Tataramon na Bikol Sentral

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="bcl">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedia</sitename>
    <dbname>bclwiki</dbname>
    <base>https://bcl.wikipedia.org/wiki/Panginot_na_Pahina</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.22</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Medio</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Espesyal</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Olay</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Paragamit</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Olay kan paragamit</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedia</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Olay sa Wikipedia</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Ladawan</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Olay sa ladawan</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Olay sa MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Plantilya</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Olay sa plantilya</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Tabang</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Olay sa tabang</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategorya</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Olay sa kategorya</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Tataramon na Bikol Sentral</title>
    <ns>0</ns>
    <id>228</id>
    <revision>
      <id>233427</id>
      <parentid>233354</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T10:07:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Otterfolwer</username>
        <id>18585</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tamonggot/Tamanggot (Rapsak) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17737" xml:space="preserve">{{Infobox Tataramon
|name=Bikol Sentral
|familycolor=Austronesyo
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Rehiyon Bikol]]
|speakers=4,253,000&lt;ref name=&quot;joshuaproject&quot;&gt;[http://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=11116&amp;rog3=RP Bikol, Central in Philippines] [http://joshuaproject.net Websityo kan Joshua Project]&lt;/ref&gt;
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Borneo-Filipino|Borneo-Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bikol]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[w:Filipino orthography|Baryanteng Filipino]]);&lt;br&gt;''Nakasurat sa [[Basahan]] kan panahon''
|agency=[[Komisyon sa Wikang Filipino]]&lt;br&gt;(Komisyon sa Tataramon na Filipino)
|iso2=bik
|lc1=bcl|ld1=Central Bikol|ll1=Bikol Sentral}}

::''Para sa mga tataramon na Bikol, hilingon tabì an [[Mga tataramon na Bikol]]''

An tataramon na '''Bikol Sentral''' o '''Katahawan na Bikol''' ([[Tataramon na Ingles|Ingles]]: ''Central Bikol'') o '''Bikol''' sana&lt;ref&gt;[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=bcl ''Bicolano, Central'' Ethnologue]&lt;/ref&gt;, an pinakapigtataram asin pinakanasasabotan na tataramon sa [[Rehiyon Bikol]]. Ini an sarô sa mga pang-inot na tataramon sa [[Filipinas]] na pigtataram kan 4,253,000 katawo.&lt;ref name=&quot;joshuaproject&quot;/&gt;

Susog sa pagklasipikar ni Curtis McFarland sa mga tataramon sa rehiyon kan pamilya nin mga tataramon na Bikolnon, kabali an tataramon na ini sa [[Coastal Bikol]].&lt;ref&gt;McFarland, Curtis D. The Dialects of the Bikol Area. Ph.D. dissertation. New Haven: Dept. of Linguistics, Yale University, 1974.&lt;/ref&gt; Pigtataram ini sa dakulang parte kan [[Camarines Sur]], subangang parte kan [[Albay]], sulnopang parte kan [[Camarines Norte]],  gamping norte kan [[Sorsogon]], habagatang parte nin [[Catanduanes]], sagkod sa amihanang parte kan isla nin Burias sa [[Masbate]].

==Palatanugan==
Igwang 16 na mga katanog sa tataramon na Bikol: /p, b, d, t, k, ɡ, s, h, m, n, ŋ, l, ɾ, j~ʝ, w~ʋ, ʔ/. An walo sa mga ini, sinublian sana gikan sa mga subli-taramon: /f, v, tʃ, dʒ, ʃ, ʒ, ʎ, ɲ/. Pigtala an tulong katanog bilang /a, i, u/. An mga katanog na /e, o/ piggagamit sana sa Espanyol.

=== Mga katanog ===
An mga sistema nin tanog kan tataramon susog ki Mintz kan 1971&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Mintz |first=Malcolm W. |title=Bikol Dictionary |date=1971 |publisher=University of Hawaii Press |isbn=978-0-8248-7891-7 |doi=10.2307/j.ctv9hvs8j}}&lt;/ref&gt; iyo, ini an minasunod.
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! colspan=&quot;2&quot; |
![[Bilabial consonant|Bilabial]]
![[Dental consonant|Dental]]
![[Alveolar consonant|Alveolar]]
![[Palatal consonant|Palatal]]
![[Velar consonant|Velar]]
![[Glottal consonant|Glottal]]
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Nasal stop|Nasal]]
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|m}}
|{{IPA|n}}
| align=&quot;center&quot; |
|(ɲ)
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|ŋ}}
|
|-
! rowspan=&quot;2&quot; |[[Stop consonant|Stop]]
!Voiceless
|{{IPA|p}}
|{{IPA|t}}
|
|
|{{IPA|k}}
|{{IPA|ʔ}}
|-
!Voiced
|{{IPA|b}}
|{{IPA|d}}
|
|
|{{IPA|ɡ}}
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Fricative consonant|Fricative]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|{{IPA|s}}
|(ʃ)
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |h
|-
! rowspan=&quot;2&quot; |[[Affricate consonant|Affricate]]
!Voiceless
|
|
| align=&quot;center&quot; |
|(t̠ʃ)
|
|
|-
!Voiced
|
|
|
|(d̠ʒ)
|
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Flap consonant|Flap]]
|
|
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|ɾ}}
|
|
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Lateral consonant|Lateral]]
|
|
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|l}}
|(ʎ)
|
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Approximant consonant|Approximant]]
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|w}}
|
|
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|j}}
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |Notes:
| colspan=&quot;6&quot; |
# '''ʃ''' -  An /sy/ mahihiling sana ini sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles, siring sana kan ‘'''sh'''irt’.
# '''t̠ʃ''' - Mahihiling an /ty/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin Ingles na pigsasayod siring kan &quot;ch&quot; sa katagang Ingles na ‘'''ch'''eck’.
# '''d̠ʒ''' - Madaling mahiling an /dy/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles na pigsasayod sa tanog na &quot;j&quot; sa katagang Ingles na ‘'''j'''eep’.
# '''ɲ''' - An /ny/ nahihiling sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod arog kan &quot;ñ&quot; sa katagang Espanyol na a ba'''ñ'''os.
# '''ʎ'''  - Mahihiling an /ly/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod siring kan &quot;ll&quot; sa katagang Espanyol na '''ll'''ave asin senci'''ll'''o.
# '''h''' - Nin huli ta sa pakikitakudan sa haraning [[tataramon na Albay Bikol|mga tataramon na Bikol kan Albay]], an mga katagâ na nagpupuon sa &quot;h&quot; sa Bikol - Naga, nagpupuon sa {{IPA|ʔ}} sa Bikol - Legazpi
#* hal : &quot;hiling&quot; (Bikol - Naga) nagigin &quot;iling&quot; (Bikol - Legazpi)
|}

==Mga diyalekto==
Igwa nin limang diyalekto an tataramon na Bikol Sentral:

===Bikol - Naga===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Naga'' o &quot;Bikol - Naga&quot; na pigtataram sa primero, segundo asin terser distrito kan Camarines Sur (puwera sa [[Del Gallego, Camarines Sur|Del Gallego]]), [[syudad nin Naga]], sagkod [[San Pascual, Masbate]] iyo an pig-aapod na &quot;standard Bikol&quot;. Nasasabotan ini kan kadaklan na parataram nin [[mga tataramon na Bikol]].

Sa mga ibang parte kan Camarines Sur tinataram an mga tataramon na [[Rinconada Bikol]] asin [[Buhi Bikol]].

===Bikol - Legazpi===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Legazpi'' o &quot;Bikol - Legazpi&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;&gt;[[Malcolm Mintz|Malcolm W Mintz]]. BIKOL DICTIONARY: Incorporating the 17th century Vocabulario de la lengua Bicol Marcos de Lisboa&lt;/ref&gt; iyo an tataramon sa mga [[Syudad nin Legazpi]] asin [[Syudad nin Tabaco]] sa probinsya nin [[Albay]], pati sa mga banwaan nin Malinao, Malilipot, Bacacay, Sto. Domingo, Manito, Rapu-Rapu. Ini man an tataramon kan distrito nin Bacon sa [[Syudad nin Sorsogon]] asin sa banwaan nin Magallanes sa probinsya nin [[Sorsogon]]. 

Dakula an impluwensiya kaining diyalekto sa mga ibang parte kan probinsya nin Albay asin Sorsogon huli ta piglalakop ini kan mga estasiyon nin radyo asin telebisiyon hali sa Legazpi. 

Sa mga ibang parte kan Albay tinataram an [[Libon Bikol]], [[Bikol Sulnopan na Albay]] asin [[Miraya Bikol]].

===Bikol - Partido===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Partido'' o &quot;Bikol - Partido&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;/&gt; iyo an tataramon kan mga banwaan nin Tigaon, Ocampo, Sagñay, San José, Goa, Lagonoy, Caramoan asin Garchitorena sa probinsya nin [[Camarines Sur]], pati sa mga banwaan nin Tiwi, Albay asin San Andres, Catanduanes.

===Bikol - Daet===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Daet'' o &quot;Bikol - Daet&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;/&gt; iyo an tataramon kan mga banwaan nin Daet, San Vicente, Talisay, Mercedes asin Basud, sa probinsya nin [[Camarines Norte]].

[[Tagalog]] an tataramon sa mga ibang banwa kaining probinsya.

===Bikol - Virac===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Virac'' o &quot;Bikol - Virac&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;/&gt; iyo an tataramon kan mga banwaan nin Virac, Bato, San Miguel, Baras, Gigmoto asin Cololbon, sa parteng habagatan kan probinsya nin [[Catanduanes]]. Susog ki Malcolm Mintz, iba asin distinto an tataramon sa parteng amihanan kaining isla na bakóng sakop nin pig-aapod na Bikol Sentral alagad kan tataramon na [[Bikol Norteng Catanduanes]].

Ikinaklasipikar man bilang suway na tataramon kan Ethnologue bilang Southern Catanduanes Bikol an diyalektong ini.

===Komparasyon kan mga lain-lain na tataramon===

{|class=&quot;wikitable&quot;
|-
! [[Tataramon na Tagalog]]
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Estandarteng Bikol (Canaman)
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Naga
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Partido
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Legazpi
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Daet
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Virac
! style=&quot;background:#efefff;&quot; | Tataramon na [[Bikol Rinconada]]
! style=&quot;background:#efefff;&quot; | Tataramon na [[Subangang Miraya]]
! style=&quot;background:#efefff;&quot; | Tataramon na [[Mga tataramon na Sorsoganon|Waray Sorsogon]] (diyalektong Irosin)
|-
|''Dito sa bagong mesa pinakain ng itlog at tinapay ang babae.''
|Digdi sa bâgong lamesa pinakakán nin sugok asin tinapay an babayi.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakakán''' nin sugok '''saka''' tinapay '''si''' babayi. 
|'''Igdi''' sa '''bag-ong''' lamesa '''tigpakakán''' nin sugok '''sagkod''' tinapay '''su bayi'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakaon ki bunáy budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|Digdi sa '''bágong''' lamesa '''pinakain ning itlog at''' tinapay '''si babai'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pinakaon ning''' sugok '''budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Sadi''' sa '''bágong''' lamesa '''pinakaön ka itlog ag''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Didi''' sa bâgong lamesa '''pigpakawn ning salag dangan''' tinapay '''su babay'''.
|'''Didi''' sa '''bag-o na''' lamesa '''inpakaon sin bunay nan''' tinapay '''su''' babayi.
|-
|''Bakit nga kaya hindi lumipad ang ibon ni Pedro kahit na walang kandado ang kulungan.''
|Tàdaw ta dài luminayog an gamgam ni Pedro dawà na dài nin kandado an hawla?
|'''Tâno''' daw ta dài '''naglayog''' an gamgam ni Pedro dawà na '''mayò''' nin kandado '''si''' hawla?
|'''Hadáw''' ta '''ê naglayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''ê''' nin kandado '''su''' hawla?
|'''Natà''' daw tà dài '''naglayog''' an '''bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ ki''' kandado '''su''' hawla?
|'''Bakin''' daw '''kaya''' dài '''naglupad ang ibon''' ni Pedro '''maski''' na '''mayong''' kandado '''si''' hawla?
|'''Ngatà''' daw tà dài '''nagḽayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''dàing''' kandado '''su''' hawla?

|'''Tàono/Ngatà raw''' tà '''diri naglayog adtong bayong''' ni Pedro dawà na '''üdâ ka''' kandado '''su awla'''?
|'''Nyangà''' daw ta '''indî naglupad ang bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''udâ ning''' kandado '''su''' hawla?
|'''Nakay''' daw '''kay diri naglupad''' an '''tamsi''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ sin''' kandado '''su''' hawla?
|}

Siring kan iba pang mga tataramon sa Filipinas, igwa man nin mga bilang nin mga subli-tataramon an Bikol, kadaklan gikan sa Espanyol nin huli ta sa 333 taon kan pangugobyerno kan Espanyol sa Filipinas. Kaiba digdi an swerte (suerte), karne (carne), imbestigador (investigador), litro, pero, krimen (crimen) asin iba pa. An iba pang ginunuang subli-tataramon, iyo an Sanskrito, na may mga katagâ o tataramon arog kan &quot;hadi&quot;, &quot;karma&quot;, &quot;daya&quot;, &quot;bahala&quot;, basa&quot;, &quot;bareta&quot;, &quot;gadya&quot;, &quot;halaga&quot;, &quot;salampati&quot;, &quot;kota&quot;, &quot;mutya&quot;, &quot;dusa&quot;, &quot;saksi&quot;, &quot;suka&quot;, &quot;tingga'.&quot;. Alagad, an mga Sanskritong katagâ na nasubli kan Bikol, an iba bakong direkta hali digdi kundi uminagi pa sa ibang tataramon.

==Balanghayan==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!&amp;nbsp;
!Absolutibo
!Ergatibo
!Oblik
|-
|'''Pang-saruang ''ika-1(inot) na tawo'''''
|akó
|ko
|sakuyà, sakô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|iká, ka
|mo
|saimo, sìmô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|siyá,
|niyá,
|saiyá
|-
|'''Pangkadakulang ''kabali an ika-1(inot) na tawo'''''
|kitá
|niyatò, tá
|satuyà, satô
|-
|'''Pangkadakulang ''dai-kabali an ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamí
|niyamò, mi
|samuyà, samô
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamó
|nindó
|saindó
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|sindá
|nindá
|saindá
|}

===Mga partikulo===
{{Hilingon man|Balanghayan sa Bikol}}

Siring man sa dakol na [[mga tataramon na Filipino]], mayaman man an Bikol sa set kan mga partikulo nin diskurso.

* bagá – nagpapahayag nin pagdududa o pag-aatubili
* bayâ – nagtatao nin tsansa sa sarong tawo; pirit nin paggalang
* dàa – (Tagalog: daw) pag-quote sa impormasyon gikan sa saróng pangaduwang mapagkukuanan
* daw – (Tagalog: ba/kaya) partikulong interogatibo
* garó – (Tagalog: mukhang, parang) pagkakahawig o pagkakaarog. Ingles: &quot;It looks like, it's as if.&quot;
* gáyo – &quot;eksakto&quot;
* daing gáyo – &quot;dai eksakto, dai totoo&quot;
* gayód – (Tagalog: bakâ) &quot;inda, Ingles: maybe, could be&quot;
* giraray / liwát – (Tagalog: [m]uli) Ingles: &quot;again&quot;
* kutâ (na)– &quot;Umaasa ako (sarong bagay na piggibo / dae nangyari&quot; ; &quot;Kung lamang ... &quot;(kondisyon kan nakalihis na mga kaganapan)
* lamang, lang / saná – (Tagalog: lang), Ingles: &quot;only, just&quot;
* lugód – Nag-aasa na mangyayari an sarong bagay, o pagpapahayag nin pagsuko
* man – (Tagalog: din, rin) &quot;also&quot; o &quot;ever&quot; (arog kan ''ano man'' o 'whatever' asin siisay man o 'whoever')
* mûna / ngûna – (Tagalog: muna) &quot;enot&quot; o &quot;yet&quot;
* na – (Tagalog: na) &quot;ngunyan&quot; o &quot;tapos&quot;
* naman – (Tagalog: naman) &quot;utro, Ingles: again&quot;
* nanggad – (Tagalog: talaga, nga) &quot;really, truly, absolutely&quot; (nagdadagdag nin kanultolan)
* niyakò – &quot;simbag ko, sabi ko&quot;
* nganì – nagpapahayag nin kapalaran (&quot;mayong magiginibo&quot;) o sarong pakiulay para sa iba na dai piriton
* ngantig – Nag-uulat an sarong bagay na pigsabi sa sarong ikatlong tawo
* ngapit – &quot;pagkatapos,&quot; &quot;kun sakaling,&quot; &quot;sa panahon / mantang&quot; (haloy kan panahon)
* ngayá – pagkamagalang sa paghiling ng impormasiyon (&quot;so,&quot; &quot;let's see&quot;)
* pa – (Tagalog: pa) &quot;Ingles: ''still''&quot;
* palán – (Tagalog: pala) nagpapahayag nin sorpresa o biglaang pagsasakatuparan
* pò – (Tagalog: po) palatandaan nin paggalang; &quot;tabì sa pirang diyalekto kan Bikol
* tulos (- tulos) – (Tagalog: agad-agad) &quot;dali-dali, ngunyan na&quot;

==Tamonggot/Tamanggot (Rapsak)==
An Tamonggot o Tamanggot (Rapsak) o &quot;Angry Register&quot; na inaapod sa tataramon na Ingles, dagyâ sain man na tataramon kan Bikol. Ini an halimbawa kan inaapod na Tamonggot/Tamanggot (Rapsak sa iba) (kun sa Ingles, inaapod ining ''Bikol Angry Speech Register''.)

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Normal na Bikol
! Halimbawa nin Rapsak 
|-
| Malutò, Kanon
| Malustod 
|-
| Bagas
| Las(u)gas 
|-
| Tubig
| Tamìlig, Tùlig 
|-
| Bungog
| Lusngog 
|-
| Uran
| Bagrat, Dùnag 
|-
| Bagyo
| Alimagyo 
|-
| Babayi
| Babaknit, Siknit 
|-
| Lalaki
| Lalaknit 
|-
| Bado, Gubing
| La(ma)sdô, Gubnit 
|-
| Harong (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Balay (Bikol - Legazpi)
| Langag, Biray 
|-
| Sira
| Sigtok, Buragtok 
|-
| Ikos
| K(ur)asmag, Kurakod 
|-
| Ayam, Idò
| Da(ma)yô (Naga);&lt;br /&gt;Ga(ma)dyâ (Legazpi) 
|-
| Damulag (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Karabaw (Bikol - Legazpi)
| Ga(ma)dyâ (Naga) 
|-
| Humali
| Wumara 
|-
| Magkakan/Kumakan (Bikol - Naga);&lt;br/&gt; Magkaon/Kumaon (Bikol - Legazpi) 
| Hablô, Humablô, Hablùon, Sibà, Sumibà, Sumibsib 
|-
| Burat (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Buyong (Bikol - Legazpi)
| Lasngag, Lusrat, Lusyong, Bultok
|-
| Taram
| Tabil, giltok
|-
| Kapot, Kaputan
| Kamlô, Kamluon 
|-
| Hiling
| Butlâ 
|-
| Bitis
| S(am)ingkil 
|-
| Talinga
| Talingugngog 
|-
| Nguso (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Ngimot (Bikol - Legazpi)
| Ngurapak, Ngaspak 
|-
| Kamot
| Kamulmog 
|-
| Mata
| Malsok 
|-
| Payo
| Ali(ma)ntak 
|-
| Hawak (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Lawas (Bikol - Legazpi)
| Kabangkayan 
|-
| Tulak
| Tindos, La(ma)sdak 
|-
| Sapatos
| Sapagtok 
|-
| Kalayo
| Kalasbot 
|-
| Kawali
| Kawalwag 
|-
| Sarwal
| Sarigwal 
|-
| Asin
| Tasik 
|-
| Banggi
| Lusók
|}

==Mga Numero==

===Mga Numero===
May duwang klase nin pagpapangaran kan mga numero sa Bikol. An katutubong tataramon na Bikol asin an tataramon na espanyol. Sa pangkagabsan, an tataramon na bikol, minagamit an terminong espanyol sa mga pagtukdô kan oras siring kan ''Alas singko (5 o'clock)'''. Mantang, an mga katutubong termino mababasa sa mga libro.  Maririsa man an terminong Espanyol sa pagpresyo.

;One-half. : Kabangâ / Mediya
;One. : Sarô / Uno / Una (ginagamit sana sa oras)
;Two. : Duwá / Dos
;Three. : Tuló / Tres
;Four. :Apát / Kwatro
;Five. : Limá / Singko
;Six. :Anóm / Sais
;Seven. :Pitó / Siyete
;Eight. : Waló / Otso
;Nine. : Siyám / Nuwebe
;Ten. :Sampulò / Diyes
;Fifteen. :Kaglimá / Kinse
;Twenty. :Duwampulò/Beynte
;Twenty-five. :Duwampulò may lima / Baynte i singko
;Thirty. :Tulompulò / Traynta
;Thirty-five. :Tulompulò may limá / Treynta i singko
;Forty. :Apát na pulò / Kuwarenta
;Forty-five. :Apát na pulò may lima / Kuwarenta i singko
;Fifty. :Limampulò / Singkuwenta
;Fifty-five. :Limampulò may limá / Singkuwenta i singko
;Sixty. :Anóm na pulò / Sisenta
;Sixty-five :Anóm na pulò may limá / Sisentá i singko
;Seventy. :Pitompulò / Setenta
;Seventy-five. :Pitumpulò may limá / Setenta i singko
;Eighty. :Walompulò / Otsenta
;Eighty-five. :Walompulò may limá / Otsenta y singko
;Ninety. :Siyám na pulò / Nobenta
;Ninety-five. :Siyám na pulò may limá / Nobenta i singko
;One-hundred. :Sanggatós / Siyen, Siyento
;One-thousand.:Sangribo / Mil
;Ten-thousand.:Sangyukot (Suanoy na Bikol) &lt;ref&gt;Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol.1865.[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/451?q1=yocot&amp;view=image&amp;size=200]&lt;/ref&gt; / Diyes Mil
;One-million. :Sanglaksâ (Suanoy na Bikol)&lt;ref&gt;Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol. 1865.
[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/209?q1=lacsa&amp;view=image&amp;size=200]&lt;/ref&gt; / Milyon

==Iba pang mga tataramon na Bikol sa kapatagan==
* [[Rinconada Bikol]]
* [[Buhi Bikol]]
* [[Libon Bikol]]
* [[Bikol Sulnopan na Albay ]]
* [[Miraya Bikol]]
* [[Bikol Norteng Catanduanes]]

==Hilingon man==
* [[Bikolog]]
* ''[[Antabay sa Ortograpiya nin Bikol Sentral‎]]''
* [[Iskriturang Basahan]]

==Toltolan==
{{reflist}}

==Mga panluwas na takod==
*[http://bikoltranslator.blogspot.com Bikol Translator]
*{{ethnologue|code=bcl}}
*[http://llmap.org/languages/bcl.html LL-Map]
*[http://multitree.org/codes/bcl MultiTree]
*[https://www.omniglot.com/language/phrases/bikol.htm mga parirala sa tataramon na bikol]
*[https://www.omniglot.com/babel/bikol.htm An Genesis 11: 1-9 sa duwang paagi nin ortograpiya kan Bikol Sentral]

{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}

{{tataramon-saringsing}}
[[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol|Bikol, mga tataramon]]
[[Kategorya:Mga tataramon sa Rehiyon V]]</text>
      <sha1>lu98yym8gr84vg65gg784it91s5l1sc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233428</id>
      <parentid>233427</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T10:11:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Otterfolwer</username>
        <id>18585</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mga Numero */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17763" xml:space="preserve">{{Infobox Tataramon
|name=Bikol Sentral
|familycolor=Austronesyo
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Rehiyon Bikol]]
|speakers=4,253,000&lt;ref name=&quot;joshuaproject&quot;&gt;[http://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=11116&amp;rog3=RP Bikol, Central in Philippines] [http://joshuaproject.net Websityo kan Joshua Project]&lt;/ref&gt;
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Borneo-Filipino|Borneo-Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bikol]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[w:Filipino orthography|Baryanteng Filipino]]);&lt;br&gt;''Nakasurat sa [[Basahan]] kan panahon''
|agency=[[Komisyon sa Wikang Filipino]]&lt;br&gt;(Komisyon sa Tataramon na Filipino)
|iso2=bik
|lc1=bcl|ld1=Central Bikol|ll1=Bikol Sentral}}

::''Para sa mga tataramon na Bikol, hilingon tabì an [[Mga tataramon na Bikol]]''

An tataramon na '''Bikol Sentral''' o '''Katahawan na Bikol''' ([[Tataramon na Ingles|Ingles]]: ''Central Bikol'') o '''Bikol''' sana&lt;ref&gt;[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=bcl ''Bicolano, Central'' Ethnologue]&lt;/ref&gt;, an pinakapigtataram asin pinakanasasabotan na tataramon sa [[Rehiyon Bikol]]. Ini an sarô sa mga pang-inot na tataramon sa [[Filipinas]] na pigtataram kan 4,253,000 katawo.&lt;ref name=&quot;joshuaproject&quot;/&gt;

Susog sa pagklasipikar ni Curtis McFarland sa mga tataramon sa rehiyon kan pamilya nin mga tataramon na Bikolnon, kabali an tataramon na ini sa [[Coastal Bikol]].&lt;ref&gt;McFarland, Curtis D. The Dialects of the Bikol Area. Ph.D. dissertation. New Haven: Dept. of Linguistics, Yale University, 1974.&lt;/ref&gt; Pigtataram ini sa dakulang parte kan [[Camarines Sur]], subangang parte kan [[Albay]], sulnopang parte kan [[Camarines Norte]],  gamping norte kan [[Sorsogon]], habagatang parte nin [[Catanduanes]], sagkod sa amihanang parte kan isla nin Burias sa [[Masbate]].

==Palatanugan==
Igwang 16 na mga katanog sa tataramon na Bikol: /p, b, d, t, k, ɡ, s, h, m, n, ŋ, l, ɾ, j~ʝ, w~ʋ, ʔ/. An walo sa mga ini, sinublian sana gikan sa mga subli-taramon: /f, v, tʃ, dʒ, ʃ, ʒ, ʎ, ɲ/. Pigtala an tulong katanog bilang /a, i, u/. An mga katanog na /e, o/ piggagamit sana sa Espanyol.

=== Mga katanog ===
An mga sistema nin tanog kan tataramon susog ki Mintz kan 1971&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Mintz |first=Malcolm W. |title=Bikol Dictionary |date=1971 |publisher=University of Hawaii Press |isbn=978-0-8248-7891-7 |doi=10.2307/j.ctv9hvs8j}}&lt;/ref&gt; iyo, ini an minasunod.
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! colspan=&quot;2&quot; |
![[Bilabial consonant|Bilabial]]
![[Dental consonant|Dental]]
![[Alveolar consonant|Alveolar]]
![[Palatal consonant|Palatal]]
![[Velar consonant|Velar]]
![[Glottal consonant|Glottal]]
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Nasal stop|Nasal]]
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|m}}
|{{IPA|n}}
| align=&quot;center&quot; |
|(ɲ)
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|ŋ}}
|
|-
! rowspan=&quot;2&quot; |[[Stop consonant|Stop]]
!Voiceless
|{{IPA|p}}
|{{IPA|t}}
|
|
|{{IPA|k}}
|{{IPA|ʔ}}
|-
!Voiced
|{{IPA|b}}
|{{IPA|d}}
|
|
|{{IPA|ɡ}}
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Fricative consonant|Fricative]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|{{IPA|s}}
|(ʃ)
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |h
|-
! rowspan=&quot;2&quot; |[[Affricate consonant|Affricate]]
!Voiceless
|
|
| align=&quot;center&quot; |
|(t̠ʃ)
|
|
|-
!Voiced
|
|
|
|(d̠ʒ)
|
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Flap consonant|Flap]]
|
|
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|ɾ}}
|
|
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Lateral consonant|Lateral]]
|
|
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|l}}
|(ʎ)
|
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Approximant consonant|Approximant]]
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|w}}
|
|
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|j}}
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |Notes:
| colspan=&quot;6&quot; |
# '''ʃ''' -  An /sy/ mahihiling sana ini sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles, siring sana kan ‘'''sh'''irt’.
# '''t̠ʃ''' - Mahihiling an /ty/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin Ingles na pigsasayod siring kan &quot;ch&quot; sa katagang Ingles na ‘'''ch'''eck’.
# '''d̠ʒ''' - Madaling mahiling an /dy/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles na pigsasayod sa tanog na &quot;j&quot; sa katagang Ingles na ‘'''j'''eep’.
# '''ɲ''' - An /ny/ nahihiling sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod arog kan &quot;ñ&quot; sa katagang Espanyol na a ba'''ñ'''os.
# '''ʎ'''  - Mahihiling an /ly/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod siring kan &quot;ll&quot; sa katagang Espanyol na '''ll'''ave asin senci'''ll'''o.
# '''h''' - Nin huli ta sa pakikitakudan sa haraning [[tataramon na Albay Bikol|mga tataramon na Bikol kan Albay]], an mga katagâ na nagpupuon sa &quot;h&quot; sa Bikol - Naga, nagpupuon sa {{IPA|ʔ}} sa Bikol - Legazpi
#* hal : &quot;hiling&quot; (Bikol - Naga) nagigin &quot;iling&quot; (Bikol - Legazpi)
|}

==Mga diyalekto==
Igwa nin limang diyalekto an tataramon na Bikol Sentral:

===Bikol - Naga===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Naga'' o &quot;Bikol - Naga&quot; na pigtataram sa primero, segundo asin terser distrito kan Camarines Sur (puwera sa [[Del Gallego, Camarines Sur|Del Gallego]]), [[syudad nin Naga]], sagkod [[San Pascual, Masbate]] iyo an pig-aapod na &quot;standard Bikol&quot;. Nasasabotan ini kan kadaklan na parataram nin [[mga tataramon na Bikol]].

Sa mga ibang parte kan Camarines Sur tinataram an mga tataramon na [[Rinconada Bikol]] asin [[Buhi Bikol]].

===Bikol - Legazpi===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Legazpi'' o &quot;Bikol - Legazpi&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;&gt;[[Malcolm Mintz|Malcolm W Mintz]]. BIKOL DICTIONARY: Incorporating the 17th century Vocabulario de la lengua Bicol Marcos de Lisboa&lt;/ref&gt; iyo an tataramon sa mga [[Syudad nin Legazpi]] asin [[Syudad nin Tabaco]] sa probinsya nin [[Albay]], pati sa mga banwaan nin Malinao, Malilipot, Bacacay, Sto. Domingo, Manito, Rapu-Rapu. Ini man an tataramon kan distrito nin Bacon sa [[Syudad nin Sorsogon]] asin sa banwaan nin Magallanes sa probinsya nin [[Sorsogon]]. 

Dakula an impluwensiya kaining diyalekto sa mga ibang parte kan probinsya nin Albay asin Sorsogon huli ta piglalakop ini kan mga estasiyon nin radyo asin telebisiyon hali sa Legazpi. 

Sa mga ibang parte kan Albay tinataram an [[Libon Bikol]], [[Bikol Sulnopan na Albay]] asin [[Miraya Bikol]].

===Bikol - Partido===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Partido'' o &quot;Bikol - Partido&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;/&gt; iyo an tataramon kan mga banwaan nin Tigaon, Ocampo, Sagñay, San José, Goa, Lagonoy, Caramoan asin Garchitorena sa probinsya nin [[Camarines Sur]], pati sa mga banwaan nin Tiwi, Albay asin San Andres, Catanduanes.

===Bikol - Daet===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Daet'' o &quot;Bikol - Daet&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;/&gt; iyo an tataramon kan mga banwaan nin Daet, San Vicente, Talisay, Mercedes asin Basud, sa probinsya nin [[Camarines Norte]].

[[Tagalog]] an tataramon sa mga ibang banwa kaining probinsya.

===Bikol - Virac===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Virac'' o &quot;Bikol - Virac&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;/&gt; iyo an tataramon kan mga banwaan nin Virac, Bato, San Miguel, Baras, Gigmoto asin Cololbon, sa parteng habagatan kan probinsya nin [[Catanduanes]]. Susog ki Malcolm Mintz, iba asin distinto an tataramon sa parteng amihanan kaining isla na bakóng sakop nin pig-aapod na Bikol Sentral alagad kan tataramon na [[Bikol Norteng Catanduanes]].

Ikinaklasipikar man bilang suway na tataramon kan Ethnologue bilang Southern Catanduanes Bikol an diyalektong ini.

===Komparasyon kan mga lain-lain na tataramon===

{|class=&quot;wikitable&quot;
|-
! [[Tataramon na Tagalog]]
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Estandarteng Bikol (Canaman)
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Naga
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Partido
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Legazpi
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Daet
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Virac
! style=&quot;background:#efefff;&quot; | Tataramon na [[Bikol Rinconada]]
! style=&quot;background:#efefff;&quot; | Tataramon na [[Subangang Miraya]]
! style=&quot;background:#efefff;&quot; | Tataramon na [[Mga tataramon na Sorsoganon|Waray Sorsogon]] (diyalektong Irosin)
|-
|''Dito sa bagong mesa pinakain ng itlog at tinapay ang babae.''
|Digdi sa bâgong lamesa pinakakán nin sugok asin tinapay an babayi.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakakán''' nin sugok '''saka''' tinapay '''si''' babayi. 
|'''Igdi''' sa '''bag-ong''' lamesa '''tigpakakán''' nin sugok '''sagkod''' tinapay '''su bayi'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakaon ki bunáy budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|Digdi sa '''bágong''' lamesa '''pinakain ning itlog at''' tinapay '''si babai'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pinakaon ning''' sugok '''budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Sadi''' sa '''bágong''' lamesa '''pinakaön ka itlog ag''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Didi''' sa bâgong lamesa '''pigpakawn ning salag dangan''' tinapay '''su babay'''.
|'''Didi''' sa '''bag-o na''' lamesa '''inpakaon sin bunay nan''' tinapay '''su''' babayi.
|-
|''Bakit nga kaya hindi lumipad ang ibon ni Pedro kahit na walang kandado ang kulungan.''
|Tàdaw ta dài luminayog an gamgam ni Pedro dawà na dài nin kandado an hawla?
|'''Tâno''' daw ta dài '''naglayog''' an gamgam ni Pedro dawà na '''mayò''' nin kandado '''si''' hawla?
|'''Hadáw''' ta '''ê naglayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''ê''' nin kandado '''su''' hawla?
|'''Natà''' daw tà dài '''naglayog''' an '''bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ ki''' kandado '''su''' hawla?
|'''Bakin''' daw '''kaya''' dài '''naglupad ang ibon''' ni Pedro '''maski''' na '''mayong''' kandado '''si''' hawla?
|'''Ngatà''' daw tà dài '''nagḽayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''dàing''' kandado '''su''' hawla?

|'''Tàono/Ngatà raw''' tà '''diri naglayog adtong bayong''' ni Pedro dawà na '''üdâ ka''' kandado '''su awla'''?
|'''Nyangà''' daw ta '''indî naglupad ang bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''udâ ning''' kandado '''su''' hawla?
|'''Nakay''' daw '''kay diri naglupad''' an '''tamsi''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ sin''' kandado '''su''' hawla?
|}

Siring kan iba pang mga tataramon sa Filipinas, igwa man nin mga bilang nin mga subli-tataramon an Bikol, kadaklan gikan sa Espanyol nin huli ta sa 333 taon kan pangugobyerno kan Espanyol sa Filipinas. Kaiba digdi an swerte (suerte), karne (carne), imbestigador (investigador), litro, pero, krimen (crimen) asin iba pa. An iba pang ginunuang subli-tataramon, iyo an Sanskrito, na may mga katagâ o tataramon arog kan &quot;hadi&quot;, &quot;karma&quot;, &quot;daya&quot;, &quot;bahala&quot;, basa&quot;, &quot;bareta&quot;, &quot;gadya&quot;, &quot;halaga&quot;, &quot;salampati&quot;, &quot;kota&quot;, &quot;mutya&quot;, &quot;dusa&quot;, &quot;saksi&quot;, &quot;suka&quot;, &quot;tingga'.&quot;. Alagad, an mga Sanskritong katagâ na nasubli kan Bikol, an iba bakong direkta hali digdi kundi uminagi pa sa ibang tataramon.

==Balanghayan==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!&amp;nbsp;
!Absolutibo
!Ergatibo
!Oblik
|-
|'''Pang-saruang ''ika-1(inot) na tawo'''''
|akó
|ko
|sakuyà, sakô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|iká, ka
|mo
|saimo, sìmô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|siyá,
|niyá,
|saiyá
|-
|'''Pangkadakulang ''kabali an ika-1(inot) na tawo'''''
|kitá
|niyatò, tá
|satuyà, satô
|-
|'''Pangkadakulang ''dai-kabali an ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamí
|niyamò, mi
|samuyà, samô
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamó
|nindó
|saindó
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|sindá
|nindá
|saindá
|}

===Mga partikulo===
{{Hilingon man|Balanghayan sa Bikol}}

Siring man sa dakol na [[mga tataramon na Filipino]], mayaman man an Bikol sa set kan mga partikulo nin diskurso.

