Wikipedia bclwiki https://bcl.wikipedia.org/wiki/Panginot_na_Pahina MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter Medio Espesyal Olay Paragamit Olay kan paragamit Wikipedia Olay sa Wikipedia Ladawan Olay sa ladawan MediaWiki Olay sa MediaWiki Plantilya Olay sa plantilya Tabang Olay sa tabang Kategorya Olay sa kategorya TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 164 234159 234146 2022-08-22T12:53:13Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki {{Infobox lokasyon}} An '''Syudad nin Legazpi''' ([[Tagalog]]: ''Lungsod ng Legazpi''; [[Ingles]]: ''City of Legazpi'') sarong primera klaseng [[:Category:Mga ciudad kan Filipinas|ciudad]] asin an kapitolyo kan [[Provincia kan Filipinas|Provincia]] kan [[Albay]] sagkod an rehiyonal na sentro kan [[Rehiyon Bikol]]. An designadong zip code kan syudad iyo {{PH wikidata|postal_code}}. Susog sa sensus kan {{wikidata|qualifier|single|P1082|P585}}, igwa ining {{PH wikidata|population_total}} katawong nag-eerok digdi sa {{PH wikidata|household}} kaharongan. Igwa man ining sukol na {{PH wikidata|area}} kilometro kwadrado. Huli kaiyan ini an pinakamatawong ciudad sa enterong rehiyon asin an rehiyonal na sentro. Namomogtak an ciudad sa [[isla]] nin [[Luzon]]. Huli ta nasa sentro man kan geograpikal na sentro kan rawis asin yaon sa tahaw kan duwang isla-provincia nin [[Catanduanes]] sagkod [[Masbate]], an Cuidad kan Legazpi an pinaka-durhong asin huring terminal nin [[Philippine National Railways]] (PNR) sa katimogan. An syudad iyo an tukawang esklesyastiko nin Diocese kan Legazpi asin harus gabos kan mga naka-istar sa cuidad iyo Romano Katoliko. ==Mga Barangay== An Legazpi nababanga sa 70 na mga barangay. {{columns-list|colwidth=10em| * Arimbay * Bagacay * Bagong Abre * Banquerohan * Em's Barrio * Maoyod Pob. * Tula-tula * Ilawod West * Ilawod * Ilawod East * Kawit-East Washingt * Rizal Sreet. * Cabagñan * Em's Barrio South * Cabagñan West * Binanuahan West * Binanuahan East * Imperial Court Subd * Cabagñan East * Lapu-lapu * Dinagaan * Victory Village South * Victory Village North * Sabang * Em's Barrio East * Kapantawan * Pigcale * Centro-Baybay * PNR-Peñaranda St.-I * Oro Site-Magallanes * Tinago * Bitano * Bonot * Sagpon Pob. * Sagmin Pob. * Bañadero Pob. * Baño * Bagumbayan * Pinaric * Bariis * Bigaa * Bogtong * Bonga * Buenavista * Buyuan * Cagbacong * Cruzada * Dap-dap * Dita * Estanza * Gogon * Homapon * Imalnod * Mabinit * Mariawa * Maslog * Padang * Pawa * Puro * Rawis * San Francisco * San Joaquin * San Roque * Tamaoyan * Taysan * Matanag * Cabugao * Rizal Street * Buragwis * Lamba }} == Demograpiko == {{Populasyon}} == Uusipon == An pig-aapod ngunyan na Siyudad kan Legazpi iyo hale sa pangaran ni [[Miguel López de Legazpi]], an Kastilang konkistador na nagsakop kan mga Isla nin Pilipinas kan 1565. An pamilya niya iyo hale sa Legazpi, España na sarong banwaan sa Guipuzcoa, España. An Legazpiiyo itinpgda kan mga kinatong nag-iistar kan dating barangay nin Sawangan sa daga ni Gat Ibal, sarong pamayo na namamahala kan Albay. An mga tawo iyo naka-istar sa mga kubong gibo ki nipa asin rattan. Naka-istar sinda sa hababaw asin matubig na daga sa apod na Banuang-Banuang o Binanuahan, na an boot sabihon iyo ''dating barrio o an daga kun saen nakatindog an sarong banwaan''. Kan taong 1587, pigpoonan kan mga prayleng Pransiskano nin Doktrina kan Cagsawa na bunyagan an mga naka-istar digdi para maging mga Kristiyano. Kan taong 1616, ginibong ninda ining banwaan asin paruko na inapod na ''Albay''. An enot na kura paruko iyo napagibo ki sadit na kapilya asin itinindog an ''"Mission de San Gregorio Magno de Sawangan"''. Kan ika-1 Pebrero 1814, nagsabog an Bulkang Mayon na nagwalat ki dakulang pagkaraot sa lampas 200 taong pag-uswag. Huli kaini, napiritan an mga naka-istar na magbulod sa Taysan (bisto kaidto na ''"Makalaya"''). An mga tawo iyo permanente nang nag-istar sa ''"Taytay"'' (sa ngunyan : ''Bagumbayan'') huli ta sa batas na hale sa Gobierno Superior na pinaluwas kan Oktubre 1, 1829, na pigbabawal an pagtindog ki bagong banwaan. Kan taong 1818, an pig-aapod na ''"Sawangan"'', na bisto na kaidtong ''"Banwaan kan Albay"'' iyo pigsuway sa Cagsawa asin piggibo na kapitolyo kan ''"Partido de Ibalon"'' (an dating pangaran nin [[Albay|Provincia kan Albay]]). == Klima == Temperatura (grado C): Enero: 28.6 - 22.4 Febrero: 29.2 - 22.3 Marso: 30.1 - 22.9 Abril: 31.3 - 23.7 Mayo: 32.4 - 24.3 Hunyo: 32.3 - 24.1 Hulyo: 31.8 - 23.8 Agosto: 31.7 - 23.9 Septyembre: 31.6 - 23.7 Oktubre: 31.2 - 23.3 Nobyembre: 30.2 - 23.4 Disyembre: 29.1 - 23.0 Medyo sa Taon: 30.79 - 23.40 == Transporte == An [[Palayogan kan Legazpi]] iyo mga 2,280 metrong kahalaba. Kaya kaining magpahugpa' nin mga dakolang eroplanong panginternasyonal. An [[Philippine Airlines]] asin [[Cebu Pacific]] iyo naglalayog na duwang beses aru-aldaw hale sa [[Manila]] asin [[Cebu (ciudad)]]. Naaprobar na an paggibo nin bagong [[Palayogan na Internasyonal nin Legazpi]] na gigibuhon sa magkatakod na banwaan nin [[Daraga, Albay|Daraga]]. An pagbiyahe sa bus halè sa Manila pagduman sa Legazpi mga 10 o 11 na oras. Sobra pa sa 10 na kompanya nin bus an nagbibiyahe sa Legazpi. == Negosyo == An pinakaenot na mall sa Kabikolan an Pacific Mall sa Legazpi na nasa sentro kan Landco Business Park. Sa taon na 2008 may gigibuhon na bagong parke nin negosyo na papangaranan nin [[Embarcadero]]. Ini ibubugtak sa [[Legazpi Port Area]], harani sa dating pier. == Mga istasyon nin radyo == *[[DWBA-AM]] 666 kHz (Ditse Lala Broadcasting Company / Audiovisual Communicators, Inc.) *PU-AM 684 kHz (Audiovisual Communicators, Inc.) *[[DWZR-AM]] 828 kHz (Hypersonic Broadcasting Center) *[[DWYM-AM]] 873 kHz (Audiovisual Communicators) *PU 1125 kHz (Far East Broadcasting Company) *[[DZJB-AM]] 1440 kHz ([[Bicol Broadcasting System]] at [[Audiovisual Communicators]], Inc.) *[[DZEK-AM]] 1485 kHz (Christian Era Broadcasting Service International) *[[DWCT-AM]] 1557 kHz (Capitol Broadcasting System) == Kataytayan nin mga ladawan == <gallery> Ladawan:LegazpiPhotowalk 28.JPG|An kapitolyo kan Legazpi Ladawan:LegazpiPhotowalk 09.JPG|Divine World College kan Legazpi Ladawan:LegazpiPhotowalk 03.JPG|Albay Astrodome Ladawan:DSC01118Legazpi sa Lignon Hill.JPG|Tanawon kan Legazpi sa Burol nin Ligñon Ladawan:Church of St. Gregory 002, Legazpi.jpg|Katedral ni San Gregorio I Magno Ladawan:St. Agnes Academy, Legazpi 001.jpg|St. Agnes Academy Ladawan:LegazpiPhotowalk 07.JPG|Aeropuerto kan Legazpi Ladawan:View of Mt. Mayon and Legazpi City downtown from SM Legazpi.jpg|Tanawon kan syudad kaiba an Bulkang Mayon asin an Burol nin Ligñon Ladawan:Bulkang Mayon 03.jpg|Bulkang Mayon na mahihiling gikan sa Legazpi </gallery> == Toltolan == {{reflist}} == Mga panluwas na takod == * [https://www.philatlas.com/ PhilAtlas.com] * [https://web.archive.org/web/20120413163013/http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/default.asp Philippine Standard Geographic Code] * [https://web.archive.org/web/20161010201809/http://www.blgs.gov.ph/lgpmsv2/cmshome/index.php?pageID=23 Local Governance Performance Management System] * [http://www.buhigh2007.com Bicol University High School Batch 2007] * [http://www.misibis.com Misibis Resorts, Estates & Spa] * [http://www.dphotography.org Pictures of Legazpi City] * [http://www.bicol-u.edu.ph/ Bicol University] * [http://www.aq.edu.ph/ Aquinas University] * [http://www.dwc-legazpi.edu/ Divine Word College] * [http://www.abectaph.com/new_abecta/ Abecta Philippines-Legazpi] {{saringsing}} {{Navbox Albay}} [[Kategorya:Mga syudad kan Filipinas]] 1708hjkgpgk86tsyqfssn665qdx2pb4 0 5558 234188 222973 2022-08-22T13:38:54Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki [[Ladawan:Coa fam ITA marzi medici khi.jpg|thumb|Eskudo de Armas kan Marzi]] An '''{{PAGENAME}}''' sarong [[komyun]] asin [[banwaan]] sa [[Provincia nin Cosenza]] sa [[rehiyon kan Italya|rehiyon]] [[Calabria]] kan [[Italya]]. {{stub}} {{Provincia nin Cosenza}} 3ai5c3q626n7r7a9vb4af0tyxp8sjtt 0 7438 234187 223560 2022-08-22T13:38:09Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki {{Infobox lokasyon}} An '''Laurel''' sarong ika-apat na klaseng banwaan kan [[provincia kan Filipinas|probinsya]] nin [[Batangas]], [[Filipinas]]. Igwa ining sukol na {{PH wikidata|area}} kilometro kwadrado. An designadong zip code kaini iyo {{PH wikidata|postal_code}}. Susog sa sensus kan {{wikidata|qualifier|single|P1082|P585}}, igwa ining {{PH wikidata|population_total}} katawong nag-eerok digdi sa {{PH wikidata|household}} kaharongan. Ipinangaran ini ki [[Miguel Laurel]], an pinakaenot na Laurel na nagbanwa igdi sa [[Batangas]], [[Filipinas]]. == Mga Barangay == An Laurel nababanga sa 21 [[barangay]]. <table border=0><tr> <td valign=top> * As-Is * Balakilong * Berinayan * Bugaan East * Bugaan West * Buso-buso * Dayap Itaas * Gulod * Leviste * Molinete * Niyugan </td><td valign=top> * Paliparan * Barangay 1 (Pob.) * Barangay 2 (Pob.) * Barangay 3 (Pob.) * Barangay 4 (Pob.) * Barangay 5 (Pob.) * San Gabriel * San Gregorio * Santa Maria * Ticub </td></tr></table> == Demograpiko == {{Populasyon}} == Toltolan == {{reflist}} == Mga panluwas na takod == * [https://www.philatlas.com/ PhilAtlas.com] * [https://web.archive.org/web/20120413163013/http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/default.asp Philippine Standard Geographic Code] * [https://web.archive.org/web/20161010201809/http://www.blgs.gov.ph/lgpmsv2/cmshome/index.php?pageID=23 Local Governance Performance Management System] *[http://www.lashaciendas.com.ph/ Tourists' Haven 1] *[http://www.canyonwoods.com/ Tourist's Haven 2] {{Navbox Batangas}} {{DEFAULTSORT:Laurel, Batangas}} [[Kategorya:Mga banwaan kan Batangas]] {{Philippines-geo-stub}} n043n4mzax9a8ctk7v7xmrf8vjw96ct 0 10754 234166 231332 2022-08-22T13:06:42Z Otterfolwer 18585 wikitext text/x-wiki [[ladawan:Study proverb.PNG|right|thumb|250px|"Mag-adal sagkod gumurang, magbuhay sagkod gumurang, asin may saro-katulohan pa na dai nanùdan".]] An '''ariwagà''' ([[Ingles]]: ''proverb''; hali sa [[Latin]] na ''proverbium'')<ref> ariwaga. Adrados, Jerry Escoto. Daratangan Na Olay.Common Language of Bikolnon.Other Option Promotions. Tabaco City. 2012. pahina 27. ISBN 978-971-95468-0-1</ref><ref> ariwaga.https://sites.google.com/site/wikangpilipino/system/app/pages/search?scope=search-site&q=ariwaga. Kinua 06-4-13</ref> sarong sarabihon na parating nasasambit, popular asin panô nin kadunongan. An mga ini parati hali sa sentido komun o basado sa agi-agi asin dunong kan banwaan. Nagamit ini nin tataramon na an kahulogan padupyas, sinasambit an sarong pasayod alagad iba an pakahulogan. An ariwagà parati harali man sana sa kataraid na mga [[lenggwahe|lengguwahe]] o [[kultura]] o nalakop sa paagi nin magkapirang tataramon. Sa Sulnopan, an Bibliya asin Daan na Latin, iyo an nagpawarak nin kadakol-dakol na ariwagà sa kahiwasan nin Europa dawa ngani totoo sa lambang kultura may sadiri sindang mga ariwagà basado sa kolektibong eksperensiya kan banwa. ==Mga halimbawa kan ariwaga== * [[An garôgaso, solpô]] . * [[Dai ka mag'odô sa sadiri mong natad]]. * An matakot sa duron, mayong aanihon. * An hugakon tugang nin parahàbon. * An hugakon, magadan man bulokon. * Dai ka maghayop sa lubang. * An paghingua, bunga nin hanot-ginhawa. * Yaon sa tawo an gibo, yaon sa Dios an milagro. * An arin man na dalan, igwang sasagkoran. * An arin man na prusisyon nabalik sa simbahan. * Masasagop an baha, dai an dila. * Urog na mahaldat an gutgot kan umal ki kan matarom na sundang. * Daing yaman na nadadara sa lulubngan. * An may isinangat sa paga, may gagawadon pagkaaga. * An kahoy kun sain nakahuraray, duman napukan. * An gapong bantulinaw nalalabot man kun tinuturuan aro-aldaw. * Burabod nang burabod, naaatyanan. * Sa dai pigpagalan, dai man nin hinayang. * Ngapit madila ka kan linustab mo. * An tunay na tubo, mahamis sagkod sa puró. * An maisog, harani sa pandog. * Halangkaw na isip, hababang burikat. * An ayam na mabinatok, bakong parakagat. * An kabalang, baduan mong bulawan, kabalang man giraray. * An huring-huding may pakpak. * Mag-isusugad ka. * An nagluluway, matunok man hababaw. * An sabi kan kikiyaw, "Surusingagaw! Surusingagaw!" * An kipot na ngimot dai lalaogon nin namok. * An nakikisakay yaon na sa pampang. * Kun ano an puon, iyo an bunga. * An aksidente dai nalibot sa kuko. * Kun ano an kahoy, iyo an bunga. * An hinog iyo an tinutukdol. * May madunong na palpal, may patal na tuso. * An mga sira nagiribsaw kun natatarog. * An bubon na hababaw mapirawpisaw. * Gibo mo, tios mo. * Ubos-ubos biyaya, pagpuwas tinganga. * Magsurusingagaw, primerong tulod tumukaw ta kun ikalima na, dai na. * Suba-suba kun sâlan, totoo kun tamaan. * Dai ka magbilang kan siyô na dai pa nahihimsâ. * An nagtuturos, may pigkakasikas. * An Dios masuripot. * An tataong magtagong hilom, tataong magsaray nin asin sa tubig. * An tawong habo maghiro, dakul an pakiro-kiro * An masigkat iyo an badat. * An barakas, baraka. * May tukod an gahà, siring man may tukod an tubig sa pagsapnâ. * Sa inot muraway, sa hudyan manaray. * Sabi kan Intsik, "tawo daya, lawig tios." * [[Mayong kurô an lubot]] * Damulag nang damulag, nagìrad kun natatamaan an lugad * Makinuyog-kuyog ngunyan, sa aga sungayan. * Saro an mahalì, duwa an masanglî. * An nagtutubod sa usip, mayong sadiring isip. * An natuturog na buyod, ina-anod. * An sakong daing laog, dai nanggad matindog. * An naghihingùa, nakakakua. * An sundang na dai ginagamit, nagtataklâ. * An tatamnan nin hugakon pano nin hilamonon. * An tawong mahigos, harayo sa pagtios. * Daing dalan na mapiot sa tawong may hustong pagmawot. * An harani sa gatong napapaso. * Dai nin langit kun dai nin sakit. * An minahabo sa grasya minadiklom an mata. * Daing maraot na panurat sa tawong marhay asin muyang sumurat. * Turog sa abo, mayo kang riparo. * Gibo mo, pakinabangan mo. * An siisay man na nagdadaya, daing nakukuang biyaya. * Daing kaugmahan na daing tungod na kamunduan. * Higos tios, hugak tigbak. * An magsaginsagin maanghit pa sa kanding. * An ngusong marinutab-rutab siring sa gonang makinutat. * An dangog siring kan niyog na kun mapisay dai na mabibilog. * Mayong pampang na daing kahampang. * An kadara, marara. * An habo kan magatol, dai maghanap ni duldol. * An kararaw-karaw, nagiging kararaw. * An inot na magturaok, iyo an naggibong maraot. * Dai nin tataramon na daing kasugpon. * An ugali na aki pa, ginugurangan na. * Hari paglayog kun dai kang ilalayog. * Hari pagsabat sa sulog, tibaad ika i-anod. * An enot na sinarok, iyo an inot na narurugnok. * Dai mo ikakatao an dai saimo. * Dai ka magseguro ta nag-uugbos pa an pako. * Pakaagi nin kadikloman, minasubang an kaliwanagan. * Kun nahulogan halangkawon, makusog man an lagabong. * Nagmawot ki kabanga, sabulan an nawara. * Hanap niya, saiyang nakua. * Pag may hunas, may taob. * Sa likod nin panganuron, maliwanag pa an aldaw. * Para saimo siya baktin, para sako siya birhen. * Masayon an magintawo, mapawot an magpakatawo. * An tawong mapinuka, maghahadi magkokorona. * Kun dignos an inutang, dignos an kabayadan. * An tataramon makasarong mabutsan dai na mababawi. * Kun ano an nasa puso, iyo man an yaon sa mata. * Maating hawak, maating gibo. * An nagkutat, iyo an naglagak. * An nagtanom nin duros mag-aani nin unos. * Kahugop-hugop, daing nahigop. * An orig na duwa an nag-aataman, nagagadan sa kapunawan. ==Ginikanan kan katagang "ariwaga"== Sa [[Vocabulario de la Lengua Bicol]], mayo narehistro an katagang "ariwaga" alagad posible an taramon na ini nagsanga hale mansana sa katagang, '''arauiga''' (arawiga) na sarong entri sa Vocabulario: Sa pahina 32 (Bicol-Espanol, inot na seksyon} na an buot sabihon "que habla por circunloquios o rodeos," (an pagtaram na dakul pasiko-siko asin bakong direktahan) na kun iisipon arog kaiyan an parating pasayod/padaprig kan sarong ariwaga. Sa pahina 29 (Espanol-Bicol, ika-2 seksyon), siring man sinabi "decir algo con rodeos". Kumbaga, an proseso nin paghira kan katagâ siring sa nangyayari sa mga tataramon sa Bikol kun buot gusto hirahon, bâgohon, o "pakuldason" an kahulogan pero an sentido harani pa sa orihinal, halimbwa: kuko (kukod), sùyab (dùyap), hiro (hiron), itom (irom), puros (puyos), biring (biling), sayap (sagyap), tagalog (tagaleg), kastila (kastibol), baktot (buktot), asbp. ==Mga panluwas na takod== *[http://istoryangsuanoy.wordpress.com/category/ariwaga/ *[http://proverbhunter.com/ ProverbHunter.com], mga ariwagang Ingles pinaliwanag *[http://www.proverbium.org Proverbium.org], sarong toltolan kan mga ariwaga, mga kasabihan asin mga historikong olay *[http://www.aip-iap.org/en Associação Internacional de Paremiologia / International Association of Paremiology (AIP-IAP)] *[http://www.colloquium-proverbs.org/ Interdisciplinary Colloquium on Proverbs] *[http://cogweb.ucla.edu/Discourse/Proverbs/Bibliography.html Cogweb.ucla.edu] *[http://www.deproverbio.com/index.php De Proverbio (electronic journal of international proverb studies)] *[http://www.bartleby.com/89/ Proverbs, Maxims and Phrases of All Ages: 20,500 selections from the classic reference work] *[http://faculty.gordon.edu/hu/bi/ted_hildebrandt/OTeSources/20-Proverbs/Text/Bibliography/Proverbs-Bibliography.htm Particularly for Biblical studies] *[http://afriprov.org Particularly for proverbs in Africa] *[http://proverb.pro/english.html The best proverbs and sayings] *[http://www.folklore.ee/Folklore/ Folklore, particularly from the Baltic region, but many articles on proverbs] *[http://www.italyrevisited.org/ Folk Sayings from Italy] (see the thematic list on the left hand side of the page) *[http://www.onpointradio.org/2008/09/proverbial-wisdom Proverbial Wisdom (NPR)] *[http://www.usask.ca/english/icelanders/ Proverbs and Proverbial Materials in the Old Icelandic Sagas] *[http://www.afghanproverbs.com/ AfghanProverbs.com. Features Dari (Afghan Farsi) Mga Ariwaga sa Apganistan, apod "Zarbul Masalha"] *[http://www.seckinnet.com/proverbs/ Select Proverbs (with Equivalents/Similars; English-American / Chinese / Turkish)] *[http://www.seckinnet.com/islamic-proverbs/ Islamic Proverbs in World Languages] * Malanyaon, Jaime T. Istorya Kan Kabikolan. AMS Press. 1991. 572 p. * Realubit, Maria Lilia F., Bikols of the Philippines.AMS Press. 1983. 450 p. == Toltolan == {{reflist}} {{literature-poon}} [[Kategorya:Literatura]] [[Kategorya:Ariwaga]] [[Kategorya:Tradisyon na Oral]] c69bm99d7dnb06ji9wc37a268cq1004 234167 234166 2022-08-22T13:11:37Z Otterfolwer 18585 /* Mga halimbawa kan ariwaga */ wikitext text/x-wiki [[ladawan:Study proverb.PNG|right|thumb|250px|"Mag-adal sagkod gumurang, magbuhay sagkod gumurang, asin may saro-katulohan pa na dai nanùdan".]] An '''ariwagà''' ([[Ingles]]: ''proverb''; hali sa [[Latin]] na ''proverbium'')<ref> ariwaga. Adrados, Jerry Escoto. Daratangan Na Olay.Common Language of Bikolnon.Other Option Promotions. Tabaco City. 2012. pahina 27. ISBN 978-971-95468-0-1</ref><ref> ariwaga.https://sites.google.com/site/wikangpilipino/system/app/pages/search?scope=search-site&q=ariwaga. Kinua 06-4-13</ref> sarong sarabihon na parating nasasambit, popular asin panô nin kadunongan. An mga ini parati hali sa sentido komun o basado sa agi-agi asin dunong kan banwaan. Nagamit ini nin tataramon na an kahulogan padupyas, sinasambit an sarong pasayod alagad iba an pakahulogan. An ariwagà parati harali man sana sa kataraid na mga [[lenggwahe|lengguwahe]] o [[kultura]] o nalakop sa paagi nin magkapirang tataramon. Sa Sulnopan, an Bibliya asin Daan na Latin, iyo an nagpawarak nin kadakol-dakol na ariwagà sa kahiwasan nin Europa dawa ngani totoo sa lambang kultura may sadiri sindang mga ariwagà basado sa kolektibong eksperensiya kan banwa. ==Mga halimbawa kan ariwaga== * [[An garôgaso, solpô|An garô-gaso, sulpô]] . * [[Dai ka mag'odô sa sadiri mong natad|Dai ka mag-udô sa sadiri mong natad]]. * An matakot sa duron, mayong aanihon. * An hugakon tugang nin parahàbon. * An hugakon, magadan man bulokon. * Dai ka maghayop sa lubang. * An paghingua, bunga nin hanot-ginhawa. * Yaon sa tawo an gibo, yaon sa Dios an milagro. * An arin man na dalan, igwang kasagkoran. * An arin man na prusisyon nabalik sa simbahan. * Masasagop an baha, dài an dila. * Urog na mahaldat an gutgot kan umal ki sa kan matarom na sundang. * Daing yaman na nadadara sa lulubngan. * An may isinangat sa paga, may gagawaron pagkaaga. * An kahoy kun sain nakahuraray, duman napukan. * An gapong bantulinaw nalalabot man kun tinuturuan aro-aldaw. * Burabod nang burabod, naaatyanan. * Sa dai pigpagalan, dai man nin hinayang. * Ngapit madila ka kan linutab mo. * An tunay na tubó, mahamis sagkod sa puró. * An maisog, harani sa pandog. * Halangkaw na isip, hababang burikat. * An ayam na mabinatok, bakong parakagat. * An kabalang, baduan mong bulawan, kabalang man giraray. * An huring-huding may pakpak. * Mag-isusugad ka. * An nagluluway, matunok man hababaw. * An sabi kan kikiyaw, "Surusingagaw! Surusingagaw!" * An kipot na ngimot dai lalaogon nin namok. * An nakikisakay yaon na sa pampang. * Kun ano an puon, iyo an bunga. * An aksidente dai nalibot sa kuko. * Kun ano an kahoy, iyo an bunga. * An hinog iyo an tinutukdol. * May madunong na palpal, may patal na tuso. * An mga sira nagiribsaw kun natatarog. * An bubon na hababaw mapirawpisaw. * Gibo mo, tios mo. * Ubos-ubos biyaya, pagpuwas tinganga. * Magsurusingagaw, primerong tulod tumukaw ta kun ikalima na, dai na. * Suba-suba kun sâlan, totoo kun tamaan. * Dai ka magbilang kan siyô na dai pa nahihimsâ. * An nagtuturos, may pigkakasikas. * An Dios masuripot. * An tataong magtagong hilom, tataong magsaray nin asin sa tubig. * An tawong habo maghiro, dakul an pakiro-kiro * An masigkat iyo an badat. * An barakas, baraka. * May tukod an gahà, siring man may tukod an tubig sa pagsapnâ. * Sa inot muraway, sa hudyan manaray. * Sabi kan Intsik, "tawo daya, lawig tios." * [[Mayong kurô an lubot]] * Damulag nang damulag, nagìrad kun natatamaan an lugad * Makinuyog-kuyog ngunyan, sa aga sungayan. * Saro an mahalì, duwa an masanglî. * An nagtutubod sa usip, mayong sadiring isip. * An natuturog na buyod, ina-anod. * An sakong daing laog, dai nanggad matindog. * An naghihingùa, nakakakua. * An sundang na dai ginagamit, nagtataklâ. * An tatamnan nin hugakon pano nin hilamonon. * An tawong mahigos, harayo sa pagtios. * Daing dalan na mapiot sa tawong may hustong pagmawot. * An harani sa gatong napapaso. * Dai nin langit kun dai nin sakit. * An minahabo sa grasya minadiklom an mata. * Daing maraot na panurat sa tawong marhay asin muyang sumurat. * Turog sa abo, mayo kang riparo. * Gibo mo, pakinabangan mo. * An siisay man na nagdadaya, daing nakukuang biyaya. * Daing kaugmahan na daing tungod na kamunduan. * Higos tios, hugak tigbak. * An magsaginsagin maanghit pa sa kanding. * An ngusong marinutab-rutab siring sa gonang makinutat. * An dangog siring kan niyog na kun mapisay dai na mabibilog. * Mayong pampang na daing kahampang. * An kadara, marara. * An habo kan magatol, dai maghanap ni duldol. * An kararaw-karaw, nagiging kararaw. * An inot na magturaok, iyo an naggibong maraot. * Dai nin tataramon na daing kasugpon. * An ugali na aki pa, ginugurangan na. * Hari paglayog kun dai kang ilalayog. * Hari pagsabat sa sulog, tibaad ika i-anod. * An enot na sinarok, iyo an inot na narurugnok. * Dai mo ikakatao an dai saimo. * Dai ka magseguro ta nag-uugbos pa an pako. * Pakaagi nin kadikloman, minasubang an kaliwanagan. * Kun nahulogan halangkawon, makusog man an lagabong. * Nagmawot ki kabanga, sabulan an nawara. * Hanap niya, saiyang nakua. * Pag may hunas, may taob. * Sa likod nin panganuron, maliwanag pa an aldaw. * Para saimo siya baktin, para sako siya birhen. * Masayon an magintawo, mapawot an magpakatawo. * An tawong mapinuka, maghahadi magkokorona. * Kun dignos an inutang, dignos an kabayadan. * An tataramon makasarong mabutasan, dai na mababawi. * Kun ano an nasa puso, iyo man an yaon sa mata. * Maating hawak, maating gibo. * An nagkutat, iyo an naglagak. * An nagtanom nin duros mag-aani nin unos. * Kahugop-hugop, daing nahigop. * An urig na duwa an nag-aataman, nagagadan sa kapunawan. ==Ginikanan kan katagang "ariwaga"== Sa [[Vocabulario de la Lengua Bicol]], mayo narehistro an katagang "ariwaga" alagad posible an taramon na ini nagsanga hale mansana sa katagang, '''arauiga''' (arawiga) na sarong entri sa Vocabulario: Sa pahina 32 (Bicol-Espanol, inot na seksyon} na an buot sabihon "que habla por circunloquios o rodeos," (an pagtaram na dakul pasiko-siko asin bakong direktahan) na kun iisipon arog kaiyan an parating pasayod/padaprig kan sarong ariwaga. Sa pahina 29 (Espanol-Bicol, ika-2 seksyon), siring man sinabi "decir algo con rodeos". Kumbaga, an proseso nin paghira kan katagâ siring sa nangyayari sa mga tataramon sa Bikol kun buot gusto hirahon, bâgohon, o "pakuldason" an kahulogan pero an sentido harani pa sa orihinal, halimbwa: kuko (kukod), sùyab (dùyap), hiro (hiron), itom (irom), puros (puyos), biring (biling), sayap (sagyap), tagalog (tagaleg), kastila (kastibol), baktot (buktot), asbp. ==Mga panluwas na takod== *[http://istoryangsuanoy.wordpress.com/category/ariwaga/ *[http://proverbhunter.com/ ProverbHunter.com], mga ariwagang Ingles pinaliwanag *[http://www.proverbium.org Proverbium.org], sarong toltolan kan mga ariwaga, mga kasabihan asin mga historikong olay *[http://www.aip-iap.org/en Associação Internacional de Paremiologia / International Association of Paremiology (AIP-IAP)] *[http://www.colloquium-proverbs.org/ Interdisciplinary Colloquium on Proverbs] *[http://cogweb.ucla.edu/Discourse/Proverbs/Bibliography.html Cogweb.ucla.edu] *[http://www.deproverbio.com/index.php De Proverbio (electronic journal of international proverb studies)] *[http://www.bartleby.com/89/ Proverbs, Maxims and Phrases of All Ages: 20,500 selections from the classic reference work] *[http://faculty.gordon.edu/hu/bi/ted_hildebrandt/OTeSources/20-Proverbs/Text/Bibliography/Proverbs-Bibliography.htm Particularly for Biblical studies] *[http://afriprov.org Particularly for proverbs in Africa] *[http://proverb.pro/english.html The best proverbs and sayings] *[http://www.folklore.ee/Folklore/ Folklore, particularly from the Baltic region, but many articles on proverbs] *[http://www.italyrevisited.org/ Folk Sayings from Italy] (see the thematic list on the left hand side of the page) *[http://www.onpointradio.org/2008/09/proverbial-wisdom Proverbial Wisdom (NPR)] *[http://www.usask.ca/english/icelanders/ Proverbs and Proverbial Materials in the Old Icelandic Sagas] *[http://www.afghanproverbs.com/ AfghanProverbs.com. Features Dari (Afghan Farsi) Mga Ariwaga sa Apganistan, apod "Zarbul Masalha"] *[http://www.seckinnet.com/proverbs/ Select Proverbs (with Equivalents/Similars; English-American / Chinese / Turkish)] *[http://www.seckinnet.com/islamic-proverbs/ Islamic Proverbs in World Languages] * Malanyaon, Jaime T. Istorya Kan Kabikolan. AMS Press. 1991. 572 p. * Realubit, Maria Lilia F., Bikols of the Philippines.AMS Press. 1983. 450 p. == Toltolan == {{reflist}} {{literature-poon}} [[Kategorya:Literatura]] [[Kategorya:Ariwaga]] [[Kategorya:Tradisyon na Oral]] 640k8j0k7lw5ghbw7xujo3y24ootb8a 234169 234167 2022-08-22T13:13:36Z Otterfolwer 18585 /* Ginikanan kan katagang "ariwaga" */ wikitext text/x-wiki [[ladawan:Study proverb.PNG|right|thumb|250px|"Mag-adal sagkod gumurang, magbuhay sagkod gumurang, asin may saro-katulohan pa na dai nanùdan".]] An '''ariwagà''' ([[Ingles]]: ''proverb''; hali sa [[Latin]] na ''proverbium'')<ref> ariwaga. Adrados, Jerry Escoto. Daratangan Na Olay.Common Language of Bikolnon.Other Option Promotions. Tabaco City. 2012. pahina 27. ISBN 978-971-95468-0-1</ref><ref> ariwaga.https://sites.google.com/site/wikangpilipino/system/app/pages/search?scope=search-site&q=ariwaga. Kinua 06-4-13</ref> sarong sarabihon na parating nasasambit, popular asin panô nin kadunongan. An mga ini parati hali sa sentido komun o basado sa agi-agi asin dunong kan banwaan. Nagamit ini nin tataramon na an kahulogan padupyas, sinasambit an sarong pasayod alagad iba an pakahulogan. An ariwagà parati harali man sana sa kataraid na mga [[lenggwahe|lengguwahe]] o [[kultura]] o nalakop sa paagi nin magkapirang tataramon. Sa Sulnopan, an Bibliya asin Daan na Latin, iyo an nagpawarak nin kadakol-dakol na ariwagà sa kahiwasan nin Europa dawa ngani totoo sa lambang kultura may sadiri sindang mga ariwagà basado sa kolektibong eksperensiya kan banwa. ==Mga halimbawa kan ariwaga== * [[An garôgaso, solpô|An garô-gaso, sulpô]] . * [[Dai ka mag'odô sa sadiri mong natad|Dai ka mag-udô sa sadiri mong natad]]. * An matakot sa duron, mayong aanihon. * An hugakon tugang nin parahàbon. * An hugakon, magadan man bulokon. * Dai ka maghayop sa lubang. * An paghingua, bunga nin hanot-ginhawa. * Yaon sa tawo an gibo, yaon sa Dios an milagro. * An arin man na dalan, igwang kasagkoran. * An arin man na prusisyon nabalik sa simbahan. * Masasagop an baha, dài an dila. * Urog na mahaldat an gutgot kan umal ki sa kan matarom na sundang. * Daing yaman na nadadara sa lulubngan. * An may isinangat sa paga, may gagawaron pagkaaga. * An kahoy kun sain nakahuraray, duman napukan. * An gapong bantulinaw nalalabot man kun tinuturuan aro-aldaw. * Burabod nang burabod, naaatyanan. * Sa dai pigpagalan, dai man nin hinayang. * Ngapit madila ka kan linutab mo. * An tunay na tubó, mahamis sagkod sa puró. * An maisog, harani sa pandog. * Halangkaw na isip, hababang burikat. * An ayam na mabinatok, bakong parakagat. * An kabalang, baduan mong bulawan, kabalang man giraray. * An huring-huding may pakpak. * Mag-isusugad ka. * An nagluluway, matunok man hababaw. * An sabi kan kikiyaw, "Surusingagaw! Surusingagaw!" * An kipot na ngimot dai lalaogon nin namok. * An nakikisakay yaon na sa pampang. * Kun ano an puon, iyo an bunga. * An aksidente dai nalibot sa kuko. * Kun ano an kahoy, iyo an bunga. * An hinog iyo an tinutukdol. * May madunong na palpal, may patal na tuso. * An mga sira nagiribsaw kun natatarog. * An bubon na hababaw mapirawpisaw. * Gibo mo, tios mo. * Ubos-ubos biyaya, pagpuwas tinganga. * Magsurusingagaw, primerong tulod tumukaw ta kun ikalima na, dai na. * Suba-suba kun sâlan, totoo kun tamaan. * Dai ka magbilang kan siyô na dai pa nahihimsâ. * An nagtuturos, may pigkakasikas. * An Dios masuripot. * An tataong magtagong hilom, tataong magsaray nin asin sa tubig. * An tawong habo maghiro, dakul an pakiro-kiro * An masigkat iyo an badat. * An barakas, baraka. * May tukod an gahà, siring man may tukod an tubig sa pagsapnâ. * Sa inot muraway, sa hudyan manaray. * Sabi kan Intsik, "tawo daya, lawig tios." * [[Mayong kurô an lubot]] * Damulag nang damulag, nagìrad kun natatamaan an lugad * Makinuyog-kuyog ngunyan, sa aga sungayan. * Saro an mahalì, duwa an masanglî. * An nagtutubod sa usip, mayong sadiring isip. * An natuturog na buyod, ina-anod. * An sakong daing laog, dai nanggad matindog. * An naghihingùa, nakakakua. * An sundang na dai ginagamit, nagtataklâ. * An tatamnan nin hugakon pano nin hilamonon. * An tawong mahigos, harayo sa pagtios. * Daing dalan na mapiot sa tawong may hustong pagmawot. * An harani sa gatong napapaso. * Dai nin langit kun dai nin sakit. * An minahabo sa grasya minadiklom an mata. * Daing maraot na panurat sa tawong marhay asin muyang sumurat. * Turog sa abo, mayo kang riparo. * Gibo mo, pakinabangan mo. * An siisay man na nagdadaya, daing nakukuang biyaya. * Daing kaugmahan na daing tungod na kamunduan. * Higos tios, hugak tigbak. * An magsaginsagin maanghit pa sa kanding. * An ngusong marinutab-rutab siring sa gonang makinutat. * An dangog siring kan niyog na kun mapisay dai na mabibilog. * Mayong pampang na daing kahampang. * An kadara, marara. * An habo kan magatol, dai maghanap ni duldol. * An kararaw-karaw, nagiging kararaw. * An inot na magturaok, iyo an naggibong maraot. * Dai nin tataramon na daing kasugpon. * An ugali na aki pa, ginugurangan na. * Hari paglayog kun dai kang ilalayog. * Hari pagsabat sa sulog, tibaad ika i-anod. * An enot na sinarok, iyo an inot na narurugnok. * Dai mo ikakatao an dai saimo. * Dai ka magseguro ta nag-uugbos pa an pako. * Pakaagi nin kadikloman, minasubang an kaliwanagan. * Kun nahulogan halangkawon, makusog man an lagabong. * Nagmawot ki kabanga, sabulan an nawara. * Hanap niya, saiyang nakua. * Pag may hunas, may taob. * Sa likod nin panganuron, maliwanag pa an aldaw. * Para saimo siya baktin, para sako siya birhen. * Masayon an magintawo, mapawot an magpakatawo. * An tawong mapinuka, maghahadi magkokorona. * Kun dignos an inutang, dignos an kabayadan. * An tataramon makasarong mabutasan, dai na mababawi. * Kun ano an nasa puso, iyo man an yaon sa mata. * Maating hawak, maating gibo. * An nagkutat, iyo an naglagak. * An nagtanom nin duros mag-aani nin unos. * Kahugop-hugop, daing nahigop. * An urig na duwa an nag-aataman, nagagadan sa kapunawan. ==Ginikanan kan katagang "ariwaga"== Sa [[Vocabulario de la Lengua Bicol]], dài nakarehistro an katagang "ariwaga" alagad posible an tataramon na ini nagsanga hali man sana sa katagang, '''arauiga''' (arawiga) na sarong entri sa Vocabulario: Sa pahina 32 (Bicol-Espanol, inot na seksyon} na an buot sabihon "que habla por circunloquios o rodeos," (an pagtaram na dakol pasiko-siko asin bakong direktahan) na kun iisipon arog kaiyan an parating pasayod/padaprig kan sarong ariwaga. Sa pahina 29 (Espanol-Bicol, ika-2 seksyon), siring man sinabi "decir algo con rodeos". Kumbaga, an proseso nin paghira kan katagâ siring sa nangyayari sa mga tataramon sa Bikol kun buot gusto hirahon, bâgohon, o "pakuldason" an kahulogan pero an sentido harani pa sa orihinal, halimbawà: kuko (kukod), sùyab (dùyap), hiro (hiron), itom (irom), puros (puyos), biring (biling), sayap (sagyap), tagalog (tagaleg), kastila (kastibol), baktot (buktot), asbp. ==Mga panluwas na takod== *[http://istoryangsuanoy.wordpress.com/category/ariwaga/ *[http://proverbhunter.com/ ProverbHunter.com], mga ariwagang Ingles pinaliwanag *[http://www.proverbium.org Proverbium.org], sarong toltolan kan mga ariwaga, mga kasabihan asin mga historikong olay *[http://www.aip-iap.org/en Associação Internacional de Paremiologia / International Association of Paremiology (AIP-IAP)] *[http://www.colloquium-proverbs.org/ Interdisciplinary Colloquium on Proverbs] *[http://cogweb.ucla.edu/Discourse/Proverbs/Bibliography.html Cogweb.ucla.edu] *[http://www.deproverbio.com/index.php De Proverbio (electronic journal of international proverb studies)] *[http://www.bartleby.com/89/ Proverbs, Maxims and Phrases of All Ages: 20,500 selections from the classic reference work] *[http://faculty.gordon.edu/hu/bi/ted_hildebrandt/OTeSources/20-Proverbs/Text/Bibliography/Proverbs-Bibliography.htm Particularly for Biblical studies] *[http://afriprov.org Particularly for proverbs in Africa] *[http://proverb.pro/english.html The best proverbs and sayings] *[http://www.folklore.ee/Folklore/ Folklore, particularly from the Baltic region, but many articles on proverbs] *[http://www.italyrevisited.org/ Folk Sayings from Italy] (see the thematic list on the left hand side of the page) *[http://www.onpointradio.org/2008/09/proverbial-wisdom Proverbial Wisdom (NPR)] *[http://www.usask.ca/english/icelanders/ Proverbs and Proverbial Materials in the Old Icelandic Sagas] *[http://www.afghanproverbs.com/ AfghanProverbs.com. Features Dari (Afghan Farsi) Mga Ariwaga sa Apganistan, apod "Zarbul Masalha"] *[http://www.seckinnet.com/proverbs/ Select Proverbs (with Equivalents/Similars; English-American / Chinese / Turkish)] *[http://www.seckinnet.com/islamic-proverbs/ Islamic Proverbs in World Languages] * Malanyaon, Jaime T. Istorya Kan Kabikolan. AMS Press. 