Вікіпедыя bewiki https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0 MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Мультымедыя Адмысловае Размовы Удзельнік Размовы з удзельнікам Вікіпедыя Размовы пра Вікіпедыю Файл Размовы пра файл MediaWiki Размовы пра MediaWiki Шаблон Размовы пра шаблон Даведка Размовы пра даведку Катэгорыя Размовы пра катэгорыю Партал Размовы пра партал TimedText TimedText talk Модуль Размовы пра модуль Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 1225 4165040 4044138 2022-07-26T19:31:11Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Адміністрацыйная адзінка |Колер1 = {{Колер|Беларусь}} |Колер2 = |Беларуская назва = Іўеўскі раён |Арыгінальная назва = |Герб = Coat of Arms of Iŭje.svg |Сцяг = Flag of Iǔje.gif |Краіна = [[Беларусь]] |Статут = раён |Гімн = |Уваходзіць у = [[Гродзенская вобласць]] |Уключае = |Сталіца = [[Іўе]] |Буйныгорад = |Буйныягарады = |Раздзел = |Назва раздзела = |Глава2 = |Назва главы2 = |ВУП = |Год ВУП = |Месца па ВУП = |ВУП на душу насельніцтва = |Месца па ВУП на душу насельніцтва = |Мова = |Мовы = <small>'''Родная мова:'''</small> [[Беларуская мова|беларуская]] 93,66 %, [[руская мова|руская]] 5,67 %<br/><small>'''Размаўляюць дома:'''</small> беларуская 84,21 %, руская 13,86 %<ref name="belstat2009" /> |Насельніцтва = 28&nbsp;891 чал.<ref name="belstat2009">[https://archive.is/20120523225241/belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/itogi1.php Вынікі перапісу 2009 года]</ref> |Год перапісу = 2009 |Месца па насельніцтве = 12 |Шчыльнасць = 15,68 |Месца па шчыльнасці = 15 |Нацыянальны склад = [[беларусы]] — 79,63 %, <br /> [[палякі]] — 15,4 %, <br /> [[рускія]] — 2,42 %, <br /> [[татары]] — 1,84 %, <br /> іншыя — 0,71 %<ref name="belstat2009" /> |Канфесійны склад = |Плошча = 1&nbsp;845,50<ref>[http://www.gki.gov.by/docs/gzk_2010-15404.doc «Дзяржаўны зямельны кадастр Рэспублікі Беларусь»] (па стане на 1 студзеня 2011 г.)</ref> |Месца па плошчы = 3 |Максімальная вышыня = 243,4 |Сярэдняя вышыня = |Мінімальная вышыня = |Шырата = |Даўгата = |Карта = Harodnia province, Iǔje district.svg |Часавыпояс = [[UTC+2]] |Абрэвіятура = |ISO = |FIPS = |Код аўтамабільных нумароў = |Сайт = http://ivje.grodno.by/ |Заўвагі = }} '''Іўеўскі раён''' — [[Раён|адміністрацыйная адзінка]] ў складзе [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]]. Утвораны 15 студзеня 1940 года. Плошча раёна складае 1842 тыс. км². Падзелены на 10 сельсаветаў. Знаходзіцца на ўсходзе Гродзенскай вобласці. На поўначы мяжуе з [[Літва|Літоўскай Рэспублікай]] і [[Ашмянскі раён|Ашмянскім]] раёнам, на ўсходзе — з [[Валожынскі раён|Валожынскім]] і [[Стаўбцоўскі раён|Стаўбцоўскім]] раёнамі [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]], на поўдні — з [[Навагрудскі раён|Навагрудскім]] раёнам, на захадзе — з [[Лідскі раён|Лідскім]] і [[Воранаўскі раён|Воранаўскім]] раёнамі. == Прырода == Тэрыторыя раёна знаходзіцца ў межах [[Беларуская антэкліза|Беларускай антэклізы]], дзе выдзяляецца [[Іўеўская брахіантыкліналь]]. Належыць да [[Лідская раўніна|Лідскай раўніны]] на поўначы і [[Нёманская нізіна|Нёманскай нізіны]] на поўдні. Рэльеф раўнінны. У 50 % вышыня рэльефу складае 150—200 метраў над узроўнем мора, 50 % — ніжэй за 150 м. Самы высокі пункт — 243,4 метры (за 8 км на паўднёвы захад ад вёскі [[Трабы]]). Карысныя выкапні: [[торф]], пясчана-жвіровы матэрыял, будаўнічыя пяскі, [[крэйда]], гліны. Сярэдняя тэмпература студзеня −6,2 °C, ліпеня 17,6 °C. [[Атмасферныя ападкі|Ападкаў]] выпадае 610 мм у год. Вегетацыйны перыяд доўжыцца 191 суткі. Праз раён цячэ рака [[Нёман]] з прытокамі [[Заходняя Бярэзіна]], [[Гаўя (рака)|Гаўя]] (з [[Аліта (рака)|Алітай]]) і [[Іўнянка]]. Іншыя рэкі: [[Дудлянка]], [[Чапунька]]. У раёне на рацэ [[Гарача]] знаходзіцца [[Лаздунскае вадасховішча]]. Лясы пераважна хваёвыя, займаюць 44,7 % тэрыторыі раёна, з іх 22,3 % — штучныя насаджэнні. Найбольшая лясістасць — на паўднёвым усходзе і паўночным захадзе раёна, на ўсходзе знаходзіцца частка (20 тыс. га) лясоў [[Налібоцкая пушча|Налібоцкай пушчы]]. Глебы дзярнова-падзолістыя (40 %), дзярнова-падзолістыя забалочаныя (29,4 %), тарфяна-балотныя (11,6 %), дзярновыя і дзярнова-карбанатныя забалочаныя (12,3 %). [[Балоты]] займаюць каля 4,7 % тэрыторыі раёна. Самыя буйныя балотныя масівы — Сіма, Жыжма, [[Краснае балота]]. На тэрыторыі раёна знаходзяцца Нацыянальны парк Налібоцкі (часткова), заказнікі мясцовага значэння: біялагічны «Урочышча Краснае», ландшафтны «Раздоры». == Гісторыя == [[Файл:1940. Іўеўскі раён Баранавіцкай вобласці.svg|міні|злева|Іўеўскі раён ў складзе Баранавіцкай вобласці. 1940]] Іўеўскі раён утвораны 15 студзеня 1940 года ў складзе [[Баранавіцкая вобласць|Баранавіцкай вобласці]] [[БССР]]. 12 кастрычніка 1940 года падзелены на 14 сельсаветаў: [[Галімшчынскі сельсавет|Галімшчанскі]], [[Геранёнскі сельсавет|Геранёнскі]], [[Дайлідскі сельсавет|Дайлідскі]], [[Драбышоўскі сельсавет|Драбышоўскі]], [[Жамласлаўскі сельсавет|Жамласлаўскі]], [[Іўеўскі сельсавет|Іўеўскі]], [[Князікоўскі сельсавет|Князікоўскі]], [[Ліпнішкаўскі сельсавет|Ліпнішкаўскі]], [[Морынскі сельсавет|Морынскі]], [[Некрашскі сельсавет|Некрашскі]], [[Кудэйшынскі сельсавет|Слесарскі]], [[Старчаняцкі сельсавет|Старчаняцкі]], [[Суботніцкі сельсавет|Суботніцкі]], [[Суражскі сельсавет (Іўеўскі раён)|Суражскі]]. З 20 верасня 1944 года раён у складзе [[Маладзечанская вобласць|Маладзечанскай вобласці]], з 8 студзеня 1954 года ў складзе Гродзенскай вобласці. 16 ліпеня 1954 года скасаваны Драбышоўскі, Іўеўскі, Некрашскі сельсаветы, утвораны [[Лукашынскі сельсавет]], Слесарскі сельсавет перайменаваны ў [[Кудэйшынскі сельсавет|Кудэйшынскі]]. 5 чэрвеня 1959 года скасаваны Кудэйшынскі сельсавет, 1 верасня 1959 года — Лукашынскі сельсавет. 20 студзеня 1960 года да раёна далучаны гарадскі пасёлак [[Юрацішкі]], [[Бакштаўскі сельсавет (Юрацішкаўскі раён)|Бакштаўскі]], [[Даўнарскі сельсавет|Даўнарскі]], [[Лаздунскі сельсавет|Лаздунскі]], [[Лежневіцкі сельсавет|Лежневіцкі]], [[Лелюкінскі сельсавет|Лелюкінскі]], [[Такарышкаўскі сельсавет|Такарышкаўскі]], [[Трабскі сельсавет|Трабскі]], [[Юрацішкаўскі сельсавет|Юрацішкаўскі]], [[Яхімаўшчынскі сельсавет|Яхімаўшчынскі]] сельсаветы скасаванага [[Юрацішкаўскі раён|Юрацішкаўскага раёна]] і [[Багданаўскі сельсавет (Валожынскі раён)|Багданаўскі сельсавет]] [[Валожынскі раён|Валожынскага раёна]] [[Маладзечанская вобласць|Маладзечанскай вобласці]]. 13 лютага 1960 года Багданаўскі сельсавет перададзены ў склад [[Ашмянскі раён|Ашмянскага раёна]]. 2 сакавіка 1960 года Даўнарскі сельсавет скасаваны. 29 красавіка 1960 года скасаваны Жамласлаўскі, Такарышкаўскі, Яхімаўшчынскі сельсаветы, утвораны [[Даўгердзішскі сельсавет]]. 9 верасня 1960 года скасаваны Князікоўскі, 2 снежня 1961 года — Галімшчанскі і Старчаняцкі сельсаветы. 20 красавіка 1962 года скасаваны Юрацішкаўскі сельсавет, Дайлідскі сельсавет перайменаваны ў [[Іўеўскі сельсавет|Іўеўскі]]. 25 снежня 1962 года да раёна далучаны Багданаўскі сельсавет Ашмянскага раёна. 15 мая 1963 года скасаваны Геранёнскі, Даўгердзішскі і Суражскі сельсаветы, утвораны [[Жылеўскі сельсавет]]. 6 студзеня 1965 года Багданаўскі сельсавет перададзены ў склад Валожынскага раёна [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]]. 19 студзеня 1965 года ўтвораны [[Такарышкаўскі сельсавет]]. 6 жніўня 1979 года Жылеўскі сельсавет перайменаваны ў [[Геранёнскі сельсавет|Геранёнскі]], 15 ліпеня 1985 года Такарышкаўскі сельсавет — у [[Эйгердаўскі сельсавет|Эйгердаўскі]]. 22 снежня 1986 года скасаваны [[Лежневіцкі сельсавет]]. 18 красавіка 2017 года скасаваны Морынскі сельсавет<ref>[http://pravo.by/document/?guid=12551&p0=D917r0083032&p1=1 Решение Гродненского областного Совета депутатов от 18 апреля 2017 г. № 245 О некоторых вопросах административно-территориального устройства Ивьевского района Гродненской области]</ref>. == Насельніцтва == Насельніцтва раёна — 28,8 тыс. чалавек ([[2009]]), гарадское насельніцтва складае 27,8 %. Сярэдняя шчыльнасць — 15 чалавек на 1 кв.км. Цэнтр раёна — горад [[Іўе]]. Разам з гарадскім пасёлакам [[Юрацішкі]] раён змяшчае яшчэ 372 сельскія населеныя пункты. Адміністрацыйна раён падзяляецца на 10 сельсаветаў: Бакштаўскі, Геранёнскі, Іўеўскі, Лаздунскі, Лелюкінскі, Ліпнішкаўскі, Суботніцкі, Трабскі, Эйгердаўскі, Юрацішкаўскі. == Гаспадарка == Агульная плошча сельгасугоддзяў 79,2 тыс.га, з іх асушаныя — 25,7 тыс.га. У раёне 20 калгасаў, адкормачны пункт. Асноўныя галіны [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]]: [[свінагадоўля]], мяса-малочная [[жывёлагадоўля]] і [[конегадоўля]], вырошчваюць [[збожжавыя культуры|збожжавыя]], [[алейныя]] і кармавыя культуры, [[Цукровы бурак|цукровыя буракі]], [[лён]], [[бульба|бульбу]]. Прадпрыемствы: харчовай прамысловасці, будаўнічых матэрыялаў, дрэваапрацоўчай прамысловасці. == Транспарт == Па тэрыторыі раёна праходзяць чыгуначная лінія [[Ліда]] — [[Маладзечна]], магістраль Мінск — Гродна {{Таблічка-by|M|6}}. Раённы цэнтр звязаны аўтадарогамі з гарадамі [[Навагрудак]] і [[Ашмяны]]. На Навагрудак вядзе [[Аўтамабільныя дарогі Беларусі|рэспубліканская аўтадарога]] Іўе — Навагрудак — Баранавічы {{Таблічка-by|Р|5}}, на Ашмяны — рэспубліканская аўтадарога Іўе — Юрацішкі — Ашмяны — Варняны / пад’езд да граніцы Літоўскай Рэспублікі (Лоша) {{Таблічка-by|Р|48}}. Таксама ад раённага цэнтра ў бок літоўскай мяжы ідзе рэспубліканская аўтадарога Іўе — Трокелі — Радунь {{Таблічка-by|Р|135}}. == Сродкі масавай інфармацыі == Мясцовая прэса прадстаўлена раённай газетай [http://ivyenews.by/ «Іўеўскі край»], якая з’яўляецца грамадска-палітычным выданнем. Заснавальнік — Іўеўскі райвыканкам. Выходзіць 2 разы на тыдзень: па сярэдах і суботах. Газета двухмоўная (беларуская і руская мовы). Аб’ём вяшчання раённага радыё «Голас Іўеўшчыны» складае каля 1 гадзіны ў тыдзень. Трансляцыя ідзе па правадной сетцы раніцай ці позна вечарам у выглядзе кароткіх блокаў мясцовых навін. == Адукацыя і культура == У раёне 16 сярэдніх, 16 базавых, 5 пачатковых школ, школа-інтэрнат, музычная школа, прафесійна-тэхнічнае вучылішча, 17 дашкольных устаноў, 38 клубаў, 13 дамоў культуры, 44 бібліятэкі, 9 бальніц, амбулаторыя, 27 фельчарска-акушэрскіх пунктаў. == Памятныя мясціны == {{main|Спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Іўеўскага раёна}} Архітэктурныя помнікі: Мікалаеўскі касцёл (1519) і руіны замка (15-16 стст.) у вёсцы Геранёны, касцёл Марыі (1772) у вёсцы Дуды, сядзіба (1870) у вёсцы Жамыслаўль, Сямёнаўскі касцёл (1904) у вёсцы Лаздуны, Казіміраўскі касцёл (пачатак 20 ст.) і капліца (19 — пачатак 20 ст.) у вёсцы Ліпнішкі, Мікалаеўская царква (пачатак 20 ст.) у вёсцы Морына, [[Касцёл Святога Уладзіслава, Суботнікі|Суботніцкі касцёл Святога Уладзіслава]] (1907) у вёсцы Суботнікі, Троіцкі касцёл (18 ст.) у вёсцы Сурвілішкі, касцёл Раства Багародзіцы (пачатак 20 ст.) і Петрапаўлаўская царква (19 — пачатак 20 ст.) у вёсцы Трабы. == Вядомыя асобы == * [[Уладзіслаў Брахоцкі]] (1810—1896) — грамадскі дзеяч. * [[Янка Пазняк]] (1887—1939) — беларускі грамадзка-культурны дзеяч, выдавец, публіцыст, палітык. * [[Зянон Пазняк]] (нар. 1944) — беларускі палітык і грамадскі дзеяч, адзін з заснавальнікаў [[Беларускі народны фронт «Адраджэньне»|Беларускага народнага фронту «Адраджэньне»]]. {{зноскі}} == Літаратура == * {{крыніцы/БелЭн|7}} * Административно-территориальное устройство БССР: справочник: в 2 т. / Главное архивное управление при Совете Министров БССР, Институт философии и права Академии наук БССР. — Минск: «Беларусь», 1985―1987. * Административно-территориальное устройство Республики Беларусь (1981—2010 гг.): справочник. — Минск: БелНИИДАД, 2012. — 172 с. == Спасылкі == * [http://ivje.grodno.by/ Іўеўскі раённы выканаўчы камітэт] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130806054815/http://ivje.grodno.by/ |date=6 жніўня 2013 }} {{ref-ru}} * [http://www.region.grodno.by/by/oblast/regions/Ivje Інфармацыя на старонцы Гродзенскага аблвыканкама] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140419012329/http://www.region.grodno.by/by/oblast/regions/Ivje |date=19 красавіка 2014 }} * [http://www.emaps-online.com/rus_win/maps/oblast/obl_grodno/regions/reg_ivevo/map.shtml Мапы і агульныя звесткі на emaps-online] {{ref-ru}} * [http://dorogiby.info/node/381 Гісторыка-культурныя каштоўнасці Іўеўскага раёна на сайце «Дорогами Беларуси»] {{ref-ru}} * [http://globustut.by/_regs/ivev.htm Славутасці на партале globustut.by] {{ref-ru}} * [http://radzima.org/be/rayon/iueuski.html Фотаздымкі на сайце Radzima.org] * [https://uctopuk.info/regions/ivje/ Виртуальная Ивьевщина] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20191221163243/http://uctopuk.info/regions/ivje/ |date=21 снежня 2019 }} {{Іўеўскі раён}} {{Адміністрацыйны падзел Гродзенскай вобласці}} {{Навігацыйная табліца з падгрупамі |navbar = plain |загаловак = Іўеўскі раён у гістарычных адміністрацыйных адзінках |базавы_стыль = background-color: {{Колер|Беларусь}}; |спіс1 = {{Баранавіцкая вобласць|child|загаловак=Іўеўскі раён у [[Баранавіцкая вобласць|Баранавіцкай вобласці]] (1940—1944)}} |спіс2 = {{Маладзечанская вобласць|child|загаловак=Іўеўскі раён у [[Маладзечанская вобласць|Маладзечанскай вобласці]] (1944—1954)}} |спіс3 = {{Гродзенская вобласць БССР|child|загаловак=Іўеўскі раён у [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]] (з 1954)}} }} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Іўеўскі раён| ]] [[Катэгорыя:Раёны, утвораныя ў 1940 годзе]] [[Катэгорыя:Баранавіцкая вобласць]] [[Катэгорыя:Маладзечанская вобласць]] g5aengzfcr6zxx4cbm00zkj5wqp5bk5 0 1555 4165045 4095457 2022-07-26T19:33:17Z Frantishak 22737 вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{Адміністрацыйная адзінка |Колер1 = {{Колер|Беларусь}} |Колер2 = |Беларуская назва = Брэсцкі раён |Арыгінальная назва = |Герб = |Сцяг = |Краіна = [[Беларусь]] |Статус = раён |Гімн = |Уваходзіць у = [[Брэсцкая вобласць]] |Уключае = |Сталіца = |Буйныгорад = |Буйныягарады = |Раздзел = |Назва раздзела = |Глава2 = |Назва главы2 = |ВУП = |Год ВУП = |Месца па ВУП = |ВУП на душу насельніцтва = |Месца па ВУП на душу насельніцтва = |Мова = |Мовы = <small>'''Родная мова:'''</small> [[Беларуская мова|беларуская]] 40,45 %, [[руская мова|руская]] 54,83 %<br/><small>'''Размаўляюць дома:'''</small> беларуская 13,72 %, руская 83,83 %<ref name="belstat2009">[https://archive.is/20120523225241/belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/itogi1.php Вынікі перапісу 2009 года]</ref> |Насельніцтва = |Год перапісу = |Месца па насельніцтве = |Шчыльнасць = |Месца па шчыльнасці = |Нацыянальны склад = [[беларусы]] — 83,02 %, <br /> [[рускія]] — 8,13 %, <br /> [[украінцы]] — 6,93 %, <br /> іншыя — 1,92 %<ref name="belstat2009" /> |Канфесійны склад = |Плошча = 1&nbsp;544,97<ref>[http://www.gki.gov.by/docs/gzk_2010-15404.doc «Дзяржаўны зямельны кадастр Рэспублікі Беларусь»] (па стане на 1 студзеня 2011 г.)</ref> |Месца па плошчы = 12 |Максімальная вышыня = |Сярэдняя вышыня = |Мінімальная вышыня = |Шырата = |Даўгата = |Карта = |Часавы пояс = [[UTC+2]] |Абрэвіятура = |ISO = |FIPS = |Код аўтамабільных нумароў = |Сайт = |Заўвагі = }} '''Брэсцкі раён''' — [[Раён, адміністрацыйная адзінка|адміністрацыйная адзінка]] ў складзе [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]]. Працягласць раёна з поўначы на поўдзень — 100 км, з захаду на ўсход — 35 км. Агульная працягласць межаў складае 387 км. На захадзе і поўдні раёна маюць статус дзяржаўных: 140 км мяжы з [[Польшча]]й і 37 км — з [[Украіна]]й. Самастойнай адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкай Брэсцкі раён стаў [[15 студзеня]] [[1940]] года, у 1956 годзе да раёна далучаны [[Дамачаўскі раён]]. Плошча 1,6 тыс. км². Цэнтр раёна — г. [[Брэст]]. == Адміністрацыйны падзел == У раён уваходзяць г.п. Дамачава і 148 сельскіх населеных пунктаў. Падзяляецца на 11 сельсаветаў: [[Дамачаўскі сельсавет|Дамачаўскі]], [[Знаменскі сельсавет, Брэсцкі раён|Знаменскі]], [[Клейнікаўскі сельсавет|Клейнікаўскі]], [[Лышчыцкі сельсавет|Лышчыцкі]], [[Матыкальскі сельсавет|Матыкальскі]], [[Мухавецкі сельсавет|Мухавецкі]], [[Радваніцкі сельсавет|Радваніцкі]], [[Тамашоўскі сельсавет|Тамашоўскі]], [[Тэльмінскі сельсавет|Тэльмінскі]], [[Чарнаўчыцкі сельсавет|Чарнаўчыцкі]], [[Чэрнінскі сельсавет|Чэрнінскі]]. == Гісторыя == Брэсцкі раён утвораны 15 студзеня 1940 года ў складзе Брэсцкай вобласці [[БССР]]. 12 кастрычніка 1940 года падзелены на 18 сельсаветаў: [[Астрамечаўскі сельсавет|Астрамечаўскі]], [[Бярозаўскі сельсавет (Брэсцкі раён)|Бярозаўскі]], [[Гершонскі сельсавет|Гершонскі]], [[Жыравецкі сельсавет|Жыравецкі]], [[Збірагскі сельсавет|Збірагскі]], [[Казловіцкі сельсавет (Брэсцкі раён)|Казловіцкі]], [[Клейнікаўскі сельсавет|Клейнікаўскі]], [[Лышчыцкі сельсавет|Лышчыцкі]], [[Матыкальскі сельсавет|Матыкалські]], [[Пугачоўскі сельсавет (Брэсцкі раён)|Пугачоўскі]], [[Рэчыцкі сельсавет (Брэсцкі раён)|Рэчыцкі]], [[Страдзецкі сельсавет|Страдзецкі]], [[Сычэўскі сельсавет|Сычэўскі]], [[Трышынскі сельсавет|Трышынскі]], [[Тэльмінскі сельсавет|Тэльмінскі]], [[Цюхініцкі сельсавет|Цюхініцкі]], [[Чарнаўчыцкі сельсавет|Чарнаўчыцкі]], [[Чэрнеўскі сельсавет (Брэсцкі раён)|Чэрнеўскі]]. 16 ліпеня 1954 года скасаваны Бярозаўскі, Збірагскі, Казловіцкі, Клейнікаўскі, Пугачоўскі, Сычэўскі сельсаветы, Страдзецкі сельсавет перададзены ў склад [[Дамачаўскі раён|Дамачаўскага раёна]]. 17 снежня 1956 года да раёна далучаны гарадскі пасёлак [[Дамачава]] і [[Дурыцкі сельсавет|Дурыцкі]], [[Ліпінкаўскі сельсавет|Ліпінкаўскі]], [[Ляплёўскі сельсавет|Ляплёўскі]], [[Меднаўскі сельсавет|Меднаўскі]], [[Тамашоўскі сельсавет|Тамашоўскі]], [[Чэрскі сельсавет (Брэсцкі раён)|Чэрскі]] сельсаветы скасаванага Дамачаўскага раёна<ref>Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР Аб ліквідацыі некаторых раёнаў Беларускай ССР ад 17 снежня 1956 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1956, № 12.</ref>. 3 чэрвеня 1957 года скасаваны Ляплёўскі і Тэльмінскі сельсаветы. 8 жніўня 1959 года да раёна далучаны [[Радваніцкі сельсавет|Радваніцкі]] і [[Стрыганецкі сельсавет|Стрыганецкі]] сельсаветы скасаванага [[Жабінкаўскі раён|Жабінкаўскага раёна]]. 8 верасня 1959 года скасаваны Дурыцкі, Ліпінкаўскі і Цюхініцкі сельсаветы, Рэчыцкі сельсавет перайменаваны ў Клейнікаўскі. 14 красавіка 1960 года Стрыганецкі сельсавет перададзены [[Кобрынскі раён|Кобрынскаму раёну]]. 22 сакавіка 1962 года Чэрнеўскі сельсавет перайменаваны ў Тэльмінскі. 25 снежня 1962 года да раёна далучаны [[Арэхаўскі сельсавет (Маларыцкі раён)|Арэхаўскі]], [[Велікарыцкі сельсавет|Велікарыцкі]], [[Гвозніцкі сельсавет|Гвозніцкі]], [[Лукаўскі сельсавет (Маларыцкі раён)|Лукаўскі]], [[Макранскі сельсавет (Маларыцкі раён)|Макранскі]], [[Олтушскі сельсавет|Олтушскі]], [[Хаціслаўскі сельсавет|Хаціслаўскі]] сельсаветы і гарадскі пасёлак [[Маларыта]] скасаванага [[Маларыцкі раён|Маларыцкага раёна]], якія 6 студзеня 1965 года былі вернуты зноў утворанаму Маларыцкаму раёну. 4 студзеня 1965 года да раёна далучаны гарадскі пасёлак [[Жабінка]], [[Сакскі сельсавет|Сакскі]] і [[Сцяпанкаўскі сельсавет|Сцяпанкаўскі сельсавет]] Кобрынскага раёна, утвораны [[Пятровіцкі сельсавет (Брэсцкі раён)|Пятровіцкі сельсавет]], скасаваны Астрамечаўскі сельсавет. 30 ліпеня 1966 года гарадскі пасёлак Жабінка, Пятровіцкі, Сакскі і Сцяпанкаўскі сельсаветы перададзены зноў утворанаму Жабінкаўскаму раёну. 1 красавіка 1968 года Трышынскі сельсавет перайменаваны ў [[Вычулкаўскі сельсавет]], які 8 мая 1970 года перайменаваны ў [[Чэрнінскі сельсавет]]. 20 верасня 1971 года Жыравецкі сельсавет перайменаваны ў [[Мухавецкі сельсавет|Мухавецкі]]. 18 снежня 1972 года скасаваны Чэрскі сельсавет. 20 снежня 1974 года Меднаўскі сельсавет перайменаваны ў [[Знаменскі сельсавет (Брэсцкі раён)|Знаменскі]]. [[21 снежня]] [[2007]] года рашэннем Брэсцкага аблсавета са складу Гершонскага сельсавета былі выключаныя вёскі Аркадзія, Бярнады, Гершоны, Кацельня-Баярская, Міцькі, якія былі ўключаны ў гарадскую рысу Брэста, а сельсавет быў перайменаваны ў Страдзецкі, адміністрацыйным цэнтрам якога стала вёска [[Страдзеч]]<ref>[http://www.levonevski.net/pravo/normreg2009/num09/d09141.html Решение Брестского областного Совета депутатов от 21.12.2007 № 84 «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Брестского района»]</ref>. [[17 верасня]] [[2013]] года [[Страдзецкі сельсавет]] быў скасаваны, а вёскі былі далучаны да [[Знаменскі сельсавет, Брэсцкі раён|Знаменскага сельсавета]], Дамачаўскі пасялковы сельсавет быў ператвораны ў [[Дамачаўскі сельсавет]] без тэрытарыяльных змен<ref>[http://pravo.by/document/?guid=12551&p0=D913b0060247&p1=1 Решение Брестского областного совета депутатов №306 от 17 сентября 2013 г. «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Брестского района Брестской области»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210625080221/https://pravo.by/document/?guid=12551&p0=D913b0060247&p1=1 |date=25 чэрвеня 2021 }}</ref>. == Геаграфія == Большая частка тэрыторыі раёна размяшчаецца ў межах [[Брэсцкае Палессе|Брэсцкага Палесся]], невялікая паўночная частка — на [[Прыбугская раўніна|Прыбугскай раўніне]]. Пераважаюць вышыні 130—150 м, найвышэйшы пункт 186,1 м (каля [[вёска Заполле, Брэсцкі раён|в. Заполле]]). Мяжуе на поўдні з [[Валынская вобласць|Валынскай вобласцю]] [[Украіна|Украіны]], на усходзе — з [[Маларыцкі раён|Маларыцкім]] і [[Жабінкаўскі раён|Жабінкаўскім]], на поўначы — з [[Камянецкі раён|Камянецкім]] раёнамі, на захадзе — з [[Польшча]]й. Працякаюць рэкі [[рака Заходні Буг|Заходні Буг]] з прытокамі [[рака Лясная|Лясная]], [[рака Мухавец|Мухавец]], [[рака Спанаўка|Спанаўка]], [[рака Капаеўка|Капаеўка]], [[Серадовая рэчка]] і інш. Значнае гаспадарчае значэнне мае [[рака Мухавец]], якая ўваходзіць у сістэму [[Дняпроўска-Бугскі канал|Дняпроўска-Бугскага воднага шляху]]. Азёры: [[возера Селяхоўскае|Селяхоўскае]], [[Возера Страдзецкае|Страдзецкае]], [[возера Рагазнянскае|Рагазнянскае]], [[возера Чорнае, Брэсцкі раён|Чорнае]], [[Возера Белае, Брэсцкі раён|Белае]], [[возера Тайнае|Тайнае]], [[Возера Мяднянскае|Мяднянскае]]. Каля Селяхоўскага возера знаходзіцца біялагічны заказнік Селяхі. Пад лясамі 34,9 % тэрыторыі раёна. Буйныя лясныя масівы — [[Тэльмінскі лес|Тэльмінскі]], [[Мухавецкі лес|Мухавецкі]], [[Белаазерскі лес|Белаазерскі]] і інш. Балоты займаюць 4,4 тыс. га. Агульная плошча сельска-гаспадарчых угоддзяў 72,3 тыс. га, з іх асушаных 24,1 тыс. га. Помнікі прыроды — [[Мяднянскія ельнікі]], [[Лютаўскія букі]]. Глебы пераважаюць дзярнова-падзолістыя, забалочаныя, поймавыя і дзярнова-карбанатныя. Якасць ворных зямель складала 41 бал, кармавых угоддзяў — 29, усіх сельхозугоддзяў — 36 балаў. Карысныя выкапні: [[торф]], [[гліна]], [[будаўнічыя пяскі]], [[мел]]. == Клімат == Сярэдняя тэмпература [[студзень|студзеня]] −4,4 °C, [[ліпень|ліпеня]] 18,8 °C. Ападкаў 548 мм за год. Вегетацыйны перыяд 208 сутак. == Насельніцтва == Колькасць насельніцтва:<ref>без раённага цэнтра</ref> * 1992 — 42,7 тыс. * 2008 — 34,9 тыс. == Эканоміка == === Сельская гаспадарка === Асноўныя галіны [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]] — малочна-мясная жывёлагадоўля (буйная [[карова|рагатая жывёла]], [[свінагадоўля]], [[авечкагадоўля]], [[конегадоўля]]), буракаводства. Вырошчваюць збожжавыя, кармавыя культуры, [[бульба|бульбу]], [[агародніна|агародніну]]. У аграпрамысловы комплекс раёна ўваходзяць 5 адкрытых акцыянерных таварыстваў: «Камароўка», птушкафабрыка «Меднаўская», «За мір», «Агра-сад Світанак», ГК «Бярэсце», два вытворчыя кааператывы: «Астрамечава», «Чарнаўчыцы», тры камунальныя ўнітарныя прадпрыемствы: «Маладая гвардыя», «Саўгас Брэсцкі», селекцыйна-гібрыдны цэнтр «Заходні», дзяржаўнае ўнітарнае сельскагаспадарчае прадпрыемства «Племзавод Мухавец». Агратэхнічнае абслугоўванне сельскагаспадарчых арганізацый ажыццяўляе ААТ «Брэсцкі райаграсэрвіс». === Прамысловасць === Працуюць прадпрыемствы харчовай і будаўнічых матэрыялаў прамысловасці: * ААТ «Брэсцкае марожанае» * ААТ «Чарнаўчыцкі завод ЖБВ» * ІП ЗАТ «БЕЛС» * ПУП «Мясныя далікатэсы» На тэрыторыі Брэсцкага раёна дзейнічае свабодная эканамічная зона «Брэст». == Адукацыя == У сістэме адукацыі раёна 17 ясляў-садоў, 16 сярэдніх і 6 базавых школ, 1 вучэбна-педагагічны комплекс «дзіцячы сад — пачатковая агульнаадукацыйная школа», 1 пачатковая агульнаадукацыйная школа. Дзейнічаюць 2 навучальна-вытворчыя камбінаты, дом дзіцячай творчасці, цэнтр карэкцыйна-развіваючага навучання і рэабілітацыі, сацыяльна-педагагічны цэнтр, цэнтр дзіцяча-юнацкага турызму і экскурсій, 40 клубных устаноў, 24 бібліятэкі. Дзейнічае музей касманаўтыкі з раздзеламі пра ўраджэнца раёна лётчыка-касманаўта П. І. Клімука ў в. Тамашоўка. Выдаецца газета «[[Заря над Бугом]]». == Транспарт == Па тэрыторыі раёна праходзяць чыгункі Брэст — Баранавічы, Брэст — Лунінец, Брэст — Беласток, Брэст — Ковель. Аўтадарогамі звязаны з [[Баранавічы|Баранавічамі]], [[Пінск]]ам, [[Камянец|Камянцом]], [[Маларыта]]й. У раёне 3 пункты пропуску праз дзяржаўную граніцу [[Рэспубліка Беларусь|Рэспублікі Беларусь]]: Казловічы — Кукарыкі, Дамачава — Славіцічы, Тамашоўка — Пулемец. == Памятныя мясціны == {{main|Спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Брэсцкага раёна}} * [[Спаса-Увазнясенская царква, Вельямовічы|Царква Ушэсця ў в. Вельямовічы]], 1868 г. * [[Свята-Крыжаўзвіжанская царква, Вістычы|Крыжаўзвіжанская царква]] XIX ст. у в. [[Вістычы]] * Крапасны форт № 5 у в. Гершоны, 1878—1888 гг. * Ільінская царква канца XVII — пач. XIX ст. у [[Вёска Дубок, Брэсцкі раён|в. Дубок]] * [[Свята-Параскева-Пятніцкая царква, Збірагі|Свята-Параскева-Пятніцкая царква]] і званіца ў в. [[Збірагі]], 1610 * Сядзіба ў в. Малыя Зводы, 1875 * [[Свята-Пакроўская царква, Малыя Шчытнікі|Пакроўская царква]] ў в. [[Малыя Шчытнікі]], 1742 * [[Свята-Пакроўская царква, Покры|Пакроўская царква]] ў в. [[Покры]], 1739 * [[Сядзібна-паркавы комплекс Нямцэвічаў, Скокі|Сядзіба Нямцэвічаў]] 2-й пал. VIII ст. у в. Скокі * Сядзібны дом канца XIX — пач. XX ст. і царква 2-й пал. XIX ст. у в. Сычы * [[Троіцкі касцёл, Чарнаўчыцы|Троіцкі касцёл]] (1583) і [[царква Параскевы Пятніцы, Чарнаўчыцы|царква Параскевы Пятніцы]] (1733) у в. [[Вёска Чарнаўчыцы|Чарнаўчыцы]] * [[Свята-Міхайлаўская царква, Чэрск|Свята-Міхайлаўская царква]] і званіца ў в. [[Чэрск (Брэсцкі раён)|Чэрск]], 1701 * [[Спаса-Праабражэнская царква, Шумакі|Спаса-Праабражэнская царква]] ў в. [[Шумакі]], 1609 * [[Свята-Прачысценская царква, Шэбрын|Прачысценская царква]] ў в. [[Шэбрын]], 1793 * [[Сядзібна-паркавы комплекс Дабрынецкіх, Вельямовічы|Сядзібна-паркавы комплекс Дабрынецкіх]] <center> <gallery> Выява:Palace of Nemcevichi Skoki Brest region.JPG|Сядзіба Нямцэвічаў у в. Скокі Выява:Царква Ушэсця Гасподняга ў Вельямовічах.jpg|Царква Ушэсця Гасподняга ў Вельямовічах Выява:Vistyčy. Вістычы (2007).jpg|Крыжаўзвіжанская царква XIX ст. у в. Вістычы Выява:Чарнаўчыцкая царква Параскевы Пятніцы.JPG|Чарнаўчыцкая царква Параскевы Пятніцы Выява:Kaścioł Najśviaciejšaj Trojcy (Čarnaŭčycy) 001.Jpeg|Троіцкі касцёл са званіцай у в. Чарнаўчыцы </gallery> </center> == Вядомыя ўраджэнцы і жыхары == * [[Лідзія Дзмітрыеўна Брызга]], Герой Сацыялістычнай Працы * [[Кастусь Жмінько]], беларускі паэт, мастак * [[Пётр Ілліч Клімук]], беларускі і савецкі касманаўт * [[Антон Якаўлевіч Пыцель]] (1902—1982) — беларускі савецкі вучоны. {{зноскі}} == Літаратура == * {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.3: Беларусы — Варанец|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1996|том=3|старонак=511|isbn=985-11-0068-4 (т. 3)|тыраж=10&nbsp;000}} * Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя ў 15 тамах. Т. 3, кн. 1. Брэсцкая вобласць / пад навук. рэд. А. І. Лакоткі. — Мн.: БелЭн, 2006. ISBN 985-11-0373-X. == Спасылкі == * [http://brest.brest-region.by/index.php?lang=ru Сайт Брэсцкага раённага выканаўчага камітэта] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20191002030718/http://brest.brest-region.by/index.php?lang=ru |date=2 кастрычніка 2019 }} {{Брэсцкі раён}} {{Адміністрацыйны падзел Брэсцкай вобласці}} {{Навігацыйная табліца з падгрупамі |navbar = plain |загаловак = Брэсцкі раён у гістарычных адміністрацыйных адзінках |базавы_стыль = background-color: {{Колер|Беларусь}}; |спіс1 = {{Брэсцкая вобласць БССР|child|загаловак=Брэсцкі раён у [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]] (з 1940)}} }} [[Катэгорыя:Брэсцкі раён| ]] [[Катэгорыя:Раёны, утвораныя ў 1940 годзе]] 9nxuc7lid64dwn9luimn5uvjh8wcbb9 0 1813 4165043 4164795 2022-07-26T19:32:33Z Frantishak 22737 вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{Адміністрацыйная адзінка |Колер1 = {{колер|Беларусь}} |Колер2 = |Беларуская назва = Гродзенскі раён |Арыгінальная назва = |Герб = |Сцяг = |Краіна = [[Беларусь]] |Статут = раён |Гімн = |Уваходзіць у = [[Гродзенская вобласць|Гродзенскую вобласць]] |Уключае = 383 сельскіх населеных пунктаў<br />14 сельсаветаў |Сталіца = [[Гродна]] |Буйныгорад = [[Скідзель]] |Буйныягарады = |Раздзел = |Назва раздзела = |Глава2 = |Назва главы2 = |ВУП = |Год ВУП = |Месца па ВУП = |ВУП на душу насельніцтва = |Месца па ВУП на душу насельніцтва = |Мова = |Мовы = <small>'''Родная мова:'''</small> [[Беларуская мова|беларуская]] 51,21 %, [[руская мова|руская]] 38,53 %<br/><small>'''Размаўляюць дома:'''</small> беларуская 27,58 %, руская 54,77 %<ref name="belstat2009">[https://archive.is/20120523225241/belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/itogi1.php Вынікі перапісу 2009 года]</ref> |Насельніцтва = 49803 |Год перапісу = 2018 |Месца па насельніцтве = 5 |Шчыльнасць = 21,02 |Месца па шчыльнасці = 13 |Нацыянальны склад = [[беларусы]] — 55,98 %, <br /> [[палякі]] — 33,6 %, <br /> [[рускія]] — 7,78 %, <br /> [[украінцы]] — 1,26 %, <br /> іншыя — 1,38 %<ref name="belstat2009" /> |Канфесійны склад = |Плошча = 2&nbsp;593,92<ref>[http://www.gki.gov.by/docs/gzk_2010-15404.doc «Дзяржаўны зямельны кадастр Рэспублікі Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160304203801/http://www.gki.gov.by/docs/gzk_2010-15404.doc |date=4 сакавіка 2016 }} (па стане на 1 студзеня 2011 г.)</ref> |Месца па плошчы = 1 |Максімальная вышыня = |Сярэдняя вышыня = |Мінімальная вышыня = |Шырата = |Даўгата = |Карта = Harodnia province, Harodnia district.svg |Часавыпояс = |Абрэвіятура = |ISO = |FIPS = |Код аўтамабільных нумароў = |Сайт = |Заўвагі = }} '''Гродзенскі раён'''  — адміністрацыйная адзінка на паўночным захадзе [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]]. Плошча — 2,6 тыс.км², мяжуе з [[Польшча|Рэспублікай Польшча]] (працягласць мяжы 68 км) і [[Літва|Літоўскай Рэспублікай]] (працягласць мяжы 32,8 км). Падзяляецца на 13 сельсаветаў. Адміністрацыйны цэнтр — горад [[Гродна]]. Утвораны [[15 студзеня]] [[1940]] года. == Геаграфія == Плошча 2700 км² (1-е месца сярод раёнаў). Большая частка тэрыторыі раёна занята [[Нёманская нізіна|Нёманскай нізінай]], на захадзе — [[Гродзенскае ўзвышша]]. Рэльеф — узгорыста-раўнінны. Пераважае вышыня 100—170 метраў над узроўнем мора. Самы высокі пункт — 247 метраў (каля [[Аграгарадок Капцёўка|аг. Капцёўка]]). [[Карысныя выкапні]]: цагельныя гліны, [[торф]], сілікатныя пяскі, мел, пясчана-гравійныя матэрыялы, [[сапрапель]]. Сярэдняя тэмпература студзеня −5,1°С, ліпеня 18°С. Ападкаў выпадае 545 мм у год. Вегетацыйны перыяд — 199 сутак. Асноўныя рэкі — [[Нёман]] і яго прытокі [[Рака Свіслач, прыток Нёмана|Свіслач]], [[Рака Ласосна|Ласосна]], [[Рака Чорная Ганча|Чорная Ганча]], [[Рака Котра|Котра]]. [[Аўгустоўскі канал]] злучае раку Нёман з ракой Бебжа (басейн ракі [[Вісла]]). Іншыя рэкі: [[Рака Баранава|Баранава]], [[Рака Баярка|Баярка]], [[рака Гажанка|Гажанка]], [[Рака Горніца|Горніца]]. На тэрыторыі раёна размешчаны азёры: [[Возера Белае, Гродзенскі раён|Белае]], [[Возера Рыбніца|Рыбніца]], [[Возера Малочнае|Малочнае]], [[Возера Кальніца|Кальніца]], [[Возера Вераўскае|Вераўскае]], [[Возера Вензавец|Вензавец]], [[Возера Кавеня|Кавеня]], [[Возера Шлямы|Шлямы]]. Лясы пераважна хваёвыя, бярозавыя, яловыя, займаюць 31,7 % тэрыторыі раёна (буйны масіў Гродзенскай пушчы на паўночным усходзе). Глебы пераважна дзярнова-падзолістыя і дзярнова-падзолістыя забалочаныя. Агульная плошча балот займае 2,5 % плошчы раёна (балотныя масівы Святое, Масткі-Нівішча, Закрэўшчына). На тэрыторыі раёна размешчаны заказнікі: ландшафтны — Азёры, біялагічныя — Гожаўскі і [[Сапоцкінскі біялагічны заказнік|Сапоцкінскі]]. Помнікі прыроды: [[Прынёманскі кангламерат|кангламерат пясчана-гравійна-галечны «Прынёманскі»]], геалагічныя агаленні Калодзежны Роў і Равец. == Гісторыя == Гродзенскі раён утвораны 15 студзеня 1940 года ў складзе [[Беластоцкая вобласць|Беластоцкай вобласці]] [[БССР]]. 12 кастрычніка 1940 года падзелены на 17 сельсаветаў: [[Агародніцкі сельсавет (Гродзенскі раён)|Агародніцкі]], [[Багушоўскі сельсавет (Гродзенскі раён)|Багушоўскі]], [[Брузгінскі сельсавет|Брузгінскі]], [[Валкушскі сельсавет|Валкушскі]], [[Верцялішкаўскі сельсавет|Верцялішкаўскі]], [[Гібуліцкі сельсавет|Гібуліцкі]], [[Гожаўскі сельсавет|Гожаўскі]], [[Грандзіцкі сельсавет|Грандзіцкі]], [[Далінскі сельсавет|Далінскі]], [[Дубаўскі сельсавет (Гродзенскі раён)|Дубаўскі]], [[Жукевіцкі сельсавет (Гродзенскі раён)|Жукевіцкі]], [[Індурскі сельсавет|Індурскі]], [[Капцёўскі сельсавет|Капцёўскі]], [[Кузніцкі сельсавет|Кузніцкі]], [[Навасёлкаўскі сельсавет (Гродзенскі раён)|Навасёлкаўскі]], [[Падліпкаўскі сельсавет|Падліпкаўскі]], [[Путрышкаўскі сельсавет|Путрышкаўскі]]. 25 лістапада 1940 года да раёна далучаны [[Ліхацкі сельсавет|Ліхацкі]], [[Парэцкі сельсавет (Гродзенскі раён)|Парэцкі]], [[Плябанішкаўскі сельсавет|Плябанішкаўскі]] і [[Прывалкаўскі сельсавет|Прывалкаўскі]] сельсаветы скасаванага [[Парэцкі раён|Парэцкага раёна]], Валкушскі, Дубаўскі і Кузніцкі сельсаветы перададзены [[Саколкаўскі раён|Саколкаўскаму раёну]]. З 20 верасня 1944 года ў складзе Гродзенскай вобласці. 16 жніўня 1945 года да раёна далучаны [[Бялянскі сельсавет]] [[Дамброўскі раён|Дамброўскага раёна]], [[Адэльскі сельсавет|Адэльскі]] і Дубаўскі сельсаветы Саколкаўскага раёна. 16 ліпеня 1954 года скасаваны Агародніцкі, Жукевіцкі, Ліхацкі, Падліпкаўскі і Плябанішкаўскі сельсаветы, Гібуліцкі сельсавет перайменаваны ў [[Малахавіцкі сельсавет|Малахавіцкі]], Навасёлкаўскі — у [[Баранаўскі сельсавет|Баранаўскі]]. 10 сакавіка 1959 года да раёна далучаны [[Багатырскі сельсавет|Багатырскі]], [[Баранавіцкі сельсавет (Гродзенскі раён)|Баранавіцкі]], [[Галынкаўскі сельсавет (Гродзенскі раён)|Галынкаўскі]], [[Лойкаўскі сельсавет|Лойкаўскі]], [[Навумавіцкі сельсавет|Навумавіцкі]], [[Новікаўскі сельсавет|Новікаўскі]], [[Рачыцкі сельсавет|Рачыцкі]], [[Сільванавецкі сельсавет|Сільванавецкі]], [[Соніцкі сельсавет|Соніцкі]] сельсаветы скасаванага [[Сапоцкінскі раён|Сапоцкінскага раёна]]. 1 верасня 1959 года скасаваны Багатырскі, Новікаўскі, Рачыцкі, Сільванавецкі сельсаветы, Галынкаўскі сельсавет перайменаваны ў [[Гінавіцкі сельсавет|Гінавіцкі]]. 17 лістапада 1959 года скасаваны Багушоўскі, Брузгінскі, Малахавіцкі сельсаветы, утвораны [[Каробчыцкі сельсавет]]. 25 снежня 1962 года да раёна далучаны [[Абухаўскі сельсавет|Абухаўскі]], [[Азёрскі сельсавет (Гродзенскі раён)|Азёрскі]], [[Багатырэвіцкі сельсавет|Багатырэвіцкі]], [[Берштаўскі сельсавет|Берштаўскі]], [[Глінянскі сельсавет|Глінянскі]], [[Жыліцкі сельсавет (Скідзельскі раён)|Жыліцкі]], [[Жытомлеўскі сельсавет|Жытомлеўскі]], [[Лунненскі сельсавет|Лунненскі]], [[Наварудскі сельсавет|Наварудскі]], [[Русінавецкі сельсавет|Русінавецкі]], [[Скідзельскі сельсавет|Скідзельскі]] сельсаветы скасаванага [[Скідзельскі раён|Скідзельскага раёна]]. 15 мая 1963 года скасаваны Бялянскі сельсавет, 23 сакавіка 1964 года — Адэльскі сельсавет. У 1964 годзе Берштаўскі сельсавет перададзены [[Шчучынскі раён|Шчучынскаму раёну]]. 6 сакавіка 1965 года Багатырэвіцкі, Лунненскі, Русінавецкі сельсаветы перададзены [[Мастоўскі раён|Мастоўскаму раёну]]. 10 снежня 1965 года Дубаўскі сельсавет перайменаваны ў [[Падліпкаўскі сельсавет|Падліпкаўскі]], 1 жніўня 1966 года Соніцкі — у [[Васілевіцкі сельсавет (Гродзенскі раён)|Васілевіцкі]], 28 ліпеня 1967 года Далінскі — у [[Квасоўскі сельсавет|Квасоўскі]]. 28 ліпеня 1967 года скасаваны Баранаўскі, 11 лютага 1972 года — Навумавіцкі, 29 верасня 1972 года — Глінянскі, 10 снежня 1973 года — Наварудскі, 29 верасня 1975 года — Жытамлянскі сельсаветы. 30 студзеня 1974 года гарадскі пасёлак Скідзель набыў статус горада раённага падпарадкавання. 12 верасня 1977 года Падліпкаўскі сельсавет перайменаваны ў [[Адэльскі сельсавет|Адэльскі]], 15 ліпеня 1985 года Гінавіцкі сельсавет — у [[Раціцкі сельсавет|Раціцкі]]. 16 сакавіка 1987 года скасаваны Васілевіцкі і Грандзіцкі сельсаветы, 21 жніўня 1989 года — Каробчыцкі сельсавет. 20 верасня 2002 года Баранавіцкі сельсавет перайменаваны ў [[Падлабенскі сельсавет|Падлабенскі]], скасаваны Раціцкі сельсавет. 23 студзеня 2014 года Сапоцкінскі пассавет рэарганізаваны ў сельсавет. == Насельніцтва == Колькасць насельніцтва раёна на 1 студзеня 2016 г. — 50,5 тыс.чалавек. [[горад Скідзель|г. Скідзель]] — 10,4 тыс. чалавек, [[гарадскі пасёлак Сапоцкін|г.п. Сапоцкін]] — 1,1 тыс.чалавек; гарадское насельніцтва — 11,5 тыс. чалавек, сельскае — 38,9 тыс.чалавек. Нацыянальны склад: [[беларусы]] — 56 %, [[палякі]] — 34 %, [[рускія]] — 7,8 %, іншыя нацыянальнасці — 2,2 %. == Гаспадарка == Агульная плошча сельгасугоддзяў складае 117 тыс. га, з іх асушаных 20,9 тыс. га. У раёне 12 калгасаў, 5 саўгасаў, 4 сельгаспрадпрыемствы, 4 птушкафабрыкі. Асноўныя галіны сельскай гаспадаркі: мяса-малочная жывёлагадоўля (буйная [[карова|рагатая жывёла]], [[свінагадоўля]], [[конегадоўля]]), буракаводства, агародніцтва, вырошчваюць [[Збожжавыя культуры|збожжавыя]], кармавыя культуры, бульбу. Гродзенскі раён на працягу 2013—2014 гг. займаў першае месца ў краіне па ўраджайнасці збожжавых і зернебабовых культур (73,9 цэнтнераў з гектара ў 2014 г.)<ref>{{cite news|url=http://nashaniva.by/?c=ar&i=139810|title=Карта ўраджайнасці Беларусі за 2014 год|date=27 снежня 2014|publisher=[[Наша Ніва (1991)|Наша Ніва]]|accessdate=2014-12-27}}</ref>. Прадпрыемствы: харчовай (Скідзельскі цукровы камбінат, вытворчасць мясных і агароднінных кансерваў, масла, сыру, крухмалу), дрэваапрацоўчай прамысловасці (мэбля, піламатэрыялы, сталярныя вырабы), паліўнай прамысловасці (торфабрыкет), вытворчасць будаўнічых матэрыялаў (кафля і жалезабетонныя вырабы). На тэрыторыі раёна праходзяць чыгуначныя лініі Вільнюс — Гродна — Беласток (Польшча), Гродна — Масты, аўтадарогі ад Гродна на Беласток, Друскінінкай (Літва), Астрыну, Ліду, Вялікую Бераставіцу, Ваўкавыск. == Рэлігія == У раёне дзейнічаюць 46 рэлігійных суполак, якія зарэгістравалі свае статуты: 24 рымска-каталіцкіх, 18 — [[праваслаўе|праваслаўных]], таксама дзейнічаюць: суполка царквы Хрысціян Веры Евангельскай, царква Хрысціян Адвентыстаў Сёмага Дня, [[Іслам|мусульманская]] рэлігійная суполка, Новаапостальская рэлігійная суполка. У прыходах раёна працуюць 14 праваслаўных святароў, 18 ксяндзоў, 9 з іх грамадзяне Рэспублікі Польшча. На тэрыторыі раёна знаходзіцца 40 культавых будынкаў. Увесь час вывучаецца і аналізуецца канфесійная сітуацыя ў раёне, працэсы і з'явы, якія адбываюцца ў рэлігійнай сферы і нацыянальных супольнасцях. == Памятныя мясціны == {{main|Спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Гродзенскага раёна}} Архітэктурныя помнікі: касцёл Тэклі (1854) у вёсцы [[Вёска Адамавічы, Падлабенскі сельсавет|Адамавічы]], касцёл Ушэсця (XVIII ст.) у вёсцы [[Адэльск]], царква Ушэсця (XX ст.) у вёсцы [[Вёска Азёры, Гродзенскі раён|Азёры]], Крыжаўзвіжанская царква (1881) у вёсцы Галавачы, касцёл (XIX ст.) у вёсцы Галынка, касцёл (XIX—XX стст.) у вёсцы Гожа, [[Свята-Дабравешчанская царква, Жытомля|Свята-Дабравешчанская царква]] (XVII—XVIII стст.) у вёсцы [[Жытомля]], касцёл Марыі (пачатак XX ст.) у вёсцы Зарачанка, Троіцкі касцёл (1825) у вёсцы [[Індура]], Праабражэнская царква (1844) у вёсцы [[Вёска Коматава|Коматава]], Мікалаеўская царква (1822) у вёсцы Лаша, касцёл (1806) у вёсцы [[вёска Парэчча, Гродзенскі раён|Парэчча]], сядзіба (XIX ст.) у вёсцы Свіслач, палацава-паркавы ансамбль (XVIII—XIX стст.) у вёсцы Свяцк, Праабражэнскі касцёл (1844) у вёсцы Селіванаўцы. Помнік гідратэхнічнага будаўніцтва (XIX ст.) — [[Аўгустоўскі канал]]. У вёсцы [[Верцялішкі]] мемарыяльны комплекс на брацкай магіле савецкіх воінаў. Вёска Квасоўка — старажытны цэнтр мастацкага промыслу (ручное ткацтва і апрацоўка дрэва). == Кіраўніцтва раёна == === Першыя сакратары раённага камітэта КПБ === * [[Піліп Пятровіч Дайнека]] ([[1965]]—[[1970]])<ref>Імі ганарыцца Светлагоршчына // Памяць: Светлагорск. Светлагоркі раён: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі: У 2 кн. / [Уклад. П. П. Рабянок; Рэдкал.: У. Дз. Бурачонак [і інш.]; Мастак Э. Э. Жакевіч. Кн. 2. — Мн.: Беларусь, 2003. — 749, [1] с. — С. 585. — ISBN 985-01-0255-1.</ref> == Выдатныя асобы == * [[Антон Васілевіч Баліцкі]] (1891, в. [[Балічы (Гродзенскі раён)|Балічы]] — 1937) — беларускі палітычны дзеяч, публіцыст. * [[Іосіф Баранецкі]] * [[Анжаліка Борыс]] (нар. 1973) — настаўніца і польскі грамадскі дзеяч [[Беларусь|Беларусі]]. * [[Марыя Аляксандраўна Абабкава]] (нар. 1935, в. [[Сухмяні]]) — [[Герой Сацыялістычнай Працы]]. * [[Леакадыя Іванаўна Богдан]] — Герой Сацыялістычнай Працы (1966). * [[Краўцоў Макар|Макар Краўцоў]] (1891, в. [[Баброўня]] — 1939) — рэпрэсаваны дзеяч нацыянальна-вызваленчага руху, аўтар слоў гімна [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]] «[[Мы выйдзем шчыльнымі радамі]]». == Ганаровыя грамадзяне == * Барыс Іванавіч Белы (2008) * Міхаіл Сцяпанавіч Дарафейчык (2008) * [[Антон Францавіч Клява]] (2008) * Васіль Афанасьевіч Свірыд (2008) * Яўгенія Філіпаўна Сідарчук (2008) * Уладзімір Аляксандравіч Квач (2009) * [[Васіль Апанасавіч Равяка]] (2010) * [[Ілья Пятровіч Сянько]] (2010) * Вольга Мікалаеўна Купрыенка (2010) * Васіль Мікалаевіч Густыр (2011) * Канстанцін Андрэевіч Скопінаў (2011) * Мікалай Антонавіч Каханоўскі (2012) * Іван Станіслававіч Алізаровіч (2012) * [[Надзея Іванаўна Урукіна]] (2013) * Аляксандр Іосіфавіч Дзерачэнік (2013) * [[Станіслава Вацлаваўна Звалінская]] (2014) * Міхаіл Віктаравіч Камарэц * [[Аляксандр Мікалаевіч Шышко]] (2015) * [[Мар’ян Антонавіч Скрамблевіч]] (2016) * Генрых Адольфавiч Федасевіч (2016) {{зноскі}} == Літаратура == * {{крыніцы/БелЭн|5}} * Административно-территориальное устройство БССР: справочник: в 2 т. / Главное архивное управление при Совете Министров БССР, Институт философии и права Академии наук БССР. — Минск: «Беларусь», 1985―1987. * Административно-территориальное устройство Республики Беларусь (1981—2010 гг.): справочник. — Минск: БелНИИДАД, 2012. — 172 с. == Спасылкі == {{Commons|Category:}} * [http://grodno-region.gov.by/by/oblast/regions/Grodno Сайт Гродзенскага аблвыканкама] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20120418061939/http://grodno-region.gov.by/by/oblast/regions/Grodno |date=18 красавіка 2012 }} * [http://www.rik.by/area/ Гісторыя Гродзенскага раёна] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20120926024422/http://www.rik.by/area/ |date=26 верасня 2012 }} {{Гродзенскі раён}} {{Адміністрацыйны падзел Гродзенскай вобласці}} {{Навігацыйная табліца з падгрупамі |navbar = plain |загаловак = Гродзенскі раён у гістарычных адміністрацыйных адзінках |базавы_стыль = background-color: {{Колер|Беларусь}}; |спіс1 = {{Беластоцкая вобласць|child|загаловак=Гродзенскі раён у [[Беластоцкая вобласць|Беластоцкай вобласці]] (1940—1944)}} |спіс2 = {{Гродзенская вобласць БССР|child|загаловак=Гродзенскі раён у [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]] (з 1944)}} }} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Гродзенскі раён| ]] [[Катэгорыя:Раёны, утвораныя ў 1940 годзе]] nfan5ol5mb1rwzqhsp98bhhwd299ny4 0 2851 4164969 4162397 2022-07-26T16:27:45Z Artsiom91 31770 /* Цяперашні склад */ + Рудзянок https://football.by/news/166210.html, + Карповіч https://football.by/news/166213.html wikitext text/x-wiki {{Картка ФК | Назва = Нёман Гродна | Лагатып = ФК Нёман Гродна.png | ШырыняЛагатыпа = 160px | ПоўнаяНазва = СУ Гродзенскі футбольны клуб «Нёман» | Мянушкі = Жоўта-зялёныя; | Горад = [[Гродна]], [[Беларусь]] | Заснаваны = [[1964]] | Стадыён = [[Нёман (стадыён, Гродна)|ЦСК «Нёман»]] | Умяшчальнасць = 9000 | Кіраўнік = [[Іван Варсовіч]] | ПасадаКіраўніка = Старшыня клуба | Трэнер = [[Ігар Кавалевіч]] | Чэмпіянат = [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшая ліга]] | Сезон = [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|2021]] | Месца = 11 месца | Сайт = https://www.fcneman.by/by/ | pattern_la1 = _neman19h | pattern_b1 = _neman19h | pattern_ra1 = | pattern_sh1 = _neman19h | pattern_so1 = | leftarm1 = FFFFFF | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FFFF00 | shorts1 = FFFFFF | socks1 = FFFF00 | pattern_la2 = | pattern_b2 = _fluorescent_yellow_sidesshoulders | pattern_ra2 = | pattern_sh2 = | leftarm2 = 728A98 | body2 = 728A98 | rightarm2 = 728A98 | shorts2 = 435367 | socks2 = 435367 }} '''«Нёман»''' — [[Беларусь|беларускі]] [[футбольны клуб]] з горада [[Гродна]], заснаваны ў [[1964]] годзе. З [[1992]] года прымае ўдзел у [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі]]. Колеры клуба: жоўты і зялёны. Папярэднікі клуба ў чэмпіянаце БССР — зборная Гродна ([[1940]]), «Дынама» Гродна ([[1945]]), «Лакаматыў» Гродна ([[1946]]—[[1955]]), «Нёман» Гродна ([[1957]]—[[1963]]). == Папярэднія назвы == * «Нёман» (1964—1971) * «Хімік» (1972—1992) * «Нёман» (1993—1998) * «Нёман-Белкард» (1999—2001) * «Нёман» (з 2002 года) == Дасягненні == === СССР === * Вышэйшае дасягненне ў Чэмпіянаце СССР — 1 месца ў восьмай зоне другой лігі ([[1980]]) * Вышэйшае дасягненне ў Кубку СССР — 1/8 фіналу ([[1986]]—[[1987]]) === Рэспубліка Беларусь === * {{Ср}} Срэбраны прызёр чэмпіянату Беларусі: [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2002|2002]] * Уладальнік Кубка Беларусі: [[Кубак Беларусі па футболе 1992/1993|1993]] * Фіналіcт Кубка Беларусі: [[Кубак Беларусі па футболе 2010/2011|2011]], [[Кубак Беларусі па футболе 2013/2014|2014]] * Самая буйная перамога — 8:0 ([[ФК Камунальнік Слонім|«Камунальнік» Слонім]], [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2000|2000]]), ([[ФК Славія Мазыр|«Славія-Мазыр»]], [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2012|2012]]) * Першы беларускі клуб, які згуляў 700-ы матч у [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі]] == Цяперашні склад == ''Станам на ліпень 2022 года, згодна з афіцыйным сайтам клуба''<ref>[http://www.fcneman.by/komanda/main/ ОСНОВНОЙ СОСТАВ]</ref>. {{Склад}} {{Ігрок|1|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Артур Маліеўскі]]||2001}} {{Ігрок|16|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Уладзіслаў Васілючак]]||1994}} {{Ігрок|19|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Сяргей Курганскі]]||1986}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Канстанцін Рудзянок]]||1990}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|4|{{Сцяг|Расія}}|Аб|[[Андрэй Дзмітрыевіч Васільеў|Андрэй Васільеў]]||1992}} {{Ігрок|5|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Ягор Пархоменка]]||2003}} {{Ігрок|14|{{Сцяг|Кот-д’Івуар}}|Аб|[[Шэрыф Жымо]]||1996}} {{Ігрок|20|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Іван Садоўнічы]]||1987}} {{Ігрок|25|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Яўген Ляшко]]||1996}} {{Ігрок|30|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Аляксандр Анюкевіч]]||1992}} {{Ігрок|33|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Сяргей Карповіч]]||1994}} {{Ігрок|50|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Аляксей Шалашнікаў]]||2002}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|7|{{Сцяг|Арменія}}|ПА|[[Гегам Кадымян]]||1992}} {{Ігрок|8|{{Сцяг|Сербія}}|ПА|[[Ненад Адамавіч]]||1989}} {{Падзел складу}} {{Ігрок|11|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Валерый Жукоўскі]] {{капітан}}||1984}} {{Ігрок|22|{{Сцяг|Кыргызстан}}|ПА|[[Алімардон Шукураў]]||1999}} {{Ігрок|24|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Андрэй Якімаў]]||1989}} {{Ігрок|32|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Юрый Паўлюкавец]]||1994}} {{Ігрок|44|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Альфрэд Мазурыч]]||2003}} {{Ігрок|46|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Аляксей Лягчылін]]||1992}} {{Ігрок|55|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Яўген Сакута]]||2000}} {{Ігрок|71|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Антон Сучкоў]]||2002}} {{Ігрок|77|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Раман Пасевіч]]||1999}} {{Ігрок|78|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Максім Яблонскі]]||1996}} {{Ігрок|88|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Павел Савіцкі]]||1994}} {{Ігрок|99|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Уладзіслаў Варакса]]||2004}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|10|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Раман Грыбоўскі]]||1995}} {{Ігрок|17|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Ягор Зубовіч]]||1989}} {{Канец складу}}<!-- === Па-за складам === {{Склад}}--> <!--{{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Уладзіслаў Белашэвіч]]||2001}}--> <!--{{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Максім Клунок]]||2000}}--> <!--{{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Даніл Копач]]||2000}}--> <!--{{Ігрок|87|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Уладзіслаў Яцкевіч]]||1998}}--> <!--{{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Ілья Анішчык||2002}}--> <!--{{Ігрок|9|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Максім Краўцоў]]||2002}}--> <!--{{Ігрок|70|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Альберт Капыціч]]||2002}}--> <!--{{Ігрок|95|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Васіль Журневіч]]||1995}}--> <!--{{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|Арцём Жвірбля||2001}}--> <!--{{Канец складу}}--> === Рэзервовы склад === {{Склад}} {{Ігрок|35|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Кірыл Вейдыгер]]||2002}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|Аляксандр Гружэўскі||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|Уладзіслаў Сотнікаў||2003}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Арсеній Ашурка||2002}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Аляксей Бальгерт||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Дамінік Дабко||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Вадзім Іваноўскі||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Данііл Кулеш||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Віталь Пара||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Уладзімір Танкевіч||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Арсеній Тарашчык||2004}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Падзел складу}} {{Ігрок|21|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Ілья Кірко]]||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Андрэй Балтрукевіч||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Максім Карабінскі||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Максім Кацынель||2005}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Ілья Лебедзеў||2005}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Захар Лойка||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Расія}}|ПА|Ігар Мацюшэнка||2002}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Ягор Пятроў||2004}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|Вадзім Баркоўскі||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|Кірыл Тарасюк||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|Арсеній Томчык||2004}} {{Канец складу}} === Трэнерскі штаб === * {{Сцяг|Беларусь}} [[Ігар Кавалевіч]] (нар. 1968) — галоўны трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Дзмітрый Барысейка]] (нар. 1979) — старшы трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Алег Кірэня]] (нар. 1975) — трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Віталь Надзіеўскі]] (нар. 1981) — трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Андрэй Скорабагацька]] (нар. 1968) — трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Аляксандр Суліма]] (нар. 1979) — трэнер брамнікаў * {{Сцяг|Беларусь}} [[Дзмітрый Траско]] (нар. 1969) — галоўны трэнер дубля * {{Сцяг|Беларусь}} [[Віталь Тарашчык]] (нар. 1980) — трэнер дубля * {{Сцяг|Беларусь}} [[Сяргей Шляхавы]] (нар. 1978) — трэнер брамнікаў дубля == Трансферы == === Лета 2022 === {{col-begin}} {{col-2}} ==== Прыйшлі ў клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Папярэдні клуб |- |align="center"|14.07.2022<ref>[https://football.by/news/165841.html "Неман" отозвал из аренды Сучкова]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Антон Сучкоў]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нафтан|Нафтан]] |- |} {{col-2}} ==== Пакінулі клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Новы клуб |- |align="center"|08.07.2022<ref>[https://football.by/news/165662.html "Неман" расстался с Леоновичем]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Кірыл Леановіч]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач]] |- |align="center"|20.07.2022<ref>[https://football.by/news/166028.html "Неман" расстался с Седриком Куадио]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Кот-д’Івуар||20px}} [[Седрык Куаджа|Седрык Куад'ё]] || |- |} {{col-end}} === Зіма 2021—2022 === {{col-begin}} {{col-2}} ==== Прыйшлі ў клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Папярэдні клуб |- |align="center"|30.11.2021 || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Раман Пасевіч]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|30.11.2021 || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Ягор Пархоменка]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|30.11.2021 || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Яўген Сакута]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Белшына|Белшына]] |- |align="center"|12.01.2022<ref>[https://football.by/news/160178.html "Неман" объявил о возвращении Савицкого]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Павел Савіцкі]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Рух Брэст|Рух Брэст]] |- |align="center"|24.01.2022<ref>[https://football.by/news/160566.html Гегам Кадимян вернулся в "Неман"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Арменія||20px}} [[Гегам Кадымян]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Кайсар|Кайсар]] |- |align="center"|25.01.2022<ref>[https://football.by/news/160608.html Василючек вернулся в "Неман"]</ref> ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Васілючак]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач]] |- |align="center"|15.02.2022<ref>[https://football.by/news/161310.html "Неман" объявил о возвращении Анюкевича]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксандр Анюкевіч]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слуцк|Слуцк]] |- |align="center"|06.03.2022<ref>[https://football.by/news/161894.html Павлюковец подписал контракт с "Неманом"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Юрый Паўлюкавец]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда-БелАЗ|Тарпеда-БелАЗ]] |- |align="center"|09.03.2022 || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Васіль Журневіч]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Брэст|Дынама Брэст]] |- |align="center"|21.03.2022<ref>[https://football.by/news/162385.html "Неман" арендовал у БАТЭ Шалашникова]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксей Шалашнікаў]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК БАТЭ|БАТЭ]] |- |align="center"|25.03.2022<ref>[https://football.by/news/162500.html Леонович подписал контракт с "Неманом"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Кірыл Леановіч]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда-БелАЗ|Тарпеда-БелАЗ]] |- |align="center"|10.05.2022<ref>[https://football.by/news/163947.html "Неман" объявил о подписании Ненада Адамовича]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Сербія||20px}} [[Ненад Адамавіч]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Тараз|Тараз]] |} {{col-2}} ==== Пакінулі клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Новы клуб |- |align="center"|30.11.2021|| align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Мікіта Халімончык]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Мінск|Дынама Мінск]] |- |align="center"|30.11.2021<ref>[https://www.fcneman.by/press-centr/novosti/1833.html Кантария покинул клуб]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Грузія||20px}} [[Георгій Кантарыя]] || {{Сцяг|Грузія||20px}} [[ФК Тэлаві|Тэлаві]] |- |align="center"|30.11.2021<ref name="Бакланаў_Мызгін_Сарока">[https://football.by/news/160372.html Антон Сарока, а также два россиянина покинули "Неман"]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Расія||20px}} [[Іван Бакланаў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Белшына|Белшына]] |- |align="center"|30.11.2021<ref name="Бакланаў_Мызгін_Сарока"/> || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Расія||20px}} [[Уладзіслаў Мызгін]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нафтан|Нафтан]] |- |align="center"|30.11.2021<ref name="Бакланаў_Мызгін_Сарока"/> || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Антон Сарока]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Арсенал Дзяржынск|Арсенал Дзяржынск]] |- |align="center"|30.11.2021 ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Андрэй Агапаў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|10.01.2022<ref>[https://football.by/news/160114.html Дударь сменил Гродно на Жодино]</ref> ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Дзмітрый Дудар]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда-БелАЗ|Тарпеда-БелАЗ]] |- |align="center"|24.01.2022<ref>[https://football.by/news/160549.html Джигеро подписал контракт с "Минском"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксандр Джыгера]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Мінск|Мінск]] |- |align="center"|31.01.2022<ref>[https://prosports.kg/news/534943-emir-shigaibaev-pereshel-v-rubin-iz-kryma Кыргызстанец Эмир Шигайбаев перешел в «Рубин» из Ялты]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Кыргызстан||20px}} [[Эмір Шыгайбаеў]] || {{Сцяг|Крым||20px}} Рубін Ялта |- |align="center"|17.02.2022<ref>[https://football.by/news/161375.html Форвард "Немана" арендован "Сморгонью"]</ref> || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Максім Краўцоў]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|04.03.2022<ref>[https://football.by/news/161826.html "Слуцк" арендовал Яцкевича у "Немана"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Яцкевіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слуцк|Слуцк]] |- |align="center"|04.03.2022|| align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Даніл Копач]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|04.03.2022<ref>[https://football.by/news/161821.html "Слоним-2017" вновь арендовал Клунка у "Немана"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Максім Клунок]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|12.03.2022<ref>[https://football.by/news/162082.html "Сморгонь" арендовала у "Немана" Альберта Копытича]</ref> || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Альберт Капыціч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|14.03.2022 || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Белашэвіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|29.03.2022<ref>[https://football.by/news/162608.html "Неман" отдал Сучкова в аренду "Нафтану"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Антон Сучкоў]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нафтан|Нафтан]] |- |align="center"|31.03.2022<ref>[https://football.by/news/162648.html "Слоним-2017" взял в аренду дублера "Немана"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Ілья Анішчык]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|31.03.2022<ref>[https://www.fcneman.by/press-centr/novosti/1866.html Журневич подписал контракт, однако на правах аренды будет выступать за «Слоним-2017»]</ref> || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Васіль Журневіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|04.04.2022 || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Арцём Жвірбля]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |} ¹ <small>У арэнду</small><br> ² <small>З арэнды</small> {{col-end}} === Лета 2021 === {{col-begin}} {{col-2}} ==== Прыйшлі ў клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Папярэдні клуб |- |align="center"|28.06.2021<ref>[https://football.by/news/153098.html "Неман" объявил о подписании Антона Сароки]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Антон Сарока]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК БАТЭ|БАТЭ]] |- |align="center"|12.07.2021<ref>[https://www.fcneman.by/press-centr/novosti/1779.html Халимончик арендован у минского «Динамо»]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Мікіта Аляксандравіч Халімончык|Мікіта Халімончык]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Мінск|Дынама Мінск]] |- |align="center"|15.07.2021<ref>[https://football.by/news/153664.html Российский форвард Мызгин стал игроком "Немана"]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Расія||20px}} [[Уладзіслаў Мызгін]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|29.07.2021<ref>[https://football.by/news/154199.html "Неман" подписал 17-летнего хавбека "Узды"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Варакса]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Узда|Узда]] |- |align="center"|12.08.2021<ref>[https://football.by/news/154706.html "Неман" подписал ивуарийского хавбека]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Кот-д’Івуар||20px}} [[Шэрыф Жымо]] || {{Сцяг|Кот-д’Івуар||20px}} [[ФК Сан-Педра|Сан-Педра]] |- |} ¹ <small>У арэнду</small> {{col-2}} ==== Пакінулі клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Новы клуб |- |align="center"|31.05.2021<ref>[https://football.by/news/152103.html "Неман" расторг контракт с Гавриловичем]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксей Гаўрыловіч]] || {{Сцяг|Расія||20px}} Чайка |- |align="center"|10.06.2021<ref>[https://football.by/news/152395.html Контракт нападающего Дмитрия Иванова с "Неманом" расторгнут по соглашению сторон]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Дзмітрый Уладзіміравіч Іваноў|Дзмітрый Іваноў]] || |- |align="center"|08.07.2021<ref>[https://football.by/news/153449.html Степанов покинул "Неман"]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Мікіта Юр’евіч Сцяпанаў|Мікіта Сцяпанаў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач]] |- |align="center"|09.07.2021<ref>[https://football.by/news/153487.html "Неман" отдал Пасевича в аренду "Сморгони"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Раман Уладзіміравіч Пасевіч|Раман Пасевіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|13.07.2021<ref>[https://football.by/news/153605.html "Неман" расстался с Юрием Козловым]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Юрый Сяргеевіч Казлоў|Юрый Казлоў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Мінск|Мінск]] |- |align="center"|25.07.2021<ref>[https://football.by/news/154051.html "Неман" отдал полузащитника в аренду в команду из Кыргызстана]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Кыргызстан||20px}} [[Эмір Шыгайбаеў]]¹ || {{Сцяг|Кыргызстан||20px}} Нефтчы |- |align="center"|25.07.2021<ref>[https://football.by/news/154053.html "Локомотив" арендовал Белашевича у "Немана"]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Белашэвіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Лакаматыў Гомель|Лакаматыў Гомель]] |- |align="center"|28.07.2021<ref>[https://football.by/news/154158.html "Шахтер" отозвал Забелина из аренды в "Немане"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Павел Віталевіч Забелін|Павел Забелін]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Шахцёр Салігорск|Шахцёр Салігорск]] |- |align="center"|30.07.2021<ref>[https://football.by/news/154233.html "Неман" отправил защитника в аренду в "Лиду"]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Ягор Пархоменка]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|30.07.2021<ref>[https://football.by/news/154240.html Копач покинул "Сморгонь" и присоединился к "Слониму-2017"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Даніл Копач]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |} ¹ <small>У арэнду</small><br> ² <small>З арэнды</small> {{col-end}} === Зіма 2020—2021 === {{col-begin}} {{col-2}} ==== Прыйшлі ў клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Папярэдні клуб |- |align="center"|29.01.2021<ref>[https://football.by/news/148065.html Александр Джигеро стал игроком "Немана"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксандр Уладзіміравіч Джыгера|Аляксандр Джыгера]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смалявічы|Смалявічы]] |- |align="center"|29.01.2021<ref>[https://football.by/news/148066.html "Неман" подписал контракт с Юрием Козловым]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Юрый Сяргеевіч Казлоў|Юрый Казлоў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слуцк|Слуцк]] |- |align="center"|29.01.2021<ref>[https://football.by/news/148069.html Грибовский продолжит карьеру в "Немане"]</ref> || align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Раман Андрэевіч Грыбоўскі|Раман Грыбоўскі]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Мінск|Мінск]] |- |align="center"|29.01.2021<ref>[https://football.by/news/148070.html Никита Степанов подписал контракт с "Неманом"]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Мікіта Юр’евіч Сцяпанаў|Мікіта Сцяпанаў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда-БелАЗ|Тарпеда-БелАЗ]] |- |align="center"|09.02.2021<ref>[https://football.by/news/148474.html Полузащитник сборной Кыргызстана Шукуров подписал контракт с "Неманом"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Кыргызстан||20px}} [[Алімардон Шукураў]] || {{Сцяг|Турцыя||20px}} [[ФК Балуспор|Балуспор]] |- |align="center"|19.02.2021<ref>[https://football.by/news/148828.html Егор Зубович подписал соглашение с "Неманом"]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Ягор Зубовіч]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Жэтысу|Жэтысу]] |- |align="center"|19.02.2021<ref>[https://football.by/news/148830.html Гаврилович стал игроком "Немана"]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксей Гаўрыловіч]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Акжэтпэс|Акжэтпэс]] |- |align="center"|23.02.2021<ref>[https://football.by/news/148971.html Седрик Куадио подписал 2-летнее соглашение с "Неманом"]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Кот-д’Івуар||20px}} [[Седрык Куаджа|Седрык Куад'ё]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Шахцёр Караганда|Шахцёр Караганда]] |- |align="center"|02.03.2021<ref>[https://football.by/news/149220.html "Неман" подписал российского полузащитника]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Расія||20px}} [[Іван Бакланаў]] || {{Сцяг|Літва||20px}} [[ФК Паланга|Паланга]] |- |align="center"|10.03.2021<ref>[https://football.by/news/149483.html Иван Садовничий вернулся в "Неман"]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Іван Садоўнічы]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Кайсар|Кайсар]] |- |align="center"|29.03.2021<ref>[https://football.by/news/150099.html "Неман" объявил об аренде у "Шахтера" Забелина]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Павел Віталевіч Забелін|Павел Забелін]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Шахцёр Салігорск|Шахцёр Салігорск]] |- |} ¹ <small>У арэнду</small> {{col-2}} ==== Пакінулі клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Новы клуб |- |align="center"|06.12.2020||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Украіна||20px}} [[Уладзімір Коваль]] || {{Сцяг|Украіна||20px}} [[ФК Левы бераг|Левы бераг Кіеў]] |- |align="center"|06.12.2020<ref>[https://football.by/news/149023.html Два экс-футболиста "Немана" перешли в казахстанские клубы]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Расія||20px}} [[Алег Мурачоў]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Кызылжар|Кызылжар]] |- |align="center"|06.12.2020<ref>[https://football.by/news/146569.html Гегам Кадимян: "Да, я ушел из "Немана"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Арменія||20px}} [[Гегам Кадымян]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Кайсар|Кайсар]] |- |align="center"|06.12.2020<ref>[https://football.by/news/147580.html "Неман" сообщил об уходе Марушича]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Сербія||20px}} [[Зоран Марушыч]] || {{Сцяг|Грузія||20px}} [[ФК Дынама Тбілісі|Дынама Тбілісі]] |- |align="center"|06.12.2020<ref>[https://football.by/news/148292.html Покинувший "Неман" Стойкович трудоустроился в Казахстане]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Сербія||20px}} [[Даніел Стойкавіч]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Атыраў|Атыраў]] |- |align="center"|06.12.2020<ref>[https://football.by/news/149260.html Рассадкин перешел в "Витебск"]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Глеб Рассадкін]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Віцебск|Віцебск]] |- |align="center"|31.12.2020<ref>[https://football.by/news/147417.html Забелин сменил "Неман" на "Шахтер"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Павел Віталевіч Забелін|Павел Забелін]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Шахцёр Салігорск|Шахцёр Салігорск]] |- |align="center"|04.01.2021<ref>[https://football.by/news/147317.html Артур Слабашевич покинул "Неман"]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Артур Васілевіч Слабашэвіч|Артур Слабашэвіч]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама-Брэст|Дынама-Брэст]] |- |align="center"|16.01.2021<ref>[https://football.by/news/141563.html Жан Морель По покинул "Неман"]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Кот-д’Івуар||20px}} [[Жан Марэль По]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Мінск|Дынама Мінск]] |- |align="center"|03.02.2021<ref>[https://football.by/news/148260.html Вратарь Шишлов подписал контракт со "Славией"]</ref> ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Максім Шышлоў]]^1? || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Славія Мазыр|Славія Мазыр]] |- |align="center"|08.02.2021<ref>[https://football.by/news/148458.html Сырисько подписал контракт с петриковским "Шахтером"]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Сырыська]]^? || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Шахцёр Петрыкаў|Шахцёр Петрыкаў]] |- |align="center"|16.02.2021<ref>[https://football.by/news/148738.html "Сморгонь" арендовала у "Немана" Владислава Яцкевича]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Яцкевіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|24.02.2021<ref>[https://football.by/news/149031.html "Слоним-2017" арендовал у "Немана" полузащитника]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Максім Клунок]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|01.03.2021<ref>[https://football.by/news/149196.html Вратарь Агапов и нападающий Михальчук пополнили ряды "Лиды"]</ref> ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Андрэй Агапаў]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|04.03.2021<ref>[https://football.by/news/149298.html НФК "Крумкачы" арендовали у "Немана" Белашевича]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Белашэвіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Крумкачы Мінск|Крумкачы]] |- |align="center"|05.03.2021<ref>[https://football.by/news/149328.html Евгений Сакута заключил контракт с "Белшиной"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Яўген Сакута]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Белшына|Белшына]] |- |align="center"|06.03.2021<ref>[https://football.by/news/149353.html Хвалько стал игроком дзержинского "Арсенала"]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Ягор Хвалько]]^1? || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Арсенал Дзяржынск|Арсенал Дзяржынск]] |- |align="center"| || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Даніл Копач]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"| || align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Дзмітрый Вашкевіч]]^? || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Белшына|Белшына]] |- |align="center"| ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Даніял Чарыўханаў]]^? || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"| ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} ''[[Кірыл Карпенка]]''^? || |- |align="center"| || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} ''[[Даніэль Тарашчык]]''^? || |- |align="center"| ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} ''[[Максім Жукоўскі]]''^? || |- |} ¹ <small>У арэнду</small> {{col-end}} === ''арэнды 2020'' === {{col-begin}} {{col-2}} {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Клуб |- |align="center"|12.02.2020<ref>[http://football.by/news/136648.html "Неман" отдал вратаря в аренду "Слониму-2017"]</ref> ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Максім Шышлоў]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|13.02.2020<ref>[http://fc-smorgon.by/poluzashhitnik-grodnenskogo-nemana-daniil-kopach-prisoedinilsya-k-smorgoni/ Полузащитник гродненского “Немана” Даниил Копач присоединился к “Сморгони”] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20200213195654/http://fc-smorgon.by/poluzashhitnik-grodnenskogo-nemana-daniil-kopach-prisoedinilsya-k-smorgoni/ |date=13 лютага 2020 }}</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Даніл Копач]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|14.02.2020<ref>[http://football.by/news/136694.html "Неман" отдал защитника в аренду "Локомотиву"]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Белашэвіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Лакаматыў Гомель|Лакаматыў]] |- |align="center"|17.02.2020<ref>[https://www.football.by/news/136857.html "Лида" подписала Карпа и Самедова. Кроме того на правах аренды будут играть Синенко и Сырисько]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Сырыська]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|17.04.2020 ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Антон Лукашын]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Спадарожнік Рэчыца|Спадарожнік]] |- |align="center"|26.06.2020<ref>[https://football.by/news/141181.html "Сморгонь" арендовала у "Немана" нападающего]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Дзмітрый Вашкевіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|31.07.2020<ref>[https://football.by/news/142338.html "Неман" отдал Сакуту в аренду "Волне"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Яўген Сакута]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Хваля Пінск|Хваля]] |- |} ¹ <small>У арэнду</small><br/> ² <small>У арэнду, раней — у [[ФК Ліда|«Лідзе»]] ў арэндзе, з 13.02.2019 па 17.04.2020 у арэндзе ў мікашэвіцкім [[ФК Граніт Мікашэвічы|«Граніце»]]</small> {{col-end}} == Статыстыка выступленняў == === Чэмпіянаты СССР === * '''1964/1991:''' 2-я ліга (клас «Б», клас «А»), '''28''' сезонаў. Гульні: '''1020+350=287-383'''. Мячы: '''997-1078'''. Найлепшае дасягненне: '''1980''', 1-е месца 8-й зоны 2-й лігі. Найлепшыя перамогі: '''5:0''' («Спартак» Разань, 1966; «Цігіна» Бендэры, 1989). Найгоршыя паразы: —. Найлепшы стралец: '''Сяргей Саладоўнікаў''' (усе чэмпіянаты: '''131''', за сезон: '''21''' (1988)). * Першы матч: клас «Б», 1-я зона УССР, 12.4.1964, «Валынь» Луцк — «Нёман» Гродна, 4:0. * Першы матч дома: 3.6.1964, «Нёман» Гродна — «Спартак» Сумы, 0:0. * Першы гол: 6.5.1964, «Тэмп» Кіеў — «Нёман» Гродна, 4:1 (Іван Алексяк). * Першае ачко: 3.6.1964, «Нёман» Гродна — «Спартак» Сумы, 0:0. * Першая перамога: 13.6.1964, «Нёман» Гродна — «Дзясна» Чарнігаў, 1:0. * Першы сезон: 16-е месца з 16-ці каманд. Гульні: 30+6=6-18, мячы: 16-60. Найлепшы стралец: Іван Алексяк: 4. === Кубкі СССР === * З '''1964''': '''11''' выступаў. Найлепшае дасягненне: '''1986/87''', 1/8 фіналу. * Першы матч: 22.4.1964, «Верхавіна» Ужгарад — «Нёман» Гродна, 1:0. === Чэмпіянат і Кубак Беларусі === {|class="wikitable" style="text-align: center;" !width=55|Сезон !width=50|Ліга !width=30|{{Comment|М|Месца}} !width=30|{{Comment|Г|Гульняў}} !width=30|{{Comment|В|Перамогі}} !width=30|{{Comment|Н|Нічыі}} !width=30|{{Comment|П|Паражэнні}} !width=60|Галы !width=45|Ачкі !width=90|[[Кубак Беларусі па футболе|Кубак]] !width=200|Заўвагі |- | 1992 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1992|Д1]] || '''5''' || 15 || 9 || 0 || 6 || 21–17 || '''18''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1992|1/8 фіналу]] || |- | 1992/93 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1992/1993|Д1]] || '''4''' || 32 || 18 || 9 || 5 || 39–27 || '''45''' ||style="background:gold"|[[Кубак Беларусі па футболе 1992/1993|Пераможца]] || [[Кубак уладальнікаў Кубкаў УЕФА 1993/1994|Кубак уладальнікаў Кубкаў]] |- | 1993/94 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1993/1994|Д1]] || '''11''' || 30 || 8 || 8 || 16 || 29–41 || '''24''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1993/1994|1/16 фіналу]] || |- | 1994/95 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1994/1995|Д1]] || '''7''' || 30 || 10 || 11 || 9 || 26–27 || '''31''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1994/1995|1/8 фіналу]] || |- | 1995 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1995|Д1]] || '''8''' || 15 || 6 || 1 || 8 || 20–35 || '''19''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1995/1996|1/16 фіналу]] || |- | 1996 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1996|Д1]] || '''13''' || 30 || 7 || 8 || 15 || 25–48 || '''29''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1996/1997|1/8 фіналу]] || |- | 1997 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1997|Д1]] || '''10''' || 30 || 10 || 8 || 12 || 32–41 || '''38''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1997/1998|Чвэрцьфінал]] || |- | 1998 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1998|Д1]] || '''10''' || 28 || 8 || 7 || 13 || 27–44 || '''31''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1998/1999|Чвэрцьфінал]] || |- | 1999 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1999|Д1]] || '''9''' || 30 || 10 || 7 || 13 || 36–43 || '''37''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1999/2000|Чвэрцьфінал]] || |- | 2000 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2000|Д1]] || '''4''' || 30 || 17 || 6 || 7 || 56–29 || '''57''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2000/2001|1/8 фіналу]] || |- | 2001 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2001|Д1]] || '''4''' || 26 || 14 || 8 || 4 || 44–20 || '''50''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2001/2002|1/8 фіналу]] || |- | 2002 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2002|Д1]] || style="background:silver"|'''2''' || 27¹ || 17 || 5 || 5 || 47–21 || '''56''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2002/2003|Чвэрцьфінал]] || [[Кубак УЕФА 2003/2004|Кубак УЕФА]] |- | 2003 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2003|Д1]] || '''7''' || 30 || 10 || 9 || 11 || 24–35 || '''39''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2003/2004|Чвэрцьфінал]] || |- | 2004 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2004|Д1]] || '''7''' || 30 || 11 || 7 || 12 || 37–33 || '''40''' ||style="background:#cc9966"| [[Кубак Беларусі па футболе 2004/2005|Паўфінал]] || [[Кубак Інтэртота 2005|Кубак Інтэртота]] |- | 2005 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2005|Д1]] || '''12''' || 26 || 7 || 3 || 16 || 20–50 || '''24''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2005/2006|1/8 фіналу]] || |- | 2006 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2006|Д1]] || '''10''' || 26 || 8 || 6 || 12 || 24–30 || '''30''' ||style="background:#cc9966"|[[Кубак Беларусі па футболе 2006/2007|Паўфінал]] || |- | 2007 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2007|Д1]] || '''6''' || 26 || 9 || 9 || 8 || 23–22 || '''36''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2007/2008|1/8 фіналу]] || |- | 2008 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2008|Д1]] || '''12''' || 30 || 8 || 9 || 13 || 36–40 || '''33''' ||style="background:#cc9966"|[[Кубак Беларусі па футболе 2008/2009|Паўфінал]] || |- | 2009 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2009|Д1]] || '''7''' || 26 || 11 || 4 || 11 || 23–31 || '''37''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2009/2010|Чвэрцьфінал]] || |- | 2010 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2010|Д1]] || '''10''' || 33 || 7 || 10 || 16 || 27–42 || '''31''' ||style="background:silver"|[[Кубак Беларусі па футболе 2010/2011|Фіналіст]] || |- | 2011 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2011|Д1]] || '''8''' || 33 || 8 || 13 || 12 || 33–45 || '''37''' ||style="background:#cc9966"|[[Кубак Беларусі па футболе 2011/2012|Паўфінал]] || |- | 2012 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2012|Д1]] || '''5''' || 30 || 10 || 11 || 9 || 43–36 ||'''41''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2012/2013|1/8 фіналу]] || |- | [[Сезон 2013 ФК Нёман Гродна|2013]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2013|Д1]] || '''4''' || 32 || 13 || 8 || 11 || 34–30 ||'''47''' ||style="background:silver"|[[Кубак Беларусі па футболе 2013/2014|Фіналіст]] || |- | [[Сезон 2014 ФК Нёман Гродна|2014]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2014|Д1]] || '''8''' || 32 || 11 || 9 || 12 || 41–36 ||'''42''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2014/2015|Чвэрцьфінал]] || [[Ліга Еўропы УЕФА 2014/2015|Ліга Еўропы УЕФА]] |- | [[Сезон 2015 ФК Нёман Гродна|2015]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2015|Д1]] || '''8''' || 26 || 8 || 8 || 10 || 21–32 ||'''32''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2015/2016|1/8 фіналу]] || |- | [[Сезон 2016 ФК Нёман Гродна|2016]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2016|Д1]] || '''14''' || 30 || 7 || 8 || 15 || 21–36 || '''29''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2016/2017|1/8 фіналу]] || |- | [[Сезон 2017 ФК Нёман Гродна|2017]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017|Д1]] || '''6''' || 30 || 14 || 7 || 9 || 42–32 || '''49''' || style="background:#cc9966"| [[Кубак Беларусі па футболе 2017/2018|Паўфінал]] || |- | [[Сезон 2018 ФК Нёман Гродна|2018]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018|Д1]] || '''7''' || 30 || 12 || 7 || 11 || 31–32 || '''43''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2018/2019|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2019 ФК Нёман Гродна|2019]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2019|Д1]] || '''10''' || 30 || 10 || 6 || 14 || 28–37 || '''36''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2019/2020|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2020 ФК Нёман Гродна|2020]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2020|Д1]] || '''5''' || 30 || 16 || 5 || 9 || 41–29 || '''53''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2020/2021|Чвэрцьфінал]] || |- | [[Сезон 2021 ФК Нёман Гродна|2021]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|Д1]] || '''11''' || 30 || 9 || 7 || 14 || 36–36 || '''34''' || style="background:#cc9966"| [[Кубак Беларусі па футболе 2021/2022|Паўфінал]] || |- |} ¹ Улічваючы дадатковую гульню (паражэнне 0:1) за першае месца супраць [[ФК БАТЭ|БАТЭ]]. === Міжнародныя кубкі === {| class="wikitable" ! Сезон ! Кубак ! Раўнд ! colspan=2|Клуб ! Першыя матчы ! Адказныя матчы ! colspan=2|Вынік |- |[[Кубак уладальнікаў Кубкаў УЕФА 1993/1994|1993/1994]] |[[Кубак Кубкаў]] |align="center"|Кв. раўнд |{{Сцяг|Швейцарыя||20px}} |[[ФК Лугана|Лугана]] |align="center"|0:5 ({{Comment|Г|Гасцявы}}) |align="center"|2:1 ({{Comment|Х|Хатні}}) | align="center"|'''2:6''' ||[[Выява:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |[[Кубак УЕФА 2003/2004|2003/2004]] |[[Кубак УЕФА]] |align="center"|Кв. раўнд |{{Сцяг|Румынія}} |[[ФК Сцяўа Бухарэст|Сцяўа]] |align="center"|1:1 ({{Comment|Х|Хатні}}) |align="center"|0:0 ({{Comment|Г|Гасцявы}}) | align="center"|'''1:1''' ({{Comment|в.г.|па выяздным галам}} 0:1)|| [[Выява:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |[[Кубак Інтэртота 2005|2005]] |[[Кубак Інтэртота]] |align="center"|Першы раўнд |{{Сцяг|Чэхія}} |[[ФК Фастаў Злін|Тэскама (Злін)]] |align="center"|0:1 ({{Comment|Х|Хатні}}) |align="center"|0:0 ({{Comment|Г|Гасцявы}}) | align="center"|'''0:1''' ||[[Выява:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |[[Ліга Еўропы УЕФА 2014/2015|2014/2015]] |[[Ліга Еўропы УЕФА|Ліга Еўропы]] |align="center"|2-і кв. раўнд |{{Сцяг|Ісландыя}} |[[ФК Хабнарфіёрдур|Хабнарфіёрдур]] |align="center"|1:1 ({{Comment|Х|Хатні}}) |align="center"|0:2 ({{Comment|Г|Гасцявы}}) | align="center"|'''1:3''' ||[[Выява:Symbol delete vote.svg|17px]] |} == Галоўныя трэнеры == {| valign=top |- |valign=top| * [[Юрый Мохаў]] (сакавік 1964 — студзень 1965) * [[Вадзім Радзішэўскі]] (студзень 1965 — студзень 1970) * [[Яўген Глямбоцкі]] (студзень 1970 — май 1973) * [[Атары Дзідзігуры]] (студзень 1970 — май 1973) * [[Уладзімір Забалоцкіх]] (чэрвень 1974 — верасень 1975) * [[Вячаслаў Сівакоў]] (верасень 1975 — красавік 1990) * [[Уладзімір Грышановіч]] (красавік 1990 — красавік 1992) * [[Станіслаў Уласевіч]] (красавік 1992 — верасень 1993) * [[Валеры Яначкін]] (верасень 1993 — красавік 1995) * [[Іван Ляцяга]] (красавік 1995 — май 1996) * Вячаслаў Сівакоў (чэрвень 1996 — студзень 1997) * [[Алег Севасцьянік]] (студзень — верасень 1997) |valign=top| * [[Сяргей Саладоўнікаў]] (верасень 1997 — люты 1998) * Вячаслаў Сівакоў (люты — май 1998) * Сяргей Саладоўнікаў (май 1998 — чэрвень 2005) * [[Сяргей Няфёдаў]] (чэрвень — снежань 2005) * [[Уладзімір Курнеў]] (снежань 2005 — студзень 2007) * [[Людас Румбуціс]] (студзень 2007 — студзень 2008) * [[Вячаслаў Акшаеў]] (студзень — ліпень 2008) * [[Алег Аляксандравіч Радушка|Алег Радушка]] (ліпень 2008 — чэрвень 2010) * [[Аляксандр Карашкоў]] (чэрвень 2010 — жнівень 2011) * Сяргей Саладоўнікаў (жнівень 2011 — красавік 2016) * [[Алег Кірэня]] (в.а. у красавіку — чэрвені 2016) * [[Ігар Кавалевіч]] (з чэрвеня 2016) |} {{Зноскі}} == Спасылкі == * [https://www.fcneman.by/by/ Афіцыйны сайт «Нёмана»] {{ref-be}} * [http://www.grodnoultras.com/ Старонка фанатаў] {{ref-ru}} {{Склад ФК Нёман Гродна}} {{Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе}} [[Катэгорыя:Футбольныя клубы Беларусі|Нёман Гродна]] [[Катэгорыя:ФК Нёман Гродна| ]] tdqf4dhomlxh9b6qedb0i9qmaco9uqh 4164995 4164969 2022-07-26T17:52:55Z Vincentgiallo 75856 /* Трансферы */ wikitext text/x-wiki {{Картка ФК | Назва = Нёман Гродна | Лагатып = ФК Нёман Гродна.png | ШырыняЛагатыпа = 160px | ПоўнаяНазва = СУ Гродзенскі футбольны клуб «Нёман» | Мянушкі = Жоўта-зялёныя; | Горад = [[Гродна]], [[Беларусь]] | Заснаваны = [[1964]] | Стадыён = [[Нёман (стадыён, Гродна)|ЦСК «Нёман»]] | Умяшчальнасць = 9000 | Кіраўнік = [[Іван Варсовіч]] | ПасадаКіраўніка = Старшыня клуба | Трэнер = [[Ігар Кавалевіч]] | Чэмпіянат = [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшая ліга]] | Сезон = [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|2021]] | Месца = 11 месца | Сайт = https://www.fcneman.by/by/ | pattern_la1 = _neman19h | pattern_b1 = _neman19h | pattern_ra1 = | pattern_sh1 = _neman19h | pattern_so1 = | leftarm1 = FFFFFF | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FFFF00 | shorts1 = FFFFFF | socks1 = FFFF00 | pattern_la2 = | pattern_b2 = _fluorescent_yellow_sidesshoulders | pattern_ra2 = | pattern_sh2 = | leftarm2 = 728A98 | body2 = 728A98 | rightarm2 = 728A98 | shorts2 = 435367 | socks2 = 435367 }} '''«Нёман»''' — [[Беларусь|беларускі]] [[футбольны клуб]] з горада [[Гродна]], заснаваны ў [[1964]] годзе. З [[1992]] года прымае ўдзел у [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі]]. Колеры клуба: жоўты і зялёны. Папярэднікі клуба ў чэмпіянаце БССР — зборная Гродна ([[1940]]), «Дынама» Гродна ([[1945]]), «Лакаматыў» Гродна ([[1946]]—[[1955]]), «Нёман» Гродна ([[1957]]—[[1963]]). == Папярэднія назвы == * «Нёман» (1964—1971) * «Хімік» (1972—1992) * «Нёман» (1993—1998) * «Нёман-Белкард» (1999—2001) * «Нёман» (з 2002 года) == Дасягненні == === СССР === * Вышэйшае дасягненне ў Чэмпіянаце СССР — 1 месца ў восьмай зоне другой лігі ([[1980]]) * Вышэйшае дасягненне ў Кубку СССР — 1/8 фіналу ([[1986]]—[[1987]]) === Рэспубліка Беларусь === * {{Ср}} Срэбраны прызёр чэмпіянату Беларусі: [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2002|2002]] * Уладальнік Кубка Беларусі: [[Кубак Беларусі па футболе 1992/1993|1993]] * Фіналіcт Кубка Беларусі: [[Кубак Беларусі па футболе 2010/2011|2011]], [[Кубак Беларусі па футболе 2013/2014|2014]] * Самая буйная перамога — 8:0 ([[ФК Камунальнік Слонім|«Камунальнік» Слонім]], [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2000|2000]]), ([[ФК Славія Мазыр|«Славія-Мазыр»]], [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2012|2012]]) * Першы беларускі клуб, які згуляў 700-ы матч у [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі]] == Цяперашні склад == ''Станам на ліпень 2022 года, згодна з афіцыйным сайтам клуба''<ref>[http://www.fcneman.by/komanda/main/ ОСНОВНОЙ СОСТАВ]</ref>. {{Склад}} {{Ігрок|1|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Артур Маліеўскі]]||2001}} {{Ігрок|16|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Уладзіслаў Васілючак]]||1994}} {{Ігрок|19|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Сяргей Курганскі]]||1986}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Канстанцін Рудзянок]]||1990}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|4|{{Сцяг|Расія}}|Аб|[[Андрэй Дзмітрыевіч Васільеў|Андрэй Васільеў]]||1992}} {{Ігрок|5|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Ягор Пархоменка]]||2003}} {{Ігрок|14|{{Сцяг|Кот-д’Івуар}}|Аб|[[Шэрыф Жымо]]||1996}} {{Ігрок|20|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Іван Садоўнічы]]||1987}} {{Ігрок|25|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Яўген Ляшко]]||1996}} {{Ігрок|30|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Аляксандр Анюкевіч]]||1992}} {{Ігрок|33|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Сяргей Карповіч]]||1994}} {{Ігрок|50|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Аляксей Шалашнікаў]]||2002}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|7|{{Сцяг|Арменія}}|ПА|[[Гегам Кадымян]]||1992}} {{Ігрок|8|{{Сцяг|Сербія}}|ПА|[[Ненад Адамавіч]]||1989}} {{Падзел складу}} {{Ігрок|11|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Валерый Жукоўскі]] {{капітан}}||1984}} {{Ігрок|22|{{Сцяг|Кыргызстан}}|ПА|[[Алімардон Шукураў]]||1999}} {{Ігрок|24|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Андрэй Якімаў]]||1989}} {{Ігрок|32|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Юрый Паўлюкавец]]||1994}} {{Ігрок|44|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Альфрэд Мазурыч]]||2003}} {{Ігрок|46|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Аляксей Лягчылін]]||1992}} {{Ігрок|55|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Яўген Сакута]]||2000}} {{Ігрок|71|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Антон Сучкоў]]||2002}} {{Ігрок|77|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Раман Пасевіч]]||1999}} {{Ігрок|78|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Максім Яблонскі]]||1996}} {{Ігрок|88|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Павел Савіцкі]]||1994}} {{Ігрок|99|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Уладзіслаў Варакса]]||2004}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|10|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Раман Грыбоўскі]]||1995}} {{Ігрок|17|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Ягор Зубовіч]]||1989}} {{Канец складу}}<!-- === Па-за складам === {{Склад}}--> <!--{{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Уладзіслаў Белашэвіч]]||2001}}--> <!--{{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Максім Клунок]]||2000}}--> <!--{{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Даніл Копач]]||2000}}--> <!--{{Ігрок|87|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Уладзіслаў Яцкевіч]]||1998}}--> <!--{{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Ілья Анішчык||2002}}--> <!--{{Ігрок|9|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Максім Краўцоў]]||2002}}--> <!--{{Ігрок|70|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Альберт Капыціч]]||2002}}--> <!--{{Ігрок|95|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Васіль Журневіч]]||1995}}--> <!--{{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|Арцём Жвірбля||2001}}--> <!--{{Канец складу}}--> === Рэзервовы склад === {{Склад}} {{Ігрок|35|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Кірыл Вейдыгер]]||2002}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|Аляксандр Гружэўскі||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|Уладзіслаў Сотнікаў||2003}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Арсеній Ашурка||2002}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Аляксей Бальгерт||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Дамінік Дабко||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Вадзім Іваноўскі||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Данііл Кулеш||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Віталь Пара||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Уладзімір Танкевіч||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Арсеній Тарашчык||2004}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Падзел складу}} {{Ігрок|21|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Ілья Кірко]]||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Андрэй Балтрукевіч||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Максім Карабінскі||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Максім Кацынель||2005}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Ілья Лебедзеў||2005}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Захар Лойка||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Расія}}|ПА|Ігар Мацюшэнка||2002}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Ягор Пятроў||2004}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|Вадзім Баркоўскі||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|Кірыл Тарасюк||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|Арсеній Томчык||2004}} {{Канец складу}} === Трэнерскі штаб === * {{Сцяг|Беларусь}} [[Ігар Кавалевіч]] (нар. 1968) — галоўны трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Дзмітрый Барысейка]] (нар. 1979) — старшы трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Алег Кірэня]] (нар. 1975) — трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Віталь Надзіеўскі]] (нар. 1981) — трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Андрэй Скорабагацька]] (нар. 1968) — трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Аляксандр Суліма]] (нар. 1979) — трэнер брамнікаў * {{Сцяг|Беларусь}} [[Дзмітрый Траско]] (нар. 1969) — галоўны трэнер дубля * {{Сцяг|Беларусь}} [[Віталь Тарашчык]] (нар. 1980) — трэнер дубля * {{Сцяг|Беларусь}} [[Сяргей Шляхавы]] (нар. 1978) — трэнер брамнікаў дубля == Трансферы == === Лета 2022 === {{col-begin}} {{col-2}} ==== Прыйшлі ў клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Папярэдні клуб |- |align="center"|14.07.2022<ref>[https://football.by/news/165841.html "Неман" отозвал из аренды Сучкова]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Антон Сучкоў]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нафтан|Нафтан]] |- |align="center"|26.07.2022<ref>[https://football.by/news/166210.html Константин Руденок подписал контракт с "Неманом"]</ref> ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Канстанцін Рудзянок]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач]] |- |align="center"|26.07.2022<ref>[https://football.by/news/166213.html Сергей Карпович - игрок "Немана"]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Сяргей Карповіч]] || {{Сцяг|Расія||20px}} [[ФК Балтыка Калінінград|Балтыка]] |- |} {{col-2}} ==== Пакінулі клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Новы клуб |- |align="center"|08.07.2022<ref>[https://football.by/news/165662.html "Неман" расстался с Леоновичем]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Кірыл Леановіч]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач]] |- |align="center"|20.07.2022<ref>[https://football.by/news/166028.html "Неман" расстался с Седриком Куадио]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Кот-д’Івуар||20px}} [[Седрык Куаджа|Седрык Куад'ё]] || |- |} {{col-end}} === Зіма 2021—2022 === {{col-begin}} {{col-2}} ==== Прыйшлі ў клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Папярэдні клуб |- |align="center"|30.11.2021 || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Раман Пасевіч]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|30.11.2021 || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Ягор Пархоменка]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|30.11.2021 || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Яўген Сакута]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Белшына|Белшына]] |- |align="center"|12.01.2022<ref>[https://football.by/news/160178.html "Неман" объявил о возвращении Савицкого]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Павел Савіцкі]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Рух Брэст|Рух Брэст]] |- |align="center"|24.01.2022<ref>[https://football.by/news/160566.html Гегам Кадимян вернулся в "Неман"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Арменія||20px}} [[Гегам Кадымян]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Кайсар|Кайсар]] |- |align="center"|25.01.2022<ref>[https://football.by/news/160608.html Василючек вернулся в "Неман"]</ref> ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Васілючак]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач]] |- |align="center"|15.02.2022<ref>[https://football.by/news/161310.html "Неман" объявил о возвращении Анюкевича]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксандр Анюкевіч]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слуцк|Слуцк]] |- |align="center"|06.03.2022<ref>[https://football.by/news/161894.html Павлюковец подписал контракт с "Неманом"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Юрый Паўлюкавец]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда-БелАЗ|Тарпеда-БелАЗ]] |- |align="center"|09.03.2022 || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Васіль Журневіч]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Брэст|Дынама Брэст]] |- |align="center"|21.03.2022<ref>[https://football.by/news/162385.html "Неман" арендовал у БАТЭ Шалашникова]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксей Шалашнікаў]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК БАТЭ|БАТЭ]] |- |align="center"|25.03.2022<ref>[https://football.by/news/162500.html Леонович подписал контракт с "Неманом"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Кірыл Леановіч]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда-БелАЗ|Тарпеда-БелАЗ]] |- |align="center"|10.05.2022<ref>[https://football.by/news/163947.html "Неман" объявил о подписании Ненада Адамовича]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Сербія||20px}} [[Ненад Адамавіч]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Тараз|Тараз]] |} {{col-2}} ==== Пакінулі клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Новы клуб |- |align="center"|30.11.2021|| align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Мікіта Халімончык]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Мінск|Дынама Мінск]] |- |align="center"|30.11.2021<ref>[https://www.fcneman.by/press-centr/novosti/1833.html Кантария покинул клуб]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Грузія||20px}} [[Георгій Кантарыя]] || {{Сцяг|Грузія||20px}} [[ФК Тэлаві|Тэлаві]] |- |align="center"|30.11.2021<ref name="Бакланаў_Мызгін_Сарока">[https://football.by/news/160372.html Антон Сарока, а также два россиянина покинули "Неман"]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Расія||20px}} [[Іван Бакланаў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Белшына|Белшына]] |- |align="center"|30.11.2021<ref name="Бакланаў_Мызгін_Сарока"/> || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Расія||20px}} [[Уладзіслаў Мызгін]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нафтан|Нафтан]] |- |align="center"|30.11.2021<ref name="Бакланаў_Мызгін_Сарока"/> || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Антон Сарока]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Арсенал Дзяржынск|Арсенал Дзяржынск]] |- |align="center"|30.11.2021 ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Андрэй Агапаў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|10.01.2022<ref>[https://football.by/news/160114.html Дударь сменил Гродно на Жодино]</ref> ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Дзмітрый Дудар]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда-БелАЗ|Тарпеда-БелАЗ]] |- |align="center"|24.01.2022<ref>[https://football.by/news/160549.html Джигеро подписал контракт с "Минском"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксандр Джыгера]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Мінск|Мінск]] |- |align="center"|31.01.2022<ref>[https://prosports.kg/news/534943-emir-shigaibaev-pereshel-v-rubin-iz-kryma Кыргызстанец Эмир Шигайбаев перешел в «Рубин» из Ялты]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Кыргызстан||20px}} [[Эмір Шыгайбаеў]] || {{Сцяг|Крым||20px}} Рубін Ялта |- |align="center"|17.02.2022<ref>[https://football.by/news/161375.html Форвард "Немана" арендован "Сморгонью"]</ref> || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Максім Краўцоў]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|04.03.2022<ref>[https://football.by/news/161826.html "Слуцк" арендовал Яцкевича у "Немана"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Яцкевіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слуцк|Слуцк]] |- |align="center"|04.03.2022|| align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Даніл Копач]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|04.03.2022<ref>[https://football.by/news/161821.html "Слоним-2017" вновь арендовал Клунка у "Немана"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Максім Клунок]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|12.03.2022<ref>[https://football.by/news/162082.html "Сморгонь" арендовала у "Немана" Альберта Копытича]</ref> || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Альберт Капыціч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|14.03.2022 || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Белашэвіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|29.03.2022<ref>[https://football.by/news/162608.html "Неман" отдал Сучкова в аренду "Нафтану"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Антон Сучкоў]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нафтан|Нафтан]] |- |align="center"|31.03.2022<ref>[https://football.by/news/162648.html "Слоним-2017" взял в аренду дублера "Немана"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Ілья Анішчык]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|31.03.2022<ref>[https://www.fcneman.by/press-centr/novosti/1866.html Журневич подписал контракт, однако на правах аренды будет выступать за «Слоним-2017»]</ref> || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Васіль Журневіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|04.04.2022 || align="center"| [[Нападаючы (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Арцём Жвірбля]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |} ¹ <small>У арэнду</small><br> ² <small>З арэнды</small> {{col-end}} === Лета 2021 === {{col-begin}} {{col-2}} ==== Прыйшлі ў клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Папярэдні клуб |- |align="center"|28.06.2021<ref>[https://football.by/news/153098.html "Неман" объявил о подписании Антона Сароки]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Антон Сарока]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК БАТЭ|БАТЭ]] |- |align="center"|12.07.2021<ref>[https://www.fcneman.by/press-centr/novosti/1779.html Халимончик арендован у минского «Динамо»]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Мікіта Аляксандравіч Халімончык|Мікіта Халімончык]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Мінск|Дынама Мінск]] |- |align="center"|15.07.2021<ref>[https://football.by/news/153664.html Российский форвард Мызгин стал игроком "Немана"]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Расія||20px}} [[Уладзіслаў Мызгін]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|29.07.2021<ref>[https://football.by/news/154199.html "Неман" подписал 17-летнего хавбека "Узды"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Варакса]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Узда|Узда]] |- |align="center"|12.08.2021<ref>[https://football.by/news/154706.html "Неман" подписал ивуарийского хавбека]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Кот-д’Івуар||20px}} [[Шэрыф Жымо]] || {{Сцяг|Кот-д’Івуар||20px}} [[ФК Сан-Педра|Сан-Педра]] |- |} ¹ <small>У арэнду</small> {{col-2}} ==== Пакінулі клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Новы клуб |- |align="center"|31.05.2021<ref>[https://football.by/news/152103.html "Неман" расторг контракт с Гавриловичем]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксей Гаўрыловіч]] || {{Сцяг|Расія||20px}} Чайка |- |align="center"|10.06.2021<ref>[https://football.by/news/152395.html Контракт нападающего Дмитрия Иванова с "Неманом" расторгнут по соглашению сторон]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Дзмітрый Уладзіміравіч Іваноў|Дзмітрый Іваноў]] || |- |align="center"|08.07.2021<ref>[https://football.by/news/153449.html Степанов покинул "Неман"]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Мікіта Юр’евіч Сцяпанаў|Мікіта Сцяпанаў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач]] |- |align="center"|09.07.2021<ref>[https://football.by/news/153487.html "Неман" отдал Пасевича в аренду "Сморгони"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Раман Уладзіміравіч Пасевіч|Раман Пасевіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|13.07.2021<ref>[https://football.by/news/153605.html "Неман" расстался с Юрием Козловым]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Юрый Сяргеевіч Казлоў|Юрый Казлоў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Мінск|Мінск]] |- |align="center"|25.07.2021<ref>[https://football.by/news/154051.html "Неман" отдал полузащитника в аренду в команду из Кыргызстана]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Кыргызстан||20px}} [[Эмір Шыгайбаеў]]¹ || {{Сцяг|Кыргызстан||20px}} Нефтчы |- |align="center"|25.07.2021<ref>[https://football.by/news/154053.html "Локомотив" арендовал Белашевича у "Немана"]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Белашэвіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Лакаматыў Гомель|Лакаматыў Гомель]] |- |align="center"|28.07.2021<ref>[https://football.by/news/154158.html "Шахтер" отозвал Забелина из аренды в "Немане"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Павел Віталевіч Забелін|Павел Забелін]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Шахцёр Салігорск|Шахцёр Салігорск]] |- |align="center"|30.07.2021<ref>[https://football.by/news/154233.html "Неман" отправил защитника в аренду в "Лиду"]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Ягор Пархоменка]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|30.07.2021<ref>[https://football.by/news/154240.html Копач покинул "Сморгонь" и присоединился к "Слониму-2017"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Даніл Копач]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |} ¹ <small>У арэнду</small><br> ² <small>З арэнды</small> {{col-end}} === Зіма 2020—2021 === {{col-begin}} {{col-2}} ==== Прыйшлі ў клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Папярэдні клуб |- |align="center"|29.01.2021<ref>[https://football.by/news/148065.html Александр Джигеро стал игроком "Немана"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксандр Уладзіміравіч Джыгера|Аляксандр Джыгера]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смалявічы|Смалявічы]] |- |align="center"|29.01.2021<ref>[https://football.by/news/148066.html "Неман" подписал контракт с Юрием Козловым]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Юрый Сяргеевіч Казлоў|Юрый Казлоў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слуцк|Слуцк]] |- |align="center"|29.01.2021<ref>[https://football.by/news/148069.html Грибовский продолжит карьеру в "Немане"]</ref> || align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Раман Андрэевіч Грыбоўскі|Раман Грыбоўскі]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Мінск|Мінск]] |- |align="center"|29.01.2021<ref>[https://football.by/news/148070.html Никита Степанов подписал контракт с "Неманом"]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Мікіта Юр’евіч Сцяпанаў|Мікіта Сцяпанаў]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда-БелАЗ|Тарпеда-БелАЗ]] |- |align="center"|09.02.2021<ref>[https://football.by/news/148474.html Полузащитник сборной Кыргызстана Шукуров подписал контракт с "Неманом"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Кыргызстан||20px}} [[Алімардон Шукураў]] || {{Сцяг|Турцыя||20px}} [[ФК Балуспор|Балуспор]] |- |align="center"|19.02.2021<ref>[https://football.by/news/148828.html Егор Зубович подписал соглашение с "Неманом"]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Ягор Зубовіч]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Жэтысу|Жэтысу]] |- |align="center"|19.02.2021<ref>[https://football.by/news/148830.html Гаврилович стал игроком "Немана"]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Аляксей Гаўрыловіч]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Акжэтпэс|Акжэтпэс]] |- |align="center"|23.02.2021<ref>[https://football.by/news/148971.html Седрик Куадио подписал 2-летнее соглашение с "Неманом"]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Кот-д’Івуар||20px}} [[Седрык Куаджа|Седрык Куад'ё]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Шахцёр Караганда|Шахцёр Караганда]] |- |align="center"|02.03.2021<ref>[https://football.by/news/149220.html "Неман" подписал российского полузащитника]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Расія||20px}} [[Іван Бакланаў]] || {{Сцяг|Літва||20px}} [[ФК Паланга|Паланга]] |- |align="center"|10.03.2021<ref>[https://football.by/news/149483.html Иван Садовничий вернулся в "Неман"]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Іван Садоўнічы]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Кайсар|Кайсар]] |- |align="center"|29.03.2021<ref>[https://football.by/news/150099.html "Неман" объявил об аренде у "Шахтера" Забелина]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Павел Віталевіч Забелін|Павел Забелін]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Шахцёр Салігорск|Шахцёр Салігорск]] |- |} ¹ <small>У арэнду</small> {{col-2}} ==== Пакінулі клуб ==== {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Новы клуб |- |align="center"|06.12.2020||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Украіна||20px}} [[Уладзімір Коваль]] || {{Сцяг|Украіна||20px}} [[ФК Левы бераг|Левы бераг Кіеў]] |- |align="center"|06.12.2020<ref>[https://football.by/news/149023.html Два экс-футболиста "Немана" перешли в казахстанские клубы]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Расія||20px}} [[Алег Мурачоў]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Кызылжар|Кызылжар]] |- |align="center"|06.12.2020<ref>[https://football.by/news/146569.html Гегам Кадимян: "Да, я ушел из "Немана"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Арменія||20px}} [[Гегам Кадымян]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Кайсар|Кайсар]] |- |align="center"|06.12.2020<ref>[https://football.by/news/147580.html "Неман" сообщил об уходе Марушича]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Сербія||20px}} [[Зоран Марушыч]] || {{Сцяг|Грузія||20px}} [[ФК Дынама Тбілісі|Дынама Тбілісі]] |- |align="center"|06.12.2020<ref>[https://football.by/news/148292.html Покинувший "Неман" Стойкович трудоустроился в Казахстане]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Сербія||20px}} [[Даніел Стойкавіч]] || {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Атыраў|Атыраў]] |- |align="center"|06.12.2020<ref>[https://football.by/news/149260.html Рассадкин перешел в "Витебск"]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Глеб Рассадкін]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Віцебск|Віцебск]] |- |align="center"|31.12.2020<ref>[https://football.by/news/147417.html Забелин сменил "Неман" на "Шахтер"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Павел Віталевіч Забелін|Павел Забелін]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Шахцёр Салігорск|Шахцёр Салігорск]] |- |align="center"|04.01.2021<ref>[https://football.by/news/147317.html Артур Слабашевич покинул "Неман"]</ref> || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Артур Васілевіч Слабашэвіч|Артур Слабашэвіч]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама-Брэст|Дынама-Брэст]] |- |align="center"|16.01.2021<ref>[https://football.by/news/141563.html Жан Морель По покинул "Неман"]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Кот-д’Івуар||20px}} [[Жан Марэль По]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Мінск|Дынама Мінск]] |- |align="center"|03.02.2021<ref>[https://football.by/news/148260.html Вратарь Шишлов подписал контракт со "Славией"]</ref> ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Максім Шышлоў]]^1? || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Славія Мазыр|Славія Мазыр]] |- |align="center"|08.02.2021<ref>[https://football.by/news/148458.html Сырисько подписал контракт с петриковским "Шахтером"]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Сырыська]]^? || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Шахцёр Петрыкаў|Шахцёр Петрыкаў]] |- |align="center"|16.02.2021<ref>[https://football.by/news/148738.html "Сморгонь" арендовала у "Немана" Владислава Яцкевича]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Яцкевіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|24.02.2021<ref>[https://football.by/news/149031.html "Слоним-2017" арендовал у "Немана" полузащитника]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Максім Клунок]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|01.03.2021<ref>[https://football.by/news/149196.html Вратарь Агапов и нападающий Михальчук пополнили ряды "Лиды"]</ref> ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Андрэй Агапаў]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|04.03.2021<ref>[https://football.by/news/149298.html НФК "Крумкачы" арендовали у "Немана" Белашевича]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Белашэвіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Крумкачы Мінск|Крумкачы]] |- |align="center"|05.03.2021<ref>[https://football.by/news/149328.html Евгений Сакута заключил контракт с "Белшиной"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Яўген Сакута]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Белшына|Белшына]] |- |align="center"|06.03.2021<ref>[https://football.by/news/149353.html Хвалько стал игроком дзержинского "Арсенала"]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Ягор Хвалько]]^1? || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Арсенал Дзяржынск|Арсенал Дзяржынск]] |- |align="center"| || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Даніл Копач]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"| || align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Дзмітрый Вашкевіч]]^? || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Белшына|Белшына]] |- |align="center"| ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Даніял Чарыўханаў]]^? || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"| ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} ''[[Кірыл Карпенка]]''^? || |- |align="center"| || align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} ''[[Даніэль Тарашчык]]''^? || |- |align="center"| ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} ''[[Максім Жукоўскі]]''^? || |- |} ¹ <small>У арэнду</small> {{col-end}} === ''арэнды 2020'' === {{col-begin}} {{col-2}} {| class="wikitable sortable" style="text-align: left;" width=90% !Дата !Пазіцыя !Ігрок !Клуб |- |align="center"|12.02.2020<ref>[http://football.by/news/136648.html "Неман" отдал вратаря в аренду "Слониму-2017"]</ref> ||align="center"| [[Брамнік (футбол)|Бр]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Максім Шышлоў]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слонім-2017|Слонім-2017]] |- |align="center"|13.02.2020<ref>[http://fc-smorgon.by/poluzashhitnik-grodnenskogo-nemana-daniil-kopach-prisoedinilsya-k-smorgoni/ Полузащитник гродненского “Немана” Даниил Копач присоединился к “Сморгони”] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20200213195654/http://fc-smorgon.by/poluzashhitnik-grodnenskogo-nemana-daniil-kopach-prisoedinilsya-k-smorgoni/ |date=13 лютага 2020 }}</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Даніл Копач]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|14.02.2020<ref>[http://football.by/news/136694.html "Неман" отдал защитника в аренду "Локомотиву"]</ref> ||align="center"| [[Абаронца (футбол)|Аб]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Белашэвіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Лакаматыў Гомель|Лакаматыў]] |- |align="center"|17.02.2020<ref>[https://www.football.by/news/136857.html "Лида" подписала Карпа и Самедова. Кроме того на правах аренды будут играть Синенко и Сырисько]</ref> ||align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Уладзіслаў Сырыська]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]] |- |align="center"|17.04.2020 ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Антон Лукашын]]² || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Спадарожнік Рэчыца|Спадарожнік]] |- |align="center"|26.06.2020<ref>[https://football.by/news/141181.html "Сморгонь" арендовала у "Немана" нападающего]</ref> ||align="center"| [[Нападнік (футбол)|Нап]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Дзмітрый Вашкевіч]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Смаргонь|Смаргонь]] |- |align="center"|31.07.2020<ref>[https://football.by/news/142338.html "Неман" отдал Сакуту в аренду "Волне"]</ref> || align="center"| [[Паўабаронца (футбол)|ПА]] || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Яўген Сакута]]¹ || {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Хваля Пінск|Хваля]] |- |} ¹ <small>У арэнду</small><br/> ² <small>У арэнду, раней — у [[ФК Ліда|«Лідзе»]] ў арэндзе, з 13.02.2019 па 17.04.2020 у арэндзе ў мікашэвіцкім [[ФК Граніт Мікашэвічы|«Граніце»]]</small> {{col-end}} == Статыстыка выступленняў == === Чэмпіянаты СССР === * '''1964/1991:''' 2-я ліга (клас «Б», клас «А»), '''28''' сезонаў. Гульні: '''1020+350=287-383'''. Мячы: '''997-1078'''. Найлепшае дасягненне: '''1980''', 1-е месца 8-й зоны 2-й лігі. Найлепшыя перамогі: '''5:0''' («Спартак» Разань, 1966; «Цігіна» Бендэры, 1989). Найгоршыя паразы: —. Найлепшы стралец: '''Сяргей Саладоўнікаў''' (усе чэмпіянаты: '''131''', за сезон: '''21''' (1988)). * Першы матч: клас «Б», 1-я зона УССР, 12.4.1964, «Валынь» Луцк — «Нёман» Гродна, 4:0. * Першы матч дома: 3.6.1964, «Нёман» Гродна — «Спартак» Сумы, 0:0. * Першы гол: 6.5.1964, «Тэмп» Кіеў — «Нёман» Гродна, 4:1 (Іван Алексяк). * Першае ачко: 3.6.1964, «Нёман» Гродна — «Спартак» Сумы, 0:0. * Першая перамога: 13.6.1964, «Нёман» Гродна — «Дзясна» Чарнігаў, 1:0. * Першы сезон: 16-е месца з 16-ці каманд. Гульні: 30+6=6-18, мячы: 16-60. Найлепшы стралец: Іван Алексяк: 4. === Кубкі СССР === * З '''1964''': '''11''' выступаў. Найлепшае дасягненне: '''1986/87''', 1/8 фіналу. * Першы матч: 22.4.1964, «Верхавіна» Ужгарад — «Нёман» Гродна, 1:0. === Чэмпіянат і Кубак Беларусі === {|class="wikitable" style="text-align: center;" !width=55|Сезон !width=50|Ліга !width=30|{{Comment|М|Месца}} !width=30|{{Comment|Г|Гульняў}} !width=30|{{Comment|В|Перамогі}} !width=30|{{Comment|Н|Нічыі}} !width=30|{{Comment|П|Паражэнні}} !width=60|Галы !width=45|Ачкі !width=90|[[Кубак Беларусі па футболе|Кубак]] !width=200|Заўвагі |- | 1992 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1992|Д1]] || '''5''' || 15 || 9 || 0 || 6 || 21–17 || '''18''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1992|1/8 фіналу]] || |- | 1992/93 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1992/1993|Д1]] || '''4''' || 32 || 18 || 9 || 5 || 39–27 || '''45''' ||style="background:gold"|[[Кубак Беларусі па футболе 1992/1993|Пераможца]] || [[Кубак уладальнікаў Кубкаў УЕФА 1993/1994|Кубак уладальнікаў Кубкаў]] |- | 1993/94 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1993/1994|Д1]] || '''11''' || 30 || 8 || 8 || 16 || 29–41 || '''24''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1993/1994|1/16 фіналу]] || |- | 1994/95 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1994/1995|Д1]] || '''7''' || 30 || 10 || 11 || 9 || 26–27 || '''31''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1994/1995|1/8 фіналу]] || |- | 1995 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1995|Д1]] || '''8''' || 15 || 6 || 1 || 8 || 20–35 || '''19''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1995/1996|1/16 фіналу]] || |- | 1996 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1996|Д1]] || '''13''' || 30 || 7 || 8 || 15 || 25–48 || '''29''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1996/1997|1/8 фіналу]] || |- | 1997 || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1997|Д1]] || '''10''' || 30 || 10 || 8 || 12 || 32–41 || '''38''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1997/1998|Чвэрцьфінал]] || |- | 1998 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1998|Д1]] || '''10''' || 28 || 8 || 7 || 13 || 27–44 || '''31''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1998/1999|Чвэрцьфінал]] || |- | 1999 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1999|Д1]] || '''9''' || 30 || 10 || 7 || 13 || 36–43 || '''37''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1999/2000|Чвэрцьфінал]] || |- | 2000 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2000|Д1]] || '''4''' || 30 || 17 || 6 || 7 || 56–29 || '''57''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2000/2001|1/8 фіналу]] || |- | 2001 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2001|Д1]] || '''4''' || 26 || 14 || 8 || 4 || 44–20 || '''50''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2001/2002|1/8 фіналу]] || |- | 2002 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2002|Д1]] || style="background:silver"|'''2''' || 27¹ || 17 || 5 || 5 || 47–21 || '''56''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2002/2003|Чвэрцьфінал]] || [[Кубак УЕФА 2003/2004|Кубак УЕФА]] |- | 2003 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2003|Д1]] || '''7''' || 30 || 10 || 9 || 11 || 24–35 || '''39''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2003/2004|Чвэрцьфінал]] || |- | 2004 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2004|Д1]] || '''7''' || 30 || 11 || 7 || 12 || 37–33 || '''40''' ||style="background:#cc9966"| [[Кубак Беларусі па футболе 2004/2005|Паўфінал]] || [[Кубак Інтэртота 2005|Кубак Інтэртота]] |- | 2005 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2005|Д1]] || '''12''' || 26 || 7 || 3 || 16 || 20–50 || '''24''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2005/2006|1/8 фіналу]] || |- | 2006 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2006|Д1]] || '''10''' || 26 || 8 || 6 || 12 || 24–30 || '''30''' ||style="background:#cc9966"|[[Кубак Беларусі па футболе 2006/2007|Паўфінал]] || |- | 2007 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2007|Д1]] || '''6''' || 26 || 9 || 9 || 8 || 23–22 || '''36''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2007/2008|1/8 фіналу]] || |- | 2008 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2008|Д1]] || '''12''' || 30 || 8 || 9 || 13 || 36–40 || '''33''' ||style="background:#cc9966"|[[Кубак Беларусі па футболе 2008/2009|Паўфінал]] || |- | 2009 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2009|Д1]] || '''7''' || 26 || 11 || 4 || 11 || 23–31 || '''37''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2009/2010|Чвэрцьфінал]] || |- | 2010 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2010|Д1]] || '''10''' || 33 || 7 || 10 || 16 || 27–42 || '''31''' ||style="background:silver"|[[Кубак Беларусі па футболе 2010/2011|Фіналіст]] || |- | 2011 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2011|Д1]] || '''8''' || 33 || 8 || 13 || 12 || 33–45 || '''37''' ||style="background:#cc9966"|[[Кубак Беларусі па футболе 2011/2012|Паўфінал]] || |- | 2012 || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2012|Д1]] || '''5''' || 30 || 10 || 11 || 9 || 43–36 ||'''41''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2012/2013|1/8 фіналу]] || |- | [[Сезон 2013 ФК Нёман Гродна|2013]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2013|Д1]] || '''4''' || 32 || 13 || 8 || 11 || 34–30 ||'''47''' ||style="background:silver"|[[Кубак Беларусі па футболе 2013/2014|Фіналіст]] || |- | [[Сезон 2014 ФК Нёман Гродна|2014]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2014|Д1]] || '''8''' || 32 || 11 || 9 || 12 || 41–36 ||'''42''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2014/2015|Чвэрцьфінал]] || [[Ліга Еўропы УЕФА 2014/2015|Ліга Еўропы УЕФА]] |- | [[Сезон 2015 ФК Нёман Гродна|2015]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2015|Д1]] || '''8''' || 26 || 8 || 8 || 10 || 21–32 ||'''32''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2015/2016|1/8 фіналу]] || |- | [[Сезон 2016 ФК Нёман Гродна|2016]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2016|Д1]] || '''14''' || 30 || 7 || 8 || 15 || 21–36 || '''29''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2016/2017|1/8 фіналу]] || |- | [[Сезон 2017 ФК Нёман Гродна|2017]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017|Д1]] || '''6''' || 30 || 14 || 7 || 9 || 42–32 || '''49''' || style="background:#cc9966"| [[Кубак Беларусі па футболе 2017/2018|Паўфінал]] || |- | [[Сезон 2018 ФК Нёман Гродна|2018]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018|Д1]] || '''7''' || 30 || 12 || 7 || 11 || 31–32 || '''43''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2018/2019|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2019 ФК Нёман Гродна|2019]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2019|Д1]] || '''10''' || 30 || 10 || 6 || 14 || 28–37 || '''36''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2019/2020|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2020 ФК Нёман Гродна|2020]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2020|Д1]] || '''5''' || 30 || 16 || 5 || 9 || 41–29 || '''53''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2020/2021|Чвэрцьфінал]] || |- | [[Сезон 2021 ФК Нёман Гродна|2021]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|Д1]] || '''11''' || 30 || 9 || 7 || 14 || 36–36 || '''34''' || style="background:#cc9966"| [[Кубак Беларусі па футболе 2021/2022|Паўфінал]] || |- |} ¹ Улічваючы дадатковую гульню (паражэнне 0:1) за першае месца супраць [[ФК БАТЭ|БАТЭ]]. === Міжнародныя кубкі === {| class="wikitable" ! Сезон ! Кубак ! Раўнд ! colspan=2|Клуб ! Першыя матчы ! Адказныя матчы ! colspan=2|Вынік |- |[[Кубак уладальнікаў Кубкаў УЕФА 1993/1994|1993/1994]] |[[Кубак Кубкаў]] |align="center"|Кв. раўнд |{{Сцяг|Швейцарыя||20px}} |[[ФК Лугана|Лугана]] |align="center"|0:5 ({{Comment|Г|Гасцявы}}) |align="center"|2:1 ({{Comment|Х|Хатні}}) | align="center"|'''2:6''' ||[[Выява:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |[[Кубак УЕФА 2003/2004|2003/2004]] |[[Кубак УЕФА]] |align="center"|Кв. раўнд |{{Сцяг|Румынія}} |[[ФК Сцяўа Бухарэст|Сцяўа]] |align="center"|1:1 ({{Comment|Х|Хатні}}) |align="center"|0:0 ({{Comment|Г|Гасцявы}}) | align="center"|'''1:1''' ({{Comment|в.г.|па выяздным галам}} 0:1)|| [[Выява:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |[[Кубак Інтэртота 2005|2005]] |[[Кубак Інтэртота]] |align="center"|Першы раўнд |{{Сцяг|Чэхія}} |[[ФК Фастаў Злін|Тэскама (Злін)]] |align="center"|0:1 ({{Comment|Х|Хатні}}) |align="center"|0:0 ({{Comment|Г|Гасцявы}}) | align="center"|'''0:1''' ||[[Выява:Symbol delete vote.svg|17px]] |- |[[Ліга Еўропы УЕФА 2014/2015|2014/2015]] |[[Ліга Еўропы УЕФА|Ліга Еўропы]] |align="center"|2-і кв. раўнд |{{Сцяг|Ісландыя}} |[[ФК Хабнарфіёрдур|Хабнарфіёрдур]] |align="center"|1:1 ({{Comment|Х|Хатні}}) |align="center"|0:2 ({{Comment|Г|Гасцявы}}) | align="center"|'''1:3''' ||[[Выява:Symbol delete vote.svg|17px]] |} == Галоўныя трэнеры == {| valign=top |- |valign=top| * [[Юрый Мохаў]] (сакавік 1964 — студзень 1965) * [[Вадзім Радзішэўскі]] (студзень 1965 — студзень 1970) * [[Яўген Глямбоцкі]] (студзень 1970 — май 1973) * [[Атары Дзідзігуры]] (студзень 1970 — май 1973) * [[Уладзімір Забалоцкіх]] (чэрвень 1974 — верасень 1975) * [[Вячаслаў Сівакоў]] (верасень 1975 — красавік 1990) * [[Уладзімір Грышановіч]] (красавік 1990 — красавік 1992) * [[Станіслаў Уласевіч]] (красавік 1992 — верасень 1993) * [[Валеры Яначкін]] (верасень 1993 — красавік 1995) * [[Іван Ляцяга]] (красавік 1995 — май 1996) * Вячаслаў Сівакоў (чэрвень 1996 — студзень 1997) * [[Алег Севасцьянік]] (студзень — верасень 1997) |valign=top| * [[Сяргей Саладоўнікаў]] (верасень 1997 — люты 1998) * Вячаслаў Сівакоў (люты — май 1998) * Сяргей Саладоўнікаў (май 1998 — чэрвень 2005) * [[Сяргей Няфёдаў]] (чэрвень — снежань 2005) * [[Уладзімір Курнеў]] (снежань 2005 — студзень 2007) * [[Людас Румбуціс]] (студзень 2007 — студзень 2008) * [[Вячаслаў Акшаеў]] (студзень — ліпень 2008) * [[Алег Аляксандравіч Радушка|Алег Радушка]] (ліпень 2008 — чэрвень 2010) * [[Аляксандр Карашкоў]] (чэрвень 2010 — жнівень 2011) * Сяргей Саладоўнікаў (жнівень 2011 — красавік 2016) * [[Алег Кірэня]] (в.а. у красавіку — чэрвені 2016) * [[Ігар Кавалевіч]] (з чэрвеня 2016) |} {{Зноскі}} == Спасылкі == * [https://www.fcneman.by/by/ Афіцыйны сайт «Нёмана»] {{ref-be}} * [http://www.grodnoultras.com/ Старонка фанатаў] {{ref-ru}} {{Склад ФК Нёман Гродна}} {{Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе}} [[Катэгорыя:Футбольныя клубы Беларусі|Нёман Гродна]] [[Катэгорыя:ФК Нёман Гродна| ]] t6oorx8mz4aoq3cj52t5250pzlfj55l 0 3244 4165108 3948236 2022-07-27T03:16:15Z VladimirZhV 9113 /* Спасылкі */ wikitext text/x-wiki {{НП |статус = Горад |беларуская назва = Манама |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = Бахрэйн |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = Modern Manama.jpg |подпіс = |lat_dir = N|lat_deg = 26|lat_min = 13|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 50|lon_min = 35|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |рэгіён = |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = 1345 |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = 29,68 |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |клімат = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = 157 474 |год перапісу = 2010 |шчыльнасць = 5304 |агламерацыя = 329 510 |нацыянальны склад = |канфесійны склад= |этнахаронім = |часавы пояс = +3 |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} '''Манама''' ({{lang-ar|المنامة}}, ''Al-Manāmah'') — самы вялікі горад у [[Бахрэйн]]е, [[сталіца]] краіны. 162 000 жыхароў (2001), што складае чацвёртую частку агульнай колькасці насельніцтва Бахрэйну. Манама ўзгадваецца ў ісламскіх хроніках з [[1345]] года. Была заваявана ў 1521 годзе партугальцамі, пасля пкрсамі ў 1602 годзе. З 1783 года была пад уладай дынастыі Аль Каліфаў. У 1958 годзе Манама была абвешчаная вольным портам, а ў 1971 годзе стала сталіцай незалежнага Бахрэйну. Эканамічная база Манамы ідэнтычная базе ўсяго Бахрэйну — здабыча і перапрацоўка [[нафта|нафты]], будаўніцтва караблёў, рыбалоўства. Манаму абслугоўвае міжнародны аэрапорт на востраве Аль-Мухарак, з горадам яго злучае шаша, якая пракладзеная па дамбе. У Манаме знаходзіцца і ўніверсітэт Бахрэйну, які распачаў сваю дзейнасць у 1986 годзе. Раней Манама існавала як адзін з раёнаў Бахрэйну, а з 3 ліпеня 2002 года ўвайшла ў склад адной з пяці губерняў (Сталічная губерня). Клімат пераходны ад трапічнага да субтрапічнага; сярэдняя тэмпература студзеня 16 °C, жніўня 31 °C, ападкаў выпадае каля 90 мм у год. == Клімат == Клімат пераходны ад [[трапічны клімат|трапічнага]] да [[субтрапічны клімат|субтрапічнага]]; сярэдняя тэмпература студзеня 16 °C, жніўня 31 °C, ападкаў каля 90 мм у год. <div style="width:80%"> {{Клімат мясцовасці | Шырыня = 80% | Становішча = center | Месца_род = Манамы | Крыніца = [http://pogoda.ru.net/climate2/41150.htm «Надвор'е і Клімат»] | Сту_ср = 17.0 | Сту_сяр_апад = 14.6 | Лют_ср = 18.0 | Лют_сяр_апад = 16.0 | Сак_ср = 20.9 | Сак_сяр_апад = 13.9 | Кра_ср = 25.5 | Кра_сяр_апад = 10.0 | Май_ср = 30.6 | Май_сяр_апад = 1.1 | Чэр_ср = 33.2 | Чэр_сяр_апад = 0.0 | Ліп_ср = 34.6 | Ліп_сяр_апад = 0.0 | Жні_ср = 34.6 | Жні_сяр_апад = 0.0 | Вер_ср = 32.8 | Вер_сяр_апад = 0.0 | Кас_ср = 29.6 | Кас_сяр_апад = 0.5 | Ліс_ср = 24.4 | Ліс_сяр_апад = 3.8 | Сне_ср = 19.4 | Сне_сяр_апад = 10.9 | Год_ср = 26.7 | Год_сяр_апад = 70.8 | Сту_сяр_мін = 14.5 | Сту_сяр_макс = 20.1 | Лют_сяр_мін = 15.5 | Лют_сяр_макс = 21.5 | Сак_сяр_мін = 17.6 | Сак_сяр_макс = 24.9 | Кра_сяр_мін = 21.0 | Кра_сяр_макс = 30.0 | Май_сяр_мін = 25.2 | Май_сяр_макс = 35.3 | Чэр_сяр_мін = 27.1 | Чэр_сяр_макс = 37.8 | Ліп_сяр_мін = 28.5 | Ліп_сяр_макс = 39.0 | Жні_сяр_мін = 28.9 | Жні_сяр_макс = 38.9 | Вер_сяр_мін = 27.1 | Вер_сяр_макс = 37.0 | Кас_сяр_мін = 24.4 | Кас_сяр_макс = 33.6 | Ліс_сяр_мін = 20.7 | Ліс_сяр_макс = 28.0 | Сне_сяр_мін = 16.8 | Сне_сяр_макс = 22.7 | Год_сяр_мін = 22.3 | Год_сяр_макс = 30.7 | Сту_а_мін = 5.0 | Сту_а_макс = 27.8 | Лют_а_мін = 8.2 | Лют_а_макс = 33.8 | Сак_а_мін = 10.0 | Сак_а_макс = 38.1 | Кра_а_мін = 13.4 | Кра_а_макс = 41.3 | Май_а_мін = 15.9 | Май_а_макс = 46.2 | Чэр_а_мін = 19.8 | Чэр_а_макс = 47.3 | Ліп_а_мін = 25.7 | Ліп_а_макс = 47.5 | Жні_а_мін = 24.2 | Жні_а_макс = 45.6 | Вер_а_мін = 23.3 | Вер_а_макс = 45.0 | Кас_а_мін = 19.5 | Кас_а_макс = 42.8 | Ліс_а_мін = 12.1 | Ліс_а_макс = 37.2 | Сне_а_мін = 8.2 | Сне_а_макс = 30.6 | Год_а_мін = 5.0 | Год_а_макс = 47.5 | Сту_вада = | Лют_вада = | Сак_вада = | Кра_вада = | Май_вада = | Чэр_вада = | Ліп_вада = | Жні_вада = | Вер_вада = | Кас_вада = | Ліс_вада = | Сне_вада = | Год_вада = }} </div> == Гарады-пабрацімы == * {{flagicon|Kuwait}} [[Эль-Кувейт]], [[Кувейт]] * {{flagicon|Qatar}} [[Доха]], [[Катар]] * {{flagicon|Tunisia}} [[горад Туніс|Туніс]], [[Туніс]] (1999) * {{flagicon|Lebanon}} [[Трыпалі, Ліван|Трыпалі]], [[Ліван]] (1977) * {{flagicon|United States}} [[Чыкага]], [[ЗША]] (2004) * {{flagicon|United Arab Emirates}} [[Дубай (горад)|Дубай]], [[ААЭ]] * {{flagicon|Israel}} [[Іерусалім]], [[Ізраіль]] * {{flagicon|Thailand}} [[Чыянгмай]], [[Тайланд]] == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Сталіцы Азіі}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Гарады Бахрэйна]] [[Катэгорыя:Гарады Азіі]] [[Катэгорыя:Бахрэйн]] 7fo9va0kxynhrebsz0tu1kusezdxxxx 0 16273 4165094 4164831 2022-07-27T02:08:37Z Дамінік 95653 /* Вялікае Княства Літоўскае */ wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = горад |беларуская назва = Калінкавічы |арыгінальная назва = |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = Coat of Arms of Kalinkavičy, Belarus.svg |сцяг = Flag of Kalinkavičy.svg |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = Калинковичи. Церковь Казанской Иконы Божьей Матери..JPG |подпіс = Царква Казанскай Іконы Божай Маці |lat_dir = |lat_deg = 52|lat_min = 08|lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = 29|lon_min = 20|lon_sec = |CoordAddon = region:BY_type:city |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Калінкавіцкі |сельсавет = |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = [[1552]] |ранейшыя назвы = Калениковичи, Каленкавічы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = +2 |DST = +1 |тэлефонны код = +375 2345 |паштовы індэкс = 247691 (247692, 247693, 247694, 247695) |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 3 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = Kalinkavičy |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 496475615 }} '''Калі́нкавічы'''<ref name="NNP"/> ([[Інструкцыя па транслітарацыі (2007)|афіц. транс.]]: ''Kalinkavičy'') — горад раённага падпарадкавання ў [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], адміністрацыйны цэнтр [[Калінкавіцкі раён|Калінкавіцкага раёна]]. Размешчаны за 122 км ад [[Гомель|Гомеля]], за 275 км ад Мінска. Вузел чыгунак на Гомель, [[Жлобін]], [[Брэст]], [[Оўруч]] ([[Украіна]]) і аўтамабільных дарог на Гомель, [[Парычы]], [[Жыткавічы]], Оўруч. Насельніцтва 40&nbsp;315 чал. (2017)<ref name="2017-Estimate"/>. == Гісторыя == === Старажытнасць === Выяўленыя археолагамі гарадзішчы бронзавага і ранняга жалезнага вякоў, а таксама эпохі Кіеўскай Русі сведчаць пра засяленне мясцовасці ў далёкай старажытнасці. === Вялікае Княства Літоўскае === [[Файл:Фрагмент апісання воласці Мазырскага замка 1552 г.png|thumb|left|Фрагмент апісання воласці Мазырскага замка 1552 г.]][[Файл:Усходні анклаў багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|left|Каленкавічы ў межах усходняга анклава Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.]] Першы пісьмовы ўпамін пра паселішча сустрэты ў апісанні Мазырскага замка 1552 года. Прычым ''Каленікавічы''{{efn-ua|Гэтая, найбольш ранняя форма назвы, Калениковичи, пераконвае, што яна паходзіць ад імя Каленік. У наступнай польскамоўнай згадцы 1560 г. літара ''і'' ўжо адсутнічае — Kalenkowicze.}} ў гэтай крыніцы разам з ''Гулевічамі'' і ''Пуцілавічамі'', відавочна, з-за малалюднасці, названыя як адно сяло ''Айцючыцкай'' (Аўцюцевіцкай) нядзелі{{efn-ua|Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай некалькі паселішчаў), на якія падзялілася воласці, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысць замку. Па нядзелях размяркоўваліся і плацёжныя павіннасці<ref>Клепатский П. Г. Очерки по истории Киевской земли / П.Г. Клепатский — Т. 1: Литовский период. — Одесса, 1912. С. 185, 189—190</ref>.}} Мазырскай воласці<ref>Архив Юго-Западной России (Архив ЮЗР). Ч. VII. T. I. Акты о заселении Юго-Западной России. — Киев, 1886. С. 635—636</ref>. У тэксце рэвізіі Мазырскага староства ад 8 кастрычніка 1560 года каралеўскія камісары паны [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Рыгор Валовіч]] і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] вызначылі межы і працягласць уздоўж і ўпоперак грунтоў сяла Гулевічы і Каленкавічы<ref>Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 477, 481—482</ref>. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Каленкавічы — у складзе [[Мазырскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Мазырскага павета]] [[Кіеўскае ваяводства|Кіеўскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], пасля падпісання акта [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўлетку 1569 года — у тым жа павеце [[Мінскае ваяводства|Менскага ваяводства]] ВКЛ. 30 чэрвеня і 22 жніўня 1582 года вёска згаданая ў справе размежавання ўгоддзяў Мазырскага{{efn-ua|Укладальнікі калінкавіцкай кнігі «Памяць», змясціўшы ўрывак з адказу сужэнства Рафала і Марыі [[Аскеркі|Аскеркаў]], зусім недарэчна датавалі яго 1582 годам. Сёння тое можна прачытаць і ў энцыклапедыі «Вялікае Княства Літоўскае». На самой жа справе стражнік польны літоўскі [[Рафал Міхал Аскерка|Рафал Міхал]], сын [[Ян Мікалай Аскерка|Яна Мікалая]], Аскерка, жанаты з Марыяй, дачкой яго дзядзькі старосты багрымавіцкага [[Антоні Яўхім Аскерка|Антонія Яўхіма Аскеркі]], нарадзіўся каля 1761, а спачыў у 1818 годзе; па бацьку валодаў Гарбавічамі<ref>Рыбчонак С., Свяжынскі У. Аскеркі гербу Мурдэліо зменены. // Спадчына. 4/1999. С. 206, 208</ref>. Пра Багрымавіцкае староства на 1560 год запісана ў «Энцыкляпэдыі гісторыі Беларусі», але яно, як Загальскае і шэраг іншых, вылучана з Мазырскага хіба ў XVII ст.<ref>Насевіч, Вячаслаў. Мазырскае стараства. // Вялікае Княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: К — Я. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2006. С. 259—260</ref>. Тое, што ў дакуменце Аскеркаў яно названа таксама і Каленкавіцкім сведчыць: вёска заставалася каралеўшчынай, пакуль існавала Рэч Паспалітая.}} староства і добраў Гарбавічы, падараваных на вечнасць каралём [[Стэфан Баторый|Стэфанам Баторыем]] пану Стэфану Лавейку, суддзі земскаму мазырскаму<ref>Памяць. Калінкавіцкі раён. — Мінск: Ураджай, 1999. С. 53</ref>. 18 мая 1657 года кароль Ян Казімір, па сьмерці ўдавы Крыстыны з Швыкоўскіх Тышкевічавай, перадаў у трыманне вёскі Гулевічы і Каленкавічы (Kolekiewicze) паручніку Канстанціну Катоўскаму, але ўжо 22 жніўня тыя добры (Kalenkiewicze i Olejewicze) атрымаў Уладзіслаў Схмелінг (Schmelling)<ref>Metryka Litewska. Księga wpisów. Nr. 131. Opracował Andrzej Rachuba. — Warszawa, 2001. S. 102</ref>. У XVII — XVIII стст. існавала асобнае [[Багрымавічы|Багрымавіцкае]] староства, вылучанае з Мазырскага<ref>Насевіч, Вячаслаў. Мазырскае стараства. // Вялікае Княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: К — Я. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2006. С. 259—260</ref>. У 1789 годзе ў складзе яго, прыналежнага панам Аскеркам, названыя вёскі Багрымавічы, Рог, Хусна (Хуснае), Каленкавічы, Гулевічы, Буда і Бабровічы{{efn-ua|На карце Вялікага гістарычнага атласа Беларусі пазначаныя яшчэ Рудзенкі, а таксама ўдакладнена, што Буда тая — Смольгаўская.}}<ref>[https://mozyrxxvek.blogspot.com/2019/02/1789.html Сьпіс паселішчаў Мазырскага павету на 1789 год. Inwentarz pow. mozyrskiego 1789]</ref>. 16 мая 1774 г. складзены акт размежавання вёсак Гулевічы і Каленкавічы. У 1778 г. цэнтр Каленкавіцкай парохіі; у вёсцы 25 хат. === У складзе Расійскай імперыі === З [[1793]] г., пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай, у складзе Расійскай імперыі, мястэчка [[Рэчыцкі павет (Расійская імперыя)|Рэчыцкага павета]], да [[1805]] г. належала князю Шахоўскаму. У [[1795]] г. мястэчка Старыя Каленкавічы (35 двароў) і в. Новыя Каленкавічы, на паштовым тракце [[Бабруйск]] — [[Мазыр]]. У [[1856]] г. узведзены будынак Мікалаеўскай царквы (у ёй захоўваліся метрычныя кнігі з [[1827]] г.). У [[1864]] г. адкрытае народнае вучылішча. У [[1866]] г. налічвалася 100 двароў. Памешчык Галалобаў у [[1876]] г. меў у вёсцы 71 дзесяціну зямлі, крупарушку. Са здачай у эксплуатацыю ў [[1886]] г. чыгункі [[Лунінец]] — [[Гомель]] пачала дзейнічаць чыгуначная станцыя. Паводле перапісу [[1897]] г. мястэчка ў [[Дудзіцкая воласць|Дудзіцкай воласці]] [[Рэчыцкі павет, Расійская імперыя|Рэчыцкага павета]] [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]. Былі 2 майстэрні па апрацоўцы скураў, завод колавай мазі, 27 лавак, 3 карчмы, 3 пастаялыя двары. У сяле Каленкавічы ў гэты час былі царква, царкоўна-прыходская школа, хлебазапасны магазін, паштова-тэлеграфная кантора, аптэка. У [[1916]] г., калі закончылася будаўніцтва чыгункі [[Жлобін]] — [[Оўруч]], Каленкавічы сталі важным транспартным вузлом. === Найноўшая гісторыя === У красавіку [[1917]] г. створаны валасны Савет сялянскіх, рабочых і салдацкіх дэпутатаў. З красавіка [[1919]] г. у Рэчыцкім павеце Гомельскай губерні. З сакавіка да пачатку ліпеня [[1920]] года Калінкавічы заняты польскімі войскамі. З мая [[1923]] г. да красавіка [[1924]] г. цэнтр Каленкавіцкай воласці, у склад якой ўвайшлі тэрыторыі скасаваных Аўцюцевіцкай і Дудзіцкай валасцей. З ліпеня 1924 г. у складзе БССР. З [[1925]] горад. У [[1924]]—[[1930]] цэнтр раёна. У [[1920]]—[[1930]] гг. дзейнічала рамеснае таварыства, працавалі паравы млын з лесапільняй, бачарня, кузня, электрастанцыя, цагельня, ткацкая, шавецкая, кравецкая майстэрні, тэлефонная станцыя. З лютага [[1938]] г. у Палескай вобласці. З [[1939]] г. — цэнтр раёна. Падчас Вялікай Айчыннай вайны акупаваныя нямецка-фашысцкімі войскамі. Найменне «Калінкавіцкіх» прысвоена 21-й часці і злучэнню. Адна з вуліц горада носіць імя генерала-палкоўніка П. А. Бялова, кавалерыйскі корпус якога ўдзельнічаў у вызваленні Калінкавічаў. Усталяваныя помнікі на брацкіх магілах, помнік-танк у гонар вызвалення горада, мемарыяльны знак на могілках ахвяраў фашызму. З студзеня [[1954]] г. у [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]]. У 1961 годзе на тэрыторыі знойдзены [[Калінкавіцкі скарб]]. З сакавіка [[1963]] г. горад абласнога падпарадкавання. Працуюць мясакамбінат, хлебазавод, фабрыкі мэблевая і побытавай хіміі, Палескі хімлясгас, камбінат хлебапрадуктаў, іншыя прадпрыемствы і ўстановы. У канцы [[1993]] г. у горадзе адкрытая царква ў імя Казанскай Багародзіцы. З [[1994]] г. працуе Калінкавіцкі краязнаўчы музей. == Насельніцтва == <div style="float:right;margin:0 0.5em 1em;" class="toccolours">{{Graph:Chart|width=160|height=128|type=rect|x=2004,2006,2008,2016,2017|y=37900,37700,38100,39890,40315}}</div> * '''[[XXI стагоддзе]]''': [[2004]] — 37,9 тыс. чал.; [[2006]] — 37,7 тыс. чал.; [[2008]] — 38,1 тыс. чал.; [[2016]] — 39&nbsp;890 чал.<ref name="2016-Estimate"/>; [[2017]] — 40&nbsp;315 чал.<ref name="2017-Estimate"/> === Рэлігія === [[Файл:Калинковичи. Католический храм..JPG|міні|Касцёл]] * [[Троіцкі касцёл (Калінкавічы)|Троіцкі касцёл]] (1997—2001) * [[Сабор у гонар Казанскага абраза Маці Божай (Калінкавічы)|Сабор у гонар Казанскага абраза Маці Божай]] (1993) * [[Свята-Успенская царква (Калінкавічы)|Свята-Успенская царква]] (1964) == Эканоміка == Прадпрыемствы хімічнай, будаўнічых матэрыялаў, дрэваапрацоўчай, харчовай прамысловасці. Гасцініца «Дружба». == Культура == [[Файл:Kalinkavichy2.JPG|thumb|Вуліца Міру]] [[Калінкавіцкі дзяржаўны краязнаўчы музей]]. == Спорт == * [[ФК Вертыкаль Калінкавічы]] == Вядомыя асобы == * [[Марыя Софія Ануфровіч-Плоская]] (1862—1922) — польская [[рэвалюцыянер]]ка * [[Віталь Міхайлавіч Воўк]] — беларускі дзяржаўны дзеяч, [[Міністэрства прамысловасці Рэспублікі Беларусь|міністр прамысловасці]] Рэспублікі Беларусь у 2014—2018 гг. * [[Пётр Альбінавіч Красачка]] (нар. у 1958) — вучоны ў галіне [[Ветэрынарыя|ветэрынарыі]] і [[Жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]] * [[Сямён Абрамавіч Ляльчук]] (1918—1941) — яўрэйскі [[паэт]] * [[Раман Іванавіч Петрушэнка]] — беларускі [[спартсмен]] * [[Барыс Ісаевіч Пурыс]] (нар. [[1937]]) — вучоны ў галіне [[Гідрадынаміка|гідрадынамікі]] * [[Аркадзь Ліцмінавіч Пярцоўскі]] — беларускі хімік-аналітык * [[Вячаслаў Аляксеевіч Савянкоў]] (нар. [[1955]]) — беларускі архітэктар. * [[Дзмітрый Іванавіч Сергіевіч]] — беларускі [[пісьменнік]] * [[Уладзімір Ільіч Сямашка]] — беларускі дзяржаўны дзеяч * [[Ігар Паўлавіч Таўтын]] (нар. 1971) — беларускі палітык. * [[Леанід Давыдавіч Камінскі]] (нар. 1931) — савецкі графік. == Гл. таксама == * [[Гарады Гомельскай вобласці]] * [[Гарады Беларусі]] == Заўвагі == {{Notelist-ua}} == Зноскі == {{Reflist|refs= <ref name="2017-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2017}}</ref> <ref name="NNP">{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> <ref name="2016-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2016}}</ref> }} == Літаратура == * {{Крыніцы/БелЭн|7}} == Спасылкі == {{Commonscat-inline|Kalinkavičy|Калінкавічы}} {{OSM relation|5598615|Калінкавічы}} {{Калінкавіцкі раён}} {{Гомельская вобласць}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Калінкавічы| ]] [[Катэгорыя:Мястэчкі Менскага ваяводства]] 0113vrtxr8rnenfos3mjh496c90v5uo 4165095 4165094 2022-07-27T02:09:34Z Дамінік 95653 /* Вялікае Княства Літоўскае */ wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = горад |беларуская назва = Калінкавічы |арыгінальная назва = |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = Coat of Arms of Kalinkavičy, Belarus.svg |сцяг = Flag of Kalinkavičy.svg |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = Калинковичи. Церковь Казанской Иконы Божьей Матери..JPG |подпіс = Царква Казанскай Іконы Божай Маці |lat_dir = |lat_deg = 52|lat_min = 08|lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = 29|lon_min = 20|lon_sec = |CoordAddon = region:BY_type:city |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Калінкавіцкі |сельсавет = |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = [[1552]] |ранейшыя назвы = Калениковичи, Каленкавічы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = +2 |DST = +1 |тэлефонны код = +375 2345 |паштовы індэкс = 247691 (247692, 247693, 247694, 247695) |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 3 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = Kalinkavičy |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 496475615 }} '''Калі́нкавічы'''<ref name="NNP"/> ([[Інструкцыя па транслітарацыі (2007)|афіц. транс.]]: ''Kalinkavičy'') — горад раённага падпарадкавання ў [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], адміністрацыйны цэнтр [[Калінкавіцкі раён|Калінкавіцкага раёна]]. Размешчаны за 122 км ад [[Гомель|Гомеля]], за 275 км ад Мінска. Вузел чыгунак на Гомель, [[Жлобін]], [[Брэст]], [[Оўруч]] ([[Украіна]]) і аўтамабільных дарог на Гомель, [[Парычы]], [[Жыткавічы]], Оўруч. Насельніцтва 40&nbsp;315 чал. (2017)<ref name="2017-Estimate"/>. == Гісторыя == === Старажытнасць === Выяўленыя археолагамі гарадзішчы бронзавага і ранняга жалезнага вякоў, а таксама эпохі Кіеўскай Русі сведчаць пра засяленне мясцовасці ў далёкай старажытнасці. === Вялікае Княства Літоўскае === [[Файл:Фрагмент апісання воласці Мазырскага замка 1552 г.png|thumb|left|Фрагмент апісання воласці Мазырскага замка 1552 г.]][[Файл:Усходні анклаў багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|left|Каленкавічы ў межах усходняга анклава Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.]] Першы пісьмовы ўпамін пра паселішча сустрэты ў апісанні Мазырскага замка 1552 года. Прычым ''Каленікавічы''{{efn-ua|Гэтая, найбольш ранняя форма назвы, Калениковичи, пераконвае, што яна паходзіць ад імя Каленік. У наступнай польскамоўнай згадцы 1560 г. літара ''і'' ўжо адсутнічае — Kalenkowicze.}} ў гэтай крыніцы разам з ''Гулевічамі'' і ''Пуцілавічамі'', відавочна, з-за малалюднасці, названыя як адно сяло ''Айцючыцкай'' (Аўцюцевіцкай) нядзелі{{efn-ua|Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай некалькі паселішчаў), на якія падзялілася воласці, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысць замку. Па нядзелях размяркоўваліся і плацёжныя павіннасці<ref>Клепатский П. Г. Очерки по истории Киевской земли / П.Г. Клепатский — Т. 1: Литовский период. — Одесса, 1912. С. 185, 189—190</ref>.}} Мазырскай воласці<ref>Архив Юго-Западной России (Архив ЮЗР). Ч. VII. T. I. Акты о заселении Юго-Западной России. — Киев, 1886. С. 635—636</ref>. У тэксце рэвізіі Мазырскага староства ад 8 кастрычніка 1560 года каралеўскія камісары паны [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Рыгор Валовіч]] і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] вызначылі межы і працягласць уздоўж і ўпоперак грунтоў сяла Гулевічы і Каленкавічы<ref>Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 477, 481—482</ref>. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Каленкавічы — у складзе [[Мазырскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Мазырскага павета]] [[Кіеўскае ваяводства|Кіеўскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], пасля падпісання акта [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўлетку 1569 года — у тым жа павеце [[Мінскае ваяводства|Менскага ваяводства]] ВКЛ. 30 чэрвеня і 22 жніўня 1582 года вёска згаданая ў справе размежавання ўгоддзяў Мазырскага{{efn-ua|Укладальнікі калінкавіцкай кнігі «Памяць», змясціўшы ўрывак з адказу сужэнства Рафала і Марыі [[Аскеркі|Аскеркаў]], зусім недарэчна датавалі яго 1582 годам. Сёння тое можна прачытаць і ў энцыклапедыі «Вялікае Княства Літоўскае». На самой жа справе стражнік польны літоўскі [[Рафал Міхал Аскерка|Рафал Міхал]], сын [[Ян Мікалай Аскерка|Яна Мікалая]], Аскерка, жанаты з Марыяй, дачкой яго дзядзькі старосты багрымавіцкага [[Антоні Яўхім Аскерка|Антонія Яўхіма Аскеркі]], нарадзіўся каля 1761, а спачыў у 1818 годзе; па бацьку валодаў Гарбавічамі<ref>Рыбчонак С., Свяжынскі У. Аскеркі гербу Мурдэліо зменены. // Спадчына. 4/1999. С. 206, 208</ref>. Пра Багрымавіцкае староства на 1560 год запісана ў «Энцыкляпэдыі гісторыі Беларусі», але яно, як Загальскае і шэраг іншых, вылучана з Мазырскага хіба ў XVII ст.<ref>Насевіч, Вячаслаў. Мазырскае стараства. // Вялікае Княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: К — Я. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2006. С. 259—260</ref>. Тое, што ў дакуменце Аскеркаў яно названа таксама і Каленкавіцкім сведчыць: вёска заставалася каралеўшчынай, пакуль існавала Рэч Паспалітая.}} староства і добраў Гарбавічы, падараваных на вечнасць каралём [[Стэфан Баторый|Стэфанам Баторыем]] пану Стэфану Лавейку, суддзі земскаму мазырскаму<ref>Памяць. Калінкавіцкі раён. — Мінск: Ураджай, 1999. С. 53</ref>. 18 мая 1657 года кароль Ян Казімір, па сьмерці ўдавы Крыстыны з Швыкоўскіх Тышкевічавай, перадаў у трыманне вёскі Гулевічы і Каленкавічы (Kolekiewicze) паручніку Канстанціну Катоўскаму, але ўжо 22 жніўня тыя добры (Kalenkiewicze i Ole[je]wicze) атрымаў Уладзіслаў Схмелінг (Schmelling)<ref>Metryka Litewska. Księga wpisów. Nr. 131. Opracował Andrzej Rachuba. — Warszawa, 2001. S. 102</ref>. У XVII — XVIII стст. існавала асобнае [[Багрымавічы|Багрымавіцкае]] староства, вылучанае з Мазырскага<ref>Насевіч, Вячаслаў. Мазырскае стараства. // Вялікае Княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: К — Я. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2006. С. 259—260</ref>. У 1789 годзе ў складзе яго, прыналежнага панам Аскеркам, названыя вёскі Багрымавічы, Рог, Хусна (Хуснае), Каленкавічы, Гулевічы, Буда і Бабровічы{{efn-ua|На карце Вялікага гістарычнага атласа Беларусі пазначаныя яшчэ Рудзенкі, а таксама ўдакладнена, што Буда тая — Смольгаўская.}}<ref>[https://mozyrxxvek.blogspot.com/2019/02/1789.html Сьпіс паселішчаў Мазырскага павету на 1789 год. Inwentarz pow. mozyrskiego 1789]</ref>. 16 мая 1774 г. складзены акт размежавання вёсак Гулевічы і Каленкавічы. У 1778 г. цэнтр Каленкавіцкай парохіі; у вёсцы 25 хат. === У складзе Расійскай імперыі === З [[1793]] г., пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай, у складзе Расійскай імперыі, мястэчка [[Рэчыцкі павет (Расійская імперыя)|Рэчыцкага павета]], да [[1805]] г. належала князю Шахоўскаму. У [[1795]] г. мястэчка Старыя Каленкавічы (35 двароў) і в. Новыя Каленкавічы, на паштовым тракце [[Бабруйск]] — [[Мазыр]]. У [[1856]] г. узведзены будынак Мікалаеўскай царквы (у ёй захоўваліся метрычныя кнігі з [[1827]] г.). У [[1864]] г. адкрытае народнае вучылішча. У [[1866]] г. налічвалася 100 двароў. Памешчык Галалобаў у [[1876]] г. меў у вёсцы 71 дзесяціну зямлі, крупарушку. Са здачай у эксплуатацыю ў [[1886]] г. чыгункі [[Лунінец]] — [[Гомель]] пачала дзейнічаць чыгуначная станцыя. Паводле перапісу [[1897]] г. мястэчка ў [[Дудзіцкая воласць|Дудзіцкай воласці]] [[Рэчыцкі павет, Расійская імперыя|Рэчыцкага павета]] [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]. Былі 2 майстэрні па апрацоўцы скураў, завод колавай мазі, 27 лавак, 3 карчмы, 3 пастаялыя двары. У сяле Каленкавічы ў гэты час былі царква, царкоўна-прыходская школа, хлебазапасны магазін, паштова-тэлеграфная кантора, аптэка. У [[1916]] г., калі закончылася будаўніцтва чыгункі [[Жлобін]] — [[Оўруч]], Каленкавічы сталі важным транспартным вузлом. === Найноўшая гісторыя === У красавіку [[1917]] г. створаны валасны Савет сялянскіх, рабочых і салдацкіх дэпутатаў. З красавіка [[1919]] г. у Рэчыцкім павеце Гомельскай губерні. З сакавіка да пачатку ліпеня [[1920]] года Калінкавічы заняты польскімі войскамі. З мая [[1923]] г. да красавіка [[1924]] г. цэнтр Каленкавіцкай воласці, у склад якой ўвайшлі тэрыторыі скасаваных Аўцюцевіцкай і Дудзіцкай валасцей. З ліпеня 1924 г. у складзе БССР. З [[1925]] горад. У [[1924]]—[[1930]] цэнтр раёна. У [[1920]]—[[1930]] гг. дзейнічала рамеснае таварыства, працавалі паравы млын з лесапільняй, бачарня, кузня, электрастанцыя, цагельня, ткацкая, шавецкая, кравецкая майстэрні, тэлефонная станцыя. З лютага [[1938]] г. у Палескай вобласці. З [[1939]] г. — цэнтр раёна. Падчас Вялікай Айчыннай вайны акупаваныя нямецка-фашысцкімі войскамі. Найменне «Калінкавіцкіх» прысвоена 21-й часці і злучэнню. Адна з вуліц горада носіць імя генерала-палкоўніка П. А. Бялова, кавалерыйскі корпус якога ўдзельнічаў у вызваленні Калінкавічаў. Усталяваныя помнікі на брацкіх магілах, помнік-танк у гонар вызвалення горада, мемарыяльны знак на могілках ахвяраў фашызму. З студзеня [[1954]] г. у [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]]. У 1961 годзе на тэрыторыі знойдзены [[Калінкавіцкі скарб]]. З сакавіка [[1963]] г. горад абласнога падпарадкавання. Працуюць мясакамбінат, хлебазавод, фабрыкі мэблевая і побытавай хіміі, Палескі хімлясгас, камбінат хлебапрадуктаў, іншыя прадпрыемствы і ўстановы. У канцы [[1993]] г. у горадзе адкрытая царква ў імя Казанскай Багародзіцы. З [[1994]] г. працуе Калінкавіцкі краязнаўчы музей. == Насельніцтва == <div style="float:right;margin:0 0.5em 1em;" class="toccolours">{{Graph:Chart|width=160|height=128|type=rect|x=2004,2006,2008,2016,2017|y=37900,37700,38100,39890,40315}}</div> * '''[[XXI стагоддзе]]''': [[2004]] — 37,9 тыс. чал.; [[2006]] — 37,7 тыс. чал.; [[2008]] — 38,1 тыс. чал.; [[2016]] — 39&nbsp;890 чал.<ref name="2016-Estimate"/>; [[2017]] — 40&nbsp;315 чал.<ref name="2017-Estimate"/> === Рэлігія === [[Файл:Калинковичи. Католический храм..JPG|міні|Касцёл]] * [[Троіцкі касцёл (Калінкавічы)|Троіцкі касцёл]] (1997—2001) * [[Сабор у гонар Казанскага абраза Маці Божай (Калінкавічы)|Сабор у гонар Казанскага абраза Маці Божай]] (1993) * [[Свята-Успенская царква (Калінкавічы)|Свята-Успенская царква]] (1964) == Эканоміка == Прадпрыемствы хімічнай, будаўнічых матэрыялаў, дрэваапрацоўчай, харчовай прамысловасці. Гасцініца «Дружба». == Культура == [[Файл:Kalinkavichy2.JPG|thumb|Вуліца Міру]] [[Калінкавіцкі дзяржаўны краязнаўчы музей]]. == Спорт == * [[ФК Вертыкаль Калінкавічы]] == Вядомыя асобы == * [[Марыя Софія Ануфровіч-Плоская]] (1862—1922) — польская [[рэвалюцыянер]]ка * [[Віталь Міхайлавіч Воўк]] — беларускі дзяржаўны дзеяч, [[Міністэрства прамысловасці Рэспублікі Беларусь|міністр прамысловасці]] Рэспублікі Беларусь у 2014—2018 гг. * [[Пётр Альбінавіч Красачка]] (нар. у 1958) — вучоны ў галіне [[Ветэрынарыя|ветэрынарыі]] і [[Жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]] * [[Сямён Абрамавіч Ляльчук]] (1918—1941) — яўрэйскі [[паэт]] * [[Раман Іванавіч Петрушэнка]] — беларускі [[спартсмен]] * [[Барыс Ісаевіч Пурыс]] (нар. [[1937]]) — вучоны ў галіне [[Гідрадынаміка|гідрадынамікі]] * [[Аркадзь Ліцмінавіч Пярцоўскі]] — беларускі хімік-аналітык * [[Вячаслаў Аляксеевіч Савянкоў]] (нар. [[1955]]) — беларускі архітэктар. * [[Дзмітрый Іванавіч Сергіевіч]] — беларускі [[пісьменнік]] * [[Уладзімір Ільіч Сямашка]] — беларускі дзяржаўны дзеяч * [[Ігар Паўлавіч Таўтын]] (нар. 1971) — беларускі палітык. * [[Леанід Давыдавіч Камінскі]] (нар. 1931) — савецкі графік. == Гл. таксама == * [[Гарады Гомельскай вобласці]] * [[Гарады Беларусі]] == Заўвагі == {{Notelist-ua}} == Зноскі == {{Reflist|refs= <ref name="2017-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2017}}</ref> <ref name="NNP">{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> <ref name="2016-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2016}}</ref> }} == Літаратура == * {{Крыніцы/БелЭн|7}} == Спасылкі == {{Commonscat-inline|Kalinkavičy|Калінкавічы}} {{OSM relation|5598615|Калінкавічы}} {{Калінкавіцкі раён}} {{Гомельская вобласць}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Калінкавічы| ]] [[Катэгорыя:Мястэчкі Менскага ваяводства]] jmma0j3g6k1xxwg08i9zl6novbz5xcf 4165096 4165095 2022-07-27T02:14:06Z Дамінік 95653 /* Вялікае Княства Літоўскае */ wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = горад |беларуская назва = Калінкавічы |арыгінальная назва = |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = Coat of Arms of Kalinkavičy, Belarus.svg |сцяг = Flag of Kalinkavičy.svg |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = Калинковичи. Церковь Казанской Иконы Божьей Матери..JPG |подпіс = Царква Казанскай Іконы Божай Маці |lat_dir = |lat_deg = 52|lat_min = 08|lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = 29|lon_min = 20|lon_sec = |CoordAddon = region:BY_type:city |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Калінкавіцкі |сельсавет = |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = [[1552]] |ранейшыя назвы = Калениковичи, Каленкавічы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = +2 |DST = +1 |тэлефонны код = +375 2345 |паштовы індэкс = 247691 (247692, 247693, 247694, 247695) |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 3 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = Kalinkavičy |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 496475615 }} '''Калі́нкавічы'''<ref name="NNP"/> ([[Інструкцыя па транслітарацыі (2007)|афіц. транс.]]: ''Kalinkavičy'') — горад раённага падпарадкавання ў [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], адміністрацыйны цэнтр [[Калінкавіцкі раён|Калінкавіцкага раёна]]. Размешчаны за 122 км ад [[Гомель|Гомеля]], за 275 км ад Мінска. Вузел чыгунак на Гомель, [[Жлобін]], [[Брэст]], [[Оўруч]] ([[Украіна]]) і аўтамабільных дарог на Гомель, [[Парычы]], [[Жыткавічы]], Оўруч. Насельніцтва 40&nbsp;315 чал. (2017)<ref name="2017-Estimate"/>. == Гісторыя == === Старажытнасць === Выяўленыя археолагамі гарадзішчы бронзавага і ранняга жалезнага вякоў, а таксама эпохі Кіеўскай Русі сведчаць пра засяленне мясцовасці ў далёкай старажытнасці. === Вялікае Княства Літоўскае === [[Файл:Фрагмент апісання воласці Мазырскага замка 1552 г.png|thumb|left|Фрагмент апісання воласці Мазырскага замка 1552 г.]][[Файл:Усходні анклаў багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|left|Каленкавічы ў межах усходняга анклава Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.]] Першы пісьмовы ўпамін пра паселішча сустрэты ў апісанні Мазырскага замка 1552 года. Прычым ''Каленікавічы''{{efn-ua|Гэтая, найбольш ранняя форма назвы, Калениковичи, пераконвае, што яна паходзіць ад імя Каленік. У наступнай польскамоўнай згадцы 1560 г. літара ''і'' ўжо адсутнічае — Kalenkowicze.