* bagá – nagpapahayag nin pagdududa o pag-aatubili
* bayâ – nagtatao nin tsansa sa sarong tawo; pirit nin paggalang
* dàa – (Tagalog: daw) pag-quote sa impormasyon gikan sa saróng pangaduwang mapagkukuanan
* daw – (Tagalog: ba/kaya) partikulong interogatibo
* garó – (Tagalog: mukhang, parang) pagkakahawig o pagkakaarog. Ingles: &quot;It looks like, it's as if.&quot;
* gáyo – &quot;eksakto&quot;
* daing gáyo – &quot;dai eksakto, dai totoo&quot;
* gayód – (Tagalog: bakâ) &quot;inda, Ingles: maybe, could be&quot;
* giraray / liwát – (Tagalog: [m]uli) Ingles: &quot;again&quot;
* kutâ (na)– &quot;Umaasa ako (sarong bagay na piggibo / dae nangyari&quot; ; &quot;Kung lamang ... &quot;(kondisyon kan nakalihis na mga kaganapan)
* lamang, lang / saná – (Tagalog: lang), Ingles: &quot;only, just&quot;
* lugód – Nag-aasa na mangyayari an sarong bagay, o pagpapahayag nin pagsuko
* man – (Tagalog: din, rin) &quot;also&quot; o &quot;ever&quot; (arog kan ''ano man'' o 'whatever' asin siisay man o 'whoever')
* mûna / ngûna – (Tagalog: muna) &quot;enot&quot; o &quot;yet&quot;
* na – (Tagalog: na) &quot;ngunyan&quot; o &quot;tapos&quot;
* naman – (Tagalog: naman) &quot;utro, Ingles: again&quot;
* nanggad – (Tagalog: talaga, nga) &quot;really, truly, absolutely&quot; (nagdadagdag nin kanultolan)
* niyakò – &quot;simbag ko, sabi ko&quot;
* nganì – nagpapahayag nin kapalaran (&quot;mayong magiginibo&quot;) o sarong pakiulay para sa iba na dai piriton
* ngantig – Nag-uulat an sarong bagay na pigsabi sa sarong ikatlong tawo
* ngapit – &quot;pagkatapos,&quot; &quot;kun sakaling,&quot; &quot;sa panahon / mantang&quot; (haloy kan panahon)
* ngayá – pagkamagalang sa paghiling ng impormasiyon (&quot;so,&quot; &quot;let's see&quot;)
* pa – (Tagalog: pa) &quot;Ingles: ''still''&quot;
* palán – (Tagalog: pala) nagpapahayag nin sorpresa o biglaang pagsasakatuparan
* pò – (Tagalog: po) palatandaan nin paggalang; &quot;tabì sa pirang diyalekto kan Bikol
* tulos (- tulos) – (Tagalog: agad-agad) &quot;dali-dali, ngunyan na&quot;

==Tamonggot/Tamanggot (Rapsak)==
An Tamonggot o Tamanggot (Rapsak) o &quot;Angry Register&quot; na inaapod sa tataramon na Ingles, dagyâ sain man na tataramon kan Bikol. Ini an halimbawa kan inaapod na Tamonggot/Tamanggot (Rapsak sa iba) (kun sa Ingles, inaapod ining ''Bikol Angry Speech Register''.)

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Normal na Bikol
! Halimbawa nin Rapsak 
|-
| Malutò, Kanon
| Malustod 
|-
| Bagas
| Las(u)gas 
|-
| Tubig
| Tamìlig, Tùlig 
|-
| Bungog
| Lusngog 
|-
| Uran
| Bagrat, Dùnag 
|-
| Bagyo
| Alimagyo 
|-
| Babayi
| Babaknit, Siknit 
|-
| Lalaki
| Lalaknit 
|-
| Bado, Gubing
| La(ma)sdô, Gubnit 
|-
| Harong (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Balay (Bikol - Legazpi)
| Langag, Biray 
|-
| Sira
| Sigtok, Buragtok 
|-
| Ikos
| K(ur)asmag, Kurakod 
|-
| Ayam, Idò
| Da(ma)yô (Naga);&lt;br /&gt;Ga(ma)dyâ (Legazpi) 
|-
| Damulag (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Karabaw (Bikol - Legazpi)
| Ga(ma)dyâ (Naga) 
|-
| Humali
| Wumara 
|-
| Magkakan/Kumakan (Bikol - Naga);&lt;br/&gt; Magkaon/Kumaon (Bikol - Legazpi) 
| Hablô, Humablô, Hablùon, Sibà, Sumibà, Sumibsib 
|-
| Burat (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Buyong (Bikol - Legazpi)
| Lasngag, Lusrat, Lusyong, Bultok
|-
| Taram
| Tabil, giltok
|-
| Kapot, Kaputan
| Kamlô, Kamluon 
|-
| Hiling
| Butlâ 
|-
| Bitis
| S(am)ingkil 
|-
| Talinga
| Talingugngog 
|-
| Nguso (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Ngimot (Bikol - Legazpi)
| Ngurapak, Ngaspak 
|-
| Kamot
| Kamulmog 
|-
| Mata
| Malsok 
|-
| Payo
| Ali(ma)ntak 
|-
| Hawak (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Lawas (Bikol - Legazpi)
| Kabangkayan 
|-
| Tulak
| Tindos, La(ma)sdak 
|-
| Sapatos
| Sapagtok 
|-
| Kalayo
| Kalasbot 
|-
| Kawali
| Kawalwag 
|-
| Sarwal
| Sarigwal 
|-
| Asin
| Tasik 
|-
| Banggi
| Lusók
|}

==Mga Numero==

===Mga Numero===
May duwang klase nin pagpapangaran kan mga numero sa Bikol. An katutubong tataramon na Bikol asin an tataramon na espanyol. Sa pangkagabsan, an tataramon na bikol, minagamit an terminong espanyol sa mga pagtukdô kan oras siring kan ''Alas singko (5 o'clock)'''. Mantang, an mga katutubong termino mababasa sa mga libro.  Maririsa man an terminong Espanyol sa pagpresyo.

;One-half. : Kabangâ / Mediya
;One. : Sarô / Uno / Una (ginagamit sana sa oras)
;Two. : Duwá / Dos
;Three. : Tuló / Tres
;Four. :Apát / Kwatro
;Five. : Limá / Singko
;Six. :Anóm / Sais
;Seven. :Pitó / Siyete
;Eight. : Waló / Otso
;Nine. : Siyám / Nuwebe
;Ten. :Sampulò / Diyes
;Fifteen. :Kaglimá / Kinse
;Twenty. :Duwampulò / Beynte(Baynte)
;Twenty-five. :Duwampulò may lima / Beynte(Baynte) y singko
;Thirty. :Tulompulò / Traynta
;Thirty-five. :Tulompulò may limá / Treynta(Traynta) y singko
;Forty. :Apát na pulò / Kuwarenta
;Forty-five. :Apát na pulò may lima / Kuwarenta y singko
;Fifty. :Limampulò / Singkuwenta
;Fifty-five. :Limampulò may limá / Singkuwenta y singko
;Sixty. :Anóm na pulò / Sesenta
;Sixty-five :Anóm na pulò may limá / Sesenta y singko
;Seventy. :Pitompulò / Setenta
;Seventy-five. :Pitompulò may limá / Setenta y singko
;Eighty. :Walompulò / Otsenta
;Eighty-five. :Walompulò may limá / Otsenta y singko
;Ninety. :Siyám na pulò / Nobenta
;Ninety-five. :Siyám na pulò may limá / Nobenta y singko
;One-hundred. :Sanggatós / Siyen, Siyento
;One-thousand.:Sangribo / Mil
;Ten-thousand.:Sangyukot (Suanoy na Bikol) &lt;ref&gt;Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol.1865.[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/451?q1=yocot&amp;view=image&amp;size=200]&lt;/ref&gt; / Diyes Mil
;One-million. :Sanglaksâ (Suanoy na Bikol)&lt;ref&gt;Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol. 1865.
[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/209?q1=lacsa&amp;view=image&amp;size=200]&lt;/ref&gt; / Milyon

==Iba pang mga tataramon na Bikol sa kapatagan==
* [[Rinconada Bikol]]
* [[Buhi Bikol]]
* [[Libon Bikol]]
* [[Bikol Sulnopan na Albay ]]
* [[Miraya Bikol]]
* [[Bikol Norteng Catanduanes]]

==Hilingon man==
* [[Bikolog]]
* ''[[Antabay sa Ortograpiya nin Bikol Sentral‎]]''
* [[Iskriturang Basahan]]

==Toltolan==
{{reflist}}

==Mga panluwas na takod==
*[http://bikoltranslator.blogspot.com Bikol Translator]
*{{ethnologue|code=bcl}}
*[http://llmap.org/languages/bcl.html LL-Map]
*[http://multitree.org/codes/bcl MultiTree]
*[https://www.omniglot.com/language/phrases/bikol.htm mga parirala sa tataramon na bikol]
*[https://www.omniglot.com/babel/bikol.htm An Genesis 11: 1-9 sa duwang paagi nin ortograpiya kan Bikol Sentral]

{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}

{{tataramon-saringsing}}
[[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol|Bikol, mga tataramon]]
[[Kategorya:Mga tataramon sa Rehiyon V]]</text>
      <sha1>clu29qhtyc4vocltwefp73t4w5ocy53</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233429</id>
      <parentid>233428</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T10:12:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Otterfolwer</username>
        <id>18585</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tamonggot/Tamanggot (Rapsak) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17770" xml:space="preserve">{{Infobox Tataramon
|name=Bikol Sentral
|familycolor=Austronesyo
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Rehiyon Bikol]]
|speakers=4,253,000&lt;ref name=&quot;joshuaproject&quot;&gt;[http://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=11116&amp;rog3=RP Bikol, Central in Philippines] [http://joshuaproject.net Websityo kan Joshua Project]&lt;/ref&gt;
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Borneo-Filipino|Borneo-Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bikol]]
|script=[[Iskriturang Latin|Latin]] ([[w:Filipino orthography|Baryanteng Filipino]]);&lt;br&gt;''Nakasurat sa [[Basahan]] kan panahon''
|agency=[[Komisyon sa Wikang Filipino]]&lt;br&gt;(Komisyon sa Tataramon na Filipino)
|iso2=bik
|lc1=bcl|ld1=Central Bikol|ll1=Bikol Sentral}}

::''Para sa mga tataramon na Bikol, hilingon tabì an [[Mga tataramon na Bikol]]''

An tataramon na '''Bikol Sentral''' o '''Katahawan na Bikol''' ([[Tataramon na Ingles|Ingles]]: ''Central Bikol'') o '''Bikol''' sana&lt;ref&gt;[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=bcl ''Bicolano, Central'' Ethnologue]&lt;/ref&gt;, an pinakapigtataram asin pinakanasasabotan na tataramon sa [[Rehiyon Bikol]]. Ini an sarô sa mga pang-inot na tataramon sa [[Filipinas]] na pigtataram kan 4,253,000 katawo.&lt;ref name=&quot;joshuaproject&quot;/&gt;

Susog sa pagklasipikar ni Curtis McFarland sa mga tataramon sa rehiyon kan pamilya nin mga tataramon na Bikolnon, kabali an tataramon na ini sa [[Coastal Bikol]].&lt;ref&gt;McFarland, Curtis D. The Dialects of the Bikol Area. Ph.D. dissertation. New Haven: Dept. of Linguistics, Yale University, 1974.&lt;/ref&gt; Pigtataram ini sa dakulang parte kan [[Camarines Sur]], subangang parte kan [[Albay]], sulnopang parte kan [[Camarines Norte]],  gamping norte kan [[Sorsogon]], habagatang parte nin [[Catanduanes]], sagkod sa amihanang parte kan isla nin Burias sa [[Masbate]].

==Palatanugan==
Igwang 16 na mga katanog sa tataramon na Bikol: /p, b, d, t, k, ɡ, s, h, m, n, ŋ, l, ɾ, j~ʝ, w~ʋ, ʔ/. An walo sa mga ini, sinublian sana gikan sa mga subli-taramon: /f, v, tʃ, dʒ, ʃ, ʒ, ʎ, ɲ/. Pigtala an tulong katanog bilang /a, i, u/. An mga katanog na /e, o/ piggagamit sana sa Espanyol.

=== Mga katanog ===
An mga sistema nin tanog kan tataramon susog ki Mintz kan 1971&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Mintz |first=Malcolm W. |title=Bikol Dictionary |date=1971 |publisher=University of Hawaii Press |isbn=978-0-8248-7891-7 |doi=10.2307/j.ctv9hvs8j}}&lt;/ref&gt; iyo, ini an minasunod.
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! colspan=&quot;2&quot; |
![[Bilabial consonant|Bilabial]]
![[Dental consonant|Dental]]
![[Alveolar consonant|Alveolar]]
![[Palatal consonant|Palatal]]
![[Velar consonant|Velar]]
![[Glottal consonant|Glottal]]
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Nasal stop|Nasal]]
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|m}}
|{{IPA|n}}
| align=&quot;center&quot; |
|(ɲ)
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|ŋ}}
|
|-
! rowspan=&quot;2&quot; |[[Stop consonant|Stop]]
!Voiceless
|{{IPA|p}}
|{{IPA|t}}
|
|
|{{IPA|k}}
|{{IPA|ʔ}}
|-
!Voiced
|{{IPA|b}}
|{{IPA|d}}
|
|
|{{IPA|ɡ}}
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Fricative consonant|Fricative]]
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |
|{{IPA|s}}
|(ʃ)
| align=&quot;center&quot; |
| align=&quot;center&quot; |h
|-
! rowspan=&quot;2&quot; |[[Affricate consonant|Affricate]]
!Voiceless
|
|
| align=&quot;center&quot; |
|(t̠ʃ)
|
|
|-
!Voiced
|
|
|
|(d̠ʒ)
|
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Flap consonant|Flap]]
|
|
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|ɾ}}
|
|
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Lateral consonant|Lateral]]
|
|
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|l}}
|(ʎ)
|
|
|-
! colspan=&quot;2&quot; |[[Approximant consonant|Approximant]]
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|w}}
|
|
| align=&quot;center&quot; |{{IPA|j}}
|
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; |Notes:
| colspan=&quot;6&quot; |
# '''ʃ''' -  An /sy/ mahihiling sana ini sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles, siring sana kan ‘'''sh'''irt’.
# '''t̠ʃ''' - Mahihiling an /ty/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin Ingles na pigsasayod siring kan &quot;ch&quot; sa katagang Ingles na ‘'''ch'''eck’.
# '''d̠ʒ''' - Madaling mahiling an /dy/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Ingles na pigsasayod sa tanog na &quot;j&quot; sa katagang Ingles na ‘'''j'''eep’.
# '''ɲ''' - An /ny/ nahihiling sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod arog kan &quot;ñ&quot; sa katagang Espanyol na a ba'''ñ'''os.
# '''ʎ'''  - Mahihiling an /ly/ sa mga sinublian-taramon gikan sa Espanyol asin pigsasayod siring kan &quot;ll&quot; sa katagang Espanyol na '''ll'''ave asin senci'''ll'''o.
# '''h''' - Nin huli ta sa pakikitakudan sa haraning [[tataramon na Albay Bikol|mga tataramon na Bikol kan Albay]], an mga katagâ na nagpupuon sa &quot;h&quot; sa Bikol - Naga, nagpupuon sa {{IPA|ʔ}} sa Bikol - Legazpi
#* hal : &quot;hiling&quot; (Bikol - Naga) nagigin &quot;iling&quot; (Bikol - Legazpi)
|}

==Mga diyalekto==
Igwa nin limang diyalekto an tataramon na Bikol Sentral:

===Bikol - Naga===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Naga'' o &quot;Bikol - Naga&quot; na pigtataram sa primero, segundo asin terser distrito kan Camarines Sur (puwera sa [[Del Gallego, Camarines Sur|Del Gallego]]), [[syudad nin Naga]], sagkod [[San Pascual, Masbate]] iyo an pig-aapod na &quot;standard Bikol&quot;. Nasasabotan ini kan kadaklan na parataram nin [[mga tataramon na Bikol]].

Sa mga ibang parte kan Camarines Sur tinataram an mga tataramon na [[Rinconada Bikol]] asin [[Buhi Bikol]].

===Bikol - Legazpi===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Legazpi'' o &quot;Bikol - Legazpi&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;&gt;[[Malcolm Mintz|Malcolm W Mintz]]. BIKOL DICTIONARY: Incorporating the 17th century Vocabulario de la lengua Bicol Marcos de Lisboa&lt;/ref&gt; iyo an tataramon sa mga [[Syudad nin Legazpi]] asin [[Syudad nin Tabaco]] sa probinsya nin [[Albay]], pati sa mga banwaan nin Malinao, Malilipot, Bacacay, Sto. Domingo, Manito, Rapu-Rapu. Ini man an tataramon kan distrito nin Bacon sa [[Syudad nin Sorsogon]] asin sa banwaan nin Magallanes sa probinsya nin [[Sorsogon]]. 

Dakula an impluwensiya kaining diyalekto sa mga ibang parte kan probinsya nin Albay asin Sorsogon huli ta piglalakop ini kan mga estasiyon nin radyo asin telebisiyon hali sa Legazpi. 

Sa mga ibang parte kan Albay tinataram an [[Libon Bikol]], [[Bikol Sulnopan na Albay]] asin [[Miraya Bikol]].

===Bikol - Partido===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Partido'' o &quot;Bikol - Partido&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;/&gt; iyo an tataramon kan mga banwaan nin Tigaon, Ocampo, Sagñay, San José, Goa, Lagonoy, Caramoan asin Garchitorena sa probinsya nin [[Camarines Sur]], pati sa mga banwaan nin Tiwi, Albay asin San Andres, Catanduanes.

===Bikol - Daet===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Daet'' o &quot;Bikol - Daet&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;/&gt; iyo an tataramon kan mga banwaan nin Daet, San Vicente, Talisay, Mercedes asin Basud, sa probinsya nin [[Camarines Norte]].

[[Tagalog]] an tataramon sa mga ibang banwa kaining probinsya.

===Bikol - Virac===
An diyalektong ''Bikol Sentral - Virac'' o &quot;Bikol - Virac&quot;&lt;ref name=&quot;mintz&quot;/&gt; iyo an tataramon kan mga banwaan nin Virac, Bato, San Miguel, Baras, Gigmoto asin Cololbon, sa parteng habagatan kan probinsya nin [[Catanduanes]]. Susog ki Malcolm Mintz, iba asin distinto an tataramon sa parteng amihanan kaining isla na bakóng sakop nin pig-aapod na Bikol Sentral alagad kan tataramon na [[Bikol Norteng Catanduanes]].

Ikinaklasipikar man bilang suway na tataramon kan Ethnologue bilang Southern Catanduanes Bikol an diyalektong ini.

===Komparasyon kan mga lain-lain na tataramon===

{|class=&quot;wikitable&quot;
|-
! [[Tataramon na Tagalog]]
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Estandarteng Bikol (Canaman)
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Naga
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Partido
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Legazpi
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Daet
! style=&quot;background:#efefef;&quot; | Diyalektong Bikol - Virac
! style=&quot;background:#efefff;&quot; | Tataramon na [[Bikol Rinconada]]
! style=&quot;background:#efefff;&quot; | Tataramon na [[Subangang Miraya]]
! style=&quot;background:#efefff;&quot; | Tataramon na [[Mga tataramon na Sorsoganon|Waray Sorsogon]] (diyalektong Irosin)
|-
|''Dito sa bagong mesa pinakain ng itlog at tinapay ang babae.''
|Digdi sa bâgong lamesa pinakakán nin sugok asin tinapay an babayi.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakakán''' nin sugok '''saka''' tinapay '''si''' babayi. 
|'''Igdi''' sa '''bag-ong''' lamesa '''tigpakakán''' nin sugok '''sagkod''' tinapay '''su bayi'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pigpakaon ki bunáy budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|Digdi sa '''bágong''' lamesa '''pinakain ning itlog at''' tinapay '''si babai'''.
|Digdi sa bâgong lamesa '''pinakaon ning''' sugok '''budâ''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Sadi''' sa '''bágong''' lamesa '''pinakaön ka itlog ag''' tinapay '''su''' babayi.
|'''Didi''' sa bâgong lamesa '''pigpakawn ning salag dangan''' tinapay '''su babay'''.
|'''Didi''' sa '''bag-o na''' lamesa '''inpakaon sin bunay nan''' tinapay '''su''' babayi.
|-
|''Bakit nga kaya hindi lumipad ang ibon ni Pedro kahit na walang kandado ang kulungan.''
|Tàdaw ta dài luminayog an gamgam ni Pedro dawà na dài nin kandado an hawla?
|'''Tâno''' daw ta dài '''naglayog''' an gamgam ni Pedro dawà na '''mayò''' nin kandado '''si''' hawla?
|'''Hadáw''' ta '''ê naglayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''ê''' nin kandado '''su''' hawla?
|'''Natà''' daw tà dài '''naglayog''' an '''bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ ki''' kandado '''su''' hawla?
|'''Bakin''' daw '''kaya''' dài '''naglupad ang ibon''' ni Pedro '''maski''' na '''mayong''' kandado '''si''' hawla?
|'''Ngatà''' daw tà dài '''nagḽayog''' an gamgam ni Pedro '''maski''' na '''dàing''' kandado '''su''' hawla?

|'''Tàono/Ngatà raw''' tà '''diri naglayog adtong bayong''' ni Pedro dawà na '''üdâ ka''' kandado '''su awla'''?
|'''Nyangà''' daw ta '''indî naglupad ang bayong''' ni Pedro '''maski''' na '''udâ ning''' kandado '''su''' hawla?
|'''Nakay''' daw '''kay diri naglupad''' an '''tamsi''' ni Pedro '''maski''' na '''warâ sin''' kandado '''su''' hawla?
|}

Siring kan iba pang mga tataramon sa Filipinas, igwa man nin mga bilang nin mga subli-tataramon an Bikol, kadaklan gikan sa Espanyol nin huli ta sa 333 taon kan pangugobyerno kan Espanyol sa Filipinas. Kaiba digdi an swerte (suerte), karne (carne), imbestigador (investigador), litro, pero, krimen (crimen) asin iba pa. An iba pang ginunuang subli-tataramon, iyo an Sanskrito, na may mga katagâ o tataramon arog kan &quot;hadi&quot;, &quot;karma&quot;, &quot;daya&quot;, &quot;bahala&quot;, basa&quot;, &quot;bareta&quot;, &quot;gadya&quot;, &quot;halaga&quot;, &quot;salampati&quot;, &quot;kota&quot;, &quot;mutya&quot;, &quot;dusa&quot;, &quot;saksi&quot;, &quot;suka&quot;, &quot;tingga'.&quot;. Alagad, an mga Sanskritong katagâ na nasubli kan Bikol, an iba bakong direkta hali digdi kundi uminagi pa sa ibang tataramon.

==Balanghayan==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!&amp;nbsp;
!Absolutibo
!Ergatibo
!Oblik
|-
|'''Pang-saruang ''ika-1(inot) na tawo'''''
|akó
|ko
|sakuyà, sakô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|iká, ka
|mo
|saimo, sìmô
|-
|'''Pang-saruang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|siyá,
|niyá,
|saiyá
|-
|'''Pangkadakulang ''kabali an ika-1(inot) na tawo'''''
|kitá
|niyatò, tá
|satuyà, satô
|-
|'''Pangkadakulang ''dai-kabali an ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamí
|niyamò, mi
|samuyà, samô
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-2(duwa)-ng tawo'''''
|kamó
|nindó
|saindó
|-
|'''Pangkadakulang ''ika-3(tulo)-ng tawo'''''
|sindá
|nindá
|saindá
|}

===Mga partikulo===
{{Hilingon man|Balanghayan sa Bikol}}

Siring man sa dakol na [[mga tataramon na Filipino]], mayaman man an Bikol sa set kan mga partikulo nin diskurso.

* bagá – nagpapahayag nin pagdududa o pag-aatubili
* bayâ – nagtatao nin tsansa sa sarong tawo; pirit nin paggalang
* dàa – (Tagalog: daw) pag-quote sa impormasyon gikan sa saróng pangaduwang mapagkukuanan
* daw – (Tagalog: ba/kaya) partikulong interogatibo
* garó – (Tagalog: mukhang, parang) pagkakahawig o pagkakaarog. Ingles: &quot;It looks like, it's as if.&quot;
* gáyo – &quot;eksakto&quot;
* daing gáyo – &quot;dai eksakto, dai totoo&quot;
* gayód – (Tagalog: bakâ) &quot;inda, Ingles: maybe, could be&quot;
* giraray / liwát – (Tagalog: [m]uli) Ingles: &quot;again&quot;
* kutâ (na)– &quot;Umaasa ako (sarong bagay na piggibo / dae nangyari&quot; ; &quot;Kung lamang ... &quot;(kondisyon kan nakalihis na mga kaganapan)
* lamang, lang / saná – (Tagalog: lang), Ingles: &quot;only, just&quot;
* lugód – Nag-aasa na mangyayari an sarong bagay, o pagpapahayag nin pagsuko
* man – (Tagalog: din, rin) &quot;also&quot; o &quot;ever&quot; (arog kan ''ano man'' o 'whatever' asin siisay man o 'whoever')
* mûna / ngûna – (Tagalog: muna) &quot;enot&quot; o &quot;yet&quot;
* na – (Tagalog: na) &quot;ngunyan&quot; o &quot;tapos&quot;
* naman – (Tagalog: naman) &quot;utro, Ingles: again&quot;
* nanggad – (Tagalog: talaga, nga) &quot;really, truly, absolutely&quot; (nagdadagdag nin kanultolan)
* niyakò – &quot;simbag ko, sabi ko&quot;
* nganì – nagpapahayag nin kapalaran (&quot;mayong magiginibo&quot;) o sarong pakiulay para sa iba na dai piriton
* ngantig – Nag-uulat an sarong bagay na pigsabi sa sarong ikatlong tawo
* ngapit – &quot;pagkatapos,&quot; &quot;kun sakaling,&quot; &quot;sa panahon / mantang&quot; (haloy kan panahon)
* ngayá – pagkamagalang sa paghiling ng impormasiyon (&quot;so,&quot; &quot;let's see&quot;)
* pa – (Tagalog: pa) &quot;Ingles: ''still''&quot;
* palán – (Tagalog: pala) nagpapahayag nin sorpresa o biglaang pagsasakatuparan
* pò – (Tagalog: po) palatandaan nin paggalang; &quot;tabì sa pirang diyalekto kan Bikol
* tulos (- tulos) – (Tagalog: agad-agad) &quot;dali-dali, ngunyan na&quot;

==Tamonggot/Tamanggot (Rapsak)==
An Tamonggot o Tamanggot (Rapsak) o &quot;Angry Register&quot; na inaapod sa tataramon na Ingles, dagyâ sain man na tataramon kan Bikol. Ini an halimbawa kan inaapod na Tamonggot/Tamanggot (Rapsak sa iba) (kun sa Ingles, inaapod ining ''Bikol Angry Speech Register''.)

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Normal na Bikol
! Halimbawa nin Rapsak 
|-
| Malutò, Kanon
| Malustod 
|-
| Bagas
| Las(u)gas 
|-
| Tubig
| Tamìlig, Tùlig 
|-
| Bungog
| Lusngog 
|-
| Uran
| Bagrat, Dùnag 
|-
| Bagyo
| Alimagyo 
|-
| Babayi
| Babaknit, Siknit 
|-
| Lalaki
| Lalaknit 
|-
| Bado, Gubing
| La(ma)sdô, Gubnit 
|-
| Harong (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Balay (Bikol - Legazpi)
| Langag, Biray 
|-
| Sira
| Sigtok, Buragtok 
|-
| Ikos
| K(ur)asmag, Kurakod 
|-
| Ayam, Idò
| Da(ma)yô (Naga);&lt;br /&gt;Ga(ma)dyâ (Legazpi) 
|-
| Damulag (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Karabaw (Bikol - Legazpi)
| Ga(ma)dyâ (Naga) 
|-
| Humali
| Wumara 
|-
| Magkakan/Kumakan (Bikol - Naga);&lt;br/&gt; Magkaon/Kumaon (Bikol - Legazpi) 
| Hablô, Humablô, Hablùon, Sibà, Sumibà, Sumibsib 
|-
| Burat (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Buyong (Bikol - Legazpi)
| Lasngag, Lusrat, Lusyong, Bultok
|-
| Taram
| Tabil, Giltok
|-
| Kapot, Kaputan
| Kamlô, Kamluon 
|-
| Hiling
| Butlâ 
|-
| Bitis
| S(am)ingkil 
|-
| Talinga
| Talingugngog 
|-
| Nguso (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Ngimot (Bikol - Legazpi)
| Ngurapak, Ngaspak, Ngislo
|-
| Kamot
| Kamulmog 
|-
| Mata
| Malsok 
|-
| Payo
| Ali(ma)ntak 
|-
| Hawak (Bikol - Naga),&lt;br/&gt;Lawas (Bikol - Legazpi)
| Kabangkayan 
|-
| Tulak
| Tindos, La(ma)sdak 
|-
| Sapatos
| Sapagtok 
|-
| Kalayo
| Kalasbot 
|-
| Kawali
| Kawalwag 
|-
| Sarwal
| Sarigwal 
|-
| Asin
| Tasik 
|-
| Banggi
| Lusók
|}

==Mga Numero==

===Mga Numero===
May duwang klase nin pagpapangaran kan mga numero sa Bikol. An katutubong tataramon na Bikol asin an tataramon na espanyol. Sa pangkagabsan, an tataramon na bikol, minagamit an terminong espanyol sa mga pagtukdô kan oras siring kan ''Alas singko (5 o'clock)'''. Mantang, an mga katutubong termino mababasa sa mga libro.  Maririsa man an terminong Espanyol sa pagpresyo.

;One-half. : Kabangâ / Mediya
;One. : Sarô / Uno / Una (ginagamit sana sa oras)
;Two. : Duwá / Dos
;Three. : Tuló / Tres
;Four. :Apát / Kwatro
;Five. : Limá / Singko
;Six. :Anóm / Sais
;Seven. :Pitó / Siyete
;Eight. : Waló / Otso
;Nine. : Siyám / Nuwebe
;Ten. :Sampulò / Diyes
;Fifteen. :Kaglimá / Kinse
;Twenty. :Duwampulò / Beynte(Baynte)
;Twenty-five. :Duwampulò may lima / Beynte(Baynte) y singko
;Thirty. :Tulompulò / Traynta
;Thirty-five. :Tulompulò may limá / Treynta(Traynta) y singko
;Forty. :Apát na pulò / Kuwarenta
;Forty-five. :Apát na pulò may lima / Kuwarenta y singko
;Fifty. :Limampulò / Singkuwenta
;Fifty-five. :Limampulò may limá / Singkuwenta y singko
;Sixty. :Anóm na pulò / Sesenta
;Sixty-five :Anóm na pulò may limá / Sesenta y singko
;Seventy. :Pitompulò / Setenta
;Seventy-five. :Pitompulò may limá / Setenta y singko
;Eighty. :Walompulò / Otsenta
;Eighty-five. :Walompulò may limá / Otsenta y singko
;Ninety. :Siyám na pulò / Nobenta
;Ninety-five. :Siyám na pulò may limá / Nobenta y singko
;One-hundred. :Sanggatós / Siyen, Siyento
;One-thousand.:Sangribo / Mil
;Ten-thousand.:Sangyukot (Suanoy na Bikol) &lt;ref&gt;Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol.1865.[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/451?q1=yocot&amp;view=image&amp;size=200]&lt;/ref&gt; / Diyes Mil
;One-million. :Sanglaksâ (Suanoy na Bikol)&lt;ref&gt;Lisboa, Marcos de. Vocabulario de la lengua bicol. 1865.
[https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqa2025.0001.001/209?q1=lacsa&amp;view=image&amp;size=200]&lt;/ref&gt; / Milyon

==Iba pang mga tataramon na Bikol sa kapatagan==
* [[Rinconada Bikol]]
* [[Buhi Bikol]]
* [[Libon Bikol]]
* [[Bikol Sulnopan na Albay ]]
* [[Miraya Bikol]]
* [[Bikol Norteng Catanduanes]]

==Hilingon man==
* [[Bikolog]]
* ''[[Antabay sa Ortograpiya nin Bikol Sentral‎]]''
* [[Iskriturang Basahan]]

==Toltolan==
{{reflist}}

==Mga panluwas na takod==
*[http://bikoltranslator.blogspot.com Bikol Translator]
*{{ethnologue|code=bcl}}
*[http://llmap.org/languages/bcl.html LL-Map]
*[http://multitree.org/codes/bcl MultiTree]
*[https://www.omniglot.com/language/phrases/bikol.htm mga parirala sa tataramon na bikol]
*[https://www.omniglot.com/babel/bikol.htm An Genesis 11: 1-9 sa duwang paagi nin ortograpiya kan Bikol Sentral]

{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}

{{tataramon-saringsing}}
[[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol|Bikol, mga tataramon]]
[[Kategorya:Mga tataramon sa Rehiyon V]]</text>
      <sha1>4cy1osw9i43y2yh5t7sa602oxan5gbb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tataramon na Masbatenyo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>416</id>
    <revision>
      <id>233430</id>
      <parentid>233106</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T10:18:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Otterfolwer</username>
        <id>18585</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4832" xml:space="preserve">{{Infobox language
|name=Masbateño
|altname=Minasbate
|nativename=
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Mga probinsya kan Filipinas|Probinsya]] nin [[Masbate]] (haros bilog na porsyon kan [[Masbate (isla)|sentrong isla kan Masbate]], kaentiruhang [[Isla nin Ticao]] asin sa kabangaang sur kan isla nin [[Burias]])
|ethnicity=[[Mga Masbateño]]
|speakers=350,000
|speakers2= 250,000 [[Panduwamg tataramon|L2]] speakers &lt;br&gt; Kabilugan: 600,000+ mga parataram
|date=2002
|ref=e18
|familycolor=Austronesyo
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Filipino|Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bisaya|Bisaya]]
|fam6=[[Mga tataramon na Sentral Bisaya|Sentral Bisaya]]
|iso3=msb
|glotto=masb1238
|glottorefname=Masbatenyo
|map=Masbatenyo language map.png
|mapcaption=Mga lugar kun sain pigtataram an Masbateño
|notice=IPA
}}

An '''Masbatenyo''' o '''Minasbate''' an mayor na tataramon sa isla kan [[Masbate (isla)|Masbate]]. Tulo an diyalekto kaini: Pwedeng apudon tá nin Masbatenyong Sulnopan na lakop sa palibot kan banwaan nin Basud, an Masbatenyong Habagatan nakasentro sa banwaan kan Cataingin sa habagatang-subangan kan isla asin Masbatenyong Amihanan na nakabase sa haros kabangâ kan amihanang parte kan isla asin sa palibot kan siyudad mismo kan Masbate. Kinakalkulo na nag-aabot sa 530,000 an naggagamit kan tataramon na ini sa kabiyuan.&lt;ref&gt;[https://dbpedia.org/page/Masbate%C3%B1o_language]dbpedia.org.Kinua 1-29-22.&lt;/ref&gt; 

Sa habagatan-sulnopan kan isla an mayor na tataramon [[Ilonggo]] na medyo nalahidan nin Bikol asin sa harayong parte kan habagatang-subangan kan isla an mayor na tataramon Sugbuanon.

Igwa pa man nin menor na mga diyalektong Minasbate sa isla kan Ticao na medyo nakakaiba sa pigtataram sa ibang lugar kan isla.

Sa Burias, parte pa kan probinsyang Masbate,  an kadaklan [[Tataramon na Cebuano|Sugbuanon]] an tinataram pwera sa San Pascual asin sentro kan Claveria na [[Tataramon na Bikol Sentral|Bikol - Naga]] an ginagamit.

An ibang otoridad sa lenggwahe sinasakop an Masbatenyong tataramon sa terminong [[Bisacol|Bisakol]] na iyo an tataramon man sa Sentral Sorsogon asin sa Habagatan Sorsogon huli sa saindang pagka-aragidan.