1991. 572 p. * Realubit, Maria Lilia F., Bikols of the Philippines.AMS Press. 1983. 450 p. == Toltolan == {{reflist}} {{literature-poon}} [[Kategorya:Literatura]] [[Kategorya:Ariwaga]] [[Kategorya:Tradisyon na Oral]] 5wpk0e3j2j5abk6femucsdr3e224r70 234185 234169 2022-08-22T13:35:59Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki [[ladawan:Study proverb.PNG|right|thumb|250px|"Mag-adal sagkod gumurang, magbuhay sagkod gumurang, asin may saro-katulohan pa na dai nanùdan".]] An '''ariwagà''' ([[Ingles]]: ''proverb''; hali sa [[Latin]] na ''proverbium'')<ref> ariwaga. Adrados, Jerry Escoto. Daratangan Na Olay.Common Language of Bikolnon.Other Option Promotions. Tabaco City. 2012. pahina 27. ISBN 978-971-95468-0-1</ref><ref> ariwaga.https://sites.google.com/site/wikangpilipino/system/app/pages/search?scope=search-site&q=ariwaga. Kinua 06-4-13</ref> sarong sarabihon na parating nasasambit, popular asin panô nin kadunongan. An mga ini parati hali sa sentido komun o basado sa agi-agi asin dunong kan banwaan. Nagamit ini nin tataramon na an kahulogan padupyas, sinasambit an sarong pasayod alagad iba an pakahulogan. An ariwagà parati harali man sana sa kataraid na mga [[lenggwahe|lengguwahe]] o [[kultura]] o nalakop sa paagi nin magkapirang tataramon. Sa Sulnopan, an Bibliya asin Daan na Latin, iyo an nagpawarak nin kadakol-dakol na ariwagà sa kahiwasan nin Europa dawa ngani totoo sa lambang kultura may sadiri sindang mga ariwagà basado sa kolektibong eksperensiya kan banwa. ==Mga halimbawa kan ariwaga== * [[An garôgaso, solpô|An garô-gaso, sulpô]] . * [[Dai ka mag'odô sa sadiri mong natad|Dai ka mag-udô sa sadiri mong natad]]. * An matakot sa duron, mayong aanihon. * An hugakon tugang nin parahàbon. * An hugakon, magadan man bulokon. * Dai ka maghayop sa lubang. * An paghingua, bunga nin hanot-ginhawa. * Yaon sa tawo an gibo, yaon sa Dios an milagro. * An arin man na dalan, igwang kasagkoran. * An arin man na prusisyon nabalik sa simbahan. * Masasagop an baha, dài an dila. * Urog na mahaldat an gutgot kan umal ki sa kan matarom na sundang. * Daing yaman na nadadara sa lulubngan. * An may isinangat sa paga, may gagawaron pagkaaga. * An kahoy kun sain nakahuraray, duman napukan. * An gapong bantulinaw nalalabot man kun tinuturuan aro-aldaw. * Burabod nang burabod, naaatyanan. * Sa dai pigpagalan, dai man nin hinayang. * Ngapit madila ka kan linutab mo. * An tunay na tubó, mahamis sagkod sa puró. * An maisog, harani sa pandog. * Halangkaw na isip, hababang burikat. * An ayam na mabinatok, bakong parakagat. * An kabalang, baduan mong bulawan, kabalang man giraray. * An huring-huding may pakpak. * Mag-isusugad ka. * An nagluluway, matunok man hababaw. * An sabi kan kikiyaw, "Surusingagaw! Surusingagaw!" * An kipot na ngimot dai lalaogon nin namok. * An nakikisakay yaon na sa pampang. * Kun ano an puon, iyo an bunga. * An aksidente dai nalibot sa kuko. * Kun ano an kahoy, iyo an bunga. * An hinog iyo an tinutukdol. * May madunong na palpal, may patal na tuso. * An mga sira nagiribsaw kun natatarog. * An bubon na hababaw mapirawpisaw. * Gibo mo, tios mo. * Ubos-ubos biyaya, pagpuwas tinganga. * Magsurusingagaw, primerong tulod tumukaw ta kun ikalima na, dai na. * Suba-suba kun sâlan, totoo kun tamaan. * Dai ka magbilang kan siyô na dai pa nahihimsâ. * An nagtuturos, may pigkakasikas. * An Dios masuripot. * An tataong magtagong hilom, tataong magsaray nin asin sa tubig. * An tawong habo maghiro, dakul an pakiro-kiro * An masigkat iyo an badat. * An barakas, baraka. * May tukod an gahà, siring man may tukod an tubig sa pagsapnâ. * Sa inot muraway, sa hudyan manaray. * Sabi kan Intsik, "tawo daya, lawig tios." * [[Mayong kurô an lubot]] * Damulag nang damulag, nagìrad kun natatamaan an lugad * Makinuyog-kuyog ngunyan, sa aga sungayan. * Saro an mahalì, duwa an masanglî. * An nagtutubod sa usip, mayong sadiring isip. * An natuturog na buyod, ina-anod. * An sakong daing laog, dai nanggad matindog. * An naghihingùa, nakakakua. * An sundang na dai ginagamit, nagtataklâ. * An tatamnan nin hugakon pano nin hilamonon. * An tawong mahigos, harayo sa pagtios. * Daing dalan na mapiot sa tawong may hustong pagmawot. * An harani sa gatong napapaso. * Dai nin langit kun dai nin sakit. * An minahabo sa grasya minadiklom an mata. * Daing maraot na panurat sa tawong marhay asin muyang sumurat. * Turog sa abo, mayo kang riparo. * Gibo mo, pakinabangan mo. * An siisay man na nagdadaya, daing nakukuang biyaya. * Daing kaugmahan na daing tungod na kamunduan. * Higos tios, hugak tigbak. * An magsaginsagin maanghit pa sa kanding. * An ngusong marinutab-rutab siring sa gonang makinutat. * An dangog siring kan niyog na kun mapisay dai na mabibilog. * Mayong pampang na daing kahampang. * An kadara, marara. * An habo kan magatol, dai maghanap ni duldol. * An kararaw-karaw, nagiging kararaw. * An inot na magturaok, iyo an naggibong maraot. * Dai nin tataramon na daing kasugpon. * An ugali na aki pa, ginugurangan na. * Hari paglayog kun dai kang ilalayog. * Hari pagsabat sa sulog, tibaad ika i-anod. * An enot na sinarok, iyo an inot na narurugnok. * Dai mo ikakatao an dai saimo. * Dai ka magseguro ta nag-uugbos pa an pako. * Pakaagi nin kadikloman, minasubang an kaliwanagan. * Kun nahulogan halangkawon, makusog man an lagabong. * Nagmawot ki kabanga, sabulan an nawara. * Hanap niya, saiyang nakua. * Pag may hunas, may taob. * Sa likod nin panganuron, maliwanag pa an aldaw. * Para saimo siya baktin, para sako siya birhen. * Masayon an magintawo, mapawot an magpakatawo. * An tawong mapinuka, maghahadi magkokorona. * Kun dignos an inutang, dignos an kabayadan. * An tataramon makasarong mabutasan, dai na mababawi. * Kun ano an nasa puso, iyo man an yaon sa mata. * Maating hawak, maating gibo. * An nagkutat, iyo an naglagak. * An nagtanom nin duros mag-aani nin unos. * Kahugop-hugop, daing nahigop. * An urig na duwa an nag-aataman, nagagadan sa kapunawan. ==Ginikanan kan katagang "ariwaga"== Sa [[Vocabulario de la Lengua Bicol]], dài nakarehistro an katagang "ariwaga" alagad posible an tataramon na ini nagsanga hali man sana sa katagang, '''arauiga''' (arawiga) na sarong entri sa Vocabulario: Sa pahina 32 (Bicol-Espanol, inot na seksyon} na an buot sabihon "que habla por circunloquios o rodeos," (an pagtaram na dakol pasiko-siko asin bakong direktahan) na kun iisipon arog kaiyan an parating pasayod/padaprig kan sarong ariwaga. Sa pahina 29 (Espanol-Bicol, ika-2 seksyon), siring man sinabi "decir algo con rodeos". Kumbaga, an proseso nin paghira kan katagâ siring sa nangyayari sa mga tataramon sa Bikol kun buot gusto hirahon, bâgohon, o "pakuldason" an kahulogan pero an sentido harani pa sa orihinal, halimbawà: kuko (kukod), sùyab (dùyap), hiro (hiron), itom (irom), puros (puyos), biring (biling), sayap (sagyap), tagalog (tagaleg), kastila (kastibol), baktot (buktot), asbp. ==Mga panluwas na takod== *[http://istoryangsuanoy.wordpress.com/category/ariwaga/ *[http://proverbhunter.com/ ProverbHunter.com], mga ariwagang Ingles pinaliwanag *[http://www.proverbium.org Proverbium.org], sarong toltolan kan mga ariwaga, mga kasabihan asin mga historikong olay *[http://www.aip-iap.org/en Associação Internacional de Paremiologia / International Association of Paremiology (AIP-IAP)] *[http://www.colloquium-proverbs.org/ Interdisciplinary Colloquium on Proverbs] *[http://cogweb.ucla.edu/Discourse/Proverbs/Bibliography.html Cogweb.ucla.edu] *[http://www.deproverbio.com/index.php De Proverbio (electronic journal of international proverb studies)] *[http://www.bartleby.com/89/ Proverbs, Maxims and Phrases of All Ages: 20,500 selections from the classic reference work] *[http://faculty.gordon.edu/hu/bi/ted_hildebrandt/OTeSources/20-Proverbs/Text/Bibliography/Proverbs-Bibliography.htm Particularly for Biblical studies] *[http://afriprov.org Particularly for proverbs in Africa] *[http://proverb.pro/english.html The best proverbs and sayings] *[http://www.folklore.ee/Folklore/ Folklore, particularly from the Baltic region, but many articles on proverbs] *[http://www.italyrevisited.org/ Folk Sayings from Italy] (see the thematic list on the left hand side of the page) *[http://www.onpointradio.org/2008/09/proverbial-wisdom Proverbial Wisdom (NPR)] *[http://www.usask.ca/english/icelanders/ Proverbs and Proverbial Materials in the Old Icelandic Sagas] *[http://www.afghanproverbs.com/ AfghanProverbs.com. Features Dari (Afghan Farsi) Mga Ariwaga sa Apganistan, apod "Zarbul Masalha"] *[http://www.seckinnet.com/proverbs/ Select Proverbs (with Equivalents/Similars; English-American / Chinese / Turkish)] *[http://www.seckinnet.com/islamic-proverbs/ Islamic Proverbs in World Languages] * Malanyaon, Jaime T. Istorya Kan Kabikolan. AMS Press. 1991. 572 p. * Realubit, Maria Lilia F., Bikols of the Philippines.AMS Press. 1983. 450 p. == Toltolan == {{reflist}} {{literatura-poon}} [[Kategorya:Literatura]] [[Kategorya:Ariwaga]] [[Kategorya:Tradisyon na Oral]] 2fam3cqnjbtelroerbyojq06k0d8qm4 0 11959 234189 224175 2022-08-22T13:40:10Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki [[File:Ph locator la union agoo.png|270px|right]] {{Philippine Census | title = Sensus nin Populasyon kan <br> Agoo, La Union | 1990 = 42698 | 1995 = 47721 | 2000 = 51923 | 2007 = 57952 | 2010 = 60596 | 2015 = | 2020 = | 2025 = | 2030 = |}} An '''Agoo''' sarong primera klaseng banwaan na namumugtak sa [[probinsya kan Filipinas|probinsya]] nin [[La Union]], [[Filipinas]]. Igwa ining sukol na 52.84 kilometro kwadrado na kadagaan asin namumugtak sa ikaduwang distrito. Susog sa sensus kan 2010, igwa ining 60,596 katawo. An designadong zip code kaini iyo 2504. ==Mga barangay== {| border="0" |----- | valign="top" | * Ambitacay * Balawarte * Capas * Consolacion (Pob.) * Macalva Central * Macalva Norte * Macalva Sur * Nazareno * Purok * San Agustin East * San Agustin Norte * San Agustin Sur * San Antonino * San Antonio * San Francisco * San Isidro * San Joaquin Norte | valign="top" | * San Joaquin Sur * San Jose Norte * San Jose Sur * San Juan * San Julian Central * San Julian East * San Julian Norte * San Julian West * San Manuel Norte * San Manuel Sur * San Marcos * San Miguel * San Nicolas Central (Pob.) * San Nicolas East * San Nicolas Norte (Pob.) * San Nicolas West | valign="top" | * San Nicolas Sur (Pob.) * San Pedro * San Roque West * San Roque East * San Vicente Norte * San Vicente Sur * Santa Ana * Santa Barbara (Pob.) * Santa Fe * Santa Maria * Santa Monica * Santa Rita (Nalinac) * Santa Rita East * Santa Rita Norte * Santa Rita Sur * Santa Rita West |} {{Navbox La Union}} [[Category: Mga banwaan kan La Union]] d8gpqzpnzru4zivi1647zl05jpo9w41 0 13207 234176 206849 2022-08-22T13:26:03Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Keegan-Michael Key | image = File:Keegan-Michael_Key_(49550965587)_(cropped).jpg | caption = Key in 2020 | birth_date = {{birth date and age|1971|3|22}} | birth_place = [[Southfield, Michigan|Southfield]], [[Michigan]], U.S. | alma_mater = [[University of Detroit Mercy]] {{small|([[Bachelor of Fine Arts|BFA]])}}<br>[[Pennsylvania State University]] {{small|([[Master of Fine Arts|MFA]])}} | occupation = Actor, comedian, producer, writer | years_active = 1999–present | spouse = {{marriage|Cynthia Blaise|1998|2017|reason=divorced}}<br>{{marriage|Elisa Pugliese|2018}} }} Si '''Keegan-Michael Key''' (Southfield, [[Marso 22]], [[1971]]) dating sarong [[Estados Unidos|Amerikanong]] entertainer. ==Kataytayan nin mga ladawan== <gallery> File:Keegan-Michael Key Peabody 2014 (cropped).jpg|Key, [[2014]] Ladawan:Keegan-Michael Key (27491952671).jpg|Si Keegan-Michael Key </gallery> {{tamboan}} 935e9dvp63v1o675leg2mcex6k4lubx 0 14113 234177 180994 2022-08-22T13:28:11Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Jayne Mansfield | image = Jayne Mansfield (Kiss them for me-1957).jpg | caption = Mansfield in ''[[Kiss Them for Me (film)|Kiss Them for Me]]'' (1957) | birth_name = Vera Jayne Palmer | birth_date = {{birth date|mf=yes|1933|04|19}} | birth_place = [[Bryn Mawr, Pennsylvania]], U.S. | death_date = {{death date and age|mf=yes|1967|06|29|1933|04|19}} | death_place = [[Slidell, Louisiana]], U.S. | death_cause = [[Brain trauma]] sinapo' sa aksidente sa awto | resting_place = [[Fairview Cemetery (Pen Argyl, Pennsylvania)|Fairview Cemetery]], <br>[[Pen Argyl, Pennsylvania]] | resting_place_coordinates = {{Coord|40.861672|N|75.240244|W|type:landmark|display=inline}} | other_names = Vera Jayne Peers<br>Vera Palmer | education = [[Southern Methodist University]]<br>[[University of Texas at Austin]]<br>[[University of California, Los Angeles]] | occupation = {{flatlist| * Aktres * parakanta * [[Playboy Playmate|''Playboy'' Playmate]] * nightclub entertainer * modelo}} | years_active = 1954–1967 | children = 5, kairiba si [[Jayne Marie Mansfield]] asin si [[Mariska Hargitay]] | parents = Herbert William Palmer<br />Vera Jeffrey Palmer Peers | awards = [[Theatre World Award]] sa ''Promising Personality'' (1956)<br />[[Golden Globe]] sa ''New Star Of The Year&nbsp;– Actress'' (1957) | website = {{URL|http://www.jaynemansfield.com/}} | signature = JMsig Converted.svg | signature_size = 100px | spouse = {{marriage|Paul Mansfield<br>|1950|1958|end=div}}<br />{{marriage|[[Mickey Hargitay|Miklós Hargitay]]<br>|1958|1964|end=div}}<br />{{marriage|[[Matt Cimber]]<br>|1964|1966|end=div}} }} Si '''Jayne Mansfield''' (namundag, Vera Jayne Palmer; Abril 19, 1933 – Hunyo 29, 1967) sarong aktres na Amerikana sa pelikula, teatro asin telebisyon. Siya saro pa man na parakanta, nightclub entertainer asin Playboy Playmate. Kan mga 1950 asin 1960, si Mansfield mainit na simbolo nin sex sa Hollywood asin siya an lataw na pigura kan 20th Century Fox, kasabay-sabay si [[Marilyn Monroe]].<ref>[http://www.imdb.com/name/nm0543790/bio www.imdb.com]. Kinua 30-06-17</ref><ref>[http://www.salon.com/2001/08/06/jayne_mansfield/ www.salon.com]. Kinua 30-06-17</ref> [[File:Jayne Mansfield in Promises! Promises!.jpg|left|thumb|250px|Sa pelikulang Promis! Promises!]] Guminana siya nin Theatre World Award asin Golden Globe maski ngane masabing dai naghaloy an saiyang karera sa pelikula. An mga mayor niyang papel natala sa mga pelikulang The Girl Can't Help It (1956), The Wayward Bus (1957), asin Too Hot to Handle (1960). Siya an pinakaenot na Amerikanang aktres na nagpapel huba, sa pelikulang Promises! Promises! (1963). Kinua niya an saiyang pangaran sa pelikula sa saiyang agom na si Paul Mansfield. Kan Hunyo 28, 1967, si Jayne Mansfield nagadan sa sarong aksidente sa auto sa edad na 34, kadamay sa pagkagadan an saiyang drayber asin abogado na si Sam Brody kan ini buminudal sa likod nin sarong trak.<ref>[http://www.history.com/this-day-in-history/actress-jayne-mansfield-dies-in-car-crash www.history.com]. Kinua 30-06-17</ref><ref>[https://news.google.com/newspapers?id=RPYLAAAAIBAJ&sjid=jVoDAAAAIBAJ&pg=4382,5839230&dq=jayne-mansfield+phillipsburg news.google.com]. Kinua 30-06-17</ref> == Toltolan == {{reflist}} {{stub}} [[Kategorya:Mga artista gikan sa Estados Unidos]] [[Kategorya:Mga aktres gikan sa Estados Unidos]] [[Kategorya:Artista nin Pelikula]] qbgv6dbhpkg3koo838ax4ab62f4386l 234181 234177 2022-08-22T13:30:12Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Jayne Mansfield | image = Jayne Mansfield (Kiss them for me-1957).jpg | caption = Mansfield in ''[[Kiss Them for Me (film)|Kiss Them for Me]]'' (1957) | birth_name = Vera Jayne Palmer | birth_date = {{birth date|mf=yes|1933|04|19}} | birth_place = [[Bryn Mawr, Pennsylvania]], U.S. | death_date = {{death date and age|mf=yes|1967|06|29|1933|04|19}} | death_place = [[Slidell, Louisiana]], U.S. | death_cause = [[Brain trauma]] sinapo' sa aksidente sa awto | resting_place = [[Fairview Cemetery (Pen Argyl, Pennsylvania)|Fairview Cemetery]], <br>[[Pen Argyl, Pennsylvania]] | resting_place_coordinates = {{Coord|40.861672|N|75.240244|W|type:landmark|display=inline}} | other_names = Vera Jayne Peers<br>Vera Palmer | education = [[Southern Methodist University]]<br>[[University of Texas at Austin]]<br>[[University of California, Los Angeles]] | occupation = {{flatlist| * Aktres * parakanta * [[Playboy Playmate|''Playboy'' Playmate]] * nightclub entertainer * modelo}} | years_active = 1954–1967 | children = 5, kairiba si [[Jayne Marie Mansfield]] asin si [[Mariska Hargitay]] | parents = Herbert William Palmer<br />Vera Jeffrey Palmer Peers | awards = [[Theatre World Award]] sa ''Promising Personality'' (1956)<br />[[Golden Globe]] sa ''New Star Of The Year&nbsp;– Actress'' (1957) | website = {{URL|http://www.jaynemansfield.com/}} | signature = JMsig Converted.svg | signature_size = 100px | spouse = {{marriage|Paul Mansfield<br>|1950|1958|end=div}}<br />{{marriage|[[Mickey Hargitay|Miklós Hargitay]]<br>|1958|1964|end=div}}<br />{{marriage|[[Matt Cimber]]<br>|1964|1966|end=div}} }} Si '''Jayne Mansfield''' (namundag bilang '''Vera Jayne Palmer'''; Abril 19, 1933 – Hunyo 29, 1967) sarong aktres na Amerikana sa pelikula, teatro asin telebisyon. Siya saro pa man na parakanta, nightclub entertainer asin Playboy Playmate. Kan mga 1950 asin 1960, si Mansfield mainit na simbolo nin sex sa Hollywood asin siya an lataw na pigura kan 20th Century Fox, kasabay-sabay si [[Marilyn Monroe]].<ref>[http://www.imdb.com/name/nm0543790/bio www.imdb.com]. Kinua 30-06-17</ref><ref>[http://www.salon.com/2001/08/06/jayne_mansfield/ www.salon.com]. Kinua 30-06-17</ref> [[File:Jayne Mansfield in Promises! Promises!.jpg|left|thumb|250px|Sa pelikulang Promis! Promises!]] Guminana siya nin Theatre World Award asin Golden Globe maski ngane masabing dai naghaloy an saiyang karera sa pelikula. An mga mayor niyang papel natala sa mga pelikulang The Girl Can't Help It (1956), The Wayward Bus (1957), asin Too Hot to Handle (1960). Siya an pinakaenot na Amerikanang aktres na nagpapel huba, sa pelikulang Promises! Promises! (1963). Kinua niya an saiyang pangaran sa pelikula sa saiyang agom na si Paul Mansfield. Kan Hunyo 28, 1967, si Jayne Mansfield nagadan sa sarong aksidente sa auto sa edad na 34, kadamay sa pagkagadan an saiyang drayber asin abogado na si Sam Brody kan ini buminudal sa likod nin sarong trak.<ref>[http://www.history.com/this-day-in-history/actress-jayne-mansfield-dies-in-car-crash www.history.com]. Kinua 30-06-17</ref><ref>[https://news.google.com/newspapers?id=RPYLAAAAIBAJ&sjid=jVoDAAAAIBAJ&pg=4382,5839230&dq=jayne-mansfield+phillipsburg news.google.com]. Kinua 30-06-17</ref> == Toltolan == {{reflist}} {{stub}} [[Kategorya:Mga artista gikan sa Estados Unidos]] [[Kategorya:Mga aktres gikan sa Estados Unidos]] [[Kategorya:Artista nin Pelikula]] 74ux8n5nhbpe026n21yiw3kw3hsus3h 0 24056 234194 231348 2022-08-23T07:37:28Z Jay Bolero 19490 wikitext text/x-wiki [[Ladawan:Francium-87.jpg|thumb|248x248px|Sarong gapo na igwa nin signipikong bilang nin atomo kan pransyo kaidto]] An '''pransyo''' o '''pransyum''' ([[Ingles]]: ''francium'') iyo sarong elementong kimikal na igwang simbolo na '''Fr''' asin atomikong bilang na 87. Saro ining metal, na sa lado nin [[kimika]], iyo inilaag sa sarong grupo nin mga elementong metal na pinangaranan bilang mga metal na alkalina. Napakaradyo-aktibo kan francium. An saditon na dakul kaini iyo yaon sa laog nin mga gapo kan [[uranium]] asin kan thorium. Sa gabos nin mga elementong kimikal, in ang igwang pinakahababang elektronegatibidad asin afinidad kan elektron. Arug kan gabos nin mga elementong nasa grupo na 1 sa talaang peryodiko, an pransyo iyo reaktibong maray sa tubig. Ini iyo saro sa pinakamasakit na mahanap na mga elemento sa [[kinaban]]. Pig-eestima na igwa na sanang 15&nbsp;mga gramo o kabanga nin sarong onsa an igwa kaini sa ibabaw o "palnit" kan kinaban sa laog nin kasaro-sarong panahon.<ref name="Advameg">{{cite web|url=http://www.chemistryexplained.com/elements/C-K/Francium.html|title=Francium, Chemical Element|work=Chemistry: Foundations and Applications - Elements|publisher=Advameg, Inc|accessdate=2008-11-21}}</ref> Maski ngani naaaraman kan mga kimiko na dapat na yayaon an bilang nin elemento na 87 sa talaang peryodiko, haloy bago ini nahiling. Kaidtong kaagahan nin dekada kan 1900, halos gabos nin mga kahon na nasa talaang peryodiko iyo napano na. Naaaraman kan mga kimiko na igwa nin tigsararo na elemento na mailalaag sa kada sarong kahon. An pransyo iyo nadiskobre kaidtong 1939&nbsp;nin kimikong Pransesa na si Marguerite Perey.<ref name="Advameg" /> Pinangaranan niya an elementong ini bilang ''francium'', na nakabase sa pangaran kan saiyang nasyun na ginikanan, an [[Pransya]] (na sa tataramon na Pranses iyo an ''France''). == Hilingon man == * [[Radyo (elemento)|Radyo]] (''Radium'') * [[Sesyo]] (''Cesium'') * [[Baryo (elemento)|Baryo]] (''Barium'') == Toltolan == {{reflist}} {{Talaang peryodiko}} {{commons category|Francium}} {{agham-stub}} [[Kategorya:Mga elementong kimikal]] mwtcal0r1k5hqqpumcteawvsv9bns1c 0 27404 234161 234147 2022-08-22T12:56:00Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki {{Infobox estasyon nin radyo | name = DZJB | image = | city = [[Syudad nin Legazpi]] | area = [[Albay]] | branding = DZJB Legazpi | slogan = Radyo Bitag | frequency = 1440 kHz | airdate = {{start date and age|1996|09|07}} | format = | language = Bicolano | power = 5,000 watts | class = AM Band | callsign_meaning = '''JB''' | affiliations = Audiovisual Communicators, Inc. | owner = [[Bicol Broadcasting System]] | operator = }} An '''DZJB''' (1440 AM) '''Radyo Bitag''' iyo sarong nangenot na istasyon nin radyo na kagsadiri kan [[Bicol Broadcasting System]]. Namumugtak an istudyo kan istasyon sa 473 Lakandula Dr, [[Syudad nin Legazpi]]. {{Tamboan}}{{Legazpi City Radio}} 9olnmz1mh3vwcjr5vgbwgsgznln6naq 234191 234161 2022-08-23T02:09:14Z Bluemask 271 wikitext text/x-wiki {{Infobox estasyon nin radyo | name = DZJB | image = | city = [[Syudad nin Legazpi]] | area = [[Albay]] | branding = DZJB Legazpi | slogan = Radyo Bitag | frequency = 1440 kHz | airdate = {{start date and age|1996|09|07}} | format = | language = Bicolano | power = 5,000 watts | class = AM Band | callsign_meaning = '''JB''' | affiliations = | owner = [[Bicol Broadcasting System]] | operator = }} An '''DZJB''' (1440 AM) '''Radyo Bitag''' iyo sarong nangenot na istasyon nin radyo na kagsadiri kan [[Bicol Broadcasting System]]. Namumugtak an istudyo kan istasyon sa 473 Lakandula Dr, [[Syudad nin Legazpi]]. {{Tamboan}}{{Legazpi City Radio}} 6b3mjeeyi3z39xdal9bdzdwc8lyrflx 0 35849 234154 234134 2022-08-22T12:35:23Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki [[Ladawan:Facemask2022.jpg|thumb|Mga naka face mask na tawo]] Durante kan COVID-19 pandemic, napapaatubang sa mga maskara, arog baga kan mga masks sa operasyon asin maskarang tela, an ginagamit na pamkontrol sa publiko asin personal na salud tumang sa paglakop kan SARS-CoV-2. COVID-19 panic surgican SARS-CoV-2. Sa komunidad asin mga kamugtakan sa salud, an paggamit ninda bilang gikanan nin pagkontrol sa limitasyon kan virus asin siring man para sa personal na proteksion tanganing malikayan an impeksio source pagkontrol.<ref name="AR2021">{{Cite journal|title=Fluid Dynamics of Respiratory Infectious Diseases|journal=Annual Review of Biomedical Engineering|volume=23|issue=1|pages=547–577|date=July 2021|pmid=34255991|doi=10.1146/annurev-bioeng-111820-025044}}</ref> Tamang sulot an mga masel kapwa sa limitasyon kan mga turo sa paghangos asin aerosol na pinapalakop nin mga indibiduwal na may helang asin nagtatabang na maprotehiran an marahay na salud na mga indibiduwal sa impeksiyon respiratortoryo.<ref name="interplay">{{Cite journal|title=Examining the interplay between face mask usage, asymptomatic transmission, and social distancing on the spread of COVID-19|date=6 August 2021|volume=11|journal=[[Scientific Reports]]|doi=10.1038/s41598-021-94960-5}}</ref> An Populasyon-ribong maskarang epektibo sa paghira kan transporasyon kan COVID-19.<ref>{{Cite journal|title=Effectiveness of public health measures in reducing the incidence of covid-19, SARS-CoV-2 transmission, and covid-19 mortality: systematic review and meta-analysis|url=https://www.bmj.com/content/375/bmj-2021-068302|date=18 November 2021}}</ref><ref>[https://www.forbes.com/sites/johndrake/2022/02/04/the-real-world-effectiveness-of-face-masks-against-covid-19/?sh=3fafe651d085 The Real-World Effectiveness Of Face Masks Against Covid-19] by John Drake, director of the Center for the Ecology of Infectious Diseases at the University of Georgia</ref><ref>[https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/science/science-briefs/masking-science-sars-cov2.html Science Brief: Community Use of Masks to Control the Spread of SARS-CoV-2] ''Experimental and epidemiologic data support community masking to reduce the spread of SARS-CoV-2, including alpha and delta variants, among adults and children. [...] Mask use has been found to be safe and is not associated with clinically significant impacts on respiration or gas exchange under most circumstances, except for intense exercise. The limited available data indicate no clear evidence that masking impairs emotional or language development in children.'' ''[I]n combination with other contextual cues, masks are unlikely to produce serious impairments of children’s social interactions. A study of 2-year-old children concluded that they were able to recognize familiar words presented without a mask and when hearing words through opaque masks. Among children with autism spectrum disorders (ASD), interventions including positive reinforcement and coaching caregivers to teach mask wearing have improved participants’ ability to wear a face mask. These findings suggest that even children who may have difficulty wearing a mask can do so effectively through targeted interventions.''</ref> An mga Masko nag - efficacy, kaiba an N95 asin surgikal na mga maskara na nagpapaluwas nin mga maskarang tela, na mas lakop huli sa kakulangan nin kuwarta,[7] alagad minsan an mga maskarang tela, na may pagkakibang nin tela asin maskara, nagtatao sa mga nagsusulot nin substantial na proteksion sa mga parti na may koneksion sa COVID-19.[2] Sa mga retrato na makukuang tela, na may dobleng kotton, mestisong mga maskara, asin kotton flantel na ginigibo sa pinakamarahay asin epektibong pag - oswag sa mga pag - adal sa pankagabsan na paagi, an mga pag - estudyar sa mga pag - adal na may koneksion sa moral.<ref name="lan-chu">{{Cite journal|title=Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis|date=June 2020}}</ref> An mga mask ginamit na marhay sa bilog na kinaban. Kan Marso 2021, kinakarkulong 129 bilyon na lalawgon an ginagamit kada bulan. == Mga Silo nin mga masks ==   Sa COVID-19ng pandemiko, irinerekomendar kan mga gobyerno an paggamit nin mga maskarang lalawgon tanganing malikayan an transporasyon kan COVID-19 sa mga tawong may helang. An mga masitas na may plorera dai irinerekomendar huli ta pinaluluwas ninda an panluwas na hinangos kan nagsusulot kaiyan, asin an naulakitan na nagsusulot ipapaabot an mga virus paagi sa valve. An ikaduwang katuyohan kan mga masel sa lalawgon iyo na maprotehiran an lambang nagsusulot sa mga palibot na pwedeng makaolakit kaini, na pwedeng gibohon kan dakul na modelo nin masel.<ref>{{Cite journal|author=Center for Devices and Radiological Health|date=2021-09-15|title=N95 Respirators, Surgical Masks, Face Masks, and Barrier Face Coverings|url=https://www.fda.gov/medical-devices/personal-protective-equipment-infection-control/n95-respirators-surgical-masks-face-masks-and-barrier-face-coverings|journal=FDA}}</ref> Sa pag - oltanan kan laen - laen na klase nin masel na irinerekomendar sa bilog na COVID-19ng epidemya, na mas halangkaw o mas hababang an epekto, posibleng kaiba iyan: [nangangaipo nin toltolan] Sarong tamboan an artikulong ini. * Mga maskarang tela * Mga masks sa sur (medikal na masel). surikal na masks. * An nakokonektar na mga maskara, na ibinibilang na mga respirator, na may mga certipikasyon arog kan N95 asin N99, asin FFP. fr-cover na mga maskara. certations. N95. FP. * Nagtatarantang mga respirator na may mga certipikasyon arog kan N95 asin N99, asin FFP. pagsali sa mga respirator. certipikasyon. N95. FP. * An iba pang respirator, kaiba an rastomeric respirator, na an nagkapira kaiyan puede man na ibilang na nagkikilyab na mga maskara. elastomeric respirators. Igwa nin iba pang klase nin personal na nagpoprotehir na kagamitan (PPE), arog kan mga kalasag asin golging medikal, na kun beses ginagamit kadungan nin mga maskara nin lalauogon alagad dai irinerekomendar bilang kasalida. personal probendic gamit. An iba pang klaseng PPE kaiba an mga glove, aprons, gaha, shoe cover asin pantakop sa buhok. Nagkaigwa nin mga kakulangan nin masel, na nagbunga kan paggamit nin daing labot na mga maskara, na mas grabe an ginigibo. <ref>{{Cite journal|title=Global risk to the community and clinical setting: Flocking of fake masks and protective gears during the COVID-19 pandemic|journal=American Journal of Infection Control|volume=48|issue=8|pages=964–965|date=August 2020|pmid=32405127|pmc=7219383|doi=10.1016/j.ajic.2020.05.008}}</ref> === Mga masks na tela === [[Ladawan:Twoclothfacemasks101.jpeg|wala|thumb|Mga maskarang tela]] An tela na natubang maskara sa nguso asin dungo asin gibo sa ordinaryong mga tela arog kan gapas. An mga masitas nagkakalaenlaen na marhay sa pagigin epektibo, depende sa mga bagay na arog baga kan materyal, tama asin tatak, asin bilang nin mga suon. An mga ini parati bakong gayong epektibo sa pagsangat kisa sa mga masel sa operasyon asin mas dikit an proteksion.<ref>{{Cite journal|date=2021|title=Filtration Performance of Layering Masks and Face Coverings and the Reusability of Cotton Masks after Repeated Washing and Drying|url=https://aaqr.org/articles/aaqr-21-05-oa-0117}}</ref><ref name="Filtration Efficiencies of Nanoscal">{{Cite journal|title=Filtration Efficiencies of Nanoscale Aerosol by Cloth Mask Materials Used to Slow the Spread of SARS-CoV-2|date=July 2020}}</ref> Bakong arog nin nakakahaleng mga maskara, mayo nin hinahagad na mga pamantayan para sa mga maskara nin tela.<ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|date=May 2020}}</ref> Naaraman nin sarong 2020 na pag - adal na an sarong maskara nin tela mas marahay kisa sa mayo, alagad bakong arog karahay nin sarong malumhok na pantahob sa elektrisidad para sa nagpoprotehir na mga trabahador sa healthcare mantang pinoanimar an pagbolong sa sarong pasyente na artipisyal an pagkaulakit. <ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|date=May 2020}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGarcia_GodoyJonesAndersonFisher2020">Garcia Godoy LR, Jones AE, Anderson TN, Fisher CL, Seeley KM, Beeson EA, et&nbsp;al. (May 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 "Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review"]. ''BMJ Global Health''. '''5''' (5): e002553. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1136/bmjgh-2020-002553|10.1136/bmjgh-2020-002553]]. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 7228486]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32371574 32371574].</cite></ref> An pagsiyasat sa komun na makukuang mga tela na ginagamit sa mga masel sa tela nadukayan na an mga masel sa tela pwedeng magtao nin dakulang proteksyon laban sa pagtransasyon kan mga partikulasyon sa aroalsang hiwas, na may orog na ginigibo sa balyo kan nanoscale asin mikroscale kun mga masel nag'uusar kapwa mekanikal asin elektrostik-based filtriation, alagad an pagle huli sa salang gamit pwedeng magratak.