}} ў гэтай крыніцы разам з ''Гулевічамі'' і ''Пуцілавічамі'', відавочна, з-за малалюднасці, названыя як адно сяло ''Айцючыцкай'' (Аўцюцевіцкай) нядзелі{{efn-ua|Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай некалькі паселішчаў), на якія падзялілася воласці, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысць замку. Па нядзелях размяркоўваліся і плацёжныя павіннасці<ref>Клепатский П. Г. Очерки по истории Киевской земли / П.Г. Клепатский — Т. 1: Литовский период. — Одесса, 1912. С. 185, 189—190</ref>.}} Мазырскай воласці<ref>Архив Юго-Западной России (Архив ЮЗР). Ч. VII. T. I. Акты о заселении Юго-Западной России. — Киев, 1886. С. 635—636</ref>. У тэксце рэвізіі Мазырскага староства ад 8 кастрычніка 1560 года каралеўскія камісары паны [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Рыгор Валовіч]] і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] вызначылі межы і працягласць уздоўж і ўпоперак грунтоў сяла Гулевічы і Каленкавічы<ref>Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 477, 481—482</ref>. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Каленкавічы — у складзе [[Мазырскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Мазырскага павета]] [[Кіеўскае ваяводства|Кіеўскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], пасля падпісання акта [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўлетку 1569 года — у тым жа павеце [[Мінскае ваяводства|Менскага ваяводства]] ВКЛ. 30 чэрвеня і 22 жніўня 1582 года вёска згаданая ў справе размежавання ўгоддзяў Мазырскага{{efn-ua|Укладальнікі калінкавіцкай кнігі «Памяць», змясціўшы ўрывак з адказу сужэнства Рафала і Марыі [[Аскеркі|Аскеркаў]], зусім недарэчна датавалі яго 1582 годам. Сёння тое можна прачытаць і ў энцыклапедыі «Вялікае Княства Літоўскае». На самой жа справе стражнік польны літоўскі [[Рафал Міхал Аскерка|Рафал Міхал]], сын [[Ян Мікалай Аскерка|Яна Мікалая]], Аскерка, жанаты з Марыяй, дачкой яго дзядзькі старосты багрымавіцкага [[Антоні Яўхім Аскерка|Антонія Яўхіма Аскеркі]], нарадзіўся каля 1761, а спачыў у 1818 годзе; па бацьку валодаў Гарбавічамі<ref>Рыбчонак С., Свяжынскі У. Аскеркі гербу Мурдэліо зменены. // Спадчына. 4/1999. С. 206, 208</ref>. Пра Багрымавіцкае староства на 1560 год запісана ў «Энцыкляпэдыі гісторыі Беларусі», але яно, як Загальскае і шэраг іншых, вылучана з Мазырскага хіба ў XVII ст.<ref>Насевіч, Вячаслаў. Мазырскае стараства. // Вялікае Княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: К — Я. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2006. С. 259—260</ref>. Тое, што ў дакуменце Аскеркаў яно названа таксама і Каленкавіцкім сведчыць: вёска заставалася каралеўшчынай, пакуль існавала Рэч Паспалітая.}} староства і добраў Гарбавічы, падараваных на вечнасць каралём [[Стэфан Баторый|Стэфанам Баторыем]] пану Стэфану Лавейку, суддзі земскаму мазырскаму<ref>Памяць. Калінкавіцкі раён. — Мінск: Ураджай, 1999. С. 53</ref>. 18 мая 1657 года кароль Ян Казімір, па сьмерці ўдавы Крыстыны з Швыкоўскіх Тышкевічавай, перадаў у трыманне вёскі Гулевічы (Hulewicze) і Каленкавічы (Kolekiewicze) паручніку Канстанціну Катоўскаму, але ўжо 22 жніўня тыя добры (Kalenkiewicze i Ole[je]wicze) атрымаў Уладзіслаў Схмелінг (Schmelling)<ref>Metryka Litewska. Księga wpisów. Nr. 131. Opracował Andrzej Rachuba. — Warszawa, 2001. S. 102</ref>. У XVII — XVIII стст. існавала асобнае [[Багрымавічы|Багрымавіцкае]] староства, вылучанае з Мазырскага<ref>Насевіч, Вячаслаў. Мазырскае стараства. // Вялікае Княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: К — Я. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2006. С. 259—260</ref>. У 1789 годзе ў складзе яго, прыналежнага панам Аскеркам, названыя вёскі Багрымавічы, Рог, Хусна (Хуснае), Каленкавічы, Гулевічы, Буда і Бабровічы{{efn-ua|На карце Вялікага гістарычнага атласа Беларусі пазначаныя яшчэ Рудзенкі, а таксама ўдакладнена, што Буда тая — Смольгаўская.}}<ref>[https://mozyrxxvek.blogspot.com/2019/02/1789.html Сьпіс паселішчаў Мазырскага павету на 1789 год. Inwentarz pow. mozyrskiego 1789]</ref>. 16 мая 1774 г. складзены акт размежавання вёсак Гулевічы і Каленкавічы. У 1778 г. цэнтр Каленкавіцкай парохіі; у вёсцы 25 хат. === У складзе Расійскай імперыі === З [[1793]] г., пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай, у складзе Расійскай імперыі, мястэчка [[Рэчыцкі павет (Расійская імперыя)|Рэчыцкага павета]], да [[1805]] г. належала князю Шахоўскаму. У [[1795]] г. мястэчка Старыя Каленкавічы (35 двароў) і в. Новыя Каленкавічы, на паштовым тракце [[Бабруйск]] — [[Мазыр]]. У [[1856]] г. узведзены будынак Мікалаеўскай царквы (у ёй захоўваліся метрычныя кнігі з [[1827]] г.). У [[1864]] г. адкрытае народнае вучылішча. У [[1866]] г. налічвалася 100 двароў. Памешчык Галалобаў у [[1876]] г. меў у вёсцы 71 дзесяціну зямлі, крупарушку. Са здачай у эксплуатацыю ў [[1886]] г. чыгункі [[Лунінец]] — [[Гомель]] пачала дзейнічаць чыгуначная станцыя. Паводле перапісу [[1897]] г. мястэчка ў [[Дудзіцкая воласць|Дудзіцкай воласці]] [[Рэчыцкі павет, Расійская імперыя|Рэчыцкага павета]] [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]. Былі 2 майстэрні па апрацоўцы скураў, завод колавай мазі, 27 лавак, 3 карчмы, 3 пастаялыя двары. У сяле Каленкавічы ў гэты час былі царква, царкоўна-прыходская школа, хлебазапасны магазін, паштова-тэлеграфная кантора, аптэка. У [[1916]] г., калі закончылася будаўніцтва чыгункі [[Жлобін]] — [[Оўруч]], Каленкавічы сталі важным транспартным вузлом. === Найноўшая гісторыя === У красавіку [[1917]] г. створаны валасны Савет сялянскіх, рабочых і салдацкіх дэпутатаў. З красавіка [[1919]] г. у Рэчыцкім павеце Гомельскай губерні. З сакавіка да пачатку ліпеня [[1920]] года Калінкавічы заняты польскімі войскамі. З мая [[1923]] г. да красавіка [[1924]] г. цэнтр Каленкавіцкай воласці, у склад якой ўвайшлі тэрыторыі скасаваных Аўцюцевіцкай і Дудзіцкай валасцей. З ліпеня 1924 г. у складзе БССР. З [[1925]] горад. У [[1924]]—[[1930]] цэнтр раёна. У [[1920]]—[[1930]] гг. дзейнічала рамеснае таварыства, працавалі паравы млын з лесапільняй, бачарня, кузня, электрастанцыя, цагельня, ткацкая, шавецкая, кравецкая майстэрні, тэлефонная станцыя. З лютага [[1938]] г. у Палескай вобласці. З [[1939]] г. — цэнтр раёна. Падчас Вялікай Айчыннай вайны акупаваныя нямецка-фашысцкімі войскамі. Найменне «Калінкавіцкіх» прысвоена 21-й часці і злучэнню. Адна з вуліц горада носіць імя генерала-палкоўніка П. А. Бялова, кавалерыйскі корпус якога ўдзельнічаў у вызваленні Калінкавічаў. Усталяваныя помнікі на брацкіх магілах, помнік-танк у гонар вызвалення горада, мемарыяльны знак на могілках ахвяраў фашызму. З студзеня [[1954]] г. у [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]]. У 1961 годзе на тэрыторыі знойдзены [[Калінкавіцкі скарб]]. З сакавіка [[1963]] г. горад абласнога падпарадкавання. Працуюць мясакамбінат, хлебазавод, фабрыкі мэблевая і побытавай хіміі, Палескі хімлясгас, камбінат хлебапрадуктаў, іншыя прадпрыемствы і ўстановы. У канцы [[1993]] г. у горадзе адкрытая царква ў імя Казанскай Багародзіцы. З [[1994]] г. працуе Калінкавіцкі краязнаўчы музей. == Насельніцтва == <div style="float:right;margin:0 0.5em 1em;" class="toccolours">{{Graph:Chart|width=160|height=128|type=rect|x=2004,2006,2008,2016,2017|y=37900,37700,38100,39890,40315}}</div> * '''[[XXI стагоддзе]]''': [[2004]] — 37,9 тыс. чал.; [[2006]] — 37,7 тыс. чал.; [[2008]] — 38,1 тыс. чал.; [[2016]] — 39&nbsp;890 чал.<ref name="2016-Estimate"/>; [[2017]] — 40&nbsp;315 чал.<ref name="2017-Estimate"/> === Рэлігія === [[Файл:Калинковичи. Католический храм..JPG|міні|Касцёл]] * [[Троіцкі касцёл (Калінкавічы)|Троіцкі касцёл]] (1997—2001) * [[Сабор у гонар Казанскага абраза Маці Божай (Калінкавічы)|Сабор у гонар Казанскага абраза Маці Божай]] (1993) * [[Свята-Успенская царква (Калінкавічы)|Свята-Успенская царква]] (1964) == Эканоміка == Прадпрыемствы хімічнай, будаўнічых матэрыялаў, дрэваапрацоўчай, харчовай прамысловасці. Гасцініца «Дружба». == Культура == [[Файл:Kalinkavichy2.JPG|thumb|Вуліца Міру]] [[Калінкавіцкі дзяржаўны краязнаўчы музей]]. == Спорт == * [[ФК Вертыкаль Калінкавічы]] == Вядомыя асобы == * [[Марыя Софія Ануфровіч-Плоская]] (1862—1922) — польская [[рэвалюцыянер]]ка * [[Віталь Міхайлавіч Воўк]] — беларускі дзяржаўны дзеяч, [[Міністэрства прамысловасці Рэспублікі Беларусь|міністр прамысловасці]] Рэспублікі Беларусь у 2014—2018 гг. * [[Пётр Альбінавіч Красачка]] (нар. у 1958) — вучоны ў галіне [[Ветэрынарыя|ветэрынарыі]] і [[Жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]] * [[Сямён Абрамавіч Ляльчук]] (1918—1941) — яўрэйскі [[паэт]] * [[Раман Іванавіч Петрушэнка]] — беларускі [[спартсмен]] * [[Барыс Ісаевіч Пурыс]] (нар. [[1937]]) — вучоны ў галіне [[Гідрадынаміка|гідрадынамікі]] * [[Аркадзь Ліцмінавіч Пярцоўскі]] — беларускі хімік-аналітык * [[Вячаслаў Аляксеевіч Савянкоў]] (нар. [[1955]]) — беларускі архітэктар. * [[Дзмітрый Іванавіч Сергіевіч]] — беларускі [[пісьменнік]] * [[Уладзімір Ільіч Сямашка]] — беларускі дзяржаўны дзеяч * [[Ігар Паўлавіч Таўтын]] (нар. 1971) — беларускі палітык. * [[Леанід Давыдавіч Камінскі]] (нар. 1931) — савецкі графік. == Гл. таксама == * [[Гарады Гомельскай вобласці]] * [[Гарады Беларусі]] == Заўвагі == {{Notelist-ua}} == Зноскі == {{Reflist|refs= <ref name="2017-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2017}}</ref> <ref name="NNP">{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> <ref name="2016-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2016}}</ref> }} == Літаратура == * {{Крыніцы/БелЭн|7}} == Спасылкі == {{Commonscat-inline|Kalinkavičy|Калінкавічы}} {{OSM relation|5598615|Калінкавічы}} {{Калінкавіцкі раён}} {{Гомельская вобласць}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Калінкавічы| ]] [[Катэгорыя:Мястэчкі Менскага ваяводства]] 9yeilb83ne6qo1jkinbs3xb1mser985 4165097 4165096 2022-07-27T02:35:28Z Дамінік 95653 /* Вялікае Княства Літоўскае */ wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = горад |беларуская назва = Калінкавічы |арыгінальная назва = |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = Coat of Arms of Kalinkavičy, Belarus.svg |сцяг = Flag of Kalinkavičy.svg |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = Калинковичи. Церковь Казанской Иконы Божьей Матери..JPG |подпіс = Царква Казанскай Іконы Божай Маці |lat_dir = |lat_deg = 52|lat_min = 08|lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = 29|lon_min = 20|lon_sec = |CoordAddon = region:BY_type:city |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Калінкавіцкі |сельсавет = |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = [[1552]] |ранейшыя назвы = Калениковичи, Каленкавічы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = +2 |DST = +1 |тэлефонны код = +375 2345 |паштовы індэкс = 247691 (247692, 247693, 247694, 247695) |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 3 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = Kalinkavičy |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 496475615 }} '''Калі́нкавічы'''<ref name="NNP"/> ([[Інструкцыя па транслітарацыі (2007)|афіц. транс.]]: ''Kalinkavičy'') — горад раённага падпарадкавання ў [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], адміністрацыйны цэнтр [[Калінкавіцкі раён|Калінкавіцкага раёна]]. Размешчаны за 122 км ад [[Гомель|Гомеля]], за 275 км ад Мінска. Вузел чыгунак на Гомель, [[Жлобін]], [[Брэст]], [[Оўруч]] ([[Украіна]]) і аўтамабільных дарог на Гомель, [[Парычы]], [[Жыткавічы]], Оўруч. Насельніцтва 40&nbsp;315 чал. (2017)<ref name="2017-Estimate"/>. == Гісторыя == === Старажытнасць === Выяўленыя археолагамі гарадзішчы бронзавага і ранняга жалезнага вякоў, а таксама эпохі Кіеўскай Русі сведчаць пра засяленне мясцовасці ў далёкай старажытнасці. === Вялікае Княства Літоўскае === [[Файл:Фрагмент апісання воласці Мазырскага замка 1552 г.png|thumb|left|Фрагмент апісання воласці Мазырскага замка 1552 г.]][[Файл:Усходні анклаў багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|left|Каленкавічы ў межах усходняга анклава Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.]] Першы пісьмовы ўпамін пра паселішча сустрэты ў апісанні Мазырскага замка 1552 года. Прычым ''Каленікавічы''{{efn-ua|Гэтая, найбольш ранняя форма назвы, Калениковичи, пераконвае, што яна паходзіць ад імя Каленік. У наступнай польскамоўнай згадцы 1560 г. літара ''і'' ўжо адсутнічае — Kalenkowicze.}} ў гэтай крыніцы разам з ''Гулевічамі'' і ''Пуцілавічамі'', відавочна, з-за малалюднасці, названыя як адно сяло ''Айцючыцкай'' (Аўцюцевіцкай) нядзелі{{efn-ua|Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай некалькі паселішчаў), на якія падзялілася воласці, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысць замку. Па нядзелях размяркоўваліся і плацёжныя павіннасці<ref>Клепатский П. Г. Очерки по истории Киевской земли / П.Г. Клепатский — Т. 1: Литовский период. — Одесса, 1912. С. 185, 189—190</ref>.}} Мазырскай воласці<ref>Архив Юго-Западной России (Архив ЮЗР). Ч. VII. T. I. Акты о заселении Юго-Западной России. — Киев, 1886. С. 635—636</ref>. У тэксце рэвізіі Мазырскага староства ад 8 кастрычніка 1560 года каралеўскія камісары паны [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Рыгор Валовіч]] і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] вызначылі межы і працягласць уздоўж і ўпоперак грунтоў сяла Гулевічы і Каленкавічы<ref>Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 477, 481—482</ref>. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Каленкавічы — у складзе [[Мазырскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Мазырскага павета]] [[Кіеўскае ваяводства|Кіеўскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], пасля падпісання акта [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўлетку 1569 года — у тым жа павеце [[Мінскае ваяводства|Менскага ваяводства]] ВКЛ. 30 чэрвеня і 22 жніўня 1582 года вёска згаданая ў справе размежавання ўгоддзяў Мазырскага{{efn-ua|Укладальнікі калінкавіцкай кнігі «Памяць», змясціўшы ўрывак з адказу сужэнства Рафала і Марыі [[Аскеркі|Аскеркаў]], зусім недарэчна датавалі яго 1582 годам. Сёння тое можна прачытаць і ў энцыклапедыі «Вялікае Княства Літоўскае». На самой жа справе стражнік польны літоўскі [[Рафал Міхал Аскерка|Рафал Міхал]], сын [[Ян Мікалай Аскерка|Яна Мікалая]], Аскерка, жанаты з Марыяй, дачкой яго дзядзькі старосты багрымавіцкага [[Антоні Яўхім Аскерка|Антонія Яўхіма Аскеркі]], нарадзіўся каля 1761, а спачыў у 1818 годзе; па бацьку валодаў Гарбавічамі<ref>Рыбчонак С., Свяжынскі У. Аскеркі гербу Мурдэліо зменены. // Спадчына. 4/1999. С. 206, 208</ref>. Пра Багрымавіцкае староства на 1560 год запісана ў «Энцыкляпэдыі гісторыі Беларусі», але яно, як Загальскае і шэраг іншых, вылучана з Мазырскага хіба ў XVII ст.<ref>Насевіч, Вячаслаў. Мазырскае стараства. // Вялікае Княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: К — Я. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2006. С. 259—260</ref>. Тое, што ў дакуменце Аскеркаў яно названа таксама і Каленкавіцкім сведчыць: вёска заставалася каралеўшчынай, пакуль існавала Рэч Паспалітая.}} староства і добраў Гарбавічы, падараваных на вечнасць каралём [[Стэфан Баторый|Стэфанам Баторыем]] пану Стэфану Лавейку, суддзі земскаму мазырскаму<ref>Памяць. Калінкавіцкі раён. — Мінск: Ураджай, 1999. С. 53</ref>. 18 мая 1657 года кароль Ян Казімір, па сьмерці ўдавы Крыстыны з Швыкоўскіх Тышкевічавай, перадаў у трыманне вёскі Гулевічы (Hulewicze) і Каленкавічы (Kolekiewicze) паручніку Канстанціну Катоўскаму, але ўжо 22 жніўня тыя добры (Kalenkiewicze i Ole[je]wicze) атрымаў Уладзіслаў Схмелінг (Schmelling)<ref>Metryka Litewska. Księga wpisów. Nr. 131. Opracował Andrzej Rachuba. — Warszawa, 2001. S. 102</ref>. У XVII — XVIII стст. існавала асобнае [[Багрымавічы|Багрымавіцкае]] староства, вылучанае з Мазырскага<ref>Насевіч, Вячаслаў. Мазырскае стараства. // Вялікае Княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: К — Я. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2006. С. 259—260</ref>. У 1789 годзе ў складзе яго, прыналежнага панам Аскеркам, названыя вёскі Багрымавічы, Рог, Хусна (Хуснае), Каленкавічы, Гулевічы, Буда і Бабровічы{{efn-ua|На карце Вялікага гістарычнага атласа Беларусі пазначаныя яшчэ Рудзенкі, а таксама ўдакладнена, што Буда тая — Смольгаўская (Смаглаўская?).}}<ref>[https://mozyrxxvek.blogspot.com/2019/02/1789.html Сьпіс паселішчаў Мазырскага павету на 1789 год. Inwentarz pow. mozyrskiego 1789]</ref>. 16 мая 1774 г. складзены акт размежавання вёсак Гулевічы і Каленкавічы. У 1778 г. цэнтр Каленкавіцкай парохіі; у вёсцы 25 хат. === У складзе Расійскай імперыі === З [[1793]] г., пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай, у складзе Расійскай імперыі, мястэчка [[Рэчыцкі павет (Расійская імперыя)|Рэчыцкага павета]], да [[1805]] г. належала князю Шахоўскаму. У [[1795]] г. мястэчка Старыя Каленкавічы (35 двароў) і в. Новыя Каленкавічы, на паштовым тракце [[Бабруйск]] — [[Мазыр]]. У [[1856]] г. узведзены будынак Мікалаеўскай царквы (у ёй захоўваліся метрычныя кнігі з [[1827]] г.). У [[1864]] г. адкрытае народнае вучылішча. У [[1866]] г. налічвалася 100 двароў. Памешчык Галалобаў у [[1876]] г. меў у вёсцы 71 дзесяціну зямлі, крупарушку. Са здачай у эксплуатацыю ў [[1886]] г. чыгункі [[Лунінец]] — [[Гомель]] пачала дзейнічаць чыгуначная станцыя. Паводле перапісу [[1897]] г. мястэчка ў [[Дудзіцкая воласць|Дудзіцкай воласці]] [[Рэчыцкі павет, Расійская імперыя|Рэчыцкага павета]] [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]. Былі 2 майстэрні па апрацоўцы скураў, завод колавай мазі, 27 лавак, 3 карчмы, 3 пастаялыя двары. У сяле Каленкавічы ў гэты час былі царква, царкоўна-прыходская школа, хлебазапасны магазін, паштова-тэлеграфная кантора, аптэка. У [[1916]] г., калі закончылася будаўніцтва чыгункі [[Жлобін]] — [[Оўруч]], Каленкавічы сталі важным транспартным вузлом. === Найноўшая гісторыя === У красавіку [[1917]] г. створаны валасны Савет сялянскіх, рабочых і салдацкіх дэпутатаў. З красавіка [[1919]] г. у Рэчыцкім павеце Гомельскай губерні. З сакавіка да пачатку ліпеня [[1920]] года Калінкавічы заняты польскімі войскамі. З мая [[1923]] г. да красавіка [[1924]] г. цэнтр Каленкавіцкай воласці, у склад якой ўвайшлі тэрыторыі скасаваных Аўцюцевіцкай і Дудзіцкай валасцей. З ліпеня 1924 г. у складзе БССР. З [[1925]] горад. У [[1924]]—[[1930]] цэнтр раёна. У [[1920]]—[[1930]] гг. дзейнічала рамеснае таварыства, працавалі паравы млын з лесапільняй, бачарня, кузня, электрастанцыя, цагельня, ткацкая, шавецкая, кравецкая майстэрні, тэлефонная станцыя. З лютага [[1938]] г. у Палескай вобласці. З [[1939]] г. — цэнтр раёна. Падчас Вялікай Айчыннай вайны акупаваныя нямецка-фашысцкімі войскамі. Найменне «Калінкавіцкіх» прысвоена 21-й часці і злучэнню. Адна з вуліц горада носіць імя генерала-палкоўніка П. А. Бялова, кавалерыйскі корпус якога ўдзельнічаў у вызваленні Калінкавічаў. Усталяваныя помнікі на брацкіх магілах, помнік-танк у гонар вызвалення горада, мемарыяльны знак на могілках ахвяраў фашызму. З студзеня [[1954]] г. у [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]]. У 1961 годзе на тэрыторыі знойдзены [[Калінкавіцкі скарб]]. З сакавіка [[1963]] г. горад абласнога падпарадкавання. Працуюць мясакамбінат, хлебазавод, фабрыкі мэблевая і побытавай хіміі, Палескі хімлясгас, камбінат хлебапрадуктаў, іншыя прадпрыемствы і ўстановы. У канцы [[1993]] г. у горадзе адкрытая царква ў імя Казанскай Багародзіцы. З [[1994]] г. працуе Калінкавіцкі краязнаўчы музей. == Насельніцтва == <div style="float:right;margin:0 0.5em 1em;" class="toccolours">{{Graph:Chart|width=160|height=128|type=rect|x=2004,2006,2008,2016,2017|y=37900,37700,38100,39890,40315}}</div> * '''[[XXI стагоддзе]]''': [[2004]] — 37,9 тыс. чал.; [[2006]] — 37,7 тыс. чал.; [[2008]] — 38,1 тыс. чал.; [[2016]] — 39&nbsp;890 чал.<ref name="2016-Estimate"/>; [[2017]] — 40&nbsp;315 чал.<ref name="2017-Estimate"/> === Рэлігія === [[Файл:Калинковичи. Католический храм..JPG|міні|Касцёл]] * [[Троіцкі касцёл (Калінкавічы)|Троіцкі касцёл]] (1997—2001) * [[Сабор у гонар Казанскага абраза Маці Божай (Калінкавічы)|Сабор у гонар Казанскага абраза Маці Божай]] (1993) * [[Свята-Успенская царква (Калінкавічы)|Свята-Успенская царква]] (1964) == Эканоміка == Прадпрыемствы хімічнай, будаўнічых матэрыялаў, дрэваапрацоўчай, харчовай прамысловасці. Гасцініца «Дружба». == Культура == [[Файл:Kalinkavichy2.JPG|thumb|Вуліца Міру]] [[Калінкавіцкі дзяржаўны краязнаўчы музей]]. == Спорт == * [[ФК Вертыкаль Калінкавічы]] == Вядомыя асобы == * [[Марыя Софія Ануфровіч-Плоская]] (1862—1922) — польская [[рэвалюцыянер]]ка * [[Віталь Міхайлавіч Воўк]] — беларускі дзяржаўны дзеяч, [[Міністэрства прамысловасці Рэспублікі Беларусь|міністр прамысловасці]] Рэспублікі Беларусь у 2014—2018 гг. * [[Пётр Альбінавіч Красачка]] (нар. у 1958) — вучоны ў галіне [[Ветэрынарыя|ветэрынарыі]] і [[Жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]] * [[Сямён Абрамавіч Ляльчук]] (1918—1941) — яўрэйскі [[паэт]] * [[Раман Іванавіч Петрушэнка]] — беларускі [[спартсмен]] * [[Барыс Ісаевіч Пурыс]] (нар. [[1937]]) — вучоны ў галіне [[Гідрадынаміка|гідрадынамікі]] * [[Аркадзь Ліцмінавіч Пярцоўскі]] — беларускі хімік-аналітык * [[Вячаслаў Аляксеевіч Савянкоў]] (нар. [[1955]]) — беларускі архітэктар. * [[Дзмітрый Іванавіч Сергіевіч]] — беларускі [[пісьменнік]] * [[Уладзімір Ільіч Сямашка]] — беларускі дзяржаўны дзеяч * [[Ігар Паўлавіч Таўтын]] (нар. 1971) — беларускі палітык. * [[Леанід Давыдавіч Камінскі]] (нар. 1931) — савецкі графік. == Гл. таксама == * [[Гарады Гомельскай вобласці]] * [[Гарады Беларусі]] == Заўвагі == {{Notelist-ua}} == Зноскі == {{Reflist|refs= <ref name="2017-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2017}}</ref> <ref name="NNP">{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> <ref name="2016-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2016}}</ref> }} == Літаратура == * {{Крыніцы/БелЭн|7}} == Спасылкі == {{Commonscat-inline|Kalinkavičy|Калінкавічы}} {{OSM relation|5598615|Калінкавічы}} {{Калінкавіцкі раён}} {{Гомельская вобласць}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Калінкавічы| ]] [[Катэгорыя:Мястэчкі Менскага ваяводства]] 8hzyf6s3wduq80sbp0q65jl5c9pt4zh 0 16364 4165189 4158082 2022-07-27T10:28:30Z Artsiom91 31770 вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = горад |беларуская назва = Нясвіж |арыгінальная назва = |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = Coat of Arms of Niasviž, Belarus.svg |сцяг = Flag of Niasvizh, Belarus.svg |шырыня герба = 80 |шырыня сцяга = 180 |выява = Ratusha Nesvizh.jpg |подпіс = Ратуша |lat_dir = N|lat_deg = 53|lat_min = 13|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 26|lon_min = 40|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Мінская |раён = Нясвіжскі |сельсавет = |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = [[1223]] |ранейшыя назвы = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = +2 |DST = |тэлефонны код = +375 1770 |паштовы індэкс = 222603, 222620 |паштовыя індэксы = 222603, 222620 |аўтамабільны код = 5 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = Niasviž |сайт = [http://nesvizh.minsk-region.by Афіцыйны сайт]{{ref-ru}}{{ref-en}} |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 242978918 }} '''Нясві́ж'''<ref name="NNP"/> ({{lang-be-trans|Niasviž}}) — горад на паўднёвым захадзе [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], адміністрацыйны цэнтр [[Нясвіжскі раён|Нясвіжскага раёна]], каля вытокаў [[Рака Уша, прыток Нёмана|р. Ушы]], на балтыйска-чарнаморскім [[водападзел]]е. За 112 км на паўднёвы захад ад [[Мінск]]а, за 14 км ад чыгуначнай станцыі Гарадзея на лініі Мінск—[[Баранавічы]], аўтамабільнымі дарогамі звязаны з Баранавічамі, [[Клецк]]ам, [[Навагрудак|Навагрудкам]] і аўтадарогай Мінск — [[Слуцк]]. Насельніцтва {{num|15557}} чал. (2017)<ref name="2017-Estimate"/>. {{змест злева}} == Гісторыя == Ёсць думка, што першая ўскосная згадка Нясвіжа звязана з удзелам нясвіжскага князя [[Юрый Яраполчыч|Юрыя Яраполчыча]] ў [[бітва на Калцы, 1223|бітве на Калцы]] (1223) і менавіта яго нашчадкамі былі нясвіжскія князі Грыгорый і Іван, згаданыя ў 1388 годзе. Аднак, датычнасць князёў Юрыя Яраполчыча, Грыгорыя і Івана менавіта Нясвіжа, як і радавод апошніх, пэўна пакуль не вызначана. Імаверна з канца XIII ст. Нясвіж у складзе [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. У 1430-я гады згадваецца князь Федзька Нясвіжскі, але і яго датычнасць менавіта Нясвіжа пэўна не вызначана. Першы пэўна вядомы ўладальнік Нясвіжа — [[Клаўка]], ён атрымаў паселішча ад вялікага князя ў 1430-я гады. Першая пісьмовая згадка Нясвіжа датавана 1445 годам і тычыцца яго перадачы пасля Клаўкі пану Мікалаю Няміравічу<ref name="Lickievič"/>. Потым належаў Мантыгердавічам, у 1492 годзе перайшоў да роду [[Род Кішкаў|Кішак]], у 1513 годзе Ганна Кішчанка ўзяла шлюб з [[Ян Радзівіл (1474—1522)|Янам Радзівілам Барадатым]], Нясвіж як пасаг перайшоў да [[Род Радзівілаў|роду Радзівілаў]]. Пад 1499 годам згадваецца Нясвіжскі [[фальварак]]<ref>Лойка, П. А. Прыватнаўласніцкія сяляне Беларусі: Эвалюцыя феадальнай рэнты ў другой палове ХVІ—ХVIII ст. / П. А. Лойка; АН БССР, Інстытут гісторыі; Пад рэд. В. І. Мялешкі. — Мн.: Навука і тэхніка, 1991. — 111 с. — С. 24. — ISBN 5-343-00563-2. ''Са спасылкай на:'' [[ЦГДА БССР]]. — Ф. 1747. — Воп. 1. — Спр. 36. — Арк. 44—46.</ref>. У 1533 годзе на месцы гарадзішча быў пабудаваны драўляны Нясвіжскі замак. З 1547 года — цэнтр [[Нясвіжскае княства|Нясвіжскага княства]]. У XVI ст. Нясвіж становіцца адным з галоўных цэнтраў [[Рэфармацыя|Рэфармацыі]] ([[кальвінізм]]у) у ВКЛ. Імёны дзеячаў гэтага часу, што жылі ў Нясвіжы, набылі шырокую вядомасць: [[Сымон Будны]], [[Лаўрэнцій Крышкоўскі]], [[Мацей Кавячынскі]], [[Саламон Рысінскі]], [[Даніэл Набароўскі]] і інш. пісьменнікі, паэты, філосафы. Каля [[1560]] года ў Нясвіжы [[Мікалай Радзівіл Чорны|Мікалаем Радзівілам Чорным]] была заснаваная друкарня, дзе выдаваліся творы [[Сымон Будны|Сымона Буднага]] і іншых філосафаў, друкарамі былі Д. Лянчыцкі, В. Цяпінскі (М. Радзівіл Чорны таксама валодаў Брэсцкай друкарняй). Сын і пераемнік М. Радзівіла Чорнага — [[Мікалай Крыштаф Радзівіл Сіротка|М. К. Радзівіл Сіротка]] адмовіўся ад кальвінізму і перайшоў у [[каталіцтва]], паводле яго загаду «вучоных-ерэтыкоў» выгналі з горада, на плошчы былі спаленыя кнігі С. Буднага і інш. асветнікаў. Пасля падарожжа ў Сірыю, Палесціну і Егіпет М. Радзівіл Сіротка ў 1586 годзе стварыў ардынацыі Радзівілаў з цэнтрам у Нясвіжы, тады ж гораду было нададзена [[магдэбургскае права]] і [[Герб Нясвіжа|герб]]. З імем [[Мікалай Крыштаф Радзівіл Сіротка|М. Радзівіла Сіроткі]], які запрасіў у Нясвіж італьянскіх архітэктараў і з іх удзелам нанова збудаваў каменны замак і іншыя каменныя збудаванні ў горадзе, што зберагліся да нашіх дзён — Нясвіж пераўтвораны ў горад-крэпасць і ў канцы XVI ст. стаў даволі буйным горадам, у XVI—XVIII ст. дзейнічаў езуіцкі калегіум. Тады за Слуцкай брамай, на супрацьлеглым беразе Ушы, быў пабудаваны Новы горад (Новае места). У 1625 годзе ўзнікла яшчэ адно прадмесце — «Казімеж», у паўночна-заходнім баку ад Старога горада. У XVIII ст. Нясвіж быў значным культурным цэнтрам, тут дзейнічалі: [[Нясвіжскі кадэцкі корпус|кадэцкі корпус]] для прыватнага войска Радзівілаў і школа флоцкіх афіцэраў (у Альбе), балетная і музычная школы, капэла і [[нясвіжскі тэатр Радзівілаў|тэатр Радзівілаў]]. Спусташэнні прынеслі Нясвіжу шматлікія войны. У [[Паўночная вайна, 1700-1721|Паўночнай вайне (1700—1721)]] Радзівілы выступалі саюзнікамі Расіі, у сакавіку 1706 года шведскія войскі пасля аблогі занялі замак і горад, ўзарвалі ўмацаванні і бастыёны, знішчылі большую частку ваеннай амуніцыі, утапілі гарматы, раскапалі валы, разрабавалі гарадскія кляштары і касцёлы, перакапалі склеп Радзівілаў. У 1720-я Нясвіж адбудаваны М. К. Радзівілам Рыбанькай. У 1724 годзе ў Нясвіжскім замку была створана капэла, але толькі пасля 1726 года Нясвіжскі замак быў адноўлены і перабудаваны — вакол сцен узвялі новыя валы. У 1726—1736 гадах дзейнічаў чыгуналіцейны завод (спачатку як плавільня альбо ліцейня), які выпускаў гарматы для арміі Радзівіла. За ўвесь час на заводзе працавала каля 50 чал. У 1740—1791 гадах дзейнічаў прыгонны тэатр. У 1750—1791 у горадзе працавала друкарня, дзе выдаваліся падручнікі і мастацкія творы на польскай і лацінскай мовах. У 1755 годзе ў парку «Альба» пабудавалі летні палац пад назвай «Кансаляцыя». У 1793 годзе горад быў акупаваны Расійскай імперыяй і стаў цэнтрам [[Нясвіжскі павет (Расійская імперыя)|Нясвіжскага павета]] (1793—1796). У 1793—1796 Нясвіж быў цэнтрам [[Мінскае, Ізяслаўскае і Брацлаўскае генерал-губернатарства|Мінскага, Ізяслаўскага (Валынскага) і Брацлаўскага генерал-губернатарства]], бо генерал-губернатар [[Цімафей Іванавіч Туталмін|Цімафей Туталмін]] выбраў горад сваёй рэзідэнцыяй, з якой было зручна кіраваць трыма губернямі. З 1796 года стаў пазаштатным горадам [[Слуцкі павет, Расійская імперыя|Слуцкага павета]]. Падзеі 1812 года прынеслі гораду разбурэнні і заняпад, вынікі якіх адчуваліся доўгія дзесяцігоддзі. Толькі ў 1875 годзе Радзівілы вярнуліся ў Нясвіж, быў адрамантаваны замак, закладзены, які зараз з’яўляецца помнікам ландшафтнай архітэктуры. Таксама ў 1875 годзе была створаная [[Нясвіжская настаўніцкая семінарыя]]<ref>{{Крыніцы/БелЭн|11}}</ref>, якая праіснавала да [[1919]] года. 21 снежня 1906 года было зарэгістравана [[Польскае таварыства «Асвета» ў Нясвіжы]], якое займалася падтрымкай польскамоўнай адукацыі; расійскія ўлады ліквідавалі яго ў 1909 або ў 1910 годзе<ref name="życie"/>. Падчас выбараў да самакіравання 1909 года ў гарадскую раду была абраны 11 палякаў, 3 рускіх і 1 яўрэй<ref name="walka">W walce o prymat w kraju. Samorząd lokalny. W: Między nadzieją…. S. 169.</ref>. 14 сакавіка 1919 года пачалося [[нясвіжскае паўстанне]], у часе якога польскія жыхары вызвалілі горад ад бальшавікоў; 5 дзён пазней яно было задушана, а арганізатары расстраляныя<ref name="mp"/>. 25 кастрычніка 1926 года ў Нясвіжы ў [[Нясвіжскі палацава-паркавы комплекс|палацы Радзівілаў]] адбыўся [[Нясвіжскі з’езд кансерватараў (1926)|з’езд прадстаўнікоў «віленскіх кансерватараў»]] і сустрэча з маршалам [[Юзаф Пілсудскі|Юзафам Пілсудскім]] (1867—1935). У 1921—1939 гадах у складзе Польшчы, цэнтр павета. З 1939 года ў [[БССР]], з 1940 года цэнтр раёна Баранавіцкай вобласці. 27 сакавіка 1978 года ў склад горада ўключана вёска [[Альба (вёска, Нясвіжскі раён)|Альба]] [[Нясвіжскі сельсавет|Нясвіжскага сельсавета]]<ref>Рашэнне выканкома Мінскага абласнога Савета народных дэпутатаў Беларускай ССР ад 27 сакавіка 1978 г. // Зборнік законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1978, № 13 (1567).</ref>. == Насельніцтва == <div style="float:right;margin:0 0.5em 1em;" class="toccolours"> <center><timeline> ImageSize = width:auto height:170 barincrement:27 PlotArea = left:50 bottom:20 top:15 right:15 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = late Colors = id:linegrey2 value:gray(0.9) id:linegrey value:gray(0.7) id:cobar value:rgb(0.0,0.7,0.8) id:cobar2 value:rgb(0.6,0.9,0.6) DateFormat = yyyy Period = from:0 till:20000 ScaleMajor = unit:year increment:5000 start:0 gridcolor:linegrey ScaleMinor = unit:year increment:1000 start:0 gridcolor:linegrey2 PlotData = color:cobar width:15 bar:1673 from:0 till:2400 bar:1880 from:0 till:8177 bar:1896 from:0 till:10237 bar:1921 from:0 till:6840 bar:1973 from:0 till:9600 bar:1989 from:0 till:14000 bar:1991 from:0 till:15000 bar:1995 from:0 till:15000 bar:2006 from:0 till:14300 bar:2009 from:0 till:14033 bar:2017 from:0 till:15557 TextData= fontsize:10px pos:(25,195) text: </timeline></center> </div> * '''[[XVII стагоддзе]]''': [[1673]] — 2,4 тыс. чал.<ref name="EVKL"/> * '''[[XIX стагоддзе]]''': [[1880]] — 8&nbsp;177 чал., з іх каля 5 тыс. іўдзеяў і 1 тыс. каталікоў<ref name="HSKP"/>; [[1 студзеня]] [[1896]] — 10&nbsp;237 чал. (5&nbsp;448 мужчынаў і 4&nbsp;789 жанчын), з іх паводле веры: праваслаўных 2&nbsp;890, каталікоў 1&nbsp;545, пратэстантаў 32, іўдзеяў 5&nbsp;692, іншых 78; паводле саслоўя: шляхты 165, духоўнага саслоўя 59, ганаровых грамадзян і купцоў 63, мяшчан 7885, ваеннага саслоўя 791, сялян 1&nbsp;180, іншых 94.<ref name="ЭСБЕ"/> * '''[[XX стагоддзе]]''': [[1921]] — 6&nbsp;840 чал.; [[1973]] — 9,6 тыс. чал.<ref name="БСЭ"/>; [[1989]] — 14,0 тыс. чал.; [[1991]] — 15 тыс. чал.<ref name="VES"/>; [[1995]] — 15 тыс. чал.<ref name="hsb"/> * '''[[XXI стагоддзе]]''': [[2006]] — 14,3 тыс. чал.; [[2007]] — 12&nbsp;684 чал.; [[2008]] — 14,3 тыс. чал.; [[2009]] — 14&nbsp;033 (перапіс)<ref name="belstat"/>; [[2016]] — 15&nbsp;434 чал.<ref name="2016-Estimate"/>; [[2017]] — 15&nbsp;557 чал.<ref name="2017-Estimate"/> == Эканоміка == Прадпрыемствы медыцынскай (завод медыцынскіх прэпаратаў), харчовай, швейнай прамысловасці, рыбхоз «Альба». Гасцініца «Нясвіж». Сядзіба «Нясвіжская» (турыстычныя паслугі). Нясвіж — перспектыўны цэнтр турызму міжнароднага значэння. == Культура і адукацыя == [[Нясвіжскі гісторыка-краязнаўчы музей]]. У 1996 годзе заснаваны Нацыянальны гісторыка-культурны музей-запаведнік «Нясвіж». З 1995 у горадзе праводзіцца нацыянальны фестываль старажытнай і камернай музыкі «[[Музы Нясвіжа]]». [[Нясвіжскі дзяржаўны каледж імя Якуба Коласа]]. == СМІ == * Газета «Нясвіжскі час». Недзяржаўнае выданне. Уваходзіць у склад [[Аб’яднаныя Масмедыі|«Асацыяцыі выдаўцоў рэгіянальнай прэсы „Аб’яднаныя Масмедыі“»]]. * Газета «Нясвіжскія навіны». Орган мясцовых улад. * Бясплатная газета «Капейка». == Славутасці == * [[Касцёл Божага Цела, Нясвіж|Нясвіжскі фарны касцёл Найсвяцейшага Божага Цела]] (былы касцёл езуітаў; XVI ст.) і [[Нясвіжскі езуіцкі калегіум|езуіцкі калегіум]] * [[Касцёл Святой Яўфіміі, Нясвіж|Нясвіжскі касцёл]] і кляштар бенедыкцінак * [[Нясвіжская ратуша]] і гандлёвыя рады (XVI ст.) * [[Нясвіжская замкавая вежа]] (XVI ст.) * [[Нясвіжскі палацава-паркавы комплекс]] (XVI—XVIII ст.ст.) * [[Слуцкая брама]] (2-я пал. XVII ст. — XVIII ст.) * [[Дом рамесніка, Нясвіж|Дом рамесніка]] («Дом на рынку», 1721) * Нясвіжскі манастыр бернардзінцаў (1598, дабудаваны ў XVII ст.) * [[Плябанія, Нясвіж|Плябанія]] (кан. XVI ст. — пач. XVII ст.) * [[Альба, паркавы комплекс|Паркавы комплекс «Альба»]]. * [[Свята-Ушэсцеўская царква (Нясвіж)|Свята-Ушэсцеўская царква]] (2016) * [[Свята-Георгіеўская царква (Нясвіж)|Свята-Георгіеўская царква]] (1954) * '''Помнікі''': разстраляным бальшавікамі арганізатарам нясвіжскага паўстання: Мячыславу Валністаму, Палікарпу Календзе, Юзэфу Янушкевічу, Канстанціну Шыдлоўскаму, Станіславу Іваноўскаму (1926); [[Помнік Сымону Буднаму, Нясвіж|С. Буднаму]]; бюст кн. Ю. Нясвіжскага (1990-я); бюст кн. М. К. Радзівіла Сіроткі; У. Сыракомлі; Д. М. Бернардоні; Т. Макоўскаму; Я. Коласу, скульптуры «Дама ў чорным», «Русалка» і інш.; вазы з надпісамі «1794», «[[За нашу і вашу свабоду]]», «1410. Грунвальд», «Gloria victoria». === Страчаная спадчына === * Касцёл Міхаіла Арханёла 1598 г. * Помнік нясвіжскага паўстання 1919 года ў цэнтре горада (знішчаны ў час ІІ сусветнай вайны). * [[Кляштар дамініканцаў, Нясвіж|Касцёл Яна Хрысціцеля і кляштар дамініканцаў]]. * [[Касцёл Святога Крыжа ордэна бенедыкцінцаў]] 1766 г. <gallery> Выява:Belarus Nesvizh Castle 7259 2050.jpg|Нясвіжскі палацава-замкавы комплекс Выява:Nesvizh brama.jpg|Слуцкая брама Выява:Town Hall in Niasviz (2008).jpg|Нясвіжская ратуша і гандлёвыя рады Выява:Farny Kasciol - Niasvizs.jpg|Нясвіжскі фарны касцёл </gallery> == Вядомыя асобы == * [[Род Радзівілаў]] * [[Мікалай Радзівіл Чорны]] (1515—1565), вялікалітоўскі дзяржаўны, ваенны, культурны і рэлігійны дзеяч * [[Сымон Будны]] (~1530-1593), гуманіст, асветнік, вучоны, царкоўны рэфарматар, філосаф * [[Мікалай Крыштаф Радзівіл Сіротка]] (1549—1616), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ * [[Адольф Міхайлавіч Янушкевіч|Адольф Янушкевіч]] (1803—1857), падарожнік, пісьменнік * [[Міхал Апанасавіч Вітушка]] (1907—2006) — беларускі палітычны дзеяч, кіраўнік беларускага антысавецкага супраціву, калабарацыяніст * [[Дзмітрый Касмовіч]] (1909—1991) — беларускі палітычны і грамадcкі дзеяч, выдавец == Заўвагі == {{Reflist|refs= <ref name="2017-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2017}}</ref> <ref name="NNP">{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Мінская вобласць|}}</ref> <ref name="Lickievič">''Ліцкевіч А.'' Яшчэ раз пра «Пачаткі Нясвіжа»: першая пісьмовая згадка і асоба нобіля Клаўкі // Герольд Litherland, № 19. — Горадня-Менск, 2013. — С. 44-53.</ref> <ref name="życie">Życie społeczno-kulturalne. Oświata. W: Między nadzieją…. Ss. 37-38.</ref> <ref name="walka">W walce o prymat w kraju. Samorząd lokalny. W: Między nadzieją…. S. 169.</ref> <ref name="mp">[http://www.stiftung-aufarbeitung.de/download.php?file=uploads/pdf_publikationen/belarusgof.pdf Месцы памяці ахвяр камунізму ў Беларусі c. 211—213]</ref> <ref name="EVKL">{{Крыніцы/ЭнцВКЛ|том=|старонкі=368|артыкул=Нясвіж|аўтар=[[Валерый Пазднякоў|Пазднякоў В.]]}} С. 368</ref> <ref name="HSKP">Nieśwież // {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|7}} S. 118</ref> <ref name="ЭСБЕ">[http://dic.academic.ru/dic.nsf/brokgauz_efron/72002/Несвиж Несвиж] // {{Крыніцы/ЭСБЕ}}</ref> <ref name="БСЭ">[http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/113505/Несвиж Несвиж] // {{Крыніцы/БСЭ}}</ref> <ref name="VES">[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/211738 Несвиж] // {{Крыніцы/Вялікі энцыклапедычны слоўнік}}</ref> <ref name="hsb">Niaśviž // {{Крыніцы/Гістарычны слоўнік Беларусі, 1998|к}} P. 166.</ref> <ref name="belstat">[http://web.archive.org/web/20101030222404/http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/vihod_tables/1.2-6.pdf Перепись населения — 2009. Минская область]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref> <ref name="2016-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2016}}</ref> }} == Літаратура == * {{крыніцы/ТурЭнцБел-2007|Несвиж}}; * Dariusz Tarasiuk: Między nadzieją a niepokojem. Działalność społeczno-kulturalna i polityczna Polaków na wschodniej Białorusi w latach 1905—1918. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 211. ISBN 978-83-227-2629-7 == Спасылкі == {{Commonscat-inline|Niasviž|Нясвіж}} {{OSM relation|6722576|Нясвіж}} * [http://www.radzima.org/be/gorad/nyasvizh.html Здымкі на Radzima.org] * [http://niasvizh.by/ Нясвіж — Нацыянальны гісторыка-культурны музей-запаведнік] * [http://szlachta.io.ua/album47770 Jurkau kutoczak — Юркаў куточак — Yury’s Corner. Старажытнае дойлідства Нясвіжа] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20120524163932/http://szlachta.io.ua/album47770 |date=24 мая 2012 }} * [http://jivebelarus.net/interes/legends-of-nesvizh.html К. Я. Шышыгіна-Патоцкая. «Паданні і легенды Нясвіжу і Радзівілаў»] * [http://kimpress.by/index.phtml?page=2&id=2288 Кастусь Антановіч «Радзівілаўскі акцэнт музеефікацыі» Інфармацыя пра Нясвіжскі палацава-замкавы комплекс] * {{ref-ru}} [http://globustut.by/nesvizh/ Здымкі на Globustut.by] * {{ref-ru}} [http://samostoyatelnye-puteshestviya.ru/belarus/38-nesvizh-foto.html Інфармацыя пра Нясвіж і здымкі горада ] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20150402161911/http://samostoyatelnye-puteshestviya.ru/belarus/38-nesvizh-foto.html |date=2 красавіка 2015 }} * {{ref-ru}} [http://nesvizh.iatp.by «Легенды Нясвіжа»] — старонка пра гісторыю і паданні Нясвіжа (ёсць фотагалерэя) * [http://aulasenka.ho.ua/music.php Песня пра Нясвіж] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20111030065103/http://aulasenka.ho.ua/music.php |date=30 кастрычніка 2011 }} * [https://www.gismeteo.by/weather-nesvizh-10998/ Надвор’е ў горадзе Нясвіж] {{Славутасці Нясвіжа}} {{Нясвіжскі раён}} {{Гарады Мінскай вобласці}} {{Культурная сталіца Беларусі}} [[Катэгорыя:Нясвіж| ]] 2ovz9edtfjpvifj8w0k3c5i4falgyjf 0 16409 4165046 4129006 2022-07-26T19:34:01Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{значэнні|Саха}} {{Суб’ект РФ |RuNm = Рэспубліка Саха (Якуція) |OfNm1 = Саха Өрөспүүбүлүкэтэ |FSCtrWhat = Сталіца |FSCtrNm = [[Якуцк]] |AreaRnk = 1 |TotArea = 3 083 523 |WaterPrcnt = 4,24 |PopRnk = 56-я |PopQty = {{рост}}964 252 |PopCtDate = 2018 |PopDens = 0,31 чал. |GDP = 750,0 млрд руб. |GDPCtDate = 2015 |GDP(PPP) = 782,6 тыс. руб. |GDPRnk = 24-я |FedDistrNm = Рэспублікі Расіі |EcRegNm = Рэспубліка |OfLangs = [[Руская мова|руская]], [[Якуцкая мова|якуцкая]] |FedDistrNm = [[Далёкаўсходняя федэральная акруга|Далёкаўсходняя]] |EcRegNm = [[Далёкаўсходні эканамічны раён|Далёкаўсходні]] |CadNo = 14 |ViceTtl = Старшыня ўрада |ViceNm = Андрэй Тарасенка |HeadTtl = Кіраўнік Рэспублікі (Іл Дархана) |HeadNm = Айсен Нікалаеў |LegislTtl = Старшыня Дзяржаўнага Сходу (Іл Тумэн) |LegislNm = [[Пётр Гогалеў|Пётр Гогалеў ]] }} '''Рэспубліка Саха (Якуція)''' ({{lang-sah|Саха Өрөспүүбүлүкэтэ}}, ''Саха Сирэ''<ref>Саха Сірэ — Якуцкая зямля, звычайна перакладаецца як Якуція.</ref>), афіцыйнай назвы ''Якуція'' няма толькі сурагат ''Рэспубліка Саха (Якуція)'', на якуцкай мове толькі Саха без дадатку Якуція. Колішнія назвы: '''Якуцкая АССР''' (1922—1990), '''Якуцкая-Саха ССР''' (1990—1991) — суб’ект [[Расія|Расійскай Федэрацыя]], размешчаны на поўначы [[Усходняя Сібір|Усходняй Сібіры]]. Уключае [[Новасібірскія астравы]]. Плошча 3102,2 тыс.км². Найбольш вялікі суб’ект Расіі і найбуйнейшая адзінка адміністрацыйнага падзелу ў свеце. Жывуць [[якуты]], [[рускія]], [[украінцы]], народнасці Поўначы ([[эвенкі]], [[эвены]], [[юкагіры]]). Сталіца — [[Якуцк]]. Найбольшыя гарады: [[Нерунгры]], [[Мірны (Якуція)|Мірны]], [[Ленск]], [[Алдан (горад)|Алдан]], [[Удачны]]. == Геаграфія == Звыш 40 % тэрыторыі Якуціі знаходзіцца за [[Паўночны палярны круг|Паўночным палярным кругам]]. Берагі даволі парэзаныя. На паўночным захадзе знаходзіцца бухта [[Нордвік (бухта)|Нордвік]], на поўнач ад яе — востраў [[Вялікі Бегічаў]], на ўсход ад якога размешчаны [[Анабарскі заліў|Анабарскі]] і [[Алянёцкі заліў|Алянёкскі]] залівы. На ўсход ад дэльты ракі [[Лена]] глыбока ў сушу ўразаецца [[губа Буор-Хая]] з бухтай [[Тыксі (бухта)|Тыксі]], на ўсход ад якой размешчаны Янскі і [[Калымскі заліў|Калымскі]] залівы. Большую частку Якуціі займаюць шырокія горныя сістэмы і пласкагор’і. Тэрыторыя Якуціі па рэльефе падзяляецца на тры часткі: Заходнюю, Паўднёвую і Усходнюю. Заходняя Якуція займае Сярэднесібірскае пласкагор’е (сярэдняя вышыня 500—700 м), якое на поўначы абмежавана [[Паўночна-Сібірская нізіна|Паўночна-Сібірскай нізінай]], а на ўсходзе — Цэнтральнаякуцкай раўнінай, якая характарызуецца багаццем неглыбокіх замкнёных паніжэнняў (аласаў). Паміж нізоўях рэк [[Алянёк (рака)|Алянёк]] і Лена працягваецца краж Чаканоўскага. У Паўднёвай Якуціі размешчана [[Алданскае нагор'е]] (сярэдняя вышыня 650—1000 м), на поўдзень ад яго — [[Станавы хрыбет]], на поўнач — Прыленскае плато. Ва ўсходняй Якуціі пераважаюць буйныя горныя сістэмы. Уздоўж правага берага рэк Лены і Алдана працягваецца [[Верхаянскі хрыбет]], на ўсход ад яго — [[Хрыбет Чэрскага (Усходняя Сібір)|хрыбет Чэрскага]] (вышэйшы пункт Якуціі — [[гара Перамога]], 3147 м). Астравы: [[Астравы Дунай]], [[Зямля Бунгэ]], [[Фадзееўскі]]. * [[Рака Юдама]] == Гісторыя == [[Файл:Якуты.jpg|thumb|left|Якуты. 19 стагоддзе]] Чалавек насяляе тэрыторыю Саха (Якуціі) з часоў [[палеаліт]]у. У 6-10 ст.н.э. з [[Прыбайкалле|Прыбайкалля]] на Сярэднюю Лену прыйшлі цюркамоўныя плямёны, якія асіміляваліся з мясцовым насельніцтвам і ўтварылі ядро [[якуты|якуцкага (саха) народа]]. У першабытнаабшчынным ладзе якутаў, якія займаліся [[жывёлагадоўля]]й, [[паляванне]]м і [[рыбалоўства]]м, у 17 стагоддзі зараджаюцца элементы феадальных адносін. Якуцкія плямёны на чале з таёнамі (князямі) насялялі сярэдняе цячэнне [[Лена|Лены]], нізоўі [[Вілюй|Вілюя]] і вярхоўе Яны; у 2-й палове 17 стагоддзя рассяліліся па нізоўях Лены, Яны, на [[Алянёк (рака)|Алянёку]], [[Індыгірка|Індыгірцы]], Алазеі і [[Калыма|Калыме]]. З прыходам у 1620-30-я гады рускіх казакоў якуты ў 1632 годзе прызналі ўладу рускага цара. Рускія казакі заснавалі ў 1632 годзе [[Якуцк]]. У 1638 годзе ўтворана Якуцкае ваяводства. У 17-18 стагоддзях якуты плацілі натуральны падатак — [[ясак]]. Частка іх перайшла да [[земляробства]]. З 1708 года якуцкія землі ў складзе [[Сібірская губерня|Сібірскай]], з 1764 года — [[Іркуцкая губерня|Іркуцкай губерні]]. У 1760-я годы забаронены купля і продаж зямлі, за валасцямі замацаваны зямельныя ўчасткі, склалася т.зв. класная абшчынная сістэма землекарыстання (існавала да 1920 года). У 1805 годзе ўтворана Якуцкая вобласць, якой кіраваў начальнік, падпарадкаваны іркуцкаму губернатару. Паводле «Статута аб кіраванні іншародцаў» 1822 года [[якуты]] прылічаны да «качавых іншародцаў». У сярэдзіне 19 стагоддзя ў басейне рэк [[Алёкма]] і [[Віцім]] знойдзена [[золата]]. Будаўніцтва Сібірскай чыгункі, узнікненне золатаздабыўной прамысловасці і суднаходства па [[Лена|Лене]] спрыялі развіццю ў Саха (Якуціі) капіталістычных адносін, фарміраванню нацыянальнай буржуазіі. З 19 стагоддзя расійскі царызм выкарыстоўваў тэрыторыі Саха (Якуціі) як месца ссылкі. Сярод сасланых па палітычных матывах былі беларусы Р. А. Васільеў, А. А. Касцюшка-Валюжаніч. Тут праводзіў свае даследаванні і памёр у час падарожжа па рацэ [[Калыма]] [[Іван Дзяменцьевіч Чэрскі|І.Дз. Чэрскі]]. У [[Рэвалюцыя 1905—1907 гадоў у Расіі|рэвалюцыю 1905-07 гадоў]] узніклі дэмакратычныя саюзы і сацыял-дэмакратычныя арганізацыі. [[27 красавіка]] [[1922]] года ўтворана [[Якуцкая Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка]] ў складзе [[РСФСР]]. У 1924 годзе ў Якуціі пачалося паўстанне, якое было выклікана неапраўданымі дзеяннямі мясцовых уладаў: закрыццём партоў для замежнага гандлю, абмежаваннем гандлю, перабоямі з завозам тавараў з мацерыка, канфіскацыяй аленяў у прыватных уласнікаў, адабраннем пашы пад прамысловыя новабудоўлі. У 1925 годзе паўстанцы заключылі перамір’е з савецкай ўладай і склалі зброю. Аднак у 1927 годзе пачалося новае паўстанне пад кіраўніцтвам [[Павел Васільевіч Ксенафонтаў|Паўла Ксенафонтава]]. Пасля яго задушэння ў 1928 годзе былі расстраляныя 128 чалавек, 130 атрымалі розныя турэмныя тэрміны, з іх частка не была звязана з паўстаннем. Сярод рэпрэсаваных былі вядомыя прадстаўнікі інтэлігенцыі, якія нічога не ведалі пра паўстанне ці нават асуджалі яго. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] больш за 50 тысяч ураджэнцаў Саха (Якуціі) змагаліся на франтах, 13 з іх прысвоена званне [[Герой Савецкага Саюза|Героя Савецкага Саюза]]. У верасні 1990 года абвешчаны дзяржаўны суверэнітэт рэспублікі. У кастрычніку 1991 года ўведзена пасада прэзідэнта (у 1991—2002 гадах — [[Міхаіл Яфімавіч Нікалаеў|М. Я. Нікалаеў]]). У снежні 1991 года прынята сучасная назва Саха (Якуція). 31 сакавіка 1992 года Саха (Якуція) разам з іншымі суб’ектамі Расійскай Федэрацыі падпісала Федэратыўны дагавор. == Насельніцтва == Насельніцтва Якуціі складае 950,7 тыс. чал. ([[2005]]). Удзельная вага гарадскога насельніцтва: 64,2 %, шчыльнасць насельніцтва: {{num|0,3|чал./км²}}. Такім чынам, шчыльнасць насельніцтва ў Якуціі з’яўляецца самай нізкай сярод усіх суб’ектаў Расійскай Федэрацыі. Нацыянальны склад насельніцтва разнастайны. Асноўнымі этнічнымі супольнасцямі з’яўляюцца [[якуты]] (45,54 %) і [[рускія]] (41,15 %). Таксама ў рэспубліцы пражываюць [[украінцы]] (3,65 %), [[беларусы]] (0,45 %). Агулам, паводле перапісу насельніцтва ў 2002 г., у Якуціі пражываюць каля 127 розных народнасцяў. 64,26 % ад усяго насельніцтва з’яўляюцца гараджанамі, 35,74 %, адпаведна, сельскім насельніцтвам. Гарадамі з найбольшай колькасцю жыхароў з’яўляюцца [[Якуцк]] (235,6 тыс.), [[Нерунгры]] (69,1 тыс.), [[Мірны (Якуція)|Мірны]] (34,4 тыс.), [[Ленск]] (26,2 тыс.) і [[Горад Алдан|Алдан]] (20,5 тыс.). Якуція падзяляецца на 11 гарадоў, 35 улусаў і асобную адміністрацыйную адзінку [[Новасібірскія астравы]]. == Дзяржаўныя і афіцыйныя мовы == Згодна з 46 артыкулам Канстытуцыі Рэспублікі Саха (Якуція), дзяржаўнымі мовамі Рэспублікі Саха (Якуція) з’яўляюцца [[Якуцкая мова|мова Саха]] і [[Руская мова]]. Мовы карэнных малалікіх народаў Поўначы з’яўляюцца афіцыйнымі ў месцах кампактнага пражывання гэтых народаў. == Эканоміка == === Прамысловасць === [[Файл:Diamond mine. Mirny in Yakutia. 04.jpg|400px|міні|Назіральная пляцоўка кар’ера Мір і від на горад Мірны]] У 1950-я і наступныя гады ў сувязі з адкрыццём алмазаносных радовішчаў на захадзе рэспублікі была створана, існуе і сёння вельмі магутная алмазаздабываючая прамысловая інфраструктура Рэспублікі Саха і Расійскай Федэрацыі. Прамысловасць Якуціі арыентавана на здабычу і ўзбагачэнне сыравіны, рэспубліка багатая на прыродныя рэсурсы. На тэрыторыі Якуціі знаходзіцца найбуйнейшае ў краіне [[Эльконская група радовішчаў|Эльконскае уранавае радовішча]] з разведаныя запасамі каля 344 тысяч тон. У 2011 годзе распачата адгрузка вугалю з найбуйнейшага ў Расіі [[Эльгінскае вугальнае радовішча|Эльгінскага вугальнага радовішчы]]<ref name=autogenerated1>[http://www.kommersant.ru/doc-y/1694409 Ъ-Хабаровск — «Мечел» дацягнуўся да Эльгі]</ref>. ==== Асноўныя сектары прамысловасці ==== * Здабываючая (алмаза-, золата, нафта-, газа-, вугле- і іншыя карысныя выкапні) * Перапрацоўчая (гранильная, ювелірная, нафта-газаперапрацоўчага, дрэваапрацоўчая, вытворчасць будаўнічых матэрыялаў і інш.) * Паліўна-энергетычны комплекс (вытворчасць энерганосьбітаў) * Лясная * Суднабудаванне * Лёгкая прамысловасць (гарбарна-абутковая, пушна-футравая і інш.) * Харчовая прамысловасць === Сельская гаспадарка === * Мяса-малочная [[жывёлагадоўля]] * [[Конегадоўля]] * [[Аленегадоўля]] * Агародніцтва * Бульбаводства * Рыбны промысел * Збор ягад і дароў прыроды === Транспарт === * [[Якуція, авіякампанія]] === Сфера паслуг === У Якуціі развіваецца турызм і сфера адпачынку. Развіты малы і сярэдні бізнэс. Ажыццяўляюць дзейнасць шматлікія бізнес інкубатары. Інвестыцыйны патэнцыял рэгіёну вельмі прывабны. == Палітыка == Рэспубліка Саха (Якуція) з’яўляецца дэмакратычнай прававой дзяржавай у складзе Расійскай Федэрацыі. Многія палажэнні Асноўнага Закона Якуціі паўтараюць палажэнні агульнарасійскай Канстытуцыі. Крыніцай улады ў Рэспубліцы Саха (Якуція) з’яўляецца народ, які складаецца з грамадзян усіх нацыянальнасцей. Ніякая частка народа, ніякая асобная асобу не можа прысвоіць сабе права ажыццяўлення дзяржаўнай улады<ref>[http://constitution.garant.ru/region/cons_saha/chapter/1/#101 Канстытуцыя Рэспублікі Саха (Якуція), Раздзел Першы, Гл.1, арт.5]</ref>. Народ ажыццяўляе сваю ўладу непасрэдна, а таксама праз органы дзяржаўнай улады і органы мясцовага самакіравання<ref>[http://constitution.garant.ru/region/cons_saha/chapter/1/#101 Канстытуцыя Рэспублікі Саха (Якуція), Раздзел Першы, Гл.1, арт.6] </ref>. Вышэйшым выразам ўлады народа з’яўляюцца рэферэндум і свабодныя выбары. === Канстытуцыя Рэспублікі Саха (Якуція) === Дзеючая Канстытуцыя Рэспублікі Саха (Якуція) была зацверджана 2 красавіка 1992 года і ўступіла ў сілу 27 красавіка 1992 году — у дзень утварэння ў 1922 году Якуцкай АССР. Гэты дзень абвешчаны адным з дзяржаўных святаў у рэспубліцы — Днём Рэспублікі. === Дзяржаўны Сход (Іл Тумэн) === {{main|Дзяржаўны Сход Рэспублікі Саха}} Вышэйшым прадстаўнічым, заканадаўчым і кантрольным органам Рэспублікі Саха (Якуція) з’яўляецца Дзяржаўны Сход (Іл Тумэн) — парламент рэспублікі. == Святы Якуціі == Акрамя агульнарасійскіх дзяржаўных і афіцыйных святаў, у Якуціі адзначаюцца рэспубліканскія дзяржаўныя святы: * 27 красавiка — Дзень Рэспублікі Саха (Якуція) * 21-26 чэрвеня — Нацыянальне свята Ысыах * 27 верасня — Дзень дзяржаўнасці Рэспублікі Саха (Якуція) == Гл. таксама == * [[Алампа]] * [[Платон Аляксеевіч Аюнскі]] * [[Міхаіл Яфімавіч Нікалаеў]] * [[Сцепаніда Міхайлаўна Артахінава]] {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/БелЭн|14|Саха (Якуція)||202—204}} == Спасылкі == {{Commonscat|Sakha}} * [http://www.sakha.gov.ru/ Афіцыйны сайт] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20110222084119/http://www.sakha.gov.ru/ |date=22 лютага 2011 }} {{Якуція}} {{Адміністрацыйны падзел Расіі}} [[Катэгорыя:Якуція| ]] oi2tquipfv064se8olf061combyo21r 0 16497 4165037 4152891 2022-07-26T19:27:29Z Frantishak 22737 арфаграфія wikitext text/x-wiki {{Адміністрацыйная адзінка | Беларуская назва = Рэспубліка Адыгея | Арыгінальная назва = {{lang-ru|Республика Адыгея}}<br />{{lang-ady|Адыгэ Республик}} | Герб = Coat of arms of Adygea.svg | Сцяг = Flag of Adygea.svg | Краіна = {{RUS}} | Гімн = [[Гімн Адыгеі]] | Статус = рэспубліка | Уваходзіць у = [[Паўднёвая федэральная акруга|Паўднёвую федэральную акругу]] | Уключае = 7 [[раён]]аў,<br/>2 гарадскія акругі | Сталіца = [[Майкоп]] | Буйныгорад = Майкоп | Буйныягарады = [[Майкоп]], [[Ябланоўскі]], [[Энем]], [[Гіягінская]], [[Адыгейск]], [[Ханская]], [[Тульскі]] | Датаўтварэння = [[27 ліпеня]] [[1922]] <small>(як [[Чаркеская (Адыгейская) аўтаномная вобласць]])</small><br/>[[24 жніўня]] [[1922]] <small>(як [[Адыгейская (Чаркеская) аўтаномная вобласць]])</small><br/>[[13 жніўня]] [[1928]] <small>(як [[Адыгейская аўтаномная вобласць]])</small><br/>[[5 кастрычніка]] [[1990]] <small>(як Адыгейская АССР)</small><br/>[[3 ліпеня]] [[1991]] <small>(як ССР Адыгея)</small><br/>[[24 сакавіка]] [[1992]] <small>(як Рэспубліка Адыгея)</small> | Глава = [[Аслан Тхакушынаў]] |Назва главы = Кіраўнік Рэспублікі | Глава2 = [[Мурат Кумпілаў]] |Назва главы2 = Прэм'ер-міністр | Глава3 = [[Уладзімір Нарожны]] |Назва главы3 = Старшыня<br/>Дзяржаўнае Рады-Хасэ |Мова = [[руская мова|руская]], [[адыгейская мова|адыгейская]] | Насельніцтва = {{рост}}444 403<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/doc_2013/bul_dr/mun_obr2013.rar Население Адыгеи]</ref> |Год перапісу = 2013 |Адсотак ад насельніцтва = |Месца па насельніцтве = 74 |Шчыльнасць = 57,03 |Месца па шчыльнасці = |Нацыянальны склад = [[рускія]], [[адыгейцы]] |Канфесійны склад = | Плошча = 7792<ref>[http://www.gks.ru/bgd/free/b10_107/IssWWW.exe/Stg//%3Cextid%3E/%3Cstoragepath%3E::%7Ctab1-01-09.xls Статистика]</ref> |Адсотак ад плошчы = |Месца па плошчы = 80 | Максімальная вышыня = | Сярэдняя вышыня = | Мінімальная вышыня = | Шырата = | Даўгата = | Карта = Adygea in Russia.svg | Памер карты = | Карта адміністрацыйнай адзінкі = | Памер карты аа = |Часавы пояс = +4 | Скарачэнне = | ISO = RU-AD | FIPS = |Тэлефонны код = | Паштовыя індэксы = | Інтэрнэт-дамен = | Код аўтамабільных нумароў = 01 | Катэгорыя ў Commons = | Параметр1 = | Назва параметру1 = | Сайт = http://www.adygheya.ru/ | Дадаткі = | Колер1 = {{Колер|Расія}} | Колер фону герб-сцяг = {{Колер|Расія}} }} '''Адыгея''' ({{lang-ru|Адыгея}}, {{lang-ady|Адыгэ}}) — суб’ект [[Расія|Расійскай Федэрацыі]], размешчаны на поўдні [[Еўрапейская частка Расіі|еўрапейскай часткі краіны]]. З усіх бакоў мяжуе з [[Краснадарскі край|Краснадарскім краем]]. Насельніцтва 442,7 тыс. чел. ([[2006]]), гарадское — 52,6 %. 64,5 % насельніцтва складаюць рускія, 24,2 % — адыгі, 3,4 % — армяне. Сталіца — [[горад Майкоп]]. == Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел == У складзе рэспублікі 2 гарадскія акругі — [[Майкоп]] і [[Адыгейск]], 7 муніцыпальных раёнаў, 5 гарадскіх пасёлкаў, 43 сельскія пасяленні, 225 сельскія населеныя пункты ([[2006]]). '''Гарадскія акругі:''' * горад [[Адыгейск]] * горад [[Майкоп]] '''Раёны:''' * [[Гіягінскі раён]] * [[Кашахабльскі раён]] * [[Майкопскі раён]] * [[Тахтамукайскі раён]] * [[Таўчэскі раён]] * [[Чырвонагвардзейскі раён]] * [[Шаўгенаўскі раён]] == Насельніцтва == Насельніцтва — 442,7 тыс. чалавек ([[2006]]). Гарадское насельніцтва — 52,6 % ([[2006]]). Шчыльнасць насельніцтва — 56,8 чал/км² ([[2006]]). У рэспубліцы пражываюць прадстаўнікі больш як 80 нацыянальнасцей. Па дадзеных Усерасійскага перапісу насельніцтва [[2002]] года, нацыянальны склад рэспубліки быў наступным: {| class="wikitable" !Народ ||Колькасць, [[2002]], тыс.<ref>[http://www.perepis2002.ru/index.html?id=17 Национальности]</ref> |- |[[Рускія]]|| 288,3 (64,5 %) |- |[[Адыгейцы]]|| 108,1 (24,2 %) |- |[[Армяне]]|| 15,3 (3,4 %) |- |[[Украінцы]]|| 9,1 (2 %) |- |[[Курды]]|| 3,6 |- |[[Татары]]|| 3,5 |- |[[Туркі]]|| 3,4 |- |[[Беларусы]]|| 1,9 |- |[[Цыганы]]|| 1,8 |- |[[Грэкі]]|| 1,7 |- |[[Азербайджанцы]]|| 1,4 |- |[[Немцы]]|| 1,2 |- |[[Чачэнцы]]|| 1,1 |- | colspan="2" | <small>паказаныя народы з колькасцю больш за 1000 чалавек</small> |} [[Выява:Lago-Naki.jpg|thumb|279px|right|Урочышча Лага-Накі, Адыгея.]] [[Адыгі]] (чаркесы) пражываюць у асноўным у 44 аўлах, а таксама ў некалькіх іншых буйных населеных пунктах. Найбольш кампактна яны размешчаныя ў Тахтамукайскім, Таўчэскім, Шаўгенаўскім, Кашахабльскім і Чырвонагвардзейскім раёнах. У [[1998]] з аўтаномнага края [[Косава і Мятохія]] ([[Сербія]]) рэпатрыявала група чаркесаў (каля 200 асоб), расселеную ў [[Майкоп]]е і новым аўле Мафехабль (Майкопскі раён). Рэшта насельніцтва ў сельскай мясцовасці пражывае ў станіцах, хутарах, сёлах і пасёлках. [[Рускія]] жывуць па ўсёй тэрыторыі рэспублікі, кампактна — у Гіягінскім і Майкопскім раёнах, вялікая іх колькасць у Чырвонагвардзейскім і Тахтамукайскім раёнах. [[Украінцы]] расселеныя дысперсна па ўсёй Адыгеі. Яны паддаліся моцнай асіміляцыі з рускімі. Кампактна ў Адыгеі жывуць [[татары]]: хутар Кіраў (Шаўгенаўскі раён), хутары Палітаддзел, Атрадны (Кашахабльскі раён), аўл Афіпсып (Тахтамукайскі раён), горад Майкоп. [[Армяне]] жывуць кампактна ў Майкопскім раёне: хутары Пралетарскі, Квяточны, Шаўмян, пасёлак Тульскі, станіца Кужорская, горад Майкоп. [[Курды]]: сёлы Белае, Прэабражэнскае, Садовае, Яленаўскае, Чырвонагвардзейскае, аўл Бжэдугхабль (Чырвонагвардзейскі раён). [[Грэкі]]: хутар Гавердаўскі (гарадская акруга «Майкоп»). == Эканоміка == Адыгея — індустрыяльна-аграрная рэспубліка з добра развітымі галінамі прамысловасці: [[харчовая прамысловасць]], лясная, дрэваапрацоўчая і цэлюлозна-папяровая, [[машынабудаванне]] і [[металаапрацоўка]]. Агульная плошча зямельных угоддзяў на канец [[1998]] года склала 781,4 тыс. [[гектар]]аў, з іх 244,7 гектараў займаюць ворыўныя землі. Аснову мясцовай вытворчасці складаюць [[раслінаводства]], [[свінагадоўля]], [[авечкагадоўля]], прамысловая [[птушкагадоўля]], племянная [[конегадоўля]]. На тэрыторыі рэспублікі дзейнічаюць мясцовыя авіялініі, развіты аўта- і чыгуначны транспарт. Суднаходства па рацэ Кубань. == Літаратура == * {{крыніцы/БелЭн|1}} {{зноскі}} == Спасылкі == {{commons|Category:Adygea}} * [http://www.adygheya.ru/ Афіцыйны сайт] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20110515161545/http://www.adygheya.ru/ |date=15 мая 2011 }} {{Адыгея}} {{Адміністрацыйны падзел Расіі}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Адыгея]] 76lca0k3f4mpj03dhhcbwsdthq99lfp 0 16900 4165167 4163387 2022-07-27T08:41:31Z Artsiom91 31770 вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = гарадскі пасёлак |беларуская назва = Глуск |арыгінальная назва = Глуск |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = Coat of Arms of Hłusk, Belarus.png |сцяг = Flag of Hłusk.png |шырыня герба = 80 |шырыня сцяга = 160 |выява = Hulsk 02.jpg |подпіс = Былая рынкавая плошча |lat_dir = N|lat_deg = 52|lat_min = 53|lat_sec = 28 |lon_dir = E|lon_deg = 28|lon_min = 41|lon_sec = 19 |CoordAddon = type:city_region:BE |CoordScale = 40000 |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Магілёўская |раён = Глускі |сельсавет = |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = XV стагоддзе |ранейшыя назвы = |статус з = 1938 |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = 123 |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = +2 |DST = |тэлефонны код = +375 2230 |паштовы індэкс = 213879 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 6 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = Hlusk |сайт = http://glusk.mogilev-region.by/ Сайт исполкома |мова сайта = ru |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 242978953 }} '''Глуск'''<ref name="NNP"/> ([[Інструкцыя па транслітарацыі (2007)|афіц. транс.]]: ''Hlusk'') — гарадскі пасёлак у [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], цэнтр [[Глускі раён|Глускага раёна]], на [[рака Пціч|р. Пціч]]. Вузел аўтадарог на [[Бабруйск]], [[Старыя Дарогі]], [[Любань]], [[Акцябрскі (гарадскі пасёлак)|Акцябрскі]]. За 170 км ад [[Магілёў|Магілёва]]. Насельніцтва 7&nbsp;152 чал. (2017)<ref name="2017-Estimate"/>. {{змест злева}} == Назва == На думку беларускага географа [[Вадзім Жучкевіч|В. Жучкевіча]] тапонім «Глуск» утварыўся ў выніку трансфармацыі словаў глух, глуш<ref name="KTSB"/>. == Гісторыя == Тапонім «Глуск» у пісьмовых крыніцах пачынае сустракацца з другой паловы 15 стагоддзя. Першым гаспадаром вотчыны з цэнтрам Стары Глуск (з 19 ст. — Гарадок) быў Юрый Сямёнавіч Гальшанскі. Пасля яго смерці валоданні былі падзелены паміж яго спадкаемцамі. Каля 1520 г. Юрый Іванавіч Гальшанскі-Дубровіцкі выдзяліў сваю частку ў асобнае валоданне з цэнтрам Глуск-Дубровіцкі, які ўпершыню згадваецца ў каралеўскім прывілеі 1522 г. на заснаванне замка. [[Выява:Hłusk, Bernardynski. Глуск, Бэрнардынскі (1833) (2).jpg|thumb|злева|230px|Касцёл і кляштар бернардзінцаў, [[XIX стагоддзе|XIX ст.]]]] У [[1525]] яно атрымала ад [[спіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікага князя]] [[Жыгімонт Стары|Жыгімонта Старога]] прывілей на правядзенне кірмашоў. Пасля смерці Юрыя Іванавіча Глускам Дубровіцкім валодалі спачатку яго сыны Януш і Уладзімір, потым Сямён, якія ўсе сышлі беспатомнымі. У 1558 г. уся рухомая і нерухомая маёмасць князёў Гальшанскіх-Дубровіцкіх была падзелена паміж дочкамі Юрыя Іванавіча — князёўнамі Гальшанскімі Анастасіяй Заслаўскай і Соф’яй Палубінскай. Гэты падзел замацаваны лістом Жыгімонта Аўгуста ад 23 мая 1558 г. Пасля смерці Анастасіі ў 1561 г. яе доля перайшла ўнукам Янушу і Міхаілу Заслаўскім, якія праз 10 год саступілі палову сваёй часткі цётцы Ганне Чартарыйскай, дачцэ княгіні Анастасіі, якая ў 1581 г. выкупіла ў пляменнікаў і іх палову. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]) Глуск увайшоў у [[Наваградскі павет]] ([[Слуцкае княства]]) [[Новагародскае ваяводства|Навагрудскага ваяводства]]. У [[1568]] [[Ян Хадкевіч]] атрымаў тытул «графа на Шклове, Быхаве, Мышы і Глуску». Па стане на [[1571]] у мястэчку было 124 дамы і 12 крам<ref name="evkl"/>. У канцы [[16 стагоддзе|XVI ст.]] Глускам супольна валодалі [[Палубінскія]], і [[Чартарыйскія]]. У [[1626]] М. Ю. Чартарыйскі прадаў сваю частку Глуска К. А. Палубінскаму, які зрабіўся адзіным яго ўладальнікам. У [[Вайна 1654-1667 гадоў|Трынаццацігадовую вайну]] ў [[сакавік]]у [[1655]] мястэчка «агнём і мячом датла» разбурылі казакі<ref name="EHB-1"/>, пасля вайны ўлады [[Рэч Паспалітая|Рэспублікі]] вызвалілі Глуск ад падаткаў тэрмінам на 10 [[год|гадоў]]<ref name="evkl"/>. Пасля пажару замак, умацаваны гароднямі, у 1670-х гадах быў пераўтвораны ў замак з землянымі валамі і пяццю бастыёнамі. У [[1667]] князь Палубінскі заснаваў у мястэчку кляштар бернардзінцаў. У [[1673]] Глуск атрымаў паўторнае вызваленне ад падаткаў яшчэ на 12 гадоў. Па смерці князя Палубінскага мясцовасць перайшла да яго дачкі Ганны, жонцы [[Дамінік Мікалай Радзівіл|Дамініка Мікалая Радзівіла]]. З гэтага часу і да канца [[18 стагоддзе|XVIII ст.]] Глуск знаходзіўся ва ўладанні [[Радзівілы|Радзівілаў]], пры якіх Глуская воласць мела назву «графства». У [[1775]] мястэчка пацярпела ад пажару. У [[1791]] яно ўвайшло ў [[Случарэцкі павет]] [[Новагародскае ваяводства|Навагрудскага ваяводства]]. У выніку другога падзелу [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] ([[1793]]) Глуск апынуўся ў складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], у [[Бабруйскі павет|Бабруйскім павеце]]. З [[1800]] мясцовасць знаходзілася ва ўладанні графа Юдзіцкага, пазней перайшла да [[Бжастоўскія|Бжастоўскіх]]. Па стане на [[1897]] у Глуску было 500 дамоў; працавалі народнае вучылішча, гарбарныя мануфактуры, 22 крамы; дзейнічалі 2 цэрквы, касцёл, 5 сінагог. У [[Першая сусветная вайна|Першую сусветную вайну]] цягам [[люты|лютага]] — [[снежань|снежня]] [[1918]] мястэчка займалі [[Германія|нямецкія]] войскі. [[1 студзеня]] [[1919]] згодна з пастановай I з’езду КП(б) Беларусі Глуск увайшоў у склад [[БССР|Беларускай ССР]], аднак [[16 студзеня]] Масква адабрала мястэчка разам з іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад [[РСФСР]]. У [[1924]] Глуск вярнулі ў [[БССР]], дзе ён стаў цэнтрам раёна (у [[1962]]—[[1966]] гадах уваходзіў у склад [[Бабруйскі раён|Бабруйскага раёна]]). [[17 верасня]] [[1938]] паселішча атрымала афіцыйны статус [[гарадскі пасёлак|гарадскога пасёлка]]. У [[Другая сусветная вайна|Другую сусветную вайну]] з [[28 чэрвеня]] [[1941]] да [[27 чэрвеня]] [[1944]] Глуск знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй. <center><gallery caption="Старыя выявы Глуска" widths=150 heights=150 perrow="4"> Выява:Hłuski zamak. Глускі замак (H. Lajbovič, 1760).jpg|Касцёл бернардзінцаў і бастыённы замак, [[XVIII стагоддзе|XVIII ст.]] Выява:Hłusk, kaścioł (XX).jpg|Касцёл Выява:Hłusk. Глуск (XX).jpg|Вуліца мястэчка, удалечыні касцёл Выява:Hłusk, Carkoŭnaja, Vaskrasiensakaja. Глуск, Царкоўная, Васкрасенская (1944-49).jpg|Царква </gallery></center> == Насельніцтва == <div style="float:right;margin:0 0.5em 1em;" class="toccolours"> <center><timeline> ImageSize = width:auto height:180 barincrement:27 PlotArea = left:50 bottom:20 top:15 right:15 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = late Colors = id:linegrey2 value:gray(0.9) id:linegrey value:gray(0.7) id:cobar value:rgb(0.0,0.7,0.8) id:cobar2 value:rgb(0.6,0.9,0.6) DateFormat = yyyy Period = from:0 till:10000 ScaleMajor = unit:year increment:2000 start:0 gridcolor:linegrey ScaleMinor = unit:year increment:500 start:0 gridcolor:linegrey2 PlotData = color:cobar width:15 bar:1861 from:0 till:3000 bar:1897 from:0 till:5328 bar:1939 from:0 till:5125 bar:1970 from:0 till:5000 bar:1977 from:0 till:6400 bar:1995 from:0 till:8600 bar:2006 from:0 till:7700 bar:2009 from:0 till:7500 bar:2016 from:0 till:7233 bar:2017 from:0 till:7152 TextData= fontsize:10px pos:(10,195) text: </timeline></center> </div> * '''[[XIX стагоддзе]]''': [[1861]] — каля 3 тыс. чал.; [[1897]] — 5328 чал. * '''[[XX стагоддзе]]''': [[1939]] — 5125 чал.; [[1970]] — 5 тыс. чал.<ref name="academic"/>; [[1977]] — 6,4 тыс. чал.; [[1995]] — 8,6 тыс. чал.<ref name="EHB-2">[[Анатоль Грыцкевіч]]. Глуск // {{Крыніцы/ЭГБ|3к}} С. 49.</ref> * '''[[XXI стагоддзе]]''': [[2006]] — 7,7 тыс. чал.; [[2008]] — 7,6 тыс. чал.; [[1 студзеня]] [[2009]] — 7,5 тыс. чал.; [[2016]] — 7&nbsp;233 чал.<ref name="2016-Estimate"/>; [[2017]] — 7&nbsp;152 чал.<ref name="2017-Estimate"/> == Эканоміка == Прадпрыемствы харчовай, дрэваапрацоўчай прамысловасці. * Глускі філіял ААТ «Асіповіцкі малочны камбінат» * ЗАТ «Глускдрэў» * ПУП «Глускі камбінат кааператыўнай прамысловасці» == Культура == Дзейнічаюць дом культуры, 2 бібліятэкі. == Адукацыя == У Глуску працуюць 3 сярэднія, санаторная школа-інтэрнат, школа мастацтваў. == Медыцына == Медыцынскія паслугі аказвае {{нп5|Глуская цэнтральная раённая бальніца імя Заслужанага ўрача БССР А. С. Сямёнава|пасялковая бальніца|d|Q106981002}}. == Мас-медыя == У пасёлку выдаецца раённая газета «Радзіма». == Турыстычная інфармацыя == Спыніцца можна ў гасцініцы «Глуск»<ref name="TEB"/>. == Забудова == Пасля апошняй вайны ў Глуску галоўным чынам будаваліся драўляныя хаты сядзібнага тыпу. Пазней, паводле генеральнага плана сфарміраваліся паўночная жылая і паўднёвая прамысловая зоны, дзе ў наш час працуюць 8 прадпрыемстваў. == Славутасці == * Гістарычная забудова (кан. ХІХ — пач. ХХ стст.; фрагменты) * Замчышча (XVI—XVII стст.) — {{ГККРБ 4|513В000404}} * Могілкі яўрэйскія '''Страчаная спадчына:''' * [[Глускі замак|Замак]] ([[16 стагоддзе|XVI]]—[[17 стагоддзе|XVІI]] стст.) * [[Касцёл Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар бернардзінцаў (Глуск)|Касцёл і кляштар бернардзінцаў]] (1662) * Кляштар марыявітак * Царква Божага Яўлення (XVI ст.) * Царква могілкавая (1900) * Царква Уваскрэшання Хрыстова (1898) <center><gallery caption="Краявіды Глуска" widths=150 heights=150 perrow="4"> Выява:Hlusk bernardine church 01.jpg|Падмуркі касцёла Выява:Hlusk Castle 01.jpg|Паўночна-заходняя [[курціна, фартыфікацыя|курціна]] [[фартэцыя|фартэцыі]] Выява:Hlusk Castle 03.jpg|Рэшткі паўднёвага землянога [[бастыён]]а Выява:Hulsk 05.jpg|Гістарычная забудова Выява:Hulsk 08.jpg|Старая камяніца Выява:Hulsk 01.jpg|Мяшчанская забудова Выява:Hulsk_04.jpg|Вуліца пасёлка Выява:Hulsk 06.jpg|Вуліца </gallery></center> == Вядомыя асобы == {{main|Вядомыя асобы Глуска}} * [[Янка Бобрык]] ([[1905]]—[[1942]]) — беларускі [[паэт]] * [[Сяргей Грахоўскі]] ([[1913]]—[[2002]]) — беларускі паэт * [[Вячаслаў Адамавіч Захарынскі]] — беларускі жывапісец * [[Іпаліт Купрыянавіч Мацурэвіч]] (1882—1939) — вучоны ў галіне [[Арганічная хімія|арганічнай хіміі]], [[акадэмік]] Акадэміі навук Украінскай ССР (1939)<ref name="БЭ10">{{крыніцы/БелЭн|10}} — С. 231.</ref> * [[Аляксандр Тарасевіч]] ([[17 стагоддзе|XVII]] — пач. [[18 стагоддзе|XVIII]] стст.) — [[гравёр]] і [[мастак]] * [[Рыгор Якаўлевіч Рапапорт|Рыгор Рапапорт]] (1890—1938) — дзяржаўны дзеяч * [[Эдмунд Станіслававіч Юдзіцкі]] (каля 1838—1908) — рускі архітэктар, адзін са славутых майстроў маскоўскага мадэрну. * [[Ірына Георгіеўна Пятрова]] (нар. 1969) — беларусі ўрач, член [[Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь|Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь]] [[Члены Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь 6-га склікання|6-га]] склікання. == Гл. таксама == * [[Пасёлкі гарадскога тыпу Магілёўскай вобласці]] * [[Пасёлкі гарадскога тыпу Беларусі]] == Зноскі == {{Reflist|refs= <ref name="2017-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2017}}</ref> <ref name="NNP">{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Магілёўская вобласць|}}</ref> <ref name="KTSB">{{Крыніцы/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі|к}} С. 72.</ref> <ref name="evkl">{{Крыніцы/ЭнцВКЛ|том=1|старонкі=537|артыкул=Глуск|аўтар=[[Анатоль Грыцкевіч|Грыцкевіч А.]]}}</ref> <ref name="EHB-1">[[Анатоль Грыцкевіч]]. Глуск // {{Крыніцы/ЭГБ|3к}} С. 48.</ref> <ref name="academic">[http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/79870/Глуск Глуск] // {{Крыніцы/Вялікая Савецкая Энцыклапедыя (3 выданне)}}</ref> <ref name="EHB-2">[[Анатоль Грыцкевіч]]. Глуск // {{Крыніцы/ЭГБ|3к}} С. 49.</ref> <ref name="2016-Estimate">{{Крыніцы/Насельніцтва Беларусі 2016}}</ref> <ref name="TEB">Глуск // {{Крыніцы/Турыстычная энцыклапедыя Беларусі|к}}</ref> }} == Літаратура == * [[Ірына Ганецкая|І. У. Ганецкая]]. Н. М. Дубіцкая. Л. У. Дучыц. М. М. Крывальцэвіч. [[Міхаіл Іванавіч Лашанкоў|М. І. Лашанкоў]]. [[Аляксандр Адамавіч Ярашэвіч|А. А. Ярашэвіч]]. [http://www.hot.ee/mevlan/Gluskland.htm Глуская зямля: дыялог з гісторыяй.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160305074119/http://www.hot.ee/mevlan/Gluskland.htm |date=5 сакавіка 2016 }} — Глуск, [[1999]]. * {{Крыніцы/ЭГБ|3}} * {{Крыніцы/ЭнцВКЛ|том=1|старонкі=537|артыкул=Глуск|аўтар=[[Анатоль Грыцкевіч|Грыцкевіч А.]]}} * Iрына Ганецкая. [http://www.hot.ee/glusk/s3.htm Глускі замак: гісторыя аднаго помніка ў асобах] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20080420064513/http://www.hot.ee/glusk/s3.htm |date=20 красавіка 2008 }} // Беларускі гістарычны часопіс. — 2006. — N 9. — С. 22—29. * Hłusk // {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|3}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_III/78 78]—79. == Спасылкі == {{Commonscat-inline|Hlusk|Глуск}} {{OSM relation|6722643|Глуск}} * [http://www.radzima.org/be/pub/1469_m/ г.п. Глуск] на [[Radzima.org]] * [http://www.globus.tut.by/glusk/index.htm Здымкі на Globus.tut.by] * [https://www.gismeteo.by/weather-glusk-14634/ Надвор’е ў г.п. Глуск] {{Глускі раён}} {{Магілёўская вобласць}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Глуск| ]] [[Катэгорыя:Мястэчкі Новагародскага ваяводства]] 090sg58rjz1btbtgd2i5jroyea11ztp 0 18741 4165048 4164338 2022-07-26T19:35:10Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{НП |краіна = Расія |статус = Горад |беларуская назва = Калінінград |герб = Coat of arms of Kaliningrad.svg |сцяг = Flag of Kaliningrad.svg |шырыня герба = 80 |шырыня сцяга = 140 |выява = Kaliningrad 05-2017 img07 Fishery Village.jpg |lat_deg = 54|lat_min = 43|lat_sec = 0|lon_deg = 20|lon_min = 30|lon_sec = 0 |CoordAddon = type:city(425600)_region:RU |CoordScale = |рэгіён = Калінінградская вобласць |раён = |памер карты краіны = 0 |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |унутранае дзяленне = |дата заснавання = 1255 |першае згадванне = |статус з = |плошча = 215,7 |вышыня цэнтра НП = 4,8 |насельніцтва = 423&nbsp;651 |год перапісу = 2006 |шчыльнасць = 1964 |агламерацыя = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = +2 |тэлефонны код = 4012 |паштовы індэкс = 236010 |аўтамабільны код = 39 |катэгорыя ў Commons = Kaliningrad |сайт = http://www.klgd.ru/ru/ }}[[Выява:Old cathedral of Kaliningrad in Russia.jpg|thumb|right|кафедральны сабор]]'''Калінінград''', (да [[1255]] — '''Тувангстэ''', да [[1946]] — '''Кёнігсберг''', традыцыйная беларуская назва — '''Каралявец''') — горад на захадзе [[Расія|Расіі]], адміністрацыйны цэнтр [[Калінінградская вобласць|Калінінградскай вобласці]]. З Калінінграда да Берліна 500 км, да Масквы - больш за 1200 км. Насельніцтва 431,5 тыс. жыхароў (2010). == Гісторыя == Заснаваны ў [[1256]] годзе крыжакамі [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскага ордэну]]. Горад стаў членам [[Ганзейская ліга|Ганзейскай лігі]], з [[1457]] г. — галоўнай рэзідэнцыяй Тэўтонскага ордэну, з [[1525]] г. — мірской сталіцай [[Герцагства Прусія|Прускага герцагства]]. У розныя часы горад на непрацяглы час быў у складзе [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] і [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]. Кёнігсберг быў важным адукацыйным цэнтрам дзякуючы ўніверсітэту Альбертына, заснаванаму ў [[1544]] князям Альбертам Прускім. У [[1701]] князь Фрыдрых III быў каранаваны ў якасці караля Фрыдрыха I. Пасля [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]] горад разам з усёй Усходняй Прусіяй быў адрэзаны ад асноўнай тэрыторыі Германіі «Польскім калідорам». У 1944 г. Кёнігсберг моцна пацярпеў ад брытанскага авіябамбавання і за некалькі дзён згарэў. У красавіку 1945 г. горад быў захоплены савецкімі войскамі, рэшткі нямецкага насельніцтва выгнаныя. Кёнігсберг разам з усёй Усходняй Прусіяй заселены перасяленцамі з Расіі, Украіны і Беларусі ([[беларусы]] складаюць да 8% насельніцтва) і ўведзены ў склад [[РСФСР]]. У 1949 годзе перайменаваны ў Калінінград у гонар бальшавіка [[Міхаіл Калінін|Міхаіла Калініна]]. За савецкім часам Калінінград быў важным стратэгічным апорным пунктам савецкага флоту на Балтыйскім моры і быў закрыты для наведвання замежнікамі. Пасля распаду [[СССР]] у 1991 годзе, [[Калінінградская вобласць]] засталася расійскім эксклавам, аточаным [[Польшча]]й і незалежнай [[Літва|Літоўскай рэспублікай]]. == Эканоміка == Калінінград — адзіны незамярзаючы расійскі порт на [[Балтыйскае мора|Балтыцы]]. У 1996 г. Калінінград быў абвешчаны асаблівай эканамічнай зонай. Цяпер тут вырабляецца кожны трэці расійскі тэлевізар, наладжаная зборка аўтамабіляў. [[Еўрапейская камісія]] мае адмысловы праект па падтрымцы рэгіёну і развіццю гандлю паміж Калінінградскай вобласцю і краінамі [[ЕС]]. Рэгіён дынамічна развіваецца, сукупны рэгіянальны прадукт расце тэмпамі, большымі, чым ува ўсіх іншых рэгіёнах Расіі і нават у суседніх краінах Еўропы. == Транспарт == * [[Калінінградскі трамвай]] * [[Калінінград-Пасажырскі]] == Адукацыя == * [[Балтыйскі федэральны ўніверсітэт імя Імануіла Канта]] == Славутасці == * [[Каралеўская брама]] * [[Музей бурштыну, Калінінград]] * [[Помнік Францыску Скарыну (Калінінград)|Помнік Францыску Скарыну]] ([[2004]], скульптар [[А. Арцімовіч]]). == Вядомыя асобы == * [[Анатоль Канстанцінавіч Баранкевіч]] * [[Крысціян Гольдбах]] * [[Іаган Георг Гаман]] == Тапаграфічныя карты == * {{Карта|N-34-IX}} * {{Карта|N-34-XV}} {{зноскі}} == Спасылкі == {{commons|Kaliningrad}} * [http://www.kaliningrad.ru/ Афіцыйная старонка] * [http://knihi.com/nn/2001/32/07.htm Алесь Кудрыцкі. Востраў Калінінград]{{Недаступная спасылка}} * [http://ingvarr.net.ru/photo/51 Фотаздымкі Калінінграда] {{Гарады Калінінградскай вобласці}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Калінінград]] [[Катэгорыя:Гарады Калінінградскай вобласці]] p05vzgheh44xhv5z66u0woh3um74503 0 18908 4164942 4160857 2022-07-26T13:29:37Z Frantishak 22737 вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{НП |статус = Горад |беларуская назва = Анадыр |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = Расія |герб = Coat_of_Arms_of_Anadyr_(Chukotka).png |сцяг = Flag of Anadyr (Chukotka).svg{{!}}border |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = Anadyr harbour3.jpg |подпіс = |lat = |long = |lat_dir = |lat_deg = 64|lat_min = 44|lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = 177|lon_min = 31|lon_sec = |CoordAddon = type:city(11777)_region:RU |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |від рэгіёна = |рэгіён = Чукоцкая аўтаномная акруга |від раёна = |раён = |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = 14 899 |год перапісу = 2016 |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = 42722 |паштовы індэкс = 689000 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = Anadyr |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = }} '''Анадыр''' ({{lang-ru|Анадырь}}) — [[горад]] у [[Расія|Расіі]], адміністрацыйны цэнтр [[Чукоцкая аўтаномная акруга|Чукоцкай аўтаномнай акругі]]. Размешчаны на беразе [[Анадырскі заліў|Анадырскага заліва]] [[Берынгава мора]]. Насельніцтва 14,6 тыс. чалавек (2016). Епархіальны цэнтр Анадырскай і Чукоцкай епархіі [[Руская Праваслаўная Царква|Рускай Праваслаўнай Царквы]]. Рыбная [[прамысловасць]], [[рыбалоўства]], [[аленегадоўля]]. == Вядомыя ўраджэнцы і жыхары == * [[Вадзім Вячаслававіч Дапкюнас]] (нар. 1940) — [[тэатр]]альны дзеяч і арганізатар тэатральнай справы. == Літаратура == * {{Крыніцы/БелЭн|1}} == Спасылкі == {{Commons|Category:Anadyr|Анадыр}} {{Гарады ЧАА}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Гарады Чукоцкай аўтаномнай акругі]] hbnnqdx1uvv53bj5bd6b10qw7wpbbxk 0 19273 4165200 3218226 2022-07-27T11:29:38Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki '''Кухня беларуска-літоўскіх татар''' — кухня, адметная сваёй самабытнасцю, разнастайнасцю страў з назвамi [[цюркі|цюркскага]] паходжання. Складалася з традыцыйнай (пятнiчнай i святочнай) i абрадавай. [[Рэцэпт]]ы [[татары|татарскiх]] страў вядомыя з даўнiх часоў. Некаторыя з iх былi апiсаныя ўжо ў [[17 ст.]] Штодзённы стол, у адрозненне ад святочнага, нязначна адрознiваўся ад стала суседзяў-[[беларусы|беларусаў]]. Характэрным з’яўляецца прысутнасць у меню татар, часцей чым у карэннага насельнiцтва, [[мяса]]. Традыцыя захавалася з даўнiх часоў, калi татары займалiся [[жывёлагадоўля]]й. Татары аддавалi перавагу [[бараніна|баранiне]], [[ялавічына|ялавiчыне]], [[гусяціна|гусяцiне]]; раней ахвотна елi [[казляціна|казляцiну]], за што атрымалi ад суседзяў-хрысцiян прозвiшча «козiнцаў», «казаедаў». Верныя рэлiгiйнай забароне, яны не ўжывалi [[свініна|свiнiну]]. У адрозненнi ад [[крымскія татары|крымскiх]] i [[казанскія татары|казанскiх]] татараў, перасталi ўжываць [[каніна|канiну]]. Сучасныя беларускiя татары прытрымлiваюцца рэлiгiйнага права ([[шарыят]]), не ўжываюць свiнiну, адмаўляюцца ад канiны. Мяса [[вэнджэнне|вэндзiлi]] цi сушылi, аб чым згадываецца ў працах даследчыкаў [[19 ст.]] Гэты спосаб прыгатавання мяса лiчыцца запазычаннем з матэрыяльнай культуры [[атаманскія туркі|атаманскiх турак]] у [[18 ст.|18]] — пач. 19 ст. татарамi, якiя наведывалi Турцыю пад час падарожжаў. Распаўсюджаны быў на захадзе Беларусi. Традыцыйныя стравы гатавалi па пятнiцах i на святы ([[байрам]]). Галоўнай стравай былi [[калдуны]] (кундумы) вялiкiх памераў. Цеста рабiлася на вадзе i яйках у форме круглых цi авальных пiражкоў. Для начынкi выкарыстоўвалася рубленая цяляцiна цi ялавiчына з дадаткам прыпраў, цыбулі, перца i солi. Калдуны ядуць лыжкай, каб не разарваць цеста i не дазволiць выцячы соку, якi з’яўляецца дэлікатэсам для аматараў. На сённяшнi дзень iснуюць разнастайныя спосабы прыгатавання калдуноў, характэрныя для пэўных раёнаў Беларусi, дзе маюцца значныя асады татар. Калдунам беларускiх татар адпавядаюць некаторыя нацыянальныя стравы цюркскiх народаý, напрыклад, [[казанскі пяльмень]] (разнавiднасць пiражкоý) i крымская закуска [[татараш]]; разнавiднасцю яго з’яўляюцца [[чэбурэк]]і крымскiх татар i [[азербайджанскія туркі|азербайджанскiх турак]] — вялiкiя плоскiя пiражкi з мясной начынкай, смажаныя ý кiпячым [[лой|баранім тлушчы]] цi [[алей|алеі]]. Да святочнай стравы належыць бялюш (цюркскай назве стравы ў казанскiх татар адпавядае белiш цi белiч — круглы пiрог, часцей з яблычнай начынкай, які быў вядомы па ўсім колішнім [[СССР]] пад назвай [[беляш]]ы). Бялюш у беларускiх татараў гатаваўся з тлустай бараніны цi гусяцiны, якую рэзалi на дробныя кавалкi i загортвалi ў цеста, зробленае з яек, мукi, масла цi тлушчу, начыненае цеста запякалi ў форме цi [[каструля|каструле]]. Беларускiя татары i сёння ўжываюць гэтую страву, але ў азначаных раёнах можна сустрэць некаторыя адрозненнi ў спосабах прыгатавання, i тады яе называюць у адпаведнасцi з назвай мясцовасцi, напрыклад, [[клецк]]і, ляхавiцкi бялюш i т.д. Традыцыйнай стравай татарскай кухнi з’яýляецца [[перакачаўнік]] (ад беларуск., польск. — пшэкладанец, руск. перекатываць) — гэта тонкараскатанае цеста без [[дрожжы|дрожжай]], якое кладуць пластамi, кожны з якiх змазываюць [[масла]]м i [[прыправы|прыправамi]]; памiж пластамi кладуць разнастайную [[начынка|начынку]]: з рубленага мяса з дабаўленнем вялiкай колькасцi [[цыбуля рэпчатая|цыбулі]] i сырога [[тлушч]]у; з [[сыр]]у; з [[разынкі|разынак]] (у цяперашнi час — са [[слівы|слiў]], але гэта ўжо новаўвядзенне); з сыра i разынак. Начыненае цеста закручваюць [[рулет]]ам i пякуць у круглай меднай каструле. Дзе-нiдзе татары памылкова называюць перакачаўнiк бялюшам. Да распаўсюджаных страў традыцыйнай кухнi належаць [[цыбульнікі]] — пiрагi з дробна пасечаным i змешаным з цыбуляй, ялавічынай, баранiнай цi гусяцiнай. У даўнiя часы калi начынку гатавалi з гусяцiны, то рабiлi гэту страву звычайна восенню, калi [[гусь свойская|гусі]] былi найбольш адкормленыя. Стравы традыцыйнай кухнi падаюць на стол у адпаведным парадку пад час байрамаý ([[Курбан-байрам]]а, [[Раджаб-байрам]]а, [[Ураза-байрам]]а) — традыцыйных татарскiх святаў. [[Байрам]] святкуюць два днi: ў першы дзень гатуюць перакачаўнiкi, на другi — калдуны, [[булачка|булачкi]], [[блінчык]]i, разнастайныя салодкiя стравы, з напоеў — [[узвар]]. Асаблiвую групу абрадавай кухнi беларускiх татар складае [[абрадавая выпечка]] з нагоды пэўных святаў i абрадаý. [[Джайма]] (ад цюркск. джаймак — расцiлаць) — невялiкiя блiнчыкi, якiя раздаюць удзельнiкам пахавальнага цi памiнальнага абрада. Мяркуючы па назве гэтай стравы, рэдкай у цюркскiх дыялектах i выступаючай толькi ў кыпчацкай моўнай групе, джайма адносiцца да найбольш старажытных элементаў матэрыяльнай культуры беларускiх татараў. Джайму гатавалi з пшанiчнай [[мука|мукi]], вады i солi, рабiлi маленькiя булачкi, затым раскатывалi iх на тонкiя круглыя блiнчыкi i смажылi ў алеі на [[патэльня|патэльні]]. Такiя блiны былi вельмi тлустымi. З салодкiх страў абрадавай кухнi адметнае месца займае [[гальма]]. Страва ўяýляе сабой крутое цеста з [[мёд]]а, мукi i масла ў роўных прапорцыях. Цеста раскатывалi на патэльнi i рэзалi на кускi. Гальму, як i джайму раздаюць у выглядзе садагi (мiласцiны) удзельнiкам пахавання i штогадовых памiнальных мерапрыемств на татарскiх могiлках (мiзарах). У [[анаталійскія туркі|анаталiйскiх турак]] гэты выраб называлi [[хелва]] i таксама раздавалi на памiнках. Такую ж роль iграла [[халва]] i ў туркменскiх плямён. У Казанi халву звычайна прадавалi ля мячэцей пад час посту ў свяшчэнны [[месяц Рамазан]]. На памiнках беларускiя татары падавалi наступныя стравы: [[локшына|локшыну]] — булён з [[макароны|макаронамi]] i [[галушкі|галушкамi]] з рубленага мяса з [[перац|перцам]], цыбуляй, соллю; печаную ялавiчыну цi баранiну; [[рыс]]авую кашу на малаке з разынкамi i ўзвар. Пад час свята [[Ашурэ]] гатавалi аднайменную страву, яе традыцыя захавалася i дагэтуль. Традыцыйным напоем беларускiх татар з’яўлялася [[сыта]], цi вада з дабаўленнем мёда. Сыту падавалi пад час урачыстасцей i сямейных абрадаў (напр., пад час абраду надання iмя дзiцяцi, заручэння, пахавання i iнш.). Традыцыйны татарскi напой [[кумыс]], г.зн. кабылiнае малако, беларускiмi татарамi не ýжываецца. == Гл. таксама == * [[Азу]] == Крыніцы == * {{Крыніцы/НашаЕжа|Кан|Кухня татараў Беларусі}} {{Нацыянальныя кухні}} [[Катэгорыя:Беларуска-літоўскія татары]] [[Катэгорыя:Татарская кухня]] svo7sfipviru8l93kd8dn7ivskhdqpq 0 20187 4164940 2938029 2022-07-26T13:26:48Z Frantishak 22737 вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{НП |статус = Горад |беларуская назва = Сярэднекалымск |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = Расія |герб = Coat_of_Arms_of_Srednekolymsk_(Yakutia).png |сцяг = Flag_of_Srednekolymsk_(Yakutia).png |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat = |long = |lat_dir = |lat_deg = 67|lat_min = 27|lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = 153|lon_min = 42|lon_sec = |CoordAddon = type:city(3600)_region:RU |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |від рэгіёна = |рэгіён = |від раёна = |раён = |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = 301 |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = 15 |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = {{Падзенне}} 3271 |год перапісу = 2010 |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = +11 |DST = |тэлефонны код = 41156 |паштовы індэкс = 678790 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = Srednekolymsk |сайт = http://www.srednekolymsk.ru/ |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} '''Сярэднекалымск''' ({{lang-ru|Среднеколымск}}) — [[горад]] (з [[1775]]) у [[Расія|Расіі]], у складзе [[Сярэднекалымскі улус|Сярэднекалымскага улуса]] [[Якуція|Якуціі]]. Насельніцтва 3587 чал. ([[2005]]). Заснаваны ў [[1643]] годзе. Размешчаны на поўночым усходзе Якуціі, на левым беразе [[Рака Калыма|Калымы]]. Заснаваны як [[казакі|казачы]] [[крэпасць|астрог]] [[рускія|рускім]] землепраходцам Міхаілам Стадухіным і казаком Дзмітрыем Зыранам. Быў вядомы пад назвай Ярмонга (Ярманка). У 1775 годзе Сярэднекалымск стаў горадам, а ў 1882 годзе — цэнтрам Калымскай акругі. Асноўная галіна эканомікі — [[сельская гаспадарка]] ([[жывёлагадоўля]], у тым ліку [[конегадоўля]] і [[аленегадоўля]]), [[рыбалоўства]], здабыча футра. Дзейнічае [[аэрапорт]], рачная прыстань. {{Якуція}} [[Катэгорыя:Гарады Якуціі]] h4pjplssuazydivs91gzxwa0202l2ok 0 20280 4164941 3156233 2022-07-26T13:28:45Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{НП |статус = Горад |беларуская назва = Верхаянск |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = Расія |герб = Coat_of_Arms_of_Verkhoyansk_(Yakutia)_soviet.png |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat = |long = |lat_dir = |lat_deg = 67|lat_min = 33|lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = 133|lon_min = 23|lon_sec = |CoordAddon = type:city(1400)_region:RU |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |від рэгіёна = |рэгіён = |від раёна = |раён = |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = 127 |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = {{Падзенне}} 1201 |год перапісу = 2010 |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = +10 |DST = |тэлефонны код = 41165 |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = 678530 |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = Verkhoyansk |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} '''Верхаянск''' ({{lang-ru|Верхоянск}}) — горад (з [[1817]]) у [[Расія|Расіі]], у складзе [[Верхаянскі улус|Верхаянскага улуса]] [[Якуція|Якуціі]]. Насельніцтва 1434 чал. ([[2002]]). Заснаваны ў [[1638]] годзе. Размешчаны на правым беразе ракі [[Рака Яна|Яна]], за 92 км на паўднёвы захад ад адміністрацыйнага цэнтра ўлуса [[Батагай|Батагая]]. Верхаянск — адно з самых халодных месцаў на Зямлі, самы халодны горад у свеце. Самая нізкая зарэгістраваная тут тэмпература −67,8 °C. Разам з сялом [[Сяло Аймякон|Аймякон]] Верхаянск называюць Полюсам холаду паўночнага паўшар'я. Асноўныя галіны [[эканоміка|эканомікі]] — [[сельская гаспадарка]] ([[жывёлагадоўля]], [[конегадоўля]], [[аленегадоўля]]), а таксама здабыча футра. Гаспадарчы цэнтр [[Лясная прамысловасць|лесапрамысловага]] пункта. Рачная прыстань. {{зноскі}} {{Якуція}} [[Катэгорыя:Гарады Якуціі]] [[Катэгорыя:Экстрэмальныя пункты Зямлі]] nll5fa1oj6h3e4dyw0qhdijvjkhl3af 0 41722 4164936 4164823 2022-07-26T13:06:06Z Дамінік 95653 /* Гісторыя */ wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = Вёска |беларуская назва = Багрымавічы |арыгінальная назва = Багрымавічы |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = N|lat_deg = 52|lat_min = 9|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 28|lon_min = 51|lon_sec = |CoordAddon = type:city_region:BY-HO |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Петрыкаўскі |сельсавет = Пціцкі |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = каля 1432 года |ранейшыя назвы = Багрынавічы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |насельніцтва = 130 |год перапісу = 2004 |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = 2350 |паштовы індэкс = 247910 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 3 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |OpenStreetMap = 243025207 }} '''Багры́мавічы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Bahrymavičy}}, {{lang-ru|Багримовичи}}) — [[вёска]] ў [[Петрыкаўскі раён|Петрыкаўскім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Пціцкі сельсавет|Пціцкага сельсавета]]. == Геаграфія == Знаходзіцца на правым беразе ракі [[Пціч (рака)|Пціч]], за 1 км ад яе ўпадзення ў [[Прыпяць]]. == Гісторыя == [[Файл:Павіннасці сяла Багрынавічы ў 1552 годзе.png|thumb|left|150px|Павіннасці сяла Багрынавічы Бчыцкай воласці ў 1552 годзе.]][[Файл:Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|left|150px|Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.]][[Файл:Усходні анклаў багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|150px|Усходні анклаў староства.]] Вядома, што жыхары сяла Багрынавічы мелі грамату на карыстанне грунтам Піліпаўшчына яшчэ ад вялікага князя Свідрыгайлы і атрымаць яе маглі не пазней 1432 года, пасля чаго манарх заняўся войнамі і было не да разгляду гаспадарчых пытанняў, тым больш зваротаў даннікаў. У апісанні Мазырскага замка 1552 года сказана, што сяло дало сваю назву нядзелі{{efn-ua|Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай адно вялікае альбо некалькі меншых паселішчаў), на якія падзяляліся воласці, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысць замку. Па нядзелях размяркоўваліся і плацёжныя павіннасці<ref>Клепатский П. Г. Очерки по истории Киевской земли / П.Г. Клепатский — Т. 1: Литовский период. — Одесса, 1912. С. 185, 189—190</ref>. Да гэтай адзінкі належала і сяло Капатковічы, большае за самыя Багрынавічы.}} і належала да Бчыцкай воласці. На той час у Багрынавічах налічвалася 12 гаспадарак<ref>Архив Юго-Западной России (Архив ЮЗР). Ч. VII. T. I. Акты о заселении Юго-Западной России. — Киев, 1886. С. 639</ref>. У тэксце рэвізіі ад 8 кастрычніка 1560 года каралеўскія камісары паны [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Рыгор Валовіч]] і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] вызначылі мяжу сяла Бахрынавічы (Bachrynowicze) воласці Пчыцкай (Pczycka) замку ЯКМ Мазырскага. Шырыня таго грунту ўздоўж склала дзьве мілі, а ўпоперак — паўтары мілі. Асобна адзначаныя багатыя рыбныя ловы на рэках Прыпяці, Пцічы і азёрах, гоны бабровыя на Пцічы аж да Прыпяці<ref>Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 490—491</ref>. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Багрымавічы — у складзе [[Мазырскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Мазырскага павету]] [[Кіеўскае ваяводства|Кіеўскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], пасля падпісання акта [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўлетку 1569 года — у тым жа павеце [[Мінскае ваяводства|Менскага ваяводства]]. У XVII — XVIII стст. існавала асобнае Багрымавіцкае староства, вылучанае з Мазырскага<ref>Насевіч, Вячаслаў. Мазырскае стараства. // Вялікае Княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 2: К — Я. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2006. С. 259—260</ref>. Недзе ад 1738 года{{efn-ua|На 1742 г. гэта вядома дакладна.}}, паводле кансэнсу караля Аўгуста ІІІ, староства трымаў пан [[Рафал Алойзы Аскерка]]. У 1760 годзе тую каралеўшчыну пераняў яго сын [[Антоні Яўхім Аскерка|Антоні Яўхім]]<ref>Рыбчонак С., Свяжынскі У. Аскеркі гербу Мурдэліо зменены. // Спадчына. 4/1999. С. 203, 205, 206, 211</ref>. На 1789 год у складзе Багрымаўскага староства паноў [[Аскеркі|Аскеркаў]] названыя вёскі Багрымавічы, Рог, Хусна (Хустная), [[Калінкавічы|Каленкавічы]], Гулевічы, Буда і Бабровічы{{efn-ua|На карце «Вялікага гістарычнага атласа Беларусі» пазначаныя яшчэ Рудзенкі, а таксама ўдакладнена, што Буда тая — Смольгаўская.}}<ref>[https://mozyrxxvek.blogspot.com/2019/02/1789.html Спіс паселішчаў Мазырскага павета на 1789 год. Inwentarz pow. mozyrskiego 1789]</ref>. У 1795 годзе — 19 двароў, 154 жыхара. Улетку 1941 года, пры нямецкім наступленні, баёў не было, але вёска часткова згарэла пасля абстрэлу савецкімі [[бронекатэр]]амі нямецкіх войскаў; некалькі мясцовых жыхароў было забіта. Цяжкі бой адбыўся ў вёсцы 14 студзеня 1944 года, пры няўдалай спробе савецкіх войскаў замацавацца на правым беразе Пцічы. Пасля дня жорсткіх баёў савецкія часці адступілі на левы бераг, значная частка мясцовых жыхароў сышла разам з імі. У ноч на 23 лютага была яшчэ адна няўдалая спроба штурму вёскі. Канчаткова вызвалена без бою ў ліпені 1944 года. Агулам за гады вайны нямецкія акупанты забілі 58 жыхароў, 45 вяскоўцаў загінула на фронце. У баях за вёску і наваколлі загінуў 81 салдат. У вёсцы знаходзіцца брацкая магіла савецкіх салдат. == Насельніцтва == Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы пражывала 720 жыхароў. Пасля спынення на мяжы 1960-1970-х гадоў сплаву лесу па Пцічы і закрыцця сплаўнога ўчастку, вёска паступова занепадае. У 2004 годзе — 130 жыхароў. == Заўвагі == {{Notelist-ua}} {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ГВБ|2-2}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Пціцкі сельсавет}} {{Петрыкаўскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Пціцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Петрыкаўскага раёна]] [[Катэгорыя:Багрымавічы| ]] ofs6yyorirj92rzo8l2sh8pjbat3o0q 4165066 4164936 2022-07-26T19:54:33Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = Вёска |беларуская назва = Багрымавічы |арыгінальная назва = Багрымавічы |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = N|lat_deg = 52|lat_min = 9|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 28|lon_min = 51|lon_sec = |CoordAddon = type:city_region:BY-HO |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Петрыкаўскі |сельсавет = Пціцкі |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = каля 1432 года |ранейшыя назвы = Багрынавічы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |насельніцтва = 130 |год перапісу = 2004 |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = 2350 |паштовы індэкс = 247910 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 3 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |OpenStreetMap = 243025207 }} '''Багры́мавічы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Bahrymavičy}}, {{lang-ru|Багримовичи}}) — [[вёска]] ў [[Петрыкаўскі раён|Петрыкаўскім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Пціцкі сельсавет|Пціцкага сельсавета]]. == Геаграфія == Знаходзіцца на правым беразе ракі [[Пціч (рака)|Пціч]], за 1 км ад яе ўпадзення ў [[Прыпяць]]. == Гісторыя == [[Файл:Павіннасці сяла Багрынавічы ў 1552 годзе.png|thumb|left|150px|Павіннасці сяла Багрынавічы Бчыцкай воласці ў 1552 годзе.]][[Файл:Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|left|150px|Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.]][[Файл:Усходні анклаў багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|150px|Усходні анклаў староства.]] Вядома, што жыхары сяла Багрынавічы мелі грамату на карыстанне грунтам Піліпаўшчына яшчэ ад вялікага князя Свідрыгайлы і атрымаць яе маглі не пазней 1432 года, пасля чаго манарх заняўся войнамі і было не да разгляду гаспадарчых пытанняў, тым больш зваротаў даннікаў. У апісанні Мазырскага замка 1552 года сказана, што сяло дало сваю назву нядзелі{{efn-ua|Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай адно вялікае альбо некалькі меншых паселішчаў), на якія падзяляліся воласці, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысць замку. Па нядзелях размяркоўваліся і плацёжныя павіннасці<ref>Клепатский П. Г. Очерки по истории Киевской земли / П.Г. Клепатский — Т. 1: Литовский период. — Одесса, 1912. С. 185, 189—190</ref>. Да гэтай адзінкі належала і сяло Капатковічы, большае за самыя Багрынавічы.}} і належала да Бчыцкай воласці. На той час у Багрынавічах налічвалася 12 гаспадарак<ref>Архив Юго-Западной России (Архив ЮЗР). Ч. VII. T. I. Акты о заселении Юго-Западной России. — Киев, 1886. С. 639</ref>. У тэксце рэвізіі ад 8 кастрычніка 1560 года каралеўскія камісары паны [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Рыгор Валовіч]] і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] вызначылі мяжу сяла Бахрынавічы (Bachrynowicze) воласці Пчыцкай (Pczycka) замку ЯКМ Мазырскага. Шырыня таго грунту ўздоўж склала дзве мілі, а ўпоперак — паўтары мілі. Асобна адзначаныя багатыя рыбныя ловы на рэках Прыпяці, Пцічы і азёрах, гоны бабровыя на Пцічы аж да Прыпяці<ref>Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 490—491</ref>. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Багрымавічы — у складзе [[Мазырскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Мазырскага павета]] [[Кіеўскае ваяводства|Кіеўскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], пасля падпісання акта [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўлетку 1569 года — у тым жа павеце [[Менскае ваяводства|Менскага ваяводства]]. У XVII — XVIII стст. існавала асобнае Багрымавіцкае староства, вылучанае з Мазырскага<ref>{{Крыніцы/ЭВКЛ|том=2|артыкул=Мазырскае стараства|аўтар=[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В.]]|старонкі=259—260}}</ref>. Недзе ад 1738 года{{efn-ua|На 1742 г. гэта вядома дакладна.}}, паводле кансэнсу караля Аўгуста ІІІ, староства трымаў пан [[Рафал Алойзы Аскерка]]. У 1760 годзе тую каралеўшчыну пераняў яго сын [[Антоні Яўхім Аскерка|Антоні Яўхім]]<ref>Рыбчонак С., Свяжынскі У. Аскеркі гербу Мурдэліо зменены. // Спадчына. 4/1999. С. 203, 205, 206, 211</ref>. На 1789 год у складзе Багрымаўскага староства паноў [[Аскеркі|Аскеркаў]] названыя вёскі Багрымавічы, Рог, Хусна (Хустная), [[Калінкавічы|Каленкавічы]], Гулевічы, Буда і Бабровічы{{efn-ua|На карце «Вялікага гістарычнага атласа Беларусі» пазначаныя яшчэ Рудзенкі, а таксама ўдакладнена, што Буда тая — Смольгаўская.}}<ref>[https://mozyrxxvek.blogspot.com/2019/02/1789.html Спіс паселішчаў Мазырскага павета на 1789 год. Inwentarz pow. mozyrskiego 1789]</ref>. У 1795 годзе — 19 двароў, 154 жыхара. Улетку 1941 года, пры нямецкім наступленні, баёў не было, але вёска часткова згарэла пасля абстрэлу савецкімі [[бронекатэр]]амі нямецкіх войскаў; некалькі мясцовых жыхароў было забіта. Цяжкі бой адбыўся ў вёсцы 14 студзеня 1944 года, пры няўдалай спробе савецкіх войскаў замацавацца на правым беразе Пцічы. Пасля дня жорсткіх баёў савецкія часці адступілі на левы бераг, значная частка мясцовых жыхароў сышла разам з імі. У ноч на 23 лютага была яшчэ адна няўдалая спроба штурму вёскі. Канчаткова вызвалена без бою ў ліпені 1944 года. Агулам за гады вайны нямецкія акупанты забілі 58 жыхароў, 45 вяскоўцаў загінула на фронце. У баях за вёску і наваколлі загінуў 81 салдат. У вёсцы знаходзіцца брацкая магіла савецкіх салдат. == Насельніцтва == Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы пражывала 720 жыхароў. Пасля спынення на мяжы 1960-1970-х гадоў сплаву лесу па Пцічы і закрыцця сплаўнога ўчастку, вёска паступова занепадае. У 2004 годзе — 130 жыхароў. == Заўвагі == {{Notelist-ua}} {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ГВБ|2-2}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Пціцкі сельсавет}} {{Петрыкаўскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Пціцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Петрыкаўскага раёна]] [[Катэгорыя:Багрымавічы| ]] esws9n0xj3qsdpebrn3ztetxwdi5c79 4165093 4165066 2022-07-27T02:08:00Z Дамінік 95653 /* Гісторыя */ wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = Вёска |беларуская назва = Багрымавічы |арыгінальная назва = Багрымавічы |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = N|lat_deg = 52|lat_min = 9|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 28|lon_min = 51|lon_sec = |CoordAddon = type:city_region:BY-HO |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Петрыкаўскі |сельсавет = Пціцкі |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = каля 1432 года |ранейшыя назвы = Багрынавічы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |насельніцтва = 130 |год перапісу = 2004 |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = 2350 |паштовы індэкс = 247910 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 3 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |OpenStreetMap = 243025207 }} '''Багры́мавічы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Bahrymavičy}}, {{lang-ru|Багримовичи}}) — [[вёска]] ў [[Петрыкаўскі раён|Петрыкаўскім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Пціцкі сельсавет|Пціцкага сельсавета]]. == Геаграфія == Знаходзіцца на правым беразе ракі [[Пціч (рака)|Пціч]], за 1 км ад яе ўпадзення ў [[Прыпяць]]. == Гісторыя == [[Файл:Павіннасці сяла Багрынавічы ў 1552 годзе.png|thumb|left|150px|Павіннасці сяла Багрынавічы Бчыцкай воласці ў 1552 годзе.]][[Файл:Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|left|150px|Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.]][[Файл:Усходні анклаў багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|150px|Усходні анклаў староства.]] Вядома, што жыхары сяла Багрынавічы мелі грамату на карыстанне грунтам Піліпаўшчына яшчэ ад вялікага князя Свідрыгайлы і атрымаць яе маглі не пазней 1432 года, пасля чаго манарх заняўся войнамі і было не да разгляду гаспадарчых пытанняў, тым больш зваротаў даннікаў. У апісанні Мазырскага замка 1552 года сказана, што сяло дало сваю назву нядзелі{{efn-ua|Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай адно вялікае альбо некалькі меншых паселішчаў), на якія падзяляліся воласці, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысць замку. Па нядзелях размяркоўваліся і плацёжныя павіннасці<ref>Клепатский П. Г. Очерки по истории Киевской земли / П.Г. Клепатский — Т. 1: Литовский период. — Одесса, 1912. С. 185, 189—190</ref>. Да гэтай адзінкі належала і сяло Капатковічы, большае за самыя Багрынавічы.}} і належала да Бчыцкай воласці. На той час у Багрынавічах налічвалася 12 гаспадарак<ref>Архив Юго-Западной России (Архив ЮЗР). Ч. VII. T. I. Акты о заселении Юго-Западной России. — Киев, 1886. С. 639</ref>. У тэксце рэвізіі ад 8 кастрычніка 1560 года каралеўскія камісары паны [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Рыгор Валовіч]] і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] вызначылі мяжу сяла Бахрынавічы (Bachrynowicze) воласці Пчыцкай (Pczycka) замку ЯКМ Мазырскага. Шырыня таго грунту ўздоўж склала дзве мілі, а ўпоперак — паўтары мілі. Асобна адзначаныя багатыя рыбныя ловы на рэках Прыпяці, Пцічы і азёрах, гоны бабровыя на Пцічы аж да Прыпяці<ref>Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 490—491</ref>. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Багрымавічы — у складзе [[Мазырскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Мазырскага павета]] [[Кіеўскае ваяводства|Кіеўскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], пасля падпісання акта [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўлетку 1569 года — у тым жа павеце [[Менскае ваяводства|Менскага ваяводства]]. У XVII — XVIII стст. існавала асобнае Багрымавіцкае староства, вылучанае з Мазырскага<ref>{{Крыніцы/ЭВКЛ|том=2|артыкул=Мазырскае стараства|аўтар=[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В.]]|старонкі=259—260}}</ref>. Недзе ад 1738 года{{efn-ua|На 1742 г. гэта вядома дакладна.}}, паводле кансэнсу караля Аўгуста ІІІ, староства трымаў пан [[Рафал Алойзы Аскерка]]. У 1760 годзе тую каралеўшчыну пераняў яго сын [[Антоні Яўхім Аскерка|Антоні Яўхім]]<ref>Рыбчонак С., Свяжынскі У. Аскеркі гербу Мурдэліо зменены. // Спадчына. 4/1999. С. 203, 205, 206, 211</ref>. На 1789 год у складзе Багрымаўскага староства паноў [[Аскеркі|Аскеркаў]] названыя вёскі Багрымавічы, Рог, Хусна (Хуснае), [[Калінкавічы|Каленкавічы]], Гулевічы, Буда і Бабровічы{{efn-ua|На карце «Вялікага гістарычнага атласа Беларусі» пазначаныя яшчэ Рудзенкі, а таксама ўдакладнена, што Буда тая — Смольгаўская.}}<ref>[https://mozyrxxvek.blogspot.com/2019/02/1789.html Спіс паселішчаў Мазырскага павета на 1789 год. Inwentarz pow. mozyrskiego 1789]</ref>. У 1795 годзе — 19 двароў, 154 жыхара. Улетку 1941 года, пры нямецкім наступленні, баёў не было, але вёска часткова згарэла пасля абстрэлу савецкімі [[бронекатэр]]амі нямецкіх войскаў; некалькі мясцовых жыхароў было забіта. Цяжкі бой адбыўся ў вёсцы 14 студзеня 1944 года, пры няўдалай спробе савецкіх войскаў замацавацца на правым беразе Пцічы. Пасля дня жорсткіх баёў савецкія часці адступілі на левы бераг, значная частка мясцовых жыхароў сышла разам з імі. У ноч на 23 лютага была яшчэ адна няўдалая спроба штурму вёскі. Канчаткова вызвалена без бою ў ліпені 1944 года. Агулам за гады вайны нямецкія акупанты забілі 58 жыхароў, 45 вяскоўцаў загінула на фронце. У баях за вёску і наваколлі загінуў 81 салдат. У вёсцы знаходзіцца брацкая магіла савецкіх салдат. == Насельніцтва == Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы пражывала 720 жыхароў. Пасля спынення на мяжы 1960-1970-х гадоў сплаву лесу па Пцічы і закрыцця сплаўнога ўчастку, вёска паступова занепадае. У 2004 годзе — 130 жыхароў. == Заўвагі == {{Notelist-ua}} {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ГВБ|2-2}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Пціцкі сельсавет}} {{Петрыкаўскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Пціцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Петрыкаўскага раёна]] [[Катэгорыя:Багрымавічы| ]] 8246b9wca2nl561wjj6pt1ayqk85o5a 4165098 4165093 2022-07-27T02:37:37Z Дамінік 95653 /* Гісторыя */ wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = Вёска |беларуская назва = Багрымавічы |арыгінальная назва = Багрымавічы |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = N|lat_deg = 52|lat_min = 9|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 28|lon_min = 51|lon_sec = |CoordAddon = type:city_region:BY-HO |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Петрыкаўскі |сельсавет = Пціцкі |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = каля 1432 года |ранейшыя назвы = Багрынавічы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |насельніцтва = 130 |год перапісу = 2004 |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = 2350 |паштовы індэкс = 247910 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 3 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |OpenStreetMap = 243025207 }} '''Багры́мавічы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Bahrymavičy}}, {{lang-ru|Багримовичи}}) — [[вёска]] ў [[Петрыкаўскі раён|Петрыкаўскім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Пціцкі сельсавет|Пціцкага сельсавета]]. == Геаграфія == Знаходзіцца на правым беразе ракі [[Пціч (рака)|Пціч]], за 1 км ад яе ўпадзення ў [[Прыпяць]]. == Гісторыя == [[Файл:Павіннасці сяла Багрынавічы ў 1552 годзе.png|thumb|left|150px|Павіннасці сяла Багрынавічы Бчыцкай воласці ў 1552 годзе.]][[Файл:Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|left|150px|Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.]][[Файл:Усходні анклаў багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|150px|Усходні анклаў староства.]] Вядома, што жыхары сяла Багрынавічы мелі грамату на карыстанне грунтам Піліпаўшчына яшчэ ад вялікага князя Свідрыгайлы і атрымаць яе маглі не пазней 1432 года, пасля чаго манарх заняўся войнамі і было не да разгляду гаспадарчых пытанняў, тым больш зваротаў даннікаў. У апісанні Мазырскага замка 1552 года сказана, што сяло дало сваю назву нядзелі{{efn-ua|Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай адно вялікае альбо некалькі меншых паселішчаў), на якія падзяляліся воласці, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысць замку. Па нядзелях размяркоўваліся і плацёжныя павіннасці<ref>Клепатский П. Г. Очерки по истории Киевской земли / П.Г. Клепатский — Т. 1: Литовский период. — Одесса, 1912. С. 185, 189—190</ref>. Да гэтай адзінкі належала і сяло Капатковічы, большае за самыя Багрынавічы.}} і належала да Бчыцкай воласці. На той час у Багрынавічах налічвалася 12 гаспадарак<ref>Архив Юго-Западной России (Архив ЮЗР). Ч. VII. T. I. Акты о заселении Юго-Западной России. — Киев, 1886. С. 639</ref>. У тэксце рэвізіі ад 8 кастрычніка 1560 года каралеўскія камісары паны [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Рыгор Валовіч]] і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] вызначылі мяжу сяла Бахрынавічы (Bachrynowicze) воласці Пчыцкай (Pczycka) замку ЯКМ Мазырскага. Шырыня таго грунту ўздоўж склала дзве мілі, а ўпоперак — паўтары мілі. Асобна адзначаныя багатыя рыбныя ловы на рэках Прыпяці, Пцічы і азёрах, гоны бабровыя на Пцічы аж да Прыпяці<ref>Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 490—491</ref>. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Багрымавічы — у складзе [[Мазырскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Мазырскага павета]] [[Кіеўскае ваяводства|Кіеўскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], пасля падпісання акта [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўлетку 1569 года — у тым жа павеце [[Менскае ваяводства|Менскага ваяводства]]. У XVII — XVIII стст. існавала асобнае Багрымавіцкае староства, вылучанае з Мазырскага<ref>{{Крыніцы/ЭВКЛ|том=2|артыкул=Мазырскае стараства|аўтар=[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В.]]|старонкі=259—260}}</ref>. Недзе ад 1738 года{{efn-ua|На 1742 г. гэта вядома дакладна.}}, паводле кансэнсу караля Аўгуста ІІІ, староства трымаў пан [[Рафал Алойзы Аскерка]]. У 1760 годзе тую каралеўшчыну пераняў яго сын [[Антоні Яўхім Аскерка|Антоні Яўхім]]<ref>Рыбчонак С., Свяжынскі У. Аскеркі гербу Мурдэліо зменены. // Спадчына. 4/1999. С. 203, 205, 206, 211</ref>. На 1789 год у складзе Багрымаўскага староства паноў [[Аскеркі|Аскеркаў]] названыя вёскі Багрымавічы, Рог, Хусна (Хуснае), [[Калінкавічы|Каленкавічы]], Гулевічы, Буда і Бабровічы{{efn-ua|На карце «Вялікага гістарычнага атласа Беларусі» пазначаныя яшчэ Рудзенкі, а таксама ўдакладнена, што Буда тая — Смольгаўская (Смаглаўская?).}}<ref>[https://mozyrxxvek.blogspot.com/2019/02/1789.html Спіс паселішчаў Мазырскага павета на 1789 год. Inwentarz pow. mozyrskiego 1789]</ref>. У 1795 годзе — 19 двароў, 154 жыхара. Улетку 1941 года, пры нямецкім наступленні, баёў не было, але вёска часткова згарэла пасля абстрэлу савецкімі [[бронекатэр]]амі нямецкіх войскаў; некалькі мясцовых жыхароў было забіта. Цяжкі бой адбыўся ў вёсцы 14 студзеня 1944 года, пры няўдалай спробе савецкіх войскаў замацавацца на правым беразе Пцічы. Пасля дня жорсткіх баёў савецкія часці адступілі на левы бераг, значная частка мясцовых жыхароў сышла разам з імі. У ноч на 23 лютага была яшчэ адна няўдалая спроба штурму вёскі. Канчаткова вызвалена без бою ў ліпені 1944 года. Агулам за гады вайны нямецкія акупанты забілі 58 жыхароў, 45 вяскоўцаў загінула на фронце. У баях за вёску і наваколлі загінуў 81 салдат. У вёсцы знаходзіцца брацкая магіла савецкіх салдат. == Насельніцтва == Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы пражывала 720 жыхароў. Пасля спынення на мяжы 1960-1970-х гадоў сплаву лесу па Пцічы і закрыцця сплаўнога ўчастку, вёска паступова занепадае. У 2004 годзе — 130 жыхароў. == Заўвагі == {{Notelist-ua}} {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ГВБ|2-2}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Пціцкі сельсавет}} {{Петрыкаўскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Пціцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Петрыкаўскага раёна]] [[Катэгорыя:Багрымавічы| ]] h7kfzwq6bzwznvmb3apwycjwovusmu1 4165106 4165098 2022-07-27T03:14:13Z Дамінік 95653 /* Гісторыя */ wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = Вёска |беларуская назва = Багрымавічы |арыгінальная назва = Багрымавічы |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = N|lat_deg = 52|lat_min = 9|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 28|lon_min = 51|lon_sec = |CoordAddon = type:city_region:BY-HO |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Петрыкаўскі |сельсавет = Пціцкі |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = каля 1432 года |ранейшыя назвы = Багрынавічы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |насельніцтва = 130 |год перапісу = 2004 |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = 2350 |паштовы індэкс = 247910 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 3 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |OpenStreetMap = 243025207 }} '''Багры́мавічы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Bahrymavičy}}, {{lang-ru|Багримовичи}}) — [[вёска]] ў [[Петрыкаўскі раён|Петрыкаўскім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Пціцкі сельсавет|Пціцкага сельсавета]]. == Геаграфія == Знаходзіцца на правым беразе ракі [[Пціч (рака)|Пціч]], за 1 км ад яе ўпадзення ў [[Прыпяць]]. == Гісторыя == [[Файл:Павіннасці сяла Багрынавічы ў 1552 годзе.png|thumb|left|150px|Павіннасці сяла Багрынавічы Бчыцкай воласці ў 1552 годзе.]][[Файл:Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|left|150px|Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.]][[Файл:Усходні анклаў багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|150px|Усходні анклаў староства.]] Вядома, што жыхары сяла Багрынавічы мелі грамату на карыстанне грунтам Піліпаўшчына яшчэ ад вялікага князя літоўскага Свідрыгайлы і атрымаць яе маглі не пазней 1432 года, пасля чаго манарх заняўся войнамі і было не да разгляду гаспадарчых пытанняў, тым больш зваротаў даннікаў. У апісанні Мазырскага замка 1552 года сказана, што сяло дало сваю назву нядзелі{{efn-ua|Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай адно вялікае альбо некалькі меншых паселішчаў), на якія падзяляліся воласці, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысць замку. Па нядзелях размяркоўваліся і плацёжныя павіннасці<ref>Клепатский П. Г. Очерки по истории Киевской земли / П.Г. Клепатский — Т. 1: Литовский период. — Одесса, 1912. С. 185, 189—190</ref>. Да гэтай адзінкі належала і сяло Капатковічы, большае за самыя Багрынавічы.}} і належала да Бчыцкай воласці. На той час у Багрынавічах налічвалася 12 гаспадарак<ref>Архив Юго-Западной России (Архив ЮЗР). Ч. VII. T. I. Акты о заселении Юго-Западной России. — Киев, 1886. С. 639</ref>. У тэксце рэвізіі ад 8 кастрычніка 1560 года каралеўскія камісары паны [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Рыгор Валовіч]] і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] вызначылі мяжу сяла Бахрынавічы (Bachrynowicze) воласці Пчыцкай (Pczycka) замку ЯКМ Мазырскага. Шырыня таго грунту ўздоўж склала дзве мілі, а ўпоперак — паўтары мілі. Асобна адзначаныя багатыя рыбныя ловы на рэках Прыпяці, Пцічы і азёрах, гоны бабровыя на Пцічы аж да Прыпяці<ref>Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 490—491</ref>. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Багрымавічы — у складзе [[Мазырскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Мазырскага павета]] [[Кіеўскае ваяводства|Кіеўскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], пасля падпісання акта [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўлетку 1569 года — у тым жа павеце [[Менскае ваяводства|Менскага ваяводства]]. У XVII — XVIII стст. існавала асобнае Багрымавіцкае староства, вылучанае з Мазырскага<ref>{{Крыніцы/ЭВКЛ|том=2|артыкул=Мазырскае стараства|аўтар=[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В.]]|старонкі=259—260}}</ref>. Недзе ад 1738 года{{efn-ua|На 1742 г. гэта вядома дакладна.}}, паводле кансэнсу караля Аўгуста ІІІ, староства трымаў пан [[Рафал Алойзы Аскерка]]. У 1760 годзе тую каралеўшчыну пераняў яго сын [[Антоні Яўхім Аскерка|Антоні Яўхім]]<ref>Рыбчонак С., Свяжынскі У. Аскеркі гербу Мурдэліо зменены. // Спадчына. 4/1999. С. 203, 205, 206, 211</ref>. На 1789 год у складзе Багрымаўскага староства паноў [[Аскеркі|Аскеркаў]] названыя вёскі Багрымавічы, Рог, Хусна (Хуснае), [[Калінкавічы|Каленкавічы]], Гулевічы, Буда і Бабровічы{{efn-ua|На карце «Вялікага гістарычнага атласа Беларусі» пазначаныя яшчэ Рудзенкі, а таксама ўдакладнена, што Буда тая — Смольгаўская (Смаглаўская?).}}<ref>[https://mozyrxxvek.blogspot.com/2019/02/1789.html Спіс паселішчаў Мазырскага павета на 1789 год. Inwentarz pow. mozyrskiego 1789]</ref>. У 1795 годзе — 19 двароў, 154 жыхара. Улетку 1941 года, пры нямецкім наступленні, баёў не было, але вёска часткова згарэла пасля абстрэлу савецкімі [[бронекатэр]]амі нямецкіх войскаў; некалькі мясцовых жыхароў было забіта. Цяжкі бой адбыўся ў вёсцы 14 студзеня 1944 года, пры няўдалай спробе савецкіх войскаў замацавацца на правым беразе Пцічы. Пасля дня жорсткіх баёў савецкія часці адступілі на левы бераг, значная частка мясцовых жыхароў сышла разам з імі. У ноч на 23 лютага была яшчэ адна няўдалая спроба штурму вёскі. Канчаткова вызвалена без бою ў ліпені 1944 года. Агулам за гады вайны нямецкія акупанты забілі 58 жыхароў, 45 вяскоўцаў загінула на фронце. У баях за вёску і наваколлі загінуў 81 салдат. У вёсцы знаходзіцца брацкая магіла савецкіх салдат. == Насельніцтва == Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы пражывала 720 жыхароў. Пасля спынення на мяжы 1960-1970-х гадоў сплаву лесу па Пцічы і закрыцця сплаўнога ўчастку, вёска паступова занепадае. У 2004 годзе — 130 жыхароў. == Заўвагі == {{Notelist-ua}} {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ГВБ|2-2}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Пціцкі сельсавет}} {{Петрыкаўскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Пціцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Петрыкаўскага раёна]] [[Катэгорыя:Багрымавічы| ]] bjqeh5b518gi9rva9vqhewwqbdp31xq 4165194 4165106 2022-07-27T11:13:20Z Дамінік 95653 wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = Вёска |беларуская назва = Багрымавічы |арыгінальная назва = Багрымавічы |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = N|lat_deg = 52|lat_min = 9|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 28|lon_min = 51|lon_sec = |CoordAddon = type:city_region:BY-HO |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Петрыкаўскі |сельсавет = Пціцкі |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = каля 1432 года |ранейшыя назвы = Багрынавічы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |насельніцтва = 130 |год перапісу = 2004 |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = 2350 |паштовы індэкс = 247910 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 3 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |OpenStreetMap = 243025207 }} '''Багры́мавічы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Bahrymavičy}}, {{lang-ru|Багримовичи}}) — [[вёска]] ў [[Петрыкаўскі раён|Петрыкаўскім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Пціцкі сельсавет|Пціцкага сельсавета]]. == Геаграфія == Знаходзіцца на правым беразе ракі [[Пціч (рака)|Пціч]], за 1 км ад яе ўпадзення ў [[Прыпяць]]. == Гісторыя == === Вялікае Княства Літоўскае === [[Файл:Павіннасці сяла Багрынавічы ў 1552 годзе.png|thumb|left|150px|Павіннасці сяла Багрынавічы Бчыцкай воласці ў 1552 годзе.]][[Файл:Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|left|150px|Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.]][[Файл:Усходні анклаў багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|150px|Усходні анклаў староства.]] Вядома, што жыхары сяла Багрынавічы мелі грамату на карыстанне грунтам Піліпаўшчына яшчэ ад вялікага князя літоўскага Свідрыгайлы і атрымаць яе маглі не пазней 1432 года, пасля чаго манарх заняўся войнамі і было не да разгляду гаспадарчых пытанняў, тым больш зваротаў даннікаў. У апісанні Мазырскага замка 1552 года сказана, што сяло дало сваю назву нядзелі{{efn-ua|Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай адно вялікае альбо некалькі меншых паселішчаў), на якія падзяляліся воласці, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысць замку. Па нядзелях размяркоўваліся і плацёжныя павіннасці<ref>Клепатский П. Г. Очерки по истории Киевской земли / П.Г. Клепатский — Т. 1: Литовский период. — Одесса, 1912. С. 185, 189—190</ref>. Да гэтай адзінкі належала і сяло Капатковічы, большае за самыя Багрынавічы.}} і належала да Бчыцкай воласці. На той час у Багрынавічах налічвалася 12 гаспадарак<ref>Архив Юго-Западной России (Архив ЮЗР). Ч. VII. T. I. Акты о заселении Юго-Западной России. — Киев, 1886. С. 639</ref>. У тэксце рэвізіі ад 8 кастрычніка 1560 года каралеўскія камісары паны [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Рыгор Валовіч]] і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] вызначылі мяжу сяла Бахрынавічы (Bachrynowicze) воласці Пчыцкай (Pczycka) замку ЯКМ Мазырскага. Шырыня таго грунту ўздоўж склала дзве мілі, а ўпоперак — паўтары мілі. Асобна адзначаныя багатыя рыбныя ловы на рэках Прыпяці, Пцічы і азёрах, гоны бабровыя на Пцічы аж да Прыпяці<ref>Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 490—491</ref>. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Багрымавічы — у складзе [[Мазырскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Мазырскага павета]] [[Кіеўскае ваяводства|Кіеўскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], пасля падпісання акта [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўлетку 1569 года — у тым жа павеце [[Менскае ваяводства|Менскага ваяводства]]. У XVII — XVIII стст. існавала асобнае Багрымавіцкае староства, вылучанае з Мазырскага<ref>{{Крыніцы/ЭВКЛ|том=2|артыкул=Мазырскае стараства|аўтар=[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В.]]|старонкі=259—260}}</ref>. Недзе ад 1738 года{{efn-ua|На 1742 г. гэта вядома дакладна.}}, паводле кансэнсу караля Аўгуста ІІІ, староства трымаў пан [[Рафал Алойзы Аскерка]]. У 1760 годзе тую каралеўшчыну пераняў яго сын [[Антоні Яўхім Аскерка|Антоні Яўхім]]<ref>Рыбчонак С., Свяжынскі У. Аскеркі гербу Мурдэліо зменены. // Спадчына. 4/1999. С. 203, 205, 206, 211</ref>. На 1789 год у складзе Багрымаўскага староства паноў [[Аскеркі|Аскеркаў]] названыя вёскі Багрымавічы, Рог, Хусна (Хуснае), [[Калінкавічы|Каленкавічы]], Гулевічы, Буда і Бабровічы{{efn-ua|На карце «Вялікага гістарычнага атласа Беларусі» пазначаныя яшчэ Рудзенкі, а таксама ўдакладнена, што Буда тая — Смольгаўская (Смаглаўская?).}}<ref>[https://mozyrxxvek.blogspot.com/2019/02/1789.html Спіс паселішчаў Мазырскага павета на 1789 год. Inwentarz pow. mozyrskiego 1789]</ref>. === Расійская імперыя === Пасля [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793) Багрымавічы — у межах [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]. З мая 1795 года сяло знаходзілася ў складзе адноўленага Мазырскага павета Мінскага намесніцтва, ад снежня 1796 года – [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]<ref>Насевіч, В. Мазырскі павет / В. Насевіч, Т. Скрыпчанка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. – Т. 5. – Мінск: БелЭн, 1999. C. 41</ref>. Паводле энцыклапедыі «Гарады і вёскі Беларусі», у 1795 годзе ў Багрымавічах было 19 двароў, 154 жыхары.У 1795 годзе — 19 двароў, 154 жыхара. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 года, яшчэ да падпісання [[Брэсцкі мір|Брэсцкага міру]] з бальшавіцкай Расіяй (3 сакавіка), [[Германская імперыя|Германія]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Багрымавічы, аднак, у складзе Капаткевіцкай апынуліся ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губерні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 мая тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гетмана [[Павел Скарападскі|Паўла Скарападскага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Грицкевич А. П. Борьба за Украину, 1917 – 1921 / А. П. Грицкевич; под науч. ред. А. Е. Тараса. – Минск: Современная школа, 2011. С. 92 – 93; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. Напярэдадні Другой сусветнай вайны ў Багрымавічах налічвалася 150 двароў з 523 жыхарамі. У сакавіку 1944 года нямецкія акупанты спалілі 102 двары і знішчылі 124 вяскоўцы<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 446</ref>. == Насельніцтва == Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы пражывала 720 жыхароў. Пасля спынення на мяжы 1960-1970-х гадоў сплаву лесу па Пцічы і закрыцця сплаўнога ўчастку, вёска паступова занепадае. У 2004 годзе — 130 жыхароў. == Заўвагі == {{Notelist-ua}} {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ГВБ|2-2}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Пціцкі сельсавет}} {{Петрыкаўскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Пціцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Петрыкаўскага раёна]] [[Катэгорыя:Багрымавічы| ]] kvm95hzge3nqrs0iqrb9zgom6jema1s 4165195 4165194 2022-07-27T11:14:40Z Дамінік 95653 /* Расійская імперыя */ wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = Вёска |беларуская назва = Багрымавічы |арыгінальная назва = Багрымавічы |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = N|lat_deg = 52|lat_min = 9|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 28|lon_min = 51|lon_sec = |CoordAddon = type:city_region:BY-HO |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Петрыкаўскі |сельсавет = Пціцкі |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = каля 1432 года |ранейшыя назвы = Багрынавічы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |насельніцтва = 130 |год перапісу = 2004 |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = 2350 |паштовы індэкс = 247910 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 3 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |OpenStreetMap = 243025207 }} '''Багры́мавічы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Bahrymavičy}}, {{lang-ru|Багримовичи}}) — [[вёска]] ў [[Петрыкаўскі раён|Петрыкаўскім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Пціцкі сельсавет|Пціцкага сельсавета]]. == Геаграфія == Знаходзіцца на правым беразе ракі [[Пціч (рака)|Пціч]], за 1 км ад яе ўпадзення ў [[Прыпяць]]. == Гісторыя == === Вялікае Княства Літоўскае === [[Файл:Павіннасці сяла Багрынавічы ў 1552 годзе.png|thumb|left|150px|Павіннасці сяла Багрынавічы Бчыцкай воласці ў 1552 годзе.]][[Файл:Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|left|150px|Заходні анклаў Багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.]][[Файл:Усходні анклаў багрымавіцкага староства ў канцы XVIII ст.png|thumb|150px|Усходні анклаў староства.]] Вядома, што жыхары сяла Багрынавічы мелі грамату на карыстанне грунтам Піліпаўшчына яшчэ ад вялікага князя літоўскага Свідрыгайлы і атрымаць яе маглі не пазней 1432 года, пасля чаго манарх заняўся войнамі і было не да разгляду гаспадарчых пытанняў, тым больш зваротаў даннікаў. У апісанні Мазырскага замка 1552 года сказана, што сяло дало сваю назву нядзелі{{efn-ua|Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай адно вялікае альбо некалькі меншых паселішчаў), на якія падзяляліся воласці, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысць замку. Па нядзелях размяркоўваліся і плацёжныя павіннасці<ref>Клепатский П. Г. Очерки по истории Киевской земли / П.Г. Клепатский — Т. 1: Литовский период. — Одесса, 1912. С. 185, 189—190</ref>. Да гэтай адзінкі належала і сяло Капатковічы, большае за самыя Багрынавічы.}} і належала да Бчыцкай воласці. На той час у Багрынавічах налічвалася 12 гаспадарак<ref>Архив Юго-Западной России (Архив ЮЗР). Ч. VII. T. I. Акты о заселении Юго-Западной России. — Киев, 1886. С. 639</ref>. У тэксце рэвізіі ад 8 кастрычніка 1560 года каралеўскія камісары паны [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Рыгор Валовіч]] і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалай Нарушэвіч]] вызначылі мяжу сяла Бахрынавічы (Bachrynowicze) воласці Пчыцкай (Pczycka) замку ЯКМ Мазырскага. Шырыня таго грунту ўздоўж склала дзве мілі, а ўпоперак — паўтары мілі. Асобна адзначаныя багатыя рыбныя ловы на рэках Прыпяці, Пцічы і азёрах, гоны бабровыя на Пцічы аж да Прыпяці<ref>Архив ЮЗР. Ч. 8. Т. 5. Акты об украинской администрации XVI—XVII вв. — Киев, 1907. С. 490—491</ref>. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Багрымавічы — у складзе [[Мазырскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Мазырскага павета]] [[Кіеўскае ваяводства|Кіеўскага ваяводства]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], пасля падпісання акта [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўлетку 1569 года — у тым жа павеце [[Менскае ваяводства|Менскага ваяводства]]. У XVII — XVIII стст. існавала асобнае Багрымавіцкае староства, вылучанае з Мазырскага<ref>{{Крыніцы/ЭВКЛ|том=2|артыкул=Мазырскае стараства|аўтар=[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В.]]|старонкі=259—260}}</ref>. Недзе ад 1738 года{{efn-ua|На 1742 г. гэта вядома дакладна.}}, паводле кансэнсу караля Аўгуста ІІІ, староства трымаў пан [[Рафал Алойзы Аскерка]]. У 1760 годзе тую каралеўшчыну пераняў яго сын [[Антоні Яўхім Аскерка|Антоні Яўхім]]<ref>Рыбчонак С., Свяжынскі У. Аскеркі гербу Мурдэліо зменены. // Спадчына. 4/1999. С. 203, 205, 206, 211</ref>. На 1789 год у складзе Багрымаўскага староства паноў [[Аскеркі|Аскеркаў]] названыя вёскі Багрымавічы, Рог, Хусна (Хуснае), [[Калінкавічы|Каленкавічы]], Гулевічы, Буда і Бабровічы{{efn-ua|На карце «Вялікага гістарычнага атласа Беларусі» пазначаныя яшчэ Рудзенкі, а таксама ўдакладнена, што Буда тая — Смольгаўская (Смаглаўская?).}}<ref>[https://mozyrxxvek.blogspot.com/2019/02/1789.html Спіс паселішчаў Мазырскага павета на 1789 год. Inwentarz pow. mozyrskiego 1789]</ref>. === Расійская імперыя === Пасля [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793) Багрымавічы — у межах [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]. З мая 1795 года сяло знаходзілася ў складзе адноўленага Мазырскага павета Мінскага намесніцтва, ад снежня 1796 года – [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]<ref>Насевіч, В. Мазырскі павет / В. Насевіч, Т. Скрыпчанка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. – Т. 5. – Мінск: БелЭн, 1999. C. 41</ref>. Паводле энцыклапедыі «Гарады і вёскі Беларусі», у 1795 годзе ў Багрымавічах было 19 двароў, 154 жыхары. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 года, яшчэ да падпісання [[Брэсцкі мір|Брэсцкага міру]] з бальшавіцкай Расіяй (3 сакавіка), [[Германская імперыя|Германія]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Багрымавічы, аднак, у складзе Капаткевіцкай апынуліся ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губерні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 мая тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гетмана [[Павел Скарападскі|Паўла Скарападскага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Грицкевич А. П. Борьба за Украину, 1917 – 1921 / А. П. Грицкевич; под науч. ред. А. Е. Тараса. – Минск: Современная школа, 2011. С. 92 – 93; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. Напярэдадні Другой сусветнай вайны ў Багрымавічах налічвалася 150 двароў з 523 жыхарамі. У сакавіку 1944 года нямецкія акупанты спалілі 102 двары і знішчылі 124 вяскоўцы<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 446</ref>. == Насельніцтва == Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы пражывала 720 жыхароў. Пасля спынення на мяжы 1960-1970-х гадоў сплаву лесу па Пцічы і закрыцця сплаўнога ўчастку, вёска паступова занепадае. У 2004 годзе — 130 жыхароў. == Заўвагі == {{Notelist-ua}} {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ГВБ|2-2}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Пціцкі сельсавет}} {{Петрыкаўскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Пціцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Петрыкаўскага раёна]] [[Катэгорыя:Багрымавічы| ]] m3m1mqlbgcjddz76cfbhi0u05irbkr9 0 43984 4165166 3987266 2022-07-27T08:40:38Z Artsiom91 31770 /* Інфраструктура */ вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = Аграгарадок |беларуская назва = Сталовічы |арыгінальная назва = |краіна = Беларусь |падначаленне = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = N|lat_deg = 53|lat_min = 12|lat_sec = 49 |lon_dir = E|lon_deg = 26|lon_min = 2|lon_sec = 17 |CoordAddon = type:city(600)_region:BE |CoordScale = 30000 |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Брэсцкая |раён = Баранавіцкі |сельсавет = Сталовіцкі |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = XIV стагоддзе |ранейшыя назвы = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = 193 |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў = |насельніцтва = 758 |год перапісу = 2009 |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = +2 |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = 225313 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 1 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = Stalovičy |сайт = |мова сайта = ru |мова сайта 2 = de |мова сайта 3 = zh |мова сайта 4 = ml |мова сайта 5 = zw |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 242994555 }} '''Стало́вічы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Брэсцкая вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Stalovičy}}, {{lang-ru|Столовичи}}) — [[аграгарадок]]<ref>[http://pravo.levonevsky.org/bazaby11/region27/text878.htm Решение Барановичского районного Совета депутатов от 14.03.2008 N 47 «О преобразовании сельских населенных пунктов Барановичского района в агрогородки»]</ref> у [[Баранавіцкі раён|Баранавіцкім раёне]] [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]]. Адміністрацыйны цэнтр [[Сталовіцкі сельсавет|Сталовіцкага сельсавета]]. Размешчана за 12 км на поўнач ад [[Баранавічы|Баранавіч]], за 12 км ад чыгуначнай станцыі [[Баранавічы-Цэнтральныя]], на р. [[рака Смалянка|Смалянка]]. Праз аграгарадок праходзіць шаша [[Баранавічы]]—[[Навагрудак]]. Насельніцтва 639 жыхароў, 249 гаспадарак ([[2005]]); 758 жыхароў ([[2009]]). У [[1771]] годзе каля [[мястэчка]] адбылася [[Бой пры Сталовічах, 1771|бітва]] між войскам [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] (што падтрымала [[Барская канфедэрацыя|Барскую канфедэрацыю]])<ref>Сталавіцкая бітва 1771 // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. Т.2 : Кадэцкі корпус—Яцкевіч / Рэдкал. : Г.П Пашкоў, (гал. рэд.) і інш.; Маст. З. Э. Герасімовіч. — 2-ое выд. — Мінск : БелЭн, 2007. — 688с. : іл. ISBN 978-985-11-0393-1 — Старонкі 623—624.</ref> і войскам [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]. == Гісторыя == === Вялікае Княства Літоўскае === Упершыню Сталовічы (''Стваловічы'') згадваюцца ў [[XIV]] ст.<ref>[[Анатоль Валахановіч]]. Сталавічы // {{Крыніцы/ЭГБ|6-1к}} С. 396.</ref> як дзяржаўнае ўладанне. У 1-й палове [[XV]] ст. [[Спіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Вітаўт]] перадаў вёску Няміру Разановічу, што сваім прывілеем ад [[2 лістапада]] [[1449]] г. пацвердзіў вялікі князь [[Казімір Ягелончык|Казімір]]. Дачка Разановіча Марыя Няміраўна пабралася шлюбам з намеснікам [[брацлаў]]скім князем [[Міхаіл Чартарыйскі|Міхаілам Васільевічам Чартарыйскім]]<ref>[[Васіль Дубейка]]. Нашы вёскі // «[[Наш край, газета|Наш край]]», [[4 жніўня]] [[1993]].</ref>. У [[XVI]] ст. Сталовічы атрымалі статус [[мястэчка]]. Мясцовасць уваходзіла ў склад [[Новагародскі павет|Новагародскага павета]] і належала [[Мікалай Радзівіл Сіротка|Мікалаю Радзівілу «Сіротку»]], які збудаваў тут драўляную капліцу. Яго сын [[Жыгімонт Караль Радзівіл|Жыгімонт Караль]] у [[1609]] г. заснаваў Сталовіцкую камандорыя [[Мальтыйскі ордэн|Мальтыйскага ордэна]], збудаваў драўляны касцёл. У [[1639]] г. на яго месцы ўзвялі мураваную [[капліца|капліцу]]. Мураваны касцёл пачалі будаваць у [[1736]] г. У часы [[Барская канфедэрацыя|Барскай канфедэрацыі]] ў [[1771]] г. пад Сталовічамі адбылася [[Бой пры Сталовічах, 1771|буйная бітва]], у якой рускія пад камандаю [[Аляксандр Сувораў|Суворава]] разбілі войскі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] на чале з [[Гетман вялікі літоўскі|гетманам вялікім]] [[Міхал Казімір Агінскі|М. К. Агінскім]]. У памяць пра яе ў мястэчку паставілі валун з надпісамі па-беларуску і па-польску: «12 IX [[1771]] тут адбылася бітва канфедэратаў гетмана М. К. Агінскага з войскамі А. Суворава», «Pokoj ich duszom». У [[1793]] г. паселішча атрымала статус горада і зрабілася цэнтрам [[Сталавіцкі павет|павета]]. === Пад уладай Расійскай імперыі === У выніку [[трэці падзел Рэчы Паспалітай|трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1795]]) Сталовічы апынуліся ў складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], дзе сталі цэнтрам воласці [[Навагрудскі павет, Расійская імперыя|Навагрудскага павета]] [[Слонімская губерня|Слонімскай губерні]]. Статус паселішча панізілі да мястэчка. З [[1797]] г. ў [[Літоўская губерня|Літоўскай]], з [[1801]] г. ў [[Гродзенская губерня|Гродзенскай губерні]]. Тут працавалі [[пошта]], [[карчма]], знаходзіўся ваенны гарнізон. У [[1814]]—[[1815]] гг. у вайсковай часці служыў будучы дзекабрыст [[К. Ф. Рылееў]]. З [[1842]] г. ў [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]. Станам на [[1867]] г. у мястэчку працавалі [[народнае вучылішча]], касцёл, царква, адбываліся 2 кірмашы на год. Па здушэнні [[паўстанне 1863—1864 гадоў|нацыянальна-вызваленчага паўстання]] ў [[1868]] годзе расійскія ўлады гвалтоўна перарабілі касцёл у царкву [[Маскоўскі патрыярхат|Маскоўскага патрыярхату]]. у [[1879]] годзе яе прыход налічваў каля 3 тыс. вернікаў (пісьменнымі былі толькі 10 %). Царква мела каля 130 дзесяцін зямлі, у тым ліку 75 дзесяцін [[ворыва]]. Паводле перапісу [[1897]] г. дзейнічалі [[народнае вучылішча]], 13 крам, царква, валасное праўленне, адбываліся 2 кірмашы на год. === Найноўшы час === У [[1900]] г. дзейнічалі валасное праўленне, [[народнае вучылішча]], З млыны, 2 царквы, 2 малітоўныя дамы, [[карчма]], некалькі крам. На пачатку [[XX ст.]] побач з мястэчкам знаходзіўся маёнтак Сталовічы. Станам на [[1900]] г. у Сталовічах было 100 двароў, валасная ўправа, народнае вучылішча, 3 млыны, 2 праваслаўныя царквы, 2 яўрэйскія малітоўныя дамы, карчма, некалькі крамаў; рэгулярна праводзіліся 2 кірмашы. У пачатку [[XX]] ст. — 95 двароў; побач з мястэчкам знаходзіўся аднайменны маёнтак (1 двор). Згодна з [[Рыжскі мірны дагавор 1921 года|Рыжскім мірным дагаворам]] ([[1921]]) Сталовічы апынуліся ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польскай Рэспублікі]], дзе сталі цэнтрам [[Сталовіцкая гміна|гміны]] [[Баранавіцкі павет|Баранавіцкага павета]] [[Навагрудскае ваяводства, Польшча|Навагрудскага ваяводства]]. Побач з мястэчкам размяшчаўся аднайменны фальварак (3 дамы). У [[1939]] г. Сталовічы ўвайшлі ў склад [[БССР]], дзе [[12 кастрычніка]] [[1940]] г. сталі цэнтрам [[Сталовіцкі сельсавет|сельсавета]] [[Навамышскі раён|Навамышскага раёна]] [[Баранавіцкая вобласць|Баранавіцкай]]. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] з канца чэрвеня [[1941]] да [[8 ліпеня]] [[1944]] гг. вёска акупіравана [[нямецка-фашысцкія захопнікі|нямецка-фашысцкімі захопнікамі]], на франтах вайны загінула 12 вяскоўцаў. З [[8 студзеня]] [[1954]] г. ў [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]], з [[8 красавіка]] [[1957]] г. ў [[Баранавіцкі раён|Баранавіцкім раёне]]. <center><gallery widths=150 heights=150 caption="Даўнія выявы мястэчка" perrow="4"> Выява:Stałavičy, Rynak, Janicki. Сталавічы, Рынак, Яніцкі (1899).jpg|Касцёл па [[мураўёўкі|мураўёўскай]] перабудове Выява:Stałavičy, Palaničyckaja. Сталавічы, Палянічыцкая (1899).jpg|Панарама, [[1899]] Выява:Stałavičy, Mirskaja. Сталавічы, Мірская (1915-18).jpg|Панарама, [[1916]] Выява:Stałavičy. Сталавічы (11.9.1916).jpg|Новы і стары касцёлы </gallery></center> == Насельніцтва == * '''[[XIX стагоддзе]]''': ** [[1830]] — 289 муж., з іх шляхты 4, духоўнага саслоўя 3, мяшчан-іўдзеяў 163, мяшчан-хрысціян і сялян 118, жабракоў 1<ref>{{Крыніцы/Мястэчкі Беларусі, 2010|к}} С. 413.</ref> ** [[1867]] — 102 дамы, 523 жыхары<ref>Stołowicze // {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|11}} S. 364.</ref>. ** [[1897]] — 123 двары, 150 жылых дамоў, 929 жыхароў. * '''[[XX стагоддзе]]''': ** [[1900]] годзе — да 100 двароў, каля 1 тыс. жыхароў ** пачатак [[XX ст.]] — 95 двароў, 858 жыхароў, у маёнтку — 1 двор, 25 жыхароў. ** [[1921]] — 116 дамоў, 678 жыхароў, у фальварку — 3 дамы, 37 жыхароў. ** [[1939]] — 876 жыхароў. ** [[1959]] — 607 жыхароў. ** [[1970]] — 765 жыхароў. ** [[1998]] — 232 двары, 699 жыхароў<ref>{{Крыніцы/Памяць/Баранавічы і Баранавіцкі раён|к}}</ref>. * '''[[XXI стагоддзе]]''': ** [[2005]] — 639 жыхароў, 249 гаспадарак. === Інфраструктура === У Сталовічах працуюцьвыканкам сельсавета, калгасная сядзіба, механічныя майстэрні, ветэрынарны ўчастак, млын, [[Дом быту]], сталовая, клуб, [[бібліятэка]], урачэбная амбулаторыя, аптэка, аддзяленне сувязі, аўтаматычная тэлефонная станцыя, дзіцячыя яслі-сад, З магазіны. Да [[1953]] годзе існавала школа, пераведзеная пазней у пасёлак [[Кастрычніцкі]], за 1,5 км ад Сталовічаў. == Славутасці == * [[Свята-Аляксандра-Неўская царква, Сталавічы|Касцёл Св. Яна Хрысціцеля]] ([[1740]]—[[1746]]; цяпер Свята-Аляксандра-Неўская царква, [[Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату|БЭМП]]) — адзіны ў Беларусі храм [[Мальтыйскі ордэн|Мальтыйскага ордэна]], помнік архітэктуры [[віленскае барока|віленскага барока]]; архітэктары — [[Іосіф Фантана]] і [[Ян Глаўбіц]] — {{ГККРБ 4|112Г000066}} * [[Касцёл Найсвяцейшага Сэрца Ісуса, Сталавічы|Касцёл Найсвяцейшага Сэрца Ісуса]] ([[1907]]—[[1911]]) — помнік архітэктуры [[неаготыка|неаготыкі]] * Валун з надпісам «12 IX 1771 тут адбылася бiтва канфедэратаў гетмана М.К.Агiнскага з войскамi А.Суворава. Pokoj ich duszom» у гонар бітвы пад Сталовічамі * Брацкая магіла партызан * Помнік землякам, якія загінулі ў [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]]. У Сталовічах таксама знаходзіцца [[млын]], збудаваны ў пачатку XX ст. <gallery mode=packed perrow ="4" heights="150px"> Выява:Stałavičy. Сталавічы (16.08.2009).jpg|Колішні касцёл Мальтыйскага ордэна Выява:Catholic church of the Sacred Heart of Jesus in Stałavičy.jpg|Касцёл Найсв. Сэрца Ісуса Сталовічы. Валун з надпісам «12 IX 1771 тут адбылася бiтва канфедэратаў гетмана М.К.Агiнскага з войскамi А.Суворава. Pokoj ich duszom» (01).jpg |Помнік бітве пад Сталовічамі Сталовічы. Млын.jpg|Млын </gallery> == Славутыя землякі == * [[Карнель Пялікша]] ([[1823]]—[[1872]]) — адзін з кіраўнікоў паўстання 1863—1864 гадоў {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/Гарады і вёскі Беларусі|3-1}} * {{Крыніцы/Памяць/Баранавічы і Баранавіцкі раён}} * {{Крыніцы/ЭГБ|6-1}} * {{Крыніцы/Мястэчкі Беларусі (2010)}} * Stołowicze // {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|11}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XI/364 364]—365. == Спасылкі == {{Commonscat|Stalovičy}} * {{ГБ|http://globustut.by/stolovichi/index.htm}} * [http://radzima.org/be/pub/629_m/ г. п. Сталовічы] на [[Radzima.org]] {{Сталовіцкі сельсавет}} {{Баранавіцкі раён}} [[Катэгорыя:Сталовіцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Баранавіцкага раёна]] [[Катэгорыя:Сталовічы]] [[Катэгорыя:Мястэчкі Новагародскага ваяводства]] hhj3owxathj80txhl11rdhi4mvdtr6m 0 46657 4165074 4154599 2022-07-26T20:05:38Z Bk1949 50943 wikitext text/x-wiki {{Вучоны}} {{цёзкі2|Груша (значэнні)|Груша}} '''Аляксандр Іванавіч Груша''' (нар. {{ДН|15|01|1973}}, [[Гродна]]) — беларускі [[гісторык]], [[доктар гістарычных навук]] (2017)<ref>[http://www.vak.org.by/node/3389 Состоялось заседание Президиума ВАК] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20170226113502/http://www.vak.org.by/node/3389 |date=26 лютага 2017 }}</ref>, [[дацэнт]] (2010). == Біяграфія == У 1996 годзе скончыў гістарычны факультэт [[Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка|Беларускага дзяржаўнага педагагічнага універсітэта імя Максіма Танка]]. У 2001 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму «Канцылярыя Вялікага княства Літоўскага 40-х гадоў XV — першай паловы XVI ст.». У 2010 годзе прысвоена вучонае званне дацэнта. З 2017 года — доктар гістарычных навук. У 1996 годзе працаваў вядучым палеографам [[Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі|Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі]]. У 1996—1999 гадах быў аспірантам [[Інстытут гісторыі НАНБ|Інстытута гісторыі]] [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|НАН Беларусі]], у 1999—2004 гадах працаваў малодшым навуковым супрацоўнікам Інстытута гісторыі НАН Беларусі, у 2004—2005 гадах — старшым навуковым супрацоўнікам аддзела спецыяльных гістарычных навук Інстытута гісторыі НАН Беларусі, у 2005—2006 гадах выконваў абавязкі загадчыка аддзела гісторыі Беларусі XIII—XVIII стст. Інстытута гісторыі НАН Беларусі, у 2006—2014 гадах з’яўляўся загадчыкам аддзела гісторыі Беларусі Сярэдніх вякоў і пачатку Новага часу Інстытута гісторыі НАН Беларусі. У 2014 годзе прызначаны на пасаду дырэктара [[Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Я. Коласа НАН Беларусі|Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі]]. Звольнены з пасады 1 ліпеня 2022 года. == Навукова-даследчыцкая дзейнасць == Сферы навуковых інтарэсаў — [[Метрыка ВКЛ|Метрыка Вялікага Княства Літоўскага]], органы ўлады [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] XV—XVI ст.; фарміраванне пісьмовай культуры ў Вялікім княстве Літоўскім у XIII — першай трэці XVI ст., методыка выдання гістарычных крыніц, публікацыя гістарычных крыніц перыяду Вялікага Княства Літоўскага, палеаграфія, кадыкалогія, кнігазнаўства, гісторыя бібліятэк. Стаяў каля вытокаў аднаўлення выдання Метрыкі Вялікага Княства Літоўскага ў Беларусі. Адзін з ініцыятараў стварэння навукова-выдавецкай серыі «Помнікі гістарычнай думкі Беларусі». Заснавальнік і адзін з арганізатараў некалькіх цыклаў міжнародных навуковых канферэнцый. Аўтар больш за 140 навуковых прац. == Узнагароды == * Лаўрэат Прэміі Нацыянальнай акадэміі навук для маладых вучоных (2003) за цыкл даследаванняў па методыцы выдання гістарычных крыніц і выданне кніг Метрыкі Вялікага Княства Літоўскага * Уладальнік стыпендыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь таленавітым маладым вучоным (2008) за распрацоўку новых падыходаў у вывучэнні пісьмовай культуры Беларусі XI — першай паловы XVI ст., падрыхтоўку на іх падставе першых у Беларусі навукова-метадычных рэкамендацый па выданні актавых кірылічных крыніц перыяду Вялікага Княства Літоўскага, выданне корпуса актаў па гісторыі Беларусі * Лаўрэат прэміі VІ Кангрэса даследчыкаў Беларусі за найлепшую гістарычную кнігу (2015) за кнігу «Документальная письменность Великого Княжества Литовского (конец XIV — первая треть XVI в.)» * Пераможца штогадовага конкурсу Вышэйшай атэстацыйнай камісіі Рэспублікі Беларусь на найлепшую доктарскую дысертацыю (2017) у намінацыі «гуманітарныя навукі» (дысертацыя «Письменная документация Великого Княжества Литовского конца XIV — первой трети XVI в.: возникновение, внедрение, использование»). == Асноўныя навуковыя працы == === Манаграфіі === * Канцылярыя Вялікага княства Літоўскага 40-х гадоў XV — першай паловы XVI ст. Мінск, 2006. 215 с. * Мяноўная грамата князя Васіля Нарымонтавіча і фарміраванне пісьмовай культуры ў прававой сферы Вялікага княства Літоўскага ў апошняй трэці XIV — першай трэці XVI ст. Мінск, 2010. 96 с. * Документальная письменность Великого Княжества Литовского (конец XIV — первая треть XVI в.). Минск, 2015. 465 с. * Кризис доверия? Появление и утверждение правового документа в Великом Княжестве Литовском (конец XIV — первая треть XVI в.). Москва; Санкт-Петербург, 2019. 608 с. === Раздзелы ў калектыўных манаграфіях === * Белорусские земли в составе Великого Княжества Литовского (XIII — середина XVI в.) // Беларусь. Народ. Государство. Время / редкол. А. А. Коваленя (пред.) и др. Минск, 2009. С. 61-73. * Письменная культура конца X — первой трети XVI в. // Полоцк / науч. ред. О. Н. Левко. Минск, 2012. С. 468—488. * Адзін з найстаражытнейшых арыгінальных дакументаў з беларускіх архівасховішчаў // Гісторыя Пінска. Ад старажытнасці да сучаснасці: да 915-й гадавіны з першага летапіснага ўпамінання / рэдкал.: А. М. Літвін (адк. рэд.) і інш. Мінск, 2012. С. 261—270. * Skorinos atminimo įprasminimas. Baltarusija // Pranciškaus Skorinos «Rusėniškajai Biblijai» — 500 / sud. S. Narbutas. Vilnius, 2017. P. 113—124. * Chancery of the Grand Duchy of Lithuania // The Polish and Lithuanian Metrica — memory of the state / W. Chorążyczewski, A. Hruša, W. Krawczuk, J. Grabowski, S. Górzyński. Warszawa, 2017. P. 93-107. * Lithuanian Metrica // The Polish and Lithuanian Metrica — memory of the state / W. Chorążyczewski, A. Hruša, W. Krawczuk, J. Grabowski, S. Górzyński. Warszawa, 2017. P. 108—132. * Государственный строй и органы управления в Великом Княжестве Литовском. Судебно-правовая система // История белорусской государственности. Минск, 2018. Т. 1: Белорусская государственность: от истоков до конца XVIII в. / отв. ред. тома: О. Н. Левко, В. Ф. Голубев. С. 257—279. === Навукова-метадычныя рэкамендацыі === * Метадычныя рэкамендацыі па публікацыі рукапісных актавых кірылічных крыніц у Беларусі (XIII—XVIII стст., перыяд Вялікага княства Літоўскага). Мінск, 2003. 168 с. === Археаграфічныя выданні === * Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кніга 44. Кніга Запісаў 44 (1559—1566). Мінск, 2001. 229 с.<ref>[http://gw.lingvo.minsk.by/~bha/09/harask.htm ''Ганна Харашкевіч.'' Беларуская археаграфія на новым этапе (рэцэнзія)] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20050906231920/http://gw.lingvo.minsk.by/~bha/09/harask.htm |date=6 верасня 2005 }}</ref> * Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 г. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кніга 523. Кніга Публічных спраў 1 / падрыхт. А. І. Груша, М. А. Вайтовіч, М. Ф. Спірыдонаў. Мінск, 2003. 445 с. * Судебная книга витебского воеводы, господарского маршалка, волковыского и оболецкого державцы М. В. Клочко. Литовская метрика. Книга № 228. Книга судных дел № 9. 1533—1540 гг. / подг. В. А. Воронин, А. И. Груша, И. П. Старостина, А. Л. Хорошкевич. Москва, 2008. 524 с. * Доўнар-Запольскі М. В. Дзяржаўная гаспадарка Вялікага княства Літоўскага пры Ягелонах / подг. А. І. Груша, Р. А. Аляхновіч. Мінск, 2009. 759 с. * Полоцкие грамоты XIII — начала XVI в. / подг. А. Л. Хорошкевич, С. В. Полехов, В. А. Воронин, А. И. Груша и др. Москва, 2015. Т. 1. 864 с.; Т. 2. 522 с. === Вучэбныя дапаможнікі === * Беларуская кірылічная палеаграфія: Вучэбны дапаможнік для студэнтаў гістарычнага факультэта. Мінск, 2006. 142 с. * Альбом палеаграфічных здымкаў (з электронным дадаткам): дапаможнік для студэнтаў, якія навучаюцца па спецыяльнасцях 1-21 03 01 «Гісторыя (па напрамках)», 1-23 01 13 «Гісторыка-архівазнаўства» / А. І. Груша, А. М. Латушкін. Мінск, 2014. 103, [1] с. + электронна-аптычны дыск (СD) === Укладальнік зборнікаў навуковых прац === * Памяць стагоддзяў на карце Айчыны: зб. навук. прац у гонар 70-годдзя Міхаіла Фёдаравіча Спірыдонава / уклад.: Р. А. Аляхновіч, А. І. Грушa, А. Б. Доўнар; рэдкал.: А. І. Грушa (адк. сакратар) і інш. Мінск, 2007. 433 с. * Ягелоны: дынастыя, эпоха, спадчына: матэрыялы Міжнар. навук.-практ. канф., Гальшаны — Навагрудак, 8-10 верас. 2006 г. / рэдкал.: А. І. Грушa (адк. сакратар) і інш. Мінск, 2007. 401 с. * Мінск і мінчане: дзесяць стагоддзяў гісторыі: (да 510-годдзя атрымання Менскам магдэбургскага права): матэрыялы Міжнар. навук.-практ. канф., Мінск, 4-5 верас. 2009 г. / рэдкал.: А. І. Грушa (адк. сакратар, уклад.) і інш. Мінск, 2010. 219 с. * Вялікае княства Літоўскае і яго суседзі ў XIV—XV стст.: саперніцтва, супрацоўніцтва, урокі: да 600-годдзя Грунвальдскай бітвы: матэрыялы Міжнар. навук. канф., Гродна, 8-9 ліп. 2010 г. / уклад.: А. І. Грушa, С. В. Марозава; рэдкал.: А. І. Грушa (адк. рэд.) і інш. Мінск, 2011. 224 с. * Мінск і мінчане: дзесяць стагоддзяў гісторыі. Крыніцы па гісторыі горада. Сацыяльныя структуры і паўсядзённасць: (да 945-годдзя Мінска): зб. навук. арт. / уклад. А. І. Грушa; рэдкал.: А. І. Грушa (адк. рэд.) і інш. Мінск, 2012. 563 с. * Францыск Скарына: асоба, дзейнасць, спрадчына / уклад. А. Груша; рэдкал. А. І. Груша (старшыня) і інш. Мінск, 2017. 295 с. * Францыск Скарына: новыя даследаванні / уклад. А. Груша; рэдкал.: А. І. Груша (старшыня). Мінск, 2019. 215 с. {{Зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ЭнцВКЛ|том=1|старонкі=555|артыкул=|аўтар=}} * {{Крыніцы/ЭГБ|6-2|||371}} * ''Груша Александр Иванович'' // Корзенко Г. В. Историки Беларуси в начале XXI столетия : биобиблиографический справочник. — Минск, 2007. — С. 80. == Спасылкі == * [https://nasb-by.academia.edu/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%93%D1%80%D1%83%D1%88%D0%B0 Поўнатэкставыя публікацыі А. Грушы] на Academia.edu * [http://csl.bas-net.by/library/departments/director.asp Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа НАН Беларусі] {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Груша Аляксандр Іванавіч}} [[Катэгорыя:Гісторыкі Беларусі]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Вялікага Княства Літоўскага]] [[Катэгорыя:Археографы Беларусі]] 9kha4x8xh9xpkqiqezac1plxqgmtdnv 4165076 4165074 2022-07-26T20:14:31Z Bk1949 50943 /* Археаграфічныя выданні */ wikitext text/x-wiki {{Вучоны}} {{цёзкі2|Груша (значэнні)|Груша}} '''Аляксандр Іванавіч Груша''' (нар. {{ДН|15|01|1973}}, [[Гродна]]) — беларускі [[гісторык]], [[доктар гістарычных навук]] (2017)<ref>[http://www.vak.org.by/node/3389 Состоялось заседание Президиума ВАК] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20170226113502/http://www.vak.org.by/node/3389 |date=26 лютага 2017 }}</ref>, [[дацэнт]] (2010). == Біяграфія == У 1996 годзе скончыў гістарычны факультэт [[Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка|Беларускага дзяржаўнага педагагічнага універсітэта імя Максіма Танка]]. У 2001 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму «Канцылярыя Вялікага княства Літоўскага 40-х гадоў XV — першай паловы XVI ст.». У 2010 годзе прысвоена вучонае званне дацэнта. З 2017 года — доктар гістарычных навук. У 1996 годзе працаваў вядучым палеографам [[Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі|Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі]]. У 1996—1999 гадах быў аспірантам [[Інстытут гісторыі НАНБ|Інстытута гісторыі]] [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|НАН Беларусі]], у 1999—2004 гадах працаваў малодшым навуковым супрацоўнікам Інстытута гісторыі НАН Беларусі, у 2004—2005 гадах — старшым навуковым супрацоўнікам аддзела спецыяльных гістарычных навук Інстытута гісторыі НАН Беларусі, у 2005—2006 гадах выконваў абавязкі загадчыка аддзела гісторыі Беларусі XIII—XVIII стст. Інстытута гісторыі НАН Беларусі, у 2006—2014 гадах з’яўляўся загадчыкам аддзела гісторыі Беларусі Сярэдніх вякоў і пачатку Новага часу Інстытута гісторыі НАН Беларусі. У 2014 годзе прызначаны на пасаду дырэктара [[Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Я. Коласа НАН Беларусі|Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі]]. Звольнены з пасады 1 ліпеня 2022 года. == Навукова-даследчыцкая дзейнасць == Сферы навуковых інтарэсаў — [[Метрыка ВКЛ|Метрыка Вялікага Княства Літоўскага]], органы ўлады [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] XV—XVI ст.; фарміраванне пісьмовай культуры ў Вялікім княстве Літоўскім у XIII — першай трэці XVI ст., методыка выдання гістарычных крыніц, публікацыя гістарычных крыніц перыяду Вялікага Княства Літоўскага, палеаграфія, кадыкалогія, кнігазнаўства, гісторыя бібліятэк. Стаяў каля вытокаў аднаўлення выдання Метрыкі Вялікага Княства Літоўскага ў Беларусі. Адзін з ініцыятараў стварэння навукова-выдавецкай серыі «Помнікі гістарычнай думкі Беларусі». Заснавальнік і адзін з арганізатараў некалькіх цыклаў міжнародных навуковых канферэнцый. Аўтар больш за 140 навуковых прац. == Узнагароды == * Лаўрэат Прэміі Нацыянальнай акадэміі навук для маладых вучоных (2003) за цыкл даследаванняў па методыцы выдання гістарычных крыніц і выданне кніг Метрыкі Вялікага Княства Літоўскага * Уладальнік стыпендыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь таленавітым маладым вучоным (2008) за распрацоўку новых падыходаў у вывучэнні пісьмовай культуры Беларусі XI — першай паловы XVI ст., падрыхтоўку на іх падставе першых у Беларусі навукова-метадычных рэкамендацый па выданні актавых кірылічных крыніц перыяду Вялікага Княства Літоўскага, выданне корпуса актаў па гісторыі Беларусі * Лаўрэат прэміі VІ Кангрэса даследчыкаў Беларусі за найлепшую гістарычную кнігу (2015) за кнігу «Документальная письменность Великого Княжества Литовского (конец XIV — первая треть XVI в.)» * Пераможца штогадовага конкурсу Вышэйшай атэстацыйнай камісіі Рэспублікі Беларусь на найлепшую доктарскую дысертацыю (2017) у намінацыі «гуманітарныя навукі» (дысертацыя «Письменная документация Великого Княжества Литовского конца XIV — первой трети XVI в.: возникновение, внедрение, использование»). == Асноўныя навуковыя працы == === Манаграфіі === * Канцылярыя Вялікага княства Літоўскага 40-х гадоў XV — першай паловы XVI ст. Мінск, 2006. 215 с. * Мяноўная грамата князя Васіля Нарымонтавіча і фарміраванне пісьмовай культуры ў прававой сферы Вялікага княства Літоўскага ў апошняй трэці XIV — першай трэці XVI ст. Мінск, 2010. 96 с. * Документальная письменность Великого Княжества Литовского (конец XIV — первая треть XVI в.). Минск, 2015. 465 с. * Кризис доверия? Появление и утверждение правового документа в Великом Княжестве Литовском (конец XIV — первая треть XVI в.). Москва; Санкт-Петербург, 2019. 608 с. === Раздзелы ў калектыўных манаграфіях === * Белорусские земли в составе Великого Княжества Литовского (XIII — середина XVI в.) // Беларусь. Народ. Государство. Время / редкол. А. А. Коваленя (пред.) и др. Минск, 2009. С. 61-73. * Письменная культура конца X — первой трети XVI в. // Полоцк / науч. ред. О. Н. Левко. Минск, 2012. С. 468—488. * Адзін з найстаражытнейшых арыгінальных дакументаў з беларускіх архівасховішчаў // Гісторыя Пінска. Ад старажытнасці да сучаснасці: да 915-й гадавіны з першага летапіснага ўпамінання / рэдкал.: А. М. Літвін (адк. рэд.) і інш. Мінск, 2012. С. 261—270. * Skorinos atminimo įprasminimas. Baltarusija // Pranciškaus Skorinos «Rusėniškajai Biblijai» — 500 / sud. S. Narbutas. Vilnius, 2017. P. 113—124. * Chancery of the Grand Duchy of Lithuania // The Polish and Lithuanian Metrica — memory of the state / W. Chorążyczewski, A. Hruša, W. Krawczuk, J. Grabowski, S. Górzyński. Warszawa, 2017. P. 93-107. * Lithuanian Metrica // The Polish and Lithuanian Metrica — memory of the state / W. Chorążyczewski, A. Hruša, W. Krawczuk, J. Grabowski, S. Górzyński. Warszawa, 2017. P. 108—132. * Государственный строй и органы управления в Великом Княжестве Литовском. Судебно-правовая система // История белорусской государственности. Минск, 2018. Т. 1: Белорусская государственность: от истоков до конца XVIII в. / отв. ред. тома: О. Н. Левко, В. Ф. Голубев. С. 257—279. === Навукова-метадычныя рэкамендацыі === * Метадычныя рэкамендацыі па публікацыі рукапісных актавых кірылічных крыніц у Беларусі (XIII—XVIII стст., перыяд Вялікага княства Літоўскага). Мінск, 2003. 168 с. === Археаграфічныя выданні === * Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кніга 44. Кніга Запісаў 44 (1559—1566). Мінск, 2001. 229 с.<ref>[http://gw.lingvo.minsk.by/~bha/09/harask.htm Рэцэнзія : ''Ганна Харашкевіч.'' Беларуская археаграфія на новым этапе ] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20050906231920/http://gw.lingvo.minsk.by/~bha/09/harask.htm |date=6 верасня 2005 }}</ref> * Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 г. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кніга 523. Кніга Публічных спраў 1 / падрыхт. А. І. Груша, М. А. Вайтовіч, М. Ф. Спірыдонаў. Мінск, 2003. 445 с. * Судебная книга витебского воеводы, господарского маршалка, волковыского и оболецкого державцы М. В. Клочко. Литовская метрика. Книга № 228. Книга судных дел № 9. 1533—1540 гг. / подг. В. А. Воронин, А. И. Груша, И. П. Старостина, А. Л. Хорошкевич. Москва, 2008. 524 с. * Доўнар-Запольскі М. В. Дзяржаўная гаспадарка Вялікага княства Літоўскага пры Ягелонах / подг. А. І. Груша, Р. А. Аляхновіч. Мінск, 2009. 759 с. * Полоцкие грамоты XIII — начала XVI в. / подг. А. Л. Хорошкевич, С. В. Полехов, В. А. Воронин, А. И. Груша и др. Москва, 2015. Т. 1. 864 с.; Т. 2. 522 с. === Вучэбныя дапаможнікі === * Беларуская кірылічная палеаграфія: Вучэбны дапаможнік для студэнтаў гістарычнага факультэта. Мінск, 2006. 