==Mga halimbawa==
Pagkokompara kan Bikol - Naga/Bikol - Legazpi/Masbatenyo:

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Bikol - Naga
! Bikol - Legazpi
! Masbatenyo
|-
| dakul  
| dakul
| damo
|-
| dakula
| dakula
| dako
|-
| dikit
| diit
| dyutay
|-
| tukdô  
| turô
| tukdô
|-
| raot
| raot
| sira
|-
| harong
| balay
| balay
|-
| niyog
| niyog
| lubi
|-
| saldang
| aldaw
| adlaw
|-
| ulay
| huron
| istoryahan
|-
| lingaw
| lingaw
| limot
|-
| ugma
| ugma
| lipay
|-
| anggot
| dagit
| urit
|-
| giraray
| gilayon
| gihapon
|-
| amay
| atab
| atab
|-
| huri
| hudyan
| urhi
|-
| kakan
| kaon
| kaon
|-
| gutom
| punaw
| gutom
|-
| burat
| buyonɡ
| huboɡ
|-
| sakuya
| sakuya
| sa akon
|-
| samuya
| samuya
| sa amon
|-
| satuya
| satuya
| sa aton
|}

:Iba pang mga Halimbawa

::* An aluhipan, amo an nagmasid kun adlaw. (Masbatenyo)
::* An aluhipan/ulaypan, iyo an nagbantay kun aldaw. (Bikol Sentral)

::* Ini si Ramon, amo an mahigos sa tanan na lalaki sa baryo.(Masbatenyo)
::* Ini si Ramon, iyo an mahigos(maurop) sa gabos na lalaki sa baryo. (Bikol Sentral)

::* Dili na sya nagpapasaway. (Masbatenyo)
::* Dai na siya nagpapasaway. (Bikol Sentral)

::* Kaunon san miya an isda na prinito. (Masbatenyo)
::* Kakanon/Kaunon kan ikos an sirang prinitos/pigpritos.(Bikol Sentral)

Si [[Elmer P. Wolfenden]], sa saiyang adal, nagtaong opinyon na an [[Bisakol|Bisacol]] kan Sorsogon asin an Masbatenyo magka-agidan na maray alagad mas harani an Masbatenyo sa mga sistema gramatikal kan  bisayang Hiligaynon kisa kan sa lenggwaheng Bikol kan Habagatan Luzon o sa Sugbuanon kan probinsyang Cebu sa habagatan kan Pilipinas.

==Tanog asin pagsayod==
Igwang kag-anom na katanog: p, t, k, b, d, g, m, n, ng, s, h, w, l, r asin y dangan tolong tiyaw: i, a, asin u/o an tataramon na Masbatenyo. Mga alopono an mga patanog na '''u''' dangan '''o''', piggagamit pirmi an '''u'''.

==Mga numero==
Uni an mga numero kan masbatenyo puon saro (1) sagkod sampulo (10)

1 — isad/usad

2 — duwa/duha

3 — tulo

4 — upat

5 — lima

6 — unom

7 — pito

8 — walo

9 — siyam

10 — napulo

==Mga hihilngan==
* An Satuyang Tataramon - A Study of the Bikol Language), Jason William Lobel asin Fr. William Joseph S. Tria
* A Masbatenyo-English Dictionary, [[Elmer P. Wolfenden]]

==Toltolan==
{{reflist}}

==Mga panluwas na takod==
* [https://masbatenyo.webonary.org/browse/browse-vernacular/?letter=ng&amp;key=msb Diksyunaryo na Masbateño-Ingles]

{{poon}}
{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}
{{Mga tataramon na Bikol}}
[[Kategorya:Mga tataramon kan Masbate]]</text>
      <sha1>1jlo4wxd8nd6eel8yrxdmrlp3qpcp55</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233431</id>
      <parentid>233430</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T10:19:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Otterfolwer</username>
        <id>18585</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tanog asin pagsayod */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4831" xml:space="preserve">{{Infobox language
|name=Masbateño
|altname=Minasbate
|nativename=
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Mga probinsya kan Filipinas|Probinsya]] nin [[Masbate]] (haros bilog na porsyon kan [[Masbate (isla)|sentrong isla kan Masbate]], kaentiruhang [[Isla nin Ticao]] asin sa kabangaang sur kan isla nin [[Burias]])
|ethnicity=[[Mga Masbateño]]
|speakers=350,000
|speakers2= 250,000 [[Panduwamg tataramon|L2]] speakers &lt;br&gt; Kabilugan: 600,000+ mga parataram
|date=2002
|ref=e18
|familycolor=Austronesyo
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Filipino|Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bisaya|Bisaya]]
|fam6=[[Mga tataramon na Sentral Bisaya|Sentral Bisaya]]
|iso3=msb
|glotto=masb1238
|glottorefname=Masbatenyo
|map=Masbatenyo language map.png
|mapcaption=Mga lugar kun sain pigtataram an Masbateño
|notice=IPA
}}

An '''Masbatenyo''' o '''Minasbate''' an mayor na tataramon sa isla kan [[Masbate (isla)|Masbate]]. Tulo an diyalekto kaini: Pwedeng apudon tá nin Masbatenyong Sulnopan na lakop sa palibot kan banwaan nin Basud, an Masbatenyong Habagatan nakasentro sa banwaan kan Cataingin sa habagatang-subangan kan isla asin Masbatenyong Amihanan na nakabase sa haros kabangâ kan amihanang parte kan isla asin sa palibot kan siyudad mismo kan Masbate. Kinakalkulo na nag-aabot sa 530,000 an naggagamit kan tataramon na ini sa kabiyuan.&lt;ref&gt;[https://dbpedia.org/page/Masbate%C3%B1o_language]dbpedia.org.Kinua 1-29-22.&lt;/ref&gt; 

Sa habagatan-sulnopan kan isla an mayor na tataramon [[Ilonggo]] na medyo nalahidan nin Bikol asin sa harayong parte kan habagatang-subangan kan isla an mayor na tataramon Sugbuanon.

Igwa pa man nin menor na mga diyalektong Minasbate sa isla kan Ticao na medyo nakakaiba sa pigtataram sa ibang lugar kan isla.

Sa Burias, parte pa kan probinsyang Masbate,  an kadaklan [[Tataramon na Cebuano|Sugbuanon]] an tinataram pwera sa San Pascual asin sentro kan Claveria na [[Tataramon na Bikol Sentral|Bikol - Naga]] an ginagamit.

An ibang otoridad sa lenggwahe sinasakop an Masbatenyong tataramon sa terminong [[Bisacol|Bisakol]] na iyo an tataramon man sa Sentral Sorsogon asin sa Habagatan Sorsogon huli sa saindang pagka-aragidan.

==Mga halimbawa==
Pagkokompara kan Bikol - Naga/Bikol - Legazpi/Masbatenyo:

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Bikol - Naga
! Bikol - Legazpi
! Masbatenyo
|-
| dakul  
| dakul
| damo
|-
| dakula
| dakula
| dako
|-
| dikit
| diit
| dyutay
|-
| tukdô  
| turô
| tukdô
|-
| raot
| raot
| sira
|-
| harong
| balay
| balay
|-
| niyog
| niyog
| lubi
|-
| saldang
| aldaw
| adlaw
|-
| ulay
| huron
| istoryahan
|-
| lingaw
| lingaw
| limot
|-
| ugma
| ugma
| lipay
|-
| anggot
| dagit
| urit
|-
| giraray
| gilayon
| gihapon
|-
| amay
| atab
| atab
|-
| huri
| hudyan
| urhi
|-
| kakan
| kaon
| kaon
|-
| gutom
| punaw
| gutom
|-
| burat
| buyonɡ
| huboɡ
|-
| sakuya
| sakuya
| sa akon
|-
| samuya
| samuya
| sa amon
|-
| satuya
| satuya
| sa aton
|}

:Iba pang mga Halimbawa

::* An aluhipan, amo an nagmasid kun adlaw. (Masbatenyo)
::* An aluhipan/ulaypan, iyo an nagbantay kun aldaw. (Bikol Sentral)

::* Ini si Ramon, amo an mahigos sa tanan na lalaki sa baryo.(Masbatenyo)
::* Ini si Ramon, iyo an mahigos(maurop) sa gabos na lalaki sa baryo. (Bikol Sentral)

::* Dili na sya nagpapasaway. (Masbatenyo)
::* Dai na siya nagpapasaway. (Bikol Sentral)

::* Kaunon san miya an isda na prinito. (Masbatenyo)
::* Kakanon/Kaunon kan ikos an sirang prinitos/pigpritos.(Bikol Sentral)

Si [[Elmer P. Wolfenden]], sa saiyang adal, nagtaong opinyon na an [[Bisakol|Bisacol]] kan Sorsogon asin an Masbatenyo magka-agidan na maray alagad mas harani an Masbatenyo sa mga sistema gramatikal kan  bisayang Hiligaynon kisa kan sa lenggwaheng Bikol kan Habagatan Luzon o sa Sugbuanon kan probinsyang Cebu sa habagatan kan Pilipinas.

==Tanog asin pagsayod==
Igwang kag-anom na katanog: p, t, k, b, d, g, m, n, ng, s, h, w, l, r asin y dangan tulong tiyaw: i, a, asin u/o an tataramon na Masbatenyo. Mga alopono an mga patanog na '''u''' dangan '''o''', ginagamit pirmi an '''u'''.

==Mga numero==
Uni an mga numero kan masbatenyo puon saro (1) sagkod sampulo (10)

1 — isad/usad

2 — duwa/duha

3 — tulo

4 — upat

5 — lima

6 — unom

7 — pito

8 — walo

9 — siyam

10 — napulo

==Mga hihilngan==
* An Satuyang Tataramon - A Study of the Bikol Language), Jason William Lobel asin Fr. William Joseph S. Tria
* A Masbatenyo-English Dictionary, [[Elmer P. Wolfenden]]

==Toltolan==
{{reflist}}

==Mga panluwas na takod==
* [https://masbatenyo.webonary.org/browse/browse-vernacular/?letter=ng&amp;key=msb Diksyunaryo na Masbateño-Ingles]

{{poon}}
{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}
{{Mga tataramon na Bikol}}
[[Kategorya:Mga tataramon kan Masbate]]</text>
      <sha1>h2c3vvx2h0hix5u9iev219ru1ak7qed</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Emilio Gaston</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9252</id>
    <revision>
      <id>233402</id>
      <parentid>233373</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:48:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="430" xml:space="preserve">[[Ladawan:Emilio Gaston.jpg|right|thumb|180px|Si Gob. Emilio Gaston]]

Si '''Emilio Maquiling Gaston Sr.''' (1890 - [[Hunyo 13]], [[1937]]&lt;ref&gt; http://quod.lib.umich.edu/p/philamer/acd5869.0034.001/313?q1=emilio+gaston&amp;view=pdf&amp;size=100&lt;/ref&gt;) saro sa nagin gobernador kan [[Negros Occidental]] sa gobyerno kolonyal kan Filipinas, taon 1934-37.

Siya nagadan sa kanser sa Manila sa edad na 47.
== Toltolan ==
{{reflist}}

{{stub}}</text>
      <sha1>ev03fe4tcqonp06he0sn6p9cpp9aqfb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bikol Buhi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>11036</id>
    <revision>
      <id>233426</id>
      <parentid>233345</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T07:21:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Otterfolwer</username>
        <id>18585</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bokabularyo */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9953" xml:space="preserve">{{Infobox Tataramon
|name=Bikol Buhi
| altname          = '''Boinën''' o '''Boië’nën'''
|familycolor=Austronesyo
|states=[[Filipinas]]
|region=[[Rehiyon Bikol]]
|speakers= 73,600 (2009)
|fam2=[[Mga tataramon na Malayo-Polinesyo|Malayo-Polinesyo]]
|fam3=[[Mga tataramon na Borneo-Filipino|Borneo-Filipino]]
|fam4=[[Mga tataramon na Sentral Filipino|Sentral Filipino]]
|fam5=[[Mga tataramon na Bikol]]
|fam6=[[Kadagaan na Bikol]]
|script=[[Alpabetong Latin|Latin]] ([[w:Filipino orthography|Baryanteng Filipino]]);&lt;br&gt;''Nakasurat sa [[Baybayin|Basahan]] kan panahon''
|agency=[[Komisyon sa Wikang Filipino]]&lt;br&gt;(Commission on the Filipino Language)
|iso3=ubl
|lc1=|ld1=|ll1=}}

[[File:Nakabuhi statue.JPG|right|thumb|300px|Monumentong &quot;Nakabuhi,&quot; an ginikanan kan ngaran kan banwaan susog sa uusipon]]

An '''Bikol Buhi''' o '''Buhi-non''' (Bikol Buhi na tataramon: '''Boinën''' o '''Boië’nën''')&lt;ref&gt;''Bikol, Buhi’non''. Simons, Gary F. asin Charles D. Fennig (mga editor). 2017. Ethnologue: Languages of the World, Twentieth edition. Dallas, Texas: SIL International. Online version: http://www.ethnologue.com. Ginuno 2017-11-12&lt;/ref&gt;(mga alternatibong apod: Bikol Buhi, Boînan, Buhi, Buhi’non, Buhi-non) sarô sa [[mga tataramon na Bikol]] na pigtataram sa banwaan nin [[Buhi, Camarines Sur|Buhi]], [[Camarines Sur]]. Igwa ini nin haros 73,600 na parataram kan [[2009]]. Haros nakakaagid ini sa [[Rinconada Bikol]]. Inot ining iklinasipikar bilang suway na tataramon ni [[Malcolm Mintz]] kan [[1973]] asin inuyonan sa pag-adal nin [[Jason Lobel]] kan 2009.

Kabali an Buhinon sa grupo nin [[Kadagaan na Bikol|mga tataramon sa Kadagaan na Bikol]] sagkod an [[Rinconada Bikol]], Mt. Iriga Agta, [[Libon Bikol]], [[Bikol Sulnopan na Albay|West Albay Bikol]] asin [[Miraya Bikol]].

==Mga pagsaligsig asin klasipikasyon kan tataramon==
[[Ladawan:Buhi Signage.jpg|right|thumb|300px|Paisi na nakasurat sa tataramon na Buhinon]]
Sa pagsaligsig ninda Barbara Anderson asin Frank Lynch kan [[1956]], an diyalekto na ginagamit sa [[Buhi,_Camarines_Sur|Buhi]], [[Camarines Sur]] asin sa [[Oas,_Albay|Oas]], [[Albay]] na igwa nin nadagdag na tanog na /ɣ/ (voiced velar fricative) klasipikado sa grupong '''Interior Bikol''' kaiba an duwa (2) pang diyalekto. Sa pag-adal na ini, igwa nin apat na [[mga tataramon na Bikol]] kabilang an Interior Bikol.&lt;ref&gt;''Ang Wikang Rinconada sa Bikol'' dai nin awtor gikan sa '''Scribd''' (pighugot 2014-04-19)
&lt;/ref&gt;

Nagluwas sa pag-adal ni Jon Epstein kan [[1967]] na kabilang sa '''diyalektong Rinconada''' an tataramon na ginagamit sa Buhi siring man an tataramon na ginagamit sa Bula, Baao, Iriga, Nabua asin Bato na anas yaon sa Camarines Sur mantang dai kabali sa pag-adal an Balatan asin mayong sinambit na susogan an saiyang klasipikasyon. Alagad sa pagsaligsig ni [[Malcolm Mintz]] kan [[1973]] sa kaso asin semantikong panugpon sa mga berbo, suway an '''tataramon na Buhi''' sa [[Tataramon_na_Rinconada_Bikol|tataramon na Rinconada]] dawà sa pagsaligsig na ini ninda Anderson sagkod Lynch (1956) asin Mintz (1973), kadikit an datos na ginamit asin susog sana sa obserbasiyon an pag-adal. 

Sa urog na siyentipikong pag-aadal ni Curtis Daniel Mcfarland kan [[1974]], igwa nin kagsarong (11) klasipikasyon nin diyalekto sa rawis kan Bikol sagkod Catanduanes. Kabilang digdi bilang suhay na diyalekto an '''diyalektong Buhi''' asin diyalektong Rinconada na ibinali sa sarô sa apat na mga grupo, an '''Inland Dialect'''. Sa ginibong pagsaligsig, ikinumpara an mga diyalekto sa tanog asin mga relasyon kaini, tataramon asin pagbilog nin mga tataramon. Dai ibinali an mga banwaan na Tagalog an ginagamit sa Camarines Norte sagkod Camarines Sur asin an mga isla nin Masbate sagkod Ticao.&lt;ref&gt;Mc Farland, Curtis Daniel ''The dialects of the Bikol area'' PhD dissertation, Yale University (1974)&lt;/ref&gt;

Siring man sa pagsaligsig ninda Jason William Lobel, Wilmer Joseph Tria asin Jose Maria Carpio kan [[2000]], kun sain naidugang pa an diyalektong Partido sa kagsarong (11) diyalekto na nainot nang iklinasipikar ni Mcfarland (1974), an '''diyalektong Buhinon''' kabilang sa grupong '''Southern Coastal and Inland Bikol'''. Kaiba sa grupong ini an lima (5) pang diyalektong Rinconada, Buhinon, Libon, West Miraya asin East Miraya.&lt;ref&gt;Lobel, Jason William, Tria, Wilmer Joseph S., and Carpio, Jose Maria Z. ''An satuyang tataramon / A Study of the Bikol Language'' Naga City, Philippines: Lobel &amp; Tria Partnership, Co.: Holy Rosary Minor Seminary (2000)
&lt;/ref&gt;

==Bilang sarong suway na tataramon==
[[File:Bikol_languages.jpg|150px|thumb|Sakop kan tataramon na Buhi Bikol sa palibot kan Danaw nin Buhi]]
Susog sa pag-adal nin [[Jason Lobel]], tinàwan kan Ethnologue nin identipikasyon na ISO 639-3 na &quot;ubl&quot; an '''Buhinon Bikol''' kan [[2009]]. Igwa ining kasanglíng apod na Buhi Bikol asin Buhinon. Ginagamit ini kan 73,600 na parataram kan [[2009]] sa banwaan nin Buhi. Klasipikado ini sa '''Inland Bikol''' kabilang an mga tataramon na [[Rinconada Bikol]], [[Libon Bikol]], Mt. Iriga Agta, [[Libon Bikol]], [[Bikol Sulnopan na Albay|West Albay Bikol]] asin [[Miraya Bikol]].


Sa ginibong pag-adal ni Dominga Portugal kan [[2000]], nakalikom siya nin 108 tataramon na Buhinon na magkaagid para sa 71 kahulogan kaiba an mga [[rapsak na tataramon]].&lt;ref&gt;Portugal, Dominga L. J. ''Buhi dialect (Boînen)'' San Francisco: D. J. Portugal Publications (2000)
&lt;/ref&gt; Kabali man an mga rapsak na tataramon sa pag-adal ni Jason Lobel kan [[2005]] sa ''The Angry Register of the Bikol Languages of the Philippines'' kun sain iklinasipikar kaini bilang '''diyalekto '''an Buhi Bikol kan '''Southern Bikol''' o haros siring sa ''Interior Bikol'', ''Inland Dialect'' asin ''Inland Bikol ''na sakop.&lt;ref&gt;Lobel, Jason William. ''The Angry Register of the Bikol Languages of the Philippines'' University of Hawai‘i (2005)&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Hsiu-chuan Liao and Carl R. Galvez Rubino, eds. Current issues in Philippine linguistics and anthropology: Parangal kay Lawrence A. Reid. Manila: LSP and SIL. pp. 149-166 (2005)&lt;/ref&gt; Kan 2009, idinokumento ninda Nilo Borromeo asin pag-iriba an 207 na tataramon sa Buhinon.&lt;ref&gt;Buhi’non (Bikol) Digital Wordlist Vol. 3, No. 2 (December 2009), pp. 213-225
&lt;/ref&gt;

Bago kan mga ini, may nainot nang pag-adal si Yukihiro Yamada kan [[1972]] sa mga bokabularyo sa Buhi Bikol asin an librong &lt;em&gt;Boinen, Tao ag Sasabyen &lt;/em&gt;ni Judith Noble-Claveria. An gibo ni Yamada, sarong Hapones, susog sa bokabularyo ni Valerio Yaguel, sarong propyeng Buhinon siring ninda Portugal asin Claveria.&lt;ref&gt;Yamada, Yukihiro. ''A Buhi Bikol vocabulary'' Bulletin of the Faculty of Education, Kochi University, No. 24, Series I. Kochi: Faculty of Education, Kochi University (1972)&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Claveria, Benjamin A. ''Our Buhi Language'' [http://buhiclaveria.tripod.com The Claveria Heritage] (pighugot 2014-04-19)&lt;/ref&gt;

===Mga prominenteng parataram===
Duwa sa mga midbid na tao na nakakataram nin Buhinon iyo sinda Rez Cortez na sarong aktor sa pelikula asin si Victor Wood na sarong parakanta.

==Literatura==
Kan 2016, ipinublikar an ''KAAYUPAN'', sarong surusadiring publikasyon ni [[Ryan Cuatrona]] na pagpalis sa tataramon na ini kan mga pabula ni Esopo. Ibinungsod an babasahon sa [[Better Living Through Xeroxography Naga]] kan Disyembre 10, 2016 sa Anthosia Cafe sa [[Syudad nin Naga]].

==Bokabularyo==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Bikol Buhi !! Bikol Sentral
|-
| ʔaˈko || ako
|-
| ʔiˈka || ika
|-
| ʔiˈja || siya
|-
| kiˈta || kita
|-
| siˈra || sinda
|-
| ʔamwaˈdi (literal na ‘Ining ini (harani sa parataram)’;&lt;br/&gt; cf. [ʔaˈdi] ) || ini
|-
| ʔamwaˈʔa ( literal na ‘Uning uni (harani sa pinapadarahan)’; &lt;br/&gt; cf. [ʔaˈʔan] ) || uni
|-
| diˈdi || d(igdi)
|-
| ʔadˈto (harayuon gikan sa parehas na parataram asin pinapadarahan) || duman
|-
| siʔiˈsai || si isay
|-
| ʔoˈno || ano
|-
| saʔˈri || sàin (kun matukdô nin direksiyon) &lt;br/&gt; háin (kun mahanap nin bagay/gamit/tao)
|-
| kinaʔoˈno || nuarin
|-
| paʔoˈno || pâno
|-
| ʔinˈdiʔ || dài
|-
| ŋaʔˈmin || gabos, anas
|-
| mariˈɡən^  || dakol
|-
| naŋaɡˌkapiˈra || nagkapira
|-
| ʔaɡˈbai || (ka)dikit; (ka)diit
|-
| ʔiˈba || iba
|-
| ʔәˈsad^^|| sarô
|-
| doˈwa || duwa
|-
| toˈlo || tulo
|-
| ʔәˈpat || apat
|-
| liˈma || lima
|-
| dakəˈɣəʔ || dakula
|-
| ʔalaˈbaʔ || halaba
|-
| maʔiˈwas || mahiwas, halakbanɡ
|-
| maiʔˈbәɡ || mahìbog
|-
| mabәʔˈɡat || magabat
|-
| saˈdai || sadit, saday
|-
| ʔaliʔˈpot || halìpot
|-
| piɡiˈpit || piot, hayàpit
|-
| maniˈpis (kahibugan talaga; e.g. manipis na libro; manipis na buhok)  || mahimpis, manipis
|-
| babaˈji || babayi
|-
| laɣaˈki || lalaki
|-
| taˈwo || tawo
|}

* ^- intensifier; 'Napaka' pag igwang kaibang saróng pang-uri o pantipo; '(Ka)dakol' pag kaiba an saróng numero kan pangngaran.
* ^^ - naproprodusir kan parataram iyo an [ʔiˈsad]

==Toltolan==
&lt;small&gt;{{reflist|2}}&lt;/small&gt;

==Mga panluwas na takod==
*[http://buhiclaveria.tripod.com/language.htm Our Buhi Language] ni Benjamin A. Claveria
*[http://buhiclaveria.tripod.com/yamada A Buhi Bicol Vocabulary ni Yukihiro Yamada] sa websayt na [http://buhiclaveria.tripod.com The Claveria Heritage]
*[http://www.ethnologue.com/language/ubl Buhi Bikol] sa [http://www.ethnologue.com Ethnologue][[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol]]
*[https://www.facebook.com/groups/1403229279894975 Banwaang Mauyay] - sarong grupo nin parataram sa Buhi Bikol sa [http://www.facebook.com Facebook]
*[http://www.youtube.com/watch?v=YXqZB2J8oxk Buhi, Banwaan Ko BANWAAN] (tataramon asin musika ni Bides asin dugang na rap ni Reddzmack) - sarong kanta sa [http://www.youtube.com Youtube]
*[http://www.youtube.com/watch?v=HjE3axlw2Mg Sarong klasikong kantang Buhinon] sa sa [http://www.youtube.com Youtube]

{{Mga tataramon na Filipino}}
{{Mga tataramon kan Filipinas}}
{{Mga tataramon na Bikol}}
{{tataramon-saringsing}}
[[Kategorya:Mga tataramon sa Bikol]]</text>
      <sha1>jbinkqur7fs3ncp2xr33m3jroa3yw4l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ombudsman</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13459</id>
    <revision>
      <id>233398</id>
      <parentid>233370</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:42:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4993" xml:space="preserve">[[File:FvfOmbudsman0222 17.JPG|right|thumb|250px|Karatula kan Opisina nin Ombudsman kan Filipinas]]
[[File:Georgetown University Ombudsman sign.jpg|right|thumb|240px|Karatula kan opisina nin Ombuds sa Georgetown University]]
[[File:Ombudsman sign.jpg|right|thumb|250px|Karatula sa Banjul, The Gambia]]

An  '''ombudsman''' ([[Ingles]]: ''ombudsman'') iyo an tauhan kan gobyerno na may kapangyarihan magsiyasat asin magrekisa kan mga kaso nin panghahabon, pangsusulmok, pangsusuhol, pang'aabuso sa pagpa'otob sa katongdan, asin iba pang kabuktotan na dinadarang reklamo laban sa isayman na empleyado sa gobyerno kan namamanwaan. An ombudsman, kumbaga garo bantay-banwaan,  katuwang an mga katarabang sa saiyang opisina, iyo an nagmamaan kan arin man na dinadarang reklamo dapit sa mga soboot salang-gibo kan ipigreklamo asin sa masiri, malikay na pag'adal, kun igwang nakuang ebidensyang magabat na nagpapatotoo kan gibong-sala, sunod na lakdang iyo (kun sa Filipinas) an pagsangat kan kaso sa Sandiganbayan kun saen pormal na dadangogon an kaso batay sa mga natipon na ebidensya. &lt;ref&gt; http://www.gov.ph/briefer-the-office-of-the-ombudsman/ Kinua 5-5-16&lt;/ref&gt;

Igdi sa Filipinas, an Opisina nin Ombudsman namukna sa 1987 na Konstitusyon, asin  susog sa mandato kaini, hinahagad sa mga trabahador sa laog kan gobhyerno an mas halangkaw na lebel nin paninimbagan huli sa prinsipyo na an &quot;opisyo publiko sarong opisyo nin pagtitiwala&quot;. Sa pagtaram ni Commissioner Jose Colayco duman sa 1986 Constitutional Commission na an Ombudsman daa minukna ngane &quot;magin parasurog kan namamanwaan laban sa anoman na mga ginigibong salang hosoyhosoy, kamalian nin pagkondukta sa opisina o inhustisya&quot; kan mga trabahador sa gobyerno&quot;. &lt;ref&gt; http://www.gov.ph/briefer-the-office-of-the-ombudsman/ Kinua 5-5-16&lt;/ref&gt;

Parati an ombdusdman nombrado kan gobyerno, paagi sa presidente, o kan  sarong parlamento, alagad may makusog na pagkaindependiente, asin  an toka niya iyo an pagdara asin pagsurog nanggad kan mga interes kan namamanwaan o kan publiko. Siya an dinadalaganan kan mga reklamo nin maladministrasyon o pagbalga kan mga katanosan, asin pwede man siya ipagnombra kan sarong lehislatura. Igwa man nin opisyo siring sa ombudsman na kinakaag sa sarong korporasyon sa pagmato, ngani an padalagan kaini mayong kabalbalan nangyayari o maggibo nin aksyon an arinman na empleyado na ikalugi kan korporasyon o magdara sa mga ilegal na transakyon.

Heneralmente, an ombudsman sarong opisyal nin estado na pinagtokahan o nombrado ngani magreparo kan  mga aktibidad nin sarong gobyerno o kan mga tauhan igdi, para sa pagsurog kan mga interes kan publiko o namamanwaan na an mga siring na interes dai maapi o masapawan sa ikaka'agrabyo kaini. Kun madeterminar kan ombudsman na igwa talagang pagkakasala, powede matao nin rekomendasyon sa pagtanos kan mga kasalaan, o sa pagperseguir padagos kan mga nagkasala susog sa kagabatan kan  pagkakasala o paglapas, alagad, luwas sa ombudsman an pagmukna nin mga lakdang na legal ta yaon sana saiya an pagtaong rekomendasyon kun an kaso dapat dangogon nanggad sa sala nin sarong korte. 

An bentahe nin sarong ombudsman iyo ta siya yaon sa luwas kan organisasyon o ahensya nin gobyerno kun saen yaon nangyari an anomaliya o an tauhan na ipigrereklamo yaon sa nasabing ahensya. May asegurasyon an kagreklamo na mas makakakua nin hustisya ta an makondukta kan imbestigasyon bako mansana idtong mga tauhan sa laog kan ahensya. Kaya, dai mangyayari an inaapod na 'siplingan nin mga interes' sa proseso nin imbestigasyon. Alagad, an papel kan ombudsman sinasabing mari'gon asin  epektibo kun igwa sa laog mismo kan aparato nin estado nin mga opisyal na nag'aandurog nanggad sa mga hiro kan ombudsman. Siring man, an pagpili kan tawong makapot kan opisyo nin ombudsman dapat natatama asin angay sa saiyang karakter asin disposisyon.

==Ginikanan kan praktis==

An tataramon na 'ombudsman' ginuno sa lenggwaheng Danish, Sweso asin  Norwego na sinususog man sa Antigong  Norse na katagang umboðsmaðr, na boot sabihon, 'representante', na an taramon ngane na umbud/ombud nangahulogan na 'abogado', 'interino', o saro na awtorisadong magrepresentar sa saro katawo. An kahulogan na ini yaon pa ngane gamit sa lenggwaheng Scandinavian. Sa Sweden daa yaon pa an paggamit kaini mala ta sa Ley nin Danish kan Jutland 1241 an kataga 'umbozman' na boot sabihon sarong lingkod sibil royal. Sa Sweden, yaon an Swedish Parliamentary Ombudsman na namukna kan 1809 na iyo an mabantay, masurog kan mga deretso kan mga namamanwaan, independiente sa ehekutibo.&lt;ref&gt;http://www.gov.ph/briefer-the-office-of-the-ombudsman/ Kinua 5-5-16&lt;/ref&gt;

==Mga panluwas na takod==

* http://www.ombudsman.europa.eu/home/en/default.htm Kinua 5-5-16.
* http://www.businessmirror.com.ph/ombudsman-orders-closure-of-3-open-garbage-dumps/ Kinua 5-5-16.
* http://www.ombudsman.europa.eu/en/resources/publicserviceprinciples.faces Kinua 5-5-16.

== Toltolan ==
{{reflist}}
{{poon}}
[[Kategorya:Mga opisyo sa gobyerno]]</text>
      <sha1>9fk2rb3ih6k1ikquaslzxmdo6s570ma</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Patola</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14705</id>
    <revision>
      <id>233432</id>
      <parentid>211229</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T10:28:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2621" xml:space="preserve">{{Speciesbox
|image = Luffa aegyptiaca compose.jpg
|image_caption = Bunga asin magunot na gusok kan patola
|image2 = Luffa aegyptiaca Blanco2.334-cropped.jpg
|image2_caption = An tinanom na patola
|genus = Luffa
|species = aegyptiaca
|authority = [[Philip Miller|Mill.]]&lt;ref name=grin&gt;{{GRIN | accessdate = 21 December 2017}}&lt;/ref&gt;
|synonyms =
* ''Cucurbita luffa'' &lt;small&gt;''[[hort.]]''&lt;/small&gt;
* ''Luffa cylindrica'' &lt;small&gt;[[Max Joseph Roemer|M.Roem.]]&lt;/small&gt;
* ''Luffa aegyptica'' &lt;small&gt;(''[[lapsus]]'')&lt;/small&gt;
* ''Luffa pentandra'' &lt;small&gt;[[William Roxburgh|Roxb.]]&lt;/small&gt;
* ''Momordica cylindrica'' &lt;small&gt;[[Carl Linnaeus|L.]]&lt;/small&gt;
* ''Momordica luffa'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
|synonyms_ref = &lt;ref name=grin/&gt;
}}

An '''patola''' (Luffa aegyptiaca, sa Ingles, sponge gourd, Egyptian cucumber, o Vietnamese luffa),sarong species kan Luffa asin ini inaataman huli kan prutas kani. Taonan nabunga, an patola tubong tal sa Habagatan na Asya asin [[Sur-subangan na Asya]].

==Pagpatubo asin hitsura==

An bunga kaini nalaba mga 30 sm (12 pul) asin agid sa porma asin tamanyo kan matilabang [[pepino]]. Huli daa kan maraborab na kolor giyaw kan burak, ini inaataman man na ornamental sa harong. Mas bagayu an pagpatubo kaini na may pakamangan na sala-sala. An patola nangangaipo nin dakul na saldang kaya angay na itsanom sa bantaakan asin makitubig ngarig ini magtubang.

==Pakinabang==

An bunga nin patola, na kakanon komo berdura, mas angay lutoon na hubal pa ta kun lutoon gurang na, ini nagigin makura'sil asin nalataw nna an saiyang garo ginaras na laman  asin magunot na. An patolang gurang na ginagamit na panghisong espongha ta magaspang an saiyang pagkagunot. An siring na kagamitan inaapod na siyang luffa sa Ingles.

Nakakahiris man nin lana sa pisog kain na pwede mausar sa pagluto asin an hinirisan kaini pwedeng pambahog sa mga koneho asin mga sira na hito o magsirbe man na pampataba sa tinanom.

==Sa arte==

Sa Palestina, an Luffa aegyptiaca halawig nang ginagamit poon pa kan panahon kan Imperyong romano. Mga prutas na hubal naserbing pagkakan asin an sobrang rumon ginagamit panhiso sa pagparigos. Nahihiling man sa panahon Bisantino na sa Palestina iginuhit an porma kaini sa pag'arte sa mga mosaic kan lanob asin salog, orog na sa mga simbahan asin sinagoga.
==Galeriya==
&lt;gallery&gt;
Luffa aegyptiaca MHNT.BOT.2011.3.94.jpg
Luffa operculata MHNT.BOT.2011.3.93.jpg
4512Patola plantations in Paligui, Candaba, Pampanga 57.jpg|thumb|Tanuman kan patola
&lt;/gallery&gt;

== Toltolan ==
{{reflist}}

{{stub}}


[[Kategorya:Mga pamberdurang prutas]]
[[Kategorya: Mga prutas sa Asya]]
[[Kategorya: Mga prutas]]</text>
      <sha1>5i0bfb4p1eajitp7vo1hu8s6xssimv9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233433</id>
      <parentid>233432</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T10:40:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <comment>/* Galeriya */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2698" xml:space="preserve">{{Speciesbox
|image = Luffa aegyptiaca compose.jpg
|image_caption = Bunga asin magunot na gusok kan patola
|image2 = Luffa aegyptiaca Blanco2.334-cropped.jpg
|image2_caption = An tinanom na patola
|genus = Luffa
|species = aegyptiaca
|authority = [[Philip Miller|Mill.]]&lt;ref name=grin&gt;{{GRIN | accessdate = 21 December 2017}}&lt;/ref&gt;
|synonyms =
* ''Cucurbita luffa'' &lt;small&gt;''[[hort.]]''&lt;/small&gt;
* ''Luffa cylindrica'' &lt;small&gt;[[Max Joseph Roemer|M.Roem.]]&lt;/small&gt;
* ''Luffa aegyptica'' &lt;small&gt;(''[[lapsus]]'')&lt;/small&gt;
* ''Luffa pentandra'' &lt;small&gt;[[William Roxburgh|Roxb.]]&lt;/small&gt;
* ''Momordica cylindrica'' &lt;small&gt;[[Carl Linnaeus|L.]]&lt;/small&gt;
* ''Momordica luffa'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
|synonyms_ref = &lt;ref name=grin/&gt;
}}

An '''patola''' (Luffa aegyptiaca, sa Ingles, sponge gourd, Egyptian cucumber, o Vietnamese luffa),sarong species kan Luffa asin ini inaataman huli kan prutas kani. Taonan nabunga, an patola tubong tal sa Habagatan na Asya asin [[Sur-subangan na Asya]].

==Pagpatubo asin hitsura==

An bunga kaini nalaba mga 30 sm (12 pul) asin agid sa porma asin tamanyo kan matilabang [[pepino]]. Huli daa kan maraborab na kolor giyaw kan burak, ini inaataman man na ornamental sa harong. Mas bagayu an pagpatubo kaini na may pakamangan na sala-sala. An patola nangangaipo nin dakul na saldang kaya angay na itsanom sa bantaakan asin makitubig ngarig ini magtubang.

==Pakinabang==

An bunga nin patola, na kakanon komo berdura, mas angay lutoon na hubal pa ta kun lutoon gurang na, ini nagigin makura'sil asin nalataw nna an saiyang garo ginaras na laman  asin magunot na. An patolang gurang na ginagamit na panghisong espongha ta magaspang an saiyang pagkagunot. An siring na kagamitan inaapod na siyang luffa sa Ingles.

Nakakahiris man nin lana sa pisog kain na pwede mausar sa pagluto asin an hinirisan kaini pwedeng pambahog sa mga koneho asin mga sira na hito o magsirbe man na pampataba sa tinanom.