<ref name="pmid32329337">{{Cite journal|title=Aerosol Filtration Efficiency of Common Fabrics Used in Respiratory Cloth Masks|date=May 2020}}</ref> An pagrepaso sa makukuang pagsiyasat na ipinublikar kan Enero 2021 nagkonklusyon na an mga maskara nin tela dai ibinibilang na igo tanganing protehiran an mga doktor sa helang sa klinika.<ref>{{Cite journal|title=The Potential for Cloth Masks to Protect Health Care Clinicians From SARS-CoV-2: A Rapid Review|date=2021-01-01}}</ref> Ang 2013 pag-adal igwa nin mga boluntaryo na nakasulot nin mga maskarang gibo ninda sa gapas T-shirt, kasunod kan dalagan nin estandarteng takod sa likod kan payo na surgikal na masel, asin nakua an bilang nin mikrospikong mga partikula na nag-iinog sa laog kan mga maskarang pankomehimo doble kan sa komersyal na mga masel.<ref>{{Cite journal|title=Testing the efficacy of homemade masks: would they protect in an influenza pandemic?|date=August 2013}}</ref> An pag - inom nin mga maskarang gibo sa harong nagsubli man nin sarong media na may promedyong tolong doble kan dakol na mikroorganismo bilang komersial na mga maskara. median. Alagad nanompongan kan saro pang 2020 na pag - adal na an mga masel na gibo sa kisiera duwang suon nin telang T-shirt puwedeng magin siring kamapagprotehir tumang sa mga turo nin virus siring sa mga masks sa medisina, asin siring sa paghangos.<ref name="pmid32835043">{{Cite journal|title=Performance of fabrics for home-made masks against the spread of COVID-19 through droplets: A quantitative mechanistic study|date=October 2020}}</ref> [[Ladawan:How_to_wear_a_non-medical_fabric_mask_safely_-_Do's_&_Don'ts.png|too|thumb|An World Health Organization infile sa kun paano magsulot nin sarong metal na daing-garo.]] An 2020 na katakin na sumaryo kan ipinublikar na mga babasahon dapit sa mga kakayahan nin tela asin mga masks sa tela nagrerekomendar nin duwa sa apat na suon nin kaplanodohan-dagat na gapas o flanel na kisuerra 100 na giso kada laog.<ref name="pmid33012350">{{Cite journal|title=Forgotten Technology in the COVID-19 Pandemic: Filtration Properties of Cloth and Cloth Masks-A Narrative Review|journal=Mayo Clinic Proceedings|volume=95|issue=10|pages=2204–2224|date=October 2020|pmid=33012350|pmc=7834536|doi=10.1016/j.mayocp.2020.07.020}}</ref> Igwa nin hanapbuhay igdi ta orog na nadadagdagan an bilang kan mga lapay an pagkagamiaw kan materyal alagad nag'uina nin paghangos. Kan Mayo 2020, mayong pag-aadal sa pagdesinyo asin pagsusisa kan mga maskarang tela.<ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|date=May 2020}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGarcia_GodoyJonesAndersonFisher2020">Garcia Godoy LR, Jones AE, Anderson TN, Fisher CL, Seeley KM, Beeson EA, et&nbsp;al. (May 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 "Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review"]. ''BMJ Global Health''. '''5''' (5): e002553. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1136/bmjgh-2020-002553|10.1136/bmjgh-2020-002553]]. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 7228486]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32371574 32371574].</cite></ref> Irinerekomendar kan CD an paghale nin maskara paagi sa pagkapot sana kan mga loob o kurbata sa talinga, direktang pagbugtak kaiyan sa sarong makina sa paglaba, asin tolos - tolos na paghanaw nin kamot sa sabon asin tubig sa kisuerra duwang polong segundo. An malipot na tubig ibinibilang na epektibo bilang mainit na tubig para sa pagkaraot. An CD nagrerekomendar man nin paglabag kamot bago ikaag an masks asin otro pakadukay kaini. === Surgical na masks === [[Ladawan:How_to_a_wear_medical_mask_safely_-_Do's_&_Don'ts.png|wala|thumb|An World Health Organization nagpapatunay kun paano magbubugtak nin maskara sa medisina na ligtas]] An sarong nakakaulakit na maskara sarong malaswa, nakakadisposisyon na maskara na nagbubunga nin pisikal na olang na nagseseparar kan ngoso asin dungo kan nagsusulot sa potensial na mga ati sa pinakaharaning palibot. Kun isinusulot nin tama, an sarong nakakasurok na maskara sinadya tanganing makatabang na olangon an darakulang turo nin dagat, lutaban, ssikur, o splakter na puedeng igwa nin mga virus asin bakterya, na dai maabot an ngoso asin dungo kan nagsusulot. An mga masks sa palibot tibaad makatabang man na mainaan an pagkalantad sa iba sa saliva asin respiratoryo. saliva. Mga masks na ginigibo sa iba-ibang pamantayan sa iba-ibang parte kan kinaban may iba-ibang hiwas nin mga partila na saindang kina'ban. Halimbawa, an Republika nin Tsina tinatahoban an duwang klase nin siring na mga masel: Mga nagsosolo-solong masel sa medisina (Chinese estandarteng YY/T 099) asin surgikal na mga masel (YY 469). An mga huri hinahagadan na magsangat nin bacteria-sibilisadong mga partikula (BFE 95%) asin nagkapirang virus-sweltong mga partikula (PFE 30%), mantang an mga naenot obligado sanang magsangat nin bacteria-siling particle. BFE<ref name="YY0469">[https://max.book118.com/html/2020/0409/8133012113002105.shtm 中华人民共和国医药行业标准：YY 0469–2011 医用外科口罩（Surgical mask）] (in Chinese)</ref><ref name="YY0969">[https://max.book118.com/html/2018/0406/160266636.shtm 中华人民共和国医药行业标准：YY/T 0969–2013 一次性使用医用口罩（Single-use medical face mask）] (in Chinese)</ref> ==== Mga Modyasyon ==== An saro pang klase nin pagliliwat iyo an katuyohan na pakarhayon an kaginhawahan kan mga nagsusulot kaiyan. Sa amay na panahon kan pandemiko, an mga trabahador sa healthcare inoobligar na padagos na magsulot nin mga masks sa operasyon sa laog nin 12 o labi pang oras kada aldaw. Ini an nagkawsa sa talinga kan mga masks na makaratak sa likod kan saindang talinga. An enot na mga paradamot, plastik na mga pansoksok asin kuko na naglilibot sa payo kan nagsusulot, inimbento tanganing parayoon an talinga sa talinga kan nagsusulot. E. Puwede sindang hagadan paagi sa paggamit nin 3D na pag - imprenta. 3D na pag - imprenta.<ref>{{Cite book|url=https://opensourcemedicalsupplies.org/wp-content/uploads/2021/01/Design-Make-Protect_21.01.27.pdf|title=Design, Make, Protect: A report on the Open Source Maker and Manufacturer Response to the COVID-19 PPE Crisis|vauthors=Cavalcanti G, Cocciole C, Cole C, Forgues A, Jaqua V, Jones-Davis D, Merlo S|date=2021|publisher=Open Source Medical Supplies & Nation of Makers|pages=22, 46|access-date=17 June 2021}}</ref> === Naggagrabeng mga respirator === [[Ladawan:3M_N95_Particulate_Respirator.JPG|wala|thumb|N95 maskara]] An sarong masks na N95 sarong partikular na aatubange-filtering respirator na nakasabat sa N95 efillration na nag - aakto sa US National Institute para sa Occupational Safety asin Salud, na an boot sabihon mga awat kaiyan kisuerra 95 porsiento kan mga partision sa aire, mantang bakong kontra sa lana arog kan P95. N95 maskara. Ini an pinakakomun na panhuring pankabtang na respirator. Iyan halimbawa nin mekanikal na fiilter respirator, na nagtatao nin proteksion tumang sa mga partikulasyon, alagad bakong mga gas o alisngaw. mechanical filter respirator. partiulates. vapors. Arog kan tahaw na suon nin surgikal na mga masks, an artistang N95 gibo sa apat na suon nin natutunaw na daing laog na telang polypropylene.<ref name="Naveed">{{Cite journal|title=Controversies regarding mask usage in ophthalmic units in the United Kingdom during the COVID-19 pandemic|date=July 2020}}</ref><ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|date=May 2020}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGarcia_GodoyJonesAndersonFisher2020">Garcia Godoy LR, Jones AE, Anderson TN, Fisher CL, Seeley KM, Beeson EA, et&nbsp;al. (May 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 "Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review"]. ''BMJ Global Health''. '''5''' (5): e002553. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1136/bmjgh-2020-002553|10.1136/bmjgh-2020-002553]]. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 7228486]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32371574 32371574].</cite></ref><ref name="VOADeliver">{{Cite news|url=https://www.voanews.com/science-health/coronavirus-outbreak/world-depends-china-face-masks-can-country-deliver|title=World Depends on China for Face Masks But Can Country Deliver?|date=19 March 2020}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2020/03/16/814929294/covid-19-has-caused-a-shortage-of-face-masks-but-theyre-surprisingly-hard-to-mak|title=COVID-19 Has Caused A Shortage Of Face Masks. But They're Surprisingly Hard To Make|date=16 March 2020}}</ref>] An magkaabay na lalawgon maskarang ginagamit sa Unyon Europeo iyo an FFP2 respirator. European Union. FP2 respirator. An matagas na mga maskarang elektrilya arog kan N95 asin FFP dapat na angay sa lalauogon na magtao nin lubos na proteksion. An daing kontrol na mga naggagamit parateng nagkakaigwa nin rasonableng angay, alagad mayo pang saro sa apat an nagigin sangkap na angay. Sa siring, an pagbalo sa lobong pamantayan. Sarong linya nin petroleum jelly sa gilid kan masks an ipinahiling tanganing mabawasan an pagdukot sa tarom sa mga pag - eksamin gamit an mga mannequin na nagmuhangos. petroleum jelly. mannequin t.<ref name="source">{{Cite journal|title=Respiratory source control using a surgical mask: An in vitro study|journal=Journal of Occupational and Environmental Hygiene|volume=13|issue=7|pages=569–576|date=July 2016|pmid=26225807|pmc=4873718|doi=10.1080/15459624.2015.1043050}}</ref><ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|journal=BMJ Global Health|volume=5|issue=5|pages=e002553|date=May 2020|pmid=32371574|pmc=7228486|doi=10.1136/bmjgh-2020-002553}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGarcia_GodoyJonesAndersonFisher2020">Garcia Godoy LR, Jones AE, Anderson TN, Fisher CL, Seeley KM, Beeson EA, et&nbsp;al. (May 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 "Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review"]. ''BMJ Global Health''. '''5''' (5): e002553. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1136/bmjgh-2020-002553|10.1136/bmjgh-2020-002553]]. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 7228486]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32371574 32371574].</cite></ref><ref name="source" /> An ibang B95 seryeng respirator, orog na idtong tuyong gamit sa industriya, may exlasyon na nag'ulak ngane mapakarhay an ranga, ginigibong mas pasil asin nakakapula an paglehe dapit sa ekstalasyon asin pag'isog nin mga baso. Alagad an mga parabawing idto bakong masasarigan para sa pagkontrol kan mga tawong may helang (sa maluyang kontrol) sa pabalikbalik na mga helang na arog kan COVID-19, huli ta inulakitan an mga naggagamit (simplomtomatiko o bako) ipapaabot an virus sa iba paagi sa valve. Durante kan COVID-19 na pandemiko, nagkaigwa nin mga kakulangan nin nakauldot na mga respirato, asin kaipuhan na gamiton iyan sa halawig na mga panahon, asin/o dai naano asin naotro. Kan panahon na idto, an mga autoridad sa salud kan publiko nagpaluwas nin mga giya kun paano ililigtas, pagkadiskontento asin mga maskara, mantang rinaot nin nagkapirang paagi nin dai pagkakaoyon an saindang tibay sa pag - olang. An nagkapirang ospital nag - iikit nin mga maskara bilang pag - iingat, asin an nagkapira kinaipuhan na sagomon asin gumamit giraray nin mga maskara.<ref>{{Cite news|title=Researchers looking at innovative ways to sterilize single-use masks|date=10 April 2020}}</ref> === Napapaatubang sa mga kalasag asin proteksion nin mata === [[Ladawan:200323-Z-NI803-0964.jpg|thumb|An sarong nagtatrabaho sa medisina na nakasulot nin kalasag sa ibang personal na protehidong kasangkapan sa COVID-19 na lugar nin pag - eksamin.]] Dai irinerekomendar kan US Centers for Disease Control and Prevention (CDC) an paggamit kan mga kalasag nin lalawgon bilang kasalihid nin mga maskara tanganing makatabang na luway - luway na maglakop an COVID-19. Center for Disease Control and Prevention Sa sarong pag-adal ni Lindsley et al. (7 January 2021) na binayaod kan National Institute for Occupational Safety and Health, kabtang kan CDC, may mga kalasag na nakua tanganing olangon an pipira sanang kasangkapan na pankontrol sa saradit na aparato na arog baga kan mga maskara sa tela, mga maskara sa prosedimiento, asin N95 respiratador - nagpaparisa na an mga kalasag bakong gayong epektibo bilang mga instrumento sa pagkontrol para sa saradit na resiryo asin na an pagtahob mas epektibo kisa sa mga aparato sa pagkontrol sa komunidad. Sa makasising na repaso, an Diosoy et al. (5 Mayo 2020) na sinasabi na napapaatubang sa mga kalasag an ginagamit para sa proteksion sa lanob tumang sa daing sala asin daing pakundangan na pag - ati, alagad dai maninigong gamiton bilang pangenot na proteksion tumang sa helang sa paghangos huli sa kadaihan nin tatak na periferal imbes na bilang reglamento sa iba pang proteksion sa lalauogon. Sarong tamboan an artikulong ini.<ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|journal=BMJ Global Health|volume=5|issue=5|pages=e002553|date=May 2020|pmid=32371574|pmc=7228486|doi=10.1136/bmjgh-2020-002553}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGarcia_GodoyJonesAndersonFisher2020">Garcia Godoy LR, Jones AE, Anderson TN, Fisher CL, Seeley KM, Beeson EA, et&nbsp;al. (May 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 "Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review"]. ''BMJ Global Health''. '''5''' (5): e002553. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1136/bmjgh-2020-002553|10.1136/bmjgh-2020-002553]]. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 7228486]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32371574 32371574].</cite></ref> Sinda nagkomento na an atubangan nin mga kalasag ginamit na siring kaini kasabay kan mga maskarang medikal-grade durante kan COVID-19 na pandemiko.<ref name="scoping" /> Nagsirbe sinda nin salng pag-adal ni Lindsley et al. (2014) na kun saen pigpapahiling an mga kalasag tanganing mainaan an peligro nin pagkalantad kanilay abot sa 95% kasunod tolos kan produksyon nin aerosol, alagad an proteksyon pinadikit nin mas sadit na aerosol na mga particle asin padagos na mga air containsions sa palibot kan mga gilid.<ref>{{Cite journal|title=Efficacy of face shields against cough aerosol droplets from a cough simulator|journal=Journal of Occupational and Environmental Hygiene|volume=11|issue=8|pages=509–518|date=3 August 2014|pmid=24467190|pmc=4734356|doi=10.1080/15459624.2013.877591}} Cited in {{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|journal=BMJ Global Health|volume=5|issue=5|pages=e002553|date=May 2020|pmid=32371574|pmc=7228486|doi=10.1136/bmjgh-2020-002553}}</ref> An sistematikong pagrepaso kan mga pag-adal sa obserbasyon sa transporasyon nin coronaviruses, na pigtanggap kan World Health Organization na napoprotektaran an mata kaiba an mga kalasag sa lalawgon kaayon sa bakong gayong impeksyon (mga katakod na ratio 0.22; 95% kompiansa sa pag - oltanan nin 0·12 sagkod 0·39), alagad an ebidensia orog na nagin bakong segurado.<ref name="lan-chu">{{Cite journal|title=Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis|journal=Lancet|volume=395|issue=10242|pages=1973–1987|date=June 2020|pmid=32497510|pmc=7263814|doi=10.1016/S0140-6736(20)31142-9}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChuAklDudaSolo2020">Chu DK, Akl EA, Duda S, Solo K, Yaacoub S, Schünemann HJ (June 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7263814 "Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis"]. ''Lancet''. '''395''' (10242): 1973–1987. [[Doi (idenifier) |doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1016/S0140-6736(20)31142-9|10.1016/S0140-6736(20)31142-9]]</span>. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7263814 7263814]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32497510 32497510].</cite></ref> === Mga respirator sa Elastomeriko === [[Ladawan:Сырчин45.jpg|too|thumb|Mga Surgeon na nakasulot nin kompletong respiratomeric respirator mantang naggigibo nin tracheostomy sa sarong COVID-19 na pasyente sa Russia tracheostomy.]] An mga respirator sa Elastomerikong gamit an pagprotektar na binibilog nin higot na kabangang-aki o pano-bilog na respirator na may magkaribay na mga awat arog kan cartridge filters.<ref name="elastomeric" /> Nagtatao an mga ini nin alternatibong respiratoryo proteksyon sa pagsangat nin mga respirato arog kan N95 masel. An nagkapirang trabahador sa salud ginamit iyan durante nin mga panahon nin kakulangan nin suplay na bunga kan pandemiko, ta puede sindang idagos giraray sa halawig na panahon sa mga kamugtakan sa salud.<ref name="chi-ela">{{Cite journal|title=Elastomeric respirators are safer and more sustainable alternatives to disposable N95 masks during the coronavirus outbreak|date=July 2020}}</ref> Alagad, an kadaklan sa mga respirator sa elastomeric igwang daing-patod na paratinda na iyo an matogot sa virus na maglakop sa nagsusulot.<ref name="chi-ela" /> Para sa COVID-19ng simbag kun haralipot an mga suplay, an US CDC nagsasabi na an mga estratehiya sa pagkonsentrasyon asin krisis maninigong sunodon: An kada resplikadong respirator pinapaluwas para sa eksklusibong paggamit nin sarong indibiduwal na parasustento sa salud alagad dapat na linigan asin itapok nin parate siring sa kinakaipuhan tanganing magdanay na daing pakinabang asin nasa toltol na kamugtakan. Kun mayo nin ibang pagpipilian apuera sa pagkaigwa nin respirator sa pag - oltanan nin mga parasustento sa salud, an respirator kaipuhan na linigan asin pakaraoton bago iyan isulot nin ibang indibiduwal. An mga Filipina (apuera sa mga klase na dai man pigproteksiyon) puwedeng gamiton sa halawig na peryodo, pero an aliter na istaran nin mga tipo nin cartridge dapat na maribong pagkatapos kan kada pasyenteng interaksion. === Pinirit na mga respirator sa duros === An sarong matibayon na respirator sa duros (PAPR) sarong personal na pangprotehir na gamit na kun saen an sarong aparato na may filter asin imahe nagbubunga nin hustong gayong duros pasiring sa headpiece asin positibong panluwas na duros hale sa headpiece.<ref name="how-agp">{{Cite journal|title=High-Risk Aerosol-Generating Procedures in COVID-19: Respiratory Protective Equipment Considerations|journal=Otolaryngology–Head and Neck Surgery|volume=163|issue=1|pages=98–103|date=July 2020|pmid=32396451|doi=10.1177/0194599820927335}}</ref> Igwa nin mas dakula na peligro para sa mga nagtatrabaho sa healthcare na mabuyagyag sa SARS-CoV-2 kun sinda nagkokondukta nin mga prosedimientong aerosol-generting sa COVID-19 na mga pasyente, na iyo an rason kun taano ta an siring na mga situwasyon tibaad mangaipo nin dagdag na personal na pamprotehir na kagamitan (i.e., mas halangkaw kisa N95) siring baga sa PAPRs for healthcare worker. aerosol-generting na mga prosedimiento.<ref name="how-agp">{{Cite journal|title=High-Risk Aerosol-Generating Procedures in COVID-19: Respiratory Protective Equipment Considerations|date=July 2020}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHoward2020">Howard BE (July 2020). [[doi:10.1177/0194599820927335|"High-Risk Aerosol-Generating Procedures in COVID-19: Respiratory Protective Equipment Considerations"]]. ''Otolaryngology–Head and Neck Surgery''. '''163''' (1): 98–103. [[Doi (idenifier) |doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1177/0194599820927335|10.1177/0194599820927335]]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32396451 32396451].</cite></ref><ref>{{Cite journal|title=Aerosol-generating otolaryngology procedures and the need for enhanced PPE during the COVID-19 pandemic: a literature review|date=May 2020}}</ref> Sa sarong sistematikong pagrepaso, si Licina, Silvers, asin Stuart (8 Agosto 2020) nagsabi nin mga pag - adal sa langtad na nagpapaheling na igwa nin katumbas na bilang nin impeksion sa pag - oltanan nin mga nagtatrabaho sa healthcare, na naggibo nin mga prosedimiento sa airway dapit sa mapagkritikang mga pasyenteng COVID-19, na ginagamit an PAPRs o iba pang angay na kasangkapan sa paghangos (arog kan N95 o FFP2), alagad nagkomento na igwa nin pangangaipo na magtipon nin dugang pang impormasyon manongod sa pinakamarahay na proteksion sa paghangos sa panahon nin labi - labi - labi - labi - labi nanggad na kaogmahan.<ref>{{Cite journal|title=Use of powered air-purifying respirator (PAPR) by healthcare workers for preventing highly infectious viral diseases-a systematic review of evidence|date=August 2020}}</ref> == Raasyon para sa pagsulot nin mga maskara == [[Ladawan:Two_subjects_in_position_in_front_of_the_schlieren_mirror._Figure_4,_Journal.pone.0021392.g004.png|thumb|Schlien icon na nagpapaheling kan interaksion nin nakotkot na mga doros sa pag - oltanan nin duwang tawo. <ref>{{Cite journal|title=Qualitative real-time schlieren and shadowgraph imaging of human exhaled airflows: an aid to aerosol infection control|date=22 June 2011}}</ref>]] Piggagamit an mga Masks tanganing malimitaran an transaksion kan SARS-CoV-2 kan mga respiratoryal na turos asin aerosolya, na pighuhuna iyo an mayor na mga dalan nin impeksyon, naluwas sa mga naulakitan na indibidwal sa panahon nin paghangos, pagtaram, pagdukot, asin pag'singla'. SARS-CoV-2<ref name="AR2021">{{Cite journal|title=Fluid Dynamics of Respiratory Infectious Diseases|date=July 2021}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBourouiba2021">Bourouiba L (July 2021). "Fluid Dynamics of Respiratory Infectious Diseases". ''Annual Review of Biomedical Engineering''. '''23''' (1): 547–577. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1146/annurev-bioeng-111820-025044|10.1146/annurev-bioeng-111820-025044]]. [[Hdl (idenifier) |hdl]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//hdl.handle.net/1721.1%2F131115 1721.1/131115]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34255991 34255991]. [[S2CID (idenfier) |S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:235823756 235823756].</cite></ref><ref name="ver-vis">{{Cite journal|title=Visualizing the effectiveness of face masks in obstructing respiratory jets|date=June 2020}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Reducing transmission of SARS-CoV-2|date=June 2020}}</ref> Tamang sulot na mga masel epektibo sa paglimitar sa paglakop kan virus nin naulakitan na indibiduwal asin pagprotehir sa sarong indibiduwal na dai naano an impeksion.<ref name="interplay">{{Cite journal|title=Examining the interplay between face mask usage, asymptomatic transmission, and social distancing on the spread of COVID-19|date=6 August 2021|url=https://www.nature.com/articles/s41598-021-94960-5}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFCatchingCapponiTe_YehBianco2021">Catching, Adam; Capponi, Sara; Te Yeh, Ming; Bianco, Simone; Andino, Raul (6 August 2021). [https://www.nature.com/articles/s41598-021-94960-5 "Examining the interplay between face mask usage, asymptomatic transmission, and social distancing on the spread of COVID-19"]. ''[[Mga Report sa siensia |Scientific Reports]]''. [[Syudad nin Naga Portfolio |Nature Portfolio]]. '''11'''. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1038/s41598-021-94960-5|10.1038/s41598-021-94960-5]]. <q>Masks prevent the spread of droplets and aerosols generated by an infected individual, and when correctly worn surgical masks can reduce viral transmission by 95%. Uninfected individuals wearing a surgical mask are about 85% protected against infection.</q></cite></ref> An Nasyunal na Komisyon sa Salud kan Tsina tinata'wan doon an mga minasunod na rason sa pagsulot nin mga masel kan publiko, kaiba an mga marayrahay na mga indibidwal: .National Health Commission # Apoktotikong pagpaabot. Dakol na tawo an puedeng maulakitan na mayo nin mga sintomas o may maluya sanang mga sintomas. # An pagkadiperensia o pagigin imposible nin angay na sosyal na dai pagkakaoyon sa dakol na pampublikong lugar sa gabos na panahon. # Kost-benefit mismatch. Kun an may helang na mga indibiduwal magsulot sana nin maskara, posibleng magkaigwa sinda nin negatibong pan - enganyar na gibohon iyan. An may helang na indibiduwal tibaad mayo nin makuang positibo, alagad igwa sana kan mga gastos na arog baga kan kadepisilan, pagbakal nin mga gastos, asin prehuwisyo pa ngani. # Mayong kakulangan an mga masel sa Tsina. An nasyon igwa nin kakayahan sa produksyon na maatubang an pangangaipo sa mga masks. == Efficacy == An Populasyon-wideng masks nagtaong dakulang epekto sa paghira kan COVID-19.<ref name="Ju">{{Cite journal|title=Face masks against COVID-19: Standards, efficacy, testing and decontamination methods|journal=Advances in Colloid and Interface Science|volume=292|pages=102435|date=June 2021|pmid=33971389|pmc=8084286|doi=10.1016/j.cis.2021.102435}}</ref> Minsan siring, an mga masks bakong pantay - pantay na kakayahan. Minsan ngani an mga pag - adal sa salud dai nagpaheling nin dakulang pagkakalaen sa pag - oltanan kan duwa, arog kan Hunyo 2021.[1] An N95 sagkod surgikal na mga maskara, na parehong dinisenyo para sa saro sanang pag - adal sa salud, puedeng makaolakit sa pagkawara kaiyan tanganing itago an integridad asin pagkaperlihensia.[3] Parehong iyan asin sa operasyon na nasa luwas, na ginamit kan publiko na mas dakula an kakayahan kaiyan durante kan mga kakulangan nin kuarta.<ref>{{Cite journal|title=Efficacy of cloth face mask in prevention of novel coronavirus infection transmission: A systematic review and meta-analysis|journal=Journal of Education and Health Promotion|volume=9|pages=192|date=2020|pmid=33015206|pmc=7497125|doi=10.4103/jehp.jehp_533_20}}</ref> An saradit na maskara bakong igo para sa mga nagtatrabaho sa healthcare asin dai irinerekomendar, sono sa duwang daing piling pagkontrol sa mga pagbalo. == Tamang pagkapot asin pagsulot nin mga maskara == [[Ladawan:17.Before.NDOP.BaltimoreMD.30May2020_(50021311482).jpg|wala|thumb|An sarong tama an pagkaatubang na maskara nakatatahob sa dungo, nguso, asin kusin.]] Mantang nagigin lakop an masks durante kan epidemya, ini nagpalataw kan isyu na an dakol na indibiduwal sa publiko bakong tama an pagkapot asin pagsulot kan saindang mga masel. Suzanne Willard, sarong klinikal na propesor sa Rutgers School of Nursing, nagkomento na an pankagabsan na publiko dai ginagamit sa pagsulot nin mga maskara asin lego pinagamit an sarong kasangkapan sa pag - ataman sa salud na sinanay na gamiton kan mga propesyonal. Rutgers School of Nursing. [[Ladawan:Gov._Wolf_Announces_$225_Million_Grant_Program_for_Small_Businesses_Impacted_by_COVID-19_(49984832558).jpg|thumb|An lalawgon maingat na hinahalean nin kontrol paagi sa pagkapot kan mga gakod o loob na daing duta sa enotan.]] == Mga kakulangan nin mga masks sa lalawgon == === Amay na epidemya sa kontinenteng Tsina === Mantang nag - oorog an epidemya, an mayor na sadan sa Tsina nagkaigwa nin kakulangan nin mga masel sa lalawgon huli sa nadugangan na kahagadan kan publiko.<ref name="sohu161795">{{Cite news|url=http://www.sohu.com/a/368299105_161795|title=一罩难求：南都民调实测走访发现，线上线下口罩基本卖脱销|date=21 January 2020}}</ref> An mga maskara sa pag - ayuno tolos - tolos na ipinabakal sa mga tindahan sa bilog na Tsina.<ref name="udn4304194">{{Cite news|url=https://money.udn.com/money/story/5648/4304194|title=全球各地瘋搶口罩 專家：不必買N95|date=23 January 2020}}</ref> Huli sa pag - asikaso asin presyo, nakatipon iyan nin presyo, kaya sinabi kan regulador sa sadan na gagabaon kaiyan an siring na mga gibo.<ref name="southcn190111854">{{Cite news|url=http://economy.southcn.com/e/2020-01/21/content_190111854.htm|title=广东市场监管部门：将坚决打击囤积居奇、哄抬价格等行为|date=21 January 2020}}</ref> Kan Enero 2020, inimponer an mga kontrol sa presyo sa gabos na lalawgon sa Taobao asin Tmall. Taobao. Tmall.<ref name="ycwb30486944">{{Cite news|url=http://news.ycwb.com/2020-01/22/content_30486944.htm|title=口罩买不到怎么办？这些药店平台春节期间持续供应|date=22 January 2020}}</ref> Iba pang mga plataporma sa e-komerceng Intsik - JD.com, Suning.com, Pinduoduo - ginibo man iyan; An un-partidong paratinda sakop nin mga saray na presyo, na may mga paralapas na nagpapasakop sa mga sansiyon. [nangangaipo nin toltolan]. JD.com.Suning.com.ph.Kinua 25-02-18 Sarong tamboan an artikulong ini. Pag'abot kan Marso, an Tsina nag'aayog sa produksyon kaini sa sanggatos na milyon na masel lambang aldaw. === paghabon === An mga paghabon nin mga maskara sa lalauogon asin iba pang personal na panprotehir na kasangkapan ibinareta sa mga ospital sa Estados Unidos asin iba pang nasyon. An Naval Medical Center San Diego nagpoon nin mandaryang bag-ong para sa mga sayantipikong myembro, matapos an nagkapirang insidente nin paghabon. Naval Medical Center San Diego An mga ospital sa Canada nagbareta na an paghabon sa PPE nagin ordinaryong marhay kaya kinaipuhan na itago an mga masel. Sono sa mga tawohan sa ospital, an palakaw na paglockdohon an PPE parateng nagbubunga nin mga kahagadan kan mga tawohan para sa PPE na dinedeharan. An mga paghabon sa mga maskarang N95 ibinareta hale sa nakabarat na opisina sa ospital sa South Carolina asin paluwas sa pagkarga nin mga pantalan sa Unibersidad nin Washington. University of Washington. Duwang ribong masks sa operasyon an hinabon sa sarong ospital sa Marseille, Pransia durante kan enot na mga bulan kan COVID-19 pagputok, kan Marso. An mga masks hinabon sa lugar kan ospital na pwede sanang ilaog kan mga pasyente sa operasyon asin sayantipiko. An sarong empleyado sa ospital sa Coopertown, Nueva York inakusar nin misdemeano larceny para sa kaagid na pangyayari. Cooperstown. Inarestar an mga empleyado sa ospital sa West Java, Indonesia huli sa paghabon sa ginatos na kahon nin mga maskara nin lalauogon asin pagpabakal kaiyan sa sadan kan mga itom. West Java. Pakalihis nin sarong bulan an sarong ospital sa ospital sa Indiana nagreport nin paghabon sa Aghensiang Drug Enforement. Drug Enforcement Agta. Kaiba an morphine, na may halaga sa tinampo na kinakarkulong $30.00, an mga parahabon, na an saro empleyado kan ospital asin igwa nin baraha, naghabon nin mga maskara asin iba pang bagay na may diperensia. morphine. Sa reklamong kriminal, na nagsangat sa korte federal nin Indiana, an sarong opisyal sa trabaho kan DEA nagsabi: === Paglaglag sa mga guerra === Durante kan Guerra sa Tig-init na nagpoon kan Nobyembre 2020, an pagsayang kan paagi nin pakaligtas nagbunga bako sanang nin emerhensiang mga kamugtakan nin kakulangan sa kakanon kundi pati nin mga kahaditan manongod sa pagpadalagan kan COVID-19 pandemika. Tagray War. pagsayang kan mga paagi nin kaligtasan. emergatibong mga kamugtakan nin dai pag - inom nin kakanon. Kan Enero 2021, lima sana sa sampolong ospital an "pitolo na nakakasakat" asin kadaklan na ospital sa luwas kan kabiserang Tigrayan na Mekelle an hinabon o naraot. Mekelle. === N95 asin FFP maskara === An mga maskarang N95 asin FFP haralipot an suplay asin halangkaw na pangangaipo durante kan COVID-19 pandemic. COVID-19 na epidemya.<ref>{{Cite news|url=https://thehill.com/policy/healthcare/public-global-health/489782-feds-have-15-million-expired-n95-masks-in-storage|title=Feds have 1.5 million expired N95 masks in storage despite CDC clearing them for use on COVID-19: report}}</ref> An pagprodusir nin mga maskarang N95 limitado huli sana sa mga kontra sa suplay nin telang poryon na polypropylene (na ginagamit bilang an pangenot na filter), siring man an pag - apon nin mga eksport hale sa Tsina. nonwloven polypropylene. Chinana<ref name="VOADeliver">{{Cite news|url=https://www.voanews.com/science-health/coronavirus-outbreak/world-depends-china-face-masks-can-country-deliver|title=World Depends on China for Face Masks But Can Country Deliver?}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFZie2020">Zie J (19 March 2020). [https://www.voanews.com/science-health/coronavirus-outbreak/world-depends-china-face-masks-can-country-deliver "World Depends on China for Face Masks But Can Country Deliver?"]. [[Tingog nin Amerika |Voice of America]].</cite></ref><ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/coronavirus-pressures-supply-chain-for-protective-masks-11583552527|title=Critical Component of Protective Masks in Short Supply – The epidemic has driven up demand for material in N95 filters; 'everyone thinks there is this magic factory somewhere'}}</ref> An Tsina kontrolado an limang polong porsyento nin mga masel sa bilog na globo, asin inatubang an sadiring epidemyang coronavirus kaini, pigdedikar an gabos na produksyon kaini para sa gamit sa laog nin harong, na nagtutugot sana mag'eksportar paagi kan tabang pantawo sa gobyerno.<ref name="VOADeliver" /> === Estados Unidos === Kan Marso 2020, pig-aplikar kan US President Donald Trump an Defense Production Act laban sa kompanyang Amerikano na 3M, na minatugot sa Federal Emergence Management Agency para makakua nin N95 respirators hali sa 3M. Defense Production Act. Federal Emergency Management Agta.<ref>{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/politics/inside-americas-mask-crunch-a-slow-government-reaction-and-an-industry-wary-of-liability/2020/04/02/b3155e2a-6f85-11ea-aa80-c2470c6b2034_story.html|title=Inside Americas Mask Crunch|date=3 April 2020}}</ref> An parakonseho sa negosyo kan White House na si Peter Navarro nagsabi na may mga kahaditan na 3M produkto an dai nagduduman sa US. 3M an nagsimbag na dai kaiyan liniwat an bayad na hinahagad kaiyan, asin dai kaiyan kayang kontrolon an presyo kan mga negosyante o parasingil nin hayop. White House. Peter Navarro.<ref name="Fabian" /><ref name="Fabian" /> Si Jared Moskowitz, an pamayo kan Florida Division of Emergency Management, sinahotan an 3M nin direktang pagpabakal nin mga maskarang N95 sa ibang nasyon para sa kuarta, imbes na sa US. Jared Moskowitz. Florida Division of Emergency Management. Sabi ni Moskowitz 3M nag'oyon mag'autorisar sa mga distributor asin parasubasta na magrepresentar sinda kan mga masel sa Florida, alagad imbes an grupo niya sa ultimong pirang semana "maglaog sa mga bodega na biyong daing laog." Dangan sinabi niya an 3M-autorisadong US distributor kan huri sinabihan siya kan mga maskarang Florida na nakua huli lamang ta an kompanya imbes an mga premitadong orden na nag'abot sa huri, para sa mas halangkaw na presyo, hale sa ibang nasyon (kaiba an Alemanya, Rusya, asin Pransya).