142 с. * Альбом палеаграфічных здымкаў (з электронным дадаткам): дапаможнік для студэнтаў, якія навучаюцца па спецыяльнасцях 1-21 03 01 «Гісторыя (па напрамках)», 1-23 01 13 «Гісторыка-архівазнаўства» / А. І. Груша, А. М. Латушкін. Мінск, 2014. 103, [1] с. + электронна-аптычны дыск (СD) === Укладальнік зборнікаў навуковых прац === * Памяць стагоддзяў на карце Айчыны: зб. навук. прац у гонар 70-годдзя Міхаіла Фёдаравіча Спірыдонава / уклад.: Р. А. Аляхновіч, А. І. Грушa, А. Б. Доўнар; рэдкал.: А. І. Грушa (адк. сакратар) і інш. Мінск, 2007. 433 с. * Ягелоны: дынастыя, эпоха, спадчына: матэрыялы Міжнар. навук.-практ. канф., Гальшаны — Навагрудак, 8-10 верас. 2006 г. / рэдкал.: А. І. Грушa (адк. сакратар) і інш. Мінск, 2007. 401 с. * Мінск і мінчане: дзесяць стагоддзяў гісторыі: (да 510-годдзя атрымання Менскам магдэбургскага права): матэрыялы Міжнар. навук.-практ. канф., Мінск, 4-5 верас. 2009 г. / рэдкал.: А. І. Грушa (адк. сакратар, уклад.) і інш. Мінск, 2010. 219 с. * Вялікае княства Літоўскае і яго суседзі ў XIV—XV стст.: саперніцтва, супрацоўніцтва, урокі: да 600-годдзя Грунвальдскай бітвы: матэрыялы Міжнар. навук. канф., Гродна, 8-9 ліп. 2010 г. / уклад.: А. І. Грушa, С. В. Марозава; рэдкал.: А. І. Грушa (адк. рэд.) і інш. Мінск, 2011. 224 с. * Мінск і мінчане: дзесяць стагоддзяў гісторыі. Крыніцы па гісторыі горада. Сацыяльныя структуры і паўсядзённасць: (да 945-годдзя Мінска): зб. навук. арт. / уклад. А. І. Грушa; рэдкал.: А. І. Грушa (адк. рэд.) і інш. Мінск, 2012. 563 с. * Францыск Скарына: асоба, дзейнасць, спрадчына / уклад. А. Груша; рэдкал. А. І. Груша (старшыня) і інш. Мінск, 2017. 295 с. * Францыск Скарына: новыя даследаванні / уклад. А. Груша; рэдкал.: А. І. Груша (старшыня). Мінск, 2019. 215 с. {{Зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ЭнцВКЛ|том=1|старонкі=555|артыкул=|аўтар=}} * {{Крыніцы/ЭГБ|6-2|||371}} * ''Груша Александр Иванович'' // Корзенко Г. В. Историки Беларуси в начале XXI столетия : биобиблиографический справочник. — Минск, 2007. — С. 80. == Спасылкі == * [https://nasb-by.academia.edu/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%93%D1%80%D1%83%D1%88%D0%B0 Поўнатэкставыя публікацыі А. Грушы] на Academia.edu * [http://csl.bas-net.by/library/departments/director.asp Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа НАН Беларусі] {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Груша Аляксандр Іванавіч}} [[Катэгорыя:Гісторыкі Беларусі]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Вялікага Княства Літоўскага]] [[Катэгорыя:Археографы Беларусі]] 4h2xbrf4o749baud4e12cpfvzuvj71q 4165077 4165076 2022-07-26T20:20:13Z Bk1949 50943 /* Біяграфія */ wikitext text/x-wiki {{Вучоны}} {{цёзкі2|Груша (значэнні)|Груша}} '''Аляксандр Іванавіч Груша''' (нар. {{ДН|15|01|1973}}, [[Гродна]]) — беларускі [[гісторык]], [[доктар гістарычных навук]] (2017)<ref>[http://www.vak.org.by/node/3389 Состоялось заседание Президиума ВАК] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20170226113502/http://www.vak.org.by/node/3389 |date=26 лютага 2017 }}</ref>, [[дацэнт]] (2010). == Біяграфія == У 1996 годзе скончыў гістарычны факультэт [[Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка|Беларускага дзяржаўнага педагагічнага універсітэта імя Максіма Танка]]. У 2001 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму «Канцылярыя Вялікага княства Літоўскага 40-х гадоў XV — першай паловы XVI ст.». У 2010 годзе прысвоена вучонае званне дацэнта. З 2017 года — доктар гістарычных навук. У 1996 годзе працаваў вядучым [[палеаграфія|палеографам]] [[Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі|Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі]]. У 1996—1999 гадах быў аспірантам [[Інстытут гісторыі НАНБ|Інстытута гісторыі]] [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|НАН Беларусі]], у 1999—2004 гадах працаваў малодшым навуковым супрацоўнікам Інстытута гісторыі НАН Беларусі, у 2004—2005 гадах — старшым навуковым супрацоўнікам аддзела спецыяльных гістарычных навук Інстытута гісторыі НАН Беларусі, у 2005—2006 гадах выконваў абавязкі загадчыка аддзела гісторыі Беларусі XIII—XVIII стст. Інстытута гісторыі НАН Беларусі, у 2006—2014 гадах з’яўляўся загадчыкам аддзела гісторыі Беларусі Сярэдніх вякоў і пачатку Новага часу Інстытута гісторыі НАН Беларусі. У 2014 годзе прызначаны на пасаду дырэктара [[Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Я. Коласа НАН Беларусі|Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі]]. Звольнены з пасады 1 ліпеня 2022 года. == Навукова-даследчыцкая дзейнасць == Сферы навуковых інтарэсаў — [[Метрыка ВКЛ|Метрыка Вялікага Княства Літоўскага]], органы ўлады [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] XV—XVI ст.; фарміраванне пісьмовай культуры ў Вялікім княстве Літоўскім у XIII — першай трэці XVI ст., методыка выдання гістарычных крыніц, публікацыя гістарычных крыніц перыяду Вялікага Княства Літоўскага, палеаграфія, кадыкалогія, кнігазнаўства, гісторыя бібліятэк. Стаяў каля вытокаў аднаўлення выдання Метрыкі Вялікага Княства Літоўскага ў Беларусі. Адзін з ініцыятараў стварэння навукова-выдавецкай серыі «Помнікі гістарычнай думкі Беларусі». Заснавальнік і адзін з арганізатараў некалькіх цыклаў міжнародных навуковых канферэнцый. Аўтар больш за 140 навуковых прац. == Узнагароды == * Лаўрэат Прэміі Нацыянальнай акадэміі навук для маладых вучоных (2003) за цыкл даследаванняў па методыцы выдання гістарычных крыніц і выданне кніг Метрыкі Вялікага Княства Літоўскага * Уладальнік стыпендыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь таленавітым маладым вучоным (2008) за распрацоўку новых падыходаў у вывучэнні пісьмовай культуры Беларусі XI — першай паловы XVI ст., падрыхтоўку на іх падставе першых у Беларусі навукова-метадычных рэкамендацый па выданні актавых кірылічных крыніц перыяду Вялікага Княства Літоўскага, выданне корпуса актаў па гісторыі Беларусі * Лаўрэат прэміі VІ Кангрэса даследчыкаў Беларусі за найлепшую гістарычную кнігу (2015) за кнігу «Документальная письменность Великого Княжества Литовского (конец XIV — первая треть XVI в.)» * Пераможца штогадовага конкурсу Вышэйшай атэстацыйнай камісіі Рэспублікі Беларусь на найлепшую доктарскую дысертацыю (2017) у намінацыі «гуманітарныя навукі» (дысертацыя «Письменная документация Великого Княжества Литовского конца XIV — первой трети XVI в.: возникновение, внедрение, использование»). == Асноўныя навуковыя працы == === Манаграфіі === * Канцылярыя Вялікага княства Літоўскага 40-х гадоў XV — першай паловы XVI ст. Мінск, 2006. 215 с. * Мяноўная грамата князя Васіля Нарымонтавіча і фарміраванне пісьмовай культуры ў прававой сферы Вялікага княства Літоўскага ў апошняй трэці XIV — першай трэці XVI ст. Мінск, 2010. 96 с. * Документальная письменность Великого Княжества Литовского (конец XIV — первая треть XVI в.). Минск, 2015. 465 с. * Кризис доверия? Появление и утверждение правового документа в Великом Княжестве Литовском (конец XIV — первая треть XVI в.). Москва; Санкт-Петербург, 2019. 608 с. === Раздзелы ў калектыўных манаграфіях === * Белорусские земли в составе Великого Княжества Литовского (XIII — середина XVI в.) // Беларусь. Народ. Государство. Время / редкол. А. А. Коваленя (пред.) и др. Минск, 2009. С. 61-73. * Письменная культура конца X — первой трети XVI в. // Полоцк / науч. ред. О. Н. Левко. Минск, 2012. С. 468—488. * Адзін з найстаражытнейшых арыгінальных дакументаў з беларускіх архівасховішчаў // Гісторыя Пінска. Ад старажытнасці да сучаснасці: да 915-й гадавіны з першага летапіснага ўпамінання / рэдкал.: А. М. Літвін (адк. рэд.) і інш. Мінск, 2012. С. 261—270. * Skorinos atminimo įprasminimas. Baltarusija // Pranciškaus Skorinos «Rusėniškajai Biblijai» — 500 / sud. S. Narbutas. Vilnius, 2017. P. 113—124. * Chancery of the Grand Duchy of Lithuania // The Polish and Lithuanian Metrica — memory of the state / W. Chorążyczewski, A. Hruša, W. Krawczuk, J. Grabowski, S. Górzyński. Warszawa, 2017. P. 93-107. * Lithuanian Metrica // The Polish and Lithuanian Metrica — memory of the state / W. Chorążyczewski, A. Hruša, W. Krawczuk, J. Grabowski, S. Górzyński. Warszawa, 2017. P. 108—132. * Государственный строй и органы управления в Великом Княжестве Литовском. Судебно-правовая система // История белорусской государственности. Минск, 2018. Т. 1: Белорусская государственность: от истоков до конца XVIII в. / отв. ред. тома: О. Н. Левко, В. Ф. Голубев. С. 257—279. === Навукова-метадычныя рэкамендацыі === * Метадычныя рэкамендацыі па публікацыі рукапісных актавых кірылічных крыніц у Беларусі (XIII—XVIII стст., перыяд Вялікага княства Літоўскага). Мінск, 2003. 168 с. === Археаграфічныя выданні === * Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кніга 44. Кніга Запісаў 44 (1559—1566). Мінск, 2001. 229 с.<ref>[http://gw.lingvo.minsk.by/~bha/09/harask.htm Рэцэнзія : ''Ганна Харашкевіч.'' Беларуская археаграфія на новым этапе ] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20050906231920/http://gw.lingvo.minsk.by/~bha/09/harask.htm |date=6 верасня 2005 }}</ref> * Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 г. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кніга 523. Кніга Публічных спраў 1 / падрыхт. А. І. Груша, М. А. Вайтовіч, М. Ф. Спірыдонаў. Мінск, 2003. 445 с. * Судебная книга витебского воеводы, господарского маршалка, волковыского и оболецкого державцы М. В. Клочко. Литовская метрика. Книга № 228. Книга судных дел № 9. 1533—1540 гг. / подг. В. А. Воронин, А. И. Груша, И. П. Старостина, А. Л. Хорошкевич. Москва, 2008. 524 с. * Доўнар-Запольскі М. В. Дзяржаўная гаспадарка Вялікага княства Літоўскага пры Ягелонах / подг. А. І. Груша, Р. А. Аляхновіч. Мінск, 2009. 759 с. * Полоцкие грамоты XIII — начала XVI в. / подг. А. Л. Хорошкевич, С. В. Полехов, В. А. Воронин, А. И. Груша и др. Москва, 2015. Т. 1. 864 с.; Т. 2. 522 с. === Вучэбныя дапаможнікі === * Беларуская кірылічная палеаграфія: Вучэбны дапаможнік для студэнтаў гістарычнага факультэта. Мінск, 2006. 142 с. * Альбом палеаграфічных здымкаў (з электронным дадаткам): дапаможнік для студэнтаў, якія навучаюцца па спецыяльнасцях 1-21 03 01 «Гісторыя (па напрамках)», 1-23 01 13 «Гісторыка-архівазнаўства» / А. І. Груша, А. М. Латушкін. Мінск, 2014. 103, [1] с. + электронна-аптычны дыск (СD) === Укладальнік зборнікаў навуковых прац === * Памяць стагоддзяў на карце Айчыны: зб. навук. прац у гонар 70-годдзя Міхаіла Фёдаравіча Спірыдонава / уклад.: Р. А. Аляхновіч, А. І. Грушa, А. Б. Доўнар; рэдкал.: А. І. Грушa (адк. сакратар) і інш. Мінск, 2007. 433 с. * Ягелоны: дынастыя, эпоха, спадчына: матэрыялы Міжнар. навук.-практ. канф., Гальшаны — Навагрудак, 8-10 верас. 2006 г. / рэдкал.: А. І. Грушa (адк. сакратар) і інш. Мінск, 2007. 401 с. * Мінск і мінчане: дзесяць стагоддзяў гісторыі: (да 510-годдзя атрымання Менскам магдэбургскага права): матэрыялы Міжнар. навук.-практ. канф., Мінск, 4-5 верас. 2009 г. / рэдкал.: А. І. Грушa (адк. сакратар, уклад.) і інш. Мінск, 2010. 219 с. * Вялікае княства Літоўскае і яго суседзі ў XIV—XV стст.: саперніцтва, супрацоўніцтва, урокі: да 600-годдзя Грунвальдскай бітвы: матэрыялы Міжнар. навук. канф., Гродна, 8-9 ліп. 2010 г. / уклад.: А. І. Грушa, С. В. Марозава; рэдкал.: А. І. Грушa (адк. рэд.) і інш. Мінск, 2011. 224 с. * Мінск і мінчане: дзесяць стагоддзяў гісторыі. Крыніцы па гісторыі горада. Сацыяльныя структуры і паўсядзённасць: (да 945-годдзя Мінска): зб. навук. арт. / уклад. А. І. Грушa; рэдкал.: А. І. Грушa (адк. рэд.) і інш. Мінск, 2012. 563 с. * Францыск Скарына: асоба, дзейнасць, спрадчына / уклад. А. Груша; рэдкал. А. І. Груша (старшыня) і інш. Мінск, 2017. 295 с. * Францыск Скарына: новыя даследаванні / уклад. А. Груша; рэдкал.: А. І. Груша (старшыня). Мінск, 2019. 215 с. {{Зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ЭнцВКЛ|том=1|старонкі=555|артыкул=|аўтар=}} * {{Крыніцы/ЭГБ|6-2|||371}} * ''Груша Александр Иванович'' // Корзенко Г. В. Историки Беларуси в начале XXI столетия : биобиблиографический справочник. — Минск, 2007. — С. 80. == Спасылкі == * [https://nasb-by.academia.edu/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%93%D1%80%D1%83%D1%88%D0%B0 Поўнатэкставыя публікацыі А. Грушы] на Academia.edu * [http://csl.bas-net.by/library/departments/director.asp Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа НАН Беларусі] {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Груша Аляксандр Іванавіч}} [[Катэгорыя:Гісторыкі Беларусі]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Вялікага Княства Літоўскага]] [[Катэгорыя:Археографы Беларусі]] mrtq96cv6cux9ajam65onpiix8pnj8m 0 47068 4165197 4153033 2022-07-27T11:28:06Z Artsiom91 31770 /* Маёнткі */ вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{Шляхціч | беларускае імя = Міхал Ежавіч Бярновіч | поўнае імя = | арыгінальнае імя = | партрэт = | шырыня партрэта = | подпіс = | герб= POL COA Bernowicz.svg | шырыня герба =120px | подпіс герба= [[Герб «Бярновіч»]] <!-- ІНФАРМАЦЫЯ АБ ТЫТУЛАХ --> | тытул =[[Слуцкія павятовыя маршалкі|Слуцкі павятовы маршалак]] | парадак = | перыядпачатак = [[1795]] | перыядканец =[[1802]] | перыяд праўлення = | папярэднік = няма | пераемнік = [[Казімір Міхалавіч Рэйтан]] (1778—?) | тытул_2 =[[Прадвадзіцелі (маршалкі) дваранства Мінскай губерні|Мінскі губернскі маршалак]] (''в.а.'')<ref>''в.а.'' — выконваў абавязкі мінскага губернскага маршалка</ref> | парадак_2 = | перыядпачатак_2 =1797 | перыядканец_2 =1799 | перыяд праўлення_2 = | папярэднік_2 = князь [[Францішак Сапега (1772—1829)|Францішак Аляксандравіч Сапега]] | пераемнік_2 = [[Юзаф Матэвушавіч Ваньковіч]] | дата нараджэння =1734 | месца нараджэння = маёнтак [[Бабоўня]], [[Новагародскае ваяводства]], [[Вялікае Княства Літоўскае]], [[Рэч Паспалітая]] | дата смерці = 1810 | месца смерці = [[Расійская імперыя]] | пахаваны = | пахаваная = | род =[[Род Бярновічаў|Бярновічы]] | бацька = Ежы Ежавіч-Вільгельмавіч Бярновіч | маці = Караліна-Кацярына Гардына | муж = | жонка = 1) Марыяна Вайніловіч, 2) Кацярына Юзафаўна Валовіч | дзеці = [[Сервацы Міхалавіч Бярновіч|Сервацы (Сервацы-Станіслаў-Антон) Міхалавіч Бярновіч]] (1784—каля 1835), [[Слуцкія павятовыя маршалкі|слуцкі павятовы маршалак]] (1808—1811); [[Юзаф Міхалавіч Бярновіч]] (1788 — пасля 1835) | рэлігія = каталік | узнагароды = {{{!}} style="background: transparent" {{!}} {{ордэн Белага Арла, Рэч Паспалітая}}{{!}}{{!}}{{Ордэн Святога Станіслава, Польшча}} {{!}}} | аўтограф = | Commons = | Rodovid= }} '''Міхал Ежавіч Бярновіч''' ({{lang-pl|Michał Bernowicz}}, {{lang-ru|Михал Георгиевич Бернович}}), {{ДН|24|9|1734}}, маёнтак [[Бабоўня]], [[Новагародскае ваяводства]], [[Вялікае Княства Літоўскае]], [[Рэч Паспалітая]] — пасля [[1810]]), — дзяржаўны дзеяч [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] і [[Расійская імперыя|Расійскай Імперыі]]. == Паходжанне і сям’я == Належаў да каталіцкага сярэднезаможнага [[Шляхта|шляхецкага]] роду [[Род Бярновічаў|Бярновічаў]]. Нарадзіўся ў сям’і Ежы Ежавіча-Вільгельмавіча Бярновіча і яго жонкі шляхцянкі-каталічкі Караліны-Кацярыны Гардыны. За жыццё меў дзве жонкі — Марыяна Вайніловіч і Кацярына Валовіч. Меў двух сыноў: [[Сервацы Міхалавіч Бярновіч|Сервацы (Сервацы-Станіслаў-Антон) Міхалавіч Бярновіч]] (1784—каля 1835), [[Слуцкія павятовыя маршалкі|слуцкі павятовы маршалак]] (1808—1811), які ажаніўся са шляхцянкай-каталічкай Аляксандрай [[Род Абуховічаў|Абуховіч]] са [[Слуцкі павет|Слуцкага павета]]; і [[Юзаф Міхалавіч Бярновіч]] (1788 — пасля 1835), які ажаніўся са шляхцянкай-каталічкай Тэрэзай Вайніловіч са Слуцкага павета. == Службовая дзейнасць == Службовую кар’еру рабіў у родным [[Новагародскае ваяводства|Новагародскім ваяводстве]], дзе абіраўся і прызначаўся на розныя земскія пасады: новагародскі каптуровы суддзя (1763—1768), новагародскі абозны (1768—1779), новагародскі падчашы (1779—1783), новагародскі земскі суддзя (1783—1795). Акрамя гэтага ад князёў [[Род Радзівілаў|Радзівілаў]], уласнікаў [[Слуцкае княства|Слуцкага княства]], атрымаў іх прыдворную пасаду слуцкага падкаморага (1792—1794). Быў вельмі актыўным і аўтарытэтным у публічным жыцці. Выбіраўся паслом ад [[Новагародскае ваяводства|Новагародскага ваяводства]] на [[элекцыйны сойм Рэчы Паспалітай, 1763|элекцыйны сойм Рэчы Паспалітай]] (1763) і на іншыя соймы (у 1780, 1788, 1790 і 1792). Выбіраўся таксама дэпутатам ад [[Новагародскае ваяводства|Новагародскага ваяводства]] на [[Трыбунал ВКЛ|Трыбуналы ВКЛ]] (1767, 1774), дзе выбіраўся пісарам Трыбунала. У 1766 быў выбраны камісарам па люстрацыі «дымоў» у [[Новагародскае ваяводства|Новагародскім ваяводстве]], а ў [[1780]] і [[1782]] камісарам скарбовай камісіі [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]], На [[Чатырохгадовы сойм|Чатырохгадовым сойме]] (1788—1792) Міхал Бярновіч разам з паслом ад [[Браслаўскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Браслаўскага павета]] [[Тамаш Ваўжэцкі|Тамашам Ваўжэцкім]] выступіў з ініцыятывай стварэння ў дзяржаве [[Камісіі парадкавыя цывільна-вайсковыя|цывільна-вайсковых камісій]], якія і былі створаны пастановай сойма ад 6 лістапада 1789. Атрымаў [[ордэн Святога Станіслава]] і [[ордэн Белага Арла]]. Пасля падзелаў [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] і стварэння [[Мінская губерня|Мінскай губерні]] і [[Слуцкі павет|Слуцкага павета]], 10 верасня 1793 быў выбраны ў склад дэлегацыі паслом ад Слуцкага павета ў [[Горад Санкт-Пецярбург|Санкт-Пецярбург]], а ў [[1795]] быў выбраны на пасаду [[Слуцкія павятовыя маршалкі|слуцкага павятовага маршалка]] (1795—1802) і некалькі раз пераабіраўся. У 1797—1799 выконваў абавязкі [[Прадвадзіцелі (маршалкі) дваранства Мінскай губерні|мінскага губернскага маршалка]]. У 1796 атрымаў чын [[Сапраўдны стацкі саветнік|сапраўднага стацкага саветніка]]. Пазней, сын Міхала [[Сервацы Міхалавіч Бярновіч]] (1784—каля 1835) будзе выбраны на пасаду [[Слуцкія павятовыя маршалкі|слуцкага павятовага маршалка]] (1808—1811). == Маёнткі == [[Выява:Hrozaŭ, Mieržyjeŭski. Грозаў, Мержыеўскі (N. Orda, 8.08.1864-76).jpg|left|thumb|Палац у Грозаве, пабудаваны Мержаеўскімі. Малюнак [[Напалеон Орда|Напалеона Орды]], 1870-я гг.]] Валодаў маёнткамі ў [[Новагародскае ваяводства|Новагародскім ваяводстве]] (Грозаў, Стараселле, Цяпкоў (Сцяпкова), Бабоўня). У 1748 атрымаў каралеўскі прывілей [[Аўгуст III|Аўгуста III]] на закладанне [[мястэчка]] ў маёнтку Бабоўня (пад апякунствам свайго дзядзькі Міхала Мержаеўскага). Атрымаў у валоданне Карачэўскае (Крэўскае) староства — быў [[Староста крэўскі|карачэўскім (крэўскім) старостам]] (1763—1775). Пасля падзелаў [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] маёнткі Міхала Бярновіча аказаліся адміністрацыйна ў [[Слуцкі павет|Слуцкім павеце]] (Грозаў, Стараселле, Цяпкоў) і [[Нясвіжскі павет (Расійская імперыя)|Нясвіжскім павеце]] (Бабоўня) [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]. У 1810 у маёнтку Бабоўня (Бабоўня, Грозаў, Стараселле, Цяпкоў), які ўжо быў у складзе Слуцкага павета пасля скасавання Нясвіжскага павета, мелася 298 [[рэвізская душа|рэвізскіх душ]]. Пазней маёнтак Грозаў перайшоў у валоданне Мержаеўскіх, якія ў сярэдзіне [[XIX стагоддзе|XIX ст.]] пабудавалі там [[палац]] у стылі [[класіцызм]]. {{зноскі}} == Літаратура == * ''Акаловіч, Л. А.'' Бярновічы / Л. А. Акаловіч // Энцыкл. гіст. Беларусі : у 6 т. — Мінск, 1993 — Т. 2. — С. 170. * ''Раюк, А.Р.'' Лёс і погляды мінскага губернскага прадвадзіцеля дваранства (1863–1877) Яўстаха Прушынскага на этнаканфесіянальную сітуацыю ў Беларусі / А.Р. Раюк // Беларуская этнаграфія, этналогія і антрапалогія : зб. навук. артыкулаў. — Мінск : Бел. навука, 2022. — Вып. 1. — С. 79—89. * ''Раюк, А. Р.'' Нефармальныя сувязі паміж дваранствам Мінскай губерні ў 1795—1863 гг. / А. Р. Раюк // Гісторыя і грамадазнаўства. — 2020. — № 1. — С. 58—63. * ''Раюк, А. Р.'' Нефармальныя сувязі паміж губернскім дваранствам у Беларусі ў 1795—1863 гг. / А. Р. Раюк // Пытанні мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фалькларыстыкі / Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя К. Крапівы Нац. акад. навук Беларусі; навук. рэд. А. І. Лакотка. — Мінск : Права і эканоміка, 2008. — Вып. 4. — С. 406—412. * ''Швед, В. В.'' Масоны і ложы на землях Беларусі (канец XVIII — першая чвэрць XIX ст.) : біябібліягр. слоўн. / В. В. Швед. — Гродна : ГрДУ, 2007. — 275 с. {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Бярновіч Міхал}} [[Катэгорыя:Род Бярновічаў|Міхал]] [[Катэгорыя:Старосты крэўскія]] [[Катэгорыя:Падчашыі новагародскія]] [[Катэгорыя:Абозныя новагародскія]] [[Катэгорыя:Суддзі земскія новагародскія]] [[Катэгорыя:Пісары Трыбунала Вялікага Княства Літоўскага]] [[Катэгорыя:Падкаморыя слуцкія]] [[Катэгорыя:Павятовыя маршалкі слуцкія]] [[Катэгорыя:Губернскія маршалкі мінскія]] [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Бабоўні]] lsrdp1zxjus9l3l770bo7agdr45tjyb 4165198 4165197 2022-07-27T11:28:50Z Artsiom91 31770 +[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Новагародскім павеце]]; ±[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Бабоўні]]→[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Капыльскім раёне]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Шляхціч | беларускае імя = Міхал Ежавіч Бярновіч | поўнае імя = | арыгінальнае імя = | партрэт = | шырыня партрэта = | подпіс = | герб= POL COA Bernowicz.svg | шырыня герба =120px | подпіс герба= [[Герб «Бярновіч»]] <!-- ІНФАРМАЦЫЯ АБ ТЫТУЛАХ --> | тытул =[[Слуцкія павятовыя маршалкі|Слуцкі павятовы маршалак]] | парадак = | перыядпачатак = [[1795]] | перыядканец =[[1802]] | перыяд праўлення = | папярэднік = няма | пераемнік = [[Казімір Міхалавіч Рэйтан]] (1778—?) | тытул_2 =[[Прадвадзіцелі (маршалкі) дваранства Мінскай губерні|Мінскі губернскі маршалак]] (''в.а.'')<ref>''в.а.'' — выконваў абавязкі мінскага губернскага маршалка</ref> | парадак_2 = | перыядпачатак_2 =1797 | перыядканец_2 =1799 | перыяд праўлення_2 = | папярэднік_2 = князь [[Францішак Сапега (1772—1829)|Францішак Аляксандравіч Сапега]] | пераемнік_2 = [[Юзаф Матэвушавіч Ваньковіч]] | дата нараджэння =1734 | месца нараджэння = маёнтак [[Бабоўня]], [[Новагародскае ваяводства]], [[Вялікае Княства Літоўскае]], [[Рэч Паспалітая]] | дата смерці = 1810 | месца смерці = [[Расійская імперыя]] | пахаваны = | пахаваная = | род =[[Род Бярновічаў|Бярновічы]] | бацька = Ежы Ежавіч-Вільгельмавіч Бярновіч | маці = Караліна-Кацярына Гардына | муж = | жонка = 1) Марыяна Вайніловіч, 2) Кацярына Юзафаўна Валовіч | дзеці = [[Сервацы Міхалавіч Бярновіч|Сервацы (Сервацы-Станіслаў-Антон) Міхалавіч Бярновіч]] (1784—каля 1835), [[Слуцкія павятовыя маршалкі|слуцкі павятовы маршалак]] (1808—1811); [[Юзаф Міхалавіч Бярновіч]] (1788 — пасля 1835) | рэлігія = каталік | узнагароды = {{{!}} style="background: transparent" {{!}} {{ордэн Белага Арла, Рэч Паспалітая}}{{!}}{{!}}{{Ордэн Святога Станіслава, Польшча}} {{!}}} | аўтограф = | Commons = | Rodovid= }} '''Міхал Ежавіч Бярновіч''' ({{lang-pl|Michał Bernowicz}}, {{lang-ru|Михал Георгиевич Бернович}}), {{ДН|24|9|1734}}, маёнтак [[Бабоўня]], [[Новагародскае ваяводства]], [[Вялікае Княства Літоўскае]], [[Рэч Паспалітая]] — пасля [[1810]]), — дзяржаўны дзеяч [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] і [[Расійская імперыя|Расійскай Імперыі]]. == Паходжанне і сям’я == Належаў да каталіцкага сярэднезаможнага [[Шляхта|шляхецкага]] роду [[Род Бярновічаў|Бярновічаў]]. Нарадзіўся ў сям’і Ежы Ежавіча-Вільгельмавіча Бярновіча і яго жонкі шляхцянкі-каталічкі Караліны-Кацярыны Гардыны. За жыццё меў дзве жонкі — Марыяна Вайніловіч і Кацярына Валовіч. Меў двух сыноў: [[Сервацы Міхалавіч Бярновіч|Сервацы (Сервацы-Станіслаў-Антон) Міхалавіч Бярновіч]] (1784—каля 1835), [[Слуцкія павятовыя маршалкі|слуцкі павятовы маршалак]] (1808—1811), які ажаніўся са шляхцянкай-каталічкай Аляксандрай [[Род Абуховічаў|Абуховіч]] са [[Слуцкі павет|Слуцкага павета]]; і [[Юзаф Міхалавіч Бярновіч]] (1788 — пасля 1835), які ажаніўся са шляхцянкай-каталічкай Тэрэзай Вайніловіч са Слуцкага павета. == Службовая дзейнасць == Службовую кар’еру рабіў у родным [[Новагародскае ваяводства|Новагародскім ваяводстве]], дзе абіраўся і прызначаўся на розныя земскія пасады: новагародскі каптуровы суддзя (1763—1768), новагародскі абозны (1768—1779), новагародскі падчашы (1779—1783), новагародскі земскі суддзя (1783—1795). Акрамя гэтага ад князёў [[Род Радзівілаў|Радзівілаў]], уласнікаў [[Слуцкае княства|Слуцкага княства]], атрымаў іх прыдворную пасаду слуцкага падкаморага (1792—1794). Быў вельмі актыўным і аўтарытэтным у публічным жыцці. Выбіраўся паслом ад [[Новагародскае ваяводства|Новагародскага ваяводства]] на [[элекцыйны сойм Рэчы Паспалітай, 1763|элекцыйны сойм Рэчы Паспалітай]] (1763) і на іншыя соймы (у 1780, 1788, 1790 і 1792). Выбіраўся таксама дэпутатам ад [[Новагародскае ваяводства|Новагародскага ваяводства]] на [[Трыбунал ВКЛ|Трыбуналы ВКЛ]] (1767, 1774), дзе выбіраўся пісарам Трыбунала. У 1766 быў выбраны камісарам па люстрацыі «дымоў» у [[Новагародскае ваяводства|Новагародскім ваяводстве]], а ў [[1780]] і [[1782]] камісарам скарбовай камісіі [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]], На [[Чатырохгадовы сойм|Чатырохгадовым сойме]] (1788—1792) Міхал Бярновіч разам з паслом ад [[Браслаўскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Браслаўскага павета]] [[Тамаш Ваўжэцкі|Тамашам Ваўжэцкім]] выступіў з ініцыятывай стварэння ў дзяржаве [[Камісіі парадкавыя цывільна-вайсковыя|цывільна-вайсковых камісій]], якія і былі створаны пастановай сойма ад 6 лістапада 1789. Атрымаў [[ордэн Святога Станіслава]] і [[ордэн Белага Арла]]. Пасля падзелаў [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] і стварэння [[Мінская губерня|Мінскай губерні]] і [[Слуцкі павет|Слуцкага павета]], 10 верасня 1793 быў выбраны ў склад дэлегацыі паслом ад Слуцкага павета ў [[Горад Санкт-Пецярбург|Санкт-Пецярбург]], а ў [[1795]] быў выбраны на пасаду [[Слуцкія павятовыя маршалкі|слуцкага павятовага маршалка]] (1795—1802) і некалькі раз пераабіраўся. У 1797—1799 выконваў абавязкі [[Прадвадзіцелі (маршалкі) дваранства Мінскай губерні|мінскага губернскага маршалка]]. У 1796 атрымаў чын [[Сапраўдны стацкі саветнік|сапраўднага стацкага саветніка]]. Пазней, сын Міхала [[Сервацы Міхалавіч Бярновіч]] (1784—каля 1835) будзе выбраны на пасаду [[Слуцкія павятовыя маршалкі|слуцкага павятовага маршалка]] (1808—1811). == Маёнткі == [[Выява:Hrozaŭ, Mieržyjeŭski. Грозаў, Мержыеўскі (N. Orda, 8.08.1864-76).jpg|left|thumb|Палац у Грозаве, пабудаваны Мержаеўскімі. Малюнак [[Напалеон Орда|Напалеона Орды]], 1870-я гг.]] Валодаў маёнткамі ў [[Новагародскае ваяводства|Новагародскім ваяводстве]] (Грозаў, Стараселле, Цяпкоў (Сцяпкова), Бабоўня). У 1748 атрымаў каралеўскі прывілей [[Аўгуст III|Аўгуста III]] на закладанне [[мястэчка]] ў маёнтку Бабоўня (пад апякунствам свайго дзядзькі Міхала Мержаеўскага). Атрымаў у валоданне Карачэўскае (Крэўскае) староства — быў [[Староста крэўскі|карачэўскім (крэўскім) старостам]] (1763—1775). Пасля падзелаў [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] маёнткі Міхала Бярновіча аказаліся адміністрацыйна ў [[Слуцкі павет|Слуцкім павеце]] (Грозаў, Стараселле, Цяпкоў) і [[Нясвіжскі павет (Расійская імперыя)|Нясвіжскім павеце]] (Бабоўня) [[Мінская губерня|Мінскай губерні]]. У 1810 у маёнтку Бабоўня (Бабоўня, Грозаў, Стараселле, Цяпкоў), які ўжо быў у складзе Слуцкага павета пасля скасавання Нясвіжскага павета, мелася 298 [[рэвізская душа|рэвізскіх душ]]. Пазней маёнтак Грозаў перайшоў у валоданне Мержаеўскіх, якія ў сярэдзіне [[XIX стагоддзе|XIX ст.]] пабудавалі там [[палац]] у стылі [[класіцызм]]. {{зноскі}} == Літаратура == * ''Акаловіч, Л. А.'' Бярновічы / Л. А. Акаловіч // Энцыкл. гіст. Беларусі : у 6 т. — Мінск, 1993 — Т. 2. — С. 170. * ''Раюк, А.Р.'' Лёс і погляды мінскага губернскага прадвадзіцеля дваранства (1863–1877) Яўстаха Прушынскага на этнаканфесіянальную сітуацыю ў Беларусі / А.Р. Раюк // Беларуская этнаграфія, этналогія і антрапалогія : зб. навук. артыкулаў. — Мінск : Бел. навука, 2022. — Вып. 1. — С. 79—89. * ''Раюк, А. Р.'' Нефармальныя сувязі паміж дваранствам Мінскай губерні ў 1795—1863 гг. / А. Р. Раюк // Гісторыя і грамадазнаўства. — 2020. — № 1. — С. 58—63. * ''Раюк, А. Р.'' Нефармальныя сувязі паміж губернскім дваранствам у Беларусі ў 1795—1863 гг. / А. Р. Раюк // Пытанні мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фалькларыстыкі / Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя К. Крапівы Нац. акад. навук Беларусі; навук. рэд. А. І. Лакотка. — Мінск : Права і эканоміка, 2008. — Вып. 4. — С. 406—412. * ''Швед, В. В.'' Масоны і ложы на землях Беларусі (канец XVIII — першая чвэрць XIX ст.) : біябібліягр. слоўн. / В. В. Швед. — Гродна : ГрДУ, 2007. — 275 с. {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Бярновіч Міхал}} [[Катэгорыя:Род Бярновічаў|Міхал]] [[Катэгорыя:Старосты крэўскія]] [[Катэгорыя:Падчашыі новагародскія]] [[Катэгорыя:Абозныя новагародскія]] [[Катэгорыя:Суддзі земскія новагародскія]] [[Катэгорыя:Пісары Трыбунала Вялікага Княства Літоўскага]] [[Катэгорыя:Падкаморыя слуцкія]] [[Катэгорыя:Павятовыя маршалкі слуцкія]] [[Катэгорыя:Губернскія маршалкі мінскія]] [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Капыльскім раёне]] [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Новагародскім павеце]] 3rr7y9lj12os3fb01qkmd38l7fd2jz5 0 51336 4165002 4163899 2022-07-26T18:10:32Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = Вёска |беларуская назва = Лашанцы |арыгінальная назва = |падначаленне = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = Вёска Лашанцы.jpg |подпіс = Пачатак вёскі Лашанцы, красавік 2022 года |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 22|lat_sec = 38 |lon_dir = |lon_deg = 28|lon_min = 59|lon_sec = 42 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты вобласці = |памер карты раёна = |вобласць = Мінская |раён = Крупскі |сельсавет = Ігрушкаўскі |пасялковы савет = |карта краіны = |карта вобласці = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = |ранейшыя назвы = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |двароў =5 |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243029170 }} '''Лаша́нцы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Мінская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Lašancy}}, {{lang-ru|Лошанцы}}) — [[вёска]] ў [[Крупскі раён|Крупскім раёне]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]], каля ракі [[Рака Блудыня|Блудыня]]<ref name="atl">{{кніга|загаловак=Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Минская область|адказны=Редактор Г. Г. Науменко|месца=Мн.|выдавецтва=РУП «Белкартография»|год=2009|старонкі=14—15|старонак=60|isbn=978-985-508-174-7|тыраж=20&nbsp;000}} {{ref-ru}}</ref>. Уваходзіць у склад [[Ігрушкаўскі сельсавет|Ігрушкаўскага сельсавета]]. == Гісторыя == === Вялікае княства Літоўскае === Маглі з’явіцца пасля [[Валочная памера|аграрных рэформ]] 1550-1580-х гадоў. З 1625 года адзначаецца час, калі ўзнікла шмат паселішчаў сучаснага Крупскага раёна. Аднак, падчас [[Вайна Расіі з Рэччу Паспалітай (1654—1667)|вайны 1654—1667 гадоў]] тэрыторыя сучаснай Усходняй Беларусі была вынішчана, колькасць насельніцтва скарацілася ў больш за 2 разы. Паводле польскага даследчыка Е. Можы, Аршанскі павет страціў 2/3 дымоў, а шчыльнасць насельніцтва ў ім скарацілася з 20,2 да 6,2 чалавек на 1 км². Пасля вайны [[Магнат|магнаты]] пачалі засяляць гэтыя землі сялянамі з заходніх і паўднёвых рэгіёнаў Рэчы Паспалітай. Новаствораны засценак Лашанцы вядомы з сярэдзіны XVIII ст. у Чарэйскім маёнтку [[Аршанскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Аршанскага павета]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]<ref>''Аляхновіч, А.'' Гісторыка-краязнаўчы альманах Малое Палесье Друцка-Бярэзінскага краю / А. Аляхновіч. — Крупкі, 2010. — 40 с.</ref>, ён размяшчаўся каля ракі Блудыня на мяжы фальварка Шчаўры і двара Грушка (маёнтак Гапонавічы) [[Худаўская воласць|Худаўскай воласці]]. Прыкладна гэтым часам шляхціч Ян Крукоўскі-Ждановіч герба «Ждан» прыбывае ў Лашанцы, якія належалі вялікаму канцлеру літоўскаму Сапезе. Ян Крукоўскі-Ждановіч пакінуў у засценку сыноў — Лявона (меў сыноў Рыгора і Яна з сынам Юрыем), Аляксандра (меў сыноў Марціна, Лявона, Тодара, Рыгора і Данііла, у апошняга былі сыны Лявон і Яўцімі), Караля (меў сыноў Самуэля і Васіля) і Андрэя (меў сыноў Аляксандра, з сынамі Янам, Сільвестрам, Аляксандрам, і Яна, з сынамі Адам і Антон). Андрэй стаў прэсвітарам уніяцкай царквы ў Лашанцах<ref>''Яцкевіч, З.'' Малы гербоўнік халопеніцкай шляхты / З. Яцкевіч. — Менск: Беларускі кнігазбор, 1999. — 35 с.</ref>. У 2-й палове XVIII ст. Лашанцы заставаліся ў складзе маёнтка Чарэя Аршанскага павета Віцебскага ваяводства, які належаў [[Аляксандр Міхал Сапега|Аляксандру Сапезе]] герба «Ліс», але ўжо пэўны час быў закладзены, спачатку пану Бекельману, потым віцебскаму ваяводзе Юзафу Салагубу. У 1772 годзе ў засценку Лашанцы было 5 двароў, 30 жыхароў мужчынскага полу. У 1778 годзе ўладальнікам Лашанцаў стаў Ануфрый Рашкоўскі. З 1790 года ўжо вёска Лашанцы ў складзе новаўтворанага маёнтка Шчаўры шляхціча Рашкоўскага. === Расійская імперыя === Пасля [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793) вёска ў складзе Магілёўскага намесніцтва [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]. З 12 снежня 1796 года да 27 лютага 1802 года ў складзе Магілёўскага (Копыскага) павета Беларускай губерні. З 27 лютага 1802 года да 1861 года ў Шчаўроўскай воласці Копыскага павета Магілёўскай губерні. У лістападзе 1812 года, падчас [[Вайна 1812 года|руска-французскай вайны]] і адступлення французаў, Лашанцы і Лужа разрабаваны<ref>Анікіевіч, К. Сенненскі павет Магілёўскай губерні / К. Анікіевіч — Магілёўская губерня: Губернская тыпаграфія, 1907. — С. 7, 77</ref>. [[File:Перапіс вёсак Магілёўскай губерні.jpg|thumb| У 1857 годзе праходзіў перапіс мястэчак Магілёўскай губерні. Вёска Лашанцы пазначана (3-я ў спісе) ў Копыскім павеце ў сяле Шчаўры каля ручая Блудынка (сёння назва «Блудыня»). У крыніцы таксама напісана, што ў той час у Лашанцах пражываў 81 селянін, беларускага паходжання, за памешчыкам ]] У XIX ст. маёнткам Шчаўры, у склад якога да 1865 года ўваходзілі Лашанцы і Лужа, валодае маршалак шляхты і аматар беларушчыны Юлій Серафімаў Рашкоўскі герба «Агеньчык». У 1842 годзе беларускі пісьменнік-драматург [[Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч]] быў аканомам у маёнтку Шчаўры ў паноў Рашкоўскіх. З 1861 года вёскі Лашанцы, Лужа, засценак Актавія і фальварак Двор-Пярэсіка, якія адносіліся да царквы і праваслаўнага прыхода Покрыва Прасвятой Багародзіцы ў сяле Шчаўры, былі ўжо ў складзе Бобрскай воласці [[Сенненскі павет|Сенненскага павета]] [[Магілёўская губерня|Магілёўскай губерні]]. У 1864—1865 гг. сяляне з мясцовых вёсак Крупшчыны пачалі набываць у Юлія Рашкоўскага землі. Напрыклад, селянін вёскі Гута Халімон (Філімон) Цімохін Галенка разам са сваім сынам Сільвестрам і малодшымі братамі Данілам, Мацвеем, Рыгорам, і іншымі сялянамі як упаўнаважаныя мясцовага сельскага таварыства падпісалі Устаўную грамату пана Рашкоўскага аб набыцці яго зямель у вёсцы Лашанцы. Выкупная пазыка на 49 гадоў складала 5013 рублёў 33 капейкі. Выплочвалі штогод па 6 % ад сумы: 300 рублёў 80 капеек. [[Файл:Выкуп_зямель_пана_Рашкоўскага_у_вёсцы_Лашанцы_сялянамі_вёскі_Гута_Галенка_Халімонам_і_яго_братамі,_1864-1865_гг.jpg|міні|1864-1865 гг.. Выкуп зямель пана Рашкоўскага ў вёсцы Лашанцы сялянамі вёскі Гута Галенка Халімонам з сынам Сільвестрам і яго малодшымі братамі, і іншымі сялянамі.]] У гэты ж перыяд геадэзічнае апісанне Лашанцаў праводзіў прыватны землямер і таксатар Павел Аляксееў Насовіч. Даследаванне ён праводзіў з пэўных адмежаваных ліній. Напраклад, пачатак першай лініі ішоў «от дачи Могилёвской губернии Сенненского уезда сельца Староселье владения Стаховского с поставленного временного межевого знака деревянного столба (на левой стороне живого урочища) в трёх с половиной сажень от речки Блудинка. В левой стороне описываемой межи находится земля фальварка Острово владения помещика Рошковского». З вынікаў працы Насовіча вядома, што ў Лашанцах была сядзібная зямля з 14 дзесяцінамі і 1200 сажняў, ворыўная — 143 дзесяціны і 1800 сажняў, пад сенакос — 47 дзесяцін і 600 сажняў, дрывянога лесу — 6 дзесяцін. <u>Вынік:</u> зручнай зямлі 211 дзесяцін і 1200 сажняў. За балотам і могілкамі, вуліцай і прасёлкавымі дарогамі — 10 дзесяцін. <u>Вынік:</u> непрыдатнай зямлі 10 дзесяцін. А агулам прыдатных і непрыдатных земляў — 221 дзесяціна і 1200 сажняў. Унутры сялянскага валодання знаходзіцца ўладальніцкая зямля ў пяці ўчастках — 6 дзесяцін і 1200 сажняў. <u>Вынік:</u> усёй зямлі 228 дзесяцін. Акрамя пана Юлія Рашкоўскага, да гэтага геадэзічнага апісання руку прыклалі ўпаўнаважаныя ад сялян Шчаўроўскай воласці: Тэадор Янаў Цюхлоў, Пётр Сямёнаў Дрозд, Лука Яўменаў Прыгажонак, Тэадор Осіпаў Прыгажонак, Адам Конанаў Бундзель, Аўрам Пракопаў (у рэвізіі за 1858 год запісаны за сям’ёй Лапін). З-за неадукаванасці (па іх жа просьбе) подпіс за іх ставіў унтэр-афіцэр Яўхім Бязносаў. Старастам Лашанцаў у той час быў Базыль (Васіль) Цімохін. У 1897 годзе па выніках першага ўсеагульнага перапісу насельніцтва Расійскай імперыі ў Лашанцах было 36 двароў, 222 жыхары. У 1909 годзе ўжо 44 двары, 271 жыхар. === Найноўшая гісторыя === Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі адміністрацыйна-тэрытарыяльная прыналежнасць Лашанцаў часта мянялася. У студзені 1918 года амаль каля саміх Лашанцаў праходзіла савецка-польская лінія фронту, затым у лютым была нямецкая акупацыя, а з 25 сакавіка 1918 года вёска ўжо на тэрыторыі абвешчанай часткай новай нацыянальнай дзяржавы [[БНР]] і да 21 лістапада 1918 года ўсё яшчэ працягвала знаходзіцца пад нямецкай акупацыяй. З 1 студзеня 1919 года Лашанцы ўжо ў складзе новай савецкай дзяржавы [[ССРБ]], а ўжо ў лютым праз сучасны Крупскі раён праходзіла мяжа новай дзяржавы ЛітБел і РСФСР. Лашанцы на два гады апынуліся паміж двума буйнымі рэгіёнамі савецкай дзяржавы і за якім лічыліся пакуль пэўна не вядома. Магчыма, гэтая тэрыторыя Магілёўскай губерні ў гэты час жыла па законах (!) трэцяй дзяржавы ССРБ. Бо былы Сенненскі павет Магілёўскай губерні ў гэты перыяд быў скасаваны: спачатку з 26 красавіка 1919 года яго паўночная частка (Астровенская воласць) далучылася да Віцебскай губерні РСФСР і толькі з 10 красавіка 1921 года паўднёва-заходняя частка (Бобрская воласць, да якой адносіліся Лашанцы са сваім адміністрацыйным цэнтрам у Шчаўрах) далучылася да Барысаўскага павета Мінскай губерні. Трэба дадаць, што на пасяджэнні адміністрацыйнай камісіі пры ЦВК ССРБ Сенненскі выканкам выступаў супраць пераводу Бобрскай воласці ў іншы павет па прычыне, што ''«гэтая воласць з’яўляецца самым буйным фабрычна-завадскім цэнтрам Сенненскага павета».'' Але сябра Масэн пастанавіў, што ''«пры неабходнасці некаторыя фабрычна-завадскія прадпрыемствы Бобрскай воласці застануцца за Віцебскай губерняй шляхам пераносу іх на іншую тэрыторыю Віцебскай губерні»'' '''(НАРБ, Фонд 34, вопіс 1, справа 285).''' З 20 жніўня 1924 года вёска Лашанцы ў складзе [[Малажаберыцкі сельсавет|Малажаберыцкага сельсавета]] Крупскага раёна Барысаўскай акругі БССР і па Усесаюзным перапісе 1926 года налічвала 62 двары і 324 жыхары. Фактычна ўмоўным новым адміністрацыйным цэнтрам для Лашанцаў стала мястэчка Малыя Жаберычы. [[File:Баявы шлях 5-й гвардзейскай танкавай арміі.jpg|thumb| Баявы шлях 5-й гвардзейскай танкавай арміі па маршруце Обальцы-Абчуга-Ігрушка-Кастрыца-Стары Барысаў]] З 18 ліпеня 1927 года Лашанцы ў складзе Аршанскай акругі. Пасля скасавання акруговай сістэмы 26 ліпеня 1930 года ў Крупскім раёне БССР. У 1932 годзе вяскоўцы аб’ядналіся ў калгас з зусім нетыповай назвай тых часоў «імя Сценькі Разіна», які налічваў 40 гаспадарак. З 20 лютага 1938 года ў складзе Менскай вобласці. У 1941 годзе 58 двароў, 158 жыхароў. Акупіраваны немцамі Лашанцы былі з 1 ліпеня 1941 года. Ад фашысцкай акупацыі (нямецкі разведатрад 5-й танкавай дывізіі генерала танкавых войск Карла Дэкера знаходзіўся ў Ігрушцы, другі нямецкі гарнізон знаходзіўся ў суседняй вёсцы Старая Пярэсіка) вёскі Лашанцы і Лужа былі вызвалены 28 чэрвеня 1944 года падчас аперацыі «Баграціён» 29-м танкавым корпусам Чырвонай арміі пад камандаваннем генерал-маёра Яўгенія Фаміных (быў у складзе 5-й гвардзейскай танкавай арміі генерал-лейтэнанта Паўла Ротмістрава). 29-ы корпус складаўся з перадавых сілаў: танкавая брыгада, полк самаходнай артылерыі, зянітны артполк, батарэя 122-мм гаўбіц, батарэя ИСУ-152 і сапёрны батальён. Баі праходзілі на полі каля ракі Блудыня. Пасля вызвалення жыхары Лашанцаў забіралі рэчы загінулых немцаў: ад ботаў да гадзінніка на руку. У вёсцы была свая пачатковая школа пісьменства, якая знаходзілася каля паварота на могілкі. Настаўніцай у ёй была мясцовая жыхарка Таццяна Васільеўна Мікуліч (17.05.1921-01.10.2010). Чатырохгадовая школа дзейнічала таксама ў суседняй вёсцы Стараселле. У Нацыяльным архіве Рэспублікі Беларусі '''(Фонд 42, вопіс 2, справа 2606)''' захавалася справаздача Старасельскай школы за 1924—1925 гг. Так, вядома, што тутэйшая школа была адкрыта яшчэ ў 1903 годзе і праца ў ёй вялася выключна на беларускай мове. Навучаліся ў ёй дзеці з вёсак Стараселле, Лашанцы, Каменка. З Лашанцаў усяго толькі 2 вучні пры тым, што колькасць насельнікаў вёскі складала 348 жыхароў, 54 з якіх падлягалі абслугоўванню ўстановай. Родная мова насельнікаў Лашанцаў пазначана беларуская. Бліжэйшыя школы былі Радзіцкая (2 вярсты), Жаберыцкая (4 вярсты) і Ігрушкаўская (4 вярсты). Школа знаходзілася ў нанятым будынку. Дом драўляны, пакрыты саломай, аднапавярховы. Памер: даўжыня 16 арш., шырыня 8 арш., вышыня 4 арш. Дом наняты на адзін навучальны год, далей навучанне ў ім не можа быць. Настаўнікам з 20 кастрычніка 1924 года быў беспартыйны Цімох Янаў Сіўцоў 1870 г.н. з вёскі Труханаўка Круглянскага раёна Аршанскай акругі. У 1897—1899 гг. праслухаў педагагічныя курсы пры Санкт-Пецярбургскай духоўнай акадэміі. У 1919 годзе слухаў курсы ў горадзе Сянне. Пазначана таксама, што Сіўцоў працаваў з сялянамі вёсак Лашанцы, Стараселле, Каменка і інш. без перапынку ў свабодны час ад школьных заняткаў. Прадмет заняткаў: родная мова, матэматыка, грамадазнаўства, прыродазнаўства, геаграфія, маляванне, фізічнае выхаванне, палітграмадства, спевы і 8 экскурсій у лес і на мясцовую раку. Вучні платай за навучанне ў 1924/1925 гг. не абкладаліся. Школа грашовых і матэрыяльных сродкаў апошнім часам не атрымлівала. [[Файл:Старасельская_школа,_Лашанцы,_Каменка,_Стараселле,_Крупкі.jpg|міні|Настаўнік Старасельскай школы Сіўцоў Цімох Янаў адмовіўся маляваць план будынка школы, бо лічыў, што на наступны навучальны год патрэбны іншы будынак. Зараз жа ўстанова была ў нанятай хаце за 25 рублёў (без тэхнічнага працаўніка) за навучальны год і на гэтай прычыне ў настаўніка былі рэгулярныя спрэчкі з домаўладальнікам. ]] ''«Данные изложены в сжатой форме. Школа расположена в пределах бывшего знаменитого бандита Монича, который из секретных рассказов жителей посещал со своей шайкой игрища и даже его адъютант, происходящий из гражданской деревни Радица, прошедшим 1924 год убил в деревне Староселье мирного жителя. Нравы детей с такими наклонностями, которых я ещё в продолжении своей 33-х летней учительской деятельности не встречал; Но все же ко мне со стороны жителей данной местности было самое дружественное отношение и всегдашняя просьба держать их детей, как говорится, в ежовых рукавицах. К сожалению, при школе земельного участка не имеется и отвести его без репрессивных мер совершенно не представляется возможным, на что следует обратить сугубое внимание. Несмотря на многолюдность деревни Лошанцы (63 двора) откуда посещают школу только 6 учеников, таким образом здесь ликвидируется вместо безграмотности грамотность и на это явление следует надлежащим образом обратить внимание. Раньше школа называлась земельной, которая была великолепно оборудована. По слухам и некоторым данным ещё до моего предшественника товарища Морозова совершенна расхищена, что значительно затрудняло учителя и даже отражалось на успехах школьного дела: все начальные пособия, как то географические карты, карты по истории, учебники, таблицы; натурально-исторические, по географии, по математике и др. наглядно-научные пособия как то торговые счёты и школьный инвентарь все были уничтожено вследствие нерадения жителей деревни Староселье, а равно и бывших школьных работников и работниц…»'', — падвёў вынікі навучальнага года 25 мая 1925 года ў спецыяльным лісце настаўнік Цімох Сіўцоў. Ужо пасля Другой сусветнай вайны ў 1950-я лашанскія дзеці пачалі хадзіць выключна ў васьмігадовую школу ў вёску [[Стараселле (Крупскі раён)|Стараселле]]. Каб працягваць навучанне (па ўласным жаданні) у 9-м і 10-м класах, трэба было ездзіць ў школу ў сяло Ігрушка. Тутэйшых дзяцей і падлеткаў у гэты час жыхары суседніх вёсак называлі «лашанская хамса», бо іх шмат было. [[Файл:Вёска_Стараселле.jpg|міні|8-гадовая школа ў Стараселлі, куды з 1950-х гадоў хадзілі вучыцца лашанскія дзеці.]] У 1950-я гг. Лашанцы былі ў складзе калгаса «Усход». У 1959 годзе вёска налічвала 285 жыхароў. У гэты ж час насупраць аўтобуснага прыпынку, у самым пачатку вёскі, быў пабудаваны драўляны клуб, у якім акрамя бібліятэкі, пляцоўкі для свят і танцаў, сялянам паказвалі фільмы. Напрыклад, «Вий». Білет на кінасеанс каштаваў 15 капеек. З 1960 года Лашанцы ў калгасе «Гігант», а з 1961 года ў саўгасе «Грушаўскі». У архіве Мінскай вобласці захавалася некалькі спраў з пратаколамі партыйных сходаў саўгаса, у якіх узгадваюцца Лашанцы і яе жыхары '''(Фонд 10678-П, вопіс 1)'''. Першае, што трэба адзначыць — азначэнне вёска ў гэты перыяд адсутнічае, як і жыхар вёскі. Ёсць брыгада і ўдзельнік брыгады. Брыгада складаецца з 3 умоўных частак: паляводства, жывёлагадоўля і аўтамеханічная. Так, у лістападзе 1962 года на адкрытым сходзе першаснай партыйнай арганізацыі саўгаса «Грушаўскі» галоўны інжынер, грамадзянін Варабей заўважыў, што ў Лашанцах трэба ўцяпліць воданапорную вежу. ''«Бо мы ўжа маем горкі вопыт з мінулага года»'', — у канцы дадаў ён. А ў верасні 1964 года галоўны заатэхнік саўгаса Якубовіч заўважаў, што ў брыгадзе Лашанцы кароўнік не падрыхтаваны да зімоўкі, таму трэба хутка дакрыць дах, зашыць франтоны сіламі будаўнічай брыгады і зрабіць кармушкі да 10 кастрычніка 1964 года. «''У гэтай жа брыгадзе ў цагляным кароўніку трэба зрабіць капітальную сцяну, каб можна было адвесці пакой для ленкутка малочнага і г.д.»'', — акцэнтаваў на справах увагу Якубоўскі. На гэткім жа пасяджэнні выступіў і брыгадзір лашанскай вёскі (брыгады) Іван Макараў Філіповіч, які казаў, што брыгада выкапала 20 га бульбы. ''«Але ёсць такія працаўнікі, якія не ходзяць на працу. Напрыклад, Прыгажонак і яго жонка ні разу не выйшлі на працу. Пчолка Мікалая жонка не выходзіць на працу, а маюць прысядзібнай зямлі да 0,50 га. Такіх працаўнікоў у брыгадзе шмат,'' — скардзіўся Філіповіч. — ''Трактарыст Прыгажонак узяў самастойна трактар, прычапіў цялегу і перавозіў бульбу з сядзібы і зламаў цялегу. Такіх працаўнікаў трэба звальняць з саўгаса»''. Праз паўгода, у маі 1965 года Філіповіч зноў заўважыў, што ў брыгады № 3 вёскі Лашанцы з пасевам справа дрэнная, бо дрэнна працуюць трактары і ўвогуле брыгадзе не хапае трактароў, а тыя што ёсць часта прастойваюць з-за тэхнічных паломак. У гэтым жа годзе камуніст Іван Макараў Філіповіч ужо толькі на закрытым сходзе перад выбарамі ў мясцовыя і абласныя саветы зноў скардзіўся, але ўжо, што ў вёсцы (брыгадзе) Лашанцы ніхто і ніколі не праводзіў аніякай размовы з жыхарамі. ''«Настаўніца Мікуліч не размаўляе з жыхарамі і настаўніца Шчэрба таксама не ўдзельнічае ў агітацыйнай рабоце і не размаўляе з насельніцтвам»'', — рэзюмаваў Філіповіч. Пастаянныя прыніжэнні Філіповіча надакучылі і самім жыхарам Лашанцаў. Так, 30 жніўня 1965 года на адкрытым пасяджэнні саўгаса выступілі Аляксандра Кірылава Фёдарава, Ягор Іванаў Галавач, Мікалай Ягораў Пчолка, Аркадзь Бядрыцкі, Дзямід Андрэеў Галавач, якія паведамілі кіраўніку схода Аляхновічу, што Філіповіч груба адносіцца да іх, абражае іх нецэнзурнымі словамі. Пры праверцы гэта факт пацвердзіўся. Як вынік, Філіповіча строга папярэдзілі: «калі падобныя выпадкі будуць паўтарацца, будуць прынятыя стражэйшыя меры партыйнага ўздзеяння». «''Я прызнаю, што блага адношуся да людзей, але я не магу мірыцца з недысцыплінаванымі. Яны напісалі на мяне скаргу бо як вывядуць з цярпення, даводзіцца і выразіцца. Я і сам не задаволены»'', — апраўдваўся на сходзе камуніст. Аднак праз тры месяцы ў снежні 1965 года на чарговым пасяджэнні сябры партбюро саўгаса «Грушаўскі» прагаласавалі за «вымову Філіповічу І. М. без занясення ва ўліковую картку па прычыне п’янства ў працоўны час, за грубасць да працоўных, за дапушчаную безгаспадарлівасць». Трэба дадаць, што яшчэ ў канцы кастрычніка камуністу Філіповічу праз безгаспадарлівасць далі памочніка Міхася Цітова Усошына для арганізацыі працы падчас збору ўраджаю. ''«Людзі па 2-3 дні ў брыгадзе Лашанцы сядзяць і чакаюць камбайны для абмалота серадзелы, а брыгадзір Філіповіч хвалюецца, не ведае, што плаціць людзям, акрамя гэтага ў брыгадзе не палагаецца бульбы»'', — падкрэсліваў у кастрычніку 1965 года дрэнную працу тэхнікі ў саўгасе «Грушаўскі» тутэйшы сябра КПСС Міхась Цітаў Усошын. ''«Чаму так размяркоўваюць зямлю? У Шаплова Л. П. няма тарфянікаў, ён сёння выглядае добра. Яго хваляць. А ў маёй брыгадзе Лашанцы шмат тарфянікаў, людзей мала, насеялі насеннай серадзелы для ўсяго саўгаса, а збіраць няма каму. Таму і ў нашай брыгадзе ёсць яшчэ 9 га, аўса яшчэ не скошана 9 га не ўбрана. Дрэнна, што ў гэтым годзе няма агранамічнай службы. Недахопы ў працы ў галоўнага заатэхніка грамадзяніна Дзейкуна І. Н. Калі такія благія справы, атрымліваецца, што блага працавала дырэкцыя саўгаса, партбюро, першасная партыйная арганізацыя і ўсе камуністы»'', — не прымаў крытыку ў свой адрас Філіповіч. У гэты ж перыяд Пётр Рыгоравіч Прыгажонак як жыхар (удзельнік брыгады) Лашанцаў быў абраны ад тутэйшай партыйнай арганізацыі кіраўніком пастоў уздзеяння партдзяржкантролю ў сваёй вёсцы (брыгадзе). З 1968 года Лашанцы ў саўгасе «Старасельскі». У гэты ж перыяд вёска налічвала ўжо 76 двароў і каля 500 жыхароў. У архіве Мінскай вобласці захаваліся пратаколы партыйных сходаў гэтага саўгаса, у якіх перыядычна ўзгадваюцца Лашанцы і яе жыхары '''(Фонд 376-П, вопіс 1)'''. Напрыклад, з крыніц вядома, што ў кастрычніку 1974 года член КПСС, ён жа кіраўнік лашанскай фермы Васіль Васільеў Галавач скардзіўся на старых кароў і дрэнныя ўмовы для працы. ''«У сувязі з рэканструкцыяй кароўніка'' ''каровы стаяць пад адкрытым небам, не хапала кармушак і не хапала магчымасці ў поўнай меры раздаць каровам якасны корм і канцэнтраты. Яшчэ на ферме ёсць старыя каровы. У выніку план па малаку за 9 месяцаў не выкананы. Ёсць надзея — хутка ўвойдзе дойнае стада фермы ў механізіраваны кароўнік, тады я мяркую справа і палепшыцца па вырабу малака на ферме. Партбюро больш звяртаць увагі ўмовам працы жывёлаводаў на ферме Лашанцы. Лічу працу парбюро лічыць здавальняючай»,'' — выступаў на партыйным сходзе Галавач. Але праз два гады ў красавіку 1976 года ў дакладзе тутэйшага сакратара патрбюро Ільі Ціханава Андрэйкі будзе адзначана, што ферма Лашанцы ўсё ж такі не выканала план мінулай пяцігодкі. ''«Я лічу, што нам трэба зараз жа вырашыць пытанні з паляпшэннем паш і кармавой базай, а па-другое і абмен ці абнаўленне стада кароў»,'' — быў незадаволены крытыкаў у свой адрас кіраўнік фермы Васіль Галавач. У гэтым жа годзе (верасень) за палітычную (камуністычную) адукацыю і грамадскае распаўсюджванне тутэйшых часопісаў, газет і выдання «Знание» у вёсцы Лашанцы адказнымі былі прызначаны: настаўніца старасельскай школы Таццяна Васільеўна Мікуліч і сябра КПСС, тэхнік-асемінатар Пётр Рыгоравіч Прыгажонак. Галоўным святам вёскі Лашанцы лічыўся Спас — 19 жніўня, на які прыязджалі родныя жыхароў Лашанцаў з усіх ваколіц. На могілках у Лашанцах была драўляная ўніяцкая (пазней праваслаўная) капліца, закрыта і разразрабавана ў 1960-я гады жыхаром вёскі Васілём Прыгажонкам. Таксама на пачатку 1950-х быў закрыты праваслаўны прыход і разбурана царква ў Шчаўрах. ''«Калі я была маленькая, капліца яшчэ стаяла, але з дзіравым дахам. Памятаю, што фасад будынка быў без якіх-небудзь купалаў, крыжоў, а па архітэктуры будынак падобны быў на звычайную хату. Само ж памяшканне ўнутры было раздзелена бервяном, з аднаго боку віселі іконы рознага памеру на ўсю сцяну, ручнікі, а з іншага — стаялі сталы з рознымі фігуркамі. Заезд на могілкі раней быў з захаду (зараз з поўдня могілак), на захад і глядзела капліца. Даглядала каплічку да сваёй смерці тутэйшая жыхарка Антоля Галавач, была вельмі набожная і лячыла людзей»,'' — расказвае былая жыхарка Лашанцаў Валянціна Паўлава Андрыянава (Галенка) (1959 г.н.). [[Файл:Могілкі_ў_вёскі_Лашанцы.jpg|міні|Месца былой драўлянай капліцы на могілках у Лашанцах]] З 31 сакавіка 1977 года Лашанцы пераведзены з Жаберыцкага сельсавета ў склад [[Ігрушкаўскі сельсавет|Ігрушкаўскага сельсавета]] Крупскага раёна<ref>Рашэнне выканкома Мінскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 31 сакавіка 1977 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1977, № 15 (1533).</ref>, а некалькі гадоў раней у жніўні 1974 года пачалася сапраўдная паспартызацыя сялян. У гарады Барысаў, Жодзіна і Мінск пачало масава пераязджаць маладое пакаленне «лашанскай хамсы». У 1998 годзе 32 гаспадаркі, 57 жыхароў, у саўгасе «Стараселле». З 2004 года вёска ў складзе СВК «Старасельскае», а лашанская ферма канчаткова перастала дзейнічаць. У вёсцы дзве вуліцы — Кароткая і Пушкіна. == Дэмаграфія == * 1772 год — у засценку 5 двароў, 30 жыхароў мужчынскага полу; * 1858 год — 14 двароў, 118 [[Душа (адзінка падаткаабкладання)|душ]] (рэвізія); * 1897 год — 36 двароў, 222 жыхары (перапіс); * 1909 год — 44 двары, 271 жыхар; * 1926 год — 62 двары, 324 жыхары (перапіс); * 1939 год — 58 двароў, 158 жыхароў; * 1959 год — 285 жыхароў; * 1970 год — 76 двароў, каля 500 жыхароў; * 1998 год — 32 гаспадаркі, 57 жыхароў; * 2009 год — 17 гаспадарак, 34 жыхары; * 2019 год — 5 гаспадарак, 10 жыхароў. == Маёнтак Шчаўры == З 1790 года вёска Лашанцы ў складзе новаўтворанага маёнтка Шчаўры. Шчаўры ўпершыню згадваюцца рэестрам чыншу Чарэйскага маёнтка вялікага канцлера літоўскага Льва Сапегі каля 1624 года як сяло [[Худаўская воласць|Худаўскай воласці]] з 26 валокамі, з якіх ішло 70 коп і 12 грошаў чыншу. Да таго часу пераход сялян паміж землеўладальнікамі быў амаль немагчымы, але для буйных латыфундый, якія ахоплівалі большасць цяперашняга Крупскага раёна, гэта не было значным, бо заставаліся вялікія магчымасці пошуку лепшых умоў у межах аднаго маёнтка — можна было перасяліцца, напрыклад, са Шчаўраў у Калыбанава, у межах аднаго ўладання. Урэшце, было даволі і вольных людзей, і тых хто самавольна пакінуў іншыя маёнткі, каб засяляць новыя мястэчкі. Вялізныя багацці Льва Сапегі і яго сыноў пасля смерці ў 1656 апошняга з іх, Казіміра Льва, былі падзелены паміж аддаленымі родзічамі і сваякамі. Сяло Шчаўры Чарэйскага маёнтка, напрыклад, атрымаў траюрадны брат Казіміра Льва — Павел Ян Сапега. Пасля смерці Паўла да самага пачатку XVIII стагоддзя Шчаўрамі валодаў яго сын ад другога шлюбу — Бенедыкт Павел Сапега. Пасля смерці Бенедыкта ў 1707 годзе Шчаўры, напэўна, у далейшым дасталіся яго старэйшаму брату Казіміру Яну Сапезе. У 1729 годзе ў складзе Чарэйскага маёнтка згадваецца 12 войтаўстваў, сярод якіх і Шчаўраўскае. У 1730 годзе князь Міхал Антоній Сапега (унук князя Казіміра Яна Сапегі), праз сталую нястачу грошай, аддаў Шчаўраўскае войтаўства ў заклад пану Бекельману. У тарыфе падымнага Аршанскага павета ў 1743 годзе згадваецца плябанія Шчаўраўскай царквы, якой належаў 1 [[Дым (адзінка падаткаабкладання)|дым]] (звычайна, складаўся з некалькіх двароў). Вядома, што ў 1744 годзе прыход касцёла Імя Прасвятой Багародзіцы і святога Юзафа, які быў у маёнтку Бобр, належыў да Шчаўроў. У 1770-я гады на тэрыторыі Крупшчыны знаходзілася 45 паселішчаў Чарэйскага графства, прычым 28, сярод якіх былі і Шчаўры, знаходзіліся ў закладзе ў віцебскага ваяводы Юзафа Салагуба. Сяло Шчаўры ў гэты перыяд налічвала 8 двароў. У 1778 годзе Аляксандр Сапега герба «Ліс» (пляменнік князя Міхала Антонія Сапегі) прадаў шляхцічу Ануфрыю Рашкоўскаму — фальварак [[Старыя Шчаўры|Шчаўры]], які быў ацэнены ў 4633 злотых. Пры гэтым Шчаўры былі ў закладзе ў Юзафа Салагуба, Рашкоўскаму ж было прададзена толькі права на іх выкуп. Аднак Салагуб добраахвотна адмовіўся браць у Рашкоўскага грошы і перадаў яму маёнтак без выкупу. Напэўна, у склад фальварка Шчаўры тады ўваходзілі таксама вёскі Лашанцы, Лужа і Гута, у справе пакупкі яны не згадваюцца, але паводле пазнейшых дакументаў, яны належаць да маёнтка Шчаўры<ref name=":0">Памяць: Гістарычна-дакументальная хроніка Крупскага раёна. — Менск, 1999. с. 37 — 64, 70 — 73.</ref>. [[File:Рашкоўскі Шчаўры Крупкі Сапега Лашанцы.jpg|thumb|Кафля з гербам «Агоньчык» віцебскага абознага Базыля Ануфрыя Лося-Рашкоўскага (знойдзена ў лесе каля Дакучына ў ліпені 2014 года крупскімі школьнікамі пад кіраўніцтвам краязнаўца Анатоля Малашкевіча). ]] Апошні падымны тарыф Аршанскага павета, створаны ў 1790 годзе, фіксуе вынікі гэтага распродажу. Як самастойныя маёнткі ўжо выступаюць Шчаўры і фальварак Востры (за 5 км на поўдзень ад Шчаўраў) Рашкоўскага з 163 дымамі. У жніўні 1795 года шляхцічы Крукоўскія-Ждановічы герба «Ждан» вывадзіліся ў дваранства. Супраць іх шляхецкага паходжання выступіў ад імя Рашкоўскай, мечнай аршанскай, Нікадэм Жэброўскі, паручнік войскаў польскіх. У адказ Ждановічы спасылаліся на права на Шчаўры ад упаўнаважанага канцлера Аляксандра Сапегі — Косці, палкоўніка. Былі прызнаны ў дваранства Менскай губерні ў 1799 годзе<ref>Яцкевіч, З. Малы гербоўнік халопеніцкай шляхты /З. Яцкевіч. — Менск: Беларускі кнігазбор, 1999. — 36 с.</ref>. У кнізе польскага гісторыка з Любліна Паўла Сыгоўскага згадваецца, што ў 1789—1790 гадах свой грэка-каталіцкі (ўніяцкі) храм у Шчаўраў (філія ў вёсцы Пярэсіка) і даецца яго апісанне. Так, [[хоры]] былі з балюстрадай з «перавернутых» балясін, [[амбон]] з двума канфесіяналамі сталярскай работы, маляваны, [[фератрон]] як «змрочны алтар з малінавым верхам і калонамі, якія былі ўпрыгожаны рознымі матэрыяламі», а чаша для свянцонай вады зроблена з латуні. Храм тады належаў Чарэйскаму дэканату<ref>Sygowski, P. Unicka archidiecezja «Polskopołocka» w świetle wizytacji z lat 1789—1790 /P. Sygowski. — Lublin. — 385, 466 с.</ref>. Вядома, што святаром храма ў той перыяд быў Мацей Шалепін (1775-01.03.1782 гг.), які, паводле архіўных крыніц, «28.01.1778 быў у сталым узросце, адчувае слабасць у сілах», а вікарыям Павел Вяроўкін (01.06.1778-02.03.1781), які яшчэ ў 1775 годзе ажаніўся з дачкой Мацея Шалепіна Аленай<ref>Лісейчыкаў, Дз. Святар у беларускім соцыуме: прасапаграфія ўніяцкага духавенства 1596—1839 гг. /Дз. Лісейчыкаў. — Менск. — 2015</ref>. Іншы польскі гісторык Марыян Радван згадвае гэтакі ж грэка-каталіцкі храм у маёнтку Шчаўры ў 1803 годзе і падкрэслівае, што яго ўладальнікам быў Серафім Рашкоўскі, а протаіерэй храма з 1782 года Ян Мажанскі, які таксама займаў урад чарэйскага інстыгатара (пракурора)<ref>Radwan, M. Kościół greckokatolicki w zaborze rosyjskim około 1803 roku. T. 11 /M. Radwan — Warszawa, Druk «WIEKU», 1890</ref>. Але ўжо пасля [[Паўстанне 1830—1831 гадоў|паўстання 1830—1831 гадоў]] грэка-каталіцкі храм у Шчаўрах закрыты, а ў 1839 годзе пераведзены ў прыходскую праваслаўную цэркву. У кнізе «Святар» [[Дзяніс Лісейчыкаў]] згадвае, што апошнім святаром уніяцкай царквы ў Шчаўрах і дэканам Бобрскім быў Стэфан-Дамінік Мажанскі, які ў 1839 годзе быў не згодзен з палітыкай далучэння ўніяцкай царквы да праваслаўнай. Вядома, што хросным бацькам Стэфана-Дамініка быў Серафін(м) Рашкоўскі (сын Ануфрыя Рашкоўскага, быў таксама ўладальнікам маёнтка Старожышча), а дзячком царквы ў 1834 годзе быў Мацей Лісоўскі, сын Стэфана<ref>Radwan, M. Carat wobec koścіoła greckokatolіckіego w zaborze Rosyjskіm 1796—1839 / M. Radwan. — Wydanіe drugіe. — Lublіn: Іnstytut Europy Środkowo-Wschodnіej, 2004. — с. 394</ref>. Серафім Рашкоўскі, як і яго бацька, быў прыкметнай асобай. З 1817 года быў маршалкам Полацкага павета Віцебскай губерні, а ў 1820 годзе быў сябрам ложы Паўночнага шэсця пад Паўночнай зоркай, якая працавала пад кіраўніцтвам Вялікага Усходу Польшчы і правінцыяльнай ложы «Дасканалай еднасці» ў Вільні, масон 3-й ступені. Падчас вайны 1812 года ў Шчаўрах пасля разгрому французскага 126 палка падпалкоўніка дэ-ля-Плянс-Сент-Гілера (каля суседніх вёсак [[Узнацк]] і [[Ваўкавыск (Крупскі раён)|Ваўкавыск]]) войскамі расійскага генерала Уластава на ноч з 11 на 12 лістапада размяшчалася частка французскага корпуса маршала [[Клод-Віктор Перэн|Віктора]]. У XIX ст. маёнтак Шчаўры, у склад якога да 1865 года ўваходзілі Лашанцы, Лужа і Гута належыць маршалку шляхты і аматару беларушчыны Юлію Серафімаву Рашкоўскаму (каля 1823 г.н.) герба «Агоньчык». Быў жанаты з дачкой Канстанціна Глас(з)ко, маршалка Дрысенскага павета Віцебскай губерні, Аўгасцінай Глас(з)ко. У шлюбе нарадзілася тры дачкі: Тэрэза Рашкоўская, Марыя (у замужжы Судамір) і С. (у замужжы Загорская)<ref>Borkowski, D., Sewer Teofil, J. Rocznik szlachty polskiej. / K. Łukaszewicz. — Tom 2. — Lwów, 1883.</ref>. У 1842 годзе беларускі пісьменнік-драматург [[Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч]] быў аканомам у маёнтку Шчаўры паноў Рашкоўскіх. А ў 1858 годзе Дунін-Марцінкевіч ажаніўся другі раз — з удавой Марыяй Паўлінай Грушэўскай з Кацюхова (ці Хацюхова, што паблізу фальварка Шчаўры). {{columns-list|colwidth=30em| {{Цытата|<poem>... «Вам я ўдзячны, беларусы, за падтрымку ў горы, Што да сэрца прытулілі дудара і творы; За гасціннасць, за павагу, за прыём сардэчны Захаваю ў сваім сэрцы пачуццё навечна! Захаваюць яго нават мае дзеці, унукі, Вашы дзеянні і справы будуць ім навукай! А за тое, што пазнаў я радасць і раскошу, '''Я «Шчароўскія дажынкі» вам як дар прыношу.'''» </poem> |аўтар=— урывак з «Літаратарскія клопаты» (10.12.1856) В. Дунін-Марцінкевіч}} {{Цытата|«На выбары, якія тут у Мінску былі вельмі шумнымі [...] прыбылі таксама два беларусы, паны Юлі і Артур Рашкоўскія, жыхары Магілёўскай і Віцебскай губерняў, якія, з гонарам мушу прызнацца, ведаючы мяне з друку толькі на іх роднай мове, асабіста стараліся пазнаёміцца са мною. Адсюль узнікла паміж намі шчырая дружба, адсюль я абяцаў ім быць 19 кастрычніка 1856 года ў Шчарове, маёнтку паважанага Юлія, каб апісаць дажынкі, якія добры гаспадар запазніў да майго прыезду».|аўтар=— са зварота «Да Уладзіслава Сыракомлі» з «Dudarz Białoruski, czyli Wszystkiego potrosze» (1857) В. Дунін-Марцінкевіч}} }} {{Quote box |align=right |quote='''Шчаўроўская элегія''' <poem>Добра помню: дзе і калі (Бегаў сам – быў хлапец не сідзень) Светлым гулам званы гулі – Так гуліць мог толькі Вялікдзень.</poem> <poem>Гэта ў нас – над пагоркам тым – Сонца таньчыла і гуляла, З нецярпеннем нашым святым З намі яек чырвоных чакала…</poem> <poem>Забалотная вёска Шчаўры З той царквой, што мяне хрысціла, Гэтым днём не Хрыстовы дары Несла нам, а ратунку прасіла.</poem> <poem>Падгалоскаў здушылі гул, Ды апошні – галоўны – клікаў Супыніць бязбожжа разгул: Не Вялікдзень – ды дзень быў Вялікі.</poem> <poem>Нібы ўсю ратаваць Беларусь – Цераз ляды, балотным разлогам, Нацянькі шыбаваў мой татусь – Бацька хросны, гарант перад Богам.</poem> <poem>Дзядзька Змітра, а з ім мужыкі – Пры жаночай нязломнай сіле – Адстаялі ад злой рукі І на злом царкву не пусцілі…</poem> <poem>Колькі год яшчэ ў святы яна Люд гукала нясмелым гулам, Покуль звон у цішы не сканаў І навечна застаўся ў мінулым…</poem> <poem>Збераглі бацькі, а сыны – У мазгах з камунізмам хрушчоўскім, – Як балоты, як стэп цаліны, – Веру кінулі на раскарчоўку.</poem> <poem>Расхлябталі ідэю да дна, Безнадзейнасць душу прышчаміла. Засталася вера адна – З самагонкаю ды “чарнілам”…</poem> <poem>Рэдкі госць тут, на ўзмежку стаю, Варушу сваёй памяці прысак, З-за балота маўчанне лаўлю І не бачу знаёмых абрысаў.</poem> <poem>А без іх – як зніжэў далягляд!.. Як Шчаўры аселі бяскрыла… – Дзе гадоў паўтараста назад Марцінкевіча муза натхніла.</poem> <poem>На шчаўроўскіх дажынках паэт – Той, з прыдомкам радзінным – Дунін, Акрыляў нашу песню ў свет… Тут цяпер я адчай свой гадую…</poem> <poem>Праз былое Мачыла, Вірок Пацягнула канава скразная, – Як пытанні -- за крокам крок: Можа хто ў Шчаўрах ды пазнае?..</poem> <poem>Бо навошта ж тады звон у сне Зваў сюды, дзе, звяснёныя чаркай, Над купеллю трымалі мяне Дзядзька Змітра з матусяю Варкай?..</poem> <poem>Што ж пабачыў? І хто сустрэў? – Не пытайцеся лепш. Не трэба… Пні даўно адшумелых дрэў… І без крыжа пустое неба…</poem> <poem>Знаць не знаюць мяне Шчаўры. Разбягаюцца з цвінтара куры… Храм разнеслі сыны-чмуры, А ў бур’яне – для ўнукаў: падмурак…</poem> |source= В. Зуёнак }} У сваёй працы за 1911—1939 гады, прысвечанай праблемам гісторыі беларускай культуры, літаратуры, мастацтва і журналістыкі, Старшыня Рады Народных міністраў і міністр замежных спраў БНР Антон Луцкевіч разважае, што ''«відаць, глухі быў той кут, у якім доля прымусіла нашага паэту служыць за аканома, і крэпка яму дадзеў сваей цемнатой, калі ён з такой едкай іроніяй называе Халопенічы як крыніцу „адукаванасьці“ пісара ў сваей паэмцы „Шчароўскія дажынкі“»''. Таксама Антон Луцкевіч звяртае ўвагу, што «… роля аканома — асабліва ў прыгонныя часы — не магла быць лішне прыемнай для нашага паэты. І ў адным зь ягоных твораў у польскай мове „Kłopoty lіterackіe“ (зборн. „Dudarz Białoruski“, Minsk 1857) знаходзім прызнаньне, што ў свае маладыя гады Дунін-Марцінкевіч не любіў вёскі. Тлумачучы гэта, паэта дае апісаньне дворнае гаспадаркі з усімі яе клапотамі і цяжарамі — у вельмі цёмных калёрах […]. І даўнейшая непрыхільнасьць да колішняга жыцьця на прыгоньніцкай дворнай гаспадарцы тым лягчэй можа быць вытлумачана тым становішчам, якое ў моладасьці займаў Дунін-Марцінкевіч у Шчаўрах як аканом»<ref>Антон Луцкевіч: Выбраныя творы: праблемы культуры, літаратуры і мастацтва. — Мінск, «Кнігазбор», 2006. с. 308—310.</ref>. [[File:Дваравыя людзі маёнтка Шчаўры, 1858 год.jpg|thumb| Дваравыя людзі маёнтка Шчаўры, 1858 год.]] Паўстанне 1863 года не абмінула і гэты куток Беларусі. Са Шчаўроўскага маёнтка 22 красавіка 1863 года пайшоў у паўстанцкі атрад Жултка валасны пісар Іосіф Пранеўскі. 7 мая непадалёк ад Шчаўроў былі разбіты паўстанцы некалькіх атрадаў. Расследаваўшы становішча ў 4­-м стане Сенненскага павета Магілёўскай губерні, дзе знаходзіліся Шчаўры, Аршанская следчая камісія выказала меркаванне, «што ў гэтай мясцовасці была агульная змова да ўдзелу ў паўстанні». Вядома, што ўдзельнікам паўстання таксама быў Андрэй Янаў Гордзін, яўрэй, які да паўстання прыняў хрысціянства і служыў фельчарам Шчаўроўскай воласці Сенненскага павета. За ўдзел у паўстанні знаходзіўся пад судом у Магілёўскай ваенна-судовай камісіі. Прысуджаны (каля 08.1864) да пазбаўлення правоў стану, канфіскацыі маёмасці і ссылкі на катаргу ў крэпасцях на 10 гадоў <ref>Матвейчык, Д. Удзельнікі паўстання 1863—1864 гадоў: біяграфічны слоўнік /Д. Матвейчык. — Менск: Беларусь, 2016. — 169 с.</ref>. Да суда Магілёўская ваенна-судовая камісія прыцягнула і ўладальніка Шчаўроў Юлія Рашкоўскага (двор наследнікаў — Лось-Рашкоўскага), але яго віна не была даведзена. Канфірмацыяй Міхаіла Мураўёва яго маёнткі былі абкладзены ўзмоцненым дзесяціпрацэнтным зборам, а ў 1864 годзе Мураўёў быў звольнены з пасады '''(ДГА Літвы, Фонд 1248, вопіс 2, справа 978)'''<ref>Кісялёў, Г. Сейбіты вечнага: артыкулы пра беларускіх пісьменнікаў і дзеячаў рэвалюцыйнага руху 1863 года; Скарынаўская сімволіка: вытокі, традыцыі, інтэрпрытацыі /Г. Кісялёў. — Менск: Медысонт, 2009. — 136 с.</ref>. А вось неадукаваны Сямён Адамаў Пыжык (38 гадоў), сельскі старшына Шчаўроўскай воласці Магілёўскай губерні і часоваабавязаны селянін пана Рашкоўскага атрымаў узнагароду ад губернатара ў 1864 годзе за «ўзбуджэнне сялян супраць мяцежнікаў, арэст мяцежнікаў пасля разбіцця Сенненскай шайкі і апавяшчэнне прыстава Саковіча аб намеры мяцежнікаў захапіць яго, як вынік Саковіч збег з мястэчка Бобр за 1/4 гадзіны да прыбыцця ў кватэру мяцежнікаў». Усяго ж па архіўных крыніцах вядомы 4 воласці Сенненскага павета, сярод якой Шчаўроўская, якія ў 1865 годзе агулам узнагараділі 100 сялян цёмна-бронзавым медалём за «усмирение польского мятежа 1863—1864 гг.». У гэты ж перыяд была закрыта і каталіцкая капліца на могілках у Шчаўрах, на будаўніцтва якой яшчэ ў лютым 1860 года браў дазвол памешчык Юлій Серафімаў Рашкоўскі. «Маёнтак яго Шчаўры, што знаходзіцца ў Копыскім павеце, ляжыць у 30 вёрстах ад Баброўскага парафіяльнага касцёла. Таму ён і яго родныя састарэлага веку не заўсёды могуць хадзіць на Мшу ў парафіяльны касцёл. Асабліва ўвосень і ўвесну падчас паводкі, бо праезд цераз пралеглыя там ручаі і раку Баброўку амаль спыняе ўсялякія зносіны і няма аніякай магчымасці выканаць самыя неабходныя духоўныя практыкі. Апроч усяго гэтага, у маёнтку Шчаўрах пахаваны родны брат яго, просьбіта, гвардыі палкоўнік Актавій Рашкоўскі і сястра Сафія Рашкоўская, за супакой якіх ён лічыць святым абавязкам стала замаўляць жалобнае набажэнства, таму просіць распараджэння п[ана] начальніка губерні аб дазволе яму ўзвесці ў маёнтку яго Шчаўрах на тамтэйшых каталіцкіх могілках рыма-каталіцкую капліцу з правам адпраўлення ў ёй жалобных набажэнстваў»<ref>Наша вера № 1 (27). Пазбаўленыя набажэнстваў за продкаў / Я. Янушкевіч. — Мінска-Магілёўская архідыяцызія, 2004. — 1 с.</ref>. Але капліца была адкрыта зноў у 1905 годзе і служыла духовым патрэбам вернікаў да сярэдзіны 1920-х гадоў<ref>Аляхновіч, А. Гісторыка-краязнаўчы літаратура-мастацкі альманах Малое Палесье Друцка-Бярэзінскага краю / А. Аляхновіч. — Крупкі, 2012. — 138 с.</ref>. У 1950-я гады была разбурана драўляная царква ў Старых Шчаўрах, пра што ў сваім вершы «Шчаўроўская элегія» шкадуе беларускі паэт [[Васіль Зуёнак]]. Ва ўспамінах Зуёнак таксама заўважае, што «дарога да Шчаўроў спрадвек называлася ў нас Пагулянкай: па ёй ішлі і ехалі святочныя людзі на кірмаш…»<ref>Зуёнак, В. Паміж небам і зямлёй : літаратурна-лінгвістычныя эсэ, эцюды, падарожныя нататкі / В. Зуёнак. — Мінск: Беларус. навука, 2009.</ref>. Пра гэтыя святочныя падзеі паэт піша і ў сваім вершы «Кірмашовая згадка». Жыхаркі вёскі Старыя Шчаўры Ганна Мікалаеўна Савіцкая (Пыжык) 1937 г.н. і яе малодшая сястра Валянціна Мікалаеўна Быкава (Пыжык) 1955 г.н. паведамляюць, што месца, дзе знаходзілася царква, завецца ў тутэйшых «на царкоўі». ''«Царква стаяла каля ўзгорка'' (''Валова гара'', адносная вышыня 14,6 м, над узроўненм мора 192,3 м)<ref>Нацыянальная Акадэмія Навук Беларусі: цэнтр даследванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры. Сакральныя ўзгоркі Беларусі /НАНБ: цэнтр даследванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры. — Менск: Беларуская навука, 2013. — 253 с.</ref>, ''на якім і сёння знаходзяцца старыя могілкі з надмагільнымі камянямі, пахаваннямі святароў XIX стагоддзя. Ёсць нават у форме каменнага крыжа помнікі. Мая большая сястра кажа, што ў ейнай дзіцячай памяці царква засталася сіняга колеру, вядома яна была драўлянай. А разбурана яна была адразу пасля вайны, мясцовымі жыхарамі. У нас у сяле расказваюць, што тыя аднасяльчане, якія зрабілі гэта, доўга не жылі, памерлі неяк адразу. Падчас вайны немцы выкарыстоўвалі царкву яе стайню, ставілі коней. Святара яшчэ саветы адправілі некуды на поўнач, а яго жонка і яе сляпая сястра яшчэ пэўны час жылі ў Старых Шчаўрах (другі дом злева, калі заязджаць са стараны вёскі Гута). Калі сляпая сястра памерла, матушка выехала да свайго мужа. Калі царкву зруйнавалі, то мы, дзеці, каталіся там з горкі. У свой час і я там лыжы ламала. А на пасхальную службу з сям’ёй і іншымі падлеткамі потым хадзілі разам у вёску Ігрушка»'', — расказвае жыхарка Валянціна Быкава. На старых могілках у Шчаўрах засталіся пахаванні святароў Стратановічаў. Напрыклад, Ян (Іаан) Стратановіч быў святаром царквы з мая 1850 года да 1868 года. І падчас яго служэння Шчаўроўскай царкве з ім здараліся розныя спрэчныя гісторыі. Першая пачалася ў 1853 годзе, калі Стратановіч праз магілёўскага архіепіскапа Анатолія звяртаўся да магілёўскага губернатара з прапанавой правесці абмежаванне царкоўнай зямлі ў Шчаўрах. ''«Милостивый государь Копысского уезда Щавровской Покровской церкви причт жалуется мне, что церковная земля по-мелкому чрезполосию крайне неудобна к обработке и удобрению. (…) с покорнейшею просьбой неблагоугодным будет в отвращении дальнейшего отеснения причта Щавровской церкви по неудобству угодий, командировать особого землемера для отмеживания причта помещиком чиновник земли в количестве означенном по плану генерального межевания…»,'' — звяртаўся з праблемай у лісце да губернатара архіепіскап Анатолій. Пытанне з цераспалосіцай царкоўных земель і земель маёнтка Шчаўры паміж Рашкоўскім і Стратановічам існавала каля 15 гадоў. Нават пасля завітання ў 1865 годзе прыстава 4-га стана Сенненскага павятовага паліцэйскага ўпраўлення, які ў прысутнасці гэтых дзвюх асоб вызначыў, што царкоўная зямля знаходзіцца ў цераспалосіцы паміж зямлёю памешчыка Рашкоўскага і царкоўнымі надзеламі сяла Шчаўры 11 кускоў, 9 кускоў паміж сялянскай зямлёю і 2 паміж уладаннямі Рашкоўскага. Але Юлій Рашкоўскі не спяшаўся сустракаць на сваёй зямлі пасярэднікаў спецыяльнага межавання па Сенненскім павеце дзеля палюбоўнага размежавання праз пасярэднікавую камісію, і, як зафіксавана ў архіўных справах, двойчы жонка Рашкоўскага дасылала пасярэдніку прапанову адкласці свой візіт у Шчаўры па прычыне адсутнасці гаспадара на месцы. Не здаваўся і Ян Стратановіч, які, напрыклад, 27 красавіка 1867 года зноў напамінае пасярэдніку павета, што «причт Щавровской церкви очень нуждается в уничтожении чрезполосия церковной земли, находящейся в разных кусках…». [[Файл:Аўгусціна_Рашкоўская_жонка_Юлія_Рашкоўскага.jpg|міні|У лістападзе 1866 года жонка ўладальніка Шчаўроў памешчыца Аўгусціна Рашкоўская прапануе пасярэдніку спецыяльнага межавання не ехаць у маёнтак, бо на месцы адсутнічае гаспадар: «дабы мой муж мог лично находиться при заключении каких-либо условий». ]] Праблему цераспалосіцы ў 1869 годзе Рашкоўскім вырашыў ужо з новым святаром Шчаўроўскай царквы Афанасіем Гаўрылавічам Стратановічам, які, дарэчы, як і яго папярэднік меў медаль «за ўціхамірванне польскага мяцяжу 1863—1864 гг.»<ref>Памятная книжка Могилёвской губернии на 1869 год / Могилёвский Губернский Статистический Комитет. — Могилёв, 1868. — 159—160 с.</ref> і служыў у царкве да 1881 года. Другая гісторыя з Янам Стратановічам адбылася ў 1857 годзе, калі святар сумежнай са Шчаўрамі Свята-Ільінскай царквы сяла Радзіцы Барысаўскага павета Антоній Высоцкі праз рапарт звяртаўся да архіепіскапа Мінскага і Бабруйскага Міхаіла са скаргай на Стратановіча. ''«В бытность мою в Радицком приходе из деревни Козубец я ещё ни одного ребёнка не окрестил и не погребал умерших тел. В деревне меньших Жаберич малое число исполнил христианских треб крестьян. Причина сему та, что священник Щавровской церкви Иоанн Стратанович постоянно исполняет все христианские требы крестьян означенных деревень, а именно крестил младенцев и принимает к исповеди, а дьячок той же церкви на месте в деревне Козубец отпевает погребение умерших тел. (…) Просил также лично священника Стратановича, чтобы не вторгался в Радицкий приход для исполнения христианских треб. Наконец просил запискою от 9 мая за #13 Бобрского Благочинного священника Самуила Богдановского об означенном предмете, который со своей стороны давал внушения священнику Стратановичу, чтобы он не вторгался в другой приход…»,'' — пісаў у сваім лісце Высоцкі 3 чэрвеня 1857 года. Праз паўгода 14 студзеня 1858 года архіепіскап Магілёўскі і Мсціслаўскі Анатолій, разабраўшыся ў сітуацыі, давёў да ўладыкі-архіпастыра наступнае: ''«…обстоятельства вмешательства Стратановича в Радицкий приход заключаются: а) в окрещении двух слабых младенцев, из коих последнего после претензии Радицкой церкви священника Высоцкого, когда Стратанович отказался было окрестить восприемники носили к приходскому своему священнику Высоцкому, но не застав его в доме, вновь полузамершего младенца принесли к Стратановичу, и он обогревши того младенца, окрестил оного и б) в принятии на исповедь двух дряхлых стариков деревни Козубца Мины и Лаврена, кои живя от Щавров в одной версте, а от Радицы в десяти верстах, по случаю весенней беспутицы и слабости их сил упросили Стратановича исповедать их. Других же случаев вторжения в приход Радицкий со стороны его Стратановича не было никаких. А что многие из младенцев окрещены, а взрослые исповедованы не приходским священником Высоцким, а разными сторонними священниками, и что прихожане с Высоцким не в согласии тому причиною: частые разъезды Высоцкого, его необходительность с прихожанами, вымогательства у них платы за требоисправления и совершенное иногда не удовлетворение их в духовных крайних нуждах. (…) И дьячок Осмоловский, что он даже и в своём приходе никогда без священника не погребал умерших, а тем более не решался и не решится это сделать в чужом приходе и если угодно священнику Радицкой церкви доказывать на него Осмоловского, то он надеется, что последствия оправдают его Осмоловского».'' Пасля смерці Стратановічаў святарамі царквы да ўсталявання савецкай улады былі Адам Горбік (1881—1883), Аляксандр Бачкоўскі (1884—1885), Ануфрый Багданоўскі (з 1886), Пётр Рацэвіч (1905—1908), Мікалай Мікіцін (1908—1911), Сімяон Марчанка (1911—1918). Прычт знаходзіўся ў Халопенічах, а 4-я благачынная акруга (да якога адносіліся Шчаўры) — у Талачыне. Выданне «Могилевскія Епархіальныя Вѣдомости» за 1 чэрвеня 1905 года паведамляе, што з 17 мая вакантнае месца святара мае Шчаўраўская царква з акладам жалавання (заробкам) 500 рублёў. Царкоўнай зямлі 63 дз., памяшканне ёсць, прыхаджан 1205 д. муж. і 1168 д. ж., а ўжо ў «Минских Епархіальных Вѣдомостях» за 15 сакавіка 1907 года ў публікацыі аб пахаванні святара Барысаўскага павета Іосіфа Вержбаловіча ўзгадваецца, што 9 лютага ў Халопенічах на адпяванні калегі прысутнічаў і прамаўляў слова святар з Шчаўраў, але імя яго не ўказваюць. [[Файл:Лашанцы_Шчаўры_Гута_Крупкі_Рашкоўская_Сапега.jpg|міні|Інфармацыя аб прыхажанах Пакроўскай царквы ў Шчаўрах]] Таксама з архіўных крыніц вядома, што ў 1859 годзе Юлій Рашкоўскі фінансаваў рамонт драўлянага прыхода Покрыва Прасвятой Багародзіцы ў Шчаўрах. Так, у ведамасці царквы згадваецца, што яна была пабудавана яшчэ ў 1787 годзе на сродкі памешчыцы Ганны Рашкоўскай, а зямлі пры гэтай царкве, дадзенай яшчэ князем Бенедыктам Сапегам, было 63 дзесяціны і 660 сажняў, з якіх сядзібнай 5 дзесяцін і 133 сажні, ворнай 27 дзесяцін, сенакоснай 2 дзесяціны і 1328 сажняў, нязручнай 6 дзесяцін і 125 сажняў, нявызначанай 4 дзесяціны і 36 сажняў, пад зараснікамі 18 дзесяцін і 1438 сажняў. Усёй гэтай зямлёй валодалі святары і царкоўныя служкі ў Шчаўрах. У вялікія святочныя дні ў храме магло знаходзіцца да 800 чалавек. Таксама невялікі прыход Шчаўроўскай царквы толькі ўжо ва імя святой Троіцы быў на могілках у вёсцы Пярэсіка. Калі ў самым пачатку XX стагоддзя ў Расійскай імперыі зацвердзілі палажэнне пра ўзаемнае страхаванне будынкаў духоўных ведамстваў ад пажараў, Шчаўроўская царква была ў ліку першых, чые будынкі застрахавалі ў Магілёўскай губерні. Адбылося гэта ў лістападзе 1910 года. Пры гэтым афіцыйна набыў моц толькі 1 студзеня 1911 года. Па выніках страхавой ацэнкі, якую рабілі святары з мястэчак Крупкі, Ігрушка, Шыйка і Шчаўры гадавы ўнёсак да 1918 года (5 лютага 1918 года бальшавікі адлучылі царкву ад дзяржавы і школы ад царквы), складаў 10 рублёў 94 капейкі. У архіўных крыніцах захавалася апісанне будынкаў царквы ў той страхавой ацэнцы, якое дазваляе болей даведацца пра галоўную святыню тутэйшых мясцін Крупшчыны. '''<u>Шчаўроўская Пакроўская царква</u>''', драўляная, на каменным фундаменце, знадворку абшыта цёсам, пакрыта гонтам. Даўжыня царквы 8 сажняў 1 аршын, найбольшая шырыня 8 сажняў 1/2 аршына, вышыня да верху карніза купала 6 сажняў 2 1/2 аршыны, вышыня да верху карніза царквы без купала 3 сажні 2 1/2 аршыны; на царкве ёсць адна галава; вялікіх вокнаў 16 штук; дзвярэй вонкавых двухстворкавых 1; унутраных дзвярэй аднастворкавых 2; іканастас даўжынёй 2 сажні 2 1/2 аршыны; вышыня 1 сажань 1 аршын. (ацэнены іканастас на 50 рублёў). Бліжэйшая да царквы чужая забудова не жылая — абозня, якая належала мясцоваму землеўладальніку пану Сурыну-Масальскаму і знаходзілася з заходняга боку царквы на адлегласці 52 сажні. Царква пабудавана ў 1787 годзе. Будынак захаваўся блага. Ацэнены разам з іканастасам на 2500 рублёў. '''<u>Званіца</u>''' ў 2 паверхі, драўляная, крытая гонтам, абшытая цёсам, без фундамента, даўжыня 2 сажні, шырыня 2 сажні, агульная вышыня да верхняга карнізу 3 сажні 1 3/4 аршына. Бліжэйшая да званіцы чужая забудова не жылая — абозня, якая належыла мясцоваму землеўладальніку пану Сурыну-Масальскаму і знаходзілася з заходняга боку званіцы на адлегласці 47 сажняў. Будынак захаваўся сярэдне. Ацэнена на 150 рублёў. '''<u>Царкоўная старожка</u>''', драўляная, бярвенчатая, крытая цёсам, без фундамента, даўжыня 1 сажань 2 3/4 аршыны; шырыня 1 сажань 2 3/5 аршыны; вышыня 1 сажань 1 аршын; 2 вакны, 1 печ руская з комінам, дзверы 1. Будынак захаваўся блага. Ацэнены на 10 рублёў. Таксама ў Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі захавалася справаздача '''(Фонд 3057, вопіс 1, справа 1)''' за 1917 год пра стан 4-й благачыннай акругі Сенненскага павета Магілёўскай губерні, да якой адносілася Шчаўроўская царква. З яго вядома, што старавераў у маёнтку Шчаўры было 199, найбольшая колькасць на ўсёй тэрыторыі сучаснай Крупшчыны. У 1917 годзе за царквой было прыхаджан: 1476 мужчын, 1431 жанчына, нарадзілася 94, новых шлюбаў 60, памерлых 57. Царкоўнай зямлі 63 дзесяціны 160 сажняў. У 1917 годзе за Шчаўроўскай царквой было 3 школы: 1 царкоўна-прыхадская і 2 ад міністэрства народнай асветы (у сёлах Шчаўры, Пярэсіка і Стараселле), без хора, законавучыцелем быў тутэйшы святар Сымон Марчанка (1866 г.н.), які ў свой час скончыў двукласную Нова-Быхаўскую царкоўна-прыхадскую школу. Псаломшчык Шчаўроўскай царквы ў той час быў жыхар з мястэчка Ігрушка Данііл Ільін Шкленскі (1882 г.н.), які ў свой час скончыў народнае аднакласнае вучылішча і з 1912 года служыў у Шчаўроўскай царкве. Калі казаць асобна пра Данііла Шкленскага, то вядома таксама, што за савецкім часам 2 верасня 1937 года ён арыштаваны ў Бабруйску за «актыйную к/р дзейнасць, тэрарыстычнага намеру» і 8 кастрычніка 1937 года растраляны. Заштатнай супрацоўніцай Шчаўроўскай царквы ў 1917 годзе была ўдава псаломшчыка Таццяна Шымкевіч, 78 год, якая атрымлівала па 4 рублі дапамогі ад сумы святога сінода. У Расійскім дзяржаўным архіве старажытных актаў у Маскве захоўваецца поўны план маёнтка Шчаўры ўладальніка Юлія Рашкоўскага за 29 верасня 1884 год. План быў складзены старшым землямерам інжынерам калежскім саветнікам Цяльшэўскім '''(Фонд 1354, вопіс 242, частка 2, справа Щ-2)'''. З яго стала вядома, што маёнтак Шчаўры ў той час складаўся з сяла Шчаўры, вёсак Лужа, Гута, фермы Актавія і фальварка Ваўкавыскі, у якіх на той момант было 78 двароў і 179 душ рэвізскіх. На паўднёва-ўсходнім напрамку маёнтак межаваў з маёнткам «Стараселле» палкоўніка Антося Леановіча Брадоўскага, на поўдні з вёскай Лашанцы сялян-уласнікаў і дачай «Острова», уладанне сяброўства «Лесопромышленник». Што цікава, рака Блудыня (Блудинка) на плане пазначана як Безымянка. На паўднёва-заходнім напрамку Шчаўры мяжавалі з Ратуціцкай казённай дачай, на захадзе — з вёскамі Казубец і Запруддзе сялян-уласнікаў. На паўночна-заходнім кірунку з вёскай Мачулішчы сялян-уласнікаў, на поўначы — з маёнткам Хацюхова (Кацюхова) палкоўніка Антона Леанавіча Брадоўскага. На паўночна-ўсходняй мяжы з маёнткам Пярэсіка памешчыка Шмялеўскага і сялян-уласнікаў. Таксама з плана становіцца зразумелым, што менавіта на месцы сённяшняй вёскі Новыя Шчаўры стаяла сядзіба роду Рашкоўскіх. Землямер Цяльшэўскі пазначыў такія землі маёнтка: * Ворыўная — 1472 дзесяціны 1170 сажняў; * Сенакос — 332 дз., 100 с.; * Лён і дрывяны лес — 1144 дз., 1500 с.; * Паселішча — 124 дз., 100 с.; * Сенакос на балоце — 105 дз., 200 с.; * Сад — 5 дз., 2100 с.; * Вуліцы і прасёлкавыя дарогі — 18 дз., 1200 с.; * Царква і могілкі — 1 дз., 330 с.; * Пяскі — 1 дз., 1400 с.; * Паўрэчкамі — 2100 с.; * Балоты — 132 дзесяціны. Агулам прыдатных і непрыдатных земляў — 3338 дзесяцін і 600 сажняў. <u>Вынік</u>: зручнай зямлі 3184 дзесяціны і 370 сажняў. [[Файл:План_часткі_маёнтка_Шчаўры_за_1884_год.jpg|міні|План часткі маёнтка Шчаўры за 1884 год. ]] У 1897 годзе па выніках першага ўсеагульнага перапісу насельніцтва Расійскай імперыі ў сядзібе Рашкоўскіх (Новыя Шчаўры) быў 1 двор, 21 жыхар. У сяле Шчаўры — 61 двор, 418 жыхароў. У 1909 годзе за маёнткам было ўжо 4 двары, за аднайменным сялом — 58. Дзейнічала карчма, а з 1900 года — царкоўна-прыходская школа. У Нацыянальным архіве Рэспублікі Беларусь захавалася справаздача Шчаўроўскай школы за 1924—1925 навучальныя гады '''(Фонд 43, вопіс 2, справа 2719),''' у якой паведамляецца, што праца ў навучальнай установе вядзецца на беларускай і рускай мовах. Школа абслугоўвае вёскі Шчаўры (з 700 жыхароў 61 падлягае абслугоўванню), Новыя Шчаўры (з 180 — 11), Лужа (з 500 — 14), Актавія (з 60 — 3), Казубец (з 300 — 10), хутар Цагельня (з 25 — 3). Родная мова жыхароў — беларуская. Школа знаходзіцца ва ўласным будынку, які быў пастаўлены на сродкі мясцовых жыхароў. Будынак школы драўляны пакрыты гонтам. Даўжыня школы 23 арш, шырыня 12. Вышыня ад падлогі да паталка 4,5. Школе трэба рамонт печак і ў паўночнай частцы трэба даць два вянкі «падруба». Таксама патрэбна пабяліць будынак. Пры школе ёсць агарод — 1,5 дзесяцін і сад — 0,25 дзесяцін, якія атрыманы з былога царкоўнага агарода. Навакол сада агародка. Плошча ўсёй зямельнай дзялянкі 384 кв. сажняў, з якіх пад садам 0,25 дзесяцін, лугам 0,25 дзесяцін. Пад агародом 1,5 дзесяціны. Школьныя землі абрабляюць школьныя работнікі, частка даходу ідзе на карысць школы, а частка на карысць настаўнікаў. Кіраўнік і настаўнік школы ў той час быў Мікалай Паўлаў Шчэрбаў 1905 г.н. з вёскі Зубрэвічы Аршанскай акругі, які ў 1923 годзе скончыў Аршанскі педтэхнікум, працаваў у школе з 15 верасня 1923 года. Прадмет заняткаў — па ўсіх прадметах у другі і трэці гады навучання. Другі настаўнік Павел Паўлаў Сямёнаў, 1900 г.н. з Гродзенскай губерні, працаваў у школе з 1922 года. Прадмет заняткаў — па ўсіх прадметах у першы і чацвёрты гады навучання. Наглядчыкам у школе быў мясцовы жыхар Кулікоўскі Пуд Станіслаў, 1903 г.н. [[Файл:Школа_ў_Шчаўрах.jpg|міні|На плане будынка Шчаўроўскай школы за 1925 год відаць, з якіх памяшканняў ён складаўся: пакой класа і пакой настаўніка, калідор, кухня, спальня, раздзявалка, ганак і сені. ]] Поўны курс навучання ў 1925 годзе скончылі Пётр Янаў Наўроцкі (14 гадоў) з вёскі Шчаўры, паступіў у 1920 годзе (вучыўся 5 гадоў), да грамадствазнаўства як галіны ведаў меў нахіл і Ілья Тэадораў Пыжык (12 гадоў) з вёскі Лужа, паступіў у 1924 годзе (вучыўся 1 год), да матэматыкі меў нахіл. У жніўні 2016 года ў Осла, у архіве прафесара славянскіх моў Олафа Брока знойдзены рукапіс у чатырох частках пад агульнай назвай «Гісторыя з геаграфіяй», аўтарства Яўгеніі Аляксандраўны Масальскай-Сурынай, жонкі аднаго з апошніх уладальнікаў маёнтка Шчаўры (1862—1940 г.ж.). [[File:План часткі маёнтка Шчаўры 1894-1895 гг.jpg|thumb|План часткі маёнтка Шчаўры за 1894—1895 гг.]] Набылі Масальскія-Сурыны маёнтак Шчаўры ў жніўні 1909 года ў Судаміраў, якія выставілі за яго суму ў сто шэсцьдзясят тысяч за дзве з паловай тысячы зямлі. Вось як апісвае свой першы прыезд у Шчаўры Яўгенія Масальская-Сурына: {{Пачатак цытаты}} «У крыльца на станции Крупки нас ожидал экипаж, запряженный парой крестьянских лошадей, потому что экономические лошади уже были проданы. Высланный нас встретить кучер Павел подал мне записку от госпожи Судомир: она умоляла нас не проговориться при прислуге, что мы покупатели, а не гости. Я с удивлением передала Вите эту записку. [[Файл:Крупкі.jpg|міні|Чыгуначная станцыя Крупкі, пачатак XX стагоддзя]] Отъехав три версты от станции Крупок, мы уже переехали в Могилевскую губернию, затем вновь подъезжали к границе Минской, к лесам великого князя [Николая Николаевича и Петра Николаевича] Старо-Борисовской экономии. Затем миновали две-три деревни с толпой ребятишек у околиц; все поля были, видимо, еще недавно под лесом, везде торчали пни или случайно не срубленные елочки. Но вот показались среди полей высокая ограда густых елей и частокол аршин в шесть высоты. Въехав в затейливые ворота, мы подъехали к довольно невзрачному, хотя и обширному деревенскому дому, обвитому густой зеленью. Вокруг сквера перед домом тянулись подстриженные живые изгороди, а за домом стоял такой парк, такие дивные вековые липы, что я невольно вспомнила Берновича, когда в Веречатах он говорил, что Щавровский парк лучший во всем уезде. Нас встретили толстые супруги Судомиры с двумя худенькими, бледными детьми и не менее толстой сестрой Марии Юльевны Терезой Юльевной Лось-Рожсковской. Я немедленно спросила их, что значит такая записка, на что Мария Юльевна с сестрой в два голоса стали нас убеждать, что их положение из-за кредиторов невыносимо, что мать их, жена маршалка Лось-Рожковского, передала им это имение уже совершенно запутанным, потому что она выдавала векселя и обязательства разным мошенникам, которые их разорили: брали с них сто и двести процентов. Кровопийцы будто взыскивали несуществующие долги по фальшивым документам и могут тормозить утверждение в купчей, так как предъявят сверх двадцать одну тысячу запрещений, уже лежащих на имении у старшего нотариуса, еще столько же документов, которые придется оспаривать, что возьмет много времени. После этих разговоров, когда даже присылка Зябкинской брички грозила им гибелью (!), мы сочли за лучшее ограничиться одной прогулкой по парку в качестве гостей. Я не решилась, вопреки своему любопытству, даже взглянуть на комнаты в доме. Зато от парка я была в восхищении: дивные темные аллеи, трехсотлетние липы, роскошные каштановые деревья, красивые старые ели, а близ дома много роз, лилий и других многолетних цветов, много уксусных деревьев, кустов жасмина гигантской величины, словом, прелесть! И весь парк с фруктовым садом, занимавший не более восьми десятин, был заключен в непроницаемую ограду. Как жидок был в сравнении с ним Веречатский парк! Из этой ограды за ворота прошли мы только шагов пятьдесят, к небольшой церкви, бывшей униатской, с колоколом с латинской надписью и годом 1610. В деревянной ограде церкви стояли старые, поломанные бурей сосны с гнездом аиста, на старинных могилах лежали камни, полувросшие в землю. Церковь, также и усадьба, отделялись от села небольшой речкой, запруженной плотиной, по крайней мере, мы приняли это за речку, хотя сопровождавший нас кучер Павел заявил, что это лужа, в которой топят деревенских щенят, что вызвало какое-то замешательство, воркотню и еле сдержанное негодование владельцев. Переночевали мы скверно. Масса мух, слепней и блох. На другое утро мы решили уехать в Могилев, и нас, видимо, с большим облегчением отправили на станцию…»<ref>Масальская-Сурина Е.: История с географией. — Москва, «Издательство Сабашниковых», 2019. с. 128—129.</ref>. {{Канец цытаты}} З успамінаў Масальскай-Сурынай таксама становіцца вядома, што на пачатку XX стагоддзя Шчаўры — спустошаны маёнтак, без інвентара, без каня і каровы, дом без мэблі, а палац Юлія Рашкоўскага ўвогуле згарэў: {{Пачатак цытаты}} "Вы говорили, что в Щаврах дом сгорел? — обратилась я опять к нему (комиссионеру-агроному Леону Юрьевичу Берновичу — Авт.). — A существующий неважный? Но какой же? Вроде этой рыбачьей хижины? Бернович рассмеялся: - О, нет! Не дворец, как сгоревший дом маршалка Лось-Рожковского, но все же настоящий деревенский дом, вместительный, зимой теплый; кроме того, два флигеля. («Pour les épaves», — подумала я.) Разные дворовые службы, а парк Щавровский — единственный в уезде. [[Файл:Маёнтак_Шчаўры.jpg|міні|Маёнтак «Шчаўры» ў выкананні мастака Віктара Сташчанюка для кнігі «Вінцэнт Якуб Дунін-Марцінкевіч: Жыццё і творчасць», 1997 год.]] - Получше здешнего? (в имении Веречаты — Авт.) - Аллеи трехсотлетних лип! Мне вдруг захотелось непременно в Щавры! - Знаете что, — продолжала я, — если Щавровский дом и вроде этой рыбачьей хижины (а Вы говорите, что лучше), все-таки подумаем о Щаврах! Три часа от Минска, пятнадцать верст от магистрали, а здесь с тоски умрешь, никуда не доскачешь!«. (…) Дом сиял чистотой, но мебели было немного, да и та довольно потрепанная, хотя ореховая и красного дерева. Благодаря темным коридорам, низким потолкам и небольшим окнам, уютно устроить этот дом было мудрено. Зато парк в осеннем уборе был еще прекраснее. Пользуясь чудной погодой, Тетя целыми часами гуляла по расчищенным Павлом дорожкам и аллеям, любуясь красотой и уютностью усадьбы (…) Ничто так не могло понравиться Тете, как эта непроницаемая зеленая ограда, окружавшая усадьбу. Это придавало ей особенный характер порядка и уюта. Во дворе за сквером, но в ограде, были и все хозяйственные постройки, причники, коровники и пр., все пока пустое, ибо, кроме сивой водовозки, Скудомиры оставили из живности одну лишь собачку и двух кошек». {{Канец цытаты}} Згадвае Масальская-Сурына і сваё першае знаёмства з мясцовым святаром у кастрычніку 1909 года: {{Пачатак цытаты}} «…на Казанскую мы пригласили щавровского священника. Он (Николай Никитин — Авт.) отслужил нам молебен с водосвятием. Молодой и картавый, он даже не очень занял Тетю. С бывшими владельцами, хотя и католиками, он был в хороших отношениях, а народ в Щаврах он считал диким и вороватым. Обедню мы стояли в своей бедной церкви с униатским колоколом. Теперь мы рассмотрели речку, отделявшую церковь и усадьбу от села. Действительно, гнилая лужа. Недаром кучер Павел, как оказалось, чуть не лишился места, когда в первый наш приезд сунулся нам пояснять, что это не река. Реки в Щаврах не было. Были колодцы и болотные лужи, а подальше — озера. Церковь от усадьбы отстояла в пятидесяти шагах, а дома причта были за версту в селе, за рекой, т. е. за лужей.» {{Канец цытаты}} Але ўжо ў снежні 1912 года Масальскія-Сурыны прадалі маёнтак камісіянеру з Мазыра Антону Восіпаву Куліцкаму, а ў чэрвені 1915 года ў спісе буйных землеўладальнікаў Сенненскага павета Магілёўскай губерні часоў Першай сусветнай вайны гаспадаром Шчаўроў названы Міхей Сцяпанавіч Рогаў з валоданнем 183,18 дзесяцін зямлі<ref>НГАБ. Ф.2084. Воп.1. Спр.514. Арк.22-29. Рукапісны</ref>. Пра Міхея Сцяпанавіча вядома, што ён 1862 года нараджэння і з вёскі Узнацк, жыў у вёсцы Батуры (сучасны Крупскі раён). Працаваў на асабістай гаспадарцы. Быў арыштаваны 15.02.1930 і асуджаны 05.03.1930 паводле артыкула 72 КК БССР за антысавецкую агітацыю на высылку на поўнач Расіі. Далейшы лёс невядомы. Рэабілітаваны 13.06.1989. Асабістая праца захоўваецца ў КДБ Беларусі (#28632-С)<ref>Аляхновіч, А., Дубавец, С., Хроніка палітычнага тэрору 1918—2008 Крупскі рэгіён / Гісторыка-краязнаўчы літаратура-мастацкі альманах Малое Палесье Друцка-Бярэзінскага краю / А. Аляхновіч., С. Дубавец. — Крупкі, 2012. — 133 с.</ref>. У Цэнтральным дзяржаўным архіве горада Масквы захоўваюцца справы Маскоўскага зямельнага банка за 1872—1918 гады пра выдачу зямельных пазык: • дворянкам Загорской С.-Э.-Е.-К. Ю., Судумир /Судомир/ М.-А.-Т. Ю., Лось-Рошковской Т.-М.-Л. Ю. под имение «Щавры» с фольварками Октавия, Гута и др. застенком Стапки и усадьбами, Сенненского уезда Могилёвской губернии и продаже его крестьянам Шатернику Г. В., Ващило Н. Н., Битусу Ф. К. и др. за 9 декабря 1904 — 5 февраля 1913 гг. '''(Фонд 277, опись 1, том 1, дело 1583);''' • дворянке Мосальской-Суриной Е. А. под имение Щавры и продаже крестьянам Шатернику Г. В., Вашило Н. Н., Битусу Ф. К. и др. участка из имения за 10 августа 1912 — 29 марта 1917 гг. '''(Фонд 277, опись 2, том 1, дело 2047);''' • землевладельцам Лось-Рошковской Т. Ю., Судомир М. Ю., Загорской С. Ю. под имение «Щавры», перешедшее во владение Мосальской-Суриной Е. А. и продаже разным лицам участков имения за 3 сентября 1904 — 10 сентября 1913 гг. '''(Фонд 277, опись 2, том 1, дело 2048);''' • крестьянам Сацуке Н. В., Локису И. К., Ильюшенко А. и др. под фольварк «Истойки» из имения «Щавры», купленный у дворянки Мосальской-Суриной Е. А. за 5 сентября 1911 — 5 июня 1917 гг. '''(Фонд 277, опись 2, том 1, дело 2048а);''' У Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі захаваліся справы аб рамонце драўлянай царквы ў маёнтку Шчаўры '''(Фонд 2001, вопіс 1, справа 781)''', аб адмежаванні царкоўнай зямлі для прычту Шчаўроўскай царквы '''(Фонд 2216, вопіс 1, справа 6)''', аб страхаванні Шчаўроўскай царквы за 1910 год '''(Фонд 2301, вопіс 1, справа 453)''', аб будаўніцтве капліцы на каталіцкіх могілках у Шчаўрах '''(Фонд 1781, вопіс 2, справа 4991)''' і яе закрыцці '''(Фонд 1781, вопіс 2, справа 6026)'''. Таксама ў архіве ёсць справа за 1857 год па рапарце святара Ільінскай царквы з суседняй вёскі Радзіца Барысаўскай губерні Анатолія Высоцкага аб здзяйсненні трэб святаром Шчаўроўскай царквы Янам Стратановічам '''(Фонд 136, вопіс 1, справа 27506).''' <!--уставіў як галерэю, бо слупком збоку ўсё ўлятае ў глыбокі ніз старонкі--> <gallery> Каталіцкія могілкі ў Шчаўрах.jpg|Каталіцкія могілкі ў вёсцы Шчаўры, месца былой капліцы, 2004 год, фота з альманаха Малое Палессе Друцка-Бярэзінскага краю Старыя Шчаўры.jpg|Месца каля ўзгорка, дзе знаходзілася царква ў Старых Шчаўрах, кастрычнік 2021 года Старыя ШчаўрЫ.jpg|На старых могілках у Старых Шчаўрах захаваліся пахаванні святароў Стратановічаў XIX стагоддзя Святар_Афанасій_Стратановіч.jpg|Надмагільная пліта святара Афанасія Стратановіча каля месца, дзе стаяла Пакроўская царква ў Шчаўрах Шчаўры.jpg|Сядзіба ў Шчаўрах у 1910 годзе, фотаздымак уклеены ў асобнік машынапіснай копіі рукапісу ўспамінаў Яўгеніі Масальскай-Сурына, які знаходзіцца ў нарвежскім архіве Олафа Брока. </gallery> == Мясцовыя жыхары == Метрычныя кнігі нараджэнняў, шлюбаў і смерцяў прыхода Покрыва Прасвятой Багародзіцы ў Старых Шчаўрах за 1869, 1873—1875, 1877—1880, 1882—1885, 1887 гады захоўваюцца ў [[Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі|НГАБ]] '''(Фонд 2301, вопіс 2).''' [[Файл:Лашанцы.jpg|міні|Сялянская сям’я вёскі Лашанцы, 1946 год. На фота гаспадар Галенка Павел Анісімаў (1914 г.н.) побач з малодшай сястрой Горбач (Галенка) Ганнай Анісімавай (1923 г.н.), яго маці Галенка (Круцько) Параскева Сямёнава (каля 1890 г.н.) і жонка Галенка Надзея Іванава (1919 г.н.) з дзецьмі Венерай (1941 г.н.) і Уладзімірам (1944 г.н.).]] Таксама ў НГАБ захаваліся справы '''(Фонд 2014, вопіс 1, справа 390)''' пра выкуп зямель у памешчыка Юлія Рашкоўскага сялянамі вёсак Лашанцы, Лужа і сяла Шчаўры за 1865—1871 гг., Рэвізскія сказкі (перапіс сялян) па вёсцы Лашанцы захаваліся толькі за 1858 год '''(Фонд 2151, вопіс 1, справа 103).''' У дзяржаўным архіве па Мінскай вобласці захаваліся спісы сялянскіх дэпутатаў па вёсцы Лашанцы Малажаберыцкага сельсавета і розныя пратаколы агульных сходаў '''(Фонд 73, вопіс 1)'''. Прозвішчы жыхароў вёскі Лашанцы ў XIX—XXI стагоддзях: '''Арлоўскі, Аўласёнак, Бундзель, Бядрыцкі, Гайдук, Галавач, Галенка, Горбач, Давыдко, Дойлід, Драніца, Дрозд, Драздоў, Занімонец, Казлоў, Каптур, Капыток, Карпаў, Кірэеў, Клімковіч, Лякін, Макарэнка, Мікуліч, Моніч, Мурашка, Полін, Прадзед, Прыгажонак, Пчолка, Стаін, Старадубін, Шчэрба, Шынкевіч, Шушкевіч, Фёдараў, Цюхлоў.''' У першым двары ў вёсцы каля аўтобуснага прыпынку па вуліцы Кароткая жылі Галавачы і ў апошнім (на хутары) таксама. [[Файл:Перапіс.jpg|міні|Перапіс жыхароў вёскі Лашанцы 1926 года]] У часы ўсталявання савецкай улады Крупшчына адна з першых на тэрыторыі сучанай Беларусі сутыкнулася з «кулацкім тэрорам»<ref>[https://bramaby.com/ls/blog/history/9407.html Бунт КАВАЛЕРИХИ, Дело банды ХРИПАЧА, «БЕЛАЯ СВИТКА» /или Беларуские антисоветские и криминальные страсти времен «Колхозного перелома» — Андрей ТИСЕЦКИЙ — «Беларуское историко-детективное агентство», в редакции 25 января 2019 года]</ref>. Так, пры нявысветленых абставінах у 1924 годзе падчас працы на полі каля балота ў Шчаўрах быў забіты некімі бандытамі (так пра іх казалі ў вёсцы) жыхар Лашанцаў '''Іван Сыльвестараў Галенка''' і з дома «гэткімі ж бандытамі на конях» былі забраныя яго дакументы. Пахаваны ён на мясцовых могілках вёскі. Каля 20 жыхароў вёскі Лашанцы загінула на франтах Другой сусветнай вайны, сярод іх: * '''Іван Іванавіч Галенка''' (1923—1944) — сын '''Івана Сыльвестарава Галенкі''' і '''Тэадоры (Феадоры) Васілеўны Галавач (Мазалеўскай)'''. Мабілізаваны ў ліпені 1944 года, радавы 18-й гвардзейскай стралковай дывізіі, загінуў 17 жніўня 1944 года каля вёскі Вількаболле (Вилькоболье) Кальварыйскага павета Віленскай губерні (цяпер Літва). Пахаваны на брацкіх могілках у [[Кальварыя (горад)|Кальварыі]]<ref>[https://www.prussia39.ru/photo/show_photos.php?phid=17964 Фота мемарыяльнай дошкі на брацкай магіле ў Кальварыі]</ref>. * '''Павел Матвеевіч Бундзель''' (1910—1944); * '''Аляксандр Васільевіч Галавач;''' * '''Іван Іванавіч Галавач;''' * '''Аляксей Іванавіч Давыдко''' (1913—1944); * '''Іван Іванавіч Давыдко''' (1913—1944); * '''Мікалай Міхайлавіч Давыдко''' (1944); * '''Раман Іванавіч Давыдко'''; * '''Мікалай Міхайлавіч Капыток;''' * '''Пётр Міхайлавіч Капыток''' (1922—1944); * '''Васіль Дзімітравіч Казлоў''' (1921—1943); * '''Іван Аляксеевіч Прыгажонак''' (1915—1944); * '''Мікіта Піліпавіч Прыгажонак''' (1914—1945); * '''Васіль Ягоравіч Пчолка''' (1911—1942); * '''Іван Паўлавіч Пчолка''' (1944); * '''Васіль Самуілавіч Рупец''' (1906—1944), сувязны мясцовага партызанскага атрада; * '''Васіль Іванавіч Цюхлоў''' (1920—1944); * '''Максім Міхайлавіч Цюхлоў''' (1944); * '''Васіль Мікалаевіч Цюхлоў''' (1918—1944). * У Нацыянальным архіве Рэспублікі Беларусь ('''Фонд 7021, вопіс 87, справа 7''') захоўваюцца спісы сялян Малажаберыцкага сельсавета за кастрычнік 1944 года, сярод якіх і жыхары вёскі Лашанцы, якія былі сагнаны немцамі на прымусовыя працы ў Германію або расстраляны: '''Аўдзей Буднік''' 1864 г.н., '''Вольга Пятроўна Гайдук''' 1920 г.н., '''Марыя Данілаўна Горбач''' 1925 г.н., '''Кацярына Селівеева Горбач''' 1924 г.н., '''Ганна Пятроўна Занімонец''' 1914 г.н., '''Аляксей Андрэеў Занімонец''' 1919 г.н., '''Кастусь Каптур''' 1924 г.н., '''Піліп Капыток''' 1865 г.н., '''Віктар Афанасій Шчэрба''' 1921 г.н., '''Яўген Афанасій Шчэрба''' 1926 г.н.. * Супрацоўнічаў з немцамі, растрэльваў партызан шэраговы міліцыянер Малажаберыцкага сельсавета '''Базыль (Васіль) Сяргееў Асіповец''', арыштаваны ў 1944 годзе. * [[Файл:Жыхары_Малажаберацкага_сельсавета,_якіх_немцы_ўзялі_ў_палон.webp|міні|Жыхары Малажаберацкага сельсавета, якіх немцы бралі ў палон]] * '''Аляксандр Мікалаевіч Пчолка'''. Нарадзіўся 4.6.1963 г. у в. Лашанцы Крупскага раёна Мінскай вобласці. Беларус. Член КПСС. Бацькі, Мікалай Ягоравіч і Марыя Іванаўна, пенсіянеры, працавалі ў саўгасе «Стараселле». У 1978 г. Аляксандр скончыў Старасельскую васьмігадовую школу, у 1982 г.— Мар’інагорскі саўгас-тэхнікум. З ліпеня 1982 г. працаваў брыгадзірам трактарнай брыгады ў саўгасе «Стараселле». У кастрычніку 1982 г. прызваны ў Савецкую Армію. Сяржант Аляксандр Пчолка загінуў 28.4. 1984 г. Пахаваны ў в. Лашанцы. Узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі, медалём «Воіну інтэрнацыяналісту ад удзячнага афганскага народа». У студзені 2019 года на будынку школы ў вёсцы Ігрушка ўсталявана мемарыяльная дошка воінам-афганцам, сярод якіх Аляксандр Пчолка<ref>[http://krupki.by/index.php/all-news/8637-memorialnye-doski-v-pamyat-voinov-afgantsev-anatoliya-kulesha-i-aleksandra-pchelko-otkryty-v-igrushkovskoj-shkole Мемориальные доски в память воинов-афганцев Анатолия Кулеша и Александра Пчелко открыты в Игрушковской школе] // газета «Крупскі веснік», 2019</ref>. * Таксама ўдзельнікам вайны ў Афганістане быў жыхар Лашанцаў '''Юрась Кірэеў'''<ref>[http://krupki.by/index.php/all-news/14490-yurij-kireev-my-prosto-delali-svoyu-rabotu-obespechivali-svyaz-v-vojskakh Юрий Киреев: «Мы просто делали свою работу — обеспечивали связь в войсках»] // газета «Крупскі веснік», 2021</ref>. * '''Іван Нікіфаравіч Галенка''' — 1913 г.н. (сын селяніна Нікіфара Сілівеева з вёскі Лашанцы) падчас Другой сусветнай вайны служыў у партызанскім атрадзе «Бальшавік» (Гомельская вобласць) з 6 ліпеня 1942 па 1943 год у якасці старшыны атрада. У маі 1943 года прысвоена званне малодшы лейтэнант, а ў жніўні — медаль «Партызан Айчыннай вайны» другой ступені. * [[Файл:У_Нацыяльным_архіве_Беларусі_захаваліся_характарыстыкі_на_сержанта_Галенка_Івана_Нікіфарава._Адна_з_некоторых.jpg|міні|У Нацыянальным архіве Беларусі захаваліся характарыстыкі на кулямётчыка Івана Нікіфаравіча Галенку. Вось адна з іх за снежань 1942 года.]] * У 1974 годзе кафедра беларускай літаратуры БДУ выпусціла зборнік «Песні народных свят і абрадаў». Сярод 1150 песень, запісаных студэнтамі ў 1961—1971 гадах, апублікавана песня сялянкі з Лашанцаў — '''Марфы Капыток''' (нар. 1903) «Цераз сенечкі, цераз новыя». Вядома, што Марфа жыла ў пачатку вёскі каля калодзежа<ref>Гілевіч, Н. Песні народных свят і абрадаў /Н. Гілевіч. — Мінск: Выдавецтва БДУ імя У. І. Леніна, 1974. — 331 с.</ref>. * У 2018 годзе этнаграфічны анлайн-праект #ЭТНАЎСЁ апублікаваў песню «Ідзець Вялічка, нету надзеці» ў выкананні сялянкі з Лашанцаў — '''Кацярыны Цюхлавай''' (нар. 1928)<ref>[https://ethno.by/falklor/867935769 Ідзець Вялічка, нету надзеці] // песня, аўдыё — в. Лашанцы, Крупскі раён</ref>. === Род Рашкоўскіх === Нягледзячы на тое, што фальварак Шчаўры ў самым пачатку XVII стагоддзя заснаваў канцлер Вялікага Княства Літоўскага Леў Сапега, а засценак Лашанцы ў сярэдзіне XVIII стагоддзя яго родзіч Аляксандр Сапега, асноўны росквіт і развіццё гэтых мясцін Крупшчыны адбыліся ўсё ж за часам панавання роду Рашкоўскіх. А валодалі яны Лашанцамі, Шчаўрамі і іншымі вакольнымі мясцінамі больш за стагоддзе. У Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі захавалася цэлая справа за XIX стагоддзе аб паходжанні роду Рашкоўскіх '''(Фонд 2512, вопіс 1, справа 120)'''. <!-- У хуткім часе ўся падрабязная інфармацыя з архіва з’явіцца на гэтай старонцы. --> {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Ігрушкаўскі сельсавет}} {{Крупскі раён}} [[Катэгорыя:Ігрушкаўскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Крупскага раёна]] dw22xlz5ddduedj453u9d7hdt4rvb9n 0 52460 4164989 4164922 2022-07-26T17:41:38Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{не блытаць|Ісус Хрыстос|Ісусам Хрыстом}} [[File:Le Pilier des Nautes 01.JPG|right|thumb|200px|Выява Езуса.]] '''Езус''', таксама '''Эзус'''<ref name=pr>Напісанне '''Езус''' і '''Эзус''' у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.6., Мн., 1998, С.383.</ref> («пан» або «гаспадар») — бог у [[кельцкая міфалогія|кельцкай міфалогіі]], вядомы з двух манументаў ([[Парыж]] і [[Трыр]]) і радка ў ''Bellum civile'' [[Лукан|Лукана]]. Рымскі паэт I стагоддзя Лукан называе трыяду вярхоўных гальскіх багоў, прычым пад іх уласнымі імёнамі, і спосаб ахвярапрынашэння ім. Езус прымаў ахвяры павешаныя на дрэве; [[Тараніс]] — спаленыя ў плеценых кашах; [[Тэўтат]] — патопленыя ў бочцы з вадой. Імя Езус звязваюць з старажытным індаеўрапейскім коранем ''Esu'', што значыць «добры бог» або «бог-пан», падобна ірландскаму Дагдзе. {{зноскі}} [[Катэгорыя:Кельцкая міфалогія]] [[Катэгорыя:Багі]] rw2fptixjnyzlobryrk3vgfenwl9c28 0 55105 4165168 4080546 2022-07-27T09:03:38Z 46.56.201.149 /* Гісторыя */ Выпраўлены правапіс wikitext text/x-wiki {{Чыгунка |назва=Беларуская чыгунка<br />БЧ |арыгінал= |поўная назва=Беларуская чыгунка |выява=Belarus-RW-Logo.svg |шырыня= |подпіс= |гады= з 1862 |краіна={{сцягафікацыя|Беларусь}} |горад=[[Выява:Flag_of_Minsk,_Belarus.svg|22px|border|Сцяг Мінска]] [[Мінск]] |начальнік дарогі=Анатоль Аляксандравіч Сівак |статус=дзеючая |падпарадкаванне= Міністэрства транспарта і камунікацый |тэлеграфны код= |код прыпіскі= |працягласць= |узнагароды= |сайт=http://www.rw.by |вікісховішча= }}[[Файл:Чыгункі Беларусі.png|thumb|350px|Схема Беларускай чыгункі.]] [[Файл:MapBCh.png|thumb|350px|Аддзяленні Беларускай чыгункі. {{legend|red|Мінскае аддзяленне}} {{legend|orange|Баранавіцкае аддзяленне}} {{legend|purple|Брэсцкае аддзяленне}} {{legend|lightblue|Віцебскае аддзяленне}} {{legend|pink|Гомельскае аддзяленне}} {{legend|lightgreen|Магілёўскае аддзяленне}}]] [[Файл:HistBCh.gif|thumb|350px|Будаўніцтва ўчасткаў сучаснай Беларускай чыгункі.]] [[Файл:Electrification of the Belarusian Railway.png|thumb|350px|Храналогія электрыфікацыі Беларускай чыгункі.]] '''Беларуская чыгунка''' — дзяржаўны аператар чыгуначных ліній у [[Беларусь|Беларусі]]; дзяржаўнае беларускае аб’яднанне, падпарадкаванае [[Міністэрства транспарту і камунікацый Рэспублікі Беларусь|Міністэрству транспарту і камунікацый Рэспублікі Беларусь]], у склад якога ўключана 84 арганізацыі і 3 прадстаўніцтвы. У сучасных межах дзейнічае з 1953 года. У снежні 1991 года аддзялілася ад адзінай чыгункі былога [[СССР]] і стала самастойная. Агульная эксплуатацыйная даўжыня чыгункі 5479 км, з іх 1228 км электрыфікавана (01.01.2019). [[27 лістапада]] [[1996]] ўзнагароджана Ганаровай граматай [[Кабінет міністраў|Кабінету Міністраў]] Рэспублікі Беларусь <ref>[http://old.bankzakonov.com/d2008/time74/lav74380.htm Постановление Кабинета Министров Республики Беларусь от 27 ноября 1996 г. № 757 «О награждении Белорусской железной дороги Почетной грамотой Кабинета Министров Республики Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20120301015759/http://old.bankzakonov.com/d2008/time74/lav74380.htm |date=1 сакавіка 2012 }} {{ref-ru}}</ref>. == Гісторыя == У канцы 19 ст. Беларусь стала адным з самых развітых чыгуначна-транспартных рэгіёнаў [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]. За 1860–80-я тут здадзена ў эксплуатацыю больш за 2 тыс. км чыгуначных ліній, на пачатку 20 ст. — яшчэ каля 1 тыс. км. У 1913 даўжыня чыгуначнай сеткі перавышала 3,8 тыс. км. Паскоранае будаўніцтва чыгунак было абумоўлена эканамічнымі і ваенна-палітычнымі інтарэсамі Расіі ў перыяд яе капіталістычнага развіцця і геаграфічным размяшчэннем Беларусі. Першая на Беларусі чыгуначная лінія [[Парэчча (Гродзенскі раён)|Парэчча]]—[[Гродна]] (30 км) і далей да сучаснай граніцы з [[Польшча]]й пачала дзейнічаць 27 снежня 1862 як частка [[Пецярбургска-Варшаўская чыгунка|Пецярбургска-Варшаўскай чыгункі]]. У 1866—1869 пабудаваны чыгуначны ўчастак Завольша—Віцебск—Полацк—Бігосава (уваходзіў у склад [[Рыга-Арлоўская чыгунка|Рыга-Арлоўскай чыгункі]]). У 1871 годзе ў эксплуатацыю здадзена магістраль [[Маскоўска-Брэсцкая чыгунка|Смаленск—Мінск—Брэст]], якая на вузлах [[Орша]], [[Мінск]], [[Баранавічы]], [[Брэст]] аб’яднала лініі розных напрамкаў і вызначыла асноўныя кірункі фарміравання Беларускай чыгункі. У 2-й палове 19 ст. пракладзена (адна з першых на Беларусі) [[Вузкакалейная чыгунка|вузкакалейка]] ад р. Сож да Старынкаўскага чыгуналіцейнага завода ([[Слаўгарадскі раён]]). У 1873 пабудаваны чыгуначны ўчастак Ковель—Брэст (частка чыгункі Брэст—Бярдзічаў), пачаўся pyx паяздоў па лініі Вільня—Мінск—Гомель (участак будучай [[Лібава-Роменская чыгунка|Лібава-Роменскай чыгункі]]). У 1882—1887 пачала дзейнічаць сетка [[Палескія чыгункі|Палескіх чыгунак]] (працягласць больш за 1 тыс. км), якія звязалі Прыбалтыку з заходнімі губернямі [[Украіна|Украіны]] і цэнтральную Расію з Польшчай. На пачатку 20 ст. пракладзены яшчэ 2 чыгуначныя магістралі, якія злучылі [[Пецярбург]] з паўднёвымі губернямі Расіі і Польшчай: Віцебск—Орша—Магілёў—Жлобін—Оўруч (1904—1916) і Невель—Полацк—Маладзечна—Ліда—Ваўкавыск (1907) з выхадам да сучаснай граніцы з Польшчай і адгалінаваннем Масты—Гродна. Пабудаваны таксама лініі мясцовага значэння: Крулеўшчына—Варапаева, Вярэйцы—Градзянка, Асіповічы—Старыя Дарогі—Слуцк, Васілевічы—Хойнікі і інш. Будаўніцтва чыгунак вялося ўручную, выкарыстоўваліся рэйкі лёгкага тыпу, масты будаваліся пераважна драўляныя. Эксплуатаваліся паравозы малой магутнасці і 2-восевыя таварныя [[Вагон|вагоны]] грузападымальнасцю 15—16 т. У 1915—1917 пабудаваны чыгуначныя лініі на ўчастках Жлобін—Калінкавічы, Калінкавічы— Оўруч (Украіна), Полацк—Ідрыца (Расія). У 1922 на базе Аляксандраўскай, Маскоўска-Балтыйскай і іншых участкаў дарогі створана Маскоўска-Беларуска-Балтыйская чыгунка. У эксплуатацыю ўведзены новыя чыгуначныя лініі: Орша—Унеча (1923), Орша—Лепель (1927), Чарнігаў—Гомель (1930), Рослаў—Крычаў— Магілёў—Асіповічы (1931), Бабруйск—Старушкі (1939), Варапаева—Друя (1933). Пасля далучэння [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]] да [[БССР]] (1939) створаны [[Брэст-Літоўская чыгунка]] (кіраўніцтва ў Баранавічах) і Беластоцкая чыгунка (кіраўніцтва ў Беластоку). У 1939 Беларусь абслугоўвалі Заходняя, Беларуская (кіраўніцтва ў Гомелі), Брэст-Літоўская і Беластоцкая чыгункі. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]], каб перашкодзіць дастаўцы жывой сілы і ваеннай тэхнікі ворага на фронт, беларускія партызаны вялі на Беларускай чыгунцы актыўныя баявыя дзеянні, у т.л. [[Рэйкавая вайна|рэйкавую вайну]]. Гітлераўскія акупанты ў час адступлення знішчалі чыгуначнае. палатно, [[Паравоз|паравозы]], [[Лакаматыўнае дэпо|дэпо]], станцыі. У пасляваенны перыяд Беларуская чыгунка ў асноўным адноўлена (да 1950). У 1951 Брэст-Літоўская чыгунка і Мінскае аддзяленне Заходняй чыгункі аб’яднаны ў Мінскую чыгунку, якая ў 1953 далучана да Беларускай чыгункі (кіраўніцтва ў Мінску). У 1957 Беларусі перададзены Аршанскае і Віцебскае адцзяленні Калінінскай чыгункі (РСФСР). У выніку чыгуначная сетка рэспублікі супала з адміністрацыйнымі граніцамі БССР. Ажыццяўлялася рэканструкцыя і пераўзбраенне чыгункі, падведзены лініі да буйных новабудоўляў: да [[Салігорск|Салігорска]], [[ДРЭС|Бярозаўскай ДРЭС]], Полацкага нафтаперапрацоўчага аб’яднання і інш. У 1963 электрыфікаваны першы ўчастак чыгункі Мінск—Аляхновічы. У 1963 годзе пачаўся рух пасажырскіх цягнікоў на цеплавознай цязе на лініі Орша—Брэст. У 1966 годзе на гэтым напрамку на цеплавозы павялі грузавыя цягнікі. Пазней былі электрыфікаваныя таксама ўчасткі Аляхновічы—Маладзечна (1966) і Мінск—Асіповічы (1973). У 1975 годзе быў электрыфікаваны ўчастак Мінск—Стоўбцы, у 1979 годзе — Орша—Краснае, ў 1981 годзе пачаўся рух грузавых цягнікоў на электрацяге на ўчастку Смаленск—Орша і прыгарадных электрацягнікоў на ўчастку Барысаў—Орша. У 1981 годзе быў электрыфікаваны ўчастак Стоўбцы—Баранавічы, у 1983 — Баранавічы—Брэст. У 2015 годзе завершана электрыфікацыя ўчастка ад Мінска да Гомеля, у 2017 годзе — да Вільнюса. Хуткасць пасажырскіх цягнікоў дасягнула 120—140 км/гадз, грузавых — 100 км/гадз. На вакзалах і чыгуначных станцыях наладжана даведачна-інфармацыйная служба, з 1989 г. уведзена аўтаматызаваная сістэма браніравання і продажу білетаў «Экспрэс-2» на пасажырскія цягнікі і даведачна-інфармацыйная сістэма «ВІЗІНФОРМ» у Мінску, Гомелі і Брэсце. Пачата (1989) будаўніцтва буйнога вакзальнага комплексу ў Мінску. Курсіруюць камфартабельныя цягнікі «Беларусь», «Буг», «Дняпро», «Мінскі», «Няміга» і інш. Дзейнічаюць 2 вылічальныя цэнтры (Мінск, Брэст) і спец. бюро па распрацоўцы аўтаматызаваных сістэм кіравання ў Гомелі. У перыяд з [[28 лютага]] да [[12 сакавіка]] [[2022]] года не працавала электронная сістэма продажу квіткоў на сайце Беларускай чыгункі і ў карпаратыўным мабільным дадатку, у выніку чаго купляць квіткі пасажырам прыходзілася ўручную ў дзень адпраўлення на вакзалах і станцыях, што выклікала сур'ёзныя складанасці. Касіры ўпершыню за шмат гадоў сталі выдаваць папяровыя білеты старажытнага ўзору (без месца). Таксама ўзнікалі складанасці і з аплатай карткамі<ref>{{cite web|url = https://people.onliner.by/2022/03/12/bzhd-pochinila-elektronnuyu-sistemu-prodazhi-biletov|title = БЖД починила электронную систему продажи билетов|author = |date = 2022-03-12|work = [[Onliner.by]]|language = ru|accessdate = 2022-03-13}}</ref>. == Сучасны стан == Шчыльнасць чыгуначнай сеткі Беларусі больш за 26 км на 1 тыс. км². Удзельная вага ў грузаабароце 72,2 %, y пасажыраабароце — 54,6 % (1993). Асноўныя грузапатокі чыгуначнага транспарту праходзяць на напрамках Орша—Мінск—Брэст, Гомель—Мінск—Маладзечна, Калінкавічы—Жлобін—Орша—Віцебск і Лунінец—Баранавічы—Ліда—Беняконі; экспартна-імпартных грузаў — праз пагранічныя станцыі Брэст, Гродна, Бераставіца, Свіслач, Высока-Літоўск. Асноўнымі вузламі грузапатокаў з’яўляюцца Мінск, Полацк, Віцебск, Салігорск, Брэст, Гомель, Магілёў, Орша, Баранавічы і інш. Поўнасцю электрыфікаваны ўчасткі Смаленск — Орша — Мінск — Баранавічы — Брэст і Вільнюс — Маладзечна — Мінск — Асіповічы — Жлобін — Гомель (з’яўляюцца двухшляховымі на ўсім працягу). У складзе Беларускай чыгункі 6 аддзяленняў (унітарных прадпрыемстваў): Мінскае, Баранавіцкае, Брэсцкае, Гомельскае, Магілёўскае, Віцебскае, якія аб’ядноўваюць 368 [[Чыгуначная станцыя|станцый]], 17 лакаматыўных дэпо, 12 вагонных дэпо, 20 дыстанцый пуці, 13 дыстанцый сігналізацыі і сувязі, 7 дыстанцый электразабеспячэння і інш. прадпрыемствы. Парк грузавых вагонаў налічвае каля 36 тыс. адзінак транспартных сродкаў, пасажырскі парк мае больш за 1 тыс. цягавых сродкаў (цеплавозы, электравозы, дызель-цягнікі, электрацягнікі і інш.). З 1971 года працуе [[Музей Беларускай чыгункі|Музей гісторыі Беларускай чыгункі]]. Беларуская чыгунка — член міжнароднай Арганізацыі супрацоўніцтва чыгунак і Міжнароднага саюза чыгунак. == Аддзяленні Беларускай чыгункі == * [[Мінскае аддзяленне Беларускай чыгункі]] * [[Баранавіцкае аддзяленне Беларускай чыгункі]] * [[Брэсцкае аддзяленне Беларускай чыгункі]] * [[Гомельскае аддзяленне Беларускай чыгункі]] * [[Магілёўскае аддзяленне Беларускай чыгункі]] * [[Віцебскае аддзяленне Беларускай чыгункі]] == Фармат пасажырскіх перавозак <ref name=>[http://www.rw.by/index.php/.396.0.0..0.0.0.html НОВЫ ФАРМАТ ПАСАЖЫРСКІХ ПЕРАВОЗАК.]</ref> == * [[Міжнародныя лініі]] * [[Камерцыйныя лініі]] * [[Міжрэгіянальныя лініі]] * [[Рэгіянальныя лініі]] * [[Мінская гарадская электрычка|Гарадскія лініі]] == Лакаматыўная гаспадарка == На чыгунцы 16 асноўных, 4 адваротных і 1 маторавагоннае дэпо. Асноўныя [[лакаматыўнае дэпо|лакаматыўныя дэпо]]: * ЦЧ-1 Мінск * ЦЧ-2 Маладэчна * ЦЧ-3 Баранавічы * ЦЧ-4 Лунінец * ЦЧ-5 Ліда * ЦЧ-6 Ваўкавыск * ЦЧ-7 Брэст * ЦЧ-8 Гомель * ЦЧ-10 Жлобін * ЦЧ-11 Калінкавічы * ЦЧ-12 Магілёў * ЦЧ-13 Асіповічы * ЦЧ-14 Крычаў * ЦЧ-15 Орша * ЦЧ-16 Віцебск * ЦЧ-17 Полацк Маторавагоннае дэпо: * ЦЧ-9 Мінск == Начальнікі Беларускай чыгункі == * Уладзімірскі Павел Мікалаевіч (1936—1937) * Панамароў Міхаіл Сямёнавіч (1937—1938) * Някрасаў Пётр Міхайлавіч (1938—1940) * Краснабаеў Ніл Іванавіч (1940—1942; 1943—1946) * Камароў Дзмітрый Якаўлевіч (1946—1952) * Мяркулаў Уладзімір Аляксеевіч (1952—1953) * Кацяш Гаўрыіл Іванавіч (1953—1969) * [[Яўген Паўлавіч Юшкевіч |Юшкевіч Яўген Паўлавіч]] (1969—1981) * Андрэеў Андрэй Рыгоравіч (1981—1990) * [[Сцяпан Ільіч Шкапіч|Шкапіч Сцяпан Ільіч]] (1990—1993) * [[Яўген Іванавіч Валадзько|Валадзько Яўген Іванавіч]] (1993—1998) * [[Віктар Рыгоравіч Рахманько|Рахманько Віктар Рыгоравіч]] (1998—2002) * [[Васіль Іванавіч Гапееў|Гапееў Васіль Іванавіч]] (2002—2004) * [[Уладзімір Ільіч Жарэла|Жарэла Уладзімір Ільіч]] (2004—2008) * [[Анатоль Аляксандравіч Сівак|Сівак Анатоль Аляксандравіч]] (2009—2012) * [[Уладзімір Марозаў|Марозаў Уладзімір Міхайлавіч]] (2012—ц.ч.) == Гл. таксама == * [[Беларуская чыгуначная грамада]] * [[Музей Беларускай чыгункі]] * [[Чыгуначная транспартная сістэма Мінска]] * [[Спіс гарадоў Беларусі, праз якія не праходзіць чыгунка]] == Спасылкі == * [http://www.rw.by/be/ Афіцыяльная старонка] * [http://www.chygunka.ru/ Вершы пра беларускую чыгунку] == Літаратура == * Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн., 1996. — 480 с.: іл. ISBN 985-11-0061-7 (т. 2), ISBN 985-11-0035-8 * История Белорусской железной дороги из XIX века в век XXI. / В. В. Яновская и др. — Минск: «Мастацкая літаратура», 2012. — 955с. ISBN 978-985-02-1375-4. * Железная дорога Беларуси: История и современность. В. Г. Рахманько, А. В. Бессольнов, В. А. Шоба и др. Под общей редакцией В. Г. Рахманько. — Мн.: ОДО «Триолета», 2001. — 488 с. ISBN 985-6533-02-3. * Железнодорожная магистраль Белоруссии. 100 лет./Д. Б. Лосев, А. В. Кость и др. — Минск: «Беларусь», 1971. — 206с. {{зноскі}} {{Чыгуначны транспарт у Еўропе}} [[Катэгорыя:Беларуская чыгунка| ]] [[Катэгорыя:Чыгункі Беларусі| ]] [[Катэгорыя:Транспартныя кампаніі Беларусі]] [[Катэгорыя:Цягнікі Беларускай чыгункі]] s555ewegrrzsiton4ncs5dress4uu1n 4165169 4165168 2022-07-27T09:05:25Z 46.56.201.149 /* Сучасны стан */ Выпраўлены правапіс wikitext text/x-wiki {{Чыгунка |назва=Беларуская чыгунка<br />БЧ |арыгінал= |поўная назва=Беларуская чыгунка |выява=Belarus-RW-Logo.svg |шырыня= |подпіс= |гады= з 1862 |краіна={{сцягафікацыя|Беларусь}} |горад=[[Выява:Flag_of_Minsk,_Belarus.svg|22px|border|Сцяг Мінска]] [[Мінск]] |начальнік дарогі=Анатоль Аляксандравіч Сівак |статус=дзеючая |падпарадкаванне= Міністэрства транспарта і камунікацый |тэлеграфны код= |код прыпіскі= |працягласць= |узнагароды= |сайт=http://www.rw.by |вікісховішча= }}[[Файл:Чыгункі Беларусі.png|thumb|350px|Схема Беларускай чыгункі.]] [[Файл:MapBCh.png|thumb|350px|Аддзяленні Беларускай чыгункі. {{legend|red|Мінскае аддзяленне}} {{legend|orange|Баранавіцкае аддзяленне}} {{legend|purple|Брэсцкае аддзяленне}} {{legend|lightblue|Віцебскае аддзяленне}} {{legend|pink|Гомельскае аддзяленне}} {{legend|lightgreen|Магілёўскае аддзяленне}}]] [[Файл:HistBCh.gif|thumb|350px|Будаўніцтва ўчасткаў сучаснай Беларускай чыгункі.]] [[Файл:Electrification of the Belarusian Railway.png|thumb|350px|Храналогія электрыфікацыі Беларускай чыгункі.]] '''Беларуская чыгунка''' — дзяржаўны аператар чыгуначных ліній у [[Беларусь|Беларусі]]; дзяржаўнае беларускае аб’яднанне, падпарадкаванае [[Міністэрства транспарту і камунікацый Рэспублікі Беларусь|Міністэрству транспарту і камунікацый Рэспублікі Беларусь]], у склад якога ўключана 84 арганізацыі і 3 прадстаўніцтвы. У сучасных межах дзейнічае з 1953 года. У снежні 1991 года аддзялілася ад адзінай чыгункі былога [[СССР]] і стала самастойная. Агульная эксплуатацыйная даўжыня чыгункі 5479 км, з іх 1228 км электрыфікавана (01.01.2019). [[27 лістапада]] [[1996]] ўзнагароджана Ганаровай граматай [[Кабінет міністраў|Кабінету Міністраў]] Рэспублікі Беларусь <ref>[http://old.bankzakonov.com/d2008/time74/lav74380.htm Постановление Кабинета Министров Республики Беларусь от 27 ноября 1996 г. № 757 «О награждении Белорусской железной дороги Почетной грамотой Кабинета Министров Республики Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20120301015759/http://old.bankzakonov.com/d2008/time74/lav74380.htm |date=1 сакавіка 2012 }} {{ref-ru}}</ref>. == Гісторыя == У канцы 19 ст. Беларусь стала адным з самых развітых чыгуначна-транспартных рэгіёнаў [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]. За 1860–80-я тут здадзена ў эксплуатацыю больш за 2 тыс. км чыгуначных ліній, на пачатку 20 ст. — яшчэ каля 1 тыс. км. У 1913 даўжыня чыгуначнай сеткі перавышала 3,8 тыс. км. Паскоранае будаўніцтва чыгунак было абумоўлена эканамічнымі і ваенна-палітычнымі інтарэсамі Расіі ў перыяд яе капіталістычнага развіцця і геаграфічным размяшчэннем Беларусі. Першая на Беларусі чыгуначная лінія [[Парэчча (Гродзенскі раён)|Парэчча]]—[[Гродна]] (30 км) і далей да сучаснай граніцы з [[Польшча]]й пачала дзейнічаць 27 снежня 1862 як частка [[Пецярбургска-Варшаўская чыгунка|Пецярбургска-Варшаўскай чыгункі]]. У 1866—1869 пабудаваны чыгуначны ўчастак Завольша—Віцебск—Полацк—Бігосава (уваходзіў у склад [[Рыга-Арлоўская чыгунка|Рыга-Арлоўскай чыгункі]]). У 1871 годзе ў эксплуатацыю здадзена магістраль [[Маскоўска-Брэсцкая чыгунка|Смаленск—Мінск—Брэст]], якая на вузлах [[Орша]], [[Мінск]], [[Баранавічы]], [[Брэст]] аб’яднала лініі розных напрамкаў і вызначыла асноўныя кірункі фарміравання Беларускай чыгункі. У 2-й палове 19 ст. пракладзена (адна з першых на Беларусі) [[Вузкакалейная чыгунка|вузкакалейка]] ад р. Сож да Старынкаўскага чыгуналіцейнага завода ([[Слаўгарадскі раён]]). У 1873 пабудаваны чыгуначны ўчастак Ковель—Брэст (частка чыгункі Брэст—Бярдзічаў), пачаўся pyx паяздоў па лініі Вільня—Мінск—Гомель (участак будучай [[Лібава-Роменская чыгунка|Лібава-Роменскай чыгункі]]). У 1882—1887 пачала дзейнічаць сетка [[Палескія чыгункі|Палескіх чыгунак]] (працягласць больш за 1 тыс. км), якія звязалі Прыбалтыку з заходнімі губернямі [[Украіна|Украіны]] і цэнтральную Расію з Польшчай. На пачатку 20 ст. пракладзены яшчэ 2 чыгуначныя магістралі, якія злучылі [[Пецярбург]] з паўднёвымі губернямі Расіі і Польшчай: Віцебск—Орша—Магілёў—Жлобін—Оўруч (1904—1916) і Невель—Полацк—Маладзечна—Ліда—Ваўкавыск (1907) з выхадам да сучаснай граніцы з Польшчай і адгалінаваннем Масты—Гродна. Пабудаваны таксама лініі мясцовага значэння: Крулеўшчына—Варапаева, Вярэйцы—Градзянка, Асіповічы—Старыя Дарогі—Слуцк, Васілевічы—Хойнікі і інш. Будаўніцтва чыгунак вялося ўручную, выкарыстоўваліся рэйкі лёгкага тыпу, масты будаваліся пераважна драўляныя. Эксплуатаваліся паравозы малой магутнасці і 2-восевыя таварныя [[Вагон|вагоны]] грузападымальнасцю 15—16 т. У 1915—1917 пабудаваны чыгуначныя лініі на ўчастках Жлобін—Калінкавічы, Калінкавічы— Оўруч (Украіна), Полацк—Ідрыца (Расія). У 1922 на базе Аляксандраўскай, Маскоўска-Балтыйскай і іншых участкаў дарогі створана Маскоўска-Беларуска-Балтыйская чыгунка. У эксплуатацыю ўведзены новыя чыгуначныя лініі: Орша—Унеча (1923), Орша—Лепель (1927), Чарнігаў—Гомель (1930), Рослаў—Крычаў— Магілёў—Асіповічы (1931), Бабруйск—Старушкі (1939), Варапаева—Друя (1933). Пасля далучэння [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]] да [[БССР]] (1939) створаны [[Брэст-Літоўская чыгунка]] (кіраўніцтва ў Баранавічах) і Беластоцкая чыгунка (кіраўніцтва ў Беластоку). У 1939 Беларусь абслугоўвалі Заходняя, Беларуская (кіраўніцтва ў Гомелі), Брэст-Літоўская і Беластоцкая чыгункі. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]], каб перашкодзіць дастаўцы жывой сілы і ваеннай тэхнікі ворага на фронт, беларускія партызаны вялі на Беларускай чыгунцы актыўныя баявыя дзеянні, у т.л. [[Рэйкавая вайна|рэйкавую вайну]]. Гітлераўскія акупанты ў час адступлення знішчалі чыгуначнае. палатно, [[Паравоз|паравозы]], [[Лакаматыўнае дэпо|дэпо]], станцыі. У пасляваенны перыяд Беларуская чыгунка ў асноўным адноўлена (да 1950). У 1951 Брэст-Літоўская чыгунка і Мінскае аддзяленне Заходняй чыгункі аб’яднаны ў Мінскую чыгунку, якая ў 1953 далучана да Беларускай чыгункі (кіраўніцтва ў Мінску). У 1957 Беларусі перададзены Аршанскае і Віцебскае адцзяленні Калінінскай чыгункі (РСФСР). У выніку чыгуначная сетка рэспублікі супала з адміністрацыйнымі граніцамі БССР. Ажыццяўлялася рэканструкцыя і пераўзбраенне чыгункі, падведзены лініі да буйных новабудоўляў: да [[Салігорск|Салігорска]], [[ДРЭС|Бярозаўскай ДРЭС]], Полацкага нафтаперапрацоўчага аб’яднання і інш. У 1963 электрыфікаваны першы ўчастак чыгункі Мінск—Аляхновічы. У 1963 годзе пачаўся рух пасажырскіх цягнікоў на цеплавознай цязе на лініі Орша—Брэст. У 1966 годзе на гэтым напрамку на цеплавозы павялі грузавыя цягнікі. Пазней былі электрыфікаваныя таксама ўчасткі Аляхновічы—Маладзечна (1966) і Мінск—Асіповічы (1973). У 1975 годзе быў электрыфікаваны ўчастак Мінск—Стоўбцы, у 1979 годзе — Орша—Краснае, ў 1981 годзе пачаўся рух грузавых цягнікоў на электрацяге на ўчастку Смаленск—Орша і прыгарадных электрацягнікоў на ўчастку Барысаў—Орша. У 1981 годзе быў электрыфікаваны ўчастак Стоўбцы—Баранавічы, у 1983 — Баранавічы—Брэст. У 2015 годзе завершана электрыфікацыя ўчастка ад Мінска да Гомеля, у 2017 годзе — да Вільнюса. Хуткасць пасажырскіх цягнікоў дасягнула 120—140 км/гадз, грузавых — 100 км/гадз. На вакзалах і чыгуначных станцыях наладжана даведачна-інфармацыйная служба, з 1989 г. уведзена аўтаматызаваная сістэма браніравання і продажу білетаў «Экспрэс-2» на пасажырскія цягнікі і даведачна-інфармацыйная сістэма «ВІЗІНФОРМ» у Мінску, Гомелі і Брэсце. Пачата (1989) будаўніцтва буйнога вакзальнага комплексу ў Мінску. Курсіруюць камфартабельныя цягнікі «Беларусь», «Буг», «Дняпро», «Мінскі», «Няміга» і інш. Дзейнічаюць 2 вылічальныя цэнтры (Мінск, Брэст) і спец. бюро па распрацоўцы аўтаматызаваных сістэм кіравання ў Гомелі. У перыяд з [[28 лютага]] да [[12 сакавіка]] [[2022]] года не працавала электронная сістэма продажу квіткоў на сайце Беларускай чыгункі і ў карпаратыўным мабільным дадатку, у выніку чаго купляць квіткі пасажырам прыходзілася ўручную ў дзень адпраўлення на вакзалах і станцыях, што выклікала сур'ёзныя складанасці. Касіры ўпершыню за шмат гадоў сталі выдаваць папяровыя білеты старажытнага ўзору (без месца). Таксама ўзнікалі складанасці і з аплатай карткамі<ref>{{cite web|url = https://people.onliner.by/2022/03/12/bzhd-pochinila-elektronnuyu-sistemu-prodazhi-biletov|title = БЖД починила электронную систему продажи билетов|author = |date = 2022-03-12|work = [[Onliner.by]]|language = ru|accessdate = 2022-03-13}}</ref>. == Сучасны стан == Шчыльнасць чыгуначнай сеткі Беларусі больш за 26 км на 1 тыс. км². Удзельная вага ў грузаабароце 72,2 %, y пасажыраабароце — 54,6 % (1993). Асноўныя грузапатокі чыгуначнага транспарту праходзяць на напрамках Орша—Мінск—Брэст, Гомель—Мінск—Маладзечна, Калінкавічы—Жлобін—Орша—Віцебск і Лунінец—Баранавічы—Ліда—Беняконі; экспартна-імпартных грузаў — праз пагранічныя станцыі Брэст, Гродна, Бераставіца, Свіслач, Высока-Літоўск. Асноўнымі вузламі грузапатокаў з’яўляюцца Мінск, Полацк, Віцебск, Салігорск, Брэст, Гомель, Магілёў, Орша, Баранавічы і інш. Цалкам электрыфікаваны ўчасткі Смаленск — Орша — Мінск — Баранавічы — Брэст і Вільнюс — Маладзечна — Мінск — Асіповічы — Жлобін — Гомель (з’яўляюцца двухшляховымі на ўсім працягу). У складзе Беларускай чыгункі 6 аддзяленняў (унітарных прадпрыемстваў): Мінскае, Баранавіцкае, Брэсцкае, Гомельскае, Магілёўскае, Віцебскае, якія аб’ядноўваюць 368 [[Чыгуначная станцыя|станцый]], 17 лакаматыўных дэпо, 12 вагонных дэпо, 20 дыстанцый пуці, 13 дыстанцый сігналізацыі і сувязі, 7 дыстанцый электразабеспячэння і інш. прадпрыемствы. Парк грузавых вагонаў налічвае каля 36 тыс. адзінак транспартных сродкаў, пасажырскі парк мае больш за 1 тыс. цягавых сродкаў (цеплавозы, электравозы, дызель-цягнікі, электрацягнікі і інш.). З 1971 года працуе [[Музей Беларускай чыгункі|Музей гісторыі Беларускай чыгункі]]. Беларуская чыгунка — член міжнароднай Арганізацыі супрацоўніцтва чыгунак і Міжнароднага саюза чыгунак. == Аддзяленні Беларускай чыгункі == * [[Мінскае аддзяленне Беларускай чыгункі]] * [[Баранавіцкае аддзяленне Беларускай чыгункі]] * [[Брэсцкае аддзяленне Беларускай чыгункі]] * [[Гомельскае аддзяленне Беларускай чыгункі]] * [[Магілёўскае аддзяленне Беларускай чыгункі]] * [[Віцебскае аддзяленне Беларускай чыгункі]] == Фармат пасажырскіх перавозак <ref name=>[http://www.rw.by/index.php/.396.0.0..0.0.0.html НОВЫ ФАРМАТ ПАСАЖЫРСКІХ ПЕРАВОЗАК.]</ref> == * [[Міжнародныя лініі]] * [[Камерцыйныя лініі]] * [[Міжрэгіянальныя лініі]] * [[Рэгіянальныя лініі]] * [[Мінская гарадская электрычка|Гарадскія лініі]] == Лакаматыўная гаспадарка == На чыгунцы 16 асноўных, 4 адваротных і 1 маторавагоннае дэпо. Асноўныя [[лакаматыўнае дэпо|лакаматыўныя дэпо]]: * ЦЧ-1 Мінск * ЦЧ-2 Маладэчна * ЦЧ-3 Баранавічы * ЦЧ-4 Лунінец * ЦЧ-5 Ліда * ЦЧ-6 Ваўкавыск * ЦЧ-7 Брэст * ЦЧ-8 Гомель * ЦЧ-10 Жлобін * ЦЧ-11 Калінкавічы * ЦЧ-12 Магілёў * ЦЧ-13 Асіповічы * ЦЧ-14 Крычаў * ЦЧ-15 Орша * ЦЧ-16 Віцебск * ЦЧ-17 Полацк Маторавагоннае дэпо: * ЦЧ-9 Мінск == Начальнікі Беларускай чыгункі == * Уладзімірскі Павел Мікалаевіч (1936—1937) * Панамароў Міхаіл Сямёнавіч (1937—1938) * Някрасаў Пётр Міхайлавіч (1938—1940) * Краснабаеў Ніл Іванавіч (1940—1942; 1943—1946) * Камароў Дзмітрый Якаўлевіч (1946—1952) * Мяркулаў Уладзімір Аляксеевіч (1952—1953) * Кацяш Гаўрыіл Іванавіч (1953—1969) * [[Яўген Паўлавіч Юшкевіч |Юшкевіч Яўген Паўлавіч]] (1969—1981) * Андрэеў Андрэй Рыгоравіч (1981—1990) * [[Сцяпан Ільіч Шкапіч|Шкапіч Сцяпан Ільіч]] (1990—1993) * [[Яўген Іванавіч Валадзько|Валадзько Яўген Іванавіч]] (1993—1998) * [[Віктар Рыгоравіч Рахманько|Рахманько Віктар Рыгоравіч]] (1998—2002) * [[Васіль Іванавіч Гапееў|Гапееў Васіль Іванавіч]] (2002—2004) * [[Уладзімір Ільіч Жарэла|Жарэла Уладзімір Ільіч]] (2004—2008) * [[Анатоль Аляксандравіч Сівак|Сівак Анатоль Аляксандравіч]] (2009—2012) * [[Уладзімір Марозаў|Марозаў Уладзімір Міхайлавіч]] (2012—ц.ч.) == Гл. таксама == * [[Беларуская чыгуначная грамада]] * [[Музей Беларускай чыгункі]] * [[Чыгуначная транспартная сістэма Мінска]] * [[Спіс гарадоў Беларусі, праз якія не праходзіць чыгунка]] == Спасылкі == * [http://www.rw.by/be/ Афіцыяльная старонка] * [http://www.chygunka.ru/ Вершы пра беларускую чыгунку] == Літаратура == * Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн., 1996. — 480 с.: іл. ISBN 985-11-0061-7 (т. 2), ISBN 985-11-0035-8 * История Белорусской железной дороги из XIX века в век XXI. / В. В. Яновская и др. — Минск: «Мастацкая літаратура», 2012. — 955с. ISBN 978-985-02-1375-4. * Железная дорога Беларуси: История и современность. В. Г. Рахманько, А. В. Бессольнов, В. А. Шоба и др. Под общей редакцией В. Г. Рахманько. — Мн.: ОДО «Триолета», 2001. — 488 с. ISBN 985-6533-02-3. * Железнодорожная магистраль Белоруссии. 100 лет./Д. Б. Лосев, А. В. Кость и др. — Минск: «Беларусь», 1971. — 206с. {{зноскі}} {{Чыгуначны транспарт у Еўропе}} [[Катэгорыя:Беларуская чыгунка| ]] [[Катэгорыя:Чыгункі Беларусі| ]] [[Катэгорыя:Транспартныя кампаніі Беларусі]] [[Катэгорыя:Цягнікі Беларускай чыгункі]] 5ymqxlv1a00rdgf1vsq6cuknt604al9 0 55598 4164954 4124218 2022-07-26T13:37:17Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Этнічная група| group = Саамы<br /> (''sámit, са̄мь'') | image = [[Выява:Saami Family 1900.jpg|300px]] | caption = <div style="background-color:#fee8ab">Саамская сям'я, пачатак XX ст.<small> | poptime = каля 135 - 140 тыс. чал. | popplace = {{Сцягафікацыя|Нарвегія}} — 37 890 (2011 г.)<br /> {{Сцягафікацыя|Швецыя}} — каля 20 000 (2009 г.) <br /> {{Сцягафікацыя|Фінляндыя}} — 9 350 (2009 г.)<br /> {{Сцягафікацыя|Расія}} — 1771 (2010 г.) <br /> | langs = [[саамскія мовы]] | rels = [[шаманізм]], [[хрысціянства]] | related = [[фіны]], [[карэлы]], [[Комі, народ|комі]] }} '''Саа́мы''' (саманазвы: ''Sámit, са̄мь''; старыя назвы {{lang-ru|Лопь, лопари}}, {{lang-fi|Lappalaisiksi}}, {{lang-sv|Lappar}}, {{lang-no|Lapper}}) — [[Фіна-ўгорскія народы|фіна-вугорскі]] народ, карэннае насельніцтва [[Скандынаўскі паўвостраў|Скандынаўскага]] і [[Кольскі паўвостраў|Кольскага]] паўастравоў. Насяляюць землі ў [[Нарвегія|Нарвегіі]] (37 890 чал. у [[2011]] г.<ref>[https://web.archive.org/web/20120511174951/http://www.ssb.no/samer_en/ Sami in Norway]</ref>), [[Швецыя|Швецыі]] (каля 20 000 у [[2009]] г.<ref>[http://www.sens-public.org/spip.php?article763&lang=fr Riina Heikkilä, The language situation in Sweden : the relationship between the main language and the national minority languages]</ref>), [[Фінляндыя|Фінляндыі]] (9 350 чал. у 2009 г. <ref>[http://www.eduskunta.fi/faktatmp/utatmp/akxtmp/kk_20_2009_p.shtml eduskunta.fi]</ref>) і [[Расія|Расіі]] (1771 чал. у [[2010]] г.<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls Национальный состав населения Российской Федерации] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20211223052305/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls |date=23 снежня 2021 }}</ref>). Саамская [[дыяспара]] існуе ў [[ЗША]] і некаторых іншых краінах. У [[2009]] г. на [[Беларусь|Беларусі]] жыло 2 чалавекі, якія вызначалі сваю [[этнас|этнічную]] тоеснасць як саамы<ref>[https://web.archive.org/web/20100918165045/http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/vihod_tables/5.8-0.pdf belstat.gov.by]</ref>. == Паходжанне == Карані саамаў - у людзей, якія выраблялі тэкстыльную кераміку, якія пачалі перамяшчацца з ранняй радзімы уральскіх моў з сярэдняга і верхняга цячэння Волгі на паўночны захад у другой і трэцяй чвэрцях другога тысячагоддзя да н. Групоўкі выкарыстоўвалі старажытныя рачныя шляхі на поўначы Расіі, якія выкарыстоўваліся тысячагоддзямі. Члены гэтых лінгвістычна заходне-уральскіх груп, якія апынуліся ў Азёрным краі Унутранай Фінляндыі, пазней сталі саамі<ref name=":0">Valter Lang: ''Homo Fennicus – Itämerensuomalaisten etnohistoria'', s. 256–257. Suomalaisen kirjallisuuden seura, 2020.</ref>. Яны дасягнулі Цэнтральнай Фінляндыі, магчыма, прыблізна за 1600 ці 1500 гадоў да пачатку часоў<ref>Valter Lang: ''Homo Fennicus – Itämerensuomalaisten etnohistoria'', s. 104. Suomalaisen kirjallisuuden seura, 2020.</ref>. Зыходзячы з распаўсюджанасці тэкстыльнай керамікі, члены гэтых абшчын, якія першапачаткова размаўлялі на адной мове, таксама заставаліся паміж Карэліяй, Ладогай і Ілмаярві, а яшчэ далей на ўсход і паўднёвы ўсход<ref name=":0" />. Арыгінальны дом саамскай мовы знаходзіцца ў раёне на поўдзень ад Ладогі і Анежскага возера. У гэтым раёне знойдзены самыя паўднёвыя тапонімы саамскага паходжання, а пазыковыя словы, якія кантактавалі з гэтай мясцовасцю, былі пераўтвораны ў першапачатковую форму саамскіх. Зыходзячы з запазычаных словаў, асноўны дом мовы меў кантакты са скандынаўцамі, якія ў той час пераязджалі ў гэтую мясцовасць і размаўлялі на кантэрманскай мове, а таксама з носьбітамі роднай фінскай мовы, якія знаходзіліся на тэрыторыі цяперашняй Эстоніі. Карэнныя саамы таксама кантактавалі з невядомымі, вымерлымі групамі, якія размаўлялі на паўночна-еўрапейскіх мовах<ref name=":1">https://kalmistopiiri.fi/2020/02/06/saamelaiskielten-leviaminen-suomeen-ja-skandinaviaan/</ref>. Прыблізна ў пачатку перыяду мова саамаў распаўсюдзілася з паўднёвай часткі Ладогі і Энінена на паўднёвае ўзбярэжжа Фінляндыі і ва Унутраную Фінляндыю, выцесніўшы некалькі старажытных моў, якія раней размаўлялі ў гэтым рэгіёне. Карэнныя саамы, магчыма, мелі нейкую прэстыж, калі сутыкаліся мовы, і таму носьбіты арыгінальных моў з цягам часу змянілі сваю мову на саамскую<ref name=":1" />. Лінгвіст Антэ Айкіё выказаў здагадку, што саамы распаўсюдзіліся на поўнач Фенаскандыі ў дарымскі жалезны век (каля 650–0 да н.э.)<ref>http://mnytud.arts.klte.hu/onomural/kotetek/ou4/08aikio.pdf</ref><ref>https://www.sgr.fi/sust/sust266/sust266_aikio.pdf</ref>. Па меры распаўсюджвання мовы ў Фінляндыі і Скандынавіі яна распалася на некалькі розных дыялектаў. Пазней гэтыя дыялекты ператварыліся ў сучасныя саамскія мовы<ref name=":1" />. Зыходзячы з генетычных бацькоўскіх ліній, можна выказаць здагадку, што калі продкі фінляндцаў прыбылі ў Фінляндыю з Эстоніі, большасць продкаў саамаў Паўднёвай Фінляндыі не мігравалі ў іншае месца, а змянілі сваю мову на балтыйскую<ref>Valter Lang: ''Homo Fennicus – Itämerensuomalaisten etnohistoria'', s. 276–282. Suomalaisen kirjallisuuden seura, 2020.</ref>. У сярэднявеччы саамы перасяляліся ў рэгіёны Цэнтральнай Фінляндыі і Усходняй Карэліі. Яшчэ ў 16 стагоддзі ў Паўночнай Савоніі і Куусама ў 18 стагоддзі было саамі. Аднак на ранняй стадыі фокус самізацыі перамясціўся на поўнач, дзе ён сутыкнуўся з невядомай мовай, якая ўвайшла ў вобласць тысячамі гадоў таму, калі ледніковы перыяд адышоў. Гэта адлюстравана ў сучасных саамскіх мовах як запазычаныя словы, якія нельга вярнуць ні ў якую вядомую моўную форму<ref>Risto Pulkkinen: ''Suomalainen kansanusko'', s. 25-26. Gaudeamus, 2018. [[Toiminnot:Kirjalähteet/9789524953405|ISBN 9789524953405]].</ref>. У наш час існуе некалькі груп саамаў, фактычна адасобленых адна ад адной. == Традыцыйная культура == Доўгі час галоўнымі заняткамі саамаў з'яўляліся [[паляванне]] і [[рыбалоўства]]. Палявалі на працягу ўсяго года з дапамогай зброі і пастак. З канца [[сярэднявечча]] важную ролю адыгрывала паляванне на футравых звяроў, паколькі футра стала каштоўным таварам для развіцця [[гандаль|гандлю]]. [[Рыбы|Рыбу]] лавілі пераважна з [[бераг]]а. Некаторыя групы саамаў спецыялізаваліся на лове ў [[рака|рэках]] і [[возера|азёрах]], іншыя — на [[мора|марскім]] узбярэжжы. У мінулым рыба складала асноўны рацыён у летнія месяцы. На марскім узбярэжжы таксама палявалі на [[ластаногія|ластаногіх]]. [[Збіральніцтва]] забяспечвала ядомымі [[трава]]мі і [[корань расліны|карэннямі]], [[яйка]]мі птушак. Відавочна, трыманне [[Паўночны алень|паўночных аленяў]] існуе з эпохі [[жалезны век|жалезнага века]] і першапачаткова мела дапаможны характар. Традыцыйна пастухі клапаціліся пра статак толькі ў халодныя месяцы, а ўлетку адпускалі на вольны выпас. У [[17 стагоддзе|XVII]] ст. з распаўсюджаннем на поўначы [[дзяржава|дзяржаўнай]] улады і скарачэннем колькасці футравых звяроў сітуацыя змянілася. [[скура|Скуры]] аленяў сталі галоўным таварам для гандлю і выплаты [[падатак|падаткаў]]. Гэта вымушала саамаў павялічваць статкі і мяняць лад жыцця на паўкачавы<ref>[http://www.utexas.edu/courses/sami/diehtu/siida/herding/herding-nr.htm Sanna (Jennifer Foster), Reindeer Herding in Norway]</ref>. Алені з'яўляліся крыніцай забеспячэння [[мяса]]м, [[малако]]м, скурамі. Аленяў шырока ўжывалі для транспартыроўкі. У месцах, дзе вяліся горныя работы, перавоз грузаў на аленях быў падатковым абавязкам або магчымасцю падзарабіць. У [[1887]] г. на [[Кольскі паўвостраў]] перасяліліся [[Комі, народ|комі]], якія распаўсюдзілі сярод мясцовага насельніцтва перагонны метад [[Аленегадоўля|аленегадоўлі]]. Паўкачавы лад жыцця вымушаў саамаў мець сталыя зімовыя жытлы, якія будаваліся на мяжы [[тундра|тундры]] і [[лес|лясной]] зоны, а таксама часовыя летнія. Да [[18 стагоддзе|XVIII]] ст. найбольш распаўсюджаным тыпам сталага жытла была ''вежа'' — канструкцыя ў выглядзе ўсечанай [[Піраміда, збудаванне|піраміды]]. Яе [[каркас]] ладзіўся з [[драўніна|драўляных]] жэрдак, [[сцяна|сцены]] — з [[Дзёран|дзёрну]]. [[Падлога]] высцілалася галінамі і скурамі. У цэнтры рабіўся агмень з камянёў. У [[Скандынаўскі паўвостраў|Скандынавіі]] вежы мелі [[конус]]ападобную форму, будаваліся з бярвенняў<ref>[http://saami.su/26-biblioteka-materialy/khomich-l-v-saamy/103-glava-iii-zhilishcha-utvar-pishcha-saamov.html ЖИЛИЩА, УТВАРЬ, ПИЩА СААМОВ.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20150930194229/http://saami.su/26-biblioteka-materialy/khomich-l-v-saamy/103-glava-iii-zhilishcha-utvar-pishcha-saamov.html |date=30 верасня 2015 }}</ref><ref>[http://saamy.ru/traditsionnye_poseleniya_i_zhilishcha.html Традиционные поселения и жилища]</ref>. Пазней з'явіліся аднакамерныя бярвеністыя хаты ''тупа''. Распаўсюджаная часовая летняя пабудова — конусападобны шацёр ''кувакса'', які накрываўся чахлом з аленевых cкур. Асновай сацыяльнай арганізацыі была ''сііда'' — тэрытарыяльная абшчына, якая кантралявала эксплуатацыю ўгоддзяў і рэгулявала міжсямейныя адносіны. З [[19 стагоддзе|XIX]] ст. большасць [[сям'я|сем'яў]] малыя нуклеарныя. Главой сям'і лічыўся мужчына. Саамы маюць багаты вусны [[фальклор]] — [[казка|казкі]], [[легенда|легенды]], [[міф]]ы. Існуе традыцыя [[эпас|эпічных]] распеваў пад [[музыка|музыку]] ''ёйк''<ref>[http://www.utexas.edu/courses/sami/diehtu/giella/lit/sami-lit.htm Kathleen Osgood Dana, Sámi Literature]</ref>. Эпас саамаў быў упершыню запісаны і апублікаваны ў XIX стагоддзі. У другой палове XX ст. з'явілася прафесійная [[літаратура]] на [[саамскія мовы|саамскіх мовах]]. У [[1987]] г. у [[Нарвегія|Нарвегіі]] быў зняты першы мастацкі поўнаметражны [[кіно|фільм]] '' Ofelaš'' на саамскай мове<ref>[http://coldunited.com/2011/01/ofelas-veiviseren-pathfinder-1987-sami-arctic-movie/ Arctic movie: “Ofelas” (1987), a Sami classic from Norway]</ref>. <gallery> Lapper og Reinsdyr.jpg|Саамы з аленям, канец XIX ст., Нарвегия Gabna sameby i Nord-Sverige (1).jpg|Сучасная аленегадоўля, Швецыя Wildnis5.jpg|Пабудова вежы Sami woman 2005-08-25.jpg|Жанчына ў традыцыйным капелюшы, Нарвегія </gallery> == Рэлігія == Да канца [[18 стагоддзе|XVIII]] ст. сярод саамаў была распаўсюджана традыцыйная [[рэлігія]], для якой былі характэрны шанаванне [[бог|багоў]] і духаў [[прырода|прыроды]], а таксама духаў ''наайды'' — пасроднікаў паміж людзьмі і багамі. Ад [[Скандынавія|Скандынавіі]] да Паўночнага [[Урал]]а сустракаюцца [[сейд]]ы<ref>[http://megaliti.ru/Ceyda.htm Сейды] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20150221033802/http://megaliti.ru/Ceyda.htm |date=21 лютага 2015 }}</ref> — [[Мегаліты|мегалітычныя]] пабудовы саамаў, што, верагодна, ствараліся як тэрытарыяльныя або родавыя месцы шанавання. У саамскім [[фальклор]]ы фігуруюць [[міф]]ічныя істоты, накшталт небяспечных [[волат]]аў ''стала'' і [[вадзянік]]аў ''цьецьеэлмай''. Арганізацыю [[рытуал]]аў праводзілі [[шаманізм|шаманы]]. [[хрысціянства|Хрысціянізацыя]] саамаў пачалася толькі ў [[16 стагоддзе|XVI]] ст. З аднаго боку ёй займаліся [[Лютэранства|лютэранскія]] місіянеры, якіх падтрымлівалі [[Данія|дацкія]] і [[Швецыя|шведскія]] ўлады, з другога — [[Руская праваслаўная царква|праваслаўныя]] манастыры<ref>[https://www.utexas.edu/courses/sami/diehtu/siida/christian/decline.htm The Decline of the Sámi People’s Indigenous Religion]</ref><ref>[http://saami.su/biblioteka/knigi/26-biblioteka-materialy/khomich-l-v-saamy/109-glava-ix-saamy-v-sostave-rossii.html СААМЫ В СОСТАВЕ РОССИИ.]</ref>. У наш час большасць вернікаў-саамаў спавядае хрысціянства. == Саамы ў Нарвегіі == [[File:Samediggi03.jpg|thumb|Будынак саамскага парламента ў Нарвегіі]] Больш за палову ўсіх саамаў свету жывуць на тэрыторыі [[Нарвегія|Нарвегіі]], пераважна ў правінцыях [[Фінмарк]], [[Нурлан]] і [[Тромс]]. Яны падзяляюцца на 3 групы так званых горных або паўночных саамаў, лульскіх саамаў і паўднёвых саамаў. Апошнія дзве групы вельмі блізкія па культуры і мове да саамаў суседняй [[Швецыя|Швецыі]], падтрымліваюць з імі шчыльныя стасункі, традыцыйна займаюцца аленегадоўляй. Паселішчы продкаў саамаў на поўначы [[Скандынаўскі паўвостраў|Скандынаўскага паўвострава]] з’явіліся шмат тысячагоддзяў таму. Яны сяліліся ўздоўж [[фіёрд]]аў, вусцяў [[рака|рэк]] і ў [[гара]]х, дзе займаліся пераважна [[рыбалоўства]]м і [[паляванне]]м. З [[17 стагоддзе|XVII]] ст. сярод саамаў распаўсюдзілася камерцыйная аленегадоўля. Кантакты паміж продкамі сучасных [[нарвежцы|нарвежца]]ў і саамаў мелі даўнюю гісторыю, адлюстраваны ў скандынаўскіх [[сага]]х, [[пісьмо]]вых крыніцах і вуснай народнай творчасці саміх саамаў. Гістарычныя крыніцы сведчаць, што паміж нарвежцамі і саамамі адбываліся як [[вайна|ваенныя]] сутычкі, так [[гандаль|гандлёвыя]] і [[шлюб|шлюбныя]] зносіны<ref>[https://www.utexas.edu/courses/sami/dieda/hist/early.htm Doug Simms, The Early Period of Sámi History, from the Beginnings to the 16th Century]</ref>. З эпохі [[сярэднявечча]] нарвежскія каланісты паступова асвойвалі саамскія тэрыторыі ўздоўж берагоў [[Паўночны Ледавіты акіян|Паўночнага Ледавітага акіяна]]. У мінулым лічылася, што гэты працэс уключаў [[Асіміляцыя, сацыялогія|асіміляцыю]] саамаў старажытнымі нарвежцамі. Аднак сучасныя даследаванні выявілі, што [[генетыка|генетычная]] спадчына нарвежцаў і саамаў Нарвегіі значна адрозніваецца<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20047643 Norwegian Sami differs significantly from other Norwegians according to their HLA profile]</ref>. Мяркуецца, што нарвежская каланізацыя паступова ізалявала саамаў ад узбярэжжа, вымушала іх пераходзіць да качавога ладу жыцця. Нарвежскія манархі імкнуліся збіраць з саамаў даніну. Дагаворы [[1751]] г. са [[Швецыя]]й і [[1826]] г. з [[Расія]]й вызначылі межы Нарвегіі на поўначы і распаўсюдзілі ўладу нарвежскай дзяржавы на значную групу саамаў, да якой перыядычна далучаліся саамы-мігранты з [[Фінляндыя|Фінляндыі]] і [[Кольскі паўвостраў|Кольскага паўвострава]]. Нарвегія прызнавала правы саамаў і абавязвалася абараняць іх. Нарвежскія ўлады і [[Лютэранства|лютэранская царква]] праводзілі палітыку асіміляцыі паўночных тубыльцаў праз [[хрысціянства|хрысціянізацыю]] і распаўсюджвання адукацыі на [[Нарвежская мова|нарвежскай мове]]<ref>[https://snl.no/samenes_historie Samenes historie]</ref>. Ужо ў [[19 стагоддзе|XIX]] ст. практычна знікла традыцыйная [[рэлігія]] саамаў. Але палітыка асіміляцыі не заўсёды мела поспех, паколькі існавалі групы саамаў, што захоўвалі адрозны лад жыцця і сваю тоеснасць. З пачатку [[20 стагоддзе|XX]] ст. фарміруецца нацыянальны рух саамаў Нарвегіі<ref>[http://www.sami.uit.no/girji/n06/roj9810en.html Regnor Jernsletten, The Sami Movement in Norway: ideology and practice 1900-1940]</ref>. Яго першы этап ахапіў [[1904]] - [[1912]] гг., калі паўночная і паўднёвая групы саамаў выступалі самастойна і адстойвалі пераважна [[эканоміка|эканамічныя]] правы. У гэты час з'явіліся [[сродкі масавай інфармацыі]], разлічаныя менавіта на саамаў. У [[1917]] г. у [[Горад Тронхейм|Тронхейме]] адбыўся першы адзіны кангрэс саамскага народа, на якім таксама прысутнічалі прадстаўнікі з Швецыі. У [[1919]] - [[1921]] гг. дзейнічала Цэнтральная рада саамі. Яна высоўвала патрабаванні пашырэння палітычных правоў і ўсталявання нацыянальнай аўтаноміі. Аднак пасля [[1925]] г. саамскі рух згубіў актыўнасць з-за немагчымасці высоўваць [[палітыка|палітычныя]] патрабаванні без падтрымкі нарвежскай большасці. Рух аднавіўся толькі ў пасляваенны перыяд. У [[1948]] г. была складзена адзіная [[літаратурная мова]], якую пачалі выкладаць у школах. У [[1953]] г. у [[:no:Karasjok|Карашоку]] быў арганізаваны агульнаскандынаўскі кангрэс саамаў. Саамскія арганізацыі набылі палітычную вагу пасля [[1970]] г., што звязана са зменай дзяржаўнай палітыкі Нарвегіі ў адносінах да нацыянальных меншасцяў, а таксама поспехамі ў барацьбе за зямельныя правы. У [[1989]] г. у Фінмарку адбылося першае паседжанне саамскага [[парламент]]а Нарвегіі. Ён складаецца з 39 прадстаўнікоў і аказвае значны ўплыў на палітыку ўсёй краіны<ref>[http://sciencenordic.com/s%C3%A1mi-norway-have-more-influence-politics-swedish-s%C3%A1mi The Sámi in Norway have more influence on politics than the Swedish Sámi]</ref>. У [[1992]] г. пачаў дзейнічаць лютэранская царкоўная рада саамаў у складзе Царквы Нарвегіі. У [[1997]] г. [[Харальд V]] прызнаў, што "нарвежская дзяржава складаецца з земляў двух народаў — нарвежцаў і саамаў"<ref>[http://www.ipu.org/splz-e/chiapas10/saami.pdf Eva Josefsen, The Saami and the national parliaments: Channels for political influence] P. 9</ref>. == Саамы ў Расіі == [[File:Kola Sami women and a child.jpg|thumb|Паштоўка «Мурманъ. Лопарка» (1911).]] [[File:Classroom at the Sami-language school.jpg|thumb|Клас ў саамскамоўнай школе (ілюстрацыя з «Буквара на саамскай мове», 1933).]] [[File:АААнтонова.jpg|thumb|Саамская пісьменніца Аляксандра Антонава з Лавозера]] Як сведчаць [[Гістарычная крыніца|гістарычныя крыніцы]], дадзеныя [[археалогія|археалогіі]] і [[Тапаніміка|тапанімікі]] ў мінулым саамы насялялі значныя тэрыторыі на поўдзень і ўсход ад сучаснага месца пражывання. На [[Кольскі паўвостраў]] яны трапілі ў перыяд [[неаліт]]а. У [[Русь|старажытнарускіх]] пісьмовых крыніцах саамы ўзгадваюцца з [[13 стагоддзе|XIII]] ст. У [[Наўгародская дзяржава|наўгародскіх]] і [[Вялікае Княства Маскоўскае|маскоўскіх]] дакументах [[14 стагоддзе|XIV]] — [[16 стагоддзе|XVI]] ст. саамскія паселішчы фіксуюцца на паўночных берагах [[Ладажскае возера|Ладажскага]] і [[Анежскае возера|Анежскага азёр]], у [[17 стагоддзе|XVII]] ст. — у [[Карэлія|Карэліі]]. У канцы [[19 стагоддзе|XIX]] — пачатку [[20 стагоддзе|XX]] ст. саамы насялялі амаль увесь Кольскі паўвостраў, акрамя яго паўднёвай часткі. <ref>Народы России: Энциклопедия. / Главный редактор В. А. Тишков. — М.: Большая Российская Энциклопедия, 1994. С. 310</ref>. У наш час жывуць пераважна ў [[:ru:Ловозерский район|Лавозерскім раёне]] [[Мурманская вобласць|Мурманскай вобласці]], каля 40 % — у [[горад|гарадах]], шырока распаўсюджаны [[шлюб]]ы з прадстаўнікамі іншых народаў<ref>[http://www.endlessplanet.org/expeditions/lovozero/results/saami_life.htm Образ жизни саамов] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160305141406/http://www.endlessplanet.org/expeditions/lovozero/results/saami_life.htm |date=5 сакавіка 2016 }}</ref>. Землі саамаў трапілі пад кантроль Ноўгарада ў XIII—XIV стст., Маскоўскай дзяржавы — у канцы [[15 стагоддзе|XV]] ст. Саамы былі вымушаны выплочваць даніну, на іх тэрыторыях сяліліся [[рускія]] і [[карэлы]]. З [[16 стагоддзе|XVI]] ст. адбывалася паступовая [[хрысціянства|хрысціянізацыя]] саамаў Кольскага паўвострава. Значную ролю ў распаўсюджванні [[праваслаўе|праваслаўя]] адыграў [[:ru:Печенгский монастырь|Печангскі манастыр]], заснаваны ў [[1533]] г. Паводле граматы [[Іван IV Грозны|Івана IV]] ад [[1556]] г., манастыр атрымоўваў у карыстанне частку зямель саамаў, а тубыльцы ператвараліся ў залежных сялян. Кольскія саамы доўгі час працягвалі падтрымліваць шчыльныя стасункі са сваякамі з [[Нарвегія|Нарвегіі]] і [[Фінляндыя|Фінляндыі]], назіраліся перасяленні саамаў, выкліканыя [[эпідэмія]]мі або наступствамі [[Крымская вайна|Крымскай вайны]]. У [[1866]] г. з’яўляецца першае пісьмовае падцверджанне існавання аленегадоўлі ў саамаў Лавозера. Аднак перасяленне [[комі, народ|комі]] ў [[1887]] г., што занялі пашы для камерцыйнага выпасу аленяў, выклікала незадаволенасць лавозерскіх саамаў. Складаныя адносіны паміж саамамі і нашчадкамі комі заўважны і ў нашы дні<ref>[http://www.endlessplanet.org/expeditions/lovozero/results/saami_history.htm История саамов] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160305145155/http://www.endlessplanet.org/expeditions/lovozero/results/saami_history.htm |date=5 сакавіка 2016 }}</ref>. У [[1927]]—[[1928]] гг. у Мурманскай вобласці ствараліся нацыянальныя сельскія саветы саамаў, але іх насельніцтва было даволі стракатым. У [[1938]] г. [[Народны камісарыят унутраных спраў СССР|НКУС]] інспірыраваў справу нумар 46197, накіраваную на [[Рэпрэсіі ў СССР|рэпрэсіі]] супраць саамскай інтэлегенцыі<ref>[http://arctic.org.ru/new/kisel.htm Алексей КИСЕЛЕВ, СААМСКИЙ ЗАГОВОР (Дело № 46197)]</ref>. З 1980-ых гг. адбываецца паступовае адраджэнне культуры расійскіх саамаў. [[Саамскія мовы|Мова саамаў]] выкладаецца ў школах. З [[1990]] г. працуюць [[сродкі масавай інфармацыі]] на саамскай мове. Існуе шэраг грамадскіх арганізацый, якія займаюцца падтрыманнем мясцовай культуры і сувязяў з саамамі замежжа. == Саамы ў Фінляндыі == У нашы дні на тэрыторыі [[Фінляндыя|Фінляндыі]] жыве дзве кампактныя групы саамаў — так званыя горныя саамы, блізкія па [[саамскія мовы|мове]] і [[культура|культуры]] да саамаў [[Швецыя|Швецыі]] і [[Нарвегія|Нарвегіі]], а таксама ўсходнія або [[Кольскі паўвостраў|кольскія]] саамы. Яны адрозніваюцца па веравызнанні. Большасць вернікаў з горных саамаў спавядае [[пратэстантызм]], кольскіх саамаў — [[праваслаўе]]. У мінулым, колькасць моўных груп саамаў была яшчэ большай. Яны не лічылі сябе адзіным народам, але ў другой палове [[20 стагоддзе|XX]] пад уплывам знешніх фактараў адбыўся працэс іх інтэграцыі. Фінскія саамы насяляюць пераважна [[Правінцыя Лапландыя|Лапландыю]]. Продкі саамаў з'явіліся на тэрыторыі сучаснай Фінляндыі ў эпоху [[мезаліт]]а. Яны рана ўвайшлі ў кантакт з продкамі сучасных [[фіны|фінаў]] і [[карэлы|карэлаў]]. Відавочна, у мінулым мяжа рассялення саамаў была значна далей на поўдзень, чым ў сучасны перыяд. Аднак з першай паловы 1 тысячагоддзя да н. э. яна пачала паступова адсоўвацца на поўнач з-за міграцыі [[Прыбалтыйска-фінскія мовы|фінамоўнага]] насельніцтва з [[Прыбалтыка|Усходняй Прыбалтыкі]]. З канца 1 тысячагоддзя заходнія землі саамаў на паўночна-ўсходнім узбярэжжы [[Батнічны заліў|Батнічнага заліва]] знаходзіліся пад уплывам [[Скандынаўскі паўвостраў|скандынаўскіх]] [[Вікінгі|вікінгаў]]. У [[13 стагоддзе|XIII]] ст. Фінляндыя трапіла ў склад [[Швецыя|Швецыі]]. Шведскія манархі разглядалі ўсіх саамаў як сваіх падданых, хаця на самой справе кантралявалі толькі частку з іх. Адносіны да саамаў заставаліся жорсткімі. Акт [[1335]] г., што забараняў [[рабства]], не распаўсюджваўся на саамскае насельніцтва, паколькі яно не спавядала [[хрысціянства]]. Хрысціянізацыя фінскіх саамаў пачалася толькі ў [[16 стагоддзе|XVI]] ст. і суправаджалася рэпрэсіямі і забаронамі [[паганства|паганскіх]] звычаяў. У [[17 стагоддзе|XVII]] ст. саамы фактычна згублі правы на зямлю, бо не займаліся [[земляробства]]м. Гэта адкрыла магчымасць далейшай каланізацыі паўночных рэгіёнаў з боку фінаў. Саамскія сем'і аказваліся ў залежным становішчы ад [[гандаль|гандляроў]] і [[дзяржава|дзяржаўных]] чыноўнікаў. Сітуацыя істотна не змянялася падчас уваходжання Фінляндыі ў склад [[Расійская імперыя|Расіі]] ў [[1809]] - [[1917]] гг. У незалежнай Фінляндыі саамы атрымалі роўныя грамадзянскія правы з астатнім насельніцтвам, аднак каля 70% тэрыторый, якія яны насялялі, апынуліся ў маёмасці ўрада, астатнія ў большасці належылі фінам. З-за эканамічных цяжкасцяў і беспрацоўя многія саамы пераязджалі ў [[горад|гарады]] або на поўдзень, дзе хутка гублялі культурныя карані і родную мову. Гэты працэс набыў асабліва востры характар ў пасляваенны перыяд. Толькі ў [[1991]] г. быў прыняты закон аб мове саамаў, які дазваляў карыстацца ёю ў мясцовым кіраванні і адукацыі. Новы закон аб саамскай мове, што дзейнічае з [[1 студзеня]] [[2004]] г., гарантуе магчымасць выкарыстання саамскіх моў у [[суд]]зе і органах дзяржаўных паслуг. У [[1995]] г. саамы атрымалі на [[Канстытуцыя|канстытуцыйнай]] аснове правы карэннага народа<ref>[http://www.minorityrights.org/1493/finland/sami.html World Directory of Minorities and Indigenous Peoples: Sami]</ref>. Згодна фінскаму заканадаўству, саамамі могуць лічыць сябе тыя, хто атаесамляе сябе з саамскім народам або размаўляе на саамскіх мовах<ref>[http://www.lapland-travel-info.com/Lapps.html The Lapps - the Indigenous People of Lapland]</ref>. З [[1996]] г. дзейнічае афіцыйны орган — Сход саамаў ''Samediggi''<ref>[http://www.samediggi.fi samediggi.fi]</ref>. ==Зноскі== {{reflist|2}} == Спасылкі == {{Commonscat|Sami people}} * [http://www.everyculture.com/wc/Norway-to-Russia/Sami.html Sami — Countries and Their Cultures] * [http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:241109/FULLTEXT01.pdf Carl-Gösta Ojala, Sámi Prehistories: The Politics of Archaeology and Identity in Northernmost Europe] * [http://www.utexas.edu/courses/sami/dieda/hist/genetic.htm Iiddá (Melissa Stroud), The Origin and Genetic Background of the Sámi] * [http://www.borgos.nndata.no/samer.htm Johan I. Borgos, The Sami people] * [http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/sami/an/i1/i1.html Sami in Finland] * [http://www.siida.fi/contents/sami-museum SIIDA — THE NATIONAL MUSEUM OF THE FINNISH SÁMI] * [https://sweden.se/society/sami-in-sweden/ SAMI IN SWEDEN] * [http://www.utexas.edu/courses/sami/dieda/hist/nor-sami.htm Reda (Mindy Eiermann), The Coastal Sami of Norway] * [http://saami.su Российские саами] [[Катэгорыя:Фіна-ўгорскія народы]] [[Катэгорыя:Народы Еўропы]] [[Катэгорыя:Народы Расіі]] [[Катэгорыя:Народы Швецыі]] [[Катэгорыя:Народы Фінляндыі]] [[Катэгорыя:Народы Нарвегіі]] {{Фіна-ўгорскія народы}} {{Бібліяінфармацыя}} nfxvm8xki0d7bqquojnaaaz2nzkrrnu 0 60167 4165208 4137206 2022-07-27T11:39:47Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{значэнні|Спасылка=Дворышча}} {{Рака}} '''Дворышча''' — рака ў [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]], левы прыток ракі [[Заходняя Бярэзіна|Бярэзіна]] (басейн [[Нёман]]а). Даўжыня 7 км. Пачынаецца на паўночны захад ад вёскі [[Лужаны (Валожынскі раён)|Лужаны]] ва ўрочышчы Гай, упадае ў Бярэзіну за 1,5 км на поўдзень ад пасёлка [[Бярэзінскі (Валожынскі раён)|Бярэзінскі]] (месцазнаходжанне вусця залежыць ад рэжыму эксплуатацыі палёў здабычы торфу). На ўсім працягу каналізаваная, прымае сцёк з асушальных каналаў. == Літаратура == * {{Крыніцы/Блакітная}} [[Катэгорыя:Прытокі Заходняй Бярэзіны]] [[Катэгорыя:Рэкі Валожынскага раёна]] l1g2l9r4avxsecr9fliw38t99gygykp 0 60350 4165188 4137132 2022-07-27T10:21:43Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Значэнні2|2=Гліна}} {{Рака |Назва = Гліна |Арыгінальная назва = |Выява = |Подпіс = |Карта = |Подпіс карты = |Даўжыня = 15 |Плошча басейна = 100 |Басейн = Ліпа (рака)/Сож/Дняпро/Чорнае мора |Расход вады = |Месца вымярэння = |Выток = |Месцазнаходжанне вытоку= за 1,5 км на паўднёвы ўсход ад вёскі [[Вёска Салтанаўка, Ліпініцкі сельсавет|Салтанаўка]] |Вышыня вытоку = |s_lat_dir = N|s_lat_deg = 52|s_lat_min = 52|s_lat_sec = 37.6 |s_lon_dir = E|s_lon_deg = 30|s_lon_min = 25|s_lon_sec = 22.2 |Вусце = Ліпа (рака) |Месцазнаходжанне вусця = паўночная ўскраіна вёскі Польпін |Вышыня вусця = |m_lat_dir = N|m_lat_deg = 52|m_lat_min = 45|m_lat_sec = 23.5 |m_lon_dir = E|m_lon_deg = 30|m_lon_min = 35|m_lon_sec = 05.7 |Ухіл ракі = 1 |Краіна = Беларусь |Рэгіён = Гомельская вобласць |Раён = Буда-Кашалёўскі раён |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Гліна''' — [[рака]] ў [[Буда-Кашалёўскі раён|Буда-Кашалёўскім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]], левы прыток ракі [[Рака Ліпа|Ліпа]] (басейн [[Дняпро|Дняпра]]). Даўжыня 15 км. Плошча [[вадазбор]]у 100 км². Сярэдні [[Ухіл ракі|нахіл воднай паверхні]] 1 ‰. Пачынаецца за 1,5 км на паўднёвы ўсход ад вёскі [[Вёска Салтанаўка, Ліпініцкі сельсавет|Салтанаўка]], [[вусце]] на паўночнай ускраіне вёскі [[Вёска Польпін|Польпін]]. Рэчышча на ўсім працягу каналізаванае. У [[Абалона, геаграфія|абалоне]] ракі каля вёскі [[Вёска Бронніца|Бронніца]] плаціна і [[сажалка]]. == Літаратура == * {{Крыніцы/Блакітная}} * {{Крыніцы/ЭПБ|том=2|старонкі=78}} == Спасылкі == * [http://download.maps.vlasenko.net/smtm100/n-36-110.jpg Ліст карты N-36-110. Выданне 1977 г.