==Sa arte==

Sa Palestina, an Luffa aegyptiaca halawig nang ginagamit poon pa kan panahon kan Imperyong romano. Mga prutas na hubal naserbing pagkakan asin an sobrang rumon ginagamit panhiso sa pagparigos. Nahihiling man sa panahon Bisantino na sa Palestina iginuhit an porma kaini sa pag'arte sa mga mosaic kan lanob asin salog, orog na sa mga simbahan asin sinagoga.
==Galeriya==
&lt;gallery&gt;
Patola_gulodan.jpg|patolang gulod-gulodan
4512Patola plantations in Paligui, Candaba, Pampanga 57.jpg|thumb|Tanuman kan patola
Luffa aegyptiaca MHNT.BOT.2011.3.94.jpg|Patolang alang na
Luffa operculata MHNT.BOT.2011.3.93.jpg|Patolang tunokan
&lt;/gallery&gt;

== Toltolan ==
{{reflist}}

{{stub}}


[[Kategorya:Mga pamberdurang prutas]]
[[Kategorya: Mga prutas sa Asya]]
[[Kategorya: Mga prutas]]</text>
      <sha1>p6v1oyf1q1whcofynf58lpizbvfombs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233434</id>
      <parentid>233433</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T10:42:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <comment>/* Pagpatubo asin hitsura */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2698" xml:space="preserve">{{Speciesbox
|image = Luffa aegyptiaca compose.jpg
|image_caption = Bunga asin magunot na gusok kan patola
|image2 = Luffa aegyptiaca Blanco2.334-cropped.jpg
|image2_caption = An tinanom na patola
|genus = Luffa
|species = aegyptiaca
|authority = [[Philip Miller|Mill.]]&lt;ref name=grin&gt;{{GRIN | accessdate = 21 December 2017}}&lt;/ref&gt;
|synonyms =
* ''Cucurbita luffa'' &lt;small&gt;''[[hort.]]''&lt;/small&gt;
* ''Luffa cylindrica'' &lt;small&gt;[[Max Joseph Roemer|M.Roem.]]&lt;/small&gt;
* ''Luffa aegyptica'' &lt;small&gt;(''[[lapsus]]'')&lt;/small&gt;
* ''Luffa pentandra'' &lt;small&gt;[[William Roxburgh|Roxb.]]&lt;/small&gt;
* ''Momordica cylindrica'' &lt;small&gt;[[Carl Linnaeus|L.]]&lt;/small&gt;
* ''Momordica luffa'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
|synonyms_ref = &lt;ref name=grin/&gt;
}}

An '''patola''' (Luffa aegyptiaca, sa Ingles, sponge gourd, Egyptian cucumber, o Vietnamese luffa),sarong species kan Luffa asin ini inaataman huli kan prutas kani. Taonan nabunga, an patola tubong tal sa Habagatan na Asya asin [[Sur-subangan na Asya]].

==Pagpatubo asin hitsura==

An bunga kaini nalaba mga 30 sm (12 pul) asin agid sa porma asin tamanyo kan matilabang [[pepino]]. Huli daa kan maraborab na kolor giyaw kan burak, ini inaataman man na ornamental sa harong. Mas bagay an pagpatubo kaini na may pakamanganan na sala-sala. An patola nangangaipo nin dakul na saldang kaya angay na itanom sa bantaakan asin makitubig ngarig ini magtubang.

==Pakinabang==

An bunga nin patola, na kakanon komo berdura, mas angay lutoon na hubal pa ta kun lutoon gurang na, ini nagigin makura'sil asin nalataw nna an saiyang garo ginaras na laman  asin magunot na. An patolang gurang na ginagamit na panghisong espongha ta magaspang an saiyang pagkagunot. An siring na kagamitan inaapod na siyang luffa sa Ingles.

Nakakahiris man nin lana sa pisog kain na pwede mausar sa pagluto asin an hinirisan kaini pwedeng pambahog sa mga koneho asin mga sira na hito o magsirbe man na pampataba sa tinanom.

==Sa arte==

Sa Palestina, an Luffa aegyptiaca halawig nang ginagamit poon pa kan panahon kan Imperyong romano. Mga prutas na hubal naserbing pagkakan asin an sobrang rumon ginagamit panhiso sa pagparigos. Nahihiling man sa panahon Bisantino na sa Palestina iginuhit an porma kaini sa pag'arte sa mga mosaic kan lanob asin salog, orog na sa mga simbahan asin sinagoga.
==Galeriya==
&lt;gallery&gt;
Patola_gulodan.jpg|patolang gulod-gulodan
4512Patola plantations in Paligui, Candaba, Pampanga 57.jpg|thumb|Tanuman kan patola
Luffa aegyptiaca MHNT.BOT.2011.3.94.jpg|Patolang alang na
Luffa operculata MHNT.BOT.2011.3.93.jpg|Patolang tunokan
&lt;/gallery&gt;

== Toltolan ==
{{reflist}}

{{stub}}


[[Kategorya:Mga pamberdurang prutas]]
[[Kategorya: Mga prutas sa Asya]]
[[Kategorya: Mga prutas]]</text>
      <sha1>0rc0u1t0acpvuuaohddiwf0m0qudgby</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233435</id>
      <parentid>233434</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T10:45:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <comment>/* Pakinabang */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2886" xml:space="preserve">{{Speciesbox
|image = Luffa aegyptiaca compose.jpg
|image_caption = Bunga asin magunot na gusok kan patola
|image2 = Luffa aegyptiaca Blanco2.334-cropped.jpg
|image2_caption = An tinanom na patola
|genus = Luffa
|species = aegyptiaca
|authority = [[Philip Miller|Mill.]]&lt;ref name=grin&gt;{{GRIN | accessdate = 21 December 2017}}&lt;/ref&gt;
|synonyms =
* ''Cucurbita luffa'' &lt;small&gt;''[[hort.]]''&lt;/small&gt;
* ''Luffa cylindrica'' &lt;small&gt;[[Max Joseph Roemer|M.Roem.]]&lt;/small&gt;
* ''Luffa aegyptica'' &lt;small&gt;(''[[lapsus]]'')&lt;/small&gt;
* ''Luffa pentandra'' &lt;small&gt;[[William Roxburgh|Roxb.]]&lt;/small&gt;
* ''Momordica cylindrica'' &lt;small&gt;[[Carl Linnaeus|L.]]&lt;/small&gt;
* ''Momordica luffa'' &lt;small&gt;L.&lt;/small&gt;
|synonyms_ref = &lt;ref name=grin/&gt;
}}

An '''patola''' (Luffa aegyptiaca, sa Ingles, sponge gourd, Egyptian cucumber, o Vietnamese luffa),sarong species kan Luffa asin ini inaataman huli kan prutas kani. Taonan nabunga, an patola tubong tal sa Habagatan na Asya asin [[Sur-subangan na Asya]].

==Pagpatubo asin hitsura==

An bunga kaini nalaba mga 30 sm (12 pul) asin agid sa porma asin tamanyo kan matilabang [[pepino]]. Huli daa kan maraborab na kolor giyaw kan burak, ini inaataman man na ornamental sa harong. Mas bagay an pagpatubo kaini na may pakamanganan na sala-sala. An patola nangangaipo nin dakul na saldang kaya angay na itanom sa bantaakan asin makitubig ngarig ini magtubang.

==Pakinabang==

An bunga nin patola, na kakanon komo berdura, mas angay lutoon na hubal pa ta kun lutoon gurang na, ini nagigin makura'sil asin nalataw nna an saiyang garo ginaras na laman  asin magunot na. An patolang gurang na ginagamit na panghisong espongha ta magaspang an saiyang pagkagunot. An siring na kagamitan inaapod na siyang luffa sa Ingles.

Nakakahiris man nin lana sa pisog kain na pwede mausar sa pagluto asin an hinirisan kaini pwedeng pambahog sa mga koneho asin mga sira na hito o magsirbe man na pampataba sa tinanom.

An bunga linuluto pwede sa gisa na may karne o pasayan o pwede man may dikit na sabaw kun ini isasabay sa miswa. Sa paggisa pwede man may kasaralak na talong, okra, balatong asin ligbos.

==Sa arte==

Sa Palestina, an Luffa aegyptiaca halawig nang ginagamit poon pa kan panahon kan Imperyong romano. Mga prutas na hubal naserbing pagkakan asin an sobrang rumon ginagamit panhiso sa pagparigos. Nahihiling man sa panahon Bisantino na sa Palestina iginuhit an porma kaini sa pag'arte sa mga mosaic kan lanob asin salog, orog na sa mga simbahan asin sinagoga.
==Galeriya==
&lt;gallery&gt;
Patola_gulodan.jpg|patolang gulod-gulodan
4512Patola plantations in Paligui, Candaba, Pampanga 57.jpg|thumb|Tanuman kan patola
Luffa aegyptiaca MHNT.BOT.2011.3.94.jpg|Patolang alang na
Luffa operculata MHNT.BOT.2011.3.93.jpg|Patolang tunokan
&lt;/gallery&gt;

== Toltolan ==
{{reflist}}

{{stub}}


[[Kategorya:Mga pamberdurang prutas]]
[[Kategorya: Mga prutas sa Asya]]
[[Kategorya: Mga prutas]]</text>
      <sha1>jhf7u6ou072myie9y0ugy8qmnscxons</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Teletubbies</title>
    <ns>0</ns>
    <id>22301</id>
    <revision>
      <id>233386</id>
      <parentid>233348</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:04:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4958" xml:space="preserve">{{Infobox telebisyon
| name                     = Teletubbies
| image                    =File:View of the Teletubbies on top of a Cbeebies Village Daimler Fleetline bus in the Hamley's Toy Parade (geograph 5200061).jpg 
| caption                  = 
| creator                  = [[Anne Wood]]&lt;br /&gt;[[Andrew Davenport]]
| developer                = [[Ragdoll Productions]] (Original Series)&lt;br /&gt;[[Darrall Macqueen]] (Revived Series)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.c21media.net/nickelodeon-takes-teletubbies-reboot/|title=Nickelodeon takes Teletubbies reboot|publisher=C21 Media|date=6 November 2015|last=Franks|first=Nico|accessdate=27 May 2016}}&lt;/ref&gt;
| starring                 = '''Original series:'''&lt;br /&gt;[[Dave Thompson (comedian)|Dave Thompson]]&lt;br /&gt;[[Simon Shelton]]&lt;br /&gt;[[John Simmit]]&lt;br /&gt;[[Nikky Smedley]]&lt;br /&gt;[[Pui Fan Lee]]&lt;br /&gt;Mark Dean&lt;br /&gt;Jessica Smith&lt;br /&gt;[[Robin Stevens]]&lt;br /&gt;Toyah Wilcox&lt;br /&gt;'''Revived series:'''&lt;br /&gt;[[Jeremiah Krage]]&lt;br /&gt;[[Nick Kellington]]&lt;br /&gt;Rebecca Hyland&lt;br /&gt;[[Rachelle Beinart]]&lt;br /&gt;Olly Taylor&lt;br /&gt;Berry Smith&lt;br /&gt;Victoria Jane&lt;br /&gt; Luisa Guerreiro
| voices                   = '''Original series:'''&lt;br /&gt;[[Toyah Willcox]]&lt;br /&gt;[[Penelope Keith]]&lt;br /&gt;[[John Simmit]]&lt;br /&gt;Gary Stevenson&lt;br /&gt;Alex Hogg&lt;br /&gt;Alex Pascall&lt;br /&gt;[[Rudolph Walker]]&lt;br /&gt;[[Eric Sykes]]&lt;br /&gt;Mark Heenehan&lt;br /&gt;[[Sandra Dickinson]] (US)&lt;br /&gt;[[John Schwab]] (US)&lt;br /&gt;[[Toni Barry]] (US)&lt;br /&gt;Dena Davis (US)&lt;br /&gt;'''Revived series:'''&lt;br /&gt;[[Jane Horrocks]]&lt;br /&gt;[[Jim Broadbent]]&lt;br /&gt;[[Fearne Cotton]]&lt;br /&gt;[[Antonia Thomas]]&lt;br /&gt;[[ Teresa Gallagher]]&lt;br /&gt;[[Rob Rackstraw]]&lt;br /&gt;[[David Walliams]]&lt;br /&gt;[[Rochelle Humes]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/mediacentre/mediapacks/teletubbies2|title=It's time for series two of Teletubbies!|accessdate=20 September 2017}}&lt;/ref&gt; &lt;br /&gt; Ralph Reay
| narrated                 = [[Tim Whitnall]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-32201894|title=Teletubbies voices revealed for new series|publisher=[[BBC|British Broadcasting Corporation]]|date=7 April 2015|accessdate=27 May 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;Toyah Wilcox (titles and credits only)&lt;br /&gt;[[Rolf Saxon]] (US)&lt;br /&gt;[[Daniel Rigby]]&lt;ref&gt;{{cite magazine|url=http://www.radiotimes.com/news/2015-06-16/from-bt-adverts-and-teletubbies-to-undercover---the-screen-journey-of-daniel-rigby|title=From BT adverts and Teletubbies to Undercover – the screen journey of Daniel Rigby|magazine=[[Radio Times]]|date=16 June 2015|last=Fullerton|first=Huw|accessdate=27 May 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;[[Antonia Thomas]] (titles and credits only)
| opentheme                = &quot;[[Teletubbies say &quot;Eh-oh!&quot;|Teletubbies say 'Eh-oh!']]&quot;
| composer                 = Andrew McCorrie-Shand (Original series)&lt;br /&gt;Robert Hartley&lt;br&gt;[[BBC Philharmonic]]&lt;br /&gt;[[Richie Webb]]&lt;br /&gt;Matt Katz (Revival series)
| country                  = United Kingdom
| language                 = [[Tataramon na Ingles|Ingles]]
| num_seasons              = 5 (original)&lt;br/&gt;4 (revival)
| num_episodes             = 365 (original)&lt;br/&gt;120 (revival)
| list_episodes            = Lista kan Teletubbies episodes and videos
| location                 = [[Wimpstone, Warwickshire|Wimpstone]], England (1997–2001)&lt;ref name=&quot;ourwarwickshire-org&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.ourwarwickshire.org.uk/content/article/geology-landscape-tellytubbyland|title=The Geology and Landscape of Teletubbyland}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;Twickenham Studios, West London, England (2015–present)
| executive_producer       = Anne Wood&lt;br /&gt;David G. Hiller&lt;br /&gt;Vic Finch (Original Series)&lt;br /&gt;[[Maddy Darrall]]&lt;br /&gt;[[Billy Macqueen]] (Revival Series)
| runtime                  = 25 mga minuto (original series) &lt;br /&gt;15 mga minuto (revival series)
| company                  = '''Original series'''&lt;br /&gt;[[Ragdoll Productions]]&lt;br /&gt;[[BBC]]&lt;br /&gt;'''Revival series'''&lt;br /&gt;[[DHX Media]]&lt;br /&gt;[[Darrall Macqueen]]&lt;br /&gt;InGenious
| distributor              = [[BBC Worldwide]] (Original Series)&lt;br /&gt;[[DHX Media]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.dhxmedia.com/newsreleases/say-eh-oh-to-the-new-look-teletubbies/|title=Say 'Eh-Oh!' to the New-Look Teletubbies|publisher=[[DHX Media]]|date=3 June 2015|accessdate=28 May 2016}}&lt;/ref&gt; (Revival Series)
| network                  = '''Original series:'''&lt;br /&gt;[[BBC Two]] (on the [[CBBC]] programming block)&lt;br /&gt;'''Revived series:'''&lt;br /&gt;[[CBeebies]]
| picture_format           = 
| first_aired              = '''Original series:'''&lt;br /&gt;{{Start date|1997|3|31|df=y}} – &lt;br /&gt;{{End date|2001|2|16|df=y}}&lt;br /&gt; '''Revived series:'''&lt;br /&gt;{{Start date|2015|11|9|df=y}}
| last_aired               = present
| website                  = http://www.teletubbies.com
}}
An '''''Teletubbies''''' sarong serye sa telebisyon para sa mga aki sa [[Britanya]] na pigmukna ni [[Anne Wood]] asin [[Andrew Davenport]] kan [[Ragdoll Productions]] para sa [[BBC]].

== Toltolan ==
{{reflist}}

{{stub}}

[[Kategorya:Mga programa sa telebisyon]]</text>
      <sha1>e3kp560q43sdi40trnjmu5yg7zgezg2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Plantilya:In lang</title>
    <ns>10</ns>
    <id>22427</id>
    <revision>
      <id>233396</id>
      <parentid>195035</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:38:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="129" xml:space="preserve">{{#invoke:In lang|in_lang|template=in lang&lt;noinclude&gt;|{{CONTENTLANGUAGE}}&lt;/noinclude&gt;}}&lt;noinclude&gt;
{{documentation}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>szbgb2lf6rekweszdnzzmouvi00fwpl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Asugi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>24018</id>
    <revision>
      <id>233381</id>
      <parentid>200428</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:01:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ralffralff pinagbalyo an pahina [[Asoge]] pasiring sa [[Asugi]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3071" xml:space="preserve">[[Ladawan:Pouring liquid mercury bionerd.jpg|thumb|257x257px|Pagbulos nin likidong asoge]]
An '''asoge''' o '''merkuryo''' ({{lang-es|mercurio}}, [[Ingles]]: ''mercury'' /ˈmɜrkj&lt;s&gt;ʊ&lt;/s&gt;ri/ MER-kyə-ree, '''''quicksilver''''' (/ˈkwɪksɪlvər/) o '''''hydrargyrum''''' (/haɪˈdrɑrdʒɨrəm/ hye-DRAR-ji-rəm)), iyo sarong elementong kemikal na may simbolong '''Hg''' (Griyegong [[Latin|Latinisado]]: ''hydrargyrum'', gikan sa &quot;[[wiktionary:en:hydr-|hydr-]]&quot; na an boot-sabihon iyo ''matubig'' o ''likido'' sagkod &quot;[[wiktionary:en:argentum|argyros]]&quot; na an boot-sabihon iyo ''pirak''). An atomikong bilang kaini iyo 80.

== Karakter ==
Sarong magabat asin garu [[pirak]] na metal, an asoge iyo saro sa anom na elementong kimikal na garu tubig sa ordinaryong temperatura sagkod presyon,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://antoine.frostburg.edu/chem/senese/101/inorganic/faq/why-is-mercury-liquid.shtml|title=Why is mercury a liquid at STP?|dateformat=mdy|accessdate=May 1, 2007|publisher=General Chemistry Online at Frostburg State University|author=Senese, F}}&lt;/ref&gt; arug kan [[sesyo]], [[pransiyo]], [[Galyo (elemento)|galyo]], [[bromina]], asin [[rubidyo]]. An asoge an kasaro-sarong metal na likido sa pansukol na temperatura at presyun. Sa temperatura nin pagkatunaw na −38.83&amp;nbsp;°C asin sa temperatura nin pagkalakaga na 356.73&amp;nbsp;°C, an asoge an may pinakamanipis na libel kun sain ngani ini likido kumpara sa anuman na metal.

Nahahanap an asoge sa kun sain-sain na lugar sa [[kinaban]] arug kan mga deposito nin sinabar (''cinnabar'', asogeng asuprido o ''mercuric sulfide''), na ginikanan nin pulang pangkulay na bermilyon, na harus nakukua sana sa tinastas na sinabar. Pisasabing nakalalason an sinabar kun maparong o matulon an mga alpog kaini. An pagkalason hale sa asoge iyo pupuwedeng resulta nin pagdukot sa mga natutunaw na klase kaini (arug kan asogeng klorido o ''mercuric chloride'', o kaya ''methylmercury''), paghangos sa aso na asoge, o pagkakan nin mga sira na nakontamina kan elementong ini.

== Kagamitan ==
Piggagamit an asoge sa mga termometro, barometro, manometro, ''float valve'', asin iba pang mga aparato. An mga urulay manungod sa nakalalason kaining karakter iyo nagtao sa pagriribay sa mga termometro asin espigmomanometro (metrong nagsusukol sa presyon nin dugo) na may laog kaini sa mga ospital asin iba pang klinika nin mga instrumentong an ginagamit iyo hale sa alkohol, digital, o termistor. Mantinido ining ginagamit sa manlainlaing instrumento asin eksperimentong pang-[[siyensya]] asin pati man sa paggibo nin amalgam na ngipon sa mga operasyong dental. Sa mga pailaw, an kuryente iyo nag-aagi sa aso nin asoge sa sarong tubong [[Posporo (elemento)|posporo]] para makagibo nin sarong ''shortwave ultraviolet'' na liwanag na nagtatao nin pagkaliwanag sa posporo para makagibo nin nahihiling na ilaw.

== Hilingon man ==

* [[Pirak]] (''Silver'')
* [[Bulawan]] (''Gold'')
* [[Zinc]]

== Toltolan ==
{{reflist}}


{{Talaang peryodiko}}


{{commons category|Mercury (element)}}
{{agham-stub}}
[[Kategorya:Mga elementong kimikal]]</text>
      <sha1>g5knoomwbpcbvbl1014a8gsnobxtg7x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233385</id>
      <parentid>233381</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:02:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3067" xml:space="preserve">[[Ladawan:Pouring liquid mercury bionerd.jpg|thumb|257x257px|Pagbulos nin likidong asoge]]
An '''asugi''' o '''merkuryo''' ({{lang-es|mercurio}}, [[Ingles]]: ''mercury'' /ˈmɜrkj&lt;s&gt;ʊ&lt;/s&gt;ri/ MER-kyə-ree, '''''quicksilver''''' (/ˈkwɪksɪlvər/) o '''''hydrargyrum''''' (/haɪˈdrɑrdʒɨrəm/ hye-DRAR-ji-rəm)), iyo sarong elementong kemikal na may simbolong '''Hg''' (Griyegong [[Latin|Latinisado]]: ''hydrargyrum'', gikan sa &quot;[[wiktionary:en:hydr-|hydr-]]&quot; na an boot-sabihon iyo ''matubig'' o ''likido'' sagkod &quot;[[wiktionary:en:argentum|argyros]]&quot; na an boot-sabihon iyo ''pirak''). An atomikong bilang kaini iyo 80.

== Karakter ==
Sarong magabat asin garu [[pirak]] na metal, an asoge iyo saro sa anom na elementong kimikal na garu tubig sa ordinaryong temperatura sagkod presyon,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://antoine.frostburg.edu/chem/senese/101/inorganic/faq/why-is-mercury-liquid.shtml|title=Why is mercury a liquid at STP?|dateformat=mdy|accessdate=May 1, 2007|publisher=General Chemistry Online at Frostburg State University|author=Senese, F}}&lt;/ref&gt; arug kan [[sesyo]], [[pransiyo]], [[Galyo (elemento)|galyo]], [[bromina]], asin [[rubidyo]]. An asoge an kasaro-sarong metal na likido sa pansukol na temperatura at presyun. Sa temperatura nin pagkatunaw na −38.83&amp;nbsp;°C asin sa temperatura nin pagkalakaga na 356.73&amp;nbsp;°C, an asoge an may pinakamanipis na libel kun sain ngani ini likido kumpara sa anuman na metal.

Nahahanap an asoge sa kun sain-sain na lugar sa [[kinaban]] arug kan mga deposito nin sinabar (''cinnabar'', asogeng asuprido o ''mercuric sulfide''), na ginikanan nin pulang pangkulay na bermilyon, na harus nakukua sana sa tinastas na sinabar. Pisasabing nakalalason an sinabar kun maparong o matulon an mga alpog kaini. An pagkalason hale sa asoge iyo pupuwedeng resulta nin pagdukot sa mga natutunaw na klase kaini (arug kan asogeng klorido o ''mercuric chloride'', o kaya ''methylmercury''), paghangos sa aso na asoge, o pagkakan nin mga sira na nakontamina kan elementong ini.

== Kagamitan ==
Piggagamit an asoge sa mga termometro, barometro, manometro, ''float valve'', asin iba pang mga aparato. An mga urulay manungod sa nakalalason kaining karakter iyo nagtao sa pagriribay sa mga termometro asin espigmomanometro (metrong nagsusukol sa presyon nin dugo) na may laog kaini sa mga ospital asin iba pang klinika nin mga instrumentong an ginagamit iyo hale sa alkohol, digital, o termistor. Mantinido ining ginagamit sa manlainlaing instrumento asin eksperimentong pang-[[siyensya]] asin pati man sa paggibo nin amalgam na ngipon sa mga operasyong dental. Sa mga pailaw, an kuryente iyo nag-aagi sa aso nin asoge sa sarong tubong [[Posporo (elemento)|posporo]] para makagibo nin sarong ''shortwave ultraviolet'' na liwanag na nagtatao nin pagkaliwanag sa posporo para makagibo nin nahihiling na ilaw.

== Hilingon man ==

* [[Pirak]] (''Silver'')
* [[Bulawan]] (''Gold'')
* [[Zinc]]

== Toltolan ==
{{reflist}}
{{Talaang peryodiko}}
{{commons category|Mercury (element)}}
{{agham-stub}}
[[Kategorya:Mga elementong kimikal]]</text>
      <sha1>c3ccfi4r17flftdxodcfcflmtdgmgt5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233399</id>
      <parentid>233385</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:43:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3067" xml:space="preserve">[[Ladawan:Pouring liquid mercury bionerd.jpg|thumb|257x257px|Pagbulos nin likidong asugi]]
An '''asugi''' o '''merkuryo''' ({{lang-es|mercurio}}, [[Ingles]]: ''mercury'' /ˈmɜrkj&lt;s&gt;ʊ&lt;/s&gt;ri/ MER-kyə-ree, '''''quicksilver''''' (/ˈkwɪksɪlvər/) o '''''hydrargyrum''''' (/haɪˈdrɑrdʒɨrəm/ hye-DRAR-ji-rəm)), iyo sarong elementong kemikal na may simbolong '''Hg''' (Griyegong [[Latin|Latinisado]]: ''hydrargyrum'', gikan sa &quot;[[wiktionary:en:hydr-|hydr-]]&quot; na an boot-sabihon iyo ''matubig'' o ''likido'' sagkod &quot;[[wiktionary:en:argentum|argyros]]&quot; na an boot-sabihon iyo ''pirak''). An atomikong bilang kaini iyo 80.

== Karakter ==
Sarong magabat asin garu [[pirak]] na metal, an asoge iyo saro sa anom na elementong kimikal na garu tubig sa ordinaryong temperatura sagkod presyon,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://antoine.frostburg.edu/chem/senese/101/inorganic/faq/why-is-mercury-liquid.shtml|title=Why is mercury a liquid at STP?|dateformat=mdy|accessdate=May 1, 2007|publisher=General Chemistry Online at Frostburg State University|author=Senese, F}}&lt;/ref&gt; arug kan [[sesyo]], [[pransiyo]], [[Galyo (elemento)|galyo]], [[bromina]], asin [[rubidyo]]. An asoge an kasaro-sarong metal na likido sa pansukol na temperatura at presyun. Sa temperatura nin pagkatunaw na −38.83&amp;nbsp;°C asin sa temperatura nin pagkalakaga na 356.73&amp;nbsp;°C, an asoge an may pinakamanipis na libel kun sain ngani ini likido kumpara sa anuman na metal.

Nahahanap an asoge sa kun sain-sain na lugar sa [[kinaban]] arug kan mga deposito nin sinabar (''cinnabar'', asogeng asuprido o ''mercuric sulfide''), na ginikanan nin pulang pangkulay na bermilyon, na harus nakukua sana sa tinastas na sinabar. Pisasabing nakalalason an sinabar kun maparong o matulon an mga alpog kaini. An pagkalason hale sa asoge iyo pupuwedeng resulta nin pagdukot sa mga natutunaw na klase kaini (arug kan asogeng klorido o ''mercuric chloride'', o kaya ''methylmercury''), paghangos sa aso na asoge, o pagkakan nin mga sira na nakontamina kan elementong ini.

== Kagamitan ==
Piggagamit an asoge sa mga termometro, barometro, manometro, ''float valve'', asin iba pang mga aparato. An mga urulay manungod sa nakalalason kaining karakter iyo nagtao sa pagriribay sa mga termometro asin espigmomanometro (metrong nagsusukol sa presyon nin dugo) na may laog kaini sa mga ospital asin iba pang klinika nin mga instrumentong an ginagamit iyo hale sa alkohol, digital, o termistor. Mantinido ining ginagamit sa manlainlaing instrumento asin eksperimentong pang-[[siyensya]] asin pati man sa paggibo nin amalgam na ngipon sa mga operasyong dental. Sa mga pailaw, an kuryente iyo nag-aagi sa aso nin asoge sa sarong tubong [[Posporo (elemento)|posporo]] para makagibo nin sarong ''shortwave ultraviolet'' na liwanag na nagtatao nin pagkaliwanag sa posporo para makagibo nin nahihiling na ilaw.

== Hilingon man ==

* [[Pirak]] (''Silver'')
* [[Bulawan]] (''Gold'')
* [[Zinc]]

== Toltolan ==
{{reflist}}
{{Talaang peryodiko}}
{{commons category|Mercury (element)}}
{{agham-stub}}
[[Kategorya:Mga elementong kimikal]]</text>
      <sha1>128bswwkedck6djty0yjdq0alrg0m0w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Olay:Asugi</title>
    <ns>1</ns>
    <id>27570</id>
    <revision>
      <id>233383</id>
      <parentid>214368</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:01:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ralffralff pinagbalyo an pahina [[Olay:Asoge]] pasiring sa [[Olay:Asugi]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="90" xml:space="preserve">{{WikiProyekto banner shell|blp=no|1=
{{BW 2021-2|klase=tamboan|importansya=Halangkaw}}
}}</text>
      <sha1>avyulznsc7o4kmiaqlgz3trywhvnbgn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mia Tijam</title>
    <ns>0</ns>
    <id>35674</id>
    <revision>
      <id>233379</id>
      <parentid>233344</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T12:53:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3753" xml:space="preserve">{{Infobox writer &lt;!-- For more information see [[:Template:Infobox Writer/doc]]. --&gt; 
| name          = Mia Tijam
| image         =  
| image_size    = 300px
| alt           = 
| caption       = 
| pseudonym     = 
| birth_name    =  
| birth_date    =  
| birth_place   =  
| death_date    =   
| death_place   = 
| resting_place = 
| occupation    = Parasurat
| language      = [[Ingles]] 
| nationality   = [[Filipinas|Filipino]]
| ethnicity     = [[Bikolano]]
| citizenship   = 
| education     = 
| alma_mater    = 
| period        =  
| genre         = Saysay, usipon
| subject       = 
| movement      = 
| notableworks  = ''Flowers for Thursday: Stories''
| spouse        =  
| partner       = 
| children      =  
| relatives     = 
| influences    = 
| influenced    = 
| awards        = 
| signature     = 
| signature_alt = 
| website       = 
| portaldisp    = 
}}

Si '''Mia P. Tijam''' sarong kagubay na [[Bikolano|Bikolanang]] [[parasurat]] sa tataramon na [[Ingles]]. Siya nagtapos nin BA Creative Writing sa [[Unibersidad kan Pilipinas]], Diliman. Nagsusurat siya nin mga saysay asin sarong katood na parasurat sagkod kapwa-tagapakarhay kan Philippine Speculative Fiction Sampler. Nagluwas an saiyang mga panurat sa Philippines Free Press, Philippine Speculative Fiction anthologies, Philippine Genre Stories, asin Expanded Horizons; kun sain ini tinawan nin merito nin Honorableng Sambit sa kategoryang Best Fantasy &amp; Horror kan 2008, pinalista sa 2009 Philippines Free Press Literary Awards, nakabali sa Charles Tan’s Best of Philippine Speculative Fiction 2009, UP Press Best of Philippine Speculative Fiction 2005-2010&lt;ref&gt;[https://kalatasliteraryezine.wordpress.com/2013/02/28/up-press-to-lauch-the-best-of-philippine-speculative-fiction-2005-2010/ UP Press to launch ‘The Best of Philippine Speculative Fiction 2005-2010’] [[https://kalatasliteraryezine.wordpress.com Kalatas]&lt;/ref&gt;, asin the 2012 Mariner Awards.

Taon 2021, ipigluwas an saiyang inot na koleksyon nin mga usipon sa Ingles na ''Flowers for Thursday: Stories'' na ipinublikar kan Ateneo de Naga University Press. Tampok sa libro an anom na istorya.&lt;ref&gt;Augusta Panganiban, [https://ibooks.ph/our-best-books-of-2021-flowers-for-thursday/ Our best books of 2021: 'Flowers for Thursdays'] [https://ibooks.ph ibooks.ph]&lt;/ref&gt; Kaiba si Herminio S. Beltran, Jr. bilang editor, si Tijam iyo na special section editor kan Ani 41: Lakbay, an opisyal na panliteraryong dyornal kan Intertextual Division kan Sentrong Pangkultura kan Filipinas (CCP) tampok an 146 na panurat kan mga bago asin beteranong mga parasurat kabali an mga panura sa tataramon na Ingles asin nagkapirang mga tataramon na Pilipino siring kan Filipino, Bikol, Pangasinan, Sebwano, Bisaya, Waray-waray, Hiligaynon, asin Kankanaey.&lt;ref&gt;[https://www.bworldonline.com/the-ani-literary-journal-tackles-the-subject-of-travel/ The Ani literary journal tackles the subject of travel] [https://www.bworldonline.com Business World]&lt;/ref&gt;

==Hilnga man==
* [[Eilyn Nidea]]
* [[Jazmin Llana]]
* [[Merlinda Bobis]]

==Toltolan==
{{reflist}}

==Mga panluwas na takod==
* [https://www.wheelers.co.nz/browse/author/7764712-mia-tijam/ Mga libro ni Tijam] sa [https://www.wheelers.co.nz/ Wheelers]
* [https://shopee.ph/flowers-for-thursday:-stories-by-mia-tijam-i.450346942.10808222747?af_click_lookback=7d&amp;af_reengagement_window=7d&amp;af_siteid=an_13266010000&amp;af_sub_siteid=38b41cf7bb16472089a27012322ca9a4-12896-101653&amp;af_viewthrough_lookback=1d&amp;c=4jcxwct5oxfq-&amp;is_retargeting=true&amp;pid=affiliates&amp;utm_campaign=4jcxwct5oxfq-&amp;utm_content=38b41cf7bb16472089a27012322ca9a4-12896-101653&amp;utm_medium=affiliates&amp;utm_source=an_13266010000 Flowers for Thursday: Stories by Mia Tijam] sa [https://shopee.ph Shopee.ph]
{{poon}}</text>
      <sha1>2lewcc9mlb4l8bp7chtktjwy0t4w1ps</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Anonas</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37011</id>
    <revision>
      <id>233374</id>
      <parentid>233343</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T12:44:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3604" xml:space="preserve">
{{speciesbox
|image = Annona reticulata Blanco1.197-cropped.jpg
|image_caption = Custard apple
|status = LC
|status_system = IUCN3.1
|status_ref = &lt;ref name=IUCN&gt;{{cite iucn | author1 = Verspagen, N. | author2 = Erkens, R.H.J. | name-list-style = amp | title = ''Annona reticulata'' | page = e.T136996530A142422959 | year = 2020 | access-date = 10 May 2022}}&lt;/ref&gt;
|genus = Annona
|species = reticulata
|authority = [[Carl Linnaeus|L.]]
|range_map = Range of Annona reticulata-Native.svg
|range_map_caption = Native range of ''A. reticulata''
|synonyms =''Annona lutescens'' &lt;small&gt;Saff.&lt;/small&gt;&lt;ref name=&quot;GRIN&quot;&gt;{{GRIN | accessdate = 16 April 2008 }}&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;
''Annona excelsa'' &lt;small&gt;Kunth&lt;/small&gt;&lt;br/&gt;
''Annona laevis'' &lt;small&gt;Kunth&lt;/small&gt;&lt;br/&gt;
''Annona longifolia'' &lt;small&gt;Sessé &amp; Moc.&lt;/small&gt;&lt;br/&gt;
''Annona riparia'' &lt;small&gt;Kunth&lt;/small&gt;
}}
{{nutritional value | name=Custard-apple, raw
| kJ=423
| protein=1.7 g
| fat=0.6 g
| carbs=25.2 g
| fiber=2.4 g
| calcium_mg=30
| iron_mg=0.71
| magnesium_mg=18
| phosphorus_mg=21
| potassium_mg=382
| sodium_mg=4
| vitC_mg=19.2
| thiamin_mg=0.08
| riboflavin_mg=0.1
| niacin_mg=0.5
| pantothenic_mg=0.135
| vitB6_mg=0.221
| water=71.5 g
| source_usda = 1
| note=[https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/?query=ndbNumber:9086 Link to USDA Database entry]
}}
An '''Anonas''' (sc. na pangaran, '''''Annona reticulata''''') sarong nagkakahoy na tinanom na nagta[[tata]], yaon sa pamilyang [[Annonaceae]] asin parte kan grupong [[Annona|Annonas]].&lt;ref name=&quot;NRCS&quot;&gt;{{Cite web
 | url = http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=ANRE
 | title = Plants Profile, ''Annona reticulata'' L.
 | accessdate = 16 April 2008
 | author = Natural Resources Conservation Service (NRCS)
 | authorlink = Natural Resources Conservation Service
 | work = The Plants Database
 | publisher = [[United States Department of Agriculture]]
}}&lt;/ref&gt; Ini midbid na gayo huli sa prutas kaini na inapod sa Ingles na '''custard apple''',&lt;ref name=&quot;GRIN&quot;/&gt; sarong arapodan na kumon sa ibang kaaragid na species sa parehong genus: ''[[Annona cherimola|A. cherimola]]''&lt;ref name=&quot;GRIN-cherimola&quot;&gt;{{GRIN | ''Annona cherimola'' | 3479 | accessdate = 17 April 2008}}&lt;/ref&gt; and ''[[Annona squamosa|A. squamosa]]''.&lt;ref name=&quot;GRIN-squamosa&quot;&gt;{{GRIN | ''Annona squamosa'' | 3503 | accessdate = 17 April 2008}}&lt;/ref&gt; 

Ibang apod kaini sa Ingles kabali an '''ox heart''' asin '''bullock's heart'''.&lt;ref name=&quot;GRIN&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;cabi&quot;&gt;{{cite web |title=''Annona reticulata'' (bullock's heart) |url=https://www.cabi.org/isc/datasheet/5816 |publisher=CABI |accessdate=13 November 2019 |date=31 October 2019}}&lt;/ref&gt; Sa Indya, inaapod ining na '''Ramphal''' sa [[Hindi]] asin '''aater''' sa [[Lenggwaheng Konkani|Konkani]] (sarong tataramon nangengenot sa estado nin Goa). An prutas kaini mahamis asin ginigibong sangkap sa mga pahamis o [[dessert]], pero bakong gayong popular kumpara sa ''[[Annona cherimola|A. cherimola]]''.&lt;ref name=&quot;morton&quot;&gt;{{cite web |author1=Julia F. Morton |title=Custard apple, ''Annona reticulata'' |url=https://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/custard_apple.html |publisher=From Fruits of Warm Climates, 1987; republished by NewCROP, the New Crop Resource Online Program, Center for New Crops &amp; Plant Products, Purdue University |accessdate=13 November 2019 |date=1987}}&lt;/ref&gt;
==Kataytayan nin mga ladawan==
&lt;gallery&gt;
Pisog_nin_Anonas_na_tinanom.jpg|Pisog kan prutas nin anonas
Anonas_fruit_2.jpg|Prutas kan anonas
Anonas_na_kahoy.jpg|Anonas na tinanom
Hitsura_kan_troso_nin_anonas.jpg
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==

{{reflist}}
{{Tamboan}}
[[Kategorya:Mga tinanom sa Filipinas]]</text>
      <sha1>cmlql9y6dqr485h5pczly5gemx0e7a8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Béla Lajta</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37012</id>
    <revision>
      <id>233387</id>
      <parentid>233361</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:08:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2678" xml:space="preserve">
[[File:Lajta Béla a dolgozóasztalánál cropped (Vasárnapi Ujság, 1911).jpg|thumb|Lajta Béla a dolgozóasztalánál cropped (Vasárnapi Ujság, 1911).jpg|Si Béla Lajta (1911)]]
{{short description|Hungarian architect}}
Si '''Béla Lajta''' (hanggan 1907 '''Béla Leitersdorfer''') ([[Óbuda]], 23 Enero 1873 – [[Vienna]], 12 Oktobre 1920) sarong prominenteng Hunggarong arkitekto.