<ref>{{Cite news|url=https://www.foxnews.com/media/florida-emergency-official-3m-selling-masks-overseas|title=Florida emergency management official says 3M selling masks to foreign countries: 'We're chasing ghosts'|date=3 April 2020|work=Fox News}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://miami.cbslocal.com/video/4503117-interview-with-jared-moskowitz-director-of-floridas-division-of-emergency-management/|title=Interview With Jared Moskowitz, Director of Florida's Division of Emergency Management|date=3 April 2020}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.sun-sentinel.com/coronavirus/fl-ne-ventilators-icu-beds-florida-coronavirus-hurricane-season-20200405-4qn46bbq4zfazo5bqapggodftu-story.html|title=Florida emergency management chief says state will have enough ICU beds and ventilators|date=5 April 2020|work=Sun-Sentinel}}</ref> An Forbes nagbareta na "pakalihis nin 280 milyones na maskara hale sa mga bodega sa palibot kan US binakal kan mga parabakal nin ibang nasyon [sa 30 Marso 2020] asin tinatakan na bayaan an nasyon, sono sa paraputol - asin sa laog nin sarong aldaw," na nagigin dahelan nin grabeng kritikal na kakulangan nin mga masel sa US. Forbes.]<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/daviddisalvo/2020/03/30/i-spent-a-day-in-the-coronavirus-driven-feeding-frenzy-of-n95-mask-sellers-and-buyers-and-this-is-what-i-learned/|title=I Spent A Day In The Coronavirus-Driven Feeding Frenzy Of N95 Mask Sellers And Buyers And This Is What I Learned}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.politico.com/news/2020/03/31/pence-task-force-coronavirus-aid-157806|title=Pence task force freezes coronavirus aid amid backlash}}</ref> Halipot pa an suplay kan mga Mass sa huring kabtang kan Setyembre, walong bulan sa pandemiko. An mga kapangyarihan sa Defense Productions na nakaolang sa kakulangan nin aki dai ginamit sa mahiwas na paagi tanganing dugangan an N95 production, sa ibong nin pagtangis kan mga nagtatrabaho sa healthcare. Defense Productions Act. Dawa pa ngani an 3M nagdakul nin produksyon sa laog nin harong poon 20 milyon abot 95 milyon na maskara lambang bulan, an mga ini nagsasabi "an hinahagad sobra sa sato, asin an enterong industriya, pwedeng magsuplay para sa pighihiling na ngapit."<ref name="septshortage">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/local/news/n-95-shortage-covid/|title=N95 masks save lives. So why are they still hard to get this far into a pandemic?}}</ref> An mga paragibo nin N95 asin iba pang kompanya napiritan na orog na ilaog sa produksyon na maskara sa laog nin harong huli ta an paghaman sa Estados Unidos bakong kapakipakinabang para sa sainda. May mga kompanyang Amerikano na pwedeng maghira nin produksyon temporaryong pagsabat sa pangangaipo nin mga masel pero kadaklan kaini dai pa nagresibi nin anoman na pag'onra sa DPA. An iba nagsadiring boot alagad may mga problema dapit sa katakod kan mga masel asin pagkua nin mga pag'oyon real. 3M asin iba pang paragibo nin N95 an dai naglaog sa ano man na pag - ibaiba sa negosyo tanganing magkaigwa nin intelektuwal na rogaring o dugangan an N95 na produksyon. intelektuwal na rogaring.<ref name="septshortage" /> Itinao ni Trump ki Rear Admiral John Polowczyk an paninimbagan sa mga lohika nin PPE. Sabi ni Polowczyk siya nagtutubod na "mga sistema nin pag-iingat naggigibo nin mga desisyon sa pagmanehar na pwedeng magresulta sa hitsura na mayo pa kitang mga masks, na iyo an harayo sa katotoohan."<ref name="septshortage">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/local/news/n-95-shortage-covid/|title=N95 masks save lives. So why are they still hard to get this far into a pandemic?}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/local/news/n-95-shortage-covid/ "N95 masks save lives. So why are they still hard to get this far into a pandemic?"]. ''The Washington Post''.</cite></ref> Paglaog kan Pebrero 2021, an mga parasubasta nadagdagan na an produksyon alagad kulang na sa pangangaipo. Sinitar kan mga kompanies an mga kahaditan manongod sa kahagadan kan post-pandemic bilang rason sa dai paglaog sa saod. An mga ospital nag - oorog na suplay, alagad minsan sa mga ospital na halangkaw an pagkakuryente, an mga trabahador sa salud malalaoman na magsulot kan saindang mga masel sa laog nin sagkod sa sarong bulan. Padagos na nagigin problema kan mga komerfeit an mga parabakal.<ref>{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/health/2021/02/02/medical-mask-shortage/|title=Why the U.S. still has a shortage of N95 masks - The Washington Post|newspaper=[[The Washington Post]]}}</ref> Kadakul na mga arapodan kan mga eksperto sa salud publiko ginibo nang mataong halangkaw na mga masel arog kan N95s o an katumbas kaini sa heneral na publiko sa mga halangkaw na kamugtakan.<ref>{{Cite news|title=Everyone should be wearing N95 masks now|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/01/26/n95-masks-safest-next-best-options/|newspaper=The Washington Post}}</ref><ref>{{Cite news|title=Perspective {{!}} The government can – and should – send high-quality masks to every American|newspaper=The Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/outlook/2021/02/17/government-send-masks-all-americans/}}</ref> Kan 19 Enero 2022, nabareta an Administrasyon nin Biden na nagpoon nin libreng pagtao nin 400 milyon na N95 maskara sa United States. Biden Administration.<ref name="NYT-20220119">{{Cite news|title=Covid Live Updates: Biden Administration to Issue 400 Million Masks From National Stockpile - The nonsurgical N95 masks will be available free at community health centers and retail pharmacies across the United States.|url=https://www.nytimes.com/live/2022/01/19/world/omicron-covid-vaccine-tests|date=19 January 2022|work=[[The New York Times]]|accessdate=19 January 2022}}</ref> === Germany === Kaamayan kan Abril 2020, an politikong Berlin na si Andreas Geisel nagsahot na sarong bapor na 200,000 N95ng maskarang pigmandohan ini hale sa Amerikanong prodyuser 3M's China classed sa Bangkok, Tailandya asin nalito sa Estados Unidos. 3M nagsabi na mayo sindang pakaaram sa bapor, na sinasabi na "Mayo kaming aram na pagboot hale sa pulis sa Berlin para sa 3M na maskara na hale sa Tsina.." Andreas Geisel. Bangkok. Thailand Pinaindahan kan gobyerno sa US an ano man na kontrata asin sinabi ninda na naggagamit sinda nin angay na mga pinakapaagihan para sa gabos nindang binakal.<ref name="Betschka">{{Cite news|url=https://www.tagesspiegel.de/wissen/usa-fangen-200-000-schutzmasken-ab-berlins-innensenator-spricht-von-moderner-piraterie/25712976.html|title=Berlins Innensenator spricht von 'moderner Piraterie'|date=3 April 2020|work=[[Der Tagesspiegel]]}}</ref><ref>{{Cite news|title=Schutzmasken konfisziert? Schwere Vorwürfe aus Berlin: Jetzt reagiert das Weiße Haus|work=[[t-online.de]]|date=4 April 2020|url=https://www.t-online.de/nachrichten/ausland/id_87648648/coronavirus-mundschutz-konfisziert-usa-reagiert-auf-vorwuerfe-aus-berlin.html}}</ref> An mga pulis sa Berlin kan huri nagpatunay na an bapor dai dinakop kan mga autoridad sa US. [nangangaipo nin toltolan].] An kapahayagan na ini nagsabrit sa oposisyon kan Berlin, na an lider kan CDU parlamentor na si Burkard Dereger pigsahotan si Geisel nin "deliberamenteng nakakadaya sa mga Berlin" tanganing "maantos an sadiring kadaihan kaini sa pagkua nin nagpoprotehir na kagamitan.." CDU. An eksperto sa interior kan FDP na si Marcel Luthe nagkritika man ki Geisel. FDP<ref>{{Cite news|url=https://translate.google.com/translate?hl=&sl=auto&tl=en&u=https%3A%2F%2Fwww.tagesspiegel.de%2Fberlin%2F200-000-atemschutzmasken-doch-nicht-konfisziert-lieferung-fuer-berliner-polizei-wurde-in-thailand-zu-besserem-preis-aufgekauft%2F25715448.html&sandbox=1|title=200,000 respirators not confiscated: Delivery for Berlin police was bought in Thailand at a better price|date=4 April 2020|work=[[Der Tagesspiegel]]}}</ref> An Politico Europa nagbareta na "an mga Berlin nagkukua nin pahina na direkta hale sa libro nin drama sa Trump asin dai tinotogotan an mga katunayan na magkaigwa nin marahay na estorya.." Politico Europa<ref>{{Cite news|url=https://www.politico.eu/article/berlin-lets-mask-slip-on-feelings-for-trumps-america/|title=Berlin lets mask slip on feelings for Trump's America|date=10 April 2020|work=[[Politico Europe]]}}</ref> An Guinobatan nagbareta man na "mayo nin solidong patotoo na si Trump [ni arin man na ibang opisyal sa Amerika] nag - oyon sa heist [German].." An Guardian.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/us-news/2020/apr/12/us-global-reputation-rock-bottom-donald-trump-coronavirus|title=US's global reputation hits rock-bottom over Trump's coronavirus response|date=12 April 2020|work=[[The Guardian]]}}</ref> An mga siudadanong Aleman nagdesisyon na magkontribwir sa pagresolber sa krisis sa suplay paagi sa paggibo kan sadiri nindang mga masel asin iba pang klase nin PPE na garo mga kalasag nin lalauogon na nagtao nin dugang na proteksion sa mga maskara; An pinakadakulang grupo nin mga kaggibo may sokol na 6,800 indibiduwal, na sa kabilogan naggigibo nin labing 100,000 na pidaso nin nagpoprotehir na kagamitan. === Canada === Mantang padakol nang padakol na nasyon an naglilimitar sa pag - eksportar nin mga maskarang N95, ipinaisi ni Novo Tixtiles sa British Columbia an mga plano na magpoon na magprodusir nin mga maskarang N95 sa Canada. An AMD Medical sa Quebec iyo na an mayor na kompanya sa Camarines Sur na nagpoprodusir nin N95s, alagad an Tsina, Pransia, an Republika nin Tsina (Taiwan) asin an Estados Unidos gabos pinagbawalan na mag - eksportar nin mga kasangkapan medikal, na binangâ an mga pabrika nin Medisina duman sa pag - eksportar kan mga masel pasiring sa Canada. Quebec. Taiwan. Pagkatapos, tinawan kan Gobyerno nin Canada nin 10-taon na kontrata sa Medisina an sarong pabrika tanganing makagibo nin mga maskara sa Montreal. == industriya nin Mask == === Pag - imbento === [[Ladawan:02.05_總統訪視「台灣康匠製造公司」_(49491845167).jpg|thumb|Masks na pinoprodusir sa Taiwan. ]] [[Ladawan:La_reapertura_de_la_frontera_entre_España_y_Portugal,_Badajoz_y_Elvas,_miércoles_1_de_julio_de_2020_(10).png|wala|thumb|An mga namamayo sa estado asin gobyerno kan Portugal asin Espanya may sulot na mga masel sa panahon nin opisyal na seremonya sa Hulyo 2020.]] == Kompuesto nin mga nasyon asin teritoryo == [[Ladawan:Mask_laws_around_the_world.svg|thumb|Mga ley sa bangko sa bilog na kinaban kaidtong 19 Disyembre 2020]] {| class="wikitable sortable mw-collapsible" style="float: right; clear: right" |+% kan populasyon na sulot an mga masel sa publiko, kan nasyon/territory (arog kan 9 Agosto 2020). Sarong tamboan an artikulong ini. !Nasyon/territyo !% |- |{{Flagicon|Singapore}} [[COBID-19 pandemiko sa Singapore |Singapore]] |92 |- |{{Flagicon|Spain}} [[COBID-19 pandemiko sa España |Spain]] |90 |- |{{Flagicon|Thailand}} [[COVID-19 pandemic sa Thailand |Thailand]] |88 |- |{{Flagicon|Hong Kong}} [[COBID-19 pandemiko sa Hong Kong |Hong Kong]] |86 |- |{{Flagicon|Japan}} [[COBID-19 pandemiko sa Hapon |Japan]] |86 |- |{{Flagicon|Malaysia}} [[COVID-19 pandemic sa Malaysia |Malaysia]] |85 |- |{{Flagicon|Indonesia}} [[COVID-19 pandemiko sa Indonesya |Indonesia]] |85 |- |{{Flagicon|Philippines}} [[COBID-19 pandemika sa Filipinas |Philippines]] |84 |- |{{Flagicon|France}} [[COBID-19 pandemiko sa Pransia |France]] |83 |- |{{Flagicon|India}} [[COVID-19 pandemiko sa India |India]] |82 |- |{{Flagicon|Italy}} [[COVID-19 pandemiko sa Italia |Italy]] |81 |- |{{Flagicon|China}} [[COBID-19 pandemiko sa kontinenteng Tsina |China]] |80 |- |{{Flagicon|Taiwan}} [[COBID-19 pandemiko sa Taiwan |Taiwan]] |80 |- |{{Flagicon|Vietnam}} [[COVID-19 pandemic sa Vietnam |Vietnam]] |79 |- |{{Flagicon|UAE}} [[COBID-19 pandemiko sa United Arab Emirates |United Arab Emirates]] |79 |- |{{Flagicon|UK}} [[COVID-19 na epidemya sa United Kingdom |United Kingdom]] |75 |- |{{Flagicon|US}} [[Mga maskara sa pag - ayuno durante kan COVID-19 pandemiko sa Estados Unidos |United States]] |75 |- |{{Flagicon|Canada}} [[COBID-19 pandemika sa Canada |Canada]] |74 |- |{{Flagicon|Saudi Arabia}} [[COBID-19 pandemika sa Saudi Arabia |Saudi Arabia]] |71 |- |{{Flagicon|Mexico}} [[COBID-19 pandemiko sa Mejico |Mexico]] |67 |- |{{Flagicon|Germany}} [[COBID-19 pandemiko sa Alemania |Germany]] |65 |- |{{Flagicon|Australia}} [[COBID-19 pandemiko sa Australia |Australia]] |41 |- |{{Flagicon|Poland}} [[COBID-19 pandemiko sa Polandia |Poland]] |23 |- |{{Flagicon|Greece}} [[COBID-19 pandemiko sa Grecia |Greece]] |19 |- |{{Flagicon|Russia}} [[COBID-19 pandemiko sa Rusya |Russia]] |10 |- |{{Flagicon|Egypt}} [[KOVID-19 na epidemya sa Egipto |Egypt]] |8 |- |{{Flagicon|Finland}} [[COBID-19 pandemiko sa Finlandia |Finland]] |7 |- |{{Flagicon|Sweden}} [[COVID-19 pandemya sa Sweden |Sweden]] |6 |- |{{Flagicon|Norway}} [[COBID-19 pandemiko sa Norway |Norway]] |5 |- |{{Flagicon|Denmark}} [[COBID-19 pandemiko sa Denmark |Denmark]] |4 |} == Hilingon pa == * Mga maskara sa pag - ayuno durante kan COVID-19 pandemiko sa Estados Unidos == Reperensya == {{Reflist|group=lower-alpha}} [[Kategorya:Pages with unreviewed translations]] <references />{{Poon}} 2tvdy8thnfo8lhidfheg06u3l187u3m 234155 234154 2022-08-22T12:36:35Z Ralffralff 14987 Ralffralff pinagbalyo an pahina [[Face masks durante kan COVID-19 pandemic]] pasiring sa [[Mga face mask durante kan pandemya nin COVID-19]] wikitext text/x-wiki [[Ladawan:Facemask2022.jpg|thumb|Mga naka face mask na tawo]] Durante kan COVID-19 pandemic, napapaatubang sa mga maskara, arog baga kan mga masks sa operasyon asin maskarang tela, an ginagamit na pamkontrol sa publiko asin personal na salud tumang sa paglakop kan SARS-CoV-2. COVID-19 panic surgican SARS-CoV-2. Sa komunidad asin mga kamugtakan sa salud, an paggamit ninda bilang gikanan nin pagkontrol sa limitasyon kan virus asin siring man para sa personal na proteksion tanganing malikayan an impeksio source pagkontrol.<ref name="AR2021">{{Cite journal|title=Fluid Dynamics of Respiratory Infectious Diseases|journal=Annual Review of Biomedical Engineering|volume=23|issue=1|pages=547–577|date=July 2021|pmid=34255991|doi=10.1146/annurev-bioeng-111820-025044}}</ref> Tamang sulot an mga masel kapwa sa limitasyon kan mga turo sa paghangos asin aerosol na pinapalakop nin mga indibiduwal na may helang asin nagtatabang na maprotehiran an marahay na salud na mga indibiduwal sa impeksiyon respiratortoryo.<ref name="interplay">{{Cite journal|title=Examining the interplay between face mask usage, asymptomatic transmission, and social distancing on the spread of COVID-19|date=6 August 2021|volume=11|journal=[[Scientific Reports]]|doi=10.1038/s41598-021-94960-5}}</ref> An Populasyon-ribong maskarang epektibo sa paghira kan transporasyon kan COVID-19.<ref>{{Cite journal|title=Effectiveness of public health measures in reducing the incidence of covid-19, SARS-CoV-2 transmission, and covid-19 mortality: systematic review and meta-analysis|url=https://www.bmj.com/content/375/bmj-2021-068302|date=18 November 2021}}</ref><ref>[https://www.forbes.com/sites/johndrake/2022/02/04/the-real-world-effectiveness-of-face-masks-against-covid-19/?sh=3fafe651d085 The Real-World Effectiveness Of Face Masks Against Covid-19] by John Drake, director of the Center for the Ecology of Infectious Diseases at the University of Georgia</ref><ref>[https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/science/science-briefs/masking-science-sars-cov2.html Science Brief: Community Use of Masks to Control the Spread of SARS-CoV-2] ''Experimental and epidemiologic data support community masking to reduce the spread of SARS-CoV-2, including alpha and delta variants, among adults and children. [...] Mask use has been found to be safe and is not associated with clinically significant impacts on respiration or gas exchange under most circumstances, except for intense exercise. The limited available data indicate no clear evidence that masking impairs emotional or language development in children.'' ''[I]n combination with other contextual cues, masks are unlikely to produce serious impairments of children’s social interactions. A study of 2-year-old children concluded that they were able to recognize familiar words presented without a mask and when hearing words through opaque masks. Among children with autism spectrum disorders (ASD), interventions including positive reinforcement and coaching caregivers to teach mask wearing have improved participants’ ability to wear a face mask. These findings suggest that even children who may have difficulty wearing a mask can do so effectively through targeted interventions.''</ref> An mga Masko nag - efficacy, kaiba an N95 asin surgikal na mga maskara na nagpapaluwas nin mga maskarang tela, na mas lakop huli sa kakulangan nin kuwarta,[7] alagad minsan an mga maskarang tela, na may pagkakibang nin tela asin maskara, nagtatao sa mga nagsusulot nin substantial na proteksion sa mga parti na may koneksion sa COVID-19.[2] Sa mga retrato na makukuang tela, na may dobleng kotton, mestisong mga maskara, asin kotton flantel na ginigibo sa pinakamarahay asin epektibong pag - oswag sa mga pag - adal sa pankagabsan na paagi, an mga pag - estudyar sa mga pag - adal na may koneksion sa moral.<ref name="lan-chu">{{Cite journal|title=Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis|date=June 2020}}</ref> An mga mask ginamit na marhay sa bilog na kinaban. Kan Marso 2021, kinakarkulong 129 bilyon na lalawgon an ginagamit kada bulan. == Mga Silo nin mga masks ==   Sa COVID-19ng pandemiko, irinerekomendar kan mga gobyerno an paggamit nin mga maskarang lalawgon tanganing malikayan an transporasyon kan COVID-19 sa mga tawong may helang. An mga masitas na may plorera dai irinerekomendar huli ta pinaluluwas ninda an panluwas na hinangos kan nagsusulot kaiyan, asin an naulakitan na nagsusulot ipapaabot an mga virus paagi sa valve. An ikaduwang katuyohan kan mga masel sa lalawgon iyo na maprotehiran an lambang nagsusulot sa mga palibot na pwedeng makaolakit kaini, na pwedeng gibohon kan dakul na modelo nin masel.<ref>{{Cite journal|author=Center for Devices and Radiological Health|date=2021-09-15|title=N95 Respirators, Surgical Masks, Face Masks, and Barrier Face Coverings|url=https://www.fda.gov/medical-devices/personal-protective-equipment-infection-control/n95-respirators-surgical-masks-face-masks-and-barrier-face-coverings|journal=FDA}}</ref> Sa pag - oltanan kan laen - laen na klase nin masel na irinerekomendar sa bilog na COVID-19ng epidemya, na mas halangkaw o mas hababang an epekto, posibleng kaiba iyan: [nangangaipo nin toltolan] Sarong tamboan an artikulong ini. * Mga maskarang tela * Mga masks sa sur (medikal na masel). surikal na masks. * An nakokonektar na mga maskara, na ibinibilang na mga respirator, na may mga certipikasyon arog kan N95 asin N99, asin FFP. fr-cover na mga maskara. certations. N95. FP. * Nagtatarantang mga respirator na may mga certipikasyon arog kan N95 asin N99, asin FFP. pagsali sa mga respirator. certipikasyon. N95. FP. * An iba pang respirator, kaiba an rastomeric respirator, na an nagkapira kaiyan puede man na ibilang na nagkikilyab na mga maskara. elastomeric respirators. Igwa nin iba pang klase nin personal na nagpoprotehir na kagamitan (PPE), arog kan mga kalasag asin golging medikal, na kun beses ginagamit kadungan nin mga maskara nin lalauogon alagad dai irinerekomendar bilang kasalida. personal probendic gamit. An iba pang klaseng PPE kaiba an mga glove, aprons, gaha, shoe cover asin pantakop sa buhok. Nagkaigwa nin mga kakulangan nin masel, na nagbunga kan paggamit nin daing labot na mga maskara, na mas grabe an ginigibo. <ref>{{Cite journal|title=Global risk to the community and clinical setting: Flocking of fake masks and protective gears during the COVID-19 pandemic|journal=American Journal of Infection Control|volume=48|issue=8|pages=964–965|date=August 2020|pmid=32405127|pmc=7219383|doi=10.1016/j.ajic.2020.05.008}}</ref> === Mga masks na tela === [[Ladawan:Twoclothfacemasks101.jpeg|wala|thumb|Mga maskarang tela]] An tela na natubang maskara sa nguso asin dungo asin gibo sa ordinaryong mga tela arog kan gapas. An mga masitas nagkakalaenlaen na marhay sa pagigin epektibo, depende sa mga bagay na arog baga kan materyal, tama asin tatak, asin bilang nin mga suon. An mga ini parati bakong gayong epektibo sa pagsangat kisa sa mga masel sa operasyon asin mas dikit an proteksion.<ref>{{Cite journal|date=2021|title=Filtration Performance of Layering Masks and Face Coverings and the Reusability of Cotton Masks after Repeated Washing and Drying|url=https://aaqr.org/articles/aaqr-21-05-oa-0117}}</ref><ref name="Filtration Efficiencies of Nanoscal">{{Cite journal|title=Filtration Efficiencies of Nanoscale Aerosol by Cloth Mask Materials Used to Slow the Spread of SARS-CoV-2|date=July 2020}}</ref> Bakong arog nin nakakahaleng mga maskara, mayo nin hinahagad na mga pamantayan para sa mga maskara nin tela.<ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|date=May 2020}}</ref> Naaraman nin sarong 2020 na pag - adal na an sarong maskara nin tela mas marahay kisa sa mayo, alagad bakong arog karahay nin sarong malumhok na pantahob sa elektrisidad para sa nagpoprotehir na mga trabahador sa healthcare mantang pinoanimar an pagbolong sa sarong pasyente na artipisyal an pagkaulakit. <ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|date=May 2020}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGarcia_GodoyJonesAndersonFisher2020">Garcia Godoy LR, Jones AE, Anderson TN, Fisher CL, Seeley KM, Beeson EA, et&nbsp;al. (May 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 "Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review"]. ''BMJ Global Health''. '''5''' (5): e002553. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1136/bmjgh-2020-002553|10.1136/bmjgh-2020-002553]]. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 7228486]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32371574 32371574].</cite></ref> An pagsiyasat sa komun na makukuang mga tela na ginagamit sa mga masel sa tela nadukayan na an mga masel sa tela pwedeng magtao nin dakulang proteksyon laban sa pagtransasyon kan mga partikulasyon sa aroalsang hiwas, na may orog na ginigibo sa balyo kan nanoscale asin mikroscale kun mga masel nag'uusar kapwa mekanikal asin elektrostik-based filtriation, alagad an pagle huli sa salang gamit pwedeng magratak.<ref name="pmid32329337">{{Cite journal|title=Aerosol Filtration Efficiency of Common Fabrics Used in Respiratory Cloth Masks|date=May 2020}}</ref> An pagrepaso sa makukuang pagsiyasat na ipinublikar kan Enero 2021 nagkonklusyon na an mga maskara nin tela dai ibinibilang na igo tanganing protehiran an mga doktor sa helang sa klinika.<ref>{{Cite journal|title=The Potential for Cloth Masks to Protect Health Care Clinicians From SARS-CoV-2: A Rapid Review|date=2021-01-01}}</ref> Ang 2013 pag-adal igwa nin mga boluntaryo na nakasulot nin mga maskarang gibo ninda sa gapas T-shirt, kasunod kan dalagan nin estandarteng takod sa likod kan payo na surgikal na masel, asin nakua an bilang nin mikrospikong mga partikula na nag-iinog sa laog kan mga maskarang pankomehimo doble kan sa komersyal na mga masel.<ref>{{Cite journal|title=Testing the efficacy of homemade masks: would they protect in an influenza pandemic?|date=August 2013}}</ref> An pag - inom nin mga maskarang gibo sa harong nagsubli man nin sarong media na may promedyong tolong doble kan dakol na mikroorganismo bilang komersial na mga maskara. median. Alagad nanompongan kan saro pang 2020 na pag - adal na an mga masel na gibo sa kisiera duwang suon nin telang T-shirt puwedeng magin siring kamapagprotehir tumang sa mga turo nin virus siring sa mga masks sa medisina, asin siring sa paghangos.<ref name="pmid32835043">{{Cite journal|title=Performance of fabrics for home-made masks against the spread of COVID-19 through droplets: A quantitative mechanistic study|date=October 2020}}</ref> [[Ladawan:How_to_wear_a_non-medical_fabric_mask_safely_-_Do's_&_Don'ts.png|too|thumb|An World Health Organization infile sa kun paano magsulot nin sarong metal na daing-garo.]] An 2020 na katakin na sumaryo kan ipinublikar na mga babasahon dapit sa mga kakayahan nin tela asin mga masks sa tela nagrerekomendar nin duwa sa apat na suon nin kaplanodohan-dagat na gapas o flanel na kisuerra 100 na giso kada laog.<ref name="pmid33012350">{{Cite journal|title=Forgotten Technology in the COVID-19 Pandemic: Filtration Properties of Cloth and Cloth Masks-A Narrative Review|journal=Mayo Clinic Proceedings|volume=95|issue=10|pages=2204–2224|date=October 2020|pmid=33012350|pmc=7834536|doi=10.1016/j.mayocp.2020.07.020}}</ref> Igwa nin hanapbuhay igdi ta orog na nadadagdagan an bilang kan mga lapay an pagkagamiaw kan materyal alagad nag'uina nin paghangos. Kan Mayo 2020, mayong pag-aadal sa pagdesinyo asin pagsusisa kan mga maskarang tela.<ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|date=May 2020}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGarcia_GodoyJonesAndersonFisher2020">Garcia Godoy LR, Jones AE, Anderson TN, Fisher CL, Seeley KM, Beeson EA, et&nbsp;al. (May 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 "Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review"]. ''BMJ Global Health''. '''5''' (5): e002553. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1136/bmjgh-2020-002553|10.1136/bmjgh-2020-002553]]. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 7228486]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32371574 32371574].</cite></ref> Irinerekomendar kan CD an paghale nin maskara paagi sa pagkapot sana kan mga loob o kurbata sa talinga, direktang pagbugtak kaiyan sa sarong makina sa paglaba, asin tolos - tolos na paghanaw nin kamot sa sabon asin tubig sa kisuerra duwang polong segundo. An malipot na tubig ibinibilang na epektibo bilang mainit na tubig para sa pagkaraot. An CD nagrerekomendar man nin paglabag kamot bago ikaag an masks asin otro pakadukay kaini. === Surgical na masks === [[Ladawan:How_to_a_wear_medical_mask_safely_-_Do's_&_Don'ts.png|wala|thumb|An World Health Organization nagpapatunay kun paano magbubugtak nin maskara sa medisina na ligtas]] An sarong nakakaulakit na maskara sarong malaswa, nakakadisposisyon na maskara na nagbubunga nin pisikal na olang na nagseseparar kan ngoso asin dungo kan nagsusulot sa potensial na mga ati sa pinakaharaning palibot. Kun isinusulot nin tama, an sarong nakakasurok na maskara sinadya tanganing makatabang na olangon an darakulang turo nin dagat, lutaban, ssikur, o splakter na puedeng igwa nin mga virus asin bakterya, na dai maabot an ngoso asin dungo kan nagsusulot. An mga masks sa palibot tibaad makatabang man na mainaan an pagkalantad sa iba sa saliva asin respiratoryo. saliva. Mga masks na ginigibo sa iba-ibang pamantayan sa iba-ibang parte kan kinaban may iba-ibang hiwas nin mga partila na saindang kina'ban. Halimbawa, an Republika nin Tsina tinatahoban an duwang klase nin siring na mga masel: Mga nagsosolo-solong masel sa medisina (Chinese estandarteng YY/T 099) asin surgikal na mga masel (YY 469). An mga huri hinahagadan na magsangat nin bacteria-sibilisadong mga partikula (BFE 95%) asin nagkapirang virus-sweltong mga partikula (PFE 30%), mantang an mga naenot obligado sanang magsangat nin bacteria-siling particle. BFE<ref name="YY0469">[https://max.book118.com/html/2020/0409/8133012113002105.shtm 中华人民共和国医药行业标准：YY 0469–2011 医用外科口罩（Surgical mask）] (in Chinese)</ref><ref name="YY0969">[https://max.book118.com/html/2018/0406/160266636.shtm 中华人民共和国医药行业标准：YY/T 0969–2013 一次性使用医用口罩（Single-use medical face mask）] (in Chinese)</ref> ==== Mga Modyasyon ==== An saro pang klase nin pagliliwat iyo an katuyohan na pakarhayon an kaginhawahan kan mga nagsusulot kaiyan. Sa amay na panahon kan pandemiko, an mga trabahador sa healthcare inoobligar na padagos na magsulot nin mga masks sa operasyon sa laog nin 12 o labi pang oras kada aldaw. Ini an nagkawsa sa talinga kan mga masks na makaratak sa likod kan saindang talinga. An enot na mga paradamot, plastik na mga pansoksok asin kuko na naglilibot sa payo kan nagsusulot, inimbento tanganing parayoon an talinga sa talinga kan nagsusulot. E. Puwede sindang hagadan paagi sa paggamit nin 3D na pag - imprenta. 3D na pag - imprenta.<ref>{{Cite book|url=https://opensourcemedicalsupplies.org/wp-content/uploads/2021/01/Design-Make-Protect_21.01.27.pdf|title=Design, Make, Protect: A report on the Open Source Maker and Manufacturer Response to the COVID-19 PPE Crisis|vauthors=Cavalcanti G, Cocciole C, Cole C, Forgues A, Jaqua V, Jones-Davis D, Merlo S|date=2021|publisher=Open Source Medical Supplies & Nation of Makers|pages=22, 46|access-date=17 June 2021}}</ref> === Naggagrabeng mga respirator === [[Ladawan:3M_N95_Particulate_Respirator.JPG|wala|thumb|N95 maskara]] An sarong masks na N95 sarong partikular na aatubange-filtering respirator na nakasabat sa N95 efillration na nag - aakto sa US National Institute para sa Occupational Safety asin Salud, na an boot sabihon mga awat kaiyan kisuerra 95 porsiento kan mga partision sa aire, mantang bakong kontra sa lana arog kan P95. N95 maskara. Ini an pinakakomun na panhuring pankabtang na respirator. Iyan halimbawa nin mekanikal na fiilter respirator, na nagtatao nin proteksion tumang sa mga partikulasyon, alagad bakong mga gas o alisngaw. mechanical filter respirator. partiulates. vapors. Arog kan tahaw na suon nin surgikal na mga masks, an artistang N95 gibo sa apat na suon nin natutunaw na daing laog na telang polypropylene.<ref name="Naveed">{{Cite journal|title=Controversies regarding mask usage in ophthalmic units in the United Kingdom during the COVID-19 pandemic|date=July 2020}}</ref><ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|date=May 2020}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGarcia_GodoyJonesAndersonFisher2020">Garcia Godoy LR, Jones AE, Anderson TN, Fisher CL, Seeley KM, Beeson EA, et&nbsp;al. (May 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 "Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review"]. ''BMJ Global Health''. '''5''' (5): e002553. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1136/bmjgh-2020-002553|10.1136/bmjgh-2020-002553]]. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 7228486]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32371574 32371574].</cite></ref><ref name="VOADeliver">{{Cite news|url=https://www.voanews.com/science-health/coronavirus-outbreak/world-depends-china-face-masks-can-country-deliver|title=World Depends on China for Face Masks But Can Country Deliver?|date=19 March 2020}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2020/03/16/814929294/covid-19-has-caused-a-shortage-of-face-masks-but-theyre-surprisingly-hard-to-mak|title=COVID-19 Has Caused A Shortage Of Face Masks. But They're Surprisingly Hard To Make|date=16 March 2020}}</ref>] An magkaabay na lalawgon maskarang ginagamit sa Unyon Europeo iyo an FFP2 respirator. European Union. FP2 respirator. An matagas na mga maskarang elektrilya arog kan N95 asin FFP dapat na angay sa lalauogon na magtao nin lubos na proteksion. An daing kontrol na mga naggagamit parateng nagkakaigwa nin rasonableng angay, alagad mayo pang saro sa apat an nagigin sangkap na angay. Sa siring, an pagbalo sa lobong pamantayan. Sarong linya nin petroleum jelly sa gilid kan masks an ipinahiling tanganing mabawasan an pagdukot sa tarom sa mga pag - eksamin gamit an mga mannequin na nagmuhangos. petroleum jelly. mannequin t.<ref name="source">{{Cite journal|title=Respiratory source control using a surgical mask: An in vitro study|journal=Journal of Occupational and Environmental Hygiene|volume=13|issue=7|pages=569–576|date=July 2016|pmid=26225807|pmc=4873718|doi=10.1080/15459624.2015.1043050}}</ref><ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|journal=BMJ Global Health|volume=5|issue=5|pages=e002553|date=May 2020|pmid=32371574|pmc=7228486|doi=10.1136/bmjgh-2020-002553}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGarcia_GodoyJonesAndersonFisher2020">Garcia Godoy LR, Jones AE, Anderson TN, Fisher CL, Seeley KM, Beeson EA, et&nbsp;al. (May 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 "Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review"]. ''BMJ Global Health''. '''5''' (5): e002553. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1136/bmjgh-2020-002553|10.1136/bmjgh-2020-002553]]. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 7228486]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32371574 32371574].</cite></ref><ref name="source" /> An ibang B95 seryeng respirator, orog na idtong tuyong gamit sa industriya, may exlasyon na nag'ulak ngane mapakarhay an ranga, ginigibong mas pasil asin nakakapula an paglehe dapit sa ekstalasyon asin pag'isog nin mga baso. Alagad an mga parabawing idto bakong masasarigan para sa pagkontrol kan mga tawong may helang (sa maluyang kontrol) sa pabalikbalik na mga helang na arog kan COVID-19, huli ta inulakitan an mga naggagamit (simplomtomatiko o bako) ipapaabot an virus sa iba paagi sa valve. Durante kan COVID-19 na pandemiko, nagkaigwa nin mga kakulangan nin nakauldot na mga respirato, asin kaipuhan na gamiton iyan sa halawig na mga panahon, asin/o dai naano asin naotro. Kan panahon na idto, an mga autoridad sa salud kan publiko nagpaluwas nin mga giya kun paano ililigtas, pagkadiskontento asin mga maskara, mantang rinaot nin nagkapirang paagi nin dai pagkakaoyon an saindang tibay sa pag - olang. An nagkapirang ospital nag - iikit nin mga maskara bilang pag - iingat, asin an nagkapira kinaipuhan na sagomon asin gumamit giraray nin mga maskara.