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130502184424/http://download.maps.vlasenko.net/smtm100/n-36-110.jpg |date=2 мая 2013 }} [[Катэгорыя:Рэкі Буда-Кашалёўскага раёна]] [[Катэгорыя:Басейн Сажа]] jg4obgqzxhymz7x6ywxgpvcsx8fxr2u 0 61905 4164980 2833650 2022-07-26T17:17:33Z Хомелка 6638 дададзена [[Катэгорыя:Членістаногія ў культуры]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[Image:Cancer.svg|thumb|Астралагічны знак рака]] '''Рак ''' — чацвёрты [[Знакі задыяка|знак задыяка]], адпаведны сектару [[экліптыка|экліптыкі]] ад 90° да 120°, лічачы ад [[Кропка вясновага раўнадзенства|кропкі вясновага раўнадзенства]]. Сонца праходзіць знак Рака прыблізна з [[22 чэрвеня]] па [[21 ліпеня]]. Гэта перыяд у прыродзе, калі бурная экспансія і засяленне ўсёй тэрыторыі скончыліся, наступіла самая гарачая і самая актыўная частка лета. Увесь свет аб'яднаўся ў агульную сістэму. Жывыя істоты ўжо адчуваюць ціск асяроддзя і стараюцца адгарадзіцца і зачыніцца ў сваім унутраным свеце. Таму ў [[Астралогія|астралогіі]] Рак асацыюецца з аб'яднаннем, інтэграцыяй, цэласцю, балансам, а таксама з утоенасцю, адчувальнасцю і містычнасцю. У бізнесе Рак — перыяд, калі рынак запоўніўся і фірма ўжо не можа разлічваць на нястрымны рост, і трэба спадзявацца на ўнутраныя рэзервы. Гэта перыяд сакрэтных дагавораў, утварэння прамысловых сіндыкатаў, удасканалення ўнутранай структуры фірмы і ўвядзення сакрэтаў ад канкурэнтаў. Псіхалагічныя характарыстыкі Рака адпавядаюць гэтаму перыяду. Рак, першым чынам, успрымае свет суцэльна, як адзіны арганізм. Таму Рак марудлівы і непрадказальны. Рак ніколі не адказвае прама, ён прыймае ўдары на сябе, а адказаць можа пазней і ў іншым месцы. Таму Ракаў лічаць утойлівымі, крыўдлівымі і нават мсцівымі. У Рака вельмі багаты і развіты ўнутраны свет, які незразумелы навакольным людзям; і шмат сваіх сакрэтаў. Ракі будуюць сабе складаныя норы з лабірынтам пакояў і праходаў, і ў сваім таемным сховішчы пачуваюцца вельмі камфортна. Рак акружаны панцырам, але ўсярэдзіне — вельмі далікатны і мяккі. Ракі вельмі шануюць сваю сям'ю і блізкіх, Ракі — вельмі далікатныя, але гэтая пяшчота выяўляецца ў хатнім або даверным становішчы. У грамадскім жыцці Ракі пашыраюць сваё асяродздзе, імкнучыся стварыць «вялікую сям'ю». Ракі могуць быць завадарамі мафіі, а могуць быць рэлігійнымі лідарамі. У выпадку канфлікту Рак можа неўзаметку сыйсці — і будзьце ўпэўненыя, ён ужо даўно прадугледзеў запасны выхад. Ракі марудлівыя, часам падаюцца недарэкамі, навучаюцца павольна, але вельмі старанныя і стараюцца не прапусціць веды. Ракі — ранімыя, тонкія натуры, яны часта становяцца акцёрамі або выканаўцамі класічнай музыкі. Людзі, народжаныя пад знакам Рака, найбольш сумяшчальныя з [[Рыбы, знак задыяка|Рыбамі]] і [[Скарпіён, знак задыяка|Скарпіёнамі]], а горшая за ўсё сумяшчальнасць — з [[Шалі, знак задыяка|Шалямі]], [[Авен, знак задыяка|Авенамі]] і [[Казярог, знак задыяка|Казярогамі]]. {{Знакі задыяка}} [[Катэгорыя:Знакі задыяка]] [[Катэгорыя:Членістаногія ў культуры]] 092052xdykqmokuvv8pjlo77445urkh 4164983 4164980 2022-07-26T17:19:24Z Хомелка 6638 афармленне wikitext text/x-wiki [[Image:Cancer.svg|thumb|Астралагічны знак рака]] '''Рак ''' — чацвёрты [[Знакі задыяка|знак задыяка]], адпаведны сектару [[экліптыка|экліптыкі]] ад 90° да 120°, лічачы ад [[Кропка вясновага раўнадзенства|кропкі вясновага раўнадзенства]]. Сонца праходзіць знак Рака прыблізна з [[22 чэрвеня]] па [[21 ліпеня]]. Гэта перыяд у прыродзе, калі бурная экспансія і засяленне ўсёй тэрыторыі скончыліся, наступіла самая гарачая і самая актыўная частка лета. Увесь свет аб’яднаўся ў агульную сістэму. Жывыя істоты ўжо адчуваюць ціск асяроддзя і стараюцца адгарадзіцца і зачыніцца ў сваім унутраным свеце. Таму ў [[Астралогія|астралогіі]] Рак асацыюецца з аб’яднаннем, інтэграцыяй, цэласцю, балансам, а таксама з утоенасцю, адчувальнасцю і містычнасцю. У бізнесе Рак — перыяд, калі рынак запоўніўся і фірма ўжо не можа разлічваць на нястрымны рост, і трэба спадзявацца на ўнутраныя рэзервы. Гэта перыяд сакрэтных дагавораў, утварэння прамысловых сіндыкатаў, удасканалення ўнутранай структуры фірмы і ўвядзення сакрэтаў ад канкурэнтаў. Псіхалагічныя характарыстыкі Рака адпавядаюць гэтаму перыяду. Рак, першым чынам, успрымае свет суцэльна, як адзіны арганізм. Таму Рак марудлівы і непрадказальны. Рак ніколі не адказвае прама, ён прыймае ўдары на сябе, а адказаць можа пазней і ў іншым месцы. Таму Ракаў лічаць утойлівымі, крыўдлівымі і нават мсцівымі. У Рака вельмі багаты і развіты ўнутраны свет, які незразумелы навакольным людзям; і шмат сваіх сакрэтаў. Ракі будуюць сабе складаныя норы з лабірынтам пакояў і праходаў, і ў сваім таемным сховішчы пачуваюцца вельмі камфортна. Рак акружаны панцырам, але ўсярэдзіне — вельмі далікатны і мяккі. Ракі вельмі шануюць сваю сям’ю і блізкіх, Ракі — вельмі далікатныя, але гэтая пяшчота выяўляецца ў хатнім або даверным становішчы. У грамадскім жыцці Ракі пашыраюць сваё асяродздзе, імкнучыся стварыць «вялікую сям’ю». Ракі могуць быць завадарамі мафіі, а могуць быць рэлігійнымі лідарамі. У выпадку канфлікту Рак можа неўзаметку сыйсці — і будзьце ўпэўненыя, ён ужо даўно прадугледзеў запасны выхад. Ракі марудлівыя, часам падаюцца недарэкамі, навучаюцца павольна, але вельмі старанныя і стараюцца не прапусціць веды. Ракі — ранімыя, тонкія натуры, яны часта становяцца акцёрамі або выканаўцамі класічнай музыкі. Людзі, народжаныя пад знакам Рака, найбольш сумяшчальныя з [[Рыбы, знак задыяка|Рыбамі]] і [[Скарпіён, знак задыяка|Скарпіёнамі]], а горшая за ўсё сумяшчальнасць — з [[Шалі, знак задыяка|Шалямі]], [[Авен, знак задыяка|Авенамі]] і [[Казярог, знак задыяка|Казярогамі]]. {{Знакі задыяка}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Знакі задыяка]] [[Катэгорыя:Членістаногія ў культуры]] sra8g5n8snqrhcsawjgrf6qo85s01p5 0 64865 4165130 4164927 2022-07-27T07:16:43Z Maksim L. 13 Адхіленая 1 апошняя тэкставая змена (зробленая [[Адмысловае:Contributions/Eangetile|Eangetile]]) і адноўленая версія 4106029, зробленая No Sleep till Krupki: відавочны аўтапераклад, дзе "," замест "/", незразумелае ўжыванне "час" і "бары", магчыма, і нешта яшчэ іншае wikitext text/x-wiki '''Памер такту''' — лік, які пазначае ёмістасць [[Такт, музыка|такту]], гэта значыць колькасць і адносную працягласць [[Доля (музыка)|доляй]], якія ён здольны ўтрымліваць. У нотах пазначаецца ў выглядзе дробу, які размяшчаецца ў пачатку твора, адразу пасля ключа і «ключавых» знакаў, на кожным [[Нотаносец|нотаносцу]] асобна, і захоўвае значэнне да канца твора або да ўстанаўлення новага памеру. [[Лічнік]] гэтай долі паказвае лік асноўных доляй у такце, а [[назоўнік]] — іх адносную [[Працягласць нот|працягласць]]. [[Выява:Common time signatures.gif|thumb|250px|Асноўныя музычныя памеры]] Прыклады: # Памер 2/2 складаецца з двух доляй велічынёй роўных паловай працягласці; # Памер 3/4 складаецца з трох доляй велічынёй роўных чвартковы працягласці; # Памер 4/4 складаецца з чатырох доляй велічынёй роўных чвартковы працягласці; # Памер 7/8 складаецца з сямі доляй велічынёй роўных восьмы працягласці; # Памер '''<big><big>C</big></big>''' эквівалентны 4/4; # Памер ([[Выява:Alla breve (PSF).svg|20px]]) эквівалентны 2/2 (Alla Breve) Музычны (тактавы) памер вызначаецца чаргаваннем моцных, слабых і адносна моцных доляй (так званай «пульсацый») музыкі, якія, як правіла, лёгка пачуць. Простых памераў усяго два — двухдольны і трохдольны; з іх утвараюцца складаныя (у тым ліку памер 4/4) і змешаныя (5/4, 7/4 і інш.) памеры. Змешаны памер утворыцца спалучэннем двух- і трохдольных памераў. Напрыклад 5/8=3/8+2/8=2/8+3/8 (залежыць ад расстаноўкі акцэнтаў кампазітарам). Або 13/4=2/4+2/4+2/4+2/4+2/4+3/4=2/4+2/4+3/4+2/4+2/4+2/4. {{Музычная форма}} {{Сучасная музычная натацыя}} [[Катэгорыя:Рытміка, музыка]] [[Катэгорыя:Музычныя тэрміны]] nbahhzis3gzz65a7bfw1v86o7me201d 4165131 4165130 2022-07-27T07:17:05Z Maksim L. 13 выдалена [[Катэгорыя:Рытміка, музыка]]; дададзена [[Катэгорыя:Рытміка (музыка)]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''Памер такту''' — лік, які пазначае ёмістасць [[Такт, музыка|такту]], гэта значыць колькасць і адносную працягласць [[Доля (музыка)|доляй]], якія ён здольны ўтрымліваць. У нотах пазначаецца ў выглядзе дробу, які размяшчаецца ў пачатку твора, адразу пасля ключа і «ключавых» знакаў, на кожным [[Нотаносец|нотаносцу]] асобна, і захоўвае значэнне да канца твора або да ўстанаўлення новага памеру. [[Лічнік]] гэтай долі паказвае лік асноўных доляй у такце, а [[назоўнік]] — іх адносную [[Працягласць нот|працягласць]]. [[Выява:Common time signatures.gif|thumb|250px|Асноўныя музычныя памеры]] Прыклады: # Памер 2/2 складаецца з двух доляй велічынёй роўных паловай працягласці; # Памер 3/4 складаецца з трох доляй велічынёй роўных чвартковы працягласці; # Памер 4/4 складаецца з чатырох доляй велічынёй роўных чвартковы працягласці; # Памер 7/8 складаецца з сямі доляй велічынёй роўных восьмы працягласці; # Памер '''<big><big>C</big></big>''' эквівалентны 4/4; # Памер ([[Выява:Alla breve (PSF).svg|20px]]) эквівалентны 2/2 (Alla Breve) Музычны (тактавы) памер вызначаецца чаргаваннем моцных, слабых і адносна моцных доляй (так званай «пульсацый») музыкі, якія, як правіла, лёгка пачуць. Простых памераў усяго два — двухдольны і трохдольны; з іх утвараюцца складаныя (у тым ліку памер 4/4) і змешаныя (5/4, 7/4 і інш.) памеры. Змешаны памер утворыцца спалучэннем двух- і трохдольных памераў. Напрыклад 5/8=3/8+2/8=2/8+3/8 (залежыць ад расстаноўкі акцэнтаў кампазітарам). Або 13/4=2/4+2/4+2/4+2/4+2/4+3/4=2/4+2/4+3/4+2/4+2/4+2/4. {{Музычная форма}} {{Сучасная музычная натацыя}} [[Катэгорыя:Рытміка (музыка)]] [[Катэгорыя:Музычныя тэрміны]] soj8vn722fvc66rf6do33ss187rvt3q 3 69970 4164987 4159087 2022-07-26T17:39:55Z 136.169.88.57 /* Oleg Yunakov поддерживает режим Путина */ новы падраздзел wikitext text/x-wiki {{вітаем}}--[[Удзельнік:Maksim L.|Максім Л.]] 19:54, 15 студзеня 2011 (UTC) == Oleg Yunakov поддерживает режим Путина == Олег, а ты случаем не пидоpас? Или к тебе лучше обращатся ольга-спермоглот?)))) [[Адмысловае:Contributions/136.169.88.57|136.169.88.57]] 20:39, 26 ліпеня 2022 (+03) 2v5r099qa2bouqrd1upy5qcz6u3mqhj 4164994 4164987 2022-07-26T17:47:15Z Oleg Yunakov 15344 Адкат праўкі 4164987 аўтарства [[Special:Contributions/136.169.88.57|136.169.88.57]] ([[User talk:136.169.88.57|размовы]]) [[Пуцін хуйло!]] wikitext text/x-wiki {{вітаем}}--[[Удзельнік:Maksim L.|Максім Л.]] 19:54, 15 студзеня 2011 (UTC) aew70st2w3naxt4ckwpwpwnmufiq6jy 0 70679 4165075 4164550 2022-07-26T20:13:27Z Паўлюк Шапецька 37440 /* Прамысловасць */ wikitext text/x-wiki {{НП-Польшча |статус = Горад |беларуская назва = Быдгашч |арыгінальная назва = Bydgoszcz |падначаленне = |герб = POL_Bydgoszcz_COA.svg |сцяг = POL_Bydgoszcz_flag.svg |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = N|lat_deg = 53|lat_min = 7|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 18|lon_min = 0|lon_sec = |CoordAddon = type:city(368235)_region:PL |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |ваяводства = Куяўска-Паморскае |павет = Горад на правах павета |унутранае дзяленне = |від главы = Прэзідэнт горада |глава = Rafał Bruski |першае згадванне =1038 |ранейшыя імёны = Bromberg |статус з = 1346 |плошча =175,98 |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = 28-97 |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва =359 428<ref>[http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2014-r-,7,11.html Główny Urząd Statystyczny, dane za rok 2014, stan na 01.01.2014]</ref> |год перапісу = 2014 |шчыльнасць = 2 042 |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = +1 |DST = ёсць |тэлефонны код = +48 52 |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = 85-001 - 85-950 |аўтамабільны код = CB |TERC = 0461011 |катэгорыя ў Commons = Bydgoszcz |сайт = www.bydgoszcz.pl/ |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} '''Быдгашч''' ({{lang-pl|Bydgoszcz}}, {{lang-la|Bydgostia}}, {{lang-de|Bromberg}} — '''Бромберг''') — горад на правах павета ў [[Польшча|Польшчы]], адзін з двух адміністрацыйных цэнтраў [[Куяўска-Паморскае ваяводства|Куяўска-Паморскага ваяводства]] (сядзіба ваяводы). Адміністрацыйны цэнтр [[Быдгашчскі павет|Быдгашчскага павета]]. == Геаграфія == Адлегласць па прамой паміж гарадамі Быдгашчам і [[Горад Мінск|Мінскам]] 632 км, да [[Горад Варшава|Варшавы]] — 227 км<ref>[http://wyznacz.pl/odleglosci-drogowe Адлегласці паміж гарадамі —]</ref>. Праз горад цячэ рака Брда, якая ўпадае ў Віслу ў Быдгашчы, таксама тут цячэ невялікая рака ''Фліс'', якая перасякае ''Грунвальдскую вуліцу''. З усіх бакоў горад абкружаны [[Лес|лясамі]], большасць з якіх з’яўляецца сасновымі, але на паўночным усходзе сустракаюцца ліставыя лясы. Быдгашч адносіцца да польскіх гарадоў з самай вялікай колькасцю паркаў у Польшчы (874 га, другі горад пасля [[Варшава|Варшавы]]). Тут знаходзіцца самы вялікі гарадскі парк у Польшчы (''Мысляцінак'', 830 га). == Гісторыя == Пасля рэвалюцыі ў горадзе асела шмат выхадцаў з літоўска-беларускіх губерняў ([[род Тышкевічаў|Тышкевічы]], [[род Пуслоўскіх|Пуслоўскія]], [[род Святаполк-Чацвярцінскіх|Святаполк-Чацвярцінскія]], [[род Красіцкіх|Красіцкія]], [[Род Валадковічаў|Валадковічы]], [[Род Яблонскіх|Яблонскія]], Гельмерсены, [[род Наркевічаў-Ёдак|Наркевічы-Ёдкі]], [[Род Нітаслаўскіх|Нітаслаўскія]] і інш.). У чэрвені 1946 разам з сям’ёй прыехаў [[Гасан Канапацкі]], дзе 11 мая 1953 г. і памёр. === Эдвард Адамавіч Вайніловіч === [[File:Bydgoszcz - Internat - Towarzystwo Pomocy dzieciom i mlodziezy polskiej z kresow - near 1922 AD.jpg|thumb|left|«Крэсавы інтэрнат» (Internat Kresowy) у Быдгашчы]] З [[12 снежня]] [[1921]] да сваёй смерці [[16 чэрвеня]] [[1928]] у Быдгашчы жыў [[Эдвард Адамавіч Вайніловіч|Эдвард Вайніловіч]], буйны гаспадарчы і палітычны дзеяч [[Беларусь|Беларусі]] і [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], разам з жонкай Алімпіяй і сястрой Ядвігай Кастравіцкай з Бзоўца, і пасяліліся ў каменным доме на вуліцы Замойскага 4/7 (зараз — № 23). [[21 студзеня]] [[1923]] г. Эдвард Вайніловіч быў выбраны на пасаду старшыні (1923—1928) «Саюза палякаў усходніх ускраін» (Związek Polaków z Kresów Wschodnich), які лакалізаваўся ў Быдгашчы і займаўся падтрымкай эмігрантаў з Літвы, Беларусі і Украіны. Пасля ўласных ваганняў 22 снежня 1923 г. атрымаў з рук прэзідэнта Быдгашча Бернарда Слівінскага ордэн «Polonia Restituta»<ref>''Chmielewska, G.'' Cierń… С. 223.</ref>. == Эканоміка == Быдгашч — адзін з самых дынамічна развівальных гарадоў краіны, буйны эканамічны цэнтр, вядомы сваім хуткім развіццём сектара паслуг, асабліва фінансавых. У Быдгашчы дзейнічае звыш дваццаці банкаў, таварныя біржы, страхавыя і лізінгавыя кампаніі, брокерскія дамы, адбываюцца шматлікія кірмашы, у тым ліку і міжнародныя. == Прамысловасць == Буйны прамысловы цэнтр; здаўна развітая харчовая («[[Ютчэнка (прадпрыемства)|Ютчэнка]]»), металаапрацоўчая, дрэваапрацоўчая, гарбарная, керамічная прамысловасць; развіццё атрымалі машынабудаванне (электратэхнічнае, станкабудаўнічае, дакладная механіка, вытворчасць абсталявання для хімічнай, цэментнай і інш галін), хімічная прамысловасць (у тым ліку прамысловасць арганічнага сінтэзу), вытворчасць халадзільнікаў, веласіпедаў. У горадзе Быдгашчы знаходзіцца штаб-кватэра і асноўная вытворчасць [[Польшча|польскага]] канцэрна [[PESA]] (ПЭ́СA, {{lang-pl|Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA}}), які спецыялізуецца на вытворчасці цягнікоў, вагонаў, трамваяў і іх мадэрнізацыі. == Насельніцтва == <timeline> ImageSize = width:720 height:350 PlotArea = left:50 right:20 top:30 bottom:30 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = late Colors = id:linegrey2 value:gray(0.9) id:linegrey value:gray(0.7) id:cobar value:rgb(0.2,0.7,0.8) id:cobar2 value:rgb(0.6,0.9,0.6) DateFormat = yyyy Period = from:0 till:400000 ScaleMajor = unit:year increment:50000 start:0 gridcolor:linegrey ScaleMinor = unit:year increment:10000 start:0 gridcolor:linegrey2 PlotData = color:cobar width:20 align:center bar:XVII from:0 till:4900 bar:1717 from:0 till:150 bar:1800 from:0 till:4691 bar:1849 from:0 till:10263 bar:1875 from:0 till:31308 bar:1910 from:0 till:57700 bar:1921 from:0 till:90095 bar:1930 from:0 till:117945 bar:1939 from:0 till:143100 bar:1945 from:0 till:135491 bar:1955 from:0 till:202044 bar:1965 from:0 till:256582 bar:1975 from:0 till:322657 bar:1985 from:0 till:366424 bar:1998 color:cobar2 from:0 till:386855 bar:2002 from:0 till:372104 bar:2010 from:0 till:364443 bar:2014 from:0 till:357652 bar:2020 from:0 till:346739 PlotData= textcolor:black fontsize:S bar:XVII at: 9900 text: 4900 shift:(0) bar:1717 at: 5150 text: 150 shift:(0) bar:1800 at: 9691 text: 4691 shift:(0) bar:1849 at: 15263 text: 10263 shift:(0) bar:1875 at: 36308 text: 31308 shift:(0) bar:1910 at: 62700 text: 57700 shift:(0) bar:1921 at: 95095 text: 90095 shift:(0) bar:1930 at: 122945 text: 117945 shift:(0) bar:1939 at: 148100 text: 143100 shift:(0) bar:1945 at: 140491 text: 135491 shift:(0) bar:1955 at: 207044 text: 202044 shift:(0) bar:1965 at: 261582 text: 256582 shift:(0) bar:1975 at: 327657 text: 322657 shift:(0) bar:1985 at: 371424 text: 366424 shift:(0) bar:1998 at: 391855 text: 386855 shift:(0) bar:2002 at: 377104 text: 372104 shift:(0) bar:2010 at: 369443 text: 364443 shift:(0) bar:2014 at: 357652 text: 357652 shift:(0) bar:2020 at: 346739 text: 346739 shift:(0) </timeline> Станам на 31.03.2014 года, у Быдгашчы пражывала 358 922 чалавек<ref>Główny Urząd Statystyczny. Baza Demografia. Ludność. Stan, ruch naturalny i wędrówki ludności w I kwartale 2014 r., stan na 31.03.2014. [http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia/Tables.aspx]</ref>. == Культура == У горадзе Быдгашчы арганізуюцца оперныя і музычныя фестывалі. У Быдгашчы знаходзіцца вядомая Канцэртная зала (Filharmonia Pomorska) і Оперны тэатр. == Славутасці == * [[Свята-Мікалаеўская царква (Быдгашч)|Свята-Мікалаеўская царква]] * [[Касцёл Святога Мікалая (Фардон)|Касцёл Святога Мікалая]] * [[Касцёл Святога Яна Апостала і Евангеліста (Фардон)|Касцёл Святога Яна Апостала і Евангеліста]] * [[Exploseum]] * [[Музей мыла і гісторыі бруду (Быдгашч)|Музей мыла і гісторыі бруду]] * [[Быдгашцкая ратуша]] * [[Вышгруд (Быдгашч)|Вышгруд]] * [[Паўлувэк (гарадзішча)|Паўлувэк]] * [[Быдгашцкі канал]] <gallery> Bydgoszcz Cerkiew prawosławna.jpg|Свята-Мікалаеўская царква Фардон. Сінагога 5.jpg|Сінагога ў Фардоне Фардон. Касцёл Святога Мікалая.jpg|Касцёл Святога Мікалая Фардон. Касцёл Святога Яна Апостала і Евангеліста 1.jpg|Касцёл Святога Яна Апостала і Евангеліста Паўлувэк (гарадзішча) 2.jpg|Гарадзішча Паўлувэк </gallery> === Страчаная спадчына === * [[Быдгашцкі замак]] ([[Гарадскія муры (Быдгашч)|гарадскія муры]], [[Пазнаньская брама (Быдгашч)|пазнаньская брама]], [[Куяўская брама (Быдгашч)|куяўская брама]], [[Гданьская брама (Быдгашч)|гданьская брама]]) * [[Сінагога (Быдгашч)|Сінагога]] * [[Старая сінагога (Быдгашч)|Старая сінагога]] * [[Сінагога (Фардон)|Сінагога ў Фардоне]] * [[Будынак гарадскога тэатра (Быдгашч)|Будынак гарадскога тэатра]] * [[Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар кармелітаў (Быдгашч)|Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар кармелітаў]] <gallery> Быдгашцкі замак (2022-06-29) 2.jpg|Быдгашцкі замак Быдгашч. Сінагога.jpg|Месца, дзе раней стаяла сінагога Быдгашцкая ратуша 1.jpg|Месца, дзе раней стаяла ратуша </gallery> == Адукацыя == * [[Музычная акадэмія ў Быдгашчы]] * [[Універсітэт Казіміра Вялікага ў Быдгашчы]] * [[Тэхналагічна-прыродазнаўчы ўніверсітэт імя Яна і Анджэя Снядэцкіх у Быдгашчы]] == Спорт == === Спартыўныя клубы === {{Div col|2}} * Жаночы футбольны клуб «[[ЖФК Быдгашч|Быдгашч]]» * Футбольны клуб «[[ФК Завіша Быдгашч|Завіша]]» * Футбольны клуб «[[ФК Хэмік Быдгашч|Хэмік]]» * Валейбольны клуб «[[Вісла Быдгашч|Вісла]]» * Жаночы валейбольны клуб «[[Палац Быдгашч|Палац]]» * Баскетбольны клуб «[[Асторыя Быдгашч (баскетбольны клуб)|Асторыя]]» * Жаночы баскетбольны клуб «[[Баскет-25 Быдгашч|Баскет-25]]» * [[Спідвей|Матацыклетны]] клуб «[[Палонія Быдгашч (спідвей)|Палонія]]» * Шматсекцыйны спартыўны клуб «[[Гвязда Быдгашч]]» * Шматсекцыйны спартыўны клуб «[[Хэмік Быдгашч]]» * Шматсекцыйны спартыўны клуб «[[Завіша Быдгашч]]» * Шматсекцыйны спартыўны клуб «[[Асторыя Быдгашч]]» * Каманда па [[Амерыканскі футбол|амерыканскім футболе]] «[[Арчэрс Быдгашч|Арчэрс]]» {{Div col end}} === Спартыўныя аб’екты === * [[Гарадскі стадыён ім. Яўгена Паўтына]] * [[Стадыён імя маршала Юзафа Пілсудскага]] * [[Стадыён імя Здзіслава Кшышковяка]] * Універсальнае спартыўнае збудаванне «[[Лучнічка]]» * Універсальнае спартыўнае збудаванне «[[Артэга Арэна]]» * Лядовы палац «[[Торбуд]]» <gallery> Палонія Быдгашч (спідвей) - ГКЖ Узбярэжжа 4.jpg|Палонія Быдгашч Bdg Zawisza-Slask 2 03-2014.jpg|[[Стадыён імя Здзіслава Кшышковяка]] Bdg halaLuczniczka 8 07-2013.jpg|Універсальнае спартыўнае збудаванне «[[Лучнічка]]» Bdg Artego Arena 2 09-2014.jpg|Артэга Арэна </gallery> == Вядомыя асобы == * [[Збігнеў Бонек]] * [[Радослаў Сікорскі]] * [[Макс фон Боэн]] * [[Міхал Хілінскі]] (нар. 1986) — польскі [[баскетбаліст]]. * [[Рафал Брускі]] (нар. 1962) — польскі палітык, прэзідэнт Быдгашчы. * [[Карына Міхалэк]] (нар. 1993) — польская баскетбалістка. == Гл. таксама == * [[Крывавая нядзеля (1939)]] * [[Camerimage]] * [[DAG Fabrik Bromberg]] * [[Быдгашч-Галоўны]] {{зноскі}} {{Куяўска-Паморскае ваяводства}} [[Катэгорыя:Быдгашч| ]] fsxnjyjo451ticbo8duc8hsf1scqktr 0 73891 4165022 4164059 2022-07-26T18:51:13Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{значэнні|2=Барань}} {{НП-Беларусь |статус = Вёска |беларуская назва = Барань |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = Беларусь |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 28|lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = 30|lon_min = 17|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Віцебская |раён = Аршанскі |сельсавет = Вусценскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = +375 216<ref>[http://www.beltelecom.by/info/citynumber/ Белтэлекам]</ref> |паштовы індэкс =211011<ref>[http://zip.belpost.by/raion/%D0%9E%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9 Белпошта]</ref> |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = }} '''Бара́нь''' — [[вёска]] ў [[Аршанскі раён|Аршанскім раёне]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Вусценскі сельсавет|Вусценскага сельсавета]]. Да 16 верасня 1960 года вёска ўваходзіла ў склад [[Баранскі сельсавет (Аршанскі раён)|Баранскага сельсавета]]<ref>Рашэнне выканкома Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 16 верасня 1960 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1960, № 26.</ref>, да 22 студзеня 1963 года знаходзілася ў адміністрацыйным падпарадкаванні Баранскага пассавета<ref>Рашэнне выканкома Віцебскага абласнога (сельскага) Савета дэпутатаў працоўных ад 22 студзеня 1963 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1963, № 9 (1009).</ref>, да 1972 года ўваходзіла ў склад [[Першамайскі сельсавет (Аршанскі раён)|Першамайскага сельсавета]]<ref>Рашэнні выканаўчага камітэта Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 17 снежня 1971 г. і 24 студзеня 1972 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1972, № 8 (1346).</ref>. {{зноскі}} {{Вусценскі сельсавет}} [[Катэгорыя:Вусценскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Аршанскага раёна]] hrd22pwqemcgs2oz0sdayedp6rg3vc4 0 74027 4165114 2665576 2022-07-27T03:41:11Z VladimirZhV 9113 /* Сінглы */ wikitext text/x-wiki '''Blessthefall''' — амерыканскі рок-гурт з [[горад Фінікс|Фінікса]], [[штат Арызона]], які грае ў жанрах пост-хардкор і хрысціянскі метал. Гурт быў заснаваны ў [[2004]] годзе. == Гісторыя гурта == Экс-вакаліст Крэйг, гітарыст Майк, бубнач Мэт і басіст Джарэд сфармавалі Blessthefall ў Фініксе, ЗША, у 2004 годзе. Пазней да іх далучыўся гітарыст Майлз, але ён быў вымушаны пакінуць калектыў з-за вучобы ў Berklee College of Music. У сярэдзіне 2005 года група выпусціла EP, які змяшчаў 3 трэкі, і прыняла ў свой склад гітарыста Эрыка. Затым гурт падпісвае кантракт з «Warner Subsidiary, Record Collection» і пачынае тур па ЗША і Канадзе разам з Alesana і Norma Jean. Дэбютны альбом Blessthefall «His Last Walk», быў выпушчаны 10 красавіка 2007 года. <gallery> 2014-06-05 Vainsteam Blessthefall Beau Bokan 04.jpg|Beau Bokan, 2014 2014-06-05 Vainsteam Blessthefall Elliott Gruenberg 03.jpg|Elliott Gruenberg, 2014 2014-06-05 Vainsteam Blessthefall Eric Lambert 04.jpg|Eric Lambert, 2014 2014-06-05 Vainsteam Blessthefall Jared Warth 01.jpg|Jared Warth, 2014 </gallery> == Дыскаграфія == === Студыйныя альбомы === * 2007 — His Last Walk * 2009 — Witness === Іншыя альбомы / EP === * 2005 — Black Rose Dying EP * 2006 — Blessthefall EP === Сінглы === * 2006 — «Higinia» * 2007 — «Guys Like You Make Us Look Bad» * 2007 — «A Message To The Unknown» * 2008 — «Rise Up» * 2008 — «I Wouldn’t Quit If Everyone Quit» * 2008 — «To Hell And Back» * 2009 — «God Wears Gucci» * 2009 — «What’s Left Of Me» * 2009 — «We’ll Sleep When We’re Dead» {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Музычныя калектывы ЗША]] gp1e83r08sggz48ifyvr271mm13f2ho 0 77324 4165026 4164102 2022-07-26T18:57:23Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Значэнні|Спасылка=Марозава}} {{НП-Беларусь |статус = Вёска |беларуская назва = Марозава |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = Беларусь |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat =54.4014644622803 |long =30.4763102531433 |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 24|lat_sec = 05 |lon_dir = |lon_deg = 30|lon_min = 28|lon_sec = 35 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Віцебская |раён = Аршанскі |сельсавет2 = Бабініцкі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = +375 216<ref>[http://www.beltelecom.by/info/citynumber/ Белтэлекам]</ref> |паштовы індэкс = 211035<ref>[http://zip.belpost.by/raion/%D0%9E%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9 Белпошта]</ref> |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = 2 |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243042015 }} '''Маро́зава''' — вёска ў [[Аршанскі раён|Аршанскім раёне]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Бабініцкі сельсавет (Аршанскі раён)|Бабініцкага сельсавета]]. Знаходзіцца за 10 кіламетраў на поўдзень ад [[Орша|Оршы]] і за 1,5 кіламетры на паўднёвы ўсход ад аўтамагістралі [[Санкт-Пецярбург]] — [[Адэса]] (у межах [[Беларусь|Беларусі]] — магістраль {{таблічка-by|М|8}}). Размяшчаецца на беразе аднайменнага [[Возера Марозава|возера]]. Да 16 верасня 1960 года вёска ўваходзіла ў склад [[Якаўлевіцкі сельсавет|Якаўлевіцкага сельсавета]]<ref>Рашэнне выканкома Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 16 верасня 1960 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1960, № 26.</ref>. {{зноскі}} {{Бабініцкі сельсавет, Аршанскі раён}} [[Катэгорыя:Бабініцкі сельсавет (Аршанскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Аршанскага раёна]] q970e2vdtxjyp7icspimbfxtvajf8mg 0 77898 4165070 4164175 2022-07-26T19:58:22Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Картка кампаніі}} [[File:H&MWroclaw.jpg|thumb|Крама ў [[Уроцлаў|Вроцлаве]].]] '''H&M''' ('''Hennes & Mauritz''') — шведская кампанія, найбуйнейшая гандлёвая сетка ў Еўропе па продажы адзення. У наш час «H&M Group» прадае вопратку і касметыку прыблізна ў {{Num|2000|крамах}} у 37 краінах свету. У кампаніі працуюць прыблізна {{Num|76000|супрацоўнікаў}}. == Гісторыя == У [[1947]] годзе Эрлінгам Персанам быў адкрыты магазін жаночай вопраткі «Hennes» ({{lang-sv|«для яе»}}) у горадзе [[Вестэрос|Вестэрас]], Швецыя. Пазней, у 1968 годзе Эрлінг Персан набывае краму для паляўнічых і рыбаловаў «Mauritz Widforss». У асартымент дадаюцца лініі вопраткі для мужчын і дзяцей, назва кампаніі змяняецца на «Hennes & Mauritz». У кастрычніку 2020 года H&M абвясціла, што плануе закрыць 5% сваіх крам па ўсім свеце ў 2021 годзе ў выніку [[Пандэмія COVID-19|пандэміі COVID-19]]<ref>{{cite web|url = https://www.wsj.com/articles/h-m-heads-into-winter-with-a-sharper-new-look-11601553221|title = H&M Heads Into Winter With a Sharper New Look|author = |date = 2020-10-01|work = [[The Wall Street Journal]]|language = en|accessdate = 2022-07-24}}</ref>. Разам з сотнямі іншых сусветных кампаній, H&M абвясціла 2 сакавіка 2022 года аб спыненні рознічнага гандлю больш чым 150 крам у Расійскай Федэрацыі ў выніку [[Уварванне Расіі ва Украіну (2022)|расійскага ўварвання ва Украіну]]. H&M заявіў, што выступае «за ўсіх людзей, якія пакутуюць» ва Украіне, а таксама за «бяспеку кліентаў і калег» у Расіі<ref>{{cite web|url = https://hmgroup-prd-app.azurewebsites.net/news/hm-group-temporarily-pauses-all-sales-in-russia/|title = H&M Group temporarily pauses all sales in Russia|author = |date = 2022-03-01|work = H&M Group|language = en|accessdate = 2022-07-24}}</ref><ref>{{cite web|url = https://www.bbc.com/news/business-60571133|title = Which companies are pulling out of Russia?|author = Michael Race, Lucy Hooker|date = 2022-03-11|work = [[BBC News]]|language = en|accessdate = 2022-07-24}}</ref>. Нядаўна пашырыўшыся, у тым ліку за кошт фарматаў Weekday і & Other Stories, Расія ў той час была шостым па велічыні рынкам H&M, на долю якога прыходзілася 4% продажаў групы ў чацвёртым квартале 2021 года. H&M вырашыла зноў адкрыць крамы ў Беларусі і працягваць працаваць у [[Казахстан]]е<ref>{{cite web|url = https://biz.liga.net/ekonomika/fmcg/novosti/hm-reshila-snova-otkryt-magaziny-v-belarusi-posle-uhoda-iz-rossii|title = H&M решила снова открыть магазины в Беларуси после ухода из России|author = |date = 2022-07-19|work = ЛIГАБiзнесIнформ|language = ru|accessdate = 2022-07-24}}</ref>. {{зноскі}} {{Вонкавыя спасылкі}} [[Катэгорыя:Кампаніі Швецыі]] [[Катэгорыя:Вытворцы адзення і абутку]] f1q7ssfkg522zr2ai6qsszypxl4s0ct 0 79896 4165013 4164271 2022-07-26T18:36:31Z Artsiom91 31770 /* Цяперашні склад */ + Селязнёў https://football.by/news/166216.html wikitext text/x-wiki {{Футбольны клуб |Назва = Ліда |Лагатып = ФК Ліда.gif |ШырыняЛагатыпа = 215px |ПоўнаяНазва = ДУ «Футбольны клуб „Ліда“» |Мянушкі = |Горад = [[Ліда]], [[Беларусь]] |Заснаваны = [[1962]] |Стадыён = [[Старт (стадыён, Ліда)|«Старт»]] |Умяшчальнасць = 3000 |Кіраўнік = [[Іван Дубатоўка]] |ПасадаКіраўніка = Дырэктар |Трэнер = |Чэмпіянат = [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першая ліга]] |Сезон = [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|2021]] |Месца = 11 месца |Сайт = http://fclida.by/ | pattern_la1=_lida1819h|pattern_b1=_lida1819h|pattern_ra1=_lida1819h|pattern_sh1=_levanger17h | leftarm1=FFFFFF|body1=FFFFFF|rightarm1=FFFFFF|shorts1=FF0000|socks1=FFFFFF | pattern_la2=|pattern_b2=_whitesidesshoulders |pattern_ra2= | leftarm2=0051C8|body2=0051C8|rightarm2=0051C8|shorts2=FFFFFF|socks2=0051C8 }} '''«Ліда»''' — [[Беларусь|беларускі]] футбольны клуб з горада [[Ліда]], заснаваны ў [[1962]] годзе. У цяперашні час выступае ў [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першай лізе чэмпіянату Беларусі]]. Хатнія сустрэчы праводзіць на стадыёне [[Старт (стадыён, Ліда)|«Старт»]]. == Гісторыя == У 1992—2000 гадах (з перапынкамі) гуляла ў Вышэйшай лізе. З 2001 года выступае ў [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першай лізе]], двойчы (па выніках сезонаў 2006 і 2010) апускаліся ў [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Другую лігу]]. === 2013 === У пачатку 2013 года быў адкрыты новы стадыён [[Старт (стадыён, Ліда)|«Старт»]], дзе «Ліда» стала праводзіць свае хатнія матчы нароўні з ранейшым стадыёнам [[Юнацтва (стадыён, Ліда)|«Юнацтва»]]. У сезоне 2013 «Ліда» мела добры склад, у якім галоўным чынам выступалі ўласныя выхаванцы. Каманда выдала добры старт, не атрымаўшы ніводнага паражэння за першыя 10 тураў. У многім гэта адбылося дзякуючы намаганням нападніка [[Ігар Крывабок|Ігара Крывабока]], які хутка ўзначаліў табліцу бамбардзіраў усёй Першай лігі. Але ў ліпені Крывабок перайшоў у наваполацкі [[ФК Нафтан|«Нафтан»]], а «Ліда» выдала некалькі дрэнных матчаў (сярод іх паражэнне ў Кубку Беларусі ад [[ФК Смаргонь|«Смаргоні»]] 0:5). У жніўні гульня каманды зноў наладзілася. Замест Крывабока лідарства ў камандзе ўзяў іншы ветэран, [[Дзмітрый Кавалёнак]]. У выніку «Ліда» выйшла на чацвёртае месца і нават навязвала барацьбу [[ФК Віцебск|«Віцебску»]] за трэці радок. Тым не менш, у канцы турніру камандзе прыйшлося бараніць сваё чацвёртае месца ад [[ФК Бяроза-2010|«Бярозы-2010»]]. Толькі дзякуючы перамозе ў апошнім туры над [[ФК Гарадзея|«Гарадзеяй»]] (2:0) «Ліда» змагла заняць чацвёртае месца, якое стала найлепшым для каманды з 2001 года. === 2014 === Узімку 2014 «Ліду» пакінулі вопытныя ігракі: [[Віталь Надзіеўскі]] і [[Віталь Тарашчык]] завяршылі кар'еру, а ўжо перад самым пачаткам сезона ў склад гродзенскага [[ФК Нёман Гродна|«Нёмана»]] вярнуўся [[Дзмітрый Кавалёнак]]. У выніку каманда, хоць і захавала большую частку ігракоў, ужо не здолела змагацца за высокія месцы і большую частку сезона правяла ў сярэдзіне табліцы. Але, правальны канец сезона адкінуў «Ліду» на 14 месца з 16. === 2015 === У сезоне 2015 у «Лідзе» адбылася змена на трэнерскім мастку: замест Андрэя Пятрова каманду ўзначаліў былы брамнік клуба [[Максім Лычоў]], які раней уваходзіў у трэнерскі штаб. Нягледзячы на тое, што клуб пакінула значная колькасць ігракоў, гэта было кампенсавана запрашэннем шэрагу выканаўцаў, як [[Эдуард Чудноўскі]] і [[Сяргей Кавалюк]]. «Ліда» няўдала пачала сезон, атрымаўшы два паражэнні на старце, але потым стала атрымліваць перамогу за перамогай, і першы круг каманда скончыла на трэцім месцы, якое давала права на выхад у Вышэйшую лігу. Падчас летняга трансфернага акна Кавалюк перайшоў у гродзенскі [[ФК Нёман Гродна|«Нёман»]], і другі круг «Ліда» правяла няўдала, хутка выбыўшы з барацьбы за медалі. Сезон каманда скончыла на шостым месцы. === 2016 === У пачатку сезона 2016 галоўным трэнерам «Ліды» быў прызначаны [[Віталь Тарашчык]]. Аднак, ужо ў чэрвені ён пакінуў сваю пасаду, на той момант каманда знаходзілася ў сярэдзіне табліцы. У жніўні 2016 года новым трэнерам стаў [[Вячаслаў Герашчанка]]. Пры ім «Ліда» доўгі час знаходзілася ў ніжняй палове, але паспяховы фініш дазволіў камандзе ўзняцца на шосты радок. === 2017 === Сезон 2017 «Ліда» пачала пад кіраўніцтвам [[Пётр Качура|Пятра Качуры]]. Пасля неблагога пачатку каманда стала цярпець паражэнні, некаторы час «Ліда» займала апошні радок табліцы. Улетку замест Качуры новым трэнерам стаў [[Сяргей Саладоўнікаў]]. Лідскі клуб па выніках сезона заняў 14-е месца і захаваў месца ў Першай лізе. === 2018 === Перад пачаткам сезона 2018 «Ліда» істотна ўзмацніла склад, запрасіўшы шмат ігракоў з вопытам гульні ў Вышэйшай лізе. Каманда разглядалася як адзін з прэтэндэнтаў на барацьбу з выхад у Вышэйшую лігу. Аднак, з самага пачатку турніру «Ліда» стала саступаць асноўным канкурэнтам і хутка перастала навязваць барацьбу першым тром камандам. Далей сезон прайшоў даволі паспяхова, каманда ўпэўнена замацавалася на чацвёртым радку і ў канцы амаль дагнала [[ФК Белшына|«Белшыну»]], але ўсё ж фінішавала на чацвёртым месцы. === 2019 === У пачатку 2019 года «Ліду» пакінула большая частка ігракоў, каманду замест Сяргея Саладоўнікава зноў узначаліў [[Вячаслаў Герашчанка]]. Склад быў сабраны ў асноўным з маладых ігракоў, а таксама выхаванцаў лідскага футбола. Каманда не разглядалася як прэтэндэнт на высокія месцы, аднак здолела добра пачаць сезон, доўгі час ішла ўверсе табліцы. У ліпені 2019 года Герашчанка стаў галоўным трэнерам літоўскай [[ФК Паланга|«Палангі»]], кіраваць «Лідай» застаўся яго памочнік [[Юрый Каратай]]. У другой палове сезона «Ліда» паказвала горшыя вынікі і фінішавала ў чэмпіянаце сёмай. === 2020 === У сезоне 2020 у каманды значна абнавіўся склад, былі запрошаны ў асноўным маладыя ігракі, а таксама расійскія выканаўцы. Трэнерам быў зацверджаны Юрый Каратай. Каманда пачала турнір са штрафам у тры ачкі за ўдзел у дагаварных матчах у сезонах 2017—2018. На працягу сезона «Ліда» заставалася ў сярэдзіне табліцы, паказваючы нестабільныыя вынікі: перамогу над камандамі верхняй паловы чаргаваліся з паражэннямі і нічыямі з аўтсайдарамі. У кастрычніку ад трэнерскай пасады быў адхілены Юрый Каратай, яго абавязкі стаў выконваць [[Сяргей Петрушэўскі]]. Каманда зноў скончыла сезон на сёмым месцы. === 2021 === У сезоне 2021 камандай працягваў кіраваць Сяргей Петрушэўскі. Клуб страціў асноўных ігракоў, якіх зноў замянілі маладыя, пераважна гродзенскія футбалісты. Сезон пачаўся для каманды няблага, але пазней клуб трапіў у ніжнюю частку табліцы. Гэта праходзіла адначасова з пагаршэннем фінансавага становішча, з-за чаго ўлетку каманду пакінула некалькі вопытных ігракоў, а пазней, у кастрычніку, з-за нявыплаты заробку былому трэнеру клуба Паўлу Лісоўскаму на «Ліду» была накладзена забарона на трансферы<ref>[https://www.pressball.by/news/football/398282 Футбол. На "Лиду" наложен запрет на трансферы]</ref>. Апошняя трэць турніру была правалена, каманда цярпела паражэнні за паражэннямі і скончыла сезон на 11-м месцы з 12. == Папярэднія назвы == * 1962—1963: «Чырвоны сцяг» * 1963—1971: «Вымпел» * 1971—1996: «Абутнік» * з 1997: «Ліда» ==Дасягненні== === БССР === * {{Зл}} [[Чэмпіянат БССР па футболе|Чэмпіён БССР]] (4): [[Чэмпіянат БССР па футболе 1983|1983]], [[Чэмпіянат БССР па футболе 1985|1985]], [[Чэмпіянат БССР па футболе 1986|1986]], [[Чэмпіянат БССР па футболе 1989|1989]] * {{Бр}} Бронзавы [[Чэмпіянат БССР па футболе|чэмпіянату БССР]] (2): [[Чэмпіянат БССР па футболе 1987|1987]], [[Чэмпіянат БССР па футболе 1988|1988]] * Фіналіст [[Кубак БССР па футболе|Кубка БССР]] (2): [[Кубак БССР па футболе 1972|1972]], [[Кубак БССР па футболе 1982|1982]] === Рэспубліка Беларусь === * Пераможца [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першай лігі чэмпіянату Беларусі]] (2): [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1993/1994|1993/1994]], [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1998|1998]] * Пераможца [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Другой лігі чэмпіянату Беларусі]]: [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2011|2011]] * Найлепшае дасягненне ў [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі]] — 8 месца: [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1994/1995|1994/1995]] * Чвэрцьфіналіст [[Кубак Беларусі па футболе|Кубка Беларусі]] (2): [[Кубак Беларусі па футболе 1999/2000|2000]], [[Кубак Беларусі па футболе 2011/2012|2012]] == Цяперашні склад == ''Станам на ліпень 2022 года, згодна з афіцыйным сайтам клуба''<ref>[http://fclida.by/sostav Основной состав]</ref>. {{Склад}} {{Ігрок|1|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Арцём Белы]]||1997}} {{Ігрок|25|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Вадзім Юхновіч]]||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Ілья Грэмза]]||1997}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|2|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Павел Шорац]] {{капітан}}||1998}} {{Ігрок|3|{{Сцяг|Расія}}|Аб|[[Кірыл Карпаў]]||1997}} {{Ігрок|5|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Арцём Салыга]]||2002}} {{Ігрок|13|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Яўген Карповіч]]||2001}} {{Ігрок|15|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Васіль Васіленка]]||1996}} {{Ігрок|20|{{Сцяг|Расія}}|Аб|[[Антон Лазараў]]||1996}} {{Ігрок|24|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Аляксандр Куйжа]]||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Дзяніс Хадыка]]||2005}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|4|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Данііл Ткачык]]||2002}} {{Ігрок|6|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Аляксандр Сасноўскі (футбаліст)|Аляксандр Сасноўскі]]||2003}} {{Падзел складу}} {{Ігрок|11|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Даніл Копач]]||2000}} {{Ігрок|14|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Альберт Аляксандравіч Міхайлаў|Альберт Міхайлаў]]||2002}} {{Ігрок|17|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Аляксей Рогач]]||1999}} {{Ігрок|18|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Аляксей Жывушко]]||2004}} {{Ігрок|19|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Аляксандр Кротаў]]||1995}} {{Ігрок|22|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Яўген Санюк]]||2000}} {{Ігрок|23|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Максім Саматой]]||2001}} <!--{{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Арцём Адамчык]]||2003}}--> {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Ягор Забелін]]||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Ігар Казакоў]]||2000}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Павел Селязнёў]]||2000}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|8|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Кірыл Забелін]]||2002}} {{Ігрок|10|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Арцём Дзярбенцаў]]||2000}} {{Ігрок|21|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Аляксандр Бурнос]]||1999}} {{Канец складу}} === Трэнерскі штаб === * {{Сцяг|Беларусь}} [[Аляксей Дабравольскі]] (нар. 1985) — {{в.а.}} галоўнага трэнера * {{Сцяг|Беларусь}} [[Сяргей Салыга]] (нар. 1973) — трэнер == Статыстыка выступленняў == === Чэмпіянат і Кубак Беларусі === {|class="wikitable" style="text-align: center;" !width=70|Сезон !width=150|Ліга !width=30|{{Comment|М|Месца}} !width=30|{{Comment|Г|Гульняў}} !width=30|{{Comment|В|Перамогі}} !width=30|{{Comment|Н|Нічыі}} !width=30|{{Comment|П|Паражэнні}} !width=60|Галы !width=45|Ачкі ![[Кубак Беларусі па футболе|Кубак]] !width=200|Заўвагі |- | [[Сезон 1992 ФК Ліда|1992]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1992|Першая]] (Д1)|| '''12''' || 15 || 4 || 3 || 8 || 13–18 || '''11''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1992|1/8 фіналу]] || |- | [[Сезон 1992/1993 ФК Ліда|1992/1993]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1992/1993|Першая]] (Д1)|| '''16''' || 32 || 4 || 9 || 19 || 13–45 || '''17''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1992/1993|1/16 фіналу]] || [[Выява:Descento.svg|15px]] Вылет у [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Другую лігу]] |- | [[Сезон 1993/1994 ФК Ліда|1993/1994]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1993/1994|Другая]] (Д2) || style="background:gold"|'''1''' || 28 || 20 || 6 || 2 || 49–14 || '''46''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1993/1994|1/16 фіналу]] || [[Выява:Flecha verde.png|15px]] Выхад у [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першую лігу]] |- | [[Сезон 1994/1995 ФК Ліда|1994/1995]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1994/1995|Першая]] (Д1)|| '''8''' || 30 || 10|| 10 || 10 || 32–36 || '''30''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1994/1995|1/8 фіналу]] || |- | [[Сезон 1995 ФК Ліда|1995]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1995|Першая]] (Д1) || '''12''' || 15 || 4 || 4 || 7 || 15–23 || '''16''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1995/1996|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 1996 ФК Ліда|1996]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1996|Першая]] (Д1) || '''15''' || 30 || 6 || 6 || 18 || 26–43 || '''24''' || [[Кубак Беларусі па футболе 1996/1997|1/16 фіналу]] || [[Выява:Descento.svg|15px]] Вылет у [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Другую лігу]] |- | [[Сезон 1997 ФК Ліда|1997]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1997|Другая]] (Д2) ||style="background:#cc9966"| '''3''' || 30 || 20 || 5 || 5 || 59–24 || '''65''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1997/1998|1/8 фіналу]] || Змена назваў ліг |- | [[Сезон 1998 ФК Ліда|1998]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1998|Першая]] (Д2) || style="background:gold"|'''1''' || 30 || 23 || 5 || 2 || 65–19 || '''74''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1998/1999|1/16 фіналу]] || [[Выява:Flecha verde.png|15px]] Выхад у [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшую лігу]] |- | [[Сезон 1999 ФК Ліда|1999]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 1999|Вышэйшая]] (Д1) || '''13''' || 30 || 7 || 4 || 19 || 27–64 || '''25''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 1999/2000|Чвэрцьфінал]] || |- | [[Сезон 2000 ФК Ліда|2000]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2000|Вышэйшая]] (Д1) || '''14''' || 30 || 3 || 10 || 17 || 16–60 || '''19''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2000/2001|1/16 фіналу]] || [[Выява:Descento.svg|15px]] Вылет у [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першую лігу]] |- | [[Сезон 2001 ФК Ліда|2001]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2001|Першая]] (Д2) || '''9''' || 28 || 9 || 7 || 12 || 27–33 || '''34''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2001/2002|1/32 фіналу]] || |- | [[Сезон 2002 ФК Ліда|2002]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2002|Першая]] (Д2) || '''6''' || 30 || 14 || 4 || 12 || 39–39 || '''46''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2002/2003|1/32 фіналу]] || |- | [[Сезон 2003 ФК Ліда|2003]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2003|Першая]] (Д2) || '''8''' || 30 || 13 || 4 || 13 || 45–35 || '''43''' |||| |- | [[Сезон 2004 ФК Ліда|2004]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2004|Першая]] (Д2) || '''8''' || 30 || 11 || 7 || 12 || 37–30 || '''40''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2004/2005|1/8 фіналу]] || |- | [[Сезон 2005 ФК Ліда|2005]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2005|Першая]] (Д2) || '''10''' || 30 || 10 || 7 || 13 || 41–43 || '''37''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2005/2006|1/16 фіналу]]|| |- | [[Сезон 2006 ФК Ліда|2006]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2006|Першая]] (Д2) || '''13''' || 26 || 6 || 5 || 15 || 23–45 || '''23''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2006/2007|1/16 фіналу]] || [[Выява:Descento.svg|15px]] Вылет у [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Другую лігу]] |- | [[Сезон 2007 ФК Ліда|2007]] ||style="background:#A3E9FF"| [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2007|Другая]] (Д3) || style="background:silver"|'''2''' || 30 || 20 || 5 || 5 || 78–34 || '''65''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2007/2008|1/16 фіналу]]|| [[Выява:Flecha verde.png|15px]] Выхад у [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першую лігу]] |- | [[Сезон 2008 ФК Ліда|2008]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2008|Першая]] (Д2) || '''11''' || 26 || 6 || 7 || 13 || 24–45 || '''25''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2008/2009|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2009 ФК Ліда|2009]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2009|Першая]] (Д2) || '''11''' || 26 || 6 || 8 || 12 || 19–31 || '''26''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2009/2010|1/32 фіналу]] || |- | [[Сезон 2010 ФК Ліда|2010]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2010|Першая]] (Д2) || '''16''' || 30 || 4 || 7 || 19 || 23–59 || '''19''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2010/2011|1/16 фіналу]] || [[Выява:Descento.svg|15px]] Вылет у [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Другую лігу]] |- | [[Сезон 2011 ФК Ліда|2011]] ||style="background:#A3E9FF"| [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2011|Другая]] (Д3) || style="background:gold"|'''1''' || 30 || 23 || 4 || 3 || 60–21 || '''73''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2011/2012|Чвэрцьфінал]] || [[Выява:Flecha verde.png|15px]] Выхад у [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першую лігу]] |- | [[Сезон 2012 ФК Ліда|2012]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2012|Першая]] (Д2) || '''11''' || 28 || 8 || 6 || 14 || 32–49 || '''30''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2012/2013|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2013 ФК Ліда|2013]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2013|Першая]] (Д2) || '''4''' || 30 || 15 || 7 || 8 || 53–38 || '''52''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2013/2014|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2014 ФК Ліда|2014]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2014|Першая]] (Д2) || '''14''' || 30 || 10 || 1 || 19 || 46–64 || '''31''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2014/2015|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2015 ФК Ліда|2015]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2015|Першая]] (Д2) || '''6''' || 30 || 15 || 5 || 10 || 60–53 || '''50''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2015/2016|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2016 ФК Ліда|2016]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2016|Першая]] (Д2) || '''6''' || 26 || 11 || 5 || 10 || 26–33 || '''38''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2016/2017|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2017 ФК Ліда|2017]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017|Першая]] (Д2) || '''14''' || 30 || 6 || 10 || 14 || 28–39 || '''28''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2017/2018|1/32 фіналу]] || |- | [[Сезон 2018 ФК Ліда|2018]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018|Першая]] (Д2) || '''4''' || 28 || 18 || 4 || 6 || 45–18 || '''58''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2018/2019|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2019 ФК Ліда|2019]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2019|Першая]] (Д2) || '''7''' || 28 || 12 || 8 || 8 || 49–32 || '''44''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2019/2020|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2020 ФК Ліда|2020]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2020|Першая]] (Д2) || '''7''' || 26 || 9 || 7 || 10 || 37–42 || '''31'''<sup>1<sup> || [[Кубак Беларусі па футболе 2020/2021|1/32 фіналу]] || |- | [[Сезон 2021 ФК Ліда|2021]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|Першая]] (Д2) || '''11''' || 33 || 4 || 9 || 20 || 33–75 || '''21''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2021/2022|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2022 ФК Ліда|2022]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2022|Першая]] (Д2) || || || || || || || || [[Кубак Беларусі па футболе 2022/2023|1/16 фіналу]] || |- |} * ^'''1''' З каманды зняты 3 ачкі за ўдзел ігракоў клуба ў дагаварных матчах у сезонах 2017—2018. == Галоўныя трэнеры == {{div col|3}} * Леанід Булей (1962—1971) * Уладзімір Грышановіч (1972—1988) * Іван Прохараў (1989—1993) * Уладзімір Грышановіч (1993) * Андрэй Пятроў (1994—1996) * Генрых Раманоўскі (1996—1997) * Іван Прохараў (1998—2000) * Андрэй Пятроў (2000—2001) * [[Віталь Рашкевіч]] (2001—2004) * Аляксей Шубянок (2004—2005) * Дзмітрый Макаранка (2005—2006) * Ігар Фралоў (2007) * [[Павел Бацюта]] / [[Сяргей Петрушэўскі]] (2008) * Андрэй Пятроў (2009) * [[Сяргей Петрушэўскі]] / Сяргей Салыга (2010) * Ігар Фралоў (2011—2012) * Андрэй Пятроў (2013—2014) * Максім Лычоў (студзень — кастрычнік 2015) * Дзмітрый Макаранка ({{в.а.}} у кастрычніку 2015 — студзені 2016) * Віталь Тарашчык (студзень — чэрвень 2016) * [[Юрый Каратай]] ({{в.а.}} у чэрвені — жніўні 2016) * [[Вячаслаў Герашчанка]] (жнівень — снежань 2016) * [[Пётр Качура]] (студзень — ліпень 2017) * [[Сяргей Саладоўнікаў]] (ліпень 2017 — студзень 2019) * [[Вячаслаў Герашчанка]] (студзень — ліпень 2019) * [[Юрый Каратай]] ({{в.а.}} у ліпені 2019 — лютым 2020; люты — кастрычнік 2020) * [[Сяргей Петрушэўскі]] ({{в.а.}} у кастрычніку — снежні 2020; студзень — снежань 2021) * [[Віталь Рашкевіч]] (студзень — ліпень 2022) * [[Аляксей Дабравольскі]] ({{в.а.}} з ліпеня 2022) {{div col end}} {{Зноскі}} == Спасылкі == * [http://fclida.by/ Афіцыйны сайт] {{ref-ru}} * {{globalsportsarchive|fk-lida/20360}} * {{wildstat.ru|2802|BLR_FC_Lida}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Склад ФК Ліда}} {{Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе}} [[Катэгорыя:Футбольныя клубы Беларусі|Ліда]] [[Катэгорыя:ФК Ліда| ]] 108005e9f9dryssnhnkcvva2sbhqllr 0 97954 4165016 4062740 2022-07-26T18:39:54Z Bk1949 50943 wikitext text/x-wiki {{Бібліятэка | назва бібліятэкі = Цэнтральная навуковая бібліятэка<br> імя Якуба Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі | Выява =CSL_BY.png | Шырыня выявы = 250px | Подпіс выявы = |lat=53.92 |long=27.6 |на карце=Беларусь Мінск | месцазнаходжанне = {{сцягафікацыя|Беларусь}}, [[Мінск]] ,<br />[[Вуліца Сурганава, Мінск|вул. Сурганава]], 15,<br /> | заснавана = [[16 лютага]] [[1925]] | колькасць філіялаў = 11 | прадметы збору = нацыянальныя і замежныя навуковыя дакументы ўніверсальнага профіля | памер збору = {{nobr|каля 5 млн. адзінак}}<ref name="info">{{cite web|date=2011|url=http://csl.bas-net.by/Web/Pages/funds.asp|title=Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Я. Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Пра фонды|accessdate=2011-11-09|lang=ru}}</ref> | умовы запісу = | штогадовая выдача = | абслугоўванне = <br /> | колькасць чытачоў = | бюджэт = | дырэктар = | колькасць супрацоўнікаў = | вэб-сайт = http://csl.bas-net.by/ }} '''Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа НАН Беларусі''' ({{lang-en|The Yakub Kolas Central Scientific Library of National Academy of Sciences of Belarus}}, афіцыйная назва '''Дзяржаўная ўстанова «Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі»''') — найбуйнейшая інфармацыйная ўстанова, якая забяспечвае дзейнасць вучоных і спецыялістаў Рэспублікі Беларусь. == Гісторыя == Бібліятэку заснавалі [[16 лютага]] [[1925]] года пры [[Інстытут беларускай культуры|Інстытуце беларускай культуры]]. Ад заснавання яна атрымлівала абавязковы асобнік навуковай перыёдыкі [[РСФСР|Расіі]]. У [[1926]] годзе вяла абмен з 100 кнігасховішчамі [[СССР]] і 74-ма ў [[ЗША]], Канадзе, Германіі, Польшчы і Францыі. У [[1927]] годзе мела 32230 кніг, выпісвала 69 савецкіх і 23 замежных найменняў [[часопіс]]аў. Паводле пастановы ўраду [[БССР|Беларускай ССР]] ад [[15 студзеня]] [[1934]] года пачала атрымліваць поўны абавязковы асобнік кніг, [[брашура|брашур]] і перыядычных выданняў, геаграфічных і [[Тапаграфія|тапаграфічных]] [[карта|карт]]. Пастановай № 630 ад [[25 мая]] [[1948]] г. [[урад]] Беларускай ССР надаў бібліятэцы імя [[Вісарыён Бялінскі|Вісарыёна Бялінскага]]. З [[1956]] года носіць імя [[Якуб Колас|Якуба Коласа]] ([[1882]]—1956)<ref>{{Кніга|аўтар=Міхаіл Стрыжонак|частка=Бібліятэка цэнтральная навуковая|загаловак=Беларуская энцыклапедыя ў 18 тамах|арыгінал=|спасылка=|адказны=[[Генадзь Пашкоў]]|выданне=|месца=Мінск|выдавецтва=Беларуская энцыклапедыя|год=1996|том=3|старонкі=145|старонак=511|серыя=|isbn=985-11-0068-4|тыраж=10 000}}</ref>. У [[1959]] годзе яна вяла абмен з 192 кнігасховішчамі СССР і 153-ма замежнымі ў 32 краінах. У [[1965]] мела 6 тыс. чытачоў, якім выдала 300 тыс. кніг. У [[1967]] годзе атрымала 7-павярховы будынак з 10-ярусным кнігасховішчам. За 590 тыс. наведванняў у 2009 годзе 37 тыс. чытачоў атрымалі 1801 тыс. выданняў. == Кіраўнікі == # [[Ян Серада]] (1925—1927) # [[Клімент Гурвіч]] (1927-[[1929]]) # [[Дзмітрый Даўгяла]] (1929-[[1937]]) # [[Барыс Сянько]] (1937) # [[Іван Косараў]] (1937-[[1941]]) # [[Восіп Шыманоўскі]] (1941-[[1950]]) # [[М. А. Вільгусевіч]] (1950-[[1952]]) # [[Ф. В. Сцепанюк]] (1952-[[1960]]) # [[Міхаіл Стрыжонак]] ([[1961]]—[[1994]]) # [[С. М. Емяльянава]] (1994-[[1998]]) # [[Наталля Бярозкіна]] (1998—2013) # [[Аляксандр Іванавіч Груша]] (2014—2022) == Аддзелы == [[Выява:Комната Глебки.jpg|thumb|Кабінет [[Пятро Глебка|Пятра Глебкі]], аддзел рэдкіх кніг і рукапісаў]] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/administraciya.asp Адміністрацыя] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/niob.asp Навукова-даследчы аддзел бібліятэказнаўства] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/onff.asp Аддзел навуковага фарміравання фондаў] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/omk.asp Аддзел маркетынгавых камунікацый] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/ooch.asp Аддзел бібліятэчна-інфармацыйнага абслугоўвання] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/oir.asp Аддзел інфармацыйных рэсурсаў] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/orkr.asp Аддзел рэдкіх кніг і рукапісаў] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/onod.asp Аддзел навуковай апрацоўкі дакументаў] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/olo.asp Аддзел лінгвістычнага забеспячэння] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/ooof.asp Аддзел арганізацыі асноўнага фонду] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/optoni.asp Аддзел праграмнага і тэхнічнага забеспячэння навуковых даследаванняў] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/cep.asp Цэнтр энцыклапедычных выданняў] # [http://csl.bas-net.by/library/departments/ho.asp Гаспадарчы аддзел] {{зноскі}} == Спасылкі == * [http://csl.bas-net.by/ Афіцыйны сайт Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі] * [http://vhs.basnet.by/ Віртуальная Даведкавая Служба Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі] * [http://libcat.bas-net.by/ Электронны Каталог Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі] * [http://ecoinfo.bas-net.by/ Экалагічны інфармацыйны цэнтр «Эка-Інфа» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі] * [http://libglebka.basnet.by/ Віртуальны мемарыяльны кабінет] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20201027175608/http://libglebka.basnet.by/ |date=27 кастрычніка 2020 }} [[Пятро Глебка|П. Ф. Глебкі]] * [http://interlib.nlb.by/bb/bb/bb_lib.php?lib_id=1063&region_id=7&menu_id=1&ministry_id=13/ Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Я. Коласа НАН Беларусі] на сайце Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі {{V|12|11|2021}} * [https://twitter.com/Csl_By Афіцыйны твітар-акаўнт Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі] * [https://www.facebook.com/CSL.by Афіцыйны акаўнт Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі на facebook.com] * [http://vk.com/csl_by Афіцыйны акаўнт Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Я. Коласа НАН Беларусі ў vk.com] {{Інстытуты НАНБ}} [[Катэгорыя:Бібліятэкі Мінска]] [[Катэгорыя:З’явіліся ў 1925 годзе]] [[Катэгорыя:1925 год у Мінску]] [[Катэгорыя:Нацыянальная акадэмія навук Беларусі]] [[Катэгорыя:Бібліятэкі Беларусі]] [[Катэгорыя:Аб’екты, названыя ў гонар Якуба Коласа]] 55lgyvoiz4wkee8b3zozu55lttjnhqr 0 100627 4164943 4031203 2022-07-26T13:30:10Z Frantishak 22737 вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{Паўвостраў | Назва = Ямал | Карта = Kara seaYP.PNG | Месца = Карскае мора |lat_dir =N |lat_deg = 71|lat_min = |lat_sec = |lon_dir =E |lon_deg = 70|lon_min = |lon_sec = |region = RU |CoordScale = 5000000 | Акваторыі = [[Обская губа]], [[Байдарацкая губа]], [[Карскае мора]] | Плошча = | Вышыня = | Краіна = Расія | Сцяг = | Вобласць = [[Ямала-Ненецкая аўтаномная акруга]] | Насельніцтва = | Год = | Выява = GydaTajmyrJamal.JPG | Памер = 300 | Подпіс = Спадарожнікавая карта паўвострава Ямал }} '''Ямал''' — [[паўвостраў]] на поўначы [[Заходняя Сібір|Заходняй Сібіры]], на тэрыторыі [[Ямала-Ненецкая аўтаномная акруга|Ямала-Ненецкай аўтаномнай акругі]] [[Расія|Расіі]]. Даўжыня паўвострава 700 км, шырыня да 240 км. Абмываецца [[Карскае мора|Карскім морам]]. Ландшафты паўвострава прадстаўлены [[тундра]]й, на поўдні — [[лесатундра]]выя ўчасткі. Шмат азёр. Паўвостраў слаба засвоены чалавекам. Вядзецца [[аленегадоўля]], [[рыбалоўства]]. Спрадвечныя насельнікаі гэтай зямлі — [[ненцы]] і [[ханты]]. Многія з іх і сёння жывуць, як продкі — качуюць па тундры з аленямі. На паўвостраве знаходзяцца найбуйнейшыя запасы [[прыродны газ|прыроднага газу]]. У пасёлку Сабета, што на беразе Карскага мора, за семсот кіламетраў на поўнач ад [[Паўночны палярны круг|Палярнага круга]] пабудавана буйное прадпрыемства па вырабе звадкаванага газу. == Спасылкі == * [http://slovari.yandex.ru/dict/bse/article/00094/91900.htm Артыкул у ВСЭ] {{Архівавана|url=https://archive.today/20121221145434/http://slovari.yandex.ru/dict/bse/article/00094/91900.htm |date=21 снежня 2012 }} {{ref-ru}} * [http://zviazda.by/be/news/20181213/1544724444-cyaplo-ne-pa-celsiyu Цяпло не па Цэльсію — zviazda.by] [[Катэгорыя:Паўвостравы Ямала-Ненецкай аўтаномнай акругі|Ямал]] [[Катэгорыя:Паўвостравы паводле алфавіта|Ямал]] abipdaoqulyd71q6xj4oxy3sy5hw05r 0 112105 4164944 4029800 2022-07-26T13:30:40Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Картка:Мова |колер = палеаазіяцкія |імя =Чукоцкая мова |саманазва =ԓыгъоравэтԓьэн йиԓыйиԓ |краіны =[[Расія]] |рэгіёны =[[Чукоцкая аўтаномная акруга]], [[Камчацкі край]], [[Якуція]] |афіцыйная мова = |рэгулюе = |лік носьбітаў = 5095 (2010)<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab6.xls Перапіс-2010]</ref> |рэйтынг = |статус = |вымер = |катэгорыя = [[Мовы Еўразіі]] |класіфікацыя = [[Чукоцка-камчацкія мовы|Чукоцка-камчацкая сям'я]] :[[Чукоцка-каракскія мовы|Чукоцка-каракская галіна]] |пісьменнасць=[[кірыліца]] ([[Чукоцкая пісьменнасць]]) |ISO3 =ckt }} '''Чукоцкая мова''' або ''луораветланская мова'' — мова [[чукчы|чукчаў]], адна з моў чукоцкай-камчацкай сям'і. Чукоцкая мова распаўсюджана на тэрыторыі [[Чукоцкая аўтаномная акруга|Чукоцкай аўтаномнай акругі]], у паўночна-ўсходняй частцы Каракскай аўтаномнай акругі, а таксама ў Ніжне-Калымскім раёне Рэспублікі Саха (Якуція). Па дадзеных перапісу 1989 чукч налічваецца 15 тыс. чал., з іх 70% лічаць чукоцкую мову роднай. У 1920-е чукоцкая мова была перайменавана ў луораветланскую, але гэты тэрмін не прыжыўся. == Распаўсюджанасць == Чукоцкая мова з'яўляецца мовай паўсядзённых зносін у большасці чукчаў - у сям'і і ў працэсе традыцыйнай гаспадарчай дзейнасці ([[аленегадоўля]]). На чукоцкай мове вядуцца радыё-і тэлеперадачы, чытаюцца даклады. Мовай справаводства і адміністрацыйнай дзейнасці з'яўляецца руская мова, якая з'яўляецца таксама мовай міжнацыянальных зносін на тэрыторыях, дзе чукчы кантактуюць з каракамі, якутамі і г. д. Рускай мовай чукчы валодаюць (у рознай ступені) амаль усе. На чукоцкай мове вядзецца навучанне ў пачатковай школе. У сярэдняй школе Чукоцкая мова выкладаецца як прадмет. {{зноскі}} == Спасылкі == {{інкубатар|ckt||чукоцкай|}} {{wiktionarycat|type= чукоцкай мовы|category=Чукоцкая мова}} * [http://lingsib.unesco.ru/ru/languages/chukchi.shtml.htm Мовы народаў Сібіры, якія знаходзяцца пад пагрозай знікнення: Чукоцкая мова] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20080305001526/http://lingsib.unesco.ru/ru/languages/chukchi.shtml.htm |date=5 сакавіка 2008 }} * [http://www.ling-atlas.jp/r/tale/list Чукоцкія казкі з англійскім падрадкоўнікам] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20100315132016/http://www.ling-atlas.jp/r/tale/list |date=15 сакавіка 2010 }} {{Дзяржаўныя мовы Расіі}} {{Палеаазіяцкія мовы}} [[Катэгорыя:Мовы Расіі]] [[Катэгорыя:Чукоцка-камчацкія мовы]] mqrf8j9jaqgawjbr8n24fyt1kpq1bph 0 114813 4165051 4057479 2022-07-26T19:36:02Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Этнічная група| group = <center>Прусы {{вымер}}</center> | image = [[Выява:Gniezno Cathedral detail 02.jpg|250px]] | caption = <div style="background-color:#fee8ab">Прусы забіваюць [[Адальберт Пражскі|Адальберта]]<small> | poptime = | popplace = [[Каралеўства Прусія|Прусія]] | langs = [[Пруская мова|пруская]] | rels = [[політэізм]] | related = [[яцвягі]] }} {{Іншыя значэнні|Прусы}} '''Пру́сы''' ({{lang-la|Pruteni}}) {{вымер}} — [[сярэднявечча|сярэдневяковы]] заходні [[балты|балцкі]] народ, які насяляў паўднёва-усходняе ўзбярэжжа [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]] (прыкладна да кан. XVII ст.). == Паходжанне і рассяленне == Паходжанне прусаў, як і іншых [[балты|балтаў]], звязваюць з [[Культура шнуравой керамікі|культурай шнуравой керамікі]]. Відавочна, далейшы працэс фарміравання адбываўся ўжо на поўдні [[Балтыйскае мора|Балтыкі]], дзе продкі прусаў мелі цесныя кантакты з продкамі [[славяне|славян]], да пачатку н.э. — [[кельты|кельтамі]], затым — [[готы|готамі]]. У 98 г. н.э. [[Тацыт]] называў насельнікаў паўднёвага ўсходу [[Балтыйскае мора|Балтыкі]] «эстыямі» і сцвярджаў, што яны займаюцца земляробствам і гандлююць [[бурштын]]ам, хаця самі яго каштоўнасці не разумеюць. [[Іардан, гісторык|Іардан]] (VI ст.) лічыў іх адным з плямён гоцкага саюза. Але ў II ст. н.э. [[Клаўдзій Пталемей|Пталемей]] узгадваў народ ''Borusci''. Паходжанне гэтай назвы з'яўляецца спрэчным. Большасць даследчыкаў звязвае яе з назвай ніжняга цячэння Нёмана (''Рус'', ''Русна''), але ёсць гіпотэзы, што назва прусаў значыла проста «людзі», паходзіла ад назвы германскага народа [[фрызы|фрызаў]] або была дадзена суседнімі народамі ў дачыненні да іх правадыроў і значыла «коннікі». Канчаткова на фарміраванне і рассяленне прусаў паўплывала міграцыя славян ў VI—VIII стст., якія занялі тэрыторыі к захаду ад іх, а таксама выціскнулі ў [[Прыбалтыка|Прыбалтыку]] балтаў, што да таго насялялі іншыя рэгіёны Усходняй [[Еўропа|Еўропы]]. Крыніцы высокага і позняга [[сярэднявечча]] фіксуюць прусаў на тэрыторыі к захаду і на поўнач ад [[Рака Вісла|Віслы]], усходу ад [[Рака Нёман|Нёмана]] і далей. Прусы не мелі адзінства. Аўтары звычайна вылучалі пэўныя рэгіёны або плямёны, да якіх таксама часам далучалі [[яцвягі|яцвягаў]] і [[галінды|галіндаў]]. У гэтай сувязі спрэчным застаецца пытанне, ці можна лічыць прусаў адзіным народам. == Гісторыя == У пісьмовых крыніцах гісторыя прусаў стала фіксуецца з IX ст. Відавочна ў IX—X ст, яны пацярпелі ад нападаў [[вікінгі|вікінгаў]], але не былі заваяваны імі. [[Адам з Брэмена]] (XI ст.) называў іх людзьмі добразычлівымі, схільнымі да дапамогі, але наракаў на тое, што яны — паганцы. У [[997]] г. была прадпрынята першая няўдалая спроба ахрысціць гэты народ архібіскупам [[Адальберт Пражскі|Адальбертам з Прагі]], якая скончылася яго забойствам. У [[1009]] г. на мяжы Прусіі з Літвой загінуў місіянер [[Бруна фон Кверфурт|Бруна з Квертфурта]]. Безвынікова скончылася місія [[оламаўц]]кага біскупа ў [[1141]] г. [[Image:Prussian clans 13th century.png|thumb|300px|Прускія аб'яднанні ў XIII ст.]] З XII ст. тэрыторыя, населеная прусамі, стала аб’ектам польскай экспансіі. Прычым, у паходзе [[1147]] г. удзельнічалі прадстаўнікі [[Русь|Русі]]. [[26 кастрычніка]] [[1206]] г. Папа [[Інакенцій III, Папа Рымскі|Інакенцій III]] выдаў [[була|булу]], у якой фактычна абвяшчаў крыжовы паход для хрысціянізацыі Прусіі. У [[1215]]/[[1216]] г. нават быў прызначаны прускі біскуп. Але [[Данія|дацкі]] напад [[1210]] г. і ваенныя кампаніі польскіх князёў 1220-ых гг. асаблівага плёну не прынеслі. У [[1222]] і [[1226]] гг. прусы самі нападалі на Польшчу. У [[1224]] г. жаданне далучыць Прусію да [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Рымскай імперыі]] выказаў [[Германія|нямецкі]] [[імператар]]. У гэтай сітуацыі [[Конрад I Мазавецкі]] звярнуўся за дапамогай да [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскага ордэна]] і перадаў яму ў карыстанне на 30 гадоў частку сваіх зямель. Першыя 7 братоў Тэўтонскага ордэна на чале Германа Балка з’явіліся на памежжы Прусіі ў [[1230]] г. Але ўжо ў [[1233]] г. яны захапілі Самбію. Прусаў абвясцілі народам, падначаленым непасрэдна Папе і ордэну. У [[1235]] г. да Тэўтонскага ордэна быў далучаны рыцарскі ордэн Добжынскіх братоў, а ў [[1237]] г. — [[Лівонскі ордэн|ордэн братоў-мечнікаў]]. У [[1243]] г. Прусія была падзелена тэўтонамі на 4 [[епархія|дыяцэзіі]]. Мясцовае насельніцтва некалькі разоў паднімала паўстанні супраць захопнікаў, але цярпела паражэнне. Адным з найбольш выдатных правадыроў паўстанцаў быў [[Генрых Монтэ]]. Заваяванне прусаў і [[яцвягі|яцвягаў]] працягвалася да [[1283]] г., пасля чаго ваенныя дзеянні былі перанесены ў [[Жамойць]] і [[Вялікае Княства Літоўскае|Літву]]. Аднак заваяванне не азначала поўнага вынішчэння народа. Прусы працягвалі існаваць яшчэ некалькі стагоддзяў і, у выніку, былі асіміляваны [[немцы|немцамі]] і [[літоўцы|літоўцамі]]. [[File:Prusy by 21 century.png|thumb|300px|Тапонім «Прусы» на тэрыторыі Беларусі. Крыніца: http://toponim.by/be/?q1=прус]] У сувязі з войнамі Тэўтонскага ордэну й польскіх князёў на тэрыторыі Прусіі, частка тамтэйшага жыхарства была змушаная міграваць на ўсход, часткова ў Верхняе Панямонне, на землі роднасных прусам [[яцвягі|яцвягаў]]. Гэта адбылося ў апошняй траціне ХІІІ ст. У Іпаццеўскім летапісе ёсць запіс, у якім паведамляецца, што ў 1276 годзе прыйшлі Прусы да князя [[Трайдзен]]я, прыгнечваныя праз немцаў са сваёй айчыны. Ён жа прыняў іх да сябе і пасадзіў частку ў [[Пагародна|Горадні]], а частку — у [[Слонім]]е. Польскі гісторык Е. Ахманьскі адзначаў, што размяшчэнне прусаў-борцяў абмяжоўваецца менавіта паўднёваю Літвою, наднёманскай і надвялейскай, куды ўцякалі са свае радзімы пад ціскам крыжакоў і яцвягі, шукаючы паратунку ў Літоўскім гаспадарстве. Е. Ахманьскі мяркуе таксама, што пад Радунню знаходзілася пруская калёнія Скалёва-Сколва, што складалася з групы вёсак, узнікненне якіх трэба звязваць з выправаю [[Кейстут]]а й Альгерда на Скаловію ў 1365 годзе. На тэрыторыі [[Беларусь|Беларусі]] цяпер існуюць шматлікія [[тапаніміка|тапонімы]] з коранем ''прус'', у тым ліку вёскі Прусы (напрыклад, гл. [[Максім Лужанін]]) і інш. == Матэрыяльная культура == Большасць крыніц сведчыць пра тое, што галоўным заняткам прусаў было земляробства. [[Тацыт]] лічыў, што ў гэтым заходнія [[балты]] былі больш паспяховымі, чым іх суседзі-[[германцы]]. Апрацоўка зямлі, вырошчванне і збор ураджаю вяліся з дапамогай плуга з [[жалеза|жалезным]] лемехам, сярпа, касы-гарбушы. Галоўная сельскагаспадарчая культура — азімае [[жыта]]. Былі таксама вядомы [[авёс]], [[лён]], [[пшаніца]], розныя віды [[гародніна|гародніны]]. Разам з земляробствам важную ролю адыгрывалі [[бортніцтва]], лоў [[рыбы]], [[паляванне]] на футравых звяроў і [[лось|ласёў]]. У [[Жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]] асаблівае месца займала [[конегадоўля]]. Прусы спажывалі конскае мяса і напоі з конскага малака. Лічылася, што іх п'юць толькі высакародныя, а простыя людзі і рабы — напоі з мёда. Прусы здабывалі і ўмелі апрацоўваць балотнае [[жалеза]], ліць [[бронза|бронзу]], ведалі [[кераміка|кераміку]] і [[ткацтва]]. Са старажытных часоў прусы збіралі, апрацоўвалі і гандлявалі [[бурштын]]ам. Шырока былі распаўсюджаныя [[метал]]ічныя ўпрыгожванні, у тым ліку са [[срэбра]]: пераплеценыя каралі з кольцамі і дубчыкамі на канцах, пацеркі, шыйныя кольцы з падвескамі, фібулы і г. д. Часта яны аздабляліся выявамі рагатых жывёл. У III—IV ст. на поўдні прускіх зямель узнік так званы «ступеньчаты» стыль вырабу фібул. Археолагі лічаць насельніцтва старажытнай Прусіі заканадаўцам моды ў вытворчасці жаночых упрыгажэнняў сярод балтаў. Адсюль новыя стылі распаўсюджваліся ў іншыя землі. Большасць насельніцтва жыла ў адносна невялікіх сельскагаспадарчых селішчах (10 — 14 гаспадарак). На мяжы I—II тыс. н. э. будаваліся пераважна [[прамавугольнік|прамавугольныя]] жытлы [[каркас]]нага тыпу памерамі ад 3,5 на 3 м да 5,6 на 4,4 м. Драўляны каркас ставіўся на мур з камення, абіваўся жэрдкамі і абмазваўся глінай. Унутры ладзіўся каменны агмень. Сустракаюцца заглыбленыя канструкцыі каркаснага тыпу (відавочна, выкарыстоўваліся як гаспадарчыя і часовыя пабудовы). Але разам з селішчамі існавалі добра ўмацаваныя [[Гарадзішча|гарадзішчы]]. == Арганізацыя == Асновай арганізацыі прускага грамадства была сельская абшчына, якая фарміравала адно паселішча і складалася з пашыраных і малых нуклеарных [[сям'я|сямей]]. На чале сям'і заўсёды стаяў мужчына. Ён мог забіць або прадаць у [[рабства]] любога члена сваёй сям'і. Маёмасць і гаспадарка пераходзілі ў спадчыну ад бацькі да сына. Жанчыны знаходзіліся ў падначаленым стане. Існаваў звычай куплі нявесты. Прычым, бацька і сын маглі купіць нявесту разам. Спачатку на ёй жаніўся бацька, а пасля яго смерці — сын. У X—XIII стст. адбывалася сацыяльная дыферэнцыяцыя. Абсалютную большасць насельніцтва складалі асабіста свабодныя абшчыннікі, але да XIII ст. частка з іх ужо была ў залежным стане ад вярхушкі грамадства, прадстаўленай князямі і дружыннікамі, жыўшымі ў [[гарадзішча]]х. Вылучаліся багатыя і бедныя. На ніжняй прыступцы сацыяльнай лесвіцы стаялі [[рабства|рабы]]. Іх было мала, але яны з'яўляліся маёмасцю гаспадара. Адзінай [[дзяржава|дзяржавы]] ў прусаў не было. У XIII ст. існаваў шэраг буйных аб'яднанняў: * Самбія (''Sambia'') * Натангія (''Natangia'') * Вармія (''Varmia'') * Пагудыя (''Pogesania'') * Памезанія (''Pomesania'') * Любавія (''Lubavia'') * Бартыя (''Bartia'') * Надрувія (''Nadruvia'') * Сасна (''Sasna'') * Кульм (''Culm'') У складзе прускіх аб'яднанняў называлі таксама землі [[яцвягі|яцвягаў]] (''Sudovia'') і [[галінды|галіндаў]] (''Galindia''). Этымалогія назваў застаецца спрэчнай. Невядома, ці былі гэтыя аб'яднанні тэрытарыяльнымі, племяннымі або прадстаўлялі першасныя малыя дзяржавы. == Мова == [[Пруская мова]] адносіцца да [[балтыйскія мовы|балтыйскай моўнай групы]]. Да заваявання [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскім ордэнам]] пісьмовасці не мела. == Рэлігія == [[Тацыт]] паведамляў, што заходнія балты шанавалі гаспадыню і нараджальніцу ўсіх [[бог|багоў]] і ў якасці адметнага знака яе культа насілі выявы [[дзік]]а. Але ў пазнейшыя часы такі рэлігійны культ сярод прусаў быў невядомы. [[Пётр з Дусбурга]] лічыў, што яны шанавалі ўсю прыроду замест бога. У казаннях пра забойства [[каталіцтва|каталіцкіх]] місіянераў узгадваліся свяшчэнныя гаі і лясы. У прусаў меліся прадстаўнікі рэлігійных культаў, якія адыгрывалі важную ролю ў пахавальным абрадзе. Нябожчыкаў спальвалі ў спецыяльных месцах, а іх рэшткі хавалі ў урнах або гаршках у плоскіх долах. Разам з памерлымі спальваліся некаторыя іх рэчы, з заможнымі — коні. Пётр з Дусбурга апавядае пра вярхоўнага жраца Крыве, рэзідэнцыя якога знаходзілася ў Рамаве (''Romouae'') у Надрувіі. Яго ўлада распаўсюджвалася таксама на ўсходніх балтаў-паганцаў. У крыніцах XVI—XVII стст. фігуравалі імёны старажытных багоў прусаў: Акапірмс (вярхоўны бог неба і зямлі), Пяркунас (бог маланкі), Патолс (бог смерці), Патрымпс (бог урадлівасці) і інш. == Гл. таксама == * [[Генрых Монтэ]] * [[Пётр з Дусбурга]] * [[Вайна Тэўтонскага ордэна ў Прусіі]] * [[Войска Тэўтонскага ордэна]] * [[Галінды]] == Спасылкі == * [http://www.litmir.net/br/?b=78594&p=1 Алесь Краўцэвiч, Тэўтонскi ордэн — Ад Ерусалiма да Грунвальда] * [http://nashaziamlia.org/2009/04/17/2092/ Ала Квяткоўская, Да пытання пра прусаў — перасяленцаў на тэрыторыі Беларусі ў Сярэднявеччы] * [http://grunwald.iatp.by/prusy.htm Апісанне Прусіі] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20041222063822/http://grunwald.iatp.by/prusy.htm |date=22 снежня 2004 }} * [http://fictionbook.ru/author/tacit_publiyi_korneliyi/o_proishojdenii_germancev_i_mestopolojen/read_online.html?page=1 Тацит П. К., О происхождении германцев и местоположении Германии] * [http://a-nomalia.narod.ru/CentrBalty/3.htm Мария Гимбутас, Балты люди янтарного моря] * [http://wirdeins.prusai.org Слоўнік прускай мовы] * [http://home.alphalink.com.au/~wolf/prussia/ Virtual Prussia] * [http://prusowie.pl prusowie.pl] {{Балтыйскія плямёны}} [[Катэгорыя:Балты]] [[Катэгорыя:Зніклыя народы Еўропы]] [[Катэгорыя:Прусы]] obo2h649pix7iien0zx0xjiulu7igts 4165058 4165051 2022-07-26T19:39:19Z Frantishak 22737 /* Матэрыяльная культура */ wikitext text/x-wiki {{Этнічная група| group = <center>Прусы {{вымер}}</center> | image = [[Выява:Gniezno Cathedral detail 02.jpg|250px]] | caption = <div style="background-color:#fee8ab">Прусы забіваюць [[Адальберт Пражскі|Адальберта]]<small> | poptime = | popplace = [[Каралеўства Прусія|Прусія]] | langs = [[Пруская мова|пруская]] | rels = [[політэізм]] | related = [[яцвягі]] }} {{Іншыя значэнні|Прусы}} '''Пру́сы''' ({{lang-la|Pruteni}}) {{вымер}} — [[сярэднявечча|сярэдневяковы]] заходні [[балты|балцкі]] народ, які насяляў паўднёва-усходняе ўзбярэжжа [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]] (прыкладна да кан. XVII ст.). == Паходжанне і рассяленне == Паходжанне прусаў, як і іншых [[балты|балтаў]], звязваюць з [[Культура шнуравой керамікі|культурай шнуравой керамікі]]. Відавочна, далейшы працэс фарміравання адбываўся ўжо на поўдні [[Балтыйскае мора|Балтыкі]], дзе продкі прусаў мелі цесныя кантакты з продкамі [[славяне|славян]], да пачатку н.э. — [[кельты|кельтамі]], затым — [[готы|готамі]]. У 98 г. н.э. [[Тацыт]] называў насельнікаў паўднёвага ўсходу [[Балтыйскае мора|Балтыкі]] «эстыямі» і сцвярджаў, што яны займаюцца земляробствам і гандлююць [[бурштын]]ам, хаця самі яго каштоўнасці не разумеюць. [[Іардан, гісторык|Іардан]] (VI ст.) лічыў іх адным з плямён гоцкага саюза. Але ў II ст. н.э. [[Клаўдзій Пталемей|Пталемей]] узгадваў народ ''Borusci''. Паходжанне гэтай назвы з'яўляецца спрэчным. Большасць даследчыкаў звязвае яе з назвай ніжняга цячэння Нёмана (''Рус'', ''Русна''), але ёсць гіпотэзы, што назва прусаў значыла проста «людзі», паходзіла ад назвы германскага народа [[фрызы|фрызаў]] або была дадзена суседнімі народамі ў дачыненні да іх правадыроў і значыла «коннікі». Канчаткова на фарміраванне і рассяленне прусаў паўплывала міграцыя славян ў VI—VIII стст., якія занялі тэрыторыі к захаду ад іх, а таксама выціскнулі ў [[Прыбалтыка|Прыбалтыку]] балтаў, што да таго насялялі іншыя рэгіёны Усходняй [[Еўропа|Еўропы]]. Крыніцы высокага і позняга [[сярэднявечча]] фіксуюць прусаў на тэрыторыі к захаду і на поўнач ад [[Рака Вісла|Віслы]], усходу ад [[Рака Нёман|Нёмана]] і далей. Прусы не мелі адзінства. Аўтары звычайна вылучалі пэўныя рэгіёны або плямёны, да якіх таксама часам далучалі [[яцвягі|яцвягаў]] і [[галінды|галіндаў]]. У гэтай сувязі спрэчным застаецца пытанне, ці можна лічыць прусаў адзіным народам. == Гісторыя == У пісьмовых крыніцах гісторыя прусаў стала фіксуецца з IX ст. Відавочна ў IX—X ст, яны пацярпелі ад нападаў [[вікінгі|вікінгаў]], але не былі заваяваны імі. [[Адам з Брэмена]] (XI ст.) называў іх людзьмі добразычлівымі, схільнымі да дапамогі, але наракаў на тое, што яны — паганцы. У [[997]] г. была прадпрынята першая няўдалая спроба ахрысціць гэты народ архібіскупам [[Адальберт Пражскі|Адальбертам з Прагі]], якая скончылася яго забойствам. У [[1009]] г. на мяжы Прусіі з Літвой загінуў місіянер [[Бруна фон Кверфурт|Бруна з Квертфурта]]. Безвынікова скончылася місія [[оламаўц]]кага біскупа ў [[1141]] г. [[Image:Prussian clans 13th century.png|thumb|300px|Прускія аб'яднанні ў XIII ст.]] З XII ст. тэрыторыя, населеная прусамі, стала аб’ектам польскай экспансіі. Прычым, у паходзе [[1147]] г. удзельнічалі прадстаўнікі [[Русь|Русі]]. [[26 кастрычніка]] [[1206]] г. Папа [[Інакенцій III, Папа Рымскі|Інакенцій III]] выдаў [[була|булу]], у якой фактычна абвяшчаў крыжовы паход для хрысціянізацыі Прусіі. У [[1215]]/[[1216]] г. нават быў прызначаны прускі біскуп. Але [[Данія|дацкі]] напад [[1210]] г. і ваенныя кампаніі польскіх князёў 1220-ых гг. асаблівага плёну не прынеслі. У [[1222]] і [[1226]] гг. прусы самі нападалі на Польшчу. У [[1224]] г. жаданне далучыць Прусію да [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Рымскай імперыі]] выказаў [[Германія|нямецкі]] [[імператар]]. У гэтай сітуацыі [[Конрад I Мазавецкі]] звярнуўся за дапамогай да [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскага ордэна]] і перадаў яму ў карыстанне на 30 гадоў частку сваіх зямель. Першыя 7 братоў Тэўтонскага ордэна на чале Германа Балка з’явіліся на памежжы Прусіі ў [[1230]] г. Але ўжо ў [[1233]] г. яны захапілі Самбію. Прусаў абвясцілі народам, падначаленым непасрэдна Папе і ордэну. У [[1235]] г. да Тэўтонскага ордэна быў далучаны рыцарскі ордэн Добжынскіх братоў, а ў [[1237]] г. — [[Лівонскі ордэн|ордэн братоў-мечнікаў]]. У [[1243]] г. Прусія была падзелена тэўтонамі на 4 [[епархія|дыяцэзіі]]. Мясцовае насельніцтва некалькі разоў паднімала паўстанні супраць захопнікаў, але цярпела паражэнне. Адным з найбольш выдатных правадыроў паўстанцаў быў [[Генрых Монтэ]]. Заваяванне прусаў і [[яцвягі|яцвягаў]] працягвалася да [[1283]] г., пасля чаго ваенныя дзеянні былі перанесены ў [[Жамойць]] і [[Вялікае Княства Літоўскае|Літву]]. Аднак заваяванне не азначала поўнага вынішчэння народа. Прусы працягвалі існаваць яшчэ некалькі стагоддзяў і, у выніку, былі асіміляваны [[немцы|немцамі]] і [[літоўцы|літоўцамі]]. [[File:Prusy by 21 century.png|thumb|300px|Тапонім «Прусы» на тэрыторыі Беларусі. Крыніца: http://toponim.by/be/?q1=прус]] У сувязі з войнамі Тэўтонскага ордэну й польскіх князёў на тэрыторыі Прусіі, частка тамтэйшага жыхарства была змушаная міграваць на ўсход, часткова ў Верхняе Панямонне, на землі роднасных прусам [[яцвягі|яцвягаў]]. Гэта адбылося ў апошняй траціне ХІІІ ст. У Іпаццеўскім летапісе ёсць запіс, у якім паведамляецца, што ў 1276 годзе прыйшлі Прусы да князя [[Трайдзен]]я, прыгнечваныя праз немцаў са сваёй айчыны. Ён жа прыняў іх да сябе і пасадзіў частку ў [[Пагародна|Горадні]], а частку — у [[Слонім]]е. Польскі гісторык Е. Ахманьскі адзначаў, што размяшчэнне прусаў-борцяў абмяжоўваецца менавіта паўднёваю Літвою, наднёманскай і надвялейскай, куды ўцякалі са свае радзімы пад ціскам крыжакоў і яцвягі, шукаючы паратунку ў Літоўскім гаспадарстве. Е. Ахманьскі мяркуе таксама, што пад Радунню знаходзілася пруская калёнія Скалёва-Сколва, што складалася з групы вёсак, узнікненне якіх трэба звязваць з выправаю [[Кейстут]]а й Альгерда на Скаловію ў 1365 годзе. На тэрыторыі [[Беларусь|Беларусі]] цяпер існуюць шматлікія [[тапаніміка|тапонімы]] з коранем ''прус'', у тым ліку вёскі Прусы (напрыклад, гл. [[Максім Лужанін]]) і інш. == Матэрыяльная культура == Большасць крыніц сведчыць пра тое, што галоўным заняткам прусаў было [[земляробства]]. [[Тацыт]] лічыў, што ў гэтым заходнія [[балты]] былі больш паспяховымі, чым іх суседзі-[[германцы]]. Апрацоўка зямлі, вырошчванне і збор ураджаю вяліся з дапамогай [[плуг]]а з [[жалеза|жалезным]] лемешам, [[серп|сярпа]], [[Каса (інструмент)|касы]]-гарбушы. Галоўная сельскагаспадарчая культура — азімае [[жыта]]. Былі таксама вядомы [[авёс]], [[лён]], [[пшаніца]], розныя віды [[гародніна|гародніны]]. Разам з земляробствам важную ролю адыгрывалі [[бортніцтва]], лоў [[рыбы]], [[паляванне]] на футравых звяроў і [[лось|ласёў]]. У [[Жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]] асаблівае месца займала [[конегадоўля]]. Прусы спажывалі конскае [[мяса]] і напоі з конскага [[малака]]. Лічылася, што іх п'юць толькі высакародныя, а простыя людзі і рабы — напоі з [[мёд]]у. Прусы здабывалі і ўмелі апрацоўваць балотнае [[жалеза]], ліць [[бронза|бронзу]], ведалі [[кераміка|кераміку]] і [[ткацтва]]. Са старажытных часоў прусы збіралі, апрацоўвалі і гандлявалі [[бурштын]]ам. Шырока былі распаўсюджаныя [[метал]]ічныя ўпрыгожванні, у тым ліку са [[срэбра]]: пераплеценыя каралі з кольцамі і дубчыкамі на канцах, пацеркі, шыйныя кольцы з падвескамі, фібулы і г. д. Часта яны аздабляліся выявамі рагатых жывёл. У III—IV ст. на поўдні прускіх зямель узнік так званы «ступеньчаты» стыль вырабу фібул. Археолагі лічаць насельніцтва старажытнай Прусіі заканадаўцам моды ў вытворчасці жаночых упрыгажэнняў сярод балтаў. Адсюль новыя стылі распаўсюджваліся ў іншыя землі. Большасць насельніцтва жыла ў адносна невялікіх сельскагаспадарчых селішчах (10 — 14 гаспадарак). На мяжы I—II тыс. н. э. будаваліся пераважна [[прамавугольнік|прамавугольныя]] жытлы [[каркас]]нага тыпу памерамі ад 3,5 на 3 м да 5,6 на 4,4 м. Драўляны каркас ставіўся на мур з камення, абіваўся жэрдкамі і абмазваўся глінай. Унутры ладзіўся каменны агмень. Сустракаюцца заглыбленыя канструкцыі каркаснага тыпу (відавочна, выкарыстоўваліся як гаспадарчыя і часовыя пабудовы). Але разам з селішчамі існавалі добра ўмацаваныя [[Гарадзішча|гарадзішчы]]. == Арганізацыя == Асновай арганізацыі прускага грамадства была сельская абшчына, якая фарміравала адно паселішча і складалася з пашыраных і малых нуклеарных [[сям'я|сямей]]. На чале сям'і заўсёды стаяў мужчына. Ён мог забіць або прадаць у [[рабства]] любога члена сваёй сям'і. Маёмасць і гаспадарка пераходзілі ў спадчыну ад бацькі да сына. Жанчыны знаходзіліся ў падначаленым стане. Існаваў звычай куплі нявесты. Прычым, бацька і сын маглі купіць нявесту разам. Спачатку на ёй жаніўся бацька, а пасля яго смерці — сын. У X—XIII стст. адбывалася сацыяльная дыферэнцыяцыя. Абсалютную большасць насельніцтва складалі асабіста свабодныя абшчыннікі, але да XIII ст. частка з іх ужо была ў залежным стане ад вярхушкі грамадства, прадстаўленай князямі і дружыннікамі, жыўшымі ў [[гарадзішча]]х. Вылучаліся багатыя і бедныя. На ніжняй прыступцы сацыяльнай лесвіцы стаялі [[рабства|рабы]]. Іх было мала, але яны з'яўляліся маёмасцю гаспадара. Адзінай [[дзяржава|дзяржавы]] ў прусаў не было. У XIII ст. існаваў шэраг буйных аб'яднанняў: * Самбія (''Sambia'') * Натангія (''Natangia'') * Вармія (''Varmia'') * Пагудыя (''Pogesania'') * Памезанія (''Pomesania'') * Любавія (''Lubavia'') * Бартыя (''Bartia'') * Надрувія (''Nadruvia'') * Сасна (''Sasna'') * Кульм (''Culm'') У складзе прускіх аб'яднанняў называлі таксама землі [[яцвягі|яцвягаў]] (''Sudovia'') і [[галінды|галіндаў]] (''Galindia''). Этымалогія назваў застаецца спрэчнай. Невядома, ці былі гэтыя аб'яднанні тэрытарыяльнымі, племяннымі або прадстаўлялі першасныя малыя дзяржавы. == Мова == [[Пруская мова]] адносіцца да [[балтыйскія мовы|балтыйскай моўнай групы]]. Да заваявання [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскім ордэнам]] пісьмовасці не мела. == Рэлігія == [[Тацыт]] паведамляў, што заходнія балты шанавалі гаспадыню і нараджальніцу ўсіх [[бог|багоў]] і ў якасці адметнага знака яе культа насілі выявы [[дзік]]а. Але ў пазнейшыя часы такі рэлігійны культ сярод прусаў быў невядомы. [[Пётр з Дусбурга]] лічыў, што яны шанавалі ўсю прыроду замест бога. У казаннях пра забойства [[каталіцтва|каталіцкіх]] місіянераў узгадваліся свяшчэнныя гаі і лясы. У прусаў меліся прадстаўнікі рэлігійных культаў, якія адыгрывалі важную ролю ў пахавальным абрадзе. Нябожчыкаў спальвалі ў спецыяльных месцах, а іх рэшткі хавалі ў урнах або гаршках у плоскіх долах. Разам з памерлымі спальваліся некаторыя іх рэчы, з заможнымі — коні. Пётр з Дусбурга апавядае пра вярхоўнага жраца Крыве, рэзідэнцыя якога знаходзілася ў Рамаве (''Romouae'') у Надрувіі. Яго ўлада распаўсюджвалася таксама на ўсходніх балтаў-паганцаў. У крыніцах XVI—XVII стст. фігуравалі імёны старажытных багоў прусаў: Акапірмс (вярхоўны бог неба і зямлі), Пяркунас (бог маланкі), Патолс (бог смерці), Патрымпс (бог урадлівасці) і інш. == Гл. таксама == * [[Генрых Монтэ]] * [[Пётр з Дусбурга]] * [[Вайна Тэўтонскага ордэна ў Прусіі]] * [[Войска Тэўтонскага ордэна]] * [[Галінды]] == Спасылкі == * [http://www.litmir.net/br/?b=78594&p=1 Алесь Краўцэвiч, Тэўтонскi ордэн — Ад Ерусалiма да Грунвальда] * [http://nashaziamlia.org/2009/04/17/2092/ Ала Квяткоўская, Да пытання пра прусаў — перасяленцаў на тэрыторыі Беларусі ў Сярэднявеччы] * [http://grunwald.iatp.by/prusy.htm Апісанне Прусіі] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20041222063822/http://grunwald.iatp.by/prusy.htm |date=22 снежня 2004 }} * [http://fictionbook.ru/author/tacit_publiyi_korneliyi/o_proishojdenii_germancev_i_mestopolojen/read_online.html?page=1 Тацит П. К., О происхождении германцев и местоположении Германии] * [http://a-nomalia.narod.ru/CentrBalty/3.htm Мария Гимбутас, Балты люди янтарного моря] * [http://wirdeins.prusai.org Слоўнік прускай мовы] * [http://home.alphalink.com.au/~wolf/prussia/ Virtual Prussia] * [http://prusowie.pl prusowie.pl] {{Балтыйскія плямёны}} [[Катэгорыя:Балты]] [[Катэгорыя:Зніклыя народы Еўропы]] [[Катэгорыя:Прусы]] g8o09l6nc45wxx3o1vi0gbs1m36gczn 10 120978 4164970 4162261 2022-07-26T16:28:51Z Artsiom91 31770 + Рудзянок https://football.by/news/166210.html, + Карповіч https://football.by/news/166213.html wikitext text/x-wiki {{Склад спартыўнай каманды | назва = Склад ФК Нёман Гродна | колер фону = #069943 | колер тэксту = #FFDC00 | колер рамкі = #FFDC00 | клуб_спасылка = ФК Нёман Гродна | клуб = Нёман Гродна | спіс = {{ССК-ігрок|1|[[Артур Юр’евіч Маліеўскі|Маліеўскі]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок|4|[[Андрэй Дзмітрыевіч Васільеў|Васільеў]]}} {{ССК-ігрок|5|[[Ягор Анатолевіч Пархоменка|Пархоменка]]}} {{ССК-ігрок|7|[[Гегам Кадымян|Кадымян]]}} {{ССК-ігрок|8|[[Ненад Адамавіч|Адамавіч]]}} <!--{{ССК-ігрок|9|[[Максім Ігаравіч Краўцоў|Краўцоў]]}}--> {{ССК-ігрок|10|[[Раман Андрэевіч Грыбоўскі|Грыбоўскі]]}} {{ССК-ігрок|11|[[Валерый Францавіч Жукоўскі|Жукоўскі]]&nbsp;<small>[[Капітан (футбол)|(к)]]</small>}} {{ССК-ігрок|14|[[Шэрыф Жымо|Жымо]]}} {{ССК-ігрок|16|[[Уладзіслаў Ігаравіч Васілючак|Васілючак]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок|17|[[Ягор Вячаслававіч Зубовіч|Зубовіч]]}} {{ССК-ігрок|19|[[Сяргей Ігаравіч Курганскі|Курганскі]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок|20|[[Іван Мікалаевіч Садоўнічы|Садоўнічы]]}} {{ССК-ігрок|21|[[Ілья Кірко|Кірко]]}} {{ССК-ігрок|22|[[Алімардон Шукураў|Шукураў]]}} {{ССК-ігрок|24|[[Андрэй Валер’евіч Якімаў|Якімаў]]}} {{ССК-ігрок|25|[[Яўген Валер’евіч Ляшко|Ляшко]]}} {{ССК-ігрок|30|[[Аляксандр Антонавіч Анюкевіч|Анюкевіч]]}} {{ССК-ігрок|32|[[Юрый Аляксандравіч Паўлюкавец|Паўлюкавец]]}} {{ССК-ігрок|33|[[Сяргей Аляксандравіч Карповіч|Карповіч]]}} {{ССК-ігрок|35|[[Кірыл Вейдыгер|Вейдыгер]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок|44|[[Альфрэд Мар’янавіч Мазурыч|Мазурыч]]}} {{ССК-ігрок|46|[[Аляксей Дзмітрыевіч Лягчылін|Лягчылін]]}} {{ССК-ігрок|50|[[Аляксей Сяргеевіч Шалашнікаў|Шалашнікаў]]}} {{ССК-ігрок|55|[[Яўген Ігаравіч Сакута|Сакута]]}} <!--{{ССК-ігрок|70|[[Альберт Альбертавіч Капыціч|Капыціч]]}}--> {{ССК-ігрок|71|[[Антон Аляксеевіч Сучкоў|Сучкоў]]}} {{ССК-ігрок|77|[[Раман Уладзіміравіч Пасевіч|Пасевіч]]}} {{ССК-ігрок|78|[[Максім Аляксандравіч Яблонскі|Яблонскі]]}} <!--{{ССК-ігрок|87|[[Уладзіслаў Аляксандравіч Яцкевіч|Яцкевіч]]}}--> {{ССК-ігрок|88|[[Павел Алегавіч Савіцкі|Савіцкі]]}} <!--{{ССК-ігрок|95|[[Васіль Сяргеевіч Журневіч|Журневіч]]}}--> {{ССК-ігрок|99|[[Уладзіслаў Аляксеевіч Варакса|Варакса]]}} <!--{{ССК-ігрок||[[Даніл Анатолевіч Копач|Копач]]}}--> {{ССК-ігрок||[[Канстанцін Аляксеевіч Рудзянок|Рудзянок]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} |трэнер = [[Ігар Мікалаевіч Кавалевіч|Ігар&nbsp;Кавалевіч]]}}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады футбольных клубаў Беларусі|Нёман Гродна]] </noinclude> m5s3kwutmdjitzr032w9vg51pu342ei 100 121975 4164965 4164686 2022-07-26T15:50:31Z NirvanaBot 40832 +4 новых wikitext text/x-wiki {{Новы артыкул|Фелікс Эдуард Герэн-Меневіль|2022-07-26T08:27:51Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Чарльз Таўнсэнд|2022-07-26T05:08:08Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Ганна Аркадзеўна Гейфман|2022-07-26T04:53:08Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Пётр Мікалаевіч Сіманенка|2022-07-25T20:35:07Z|Evgen Lewandowskiy}} {{Новы артыкул|П’ер Гардэль|2022-07-25T13:38:58Z|Ellis Novak}} {{Новы артыкул|Венера ў футры (фільм, 2013)|2022-07-25T12:50:40Z|StachLysy}} {{Новы артыкул|Заснавана на рэальных падзеях (фільм, 2017)|2022-07-25T12:14:55Z|StachLysy}} {{Новы артыкул|Генрых XI|2022-07-25T08:14:06Z|Чаховіч Уладзіслаў}} {{Новы артыкул|Вера Воўк|2022-07-24T20:58:11Z|Чаховіч Уладзіслаў}} {{Новы артыкул|Радка Дэнемаркава|2022-07-24T20:50:04Z|Чаховіч Уладзіслаў}} {{Новы артыкул|Патрыцыя Хайсміт|2022-07-24T20:43:11Z|Чаховіч Уладзіслаў}} {{Новы артыкул|Яцак Мальчэўскі|2022-07-24T20:27:58Z|Чаховіч Уладзіслаў}} {{Новы артыкул|Яўстафій Пятровіч Ляхаў|2022-07-24T18:09:23Z|Kiryienka}} {{Новы артыкул|Полосатая газета|2022-07-24T16:12:53Z|Gruszecki}} {{Новы артыкул|Вольга Аляксандраўна Сабалеўская|2022-07-24T15:40:54Z|Aliaksei Lastouski}} {{Новы артыкул|Сяргей Станіслававіч Удальцоў|2022-07-24T14:04:35Z|Evgen Lewandowskiy}} {{Новы артыкул|Партрэт Ежы Радзівіла|2022-07-24T12:08:38Z|Чаховіч Уладзіслаў}} {{Новы артыкул|Спіс узнагарод і намінацый Рамана Паланскага|2022-07-23T19:33:47Z|StachLysy}} {{Новы артыкул|Канстанцін Маскалік|2022-07-23T14:28:14Z|JerzyKundrat}} {{Новы артыкул|Міхаіл Мікалаевіч Скабалановіч|2022-07-23T10:22:53Z|Чаховіч Уладзіслаў}} <noinclude> [[Катэгорыя:Вікіпедыя:Спісы новых артыкулаў паводле тэм|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 62049k76b7wzsm8d29y84zp2epe1ac0 0 123706 4164971 4152007 2022-07-26T16:33:50Z Artsiom91 31770 перайшоў у «Нёман» Гродна wikitext text/x-wiki {{Цёзкі2|Рудзянок (значэнні)|Рудзянок}} {{футбаліст | імя = Канстанцін Рудзянок | поўнае імя = Канстанцін Аляксеевіч Рудзянок | фатаграфія = | дата нараджэння = | месца нараджэння = | грамадзянства = {{Сцягафікацыя|Беларусь}} | рост = | вага = | мянушка = | цяперашні клуб = {{Сцяг|Беларусь}} [[ФК Нёман Гродна|Нёман]] | нумар = | пазіцыя = [[брамнік (футбол)|брамнік]] | клубы = {{футбольная кар’ера |2007—2012| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Гомель|Гомель]]|0 (0) |2010| {{Фарм-клуб}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Гомель-2|Гомель-2]]|7 (-8) |2012| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нафтан|Нафтан (Наваполацк)]]|1 (-0) |2013—2014| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Брэст|Дынама (Брэст)]]|29 (-60) |2015—2016| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слуцк|Слуцк]]|11 (-13) |2016| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач (Мінскі раён)]]|12 (-8) |2017| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Гомель|Гомель]]|11 (-8) |2017—2018| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Брэст|Дынама (Брэст)]]|2 (-2) |2018| {{Арэнда}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда Мінск|Тарпеда (Мінск)]]|15 (-19) |2018—2019| {{Сцяг|Расія||20px}} [[ФК Армавір|Армавір]]|43 (-5) |2020| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Мінск|Дынама (Мінск)]]|1 (-2) |2021| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Спадарожнік Рэчыца|Спадарожнік (Рэчыца)]]|11 (-24) |2021| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Шахцёр Салігорск|Шахцёр (Салігорск)]]|0 (0) |2022| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач (Мінскі раён)]]|3 (-5) |2022—| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нёман Гродна|Нёман (Гродна)]]| }} | абнаўленне дадзеных аб клубе = 26 ліпеня 2022 }} '''Канстанцін Рудзянок''' (нар. {{ДН|15|12|1990}}, {{МН|Гомель}}) — беларускі [[футбол|футбаліст]], [[брамнік (футбол)|брамнік]] гродзенскага [[ФК Нёман Гродна|«Нёмана»]]. == Клубная кар’ера == Выхаванец гомельскага футбола, гуляў за дубль [[ФК Гомель|«Гомеля»]]. У маі 2012 года пакінуў гомельскі клуб<ref>[http://old.goals.by/football/news/129891 Константин Руденок покинул «Гомель»]{{Недаступная спасылка}}</ref> і ў хуткім часе перайшоў у наваполацкі [[ФК Нафтан|«Нафтан»]]. У пачатку 2013 года стаў іграком брэсцкага [[ФК Дынама Брэст|«Дынама»]], дзе неўзабаве стаў другім брамнікам пасля [[Андрэй Клімовіч|Андрэя Клімовіча]]. Улетку 2013 года выхадзіў у асноўным складзе ў двух матчах [[Кубак Беларусі па футболе|Кубка Беларусі]], а 30 лістапада 2013 года выйшаў на замену замест Клімовіча ў апошнім туры супраць [[ФК Славія Мазыр|«Славіі»]], тым самым дэбютаваў за брэсцкі клуб у чэмпіянаце. Пасля зыходу Андрэя Клімовіча ў [[ФК Гомель|«Гомель»]] стаў асноўным брамнімкам «Дынама» ў сезоне 2014, згуляў у 28 матчах чэмпіянату з 32. У снежні 2014 года па заканчэнні кантракта пакінуў «Дынама»<ref>[http://football.by/news/65114.html Кирилл Вергейчик и Константин Руденок покинули брестское «Динамо»]</ref>. У студзені 2015 года падпісаў кантракт са [[ФК Слуцк|«Слуцкам»]]<ref>[http://football.by/news/65459.html Руденок стал игроком «Слуцка»]</ref>. У слуцкім клубе стаў другім брамнікам пасля [[Артур Лясько|Артура Лясько]]. Сезон 2016 з-за траўмы Лясько пачынаў асноўным брамнікам, але потым страціў месца ў складзе. У ліпені 2016 разарваў кантракт са «Слуцкам»<ref>[http://www.football.by/news/88480.html Курлович и Руденок расстаются со «Слуцком»]</ref> і неўзабаве стаў іграком [[ФК Іслач|«Іслачы»]]<ref>[http://www.football.by/news/88705.html «Ислочь» объявила о подписании Константина Руденка]</ref>, дзе замацаваўся ў якасці асноўнага брамніка. У снежні 2016 года вярнуўся ў [[ФК Гомель|«Гомель»]]<ref>[http://www.football.by/news/94518.html «Гомель» подписал Константина Руденка]</ref>. У складзе роднага клуба пачаў сезон 2017 у якасці асноўнага брамніка. У ліпені 2017 года перайшоў у брэсцкае [[ФК Дынама Брэст|«Дынама»]]<ref>[http://football.by/news/101745.html «Гомель» объявил о переходе Константина Руденка в брестское «Динамо»]</ref>. Быў другім брамнікам дынамаўцаў пасля [[Жэрэмі Малерб]]а, пазней, згуляўшы ў двух матчах, саступіў месца на полі [[Павел Паўлючэнка|Паўлу Паўлючэнку]]. У пачатку 2018 года склад «Дынама» папоўніў брамнік нацыянальнай зборнай [[Аляксандр Гутар]], і Рудзянок, не маючы магчымасці прабіцца ў склад, у сакавіку 2018 года на правах арэнды далучыўся да мінскага [[ФК Тарпеда Мінск|«Тарпеда»]]<ref>[http://football.by/news/110951.html Минское «Торпедо» арендовало у брестского «Динамо» Руденка]</ref>. У складзе сталічнага клуба стаў асноўным брамнікам. У ліпені 2018 года пакінуў «Тарпеда»<ref>[http://football.by/news/115332.html Константин Руденок покинул минское «Торпедо»]</ref>, а неўзабаве разарваў кантракт з брэсцкім клубам<ref>[http://football.by/news/115363.html Брестское «Динамо» сообщило о расторжении контракта с Константином Руденком]</ref> і перайшоў у расійскі [[ФК Армавір|«Армавір»]]<ref>[http://football.by/news/115395.html Константин Руденок перешел в «Армавир»]</ref>. У сезоне 2018/19 быў трывалым асноўным брамнікам каманды, а ў другой палове 2019 года стаў часцей заставацца на лаўцы запасных. У студзені 2020 года па пагадненні бакоў пакінуў «Армавір»<ref>[http://football.by/news/135628.html Руденок расторг контракт с «Армавиром»]</ref> і ў хуткім часе папоўніў склад мінскага [[ФК Дынама Мінск|«Дынама»]]<ref>[http://football.by/news/135701.html Константин Руденок — новый вратарь минского «Динамо»]</ref>. Быў другім брамнікам мінчан пасля [[Максім Плотнікаў|Максіма Плотнікава]]. У чэрвені 2020 года быў пераведзены ў дубль<ref>[https://by.tribuna.com/football/1086095173.html Юрий Поклад: «Руденок переведен в дубль. Кроме молодежи, в основном составе сейчас только Плотников и Помазан»]</ref>, у асноўную каманду больш не вяртаўся. У снежні 2020 года па заканчэнні кантракта пакінуў «Дынама»<ref>[https://football.by/news/147176.html Пятеро футболистов покинули минское «Динамо»]</ref>. У пачатку 2021 года далучыўся да рэчыцкага [[ФК Спадарожнік Рэчыца|«Спадарожніка»]], дзе стаў асноўным брамнікам. У ліпені 2021 года перайшоў у салігорскі [[ФК Шахцёр Салігорск|«Шахцёр»]]<ref>[https://football.by/news/153344.html "Шахтер" объявил о подписании Руденка]</ref>, дзе быў рэзервовым брамнікам і не з’яўляўся на полі. У студзені 2022 года па заканчэнні кантракта пакінуў «Шахцёр»<ref>[https://www.fcshakhter.by/article.asp?id=2690 Кадровые новости]</ref> і неўзабаве стаў іграком [[ФК Іслач|«Іслачы»]]<ref>[https://football.by/news/160657.html Константин Руденок подписал контракт с "Ислочью"]</ref>. Пачынаў сезон 2022 у якасці асноўнага брамніка каманды, аднак у красавіку атрымаў траўму і больш не з’яўляўся на полі. У чэрвені 2022 года па пагадненні бакоў пакінуў «Іслач»<ref>[https://www.pressball.by/news/football/416309 Футбол. Константин Руденок расстался с "Ислочью"]</ref>. У ліпені 2022 года падпісаў кантракт з гродзенскім [[ФК Нёман Гродна|«Нёманам»]]<ref>[https://football.by/news/166210.html Константин Руденок подписал контракт с "Неманом"]</ref>. {{Зноскі}} == Спасылкі == * {{fcneman.by|761}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Рудзянок Канстанцін Аляксеевіч}} [[Катэгорыя:Футбольныя варатары]] [[Катэгорыя:Футбалісты Беларусі]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Гомель]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Гомель-2]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Нафтан]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Дынама Брэст]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Слуцк]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Іслач]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Тарпеда Мінск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Армавір]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Дынама Мінск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Спадарожнік Рэчыца]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Шахцёр Салігорск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Нёман Гродна]] e19glbou0mz28nzcju044lprcdltc8n 4164972 4164971 2022-07-26T16:34:21Z Artsiom91 31770 шаблон wikitext text/x-wiki {{Цёзкі2|Рудзянок (значэнні)|Рудзянок}} {{футбаліст | імя = Канстанцін Рудзянок | поўнае імя = Канстанцін Аляксеевіч Рудзянок | фатаграфія = | дата нараджэння = | месца нараджэння = | грамадзянства = {{Сцягафікацыя|Беларусь}} | рост = | вага = | мянушка = | цяперашні клуб = {{Сцяг|Беларусь}} [[ФК Нёман Гродна|Нёман]] | нумар = | пазіцыя = [[брамнік (футбол)|брамнік]] | клубы = {{футбольная кар’ера |2007—2012| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Гомель|Гомель]]|0 (0) |2010| {{Фарм-клуб}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Гомель-2|Гомель-2]]|7 (-8) |2012| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нафтан|Нафтан (Наваполацк)]]|1 (-0) |2013—2014| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Брэст|Дынама (Брэст)]]|29 (-60) |2015—2016| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слуцк|Слуцк]]|11 (-13) |2016| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач (Мінскі раён)]]|12 (-8) |2017| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Гомель|Гомель]]|11 (-8) |2017—2018| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Брэст|Дынама (Брэст)]]|2 (-2) |2018| {{Арэнда}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда Мінск|Тарпеда (Мінск)]]|15 (-19) |2018—2019| {{Сцяг|Расія||20px}} [[ФК Армавір|Армавір]]|43 (-5) |2020| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Мінск|Дынама (Мінск)]]|1 (-2) |2021| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Спадарожнік Рэчыца|Спадарожнік (Рэчыца)]]|11 (-24) |2021| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Шахцёр Салігорск|Шахцёр (Салігорск)]]|0 (0) |2022| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач (Мінскі раён)]]|3 (-5) |2022—| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нёман Гродна|Нёман (Гродна)]]| }} | абнаўленне дадзеных аб клубе = 26 ліпеня 2022 }} '''Канстанцін Рудзянок''' (нар. {{ДН|15|12|1990}}, {{МН|Гомель}}) — беларускі [[футбол|футбаліст]], [[брамнік (футбол)|брамнік]] гродзенскага [[ФК Нёман Гродна|«Нёмана»]]. == Клубная кар’ера == Выхаванец гомельскага футбола, гуляў за дубль [[ФК Гомель|«Гомеля»]]. У маі 2012 года пакінуў гомельскі клуб<ref>[http://old.goals.by/football/news/129891 Константин Руденок покинул «Гомель»]{{Недаступная спасылка}}</ref> і ў хуткім часе перайшоў у наваполацкі [[ФК Нафтан|«Нафтан»]]. У пачатку 2013 года стаў іграком брэсцкага [[ФК Дынама Брэст|«Дынама»]], дзе неўзабаве стаў другім брамнікам пасля [[Андрэй Клімовіч|Андрэя Клімовіча]]. Улетку 2013 года выхадзіў у асноўным складзе ў двух матчах [[Кубак Беларусі па футболе|Кубка Беларусі]], а 30 лістапада 2013 года выйшаў на замену замест Клімовіча ў апошнім туры супраць [[ФК Славія Мазыр|«Славіі»]], тым самым дэбютаваў за брэсцкі клуб у чэмпіянаце. Пасля зыходу Андрэя Клімовіча ў [[ФК Гомель|«Гомель»]] стаў асноўным брамнімкам «Дынама» ў сезоне 2014, згуляў у 28 матчах чэмпіянату з 32. У снежні 2014 года па заканчэнні кантракта пакінуў «Дынама»<ref>[http://football.by/news/65114.html Кирилл Вергейчик и Константин Руденок покинули брестское «Динамо»]</ref>. У студзені 2015 года падпісаў кантракт са [[ФК Слуцк|«Слуцкам»]]<ref>[http://football.by/news/65459.html Руденок стал игроком «Слуцка»]</ref>. У слуцкім клубе стаў другім брамнікам пасля [[Артур Лясько|Артура Лясько]]. Сезон 2016 з-за траўмы Лясько пачынаў асноўным брамнікам, але потым страціў месца ў складзе. У ліпені 2016 разарваў кантракт са «Слуцкам»<ref>[http://www.football.by/news/88480.html Курлович и Руденок расстаются со «Слуцком»]</ref> і неўзабаве стаў іграком [[ФК Іслач|«Іслачы»]]<ref>[http://www.football.by/news/88705.html «Ислочь» объявила о подписании Константина Руденка]</ref>, дзе замацаваўся ў якасці асноўнага брамніка. У снежні 2016 года вярнуўся ў [[ФК Гомель|«Гомель»]]<ref>[http://www.football.by/news/94518.html «Гомель» подписал Константина Руденка]</ref>. У складзе роднага клуба пачаў сезон 2017 у якасці асноўнага брамніка. У ліпені 2017 года перайшоў у брэсцкае [[ФК Дынама Брэст|«Дынама»]]<ref>[http://football.by/news/101745.html «Гомель» объявил о переходе Константина Руденка в брестское «Динамо»]</ref>. Быў другім брамнікам дынамаўцаў пасля [[Жэрэмі Малерб]]а, пазней, згуляўшы ў двух матчах, саступіў месца на полі [[Павел Паўлючэнка|Паўлу Паўлючэнку]]. У пачатку 2018 года склад «Дынама» папоўніў брамнік нацыянальнай зборнай [[Аляксандр Гутар]], і Рудзянок, не маючы магчымасці прабіцца ў склад, у сакавіку 2018 года на правах арэнды далучыўся да мінскага [[ФК Тарпеда Мінск|«Тарпеда»]]<ref>[http://football.by/news/110951.html Минское «Торпедо» арендовало у брестского «Динамо» Руденка]</ref>. У складзе сталічнага клуба стаў асноўным брамнікам. У ліпені 2018 года пакінуў «Тарпеда»<ref>[http://football.by/news/115332.html Константин Руденок покинул минское «Торпедо»]</ref>, а неўзабаве разарваў кантракт з брэсцкім клубам<ref>[http://football.by/news/115363.html Брестское «Динамо» сообщило о расторжении контракта с Константином Руденком]</ref> і перайшоў у расійскі [[ФК Армавір|«Армавір»]]<ref>[http://football.by/news/115395.html Константин Руденок перешел в «Армавир»]</ref>. У сезоне 2018/19 быў трывалым асноўным брамнікам каманды, а ў другой палове 2019 года стаў часцей заставацца на лаўцы запасных. У студзені 2020 года па пагадненні бакоў пакінуў «Армавір»<ref>[http://football.by/news/135628.html Руденок расторг контракт с «Армавиром»]</ref> і ў хуткім часе папоўніў склад мінскага [[ФК Дынама Мінск|«Дынама»]]<ref>[http://football.by/news/135701.html Константин Руденок — новый вратарь минского «Динамо»]</ref>. Быў другім брамнікам мінчан пасля [[Максім Плотнікаў|Максіма Плотнікава]]. У чэрвені 2020 года быў пераведзены ў дубль<ref>[https://by.tribuna.com/football/1086095173.html Юрий Поклад: «Руденок переведен в дубль. Кроме молодежи, в основном составе сейчас только Плотников и Помазан»]</ref>, у асноўную каманду больш не вяртаўся. У снежні 2020 года па заканчэнні кантракта пакінуў «Дынама»<ref>[https://football.by/news/147176.html Пятеро футболистов покинули минское «Динамо»]</ref>. У пачатку 2021 года далучыўся да рэчыцкага [[ФК Спадарожнік Рэчыца|«Спадарожніка»]], дзе стаў асноўным брамнікам. У ліпені 2021 года перайшоў у салігорскі [[ФК Шахцёр Салігорск|«Шахцёр»]]<ref>[https://football.by/news/153344.html "Шахтер" объявил о подписании Руденка]</ref>, дзе быў рэзервовым брамнікам і не з’яўляўся на полі. У студзені 2022 года па заканчэнні кантракта пакінуў «Шахцёр»<ref>[https://www.fcshakhter.by/article.asp?id=2690 Кадровые новости]</ref> і неўзабаве стаў іграком [[ФК Іслач|«Іслачы»]]<ref>[https://football.by/news/160657.html Константин Руденок подписал контракт с "Ислочью"]</ref>. Пачынаў сезон 2022 у якасці асноўнага брамніка каманды, аднак у красавіку атрымаў траўму і больш не з’яўляўся на полі. У чэрвені 2022 года па пагадненні бакоў пакінуў «Іслач»<ref>[https://www.pressball.by/news/football/416309 Футбол. Константин Руденок расстался с "Ислочью"]</ref>. У ліпені 2022 года падпісаў кантракт з гродзенскім [[ФК Нёман Гродна|«Нёманам»]]<ref>[https://football.by/news/166210.html Константин Руденок подписал контракт с "Неманом"]</ref>. {{Зноскі}} == Спасылкі == * {{fcneman.by|761}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Склад ФК Нёман Гродна}} {{DEFAULTSORT:Рудзянок Канстанцін Аляксеевіч}} [[Катэгорыя:Футбольныя варатары]] [[Катэгорыя:Футбалісты Беларусі]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Гомель]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Гомель-2]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Нафтан]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Дынама Брэст]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Слуцк]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Іслач]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Тарпеда Мінск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Армавір]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Дынама Мінск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Спадарожнік Рэчыца]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Шахцёр Салігорск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Нёман Гродна]] 30t5g9xirvvkeyv1lfg79ygl2cah4ao 0 130692 4164967 4057677 2022-07-26T15:58:40Z InternetArchiveBot 89999 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Пячора |Назва = Пячора Святога Міхаіла |Нацыянальная назва = {{lang-en|St. Michael's Cave}}<br/>{{lang-es|Cueva de San Miguel}} |Выява = St Michaels cave.jpg |Шырыня выявы = |Подпіс = Сталактыты ў пячоры Святога Міхаіла. |lat_dir = N|lat_deg =36 |lat_min =07 |lat_sec = 34 |lon_dir = W|lon_deg =5 |lon_min =20 |lon_sec = 44 |region = |CoordScale = |Размяшчэнне = [[Запаведнік Апер-Рок]], [[Гібралтар]] |Глыбіня = 62 |Амплітуда = 300 |Даўжыня = |Аб'ём = |Год адкрыцця = |Тып = |Змяшчаючыя пароды = [[Вапняк]] |Колькасць уваходаў = 3 |Катэгорыя складанасці = |Даступна для наведвальнікаў= |Асвятленне = |Сайт = |Пазіцыйная карта 1 = Гібралтар |Шырыня Позкарты 1 = |crosses180 = |Пазіцыйная карта 2 = |Шырыня Позкарты 2 = |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Пячора Святога Міхаіла''' ({{lang-en|St. Michael's Cave}}, {{lang-es|Cueva de San Miguel}}<ref name="almoraima">{{cite journal | ref="almoraima" | title=Toponimia bilingüe de Gibraltar: Acercamiento a un problema histórico y sociolingüístico | journal=Almoraima | author=Gaspar Cuesta Estévez | issn=1133-5319 | issue=25 | year=2001 | pages=443 | language=[[Іспанская мова|ісп.]]}}</ref>) — найбуйнейшая з больш чым ста [[пячора|пячор]] [[Гібралтарская скала|Гібралтарскай скалы]]. Пячора знаходзіцца на вышыні больш за 300 [[метр|м]] [[вышыня над узроўнем мора|над узроўнем мора]], вядомая вялікімі [[сталактыт]]амі і з'яўляецца папулярным [[турызм|турыстычным]] аб'ектам (да [[мільён]]а наведвальнікаў у год)<ref>[http://www.duquesa.net/St_michaels_cave.htm St. Michael&acute;s Cave Gibraltar] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20101122001815/http://www.duquesa.net/St_michaels_cave.htm |date=22 лістапада 2010 }}</ref>. Пячора мае тры ўваходы, а яе глыбіня дасягае 62 метра. [[Image:St Michael's Cave, 1830.jpg|thumb|290px|Пячора Святога Міхаіла ў 1830 годзе на гравюры Луі Агюста дэ Сенсона.]] У [[1974]] годзе ў пячоры выяўлены сляды знаходжання [[першабытны чалавек|першабытных людзей]]. Таксама выяўлены [[наскальны жывапіс]], які адлюстроўвае [[горныя казлы|горных казлоў]], зроблены каля 15-20 тыс. гадоў назад.<ref>[http://www.gib.gi/museum/latest%20news.htm Cave Art discovered in St. Michael’s Cave] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20070822003838/http://www.gib.gi/museum/latest%20news.htm |date=22 жніўня 2007 }}</ref> У пазнейшыя часы пячора служыла ваенным умацаваннем.<ref>[http://www.uadream.com/tourism/europe/Gibraltar/element.php?ID=13409 Славутасці Гібpалтаpа]</ref> Падчас Другой сусветнай вайны пячора была падрыхтавана пад [[ваенны шпіталь]], аднак яго ўжыванне не спатрэбілася.<ref>[http://www.gibraltarinfo.gi/gibraltar-st-michaels-cave.aspx St. Michael’s Cave — Gibraltar Info] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20080629111000/http://www.gibraltarinfo.gi/gibraltar-st-michaels-cave.aspx |date=29 чэрвеня 2008 }}</ref> == Легенды == * Доўгі час лічыўся, што пячора бяздонная, з чым звязана адна з самых вядомых легенд Гібралтара. Лічыцца, што пячора з'яўляецца адным канца падземнага [[тунэль Лей|тунэля Лей]] даўжынёй больш за 24 км, які праходзіць пад [[Гібралтарскі праліў|Гібралтарскім пралівам]]. Легенда кажа, што [[Калонія маготаў на Гібралтары|варварыйскія макакі]] прабраліся на [[Гібралтарская скала|Гібралтарскую скалу]] з [[Марока]] менавіта такім чынам<ref name=GOV>[http://www.gibraltar.gov.gi/tourism/stmichaels_cave.htm Government of Gibraltar - St. Michael's Cave] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20080907123641/http://www.gibraltar.gov.gi/tourism/stmichaels_cave.htm |date=7 верасня 2008 }}</ref>. * [[Гібралтар]] лічыўся адным з легендарных [[Геркулесавы слупы|Геркулесавых слупоў]], таксама [[Старажытная Грэцыя|старажытныя грэкі]] лічылі, што пячора з'яўляецца варотамі ў [[пекла]]<ref name="Jackson">{{cite book|last=Jackson|first=William G.F.|title=The Rock of The Gibraltarians - A History of Gibraltar|publisher=Fairleigh Dickinson University Press|location=[[Лондан|London]] and [[Таронта|Toronto]]|year=1987|edition=Second|pages=20–21|chapter=1. Mons Calpe to Djebel Tarik: Prehistory to A.D. 711|accessdate=15 October 2008}}</ref>. {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:St. Michael's Cave}} [[Катэгорыя:Геаграфія Гібралтара]] [[Катэгорыя:Пячоры Еўропы|Святога Міхаіла пячора]] gn4mcefj979xgbjx9d29mr44mo5omms 0 134275 4165111 4057884 2022-07-27T03:36:51Z VladimirZhV 9113 вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{НП |статус = Камуна |беларуская назва = П'ята |арыгінальная назва = Piatto |падпарадкаванне = |краіна = Італія |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |lat_dir = N|lat_deg = 45|lat_min = 36|lat_sec =0 |lon_dir = E|lon_deg = 8|lon_min = 3|lon_sec =0 |CoordAddon = |CoordScale = <!-- * (дадатковыя параметры каардынат)--> |ЯндэксКарта = <!-- (поўная спасылка, пачынаючы з http://)--> |памер карты краіны = 280 |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |від рэгіёна = Адміністрацыйны падзел Італіі{{!}}Рэгіён |рэгіён = П’емонт |рэгіён у табліцы = |від раёна = правінцыя |раён = правінцыя Б’ела{{!}}Б'ела |раён у табліцы = |від абшчыны = |абшчына = |абшчына ў табліцы = |карта краіны = <!-- альтэрнатыўная, але з такімі ж каардынатамі краёў --> |карта рэгіёна = <!-- альтэрнатыўная, але з такімі ж каардынатамі краёў --> |карта раёна = <!-- альтэрнатыўная, але з такімі ж каардынатамі краёў --> |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = 3 |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |клімат = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = 552 |год перапісу = 2008 |шчыльнасць = 184 |агламерацыя = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |этнахаронім = |часавы пояс = +1 |DST = ёсць |тэлефонны код = 015 |паштовы індэкс = 13844 |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = Код ISTAT |лічбавы ідэнтыфікатар = 096043 |катэгорыя ў Commons = Piatto |сайт = |мова сайта = it |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = Мэр камуны |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = }} '''П’ята''' ({{lang-it|Piatto}}) — камуна ў [[Італія|Італіі]], размяшчаецца ў рэгіёне [[П’емонт]], падпарадкоўваецца адміністрацыйнаму цэнтру [[правінцыя Б'ела|Б’ела]]. Насельніцтва складае 552 чалавек (2008 г.), шчыльнасць насельніцтва складае 184 чал./км². Займае плошчу 3 км². Паштовы індэкс — 13844. Тэлефонны код — 015. Заступнікам населенага пункта лічыцца [[архангел Міхаіл]]. == Дэмаграфія == Дынаміка насельніцтва: <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.8,0.6) ImageSize = width:455 height:373 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:750 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:10 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1861 text:1861 bar:1871 text:1871 bar:1881 text:1881 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1951 text:1951 bar:1961 text:1961 bar:1971 text:1971 bar:1981 text:1981 bar:1991 text:1991 bar:2001 text:2001 PlotData= color:barra width:20 align:left bar:1861 from:0 till: 567 bar:1871 from:0 till: 684 bar:1881 from:0 till: 658 bar:1901 from:0 till: 716 bar:1911 from:0 till: 600 bar:1921 from:0 till: 561 bar:1931 from:0 till: 523 bar:1936 from:0 till: 504 bar:1951 from:0 till: 555 bar:1961 from:0 till: 538 bar:1971 from:0 till: 505 bar:1981 from:0 till: 525 bar:1991 from:0 till: 507 bar:2001 from:0 till: 552 PlotData= bar:1861 at: 567 fontsize:S text: 567 shift:(-8,5) bar:1871 at: 684 fontsize:S text: 684 shift:(-10,5) bar:1881 at: 658 fontsize:S text: 658 shift:(-10,5) bar:1901 at: 716 fontsize:S text: 716 shift:(-10,5) bar:1911 at: 600 fontsize:S text: 600 shift:(-10,5) bar:1921 at: 561 fontsize:S text: 561 shift:(-10,5) bar:1931 at: 523 fontsize:S text: 523 shift:(-10,5) bar:1936 at: 504 fontsize:S text: 504 shift:(-10,5) bar:1951 at: 555 fontsize:S text: 555 shift:(-10,5) bar:1961 at: 538 fontsize:S text: 538 shift:(-10,5) bar:1971 at: 505 fontsize:S text: 505 shift:(-10,5) bar:1981 at: 525 fontsize:S text: 525 shift:(-10,5) bar:1991 at: 507 fontsize:S text: 507 shift:(-10,5) bar:2001 at: 552 fontsize:S text: 552 shift:(-10,5) TextData= fontsize:S pos:(20,20) text:Па даных ISTAT </timeline> == Адміністрацыя камуны == * Тэлефон: невядома * Электронная пошта: невядома * Афіцыйны сайт: == Спасылкі == * [http://www.istat.it/ Нацыянальны Інстытут Статыстыкі {{ref-it}}] * http://www.istat.it/english/ {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20091207102304/http://www.istat.it/english/ |date=7 снежня 2009 }} {{правінцыя Б'ела}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Заліўка камун Італіі}} [[Катэгорыя:Камуны правінцыі Б’ела]] q31kcv25j7zxfqsq816rbcumcudlilx 0 135941 4165191 4159935 2022-07-27T10:48:08Z Lysenko97 109115 /* Фільмы, выпушчаныя студыяй «Белдзяржкіно» і «Савецкая Беларусь» */ wikitext text/x-wiki {{Інфармацыйны спіс}} Ніжэй прадстаўлены спіс фільмаў, знятых з [[1924]] года студыяй '''«[[Беларусьфільм]]»''', якая была заснавана ў снежні [[1924]] года пад назвай «Белдзяржкіно» і пераназвана ў [[1946]] годзе ў «Беларусьфільм». == Фільмы, выпушчаныя студыяй «[[Беларусьфільм|Белдзяржкіно]]» і «[[Беларусьфільм|Савецкая Беларусь]]» == # [[1926]] — [[Лясная быль]] # 1926 — [[Прастытутка (фільм)|Прастытутка]] / Забітая жыццём # [[1927]] — [[У вялікім горадзе]] / Будні / За і супраць / Масква карчомная / Горад кліча # 1927 — [[Гарадскія няўдачы]] # 1927 — Яго яснавяльможнасць / Губернатар і шавец / Гірша Лекарт / Губернатар / Габрэі # 1927 — [[Кастусь Каліноўскі (фільм)|Кастусь Каліноўскі]] # [[1928]] — [[Грышка-свінапас]] / Свінапас # 1928 — [[Джэнтльмен і певень]] / Пеўні пераклікаюцца # 1928 — [[Песня вясны]] # 1928 — [[Чатырыста мільёнаў]] / Джоўі Дэ-Шэн / Пуцеводныя агні / Агні Кітая # [[1929]] — [[У агні народжаная]] / Велікан # 1929 — [[Да заўтра]] / Белы вір / Бацька # 1929 — Гатэль «Савой» / Эпізод з «стрэкапытаўшчыны» / Белы генерал # 1929 — [[Хвоі гамоняць]] / Атаман Муха / Атаман Аса # [[1930]] — Сапраўднае жыццё / Учынак камсамолкі Веры / Асабістае жыццё # 1930 — Нянавісць / Чорная кроў # 1930 — Рубікон # 1930 — Саша / Цётка Саша / Саша з вуліцы # 1930 — Суд павінен працягвацца / Парад дабрачыннасці # 1930 — Хамелеон # 1930 — Храманожка / Забыць нельга / Ілька-храманожка # [[1931]] — Вораг ля парога / Хто яна? / Апошні патрон # 1931 — Хто лепш? / Хто наперадзе? # 1931 — Сонечны паход # 1931 — Ураган # 1931 — Гонар # [[1932]] — Уцекачы # 1932 — Баям насустрач / Пераможцы # 1932 — Вяртанне Нейтан Бекера # 1932 — Вышыня 88,5 / Як гэта будзе # 1932 — Жанчына # 1932 — Першы ўзвод # 1932 — Друк часу # 1932 — Слава свету # 1932 — Шчасце / Арыштант №1105 / Вецер з Усходу # [[1933]] — Двойчы народжаны # 1933 — Хто твой сябар? / Жулік # 1933 — Першая каханне # [[1934]] — Залатыя агні # 1934 — [[Палескія рабінзоны (фільм)|Палескія рабінзоны]] # 1934 — [[Паручнік Кіжэ (фільм)|Паручнік Кіжэ]] # 1934 — Паўналецце # [[1935]] — Інжынер Гоф / Зямля наперадзе # 1935 — Новая радзіма # 1935 — Шлях карабля # [[1936]] — Дзяўчына спяшаецца на спатканне # 1936 — Днепр у агні # 1936 — [[Шукальнікі шчасця]] / Яўрэі ў Бірабіджане / Сям’я # 1936 — [[Канцэрт Бетховена]] # [[1937]] — [[Балтыйцы]] # 1937 — Дачка Радзімы # 1937 — [[Салавей (фільм)|Салавей]] # [[1938]] — [[Маска (фільм, 1938)|Маска]] # 1938 — Мядзведзь # 1938 — Мянтуз # 1938 — Адзінаццатае ліпеня # [[1939]] — Вогненныя гады # 1939 — Чалавек у абалонцы # [[1940]] — Будні # 1940 — Маё каханне # [[1941]] — Песня пра сяброўства # 1941 — [[Сям’я Януш]] / Жніво # [[1942]] — [[Беларускія навелы]] (кінаальманах з двух навел — «На кліч маці» і «Пчолка») # [[1943]] — [[Жыві, родная Беларусь!]] / Беларускі кінаканцэрт == Фільмы, выпушчаныя студыяй «[[Беларусьфільм]]» == # [[1947]] — Новы дом # [[1948]] — Родныя напевы # [[1949]] — [[Канстанцін Заслонаў (фільм)|Канстанцін Заслонаў]] # [[1952]] — [[Паўлінка (фільм-спектакль)|Паўлінка]] # [[1953]] — Спяваюць жаўрукі # [[1954]] — [[Дзеці партызана]] # 1954 — [[Хто смяецца апошнім (фільм)|Хто смяецца апошнім]] # [[1955]] — Беларускі канцэрт # 1955 — Зялёныя агні # 1955 — [[Несцерка (фільм)|Несцерка]] # [[1956]] — [[Міколка-паравоз (фільм)|Міколка-паравоз]] # 1956 — Пасеялі дзяўчыны лён # [[1957]] — Нашы суседзі # 1957 — [[Палеская легенда (фільм)|Палеская легенда]] # [[1958]] — [[Чырвонае лісце]] # 1958 — Шчасце трэба берагчы # 1958 — Гадзіннік спыніўся апоўначы # [[1959]] — [[Дзяўчынка шукае бацьку]] # 1959 — [[Каханнем трэба даражыць]] # 1959 — [[Строгая жанчына]] # [[1960]] — Вясновыя навальніцы # 1960 — Наперадзе — круты паварот # 1960/[[1961]] — Першыя выпрабаванні # 1960 — Чалавек не здаецца # 1961 — Дзень, калі спаўняецца 30 гадоў # 1961 — Апавяданні пра юнацтва (кінаальманах з чатырох навел — «Камбуд», «Сакратар укама», «Даль кліча» і «Прарыў») # [[1962]] — Маленькія летуценнікі (кінаальманах з трох навел — «Юлькін дзень», «Памылка» і «Зорка на спражцы») # 1962 — Мост # 1962 — Стальная калыска # 1962 — [[Вуліца малодшага сына (фільм)|Вуліца малодшага сына]] # [[1963]] — Увага! У горадзе чараўнік! # 1963 — [[Не плач, Алёнка]] # 1963 — [[Апошні хлеб]] # 1963 — Сорак хвілін да світання # 1963 — [[Трэцяя ракета (фільм)|Трэцяя ракета]] # [[1964]] — Крыніцы # 1964 — Масква — Генуя # 1964 — [[Лісты да жывых]] # 1964 — [[Рагаты бастыён]] # 1964 — [[Цераз могілкі]] # [[1965]] — [[Альпійская балада (фільм)|Альпійская балада]] # 1965 — [[Горад майстроў]] # 1965 — Любімая # 1965 — [[Пушчык едзе ў Прагу]] # 1965 — Колькі гадоў, колькі зім! # [[1966]] — Усмешка # 1966 — [[Усходні калідор]] # 1966 — Дзень прыезду — дзень ад'езду # 1966 — Пастка # 1966 — Іду шукаць # 1966 — Саша-Сашанька # 1966 — Чужое імя # 1966 — [[Я родам з дзяцінства]] # [[1967]] — [[Анюціна дарога]] # 1967 — [[Вайна пад стрэхамі (фільм)|Вайна пад стрэхамі]] # 1967 — [[Хрыстос прызямліўся ў Гародні (фільм)|Жыціе і ўзнясенне Юрася Братчыка / Хрыстос прызямліўся ў Гародні]] # 1967 — Запомнім гэты дзень # 1967 — І ніхто іншы # 1967 — Побач з вамі / Машыністкі # 1967 — Тысяча вокнаў # [[1968]] — Прыдатны да нестраявой # 1968 — Дзясятая доля шляху # 1968 — Жадаю поспеху # 1968 — [[Іван Макаравіч]] # 1968 — [[Надпіс на зрубе]] # 1968 — Страказіныя крылы # 1968 — Крокі па зямлі # [[1969]] — Бераг прынцэсы Люські # 1969 — Вясковыя канікулы # 1969 — [[Чакай мяне, Ганна]] # 1969 — Чырвоны агітатар Трафім Глушкоў # 1969 — [[Мы з Вулканам]] # 1969 — Учыні бой # 1969 — Сыны ідуць у бой # 1969 — [[Я, Францыск Скарына…]] # [[1970]] — [[Белая зямля]] # 1970 — Дзень ды ноч # 1970 — Крушэнне імперыі # 1970 — Неспадзяванае каханне # 1970 — Пяцёрка адважных # 1970 — Збянтэжанасць # 1970 — Сачыненне # 1970 — Спяшайся будаваць дом # 1970 — Шчаслівы чалавек # 1970 — Чорнае сонца # [[1971]] — [[Бацька (фільм, 1972)|Бацька]] # 1971 — [[Вялікія перагоны]] # 1971 — [[Верыш, не верыш|Верыш, не верыш / Дом на колах]] # 1971 — Вясновая казка # 1971 — [[Жыццё і смерць двараніна Чартапханава]] # 1971 — Задачка / Гэта былі мы # 1971 — Запыт / Другая восень # 1971 — [[Міравы хлопец]] # 1971 — [[Магіла льва (фільм)|Магіла льва]] # 1971 — [[Паланэз Агінскага (фільм)|Паланэз Агінскага]] # 1971 — Пра цесляроў / Каробачнікі # 1971 — [[Рудабельская рэспубліка (фільм)|Рудабельская рэспубліка]] # 1971/[[1972]] — [[Руіны страляюць…]] # 1971 — Там, удалечыні, за ракой… # 1971 — Факір на гадзіну # [[1972]] — Вашынгтонскі карэспандэнт # 1972 — Вось і лета прайшло… # 1972 — Дзень маіх сыноў # 1972 — Заўтра будзе позна… # 1972 — Зімародак # 1972 — Залаты ганак # 1972 — Ідучыя за гарызонт # 1972 — Перад першым снегам # 1972 — [[Пасля кірмашу]] # 1972 — Вуліца без канца # 1972 — Хроніка ночы # [[1973]] — Вялікі трамплін # 1973 — Быць чалавекам… # 1973 — Сустрэнемся # 1973 — Гора баяцца — шчасця не відаць # 1973 — Добры ўчынак # 1973 — [[Корцік (фільм, 1973)|Корцік]] # 1973 — Чырвоны агат (кінаальманах з трох навэл — «Чырвоны агат», «Антыквары» і «Ганнушка») # 1973 — Аблокі # 1973 — Парашутам на дрэвах # 1973 — Цешча # 1973 — Хлеб пахне порахам # [[1974]] — [[Бронзавая птушка (фільм)|Бронзавая птушка]] # 1974 — Вялікі утаймавальнік # 1974 — Вялікае супрацьстаянне # 1974 — Вясёлы калейдаскоп (кінаальманах з трох навэл — «Сюрпрызы пасля змены», «Мой сябар Кнопік, які ведае ўсё» і «Качкін едзе ў санаторый») # 1974 — Час яе сыноў # 1974 — Неадчыненыя выспы # 1974 — Полымя # 1974 — Апошняе лета дзяцінства # 1974 — Таму што люблю # 1974 — Прыгоды ў горадзе, якога няма # 1974 — Сяргееў шукае Сяргеева # 1974 — Ясь і Яніна # [[1975]] — Алёхін — чалавек «дарожны» # 1975 — Братушка # 1975 — Воўчая зграя # 1975 — Час-не-чакае # 1975 — Гамлет Шчыграўскага павета # 1975 — [[Доўгія вёрсты вайны (фільм)|Доўгія вёрсты вайны]] # 1975 — Лясныя арэлі # 1975 — Маленькі сяржант # 1975 — Надзейны чалавек # 1975 — [[Прыгоды Бураціна]] # 1975 — Факт біяграфіі # [[1976]] — [[Вянок санетаў (фільм)|Вянок санетаў]] # 1976 — Нядзельная ноч # 1976/[[1978]] — Час выбраў нас # 1976 — Усяго адна ноч # 1976 — Лёгка быць добрым # 1976 — Марынка, Янка і таямніцы каралеўскага замка / Пастух Янка # 1976 — Па сакрэце ўсяму свету # 1976 — Пра цмока на балконе, пра дзяцей і самакат # 1976 — Спытай сябе # 1976 — Сын старшыні # [[1977]] — У профіль і анфас (кінаальманах з трох навэл — «Ваўкі», «Вялікае каханне Н. П. Чараднічэнкі» і «Берагі») # 1977 — Сустрэча па далёкім мерыдыяне # 1977 — Гарантую жыццё # 1977 — [[Пра Чырвоную Шапачку]] # 1977 — Птушкі на снезе # 1977 — Сямейныя абставіны # 1977 — Тры вясёлыя змены # 1977 — [[Чорная бяроза]] # 1978 — Антаніна Брагіна # 1978 — Белы бусел ляціць # 1978 — Сустрэча ў канцы зімы # 1978 — Жменя сонечных прамянёў # 1978 — Дэбют # 1978 — Дажджы па ўсёй тэрыторыі # 1978 — Жывы зрэз # 1978 — Абочына # 1978 — Пагаворым, брат… # 1978 — Леташняя кадрыль # 1978 — Пуск # 1978 — Расклад на паслязаўтра # 1978 — Побач з камісарам # [[1979]] — Блакітны карбункул # 1979 — Дзень вяртання # 1979 — [[Дзікае паляванне караля Стаха (фільм)|Дзікае паляванне караля Стаха]] # 1979 — Жалезныя гульні # 1979 — Задача з трыма невядомымі # 1979 — Звон адыходзячага лета # 1979 — Капітан Сарві-Галава # 1979 — Чырвоны веласіпед # 1979 — [[Першай па расе прайшла прыгажуня]] # 1979 — Прыміце тэлеграму ў доўг # 1979 — Родная справа # 1979 — Суседзі # 1979 — Кропка адліку # 1979 — Дзіўныя прыгоды Дзяніса Караблёва # [[1980]] — [[амністыя (фільм)|Амністыя / Траянскі конь]] # 1980 — [[Браты Рыка (фільм)|Браты Рыко]] # 1980 — Літары на мармуры # 1980 — [[Вазьму твой боль (фільм)|Вазьму твой боль]] # 1980 — [[Усе грошы з кашальком]] # 1980 — Дзяржаўная граніца 1. Мы наш, мы новы… # 1980 — Дзяржаўная граніца 2. Мірнае лета 21-га года # 1980 — Жывая душа # 1980 — За трыма валокамі # 1980 — [[малады дубок (фільм)|Малады дубок]] # 1980 — Паводка # 1980 — Свята ліхтароў # 1980 — Загадай сабе # 1980 — Вясельная ноч # 1980 — Ціхія троечнікі # 1980 — Трэцяга не дадзена # [[1981]] — Андрэй і злы чарадзей # 1981 — Дачка камандзіра # 1981 — Яго адпачынак # 1981 — Адзіны мужчына # 1981 — Зацішша # 1981 — Кантрольная па спецыяльнасці # 1981 — Наша пакліканне # 1981 — Ветразі майго дзяцінства # 1981 — [[Людзі на балоце (фільм)|Людзі на балоце]] # 1981 — Прададзены смех # 1981 — [[раскіданае гняздо (фільм)|Раскіданае гняздо]] # 1981 — Фруза # [[1982]] — Барвяная трава # 1982 — Дзяржаўная граніца 3. Усходні рубеж # 1982 — Давай пажэнімся # 1982 — [[Іван (фільм)|Іван]] # 1982 — Кафедра # 1982 — Культпаход у тэатр # 1982 — Асабістыя рахункі # 1982 — [[Подых навальніцы (фільм)|Подых навальніцы]] # 1982 — Палеская хроніка 3. Апейка<ref>[http://www.kimpress.by/index.phtml?page=2&id=4608 Як «…Хроніка» стала серыялам?]</ref> # 1982 — Палігон # 1982 — З коткі усё і пачалося… # 1982 — Урокі Нептуна # 1982 — [[Чужая бацькаўшчына]] # [[1983]] — [[Белыя росы]] # 1983 — Кіроўца аўтобуса # 1983 — Справа для сапраўдных мужчын # 1983 — Жыў-быў Пётр # 1983 — Як я быў вундэркіндам # 1983 — Канец бабінага лета # 1983 — Незнаёмая песня # 1983 — Клопат # 1983 — Сад # 1983 — [[Казка пра Зорнага хлопчыка]] # 1983 — Снег # 1983 — [[Чорны замак Альшанскі (фільм)|Чорны замак Альшанскі]] # 1983 — [[Гэты нягоднік Сідараў]] # [[1984]] — Дзяржаўная граніца 4. Чырвоны пясок # 1984 — Дрэвы на асфальце # 1984 — Меншы сярод братоў # 1984 — Восеньскі падарунак фей # 1984 — Бацькі і дзеці # 1984 — Апошні крок # 1984 — Прабач нас, першае каханне # 1984 — Птушкам крылы не ў цяжар # 1984 — Радаўніца # 1984 — Руды, сумленны, закаханы # 1984 — Юрка — сын камандзіра # 1984 — Палеская хроніка. Людзі на балоце (васьмісерыйная тэлевізійная эпапея)<ref>[http://www.kimpress.by/index.phtml?page=2&id=4608 Як «…Хроніка» стала серыялам?]</ref><ref>[http://archive.tvr.by/Content/catalogs/%D0%A5%D0%A4%20%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%BC%20%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%BC%201963-1993%20%D0%B3%D0%B3..doc]{{Недаступная спасылка}}</ref> # [[1985]] — Вялікае прыгода # 1985 — Дакумент Р # 1985 — Сяброў не выбіраюць # 1985 — [[Ідзі і глядзі]] # 1985 — Мама, я жывы # 1985 — Навучыся танцаваць # 1985 — З юбілеем пачакаем # 1985 — Сведка # 1985 — Трывогі першая птушка # [[1986]] — Усе кагосьці любяць # 1986 — Выклік # 1986 — Дзяржаўная граніца 5. Год 41. # 1986 — [[Знак бяды (фільм)|Знак бяды]] # 1986 — Летнія ўражанні аб планеце Z # 1986 — Асабісты інтарэс # 1986 — Наша пакліканне 4. Я — важаты фарпоста # 1986 — Не забудзьцеся выключыць тэлевізар # 1986 — Палёт у краіну пачвар # 1986 — Чалавек, які браў інтэрв'ю # 1986 — Экзамен на дырэктара # [[1987]] — Дзяржаўная граніца 6. За парогам перамогі # 1987 — Двое на выспе слёз # 1987 — Чырвоны колер папараці / Пераправа # 1987 — Нецярпенне душы # 1987 — Восеньскія сны # 1987 — Адступнік # 1987 — [[Пітэр Пэн (фільм, 1987)|Пітэр Пэн]] # 1987 — Загад # 1987 — Пушча # 1987 — Рэпетытар # 1987 — Хочаце любіце, хочаце не… # [[1988]] — Воля Сусвету # 1988 — Гамункулюса # 1988 — Дзяржаўная граніца 7. Салёны вецер # 1988 — Дзяржаўная граніца 8. На далёкім памежжы # 1988 — [[Дуброўскі (фільм, 1988)|Дуброўскі]] # 1988 — Кошкадаў Сільвер # 1988 — [[Мяне завуць Арлекіна]] # 1988 — Мудрамер # 1988 — Наш бронецягнік # 1988 — Позва ў суд # 1988 — Свята # 1988 — Урокі беларускай # 1988 — Філіял # [[1989]] — Высокая кроў # 1989 — [[Яго батальён (фільм)|Яго батальён]] # 1989 — [[Пратарчака жыцця, або Запіскі Самсона Самасуя|Запіскі Самсона Самасуя]] # 1989 — [[Круглянскі мост (фільм)|Круглянскі мост]] # 1989 — На чыгунцы # 1989 — Не пакідай # 1989 — Нетэрміновая вясна # 1989 — Пад небам блакітным # 1989 — Пад прыступкамі # 1989 — Рамантык # 1989 — Сцяпан Сяргеевіч # 1989 — Цётка Маруся # [[1990]] — Вечны муж # 1990 — Усё наперадзе # 1990 — [[Маці ўрагану (фільм)|Маці ўрагану]] # 1990 — Наш чалавек у Сан-Рэма # 1990 — Плач перапёлкі # 1990 — Прабач нас, мачыха Расія # 1990 — Чалавек з чорнай «Волгі» # [[1991]] — Вар’яцкім запалам ты сама да мяне палаеш # 1991 — Натхненне # 1991 — Зязюліны дзеці # 1991 — Мёд асы # 1991 — Свечка # 1991 — Франка — жонка Хама / Хам # 1991 — Ятрынская ведзьма # [[1992]] — 776-й км # [[1992]] — Пекла — гэта… # [[1992]] — Без доказаў # [[1992]] — Белае возера # [[1992]] — Белыя адзення # [[1992]] — Шукальнікі скарбаў # [[1992]] — Пайсці і не вярнуцца # [[1992]] — Слава Богу, не ў Амерыцы # [[1992]] — Сонечны дзень у канцы лета # [[1993]] — …Аз аддам # [[1993]]/[[1997]] — Справы Лахоўскага! (Кінаальманах з трох навэл — 1.Прывітанне ад цёзкі (1993), 2.Лячэнне па доктару Лахоўскаму (1997) 3.Галасаваць за! (1997)) # [[1993]] — Прамашкі # [[1993]] — Сілуэт у акне насупраць # [[1993]] — Чорны бусел # [[1993]] — [[Пастка для зубра. Ягайла]] # [[1994]] — Крыж міласэрнасці # [[1994]] — Агністы стралок # [[1994]] — Кветкі правінцыі # [[1994]] — [[Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях (фільм)|Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях]] # [[1994]] — Эпілог # [[1995]] — Метанойя # [[1995]] — [[На чорных лядах (фільм)|На чорных лядах]] # [[1995]] — Руская рулетка — Масква 95 / Маскоўская сувязь # [[1995]] — Выпадак з практыкі # [[1995]] — Супермозг # [[1995]] — Сын за бацьку # [[1995]] — Чорны скрыню # [[1996]] — Птушкі без гнёздаў # [[1996]] — шэльма # [[1997]] — Бег ад смерці # [[1997]] — Батанічны сад # [[1997]] — Дзве гісторыі аднаго гусара # [[1997]] — Маленькі баец # [[1997]] — Шлях да славы # [[1997]] — Яўдоха # [[1998]] — Зала чакання # [[1998]] — Кантракт са смерцю # [[1998]] — Каханне # [[1998]] — Пра тое, як Колька і Петка лёталі ў Бразілію # [[1998]] — Паляванне жыць # [[1998]] — Падзенне ўверх # [[1998]] — Печ # [[1998]] — Забіць акцёра # [[1999]] — [[Санта Лючыя]] # [[2000]] — [[У жніўні 44-га…]] # [[2000]] — Зорка Венера # [[2001]] — Павадыр # [[2001]] — [[Свежына з салютам]] # [[2001]] — Эскіз на маніторы / Госці # [[2002]] — [[Паміж жыццём і смерцю]] # [[2002]] — Сяброўка Восень # [[2003]] — [[Анастасія Слуцкая (фільм)|Анастасія Слуцкая]] # [[2003]] — Бальная сукенка # [[2004]] — [[Вам — заданне]] # [[2004]] — Яшчэ пра вайну # [[2004]] — Казанова # [[2004]] — Ліка. Дэмбельская байка # [[2004]] — Маленькія ўцекачы # [[2004]] — Пайсці і не вярнуцца # [[2005]] — Глыбокая плынь # [[2005]] — Далікатная зіма # [[2005]] — Тры талера # [[2005]] — [[Колер кахання]] # [[2005]] — Я памятаю … / Бацькава хата # [[2006]] — Добрая вестка # [[2006]] — Ліст Феліні # [[2006]] — Рыфмуецца з любоўю # [[2006]] — Спакуса # [[2007]] — Маёр Ветраў # [[2007]] — Чаклун і Румба / Другая памылка сапёра # [[2007]] — [[Шчыт Айчыны]] # [[2008]] — Крапавы берэт # [[2008]] — На спіне ў чорнага ката # [[2008]] — Навагоднія прыгоды ў ліпені # [[2008]] — Пакуль мы жывыя … # [[2008]] — Чарада # [[2008]] — Цень самурая # [[2009]] — [[Ваўкі (фільм)|Ваўкі]] # [[2009]] — [[Дастыш фантастыш]] # [[2009]] — [[Дняпроўскі рубеж]] # [[2009]] — Інсайт # [[2009]] — Кадэт # [[2009]] — [[Снайпер: Зброя адплаты]] # [[2010]] — [[Брэсцкая крэпасць (фільм)|Брэсцкая крэпасць]] # [[2010]] — Ілюзія палявання # [[2010]] — [[Масакра (фільм)|Масакра]] # [[2010]] — На ростанях # [[2010]] — Замах # [[2010]] — Ціхі цэнтр # [[2010]] — Трамвай у Парыж # [[2011]] — Усё, што нам трэба … # [[2011]] — Немец # [[2011]] — Рыжык у залюстаркоўі # [[2011]] — Сеткавая пагроза / Участак лейтэнанта Качура # [[2011]] — Снайпер 2. Тунгус # [[2012]] — Каханне дзеля жыцця # [[2012]] — Паляванне на гаўляйтэра # [[2012]] — Талаш # [[2012]] — [[У тумане (фільм)|У тумане]] # [[2013]] — [[Сляды апосталаў]] # 2013 — Ба-бу # 2013 — Ой, ма-мач-кі!.. # 2013 — Кіндэрвілейскі прывід # [[2014]] — [[Белыя росы. Вяртанне]] # 2014 — Воўчае сонца # 2014 — Неверагоднае перамяшчэнне # 2014 — З 8 сакавіка, мужчыны! # 2014 — [[Я не вярнуся]] # [[2016]] — [[Сляды на вадзе]] # [[2017]] — [[Тум-пабі-дум]] # [[2018]] — [[Не гульня]] # [[2019]] — [[Авантуры Пранціша Вырвіча (фільм)|Авантуры Пранціша Вырвіча]] # [[2020]] — [[Купала (фільм)|Купала]] # [[2022]] — [[Полымя пад попелам]] {{Зноскі}} {{Вонкавыя спасылкі}} {{Беларусь у тэмах}} [[Катэгорыя:Спісы:Беларусь]] [[Катэгорыя:Кінематограф Беларусі]] ovmvzv4p2ej4ejnt5kc16j5f7m0ueyb 0 139170 4165082 4050481 2022-07-26T20:53:24Z Frantishak 22737 /* Узнікненне земляробства */ wikitext text/x-wiki [[File:Sugar beet-sprout.jpg|thumb|]] '''Земляробства''' — [[навука]] і галіна [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]], заснаваная на выкарыстоўванні зямлі для вырошчвання [[расліны|раслінных]] культур. Земляробства — гэта навука пра вырошчванне сельскагаспадарчых раслін, павелічэнне іх ураджайнасці, пра рацыянальнае выкарыстанне зямлі, павышэнне [[урадлівасць глебы|ўрадлівасці глебы]]. У яго аснове ляжаць фундаментальныя навукі пра прыроду: фізіка, хімія, біялогія, глебазнаўства, фізіялогія раслін, аграметэаралогія, аграхімія і інш. У аснову сучаснага земляробства пакладзены нарматыўна-тэхналагічны прынцып вытворчасці ельскагаспадарчай прадукцыі<ref>Асновы аграноміі / Пад рэд. Л. Верамейчык. — Мн., 1999.</ref>. == Гісторыя == === Узнікненне земляробства === Земляробства як тып забеспячэння [[чалавек]]а пачало развівацца ў [[Малая Азія|Малой Азіі]] і на [[Блізкі Усход |Блізкім Усходзе]] каля 9 тысячагоддзя да н. э. Прычыны пераходу ад [[збіральніцтва]] да гэтага віду дзейнасці застаюцца да канца не высветленымі. Паколькі першабытныя земляробы яшчэ не мелі дастаткова ўраджайных сартоў [[расліны|раслін]], а іх ручная праца патрабавала значных высілкаў, то тэзіс аб большай прадукцыйнасці земляробства ў параўнанні з ужо існуючымі на той момант тыпамі забеспячэння (лоў [[рыбы]], [[паляванне]], збіральніцтва) з'яўляецца спрэчным. Мяркуюць, што пераход да земляробства адбыўся ў сувязі з ростам насельніцтва на канкрэтных тэрыторыях, калі магчымасці для вядзення форм гаспадаркі, заснаваных на прысвойванні [[прырода|прыродных]] багаццяў, значна скараціліся, або, што гэта адбылося ў выніку [[клімат]]ычных зменаў, калі ўрадлівасць дзікарослых [[Метлюжковыя|зёлкавых]] і [[бабовыя|бабовых]] зменшылася з-за пахаладання і недахопу вільгаці. [[Археалагічныя даследаванні|Археалагічныя раскопкі]] на ўсходзе [[Турцыя|Турцыі]], у [[Сірыя|Сірыі]], [[Ізраіль|Ізраілі]], [[Іарданія|Іарданіі]] і [[Ліван]]е (гл. [[Урадлівы паўмесяц]]) выявілі, што мясцовае насельніцтва перайшло да земляробства ў друг. пал. 9 тысячагоддзя да н. э., вырошчвала зёлкавыя культуры ([[пшаніца|пшаніцу]], [[ячмень]], [[проса]], [[авёс]]) і бабовыя, багатыя [[бялкі|бялкамі]]. Старажытнымі земляробчымі культурамі таксама з'яўляюцца [[Масліна|аліва]] і [[фінікавая пальма]]. З Малой Азіі і Блізкага Ўсходу земляробства распаўсюдзілася ў [[Месапатамія|Месапатамію]], [[Еўропа|Еўропу]], Паўночную [[Афрыка|Афрыку]], [[Закаўказзе]] і г. д. У Еўропе найстаражытнейшымі цэнтрамі земляробства былі ўзбярэжжа [[Міжземнае мора|Міжземнага мора]], [[рака|рачныя]] [[даліна|даліны]] [[Рака Дунай|Дуная]], [[Рака Рона|Роны]], рэк на тэрыторыі [[Усходняя Еўропа|Ўсходняй Еўропы]]. Да самых ранніх еўрапейскіх земляробчых [[археалагічная культура|культур]] належылі [[культура лінейна-стужкавай керамікі]], [[культура кардыяльнай керамікі]] і [[Старчава-Крышская культура]]. Даволі працяглы час земляробства заставалася [[Экстэнсіўная велічыня|экстэнсіўным]] і перамяжалася з іншымі формамі здабычы ежы. Так, у Еўропе некалькі тысячагоддзяў паселішчы земляробаў перамяжаліся з паселішчамі паляўнічых, рыбакоў і збіральнікаў. Паміж імі існаваў сталы абмен. Цікава, што даследаванні [[шкілет]]аў старажытных земляробаў у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] выявілі тое, што яны стала пакутавалі ад [[голад]]у і практыкавалі [[канібалізм]], у той час як паляўнічыя і збіральнікі забяспечвалі сябе ежай адносна добра. Акрамя найстаражытнейшага цэнтра ўзнікнення земляробства ў Малой Азіі і Блізкім Усходзе, вылучаюць і іншыя — рачныя даліны [[Кітай|Кітая]], [[Анды]] ў [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]], [[Цэнтральная Амерыка]], даліна ракі [[Рака Інд|Інд]], [[Паўднёва-Усходняя Азія]], [[Эфіопія]], [[Востраў Новая Гвінея|Новая Гвінея]], [[Заходняя Афрыка]]. <gallery align=center> Image:Gdańsk muzeum archeologiczne narzędzia kamienne gładzone 09.07.10 pl.jpg|Каменныя прылады працы для апрацоўкі зямлі Image:Scene of work model ancient Egypt Louvre.JPG|Старажытнаегіпецкі пахар, 2 тыс. да н. э. Image:Ploughman BM GR1852.9-1.13.jpg|Апрацоўка поля ў Малой Азіі, 1 тыс. да н. э. Image:Ploughman Louvre F77.jpg|Апрацоўка зямлі ў Старажытнай Італіі, VI ст. да н. э. Image:Cup vintage Cdm Paris 320 n4.jpg|Збор вінаграду ў Старажытнай Грэцыі, VI ст. да н. э. Image: RomanHoeBlade.jpg|Рымская матыка, каля н. э. </gallery> === Развіццё тэхналогій === Найстаражытнейшай з вядомых форм земляробства з'яўляецца падсечна-агнявая, якая суправаджалася ачысткай пэўных тэрыторый ад дзікіх [[расліны|раслін]] і [[дзёран|дзёрну]] з дапамогай высякання [[дрэва|дрэў]] і [[куст|хмызнякоў]], а таксама выпальвання. Першымі прыладамі працы для апрацоўкі зямлі былі завостраны кол і [[матыка]]. Аднак такая форма адрознівалася значнымі працаёмкасцю і экстэнсіўнасцю. [[Глеба|Глебы]] хутка бяднелі, і палеткі гублялі ўраджайнасць. Ужо на старажытным [[Блізкі Усход|Блізкім Усходзе]] ўзніклі [[ірыгацыя]] і [[селекцыя]], якія дапамагалі павялічыць прыбытковасць. Асаблівы поспех мелі земляробы [[Месапатамія|Месапатаміі]], якія з 4 тысячагоддзя да н. э. акрамя ірыгацыі карысталіся [[севазварот]]ам розных культур, [[плуг]]ам і цяглавымі жывёламі (асламі і быкамі). У сярэдзіне 1 тысячагоддзя да н. э. у [[Кітай|Кітаі]] быў вынайдзены плуг з жалезным адвалам, а крыху пазней — трубкавая сеялка. Адно з першых дэталёвых апісанняў працы земляроба пакінуў [[Гесіёд]] у дыдактычнай паэме «Дні і турботы». У [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]] і [[Старажытны Рым|Рыме]] з'явіліся першыя трактаты аб вядзенні [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]], вывучаліся і класіфікаваліся [[расліны]]. На мяжы 1 і 2 тысячагоддзяў н. э. на Блізкім Усходзе, [[Егіпет|Егіпце]], [[Еўропа|Еўропе]] пачаў шырока ўводзіцца трохпольны севазварот. Развіццё тэхналогій апрацоўкі зямлі, з'яўленне новых культурных раслін, новых метадаў перапрацоўкі і захавання ўраджаяў садзейнічалі інтэнсіфікацыі земляробства. У выніку, у [[XIV стагоддзе|XIV ]] — [[XVI стагоддзе|XVI]] стст. у Паўночнай [[Італія|Італіі]], а потым у [[Нідэрланды|Нідэрландах]] узнікла так званая «высокая [[сельская гаспадарка]]», для якой былі характэрныя [[меліярацыя]], разумнае спалучэнне земляробства і [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]], увядзенне ўраджайных або прыбытковых культур, абавязковая селекцыя, выкарыстанне розных відаў угнаенняў і сучаснага тэхнічнага абсталявання, у тым ліку ветракоў, цяпліц, парнікоў. Эпоха [[Вялікія геаграфічныя адкрыцці|вялікіх геаграфічных адкрыццяў]] спрыяла распаўсюджванню новых ураджайных культур, перш за ўсё [[Кукуруза|кукурузы]], [[бульба|бульбы]], [[тытунь|тытуню]]. Шырэй пачалі вырошчвацца камерцыйныя культуры — [[цукар|цукровы]] трыснёг, [[кафейнае дрэва|кава]], [[бавоўна]], [[Чырвоны перац|перац]] і інш. У XIX ст. з'явілася механізаваная сельская гаспадарка, сталі развівацца як самастойныя земляробчыя навукі — [[аграномія]], [[глебазнаўства]], эналогія (вывучэнне розных аспектаў развіцця вінаробства) і г. д. Узніклі спецыялізаваныя навуковыя і вучэбныя ўстановы. Прычым, адна з першых, [[Горы-Горацкі земляробчы інстытут]], быў адчынены ў [[1836]] г. на [[Беларусь|Беларусі]]. З [[193]]0 г. для патрэб земляробства выкарыстоўваецца аэрафатаграфаванне, якое ў наш час хутка выцяснецца фатаздымкамі з касмічных спадарожнікаў. <gallery align=center> Image:Maler der Grabkammer des Panehsi 001.jpg|Выкарыстанне сярпа і цяглавага асла ў Старажытным Егіпце, XIII ст. да н. э. Image:Abel Grimmer 002.jpg|Касцы, 1602 г. Image:Fotothek df tg 0007677 Landwirtschaft ^ Gartenbau ^ Gewächshaus.jpg|Цяпліца, 1695 г. Image: Horse-drawn reaper-binder, Walter A. Wodd, 19th century illustration.jpg|Конная жатка, 1889 г. Image:Orange Belarus tractor.jpg|Трактар "Беларусь МТ-3" Image:Cropduster spraying pesticides.jpg|Апрацоўка палеткаў з самалёта </gallery> === Фармаванне сучаснага земляробства === У [[1943]] г. у [[Мексіка|Мексіцы]] быў распрацаваны комплекс мер для пераўладкавання земляробства на аснове [[навука|навуковых]] тэхналогій для павышэння ўраджайнасці і прыбытковасці. Пазней ён пашырыўся на іншыя краіны і атрымаў назву [[Зялёная рэвалюцыя|Зялёнай рэвалюцыі]]. Яна адыграла значную ролю ў інтэнсіфікацыі земляробства, палепшыла забеспячэнне харчам і тэхнічнымі культурамі насельніцтва [[Планета Зямля|Зямлі]], але пагоршыла агульны стан [[экалогія|экалогіі]]. З канца [[XX стагоддзе|XX]] ст. у земляробстве шырока распаўсюджваюцца [[ген]]етычна мадыфікаваныя расліны, але разам з гэтым клопат пра навакольнае асяроддзе садзейнічаў узнікненню [[пермакультура|пермакультуры]] і адраджэнню [[арганічная сельская гаспадарка|арганічнай сельскай гаспадаркі]]. <gallery align=center> Image: Irrigation1.jpg|Сучасная ірыгацыя Image:CDC South Aquaponics Raft Tank 1 2010-07-17.jpg|Аквапоніка Image:Aeroponically-grown kale at The Land.jpg|Аэрапоніка Image:E.V.A. LanxmeerGarden3 2009.jpg|Пермакультура Image:Termokompostownik.jpg|Тэрмакампостныя бакі Image:Сombine-harvester in Sri Lanka.jpg|Вынік Зялёнай рэвалюцыі - механізаваны збор рысу на Шры-Ланцы </gallery> == Асноўныя галіны земляробства == * [[Збожжавыя культуры|Збожжавая гаспадарка]] * [[Садоўніцтва]] — вытворчасць [[садавіна|садавіны]] * [[Агародніцтва]] — вытворчасць [[гародніна|гародніны]] * [[Лясная гаспадарка]] * [[Кветкавая гаспадарка]] * [[Ландшафтнае земляробства]] * Галіны, спецыялізаваныя на вырошчванні пэўных культур ([[вінаградарства]], [[бульба|бульбяная]] гаспадарка, [[бавоўнік|баваўняная]] гаспадарка і г. д.) {{зноскі}} == Літаратура == * ''Апанасенка І. П.'' Ваш прысядзібны ўчастак — Мн.: Полымя, 1993. - 432 с.: іл. ISBN 5-345-00651-2 * ''Горны А. У.'' Земляробства // Асновы аграноміі: Падручнік / Пад рэд. Л. А. Верамейчык. — Мн.: Ураджай, 1999. - 416 с.: іл. ISBN 985-04-0122-2 == Спасылкі == * [http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/OutlineHistory.html#Outline Chronology of Horticulture] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20121012065504/http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/OutlineHistory.html#Outline |date=12 кастрычніка 2012 }} * [http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/Tech%26MatCult.html Horticulture Origins] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130626023437/http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/TMI/HCS210/HortOrigins/Tech%26MatCult.html |date=26 чэрвеня 2013 }} * [http://www.des.ucdavis.edu/faculty/Richerson/BooksOnline/He4-95.pdf HORTICULTURAL SOCIETIES] * [http://www.eolss.net/Sample-Chapters/C09/E6-156-07-00.pdf Development and History] * [http://www.independent.co.uk/news/world/europe/evidence-of-mass-cannibalism-uncovered-in-germany-1835341.html Evidence of mass cannibalism uncovered in Germany] * [http://www.tnatc.org/index.php?option=com_content&view=article&id=53:history-of-agricultural-technology&catid=25:the-project&Itemid=2 History of Agricultural Technology] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160305025302/http://www.tnatc.org/index.php?option=com_content&view=article&id=53:history-of-agricultural-technology&catid=25:the-project&Itemid=2 |date=5 сакавіка 2016 }} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Сельская гаспадарка]] [[Катэгорыя:Земляробства| ]] filk22ynuy0lkj3p1act6yp6fvpt442 4165083 4165082 2022-07-26T20:54:46Z Frantishak 22737 /* Развіццё тэхналогій */ wikitext text/x-wiki [[File:Sugar beet-sprout.jpg|thumb|]] '''Земляробства''' — [[навука]] і галіна [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]], заснаваная на выкарыстоўванні зямлі для вырошчвання [[расліны|раслінных]] культур. Земляробства — гэта навука пра вырошчванне сельскагаспадарчых раслін, павелічэнне іх ураджайнасці, пра рацыянальнае выкарыстанне зямлі, павышэнне [[урадлівасць глебы|ўрадлівасці глебы]]. У яго аснове ляжаць фундаментальныя навукі пра прыроду: фізіка, хімія, біялогія, глебазнаўства, фізіялогія раслін, аграметэаралогія, аграхімія і інш. У аснову сучаснага земляробства пакладзены нарматыўна-тэхналагічны прынцып вытворчасці ельскагаспадарчай прадукцыі<ref>Асновы аграноміі / Пад рэд. Л. Верамейчык. — Мн., 1999.</ref>. == Гісторыя == === Узнікненне земляробства === Земляробства як тып забеспячэння [[чалавек]]а пачало развівацца ў [[Малая Азія|Малой Азіі]] і на [[Блізкі Усход |Блізкім Усходзе]] каля 9 тысячагоддзя да н. э. Прычыны пераходу ад [[збіральніцтва]] да гэтага віду дзейнасці застаюцца да канца не высветленымі. Паколькі першабытныя земляробы яшчэ не мелі дастаткова ўраджайных сартоў [[расліны|раслін]], а іх ручная праца патрабавала значных высілкаў, то тэзіс аб большай прадукцыйнасці земляробства ў параўнанні з ужо існуючымі на той момант тыпамі забеспячэння (лоў [[рыбы]], [[паляванне]], збіральніцтва) з'яўляецца спрэчным. Мяркуюць, што пераход да земляробства адбыўся ў сувязі з ростам насельніцтва на канкрэтных тэрыторыях, калі магчымасці для вядзення форм гаспадаркі, заснаваных на прысвойванні [[прырода|прыродных]] багаццяў, значна скараціліся, або, што гэта адбылося ў выніку [[клімат]]ычных зменаў, калі ўрадлівасць дзікарослых [[Метлюжковыя|зёлкавых]] і [[бабовыя|бабовых]] зменшылася з-за пахаладання і недахопу вільгаці. [[Археалагічныя даследаванні|Археалагічныя раскопкі]] на ўсходзе [[Турцыя|Турцыі]], у [[Сірыя|Сірыі]], [[Ізраіль|Ізраілі]], [[Іарданія|Іарданіі]] і [[Ліван]]е (гл. [[Урадлівы паўмесяц]]) выявілі, што мясцовае насельніцтва перайшло да земляробства ў друг. пал. 9 тысячагоддзя да н. э., вырошчвала зёлкавыя культуры ([[пшаніца|пшаніцу]], [[ячмень]], [[проса]], [[авёс]]) і бабовыя, багатыя [[бялкі|бялкамі]]. Старажытнымі земляробчымі культурамі таксама з'яўляюцца [[Масліна|аліва]] і [[фінікавая пальма]]. З Малой Азіі і Блізкага Ўсходу земляробства распаўсюдзілася ў [[Месапатамія|Месапатамію]], [[Еўропа|Еўропу]], Паўночную [[Афрыка|Афрыку]], [[Закаўказзе]] і г. д. У Еўропе найстаражытнейшымі цэнтрамі земляробства былі ўзбярэжжа [[Міжземнае мора|Міжземнага мора]], [[рака|рачныя]] [[даліна|даліны]] [[Рака Дунай|Дуная]], [[Рака Рона|Роны]], рэк на тэрыторыі [[Усходняя Еўропа|Ўсходняй Еўропы]]. Да самых ранніх еўрапейскіх земляробчых [[археалагічная культура|культур]] належылі [[культура лінейна-стужкавай керамікі]], [[культура кардыяльнай керамікі]] і [[Старчава-Крышская культура]]. Даволі працяглы час земляробства заставалася [[Экстэнсіўная велічыня|экстэнсіўным]] і перамяжалася з іншымі формамі здабычы ежы. Так, у Еўропе некалькі тысячагоддзяў паселішчы земляробаў перамяжаліся з паселішчамі паляўнічых, рыбакоў і збіральнікаў. Паміж імі існаваў сталы абмен. Цікава, што даследаванні [[шкілет]]аў старажытных земляробаў у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] выявілі тое, што яны стала пакутавалі ад [[голад]]у і практыкавалі [[канібалізм]], у той час як паляўнічыя і збіральнікі забяспечвалі сябе ежай адносна добра. Акрамя найстаражытнейшага цэнтра ўзнікнення земляробства ў Малой Азіі і Блізкім Усходзе, вылучаюць і іншыя — рачныя даліны [[Кітай|Кітая]], [[Анды]] ў [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]], [[Цэнтральная Амерыка]], даліна ракі [[Рака Інд|Інд]], [[Паўднёва-Усходняя Азія]], [[Эфіопія]], [[Востраў Новая Гвінея|Новая Гвінея]], [[Заходняя Афрыка]]. <gallery align=center> Image:Gdańsk muzeum archeologiczne narzędzia kamienne gładzone 09.07.10 pl.jpg|Каменныя прылады працы для апрацоўкі зямлі Image:Scene of work model ancient Egypt Louvre.JPG|Старажытнаегіпецкі пахар, 2 тыс. да н. э. Image:Ploughman BM GR1852.9-1.13.jpg|Апрацоўка поля ў Малой Азіі, 1 тыс. да н. э. Image:Ploughman Louvre F77.jpg|Апрацоўка зямлі ў Старажытнай Італіі, VI ст. да н. э. Image:Cup vintage Cdm Paris 320 n4.jpg|Збор вінаграду ў Старажытнай Грэцыі, VI ст. да н. э. Image: RomanHoeBlade.jpg|Рымская матыка, каля н. э. </gallery> === Развіццё тэхналогій === Найстаражытнейшай з вядомых форм земляробства з'яўляецца падсечна-агнявая або лядная, якая суправаджалася ачысткай пэўных тэрыторый ад дзікіх [[расліны|раслін]] і [[дзёран|дзёрну]] з дапамогай высякання [[дрэва|дрэў]] і [[куст|хмызнякоў]], а таксама выпальвання. Першымі прыладамі працы для апрацоўкі зямлі былі завостраны кол і [[матыка]]. Аднак такая форма адрознівалася значнымі працаёмкасцю і экстэнсіўнасцю. [[Глеба|Глебы]] хутка бяднелі, і палеткі гублялі ўраджайнасць. Ужо на старажытным [[Блізкі Усход|Блізкім Усходзе]] ўзніклі [[ірыгацыя]] і [[селекцыя]], якія дапамагалі павялічыць прыбытковасць. Асаблівы поспех мелі земляробы [[Месапатамія|Месапатаміі]], якія з 4 тысячагоддзя да н. э. акрамя ірыгацыі карысталіся [[севазварот]]ам розных культур, [[плуг]]ам і цяглавымі жывёламі (асламі і быкамі). У сярэдзіне 1 тысячагоддзя да н. э. у [[Кітай|Кітаі]] быў вынайдзены плуг з жалезным адвалам, а крыху пазней — трубкавая сеялка. Адно з першых дэталёвых апісанняў працы земляроба пакінуў [[Гесіёд]] у дыдактычнай паэме «Дні і турботы». У [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]] і [[Старажытны Рым|Рыме]] з'явіліся першыя трактаты аб вядзенні [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]], вывучаліся і класіфікаваліся [[расліны]]. На мяжы 1 і 2 тысячагоддзяў н. э. на Блізкім Усходзе, [[Егіпет|Егіпце]], [[Еўропа|Еўропе]] пачаў шырока ўводзіцца трохпольны севазварот. Развіццё тэхналогій апрацоўкі зямлі, з'яўленне новых культурных раслін, новых метадаў перапрацоўкі і захавання ўраджаяў садзейнічалі інтэнсіфікацыі земляробства. У выніку, у [[XIV стагоддзе|XIV ]] — [[XVI стагоддзе|XVI]] стст. у Паўночнай [[Італія|Італіі]], а потым у [[Нідэрланды|Нідэрландах]] узнікла так званая «высокая [[сельская гаспадарка]]», для якой былі характэрныя [[меліярацыя]], разумнае спалучэнне земляробства і [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]], увядзенне ўраджайных або прыбытковых культур, абавязковая селекцыя, выкарыстанне розных відаў угнаенняў і сучаснага тэхнічнага абсталявання, у тым ліку ветракоў, цяпліц, парнікоў. Эпоха [[Вялікія геаграфічныя адкрыцці|вялікіх геаграфічных адкрыццяў]] спрыяла распаўсюджванню новых ураджайных культур, перш за ўсё [[Кукуруза|кукурузы]], [[бульба|бульбы]], [[тытунь|тытуню]]. Шырэй пачалі вырошчвацца камерцыйныя культуры — [[цукар|цукровы]] трыснёг, [[кафейнае дрэва|кава]], [[бавоўна]], [[Чырвоны перац|перац]] і інш. У XIX ст. з'явілася механізаваная сельская гаспадарка, сталі развівацца як самастойныя земляробчыя навукі — [[аграномія]], [[глебазнаўства]], эналогія (вывучэнне розных аспектаў развіцця вінаробства) і г. д. Узніклі спецыялізаваныя навуковыя і вучэбныя ўстановы. Прычым, адна з першых, [[Горы-Горацкі земляробчы інстытут]], быў адчынены ў [[1836]] г. на [[Беларусь|Беларусі]]. З [[193]]0 г. для патрэб земляробства выкарыстоўваецца аэрафатаграфаванне, якое ў наш час хутка выцяснецца фатаздымкамі з касмічных спадарожнікаў. <gallery align=center> Image:Maler der Grabkammer des Panehsi 001.jpg|Выкарыстанне сярпа і цяглавага асла ў Старажытным Егіпце, XIII ст. да н. э. Image:Abel Grimmer 002.jpg|Касцы, 1602 г. Image:Fotothek df tg 0007677 Landwirtschaft ^ Gartenbau ^ Gewächshaus.jpg|Цяпліца, 1695 г. Image: Horse-drawn reaper-binder, Walter A. Wodd, 19th century illustration.jpg|Конная жатка, 1889 г. Image:Orange Belarus tractor.jpg|Трактар "Беларусь МТ-3" Image:Cropduster spraying pesticides.jpg|Апрацоўка палеткаў з самалёта </gallery> === Фармаванне сучаснага земляробства === У [[1943]] г. у [[Мексіка|Мексіцы]] быў распрацаваны комплекс мер для пераўладкавання земляробства на аснове [[навука|навуковых]] тэхналогій для павышэння ўраджайнасці і прыбытковасці. Пазней ён пашырыўся на іншыя краіны і атрымаў назву [[Зялёная рэвалюцыя|Зялёнай рэвалюцыі]]. Яна адыграла значную ролю ў інтэнсіфікацыі земляробства, палепшыла забеспячэнне харчам і тэхнічнымі культурамі насельніцтва [[Планета Зямля|Зямлі]], але пагоршыла агульны стан [[экалогія|экалогіі]]. З канца [[XX стагоддзе|XX]] ст. у земляробстве шырока распаўсюджваюцца [[ген]]етычна мадыфікаваныя расліны, але разам з гэтым клопат пра навакольнае асяроддзе садзейнічаў узнікненню [[пермакультура|пермакультуры]] і адраджэнню [[арганічная сельская гаспадарка|арганічнай сельскай гаспадаркі]]. <gallery align=center> Image: Irrigation1.jpg|Сучасная ірыгацыя Image:CDC South Aquaponics Raft Tank 1 2010-07-17.jpg|Аквапоніка Image:Aeroponically-grown kale at The Land.jpg|Аэрапоніка Image:E.V.A. LanxmeerGarden3 2009.jpg|Пермакультура Image:Termokompostownik.jpg|Тэрмакампостныя бакі Image:Сombine-harvester in Sri Lanka.jpg|Вынік Зялёнай рэвалюцыі - механізаваны збор рысу на Шры-Ланцы </gallery> == Асноўныя галіны земляробства == * [[Збожжавыя культуры|Збожжавая гаспадарка]] * [[Садоўніцтва]] — вытворчасць [[садавіна|садавіны]] * [[Агародніцтва]] — вытворчасць [[гародніна|гародніны]] * [[Лясная гаспадарка]] * [[Кветкавая гаспадарка]] * [[Ландшафтнае земляробства]] * Галіны, спецыялізаваныя на вырошчванні пэўных культур ([[вінаградарства]], [[бульба|бульбяная]] гаспадарка, [[бавоўнік|баваўняная]] гаспадарка і г. д.) {{зноскі}} == Літаратура == * ''Апанасенка І. П.'' Ваш прысядзібны ўчастак — Мн.: Полымя, 1993. - 432 с.: іл. ISBN 5-345-00651-2 * ''Горны А. У.'' Земляробства // Асновы аграноміі: Падручнік / Пад рэд. Л. А. Верамейчык. — Мн.: Ураджай, 1999. - 416 с.: іл. ISBN 985-04-0122-2 == Спасылкі == * [http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/OutlineHistory.html#Outline Chronology of Horticulture] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20121012065504/http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/OutlineHistory.html#Outline |date=12 кастрычніка 2012 }} * [http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/Tech%26MatCult.html Horticulture Origins] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130626023437/http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/TMI/HCS210/HortOrigins/Tech%26MatCult.html |date=26 чэрвеня 2013 }} * [http://www.des.ucdavis.edu/faculty/Richerson/BooksOnline/He4-95.pdf HORTICULTURAL SOCIETIES] * [http://www.eolss.net/Sample-Chapters/C09/E6-156-07-00.pdf Development and History] * [http://www.independent.co.uk/news/world/europe/evidence-of-mass-cannibalism-uncovered-in-germany-1835341.html Evidence of mass cannibalism uncovered in Germany] * [http://www.tnatc.org/index.php?option=com_content&view=article&id=53:history-of-agricultural-technology&catid=25:the-project&Itemid=2 History of Agricultural Technology] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160305025302/http://www.tnatc.org/index.php?option=com_content&view=article&id=53:history-of-agricultural-technology&catid=25:the-project&Itemid=2 |date=5 сакавіка 2016 }} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Сельская гаспадарка]] [[Катэгорыя:Земляробства| ]] a5lvhrla6lupx9rxn71n3bjkh0bukp2 4165084 4165083 2022-07-26T20:58:00Z Frantishak 22737 /* Фармаванне сучаснага земляробства */ wikitext text/x-wiki [[File:Sugar beet-sprout.jpg|thumb|]] '''Земляробства''' — [[навука]] і галіна [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]], заснаваная на выкарыстоўванні зямлі для вырошчвання [[расліны|раслінных]] культур. Земляробства — гэта навука пра вырошчванне сельскагаспадарчых раслін, павелічэнне іх ураджайнасці, пра рацыянальнае выкарыстанне зямлі, павышэнне [[урадлівасць глебы|ўрадлівасці глебы]]. У яго аснове ляжаць фундаментальныя навукі пра прыроду: фізіка, хімія, біялогія, глебазнаўства, фізіялогія раслін, аграметэаралогія, аграхімія і інш. У аснову сучаснага земляробства пакладзены нарматыўна-тэхналагічны прынцып вытворчасці ельскагаспадарчай прадукцыі<ref>Асновы аграноміі / Пад рэд. Л. Верамейчык. — Мн., 1999.