== Karera ==
[[Image:BudapestArtDecoBuilding.jpg|thumb|180px|Új színház, [[Budapest]]]]

Si Lajta nagtapos kan saiyang degree sa [[Budapest University of Technology and Economics|Budapest Technical University]] asin madalian nagtrabaho ki [[Alajos Hauszmann]] bago nagsarong taon may kabanga sa [[Italya]], na haros sa [[Rome]]. Durante kan panahon na idto, siya nagsibot man sa pagpintura asin pag'iskultura. Dangan siya naghubo asin nagtrabaho sa [[Berlin]] asin sa [[London]]. Nagbalik siya sa lugar niya kan 1899 ta nagpartisipar sa sarong kompetesyon sa pagdesenyo  nin [[sinagoga]] na saiyang ginana an primer premyo. An enot niyang trabaho kan 1900 iyo an pwesto kan Banda sa musika sa kalye nin Kossuth Lajos, na saiyang natapos kan 1900. Si [[Ödön Lechner]] iyo an masasabing dakulang impluwensya saiya kan panahon na idto. Sindang duwa may pigtarabangan na mga proyekto sa [[Kozma Street Cemetery]] na iyo an kripto ni Schmidl. Siya man nagdesenyo nin mga edipisyo sa estilo nin Hunggarong [[Art Nouveau]], na naapod na ''szecesszió''sa Hunggarong tataramon, na an maunabihan na gayo iyo an harong ni Rózsavölgyi sa Budapest duman sa Szervita square. 

Kan 1909 siya nagdesenyo, sa estilong [[Art Deco]] kan Parisiana, Paulay Ede utca, Budapest, ngonyan New Theatre (''Új színház''). 

Siya nagadan sa hubin pang edad kan madapoan nin helang na magabat.

==Kataytayan nin mga ladawan==
&lt;gallery&gt;
Lajta Béla sírja 1.jpg|Lulubngan ni Lajta Béla
Vatrogasna kasarna u Senti 2.jpg|Harong ni Vatrogasna
Vatrogasna kasarna u Senti 1.jpg|Harong ni Vatrogasna, ibang anggulo
Leitner-Hecht building, Zsolnay, 15 Szent István Square, Lipótváros, 2016 Budapest.jpg|Leitner-Hecht na edipisyo
Salgótarjáni Utcai Zsidó Temető, bejárati épület, 2018 Józsefváros.jpg|Daratangan kan Sementeryong Hudyo
Thalmayer mauzóleum2.jpg|Mausoleo Thalmayer
&lt;/gallery&gt;

== Mga panluwas na takod ==
* [http://lajtaarchiv.hu/?lang=en Béla Lajta Virtual Archives] 
{{Commons category|Béla Lajta}}

{{authority control}}

{{DEFAULTSORT:Lajta, Bela}}
[[Kategorya:Mga 1873 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1920 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto]]
[[Kategorya:Mga Hudyong Hunggaro]]
[[Kategorya:Mga Hudyong arkitekto]]
[[Kategorya:Mga tawong gikan sa Óbuda]]
{{Poon}}</text>
      <sha1>qlk8ir16nxf76oc2cgiecvrmb0c3tf6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233388</id>
      <parentid>233387</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:11:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2660" xml:space="preserve">[[File:Lajta Béla a dolgozóasztalánál cropped (Vasárnapi Ujság, 1911).jpg|thumb|Lajta Béla a dolgozóasztalánál cropped (Vasárnapi Ujság, 1911).jpg|Si Béla Lajta (1911)]]
{{short description|Hungaryong arkitekto}}
Si '''Béla Lajta''' (hanggan 1907 '''Béla Leitersdorfer''') ([[Óbuda]], 23 Enero 1873 – [[Vienna]], 12 Oktobre 1920) sarong prominenteng Hunggarong arkitekto.

== Karera ==

Si Lajta nagtapos kan saiyang degree sa [[Budapest University of Technology and Economics|Budapest Technical University]] asin madalian nagtrabaho ki [[Alajos Hauszmann]] bago nagsarong taon may kabanga sa [[Italya]], na haros sa [[Rome]]. Durante kan panahon na idto, siya nagsibot man sa pagpintura asin pag'iskultura. Dangan siya naghubo asin nagtrabaho sa [[Berlin]] asin sa [[London]]. Nagbalik siya sa lugar niya kan 1899 ta nagpartisipar sa sarong kompetesyon sa pagdesenyo  nin [[sinagoga]] na saiyang ginana an primer premyo. An enot niyang trabaho kan 1900 iyo an pwesto kan Banda sa musika sa kalye nin Kossuth Lajos, na saiyang natapos kan 1900. Si [[Ödön Lechner]] iyo an masasabing dakulang impluwensya saiya kan panahon na idto. Sindang duwa may pigtarabangan na mga proyekto sa [[Kozma Street Cemetery]] na iyo an kripto ni Schmidl. Siya man nagdesenyo nin mga edipisyo sa estilo nin Hunggarong [[Art Nouveau]], na naapod na ''szecesszió''sa Hunggarong tataramon, na an maunabihan na gayo iyo an harong ni Rózsavölgyi sa Budapest duman sa Szervita square. 

Kan 1909 siya nagdesenyo, sa estilong [[Art Deco]] kan Parisiana, Paulay Ede utca, Budapest, ngonyan New Theatre (''Új színház''). 

Siya nagadan sa hubin pang edad kan madapoan nin helang na magabat.

==Kataytayan nin mga ladawan==
&lt;gallery&gt;
Image:BudapestArtDecoBuilding.jpg|Új színház, [[Budapest]]
Lajta Béla sírja 1.jpg|Lulubngan ni Lajta Béla
Vatrogasna kasarna u Senti 2.jpg|Harong ni Vatrogasna
Vatrogasna kasarna u Senti 1.jpg|Harong ni Vatrogasna, ibang anggulo
Leitner-Hecht building, Zsolnay, 15 Szent István Square, Lipótváros, 2016 Budapest.jpg|Leitner-Hecht na edipisyo
Salgótarjáni Utcai Zsidó Temető, bejárati épület, 2018 Józsefváros.jpg|Daratangan kan Sementeryong Hudyo
Thalmayer mauzóleum2.jpg|Mausoleo Thalmayer
&lt;/gallery&gt;

== Mga panluwas na takod ==
{{Commons category|Béla Lajta}}
* [http://lajtaarchiv.hu/?lang=en Béla Lajta Virtual Archives] 
{{authority control}}
{{DEFAULTSORT:Lajta, Bela}}
[[Kategorya:Mga 1873 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1920 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto]]
[[Kategorya:Mga Hudyong Hunggaro]]
[[Kategorya:Mga Hudyong arkitekto]]
[[Kategorya:Mga tawong gikan sa Óbuda]]
{{Poon}}</text>
      <sha1>8ezwtvt3mjduzsbxzoa9ssb0zgshakw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>József Hild</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37013</id>
    <revision>
      <id>233391</id>
      <parentid>233367</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:34:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4154" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name                  = József Hild
| image                 = File:Hild József.jpg
| caption               = 
| nationality           = Hunggaro, Aleman
| birth_name            = Josef Hild
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1789|12|08}}
| birth_place           = [[Pest, Hunggariya|Pest]], [[Kahadean nin Hunggarya (1526–1867)|Kahadean nin Hunggarya]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1867|03|06}}
| death_place           = Pest, Kahadean nin Hunggarya
| alma_mater            = [[TU Wien]]
| practice              = [[Charles Moreau]]&lt;br&gt;[[Mihály Pollack]]
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''József Hild''' (namundag '''Josef Hild''', 8 Desyembre 1789 – 6 Marso 1867) sarong Hunggaro-Aleman na [[arkitekto]].&lt;ref name=&quot;MEK&quot;&gt;[http://mek.oszk.hu/00300/00355/html/index.html Hild József], [[Hungarian Electronic Library]], retrieved 11 May 2012 {{in lang|hu}}&lt;/ref&gt; Saro sa mga arkitektong tagatulod kan inapod na neoklasikong arkitektura kan panahon, siya nagpapel na gayo sa pag-remodel kan [[Pest, Hunggriya|Pest]] durante kan sinasabing anoy nin reporma (kaamayi nin ika-19ng siglo).

== Buhay asin karera ==
Si Hild amay na nagkainteres sa arkitektura huli sa saiyang ama, saro man na [[Bohemio]]ng arkitekto, asin ta siya nag'adal sa [[Vienna]] Academy mantang nagtatrabaho sa pamilya nin mga Esterhazy. Digdi siya nagtrabaho sa pagmamato ni [[Charles de Moreau]] sa Kismarton asin Vienna.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;/&gt; Pakagadan kan saiyang ama kan 1811, nauntok saiyang pag'adal alagad naghimong magin master builder na tinao man manta na siya nagpapalawig nin eksperensya. Ini nagin paagi sa saiyang pagbyahe sa [[Italya]], kun saen natapos niya saiyang pag'adal sa [[Naples]], [[Roma]], [[Florence]] asin [[Milan]]. Pagbalik niya sa sadiring lugar kan mga 1820 luway-luway siya nagpahiwas kan saiyang reputasyon na ini nag'abot sa punto na saiyang napakarhay an Pest pakapangyari kan baha' kan 1838. Kan 1844 siya nagin master builder asin poon 1845 siya nanombrahjan komo arkitekto kan syudad nin Pest.
[[Image:Esztergom.bazilika.lights.jpg|thumb|right|240px|[[Esztergom Basilica]]]]
==Trabaho==
An estilong klasisismo ni Hild nakatabang na gayo sa paghira kan Pest kan kaamayi nin ika-19ng siglo.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;/&gt; Sa mga ultimong dekada kan buhay niya, si Hild nagpraktis nin mas maluwag na estilong historisista, pero an mas bantogan asin mas mahusay na mga obra niya mga neoklasisista pa man giraray, orog na namamasdan sa mga pigdesenyo niyang mga simbahan.

; [[Budapest]]:
* [[Saint Stephen's Basilica]] na mga plano (natapos ni [[Miklos Ybl]])
* [[Lloyd Palace]], [[Roosevelt Square]] (ginaba mansana asin nasanglean kan [[Palasyo Gresham]])
* Mga edipisyong apartment e.g. Gross (Jozsef nador squ. 1); [[Karolyi-Trattner]] (Petofi Sandor str. 3); [[Derra]] asin mga edipisyo sa [[Marczibanyi]] (Oktober 6 str.)
* Villas sa [[Hűvösvölgy]]: [[Csendilla]], [[Hild-villa]]
* Pag-remodel kan [[Kalvin Square]] &amp; [[Kalvin Church]] pakapangyari kan baha nin 1838, dagan man kan 1854–55

; [[Esztergom]]:
* [[Basilika nin Esztergom|Basilika]], Savings Bank na edipisyo, Bibliotheca (Library), [[Seminaryo nin Esztergom|Seminaryo]]

; [[Eger]]:
* Parish house

; [[Cegléd]]:
* Reformed Church

==Mga pigdesenyong edipisyo ni Hild==
&lt;gallery&gt;
Gerbeaud Budapest 2005 078.jpg|Hotel Gerbeaud
Budapešť, Belváros, Vörösmarty tér, Gerbeaud ház.JPG|Cafe Gerbeaud
Onyx Restaurant, Budapest 03.JPG|Onyx Restaurant
Budapest, Hild Udvar.jpg|Hild Udvar
Budapest, Lukács fürdő, 19.jpg|Lukacs Bath and Spa
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}

== Mga panluwas na takod ==
* {{Commons-inline|Category:József Hild|József Hild}}

{{Authority control}}
{{DEFAULTSORT:Hild, Jozsef}}
[[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto]]
[[Kategorya:Mga Hunggaro-Aleman na mga arkitekto]]
[[Kategorya:Mga Aleman-Bohemio]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Sweko]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]
[[Kategorya:Mga Danube-Swabian]]
[[Kategorya:Mga tawong haleng Pest, Hunggarya]]
[[Kategorya:Mga 1789 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1867 na kagadanan]]</text>
      <sha1>ro6tvj6olm01k4lc6sknaq55h859ijy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233393</id>
      <parentid>233391</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:35:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4162" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name                  = József Hild
| image                 = File:Hild József.jpg
| caption               = 
| nationality           = Hunggaro, Aleman
| birth_name            = Josef Hild
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1789|12|08}}
| birth_place           = [[Pest, Hunggariya|Pest]], [[Kahadean nin Hunggarya (1526–1867)|Kahadean nin Hunggarya]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1867|03|06}}
| death_place           = Pest, Kahadean nin Hunggarya
| alma_mater            = [[TU Wien]]
| practice              = [[Charles Moreau]]&lt;br&gt;[[Mihály Pollack]]
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''József Hild''' (namundag '''Josef Hild''', 8 Desyembre 1789 – 6 Marso 1867) sarong Hunggaro-Aleman na [[arkitekto]].&lt;ref name=&quot;MEK&quot;&gt;[http://mek.oszk.hu/00300/00355/html/index.html Hild József], [[Hungarian Electronic Library]], retrieved 11 May 2012 {{in lang|hu}}&lt;/ref&gt; Saro sa mga arkitektong tagatulod kan inapod na neoklasikong arkitektura kan panahon, siya nagpapel na gayo sa pag-remodel kan [[Pest, Hunggriya|Pest]] durante kan sinasabing anoy nin reporma (kaamayi nin ika-19ng siglo).

== Buhay asin karera ==
Si Hild amay na nagkainteres sa arkitektura huli sa saiyang ama, saro man na [[Bohemio]]ng arkitekto, asin ta siya nag'adal sa [[Vienna]] Academy mantang nagtatrabaho sa pamilya nin mga Esterhazy. Digdi siya nagtrabaho sa pagmamato ni [[Charles de Moreau]] sa Kismarton asin Vienna.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;/&gt; Pakagadan kan saiyang ama kan 1811, nauntok saiyang pag'adal alagad naghimong magin master builder na tinao man manta na siya nagpapalawig nin eksperensya. Ini nagin paagi sa saiyang pagbyahe sa [[Italya]], kun saen natapos niya saiyang pag'adal sa [[Naples]], [[Roma]], [[Florence]] asin [[Milan]]. Pagbalik niya sa sadiring lugar kan mga 1820 luway-luway siya nagpahiwas kan saiyang reputasyon na ini nag'abot sa punto na saiyang napakarhay an Pest pakapangyari kan baha' kan 1838. Kan 1844 siya nagin master builder asin poon 1845 siya nanombrahjan komo arkitekto kan syudad nin Pest.
[[Image:Esztergom.bazilika.lights.jpg|thumb|right|240px|[[Esztergom Basilica]]]]
==Trabaho==
An estilong klasisismo ni Hild nakatabang na gayo sa paghira kan Pest kan kaamayi nin ika-19ng siglo.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;/&gt; Sa mga ultimong dekada kan buhay niya, si Hild nagpraktis nin mas maluwag na estilong historisista, pero an mas bantogan asin mas mahusay na mga obra niya mga neoklasisista pa man giraray, orog na namamasdan sa mga pigdesenyo niyang mga simbahan.

; [[Budapest]]:
* [[Saint Stephen's Basilica]] na mga plano (natapos ni [[Miklos Ybl]])
* [[Lloyd Palace]], [[Roosevelt Square]] (ginaba mansana asin nasanglean kan [[Palasyo Gresham]])
* Mga edipisyong apartment e.g. Gross (Jozsef nador squ. 1); [[Karolyi-Trattner]] (Petofi Sandor str. 3); [[Derra]] asin mga edipisyo sa [[Marczibanyi]] (Oktober 6 str.)
* Villas sa [[Hűvösvölgy]]: [[Csendilla]], [[Hild-villa]]
* Pag-remodel kan [[Kalvin Square]] &amp; [[Kalvin Church]] pakapangyari kan baha nin 1838, dagan man kan 1854–55

; [[Esztergom]]:
* [[Basilika nin Esztergom|Basilika]], Savings Bank na edipisyo, Bibliotheca (Library), [[Seminaryo nin Esztergom|Seminaryo]]

; [[Eger]]:
* Parish house

; [[Cegléd]]:
* Reformed Church

==Mga pigdesenyong edipisyo ni Hild==
&lt;gallery&gt;
Gerbeaud Budapest 2005 078.jpg|Hotel Gerbeaud
Budapešť, Belváros, Vörösmarty tér, Gerbeaud ház.JPG|Cafe Gerbeaud
Onyx Restaurant, Budapest 03.JPG|Onyx Restaurant
Budapest, Hild Udvar.jpg|Hild Udvar
Budapest, Lukács fürdő, 19.jpg|Lukacs Bath and Spa
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}

== Mga panluwas na takod ==
* {{Commons-inline|Category:József Hild|József Hild}}

{{Authority control}}{{Poon}}
{{DEFAULTSORT:Hild, Jozsef}}
[[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto]]
[[Kategorya:Mga Hunggaro-Aleman na mga arkitekto]]
[[Kategorya:Mga Aleman-Bohemio]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Sweko]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]
[[Kategorya:Mga Danube-Swabian]]
[[Kategorya:Mga tawong haleng Pest, Hunggarya]]
[[Kategorya:Mga 1789 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1867 na kagadanan]]</text>
      <sha1>m2mrzhee2dybaj4plels0t36uxwk827</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Biag ni Lam-ang</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37014</id>
    <revision>
      <id>233390</id>
      <parentid>233371</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:25:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12411" xml:space="preserve">
[[File:Lam-Ang Philippine folklore hero.JPG|right|thumb|250px|Si Lam-ang, ilustrasyon saiya na nag'aapod sa mga hayop na magtabang saiya sa batalya]]

An '''''Biag ni Lam-ang''''' ({{lit|An Buhay ni Lam-ang}}) sarong epikong istorya kan [[Banwang Iloko]] naggigikan sa rona' nin [[Ilocos]], [[Filipinas]]. Ini maunabihan huli ta iyo an pinakaenot na Filipinong epikong banwa na natala sa pormang nakasurat, asin saro sa epikong banwa na dokumentado durante kan kolonyal Espanyol na peryodo, kasabay kan epikong [[Ibalong]] nin mga Bikolano.&lt;ref name=&quot;Manuel1963&quot;&gt;{{Cite journal |last=Manuel |first=E. Arsenio |date=1963 |title=A Survey of Philippine Folk Epics |url=https://asianethnology.org/downloads/ae/pdf/a140.pdf |journal=Asian Folklore Studies |volume=22 |pages=1–76 |doi=10.2307/1177562 |jstor=1177562}}&lt;/ref&gt; Ini nanotaran na sarong epikong banwa hale sa mga banwang kapatagan na sinasabing mga &quot;Kristiyano&quot; na (an mga Ilokano),&lt;ref name=&quot;Lopez2006&quot;&gt;{{Cite book |title=A Handbook of Philippine Folklore |last=Lopez |first=Mellie Leandicho |publisher=University of the Philippines Press |year=2006 |isbn=9789715425148 |location=Diliman, Quezon City}}&lt;/ref&gt; asin may mga elemento nakaramas sa pag'iistorya kaini.&lt;ref name=&quot;Manuel1963&quot; /&gt;

== Historiograpya ==

Bilang literaturang pataram, an rawitdawit pigtutubod na naggikan pa sa pre-kolonyal na panahon, na nagtalubo mantang pinasa-pasa sa masurunod na kapagarakian.&lt;ref name=&quot;Manuel1963&quot; /&gt;

Si [[Pedro Bucaneg]], soboot iyo an nagdikta ngani ini maisurat.&lt;ref name=&quot;Zaide1970&quot;&gt;{{Cite book |last=Zaide |first=Gregorio F. |title=Great Filipinos in History |publisher=Verde Bookstore |year=1970 |location=Manila}}&lt;/ref&gt;{{Better source|reason=&quot;The provenance of the scholarship in the Zaide refererence is unclear, and the writing is somewhat vague; The presence of an actual Bukaneg text is contradicted by EA Manuel (1963).&quot;|date=October 2017}} Alagad bakong malinaw kun ining &quot;transkripsyon&quot;,  pigtutumoy sarong kopyang eksistido kan tekstong Biag ni Lam-ang. An ibang teksto, arog kan yaon sa ibro ni Celedonio Aguilar na ''Readings in Philippine Literature'' nagsasabi na ini daang transkripsyon ginibo kan 1640&lt;ref name=&quot;Aguilar1994&quot;&gt;{{Cite book |last=Aguilar |first=Celedonio |url=https://books.google.com/books?id=us1hhS5Q6EYC&amp;q=pedro%2520bukaneg%2520lam-ang%25201640&amp;pg=PA24 |title=Readings in Philippine Literature |date=1994 |publisher=Rex Bookstore |isbn=9789712315640 |location=Manila}}&lt;/ref&gt;— panahon na haloy na ngani bago kaini na tinutubod si Bukaneg gadan na.&lt;ref name=&quot;Hill 1931&quot;&gt;{{Cite magazine |last=Hill |first=Percy A. |date=June 1931 |title=Pedro Bukaneg—A Philippine Moses |url=https://archive.org/details/acd5869.0028.001.umich.edu/page/32/mode/2up |magazine=Philippine Magazine |location=Manila |publisher=Philippine Education Co |volume=28 |issue=1 |pages=32, 42–43 |access-date=2017-10-11}}&lt;/ref&gt;
Imbes, si historyador na [[E. Arsenio Manuel]] pighayag na an enot na nakasurat na dokumentasyon kan Biag Ni Lam-ang an kaggibo iyo an kura paroko kan munisipalidad nin [[Narvacan]], si Fr. Gerardo Blanco asin an publisista asin folkloristang si [[Isabelo de los Reyes]].  Si Fr. Blanco an nagpadara kan teksto kan rawitdawit ki De Los Reyes, asin dangan ini an nagpublikar kan teksto, sa [[Tataramon IlokoI|Iloko]], kaabay nin palis na prosa sa Espanyol, sa saiyang publikasyon, El Ilocano, 1889 sundo 1890.&lt;ref name=&quot;Manuel1963&quot; /&gt;

== Naratibo ==
===Estruktura literaryo===
*Prologo: an pagkamundag ni Lam-ang (taytay 5–108)
*Paghanap sa Ama (taytay 109–370)
**Pag'aandam (taytay 109–192)
**Kaulangan: Burican (taytay 193–261)
**Trayumpo (taytay 262–315)
**Pagbalik sa Sadiring Lugar (taytay 315–370)
*Paghanap nin Agomon (lines 455–1300)
**Pag'aandam (taytay 455–586)
**Kaulangan: Sumarang asin Saridandan (taytay 587–724)
**Bangkete sa Pagkasal (taytay 725–1286)
**Pagbalik sa Sadiring Lugar (taytay 725–1286)
*Epilogo: An kagadanan asin pagkabuhay-liwat kan heroe (taytay 1301–1477)&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Flores |first=Randolf C. |year=2007 |title=Literary Unity and Structure of the Ilocano Epic, Biag ni Lam-ang |url=https://www.scribd.com/document/382773856/Diwa-Studies-in-Philosophy-and-Theology-32-2007 |journal=Diwa: Studies in Philosophy and Theology |volume=32 |issue=1 &amp; 2 |pages=25–38}}&lt;/ref&gt;

=== An Ekstra-ordinaryong pagkamundag ni Lam-ang ===
Si Lam-ang sarong napapalaen na linalang, na kan siya namundag, nakakataram na tolos, kaya nakapili siya kan pangaran na boot niyang darahon mala ta nagboot siya sa mga tawo na iyo an iapod saiya.

===An paghanap sa ama ni Lam-ang===
An mga adbentura niya nagpoon kan siya naghanap sa saiyang ama, si Don Juan, na nagbyahe para sa sarong inatubang na batalya alagad dai na buminalik. Mga siyam na bulan haros, si Lam-ang pigsulok an kakadlanganan sa paghanap ki Don Juan na sinabi daa duman ini nagpasiring. May pagkagamiaw na an saiyang aking pambihirang linalang, an saiyang ina na si Namongan tinugotan siyang magbyahe sa paghanap sa ama dawa husto na sana an paglulugo-lugo.

Nahiling ni Lam-ang an saiyang ama na pinugotan asin an payo itinaldok sa rasok. Manta na an mga parapugot nagrurukyaw, sa makuri niyang kaanggotan, saiyang pig'angat gabos sinda sa duelo. An mga parapugot binatikal siya kan saindang mga garod na saiya mansanang sinalo asin todong ibinaratikal sa saiyang mga kalaban. Nadaog niya sinda, ginaradan niya sinda gabos asin binitbit niya payo kan saiyang ama sa kapatagan.

Pakababa niya sa kapatagan, siya nag'isip na magparigos sa [[Salog Amburayan]], kun saen mga daraga duman tinarabangan siyang magparigos. An ugsong niya labis na kahi'bog asin sobra kaati na an gabos na mga sira, mga buyod asin iba pang mga hayop nagsurumo-sumo' asin nagkagaradan kan makabuntog sa saiyang ipinarigos na tubig.

===An pag'ilusyon ki Ines Kannoyan===

Kan siya nagpuli na, si Lam-ang napag'isip na ilusyonan saiyang nahulogan boot, si Ines Kannoyan na nag'eestar sa Calanutian (Kanluit).
&lt;ref&gt;{{Cite magazine |last=Yabes |first=Leopoldo Y. |date=May 1931 |title=The Heroine of the Ilocano Epic, &quot;The Life of Lam-ang&quot; |url=http://kahimyang.info/kauswagan/articles/1668/the-heroine-of-the-ilocano-epic-the-life-of-lamang |magazine=Philippine Magazine |location=Manila |publisher=Philippine Education Co. |volume=31 |issue=1 |access-date=2015-08-17}}&lt;/ref&gt; Maski habo saiya an ina nin Ines, saiyang masugsog na sundon an saiyang namomo'tan na nagin saro naman na adbentura sa saiyang buhay. Saiyang inatubang an saro sa nag'iilusyon ki Ines asin  iba pang mga mampak, asin gabos ini saiyang nadaog asin nagadan. Nagtatabang sa saiya iyo an mga alag niyang ayam saka lalong na may  pambihirang kabatiran. An lalong kun magpalak-palak an pakpak asin ta an harong nagagaba'. An penomenang ini natikbahan an ripondipon, orog na si Ines. Dangan an ayam ni Lam-ang basta bumatok, an harong man na nagaba natindog giraray. Naagda kan pamilya ni Ines sa pangodtohan, si Lam-ang pinangalas an mga magurang ni Ines kan saiyang yaman asin ta pagbalik niya duman saiyang pigregalohan an pamilya nin duwang bulawan na bapor.

=== An pagkagadan ni Lam-ang asin pagkabuhay-liwat ===
Kan si Lam-ang nagadan ta nasiba nin dakulaon na sira, an mga tu'lang ni Lam-ang tiniripon asin ta siya nabuhay-liwat paagi sa tabang kan saiyang may-salamngkang mga alag. Si Ines sinugo kan lalong na patoson mga tu'lang sa saiyang patadyong mantang an lalong nagkupa-kupa kan saiyang pakpak asin an ayam nag'agrotong. Bigla, sa sarong kimat, si Lam-ang nabuhay liwat, maogmang nakasaro siya giraray saiyang agom.

== Mga mauunabihan na mga tema asin mga elemento sa pag'iistorya ==

=== Mga elementong makangirit ===
An ''Biag ni Lam-ang'', maski tagob nin aksyon asin trahedya, igwa man nin elementong makangirit. Sarong prominenteng halimbawa iyo idtong tagbo kan si Lam-ang papuli na sa saiyang harong. Nag'agi siya sa [[Salog Amburayam]] (na ini an pinakdakulang salog sa Ilokos sarabi{{Who|date=October 2013}}) asin siya naka'isip magparigos. An ugsong asin dugo na nagbulos sa saiyang hawak nakagadan sa mga sira, aniit, asin buyod. Sa pagparigos niya, siya tinabangan nin mga daraga.

=== Mga elementong Katoliko Romano ===
An osipon dapit ki Lam-ang, mangta na sige an papasa-pasa sa mga henerasyon komo literaturang pataram asin  pigrekord sa peryodo nin kolonyal Espanyol, dai gayod malikayan na mga elemento gikan Katoliko Romano makakalaog asin makakaramas sa istorya, siring kan pagkarasalan ni Lam-ang asin Ines sa Simbahan Katoliko bilang ini sarong sakramento. An Folkloristang si  Mellie Leandicho Lopez nagnotar na an &quot;''mga huring bersyon kan epiko nag'iba na sa mga lumang teksto huli kan mga dugang na elemento hale sa Kristiyandad asin Espanyol sa mga adbentura kan heroeng kultrural na si Lam-ang''.&quot;&lt;ref name=&quot;Lopez2006&quot;/&gt;

=== Mga Impluwensya nin mga epikong Hindu ===
{{see also|Indian cultural influences in early Philippine polities | Indian culture | Indosphere | Greater India | Ramayana}}
Maski ngani an ibang mga adal nagsasambit sana kan impluwensya nin Simbahan Katoliko sa epiko, ibang mga libro nagseswestyon na toonan man atensyon&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Halili |first=Maria Christine |title=Philippine History |date=2004 |publisher=Rex Bookstore |location=Manila |pages=46}}&lt;/ref&gt; na an epiko pwedeng nalahidan immpluwensya kan ''[[Mahabharata]]'' asin kan ''[[Ramayana]]''.