<ref>{{Cite news|title=Researchers looking at innovative ways to sterilize single-use masks|date=10 April 2020}}</ref> === Napapaatubang sa mga kalasag asin proteksion nin mata === [[Ladawan:200323-Z-NI803-0964.jpg|thumb|An sarong nagtatrabaho sa medisina na nakasulot nin kalasag sa ibang personal na protehidong kasangkapan sa COVID-19 na lugar nin pag - eksamin.]] Dai irinerekomendar kan US Centers for Disease Control and Prevention (CDC) an paggamit kan mga kalasag nin lalawgon bilang kasalihid nin mga maskara tanganing makatabang na luway - luway na maglakop an COVID-19. Center for Disease Control and Prevention Sa sarong pag-adal ni Lindsley et al. (7 January 2021) na binayaod kan National Institute for Occupational Safety and Health, kabtang kan CDC, may mga kalasag na nakua tanganing olangon an pipira sanang kasangkapan na pankontrol sa saradit na aparato na arog baga kan mga maskara sa tela, mga maskara sa prosedimiento, asin N95 respiratador - nagpaparisa na an mga kalasag bakong gayong epektibo bilang mga instrumento sa pagkontrol para sa saradit na resiryo asin na an pagtahob mas epektibo kisa sa mga aparato sa pagkontrol sa komunidad. Sa makasising na repaso, an Diosoy et al. (5 Mayo 2020) na sinasabi na napapaatubang sa mga kalasag an ginagamit para sa proteksion sa lanob tumang sa daing sala asin daing pakundangan na pag - ati, alagad dai maninigong gamiton bilang pangenot na proteksion tumang sa helang sa paghangos huli sa kadaihan nin tatak na periferal imbes na bilang reglamento sa iba pang proteksion sa lalauogon. Sarong tamboan an artikulong ini.<ref name="scoping">{{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|journal=BMJ Global Health|volume=5|issue=5|pages=e002553|date=May 2020|pmid=32371574|pmc=7228486|doi=10.1136/bmjgh-2020-002553}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGarcia_GodoyJonesAndersonFisher2020">Garcia Godoy LR, Jones AE, Anderson TN, Fisher CL, Seeley KM, Beeson EA, et&nbsp;al. (May 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 "Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review"]. ''BMJ Global Health''. '''5''' (5): e002553. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1136/bmjgh-2020-002553|10.1136/bmjgh-2020-002553]]. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7228486 7228486]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32371574 32371574].</cite></ref> Sinda nagkomento na an atubangan nin mga kalasag ginamit na siring kaini kasabay kan mga maskarang medikal-grade durante kan COVID-19 na pandemiko.<ref name="scoping" /> Nagsirbe sinda nin salng pag-adal ni Lindsley et al. (2014) na kun saen pigpapahiling an mga kalasag tanganing mainaan an peligro nin pagkalantad kanilay abot sa 95% kasunod tolos kan produksyon nin aerosol, alagad an proteksyon pinadikit nin mas sadit na aerosol na mga particle asin padagos na mga air containsions sa palibot kan mga gilid.<ref>{{Cite journal|title=Efficacy of face shields against cough aerosol droplets from a cough simulator|journal=Journal of Occupational and Environmental Hygiene|volume=11|issue=8|pages=509–518|date=3 August 2014|pmid=24467190|pmc=4734356|doi=10.1080/15459624.2013.877591}} Cited in {{Cite journal|title=Facial protection for healthcare workers during pandemics: a scoping review|journal=BMJ Global Health|volume=5|issue=5|pages=e002553|date=May 2020|pmid=32371574|pmc=7228486|doi=10.1136/bmjgh-2020-002553}}</ref> An sistematikong pagrepaso kan mga pag-adal sa obserbasyon sa transporasyon nin coronaviruses, na pigtanggap kan World Health Organization na napoprotektaran an mata kaiba an mga kalasag sa lalawgon kaayon sa bakong gayong impeksyon (mga katakod na ratio 0.22; 95% kompiansa sa pag - oltanan nin 0·12 sagkod 0·39), alagad an ebidensia orog na nagin bakong segurado.<ref name="lan-chu">{{Cite journal|title=Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis|journal=Lancet|volume=395|issue=10242|pages=1973–1987|date=June 2020|pmid=32497510|pmc=7263814|doi=10.1016/S0140-6736(20)31142-9}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChuAklDudaSolo2020">Chu DK, Akl EA, Duda S, Solo K, Yaacoub S, Schünemann HJ (June 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7263814 "Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis"]. ''Lancet''. '''395''' (10242): 1973–1987. [[Doi (idenifier) |doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1016/S0140-6736(20)31142-9|10.1016/S0140-6736(20)31142-9]]</span>. [[PMC (idenifier) |PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7263814 7263814]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32497510 32497510].</cite></ref> === Mga respirator sa Elastomeriko === [[Ladawan:Сырчин45.jpg|too|thumb|Mga Surgeon na nakasulot nin kompletong respiratomeric respirator mantang naggigibo nin tracheostomy sa sarong COVID-19 na pasyente sa Russia tracheostomy.]] An mga respirator sa Elastomerikong gamit an pagprotektar na binibilog nin higot na kabangang-aki o pano-bilog na respirator na may magkaribay na mga awat arog kan cartridge filters.<ref name="elastomeric" /> Nagtatao an mga ini nin alternatibong respiratoryo proteksyon sa pagsangat nin mga respirato arog kan N95 masel. An nagkapirang trabahador sa salud ginamit iyan durante nin mga panahon nin kakulangan nin suplay na bunga kan pandemiko, ta puede sindang idagos giraray sa halawig na panahon sa mga kamugtakan sa salud.<ref name="chi-ela">{{Cite journal|title=Elastomeric respirators are safer and more sustainable alternatives to disposable N95 masks during the coronavirus outbreak|date=July 2020}}</ref> Alagad, an kadaklan sa mga respirator sa elastomeric igwang daing-patod na paratinda na iyo an matogot sa virus na maglakop sa nagsusulot.<ref name="chi-ela" /> Para sa COVID-19ng simbag kun haralipot an mga suplay, an US CDC nagsasabi na an mga estratehiya sa pagkonsentrasyon asin krisis maninigong sunodon: An kada resplikadong respirator pinapaluwas para sa eksklusibong paggamit nin sarong indibiduwal na parasustento sa salud alagad dapat na linigan asin itapok nin parate siring sa kinakaipuhan tanganing magdanay na daing pakinabang asin nasa toltol na kamugtakan. Kun mayo nin ibang pagpipilian apuera sa pagkaigwa nin respirator sa pag - oltanan nin mga parasustento sa salud, an respirator kaipuhan na linigan asin pakaraoton bago iyan isulot nin ibang indibiduwal. An mga Filipina (apuera sa mga klase na dai man pigproteksiyon) puwedeng gamiton sa halawig na peryodo, pero an aliter na istaran nin mga tipo nin cartridge dapat na maribong pagkatapos kan kada pasyenteng interaksion. === Pinirit na mga respirator sa duros === An sarong matibayon na respirator sa duros (PAPR) sarong personal na pangprotehir na gamit na kun saen an sarong aparato na may filter asin imahe nagbubunga nin hustong gayong duros pasiring sa headpiece asin positibong panluwas na duros hale sa headpiece.<ref name="how-agp">{{Cite journal|title=High-Risk Aerosol-Generating Procedures in COVID-19: Respiratory Protective Equipment Considerations|journal=Otolaryngology–Head and Neck Surgery|volume=163|issue=1|pages=98–103|date=July 2020|pmid=32396451|doi=10.1177/0194599820927335}}</ref> Igwa nin mas dakula na peligro para sa mga nagtatrabaho sa healthcare na mabuyagyag sa SARS-CoV-2 kun sinda nagkokondukta nin mga prosedimientong aerosol-generting sa COVID-19 na mga pasyente, na iyo an rason kun taano ta an siring na mga situwasyon tibaad mangaipo nin dagdag na personal na pamprotehir na kagamitan (i.e., mas halangkaw kisa N95) siring baga sa PAPRs for healthcare worker. aerosol-generting na mga prosedimiento.<ref name="how-agp">{{Cite journal|title=High-Risk Aerosol-Generating Procedures in COVID-19: Respiratory Protective Equipment Considerations|date=July 2020}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHoward2020">Howard BE (July 2020). [[doi:10.1177/0194599820927335|"High-Risk Aerosol-Generating Procedures in COVID-19: Respiratory Protective Equipment Considerations"]]. ''Otolaryngology–Head and Neck Surgery''. '''163''' (1): 98–103. [[Doi (idenifier) |doi]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[[doi:10.1177/0194599820927335|10.1177/0194599820927335]]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32396451 32396451].</cite></ref><ref>{{Cite journal|title=Aerosol-generating otolaryngology procedures and the need for enhanced PPE during the COVID-19 pandemic: a literature review|date=May 2020}}</ref> Sa sarong sistematikong pagrepaso, si Licina, Silvers, asin Stuart (8 Agosto 2020) nagsabi nin mga pag - adal sa langtad na nagpapaheling na igwa nin katumbas na bilang nin impeksion sa pag - oltanan nin mga nagtatrabaho sa healthcare, na naggibo nin mga prosedimiento sa airway dapit sa mapagkritikang mga pasyenteng COVID-19, na ginagamit an PAPRs o iba pang angay na kasangkapan sa paghangos (arog kan N95 o FFP2), alagad nagkomento na igwa nin pangangaipo na magtipon nin dugang pang impormasyon manongod sa pinakamarahay na proteksion sa paghangos sa panahon nin labi - labi - labi - labi - labi nanggad na kaogmahan.<ref>{{Cite journal|title=Use of powered air-purifying respirator (PAPR) by healthcare workers for preventing highly infectious viral diseases-a systematic review of evidence|date=August 2020}}</ref> == Raasyon para sa pagsulot nin mga maskara == [[Ladawan:Two_subjects_in_position_in_front_of_the_schlieren_mirror._Figure_4,_Journal.pone.0021392.g004.png|thumb|Schlien icon na nagpapaheling kan interaksion nin nakotkot na mga doros sa pag - oltanan nin duwang tawo. <ref>{{Cite journal|title=Qualitative real-time schlieren and shadowgraph imaging of human exhaled airflows: an aid to aerosol infection control|date=22 June 2011}}</ref>]] Piggagamit an mga Masks tanganing malimitaran an transaksion kan SARS-CoV-2 kan mga respiratoryal na turos asin aerosolya, na pighuhuna iyo an mayor na mga dalan nin impeksyon, naluwas sa mga naulakitan na indibidwal sa panahon nin paghangos, pagtaram, pagdukot, asin pag'singla'. SARS-CoV-2<ref name="AR2021">{{Cite journal|title=Fluid Dynamics of Respiratory Infectious Diseases|date=July 2021}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBourouiba2021">Bourouiba L (July 2021). "Fluid Dynamics of Respiratory Infectious Diseases". ''Annual Review of Biomedical Engineering''. '''23''' (1): 547–577. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1146/annurev-bioeng-111820-025044|10.1146/annurev-bioeng-111820-025044]]. [[Hdl (idenifier) |hdl]]:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//hdl.handle.net/1721.1%2F131115 1721.1/131115]</span>. [[PMID (idenfier) |PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34255991 34255991]. [[S2CID (idenfier) |S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:235823756 235823756].</cite></ref><ref name="ver-vis">{{Cite journal|title=Visualizing the effectiveness of face masks in obstructing respiratory jets|date=June 2020}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Reducing transmission of SARS-CoV-2|date=June 2020}}</ref> Tamang sulot na mga masel epektibo sa paglimitar sa paglakop kan virus nin naulakitan na indibiduwal asin pagprotehir sa sarong indibiduwal na dai naano an impeksion.<ref name="interplay">{{Cite journal|title=Examining the interplay between face mask usage, asymptomatic transmission, and social distancing on the spread of COVID-19|date=6 August 2021|url=https://www.nature.com/articles/s41598-021-94960-5}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFCatchingCapponiTe_YehBianco2021">Catching, Adam; Capponi, Sara; Te Yeh, Ming; Bianco, Simone; Andino, Raul (6 August 2021). [https://www.nature.com/articles/s41598-021-94960-5 "Examining the interplay between face mask usage, asymptomatic transmission, and social distancing on the spread of COVID-19"]. ''[[Mga Report sa siensia |Scientific Reports]]''. [[Syudad nin Naga Portfolio |Nature Portfolio]]. '''11'''. [[Doi (idenifier) |doi]]:[[doi:10.1038/s41598-021-94960-5|10.1038/s41598-021-94960-5]]. <q>Masks prevent the spread of droplets and aerosols generated by an infected individual, and when correctly worn surgical masks can reduce viral transmission by 95%. Uninfected individuals wearing a surgical mask are about 85% protected against infection.</q></cite></ref> An Nasyunal na Komisyon sa Salud kan Tsina tinata'wan doon an mga minasunod na rason sa pagsulot nin mga masel kan publiko, kaiba an mga marayrahay na mga indibidwal: .National Health Commission # Apoktotikong pagpaabot. Dakol na tawo an puedeng maulakitan na mayo nin mga sintomas o may maluya sanang mga sintomas. # An pagkadiperensia o pagigin imposible nin angay na sosyal na dai pagkakaoyon sa dakol na pampublikong lugar sa gabos na panahon. # Kost-benefit mismatch. Kun an may helang na mga indibiduwal magsulot sana nin maskara, posibleng magkaigwa sinda nin negatibong pan - enganyar na gibohon iyan. An may helang na indibiduwal tibaad mayo nin makuang positibo, alagad igwa sana kan mga gastos na arog baga kan kadepisilan, pagbakal nin mga gastos, asin prehuwisyo pa ngani. # Mayong kakulangan an mga masel sa Tsina. An nasyon igwa nin kakayahan sa produksyon na maatubang an pangangaipo sa mga masks. == Efficacy == An Populasyon-wideng masks nagtaong dakulang epekto sa paghira kan COVID-19.<ref name="Ju">{{Cite journal|title=Face masks against COVID-19: Standards, efficacy, testing and decontamination methods|journal=Advances in Colloid and Interface Science|volume=292|pages=102435|date=June 2021|pmid=33971389|pmc=8084286|doi=10.1016/j.cis.2021.102435}}</ref> Minsan siring, an mga masks bakong pantay - pantay na kakayahan. Minsan ngani an mga pag - adal sa salud dai nagpaheling nin dakulang pagkakalaen sa pag - oltanan kan duwa, arog kan Hunyo 2021.[1] An N95 sagkod surgikal na mga maskara, na parehong dinisenyo para sa saro sanang pag - adal sa salud, puedeng makaolakit sa pagkawara kaiyan tanganing itago an integridad asin pagkaperlihensia.[3] Parehong iyan asin sa operasyon na nasa luwas, na ginamit kan publiko na mas dakula an kakayahan kaiyan durante kan mga kakulangan nin kuarta.<ref>{{Cite journal|title=Efficacy of cloth face mask in prevention of novel coronavirus infection transmission: A systematic review and meta-analysis|journal=Journal of Education and Health Promotion|volume=9|pages=192|date=2020|pmid=33015206|pmc=7497125|doi=10.4103/jehp.jehp_533_20}}</ref> An saradit na maskara bakong igo para sa mga nagtatrabaho sa healthcare asin dai irinerekomendar, sono sa duwang daing piling pagkontrol sa mga pagbalo. == Tamang pagkapot asin pagsulot nin mga maskara == [[Ladawan:17.Before.NDOP.BaltimoreMD.30May2020_(50021311482).jpg|wala|thumb|An sarong tama an pagkaatubang na maskara nakatatahob sa dungo, nguso, asin kusin.]] Mantang nagigin lakop an masks durante kan epidemya, ini nagpalataw kan isyu na an dakol na indibiduwal sa publiko bakong tama an pagkapot asin pagsulot kan saindang mga masel. Suzanne Willard, sarong klinikal na propesor sa Rutgers School of Nursing, nagkomento na an pankagabsan na publiko dai ginagamit sa pagsulot nin mga maskara asin lego pinagamit an sarong kasangkapan sa pag - ataman sa salud na sinanay na gamiton kan mga propesyonal. Rutgers School of Nursing. [[Ladawan:Gov._Wolf_Announces_$225_Million_Grant_Program_for_Small_Businesses_Impacted_by_COVID-19_(49984832558).jpg|thumb|An lalawgon maingat na hinahalean nin kontrol paagi sa pagkapot kan mga gakod o loob na daing duta sa enotan.]] == Mga kakulangan nin mga masks sa lalawgon == === Amay na epidemya sa kontinenteng Tsina === Mantang nag - oorog an epidemya, an mayor na sadan sa Tsina nagkaigwa nin kakulangan nin mga masel sa lalawgon huli sa nadugangan na kahagadan kan publiko.<ref name="sohu161795">{{Cite news|url=http://www.sohu.com/a/368299105_161795|title=一罩难求：南都民调实测走访发现，线上线下口罩基本卖脱销|date=21 January 2020}}</ref> An mga maskara sa pag - ayuno tolos - tolos na ipinabakal sa mga tindahan sa bilog na Tsina.<ref name="udn4304194">{{Cite news|url=https://money.udn.com/money/story/5648/4304194|title=全球各地瘋搶口罩 專家：不必買N95|date=23 January 2020}}</ref> Huli sa pag - asikaso asin presyo, nakatipon iyan nin presyo, kaya sinabi kan regulador sa sadan na gagabaon kaiyan an siring na mga gibo.<ref name="southcn190111854">{{Cite news|url=http://economy.southcn.com/e/2020-01/21/content_190111854.htm|title=广东市场监管部门：将坚决打击囤积居奇、哄抬价格等行为|date=21 January 2020}}</ref> Kan Enero 2020, inimponer an mga kontrol sa presyo sa gabos na lalawgon sa Taobao asin Tmall. Taobao. Tmall.<ref name="ycwb30486944">{{Cite news|url=http://news.ycwb.com/2020-01/22/content_30486944.htm|title=口罩买不到怎么办？这些药店平台春节期间持续供应|date=22 January 2020}}</ref> Iba pang mga plataporma sa e-komerceng Intsik - JD.com, Suning.com, Pinduoduo - ginibo man iyan; An un-partidong paratinda sakop nin mga saray na presyo, na may mga paralapas na nagpapasakop sa mga sansiyon. [nangangaipo nin toltolan]. JD.com.Suning.com.ph.Kinua 25-02-18 Sarong tamboan an artikulong ini. Pag'abot kan Marso, an Tsina nag'aayog sa produksyon kaini sa sanggatos na milyon na masel lambang aldaw. === paghabon === An mga paghabon nin mga maskara sa lalauogon asin iba pang personal na panprotehir na kasangkapan ibinareta sa mga ospital sa Estados Unidos asin iba pang nasyon. An Naval Medical Center San Diego nagpoon nin mandaryang bag-ong para sa mga sayantipikong myembro, matapos an nagkapirang insidente nin paghabon. Naval Medical Center San Diego An mga ospital sa Canada nagbareta na an paghabon sa PPE nagin ordinaryong marhay kaya kinaipuhan na itago an mga masel. Sono sa mga tawohan sa ospital, an palakaw na paglockdohon an PPE parateng nagbubunga nin mga kahagadan kan mga tawohan para sa PPE na dinedeharan. An mga paghabon sa mga maskarang N95 ibinareta hale sa nakabarat na opisina sa ospital sa South Carolina asin paluwas sa pagkarga nin mga pantalan sa Unibersidad nin Washington. University of Washington. Duwang ribong masks sa operasyon an hinabon sa sarong ospital sa Marseille, Pransia durante kan enot na mga bulan kan COVID-19 pagputok, kan Marso. An mga masks hinabon sa lugar kan ospital na pwede sanang ilaog kan mga pasyente sa operasyon asin sayantipiko. An sarong empleyado sa ospital sa Coopertown, Nueva York inakusar nin misdemeano larceny para sa kaagid na pangyayari. Cooperstown. Inarestar an mga empleyado sa ospital sa West Java, Indonesia huli sa paghabon sa ginatos na kahon nin mga maskara nin lalauogon asin pagpabakal kaiyan sa sadan kan mga itom. West Java. Pakalihis nin sarong bulan an sarong ospital sa ospital sa Indiana nagreport nin paghabon sa Aghensiang Drug Enforement. Drug Enforcement Agta. Kaiba an morphine, na may halaga sa tinampo na kinakarkulong $30.00, an mga parahabon, na an saro empleyado kan ospital asin igwa nin baraha, naghabon nin mga maskara asin iba pang bagay na may diperensia. morphine. Sa reklamong kriminal, na nagsangat sa korte federal nin Indiana, an sarong opisyal sa trabaho kan DEA nagsabi: === Paglaglag sa mga guerra === Durante kan Guerra sa Tig-init na nagpoon kan Nobyembre 2020, an pagsayang kan paagi nin pakaligtas nagbunga bako sanang nin emerhensiang mga kamugtakan nin kakulangan sa kakanon kundi pati nin mga kahaditan manongod sa pagpadalagan kan COVID-19 pandemika. Tagray War. pagsayang kan mga paagi nin kaligtasan. emergatibong mga kamugtakan nin dai pag - inom nin kakanon. Kan Enero 2021, lima sana sa sampolong ospital an "pitolo na nakakasakat" asin kadaklan na ospital sa luwas kan kabiserang Tigrayan na Mekelle an hinabon o naraot. Mekelle. === N95 asin FFP maskara === An mga maskarang N95 asin FFP haralipot an suplay asin halangkaw na pangangaipo durante kan COVID-19 pandemic. COVID-19 na epidemya.<ref>{{Cite news|url=https://thehill.com/policy/healthcare/public-global-health/489782-feds-have-15-million-expired-n95-masks-in-storage|title=Feds have 1.5 million expired N95 masks in storage despite CDC clearing them for use on COVID-19: report}}</ref> An pagprodusir nin mga maskarang N95 limitado huli sana sa mga kontra sa suplay nin telang poryon na polypropylene (na ginagamit bilang an pangenot na filter), siring man an pag - apon nin mga eksport hale sa Tsina. nonwloven polypropylene. Chinana<ref name="VOADeliver">{{Cite news|url=https://www.voanews.com/science-health/coronavirus-outbreak/world-depends-china-face-masks-can-country-deliver|title=World Depends on China for Face Masks But Can Country Deliver?}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFZie2020">Zie J (19 March 2020). [https://www.voanews.com/science-health/coronavirus-outbreak/world-depends-china-face-masks-can-country-deliver "World Depends on China for Face Masks But Can Country Deliver?"]. [[Tingog nin Amerika |Voice of America]].</cite></ref><ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/coronavirus-pressures-supply-chain-for-protective-masks-11583552527|title=Critical Component of Protective Masks in Short Supply – The epidemic has driven up demand for material in N95 filters; 'everyone thinks there is this magic factory somewhere'}}</ref> An Tsina kontrolado an limang polong porsyento nin mga masel sa bilog na globo, asin inatubang an sadiring epidemyang coronavirus kaini, pigdedikar an gabos na produksyon kaini para sa gamit sa laog nin harong, na nagtutugot sana mag'eksportar paagi kan tabang pantawo sa gobyerno.<ref name="VOADeliver" /> === Estados Unidos === Kan Marso 2020, pig-aplikar kan US President Donald Trump an Defense Production Act laban sa kompanyang Amerikano na 3M, na minatugot sa Federal Emergence Management Agency para makakua nin N95 respirators hali sa 3M. Defense Production Act. Federal Emergency Management Agta.<ref>{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/politics/inside-americas-mask-crunch-a-slow-government-reaction-and-an-industry-wary-of-liability/2020/04/02/b3155e2a-6f85-11ea-aa80-c2470c6b2034_story.html|title=Inside Americas Mask Crunch|date=3 April 2020}}</ref> An parakonseho sa negosyo kan White House na si Peter Navarro nagsabi na may mga kahaditan na 3M produkto an dai nagduduman sa US. 3M an nagsimbag na dai kaiyan liniwat an bayad na hinahagad kaiyan, asin dai kaiyan kayang kontrolon an presyo kan mga negosyante o parasingil nin hayop. White House. Peter Navarro.<ref name="Fabian" /><ref name="Fabian" /> Si Jared Moskowitz, an pamayo kan Florida Division of Emergency Management, sinahotan an 3M nin direktang pagpabakal nin mga maskarang N95 sa ibang nasyon para sa kuarta, imbes na sa US. Jared Moskowitz. Florida Division of Emergency Management. Sabi ni Moskowitz 3M nag'oyon mag'autorisar sa mga distributor asin parasubasta na magrepresentar sinda kan mga masel sa Florida, alagad imbes an grupo niya sa ultimong pirang semana "maglaog sa mga bodega na biyong daing laog." Dangan sinabi niya an 3M-autorisadong US distributor kan huri sinabihan siya kan mga maskarang Florida na nakua huli lamang ta an kompanya imbes an mga premitadong orden na nag'abot sa huri, para sa mas halangkaw na presyo, hale sa ibang nasyon (kaiba an Alemanya, Rusya, asin Pransya).<ref>{{Cite news|url=https://www.foxnews.com/media/florida-emergency-official-3m-selling-masks-overseas|title=Florida emergency management official says 3M selling masks to foreign countries: 'We're chasing ghosts'|date=3 April 2020|work=Fox News}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://miami.cbslocal.com/video/4503117-interview-with-jared-moskowitz-director-of-floridas-division-of-emergency-management/|title=Interview With Jared Moskowitz, Director of Florida's Division of Emergency Management|date=3 April 2020}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.sun-sentinel.com/coronavirus/fl-ne-ventilators-icu-beds-florida-coronavirus-hurricane-season-20200405-4qn46bbq4zfazo5bqapggodftu-story.html|title=Florida emergency management chief says state will have enough ICU beds and ventilators|date=5 April 2020|work=Sun-Sentinel}}</ref> An Forbes nagbareta na "pakalihis nin 280 milyones na maskara hale sa mga bodega sa palibot kan US binakal kan mga parabakal nin ibang nasyon [sa 30 Marso 2020] asin tinatakan na bayaan an nasyon, sono sa paraputol - asin sa laog nin sarong aldaw," na nagigin dahelan nin grabeng kritikal na kakulangan nin mga masel sa US. Forbes.]<ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/daviddisalvo/2020/03/30/i-spent-a-day-in-the-coronavirus-driven-feeding-frenzy-of-n95-mask-sellers-and-buyers-and-this-is-what-i-learned/|title=I Spent A Day In The Coronavirus-Driven Feeding Frenzy Of N95 Mask Sellers And Buyers And This Is What I Learned}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.politico.com/news/2020/03/31/pence-task-force-coronavirus-aid-157806|title=Pence task force freezes coronavirus aid amid backlash}}</ref> Halipot pa an suplay kan mga Mass sa huring kabtang kan Setyembre, walong bulan sa pandemiko. An mga kapangyarihan sa Defense Productions na nakaolang sa kakulangan nin aki dai ginamit sa mahiwas na paagi tanganing dugangan an N95 production, sa ibong nin pagtangis kan mga nagtatrabaho sa healthcare. Defense Productions Act. Dawa pa ngani an 3M nagdakul nin produksyon sa laog nin harong poon 20 milyon abot 95 milyon na maskara lambang bulan, an mga ini nagsasabi "an hinahagad sobra sa sato, asin an enterong industriya, pwedeng magsuplay para sa pighihiling na ngapit."<ref name="septshortage">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/local/news/n-95-shortage-covid/|title=N95 masks save lives. So why are they still hard to get this far into a pandemic?}}</ref> An mga paragibo nin N95 asin iba pang kompanya napiritan na orog na ilaog sa produksyon na maskara sa laog nin harong huli ta an paghaman sa Estados Unidos bakong kapakipakinabang para sa sainda. May mga kompanyang Amerikano na pwedeng maghira nin produksyon temporaryong pagsabat sa pangangaipo nin mga masel pero kadaklan kaini dai pa nagresibi nin anoman na pag'onra sa DPA. An iba nagsadiring boot alagad may mga problema dapit sa katakod kan mga masel asin pagkua nin mga pag'oyon real. 3M asin iba pang paragibo nin N95 an dai naglaog sa ano man na pag - ibaiba sa negosyo tanganing magkaigwa nin intelektuwal na rogaring o dugangan an N95 na produksyon. intelektuwal na rogaring.<ref name="septshortage" /> Itinao ni Trump ki Rear Admiral John Polowczyk an paninimbagan sa mga lohika nin PPE. Sabi ni Polowczyk siya nagtutubod na "mga sistema nin pag-iingat naggigibo nin mga desisyon sa pagmanehar na pwedeng magresulta sa hitsura na mayo pa kitang mga masks, na iyo an harayo sa katotoohan."<ref name="septshortage">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/local/news/n-95-shortage-covid/|title=N95 masks save lives. So why are they still hard to get this far into a pandemic?}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/local/news/n-95-shortage-covid/ "N95 masks save lives. So why are they still hard to get this far into a pandemic?"]. ''The Washington Post''.</cite></ref> Paglaog kan Pebrero 2021, an mga parasubasta nadagdagan na an produksyon alagad kulang na sa pangangaipo. Sinitar kan mga kompanies an mga kahaditan manongod sa kahagadan kan post-pandemic bilang rason sa dai paglaog sa saod. An mga ospital nag - oorog na suplay, alagad minsan sa mga ospital na halangkaw an pagkakuryente, an mga trabahador sa salud malalaoman na magsulot kan saindang mga masel sa laog nin sagkod sa sarong bulan. Padagos na nagigin problema kan mga komerfeit an mga parabakal.<ref>{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/health/2021/02/02/medical-mask-shortage/|title=Why the U.S. still has a shortage of N95 masks - The Washington Post|newspaper=[[The Washington Post]]}}</ref> Kadakul na mga arapodan kan mga eksperto sa salud publiko ginibo nang mataong halangkaw na mga masel arog kan N95s o an katumbas kaini sa heneral na publiko sa mga halangkaw na kamugtakan.<ref>{{Cite news|title=Everyone should be wearing N95 masks now|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/01/26/n95-masks-safest-next-best-options/|newspaper=The Washington Post}}</ref><ref>{{Cite news|title=Perspective {{!}} The government can – and should – send high-quality masks to every American|newspaper=The Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/outlook/2021/02/17/government-send-masks-all-americans/}}</ref> Kan 19 Enero 2022, nabareta an Administrasyon nin Biden na nagpoon nin libreng pagtao nin 400 milyon na N95 maskara sa United States. Biden Administration.<ref name="NYT-20220119">{{Cite news|title=Covid Live Updates: Biden Administration to Issue 400 Million Masks From National Stockpile - The nonsurgical N95 masks will be available free at community health centers and retail pharmacies across the United States.|url=https://www.nytimes.com/live/2022/01/19/world/omicron-covid-vaccine-tests|date=19 January 2022|work=[[The New York Times]]|accessdate=19 January 2022}}</ref> === Germany === Kaamayan kan Abril 2020, an politikong Berlin na si Andreas Geisel nagsahot na sarong bapor na 200,000 N95ng maskarang pigmandohan ini hale sa Amerikanong prodyuser 3M's China classed sa Bangkok, Tailandya asin nalito sa Estados Unidos. 3M nagsabi na mayo sindang pakaaram sa bapor, na sinasabi na "Mayo kaming aram na pagboot hale sa pulis sa Berlin para sa 3M na maskara na hale sa Tsina.." Andreas Geisel. Bangkok. Thailand Pinaindahan kan gobyerno sa US an ano man na kontrata asin sinabi ninda na naggagamit sinda nin angay na mga pinakapaagihan para sa gabos nindang binakal.<ref name="Betschka">{{Cite news|url=https://www.tagesspiegel.de/wissen/usa-fangen-200-000-schutzmasken-ab-berlins-innensenator-spricht-von-moderner-piraterie/25712976.html|title=Berlins Innensenator spricht von 'moderner Piraterie'|date=3 April 2020|work=[[Der Tagesspiegel]]}}</ref><ref>{{Cite news|title=Schutzmasken konfisziert? Schwere Vorwürfe aus Berlin: Jetzt reagiert das Weiße Haus|work=[[t-online.de]]|date=4 April 2020|url=https://www.t-online.de/nachrichten/ausland/id_87648648/coronavirus-mundschutz-konfisziert-usa-reagiert-auf-vorwuerfe-aus-berlin.html}}</ref> An mga pulis sa Berlin kan huri nagpatunay na an bapor dai dinakop kan mga autoridad sa US. [nangangaipo nin toltolan].] An kapahayagan na ini nagsabrit sa oposisyon kan Berlin, na an lider kan CDU parlamentor na si Burkard Dereger pigsahotan si Geisel nin "deliberamenteng nakakadaya sa mga Berlin" tanganing "maantos an sadiring kadaihan kaini sa pagkua nin nagpoprotehir na kagamitan.." CDU. An eksperto sa interior kan FDP na si Marcel Luthe nagkritika man ki Geisel. FDP<ref>{{Cite news|url=https://translate.google.com/translate?hl=&sl=auto&tl=en&u=https%3A%2F%2Fwww.tagesspiegel.de%2Fberlin%2F200-000-atemschutzmasken-doch-nicht-konfisziert-lieferung-fuer-berliner-polizei-wurde-in-thailand-zu-besserem-preis-aufgekauft%2F25715448.html&sandbox=1|title=200,000 respirators not confiscated: Delivery for Berlin police was bought in Thailand at a better price|date=4 April 2020|work=[[Der Tagesspiegel]]}}</ref> An Politico Europa nagbareta na "an mga Berlin nagkukua nin pahina na direkta hale sa libro nin drama sa Trump asin dai tinotogotan an mga katunayan na magkaigwa nin marahay na estorya.." Politico Europa<ref>{{Cite news|url=https://www.politico.eu/article/berlin-lets-mask-slip-on-feelings-for-trumps-america/|title=Berlin lets mask slip on feelings for Trump's America|date=10 April 2020|work=[[Politico Europe]]}}</ref> An Guinobatan nagbareta man na "mayo nin solidong patotoo na si Trump [ni arin man na ibang opisyal sa Amerika] nag - oyon sa heist [German].." An Guardian.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/us-news/2020/apr/12/us-global-reputation-rock-bottom-donald-trump-coronavirus|title=US's global reputation hits rock-bottom over Trump's coronavirus response|date=12 April 2020|work=[[The Guardian]]}}</ref> An mga siudadanong Aleman nagdesisyon na magkontribwir sa pagresolber sa krisis sa suplay paagi sa paggibo kan sadiri nindang mga masel asin iba pang klase nin PPE na garo mga kalasag nin lalauogon na nagtao nin dugang na proteksion sa mga maskara; An pinakadakulang grupo nin mga kaggibo may sokol na 6,800 indibiduwal, na sa kabilogan naggigibo nin labing 100,000 na pidaso nin nagpoprotehir na kagamitan. === Canada === Mantang padakol nang padakol na nasyon an naglilimitar sa pag - eksportar nin mga maskarang N95, ipinaisi ni Novo Tixtiles sa British Columbia an mga plano na magpoon na magprodusir nin mga maskarang N95 sa Canada. An AMD Medical sa Quebec iyo na an mayor na kompanya sa Camarines Sur na nagpoprodusir nin N95s, alagad an Tsina, Pransia, an Republika nin Tsina (Taiwan) asin an Estados Unidos gabos pinagbawalan na mag - eksportar nin mga kasangkapan medikal, na binangâ an mga pabrika nin Medisina duman sa pag - eksportar kan mga masel pasiring sa Canada. Quebec. Taiwan. Pagkatapos, tinawan kan Gobyerno nin Canada nin 10-taon na kontrata sa Medisina an sarong pabrika tanganing makagibo nin mga maskara sa Montreal. == industriya nin Mask == === Pag - imbento === [[Ladawan:02.05_總統訪視「台灣康匠製造公司」_(49491845167).jpg|thumb|Masks na pinoprodusir sa Taiwan. ]] [[Ladawan:La_reapertura_de_la_frontera_entre_España_y_Portugal,_Badajoz_y_Elvas,_miércoles_1_de_julio_de_2020_(10).png|wala|thumb|An mga namamayo sa estado asin gobyerno kan Portugal asin Espanya may sulot na mga masel sa panahon nin opisyal na seremonya sa Hulyo 2020.]] == Kompuesto nin mga nasyon asin teritoryo == [[Ladawan:Mask_laws_around_the_world.svg|thumb|Mga ley sa bangko sa bilog na kinaban kaidtong 19 Disyembre 2020]] {| class="wikitable sortable mw-collapsible" style="float: right; clear: right" |+% kan populasyon na sulot an mga masel sa publiko, kan nasyon/territory (arog kan 9 Agosto 2020). Sarong tamboan an artikulong ini. !Nasyon/territyo !