</ref>. == Гісторыя == === Узнікненне земляробства === Земляробства як тып забеспячэння [[чалавек]]а пачало развівацца ў [[Малая Азія|Малой Азіі]] і на [[Блізкі Усход |Блізкім Усходзе]] каля 9 тысячагоддзя да н. э. Прычыны пераходу ад [[збіральніцтва]] да гэтага віду дзейнасці застаюцца да канца не высветленымі. Паколькі першабытныя земляробы яшчэ не мелі дастаткова ўраджайных сартоў [[расліны|раслін]], а іх ручная праца патрабавала значных высілкаў, то тэзіс аб большай прадукцыйнасці земляробства ў параўнанні з ужо існуючымі на той момант тыпамі забеспячэння (лоў [[рыбы]], [[паляванне]], збіральніцтва) з'яўляецца спрэчным. Мяркуюць, што пераход да земляробства адбыўся ў сувязі з ростам насельніцтва на канкрэтных тэрыторыях, калі магчымасці для вядзення форм гаспадаркі, заснаваных на прысвойванні [[прырода|прыродных]] багаццяў, значна скараціліся, або, што гэта адбылося ў выніку [[клімат]]ычных зменаў, калі ўрадлівасць дзікарослых [[Метлюжковыя|зёлкавых]] і [[бабовыя|бабовых]] зменшылася з-за пахаладання і недахопу вільгаці. [[Археалагічныя даследаванні|Археалагічныя раскопкі]] на ўсходзе [[Турцыя|Турцыі]], у [[Сірыя|Сірыі]], [[Ізраіль|Ізраілі]], [[Іарданія|Іарданіі]] і [[Ліван]]е (гл. [[Урадлівы паўмесяц]]) выявілі, што мясцовае насельніцтва перайшло да земляробства ў друг. пал. 9 тысячагоддзя да н. э., вырошчвала зёлкавыя культуры ([[пшаніца|пшаніцу]], [[ячмень]], [[проса]], [[авёс]]) і бабовыя, багатыя [[бялкі|бялкамі]]. Старажытнымі земляробчымі культурамі таксама з'яўляюцца [[Масліна|аліва]] і [[фінікавая пальма]]. З Малой Азіі і Блізкага Ўсходу земляробства распаўсюдзілася ў [[Месапатамія|Месапатамію]], [[Еўропа|Еўропу]], Паўночную [[Афрыка|Афрыку]], [[Закаўказзе]] і г. д. У Еўропе найстаражытнейшымі цэнтрамі земляробства былі ўзбярэжжа [[Міжземнае мора|Міжземнага мора]], [[рака|рачныя]] [[даліна|даліны]] [[Рака Дунай|Дуная]], [[Рака Рона|Роны]], рэк на тэрыторыі [[Усходняя Еўропа|Ўсходняй Еўропы]]. Да самых ранніх еўрапейскіх земляробчых [[археалагічная культура|культур]] належылі [[культура лінейна-стужкавай керамікі]], [[культура кардыяльнай керамікі]] і [[Старчава-Крышская культура]]. Даволі працяглы час земляробства заставалася [[Экстэнсіўная велічыня|экстэнсіўным]] і перамяжалася з іншымі формамі здабычы ежы. Так, у Еўропе некалькі тысячагоддзяў паселішчы земляробаў перамяжаліся з паселішчамі паляўнічых, рыбакоў і збіральнікаў. Паміж імі існаваў сталы абмен. Цікава, што даследаванні [[шкілет]]аў старажытных земляробаў у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] выявілі тое, што яны стала пакутавалі ад [[голад]]у і практыкавалі [[канібалізм]], у той час як паляўнічыя і збіральнікі забяспечвалі сябе ежай адносна добра. Акрамя найстаражытнейшага цэнтра ўзнікнення земляробства ў Малой Азіі і Блізкім Усходзе, вылучаюць і іншыя — рачныя даліны [[Кітай|Кітая]], [[Анды]] ў [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]], [[Цэнтральная Амерыка]], даліна ракі [[Рака Інд|Інд]], [[Паўднёва-Усходняя Азія]], [[Эфіопія]], [[Востраў Новая Гвінея|Новая Гвінея]], [[Заходняя Афрыка]]. <gallery align=center> Image:Gdańsk muzeum archeologiczne narzędzia kamienne gładzone 09.07.10 pl.jpg|Каменныя прылады працы для апрацоўкі зямлі Image:Scene of work model ancient Egypt Louvre.JPG|Старажытнаегіпецкі пахар, 2 тыс. да н. э. Image:Ploughman BM GR1852.9-1.13.jpg|Апрацоўка поля ў Малой Азіі, 1 тыс. да н. э. Image:Ploughman Louvre F77.jpg|Апрацоўка зямлі ў Старажытнай Італіі, VI ст. да н. э. Image:Cup vintage Cdm Paris 320 n4.jpg|Збор вінаграду ў Старажытнай Грэцыі, VI ст. да н. э. Image: RomanHoeBlade.jpg|Рымская матыка, каля н. э. </gallery> === Развіццё тэхналогій === Найстаражытнейшай з вядомых форм земляробства з'яўляецца падсечна-агнявая або лядная, якая суправаджалася ачысткай пэўных тэрыторый ад дзікіх [[расліны|раслін]] і [[дзёран|дзёрну]] з дапамогай высякання [[дрэва|дрэў]] і [[куст|хмызнякоў]], а таксама выпальвання. Першымі прыладамі працы для апрацоўкі зямлі былі завостраны кол і [[матыка]]. Аднак такая форма адрознівалася значнымі працаёмкасцю і экстэнсіўнасцю. [[Глеба|Глебы]] хутка бяднелі, і палеткі гублялі ўраджайнасць. Ужо на старажытным [[Блізкі Усход|Блізкім Усходзе]] ўзніклі [[ірыгацыя]] і [[селекцыя]], якія дапамагалі павялічыць прыбытковасць. Асаблівы поспех мелі земляробы [[Месапатамія|Месапатаміі]], якія з 4 тысячагоддзя да н. э. акрамя ірыгацыі карысталіся [[севазварот]]ам розных культур, [[плуг]]ам і цяглавымі жывёламі (асламі і быкамі). У сярэдзіне 1 тысячагоддзя да н. э. у [[Кітай|Кітаі]] быў вынайдзены плуг з жалезным адвалам, а крыху пазней — трубкавая сеялка. Адно з першых дэталёвых апісанняў працы земляроба пакінуў [[Гесіёд]] у дыдактычнай паэме «Дні і турботы». У [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]] і [[Старажытны Рым|Рыме]] з'явіліся першыя трактаты аб вядзенні [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]], вывучаліся і класіфікаваліся [[расліны]]. На мяжы 1 і 2 тысячагоддзяў н. э. на Блізкім Усходзе, [[Егіпет|Егіпце]], [[Еўропа|Еўропе]] пачаў шырока ўводзіцца трохпольны севазварот. Развіццё тэхналогій апрацоўкі зямлі, з'яўленне новых культурных раслін, новых метадаў перапрацоўкі і захавання ўраджаяў садзейнічалі інтэнсіфікацыі земляробства. У выніку, у [[XIV стагоддзе|XIV ]] — [[XVI стагоддзе|XVI]] стст. у Паўночнай [[Італія|Італіі]], а потым у [[Нідэрланды|Нідэрландах]] узнікла так званая «высокая [[сельская гаспадарка]]», для якой былі характэрныя [[меліярацыя]], разумнае спалучэнне земляробства і [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]], увядзенне ўраджайных або прыбытковых культур, абавязковая селекцыя, выкарыстанне розных відаў угнаенняў і сучаснага тэхнічнага абсталявання, у тым ліку ветракоў, цяпліц, парнікоў. Эпоха [[Вялікія геаграфічныя адкрыцці|вялікіх геаграфічных адкрыццяў]] спрыяла распаўсюджванню новых ураджайных культур, перш за ўсё [[Кукуруза|кукурузы]], [[бульба|бульбы]], [[тытунь|тытуню]]. Шырэй пачалі вырошчвацца камерцыйныя культуры — [[цукар|цукровы]] трыснёг, [[кафейнае дрэва|кава]], [[бавоўна]], [[Чырвоны перац|перац]] і інш. У XIX ст. з'явілася механізаваная сельская гаспадарка, сталі развівацца як самастойныя земляробчыя навукі — [[аграномія]], [[глебазнаўства]], эналогія (вывучэнне розных аспектаў развіцця вінаробства) і г. д. Узніклі спецыялізаваныя навуковыя і вучэбныя ўстановы. Прычым, адна з першых, [[Горы-Горацкі земляробчы інстытут]], быў адчынены ў [[1836]] г. на [[Беларусь|Беларусі]]. З [[193]]0 г. для патрэб земляробства выкарыстоўваецца аэрафатаграфаванне, якое ў наш час хутка выцяснецца фатаздымкамі з касмічных спадарожнікаў. <gallery align=center> Image:Maler der Grabkammer des Panehsi 001.jpg|Выкарыстанне сярпа і цяглавага асла ў Старажытным Егіпце, XIII ст. да н. э. Image:Abel Grimmer 002.jpg|Касцы, 1602 г. Image:Fotothek df tg 0007677 Landwirtschaft ^ Gartenbau ^ Gewächshaus.jpg|Цяпліца, 1695 г. Image: Horse-drawn reaper-binder, Walter A. Wodd, 19th century illustration.jpg|Конная жатка, 1889 г. Image:Orange Belarus tractor.jpg|Трактар "Беларусь МТ-3" Image:Cropduster spraying pesticides.jpg|Апрацоўка палеткаў з самалёта </gallery> === Фармаванне сучаснага земляробства === У [[1943]] г. у [[Мексіка|Мексіцы]] быў распрацаваны комплекс мер для пераўладкавання земляробства на аснове [[навука|навуковых]] тэхналогій для павышэння ўраджайнасці і прыбытковасці. Пазней ён пашырыўся на іншыя краіны і атрымаў назву [[Зялёная рэвалюцыя|Зялёнай рэвалюцыі]]. Яна адыграла значную ролю ў інтэнсіфікацыі земляробства, палепшыла забеспячэнне харчам і тэхнічнымі культурамі насельніцтва [[Планета Зямля|Зямлі]], але пагоршыла агульны стан [[экалогія|экалогіі]]. З канца [[XX стагоддзе|XX]] ст. у земляробстве шырока распаўсюджваюцца [[ген]]етычна мадыфікаваныя расліны, але разам з гэтым клопат пра навакольнае асяроддзе садзейнічаў узнікненню [[пермакультура|пермакультуры]] і адраджэнню [[арганічная сельская гаспадарка|арганічнай сельскай гаспадаркі]]. <gallery align=center> Image: Irrigation1.jpg|Сучасная [[ірыгацыя]] Image:CDC South Aquaponics Raft Tank 1 2010-07-17.jpg|[[Аквапоніка]] Image:Aeroponically-grown kale at The Land.jpg|[[Аэрапоніка]] Image:E.V.A. LanxmeerGarden3 2009.jpg|[[Пермакультура]] Image:Termokompostownik.jpg|Тэрмакампостныя бакі для [[кампост|кампаставання]] Image:Сombine-harvester in Sri Lanka.jpg|Вынік [[Зялёная рэвалюцыя|Зялёнай рэвалюцыі]] — механізаваны збор рысу на [[Шры-Ланка|Шры-Ланцы]] </gallery> == Асноўныя галіны земляробства == * [[Збожжавыя культуры|Збожжавая гаспадарка]] * [[Садоўніцтва]] — вытворчасць [[садавіна|садавіны]] * [[Агародніцтва]] — вытворчасць [[гародніна|гародніны]] * [[Лясная гаспадарка]] * [[Кветкавая гаспадарка]] * [[Ландшафтнае земляробства]] * Галіны, спецыялізаваныя на вырошчванні пэўных культур ([[вінаградарства]], [[бульба|бульбяная]] гаспадарка, [[бавоўнік|баваўняная]] гаспадарка і г. д.) {{зноскі}} == Літаратура == * ''Апанасенка І. П.'' Ваш прысядзібны ўчастак — Мн.: Полымя, 1993. - 432 с.: іл. ISBN 5-345-00651-2 * ''Горны А. У.'' Земляробства // Асновы аграноміі: Падручнік / Пад рэд. Л. А. Верамейчык. — Мн.: Ураджай, 1999. - 416 с.: іл. ISBN 985-04-0122-2 == Спасылкі == * [http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/OutlineHistory.html#Outline Chronology of Horticulture] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20121012065504/http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/OutlineHistory.html#Outline |date=12 кастрычніка 2012 }} * [http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/Tech%26MatCult.html Horticulture Origins] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130626023437/http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/TMI/HCS210/HortOrigins/Tech%26MatCult.html |date=26 чэрвеня 2013 }} * [http://www.des.ucdavis.edu/faculty/Richerson/BooksOnline/He4-95.pdf HORTICULTURAL SOCIETIES] * [http://www.eolss.net/Sample-Chapters/C09/E6-156-07-00.pdf Development and History] * [http://www.independent.co.uk/news/world/europe/evidence-of-mass-cannibalism-uncovered-in-germany-1835341.html Evidence of mass cannibalism uncovered in Germany] * [http://www.tnatc.org/index.php?option=com_content&view=article&id=53:history-of-agricultural-technology&catid=25:the-project&Itemid=2 History of Agricultural Technology] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160305025302/http://www.tnatc.org/index.php?option=com_content&view=article&id=53:history-of-agricultural-technology&catid=25:the-project&Itemid=2 |date=5 сакавіка 2016 }} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Сельская гаспадарка]] [[Катэгорыя:Земляробства| ]] cwik8q5c0xonaogzpx8a2y4mkp7o182 4165085 4165084 2022-07-26T20:59:22Z Frantishak 22737 /* Фармаванне сучаснага земляробства */ wikitext text/x-wiki [[File:Sugar beet-sprout.jpg|thumb|]] '''Земляробства''' — [[навука]] і галіна [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]], заснаваная на выкарыстоўванні зямлі для вырошчвання [[расліны|раслінных]] культур. Земляробства — гэта навука пра вырошчванне сельскагаспадарчых раслін, павелічэнне іх ураджайнасці, пра рацыянальнае выкарыстанне зямлі, павышэнне [[урадлівасць глебы|ўрадлівасці глебы]]. У яго аснове ляжаць фундаментальныя навукі пра прыроду: фізіка, хімія, біялогія, глебазнаўства, фізіялогія раслін, аграметэаралогія, аграхімія і інш. У аснову сучаснага земляробства пакладзены нарматыўна-тэхналагічны прынцып вытворчасці ельскагаспадарчай прадукцыі<ref>Асновы аграноміі / Пад рэд. Л. Верамейчык. — Мн., 1999.</ref>. == Гісторыя == === Узнікненне земляробства === Земляробства як тып забеспячэння [[чалавек]]а пачало развівацца ў [[Малая Азія|Малой Азіі]] і на [[Блізкі Усход |Блізкім Усходзе]] каля 9 тысячагоддзя да н. э. Прычыны пераходу ад [[збіральніцтва]] да гэтага віду дзейнасці застаюцца да канца не высветленымі. Паколькі першабытныя земляробы яшчэ не мелі дастаткова ўраджайных сартоў [[расліны|раслін]], а іх ручная праца патрабавала значных высілкаў, то тэзіс аб большай прадукцыйнасці земляробства ў параўнанні з ужо існуючымі на той момант тыпамі забеспячэння (лоў [[рыбы]], [[паляванне]], збіральніцтва) з'яўляецца спрэчным. Мяркуюць, што пераход да земляробства адбыўся ў сувязі з ростам насельніцтва на канкрэтных тэрыторыях, калі магчымасці для вядзення форм гаспадаркі, заснаваных на прысвойванні [[прырода|прыродных]] багаццяў, значна скараціліся, або, што гэта адбылося ў выніку [[клімат]]ычных зменаў, калі ўрадлівасць дзікарослых [[Метлюжковыя|зёлкавых]] і [[бабовыя|бабовых]] зменшылася з-за пахаладання і недахопу вільгаці. [[Археалагічныя даследаванні|Археалагічныя раскопкі]] на ўсходзе [[Турцыя|Турцыі]], у [[Сірыя|Сірыі]], [[Ізраіль|Ізраілі]], [[Іарданія|Іарданіі]] і [[Ліван]]е (гл. [[Урадлівы паўмесяц]]) выявілі, што мясцовае насельніцтва перайшло да земляробства ў друг. пал. 9 тысячагоддзя да н. э., вырошчвала зёлкавыя культуры ([[пшаніца|пшаніцу]], [[ячмень]], [[проса]], [[авёс]]) і бабовыя, багатыя [[бялкі|бялкамі]]. Старажытнымі земляробчымі культурамі таксама з'яўляюцца [[Масліна|аліва]] і [[фінікавая пальма]]. З Малой Азіі і Блізкага Ўсходу земляробства распаўсюдзілася ў [[Месапатамія|Месапатамію]], [[Еўропа|Еўропу]], Паўночную [[Афрыка|Афрыку]], [[Закаўказзе]] і г. д. У Еўропе найстаражытнейшымі цэнтрамі земляробства былі ўзбярэжжа [[Міжземнае мора|Міжземнага мора]], [[рака|рачныя]] [[даліна|даліны]] [[Рака Дунай|Дуная]], [[Рака Рона|Роны]], рэк на тэрыторыі [[Усходняя Еўропа|Ўсходняй Еўропы]]. Да самых ранніх еўрапейскіх земляробчых [[археалагічная культура|культур]] належылі [[культура лінейна-стужкавай керамікі]], [[культура кардыяльнай керамікі]] і [[Старчава-Крышская культура]]. Даволі працяглы час земляробства заставалася [[Экстэнсіўная велічыня|экстэнсіўным]] і перамяжалася з іншымі формамі здабычы ежы. Так, у Еўропе некалькі тысячагоддзяў паселішчы земляробаў перамяжаліся з паселішчамі паляўнічых, рыбакоў і збіральнікаў. Паміж імі існаваў сталы абмен. Цікава, што даследаванні [[шкілет]]аў старажытных земляробаў у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] выявілі тое, што яны стала пакутавалі ад [[голад]]у і практыкавалі [[канібалізм]], у той час як паляўнічыя і збіральнікі забяспечвалі сябе ежай адносна добра. Акрамя найстаражытнейшага цэнтра ўзнікнення земляробства ў Малой Азіі і Блізкім Усходзе, вылучаюць і іншыя — рачныя даліны [[Кітай|Кітая]], [[Анды]] ў [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]], [[Цэнтральная Амерыка]], даліна ракі [[Рака Інд|Інд]], [[Паўднёва-Усходняя Азія]], [[Эфіопія]], [[Востраў Новая Гвінея|Новая Гвінея]], [[Заходняя Афрыка]]. <gallery align=center> Image:Gdańsk muzeum archeologiczne narzędzia kamienne gładzone 09.07.10 pl.jpg|Каменныя прылады працы для апрацоўкі зямлі Image:Scene of work model ancient Egypt Louvre.JPG|Старажытнаегіпецкі пахар, 2 тыс. да н. э. Image:Ploughman BM GR1852.9-1.13.jpg|Апрацоўка поля ў Малой Азіі, 1 тыс. да н. э. Image:Ploughman Louvre F77.jpg|Апрацоўка зямлі ў Старажытнай Італіі, VI ст. да н. э. Image:Cup vintage Cdm Paris 320 n4.jpg|Збор вінаграду ў Старажытнай Грэцыі, VI ст. да н. э. Image: RomanHoeBlade.jpg|Рымская матыка, каля н. э. </gallery> === Развіццё тэхналогій === Найстаражытнейшай з вядомых форм земляробства з'яўляецца падсечна-агнявая або лядная, якая суправаджалася ачысткай пэўных тэрыторый ад дзікіх [[расліны|раслін]] і [[дзёран|дзёрну]] з дапамогай высякання [[дрэва|дрэў]] і [[куст|хмызнякоў]], а таксама выпальвання. Першымі прыладамі працы для апрацоўкі зямлі былі завостраны кол і [[матыка]]. Аднак такая форма адрознівалася значнымі працаёмкасцю і экстэнсіўнасцю. [[Глеба|Глебы]] хутка бяднелі, і палеткі гублялі ўраджайнасць. Ужо на старажытным [[Блізкі Усход|Блізкім Усходзе]] ўзніклі [[ірыгацыя]] і [[селекцыя]], якія дапамагалі павялічыць прыбытковасць. Асаблівы поспех мелі земляробы [[Месапатамія|Месапатаміі]], якія з 4 тысячагоддзя да н. э. акрамя ірыгацыі карысталіся [[севазварот]]ам розных культур, [[плуг]]ам і цяглавымі жывёламі (асламі і быкамі). У сярэдзіне 1 тысячагоддзя да н. э. у [[Кітай|Кітаі]] быў вынайдзены плуг з жалезным адвалам, а крыху пазней — трубкавая сеялка. Адно з першых дэталёвых апісанняў працы земляроба пакінуў [[Гесіёд]] у дыдактычнай паэме «Дні і турботы». У [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]] і [[Старажытны Рым|Рыме]] з'явіліся першыя трактаты аб вядзенні [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]], вывучаліся і класіфікаваліся [[расліны]]. На мяжы 1 і 2 тысячагоддзяў н. э. на Блізкім Усходзе, [[Егіпет|Егіпце]], [[Еўропа|Еўропе]] пачаў шырока ўводзіцца трохпольны севазварот. Развіццё тэхналогій апрацоўкі зямлі, з'яўленне новых культурных раслін, новых метадаў перапрацоўкі і захавання ўраджаяў садзейнічалі інтэнсіфікацыі земляробства. У выніку, у [[XIV стагоддзе|XIV ]] — [[XVI стагоддзе|XVI]] стст. у Паўночнай [[Італія|Італіі]], а потым у [[Нідэрланды|Нідэрландах]] узнікла так званая «высокая [[сельская гаспадарка]]», для якой былі характэрныя [[меліярацыя]], разумнае спалучэнне земляробства і [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]], увядзенне ўраджайных або прыбытковых культур, абавязковая селекцыя, выкарыстанне розных відаў угнаенняў і сучаснага тэхнічнага абсталявання, у тым ліку ветракоў, цяпліц, парнікоў. Эпоха [[Вялікія геаграфічныя адкрыцці|вялікіх геаграфічных адкрыццяў]] спрыяла распаўсюджванню новых ураджайных культур, перш за ўсё [[Кукуруза|кукурузы]], [[бульба|бульбы]], [[тытунь|тытуню]]. Шырэй пачалі вырошчвацца камерцыйныя культуры — [[цукар|цукровы]] трыснёг, [[кафейнае дрэва|кава]], [[бавоўна]], [[Чырвоны перац|перац]] і інш. У XIX ст. з'явілася механізаваная сельская гаспадарка, сталі развівацца як самастойныя земляробчыя навукі — [[аграномія]], [[глебазнаўства]], эналогія (вывучэнне розных аспектаў развіцця вінаробства) і г. д. Узніклі спецыялізаваныя навуковыя і вучэбныя ўстановы. Прычым, адна з першых, [[Горы-Горацкі земляробчы інстытут]], быў адчынены ў [[1836]] г. на [[Беларусь|Беларусі]]. З [[193]]0 г. для патрэб земляробства выкарыстоўваецца аэрафатаграфаванне, якое ў наш час хутка выцяснецца фатаздымкамі з касмічных спадарожнікаў. <gallery align=center> Image:Maler der Grabkammer des Panehsi 001.jpg|Выкарыстанне сярпа і цяглавага асла ў Старажытным Егіпце, XIII ст. да н. э. Image:Abel Grimmer 002.jpg|Касцы, 1602 г. Image:Fotothek df tg 0007677 Landwirtschaft ^ Gartenbau ^ Gewächshaus.jpg|Цяпліца, 1695 г. Image: Horse-drawn reaper-binder, Walter A. Wodd, 19th century illustration.jpg|Конная жатка, 1889 г. Image:Orange Belarus tractor.jpg|Трактар "Беларусь МТ-3" Image:Cropduster spraying pesticides.jpg|Апрацоўка палеткаў з самалёта </gallery> === Фармаванне сучаснага земляробства === У [[1943]] г. у [[Мексіка|Мексіцы]] быў распрацаваны комплекс мер для пераўладкавання земляробства на аснове [[навука|навуковых]] тэхналогій для павышэння ўраджайнасці і прыбытковасці. Пазней ён пашырыўся на іншыя краіны і атрымаў назву [[Зялёная рэвалюцыя|Зялёнай рэвалюцыі]]. Яна адыграла значную ролю ў інтэнсіфікацыі земляробства, палепшыла забеспячэнне харчам і тэхнічнымі культурамі насельніцтва [[Планета Зямля|Зямлі]], але пагоршыла агульны стан [[экалогія|экалогіі]]. З канца [[XX стагоддзе|XX]] ст. у земляробстве шырока распаўсюджваюцца [[ген]]етычна мадыфікаваныя расліны, але разам з гэтым клопат пра навакольнае асяроддзе садзейнічаў узнікненню [[пермакультура|пермакультуры]] і адраджэнню [[арганічная сельская гаспадарка|арганічнай сельскай гаспадаркі]]. <gallery align=center> Image: Irrigation1.jpg|Сучасная [[ірыгацыя]] Image:CDC South Aquaponics Raft Tank 1 2010-07-17.jpg|[[Гідрапоніка]] Image:Aeroponically-grown kale at The Land.jpg|[[Аэрапоніка]] Image:E.V.A. LanxmeerGarden3 2009.jpg|[[Пермакультура]] Image:Termokompostownik.jpg|Тэрмакампостныя бакі для [[кампост|кампаставання]] Image:Сombine-harvester in Sri Lanka.jpg|Вынік [[Зялёная рэвалюцыя|Зялёнай рэвалюцыі]] — механізаваны збор рысу на [[Шры-Ланка|Шры-Ланцы]] </gallery> == Асноўныя галіны земляробства == * [[Збожжавыя культуры|Збожжавая гаспадарка]] * [[Садоўніцтва]] — вытворчасць [[садавіна|садавіны]] * [[Агародніцтва]] — вытворчасць [[гародніна|гародніны]] * [[Лясная гаспадарка]] * [[Кветкавая гаспадарка]] * [[Ландшафтнае земляробства]] * Галіны, спецыялізаваныя на вырошчванні пэўных культур ([[вінаградарства]], [[бульба|бульбяная]] гаспадарка, [[бавоўнік|баваўняная]] гаспадарка і г. д.) {{зноскі}} == Літаратура == * ''Апанасенка І. П.'' Ваш прысядзібны ўчастак — Мн.: Полымя, 1993. - 432 с.: іл. ISBN 5-345-00651-2 * ''Горны А. У.'' Земляробства // Асновы аграноміі: Падручнік / Пад рэд. Л. А. Верамейчык. — Мн.: Ураджай, 1999. - 416 с.: іл. ISBN 985-04-0122-2 == Спасылкі == * [http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/OutlineHistory.html#Outline Chronology of Horticulture] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20121012065504/http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/OutlineHistory.html#Outline |date=12 кастрычніка 2012 }} * [http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/tmi/hcs210/hortorigins/Tech%26MatCult.html Horticulture Origins] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130626023437/http://www.hcs.ohio-state.edu/hcs/TMI/HCS210/HortOrigins/Tech%26MatCult.html |date=26 чэрвеня 2013 }} * [http://www.des.ucdavis.edu/faculty/Richerson/BooksOnline/He4-95.pdf HORTICULTURAL SOCIETIES] * [http://www.eolss.net/Sample-Chapters/C09/E6-156-07-00.pdf Development and History] * [http://www.independent.co.uk/news/world/europe/evidence-of-mass-cannibalism-uncovered-in-germany-1835341.html Evidence of mass cannibalism uncovered in Germany] * [http://www.tnatc.org/index.php?option=com_content&view=article&id=53:history-of-agricultural-technology&catid=25:the-project&Itemid=2 History of Agricultural Technology] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160305025302/http://www.tnatc.org/index.php?option=com_content&view=article&id=53:history-of-agricultural-technology&catid=25:the-project&Itemid=2 |date=5 сакавіка 2016 }} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Сельская гаспадарка]] [[Катэгорыя:Земляробства| ]] biwstrm34edfm1lprfphst62w2av0e0 0 139381 4164982 2834225 2022-07-26T17:19:16Z Хомелка 6638 дададзена [[Катэгорыя:Членістаногія ў культуры]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]], афармленне wikitext text/x-wiki '''Скарпіён''' — восьмы знак задыяка, адпаведны [[Сектар, геаметрыя|сектар]] у [[экліптыка|экліптыцы]] ад '''210 °''' да '''240 °''', лічачы ад кропкі вясновага раўнадзенства; пастаянны знак. Стыхія — [[вада, стыхія|Вада]]. У заходняй астралогіі лічыцца, што Сонца знаходзіцца ў знаку Скарпіёна прыблізна з [[24 кастрычніка]] па [[22 лістапада]], у ведыйскай — з [[16 лістапада]] па [[15 снежня]]. Не варта блытаць знак Скарпіёна з [[сузор'е Скарпіён|сузор’ем Скарпіёна]], у якім Сонца знаходзіцца з [[23 лістапада|23]] па [[29 лістапада]]. {{Знакі задыяка}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Знакі задыяка]] [[Катэгорыя:Членістаногія ў культуры]] q2ok0ej143p6pum39aqljyw7ipqc3dt 0 140562 4164996 4163839 2022-07-26T17:56:43Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{значэнні2|Гарадная}} {{НП-Беларусь |статус = Вёска |беларуская назва = Гарадная |краіна = Беларусь |першае згадванне = [[1448]] |магдэбургскае права = [[1579]] |герб = BIA Horodno COA.png |плошча = |вышыня = |год перапісу = |шчыльнасць = |двароў = |тэлефонны код = +375 1655 |паштовы індэкс = 225522 |аўтамабільны код = 1 |выява = Гарадная. Старая драўляная царква.jpg |подпіс =[[Свята-Троіцкая царква (Гарадная)|Свята-Троіцкая царква]] |вобласць = Брэсцкая |раён = Столінскі |сельсавет = Гараднянскі |lat_dir = N |lat_deg = 51 |lat_min = 52 |lat_sec = 7 |lon_dir = E |lon_deg = 26 |lon_min = 29 |lon_sec = 47 |катэгорыя ў Commons = Haradnaja }} '''Гарадна́я'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Брэсцкая вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Haradnaja}}, {{lang-ru|Городная}}) — [[вёска]] ў [[Столінскі раён|Столінскім раёне]] [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]], на возеры [[Возера Гародна, Столінскі раён|Гародна]]. Адміністрацыйны цэнтр [[Гараднянскі сельсавет|Гараднянскага сельсавета]]. Насельніцтва 1587 чал. (1993). Гарадная — даўняе [[Магдэбургскае права|магдэбургскае]] [[мястэчка]] [[Пінскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|гістарычнай Піншчыны]] (частка [[Берасцейскае ваяводства|Берасцейшчыны]]), на захадзе [[Палессе|Палесся]]. == Геаграфія == Знаходзіцца за 28 км на захад ад [[Столін]]а, за 21 км ад чыгуначнай станцыі Гарынь. За 3 км на поўнач—паўночны захад ад вёскі вядома Гараднянскае радовішча пяскоў, 3,5 км на захад — радовішча глін, паклады [[неаген]]авага ўзросту. Гліны распрацоўваюцца Гарынскім камбінатам будаўнічых матэрыялаў. == Гісторыя == Першы пісьмовы ўспамін пра Гарадную датуецца 1448 годам. Ад часоў заснавання мясцовасць набыла вядомасць цэнтру традыцыйнай ганчарнай вытворчасці. У 1527 годзе [[крымскія татары]] спалілі паселішча, частку жыхароў узялі ў няволю. [[Выява:Coat of Arms of Haradnaja (1792).jpg|thumb|злева|160px|Гарадскі герб з прывілея 1792 года]] Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай (1565—1566) Гарадная ўвайшла ў склад [[Пінскі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Пінскага павета]] [[Берасцейскае ваяводства|Берасцейскага ваяводства]]. У 1579 або 1670 годзе мястэчка атрымала [[Магдэбургскае права]]. З гэтага часу яно карысталася ўласным гербам «''у срэбным полі лось з залатымі рагамі''», пацверджаным 17 сакавіка 1792 года{{sfn|Геральдыка беларускіх местаў|1998}}. У выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793) Гарадная апынулася ў складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]. У 1803 годзе рашэннем Пінскага суда жыхары мястэчка былі пераведзены ў разрад [[Дзяржаўныя сяляне|дзяржаўных сялян]]<ref>Памяць: Гісторыка-дакументальная хроніка Столінскага раёна / [Уклад. Ю. С. Юркевіч]. — Мн.: БЕЛТА, 2003. — 635 с. — С. 74. — ISBN 985-6302-49-8.</ref>. У другой палове XIX ст. у мястэчку было 236 будынкаў, на 1909 год — 1830 двароў. Згодна з [[Рыжскі мірны дагавор 1921 года|Рыжскім мірным дагаворам]] (1921) Гарадная апынулася ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польскай Рэспублікі]], спярша ў [[Лунінецкі павет|Лунінецкім павеце]], а з 1 студзеня 1923 года — у [[Столінскі павет|Столінскім павеце]] [[Палескае ваяводства|Палескага ваяводства]]. У 1924 і 1925 гадах сюды перасялілася каля 200 радзінаў з [[Галіччына|Галіччыны]]. Перасяленцы стварылі асобнае паселішча хутарскога тыпу (мела назву «Калонія») і адрадзілі грэка-каталіцкую парафію. Неўзабаве ім перадалі будынак драўлянай царквы, першае набажэнства ў якім адбылося 5 студзеня 1928 года<ref>Анастасія Iльіна. [http://brama.brestregion.com/nomer22/artic18.shtml Служэнне а. Івана Тыляўскага] // «Гістарычная брама» № 1 (22), 2004.</ref>. У 1939 годзе Гарадная ўвайшла ў [[БССР]], дзе 12 кастрычніка 1940 года зрабілася цэнтрам сельсавета. Статус паселішча панізілі да вёскі. Перад вайной у вёсцы жыло 1820 чалавек у 405 дварах<ref name="Бер">[http://db.narb.by/search/1022 Городная] {{ref-ru}}</ref>. У 1942 годзе гітлераўцамі было спалена 58 дамоў, забіта 232 чалавекі<ref name="Бер"/>. Станам на 1970 год тут было 470 двароў, на 1993 год — 522 двары. <center><gallery widths=150 heights=150 caption="Мястэчка на старых здымках"> Выява:Haradnaja. Гарадная (1929).jpg|Праваслаўная і грэка-каталіцкая цэрквы Выява:Haradnaja. Гарадная (S. Boching, XX).jpg|Грэка-каталіцкая царква Выява:Haradnaja, zvanica (1929).jpg|Званіца Выява:Haradnaja, Viatrak. Гарадная, Вятрак (S. Boching, 1929).jpg|Вятрак </gallery></center> == Насельніцтва == * '''XIX стагоддзе''': 1880 год — 1012 чал.{{sfn|SGKP|1880}} * '''XX стагоддзе''': 1909 год — 6728 чал.; 1970 год — 1965 чал.{{sfn|ЭГБ|1994|с=477}}; 1993 год — 1587 чал.{{sfn|ЭГБ|1994|с=476}} == Інфраструктура == [[Файл:Гарадная. Краявіды (01).jpg|міні|злева|У цэнтры мястэчка]] У Гарадной працуюць сярэдняя школа, бальніца, паліклініка, дом культуры, бібліятэка, пошта. == Славутасці == [[Файл:Гарадная. Новая мураваная царква.jpg|thumb|Царква Святога Мікалая]] * За 2 км на паўночны ўсход ад Гарадной размяшчаюцца гарадзішча і паселішча. * [[Свята-Троіцкая царква, Гарадная|Свята-Троіцкая царква]] (XVIII ст.; колішняя грэка-каталіцкая, цяпер ва ўладанні [[Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату|БЭМП]]). * [[Свята-Мікалаеўская царква (Гарадная)|Свята-Мікалаеўская царква]] === Мерапрыемствы === З 2008 года ў Гарадной арганізуюць міжнародныя пленэры ганчароў. Кожныя два гады ў вёсцы збіраюцца майстры з розных краін свету. === Страчаная спадчына === * Царква * Капліца грэка-каталіцкая == Вядомыя асобы == * [[Адам Дзмітрыевіч Кавалька]] (нар. 1958) — беларускі палітык. {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ЭГБ|2|Гарадная||476—477}} * Гарадная // {{Крыніцы/Геральдыка беларускіх местаў}} * {{h|SGKP|1880}}{{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|1|138|Horodna}} == Спасылкі == {{Commons|Category:Haradnaja}} * [http://www.radzima.org/be/miesca/garadnaya.html мяст. Гарадная] на [[Radzima.org]] * [http://globustut.by/gorodnaya/ мяст. Гарадная] на сайце [[Глобус Беларусі]] * [http://rp5.by/57747/be Рэальны прагноз надвор’я ў вёсцы Гарадная] {{Гараднянскі сельсавет}} {{Столінскі раён}} [[Катэгорыя:Гараднянскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Столінскага раёна]] [[Катэгорыя:Гарадная| ]] [[Катэгорыя:Мястэчкі Берасцейскага ваяводства]] rwsx8b5nyllcykwibrpw9zaxduowbny 0 141449 4165099 4164862 2022-07-27T02:38:29Z VladimirZhV 9113 /* Спасылкі */ абнаўленне wikitext text/x-wiki {{Рака |Назва = Сушанка |Арыгінальная назва = |Выява = |Подпіс = |Карта = |Подпіс карты = |Даўжыня = 20 |Плошча басейна = 174 |Басейн = Ольса/Бярэзіна/Дняпро/Чорнае мора |Расход вады = |Месца вымярэння = |Выток = |Месцазнаходжанне вытоку= за 4 км ад вёскі [[Развадава]] |Вышыня вытоку = |s_lat_dir = N|s_lat_deg = 53|s_lat_min = 38|s_lat_sec = 56.45 |s_lon_dir = E|s_lon_deg = 29|s_lon_min = 32|s_lon_sec = 1.72 |Вусце = Ольса |Месцазнаходжанне вусця = за 0,5 км ад вёскі Патока |Вышыня вусця = каля 147 |m_lat_dir = N|m_lat_deg = 53|m_lat_min = 33|m_lat_sec = 30.55 |m_lon_dir = E|m_lon_deg = 29|m_lon_min = 22|m_lon_sec = 33.21 |Ухіл ракі = 0,9 |Краіна = Беларусь |Рэгіён = Магілёўская вобласць |Раён = Клічаўскі раён |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Суша́нка''' — [[рака]] ў [[Клічаўскі раён|Клічаўскім раёне]] [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], левы [[прыток]] ракі [[Ольса]] (басейн [[Дняпро|Дняпра]]). Даўжыня ракі 20 кіламетраў. Плошча [[вадазбор]]у 174 км². Сярэдні [[Ухіл ракі|нахіл воднай паверхні]] 0,9 м/км. Пачынаецца ў лясным урочышчы Скобленкава Паляна за 4 кіламетры на поўнач ад вёскі [[Развадава]], [[вусце]] за 500 метраў на паўночны ўсход ад вёскі [[Патока (Клічаўскі раён)|Патока]]. Цячэ пераважна сярод [[лес]]у ў межах [[Цэнтральнабярэзінская раўніна|Цэнтральнабярэзінскай раўніны]]. Асноўны прыток — [[Ваданоска]] (Генка). Каля ракі населеныя пункты [[Замікітка]], [[Альхоўка (Клічаўскі раён)|Альхоўка]], [[Суша (Клічаўскі раён)|Суша]]. == Літаратура == * {{Крыніцы/ЭПБ|5|||45}} * {{Крыніцы/БелЭн|15|||299}} * {{кніга|загаловак=Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Могилёвская область|адказны=Редактор Г. Г. Науменко|месца=Мн.|выдавецтва=РУП «Белкартография»|год=2012|старонкі=15, 24—25|старонак=64|isbn=978-985-508-173-0|тыраж=10&nbsp;000}}{{ref-ru}} * Ліст карты N-35-95. Выданне 1981 г.{{ref-ru}} == Спасылкі == * [http://www.cricuwr.by/static/INVENT_VO/Text/PDF/RAZD1/Mogilev/tabl1-2.pdf Общая характеристика речной сети Могилёвской области (в разрезе районов) // Справочник «Водные объекты Республики Беларусь»] {{ref-ru}} [[Катэгорыя:Рэкі Клічаўскага раёна]] [[Катэгорыя:Прытокі Ольсы]] epb374v62p9q40r2j34w1501ktqgkc7 0 144882 4164960 4164258 2022-07-26T14:48:44Z Artsiom91 31770 /* Цяперашні склад */ + Санакоеў https://football.by/news/166206.html wikitext text/x-wiki {{Футбольны клуб |Назва = Слонім-2017 |Лагатып = ФК Слонім.jpeg |ШырыняЛагатыпа = 200px |ПоўнаяНазва = Дзяржаўная спартыўная ўстанова «Футбольны клуб „Слонім 2017“» |Мянушкі = |Горад = [[Слонім]], [[Беларусь]] |Заснаваны = [[2009]] |Стадыён = [[Юнацтва (стадыён, Слонім)|«Юнацтва»]] |Умяшчальнасць = 2220 |Кіраўнік = [[Сяргей Салдаценка]] |ПасадаКіраўніка = Дырэктар |Трэнер = [[Ігар Латаш]] |Чэмпіянат = [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першая ліга]] |Сезон = [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|2021]] |Месца = 12 месца |Сайт = | pattern_la1=_slonim20h |pattern_b1=_slonim20h|pattern_ra1=_slonim20h | pattern_so1=_3_stripes_blue | leftarm1=FFFFFF|body1=FFFFFF|rightarm1=FFFFFF|shorts1=0000FF|socks1=FFEE00 | pattern_la2=_slonim20a |pattern_b2=_slonim20a|pattern_ra2=_slonim20a | pattern_so2=_3_stripes_yellow | leftarm2=0000FF |body2=FFFFFF|rightarm2=0000FF |shorts2=FFEE00|socks2=0000FF }} '''«Слонім-2017»''' — [[Беларусь|беларускі]] футбольны клуб з горада [[Слонім]]. У цяперашні час выступае ў [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першай лізе чэмпіянату Беларусі]]. == Гісторыя == === «Белтрансгаз» === Клуб быў заснаваны ў [[2009]] годзе пад назвай «Белтрансгаз». Галоўным спонсарам стала слонімскае ўпраўленне магістральных газапровадаў. Новаствораны клуб адразу перамог у чэмпіянаце [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]], а на наступны год заявіўся ў [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Другую лігу чэмпіянату Беларусі]]. У [[2011]] клуб доўгі час змагаўся за выхад у [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першую лігу]], але заняў трэцяе месца. У сезоне [[2012]] клуб датэрмінова гарантаваў сабе месца ў Першай лізе, заняўшы ў выніку другое месца. Клуб меў агульны стадыён з іншым слонімскім футбольным клубам, [[ФК Камунальнік Слонім|«Камунальнікам»]]. У 2011 «Камунальнік» вылецеў у Другую лігу, і два гады (да выхаду «Белтрансгаза» ў Першую лігу) існавала «слонімскае дэрбі». === «Слонім» === Пасля выхаду «Белтрансгаза» ў Першую лігу было ўзнята пытанне аб мэтазгоднасці існавання ў горадзе двух футбольных клубаў. У выніку, у студзені 2013 «Белтрансгаз» быў рэарганізаваны шляхам аб'яднання з «Камунальнікам»<ref>[http://www.pressball.by/news/football/123731 Футбол. "Белтрансгаз" и "Коммунальник" объединили в ФК "Слоним"]</ref>. Клуб атрымаў назву «Слонім» і месца ў Першай лізе. Ігракі і трэнерскі штаб ў асноўным перайшлі з «Белтрансгаза», але заснавальнікам клуба стала не прадпрыемства «Белтрансгаз», а Слонімскі райвыканкам. Амаль увесь сезон 2013 каманда правяла ўнізе табліцы. «Слонім» 13 разоў згуляў унічыю — болей за ўсіх у чэмпіянаце. Толькі пад канец турніру каманда стала трывала набіраць ачкі, але ўзняцца вышэй канкурэнтаў не змагла. У выніку — 13 месца. Перад сезонам 2014 каманду пакінулі амаль усе асноўныя ігракі. Замест іх склад «Слоніма» утварылі мясцовыя футбалісты, а таксама ігракі, якія апынуліся незапатрабаванымі ў сваіх клубах. У выніку «Слонім» амаль адразу апынуўся ў канцы табліцы, дзе доўгі час змагаўся з пінскай [[ФК Хваля Пінск|«Хваляй»]] за захаванне прапіскі ў Першай лізе. Увосень 2014 «Слонім» выступаў паспяхова, што дазволіла камандзе за некалькі тураў да фінішу выратавацца ад вылету ў Другую лігу, але вышэй 15-га месца ўзняцца яна так і не здолела. У сезоне 2015 «Слонім» здолеў умацавацца шэрагам вопытных ігракоў, дзякуючы чаму скончыў сезон на 9-м месцы, аднак у наступным сезоне апусціўся на 11-е. === «Слонім-2017» === У пачатку 2017 года новым трэнерам каманды стаў [[Вячаслаў Царук]], які заняў месца нязменнага да таго рулявога сланімчан [[Аляксей Шубянок|Аляксея Шубянка]]. Неўзабаве стала таксама вядома пра пераймевананне клуба ў «Слонім-2017»<ref>[https://by.tribuna.com/football/1048173166.html «Слоним» сменил владельца и был переименован в «Слоним-2017»]</ref>. Пад кіраўніцтвам новага трэнера слонімскі паспяхова пачаў сезон 2017. Атрымаўшы некалькі перамог над фаварытамі, каманда скончыла першую палову сезона на трэцім месцы. Аднак, у жніўні 2017 года Вячаслаў Царук пакінуў пасаду галоўнага трэнера «Слоніма-2017», і другую палову чэмпіянату клуб правёў значна горш, апусціўшыся на выніковае 11-е месца. Сезон 2018 каманда правяла роўна, знаходзячыся ў сярэдзіне табліцы, і ў выніку скончыла сезон на сёмым месцы. Першая палова сезона 2019 атрымалася для слонімскай каманды няўдалай, добра была пачата другая палова чэмпіянату, аднак хутка вынікі зноў пагоршыліся, у выніку «Слонім-2017» стаў трынаццатым. У 2020 годзе слонімская каманда амаль увесь час ішла ў сярэдзіне табліцы і скончыла сезон восьмай. У 2021 годзе ў камандзе гулялі пераважна маладыя футбалісты, многія з якіх былі ўзятыя ў арэнду ў іншых клубах. Няблага пачаўшы сезон, каманда неўзабаве апусцілася ўніз, а пасля апынулася на апошнім 12-м радку, дзе засталася да канца турніру. З-за планаванага пашырэння лігі, аднак, апошняя каманда не выбывала ў Другую лігу, і «Слонім-2017» застаўся ў Першай лізе. == Папярэднія назвы == * 2009—2012: «Белтрансгаз» * 2013—2017: «Слонім» * з 2017: «Слонім-2017» == Дасягненні == * Найбуйнейшая перамога: 15:0 ([[ФК Мёры|«Мёры»]], [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2012|2012]]) * Чэмпіён [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай вобласці]] (2009) == Цяперашні склад == ''Станам на ліпень 2022 года''<ref>[https://football.by/news/162926.html От "Сморгони" и "Волны" до "Осиповичей" и "Молодечно". Заявки команд первой лиги]</ref>. {{Склад}} {{Ігрок|1|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Данііл Пяроў]]||2002}} {{Ігрок|30|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Андрэй Агапаў]]||1998}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDF {{Ігрок|4|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Кірыл Карпенка]]||1999}} {{Ігрок|12|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Уладзіслаў Белашэвіч]]||2001}} {{Ігрок|17|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Арцём Толкін]]||2000}} {{Ігрок|20|{{Сцяг|Расія}}|Аб|[[Віталь Чудзецкі]]||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Расія}}|Аб|[[Георгій Санакоеў]]||1998}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|3|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Кірыл Кіркіцкі]]||2002}} {{Ігрок|5|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Ілья Анішчык]]||2002}} {{Ігрок|7|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Даніял Чэрыўханаў]]||1998}} {{Ігрок|9|{{Сцяг|Расія}}|ПА|[[Аляксандр Пузач]] {{капітан}}||1995}} {{Падзел складу}} {{Ігрок|11|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Аляксей Чарнадараў]]||2001}} {{Ігрок|13|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Вадзім Спасюк]]||1991}} {{Ігрок|14|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Арцём Жвірбля]]||2001}} {{Ігрок|15|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Арцём Шубко]]||1998}} {{Ігрок|19|{{Сцяг|Расія}}|ПА|[[Руслан Аскераў]]||2001}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Максім Клунок]]||2000}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|6|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Марк Красноў]]||1995}} {{Ігрок|8|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Максім Салаўёў]]||2001}} {{Ігрок|10|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Васіль Журневіч]]||1995}} {{Ігрок|16|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Віктар Берг]]||1994}} {{Ігрок|18|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Яўген Баль]]||1998}} {{Канец складу}} === Трэнерскі штаб === * {{Сцяг|Беларусь}} [[Ігар Латаш]] (нар. 1981) — галоўны трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Мікалай Дым]] (нар. 1974) — трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Аляксандр Кадоўбік]] (нар. 1969) — трэнер * {{Сцяг|Грузія}} [[Георгій Татарашвілі]] (нар. 1972) — трэнер == Статыстыка выступленняў == === Чэмпіянат і Кубак Беларусі === {|class="wikitable" style="text-align: center;" !width=55|Сезон !width=250|Ліга !width=30|{{Comment|М|Месца}} !width=30|{{Comment|Г|Гульняў}} !width=30|{{Comment|В|Перамогі}} !width=30|{{Comment|Н|Нічыі}} !width=30|{{Comment|П|Паражэнні}} !width=60|Галы !width=45|Ачкі ![[Кубак Беларусі па футболе|Кубак]] !Заўвагі |- | 2009 ||style="background:#FEC9C9"| Чэмпіянат Гродзенскай вобласці (Д4) || style="background:gold"|'''1''' || 20 || 15 || 4 || 1 || 51–13 || '''49''' || || Пераход у [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Другую лігу]] |- | [[Сезон 2010 ФК Белтрансгаз Слонім|2010]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2010|Другая]] (Д3) || '''12''' || 34 || 9 || 13 || 12 || 46–65 || '''40''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2010/2011|1/32 фіналу]] || |- | [[Сезон 2011 ФК Белтрансгаз Слонім|2011]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2011|Другая]] (Д3) || style="background:#cc9966"|'''3''' || 30 || 20 || 4 || 6 || 84–29 || '''64''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2011/2012|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2012 ФК Белтрансгаз Слонім|2012]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2012|Другая]] (Д3) || style="background:silver"| '''2''' || 36 || 24 || 6 || 6 || 95–35 || '''78''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2012/2013|1/8 фіналу]] || [[Выява:Flecha verde.png|15px]] Выхад у [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першую лігу]] |- | [[Сезон 2013 ФК Слонім|2013]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2013|Першая]] (Д2) || '''13''' || 30 || 7 || 13 || 10 || 38–45 || '''34''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2013/2014|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2014 ФК Слонім|2014]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2014|Першая]] (Д2) || '''15''' || 30 || 6 || 12 || 12 || 32–50 || '''30''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2014/2015|1/32 фіналу]] || |- | [[Сезон 2015 ФК Слонім|2015]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2015|Першая]] (Д2) || '''9''' || 30 || 13 || 2 || 15 || 41–55 || '''41''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2015/2016|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2016 ФК Слонім|2016]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2016|Першая]] (Д2) || '''11''' || 26 || 6 || 6 || 14 || 36–49 || '''24''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2016/2017|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2017 ФК Слонім-2017|2017]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017|Першая]] (Д2) || '''11''' || 30 || 10 || 7 || 13 || 33–46 || '''37''' ||[[Кубак Беларусі па футболе 2017/2018|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2018 ФК Слонім-2017|2018]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018|Першая]] (Д2) || '''7''' || 28 || 9 || 9 || 10 || 37–37 || '''36''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2018/2019|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2019 ФК Слонім-2017|2019]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2019|Першая]] (Д2) || '''13''' || 28 || 4 || 9 || 15 || 18–47 || '''21''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2019/2020|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2020 ФК Слонім-2017|2020]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2020|Першая]] (Д2) || '''8''' || 26 || 8 || 6 || 12 || 22–32 || '''30''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2020/2021|1/16 фіналу]] || |- | [[Сезон 2021 ФК Слонім-2017|2021]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|Першая]] (Д2) || '''12''' || 33 || 3 || 7 || 23 || 27–62 || '''16''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2021/2022|1/32 фіналу]] || |- | [[Сезон 2022 ФК Слонім-2017|2022]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2022|Першая]] (Д2) || || || || || || || || [[Кубак Беларусі па футболе 2022/2023|1/32 фіналу]] || |- |} == Галоўныя трэнеры == * [[Аляксей Шубянок]] (2009—2016) * [[Вячаслаў Царук]] (студзень — жнівень 2017) * [[Аляксандр Кадоўбік]] ({{в.а.}} у жніўні 2017) * [[Алег Кароль]] (жнівень 2017 — снежань 2018) * [[Леанід Леанідавіч Лагун|Леанід Лагун]] (люты 2019 — снежань 2020) * [[Ігар Слесарчук]] (люты — верасень 2021) * [[Аляксандр Кадоўбік]] ({{в.а.}} у верасні — снежні 2021) * [[Ігар Латаш]] (з лютага 2022) {{Зноскі}} == Спасылкі == * {{globalsportsarchive|fk-slonim-2017/20341}} * {{wildstat.ru|2802|BLR_Beltransgaz_Slonim}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе}} [[Катэгорыя:Футбольныя клубы Беларусі|Слонім-2017]] [[Катэгорыя:ФК Слонім-2017| ]] mnt4lq0004shouyppat2s5rdw999a6t 14 153698 4165072 1571961 2022-07-26T20:01:38Z Artsiom91 31770 выдалена [[Катэгорыя:Пахаваныя ў Англіі]]; дададзена [[Катэгорыя:Пахаваныя ў Вялікім Лондане]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Постаці Лондана]] [[Катэгорыя:Пахаваныя паводле гарадоў|Лондан]] [[Катэгорыя:Пахаваныя ў Вялікім Лондане|Лондан]] 6g94jc15sgzk76cinuj9kjsqn8y7kls 0 161638 4165190 1722117 2022-07-27T10:36:52Z Amherst99 6180 wikitext text/x-wiki [[Файл:Apotekarnes julmust, glasflaska.jpg|thumb|Юлмуст]] '''Юлмуст''' ({{lang-sv|julmust}}, ад jul — Каляды і must — маладое віно) — традыцыйны [[шведская кухня|шведскі]] газаваны безалкагольны напой на аснове [[вада|вады]], [[лімонная кіслата|лімоннай кіслаты]], карамельнага колеру і вострых прыпраў ([[гваздзік, прыправа|гваздзік]], [[бадзян]], [[кардамон]]). Звычайна прадаецца ў крамах, п'ецца ў перыяд позняга адвэнту і непасрэдна ў каталіцкія Каляды, з'яўляючыся неад'емнай часткай свята. У каляднае свята юлмуст — самы папулярны напой у Швецыі і па колькасці продажаў абганяе нават найбольш вядомыя маркі газаваных напояў. Арыгінальны поўны рэцэпт юлмуста з'яўляецца таямніцай і вядомы толькі вытворцам. На этыкетках напою часта малюецца [[Юленісэ]] — шведскі [[Дзед Мароз]]. [[Катэгорыя:Шведская кухня]] [[Катэгорыя:Безалкагольныя напоі]] [[Катэгорыя:Калядная ежа]] 3mdt6mixw0dxdubo2hwm3oqg55us8hx 0 163328 4164990 4163803 2022-07-26T17:43:25Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Таксон |image file = Nuphar pumilum2.jpg |image title = |image descr = {{bt-bellat|Гарлачык жоўты малы|Nuphar pumila}} |regnum = Расліны |parent = |rang = Род |latin = Nuphar |author = [[Sm.]] |syn = |typus = |range map = |range map caption = |range map width = |range legend = |children name = |children = |wikispecies = Nuphar |commons = Category:Nuphar | itis = 18371 | ncbi = 4415 |eol = 37199 }} '''Гарла́чык жоўты'''<ref name="Киселевский">{{кніга |аўтар = [[Анатоль Іванавіч Кісялеўскі|Киселевский А. И.]] |частка = |загаловак = Латино-русско-белорусский ботанический словарь. |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданне = |месца = Минск |выдавецтва = «Наука и техника» |год = 1967 |том = |старонкі = 87 |старонак = 160 |серыя = |isbn = |тыраж = 2350 }}</ref> (''Nuphar'') — [[род, біялогія|род]] кветкавых раслін сямейства гарлачыкавых. == Батанічнае апісанне == [[Шматгадовыя расліны|Шматгадовыя]] бессцябловыя травяністыя расліны з моцным тоўстым гарызантальным карэнішчам і плаваючым на паверхні вады авальна-зліптычным, вялікім глыбока-сэрцападобным скурыстым [[лісце]]м на доўгіх чаранках. [[Кветкі]] адзіночныя, двухполыя, жоўтыя ці аранжавыя, з моцным пахам, дыяметрам да 2—5 см, на доўгіх кветаножках, з 5 жоўтымі, знізу зялёнымі чашалісцікамі і шматлікімі пялёсткамі. Рыльца амаль лейкападобнае, з 10-20 прамянямі. [[Плод]] — падобная да гарлачыку (адсюль назва) шматнасенная сакавітая зялёная [[ягада]]. == Арэал і экалогія == Адрозніваецца больш за 10 відаў. Пашыраны пераважна ва ўмераным поясе Паўночнага паўшар’я; на Беларусі трапляюцца {{bt-bellat|звычайны гарлачык жоўты{{!}}звычайны гарлачык жоўты, або жоўтая вадзяная лілея|Nuphar lutea}}, і вельмі рэдкі {{bt-bellat|гарлачык жоўты малы|Nuphar pumila}}. Растуць у азёрах, вадасховішчах, у рэках з павольнай плынню на глыбіні да 2 м, нярэдка ўтвараюць зараснікі. Вядомы міжвідавыя гібрыды. == Значэнне і выкарыстанне == Лекавыя, кармавыя і дэкаратыўныя расліны. Карэнішча мае ядавіты алкалоід [[нуфарын]], [[крухмал]], дубільныя і іншыя рэчывы. {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/БелЭн|14|Гарлачык жоўты|Марозава Т.||}} == Спасылкі == * {{Плантарыум|44064|Кубышка}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Гарлачыкавыя]] 8ozpb1unu00ncl17i91l07z482gsl74 0 167022 4164947 3332905 2022-07-26T13:32:26Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki [[Файл:Forest tundra.jpeg|міні|справа|Прыклад тыповага ландшафту лесатундры]] '''Лесату{{націск}}ндра''' — занальны тып ландшафту, які характарызуецца чаргаваннем на водападзелах [[тундра|тундры]] і [[лес]]у. Лесатундравая зона — прыродная зона сушы субаркгычнага пояса Паўночнага паўшар'я з перавагай тундравых і лясных ландшафтаў. Цягнецца ад тундравай зоны на поўначы Еўразіі і Амерыкі ў выглядзе паласы шырынёй ад 30—50 да 300—400 км: у [[Еўразія|Еўразіі]] ад [[Кольскі паўвостраў|Кольскага паўвострава]] да басейна [[Індыгірка|Індыгіркі]] (далей на ўсход распаўсюджаны фрагментарна) і праз усю [[Паўночная Амерыка|Паўночную Амерыку]]. == Кліматычныя умовы == Сярэднія тэмпературы [[паветра]] ў ліпені 10-12 °C, а ў студзені, у залежнасці ад кантынентальнасці [[Клімат|клімату]], ад -10° да -40 °C. Нягледзячы на малую колькасць атмасферных ападкаў (200-350 мм), для лесатундры характэрна рэзкае перавышэнне ўвільгатнення над выпарэннем, што абумоўлівае шырокае распаўсюджванне [[Возера|азёр]] - ад 10 да 60% плошчы падзоны. Распаўсюджана [[Балота|забалочванне]]. У жыўленні рэк пераважаюць талыя снегавыя воды, таму паводка на [[Рака|рэках]] бывае ўлетку, калі растае [[снег]]. Глебы тарфяніста-глеевыя, тарфяна-балотныя, а пад рэдкалессямі - глеева-падзолістыя (падбуры). За выключэннем рэдкіх талікаў грунты паўсюдна [[Вечная мерзлата|шматгадовамерзлыя]]. == Флора == Хмызняковыя тундры і рэдкалессі змяняюцца ў сувязі з даўготнай занальнасцю. Ва ўсходняй частцы паўночнаамерыканскай лесатундры разам з [[Карлікавая бяроза|карлікавымі бярозамі]] і палярнымі вербамі растуць чорная і белая елкі, а на захадзе бальзамічная піхта; на Кольскім паўвостраве - павіслая бяроза; на ўсход аж да [[Урал (рака)|Урала]] - елка; ў Заходняй Сібіры - елка з сібірскай лістоўніцай; ўсход ад плато Путарана - даурская лістоўніца з бярозай худой. Рэкі лесатундры аказваюць ўздзеянне на кліматычныя ўмовы ў далінах, таму па рачным далінах драўняная расліннасць далёка пранікае ў тундру. Акрамя таго, даліны рэк абараняюць лес ад жорсткіх вятроў, якія здараюцца там. Астраўкі лясоў складаюцца з бярозы, елкі, лістоўніцы. Дрэвы нізкарослыя, месцамі прыхіліць да зямлі. У міжрэччах сустракаюцца нізкарослыя разрэджаныя лясы. Яны чаргуюцца з хмызняковай тундрай. == Фауна == Жывёльны свет лесатундры падобны на жывёльны свет тундры. У фауне лесатундры прысутнічаюць розныя віды [[Лемінгі|лемінгаў]], [[Землярыйкавыя|землярыйкі]], паўночныя [[Алені|алені]], пясцы, [[Курапаткі|курапаткі]] - белая і тундряная, [[Сава|палярная сава]] і вялікая разнастайнасць пералётных, вадаплаўных і малых, птушак. Лесатундра - каштоўная аленевая паша і паляўнічае ўгоддзе. == Ахова і выкарыстанне == Для аховы і вывучэння прыродных ландшафтаў лесатундры створаны [[запаведнік|запаведнікі]] і [[Нацыянальны парк|нацыянальныя паркі]], у тым ліку Таймырскі запаведнік. [[Аленегадоўля]] і [[паляванне]] - традыцыйныя заняткі карэннага насельніцтва, які выкарыстоўвае да 90% тэрыторыі пад аленевыя пашы. Разам з паўночнай і сярэдняй тайгой лесатундра ўваходзіць у зону ачаговага земляробства. Тут месцамі ў адкрытым грунце вырошчваюць [[Бульба|бульбу]], [[Капуста|капусту]], [[Цыбуля|цыбулю]], [[Рэпа|рэпу]], [[Радыска|радыску]], зеляніну. == Література == * А.П.Тыртиков. Лес на северном пределе в Азии. М.,1996. 144 с. ISBN 5-87317-006-1 {{Прыродныя зоны}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Кліматычныя зоны]] [[Катэгорыя:Біёмы]] gelr00jg8uic9a6psyn1yp2f35sirxc 0 174542 4164955 4127116 2022-07-26T13:37:41Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Этнічная група| group = <center>Тувінцы <br /> (''тывалар'')<center> | image = [[Выява:Tuvan wrestlers 1.jpg|300px]] | caption = <div style="background-color:#fee8ab"><small> | poptime = 300 000 | popplace = {{Сцягафікацыя|Расія}} — 263 934<br /> {{Сцягафікацыя|Кітай}} — 4100<br /> {{Сцягафікацыя|Манголія}} — 31 823<br /> {{Сцягафікацыя|Беларусь}} — 10<br /> | langs = [[тувінская мова|тувінская]] | rels = [[шаманізм]], [[будызм]], [[праваслаўе]] | related = [[тафалары]], [[шорцы]], [[хакасы]], [[кіргізы]], [[саёты]], [[алтайцы]], [[цаатан]] }} '''Туві́нцы''' (саманазва: ''тывалар'') — народ, карэнныя насельнікі Паўднёвай [[Сібір]]ы. Жывуць пераважна ў [[Тува|Рэспубліцы Тува]] ([[Расія]]), а таксама ў [[Кітай|Кітаі]] і [[Манголія|Манголіі]]. Агульная колькасць ([[2010]] г.) - каля 300 тыс. чал.<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls gks.ru] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20211223052305/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls |date=23 снежня 2021 }}</ref><ref>[http://www.toollogo2010.mn/doc/Main%20results_20110615_to%20EZBH_for%20print.pdf toollogo2010.mn]</ref><ref>[http://www.joshuaproject.net/peoples.php?peo3=15668 Tuvinian]</ref>. ==Паходжанне і гісторыя== Тэрыторыя сучаснай [[Тува|Тувы]] была населена каля 30 тысяч гадоў таму. На працягу ранняй [[гісторыя|гісторыі]] [[этнас|этнічны]] склад мясцовага насельніцтва значна змяняўся. [[Археалогія|Археолагі]] мяркуюць, што ў [[неаліт|неалітычную]] эпоху на значнай частцы Тувы жылі продкі [[самадыйцы|самадыйцаў]] — [[сялькупы|сялькупаў]], [[ненцы|ненцаў]], [[нганасаны|нганасанаў]] і інш. У эпоху [[бронзавы век|бронзавага веку]] [[стэп]]авыя і лесастэпавыя прасторы былі заняты качэўнікамі-[[Індаеўрапейцы|індаеўрапейцамі]]<ref>Гл. [http://kronk.spb.ru/library/vainshtein-si-1974-1.htm Вайнштейн И. С. История народного искусства Тувы. - М., 1974. Часть первая. Древнее и средневековое искусство Тувы. ]</ref>. У сярэдзіне 1 тысячагоддзя да н. э. сюды прыйшлі [[Цюркскія народы|цюркскія]] плямёны<ref>Гл. [http://kronk.spb.ru/library/kyzlasov-lr-1969-2.htm#2-01 Кызласов История Тувы в средние века. - М.: МГУ, 1969. Глава II. Тува в период тюркского каганата (VI-VIII вв.).]</ref>, якія заставілі багаты археалагічны матэрыял, у тым ліку [[пятрогліф]]ы. Назва тувінцаў паходзіць ад старажытнага цюркскага племені тубо (дубо). На працягу [[сярэднявечча]] Тува ўваходзіла ў склад цюркскіх і [[манголы|мангольскіх]] [[дзяржава|дзяржаўных]] утварэнняў. Аналіз [[культура|культуры]] тувінцаў сведчыць пра дастаткова абмежаваны ўплыў на яе папярэдніх самадыйскай і індаеўрапейскай культур. [[Генетыка|Генетычныя]] даследаванні дэманструюць, што непасрэднымі продкамі тувінцаў былі пераважна старажытныя цюркі. У паўднёва-усходняй папуляцыі тувінцаў выяўлены значны генетычны ўплыў манголаў<ref>[http://www.dissercat.com/content/polimorfizm-mitokhondrialnoi-dnk-u-korennogo-naseleniya-respubliki-tuva Голубенко М. В., Полиморфизм митохондриальной ДНК у коренного населения Республики Тува]</ref><ref>[http://turan.info/forum/showthread.php?t=7893 Сабитов Ж. М. Этногенез тувинцев по данным популяционной генетики]</ref>. У сярэдзіне [[18 стагоддзе|XVIII]] ст. тувінцы трапілі пад кантроль [[Дынастыя Цын|Цынскай імперыі]]. У [[1760]] г. у Туве была ўведзена ваенна-адміністрацыйная сістэма кіравання, а ў [[1789]] - [[1817]] гг. — [[маньчжуры|маньчжурскае]] заканадаўства, якія захоўвалі адносную самастойнасць мясцовага насельніцтва, але ў той жа час стваралі адзіныя органы кіравання і агульную ваенную павіннасць прадстаўнікоў розных груп тувінцаў, што спрыяла іх кансалідацыі. Культурнаму аб'яднанню таксама садзейнічала распаўсюджанне [[будызм]]у. З [[1863]] г. Тува трапіла ў межы актыўнай дзейнасці [[Расійская імперыя|расійскіх]] [[гандаль|гандляроў]], якія да канца [[19 стагоддзе|XIX]] ст. фактычна ператварыліся ў манапалістаў. У Туве з'явіліся [[рускія]] перасяленцы, што займаліся [[земляробства]]м і здабычай [[золата]]. У [[1901]] г. [[Кітай|кітайскі]] ўрад дазволіў свабодны гандаль з тувінцамі, што прывяло да частковага выцяснення рускіх купцоў кітайскімі. Кітайская рэвалюцыя [[1911]] г. прывяла да звяржэння дынастыі Цын, ад якой непасрэдна знаходзіліся ў васальнай залежнасці мясцовыя [[феадалізм|феадальныя]] колы. Расійскія прадпрымальнікі і чыноўнікі суседніх памежных рэгіёнаў інспіравалі звароты некалькіх тувінскіх феадальных уладароў да Расіі з прапановай уключыць іх землі ў яе склад. [[17 кастрычніка]] [[1914]] г. [[Мікалай II, імператар расійскі|Мікалай II]] абвясціў, што прымае ўсю тэрыторыю Тувы пад свой пратэктарат. У [[1915]] г. кітайскія рэспубліканскія ўлады пагадзіліся падпісаць дагавор з Расіяй і [[Манголія]]й, паводле якога Манголія, у склад якой перадавалася Тува, набывала палітычную аўтаномію. У [[1921]] г. была абвешчана незалежная [[Тувінская Народная Рэспубліка]]. У [[1925]] г. яна была канчаткова прызнана з боку [[СССР]] і Манголіі. У [[1926]] г. у Туве пачаліся актыўныя рэформы, накіраваныя на пабудову [[сацыялізм]]у і выцяснення іншаземных гандляроў, акрамя савецкіх. Яны суправаджаліся масавымі рэпрэсіямі і бегствам часткі насельніцтва ў суседнія Кітай і Манголію. Адносіны паміж камуністычнымі ўрадамі Тувы і Манголіі значна пагоршыліся. У [[1944]] г. Тува была прынята ў склад [[РСФСР]] у якасці аўтаномнай вобласці. У [[1961]] г. яна набыла статус аўтаномнай рэспублікі ў складзе РСФСР. У наш час з'яўляецца суб'ектам Расійскай Федэрацыі. У Кітаі і Манголіі тувінцы не маюць нацыянальных аўтаномій, аднак прызнаюцца ў якасці этнічнай меншасці, і дзякуючы кампактнаму пражыванню здольны захоўваць і развіваць свае [[мова|мову]] і культуру<ref>[https://www.tuvaonline.ru/2013/11/11/tuvincy-v-kitae-sohranili-sebya-kak-narodnost.html Тувинцы в Китае сохранили себя как народность]</ref><ref>[http://www.dissercat.com/content/tuvintsy-mongolii-traditsii-i-sovremennost Айыжы Е. В., Тувинцы Монголии: традиции и современность]</ref>. ==Традыцыйная культура== [[File:Yurt in Tos Bulak.jpg|thumb|Тувінская юрта]] Да пачатку [[20 стагоддзе|XX]] ст. галоўным заняткам тувінцаў была качавая [[жывёлагадоўля]]. Трымалі [[Конь свойскі|коняў]], [[Авечка свойская|авечак]], [[карова|кароў]], [[Каза свойская|коз]], [[Вярблюд двухгорбы|вярблюдаў]]. Ва Усходніх [[Саяны|Саянах]] разводзілі [[Паўночны алень|аленяў]]. [[Земляробства]] было вядома здаўна. Вырошчвалі пераважна засушлівыя [[збожжавыя культуры]], для іх ладзілі простыя [[ірыгацыя|ірыгацыйныя]] збудаванні. Ва ўсіх рэгіёнах, населеных тувінцамі, важную ролю ў гаспадарцы адыгрывалі [[паляванне]] і [[збіральніцтва]]. На паўночным захадзе Тувы паляванне на футравых звяроў давала асноўныя прыбыткі хатнім гаспадаркам да сярэдзіны XX ст. Распаўсюджаныя рамёствы — [[гарбарства]], апрацоўка [[метал]]аў, [[драўніна|драўніны]], [[воўна|воўны]], [[лямец|лямца]] і г. д. Да пачатку XX ст. у Туве працавала каля 500 ювеліраў. Асноўны традыцыйны тып паселішча — качавы ''аіл'', які складаўся з некалькіх часовых жытлаў. Звычайна месцы для аіла выбіралі загадзя недалёка ад крыніц з пітной [[вада|вадой]] і наведвалі іх некалькі разоў на год. Тувінцы [[стэп]]авых і лесастэпавых раёнаў жылі ў разборных [[юрта]]х, якія крылі лямцам. Аленяводы аддавалі перавагу канічным [[чум]]ам з нахіленых жэрдак, накрытых драўнянай [[Кара, біялогія|карай]] або [[Лось|ласінымі]] шкурамі. Народная [[вопратка]] прыстасавана для качавога ладу жыцця. Складаецца з штаноў, скураных ботаў з завостраным перадам, халата мангольскага тыпу з правым запахам, узмку — з доўгага кажуха з авечых або іншых скур. Для мужчын і жанчын шыюць шапкі з аўчыны або скуры [[Рысь звычайная|рысі]]. Яны маюць канічны верх, навушша, завязваюцца на патыліцы. Вопратка ўпрыгожваецца поясам і металічнымі бляхамі. Жанчыны носяць пярсцёнкі, завушніцы, бранзалеты, [[срэбра|срэбныя]] падвескі. Народная [[кулінарыя|кухня]] тувінцаў утрымоўвае значную колькасць страў з [[мяса]] і [[малако|малака]]. Найбольш папулярна мяса коняў і авечак. Яго вараць, пякуць, робяць каўбасы. Ласункам лічыцца смажаная [[печань]] ''сагажа''. З конскага малака гатуюць [[кумыс]], з авечага і каровінага малака — саланаватае масла, сухі сыр ''курут'' і алкагольны напой ''арака''. Збожжа [[пшаніца|пшаніцы]], [[ячмень|ячменю]] і [[проса]] пякуць і молюць. Атрыманую такім чынам муку ''далган'' ядуць замест хлеба, робяць з яе аладкі і лапшу. [[Чай]] гатуецца з малаком і соллю. Тувінскі [[фальклор]] даволі багаты — [[казка|казкі]], [[легенда|легенды]], жартоўныя [[песня|песні]], [[гісторыя|гістарычныя]] паданні і інш. Існуе 8 варыянтаў гераічнага [[эпас]]у "Кезер-Мерген". Народныя [[Музычны інструмент|музычныя інструменты]] — [[жалейка]], [[варган]], смычковы струнны інструмент ''ігіл'', шчыпковы струнны інструмент ''чадаган''. Тувінцы славутыя сваімі гарлавымі спевамі ''хаамей''. Папулярныя святочныя забавы — скачкі на конях і вярблюдах, [[барацьба]] ''хурэш'', стральба з [[лук]]у і г. д. Тувінцы шырока святкуюць ''шагаа'' ([[новы год]] па [[Месяц, спадарожнік Зямлі|месячным]] календары) і свята [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўцаў]] ''наадым'' (святкуецца ў сярэдзіне [[жнівень|жніўня]]). ==Мова== [[Тувінская мова]] належыць да [[Цюркскія мовы|цюркскай групы]] [[алтайскія мовы|алтайскай моўнай сям'і]]. Падзяляецца на 4 асноўныя [[дыялект]]ы. З [[1940]] г. тувінцы карыстаюцца [[алфавіт]]ам на аснове [[кірыліца|кірыліцы]]. Тувінская мова мае афіцыйны статус у [[Тува|Рэспубліцы Тува]], выкарыстоўваецца ў адукацыі, [[літаратура|літаратуры]] і [[Сродкі масавай інфармацыі|сродках масавай інфармацыі]]. Па выніках перапісу [[2002]] г. у [[Расія|Расіі]] 98% тувінцаў лічыла тувінскую мову роднай. ==Рэлігія== Большасць тувінскіх вернікаў належаць да [[шаманізм|шаманістаў]] або [[будызм|будыстаў]]-[[ламаізм|ламаістаў]]. Тувінскі шаманізм заснаваны на старажытных [[цюркскія народы|цюркскіх]] вераваннях, заснаваных на шанаванні неба ''тэнгры''. Будызм шырока распаўсюдзіўся ў [[18 стагоддзе|XVIII]] ст., хаця быў вядомы і раней. Сярод вернікаў ёсць таксама [[праваслаўе|праваслаўныя]] [[хрысціянства|хрысціяне]], хаця іх колькасць адносна невялікая. ==Тувінцы-таджынцы== Таджынцы з'яўляюцца субэтнічнай групай тувінцаў, якія насяляюць усходні [[Саяны|саянскі]] раён Тоджа. Яны адрозніваюцца ад астатніх тувінцаў асаблівым [[дыялект]]ам, гаспадарчымі заняткамі і ладам жыцця. Вельмі блізкімі па [[культура|культуры]] і [[мова|мове]] да таджынцаў з'яўляюцца [[тафалары]], [[саёты]] і [[цаатан]]. Галоўныя заняткі — [[аленегадоўля]], [[збіральніцтва]] і [[паляванне]]. Лічыцца, што непасрэднымі продкамі таджынцаў былі [[кеты]] і [[самадыйцы]], якія перанялі [[тувінская мова|тувінскую мову]] і [[этнас|этнічную]] назву. Аднак [[генетыка|генетычныя]] даследаванні паказваюць, што ўплыў старажытных [[сібір]]скіх насельнікаў на сучасных таджынцаў быў малаважным. Размова можа ісці толькі пра запазычванне [[Тайга|таёжнымі]] перасяленцамі-цюркамі пэўных культурных элементаў у папярэднікаў. ==Тувінцы ў Беларусі== У [[2009]] г. у [[Беларусь|Беларусі]] жыло 10 чал., якія вызнавалі сваю [[этнас|этнічную]] тоеснасць як тувінцы<ref>[https://web.archive.org/web/20100918165045/http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/vihod_tables/5.8-0.pdf belstat.gov.by]</ref>. З іх 2 лічылі роднай мовай [[тувінская мова|тувінскую]], 1 — [[беларуская мова|беларускую]]. ==Зноскі== {{reflist|2}} ==Спасылкі== {{Commonscat|People of Tuva}} *[http://www.tuva.asia Новые исследования Тувы] *[http://www.krskstate.ru/krasnoyarskkray/narod/0/etno_id/111 Тувинцы - Народы и народности, населяющие Красноярский край] *[http://www.istorya.ru/strany/tuva.php История Тувы] *[http://www.severcom.ru/nations/item32.html Тувинцы-тоджинцы] *[http://www.tuvpravda.ru/archive/3487-2011-10-20-02-49-36.html Тувинцы в Поднебесной]{{Недаступная спасылка}} *[http://www.tuva.asia/journal/issue_7/2158-bavuu-syuryun-mv.html Бавуу-Сюрюн М. В., Тувинский язык на современном этапе: образовательный аспект] {{Цюркскія народы}} [[Катэгорыя:Цюркскія народы]] [[Катэгорыя:Народы Азіі]] [[Катэгорыя:Народы Сібіры]] [[Катэгорыя:Народы Расіі]] [[Катэгорыя:Народы Кітая]] [[Катэгорыя:Народы Манголіі]] gtm1xc5udw8sehk04baenbiuqmhz5fh 0 177376 4164949 4116734 2022-07-26T13:33:52Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Этнічная група| group = Далганы <br /> (''долган'') | image = [[Выява:Aksenova Ogdo Egorovna.jpg|300px]] | caption = <div style="background-color:#fee8ab">Далганская пісьменніца Агдо Аксёнава<small> | poptime = 7885 ([[2010]] г.) | popplace = [[Расія]] | langs = далганская | rels = [[Праваслаўе]], [[Анімізм|анімістычныя культы]], [[шаманізм]] | related = [[якуты]] }} '''Далга́ны''' (саманазва ''долган'', таксама ''тыакіхі, саха'') — народ, карэнныя насельнікі Паўночнай [[Сібір]]ы. == Колькасць і рассяленне == Жывуць пераважна ў [[Краснаярскі край|Краснаярскім краі]] і [[Якуція|Рэспубліцы Саха]] ([[Расія]]). Агульная колькасць у Расіі (2010 г.) — 7 885 чал.<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls Национальный состав населения Российской Федерации согласно переписи населения 2010 года] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20211223052305/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls |date=23 снежня 2021 }}</ref> У 2009 г. у [[Беларусь|Беларусі]] жыў 1 чал., які вызначаў сваю [[этнас|этнічную]] тоеснасць як далган<ref>[https://web.archive.org/web/20100918165045/http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/vihod_tables/5.8-0.pdf belstat.gov.by]</ref>. == Паходжанне == Далганы — адна з найбольш маладых [[этнас|этнічных]] супольнасцяў [[Сібір]]ы. Лічыцца, што склаліся на працягу XVIII — XIX стст. з прадстаўнікоў [[якуты|якутаў]], [[эвенкі|эвенкаў]], [[рускія|рускіх]] [[Затундраныя сяляне|затундраных сялян]]. Размаўляюць на [[цюркскія мовы|цюркскай мове]], блізкай да [[якуцкая мова|якуцкай]], аднак назва народа паходзіць ад назвы эвенкскага рода ''далган'', ''дангот''<ref>[http://www.krskstate.ru/krasnoyarskkray/narod/0/etno_id/21 Народы и народности, населяющие Красноярский край]</ref>. Нягледзячы на тое, што праблема паходжання далганаў лічыцца дэталёва распрацаванай<ref>Золотарева И. М. Антропологическое исследование долган // Советская этнография. — 1965. — № 3. — С. 27</ref>, існуюць дыскусіі аб важнасці ўплыва той ці іншай групы стваральнікаў далганскага этнаса. Так, частка даследчыкаў прызнае вядучую ролю эвенкаў<ref>Васильев В. И. Долганы // Народы России:Энциклопедия. — М.: Научное издательство Большая Российская Энциклопедия, 1994. С. 149</ref>, што, аднак, супярэчыць дадзеным [[Фізічная антрапалогія|антраполагаў]]. [[Генетыка|Генетыкі]] таксама адзначаюць блізкасць далганаў да суседзяў-[[самадыйскія народы|самадыйцаў]]<ref>[http://www.ebc.ee/EVOLUTSIOON/publications/Tambets2004.pdf The Western and Eastern Roots of the Saami—the Story of Genetic «Outliers» Told by Mitochondrial DNA and Y Chromosomes] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20110720123109/http://www.ebc.ee/EVOLUTSIOON/publications/Tambets2004.pdf |date=20 ліпеня 2011 }}</ref>. == Культура == [[File:Dolgan with reindeer.jpg|thumb|left|150 px|Далганскі аленявод]] У мінулым для далганаў быў характэрны качавы лад жыцця, які асобныя групы часткова захоўваюць і ў нашы дні. Асноўныя заняткі — [[аленегадоўля]], [[паляванне]] на дзікіх [[паўночны алень|аленяў]] і футравых [[сысуны|звяроў]], [[рыбалоўства]]. Вызначальна, што роля аленегадоўлі ў нашы дні неістотная, статкі свойскага аленя скарацілася ў дзясяткі разоў. На поўдні тэрыторый свайго рассялення далганы здаўна будавалі хаты па [[рускія|рускім]] узоры. Качэўнікі ўзводзілі [[чум]]ы па [[эвенкі|эвенкскім]] і [[якуты|якуцкім]] узорам. Вельмі распаўсюджаная форма жытла — ''бало́к'', чум, усталяваны на нарты. Народная [[вопратка]] ўключае ''сакуі'', глухую футравую адзежу з каптуром, [[тканіна|тканныя]] [[спадніца|спадніцы]], [[кашуля|кашулі]], [[капялюш]]ы ''бэрсегэ'', скураныя боты, якія па-мастацку ўпрыгожваюцца бісерам і аплікацыямі. У нашы дні народную вопратку на [[свята|святы]] часцей апранаюць жанчыны, чым мужчыны. Асноўная сацыяльная адзінка — малая нуклеарная [[сям'я]]. Падзел на роды прынцыпіяльнага значэння не мае. Далганскі [[фальклор]] прадстаўлены [[казка]]мі, [[легенда]]мі, [[эпас|эпічнымі]] казаннямі, [[песня]]мі. Распаўсюджаны танец карагоднага тыпу ''хейро''. Папулярныя [[свята|святы]] — вясновы хейро, дні аленявода і рыбака. == Мова == Далганская [[мова]] блізкая да [[якуцкая мова|якуцкай]]. Вылучаюць 3 асноўныя [[дыялект]]ы. [[Пісьмо]]васць на аснове [[кірыліца|кірыліцы]]. Далганская мастацкая [[літаратура]] прадстаўлена пераважна [[паэзія]]й і [[проза]]й. Пачынальніцай прафесійнай далганскай літаратуры лічыцца [[пісьменнік|пісьменніца]] Агдо Аксёнава (1936—1995). == Рэлігія == Большасць вернікаў — [[Руская праваслаўная царква|праваслаўныя]]. Захаваліся некаторыя анімістычныя звычаі, у тым ліку шанаванне духаў прыродных аб’ектаў ''сайтан''. У мінулым далганскія [[шаманізм|шаманы]] лічыліся даволі аўтарытэтнымі ў справах барацьбы з хваробамі і злымі духамі сярод суседзяў. {{зноскі}} [[Катэгорыя:Цюркскія народы]] [[Катэгорыя:Народы Азіі]] [[Катэгорыя:Народы Сібіры]] [[Катэгорыя:Народы Расіі]] st7de5pbmoo2j7pizihy820hwceh2jw 0 177618 4164950 4058730 2022-07-26T13:34:12Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki [[File:Reindeer and Sleigh.png|thumb|Самадыец на нартах, мал. 1881 г.]] '''Самады́йскія народы''', '''самады́йцы''' або састарэлая назва '''самае́ды''' — народы поўначы [[Еўразія|Еўразі]]і, якія размаўляюць на [[самадыйскія мовы|самадыйскіх мовах]]. Агульная колькасць (2010 г.) - каля 50 тысяч чал. ==Этымалогія== Лічыцца, што агульная назва самадыйцаў паходзіць ад [[Русь|старажытнарускага]] слова ''самоядь'', што ў сваю чаргу з'яўлялася пераагучваннем [[Саамскія мовы|саамскага]] ''самэ-эднэ'' ("зямля [[саамы|саамаў]]"). Відавочна, так першапачаткова называлі ўсе качавыя народы [[Усходняя Еўропа|ўсходнееўрапейскай]] поўначы і толькі пазней гэта назва было перанесена на [[ненцы|ненцаў]] і іншых самадыйцаў. ==Паходжанне і рассяленне== З'яўленне самадыйскіх народаў звычайна звязваюць з [[Кулайская археалагічная культура|Кулайскай археалагічнай культурай]], якая сфарміравалася ў 1 тысячагоддзі да н. э. у таёжных раёнах сярэдняй плыні [[Рака Об|ракі Об]]. Вылучаюць 2 асноўныя этапы<ref>[http://russiasib.ru/kulajskaya-kultura/ russiasib.ru] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20141015002441/http://russiasib.ru/kulajskaya-kultura/ |date=15 кастрычніка 2014 }}</ref> яе фарміравання: *Васюганскі ([[6 стагоддзе да н.э.|VI]] - [[2 стагоддзе да н.э.|II]] стст. да н. э.) *Сароўскі ([[1 стагоддзе да н.э.|I]] ст. да н. э. - [[5 стагоддзе|V]] ст. н. э.) Прадстаўнікі гэтай культуры ўзводзілі ўмацаваныя паселішчы на высокіх [[бераг]]ах [[рака|рэк]], будавалі [[каркас]]ныя і [[зруб]]ныя жытлы, займаліся ліццём [[бронза|бронзы]], апрацоўвалі [[драўніна|дрэва]] і [[косць]], рабілі арыгінальную [[кераміка|кераміку]], мелі складаныя пахавальныя [[рытуал]]ы. На сароўскім этапе бронза саступіла месца [[жалеза|жалезу]]. Кулайцы трымалі [[конь свойскі|коняў]] і [[паўночны алень|аленяў]], аднак найбольш важнымі заняткамі заставаліся [[паляванне]], [[рыбалоўства]] і [[збіральніцтва]]. Кулайскія воіны былі ўзброены [[лук]]ам і стрэламі, [[дзіда]]мі з вялікімі масіўнымі навершамі, [[сякера]]мі-чаканамі, аберагалі сябе з дапамогай даспехаў і [[шлем]]а, зробленых з [[метал]]ічных або касцяных пласцін, нанізаных на [[скура]]ныя рамяні. Адзіных [[дзяржава|дзяржаўных]] утварэнняў у кулайцаў не было. Відавочна, розныя плямёны варагавалі паміж сабою, аднак былі здольныя аб'яднацца, каб рабіць сумесныя напады на жыхароў [[стэп]]у. Носьбіты Кулайскай культуры прасунуліся на поўдні да [[Саяны|Саянаў]] і [[Алтай|Алтая]]<ref>[http://www.althisto.ru/altay-v-zheleznom-veke/kulayskaya-kultura.html althisto.ru] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130813105552/http://www.althisto.ru/altay-v-zheleznom-veke/kulayskaya-kultura.html |date=13 жніўня 2013 }}</ref>. У [[3 стагоддзе да н.э.|III]] - II стст. да н. э. з-за [[экалогія|экалагічных]] змен<ref>[http://hmao.kaisa.ru/object/1808738493?lc=ru hmao.kaisa.ru]</ref> яны рушылі ўздоўж ракі Об на поўнач, часткова асвоілі паўночную плыню [[Рака Іртыш|ракі Іртыш]]. У сароўскі перыяд стала насялялі міжрэчча Обі і Іртыша. Характэрна, што ў мовах сучасных самадыйцаў, што жывуць далёка ад стэпу на поўначы, прасочваецца архаічнае ўздзеянне [[цюркскія мовы|цюркскіх]] і [[іранскія мовы|іранскіх моў]]. У [[2 стагоддзе|II]] - [[5 стагоддзе|V]] стст. н. э. з пашырэннем дзяржавы [[гуны|гунаў]] сітуацыя рэзка змянілася<ref>[http://history.novosibdom.ru/?q=node/45 Великое переселение народов]</ref>. Уварванне качэўнікаў прывяло з аднаго боку да адрыву паўднёвых саянскіх самадыйцаў (матарцы, камасінцы, тайгійцы, карагасы)<ref>[http://en.finno-ugry.ru/finnougricworld/samod/samod Саянские самодийцы]</ref>, якія вельмі паступова да пачатку [[20 стагоддзе|XX]] ст. былі [[Асіміляцыя, сацыялогія|асіміляваны]] [[цюркскія народы|цюркамі]] і [[бураты|буратамі]], з другога — да далейшай масавай міграцыі на поўнач. Пры гэтым самадыйскае насельніцтва само асімілявала паўночных абарыгенаў, блізкіх па паходжанню да [[юкагіры|юкагіраў]]. Самадыйцы прыйшлі на поўнач, калі ўжо мелі навыкі [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўцаў]]<ref>[http://portal.do.mrsu.ru/info/history/history/nenets/ Ненцы] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160311161001/http://portal.do.mrsu.ru/info/history/history/nenets/ |date=11 сакавіка 2016 }}</ref>. У новым экалагічным асяроддзі яны захавалі ўменне прыручаць аленяў, хаця на тэрыторыі [[Сібір]]ы яшчэ доўгі час важную ролю адыгрывала паляванне на дзікіх аленяў і футравых звяроў, а каля буйных рэк — рыбалоўства. У [[пісьмо]]вых рускіх крыніцах самадыйцы былі зафіксаваны ў канцы [[11 стагоддзе|XI]] ст. як суседзі [[мансі|вуграў]], якія тады насялялі [[Урал]]. Такім чынам, ужо ў 2 тысячагоддзі да н. э. самадыйцы пачалі рассяляцца на тэрыторыі Паўночна-Усходняй [[Еўропа|Еўропы]]. У [[15 стагоддзе|XV]] - [[16 стагоддзе|XVI]] стст. пад ціскам [[татары|татар]] і [[рускія|рускіх]] вугорскае насельніцтва Заходняй Сібіры заняло значную частку таёжных самадыйскіх тэрыторый гэтага рэгіёна. Перасяленне рускіх на [[Рака Пячора|Пячору]] і Паўночны Урал вымусіла ненцаў мігрыраваць на ўсход і шляхам ваенных сутычак адсунуць продкаў [[энцы|энцаў]] і [[нганасаны|нганасанаў]] за паўночную плыню [[рака Енісей|ракі Енісей]] і на [[Паўвостраў Таймыр|Таймыр]]. Ваенныя сутычкі працягваліся да сярэдзіны [[19 стагоддзе|XIX]] ст.<ref>[http://sergeytsvetkov.livejournal.com/233347.html Забытые истории: Ненцы]</ref> ==Спіс самадыйскіх народаў== У нашы дні захавалася 4 самадыйскія народы, якія жывуць на захадзе і поўначы [[Сібір]]ы, а таксама на паўночным усходзе [[Еўропа|Еўропы]]: * [[Ненцы]] * [[Селькупы]] * [[Нганасаны]] * [[Энцы]] У мінулым на поўдні Сібіры жылі так званыя [[саянскія самадыйцы]]. ==Асаблівасці культуры== Асноўнымі заняткамі самадыйскіх народаў здаўна былі [[паляванне]], [[рыбалоўства]] і [[аленегадоўля]]. У [[тайга|таёжных]] жыхароў ([[селькупы|селькупаў]], лясных [[ненцы|ненцаў]]) аленегадоўля адыгрывала дадатковы характар. Статкі [[паўночны алень|аленяў]] былі малымі (10 - 12 галоў)<ref>[http://rangifer.org/selkups2.shtml Особенности оленеводческого хозяйства отдельных народов: Селькупы] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20120806002420/http://rangifer.org/selkups2.shtml |date=6 жніўня 2012 }}</ref><ref>[http://cyberleninka.ru/article/n/purovskie-lesnye-nentsy-nekotorye-aspekty-hozyaystvenno-kulturnoy-i-sotsialnoy-adaptatsii Карапетова И. А., ПУРОВСКИЕ ЛЕСНЫЕ НЕНЦЫ: НЕКОТОРЫЕ АСПЕКТЫ ХОЗЯЙСТВЕННО-КУЛЬТУРНОЙ И СОЦИАЛЬНОЙ АДАПТАЦИ]</ref>, пасвіліся каля паселішчаў. У жыхароў [[тундра|тундры]] яны былі значна большымі, хаця перасяленне на працягу года вызначалася сезоннай міграцыяй дзікіх аленяў — асноўнай мэты для здабычы паляўнічых. У тайзе і ў тундры свойскіх аленяў выкарыстоўвалі не толькі як крыніцу [[мяса]] і [[скура|скуры]] для [[вопратка|вопраткі]], але і як транспартны сродак. Пераход да сталай качавой аленегадоўчай гаспадаркі адбыўся толькі ў другой палове [[19 стагоддзе|XIX]] - пачатку [[20 стагоддзе|XX]] стст., прычым не паўсюдна. Складаныя [[экалогія|экалагічныя]] ўмовы поўначы, а таксама качавы лад жыцця садзейнічалі фарміраванню такіх асаблівасцяў [[культура|культуры]] самадыйцаў, як шчыльная ўзаемасувязь са светам [[прырода|прыроды]], наяўнасць пераносных жытлаў, перавага мясных і [[рыбы|рыбных]] страў ў народнай [[кулінарыя|кухні]], абавязковая ўзаемная дапамога і г. д. Самадыйцы стварылі багаты [[фальклор]] — [[эпас|эпічныя]] паданні, [[казка|казкі]], [[легенда|легенды]], [[песня|песні]]. У нганасанаў існуе звычай для кожнага чалавека мець сваю асабістую песню, якую ён складае сам або атрымоўвае ў падарунак. [[Танец|Танцавальнае]] мастацтва мае [[рэлігія|сакральна-рэлігійныя]] функцыі. Самадыйская [[міфалогія]] заснавана на падзеле свету на тры буйныя часткі — верхні, сярэдні і падземны ўзроўні. Родапачынальнікам свету і валадаром ненароджаных душ лічыцца жаночае бажаство Нга. У міфалогіі жыхароў [[Паўвостраў Таймыр|Таймыра]] выразна прасочваюцца іншаэтнічныя рысы, відавочна запазычаныя ў іх папярэднікаў. Пад уздзеяннем [[хрысціянства]] ўзніклі новыя міфалагічныя вобразы, часцяком скажоныя [[анімізм|анімістычнымі]] ўяўленнямі саміх самадыйцаў. {{зноскі}} == Спасылкі == * [http://finno-ugry.ru/finnougricworld/samod Самодийские народы] * [http://zemlud.narod.ru/st035.htm Ю. Симченко, В. Васильев, Кто такие самодийцы?] * [http://www.philology.ru/linguistics3/khelimsky-00d.htm Е. А. Хелимский, САМОДИЙСКАЯ ЛИНГВИСТИЧЕСКАЯ РЕКОНСТРУКЦИЯ И ПРАИСТОРИЯ САМОДИЙЦЕВ ] * [http://ling.tspu.edu.ru/files/PDF/articles/volkov_v_g_79_96_1_1_2013.pdf В. Г. Волков, Древние миграции самодийцев и енисейцев в свете генетических данных] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140407083142/http://ling.tspu.edu.ru/files/PDF/articles/volkov_v_g_79_96_1_1_2013.pdf |date=7 красавіка 2014 }} * [http://history.novosibdom.ru/?q=node/44 Кулайская культура (эпоха раннего железного века) ] * [http://mifolog.ru/mythology/c0114_1.shtml Самодийская мифология] * [http://pandora.cii.wwu.edu/vajda/ea210/samoyed.htm Edward J. Vajda, Samoyedic Peoples of the European Tundra] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20150901200856/http://pandora.cii.wwu.edu/vajda/ea210/samoyed.htm |date=1 верасня 2015 }} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Самадыйскія народы| ]] 9qrv5g68pnjncvnyv29k0fomem7a944 0 178142 4164945 3283787 2022-07-26T13:31:23Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Паўвостраў |Назва = Гыданскі паўвостраў |Карта = |Месца = |lat_dir = N|lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |region = |CoordScale = |Акваторыі = Карскае мора |Плошча = каля 160 000 |Вышыня = |Краіна = Расія |АА першага ўзроўню = Краснаярскі край |Пазіцыйная карта = Расія Краснаярскі край |Насельніцтва = |Год = |Выява = |Памер = |Подпіс = }} '''Гыданскі паўвостраў''' — [[паўвостраў]] на поўначы [[Заходне-Сібірская раўніна|Заходне-Сібірскай раўніны]], паміж [[Тазаўская губа|Тазаўскай]] і [[Обская губа|Обскай губамі]] на захадзе і [[Енісейскі заліў|Енісейскім залівам]] на ўсходзе ([[Карскае мора]]). Тэрыторыя [[Краснаярскі край|Краснаярскага края]] [[Расія|Расіі]]. [[Выява:Kara seaGY.PNG|thumb|250px|left|Карта размяшчэння Гыданскага паўвострава ў Карскім моры.]] Даўжыня каля 400 км, шырыня да 400 км. Паверхня — узгорыстая [[раўніна]], складзеная марскімі і ледавіковымі [[антрапаген]]авымі адкладамі; на поўдні пераходзіць у [[Танамскае ўзвышша]], вышынёй да 200 м. [[Клімат]] суровы. Сярэдняя тэмпература студзеня — 26—30 [[Градус Цэльсія|°С]], ліпеня ад 4 да 11,5 °C. [[Ападкі|Ападкаў]] 200—300 мм у год. Пераважаюць мохава-лішайнікавыя і хмызняковыя [[Тундра|тундры]]; на поўдні — [[лесатундра]]выя рэдкалессі. [[Аленегадоўля]], [[паляванне]] і [[рыбалоўства]]. Радовішча [[Прыродны газ|прыроднага газу]]. == Літаратура == * {{Крыніцы/БелЭн|5|Гыданскі паўвостраў}} — С. 553. [[Катэгорыя:Паўвостравы Ямала-Ненецкай аўтаномнай акругі]] [[Катэгорыя:Паўвостравы Краснаярскага края]] [[Катэгорыя:Паўвостравы паводле алфавіта]] a91qt1y1qm21b3e78pt7ggryeq1ki6c 0 179883 4164959 4036175 2022-07-26T14:36:54Z Хомелка 6638 афармленне wikitext text/x-wiki {{НП |статус = горад |беларуская назва = Даланзадгад |арыгінальная назва = ᠳᠠᠯᠠᠨᠵᠠᠳᠠᠭᠠᠳ |падначаленне = |краіна = Манголія |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |lat_dir = N|lat_deg = 43|lat_min = 34|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 104|lon_min = 26|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = 300 |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |від рэгіёна = аймак |рэгіён = Паўднёва-Габійскі аймак |рэгіён у табліцы = Паўднёва-Габійскі аймак |від раёна = |раён = |раён у табліцы = |від абшчыны = |абшчына = |абшчына ў табліцы = |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутраны падзел = |від главы = |глава = |дата заснавання = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = 1470<ref>Гуунгаадас B., 1986: ''Монгольская Народная Республика''. PWN, s. 40.</ref> |клімат = рэзка кантынентальны |афіцыйная мова = мангольская |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |агламерацыя = |нацыянальны склад =манголы |канфесійны склад= |этнахаронім = |часавы пояс = +8 |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = Dalanzadgad |сайт = |мова сайта = }} '''Даланзадгад''' — горад у паўднёвай частцы [[Манголія|Манголіі]]. Адміністрацыйны цэнтр Паўднёва-Габійскага аймака. Насельніцтва 18,7 тыс. жыхароў (2010). Транспартны вузел. У раёне Даланзадгада — каменнавугальныя радовішчы. Вытворчасць будматэрыялаў, швейныя, харчовыя прадпрыемствы. == Геаграфія і клімат == Горад ляжыць на плато, на вышыні 1590 метраў над узроўнем мора, у пустыні [[Гобі]], у 540 кіламетрах на поўдзень [[Улан-Батар]]а, непадалёк ад дзяржаўнай мяжы Манголіі з [[Кітай|Кітаем]]. У Даланзадгадзе халодны пустынны клімат з халоднымі зімамі і цёплым летам. Клімат — рэзка кантынентальны, засушлівы. Сярэднегадавая тэмпература ў горадзе складае 4,6 °C (дзённая: 11,4 °C, начная: −2,1 °C). Улетку тэмпература можа падымацца да 39 °C, узімку апускаецца да −37 °C. Ападкі вельмі рэдкія — з кастрычніка па красавік яны выпадаюць не часцей 1 дня ў месяц<ref name= HKO >{{cite web |url = http://www.hko.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/asia/china/dalanzadgad_e.htm |publisher = Hong Kong SAR Government |accessdate = 2011-01-05 |title = Climatological Normals of Dalanzadgad |archiveurl = https://www.webcitation.org/6A0UBM746?url=http://www.hko.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/asia/china/dalanzadgad_e.htm |archivedate = 18 жніўня 2012 |deadurl = yes }}</ref>. <div style="width:80%"> {{Клімат мясцовасці | Становішча = center | Месца_род = Даланзадгада | Крыніца = [http://www.weatherbase.com/weather/weather.php3?refer=&s=37344&cityname=Dalandzadagad--United-States-of-America&refer=&cityname=Dalandzadagad- Weatherbase] | Сту_ср = -14 | Сту_сяр_апад = 0 | Лют_ср = -9 | Лют_сяр_апад = 0 | Сак_ср = -1 | Сак_сяр_апад = 0 | Кра_ср = 5 | Кра_сяр_апад = 0 | Май_ср = 13 | Май_сяр_апад = 0 | Чэр_ср = 19 | Чэр_сяр_апад = 10 | Ліп_ср = 20 | Ліп_сяр_апад = 40 | Жні_ср = 19 | Жні_сяр_апад = 30 | Вер_ср = 13 | Вер_сяр_апад = 10 | Кас_ср = 5 | Кас_сяр_апад = 0 | Ліс_ср = -5 | Ліс_сяр_апад = 0 | Сне_ср = -2 | Сне_сяр_апад = 0 | Год_ср = 5 | Год_сяр_апад = 140 | Сту_сяр_мін = -21 | Сту_сяр_макс = -8 | Лют_сяр_мін = -17 | Лют_сяр_макс = -2 | Сак_сяр_мін = -8 | Сак_сяр_макс = 5 | Кра_сяр_мін = -1 | Кра_сяр_макс = 12 | Май_сяр_мін = 6 | Май_сяр_макс = 20 | Чэр_сяр_мін = 12 | Чэр_сяр_макс = 26 | Ліп_сяр_мін = 14 | Ліп_сяр_макс = 27 | Жні_сяр_мін = 13 | Жні_сяр_макс = 26 | Вер_сяр_мін = 6 | Вер_сяр_макс = 20 | Кас_сяр_мін = -2 | Кас_сяр_макс = 12 | Ліс_сяр_мін = -11 | Ліс_сяр_макс = 1 | Сне_сяр_мін = 0 | Сне_сяр_макс = -5 | Год_сяр_мін = -2 | Год_сяр_макс = 11 | Сту_а_мін = -31 | Сту_а_макс = 7 | Лют_а_мін = -31 | Лют_а_макс = 18 | Сак_а_мін = -27 | Сак_а_макс = 17 | Кра_а_мін = -20 | Кра_а_макс = 27 | Май_а_мін = -8 | Май_а_макс = 32 | Чэр_а_мін = -1 | Чэр_а_макс = 35 | Ліп_а_мін = 7 | Ліп_а_макс = 33 | Жні_а_мін = 3 | Жні_а_макс = 35 | Вер_а_мін = -12 | Вер_а_макс = 28 | Кас_а_мін = -17 | Кас_а_макс = 26 | Ліс_а_мін = -28 | Ліс_а_макс = 17 | Сне_а_мін = -36 | Сне_а_макс = 6 | Год_а_мін = -36 | Год_а_макс = 35 | Сту_вада = | Лют_вада = | Сак_вада = | Кра_вада = | Май_вада = | Чэр_вада = | Ліп_вада = | Жні_вада = | Вер_вада = | Кас_вада = | Ліс_вада = | Сне_вада = | Год_вада = }} </div> {{зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Даланзадгад}} {{Ізаляваны артыкул}} [[Катэгорыя:Гарады Манголіі]] s6hpef29mm4wr5v2xxtauw69m90z31a 0 192360 4164979 4163671 2022-07-26T17:10:27Z Artsiom91 31770 ± 2 катэгорыі з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Гістарычная дзяржава | назва = Гетманшчына | саманазва = Войска Запарожскае | статус = | сцяг = | апісанне_сцяга = | герб = | апісанне_герба = Герб Войска Запарожскага з {{не перакладзена 3|Летапіс Рыгора Грабянкі|летапісу Рыгора Грабянкі|uk|Літопис Грабянки}}<ref>[http://www.haidamaka.org.ua/page_odnorogenko.html ''Однороженко О.'' Козацька геральдика // Історія українського козацтва: нариси у 2 т. — Київ.: Вид.дім „Києво-Могилянська академія”, 2007. — Т.2.]</ref> | карта = Location Zaporizhian Host.png | апісанне = Тэрыторыя Гетманшчыны ў 1649-1657 гг. | p1 = Рэч Паспалітая | flag_p1 = Flaga Rzeczypospolitej Obojga Narodow ogolna.svg | p2 = | flag_p2 = | p3 = | flag_p3 = | p4 = | flag_p4 = | утворана = [[1649]] | ліквідавана = [[1764]] ([[1782]]<ref name=history>[http://history.franko.lviv.ua/Ig.htm Довідник з історії України. За ред. І. Підкови та Р. Шуста]</ref>) | s1 = Расійская імперыя | flag_s1 = Flag of Russia.svg | s2 = | flag_s2 = | s3 = | flag_s3 = | s4 = | flag_s4 = | дэвіз = | сталіца = [[горад Чыгірын|Чыгірын]], [[Гадзяч]], [[горад Батурын|Батурын]], [[Глухаў]] | гарады = Батурын, [[Брацлаў]], [[Глухаў]], [[Кіеў]], [[Палтава]], [[Нежын]], [[Старадуб]], [[Чарнігаў]], Чыгірын | мова = [[стараўкраінская мова]] | валюта = | дадатковы_параметр = | змесціва_параметру = | плошча = Больш за 200 тыс. км²<br />(сярэдзіна [[XVII]] стагоддзя) | насельніцтва = {{s|1,5 млн. чал. (канец [[XVII]] стагоддзя)}} | форма_кіравання = [[Рэспубліка]] з элементамі [[манархія|манархіі]]<ref name="encyclopediaofukraine.com">''Okinshevych L., Zhukovsky A.'' Hetman state // Encyclopedia of Ukraine, vol. 2 — 1989.; [http://www.encyclopediaofukraine.com/pages/H/E/Hetmanstate.htm Internet Encyclopedia of Ukraine (www.encyclopediaofukraine.com){{v|04|06|2013}}]</ref> | дынастыя = | тытул_кіраўнікоў = [[Гетманы Украіны|Спіс гетманаў]] | рэлігія = [[хрысціянства]] [[Праваслаўе|праваслаўнага]] абраду | дадатковы_параметр1 = | змесціва_параметру1 = | Этап1 = | Дата1 = | Год1 = | Этап2 = | Дата2 = | Год2 = | Этап3 = | Дата3 = | Год3 = | Этап4 = | Дата4 = | Год4 = | Этап5 = | Дата5 = | Год5 = | Этап6 = | Дата6 = | Год6 = | дадатковы_параметр2 = | змесціва_параметру2 = | да = | д1 = | д2 = | д3 = | д4 = | д5 = | д6 = | д7 = | пасля = | п1 = | п2 = | п3 = | п4 = | п5 = | п6 = | п7 = | заўв = }} '''Ге́тманшчына''' ({{lang-uk|Гетьма́нщина}}; афіцыйна '''Войска Запарожскае''' {{lang-uk|Військо Запорозьке}}) — гісторыяграфічная назва часткі тэрыторый сучаснай Украіны і Расіі ([[Старадубшчына|Старадуб'е]]), на якую распаўсюджвалася [[Гетман Войска Запарожскага|ўлада гетмана]]. == Гісторыя == Гетманшчына бярэ свой пачатак з [[Паўстанне Хмяльніцкага|паўстання Хмяльніцкага]], якое ўспыхнула ў 1648 годзе<ref name="Kohut">[http://www.jstor.org/stable/41035968 ''Kohut Zenon E.'' «Review of The Cossack Administration of the Hetmanate. 2 vols. / Sources and Documents Series by George Gajecky — Mass: Harvard Ukrainian Research Institute, 1978.» — Mass: Harvard Ukrainian Studies — Vol. 6. — No. 1. — March 1982. — pp.105−107.]</ref>{{sfn|История|2008| Образование Гетманата и оформление государственной идеи|с=225}}. Першапачаткова ахоплівала як [[Левабярэжная Украіна|Лева-]] і [[Правабярэжная Украіна|Правабярэжную Украіну]], так і [[Запарожжа, рэгіён|Запарожжа]]. Пасля [[Паўстанне Барабаша і Пушкара|паўстання Барабаша і Пушкара]] ўтварылася [[Войска Запарожскае Нізавое]] і Запарожжа стала падпарадкоўвацца гетману толькі фармальна, а пасля падпісання [[Вечны мір, 1686|Вечнага міру]] 1686 года паміж [[Расійскае царства|Рускім царствам]] і [[Рэч Паспалітая|Рэччу Паспалітай]] і ліквідацыяй гетманскага кіравання на Правабярэжнай Украіне, тэрмін стаў ужывацца толькі ў дачыненні Левабярэжжа, [[Кіеў|Кіева]] і яго наваколляў.{{sfn|Енциклопедія|2009|name="ЭИУ"|loc=Т. 2: «Г−Д». — [http://www.histoy.org.ua/?termin=Getmanshchyna ''Гуржій О. І.'' Гетьманщина]}} У 1654 годзе Гетманшчына прыняла пратэктарат рускага цара. З 1663 года Гетманшчына, якая мела ў палітыка-адміністрацыйным стаўленні шэраг асобых правоў у складзе [[Рускае царства|Рускага царства]], была падкантрольная [[Маларасійскі прыказ|Маларасійскаму прыказу]]{{sfn|Енциклопедія|2009|name="ЕИУМалПрик"|loc=[http://histans.com/LiberUA/ehu/6.pdf Т. 6: «Ла-Мі». — С. 481.].— [http://www.history.org.ua/?termin=Malorosіysky_prikaz ''Горобець В. М.'' Малоросійський приказ]}}, а пасля смерці гетмана Скаропадскага — кіравалася [[Маларасійская калегія|Маларасійскай калегіяй]]{{sfn|Енциклопедія|2009|name="ЕИУМалКол"|loc=[http://histans.com/LiberUA/ehu/6.pdf Т. 6: «Ла-Мі». — С. 480.].— [http://www.history.org.ua/?termin=Malorosіyska_kolegіya ''Шандра С. В.'' Малоросійська колегія]}}. У 1764 годзе падчас ваенных рэформаў званне [[гетман Войска Запарожскага|гетмана Войска Запарожскага]] было адменена і апошні гетман [[Кірыл Рыгоравіч Разумоўскі|Кірыл Разумоўскі]] быў павышаны ў званні да [[генерал-фельдмаршал]]а. Аднак фармальна старыя адміністрацыйныя адзінкі Гетманшчыны працягвалі існаваць да 1782 года: па ўказу [[Кацярына Другая|Кацярыны II]] набыло моц агульнае палажэнне аб [[губерня]]х [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] 1781 года, з прычыны чаго перажыткі соценна-палкавога адміністрацыйнага падзелу Войска Запарожскага канчаткова выйшлі з юрыдычнага ўжывання [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]. == Гл. таксама == * [[Войска Запарожскае]] {{зноскі}} == Літаратура == * {{кніга|аўтар=Голобуцький В.|загаловак=Запорозьке козацтво|спасылка=http://litopys.org.ua/holob/hol.htm|месца=Київ|выдавецтва=|год=1994|старонак=380|мова=uk|ref=''Голобуцкий''}} * ''Грушевський М. С.'' Історія України-Руси: В 11 т., 12 кн. — Київ: Наукова думка, 1995—1998. — Т. 8−10.{{ref-uk}} * {{кніга|загаловак=Енциклопедія історії України. У 10 т.|адказны=Редкол В. А. Смолій та ін.|спасылка=http://histans.com/LiberUA/ehu/6.pdf|выданне=[[Інстытут гісторыі Украіны НАН Украіны{{!}}Інститут історії України НАН України]]|месца=Київ|выдавецтва=Наукова думка|год=2009|isbn=978-966-00-1028-1|тыраж=5000|ref=Енциклопедія}} * {{кніга|аўтар=Институт истории Украины, НАН Украины|загаловак=История Украины: научно-популярные очерки / под ред. В. А. Смолия.|спасылка=http://www.history.org.ua/?litera&kat=4&id=20|месца=Київ|выдавецтва=ОЛМА Медиа Групп|год=2008|старонак=1070|ref=Гісторыя}} * Історія українського козацтва. Нариси у двох томах — Київ: ВД «Києво-Могилянська академія», 2006.{{ref-uk}} * Довідник з історії України // Гетьманщина — Київ: Генеза, 2002. — с. 161.{{ref-uk}} * {{кніга|аўтар=Сушинский Б. И.|загаловак=Всемирная казацкая энциклопедия XVI - начала XXI веков|месца=Одесса|выдавецтва=Издательский дом «ЯВФ»|год=2007|ref=''Сушинский''}}{{ref-uk}} * Гетьманщина // [[Украінскае казацтва, малая энцыклапедыя|Українське козацтво. Мала енциклопедія]] — Київ: Генеза, 2002, с. 100.{{ref-uk}} * {{кніга|аўтар=[[Наталля Мікалаеўна Якавенка|Яковенко Н.]]|загаловак=Нарис історії України з найдавніших часів до кінця ХVІІІ ст|спасылка =http://history.franko.lviv.ua/PDF%20Final/Jakovenko.pdf|месца=Київ|выдавецтва=Генеза|год=1997|старонак=380|ref=''Яковенко''}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Украіна ў тэмах}} {{Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Рэчы Паспалітай}} [[Катэгорыя:Гетманшчына|*]] [[Катэгорыя:Гісторыя Расіі]] [[Катэгорыя:Гістарычныя вобласці Расіі]] [[Катэгорыя:Гісторыя адміністрацыйнага падзелу Расіі]] [[Катэгорыя:Гісторыя Украіны (XIV-1917)]] [[Катэгорыя:Гістарычныя вобласці Украіны]] [[Катэгорыя:Дзяржавы ў гісторыі Украіны]] exzrguoyti5m2c6aonysh57p7v4xal9 100 193297 4164966 4164687 2022-07-26T15:50:41Z NirvanaBot 40832 +2 новых wikitext text/x-wiki {{Новы артыкул|Фелікс Эдуард Герэн-Меневіль|2022-07-26T08:27:51Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Чарльз Таўнсэнд|2022-07-26T05:08:08Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Бадушка рагатая|2022-07-25T10:58:46Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Гарбаткі|2022-07-23T19:43:39Z|JerzyKundrat}} {{Новы артыкул|Аквапоніка|2022-07-22T23:40:36Z|Frantishak}} {{Новы артыкул|Аэрапоніка|2022-07-21T22:41:54Z|Frantishak}} {{Новы артыкул|Гідрапоніка|2022-07-18T21:10:59Z|Frantishak}} {{Новы артыкул|Chaerophyllum aureum|2022-07-16T05:17:26Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Anthriscus caucalis|2022-07-16T05:09:28Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Хрупляўнік вялікі|2022-07-15T15:27:39Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Dysphania schraderiana|2022-07-15T15:11:21Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Лебяда клёналістая|2022-07-15T06:14:47Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Лебяда смярдзючая|2022-07-15T06:04:46Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Лебяда гібрыдная|2022-07-15T05:50:18Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Лябеднік блішчасты|2022-07-14T13:38:03Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Лябеднік ружовы|2022-07-14T12:25:40Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Шальнік ланцэтны|2022-07-14T06:46:50Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Шальнік злакавы|2022-07-14T06:32:50Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Fontinalaceae|2022-07-13T20:18:24Z|Хомелка}} {{Новы артыкул|Шматраднік шыпаваты|2022-07-13T19:43:39Z|Хомелка}} <noinclude> [[Катэгорыя:Вікіпедыя:Спісы новых артыкулаў паводле тэм|{{PAGENAME}}]] </noinclude> endabd0dbm3ouu8y9xgphdken62d5z0 0 193974 4165102 3941724 2022-07-27T02:45:35Z VladimirZhV 9113 DEFAULTSORT wikitext text/x-wiki {{Вучоны | Імя = Джон Кункел Смол | Арыгінал імя = {{lang-en|John Kunkel Small}} | Выява = | Шырыня = 200px | Апісанне выявы = | Грамадзянства = | Навуковая сфера = [[Батаніка]] | Месца працы = | Альма-матэр = | Навуковы кіраўнік = | Знакамітыя вучні = | Вядомы як = даследчык [[Флора|флоры]] ЗША | Узнагароды і прэміі = | Сайт = }} {{Сістэматык| Шырыня = | Батанік = Small | IPNI = 9754-1 | List IPNI = + | Заўв_батанік = | Заолаг = | Мікрабіёлаг = | wikispecies =John Kunkel Small | Вікісховішча = }} {{цёзкі2|Смол}} '''Джон Кункел Смол''' ({{lang-en|John Kunkel Small}}) ([[31 студзеня]] [[1869]], [[Харысбург]], [[Пенсільванія]] — [[20 студзеня]] [[1938]], [[Манхэтэн]], [[ЗША]]) — [[батанік]] і [[таксон]]аміст з [[ЗША]], які спецыялізаваўся на [[флора|флоры]] сваёй краіны, асабліва [[Фларыда (штат)|Фларыды]]<ref>[http://sciweb.nybg.org/science2/libr/finding_guide/small.asp John Kunkel Small Records<!-- Загаловак дададзены ботам -->]</ref>. Смол з’яўляўся першым куратарам Музея Батанічнага саду [[Нью-Ёрк]]а з 1898 па 1906 год, пасля чаго быў прызначаны дырэктарам, дзе працаваў да свайго сыходу на пенсію ў 1934 годзе. Смол быў піянерам у пытаннях аховы прыроды, доказам чаго была яго кніга ''From Eden to Sahara: Florida’s Tragedy'', якая заахвоціла стварыць [[Нацыянальны парк Эверглейдс]]. З 1927 па 1931 год ён працаваў з [[Томас Эдысан|Томасам Эдысанам]] над вытворчасцю [[гума|гумы]] з раслін, ажыццяўляючы палявую працу ў [[Фларыда (штат)|Фларыдзе]], а скрыжоўванне ў лабараторыях [[Нью-Ёркскі батанічны сад|Нью-Ёркскага батанічнага сада]]. {{зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Батанікі ЗША]] [[Катэгорыя:Брыёлагі]] [[Катэгорыя:Птэрыдолагі]] {{DEFAULTSORT:Смол Джон Кункел}} tfd0rl2yyawwmakdvekm5zjnr65tdbi 10 194233 4164961 4161841 2022-07-26T14:50:26Z Artsiom91 31770 + Суша https://football.by/news/166205.html wikitext text/x-wiki {{Склад спартыўнай каманды | назва = Склад ФК Слуцк | колер фону = #0000FF | колер тэксту = #FFFFFF | клуб_спасылка = ФК Слуцк | клуб = Слуцк | спіс = {{ССК-ігрок|1|[[Яўген Кандраценка|Кандраценка]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок|3|[[Раман Сяргеевіч Пілецкі|Пілецкі]]}} {{ССК-ігрок|4|[[Пітэр Кінгс|Кінгс]]}} {{ССК-ігрок|5|[[Іван Уладзіміравіч Міхнюк|Міхнюк]]}} {{ССК-ігрок|7|[[Куасі Яо Асамуа|Асамуа]]}} {{ССК-ігрок|8|[[Андрэй Эдуардавіч Выскрабенцаў|Выскрабенцаў]]}} {{ССК-ігрок|9|[[Іскандар Махмадбекавіч Зарабекаў|Зарабекаў]]}} {{ССК-ігрок|10|[[Сяргей Аляксандравіч Глябко|Глябко]]}} {{ССК-ігрок|11|[[Арсеній Уладзіміравіч Канцадайлаў|Канцадайлаў]]}} {{ССК-ігрок|12|[[Мікіта Уладзіміравіч Былінкін|Былінкін]]}} {{ССК-ігрок|15|[[Андрэй Уладзіміравіч Рум|Рум]]}} {{ССК-ігрок|17|[[Жэрэмі Мусанго|Мусанго]]}} {{ССК-ігрок|18|[[Яўген Анатолевіч Апанасовіч|Апанасовіч]]}} {{ССК-ігрок|20|[[Дзяніс Міхайлавіч Образаў|Образаў]]&nbsp;<small>[[Капітан (футбол)|(к)]]</small>}} {{ССК-ігрок|22|[[Яўген Аляксандравіч Вялько|Вялько]]}} {{ССК-ігрок|23|[[Яраслаў Міхайлавіч Яроцкі|Яроцкі]]}} {{ССК-ігрок|24|[[Максім Іванавіч Санец|Санец]]}} {{ССК-ігрок|25|[[Юрый Мечыслававіч Астравух|Астравух]]}} {{ССК-ігрок|26|[[Канстанцін Сяргеевіч Котаў|Котаў]]}} {{ССК-ігрок|27|[[Ігар Мікалаевіч Заяц|Заяц]]}} {{ССК-ігрок|30|[[Ілья Васілевіч Бранавец|Бранавец]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок|33|[[Кірыл Юр’евіч Вяргейчык|Вяргейчык]]}} {{ССК-ігрок|34|[[Аляксей Максімавіч Калтыгін|Калтыгін]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок|35|[[Аліу Лукуман|Лукуман]]}} {{ССК-ігрок|55|[[Павел Юр’евіч Грачышка|Грачышка]]}} {{ССК-ігрок|71|[[Андрэй Аляксандравіч Крэнь|Крэнь]]}} {{ССК-ігрок|74|[[Міхаіл Аляксандравіч Сачкоўскі|Сачкоўскі]]}} {{ССК-ігрок|77|[[Абдул Гафар Сірыма|Сірыма]]}} {{ССК-ігрок|87|[[Уладзіслаў Аляксандравіч Яцкевіч|Яцкевіч]]}} {{ССК-ігрок|88|[[Сяргей Рыгоравіч Русак|Русак]]}} {{ССК-ігрок|99|[[Дзмітрый Фёдаравіч Гірс|Гірс]]}} {{ССК-ігрок||[[Ілья Веліч|Веліч]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок||[[Арцём Анатолевіч Захараў|Захараў]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок||[[Кірыл Кладзько|Кладзько]]}} {{ССК-ігрок||[[Барыс Алегавіч Панкратаў|Панкратаў]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок||[[Антон Мікалаевіч Суша|Суша]]}} <!--{{ССК-ігрок||[[Уладзіслаў Аляксандравіч Сычоў|Сычоў]]}}--> |трэнер = [[Аляксандр Вячаслававіч Бразевіч|Аляксандр Бразевіч]]}}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады футбольных клубаў Беларусі|Слуцк]] </noinclude> kc68tv16eodbp2h3xrlmduf2mfmm8wd 0 196064 4165047 4054396 2022-07-26T19:34:27Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Этнічная група| group = <center>Мбоджа <br /> (''Dou Mbojo'')</center> | image = [[Выява:COLLECTIE TROPENMUSEUM Beambten van het hof van Bima in staatsiekleding Soembawa TMnr 10005881.jpg|300px]] | caption = <div style="background-color:#fee8ab"><small> | poptime = 754 000 (2011) | popplace = [[Інданезія]] | langs = [[біма, мова|біма]] | rels = [[анімізм]], [[іслам]] | related = [[самава]], [[саву, народ|саву]], [[сасакі]], [[сумба, народ|сумба]] }} '''Мбоджа''' (саманазва ''Dou Mbojo''), або '''біма''' ({{lang-id|Suku Bima}}) — [[аўстранезійцы|аўстранезійскі]] народ, карэннае насельніцтва ўсходу [[востраў Сумбава|вострава Сумбава]] ў [[Інданезія|Інданезіі]]. Агульная колькасць - 754 тысячы чал. (2011 г.)<ref>[http://joshuaproject.net/people_groups/20293/ID joshuaproject.net]</ref>. == Гісторыя == Мбоджа — нашчадкі старажытных [[аўстранезійцы|аўстранезійцаў]], якія трапілі на [[Востраў Сумбава|востраў Сумбава]] некалькі тысяч гадоў таму. Ім папярэднічалі продкі носьбітаў [[Папуасы|папуаскай]] [[культура Тамбора|культуры Тамбора]], якая праіснавала да катастрафічнага вывяржэння [[вулкан Тамбора|вулкана Тамбора]] ў [[1815]] г. Шматвяковае ўзаемадзеянне жыхароў ўсходу Сумбавы з тамборцамі аказала значнае ўздзеянне на мясцовую [[мова|мову]] і [[культура|культуру]]. У [[14 стагоддзе|XIV]] ст. мясцовыя плямёны былі аб'яднаны [[дзяржава]]й [[Акруга Біма|Біма]]. Тут зацвердзілася дынастыя, што вяла свой радавод ад [[легенда]]рнага правадыра Нчухі Дара, які быццам бы прыбыў на Сумбаву з [[Востраў Сулавесі|Сулавесі]]. Пасля [[1620]] г. манархі Бімы прынялі [[іслам]] і тытул [[султан]]аў. Гэта спрыяла пашырэнню сувязяў з [[малайцы|малайскімі]] дзяржавамі. Найбольш старажытныя [[пісьмо]]выя помнікі Бімы пісаліся на [[санскрыт|санскрыце]] і [[каві, мова|каві]], аднак у [[17 стагоддзе|XVII]] - [[18 стагоддзе|XVIII]] стст. былі выціснуты [[дакумент]]амі на [[малайская мова|малайскай мове]], напісанымі [[арабскі алфавіт|арабскімі літарамі]]. Малайская мова аказала моцны ўплыў на сучасную [[біма, мова|мову біма]]. Сучасная назва народа мбоджа паходзіць ад наймення дынастыі манархаў Біма. Лічыцца, што першапачаткова мбоджа былі толькі адным з плямёнаў, якое перасялілася на Сумбаву з паўднёвага Сулавесі. Росквіт султаната Біма прыйшоўся на XVIII ст., што тлумачыцца саюзнымі адносінамі з [[Нідэрланды|галандцамі]]. У канцы XVIII - пачатку XIX ст. султанат быў фактычна далучаны да галадскай каланіяльнай імперыі, аднак да сярэдзіны 1950-ых гг. захоўваў аўтаномію. У [[1949]] г. землі мбоджа былі далучаны да [[Інданезія|Інданезіі]]. == Асаблівасці культуры == Асноўнымі заняткамі мбоджа з'яўляюцца [[земляробства]], [[жывёлагадоўля]], [[паляванне]] і [[збіральніцтва]]. Асноўнай культурай з'яўляецца [[рыс]]. Мбоджа таксама вырошчваюць [[кафейнае дрэва|каву]], [[какосавая пальма|какосы]], [[садавіна|садавіну]], [[гародніна|гародніну]]. З-за засушлівага [[клімат]]у мбоджа распрацавалі сістэму [[ірыгацыя|ірыгацыі]], вядомую тут як ''пангава''. Значная частка [[сельская гаспадарка|сельскагаспадарчых]] тэрыторый вылучана пад пашу, дзе трымаюць [[буйвалы|буйвалаў]], [[карова|кароў]], [[конь свойскі|поні]]. [[Конегадоўля]] мела важнае значэнне з часоў [[сярэднявечча]], калі мясцовых маларослых канёў вывозілі ў вялікай колькасці на [[востраў Ява|Яву]] і іншыя астравы [[Паўднёва-Усходняя Азія|Паўднёва-Усходняй Азіі]]. Мужчыны мбоджа вядомы як добрыя апрацоўшчыкі [[прыродны камень|каменю]], а жанчыны — як [[ткацтва|ткачы]]. У традыцыйнай [[вопратка|вопратцы]] асабліва вылучаецца жаночы строй ''рымпу'', які ўяўляе сабою доўгі [[саронг, вопратка|саронг]] з накрыўкай для галавы. На сацыяльную структуру і развіццё [[грамадства]] моцна паўплывала ўвядзенне ў [[17 стагоддзе|XVII]] ст. [[іслам|мусульманскага]] [[права]] ''хукум'', якое садзейнічала разбурэнню племянных аб'яднанняў. Асноўнай сацыяльнай ячэйкай у наш час з'яўляецца малая нуклеарная [[сям'я]]. [[Шлюб]]у папярэднічае абавязковы выкуп за нявесту. Пасля вяселля маладая сям'я жыве самастойна. Адлік сваяцтва вядзецца адначасова па мужчынскай і жаночай лініі. У мбоджа прынята падзяляць насельнікаў па ўзроставай прыкмеце і звяртацца да людзей адпаведнага ўзросту як да сваякоў — "брат", "сястра", "бабуля", "дзядуля", "сын", дачка" і г. д. Мбоджа маюць арыгінальную [[пісьмо]]вую традыцыю, большасць вядомых [[міф]]аў і [[легенда|легенд]] гэтага народа занатавана ў [[кніга]]х. Народнае [[мастацтва]] прадстаўлена разнастайнымі мужчынскімі і жаночымі [[танец|танцамі]]. Папулярна [[барацьба]] ''нтумбу тута'', якая нагадвае дужанне быкоў, а таксама конныя спаборніцтвы. == Донга == [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM De bevolking van Do÷ Donggo voor een kamponghuis TMnr 10005958.jpg|thumb|Донга, фота перш. пал. XX ст.]] Донга (саманазва: ''Dou Donggo'') — субэтнічная група мбоджа (каля 20 тысяч чалавек), якая жыве ў [[гара|горнай]] мясцовасці на поўдні і часткова на ўсходзе [[востраў Сумбава|Сумбавы]]. Донга падзяляюцца на ўсходнюю (''Donggo Ele'') і высакагорную (''Donggo Ipa'') часткі. Яны адрозніваюць сябе непасрэдна ад мбоджа, паколькі да канца [[18 стагоддзе|XVIII]] ст. мелі сваю [[дзяржава|дзяржаву]]. Донга захавалі традыцыйную [[анімізм|анімістычныя]] [[рэлігія|рэлігію]] ''марафу'', традыцыйнае [[права]] і племянную сістэму кіравання. На чале ўсіх мбоджа стаіць правадыр ''нчухі''. == Мова == [[Біма, мова|Мова мбоджа]] адносіцца да [[Аўстранезійскія мовы|аўстранезійскай групы моў]] і падзяляецца на 5 асноўных [[дыялект]]аў. == Рэлігія == У [[сярэднявечча|сярэднявеччы]] на усходзе [[востраў Сумбава|Сумбавы]] быў распаўсюджаны [[індуізм]]. Захаваліся некаторыя перажыткі мясцовых [[анімізм|анімістычных]] культаў, якія мбоджа называюць ''Макакамба—Макакімбі''. Аднак большасць сучасных вернікаў мбоджа спавядае [[іслам]]. Прычым, жыхары усходу Сумбавы лічацца аднымі з найбольш дбайных прыхільнікаў гэтай [[рэлігія|рэлігіі]] ў [[Інданезія|Інданезіі]]. {{зноскі}} == Літаратура == * [http://books.google.by/books?id=qSt8YyRKr0wC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false Peter Berger, The Anthropology of Values: Essays in Honour of Georg Pfeffer. — Pearson Education India, 2010] == Спасылкі == * [http://e-mbojo.blogspot.com/ Ensiklopedia Mbojo] * [http://melayuonline.com/eng/history/dig/328/bima-kingdom Bima Kingdom] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160401192431/http://melayuonline.com/eng/history/dig/328/bima-kingdom |date=1 красавіка 2016 }} * [http://www.geocities.ws/oktianna/bima.html BIMA TRIBE] * [http://indahnesia.com/indonesia/SUBINT/introduction.php Introduction to Sumbawa] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20131005011334/http://indahnesia.com/indonesia/SUBINT/introduction.php |date=5 кастрычніка 2013 }} [[Катэгорыя:Народы Азіі]] [[Катэгорыя:Народы Інданезіі]] [[Катэгорыя:Аўстранезійцы]] tk6526rggg94mzg1txmghktir2i4lfv 0 200471 4165086 4160644 2022-07-26T21:16:54Z 213.174.1.6 wikitext text/x-wiki {{Нейтральнасць}} {{пра|самаабвешчаную дзяржаву|адміністрацыйную адзінку Украіны|Данецкая вобласць}} {{Дзяржава |Беларуская назва = Даунецкая Народная Рэспубліка |Арыгінальная назва = <font size=-1>{{lang-ru|Донецкая Народная Республика}}<br />{{lang-uk|Донецька Народна Республіка}} |Родны склон = Данецкай Народнай Рэспублікі |Герб = Official Donetsk People's Republic coat of arms.svg |Сцяг = Flag of Donetsk People's Republic.svg <!--|Замест герба=--> <!--|Дэвіз=--> |Назва гімна = Ще не вмерла України |Аўдыё= |Форма кіравання = [[парламенцкая рэспубліка]]<ref>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 6] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |Дзяржаўная рэлігія= [[свецкая дзяржава]]<ref>[https://web.archive.org/web/20181112181835/https://dnrsovet.su/doc/constitution/constitution_11.01.2018.docx Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 9]{{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |На карце = Location_of_Donetsk_People%27s_Republic.png |подпіс да карты = Тэрыторыя ДНР (светла-зялёным — заяўленая, зялёным — фактычная) |Мовы = [[руская мова|руская]]<ref>[https://ria.ru/20200306/1568251939.html ria.ru]</ref>. |Спрэчны статус = так |Заснавана = [[7 красавіка]] [[2014]] |Абвяшчэнне незалежнасці= |Афіцыйнае абвяшчэнне незалежнасці= |Незалежнасць ад= |Дыпламатычнае прызнанне= |Сталіца = [[Данецк]]<ref>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 60] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |Найбуйнейшыя гарады = |Пасады кіраўнікоў = Старшыня Прэзідыума<br />Вярхоўнага Савета <br />[[Прэм'ер-міністр]] |Кіраўнікі = [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Д. У. Пушылін]] (да 18.7.2014) <br /><br />[[Аляксандр Юр'евіч Барадай|А. Ю. Барадай]] (да 7.8.2014) |Места па тэрыторыі = |Тэрыторыя = |Працэнт вады = |Места па насельніцтве = |Насельніцтва = 2 291 019<ref>{{cite web|url=http://glavstat.govdnr.ru/pdf/naselenie/chisl_naselenie_0918.pdf|title=Численность населения Донецкой Народной Республики на 1 сентября 2018 года|publisher=Главстат ДНР|date=2018-09-01|lang=ru|accessdate=28 красавіка 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190710170734/http://glavstat.govdnr.ru/pdf/naselenie/chisl_naselenie_0918.pdf|archivedate=10 ліпеня 2019|deadurl=yes}}</ref> |Год перапісу = 2018 |Шчыльнасць насельніцтва = |ВУП= |Места па ВУП= |Год разліку ВУП = |ВУП на душу насельніцтва = |Валюта = |Тэлефонны код = 380 62 |Часавы пояс= UTC+3 |Заўвагі = |Статус = непрызнаная }} '''Дане́цкая Наро́дная Рэспу́бліка''' ({{lang-ru|Донецкая Народная Республика}}), або скарочана '''ДНР''' — [[Часткова прызнаная дзяржава|часткова прызнаная дзяржава]] ва Усходняй Еўропе, абвешчаная<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140506_donetsk_separatists_sovereignty_proclaimed.shtml?print=1 |title=Сепаратисты "Донецкой республики" просятся в Россию |publisher=[[BBC]]|date=2014-05-26|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://interaffairs.ru/read.php?item=11118 |title=О цивилизационном будущем Донецкой республики. Владислав Гулевич, политолог, аналитик Центра консервативных исследований факультета социологии международных отношений МГУ |date=2014-06-01|lang=ru}}</ref> ў красавіку 2014 года ў межах [[Данецкая вобласць|Данецкай вобласці]] праціўнікамі цэнтральнай улады [[Украіна|Украіны]]<ref group="заўв.">Адэпты федэралізацыі, у т.л. некаторыя палітыкі, назвалі ўяўнай прычынай такога кроку адсутнасць канструктыўнага дыялогу з уладамі ў Кіеве, якія, з іх слоў, ігнаруюць патрэбы і чаканні рэгіёну</ref>. {{нп3|Генеральная пракуратура Украіны|Генеральнай пракуратурай Украіны|uk|Генеральна прокуратура України}} «ДНР» прызнана [[Тэрарызм|тэрарыстычнай арганізацыяй]], якая мае дакладную іерархію, фінансаванне і каналы пастаўкі зброі<ref>[https://www.unian.ua/politics/918854-gpu-viznala-teroristichnimi-organizatsiyami-samoprogolosheni-dnr-ta-lnr.html ГПУ визнала терористичними організаціями самопроголошені ДНР та ЛНР]. [[УНІАН]]. 2014-05-16. {{ref-uk}}</ref>. Разам з [[Луганская Народная Рэспубліка|Луганскай Народнай Рэспублікай]] абвяшчалася аб уваходжанні ДНР у склад т.зв. Саюза Народных Рэспублік — [[Наваросія, дзяржава|Наваросіі]]. Паводле Канстытуцыі Украіны, тэрыторыя, на якую прэтэндуе ДНР, з’яўляецца часова [[Акупацыя|акупаванай]] [[Узброеныя сілы Расійскай Федэрацыі|расійскімі ўзброенымі сіламі]] неад’емнай часткай Украіны<ref>[http://zakon.rada.gov.ua/go/254-VIII Пастанаўленне аб прызнанні асобных раёнаў, гарадоў, пасёлкаў і вёсак Данецкай і Луганскай абласцей часова акупаванымі тэрыторыямі]</ref>. Большая частка самазаяўленай тэрыторыі т.зв. ДНР кантралюецца ўкраінскімі ўладамі. Да 13 красавіка ўзброенымі групамі неўрадавай прыналежнасці, падтрымку якім у шэрагу выпадкаў аказалі і прадстаўнікі мясцовага насельніцтва і міліцыі, быў усталяваны кантроль над адміністрацыйнымі будынкамі ў некалькіх населеных пунктах вобласці, адэптамі федэралізацыі было заяўлена аб кантролі над гэтымі населенымі пунктамі. На некаторых дарогах узброенымі фармаваннямі баевікоў былі выстаўленыя блокпосты. На экстраным пасяджэнні [[Савет Бяспекі ААН|Савета бяспекі ААН]] па сітуацыі ва Усходняй Украіне, які адбыўся ноччу 14 красавіка, Украіна абвінаваціла [[Расія|Расійскую Федэрацыю]] ў агрэсіі, у сувязі з чым урад Украіны прыняў рашэнне распачаць «шырокамаштабную антытэрарыстычную аперацыю з ужываннем спецпадраздзяленняў». 12 мая 2014 года пасля непрызнанага міжнароднай супольнасцю [[Рэферэндум аб самавызначэнні Данецкай Народнай Рэспублікі|рэферэндуму аб самавызначэнні Данецкай народнай рэспублікі]], які адбыўся днём раней, і на падставе самаабвешчанага акта дэкларацыі аб незалежнасці ад 7 красавіка 2014 года быў заяўлены дзяржаўны суверэнітэт ДНР<ref name="sov">{{cite web |url= http://ria.ru/world/20140512/1007507367.html |title= ДНР провозгласила себя суверенным государством |author= |date= 2014-05-12|work= |publisher=[[РИА Новости]] |accessdate=2014-05-12|lang=ru}}</ref>, які на сённяшні час прызнаюць толькі [[Расія]]<ref>{{cite web |author= |url=http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001202202220002 |title=Указ Президента Российской Федерации от 21.02.2022 № 71 "О признании Донецкой Народной Республики" |lang= |website=publication.pravo.gov.ru |publisher=Официальный интернет-портал правовой информации |date=2022-02-22 |access-date=2022-02-21}}</ref>, а таксама часткова прызнаныя [[ЛНР]], [[Паўднёвая Асеція]] і [[Рэспубліка Абхазія|Абхазія]]<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.pnp.ru/politics/abkhaziya-priznala-nezavisimost-dnr-i-lnr.html|title=Абхазия признала независимость ДНР и ЛНР|date=2022-02-25|publisher=Парламентская газета|access-date=2022-02-25}}</ref>. У гэты ж дзень «ДНР» звярнулася да [[Расія|Расіі]] з просьбай аб далучэнні<ref name="russia-gazeta.ru">{{cite web |url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/12/n_6146901.shtml|title=«Донецкая народная республика» обратилась к России с просьбой о присоединении|author= |date= 2014-05-12|work= |publisher= [[Газета.ру]] |accessdate=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. Зварот быў пакінуты без юрыдычных наступстваў з боку РФ. 24 мая 2014 года Данецкая і Луганская народныя рэспублікі падпісалі дакумент аб аб’яднанні ў [[Наваросія, дзяржава|Наваросію]]<ref>[http://lenta.ru/news/2014/05/24/novorossia/ Донецкая и Луганская народные республики объединились в Новороссию]</ref>, але з таго часу і да сёння самаправазгалошаныя рэспублікі намінальна нават самі вызначаюць сябе, робяць заявы і выступаюць асобна, у т.л. пад час [[Мінскае пагадненне|мінскіх сустрэч]]. Урад Украіны, шэраг дзяржаў і міжнародных арганізацый лічаць, што ДНР кантралюецца і атрымлівае ваенную падтрымку з боку Расіі. Гэтыя абвінавачванні адпрэчваюцца расійскім кіраўніцтвам. == Гісторыя == З канца лістапада 2013 года на Украіне праходзілі [[Еўрамайдан|акцыі пратэсту]], якія распачаліся пасля адмовы ўрада [[Мікалай Азараў|М. Азарава]] падпісаць пагадненне аб асацыяцыі з [[Еўрасаюз]]ам. Некалькі разоў яны перарасталі ў масавыя беспарадкі. 21 лютага прэзідэнт [[Віктар Януковіч]] і лідары апазіцыі падпісалі пагадненне аб урэгуляванні крызісу ва Украіне<ref name=autogenerated14>[http://www.unian.net/politics/887869-obnarodovan-tekst-soglasheniya-ob-uregulirovanii-krizisa-v-ukraine.html Обнародован текст Соглашения об урегулировании кризиса в Украине. УНИАН, 21.02.2014]</ref>, але ў гэты ж дзень увечары грамадскія актывісты Майдана асудзілі любыя дамоўленасці з прэзідэнтам і папярэдзілі аб штурме яго адміністрацыі. Віктар Януковіч таемна пакінуў Кіеў, і, як высветлілася пазней, збег у Расію. На наступны дзень [[Вярхоўная Рада Украіны|Вярхоўная Рада]], у якой былая апазіцыя сфармавала большасць, прыняла пастанову<ref name="autogenerated1">{{cite web |datepublished=22.2.2014 |url=http://zakon1.rada.gov.ua/laws/show/757-VII |title=Про самоусунення Президента України від виконання конституційни... |publisher=Верховная Рада Украины |accessdate=2014-2-23 |lang=uk |description=Постанова № 757-VII}}</ref>, у якой было аб’яўлена між іншым, што Віктар Януковіч «неканстытуцыйным чынам самаўхіліўся ад ажыццяўлення канстытуцыйных паўнамоцтваў» і не выконвае свае абавязкі, Рада адхіліла прэзідэнта Януковіча ад пасады праз імпічмент, адпаведна прызначыла датэрміновыя прэзідэнцкія выбары на [[25 мая]] 2014 года<ref name="autogenerated6">[http://www.rbc.ua/rus/news/politics/rada-otstranila-yanukovicha-i-naznachila-vybory-prezidenta-22022014171100 Рада отстранила Януковича и назначила выборы Президента на 25 мая 2014 г. РБК Украина, 22.02.2014]</ref>. 23 лютага Вярхоўная Рада ўсклала абавязкі [[Прэзідэнт Украіны|прэзідэнта Украіны]] на старшыню Вярхоўнай рады [[Аляксандр Турчынаў|Аляксандра Турчынава]]<ref name="autogenerated2">[http://www.president.gov.ua/news/30130.html Постанова Верховної Ради України № 764-VІІ від 23.02.2014 року «Про покладення на Голову Верховної Ради України виконання обов’язків Президента України згідно із ст. 112 Конституції України»]</ref>. У той жа дзень прыняла рашэнне аб адмене закона, які надаваў [[Руская мова|рускай мове]] «асаблівы статус» у шэрагу рэгіёнаў Украіны<ref>{{cite web|url=http://www.forbes.ru/news/251256-ukraina-otmenila-regionalnyi-status-russkogo-yazyka|title=Рада лишила русский язык статуса регионального на Украине|publisher=[[Forbes]]|date=2014-02-23}}</ref> (праз дзесяць дзён Аляксандр Турчынаў наклаў вета на гэтае рашэнне<ref>[http://www.interfax.ru/world/362448 Турчинов пообещал сохранить на Украине «языковой закон»]</ref>). 2 сакавіка губернатарам [[Данецкая вобласць|Данецкай вобласці]] быў прызначаны бізнесмен {{нп3|Сяргей Аляксеевіч Тарута|Сяргей Тарута|ru|Тарута, Сергей Алексеевич}}<ref>[http://top.rbc.ru/politics/02/03/2014/908463.shtml Власти Украины передают олигархам руководство юго-востоком страны]</ref>. З сакавіка ў паўднёва-ўсходніх рэгіёнах Украіны кожныя выхадныя сталі праходзіць антымайданаўскія акцыі, падчас якіх дэклараваліся лозунгі за федэралізацыю Украіны, выказваўся пратэст супраць новапрызначаных губернатараў<ref name="RIA">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140412/1003662934.html|title=Сторонники федерализации Украины собрались в центре Харькова на митинг|publisher=РИА Новости|date=2014-04-12}}</ref><ref name="mk0604">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/06/1009681-donbass-vosstal-protiv-ukrainyi-burlit-ves-yugovostok.html|title=Донбасс восстал против Украины. Бурлит весь Юго-Восток|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-06}}</ref><ref>[http://ria.ru/world/20140411/1003567364.html Митинг в поддержку федерализации Украины продолжается в Харькове]</ref><ref>[http://lenta.ru/news/2014/04/18/donetsk/ «Донецкая республика» назвала условия освобождения зданий]</ref>, мітынгоўцы пачалі абіраць сваіх «народных кіраўнікоў» рэгіёнаў. Губернатар Данецкай вобласці Сяргей Тарута абвінаваціў у арганізацыі беспарадкаў Віктара Януковіча і яго асяроддзе<ref>[http://top.rbc.ru/viewpoint/10/04/2014/917171.shtml Интервью с губернатором Донецкой области: За беспорядки отвечает Ростов]</ref>. 6 красавіка пасля чарговага мітынгу пратэсту яго ўдзельнікамі быў захоплены будынак {{нп3|Данецкі абласны савет|Данецкага абласнога савета|uk|Донецька обласна рада}}<ref name="взгляд">{{cite web|url=http://vz.ru/news/2014/4/6/680719.html|title=Протестующие в Донецке установили контроль над зданием обладминистрации|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-04-06|lang=ru}}</ref>. === Абвяшчэнне === [[Файл:2014-04-07. Протесты в Донецке 018.jpg|250px|thumb|left|Захоп будынку Данецкай АДА 7 красавіка 2014 года]] 7 красавіка пратэстоўцы зачыталі дэкларацыю аб суверэнітэце Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="декларация">[http://malaya-russia.blogspot.com/2014/04/blog-post_894.html Текст «Декларации о суверенитете Донецкой народной республики» и «Обращения Донецкой народной республики к Владимиру Путину»]</ref><ref name="росбалт">{{cite web|url=http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/04/07/1253550.html|title=В Донецке объявлено о создании народной республики|publisher=[[Росбалт]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. У дадзеным дакуменце, у прыватнасці, рэгламентаваліся пытанні кіравання новаўтвораных дзяржавай: {{цытата|«Ад імя народа Данецкай Народнай Рэспублікі можа выступаць выключна Вярхоўны Савет Рэспублікі. Найбольш важныя дзяржаўныя пытанні, звязаныя з развіццём рэспублікі, яе ўзаемаадносінамі з іншымі дзяржавамі, выносяцца на ўсенароднае абмеркаванне ці рэферэндум<ref name="декларация"/>.»}} Цэнтрам кіравання рэспублікай стаў будынак Данецкага аблсавета, над якім быў узняты [[Сцяг Расіі|расійскі сцяг]]<ref name="росбалт"/>. Паводле паведамленняў некаторых [[СМІ]], дэкларацыя аб суверэнітэце была прынятая дэпутатамі аблсавету<ref name="вести">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1454156|title=В Донецке провозглашена народная республика|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>; іншыя крыніцы, аднак, абверглі гэтую інфармацыю і паведамілі, са спасылкай на відэазапіс з будынка аблсавету, што ў будынку засядае «Рэспубліканскі народны савет», склад і паходжанне якога невядомы<ref name="радиосвобода">{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25324238.html|title=«Утка» дня. Донецкая народная республика|publisher=[[Радыё «Свабода»]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Адно з рашэнняў гэтага савета тычылася правядзення рэферэндуму па пытанні ўваходжання рэгіёна ў склад Расіі не пазней 11 мая 2014 года. Дэпутаты заявілі, што гэтая дата была ўзгоднена з [[Луганская вобласць|Луганскай]] і [[Харкаўская вобласць|Харкаўскай абласцямі]]<ref name="ИТАР-ТАСС">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1102559|title=Депутаты Донецкого областного совета объявили о независимости Донецкой народной республики|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Журналістаў у залу, дзе зачыталі дэкларацыю, не пусцілі. Народны савет таксама папрасіў [[Уладзімір Пуцін|Уладзіміра Пуціна]] ўвесці міратворчыя войскі на тэрыторыю Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="декларация"/><ref name="МК">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/07/1010161-russkaya-vesna-v-dokumentah-kakie-aktyi-prinyala-donetskaya-narodnaya-respublika.html|title= «Русская весна» в документах. Какие акты приняла Донецкая народная республика|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>:: {{цытата|«…Звяртаемся да Вас, Уладзімір Уладзіміравіч, як да апошняй надзеі на наша будучыня і будучыня нашых дзяцей. Толькі ў Расіі мы бачым адзінага абаронцы нашай культуры рускага свету. Толькі міратворчыя кантынгенты расійскай арміі змогуць даць пераканаўчы сігнал кіеўскай хунце, якая прыйшла да ўлады праз зброю і кроў.»}} Расійскае інфармагенцтва РИА «Новости» паведаміла аб тым, што ўрад Яцанюка перакінуў на ўсход Украіны падраздзяленні ўнутраных войскаў, Нацыянальнай гвардыі (з байцоў «[[Правы сектар|Правага сектара]]») і амерыканскіх наймітаў «[[Academi|Blackwater]]» у форме атрада [[Міністэрства ўнутраных спраў Украіны|МУС Украіны]] «Сокал»<ref name="РИА НОВОСТИ">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140407/1002917878.html|title=Источник: три боевых подразделения переброшены на восток Украины|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref><ref name="газета ру">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/07/n_6066817.shtml|title=Источник: подавлением протестов на востоке Украины займутся три боевых подразделения|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. [[Файл:2014-04-07. Протесты в Донецке 003.jpg|thumb|right|Ветэраны [[Афганская вайна, 1979—1989|Афганскай вайны]] спяваюць песні ў падтрымку пратэстоўцаў]] [[8 красавіка]] было абвешчана аб стварэнні народнага ўрада ДНР, прызначаны ўрадам Украіны губернатар Данецкай вобласці [[Сяргей Аляксеевіч Тарута|Сяргей Тарута]] адпраўлены ў адстаўку<ref name="итартассправительство">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1106468|title=Митингующие в Донецке формируют временное народное правительство|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-08|lang=ru}}</ref>. Вакол будынка Данецкай абласной адміністрацыі былі ўмацаваныя барыкады<ref name="итартассправительство"/>. Да абаронцаў рэспублікі, акрамя жыхароў [[Данецк]]а, далучыліся сотні жыхароў другога па велічыні горада вобласці — [[Марыупаль|Марыупаля]]<ref>[http://www.0629.com.ua/news/511583 В захваченном «белом доме» Донецка находятся несколько сотен мариупольцев]</ref>. 9 красавіка ДНР прызнала незалежнасць [[Рэспубліка Крым|Рэспублікі Крым]] і звярнулася да дэпутатаў крымскага парламента з заклікам прызнаць незалежнасць ДНР. Таксама было абвешчана аб рашэнні стварыць Цэнтральную выбарчую камісію ДНР, якая зоймецца падрыхтоўкай да правядзення рэферэндуму<ref name="zadonbass9apr">{{cite web|url=http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/04/09/1254776.html|title=Сторонники Донецкой республики просят помощи Крыма|publisher=[[Росбалт]]|date=2014-04-09|lang=ru}}</ref>. === Рэферэндум === [[Файл:2014-05-08. Протесты в Донецке 011.jpg|thumb|right|Агітацыйны [[білборд]] у Данецку, [[8 мая]] [[2014]].]] 10 красавіка 2014 ДНР пачала фармаваць ЦВК для правядзення рэферэндуму аб статусе рэгіёну. Зарэгістравана каля 3,5 млн выбаршчыкаў<ref name="gazeta16apr">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/16/n_6087861.shtml|title=«Донецкая народная республика» определилась с вопросами на референдуме 11 мая|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-16}}</ref>.<!--26 красавіка Дзяніс Пушылін паведаміў, што сродкі на рэферэндум знойдзены<ref name="пушилинармия">{{cite web|url=http://www.unian.net/politics/913816-referendumyi-kak-natsionalnaya-zabava.html|title=Референдумы как национальна забава|publisher=[[УНИАН]]|date=2014-01-05|lang=ru}}</ref>.--> Для рэферэндуму на звычайным [[прынтар]]ы было надрукавана 3,2 мільёна бюлетэняў<ref>[http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/05/08/1266107.html В Донецке уничтожили более миллиона бюллетеней для референдума]</ref>. 7 мая [[Уладзімір Пуцін]] на прэс-канферэнцыі са старшынёй [[АБСЕ]] {{нп3|Дыдзье Буркхальтар|Дыдзье Буркхальтарам|de|Didier Burkhalter}} звярнуўся да федэралістаў Луганска і Данецка з просьбай перанесці намечаныя на 11 мая рэферэндумы аб аддзяленні ад Украіны самаабвешчаных Данецкай і [[Луганская Народная Рэспубліка|Луганскай]] народных рэспублік. Таксама ён звярнуў увагу на тое, што правядзенне датэрміновых [[прэзідэнцкія выбары на Украіне, 2014|прэзідэнцкіх выбараў на Украіне]] [[25 мая]] з’яўляецца «рухам у правільным напрамку». Старшыня Цэнтрвыбаркаму ДНР Раман Лягін заявіў пра тое, што «калі кіраўніцтва Данецкай народнай рэспублікі прыме рашэнне перанесці дату рэферэндуму, то мы вымушаныя будзем з гэтым пагадзіцца», але прэзідэнцкіх выбараў у Данецку праведзена дакладна не будзе<ref name="слон">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/russia/putin-prizval-perenesti-referendum-v-samoprovozglashennoy-donetskoy-narodnoy-respublike-1095127.xhtml|title=Путин призвал отложить референдумы в Донецке и Луганске|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. 8 мая больш за мільён бюлетэняў для рэферэндуму былі знішчаны яго праціўнікамі ў ходзе нападу на дзве друкарні, дзе друкаваліся бюлетэні. Відавочцы паведамлялі, што на форме нападаўшых, былі адметныя павязкі «Правага сектара»<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/08/leaflet/|title=В Донецке уничтожили более миллиона бюллетеней для референдума|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. У гэты ж дзень прыхільнікі федэралізацыі адмовіліся пераносіць дату рэферэндуму аб незалежнасці ДНР і, паводле паведамленняў украінскіх СМІ, у Данецку ўжо пачалі раздаваць бюлетэні для галасавання, якія не маюць ніякай аховы, галаграм або пячатак, мясцовым жыхарам<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25377541.html|title=Донецкие сепаратисты отказались переносить референдум|publisher=[[svoboda.org]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. 10 мая Камітэт патрыятычных сіл Данбаса (КПСД), які аб’ядноўвае 18 грамадскіх арганізацый рускамоўных жыхароў Данбаса і рэгіянальныя прадстаўніцтвы чатырох палітычных партый, паведаміў аб правядзенні 11 мая альтэрнатыўнага рэферэндуму (кансультатыўнага апытання) — аб далучэнні Данецкай вобласці да [[Днепрапятроўская вобласць|Днепрапятроўскай]]<ref>{{cite web |url = http://news.liga.net/news/politics/1683407-donbass_prisoedinyaetsya_k_dnepropetrovshchine_zavtra_referendum.htm |title = Донбасс присоединяется к Днепропетровщине: завтра референдум |author = |date = 2014-05-10 |work = |publisher = ЛIГАБiзнесIнформ |accessdate = 2014-05-10 |lang = ru }}</ref>. 10 мая некаторыя СМІ паведамілі, што на подступах да Славянска былі затрыманыя узброеныя людзі, якія перавозілі больш за 100 тысяч запоўненых бюлетэняў<ref>{{cite web|url=http://www.novayagazeta.ru/news/1681883.html|title=На бюллетенях для голосования 11 мая отметки в пользу Донецкой народной республики проставлены заранее (видео)|publisher=[[Новая газета]]|date=2014-05-10|lang=ru}}</ref>. На рэферэндум быў вынесены адзінае пытанне на дзвюх мовах (рускай і ўкраінскай): «Ці падтрымліваеце Вы акт дзяржаўнай самастойнасці Данецкай народнай рэспублікі?». Унізе прапаноўваліся два варыянты адказу: «Так», «Не»<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/only_video.html?vid=597999|title=Итоги референдума: Донбассу с Киевом не по пути|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. [[Файл:2014-05-11. Референдум в Донецке 001.jpg|thumb|Урна з бюлетэнямі на ўчастку для галасавання ў Данецку.]] Па папярэдніх дадзеных на 12 мая, абвешчаных старшынёй ЦВК Данецкай народнай рэспублікі Раманам Лягіным, яўка склала 74,87 % ад агульнай колькасці выбаршчыкаў Данбаса, у т.л. «за» прагаласавалі 89,07 адсоткаў, «супраць» — 10,19 адсотка, а 0,74 адсотка бюлетэняў сапсаваныя<ref>[http://www.interfax.ru/375714 За независимость Донецкой республики проголосовало почти… — Интерфакс]</ref><ref>{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/politics/news/26335191/cik-za-samostoyatelnost-doneckoj-oblasti-vystupili-897|title=ЦИК ДНР: За самостоятельность Донецкой области выступило 89,7 % избирателей|publisher=[[Ведомости]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. 12 мая 2014 года ў адпаведнасці з вынікамі рэферэндуму аб самавызначэнні Данецкай Народнай Рэспублікі і на падставе дэкларацыі аб незалежнасці ад 7 красавіка 2014 года была абвешчана суверэнная Данецкая Народная Рэспубліка<ref name="sov"/>. У той жа дзень сустаршыня часовага ўрада ДНР Дзяніс Пушылін зачытаў «заклік ДНР», у якім была просьба да [[Расійская Федэрацыя|Расійскай Федэрацыі]] разгледзець пытанне аб уваходжанні Данецкай Народнай Рэспублікі ў склад Расіі<ref name="sov"/>. У адпаведнасці з заклікам вышэйшым органам дзяржаўнай улады ў Данецкай народнай рэспубліцы з гэтага часу з’яўляецца Вярхоўны савет, які фармуе ўрад ДНР і Савет бяспекі ДНР. Новае дзяржаўнае ўтварэнне абавязваецца выконваць свабоду сумлення і веравызнання ўсіх традыцыйных рэлігійных канфесій і паважаць традыцыйныя пункты гледжання ў сферы рэлігіі<ref name="sov"/>. Тэкст дакумента змяшчае таксама палажэнне аб адмаўленні ўсіх формаў [[фашызм]]у, [[нацыяналізм]]у, [[шавінізм]]у, [[Расавая дыскрымінацыя|расавай дыскрымінацыі]] ва ўсіх відах<ref name="sov"/>. 12 мая ў МЗС Украіны выступілі з заявай, у якой мінулы рэферэндум быў названы незаконным і нелегітымным. Таксама былі прыведзеныя дадзеныя апытання грамадскай думкі ва ўсходніх рэгіёнах, зробленага даследчым цэнтрам «Pew Research Center» у красавіку 2014 года, паводле якога 70 % жыхароў усходніх рэгіёнаў аддаюць перавагу жыць у адзінай Украіне. У міністэрства выказалі ўпэўненасць, што «пераважная большасць мясцовых жыхароў — сапраўдныя патрыёты і прыхільнікі адзінай і непадзельнага Украінскай дзяржавы — запалоханыя ўзброенымі прарасійскімі тэрарыстычнымі бандфармаваннямі і, баючыся за сваё жыццё, не могуць свабодна выказваць сваё меркаванне, адрознае ад пазіцыі баевікоў і іх калабарацыяністаў». Меркаванні аб адсутнасці ў прыхільнікаў федэралізацыі большасці ў Данецкай вобласці прытрымліваюцца і некаторыя эксперты і аналітыкі<ref>{{cite web|url=http://www.golos-ameriki.ru/content/ukraine-referendum-comments/1912504.html|title=МИД Украины: 70 процентов жителей востока страны за единое государство|publisher=[[Голас Амерыкі]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. === Выбары прэзідэнта Украіны === {{main|Прэзідэнцкія выбары ва Украіне, 2014}} [[Файл:Вибори Президента України 2014.png|thumb|right|300px|Рэзультаты галасавання на [[Прэзідэнцкія выбары ва Украіне, 2014|выбарах Прэзідэнта Украіны]]. На карце паказаныя выбарчыя акругі. ---- {{legend|#CC0000|Перамог ''Парашэнка''}} {{legend|#55AA33|Перамог ''Добкін''}} {{legend|#556666|''Выбары не адбыліся''}}]] 19 мая «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў заявіў, што выбары прэзідэнта Украіны 25 мая з’яўляюцца нелегітымнымі і «''правядзенне іх на тэрыторыі нашых незалежных дзяржаў незаконна''». Сустаршыня прэзідыума вярхоўнага савета ДНР Міраслаў Рудэнка заявіў, што «''тыя ўчасткі, якія 25 мая вырашаць адкрыцца, будзем закрываць''»<ref name="kommersant2005">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474548|title=Восток Украины вступил в битву за выборы|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>.. У сваю чаргу, саветнік губернатара Данецкай вобласці Сяргея Таруты Валерый Жалдак паведаміў, што афіцыйнай улады трэба будзе забяспечыць працу 22 акруговых выбарчых камісій і каля 2,5 тысяч выбарчых участкаў; толькі ў кантраляваным сепаратыстамі Славянску акруговая выбарчая камісія была перанесена ў Аляксандраўку. Было сказана, што галасаванне абавязкова адбудзецца ў Вялікановасёлкаўскім раёне, кантраляваным батальёнам «Данбас»<ref name="kommersant2005" />. 19 мая узброеныя людзі захапілі выбарчую камісію ў [[Шахтарск|Шахцёрску]], да гэтага — у [[Краматорск]]у, кіраўніка адной з акруговых выбарчых камісій у Данецку выкралі і некалькі гадзін ўтрымлівалі невядомыя<ref name="kommersant2005" />. Па стане на 22 мая як мінімум траціна з 34 акруговых камісій у Данецкай і Луганскай абласцях была заблакаваная, іншыя знаходзіліся пад пагрозай нападаў. У Данецку працавала толькі адна з пяці акруговых камісій, толькі чвэрць выбарчых участкаў у Данецкай вобласці атрымалі папярэднія спісы выбаршчыкаў. У той жа час добраахвотніцкі батальён тэрытарыяльнай абароны «Данбас» заявіў, што бярэ пад ахову выбарчыя ўчасткі ў Вялікановасёлкаўскім, Краснаармейскім, Аляксандраўскім, Дабрапольскім раёнах Данецкай вобласці, гарантаваўшы грамадзянам бяспеку волевыяўлення<ref name="г2205">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/2014/05/22_a_6043561.shtml|title=Выборы юго-востока|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. У дзень галасавання 25 мая ў Данецкай вобласці адкрылася 426 выбарчых участкаў з 2430. Па дадзеных мясцовых СМІ, у Данецку і ​​Горлаўцы не працаваў ні адзін участак, пры гэтым, паводле дадзеных выдання «62», адзін участак, які адкрыўся ў абласным цэнтры, быў праз 10 хвілін зачынены пры ўдзеле ўзброеных людзей, што разагналі камісію<ref name="S2505">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/v-donetskoy-oblasti-otkrylos-bolee-400-uchastkov-1103157.xhtml|title=В Донецкой области открылось более 400 избирательных участков|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-25|lang=ru}}</ref>. === Пасля прэзідэнцкіх выбараў === 26 мая ў Данецкай народнай рэспубліцы было ўведзена ваеннае палажэнне, пра што заявіў Дзяніс Пушылін. Сваёй мэтай ён абвясціў «ачысціць нашу тэрыторыю ад чужых войскаў»<ref name="РИА26">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140526/1009324619.html#ixzz32neKE3qW|title=Руководство Донецкой республики вводит военное положение|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-05-26|lang=ru}}</ref>. 27 мая «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў заявіў пра гатоўнасць да перамоваў з новым прэзідэнтам Украіны [[Пётр Парашэнка|Пятром Парашэнкай]] «пры выкананні шэрагу ўмоў: „незалежнасці народных рэспублік Данбаса“ і „вываду ўсіх замежных акупацыйных войскаў ўкраінскай арміі“»<ref name="К27">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2480337|title=«Народный губернатор» Донецкой области назвал условия для переговоров с Петром Порошенко |publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-27|lang=ru}}</ref>. 31 мая прэм’ер-міністр ДНР Аляксандр Барадай заявіў аб тым, што дыялог з украінскай уладай пачнецца толькі пасля спынення АТА, пры гэтым ён сумняваецца ў тым, што «пры любых кампрамісах ДНР і [[ЛНР]] могуць застацца ў складзе Украіны». Пры гэтым ён спадзяецца на ўдзел [[РФ]] у якасці трэцяга боку ў перамовах<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/boroday-nazval-usloviya-nachala-peregovorov-mezhdu-dnr-i-kievom-1106865.xhtml|title=Бородай назвал условия начала переговоров между ДНР и Киевом|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-31|lang=ru}}</ref>. 16 чэрвеня прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка на пасяджэнні Савета нацыянальнай бяспекі і абароны паведаміў пра намер на працягу тыдня апублікаваць план мірнага ўрэгулявання сітуацыі ў Данбасе пасля перакрыцця ўзброенымі сіламі краіны мяжы з Расіяй. Рэалізацыя пачнецца са спынення агню на абмежаваны перыяд для вядзення перамоў, у яго ўваходзіць працэс раззбраення, а таксама рашэнні аб амністыі і абароне ад крымінальнага пераследу асоб, якія не ўчынялі цяжкіх злачынстваў<ref>[http://www.dw.de/%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE-%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%89%D0%B0%D0%B5%D1%82-%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BE%D0%B3%D0%BD%D1%8F-%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5-%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B8%D1%8F-%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B-%D1%81-%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B5%D0%B9/a-17710568 Порошенко обещает прекращение огня после перекрытия границы с Россией]</ref>. У сваю чаргу Дзяніс Пушылін заявіў пра недавер абяцанням Кіева і намеры працягнуць прынцыпова змагацца за свае перакананні<ref>[http://www.echo.msk.ru/news/1342092-echo.html В руководстве самопровозглашённой Донецкой народной считают невозможным прекращение огня на востоке Украины]</ref>. 20 чэрвеня прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка аддаў загад аб часовым спыненні агню на ўсходзе краіны з пятніцы 20 чэрвеня на адзін тыдзень. Перамір’е ўведзена каб сепаратысты маглі скласці зброю, але ў выпадку нападу ўкраінскія сілавікі маюць права пачаць агонь у адказ. Сам мірны план ўкраінскіх уладаў прадугледжвае таксама правядзенне датэрміновых мясцовых і парламенцкіх выбараў, кантроль над мяжой з РФ, дэцэнтралізацыю і вызваленне каля 100 закладнікаў, на мяжы з Расіяй створаць «гарантаваны калідор для выхаду расійскіх і ўкраінскіх наймітаў<ref>[http://slon.ru/fast/world/poroshenko-obyavil-o-prekrashchenii-ognya-1116609.xhtml Порошенко объявил о прекращении огня]</ref>». 21 чэрвеня «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў прапанаваў свае ўмовы мірнага ўрэгулявання канфлікту на ўсходзе Украіны. У яго ўваходзяць вывад войскаў з ДНР і ЛНР, прызнанне іх незалежнасці і правядзенне аналагічных плебісцытаў пра самавызначэнне ў іншых рэгіёнаў краіны, на якія прэтэндуе [[Наваросія, дзяржава|Наваросія]]. Таксама Губараў заклікаў здацца сілам сепаратыстаў лідара «Радыкальнай партыі» [[Алег Валер’евіч Ляшко|Алега Ляшко]], міністра ўнутраных спраў Арсена Авакава і губернатара Днепрапятроўскай вобласці Ігара Каламойскага, а Рынату Ахметаву рэкамендавана перадаць «скрадзенае» народу і пакінуць краіну<ref>[http://slon.ru/fast/world/v-dnr-vydvinuli-vstrechnyy-plan-mirnogo-uregulirovaniya-1116734.xhtml В ДНР выдвинули свой план мирного урегулирования]</ref>. 23 чэрвеня 2014 г. у Данецку ў будынку Данецкай дзяржаўнай адміністрацыі адбыліся перамовы аб урэгуляванні канфлікту на паўднёвым усходзе Украіны з удзелам прадстаўнікоў Масквы, Кіева, АБСЕ, ДНР і ЛНР. Па завяршэнні перамоваў лідар ДНР А. Барадай заявіў, што паўстанцы маюць намер спыніць агонь да 27 чэрвеня і выконваць абвешчанае кіеўскімі ўладамі перамір’е, што дасць магчымасць «пачаць кансультацыі аб вядзенні перамоваў аб мірным урэгуляванні канфлікту»<ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/06/140623_ukraine_east_separatists_ceasefire.shtml Сепаратисты обещают прекратить огонь на востоке Украины]</ref>. Прэзідэнт Украіны П. Парашэнка па выніках пасяджэння Рады нацыянальнай бяспекі і абароны ўвечары 30 чэрвеня прыняў рашэнне аб выхадзе з рэжыму спынення агню, паколькі як Расія, так і баевікі не выканалі ўмоваў для рэалізацыі мірнага плана<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=131083</ref>. 1 ліпеня ўкраінская армія нанесла авія- і артылерыйскія ўдары. У наступныя дні баявыя дзеянні працягваліся. Тым часам галава абласной дзяржадміністрацыі Сяргей Тарута адзначыў, што поўдзень вобласці з’яўляецца зонаю бяспекі, спрыяльная сітуацыя складваецца і ў заходняй частцы рэгіёну<ref>[http://www.unian.ua/politics/935305-taruta-pivden-donetskoji-oblasti-zona-bezpeki.html Тарута: Південь Донецької області — зона безпеки]</ref>. == Падкантрольная тэрыторыя і ўлада на месцах == Па стане на канец мая 2014 года, пад поўным кантролем ДНР з 18 раёнаў Данецкай вобласці былі толькі Арцёмаўскі і Канстанцінаўскі раёны<ref name="S2">{{cite web|url=http://slon.ru/world/chto_navoevali_na_donbasse_za_pervuyu_nedelyu_posle_vyborov-1107028.xhtml|title=Что навоевали в Донбассе за первую неделю после выборов|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref> і часткова Данецк, у якім працягвае працаваць мясцовая гарадская ўлада і прызначаная Кіевам рэгіянальная<ref name="ЪВ">{{cite web|url=http://kommersant.ru/doc/2481931|title=Самовооруженная республика|publisher=[[Коммерсантъ-Власть]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref>. Таксама прадстаўнікамі самаабвешчанай рэспублікі захопленыя асобныя будынкі ў некаторых гарадах.<!--Толькі [[горад Славянск]] быў цалкам падкантрольны прадстаўніку ДНР Вячаславу Панамарову<ref>{{cite web|url=http://www.dw.de/%D0%BF%D0%BE%D1%87%D0%B5%D0%BC%D1%83-%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BC%D1%8B-%D0%BD%D0%B0-%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B5-%D1%83%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%8B-%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%8F-%D1%81%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C-%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D0%B8/a-17626026|title=Почему «референдумы» на востоке Украины нельзя считать легитимными|publisher=[[Deutsche Welle]]|date=2014-05-09|lang=ru}}</ref>. Там па ходу Стралкоў яго арыштаваў--> Астатняя частка вобласці (акрамя кантраляваных ўкраінскай арміяй Аляксандраўскага і Вялікановасёлкаўскага раёнаў) разам з Данецкам уяўлялі сабой арэну баявых сутыкненняў паміж сілавікамі і сепаратыстамі<ref name="S2" />. Так, у кантраляваным Вячаславам Панамаровым і [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Ігарам Стралковым]] Славянску акрэдытацыя ДНР была несапраўдная, і дазвол для журналісцкай працы трэба было атрымліваць у Стралкова. Шэраг гарадоў кантраляваліся асобнымі палявымі камандзірамі ДНР: [[Горлаўка]] — Ігарам Безлерам, [[Краматорск]] — Аляксандрам Мажаевым (вядомы як «Бабай»<ref name="ЪВ" />). На працягу чэрвеня і ліпеня кантраляваная ДНР тэрыторыя сціскалася. 3.9.2014 ў Данецкай абласной дзяржадміністрацыі заявілі, што рэгіянальная ўлада кантралюе 70 % тэрыторый вобласці.<ref>http://www.unian.ua/politics/958875-regionalna-vlada-kontrolyue-70-teritoriji-donetskoji-oblasti-oda.html</ref> == Насельніцтва == Насельніцтва Данецкай вобласці на 1 студзеня 2014 года склала {{nobr|4 343 900}} чалавек<ref>[http://ria.ru/spravka/20140512/1007488847.html#14003988742164&message=resize&relto=login&action=removeClass&value=registration#ixzz323DRYkSG РИА Новости, Донецкая область (Донецкая народная республика). Справка, 12.05.14]</ref> Паводле дадзеных перапісу 2001 года, насельніцтва Данецкай вобласці складала {{nobr|4 800 000}}, пры гэтым доля рускіх і ўкраінцаў складала каля 38 % і 57 %, адпаведна; доля рускай мовы як роднай мовы — каля 75 %, украінскай — 24 %<ref>[http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/nationality_popul1/ Всеукраинская перепись населения 2001. Национальный состав населения, гражданство.]</ref><ref>[http://www.regnum.ru/news/polit/1802052.html ДНР формирует парламент, Совбез и работает над Конституцией (Донбасс)]: «ДНР — будет парламентской республикой в тех границах, в которых сегодня находится Донецкая область» (ИА REGNUM)</ref>. == Супрацьстаянне ўладам Украіны == [[Файл:Donetskrepublic.svg|thumb|right|Данецкая вобласць. Чырвоным колерам адзначаны раёны пад кантролем ДНР.]] 7 красавіка в. а. [[Прэзідэнт Украіны|прэзідэнта Украіны]] [[Аляксандр Турчынаў]] ў сваім тэлевізійным звароце заявіў, што ў дачыненні да людзей, якія занялі адміністрацыйныя ўстановы ў [[Луганск]]у, [[Данецк]]у і [[​​Харкаў|​​Харкаве]], улады краіны будуць праводзіць антытэрарыстычную аперацыю<ref name="interfax7apr">{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/369971|title=Турчинов ответит антитеррористической операцией на волнения востока Украины|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. 11 красавіка падраздзяленне «Альфа» адмовілася выконваць загад кіеўскага ўрада і ісці на штурм у Данецку, Харкаве і Луганску<ref>{{cite web|url=http://www.newsru.com/world/11apr2014/alf.html |title=Украинское спецподразделение «Альфа» отказалось подчиняться киевским властям и идти на штурм в Донецке и Луганске|publisher=[[newsru.com]]|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://joinfo.ua/politic/894601_Situatsiya-Donetske-Alfa-otkazalas-shturmovat-OGA.html|title=Ситуация в Донецке: «Альфа» отказалась штурмовать ОГА |publisher=joinfo.ua|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref><ref name="reitingi11apr">[http://www.reitingi.lv/ru/news/politikap/49154-ukrainskoe-specpodrazdelenie-aljfa-otkazalosj-podcinatjsa-kievskim-vlastam-i-idti-na-sturm-v-donecke-i-luganske.html reitingi.lv Украинское спецподразделение «Альфа» отказалось подчиняться киевским властям и идти на штурм в Донецке и Луганске — reitingi.lv]</ref>. Увечары Аляксандр Турчынаў заявіў, што дае паўсталым ноч на тое, каб скласці зброю, — у адваротным выпадку супраць іх будуць ужытыя узброеныя сілы<ref>{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/131164|title=Турчинов обещает направить армию против митингующих 14 апреля|date=2014-04-13}}</ref>. 17 красавіка было апублікавана заява МЗС ДНР датычна сітуацыі ў рэгіёне і прызначанай сустрэчы ў [[Жэнева|Жэневе]] прадстаўнікоў [[ЗША]], [[Еўрасаюз]]а, [[Расія|Расіі]] і [[Урад Яцанюка|ўладаў Кіева]] з заклікам даць ацэнку акту агрэсіі супраць ДНР, а таксама заява аб палітычнай бессэнсоўнасці перагаворных працэсаў без удзелу ў іх прадстаўнікоў ДНР і Усходняй Украіны<ref>{{cite web|url=http://vybor.ua/article/sistemnye_problemy_gosudarstvennosti/zayavlenie-mid-dnr.html|title=Заявление МИД ДНР|publisher=«Украинский выбор»|date=2014-04-17|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160309192419/http://vybor.ua/article/sistemnye_problemy_gosudarstvennosti/zayavlenie-mid-dnr.html|archivedate=9 сакавіка 2016|deadurl=yes}}</ref>. На сустрэчы, якая прайшла ў Жэневе, была дасягнута дамоўленасць аб узаемным раззбраенні бакоў. Аднак ужо на наступны дзень прадстаўнікі ДНР, якія не ўдзельнічалі ў сустрэчы, заявілі аб тым, што кіеўскі бок гэтага пагаднення не выконвае. [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Дзяніс Пушылін]] заявіў, што, перш чым казаць пра кампраміс, Кіеў: {{цытата|Павінен вызваліць захопленыя будынкі, раззброіць незаконныя фармаванні: Нацгвардыю і «Правы сектар», адпусціць на свабоду палітычных вязняў. Толькі пасля гэтага мы гатовыя да дыялогу<ref name="interfax18apr">{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?sec=1724&id=492434|title=«Донецкая народная республика» потребовала от Киева разоружить Нацгвардию и «Правый сектор»|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-18}}</ref>.}} === [[Данецк]] === У ноч на 12 красавіка некалькі дзесяткаў мітынгоўцаў занялі будынак абласной пракуратуры ў Данецку. Прадстаўнікі гарадскога УУС, якія прыбылі на месца, пераканалі іх пакінуць памяшканне<ref name="ria-proc">{{cite web |url= http://ria.ru/world/20140412/1003620084.html |title= Протестующие пытались взять под контроль здание прокуратуры в Донецке |author= |date= 2014-04-12 |work= |publisher=[[РИА Новости]] |accessdate= |lang=ru}}</ref>. Прэс-служба данецкай пракуратуры паведамляе аб узбуджэнні крымінальнай справы па гэтым факце, праваахоўныя органы праводзяць расследаванне<ref name="ria-proc"/>. На бок ДНР перайшоў данецкі «[[Беркут, спецпадраздзяленне|Беркут]]»<ref name="life12apr">{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/131113|title=Донецкий «Беркут» перешёл на сторону митингующих|publisher=[[LifeNews]]|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. Адмовіўся ўдзельнічаць у ваенных дзеяннях кіеўскі «Беркут», якому было загадана адбіць у рэспублікі Славянск<ref name="nakanune">{{cite web|url=http://www.nakanune.ru/news/2014/4/13/22348650/|title=Донецкий «Беркут» присягнул на верность ДНР, а география ополчения расширилась|publisher=nakanune.ru|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. Член часовага ўрада ДНР Дзяніс Пушылін заявіў, што, паколькі ў рэгіёне ўжо была праліта кроў, ён не выключае ўвядзення ў рэгіён [[Узброеныя сілы Расійскай Федэрацыі|расійскіх войскаў]]<ref>{{cite web|url=http://www.regnum.ru/news/polit/1790365.html|title=Донецкая народная республика: Россия уже может ввести войска на Донбасс|publisher=[[Regnum]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. На рэкламных плакатах у цэнтры Данецка былі размешчаны сцягі ДНР<ref name="ostro12apr">{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/politics/news/442439/|title=«Донецкая республика» украсила своими ситилайтами центр Донецка|publisher=ostro.org|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. 15 красавіка на сходзе ў Данецкай АДА памянулі Рубена Аванесяна, які загінуў падчас нападу СБУ ў раёне [[Славянск]]а. Яго ўшанавалі як першага героя Данбаса, што загінуў, абараняючы свабоду і незалежнасць Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="V15apr2014">{{cite web|url=http://vesti.ua/donbass/47554-v-donecke-pochtili-pamjat-pervogo-pogibshego-geroja-doneckoj-narodnoj-respubliki|title=В Донецке почтили память первого погибшего героя Донецкой народной республики|publisher=ООО «Вести масс-медиа»|date=2014-04-15}}</ref>. У гэты ж дзень трыма невядомымі ад імя ДНР па ўсім Данецку былі расклееныя [[Антысемітызм|антысеміцкія]] ўлёткі правакацыйнага характару<ref>{{cite web|url=http://uapress.info/ru/news/show/21904|title=Все евреи Донбасса под угрозой депортации должны сдать по 50 долларов США?|publisher=UA Press|date=2014-04-15|lang=ru}}</ref>. Інфармацыя была моцна растыражаваная СМІ. 17 красавіка амбасадар ЗША ва Украіне Джэфры Пает у [[твітэр]]ы паведаміў аб ўлётках, а [[Арсеній Яцанюк|Яцанюк]] заявіў: «''Мы маем інфармацыю, што так званыя мірныя пратэстоўцы са стралковай зброяй у руках распаўсюджвалі ўлёткі з патрабаваннем да ўсіх яўрэяў заявіць пра сябе як пра яўрэяў. Сёння раніцай я ясным і недвухсэнсоўным чынам запатрабаваў ад ваенных і сіл бяспекі, ад Службы бяспекі Украіны, без прамаруджання знайсці гэтых нягоднікаў і прыцягнуць іх да адказнасці''»<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/ukrainian/ukraine_in_russian/2014/04/140420_ru_s_yatsenyuk_putin.shtml|title=Яценюк: Путин мечтает восстановить СССР|publisher=bbc.co.uk|date=2014-04-14|lang=ru}}</ref>. У выніку галоўны рабін Данецка Пінхас Вішэдскі заявіў, што антысеміцкія ўлёткі, растыражаваныя ў СМІ ад імя «Данецкай Народнай Рэспублікі», з’яўляюцца фальсіфікацыяй, створанай для спробы дыскрэдытаваць прарасійскіх грамадзян і «Данецкую Народную Рэспубліку» ў вачах яўрэяў<ref>[http://izrus.co.il/diasporaIL/article/2014-04-20/24212.html Раввин Донецка: забудьте про антисемитскую фальшивку]</ref>. Растыражаваная падробка неспрыяльна паўплывала на сітуацыю<ref>{{cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2014/apr/18/antisemitic-donetsk-peoples-republic-ukraine-hoax|title=Antisemitic flyer 'by Donetsk People's Republic' in Ukraine a hoax|publisher=theguardian.com|date=2014-04-14|lang=en}}</ref>. Дзяржсакратар ЗША Кэры асудзіў гэтую выхадку<ref>{{cite web|url=http://www.golos-ameriki.ru/content/communiqu%C3%A9-geneva-crisis-ukraine-/1895875.html|title=Переговоры в Женеве: первая реакция Украины|publisher=Голос Америки|date=|lang=ru}}</ref>. Паводле паведамленнях украінскіх СМІ, у Данецку невядомыя хадзілі па прадпрыемствах горада і раздавалі маніфест Данецкай Народнай Рэспублікі, згодна з якім у вобласці ўводзіцца вайсковы абавязак і кожны жыхар ад 16 да 65 гадоў абавязаны два разы на тыдзень ахоўваць будынак Данецкай дзяржаўнай абласной адміністрацыі, а таксама кожны грамадзянін абавязаны аддаваць 15 % ад усіх сваіх даходаў у фонд ДНР і падаць дадзеныя аб рухомай і нерухомай маёмасці. Ад усіх прадпрымальнікаў патрабавалася плаціць штомесяц 70 долараў ЗША з мэтай напаўнення валютных рэзерваў ДНР. «Ухілам будуць пазбаўленыя грамадзянства рэспублікі і выселеныя да бендэраў з канфіскацыяй маёмасці», — гаворыцца ў маніфесце<ref>[http://www.segodnya.ua/regions/donetsk/doneckaya-respublika-trebuyut-ot-vseh-predprinimateley-ezhemesyachnuyu-dan-v-razmere-70-dollarov-513362.html#_methods=onPlusOne%2C_ready%2C_close%2C_open%2C_resizeMe%2C_renderstart%2Concircled%2Cdrefresh%2Cerefresh&id=I0_1397859173750&parent=http%3A%2F%2Fwww.segodnya.ua&pfname=&rpctoken=62617099 «Донецкая республика» требует от всех предпринимателей ежемесячную дань в 70 долларов]</ref>. 18 красавіка ў Данецкам аэрапорце прадстаўнікі сепаратыстаў паднялі сцяг Данецкай народнай рэспублікі<ref>[http://www.1tv.ru/news/world/256744 В Донецке поднят флаг самопровозглашённой Донецкой народной республики]. {{ref-ru}} [[Первый канал]]</ref>. 27 красавіка Данецкая абласная дзяртэлекампанія была ўзятая пад кантроль прыхільнікамі ДНР. У будынак занеслі дадатковае абсталяванне для вяшчання тэлебачання Данецкай Народнай Рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://www.gudok.ru/sujet/ukraina/?ID=1143296|title=Донецкие ополченцы вернули российское телевидение в область|publisher=ОАО «Издательский дом «Гудок»|date=2014-04-27|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140503184837/http://www.gudok.ru/sujet/ukraina/?ID=1143296|archivedate=3 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. На наступны дзень адбылася масавая бойка паміж сіламі ДНР і праўкраінскімі актывістамі з прымяненнем святло-шумавых гранат, металічных дубцоў і траўматычнай зброі<ref>{{cite web|url=http://segodnjashnie-novosti.ru/poslednie-video-novosti/v-donecke-proshli-stolknoveniya-megdu-storonnikami-federalizacii-i-proukrainskimi-aktivistami/|title=Массовая драка между сторонниками «Единой Украины» и силами самообороны ДНР|publisher=segodnjashnie-novosti.ru|date=2014-04-28|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140502010256/http://segodnjashnie-novosti.ru/poslednie-video-novosti/v-donecke-proshli-stolknoveniya-megdu-storonnikami-federalizacii-i-proukrainskimi-aktivistami/|archivedate=2 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. 1 мая байцы сепаратыстаў спачатку аблажылі, а затым ўзялі штурмам будынак абласной пракуратуры. Раненні атрымалі некалькі салдат ўнутранай службы. Над будынкам пракуратуры быў узняты сцяг ДНР, а [[сцяг Украіны]] быў спалены<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/05/01/opolchentsyi-shturmuyut-prokuraturu-v-donetske.html|title=Ополченцы взяли штурмом прокуратуру в Донецке|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref><ref>''Вероника Панфилова.''{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1725328/|title=В Донецке штурмом взяли здание прокуратуры|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. Гэтак жа пад уладу ДНР перайшлі гараддзелы міліцыі ў [[Краснаармейск]]у і Родзінскім<ref>{{cite web|url=http://ru.tsn.ua/ukrayina/v-krasnoarmeyske-i-rodinskom-separatisty-shturmom-zahvatili-gorotdely-milicii-smi-363568.html|title=В Красноармейске и Родинском сепаратисты штурмом захватили горотделы милиции - СМИ|publisher=TCH.ua|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. 3 мая прыхільнікі федэрацыі захапілі будынак СБУ<ref>{{cite web|url=http://www.unn.com.ua/ru/news/1338155-v-donetsku-zakhopili-budivlyu-sbu|title=В Донецке захватили здание СБУ|publisher=unn.com.ua|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Раней было адключана вяшчанне расійскага тэлебачання<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/obschestvo/1164167|title=В Донецке отключили российские телеканалы|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>, але пасля яно было адноўленае<ref>{{cite web|url=http://odnarodyna.com.ua/content/v-donecke-vosstanovleno-veshchanie-rossiyskih-telekanalov|title=В Донецке восстановлено вещание российских телеканалов|publisher=odnarodyna.com.ua|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140810020403/http://odnarodyna.com.ua/content/v-donecke-vosstanovleno-veshchanie-rossiyskih-telekanalov|archivedate=10 жніўня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 6 мая РИА Новости са спасылкай на крыніцу ў адным з сілавых ведамстваў Украіны паведаміла, што ў Данецк была дастаўленая амуніцыя расійскіх вайскоўцаў і падробленыя бланкі для пасведчанняў асобы афіцэраў Узброеных Сіл РФ для наступнага стварэння імітацыі нападу на ўкраінскіх пагранічнікаў<ref>{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/30851|title=Форма военных РФ доставлена в Донецк для организации провокаций|publisher=[[RT]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Самаабарона ўзяла пад кантроль ваеннае вучылішча з арсеналам зброі<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/05/06/silyi-samooboronyi-luganska-lishili-ukrainskih-voennyih-kontrolya-nad-vozdushnyim-prostranstvom.html|title=Силы самообороны Луганска лишили украинских военных контроля над воздушным пространством|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. <gallery widths="200" heights="150"> File:2014-03-01. Митинг в Донецке 0006.jpg|Мітынг на плошчы перад будынкам Данецкай абласной адміністрацыі з расійскімі сцягамі, 1 сакавіка 2014. File:Pro-Russian poster on barricades, Donetsk.jpg|Плакат на барыкадах са заклікам павярнуць расійскія каналы ў тэлевізійны эфір, 8 красавіка 2014. File:2014-04-09. Протесты в Донецке 052.jpg|Плакаты «Россия, спаси нас от рабства» і «Мы за [[Мытны саюз Беларусі, Казахстана і Расіі|ТС]]» </gallery> 26 мая ўкраінскія сілавікі нанеслі ўдар па сепаратыстам, што паспрабавалі ўзяць пад кантроль міжнародны аэрапорт Данецка<ref>[http://censor.net.ua/news/287104/aeroport_donetska_zahvatili_terroristy_na_kryshe_ustanovlen_granatomet_snayipery_zanimayut_pozitsii Аэропорт Донецка захватили террористы: на крыше установлен гранатомет, снайперы занимают позиции, — СМИ]</ref>. Былі задзейнічаныя два самалёта [[Су-25]], два [[МіГ-29]] і 4 верталёта [[Мі-24]], была праведзена высадка дэсанту<ref>[http://www.62.ua/news/542524 В донецком аэропорту идет ожесточенный бой]</ref>. У ходзе шматгадзіннага бою некалькі ракет патрапілі ў будынак завода «Точмаш», у горадзе загінула некалькі мірных грамадзян. У авіяналёце ўдзельнічалі самалёты са складу міргарадскай авіябрыгады (831-й брыгады тактычнай авіяцыі)<ref>[http://news.bigmir.net/ukraine/819189-Boici-ATO-likvidirovali-blokpost-boevikov-na-vezde-v-Doneck---jyrnalist Бойцы АТО ликвидировали блокпост боевиков на въезде в Донецк — журналист]</ref>. Па словах прэс-сакратара ДНР з засады былі расстраляныя два грузавікі, што вывозілі параненых сепаратыстаў з тэрыторыі аэрапорта<ref>[http://m.kp.ru/daily/26235/3118147/ Войска карателей в Донецке добивали раненых ополченцев]</ref>. 19 ліпеня міністр абароны Украіны паведаміў, што сілавікі разблакавалі Данецкі аэрапорт <ref>[http://army.unian.ua/941663-siloviki-rozblokuvali-donetskiy-aeroport.html УНІАН — Силовики розблокували Донецький аеропорт]</ref>. 16 ліпеня Ігар Стралкоў, рыхтуючы горад да асады, увёў у Данецку ваеннае становішча<ref>{{cite web|url=http://dnr.today/info/vvedenie-voennogo-polozheniya-i-komendantskogo-chasa-v-donecke/|title=Введение военного положения и комендантского часа в Донецке|publisher=Пресс-центр ДНР|date=2014-07-16|accessdate=8 жніўня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140726150728/http://dnr.today/info/vvedenie-voennogo-polozheniya-i-komendantskogo-chasa-v-donecke/|archivedate=26 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. === [[Славянск]] === [[Файл:2014-04-14 Sloviansk city council - 2.jpg|thumb|right|250px|Славянскі гарадскі савет пад кантролем людзей у масках і са зброяй]] 12 красавіка праціўнікі ўкраінскага ўрада ўзялі пад кантроль адміністрацыйныя будынкі ў Славянску.<ref name="nakanune" /> 13 красавіка «народным мэрам» абвясціў сябе Вячаслаў Панамароў. У горадзе адбылося баявое сутыкненне паміж прыхільнікамі ДНР і ўрадавымі сіламі, якія выкарыстоўвалі ў ходзе бою бронетранспарцёры<ref name="Vesti13apr" />. Былі ахвяры. Ёсць думкі<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=kB4qn6Mlj3Q#t=843|title=Вопрос-Ответ Пякин В. В.|publisher=YouTube, 13:00|date=2014-04-14}}</ref><ref name="Dugin16apr">{{cite web|url=http://rian.com.ua/view/20140416/344684625-print.html|title=Накануне войны - 2|publisher=РИА Новости - Украина|date=2014-04-16}}</ref>, што менавіта падзеі гэтага дня ў Славянску надалі дынаміку хваляванням, якія да таго былі лакальнымі. [[ЗША]] заклікалі [[Расія|Расію]] адвесці свае войскі ад межаў рэгіёну, на якіх, паводле ацэнак [[НАТО]], засяроджана каля 40 тысяч вайскоўцаў<ref>{{cite web|url=http://news.sky.com/story/1241376/ukraine-fatal-clashes-as-protests-spread|title=Ukraine: Fatal Clashes As Protests Spread|publisher=Watch Sky News|date=2014-04-13|lang=en}}</ref>. 15 красавіка ў горадзе аднавіліся баі з прымяненнем БТРаў<ref name="MK15apr">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/15/1014561-ukraina-nachala-voennuyu-operatsiyu-na-vostoke-kramatorsk-rasstrelivayut-btryi-vhodyat-v-slavyansk.html|title=Украина начала военную операцию на востоке. Краматорск расстреливают, БТРы входят в Славянск|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-15}}</ref>. На наступны дзень ваенныя сілы бакоў знаходзіліся ў напружаным дыялогу<ref name="RT16apr">{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/28009|title=Экипажи шести боевых машин перешли на сторону ополченцев в Краматорске|publisher=[[Russia Today]]|date=2014-04-16}}</ref>. 20 красавіка на блок-пасту с. Былбасаўка адбылася перастрэлка, у якой загінулі мясцовыя сепаратысты. Дакладная колькасць загінулых не ўстаноўлена, але Міністэрства замежных спраў Расіі выказала ноту ў сувязі з парушэннем так званага «велікоднага перамір’я» у рэгіёне, усталяванага ў перыяд з 19 на 20 красавіка.<ref>{{cite web|url=http://top.rbc.ru/politics/20/04/2014/919191.shtml|title=МИД России возмущён нарушением пасхального перемирия в Славянске|publisher=[[РБК]]|date=2014-04-20|lang=ru}}</ref>. 25 красавіка кіеўскі ўрад абвясціў аб пачатку другога этапу сілавой аперацыі ў Данбасе. Было прынята рашэнне заблакаваць Славянск, які знаходзіцца пад кантролем узброеных фармаванняў Данецкай рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=494604&sec=1724|title=Заблокировать Славянск решили в Киеве|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref>. Як паведаміла РИА «Новости», 2 мая на ўскраіне Славянска з верталёта высадзіліся ўзброеныя людзі ў форме з сімволікай «Правага сектара». На гэтым месцы ўжо знаходзіліся падраздзяленні ўкраінскай арміі (каля 10 бронемашын). Мясцовыя жыхары, якія сталі «жывым ланцугом», блакавалі дзве калоны ваеннай тэхнікі ўкраінскай арміі<ref>{{cite web|url=http://www.vzglyad.ru/news/2014/5/2/684943.html|title=Боевики «Правого сектора» высадились с вертолёта на окраине Славянска|publisher=ООО Деловая газета «Взгляд»|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Жыхары Яснагоркі спрабавалі перашкаджаць бронетэхніцы<ref>{{cite web|url=http://tvzvezda.ru/news/vstrane_i_mire/content/201405021606-42oy.htm|title=Шокирующие кадры: бронетехника против мирных жителей в Ясногорке|publisher= ОАО «ТРК ВС РФ «ЗВЕЗДА»|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>, аднак ваенныя на БТР не спыніліся, аднаму жыхару Яснагоркі пераехалі ногі<ref>{{cite web|url=http://www.ntv.ru/video/797960/|title=Украинские военные на БТР давили мирных жителей под Славянском|publisher=[[НТВ]]|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. У 5 гадзін раніцы фарміраванні ўзброеных сіл новых уладаў Украіны пачалі штурм Славянска<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/trend/shturm/|title=ВС Украины начали штурм Славянска|publisher=РИА Новости|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. У першыя гадзіны бою байцам ДНР ўдалося збіць два<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140502_slavyansk_fighting_live.shtml|title=Спецоперация в Славянске: стороны сообщают о потерях|publisher=[[Русская служба BBC]]|accessdate=2014-05-03}}</ref> ці тры<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/samooborona-slavyanska-sbila-tri-vertoleta-vo-vremya-shturma-goroda-1093092.xhtml|title=ВС ДНР сбили три вертолёта противника|publisher=slon.ru|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref> верталёты УС Украіны. Загінулі два пілоты (па адным са складу экіпажаў збітых верталётаў адпаведна), пілот аднаго з збітых верталётаў, быў паранены, пасля узяты ў палон байцамі самаабароны і дастаўлены ў бальніцу. З боку самаабароны загінуў адзін баец і адзін паранены. <!-- Некалькі журналістаў у зоне АТА загінула Пад Славянскам снайпер праўрадавых сіл абстраляў машыну з журналістамі «Камсамольскай праўды»<ref>{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1725611/|title=Украинский снайпер обстрелял машину с журналистами «Комсомольской правды»|publisher=Комсомольская правда|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Для абароны сепаратыстаў Паўднёвага Усходу 2 мая высунуліся два батальёны сепаратыстаў Крыма<ref>{{cite web|url=http://www.vzglyad.ru/news/2014/5/3/685036.html|title=На помощь Славянску из Крыма направились две группы ополченцев|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Як даехалі? Мабыць гэта толькі прапаганда--> 3 мая горад цалкам ачапілі ваенныя, якія падпарадкоўваюцца ўкраінскаму ўраду<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1552681|title=Кольцо вокруг Славянска замкнулось: к городу идёт эшелон бронетехники|publisher=Вести|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. У горадзе пачаліся праблемы з ежай. Каля вёскі Былбасаўка мясцовыя жыхары блакуюць прасоўванне антыфедэрацыйнай ваеннай тэхнікі<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451049-slaviansk-polnostui-otseplen-yz-horoda-donosiatsia-zvuky-vystrelov|title=Славянск полностью оцеплен, из города доносятся звуки выстрелов|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. У выніку сутыкненняў было забіта 15 чалавек самаабароны Славянска<ref name=autogenerated4>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/03/kramatorsk1/|title=Ополченцы в Славянске сообщили о новых погибших|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Паводле інфармацыі ІТАР-ТАСС, з іх чацвёра былі ўзброены, 11 былі мірнымі жыхарамі<ref name=autogenerated1 />. Па словах «народнага мэра» Славянска «Правы сектар» не дазваляў вывозіць параненых<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/03/n_6126177.shtml|title=«Народный мэр»: под Славянском «Правым сектором» убиты десять человек|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. 