An antropologo asin historiograpong Filipino na si [[F. Landa Jocano]] nagsasaysay na an mga impluwensyang Hindu pwede nag'abot sa Filipinas paagi kan mahiwas asin lakopan na komersyo kan mga kulturang lokal sa [[Imperyong Majapahit]] durante kan ika-14 sundo ika-16 na siglo,&lt;ref name=&quot;Lopez2006&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Osborne2004&quot;&gt;{{Cite book |last=Osborne |first=Milton |title=Southeast Asia: An Introductory History |date=2004 |publisher=Allen &amp; Unwin |isbn=1-74114-448-5 |edition=Ninth |location=Crows Nest, New South Wales |author-link=Milton Osborne}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Jocano2001&quot;&gt;{{cite book  | last = Jocano  | first = F. Landa  | author-link = F. Landa Jocano  | title = Filipino Prehistory: Rediscovering Precolonial Heritage  | publisher = Punlad Research House  | date = 2001  | location = Quezon City  | isbn = 971-622-006-5 }}&lt;/ref&gt; dawa totoo an ibang iskolar arog ki [[Juan R. Francisco]] asin [[Josephine Acosta Pasricha]] nagpahayag na pwede mas amay pang panahon an paglaog na impluwensyang Hindu, na pwede ngani sa ika-9 sundo ika-10ng siglo AD.&lt;ref name=&quot;Lopez2006&quot;/&gt;{{rp|pages=&quot;xxiv-xxv&quot;}}

==Adaptasyon==
Kan 2012, sarong pelikulang adaptasyon kan istorya ni Lam-ang an ginibo. Titulado ''Lam-Ang'', an pelikula pigpapelan ninda Rocco Nacino asin Rochelle Pangilinan. Orihinalmente kuta sarong [[Programa sa telebisyon|serye sa TV]], alagad pigdesisyonan na gibohon na sanang pelikulang adaptasyon ni Gabriel Lorenzo Quizon logod.{{Citation needed|date=October 2013}}

Kan 2018, ''Biag ni Lam-Ang'' pig'ilustrar na sarong naratibong single-panel ni Jill Arwen Posadas para sa Ang Ilustrador ng Kabataan na eksibisyon, ''Enchantment''.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=PressReader.com - Your favorite newspapers and magazines.|url=https://www.pressreader.com/philippines/the-philippine-star/20180225/282789241927349|access-date=2021-02-17|website=www.pressreader.com}}&lt;/ref&gt;

Kan 2021, an  episodyo 3 kan revival kan ''[[Legends of the Hidden Temple]]'' ipigsaysay an istorya Lam-Ang.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://cwatlanta.cbslocal.com/2021/10/18/legends-of-the-hidden-temple-the-llocano-legend-of-lam-ang/|title=Legends of the Hidden Temple – 'The Llocano Legend of Lam-Ang'|work=[[WUPA]]|date=October 18, 2021|access-date=October 29, 2021}}&lt;/ref&gt;

==Hilinga man==
*[[Philippine mythology]]
*[[Philippine literature]]
*[[Pedro Bucaneg]]
*[[Philippine epic poetry]]
*[[Darangen]]

==Toltolan==
{{reflist}}

==Mga panluwas na takod==
* [http://kapitbisig.com/node/600 Summary in Tagalog]
* [http://kapitbisig.com/node/934 Summary in English]
* [https://web.archive.org/web/20151115080145/http://www.kapitbisig.com/philippines/bilingual-tagalog-english-version-of-epics-mga-epiko-lam-ang-an-iloko-epic-bilingual-tagalog-english-version_789.html Bilingual (Tagalog-English) version]

{{India-related topics in Philippines}}
{{Historic Filipino monarchs}}

{{DEFAULTSORT:Biag Ni Lam-Ang}}
[[Kategorya:Mitolohiyang Filipino]]
[[Kategorya:Filipinong mga rawitdawit]]
[[Kategorya:Kulturang Ilocano]]
[[Kategorya:Mga Epikong rawitdawit]]</text>
      <sha1>arvea736xqk0pdlj0mpmvl0ojry4pwb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233400</id>
      <parentid>233390</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:46:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12295" xml:space="preserve">
[[File:Lam-Ang Philippine folklore hero.JPG|right|thumb|250px|Si Lam-ang, ilustrasyon saiya na nag'aapod sa mga hayop na magtabang saiya sa batalya]]

An '''''Biag ni Lam-ang''''' ({{lit|An Buhay ni Lam-ang}}) sarong epikong istorya kan [[Banwang Iloko]] naggigikan sa rona' nin [[Ilocos]], [[Filipinas]]. Ini maunabihan huli ta iyo an pinakaenot na Filipinong epikong banwa na natala sa pormang nakasurat, asin saro sa epikong banwa na dokumentado durante kan kolonyal Espanyol na peryodo, kasabay kan epikong [[Ibalong]] nin mga Bikolano.&lt;ref name=&quot;Manuel1963&quot;&gt;{{Cite journal |last=Manuel |first=E. Arsenio |date=1963 |title=A Survey of Philippine Folk Epics |url=https://asianethnology.org/downloads/ae/pdf/a140.pdf |journal=Asian Folklore Studies |volume=22 |pages=1–76 |doi=10.2307/1177562 |jstor=1177562}}&lt;/ref&gt; Ini nanotaran na sarong epikong banwa hale sa mga banwang kapatagan na sinasabing mga &quot;Kristiyano&quot; na (an mga Ilokano),&lt;ref name=&quot;Lopez2006&quot;&gt;{{Cite book |title=A Handbook of Philippine Folklore |last=Lopez |first=Mellie Leandicho |publisher=University of the Philippines Press |year=2006 |isbn=9789715425148 |location=Diliman, Quezon City}}&lt;/ref&gt; asin may mga elemento nakaramas sa pag'iistorya kaini.&lt;ref name=&quot;Manuel1963&quot; /&gt;

== Historiograpya ==

Bilang literaturang pataram, an rawitdawit pigtutubod na naggikan pa sa pre-kolonyal na panahon, na nagtalubo mantang pinasa-pasa sa masurunod na kapagarakian.&lt;ref name=&quot;Manuel1963&quot; /&gt;

Si [[Pedro Bucaneg]], soboot iyo an nagdikta ngani ini maisurat.&lt;ref name=&quot;Zaide1970&quot;&gt;{{Cite book |last=Zaide |first=Gregorio F. |title=Great Filipinos in History |publisher=Verde Bookstore |year=1970 |location=Manila}}&lt;/ref&gt;{{Better source|reason=&quot;The provenance of the scholarship in the Zaide refererence is unclear, and the writing is somewhat vague; The presence of an actual Bukaneg text is contradicted by EA Manuel (1963).&quot;|date=October 2017}} Alagad bakong malinaw kun ining &quot;transkripsyon&quot;,  pigtutumoy sarong kopyang eksistido kan tekstong Biag ni Lam-ang. An ibang teksto, arog kan yaon sa ibro ni Celedonio Aguilar na ''Readings in Philippine Literature'' nagsasabi na ini daang transkripsyon ginibo kan 1640&lt;ref name=&quot;Aguilar1994&quot;&gt;{{Cite book |last=Aguilar |first=Celedonio |url=https://books.google.com/books?id=us1hhS5Q6EYC&amp;q=pedro%2520bukaneg%2520lam-ang%25201640&amp;pg=PA24 |title=Readings in Philippine Literature |date=1994 |publisher=Rex Bookstore |isbn=9789712315640 |location=Manila}}&lt;/ref&gt;— panahon na haloy na ngani bago kaini na tinutubod si Bukaneg gadan na.&lt;ref name=&quot;Hill 1931&quot;&gt;{{Cite magazine |last=Hill |first=Percy A. |date=June 1931 |title=Pedro Bukaneg—A Philippine Moses |url=https://archive.org/details/acd5869.0028.001.umich.edu/page/32/mode/2up |magazine=Philippine Magazine |location=Manila |publisher=Philippine Education Co |volume=28 |issue=1 |pages=32, 42–43 |access-date=2017-10-11}}&lt;/ref&gt;
Imbes, si historyador na [[E. Arsenio Manuel]] pighayag na an enot na nakasurat na dokumentasyon kan Biag Ni Lam-ang an kaggibo iyo an kura paroko kan munisipalidad nin [[Narvacan]], si Fr. Gerardo Blanco asin an publisista asin folkloristang si [[Isabelo de los Reyes]].  Si Fr. Blanco an nagpadara kan teksto kan rawitdawit ki De Los Reyes, asin dangan ini an nagpublikar kan teksto, sa [[Tataramon IlokoI|Iloko]], kaabay nin palis na prosa sa Espanyol, sa saiyang publikasyon, El Ilocano, 1889 sundo 1890.&lt;ref name=&quot;Manuel1963&quot; /&gt;

== Naratibo ==
===Estruktura literaryo===
*Prologo: an pagkamundag ni Lam-ang (taytay 5–108)
*Paghanap sa Ama (taytay 109–370)
**Pag'aandam (taytay 109–192)
**Kaulangan: Burican (taytay 193–261)
**Trayumpo (taytay 262–315)
**Pagbalik sa Sadiring Lugar (taytay 315–370)
*Paghanap nin Agomon (lines 455–1300)
**Pag'aandam (taytay 455–586)
**Kaulangan: Sumarang asin Saridandan (taytay 587–724)
**Bangkete sa Pagkasal (taytay 725–1286)
**Pagbalik sa Sadiring Lugar (taytay 725–1286)
*Epilogo: An kagadanan asin pagkabuhay-liwat kan heroe (taytay 1301–1477)&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Flores |first=Randolf C. |year=2007 |title=Literary Unity and Structure of the Ilocano Epic, Biag ni Lam-ang |url=https://www.scribd.com/document/382773856/Diwa-Studies-in-Philosophy-and-Theology-32-2007 |journal=Diwa: Studies in Philosophy and Theology |volume=32 |issue=1 &amp; 2 |pages=25–38}}&lt;/ref&gt;

=== An Ekstra-ordinaryong pagkamundag ni Lam-ang ===
Si Lam-ang sarong napapalaen na linalang, na kan siya namundag, nakakataram na tolos, kaya nakapili siya kan pangaran na boot niyang darahon mala ta nagboot siya sa mga tawo na iyo an iapod saiya.

===An paghanap sa ama ni Lam-ang===
An mga adbentura niya nagpoon kan siya naghanap sa saiyang ama, si Don Juan, na nagbyahe para sa sarong inatubang na batalya alagad dai na buminalik. Mga siyam na bulan haros, si Lam-ang pigsulok an kakadlanganan sa paghanap ki Don Juan na sinabi daa duman ini nagpasiring. May pagkagamiaw na an saiyang aking pambihirang linalang, an saiyang ina na si Namongan tinugotan siyang magbyahe sa paghanap sa ama dawa husto na sana an paglulugo-lugo.

Nahiling ni Lam-ang an saiyang ama na pinugotan asin an payo itinaldok sa rasok. Manta na an mga parapugot nagrurukyaw, sa makuri niyang kaanggotan, saiyang pig'angat gabos sinda sa duelo. An mga parapugot binatikal siya kan saindang mga garod na saiya mansanang sinalo asin todong ibinaratikal sa saiyang mga kalaban. Nadaog niya sinda, ginaradan niya sinda gabos asin binitbit niya payo kan saiyang ama sa kapatagan.

Pakababa niya sa kapatagan, siya nag'isip na magparigos sa [[Salog Amburayan]], kun saen mga daraga duman tinarabangan siyang magparigos. An ugsong niya labis na kahi'bog asin sobra kaati na an gabos na mga sira, mga buyod asin iba pang mga hayop nagsurumo-sumo' asin nagkagaradan kan makabuntog sa saiyang ipinarigos na tubig.

===An pag'ilusyon ki Ines Kannoyan===

Kan siya nagpuli na, si Lam-ang napag'isip na ilusyonan saiyang nahulogan boot, si Ines Kannoyan na nag'eestar sa Calanutian (Kanluit).
&lt;ref&gt;{{Cite magazine |last=Yabes |first=Leopoldo Y. |date=May 1931 |title=The Heroine of the Ilocano Epic, &quot;The Life of Lam-ang&quot; |url=http://kahimyang.info/kauswagan/articles/1668/the-heroine-of-the-ilocano-epic-the-life-of-lamang |magazine=Philippine Magazine |location=Manila |publisher=Philippine Education Co. |volume=31 |issue=1 |access-date=2015-08-17}}&lt;/ref&gt; Maski habo saiya an ina nin Ines, saiyang masugsog na sundon an saiyang namomo'tan na nagin saro naman na adbentura sa saiyang buhay. Saiyang inatubang an saro sa nag'iilusyon ki Ines asin  iba pang mga mampak, asin gabos ini saiyang nadaog asin nagadan. Nagtatabang sa saiya iyo an mga alag niyang ayam saka lalong na may  pambihirang kabatiran. An lalong kun magpalak-palak an pakpak asin ta an harong nagagaba'. An penomenang ini natikbahan an ripondipon, orog na si Ines. Dangan an ayam ni Lam-ang basta bumatok, an harong man na nagaba natindog giraray. Naagda kan pamilya ni Ines sa pangodtohan, si Lam-ang pinangalas an mga magurang ni Ines kan saiyang yaman asin ta pagbalik niya duman saiyang pigregalohan an pamilya nin duwang bulawan na bapor.

=== An pagkagadan ni Lam-ang asin pagkabuhay-liwat ===
Kan si Lam-ang nagadan ta nasiba nin dakulaon na sira, an mga tu'lang ni Lam-ang tiniripon asin ta siya nabuhay-liwat paagi sa tabang kan saiyang may-salamngkang mga alag. Si Ines sinugo kan lalong na patoson mga tu'lang sa saiyang patadyong mantang an lalong nagkupa-kupa kan saiyang pakpak asin an ayam nag'agrotong. Bigla, sa sarong kimat, si Lam-ang nabuhay liwat, maogmang nakasaro siya giraray saiyang agom.

== Mga mauunabihan na mga tema asin mga elemento sa pag'iistorya ==

=== Mga elementong makangirit ===
An ''Biag ni Lam-ang'', maski tagob nin aksyon asin trahedya, igwa man nin elementong makangirit. Sarong prominenteng halimbawa iyo idtong tagbo kan si Lam-ang papuli na sa saiyang harong. Nag'agi siya sa [[Salog Amburayam]] (na ini an pinakdakulang salog sa Ilokos sarabi{{Who|date=October 2013}}) asin siya naka'isip magparigos. An ugsong asin dugo na nagbulos sa saiyang hawak nakagadan sa mga sira, aniit, asin buyod. Sa pagparigos niya, siya tinabangan nin mga daraga.

=== Mga elementong Katoliko Romano ===
An osipon dapit ki Lam-ang, mangta na sige an papasa-pasa sa mga henerasyon komo literaturang pataram asin  pigrekord sa peryodo nin kolonyal Espanyol, dai gayod malikayan na mga elemento gikan Katoliko Romano makakalaog asin makakaramas sa istorya, siring kan pagkarasalan ni Lam-ang asin Ines sa Simbahan Katoliko bilang ini sarong sakramento. An Folkloristang si  Mellie Leandicho Lopez nagnotar na an &quot;''mga huring bersyon kan epiko nag'iba na sa mga lumang teksto huli kan mga dugang na elemento hale sa Kristiyandad asin Espanyol sa mga adbentura kan heroeng kultrural na si Lam-ang''.&quot;&lt;ref name=&quot;Lopez2006&quot;/&gt;

=== Mga Impluwensya nin mga epikong Hindu ===
{{see also|Indian cultural influences in early Philippine polities | Indian culture | Indosphere | Greater India | Ramayana}}
Maski ngani an ibang mga adal nagsasambit sana kan impluwensya nin Simbahan Katoliko sa epiko, ibang mga libro nagseswestyon na toonan man atensyon&lt;ref&gt;{{Cite book |last=Halili |first=Maria Christine |title=Philippine History |date=2004 |publisher=Rex Bookstore |location=Manila |pages=46}}&lt;/ref&gt; na an epiko pwedeng nalahidan immpluwensya kan ''[[Mahabharata]]'' asin kan ''[[Ramayana]]''.

An antropologo asin historiograpong Filipino na si [[F. Landa Jocano]] nagsasaysay na an mga impluwensyang Hindu pwede nag'abot sa Filipinas paagi kan mahiwas asin lakopan na komersyo kan mga kulturang lokal sa [[Imperyong Majapahit]] durante kan ika-14 sundo ika-16 na siglo,&lt;ref name=&quot;Lopez2006&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Osborne2004&quot;&gt;{{Cite book |last=Osborne |first=Milton |title=Southeast Asia: An Introductory History |date=2004 |publisher=Allen &amp; Unwin |isbn=1-74114-448-5 |edition=Ninth |location=Crows Nest, New South Wales |author-link=Milton Osborne}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Jocano2001&quot;&gt;{{cite book  | last = Jocano  | first = F. Landa  | author-link = F. Landa Jocano  | title = Filipino Prehistory: Rediscovering Precolonial Heritage  | publisher = Punlad Research House  | date = 2001  | location = Quezon City  | isbn = 971-622-006-5 }}&lt;/ref&gt; dawa totoo an ibang iskolar arog ki [[Juan R. Francisco]] asin [[Josephine Acosta Pasricha]] nagpahayag na pwede mas amay pang panahon an paglaog na impluwensyang Hindu, na pwede ngani sa ika-9 sundo ika-10ng siglo AD.&lt;ref name=&quot;Lopez2006&quot;/&gt;{{rp|pages=&quot;xxiv-xxv&quot;}}

==Adaptasyon==
Kan 2012, sarong pelikulang adaptasyon kan istorya ni Lam-ang an ginibo. Titulado ''Lam-Ang'', an pelikula pigpapelan ninda Rocco Nacino asin Rochelle Pangilinan. Orihinalmente kuta sarong [[Programa sa telebisyon|serye sa TV]], alagad pigdesisyonan na gibohon na sanang pelikulang adaptasyon ni Gabriel Lorenzo Quizon logod.{{Citation needed|date=October 2013}}

Kan 2018, ''Biag ni Lam-Ang'' pig'ilustrar na sarong naratibong single-panel ni Jill Arwen Posadas para sa Ang Ilustrador ng Kabataan na eksibisyon, ''Enchantment''.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=PressReader.com - Your favorite newspapers and magazines.|url=https://www.pressreader.com/philippines/the-philippine-star/20180225/282789241927349|access-date=2021-02-17|website=www.pressreader.com}}&lt;/ref&gt;

Kan 2021, an  episodyo 3 kan revival kan ''[[Legends of the Hidden Temple]]'' ipigsaysay an istorya Lam-Ang.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://cwatlanta.cbslocal.com/2021/10/18/legends-of-the-hidden-temple-the-llocano-legend-of-lam-ang/|title=Legends of the Hidden Temple – 'The Llocano Legend of Lam-Ang'|work=[[WUPA]]|date=October 18, 2021|access-date=October 29, 2021}}&lt;/ref&gt;

==Hilinga man==
*[[Epikong Ibalong]]
*[[Pedro Bucaneg]]
*[[Darangen]]

==Toltolan==
{{reflist}}

==Mga panluwas na takod==
* [http://kapitbisig.com/node/600 Sumaryo sa Tagalog]
* [http://kapitbisig.com/node/934 Sumaryo sa Ingles]
* [https://web.archive.org/web/20151115080145/http://www.kapitbisig.com/philippines/bilingual-tagalog-english-version-of-epics-mga-epiko-lam-ang-an-iloko-epic-bilingual-tagalog-english-version_789.html Bilinggwal (Tagalog-Ingles) na bersyon]
{{Saringsing}}
{{DEFAULTSORT:Biag Ni Lam-Ang}}
[[Kategorya:Mitolohiyang Filipino]]
[[Kategorya:Filipinong mga rawitdawit]]
[[Kategorya:Kulturang Ilocano]]
[[Kategorya:Mga Epikong rawitdawit]]</text>
      <sha1>f6fvc8wny99kip4h8pvd9xl7pdvyuyx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Custard apple</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37015</id>
    <redirect title="Anonas" />
    <revision>
      <id>233375</id>
      <timestamp>2022-07-28T12:46:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Piglilikay sa [[Anonas]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Anonas]]</text>
      <sha1>6if8xfozvi0emaz4ygwmz3m8f680bcj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Annona reticulata</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37016</id>
    <redirect title="Anonas" />
    <revision>
      <id>233376</id>
      <timestamp>2022-07-28T12:47:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Piglilikay sa [[Anonas]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Anonas]]</text>
      <sha1>6if8xfozvi0emaz4ygwmz3m8f680bcj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ox heart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37017</id>
    <redirect title="Anonas" />
    <revision>
      <id>233377</id>
      <timestamp>2022-07-28T12:52:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Piglilikay sa [[Anonas]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Anonas]]</text>
      <sha1>6if8xfozvi0emaz4ygwmz3m8f680bcj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bullock's heart</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37018</id>
    <redirect title="Anonas" />
    <revision>
      <id>233378</id>
      <timestamp>2022-07-28T12:52:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Piglilikay sa [[Anonas]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Anonas]]</text>
      <sha1>6if8xfozvi0emaz4ygwmz3m8f680bcj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mia P. Tijam</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37019</id>
    <redirect title="Mia Tijam" />
    <revision>
      <id>233380</id>
      <timestamp>2022-07-28T13:00:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Piglilikay sa [[Mia Tijam]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Mia Tijam]]</text>
      <sha1>siyqgx0j806qqwvj804s4i5nurj6bzh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Asoge</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37020</id>
    <redirect title="Asugi" />
    <revision>
      <id>233382</id>
      <timestamp>2022-07-28T13:01:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Ralffralff pinagbalyo an pahina [[Asoge]] pasiring sa [[Asugi]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Asugi]]</text>
      <sha1>rgovj551gns8c5kfk13rsvu3bd2scs3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Olay:Asoge</title>
    <ns>1</ns>
    <id>37021</id>
    <redirect title="Olay:Asugi" />
    <revision>
      <id>233384</id>
      <timestamp>2022-07-28T13:01:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Ralffralff pinagbalyo an pahina [[Olay:Asoge]] pasiring sa [[Olay:Asugi]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Olay:Asugi]]</text>
      <sha1>afgemp9qad8eep1kr6741ymvmfny6iy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Béla Leitersdorfer</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37022</id>
    <redirect title="Béla Lajta" />
    <revision>
      <id>233389</id>
      <timestamp>2022-07-28T13:12:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Piglilikay sa [[Béla Lajta]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Béla Lajta]]</text>
      <sha1>9imidrz8v76kvdxc3u69a0t06o0yfo3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Josef Hild</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37023</id>
    <redirect title="József Hild" />
    <revision>
      <id>233392</id>
      <timestamp>2022-07-28T13:34:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Piglilikay sa [[József Hild]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26" xml:space="preserve">#REDIRECT [[József Hild]]</text>
      <sha1>ibbb0dsfppppe8fuunqtkkynqzwsyy9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Pál Balkay</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37024</id>
    <revision>
      <id>233394</id>
      <timestamp>2022-07-28T13:36:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <comment>Pinagmukna an pahina kaining &quot; Si '''Pál Balkay''' (1785–1846) sarong Hunggarong [[Pagpintura|pintor]] asin [[maestro]] na m idbid na gsyo sa saiyang retratong &quot;The Sister and Brother&quot;.   Si Balkay namundag sa  [[Tiszaörs]] asin nagadan sa [[Eger]].&lt;ref&gt;[http://www.hung-art.hu/frames-e.html?/english/b/balkay/index.html Fine Arts in Hungary]&lt;/ref&gt;  &lt;gallery widths=&quot;250px&quot; heights=&quot;200px&quot;&gt; Balkay, Pal - Sister and Brother.jpg|''The Sister and Brother'' Balkay Allegória.jpg|Balkay's 1820...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="808" xml:space="preserve">
Si '''Pál Balkay''' (1785–1846) sarong Hunggarong [[Pagpintura|pintor]] asin [[maestro]] na m idbid na gsyo sa saiyang retratong &quot;The Sister and Brother&quot;. 

Si Balkay namundag sa  [[Tiszaörs]] asin nagadan sa [[Eger]].&lt;ref&gt;[http://www.hung-art.hu/frames-e.html?/english/b/balkay/index.html Fine Arts in Hungary]&lt;/ref&gt;

&lt;gallery widths=&quot;250px&quot; heights=&quot;200px&quot;&gt;
Balkay, Pal - Sister and Brother.jpg|''The Sister and Brother''
Balkay Allegória.jpg|Balkay's 1820 allegorical painting ''A Tudomány és Szép Mesterségek Emlékezetére''
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Balkay, Pal}}
[[Kategorya:Mga 1785 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1846 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga tawong taga Tiszaörs]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong mga pintor]]


{{hungary-painter-stub}}</text>
      <sha1>6mc9vnvl8wh3f20cd7rseubmgxcpgyi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233395</id>
      <parentid>233394</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:37:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="807" xml:space="preserve">
Si '''Pál Balkay''' (1785–1846) sarong Hunggarong [[Pagpintura|pintor]] asin [[maestro]] na midbid na gayo sa saiyang retratong &quot;The Sister and Brother&quot;. 

Si Balkay namundag sa  [[Tiszaörs]] asin nagadan sa [[Eger]].&lt;ref&gt;[http://www.hung-art.hu/frames-e.html?/english/b/balkay/index.html Fine Arts in Hungary]&lt;/ref&gt;

&lt;gallery widths=&quot;250px&quot; heights=&quot;200px&quot;&gt;
Balkay, Pal - Sister and Brother.jpg|''The Sister and Brother''
Balkay Allegória.jpg|Balkay's 1820 allegorical painting ''A Tudomány és Szép Mesterségek Emlékezetére''
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Balkay, Pal}}
[[Kategorya:Mga 1785 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1846 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga tawong taga Tiszaörs]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong mga pintor]]


{{hungary-painter-stub}}</text>
      <sha1>fw7i47j0wsov2s35wm3h65nod6c0sid</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233405</id>
      <parentid>233395</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:53:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="804" xml:space="preserve">Si '''Pál Balkay''' (1785–1846) sarong Hunggarong [[Pagpintura|pintor]] asin [[maestro]] na midbid na gayo sa saiyang retratong &quot;The Sister and Brother&quot;. 

Si Balkay namundag sa  [[Tiszaörs]] asin nagadan sa [[Eger]].&lt;ref&gt;[http://www.hung-art.hu/frames-e.html?/english/b/balkay/index.html Fine Arts in Hungary]&lt;/ref&gt;

== Gallery ==
&lt;gallery widths=&quot;250px&quot; heights=&quot;200px&quot;&gt;
Balkay, Pal - Sister and Brother.jpg|''The Sister and Brother''
Balkay Allegória.jpg|Balkay's 1820 allegorical painting ''A Tudomány és Szép Mesterségek Emlékezetére''
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}
{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Balkay, Pal}}
[[Kategorya:Mga 1785 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1846 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga tawong taga Tiszaörs]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong mga pintor]]
{{tamboan}}</text>
      <sha1>6bl897thiabof4ce05s3zp46t6p22jh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233406</id>
      <parentid>233405</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T13:54:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="823" xml:space="preserve">Si '''Pál Balkay''' (1785–1846) sarong Hunggarong [[Pagpintura|pintor]] asin [[maestro]] na midbid na gayo sa saiyang retratong &quot;The Sister and Brother&quot;. 

Si Balkay namundag sa  [[Tiszaörs]] asin nagadan sa [[Eger]].&lt;ref&gt;[http://www.hung-art.hu/frames-e.html?/english/b/balkay/index.html Fine Arts in Hungary]&lt;/ref&gt;

== Kataytayan nin mga ladawan ==
&lt;gallery widths=&quot;250px&quot; heights=&quot;200px&quot;&gt;
Balkay, Pal - Sister and Brother.jpg|''The Sister and Brother''
Balkay Allegória.jpg|Balkay's 1820 allegorical painting ''A Tudomány és Szép Mesterségek Emlékezetére''
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}
{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Balkay, Pal}}
[[Kategorya:Mga 1785 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1846 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga tawong taga Tiszaörs]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong mga pintor]]
{{tamboan}}</text>
      <sha1>0pabzrbs8noyyxv19ifieyx26u6yqvn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Module:In lang</title>
    <ns>828</ns>
    <id>37025</id>
    <revision>
      <id>233397</id>
      <timestamp>2022-07-28T13:39:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Pinagmukna an pahina kaining &quot;require ('Module:No globals');   --[[--------------------------&lt; _ I N _ L A N G &gt;--------------------------------------------------------------  implements {{in lang}}  Module entry point from another module  |link=yes - creates wikilinked language names |template=&lt;template name&gt; - customizes error messages created by Module:lang |list-cats=yes - documentation tool returns language-category names of cats populated by this template  &lt;span class=&quot;languageicon&quot;&gt;...&quot;</comment>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="5415" xml:space="preserve">require ('Module:No globals');


--[[--------------------------&lt; _ I N _ L A N G &gt;--------------------------------------------------------------

implements {{in lang}}

Module entry point from another module

|link=yes - creates wikilinked language names
|template=&lt;template name&gt; - customizes error messages created by Module:lang
|list-cats=yes - documentation tool returns language-category names of cats populated by this template

&lt;span class=&quot;languageicon&quot;&gt;(in &lt;language&gt;)&lt;/span&gt;

]]

local function _in_lang (args)
	local synonym_table = mw.loadData ('Module:Lang/ISO 639 synonyms');			-- ISO 639-2/639-2T code translation to 639-1 code
	local list_cats = 'yes' == args['list-cats'];								-- make a boolean
	local list = {};
	local cats = {};
	local maint_msgs = {};
	
	if not args[1] then
		local template = (args['template'] and table.concat ({'{{', args['template'], '}}: '})) or '';	-- make template name (if provided by the template)
		return table.concat ({'&lt;span style=\&quot;color:#d33\&quot;&gt;error: ', template, 'missing language tag&lt;/span&gt;'});
	end

	local module = 'Module:Lang' .. (mw.getCurrentFrame():getTitle():match ('/sandbox') or '');	-- if this module is the sandbox,

	local name_from_tag = require (module)._name_from_tag;						-- use Module:Lang/sandbox; Module:Lang else

	local namespace = mw.title.getCurrentTitle().namespace;						-- used for categorization
	local this_wiki_lang = mw.language.getContentLanguage().code;				-- get this wiki's language code

	for i, lang in ipairs (args) do
		local code = args[i]:lower();
		local t = {code, ['link'] = args['link'], ['template'] = args['template']};	-- build an 'args' table
		lang = name_from_tag (t)												-- get the language name

		table.insert (list, lang)												-- add this language or error message to the list

		if not ({['ca-valencia'] = true, ['gsw-fr'] = true, ['pt-br'] = true})[code] then	-- except for these exact IETF tags; TODO: a better way/place to do this?
			code = code:match ('^%a%a%a?%f[^%a]');								-- strip off region, script, and variant tags so that they aren't used to make category names
		end
		if synonym_table[code] then												-- if 639-2/639-2T code has a 639-1 synonym
			if (0 == namespace) and not list_cats then							-- when listing cats don't include this cat; TODO: right choice?
				table.insert (cats, table.concat ({'[[Category:Lang and lang-xx code promoted to ISO 639-1|', code ..']]'}));
			end
			table.insert (maint_msgs, ' &lt;span class=&quot;lang-comment&quot; style=&quot;font-style:normal; display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em&quot;&gt;')
			table.insert (maint_msgs, table.concat ({'code: ', code, ' promoted to code: ', synonym_table[code]}));
			table.insert (maint_msgs, '&lt;/span&gt;;');
			code = synonym_table[code];											-- use the synonym
		end

		if (0 == namespace) or list_cats then									-- when in article space
			if lang:find ('[Ee]rror') then										-- add error category (message provided by Module:Lang)
				if not list_cats then											-- don't include this cat when listing cats; TODO: right choice?
					table.insert (cats, '[[Category:in lang template errors]]');
				end
			elseif this_wiki_lang ~= code then									-- categorize article only when code is not this wiki's language code
				if lang:match ('%[%[.-|.-%]%]') then							-- wikilinked individual language name
					lang = lang:match ('%[%[.-|(.-)%]%]');
				elseif lang:match ('%[%[.-%]%]') then							-- wikilinked collective languages name
					lang = lang:match ('%[%[(.-)%]%]');
				end																-- neither of these then plain-text language name

				if lang:find ('languages') then									-- add appropriate language-name category
					table.insert (cats, table.concat ({'[[Category:Articles with ', lang, '-collective sources (', code, ')]]'}));
				else
					table.insert (cats, table.concat ({'[[Category:Articles with ', lang, '-language sources (', code, ')]]'}));
				end
			end
		end
	end
	
	if list_cats then
		local cats = table.concat (cats, ', '):gsub ('[%[%]]', '');				-- make a string of categories and then strip wikilink markup
		return cats
	end

	local result = {'&lt;span class=&quot;languageicon&quot;&gt;('};							-- opening span and (
	table.insert (result, 'yes' == args['cap'] and 'In ' or 'in ');				-- add capitalized or uncapitalized 'in'
	table.insert (result, mw.text.listToText (list, ', ', (2 &lt; #list) and ', and ' or ' and ' ));	-- and concatenate the language list

	table.insert (result, ')&lt;/span&gt;');											-- add closing ) and closing span
	table.insert (result, table.concat (maint_msgs) or '');				-- add maint messages, if any
	table.insert (result, table.concat (cats));									-- add categories
	return table.concat (result);												-- make a big string and done
end


--[[--------------------------&lt; I N _ L A N G &gt;----------------------------------------------------------------

implements {{in lang}}

Module entry point from an {{#invoke:lang/utilities/sanbox|in_lang|&lt;code&gt;|&lt;code2&gt;|&lt;code3&gt;|&lt;code...&gt;|link=yes|template=in lang|list-cats=yes}}

]]

local function in_lang (frame)
	local args = require ('Module:Arguments').getArgs (frame);
	return _in_lang (args);
	end


--[[--------------------------&lt; E X P O R T E D   F U N C T I O N S &gt;------------------------------------------
]]

return {
	in_lang = in_lang,															-- module entry from {{#invoke:}}

	_in_lang = _in_lang,														-- module entry from another module
	}</text>
      <sha1>a6fuxq2ab54nahsafebn37ekx1bqu6z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Olay:Biag ni Lam-ang</title>
    <ns>1</ns>
    <id>37026</id>
    <revision>
      <id>233401</id>
      <timestamp>2022-07-28T13:47:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Pinagmukna an pahina kaining &quot;{{WikiProyekto banner shell|blp=no|1= {{BW 2022-1 |klase=C |importansya=Halangkaw }}}}&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="86" xml:space="preserve">{{WikiProyekto banner shell|blp=no|1=
{{BW 2022-1
|klase=C
|importansya=Halangkaw
}}}}</text>
      <sha1>mvt6j15liiz0849cywog4ubj1tvbai7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Emilio Maquiling Gaston Sr.</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37027</id>
    <redirect title="Emilio Gaston" />
    <revision>
      <id>233403</id>
      <timestamp>2022-07-28T13:50:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Piglilikay sa [[Emilio Gaston]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Emilio Gaston]]</text>
      <sha1>kh9uouhdhbtir3cf5cmgocww3hvb393</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Olay:Emilio Gaston</title>
    <ns>1</ns>
    <id>37028</id>
    <revision>
      <id>233404</id>
      <timestamp>2022-07-28T13:50:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ralffralff</username>
        <id>14987</id>
      </contributor>
      <comment>Pinagmukna an pahina kaining &quot;{{WikiProyekto banner shell|blp=no|1= {{BW 2022-1 |klase=tamboan |importansya=Tahaw }}}}&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="88" xml:space="preserve">{{WikiProyekto banner shell|blp=no|1=
{{BW 2022-1
|klase=tamboan
|importansya=Tahaw
}}}}</text>
      <sha1>3vm6ib6kaslgwrglk94cdg336kmvtzs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sándor Bihari</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37029</id>
    <revision>
      <id>233407</id>
      <timestamp>2022-07-28T14:41:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <comment>Pinagmukna an pahina kaining &quot;[[File:Bihari Sándor Önarckép.jpg|thumb|200px|Self-portrait (1880s?)]] Si '''Sándor Bihari''' (19 Mayo 1855, [[Nucet|Rézbánya]] – 28 Marso 1906, [[Budapest]]) sarong Hunggarong pintor genero.  == Buhay == Namundag sa pamilyang [[Hudyo]], si Sándor sa saiyang pagkaaki nagpirmi sa [[Nagyvárad]]. Dati, siya nagtrabaho sa saiyang ama bilang pintor dekoratibo. Kan 1874, naghubo siya sa Budapest, kun saen gibo niya pagreretoke sa sarong studio potograpo ma...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3263" xml:space="preserve">[[File:Bihari Sándor Önarckép.jpg|thumb|200px|Self-portrait (1880s?)]]
Si '''Sándor Bihari''' (19 Mayo 1855, [[Nucet|Rézbánya]] – 28 Marso 1906, [[Budapest]]) sarong Hunggarong pintor genero.

== Buhay ==
Namundag sa pamilyang [[Hudyo]], si Sándor sa saiyang pagkaaki nagpirmi sa [[Nagyvárad]]. Dati, siya nagtrabaho sa saiyang ama bilang pintor dekoratibo. Kan 1874, naghubo siya sa Budapest, kun saen gibo niya pagreretoke sa sarong studio potograpo mantang siya nag'atender sa sarong eskwelahan sa pagdrowing pinapadalagan ni [[Bertalan Székely]].&lt;ref name=&quot;M&quot;&gt;[http://www.mke.hu/lyka/05/353-365-bihari.htm Béla Fónagy: Bihari Sándor] @ Művészet (from 1906)&lt;/ref&gt; Duwang taon pakalihis, siya naghubo sa Vienna, nas duman linalaoman niyang maka-enrol sa [[Academy of Fine Arts Vienna|Academy of Fine Arts]]. Enot naghanap ngona siya trabaho bilang pararetoke asin ta igdi kuta siya mahahaloy kun dai siya nakaresibi nin regalo na 600 na [[Forint]] hale ki Székely, na iyo an ginamit niya pag-enrol sa Academy.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt;

Siya nagbalik sa sadiring lugar kun saen naglapigot tolong taon paggigin portrait painter hasta igwang patron siyang nakagusto sa saiyang trabaho nagtabang saiya na siya makaadal sa Paris. Siya nagpasiring eduman kan 1883, asin nag'adal duman sa [[Académie Julian]] sa pagmato ni [[Jean-Paul Laurens]]&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; asin ta naparahay niyang gayo saiyang teknik paagi nin pagkopyaq kan mga [[Old Masters]] sa [[Louvre]]. Manta yaon duman, siya nagin pamilyar kan inaapod na [[plein-air]] na pagpintura asin kan [[Impressionismo (arte)|Impressionismo]], jnaq iyo nanggad nan dakulang impluwensya sa saiyang estilo. Pagbalik sa Hunggariya, siya nagpirmi sa [[Szolnok]], sarong popular na tiponan kan mga pintor, na ngapit siya nagitn saro sa kagpundar kan kolonya sa arte duman.

Dagos siya sa pagbyahe, haloy siya naggabay sa Italya urog na, sagkod na an saiyang hawak nagkahelang kan 1893.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; Durante kan mga ultimong taon niya, siya nagpirmi sa Budapest pero pag tig-init yaon siya sa Szolnok. Kan 1896, siya nata'wan premyo kan [[Order of Franz Joseph]].
==Mga piling pintura==
&lt;gallery mode=packed heights=&quot;170&quot;&gt;
File:Sonntagnachmittag Sandor Bihari.jpg|Sunday Afternoon (1893)
File:Bihari Boating on the River Zagyva 1886.jpg|Boating on the [[Zagyva River]] (1886)
File:Bihari Sándor Bíró előtt.jpg|Before the Judge (1886),&lt;br /&gt; his most familiar painting.
File:Bihari, Sandor - On the Porch (ca 1900).jpg|On the Porch (c.1900)
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}

== Mga panluwas na tkaodd ==
{{commons category|Sándor Bihari}}
* [http://www.artnet.com/artists/sandor-alexander-bihari/past-auction-results ArtNet: More works by Bihari]
* [http://mek.oszk.hu/04000/04093/html/0130.html Biography] @ the Magyar Elektronikus Könyvtár.
* [https://books.google.com/books?id=ottDAAAAYAAJ&amp;pg=PA51 ''A Modell''], by Sándor Bihari @ Google Books

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Bihari, Sandor}}
[[Category:1855 births]]
[[Category:1906 deaths]]
[[Category:People from Nucet]]
[[Category:Hungarian Jews]]
[[Category:Jewish artists]]
[[Category:Genre painters]]
[[Category:19th-century Hungarian painters]]
[[Category:Hungarian male painters]]
[[Category:19th-century Hungarian male artists]]</text>
      <sha1>tf7gvvubal9s6r0wdpykmeajgh5um09</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233408</id>
      <parentid>233407</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T14:49:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3350" xml:space="preserve">[[File:Bihari Sándor Önarckép.jpg|thumb|200px|Self-portrait (1880s?)]]
Si '''Sándor Bihari''' (19 Mayo 1855, [[Nucet|Rézbánya]] – 28 Marso 1906, [[Budapest]]) sarong Hunggarong pintor genero.