% |- |{{Flagicon|Singapore}} [[COBID-19 pandemiko sa Singapore |Singapore]] |92 |- |{{Flagicon|Spain}} [[COBID-19 pandemiko sa España |Spain]] |90 |- |{{Flagicon|Thailand}} [[COVID-19 pandemic sa Thailand |Thailand]] |88 |- |{{Flagicon|Hong Kong}} [[COBID-19 pandemiko sa Hong Kong |Hong Kong]] |86 |- |{{Flagicon|Japan}} [[COBID-19 pandemiko sa Hapon |Japan]] |86 |- |{{Flagicon|Malaysia}} [[COVID-19 pandemic sa Malaysia |Malaysia]] |85 |- |{{Flagicon|Indonesia}} [[COVID-19 pandemiko sa Indonesya |Indonesia]] |85 |- |{{Flagicon|Philippines}} [[COBID-19 pandemika sa Filipinas |Philippines]] |84 |- |{{Flagicon|France}} [[COBID-19 pandemiko sa Pransia |France]] |83 |- |{{Flagicon|India}} [[COVID-19 pandemiko sa India |India]] |82 |- |{{Flagicon|Italy}} [[COVID-19 pandemiko sa Italia |Italy]] |81 |- |{{Flagicon|China}} [[COBID-19 pandemiko sa kontinenteng Tsina |China]] |80 |- |{{Flagicon|Taiwan}} [[COBID-19 pandemiko sa Taiwan |Taiwan]] |80 |- |{{Flagicon|Vietnam}} [[COVID-19 pandemic sa Vietnam |Vietnam]] |79 |- |{{Flagicon|UAE}} [[COBID-19 pandemiko sa United Arab Emirates |United Arab Emirates]] |79 |- |{{Flagicon|UK}} [[COVID-19 na epidemya sa United Kingdom |United Kingdom]] |75 |- |{{Flagicon|US}} [[Mga maskara sa pag - ayuno durante kan COVID-19 pandemiko sa Estados Unidos |United States]] |75 |- |{{Flagicon|Canada}} [[COBID-19 pandemika sa Canada |Canada]] |74 |- |{{Flagicon|Saudi Arabia}} [[COBID-19 pandemika sa Saudi Arabia |Saudi Arabia]] |71 |- |{{Flagicon|Mexico}} [[COBID-19 pandemiko sa Mejico |Mexico]] |67 |- |{{Flagicon|Germany}} [[COBID-19 pandemiko sa Alemania |Germany]] |65 |- |{{Flagicon|Australia}} [[COBID-19 pandemiko sa Australia |Australia]] |41 |- |{{Flagicon|Poland}} [[COBID-19 pandemiko sa Polandia |Poland]] |23 |- |{{Flagicon|Greece}} [[COBID-19 pandemiko sa Grecia |Greece]] |19 |- |{{Flagicon|Russia}} [[COBID-19 pandemiko sa Rusya |Russia]] |10 |- |{{Flagicon|Egypt}} [[KOVID-19 na epidemya sa Egipto |Egypt]] |8 |- |{{Flagicon|Finland}} [[COBID-19 pandemiko sa Finlandia |Finland]] |7 |- |{{Flagicon|Sweden}} [[COVID-19 pandemya sa Sweden |Sweden]] |6 |- |{{Flagicon|Norway}} [[COBID-19 pandemiko sa Norway |Norway]] |5 |- |{{Flagicon|Denmark}} [[COBID-19 pandemiko sa Denmark |Denmark]] |4 |} == Hilingon pa == * Mga maskara sa pag - ayuno durante kan COVID-19 pandemiko sa Estados Unidos == Reperensya == {{Reflist|group=lower-alpha}} [[Kategorya:Pages with unreviewed translations]] <references />{{Poon}} 2tvdy8thnfo8lhidfheg06u3l187u3m 10 37191 234172 233932 2022-08-22T13:17:15Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{death-date |dt = {{{dt|}}} |{{{gregorian|{{{1|}}} }}} |{{{3|{{{1|}}}}}}}} (edad&nbsp;{{age|{{#ifeq:"{{lc:{{{2|0009-11}}}}}"|"{{padleft:{{#expr:{{{2|0009-11}}}}}|4|0}}"|<!--Here if it is a 4 digit year only-Test1 satisfied: see talk -->{{{2|0009-11}}}|{{#expr: {{#iferror:{{#ifexpr:((abs({{{2|0009-11}}}))< 1900) and ({{#time:Y|{{{2|0009-11}}}}} >1900) | {{#ifexpr:({{#time:Y|{{{2|0009-11}}}}}) <2000|{{#expr:{{#time:Y|{{{2|0009-11}}}}}-1900}}|{{#expr:{{#time:Y|{{{2|0009-11}}}}}-2000}} }} |{{#time:Y|{{{2|0009-11}}}}} }}|{{#time:Y|{{{2|0009-11}}}}} }}{{#switch:{{{bce|}}}|b|d|bd|db=*(-1) +1}}}} }}|{{#time:m|{{{2|}}}}}|{{#time:d|{{{2|}}}}}|{{#ifeq:"{{lc:{{{1|0009-11}}}}}"|"{{padleft:{{#expr:{{{1|0009-11}}}}}|4|0}}"|<!--Here if it is a 4 digit year only-Test1 satisfied: see talk -->{{{1|0009-11}}}|{{#expr: {{#iferror:{{#ifexpr:((abs({{{1|0009-11}}}))< 1900) and ({{#time:Y|{{{1|0009-11}}}}} >1900) | {{#ifexpr:({{#time:Y|{{{1|0009-11}}}}}) <2000|{{#expr:{{#time:Y|{{{1|0009-11}}}}}-1900}}|{{#expr:{{#time:Y|{{{1|0009-11}}}}}-2000}} }} |{{#time:Y|{{{1|0009-11}}}}} }}|{{#time:Y|{{{1|0009-11}}}}} }}{{#switch:{{{bce|}}}|bd|d|db=*(-1) +1}}}} }}|{{#time:m|{{{1|}}}}}|{{#time:d|{{{1|}}}}} }}){{#invoke:check for unknown parameters|check|unknown=[[Category:Death-date and age transclusions with invalid parameters|_VALUE_]]|preview=unknown parameter "_VALUE_"|1|2|3|dt|gregorian|bce}}</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> sydk5u5ozrq7arj90dh87zis86uoij1 0 37271 234162 234148 2022-08-22T12:57:44Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | name = Ferenc Pfaff | image = | caption = Ferenc Pfaff | nationality = [[Kahadean nin Hunggariya (1526–1867)|Hunggaro]] | birth_name = Franz Pfaff | birth_date = {{Birth date|df=yes|1851|11|19}} | birth_place = [[Mohács]], [[Kahadean nin Hunggariya(1526–1867)|Kahadean nin Hunggariya ]], [[Austrian Empire]] | death_date = {{Death date|df=yes|1913|08|21}} | death_place = [[Budapest]], [[Austria-Hunggariya]] | alma_mater = [[Budapest University of Technology and Economics|Technical University of Budapest]] | practice = | significant_buildings = | spouse = | children = }} Si '''Ferenc Pfaff''' (namondag bilang '''Franz Pfaff''', [[Mohács]], 19 Nobyembre1851 – [[Budapest]], 21 Agosto 1913) sarong [[Hunggarong banwa|Hunggaro]] [[arkitekto]] asin [[akademiko]]. ==Karera== [[Image:Hungary Pecs 2005 June 091.jpg|thumb|right|Perokaril nin Pécs]] [[Image:Zagreb, Main Station.JPG|thumb|right|[[Perokaril nin Zagreb Glavni]] ]] Si Pfaff naresibi niya an saiyang degree kan 1880 pakaadal ki [[Imre Steindl]] sa [[Budapest University of Technology and Economics|József Nádor Technical University]] sa Budapest. Kaamayi kan saiyang karera, siya nagdesenyo nin magkapirang mga saradit na mga edipisyo, asin saro kaini iyo an [[Katoliko Romano]] [[Simbahan(edipisyo)|simbahan]] sa Svábhegy. Alagad, siya mas midbid {{By whom|date=November 2013}} sa saiyang karera bilang [[arkitekto]] na konektado sa [[Hungarian State Railways|Hungarian Railways]]. Nagbali kan 1887, siya ngapit nagin direktor kan mga patrabaho sa pagpatugdok sa kahiwasan nin daga kan [[Imperyong Austro-Hunggaro]]. Sa mga masurunode na mga duwang dekada siya nagdesenyo nin mga 20 darakula, asin iba pang mga saradit na mga istasyon nin perokaril, kadaklan sa estilong eklektikong [[Renasimyento]]. an mga edipisyong ini mga kasyahan lang pakadakula alagad magayon an mga proporsyon aisn pagkasurukol. Siya man pigliwat an mga desenyo kan iba pang mga istasyon, orog na an yaon sa [[Croatia]] ([[Zagreb Glavni railway station|Zagreb]] asin [[Rijeka]])<ref>{{Cite journal|last=Damjanovic|first=Dragan|title=In the Shadow of Budapest (and Vienna) – Architecture and Urban Development of Zagreb in the Late 19th and Early 20th Centuries. // Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung / Journal of East Central European Studies. 67 (2018), 4; 522–551|url=https://www.academia.edu/38280894|journal=Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung / Journal of East Central European Studies|language=en}}</ref> asin sa Hunggariya ([[Győr]], [[Košice|Kassa]] saka [[Miskolc]]). ==Mga istasyon nin perokaril== [[Image:Tiszai trainstation miskolc front.jpg|thumb|Istasyon perokarol nin Tisza sa Miskolc]] [[Image:Jozsefvarosi palyaudvar Fortepan 86454 (restored).jpg|thumb|Józsefváros Indóház, Temesvár]] [[Image:Gara Jimbolia.jpg|thumb|Istasyon nin perokaril nin Zsombolya]] * [[Arad Central railway station|Arad]] * [[Celldömölk]] * [[Chop railway station|Chop]] * [[Debrecen]] * [[Osijek|Eszék]] (Osijek) * [[Füzesabony]], 1893 * [[Ghimeș-Făget|Gyimesbükk]] (Ghimeș-Făget) * [[Győr]] (pinagremodel) * [[Kaposvár]] * [[Karlovac]] * [[Košice|Kassa]] (pinagremodel) * [[Cluj-Napoca railway station|Kolozsvár]] (Cluj-Napoca) * [[Lipótvár]] (Leopoldov) * [[Miskolc Gömöri railway station]], 1899 * [[Miskolc Tiszai railway station]], 1901 (pinagremodel) * [[Carei|Nagykároly]] (Carei) * [[Pécs]], (1900) * [[Bratislava main railway station|Pozsony]] (Bratislava), 1905 * [[Rijeka|Fiume]] (Rijeka), 1890 * [[Satu Mare railway station|Szatmárnémeti]] (Satu Mare), 1899 * [[Szeged]], 1902 – pinagtsulit kan 2006 susog sa saiyang orihinal na plano * [[Timișoara|Temesvár]] (Timișoara), 1897 * [[Vršac|Versec]] (Vršac) * [[Zagreb Glavni railway station]] * [[Jimbolia|Zsombolya]] (Jimbolia) ==Iba pang mga edipisyo== * Szeged, MAV Directorship, 1894 * Budapest, Transport Museum, 1896 * Budapest, Svabhegyi Roman Catholic church, 1886 * Budapest, Stefania Palace, ginibohan kan 1885 kan national art exhibition, dangan kan 1945 museo nin Siyudad * Budapest, Exhibition hall ==Toltolan== <references /> {{authority control}}{{Poon}} {{DEFAULTSORT:Pfaff, Ferenc}} [[Kategorya:Mga edipisyo sa Ferenc Pfaff| ]] [[Kategorya:Mga arkitekto sa perokaril]] [[Kategorya:Mga 1851 na kamundagan]] [[Kategorya:Mga 1913 na kagadanan]] [[Kategorya:Mga tawo sa Mohács]] [[Kategorya:Mga Hunggarong arkitekto]] [[Kategorya:Mga taga Danube-Swabian]] [[Kategorya:Mga nagtapos sa Budapest University of Technology and Economics]] 97130h2gjzbd4xyww8xjzapygiictqc 0 37272 234164 234151 2022-08-22T12:59:53Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Signe Hornborg | image = Signe-Hornborg-1878.jpg | birth_date = 8 Nobyembre 1862 | birth_place = Turku, Finland | death_date = {{d-da|6 Desyembre 1916|8 November 1862}} | death_place = Helsinki }} Si '''Signe Ida Katarina Hornborg''' (8 Nobyembre 1862, [[Turku]] – 6 Desyembre 1916, [[Helsinki]]) sarong Pinlandes na [[arkitekto]]. Pakaresibi niya kan saiyang diploma sa arkitektura kan 1890, siya nangagin pinakaenot na opisyal na babaeng arkitekto sa bilog na kinaban.<ref>{{Cite web|url=http://www.arcom.ac.uk/-docs/proceedings/ar2011-0217_0226_Caven_Diop.pdf|title=WOMEN AND EQUALITY IN ARCHITECTURE: AN ANGLO-FRENCH COMPARATIVE STUDY|last=|first=|date=|website=|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=}}</ref> ==Biograpiya== Aki nin sarong obispo, siya nag'klase sa [[Aalto University School of Arts, Design and Architecture|Helsinki Polytechnic Institute]] kan 1888. Si Hornborg naggradwar bilang arkitekto kan 1890 huli sa espesyal na pagtugot, ta kaidto an babaeng mga estudyante dai inaako sa nasabing eskwelahan. <ref>[https://archive.today/20120720035650/http://www.architecta.fi/sivu.php?sivu=historia "Perustaminen: Nainen arkkitehtina"], ''Architecta''. {{in lang|fi}} Retrieved 18 April 2012.</ref> Pakapakibakas ngona ki Elia Heikel, iya nagbazli sa ahensya ni [[Lars Sonck]].<ref name="uvf">{{cite web|url=https://www.uppslagsverket.fi/sv/sok/view-103684-HornborgSigne|title=Hornborg, Signe|publisher=Uppslagsverket Finland|accessdate=10 October 2019 |language=Swedish}}</ref> Saro sa mga mauuniabihan na trabaho niya iyo an ''Signelinna'' (bisto man sa apod na ''Nerwanderin talo'' o Nerwander House) sa [[Pori]] (1892). Siya iyo man an nagdesenyo kan kaluwasan nin Sepänkatu Apartment Building (1887) sa Helsinki, ta bako man pa maninigo' na an sarong babae magdesenyo kan kabilogan nin sarong edipisyo ta an arkitektura sarong panlalaking propesyon. <ref>[http://www.architekturarchiv-web.de/frauen.htm Karl Heinz Hoffmann and Anika Hakl, "Frauen und Häuser"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110914191845/http://www.architekturarchiv-web.de/frauen.htm |date=2011-09-14 }}, ''Hamburgisches Architekturarchiv der Hamburgischen Architektenkammer''. {{in lang|de}} Retrieved 18 April 2012. </ref> Nagtatrabaho sa estilong romantisismo, si Hornborg nakaambag man sa desenyo kan fire department building sa [[Hamina]], na dai naghagad pabayad. Siya man pigtrabahuhan mga edipisyong munisipal nin para sa mga tios na aki sa Helsinki.<ref>{{cite web|url=https://mattersoftaste.wordpress.com/2017/03/02/signe-ida-katarina-hornborg/|title=Signe Ida Katarina Hornborg|date=2 March 2017|publisher=Matters of Taste|accessdate=11 October 2019 |language=}}</ref> == Hilnga man == [[File:Signelinna.jpg|thumb|260px|Signe Hornborg: ''Signelinna'' sa Pori (1892)]] *[[Mga babayi sa arkitektura]] ==Toltolan== {{Reflist}} {{Authority control (arts)}} {{poon}} {{DEFAULTSORT:Hornborg, Signe}} [[Kategorya:Mga 1862 na kamundagan]] [[Kategorya:Mga 1916 na kagadanan]] [[Kategorya:Mga tawong haleng Turku]] [[Kategorya:Mga tawong hale sa probinsya nin Turku asin Pori (Grand Duchy of Finland)]] [[Kategorya:Mga Pinlandes na nakakataram Sweko]] [[Kategorya:Mga babaeng Pinlandes na arkitekto]] rzel3c6dxqok5o6vnewkyncl6ux6524 234171 234164 2022-08-22T13:15:46Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Signe Hornborg | image = Signe-Hornborg-1878.jpg | birth_date = 8 Nobyembre 1862 | birth_place = Turku, Finland | death_date = {{d-da|6 December 1916|8 November 1862}} | death_place = Helsinki }} Si '''Signe Ida Katarina Hornborg''' (8 Nobyembre 1862, [[Turku]] – 6 Desyembre 1916, [[Helsinki]]) sarong Pinlandes na [[arkitekto]]. Pakaresibi niya kan saiyang diploma sa arkitektura kan 1890, siya nangagin pinakaenot na opisyal na babaeng arkitekto sa bilog na kinaban.<ref>{{Cite web|url=http://www.arcom.ac.uk/-docs/proceedings/ar2011-0217_0226_Caven_Diop.pdf|title=WOMEN AND EQUALITY IN ARCHITECTURE: AN ANGLO-FRENCH COMPARATIVE STUDY|last=|first=|date=|website=|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=}}</ref> ==Biograpiya== Aki nin sarong obispo, siya nag'klase sa [[Aalto University School of Arts, Design and Architecture|Helsinki Polytechnic Institute]] kan 1888. Si Hornborg naggradwar bilang arkitekto kan 1890 huli sa espesyal na pagtugot, ta kaidto an babaeng mga estudyante dai inaako sa nasabing eskwelahan. <ref>[https://archive.today/20120720035650/http://www.architecta.fi/sivu.php?sivu=historia "Perustaminen: Nainen arkkitehtina"], ''Architecta''. {{in lang|fi}} Retrieved 18 April 2012.</ref> Pakapakibakas ngona ki Elia Heikel, iya nagbazli sa ahensya ni [[Lars Sonck]].<ref name="uvf">{{cite web|url=https://www.uppslagsverket.fi/sv/sok/view-103684-HornborgSigne|title=Hornborg, Signe|publisher=Uppslagsverket Finland|accessdate=10 October 2019 |language=Swedish}}</ref> Saro sa mga mauuniabihan na trabaho niya iyo an ''Signelinna'' (bisto man sa apod na ''Nerwanderin talo'' o Nerwander House) sa [[Pori]] (1892). Siya iyo man an nagdesenyo kan kaluwasan nin Sepänkatu Apartment Building (1887) sa Helsinki, ta bako man pa maninigo' na an sarong babae magdesenyo kan kabilogan nin sarong edipisyo ta an arkitektura sarong panlalaking propesyon. <ref>[http://www.architekturarchiv-web.de/frauen.htm Karl Heinz Hoffmann and Anika Hakl, "Frauen und Häuser"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110914191845/http://www.architekturarchiv-web.de/frauen.htm |date=2011-09-14 }}, ''Hamburgisches Architekturarchiv der Hamburgischen Architektenkammer''. {{in lang|de}} Retrieved 18 April 2012. </ref> Nagtatrabaho sa estilong romantisismo, si Hornborg nakaambag man sa desenyo kan fire department building sa [[Hamina]], na dai naghagad pabayad. Siya man pigtrabahuhan mga edipisyong munisipal nin para sa mga tios na aki sa Helsinki.<ref>{{cite web|url=https://mattersoftaste.wordpress.com/2017/03/02/signe-ida-katarina-hornborg/|title=Signe Ida Katarina Hornborg|date=2 March 2017|publisher=Matters of Taste|accessdate=11 October 2019 |language=}}</ref> == Hilnga man == [[File:Signelinna.jpg|thumb|260px|Signe Hornborg: ''Signelinna'' sa Pori (1892)]] *[[Mga babayi sa arkitektura]] ==Toltolan== {{Reflist}} {{Authority control (arts)}} {{poon}} {{DEFAULTSORT:Hornborg, Signe}} [[Kategorya:Mga 1862 na kamundagan]] [[Kategorya:Mga 1916 na kagadanan]] [[Kategorya:Mga tawong haleng Turku]] [[Kategorya:Mga tawong hale sa probinsya nin Turku asin Pori (Grand Duchy of Finland)]] [[Kategorya:Mga Pinlandes na nakakataram Sweko]] [[Kategorya:Mga babaeng Pinlandes na arkitekto]] a2p8q0ss5lowopkuxbd02u2q8ttc8vg 0 37273 234173 234153 2022-08-22T13:20:22Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki Si '''Aarne Jonatan Hytönen''' (10 Oktobre 1901, [[Turku]] - 29 Abril 1972) sarong [[Finlandya|Pinlandes]] na arkitekto. Siya midbid na gayo sa pagdesenyo kan [[Töölö Sports Hall]] asin kan [[Olympia Terminal]] sa [[Helsinki]] katuwang si [[Risto-Veikko Luukkonen]], na an mga ini pareho nalista kan [[Docomomo International|Docomomo]] bilang mga mahusay na ehemplo kan [[modernong arkitektura]] sa Finland.<ref>{{cite web|title=Aarne Hytönen|url=http://www.mfa.fi/arkkitehtiesittely?apid=15867891|publisher=Museum of Finnish Architecture|language=fi|accessdate=9 March 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140309112335/http://www.mfa.fi/arkkitehtiesittely?apid=15867891|archive-date=9 March 2014|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Messuhalli (Töölön kisahalli) - Helsinki Exhibition Hall (Töölö Sports Hall)|url=http://docomomo-fi.com/index.php?k=218338|publisher=Docomomo Suomi Finland ry|accessdate=9 March 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305053822/http://docomomo-fi.com/index.php?k=218338|archive-date=5 March 2016|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Olympiaterminaali - Olympic terminal|url=http://docomomo-fi.com/index.php?k=218350|publisher=Docomomo Suomi Finland ry|accessdate=9 March 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20160603053600/http://docomomo-fi.com/index.php?k=218350|archive-date=3 June 2016|url-status=dead}}</ref> ==Mga trabaho== * [[Töölö Sports Hall]], Helsinki (1935) – katuwang si Risto-Veikko Luukkonen * Finnish pavilion sa [[Brussels International Exposition (1935)|Brussels International Exposition]] (1935) – katuwang si Risto-Veikko Luukkonen * Suomi-yhtiö office building, Helsinki (1938) – katuwang si Risto-Veikko Luukkonen * [[Olympia Terminal]], Helsinki (1953) – katuwang si Risto-Veikko Luukkonen * Ii Church (1950) – katuwang si Gustav Strandberg * Valkeakoski Town Hall (1955) – katuwang si Risto-Veikko Luukkonen <gallery widths="160px" heights="130px"> File:Töölön Kisahalli.jpg|Töölö Sports Hall File:Olymppiaterminaali Helsinki.jpg|Olympia Terminal File:Iin_kirkko_2007_04_01.JPG|Ii Church File:Kaupunginteatteri.JPG|Turku City Theatre </gallery> ==Toltolan== {{reflist}} ==Mga panluwas na takod== *{{commons category-inline|Aarne Hytönen}} {{Poon}}{{Authority control (arts)}} {{DEFAULTSORT:Hytonen, Aarne}} [[Kategorya:Mga 1901 na kamundagan]] [[Kategorya:Mga 1972 na kagadanan]] [[Kategorya:Mga taqwonf haleng Turku]] [[Kategorya:Mga tawong haleng probinsya nin Turku asin Pori (Grand Duchy nin Finland)]] [[Kategorya:Mga ika-20ng siglong mga Pinlandes na arkitekto]] ptslw9h3lk0boybquty2641ee606q6n 0 37274 234156 2022-08-22T12:36:36Z Ralffralff 14987 Ralffralff pinagbalyo an pahina [[Face masks durante kan COVID-19 pandemic]] pasiring sa [[Mga face mask durante kan pandemya nin COVID-19]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mga face mask durante kan pandemya nin COVID-19]] 7iwejly7x56wa3ywy694hnuo967dqpl 1 37275 234157 2022-08-22T12:41:18Z Ralffralff 14987 Pinagmukna an pahina kaining "{{WikiProyekto banner shell|blp=no|1= {{BW 2021-6 |klase=poon |importansya=Hababa }}}}" wikitext text/x-wiki {{WikiProyekto banner shell|blp=no|1= {{BW 2021-6 |klase=poon |importansya=Hababa }}}} g45f1aks3c3hdozyqlyaqr1tliqx37h 234158 234157 2022-08-22T12:41:41Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki {{WikiProyekto banner shell|blp=no|1= {{BW 2021-2 |klase=poon |importansya=Hababa }}}} h0ibdovfxp68dqpcud0v5efwx71vel9 1 37276 234160 2022-08-22T12:54:20Z Ralffralff 14987 Pinagmukna an pahina kaining "{{WikiProyekto banner shell|blp=no|1= {{BW 2021-4 |klase=poon |importansya=Itoktok }}}}" wikitext text/x-wiki {{WikiProyekto banner shell|blp=no|1= {{BW 2021-4 |klase=poon |importansya=Itoktok }}}} iqhaqkv0efvkux9jg5j2148x8z2rbet 0 37277 234163 2022-08-22T12:58:33Z Ralffralff 14987 Piglilikay sa [[Ferenc Pfaff]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ferenc Pfaff]] kvhuuoha3y3cgk6or3mrqvast6y85eb 1 37278 234165 2022-08-22T13:01:14Z Ralffralff 14987 Pinagmukna an pahina kaining "{{WikiProyekto banner shell|blp=no|1= {{BW 2021-9 |klase=poon |importansya=Tahaw }}}}" wikitext text/x-wiki {{WikiProyekto banner shell|blp=no|1= {{BW 2021-9 |klase=poon |importansya=Tahaw }}}} 2znzj3mpx0ewaqmt7xrss5lljioqlb0 0 37279 234168 2022-08-22T13:12:25Z Ralffralff 14987 Piglilikay sa [[Signe Hornborg]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Signe Hornborg]] rjcop9aw6si4d5rttow9ceepiy1qfre 10 37280 234170 2022-08-22T13:13:59Z Ralffralff 14987 Piglilikay sa [[Plantilya:Death-date and age]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Plantilya:Death-date and age]] levlfs464b3nxsvaxp3lpfy5kcxdu22 0 37281 234174 2022-08-22T13:21:43Z Ralffralff 14987 Piglilikay sa [[Aarne Hytönen]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Aarne Hytönen]] 7fm54lu20l8vyw4i7s3zoh02czy39pm 0 37282 234175 2022-08-22T13:24:25Z Ralffralff 14987 Piglilikay sa [[Rod Roddy]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Rod Roddy]] bqzc6ce7iqi04r6vg2p30efimiy70lz 0 37283 234178 2022-08-22T13:28:45Z Ringer 55 Pinagmukna an pahina kaining " {{Infobox artist | name = Juha Leiviskä | image = | caption = | nationality = Pinlandes | birth_date = {{Birth date and age|1936|3|17|df=y}} | birth_place = [[Helsinki]], Finlandya | death_date = | death_place = | practice = Arkkitehtitoimisto Helander-Leiviskä | significant_buildings = [[Kouvola Town Hall]], Kouvola<br/>St. Thomas Church, Oulu<br/>[[Myyrmäki Church]], Vantaa<br/>[[Männistö Church]], Kuopio<br/>Church of the Good Shepherd, Helsinki<b..." wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | name = Juha Leiviskä | image = | caption = | nationality = Pinlandes | birth_date = {{Birth date and age|1936|3|17|df=y}} | birth_place = [[Helsinki]], Finlandya | death_date = | death_place = | practice = Arkkitehtitoimisto Helander-Leiviskä | significant_buildings = [[Kouvola Town Hall]], Kouvola<br/>St. Thomas Church, Oulu<br/>[[Myyrmäki Church]], Vantaa<br/>[[Männistö Church]], Kuopio<br/>Church of the Good Shepherd, Helsinki<br/>Vallila Library, Helsinki<br/>German Embassy, Helsinki<br/>Ad-Dar Centre, Bethlehem<br/>Swedish School of Social Science, Helsinki | significant_projects = | significant_design = JL341 Pendant Light<br/>[[Helsinki City Transport]] bus and tram stop shelter | awards = [[Pro Finlandia Medal]] {{small|(1992)}}<br/>[[Prince Eugen Medal]] {{small|(1994)}}<br/>[[Carlsberg Architectural Prize]] {{small|(1995)}}<br/>[[Antonio Feltrinelli Prize]] {{small|(2008)}} }} Si '''Juha Ilmari Leiviskä''' (namundag 17 Marso 1936 sa [[Helsinki]]) sarong prominenteng Pinalndes na arkitekto asin paradesenyo. Siya midbid na gayo sa mga trabaho niya sa pagdesenyo nin mga simbahan asin mga edipisyong panrelihiyoso.<ref>{{Cite web|url=http://www.artek.fi/company/designers/20|title=Artek - Designers - Juha Leiviskä|last=Valve|date=2017-04-25|website=Artek|language=en|access-date=2017-04-25}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.kansallisbiografia.fi/english/person/7865|title=Etusivu|website=www.kansallisbiografia.fi|language=en|access-date=2017-04-25}}</ref> [[File:Myyrmäen kirkko.jpg|thumb|250px|right|Myyrmäki Church, Vantaa, 1984.]] [[File:Myyrmäki compositional analysis.jpg|thumb|250px|right|Myyrmäki Church, plan compositional analysis.]] == Buhay asin Karera == Aki kan inhenyerong si Toivo Ilmari Leiviskä asin maestrang si Sonja Jämsén-Astala, si Leiviskä nag'adal arkitektura sa [[Helsinki University of Technology]], asin nakua saiyang diploma kan 1963. Siya nagtugdas kan saiyang opisina kan 1964, manta siya saro man na katuwang na maestro sa Helsinki University of Technology. Si Leiviskä nagtrabaho katuwang man si arkitektong Bertel Saarnio, asin sindang duwa ginana an kompetisyon arlkitektural para sa pagdesenyo kan [[Kouvola]] Town Hall (1964–68), na minimirar kan mga 1960 na saro sa mga importanteng edipisyo publiko sa Finlandya, na naghakot dakulang pag'umaw asin atensyon sa hubin na arkitekto. Si Leiviskä nakaganyat nin atensyon internasyonal durante kan mga taon na 1970, 1980 asin 1990 kan saiyang mga desenyo para sa mga simbahan sa iba-ibang parte kan Finlandya, lambang saro naglalaladawan nin magkaagidan na lenggwahe sa desenyo. An saiyang estilong batikano kinokombinar an sensitibong pag'aayog sa dramatikong kawat nin natural na liwanag kan mga simbahan Aleman sa estilong Baroko, na ginagamit an prinsipyo nin paghahaman sa arkitekturang Holandes [[De Stijl]] kan mga taon 1920, siring halimbawa kan mga syereng magkaarabay na mga lanob na nakatirindog na nagtataong espasyo na garo winawara' an tradisyonal na kahulogan nin mga pagkapiot nin mga enkluso. Si Leiviskä igwang kabakas na opisina sa Helsinki ki arkitekto [[Vilhelm Helander]] - Vilhelm Helander, Juha Leiviskä arkkitehdit SAFA. == Desenyo == An integral na parte kan arkitektura kan mga simbahan ni Leiviskä iyo an mga lampara na mismo siya an nagdesenyo. Si Leiviskä nagtaram na an saiyang mga pagpapailaw binabase niya sa mga prinsipyo pinaghaman kan si Danes na paradesenyo na si [[Poul Henningsen]] para kan saiyang mga [[PH-lamp|PH-lampara]].<ref name=":0">{{Cite book|title=Juha Leiviskä|last1=Norri|first1=Marja-Riitta|last2=Paatero|first2=Kristiina|publisher=Museum of Finnish Architecture|year=1999|isbn=952-5195-09-0|location=Helsinki}}</ref> An mga lampara parte kan mga lampara na binibenta kan kompanyang [[Artek (company)|Artek]], na iyo man ngani an nagpapapbakal kan mga lampara pinagdesenyo ni [[Alvar Aalto]]. Mga kalay na lampara ni Leiviskä tinatampok man sa [[British Library]] sa London, dinisenyo kan Ingles na arkitektong si [[Colin St John Wilson|sir Collin St John Wilson]], na bisto ni Leiviskä personalmente.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=TMppQgAACAAJ|title=An Architecture of Invitation: Colin St. John Wilson|last1=Menin|first1=Sarah|last2=Kite|first2=Stephen|date=2005|publisher=Ashgate|isbn=9780754637837|language=en}}</ref> Si Leiviskä pigdesenyo man an mga [[JCDecaux]] bus and tram stop shelters na ginagamit kan [[Helsinki City Transport]] na kompanya.<ref name=":0" /> == Quote == {{Quote|text=An arkitektura mas kaugos an mjusika kisa an arte biswal. Ngani masabi na an mga edipisyo tunay na arkitektura, an mga edipisyo, kasararo an saindang internal na espasyo asin mga detalye kaini, dapat parteng organiko kan kapalibotan, an makuring drama kaini, an mga hiro kaini asin pag'isog sa pasurunod na bwelo igdi. Para sako, an edipisyo sa pagkatindog kaini, komo "pidasong arkitektura" mayong halaga. An kahulogan kaini natama sana sa pagsabat sa paralibot igdi kaini, na may buhay asin liwanag. |author=Juha Leiviskä|source= Architecture and Urbanism, (April 1995) p. 13<ref>{{cite magazine |last= Leiviskä|first= Juha|date= April 1995|title= A Letter from Leiviskä|magazine= Architecture and Urbanism}}</ref>}} == Mga Gawad == Si Leiviskä ginibong myembro kan Royal Swedish Academy of Fine Arts kan 1991. Kan 1992 nagawadan siya kan Pro Finlandia Medal of the [[Order of the Lion of Finland]], asin nanombrahan na 'Artist Professor' kan Pinlandes na Presidente.<ref>{{Cite news|url=https://www.finnisharchitecture.fi/2016/06/wow-that-europhoric-feeling-an-anniversary-interview-with-juha-leiviska/|title=Wow! That euphoric feeling! An anniversary interview with Juha Leiviskä - finnisharchitecture.fi|work=finnisharchitecture.fi|access-date=2018-08-07|language=en-US}}</ref> Kan 1994 siya ginibong [[Honorary Fellowship of the American Institute of Architects|Honorary Fellow of the American Institute of Architects]] asin ginawadan kan [[Prince Eugen Medal]] sa parehong taon.<ref>{{cite web| url = http://www.royalcourt.se/download/18.30963a1811be3fda3ab80008195/Prins+Eugen-medaljen+1945-2010.pdf| title = Prins Eugen Medaljen|accessdate = 14 February 2015}}</ref> Siya nagawadan kan prestihiyosong [[Carlsberg Architectural Prize|Carlsberg Prize]] sa arkitektura kan 1995. Kan 1997 si Leiviskä nag'arpg ki [[Alvar Aalto]] asin [[Reima Pietilä]] sa pagigin myembro arkitektural kan [[Academy of Finland]] - na nangyari nabadoan siya kan titulong ''Akateemikko'' ([[Akademiko]]). Kan 2008 siya nagawadan naman kan internasyonal na [[Antonio Feltrinelli Prize]] kan [[Accademia Nazionale dei Lincei]], asin siring man kan [[Royal Institute of British Architects|RIBA]] International Fellowship.<ref>{{Cite web|url=https://www.architecture.com/RIBA/Contactus/NewsAndPress/News/RIBANews/Press/2008/RIBAannouncesInternationalFellowships.aspx|title=RIBA announces seven recipients of International Fellowships|website=www.architecture.com|language=en-gb|access-date=2017-04-04}}</ref> Kan 2020 si Juha Leiviskä nagawadan kan [[The Daylight Award]] sa Arkitektura, para sa saiyang trabaho sa arkitektura na nagmomostra kan pambihirang abilidad na gibohon an liwanag nin aldaw integral na elemento sa mga edipisyo. == Magkapirang mga edipisyo ni Leiviskä == *[[Kouvola Town Hall]], [[Kouvola]] (1968) (katuwang ni Bertel Saario) *Lemi Old Wooden Church, restoration, [[Lemi]] (1969) *Nakkila Parish Centre, [[Nakkila]] (1970) *St. Thomas's Church and Parish Centre, Puolivälinkangas, [[Oulu]] (1975) *Old Student House, restoration, [[Helsinki]] (1980) (katuwang ni [[Vilhelm Helander]]) *[[Myyrmäki Church]], Vantaa (1984) *Kirkkonummi Parish Centre, [[Kirkkonummi]] (1984) *Merikasarminkatu 7, housing complex, Helsinki (1984) *Auditorium and workshop building, Niuvanniemi Hospital, [[Kuopio]] (katuwang ni Vilhelm Helander) (1985) *Villa Johanna, pagsusulit, Helsinki (1986) (with Marica Schalin) *Harju Chapel pagsusulit asin pagsuyab, [[Mikkeli]] *Auroranlinna housing complex, Helsinki (1990) (katuwang ni Pekka Kivisalo) *Vallila Library and Daycare Centre, Helsinki (1991) (katuwang ni Asta Björklund) *[[Männistö Church]], Kuopio (1992) *German Embassy, Kuusisaari, Helsinki (1993) *German Church and Parish Centre, Helsinki, pagsusulit asin pagsuyab (katuwang ni Vilhelm Helander) (2001) *Good Shepherd Church, Pakila, Helsinki, pagsusulit asin pagsuyab (katuwang ni Vilhelm Helander) (2002) *Ad-Dar Cultural and Conference Center, [[Bethlehem]], [[State of Palestine|Palestine]] (2005) *Sandels Cultural Centre, Helsinki (2007) (katuwang ni Rosemarie Schnitzler) *Swedish School of Social Science, Helsinki (2009) (katuwang ni Jari Heikkinen) *Kipparintalo housing, [[Kalasatama]], Helsinki (2015) ==Galeriya kan mga trabaho ni Juha Leiviskä== <gallery> File:Kouvolan kaupungintalo.JPG|Kouvola Town Hall (with Bertel Saario), 1968. File:Nakkilan seurakuntakoti (Nakkila parish centre), Nakkila, Finland.jpg|Nakkila Parish Centre, 1970. File:Juha Leiviskä, Myyrmäki Church, Vantaa, Finland, 1984.jpg|Myyrmäki Church, 1984. File:St Thomas Church Oulu 2007 08 19.JPG|St. Thomas's Church, Oulu, 1975. File:Kslfrsg.jpg|Kirkkonummi Parish Centre, 1984. File:Leiviskä.valilla.png|Vallila Library and Daycare Centre, Helsinki, 1991. File:Eglise Männistö.jpg|Männistö church, Kuopio, 1992. File:German Church, Helsinki, Juha Leiviska.JPG|German Church and Parish Centre, Helsinki, 2001. File:Leiviskä, Good Shepherd Church, Pakila, Helsinki.jpg|Good Shepherd Church, Pakila, Helsinki, 2002. File:Cube Building 1707 (507902393).jpg|Ad-Dar Cultural Center, Palestine, 2005. File:Kulttuuritalo Sandels Töölö 2007.jpg|Sandels Cultural Centre, Helsinki, 2007. File:Soc-kom-2013.jpg|Swedish School of Social Science, Helsinki, 2009. </gallery> ==Toltolan== *{{cite book |last= Quantrill|first= Malcolm |date= 2001|title= Juha Leiviskä and the Continuity of Finnish Modern Architecture|location= London|publisher= Academy Press|isbn=0-471-48967-0}} *{{cite book |last= Millet|first= Marietta S.|date= 1996|title= Light Revealing Architecture|location= Chicester|publisher= Wiley|isbn=978-0471286448}} *{{cite book |last= Connah|first= Roger|date= 2006|title= Finland: Modern Architectures in History|location= London|publisher= Reaktion Books|isbn=9781861892508}} *{{cite book |author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->Norri, Marja-Riitta & Paatero, Kristiina (eds)|title= Juha Leiviskä|location= Helsinki|publisher= Museum of Finnish architecture|date= 1999|isbn=952-5195-09-0 }} == Mga panluwas na takod == {{Commonscat-inline}} ==Mga Nota== {{reflist}} {{Authority control (arts)}} {{DEFAULTSORT:Leiviska, Juha}} [[kategorya:Mga 1936 na kamundagan]] [[Kategorya:Mgfa buhay]] [[Kategorya:Mga Arkitekto nin Helsinki]] [[Kategorya:Modernistang mga arkitekto]] [[Kategorya:Mga kagresibi kan Prince Eugen Medal]] [[Kategorya:Pro Finlandia Medals of the Order of the Lion of Finland]] [[Kategorya:Mga Myembro kan Royal Swedish Academy of Arts]] s26frd33fgkxl9eu1e5c4pmnu3oig35 234180 234178 2022-08-22T13:29:48Z Ringer 55 /* Quote */ wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | name = Juha Leiviskä | image = | caption = | nationality = Pinlandes | birth_date = {{Birth date and age|1936|3|17|df=y}} | birth_place = [[Helsinki]], Finlandya | death_date = | death_place = | practice = Arkkitehtitoimisto Helander-Leiviskä | significant_buildings = [[Kouvola Town Hall]], Kouvola<br/>St. Thomas Church, Oulu<br/>[[Myyrmäki Church]], Vantaa<br/>[[Männistö Church]], Kuopio<br/>Church of the Good Shepherd, Helsinki<br/>Vallila Library, Helsinki<br/>German Embassy, Helsinki<br/>Ad-Dar Centre, Bethlehem<br/>Swedish School of Social Science, Helsinki | significant_projects = | significant_design = JL341 Pendant Light<br/>[[Helsinki City Transport]] bus and tram stop shelter | awards = [[Pro Finlandia Medal]] {{small|(1992)}}<br/>[[Prince Eugen Medal]] {{small|(1994)}}<br/>[[Carlsberg Architectural Prize]] {{small|(1995)}}<br/>[[Antonio Feltrinelli Prize]] {{small|(2008)}} }} Si '''Juha Ilmari Leiviskä''' (namundag 17 Marso 1936 sa [[Helsinki]]) sarong prominenteng Pinalndes na arkitekto asin paradesenyo. Siya midbid na gayo sa mga trabaho niya sa pagdesenyo nin mga simbahan asin mga edipisyong panrelihiyoso.