4 мая сепаратыстамі быў захоплены чыгуначны вакзал<ref>{{cite web|url=http://gazetavv.com/news/policy/116527-v-prigorode-slavyanska-idet-boy.html |publisher=Вечерние Вести|title=В пригороде Славянска идёт бой|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. 5 мая пад Славянскім працягнуліся баі прыхільнікаў федэралізацыі з урадавымі войскамі. Сепаратысты збілі верталёт нд Украіны Мі-24<ref>{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/5/5/685312.html|title=Под Славянском сбит украинский боевой вертолёт|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. Паводле дадзеных МУС Украіны, з боку сілавікоў загінула 4 чалавекі, а з боку сепаратыстаў загінулі больш за 20 чалавек. Колькасць загінулых сярод мірнага насельніцтва невядомая<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25373057.html|title=Славянск. Новые бои|publisher=Радио Свобода|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Інтэрфакс са слоў са штаба самаабароны перадае, што, сярод іншага сілавікі ў Славянску абстралялі жылы дом і, пры гэтым, сярод іншых, загінула дзіця<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2465227|title="Силовики в Славянске расстреляли жилой дом"|publisher=«Коммерсантъ. Издательский дом»|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. З іншага боку сярод загінуўшых паведамляецца пра смерць намесніка камандзіра «Альфы». Прэс-сакратар [[Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа|Міжнароднага камітэта Чырвонага Крыжа]] заявіў, што ў Славянску і [[Краматорск]]у склалася вострая патрэба ў леках і што яго арганізацыя іх надала<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1169857|title=Красный Крест: в Славянске и Краматорске сложилась острая потребность в лекарствах|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Дзеці выйшлі на мітынг за мір і супраць гвалту<ref>{{cite web|url=http://www.dialog.ua/news/2654_1399407758|title=В Славянске дети вышли на митинг за мир и против насилия|publisher=dialog.ua|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. 8 чэрвеня артылерыйскія перастрэлкі перамясціліся ў цэнтр горада. Да позняй ночы ўкраінскія войскі абстрэльвалі пазіцыі баевікоў з артылерыі. Удары былі нанесены ў тым ліку па будынках гарвыканкама і ўпраўлення СБУ.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=129822</ref> У ноч з 4 на 5 ліпеня калона баевікоў са Славянска, нягледзячы на шчыльны агонь з боку ўкраінскіх вайскоўцаў, прарвалася ў [[Краматорск]].<ref>http://www.unian.ua/politics/936252-teroristi-prorvalisya-iz-zablokovanogo-slovyanska-do-kramatorska.html</ref> Сепаратысты пакінулі захопленыя будоўлі і ўсе блок-пасты ў напрамку Краматорска.<ref>http://www.unian.ua/politics/936254-slovyansk-zvilneniy-vid-teroristiv-zahopleni-budivli-i-blok-posti-porojni.html</ref> 5 ліпня ў Славянску працавала разведка Узброеных сіл і Нацыянальнай гвардыі Украіны. Презідэнт П. Парашэнка даручыў падняць сцяг Украіны над гарадской радай Славянска.<ref>http://www.unian.ua/politics/936259-poroshenko-doruchiv-pidnyati-derjavniy-prapor-nad-slovyanskom.html</ref> === [[Краматорск]] === 15 красавіка некаторыя ўкраінскія выданні паведамілі, што ў сярэдзіне дня ўкраінскімі войскамі была адбітая атака сіл ДНР на аэрадром Краматорск<ref name="inpress">{{cite web|url=http://inpress.ua/ru/politics/28136-z-g-28|title=Украина закрыла границу для российских мужчин|publisher=«ИА Свободная пресса»|date=2014-04-17}}</ref>. Паступіла інфармацыя, што на ДНР рухаецца калона бронетэхнікі. Раней выконваючы абавязкі прэзідэнта Украіны Аляксандр Турчынаў абвясціў, што пачынае антытэрарыстычную аперацыю на поўначы ДНР<ref name="1tv15apr">{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/256522|title=В Киеве военным дали отмашку начать силовую операцию на востоке и юге страны|publisher=[[Первый канал (Россия)|Первый канал]]|date=2014-04-15}}</ref>. Расійскія СМІ паведамілі, што зроблены авіяналёт на горад<ref name="MK15apr"/>. 25 красавіка на аэрадроме пад Краматорскам выбухнуў абстраляны байцамі сепаратыстаў верталёт Мі-8 [[Узброеныя сілы Украіны|Узброеных сіл Украіны]]<ref>{{cite web|url=http://www.ntv.ru/novosti/928496/#ixzz2zvEXi3yy|title=На востоке Украины под звуки взрывов готовятся держать осаду|publisher=[[НТВ]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/25/n_6109665.shtml|title=Украинские силовики подтвердили, что ополченцы сбили вертолёт под Краматорском|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref>. 3 траўня ў горадзе пачаліся вулічныя баі паміж прыхільнікамі ДНР і ўрадавымі сіламі, якія дзейнічаюць у рамках антытэрарыстычнай аперацыі. У абодвух бакоў ёсць загінулыя і параненыя<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=496402&sec=1724|title=В Краматорске возобновился бой между сторонниками федерализации и украинскими силовиками|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/05/03/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/738967-smi-soobshchili-ob-ulichnykh-boyakh-v-kra|title=СМИ сообщили об уличных боях в Краматорске|publisher=[[Km.ru]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. На цэнтральным скрыжаванні горада — два БТРа, на дахах аўтаматчыкі, час ад часу гудуць сірэны. Былі забітыя два прыхільніка федэралізацыі і 12 чалавек паранена<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451052-v-kramatorske-vo-vremia-stolknovenyi-pohyblo-esche-dva-cheloveka|title=В Краматорске во время столкновений погибло ещё два человека|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. <!--Забітыя: мужчына і 23-гадовая дзяўчына добраахвотнік-медсястра, якая была на блокпосце і якую расстралялі кулямі 12-га калібра<ref>{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/257842|title=В ходе уличных боёв в Краматорске убито два человека|publisher=[[Первый канал]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Некаторыя мясцовыя жыхары не падтрымліваюць ўкраінскае войска<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451024-na-vezde-v-kramatorsk-strelialy-pohyblo-dva-cheloveka|title=На въезде в Краматорск стреляли - погибло два человека|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>.--> Сепаратысты заявілі аб тым, што яны вярнулі сабе кантроль над горадам,<!--а таксама над с. Андрэеўка, Канстанцінаўкай і Горлаўкай,--> сілавікі панеслі страты<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1545675|title=Ополченцы отбили города в Донецкой области|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. У ходзе баявых сутыкненняў 6 чалавек загінула і не менш за 15 атрымала сур’ёзныя раненні. Была прыпыненая праца Краматорскага завода цяжкага станкабудавання, Новакраматорскага машынабудаўнічага завода, прадпрыемства «Энергамашспецсталь» і Старакраматорскага машынабудаўнічага завода<ref>{{cite web|url=http://thekievtimes.ua/society/369081-kramatorsk-novye-zhertvy-specoperacii.html|title=Краматорск: новые жертвы спецоперации|publisher=The Kiev Time|date=2014-05-04|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140521035002/http://thekievtimes.ua/society/369081-kramatorsk-novye-zhertvy-specoperacii.html|archivedate=21 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. Украінскія войскі адступілі з Краматорска<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25372678.html|title=СМИ: Украинские войска оставили Краматорск|publisher=Радио Свобода|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. 5 ліпеня ўкраінскія сілавікі занялі Краматорск, над гарсаветам быў усталяваны ўкраінскі сцяг<ref>http://www.pravda.com.ua/news/2014/07/5/7031081/</ref>. === [[Марыупаль]] === З 13 красавіка праціўнікі ўкраінскага ўрада ўтрымлівалі гарсавет Марыупаля. Аднак пазней былі таксама паведамленні, што па сутнасці ні кантролю над будынкам гарсавета, ні доступу да гарадскіх СМІ радыё і тэлебачанні ў іх няма, і ў горадзе актывізуюцца нацыяналісты<ref>[http://krasnoe.tv/node/21692 Мариупольцы на страже ДНР] — Красное ТВ</ref>. Гарадскі галава Марыупаля Юрый Хатлубей заявіў пра гатоўнасць да перамоваў з прадстаўнікамі рэспублікі<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=CdkkC2dv5HE Обращение городского головы г. Мариуполя Юрия Хотлубея] [[Файл:Logo YouTube por Hernando.svg|40px]]</ref>. Тым часам прадстаўнікамі ДНР быў абраны «часовы мэр» Марыупаля Вячаслаў Куклін (да вызвалення затрыманага ўкраінскімі ўладамі на пачатку красавіка «народнага мэра» Дзмітрыя Кузьменка)<ref>{{cite web|url=http://expert.ru/2014/04/14/donetskaya-narodnaya-respublika-postavila-v-mariupole-svoego-mera/|title=«Донецкая народная республика» поставила в Мариуполе своего мэра|publisher=Эксперт Online|date=2014-04-14}}</ref>. Недалёка ад горада адбыўся штурм вайсковай часткі з крыкамі «Фашызм не пройдзе!», «Марыупальцы, уставайце!».<ref name="FaseNews16apr">{{cite web|url=http://www.facenews.ua/news/2014/196225/|title=Под Мариуполем штурмуют воинскую часть. Есть пострадавшие.|publisher=FaceNews.UA|date=2004-04-16}}</ref>. Нападаўшыя былі ўзброеныя [[кактэйль Молатава|кактэйлямі Молатава]]<ref name="NG_117" />, патрабавалі «падзяліцца зброяй»<ref name="FaseNews16apr"/>. 24 красавіка Унутраныя войскі Украіны вызвалілі будынак гарсавета.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=127298</ref> Прарасійскія сепаратысты рэзка актывізаваліся ўвечары 3 мая, яны атакавалі розныя адміністратыўныя будынкі. У Марыупалі перастрэлкі ішлі ва ўсім цэнтры горада. Унутраныя войскі спрабавалі вызваліць захопленыя сепаратыстамі будынкі.<ref>[http://nashaniva.by/?c=ar&i=127702]</ref> На цэнтральнай плошчы Марыупаля сабраліся каля 300 жыхароў, якія малі намер супрацьстаяць сілавікам<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/03/n_6127365.shtml|title=В Мариуполе началась силовая операция против сторонников федерализации|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. 6 мая ў цэнтры Марыупаля гарэлі шыны, было чуваць стрэлы. Пад раніцу 7 мая Марыупальскі гарсавет вызвалены ад ДНРаўцаў (праз некаторы час сепаратысты вярнулі кантроль над будынкам, украінскі сцяг быў заменены на сцяг ДНР). Марыупаль быў узяты пад кантроль уладамі Украіны. Міністр унутраных спраў Арсен Авакаў паведаміў, што ў ходзе аперацыі асабліва вызначыліся байцы батальёна спецыяльнага прызначэння «Азоў» МУС Украіны і 72-й механізаванай брыгады Міністэрства абароны Украіны. Быў адноўлены рух па вуліцах і доступ да ўсіх адміністрацыйных будынкаў.<ref>http://www.pravda.com.ua/news/2014/05/7/7024612/</ref><ref>{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/politics/news/26219161/v-mariupole-gorsovet-okruzhila-miliciya-nad-zdaniem|title=В Мариуполе над горсоветом ненадолго появился флаг Украины|publisher=[[Ведомости]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref> 9 мая ў Марыупалі прадстаўнікі НАД спрабавалі захапіць міліцыю і вайсковую частку, у горад уведзеная бронетэхніка.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128087</ref> 10 мая Нацыянальная гвардыя пакінула Марыупаль.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128116</ref> У сувязі з трагічнымі падзеямі 9 мая, якія пацягнулі гібель людзей, у горадзе Марыупалі 10 мая абвешчаны днём жалобы рашэннем Марыупальскага гарсавета.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128117</ref> Кіраўнік міліцыі ў Марыупалі Валерый Андрушчук, які быў выкрадзены сепаратыстамі 9 мая, вызвалены 12 мая.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128170</ref> 29 мая ваенны камендант Данецкай народнай рэспублікі ў Марыупалі Андрэй Барысаў запатрабаваў, каб мэр горада Юрый Хатлубей звязаўся з прадстаўнікамі сепаратыстаў<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=129308</ref>. 1 чэрвеня «ў сувязі з пападаннем у бальніцу» гарадскога галавы Юрыя Хатлубея «народным мэрам» быў прызначаны былы кіраўнік камунальнага прадпрыемства «Альянск Гіс» Аляксандр<!--Рыгоравіч--> Фаменка<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/455381-narodnym-merom-maryupolia-yzbraly-aleksandra-fomenko|title="Народным мэром" Мариуполя избрали Александра Фоменко|publisher=[[Комсомольская Правда]]|date=2014-06-01|lang=ru}}</ref>. 12 чэрвеня «народнага мэра» Марыупаля Аляксандра Фаменку ў ходзе спецаперацыі затрымалі байцы Нацыянальнай гвардыі Украіны.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130081</ref> 13 чэрвеня ўкраінскія сілавікі штурмам узялі Марыупаль. А ў 5-й раніцы пачалася спланаваная аперацыя. Загад на яе выкананне даў міністр унутраных спраў Арсен Авакаў. Штурмавая група — батальён «Азоў» — пайшла на ўмацаванні ДНРаўцаў. Таксама было праведзена ачапленне сіламі войскаў Нацыянальнай гвардыі і сіламі батальёна «Дняпро-1». Узброеныя сілы Украіны выстаўленыя па перыметры горада для недапушчэння масавага выезду прарасійскіх сепаратыстаў з горада і недапушчэння вывазу зброі. Былі знішчаны мураваныя ўмацаванні сепаратыстаў з ужываннем ручных гранатамётаў. Затрымана каля 30 асоб.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130129</ref> У наступныя дні працягваліся затрыманні асоб, падазраваных у тым, што яны здзяйснялі ўзброеныя напады, блакавалі адміністрацыйныя будынкі Марыупаля, прымалі актыўны ўдзел у масавых беспарадках, выкрадалі мірных жыхароў, транспартныя сродкі і г.д.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130382</ref> Прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка тым часам даручыў старшыні Данецкай аблдзяржадміністрацыі Сяргею Таруце часова перанесці офіс АДА ў Марыупаль. === Іншыя населеныя пункты === [[Файл:Ukrainian military roadblocks in Donetsk oblast.jpg|thumb|Украінскія блокпосты на дарозе ў Данецкай вобласці]] 12 красавіка рэспубліка ўстанавіла кантроль над адміністрацыйнымі будынкамі ў [[Дружкіўка|Дружкіўцы]]<ref name="nakanune" />, [[Лыман]]е, [[Краматорск]]у, [[Горліўка|Горліўцы]]<ref name="ПРОВИНЦИЯкомендант">{{cite web|url=http://konstantinovka.com.ua/news/2014/04/konstantinovka_izbezhit_vvoda_voysk_i_polnoy_destabilizacii_obstanovki|title=Константиновка избежит ввода войск и полной дестабилизации обстановки|publisher=Газета «Провинция»|date=2014-04-25|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140720215056/http://konstantinovka.com.ua/news/2014/04/konstantinovka_izbezhit_vvoda_voysk_i_polnoy_destabilizacii_obstanovki|archivedate=20 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref> і іншымі гарадамі вобласці<ref>[http://takie.org/news/doneckaja_respublika/2014-04-12-9922 Донецкая республика — takie.org] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140623035437/http://takie.org/news/doneckaja_respublika/2014-04-12-9922 |date=23 чэрвеня 2014 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/sng/article/2014/04/12/1013156-v-slavyanske-zahvachenyi-rayotdel-i-zdanie-sbu-donetskiy-quotberkutquot-ne-poehal-na-razgon-protestuyuschih-onlayntranslyatsiya.html|title=Славянск взят: Госучреждения захвачены в Красном Лимане, Красноармейске и Краматорске|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. На наступны дзень з’явіліся паведамленні аб захопе сіламі рэспублікі будынка дзяржадміністрацыі ў [[Янакіевэ]]<ref>{{cite web|url=http://ura.ru/content/svrd/13-04-2014/news/1052179084.html|title=Донецкая народная республика захватила ещё один город. С места событий: «Поднимают российские флаги и строят баррикады»|publisher=[[ura.ru]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>, устанаўленні кантролю над гарадамі [[Сніжнэ]]<ref name="nakanune13apr">{{cite web|url=http://www.nakanune.ru/news/2014/4/13/22348674|title=Как минимум 7 городов Донбасса оказались под контролем Донецкой народной республики|publisher=Накануне.RU|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> і [[Бахмут]]<ref>{{cite web|url=http://kprf.ru/international/ussr/130257.html|title=Славянск - символ русского антибандеровского сопротивления в Донецкой народной республике|publisher=[[КПРФ]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. 14 красавіка (у сярэдзіне дня) пад кантроль ДНР перайшлі [[Жданіўка]], [[Хрэсціўка]] (Горлаўска-Янакіеўская агламерацыя)<ref name="kp14apr">{{cite web|url=http://kp.ua/daily/140414/448322/|title=Частью Донецкой народной республики стали Ждановка и Кировское|publisher=kp.ua|date=2014-04-14|accessdate=9 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140419183512/http://kp.ua/daily/140414/448322|archivedate=19 красавіка 2014|deadurl=yes}}</ref>. Да зыходу дня пад кантроль прыхільнікаў рэспублікі перайшлі таксама [[Харцызск]]і гарадскі савет<ref>{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/04/14/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/737278-pod-donetskom-opolchentsy-zanyali-khartsy|title=Под Донецком ополченцы заняли Харцызский горсовет|publisher=KM.RU|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> і гарсавет Горліўкі, і такім чынам, ДНР стала кантраляваць адміністрацыйныя будынкі амаль ва ўсёй Данецкай вобласці<ref name="Vesti13apr">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1475600&cid=9|title= «Донецкой народной республике» некуда отступать|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> 14 красавіка прыхільнікі федэралізацыі Украіны захапілі будынак Горліўскага аддзела міліцыі і прызначылі яго новым начальнікам Аляксандра Шульжэнку<ref>[http://ria.ru/world/20140414/1003847905.html Митингующие в Горловке назначили нового начальника местной милиции]</ref>, які 18 красавіка ў прысутнасці журналістаў падпісаў прысягу на вернасць Данецкай Народнай Рэспубліцы.<ref name="rusvesna18apr">{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/256815|title=Спецоперация на востоке Украины переведена в «неактивную фазу»|publisher=[[Первый канал]]|date=2014-04-18|lang=ru}}</ref>. ДНР аднавіла на сваёй тэрыторыі забароненае раней кіеўскай уладай вяшчанне расійскіх тэлеканалаў<ref name="112UA15apr">{{cite web|url=http://112.ua/obshchestvo/doneckaya-narodnaya-respublika-vozobnovila-veschanie-rossiyskih-kanalov-49679.html|title=Донецкая народная республика возобновила вещание российских каналов|publisher=112.ua|date=2014-04-15|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140705111331/http://112.ua/obshchestvo/doneckaya-narodnaya-respublika-vozobnovila-veschanie-rossiyskih-kanalov-49679.html|archivedate=5 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 16 красавіка сцягі ДНР былі паднятыя на будынках гарсаветаў у [[Новаазоўск]]у і [[Пакроўск (Украіна)|Пакроўску]]<ref name="Interfax16apr">{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/372101|title=В Новоазовске и Красноармейске над зданиями горсоветов подняли флаги Донецкой республики|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-16}}</ref><ref name="RIA16apr">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140416/1004194912.html|title=Флаги Донецкой республики подняты в Новоазовске и Красноармейске|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-16}}</ref>. 18 красавіка з’явілася інфармацыя аб пераходзе пад кантроль Данецкай народнай рэспублікі горада [[Сівэрск]]<ref name="vz18apr">{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/4/18/682872.html|title=Украинский город Северск объявил о переходе под контроль Донецкой республики|publisher=«Взгляд»|date=2014-04-18}}</ref><ref name="km18apr">{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/04/18/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/737800-predstaviteli-donetskoi-narodnoi-respubli|title=Город Северск перешёл под контроль Донецкой народной республики|publisher=KM.RU|date=2014-04-18}}</ref><ref name="kp18apr">{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1715132/|title=Ополченцы из Донецка заняли посёлок Северск|publisher=«Комсомольская правда»|date=2014-04-18}}</ref>, хоць в. а. галавы горада Святлана Гатчанка заявіла, што на самой справе праз горад проста праязджалі вайсковыя фармаванні з георгіеўскімі стужкамі, і ў працэсе мірнага зносін з імі ніякіх патрабаванняў або ультыматумаў ёй не выстаўлялі<ref name="06274_18apr">{{cite web|url=http://www.06274.com.ua/news/519183|title=В Северск на БМД приехали ополченцы Донецкой республики. Город остался под контролем местной власти|publisher=06274.com.ua|date=2014-04-18}}</ref>. 19 красавіка ў горадзе [[Кальміускэ]] і пгт Старабэшава прайшлі мітынгі прыхільнікаў Данецкай рэспублікі. Было прынята рашэнне аб’явіць цяперашнюю кіеўскую ўладу нелегітымнай. Былі знятыя сцягі Украіны, абодва населеныя пункты далучыліся да ДНР<ref name="glagol19apr">{{cite web|url=http://glagol.in.ua/2014/04/19/eshhe-dva-goroda-vstali-pod-znamya-donetskoy-respubliki/|title=Ещё два города встали под знамя Донецкой республики|publisher=glagol.in.ua|date=2014-04-19}}</ref>. 27 красавіка сілы самаабароны ўзялі пад кантроль стратэгічна важны горад [[Кадзііўка]] ў Луганскай вобласці, размешчаны на мяжы тэрыторыі, кантраляванай ДНР. Удзельнікі «Правага сектара» збіраліся правесці серыю правакацый, але іх спробы былі ў аператыўным рэжыме папярэджаныя актывістамі мясцовай самаабароны<ref>{{cite web|url=http://therussiantimes.com/news/10546.html|title=В Стаханове ополченцы предотвратили нападение боевиков Правого сектора|publisher=«The Russian Times».|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/132138|title=Луганские ополченцы не допустили атаку "Правого сектора" в Стаханове|publisher=LifeNews|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ridus.ru/news/159087|title=Ополченцы отбили атаку десантников в Соледаре Донецкой области|publisher=Ридус|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1721755/|title=Жители украинского Стаханова возвели баррикады около горадминистрации|publisher=«Комсомольская правда»|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. У горадзе Янакіевэ гарадскі выканаўчы камітэт, заняты 13 красавіка прыхільнікамі Данецкай народнай рэспублікі, быў імі пакінуты, таксама як і барыкада перад выканкамам<ref>[http://www.interfax.ru/world/372746 СМИ: активисты «Донецкой республики» покинул исполком Енакиево.]</ref><ref>[http://www.unian.net/politics/909952-na-gorsovet-enakievo-vernuli-ukrainskiy-flag.html На горсовет Енакиево вернули украинский флаг.] УНИАН</ref>; аднак вечарам таго ж дня некалькі дзесяткаў чалавек ізноў занялі памяшканне енакіеўскага гарвыканкама, знялі сцяг Украіны і паднялі сцяг Данецкай народнай рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/daily/220414/449384/ |title=В Енакиево снова «главенствует» флаг Донецкой народной республики.|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-04-20|lang=ru}}</ref><ref>[http://30.dn.ua/?alink=news&rubrik=5&what=viewnew&id=997 Над исполкомом снова водрузили сепаратистский флаг.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140425163708/http://30.dn.ua/?alink=news&rubrik=5&what=viewnew&id=997 |date=25 красавіка 2014 }} 30 дней. Енакиевское информационно-рекламное издание</ref>. 27 красавік сепаратыстамі праведзена контраперацыя, падчас якой была затрыманая група афіцэраў атрада «Альфа», задачай якой было выкраданне ўтрымліваючага гараддзел Горлаўкі Ігара Безлера<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/04/27/diversantyi-sbu-i-boy-pod-soledarom.html|title=В Горловке задержаны трое офицеров СБУ|publisher=Московский Комсомолец|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kp.md/daily/26225.7/3107781/|title=Ополченцы взяли в плен трёх офицеров «Альфы»|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. У гэты ж дзень недалёка ад блокпаста, які закрывае дарогу ад трасы [[Харкаў]]-[[Растоў]] да шахце ім. Валадарскага высадзіўся верталётны дэсант нацгвардыі колькасцю 15 чалавек. На блокпосце былі чатыры бяззбройных чалавека. Нападаючыя паранілі аднаго бяззбройнага чалавека, а дваіх іншых ўзялі ў палон. Аднак аднаму з іх па дарозе да верталёту атрымалася вырвацца з палону і ўцячы. Да месца бою пачалі сцякацца шахцёры з навакольных шахт, а таксама жыхары пасёлка, якія былі ўзброены рыдлёўкамі, крышанамі, трубамі і палкамі. Убачыўшы іх, нападаючыя са стрэламі адступілі і паляцелі на верталёце з адным закладнікам<ref>{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/29525|title=Напавший на блокпост под Соледаром десант нацгвардии Украины захватил пленного|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. 29 красавіка яшчэ пяць населеных пунктаў узнялі сцягі ДНР: гарады [[Шахтарск]], [[Чысцяковэ]], Сніжнэ, а таксама ў вёсках — Горнае і [[Хрустальны]]<ref>{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/5/1/684887.html|title=Сторонники федерализации заняли отдел милиции донецкого Красноармейска|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. 3 мая агенцтва [[УНІАН]] распаўсюдзіла інфармацыю аб тым, што ў Горліўцы «баявікі выкралі» актывіста ўкраінскай нацыяналістычнай арганізацыі «Свабода», грамадзяніна Грузіі, Васіля Будзіка<ref>{{cite web|url=http://glavred.info/proisshestvija/v-gorlovke-boeviki-pohitili-aktivista-svobody-278475.html|title=В Горловке боевики похитили активиста «Свободы»|publisher=Главред|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Пасольства Грузіі аспрэчыла гэтую інфармацыю<ref>{{cite web|url=http://www.navigator.az/news/9/278804.html|title=Гражданин Грузии Василий Будик опровергает факт своего похищения в украинской Горловке|publisher=Navigator™ - Азербайджан|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140503193120/http://www.navigator.az/news/9/278804.html|archivedate=3 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. У гэты ж дзень у Горліўцы высадзіўся дэсант з 2-х верталётаў. Адначасова, завязаўся бой за тэлевышкі<ref>{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/proisshestviya/news/443934/|title=В Константиновке идёт бой за телевышку. "Запирайтесь дома и не выходите"...|publisher=ostro.org|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref> і каля 20:30 зніклі ўсе ўкраінскія каналы<ref>{{cite web|url=http://donetskie.com/novosti/2014/05/03/razgorelsya-boy-v-konstantinovke-protiv-neozhidannogo-desanta-separatisty-ispolzuyut-tyazheloe-vooruzhenie|title=Разгорелся бой в Константиновке. Против неожиданного десанта сепаратисты используют тяжёлое вооружение|publisher=Донецкие вести|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140504025505/http://donetskie.com/novosti/2014/05/03/razgorelsya-boy-v-konstantinovke-protiv-neozhidannogo-desanta-separatisty-ispolzuyut-tyazheloe-vooruzhenie|archivedate=4 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. 3 траўня, паводле паведамленняў прыхільнікаў федэралізацыі, у Андрэеўцы дэсантнікі жытомірскай 95-й аэрамабільнай брыгады адкрылі агонь на паражэнне па бяззбройным мірным жыхарам<ref>{{cite web|url=http://kp.ru/daily/26225.7/3109817/|title=Донбасс без боя не сдаётся|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Камандуючы Нацыянальнай гвардыі Украіны Сцяпан Палтарак паведаміў, што ў ходзе бою загінулі 2 ўкраінскіх вайскоўца і яшчэ 12 былі параненыя. Паводле яго слоў, прыхільнікі федэралізацыі пры спробе захапіць блокпост ўкраінскай арміі выкарыстоўвалі мясцовых жыхароў у якасці жывога шчыта, аднак захапіць блокпост ім не ўдалося<ref>[http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/05/03/1264183.html Полторак: Жертвами перестрелки в Андреевке стали двое украинских военных]</ref>. 4 траўня ў Янакіевэ на бестэрміновы мітынг Данецкай народнай рэспублікі выйшлі 8 тысяч шахцёраў. Падставай паслужыла гібель людзей падчас контртэрарыстычнай аперацыі ў Славянску, Краматорску і Адэсе — «янакіеўцы прынялі рашэнне выйсці на мітынг, каб абараніць сваю малую радзіму ад агрэсараў». У выпадку, калі патрабаванні працоўных «прымусіць кіеўскую ўладу вывесці войскі з Данбаса» не будуць пачутыя, то праца вугальных прадпрыемстваў будзе спыненаяа<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451128-v-enakyevo-na-bessrochnyi-mytynh-vyshly-shakhtery|title=В Енакиево на бессрочный митинг вышли шахтёры [обновлено, фото, видео]|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. На прадпрыемствах горада былі ўзняты сцягі ДНР<ref>{{cite web|url=http://rakurs.pl.ua/novosti-luganska-i-luganskojj-oblasti/132275-shakhtery-i-metallurgi-goroda-enakievo.html|publisher=Информационно-аналитический портал «РАКУРС+»|title=Шахтёры и металлурги города Енакиево вышли на митинг против геноцида хунты|date=2014-05-04|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702212637/http://rakurs.pl.ua/novosti-luganska-i-luganskojj-oblasti/132275-shakhtery-i-metallurgi-goroda-enakievo.html|archivedate=2 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 5 траўня сепаратысты захапілі гарсавет ў горадзе [[Дэбальцэвэ]], у якім размешчаны найбуйнейшы ў рэгіёне чыгуначны вузел<ref>{{cite web|url=http://rus.newsru.ua/ukraine/06may2014/debalcevo.html|title=Сепаратисты захватили горсовет в Дебальцево, депутаты согласились на "референдум"|publisher=NEWSru.ua|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. 6 траўня ў горадзе [[Вуглэдар]] шахцёры правялі акцыю пратэсту супраць дзеянняў кіеўскіх уладаў і ў выніку дзве шахты («Паўднёваданбасская № 1» і «Паўднёваданбасская № 3») часткова прыпынілі працу<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1167967|title=В Донецке шахтёры провели акцию протеста против действий киевских властей|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. 7 траўня МУС Украіны паведаміла, што затрыманы міністр абароны Данецкай рэспублікі Ігар Какідзянаў, які разам з іншымі сепаратыстамі абстраляў аўтобус спецпадраздзялення «Азоў».<ref name="какидзянов">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2467039|title=МВД Украины: задержан министр обороны «Донецкой народной республики» Игорь Какидзянов|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref> 15 траўня кіеўскія ўлады пры дапамозе батальёна «Данбас» аднавілі кантроль над [[Вэлыканавасілкаўскі раён|Вэлыканавасілкаўскім раёнам]]<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/15/donetsk/|title=Батальон «Донбасс» взял под контроль район Донецкой области|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-15|lang=ru}}</ref>. 21 мая паступілі паведамленні аб аднаўленні кантролю Кіевам над Аляксандраўскім і Дабрапольскім раёнамі вобласці<ref>[http://vesti.ua/donbass/52842-batalon-donbass-vzjal-pod-kontrol-rjad-rajonov-doneckoj-oblasti Батальон «Донбасс» взял под контроль ряд районов Донецкой области]</ref> 22 траўня, паводле паведамленняў украінскіх СМІ, сепаратысты атакавалі блок-пасты ўкраінскай арміі блізу [[Валнаваха]] (Валнавахскі раён), у ходзе якіх загінула ад 13 да 20 украінскіх вайскоўцаў<ref>{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/377509|title=В боях под Донецком погибли 13 украинских военнослужащих|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. У выніку нападу ўкраінскія ваенныя страцілі адну баявую машыну<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/22/blast/|title=В Донецкой области подорвали боевую машину|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. Нападаўшыя прыбылі на інкасатарскія машынах ПрыватБанка<ref>{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/society/news/445176/|title=Боевики ДНР расстреляли украинских солдат под Волновахой|publisher=ostro.org|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. Павел Губараў заявіў аб правакацыі ў раёне Валнавахскага раёна (сяло Благадатнае) з боку «Правага сектара»<ref>{{cite web|url=http://www.fontanka.ru/2014/05/22/081/|title=Народный губернатор Донбасса Губарев: Боевики «Правого сектора» расстреляли пост украинской армии|publisher=[[Фонтанка.ру]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>, але пазней штаб Данбаса пацвердзіў удзел сваіх сепаратыстаў у інцыдэнце<ref>[http://112.ua/glavnye-novosti/v-hode-silovoy-operacii-v-volnovahe-raneny-25-opolchencev-shtab-opolcheniya-donbassa-65478.html В ходе силовой операции в Волновахе ранены 25 ополченцев, — штаб ополчения Донбасса] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140524220513/http://112.ua/glavnye-novosti/v-hode-silovoy-operacii-v-volnovahe-raneny-25-opolchencev-shtab-opolcheniya-donbassa-65478.html |date=24 мая 2014 }}</ref>. 23 траўня байцы батальёна «Данбас» патрапілі ў засаду ў раёне сяла Карлаўка (Мар’інскі раён)<ref>[http://censor.net.ua/news/286567/boyitsy_batalona_donbass_popali_v_zasadu_protiv_nih_rabotayut_avtomatchiki_snayipera_i_rpg_est_ranenye Бойцы батальона «Донбасс» попали в засаду: против них работают автоматчики, снайпера и РПГ, есть раненые]</ref>. На ўсходзе рэспублікі праўкраінскі сілы з батальёна «Азоў» захапілі гарадміністрацыю Чысцяковэ<ref>[http://vesti.ua/donbass/53221-batalon-azov-vybil-opolchencev-iz-zdanija-gorsoveta-toreza Батальон «Азов» выбил ополченцев из здания горсовета Тореза]</ref>. 30 траўня адбыўся шахцёрскі мітынг у падтрымку Данецкай народнай рэспублікі, маршам прайшоўшы па цэнтры Макееўкі, са сцягамі ДНР, сепаратыстаў Данбаса і сцягамі з надпісам «Русь», скандуючы «Данецкая рэспубліка», «Данбас і Крым адзіныя»<ref>http://versii.com/news/304883/</ref>. == Унутраная будова == === Узброеныя сілы === {{Асноўны артыкул|Сепаратысты Данбаса}} 10 красавіка ДНР пачала ўтвараць уласныя ўзброеныя фарміравання, так званую народную армію. Узначаліў гэтыя фарміравання Ігар Какідзянаў; у склад уваходзяць былыя і дзеючыя афіцэры, актывісты «сіл самаабароны» ДНР<ref name="mir-politika11apr">{{cite web|url=http://mir-politika.ru/12383-glavnokomanduyuschiy-narodnoy-armii-doneckoy-respubliki-kakidzyanov-naznachaet-shtab-i-formiruet-oficerskiy-sostav.html|title=Главнокомандующий Народной армии Донецкой республики Игорь Какидзянов назначает штаб и формирует офицерский состав|publisher=mir-politika.ru|date=2014-04-11|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150713175311/http://mir-politika.ru/12383-glavnokomanduyuschiy-narodnoy-armii-doneckoy-respubliki-kakidzyanov-naznachaet-shtab-i-formiruet-oficerskiy-sostav.html|archivedate=13 ліпеня 2015|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1112494|title=Митингующие в Донецке решили создать собственную «народную армию»|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/04/11/donbass/|title=«Донецкая народная республика» решила создать свою армию|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140410/1003414547.html|title=«Донецкая народная республика» объявила о создании «народной армии»|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref>. 16 красавіка паступілі паведамленні, што раніцай пад Краматорск на бок арміі ДНР перайшлі каля 60 ваеннаслужачых з шасцю адзінкамі бронетэхнікі, пасланыя для падаўлення хваляванняў. Танкі і БТРы былі інтэграваныя ў склад Узброеных сіл рэспублікі<ref name="РИАН16апр">{{cite web|url=http://rian.com.ua/politics/20140416/344666227.html|title=На сторону ополченцев в Славянске перешло уже около 60 военных|publisher=РИА "Новости - Украина"|date=2014-04-16}}</ref><ref name\"НКр16апр">{{cite web|url=http://hi.dn.ua/index.php?option=com_content&task=view&id=45880&Itemid=147|title=«В Краматорске на сторону ДНР перешли военные с техникой», — очевидец|publisher=Новости Краматорская|date=2004-04-16}}</ref><ref>{{cite web|url=http://top.rbc.ru/incidents/16/04/2014/918331.shtml|title=В Славянск вошли бронетранспортёры с российскими флагами|publisher=[[РБК]]|date=2004-04-16}}</ref>. Увечары сепаратысты ДНР без бою захапілі яшчэ 16 бронемашын, аднак адмовіліся прымаць іх на ўзбраенне па прычыне высокай ступені зношанасці тэхнікі<ref name="NG_117" />. 26 красавіка кіраўніцтва рэспублікі прыняла рашэнне падпарадкаваць усе атрады самаабароны на Данбасе сепаратыстам Славянска. Сілавы блок перайшоў пад камандаванне кіраўніка сепаратыстаў Данбаса [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Ігара Стралкова]].<ref name="стрелков">{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/132115|title=На Украине офицеров НАТО могут обменять на сторонников федерализации|publisher=[[LifeNews]]|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref> 17 мая камандуючы сепаратыстамі Данецкай народнай рэспублікі Ігар Стралкоў ў сваім відэазвароце на Youtube паскардзіўся на недахоп добраахвотнікаў і нежаданне жыхароў вобласці абараняць ДНР. Таксама ён паведаміў пра сваё рашэнне прымаць жанчын у шэрагі супраціўлення і аб адмове выдаваць зброю не жадаючым прымаць удзел у баявых дзеяннях у Славянску. Кіраўнік сілавога блока самаабвешчанай рэспублікі паведаміў аб тым, што з {{nobr|4 500 000}} жыхароў Данецкай вобласці не набралася як тысячы добраахвотнікаў, так і 20 прафесійных вайскоўцаў для камандавання<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/komandir-samooborony-donbassa-rasskazal-o-nekhvatke-dobrovoltsev-1099671.xhtml|title=Командир самообороны Донбасса рассказал о нехватке добровольцев в Славянске|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-18}}</ref><ref name="kommersant1905">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474222|title="Донецкой народной республике" не хватает мужчин|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-19}}</ref> У сваю чаргу дарадца губернатара Данецкай вобласці Канстанцін Батозскі заявіў 18 мая аб тым, што ўлады не валодаюць дакладнымі дадзенымі аб колькасці тых, хто запiсаўся ў сепаратысты Ігара Стралкова<ref name="kommersant1905" />. ==== Некаторая тэхніка і ўзбраенне ==== {| class="wikitable" style="width:100%; text-align:center" ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Выява ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Тып ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Вытворчасць ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Назначэнне ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Колькасць ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Заўвагі |- |[[Файл:Т-64. Энергодар.jpg|150px]] |[[Т-64]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[асноўны баявы танк]] |3<ref name="MI1">[https://www.youtube.com/watch?v=4Hew6bmufYk Торез — к ополчению прибыло подкрепление 12.06.2014]</ref> | |- |[[Файл:ИС-3 в Константиновке.jpg|150px]] |[[ИС-3]] |{{USSR}} |[[цяжкі танк]] |1 |Зняты з пастамента ў [[Горад Канстанцінаўка|Канстанцінаўцы]] і адрамантаваны<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140606/1010953219.html|title=Ополченцы ДНР завели танк времён Второй мировой войны|author=|date=2014-06-06|work=|publisher=[[РИА Новости]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/380051|title=Донецкие власти подтвердили угон ополченцами танка ИС-3 с постамента в парке|author=|date=2014-06-07|work=|publisher=[[Интерфакс]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>. |- |[[Файл:Ukrainian BMD-2 tank (5).JPG|150px]] |[[БМД-2]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[баявая машына дэсанта]] |1<ref name="MI12">[http://www.military-informant.com/index.php/army/5107-1.html Во время спецоперации возле Краматорска сгорела украинская БМД] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140517120152/http://www.military-informant.com/index.php/army/5107-1.html |date=17 мая 2014 }}</ref> | |- |[[Файл:Bmd-1 ifv.jpg|150px]] |[[БМД-1]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[баявая машына дэсанта]] |1<ref name="MI1" /> |16 на некаторы час (сепаратысты ДНР адмовіліся прымаць іх на ўзбраенне па прычыне высокай ступені зношанасці тэхнікі)<ref name="NG_117" />. |- |[[Файл:BTR-D - VTTV-Omsk-2009 (1).jpg|150px]] |[[БТР-Д]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[бронетранспарцёр]] |3<ref name="MI1" /> | |- |[[Файл:2S9 Nona-S.png|150px]] |[[2С9|2С9 «Нона-C»]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |120-мм [[самаходная артылерыйская гармата]] |1<ref>[http://m.kp.ru/daily/26229.5/3112428/ Cлавянск атакует Нацгвардию]</ref><ref>{{cite web|url=http://korrespondent.net/ukraine/politics/3353982-esly-prorvutsia-v-horod-my-ykh-zhdem-narodnyi-mer-slavianska-o-poslednykh-sobytyiakh|title=Если прорвутся в город, мы их ждем. «Народный мэр» Славянска о последних событиях|author=|date=2014-04-24|work=|publisher=Корреспондент.net|accessdate=2014-05-11}}</ref> | |- | [[Файл:BTR-70 Lutsk.jpg|150px]] |[[БТР-70]] |{{USSR}} |[[бронетранспарцёр]] |5 |1 перайшоў на бок сепаратыстаў у раёне [[Славянск]]а<ref name="РИАН16апр" />, 2 захопленыя ў [[Марыупаль|Марыупалі]]<ref>[http://uapress.info/ru/news/show/24311 В Мариуполе национальная гвардия бросила оружие]</ref><ref>[http://www.mariupolnews.com.ua/descr/45178 Военнослужащие этой ночью в спешном порядке покинули воинскую часть № 3057.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140706105215/http://www.mariupolnews.com.ua/descr/45178 |date=6 ліпеня 2014 }}</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531886 В Мариуполе с территории брошенной воинской части угнали БТР]</ref>, 2 захоплена ў [[Данецк]]у<ref name="МИЛ">[http://nashidni.org/ukraina-segodnya/doneck-novosti-segodnya/1593-situaciya-v-donecke-seychas-17052014-zahvat-voinskoy-chasti.html Ситуация в Донецке сейчас 17.05.2014: захват воинской части] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140519131323/http://nashidni.org/ukraina-segodnya/doneck-novosti-segodnya/1593-situaciya-v-donecke-seychas-17052014-zahvat-voinskoy-chasti.html |date=19 мая 2014 }}</ref>. |- |[[Файл:An-2_on_skis.jpg|150px]] |[[Ан-2]] |{{USSR}} |лёгкі шматмэтавы самалёт |1<ref name="кукурузник">{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/06/present/|title=Ополченцам юго-востока Украины подарили яхту и «кукурузник»|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. | |- | |[[Бронецягнік]] |{{UKR}} |Чыгуначны таварны састаў, пераабсталяваны ў бронецягнік |1 |Знішчаны ў ходзе [[Супрацьстаянне ў Славянску|баёў за Славянск]]<ref>[http://donetsk.comments.ua/news/2014/05/05/155348.html Авиация уничтожила под Славянском «бронепоезд» сепаратистов] — Комментарии, 05 мая 2014</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140505_ukraine_slavyansk_offensive_fears.shtml Спецоперация в Славянске: потери с обеих сторон] — BBC, 6 мая 2014 г.</ref>. |- |[[Файл:BMP-2 parade ukraine.jpg|150px]] |[[БМП-2]] |{{USSR}} |[[баявая машына пяхоты]] |1 |1 захоплены ў ходзе [[Супрацьстаянне ў Марыупалі|супрацьстаяння ў Марыупалі]] 9 мая 2014 г.<ref>[http://www.pravda.com.ua/rus/news/2014/05/9/7024866/ В Мариуполе сепаратисты захватили БМП. Он случайно выстрелил]</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531628 В Мариуполе активисты ДНР захватили БМП]</ref> і на наступны дзень спалены невядомымі асобамі.<ref>[http://podrobnosti.ua/accidents/2014/05/10/975295.html В центре Мариуполя горит БМП ]</ref><ref name=autogenerated3>[http://24tv.ua/home/showSingleNews.do?u_mariupoli_gorila_bmp_yaku_teroristi_zahopili_v_ukrayinskih_viyskovih_video&objectId=441417 Сгоревшая БМП]</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531809 В центре Мариуполя — взрывы и выстрелы. Горит БМП]</ref>, 1 захоплены ў [[Данецк]]у<ref name="МИЛ" />. |- |[[Файл:Ukrainian-BRDM-2.jpg|150px]] |[[БРДМ-2]] |{{USSR}} |[[баявая разведвальная машына]] |3 |2 захоплена ў [[Горад Канстанцінаўка|Канстанцінаўцы]]<ref>{{cite web|url=http://www.segodnia.ru/news/139204|title=Ополчение ДНР захватило в Константиновке две БРДМ украинских военных|author=|date=2014-05-11|work=|publisher=Информационно-аналитическое сетевое издание Сегодня.ru|accessdate=2014-05-11}}</ref>, 1 захоплены ў [[Марыупаль|Марыупалі]]<ref>[http://www.0629.com.ua/news/535805 В Мариуполе на территории брошенной воинской части ведется уборка]</ref>. |- |[[Файл:RIAN archive 734015 Wildfires in Moscow Region's Lukhovitsky district.jpg|150px]] |[[ІМР-2|ІМР-2М]] |{{USSR}} |[[Інжынерная машына разгароджвання]] |1 |1 захопленая на НКМЗ<ref>{{cite web|url=http://www.kramatorsk.info/view/150120|title=ДНР понадобились краматорские ИМР|author=|date=2014-05-14|work=|publisher=Краматорск-инфо|accessdate=2014-05-15}}</ref><ref>[http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?sec=1724&id=499683 Вооруженные люди вывезли с Новокраматорского завода списанную инженерную машину разграждения]</ref><ref>[http://www.dialog.ua/news/3304_1400138855 В Краматорске с территории завода НКМЗ украли бронемашину ИМР-2М. Фотофакт]</ref>. |- |[[Файл:BTR-80 - Interpolitex-2009 (1).jpg|150px]] |[[БТР-80]] |{{USSR}} |[[бронетранспарцёр]] |2 <small>(або больш)</small> |1 — плаваючы браніраваны усюдыход на базе БТР-80, захоплены пад [[Славянск]]ам<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1561347&tid=105474|title=Автопарк ополченцев Юго-Востока пополняется|author=|date=2014-05-09|work=|publisher=[[Вести.ру]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>, іншы ў распараджэнні батальёна «Усход»<ref name="оружие">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1665938&cid=9|title=Батальон «Восток»: рабочие и учителя встали под ружье|author=Азамат Салихов|date=2014-06-08|work=|publisher=[[Вести.ру]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>. |- |[[Файл:ZU-23-2 in Saint Petersburg.jpg|150px]] |[[ЗУ-23]] |{{USSR}} |[[зенітная ўстаноўка]] |1 |У распараджэнні батальёна «Усход»<ref name="оружие" />. |} === Сімволіка === [[Файл:Flag of Ukrainian SSR.svg|thumb|right|150px|Сцяг [[Украінская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Украінскай ССР]] — магчымая аснова сцяга ДНР.]] [[Файл:Flag of Russian Federation.svg|thumb|right|150px|Сцяг [[Расія|Расіі]] — магчымая аснова сцяга ДНР.]] Паводле дадзеных Данецкай аблдзяржадміністрацыі па стане на 23 красавіка 2014 года 4 горада ў 1 раёне Данецкай вобласці выкарыстоўвалі выключна сімволіку Данецкай народнай рэспублікі; дзяржаўныя сімвалы Украіны пры гэтым захоўваліся над будынкамі выканаўчай улады ў 5 гарадах і 13 раёнах. Акрамя гэтага, спалучэнне змяшанай сімволікі ДНР і Украіны назіралася ў 6 гарадах і 1 раёне.<ref>''Артур Гончаров.'' {{cite web|url=http://www.unn.com.ua/ru/news/1334277-derzhsimvoli-ukrayini-zberezheni-v-11-mistakh-i-14-rayonakh-donetskoyi-oblasti|title=Госсимволы Украины сохранены в 11 городах и 14 районах Донецкой области|publisher=УНН|date=2014-04-23|lang=ru}}</ref> Сцяг Данецкай рэспублікі, відаць, натхнёны [[Сцяг Расіі|сцягам]] і [[Герб Расіі|гербам Расіі]]<ref>[http://tass-analytics.com/positions/2016 Флаг Донецкой республики: исторические аналогии и перспективы — Центр политического анализа] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140702052430/http://tass-analytics.com/positions/2016 |date=2 ліпеня 2014 }}</ref>. Паводле адной з версій, сцяг выкарыстоўваўся яшчэ ў Данецка-Крыварожскай Савецкай Рэспубліцы. Прапануецца наступная расшыфроўка: чырвоны колер сімвалізуе кроў, пралітую ў барацьбе за свабоду; цёмна-сіні колер сімвалізуе дух народа, а таксама воды [[Азоўскае мора|Азоўскага]] і [[Чорнае мора|Чорнага]] мора; чорная паласа сімвалізуе ўрадлівую зямлю Поўдня Маларосіі і вугаль Данбаса<ref>[http://tvrain.ru/articles/cherno_krasno_sinij_samyj_silnyj_otkuda_vzjalsja_flag_donetskoj_respubliki_i_kto_ego_proizvodit-367670/ «Чёрно-красно-синий — самый сильный». Откуда взялся флаг Донецкой «республики» и кто его производит] — tvrain.ru</ref>. Паводле іншай версіі, сцяг быў вынайдзены толькі ў 1990-я гады на аснове былога [[Сцяг Украінскай ССР|сцяга УССР]], да якога была дададзеная чорная паласа, зноў-такі якая сімвалізуе вугаль. На грудзях у арла на сцягу размешчаны чарвлёны геральдычны шчыт з выявай Архістратыга Міхаіла (герб Кіева).<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/449698-donetskaia-respublyka-suschestvovala-esche-pry-yuschenko|title=«Донецкая республика» существовала ещё при Ющенко|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=|lang=ru}}</ref> Папулярны на Данбасе рок-гурт «Дзень Трыфідаў» напісаў і выканаў гімн ДНР «Уставай, Данбас», у аснову відэараду якога ляглі дакументальныя здымкі першых дзён станаўлення рэспублікі<ref name="гимн">{{cite web|url=http://www.ridus.ru/news/158735|title=Панки написали и записали официальный гимн Донецкой народной республики|publisher=[[Ридус]]|date=2014-04-19|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140508024906/http://www.ridus.ru/news/158735|archivedate=8 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. === Заканадаўства === 14 мая 2014 года быў прыняты і апублікаваны<ref>[http://donetsk-gov.su/?p=151 Опубликована Конституция Донецкой народной республики] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140625073217/http://donetsk-gov.su/?p=151 |date=25 чэрвеня 2014 }} — donetsk-gov.su</ref> праект канстытуцыі Данецкай народнай рэспублікі, дзе заяўлялася аб прыхільнасці новага ўтварэння ідэі «рускага свету» (рускай цывілізацыі), агульнарускай Айчыны і Праваслаўнай царквы (прэамбула). Праект канстытуцыі прадугледжвае парламенцкую форму праўлення (арт.68, п.4) і не прадугледжвае пасады прэзідэнта<ref>[http://rusplt.ru/news/proekt-konstitutsii-donetskoy-respubliki-ne-predusmatrivaet-doljnosti-prezidenta-134083.html Проект конституции «Донецкой республики» не предусматривает должности президента] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140517125157/http://rusplt.ru/news/proekt-konstitutsii-donetskoy-respubliki-ne-predusmatrivaet-doljnosti-prezidenta-134083.html |date=17 мая 2014 }} — rusplt.ru</ref>. Акрамя таго, па канстытуцыі прадугледжваецца далучэнне рэспублікі да іншай федэратыўнай дзяржавы<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=500410&sec=1724|title=ДНР объявила себя парламентской республикой с двумя госязыками|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-14|lang=ru}}</ref>. Дзяржаўная ўлада прадстаўлена Вярхоўным Саветам, Саўмінам і Саветаў бяспекі (арт.6, п.2). Вярхоўны савет (вышэйшы заканадаўчы орган) складаецца са 150 дэпутатаў. Большасць з іх ўваходзілі ў раней існаваўшы Народны савет рэспублікі. Вярхоўны савет абірае прэзідыум і старшыні прэзідыума, выбірае Савет міністраў, сцвярджае прэм’ер-міністра і яго намеснікаў. Плануецца стварыць Камітэт дзяржаўнага кантролю для барацьбы з карупцыяй у органах улады<ref name=autogenerated5>[http://top.rbc.ru/politics/15/05/2014/924081.shtml В Донецкой республике избрали главу и министра обороны. Rbc.ru, 15.05.2014]</ref>. {{Урэзка |Выраўноўванне = right |Шырыня = 400px |Змест = '''Артыкул 3'''<br /> Чалавек, яго правы і свабоды з'яўляюцца найвышэйшай каштоўнасцю. Іх прызнанне, захаванне, павагу і абарона — абавязак Данецкай Народнай Рэспублікі, яе дзяржаўных органаў і службовых асоб і гарантуюцца з моманту зачацця чалавека<ref name=dnr />. |Подпіс = Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі }} Канстытуцыяй ДНР гарантуецца захаванне правоў чалавека ''з моманту зачацця''<ref name=dnr>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Конституция Донецкой народной республики] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref>, што мае на ўвазе абарону жыцця яшчэ не народжаных дзяцей. За аснову Крымінальнага кодэкса ДНР часова узяты Крымінальны кодэкс Украіны<ref name="Г23" />. 26 мая 2014 года Дзяніс Пушылін абвясціў аб тым, што ДНР пачынае «інтэнсіўна пераходзіць на расійскае заканадаўства»<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/2480206 Денис Пушилин: «Донецкая народная республика» перейдут на российское законодательство]</ref>. === Урад === 16 мая было сфарміравана ўрад ДНР<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/16/dnr1/|title=В Донецкой народной республике выбрали премьер-министра|publisher=Lenta.ru|date=2014-05-16|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.pravda.com.ua/rus/news/2014/05/16/7025589/|title=В псевдокабмин сепаратистов вошли люди, близкие к «регионалам»|publisher=pravda.com.ua|date=2014-05-16|lang=ru}}</ref> * Старшыня Вярхоўнага савета — [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Пушылін Дзяніс Уладзіміравіч]]<ref name="RIA10apr">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140410/1003413178.html|title=Лидер митингующих в Донецке заявил, что власти готовы к референдуму|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>[http://www.pravda.com.ua/articles/2014/04/15/7022531/ Глава уряду самопроголошеної Донецької народної республіки: «Зараз мені ніколи займатися МММ»] {{ref-uk}}. pravda.com.ua</ref> * Прэм’ер-міністр — [[Аляксандр Юр'евіч Барадай|Барадай Аляксандр Юр’евіч]] * Першы віцэ-прэм’ер — Андрэй Пургін * Віцэ-прэм’ер па эканоміцы — Сямёнаў Аляксандр Аляксандравіч * Віцэ-прэм’ер па сацыяльнай палітыцы — Калюскі Аляксандр Аляксандравіч * Міністр замежных спраў — Кацярына Губарава (жонка [[Павел Юр'евіч Губараў|Паўла Губарава]])<ref name="vesti11apr">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/videos?vid=591130&cid=9|title=Екатерина Губарева: юго-восток не отступит от своих требований|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref>. * Міністр эканамічнага развіцця — Падгорны Уладзімір Васільевіч * Міністр паліва і энергетыкі — Граноўскі Аляксей Іванавіч * Міністр фінансаў — Мацюшчанка Кацярына Сяргееўна * Міністр па падатках і зборах — Саўчанка Пётр Аляксеевіч * Міністр будаўніцтва і архітэктуры — Яблонскі Пётр Іванавіч * Міністр інфармацыі і масавых камунікацый — Хракаў Аляксандр Вітальевіч * Міністр транспарту — Сідзельнікаў Аляксандр Віктаравіч * Міністр сувязі — Хардыкаў Мікалай Мікалаевіч * Міністр вугальнай прамысловасці — Івакін Ігар Васільевіч, * Міністр аховы здароўя — Шчарбакоў Канстанцін Сяргеевіч * Міністр культуры — Вароніна Наталля Іванаўна * Міністр спорту і турызму — Мішын Міхаіл Віктаравіч * Міністр сельскай гаспадаркі і харчавання — Сінягоўскі Юрый Мікалаевіч * Міністр ЖКГ — Рассаднікаў Валерый Якаўлевіч * Міністр юстыцыі — Пісарэнка Вячаслаў Віктаравіч * Міністр абароны — [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Стралкоў Ігар Іванавіч]] (раней — камандуючы «народным апалчэннем Данбаса», з 12 мая 2014 года камандуючы ўзброенымі сіламі Данецкай народнай рэспублікі)<ref name="стрелков" /><ref name="str-ria-kto">{{cite web|url= http://rian.com.ua/politics/20140512/348394541.html |title= Стрелков заявил о контртеррористической операции на территории "ДНР" |publisher=[[РИА Новости]]—Украина|date=2014-05-12}}</ref>. * Міністр унутраных спраў — Кавальчук Алег Анатолевіч * Міністр працы і сацыяльнай палітыкі — Лягін Раман Віктаравіч * Кіраўнік службы бяспекі — Хадакоўскі Аляксандр Сяргеевіч (раней кіраваў падраздзяленнем «Альфа» ў Данецкай вобласці) * Генеральны пракурор — Сусяйла Алег Мікалаевіч, пазней — Равіль Халікаў<ref name="Г23" /> (да 23 мая — Грынюк Дзмітрый Міхайлавіч). 15 мая ў Данецку таксама быў сфармаваны «Грамадская рада па бяспецы і абароне ДНР», у які ўвайшлі Ігар Стралкоў, Аляксандр Хадакоўскі, Алег Кавальчук<ref name=autogenerated5 />. [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Дзяніс Пушылін]] з сярэдзіны чэрвеня знаходзіўся ў [[горад Масква|Маскве]], 18 ліпеня ён прыслаў заяву аб адстаўцы з пасады старшыні прэзідыума Вярхоўнага савета ДНР<ref>http://korrespondent.net/ukraine/politics/3394404-hlava-dnr-pushylyn-ushel-v-otstavku</ref>. 28 ліпеня [[Уладзімір Анцюфееў]]<ref>З 1992 па 2012 займаў пасаду міністра дзяржаўнай бяспекі [[Прыднястроўская Малдаўская Рэспубліка|Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі]], у 2004 атрымаў званне прафесара Акадэміі ваенных навук Расіі</ref>, які раней быў прызначаны віцэ-прэм’ер-міністрам па пытаннях дзяржаўнай бяспекі ДНР, паведаміў, што [[Аляксандр Юр'евіч Барадай|Аляксандр Барадай]] выехаў у [[Расія|Расію]]. Выконваючым абавязкі старшыні савета міністраў і галоўнакамандаючага ДНР стаў сам Анцюфееў<ref>http://www.ostro.org/general/society/news/451307/</ref>. 7 жніўня Аляксандр Барадай абвясціў, што пакідае сваю пасаду і саступае сваё месца палявому камандзіру Аляксандру Захарчанку<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=133031</ref>. 14 жніўня кіраўнік міністэрства абароны Ігар Гіркін (Стралкоў) сышоў у адстаўку. На пасадзе кіраўніка абароннага ведамства яго змяніў Уладзімір Конанаў<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=133366</ref>. === Эканоміка і фінансавая сістэма === Віцэ-прэм’ер ДНР Андрэй Пургін заявіў, што новыя ўлады разглядаюць магчымасць адмовы ад [[Украінская грыўна|украінскай грыўны]] на карысць [[Расійскі рубель|расійскага рубля]], аднак для гэтага ім «неабходна заключыць адпаведныя дамовы, паколькі рубель мы таксама не друкуем»<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/business/news/2014/05/17/n_6160177.shtml|title=В Донецке готовы к переходу с гривны на рубль|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-17|lang=ru}}</ref>. Сустаршыня ўрада ДНР Міраслаў Рудэнка заявіў, што рэспубліцы павінна належаць Данецкая чыгунка (якая ўваходзіць у склад «Укрзалізныці») і што праца ў гэтым кірунку ўжо вядзецца<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474244|title=Донбасс разворачивает дороги и налоги|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-19|lang=ru}}</ref>. 3 чэрвені мэр Данецка Аляксандр Лук’яненка паведаміў аб тым, што з-за «з-за стабільна напружанай абстаноўкі» ў горадзе малы бізнес пачынае згортваць сваю дзейнасць у сферы абслугоўвання і гандлю, фірмы адпускаюць супрацоўнікаў у бясплатны адпачынак. Пры гэтым пенсіі і сацыяльныя выплаты ў красавіку гараджане атрымалі ў поўным аб’ёме і «практычна своечасова», хоць за 5 месяцаў 2014 году адлічэнні ў Пенсійны фонд скараціліся на 11 %<ref name="Мэр">[http://news.liga.net/news/politics/1995848-biznes_bezhit_iz_donetska_mer_goroda.htm Бизнес бежит из Донецка — мэр Лукьянченко]</ref>. 4 чэрвеня ў ходзе круглага стала ў Дзяржаўнай Думе РФ, намеснік міністра замежных спраў ДНР Барыс Барысаў заявіў аб тым, што эканоміку новаўтворанай дзяржавы зможа выратаваць толькі стабілізацыйны крэдыт ад Расіі, з памерам першага траншу «як мінімум 30 мільярдаў рублёў». На яго думку вылучэнне крэдыту апраўдваецца тым, што валавы рэгіянальны прадукт Данбаса перавышае 1 трлн рублёў, а разам з эканомікай Луганскай народнай рэспублікі аб’ём ВРП блізкі да 1,5 трлн рублёў. Разам з гэтым разглядаецца варыянт стварэння цэнтральнага банка і «''неадкладнага перазапуску эканомікі рэгіёну на аснове расійскага рубля''», бо па словах прадстаўніка ДНР «цяпер адбываецца сплясканне гаспадарчага абароту, заснаванага на абароце грыўны<ref>[http://slon.ru/fast/economics/donetskaya-respublika-poprosila-u-rossii-kredit-na-30-mlrd-rubley-1109049.xhtml Донецкая республика попросила у России кредит на 30 млрд рублей]</ref>». Пазней прэм’ер-міністр ДНР Аляксандр Барадай адхрысціўся ад гэтай просьбы, паказаўшы на тое, што Барысаву «''трэба лячыцца ў вар’яцкім доме''». Адначасна было зроблена папярэджанне аб службовай неадпаведнасці міністру замежных спраў ДНР Кацярыне Губаравай<ref>[http://slon.ru/fast/world/premer-dnr-posovetoval-svoemu-podchinennomu-lechitsya-v-sumasshedshem-dome-1109562.xhtml Премьер ДНР посоветовал своему подчиненному лечиться в сумасшедшем доме]</ref>. === ДНР і буйны бізнес === 12 мая «народны губернатар» Данбаса Павел Губараў заявіў, што на ўтрыманні ў мільярдэра [[Рынат Леанідавіч Ахметаў|Ахметава]], многія прадпрыемствы якога знаходзяцца на тэрыторыі Данецкай вобласці, былі дзве траціны прарасійскіх актывістаў. Паводле яго слоў, калі [[Партыя рэгіёнаў]] страціла давер жыхароў Паўднёвага Усходу, «''у гэтых умовах пачалі з’яўляцца лідары, так званага, „народнага апалчэння“ ва ўсіх гарадах''». Тады партыя ўлады і алігархі сталі выкарыстоўваць «''зручныя для іх сродкі подкупу''», — заявіў Губараў. «''Аказалася, што дзве траціны з актывістаў працуюць на алігарха Ахметава. Вельмі невялікая група асоб захоўвала вернасць ідэі, але пры гэтым усё роўна брала грошы. Грошы бралі ўсё!''» — заявіў ён<ref name="gubar">[http://top.rbc.ru/politics/12/05/2014/923022.shtml Павел Губарев: Две трети ополченцев были на содержании у Ахметова. Rbc.ru, 12.05.2014]</ref>. Двума днямі раней, у сувязі з кровапраліццем у Марыўпалі, група «Метінвест» Рыната Ахметава выпусціла афіцыйную заяву з заклікам «''адмовіцца ад практыкі вядзення ў мірных гарадах Данбаса буйнамаштабных баёў з ужываннем Узброеных Сіл, цяжкай тэхнікі і ўзбраення''», «''адвесці войскі, уступіць у дыялог з грамадзянамі, тэрмінова прыняць кампрамісныя палітычныя рашэнні, накіраваныя на зняцце сацыяльнай напружанасці''»<ref name="ahmet01" /><ref>[http://www.metinvestholding.com/ru/press/news/show/2903 Группа Метинвест призывает отказаться от кровавых методов «зачистки» Мариуполя и других городов Донбасса. 10.05.2014]</ref>. У Кіеве, аднак, заявілі, што патрабаванне спыніць «антытэрарыстычную аперацыю» у Данбасе адпавядае «стратэгічнаму плану ворагаў». 14 мая Ахметаў заявіў, што Данецкую народную рэспубліку ніхто не прызнае, а «''яе далучэнне да Расіі не трэба ні Маскве, ні Данбасу''»: «''Структура нашай эканомікі — гэта вугальная прамысловасць, гэта металургія, гэта энергетыка, гэта машынабудаванне, гэта хімічная прамысловасць і гэта сельская гаспадарка. І ўсе сумежныя прадпрыемствы, якія з гэтым звязаныя. Мы трапім пад вялікія санкцыі, мы не зможам ні прадаваць, ні вырабляць. Гэта значыць прыпынак вытворчасці, гэта значыць беспрацоўе, гэта значыць беднасць''». На яго думку, адзіны правільны шлях — змяненне Канстытуцыі Украіны і дэцэнтралізацыя ўлады ў краіне<ref name="ahmet01">[http://top.rbc.ru/politics/20/05/2014/924743.shtml Ахметов призвал своих рабочих начать забастовку. Rbc.ru, 20.05.2014]</ref>. 15 мая па ініцыятыве гендырэктараў ММК імя Ільіча і камбіната «Азовсталь», якія ўваходзяць у групу «Метінвест», быў падпісаны мемарандум аб парадку і бяспекі ў Марыўпалі, які падпісаў і лідар прыхільнікаў ДНР ў Марыўпалі Дзяніс Кузьменка<ref name="ahmet02" />. 16 мая ўрад ДНР запрапанаваў прадпрыемствам Ахметава плаціць падаткі ў бюджэт новага дзяржаўнага ўтварэння: «''Велізарная колькасць жыхароў Данбаса чакае ад Ахметава заявы аб лаяльнасці да ДНР і павагі суверэнітэту новага дзяржаўнага ўтварэння''». Замест гэтага падаткі з данецкіх прадпрыемстваў ідуць на фінансаванне «''бандфармаванняў, якія атакуюць Славянск, Марыупаль і малыя гарады Данбаса''»<ref name="ahmet02">[http://top.rbc.ru/economics/16/05/2014/924226.shtml Власти ДНР потребовали от Ахметова «заплатить налоги». Rbc.ru, 16.05.2014]</ref>. Кансультант ўрада ДНР Раман Манекін паказаў, што «''Ахметаву адкрыта прапанавалі — альбо падтрымаць ДНР, або яго на Данбасе не будзе''<ref>{{cite web|url=http://forbes.ua/news/1371199-dnr-zhdet-ot-ahmetova-vyplaty-nalogov-v-ee-byudzhet|title=ДНР ждёт от Ахметова выплаты налогов в её бюджет|publisher=[[Forbes]]|date=2014-05-16|lang=ru|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140603055529/http://forbes.ua/news/1371199-dnr-zhdet-ot-ahmetova-vyplaty-nalogov-v-ee-byudzhet|archivedate=3 чэрвеня 2014|deadurl=yes}}</ref>». Прэс-служба холдынгу «[[Сістэм Кэпітал Менеджмент]]», якая належыць Рыната Ахметава, паведаміла, што холдынг не мае намеру плаціць падаткі ў бюджэт самаабвешчанай Данецкай народнай рэспублікі, бо «''СКМ працуе выключна ў рамках прававога поля і дзеючага заканадаўства Украіны''»<ref>{{cite web|url=http://forbes.ua/news/1371215-predpriyatiya-skm-ne-budut-platit-nalogi-v-byudzhet-dnr|title=Предприятия СКМ не будут платить налоги в бюджет ДНР|publisher=[[Forbes]]|date=2014-05-16|lang=ru|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140605064121/http://forbes.ua/news/1371215-predpriyatiya-skm-ne-budut-platit-nalogi-v-byudzhet-dnr|archivedate=5 чэрвеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 20 траўня кіраўнік прэзідыума Вярхоўнага савета ДНР Дзяніс Пушылін абвясціў аб пачатку працэсу нацыяналізацыі прадпрыемстваў у рэгіёне ''ў сувязі з нежаданнем рэгіянальных алігархаў плаціць падаткі ў бюджэт''<ref name="S2005">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/glava-donetskoy-respubliki-potreboval-natsionalizatsii-predpriyatiy-1100658.xhtml|title=Глава Донецкой республики потребовал национализации предприятий|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>. У той жа дзень Ахметаў выступіў з рэзкай крытыкай ДНР: {{цытата|Скажыце мне, калі ласка, хто ў Данбасе ведае хоць аднаго прадстаўніка гэтай ДНР? Што яны зрабілі для нашага краю, якія працоўныя месцы стварылі? Хадзіць з аўтаматамі па гарадах Данбаса — гэта што, адстойванне правоў данчан перад цэнтральнай уладай? Марадзёрстваваць ў гарадах і захопліваць мірных жыхароў - гэта што, барацьба за шчасце нашага краю? Не! Гэта барацьба супраць жыхароў нашага краю! Гэта — барацьба супраць Данбаса! Гэта — генацыд Данбаса!<ref name="Ахметов">{{cite web|url=http://www.rbc.ua/rus/news/accidents/ahmetov-prizval-predpriyatiya-donbassa-k-aktsii-protesta-20052014082400|title=Ахметов призвал предприятия Донбасса к акции протеста против ДНР|publisher=[[РБК]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>}} У сваім звароце, якое транслявалася па тэлеканале «Украіна», Ахметаў заклікаў прадпрыемствы Данбаса да папераджальнага страйку ў знак пратэсту супраць абвяшчэння Данецкай народнай рэспублікі<ref name="Ахметов" /><ref name="S20051">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/business/bogateyshiy-biznesmen-ukrainy-prizval-provesti-predupreditelnuyu-zabastovku-protiv-dnr-1100343.xhtml|title=Богатейший бизнесмен Украины призвал провести предупредительную забастовку против ДНР|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>. Выступ Ахметава некаторыя прадстаўнікі вышэйшага кіраўніцтва Украіны ўспрынялі з энтузіязмам. Кіраўнік МУС краіны Арсен Авакаў на сваёй старонцы ў Facebook напісаў: «Рынат Ахметаў — нарэшце-то энергія! Паверыў. Спадзяюся, і Данбас паверыць»<ref name="ahmet01" />. 23 мая прызначаны ў гэты дзень новы генеральны пракурор ДНР Равіль Халікаў распачаў дзве крымінальныя справы супраць Рыната Ахметава: «За нявыплату падаткаў» і «За спробу звяржэння ўлады<ref name="Г23">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/23/n_6176357.shtml|title=В ДНР возбуждено уголовное дело против Ахметова |publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>». У ноч на 27 мая ўзброеныя прыхільнікі ДНР абрабавалі і падпалілі хатнюю арэну хакейнага клуба «Данбас», пасля чаго сагналі службовы аўтамабіль. Уладальнікам клуба з’яўляецца данецкі прадпрымальнік Барыс Калеснікаў, які рэзка крытыкаваў ДНР<ref>[http://slon.ru/fast/world/storonniki-dnr-ograbili-i-podozhgli-arenu-khokkeynogo-kluba-donbass-1104304.xhtml Сторонники ДНР ограбили и подожгли арену хоккейного клуба «Донбасс»]</ref>. 16 прэс-служба кампаніі ДТЭК, уладальнікам якой з’яўляецца Рынат Ахметаў, паведаміла пра наведванне свайго офіса ў Данецку ўзброенымі людзьмі з аўтаматамі, якімі апынуліся прадстаўнікі ДНР. Правёўшы перамовы яны пакінулі будынак === Адносіны са СМІ === 6 чэрвеня вядучая тэлекамунікацыйная кампанія MATRIX (ТАА «Данбаскія электронныя камунікацыі») была вымушана прыпыніць трансляцыю некалькіх украінскіх тэлеканалаў: 5-га канала, 1+1, тэлеканала «Данбас», UBR і NEWS 24 з-за патрабавання прыхільнікаў ДНР. Па іх версіі, каналы перадавалі інфармацыю «накіраваную на распальванне варожасці паміж рускім і украінскім народам, расавай варожасці, прапаганды нацыянальнай і сацыяльнай нянавісці, неанацызму, гераізацыі памочнікаў нямецкага нацызму, агітацыі да гвалту<ref>[http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/06/06/n_6211081.shtml Донецкий провайдер по требованию ДНР отключил пять украинских телеканалов]</ref>». 2 чэрвеня 2017 года журналіст Станіслаў Асееў быў выкрадзены. Праз паўтара месяца, 16 ліпеня 2017 года, баевікі паведамілі, што блогера затрымалі нібыта за шпіянаж.<ref>[http://espreso.tv/news/2017/07/16/terorysty_oficiyno_pidtverdyly_znyklyy_asyeyev_u_nykh_zvynuvachuyut_u_quotshpygunstviquot Терористи офіційно підтвердили: зниклий Асєєв у них, звинувачують у «шпигунстві»]</ref> [[Рэпарцёры без межаў]], [[Human Rights Watch]], [[Amnesty International]] і [[Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе]] запатрабавалі ад байцоў вызваліць Асеева.<ref>{{Cite web|url=https://rsf.org/en/news/ukraine-separatists-free-blogger-held-november-2016|title=Ukraine: Separatists free blogger held since November 2016|date=2017-12-27|publisher=[[Рэпарцёры без межаў]]|accessdate=2018-09-03|lang=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.hrw.org/ru/news/2017/07/18/306785|title=Украина: Блогер удерживается про-российскими сепаратистами|date=2017-07-18|publisher=[[Human Rights Watch]]|accessdate=2018-09-03|lang=ru}}</ref><ref>{{cite press release | url=https://www.amnesty.org.uk/files/2017-07/FI16017_2.pdf?TRhWAnU9V9A389Kj6RGAvval.yqFVY_j | title=URGENT ACTION: IMPRISONED JOURNALIST MUST BE RELEASED | publisher=Amnesty International | date=21 July 2017 | accessdate=10 February 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.osce.org/representative-on-freedom-of-media/383217|title=OSCE Representative calls for immediate release of Donetsk journalist Stanislav Aseev one year after his illegal detention|date=2018-06-01|publisher=[[Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе]]|accessdate=2018-09-03|lang=en}}</ref> == Адносіны з Расіяй == Афіцыйным прадстаўніком ДНР у РФ з’яўляецца Аляксей Муратаў. У чэрвені 2014 ён прызначыў скандальна вядомага дэпутата заканадаўчага сходу Пецярбурга {{нп3|Віталь Валянцінавіч Мілонаў|Віталя Мілонава|ru|Милонов, Виталий Валентинович}} кіраўніком прадстаўніцтва ДНР ў [[Горад Санкт-Пецярбург|Санкт-Пецярбургу]] і [[Ленінградская вобласць|Ленінградскай вобласці]]. Дэпутату падпарадкоўваюцца кіраўнік казацкага аддзела пецярбургскай епархіі протаіерэй Дзмітрый Васіленка, які стаў духоўнікам прадстаўніцтва), кіраўнік Пецярбургскага аддзялення руху «Народны Сабор» Анатоль Арцюх і іншыя ўдзельнікі «патрыятычных арганізацый». Задача расійскага прадстаўніка непрызнанай рэспублікі — «легітымізацыя ДНР ў асяроддзі расійскіх палітыкаў і насельніцтва» і збор гуманітарнай дапамогі<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/russia/milonova-naznachili-predstavitelem-dnr-v-peterburge-1107406.xhtml|title=Милонова назначили представителем ДНР в Петербурге|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref>. Міністэрства замежных спраў ДНР раскрытыкавала візіт амбасадара РФ на Украіне Міхаіла Зурабава на інаўгурацыю прэзідэнта Украіны [[Пётр Парашэнка|Пятра Парашэнкі]] 7 чэрвеня 2014 г., так як краіны, якія ўдзельнічаюць у гэтым, «''прымаюць удзел легітымацыі яго кіравання, тым самым падзяляюць адказнасць за здзейсненыя ваенныя злачынствы на Усходзе''»<ref>[http://top.rbc.ru/politics/07/06/2014/929167.shtml Порошенко официально стал президентом Украины]</ref>. 11 чэрвеня 2014 г. стала вядома аб тым, што старшыня вярхоўнага савета ДНР Дзяніс Пушылін знаходзіцца ў сталіцы РФ<ref>[http://www.rbc.ua/rus/news/accidents/lider-samoprovozglashennoy-dnr-pushilin-pribyl-v-moskvu-11062014153800 Лидер самопровозглашенной ДНР Пушилин прибыл в Москву]</ref><ref name="ДПИ">[http://slon.ru/russia/pushilin-1114953.xhtml Пушилин: «Видеть всю глобальную картину может, наверное, сейчас только товарищ Путин»]</ref> і праводзіць кансультацыі па сацыяльна-эканамічнаму развіццю ДНР. У прыватнасці па словах самога Пушыліна, кансультацыі па гэтых пытанні праводзяцца з памочнікам прэзідэнта РФ Уладзіславам Сурковым і дарадцам прэзідэнта Сяргеем Глазьевым<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/2492873 Денис Пушилин проводит консультации в Москве по социально-экономическому развитию «Донецкой народной республики»]</ref>. Таксама ён сустрэўся з лідарам [[ЛДПР]] [[Уладзімір Вольфавіч Жырыноўскі|Уладзімірам Жырыноўскім]] і старшынёй [[Савет Федэрацыі|Савета Федэрацыі]] [[Валянціна Іванаўна Мацвіенка|Валянцінай Мацвіенка]]<ref name="ДПИ" />. == Рэакцыя == === Органы ўлады === {{Сцягафікацыя|Украіна}} Прэм’ер-міністр Украіны [[Арсеній Яцанюк]] выказаў меркаванне, што тое, што адбываецца ў Данбасе — гэта частка плана па дэстабілізацыі сітуацыі ў краіне. Ён таксама паведаміў аб тым, што ва ўрада ёсць «''выразны план, якім чынам рэагаваць на гэтую сітуацыю''»<ref name="ИТАР-ТАСС3">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1102249|title=Яценюк назвал митинги на востоке Украины осуществлением плана по дестабилизации ситуации|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Гарадскі савет Данецка распаўсюдзіў праз афіцыйны сайт гарадскога галавы А. А. Лук’янчанкі заяву, у якім гаворыцца, што гарадскія і раённыя органы самакіравання Данецка не маюць да таго, што адбываецца, ніякага дачынення і «''працягваюць працаваць у прававым полі''»<ref>{{cite web|url=http://www.lukyanchenko.donetsk.ua/news_echo.php?id_news=9379|title=Сообщение управления по связям с общественностью Донецкого городского совета|publisher=lukyanchenko.donetsk.ua|date=2014-04-07|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140728002353/http://www.lukyanchenko.donetsk.ua/news_echo.php?id_news=9379|archivedate=28 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. === Партыі і палітыкі === 7 красавіка кандыдат у Прэзідэнты Украіны [[Юлія Цімашэнка]] выехала ў Данецк. Яна заклікала «''адэкватна рэагаваць на дзеянні сепаратыстаў''». 18 красавіка Цімашэнка прапанавала правесці ў Данецку «круглы стол» з удзелам прадстаўнікоў ДНР. Старшыня часовага ўрада рэспублікі Дзяніс Пушылін паведаміў, што ўдзел ДНР у гэтым абмеркаванні прымальны. «''Такія сустрэчы не выключаны, калі будуць несці карысць Данецкай народнай рэспубліцы''», — сказаў ён<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140419/1004604489.html|title=Руководство ДНР не против круглого стола, инициируемого Тимошенко|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-19}}</ref>. === Прафсаюзы === Старшыня Незалежнага прафсаюза гарнякоў Украіны Міхаіл Валынец заявіў, што яго арганізацыя не будзе падтрымліваць прыхільнікаў ДНР<ref>{{cite web|url=http://www.unian.net/politics/905147-shahteryi-donbassa-vyistupili-protiv-separatizma.html|title=Шахтёры Донбасса выступили против сепаратизма|publisher=УНИАН|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. === Рэакцыя за мяжой === {{Сцягафікацыя|Еўрапейскі саюз}} — 15 красавіка кіраўнік ваеннай разведкі Еўрасаюза Георгій Алафузаф заявіў, што ён не думае, што ў падзеях прымаюць актыўны ўдзел расійскія вайскоўцы. На яго думку, паўстанне адбываецца сіламі мясцовых жыхароў, незадаволеных сітуацыяй у краіне<ref>{{cite web|url=http://yle.fi/uutiset/glava_voennoi_razvedki_yes_na_ukraine_net_shirokomasshtabnogo_voennogo_prisutstviya_rossii/7190607|title=Глава военной разведки ЕС: на Украине нет широкомасштабного военного присутствия России|date=2014-04-14|publisher=Служба новостей Yle|accessdate=2014-04-23}}</ref>. Аднак «Новая Газета» паведаміла, што на тэрыторыі Украіны знаходзяцца прадстаўнікі расійскага спецназа ГРУ ГШ УС РФ<ref name="NG_117">{{cite web|url=http://www.novayagazeta.ru/politics/63245.html|title=Бес, Фикс, Роман и голубоглазый|publisher=«[[Новая Газета]]»|date=2014-04-18|lang=ru}}</ref>. {{Сцягафікацыя|Беларусь}} — Прэзідэнт Беларусі [[Аляксандр Лукашэнка]] выступіў за цэласнасць і ўнітарнасць Украіны. Пасол Беларусі ва Украіне заявіў аб упэўненасці, што «Украіна сама можа разабрацца з так званымі „ДНР“ і „ЛНР“».<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=131572</ref><ref>http://inosmi.ru/sngbaltia/20140708/221518529.html</ref> [[Еўразійскі саюз моладзі]] заявіў, што знаходзіцца з паўсталым народам Данбаса на адным баку<ref name="ESM7apr">{{cite web|url=http://rossia3.ru/news/2014/04/07/22:06:41|title=ЕСМ на стороне народной революции в Донецке|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. == Гл. таксама == {{commonscat|Donetsk People's Republic}} * [[Данецкая вобласць]] * [[Донецка-Крыварожская Савецкая Рэспубліка]] * [[Луганская Народная Рэспубліка]] == Заўвагі == * '''Заўвагі''' {{reflist|group="заўв."}} * '''Крыніцы''' {{Заўвагі|2}} == Спасылкі == * {{YouTube|r5UfE4aiYzQ|start=181s|logo=1|Абвяшчэнне Данецкай народнай рэспублікі}} {{Еўрамайдан}} {{Краіны Еўропы}} [[Катэгорыя:Данецкая Народная Рэспубліка|*]] [[Катэгорыя:Данецкая вобласць]] [[Катэгорыя:Гісторыя Украіны]] q343o3zv310h1fvwaygj4vkk6gshrk9 4165087 4165086 2022-07-26T21:20:59Z 213.174.1.6 wikitext text/x-wiki {{Нейтральнасць}} {{пра|самаабвешчаную дзяржаву|адміністрацыйную адзінку Украіны|Данецкая вобласць}} {{Дзяржава |Беларуская назва = Данецкая Народная Рэспубліка, |Арыгінальная назва = <font size=-1>{{lang-ru|Донецкая Народная Республика}}<br />{{lang-uk|Донецька Народна Республіка}} |Родны склон = Данецкай Народнай Рэспублікі |Герб = Official Donetsk People's Republic coat of arms.svg |Сцяг = Flag of Donetsk People's Republic.svg <!--|Замест герба=--> <!--|Дэвіз=--> |Назва гімна = Уставай, Дамбас |Аўдыё= |Форма кіравання = [[парламенцкая рэспубліка]]<ref>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 6] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |Дзяржаўная рэлігія= [[свецкая дзяржава]]<ref>[https://web.archive.org/web/20181112181835/https://dnrsovet.su/doc/constitution/constitution_11.01.2018.docx Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 9]{{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |На карце = Location_of_Donetsk_People%27s_Republic.png |подпіс да карты = Тэрыторыя ДНР (светла-зялёным — заяўленая, зялёным — фактычная) |Мовы = [[руская мова|руская]]<ref>[https://ria.ru/20200306/1568251939.html ria.ru]</ref>. |Спрэчны статус = так |Заснавана = [[7 красавіка]] [[2014]] |Абвяшчэнне незалежнасці= |Афіцыйнае абвяшчэнне незалежнасці= |Незалежнасць ад= |Дыпламатычнае прызнанне= |Сталіца = [[Данецк]]<ref>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 60] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |Найбуйнейшыя гарады = |Пасады кіраўнікоў = Старшыня Прэзідыума<br />Вярхоўнага Савета <br />[[Прэм'ер-міністр]] |Кіраўнікі = [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Д. У. Пушылін]] (да 18.7.2014) <br /><br />[[Аляксандр Юр'евіч Барадай|А. Ю. Барадай]] (да 7.8.2014) |Места па тэрыторыі = |Тэрыторыя = |Працэнт вады = |Места па насельніцтве = |Насельніцтва = 2 291 019<ref>{{cite web|url=http://glavstat.govdnr.ru/pdf/naselenie/chisl_naselenie_0918.pdf|title=Численность населения Донецкой Народной Республики на 1 сентября 2018 года|publisher=Главстат ДНР|date=2018-09-01|lang=ru|accessdate=28 красавіка 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190710170734/http://glavstat.govdnr.ru/pdf/naselenie/chisl_naselenie_0918.pdf|archivedate=10 ліпеня 2019|deadurl=yes}}</ref> |Год перапісу = 2018 |Шчыльнасць насельніцтва = |ВУП= |Места па ВУП= |Год разліку ВУП = |ВУП на душу насельніцтва = |Валюта = |Тэлефонны код = 380 62 |Часавы пояс= UTC+3 |Заўвагі = |Статус = непрызнаная,тэрарыстычная дзяржава }} '''Дане́цкая Наро́дная Рэспу́бліка''' ({{lang-ru|Донецкая Народная Республика}}), або скарочана '''ДНР''' — [[Часткова прызнаная дзяржава|часткова прызнаная дзяржава]] ва Усходняй Еўропе, абвешчаная<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140506_donetsk_separatists_sovereignty_proclaimed.shtml?print=1 |title=Сепаратисты "Донецкой республики" просятся в Россию |publisher=[[BBC]]|date=2014-05-26|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://interaffairs.ru/read.php?item=11118 |title=О цивилизационном будущем Донецкой республики. Владислав Гулевич, политолог, аналитик Центра консервативных исследований факультета социологии международных отношений МГУ |date=2014-06-01|lang=ru}}</ref> ў красавіку 2014 года ў межах [[Данецкая вобласць|Данецкай вобласці]] праціўнікамі цэнтральнай улады [[Украіна|Украіны]]<ref group="заўв.">Адэпты федэралізацыі, у т.л. некаторыя палітыкі, назвалі ўяўнай прычынай такога кроку адсутнасць канструктыўнага дыялогу з уладамі ў Кіеве, якія, з іх слоў, ігнаруюць патрэбы і чаканні рэгіёну</ref>. {{нп3|Генеральная пракуратура Украіны|Генеральнай пракуратурай Украіны|uk|Генеральна прокуратура України}} «ДНР» прызнана [[Тэрарызм|тэрарыстычнай арганізацыяй]], якая мае дакладную іерархію, фінансаванне і каналы пастаўкі зброі<ref>[https://www.unian.ua/politics/918854-gpu-viznala-teroristichnimi-organizatsiyami-samoprogolosheni-dnr-ta-lnr.html ГПУ визнала терористичними організаціями самопроголошені ДНР та ЛНР]. [[УНІАН]]. 2014-05-16. {{ref-uk}}</ref>. Разам з [[Луганская Народная Рэспубліка|Луганскай Народнай Рэспублікай]] абвяшчалася аб уваходжанні ДНР у склад т.зв. Саюза Народных Рэспублік — [[Наваросія, дзяржава|Наваросіі]]. Паводле Канстытуцыі Украіны, тэрыторыя, на якую прэтэндуе ДНР, з’яўляецца часова [[Акупацыя|акупаванай]] [[Узброеныя сілы Расійскай Федэрацыі|расійскімі ўзброенымі сіламі]] неад’емнай часткай Украіны<ref>[http://zakon.rada.gov.ua/go/254-VIII Пастанаўленне аб прызнанні асобных раёнаў, гарадоў, пасёлкаў і вёсак Данецкай і Луганскай абласцей часова акупаванымі тэрыторыямі]</ref>. Большая частка самазаяўленай тэрыторыі т.зв. ДНР кантралюецца ўкраінскімі ўладамі. Да 13 красавіка ўзброенымі групамі неўрадавай прыналежнасці, падтрымку якім у шэрагу выпадкаў аказалі і прадстаўнікі мясцовага насельніцтва і міліцыі, быў усталяваны кантроль над адміністрацыйнымі будынкамі ў некалькіх населеных пунктах вобласці, адэптамі федэралізацыі было заяўлена аб кантролі над гэтымі населенымі пунктамі. На некаторых дарогах узброенымі фармаваннямі баевікоў былі выстаўленыя блокпосты. На экстраным пасяджэнні [[Савет Бяспекі ААН|Савета бяспекі ААН]] па сітуацыі ва Усходняй Украіне, які адбыўся ноччу 14 красавіка, Украіна абвінаваціла [[Расія|Расійскую Федэрацыю]] ў агрэсіі, у сувязі з чым урад Украіны прыняў рашэнне распачаць «шырокамаштабную антытэрарыстычную аперацыю з ужываннем спецпадраздзяленняў». 12 мая 2014 года пасля непрызнанага міжнароднай супольнасцю [[Рэферэндум аб самавызначэнні Данецкай Народнай Рэспублікі|рэферэндуму аб самавызначэнні Данецкай народнай рэспублікі]], які адбыўся днём раней, і на падставе самаабвешчанага акта дэкларацыі аб незалежнасці ад 7 красавіка 2014 года быў заяўлены дзяржаўны суверэнітэт ДНР<ref name="sov">{{cite web |url= http://ria.ru/world/20140512/1007507367.html |title= ДНР провозгласила себя суверенным государством |author= |date= 2014-05-12|work= |publisher=[[РИА Новости]] |accessdate=2014-05-12|lang=ru}}</ref>, які на сённяшні час прызнаюць толькі [[Расія]]<ref>{{cite web |author= |url=http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001202202220002 |title=Указ Президента Российской Федерации от 21.02.2022 № 71 "О признании Донецкой Народной Республики" |lang= |website=publication.pravo.gov.ru |publisher=Официальный интернет-портал правовой информации |date=2022-02-22 |access-date=2022-02-21}}</ref>, а таксама часткова прызнаныя [[ЛНР]], [[Паўднёвая Асеція]] і [[Рэспубліка Абхазія|Абхазія]]<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.pnp.ru/politics/abkhaziya-priznala-nezavisimost-dnr-i-lnr.html|title=Абхазия признала независимость ДНР и ЛНР|date=2022-02-25|publisher=Парламентская газета|access-date=2022-02-25}}</ref>. У гэты ж дзень «ДНР» звярнулася да [[Расія|Расіі]] з просьбай аб далучэнні<ref name="russia-gazeta.ru">{{cite web |url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/12/n_6146901.shtml|title=«Донецкая народная республика» обратилась к России с просьбой о присоединении|author= |date= 2014-05-12|work= |publisher= [[Газета.ру]] |accessdate=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. Зварот быў пакінуты без юрыдычных наступстваў з боку РФ. 24 мая 2014 года Данецкая і Луганская народныя рэспублікі падпісалі дакумент аб аб’яднанні ў [[Наваросія, дзяржава|Наваросію]]<ref>[http://lenta.ru/news/2014/05/24/novorossia/ Донецкая и Луганская народные республики объединились в Новороссию]</ref>, але з таго часу і да сёння самаправазгалошаныя рэспублікі намінальна нават самі вызначаюць сябе, робяць заявы і выступаюць асобна, у т.л. пад час [[Мінскае пагадненне|мінскіх сустрэч]]. Урад Украіны, шэраг дзяржаў і міжнародных арганізацый лічаць, што ДНР кантралюецца і атрымлівае ваенную падтрымку з боку Расіі. Гэтыя абвінавачванні адпрэчваюцца расійскім кіраўніцтвам. == Гісторыя == З канца лістапада 2013 года на Украіне праходзілі [[Еўрамайдан|акцыі пратэсту]], якія распачаліся пасля адмовы ўрада [[Мікалай Азараў|М. Азарава]] падпісаць пагадненне аб асацыяцыі з [[Еўрасаюз]]ам. Некалькі разоў яны перарасталі ў масавыя беспарадкі. 21 лютага прэзідэнт [[Віктар Януковіч]] і лідары апазіцыі падпісалі пагадненне аб урэгуляванні крызісу ва Украіне<ref name=autogenerated14>[http://www.unian.net/politics/887869-obnarodovan-tekst-soglasheniya-ob-uregulirovanii-krizisa-v-ukraine.html Обнародован текст Соглашения об урегулировании кризиса в Украине. УНИАН, 21.02.2014]</ref>, але ў гэты ж дзень увечары грамадскія актывісты Майдана асудзілі любыя дамоўленасці з прэзідэнтам і папярэдзілі аб штурме яго адміністрацыі. Віктар Януковіч таемна пакінуў Кіеў, і, як высветлілася пазней, збег у Расію. На наступны дзень [[Вярхоўная Рада Украіны|Вярхоўная Рада]], у якой былая апазіцыя сфармавала большасць, прыняла пастанову<ref name="autogenerated1">{{cite web |datepublished=22.2.2014 |url=http://zakon1.rada.gov.ua/laws/show/757-VII |title=Про самоусунення Президента України від виконання конституційни... |publisher=Верховная Рада Украины |accessdate=2014-2-23 |lang=uk |description=Постанова № 757-VII}}</ref>, у якой было аб’яўлена між іншым, што Віктар Януковіч «неканстытуцыйным чынам самаўхіліўся ад ажыццяўлення канстытуцыйных паўнамоцтваў» і не выконвае свае абавязкі, Рада адхіліла прэзідэнта Януковіча ад пасады праз імпічмент, адпаведна прызначыла датэрміновыя прэзідэнцкія выбары на [[25 мая]] 2014 года<ref name="autogenerated6">[http://www.rbc.ua/rus/news/politics/rada-otstranila-yanukovicha-i-naznachila-vybory-prezidenta-22022014171100 Рада отстранила Януковича и назначила выборы Президента на 25 мая 2014 г. РБК Украина, 22.02.2014]</ref>. 23 лютага Вярхоўная Рада ўсклала абавязкі [[Прэзідэнт Украіны|прэзідэнта Украіны]] на старшыню Вярхоўнай рады [[Аляксандр Турчынаў|Аляксандра Турчынава]]<ref name="autogenerated2">[http://www.president.gov.ua/news/30130.html Постанова Верховної Ради України № 764-VІІ від 23.02.2014 року «Про покладення на Голову Верховної Ради України виконання обов’язків Президента України згідно із ст. 112 Конституції України»]</ref>. У той жа дзень прыняла рашэнне аб адмене закона, які надаваў [[Руская мова|рускай мове]] «асаблівы статус» у шэрагу рэгіёнаў Украіны<ref>{{cite web|url=http://www.forbes.ru/news/251256-ukraina-otmenila-regionalnyi-status-russkogo-yazyka|title=Рада лишила русский язык статуса регионального на Украине|publisher=[[Forbes]]|date=2014-02-23}}</ref> (праз дзесяць дзён Аляксандр Турчынаў наклаў вета на гэтае рашэнне<ref>[http://www.interfax.ru/world/362448 Турчинов пообещал сохранить на Украине «языковой закон»]</ref>). 2 сакавіка губернатарам [[Данецкая вобласць|Данецкай вобласці]] быў прызначаны бізнесмен {{нп3|Сяргей Аляксеевіч Тарута|Сяргей Тарута|ru|Тарута, Сергей Алексеевич}}<ref>[http://top.rbc.ru/politics/02/03/2014/908463.shtml Власти Украины передают олигархам руководство юго-востоком страны]</ref>. З сакавіка ў паўднёва-ўсходніх рэгіёнах Украіны кожныя выхадныя сталі праходзіць антымайданаўскія акцыі, падчас якіх дэклараваліся лозунгі за федэралізацыю Украіны, выказваўся пратэст супраць новапрызначаных губернатараў<ref name="RIA">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140412/1003662934.html|title=Сторонники федерализации Украины собрались в центре Харькова на митинг|publisher=РИА Новости|date=2014-04-12}}</ref><ref name="mk0604">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/06/1009681-donbass-vosstal-protiv-ukrainyi-burlit-ves-yugovostok.html|title=Донбасс восстал против Украины. Бурлит весь Юго-Восток|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-06}}</ref><ref>[http://ria.ru/world/20140411/1003567364.html Митинг в поддержку федерализации Украины продолжается в Харькове]</ref><ref>[http://lenta.ru/news/2014/04/18/donetsk/ «Донецкая республика» назвала условия освобождения зданий]</ref>, мітынгоўцы пачалі абіраць сваіх «народных кіраўнікоў» рэгіёнаў. Губернатар Данецкай вобласці Сяргей Тарута абвінаваціў у арганізацыі беспарадкаў Віктара Януковіча і яго асяроддзе<ref>[http://top.rbc.ru/viewpoint/10/04/2014/917171.shtml Интервью с губернатором Донецкой области: За беспорядки отвечает Ростов]</ref>. 6 красавіка пасля чарговага мітынгу пратэсту яго ўдзельнікамі быў захоплены будынак {{нп3|Данецкі абласны савет|Данецкага абласнога савета|uk|Донецька обласна рада}}<ref name="взгляд">{{cite web|url=http://vz.ru/news/2014/4/6/680719.html|title=Протестующие в Донецке установили контроль над зданием обладминистрации|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-04-06|lang=ru}}</ref>. === Абвяшчэнне === [[Файл:2014-04-07. Протесты в Донецке 018.jpg|250px|thumb|left|Захоп будынку Данецкай АДА 7 красавіка 2014 года]] 7 красавіка пратэстоўцы зачыталі дэкларацыю аб суверэнітэце Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="декларация">[http://malaya-russia.blogspot.com/2014/04/blog-post_894.html Текст «Декларации о суверенитете Донецкой народной республики» и «Обращения Донецкой народной республики к Владимиру Путину»]</ref><ref name="росбалт">{{cite web|url=http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/04/07/1253550.html|title=В Донецке объявлено о создании народной республики|publisher=[[Росбалт]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. У дадзеным дакуменце, у прыватнасці, рэгламентаваліся пытанні кіравання новаўтвораных дзяржавай: {{цытата|«Ад імя народа Данецкай Народнай Рэспублікі можа выступаць выключна Вярхоўны Савет Рэспублікі. Найбольш важныя дзяржаўныя пытанні, звязаныя з развіццём рэспублікі, яе ўзаемаадносінамі з іншымі дзяржавамі, выносяцца на ўсенароднае абмеркаванне ці рэферэндум<ref name="декларация"/>.»}} Цэнтрам кіравання рэспублікай стаў будынак Данецкага аблсавета, над якім быў узняты [[Сцяг Расіі|расійскі сцяг]]<ref name="росбалт"/>. Паводле паведамленняў некаторых [[СМІ]], дэкларацыя аб суверэнітэце была прынятая дэпутатамі аблсавету<ref name="вести">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1454156|title=В Донецке провозглашена народная республика|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>; іншыя крыніцы, аднак, абверглі гэтую інфармацыю і паведамілі, са спасылкай на відэазапіс з будынка аблсавету, што ў будынку засядае «Рэспубліканскі народны савет», склад і паходжанне якога невядомы<ref name="радиосвобода">{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25324238.html|title=«Утка» дня. Донецкая народная республика|publisher=[[Радыё «Свабода»]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Адно з рашэнняў гэтага савета тычылася правядзення рэферэндуму па пытанні ўваходжання рэгіёна ў склад Расіі не пазней 11 мая 2014 года. Дэпутаты заявілі, што гэтая дата была ўзгоднена з [[Луганская вобласць|Луганскай]] і [[Харкаўская вобласць|Харкаўскай абласцямі]]<ref name="ИТАР-ТАСС">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1102559|title=Депутаты Донецкого областного совета объявили о независимости Донецкой народной республики|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Журналістаў у залу, дзе зачыталі дэкларацыю, не пусцілі. Народны савет таксама папрасіў [[Уладзімір Пуцін|Уладзіміра Пуціна]] ўвесці міратворчыя войскі на тэрыторыю Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="декларация"/><ref name="МК">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/07/1010161-russkaya-vesna-v-dokumentah-kakie-aktyi-prinyala-donetskaya-narodnaya-respublika.html|title= «Русская весна» в документах. Какие акты приняла Донецкая народная республика|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>:: {{цытата|«…Звяртаемся да Вас, Уладзімір Уладзіміравіч, як да апошняй надзеі на наша будучыня і будучыня нашых дзяцей. Толькі ў Расіі мы бачым адзінага абаронцы нашай культуры рускага свету. Толькі міратворчыя кантынгенты расійскай арміі змогуць даць пераканаўчы сігнал кіеўскай хунце, якая прыйшла да ўлады праз зброю і кроў.»}} Расійскае інфармагенцтва РИА «Новости» паведаміла аб тым, што ўрад Яцанюка перакінуў на ўсход Украіны падраздзяленні ўнутраных войскаў, Нацыянальнай гвардыі (з байцоў «[[Правы сектар|Правага сектара]]») і амерыканскіх наймітаў «[[Academi|Blackwater]]» у форме атрада [[Міністэрства ўнутраных спраў Украіны|МУС Украіны]] «Сокал»<ref name="РИА НОВОСТИ">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140407/1002917878.html|title=Источник: три боевых подразделения переброшены на восток Украины|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref><ref name="газета ру">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/07/n_6066817.shtml|title=Источник: подавлением протестов на востоке Украины займутся три боевых подразделения|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. [[Файл:2014-04-07. Протесты в Донецке 003.jpg|thumb|right|Ветэраны [[Афганская вайна, 1979—1989|Афганскай вайны]] спяваюць песні ў падтрымку пратэстоўцаў]] [[8 красавіка]] было абвешчана аб стварэнні народнага ўрада ДНР, прызначаны ўрадам Украіны губернатар Данецкай вобласці [[Сяргей Аляксеевіч Тарута|Сяргей Тарута]] адпраўлены ў адстаўку<ref name="итартассправительство">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1106468|title=Митингующие в Донецке формируют временное народное правительство|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-08|lang=ru}}</ref>. Вакол будынка Данецкай абласной адміністрацыі былі ўмацаваныя барыкады<ref name="итартассправительство"/>. Да абаронцаў рэспублікі, акрамя жыхароў [[Данецк]]а, далучыліся сотні жыхароў другога па велічыні горада вобласці — [[Марыупаль|Марыупаля]]<ref>[http://www.0629.com.ua/news/511583 В захваченном «белом доме» Донецка находятся несколько сотен мариупольцев]</ref>. 9 красавіка ДНР прызнала незалежнасць [[Рэспубліка Крым|Рэспублікі Крым]] і звярнулася да дэпутатаў крымскага парламента з заклікам прызнаць незалежнасць ДНР. Таксама было абвешчана аб рашэнні стварыць Цэнтральную выбарчую камісію ДНР, якая зоймецца падрыхтоўкай да правядзення рэферэндуму<ref name="zadonbass9apr">{{cite web|url=http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/04/09/1254776.html|title=Сторонники Донецкой республики просят помощи Крыма|publisher=[[Росбалт]]|date=2014-04-09|lang=ru}}</ref>. === Рэферэндум === [[Файл:2014-05-08. Протесты в Донецке 011.jpg|thumb|right|Агітацыйны [[білборд]] у Данецку, [[8 мая]] [[2014]].]] 10 красавіка 2014 ДНР пачала фармаваць ЦВК для правядзення рэферэндуму аб статусе рэгіёну. Зарэгістравана каля 3,5 млн выбаршчыкаў<ref name="gazeta16apr">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/16/n_6087861.shtml|title=«Донецкая народная республика» определилась с вопросами на референдуме 11 мая|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-16}}</ref>.<!--26 красавіка Дзяніс Пушылін паведаміў, што сродкі на рэферэндум знойдзены<ref name="пушилинармия">{{cite web|url=http://www.unian.net/politics/913816-referendumyi-kak-natsionalnaya-zabava.html|title=Референдумы как национальна забава|publisher=[[УНИАН]]|date=2014-01-05|lang=ru}}</ref>.--> Для рэферэндуму на звычайным [[прынтар]]ы было надрукавана 3,2 мільёна бюлетэняў<ref>[http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/05/08/1266107.html В Донецке уничтожили более миллиона бюллетеней для референдума]</ref>. 7 мая [[Уладзімір Пуцін]] на прэс-канферэнцыі са старшынёй [[АБСЕ]] {{нп3|Дыдзье Буркхальтар|Дыдзье Буркхальтарам|de|Didier Burkhalter}} звярнуўся да федэралістаў Луганска і Данецка з просьбай перанесці намечаныя на 11 мая рэферэндумы аб аддзяленні ад Украіны самаабвешчаных Данецкай і [[Луганская Народная Рэспубліка|Луганскай]] народных рэспублік. Таксама ён звярнуў увагу на тое, што правядзенне датэрміновых [[прэзідэнцкія выбары на Украіне, 2014|прэзідэнцкіх выбараў на Украіне]] [[25 мая]] з’яўляецца «рухам у правільным напрамку». Старшыня Цэнтрвыбаркаму ДНР Раман Лягін заявіў пра тое, што «калі кіраўніцтва Данецкай народнай рэспублікі прыме рашэнне перанесці дату рэферэндуму, то мы вымушаныя будзем з гэтым пагадзіцца», але прэзідэнцкіх выбараў у Данецку праведзена дакладна не будзе<ref name="слон">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/russia/putin-prizval-perenesti-referendum-v-samoprovozglashennoy-donetskoy-narodnoy-respublike-1095127.xhtml|title=Путин призвал отложить референдумы в Донецке и Луганске|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. 8 мая больш за мільён бюлетэняў для рэферэндуму былі знішчаны яго праціўнікамі ў ходзе нападу на дзве друкарні, дзе друкаваліся бюлетэні. Відавочцы паведамлялі, што на форме нападаўшых, былі адметныя павязкі «Правага сектара»<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/08/leaflet/|title=В Донецке уничтожили более миллиона бюллетеней для референдума|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. У гэты ж дзень прыхільнікі федэралізацыі адмовіліся пераносіць дату рэферэндуму аб незалежнасці ДНР і, паводле паведамленняў украінскіх СМІ, у Данецку ўжо пачалі раздаваць бюлетэні для галасавання, якія не маюць ніякай аховы, галаграм або пячатак, мясцовым жыхарам<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25377541.html|title=Донецкие сепаратисты отказались переносить референдум|publisher=[[svoboda.org]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. 10 мая Камітэт патрыятычных сіл Данбаса (КПСД), які аб’ядноўвае 18 грамадскіх арганізацый рускамоўных жыхароў Данбаса і рэгіянальныя прадстаўніцтвы чатырох палітычных партый, паведаміў аб правядзенні 11 мая альтэрнатыўнага рэферэндуму (кансультатыўнага апытання) — аб далучэнні Данецкай вобласці да [[Днепрапятроўская вобласць|Днепрапятроўскай]]<ref>{{cite web |url = http://news.liga.net/news/politics/1683407-donbass_prisoedinyaetsya_k_dnepropetrovshchine_zavtra_referendum.htm |title = Донбасс присоединяется к Днепропетровщине: завтра референдум |author = |date = 2014-05-10 |work = |publisher = ЛIГАБiзнесIнформ |accessdate = 2014-05-10 |lang = ru }}</ref>. 10 мая некаторыя СМІ паведамілі, што на подступах да Славянска былі затрыманыя узброеныя людзі, якія перавозілі больш за 100 тысяч запоўненых бюлетэняў<ref>{{cite web|url=http://www.novayagazeta.ru/news/1681883.html|title=На бюллетенях для голосования 11 мая отметки в пользу Донецкой народной республики проставлены заранее (видео)|publisher=[[Новая газета]]|date=2014-05-10|lang=ru}}</ref>. На рэферэндум быў вынесены адзінае пытанне на дзвюх мовах (рускай і ўкраінскай): «Ці падтрымліваеце Вы акт дзяржаўнай самастойнасці Данецкай народнай рэспублікі?». Унізе прапаноўваліся два варыянты адказу: «Так», «Не»<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/only_video.html?vid=597999|title=Итоги референдума: Донбассу с Киевом не по пути|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. [[Файл:2014-05-11. Референдум в Донецке 001.jpg|thumb|Урна з бюлетэнямі на ўчастку для галасавання ў Данецку.]] Па папярэдніх дадзеных на 12 мая, абвешчаных старшынёй ЦВК Данецкай народнай рэспублікі Раманам Лягіным, яўка склала 74,87 % ад агульнай колькасці выбаршчыкаў Данбаса, у т.л. «за» прагаласавалі 89,07 адсоткаў, «супраць» — 10,19 адсотка, а 0,74 адсотка бюлетэняў сапсаваныя<ref>[http://www.interfax.ru/375714 За независимость Донецкой республики проголосовало почти… — Интерфакс]</ref><ref>{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/politics/news/26335191/cik-za-samostoyatelnost-doneckoj-oblasti-vystupili-897|title=ЦИК ДНР: За самостоятельность Донецкой области выступило 89,7 % избирателей|publisher=[[Ведомости]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. 12 мая 2014 года ў адпаведнасці з вынікамі рэферэндуму аб самавызначэнні Данецкай Народнай Рэспублікі і на падставе дэкларацыі аб незалежнасці ад 7 красавіка 2014 года была абвешчана суверэнная Данецкая Народная Рэспубліка<ref name="sov"/>. У той жа дзень сустаршыня часовага ўрада ДНР Дзяніс Пушылін зачытаў «заклік ДНР», у якім была просьба да [[Расійская Федэрацыя|Расійскай Федэрацыі]] разгледзець пытанне аб уваходжанні Данецкай Народнай Рэспублікі ў склад Расіі<ref name="sov"/>. У адпаведнасці з заклікам вышэйшым органам дзяржаўнай улады ў Данецкай народнай рэспубліцы з гэтага часу з’яўляецца Вярхоўны савет, які фармуе ўрад ДНР і Савет бяспекі ДНР. Новае дзяржаўнае ўтварэнне абавязваецца выконваць свабоду сумлення і веравызнання ўсіх традыцыйных рэлігійных канфесій і паважаць традыцыйныя пункты гледжання ў сферы рэлігіі<ref name="sov"/>. Тэкст дакумента змяшчае таксама палажэнне аб адмаўленні ўсіх формаў [[фашызм]]у, [[нацыяналізм]]у, [[шавінізм]]у, [[Расавая дыскрымінацыя|расавай дыскрымінацыі]] ва ўсіх відах<ref name="sov"/>. 12 мая ў МЗС Украіны выступілі з заявай, у якой мінулы рэферэндум быў названы незаконным і нелегітымным. Таксама былі прыведзеныя дадзеныя апытання грамадскай думкі ва ўсходніх рэгіёнах, зробленага даследчым цэнтрам «Pew Research Center» у красавіку 2014 года, паводле якога 70 % жыхароў усходніх рэгіёнаў аддаюць перавагу жыць у адзінай Украіне. У міністэрства выказалі ўпэўненасць, што «пераважная большасць мясцовых жыхароў — сапраўдныя патрыёты і прыхільнікі адзінай і непадзельнага Украінскай дзяржавы — запалоханыя ўзброенымі прарасійскімі тэрарыстычнымі бандфармаваннямі і, баючыся за сваё жыццё, не могуць свабодна выказваць сваё меркаванне, адрознае ад пазіцыі баевікоў і іх калабарацыяністаў». Меркаванні аб адсутнасці ў прыхільнікаў федэралізацыі большасці ў Данецкай вобласці прытрымліваюцца і некаторыя эксперты і аналітыкі<ref>{{cite web|url=http://www.golos-ameriki.ru/content/ukraine-referendum-comments/1912504.html|title=МИД Украины: 70 процентов жителей востока страны за единое государство|publisher=[[Голас Амерыкі]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. === Выбары прэзідэнта Украіны === {{main|Прэзідэнцкія выбары ва Украіне, 2014}} [[Файл:Вибори Президента України 2014.png|thumb|right|300px|Рэзультаты галасавання на [[Прэзідэнцкія выбары ва Украіне, 2014|выбарах Прэзідэнта Украіны]]. На карце паказаныя выбарчыя акругі. ---- {{legend|#CC0000|Перамог ''Парашэнка''}} {{legend|#55AA33|Перамог ''Добкін''}} {{legend|#556666|''Выбары не адбыліся''}}]] 19 мая «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў заявіў, што выбары прэзідэнта Украіны 25 мая з’яўляюцца нелегітымнымі і «''правядзенне іх на тэрыторыі нашых незалежных дзяржаў незаконна''». Сустаршыня прэзідыума вярхоўнага савета ДНР Міраслаў Рудэнка заявіў, што «''тыя ўчасткі, якія 25 мая вырашаць адкрыцца, будзем закрываць''»<ref name="kommersant2005">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474548|title=Восток Украины вступил в битву за выборы|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>.. У сваю чаргу, саветнік губернатара Данецкай вобласці Сяргея Таруты Валерый Жалдак паведаміў, што афіцыйнай улады трэба будзе забяспечыць працу 22 акруговых выбарчых камісій і каля 2,5 тысяч выбарчых участкаў; толькі ў кантраляваным сепаратыстамі Славянску акруговая выбарчая камісія была перанесена ў Аляксандраўку. Было сказана, што галасаванне абавязкова адбудзецца ў Вялікановасёлкаўскім раёне, кантраляваным батальёнам «Данбас»<ref name="kommersant2005" />. 19 мая узброеныя людзі захапілі выбарчую камісію ў [[Шахтарск|Шахцёрску]], да гэтага — у [[Краматорск]]у, кіраўніка адной з акруговых выбарчых камісій у Данецку выкралі і некалькі гадзін ўтрымлівалі невядомыя<ref name="kommersant2005" />. Па стане на 22 мая як мінімум траціна з 34 акруговых камісій у Данецкай і Луганскай абласцях была заблакаваная, іншыя знаходзіліся пад пагрозай нападаў. У Данецку працавала толькі адна з пяці акруговых камісій, толькі чвэрць выбарчых участкаў у Данецкай вобласці атрымалі папярэднія спісы выбаршчыкаў. У той жа час добраахвотніцкі батальён тэрытарыяльнай абароны «Данбас» заявіў, што бярэ пад ахову выбарчыя ўчасткі ў Вялікановасёлкаўскім, Краснаармейскім, Аляксандраўскім, Дабрапольскім раёнах Данецкай вобласці, гарантаваўшы грамадзянам бяспеку волевыяўлення<ref name="г2205">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/2014/05/22_a_6043561.shtml|title=Выборы юго-востока|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. У дзень галасавання 25 мая ў Данецкай вобласці адкрылася 426 выбарчых участкаў з 2430. Па дадзеных мясцовых СМІ, у Данецку і ​​Горлаўцы не працаваў ні адзін участак, пры гэтым, паводле дадзеных выдання «62», адзін участак, які адкрыўся ў абласным цэнтры, быў праз 10 хвілін зачынены пры ўдзеле ўзброеных людзей, што разагналі камісію<ref name="S2505">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/v-donetskoy-oblasti-otkrylos-bolee-400-uchastkov-1103157.xhtml|title=В Донецкой области открылось более 400 избирательных участков|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-25|lang=ru}}</ref>. === Пасля прэзідэнцкіх выбараў === 26 мая ў Данецкай народнай рэспубліцы было ўведзена ваеннае палажэнне, пра што заявіў Дзяніс Пушылін. Сваёй мэтай ён абвясціў «ачысціць нашу тэрыторыю ад чужых войскаў»<ref name="РИА26">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140526/1009324619.html#ixzz32neKE3qW|title=Руководство Донецкой республики вводит военное положение|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-05-26|lang=ru}}</ref>. 27 мая «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў заявіў пра гатоўнасць да перамоваў з новым прэзідэнтам Украіны [[Пётр Парашэнка|Пятром Парашэнкай]] «пры выкананні шэрагу ўмоў: „незалежнасці народных рэспублік Данбаса“ і „вываду ўсіх замежных акупацыйных войскаў ўкраінскай арміі“»<ref name="К27">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2480337|title=«Народный губернатор» Донецкой области назвал условия для переговоров с Петром Порошенко |publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-27|lang=ru}}</ref>. 31 мая прэм’ер-міністр ДНР Аляксандр Барадай заявіў аб тым, што дыялог з украінскай уладай пачнецца толькі пасля спынення АТА, пры гэтым ён сумняваецца ў тым, што «пры любых кампрамісах ДНР і [[ЛНР]] могуць застацца ў складзе Украіны». Пры гэтым ён спадзяецца на ўдзел [[РФ]] у якасці трэцяга боку ў перамовах<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/boroday-nazval-usloviya-nachala-peregovorov-mezhdu-dnr-i-kievom-1106865.xhtml|title=Бородай назвал условия начала переговоров между ДНР и Киевом|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-31|lang=ru}}</ref>. 16 чэрвеня прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка на пасяджэнні Савета нацыянальнай бяспекі і абароны паведаміў пра намер на працягу тыдня апублікаваць план мірнага ўрэгулявання сітуацыі ў Данбасе пасля перакрыцця ўзброенымі сіламі краіны мяжы з Расіяй. Рэалізацыя пачнецца са спынення агню на абмежаваны перыяд для вядзення перамоў, у яго ўваходзіць працэс раззбраення, а таксама рашэнні аб амністыі і абароне ад крымінальнага пераследу асоб, якія не ўчынялі цяжкіх злачынстваў<ref>[http://www.dw.de/%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE-%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%89%D0%B0%D0%B5%D1%82-%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BE%D0%B3%D0%BD%D1%8F-%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5-%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B8%D1%8F-%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B-%D1%81-%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B5%D0%B9/a-17710568 Порошенко обещает прекращение огня после перекрытия границы с Россией]</ref>. У сваю чаргу Дзяніс Пушылін заявіў пра недавер абяцанням Кіева і намеры працягнуць прынцыпова змагацца за свае перакананні<ref>[http://www.echo.msk.ru/news/1342092-echo.html В руководстве самопровозглашённой Донецкой народной считают невозможным прекращение огня на востоке Украины]</ref>. 20 чэрвеня прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка аддаў загад аб часовым спыненні агню на ўсходзе краіны з пятніцы 20 чэрвеня на адзін тыдзень. Перамір’е ўведзена каб сепаратысты маглі скласці зброю, але ў выпадку нападу ўкраінскія сілавікі маюць права пачаць агонь у адказ. Сам мірны план ўкраінскіх уладаў прадугледжвае таксама правядзенне датэрміновых мясцовых і парламенцкіх выбараў, кантроль над мяжой з РФ, дэцэнтралізацыю і вызваленне каля 100 закладнікаў, на мяжы з Расіяй створаць «гарантаваны калідор для выхаду расійскіх і ўкраінскіх наймітаў<ref>[http://slon.ru/fast/world/poroshenko-obyavil-o-prekrashchenii-ognya-1116609.xhtml Порошенко объявил о прекращении огня]</ref>». 21 чэрвеня «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў прапанаваў свае ўмовы мірнага ўрэгулявання канфлікту на ўсходзе Украіны. У яго ўваходзяць вывад войскаў з ДНР і ЛНР, прызнанне іх незалежнасці і правядзенне аналагічных плебісцытаў пра самавызначэнне ў іншых рэгіёнаў краіны, на якія прэтэндуе [[Наваросія, дзяржава|Наваросія]]. Таксама Губараў заклікаў здацца сілам сепаратыстаў лідара «Радыкальнай партыі» [[Алег Валер’евіч Ляшко|Алега Ляшко]], міністра ўнутраных спраў Арсена Авакава і губернатара Днепрапятроўскай вобласці Ігара Каламойскага, а Рынату Ахметаву рэкамендавана перадаць «скрадзенае» народу і пакінуць краіну<ref>[http://slon.ru/fast/world/v-dnr-vydvinuli-vstrechnyy-plan-mirnogo-uregulirovaniya-1116734.xhtml В ДНР выдвинули свой план мирного урегулирования]</ref>. 23 чэрвеня 2014 г. у Данецку ў будынку Данецкай дзяржаўнай адміністрацыі адбыліся перамовы аб урэгуляванні канфлікту на паўднёвым усходзе Украіны з удзелам прадстаўнікоў Масквы, Кіева, АБСЕ, ДНР і ЛНР. Па завяршэнні перамоваў лідар ДНР А. Барадай заявіў, што паўстанцы маюць намер спыніць агонь да 27 чэрвеня і выконваць абвешчанае кіеўскімі ўладамі перамір’е, што дасць магчымасць «пачаць кансультацыі аб вядзенні перамоваў аб мірным урэгуляванні канфлікту»<ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/06/140623_ukraine_east_separatists_ceasefire.shtml Сепаратисты обещают прекратить огонь на востоке Украины]</ref>. Прэзідэнт Украіны П. Парашэнка па выніках пасяджэння Рады нацыянальнай бяспекі і абароны ўвечары 30 чэрвеня прыняў рашэнне аб выхадзе з рэжыму спынення агню, паколькі як Расія, так і баевікі не выканалі ўмоваў для рэалізацыі мірнага плана<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=131083</ref>. 1 ліпеня ўкраінская армія нанесла авія- і артылерыйскія ўдары. У наступныя дні баявыя дзеянні працягваліся. Тым часам галава абласной дзяржадміністрацыі Сяргей Тарута адзначыў, што поўдзень вобласці з’яўляецца зонаю бяспекі, спрыяльная сітуацыя складваецца і ў заходняй частцы рэгіёну<ref>[http://www.unian.ua/politics/935305-taruta-pivden-donetskoji-oblasti-zona-bezpeki.html Тарута: Південь Донецької області — зона безпеки]</ref>. == Падкантрольная тэрыторыя і ўлада на месцах == Па стане на канец мая 2014 года, пад поўным кантролем ДНР з 18 раёнаў Данецкай вобласці былі толькі Арцёмаўскі і Канстанцінаўскі раёны<ref name="S2">{{cite web|url=http://slon.ru/world/chto_navoevali_na_donbasse_za_pervuyu_nedelyu_posle_vyborov-1107028.xhtml|title=Что навоевали в Донбассе за первую неделю после выборов|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref> і часткова Данецк, у якім працягвае працаваць мясцовая гарадская ўлада і прызначаная Кіевам рэгіянальная<ref name="ЪВ">{{cite web|url=http://kommersant.ru/doc/2481931|title=Самовооруженная республика|publisher=[[Коммерсантъ-Власть]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref>. Таксама прадстаўнікамі самаабвешчанай рэспублікі захопленыя асобныя будынкі ў некаторых гарадах.<!--Толькі [[горад Славянск]] быў цалкам падкантрольны прадстаўніку ДНР Вячаславу Панамарову<ref>{{cite web|url=http://www.dw.de/%D0%BF%D0%BE%D1%87%D0%B5%D0%BC%D1%83-%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BC%D1%8B-%D0%BD%D0%B0-%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B5-%D1%83%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%8B-%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%8F-%D1%81%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C-%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D0%B8/a-17626026|title=Почему «референдумы» на востоке Украины нельзя считать легитимными|publisher=[[Deutsche Welle]]|date=2014-05-09|lang=ru}}</ref>. Там па ходу Стралкоў яго арыштаваў--> Астатняя частка вобласці (акрамя кантраляваных ўкраінскай арміяй Аляксандраўскага і Вялікановасёлкаўскага раёнаў) разам з Данецкам уяўлялі сабой арэну баявых сутыкненняў паміж сілавікамі і сепаратыстамі<ref name="S2" />. Так, у кантраляваным Вячаславам Панамаровым і [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Ігарам Стралковым]] Славянску акрэдытацыя ДНР была несапраўдная, і дазвол для журналісцкай працы трэба было атрымліваць у Стралкова. Шэраг гарадоў кантраляваліся асобнымі палявымі камандзірамі ДНР: [[Горлаўка]] — Ігарам Безлерам, [[Краматорск]] — Аляксандрам Мажаевым (вядомы як «Бабай»<ref name="ЪВ" />). На працягу чэрвеня і ліпеня кантраляваная ДНР тэрыторыя сціскалася. 3.9.2014 ў Данецкай абласной дзяржадміністрацыі заявілі, што рэгіянальная ўлада кантралюе 70 % тэрыторый вобласці.<ref>http://www.unian.ua/politics/958875-regionalna-vlada-kontrolyue-70-teritoriji-donetskoji-oblasti-oda.html</ref> == Насельніцтва == Насельніцтва Данецкай вобласці на 1 студзеня 2014 года склала {{nobr|4 343 900}} чалавек<ref>[http://ria.ru/spravka/20140512/1007488847.html#14003988742164&message=resize&relto=login&action=removeClass&value=registration#ixzz323DRYkSG РИА Новости, Донецкая область (Донецкая народная республика). Справка, 12.05.14]</ref> Паводле дадзеных перапісу 2001 года, насельніцтва Данецкай вобласці складала {{nobr|4 800 000}}, пры гэтым доля рускіх і ўкраінцаў складала каля 38 % і 57 %, адпаведна; доля рускай мовы як роднай мовы — каля 75 %, украінскай — 24 %<ref>[http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/nationality_popul1/ Всеукраинская перепись населения 2001. Национальный состав населения, гражданство.]</ref><ref>[http://www.regnum.ru/news/polit/1802052.html ДНР формирует парламент, Совбез и работает над Конституцией (Донбасс)]: «ДНР — будет парламентской республикой в тех границах, в которых сегодня находится Донецкая область» (ИА REGNUM)</ref>. == Супрацьстаянне ўладам Украіны == [[Файл:Donetskrepublic.svg|thumb|right|Данецкая вобласць. Чырвоным колерам адзначаны раёны пад кантролем ДНР.]] 7 красавіка в. а. [[Прэзідэнт Украіны|прэзідэнта Украіны]] [[Аляксандр Турчынаў]] ў сваім тэлевізійным звароце заявіў, што ў дачыненні да людзей, якія занялі адміністрацыйныя ўстановы ў [[Луганск]]у, [[Данецк]]у і [[​​Харкаў|​​Харкаве]], улады краіны будуць праводзіць антытэрарыстычную аперацыю<ref name="interfax7apr">{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/369971|title=Турчинов ответит антитеррористической операцией на волнения востока Украины|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. 11 красавіка падраздзяленне «Альфа» адмовілася выконваць загад кіеўскага ўрада і ісці на штурм у Данецку, Харкаве і Луганску<ref>{{cite web|url=http://www.newsru.com/world/11apr2014/alf.html |title=Украинское спецподразделение «Альфа» отказалось подчиняться киевским властям и идти на штурм в Донецке и Луганске|publisher=[[newsru.com]]|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://joinfo.ua/politic/894601_Situatsiya-Donetske-Alfa-otkazalas-shturmovat-OGA.html|title=Ситуация в Донецке: «Альфа» отказалась штурмовать ОГА |publisher=joinfo.ua|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref><ref name="reitingi11apr">[http://www.reitingi.lv/ru/news/politikap/49154-ukrainskoe-specpodrazdelenie-aljfa-otkazalosj-podcinatjsa-kievskim-vlastam-i-idti-na-sturm-v-donecke-i-luganske.html reitingi.lv Украинское спецподразделение «Альфа» отказалось подчиняться киевским властям и идти на штурм в Донецке и Луганске — reitingi.lv]</ref>. Увечары Аляксандр Турчынаў заявіў, што дае паўсталым ноч на тое, каб скласці зброю, — у адваротным выпадку супраць іх будуць ужытыя узброеныя сілы<ref>{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/131164|title=Турчинов обещает направить армию против митингующих 14 апреля|date=2014-04-13}}</ref>. 17 красавіка было апублікавана заява МЗС ДНР датычна сітуацыі ў рэгіёне і прызначанай сустрэчы ў [[Жэнева|Жэневе]] прадстаўнікоў [[ЗША]], [[Еўрасаюз]]а, [[Расія|Расіі]] і [[Урад Яцанюка|ўладаў Кіева]] з заклікам даць ацэнку акту агрэсіі супраць ДНР, а таксама заява аб палітычнай бессэнсоўнасці перагаворных працэсаў без удзелу ў іх прадстаўнікоў ДНР і Усходняй Украіны<ref>{{cite web|url=http://vybor.ua/article/sistemnye_problemy_gosudarstvennosti/zayavlenie-mid-dnr.html|title=Заявление МИД ДНР|publisher=«Украинский выбор»|date=2014-04-17|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160309192419/http://vybor.ua/article/sistemnye_problemy_gosudarstvennosti/zayavlenie-mid-dnr.html|archivedate=9 сакавіка 2016|deadurl=yes}}</ref>. На сустрэчы, якая прайшла ў Жэневе, была дасягнута дамоўленасць аб узаемным раззбраенні бакоў. Аднак ужо на наступны дзень прадстаўнікі ДНР, якія не ўдзельнічалі ў сустрэчы, заявілі аб тым, што кіеўскі бок гэтага пагаднення не выконвае. [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Дзяніс Пушылін]] заявіў, што, перш чым казаць пра кампраміс, Кіеў: {{цытата|Павінен вызваліць захопленыя будынкі, раззброіць незаконныя фармаванні: Нацгвардыю і «Правы сектар», адпусціць на свабоду палітычных вязняў. Толькі пасля гэтага мы гатовыя да дыялогу<ref name="interfax18apr">{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?sec=1724&id=492434|title=«Донецкая народная республика» потребовала от Киева разоружить Нацгвардию и «Правый сектор»|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-18}}</ref>.}} === [[Данецк]] === У ноч на 12 красавіка некалькі дзесяткаў мітынгоўцаў занялі будынак абласной пракуратуры ў Данецку. Прадстаўнікі гарадскога УУС, якія прыбылі на месца, пераканалі іх пакінуць памяшканне<ref name="ria-proc">{{cite web |url= http://ria.ru/world/20140412/1003620084.html |title= Протестующие пытались взять под контроль здание прокуратуры в Донецке |author= |date= 2014-04-12 |work= |publisher=[[РИА Новости]] |accessdate= |lang=ru}}</ref>. Прэс-служба данецкай пракуратуры паведамляе аб узбуджэнні крымінальнай справы па гэтым факце, праваахоўныя органы праводзяць расследаванне<ref name="ria-proc"/>. На бок ДНР перайшоў данецкі «[[Беркут, спецпадраздзяленне|Беркут]]»<ref name="life12apr">{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/131113|title=Донецкий «Беркут» перешёл на сторону митингующих|publisher=[[LifeNews]]|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. Адмовіўся ўдзельнічаць у ваенных дзеяннях кіеўскі «Беркут», якому было загадана адбіць у рэспублікі Славянск<ref name="nakanune">{{cite web|url=http://www.nakanune.ru/news/2014/4/13/22348650/|title=Донецкий «Беркут» присягнул на верность ДНР, а география ополчения расширилась|publisher=nakanune.ru|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. Член часовага ўрада ДНР Дзяніс Пушылін заявіў, што, паколькі ў рэгіёне ўжо была праліта кроў, ён не выключае ўвядзення ў рэгіён [[Узброеныя сілы Расійскай Федэрацыі|расійскіх войскаў]]<ref>{{cite web|url=http://www.regnum.ru/news/polit/1790365.html|title=Донецкая народная республика: Россия уже может ввести войска на Донбасс|publisher=[[Regnum]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. На рэкламных плакатах у цэнтры Данецка былі размешчаны сцягі ДНР<ref name="ostro12apr">{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/politics/news/442439/|title=«Донецкая республика» украсила своими ситилайтами центр Донецка|publisher=ostro.org|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. 15 красавіка на сходзе ў Данецкай АДА памянулі Рубена Аванесяна, які загінуў падчас нападу СБУ ў раёне [[Славянск]]а. Яго ўшанавалі як першага героя Данбаса, што загінуў, абараняючы свабоду і незалежнасць Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="V15apr2014">{{cite web|url=http://vesti.ua/donbass/47554-v-donecke-pochtili-pamjat-pervogo-pogibshego-geroja-doneckoj-narodnoj-respubliki|title=В Донецке почтили память первого погибшего героя Донецкой народной республики|publisher=ООО «Вести масс-медиа»|date=2014-04-15}}</ref>. У гэты ж дзень трыма невядомымі ад імя ДНР па ўсім Данецку былі расклееныя [[Антысемітызм|антысеміцкія]] ўлёткі правакацыйнага характару<ref>{{cite web|url=http://uapress.info/ru/news/show/21904|title=Все евреи Донбасса под угрозой депортации должны сдать по 50 долларов США?|publisher=UA Press|date=2014-04-15|lang=ru}}</ref>. Інфармацыя была моцна растыражаваная СМІ. 17 красавіка амбасадар ЗША ва Украіне Джэфры Пает у [[твітэр]]ы паведаміў аб ўлётках, а [[Арсеній Яцанюк|Яцанюк]] заявіў: «''Мы маем інфармацыю, што так званыя мірныя пратэстоўцы са стралковай зброяй у руках распаўсюджвалі ўлёткі з патрабаваннем да ўсіх яўрэяў заявіць пра сябе як пра яўрэяў. Сёння раніцай я ясным і недвухсэнсоўным чынам запатрабаваў ад ваенных і сіл бяспекі, ад Службы бяспекі Украіны, без прамаруджання знайсці гэтых нягоднікаў і прыцягнуць іх да адказнасці''»<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/ukrainian/ukraine_in_russian/2014/04/140420_ru_s_yatsenyuk_putin.shtml|title=Яценюк: Путин мечтает восстановить СССР|publisher=bbc.co.uk|date=2014-04-14|lang=ru}}</ref>. У выніку галоўны рабін Данецка Пінхас Вішэдскі заявіў, што антысеміцкія ўлёткі, растыражаваныя ў СМІ ад імя «Данецкай Народнай Рэспублікі», з’яўляюцца фальсіфікацыяй, створанай для спробы дыскрэдытаваць прарасійскіх грамадзян і «Данецкую Народную Рэспубліку» ў вачах яўрэяў<ref>[http://izrus.co.il/diasporaIL/article/2014-04-20/24212.html Раввин Донецка: забудьте про антисемитскую фальшивку]</ref>. Растыражаваная падробка неспрыяльна паўплывала на сітуацыю<ref>{{cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2014/apr/18/antisemitic-donetsk-peoples-republic-ukraine-hoax|title=Antisemitic flyer 'by Donetsk People's Republic' in Ukraine a hoax|publisher=theguardian.com|date=2014-04-14|lang=en}}</ref>. Дзяржсакратар ЗША Кэры асудзіў гэтую выхадку<ref>{{cite web|url=http://www.golos-ameriki.ru/content/communiqu%C3%A9-geneva-crisis-ukraine-/1895875.html|title=Переговоры в Женеве: первая реакция Украины|publisher=Голос Америки|date=|lang=ru}}</ref>. Паводле паведамленнях украінскіх СМІ, у Данецку невядомыя хадзілі па прадпрыемствах горада і раздавалі маніфест Данецкай Народнай Рэспублікі, згодна з якім у вобласці ўводзіцца вайсковы абавязак і кожны жыхар ад 16 да 65 гадоў абавязаны два разы на тыдзень ахоўваць будынак Данецкай дзяржаўнай абласной адміністрацыі, а таксама кожны грамадзянін абавязаны аддаваць 15 % ад усіх сваіх даходаў у фонд ДНР і падаць дадзеныя аб рухомай і нерухомай маёмасці. Ад усіх прадпрымальнікаў патрабавалася плаціць штомесяц 70 долараў ЗША з мэтай напаўнення валютных рэзерваў ДНР. «Ухілам будуць пазбаўленыя грамадзянства рэспублікі і выселеныя да бендэраў з канфіскацыяй маёмасці», — гаворыцца ў маніфесце<ref>[http://www.segodnya.ua/regions/donetsk/doneckaya-respublika-trebuyut-ot-vseh-predprinimateley-ezhemesyachnuyu-dan-v-razmere-70-dollarov-513362.html#_methods=onPlusOne%2C_ready%2C_close%2C_open%2C_resizeMe%2C_renderstart%2Concircled%2Cdrefresh%2Cerefresh&id=I0_1397859173750&parent=http%3A%2F%2Fwww.segodnya.ua&pfname=&rpctoken=62617099 «Донецкая республика» требует от всех предпринимателей ежемесячную дань в 70 долларов]</ref>. 18 красавіка ў Данецкам аэрапорце прадстаўнікі сепаратыстаў паднялі сцяг Данецкай народнай рэспублікі<ref>[http://www.1tv.ru/news/world/256744 В Донецке поднят флаг самопровозглашённой Донецкой народной республики]. {{ref-ru}} [[Первый канал]]</ref>. 27 красавіка Данецкая абласная дзяртэлекампанія была ўзятая пад кантроль прыхільнікамі ДНР. У будынак занеслі дадатковае абсталяванне для вяшчання тэлебачання Данецкай Народнай Рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://www.gudok.ru/sujet/ukraina/?ID=1143296|title=Донецкие ополченцы вернули российское телевидение в область|publisher=ОАО «Издательский дом «Гудок»|date=2014-04-27|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140503184837/http://www.gudok.ru/sujet/ukraina/?ID=1143296|archivedate=3 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. На наступны дзень адбылася масавая бойка паміж сіламі ДНР і праўкраінскімі актывістамі з прымяненнем святло-шумавых гранат, металічных дубцоў і траўматычнай зброі<ref>{{cite web|url=http://segodnjashnie-novosti.ru/poslednie-video-novosti/v-donecke-proshli-stolknoveniya-megdu-storonnikami-federalizacii-i-proukrainskimi-aktivistami/|title=Массовая драка между сторонниками «Единой Украины» и силами самообороны ДНР|publisher=segodnjashnie-novosti.ru|date=2014-04-28|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140502010256/http://segodnjashnie-novosti.ru/poslednie-video-novosti/v-donecke-proshli-stolknoveniya-megdu-storonnikami-federalizacii-i-proukrainskimi-aktivistami/|archivedate=2 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. 1 мая байцы сепаратыстаў спачатку аблажылі, а затым ўзялі штурмам будынак абласной пракуратуры. Раненні атрымалі некалькі салдат ўнутранай службы. Над будынкам пракуратуры быў узняты сцяг ДНР, а [[сцяг Украіны]] быў спалены<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/05/01/opolchentsyi-shturmuyut-prokuraturu-v-donetske.html|title=Ополченцы взяли штурмом прокуратуру в Донецке|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref><ref>''Вероника Панфилова.''{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1725328/|title=В Донецке штурмом взяли здание прокуратуры|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. Гэтак жа пад уладу ДНР перайшлі гараддзелы міліцыі ў [[Краснаармейск]]у і Родзінскім<ref>{{cite web|url=http://ru.tsn.ua/ukrayina/v-krasnoarmeyske-i-rodinskom-separatisty-shturmom-zahvatili-gorotdely-milicii-smi-363568.html|title=В Красноармейске и Родинском сепаратисты штурмом захватили горотделы милиции - СМИ|publisher=TCH.ua|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. 3 мая прыхільнікі федэрацыі захапілі будынак СБУ<ref>{{cite web|url=http://www.unn.com.ua/ru/news/1338155-v-donetsku-zakhopili-budivlyu-sbu|title=В Донецке захватили здание СБУ|publisher=unn.com.ua|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Раней было адключана вяшчанне расійскага тэлебачання<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/obschestvo/1164167|title=В Донецке отключили российские телеканалы|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>, але пасля яно было адноўленае<ref>{{cite web|url=http://odnarodyna.com.ua/content/v-donecke-vosstanovleno-veshchanie-rossiyskih-telekanalov|title=В Донецке восстановлено вещание российских телеканалов|publisher=odnarodyna.com.ua|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140810020403/http://odnarodyna.com.ua/content/v-donecke-vosstanovleno-veshchanie-rossiyskih-telekanalov|archivedate=10 жніўня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 6 мая РИА Новости са спасылкай на крыніцу ў адным з сілавых ведамстваў Украіны паведаміла, што ў Данецк была дастаўленая амуніцыя расійскіх вайскоўцаў і падробленыя бланкі для пасведчанняў асобы афіцэраў Узброеных Сіл РФ для наступнага стварэння імітацыі нападу на ўкраінскіх пагранічнікаў<ref>{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/30851|title=Форма военных РФ доставлена в Донецк для организации провокаций|publisher=[[RT]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Самаабарона ўзяла пад кантроль ваеннае вучылішча з арсеналам зброі<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/05/06/silyi-samooboronyi-luganska-lishili-ukrainskih-voennyih-kontrolya-nad-vozdushnyim-prostranstvom.html|title=Силы самообороны Луганска лишили украинских военных контроля над воздушным пространством|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. <gallery widths="200" heights="150"> File:2014-03-01. Митинг в Донецке 0006.jpg|Мітынг на плошчы перад будынкам Данецкай абласной адміністрацыі з расійскімі сцягамі, 1 сакавіка 2014. File:Pro-Russian poster on barricades, Donetsk.jpg|Плакат на барыкадах са заклікам павярнуць расійскія каналы ў тэлевізійны эфір, 8 красавіка 2014. File:2014-04-09. Протесты в Донецке 052.jpg|Плакаты «Россия, спаси нас от рабства» і «Мы за [[Мытны саюз Беларусі, Казахстана і Расіі|ТС]]» </gallery> 26 мая ўкраінскія сілавікі нанеслі ўдар па сепаратыстам, што паспрабавалі ўзяць пад кантроль міжнародны аэрапорт Данецка<ref>[http://censor.net.ua/news/287104/aeroport_donetska_zahvatili_terroristy_na_kryshe_ustanovlen_granatomet_snayipery_zanimayut_pozitsii Аэропорт Донецка захватили террористы: на крыше установлен гранатомет, снайперы занимают позиции, — СМИ]</ref>. Былі задзейнічаныя два самалёта [[Су-25]], два [[МіГ-29]] і 4 верталёта [[Мі-24]], была праведзена высадка дэсанту<ref>[http://www.62.ua/news/542524 В донецком аэропорту идет ожесточенный бой]</ref>. У ходзе шматгадзіннага бою некалькі ракет патрапілі ў будынак завода «Точмаш», у горадзе загінула некалькі мірных грамадзян. У авіяналёце ўдзельнічалі самалёты са складу міргарадскай авіябрыгады (831-й брыгады тактычнай авіяцыі)<ref>[http://news.bigmir.net/ukraine/819189-Boici-ATO-likvidirovali-blokpost-boevikov-na-vezde-v-Doneck---jyrnalist Бойцы АТО ликвидировали блокпост боевиков на въезде в Донецк — журналист]</ref>. Па словах прэс-сакратара ДНР з засады былі расстраляныя два грузавікі, што вывозілі параненых сепаратыстаў з тэрыторыі аэрапорта<ref>[http://m.kp.ru/daily/26235/3118147/ Войска карателей в Донецке добивали раненых ополченцев]</ref>. 19 ліпеня міністр абароны Украіны паведаміў, што сілавікі разблакавалі Данецкі аэрапорт <ref>[http://army.unian.ua/941663-siloviki-rozblokuvali-donetskiy-aeroport.html УНІАН — Силовики розблокували Донецький аеропорт]</ref>. 16 ліпеня Ігар Стралкоў, рыхтуючы горад да асады, увёў у Данецку ваеннае становішча<ref>{{cite web|url=http://dnr.today/info/vvedenie-voennogo-polozheniya-i-komendantskogo-chasa-v-donecke/|title=Введение военного положения и комендантского часа в Донецке|publisher=Пресс-центр ДНР|date=2014-07-16|accessdate=8 жніўня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140726150728/http://dnr.today/info/vvedenie-voennogo-polozheniya-i-komendantskogo-chasa-v-donecke/|archivedate=26 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. === [[Славянск]] === [[Файл:2014-04-14 Sloviansk city council - 2.jpg|thumb|right|250px|Славянскі гарадскі савет пад кантролем людзей у масках і са зброяй]] 12 красавіка праціўнікі ўкраінскага ўрада ўзялі пад кантроль адміністрацыйныя будынкі ў Славянску.<ref name="nakanune" /> 13 красавіка «народным мэрам» абвясціў сябе Вячаслаў Панамароў. У горадзе адбылося баявое сутыкненне паміж прыхільнікамі ДНР і ўрадавымі сіламі, якія выкарыстоўвалі ў ходзе бою бронетранспарцёры<ref name="Vesti13apr" />. Былі ахвяры. Ёсць думкі<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=kB4qn6Mlj3Q#t=843|title=Вопрос-Ответ Пякин В. В.|publisher=YouTube, 13:00|date=2014-04-14}}</ref><ref name="Dugin16apr">{{cite web|url=http://rian.com.ua/view/20140416/344684625-print.html|title=Накануне войны - 2|publisher=РИА Новости - Украина|date=2014-04-16}}</ref>, што менавіта падзеі гэтага дня ў Славянску надалі дынаміку хваляванням, якія да таго былі лакальнымі. [[ЗША]] заклікалі [[Расія|Расію]] адвесці свае войскі ад межаў рэгіёну, на якіх, паводле ацэнак [[НАТО]], засяроджана каля 40 тысяч вайскоўцаў<ref>{{cite web|url=http://news.sky.com/story/1241376/ukraine-fatal-clashes-as-protests-spread|title=Ukraine: Fatal Clashes As Protests Spread|publisher=Watch Sky News|date=2014-04-13|lang=en}}</ref>. 15 красавіка ў горадзе аднавіліся баі з прымяненнем БТРаў<ref name="MK15apr">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/15/1014561-ukraina-nachala-voennuyu-operatsiyu-na-vostoke-kramatorsk-rasstrelivayut-btryi-vhodyat-v-slavyansk.html|title=Украина начала военную операцию на востоке. Краматорск расстреливают, БТРы входят в Славянск|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-15}}</ref>. На наступны дзень ваенныя сілы бакоў знаходзіліся ў напружаным дыялогу<ref name="RT16apr">{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/28009|title=Экипажи шести боевых машин перешли на сторону ополченцев в Краматорске|publisher=[[Russia Today]]|date=2014-04-16}}</ref>. 20 красавіка на блок-пасту с. Былбасаўка адбылася перастрэлка, у якой загінулі мясцовыя сепаратысты. Дакладная колькасць загінулых не ўстаноўлена, але Міністэрства замежных спраў Расіі выказала ноту ў сувязі з парушэннем так званага «велікоднага перамір’я» у рэгіёне, усталяванага ў перыяд з 19 на 20 красавіка.<ref>{{cite web|url=http://top.rbc.ru/politics/20/04/2014/919191.shtml|title=МИД России возмущён нарушением пасхального перемирия в Славянске|publisher=[[РБК]]|date=2014-04-20|lang=ru}}</ref>. 25 красавіка кіеўскі ўрад абвясціў аб пачатку другога этапу сілавой аперацыі ў Данбасе. Было прынята рашэнне заблакаваць Славянск, які знаходзіцца пад кантролем узброеных фармаванняў Данецкай рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=494604&sec=1724|title=Заблокировать Славянск решили в Киеве|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref>. Як паведаміла РИА «Новости», 2 мая на ўскраіне Славянска з верталёта высадзіліся ўзброеныя людзі ў форме з сімволікай «Правага сектара». На гэтым месцы ўжо знаходзіліся падраздзяленні ўкраінскай арміі (каля 10 бронемашын). Мясцовыя жыхары, якія сталі «жывым ланцугом», блакавалі дзве калоны ваеннай тэхнікі ўкраінскай арміі<ref>{{cite web|url=http://www.vzglyad.ru/news/2014/5/2/684943.html|title=Боевики «Правого сектора» высадились с вертолёта на окраине Славянска|publisher=ООО Деловая газета «Взгляд»|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Жыхары Яснагоркі спрабавалі перашкаджаць бронетэхніцы<ref>{{cite web|url=http://tvzvezda.ru/news/vstrane_i_mire/content/201405021606-42oy.htm|title=Шокирующие кадры: бронетехника против мирных жителей в Ясногорке|publisher= ОАО «ТРК ВС РФ «ЗВЕЗДА»|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>, аднак ваенныя на БТР не спыніліся, аднаму жыхару Яснагоркі пераехалі ногі<ref>{{cite web|url=http://www.ntv.ru/video/797960/|title=Украинские военные на БТР давили мирных жителей под Славянском|publisher=[[НТВ]]|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. У 5 гадзін раніцы фарміраванні ўзброеных сіл новых уладаў Украіны пачалі штурм Славянска<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/trend/shturm/|title=ВС Украины начали штурм Славянска|publisher=РИА Новости|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. У першыя гадзіны бою байцам ДНР ўдалося збіць два<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140502_slavyansk_fighting_live.shtml|title=Спецоперация в Славянске: стороны сообщают о потерях|publisher=[[Русская служба BBC]]|accessdate=2014-05-03}}</ref> ці тры<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/samooborona-slavyanska-sbila-tri-vertoleta-vo-vremya-shturma-goroda-1093092.xhtml|title=ВС ДНР сбили три вертолёта противника|publisher=slon.ru|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref> верталёты УС Украіны. Загінулі два пілоты (па адным са складу экіпажаў збітых верталётаў адпаведна), пілот аднаго з збітых верталётаў, быў паранены, пасля узяты ў палон байцамі самаабароны і дастаўлены ў бальніцу. З боку самаабароны загінуў адзін баец і адзін паранены. <!-- Некалькі журналістаў у зоне АТА загінула Пад Славянскам снайпер праўрадавых сіл абстраляў машыну з журналістамі «Камсамольскай праўды»<ref>{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1725611/|title=Украинский снайпер обстрелял машину с журналистами «Комсомольской правды»|publisher=Комсомольская правда|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Для абароны сепаратыстаў Паўднёвага Усходу 2 мая высунуліся два батальёны сепаратыстаў Крыма<ref>{{cite web|url=http://www.vzglyad.ru/news/2014/5/3/685036.html|title=На помощь Славянску из Крыма направились две группы ополченцев|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Як даехалі? Мабыць гэта толькі прапаганда--> 3 мая горад цалкам ачапілі ваенныя, якія падпарадкоўваюцца ўкраінскаму ўраду<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1552681|title=Кольцо вокруг Славянска замкнулось: к городу идёт эшелон бронетехники|publisher=Вести|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. У горадзе пачаліся праблемы з ежай. Каля вёскі Былбасаўка мясцовыя жыхары блакуюць прасоўванне антыфедэрацыйнай ваеннай тэхнікі<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451049-slaviansk-polnostui-otseplen-yz-horoda-donosiatsia-zvuky-vystrelov|title=Славянск полностью оцеплен, из города доносятся звуки выстрелов|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. У выніку сутыкненняў было забіта 15 чалавек самаабароны Славянска<ref name=autogenerated4>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/03/kramatorsk1/|title=Ополченцы в Славянске сообщили о новых погибших|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Паводле інфармацыі ІТАР-ТАСС, з іх чацвёра былі ўзброены, 11 былі мірнымі жыхарамі<ref name=autogenerated1 />. Па словах «народнага мэра» Славянска «Правы сектар» не дазваляў вывозіць параненых<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/03/n_6126177.shtml|title=«Народный мэр»: под Славянском «Правым сектором» убиты десять человек|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. 4 мая сепаратыстамі быў захоплены чыгуначны вакзал<ref>{{cite web|url=http://gazetavv.com/news/policy/116527-v-prigorode-slavyanska-idet-boy.html |publisher=Вечерние Вести|title=В пригороде Славянска идёт бой|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. 5 мая пад Славянскім працягнуліся баі прыхільнікаў федэралізацыі з урадавымі войскамі. Сепаратысты збілі верталёт нд Украіны Мі-24<ref>{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/5/5/685312.html|title=Под Славянском сбит украинский боевой вертолёт|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. Паводле дадзеных МУС Украіны, з боку сілавікоў загінула 4 чалавекі, а з боку сепаратыстаў загінулі больш за 20 чалавек. Колькасць загінулых сярод мірнага насельніцтва невядомая<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25373057.html|title=Славянск. Новые бои|publisher=Радио Свобода|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Інтэрфакс са слоў са штаба самаабароны перадае, што, сярод іншага сілавікі ў Славянску абстралялі жылы дом і, пры гэтым, сярод іншых, загінула дзіця<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2465227|title="Силовики в Славянске расстреляли жилой дом"|publisher=«Коммерсантъ. Издательский дом»|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. З іншага боку сярод загінуўшых паведамляецца пра смерць намесніка камандзіра «Альфы». Прэс-сакратар [[Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа|Міжнароднага камітэта Чырвонага Крыжа]] заявіў, што ў Славянску і [[Краматорск]]у склалася вострая патрэба ў леках і што яго арганізацыя іх надала<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1169857|title=Красный Крест: в Славянске и Краматорске сложилась острая потребность в лекарствах|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Дзеці выйшлі на мітынг за мір і супраць гвалту<ref>{{cite web|url=http://www.dialog.ua/news/2654_1399407758|title=В Славянске дети вышли на митинг за мир и против насилия|publisher=dialog.ua|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. 8 чэрвеня артылерыйскія перастрэлкі перамясціліся ў цэнтр горада. Да позняй ночы ўкраінскія войскі абстрэльвалі пазіцыі баевікоў з артылерыі. Удары былі нанесены ў тым ліку па будынках гарвыканкама і ўпраўлення СБУ.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=129822</ref> У ноч з 4 на 5 ліпеня калона баевікоў са Славянска, нягледзячы на шчыльны агонь з боку ўкраінскіх вайскоўцаў, прарвалася ў [[Краматорск]].<ref>http://www.unian.ua/politics/936252-teroristi-prorvalisya-iz-zablokovanogo-slovyanska-do-kramatorska.html</ref> Сепаратысты пакінулі захопленыя будоўлі і ўсе блок-пасты ў напрамку Краматорска.<ref>http://www.unian.ua/politics/936254-slovyansk-zvilneniy-vid-teroristiv-zahopleni-budivli-i-blok-posti-porojni.html</ref> 5 ліпня ў Славянску працавала разведка Узброеных сіл і Нацыянальнай гвардыі Украіны. Презідэнт П. Парашэнка даручыў падняць сцяг Украіны над гарадской радай Славянска.<ref>http://www.unian.ua/politics/936259-poroshenko-doruchiv-pidnyati-derjavniy-prapor-nad-slovyanskom.html</ref> === [[Краматорск]] === 15 красавіка некаторыя ўкраінскія выданні паведамілі, што ў сярэдзіне дня ўкраінскімі войскамі была адбітая атака сіл ДНР на аэрадром Краматорск<ref name="inpress">{{cite web|url=http://inpress.ua/ru/politics/28136-z-g-28|title=Украина закрыла границу для российских мужчин|publisher=«ИА Свободная пресса»|date=2014-04-17}}</ref>. Паступіла інфармацыя, што на ДНР рухаецца калона бронетэхнікі. Раней выконваючы абавязкі прэзідэнта Украіны Аляксандр Турчынаў абвясціў, што пачынае антытэрарыстычную аперацыю на поўначы ДНР<ref name="1tv15apr">{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/256522|title=В Киеве военным дали отмашку начать силовую операцию на востоке и юге страны|publisher=[[Первый канал (Россия)|Первый канал]]|date=2014-04-15}}</ref>. Расійскія СМІ паведамілі, што зроблены авіяналёт на горад<ref name="MK15apr"/>. 25 красавіка на аэрадроме пад Краматорскам выбухнуў абстраляны байцамі сепаратыстаў верталёт Мі-8 [[Узброеныя сілы Украіны|Узброеных сіл Украіны]]<ref>{{cite web|url=http://www.ntv.ru/novosti/928496/#ixzz2zvEXi3yy|title=На востоке Украины под звуки взрывов готовятся держать осаду|publisher=[[НТВ]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/25/n_6109665.shtml|title=Украинские силовики подтвердили, что ополченцы сбили вертолёт под Краматорском|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref>. 3 траўня ў горадзе пачаліся вулічныя баі паміж прыхільнікамі ДНР і ўрадавымі сіламі, якія дзейнічаюць у рамках антытэрарыстычнай аперацыі. У абодвух бакоў ёсць загінулыя і параненыя<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=496402&sec=1724|title=В Краматорске возобновился бой между сторонниками федерализации и украинскими силовиками|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/05/03/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/738967-smi-soobshchili-ob-ulichnykh-boyakh-v-kra|title=СМИ сообщили об уличных боях в Краматорске|publisher=[[Km.ru]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. На цэнтральным скрыжаванні горада — два БТРа, на дахах аўтаматчыкі, час ад часу гудуць сірэны. Былі забітыя два прыхільніка федэралізацыі і 12 чалавек паранена<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451052-v-kramatorske-vo-vremia-stolknovenyi-pohyblo-esche-dva-cheloveka|title=В Краматорске во время столкновений погибло ещё два человека|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. <!--Забітыя: мужчына і 23-гадовая дзяўчына добраахвотнік-медсястра, якая была на блокпосце і якую расстралялі кулямі 12-га калібра<ref>{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/257842|title=В ходе уличных боёв в Краматорске убито два человека|publisher=[[Первый канал]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Некаторыя мясцовыя жыхары не падтрымліваюць ўкраінскае войска<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451024-na-vezde-v-kramatorsk-strelialy-pohyblo-dva-cheloveka|title=На въезде в Краматорск стреляли - погибло два человека|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>.--> Сепаратысты заявілі аб тым, што яны вярнулі сабе кантроль над горадам,<!--а таксама над с. Андрэеўка, Канстанцінаўкай і Горлаўкай,--> сілавікі панеслі страты<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1545675|title=Ополченцы отбили города в Донецкой области|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. У ходзе баявых сутыкненняў 6 чалавек загінула і не менш за 15 атрымала сур’ёзныя раненні. Была прыпыненая праца Краматорскага завода цяжкага станкабудавання, Новакраматорскага машынабудаўнічага завода, прадпрыемства «Энергамашспецсталь» і Старакраматорскага машынабудаўнічага завода<ref>{{cite web|url=http://thekievtimes.ua/society/369081-kramatorsk-novye-zhertvy-specoperacii.html|title=Краматорск: новые жертвы спецоперации|publisher=The Kiev Time|date=2014-05-04|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140521035002/http://thekievtimes.ua/society/369081-kramatorsk-novye-zhertvy-specoperacii.html|archivedate=21 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. Украінскія войскі адступілі з Краматорска<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25372678.html|title=СМИ: Украинские войска оставили Краматорск|publisher=Радио Свобода|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. 5 ліпеня ўкраінскія сілавікі занялі Краматорск, над гарсаветам быў усталяваны ўкраінскі сцяг<ref>http://www.pravda.com.ua/news/2014/07/5/7031081/</ref>. === [[Марыупаль]] === З 13 красавіка праціўнікі ўкраінскага ўрада ўтрымлівалі гарсавет Марыупаля. Аднак пазней былі таксама паведамленні, што па сутнасці ні кантролю над будынкам гарсавета, ні доступу да гарадскіх СМІ радыё і тэлебачанні ў іх няма, і ў горадзе актывізуюцца нацыяналісты<ref>[http://krasnoe.tv/node/21692 Мариупольцы на страже ДНР] — Красное ТВ</ref>. Гарадскі галава Марыупаля Юрый Хатлубей заявіў пра гатоўнасць да перамоваў з прадстаўнікамі рэспублікі<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=CdkkC2dv5HE Обращение городского головы г. Мариуполя Юрия Хотлубея] [[Файл:Logo YouTube por Hernando.svg|40px]]</ref>. Тым часам прадстаўнікамі ДНР быў абраны «часовы мэр» Марыупаля Вячаслаў Куклін (да вызвалення затрыманага ўкраінскімі ўладамі на пачатку красавіка «народнага мэра» Дзмітрыя Кузьменка)<ref>{{cite web|url=http://expert.ru/2014/04/14/donetskaya-narodnaya-respublika-postavila-v-mariupole-svoego-mera/|title=«Донецкая народная республика» поставила в Мариуполе своего мэра|publisher=Эксперт Online|date=2014-04-14}}</ref>. Недалёка ад горада адбыўся штурм вайсковай часткі з крыкамі «Фашызм не пройдзе!», «Марыупальцы, уставайце!».<ref name="FaseNews16apr">{{cite web|url=http://www.facenews.ua/news/2014/196225/|title=Под Мариуполем штурмуют воинскую часть. Есть пострадавшие.|publisher=FaceNews.UA|date=2004-04-16}}</ref>. Нападаўшыя былі ўзброеныя [[кактэйль Молатава|кактэйлямі Молатава]]<ref name="NG_117" />, патрабавалі «падзяліцца зброяй»<ref name="FaseNews16apr"/>. 24 красавіка Унутраныя войскі Украіны вызвалілі будынак гарсавета.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=127298</ref> Прарасійскія сепаратысты рэзка актывізаваліся ўвечары 3 мая, яны атакавалі розныя адміністратыўныя будынкі. У Марыупалі перастрэлкі ішлі ва ўсім цэнтры горада. Унутраныя войскі спрабавалі вызваліць захопленыя сепаратыстамі будынкі.<ref>[http://nashaniva.by/?c=ar&i=127702]</ref> На цэнтральнай плошчы Марыупаля сабраліся каля 300 жыхароў, якія малі намер супрацьстаяць сілавікам<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/03/n_6127365.shtml|title=В Мариуполе началась силовая операция против сторонников федерализации|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. 6 мая ў цэнтры Марыупаля гарэлі шыны, было чуваць стрэлы. Пад раніцу 7 мая Марыупальскі гарсавет вызвалены ад ДНРаўцаў (праз некаторы час сепаратысты вярнулі кантроль над будынкам, украінскі сцяг быў заменены на сцяг ДНР). Марыупаль быў узяты пад кантроль уладамі Украіны. Міністр унутраных спраў Арсен Авакаў паведаміў, што ў ходзе аперацыі асабліва вызначыліся байцы батальёна спецыяльнага прызначэння «Азоў» МУС Украіны і 72-й механізаванай брыгады Міністэрства абароны Украіны. Быў адноўлены рух па вуліцах і доступ да ўсіх адміністрацыйных будынкаў.<ref>http://www.pravda.com.ua/news/2014/05/7/7024612/</ref><ref>{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/politics/news/26219161/v-mariupole-gorsovet-okruzhila-miliciya-nad-zdaniem|title=В Мариуполе над горсоветом ненадолго появился флаг Украины|publisher=[[Ведомости]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref> 9 мая ў Марыупалі прадстаўнікі НАД спрабавалі захапіць міліцыю і вайсковую частку, у горад уведзеная бронетэхніка.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128087</ref> 10 мая Нацыянальная гвардыя пакінула Марыупаль.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128116</ref> У сувязі з трагічнымі падзеямі 9 мая, якія пацягнулі гібель людзей, у горадзе Марыупалі 10 мая абвешчаны днём жалобы рашэннем Марыупальскага гарсавета.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128117</ref> Кіраўнік міліцыі ў Марыупалі Валерый Андрушчук, які быў выкрадзены сепаратыстамі 9 мая, вызвалены 12 мая.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128170</ref> 29 мая ваенны камендант Данецкай народнай рэспублікі ў Марыупалі Андрэй Барысаў запатрабаваў, каб мэр горада Юрый Хатлубей звязаўся з прадстаўнікамі сепаратыстаў<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=129308</ref>. 1 чэрвеня «ў сувязі з пападаннем у бальніцу» гарадскога галавы Юрыя Хатлубея «народным мэрам» быў прызначаны былы кіраўнік камунальнага прадпрыемства «Альянск Гіс» Аляксандр<!--Рыгоравіч--> Фаменка<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/455381-narodnym-merom-maryupolia-yzbraly-aleksandra-fomenko|title="Народным мэром" Мариуполя избрали Александра Фоменко|publisher=[[Комсомольская Правда]]|date=2014-06-01|lang=ru}}</ref>. 12 чэрвеня «народнага мэра» Марыупаля Аляксандра Фаменку ў ходзе спецаперацыі затрымалі байцы Нацыянальнай гвардыі Украіны.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130081</ref> 13 чэрвеня ўкраінскія сілавікі штурмам узялі Марыупаль. А ў 5-й раніцы пачалася спланаваная аперацыя. Загад на яе выкананне даў міністр унутраных спраў Арсен Авакаў. Штурмавая група — батальён «Азоў» — пайшла на ўмацаванні ДНРаўцаў. Таксама было праведзена ачапленне сіламі войскаў Нацыянальнай гвардыі і сіламі батальёна «Дняпро-1». Узброеныя сілы Украіны выстаўленыя па перыметры горада для недапушчэння масавага выезду прарасійскіх сепаратыстаў з горада і недапушчэння вывазу зброі. Былі знішчаны мураваныя ўмацаванні сепаратыстаў з ужываннем ручных гранатамётаў. Затрымана каля 30 асоб.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130129</ref> У наступныя дні працягваліся затрыманні асоб, падазраваных у тым, што яны здзяйснялі ўзброеныя напады, блакавалі адміністрацыйныя будынкі Марыупаля, прымалі актыўны ўдзел у масавых беспарадках, выкрадалі мірных жыхароў, транспартныя сродкі і г.д.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130382</ref> Прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка тым часам даручыў старшыні Данецкай аблдзяржадміністрацыі Сяргею Таруце часова перанесці офіс АДА ў Марыупаль. === Іншыя населеныя пункты === [[Файл:Ukrainian military roadblocks in Donetsk oblast.jpg|thumb|Украінскія блокпосты на дарозе ў Данецкай вобласці]] 12 красавіка рэспубліка ўстанавіла кантроль над адміністрацыйнымі будынкамі ў [[Дружкіўка|Дружкіўцы]]<ref name="nakanune" />, [[Лыман]]е, [[Краматорск]]у, [[Горліўка|Горліўцы]]<ref name="ПРОВИНЦИЯкомендант">{{cite web|url=http://konstantinovka.com.ua/news/2014/04/konstantinovka_izbezhit_vvoda_voysk_i_polnoy_destabilizacii_obstanovki|title=Константиновка избежит ввода войск и полной дестабилизации обстановки|publisher=Газета «Провинция»|date=2014-04-25|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140720215056/http://konstantinovka.com.ua/news/2014/04/konstantinovka_izbezhit_vvoda_voysk_i_polnoy_destabilizacii_obstanovki|archivedate=20 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref> і іншымі гарадамі вобласці<ref>[http://takie.org/news/doneckaja_respublika/2014-04-12-9922 Донецкая республика — takie.org] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140623035437/http://takie.org/news/doneckaja_respublika/2014-04-12-9922 |date=23 чэрвеня 2014 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/sng/article/2014/04/12/1013156-v-slavyanske-zahvachenyi-rayotdel-i-zdanie-sbu-donetskiy-quotberkutquot-ne-poehal-na-razgon-protestuyuschih-onlayntranslyatsiya.html|title=Славянск взят: Госучреждения захвачены в Красном Лимане, Красноармейске и Краматорске|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. На наступны дзень з’явіліся паведамленні аб захопе сіламі рэспублікі будынка дзяржадміністрацыі ў [[Янакіевэ]]<ref>{{cite web|url=http://ura.ru/content/svrd/13-04-2014/news/1052179084.html|title=Донецкая народная республика захватила ещё один город. С места событий: «Поднимают российские флаги и строят баррикады»|publisher=[[ura.ru]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>, устанаўленні кантролю над гарадамі [[Сніжнэ]]<ref name="nakanune13apr">{{cite web|url=http://www.nakanune.ru/news/2014/4/13/22348674|title=Как минимум 7 городов Донбасса оказались под контролем Донецкой народной республики|publisher=Накануне.RU|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> і [[Бахмут]]<ref>{{cite web|url=http://kprf.ru/international/ussr/130257.html|title=Славянск - символ русского антибандеровского сопротивления в Донецкой народной республике|publisher=[[КПРФ]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. 14 красавіка (у сярэдзіне дня) пад кантроль ДНР перайшлі [[Жданіўка]], [[Хрэсціўка]] (Горлаўска-Янакіеўская агламерацыя)<ref name="kp14apr">{{cite web|url=http://kp.ua/daily/140414/448322/|title=Частью Донецкой народной республики стали Ждановка и Кировское|publisher=kp.ua|date=2014-04-14|accessdate=9 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140419183512/http://kp.ua/daily/140414/448322|archivedate=19 красавіка 2014|deadurl=yes}}</ref>. Да зыходу дня пад кантроль прыхільнікаў рэспублікі перайшлі таксама [[Харцызск]]і гарадскі савет<ref>{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/04/14/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/737278-pod-donetskom-opolchentsy-zanyali-khartsy|title=Под Донецком ополченцы заняли Харцызский горсовет|publisher=KM.RU|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> і гарсавет Горліўкі, і такім чынам, ДНР стала кантраляваць адміністрацыйныя будынкі амаль ва ўсёй Данецкай вобласці<ref name="Vesti13apr">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1475600&cid=9|title= «Донецкой народной республике» некуда отступать|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> 14 красавіка прыхільнікі федэралізацыі Украіны захапілі будынак Горліўскага аддзела міліцыі і прызначылі яго новым начальнікам Аляксандра Шульжэнку<ref>[http://ria.ru/world/20140414/1003847905.html Митингующие в Горловке назначили нового начальника местной милиции]</ref>, які 18 красавіка ў прысутнасці журналістаў падпісаў прысягу на вернасць Данецкай Народнай Рэспубліцы.<ref name="rusvesna18apr">{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/256815|title=Спецоперация на востоке Украины переведена в «неактивную фазу»|publisher=[[Первый канал]]|date=2014-04-18|lang=ru}}</ref>. ДНР аднавіла на сваёй тэрыторыі забароненае раней кіеўскай уладай вяшчанне расійскіх тэлеканалаў<ref name="112UA15apr">{{cite web|url=http://112.ua/obshchestvo/doneckaya-narodnaya-respublika-vozobnovila-veschanie-rossiyskih-kanalov-49679.html|title=Донецкая народная республика возобновила вещание российских каналов|publisher=112.ua|date=2014-04-15|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140705111331/http://112.ua/obshchestvo/doneckaya-narodnaya-respublika-vozobnovila-veschanie-rossiyskih-kanalov-49679.html|archivedate=5 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 16 красавіка сцягі ДНР былі паднятыя на будынках гарсаветаў у [[Новаазоўск]]у і [[Пакроўск (Украіна)|Пакроўску]]<ref name="Interfax16apr">{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/372101|title=В Новоазовске и Красноармейске над зданиями горсоветов подняли флаги Донецкой республики|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-16}}</ref><ref name="RIA16apr">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140416/1004194912.html|title=Флаги Донецкой республики подняты в Новоазовске и Красноармейске|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-16}}</ref>. 18 красавіка з’явілася інфармацыя аб пераходзе пад кантроль Данецкай народнай рэспублікі горада [[Сівэрск]]<ref name="vz18apr">{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/4/18/682872.html|title=Украинский город Северск объявил о переходе под контроль Донецкой республики|publisher=«Взгляд»|date=2014-04-18}}</ref><ref name="km18apr">{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/04/18/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/737800-predstaviteli-donetskoi-narodnoi-respubli|title=Город Северск перешёл под контроль Донецкой народной республики|publisher=KM.RU|date=2014-04-18}}</ref><ref name="kp18apr">{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1715132/|title=Ополченцы из Донецка заняли посёлок Северск|publisher=«Комсомольская правда»|date=2014-04-18}}</ref>, хоць в. а. галавы горада Святлана Гатчанка заявіла, што на самой справе праз горад проста праязджалі вайсковыя фармаванні з георгіеўскімі стужкамі, і ў працэсе мірнага зносін з імі ніякіх патрабаванняў або ультыматумаў ёй не выстаўлялі<ref name="06274_18apr">{{cite web|url=http://www.06274.com.ua/news/519183|title=В Северск на БМД приехали ополченцы Донецкой республики. Город остался под контролем местной власти|publisher=06274.com.ua|date=2014-04-18}}</ref>. 19 красавіка ў горадзе [[Кальміускэ]] і пгт Старабэшава прайшлі мітынгі прыхільнікаў Данецкай рэспублікі. Было прынята рашэнне аб’явіць цяперашнюю кіеўскую ўладу нелегітымнай. Былі знятыя сцягі Украіны, абодва населеныя пункты далучыліся да ДНР<ref name="glagol19apr">{{cite web|url=http://glagol.in.ua/2014/04/19/eshhe-dva-goroda-vstali-pod-znamya-donetskoy-respubliki/|title=Ещё два города встали под знамя Донецкой республики|publisher=glagol.in.ua|date=2014-04-19}}</ref>. 27 красавіка сілы самаабароны ўзялі пад кантроль стратэгічна важны горад [[Кадзііўка]] ў Луганскай вобласці, размешчаны на мяжы тэрыторыі, кантраляванай ДНР. Удзельнікі «Правага сектара» збіраліся правесці серыю правакацый, але іх спробы былі ў аператыўным рэжыме папярэджаныя актывістамі мясцовай самаабароны<ref>{{cite web|url=http://therussiantimes.com/news/10546.html|title=В Стаханове ополченцы предотвратили нападение боевиков Правого сектора|publisher=«The Russian Times».|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/132138|title=Луганские ополченцы не допустили атаку "Правого сектора" в Стаханове|publisher=LifeNews|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ridus.ru/news/159087|title=Ополченцы отбили атаку десантников в Соледаре Донецкой области|publisher=Ридус|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1721755/|title=Жители украинского Стаханова возвели баррикады около горадминистрации|publisher=«Комсомольская правда»|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. У горадзе Янакіевэ гарадскі выканаўчы камітэт, заняты 13 красавіка прыхільнікамі Данецкай народнай рэспублікі, быў імі пакінуты, таксама як і барыкада перад выканкамам<ref>[http://www.interfax.ru/world/372746 СМИ: активисты «Донецкой республики» покинул исполком Енакиево.]</ref><ref>[http://www.unian.net/politics/909952-na-gorsovet-enakievo-vernuli-ukrainskiy-flag.html На горсовет Енакиево вернули украинский флаг.] УНИАН</ref>; аднак вечарам таго ж дня некалькі дзесяткаў чалавек ізноў занялі памяшканне енакіеўскага гарвыканкама, знялі сцяг Украіны і паднялі сцяг Данецкай народнай рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/daily/220414/449384/ |title=В Енакиево снова «главенствует» флаг Донецкой народной республики.|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-04-20|lang=ru}}</ref><ref>[http://30.dn.ua/?alink=news&rubrik=5&what=viewnew&id=997 Над исполкомом снова водрузили сепаратистский флаг.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140425163708/http://30.dn.ua/?alink=news&rubrik=5&what=viewnew&id=997 |date=25 красавіка 2014 }} 30 дней. Енакиевское информационно-рекламное издание</ref>. 27 красавік сепаратыстамі праведзена контраперацыя, падчас якой была затрыманая група афіцэраў атрада «Альфа», задачай якой было выкраданне ўтрымліваючага гараддзел Горлаўкі Ігара Безлера<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/04/27/diversantyi-sbu-i-boy-pod-soledarom.html|title=В Горловке задержаны трое офицеров СБУ|publisher=Московский Комсомолец|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kp.md/daily/26225.7/3107781/|title=Ополченцы взяли в плен трёх офицеров «Альфы»|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. У гэты ж дзень недалёка ад блокпаста, які закрывае дарогу ад трасы [[Харкаў]]-[[Растоў]] да шахце ім. Валадарскага высадзіўся верталётны дэсант нацгвардыі колькасцю 15 чалавек. На блокпосце былі чатыры бяззбройных чалавека. Нападаючыя паранілі аднаго бяззбройнага чалавека, а дваіх іншых ўзялі ў палон. Аднак аднаму з іх па дарозе да верталёту атрымалася вырвацца з палону і ўцячы. Да месца бою пачалі сцякацца шахцёры з навакольных шахт, а таксама жыхары пасёлка, якія былі ўзброены рыдлёўкамі, крышанамі, трубамі і палкамі. Убачыўшы іх, нападаючыя са стрэламі адступілі і паляцелі на верталёце з адным закладнікам<ref>{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/29525|title=Напавший на блокпост под Соледаром десант нацгвардии Украины захватил пленного|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. 29 красавіка яшчэ пяць населеных пунктаў узнялі сцягі ДНР: гарады [[Шахтарск]], [[Чысцяковэ]], Сніжнэ, а таксама ў вёсках — Горнае і [[Хрустальны]]<ref>{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/5/1/684887.html|title=Сторонники федерализации заняли отдел милиции донецкого Красноармейска|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. 3 мая агенцтва [[УНІАН]] распаўсюдзіла інфармацыю аб тым, што ў Горліўцы «баявікі выкралі» актывіста ўкраінскай нацыяналістычнай арганізацыі «Свабода», грамадзяніна Грузіі, Васіля Будзіка<ref>{{cite web|url=http://glavred.info/proisshestvija/v-gorlovke-boeviki-pohitili-aktivista-svobody-278475.html|title=В Горловке боевики похитили активиста «Свободы»|publisher=Главред|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Пасольства Грузіі аспрэчыла гэтую інфармацыю<ref>{{cite web|url=http://www.navigator.az/news/9/278804.html|title=Гражданин Грузии Василий Будик опровергает факт своего похищения в украинской Горловке|publisher=Navigator™ - Азербайджан|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140503193120/http://www.navigator.az/news/9/278804.html|archivedate=3 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. У гэты ж дзень у Горліўцы высадзіўся дэсант з 2-х верталётаў. Адначасова, завязаўся бой за тэлевышкі<ref>{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/proisshestviya/news/443934/|title=В Константиновке идёт бой за телевышку. "Запирайтесь дома и не выходите"...