== Buhay ==
Namundag sa pamilyang [[Hudyo]], si Sándor sa saiyang pagkaaki nagpirmi sa [[Nagyvárad]]. Dati, siya nagtrabaho sa saiyang ama bilang pintor dekoratibo. Kan 1874, naghubo siya sa Budapest, kun saen gibo niya pagreretoke sa sarong studio potograpo mantang siya nag'atender sa sarong eskwelahan sa pagdrowing pinapadalagan ni [[Bertalan Székely]].&lt;ref name=&quot;M&quot;&gt;[http://www.mke.hu/lyka/05/353-365-bihari.htm Béla Fónagy: Bihari Sándor] @ Művészet (from 1906)&lt;/ref&gt; Duwang taon pakalihis, siya naghubo sa Vienna, na duman linalaoman niyang maka-enrol sa [[Academy of Fine Arts Vienna|Academy of Fine Arts]]. Enot naghanap ngona siyang trabaho bilang pararetoke asin ta igdi kuta siya mahahaloy kun dai siya nakaresibi nin regalo na 600 na [[Forint]] hale ki Székely, na iyo an ginamit niya pag-enrol sa Academy.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt;

Siya nagbalik sa sadiring lugar kun saen naglapigot tolong taon paggigin portrait painter hasta igwang patron siyang nakagusto sa saiyang trabaho nagtabang saiya na siya makaadal sa Paris. Siya nagpasiring duman kan 1883, asin nag'adal duman sa [[Académie Julian]] sa pagmamato ni [[Jean-Paul Laurens]]&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; asin ta naparahay niyang gayo saiyang teknik paagi nin pagkopya kan mga [[Old Masters]] sa [[Louvre]]. Manta yaon duman, siya nagin pamilyar kan inaapod na [[plein-air]] na pagpintura asin kan [[Impressionismo (arte)|Impressionismo]], na iyo nanggad an dakulang impluwensya sa saiyang estilo. Pagbalik sa Hunggariya, siya nagpirmi sa [[Szolnok]], sarong popular na tiponan kan mga pintor, na ngapit siya nagin saro sa kagpundar kan kolonya sa arte duman.

Dagos siya sa pagbyahe, haloy siya naggabay sa Italya urog na, sagkod na an saiyang hawak nagkahelang kan 1893.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; Durante kan mga ultimong taon niya, siya nagpirmi sa Budapest pero pag tig-init yaon siya sa Szolnok. Kan 1896, siya nata'wan premyo kan [[Order of Franz Joseph]].
==Mga piling pintura==
&lt;gallery mode=packed heights=&quot;170&quot;&gt;
File:Sonntagnachmittag Sandor Bihari.jpg|Sunday Afternoon (1893)
File:Bihari Boating on the River Zagyva 1886.jpg|Boating on the [[Zagyva River]] (1886)
File:Bihari Sándor Bíró előtt.jpg|Before the Judge (1886),&lt;br /&gt; his most familiar painting.
File:Bihari, Sandor - On the Porch (ca 1900).jpg|On the Porch (c.1900)
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}

== Mga panluwas na tkaodd ==
{{commons category|Sándor Bihari}}
* [http://www.artnet.com/artists/sandor-alexander-bihari/past-auction-results ArtNet: More works by Bihari]
* [http://mek.oszk.hu/04000/04093/html/0130.html Biography] @ the Magyar Elektronikus Könyvtár.
* [https://books.google.com/books?id=ottDAAAAYAAJ&amp;pg=PA51 ''A Modell''], by Sándor Bihari @ Google Books

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Bihari, Sandor}}
[[Kategorya:Mga 1855 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1906 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga tawong haleng Nucet]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong Hudyo]]
[[Kategorya:Mga Hudyong artista]]
[[Kategorya:Mga pintor na genero]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga lalaking Hunggarong artista]]</text>
      <sha1>dlys9kyz2ndk7q00wu5fq4fv0c99x0u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233409</id>
      <parentid>233408</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T14:50:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3359" xml:space="preserve">[[File:Bihari Sándor Önarckép.jpg|thumb|200px|Sadiring pagpintura (mga 1880?)]]
Si '''Sándor Bihari''' (19 Mayo 1855, [[Nucet|Rézbánya]] – 28 Marso 1906, [[Budapest]]) sarong Hunggarong pintor genero.

== Buhay ==
Namundag sa pamilyang [[Hudyo]], si Sándor sa saiyang pagkaaki nagpirmi sa [[Nagyvárad]]. Dati, siya nagtrabaho sa saiyang ama bilang pintor dekoratibo. Kan 1874, naghubo siya sa Budapest, kun saen gibo niya pagreretoke sa sarong studio potograpo mantang siya nag'atender sa sarong eskwelahan sa pagdrowing pinapadalagan ni [[Bertalan Székely]].&lt;ref name=&quot;M&quot;&gt;[http://www.mke.hu/lyka/05/353-365-bihari.htm Béla Fónagy: Bihari Sándor] @ Művészet (from 1906)&lt;/ref&gt; Duwang taon pakalihis, siya naghubo sa Vienna, na duman linalaoman niyang maka-enrol sa [[Academy of Fine Arts Vienna|Academy of Fine Arts]]. Enot naghanap ngona siyang trabaho bilang pararetoke asin ta igdi kuta siya mahahaloy kun dai siya nakaresibi nin regalo na 600 na [[Forint]] hale ki Székely, na iyo an ginamit niya pag-enrol sa Academy.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt;

Siya nagbalik sa sadiring lugar kun saen naglapigot tolong taon paggigin portrait painter hasta igwang patron siyang nakagusto sa saiyang trabaho nagtabang saiya na siya makaadal sa Paris. Siya nagpasiring duman kan 1883, asin nag'adal duman sa [[Académie Julian]] sa pagmamato ni [[Jean-Paul Laurens]]&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; asin ta naparahay niyang gayo saiyang teknik paagi nin pagkopya kan mga [[Old Masters]] sa [[Louvre]]. Manta yaon duman, siya nagin pamilyar kan inaapod na [[plein-air]] na pagpintura asin kan [[Impressionismo (arte)|Impressionismo]], na iyo nanggad an dakulang impluwensya sa saiyang estilo. Pagbalik sa Hunggariya, siya nagpirmi sa [[Szolnok]], sarong popular na tiponan kan mga pintor, na ngapit siya nagin saro sa kagpundar kan kolonya sa arte duman.

Dagos siya sa pagbyahe, haloy siya naggabay sa Italya urog na, sagkod na an saiyang hawak nagkahelang kan 1893.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; Durante kan mga ultimong taon niya, siya nagpirmi sa Budapest pero pag tig-init yaon siya sa Szolnok. Kan 1896, siya nata'wan premyo kan [[Order of Franz Joseph]].
==Mga piling pintura==
&lt;gallery mode=packed heights=&quot;170&quot;&gt;
File:Sonntagnachmittag Sandor Bihari.jpg|Sunday Afternoon (1893)
File:Bihari Boating on the River Zagyva 1886.jpg|Boating on the [[Zagyva River]] (1886)
File:Bihari Sándor Bíró előtt.jpg|Before the Judge (1886),&lt;br /&gt; his most familiar painting.
File:Bihari, Sandor - On the Porch (ca 1900).jpg|On the Porch (c.1900)
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}

== Mga panluwas na tkaodd ==
{{commons category|Sándor Bihari}}
* [http://www.artnet.com/artists/sandor-alexander-bihari/past-auction-results ArtNet: More works by Bihari]
* [http://mek.oszk.hu/04000/04093/html/0130.html Biography] @ the Magyar Elektronikus Könyvtár.
* [https://books.google.com/books?id=ottDAAAAYAAJ&amp;pg=PA51 ''A Modell''], by Sándor Bihari @ Google Books

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Bihari, Sandor}}
[[Kategorya:Mga 1855 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1906 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga tawong haleng Nucet]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong Hudyo]]
[[Kategorya:Mga Hudyong artista]]
[[Kategorya:Mga pintor na genero]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga lalaking Hunggarong artista]]</text>
      <sha1>n20lufvhlu2ke40yocxe616u5vhhc99</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233410</id>
      <parentid>233409</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T14:59:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3587" xml:space="preserve">[[File:Bihari Sándor Önarckép.jpg|thumb|200px|Sadiring pagpintura (mga 1880?)]]
Si '''Sándor Bihari''' (19 Mayo 1855, [[Nucet|Rézbánya]] – 28 Marso 1906, [[Budapest]]) sarong Hunggarong pintor genero.

== Buhay ==
Namundag sa pamilyang [[Hudyo]], si Sándor sa saiyang pagkaaki nagpirmi sa [[Nagyvárad]]. Dati, siya nagtrabaho sa saiyang ama bilang pintor dekoratibo. Kan 1874, naghubo siya sa Budapest, kun saen gibo niya pagreretoke sa sarong studio potograpo mantang siya nag'atender sa sarong eskwelahan sa pagdrowing pinapadalagan ni [[Bertalan Székely]].&lt;ref name=&quot;M&quot;&gt;[http://www.mke.hu/lyka/05/353-365-bihari.htm Béla Fónagy: Bihari Sándor] @ Művészet (from 1906)&lt;/ref&gt; Duwang taon pakalihis, siya naghubo sa Vienna, na duman linalaoman niyang maka-enrol sa [[Academy of Fine Arts Vienna|Academy of Fine Arts]]. Enot naghanap ngona siyang trabaho bilang pararetoke asin ta igdi kuta siya mahahaloy kun dai siya nakaresibi nin regalo na 600 na [[Forint]] hale ki Székely, na iyo an ginamit niya pag-enrol sa Academy.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt;

Siya nagbalik sa sadiring lugar kun saen naglapigot tolong taon paggigin portrait painter hasta igwang patron siyang nakagusto sa saiyang trabaho nagtabang saiya na siya makaadal sa Paris. Siya nagpasiring duman kan 1883, asin nag'adal duman sa [[Académie Julian]] sa pagmamato ni [[Jean-Paul Laurens]]&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; asin ta naparahay niyang gayo saiyang teknik paagi nin pagkopya kan mga [[Old Masters]] sa [[Louvre]]. Manta yaon duman, siya nagin pamilyar kan inaapod na [[plein-air]] na pagpintura asin kan [[Impressionismo (arte)|Impressionismo]], na iyo nanggad an dakulang impluwensya sa saiyang estilo. Pagbalik sa Hunggariya, siya nagpirmi sa [[Szolnok]], sarong popular na tiponan kan mga pintor, na ngapit siya nagin saro sa kagpundar kan kolonya sa arte duman.

Dagos siya sa pagbyahe, haloy siya naggabay sa Italya urog na, sagkod na an saiyang hawak nagkahelang kan 1893.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; Durante kan mga ultimong taon niya, siya nagpirmi sa Budapest pero pag tig-init yaon siya sa Szolnok. Kan 1896, siya nata'wan premyo kan [[Order of Franz Joseph]].
==Mga piling pintura==
&lt;gallery mode=packed heights=&quot;170&quot;&gt;
File:Sonntagnachmittag Sandor Bihari.jpg|250px|thumb|Dominggong hapon (1893)
File:Bihari Boating on the River Zagyva 1886.jpg|250px|thumb|Pagbaroto sa [[Salog Zagyva]] (1886)
File:Bihari Sándor Bíró előtt.jpg|250px|thumb|Sa atubangan nin Huwes (1886),&lt;br /&gt; an pinakapamilyar na pintura.
File:Bihari, Sandor - On the Porch (ca 1900).jpg|250px|thumb|Sa balkon (c.1900)
File:Bihari Programbeszéd.jpg|250px|thumb|Nagkakampanyang kandidato
File:Bihari, Sandor - At he Banks of the River Zagyva (ca 1900).jpg|250px|thumb|Sa pampang kan Salog Zagyva
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}

== Mga panluwas na tkaodd ==
{{commons category|Sándor Bihari}}
* [http://www.artnet.com/artists/sandor-alexander-bihari/past-auction-results ArtNet: More works by Bihari]
* [http://mek.oszk.hu/04000/04093/html/0130.html Biography] @ the Magyar Elektronikus Könyvtár.
* [https://books.google.com/books?id=ottDAAAAYAAJ&amp;pg=PA51 ''A Modell''], by Sándor Bihari @ Google Books

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Bihari, Sandor}}
[[Kategorya:Mga 1855 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1906 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga tawong haleng Nucet]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong Hudyo]]
[[Kategorya:Mga Hudyong artista]]
[[Kategorya:Mga pintor na genero]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga lalaking Hunggarong artista]]</text>
      <sha1>pa01rfa749pdc5baedr6qdnklfnlrqe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233411</id>
      <parentid>233410</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T15:01:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mga panluwas na tkaodd */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3586" xml:space="preserve">[[File:Bihari Sándor Önarckép.jpg|thumb|200px|Sadiring pagpintura (mga 1880?)]]
Si '''Sándor Bihari''' (19 Mayo 1855, [[Nucet|Rézbánya]] – 28 Marso 1906, [[Budapest]]) sarong Hunggarong pintor genero.

== Buhay ==
Namundag sa pamilyang [[Hudyo]], si Sándor sa saiyang pagkaaki nagpirmi sa [[Nagyvárad]]. Dati, siya nagtrabaho sa saiyang ama bilang pintor dekoratibo. Kan 1874, naghubo siya sa Budapest, kun saen gibo niya pagreretoke sa sarong studio potograpo mantang siya nag'atender sa sarong eskwelahan sa pagdrowing pinapadalagan ni [[Bertalan Székely]].&lt;ref name=&quot;M&quot;&gt;[http://www.mke.hu/lyka/05/353-365-bihari.htm Béla Fónagy: Bihari Sándor] @ Művészet (from 1906)&lt;/ref&gt; Duwang taon pakalihis, siya naghubo sa Vienna, na duman linalaoman niyang maka-enrol sa [[Academy of Fine Arts Vienna|Academy of Fine Arts]]. Enot naghanap ngona siyang trabaho bilang pararetoke asin ta igdi kuta siya mahahaloy kun dai siya nakaresibi nin regalo na 600 na [[Forint]] hale ki Székely, na iyo an ginamit niya pag-enrol sa Academy.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt;

Siya nagbalik sa sadiring lugar kun saen naglapigot tolong taon paggigin portrait painter hasta igwang patron siyang nakagusto sa saiyang trabaho nagtabang saiya na siya makaadal sa Paris. Siya nagpasiring duman kan 1883, asin nag'adal duman sa [[Académie Julian]] sa pagmamato ni [[Jean-Paul Laurens]]&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; asin ta naparahay niyang gayo saiyang teknik paagi nin pagkopya kan mga [[Old Masters]] sa [[Louvre]]. Manta yaon duman, siya nagin pamilyar kan inaapod na [[plein-air]] na pagpintura asin kan [[Impressionismo (arte)|Impressionismo]], na iyo nanggad an dakulang impluwensya sa saiyang estilo. Pagbalik sa Hunggariya, siya nagpirmi sa [[Szolnok]], sarong popular na tiponan kan mga pintor, na ngapit siya nagin saro sa kagpundar kan kolonya sa arte duman.

Dagos siya sa pagbyahe, haloy siya naggabay sa Italya urog na, sagkod na an saiyang hawak nagkahelang kan 1893.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; Durante kan mga ultimong taon niya, siya nagpirmi sa Budapest pero pag tig-init yaon siya sa Szolnok. Kan 1896, siya nata'wan premyo kan [[Order of Franz Joseph]].
==Mga piling pintura==
&lt;gallery mode=packed heights=&quot;170&quot;&gt;
File:Sonntagnachmittag Sandor Bihari.jpg|250px|thumb|Dominggong hapon (1893)
File:Bihari Boating on the River Zagyva 1886.jpg|250px|thumb|Pagbaroto sa [[Salog Zagyva]] (1886)
File:Bihari Sándor Bíró előtt.jpg|250px|thumb|Sa atubangan nin Huwes (1886),&lt;br /&gt; an pinakapamilyar na pintura.
File:Bihari, Sandor - On the Porch (ca 1900).jpg|250px|thumb|Sa balkon (c.1900)
File:Bihari Programbeszéd.jpg|250px|thumb|Nagkakampanyang kandidato
File:Bihari, Sandor - At he Banks of the River Zagyva (ca 1900).jpg|250px|thumb|Sa pampang kan Salog Zagyva
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}

== Mga panluwas na takod ==
{{commons category|Sándor Bihari}}
* [http://www.artnet.com/artists/sandor-alexander-bihari/past-auction-results ArtNet: More works by Bihari]
* [http://mek.oszk.hu/04000/04093/html/0130.html Biography] @ the Magyar Elektronikus Könyvtár.
* [https://books.google.com/books?id=ottDAAAAYAAJ&amp;pg=PA51 ''A Modell''], by Sándor Bihari @ Google Books

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Bihari, Sandor}}
[[Kategorya:Mga 1855 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1906 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga tawong haleng Nucet]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong Hudyo]]
[[Kategorya:Mga Hudyong artista]]
[[Kategorya:Mga pintor na genero]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga lalaking Hunggarong artista]]</text>
      <sha1>4td4bvw7vpfbeyspug83ql6trl27p7w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233412</id>
      <parentid>233411</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T15:08:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3675" xml:space="preserve">[[File:Bihari Sándor Önarckép.jpg|thumb|200px|Sadiring pagpintura (mga 1880?)]]
Si '''Sándor Bihari''' (19 Mayo 1855, [[Nucet|Rézbánya]] – 28 Marso 1906, [[Budapest]]) sarong Hunggarong pintor genero.

== Buhay ==
Namundag sa pamilyang [[Hudyo]], si Sándor sa saiyang pagkaaki nagpirmi sa [[Nagyvárad]]. Dati, siya nagtrabaho sa saiyang ama bilang pintor dekoratibo. Kan 1874, naghubo siya sa Budapest, kun saen gibo niya pagreretoke sa sarong studio potograpo mantang siya nag'atender sa sarong eskwelahan sa pagdrowing pinapadalagan ni [[Bertalan Székely]].&lt;ref name=&quot;M&quot;&gt;[http://www.mke.hu/lyka/05/353-365-bihari.htm Béla Fónagy: Bihari Sándor] @ Művészet (from 1906)&lt;/ref&gt; Duwang taon pakalihis, siya naghubo sa Vienna, na duman linalaoman niyang maka-enrol sa [[Academy of Fine Arts Vienna|Academy of Fine Arts]]. Enot naghanap ngona siyang trabaho bilang pararetoke asin ta igdi kuta siya mahahaloy kun dai siya nakaresibi nin regalo na 600 na [[Forint]] hale ki Székely, na iyo an ginamit niya pag-enrol sa Academy.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt;

Siya nagbalik sa sadiring lugar kun saen naglapigot tolong taon paggigin portrait painter hasta igwang patron siyang nakagusto sa saiyang trabaho nagtabang saiya na siya makaadal sa Paris. Siya nagpasiring duman kan 1883, asin nag'adal duman sa [[Académie Julian]] sa pagmamato ni [[Jean-Paul Laurens]]&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; asin ta naparahay niyang gayo saiyang teknik paagi nin pagkopya kan mga [[Old Masters]] sa [[Louvre]]. Manta yaon duman, siya nagin pamilyar kan inaapod na [[plein-air]] na pagpintura asin kan [[Impressionismo (arte)|Impressionismo]], na iyo nanggad an dakulang impluwensya sa saiyang estilo. Pagbalik sa Hunggariya, siya nagpirmi sa [[Szolnok]], sarong popular na tiponan kan mga pintor, na ngapit siya nagin saro sa kagpundar kan kolonya sa arte duman.

Dagos siya sa pagbyahe, haloy siya naggabay sa Italya urog na, sagkod na an saiyang hawak nagkahelang kan 1893.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; Durante kan mga ultimong taon niya, siya nagpirmi sa Budapest pero pag tig-init yaon siya sa Szolnok. Kan 1896, siya nata'wan premyo kan [[Order of Franz Joseph]].
==Mga piling pintura==
&lt;gallery mode=packed heights=&quot;170&quot;&gt;
File:Sonntagnachmittag Sandor Bihari.jpg|250px|thumb|Dominggong hapon (1893)
File:Bihari Boating on the River Zagyva 1886.jpg|250px|thumb|Pagbaroto sa [[Salog Zagyva]] (1886)
File:Bihari Sándor Bíró előtt.jpg|250px|thumb|Sa atubangan nin Huwes (1886),&lt;br /&gt; an pinakapamilyar na pintura.
File:Bihari, Sandor - On the Porch (ca 1900).jpg|250px|thumb|Sa balkon (c.1900)
File:Bihari Programbeszéd.jpg|250px|thumb|Nagkakampanyang kandidato
File:Bihari, Sandor - At he Banks of the River Zagyva (ca 1900).jpg|250px|thumb|Sa pampang kan Salog Zagyva
File:Bihari, Sandor - Elder Man Sitting in an Arm-chair.jpg|250px|thumb|Gurang nakatukaw
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}

== Mga panluwas na takod ==
{{commons category|Sándor Bihari}}
* [http://www.artnet.com/artists/sandor-alexander-bihari/past-auction-results ArtNet: More works by Bihari]
* [http://mek.oszk.hu/04000/04093/html/0130.html Biography] @ the Magyar Elektronikus Könyvtár.
* [https://books.google.com/books?id=ottDAAAAYAAJ&amp;pg=PA51 ''A Modell''], by Sándor Bihari @ Google Books

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Bihari, Sandor}}
[[Kategorya:Mga 1855 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1906 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga tawong haleng Nucet]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong Hudyo]]
[[Kategorya:Mga Hudyong artista]]
[[Kategorya:Mga pintor na genero]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga lalaking Hunggarong artista]]</text>
      <sha1>b5wmy2ja6ri4erbyvo4m2iaky72o90v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233413</id>
      <parentid>233412</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T15:13:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3735" xml:space="preserve">[[File:Bihari Sándor Önarckép.jpg|thumb|200px|Sadiring pagpintura (mga 1880?)]]
Si '''Sándor Bihari''' (19 Mayo 1855, [[Nucet|Rézbánya]] – 28 Marso 1906, [[Budapest]]) sarong Hunggarong pintor genero.

== Buhay ==
Namundag sa pamilyang [[Hudyo]], si Sándor sa saiyang pagkaaki nagpirmi sa [[Nagyvárad]]. Dati, siya nagtrabaho sa saiyang ama bilang pintor dekoratibo. Kan 1874, naghubo siya sa Budapest, kun saen gibo niya pagreretoke sa sarong studio potograpo mantang siya nag'atender sa sarong eskwelahan sa pagdrowing pinapadalagan ni [[Bertalan Székely]].&lt;ref name=&quot;M&quot;&gt;[http://www.mke.hu/lyka/05/353-365-bihari.htm Béla Fónagy: Bihari Sándor] @ Művészet (from 1906)&lt;/ref&gt; Duwang taon pakalihis, siya naghubo sa Vienna, na duman linalaoman niyang maka-enrol sa [[Academy of Fine Arts Vienna|Academy of Fine Arts]]. Enot naghanap ngona siyang trabaho bilang pararetoke asin ta igdi kuta siya mahahaloy kun dai siya nakaresibi nin regalo na 600 na [[Forint]] hale ki Székely, na iyo an ginamit niya pag-enrol sa Academy.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt;

Siya nagbalik sa sadiring lugar kun saen naglapigot tolong taon paggigin portrait painter hasta igwang patron siyang nakagusto sa saiyang trabaho nagtabang saiya na siya makaadal sa Paris. Siya nagpasiring duman kan 1883, asin nag'adal duman sa [[Académie Julian]] sa pagmamato ni [[Jean-Paul Laurens]]&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; asin ta naparahay niyang gayo saiyang teknik paagi nin pagkopya kan mga [[Old Masters]] sa [[Louvre]]. Manta yaon duman, siya nagin pamilyar kan inaapod na [[plein-air]] na pagpintura asin kan [[Impressionismo (arte)|Impressionismo]], na iyo nanggad an dakulang impluwensya sa saiyang estilo. Pagbalik sa Hunggariya, siya nagpirmi sa [[Szolnok]], sarong popular na tiponan kan mga pintor, na ngapit siya nagin saro sa kagpundar kan kolonya sa arte duman.

Dagos siya sa pagbyahe, haloy siya naggabay sa Italya urog na, sagkod na an saiyang hawak nagkahelang kan 1893.&lt;ref name=&quot;M&quot; /&gt; Durante kan mga ultimong taon niya, siya nagpirmi sa Budapest pero pag tig-init yaon siya sa Szolnok. Kan 1896, siya nata'wan premyo kan [[Order of Franz Joseph]].
==Mga piling pintura==
&lt;gallery mode=packed heights=&quot;170&quot;&gt;
File:Sonntagnachmittag Sandor Bihari.jpg|250px|thumb|Dominggong hapon (1893)
File:Bihari Boating on the River Zagyva 1886.jpg|250px|thumb|Pagbaroto sa [[Salog Zagyva]] (1886)
File:Bihari Sándor Bíró előtt.jpg|250px|thumb|Sa atubangan nin Huwes (1886),&lt;br /&gt; an pinakapamilyar na pintura.
File:Bihari, Sandor - On the Porch (ca 1900).jpg|250px|thumb|Sa balkon (c.1900)
File:Bihari Programbeszéd.jpg|250px|thumb|Nagkakampanyang kandidato
File:Bihari, Sandor - At he Banks of the River Zagyva (ca 1900).jpg|250px|thumb|Sa pampang kan Salog Zagyva
File:Bihari, Sandor - Elder Man Sitting in an Arm-chair.jpg|250px|thumb|Gurang nakatukaw
File:Glaspalast München 1889 012.jpg|250px|thumb|Pabulogan
&lt;/gallery&gt;

==Toltolan==
{{reflist}}

== Mga panluwas na takod ==
{{commons category|Sándor Bihari}}
* [http://www.artnet.com/artists/sandor-alexander-bihari/past-auction-results ArtNet: More works by Bihari]
* [http://mek.oszk.hu/04000/04093/html/0130.html Biography] @ the Magyar Elektronikus Könyvtár.
* [https://books.google.com/books?id=ottDAAAAYAAJ&amp;pg=PA51 ''A Modell''], by Sándor Bihari @ Google Books

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Bihari, Sandor}}
[[Kategorya:Mga 1855 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1906 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga tawong haleng Nucet]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong Hudyo]]
[[Kategorya:Mga Hudyong artista]]
[[Kategorya:Mga pintor na genero]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga lalaking Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga lalaking Hunggarong artista]]</text>
      <sha1>abrgiro908gykgr8g503h3i4hjoa4cv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Andor Basch</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37030</id>
    <revision>
      <id>233414</id>
      <timestamp>2022-07-29T01:49:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <comment>Pinagmukna an pahina kaining &quot;  {{Infobox artist |name=Basch, Andor| birth_name=Basch, Andor| birth_date = 1885 |image=Andor Basch - Still-life in the Paris atelier.jpg | birth_place = [[Budapest]] | death_date = 1944 | death_place = [[Budapest]] }} Si '''Andor Basch''' (Budapest, 1885 - Budapest, 1944) sarong Hunggarong pintor na saiyang trabaho natatampok sa  [[Hungarian National Gallery]].  == Toltolan == {{Cite book | title = Benezit Dictionary of Artists | volume = 1/490 | date = 2013...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1179" xml:space="preserve">

{{Infobox artist
|name=Basch, Andor| birth_name=Basch, Andor| birth_date = 1885
|image=Andor Basch - Still-life in the Paris atelier.jpg
| birth_place = [[Budapest]]
| death_date = 1944
| death_place = [[Budapest]]
}}
Si '''Andor Basch''' (Budapest, 1885 - Budapest, 1944) sarong Hunggarong pintor na saiyang trabaho natatampok sa  [[Hungarian National Gallery]].

== Toltolan ==
{{Cite book
| title = Benezit Dictionary of Artists
| volume = 1/490
| date = 2013-01-09
}}

{{Cite book
| title = Vollmer encyclopedia
| volume = 1/125
| date = 2013-01-09
}}

{{Cite book
	| title = Cyclopaedia of Hungarian Painters and Graphic Artists
	| volume = 50
	}}

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Basch, Andor}}
[[Kategorya:Mga 1885 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1944 na naghurugot]]
[[Kategorya:Mga Artista haleng Budapest]]
[[Kategorya:Mga nagtapos sa Académie Julian]]
[[Kategorya:Mga pintor na naghurugot]]
[[Kategorya:Paghuhugot sa Hunggariya]]
[[Kategorya:Mga Hudyong pintor]]
[[Kategorya:20th-century Hungarian painters]]
[KCategorya:Mga Ika-20ng siglong mga lalaking Hunggarong artista]]
[[Kategorya:Mga 1944 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga lalaking Hunggarong mga pintor]]</text>
      <sha1>9st8ozt8vqr1mwiawvf8dbldgjt1n5c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233415</id>
      <parentid>233414</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T01:52:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1186" xml:space="preserve">

{{Infobox artist
|name=Basch, Andor| birth_name=Basch, Andor| birth_date = 1885
|image=Andor Basch - Still-life in the Paris atelier.jpg
| birth_place = [[Budapest]]
| death_date = 1944
| death_place = [[Budapest]]
}}
Si '''Andor Basch''' (Budapest, 1885 - Budapest, 1944) sarong Hunggarong pintor na saiyang trabaho natatampok sa  [[Hungarian National Gallery]].

== Toltolan ==
{{Cite book
| title = Benezit Dictionary of Artists
| volume = 1/490
| date = 2013-01-09
}}

{{Cite book
| title = Vollmer encyclopedia
| volume = 1/125
| date = 2013-01-09
}}

{{Cite book
	| title = Cyclopaedia of Hungarian Painters and Graphic Artists
	| volume = 50
	}}

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Basch, Andor}}
[[Kategorya:Mga 1885 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1944 na naghurugot]]
[[Kategorya:Mga Artista haleng Budapest]]
[[Kategorya:Mga nagtapos sa Académie Julian]]
[[Kategorya:Mga pintor na naghurugot]]
[[Kategorya:Paghuhugot sa Hunggariya]]
[[Kategorya:Mga Hudyong pintor]]
[[Kategorya:Mga Ika-20ng siglong Hunggarong pintor]]
[[Kategorya:Mga Ika-20ng siglong mga lalaking Hunggarong artista]]
[[Kategorya:Mga 1944 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga lalaking Hunggarong mga pintor]]</text>
      <sha1>fl4zu80r9axw4go2pvgdrnd9v7afz4v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Flóris Korb</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37031</id>
    <revision>
      <id>233416</id>
      <timestamp>2022-07-29T06:09:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <comment>Pinagmukna an pahina kaining &quot;{{Infobox architect | name                  = Flóris Korb | image                 = File:Korb Floris.JPG | caption               = Statue of Flóris Korb | nationality           = [[Hunggariya|Hunggaro]] | birth_name            = Flóris Nándor Korb | birth_date            = {{Birth date|df=yes|1860|04|07}} | birth_place           = [[Kecskemét]], [[Hungary|Imperyong Habsburg]] | death_date            = {{Death date|df=yes|1930|09|16}} | death_place...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2882" xml:space="preserve">{{Infobox architect
| name                  = Flóris Korb
| image                 = File:Korb Floris.JPG
| caption               = Statue of Flóris Korb
| nationality           = [[Hunggariya|Hunggaro]]
| birth_name            = Flóris Nándor Korb
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1860|04|07}}
| birth_place           = [[Kecskemét]], [[Hungary|Imperyong Habsburg]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1930|09|16}}
| death_place           = [[Budapest]], [[Hunggariya]]
| alma_mater            = [[TU Berlin]], [[Berlin]]
| practice              = 
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''Flóris Korb''' (namundag  '''Flóris Nándor Korb''', [[Kecskemét]], 7 Abril 1860 – [[Budapest]], 16 Septyembre 1930) sarpong [[Hunggariya|Hunggaro]]ng arkitekto.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;&gt;[http://mek.oszk.hu/00300/00355/html/index.html Korb Flóris], [[Hungarian Electronic Library]], retrieved 12 May 2012 {{in lang|hu}}&lt;/ref&gt;

== Karera ==
Pakatapos niya pag'adal sa [[Berlin]], siya nagbalik sa [[Budapest]] ta nagtrabaho ki [[Alajos Hauszmann]] nin kag'apat na taon, na sa panahon na ini siya naimbwelto sa pagde3senyo kan [[Boscolo Budapest Hotel|New York Palace]]. Kan 1893 siya nakibakas ki [[Kálmán Giergl]] na bunga kaini dakulon sindang kontrata an nakua igdi sa kabiseral. Si Korb nagawaran kan Premyo Greguss kan 1924 asin naako sa bilang myembro sa Royal Institute of British of Architects.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;/&gt;

==Mga trabaho==
* [[Boscolo Budapest Hotel|New York Palace]], katuwang sinda Hauszmann &amp; Giergl (1891–95)
*Croatian Art Pavilion sa Millennium Exhibition sa Budapest (1896), katuwang si Giergl&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Damjanovic|first=Dragan|title=Croatian Pavilions at the 1896 Millennium Exhibition in Budapest, in: Ephemeral Architecture in Central and Eastern Europe in the 19th and 21st Centuries, L'Harmattan, Paris, 2015, 51–74|url=https://www.academia.edu/22874420|language=en}}&lt;/ref&gt;
* Klotild Palaces, Budapest (1899–1902) [[:hu:Klotild paloták]]
* Kiraly Apartments, Budapest (1900–01)
* [[Franz Liszt Academy of Music]], Budapest (1904–07)
* Clinic buildings, Mari and Ulloi ut, Budapest
* [[Central University Library of Cluj-Napoca]] (w. Kálmán Giergl, 1904–1909)
* Commercial Savings and Insurance Bank (ngonyan, Press Building), [[Kecskemét]] (1909–12)
* Mint Building, Budapest
* [[Debrecen]] University, (1914–30)
* Zielinski Water Tower, Szeged (1903–04)

{{Commons category}}

== Toltolan ==
{{reflist}}
{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Korb, Floris}}
[[Kategorya:Mga 1860 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1930 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga Ika-19ng siglong mga Hunggaro]]
[[Kategorya:Mga Ika-20ng siglong mga Hunggaro]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong mga arkitekto]]
[[Kategorya:Mga tawong taga Kecskemét]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]</text>
      <sha1>lu5jrfzsnnseyngsm6gx0hhztbq69ue</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233417</id>
      <parentid>233416</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T06:11:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2866" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name                  = Flóris Korb
| image                 = File:Korb Floris.JPG
| caption               = Estatuwa ni Flóris Korb
| nationality           = [[Hunggariya|Hunggaro]]
| birth_name            = Flóris Nándor Korb
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1860|04|07}}
| birth_place           = [[Kecskemét]], [[Hungary|Imperyong Habsburg]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1930|09|16}}
| death_place           = [[Budapest]], [[Hunggariya]]
| alma_mater            = [[TU Berlin]], [[Berlin]]
| practice              = 
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''Flóris Korb''' (namundag  '''Flóris Nándor Korb''', [[Kecskemét]], 7 Abril 1860 – [[Budapest]], 16 Septyembre 1930) sarong [[Hunggariya|Hunggaro]]ng arkitekto.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;&gt;[http://mek.oszk.hu/00300/00355/html/index.html Korb Flóris], [[Hungarian Electronic Library]], retrieved 12 May 2012 &lt;/ref&gt;

== Karera ==
Pakatapos niya pag'adal sa [[Berlin]], siya nagbalik sa [[Budapest]] ta nagtrabaho ki [[Alajos Hauszmann]] nin kag'apat na taon, na sa panahon na ini siya naimbwelto sa pagde3senyo kan [[Boscolo Budapest Hotel|New York Palace]]. Kan 1893 siya nakibakas ki [[Kálmán Giergl]] na bunga kaini dakulon sindang kontrata an nakua igdi sa kabiseral. Si Korb nagawaran kan Premyo Greguss kan 1924 asin naako sa bilang myembro sa Royal Institute of British of Architects.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;/&gt;

==Mga trabaho==
* [[Boscolo Budapest Hotel|New York Palace]], katuwang sinda Hauszmann &amp; Giergl (1891–95)
*Croatian Art Pavilion sa Millennium Exhibition sa Budapest (1896), katuwang si Giergl&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Damjanovic|first=Dragan|title=Croatian Pavilions at the 1896 Millennium Exhibition in Budapest, in: Ephemeral Architecture in Central and Eastern Europe in the 19th and 21st Centuries, L'Harmattan, Paris, 2015, 51–74|url=https://www.academia.edu/22874420|language=en}}&lt;/ref&gt;
* Klotild Palaces, Budapest (1899–1902) [[:hu:Klotild paloták]]
* Kiraly Apartments, Budapest (1900–01)
* [[Franz Liszt Academy of Music]], Budapest (1904–07)
* Clinic buildings, Mari and Ulloi ut, Budapest
* [[Central University Library of Cluj-Napoca]] (w. Kálmán Giergl, 1904–1909)
* Commercial Savings and Insurance Bank (ngonyan, Press Building), [[Kecskemét]] (1909–12)
* Mint Building, Budapest
* [[Debrecen]] University, (1914–30)
* Zielinski Water Tower, Szeged (1903–04)