<ref>{{Cite web|url=http://www.artek.fi/company/designers/20|title=Artek - Designers - Juha Leiviskä|last=Valve|date=2017-04-25|website=Artek|language=en|access-date=2017-04-25}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.kansallisbiografia.fi/english/person/7865|title=Etusivu|website=www.kansallisbiografia.fi|language=en|access-date=2017-04-25}}</ref> [[File:Myyrmäen kirkko.jpg|thumb|250px|right|Myyrmäki Church, Vantaa, 1984.]] [[File:Myyrmäki compositional analysis.jpg|thumb|250px|right|Myyrmäki Church, plan compositional analysis.]] == Buhay asin Karera == Aki kan inhenyerong si Toivo Ilmari Leiviskä asin maestrang si Sonja Jämsén-Astala, si Leiviskä nag'adal arkitektura sa [[Helsinki University of Technology]], asin nakua saiyang diploma kan 1963. Siya nagtugdas kan saiyang opisina kan 1964, manta siya saro man na katuwang na maestro sa Helsinki University of Technology. Si Leiviskä nagtrabaho katuwang man si arkitektong Bertel Saarnio, asin sindang duwa ginana an kompetisyon arlkitektural para sa pagdesenyo kan [[Kouvola]] Town Hall (1964–68), na minimirar kan mga 1960 na saro sa mga importanteng edipisyo publiko sa Finlandya, na naghakot dakulang pag'umaw asin atensyon sa hubin na arkitekto. Si Leiviskä nakaganyat nin atensyon internasyonal durante kan mga taon na 1970, 1980 asin 1990 kan saiyang mga desenyo para sa mga simbahan sa iba-ibang parte kan Finlandya, lambang saro naglalaladawan nin magkaagidan na lenggwahe sa desenyo. An saiyang estilong batikano kinokombinar an sensitibong pag'aayog sa dramatikong kawat nin natural na liwanag kan mga simbahan Aleman sa estilong Baroko, na ginagamit an prinsipyo nin paghahaman sa arkitekturang Holandes [[De Stijl]] kan mga taon 1920, siring halimbawa kan mga syereng magkaarabay na mga lanob na nakatirindog na nagtataong espasyo na garo winawara' an tradisyonal na kahulogan nin mga pagkapiot nin mga enkluso. Si Leiviskä igwang kabakas na opisina sa Helsinki ki arkitekto [[Vilhelm Helander]] - Vilhelm Helander, Juha Leiviskä arkkitehdit SAFA. == Desenyo == An integral na parte kan arkitektura kan mga simbahan ni Leiviskä iyo an mga lampara na mismo siya an nagdesenyo. Si Leiviskä nagtaram na an saiyang mga pagpapailaw binabase niya sa mga prinsipyo pinaghaman kan si Danes na paradesenyo na si [[Poul Henningsen]] para kan saiyang mga [[PH-lamp|PH-lampara]].<ref name=":0">{{Cite book|title=Juha Leiviskä|last1=Norri|first1=Marja-Riitta|last2=Paatero|first2=Kristiina|publisher=Museum of Finnish Architecture|year=1999|isbn=952-5195-09-0|location=Helsinki}}</ref> An mga lampara parte kan mga lampara na binibenta kan kompanyang [[Artek (company)|Artek]], na iyo man ngani an nagpapapbakal kan mga lampara pinagdesenyo ni [[Alvar Aalto]]. Mga kalay na lampara ni Leiviskä tinatampok man sa [[British Library]] sa London, dinisenyo kan Ingles na arkitektong si [[Colin St John Wilson|sir Collin St John Wilson]], na bisto ni Leiviskä personalmente.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=TMppQgAACAAJ|title=An Architecture of Invitation: Colin St. John Wilson|last1=Menin|first1=Sarah|last2=Kite|first2=Stephen|date=2005|publisher=Ashgate|isbn=9780754637837|language=en}}</ref> Si Leiviskä pigdesenyo man an mga [[JCDecaux]] bus and tram stop shelters na ginagamit kan [[Helsinki City Transport]] na kompanya.<ref name=":0" /> == Quote == {{Quote|text=An arkitektura mas kaugos an musika kisa an arte biswal. Ngani masabi na an mga edipisyo tunay na arkitektura, an mga edipisyo, kasararo an saindang internal na espasyo asin mga detalye kaini, dapat parteng organiko kan kapalibotan, an makuring drama kaini, an mga hiro kaini asin pag'isog sa pasurunod na bwelo igdi. Para sako, an edipisyo sa pagkatindog kaini, komo "pidasong arkitektura" mayong halaga. An kahulogan kaini natama sana sa pagsabat sa paralibot igdi kaini, na may buhay asin liwanag. |author=Juha Leiviskä|source= Architecture and Urbanism, (April 1995) p. 13<ref>{{cite magazine |last= Leiviskä|first= Juha|date= April 1995|title= A Letter from Leiviskä|magazine= Architecture and Urbanism}}</ref>}} == Mga Gawad == Si Leiviskä ginibong myembro kan Royal Swedish Academy of Fine Arts kan 1991. Kan 1992 nagawadan siya kan Pro Finlandia Medal of the [[Order of the Lion of Finland]], asin nanombrahan na 'Artist Professor' kan Pinlandes na Presidente.<ref>{{Cite news|url=https://www.finnisharchitecture.fi/2016/06/wow-that-europhoric-feeling-an-anniversary-interview-with-juha-leiviska/|title=Wow! That euphoric feeling! An anniversary interview with Juha Leiviskä - finnisharchitecture.fi|work=finnisharchitecture.fi|access-date=2018-08-07|language=en-US}}</ref> Kan 1994 siya ginibong [[Honorary Fellowship of the American Institute of Architects|Honorary Fellow of the American Institute of Architects]] asin ginawadan kan [[Prince Eugen Medal]] sa parehong taon.<ref>{{cite web| url = http://www.royalcourt.se/download/18.30963a1811be3fda3ab80008195/Prins+Eugen-medaljen+1945-2010.pdf| title = Prins Eugen Medaljen|accessdate = 14 February 2015}}</ref> Siya nagawadan kan prestihiyosong [[Carlsberg Architectural Prize|Carlsberg Prize]] sa arkitektura kan 1995. Kan 1997 si Leiviskä nag'arpg ki [[Alvar Aalto]] asin [[Reima Pietilä]] sa pagigin myembro arkitektural kan [[Academy of Finland]] - na nangyari nabadoan siya kan titulong ''Akateemikko'' ([[Akademiko]]). Kan 2008 siya nagawadan naman kan internasyonal na [[Antonio Feltrinelli Prize]] kan [[Accademia Nazionale dei Lincei]], asin siring man kan [[Royal Institute of British Architects|RIBA]] International Fellowship.<ref>{{Cite web|url=https://www.architecture.com/RIBA/Contactus/NewsAndPress/News/RIBANews/Press/2008/RIBAannouncesInternationalFellowships.aspx|title=RIBA announces seven recipients of International Fellowships|website=www.architecture.com|language=en-gb|access-date=2017-04-04}}</ref> Kan 2020 si Juha Leiviskä nagawadan kan [[The Daylight Award]] sa Arkitektura, para sa saiyang trabaho sa arkitektura na nagmomostra kan pambihirang abilidad na gibohon an liwanag nin aldaw integral na elemento sa mga edipisyo. == Magkapirang mga edipisyo ni Leiviskä == *[[Kouvola Town Hall]], [[Kouvola]] (1968) (katuwang ni Bertel Saario) *Lemi Old Wooden Church, restoration, [[Lemi]] (1969) *Nakkila Parish Centre, [[Nakkila]] (1970) *St. Thomas's Church and Parish Centre, Puolivälinkangas, [[Oulu]] (1975) *Old Student House, restoration, [[Helsinki]] (1980) (katuwang ni [[Vilhelm Helander]]) *[[Myyrmäki Church]], Vantaa (1984) *Kirkkonummi Parish Centre, [[Kirkkonummi]] (1984) *Merikasarminkatu 7, housing complex, Helsinki (1984) *Auditorium and workshop building, Niuvanniemi Hospital, [[Kuopio]] (katuwang ni Vilhelm Helander) (1985) *Villa Johanna, pagsusulit, Helsinki (1986) (with Marica Schalin) *Harju Chapel pagsusulit asin pagsuyab, [[Mikkeli]] *Auroranlinna housing complex, Helsinki (1990) (katuwang ni Pekka Kivisalo) *Vallila Library and Daycare Centre, Helsinki (1991) (katuwang ni Asta Björklund) *[[Männistö Church]], Kuopio (1992) *German Embassy, Kuusisaari, Helsinki (1993) *German Church and Parish Centre, Helsinki, pagsusulit asin pagsuyab (katuwang ni Vilhelm Helander) (2001) *Good Shepherd Church, Pakila, Helsinki, pagsusulit asin pagsuyab (katuwang ni Vilhelm Helander) (2002) *Ad-Dar Cultural and Conference Center, [[Bethlehem]], [[State of Palestine|Palestine]] (2005) *Sandels Cultural Centre, Helsinki (2007) (katuwang ni Rosemarie Schnitzler) *Swedish School of Social Science, Helsinki (2009) (katuwang ni Jari Heikkinen) *Kipparintalo housing, [[Kalasatama]], Helsinki (2015) ==Galeriya kan mga trabaho ni Juha Leiviskä== <gallery> File:Kouvolan kaupungintalo.JPG|Kouvola Town Hall (with Bertel Saario), 1968. File:Nakkilan seurakuntakoti (Nakkila parish centre), Nakkila, Finland.jpg|Nakkila Parish Centre, 1970. File:Juha Leiviskä, Myyrmäki Church, Vantaa, Finland, 1984.jpg|Myyrmäki Church, 1984. File:St Thomas Church Oulu 2007 08 19.JPG|St. Thomas's Church, Oulu, 1975. File:Kslfrsg.jpg|Kirkkonummi Parish Centre, 1984. File:Leiviskä.valilla.png|Vallila Library and Daycare Centre, Helsinki, 1991. File:Eglise Männistö.jpg|Männistö church, Kuopio, 1992. File:German Church, Helsinki, Juha Leiviska.JPG|German Church and Parish Centre, Helsinki, 2001. File:Leiviskä, Good Shepherd Church, Pakila, Helsinki.jpg|Good Shepherd Church, Pakila, Helsinki, 2002. File:Cube Building 1707 (507902393).jpg|Ad-Dar Cultural Center, Palestine, 2005. File:Kulttuuritalo Sandels Töölö 2007.jpg|Sandels Cultural Centre, Helsinki, 2007. File:Soc-kom-2013.jpg|Swedish School of Social Science, Helsinki, 2009. </gallery> ==Toltolan== *{{cite book |last= Quantrill|first= Malcolm |date= 2001|title= Juha Leiviskä and the Continuity of Finnish Modern Architecture|location= London|publisher= Academy Press|isbn=0-471-48967-0}} *{{cite book |last= Millet|first= Marietta S.|date= 1996|title= Light Revealing Architecture|location= Chicester|publisher= Wiley|isbn=978-0471286448}} *{{cite book |last= Connah|first= Roger|date= 2006|title= Finland: Modern Architectures in History|location= London|publisher= Reaktion Books|isbn=9781861892508}} *{{cite book |author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->Norri, Marja-Riitta & Paatero, Kristiina (eds)|title= Juha Leiviskä|location= Helsinki|publisher= Museum of Finnish architecture|date= 1999|isbn=952-5195-09-0 }} == Mga panluwas na takod == {{Commonscat-inline}} ==Mga Nota== {{reflist}} {{Authority control (arts)}} {{DEFAULTSORT:Leiviska, Juha}} [[kategorya:Mga 1936 na kamundagan]] [[Kategorya:Mgfa buhay]] [[Kategorya:Mga Arkitekto nin Helsinki]] [[Kategorya:Modernistang mga arkitekto]] [[Kategorya:Mga kagresibi kan Prince Eugen Medal]] [[Kategorya:Pro Finlandia Medals of the Order of the Lion of Finland]] [[Kategorya:Mga Myembro kan Royal Swedish Academy of Arts]] gx0wq9utoaczq0oo3p7f0yozeq5bawc 234183 234180 2022-08-22T13:33:03Z Ralffralff 14987 wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | name = Juha Leiviskä | image = | caption = | nationality = Pinlandes | birth_date = {{Birth date and age|1936|3|17|df=y}} | birth_place = [[Helsinki]], Finlandya | death_date = | death_place = | practice = Arkkitehtitoimisto Helander-Leiviskä | significant_buildings = [[Kouvola Town Hall]], Kouvola<br/>St. Thomas Church, Oulu<br/>[[Myyrmäki Church]], Vantaa<br/>[[Männistö Church]], Kuopio<br/>Church of the Good Shepherd, Helsinki<br/>Vallila Library, Helsinki<br/>German Embassy, Helsinki<br/>Ad-Dar Centre, Bethlehem<br/>Swedish School of Social Science, Helsinki | significant_projects = | significant_design = JL341 Pendant Light<br/>[[Helsinki City Transport]] bus and tram stop shelter | awards = [[Pro Finlandia Medal]] {{small|(1992)}}<br/>[[Prince Eugen Medal]] {{small|(1994)}}<br/>[[Carlsberg Architectural Prize]] {{small|(1995)}}<br/>[[Antonio Feltrinelli Prize]] {{small|(2008)}} }} Si '''Juha Ilmari Leiviskä''' (namundag 17 Marso 1936 sa [[Helsinki]]) sarong prominenteng Pinalndes na arkitekto asin paradesenyo. Siya midbid na gayo sa mga trabaho niya sa pagdesenyo nin mga simbahan asin mga edipisyong panrelihiyoso.<ref>{{Cite web|url=http://www.artek.fi/company/designers/20|title=Artek - Designers - Juha Leiviskä|last=Valve|date=2017-04-25|website=Artek|language=en|access-date=2017-04-25}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.kansallisbiografia.fi/english/person/7865|title=Etusivu|website=www.kansallisbiografia.fi|language=en|access-date=2017-04-25}}</ref> [[File:Myyrmäen kirkko.jpg|thumb|250px|right|Myyrmäki Church, Vantaa, 1984.]] [[File:Myyrmäki compositional analysis.jpg|thumb|250px|right|Myyrmäki Church, plan compositional analysis.]] == Buhay asin Karera == Aki kan inhenyerong si Toivo Ilmari Leiviskä asin maestrang si Sonja Jämsén-Astala, si Leiviskä nag'adal arkitektura sa [[Helsinki University of Technology]], asin nakua saiyang diploma kan 1963. Siya nagtugdas kan saiyang opisina kan 1964, manta siya saro man na katuwang na maestro sa Helsinki University of Technology. Si Leiviskä nagtrabaho katuwang man si arkitektong Bertel Saarnio, asin sindang duwa ginana an kompetisyon arlkitektural para sa pagdesenyo kan [[Kouvola]] Town Hall (1964–68), na minimirar kan mga 1960 na saro sa mga importanteng edipisyo publiko sa Finlandya, na naghakot dakulang pag'umaw asin atensyon sa hubin na arkitekto. Si Leiviskä nakaganyat nin atensyon internasyonal durante kan mga taon na 1970, 1980 asin 1990 kan saiyang mga desenyo para sa mga simbahan sa iba-ibang parte kan Finlandya, lambang saro naglalaladawan nin magkaagidan na lenggwahe sa desenyo. An saiyang estilong batikano kinokombinar an sensitibong pag'aayog sa dramatikong kawat nin natural na liwanag kan mga simbahan Aleman sa estilong Baroko, na ginagamit an prinsipyo nin paghahaman sa arkitekturang Holandes [[De Stijl]] kan mga taon 1920, siring halimbawa kan mga syereng magkaarabay na mga lanob na nakatirindog na nagtataong espasyo na garo winawara' an tradisyonal na kahulogan nin mga pagkapiot nin mga enkluso. Si Leiviskä igwang kabakas na opisina sa Helsinki ki arkitekto [[Vilhelm Helander]] - Vilhelm Helander, Juha Leiviskä arkkitehdit SAFA. == Disenyo == An integral na parte kan arkitektura kan mga simbahan ni Leiviskä iyo an mga lampara na mismo siya an nagdesenyo. Si Leiviskä nagtaram na an saiyang mga pagpapailaw binabase niya sa mga prinsipyo pinaghaman kan si Danes na paradesenyo na si [[Poul Henningsen]] para kan saiyang mga [[PH-lamp|PH-lampara]].<ref name=":0">{{Cite book|title=Juha Leiviskä|last1=Norri|first1=Marja-Riitta|last2=Paatero|first2=Kristiina|publisher=Museum of Finnish Architecture|year=1999|isbn=952-5195-09-0|location=Helsinki}}</ref> An mga lampara parte kan mga lampara na binibenta kan kompanyang [[Artek (company)|Artek]], na iyo man ngani an nagpapapbakal kan mga lampara pinagdesenyo ni [[Alvar Aalto]]. Mga kalay na lampara ni Leiviskä tinatampok man sa [[British Library]] sa London, dinisenyo kan Ingles na arkitektong si [[Colin St John Wilson|sir Collin St John Wilson]], na bisto ni Leiviskä personalmente.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=TMppQgAACAAJ|title=An Architecture of Invitation: Colin St. John Wilson|last1=Menin|first1=Sarah|last2=Kite|first2=Stephen|date=2005|publisher=Ashgate|isbn=9780754637837|language=en}}</ref> Si Leiviskä pigdesenyo man an mga [[JCDecaux]] bus and tram stop shelters na ginagamit kan [[Helsinki City Transport]] na kompanya.<ref name=":0" /> == Quote == {{Quote|text=An arkitektura mas kaugos an musika kisa an arte biswal. Ngani masabi na an mga edipisyo tunay na arkitektura, an mga edipisyo, kasararo an saindang internal na espasyo asin mga detalye kaini, dapat parteng organiko kan kapalibotan, an makuring drama kaini, an mga hiro kaini asin pag'isog sa pasurunod na bwelo igdi. Para sako, an edipisyo sa pagkatindog kaini, komo "pidasong arkitektura" mayong halaga. An kahulogan kaini natama sana sa pagsabat sa paralibot igdi kaini, na may buhay asin liwanag. |author=Juha Leiviskä|source= Architecture and Urbanism, (April 1995) p. 13<ref>{{cite magazine |last= Leiviskä|first= Juha|date= April 1995|title= A Letter from Leiviskä|magazine= Architecture and Urbanism}}</ref>}} == Mga gawad == Si Leiviskä ginibong myembro kan Royal Swedish Academy of Fine Arts kan 1991. Kan 1992 nagawadan siya kan Pro Finlandia Medal of the [[Order of the Lion of Finland]], asin nanombrahan na 'Artist Professor' kan Pinlandes na Presidente.<ref>{{Cite news|url=https://www.finnisharchitecture.fi/2016/06/wow-that-europhoric-feeling-an-anniversary-interview-with-juha-leiviska/|title=Wow! That euphoric feeling! An anniversary interview with Juha Leiviskä - finnisharchitecture.fi|work=finnisharchitecture.fi|access-date=2018-08-07|language=en-US}}</ref> Kan 1994 siya ginibong [[Honorary Fellowship of the American Institute of Architects|Honorary Fellow of the American Institute of Architects]] asin ginawadan kan [[Prince Eugen Medal]] sa parehong taon.<ref>{{cite web| url = http://www.royalcourt.se/download/18.30963a1811be3fda3ab80008195/Prins+Eugen-medaljen+1945-2010.pdf| title = Prins Eugen Medaljen|accessdate = 14 February 2015}}</ref> Siya nagawadan kan prestihiyosong [[Carlsberg Architectural Prize|Carlsberg Prize]] sa arkitektura kan 1995. Kan 1997 si Leiviskä nag'arpg ki [[Alvar Aalto]] asin [[Reima Pietilä]] sa pagigin myembro arkitektural kan [[Academy of Finland]] - na nangyari nabadoan siya kan titulong ''Akateemikko'' ([[Akademiko]]). Kan 2008 siya nagawadan naman kan internasyonal na [[Antonio Feltrinelli Prize]] kan [[Accademia Nazionale dei Lincei]], asin siring man kan [[Royal Institute of British Architects|RIBA]] International Fellowship.<ref>{{Cite web|url=https://www.architecture.com/RIBA/Contactus/NewsAndPress/News/RIBANews/Press/2008/RIBAannouncesInternationalFellowships.aspx|title=RIBA announces seven recipients of International Fellowships|website=www.architecture.com|language=en-gb|access-date=2017-04-04}}</ref> Kan 2020 si Juha Leiviskä nagawadan kan [[The Daylight Award]] sa Arkitektura, para sa saiyang trabaho sa arkitektura na nagmomostra kan pambihirang abilidad na gibohon an liwanag nin aldaw integral na elemento sa mga edipisyo. == Magkapirang mga edipisyo ni Leiviskä == *[[Kouvola Town Hall]], [[Kouvola]] (1968) (katuwang ni Bertel Saario) *Lemi Old Wooden Church, restoration, [[Lemi]] (1969) *Nakkila Parish Centre, [[Nakkila]] (1970) *St. Thomas's Church and Parish Centre, Puolivälinkangas, [[Oulu]] (1975) *Old Student House, restoration, [[Helsinki]] (1980) (katuwang ni [[Vilhelm Helander]]) *[[Myyrmäki Church]], Vantaa (1984) *Kirkkonummi Parish Centre, [[Kirkkonummi]] (1984) *Merikasarminkatu 7, housing complex, Helsinki (1984) *Auditorium and workshop building, Niuvanniemi Hospital, [[Kuopio]] (katuwang ni Vilhelm Helander) (1985) *Villa Johanna, pagsusulit, Helsinki (1986) (with Marica Schalin) *Harju Chapel pagsusulit asin pagsuyab, [[Mikkeli]] *Auroranlinna housing complex, Helsinki (1990) (katuwang ni Pekka Kivisalo) *Vallila Library and Daycare Centre, Helsinki (1991) (katuwang ni Asta Björklund) *[[Männistö Church]], Kuopio (1992) *German Embassy, Kuusisaari, Helsinki (1993) *German Church and Parish Centre, Helsinki, pagsusulit asin pagsuyab (katuwang ni Vilhelm Helander) (2001) *Good Shepherd Church, Pakila, Helsinki, pagsusulit asin pagsuyab (katuwang ni Vilhelm Helander) (2002) *Ad-Dar Cultural and Conference Center, [[Bethlehem]], [[State of Palestine|Palestine]] (2005) *Sandels Cultural Centre, Helsinki (2007) (katuwang ni Rosemarie Schnitzler) *Swedish School of Social Science, Helsinki (2009) (katuwang ni Jari Heikkinen) *Kipparintalo housing, [[Kalasatama]], Helsinki (2015) ==Galeriya kan mga trabaho ni Juha Leiviskä== <gallery> File:Kouvolan kaupungintalo.JPG|Kouvola Town Hall (with Bertel Saario), 1968. File:Nakkilan seurakuntakoti (Nakkila parish centre), Nakkila, Finland.jpg|Nakkila Parish Centre, 1970. File:Juha Leiviskä, Myyrmäki Church, Vantaa, Finland, 1984.jpg|Myyrmäki Church, 1984. File:St Thomas Church Oulu 2007 08 19.JPG|St. Thomas's Church, Oulu, 1975. File:Kslfrsg.jpg|Kirkkonummi Parish Centre, 1984. File:Leiviskä.valilla.png|Vallila Library and Daycare Centre, Helsinki, 1991. File:Eglise Männistö.jpg|Männistö church, Kuopio, 1992. File:German Church, Helsinki, Juha Leiviska.JPG|German Church and Parish Centre, Helsinki, 2001. File:Leiviskä, Good Shepherd Church, Pakila, Helsinki.jpg|Good Shepherd Church, Pakila, Helsinki, 2002. File:Cube Building 1707 (507902393).jpg|Ad-Dar Cultural Center, Palestine, 2005. File:Kulttuuritalo Sandels Töölö 2007.jpg|Sandels Cultural Centre, Helsinki, 2007. File:Soc-kom-2013.jpg|Swedish School of Social Science, Helsinki, 2009. </gallery> ==Toltolan== *{{cite book |last= Quantrill|first= Malcolm |date= 2001|title= Juha Leiviskä and the Continuity of Finnish Modern Architecture|location= London|publisher= Academy Press|isbn=0-471-48967-0}} *{{cite book |last= Millet|first= Marietta S.|date= 1996|title= Light Revealing Architecture|location= Chicester|publisher= Wiley|isbn=978-0471286448}} *{{cite book |last= Connah|first= Roger|date= 2006|title= Finland: Modern Architectures in History|location= London|publisher= Reaktion Books|isbn=9781861892508}} *{{cite book |author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->Norri, Marja-Riitta & Paatero, Kristiina (eds)|title= Juha Leiviskä|location= Helsinki|publisher= Museum of Finnish architecture|date= 1999|isbn=952-5195-09-0 }} == Mga panluwas na takod == {{Commonscat-inline}} ==Mga Nota== {{reflist}}{{Saringsing}}{{Authority control (arts)}} {{DEFAULTSORT:Leiviska, Juha}} [[kategorya:Mga 1936 na kamundagan]] [[Kategorya:Mgfa buhay]] [[Kategorya:Mga Arkitekto nin Helsinki]] [[Kategorya:Modernistang mga arkitekto]] [[Kategorya:Mga kagresibi kan Prince Eugen Medal]] [[Kategorya:Pro Finlandia Medals of the Order of the Lion of Finland]] [[Kategorya:Mga Myembro kan Royal Swedish Academy of Arts]] 5f2lm0zf3ajcibuxptfksdlw2ityeui 234186 234183 2022-08-22T13:38:05Z Ringer 55 /* Galeriya kan mga trabaho ni Juha Leiviskä */ wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | name = Juha Leiviskä | image = | caption = | nationality = Pinlandes | birth_date = {{Birth date and age|1936|3|17|df=y}} | birth_place = [[Helsinki]], Finlandya | death_date = | death_place = | practice = Arkkitehtitoimisto Helander-Leiviskä | significant_buildings = [[Kouvola Town Hall]], Kouvola<br/>St. Thomas Church, Oulu<br/>[[Myyrmäki Church]], Vantaa<br/>[[Männistö Church]], Kuopio<br/>Church of the Good Shepherd, Helsinki<br/>Vallila Library, Helsinki<br/>German Embassy, Helsinki<br/>Ad-Dar Centre, Bethlehem<br/>Swedish School of Social Science, Helsinki | significant_projects = | significant_design = JL341 Pendant Light<br/>[[Helsinki City Transport]] bus and tram stop shelter | awards = [[Pro Finlandia Medal]] {{small|(1992)}}<br/>[[Prince Eugen Medal]] {{small|(1994)}}<br/>[[Carlsberg Architectural Prize]] {{small|(1995)}}<br/>[[Antonio Feltrinelli Prize]] {{small|(2008)}} }} Si '''Juha Ilmari Leiviskä''' (namundag 17 Marso 1936 sa [[Helsinki]]) sarong prominenteng Pinalndes na arkitekto asin paradesenyo. Siya midbid na gayo sa mga trabaho niya sa pagdesenyo nin mga simbahan asin mga edipisyong panrelihiyoso.<ref>{{Cite web|url=http://www.artek.fi/company/designers/20|title=Artek - Designers - Juha Leiviskä|last=Valve|date=2017-04-25|website=Artek|language=en|access-date=2017-04-25}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.kansallisbiografia.fi/english/person/7865|title=Etusivu|website=www.kansallisbiografia.fi|language=en|access-date=2017-04-25}}</ref> [[File:Myyrmäen kirkko.jpg|thumb|250px|right|Myyrmäki Church, Vantaa, 1984.]] [[File:Myyrmäki compositional analysis.jpg|thumb|250px|right|Myyrmäki Church, plan compositional analysis.]] == Buhay asin Karera == Aki kan inhenyerong si Toivo Ilmari Leiviskä asin maestrang si Sonja Jämsén-Astala, si Leiviskä nag'adal arkitektura sa [[Helsinki University of Technology]], asin nakua saiyang diploma kan 1963. Siya nagtugdas kan saiyang opisina kan 1964, manta siya saro man na katuwang na maestro sa Helsinki University of Technology. Si Leiviskä nagtrabaho katuwang man si arkitektong Bertel Saarnio, asin sindang duwa ginana an kompetisyon arlkitektural para sa pagdesenyo kan [[Kouvola]] Town Hall (1964–68), na minimirar kan mga 1960 na saro sa mga importanteng edipisyo publiko sa Finlandya, na naghakot dakulang pag'umaw asin atensyon sa hubin na arkitekto. Si Leiviskä nakaganyat nin atensyon internasyonal durante kan mga taon na 1970, 1980 asin 1990 kan saiyang mga desenyo para sa mga simbahan sa iba-ibang parte kan Finlandya, lambang saro naglalaladawan nin magkaagidan na lenggwahe sa desenyo. An saiyang estilong batikano kinokombinar an sensitibong pag'aayog sa dramatikong kawat nin natural na liwanag kan mga simbahan Aleman sa estilong Baroko, na ginagamit an prinsipyo nin paghahaman sa arkitekturang Holandes [[De Stijl]] kan mga taon 1920, siring halimbawa kan mga syereng magkaarabay na mga lanob na nakatirindog na nagtataong espasyo na garo winawara' an tradisyonal na kahulogan nin mga pagkapiot nin mga enkluso. Si Leiviskä igwang kabakas na opisina sa Helsinki ki arkitekto [[Vilhelm Helander]] - Vilhelm Helander, Juha Leiviskä arkkitehdit SAFA. == Disenyo == An integral na parte kan arkitektura kan mga simbahan ni Leiviskä iyo an mga lampara na mismo siya an nagdesenyo. Si Leiviskä nagtaram na an saiyang mga pagpapailaw binabase niya sa mga prinsipyo pinaghaman kan si Danes na paradesenyo na si [[Poul Henningsen]] para kan saiyang mga [[PH-lamp|PH-lampara]].<ref name=":0">{{Cite book|title=Juha Leiviskä|last1=Norri|first1=Marja-Riitta|last2=Paatero|first2=Kristiina|publisher=Museum of Finnish Architecture|year=1999|isbn=952-5195-09-0|location=Helsinki}}</ref> An mga lampara parte kan mga lampara na binibenta kan kompanyang [[Artek (company)|Artek]], na iyo man ngani an nagpapapbakal kan mga lampara pinagdesenyo ni [[Alvar Aalto]]. Mga kalay na lampara ni Leiviskä tinatampok man sa [[British Library]] sa London, dinisenyo kan Ingles na arkitektong si [[Colin St John Wilson|sir Collin St John Wilson]], na bisto ni Leiviskä personalmente.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=TMppQgAACAAJ|title=An Architecture of Invitation: Colin St. John Wilson|last1=Menin|first1=Sarah|last2=Kite|first2=Stephen|date=2005|publisher=Ashgate|isbn=9780754637837|language=en}}</ref> Si Leiviskä pigdesenyo man an mga [[JCDecaux]] bus and tram stop shelters na ginagamit kan [[Helsinki City Transport]] na kompanya.<ref name=":0" /> == Quote == {{Quote|text=An arkitektura mas kaugos an musika kisa an arte biswal. Ngani masabi na an mga edipisyo tunay na arkitektura, an mga edipisyo, kasararo an saindang internal na espasyo asin mga detalye kaini, dapat parteng organiko kan kapalibotan, an makuring drama kaini, an mga hiro kaini asin pag'isog sa pasurunod na bwelo igdi. Para sako, an edipisyo sa pagkatindog kaini, komo "pidasong arkitektura" mayong halaga. An kahulogan kaini natama sana sa pagsabat sa paralibot igdi kaini, na may buhay asin liwanag. |author=Juha Leiviskä|source= Architecture and Urbanism, (April 1995) p. 13<ref>{{cite magazine |last= Leiviskä|first= Juha|date= April 1995|title= A Letter from Leiviskä|magazine= Architecture and Urbanism}}</ref>}} == Mga gawad == Si Leiviskä ginibong myembro kan Royal Swedish Academy of Fine Arts kan 1991. Kan 1992 nagawadan siya kan Pro Finlandia Medal of the [[Order of the Lion of Finland]], asin nanombrahan na 'Artist Professor' kan Pinlandes na Presidente.<ref>{{Cite news|url=https://www.finnisharchitecture.fi/2016/06/wow-that-europhoric-feeling-an-anniversary-interview-with-juha-leiviska/|title=Wow! That euphoric feeling! An anniversary interview with Juha Leiviskä - finnisharchitecture.fi|work=finnisharchitecture.fi|access-date=2018-08-07|language=en-US}}</ref> Kan 1994 siya ginibong [[Honorary Fellowship of the American Institute of Architects|Honorary Fellow of the American Institute of Architects]] asin ginawadan kan [[Prince Eugen Medal]] sa parehong taon.<ref>{{cite web| url = http://www.royalcourt.se/download/18.30963a1811be3fda3ab80008195/Prins+Eugen-medaljen+1945-2010.pdf| title = Prins Eugen Medaljen|accessdate = 14 February 2015}}</ref> Siya nagawadan kan prestihiyosong [[Carlsberg Architectural Prize|Carlsberg Prize]] sa arkitektura kan 1995. Kan 1997 si Leiviskä nag'arpg ki [[Alvar Aalto]] asin [[Reima Pietilä]] sa pagigin myembro arkitektural kan [[Academy of Finland]] - na nangyari nabadoan siya kan titulong ''Akateemikko'' ([[Akademiko]]). Kan 2008 siya nagawadan naman kan internasyonal na [[Antonio Feltrinelli Prize]] kan [[Accademia Nazionale dei Lincei]], asin siring man kan [[Royal Institute of British Architects|RIBA]] International Fellowship.<ref>{{Cite web|url=https://www.architecture.com/RIBA/Contactus/NewsAndPress/News/RIBANews/Press/2008/RIBAannouncesInternationalFellowships.aspx|title=RIBA announces seven recipients of International Fellowships|website=www.architecture.com|language=en-gb|access-date=2017-04-04}}</ref> Kan 2020 si Juha Leiviskä nagawadan kan [[The Daylight Award]] sa Arkitektura, para sa saiyang trabaho sa arkitektura na nagmomostra kan pambihirang abilidad na gibohon an liwanag nin aldaw integral na elemento sa mga edipisyo. == Magkapirang mga edipisyo ni Leiviskä == *[[Kouvola Town Hall]], [[Kouvola]] (1968) (katuwang ni Bertel Saario) *Lemi Old Wooden Church, restoration, [[Lemi]] (1969) *Nakkila Parish Centre, [[Nakkila]] (1970) *St. Thomas's Church and Parish Centre, Puolivälinkangas, [[Oulu]] (1975) *Old Student House, restoration, [[Helsinki]] (1980) (katuwang ni [[Vilhelm Helander]]) *[[Myyrmäki Church]], Vantaa (1984) *Kirkkonummi Parish Centre, [[Kirkkonummi]] (1984) *Merikasarminkatu 7, housing complex, Helsinki (1984) *Auditorium and workshop building, Niuvanniemi Hospital, [[Kuopio]] (katuwang ni Vilhelm Helander) (1985) *Villa Johanna, pagsusulit, Helsinki (1986) (with Marica Schalin) *Harju Chapel pagsusulit asin pagsuyab, [[Mikkeli]] *Auroranlinna housing complex, Helsinki (1990) (katuwang ni Pekka Kivisalo) *Vallila Library and Daycare Centre, Helsinki (1991) (katuwang ni Asta Björklund) *[[Männistö Church]], Kuopio (1992) *German Embassy, Kuusisaari, Helsinki (1993) *German Church and Parish Centre, Helsinki, pagsusulit asin pagsuyab (katuwang ni Vilhelm Helander) (2001) *Good Shepherd Church, Pakila, Helsinki, pagsusulit asin pagsuyab (katuwang ni Vilhelm Helander) (2002) *Ad-Dar Cultural and Conference Center, [[Bethlehem]], [[State of Palestine|Palestine]] (2005) *Sandels Cultural Centre, Helsinki (2007) (katuwang ni Rosemarie Schnitzler) *Swedish School of Social Science, Helsinki (2009) (katuwang ni Jari Heikkinen) *Kipparintalo housing, [[Kalasatama]], Helsinki (2015) ==Galeriya kan mga trabaho ni Juha Leiviskä== <gallery> File:Kouvolan kaupungintalo.JPG|Kouvola Town Hall (with Bertel Saario), 1968. File:Nakkilan seurakuntakoti (Nakkila parish centre), Nakkila, Finland.jpg|Nakkila Parish Centre, 1970. File:Juha Leiviskä, Myyrmäki Church, Vantaa, Finland, 1984.jpg|Myyrmäki Church, 1984. File:St Thomas Church Oulu 2007 08 19.JPG|St. Thomas's Church, Oulu, 1975. File:Kslfrsg.jpg|Kirkkonummi Parish Centre, 1984. File:Leiviskä.valilla.png|Vallila Library and Daycare Centre, Helsinki, 1991. File:Eglise Männistö.jpg|Männistö church, Kuopio, 1992. File:German Church, Helsinki, Juha Leiviska.JPG|German Church and Parish Centre, Helsinki, 2001. File:Cube Building 1707 (507902393).jpg|Ad-Dar Cultural Center, Palestine, 2005. File:Kulttuuritalo Sandels Töölö 2007.jpg|Sandels Cultural Centre, Helsinki, 2007. File:Soc-kom-2013.jpg|Swedish School of Social Science, Helsinki, 2009. </gallery> ==Toltolan== *{{cite book |last= Quantrill|first= Malcolm |date= 2001|title= Juha Leiviskä and the Continuity of Finnish Modern Architecture|location= London|publisher= Academy Press|isbn=0-471-48967-0}} *{{cite book |last= Millet|first= Marietta S.|date= 1996|title= Light Revealing Architecture|location= Chicester|publisher= Wiley|isbn=978-0471286448}} *{{cite book |last= Connah|first= Roger|date= 2006|title= Finland: Modern Architectures in History|location= London|publisher= Reaktion Books|isbn=9781861892508}} *{{cite book |author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->Norri, Marja-Riitta & Paatero, Kristiina (eds)|title= Juha Leiviskä|location= Helsinki|publisher= Museum of Finnish architecture|date= 1999|isbn=952-5195-09-0 }} == Mga panluwas na takod == {{Commonscat-inline}} ==Mga Nota== {{reflist}}{{Saringsing}}{{Authority control (arts)}} {{DEFAULTSORT:Leiviska, Juha}} [[kategorya:Mga 1936 na kamundagan]] [[Kategorya:Mgfa buhay]] [[Kategorya:Mga Arkitekto nin Helsinki]] [[Kategorya:Modernistang mga arkitekto]] [[Kategorya:Mga kagresibi kan Prince Eugen Medal]] [[Kategorya:Pro Finlandia Medals of the Order of the Lion of Finland]] [[Kategorya:Mga Myembro kan Royal Swedish Academy of Arts]] 1ugarzrx85wg1aod6yfvwjuo0c8abts 1 37284 234179 2022-08-22T13:29:01Z Ralffralff 14987 Pinagmukna an pahina kaining "{{WikiProyekto banner shell|blp=no|1= {{BW 2021-9 |klase=tamboan |importansya=Tahaw }}}}" wikitext text/x-wiki {{WikiProyekto banner shell|blp=no|1= {{BW 2021-9 |klase=tamboan |importansya=Tahaw }}}} 042g3bapt0fmy8iq5wwb4culsaqsj2q 0 37285 234182 2022-08-22T13:30:57Z Ralffralff 14987 Piglilikay sa [[Jayne Mansfield]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Jayne Mansfield]] p8ml972woq39e8r087cxjc0jfhcrw37 0 37286 234184 2022-08-22T13:34:32Z Ralffralff 14987 Piglilikay sa [[Juha Leiviskä]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Juha Leiviskä]] 21vetg1aqorsxyc306mtpk95f24lk1p 0 37287 234190 2022-08-22T15:29:05Z Ringer 55 Pinagmukna an pahina kaining "Si '''Risto-Veikko Luukkonen''' (25 Hunyo 1902, [[Mikkeli]] – 7 Sepytembre 1972, [[Helsinki]]) sarong [[Finlandya|Pinlandes]]na arkitekto. Siya midbid na maray sa pagdesenyo kan [[Töölö Sports Hall]] asin kan [[Olympia Terminal]] sa [[Helsinki]] katuwang si [[Aarne Hytönen]], na an mga trabahong ini pareho nakalista sa [[Docomomo International|Docomomo]] (sarong global na kasararoan nagmamato kan modernong arkitektura) na importanteng ehemplo kan mo..." wikitext text/x-wiki Si '''Risto-Veikko Luukkonen''' (25 Hunyo 1902, [[Mikkeli]] – 7 Sepytembre 1972, [[Helsinki]]) sarong [[Finlandya|Pinlandes]]na arkitekto. Siya midbid na maray sa pagdesenyo kan [[Töölö Sports Hall]] asin kan [[Olympia Terminal]] sa [[Helsinki]] katuwang si [[Aarne Hytönen]], na an mga trabahong ini pareho nakalista sa [[Docomomo International|Docomomo]] (sarong global na kasararoan nagmamato kan modernong arkitektura) na importanteng ehemplo kan [[modernong arkitektura]] sa Finlandya.