|publisher=ostro.org|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref> і каля 20:30 зніклі ўсе ўкраінскія каналы<ref>{{cite web|url=http://donetskie.com/novosti/2014/05/03/razgorelsya-boy-v-konstantinovke-protiv-neozhidannogo-desanta-separatisty-ispolzuyut-tyazheloe-vooruzhenie|title=Разгорелся бой в Константиновке. Против неожиданного десанта сепаратисты используют тяжёлое вооружение|publisher=Донецкие вести|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140504025505/http://donetskie.com/novosti/2014/05/03/razgorelsya-boy-v-konstantinovke-protiv-neozhidannogo-desanta-separatisty-ispolzuyut-tyazheloe-vooruzhenie|archivedate=4 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. 3 траўня, паводле паведамленняў прыхільнікаў федэралізацыі, у Андрэеўцы дэсантнікі жытомірскай 95-й аэрамабільнай брыгады адкрылі агонь на паражэнне па бяззбройным мірным жыхарам<ref>{{cite web|url=http://kp.ru/daily/26225.7/3109817/|title=Донбасс без боя не сдаётся|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Камандуючы Нацыянальнай гвардыі Украіны Сцяпан Палтарак паведаміў, што ў ходзе бою загінулі 2 ўкраінскіх вайскоўца і яшчэ 12 былі параненыя. Паводле яго слоў, прыхільнікі федэралізацыі пры спробе захапіць блокпост ўкраінскай арміі выкарыстоўвалі мясцовых жыхароў у якасці жывога шчыта, аднак захапіць блокпост ім не ўдалося<ref>[http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/05/03/1264183.html Полторак: Жертвами перестрелки в Андреевке стали двое украинских военных]</ref>. 4 траўня ў Янакіевэ на бестэрміновы мітынг Данецкай народнай рэспублікі выйшлі 8 тысяч шахцёраў. Падставай паслужыла гібель людзей падчас контртэрарыстычнай аперацыі ў Славянску, Краматорску і Адэсе — «янакіеўцы прынялі рашэнне выйсці на мітынг, каб абараніць сваю малую радзіму ад агрэсараў». У выпадку, калі патрабаванні працоўных «прымусіць кіеўскую ўладу вывесці войскі з Данбаса» не будуць пачутыя, то праца вугальных прадпрыемстваў будзе спыненаяа<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451128-v-enakyevo-na-bessrochnyi-mytynh-vyshly-shakhtery|title=В Енакиево на бессрочный митинг вышли шахтёры [обновлено, фото, видео]|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. На прадпрыемствах горада былі ўзняты сцягі ДНР<ref>{{cite web|url=http://rakurs.pl.ua/novosti-luganska-i-luganskojj-oblasti/132275-shakhtery-i-metallurgi-goroda-enakievo.html|publisher=Информационно-аналитический портал «РАКУРС+»|title=Шахтёры и металлурги города Енакиево вышли на митинг против геноцида хунты|date=2014-05-04|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702212637/http://rakurs.pl.ua/novosti-luganska-i-luganskojj-oblasti/132275-shakhtery-i-metallurgi-goroda-enakievo.html|archivedate=2 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 5 траўня сепаратысты захапілі гарсавет ў горадзе [[Дэбальцэвэ]], у якім размешчаны найбуйнейшы ў рэгіёне чыгуначны вузел<ref>{{cite web|url=http://rus.newsru.ua/ukraine/06may2014/debalcevo.html|title=Сепаратисты захватили горсовет в Дебальцево, депутаты согласились на "референдум"|publisher=NEWSru.ua|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. 6 траўня ў горадзе [[Вуглэдар]] шахцёры правялі акцыю пратэсту супраць дзеянняў кіеўскіх уладаў і ў выніку дзве шахты («Паўднёваданбасская № 1» і «Паўднёваданбасская № 3») часткова прыпынілі працу<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1167967|title=В Донецке шахтёры провели акцию протеста против действий киевских властей|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. 7 траўня МУС Украіны паведаміла, што затрыманы міністр абароны Данецкай рэспублікі Ігар Какідзянаў, які разам з іншымі сепаратыстамі абстраляў аўтобус спецпадраздзялення «Азоў».<ref name="какидзянов">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2467039|title=МВД Украины: задержан министр обороны «Донецкой народной республики» Игорь Какидзянов|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref> 15 траўня кіеўскія ўлады пры дапамозе батальёна «Данбас» аднавілі кантроль над [[Вэлыканавасілкаўскі раён|Вэлыканавасілкаўскім раёнам]]<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/15/donetsk/|title=Батальон «Донбасс» взял под контроль район Донецкой области|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-15|lang=ru}}</ref>. 21 мая паступілі паведамленні аб аднаўленні кантролю Кіевам над Аляксандраўскім і Дабрапольскім раёнамі вобласці<ref>[http://vesti.ua/donbass/52842-batalon-donbass-vzjal-pod-kontrol-rjad-rajonov-doneckoj-oblasti Батальон «Донбасс» взял под контроль ряд районов Донецкой области]</ref> 22 траўня, паводле паведамленняў украінскіх СМІ, сепаратысты атакавалі блок-пасты ўкраінскай арміі блізу [[Валнаваха]] (Валнавахскі раён), у ходзе якіх загінула ад 13 да 20 украінскіх вайскоўцаў<ref>{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/377509|title=В боях под Донецком погибли 13 украинских военнослужащих|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. У выніку нападу ўкраінскія ваенныя страцілі адну баявую машыну<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/22/blast/|title=В Донецкой области подорвали боевую машину|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. Нападаўшыя прыбылі на інкасатарскія машынах ПрыватБанка<ref>{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/society/news/445176/|title=Боевики ДНР расстреляли украинских солдат под Волновахой|publisher=ostro.org|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. Павел Губараў заявіў аб правакацыі ў раёне Валнавахскага раёна (сяло Благадатнае) з боку «Правага сектара»<ref>{{cite web|url=http://www.fontanka.ru/2014/05/22/081/|title=Народный губернатор Донбасса Губарев: Боевики «Правого сектора» расстреляли пост украинской армии|publisher=[[Фонтанка.ру]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>, але пазней штаб Данбаса пацвердзіў удзел сваіх сепаратыстаў у інцыдэнце<ref>[http://112.ua/glavnye-novosti/v-hode-silovoy-operacii-v-volnovahe-raneny-25-opolchencev-shtab-opolcheniya-donbassa-65478.html В ходе силовой операции в Волновахе ранены 25 ополченцев, — штаб ополчения Донбасса] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140524220513/http://112.ua/glavnye-novosti/v-hode-silovoy-operacii-v-volnovahe-raneny-25-opolchencev-shtab-opolcheniya-donbassa-65478.html |date=24 мая 2014 }}</ref>. 23 траўня байцы батальёна «Данбас» патрапілі ў засаду ў раёне сяла Карлаўка (Мар’інскі раён)<ref>[http://censor.net.ua/news/286567/boyitsy_batalona_donbass_popali_v_zasadu_protiv_nih_rabotayut_avtomatchiki_snayipera_i_rpg_est_ranenye Бойцы батальона «Донбасс» попали в засаду: против них работают автоматчики, снайпера и РПГ, есть раненые]</ref>. На ўсходзе рэспублікі праўкраінскі сілы з батальёна «Азоў» захапілі гарадміністрацыю Чысцяковэ<ref>[http://vesti.ua/donbass/53221-batalon-azov-vybil-opolchencev-iz-zdanija-gorsoveta-toreza Батальон «Азов» выбил ополченцев из здания горсовета Тореза]</ref>. 30 траўня адбыўся шахцёрскі мітынг у падтрымку Данецкай народнай рэспублікі, маршам прайшоўшы па цэнтры Макееўкі, са сцягамі ДНР, сепаратыстаў Данбаса і сцягамі з надпісам «Русь», скандуючы «Данецкая рэспубліка», «Данбас і Крым адзіныя»<ref>http://versii.com/news/304883/</ref>. == Унутраная будова == === Узброеныя сілы === {{Асноўны артыкул|Сепаратысты Данбаса}} 10 красавіка ДНР пачала ўтвараць уласныя ўзброеныя фарміравання, так званую народную армію. Узначаліў гэтыя фарміравання Ігар Какідзянаў; у склад уваходзяць былыя і дзеючыя афіцэры, актывісты «сіл самаабароны» ДНР<ref name="mir-politika11apr">{{cite web|url=http://mir-politika.ru/12383-glavnokomanduyuschiy-narodnoy-armii-doneckoy-respubliki-kakidzyanov-naznachaet-shtab-i-formiruet-oficerskiy-sostav.html|title=Главнокомандующий Народной армии Донецкой республики Игорь Какидзянов назначает штаб и формирует офицерский состав|publisher=mir-politika.ru|date=2014-04-11|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150713175311/http://mir-politika.ru/12383-glavnokomanduyuschiy-narodnoy-armii-doneckoy-respubliki-kakidzyanov-naznachaet-shtab-i-formiruet-oficerskiy-sostav.html|archivedate=13 ліпеня 2015|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1112494|title=Митингующие в Донецке решили создать собственную «народную армию»|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/04/11/donbass/|title=«Донецкая народная республика» решила создать свою армию|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140410/1003414547.html|title=«Донецкая народная республика» объявила о создании «народной армии»|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref>. 16 красавіка паступілі паведамленні, што раніцай пад Краматорск на бок арміі ДНР перайшлі каля 60 ваеннаслужачых з шасцю адзінкамі бронетэхнікі, пасланыя для падаўлення хваляванняў. Танкі і БТРы былі інтэграваныя ў склад Узброеных сіл рэспублікі<ref name="РИАН16апр">{{cite web|url=http://rian.com.ua/politics/20140416/344666227.html|title=На сторону ополченцев в Славянске перешло уже около 60 военных|publisher=РИА "Новости - Украина"|date=2014-04-16}}</ref><ref name\"НКр16апр">{{cite web|url=http://hi.dn.ua/index.php?option=com_content&task=view&id=45880&Itemid=147|title=«В Краматорске на сторону ДНР перешли военные с техникой», — очевидец|publisher=Новости Краматорская|date=2004-04-16}}</ref><ref>{{cite web|url=http://top.rbc.ru/incidents/16/04/2014/918331.shtml|title=В Славянск вошли бронетранспортёры с российскими флагами|publisher=[[РБК]]|date=2004-04-16}}</ref>. Увечары сепаратысты ДНР без бою захапілі яшчэ 16 бронемашын, аднак адмовіліся прымаць іх на ўзбраенне па прычыне высокай ступені зношанасці тэхнікі<ref name="NG_117" />. 26 красавіка кіраўніцтва рэспублікі прыняла рашэнне падпарадкаваць усе атрады самаабароны на Данбасе сепаратыстам Славянска. Сілавы блок перайшоў пад камандаванне кіраўніка сепаратыстаў Данбаса [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Ігара Стралкова]].<ref name="стрелков">{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/132115|title=На Украине офицеров НАТО могут обменять на сторонников федерализации|publisher=[[LifeNews]]|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref> 17 мая камандуючы сепаратыстамі Данецкай народнай рэспублікі Ігар Стралкоў ў сваім відэазвароце на Youtube паскардзіўся на недахоп добраахвотнікаў і нежаданне жыхароў вобласці абараняць ДНР. Таксама ён паведаміў пра сваё рашэнне прымаць жанчын у шэрагі супраціўлення і аб адмове выдаваць зброю не жадаючым прымаць удзел у баявых дзеяннях у Славянску. Кіраўнік сілавога блока самаабвешчанай рэспублікі паведаміў аб тым, што з {{nobr|4 500 000}} жыхароў Данецкай вобласці не набралася як тысячы добраахвотнікаў, так і 20 прафесійных вайскоўцаў для камандавання<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/komandir-samooborony-donbassa-rasskazal-o-nekhvatke-dobrovoltsev-1099671.xhtml|title=Командир самообороны Донбасса рассказал о нехватке добровольцев в Славянске|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-18}}</ref><ref name="kommersant1905">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474222|title="Донецкой народной республике" не хватает мужчин|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-19}}</ref> У сваю чаргу дарадца губернатара Данецкай вобласці Канстанцін Батозскі заявіў 18 мая аб тым, што ўлады не валодаюць дакладнымі дадзенымі аб колькасці тых, хто запiсаўся ў сепаратысты Ігара Стралкова<ref name="kommersant1905" />. ==== Некаторая тэхніка і ўзбраенне ==== {| class="wikitable" style="width:100%; text-align:center" ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Выява ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Тып ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Вытворчасць ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Назначэнне ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Колькасць ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Заўвагі |- |[[Файл:Т-64. Энергодар.jpg|150px]] |[[Т-64]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[асноўны баявы танк]] |3<ref name="MI1">[https://www.youtube.com/watch?v=4Hew6bmufYk Торез — к ополчению прибыло подкрепление 12.06.2014]</ref> | |- |[[Файл:ИС-3 в Константиновке.jpg|150px]] |[[ИС-3]] |{{USSR}} |[[цяжкі танк]] |1 |Зняты з пастамента ў [[Горад Канстанцінаўка|Канстанцінаўцы]] і адрамантаваны<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140606/1010953219.html|title=Ополченцы ДНР завели танк времён Второй мировой войны|author=|date=2014-06-06|work=|publisher=[[РИА Новости]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/380051|title=Донецкие власти подтвердили угон ополченцами танка ИС-3 с постамента в парке|author=|date=2014-06-07|work=|publisher=[[Интерфакс]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>. |- |[[Файл:Ukrainian BMD-2 tank (5).JPG|150px]] |[[БМД-2]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[баявая машына дэсанта]] |1<ref name="MI12">[http://www.military-informant.com/index.php/army/5107-1.html Во время спецоперации возле Краматорска сгорела украинская БМД] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140517120152/http://www.military-informant.com/index.php/army/5107-1.html |date=17 мая 2014 }}</ref> | |- |[[Файл:Bmd-1 ifv.jpg|150px]] |[[БМД-1]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[баявая машына дэсанта]] |1<ref name="MI1" /> |16 на некаторы час (сепаратысты ДНР адмовіліся прымаць іх на ўзбраенне па прычыне высокай ступені зношанасці тэхнікі)<ref name="NG_117" />. |- |[[Файл:BTR-D - VTTV-Omsk-2009 (1).jpg|150px]] |[[БТР-Д]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[бронетранспарцёр]] |3<ref name="MI1" /> | |- |[[Файл:2S9 Nona-S.png|150px]] |[[2С9|2С9 «Нона-C»]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |120-мм [[самаходная артылерыйская гармата]] |1<ref>[http://m.kp.ru/daily/26229.5/3112428/ Cлавянск атакует Нацгвардию]</ref><ref>{{cite web|url=http://korrespondent.net/ukraine/politics/3353982-esly-prorvutsia-v-horod-my-ykh-zhdem-narodnyi-mer-slavianska-o-poslednykh-sobytyiakh|title=Если прорвутся в город, мы их ждем. «Народный мэр» Славянска о последних событиях|author=|date=2014-04-24|work=|publisher=Корреспондент.net|accessdate=2014-05-11}}</ref> | |- | [[Файл:BTR-70 Lutsk.jpg|150px]] |[[БТР-70]] |{{USSR}} |[[бронетранспарцёр]] |5 |1 перайшоў на бок сепаратыстаў у раёне [[Славянск]]а<ref name="РИАН16апр" />, 2 захопленыя ў [[Марыупаль|Марыупалі]]<ref>[http://uapress.info/ru/news/show/24311 В Мариуполе национальная гвардия бросила оружие]</ref><ref>[http://www.mariupolnews.com.ua/descr/45178 Военнослужащие этой ночью в спешном порядке покинули воинскую часть № 3057.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140706105215/http://www.mariupolnews.com.ua/descr/45178 |date=6 ліпеня 2014 }}</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531886 В Мариуполе с территории брошенной воинской части угнали БТР]</ref>, 2 захоплена ў [[Данецк]]у<ref name="МИЛ">[http://nashidni.org/ukraina-segodnya/doneck-novosti-segodnya/1593-situaciya-v-donecke-seychas-17052014-zahvat-voinskoy-chasti.html Ситуация в Донецке сейчас 17.05.2014: захват воинской части] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140519131323/http://nashidni.org/ukraina-segodnya/doneck-novosti-segodnya/1593-situaciya-v-donecke-seychas-17052014-zahvat-voinskoy-chasti.html |date=19 мая 2014 }}</ref>. |- |[[Файл:An-2_on_skis.jpg|150px]] |[[Ан-2]] |{{USSR}} |лёгкі шматмэтавы самалёт |1<ref name="кукурузник">{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/06/present/|title=Ополченцам юго-востока Украины подарили яхту и «кукурузник»|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. | |- | |[[Бронецягнік]] |{{UKR}} |Чыгуначны таварны састаў, пераабсталяваны ў бронецягнік |1 |Знішчаны ў ходзе [[Супрацьстаянне ў Славянску|баёў за Славянск]]<ref>[http://donetsk.comments.ua/news/2014/05/05/155348.html Авиация уничтожила под Славянском «бронепоезд» сепаратистов] — Комментарии, 05 мая 2014</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140505_ukraine_slavyansk_offensive_fears.shtml Спецоперация в Славянске: потери с обеих сторон] — BBC, 6 мая 2014 г.</ref>. |- |[[Файл:BMP-2 parade ukraine.jpg|150px]] |[[БМП-2]] |{{USSR}} |[[баявая машына пяхоты]] |1 |1 захоплены ў ходзе [[Супрацьстаянне ў Марыупалі|супрацьстаяння ў Марыупалі]] 9 мая 2014 г.<ref>[http://www.pravda.com.ua/rus/news/2014/05/9/7024866/ В Мариуполе сепаратисты захватили БМП. Он случайно выстрелил]</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531628 В Мариуполе активисты ДНР захватили БМП]</ref> і на наступны дзень спалены невядомымі асобамі.<ref>[http://podrobnosti.ua/accidents/2014/05/10/975295.html В центре Мариуполя горит БМП ]</ref><ref name=autogenerated3>[http://24tv.ua/home/showSingleNews.do?u_mariupoli_gorila_bmp_yaku_teroristi_zahopili_v_ukrayinskih_viyskovih_video&objectId=441417 Сгоревшая БМП]</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531809 В центре Мариуполя — взрывы и выстрелы. Горит БМП]</ref>, 1 захоплены ў [[Данецк]]у<ref name="МИЛ" />. |- |[[Файл:Ukrainian-BRDM-2.jpg|150px]] |[[БРДМ-2]] |{{USSR}} |[[баявая разведвальная машына]] |3 |2 захоплена ў [[Горад Канстанцінаўка|Канстанцінаўцы]]<ref>{{cite web|url=http://www.segodnia.ru/news/139204|title=Ополчение ДНР захватило в Константиновке две БРДМ украинских военных|author=|date=2014-05-11|work=|publisher=Информационно-аналитическое сетевое издание Сегодня.ru|accessdate=2014-05-11}}</ref>, 1 захоплены ў [[Марыупаль|Марыупалі]]<ref>[http://www.0629.com.ua/news/535805 В Мариуполе на территории брошенной воинской части ведется уборка]</ref>. |- |[[Файл:RIAN archive 734015 Wildfires in Moscow Region's Lukhovitsky district.jpg|150px]] |[[ІМР-2|ІМР-2М]] |{{USSR}} |[[Інжынерная машына разгароджвання]] |1 |1 захопленая на НКМЗ<ref>{{cite web|url=http://www.kramatorsk.info/view/150120|title=ДНР понадобились краматорские ИМР|author=|date=2014-05-14|work=|publisher=Краматорск-инфо|accessdate=2014-05-15}}</ref><ref>[http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?sec=1724&id=499683 Вооруженные люди вывезли с Новокраматорского завода списанную инженерную машину разграждения]</ref><ref>[http://www.dialog.ua/news/3304_1400138855 В Краматорске с территории завода НКМЗ украли бронемашину ИМР-2М. Фотофакт]</ref>. |- |[[Файл:BTR-80 - Interpolitex-2009 (1).jpg|150px]] |[[БТР-80]] |{{USSR}} |[[бронетранспарцёр]] |2 <small>(або больш)</small> |1 — плаваючы браніраваны усюдыход на базе БТР-80, захоплены пад [[Славянск]]ам<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1561347&tid=105474|title=Автопарк ополченцев Юго-Востока пополняется|author=|date=2014-05-09|work=|publisher=[[Вести.ру]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>, іншы ў распараджэнні батальёна «Усход»<ref name="оружие">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1665938&cid=9|title=Батальон «Восток»: рабочие и учителя встали под ружье|author=Азамат Салихов|date=2014-06-08|work=|publisher=[[Вести.ру]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>. |- |[[Файл:ZU-23-2 in Saint Petersburg.jpg|150px]] |[[ЗУ-23]] |{{USSR}} |[[зенітная ўстаноўка]] |1 |У распараджэнні батальёна «Усход»<ref name="оружие" />. |} === Сімволіка === [[Файл:Flag of Ukrainian SSR.svg|thumb|right|150px|Сцяг [[Украінская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Украінскай ССР]] — магчымая аснова сцяга ДНР.]] [[Файл:Flag of Russian Federation.svg|thumb|right|150px|Сцяг [[Расія|Расіі]] — магчымая аснова сцяга ДНР.]] Паводле дадзеных Данецкай аблдзяржадміністрацыі па стане на 23 красавіка 2014 года 4 горада ў 1 раёне Данецкай вобласці выкарыстоўвалі выключна сімволіку Данецкай народнай рэспублікі; дзяржаўныя сімвалы Украіны пры гэтым захоўваліся над будынкамі выканаўчай улады ў 5 гарадах і 13 раёнах. Акрамя гэтага, спалучэнне змяшанай сімволікі ДНР і Украіны назіралася ў 6 гарадах і 1 раёне.<ref>''Артур Гончаров.'' {{cite web|url=http://www.unn.com.ua/ru/news/1334277-derzhsimvoli-ukrayini-zberezheni-v-11-mistakh-i-14-rayonakh-donetskoyi-oblasti|title=Госсимволы Украины сохранены в 11 городах и 14 районах Донецкой области|publisher=УНН|date=2014-04-23|lang=ru}}</ref> Сцяг Данецкай рэспублікі, відаць, натхнёны [[Сцяг Расіі|сцягам]] і [[Герб Расіі|гербам Расіі]]<ref>[http://tass-analytics.com/positions/2016 Флаг Донецкой республики: исторические аналогии и перспективы — Центр политического анализа] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140702052430/http://tass-analytics.com/positions/2016 |date=2 ліпеня 2014 }}</ref>. Паводле адной з версій, сцяг выкарыстоўваўся яшчэ ў Данецка-Крыварожскай Савецкай Рэспубліцы. Прапануецца наступная расшыфроўка: чырвоны колер сімвалізуе кроў, пралітую ў барацьбе за свабоду; цёмна-сіні колер сімвалізуе дух народа, а таксама воды [[Азоўскае мора|Азоўскага]] і [[Чорнае мора|Чорнага]] мора; чорная паласа сімвалізуе ўрадлівую зямлю Поўдня Маларосіі і вугаль Данбаса<ref>[http://tvrain.ru/articles/cherno_krasno_sinij_samyj_silnyj_otkuda_vzjalsja_flag_donetskoj_respubliki_i_kto_ego_proizvodit-367670/ «Чёрно-красно-синий — самый сильный». Откуда взялся флаг Донецкой «республики» и кто его производит] — tvrain.ru</ref>. Паводле іншай версіі, сцяг быў вынайдзены толькі ў 1990-я гады на аснове былога [[Сцяг Украінскай ССР|сцяга УССР]], да якога была дададзеная чорная паласа, зноў-такі якая сімвалізуе вугаль. На грудзях у арла на сцягу размешчаны чарвлёны геральдычны шчыт з выявай Архістратыга Міхаіла (герб Кіева).<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/449698-donetskaia-respublyka-suschestvovala-esche-pry-yuschenko|title=«Донецкая республика» существовала ещё при Ющенко|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=|lang=ru}}</ref> Папулярны на Данбасе рок-гурт «Дзень Трыфідаў» напісаў і выканаў гімн ДНР «Уставай, Данбас», у аснову відэараду якога ляглі дакументальныя здымкі першых дзён станаўлення рэспублікі<ref name="гимн">{{cite web|url=http://www.ridus.ru/news/158735|title=Панки написали и записали официальный гимн Донецкой народной республики|publisher=[[Ридус]]|date=2014-04-19|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140508024906/http://www.ridus.ru/news/158735|archivedate=8 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. === Заканадаўства === 14 мая 2014 года быў прыняты і апублікаваны<ref>[http://donetsk-gov.su/?p=151 Опубликована Конституция Донецкой народной республики] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140625073217/http://donetsk-gov.su/?p=151 |date=25 чэрвеня 2014 }} — donetsk-gov.su</ref> праект канстытуцыі Данецкай народнай рэспублікі, дзе заяўлялася аб прыхільнасці новага ўтварэння ідэі «рускага свету» (рускай цывілізацыі), агульнарускай Айчыны і Праваслаўнай царквы (прэамбула). Праект канстытуцыі прадугледжвае парламенцкую форму праўлення (арт.68, п.4) і не прадугледжвае пасады прэзідэнта<ref>[http://rusplt.ru/news/proekt-konstitutsii-donetskoy-respubliki-ne-predusmatrivaet-doljnosti-prezidenta-134083.html Проект конституции «Донецкой республики» не предусматривает должности президента] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140517125157/http://rusplt.ru/news/proekt-konstitutsii-donetskoy-respubliki-ne-predusmatrivaet-doljnosti-prezidenta-134083.html |date=17 мая 2014 }} — rusplt.ru</ref>. Акрамя таго, па канстытуцыі прадугледжваецца далучэнне рэспублікі да іншай федэратыўнай дзяржавы<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=500410&sec=1724|title=ДНР объявила себя парламентской республикой с двумя госязыками|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-14|lang=ru}}</ref>. Дзяржаўная ўлада прадстаўлена Вярхоўным Саветам, Саўмінам і Саветаў бяспекі (арт.6, п.2). Вярхоўны савет (вышэйшы заканадаўчы орган) складаецца са 150 дэпутатаў. Большасць з іх ўваходзілі ў раней існаваўшы Народны савет рэспублікі. Вярхоўны савет абірае прэзідыум і старшыні прэзідыума, выбірае Савет міністраў, сцвярджае прэм’ер-міністра і яго намеснікаў. Плануецца стварыць Камітэт дзяржаўнага кантролю для барацьбы з карупцыяй у органах улады<ref name=autogenerated5>[http://top.rbc.ru/politics/15/05/2014/924081.shtml В Донецкой республике избрали главу и министра обороны. Rbc.ru, 15.05.2014]</ref>. {{Урэзка |Выраўноўванне = right |Шырыня = 400px |Змест = '''Артыкул 3'''<br /> Чалавек, яго правы і свабоды з'яўляюцца найвышэйшай каштоўнасцю. Іх прызнанне, захаванне, павагу і абарона — абавязак Данецкай Народнай Рэспублікі, яе дзяржаўных органаў і службовых асоб і гарантуюцца з моманту зачацця чалавека<ref name=dnr />. |Подпіс = Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі }} Канстытуцыяй ДНР гарантуецца захаванне правоў чалавека ''з моманту зачацця''<ref name=dnr>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Конституция Донецкой народной республики] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref>, што мае на ўвазе абарону жыцця яшчэ не народжаных дзяцей. За аснову Крымінальнага кодэкса ДНР часова узяты Крымінальны кодэкс Украіны<ref name="Г23" />. 26 мая 2014 года Дзяніс Пушылін абвясціў аб тым, што ДНР пачынае «інтэнсіўна пераходзіць на расійскае заканадаўства»<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/2480206 Денис Пушилин: «Донецкая народная республика» перейдут на российское законодательство]</ref>. === Урад === 16 мая было сфарміравана ўрад ДНР<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/16/dnr1/|title=В Донецкой народной республике выбрали премьер-министра|publisher=Lenta.ru|date=2014-05-16|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.pravda.com.ua/rus/news/2014/05/16/7025589/|title=В псевдокабмин сепаратистов вошли люди, близкие к «регионалам»|publisher=pravda.com.ua|date=2014-05-16|lang=ru}}</ref> * Старшыня Вярхоўнага савета — [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Пушылін Дзяніс Уладзіміравіч]]<ref name="RIA10apr">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140410/1003413178.html|title=Лидер митингующих в Донецке заявил, что власти готовы к референдуму|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>[http://www.pravda.com.ua/articles/2014/04/15/7022531/ Глава уряду самопроголошеної Донецької народної республіки: «Зараз мені ніколи займатися МММ»] {{ref-uk}}. pravda.com.ua</ref> * Прэм’ер-міністр — [[Аляксандр Юр'евіч Барадай|Барадай Аляксандр Юр’евіч]] * Першы віцэ-прэм’ер — Андрэй Пургін * Віцэ-прэм’ер па эканоміцы — Сямёнаў Аляксандр Аляксандравіч * Віцэ-прэм’ер па сацыяльнай палітыцы — Калюскі Аляксандр Аляксандравіч * Міністр замежных спраў — Кацярына Губарава (жонка [[Павел Юр'евіч Губараў|Паўла Губарава]])<ref name="vesti11apr">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/videos?vid=591130&cid=9|title=Екатерина Губарева: юго-восток не отступит от своих требований|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref>. * Міністр эканамічнага развіцця — Падгорны Уладзімір Васільевіч * Міністр паліва і энергетыкі — Граноўскі Аляксей Іванавіч * Міністр фінансаў — Мацюшчанка Кацярына Сяргееўна * Міністр па падатках і зборах — Саўчанка Пётр Аляксеевіч * Міністр будаўніцтва і архітэктуры — Яблонскі Пётр Іванавіч * Міністр інфармацыі і масавых камунікацый — Хракаў Аляксандр Вітальевіч * Міністр транспарту — Сідзельнікаў Аляксандр Віктаравіч * Міністр сувязі — Хардыкаў Мікалай Мікалаевіч * Міністр вугальнай прамысловасці — Івакін Ігар Васільевіч, * Міністр аховы здароўя — Шчарбакоў Канстанцін Сяргеевіч * Міністр культуры — Вароніна Наталля Іванаўна * Міністр спорту і турызму — Мішын Міхаіл Віктаравіч * Міністр сельскай гаспадаркі і харчавання — Сінягоўскі Юрый Мікалаевіч * Міністр ЖКГ — Рассаднікаў Валерый Якаўлевіч * Міністр юстыцыі — Пісарэнка Вячаслаў Віктаравіч * Міністр абароны — [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Стралкоў Ігар Іванавіч]] (раней — камандуючы «народным апалчэннем Данбаса», з 12 мая 2014 года камандуючы ўзброенымі сіламі Данецкай народнай рэспублікі)<ref name="стрелков" /><ref name="str-ria-kto">{{cite web|url= http://rian.com.ua/politics/20140512/348394541.html |title= Стрелков заявил о контртеррористической операции на территории "ДНР" |publisher=[[РИА Новости]]—Украина|date=2014-05-12}}</ref>. * Міністр унутраных спраў — Кавальчук Алег Анатолевіч * Міністр працы і сацыяльнай палітыкі — Лягін Раман Віктаравіч * Кіраўнік службы бяспекі — Хадакоўскі Аляксандр Сяргеевіч (раней кіраваў падраздзяленнем «Альфа» ў Данецкай вобласці) * Генеральны пракурор — Сусяйла Алег Мікалаевіч, пазней — Равіль Халікаў<ref name="Г23" /> (да 23 мая — Грынюк Дзмітрый Міхайлавіч). 15 мая ў Данецку таксама быў сфармаваны «Грамадская рада па бяспецы і абароне ДНР», у які ўвайшлі Ігар Стралкоў, Аляксандр Хадакоўскі, Алег Кавальчук<ref name=autogenerated5 />. [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Дзяніс Пушылін]] з сярэдзіны чэрвеня знаходзіўся ў [[горад Масква|Маскве]], 18 ліпеня ён прыслаў заяву аб адстаўцы з пасады старшыні прэзідыума Вярхоўнага савета ДНР<ref>http://korrespondent.net/ukraine/politics/3394404-hlava-dnr-pushylyn-ushel-v-otstavku</ref>. 28 ліпеня [[Уладзімір Анцюфееў]]<ref>З 1992 па 2012 займаў пасаду міністра дзяржаўнай бяспекі [[Прыднястроўская Малдаўская Рэспубліка|Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі]], у 2004 атрымаў званне прафесара Акадэміі ваенных навук Расіі</ref>, які раней быў прызначаны віцэ-прэм’ер-міністрам па пытаннях дзяржаўнай бяспекі ДНР, паведаміў, што [[Аляксандр Юр'евіч Барадай|Аляксандр Барадай]] выехаў у [[Расія|Расію]]. Выконваючым абавязкі старшыні савета міністраў і галоўнакамандаючага ДНР стаў сам Анцюфееў<ref>http://www.ostro.org/general/society/news/451307/</ref>. 7 жніўня Аляксандр Барадай абвясціў, што пакідае сваю пасаду і саступае сваё месца палявому камандзіру Аляксандру Захарчанку<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=133031</ref>. 14 жніўня кіраўнік міністэрства абароны Ігар Гіркін (Стралкоў) сышоў у адстаўку. На пасадзе кіраўніка абароннага ведамства яго змяніў Уладзімір Конанаў<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=133366</ref>. === Эканоміка і фінансавая сістэма === Віцэ-прэм’ер ДНР Андрэй Пургін заявіў, што новыя ўлады разглядаюць магчымасць адмовы ад [[Украінская грыўна|украінскай грыўны]] на карысць [[Расійскі рубель|расійскага рубля]], аднак для гэтага ім «неабходна заключыць адпаведныя дамовы, паколькі рубель мы таксама не друкуем»<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/business/news/2014/05/17/n_6160177.shtml|title=В Донецке готовы к переходу с гривны на рубль|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-17|lang=ru}}</ref>. Сустаршыня ўрада ДНР Міраслаў Рудэнка заявіў, што рэспубліцы павінна належаць Данецкая чыгунка (якая ўваходзіць у склад «Укрзалізныці») і што праца ў гэтым кірунку ўжо вядзецца<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474244|title=Донбасс разворачивает дороги и налоги|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-19|lang=ru}}</ref>. 3 чэрвені мэр Данецка Аляксандр Лук’яненка паведаміў аб тым, што з-за «з-за стабільна напружанай абстаноўкі» ў горадзе малы бізнес пачынае згортваць сваю дзейнасць у сферы абслугоўвання і гандлю, фірмы адпускаюць супрацоўнікаў у бясплатны адпачынак. Пры гэтым пенсіі і сацыяльныя выплаты ў красавіку гараджане атрымалі ў поўным аб’ёме і «практычна своечасова», хоць за 5 месяцаў 2014 году адлічэнні ў Пенсійны фонд скараціліся на 11 %<ref name="Мэр">[http://news.liga.net/news/politics/1995848-biznes_bezhit_iz_donetska_mer_goroda.htm Бизнес бежит из Донецка — мэр Лукьянченко]</ref>. 4 чэрвеня ў ходзе круглага стала ў Дзяржаўнай Думе РФ, намеснік міністра замежных спраў ДНР Барыс Барысаў заявіў аб тым, што эканоміку новаўтворанай дзяржавы зможа выратаваць толькі стабілізацыйны крэдыт ад Расіі, з памерам першага траншу «як мінімум 30 мільярдаў рублёў». На яго думку вылучэнне крэдыту апраўдваецца тым, што валавы рэгіянальны прадукт Данбаса перавышае 1 трлн рублёў, а разам з эканомікай Луганскай народнай рэспублікі аб’ём ВРП блізкі да 1,5 трлн рублёў. Разам з гэтым разглядаецца варыянт стварэння цэнтральнага банка і «''неадкладнага перазапуску эканомікі рэгіёну на аснове расійскага рубля''», бо па словах прадстаўніка ДНР «цяпер адбываецца сплясканне гаспадарчага абароту, заснаванага на абароце грыўны<ref>[http://slon.ru/fast/economics/donetskaya-respublika-poprosila-u-rossii-kredit-na-30-mlrd-rubley-1109049.xhtml Донецкая республика попросила у России кредит на 30 млрд рублей]</ref>». Пазней прэм’ер-міністр ДНР Аляксандр Барадай адхрысціўся ад гэтай просьбы, паказаўшы на тое, што Барысаву «''трэба лячыцца ў вар’яцкім доме''». Адначасна было зроблена папярэджанне аб службовай неадпаведнасці міністру замежных спраў ДНР Кацярыне Губаравай<ref>[http://slon.ru/fast/world/premer-dnr-posovetoval-svoemu-podchinennomu-lechitsya-v-sumasshedshem-dome-1109562.xhtml Премьер ДНР посоветовал своему подчиненному лечиться в сумасшедшем доме]</ref>. === ДНР і буйны бізнес === 12 мая «народны губернатар» Данбаса Павел Губараў заявіў, што на ўтрыманні ў мільярдэра [[Рынат Леанідавіч Ахметаў|Ахметава]], многія прадпрыемствы якога знаходзяцца на тэрыторыі Данецкай вобласці, былі дзве траціны прарасійскіх актывістаў. Паводле яго слоў, калі [[Партыя рэгіёнаў]] страціла давер жыхароў Паўднёвага Усходу, «''у гэтых умовах пачалі з’яўляцца лідары, так званага, „народнага апалчэння“ ва ўсіх гарадах''». Тады партыя ўлады і алігархі сталі выкарыстоўваць «''зручныя для іх сродкі подкупу''», — заявіў Губараў. «''Аказалася, што дзве траціны з актывістаў працуюць на алігарха Ахметава. Вельмі невялікая група асоб захоўвала вернасць ідэі, але пры гэтым усё роўна брала грошы. Грошы бралі ўсё!''» — заявіў ён<ref name="gubar">[http://top.rbc.ru/politics/12/05/2014/923022.shtml Павел Губарев: Две трети ополченцев были на содержании у Ахметова. Rbc.ru, 12.05.2014]</ref>. Двума днямі раней, у сувязі з кровапраліццем у Марыўпалі, група «Метінвест» Рыната Ахметава выпусціла афіцыйную заяву з заклікам «''адмовіцца ад практыкі вядзення ў мірных гарадах Данбаса буйнамаштабных баёў з ужываннем Узброеных Сіл, цяжкай тэхнікі і ўзбраення''», «''адвесці войскі, уступіць у дыялог з грамадзянамі, тэрмінова прыняць кампрамісныя палітычныя рашэнні, накіраваныя на зняцце сацыяльнай напружанасці''»<ref name="ahmet01" /><ref>[http://www.metinvestholding.com/ru/press/news/show/2903 Группа Метинвест призывает отказаться от кровавых методов «зачистки» Мариуполя и других городов Донбасса. 10.05.2014]</ref>. У Кіеве, аднак, заявілі, што патрабаванне спыніць «антытэрарыстычную аперацыю» у Данбасе адпавядае «стратэгічнаму плану ворагаў». 14 мая Ахметаў заявіў, што Данецкую народную рэспубліку ніхто не прызнае, а «''яе далучэнне да Расіі не трэба ні Маскве, ні Данбасу''»: «''Структура нашай эканомікі — гэта вугальная прамысловасць, гэта металургія, гэта энергетыка, гэта машынабудаванне, гэта хімічная прамысловасць і гэта сельская гаспадарка. І ўсе сумежныя прадпрыемствы, якія з гэтым звязаныя. Мы трапім пад вялікія санкцыі, мы не зможам ні прадаваць, ні вырабляць. Гэта значыць прыпынак вытворчасці, гэта значыць беспрацоўе, гэта значыць беднасць''». На яго думку, адзіны правільны шлях — змяненне Канстытуцыі Украіны і дэцэнтралізацыя ўлады ў краіне<ref name="ahmet01">[http://top.rbc.ru/politics/20/05/2014/924743.shtml Ахметов призвал своих рабочих начать забастовку. Rbc.ru, 20.05.2014]</ref>. 15 мая па ініцыятыве гендырэктараў ММК імя Ільіча і камбіната «Азовсталь», якія ўваходзяць у групу «Метінвест», быў падпісаны мемарандум аб парадку і бяспекі ў Марыўпалі, які падпісаў і лідар прыхільнікаў ДНР ў Марыўпалі Дзяніс Кузьменка<ref name="ahmet02" />. 16 мая ўрад ДНР запрапанаваў прадпрыемствам Ахметава плаціць падаткі ў бюджэт новага дзяржаўнага ўтварэння: «''Велізарная колькасць жыхароў Данбаса чакае ад Ахметава заявы аб лаяльнасці да ДНР і павагі суверэнітэту новага дзяржаўнага ўтварэння''». Замест гэтага падаткі з данецкіх прадпрыемстваў ідуць на фінансаванне «''бандфармаванняў, якія атакуюць Славянск, Марыупаль і малыя гарады Данбаса''»<ref name="ahmet02">[http://top.rbc.ru/economics/16/05/2014/924226.shtml Власти ДНР потребовали от Ахметова «заплатить налоги». Rbc.ru, 16.05.2014]</ref>. Кансультант ўрада ДНР Раман Манекін паказаў, што «''Ахметаву адкрыта прапанавалі — альбо падтрымаць ДНР, або яго на Данбасе не будзе''<ref>{{cite web|url=http://forbes.ua/news/1371199-dnr-zhdet-ot-ahmetova-vyplaty-nalogov-v-ee-byudzhet|title=ДНР ждёт от Ахметова выплаты налогов в её бюджет|publisher=[[Forbes]]|date=2014-05-16|lang=ru|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140603055529/http://forbes.ua/news/1371199-dnr-zhdet-ot-ahmetova-vyplaty-nalogov-v-ee-byudzhet|archivedate=3 чэрвеня 2014|deadurl=yes}}</ref>». Прэс-служба холдынгу «[[Сістэм Кэпітал Менеджмент]]», якая належыць Рыната Ахметава, паведаміла, што холдынг не мае намеру плаціць падаткі ў бюджэт самаабвешчанай Данецкай народнай рэспублікі, бо «''СКМ працуе выключна ў рамках прававога поля і дзеючага заканадаўства Украіны''»<ref>{{cite web|url=http://forbes.ua/news/1371215-predpriyatiya-skm-ne-budut-platit-nalogi-v-byudzhet-dnr|title=Предприятия СКМ не будут платить налоги в бюджет ДНР|publisher=[[Forbes]]|date=2014-05-16|lang=ru|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140605064121/http://forbes.ua/news/1371215-predpriyatiya-skm-ne-budut-platit-nalogi-v-byudzhet-dnr|archivedate=5 чэрвеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 20 траўня кіраўнік прэзідыума Вярхоўнага савета ДНР Дзяніс Пушылін абвясціў аб пачатку працэсу нацыяналізацыі прадпрыемстваў у рэгіёне ''ў сувязі з нежаданнем рэгіянальных алігархаў плаціць падаткі ў бюджэт''<ref name="S2005">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/glava-donetskoy-respubliki-potreboval-natsionalizatsii-predpriyatiy-1100658.xhtml|title=Глава Донецкой республики потребовал национализации предприятий|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>. У той жа дзень Ахметаў выступіў з рэзкай крытыкай ДНР: {{цытата|Скажыце мне, калі ласка, хто ў Данбасе ведае хоць аднаго прадстаўніка гэтай ДНР? Што яны зрабілі для нашага краю, якія працоўныя месцы стварылі? Хадзіць з аўтаматамі па гарадах Данбаса — гэта што, адстойванне правоў данчан перад цэнтральнай уладай? Марадзёрстваваць ў гарадах і захопліваць мірных жыхароў - гэта што, барацьба за шчасце нашага краю? Не! Гэта барацьба супраць жыхароў нашага краю! Гэта — барацьба супраць Данбаса! Гэта — генацыд Данбаса!<ref name="Ахметов">{{cite web|url=http://www.rbc.ua/rus/news/accidents/ahmetov-prizval-predpriyatiya-donbassa-k-aktsii-protesta-20052014082400|title=Ахметов призвал предприятия Донбасса к акции протеста против ДНР|publisher=[[РБК]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>}} У сваім звароце, якое транслявалася па тэлеканале «Украіна», Ахметаў заклікаў прадпрыемствы Данбаса да папераджальнага страйку ў знак пратэсту супраць абвяшчэння Данецкай народнай рэспублікі<ref name="Ахметов" /><ref name="S20051">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/business/bogateyshiy-biznesmen-ukrainy-prizval-provesti-predupreditelnuyu-zabastovku-protiv-dnr-1100343.xhtml|title=Богатейший бизнесмен Украины призвал провести предупредительную забастовку против ДНР|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>. Выступ Ахметава некаторыя прадстаўнікі вышэйшага кіраўніцтва Украіны ўспрынялі з энтузіязмам. Кіраўнік МУС краіны Арсен Авакаў на сваёй старонцы ў Facebook напісаў: «Рынат Ахметаў — нарэшце-то энергія! Паверыў. Спадзяюся, і Данбас паверыць»<ref name="ahmet01" />. 23 мая прызначаны ў гэты дзень новы генеральны пракурор ДНР Равіль Халікаў распачаў дзве крымінальныя справы супраць Рыната Ахметава: «За нявыплату падаткаў» і «За спробу звяржэння ўлады<ref name="Г23">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/23/n_6176357.shtml|title=В ДНР возбуждено уголовное дело против Ахметова |publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>». У ноч на 27 мая ўзброеныя прыхільнікі ДНР абрабавалі і падпалілі хатнюю арэну хакейнага клуба «Данбас», пасля чаго сагналі службовы аўтамабіль. Уладальнікам клуба з’яўляецца данецкі прадпрымальнік Барыс Калеснікаў, які рэзка крытыкаваў ДНР<ref>[http://slon.ru/fast/world/storonniki-dnr-ograbili-i-podozhgli-arenu-khokkeynogo-kluba-donbass-1104304.xhtml Сторонники ДНР ограбили и подожгли арену хоккейного клуба «Донбасс»]</ref>. 16 прэс-служба кампаніі ДТЭК, уладальнікам якой з’яўляецца Рынат Ахметаў, паведаміла пра наведванне свайго офіса ў Данецку ўзброенымі людзьмі з аўтаматамі, якімі апынуліся прадстаўнікі ДНР. Правёўшы перамовы яны пакінулі будынак === Адносіны са СМІ === 6 чэрвеня вядучая тэлекамунікацыйная кампанія MATRIX (ТАА «Данбаскія электронныя камунікацыі») была вымушана прыпыніць трансляцыю некалькіх украінскіх тэлеканалаў: 5-га канала, 1+1, тэлеканала «Данбас», UBR і NEWS 24 з-за патрабавання прыхільнікаў ДНР. Па іх версіі, каналы перадавалі інфармацыю «накіраваную на распальванне варожасці паміж рускім і украінскім народам, расавай варожасці, прапаганды нацыянальнай і сацыяльнай нянавісці, неанацызму, гераізацыі памочнікаў нямецкага нацызму, агітацыі да гвалту<ref>[http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/06/06/n_6211081.shtml Донецкий провайдер по требованию ДНР отключил пять украинских телеканалов]</ref>». 2 чэрвеня 2017 года журналіст Станіслаў Асееў быў выкрадзены. Праз паўтара месяца, 16 ліпеня 2017 года, баевікі паведамілі, што блогера затрымалі нібыта за шпіянаж.<ref>[http://espreso.tv/news/2017/07/16/terorysty_oficiyno_pidtverdyly_znyklyy_asyeyev_u_nykh_zvynuvachuyut_u_quotshpygunstviquot Терористи офіційно підтвердили: зниклий Асєєв у них, звинувачують у «шпигунстві»]</ref> [[Рэпарцёры без межаў]], [[Human Rights Watch]], [[Amnesty International]] і [[Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе]] запатрабавалі ад байцоў вызваліць Асеева.<ref>{{Cite web|url=https://rsf.org/en/news/ukraine-separatists-free-blogger-held-november-2016|title=Ukraine: Separatists free blogger held since November 2016|date=2017-12-27|publisher=[[Рэпарцёры без межаў]]|accessdate=2018-09-03|lang=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.hrw.org/ru/news/2017/07/18/306785|title=Украина: Блогер удерживается про-российскими сепаратистами|date=2017-07-18|publisher=[[Human Rights Watch]]|accessdate=2018-09-03|lang=ru}}</ref><ref>{{cite press release | url=https://www.amnesty.org.uk/files/2017-07/FI16017_2.pdf?TRhWAnU9V9A389Kj6RGAvval.yqFVY_j | title=URGENT ACTION: IMPRISONED JOURNALIST MUST BE RELEASED | publisher=Amnesty International | date=21 July 2017 | accessdate=10 February 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.osce.org/representative-on-freedom-of-media/383217|title=OSCE Representative calls for immediate release of Donetsk journalist Stanislav Aseev one year after his illegal detention|date=2018-06-01|publisher=[[Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе]]|accessdate=2018-09-03|lang=en}}</ref> == Адносіны з Расіяй == Афіцыйным прадстаўніком ДНР у РФ з’яўляецца Аляксей Муратаў. У чэрвені 2014 ён прызначыў скандальна вядомага дэпутата заканадаўчага сходу Пецярбурга {{нп3|Віталь Валянцінавіч Мілонаў|Віталя Мілонава|ru|Милонов, Виталий Валентинович}} кіраўніком прадстаўніцтва ДНР ў [[Горад Санкт-Пецярбург|Санкт-Пецярбургу]] і [[Ленінградская вобласць|Ленінградскай вобласці]]. Дэпутату падпарадкоўваюцца кіраўнік казацкага аддзела пецярбургскай епархіі протаіерэй Дзмітрый Васіленка, які стаў духоўнікам прадстаўніцтва), кіраўнік Пецярбургскага аддзялення руху «Народны Сабор» Анатоль Арцюх і іншыя ўдзельнікі «патрыятычных арганізацый». Задача расійскага прадстаўніка непрызнанай рэспублікі — «легітымізацыя ДНР ў асяроддзі расійскіх палітыкаў і насельніцтва» і збор гуманітарнай дапамогі<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/russia/milonova-naznachili-predstavitelem-dnr-v-peterburge-1107406.xhtml|title=Милонова назначили представителем ДНР в Петербурге|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref>. Міністэрства замежных спраў ДНР раскрытыкавала візіт амбасадара РФ на Украіне Міхаіла Зурабава на інаўгурацыю прэзідэнта Украіны [[Пётр Парашэнка|Пятра Парашэнкі]] 7 чэрвеня 2014 г., так як краіны, якія ўдзельнічаюць у гэтым, «''прымаюць удзел легітымацыі яго кіравання, тым самым падзяляюць адказнасць за здзейсненыя ваенныя злачынствы на Усходзе''»<ref>[http://top.rbc.ru/politics/07/06/2014/929167.shtml Порошенко официально стал президентом Украины]</ref>. 11 чэрвеня 2014 г. стала вядома аб тым, што старшыня вярхоўнага савета ДНР Дзяніс Пушылін знаходзіцца ў сталіцы РФ<ref>[http://www.rbc.ua/rus/news/accidents/lider-samoprovozglashennoy-dnr-pushilin-pribyl-v-moskvu-11062014153800 Лидер самопровозглашенной ДНР Пушилин прибыл в Москву]</ref><ref name="ДПИ">[http://slon.ru/russia/pushilin-1114953.xhtml Пушилин: «Видеть всю глобальную картину может, наверное, сейчас только товарищ Путин»]</ref> і праводзіць кансультацыі па сацыяльна-эканамічнаму развіццю ДНР. У прыватнасці па словах самога Пушыліна, кансультацыі па гэтых пытанні праводзяцца з памочнікам прэзідэнта РФ Уладзіславам Сурковым і дарадцам прэзідэнта Сяргеем Глазьевым<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/2492873 Денис Пушилин проводит консультации в Москве по социально-экономическому развитию «Донецкой народной республики»]</ref>. Таксама ён сустрэўся з лідарам [[ЛДПР]] [[Уладзімір Вольфавіч Жырыноўскі|Уладзімірам Жырыноўскім]] і старшынёй [[Савет Федэрацыі|Савета Федэрацыі]] [[Валянціна Іванаўна Мацвіенка|Валянцінай Мацвіенка]]<ref name="ДПИ" />. == Рэакцыя == === Органы ўлады === {{Сцягафікацыя|Украіна}} Прэм’ер-міністр Украіны [[Арсеній Яцанюк]] выказаў меркаванне, што тое, што адбываецца ў Данбасе — гэта частка плана па дэстабілізацыі сітуацыі ў краіне. Ён таксама паведаміў аб тым, што ва ўрада ёсць «''выразны план, якім чынам рэагаваць на гэтую сітуацыю''»<ref name="ИТАР-ТАСС3">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1102249|title=Яценюк назвал митинги на востоке Украины осуществлением плана по дестабилизации ситуации|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Гарадскі савет Данецка распаўсюдзіў праз афіцыйны сайт гарадскога галавы А. А. Лук’янчанкі заяву, у якім гаворыцца, што гарадскія і раённыя органы самакіравання Данецка не маюць да таго, што адбываецца, ніякага дачынення і «''працягваюць працаваць у прававым полі''»<ref>{{cite web|url=http://www.lukyanchenko.donetsk.ua/news_echo.php?id_news=9379|title=Сообщение управления по связям с общественностью Донецкого городского совета|publisher=lukyanchenko.donetsk.ua|date=2014-04-07|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140728002353/http://www.lukyanchenko.donetsk.ua/news_echo.php?id_news=9379|archivedate=28 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. === Партыі і палітыкі === 7 красавіка кандыдат у Прэзідэнты Украіны [[Юлія Цімашэнка]] выехала ў Данецк. Яна заклікала «''адэкватна рэагаваць на дзеянні сепаратыстаў''». 18 красавіка Цімашэнка прапанавала правесці ў Данецку «круглы стол» з удзелам прадстаўнікоў ДНР. Старшыня часовага ўрада рэспублікі Дзяніс Пушылін паведаміў, што ўдзел ДНР у гэтым абмеркаванні прымальны. «''Такія сустрэчы не выключаны, калі будуць несці карысць Данецкай народнай рэспубліцы''», — сказаў ён<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140419/1004604489.html|title=Руководство ДНР не против круглого стола, инициируемого Тимошенко|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-19}}</ref>. === Прафсаюзы === Старшыня Незалежнага прафсаюза гарнякоў Украіны Міхаіл Валынец заявіў, што яго арганізацыя не будзе падтрымліваць прыхільнікаў ДНР<ref>{{cite web|url=http://www.unian.net/politics/905147-shahteryi-donbassa-vyistupili-protiv-separatizma.html|title=Шахтёры Донбасса выступили против сепаратизма|publisher=УНИАН|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. === Рэакцыя за мяжой === {{Сцягафікацыя|Еўрапейскі саюз}} — 15 красавіка кіраўнік ваеннай разведкі Еўрасаюза Георгій Алафузаф заявіў, што ён не думае, што ў падзеях прымаюць актыўны ўдзел расійскія вайскоўцы. На яго думку, паўстанне адбываецца сіламі мясцовых жыхароў, незадаволеных сітуацыяй у краіне<ref>{{cite web|url=http://yle.fi/uutiset/glava_voennoi_razvedki_yes_na_ukraine_net_shirokomasshtabnogo_voennogo_prisutstviya_rossii/7190607|title=Глава военной разведки ЕС: на Украине нет широкомасштабного военного присутствия России|date=2014-04-14|publisher=Служба новостей Yle|accessdate=2014-04-23}}</ref>. Аднак «Новая Газета» паведаміла, што на тэрыторыі Украіны знаходзяцца прадстаўнікі расійскага спецназа ГРУ ГШ УС РФ<ref name="NG_117">{{cite web|url=http://www.novayagazeta.ru/politics/63245.html|title=Бес, Фикс, Роман и голубоглазый|publisher=«[[Новая Газета]]»|date=2014-04-18|lang=ru}}</ref>. {{Сцягафікацыя|Беларусь}} — Прэзідэнт Беларусі [[Аляксандр Лукашэнка]] выступіў за цэласнасць і ўнітарнасць Украіны. Пасол Беларусі ва Украіне заявіў аб упэўненасці, што «Украіна сама можа разабрацца з так званымі „ДНР“ і „ЛНР“».<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=131572</ref><ref>http://inosmi.ru/sngbaltia/20140708/221518529.html</ref> [[Еўразійскі саюз моладзі]] заявіў, што знаходзіцца з паўсталым народам Данбаса на адным баку<ref name="ESM7apr">{{cite web|url=http://rossia3.ru/news/2014/04/07/22:06:41|title=ЕСМ на стороне народной революции в Донецке|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. == Гл. таксама == {{commonscat|Donetsk People's Republic}} * [[Данецкая вобласць]] * [[Донецка-Крыварожская Савецкая Рэспубліка]] * [[Луганская Народная Рэспубліка]] == Заўвагі == * '''Заўвагі''' {{reflist|group="заўв."}} * '''Крыніцы''' {{Заўвагі|2}} == Спасылкі == * {{YouTube|r5UfE4aiYzQ|start=181s|logo=1|Абвяшчэнне Данецкай народнай рэспублікі}} {{Еўрамайдан}} {{Краіны Еўропы}} [[Катэгорыя:Данецкая Народная Рэспубліка|*]] [[Катэгорыя:Данецкая вобласць]] [[Катэгорыя:Гісторыя Украіны]] 6fm3prtcjf6t37r2bbyc37czwf965q6 4165128 4165087 2022-07-27T07:09:36Z Maksim L. 13 Адхіленыя 2 апошнія тэкставыя змены (зробленыя [[Адмысловае:Contributions/213.174.1.6|213.174.1.6]]) і адноўленая версія 4160644, зробленая Artsiom91 wikitext text/x-wiki {{Нейтральнасць}} {{пра|самаабвешчаную дзяржаву|адміністрацыйную адзінку Украіны|Данецкая вобласць}} {{Дзяржава |Беларуская назва = Данецкая Народная Рэспубліка |Арыгінальная назва = <font size=-1>{{lang-ru|Донецкая Народная Республика}}<br />{{lang-uk|Донецька Народна Республіка}} |Родны склон = Данецкай Народнай Рэспублікі |Герб = Official Donetsk People's Republic coat of arms.svg |Сцяг = Flag of Donetsk People's Republic.svg <!--|Замест герба=--> <!--|Дэвіз=--> |Назва гімна = Уставай, Данбас |Аўдыё= |Форма кіравання = [[парламенцкая рэспубліка]]<ref>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 6] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |Дзяржаўная рэлігія= [[свецкая дзяржава]]<ref>[https://web.archive.org/web/20181112181835/https://dnrsovet.su/doc/constitution/constitution_11.01.2018.docx Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 9]{{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |На карце = Location_of_Donetsk_People%27s_Republic.png |подпіс да карты = Тэрыторыя ДНР (светла-зялёным — заяўленая, зялёным — фактычная) |Мовы = [[руская мова|руская]]<ref>[https://ria.ru/20200306/1568251939.html ria.ru]</ref>. |Спрэчны статус = так |Заснавана = [[7 красавіка]] [[2014]] |Абвяшчэнне незалежнасці= |Афіцыйнае абвяшчэнне незалежнасці= |Незалежнасць ад= |Дыпламатычнае прызнанне= |Сталіца = [[Данецк]]<ref>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 60] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |Найбуйнейшыя гарады = |Пасады кіраўнікоў = Старшыня Прэзідыума<br />Вярхоўнага Савета <br />[[Прэм'ер-міністр]] |Кіраўнікі = [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Д. У. Пушылін]] (да 18.7.2014) <br /><br />[[Аляксандр Юр'евіч Барадай|А. Ю. Барадай]] (да 7.8.2014) |Места па тэрыторыі = |Тэрыторыя = |Працэнт вады = |Места па насельніцтве = |Насельніцтва = 2 291 019<ref>{{cite web|url=http://glavstat.govdnr.ru/pdf/naselenie/chisl_naselenie_0918.pdf|title=Численность населения Донецкой Народной Республики на 1 сентября 2018 года|publisher=Главстат ДНР|date=2018-09-01|lang=ru|accessdate=28 красавіка 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190710170734/http://glavstat.govdnr.ru/pdf/naselenie/chisl_naselenie_0918.pdf|archivedate=10 ліпеня 2019|deadurl=yes}}</ref> |Год перапісу = 2018 |Шчыльнасць насельніцтва = |ВУП= |Места па ВУП= |Год разліку ВУП = |ВУП на душу насельніцтва = |Валюта = |Тэлефонны код = 380 62 |Часавы пояс= UTC+3 |Заўвагі = |Статус = непрызнаная }} '''Дане́цкая Наро́дная Рэспу́бліка''' ({{lang-ru|Донецкая Народная Республика}}), або скарочана '''ДНР''' — [[Часткова прызнаная дзяржава|часткова прызнаная дзяржава]] ва Усходняй Еўропе, абвешчаная<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140506_donetsk_separatists_sovereignty_proclaimed.shtml?print=1 |title=Сепаратисты "Донецкой республики" просятся в Россию |publisher=[[BBC]]|date=2014-05-26|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://interaffairs.ru/read.php?item=11118 |title=О цивилизационном будущем Донецкой республики. Владислав Гулевич, политолог, аналитик Центра консервативных исследований факультета социологии международных отношений МГУ |date=2014-06-01|lang=ru}}</ref> ў красавіку 2014 года ў межах [[Данецкая вобласць|Данецкай вобласці]] праціўнікамі цэнтральнай улады [[Украіна|Украіны]]<ref group="заўв.">Адэпты федэралізацыі, у т.л. некаторыя палітыкі, назвалі ўяўнай прычынай такога кроку адсутнасць канструктыўнага дыялогу з уладамі ў Кіеве, якія, з іх слоў, ігнаруюць патрэбы і чаканні рэгіёну</ref>. {{нп3|Генеральная пракуратура Украіны|Генеральнай пракуратурай Украіны|uk|Генеральна прокуратура України}} «ДНР» прызнана [[Тэрарызм|тэрарыстычнай арганізацыяй]], якая мае дакладную іерархію, фінансаванне і каналы пастаўкі зброі<ref>[https://www.unian.ua/politics/918854-gpu-viznala-teroristichnimi-organizatsiyami-samoprogolosheni-dnr-ta-lnr.html ГПУ визнала терористичними організаціями самопроголошені ДНР та ЛНР]. [[УНІАН]]. 2014-05-16. {{ref-uk}}</ref>. Разам з [[Луганская Народная Рэспубліка|Луганскай Народнай Рэспублікай]] абвяшчалася аб уваходжанні ДНР у склад т.зв. Саюза Народных Рэспублік — [[Наваросія, дзяржава|Наваросіі]]. Паводле Канстытуцыі Украіны, тэрыторыя, на якую прэтэндуе ДНР, з’яўляецца часова [[Акупацыя|акупаванай]] [[Узброеныя сілы Расійскай Федэрацыі|расійскімі ўзброенымі сіламі]] неад’емнай часткай Украіны<ref>[http://zakon.rada.gov.ua/go/254-VIII Пастанаўленне аб прызнанні асобных раёнаў, гарадоў, пасёлкаў і вёсак Данецкай і Луганскай абласцей часова акупаванымі тэрыторыямі]</ref>. Большая частка самазаяўленай тэрыторыі т.зв. ДНР кантралюецца ўкраінскімі ўладамі. Да 13 красавіка ўзброенымі групамі неўрадавай прыналежнасці, падтрымку якім у шэрагу выпадкаў аказалі і прадстаўнікі мясцовага насельніцтва і міліцыі, быў усталяваны кантроль над адміністрацыйнымі будынкамі ў некалькіх населеных пунктах вобласці, адэптамі федэралізацыі было заяўлена аб кантролі над гэтымі населенымі пунктамі. На некаторых дарогах узброенымі фармаваннямі баевікоў былі выстаўленыя блокпосты. На экстраным пасяджэнні [[Савет Бяспекі ААН|Савета бяспекі ААН]] па сітуацыі ва Усходняй Украіне, які адбыўся ноччу 14 красавіка, Украіна абвінаваціла [[Расія|Расійскую Федэрацыю]] ў агрэсіі, у сувязі з чым урад Украіны прыняў рашэнне распачаць «шырокамаштабную антытэрарыстычную аперацыю з ужываннем спецпадраздзяленняў». 12 мая 2014 года пасля непрызнанага міжнароднай супольнасцю [[Рэферэндум аб самавызначэнні Данецкай Народнай Рэспублікі|рэферэндуму аб самавызначэнні Данецкай народнай рэспублікі]], які адбыўся днём раней, і на падставе самаабвешчанага акта дэкларацыі аб незалежнасці ад 7 красавіка 2014 года быў заяўлены дзяржаўны суверэнітэт ДНР<ref name="sov">{{cite web |url= http://ria.ru/world/20140512/1007507367.html |title= ДНР провозгласила себя суверенным государством |author= |date= 2014-05-12|work= |publisher=[[РИА Новости]] |accessdate=2014-05-12|lang=ru}}</ref>, які на сённяшні час прызнаюць толькі [[Расія]]<ref>{{cite web |author= |url=http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001202202220002 |title=Указ Президента Российской Федерации от 21.02.2022 № 71 "О признании Донецкой Народной Республики" |lang= |website=publication.pravo.gov.ru |publisher=Официальный интернет-портал правовой информации |date=2022-02-22 |access-date=2022-02-21}}</ref>, а таксама часткова прызнаныя [[ЛНР]], [[Паўднёвая Асеція]] і [[Рэспубліка Абхазія|Абхазія]]<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.pnp.ru/politics/abkhaziya-priznala-nezavisimost-dnr-i-lnr.html|title=Абхазия признала независимость ДНР и ЛНР|date=2022-02-25|publisher=Парламентская газета|access-date=2022-02-25}}</ref>. У гэты ж дзень «ДНР» звярнулася да [[Расія|Расіі]] з просьбай аб далучэнні<ref name="russia-gazeta.ru">{{cite web |url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/12/n_6146901.shtml|title=«Донецкая народная республика» обратилась к России с просьбой о присоединении|author= |date= 2014-05-12|work= |publisher= [[Газета.ру]] |accessdate=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. Зварот быў пакінуты без юрыдычных наступстваў з боку РФ. 24 мая 2014 года Данецкая і Луганская народныя рэспублікі падпісалі дакумент аб аб’яднанні ў [[Наваросія, дзяржава|Наваросію]]<ref>[http://lenta.ru/news/2014/05/24/novorossia/ Донецкая и Луганская народные республики объединились в Новороссию]</ref>, але з таго часу і да сёння самаправазгалошаныя рэспублікі намінальна нават самі вызначаюць сябе, робяць заявы і выступаюць асобна, у т.л. пад час [[Мінскае пагадненне|мінскіх сустрэч]]. Урад Украіны, шэраг дзяржаў і міжнародных арганізацый лічаць, што ДНР кантралюецца і атрымлівае ваенную падтрымку з боку Расіі. Гэтыя абвінавачванні адпрэчваюцца расійскім кіраўніцтвам. == Гісторыя == З канца лістапада 2013 года на Украіне праходзілі [[Еўрамайдан|акцыі пратэсту]], якія распачаліся пасля адмовы ўрада [[Мікалай Азараў|М. Азарава]] падпісаць пагадненне аб асацыяцыі з [[Еўрасаюз]]ам. Некалькі разоў яны перарасталі ў масавыя беспарадкі. 21 лютага прэзідэнт [[Віктар Януковіч]] і лідары апазіцыі падпісалі пагадненне аб урэгуляванні крызісу ва Украіне<ref name=autogenerated14>[http://www.unian.net/politics/887869-obnarodovan-tekst-soglasheniya-ob-uregulirovanii-krizisa-v-ukraine.html Обнародован текст Соглашения об урегулировании кризиса в Украине. УНИАН, 21.02.2014]</ref>, але ў гэты ж дзень увечары грамадскія актывісты Майдана асудзілі любыя дамоўленасці з прэзідэнтам і папярэдзілі аб штурме яго адміністрацыі. Віктар Януковіч таемна пакінуў Кіеў, і, як высветлілася пазней, збег у Расію. На наступны дзень [[Вярхоўная Рада Украіны|Вярхоўная Рада]], у якой былая апазіцыя сфармавала большасць, прыняла пастанову<ref name="autogenerated1">{{cite web |datepublished=22.2.2014 |url=http://zakon1.rada.gov.ua/laws/show/757-VII |title=Про самоусунення Президента України від виконання конституційни... |publisher=Верховная Рада Украины |accessdate=2014-2-23 |lang=uk |description=Постанова № 757-VII}}</ref>, у якой было аб’яўлена між іншым, што Віктар Януковіч «неканстытуцыйным чынам самаўхіліўся ад ажыццяўлення канстытуцыйных паўнамоцтваў» і не выконвае свае абавязкі, Рада адхіліла прэзідэнта Януковіча ад пасады праз імпічмент, адпаведна прызначыла датэрміновыя прэзідэнцкія выбары на [[25 мая]] 2014 года<ref name="autogenerated6">[http://www.rbc.ua/rus/news/politics/rada-otstranila-yanukovicha-i-naznachila-vybory-prezidenta-22022014171100 Рада отстранила Януковича и назначила выборы Президента на 25 мая 2014 г. РБК Украина, 22.02.2014]</ref>. 23 лютага Вярхоўная Рада ўсклала абавязкі [[Прэзідэнт Украіны|прэзідэнта Украіны]] на старшыню Вярхоўнай рады [[Аляксандр Турчынаў|Аляксандра Турчынава]]<ref name="autogenerated2">[http://www.president.gov.ua/news/30130.html Постанова Верховної Ради України № 764-VІІ від 23.02.2014 року «Про покладення на Голову Верховної Ради України виконання обов’язків Президента України згідно із ст. 112 Конституції України»]</ref>. У той жа дзень прыняла рашэнне аб адмене закона, які надаваў [[Руская мова|рускай мове]] «асаблівы статус» у шэрагу рэгіёнаў Украіны<ref>{{cite web|url=http://www.forbes.ru/news/251256-ukraina-otmenila-regionalnyi-status-russkogo-yazyka|title=Рада лишила русский язык статуса регионального на Украине|publisher=[[Forbes]]|date=2014-02-23}}</ref> (праз дзесяць дзён Аляксандр Турчынаў наклаў вета на гэтае рашэнне<ref>[http://www.interfax.ru/world/362448 Турчинов пообещал сохранить на Украине «языковой закон»]</ref>). 2 сакавіка губернатарам [[Данецкая вобласць|Данецкай вобласці]] быў прызначаны бізнесмен {{нп3|Сяргей Аляксеевіч Тарута|Сяргей Тарута|ru|Тарута, Сергей Алексеевич}}<ref>[http://top.rbc.ru/politics/02/03/2014/908463.shtml Власти Украины передают олигархам руководство юго-востоком страны]</ref>. З сакавіка ў паўднёва-ўсходніх рэгіёнах Украіны кожныя выхадныя сталі праходзіць антымайданаўскія акцыі, падчас якіх дэклараваліся лозунгі за федэралізацыю Украіны, выказваўся пратэст супраць новапрызначаных губернатараў<ref name="RIA">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140412/1003662934.html|title=Сторонники федерализации Украины собрались в центре Харькова на митинг|publisher=РИА Новости|date=2014-04-12}}</ref><ref name="mk0604">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/06/1009681-donbass-vosstal-protiv-ukrainyi-burlit-ves-yugovostok.html|title=Донбасс восстал против Украины. Бурлит весь Юго-Восток|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-06}}</ref><ref>[http://ria.ru/world/20140411/1003567364.html Митинг в поддержку федерализации Украины продолжается в Харькове]</ref><ref>[http://lenta.ru/news/2014/04/18/donetsk/ «Донецкая республика» назвала условия освобождения зданий]</ref>, мітынгоўцы пачалі абіраць сваіх «народных кіраўнікоў» рэгіёнаў. Губернатар Данецкай вобласці Сяргей Тарута абвінаваціў у арганізацыі беспарадкаў Віктара Януковіча і яго асяроддзе<ref>[http://top.rbc.ru/viewpoint/10/04/2014/917171.shtml Интервью с губернатором Донецкой области: За беспорядки отвечает Ростов]</ref>. 6 красавіка пасля чарговага мітынгу пратэсту яго ўдзельнікамі быў захоплены будынак {{нп3|Данецкі абласны савет|Данецкага абласнога савета|uk|Донецька обласна рада}}<ref name="взгляд">{{cite web|url=http://vz.ru/news/2014/4/6/680719.html|title=Протестующие в Донецке установили контроль над зданием обладминистрации|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-04-06|lang=ru}}</ref>. === Абвяшчэнне === [[Файл:2014-04-07. Протесты в Донецке 018.jpg|250px|thumb|left|Захоп будынку Данецкай АДА 7 красавіка 2014 года]] 7 красавіка пратэстоўцы зачыталі дэкларацыю аб суверэнітэце Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="декларация">[http://malaya-russia.blogspot.com/2014/04/blog-post_894.html Текст «Декларации о суверенитете Донецкой народной республики» и «Обращения Донецкой народной республики к Владимиру Путину»]</ref><ref name="росбалт">{{cite web|url=http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/04/07/1253550.html|title=В Донецке объявлено о создании народной республики|publisher=[[Росбалт]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. У дадзеным дакуменце, у прыватнасці, рэгламентаваліся пытанні кіравання новаўтвораных дзяржавай: {{цытата|«Ад імя народа Данецкай Народнай Рэспублікі можа выступаць выключна Вярхоўны Савет Рэспублікі. Найбольш важныя дзяржаўныя пытанні, звязаныя з развіццём рэспублікі, яе ўзаемаадносінамі з іншымі дзяржавамі, выносяцца на ўсенароднае абмеркаванне ці рэферэндум<ref name="декларация"/>.»}} Цэнтрам кіравання рэспублікай стаў будынак Данецкага аблсавета, над якім быў узняты [[Сцяг Расіі|расійскі сцяг]]<ref name="росбалт"/>. Паводле паведамленняў некаторых [[СМІ]], дэкларацыя аб суверэнітэце была прынятая дэпутатамі аблсавету<ref name="вести">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1454156|title=В Донецке провозглашена народная республика|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>; іншыя крыніцы, аднак, абверглі гэтую інфармацыю і паведамілі, са спасылкай на відэазапіс з будынка аблсавету, што ў будынку засядае «Рэспубліканскі народны савет», склад і паходжанне якога невядомы<ref name="радиосвобода">{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25324238.html|title=«Утка» дня. Донецкая народная республика|publisher=[[Радыё «Свабода»]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Адно з рашэнняў гэтага савета тычылася правядзення рэферэндуму па пытанні ўваходжання рэгіёна ў склад Расіі не пазней 11 мая 2014 года. Дэпутаты заявілі, што гэтая дата была ўзгоднена з [[Луганская вобласць|Луганскай]] і [[Харкаўская вобласць|Харкаўскай абласцямі]]<ref name="ИТАР-ТАСС">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1102559|title=Депутаты Донецкого областного совета объявили о независимости Донецкой народной республики|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Журналістаў у залу, дзе зачыталі дэкларацыю, не пусцілі. Народны савет таксама папрасіў [[Уладзімір Пуцін|Уладзіміра Пуціна]] ўвесці міратворчыя войскі на тэрыторыю Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="декларация"/><ref name="МК">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/07/1010161-russkaya-vesna-v-dokumentah-kakie-aktyi-prinyala-donetskaya-narodnaya-respublika.html|title= «Русская весна» в документах. Какие акты приняла Донецкая народная республика|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>:: {{цытата|«…Звяртаемся да Вас, Уладзімір Уладзіміравіч, як да апошняй надзеі на наша будучыня і будучыня нашых дзяцей. Толькі ў Расіі мы бачым адзінага абаронцы нашай культуры рускага свету. Толькі міратворчыя кантынгенты расійскай арміі змогуць даць пераканаўчы сігнал кіеўскай хунце, якая прыйшла да ўлады праз зброю і кроў.»}} Расійскае інфармагенцтва РИА «Новости» паведаміла аб тым, што ўрад Яцанюка перакінуў на ўсход Украіны падраздзяленні ўнутраных войскаў, Нацыянальнай гвардыі (з байцоў «[[Правы сектар|Правага сектара]]») і амерыканскіх наймітаў «[[Academi|Blackwater]]» у форме атрада [[Міністэрства ўнутраных спраў Украіны|МУС Украіны]] «Сокал»<ref name="РИА НОВОСТИ">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140407/1002917878.html|title=Источник: три боевых подразделения переброшены на восток Украины|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref><ref name="газета ру">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/07/n_6066817.shtml|title=Источник: подавлением протестов на востоке Украины займутся три боевых подразделения|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. [[Файл:2014-04-07. Протесты в Донецке 003.jpg|thumb|right|Ветэраны [[Афганская вайна, 1979—1989|Афганскай вайны]] спяваюць песні ў падтрымку пратэстоўцаў]] [[8 красавіка]] было абвешчана аб стварэнні народнага ўрада ДНР, прызначаны ўрадам Украіны губернатар Данецкай вобласці [[Сяргей Аляксеевіч Тарута|Сяргей Тарута]] адпраўлены ў адстаўку<ref name="итартассправительство">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1106468|title=Митингующие в Донецке формируют временное народное правительство|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-08|lang=ru}}</ref>. Вакол будынка Данецкай абласной адміністрацыі былі ўмацаваныя барыкады<ref name="итартассправительство"/>. Да абаронцаў рэспублікі, акрамя жыхароў [[Данецк]]а, далучыліся сотні жыхароў другога па велічыні горада вобласці — [[Марыупаль|Марыупаля]]<ref>[http://www.0629.com.ua/news/511583 В захваченном «белом доме» Донецка находятся несколько сотен мариупольцев]</ref>. 9 красавіка ДНР прызнала незалежнасць [[Рэспубліка Крым|Рэспублікі Крым]] і звярнулася да дэпутатаў крымскага парламента з заклікам прызнаць незалежнасць ДНР. Таксама было абвешчана аб рашэнні стварыць Цэнтральную выбарчую камісію ДНР, якая зоймецца падрыхтоўкай да правядзення рэферэндуму<ref name="zadonbass9apr">{{cite web|url=http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/04/09/1254776.html|title=Сторонники Донецкой республики просят помощи Крыма|publisher=[[Росбалт]]|date=2014-04-09|lang=ru}}</ref>. === Рэферэндум === [[Файл:2014-05-08. Протесты в Донецке 011.jpg|thumb|right|Агітацыйны [[білборд]] у Данецку, [[8 мая]] [[2014]].]] 10 красавіка 2014 ДНР пачала фармаваць ЦВК для правядзення рэферэндуму аб статусе рэгіёну. Зарэгістравана каля 3,5 млн выбаршчыкаў<ref name="gazeta16apr">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/16/n_6087861.shtml|title=«Донецкая народная республика» определилась с вопросами на референдуме 11 мая|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-16}}</ref>.<!--26 красавіка Дзяніс Пушылін паведаміў, што сродкі на рэферэндум знойдзены<ref name="пушилинармия">{{cite web|url=http://www.unian.net/politics/913816-referendumyi-kak-natsionalnaya-zabava.html|title=Референдумы как национальна забава|publisher=[[УНИАН]]|date=2014-01-05|lang=ru}}</ref>.--> Для рэферэндуму на звычайным [[прынтар]]ы было надрукавана 3,2 мільёна бюлетэняў<ref>[http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/05/08/1266107.html В Донецке уничтожили более миллиона бюллетеней для референдума]</ref>. 7 мая [[Уладзімір Пуцін]] на прэс-канферэнцыі са старшынёй [[АБСЕ]] {{нп3|Дыдзье Буркхальтар|Дыдзье Буркхальтарам|de|Didier Burkhalter}} звярнуўся да федэралістаў Луганска і Данецка з просьбай перанесці намечаныя на 11 мая рэферэндумы аб аддзяленні ад Украіны самаабвешчаных Данецкай і [[Луганская Народная Рэспубліка|Луганскай]] народных рэспублік. Таксама ён звярнуў увагу на тое, што правядзенне датэрміновых [[прэзідэнцкія выбары на Украіне, 2014|прэзідэнцкіх выбараў на Украіне]] [[25 мая]] з’яўляецца «рухам у правільным напрамку». Старшыня Цэнтрвыбаркаму ДНР Раман Лягін заявіў пра тое, што «калі кіраўніцтва Данецкай народнай рэспублікі прыме рашэнне перанесці дату рэферэндуму, то мы вымушаныя будзем з гэтым пагадзіцца», але прэзідэнцкіх выбараў у Данецку праведзена дакладна не будзе<ref name="слон">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/russia/putin-prizval-perenesti-referendum-v-samoprovozglashennoy-donetskoy-narodnoy-respublike-1095127.xhtml|title=Путин призвал отложить референдумы в Донецке и Луганске|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. 8 мая больш за мільён бюлетэняў для рэферэндуму былі знішчаны яго праціўнікамі ў ходзе нападу на дзве друкарні, дзе друкаваліся бюлетэні. Відавочцы паведамлялі, што на форме нападаўшых, былі адметныя павязкі «Правага сектара»<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/08/leaflet/|title=В Донецке уничтожили более миллиона бюллетеней для референдума|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. У гэты ж дзень прыхільнікі федэралізацыі адмовіліся пераносіць дату рэферэндуму аб незалежнасці ДНР і, паводле паведамленняў украінскіх СМІ, у Данецку ўжо пачалі раздаваць бюлетэні для галасавання, якія не маюць ніякай аховы, галаграм або пячатак, мясцовым жыхарам<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25377541.html|title=Донецкие сепаратисты отказались переносить референдум|publisher=[[svoboda.org]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. 10 мая Камітэт патрыятычных сіл Данбаса (КПСД), які аб’ядноўвае 18 грамадскіх арганізацый рускамоўных жыхароў Данбаса і рэгіянальныя прадстаўніцтвы чатырох палітычных партый, паведаміў аб правядзенні 11 мая альтэрнатыўнага рэферэндуму (кансультатыўнага апытання) — аб далучэнні Данецкай вобласці да [[Днепрапятроўская вобласць|Днепрапятроўскай]]<ref>{{cite web |url = http://news.liga.net/news/politics/1683407-donbass_prisoedinyaetsya_k_dnepropetrovshchine_zavtra_referendum.htm |title = Донбасс присоединяется к Днепропетровщине: завтра референдум |author = |date = 2014-05-10 |work = |publisher = ЛIГАБiзнесIнформ |accessdate = 2014-05-10 |lang = ru }}</ref>. 10 мая некаторыя СМІ паведамілі, што на подступах да Славянска былі затрыманыя узброеныя людзі, якія перавозілі больш за 100 тысяч запоўненых бюлетэняў<ref>{{cite web|url=http://www.novayagazeta.ru/news/1681883.html|title=На бюллетенях для голосования 11 мая отметки в пользу Донецкой народной республики проставлены заранее (видео)|publisher=[[Новая газета]]|date=2014-05-10|lang=ru}}</ref>. На рэферэндум быў вынесены адзінае пытанне на дзвюх мовах (рускай і ўкраінскай): «Ці падтрымліваеце Вы акт дзяржаўнай самастойнасці Данецкай народнай рэспублікі?». Унізе прапаноўваліся два варыянты адказу: «Так», «Не»<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/only_video.html?vid=597999|title=Итоги референдума: Донбассу с Киевом не по пути|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. [[Файл:2014-05-11. Референдум в Донецке 001.jpg|thumb|Урна з бюлетэнямі на ўчастку для галасавання ў Данецку.]] Па папярэдніх дадзеных на 12 мая, абвешчаных старшынёй ЦВК Данецкай народнай рэспублікі Раманам Лягіным, яўка склала 74,87 % ад агульнай колькасці выбаршчыкаў Данбаса, у т.л. «за» прагаласавалі 89,07 адсоткаў, «супраць» — 10,19 адсотка, а 0,74 адсотка бюлетэняў сапсаваныя<ref>[http://www.interfax.ru/375714 За независимость Донецкой республики проголосовало почти… — Интерфакс]</ref><ref>{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/politics/news/26335191/cik-za-samostoyatelnost-doneckoj-oblasti-vystupili-897|title=ЦИК ДНР: За самостоятельность Донецкой области выступило 89,7 % избирателей|publisher=[[Ведомости]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. 12 мая 2014 года ў адпаведнасці з вынікамі рэферэндуму аб самавызначэнні Данецкай Народнай Рэспублікі і на падставе дэкларацыі аб незалежнасці ад 7 красавіка 2014 года была абвешчана суверэнная Данецкая Народная Рэспубліка<ref name="sov"/>. У той жа дзень сустаршыня часовага ўрада ДНР Дзяніс Пушылін зачытаў «заклік ДНР», у якім была просьба да [[Расійская Федэрацыя|Расійскай Федэрацыі]] разгледзець пытанне аб уваходжанні Данецкай Народнай Рэспублікі ў склад Расіі<ref name="sov"/>. У адпаведнасці з заклікам вышэйшым органам дзяржаўнай улады ў Данецкай народнай рэспубліцы з гэтага часу з’яўляецца Вярхоўны савет, які фармуе ўрад ДНР і Савет бяспекі ДНР. Новае дзяржаўнае ўтварэнне абавязваецца выконваць свабоду сумлення і веравызнання ўсіх традыцыйных рэлігійных канфесій і паважаць традыцыйныя пункты гледжання ў сферы рэлігіі<ref name="sov"/>. Тэкст дакумента змяшчае таксама палажэнне аб адмаўленні ўсіх формаў [[фашызм]]у, [[нацыяналізм]]у, [[шавінізм]]у, [[Расавая дыскрымінацыя|расавай дыскрымінацыі]] ва ўсіх відах<ref name="sov"/>. 12 мая ў МЗС Украіны выступілі з заявай, у якой мінулы рэферэндум быў названы незаконным і нелегітымным. Таксама былі прыведзеныя дадзеныя апытання грамадскай думкі ва ўсходніх рэгіёнах, зробленага даследчым цэнтрам «Pew Research Center» у красавіку 2014 года, паводле якога 70 % жыхароў усходніх рэгіёнаў аддаюць перавагу жыць у адзінай Украіне. У міністэрства выказалі ўпэўненасць, што «пераважная большасць мясцовых жыхароў — сапраўдныя патрыёты і прыхільнікі адзінай і непадзельнага Украінскай дзяржавы — запалоханыя ўзброенымі прарасійскімі тэрарыстычнымі бандфармаваннямі і, баючыся за сваё жыццё, не могуць свабодна выказваць сваё меркаванне, адрознае ад пазіцыі баевікоў і іх калабарацыяністаў». Меркаванні аб адсутнасці ў прыхільнікаў федэралізацыі большасці ў Данецкай вобласці прытрымліваюцца і некаторыя эксперты і аналітыкі<ref>{{cite web|url=http://www.golos-ameriki.ru/content/ukraine-referendum-comments/1912504.html|title=МИД Украины: 70 процентов жителей востока страны за единое государство|publisher=[[Голас Амерыкі]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. === Выбары прэзідэнта Украіны === {{main|Прэзідэнцкія выбары ва Украіне, 2014}} [[Файл:Вибори Президента України 2014.png|thumb|right|300px|Рэзультаты галасавання на [[Прэзідэнцкія выбары ва Украіне, 2014|выбарах Прэзідэнта Украіны]]. На карце паказаныя выбарчыя акругі. ---- {{legend|#CC0000|Перамог ''Парашэнка''}} {{legend|#55AA33|Перамог ''Добкін''}} {{legend|#556666|''Выбары не адбыліся''}}]] 19 мая «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў заявіў, што выбары прэзідэнта Украіны 25 мая з’яўляюцца нелегітымнымі і «''правядзенне іх на тэрыторыі нашых незалежных дзяржаў незаконна''». Сустаршыня прэзідыума вярхоўнага савета ДНР Міраслаў Рудэнка заявіў, што «''тыя ўчасткі, якія 25 мая вырашаць адкрыцца, будзем закрываць''»<ref name="kommersant2005">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474548|title=Восток Украины вступил в битву за выборы|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>.. У сваю чаргу, саветнік губернатара Данецкай вобласці Сяргея Таруты Валерый Жалдак паведаміў, што афіцыйнай улады трэба будзе забяспечыць працу 22 акруговых выбарчых камісій і каля 2,5 тысяч выбарчых участкаў; толькі ў кантраляваным сепаратыстамі Славянску акруговая выбарчая камісія была перанесена ў Аляксандраўку. Было сказана, што галасаванне абавязкова адбудзецца ў Вялікановасёлкаўскім раёне, кантраляваным батальёнам «Данбас»<ref name="kommersant2005" />. 19 мая узброеныя людзі захапілі выбарчую камісію ў [[Шахтарск|Шахцёрску]], да гэтага — у [[Краматорск]]у, кіраўніка адной з акруговых выбарчых камісій у Данецку выкралі і некалькі гадзін ўтрымлівалі невядомыя<ref name="kommersant2005" />. Па стане на 22 мая як мінімум траціна з 34 акруговых камісій у Данецкай і Луганскай абласцях была заблакаваная, іншыя знаходзіліся пад пагрозай нападаў. У Данецку працавала толькі адна з пяці акруговых камісій, толькі чвэрць выбарчых участкаў у Данецкай вобласці атрымалі папярэднія спісы выбаршчыкаў. У той жа час добраахвотніцкі батальён тэрытарыяльнай абароны «Данбас» заявіў, што бярэ пад ахову выбарчыя ўчасткі ў Вялікановасёлкаўскім, Краснаармейскім, Аляксандраўскім, Дабрапольскім раёнах Данецкай вобласці, гарантаваўшы грамадзянам бяспеку волевыяўлення<ref name="г2205">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/2014/05/22_a_6043561.shtml|title=Выборы юго-востока|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. У дзень галасавання 25 мая ў Данецкай вобласці адкрылася 426 выбарчых участкаў з 2430. Па дадзеных мясцовых СМІ, у Данецку і ​​Горлаўцы не працаваў ні адзін участак, пры гэтым, паводле дадзеных выдання «62», адзін участак, які адкрыўся ў абласным цэнтры, быў праз 10 хвілін зачынены пры ўдзеле ўзброеных людзей, што разагналі камісію<ref name="S2505">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/v-donetskoy-oblasti-otkrylos-bolee-400-uchastkov-1103157.xhtml|title=В Донецкой области открылось более 400 избирательных участков|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-25|lang=ru}}</ref>. === Пасля прэзідэнцкіх выбараў === 26 мая ў Данецкай народнай рэспубліцы было ўведзена ваеннае палажэнне, пра што заявіў Дзяніс Пушылін. Сваёй мэтай ён абвясціў «ачысціць нашу тэрыторыю ад чужых войскаў»<ref name="РИА26">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140526/1009324619.html#ixzz32neKE3qW|title=Руководство Донецкой республики вводит военное положение|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-05-26|lang=ru}}</ref>. 27 мая «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў заявіў пра гатоўнасць да перамоваў з новым прэзідэнтам Украіны [[Пётр Парашэнка|Пятром Парашэнкай]] «пры выкананні шэрагу ўмоў: „незалежнасці народных рэспублік Данбаса“ і „вываду ўсіх замежных акупацыйных войскаў ўкраінскай арміі“»<ref name="К27">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2480337|title=«Народный губернатор» Донецкой области назвал условия для переговоров с Петром Порошенко |publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-27|lang=ru}}</ref>. 31 мая прэм’ер-міністр ДНР Аляксандр Барадай заявіў аб тым, што дыялог з украінскай уладай пачнецца толькі пасля спынення АТА, пры гэтым ён сумняваецца ў тым, што «пры любых кампрамісах ДНР і [[ЛНР]] могуць застацца ў складзе Украіны». Пры гэтым ён спадзяецца на ўдзел [[РФ]] у якасці трэцяга боку ў перамовах<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/boroday-nazval-usloviya-nachala-peregovorov-mezhdu-dnr-i-kievom-1106865.xhtml|title=Бородай назвал условия начала переговоров между ДНР и Киевом|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-31|lang=ru}}</ref>. 16 чэрвеня прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка на пасяджэнні Савета нацыянальнай бяспекі і абароны паведаміў пра намер на працягу тыдня апублікаваць план мірнага ўрэгулявання сітуацыі ў Данбасе пасля перакрыцця ўзброенымі сіламі краіны мяжы з Расіяй. Рэалізацыя пачнецца са спынення агню на абмежаваны перыяд для вядзення перамоў, у яго ўваходзіць працэс раззбраення, а таксама рашэнні аб амністыі і абароне ад крымінальнага пераследу асоб, якія не ўчынялі цяжкіх злачынстваў<ref>[http://www.dw.de/%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE-%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%89%D0%B0%D0%B5%D1%82-%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BE%D0%B3%D0%BD%D1%8F-%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5-%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B8%D1%8F-%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B-%D1%81-%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B5%D0%B9/a-17710568 Порошенко обещает прекращение огня после перекрытия границы с Россией]</ref>. У сваю чаргу Дзяніс Пушылін заявіў пра недавер абяцанням Кіева і намеры працягнуць прынцыпова змагацца за свае перакананні<ref>[http://www.echo.msk.ru/news/1342092-echo.html В руководстве самопровозглашённой Донецкой народной считают невозможным прекращение огня на востоке Украины]</ref>. 20 чэрвеня прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка аддаў загад аб часовым спыненні агню на ўсходзе краіны з пятніцы 20 чэрвеня на адзін тыдзень. Перамір’е ўведзена каб сепаратысты маглі скласці зброю, але ў выпадку нападу ўкраінскія сілавікі маюць права пачаць агонь у адказ. Сам мірны план ўкраінскіх уладаў прадугледжвае таксама правядзенне датэрміновых мясцовых і парламенцкіх выбараў, кантроль над мяжой з РФ, дэцэнтралізацыю і вызваленне каля 100 закладнікаў, на мяжы з Расіяй створаць «гарантаваны калідор для выхаду расійскіх і ўкраінскіх наймітаў<ref>[http://slon.ru/fast/world/poroshenko-obyavil-o-prekrashchenii-ognya-1116609.xhtml Порошенко объявил о прекращении огня]</ref>». 21 чэрвеня «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў прапанаваў свае ўмовы мірнага ўрэгулявання канфлікту на ўсходзе Украіны. У яго ўваходзяць вывад войскаў з ДНР і ЛНР, прызнанне іх незалежнасці і правядзенне аналагічных плебісцытаў пра самавызначэнне ў іншых рэгіёнаў краіны, на якія прэтэндуе [[Наваросія, дзяржава|Наваросія]]. Таксама Губараў заклікаў здацца сілам сепаратыстаў лідара «Радыкальнай партыі» [[Алег Валер’евіч Ляшко|Алега Ляшко]], міністра ўнутраных спраў Арсена Авакава і губернатара Днепрапятроўскай вобласці Ігара Каламойскага, а Рынату Ахметаву рэкамендавана перадаць «скрадзенае» народу і пакінуць краіну<ref>[http://slon.ru/fast/world/v-dnr-vydvinuli-vstrechnyy-plan-mirnogo-uregulirovaniya-1116734.xhtml В ДНР выдвинули свой план мирного урегулирования]</ref>. 23 чэрвеня 2014 г. у Данецку ў будынку Данецкай дзяржаўнай адміністрацыі адбыліся перамовы аб урэгуляванні канфлікту на паўднёвым усходзе Украіны з удзелам прадстаўнікоў Масквы, Кіева, АБСЕ, ДНР і ЛНР. Па завяршэнні перамоваў лідар ДНР А. Барадай заявіў, што паўстанцы маюць намер спыніць агонь да 27 чэрвеня і выконваць абвешчанае кіеўскімі ўладамі перамір’е, што дасць магчымасць «пачаць кансультацыі аб вядзенні перамоваў аб мірным урэгуляванні канфлікту»<ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/06/140623_ukraine_east_separatists_ceasefire.shtml Сепаратисты обещают прекратить огонь на востоке Украины]</ref>. Прэзідэнт Украіны П. Парашэнка па выніках пасяджэння Рады нацыянальнай бяспекі і абароны ўвечары 30 чэрвеня прыняў рашэнне аб выхадзе з рэжыму спынення агню, паколькі як Расія, так і баевікі не выканалі ўмоваў для рэалізацыі мірнага плана<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=131083</ref>. 1 ліпеня ўкраінская армія нанесла авія- і артылерыйскія ўдары. У наступныя дні баявыя дзеянні працягваліся. Тым часам галава абласной дзяржадміністрацыі Сяргей Тарута адзначыў, што поўдзень вобласці з’яўляецца зонаю бяспекі, спрыяльная сітуацыя складваецца і ў заходняй частцы рэгіёну<ref>[http://www.unian.ua/politics/935305-taruta-pivden-donetskoji-oblasti-zona-bezpeki.html Тарута: Південь Донецької області — зона безпеки]</ref>. == Падкантрольная тэрыторыя і ўлада на месцах == Па стане на канец мая 2014 года, пад поўным кантролем ДНР з 18 раёнаў Данецкай вобласці былі толькі Арцёмаўскі і Канстанцінаўскі раёны<ref name="S2">{{cite web|url=http://slon.ru/world/chto_navoevali_na_donbasse_za_pervuyu_nedelyu_posle_vyborov-1107028.xhtml|title=Что навоевали в Донбассе за первую неделю после выборов|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref> і часткова Данецк, у якім працягвае працаваць мясцовая гарадская ўлада і прызначаная Кіевам рэгіянальная<ref name="ЪВ">{{cite web|url=http://kommersant.ru/doc/2481931|title=Самовооруженная республика|publisher=[[Коммерсантъ-Власть]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref>. Таксама прадстаўнікамі самаабвешчанай рэспублікі захопленыя асобныя будынкі ў некаторых гарадах.<!--Толькі [[горад Славянск]] быў цалкам падкантрольны прадстаўніку ДНР Вячаславу Панамарову<ref>{{cite web|url=http://www.dw.de/%D0%BF%D0%BE%D1%87%D0%B5%D0%BC%D1%83-%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BC%D1%8B-%D0%BD%D0%B0-%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B5-%D1%83%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%8B-%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%8F-%D1%81%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C-%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D0%B8/a-17626026|title=Почему «референдумы» на востоке Украины нельзя считать легитимными|publisher=[[Deutsche Welle]]|date=2014-05-09|lang=ru}}</ref>. Там па ходу Стралкоў яго арыштаваў--> Астатняя частка вобласці (акрамя кантраляваных ўкраінскай арміяй Аляксандраўскага і Вялікановасёлкаўскага раёнаў) разам з Данецкам уяўлялі сабой арэну баявых сутыкненняў паміж сілавікамі і сепаратыстамі<ref name="S2" />. Так, у кантраляваным Вячаславам Панамаровым і [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Ігарам Стралковым]] Славянску акрэдытацыя ДНР была несапраўдная, і дазвол для журналісцкай працы трэба было атрымліваць у Стралкова. Шэраг гарадоў кантраляваліся асобнымі палявымі камандзірамі ДНР: [[Горлаўка]] — Ігарам Безлерам, [[Краматорск]] — Аляксандрам Мажаевым (вядомы як «Бабай»<ref name="ЪВ" />). На працягу чэрвеня і ліпеня кантраляваная ДНР тэрыторыя сціскалася. 3.9.2014 ў Данецкай абласной дзяржадміністрацыі заявілі, што рэгіянальная ўлада кантралюе 70 % тэрыторый вобласці.<ref>http://www.unian.ua/politics/958875-regionalna-vlada-kontrolyue-70-teritoriji-donetskoji-oblasti-oda.html</ref> == Насельніцтва == Насельніцтва Данецкай вобласці на 1 студзеня 2014 года склала {{nobr|4 343 900}} чалавек<ref>[http://ria.ru/spravka/20140512/1007488847.html#14003988742164&message=resize&relto=login&action=removeClass&value=registration#ixzz323DRYkSG РИА Новости, Донецкая область (Донецкая народная республика). Справка, 12.05.14]</ref> Паводле дадзеных перапісу 2001 года, насельніцтва Данецкай вобласці складала {{nobr|4 800 000}}, пры гэтым доля рускіх і ўкраінцаў складала каля 38 % і 57 %, адпаведна; доля рускай мовы як роднай мовы — каля 75 %, украінскай — 24 %<ref>[http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/nationality_popul1/ Всеукраинская перепись населения 2001. Национальный состав населения, гражданство.]</ref><ref>[http://www.regnum.ru/news/polit/1802052.html ДНР формирует парламент, Совбез и работает над Конституцией (Донбасс)]: «ДНР — будет парламентской республикой в тех границах, в которых сегодня находится Донецкая область» (ИА REGNUM)</ref>. == Супрацьстаянне ўладам Украіны == [[Файл:Donetskrepublic.svg|thumb|right|Данецкая вобласць. Чырвоным колерам адзначаны раёны пад кантролем ДНР.]] 7 красавіка в. а. [[Прэзідэнт Украіны|прэзідэнта Украіны]] [[Аляксандр Турчынаў]] ў сваім тэлевізійным звароце заявіў, што ў дачыненні да людзей, якія занялі адміністрацыйныя ўстановы ў [[Луганск]]у, [[Данецк]]у і [[​​Харкаў|​​Харкаве]], улады краіны будуць праводзіць антытэрарыстычную аперацыю<ref name="interfax7apr">{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/369971|title=Турчинов ответит антитеррористической операцией на волнения востока Украины|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. 11 красавіка падраздзяленне «Альфа» адмовілася выконваць загад кіеўскага ўрада і ісці на штурм у Данецку, Харкаве і Луганску<ref>{{cite web|url=http://www.newsru.com/world/11apr2014/alf.html |title=Украинское спецподразделение «Альфа» отказалось подчиняться киевским властям и идти на штурм в Донецке и Луганске|publisher=[[newsru.com]]|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://joinfo.ua/politic/894601_Situatsiya-Donetske-Alfa-otkazalas-shturmovat-OGA.html|title=Ситуация в Донецке: «Альфа» отказалась штурмовать ОГА |publisher=joinfo.ua|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref><ref name="reitingi11apr">[http://www.reitingi.lv/ru/news/politikap/49154-ukrainskoe-specpodrazdelenie-aljfa-otkazalosj-podcinatjsa-kievskim-vlastam-i-idti-na-sturm-v-donecke-i-luganske.html reitingi.lv Украинское спецподразделение «Альфа» отказалось подчиняться киевским властям и идти на штурм в Донецке и Луганске — reitingi.lv]</ref>. Увечары Аляксандр Турчынаў заявіў, што дае паўсталым ноч на тое, каб скласці зброю, — у адваротным выпадку супраць іх будуць ужытыя узброеныя сілы<ref>{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/131164|title=Турчинов обещает направить армию против митингующих 14 апреля|date=2014-04-13}}</ref>. 17 красавіка было апублікавана заява МЗС ДНР датычна сітуацыі ў рэгіёне і прызначанай сустрэчы ў [[Жэнева|Жэневе]] прадстаўнікоў [[ЗША]], [[Еўрасаюз]]а, [[Расія|Расіі]] і [[Урад Яцанюка|ўладаў Кіева]] з заклікам даць ацэнку акту агрэсіі супраць ДНР, а таксама заява аб палітычнай бессэнсоўнасці перагаворных працэсаў без удзелу ў іх прадстаўнікоў ДНР і Усходняй Украіны<ref>{{cite web|url=http://vybor.ua/article/sistemnye_problemy_gosudarstvennosti/zayavlenie-mid-dnr.html|title=Заявление МИД ДНР|publisher=«Украинский выбор»|date=2014-04-17|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160309192419/http://vybor.ua/article/sistemnye_problemy_gosudarstvennosti/zayavlenie-mid-dnr.html|archivedate=9 сакавіка 2016|deadurl=yes}}</ref>. На сустрэчы, якая прайшла ў Жэневе, была дасягнута дамоўленасць аб узаемным раззбраенні бакоў. Аднак ужо на наступны дзень прадстаўнікі ДНР, якія не ўдзельнічалі ў сустрэчы, заявілі аб тым, што кіеўскі бок гэтага пагаднення не выконвае. [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Дзяніс Пушылін]] заявіў, што, перш чым казаць пра кампраміс, Кіеў: {{цытата|Павінен вызваліць захопленыя будынкі, раззброіць незаконныя фармаванні: Нацгвардыю і «Правы сектар», адпусціць на свабоду палітычных вязняў. Толькі пасля гэтага мы гатовыя да дыялогу<ref name="interfax18apr">{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?sec=1724&id=492434|title=«Донецкая народная республика» потребовала от Киева разоружить Нацгвардию и «Правый сектор»|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-18}}</ref>.}} === [[Данецк]] === У ноч на 12 красавіка некалькі дзесяткаў мітынгоўцаў занялі будынак абласной пракуратуры ў Данецку. Прадстаўнікі гарадскога УУС, якія прыбылі на месца, пераканалі іх пакінуць памяшканне<ref name="ria-proc">{{cite web |url= http://ria.ru/world/20140412/1003620084.html |title= Протестующие пытались взять под контроль здание прокуратуры в Донецке |author= |date= 2014-04-12 |work= |publisher=[[РИА Новости]] |accessdate= |lang=ru}}</ref>. Прэс-служба данецкай пракуратуры паведамляе аб узбуджэнні крымінальнай справы па гэтым факце, праваахоўныя органы праводзяць расследаванне<ref name="ria-proc"/>. На бок ДНР перайшоў данецкі «[[Беркут, спецпадраздзяленне|Беркут]]»<ref name="life12apr">{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/131113|title=Донецкий «Беркут» перешёл на сторону митингующих|publisher=[[LifeNews]]|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. Адмовіўся ўдзельнічаць у ваенных дзеяннях кіеўскі «Беркут», якому было загадана адбіць у рэспублікі Славянск<ref name="nakanune">{{cite web|url=http://www.nakanune.ru/news/2014/4/13/22348650/|title=Донецкий «Беркут» присягнул на верность ДНР, а география ополчения расширилась|publisher=nakanune.ru|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. Член часовага ўрада ДНР Дзяніс Пушылін заявіў, што, паколькі ў рэгіёне ўжо была праліта кроў, ён не выключае ўвядзення ў рэгіён [[Узброеныя сілы Расійскай Федэрацыі|расійскіх войскаў]]<ref>{{cite web|url=http://www.regnum.ru/news/polit/1790365.html|title=Донецкая народная республика: Россия уже может ввести войска на Донбасс|publisher=[[Regnum]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. На рэкламных плакатах у цэнтры Данецка былі размешчаны сцягі ДНР<ref name="ostro12apr">{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/politics/news/442439/|title=«Донецкая республика» украсила своими ситилайтами центр Донецка|publisher=ostro.org|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. 15 красавіка на сходзе ў Данецкай АДА памянулі Рубена Аванесяна, які загінуў падчас нападу СБУ ў раёне [[Славянск]]а. Яго ўшанавалі як першага героя Данбаса, што загінуў, абараняючы свабоду і незалежнасць Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="V15apr2014">{{cite web|url=http://vesti.ua/donbass/47554-v-donecke-pochtili-pamjat-pervogo-pogibshego-geroja-doneckoj-narodnoj-respubliki|title=В Донецке почтили память первого погибшего героя Донецкой народной республики|publisher=ООО «Вести масс-медиа»|date=2014-04-15}}</ref>. У гэты ж дзень трыма невядомымі ад імя ДНР па ўсім Данецку былі расклееныя [[Антысемітызм|антысеміцкія]] ўлёткі правакацыйнага характару<ref>{{cite web|url=http://uapress.info/ru/news/show/21904|title=Все евреи Донбасса под угрозой депортации должны сдать по 50 долларов США?|publisher=UA Press|date=2014-04-15|lang=ru}}</ref>. Інфармацыя была моцна растыражаваная СМІ. 17 красавіка амбасадар ЗША ва Украіне Джэфры Пает у [[твітэр]]ы паведаміў аб ўлётках, а [[Арсеній Яцанюк|Яцанюк]] заявіў: «''Мы маем інфармацыю, што так званыя мірныя пратэстоўцы са стралковай зброяй у руках распаўсюджвалі ўлёткі з патрабаваннем да ўсіх яўрэяў заявіць пра сябе як пра яўрэяў. Сёння раніцай я ясным і недвухсэнсоўным чынам запатрабаваў ад ваенных і сіл бяспекі, ад Службы бяспекі Украіны, без прамаруджання знайсці гэтых нягоднікаў і прыцягнуць іх да адказнасці''»<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/ukrainian/ukraine_in_russian/2014/04/140420_ru_s_yatsenyuk_putin.shtml|title=Яценюк: Путин мечтает восстановить СССР|publisher=bbc.co.uk|date=2014-04-14|lang=ru}}</ref>. У выніку галоўны рабін Данецка Пінхас Вішэдскі заявіў, што антысеміцкія ўлёткі, растыражаваныя ў СМІ ад імя «Данецкай Народнай Рэспублікі», з’яўляюцца фальсіфікацыяй, створанай для спробы дыскрэдытаваць прарасійскіх грамадзян і «Данецкую Народную Рэспубліку» ў вачах яўрэяў<ref>[http://izrus.co.il/diasporaIL/article/2014-04-20/24212.html Раввин Донецка: забудьте про антисемитскую фальшивку]</ref>. Растыражаваная падробка неспрыяльна паўплывала на сітуацыю<ref>{{cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2014/apr/18/antisemitic-donetsk-peoples-republic-ukraine-hoax|title=Antisemitic flyer 'by Donetsk People's Republic' in Ukraine a hoax|publisher=theguardian.com|date=2014-04-14|lang=en}}</ref>. Дзяржсакратар ЗША Кэры асудзіў гэтую выхадку<ref>{{cite web|url=http://www.golos-ameriki.ru/content/communiqu%C3%A9-geneva-crisis-ukraine-/1895875.html|title=Переговоры в Женеве: первая реакция Украины|publisher=Голос Америки|date=|lang=ru}}</ref>. Паводле паведамленнях украінскіх СМІ, у Данецку невядомыя хадзілі па прадпрыемствах горада і раздавалі маніфест Данецкай Народнай Рэспублікі, згодна з якім у вобласці ўводзіцца вайсковы абавязак і кожны жыхар ад 16 да 65 гадоў абавязаны два разы на тыдзень ахоўваць будынак Данецкай дзяржаўнай абласной адміністрацыі, а таксама кожны грамадзянін абавязаны аддаваць 15 % ад усіх сваіх даходаў у фонд ДНР і падаць дадзеныя аб рухомай і нерухомай маёмасці. Ад усіх прадпрымальнікаў патрабавалася плаціць штомесяц 70 долараў ЗША з мэтай напаўнення валютных рэзерваў ДНР. «Ухілам будуць пазбаўленыя грамадзянства рэспублікі і выселеныя да бендэраў з канфіскацыяй маёмасці», — гаворыцца ў маніфесце<ref>[http://www.segodnya.ua/regions/donetsk/doneckaya-respublika-trebuyut-ot-vseh-predprinimateley-ezhemesyachnuyu-dan-v-razmere-70-dollarov-513362.html#_methods=onPlusOne%2C_ready%2C_close%2C_open%2C_resizeMe%2C_renderstart%2Concircled%2Cdrefresh%2Cerefresh&id=I0_1397859173750&parent=http%3A%2F%2Fwww.segodnya.ua&pfname=&rpctoken=62617099 «Донецкая республика» требует от всех предпринимателей ежемесячную дань в 70 долларов]</ref>. 18 красавіка ў Данецкам аэрапорце прадстаўнікі сепаратыстаў паднялі сцяг Данецкай народнай рэспублікі<ref>[http://www.1tv.ru/news/world/256744 В Донецке поднят флаг самопровозглашённой Донецкой народной республики]. {{ref-ru}} [[Первый канал]]</ref>. 27 красавіка Данецкая абласная дзяртэлекампанія была ўзятая пад кантроль прыхільнікамі ДНР. У будынак занеслі дадатковае абсталяванне для вяшчання тэлебачання Данецкай Народнай Рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://www.gudok.ru/sujet/ukraina/?ID=1143296|title=Донецкие ополченцы вернули российское телевидение в область|publisher=ОАО «Издательский дом «Гудок»|date=2014-04-27|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140503184837/http://www.gudok.ru/sujet/ukraina/?ID=1143296|archivedate=3 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. На наступны дзень адбылася масавая бойка паміж сіламі ДНР і праўкраінскімі актывістамі з прымяненнем святло-шумавых гранат, металічных дубцоў і траўматычнай зброі<ref>{{cite web|url=http://segodnjashnie-novosti.ru/poslednie-video-novosti/v-donecke-proshli-stolknoveniya-megdu-storonnikami-federalizacii-i-proukrainskimi-aktivistami/|title=Массовая драка между сторонниками «Единой Украины» и силами самообороны ДНР|publisher=segodnjashnie-novosti.ru|date=2014-04-28|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140502010256/http://segodnjashnie-novosti.ru/poslednie-video-novosti/v-donecke-proshli-stolknoveniya-megdu-storonnikami-federalizacii-i-proukrainskimi-aktivistami/|archivedate=2 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. 1 мая байцы сепаратыстаў спачатку аблажылі, а затым ўзялі штурмам будынак абласной пракуратуры. Раненні атрымалі некалькі салдат ўнутранай службы. Над будынкам пракуратуры быў узняты сцяг ДНР, а [[сцяг Украіны]] быў спалены<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/05/01/opolchentsyi-shturmuyut-prokuraturu-v-donetske.html|title=Ополченцы взяли штурмом прокуратуру в Донецке|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref><ref>''Вероника Панфилова.''{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1725328/|title=В Донецке штурмом взяли здание прокуратуры|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. Гэтак жа пад уладу ДНР перайшлі гараддзелы міліцыі ў [[Краснаармейск]]у і Родзінскім<ref>{{cite web|url=http://ru.tsn.ua/ukrayina/v-krasnoarmeyske-i-rodinskom-separatisty-shturmom-zahvatili-gorotdely-milicii-smi-363568.html|title=В Красноармейске и Родинском сепаратисты штурмом захватили горотделы милиции - СМИ|publisher=TCH.ua|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. 3 мая прыхільнікі федэрацыі захапілі будынак СБУ<ref>{{cite web|url=http://www.unn.com.ua/ru/news/1338155-v-donetsku-zakhopili-budivlyu-sbu|title=В Донецке захватили здание СБУ|publisher=unn.com.ua|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Раней было адключана вяшчанне расійскага тэлебачання<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/obschestvo/1164167|title=В Донецке отключили российские телеканалы|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>, але пасля яно было адноўленае<ref>{{cite web|url=http://odnarodyna.com.ua/content/v-donecke-vosstanovleno-veshchanie-rossiyskih-telekanalov|title=В Донецке восстановлено вещание российских телеканалов|publisher=odnarodyna.com.ua|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140810020403/http://odnarodyna.com.ua/content/v-donecke-vosstanovleno-veshchanie-rossiyskih-telekanalov|archivedate=10 жніўня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 6 мая РИА Новости са спасылкай на крыніцу ў адным з сілавых ведамстваў Украіны паведаміла, што ў Данецк была дастаўленая амуніцыя расійскіх вайскоўцаў і падробленыя бланкі для пасведчанняў асобы афіцэраў Узброеных Сіл РФ для наступнага стварэння імітацыі нападу на ўкраінскіх пагранічнікаў<ref>{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/30851|title=Форма военных РФ доставлена в Донецк для организации провокаций|publisher=[[RT]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Самаабарона ўзяла пад кантроль ваеннае вучылішча з арсеналам зброі<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/05/06/silyi-samooboronyi-luganska-lishili-ukrainskih-voennyih-kontrolya-nad-vozdushnyim-prostranstvom.html|title=Силы самообороны Луганска лишили украинских военных контроля над воздушным пространством|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. <gallery widths=200 heights=150> File:2014-03-01. Митинг в Донецке 0006.jpg|Мітынг на плошчы перад будынкам Данецкай абласной адміністрацыі з расійскімі сцягамі, 1 сакавіка 2014. File:Pro-Russian poster on barricades, Donetsk.jpg|Плакат на барыкадах са заклікам павярнуць расійскія каналы ў тэлевізійны эфір, 8 красавіка 2014. File:2014-04-09. Протесты в Донецке 052.jpg|Плакаты «Россия, спаси нас от рабства» і «Мы за [[Мытны саюз Беларусі, Казахстана і Расіі|ТС]]» </gallery> 26 мая ўкраінскія сілавікі нанеслі ўдар па сепаратыстам, што паспрабавалі ўзяць пад кантроль міжнародны аэрапорт Данецка<ref>[http://censor.net.ua/news/287104/aeroport_donetska_zahvatili_terroristy_na_kryshe_ustanovlen_granatomet_snayipery_zanimayut_pozitsii Аэропорт Донецка захватили террористы: на крыше установлен гранатомет, снайперы занимают позиции, — СМИ]</ref>. Былі задзейнічаныя два самалёта [[Су-25]], два [[МіГ-29]] і 4 верталёта [[Мі-24]], была праведзена высадка дэсанту<ref>[http://www.62.ua/news/542524 В донецком аэропорту идет ожесточенный бой]</ref>. У ходзе шматгадзіннага бою некалькі ракет патрапілі ў будынак завода «Точмаш», у горадзе загінула некалькі мірных грамадзян. У авіяналёце ўдзельнічалі самалёты са складу міргарадскай авіябрыгады (831-й брыгады тактычнай авіяцыі)<ref>[http://news.bigmir.net/ukraine/819189-Boici-ATO-likvidirovali-blokpost-boevikov-na-vezde-v-Doneck---jyrnalist Бойцы АТО ликвидировали блокпост боевиков на въезде в Донецк — журналист]</ref>. Па словах прэс-сакратара ДНР з засады былі расстраляныя два грузавікі, што вывозілі параненых сепаратыстаў з тэрыторыі аэрапорта<ref>[http://m.kp.ru/daily/26235/3118147/ Войска карателей в Донецке добивали раненых ополченцев]</ref>. 19 ліпеня міністр абароны Украіны паведаміў, што сілавікі разблакавалі Данецкі аэрапорт <ref>[http://army.unian.ua/941663-siloviki-rozblokuvali-donetskiy-aeroport.html УНІАН — Силовики розблокували Донецький аеропорт]</ref>. 16 ліпеня Ігар Стралкоў, рыхтуючы горад да асады, увёў у Данецку ваеннае становішча<ref>{{cite web|url=http://dnr.today/info/vvedenie-voennogo-polozheniya-i-komendantskogo-chasa-v-donecke/|title=Введение военного положения и комендантского часа в Донецке|publisher=Пресс-центр ДНР|date=2014-07-16|accessdate=8 жніўня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140726150728/http://dnr.today/info/vvedenie-voennogo-polozheniya-i-komendantskogo-chasa-v-donecke/|archivedate=26 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. === [[Славянск]] === [[Файл:2014-04-14 Sloviansk city council - 2.jpg|thumb|right|250px|Славянскі гарадскі савет пад кантролем людзей у масках і са зброяй]] 12 красавіка праціўнікі ўкраінскага ўрада ўзялі пад кантроль адміністрацыйныя будынкі ў Славянску.<ref name="nakanune" /> 13 красавіка «народным мэрам» абвясціў сябе Вячаслаў Панамароў. У горадзе адбылося баявое сутыкненне паміж прыхільнікамі ДНР і ўрадавымі сіламі, якія выкарыстоўвалі ў ходзе бою бронетранспарцёры<ref name="Vesti13apr" />. Былі ахвяры. Ёсць думкі<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=kB4qn6Mlj3Q#t=843|title=Вопрос-Ответ Пякин В. В.|publisher=YouTube, 13:00|date=2014-04-14}}</ref><ref name="Dugin16apr">{{cite web|url=http://rian.com.ua/view/20140416/344684625-print.html|title=Накануне войны - 2|publisher=РИА Новости - Украина|date=2014-04-16}}</ref>, што менавіта падзеі гэтага дня ў Славянску надалі дынаміку хваляванням, якія да таго былі лакальнымі. [[ЗША]] заклікалі [[Расія|Расію]] адвесці свае войскі ад межаў рэгіёну, на якіх, паводле ацэнак [[НАТО]], засяроджана каля 40 тысяч вайскоўцаў<ref>{{cite web|url=http://news.sky.com/story/1241376/ukraine-fatal-clashes-as-protests-spread|title=Ukraine: Fatal Clashes As Protests Spread|publisher=Watch Sky News|date=2014-04-13|lang=en}}</ref>. 15 красавіка ў горадзе аднавіліся баі з прымяненнем БТРаў<ref name="MK15apr">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/15/1014561-ukraina-nachala-voennuyu-operatsiyu-na-vostoke-kramatorsk-rasstrelivayut-btryi-vhodyat-v-slavyansk.html|title=Украина начала военную операцию на востоке. Краматорск расстреливают, БТРы входят в Славянск|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-15}}</ref>. На наступны дзень ваенныя сілы бакоў знаходзіліся ў напружаным дыялогу<ref name="RT16apr">{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/28009|title=Экипажи шести боевых машин перешли на сторону ополченцев в Краматорске|publisher=[[Russia Today]]|date=2014-04-16}}</ref>. 20 красавіка на блок-пасту с. Былбасаўка адбылася перастрэлка, у якой загінулі мясцовыя сепаратысты. Дакладная колькасць загінулых не ўстаноўлена, але Міністэрства замежных спраў Расіі выказала ноту ў сувязі з парушэннем так званага «велікоднага перамір’я» у рэгіёне, усталяванага ў перыяд з 19 на 20 красавіка.<ref>{{cite web|url=http://top.rbc.ru/politics/20/04/2014/919191.shtml|title=МИД России возмущён нарушением пасхального перемирия в Славянске|publisher=[[РБК]]|date=2014-04-20|lang=ru}}</ref>. 25 красавіка кіеўскі ўрад абвясціў аб пачатку другога этапу сілавой аперацыі ў Данбасе. Было прынята рашэнне заблакаваць Славянск, які знаходзіцца пад кантролем узброеных фармаванняў Данецкай рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=494604&sec=1724|title=Заблокировать Славянск решили в Киеве|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref>. Як паведаміла РИА «Новости», 2 мая на ўскраіне Славянска з верталёта высадзіліся ўзброеныя людзі ў форме з сімволікай «Правага сектара». На гэтым месцы ўжо знаходзіліся падраздзяленні ўкраінскай арміі (каля 10 бронемашын). Мясцовыя жыхары, якія сталі «жывым ланцугом», блакавалі дзве калоны ваеннай тэхнікі ўкраінскай арміі<ref>{{cite web|url=http://www.vzglyad.ru/news/2014/5/2/684943.html|title=Боевики «Правого сектора» высадились с вертолёта на окраине Славянска|publisher=ООО Деловая газета «Взгляд»|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Жыхары Яснагоркі спрабавалі перашкаджаць бронетэхніцы<ref>{{cite web|url=http://tvzvezda.ru/news/vstrane_i_mire/content/201405021606-42oy.htm|title=Шокирующие кадры: бронетехника против мирных жителей в Ясногорке|publisher= ОАО «ТРК ВС РФ «ЗВЕЗДА»|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>, аднак ваенныя на БТР не спыніліся, аднаму жыхару Яснагоркі пераехалі ногі<ref>{{cite web|url=http://www.ntv.ru/video/797960/|title=Украинские военные на БТР давили мирных жителей под Славянском|publisher=[[НТВ]]|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. У 5 гадзін раніцы фарміраванні ўзброеных сіл новых уладаў Украіны пачалі штурм Славянска<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/trend/shturm/|title=ВС Украины начали штурм Славянска|publisher=РИА Новости|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. У першыя гадзіны бою байцам ДНР ўдалося збіць два<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140502_slavyansk_fighting_live.shtml|title=Спецоперация в Славянске: стороны сообщают о потерях|publisher=[[Русская служба BBC]]|accessdate=2014-05-03}}</ref> ці тры<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/samooborona-slavyanska-sbila-tri-vertoleta-vo-vremya-shturma-goroda-1093092.xhtml|title=ВС ДНР сбили три вертолёта противника|publisher=slon.ru|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref> верталёты УС Украіны. Загінулі два пілоты (па адным са складу экіпажаў збітых верталётаў адпаведна), пілот аднаго з збітых верталётаў, быў паранены, пасля узяты ў палон байцамі самаабароны і дастаўлены ў бальніцу. З боку самаабароны загінуў адзін баец і адзін паранены. <!-- Некалькі журналістаў у зоне АТА загінула Пад Славянскам снайпер праўрадавых сіл абстраляў машыну з журналістамі «Камсамольскай праўды»<ref>{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1725611/|title=Украинский снайпер обстрелял машину с журналистами «Комсомольской правды»|publisher=Комсомольская правда|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Для абароны сепаратыстаў Паўднёвага Усходу 2 мая высунуліся два батальёны сепаратыстаў Крыма<ref>{{cite web|url=http://www.vzglyad.ru/news/2014/5/3/685036.html|title=На помощь Славянску из Крыма направились две группы ополченцев|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Як даехалі? Мабыць гэта толькі прапаганда--> 3 мая горад цалкам ачапілі ваенныя, якія падпарадкоўваюцца ўкраінскаму ўраду<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1552681|title=Кольцо вокруг Славянска замкнулось: к городу идёт эшелон бронетехники|publisher=Вести|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. У горадзе пачаліся праблемы з ежай. Каля вёскі Былбасаўка мясцовыя жыхары блакуюць прасоўванне антыфедэрацыйнай ваеннай тэхнікі<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451049-slaviansk-polnostui-otseplen-yz-horoda-donosiatsia-zvuky-vystrelov|title=Славянск полностью оцеплен, из города доносятся звуки выстрелов|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. У выніку сутыкненняў было забіта 15 чалавек самаабароны Славянска<ref name=autogenerated4>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/03/kramatorsk1/|title=Ополченцы в Славянске сообщили о новых погибших|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Паводле інфармацыі ІТАР-ТАСС, з іх чацвёра былі ўзброены, 11 былі мірнымі жыхарамі<ref name=autogenerated1 />. Па словах «народнага мэра» Славянска «Правы сектар» не дазваляў вывозіць параненых<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/03/n_6126177.shtml|title=«Народный мэр»: под Славянском «Правым сектором» убиты десять человек|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. 4 мая сепаратыстамі быў захоплены чыгуначны вакзал<ref>{{cite web|url=http://gazetavv.com/news/policy/116527-v-prigorode-slavyanska-idet-boy.html |publisher=Вечерние Вести|title=В пригороде Славянска идёт бой|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. 5 мая пад Славянскім працягнуліся баі прыхільнікаў федэралізацыі з урадавымі войскамі. Сепаратысты збілі верталёт нд Украіны Мі-24<ref>{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/5/5/685312.html|title=Под Славянском сбит украинский боевой вертолёт|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. Паводле дадзеных МУС Украіны, з боку сілавікоў загінула 4 чалавекі, а з боку сепаратыстаў загінулі больш за 20 чалавек. Колькасць загінулых сярод мірнага насельніцтва невядомая<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25373057.html|title=Славянск. Новые бои|publisher=Радио Свобода|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Інтэрфакс са слоў са штаба самаабароны перадае, што, сярод іншага сілавікі ў Славянску абстралялі жылы дом і, пры гэтым, сярод іншых, загінула дзіця<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2465227|title="Силовики в Славянске расстреляли жилой дом"|publisher=«Коммерсантъ. Издательский дом»|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. З іншага боку сярод загінуўшых паведамляецца пра смерць намесніка камандзіра «Альфы». Прэс-сакратар [[Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа|Міжнароднага камітэта Чырвонага Крыжа]] заявіў, што ў Славянску і [[Краматорск]]у склалася вострая патрэба ў леках і што яго арганізацыя іх надала<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1169857|title=Красный Крест: в Славянске и Краматорске сложилась острая потребность в лекарствах|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Дзеці выйшлі на мітынг за мір і супраць гвалту<ref>{{cite web|url=http://www.dialog.ua/news/2654_1399407758|title=В Славянске дети вышли на митинг за мир и против насилия|publisher=dialog.ua|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. 8 чэрвеня артылерыйскія перастрэлкі перамясціліся ў цэнтр горада. Да позняй ночы ўкраінскія войскі абстрэльвалі пазіцыі баевікоў з артылерыі. Удары былі нанесены ў тым ліку па будынках гарвыканкама і ўпраўлення СБУ.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=129822</ref> У ноч з 4 на 5 ліпеня калона баевікоў са Славянска, нягледзячы на шчыльны агонь з боку ўкраінскіх вайскоўцаў, прарвалася ў [[Краматорск]].<ref>http://www.unian.ua/politics/936252-teroristi-prorvalisya-iz-zablokovanogo-slovyanska-do-kramatorska.html</ref> Сепаратысты пакінулі захопленыя будоўлі і ўсе блок-пасты ў напрамку Краматорска.<ref>http://www.unian.ua/politics/936254-slovyansk-zvilneniy-vid-teroristiv-zahopleni-budivli-i-blok-posti-porojni.html</ref> 5 ліпня ў Славянску працавала разведка Узброеных сіл і Нацыянальнай гвардыі Украіны. Презідэнт П. Парашэнка даручыў падняць сцяг Украіны над гарадской радай Славянска.<ref>http://www.unian.ua/politics/936259-poroshenko-doruchiv-pidnyati-derjavniy-prapor-nad-slovyanskom.html</ref> === [[Краматорск]] === 15 красавіка некаторыя ўкраінскія выданні паведамілі, што ў сярэдзіне дня ўкраінскімі войскамі была адбітая атака сіл ДНР на аэрадром Краматорск<ref name="inpress">{{cite web|url=http://inpress.ua/ru/politics/28136-z-g-28|title=Украина закрыла границу для российских мужчин|publisher=«ИА Свободная пресса»|date=2014-04-17}}</ref>. Паступіла інфармацыя, што на ДНР рухаецца калона бронетэхнікі. Раней выконваючы абавязкі прэзідэнта Украіны Аляксандр Турчынаў абвясціў, што пачынае антытэрарыстычную аперацыю на поўначы ДНР<ref name="1tv15apr">{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/256522|title=В Киеве военным дали отмашку начать силовую операцию на востоке и юге страны|publisher=[[Первый канал (Россия)|Первый канал]]|date=2014-04-15}}</ref>. Расійскія СМІ паведамілі, што зроблены авіяналёт на горад<ref name="MK15apr"/>. 25 красавіка на аэрадроме пад Краматорскам выбухнуў абстраляны байцамі сепаратыстаў верталёт Мі-8 [[Узброеныя сілы Украіны|Узброеных сіл Украіны]]<ref>{{cite web|url=http://www.ntv.ru/novosti/928496/#ixzz2zvEXi3yy|title=На востоке Украины под звуки взрывов готовятся держать осаду|publisher=[[НТВ]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/25/n_6109665.shtml|title=Украинские силовики подтвердили, что ополченцы сбили вертолёт под Краматорском|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref>. 3 траўня ў горадзе пачаліся вулічныя баі паміж прыхільнікамі ДНР і ўрадавымі сіламі, якія дзейнічаюць у рамках антытэрарыстычнай аперацыі. У абодвух бакоў ёсць загінулыя і параненыя<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=496402&sec=1724|title=В Краматорске возобновился бой между сторонниками федерализации и украинскими силовиками|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/05/03/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/738967-smi-soobshchili-ob-ulichnykh-boyakh-v-kra|title=СМИ сообщили об уличных боях в Краматорске|publisher=[[Km.ru]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. На цэнтральным скрыжаванні горада — два БТРа, на дахах аўтаматчыкі, час ад часу гудуць сірэны. Былі забітыя два прыхільніка федэралізацыі і 12 чалавек паранена<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451052-v-kramatorske-vo-vremia-stolknovenyi-pohyblo-esche-dva-cheloveka|title=В Краматорске во время столкновений погибло ещё два человека|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. <!--Забітыя: мужчына і 23-гадовая дзяўчына добраахвотнік-медсястра, якая была на блокпосце і якую расстралялі кулямі 12-га калібра<ref>{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/257842|title=В ходе уличных боёв в Краматорске убито два человека|publisher=[[Первый канал]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Некаторыя мясцовыя жыхары не падтрымліваюць ўкраінскае войска<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451024-na-vezde-v-kramatorsk-strelialy-pohyblo-dva-cheloveka|title=На въезде в Краматорск стреляли - погибло два человека|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>.--> Сепаратысты заявілі аб тым, што яны вярнулі сабе кантроль над горадам,<!--а таксама над с. Андрэеўка, Канстанцінаўкай і Горлаўкай,--> сілавікі панеслі страты<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1545675|title=Ополченцы отбили города в Донецкой области|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. У ходзе баявых сутыкненняў 6 чалавек загінула і не менш за 15 атрымала сур’ёзныя раненні. Была прыпыненая праца Краматорскага завода цяжкага станкабудавання, Новакраматорскага машынабудаўнічага завода, прадпрыемства «Энергамашспецсталь» і Старакраматорскага машынабудаўнічага завода<ref>{{cite web|url=http://thekievtimes.ua/society/369081-kramatorsk-novye-zhertvy-specoperacii.html|title=Краматорск: новые жертвы спецоперации|publisher=The Kiev Time|date=2014-05-04|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140521035002/http://thekievtimes.ua/society/369081-kramatorsk-novye-zhertvy-specoperacii.html|archivedate=21 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. Украінскія войскі адступілі з Краматорска<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25372678.html|title=СМИ: Украинские войска оставили Краматорск|publisher=Радио Свобода|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. 5 ліпеня ўкраінскія сілавікі занялі Краматорск, над гарсаветам быў усталяваны ўкраінскі сцяг<ref>http://www.pravda.com.ua/news/2014/07/5/7031081/</ref>. === [[Марыупаль]] === З 13 красавіка праціўнікі ўкраінскага ўрада ўтрымлівалі гарсавет Марыупаля. Аднак пазней былі таксама паведамленні, што па сутнасці ні кантролю над будынкам гарсавета, ні доступу да гарадскіх СМІ радыё і тэлебачанні ў іх няма, і ў горадзе актывізуюцца нацыяналісты<ref>[http://krasnoe.tv/node/21692 Мариупольцы на страже ДНР] — Красное ТВ</ref>. Гарадскі галава Марыупаля Юрый Хатлубей заявіў пра гатоўнасць да перамоваў з прадстаўнікамі рэспублікі<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=CdkkC2dv5HE Обращение городского головы г. Мариуполя Юрия Хотлубея] [[Файл:Logo YouTube por Hernando.svg|40px]]</ref>. Тым часам прадстаўнікамі ДНР быў абраны «часовы мэр» Марыупаля Вячаслаў Куклін (да вызвалення затрыманага ўкраінскімі ўладамі на пачатку красавіка «народнага мэра» Дзмітрыя Кузьменка)<ref>{{cite web|url=http://expert.ru/2014/04/14/donetskaya-narodnaya-respublika-postavila-v-mariupole-svoego-mera/|title=«Донецкая народная республика» поставила в Мариуполе своего мэра|publisher=Эксперт Online|date=2014-04-14}}</ref>. Недалёка ад горада адбыўся штурм вайсковай часткі з крыкамі «Фашызм не пройдзе!», «Марыупальцы, уставайце!».<ref name="FaseNews16apr">{{cite web|url=http://www.facenews.ua/news/2014/196225/|title=Под Мариуполем штурмуют воинскую часть. Есть пострадавшие.|publisher=FaceNews.UA|date=2004-04-16}}</ref>. Нападаўшыя былі ўзброеныя [[кактэйль Молатава|кактэйлямі Молатава]]<ref name="NG_117" />, патрабавалі «падзяліцца зброяй»<ref name="FaseNews16apr"/>. 24 красавіка Унутраныя войскі Украіны вызвалілі будынак гарсавета.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=127298</ref> Прарасійскія сепаратысты рэзка актывізаваліся ўвечары 3 мая, яны атакавалі розныя адміністратыўныя будынкі. У Марыупалі перастрэлкі ішлі ва ўсім цэнтры горада. Унутраныя войскі спрабавалі вызваліць захопленыя сепаратыстамі будынкі.<ref>[http://nashaniva.by/?c=ar&i=127702]</ref> На цэнтральнай плошчы Марыупаля сабраліся каля 300 жыхароў, якія малі намер супрацьстаяць сілавікам<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/03/n_6127365.shtml|title=В Мариуполе началась силовая операция против сторонников федерализации|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. 6 мая ў цэнтры Марыупаля гарэлі шыны, было чуваць стрэлы. Пад раніцу 7 мая Марыупальскі гарсавет вызвалены ад ДНРаўцаў (праз некаторы час сепаратысты вярнулі кантроль над будынкам, украінскі сцяг быў заменены на сцяг ДНР). Марыупаль быў узяты пад кантроль уладамі Украіны. Міністр унутраных спраў Арсен Авакаў паведаміў, што ў ходзе аперацыі асабліва вызначыліся байцы батальёна спецыяльнага прызначэння «Азоў» МУС Украіны і 72-й механізаванай брыгады Міністэрства абароны Украіны. Быў адноўлены рух па вуліцах і доступ да ўсіх адміністрацыйных будынкаў.<ref>http://www.pravda.com.ua/news/2014/05/7/7024612/</ref><ref>{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/politics/news/26219161/v-mariupole-gorsovet-okruzhila-miliciya-nad-zdaniem|title=В Мариуполе над горсоветом ненадолго появился флаг Украины|publisher=[[Ведомости]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref> 9 мая ў Марыупалі прадстаўнікі НАД спрабавалі захапіць міліцыю і вайсковую частку, у горад уведзеная бронетэхніка.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128087</ref> 10 мая Нацыянальная гвардыя пакінула Марыупаль.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128116</ref> У сувязі з трагічнымі падзеямі 9 мая, якія пацягнулі гібель людзей, у горадзе Марыупалі 10 мая абвешчаны днём жалобы рашэннем Марыупальскага гарсавета.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128117</ref> Кіраўнік міліцыі ў Марыупалі Валерый Андрушчук, які быў выкрадзены сепаратыстамі 9 мая, вызвалены 12 мая.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128170</ref> 29 мая ваенны камендант Данецкай народнай рэспублікі ў Марыупалі Андрэй Барысаў запатрабаваў, каб мэр горада Юрый Хатлубей звязаўся з прадстаўнікамі сепаратыстаў<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=129308</ref>. 1 чэрвеня «ў сувязі з пападаннем у бальніцу» гарадскога галавы Юрыя Хатлубея «народным мэрам» быў прызначаны былы кіраўнік камунальнага прадпрыемства «Альянск Гіс» Аляксандр<!--Рыгоравіч--> Фаменка<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/455381-narodnym-merom-maryupolia-yzbraly-aleksandra-fomenko|title="Народным мэром" Мариуполя избрали Александра Фоменко|publisher=[[Комсомольская Правда]]|date=2014-06-01|lang=ru}}</ref>. 12 чэрвеня «народнага мэра» Марыупаля Аляксандра Фаменку ў ходзе спецаперацыі затрымалі байцы Нацыянальнай гвардыі Украіны.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130081</ref> 13 чэрвеня ўкраінскія сілавікі штурмам узялі Марыупаль. А ў 5-й раніцы пачалася спланаваная аперацыя. Загад на яе выкананне даў міністр унутраных спраў Арсен Авакаў. Штурмавая група — батальён «Азоў» — пайшла на ўмацаванні ДНРаўцаў. Таксама было праведзена ачапленне сіламі войскаў Нацыянальнай гвардыі і сіламі батальёна «Дняпро-1». Узброеныя сілы Украіны выстаўленыя па перыметры горада для недапушчэння масавага выезду прарасійскіх сепаратыстаў з горада і недапушчэння вывазу зброі. Былі знішчаны мураваныя ўмацаванні сепаратыстаў з ужываннем ручных гранатамётаў. Затрымана каля 30 асоб.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130129</ref> У наступныя дні працягваліся затрыманні асоб, падазраваных у тым, што яны здзяйснялі ўзброеныя напады, блакавалі адміністрацыйныя будынкі Марыупаля, прымалі актыўны ўдзел у масавых беспарадках, выкрадалі мірных жыхароў, транспартныя сродкі і г.д.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130382</ref> Прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка тым часам даручыў старшыні Данецкай аблдзяржадміністрацыі Сяргею Таруце часова перанесці офіс АДА ў Марыупаль. === Іншыя населеныя пункты === [[Файл:Ukrainian military roadblocks in Donetsk oblast.jpg|thumb|Украінскія блокпосты на дарозе ў Данецкай вобласці]] 12 красавіка рэспубліка ўстанавіла кантроль над адміністрацыйнымі будынкамі ў [[Дружкіўка|Дружкіўцы]]<ref name="nakanune" />, [[Лыман]]е, [[Краматорск]]у, [[Горліўка|Горліўцы]]<ref name="ПРОВИНЦИЯкомендант">{{cite web|url=http://konstantinovka.com.ua/news/2014/04/konstantinovka_izbezhit_vvoda_voysk_i_polnoy_destabilizacii_obstanovki|title=Константиновка избежит ввода войск и полной дестабилизации обстановки|publisher=Газета «Провинция»|date=2014-04-25|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140720215056/http://konstantinovka.com.ua/news/2014/04/konstantinovka_izbezhit_vvoda_voysk_i_polnoy_destabilizacii_obstanovki|archivedate=20 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref> і іншымі гарадамі вобласці<ref>[http://takie.org/news/doneckaja_respublika/2014-04-12-9922 Донецкая республика — takie.org] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140623035437/http://takie.org/news/doneckaja_respublika/2014-04-12-9922 |date=23 чэрвеня 2014 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/sng/article/2014/04/12/1013156-v-slavyanske-zahvachenyi-rayotdel-i-zdanie-sbu-donetskiy-quotberkutquot-ne-poehal-na-razgon-protestuyuschih-onlayntranslyatsiya.html|title=Славянск взят: Госучреждения захвачены в Красном Лимане, Красноармейске и Краматорске|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. На наступны дзень з’явіліся паведамленні аб захопе сіламі рэспублікі будынка дзяржадміністрацыі ў [[Янакіевэ]]<ref>{{cite web|url=http://ura.ru/content/svrd/13-04-2014/news/1052179084.html|title=Донецкая народная республика захватила ещё один город. С места событий: «Поднимают российские флаги и строят баррикады»|publisher=[[ura.ru]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>, устанаўленні кантролю над гарадамі [[Сніжнэ]]<ref name="nakanune13apr">{{cite web|url=http://www.nakanune.ru/news/2014/4/13/22348674|title=Как минимум 7 городов Донбасса оказались под контролем Донецкой народной республики|publisher=Накануне.RU|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> і [[Бахмут]]<ref>{{cite web|url=http://kprf.ru/international/ussr/130257.html|title=Славянск - символ русского антибандеровского сопротивления в Донецкой народной республике|publisher=[[КПРФ]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. 14 красавіка (у сярэдзіне дня) пад кантроль ДНР перайшлі [[Жданіўка]], [[Хрэсціўка]] (Горлаўска-Янакіеўская агламерацыя)<ref name="kp14apr">{{cite web|url=http://kp.ua/daily/140414/448322/|title=Частью Донецкой народной республики стали Ждановка и Кировское|publisher=kp.ua|date=2014-04-14|accessdate=9 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140419183512/http://kp.ua/daily/140414/448322|archivedate=19 красавіка 2014|deadurl=yes}}</ref>. Да зыходу дня пад кантроль прыхільнікаў рэспублікі перайшлі таксама [[Харцызск]]і гарадскі савет<ref>{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/04/14/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/737278-pod-donetskom-opolchentsy-zanyali-khartsy|title=Под Донецком ополченцы заняли Харцызский горсовет|publisher=KM.RU|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> і гарсавет Горліўкі, і такім чынам, ДНР стала кантраляваць адміністрацыйныя будынкі амаль ва ўсёй Данецкай вобласці<ref name="Vesti13apr">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1475600&cid=9|title= «Донецкой народной республике» некуда отступать|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> 14 красавіка прыхільнікі федэралізацыі Украіны захапілі будынак Горліўскага аддзела міліцыі і прызначылі яго новым начальнікам Аляксандра Шульжэнку<ref>[http://ria.ru/world/20140414/1003847905.html Митингующие в Горловке назначили нового начальника местной милиции]</ref>, які 18 красавіка ў прысутнасці журналістаў падпісаў прысягу на вернасць Данецкай Народнай Рэспубліцы.<ref name="rusvesna18apr">{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/256815|title=Спецоперация на востоке Украины переведена в «неактивную фазу»|publisher=[[Первый канал]]|date=2014-04-18|lang=ru}}</ref>. ДНР аднавіла на сваёй тэрыторыі забароненае раней кіеўскай уладай вяшчанне расійскіх тэлеканалаў<ref name="112UA15apr">{{cite web|url=http://112.ua/obshchestvo/doneckaya-narodnaya-respublika-vozobnovila-veschanie-rossiyskih-kanalov-49679.html|title=Донецкая народная республика возобновила вещание российских каналов|publisher=112.ua|date=2014-04-15|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140705111331/http://112.ua/obshchestvo/doneckaya-narodnaya-respublika-vozobnovila-veschanie-rossiyskih-kanalov-49679.html|archivedate=5 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 16 красавіка сцягі ДНР былі паднятыя на будынках гарсаветаў у [[Новаазоўск]]у і [[Пакроўск (Украіна)|Пакроўску]]<ref name="Interfax16apr">{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/372101|title=В Новоазовске и Красноармейске над зданиями горсоветов подняли флаги Донецкой республики|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-16}}</ref><ref name="RIA16apr">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140416/1004194912.html|title=Флаги Донецкой республики подняты в Новоазовске и Красноармейске|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-16}}</ref>. 18 красавіка з’явілася інфармацыя аб пераходзе пад кантроль Данецкай народнай рэспублікі горада [[Сівэрск]]<ref name="vz18apr">{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/4/18/682872.html|title=Украинский город Северск объявил о переходе под контроль Донецкой республики|publisher=«Взгляд»|date=2014-04-18}}</ref><ref name="km18apr">{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/04/18/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/737800-predstaviteli-donetskoi-narodnoi-respubli|title=Город Северск перешёл под контроль Донецкой народной республики|publisher=KM.RU|date=2014-04-18}}</ref><ref name="kp18apr">{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1715132/|title=Ополченцы из Донецка заняли посёлок Северск|publisher=«Комсомольская правда»|date=2014-04-18}}</ref>, хоць в. а. галавы горада Святлана Гатчанка заявіла, што на самой справе праз горад проста праязджалі вайсковыя фармаванні з георгіеўскімі стужкамі, і ў працэсе мірнага зносін з імі ніякіх патрабаванняў або ультыматумаў ёй не выстаўлялі<ref name="06274_18apr">{{cite web|url=http://www.06274.com.ua/news/519183|title=В Северск на БМД приехали ополченцы Донецкой республики. Город остался под контролем местной власти|publisher=06274.com.ua|date=2014-04-18}}</ref>. 19 красавіка ў горадзе [[Кальміускэ]] і пгт Старабэшава прайшлі мітынгі прыхільнікаў Данецкай рэспублікі. Было прынята рашэнне аб’явіць цяперашнюю кіеўскую ўладу нелегітымнай. Былі знятыя сцягі Украіны, абодва населеныя пункты далучыліся да ДНР<ref name="glagol19apr">{{cite web|url=http://glagol.in.ua/2014/04/19/eshhe-dva-goroda-vstali-pod-znamya-donetskoy-respubliki/|title=Ещё два города встали под знамя Донецкой республики|publisher=glagol.in.ua|date=2014-04-19}}</ref>. 27 красавіка сілы самаабароны ўзялі пад кантроль стратэгічна важны горад [[Кадзііўка]] ў Луганскай вобласці, размешчаны на мяжы тэрыторыі, кантраляванай ДНР. Удзельнікі «Правага сектара» збіраліся правесці серыю правакацый, але іх спробы былі ў аператыўным рэжыме папярэджаныя актывістамі мясцовай самаабароны<ref>{{cite web|url=http://therussiantimes.com/news/10546.html|title=В Стаханове ополченцы предотвратили нападение боевиков Правого сектора|publisher=«The Russian Times».|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/132138|title=Луганские ополченцы не допустили атаку "Правого сектора" в Стаханове|publisher=LifeNews|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ridus.ru/news/159087|title=Ополченцы отбили атаку десантников в Соледаре Донецкой области|publisher=Ридус|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1721755/|title=Жители украинского Стаханова возвели баррикады около горадминистрации|publisher=«Комсомольская правда»|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. У горадзе Янакіевэ гарадскі выканаўчы камітэт, заняты 13 красавіка прыхільнікамі Данецкай народнай рэспублікі, быў імі пакінуты, таксама як і барыкада перад выканкамам<ref>[http://www.interfax.ru/world/372746 СМИ: активисты «Донецкой республики» покинул исполком Енакиево.]</ref><ref>[http://www.unian.net/politics/909952-na-gorsovet-enakievo-vernuli-ukrainskiy-flag.html На горсовет Енакиево вернули украинский флаг.] УНИАН</ref>; аднак вечарам таго ж дня некалькі дзесяткаў чалавек ізноў занялі памяшканне енакіеўскага гарвыканкама, знялі сцяг Украіны і паднялі сцяг Данецкай народнай рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/daily/220414/449384/ |title=В Енакиево снова «главенствует» флаг Донецкой народной республики.|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-04-20|lang=ru}}</ref><ref>[http://30.dn.ua/?alink=news&rubrik=5&what=viewnew&id=997 Над исполкомом снова водрузили сепаратистский флаг.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140425163708/http://30.dn.ua/?alink=news&rubrik=5&what=viewnew&id=997 |date=25 красавіка 2014 }} 30 дней. Енакиевское информационно-рекламное издание</ref>. 27 красавік сепаратыстамі праведзена контраперацыя, падчас якой была затрыманая група афіцэраў атрада «Альфа», задачай якой было выкраданне ўтрымліваючага гараддзел Горлаўкі Ігара Безлера<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/04/27/diversantyi-sbu-i-boy-pod-soledarom.html|title=В Горловке задержаны трое офицеров СБУ|publisher=Московский Комсомолец|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kp.md/daily/26225.7/3107781/|title=Ополченцы взяли в плен трёх офицеров «Альфы»|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. У гэты ж дзень недалёка ад блокпаста, які закрывае дарогу ад трасы [[Харкаў]]-[[Растоў]] да шахце ім. Валадарскага высадзіўся верталётны дэсант нацгвардыі колькасцю 15 чалавек. На блокпосце былі чатыры бяззбройных чалавека. Нападаючыя паранілі аднаго бяззбройнага чалавека, а дваіх іншых ўзялі ў палон. Аднак аднаму з іх па дарозе да верталёту атрымалася вырвацца з палону і ўцячы. Да месца бою пачалі сцякацца шахцёры з навакольных шахт, а таксама жыхары пасёлка, якія былі ўзброены рыдлёўкамі, крышанамі, трубамі і палкамі. Убачыўшы іх, нападаючыя са стрэламі адступілі і паляцелі на верталёце з адным закладнікам<ref>{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/29525|title=Напавший на блокпост под Соледаром десант нацгвардии Украины захватил пленного|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. 29 красавіка яшчэ пяць населеных пунктаў узнялі сцягі ДНР: гарады [[Шахтарск]], [[Чысцяковэ]], Сніжнэ, а таксама ў вёсках — Горнае і [[Хрустальны]]<ref>{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/5/1/684887.html|title=Сторонники федерализации заняли отдел милиции донецкого Красноармейска|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. 3 мая агенцтва [[УНІАН]] распаўсюдзіла інфармацыю аб тым, што ў Горліўцы «баявікі выкралі» актывіста ўкраінскай нацыяналістычнай арганізацыі «Свабода», грамадзяніна Грузіі, Васіля Будзіка<ref>{{cite web|url=http://glavred.info/proisshestvija/v-gorlovke-boeviki-pohitili-aktivista-svobody-278475.html|title=В Горловке боевики похитили активиста «Свободы»|publisher=Главред|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Пасольства Грузіі аспрэчыла гэтую інфармацыю<ref>{{cite web|url=http://www.navigator.az/news/9/278804.html|title=Гражданин Грузии Василий Будик опровергает факт своего похищения в украинской Горловке|publisher=Navigator™ - Азербайджан|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140503193120/http://www.navigator.az/news/9/278804.html|archivedate=3 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. У гэты ж дзень у Горліўцы высадзіўся дэсант з 2-х верталётаў. Адначасова, завязаўся бой за тэлевышкі<ref>{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/proisshestviya/news/443934/|title=В Константиновке идёт бой за телевышку. "Запирайтесь дома и не выходите"...|publisher=ostro.org|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref> і каля 20:30 зніклі ўсе ўкраінскія каналы<ref>{{cite web|url=http://donetskie.com/novosti/2014/05/03/razgorelsya-boy-v-konstantinovke-protiv-neozhidannogo-desanta-separatisty-ispolzuyut-tyazheloe-vooruzhenie|title=Разгорелся бой в Константиновке. Против неожиданного десанта сепаратисты используют тяжёлое вооружение|publisher=Донецкие вести|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140504025505/http://donetskie.com/novosti/2014/05/03/razgorelsya-boy-v-konstantinovke-protiv-neozhidannogo-desanta-separatisty-ispolzuyut-tyazheloe-vooruzhenie|archivedate=4 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. 3 траўня, паводле паведамленняў прыхільнікаў федэралізацыі, у Андрэеўцы дэсантнікі жытомірскай 95-й аэрамабільнай брыгады адкрылі агонь на паражэнне па бяззбройным мірным жыхарам<ref>{{cite web|url=http://kp.ru/daily/26225.7/3109817/|title=Донбасс без боя не сдаётся|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Камандуючы Нацыянальнай гвардыі Украіны Сцяпан Палтарак паведаміў, што ў ходзе бою загінулі 2 ўкраінскіх вайскоўца і яшчэ 12 былі параненыя. Паводле яго слоў, прыхільнікі федэралізацыі пры спробе захапіць блокпост ўкраінскай арміі выкарыстоўвалі мясцовых жыхароў у якасці жывога шчыта, аднак захапіць блокпост ім не ўдалося<ref>[http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/05/03/1264183.html Полторак: Жертвами перестрелки в Андреевке стали двое украинских военных]</ref>. 4 траўня ў Янакіевэ на бестэрміновы мітынг Данецкай народнай рэспублікі выйшлі 8 тысяч шахцёраў. Падставай паслужыла гібель людзей падчас контртэрарыстычнай аперацыі ў Славянску, Краматорску і Адэсе — «янакіеўцы прынялі рашэнне выйсці на мітынг, каб абараніць сваю малую радзіму ад агрэсараў». У выпадку, калі патрабаванні працоўных «прымусіць кіеўскую ўладу вывесці войскі з Данбаса» не будуць пачутыя, то праца вугальных прадпрыемстваў будзе спыненаяа<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451128-v-enakyevo-na-bessrochnyi-mytynh-vyshly-shakhtery|title=В Енакиево на бессрочный митинг вышли шахтёры [обновлено, фото, видео]|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. На прадпрыемствах горада былі ўзняты сцягі ДНР<ref>{{cite web|url=http://rakurs.pl.ua/novosti-luganska-i-luganskojj-oblasti/132275-shakhtery-i-metallurgi-goroda-enakievo.html|publisher=Информационно-аналитический портал «РАКУРС+»|title=Шахтёры и металлурги города Енакиево вышли на митинг против геноцида хунты|date=2014-05-04|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702212637/http://rakurs.pl.ua/novosti-luganska-i-luganskojj-oblasti/132275-shakhtery-i-metallurgi-goroda-enakievo.html|archivedate=2 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 5 траўня сепаратысты захапілі гарсавет ў горадзе [[Дэбальцэвэ]], у якім размешчаны найбуйнейшы ў рэгіёне чыгуначны вузел<ref>{{cite web|url=http://rus.newsru.ua/ukraine/06may2014/debalcevo.html|title=Сепаратисты захватили горсовет в Дебальцево, депутаты согласились на "референдум"|publisher=NEWSru.ua|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. 6 траўня ў горадзе [[Вуглэдар]] шахцёры правялі акцыю пратэсту супраць дзеянняў кіеўскіх уладаў і ў выніку дзве шахты («Паўднёваданбасская № 1» і «Паўднёваданбасская № 3») часткова прыпынілі працу<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1167967|title=В Донецке шахтёры провели акцию протеста против действий киевских властей|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. 7 траўня МУС Украіны паведаміла, што затрыманы міністр абароны Данецкай рэспублікі Ігар Какідзянаў, які разам з іншымі сепаратыстамі абстраляў аўтобус спецпадраздзялення «Азоў».<ref name="какидзянов">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2467039|title=МВД Украины: задержан министр обороны «Донецкой народной республики» Игорь Какидзянов|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref> 15 траўня кіеўскія ўлады пры дапамозе батальёна «Данбас» аднавілі кантроль над [[Вэлыканавасілкаўскі раён|Вэлыканавасілкаўскім раёнам]]<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/15/donetsk/|title=Батальон «Донбасс» взял под контроль район Донецкой области|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-15|lang=ru}}</ref>. 21 мая паступілі паведамленні аб аднаўленні кантролю Кіевам над Аляксандраўскім і Дабрапольскім раёнамі вобласці<ref>[http://vesti.ua/donbass/52842-batalon-donbass-vzjal-pod-kontrol-rjad-rajonov-doneckoj-oblasti Батальон «Донбасс» взял под контроль ряд районов Донецкой области]</ref> 22 траўня, паводле паведамленняў украінскіх СМІ, сепаратысты атакавалі блок-пасты ўкраінскай арміі блізу [[Валнаваха]] (Валнавахскі раён), у ходзе якіх загінула ад 13 да 20 украінскіх вайскоўцаў<ref>{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/377509|title=В боях под Донецком погибли 13 украинских военнослужащих|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. У выніку нападу ўкраінскія ваенныя страцілі адну баявую машыну<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/22/blast/|title=В Донецкой области подорвали боевую машину|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. Нападаўшыя прыбылі на інкасатарскія машынах ПрыватБанка<ref>{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/society/news/445176/|title=Боевики ДНР расстреляли украинских солдат под Волновахой|publisher=ostro.org|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. Павел Губараў заявіў аб правакацыі ў раёне Валнавахскага раёна (сяло Благадатнае) з боку «Правага сектара»<ref>{{cite web|url=http://www.fontanka.ru/2014/05/22/081/|title=Народный губернатор Донбасса Губарев: Боевики «Правого сектора» расстреляли пост украинской армии|publisher=[[Фонтанка.ру]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>, але пазней штаб Данбаса пацвердзіў удзел сваіх сепаратыстаў у інцыдэнце<ref>[http://112.ua/glavnye-novosti/v-hode-silovoy-operacii-v-volnovahe-raneny-25-opolchencev-shtab-opolcheniya-donbassa-65478.html В ходе силовой операции в Волновахе ранены 25 ополченцев, — штаб ополчения Донбасса] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140524220513/http://112.ua/glavnye-novosti/v-hode-silovoy-operacii-v-volnovahe-raneny-25-opolchencev-shtab-opolcheniya-donbassa-65478.html |date=24 мая 2014 }}</ref>. 23 траўня байцы батальёна «Данбас» патрапілі ў засаду ў раёне сяла Карлаўка (Мар’інскі раён)<ref>[http://censor.net.ua/news/286567/boyitsy_batalona_donbass_popali_v_zasadu_protiv_nih_rabotayut_avtomatchiki_snayipera_i_rpg_est_ranenye Бойцы батальона «Донбасс» попали в засаду: против них работают автоматчики, снайпера и РПГ, есть раненые]</ref>. На ўсходзе рэспублікі праўкраінскі сілы з батальёна «Азоў» захапілі гарадміністрацыю Чысцяковэ<ref>[http://vesti.ua/donbass/53221-batalon-azov-vybil-opolchencev-iz-zdanija-gorsoveta-toreza Батальон «Азов» выбил ополченцев из здания горсовета Тореза]</ref>. 30 траўня адбыўся шахцёрскі мітынг у падтрымку Данецкай народнай рэспублікі, маршам прайшоўшы па цэнтры Макееўкі, са сцягамі ДНР, сепаратыстаў Данбаса і сцягамі з надпісам «Русь», скандуючы «Данецкая рэспубліка», «Данбас і Крым адзіныя»<ref>http://versii.com/news/304883/</ref>. == Унутраная будова == === Узброеныя сілы === {{Асноўны артыкул|Сепаратысты Данбаса}} 10 красавіка ДНР пачала ўтвараць уласныя ўзброеныя фарміравання, так званую народную армію. Узначаліў гэтыя фарміравання Ігар Какідзянаў; у склад уваходзяць былыя і дзеючыя афіцэры, актывісты «сіл самаабароны» ДНР<ref name="mir-politika11apr">{{cite web|url=http://mir-politika.ru/12383-glavnokomanduyuschiy-narodnoy-armii-doneckoy-respubliki-kakidzyanov-naznachaet-shtab-i-formiruet-oficerskiy-sostav.html|title=Главнокомандующий Народной армии Донецкой республики Игорь Какидзянов назначает штаб и формирует офицерский состав|publisher=mir-politika.ru|date=2014-04-11|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150713175311/http://mir-politika.ru/12383-glavnokomanduyuschiy-narodnoy-armii-doneckoy-respubliki-kakidzyanov-naznachaet-shtab-i-formiruet-oficerskiy-sostav.html|archivedate=13 ліпеня 2015|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1112494|title=Митингующие в Донецке решили создать собственную «народную армию»|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/04/11/donbass/|title=«Донецкая народная республика» решила создать свою армию|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140410/1003414547.html|title=«Донецкая народная республика» объявила о создании «народной армии»|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref>. 16 красавіка паступілі паведамленні, што раніцай пад Краматорск на бок арміі ДНР перайшлі каля 60 ваеннаслужачых з шасцю адзінкамі бронетэхнікі, пасланыя для падаўлення хваляванняў. Танкі і БТРы былі інтэграваныя ў склад Узброеных сіл рэспублікі<ref name="РИАН16апр">{{cite web|url=http://rian.com.ua/politics/20140416/344666227.html|title=На сторону ополченцев в Славянске перешло уже около 60 военных|publisher=РИА "Новости - Украина"|date=2014-04-16}}</ref><ref name\"НКр16апр">{{cite web|url=http://hi.dn.ua/index.php?option=com_content&task=view&id=45880&Itemid=147|title=«В Краматорске на сторону ДНР перешли военные с техникой», — очевидец|publisher=Новости Краматорская|date=2004-04-16}}</ref><ref>{{cite web|url=http://top.rbc.ru/incidents/16/04/2014/918331.shtml|title=В Славянск вошли бронетранспортёры с российскими флагами|publisher=[[РБК]]|date=2004-04-16}}</ref>. Увечары сепаратысты ДНР без бою захапілі яшчэ 16 бронемашын, аднак адмовіліся прымаць іх на ўзбраенне па прычыне высокай ступені зношанасці тэхнікі<ref name="NG_117" />. 26 красавіка кіраўніцтва рэспублікі прыняла рашэнне падпарадкаваць усе атрады самаабароны на Данбасе сепаратыстам Славянска. Сілавы блок перайшоў пад камандаванне кіраўніка сепаратыстаў Данбаса [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Ігара Стралкова]].<ref name="стрелков">{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/132115|title=На Украине офицеров НАТО могут обменять на сторонников федерализации|publisher=[[LifeNews]]|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref> 17 мая камандуючы сепаратыстамі Данецкай народнай рэспублікі Ігар Стралкоў ў сваім відэазвароце на Youtube паскардзіўся на недахоп добраахвотнікаў і нежаданне жыхароў вобласці абараняць ДНР. Таксама ён паведаміў пра сваё рашэнне прымаць жанчын у шэрагі супраціўлення і аб адмове выдаваць зброю не жадаючым прымаць удзел у баявых дзеяннях у Славянску. Кіраўнік сілавога блока самаабвешчанай рэспублікі паведаміў аб тым, што з {{nobr|4 500 000}} жыхароў Данецкай вобласці не набралася як тысячы добраахвотнікаў, так і 20 прафесійных вайскоўцаў для камандавання<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/komandir-samooborony-donbassa-rasskazal-o-nekhvatke-dobrovoltsev-1099671.xhtml|title=Командир самообороны Донбасса рассказал о нехватке добровольцев в Славянске|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-18}}</ref><ref name="kommersant1905">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474222|title="Донецкой народной республике" не хватает мужчин|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-19}}</ref> У сваю чаргу дарадца губернатара Данецкай вобласці Канстанцін Батозскі заявіў 18 мая аб тым, што ўлады не валодаюць дакладнымі дадзенымі аб колькасці тых, хто запiсаўся ў сепаратысты Ігара Стралкова<ref name="kommersant1905" />. ==== Некаторая тэхніка і ўзбраенне ==== {| class="wikitable" style="width:100%; text-align:center" ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Выява ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Тып ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Вытворчасць ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Назначэнне ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Колькасць ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Заўвагі |- |[[Файл:Т-64. Энергодар.jpg|150px]] |[[Т-64]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[асноўны баявы танк]] |3<ref name="MI1">[https://www.youtube.com/watch?v=4Hew6bmufYk Торез — к ополчению прибыло подкрепление 12.06.2014]</ref> | |- |[[Файл:ИС-3 в Константиновке.jpg|150px]] |[[ИС-3]] |{{USSR}} |[[цяжкі танк]] |1 |Зняты з пастамента ў [[Горад Канстанцінаўка|Канстанцінаўцы]] і адрамантаваны<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140606/1010953219.html|title=Ополченцы ДНР завели танк времён Второй мировой войны|author=|date=2014-06-06|work=|publisher=[[РИА Новости]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/380051|title=Донецкие власти подтвердили угон ополченцами танка ИС-3 с постамента в парке|author=|date=2014-06-07|work=|publisher=[[Интерфакс]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>. |- |[[Файл:Ukrainian BMD-2 tank (5).JPG|150px]] |[[БМД-2]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[баявая машына дэсанта]] |1<ref name="MI12">[http://www.military-informant.com/index.php/army/5107-1.html Во время спецоперации возле Краматорска сгорела украинская БМД] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140517120152/http://www.military-informant.com/index.php/army/5107-1.html |date=17 мая 2014 }}</ref> | |- |[[Файл:Bmd-1 ifv.jpg|150px]] |[[БМД-1]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[баявая машына дэсанта]] |1<ref name="MI1" /> |16 на некаторы час (сепаратысты ДНР адмовіліся прымаць іх на ўзбраенне па прычыне высокай ступені зношанасці тэхнікі)<ref name="NG_117" />. |- |[[Файл:BTR-D - VTTV-Omsk-2009 (1).jpg|150px]] |[[БТР-Д]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[бронетранспарцёр]] |3<ref name="MI1" /> | |- |[[Файл:2S9 Nona-S.png|150px]] |[[2С9|2С9 «Нона-C»]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |120-мм [[самаходная артылерыйская гармата]] |1<ref>[http://m.kp.ru/daily/26229.5/3112428/ Cлавянск атакует Нацгвардию]</ref><ref>{{cite web|url=http://korrespondent.net/ukraine/politics/3353982-esly-prorvutsia-v-horod-my-ykh-zhdem-narodnyi-mer-slavianska-o-poslednykh-sobytyiakh|title=Если прорвутся в город, мы их ждем. «Народный мэр» Славянска о последних событиях|author=|date=2014-04-24|work=|publisher=Корреспондент.net|accessdate=2014-05-11}}</ref> | |- | [[Файл:BTR-70 Lutsk.jpg|150px]] |[[БТР-70]] |{{USSR}} |[[бронетранспарцёр]] |5 |1 перайшоў на бок сепаратыстаў у раёне [[Славянск]]а<ref name="РИАН16апр" />, 2 захопленыя ў [[Марыупаль|Марыупалі]]<ref>[http://uapress.info/ru/news/show/24311 В Мариуполе национальная гвардия бросила оружие]</ref><ref>[http://www.mariupolnews.com.ua/descr/45178 Военнослужащие этой ночью в спешном порядке покинули воинскую часть № 3057.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140706105215/http://www.mariupolnews.com.ua/descr/45178 |date=6 ліпеня 2014 }}</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531886 В Мариуполе с территории брошенной воинской части угнали БТР]</ref>, 2 захоплена ў [[Данецк]]у<ref name="МИЛ">[http://nashidni.org/ukraina-segodnya/doneck-novosti-segodnya/1593-situaciya-v-donecke-seychas-17052014-zahvat-voinskoy-chasti.html Ситуация в Донецке сейчас 17.05.2014: захват воинской части] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140519131323/http://nashidni.org/ukraina-segodnya/doneck-novosti-segodnya/1593-situaciya-v-donecke-seychas-17052014-zahvat-voinskoy-chasti.html |date=19 мая 2014 }}</ref>. |- |[[Файл:An-2_on_skis.jpg|150px]] |[[Ан-2]] |{{USSR}} |лёгкі шматмэтавы самалёт |1<ref name="кукурузник">{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/06/present/|title=Ополченцам юго-востока Украины подарили яхту и «кукурузник»|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. | |- | |[[Бронецягнік]] |{{UKR}} |Чыгуначны таварны састаў, пераабсталяваны ў бронецягнік |1 |Знішчаны ў ходзе [[Супрацьстаянне ў Славянску|баёў за Славянск]]<ref>[http://donetsk.comments.ua/news/2014/05/05/155348.html Авиация уничтожила под Славянском «бронепоезд» сепаратистов] — Комментарии, 05 мая 2014</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140505_ukraine_slavyansk_offensive_fears.shtml Спецоперация в Славянске: потери с обеих сторон] — BBC, 6 мая 2014 г.</ref>. |- |[[Файл:BMP-2 parade ukraine.jpg|150px]] |[[БМП-2]] |{{USSR}} |[[баявая машына пяхоты]] |1 |1 захоплены ў ходзе [[Супрацьстаянне ў Марыупалі|супрацьстаяння ў Марыупалі]] 9 мая 2014 г.<ref>[http://www.pravda.com.ua/rus/news/2014/05/9/7024866/ В Мариуполе сепаратисты захватили БМП. Он случайно выстрелил]</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531628 В Мариуполе активисты ДНР захватили БМП]</ref> і на наступны дзень спалены невядомымі асобамі.<ref>[http://podrobnosti.ua/accidents/2014/05/10/975295.html В центре Мариуполя горит БМП ]</ref><ref name=autogenerated3>[http://24tv.ua/home/showSingleNews.do?u_mariupoli_gorila_bmp_yaku_teroristi_zahopili_v_ukrayinskih_viyskovih_video&objectId=441417 Сгоревшая БМП]</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531809 В центре Мариуполя — взрывы и выстрелы. Горит БМП]</ref>, 1 захоплены ў [[Данецк]]у<ref name="МИЛ" />. |- |[[Файл:Ukrainian-BRDM-2.jpg|150px]] |[[БРДМ-2]] |{{USSR}} |[[баявая разведвальная машына]] |3 |2 захоплена ў [[Горад Канстанцінаўка|Канстанцінаўцы]]<ref>{{cite web|url=http://www.segodnia.ru/news/139204|title=Ополчение ДНР захватило в Константиновке две БРДМ украинских военных|author=|date=2014-05-11|work=|publisher=Информационно-аналитическое сетевое издание Сегодня.ru|accessdate=2014-05-11}}</ref>, 1 захоплены ў [[Марыупаль|Марыупалі]]<ref>[http://www.0629.com.ua/news/535805 В Мариуполе на территории брошенной воинской части ведется уборка]</ref>. |- |[[Файл:RIAN archive 734015 Wildfires in Moscow Region's Lukhovitsky district.jpg|150px]] |[[ІМР-2|ІМР-2М]] |{{USSR}} |[[Інжынерная машына разгароджвання]] |1 |1 захопленая на НКМЗ<ref>{{cite web|url=http://www.kramatorsk.info/view/150120|title=ДНР понадобились краматорские ИМР|author=|date=2014-05-14|work=|publisher=Краматорск-инфо|accessdate=2014-05-15}}</ref><ref>[http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?sec=1724&id=499683 Вооруженные люди вывезли с Новокраматорского завода списанную инженерную машину разграждения]</ref><ref>[http://www.dialog.ua/news/3304_1400138855 В Краматорске с территории завода НКМЗ украли бронемашину ИМР-2М. Фотофакт]</ref>. |- |[[Файл:BTR-80 - Interpolitex-2009 (1).jpg|150px]] |[[БТР-80]] |{{USSR}} |[[бронетранспарцёр]] |2 <small>(або больш)</small> |1 — плаваючы браніраваны усюдыход на базе БТР-80, захоплены пад [[Славянск]]ам<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1561347&tid=105474|title=Автопарк ополченцев Юго-Востока пополняется|author=|date=2014-05-09|work=|publisher=[[Вести.ру]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>, іншы ў распараджэнні батальёна «Усход»<ref name="оружие">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1665938&cid=9|title=Батальон «Восток»: рабочие и учителя встали под ружье|author=Азамат Салихов|date=2014-06-08|work=|publisher=[[Вести.ру]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>. |- |[[Файл:ZU-23-2 in Saint Petersburg.jpg|150px]] |[[ЗУ-23]] |{{USSR}} |[[зенітная ўстаноўка]] |1 |У распараджэнні батальёна «Усход»<ref name="оружие" />. |} === Сімволіка === [[Файл:Flag of Ukrainian SSR.svg|thumb|right|150px|Сцяг [[Украінская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Украінскай ССР]] — магчымая аснова сцяга ДНР.]] [[Файл:Flag of Russian Federation.svg|thumb|right|150px|Сцяг [[Расія|Расіі]] — магчымая аснова сцяга ДНР.]] Паводле дадзеных Данецкай аблдзяржадміністрацыі па стане на 23 красавіка 2014 года 4 горада ў 1 раёне Данецкай вобласці выкарыстоўвалі выключна сімволіку Данецкай народнай рэспублікі; дзяржаўныя сімвалы Украіны пры гэтым захоўваліся над будынкамі выканаўчай улады ў 5 гарадах і 13 раёнах. Акрамя гэтага, спалучэнне змяшанай сімволікі ДНР і Украіны назіралася ў 6 гарадах і 1 раёне.<ref>''Артур Гончаров.'' {{cite web|url=http://www.unn.com.ua/ru/news/1334277-derzhsimvoli-ukrayini-zberezheni-v-11-mistakh-i-14-rayonakh-donetskoyi-oblasti|title=Госсимволы Украины сохранены в 11 городах и 14 районах Донецкой области|publisher=УНН|date=2014-04-23|lang=ru}}</ref> Сцяг Данецкай рэспублікі, відаць, натхнёны [[Сцяг Расіі|сцягам]] і [[Герб Расіі|гербам Расіі]]<ref>[http://tass-analytics.com/positions/2016 Флаг Донецкой республики: исторические аналогии и перспективы — Центр политического анализа] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140702052430/http://tass-analytics.com/positions/2016 |date=2 ліпеня 2014 }}</ref>. Паводле адной з версій, сцяг выкарыстоўваўся яшчэ ў Данецка-Крыварожскай Савецкай Рэспубліцы. Прапануецца наступная расшыфроўка: чырвоны колер сімвалізуе кроў, пралітую ў барацьбе за свабоду; цёмна-сіні колер сімвалізуе дух народа, а таксама воды [[Азоўскае мора|Азоўскага]] і [[Чорнае мора|Чорнага]] мора; чорная паласа сімвалізуе ўрадлівую зямлю Поўдня Маларосіі і вугаль Данбаса<ref>[http://tvrain.ru/articles/cherno_krasno_sinij_samyj_silnyj_otkuda_vzjalsja_flag_donetskoj_respubliki_i_kto_ego_proizvodit-367670/ «Чёрно-красно-синий — самый сильный». Откуда взялся флаг Донецкой «республики» и кто его производит] — tvrain.ru</ref>. Паводле іншай версіі, сцяг быў вынайдзены толькі ў 1990-я гады на аснове былога [[Сцяг Украінскай ССР|сцяга УССР]], да якога была дададзеная чорная паласа, зноў-такі якая сімвалізуе вугаль. На грудзях у арла на сцягу размешчаны чарвлёны геральдычны шчыт з выявай Архістратыга Міхаіла (герб Кіева).<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/449698-donetskaia-respublyka-suschestvovala-esche-pry-yuschenko|title=«Донецкая республика» существовала ещё при Ющенко|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=|lang=ru}}</ref> Папулярны на Данбасе рок-гурт «Дзень Трыфідаў» напісаў і выканаў гімн ДНР «Уставай, Данбас», у аснову відэараду якога ляглі дакументальныя здымкі першых дзён станаўлення рэспублікі<ref name="гимн">{{cite web|url=http://www.ridus.ru/news/158735|title=Панки написали и записали официальный гимн Донецкой народной республики|publisher=[[Ридус]]|date=2014-04-19|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140508024906/http://www.ridus.ru/news/158735|archivedate=8 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. === Заканадаўства === 14 мая 2014 года быў прыняты і апублікаваны<ref>[http://donetsk-gov.su/?p=151 Опубликована Конституция Донецкой народной республики] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140625073217/http://donetsk-gov.su/?p=151 |date=25 чэрвеня 2014 }} — donetsk-gov.su</ref> праект канстытуцыі Данецкай народнай рэспублікі, дзе заяўлялася аб прыхільнасці новага ўтварэння ідэі «рускага свету» (рускай цывілізацыі), агульнарускай Айчыны і Праваслаўнай царквы (прэамбула). Праект канстытуцыі прадугледжвае парламенцкую форму праўлення (арт.68, п.4) і не прадугледжвае пасады прэзідэнта<ref>[http://rusplt.ru/news/proekt-konstitutsii-donetskoy-respubliki-ne-predusmatrivaet-doljnosti-prezidenta-134083.html Проект конституции «Донецкой республики» не предусматривает должности президента] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140517125157/http://rusplt.ru/news/proekt-konstitutsii-donetskoy-respubliki-ne-predusmatrivaet-doljnosti-prezidenta-134083.html |date=17 мая 2014 }} — rusplt.ru</ref>. Акрамя таго, па канстытуцыі прадугледжваецца далучэнне рэспублікі да іншай федэратыўнай дзяржавы<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=500410&sec=1724|title=ДНР объявила себя парламентской республикой с двумя госязыками|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-14|lang=ru}}</ref>. Дзяржаўная ўлада прадстаўлена Вярхоўным Саветам, Саўмінам і Саветаў бяспекі (арт.6, п.2). Вярхоўны савет (вышэйшы заканадаўчы орган) складаецца са 150 дэпутатаў. Большасць з іх ўваходзілі ў раней існаваўшы Народны савет рэспублікі. Вярхоўны савет абірае прэзідыум і старшыні прэзідыума, выбірае Савет міністраў, сцвярджае прэм’ер-міністра і яго намеснікаў. Плануецца стварыць Камітэт дзяржаўнага кантролю для барацьбы з карупцыяй у органах улады<ref name=autogenerated5>[http://top.rbc.ru/politics/15/05/2014/924081.shtml В Донецкой республике избрали главу и министра обороны. Rbc.ru, 15.05.2014]</ref>. {{Урэзка |Выраўноўванне = right |Шырыня = 400px |Змест = '''Артыкул 3'''<br /> Чалавек, яго правы і свабоды з'яўляюцца найвышэйшай каштоўнасцю. Іх прызнанне, захаванне, павагу і абарона — абавязак Данецкай Народнай Рэспублікі, яе дзяржаўных органаў і службовых асоб і гарантуюцца з моманту зачацця чалавека<ref name=dnr />. |Подпіс = Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі }} Канстытуцыяй ДНР гарантуецца захаванне правоў чалавека ''з моманту зачацця''<ref name=dnr>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Конституция Донецкой народной республики] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref>, што мае на ўвазе абарону жыцця яшчэ не народжаных дзяцей. За аснову Крымінальнага кодэкса ДНР часова узяты Крымінальны кодэкс Украіны<ref name="Г23" />. 