{{Commons category}}

== Toltolan ==
{{reflist}}
{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Korb, Floris}}
[[Kategorya:Mga 1860 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1930 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga Ika-19ng siglong mga Hunggaro]]
[[Kategorya:Mga Ika-20ng siglong mga Hunggaro]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong mga arkitekto]]
[[Kategorya:Mga tawong taga Kecskemét]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]</text>
      <sha1>g2ubv6dt3wfioaldszlw4hdr6rxcpnf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233418</id>
      <parentid>233417</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T06:26:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3374" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name                  = Flóris Korb
| image                 = File:Korb Floris.JPG
| caption               = Estatuwa ni Flóris Korb
| nationality           = [[Hunggariya|Hunggaro]]
| birth_name            = Flóris Nándor Korb
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1860|04|07}}
| birth_place           = [[Kecskemét]], [[Hungary|Imperyong Habsburg]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1930|09|16}}
| death_place           = [[Budapest]], [[Hunggariya]]
| alma_mater            = [[TU Berlin]], [[Berlin]]
| practice              = 
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''Flóris Korb''' (namundag  '''Flóris Nándor Korb''', [[Kecskemét]], 7 Abril 1860 – [[Budapest]], 16 Septyembre 1930) sarong [[Hunggariya|Hunggaro]]ng arkitekto.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;&gt;[http://mek.oszk.hu/00300/00355/html/index.html Korb Flóris], [[Hungarian Electronic Library]], retrieved 12 May 2012 &lt;/ref&gt;

== Karera ==
Pakatapos niya pag'adal sa [[Berlin]], siya nagbalik sa [[Budapest]] ta nagtrabaho ki [[Alajos Hauszmann]] nin kag'apat na taon, na sa panahon na ini siya naimbwelto sa pagde3senyo kan [[Boscolo Budapest Hotel|New York Palace]]. Kan 1893 siya nakibakas ki [[Kálmán Giergl]] na bunga kaini dakulon sindang kontrata an nakua igdi sa kabiseral. Si Korb nagawaran kan Premyo Greguss kan 1924 asin naako sa bilang myembro sa Royal Institute of British of Architects.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;/&gt;

==Mga trabaho==
* [[Boscolo Budapest Hotel|New York Palace]], katuwang sinda Hauszmann &amp; Giergl (1891–95)
*Croatian Art Pavilion sa Millennium Exhibition sa Budapest (1896), katuwang si Giergl&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Damjanovic|first=Dragan|title=Croatian Pavilions at the 1896 Millennium Exhibition in Budapest, in: Ephemeral Architecture in Central and Eastern Europe in the 19th and 21st Centuries, L'Harmattan, Paris, 2015, 51–74|url=https://www.academia.edu/22874420|language=en}}&lt;/ref&gt;
* Klotild Palaces, Budapest (1899–1902) [[:hu:Klotild paloták]]
* Kiraly Apartments, Budapest (1900–01)
* [[Franz Liszt Academy of Music]], Budapest (1904–07)
* Clinic buildings, Mari and Ulloi ut, Budapest
* [[Central University Library of Cluj-Napoca]] (w. Kálmán Giergl, 1904–1909)
* Commercial Savings and Insurance Bank (ngonyan, Press Building), [[Kecskemét]] (1909–12)
* Mint Building, Budapest
* [[Debrecen]] University, (1914–30)
* Zielinski Water Tower, Szeged (1903–04)

{{Commons category}}
==Mga trabaho ni Korb==
&lt;gallery&gt;
Umjetnički paviljon Zagreb.jpg|Umjetnički paviljon
Kunstpavillon Zagreb.jpg|Kunstpavillon sa Zagreb
Gyermek Klinika főépülete 3.jpg|Gyermek Klinika főépülete 
Debreceni Orvostudományi Egyetem Klinikái. Szülészet és Nőgyógyászat 1.jpg|Debreceni Orvostudományi Egyetem Klinikái. Szülészet és Nőgyógyászat 1
Klinikai csendélet - panoramio.jpg|Klinikai csendélet 
A Debreceni Egyetem TEK főépülete.JPG|A Debreceni Egyetem TEK főépülete
&lt;/gallery&gt;
== Toltolan ==
{{reflist}}
{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Korb, Floris}}
[[Kategorya:Mga 1860 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1930 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga Ika-19ng siglong mga Hunggaro]]
[[Kategorya:Mga Ika-20ng siglong mga Hunggaro]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong mga arkitekto]]
[[Kategorya:Mga tawong taga Kecskemét]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]</text>
      <sha1>qw4gj9bbswv79mtk7qccqq8y7z6etam</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233419</id>
      <parentid>233418</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T06:28:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3378" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name                  = Flóris Korb
| image                 = Korb Floris (cropped).JPG
| caption               = Rebulto ni Flóris Korb
| nationality           = [[Hunggariya|Hunggaro]]
| birth_name            = Flóris Nándor Korb
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1860|04|07}}
| birth_place           = [[Kecskemét]], [[Hungary|Imperyong Habsburg]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1930|09|16}}
| death_place           = [[Budapest]], [[Hunggariya]]
| alma_mater            = [[TU Berlin]], [[Berlin]]
| practice              = 
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''Flóris Korb''' (namundag  '''Flóris Nándor Korb''', [[Kecskemét]], 7 Abril 1860 – [[Budapest]], 16 Septyembre 1930) sarong [[Hunggariya|Hunggaro]]ng arkitekto.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;&gt;[http://mek.oszk.hu/00300/00355/html/index.html Korb Flóris], [[Hungarian Electronic Library]], retrieved 12 May 2012 &lt;/ref&gt;

== Karera ==
Pakatapos niya pag'adal sa [[Berlin]], siya nagbalik sa [[Budapest]] ta nagtrabaho ki [[Alajos Hauszmann]] nin kag'apat na taon, na sa panahon na ini siya naimbwelto sa pagde3senyo kan [[Boscolo Budapest Hotel|New York Palace]]. Kan 1893 siya nakibakas ki [[Kálmán Giergl]] na bunga kaini dakulon sindang kontrata an nakua igdi sa kabiseral. Si Korb nagawaran kan Premyo Greguss kan 1924 asin naako sa bilang myembro sa Royal Institute of British of Architects.&lt;ref name=&quot;MEK&quot;/&gt;

==Mga trabaho==
* [[Boscolo Budapest Hotel|New York Palace]], katuwang sinda Hauszmann &amp; Giergl (1891–95)
*Croatian Art Pavilion sa Millennium Exhibition sa Budapest (1896), katuwang si Giergl&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Damjanovic|first=Dragan|title=Croatian Pavilions at the 1896 Millennium Exhibition in Budapest, in: Ephemeral Architecture in Central and Eastern Europe in the 19th and 21st Centuries, L'Harmattan, Paris, 2015, 51–74|url=https://www.academia.edu/22874420|language=en}}&lt;/ref&gt;
* Klotild Palaces, Budapest (1899–1902) [[:hu:Klotild paloták]]
* Kiraly Apartments, Budapest (1900–01)
* [[Franz Liszt Academy of Music]], Budapest (1904–07)
* Clinic buildings, Mari and Ulloi ut, Budapest
* [[Central University Library of Cluj-Napoca]] (w. Kálmán Giergl, 1904–1909)
* Commercial Savings and Insurance Bank (ngonyan, Press Building), [[Kecskemét]] (1909–12)
* Mint Building, Budapest
* [[Debrecen]] University, (1914–30)
* Zielinski Water Tower, Szeged (1903–04)

{{Commons category}}
==Mga trabaho ni Korb==
&lt;gallery&gt;
Umjetnički paviljon Zagreb.jpg|Umjetnički paviljon
Kunstpavillon Zagreb.jpg|Kunstpavillon sa Zagreb
Gyermek Klinika főépülete 3.jpg|Gyermek Klinika főépülete 
Debreceni Orvostudományi Egyetem Klinikái. Szülészet és Nőgyógyászat 1.jpg|Debreceni Orvostudományi Egyetem Klinikái. Szülészet és Nőgyógyászat 1
Klinikai csendélet - panoramio.jpg|Klinikai csendélet 
A Debreceni Egyetem TEK főépülete.JPG|A Debreceni Egyetem TEK főépülete
&lt;/gallery&gt;
== Toltolan ==
{{reflist}}
{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Korb, Floris}}
[[Kategorya:Mga 1860 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1930 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga Ika-19ng siglong mga Hunggaro]]
[[Kategorya:Mga Ika-20ng siglong mga Hunggaro]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong mga arkitekto]]
[[Kategorya:Mga tawong taga Kecskemét]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]</text>
      <sha1>2dtsrl6vond2n71atrkq5u0ctrkhwth</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Adolf Lang</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37032</id>
    <revision>
      <id>233420</id>
      <timestamp>2022-07-29T06:46:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <comment>Pinagmukna an pahina kaining &quot;{{Infobox architect | name                  = Adolf Láng | image                 = Láng Adolf. Mo. és a Nagyvilág, 1878.jpg | caption               = Adolf Láng | nationality           = [[Hungary|Hungarian]], [[Germany|German]] | birth_name            = Adolf Lang | birth_date            = {{Birth date|df=yes|1848|06|15}} | birth_place           = [[Prague]], [[Imperyong Austriyano Empire|Imperyong Habsbur]] | death_date            = {{Death date|df=yes|...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2203" xml:space="preserve">{{Infobox architect
| name                  = Adolf Láng
| image                 = Láng Adolf. Mo. és a Nagyvilág, 1878.jpg
| caption               = Adolf Láng
| nationality           = [[Hungary|Hungarian]], [[Germany|German]]
| birth_name            = Adolf Lang
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1848|06|15}}
| birth_place           = [[Prague]], [[Imperyong Austriyano Empire|Imperyong Habsbur]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1913|05|02}}
| death_place           = [[Budapest]], [[Austria-Hungary]]
| alma_mater            = [[TU Wien]], [[Vienna]]
| practice              = 
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''Adolf Láng''' (namundag '''Adolf Lang'''; 15 Hunyo 1848 – 2 Mayo 1913), sarong [[Hunggariya|Hunggaro]]-[[Alemanya|Aleman]] arkitekto, saro sa mayor na representante kan mga arkitektong tagatulod kan estilong historisista durante kan kahurihan nin 1900.

[[Image:Kosice (Slovakia) - State Theater 1.jpg|thumb|right|Košice State Theater]]
[[Image:Hungary Pecs 2005 June 068.jpg|thumb|right|Pécs National Theatre]]

==Karera==
Si Lang nag'adal sa Vienna asin ta poon 1870 nangagin direktor sa mga patrabaho kan kompanyang responsable sa pagtugdok kan mga tinampo sa [[Budapest]]. Siya nagdesenyo man nin mga pribado asin mga pampublikong edipisyo sa kabeserang ini, asin dangan siya nagtukdo sa [[Bucharest]]. Pagbsalik niya sa Hunggariya, naglaog siya sa pakikibakas sa mga kontrata ki Antal Steinhardt asin an mga ultimong taon niya sa buhay nagpirmi siya sa Vienna.

[[Image:Hungary Pecs 2005 June 088.jpg|thumb|right|Pécs City Hall]]

==Mga obra==
*[[Franz Liszt Academy of Music|Old Music Academy]], Budapest
*Old Exhibition Hall, Budapest
*[[National Theatre of Pécs]], 1893–95
*Former Hungarian (Magyar) Theatre, 1897
*[[State Theatre Košice]], 1899
*Pécs City Hall, 1907

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Lang, Adolf}}
[[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto|Lang,Adolf]]
[[Kategorya:Mga arkitektong historisista]]
[[Kategorya:Mga 1913 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mgas 1848 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]
[[Kategorya:Mga Romanyano may dugong Aleman]]</text>
      <sha1>pr0zuji2hmg0br2bwncupiv75emr53z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233421</id>
      <parentid>233420</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T06:53:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2211" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name                  = Adolf Láng
| image                 = Láng Adolf. Mo. és a Nagyvilág, 1878.jpg
| caption               = Adolf Láng
| nationality           = [[Hungary|Hungarian]], [[Germany|German]]
| birth_name            = Adolf Lang
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1848|06|15}}
| birth_place           = [[Prague]], [[Imperyong Austriyano Empire|Imperyong Habsbur]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1913|05|02}}
| death_place           = [[Budapest]], [[Austria-Hungary]]
| alma_mater            = [[TU Wien]], [[Vienna]]
| practice              = 
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''Adolf Láng''' (namundag '''Adolf Lang'''; 15 Hunyo 1848 – 2 Mayo 1913), sarong [[Hunggariya|Hunggaro]]-[[Alemanya|Aleman]] arkitekto, saro sa mayor na representante kan mga historisistang arkitekto durante kan paghihinapos kan 1900.

==Karera==
Si Lang nag'adal sa Vienna asin ta poon 1870 nangagin direktor sa mga patrabaho kan kompanyang responsable sa pagtugdok kan mga tinampo sa [[Budapest]]. Siya nagdesenyo man nin mga pribado asin mga pampublikong edipisyo sa kabeserang ini, asin dangan siya nagtukdo sa [[Bucharest]]. Pagbsalik niya sa Hunggariya, naglaog siya sa pakikibakas sa mga kontrata ki Antal Steinhardt asin an mga ultimong taon niya sa buhay nagpirmi siya sa Vienna.
==Galeriya==
&lt;gallery&gt;
[[Image:Hungary Pecs 2005 June 088.jpg|thumb|right|Pécs City Hall]]
[[Image:Kosice (Slovakia) - State Theater 1.jpg|thumb|right|Košice State Theater]]
[[Image:Hungary Pecs 2005 June 068.jpg|thumb|right|Pécs National Theatre]]
&lt;/gallery&gt;
==Mga obra==
*[[Franz Liszt Academy of Music|Old Music Academy]], Budapest
*Old Exhibition Hall, Budapest
*[[National Theatre of Pécs]], 1893–95
*Former Hungarian (Magyar) Theatre, 1897
*[[State Theatre Košice]], 1899
*Pécs City Hall, 1907

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Lang, Adolf}}
[[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto|Lang,Adolf]]
[[Kategorya:Mga arkitektong historisista]]
[[Kategorya:Mga 1913 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mgas 1848 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]
[[Kategorya:Mga Romanyano may dugong Aleman]]</text>
      <sha1>rlztag4koxxm1emsc984w7qqmaoe3vi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233422</id>
      <parentid>233421</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T06:56:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2181" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name                  = Adolf Láng
| image                 = Láng Adolf. Mo. és a Nagyvilág, 1878.jpg
| caption               = Adolf Láng
| nationality           = [[Hungary|Hungarian]], [[Germany|German]]
| birth_name            = Adolf Lang
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1848|06|15}}
| birth_place           = [[Prague]], [[Imperyong Austriyano Empire|Imperyong Habsbur]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1913|05|02}}
| death_place           = [[Budapest]], [[Austria-Hungary]]
| alma_mater            = [[TU Wien]], [[Vienna]]
| practice              = 
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''Adolf Láng''' (namundag '''Adolf Lang'''; 15 Hunyo 1848 – 2 Mayo 1913), sarong [[Hunggariya|Hunggaro]]-[[Alemanya|Aleman]] arkitekto, saro sa mayor na representante kan mga historisistang arkitekto durante kan paghihinapos kan 1900.

==Karera==
Si Lang nag'adal sa Vienna asin ta poon 1870 nangagin direktor sa mga patrabaho kan kompanyang responsable sa pagtugdok kan mga tinampo sa [[Budapest]]. Siya nagdesenyo man nin mga pribado asin mga pampublikong edipisyo sa kabeserang ini, asin dangan siya nagtukdo sa [[Bucharest]]. Pagbsalik niya sa Hunggariya, naglaog siya sa pakikibakas sa mga kontrata ki Antal Steinhardt asin an mga ultimong taon niya sa buhay nagpirmi siya sa Vienna.

==Mga obra==
*[[Franz Liszt Academy of Music|Old Music Academy]], Budapest
*Old Exhibition Hall, Budapest
*[[National Theatre of Pécs]], 1893–95
*Former Hungarian (Magyar) Theatre, 1897
*[[State Theatre Košice]], 1899
*Pécs City Hall, 1907
==Galeriya==
&lt;gallery&gt;
Hungary Pecs 2005 June 088.jpg|thumb|right|Pécs City Hall
Kosice (Slovakia) - State Theater 1.jpg|thumb|right|Košice State Theater
Hungary Pecs 2005 June 068.jpg|thumb|right|Pécs National Theatre
&lt;/gallery&gt;
{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Lang, Adolf}}
[[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto|Lang,Adolf]]
[[Kategorya:Mga arkitektong historisista]]
[[Kategorya:Mga 1913 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mgas 1848 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]
[[Kategorya:Mga Romanyano may dugong Aleman]]</text>
      <sha1>ejpl346uo6vq2wnljy70k5v1rpx2emh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233423</id>
      <parentid>233422</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T06:58:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <comment>/* Karera */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2174" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name                  = Adolf Láng
| image                 = Láng Adolf. Mo. és a Nagyvilág, 1878.jpg
| caption               = Adolf Láng
| nationality           = [[Hungary|Hungarian]], [[Germany|German]]
| birth_name            = Adolf Lang
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1848|06|15}}
| birth_place           = [[Prague]], [[Imperyong Austriyano Empire|Imperyong Habsbur]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1913|05|02}}
| death_place           = [[Budapest]], [[Austria-Hungary]]
| alma_mater            = [[TU Wien]], [[Vienna]]
| practice              = 
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''Adolf Láng''' (namundag '''Adolf Lang'''; 15 Hunyo 1848 – 2 Mayo 1913), sarong [[Hunggariya|Hunggaro]]-[[Alemanya|Aleman]] arkitekto, saro sa mayor na representante kan mga historisistang arkitekto durante kan paghihinapos kan 1900.

==Karera==
Si Lang nag'adal sa Vienna asin ta poon 1870 nangagin direktor sa mga patrabaho kan kompanyang responsable sa pagtugdok kan mga tinampo sa [[Budapest]]. Siya nagdesenyo man nin mga pribado asin mga pampublikong edipisyo sa kabeserang ini, dangan siya nagtukdo sa [[Bucharest]]. Pagbalik niya sa Hunggariya, naglaog siya sa pakikibakas sa mga kontrata ki Antal Steinhardt. An mga ultimong taon niya sa buhay nagpirmi na siya sa Vienna.

==Mga obra==
*[[Franz Liszt Academy of Music|Old Music Academy]], Budapest
*Old Exhibition Hall, Budapest
*[[National Theatre of Pécs]], 1893–95
*Former Hungarian (Magyar) Theatre, 1897
*[[State Theatre Košice]], 1899
*Pécs City Hall, 1907
==Galeriya==
&lt;gallery&gt;
Hungary Pecs 2005 June 088.jpg|thumb|right|Pécs City Hall
Kosice (Slovakia) - State Theater 1.jpg|thumb|right|Košice State Theater
Hungary Pecs 2005 June 068.jpg|thumb|right|Pécs National Theatre
&lt;/gallery&gt;
{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Lang, Adolf}}
[[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto|Lang,Adolf]]
[[Kategorya:Mga arkitektong historisista]]
[[Kategorya:Mga 1913 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mgas 1848 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]
[[Kategorya:Mga Romanyano may dugong Aleman]]</text>
      <sha1>70d2fkkwjxz7ug3dvloxel9u1gohpsa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233424</id>
      <parentid>233423</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T07:07:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2285" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name                  = Adolf Láng
| image                 = Láng Adolf. Mo. és a Nagyvilág, 1878.jpg
| caption               = Adolf Láng
| nationality           = [[Hungary|Hungarian]], [[Germany|German]]
| birth_name            = Adolf Lang
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1848|06|15}}
| birth_place           = [[Prague]], [[Imperyong Austriyano Empire|Imperyong Habsbur]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1913|05|02}}
| death_place           = [[Budapest]], [[Austria-Hungary]]
| alma_mater            = [[TU Wien]], [[Vienna]]
| practice              = 
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''Adolf Láng''' (namundag '''Adolf Lang'''; 15 Hunyo 1848 – 2 Mayo 1913), sarong [[Hunggariya|Hunggaro]]-[[Alemanya|Aleman]] arkitekto, saro sa mayor na representante kan mga historisistang arkitekto durante kan paghihinapos kan 1900.&lt;ref&gt;https://www.theatre-architecture.eu/en/db/?theatreId=187.Kinua 2022-07-29.&lt;/ref&gt;

==Karera==
Si Lang nag'adal sa Vienna asin ta poon 1870 nangagin direktor sa mga patrabaho kan kompanyang responsable sa pagtugdok kan mga tinampo sa [[Budapest]]. Siya nagdesenyo man nin mga pribado asin mga pampublikong edipisyo sa kabeserang ini, dangan siya nagtukdo sa [[Bucharest]]. Pagbalik niya sa Hunggariya, naglaog siya sa pakikibakas sa mga kontrata ki Antal Steinhardt. An mga ultimong taon niya sa buhay nagpirmi na siya sa Vienna.

==Mga obra==
*[[Franz Liszt Academy of Music|Old Music Academy]], Budapest
*Old Exhibition Hall, Budapest
*[[National Theatre of Pécs]], 1893–95
*Former Hungarian (Magyar) Theatre, 1897
*[[State Theatre Košice]], 1899
*Pécs City Hall, 1907
==Galeriya==
&lt;gallery&gt;
Hungary Pecs 2005 June 088.jpg|thumb|right|Pécs City Hall
Kosice (Slovakia) - State Theater 1.jpg|thumb|right|Košice State Theater
Hungary Pecs 2005 June 068.jpg|thumb|right|Pécs National Theatre
&lt;/gallery&gt;
{{Authority control}}
==Toltolan==

{{reflist}}

{{DEFAULTSORT:Lang, Adolf}}
[[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto|Lang,Adolf]]
[[Kategorya:Mga arkitektong historisista]]
[[Kategorya:Mga 1913 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mgas 1848 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]
[[Kategorya:Mga Romanyano may dugong Aleman]]</text>
      <sha1>9c8kq9s4eky1d70ml534gpzzvcfq6h6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233425</id>
      <parentid>233424</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T07:13:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2453" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name                  = Adolf Láng
| image                 = Láng Adolf. Mo. és a Nagyvilág, 1878.jpg
| caption               = Adolf Láng
| nationality           = [[Hungary|Hungarian]], [[Germany|German]]
| birth_name            = Adolf Lang
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1848|06|15}}
| birth_place           = [[Prague]], [[Imperyong Austriyano Empire|Imperyong Habsbur]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1913|05|02}}
| death_place           = [[Budapest]], [[Austria-Hungary]]
| alma_mater            = [[TU Wien]], [[Vienna]]
| practice              = 
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''Adolf Láng''' (namundag '''Adolf Lang'''; 15 Hunyo 1848 – 2 Mayo 1913), sarong [[Hunggariya|Hunggaro]]-[[Alemanya|Aleman]] arkitekto, saro sa mayor na representante kan mga historisistang arkitekto durante kan paghihinapos kan 1900.&lt;ref&gt;https://www.theatre-architecture.eu/en/db/?theatreId=187.Kinua 2022-07-29.&lt;/ref&gt;

==Karera==
Si Lang nag'adal sa Vienna asin ta poon 1870 nangagin direktor sa mga patrabaho kan kompanyang responsable sa pagtugdok kan mga tinampo sa [[Budapest]]. Siya nagdesenyo man nin mga pribado asin mga pampublikong edipisyo sa kabeserang ini, dangan siya nagtukdo sa [[Bucharest]]. Pagbalik niya sa Hunggariya, naglaog siya sa pakikibakas sa mga kontrata ki Antal Steinhardt. An mga ultimong taon niya sa buhay nagpirmi na siya sa Vienna.&lt;ref&gt;https://www.theatre-architecture.eu/en/db/?theatreId=207.Kinua 2022-07-29.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.theatre-architecture.eu/en/db/?personId=64.Kinua 2022-07-29.&lt;/ref&gt;

==Mga obra==
*[[Franz Liszt Academy of Music|Old Music Academy]], Budapest
*Old Exhibition Hall, Budapest
*[[National Theatre of Pécs]], 1893–95
*Former Hungarian (Magyar) Theatre, 1897
*[[State Theatre Košice]], 1899
*Pécs City Hall, 1907
==Galeriya==
&lt;gallery&gt;
Hungary Pecs 2005 June 088.jpg|thumb|right|Pécs City Hall
Kosice (Slovakia) - State Theater 1.jpg|thumb|right|Košice State Theater
Hungary Pecs 2005 June 068.jpg|thumb|right|Pécs National Theatre
&lt;/gallery&gt;
{{Authority control}}
==Toltolan==

{{reflist}}

{{DEFAULTSORT:Lang, Adolf}}
[[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto|Lang,Adolf]]
[[Kategorya:Mga arkitektong historisista]]
[[Kategorya:Mga 1913 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mgas 1848 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]
[[Kategorya:Mga Romanyano may dugong Aleman]]</text>
      <sha1>kyrssug06nrk2u40o3j2ky39rl14lko</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233436</id>
      <parentid>233425</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T10:56:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2452" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name                  = Adolf Láng
| image                 = Láng Adolf. Mo. és a Nagyvilág, 1878.jpg
| caption               = Adolf Láng
| nationality           = [[Hungary|Hungarian]], [[Germany|German]]
| birth_name            = Adolf Lang
| birth_date            = {{Birth date|df=yes|1848|06|15}}
| birth_place           = [[Prague]], [[Imperyong Austriyano Empire|Imperyong Habsbur]]
| death_date            = {{Death date|df=yes|1913|05|02}}
| death_place           = [[Budapest]], [[Austria-Hungary]]
| alma_mater            = [[TU Wien]], [[Vienna]]
| practice              = 
| significant_buildings = 
| spouse                = 
| children              = 
}}

Si '''Adolf Láng''' (namundag '''Adolf Lang'''; 15 Hunyo 1848 – 2 Mayo 1913), sarong [[Hunggariya|Hunggaro]]-[[Alemanya|Aleman]] arkitekto, saro sa mayor na representante kan mga historisistang arkitekto durante kan paghihinapos kan 1900.&lt;ref&gt;https://www.theatre-architecture.eu/en/db/?theatreId=187.Kinua 2022-07-29.&lt;/ref&gt;

==Karera==
Si Lang nag'adal sa Vienna asin ta poon 1870 nangagin direktor sa mga patrabaho kan kompanyang responsable sa pagtugdok kan mga tinampo sa [[Budapest]]. Siya nagdesenyo man nin mga pribado asin mga pampublikong edipisyo sa kabeserang ini, dangan siya nagtukdo sa [[Bucharest]]. Pagbalik niya sa Hunggariya, naglaog siya sa pakikibakas sa mga kontrata ki Antal Steinhardt. An mga ultimong taon niya sa buhay nagpirmi na siya sa Vienna.&lt;ref&gt;https://www.theatre-architecture.eu/en/db/?theatreId=207.Kinua 2022-07-29.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.theatre-architecture.eu/en/db/?personId=64.Kinua 2022-07-29.&lt;/ref&gt;

==Mga obra==
*[[Franz Liszt Academy of Music|Old Music Academy]], Budapest
*Old Exhibition Hall, Budapest
*[[National Theatre of Pécs]], 1893–95
*Former Hungarian (Magyar) Theatre, 1897
*[[State Theatre Košice]], 1899
*Pécs City Hall, 1907
==Galeriya==
&lt;gallery&gt;
Hungary Pecs 2005 June 088.jpg|thumb|right|Pécs City Hall
Kosice (Slovakia) - State Theater 1.jpg|thumb|right|Košice State Theater
Hungary Pecs 2005 June 068.jpg|thumb|right|Pécs National Theatre
&lt;/gallery&gt;
{{Authority control}}
==Toltolan==

{{reflist}}

{{DEFAULTSORT:Lang, Adolf}}
[[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto|Lang,Adolf]]
[[Kategorya:Mga arkitektong historisista]]
[[Kategorya:Mga 1913 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mgas 1848 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga Hunggarong may dugong Aleman]]
[[Kategorya:Mga Rumanong may dugong Aleman]]</text>
      <sha1>3juywjghuc10rzz7h6up371vk72y485</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Frigyes Feszl</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37033</id>
    <revision>
      <id>233437</id>
      <timestamp>2022-07-29T11:37:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <comment>Pinagmukna an pahina kaining &quot;[[File:Feszl Frigyes Sterio.jpg|thumb|250px|Retrato ni Frigyes Feszl, ni Sterio Károly, 1847]] Si '''Frigyes Feszl''' (Febrero 20, 1821 – Hulyo 25, 1884) sarong [[arkitekto]] asin magabat na pigura sa Hunggarong romantikong hiron.&lt;ref group=Amazon.com&gt;{{cite book|last=edited by Kinga Frojimovics, Géza Komoróczy|title=Jewish Budapest: Monuments, Rites, History|date=January 1999|isbn=9789639116375|url=https://books.google.com/books?id=-wUg6rlWS2kC&amp;pg=PA107...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3250" xml:space="preserve">[[File:Feszl Frigyes Sterio.jpg|thumb|250px|Retrato ni Frigyes Feszl, ni Sterio Károly, 1847]]
Si '''Frigyes Feszl''' (Febrero 20, 1821 – Hulyo 25, 1884) sarong [[arkitekto]] asin magabat na pigura sa Hunggarong romantikong hiron.&lt;ref group=Amazon.com&gt;{{cite book|last=edited by Kinga Frojimovics, Géza Komoróczy|title=Jewish Budapest: Monuments, Rites, History|date=January 1999|isbn=9789639116375|url=https://books.google.com/books?id=-wUg6rlWS2kC&amp;pg=PA107 }}&lt;/ref&gt;

==Buhay==
Namundag sa [[Pest, Hungary]], sa sarong pamilyang guminikan sa Alemanya, an ama ni Feszl sarong batikanong paraukit sa kahoy. Siya an ikalima sa kag'apat na mga aki asin duwa kan saiyang mga tugang, si József (1819–1866) asin János (1822–1852) parehas man nagin mga arkitekto.

Si Feszl nag'atender sa Piarist [[Gymnasium (eskwelahan)|gymnasium]] sa pag'ultan nin 1830 asin 1835, na sumunod siya nag'adal sa irarom kan pagmato ni arkitekto [[József Hild]]. Kan 1839 siya nakapagbyahe sa luwas asin kaiba saiyang tugang na si József nag-enrol sa Fine Arts Academy sa [[Munich]].

Saiyang inagom si Regina Hoffman (d. 1851) kan 1849 na nagtao saiya nin duwang aki, Regina (1849–1870) asin Frigyes (1850-1910). Si Feszl nag'agom liwat pakagadan kan enot niyang agom. Kan 1858 saiyang naagom si Vilma Quandt (1827–1902).

Sa pag'ultan kan 1861 asin 1865 siya nag'adal sa [[Paris]] nin pagpintura, dangan nagin siyang myembro kan kaayonan nin mga arkitekto duman kan 1866. Siya nagadan sa [[Budapest]], edad 63.

== Mayor na mga obra ==
'''1845'''
* Kompetisyon sa desenyo para sa Parlamento nin Hunggariya, Pest

'''1846-49'''
* [[New Servite Church]], banwaan nin Therese, Pest
* V. Nador street no 22, [[Oszvald House]], Pest
* V. Vaci Street 57, [[Balassovits House]], Pest
* [[Mor Baths]], Pest

'''1851-53'''
* [[Luczenbacher chapel]], Szob 
* Budakeszi street 71, Kochmeister villa, Pest
* [[Heckenaszt villa]], Pilismarot
* [[Kalvin Square Reformation Church]], Budapest
* V. Sas Street, [[Frolich House]], Pest

'''1854-1863'''
* [[Inner City Parish Church]], Pest (destroyed)
* [[Vigadó Concert Hall]], Pest 
* Dohány Street Synagogue, Pest 
* [[Summer Theatre]], Pest (narugba')

'''1872-74'''
* [[Boys School and Priest home]], VI. Nagymezo street 1., Budapest
* [[Danube and Castle Hill]] pinagliwat, Buda
* Primary schools: Bp., VI. Szív u. 19-21.; Bp., VII. Wesselényi u. 52. ; Bp., VIII. Dankó u. 31. ;Bp., X. Szent László tér 34.
* [[Old Exhibition Hall]], Pest.

'''1876-1884'''
* [[Deák]] plano sa mausoleo asin estatuwa
* Bp., Andrassy avenue 99, Harong ni Mayer

(mga trabaho katuwang an iba: Dating Simbahan Capucine, Water town (St Elizabeth Parish Church) asin Abbey, Christine Town tunnel entrance, katuwang [[Jozsef Pan]]: dating [[London Hotel]] sa interior kan syudad.)

== Toltolan ==
* Pinagpalis hale sa Wikipedyang Hunggaro
{{Reflist}}
{{reflist|group=Amazon.com}}

==Mga panluwas na takod==
{{Commons-inline|Category:Frigyes Feszl|Frigyes Feszl}}

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Feszl, Frigyes}}
[[Kategorya:Mga Hunggaro-Aleman]]
[[Kategorya:Mga tawo na taga Pest, Hunggariya]]
[[Kategorya:Mga 1821 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1884 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga Hunggarong arkiteto]]</text>
      <sha1>hz9dn1cqrefkllt7t1po0to0o68r73w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>233438</id>
      <parentid>233437</parentid>
      <timestamp>2022-07-29T11:39:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ringer</username>
        <id>55</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3250" xml:space="preserve">[[File:Feszl Frigyes Sterio.jpg|thumb|250px|Retrato ni Frigyes Feszl, ki Sterio Károly, 1847]]
Si '''Frigyes Feszl''' (Febrero 20, 1821 – Hulyo 25, 1884) sarong [[arkitekto]] asin magabat na pigura sa Hunggarong romantikong hiron.&lt;ref group=Amazon.com&gt;{{cite book|last=edited by Kinga Frojimovics, Géza Komoróczy|title=Jewish Budapest: Monuments, Rites, History|date=January 1999|isbn=9789639116375|url=https://books.google.com/books?id=-wUg6rlWS2kC&amp;pg=PA107 }}&lt;/ref&gt;

==Buhay==
Namundag sa [[Pest, Hungary]], sa sarong pamilyang guminikan sa Alemanya, an ama ni Feszl sarong batikanong paraukit sa kahoy. Siya an ikalima sa kag'apat na mga aki asin duwa kan saiyang mga tugang, si József (1819–1866) asin János (1822–1852) parehas man nagin mga arkitekto.

Si Feszl nag'atender sa Piarist [[Gymnasium (eskwelahan)|gymnasium]] sa pag'ultan nin 1830 asin 1835, na sumunod siya nag'adal sa irarom kan pagmato ni arkitekto [[József Hild]]. Kan 1839 siya nakapagbyahe sa luwas asin kaiba saiyang tugang na si József nag-enrol sa Fine Arts Academy sa [[Munich]].

Saiyang inagom si Regina Hoffman (d. 1851) kan 1849 na nagtao saiya nin duwang aki, Regina (1849–1870) asin Frigyes (1850-1910). Si Feszl nag'agom liwat pakagadan kan enot niyang agom. Kan 1858 saiyang naagom si Vilma Quandt (1827–1902).

Sa pag'ultan kan 1861 asin 1865 siya nag'adal sa [[Paris]] nin pagpintura, dangan nagin siyang myembro kan kaayonan nin mga arkitekto duman kan 1866. Siya nagadan sa [[Budapest]], edad 63.

== Mayor na mga obra ==
'''1845'''
* Kompetisyon sa desenyo para sa Parlamento nin Hunggariya, Pest

'''1846-49'''
* [[New Servite Church]], banwaan nin Therese, Pest
* V. Nador street no 22, [[Oszvald House]], Pest
* V. Vaci Street 57, [[Balassovits House]], Pest
* [[Mor Baths]], Pest

'''1851-53'''
* [[Luczenbacher chapel]], Szob 
* Budakeszi street 71, Kochmeister villa, Pest
* [[Heckenaszt villa]], Pilismarot
* [[Kalvin Square Reformation Church]], Budapest
* V. Sas Street, [[Frolich House]], Pest

'''1854-1863'''
* [[Inner City Parish Church]], Pest (destroyed)
* [[Vigadó Concert Hall]], Pest 
* Dohány Street Synagogue, Pest 
* [[Summer Theatre]], Pest (narugba')

'''1872-74'''
* [[Boys School and Priest home]], VI. Nagymezo street 1., Budapest
* [[Danube and Castle Hill]] pinagliwat, Buda
* Primary schools: Bp., VI. Szív u. 19-21.; Bp., VII. Wesselényi u. 52. ; Bp., VIII. Dankó u. 31. ;Bp., X. Szent László tér 34.
* [[Old Exhibition Hall]], Pest.

'''1876-1884'''
* [[Deák]] plano sa mausoleo asin estatuwa
* Bp., Andrassy avenue 99, Harong ni Mayer

(mga trabaho katuwang an iba: Dating Simbahan Capucine, Water town (St Elizabeth Parish Church) asin Abbey, Christine Town tunnel entrance, katuwang [[Jozsef Pan]]: dating [[London Hotel]] sa interior kan syudad.)

== Toltolan ==
* Pinagpalis hale sa Wikipedyang Hunggaro
{{Reflist}}
{{reflist|group=Amazon.com}}

==Mga panluwas na takod==
{{Commons-inline|Category:Frigyes Feszl|Frigyes Feszl}}

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Feszl, Frigyes}}
[[Kategorya:Mga Hunggaro-Aleman]]
[[Kategorya:Mga tawo na taga Pest, Hunggariya]]
[[Kategorya:Mga 1821 na kamundagan]]
[[Kategorya:Mga 1884 na kagadanan]]
[[Kategorya:Mga Ika-19 na siglong mga Hunggarong arkiteto]]</text>
      <sha1>dvh831fehwj3q0wkz1uam1w1ywryf74</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>