<ref>{{cite web|title=Risto-Veikko Luukkonen|url=http://www.mfa.fi/arkkitehtiesittely?apid=3838|publisher=Museum of Finnish Architecture|language=fi|accessdate=9 March 2014}}</ref><ref>{{cite web|title=Messuhalli (Töölön kisahalli) - Helsinki Exhibition Hall (Töölö Sports Hall)|url=http://docomomo-fi.com/index.php?k=218338|publisher=Docomomo Suomi Finland ry|accessdate=9 March 2014}}</ref><ref>{{cite web|title=Olympiaterminaali - Olympic terminal|url=http://docomomo-fi.com/index.php?k=218350|publisher=Docomomo Suomi Finland ry|accessdate=9 March 2014}}</ref> ==Trabaho== * [[Töölö Sports Hall]], Helsinki (1935) – katuwang si Aarne Hytönen * Finnish pavilion at the [[Brussels International Exposition (1935)|Brussels International Exposition]] (1935) – katuwang si Aarne Hytönen * Suomi-yhtiö office building, Helsinki (1938) – katuwang si Aarne Hytönen * [[Turku Concert Hall]] (1952) * [[Olympia Terminal]], Helsinki (1953) – katuwang si Aarne Hytönen * Valkeakoski Town Hall (1955) – katuwang si Aarne Hytönen * [[Turku City Theatre]] (1962) – katuwang si Helmer Stenroos * [[Kuopio City Theatre]] (1963) – katuwang si Helmer Stenroos * State Office Building, Turku (1967) – katuwang si Helmer Stenroos <gallery widths=160px heights=130px> File:Töölön Kisahalli.jpg|Töölö Sports Hall File:Olymppiaterminaali Helsinki.jpg|Olympia Terminal File:Concert hall of Turku.jpg|Turku Concert Hall File:Municipal_Theatre_of_Turku.jpg|Turku City Theatre File:Kuopio_City_Theatre.jpg|Kuopio City Theater File:Valtion_virastotalo_Turku.jpg|State Office Building, Turku </gallery> ==Toltolan== {{reflist}} ==Mga pan luwas na takod== *{{commons category-inline|Risto-Veikko Luukkonen}} {{Authority control (arts)}} {{DEFAULTSORT:Luukkonen, Risto-Veikko}} [[Kategorya:Mga 1902na kamundagan]] [[Kategorya:Mga 1972 na kagadanan]] [[Kategorya:Mga tawo haleng Mikkeli]] [[Kategorya:Mga Tawong haleng probinsya nin Mikkeli (Grand Duchy of Finland)]] [[Kategorya:Mga ika-20ng siglong mga arkitektong Pinlandes]] 8kjfcl116nicsjcg3h5vyjj76qzq5g2 0 37288 234192 2022-08-23T02:17:17Z Ringer 55 Pinagmukna an pahina kaining "{{Infobox artist | name = Prof. Moti Bodek | image = Moti Bodek.JPG | caption = | nationality = Israeli {{flag|ISR}} | birth_date = 1961 | birth_place = [[Haifa]], Israel | practice = Bodek Architects Ltd. [[Tel Aviv]] | significant_buildings = [[Eilat Sports Center]], [[Bikur Holim Hospital]] at [[Jerusalem]], [[Tiberias Football Stadium]] | awards = |}} [[File:Bodek Architects Eilat Sports Center.JPG|thumb|263px|[[Eilat Sports Center]]]] File:Meron Schoo..." wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | name = Prof. Moti Bodek | image = Moti Bodek.JPG | caption = | nationality = Israeli {{flag|ISR}} | birth_date = 1961 | birth_place = [[Haifa]], Israel | practice = Bodek Architects Ltd. [[Tel Aviv]] | significant_buildings = [[Eilat Sports Center]], [[Bikur Holim Hospital]] at [[Jerusalem]], [[Tiberias Football Stadium]] | awards = |}} [[File:Bodek Architects Eilat Sports Center.JPG|thumb|263px|[[Eilat Sports Center]]]] [[File:Meron School Bodek Architects22.jpg|thumb|263px|[[Meron School]], pigdesenyo ni Moti Bodek asin ni Dana Oberson]] [[File:Bodek Architects Tiberias Football Stadium33.jpg|thumb|263px|[[Tiberias Football Stadium]] (tinutugdok)]] [[File:Nofei Yam Sports Center by Bodek Architects111.jpg|thumb|263px|Nofei Yam Sports Center at [[Tel Aviv]], pigdesenyo ni Moti Bodek asin ni Dana Oberson]] [[File:Bodek Architects Kfar Qassem Football Stadium.jpg|thumb|263px|[[Kfar Qassem Football Stadium]] (tinutugdok)]] [[File:Bodek Architects Bikur Cholim Hospital Jerusalem.JPG|thumb|263px|[[Bikur Holim Hospital]], [[Jerusalem]]]] [[File:Bodek Architects Highway 44 station.JPG|thumb|263px|Pundohan bus [[Highway 44 (Israel)]] haraning [[Holon]]]] [[File:Bodek Architects Synagogue sketches.jpg|thumb|263px|Be'er Ganim Synagogue, mga amay pigkururit]] [[File:Biomimicry Moti Bodek AA.jpg|thumb|263px|[[Biomimicry]] - Arkitektura impluwensyado kan kapalibutan. Eksibisyon nin mga edipisyo asin proyekto, [[Potsdam]] Germany, Mayo 2014]] Si '''Moti Bodek''' ({{lang-he|מוטי בודק}}; namundag 1961) sarong Israeli'ng [[arlitekto]]. Siya an CEO kan Bodek Architects nakabase sa [[Tel Aviv]] asin siya Propesor sa Arkitektura sa [[Bezalel Academy of Art and Design]], [[Jerusalem]]. ==Biograpiya== Si Moti Bodek namundag asin nagdakula sa [[Haifa]]. Siya nagserbi sa [[Israeli[ng [pwersang seguridad]] poon 1979 sundo 1985. Kan 1989 siya naggradwar na may onra sa departamento nin Environmental Design sa [[Bezalel Academy of Art and Design]] [[Jerusalem]], asin kan 1990 nakamit niya an B.Arch. degree sa Faculty of Architecture sa [[Technion]], [[Haifa]]. Poon 1987 abot 1993 si Bodek nagtrabaho sa kompanyang arkitektural [[Avraham Yasky]] na yaon namumugtak sa [[Tel Aviv]], manta kan taon 1990 pigtugdas niya sadiring opisina, Bodek Architects. Kan 1991 nagpoon na siyang magtukdo sa Bezalel, asin kan 1995 nakamit niya an M.P.A degree sa [[Clark University]], [[Massachusetts]], Estados Unidos. Poon 2001 sundo 2004, si Bodek nagserbi komo deputy head sa Architecture Department sa [[Ariel University]]. Sa presente siya Propesor sa Arkitektura asin Pamayo sa Lecturers Organization sa [[Bezalel Academy of Art and Design]]. Si Bodek iyo an saro sa kagtugdas sa mga staff organization boars sa mga institusyon nin halangkaw na edukasyon, asin nagserbi man bilang Deputy Chairman. Si Bodek nagtapsok sa pagsukit, pagsaligsig sa desenyo asin konstruksyon nin mga proyektong binabase sa disiplina nin [[biomimicry]] o (pag'aayog sa buhay). ==Mga piling proyekto== * [[Eilat Sports Center]] * [[Tiberias Football Stadium]] * [[Meron School]], Tel Aviv * [[Kfar Qassem Football Stadium]] * [[Tel Aviv University]] Sports Centre * New neighborhood near [[Beersheba]] River Park * Two pedestrian bridges, [[Ashdod]] * Sea Sports Centre & Sailing Club [[Eilat]] * Synagogue, Be'er Ganim near [[Ashkelon]] * [[Bikur Holim Hospital]], [[Jerusalem]] * [[The Russian Embassy house]] on [[Rothschild Boulevard]], [[Tel Aviv]] * Bus stops on [[Highway 44 (Israel)]] * [[Tel Aviv Central Bus Station]] ==Eksibisyon== *[http://www.fh-potsdam.de/informieren/aktuelles/news-detailansicht/artikel/biomimicry-ausstellung-zu-gebaeuden-und-projekten-des-architekten-moti-bodek-im-freiland-potsdam/ ''Biomimicry - Architecture influenced by systems of nature'', Exhibition of Buildings & Projects by Architect Moti Bodek. International Week, FHP University of Applied Sciences, freiLand Potsdam Germany. 12-16 May 2014]. *[https://web.archive.org/web/20150924030600/http://www.hit.ac.il/mc/bio-design-2015/doc1.asp ''BIO-DESIGN: HYBRID FABRICTIONSׂ'', Group Exhibition. Master's Program in Integrated Design, Research Gallery, Design Faculty], HIT [[Holon Institute of Technology]], Israel. 28 April-19 May 2015 *[http://www.labiennale.org/en/architecture ''La Biennale di Venezia'', The 15th International Architecture Exhibition Venice, Italy, May 28th to November 27th 2016]. ==Hilnga man== *[[Architecture of Israel]] ==Toltolan== {{reflist}} ==Panluwas na takod== *{{cite news | last = Zandberg | first = Esther | title = Surroundings / Ugly as sin | publisher = Haaretz | date = 2003-12-18 | url = http://www.haaretz.com/culture/arts-leisure/surroundings-ugly-as-sin-1.109101}} *{{cite news | last = Dvir | first = Noam | title = Reaching new heights | publisher = Haaretz | date = 2009-07-14 | url = http://www.haaretz.com/culture/arts-leisure/reaching-new-heights-1.279973}} *{{cite news | last = Ministry of Housing | title = Synagogue near Ashkelon | date = 2011-02-10 | url = http://www.moch.gov.il/SiteCollectionDocuments/beniyya_hadasha/hitnatkut_mosdot_tsibur.pdf | access-date = 2013-03-29 | archive-url = https://web.archive.org/web/20141016033511/http://www.moch.gov.il/SiteCollectionDocuments/beniyya_hadasha/hitnatkut_mosdot_tsibur.pdf | archive-date = 2014-10-16 | url-status = dead }} (P.33-36 Hebrew) *{{cite news | last = Dvir | first = Noam | title = Jerusalem reaches for the heavens | publisher = Haaretz | date = 2011-03-07 | url = http://www.haaretz.com/print-edition/business/jerusalem-reaches-for-the-heavens-1.347554}} *{{cite news | last = Houses From Within | title = Russian Embassy on Rothschild Boulevard | publisher = Tour no.75 | date = 2011-05-20 | url = http://www.batim-il.org/ToursEng.aspx?batim=14&tp=3 | access-date = 2013-03-29 | archive-url = https://web.archive.org/web/20140413141907/http://www.batim-il.org/ToursEng.aspx?batim=14&tp=3 | archive-date = 2014-04-13 | url-status = dead }} *{{cite news | last = Jacobson | first = Michael | title = Eilat Sports Center/היכלות ושעשועים | publisher = Xnet (Hebrew) | date = 2011-09-15 | url = http://www.xnet.co.il/architecture/articles/0,14710,L-3089083,00.html#.TobPFLwVtXI.facebook}} *{{cite news | last = Riba | first = Na'ama | title = Eilat Sports Center/מה העירייה עושה למענך השנה | publisher = Xnet (Hebrew) | date = 2012-09-15 | url = http://www.xnet.co.il/architecture/articles/0,14710,L-3097476,00.html}} *{{cite news |last = Battistini |first = Francesco |title = Las Vegas of Arabia |publisher = Corriere della Sera |date = 2012-10-14 |url = http://lettura.corriere.it/las-vegas-d%E2%80%99arabia |url-status = dead |archiveurl = https://web.archive.org/web/20131213074421/http://lettura.corriere.it/las-vegas-d%E2%80%99arabia/ |archivedate = 2013-12-13 }} *{{cite news | last = Ashtoker | first = Ofer | title = Pedestrian bridge in Ashdod/גשר להולכי רגל באשדוד | publisher = Ashdod Net (Hebrew) | date = 2012-11-08 | url = http://www.ashdodnet.com/article/45255#.UJ1dyO2lcTU.facebook}} *{{cite news | last = Bezalel Academy of Art and Design, Jerusalem | title = Faculty Staff | url = http://www.bezalel.ac.il/en/academics/bachelor_degree/architecture/faculty/info/?id=25301b2719830ee5f180d7d3bcfc486631f6d704#.UVV5IhdMJ_Y}} *{{cite news | last = Riba | first = Na'ama | title = Eilat's red egg: a new gymnasium at Tse'elim school /הביצה האדומה של אילת: אולם הספורט החדש בבית ספר צאלים | publisher = Xnet (Hebrew) | date = 2013-11-26 | url = http://www.xnet.co.il/architecture/articles/0,14710,L-3103696,00.html}} *{{cite news | last = On the Ground | first = Works in Progress | title = ZEZEZE Architecture Gallery | publisher = | date = 2013-11-11 | url = http://www.zearchitecture.com/events.php?id=158&&language=eng}} *"[http://stadiumdb.com/news/2016/04/new_design_the_turtle_stadium_of_tiberias New design: The turtle stadium of Tiberias]". ''StadiumDB.com''. 17 April 2016 *{{cite news | last = | first = | title = University of Applied Sciences (Fachhochschule), Potsdam, Germany. Biomimicry, Architecture influenced by systems of nature, Exhibition of Buildings & Projects | publisher = | date = | url = http://www.fh-potsdam.de/informieren/aktuelles/news-detailansicht/artikel/biomimicry-ausstellung-zu-gebaeuden-und-projekten-des-architekten-moti-bodek-im-freiland-potsdam}} *{{cite news | last = | first = | title = Bezalel, Academy of Art and Design Jerusalem, Israel. Biomimicry, Architecture influenced by systems of nature, Exhibition of Buildings & Projects | publisher = | date = | url = http://www.bezalel.ac.il/en/events/item/?id=1652}} {{Commons category|Moti_Bodek}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Bodek, Moti}} [[Kategorya:Mga arkitektong Israeli]] [[Kategorya:Mga Kompanyang Arkmitektural sa Israel]] [[Kategorya:Mga Hudyong arkitekto]] [[Kategorya:Mga 1961 na kamundagan]] [[Kategorya:Mga buhay]] [[Kategorya:Mga tawong taga Haifa]] [[Kategorya:Mga paratukdo sa Bezalel Academy of Arts and Design]] [[Kategorya:Mga paratukdo sa Tel Aviv University]] [[Kategorya:Technion – Israel Institute of Technology]] [[Kategorya:Mga nagtapos sa Bezalel Academy of Arts and Design]] [[Kategorya:Mga nagtapos sa Technion – Israel Institute of Technology]] [[Kategorya:Mga nagtapos sa Clark University]] [[Kategorya:Mga paratukdo sa Ariel University]] r2x1k6n9eo778p95d2f3h9aftlbgdor 234193 234192 2022-08-23T02:24:19Z Ringer 55 wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | name = Prof. Moti Bodek | image = Moti Bodek.JPG | caption = | nationality = Israeli {{flag|ISR}} | birth_date = 1961 | birth_place = [[Haifa]], Israel | practice = Bodek Architects Ltd. [[Tel Aviv]] | significant_buildings = [[Eilat Sports Center]], [[Bikur Holim Hospital]] at [[Jerusalem]], [[Tiberias Football Stadium]] | awards = |}} [[File:Bodek Architects Eilat Sports Center.JPG|thumb|263px|[[Eilat Sports Center]]]] [[File:Meron School Bodek Architects22.jpg|thumb|263px|[[Meron School]], pigdesenyo ni Moti Bodek asin ni Dana Oberson]] [[File:Bodek Architects Tiberias Football Stadium33.jpg|thumb|263px|[[Tiberias Football Stadium]] (tinutugdok)]] [[File:Nofei Yam Sports Center by Bodek Architects111.jpg|thumb|263px|Nofei Yam Sports Center at [[Tel Aviv]], pigdesenyo ni Moti Bodek asin ni Dana Oberson]] [[File:Bodek Architects Kfar Qassem Football Stadium.jpg|thumb|263px|[[Kfar Qassem Football Stadium]] (tinutugdok)]] [[File:Bodek Architects Bikur Cholim Hospital Jerusalem.JPG|thumb|263px|[[Bikur Holim Hospital]], [[Jerusalem]]]] [[File:Bodek Architects Highway 44 station.JPG|thumb|263px|Pundohan bus [[Highway 44 (Israel)]] haraning [[Holon]]]] [[File:Bodek Architects Synagogue sketches.jpg|thumb|263px|Be'er Ganim Synagogue, mga amay pigkururit]] [[File:Biomimicry Moti Bodek AA.jpg|thumb|263px|[[Biomimicry]] - Arkitektura impluwensyado kan kapalibutan. Eksibisyon nin mga edipisyo asin proyekto, [[Potsdam]] Germany, Mayo 2014]] Si '''Moti Bodek''' ({{lang-he|מוטי בודק}}; namundag 1961) sarong Israeli'ng [[arkitekto]]. Siya an CEO kan Bodek Architects nakabase sa [[Tel Aviv]] asin siya Propesor sa Arkitektura sa [[Bezalel Academy of Art and Design]], [[Jerusalem]]. ==Biograpiya== Si Moti Bodek namundag asin nagdakula sa [[Haifa]]. Siya nagserbi sa [[Israeli'ng pwersang seguridad]] poon 1979 sundo 1985. Kan 1989 siya naggradwar na may onra sa departamento nin Environmental Design sa [[Bezalel Academy of Art and Design]] [[Jerusalem]], asin kan 1990 nakamit niya an B.Arch. degree sa Faculty of Architecture sa [[Technion]], [[Haifa]]. Poon 1987 abot 1993 si Bodek nagtrabaho sa kompanyang arkitektural [[Avraham Yasky]] na yaon namumugtak sa [[Tel Aviv]], manta kan taon 1990 pigtugdas niya sadiring opisina, Bodek Architects. Kan 1991 nagpoon na siyang magtukdo sa Bezalel, asin kan 1995 nakamit niya an M.P.A degree sa [[Clark University]], [[Massachusetts]], Estados Unidos. Poon 2001 sundo 2004, si Bodek nagserbi komo deputy head sa Architecture Department sa [[Ariel University]]. Sa presente siya Propesor sa Arkitektura asin Pamayo sa Lecturers Organization sa [[Bezalel Academy of Art and Design]]. Si Bodek iyo an saro sa kagtugdas sa mga staff organization boards sa mga institusyon nin halangkaw na edukasyon, asin nagserbi man bilang Deputy Chairman. Si Bodek nagtapsok sa pagsukit, pagsaligsig sa desenyo asin konstruksyon nin mga proyektong binabase sa disiplina nin [[biomimicry]] o (pag'aayog sa buhay). ==Mga piling proyekto== * [[Eilat Sports Center]] * [[Tiberias Football Stadium]] * [[Meron School]], Tel Aviv * [[Kfar Qassem Football Stadium]] * [[Tel Aviv University]] Sports Centre * New neighborhood near [[Beersheba]] River Park * Two pedestrian bridges, [[Ashdod]] * Sea Sports Centre & Sailing Club [[Eilat]] * Synagogue, Be'er Ganim near [[Ashkelon]] * [[Bikur Holim Hospital]], [[Jerusalem]] * [[The Russian Embassy house]] on [[Rothschild Boulevard]], [[Tel Aviv]] * Bus stops on [[Highway 44 (Israel)]] * [[Tel Aviv Central Bus Station]] ==Eksibisyon== *[http://www.fh-potsdam.de/informieren/aktuelles/news-detailansicht/artikel/biomimicry-ausstellung-zu-gebaeuden-und-projekten-des-architekten-moti-bodek-im-freiland-potsdam/ ''Biomimicry - Architecture influenced by systems of nature'', Exhibition of Buildings & Projects by Architect Moti Bodek. International Week, FHP University of Applied Sciences, freiLand Potsdam Germany. 12-16 May 2014]. *[https://web.archive.org/web/20150924030600/http://www.hit.ac.il/mc/bio-design-2015/doc1.asp ''BIO-DESIGN: HYBRID FABRICTIONSׂ'', Group Exhibition. Master's Program in Integrated Design, Research Gallery, Design Faculty], HIT [[Holon Institute of Technology]], Israel. 28 April-19 May 2015 *[http://www.labiennale.org/en/architecture ''La Biennale di Venezia'', The 15th International Architecture Exhibition Venice, Italy, May 28th to November 27th 2016]. ==Hilnga man== *[[Architecture of Israel]] ==Toltolan== {{reflist}} ==Panluwas na takod== *{{cite news | last = Zandberg | first = Esther | title = Surroundings / Ugly as sin | publisher = Haaretz | date = 2003-12-18 | url = http://www.haaretz.com/culture/arts-leisure/surroundings-ugly-as-sin-1.109101}} *{{cite news | last = Dvir | first = Noam | title = Reaching new heights | publisher = Haaretz | date = 2009-07-14 | url = http://www.haaretz.com/culture/arts-leisure/reaching-new-heights-1.279973}} *{{cite news | last = Ministry of Housing | title = Synagogue near Ashkelon | date = 2011-02-10 | url = http://www.moch.gov.il/SiteCollectionDocuments/beniyya_hadasha/hitnatkut_mosdot_tsibur.pdf | access-date = 2013-03-29 | archive-url = https://web.archive.org/web/20141016033511/http://www.moch.gov.il/SiteCollectionDocuments/beniyya_hadasha/hitnatkut_mosdot_tsibur.pdf | archive-date = 2014-10-16 | url-status = dead }} (P.33-36 Hebrew) *{{cite news | last = Dvir | first = Noam | title = Jerusalem reaches for the heavens | publisher = Haaretz | date = 2011-03-07 | url = http://www.haaretz.com/print-edition/business/jerusalem-reaches-for-the-heavens-1.347554}} *{{cite news | last = Houses From Within | title = Russian Embassy on Rothschild Boulevard | publisher = Tour no.75 | date = 2011-05-20 | url = http://www.batim-il.org/ToursEng.aspx?batim=14&tp=3 | access-date = 2013-03-29 | archive-url = https://web.archive.org/web/20140413141907/http://www.batim-il.org/ToursEng.aspx?batim=14&tp=3 | archive-date = 2014-04-13 | url-status = dead }} *{{cite news | last = Jacobson | first = Michael | title = Eilat Sports Center/היכלות ושעשועים | publisher = Xnet (Hebrew) | date = 2011-09-15 | url = http://www.xnet.co.il/architecture/articles/0,14710,L-3089083,00.html#.TobPFLwVtXI.facebook}} *{{cite news | last = Riba | first = Na'ama | title = Eilat Sports Center/מה העירייה עושה למענך השנה | publisher = Xnet (Hebrew) | date = 2012-09-15 | url = http://www.xnet.co.il/architecture/articles/0,14710,L-3097476,00.html}} *{{cite news |last = Battistini |first = Francesco |title = Las Vegas of Arabia |publisher = Corriere della Sera |date = 2012-10-14 |url = http://lettura.corriere.it/las-vegas-d%E2%80%99arabia |url-status = dead |archiveurl = https://web.archive.org/web/20131213074421/http://lettura.corriere.it/las-vegas-d%E2%80%99arabia/ |archivedate = 2013-12-13 }} *{{cite news | last = Ashtoker | first = Ofer | title = Pedestrian bridge in Ashdod/גשר להולכי רגל באשדוד | publisher = Ashdod Net (Hebrew) | date = 2012-11-08 | url = http://www.ashdodnet.com/article/45255#.UJ1dyO2lcTU.facebook}} *{{cite news | last = Bezalel Academy of Art and Design, Jerusalem | title = Faculty Staff | url = http://www.bezalel.ac.il/en/academics/bachelor_degree/architecture/faculty/info/?id=25301b2719830ee5f180d7d3bcfc486631f6d704#.UVV5IhdMJ_Y}} *{{cite news | last = Riba | first = Na'ama | title = Eilat's red egg: a new gymnasium at Tse'elim school /הביצה האדומה של אילת: אולם הספורט החדש בבית ספר צאלים | publisher = Xnet (Hebrew) | date = 2013-11-26 | url = http://www.xnet.co.il/architecture/articles/0,14710,L-3103696,00.html}} *{{cite news | last = On the Ground | first = Works in Progress | title = ZEZEZE Architecture Gallery | publisher = | date = 2013-11-11 | url = http://www.zearchitecture.com/events.php?id=158&&language=eng}} *"[http://stadiumdb.com/news/2016/04/new_design_the_turtle_stadium_of_tiberias New design: The turtle stadium of Tiberias]". ''StadiumDB.com''. 17 April 2016 *{{cite news | last = | first = | title = University of Applied Sciences (Fachhochschule), Potsdam, Germany. Biomimicry, Architecture influenced by systems of nature, Exhibition of Buildings & Projects | publisher = | date = | url = http://www.fh-potsdam.de/informieren/aktuelles/news-detailansicht/artikel/biomimicry-ausstellung-zu-gebaeuden-und-projekten-des-architekten-moti-bodek-im-freiland-potsdam}} *{{cite news | last = | first = | title = Bezalel, Academy of Art and Design Jerusalem, Israel. Biomimicry, Architecture influenced by systems of nature, Exhibition of Buildings & Projects | publisher = | date = | url = http://www.bezalel.ac.il/en/events/item/?id=1652}} {{Commons category|Moti_Bodek}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Bodek, Moti}} [[Kategorya:Mga arkitektong Israeli]] [[Kategorya:Mga Kompanyang Arkitektural sa Israel]] [[Kategorya:Mga Hudyong arkitekto]] [[Kategorya:Mga 1961 na kamundagan]] [[Kategorya:Mga buhay]] [[Kategorya:Mga tawong taga Haifa]] [[Kategorya:Mga paratukdo sa Bezalel Academy of Arts and Design]] [[Kategorya:Mga paratukdo sa Tel Aviv University]] [[Kategorya:Technion – Israel Institute of Technology]] [[Kategorya:Mga nagtapos sa Bezalel Academy of Arts and Design]] [[Kategorya:Mga nagtapos sa Technion – Israel Institute of Technology]] [[Kategorya:Mga nagtapos sa Clark University]] [[Kategorya:Mga paratukdo sa Ariel University]] hcgjwgzeq7l4l89cxcc8d9bvtjdxoie 0 37289 234195 2022-08-23T09:29:53Z Ringer 55 Pinagmukna an pahina kaining " {{Infobox civilian attack | title = The Holocaust | partof = [[World War II]] | image = Selection on the ramp at Auschwitz-Birkenau, 1944 (Auschwitz Album) 1a.jpg | image_size = 290px | alt = | caption = From the [[Auschwitz Album]]: [[History of the Jews in Hungary|Hungarian Jews]] arriving at [[Auschwitz concentration camp#Auschwitz II-Birkenau|Auschwitz II]] in [[Occupation of Poland (1939–1945)|German-occupied Poland]], May..." wikitext text/x-wiki {{Infobox civilian attack | title = The Holocaust | partof = [[World War II]] | image = Selection on the ramp at Auschwitz-Birkenau, 1944 (Auschwitz Album) 1a.jpg | image_size = 290px | alt = | caption = From the [[Auschwitz Album]]: [[History of the Jews in Hungary|Hungarian Jews]] arriving at [[Auschwitz concentration camp#Auschwitz II-Birkenau|Auschwitz II]] in [[Occupation of Poland (1939–1945)|German-occupied Poland]], May 1944. Most were "selected" to go to the [[Nazi gas chambers|gas chambers]]. Camp prisoners are visible in their striped uniforms.<ref>{{cite web |url=https://www.ushmm.org/learn/timeline-of-events/1942-1945/deportation-of-hungarian-jews |title=Deportation of Hungarian Jews |publisher=United States Holocaust Memorial Museum |access-date=6 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171125004028/https://www.ushmm.org/learn/timeline-of-events/1942-1945/deportation-of-hungarian-jews |archive-date=25 November 2017 |url-status=live}}</ref> | location = [[Nazi Germany|German Reich]] and [[German-occupied Europe]] {{Infobox|child=yes | label1 = Description | data1 = Genocide of the European Jews}} | coordinates = | date = 1941–1945{{sfn|Landau|2016|p=3}} | type = {{hlist|[[Genocide]]|[[ethnic cleansing]]|[[mass murder]]}} | fatalities = Around [[Holocaust victims|6 million]] [[Jews]]{{efn|name=definition}} | perps = [[Adolf Hitler]]<br>[[Nazi Germany]] and [[#Collaboration|its collaborators]]<br>[[List of major perpetrators of the Holocaust]] | motive = {{hlist|[[Antisemitism]]|[[racism]]|[[pan-Germanism]]}} {{Infobox|child=yes | label1 = Trials | data1 = [[Nuremberg trials]], [[Subsequent Nuremberg trials]], [[Trial of Adolf Eichmann]], and [[#Trials|others]]}} }} {{Antisemitism |expanded=Persecution}} An '''Holokausto''', (Ingles, Holocaust, o apod man na '''the Shoah''',{{efn|[[Hebrew language|Hebrew]]: <big>{{lang|he|{{Script/Hebrew|הַשׁוֹאָה}}}}</big>, ''HaShoah'' (''haŠōʾā'') 'the catastrophe'}} iyo an lagdoan asin mahiwas na pagpuho' kan mga [[Historya kan mga Hudyo sa Europa|of the Jews in Europe|Hudyo Europeo]] durante kan [[Ikaduwang Gerang Pankinaban]].{{sfn|Bloxham|2009|p=1}} Sa pag'ultan kan mga taon 1941 asin 1945, an [[Aleman Nazi]] asin mga kakarampi kaini sistematikong pinagpagaradan mga [[Biktima nin Holokausto|anom na milyon]] na [[Hudyo]] sa kahiwasan kan [[Europang okupado kan Alemanya];{{efn|name=definition}} na nag'abot mga duwa katolohan kan populasyon nin mga Hudyo sa Europa.{{efn|[[United States Holocaust Memorial Museum]]: "According to the ''American Jewish Yearbook'', the Jewish population of Europe was about 9.5 million in 1933.&nbsp;... Kan 1945, kadakulan kan mga Europeong Hudyo—duwa sa lambang tolo—napagadan na gayo."<ref name=USHMMPop45>{{cite encyclopedia |encyclopedia=Holocaust Encyclopedia |title=Remaining Jewish Population of Europe in 1945 |publisher=United States Holocaust Memorial Museum |url=https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/remaining-jewish-population-of-europe-in-1945 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180613204721/https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/remaining-jewish-population-of-europe-in-1945 |archive-date=13 June 2018|url-status=live}}</ref>}} An paggagadan ginibo sa paagi nin mga [[pogrom]] asin [[#Mass shootings|lagdoan na pambabadil]]; sa paagi nin polisya na [[eksterminasyon paagi nin magabat na pagtrabaho]] sa [[Nazi'ng kampo konsentrasyon|kampo konsentrasyon]]; asin sa paagi nin [[Nazi gas chambers|gas chamber]] saka [[gas van]] na ginigibo sa laog kan mga [[kampo eksterminansyon]] kan mga Nazi' ng Aleman, asin haros giniribo sa [[Kampo konsentrasyon nin #Auschwitz II-Birkenau|Auschwitz-Birkenau]], sa [[Belzec kampo eksterminasyon|Bełżec]], sa [[Chełmno kampo eksterminasyon|Chełmno]], sa [[Majdanek kampo eksterminasayon|Majdanek]], sa [[Sobibor kasmpo eksterminasyon|Sobibór]], asin sa [[Treblinka kampo eksterminasyon |Treblinka]] sa laog kan [[Pagsakop kan Polako (1939–1945)|okupadong Polako]].<ref name=deathcamps/> An Alemanya pig'implementar an pagpersegir sa magkapirang lakdang. Kan si [[Adolf Hitler]] manombrahan na [[Chancellor nin Alemanya|chancellor]] kan 30 Enero 1933, an rehimen nagtugdok nin network nin mga kampo konsentrasyon sa Alemanya para sa mga kaiwal sa politika asin para duman man sa mga "daing kamanongdanan" o sinasabing "mga inutil", na enot kaini iyo an [[Kampo konsentrasyon nin Dachau|Dachau]] kan 22 Marso 1933.<ref>For the date, see {{harvnb|Marcuse|2001|p=21}}.</ref> Pakapasar kan inapod na[[Enabling Act of 1933|Enabling Act]] kan 24 Maso,{{sfn|Stackelberg|Winkle|2002|pp=141–143}} na nagbado ki Hitler nin sa diktaduryang poderes, an [[Gobyerno nin Alemanyang Nazi|gobyerno]] nagpoon nang ipagsuway an mga Hudyo sa sosyedad sibil; na ini kabali an [[Pagboykot kan Nazi kan mga Hudyong negosyo|pagboboykot kan mga negosyong Hudyo]] kan Abril 1933 asin pagpari'gon kan inapod na [[Nuremberg Laws]] kan Septyembre 1935. Kan 9–10 Nobyembre 1938, walong bulan pakasakop kan Alemanya kan [[Anschluss|Austria]], an mga negosyong Hudyo asin ibang mga edipisyo pinagsaralakat o sinurulo' sa kahiwasan nin Alemanya asin Austria sa inapod nindang ''[[Kristallnacht]]'' (an "Banggi nin Rarapak na Salming"). Pakasakyada kan Alemanya kan [[Paglusob kan Polako|Polako]] kan Septyembre 1939, na iyo an nagsabrit sa pagputok kan [[Ikaduwang Gerang Pankinaban]], an rehimen nagkaraag nin mga [[Nazi ghetto|ghetto]] ngani isuway mga Hudyo. Mangyari, rinibong mga kampo asin mga lugar nin pagdetenir an nakaraag sa bilog na Europang okupado kan Nazi. ==Toltolan== {{reflist}} {{Tamboan}} [[Kategorya:Ikaduwang Gerang Pankinaban]] hm3587jsar166fvclwe3s8i6hr9sltt 234196 234195 2022-08-23T09:38:11Z Ringer 55 wikitext text/x-wiki {{Infobox civilian attack | title = The Holocaust | partof = [[World War II]] | image = Selection on the ramp at Auschwitz-Birkenau, 1944 (Auschwitz Album) 1a.jpg | image_size = 290px | alt = | caption = From the [[Auschwitz Album]]: [[History of the Jews in Hungary|Hungarian Jews]] arriving at [[Auschwitz concentration camp#Auschwitz II-Birkenau|Auschwitz II]] in [[Occupation of Poland (1939–1945)|German-occupied Poland]], May 1944. Most were "selected" to go to the [[Nazi gas chambers|gas chambers]]. Camp prisoners are visible in their striped uniforms.<ref>{{cite web |url=https://www.ushmm.org/learn/timeline-of-events/1942-1945/deportation-of-hungarian-jews |title=Deportation of Hungarian Jews |publisher=United States Holocaust Memorial Museum |access-date=6 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171125004028/https://www.ushmm.org/learn/timeline-of-events/1942-1945/deportation-of-hungarian-jews |archive-date=25 November 2017 |url-status=live}}</ref> | location = [[Nazi Germany|German Reich]] and [[German-occupied Europe]] {{Infobox|child=yes | label1 = Description | data1 = Genocide of the European Jews}} | coordinates = | date = 1941–1945{{sfn|Landau|2016|p=3}} | type = {{hlist|[[Genocide]]|[[ethnic cleansing]]|[[mass murder]]}} | fatalities = Around [[Holocaust victims|6 million]] [[Jews]]{{efn|name=definition}} | perps = [[Adolf Hitler]]<br>[[Nazi Germany]] and [[#Collaboration|its collaborators]]<br>[[List of major perpetrators of the Holocaust]] | motive = {{hlist|[[Antisemitism]]|[[racism]]|[[pan-Germanism]]}} {{Infobox|child=yes | label1 = Trials | data1 = [[Nuremberg trials]], [[Subsequent Nuremberg trials]], [[Trial of Adolf Eichmann]], and [[#Trials|others]]}} }} {{Antisemitism |expanded=Persecution}} An '''Holokausto''', (Ingles, Holocaust, o apod man na '''the Shoah''',{{efn|[[Hebrew language|Hebrew]]: <big>{{lang|he|{{Script/Hebrew|הַשׁוֹאָה}}}}</big>, ''HaShoah'' (''haŠōʾā'') 'the catastrophe'}} iyo an lagdoan asin mahiwas na pagpuho' kan mga [[Historya kan mga Hudyo sa Europa|of the Jews in Europe|Hudyo Europeo]] durante kan [[Ikaduwang Gerang Pankinaban]].{{sfn|Bloxham|2009|p=1}} Sa pag'ultan kan mga taon 1941 asin 1945, an [[Aleman Nazi]] asin mga kakarampi kaini sistematikong pinagpagaradan mga [[Biktima nin Holokausto|anom na milyon]] na [[Hudyo]] sa kahiwasan kan [[Europang okupado kan Alemanya];{{efn|name=definition}} na nag'abot mga duwa katolohan kan populasyon nin mga Hudyo sa Europa.{{efn|[[United States Holocaust Memorial Museum]]: "According to the ''American Jewish Yearbook'', the Jewish population of Europe was about 9.5 million in 1933.&nbsp;... Kan 1945, kadakulan kan mga Europeong Hudyo—duwa sa lambang tolo—napagadan na gayo."<ref name=USHMMPop45>{{cite encyclopedia |encyclopedia=Holocaust Encyclopedia |title=Remaining Jewish Population of Europe in 1945 |publisher=United States Holocaust Memorial Museum |url=https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/remaining-jewish-population-of-europe-in-1945 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180613204721/https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/remaining-jewish-population-of-europe-in-1945 |archive-date=13 June 2018|url-status=live}}</ref>}} An paggagadan ginibo sa paagi nin mga [[pogrom]] asin [[#Mass shootings|lagdoan na pambabadil]]; sa paagi nin polisya na [[eksterminasyon paagi nin magabat na pagtrabaho]] sa [[Nazi'ng kampo konsentrasyon|kampo konsentrasyon]]; asin sa paagi nin [[Nazi gas chambers|gas chamber]] saka [[gas van]] na ginigibo sa laog kan mga [[kampo eksterminansyon]] kan mga Nazi' ng Aleman, asin haros giniribo sa [[Kampo konsentrasyon nin #Auschwitz II-Birkenau|Auschwitz-Birkenau]], sa [[Belzec kampo eksterminasyon|Bełżec]], sa [[Chełmno kampo eksterminasyon|Chełmno]], sa [[Majdanek kampo eksterminasayon|Majdanek]], sa [[Sobibor kasmpo eksterminasyon|Sobibór]], asin sa [[Treblinka kampo eksterminasyon |Treblinka]] sa laog kan [[Pagsakop kan Polako (1939–1945)|okupadong Polako]].<ref>https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/nazi-camps. Kinua 08-23-22.</ref> An Alemanya pig'implementar an pagpersegir sa magkapirang lakdang. Kan si [[Adolf Hitler]] manombrahan na [[Chancellor nin Alemanya|chancellor]] kan 30 Enero 1933, an rehimen nagtugdok nin network nin mga kampo konsentrasyon sa Alemanya para sa mga kaiwal sa politika asin para duman man sa mga "daing kamanongdanan" o sinasabing "mga inutil", na enot kaini iyo an [[Kampo konsentrasyon nin Dachau|Dachau]] kan 22 Marso 1933.<ref>For the date, see {{harvnb|Marcuse|2001|p=21}}.</ref> Pakapasar kan inapod na[[Enabling Act of 1933|Enabling Act]] kan 24 Maso,{{sfn|Stackelberg|Winkle|2002|pp=141–143}} na nagbado ki Hitler nin sa diktaduryang poderes, an [[Gobyerno nin Alemanyang Nazi|gobyerno]] nagpoon nang ipagsuway an mga Hudyo sa sosyedad sibil; na ini kabali an [[Pagboykot kan Nazi kan mga Hudyong negosyo|pagboboykot kan mga negosyong Hudyo]] kan Abril 1933 asin pagpari'gon kan inapod na [[Nuremberg Laws]] kan Septyembre 1935. Kan 9–10 Nobyembre 1938, walong bulan pakasakop kan Alemanya kan [[Anschluss|Austria]], an mga negosyong Hudyo asin ibang mga edipisyo pinagsaralakat o sinurulo' sa kahiwasan nin Alemanya asin Austria sa inapod nindang ''[[Kristallnacht]]'' (an "Banggi nin Rarapak na Salming"). Pakasakyada kan Alemanya kan [[Paglusob kan Polako|Polako]] kan Septyembre 1939, na iyo an nagsabrit sa pagputok kan [[Ikaduwang Gerang Pankinaban]], an rehimen nagkaraag nin mga [[Nazi ghetto|ghetto]] ngani isuway mga Hudyo. Mangyari, rinibong mga kampo asin mga lugar nin pagdetenir an nakaraag sa bilog na Europang okupado kan Nazi. ==Toltolan== {{reflist}} {{Tamboan}} [[Kategorya:Ikaduwang Gerang Pankinaban]] h9eps1l6v3vsi585owqh7xgvp179n60