26 мая 2014 года Дзяніс Пушылін абвясціў аб тым, што ДНР пачынае «інтэнсіўна пераходзіць на расійскае заканадаўства»<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/2480206 Денис Пушилин: «Донецкая народная республика» перейдут на российское законодательство]</ref>. === Урад === 16 мая было сфарміравана ўрад ДНР<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/16/dnr1/|title=В Донецкой народной республике выбрали премьер-министра|publisher=Lenta.ru|date=2014-05-16|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.pravda.com.ua/rus/news/2014/05/16/7025589/|title=В псевдокабмин сепаратистов вошли люди, близкие к «регионалам»|publisher=pravda.com.ua|date=2014-05-16|lang=ru}}</ref> * Старшыня Вярхоўнага савета — [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Пушылін Дзяніс Уладзіміравіч]]<ref name="RIA10apr">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140410/1003413178.html|title=Лидер митингующих в Донецке заявил, что власти готовы к референдуму|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>[http://www.pravda.com.ua/articles/2014/04/15/7022531/ Глава уряду самопроголошеної Донецької народної республіки: «Зараз мені ніколи займатися МММ»] {{ref-uk}}. pravda.com.ua</ref> * Прэм’ер-міністр — [[Аляксандр Юр'евіч Барадай|Барадай Аляксандр Юр’евіч]] * Першы віцэ-прэм’ер — Андрэй Пургін * Віцэ-прэм’ер па эканоміцы — Сямёнаў Аляксандр Аляксандравіч * Віцэ-прэм’ер па сацыяльнай палітыцы — Калюскі Аляксандр Аляксандравіч * Міністр замежных спраў — Кацярына Губарава (жонка [[Павел Юр'евіч Губараў|Паўла Губарава]])<ref name="vesti11apr">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/videos?vid=591130&cid=9|title=Екатерина Губарева: юго-восток не отступит от своих требований|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref>. * Міністр эканамічнага развіцця — Падгорны Уладзімір Васільевіч * Міністр паліва і энергетыкі — Граноўскі Аляксей Іванавіч * Міністр фінансаў — Мацюшчанка Кацярына Сяргееўна * Міністр па падатках і зборах — Саўчанка Пётр Аляксеевіч * Міністр будаўніцтва і архітэктуры — Яблонскі Пётр Іванавіч * Міністр інфармацыі і масавых камунікацый — Хракаў Аляксандр Вітальевіч * Міністр транспарту — Сідзельнікаў Аляксандр Віктаравіч * Міністр сувязі — Хардыкаў Мікалай Мікалаевіч * Міністр вугальнай прамысловасці — Івакін Ігар Васільевіч, * Міністр аховы здароўя — Шчарбакоў Канстанцін Сяргеевіч * Міністр культуры — Вароніна Наталля Іванаўна * Міністр спорту і турызму — Мішын Міхаіл Віктаравіч * Міністр сельскай гаспадаркі і харчавання — Сінягоўскі Юрый Мікалаевіч * Міністр ЖКГ — Рассаднікаў Валерый Якаўлевіч * Міністр юстыцыі — Пісарэнка Вячаслаў Віктаравіч * Міністр абароны — [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Стралкоў Ігар Іванавіч]] (раней — камандуючы «народным апалчэннем Данбаса», з 12 мая 2014 года камандуючы ўзброенымі сіламі Данецкай народнай рэспублікі)<ref name="стрелков" /><ref name="str-ria-kto">{{cite web|url= http://rian.com.ua/politics/20140512/348394541.html |title= Стрелков заявил о контртеррористической операции на территории "ДНР" |publisher=[[РИА Новости]]—Украина|date=2014-05-12}}</ref>. * Міністр унутраных спраў — Кавальчук Алег Анатолевіч * Міністр працы і сацыяльнай палітыкі — Лягін Раман Віктаравіч * Кіраўнік службы бяспекі — Хадакоўскі Аляксандр Сяргеевіч (раней кіраваў падраздзяленнем «Альфа» ў Данецкай вобласці) * Генеральны пракурор — Сусяйла Алег Мікалаевіч, пазней — Равіль Халікаў<ref name="Г23" /> (да 23 мая — Грынюк Дзмітрый Міхайлавіч). 15 мая ў Данецку таксама быў сфармаваны «Грамадская рада па бяспецы і абароне ДНР», у які ўвайшлі Ігар Стралкоў, Аляксандр Хадакоўскі, Алег Кавальчук<ref name=autogenerated5 />. [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Дзяніс Пушылін]] з сярэдзіны чэрвеня знаходзіўся ў [[горад Масква|Маскве]], 18 ліпеня ён прыслаў заяву аб адстаўцы з пасады старшыні прэзідыума Вярхоўнага савета ДНР<ref>http://korrespondent.net/ukraine/politics/3394404-hlava-dnr-pushylyn-ushel-v-otstavku</ref>. 28 ліпеня [[Уладзімір Анцюфееў]]<ref>З 1992 па 2012 займаў пасаду міністра дзяржаўнай бяспекі [[Прыднястроўская Малдаўская Рэспубліка|Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі]], у 2004 атрымаў званне прафесара Акадэміі ваенных навук Расіі</ref>, які раней быў прызначаны віцэ-прэм’ер-міністрам па пытаннях дзяржаўнай бяспекі ДНР, паведаміў, што [[Аляксандр Юр'евіч Барадай|Аляксандр Барадай]] выехаў у [[Расія|Расію]]. Выконваючым абавязкі старшыні савета міністраў і галоўнакамандаючага ДНР стаў сам Анцюфееў<ref>http://www.ostro.org/general/society/news/451307/</ref>. 7 жніўня Аляксандр Барадай абвясціў, што пакідае сваю пасаду і саступае сваё месца палявому камандзіру Аляксандру Захарчанку<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=133031</ref>. 14 жніўня кіраўнік міністэрства абароны Ігар Гіркін (Стралкоў) сышоў у адстаўку. На пасадзе кіраўніка абароннага ведамства яго змяніў Уладзімір Конанаў<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=133366</ref>. === Эканоміка і фінансавая сістэма === Віцэ-прэм’ер ДНР Андрэй Пургін заявіў, што новыя ўлады разглядаюць магчымасць адмовы ад [[Украінская грыўна|украінскай грыўны]] на карысць [[Расійскі рубель|расійскага рубля]], аднак для гэтага ім «неабходна заключыць адпаведныя дамовы, паколькі рубель мы таксама не друкуем»<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/business/news/2014/05/17/n_6160177.shtml|title=В Донецке готовы к переходу с гривны на рубль|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-17|lang=ru}}</ref>. Сустаршыня ўрада ДНР Міраслаў Рудэнка заявіў, што рэспубліцы павінна належаць Данецкая чыгунка (якая ўваходзіць у склад «Укрзалізныці») і што праца ў гэтым кірунку ўжо вядзецца<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474244|title=Донбасс разворачивает дороги и налоги|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-19|lang=ru}}</ref>. 3 чэрвені мэр Данецка Аляксандр Лук’яненка паведаміў аб тым, што з-за «з-за стабільна напружанай абстаноўкі» ў горадзе малы бізнес пачынае згортваць сваю дзейнасць у сферы абслугоўвання і гандлю, фірмы адпускаюць супрацоўнікаў у бясплатны адпачынак. Пры гэтым пенсіі і сацыяльныя выплаты ў красавіку гараджане атрымалі ў поўным аб’ёме і «практычна своечасова», хоць за 5 месяцаў 2014 году адлічэнні ў Пенсійны фонд скараціліся на 11 %<ref name="Мэр">[http://news.liga.net/news/politics/1995848-biznes_bezhit_iz_donetska_mer_goroda.htm Бизнес бежит из Донецка — мэр Лукьянченко]</ref>. 4 чэрвеня ў ходзе круглага стала ў Дзяржаўнай Думе РФ, намеснік міністра замежных спраў ДНР Барыс Барысаў заявіў аб тым, што эканоміку новаўтворанай дзяржавы зможа выратаваць толькі стабілізацыйны крэдыт ад Расіі, з памерам першага траншу «як мінімум 30 мільярдаў рублёў». На яго думку вылучэнне крэдыту апраўдваецца тым, што валавы рэгіянальны прадукт Данбаса перавышае 1 трлн рублёў, а разам з эканомікай Луганскай народнай рэспублікі аб’ём ВРП блізкі да 1,5 трлн рублёў. Разам з гэтым разглядаецца варыянт стварэння цэнтральнага банка і «''неадкладнага перазапуску эканомікі рэгіёну на аснове расійскага рубля''», бо па словах прадстаўніка ДНР «цяпер адбываецца сплясканне гаспадарчага абароту, заснаванага на абароце грыўны<ref>[http://slon.ru/fast/economics/donetskaya-respublika-poprosila-u-rossii-kredit-na-30-mlrd-rubley-1109049.xhtml Донецкая республика попросила у России кредит на 30 млрд рублей]</ref>». Пазней прэм’ер-міністр ДНР Аляксандр Барадай адхрысціўся ад гэтай просьбы, паказаўшы на тое, што Барысаву «''трэба лячыцца ў вар’яцкім доме''». Адначасна было зроблена папярэджанне аб службовай неадпаведнасці міністру замежных спраў ДНР Кацярыне Губаравай<ref>[http://slon.ru/fast/world/premer-dnr-posovetoval-svoemu-podchinennomu-lechitsya-v-sumasshedshem-dome-1109562.xhtml Премьер ДНР посоветовал своему подчиненному лечиться в сумасшедшем доме]</ref>. === ДНР і буйны бізнес === 12 мая «народны губернатар» Данбаса Павел Губараў заявіў, што на ўтрыманні ў мільярдэра [[Рынат Леанідавіч Ахметаў|Ахметава]], многія прадпрыемствы якога знаходзяцца на тэрыторыі Данецкай вобласці, былі дзве траціны прарасійскіх актывістаў. Паводле яго слоў, калі [[Партыя рэгіёнаў]] страціла давер жыхароў Паўднёвага Усходу, «''у гэтых умовах пачалі з’яўляцца лідары, так званага, „народнага апалчэння“ ва ўсіх гарадах''». Тады партыя ўлады і алігархі сталі выкарыстоўваць «''зручныя для іх сродкі подкупу''», — заявіў Губараў. «''Аказалася, што дзве траціны з актывістаў працуюць на алігарха Ахметава. Вельмі невялікая група асоб захоўвала вернасць ідэі, але пры гэтым усё роўна брала грошы. Грошы бралі ўсё!''» — заявіў ён<ref name="gubar">[http://top.rbc.ru/politics/12/05/2014/923022.shtml Павел Губарев: Две трети ополченцев были на содержании у Ахметова. Rbc.ru, 12.05.2014]</ref>. Двума днямі раней, у сувязі з кровапраліццем у Марыўпалі, група «Метінвест» Рыната Ахметава выпусціла афіцыйную заяву з заклікам «''адмовіцца ад практыкі вядзення ў мірных гарадах Данбаса буйнамаштабных баёў з ужываннем Узброеных Сіл, цяжкай тэхнікі і ўзбраення''», «''адвесці войскі, уступіць у дыялог з грамадзянамі, тэрмінова прыняць кампрамісныя палітычныя рашэнні, накіраваныя на зняцце сацыяльнай напружанасці''»<ref name="ahmet01" /><ref>[http://www.metinvestholding.com/ru/press/news/show/2903 Группа Метинвест призывает отказаться от кровавых методов «зачистки» Мариуполя и других городов Донбасса. 10.05.2014]</ref>. У Кіеве, аднак, заявілі, што патрабаванне спыніць «антытэрарыстычную аперацыю» у Данбасе адпавядае «стратэгічнаму плану ворагаў». 14 мая Ахметаў заявіў, што Данецкую народную рэспубліку ніхто не прызнае, а «''яе далучэнне да Расіі не трэба ні Маскве, ні Данбасу''»: «''Структура нашай эканомікі — гэта вугальная прамысловасць, гэта металургія, гэта энергетыка, гэта машынабудаванне, гэта хімічная прамысловасць і гэта сельская гаспадарка. І ўсе сумежныя прадпрыемствы, якія з гэтым звязаныя. Мы трапім пад вялікія санкцыі, мы не зможам ні прадаваць, ні вырабляць. Гэта значыць прыпынак вытворчасці, гэта значыць беспрацоўе, гэта значыць беднасць''». На яго думку, адзіны правільны шлях — змяненне Канстытуцыі Украіны і дэцэнтралізацыя ўлады ў краіне<ref name="ahmet01">[http://top.rbc.ru/politics/20/05/2014/924743.shtml Ахметов призвал своих рабочих начать забастовку. Rbc.ru, 20.05.2014]</ref>. 15 мая па ініцыятыве гендырэктараў ММК імя Ільіча і камбіната «Азовсталь», якія ўваходзяць у групу «Метінвест», быў падпісаны мемарандум аб парадку і бяспекі ў Марыўпалі, які падпісаў і лідар прыхільнікаў ДНР ў Марыўпалі Дзяніс Кузьменка<ref name="ahmet02" />. 16 мая ўрад ДНР запрапанаваў прадпрыемствам Ахметава плаціць падаткі ў бюджэт новага дзяржаўнага ўтварэння: «''Велізарная колькасць жыхароў Данбаса чакае ад Ахметава заявы аб лаяльнасці да ДНР і павагі суверэнітэту новага дзяржаўнага ўтварэння''». Замест гэтага падаткі з данецкіх прадпрыемстваў ідуць на фінансаванне «''бандфармаванняў, якія атакуюць Славянск, Марыупаль і малыя гарады Данбаса''»<ref name="ahmet02">[http://top.rbc.ru/economics/16/05/2014/924226.shtml Власти ДНР потребовали от Ахметова «заплатить налоги». Rbc.ru, 16.05.2014]</ref>. Кансультант ўрада ДНР Раман Манекін паказаў, што «''Ахметаву адкрыта прапанавалі — альбо падтрымаць ДНР, або яго на Данбасе не будзе''<ref>{{cite web|url=http://forbes.ua/news/1371199-dnr-zhdet-ot-ahmetova-vyplaty-nalogov-v-ee-byudzhet|title=ДНР ждёт от Ахметова выплаты налогов в её бюджет|publisher=[[Forbes]]|date=2014-05-16|lang=ru|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140603055529/http://forbes.ua/news/1371199-dnr-zhdet-ot-ahmetova-vyplaty-nalogov-v-ee-byudzhet|archivedate=3 чэрвеня 2014|deadurl=yes}}</ref>». Прэс-служба холдынгу «[[Сістэм Кэпітал Менеджмент]]», якая належыць Рыната Ахметава, паведаміла, што холдынг не мае намеру плаціць падаткі ў бюджэт самаабвешчанай Данецкай народнай рэспублікі, бо «''СКМ працуе выключна ў рамках прававога поля і дзеючага заканадаўства Украіны''»<ref>{{cite web|url=http://forbes.ua/news/1371215-predpriyatiya-skm-ne-budut-platit-nalogi-v-byudzhet-dnr|title=Предприятия СКМ не будут платить налоги в бюджет ДНР|publisher=[[Forbes]]|date=2014-05-16|lang=ru|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140605064121/http://forbes.ua/news/1371215-predpriyatiya-skm-ne-budut-platit-nalogi-v-byudzhet-dnr|archivedate=5 чэрвеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 20 траўня кіраўнік прэзідыума Вярхоўнага савета ДНР Дзяніс Пушылін абвясціў аб пачатку працэсу нацыяналізацыі прадпрыемстваў у рэгіёне ''ў сувязі з нежаданнем рэгіянальных алігархаў плаціць падаткі ў бюджэт''<ref name="S2005">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/glava-donetskoy-respubliki-potreboval-natsionalizatsii-predpriyatiy-1100658.xhtml|title=Глава Донецкой республики потребовал национализации предприятий|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>. У той жа дзень Ахметаў выступіў з рэзкай крытыкай ДНР: {{цытата|Скажыце мне, калі ласка, хто ў Данбасе ведае хоць аднаго прадстаўніка гэтай ДНР? Што яны зрабілі для нашага краю, якія працоўныя месцы стварылі? Хадзіць з аўтаматамі па гарадах Данбаса — гэта што, адстойванне правоў данчан перад цэнтральнай уладай? Марадзёрстваваць ў гарадах і захопліваць мірных жыхароў - гэта што, барацьба за шчасце нашага краю? Не! Гэта барацьба супраць жыхароў нашага краю! Гэта — барацьба супраць Данбаса! Гэта — генацыд Данбаса!<ref name="Ахметов">{{cite web|url=http://www.rbc.ua/rus/news/accidents/ahmetov-prizval-predpriyatiya-donbassa-k-aktsii-protesta-20052014082400|title=Ахметов призвал предприятия Донбасса к акции протеста против ДНР|publisher=[[РБК]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>}} У сваім звароце, якое транслявалася па тэлеканале «Украіна», Ахметаў заклікаў прадпрыемствы Данбаса да папераджальнага страйку ў знак пратэсту супраць абвяшчэння Данецкай народнай рэспублікі<ref name="Ахметов" /><ref name="S20051">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/business/bogateyshiy-biznesmen-ukrainy-prizval-provesti-predupreditelnuyu-zabastovku-protiv-dnr-1100343.xhtml|title=Богатейший бизнесмен Украины призвал провести предупредительную забастовку против ДНР|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>. Выступ Ахметава некаторыя прадстаўнікі вышэйшага кіраўніцтва Украіны ўспрынялі з энтузіязмам. Кіраўнік МУС краіны Арсен Авакаў на сваёй старонцы ў Facebook напісаў: «Рынат Ахметаў — нарэшце-то энергія! Паверыў. Спадзяюся, і Данбас паверыць»<ref name="ahmet01" />. 23 мая прызначаны ў гэты дзень новы генеральны пракурор ДНР Равіль Халікаў распачаў дзве крымінальныя справы супраць Рыната Ахметава: «За нявыплату падаткаў» і «За спробу звяржэння ўлады<ref name="Г23">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/23/n_6176357.shtml|title=В ДНР возбуждено уголовное дело против Ахметова |publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>». У ноч на 27 мая ўзброеныя прыхільнікі ДНР абрабавалі і падпалілі хатнюю арэну хакейнага клуба «Данбас», пасля чаго сагналі службовы аўтамабіль. Уладальнікам клуба з’яўляецца данецкі прадпрымальнік Барыс Калеснікаў, які рэзка крытыкаваў ДНР<ref>[http://slon.ru/fast/world/storonniki-dnr-ograbili-i-podozhgli-arenu-khokkeynogo-kluba-donbass-1104304.xhtml Сторонники ДНР ограбили и подожгли арену хоккейного клуба «Донбасс»]</ref>. 16 прэс-служба кампаніі ДТЭК, уладальнікам якой з’яўляецца Рынат Ахметаў, паведаміла пра наведванне свайго офіса ў Данецку ўзброенымі людзьмі з аўтаматамі, якімі апынуліся прадстаўнікі ДНР. Правёўшы перамовы яны пакінулі будынак === Адносіны са СМІ === 6 чэрвеня вядучая тэлекамунікацыйная кампанія MATRIX (ТАА «Данбаскія электронныя камунікацыі») была вымушана прыпыніць трансляцыю некалькіх украінскіх тэлеканалаў: 5-га канала, 1+1, тэлеканала «Данбас», UBR і NEWS 24 з-за патрабавання прыхільнікаў ДНР. Па іх версіі, каналы перадавалі інфармацыю «накіраваную на распальванне варожасці паміж рускім і украінскім народам, расавай варожасці, прапаганды нацыянальнай і сацыяльнай нянавісці, неанацызму, гераізацыі памочнікаў нямецкага нацызму, агітацыі да гвалту<ref>[http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/06/06/n_6211081.shtml Донецкий провайдер по требованию ДНР отключил пять украинских телеканалов]</ref>». 2 чэрвеня 2017 года журналіст Станіслаў Асееў быў выкрадзены. Праз паўтара месяца, 16 ліпеня 2017 года, баевікі паведамілі, што блогера затрымалі нібыта за шпіянаж.<ref>[http://espreso.tv/news/2017/07/16/terorysty_oficiyno_pidtverdyly_znyklyy_asyeyev_u_nykh_zvynuvachuyut_u_quotshpygunstviquot Терористи офіційно підтвердили: зниклий Асєєв у них, звинувачують у «шпигунстві»]</ref> [[Рэпарцёры без межаў]], [[Human Rights Watch]], [[Amnesty International]] і [[Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе]] запатрабавалі ад байцоў вызваліць Асеева.<ref>{{Cite web|url=https://rsf.org/en/news/ukraine-separatists-free-blogger-held-november-2016|title=Ukraine: Separatists free blogger held since November 2016|date=2017-12-27|publisher=[[Рэпарцёры без межаў]]|accessdate=2018-09-03|lang=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.hrw.org/ru/news/2017/07/18/306785|title=Украина: Блогер удерживается про-российскими сепаратистами|date=2017-07-18|publisher=[[Human Rights Watch]]|accessdate=2018-09-03|lang=ru}}</ref><ref>{{cite press release | url=https://www.amnesty.org.uk/files/2017-07/FI16017_2.pdf?TRhWAnU9V9A389Kj6RGAvval.yqFVY_j | title=URGENT ACTION: IMPRISONED JOURNALIST MUST BE RELEASED | publisher=Amnesty International | date=21 July 2017 | accessdate=10 February 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.osce.org/representative-on-freedom-of-media/383217|title=OSCE Representative calls for immediate release of Donetsk journalist Stanislav Aseev one year after his illegal detention|date=2018-06-01|publisher=[[Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе]]|accessdate=2018-09-03|lang=en}}</ref> == Адносіны з Расіяй == Афіцыйным прадстаўніком ДНР у РФ з’яўляецца Аляксей Муратаў. У чэрвені 2014 ён прызначыў скандальна вядомага дэпутата заканадаўчага сходу Пецярбурга {{нп3|Віталь Валянцінавіч Мілонаў|Віталя Мілонава|ru|Милонов, Виталий Валентинович}} кіраўніком прадстаўніцтва ДНР ў [[Горад Санкт-Пецярбург|Санкт-Пецярбургу]] і [[Ленінградская вобласць|Ленінградскай вобласці]]. Дэпутату падпарадкоўваюцца кіраўнік казацкага аддзела пецярбургскай епархіі протаіерэй Дзмітрый Васіленка, які стаў духоўнікам прадстаўніцтва), кіраўнік Пецярбургскага аддзялення руху «Народны Сабор» Анатоль Арцюх і іншыя ўдзельнікі «патрыятычных арганізацый». Задача расійскага прадстаўніка непрызнанай рэспублікі — «легітымізацыя ДНР ў асяроддзі расійскіх палітыкаў і насельніцтва» і збор гуманітарнай дапамогі<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/russia/milonova-naznachili-predstavitelem-dnr-v-peterburge-1107406.xhtml|title=Милонова назначили представителем ДНР в Петербурге|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref>. Міністэрства замежных спраў ДНР раскрытыкавала візіт амбасадара РФ на Украіне Міхаіла Зурабава на інаўгурацыю прэзідэнта Украіны [[Пётр Парашэнка|Пятра Парашэнкі]] 7 чэрвеня 2014 г., так як краіны, якія ўдзельнічаюць у гэтым, «''прымаюць удзел легітымацыі яго кіравання, тым самым падзяляюць адказнасць за здзейсненыя ваенныя злачынствы на Усходзе''»<ref>[http://top.rbc.ru/politics/07/06/2014/929167.shtml Порошенко официально стал президентом Украины]</ref>. 11 чэрвеня 2014 г. стала вядома аб тым, што старшыня вярхоўнага савета ДНР Дзяніс Пушылін знаходзіцца ў сталіцы РФ<ref>[http://www.rbc.ua/rus/news/accidents/lider-samoprovozglashennoy-dnr-pushilin-pribyl-v-moskvu-11062014153800 Лидер самопровозглашенной ДНР Пушилин прибыл в Москву]</ref><ref name="ДПИ">[http://slon.ru/russia/pushilin-1114953.xhtml Пушилин: «Видеть всю глобальную картину может, наверное, сейчас только товарищ Путин»]</ref> і праводзіць кансультацыі па сацыяльна-эканамічнаму развіццю ДНР. У прыватнасці па словах самога Пушыліна, кансультацыі па гэтых пытанні праводзяцца з памочнікам прэзідэнта РФ Уладзіславам Сурковым і дарадцам прэзідэнта Сяргеем Глазьевым<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/2492873 Денис Пушилин проводит консультации в Москве по социально-экономическому развитию «Донецкой народной республики»]</ref>. Таксама ён сустрэўся з лідарам [[ЛДПР]] [[Уладзімір Вольфавіч Жырыноўскі|Уладзімірам Жырыноўскім]] і старшынёй [[Савет Федэрацыі|Савета Федэрацыі]] [[Валянціна Іванаўна Мацвіенка|Валянцінай Мацвіенка]]<ref name="ДПИ" />. == Рэакцыя == === Органы ўлады === {{Сцягафікацыя|Украіна}} Прэм’ер-міністр Украіны [[Арсеній Яцанюк]] выказаў меркаванне, што тое, што адбываецца ў Данбасе — гэта частка плана па дэстабілізацыі сітуацыі ў краіне. Ён таксама паведаміў аб тым, што ва ўрада ёсць «''выразны план, якім чынам рэагаваць на гэтую сітуацыю''»<ref name="ИТАР-ТАСС3">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1102249|title=Яценюк назвал митинги на востоке Украины осуществлением плана по дестабилизации ситуации|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Гарадскі савет Данецка распаўсюдзіў праз афіцыйны сайт гарадскога галавы А. А. Лук’янчанкі заяву, у якім гаворыцца, што гарадскія і раённыя органы самакіравання Данецка не маюць да таго, што адбываецца, ніякага дачынення і «''працягваюць працаваць у прававым полі''»<ref>{{cite web|url=http://www.lukyanchenko.donetsk.ua/news_echo.php?id_news=9379|title=Сообщение управления по связям с общественностью Донецкого городского совета|publisher=lukyanchenko.donetsk.ua|date=2014-04-07|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140728002353/http://www.lukyanchenko.donetsk.ua/news_echo.php?id_news=9379|archivedate=28 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. === Партыі і палітыкі === 7 красавіка кандыдат у Прэзідэнты Украіны [[Юлія Цімашэнка]] выехала ў Данецк. Яна заклікала «''адэкватна рэагаваць на дзеянні сепаратыстаў''». 18 красавіка Цімашэнка прапанавала правесці ў Данецку «круглы стол» з удзелам прадстаўнікоў ДНР. Старшыня часовага ўрада рэспублікі Дзяніс Пушылін паведаміў, што ўдзел ДНР у гэтым абмеркаванні прымальны. «''Такія сустрэчы не выключаны, калі будуць несці карысць Данецкай народнай рэспубліцы''», — сказаў ён<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140419/1004604489.html|title=Руководство ДНР не против круглого стола, инициируемого Тимошенко|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-19}}</ref>. === Прафсаюзы === Старшыня Незалежнага прафсаюза гарнякоў Украіны Міхаіл Валынец заявіў, што яго арганізацыя не будзе падтрымліваць прыхільнікаў ДНР<ref>{{cite web|url=http://www.unian.net/politics/905147-shahteryi-donbassa-vyistupili-protiv-separatizma.html|title=Шахтёры Донбасса выступили против сепаратизма|publisher=УНИАН|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. === Рэакцыя за мяжой === {{Сцягафікацыя|Еўрапейскі саюз}} — 15 красавіка кіраўнік ваеннай разведкі Еўрасаюза Георгій Алафузаф заявіў, што ён не думае, што ў падзеях прымаюць актыўны ўдзел расійскія вайскоўцы. На яго думку, паўстанне адбываецца сіламі мясцовых жыхароў, незадаволеных сітуацыяй у краіне<ref>{{cite web|url=http://yle.fi/uutiset/glava_voennoi_razvedki_yes_na_ukraine_net_shirokomasshtabnogo_voennogo_prisutstviya_rossii/7190607|title=Глава военной разведки ЕС: на Украине нет широкомасштабного военного присутствия России|date=2014-04-14|publisher=Служба новостей Yle|accessdate=2014-04-23}}</ref>. Аднак «Новая Газета» паведаміла, што на тэрыторыі Украіны знаходзяцца прадстаўнікі расійскага спецназа ГРУ ГШ УС РФ<ref name="NG_117">{{cite web|url=http://www.novayagazeta.ru/politics/63245.html|title=Бес, Фикс, Роман и голубоглазый|publisher=«[[Новая Газета]]»|date=2014-04-18|lang=ru}}</ref>. {{Сцягафікацыя|Беларусь}} — Прэзідэнт Беларусі [[Аляксандр Лукашэнка]] выступіў за цэласнасць і ўнітарнасць Украіны. Пасол Беларусі ва Украіне заявіў аб упэўненасці, што «Украіна сама можа разабрацца з так званымі „ДНР“ і „ЛНР“».<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=131572</ref><ref>http://inosmi.ru/sngbaltia/20140708/221518529.html</ref> [[Еўразійскі саюз моладзі]] заявіў, што знаходзіцца з паўсталым народам Данбаса на адным баку<ref name="ESM7apr">{{cite web|url=http://rossia3.ru/news/2014/04/07/22:06:41|title=ЕСМ на стороне народной революции в Донецке|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. == Гл. таксама == {{commonscat|Donetsk People's Republic}} * [[Данецкая вобласць]] * [[Донецка-Крыварожская Савецкая Рэспубліка]] * [[Луганская Народная Рэспубліка]] == Заўвагі == * '''Заўвагі''' {{reflist|group="заўв."}} * '''Крыніцы''' {{Заўвагі|2}} == Спасылкі == * {{YouTube|r5UfE4aiYzQ|start=181s|logo=1|Абвяшчэнне Данецкай народнай рэспублікі}} {{Еўрамайдан}} {{Краіны Еўропы}} [[Катэгорыя:Данецкая Народная Рэспубліка|*]] [[Катэгорыя:Данецкая вобласць]] [[Катэгорыя:Гісторыя Украіны]] 82afo44fhjl100gj8gecfc0r052qp5f 4165129 4165128 2022-07-27T07:10:39Z Maksim L. 13 wikitext text/x-wiki {{Нейтральнасць}} {{пра|самаабвешчаную дзяржаву|адміністрацыйную адзінку Украіны|Данецкая вобласць}} {{Дзяржава |Беларуская назва = Данецкая Народная Рэспубліка |Арыгінальная назва = <font size=-1>{{lang-ru|Донецкая Народная Республика}}<br />{{lang-uk|Донецька Народна Республіка}} |Родны склон = Данецкай Народнай Рэспублікі |Герб = Official Donetsk People's Republic coat of arms.svg |Сцяг = Flag of Donetsk People's Republic.svg <!--|Замест герба=--> <!--|Дэвіз=--> |Назва гімна = Уставай, Данбас |Аўдыё= |Форма кіравання = [[парламенцкая рэспубліка]]<ref>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 6] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |Дзяржаўная рэлігія= [[свецкая дзяржава]]<ref>[https://web.archive.org/web/20181112181835/https://dnrsovet.su/doc/constitution/constitution_11.01.2018.docx Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 9]{{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |На карце = Location_of_Donetsk_People%27s_Republic.png |подпіс да карты = Тэрыторыя ДНР (светла-зялёным — заяўленая, зялёным — фактычная) |Мовы = [[руская мова|руская]]<ref>[https://ria.ru/20200306/1568251939.html ria.ru]</ref>. |Спрэчны статус = так |Заснавана = [[7 красавіка]] [[2014]] |Абвяшчэнне незалежнасці= |Афіцыйнае абвяшчэнне незалежнасці= |Незалежнасць ад= |Дыпламатычнае прызнанне= |Сталіца = [[Данецк]]<ref>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі, арт. 60] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref> |Найбуйнейшыя гарады = |Пасады кіраўнікоў = Старшыня Прэзідыума<br />Вярхоўнага Савета <br />[[Прэм'ер-міністр]] |Кіраўнікі = [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Д. У. Пушылін]] (да 18.7.2014) <br /><br />[[Аляксандр Юр'евіч Барадай|А. Ю. Барадай]] (да 7.8.2014) |Места па тэрыторыі = |Тэрыторыя = |Працэнт вады = |Места па насельніцтве = |Насельніцтва = 2 291 019<ref>{{cite web|url=http://glavstat.govdnr.ru/pdf/naselenie/chisl_naselenie_0918.pdf|title=Численность населения Донецкой Народной Республики на 1 сентября 2018 года|publisher=Главстат ДНР|date=2018-09-01|lang=ru|accessdate=28 красавіка 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190710170734/http://glavstat.govdnr.ru/pdf/naselenie/chisl_naselenie_0918.pdf|archivedate=10 ліпеня 2019|deadurl=yes}}</ref> |Год перапісу = 2018 |Шчыльнасць насельніцтва = |ВУП= |Места па ВУП= |Год разліку ВУП = |ВУП на душу насельніцтва = |Валюта = |Тэлефонны код = 380 62 |Часавы пояс= UTC+3 |Заўвагі = |Статус = непрызнаная }} '''Дане́цкая Наро́дная Рэспу́бліка''' ({{lang-ru|Донецкая Народная Республика}}), або скарочана '''ДНР''' — [[Часткова прызнаная дзяржава|часткова прызнаная дзяржава]] ва Усходняй Еўропе, абвешчаная<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140506_donetsk_separatists_sovereignty_proclaimed.shtml?print=1 |title=Сепаратисты "Донецкой республики" просятся в Россию |publisher=[[BBC]]|date=2014-05-26|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://interaffairs.ru/read.php?item=11118 |title=О цивилизационном будущем Донецкой республики. Владислав Гулевич, политолог, аналитик Центра консервативных исследований факультета социологии международных отношений МГУ |date=2014-06-01|lang=ru}}</ref> ў красавіку 2014 года ў межах [[Данецкая вобласць|Данецкай вобласці]] праціўнікамі цэнтральнай улады [[Украіна|Украіны]]<ref group="заўв.">Адэпты федэралізацыі, у т.л. некаторыя палітыкі, назвалі ўяўнай прычынай такога кроку адсутнасць канструктыўнага дыялогу з уладамі ў Кіеве, якія, з іх слоў, ігнаруюць патрэбы і чаканні рэгіёну</ref>. {{нп3|Генеральная пракуратура Украіны|Генеральнай пракуратурай Украіны|uk|Генеральна прокуратура України}} «ДНР» прызнана [[Тэрарызм|тэрарыстычнай арганізацыяй]], якая мае дакладную іерархію, фінансаванне і каналы пастаўкі зброі<ref>[https://www.unian.ua/politics/918854-gpu-viznala-teroristichnimi-organizatsiyami-samoprogolosheni-dnr-ta-lnr.html ГПУ визнала терористичними організаціями самопроголошені ДНР та ЛНР]. [[УНІАН]]. 2014-05-16. {{ref-uk}}</ref>. Разам з [[Луганская Народная Рэспубліка|Луганскай Народнай Рэспублікай]] абвяшчалася аб уваходжанні ДНР у склад т.зв. Саюза Народных Рэспублік — [[Наваросія, дзяржава|Наваросіі]]. Паводле Канстытуцыі Украіны, тэрыторыя, на якую прэтэндуе ДНР, з’яўляецца часова [[Акупацыя|акупаванай]] [[Узброеныя сілы Расійскай Федэрацыі|расійскімі ўзброенымі сіламі]] неад’емнай часткай Украіны<ref>[http://zakon.rada.gov.ua/go/254-VIII Пастанаўленне аб прызнанні асобных раёнаў, гарадоў, пасёлкаў і вёсак Данецкай і Луганскай абласцей часова акупаванымі тэрыторыямі]</ref>. Большая частка самазаяўленай тэрыторыі т.зв. ДНР кантралюецца ўкраінскімі ўладамі. Да 13 красавіка ўзброенымі групамі неўрадавай прыналежнасці, падтрымку якім у шэрагу выпадкаў аказалі і прадстаўнікі мясцовага насельніцтва і міліцыі, быў усталяваны кантроль над адміністрацыйнымі будынкамі ў некалькіх населеных пунктах вобласці, адэптамі федэралізацыі было заяўлена аб кантролі над гэтымі населенымі пунктамі. На некаторых дарогах узброенымі фармаваннямі баевікоў былі выстаўленыя блокпосты. На экстраным пасяджэнні [[Савет Бяспекі ААН|Савета бяспекі ААН]] па сітуацыі ва Усходняй Украіне, які адбыўся ноччу 14 красавіка, Украіна абвінаваціла [[Расія|Расійскую Федэрацыю]] ў агрэсіі, у сувязі з чым урад Украіны прыняў рашэнне распачаць «шырокамаштабную антытэрарыстычную аперацыю з ужываннем спецпадраздзяленняў». 12 мая 2014 года пасля непрызнанага міжнароднай супольнасцю [[Рэферэндум аб самавызначэнні Данецкай Народнай Рэспублікі|рэферэндуму аб самавызначэнні Данецкай народнай рэспублікі]], які адбыўся днём раней, і на падставе самаабвешчанага акта дэкларацыі аб незалежнасці ад 7 красавіка 2014 года быў заяўлены дзяржаўны суверэнітэт ДНР<ref name="sov">{{cite web |url= http://ria.ru/world/20140512/1007507367.html |title= ДНР провозгласила себя суверенным государством |author= |date= 2014-05-12|work= |publisher=[[РИА Новости]] |accessdate=2014-05-12|lang=ru}}</ref>, які на сённяшні час прызнаюць толькі [[Расія]]<ref>{{cite web |author= |url=http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001202202220002 |title=Указ Президента Российской Федерации от 21.02.2022 № 71 "О признании Донецкой Народной Республики" |lang= |website=publication.pravo.gov.ru |publisher=Официальный интернет-портал правовой информации |date=2022-02-22 |access-date=2022-02-21}}</ref>, а таксама часткова прызнаныя [[ЛНР]], [[Паўднёвая Асеція]] і [[Рэспубліка Абхазія|Абхазія]]<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.pnp.ru/politics/abkhaziya-priznala-nezavisimost-dnr-i-lnr.html|title=Абхазия признала независимость ДНР и ЛНР|date=2022-02-25|publisher=Парламентская газета|access-date=2022-02-25}}</ref>. У гэты ж дзень «ДНР» звярнулася да [[Расія|Расіі]] з просьбай аб далучэнні<ref name="russia-gazeta.ru">{{cite web |url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/12/n_6146901.shtml|title=«Донецкая народная республика» обратилась к России с просьбой о присоединении|author= |date= 2014-05-12|work= |publisher= [[Газета.ру]] |accessdate=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. Зварот быў пакінуты без юрыдычных наступстваў з боку РФ. 24 мая 2014 года Данецкая і Луганская народныя рэспублікі падпісалі дакумент аб аб’яднанні ў [[Наваросія, дзяржава|Наваросію]]<ref>[http://lenta.ru/news/2014/05/24/novorossia/ Донецкая и Луганская народные республики объединились в Новороссию]</ref>, але з таго часу і да сёння самаправазгалошаныя рэспублікі намінальна нават самі вызначаюць сябе, робяць заявы і выступаюць асобна, у т.л. пад час [[Мінскае пагадненне|мінскіх сустрэч]]. Урад Украіны, шэраг дзяржаў і міжнародных арганізацый лічаць, што ДНР кантралюецца і атрымлівае ваенную падтрымку з боку Расіі. Гэтыя абвінавачванні адпрэчваюцца расійскім кіраўніцтвам. == Гісторыя == З канца лістапада 2013 года на Украіне праходзілі [[Еўрамайдан|акцыі пратэсту]], якія распачаліся пасля адмовы ўрада [[Мікалай Азараў|М. Азарава]] падпісаць пагадненне аб асацыяцыі з [[Еўрасаюз]]ам. Некалькі разоў яны перарасталі ў масавыя беспарадкі. 21 лютага прэзідэнт [[Віктар Януковіч]] і лідары апазіцыі падпісалі пагадненне аб урэгуляванні крызісу ва Украіне<ref name=autogenerated14>[http://www.unian.net/politics/887869-obnarodovan-tekst-soglasheniya-ob-uregulirovanii-krizisa-v-ukraine.html Обнародован текст Соглашения об урегулировании кризиса в Украине. УНИАН, 21.02.2014]</ref>, але ў гэты ж дзень увечары грамадскія актывісты Майдана асудзілі любыя дамоўленасці з прэзідэнтам і папярэдзілі аб штурме яго адміністрацыі. Віктар Януковіч таемна пакінуў Кіеў, і, як высветлілася пазней, збег у Расію. На наступны дзень [[Вярхоўная Рада Украіны|Вярхоўная Рада]], у якой былая апазіцыя сфармавала большасць, прыняла пастанову<ref name="autogenerated1">{{cite web |datepublished=22.2.2014 |url=http://zakon1.rada.gov.ua/laws/show/757-VII |title=Про самоусунення Президента України від виконання конституційни... |publisher=Верховная Рада Украины |accessdate=2014-2-23 |lang=uk |description=Постанова № 757-VII}}</ref>, у якой было аб’яўлена між іншым, што Віктар Януковіч «неканстытуцыйным чынам самаўхіліўся ад ажыццяўлення канстытуцыйных паўнамоцтваў» і не выконвае свае абавязкі, Рада адхіліла прэзідэнта Януковіча ад пасады праз імпічмент, адпаведна прызначыла датэрміновыя прэзідэнцкія выбары на [[25 мая]] 2014 года<ref name="autogenerated6">[http://www.rbc.ua/rus/news/politics/rada-otstranila-yanukovicha-i-naznachila-vybory-prezidenta-22022014171100 Рада отстранила Януковича и назначила выборы Президента на 25 мая 2014 г. РБК Украина, 22.02.2014]</ref>. 23 лютага Вярхоўная Рада ўсклала абавязкі [[Прэзідэнт Украіны|прэзідэнта Украіны]] на старшыню Вярхоўнай рады [[Аляксандр Турчынаў|Аляксандра Турчынава]]<ref name="autogenerated2">[http://www.president.gov.ua/news/30130.html Постанова Верховної Ради України № 764-VІІ від 23.02.2014 року «Про покладення на Голову Верховної Ради України виконання обов’язків Президента України згідно із ст. 112 Конституції України»]</ref>. У той жа дзень прыняла рашэнне аб адмене закона, які надаваў [[Руская мова|рускай мове]] «асаблівы статус» у шэрагу рэгіёнаў Украіны<ref>{{cite web|url=http://www.forbes.ru/news/251256-ukraina-otmenila-regionalnyi-status-russkogo-yazyka|title=Рада лишила русский язык статуса регионального на Украине|publisher=[[Forbes]]|date=2014-02-23}}</ref> (праз дзесяць дзён Аляксандр Турчынаў наклаў вета на гэтае рашэнне<ref>[http://www.interfax.ru/world/362448 Турчинов пообещал сохранить на Украине «языковой закон»]</ref>). 2 сакавіка губернатарам [[Данецкая вобласць|Данецкай вобласці]] быў прызначаны бізнесмен {{нп3|Сяргей Аляксеевіч Тарута|Сяргей Тарута|ru|Тарута, Сергей Алексеевич}}<ref>[http://top.rbc.ru/politics/02/03/2014/908463.shtml Власти Украины передают олигархам руководство юго-востоком страны]</ref>. З сакавіка ў паўднёва-ўсходніх рэгіёнах Украіны кожныя выхадныя сталі праходзіць антымайданаўскія акцыі, падчас якіх дэклараваліся лозунгі за федэралізацыю Украіны, выказваўся пратэст супраць новапрызначаных губернатараў<ref name="RIA">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140412/1003662934.html|title=Сторонники федерализации Украины собрались в центре Харькова на митинг|publisher=РИА Новости|date=2014-04-12}}</ref><ref name="mk0604">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/06/1009681-donbass-vosstal-protiv-ukrainyi-burlit-ves-yugovostok.html|title=Донбасс восстал против Украины. Бурлит весь Юго-Восток|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-06}}</ref><ref>[http://ria.ru/world/20140411/1003567364.html Митинг в поддержку федерализации Украины продолжается в Харькове]</ref><ref>[http://lenta.ru/news/2014/04/18/donetsk/ «Донецкая республика» назвала условия освобождения зданий]</ref>, мітынгоўцы пачалі абіраць сваіх «народных кіраўнікоў» рэгіёнаў. Губернатар Данецкай вобласці Сяргей Тарута абвінаваціў у арганізацыі беспарадкаў Віктара Януковіча і яго асяроддзе<ref>[http://top.rbc.ru/viewpoint/10/04/2014/917171.shtml Интервью с губернатором Донецкой области: За беспорядки отвечает Ростов]</ref>. 6 красавіка пасля чарговага мітынгу пратэсту яго ўдзельнікамі быў захоплены будынак {{нп3|Данецкі абласны савет|Данецкага абласнога савета|uk|Донецька обласна рада}}<ref name="взгляд">{{cite web|url=http://vz.ru/news/2014/4/6/680719.html|title=Протестующие в Донецке установили контроль над зданием обладминистрации|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-04-06|lang=ru}}</ref>. === Абвяшчэнне === [[Файл:2014-04-07. Протесты в Донецке 018.jpg|250px|thumb|left|Захоп будынку Данецкай АДА 7 красавіка 2014 года]] 7 красавіка пратэстоўцы зачыталі дэкларацыю аб суверэнітэце Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="декларация">[http://malaya-russia.blogspot.com/2014/04/blog-post_894.html Текст «Декларации о суверенитете Донецкой народной республики» и «Обращения Донецкой народной республики к Владимиру Путину»]</ref><ref name="росбалт">{{cite web|url=http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/04/07/1253550.html|title=В Донецке объявлено о создании народной республики|publisher=[[Росбалт]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. У дадзеным дакуменце, у прыватнасці, рэгламентаваліся пытанні кіравання новаўтвораных дзяржавай: {{цытата|«Ад імя народа Данецкай Народнай Рэспублікі можа выступаць выключна Вярхоўны Савет Рэспублікі. Найбольш важныя дзяржаўныя пытанні, звязаныя з развіццём рэспублікі, яе ўзаемаадносінамі з іншымі дзяржавамі, выносяцца на ўсенароднае абмеркаванне ці рэферэндум<ref name="декларация"/>.»}} Цэнтрам кіравання рэспублікай стаў будынак Данецкага аблсавета, над якім быў узняты [[Сцяг Расіі|расійскі сцяг]]<ref name="росбалт"/>. Паводле паведамленняў некаторых [[СМІ]], дэкларацыя аб суверэнітэце была прынятая дэпутатамі аблсавету<ref name="вести">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1454156|title=В Донецке провозглашена народная республика|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>; іншыя крыніцы, аднак, абверглі гэтую інфармацыю і паведамілі, са спасылкай на відэазапіс з будынка аблсавету, што ў будынку засядае «Рэспубліканскі народны савет», склад і паходжанне якога невядомы<ref name="радиосвобода">{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25324238.html|title=«Утка» дня. Донецкая народная республика|publisher=[[Радыё «Свабода»]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Адно з рашэнняў гэтага савета тычылася правядзення рэферэндуму па пытанні ўваходжання рэгіёна ў склад Расіі не пазней 11 мая 2014 года. Дэпутаты заявілі, што гэтая дата была ўзгоднена з [[Луганская вобласць|Луганскай]] і [[Харкаўская вобласць|Харкаўскай абласцямі]]<ref name="ИТАР-ТАСС">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1102559|title=Депутаты Донецкого областного совета объявили о независимости Донецкой народной республики|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Журналістаў у залу, дзе зачыталі дэкларацыю, не пусцілі. Народны савет таксама папрасіў [[Уладзімір Пуцін|Уладзіміра Пуціна]] ўвесці міратворчыя войскі на тэрыторыю Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="декларация"/><ref name="МК">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/07/1010161-russkaya-vesna-v-dokumentah-kakie-aktyi-prinyala-donetskaya-narodnaya-respublika.html|title= «Русская весна» в документах. Какие акты приняла Донецкая народная республика|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>:: {{цытата|«…Звяртаемся да Вас, Уладзімір Уладзіміравіч, як да апошняй надзеі на наша будучыня і будучыня нашых дзяцей. Толькі ў Расіі мы бачым адзінага абаронцы нашай культуры рускага свету. Толькі міратворчыя кантынгенты расійскай арміі змогуць даць пераканаўчы сігнал кіеўскай хунце, якая прыйшла да ўлады праз зброю і кроў.»}} Расійскае інфармагенцтва РИА «Новости» паведаміла аб тым, што ўрад Яцанюка перакінуў на ўсход Украіны падраздзяленні ўнутраных войскаў, Нацыянальнай гвардыі (з байцоў «[[Правы сектар|Правага сектара]]») і амерыканскіх наймітаў «[[Academi|Blackwater]]» у форме атрада [[Міністэрства ўнутраных спраў Украіны|МУС Украіны]] «Сокал»<ref name="РИА НОВОСТИ">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140407/1002917878.html|title=Источник: три боевых подразделения переброшены на восток Украины|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref><ref name="газета ру">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/07/n_6066817.shtml|title=Источник: подавлением протестов на востоке Украины займутся три боевых подразделения|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. [[Файл:2014-04-07. Протесты в Донецке 003.jpg|thumb|right|Ветэраны [[Афганская вайна, 1979—1989|Афганскай вайны]] спяваюць песні ў падтрымку пратэстоўцаў]] [[8 красавіка]] было абвешчана аб стварэнні народнага ўрада ДНР, прызначаны ўрадам Украіны губернатар Данецкай вобласці [[Сяргей Аляксеевіч Тарута|Сяргей Тарута]] адпраўлены ў адстаўку<ref name="итартассправительство">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1106468|title=Митингующие в Донецке формируют временное народное правительство|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-08|lang=ru}}</ref>. Вакол будынка Данецкай абласной адміністрацыі былі ўмацаваныя барыкады<ref name="итартассправительство"/>. Да абаронцаў рэспублікі, акрамя жыхароў [[Данецк]]а, далучыліся сотні жыхароў другога па велічыні горада вобласці — [[Марыупаль|Марыупаля]]<ref>[http://www.0629.com.ua/news/511583 В захваченном «белом доме» Донецка находятся несколько сотен мариупольцев]</ref>. 9 красавіка ДНР прызнала незалежнасць [[Рэспубліка Крым|Рэспублікі Крым]] і звярнулася да дэпутатаў крымскага парламента з заклікам прызнаць незалежнасць ДНР. Таксама было абвешчана аб рашэнні стварыць Цэнтральную выбарчую камісію ДНР, якая зоймецца падрыхтоўкай да правядзення рэферэндуму<ref name="zadonbass9apr">{{cite web|url=http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/04/09/1254776.html|title=Сторонники Донецкой республики просят помощи Крыма|publisher=[[Росбалт]]|date=2014-04-09|lang=ru}}</ref>. === Рэферэндум === [[Файл:2014-05-08. Протесты в Донецке 011.jpg|thumb|right|Агітацыйны [[білборд]] у Данецку, [[8 мая]] [[2014]].]] 10 красавіка 2014 ДНР пачала фармаваць ЦВК для правядзення рэферэндуму аб статусе рэгіёну. Зарэгістравана каля 3,5 млн выбаршчыкаў<ref name="gazeta16apr">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/16/n_6087861.shtml|title=«Донецкая народная республика» определилась с вопросами на референдуме 11 мая|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-16}}</ref>.<!--26 красавіка Дзяніс Пушылін паведаміў, што сродкі на рэферэндум знойдзены<ref name="пушилинармия">{{cite web|url=http://www.unian.net/politics/913816-referendumyi-kak-natsionalnaya-zabava.html|title=Референдумы как национальна забава|publisher=[[УНИАН]]|date=2014-01-05|lang=ru}}</ref>.--> Для рэферэндуму на звычайным [[прынтар]]ы было надрукавана 3,2 мільёна бюлетэняў<ref>[http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/05/08/1266107.html В Донецке уничтожили более миллиона бюллетеней для референдума]</ref>. 7 мая [[Уладзімір Пуцін]] на прэс-канферэнцыі са старшынёй [[АБСЕ]] {{нп3|Дыдзье Буркхальтар|Дыдзье Буркхальтарам|de|Didier Burkhalter}} звярнуўся да федэралістаў Луганска і Данецка з просьбай перанесці намечаныя на 11 мая рэферэндумы аб аддзяленні ад Украіны самаабвешчаных Данецкай і [[Луганская Народная Рэспубліка|Луганскай]] народных рэспублік. Таксама ён звярнуў увагу на тое, што правядзенне датэрміновых [[прэзідэнцкія выбары на Украіне, 2014|прэзідэнцкіх выбараў на Украіне]] [[25 мая]] з’яўляецца «рухам у правільным напрамку». Старшыня Цэнтрвыбаркаму ДНР Раман Лягін заявіў пра тое, што «калі кіраўніцтва Данецкай народнай рэспублікі прыме рашэнне перанесці дату рэферэндуму, то мы вымушаныя будзем з гэтым пагадзіцца», але прэзідэнцкіх выбараў у Данецку праведзена дакладна не будзе<ref name="слон">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/russia/putin-prizval-perenesti-referendum-v-samoprovozglashennoy-donetskoy-narodnoy-respublike-1095127.xhtml|title=Путин призвал отложить референдумы в Донецке и Луганске|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. 8 мая больш за мільён бюлетэняў для рэферэндуму былі знішчаны яго праціўнікамі ў ходзе нападу на дзве друкарні, дзе друкаваліся бюлетэні. Відавочцы паведамлялі, што на форме нападаўшых, былі адметныя павязкі «Правага сектара»<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/08/leaflet/|title=В Донецке уничтожили более миллиона бюллетеней для референдума|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. У гэты ж дзень прыхільнікі федэралізацыі адмовіліся пераносіць дату рэферэндуму аб незалежнасці ДНР і, паводле паведамленняў украінскіх СМІ, у Данецку ўжо пачалі раздаваць бюлетэні для галасавання, якія не маюць ніякай аховы, галаграм або пячатак, мясцовым жыхарам<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25377541.html|title=Донецкие сепаратисты отказались переносить референдум|publisher=[[svoboda.org]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref>. 10 мая Камітэт патрыятычных сіл Данбаса (КПСД), які аб’ядноўвае 18 грамадскіх арганізацый рускамоўных жыхароў Данбаса і рэгіянальныя прадстаўніцтвы чатырох палітычных партый, паведаміў аб правядзенні 11 мая альтэрнатыўнага рэферэндуму (кансультатыўнага апытання) — аб далучэнні Данецкай вобласці да [[Днепрапятроўская вобласць|Днепрапятроўскай]]<ref>{{cite web |url = http://news.liga.net/news/politics/1683407-donbass_prisoedinyaetsya_k_dnepropetrovshchine_zavtra_referendum.htm |title = Донбасс присоединяется к Днепропетровщине: завтра референдум |author = |date = 2014-05-10 |work = |publisher = ЛIГАБiзнесIнформ |accessdate = 2014-05-10 |lang = ru }}</ref>. 10 мая некаторыя СМІ паведамілі, што на подступах да Славянска былі затрыманыя узброеныя людзі, якія перавозілі больш за 100 тысяч запоўненых бюлетэняў<ref>{{cite web|url=http://www.novayagazeta.ru/news/1681883.html|title=На бюллетенях для голосования 11 мая отметки в пользу Донецкой народной республики проставлены заранее (видео)|publisher=[[Новая газета]]|date=2014-05-10|lang=ru}}</ref>. На рэферэндум быў вынесены адзінае пытанне на дзвюх мовах (рускай і ўкраінскай): «Ці падтрымліваеце Вы акт дзяржаўнай самастойнасці Данецкай народнай рэспублікі?». Унізе прапаноўваліся два варыянты адказу: «Так», «Не»<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/only_video.html?vid=597999|title=Итоги референдума: Донбассу с Киевом не по пути|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. [[Файл:2014-05-11. Референдум в Донецке 001.jpg|thumb|Урна з бюлетэнямі на ўчастку для галасавання ў Данецку.]] Па папярэдніх дадзеных на 12 мая, абвешчаных старшынёй ЦВК Данецкай народнай рэспублікі Раманам Лягіным, яўка склала 74,87 % ад агульнай колькасці выбаршчыкаў Данбаса, у т.л. «за» прагаласавалі 89,07 адсоткаў, «супраць» — 10,19 адсотка, а 0,74 адсотка бюлетэняў сапсаваныя<ref>[http://www.interfax.ru/375714 За независимость Донецкой республики проголосовало почти… — Интерфакс]</ref><ref>{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/politics/news/26335191/cik-za-samostoyatelnost-doneckoj-oblasti-vystupili-897|title=ЦИК ДНР: За самостоятельность Донецкой области выступило 89,7 % избирателей|publisher=[[Ведомости]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. 12 мая 2014 года ў адпаведнасці з вынікамі рэферэндуму аб самавызначэнні Данецкай Народнай Рэспублікі і на падставе дэкларацыі аб незалежнасці ад 7 красавіка 2014 года была абвешчана суверэнная Данецкая Народная Рэспубліка<ref name="sov"/>. У той жа дзень сустаршыня часовага ўрада ДНР Дзяніс Пушылін зачытаў «заклік ДНР», у якім была просьба да [[Расійская Федэрацыя|Расійскай Федэрацыі]] разгледзець пытанне аб уваходжанні Данецкай Народнай Рэспублікі ў склад Расіі<ref name="sov"/>. У адпаведнасці з заклікам вышэйшым органам дзяржаўнай улады ў Данецкай народнай рэспубліцы з гэтага часу з’яўляецца Вярхоўны савет, які фармуе ўрад ДНР і Савет бяспекі ДНР. Новае дзяржаўнае ўтварэнне абавязваецца выконваць свабоду сумлення і веравызнання ўсіх традыцыйных рэлігійных канфесій і паважаць традыцыйныя пункты гледжання ў сферы рэлігіі<ref name="sov"/>. Тэкст дакумента змяшчае таксама палажэнне аб адмаўленні ўсіх формаў [[фашызм]]у, [[нацыяналізм]]у, [[шавінізм]]у, [[Расавая дыскрымінацыя|расавай дыскрымінацыі]] ва ўсіх відах<ref name="sov"/>. 12 мая ў МЗС Украіны выступілі з заявай, у якой мінулы рэферэндум быў названы незаконным і нелегітымным. Таксама былі прыведзеныя дадзеныя апытання грамадскай думкі ва ўсходніх рэгіёнах, зробленага даследчым цэнтрам «Pew Research Center» у красавіку 2014 года, паводле якога 70 % жыхароў усходніх рэгіёнаў аддаюць перавагу жыць у адзінай Украіне. У міністэрства выказалі ўпэўненасць, што «пераважная большасць мясцовых жыхароў — сапраўдныя патрыёты і прыхільнікі адзінай і непадзельнага Украінскай дзяржавы — запалоханыя ўзброенымі прарасійскімі тэрарыстычнымі бандфармаваннямі і, баючыся за сваё жыццё, не могуць свабодна выказваць сваё меркаванне, адрознае ад пазіцыі баевікоў і іх калабарацыяністаў». Меркаванні аб адсутнасці ў прыхільнікаў федэралізацыі большасці ў Данецкай вобласці прытрымліваюцца і некаторыя эксперты і аналітыкі<ref>{{cite web|url=http://www.golos-ameriki.ru/content/ukraine-referendum-comments/1912504.html|title=МИД Украины: 70 процентов жителей востока страны за единое государство|publisher=[[Голас Амерыкі]]|date=2014-05-12|lang=ru}}</ref>. === Выбары прэзідэнта Украіны === {{main|Прэзідэнцкія выбары ва Украіне, 2014}} [[Файл:Вибори Президента України 2014.png|thumb|right|300px|Рэзультаты галасавання на [[Прэзідэнцкія выбары ва Украіне, 2014|выбарах Прэзідэнта Украіны]]. На карце паказаныя выбарчыя акругі. ---- {{legend|#CC0000|Перамог ''Парашэнка''}} {{legend|#55AA33|Перамог ''Добкін''}} {{legend|#556666|''Выбары не адбыліся''}}]] 19 мая «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў заявіў, што выбары прэзідэнта Украіны 25 мая з’яўляюцца нелегітымнымі і «''правядзенне іх на тэрыторыі нашых незалежных дзяржаў незаконна''». Сустаршыня прэзідыума вярхоўнага савета ДНР Міраслаў Рудэнка заявіў, што «''тыя ўчасткі, якія 25 мая вырашаць адкрыцца, будзем закрываць''»<ref name="kommersant2005">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474548|title=Восток Украины вступил в битву за выборы|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>.. У сваю чаргу, саветнік губернатара Данецкай вобласці Сяргея Таруты Валерый Жалдак паведаміў, што афіцыйнай улады трэба будзе забяспечыць працу 22 акруговых выбарчых камісій і каля 2,5 тысяч выбарчых участкаў; толькі ў кантраляваным сепаратыстамі Славянску акруговая выбарчая камісія была перанесена ў Аляксандраўку. Было сказана, што галасаванне абавязкова адбудзецца ў Вялікановасёлкаўскім раёне, кантраляваным батальёнам «Данбас»<ref name="kommersant2005" />. 19 мая узброеныя людзі захапілі выбарчую камісію ў [[Шахтарск|Шахцёрску]], да гэтага — у [[Краматорск]]у, кіраўніка адной з акруговых выбарчых камісій у Данецку выкралі і некалькі гадзін ўтрымлівалі невядомыя<ref name="kommersant2005" />. Па стане на 22 мая як мінімум траціна з 34 акруговых камісій у Данецкай і Луганскай абласцях была заблакаваная, іншыя знаходзіліся пад пагрозай нападаў. У Данецку працавала толькі адна з пяці акруговых камісій, толькі чвэрць выбарчых участкаў у Данецкай вобласці атрымалі папярэднія спісы выбаршчыкаў. У той жа час добраахвотніцкі батальён тэрытарыяльнай абароны «Данбас» заявіў, што бярэ пад ахову выбарчыя ўчасткі ў Вялікановасёлкаўскім, Краснаармейскім, Аляксандраўскім, Дабрапольскім раёнах Данецкай вобласці, гарантаваўшы грамадзянам бяспеку волевыяўлення<ref name="г2205">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/2014/05/22_a_6043561.shtml|title=Выборы юго-востока|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. У дзень галасавання 25 мая ў Данецкай вобласці адкрылася 426 выбарчых участкаў з 2430. Па дадзеных мясцовых СМІ, у Данецку і ​​Горлаўцы не працаваў ні адзін участак, пры гэтым, паводле дадзеных выдання «62», адзін участак, які адкрыўся ў абласным цэнтры, быў праз 10 хвілін зачынены пры ўдзеле ўзброеных людзей, што разагналі камісію<ref name="S2505">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/v-donetskoy-oblasti-otkrylos-bolee-400-uchastkov-1103157.xhtml|title=В Донецкой области открылось более 400 избирательных участков|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-25|lang=ru}}</ref>. === Пасля прэзідэнцкіх выбараў === 26 мая ў Данецкай народнай рэспубліцы было ўведзена ваеннае палажэнне, пра што заявіў Дзяніс Пушылін. Сваёй мэтай ён абвясціў «ачысціць нашу тэрыторыю ад чужых войскаў»<ref name="РИА26">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140526/1009324619.html#ixzz32neKE3qW|title=Руководство Донецкой республики вводит военное положение|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-05-26|lang=ru}}</ref>. 27 мая «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў заявіў пра гатоўнасць да перамоваў з новым прэзідэнтам Украіны [[Пётр Парашэнка|Пятром Парашэнкай]] «пры выкананні шэрагу ўмоў: „незалежнасці народных рэспублік Данбаса“ і „вываду ўсіх замежных акупацыйных войскаў ўкраінскай арміі“»<ref name="К27">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2480337|title=«Народный губернатор» Донецкой области назвал условия для переговоров с Петром Порошенко |publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-27|lang=ru}}</ref>. 31 мая прэм’ер-міністр ДНР Аляксандр Барадай заявіў аб тым, што дыялог з украінскай уладай пачнецца толькі пасля спынення АТА, пры гэтым ён сумняваецца ў тым, што «пры любых кампрамісах ДНР і [[ЛНР]] могуць застацца ў складзе Украіны». Пры гэтым ён спадзяецца на ўдзел [[РФ]] у якасці трэцяга боку ў перамовах<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/boroday-nazval-usloviya-nachala-peregovorov-mezhdu-dnr-i-kievom-1106865.xhtml|title=Бородай назвал условия начала переговоров между ДНР и Киевом|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-31|lang=ru}}</ref>. 16 чэрвеня прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка на пасяджэнні Савета нацыянальнай бяспекі і абароны паведаміў пра намер на працягу тыдня апублікаваць план мірнага ўрэгулявання сітуацыі ў Данбасе пасля перакрыцця ўзброенымі сіламі краіны мяжы з Расіяй. Рэалізацыя пачнецца са спынення агню на абмежаваны перыяд для вядзення перамоў, у яго ўваходзіць працэс раззбраення, а таксама рашэнні аб амністыі і абароне ад крымінальнага пераследу асоб, якія не ўчынялі цяжкіх злачынстваў<ref>[http://www.dw.de/%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE-%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%89%D0%B0%D0%B5%D1%82-%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BE%D0%B3%D0%BD%D1%8F-%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5-%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B8%D1%8F-%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B-%D1%81-%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B5%D0%B9/a-17710568 Порошенко обещает прекращение огня после перекрытия границы с Россией]</ref>. У сваю чаргу Дзяніс Пушылін заявіў пра недавер абяцанням Кіева і намеры працягнуць прынцыпова змагацца за свае перакананні<ref>[http://www.echo.msk.ru/news/1342092-echo.html В руководстве самопровозглашённой Донецкой народной считают невозможным прекращение огня на востоке Украины]</ref>. 20 чэрвеня прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка аддаў загад аб часовым спыненні агню на ўсходзе краіны з пятніцы 20 чэрвеня на адзін тыдзень. Перамір’е ўведзена каб сепаратысты маглі скласці зброю, але ў выпадку нападу ўкраінскія сілавікі маюць права пачаць агонь у адказ. Сам мірны план ўкраінскіх уладаў прадугледжвае таксама правядзенне датэрміновых мясцовых і парламенцкіх выбараў, кантроль над мяжой з РФ, дэцэнтралізацыю і вызваленне каля 100 закладнікаў, на мяжы з Расіяй створаць «гарантаваны калідор для выхаду расійскіх і ўкраінскіх наймітаў<ref>[http://slon.ru/fast/world/poroshenko-obyavil-o-prekrashchenii-ognya-1116609.xhtml Порошенко объявил о прекращении огня]</ref>». 21 чэрвеня «народны губернатар» Данецкай вобласці Павел Губараў прапанаваў свае ўмовы мірнага ўрэгулявання канфлікту на ўсходзе Украіны. У яго ўваходзяць вывад войскаў з ДНР і ЛНР, прызнанне іх незалежнасці і правядзенне аналагічных плебісцытаў пра самавызначэнне ў іншых рэгіёнаў краіны, на якія прэтэндуе [[Наваросія, дзяржава|Наваросія]]. Таксама Губараў заклікаў здацца сілам сепаратыстаў лідара «Радыкальнай партыі» [[Алег Валер’евіч Ляшко|Алега Ляшко]], міністра ўнутраных спраў Арсена Авакава і губернатара Днепрапятроўскай вобласці Ігара Каламойскага, а Рынату Ахметаву рэкамендавана перадаць «скрадзенае» народу і пакінуць краіну<ref>[http://slon.ru/fast/world/v-dnr-vydvinuli-vstrechnyy-plan-mirnogo-uregulirovaniya-1116734.xhtml В ДНР выдвинули свой план мирного урегулирования]</ref>. 23 чэрвеня 2014 г. у Данецку ў будынку Данецкай дзяржаўнай адміністрацыі адбыліся перамовы аб урэгуляванні канфлікту на паўднёвым усходзе Украіны з удзелам прадстаўнікоў Масквы, Кіева, АБСЕ, ДНР і ЛНР. Па завяршэнні перамоваў лідар ДНР А. Барадай заявіў, што паўстанцы маюць намер спыніць агонь да 27 чэрвеня і выконваць абвешчанае кіеўскімі ўладамі перамір’е, што дасць магчымасць «пачаць кансультацыі аб вядзенні перамоваў аб мірным урэгуляванні канфлікту»<ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/06/140623_ukraine_east_separatists_ceasefire.shtml Сепаратисты обещают прекратить огонь на востоке Украины]</ref>. Прэзідэнт Украіны П. Парашэнка па выніках пасяджэння Рады нацыянальнай бяспекі і абароны ўвечары 30 чэрвеня прыняў рашэнне аб выхадзе з рэжыму спынення агню, паколькі як Расія, так і баевікі не выканалі ўмоваў для рэалізацыі мірнага плана<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=131083</ref>. 1 ліпеня ўкраінская армія нанесла авія- і артылерыйскія ўдары. У наступныя дні баявыя дзеянні працягваліся. Тым часам галава абласной дзяржадміністрацыі Сяргей Тарута адзначыў, што поўдзень вобласці з’яўляецца зонаю бяспекі, спрыяльная сітуацыя складваецца і ў заходняй частцы рэгіёну<ref>[http://www.unian.ua/politics/935305-taruta-pivden-donetskoji-oblasti-zona-bezpeki.html Тарута: Південь Донецької області — зона безпеки]</ref>. == Падкантрольная тэрыторыя і ўлада на месцах == Па стане на канец мая 2014 года, пад поўным кантролем ДНР з 18 раёнаў Данецкай вобласці былі толькі Арцёмаўскі і Канстанцінаўскі раёны<ref name="S2">{{cite web|url=http://slon.ru/world/chto_navoevali_na_donbasse_za_pervuyu_nedelyu_posle_vyborov-1107028.xhtml|title=Что навоевали в Донбассе за первую неделю после выборов|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref> і часткова Данецк, у якім працягвае працаваць мясцовая гарадская ўлада і прызначаная Кіевам рэгіянальная<ref name="ЪВ">{{cite web|url=http://kommersant.ru/doc/2481931|title=Самовооруженная республика|publisher=[[Коммерсантъ-Власть]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref>. Таксама прадстаўнікамі самаабвешчанай рэспублікі захопленыя асобныя будынкі ў некаторых гарадах.<!--Толькі [[горад Славянск]] быў цалкам падкантрольны прадстаўніку ДНР Вячаславу Панамарову<ref>{{cite web|url=http://www.dw.de/%D0%BF%D0%BE%D1%87%D0%B5%D0%BC%D1%83-%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BC%D1%8B-%D0%BD%D0%B0-%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B5-%D1%83%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%8B-%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%8F-%D1%81%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C-%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D0%B8/a-17626026|title=Почему «референдумы» на востоке Украины нельзя считать легитимными|publisher=[[Deutsche Welle]]|date=2014-05-09|lang=ru}}</ref>. Там па ходу Стралкоў яго арыштаваў--> Астатняя частка вобласці (акрамя кантраляваных ўкраінскай арміяй Аляксандраўскага і Вялікановасёлкаўскага раёнаў) разам з Данецкам уяўлялі сабой арэну баявых сутыкненняў паміж сілавікамі і сепаратыстамі<ref name="S2" />. Так, у кантраляваным Вячаславам Панамаровым і [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Ігарам Стралковым]] Славянску акрэдытацыя ДНР была несапраўдная, і дазвол для журналісцкай працы трэба было атрымліваць у Стралкова. Шэраг гарадоў кантраляваліся асобнымі палявымі камандзірамі ДНР: [[Горлаўка]] — Ігарам Безлерам, [[Краматорск]] — Аляксандрам Мажаевым (вядомы як «Бабай»<ref name="ЪВ" />). На працягу чэрвеня і ліпеня кантраляваная ДНР тэрыторыя сціскалася. 3.9.2014 ў Данецкай абласной дзяржадміністрацыі заявілі, што рэгіянальная ўлада кантралюе 70 % тэрыторый вобласці.<ref>http://www.unian.ua/politics/958875-regionalna-vlada-kontrolyue-70-teritoriji-donetskoji-oblasti-oda.html</ref> == Насельніцтва == Насельніцтва Данецкай вобласці на 1 студзеня 2014 года склала {{nobr|4 343 900}} чалавек<ref>[http://ria.ru/spravka/20140512/1007488847.html#14003988742164&message=resize&relto=login&action=removeClass&value=registration#ixzz323DRYkSG РИА Новости, Донецкая область (Донецкая народная республика). Справка, 12.05.14]</ref> Паводле дадзеных перапісу 2001 года, насельніцтва Данецкай вобласці складала {{nobr|4 800 000}}, пры гэтым доля рускіх і ўкраінцаў складала каля 38 % і 57 %, адпаведна; доля рускай мовы як роднай мовы — каля 75 %, украінскай — 24 %<ref>[http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/nationality_popul1/ Всеукраинская перепись населения 2001. Национальный состав населения, гражданство.]</ref><ref>[http://www.regnum.ru/news/polit/1802052.html ДНР формирует парламент, Совбез и работает над Конституцией (Донбасс)]: «ДНР — будет парламентской республикой в тех границах, в которых сегодня находится Донецкая область» (ИА REGNUM)</ref>. == Супрацьстаянне ўладам Украіны == [[Файл:Donetskrepublic.svg|thumb|right|Данецкая вобласць. Чырвоным колерам адзначаны раёны пад кантролем ДНР.]] 7 красавіка в. а. [[Прэзідэнт Украіны|прэзідэнта Украіны]] [[Аляксандр Турчынаў]] ў сваім тэлевізійным звароце заявіў, што ў дачыненні да людзей, якія занялі адміністрацыйныя ўстановы ў [[Луганск]]у, [[Данецк]]у і [[​​Харкаў|​​Харкаве]], улады краіны будуць праводзіць антытэрарыстычную аперацыю<ref name="interfax7apr">{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/369971|title=Турчинов ответит антитеррористической операцией на волнения востока Украины|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. 11 красавіка падраздзяленне «Альфа» адмовілася выконваць загад кіеўскага ўрада і ісці на штурм у Данецку, Харкаве і Луганску<ref>{{cite web|url=http://www.newsru.com/world/11apr2014/alf.html |title=Украинское спецподразделение «Альфа» отказалось подчиняться киевским властям и идти на штурм в Донецке и Луганске|publisher=[[newsru.com]]|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://joinfo.ua/politic/894601_Situatsiya-Donetske-Alfa-otkazalas-shturmovat-OGA.html|title=Ситуация в Донецке: «Альфа» отказалась штурмовать ОГА |publisher=joinfo.ua|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref><ref name="reitingi11apr">[http://www.reitingi.lv/ru/news/politikap/49154-ukrainskoe-specpodrazdelenie-aljfa-otkazalosj-podcinatjsa-kievskim-vlastam-i-idti-na-sturm-v-donecke-i-luganske.html reitingi.lv Украинское спецподразделение «Альфа» отказалось подчиняться киевским властям и идти на штурм в Донецке и Луганске — reitingi.lv]</ref>. Увечары Аляксандр Турчынаў заявіў, што дае паўсталым ноч на тое, каб скласці зброю, — у адваротным выпадку супраць іх будуць ужытыя узброеныя сілы<ref>{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/131164|title=Турчинов обещает направить армию против митингующих 14 апреля|date=2014-04-13}}</ref>. 17 красавіка было апублікавана заява МЗС ДНР датычна сітуацыі ў рэгіёне і прызначанай сустрэчы ў [[Жэнева|Жэневе]] прадстаўнікоў [[ЗША]], [[Еўрасаюз]]а, [[Расія|Расіі]] і [[Урад Яцанюка|ўладаў Кіева]] з заклікам даць ацэнку акту агрэсіі супраць ДНР, а таксама заява аб палітычнай бессэнсоўнасці перагаворных працэсаў без удзелу ў іх прадстаўнікоў ДНР і Усходняй Украіны<ref>{{cite web|url=http://vybor.ua/article/sistemnye_problemy_gosudarstvennosti/zayavlenie-mid-dnr.html|title=Заявление МИД ДНР|publisher=«Украинский выбор»|date=2014-04-17|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160309192419/http://vybor.ua/article/sistemnye_problemy_gosudarstvennosti/zayavlenie-mid-dnr.html|archivedate=9 сакавіка 2016|deadurl=yes}}</ref>. На сустрэчы, якая прайшла ў Жэневе, была дасягнута дамоўленасць аб узаемным раззбраенні бакоў. Аднак ужо на наступны дзень прадстаўнікі ДНР, якія не ўдзельнічалі ў сустрэчы, заявілі аб тым, што кіеўскі бок гэтага пагаднення не выконвае. [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Дзяніс Пушылін]] заявіў, што, перш чым казаць пра кампраміс, Кіеў: {{цытата|Павінен вызваліць захопленыя будынкі, раззброіць незаконныя фармаванні: Нацгвардыю і «Правы сектар», адпусціць на свабоду палітычных вязняў. Толькі пасля гэтага мы гатовыя да дыялогу<ref name="interfax18apr">{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?sec=1724&id=492434|title=«Донецкая народная республика» потребовала от Киева разоружить Нацгвардию и «Правый сектор»|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-18}}</ref>.}} === [[Данецк]] === У ноч на 12 красавіка некалькі дзесяткаў мітынгоўцаў занялі будынак абласной пракуратуры ў Данецку. Прадстаўнікі гарадскога УУС, якія прыбылі на месца, пераканалі іх пакінуць памяшканне<ref name="ria-proc">{{cite web |url= http://ria.ru/world/20140412/1003620084.html |title= Протестующие пытались взять под контроль здание прокуратуры в Донецке |author= |date= 2014-04-12 |work= |publisher=[[РИА Новости]] |accessdate= |lang=ru}}</ref>. Прэс-служба данецкай пракуратуры паведамляе аб узбуджэнні крымінальнай справы па гэтым факце, праваахоўныя органы праводзяць расследаванне<ref name="ria-proc"/>. На бок ДНР перайшоў данецкі «[[Беркут, спецпадраздзяленне|Беркут]]»<ref name="life12apr">{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/131113|title=Донецкий «Беркут» перешёл на сторону митингующих|publisher=[[LifeNews]]|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. Адмовіўся ўдзельнічаць у ваенных дзеяннях кіеўскі «Беркут», якому было загадана адбіць у рэспублікі Славянск<ref name="nakanune">{{cite web|url=http://www.nakanune.ru/news/2014/4/13/22348650/|title=Донецкий «Беркут» присягнул на верность ДНР, а география ополчения расширилась|publisher=nakanune.ru|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. Член часовага ўрада ДНР Дзяніс Пушылін заявіў, што, паколькі ў рэгіёне ўжо была праліта кроў, ён не выключае ўвядзення ў рэгіён [[Узброеныя сілы Расійскай Федэрацыі|расійскіх войскаў]]<ref>{{cite web|url=http://www.regnum.ru/news/polit/1790365.html|title=Донецкая народная республика: Россия уже может ввести войска на Донбасс|publisher=[[Regnum]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. На рэкламных плакатах у цэнтры Данецка былі размешчаны сцягі ДНР<ref name="ostro12apr">{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/politics/news/442439/|title=«Донецкая республика» украсила своими ситилайтами центр Донецка|publisher=ostro.org|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. 15 красавіка на сходзе ў Данецкай АДА памянулі Рубена Аванесяна, які загінуў падчас нападу СБУ ў раёне [[Славянск]]а. Яго ўшанавалі як першага героя Данбаса, што загінуў, абараняючы свабоду і незалежнасць Данецкай Народнай Рэспублікі<ref name="V15apr2014">{{cite web|url=http://vesti.ua/donbass/47554-v-donecke-pochtili-pamjat-pervogo-pogibshego-geroja-doneckoj-narodnoj-respubliki|title=В Донецке почтили память первого погибшего героя Донецкой народной республики|publisher=ООО «Вести масс-медиа»|date=2014-04-15}}</ref>. У гэты ж дзень трыма невядомымі ад імя ДНР па ўсім Данецку былі расклееныя [[Антысемітызм|антысеміцкія]] ўлёткі правакацыйнага характару<ref>{{cite web|url=http://uapress.info/ru/news/show/21904|title=Все евреи Донбасса под угрозой депортации должны сдать по 50 долларов США?|publisher=UA Press|date=2014-04-15|lang=ru}}</ref>. Інфармацыя была моцна растыражаваная СМІ. 17 красавіка амбасадар ЗША ва Украіне Джэфры Пает у [[твітэр]]ы паведаміў аб ўлётках, а [[Арсеній Яцанюк|Яцанюк]] заявіў: «''Мы маем інфармацыю, што так званыя мірныя пратэстоўцы са стралковай зброяй у руках распаўсюджвалі ўлёткі з патрабаваннем да ўсіх яўрэяў заявіць пра сябе як пра яўрэяў. Сёння раніцай я ясным і недвухсэнсоўным чынам запатрабаваў ад ваенных і сіл бяспекі, ад Службы бяспекі Украіны, без прамаруджання знайсці гэтых нягоднікаў і прыцягнуць іх да адказнасці''»<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/ukrainian/ukraine_in_russian/2014/04/140420_ru_s_yatsenyuk_putin.shtml|title=Яценюк: Путин мечтает восстановить СССР|publisher=bbc.co.uk|date=2014-04-14|lang=ru}}</ref>. У выніку галоўны рабін Данецка Пінхас Вішэдскі заявіў, што антысеміцкія ўлёткі, растыражаваныя ў СМІ ад імя «Данецкай Народнай Рэспублікі», з’яўляюцца фальсіфікацыяй, створанай для спробы дыскрэдытаваць прарасійскіх грамадзян і «Данецкую Народную Рэспубліку» ў вачах яўрэяў<ref>[http://izrus.co.il/diasporaIL/article/2014-04-20/24212.html Раввин Донецка: забудьте про антисемитскую фальшивку]</ref>. Растыражаваная падробка неспрыяльна паўплывала на сітуацыю<ref>{{cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2014/apr/18/antisemitic-donetsk-peoples-republic-ukraine-hoax|title=Antisemitic flyer 'by Donetsk People's Republic' in Ukraine a hoax|publisher=theguardian.com|date=2014-04-14|lang=en}}</ref>. Дзяржсакратар ЗША Кэры асудзіў гэтую выхадку<ref>{{cite web|url=http://www.golos-ameriki.ru/content/communiqu%C3%A9-geneva-crisis-ukraine-/1895875.html|title=Переговоры в Женеве: первая реакция Украины|publisher=Голос Америки|date=|lang=ru}}</ref>. Паводле паведамленнях украінскіх СМІ, у Данецку невядомыя хадзілі па прадпрыемствах горада і раздавалі маніфест Данецкай Народнай Рэспублікі, згодна з якім у вобласці ўводзіцца вайсковы абавязак і кожны жыхар ад 16 да 65 гадоў абавязаны два разы на тыдзень ахоўваць будынак Данецкай дзяржаўнай абласной адміністрацыі, а таксама кожны грамадзянін абавязаны аддаваць 15 % ад усіх сваіх даходаў у фонд ДНР і падаць дадзеныя аб рухомай і нерухомай маёмасці. Ад усіх прадпрымальнікаў патрабавалася плаціць штомесяц 70 долараў ЗША з мэтай напаўнення валютных рэзерваў ДНР. «Ухілам будуць пазбаўленыя грамадзянства рэспублікі і выселеныя да бендэраў з канфіскацыяй маёмасці», — гаворыцца ў маніфесце<ref>[http://www.segodnya.ua/regions/donetsk/doneckaya-respublika-trebuyut-ot-vseh-predprinimateley-ezhemesyachnuyu-dan-v-razmere-70-dollarov-513362.html#_methods=onPlusOne%2C_ready%2C_close%2C_open%2C_resizeMe%2C_renderstart%2Concircled%2Cdrefresh%2Cerefresh&id=I0_1397859173750&parent=http%3A%2F%2Fwww.segodnya.ua&pfname=&rpctoken=62617099 «Донецкая республика» требует от всех предпринимателей ежемесячную дань в 70 долларов]</ref>. 18 красавіка ў Данецкам аэрапорце прадстаўнікі сепаратыстаў паднялі сцяг Данецкай народнай рэспублікі<ref>[http://www.1tv.ru/news/world/256744 В Донецке поднят флаг самопровозглашённой Донецкой народной республики]. {{ref-ru}} [[Первый канал]]</ref>. 27 красавіка Данецкая абласная дзяртэлекампанія была ўзятая пад кантроль прыхільнікамі ДНР. У будынак занеслі дадатковае абсталяванне для вяшчання тэлебачання Данецкай Народнай Рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://www.gudok.ru/sujet/ukraina/?ID=1143296|title=Донецкие ополченцы вернули российское телевидение в область|publisher=ОАО «Издательский дом «Гудок»|date=2014-04-27|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140503184837/http://www.gudok.ru/sujet/ukraina/?ID=1143296|archivedate=3 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. На наступны дзень адбылася масавая бойка паміж сіламі ДНР і праўкраінскімі актывістамі з прымяненнем святло-шумавых гранат, металічных дубцоў і траўматычнай зброі<ref>{{cite web|url=http://segodnjashnie-novosti.ru/poslednie-video-novosti/v-donecke-proshli-stolknoveniya-megdu-storonnikami-federalizacii-i-proukrainskimi-aktivistami/|title=Массовая драка между сторонниками «Единой Украины» и силами самообороны ДНР|publisher=segodnjashnie-novosti.ru|date=2014-04-28|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140502010256/http://segodnjashnie-novosti.ru/poslednie-video-novosti/v-donecke-proshli-stolknoveniya-megdu-storonnikami-federalizacii-i-proukrainskimi-aktivistami/|archivedate=2 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. 1 мая байцы сепаратыстаў спачатку аблажылі, а затым ўзялі штурмам будынак абласной пракуратуры. Раненні атрымалі некалькі салдат ўнутранай службы. Над будынкам пракуратуры быў узняты сцяг ДНР, а [[сцяг Украіны]] быў спалены<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/05/01/opolchentsyi-shturmuyut-prokuraturu-v-donetske.html|title=Ополченцы взяли штурмом прокуратуру в Донецке|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref><ref>''Вероника Панфилова.''{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1725328/|title=В Донецке штурмом взяли здание прокуратуры|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. Гэтак жа пад уладу ДНР перайшлі гараддзелы міліцыі ў [[Краснаармейск]]у і Родзінскім<ref>{{cite web|url=http://ru.tsn.ua/ukrayina/v-krasnoarmeyske-i-rodinskom-separatisty-shturmom-zahvatili-gorotdely-milicii-smi-363568.html|title=В Красноармейске и Родинском сепаратисты штурмом захватили горотделы милиции - СМИ|publisher=TCH.ua|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. 3 мая прыхільнікі федэрацыі захапілі будынак СБУ<ref>{{cite web|url=http://www.unn.com.ua/ru/news/1338155-v-donetsku-zakhopili-budivlyu-sbu|title=В Донецке захватили здание СБУ|publisher=unn.com.ua|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Раней было адключана вяшчанне расійскага тэлебачання<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/obschestvo/1164167|title=В Донецке отключили российские телеканалы|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>, але пасля яно было адноўленае<ref>{{cite web|url=http://odnarodyna.com.ua/content/v-donecke-vosstanovleno-veshchanie-rossiyskih-telekanalov|title=В Донецке восстановлено вещание российских телеканалов|publisher=odnarodyna.com.ua|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140810020403/http://odnarodyna.com.ua/content/v-donecke-vosstanovleno-veshchanie-rossiyskih-telekanalov|archivedate=10 жніўня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 6 мая РИА Новости са спасылкай на крыніцу ў адным з сілавых ведамстваў Украіны паведаміла, што ў Данецк была дастаўленая амуніцыя расійскіх вайскоўцаў і падробленыя бланкі для пасведчанняў асобы афіцэраў Узброеных Сіл РФ для наступнага стварэння імітацыі нападу на ўкраінскіх пагранічнікаў<ref>{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/30851|title=Форма военных РФ доставлена в Донецк для организации провокаций|publisher=[[RT]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Самаабарона ўзяла пад кантроль ваеннае вучылішча з арсеналам зброі<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/05/06/silyi-samooboronyi-luganska-lishili-ukrainskih-voennyih-kontrolya-nad-vozdushnyim-prostranstvom.html|title=Силы самообороны Луганска лишили украинских военных контроля над воздушным пространством|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. <gallery> File:2014-03-01. Митинг в Донецке 0006.jpg|Мітынг на плошчы перад будынкам Данецкай абласной адміністрацыі з расійскімі сцягамі, 1 сакавіка 2014. File:Pro-Russian poster on barricades, Donetsk.jpg|Плакат на барыкадах са заклікам павярнуць расійскія каналы ў тэлевізійны эфір, 8 красавіка 2014. File:2014-04-09. Протесты в Донецке 052.jpg|Плакаты «Россия, спаси нас от рабства» і «Мы за [[Мытны саюз Беларусі, Казахстана і Расіі|ТС]]» </gallery> 26 мая ўкраінскія сілавікі нанеслі ўдар па сепаратыстам, што паспрабавалі ўзяць пад кантроль міжнародны аэрапорт Данецка<ref>[http://censor.net.ua/news/287104/aeroport_donetska_zahvatili_terroristy_na_kryshe_ustanovlen_granatomet_snayipery_zanimayut_pozitsii Аэропорт Донецка захватили террористы: на крыше установлен гранатомет, снайперы занимают позиции, — СМИ]</ref>. Былі задзейнічаныя два самалёта [[Су-25]], два [[МіГ-29]] і 4 верталёта [[Мі-24]], была праведзена высадка дэсанту<ref>[http://www.62.ua/news/542524 В донецком аэропорту идет ожесточенный бой]</ref>. У ходзе шматгадзіннага бою некалькі ракет патрапілі ў будынак завода «Точмаш», у горадзе загінула некалькі мірных грамадзян. У авіяналёце ўдзельнічалі самалёты са складу міргарадскай авіябрыгады (831-й брыгады тактычнай авіяцыі)<ref>[http://news.bigmir.net/ukraine/819189-Boici-ATO-likvidirovali-blokpost-boevikov-na-vezde-v-Doneck---jyrnalist Бойцы АТО ликвидировали блокпост боевиков на въезде в Донецк — журналист]</ref>. Па словах прэс-сакратара ДНР з засады былі расстраляныя два грузавікі, што вывозілі параненых сепаратыстаў з тэрыторыі аэрапорта<ref>[http://m.kp.ru/daily/26235/3118147/ Войска карателей в Донецке добивали раненых ополченцев]</ref>. 19 ліпеня міністр абароны Украіны паведаміў, што сілавікі разблакавалі Данецкі аэрапорт <ref>[http://army.unian.ua/941663-siloviki-rozblokuvali-donetskiy-aeroport.html УНІАН — Силовики розблокували Донецький аеропорт]</ref>. 16 ліпеня Ігар Стралкоў, рыхтуючы горад да асады, увёў у Данецку ваеннае становішча<ref>{{cite web|url=http://dnr.today/info/vvedenie-voennogo-polozheniya-i-komendantskogo-chasa-v-donecke/|title=Введение военного положения и комендантского часа в Донецке|publisher=Пресс-центр ДНР|date=2014-07-16|accessdate=8 жніўня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140726150728/http://dnr.today/info/vvedenie-voennogo-polozheniya-i-komendantskogo-chasa-v-donecke/|archivedate=26 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. === [[Славянск]] === [[Файл:2014-04-14 Sloviansk city council - 2.jpg|thumb|right|250px|Славянскі гарадскі савет пад кантролем людзей у масках і са зброяй]] 12 красавіка праціўнікі ўкраінскага ўрада ўзялі пад кантроль адміністрацыйныя будынкі ў Славянску.<ref name="nakanune" /> 13 красавіка «народным мэрам» абвясціў сябе Вячаслаў Панамароў. У горадзе адбылося баявое сутыкненне паміж прыхільнікамі ДНР і ўрадавымі сіламі, якія выкарыстоўвалі ў ходзе бою бронетранспарцёры<ref name="Vesti13apr" />. Былі ахвяры. Ёсць думкі<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=kB4qn6Mlj3Q#t=843|title=Вопрос-Ответ Пякин В. В.|publisher=YouTube, 13:00|date=2014-04-14}}</ref><ref name="Dugin16apr">{{cite web|url=http://rian.com.ua/view/20140416/344684625-print.html|title=Накануне войны - 2|publisher=РИА Новости - Украина|date=2014-04-16}}</ref>, што менавіта падзеі гэтага дня ў Славянску надалі дынаміку хваляванням, якія да таго былі лакальнымі. [[ЗША]] заклікалі [[Расія|Расію]] адвесці свае войскі ад межаў рэгіёну, на якіх, паводле ацэнак [[НАТО]], засяроджана каля 40 тысяч вайскоўцаў<ref>{{cite web|url=http://news.sky.com/story/1241376/ukraine-fatal-clashes-as-protests-spread|title=Ukraine: Fatal Clashes As Protests Spread|publisher=Watch Sky News|date=2014-04-13|lang=en}}</ref>. 15 красавіка ў горадзе аднавіліся баі з прымяненнем БТРаў<ref name="MK15apr">{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/article/2014/04/15/1014561-ukraina-nachala-voennuyu-operatsiyu-na-vostoke-kramatorsk-rasstrelivayut-btryi-vhodyat-v-slavyansk.html|title=Украина начала военную операцию на востоке. Краматорск расстреливают, БТРы входят в Славянск|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-15}}</ref>. На наступны дзень ваенныя сілы бакоў знаходзіліся ў напружаным дыялогу<ref name="RT16apr">{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/28009|title=Экипажи шести боевых машин перешли на сторону ополченцев в Краматорске|publisher=[[Russia Today]]|date=2014-04-16}}</ref>. 20 красавіка на блок-пасту с. Былбасаўка адбылася перастрэлка, у якой загінулі мясцовыя сепаратысты. Дакладная колькасць загінулых не ўстаноўлена, але Міністэрства замежных спраў Расіі выказала ноту ў сувязі з парушэннем так званага «велікоднага перамір’я» у рэгіёне, усталяванага ў перыяд з 19 на 20 красавіка.<ref>{{cite web|url=http://top.rbc.ru/politics/20/04/2014/919191.shtml|title=МИД России возмущён нарушением пасхального перемирия в Славянске|publisher=[[РБК]]|date=2014-04-20|lang=ru}}</ref>. 25 красавіка кіеўскі ўрад абвясціў аб пачатку другога этапу сілавой аперацыі ў Данбасе. Было прынята рашэнне заблакаваць Славянск, які знаходзіцца пад кантролем узброеных фармаванняў Данецкай рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=494604&sec=1724|title=Заблокировать Славянск решили в Киеве|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref>. Як паведаміла РИА «Новости», 2 мая на ўскраіне Славянска з верталёта высадзіліся ўзброеныя людзі ў форме з сімволікай «Правага сектара». На гэтым месцы ўжо знаходзіліся падраздзяленні ўкраінскай арміі (каля 10 бронемашын). Мясцовыя жыхары, якія сталі «жывым ланцугом», блакавалі дзве калоны ваеннай тэхнікі ўкраінскай арміі<ref>{{cite web|url=http://www.vzglyad.ru/news/2014/5/2/684943.html|title=Боевики «Правого сектора» высадились с вертолёта на окраине Славянска|publisher=ООО Деловая газета «Взгляд»|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Жыхары Яснагоркі спрабавалі перашкаджаць бронетэхніцы<ref>{{cite web|url=http://tvzvezda.ru/news/vstrane_i_mire/content/201405021606-42oy.htm|title=Шокирующие кадры: бронетехника против мирных жителей в Ясногорке|publisher= ОАО «ТРК ВС РФ «ЗВЕЗДА»|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>, аднак ваенныя на БТР не спыніліся, аднаму жыхару Яснагоркі пераехалі ногі<ref>{{cite web|url=http://www.ntv.ru/video/797960/|title=Украинские военные на БТР давили мирных жителей под Славянском|publisher=[[НТВ]]|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. У 5 гадзін раніцы фарміраванні ўзброеных сіл новых уладаў Украіны пачалі штурм Славянска<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/trend/shturm/|title=ВС Украины начали штурм Славянска|publisher=РИА Новости|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. У першыя гадзіны бою байцам ДНР ўдалося збіць два<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140502_slavyansk_fighting_live.shtml|title=Спецоперация в Славянске: стороны сообщают о потерях|publisher=[[Русская служба BBC]]|accessdate=2014-05-03}}</ref> ці тры<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/samooborona-slavyanska-sbila-tri-vertoleta-vo-vremya-shturma-goroda-1093092.xhtml|title=ВС ДНР сбили три вертолёта противника|publisher=slon.ru|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref> верталёты УС Украіны. Загінулі два пілоты (па адным са складу экіпажаў збітых верталётаў адпаведна), пілот аднаго з збітых верталётаў, быў паранены, пасля узяты ў палон байцамі самаабароны і дастаўлены ў бальніцу. З боку самаабароны загінуў адзін баец і адзін паранены. <!-- Некалькі журналістаў у зоне АТА загінула Пад Славянскам снайпер праўрадавых сіл абстраляў машыну з журналістамі «Камсамольскай праўды»<ref>{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1725611/|title=Украинский снайпер обстрелял машину с журналистами «Комсомольской правды»|publisher=Комсомольская правда|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Для абароны сепаратыстаў Паўднёвага Усходу 2 мая высунуліся два батальёны сепаратыстаў Крыма<ref>{{cite web|url=http://www.vzglyad.ru/news/2014/5/3/685036.html|title=На помощь Славянску из Крыма направились две группы ополченцев|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-02|lang=ru}}</ref>. Як даехалі? Мабыць гэта толькі прапаганда--> 3 мая горад цалкам ачапілі ваенныя, якія падпарадкоўваюцца ўкраінскаму ўраду<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1552681|title=Кольцо вокруг Славянска замкнулось: к городу идёт эшелон бронетехники|publisher=Вести|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. У горадзе пачаліся праблемы з ежай. Каля вёскі Былбасаўка мясцовыя жыхары блакуюць прасоўванне антыфедэрацыйнай ваеннай тэхнікі<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451049-slaviansk-polnostui-otseplen-yz-horoda-donosiatsia-zvuky-vystrelov|title=Славянск полностью оцеплен, из города доносятся звуки выстрелов|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. У выніку сутыкненняў было забіта 15 чалавек самаабароны Славянска<ref name=autogenerated4>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/03/kramatorsk1/|title=Ополченцы в Славянске сообщили о новых погибших|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Паводле інфармацыі ІТАР-ТАСС, з іх чацвёра былі ўзброены, 11 былі мірнымі жыхарамі<ref name=autogenerated1 />. Па словах «народнага мэра» Славянска «Правы сектар» не дазваляў вывозіць параненых<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/03/n_6126177.shtml|title=«Народный мэр»: под Славянском «Правым сектором» убиты десять человек|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. 4 мая сепаратыстамі быў захоплены чыгуначны вакзал<ref>{{cite web|url=http://gazetavv.com/news/policy/116527-v-prigorode-slavyanska-idet-boy.html |publisher=Вечерние Вести|title=В пригороде Славянска идёт бой|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. 5 мая пад Славянскім працягнуліся баі прыхільнікаў федэралізацыі з урадавымі войскамі. Сепаратысты збілі верталёт нд Украіны Мі-24<ref>{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/5/5/685312.html|title=Под Славянском сбит украинский боевой вертолёт|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. Паводле дадзеных МУС Украіны, з боку сілавікоў загінула 4 чалавекі, а з боку сепаратыстаў загінулі больш за 20 чалавек. Колькасць загінулых сярод мірнага насельніцтва невядомая<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25373057.html|title=Славянск. Новые бои|publisher=Радио Свобода|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Інтэрфакс са слоў са штаба самаабароны перадае, што, сярод іншага сілавікі ў Славянску абстралялі жылы дом і, пры гэтым, сярод іншых, загінула дзіця<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2465227|title="Силовики в Славянске расстреляли жилой дом"|publisher=«Коммерсантъ. Издательский дом»|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. З іншага боку сярод загінуўшых паведамляецца пра смерць намесніка камандзіра «Альфы». Прэс-сакратар [[Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа|Міжнароднага камітэта Чырвонага Крыжа]] заявіў, што ў Славянску і [[Краматорск]]у склалася вострая патрэба ў леках і што яго арганізацыя іх надала<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1169857|title=Красный Крест: в Славянске и Краматорске сложилась острая потребность в лекарствах|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. Дзеці выйшлі на мітынг за мір і супраць гвалту<ref>{{cite web|url=http://www.dialog.ua/news/2654_1399407758|title=В Славянске дети вышли на митинг за мир и против насилия|publisher=dialog.ua|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. 8 чэрвеня артылерыйскія перастрэлкі перамясціліся ў цэнтр горада. Да позняй ночы ўкраінскія войскі абстрэльвалі пазіцыі баевікоў з артылерыі. Удары былі нанесены ў тым ліку па будынках гарвыканкама і ўпраўлення СБУ.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=129822</ref> У ноч з 4 на 5 ліпеня калона баевікоў са Славянска, нягледзячы на шчыльны агонь з боку ўкраінскіх вайскоўцаў, прарвалася ў [[Краматорск]].<ref>http://www.unian.ua/politics/936252-teroristi-prorvalisya-iz-zablokovanogo-slovyanska-do-kramatorska.html</ref> Сепаратысты пакінулі захопленыя будоўлі і ўсе блок-пасты ў напрамку Краматорска.<ref>http://www.unian.ua/politics/936254-slovyansk-zvilneniy-vid-teroristiv-zahopleni-budivli-i-blok-posti-porojni.html</ref> 5 ліпня ў Славянску працавала разведка Узброеных сіл і Нацыянальнай гвардыі Украіны. Презідэнт П. Парашэнка даручыў падняць сцяг Украіны над гарадской радай Славянска.<ref>http://www.unian.ua/politics/936259-poroshenko-doruchiv-pidnyati-derjavniy-prapor-nad-slovyanskom.html</ref> === [[Краматорск]] === 15 красавіка некаторыя ўкраінскія выданні паведамілі, што ў сярэдзіне дня ўкраінскімі войскамі была адбітая атака сіл ДНР на аэрадром Краматорск<ref name="inpress">{{cite web|url=http://inpress.ua/ru/politics/28136-z-g-28|title=Украина закрыла границу для российских мужчин|publisher=«ИА Свободная пресса»|date=2014-04-17}}</ref>. Паступіла інфармацыя, што на ДНР рухаецца калона бронетэхнікі. Раней выконваючы абавязкі прэзідэнта Украіны Аляксандр Турчынаў абвясціў, што пачынае антытэрарыстычную аперацыю на поўначы ДНР<ref name="1tv15apr">{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/256522|title=В Киеве военным дали отмашку начать силовую операцию на востоке и юге страны|publisher=[[Первый канал (Россия)|Первый канал]]|date=2014-04-15}}</ref>. Расійскія СМІ паведамілі, што зроблены авіяналёт на горад<ref name="MK15apr"/>. 25 красавіка на аэрадроме пад Краматорскам выбухнуў абстраляны байцамі сепаратыстаў верталёт Мі-8 [[Узброеныя сілы Украіны|Узброеных сіл Украіны]]<ref>{{cite web|url=http://www.ntv.ru/novosti/928496/#ixzz2zvEXi3yy|title=На востоке Украины под звуки взрывов готовятся держать осаду|publisher=[[НТВ]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/04/25/n_6109665.shtml|title=Украинские силовики подтвердили, что ополченцы сбили вертолёт под Краматорском|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-04-25|lang=ru}}</ref>. 3 траўня ў горадзе пачаліся вулічныя баі паміж прыхільнікамі ДНР і ўрадавымі сіламі, якія дзейнічаюць у рамках антытэрарыстычнай аперацыі. У абодвух бакоў ёсць загінулыя і параненыя<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=496402&sec=1724|title=В Краматорске возобновился бой между сторонниками федерализации и украинскими силовиками|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/05/03/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/738967-smi-soobshchili-ob-ulichnykh-boyakh-v-kra|title=СМИ сообщили об уличных боях в Краматорске|publisher=[[Km.ru]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. На цэнтральным скрыжаванні горада — два БТРа, на дахах аўтаматчыкі, час ад часу гудуць сірэны. Былі забітыя два прыхільніка федэралізацыі і 12 чалавек паранена<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451052-v-kramatorske-vo-vremia-stolknovenyi-pohyblo-esche-dva-cheloveka|title=В Краматорске во время столкновений погибло ещё два человека|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. <!--Забітыя: мужчына і 23-гадовая дзяўчына добраахвотнік-медсястра, якая была на блокпосце і якую расстралялі кулямі 12-га калібра<ref>{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/257842|title=В ходе уличных боёв в Краматорске убито два человека|publisher=[[Первый канал]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Некаторыя мясцовыя жыхары не падтрымліваюць ўкраінскае войска<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451024-na-vezde-v-kramatorsk-strelialy-pohyblo-dva-cheloveka|title=На въезде в Краматорск стреляли - погибло два человека|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>.--> Сепаратысты заявілі аб тым, што яны вярнулі сабе кантроль над горадам,<!--а таксама над с. Андрэеўка, Канстанцінаўкай і Горлаўкай,--> сілавікі панеслі страты<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1545675|title=Ополченцы отбили города в Донецкой области|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. У ходзе баявых сутыкненняў 6 чалавек загінула і не менш за 15 атрымала сур’ёзныя раненні. Была прыпыненая праца Краматорскага завода цяжкага станкабудавання, Новакраматорскага машынабудаўнічага завода, прадпрыемства «Энергамашспецсталь» і Старакраматорскага машынабудаўнічага завода<ref>{{cite web|url=http://thekievtimes.ua/society/369081-kramatorsk-novye-zhertvy-specoperacii.html|title=Краматорск: новые жертвы спецоперации|publisher=The Kiev Time|date=2014-05-04|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140521035002/http://thekievtimes.ua/society/369081-kramatorsk-novye-zhertvy-specoperacii.html|archivedate=21 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. Украінскія войскі адступілі з Краматорска<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/content/article/25372678.html|title=СМИ: Украинские войска оставили Краматорск|publisher=Радио Свобода|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. 5 ліпеня ўкраінскія сілавікі занялі Краматорск, над гарсаветам быў усталяваны ўкраінскі сцяг<ref>http://www.pravda.com.ua/news/2014/07/5/7031081/</ref>. === [[Марыупаль]] === З 13 красавіка праціўнікі ўкраінскага ўрада ўтрымлівалі гарсавет Марыупаля. Аднак пазней былі таксама паведамленні, што па сутнасці ні кантролю над будынкам гарсавета, ні доступу да гарадскіх СМІ радыё і тэлебачанні ў іх няма, і ў горадзе актывізуюцца нацыяналісты<ref>[http://krasnoe.tv/node/21692 Мариупольцы на страже ДНР] — Красное ТВ</ref>. Гарадскі галава Марыупаля Юрый Хатлубей заявіў пра гатоўнасць да перамоваў з прадстаўнікамі рэспублікі<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=CdkkC2dv5HE Обращение городского головы г. Мариуполя Юрия Хотлубея] [[Файл:Logo YouTube por Hernando.svg|40px]]</ref>. Тым часам прадстаўнікамі ДНР быў абраны «часовы мэр» Марыупаля Вячаслаў Куклін (да вызвалення затрыманага ўкраінскімі ўладамі на пачатку красавіка «народнага мэра» Дзмітрыя Кузьменка)<ref>{{cite web|url=http://expert.ru/2014/04/14/donetskaya-narodnaya-respublika-postavila-v-mariupole-svoego-mera/|title=«Донецкая народная республика» поставила в Мариуполе своего мэра|publisher=Эксперт Online|date=2014-04-14}}</ref>. Недалёка ад горада адбыўся штурм вайсковай часткі з крыкамі «Фашызм не пройдзе!», «Марыупальцы, уставайце!».<ref name="FaseNews16apr">{{cite web|url=http://www.facenews.ua/news/2014/196225/|title=Под Мариуполем штурмуют воинскую часть. Есть пострадавшие.|publisher=FaceNews.UA|date=2004-04-16}}</ref>. Нападаўшыя былі ўзброеныя [[кактэйль Молатава|кактэйлямі Молатава]]<ref name="NG_117" />, патрабавалі «падзяліцца зброяй»<ref name="FaseNews16apr"/>. 24 красавіка Унутраныя войскі Украіны вызвалілі будынак гарсавета.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=127298</ref> Прарасійскія сепаратысты рэзка актывізаваліся ўвечары 3 мая, яны атакавалі розныя адміністратыўныя будынкі. У Марыупалі перастрэлкі ішлі ва ўсім цэнтры горада. Унутраныя войскі спрабавалі вызваліць захопленыя сепаратыстамі будынкі.<ref>[http://nashaniva.by/?c=ar&i=127702]</ref> На цэнтральнай плошчы Марыупаля сабраліся каля 300 жыхароў, якія малі намер супрацьстаяць сілавікам<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/03/n_6127365.shtml|title=В Мариуполе началась силовая операция против сторонников федерализации|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. 6 мая ў цэнтры Марыупаля гарэлі шыны, было чуваць стрэлы. Пад раніцу 7 мая Марыупальскі гарсавет вызвалены ад ДНРаўцаў (праз некаторы час сепаратысты вярнулі кантроль над будынкам, украінскі сцяг быў заменены на сцяг ДНР). Марыупаль быў узяты пад кантроль уладамі Украіны. Міністр унутраных спраў Арсен Авакаў паведаміў, што ў ходзе аперацыі асабліва вызначыліся байцы батальёна спецыяльнага прызначэння «Азоў» МУС Украіны і 72-й механізаванай брыгады Міністэрства абароны Украіны. Быў адноўлены рух па вуліцах і доступ да ўсіх адміністрацыйных будынкаў.<ref>http://www.pravda.com.ua/news/2014/05/7/7024612/</ref><ref>{{cite web|url=http://www.vedomosti.ru/politics/news/26219161/v-mariupole-gorsovet-okruzhila-miliciya-nad-zdaniem|title=В Мариуполе над горсоветом ненадолго появился флаг Украины|publisher=[[Ведомости]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref> 9 мая ў Марыупалі прадстаўнікі НАД спрабавалі захапіць міліцыю і вайсковую частку, у горад уведзеная бронетэхніка.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128087</ref> 10 мая Нацыянальная гвардыя пакінула Марыупаль.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128116</ref> У сувязі з трагічнымі падзеямі 9 мая, якія пацягнулі гібель людзей, у горадзе Марыупалі 10 мая абвешчаны днём жалобы рашэннем Марыупальскага гарсавета.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128117</ref> Кіраўнік міліцыі ў Марыупалі Валерый Андрушчук, які быў выкрадзены сепаратыстамі 9 мая, вызвалены 12 мая.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=128170</ref> 29 мая ваенны камендант Данецкай народнай рэспублікі ў Марыупалі Андрэй Барысаў запатрабаваў, каб мэр горада Юрый Хатлубей звязаўся з прадстаўнікамі сепаратыстаў<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=129308</ref>. 1 чэрвеня «ў сувязі з пападаннем у бальніцу» гарадскога галавы Юрыя Хатлубея «народным мэрам» быў прызначаны былы кіраўнік камунальнага прадпрыемства «Альянск Гіс» Аляксандр<!--Рыгоравіч--> Фаменка<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/455381-narodnym-merom-maryupolia-yzbraly-aleksandra-fomenko|title="Народным мэром" Мариуполя избрали Александра Фоменко|publisher=[[Комсомольская Правда]]|date=2014-06-01|lang=ru}}</ref>. 12 чэрвеня «народнага мэра» Марыупаля Аляксандра Фаменку ў ходзе спецаперацыі затрымалі байцы Нацыянальнай гвардыі Украіны.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130081</ref> 13 чэрвеня ўкраінскія сілавікі штурмам узялі Марыупаль. А ў 5-й раніцы пачалася спланаваная аперацыя. Загад на яе выкананне даў міністр унутраных спраў Арсен Авакаў. Штурмавая група — батальён «Азоў» — пайшла на ўмацаванні ДНРаўцаў. Таксама было праведзена ачапленне сіламі войскаў Нацыянальнай гвардыі і сіламі батальёна «Дняпро-1». Узброеныя сілы Украіны выстаўленыя па перыметры горада для недапушчэння масавага выезду прарасійскіх сепаратыстаў з горада і недапушчэння вывазу зброі. Былі знішчаны мураваныя ўмацаванні сепаратыстаў з ужываннем ручных гранатамётаў. Затрымана каля 30 асоб.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130129</ref> У наступныя дні працягваліся затрыманні асоб, падазраваных у тым, што яны здзяйснялі ўзброеныя напады, блакавалі адміністрацыйныя будынкі Марыупаля, прымалі актыўны ўдзел у масавых беспарадках, выкрадалі мірных жыхароў, транспартныя сродкі і г.д.<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=130382</ref> Прэзідэнт Украіны Пётр Парашэнка тым часам даручыў старшыні Данецкай аблдзяржадміністрацыі Сяргею Таруце часова перанесці офіс АДА ў Марыупаль. === Іншыя населеныя пункты === [[Файл:Ukrainian military roadblocks in Donetsk oblast.jpg|thumb|Украінскія блокпосты на дарозе ў Данецкай вобласці]] 12 красавіка рэспубліка ўстанавіла кантроль над адміністрацыйнымі будынкамі ў [[Дружкіўка|Дружкіўцы]]<ref name="nakanune" />, [[Лыман]]е, [[Краматорск]]у, [[Горліўка|Горліўцы]]<ref name="ПРОВИНЦИЯкомендант">{{cite web|url=http://konstantinovka.com.ua/news/2014/04/konstantinovka_izbezhit_vvoda_voysk_i_polnoy_destabilizacii_obstanovki|title=Константиновка избежит ввода войск и полной дестабилизации обстановки|publisher=Газета «Провинция»|date=2014-04-25|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140720215056/http://konstantinovka.com.ua/news/2014/04/konstantinovka_izbezhit_vvoda_voysk_i_polnoy_destabilizacii_obstanovki|archivedate=20 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref> і іншымі гарадамі вобласці<ref>[http://takie.org/news/doneckaja_respublika/2014-04-12-9922 Донецкая республика — takie.org] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140623035437/http://takie.org/news/doneckaja_respublika/2014-04-12-9922 |date=23 чэрвеня 2014 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/sng/article/2014/04/12/1013156-v-slavyanske-zahvachenyi-rayotdel-i-zdanie-sbu-donetskiy-quotberkutquot-ne-poehal-na-razgon-protestuyuschih-onlayntranslyatsiya.html|title=Славянск взят: Госучреждения захвачены в Красном Лимане, Красноармейске и Краматорске|publisher=[[Московский комсомолец]]|date=2014-04-12|lang=ru}}</ref>. На наступны дзень з’явіліся паведамленні аб захопе сіламі рэспублікі будынка дзяржадміністрацыі ў [[Янакіевэ]]<ref>{{cite web|url=http://ura.ru/content/svrd/13-04-2014/news/1052179084.html|title=Донецкая народная республика захватила ещё один город. С места событий: «Поднимают российские флаги и строят баррикады»|publisher=[[ura.ru]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>, устанаўленні кантролю над гарадамі [[Сніжнэ]]<ref name="nakanune13apr">{{cite web|url=http://www.nakanune.ru/news/2014/4/13/22348674|title=Как минимум 7 городов Донбасса оказались под контролем Донецкой народной республики|publisher=Накануне.RU|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> і [[Бахмут]]<ref>{{cite web|url=http://kprf.ru/international/ussr/130257.html|title=Славянск - символ русского антибандеровского сопротивления в Донецкой народной республике|publisher=[[КПРФ]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref>. 14 красавіка (у сярэдзіне дня) пад кантроль ДНР перайшлі [[Жданіўка]], [[Хрэсціўка]] (Горлаўска-Янакіеўская агламерацыя)<ref name="kp14apr">{{cite web|url=http://kp.ua/daily/140414/448322/|title=Частью Донецкой народной республики стали Ждановка и Кировское|publisher=kp.ua|date=2014-04-14|accessdate=9 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140419183512/http://kp.ua/daily/140414/448322|archivedate=19 красавіка 2014|deadurl=yes}}</ref>. Да зыходу дня пад кантроль прыхільнікаў рэспублікі перайшлі таксама [[Харцызск]]і гарадскі савет<ref>{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/04/14/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/737278-pod-donetskom-opolchentsy-zanyali-khartsy|title=Под Донецком ополченцы заняли Харцызский горсовет|publisher=KM.RU|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> і гарсавет Горліўкі, і такім чынам, ДНР стала кантраляваць адміністрацыйныя будынкі амаль ва ўсёй Данецкай вобласці<ref name="Vesti13apr">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1475600&cid=9|title= «Донецкой народной республике» некуда отступать|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-13|lang=ru}}</ref> 14 красавіка прыхільнікі федэралізацыі Украіны захапілі будынак Горліўскага аддзела міліцыі і прызначылі яго новым начальнікам Аляксандра Шульжэнку<ref>[http://ria.ru/world/20140414/1003847905.html Митингующие в Горловке назначили нового начальника местной милиции]</ref>, які 18 красавіка ў прысутнасці журналістаў падпісаў прысягу на вернасць Данецкай Народнай Рэспубліцы.<ref name="rusvesna18apr">{{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/world/256815|title=Спецоперация на востоке Украины переведена в «неактивную фазу»|publisher=[[Первый канал]]|date=2014-04-18|lang=ru}}</ref>. ДНР аднавіла на сваёй тэрыторыі забароненае раней кіеўскай уладай вяшчанне расійскіх тэлеканалаў<ref name="112UA15apr">{{cite web|url=http://112.ua/obshchestvo/doneckaya-narodnaya-respublika-vozobnovila-veschanie-rossiyskih-kanalov-49679.html|title=Донецкая народная республика возобновила вещание российских каналов|publisher=112.ua|date=2014-04-15|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140705111331/http://112.ua/obshchestvo/doneckaya-narodnaya-respublika-vozobnovila-veschanie-rossiyskih-kanalov-49679.html|archivedate=5 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 16 красавіка сцягі ДНР былі паднятыя на будынках гарсаветаў у [[Новаазоўск]]у і [[Пакроўск (Украіна)|Пакроўску]]<ref name="Interfax16apr">{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/372101|title=В Новоазовске и Красноармейске над зданиями горсоветов подняли флаги Донецкой республики|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-04-16}}</ref><ref name="RIA16apr">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140416/1004194912.html|title=Флаги Донецкой республики подняты в Новоазовске и Красноармейске|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-16}}</ref>. 18 красавіка з’явілася інфармацыя аб пераходзе пад кантроль Данецкай народнай рэспублікі горада [[Сівэрск]]<ref name="vz18apr">{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/4/18/682872.html|title=Украинский город Северск объявил о переходе под контроль Донецкой республики|publisher=«Взгляд»|date=2014-04-18}}</ref><ref name="km18apr">{{cite web|url=http://www.km.ru/world/2014/04/18/protivostoyanie-na-ukraine-2013-14/737800-predstaviteli-donetskoi-narodnoi-respubli|title=Город Северск перешёл под контроль Донецкой народной республики|publisher=KM.RU|date=2014-04-18}}</ref><ref name="kp18apr">{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1715132/|title=Ополченцы из Донецка заняли посёлок Северск|publisher=«Комсомольская правда»|date=2014-04-18}}</ref>, хоць в. а. галавы горада Святлана Гатчанка заявіла, што на самой справе праз горад проста праязджалі вайсковыя фармаванні з георгіеўскімі стужкамі, і ў працэсе мірнага зносін з імі ніякіх патрабаванняў або ультыматумаў ёй не выстаўлялі<ref name="06274_18apr">{{cite web|url=http://www.06274.com.ua/news/519183|title=В Северск на БМД приехали ополченцы Донецкой республики. Город остался под контролем местной власти|publisher=06274.com.ua|date=2014-04-18}}</ref>. 19 красавіка ў горадзе [[Кальміускэ]] і пгт Старабэшава прайшлі мітынгі прыхільнікаў Данецкай рэспублікі. Было прынята рашэнне аб’явіць цяперашнюю кіеўскую ўладу нелегітымнай. Былі знятыя сцягі Украіны, абодва населеныя пункты далучыліся да ДНР<ref name="glagol19apr">{{cite web|url=http://glagol.in.ua/2014/04/19/eshhe-dva-goroda-vstali-pod-znamya-donetskoy-respubliki/|title=Ещё два города встали под знамя Донецкой республики|publisher=glagol.in.ua|date=2014-04-19}}</ref>. 27 красавіка сілы самаабароны ўзялі пад кантроль стратэгічна важны горад [[Кадзііўка]] ў Луганскай вобласці, размешчаны на мяжы тэрыторыі, кантраляванай ДНР. Удзельнікі «Правага сектара» збіраліся правесці серыю правакацый, але іх спробы былі ў аператыўным рэжыме папярэджаныя актывістамі мясцовай самаабароны<ref>{{cite web|url=http://therussiantimes.com/news/10546.html|title=В Стаханове ополченцы предотвратили нападение боевиков Правого сектора|publisher=«The Russian Times».|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/132138|title=Луганские ополченцы не допустили атаку "Правого сектора" в Стаханове|publisher=LifeNews|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ridus.ru/news/159087|title=Ополченцы отбили атаку десантников в Соледаре Донецкой области|publisher=Ридус|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1721755/|title=Жители украинского Стаханова возвели баррикады около горадминистрации|publisher=«Комсомольская правда»|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. У горадзе Янакіевэ гарадскі выканаўчы камітэт, заняты 13 красавіка прыхільнікамі Данецкай народнай рэспублікі, быў імі пакінуты, таксама як і барыкада перад выканкамам<ref>[http://www.interfax.ru/world/372746 СМИ: активисты «Донецкой республики» покинул исполком Енакиево.]</ref><ref>[http://www.unian.net/politics/909952-na-gorsovet-enakievo-vernuli-ukrainskiy-flag.html На горсовет Енакиево вернули украинский флаг.] УНИАН</ref>; аднак вечарам таго ж дня некалькі дзесяткаў чалавек ізноў занялі памяшканне енакіеўскага гарвыканкама, знялі сцяг Украіны і паднялі сцяг Данецкай народнай рэспублікі<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/daily/220414/449384/ |title=В Енакиево снова «главенствует» флаг Донецкой народной республики.|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-04-20|lang=ru}}</ref><ref>[http://30.dn.ua/?alink=news&rubrik=5&what=viewnew&id=997 Над исполкомом снова водрузили сепаратистский флаг.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140425163708/http://30.dn.ua/?alink=news&rubrik=5&what=viewnew&id=997 |date=25 красавіка 2014 }} 30 дней. Енакиевское информационно-рекламное издание</ref>. 27 красавік сепаратыстамі праведзена контраперацыя, падчас якой была затрыманая група афіцэраў атрада «Альфа», задачай якой было выкраданне ўтрымліваючага гараддзел Горлаўкі Ігара Безлера<ref>{{cite web|url=http://www.mk.ru/politics/2014/04/27/diversantyi-sbu-i-boy-pod-soledarom.html|title=В Горловке задержаны трое офицеров СБУ|publisher=Московский Комсомолец|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kp.md/daily/26225.7/3107781/|title=Ополченцы взяли в плен трёх офицеров «Альфы»|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. У гэты ж дзень недалёка ад блокпаста, які закрывае дарогу ад трасы [[Харкаў]]-[[Растоў]] да шахце ім. Валадарскага высадзіўся верталётны дэсант нацгвардыі колькасцю 15 чалавек. На блокпосце былі чатыры бяззбройных чалавека. Нападаючыя паранілі аднаго бяззбройнага чалавека, а дваіх іншых ўзялі ў палон. Аднак аднаму з іх па дарозе да верталёту атрымалася вырвацца з палону і ўцячы. Да месца бою пачалі сцякацца шахцёры з навакольных шахт, а таксама жыхары пасёлка, якія былі ўзброены рыдлёўкамі, крышанамі, трубамі і палкамі. Убачыўшы іх, нападаючыя са стрэламі адступілі і паляцелі на верталёце з адным закладнікам<ref>{{cite web|url=http://russian.rt.com/article/29525|title=Напавший на блокпост под Соледаром десант нацгвардии Украины захватил пленного|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref>. 29 красавіка яшчэ пяць населеных пунктаў узнялі сцягі ДНР: гарады [[Шахтарск]], [[Чысцяковэ]], Сніжнэ, а таксама ў вёсках — Горнае і [[Хрустальны]]<ref>{{cite web|url=http://www.vz.ru/news/2014/5/1/684887.html|title=Сторонники федерализации заняли отдел милиции донецкого Красноармейска|publisher=[[Взгляд.ру]]|date=2014-05-01|lang=ru}}</ref>. 3 мая агенцтва [[УНІАН]] распаўсюдзіла інфармацыю аб тым, што ў Горліўцы «баявікі выкралі» актывіста ўкраінскай нацыяналістычнай арганізацыі «Свабода», грамадзяніна Грузіі, Васіля Будзіка<ref>{{cite web|url=http://glavred.info/proisshestvija/v-gorlovke-boeviki-pohitili-aktivista-svobody-278475.html|title=В Горловке боевики похитили активиста «Свободы»|publisher=Главред|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Пасольства Грузіі аспрэчыла гэтую інфармацыю<ref>{{cite web|url=http://www.navigator.az/news/9/278804.html|title=Гражданин Грузии Василий Будик опровергает факт своего похищения в украинской Горловке|publisher=Navigator™ - Азербайджан|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140503193120/http://www.navigator.az/news/9/278804.html|archivedate=3 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. У гэты ж дзень у Горліўцы высадзіўся дэсант з 2-х верталётаў. Адначасова, завязаўся бой за тэлевышкі<ref>{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/proisshestviya/news/443934/|title=В Константиновке идёт бой за телевышку. "Запирайтесь дома и не выходите"...|publisher=ostro.org|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref> і каля 20:30 зніклі ўсе ўкраінскія каналы<ref>{{cite web|url=http://donetskie.com/novosti/2014/05/03/razgorelsya-boy-v-konstantinovke-protiv-neozhidannogo-desanta-separatisty-ispolzuyut-tyazheloe-vooruzhenie|title=Разгорелся бой в Константиновке. Против неожиданного десанта сепаратисты используют тяжёлое вооружение|publisher=Донецкие вести|date=2014-05-03|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140504025505/http://donetskie.com/novosti/2014/05/03/razgorelsya-boy-v-konstantinovke-protiv-neozhidannogo-desanta-separatisty-ispolzuyut-tyazheloe-vooruzhenie|archivedate=4 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. 3 траўня, паводле паведамленняў прыхільнікаў федэралізацыі, у Андрэеўцы дэсантнікі жытомірскай 95-й аэрамабільнай брыгады адкрылі агонь на паражэнне па бяззбройным мірным жыхарам<ref>{{cite web|url=http://kp.ru/daily/26225.7/3109817/|title=Донбасс без боя не сдаётся|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2014-05-03|lang=ru}}</ref>. Камандуючы Нацыянальнай гвардыі Украіны Сцяпан Палтарак паведаміў, што ў ходзе бою загінулі 2 ўкраінскіх вайскоўца і яшчэ 12 былі параненыя. Паводле яго слоў, прыхільнікі федэралізацыі пры спробе захапіць блокпост ўкраінскай арміі выкарыстоўвалі мясцовых жыхароў у якасці жывога шчыта, аднак захапіць блокпост ім не ўдалося<ref>[http://www.rosbalt.ru/ukraina/2014/05/03/1264183.html Полторак: Жертвами перестрелки в Андреевке стали двое украинских военных]</ref>. 4 траўня ў Янакіевэ на бестэрміновы мітынг Данецкай народнай рэспублікі выйшлі 8 тысяч шахцёраў. Падставай паслужыла гібель людзей падчас контртэрарыстычнай аперацыі ў Славянску, Краматорску і Адэсе — «янакіеўцы прынялі рашэнне выйсці на мітынг, каб абараніць сваю малую радзіму ад агрэсараў». У выпадку, калі патрабаванні працоўных «прымусіць кіеўскую ўладу вывесці войскі з Данбаса» не будуць пачутыя, то праца вугальных прадпрыемстваў будзе спыненаяа<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/451128-v-enakyevo-na-bessrochnyi-mytynh-vyshly-shakhtery|title=В Енакиево на бессрочный митинг вышли шахтёры [обновлено, фото, видео]|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=2014-05-04|lang=ru}}</ref>. На прадпрыемствах горада былі ўзняты сцягі ДНР<ref>{{cite web|url=http://rakurs.pl.ua/novosti-luganska-i-luganskojj-oblasti/132275-shakhtery-i-metallurgi-goroda-enakievo.html|publisher=Информационно-аналитический портал «РАКУРС+»|title=Шахтёры и металлурги города Енакиево вышли на митинг против геноцида хунты|date=2014-05-04|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140702212637/http://rakurs.pl.ua/novosti-luganska-i-luganskojj-oblasti/132275-shakhtery-i-metallurgi-goroda-enakievo.html|archivedate=2 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 5 траўня сепаратысты захапілі гарсавет ў горадзе [[Дэбальцэвэ]], у якім размешчаны найбуйнейшы ў рэгіёне чыгуначны вузел<ref>{{cite web|url=http://rus.newsru.ua/ukraine/06may2014/debalcevo.html|title=Сепаратисты захватили горсовет в Дебальцево, депутаты согласились на "референдум"|publisher=NEWSru.ua|date=2014-05-05|lang=ru}}</ref>. 6 траўня ў горадзе [[Вуглэдар]] шахцёры правялі акцыю пратэсту супраць дзеянняў кіеўскіх уладаў і ў выніку дзве шахты («Паўднёваданбасская № 1» і «Паўднёваданбасская № 3») часткова прыпынілі працу<ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1167967|title=В Донецке шахтёры провели акцию протеста против действий киевских властей|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. 7 траўня МУС Украіны паведаміла, што затрыманы міністр абароны Данецкай рэспублікі Ігар Какідзянаў, які разам з іншымі сепаратыстамі абстраляў аўтобус спецпадраздзялення «Азоў».<ref name="какидзянов">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2467039|title=МВД Украины: задержан министр обороны «Донецкой народной республики» Игорь Какидзянов|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-07|lang=ru}}</ref> 15 траўня кіеўскія ўлады пры дапамозе батальёна «Данбас» аднавілі кантроль над [[Вэлыканавасілкаўскі раён|Вэлыканавасілкаўскім раёнам]]<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/15/donetsk/|title=Батальон «Донбасс» взял под контроль район Донецкой области|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-15|lang=ru}}</ref>. 21 мая паступілі паведамленні аб аднаўленні кантролю Кіевам над Аляксандраўскім і Дабрапольскім раёнамі вобласці<ref>[http://vesti.ua/donbass/52842-batalon-donbass-vzjal-pod-kontrol-rjad-rajonov-doneckoj-oblasti Батальон «Донбасс» взял под контроль ряд районов Донецкой области]</ref> 22 траўня, паводле паведамленняў украінскіх СМІ, сепаратысты атакавалі блок-пасты ўкраінскай арміі блізу [[Валнаваха]] (Валнавахскі раён), у ходзе якіх загінула ад 13 да 20 украінскіх вайскоўцаў<ref>{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/377509|title=В боях под Донецком погибли 13 украинских военнослужащих|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. У выніку нападу ўкраінскія ваенныя страцілі адну баявую машыну<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/22/blast/|title=В Донецкой области подорвали боевую машину|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. Нападаўшыя прыбылі на інкасатарскія машынах ПрыватБанка<ref>{{cite web|url=http://www.ostro.org/general/society/news/445176/|title=Боевики ДНР расстреляли украинских солдат под Волновахой|publisher=ostro.org|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>. Павел Губараў заявіў аб правакацыі ў раёне Валнавахскага раёна (сяло Благадатнае) з боку «Правага сектара»<ref>{{cite web|url=http://www.fontanka.ru/2014/05/22/081/|title=Народный губернатор Донбасса Губарев: Боевики «Правого сектора» расстреляли пост украинской армии|publisher=[[Фонтанка.ру]]|date=2014-05-22|lang=ru}}</ref>, але пазней штаб Данбаса пацвердзіў удзел сваіх сепаратыстаў у інцыдэнце<ref>[http://112.ua/glavnye-novosti/v-hode-silovoy-operacii-v-volnovahe-raneny-25-opolchencev-shtab-opolcheniya-donbassa-65478.html В ходе силовой операции в Волновахе ранены 25 ополченцев, — штаб ополчения Донбасса] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140524220513/http://112.ua/glavnye-novosti/v-hode-silovoy-operacii-v-volnovahe-raneny-25-opolchencev-shtab-opolcheniya-donbassa-65478.html |date=24 мая 2014 }}</ref>. 23 траўня байцы батальёна «Данбас» патрапілі ў засаду ў раёне сяла Карлаўка (Мар’інскі раён)<ref>[http://censor.net.ua/news/286567/boyitsy_batalona_donbass_popali_v_zasadu_protiv_nih_rabotayut_avtomatchiki_snayipera_i_rpg_est_ranenye Бойцы батальона «Донбасс» попали в засаду: против них работают автоматчики, снайпера и РПГ, есть раненые]</ref>. На ўсходзе рэспублікі праўкраінскі сілы з батальёна «Азоў» захапілі гарадміністрацыю Чысцяковэ<ref>[http://vesti.ua/donbass/53221-batalon-azov-vybil-opolchencev-iz-zdanija-gorsoveta-toreza Батальон «Азов» выбил ополченцев из здания горсовета Тореза]</ref>. 30 траўня адбыўся шахцёрскі мітынг у падтрымку Данецкай народнай рэспублікі, маршам прайшоўшы па цэнтры Макееўкі, са сцягамі ДНР, сепаратыстаў Данбаса і сцягамі з надпісам «Русь», скандуючы «Данецкая рэспубліка», «Данбас і Крым адзіныя»<ref>http://versii.com/news/304883/</ref>. == Унутраная будова == === Узброеныя сілы === {{Асноўны артыкул|Сепаратысты Данбаса}} 10 красавіка ДНР пачала ўтвараць уласныя ўзброеныя фарміравання, так званую народную армію. Узначаліў гэтыя фарміравання Ігар Какідзянаў; у склад уваходзяць былыя і дзеючыя афіцэры, актывісты «сіл самаабароны» ДНР<ref name="mir-politika11apr">{{cite web|url=http://mir-politika.ru/12383-glavnokomanduyuschiy-narodnoy-armii-doneckoy-respubliki-kakidzyanov-naznachaet-shtab-i-formiruet-oficerskiy-sostav.html|title=Главнокомандующий Народной армии Донецкой республики Игорь Какидзянов назначает штаб и формирует офицерский состав|publisher=mir-politika.ru|date=2014-04-11|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150713175311/http://mir-politika.ru/12383-glavnokomanduyuschiy-narodnoy-armii-doneckoy-respubliki-kakidzyanov-naznachaet-shtab-i-formiruet-oficerskiy-sostav.html|archivedate=13 ліпеня 2015|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1112494|title=Митингующие в Донецке решили создать собственную «народную армию»|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/04/11/donbass/|title=«Донецкая народная республика» решила создать свою армию|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140410/1003414547.html|title=«Донецкая народная республика» объявила о создании «народной армии»|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref>. 16 красавіка паступілі паведамленні, што раніцай пад Краматорск на бок арміі ДНР перайшлі каля 60 ваеннаслужачых з шасцю адзінкамі бронетэхнікі, пасланыя для падаўлення хваляванняў. Танкі і БТРы былі інтэграваныя ў склад Узброеных сіл рэспублікі<ref name="РИАН16апр">{{cite web|url=http://rian.com.ua/politics/20140416/344666227.html|title=На сторону ополченцев в Славянске перешло уже около 60 военных|publisher=РИА "Новости - Украина"|date=2014-04-16}}</ref><ref name\"НКр16апр">{{cite web|url=http://hi.dn.ua/index.php?option=com_content&task=view&id=45880&Itemid=147|title=«В Краматорске на сторону ДНР перешли военные с техникой», — очевидец|publisher=Новости Краматорская|date=2004-04-16}}</ref><ref>{{cite web|url=http://top.rbc.ru/incidents/16/04/2014/918331.shtml|title=В Славянск вошли бронетранспортёры с российскими флагами|publisher=[[РБК]]|date=2004-04-16}}</ref>. Увечары сепаратысты ДНР без бою захапілі яшчэ 16 бронемашын, аднак адмовіліся прымаць іх на ўзбраенне па прычыне высокай ступені зношанасці тэхнікі<ref name="NG_117" />. 26 красавіка кіраўніцтва рэспублікі прыняла рашэнне падпарадкаваць усе атрады самаабароны на Данбасе сепаратыстам Славянска. Сілавы блок перайшоў пад камандаванне кіраўніка сепаратыстаў Данбаса [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Ігара Стралкова]].<ref name="стрелков">{{cite web|url=http://lifenews.ru/news/132115|title=На Украине офицеров НАТО могут обменять на сторонников федерализации|publisher=[[LifeNews]]|date=2014-04-27|lang=ru}}</ref> 17 мая камандуючы сепаратыстамі Данецкай народнай рэспублікі Ігар Стралкоў ў сваім відэазвароце на Youtube паскардзіўся на недахоп добраахвотнікаў і нежаданне жыхароў вобласці абараняць ДНР. Таксама ён паведаміў пра сваё рашэнне прымаць жанчын у шэрагі супраціўлення і аб адмове выдаваць зброю не жадаючым прымаць удзел у баявых дзеяннях у Славянску. Кіраўнік сілавога блока самаабвешчанай рэспублікі паведаміў аб тым, што з {{nobr|4 500 000}} жыхароў Данецкай вобласці не набралася як тысячы добраахвотнікаў, так і 20 прафесійных вайскоўцаў для камандавання<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/komandir-samooborony-donbassa-rasskazal-o-nekhvatke-dobrovoltsev-1099671.xhtml|title=Командир самообороны Донбасса рассказал о нехватке добровольцев в Славянске|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-18}}</ref><ref name="kommersant1905">{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474222|title="Донецкой народной республике" не хватает мужчин|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-19}}</ref> У сваю чаргу дарадца губернатара Данецкай вобласці Канстанцін Батозскі заявіў 18 мая аб тым, што ўлады не валодаюць дакладнымі дадзенымі аб колькасці тых, хто запiсаўся ў сепаратысты Ігара Стралкова<ref name="kommersant1905" />. ==== Некаторая тэхніка і ўзбраенне ==== {| class="wikitable" style="width:100%; text-align:center" ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Выява ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Тып ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Вытворчасць ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Назначэнне ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Колькасць ! style="text-align: center; background: lightsteelblue;"|Заўвагі |- |[[Файл:Т-64. Энергодар.jpg|150px]] |[[Т-64]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[асноўны баявы танк]] |3<ref name="MI1">[https://www.youtube.com/watch?v=4Hew6bmufYk Торез — к ополчению прибыло подкрепление 12.06.2014]</ref> | |- |[[Файл:ИС-3 в Константиновке.jpg|150px]] |[[ИС-3]] |{{USSR}} |[[цяжкі танк]] |1 |Зняты з пастамента ў [[Горад Канстанцінаўка|Канстанцінаўцы]] і адрамантаваны<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140606/1010953219.html|title=Ополченцы ДНР завели танк времён Второй мировой войны|author=|date=2014-06-06|work=|publisher=[[РИА Новости]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.interfax.ru/world/380051|title=Донецкие власти подтвердили угон ополченцами танка ИС-3 с постамента в парке|author=|date=2014-06-07|work=|publisher=[[Интерфакс]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>. |- |[[Файл:Ukrainian BMD-2 tank (5).JPG|150px]] |[[БМД-2]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[баявая машына дэсанта]] |1<ref name="MI12">[http://www.military-informant.com/index.php/army/5107-1.html Во время спецоперации возле Краматорска сгорела украинская БМД] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140517120152/http://www.military-informant.com/index.php/army/5107-1.html |date=17 мая 2014 }}</ref> | |- |[[Файл:Bmd-1 ifv.jpg|150px]] |[[БМД-1]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[баявая машына дэсанта]] |1<ref name="MI1" /> |16 на некаторы час (сепаратысты ДНР адмовіліся прымаць іх на ўзбраенне па прычыне высокай ступені зношанасці тэхнікі)<ref name="NG_117" />. |- |[[Файл:BTR-D - VTTV-Omsk-2009 (1).jpg|150px]] |[[БТР-Д]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |[[бронетранспарцёр]] |3<ref name="MI1" /> | |- |[[Файл:2S9 Nona-S.png|150px]] |[[2С9|2С9 «Нона-C»]] |{{Сцягафікацыя|СССР}} |120-мм [[самаходная артылерыйская гармата]] |1<ref>[http://m.kp.ru/daily/26229.5/3112428/ Cлавянск атакует Нацгвардию]</ref><ref>{{cite web|url=http://korrespondent.net/ukraine/politics/3353982-esly-prorvutsia-v-horod-my-ykh-zhdem-narodnyi-mer-slavianska-o-poslednykh-sobytyiakh|title=Если прорвутся в город, мы их ждем. «Народный мэр» Славянска о последних событиях|author=|date=2014-04-24|work=|publisher=Корреспондент.net|accessdate=2014-05-11}}</ref> | |- | [[Файл:BTR-70 Lutsk.jpg|150px]] |[[БТР-70]] |{{USSR}} |[[бронетранспарцёр]] |5 |1 перайшоў на бок сепаратыстаў у раёне [[Славянск]]а<ref name="РИАН16апр" />, 2 захопленыя ў [[Марыупаль|Марыупалі]]<ref>[http://uapress.info/ru/news/show/24311 В Мариуполе национальная гвардия бросила оружие]</ref><ref>[http://www.mariupolnews.com.ua/descr/45178 Военнослужащие этой ночью в спешном порядке покинули воинскую часть № 3057.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140706105215/http://www.mariupolnews.com.ua/descr/45178 |date=6 ліпеня 2014 }}</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531886 В Мариуполе с территории брошенной воинской части угнали БТР]</ref>, 2 захоплена ў [[Данецк]]у<ref name="МИЛ">[http://nashidni.org/ukraina-segodnya/doneck-novosti-segodnya/1593-situaciya-v-donecke-seychas-17052014-zahvat-voinskoy-chasti.html Ситуация в Донецке сейчас 17.05.2014: захват воинской части] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140519131323/http://nashidni.org/ukraina-segodnya/doneck-novosti-segodnya/1593-situaciya-v-donecke-seychas-17052014-zahvat-voinskoy-chasti.html |date=19 мая 2014 }}</ref>. |- |[[Файл:An-2_on_skis.jpg|150px]] |[[Ан-2]] |{{USSR}} |лёгкі шматмэтавы самалёт |1<ref name="кукурузник">{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/06/present/|title=Ополченцам юго-востока Украины подарили яхту и «кукурузник»|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2014-05-06|lang=ru}}</ref>. | |- | |[[Бронецягнік]] |{{UKR}} |Чыгуначны таварны састаў, пераабсталяваны ў бронецягнік |1 |Знішчаны ў ходзе [[Супрацьстаянне ў Славянску|баёў за Славянск]]<ref>[http://donetsk.comments.ua/news/2014/05/05/155348.html Авиация уничтожила под Славянском «бронепоезд» сепаратистов] — Комментарии, 05 мая 2014</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/international/2014/05/140505_ukraine_slavyansk_offensive_fears.shtml Спецоперация в Славянске: потери с обеих сторон] — BBC, 6 мая 2014 г.</ref>. |- |[[Файл:BMP-2 parade ukraine.jpg|150px]] |[[БМП-2]] |{{USSR}} |[[баявая машына пяхоты]] |1 |1 захоплены ў ходзе [[Супрацьстаянне ў Марыупалі|супрацьстаяння ў Марыупалі]] 9 мая 2014 г.<ref>[http://www.pravda.com.ua/rus/news/2014/05/9/7024866/ В Мариуполе сепаратисты захватили БМП. Он случайно выстрелил]</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531628 В Мариуполе активисты ДНР захватили БМП]</ref> і на наступны дзень спалены невядомымі асобамі.<ref>[http://podrobnosti.ua/accidents/2014/05/10/975295.html В центре Мариуполя горит БМП ]</ref><ref name=autogenerated3>[http://24tv.ua/home/showSingleNews.do?u_mariupoli_gorila_bmp_yaku_teroristi_zahopili_v_ukrayinskih_viyskovih_video&objectId=441417 Сгоревшая БМП]</ref><ref>[http://www.0629.com.ua/news/531809 В центре Мариуполя — взрывы и выстрелы. Горит БМП]</ref>, 1 захоплены ў [[Данецк]]у<ref name="МИЛ" />. |- |[[Файл:Ukrainian-BRDM-2.jpg|150px]] |[[БРДМ-2]] |{{USSR}} |[[баявая разведвальная машына]] |3 |2 захоплена ў [[Горад Канстанцінаўка|Канстанцінаўцы]]<ref>{{cite web|url=http://www.segodnia.ru/news/139204|title=Ополчение ДНР захватило в Константиновке две БРДМ украинских военных|author=|date=2014-05-11|work=|publisher=Информационно-аналитическое сетевое издание Сегодня.ru|accessdate=2014-05-11}}</ref>, 1 захоплены ў [[Марыупаль|Марыупалі]]<ref>[http://www.0629.com.ua/news/535805 В Мариуполе на территории брошенной воинской части ведется уборка]</ref>. |- |[[Файл:RIAN archive 734015 Wildfires in Moscow Region's Lukhovitsky district.jpg|150px]] |[[ІМР-2|ІМР-2М]] |{{USSR}} |[[Інжынерная машына разгароджвання]] |1 |1 захопленая на НКМЗ<ref>{{cite web|url=http://www.kramatorsk.info/view/150120|title=ДНР понадобились краматорские ИМР|author=|date=2014-05-14|work=|publisher=Краматорск-инфо|accessdate=2014-05-15}}</ref><ref>[http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?sec=1724&id=499683 Вооруженные люди вывезли с Новокраматорского завода списанную инженерную машину разграждения]</ref><ref>[http://www.dialog.ua/news/3304_1400138855 В Краматорске с территории завода НКМЗ украли бронемашину ИМР-2М. Фотофакт]</ref>. |- |[[Файл:BTR-80 - Interpolitex-2009 (1).jpg|150px]] |[[БТР-80]] |{{USSR}} |[[бронетранспарцёр]] |2 <small>(або больш)</small> |1 — плаваючы браніраваны усюдыход на базе БТР-80, захоплены пад [[Славянск]]ам<ref>{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1561347&tid=105474|title=Автопарк ополченцев Юго-Востока пополняется|author=|date=2014-05-09|work=|publisher=[[Вести.ру]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>, іншы ў распараджэнні батальёна «Усход»<ref name="оружие">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=1665938&cid=9|title=Батальон «Восток»: рабочие и учителя встали под ружье|author=Азамат Салихов|date=2014-06-08|work=|publisher=[[Вести.ру]]|accessdate=2014-05-11|lang=ru}}</ref>. |- |[[Файл:ZU-23-2 in Saint Petersburg.jpg|150px]] |[[ЗУ-23]] |{{USSR}} |[[зенітная ўстаноўка]] |1 |У распараджэнні батальёна «Усход»<ref name="оружие" />. |} === Сімволіка === [[Файл:Flag of Ukrainian SSR.svg|thumb|right|150px|Сцяг [[Украінская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Украінскай ССР]] — магчымая аснова сцяга ДНР.]] [[Файл:Flag of Russian Federation.svg|thumb|right|150px|Сцяг [[Расія|Расіі]] — магчымая аснова сцяга ДНР.]] Паводле дадзеных Данецкай аблдзяржадміністрацыі па стане на 23 красавіка 2014 года 4 горада ў 1 раёне Данецкай вобласці выкарыстоўвалі выключна сімволіку Данецкай народнай рэспублікі; дзяржаўныя сімвалы Украіны пры гэтым захоўваліся над будынкамі выканаўчай улады ў 5 гарадах і 13 раёнах. Акрамя гэтага, спалучэнне змяшанай сімволікі ДНР і Украіны назіралася ў 6 гарадах і 1 раёне.<ref>''Артур Гончаров.'' {{cite web|url=http://www.unn.com.ua/ru/news/1334277-derzhsimvoli-ukrayini-zberezheni-v-11-mistakh-i-14-rayonakh-donetskoyi-oblasti|title=Госсимволы Украины сохранены в 11 городах и 14 районах Донецкой области|publisher=УНН|date=2014-04-23|lang=ru}}</ref> Сцяг Данецкай рэспублікі, відаць, натхнёны [[Сцяг Расіі|сцягам]] і [[Герб Расіі|гербам Расіі]]<ref>[http://tass-analytics.com/positions/2016 Флаг Донецкой республики: исторические аналогии и перспективы — Центр политического анализа] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140702052430/http://tass-analytics.com/positions/2016 |date=2 ліпеня 2014 }}</ref>. Паводле адной з версій, сцяг выкарыстоўваўся яшчэ ў Данецка-Крыварожскай Савецкай Рэспубліцы. Прапануецца наступная расшыфроўка: чырвоны колер сімвалізуе кроў, пралітую ў барацьбе за свабоду; цёмна-сіні колер сімвалізуе дух народа, а таксама воды [[Азоўскае мора|Азоўскага]] і [[Чорнае мора|Чорнага]] мора; чорная паласа сімвалізуе ўрадлівую зямлю Поўдня Маларосіі і вугаль Данбаса<ref>[http://tvrain.ru/articles/cherno_krasno_sinij_samyj_silnyj_otkuda_vzjalsja_flag_donetskoj_respubliki_i_kto_ego_proizvodit-367670/ «Чёрно-красно-синий — самый сильный». Откуда взялся флаг Донецкой «республики» и кто его производит] — tvrain.ru</ref>. Паводле іншай версіі, сцяг быў вынайдзены толькі ў 1990-я гады на аснове былога [[Сцяг Украінскай ССР|сцяга УССР]], да якога была дададзеная чорная паласа, зноў-такі якая сімвалізуе вугаль. На грудзях у арла на сцягу размешчаны чарвлёны геральдычны шчыт з выявай Архістратыга Міхаіла (герб Кіева).<ref>{{cite web|url=http://kp.ua/politics/449698-donetskaia-respublyka-suschestvovala-esche-pry-yuschenko|title=«Донецкая республика» существовала ещё при Ющенко|publisher=[[Комсомольская правда на Украине]]|date=|lang=ru}}</ref> Папулярны на Данбасе рок-гурт «Дзень Трыфідаў» напісаў і выканаў гімн ДНР «Уставай, Данбас», у аснову відэараду якога ляглі дакументальныя здымкі першых дзён станаўлення рэспублікі<ref name="гимн">{{cite web|url=http://www.ridus.ru/news/158735|title=Панки написали и записали официальный гимн Донецкой народной республики|publisher=[[Ридус]]|date=2014-04-19|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140508024906/http://www.ridus.ru/news/158735|archivedate=8 мая 2014|deadurl=yes}}</ref>. === Заканадаўства === 14 мая 2014 года быў прыняты і апублікаваны<ref>[http://donetsk-gov.su/?p=151 Опубликована Конституция Донецкой народной республики] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140625073217/http://donetsk-gov.su/?p=151 |date=25 чэрвеня 2014 }} — donetsk-gov.su</ref> праект канстытуцыі Данецкай народнай рэспублікі, дзе заяўлялася аб прыхільнасці новага ўтварэння ідэі «рускага свету» (рускай цывілізацыі), агульнарускай Айчыны і Праваслаўнай царквы (прэамбула). Праект канстытуцыі прадугледжвае парламенцкую форму праўлення (арт.68, п.4) і не прадугледжвае пасады прэзідэнта<ref>[http://rusplt.ru/news/proekt-konstitutsii-donetskoy-respubliki-ne-predusmatrivaet-doljnosti-prezidenta-134083.html Проект конституции «Донецкой республики» не предусматривает должности президента] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140517125157/http://rusplt.ru/news/proekt-konstitutsii-donetskoy-respubliki-ne-predusmatrivaet-doljnosti-prezidenta-134083.html |date=17 мая 2014 }} — rusplt.ru</ref>. Акрамя таго, па канстытуцыі прадугледжваецца далучэнне рэспублікі да іншай федэратыўнай дзяржавы<ref>{{cite web|url=http://www.interfax-russia.ru/South/special.asp?id=500410&sec=1724|title=ДНР объявила себя парламентской республикой с двумя госязыками|publisher=[[Интерфакс]]|date=2014-05-14|lang=ru}}</ref>. Дзяржаўная ўлада прадстаўлена Вярхоўным Саветам, Саўмінам і Саветаў бяспекі (арт.6, п.2). Вярхоўны савет (вышэйшы заканадаўчы орган) складаецца са 150 дэпутатаў. Большасць з іх ўваходзілі ў раней існаваўшы Народны савет рэспублікі. Вярхоўны савет абірае прэзідыум і старшыні прэзідыума, выбірае Савет міністраў, сцвярджае прэм’ер-міністра і яго намеснікаў. Плануецца стварыць Камітэт дзяржаўнага кантролю для барацьбы з карупцыяй у органах улады<ref name=autogenerated5>[http://top.rbc.ru/politics/15/05/2014/924081.shtml В Донецкой республике избрали главу и министра обороны. Rbc.ru, 15.05.2014]</ref>. {{Урэзка |Выраўноўванне = right |Шырыня = 400px |Змест = '''Артыкул 3'''<br /> Чалавек, яго правы і свабоды з'яўляюцца найвышэйшай каштоўнасцю. Іх прызнанне, захаванне, павагу і абарона — абавязак Данецкай Народнай Рэспублікі, яе дзяржаўных органаў і службовых асоб і гарантуюцца з моманту зачацця чалавека<ref name=dnr />. |Подпіс = Канстытуцыя Данецкай народнай рэспублікі }} Канстытуцыяй ДНР гарантуецца захаванне правоў чалавека ''з моманту зачацця''<ref name=dnr>[http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html Конституция Донецкой народной республики] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181226124438/http://dnr-news.com/konstituciya-doneckoy-narodnoy-respubliki.html%20 |date=26 снежня 2018 }}</ref>, што мае на ўвазе абарону жыцця яшчэ не народжаных дзяцей. За аснову Крымінальнага кодэкса ДНР часова узяты Крымінальны кодэкс Украіны<ref name="Г23" />. 26 мая 2014 года Дзяніс Пушылін абвясціў аб тым, што ДНР пачынае «інтэнсіўна пераходзіць на расійскае заканадаўства»<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/2480206 Денис Пушилин: «Донецкая народная республика» перейдут на российское законодательство]</ref>. === Урад === 16 мая было сфарміравана ўрад ДНР<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2014/05/16/dnr1/|title=В Донецкой народной республике выбрали премьер-министра|publisher=Lenta.ru|date=2014-05-16|lang=ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.pravda.com.ua/rus/news/2014/05/16/7025589/|title=В псевдокабмин сепаратистов вошли люди, близкие к «регионалам»|publisher=pravda.com.ua|date=2014-05-16|lang=ru}}</ref> * Старшыня Вярхоўнага савета — [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Пушылін Дзяніс Уладзіміравіч]]<ref name="RIA10apr">{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140410/1003413178.html|title=Лидер митингующих в Донецке заявил, что власти готовы к референдуму|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-10|lang=ru}}</ref><ref>[http://www.pravda.com.ua/articles/2014/04/15/7022531/ Глава уряду самопроголошеної Донецької народної республіки: «Зараз мені ніколи займатися МММ»] {{ref-uk}}. pravda.com.ua</ref> * Прэм’ер-міністр — [[Аляксандр Юр'евіч Барадай|Барадай Аляксандр Юр’евіч]] * Першы віцэ-прэм’ер — Андрэй Пургін * Віцэ-прэм’ер па эканоміцы — Сямёнаў Аляксандр Аляксандравіч * Віцэ-прэм’ер па сацыяльнай палітыцы — Калюскі Аляксандр Аляксандравіч * Міністр замежных спраў — Кацярына Губарава (жонка [[Павел Юр'евіч Губараў|Паўла Губарава]])<ref name="vesti11apr">{{cite web|url=http://www.vesti.ru/videos?vid=591130&cid=9|title=Екатерина Губарева: юго-восток не отступит от своих требований|publisher=[[Вести.ру]]|date=2014-04-11|lang=ru}}</ref>. * Міністр эканамічнага развіцця — Падгорны Уладзімір Васільевіч * Міністр паліва і энергетыкі — Граноўскі Аляксей Іванавіч * Міністр фінансаў — Мацюшчанка Кацярына Сяргееўна * Міністр па падатках і зборах — Саўчанка Пётр Аляксеевіч * Міністр будаўніцтва і архітэктуры — Яблонскі Пётр Іванавіч * Міністр інфармацыі і масавых камунікацый — Хракаў Аляксандр Вітальевіч * Міністр транспарту — Сідзельнікаў Аляксандр Віктаравіч * Міністр сувязі — Хардыкаў Мікалай Мікалаевіч * Міністр вугальнай прамысловасці — Івакін Ігар Васільевіч, * Міністр аховы здароўя — Шчарбакоў Канстанцін Сяргеевіч * Міністр культуры — Вароніна Наталля Іванаўна * Міністр спорту і турызму — Мішын Міхаіл Віктаравіч * Міністр сельскай гаспадаркі і харчавання — Сінягоўскі Юрый Мікалаевіч * Міністр ЖКГ — Рассаднікаў Валерый Якаўлевіч * Міністр юстыцыі — Пісарэнка Вячаслаў Віктаравіч * Міністр абароны — [[Ігар Іванавіч Стралкоў|Стралкоў Ігар Іванавіч]] (раней — камандуючы «народным апалчэннем Данбаса», з 12 мая 2014 года камандуючы ўзброенымі сіламі Данецкай народнай рэспублікі)<ref name="стрелков" /><ref name="str-ria-kto">{{cite web|url= http://rian.com.ua/politics/20140512/348394541.html |title= Стрелков заявил о контртеррористической операции на территории "ДНР" |publisher=[[РИА Новости]]—Украина|date=2014-05-12}}</ref>. * Міністр унутраных спраў — Кавальчук Алег Анатолевіч * Міністр працы і сацыяльнай палітыкі — Лягін Раман Віктаравіч * Кіраўнік службы бяспекі — Хадакоўскі Аляксандр Сяргеевіч (раней кіраваў падраздзяленнем «Альфа» ў Данецкай вобласці) * Генеральны пракурор — Сусяйла Алег Мікалаевіч, пазней — Равіль Халікаў<ref name="Г23" /> (да 23 мая — Грынюк Дзмітрый Міхайлавіч). 15 мая ў Данецку таксама быў сфармаваны «Грамадская рада па бяспецы і абароне ДНР», у які ўвайшлі Ігар Стралкоў, Аляксандр Хадакоўскі, Алег Кавальчук<ref name=autogenerated5 />. [[Дзяніс Уладзіміравіч Пушылін|Дзяніс Пушылін]] з сярэдзіны чэрвеня знаходзіўся ў [[горад Масква|Маскве]], 18 ліпеня ён прыслаў заяву аб адстаўцы з пасады старшыні прэзідыума Вярхоўнага савета ДНР<ref>http://korrespondent.net/ukraine/politics/3394404-hlava-dnr-pushylyn-ushel-v-otstavku</ref>. 28 ліпеня [[Уладзімір Анцюфееў]]<ref>З 1992 па 2012 займаў пасаду міністра дзяржаўнай бяспекі [[Прыднястроўская Малдаўская Рэспубліка|Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспублікі]], у 2004 атрымаў званне прафесара Акадэміі ваенных навук Расіі</ref>, які раней быў прызначаны віцэ-прэм’ер-міністрам па пытаннях дзяржаўнай бяспекі ДНР, паведаміў, што [[Аляксандр Юр'евіч Барадай|Аляксандр Барадай]] выехаў у [[Расія|Расію]]. Выконваючым абавязкі старшыні савета міністраў і галоўнакамандаючага ДНР стаў сам Анцюфееў<ref>http://www.ostro.org/general/society/news/451307/</ref>. 7 жніўня Аляксандр Барадай абвясціў, што пакідае сваю пасаду і саступае сваё месца палявому камандзіру Аляксандру Захарчанку<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=133031</ref>. 14 жніўня кіраўнік міністэрства абароны Ігар Гіркін (Стралкоў) сышоў у адстаўку. На пасадзе кіраўніка абароннага ведамства яго змяніў Уладзімір Конанаў<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=133366</ref>. === Эканоміка і фінансавая сістэма === Віцэ-прэм’ер ДНР Андрэй Пургін заявіў, што новыя ўлады разглядаюць магчымасць адмовы ад [[Украінская грыўна|украінскай грыўны]] на карысць [[Расійскі рубель|расійскага рубля]], аднак для гэтага ім «неабходна заключыць адпаведныя дамовы, паколькі рубель мы таксама не друкуем»<ref>{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/business/news/2014/05/17/n_6160177.shtml|title=В Донецке готовы к переходу с гривны на рубль|publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-17|lang=ru}}</ref>. Сустаршыня ўрада ДНР Міраслаў Рудэнка заявіў, што рэспубліцы павінна належаць Данецкая чыгунка (якая ўваходзіць у склад «Укрзалізныці») і што праца ў гэтым кірунку ўжо вядзецца<ref>{{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/2474244|title=Донбасс разворачивает дороги и налоги|publisher=[[Коммерсантъ]]|date=2014-05-19|lang=ru}}</ref>. 3 чэрвені мэр Данецка Аляксандр Лук’яненка паведаміў аб тым, што з-за «з-за стабільна напружанай абстаноўкі» ў горадзе малы бізнес пачынае згортваць сваю дзейнасць у сферы абслугоўвання і гандлю, фірмы адпускаюць супрацоўнікаў у бясплатны адпачынак. Пры гэтым пенсіі і сацыяльныя выплаты ў красавіку гараджане атрымалі ў поўным аб’ёме і «практычна своечасова», хоць за 5 месяцаў 2014 году адлічэнні ў Пенсійны фонд скараціліся на 11 %<ref name="Мэр">[http://news.liga.net/news/politics/1995848-biznes_bezhit_iz_donetska_mer_goroda.htm Бизнес бежит из Донецка — мэр Лукьянченко]</ref>. 4 чэрвеня ў ходзе круглага стала ў Дзяржаўнай Думе РФ, намеснік міністра замежных спраў ДНР Барыс Барысаў заявіў аб тым, што эканоміку новаўтворанай дзяржавы зможа выратаваць толькі стабілізацыйны крэдыт ад Расіі, з памерам першага траншу «як мінімум 30 мільярдаў рублёў». На яго думку вылучэнне крэдыту апраўдваецца тым, што валавы рэгіянальны прадукт Данбаса перавышае 1 трлн рублёў, а разам з эканомікай Луганскай народнай рэспублікі аб’ём ВРП блізкі да 1,5 трлн рублёў. Разам з гэтым разглядаецца варыянт стварэння цэнтральнага банка і «''неадкладнага перазапуску эканомікі рэгіёну на аснове расійскага рубля''», бо па словах прадстаўніка ДНР «цяпер адбываецца сплясканне гаспадарчага абароту, заснаванага на абароце грыўны<ref>[http://slon.ru/fast/economics/donetskaya-respublika-poprosila-u-rossii-kredit-na-30-mlrd-rubley-1109049.xhtml Донецкая республика попросила у России кредит на 30 млрд рублей]</ref>». Пазней прэм’ер-міністр ДНР Аляксандр Барадай адхрысціўся ад гэтай просьбы, паказаўшы на тое, што Барысаву «''трэба лячыцца ў вар’яцкім доме''». Адначасна было зроблена папярэджанне аб службовай неадпаведнасці міністру замежных спраў ДНР Кацярыне Губаравай<ref>[http://slon.ru/fast/world/premer-dnr-posovetoval-svoemu-podchinennomu-lechitsya-v-sumasshedshem-dome-1109562.xhtml Премьер ДНР посоветовал своему подчиненному лечиться в сумасшедшем доме]</ref>. === ДНР і буйны бізнес === 12 мая «народны губернатар» Данбаса Павел Губараў заявіў, што на ўтрыманні ў мільярдэра [[Рынат Леанідавіч Ахметаў|Ахметава]], многія прадпрыемствы якога знаходзяцца на тэрыторыі Данецкай вобласці, былі дзве траціны прарасійскіх актывістаў. Паводле яго слоў, калі [[Партыя рэгіёнаў]] страціла давер жыхароў Паўднёвага Усходу, «''у гэтых умовах пачалі з’яўляцца лідары, так званага, „народнага апалчэння“ ва ўсіх гарадах''». Тады партыя ўлады і алігархі сталі выкарыстоўваць «''зручныя для іх сродкі подкупу''», — заявіў Губараў. «''Аказалася, што дзве траціны з актывістаў працуюць на алігарха Ахметава. Вельмі невялікая група асоб захоўвала вернасць ідэі, але пры гэтым усё роўна брала грошы. Грошы бралі ўсё!''» — заявіў ён<ref name="gubar">[http://top.rbc.ru/politics/12/05/2014/923022.shtml Павел Губарев: Две трети ополченцев были на содержании у Ахметова. Rbc.ru, 12.05.2014]</ref>. Двума днямі раней, у сувязі з кровапраліццем у Марыўпалі, група «Метінвест» Рыната Ахметава выпусціла афіцыйную заяву з заклікам «''адмовіцца ад практыкі вядзення ў мірных гарадах Данбаса буйнамаштабных баёў з ужываннем Узброеных Сіл, цяжкай тэхнікі і ўзбраення''», «''адвесці войскі, уступіць у дыялог з грамадзянамі, тэрмінова прыняць кампрамісныя палітычныя рашэнні, накіраваныя на зняцце сацыяльнай напружанасці''»<ref name="ahmet01" /><ref>[http://www.metinvestholding.com/ru/press/news/show/2903 Группа Метинвест призывает отказаться от кровавых методов «зачистки» Мариуполя и других городов Донбасса. 10.05.2014]</ref>. У Кіеве, аднак, заявілі, што патрабаванне спыніць «антытэрарыстычную аперацыю» у Данбасе адпавядае «стратэгічнаму плану ворагаў». 14 мая Ахметаў заявіў, што Данецкую народную рэспубліку ніхто не прызнае, а «''яе далучэнне да Расіі не трэба ні Маскве, ні Данбасу''»: «''Структура нашай эканомікі — гэта вугальная прамысловасць, гэта металургія, гэта энергетыка, гэта машынабудаванне, гэта хімічная прамысловасць і гэта сельская гаспадарка. І ўсе сумежныя прадпрыемствы, якія з гэтым звязаныя. Мы трапім пад вялікія санкцыі, мы не зможам ні прадаваць, ні вырабляць. Гэта значыць прыпынак вытворчасці, гэта значыць беспрацоўе, гэта значыць беднасць''». На яго думку, адзіны правільны шлях — змяненне Канстытуцыі Украіны і дэцэнтралізацыя ўлады ў краіне<ref name="ahmet01">[http://top.rbc.ru/politics/20/05/2014/924743.shtml Ахметов призвал своих рабочих начать забастовку. Rbc.ru, 20.05.2014]</ref>. 15 мая па ініцыятыве гендырэктараў ММК імя Ільіча і камбіната «Азовсталь», якія ўваходзяць у групу «Метінвест», быў падпісаны мемарандум аб парадку і бяспекі ў Марыўпалі, які падпісаў і лідар прыхільнікаў ДНР ў Марыўпалі Дзяніс Кузьменка<ref name="ahmet02" />. 16 мая ўрад ДНР запрапанаваў прадпрыемствам Ахметава плаціць падаткі ў бюджэт новага дзяржаўнага ўтварэння: «''Велізарная колькасць жыхароў Данбаса чакае ад Ахметава заявы аб лаяльнасці да ДНР і павагі суверэнітэту новага дзяржаўнага ўтварэння''». Замест гэтага падаткі з данецкіх прадпрыемстваў ідуць на фінансаванне «''бандфармаванняў, якія атакуюць Славянск, Марыупаль і малыя гарады Данбаса''»<ref name="ahmet02">[http://top.rbc.ru/economics/16/05/2014/924226.shtml Власти ДНР потребовали от Ахметова «заплатить налоги». Rbc.ru, 16.05.2014]</ref>. Кансультант ўрада ДНР Раман Манекін паказаў, што «''Ахметаву адкрыта прапанавалі — альбо падтрымаць ДНР, або яго на Данбасе не будзе''<ref>{{cite web|url=http://forbes.ua/news/1371199-dnr-zhdet-ot-ahmetova-vyplaty-nalogov-v-ee-byudzhet|title=ДНР ждёт от Ахметова выплаты налогов в её бюджет|publisher=[[Forbes]]|date=2014-05-16|lang=ru|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140603055529/http://forbes.ua/news/1371199-dnr-zhdet-ot-ahmetova-vyplaty-nalogov-v-ee-byudzhet|archivedate=3 чэрвеня 2014|deadurl=yes}}</ref>». Прэс-служба холдынгу «[[Сістэм Кэпітал Менеджмент]]», якая належыць Рыната Ахметава, паведаміла, што холдынг не мае намеру плаціць падаткі ў бюджэт самаабвешчанай Данецкай народнай рэспублікі, бо «''СКМ працуе выключна ў рамках прававога поля і дзеючага заканадаўства Украіны''»<ref>{{cite web|url=http://forbes.ua/news/1371215-predpriyatiya-skm-ne-budut-platit-nalogi-v-byudzhet-dnr|title=Предприятия СКМ не будут платить налоги в бюджет ДНР|publisher=[[Forbes]]|date=2014-05-16|lang=ru|accessdate=17 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140605064121/http://forbes.ua/news/1371215-predpriyatiya-skm-ne-budut-platit-nalogi-v-byudzhet-dnr|archivedate=5 чэрвеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. 20 траўня кіраўнік прэзідыума Вярхоўнага савета ДНР Дзяніс Пушылін абвясціў аб пачатку працэсу нацыяналізацыі прадпрыемстваў у рэгіёне ''ў сувязі з нежаданнем рэгіянальных алігархаў плаціць падаткі ў бюджэт''<ref name="S2005">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/world/glava-donetskoy-respubliki-potreboval-natsionalizatsii-predpriyatiy-1100658.xhtml|title=Глава Донецкой республики потребовал национализации предприятий|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>. У той жа дзень Ахметаў выступіў з рэзкай крытыкай ДНР: {{цытата|Скажыце мне, калі ласка, хто ў Данбасе ведае хоць аднаго прадстаўніка гэтай ДНР? Што яны зрабілі для нашага краю, якія працоўныя месцы стварылі? Хадзіць з аўтаматамі па гарадах Данбаса — гэта што, адстойванне правоў данчан перад цэнтральнай уладай? Марадзёрстваваць ў гарадах і захопліваць мірных жыхароў - гэта што, барацьба за шчасце нашага краю? Не! Гэта барацьба супраць жыхароў нашага краю! Гэта — барацьба супраць Данбаса! Гэта — генацыд Данбаса!<ref name="Ахметов">{{cite web|url=http://www.rbc.ua/rus/news/accidents/ahmetov-prizval-predpriyatiya-donbassa-k-aktsii-protesta-20052014082400|title=Ахметов призвал предприятия Донбасса к акции протеста против ДНР|publisher=[[РБК]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>}} У сваім звароце, якое транслявалася па тэлеканале «Украіна», Ахметаў заклікаў прадпрыемствы Данбаса да папераджальнага страйку ў знак пратэсту супраць абвяшчэння Данецкай народнай рэспублікі<ref name="Ахметов" /><ref name="S20051">{{cite web|url=http://slon.ru/fast/business/bogateyshiy-biznesmen-ukrainy-prizval-provesti-predupreditelnuyu-zabastovku-protiv-dnr-1100343.xhtml|title=Богатейший бизнесмен Украины призвал провести предупредительную забастовку против ДНР|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>. Выступ Ахметава некаторыя прадстаўнікі вышэйшага кіраўніцтва Украіны ўспрынялі з энтузіязмам. Кіраўнік МУС краіны Арсен Авакаў на сваёй старонцы ў Facebook напісаў: «Рынат Ахметаў — нарэшце-то энергія! Паверыў. Спадзяюся, і Данбас паверыць»<ref name="ahmet01" />. 23 мая прызначаны ў гэты дзень новы генеральны пракурор ДНР Равіль Халікаў распачаў дзве крымінальныя справы супраць Рыната Ахметава: «За нявыплату падаткаў» і «За спробу звяржэння ўлады<ref name="Г23">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/23/n_6176357.shtml|title=В ДНР возбуждено уголовное дело против Ахметова |publisher=[[Газета.ру]]|date=2014-05-20|lang=ru}}</ref>». У ноч на 27 мая ўзброеныя прыхільнікі ДНР абрабавалі і падпалілі хатнюю арэну хакейнага клуба «Данбас», пасля чаго сагналі службовы аўтамабіль. Уладальнікам клуба з’яўляецца данецкі прадпрымальнік Барыс Калеснікаў, які рэзка крытыкаваў ДНР<ref>[http://slon.ru/fast/world/storonniki-dnr-ograbili-i-podozhgli-arenu-khokkeynogo-kluba-donbass-1104304.xhtml Сторонники ДНР ограбили и подожгли арену хоккейного клуба «Донбасс»]</ref>. 16 прэс-служба кампаніі ДТЭК, уладальнікам якой з’яўляецца Рынат Ахметаў, паведаміла пра наведванне свайго офіса ў Данецку ўзброенымі людзьмі з аўтаматамі, якімі апынуліся прадстаўнікі ДНР. Правёўшы перамовы яны пакінулі будынак === Адносіны са СМІ === 6 чэрвеня вядучая тэлекамунікацыйная кампанія MATRIX (ТАА «Данбаскія электронныя камунікацыі») была вымушана прыпыніць трансляцыю некалькіх украінскіх тэлеканалаў: 5-га канала, 1+1, тэлеканала «Данбас», UBR і NEWS 24 з-за патрабавання прыхільнікаў ДНР. Па іх версіі, каналы перадавалі інфармацыю «накіраваную на распальванне варожасці паміж рускім і украінскім народам, расавай варожасці, прапаганды нацыянальнай і сацыяльнай нянавісці, неанацызму, гераізацыі памочнікаў нямецкага нацызму, агітацыі да гвалту<ref>[http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/06/06/n_6211081.shtml Донецкий провайдер по требованию ДНР отключил пять украинских телеканалов]</ref>». 2 чэрвеня 2017 года журналіст Станіслаў Асееў быў выкрадзены. Праз паўтара месяца, 16 ліпеня 2017 года, баевікі паведамілі, што блогера затрымалі нібыта за шпіянаж.<ref>[http://espreso.tv/news/2017/07/16/terorysty_oficiyno_pidtverdyly_znyklyy_asyeyev_u_nykh_zvynuvachuyut_u_quotshpygunstviquot Терористи офіційно підтвердили: зниклий Асєєв у них, звинувачують у «шпигунстві»]</ref> [[Рэпарцёры без межаў]], [[Human Rights Watch]], [[Amnesty International]] і [[Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе]] запатрабавалі ад байцоў вызваліць Асеева.<ref>{{Cite web|url=https://rsf.org/en/news/ukraine-separatists-free-blogger-held-november-2016|title=Ukraine: Separatists free blogger held since November 2016|date=2017-12-27|publisher=[[Рэпарцёры без межаў]]|accessdate=2018-09-03|lang=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.hrw.org/ru/news/2017/07/18/306785|title=Украина: Блогер удерживается про-российскими сепаратистами|date=2017-07-18|publisher=[[Human Rights Watch]]|accessdate=2018-09-03|lang=ru}}</ref><ref>{{cite press release | url=https://www.amnesty.org.uk/files/2017-07/FI16017_2.pdf?TRhWAnU9V9A389Kj6RGAvval.yqFVY_j | title=URGENT ACTION: IMPRISONED JOURNALIST MUST BE RELEASED | publisher=Amnesty International | date=21 July 2017 | accessdate=10 February 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.osce.org/representative-on-freedom-of-media/383217|title=OSCE Representative calls for immediate release of Donetsk journalist Stanislav Aseev one year after his illegal detention|date=2018-06-01|publisher=[[Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтве ў Еўропе]]|accessdate=2018-09-03|lang=en}}</ref> == Адносіны з Расіяй == Афіцыйным прадстаўніком ДНР у РФ з’яўляецца Аляксей Муратаў. У чэрвені 2014 ён прызначыў скандальна вядомага дэпутата заканадаўчага сходу Пецярбурга {{нп3|Віталь Валянцінавіч Мілонаў|Віталя Мілонава|ru|Милонов, Виталий Валентинович}} кіраўніком прадстаўніцтва ДНР ў [[Горад Санкт-Пецярбург|Санкт-Пецярбургу]] і [[Ленінградская вобласць|Ленінградскай вобласці]]. Дэпутату падпарадкоўваюцца кіраўнік казацкага аддзела пецярбургскай епархіі протаіерэй Дзмітрый Васіленка, які стаў духоўнікам прадстаўніцтва), кіраўнік Пецярбургскага аддзялення руху «Народны Сабор» Анатоль Арцюх і іншыя ўдзельнікі «патрыятычных арганізацый». Задача расійскага прадстаўніка непрызнанай рэспублікі — «легітымізацыя ДНР ў асяроддзі расійскіх палітыкаў і насельніцтва» і збор гуманітарнай дапамогі<ref>{{cite web|url=http://slon.ru/fast/russia/milonova-naznachili-predstavitelem-dnr-v-peterburge-1107406.xhtml|title=Милонова назначили представителем ДНР в Петербурге|publisher=[[Slon.ru]]|date=2014-06-02|lang=ru}}</ref>. Міністэрства замежных спраў ДНР раскрытыкавала візіт амбасадара РФ на Украіне Міхаіла Зурабава на інаўгурацыю прэзідэнта Украіны [[Пётр Парашэнка|Пятра Парашэнкі]] 7 чэрвеня 2014 г., так як краіны, якія ўдзельнічаюць у гэтым, «''прымаюць удзел легітымацыі яго кіравання, тым самым падзяляюць адказнасць за здзейсненыя ваенныя злачынствы на Усходзе''»<ref>[http://top.rbc.ru/politics/07/06/2014/929167.shtml Порошенко официально стал президентом Украины]</ref>. 11 чэрвеня 2014 г. стала вядома аб тым, што старшыня вярхоўнага савета ДНР Дзяніс Пушылін знаходзіцца ў сталіцы РФ<ref>[http://www.rbc.ua/rus/news/accidents/lider-samoprovozglashennoy-dnr-pushilin-pribyl-v-moskvu-11062014153800 Лидер самопровозглашенной ДНР Пушилин прибыл в Москву]</ref><ref name="ДПИ">[http://slon.ru/russia/pushilin-1114953.xhtml Пушилин: «Видеть всю глобальную картину может, наверное, сейчас только товарищ Путин»]</ref> і праводзіць кансультацыі па сацыяльна-эканамічнаму развіццю ДНР. У прыватнасці па словах самога Пушыліна, кансультацыі па гэтых пытанні праводзяцца з памочнікам прэзідэнта РФ Уладзіславам Сурковым і дарадцам прэзідэнта Сяргеем Глазьевым<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/2492873 Денис Пушилин проводит консультации в Москве по социально-экономическому развитию «Донецкой народной республики»]</ref>. Таксама ён сустрэўся з лідарам [[ЛДПР]] [[Уладзімір Вольфавіч Жырыноўскі|Уладзімірам Жырыноўскім]] і старшынёй [[Савет Федэрацыі|Савета Федэрацыі]] [[Валянціна Іванаўна Мацвіенка|Валянцінай Мацвіенка]]<ref name="ДПИ" />. == Рэакцыя == === Органы ўлады === {{Сцягафікацыя|Украіна}} Прэм’ер-міністр Украіны [[Арсеній Яцанюк]] выказаў меркаванне, што тое, што адбываецца ў Данбасе — гэта частка плана па дэстабілізацыі сітуацыі ў краіне. Ён таксама паведаміў аб тым, што ва ўрада ёсць «''выразны план, якім чынам рэагаваць на гэтую сітуацыю''»<ref name="ИТАР-ТАСС3">{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1102249|title=Яценюк назвал митинги на востоке Украины осуществлением плана по дестабилизации ситуации|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. Гарадскі савет Данецка распаўсюдзіў праз афіцыйны сайт гарадскога галавы А. А. Лук’янчанкі заяву, у якім гаворыцца, што гарадскія і раённыя органы самакіравання Данецка не маюць да таго, што адбываецца, ніякага дачынення і «''працягваюць працаваць у прававым полі''»<ref>{{cite web|url=http://www.lukyanchenko.donetsk.ua/news_echo.php?id_news=9379|title=Сообщение управления по связям с общественностью Донецкого городского совета|publisher=lukyanchenko.donetsk.ua|date=2014-04-07|lang=ru|accessdate=16 чэрвеня 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140728002353/http://www.lukyanchenko.donetsk.ua/news_echo.php?id_news=9379|archivedate=28 ліпеня 2014|deadurl=yes}}</ref>. === Партыі і палітыкі === 7 красавіка кандыдат у Прэзідэнты Украіны [[Юлія Цімашэнка]] выехала ў Данецк. Яна заклікала «''адэкватна рэагаваць на дзеянні сепаратыстаў''». 18 красавіка Цімашэнка прапанавала правесці ў Данецку «круглы стол» з удзелам прадстаўнікоў ДНР. Старшыня часовага ўрада рэспублікі Дзяніс Пушылін паведаміў, што ўдзел ДНР у гэтым абмеркаванні прымальны. «''Такія сустрэчы не выключаны, калі будуць несці карысць Данецкай народнай рэспубліцы''», — сказаў ён<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/world/20140419/1004604489.html|title=Руководство ДНР не против круглого стола, инициируемого Тимошенко|publisher=[[РИА Новости]]|date=2014-04-19}}</ref>. === Прафсаюзы === Старшыня Незалежнага прафсаюза гарнякоў Украіны Міхаіл Валынец заявіў, што яго арганізацыя не будзе падтрымліваць прыхільнікаў ДНР<ref>{{cite web|url=http://www.unian.net/politics/905147-shahteryi-donbassa-vyistupili-protiv-separatizma.html|title=Шахтёры Донбасса выступили против сепаратизма|publisher=УНИАН|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. === Рэакцыя за мяжой === {{Сцягафікацыя|Еўрапейскі саюз}} — 15 красавіка кіраўнік ваеннай разведкі Еўрасаюза Георгій Алафузаф заявіў, што ён не думае, што ў падзеях прымаюць актыўны ўдзел расійскія вайскоўцы. На яго думку, паўстанне адбываецца сіламі мясцовых жыхароў, незадаволеных сітуацыяй у краіне<ref>{{cite web|url=http://yle.fi/uutiset/glava_voennoi_razvedki_yes_na_ukraine_net_shirokomasshtabnogo_voennogo_prisutstviya_rossii/7190607|title=Глава военной разведки ЕС: на Украине нет широкомасштабного военного присутствия России|date=2014-04-14|publisher=Служба новостей Yle|accessdate=2014-04-23}}</ref>. Аднак «Новая Газета» паведаміла, што на тэрыторыі Украіны знаходзяцца прадстаўнікі расійскага спецназа ГРУ ГШ УС РФ<ref name="NG_117">{{cite web|url=http://www.novayagazeta.ru/politics/63245.html|title=Бес, Фикс, Роман и голубоглазый|publisher=«[[Новая Газета]]»|date=2014-04-18|lang=ru}}</ref>. {{Сцягафікацыя|Беларусь}} — Прэзідэнт Беларусі [[Аляксандр Лукашэнка]] выступіў за цэласнасць і ўнітарнасць Украіны. Пасол Беларусі ва Украіне заявіў аб упэўненасці, што «Украіна сама можа разабрацца з так званымі „ДНР“ і „ЛНР“».<ref>http://nashaniva.by/?c=ar&i=131572</ref><ref>http://inosmi.ru/sngbaltia/20140708/221518529.html</ref> [[Еўразійскі саюз моладзі]] заявіў, што знаходзіцца з паўсталым народам Данбаса на адным баку<ref name="ESM7apr">{{cite web|url=http://rossia3.ru/news/2014/04/07/22:06:41|title=ЕСМ на стороне народной революции в Донецке|date=2014-04-07|lang=ru}}</ref>. == Гл. таксама == {{commonscat|Donetsk People's Republic}} * [[Данецкая вобласць]] * [[Донецка-Крыварожская Савецкая Рэспубліка]] * [[Луганская Народная Рэспубліка]] == Заўвагі == * '''Заўвагі''' {{reflist|group="заўв."}} * '''Крыніцы''' {{Заўвагі|2}} == Спасылкі == * {{YouTube|r5UfE4aiYzQ|start=181s|logo=1|Абвяшчэнне Данецкай народнай рэспублікі}} {{Еўрамайдан}} {{Краіны Еўропы}} [[Катэгорыя:Данецкая Народная Рэспубліка|*]] [[Катэгорыя:Данецкая вобласць]] [[Катэгорыя:Гісторыя Украіны]] 50a3skej5x2ffyv1k7sy27n6wqqnt3k 0 204468 4165003 4164488 2022-07-26T18:14:08Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{пра|самаабвешчаную дзяржаву|адміністрацыйную адзінку Украіны|Луганская вобласць}} {{Дзяржава |Беларуская назва = Луганская Народная Рэспубліка |Арыгінальная назва = <font size=-1>{{lang-ru|Луганская Народная Республика}}<br />{{lang-uk|Луганська Народна Республіка}} |Родны склон = Луганскай Народнай Рэспублікі |Герб = COA_LPR_oct_2014.svg |Сцяг = Flag of Lugansk People's Republic.svg <!--|Замест герба=--> <!--|Дэвіз=--> |Назва гімна = |Аўдыё= |Форма кіравання = |На карце = Location_of_Lugansk_People's_Republic.png|460 px |подпіс да карты = Заяўленая тэрыторыя ЛНР |Мовы = [[руская мова|руская]]<ref>[https://nslnr.su/zakonodatelstvo/konstitutsiya/ Конституция Луганской народной республики, ст. 10 п. 1]</ref> |Спрэчны статус = так |Заснавана = [[28 красавіка]] [[2014]] |Абвяшчэнне незалежнасці= [[12 мая]] [[2014]] |Афіцыйнае абвяшчэнне незалежнасці= |Незалежнасць ад=[[Украіна|Украіны]] |Дыпламатычнае прызнанне= <br>члены [[ААН]]: {{Сцягафікацыя|Расійская Федэрацыя}}<br />{{Сцягафікацыя|Сірыя}}<br />{{Сцягафікацыя|КНДР}}<br /> <small> часткова прызнаны: {{Сцягафікацыя|Паўднёвая Асеція}}<br />{{Сцягафікацыя|Абхазія}}<br />{{Сцягафікацыя|ДНР}}</small> |Сталіца = [[Луганск]] |Найбуйнейшыя гарады = [[Луганск]], [[Алчэўск]] |Пасады кіраўнікоў = Кіраўнік<br />[[Прэм’ер-міністр]] |Кіраўнікі = [[Леанід Іванавіч Пасечнік|Леанід Пасечнік]]<br/>Сяргей Казлоў |Места па тэрыторыі = |Тэрыторыя = |Працэнт вады = |Места па насельніцтве = |Насельніцтва = |Год перапісу = |Шчыльнасць насельніцтва = |ВУП= |Места па ВУП= |Год разліку ВУП = |ВУП на душу насельніцтва = |Валюта = |Тэлефонны код = 380 72 |Часавы пояс= UTC+3 |Заўвагі = |Статус = непрызнаная }} '''Луганская Народная Рэспубліка''' ({{lang-ru|Луганская Народная Республика}}, {{lang-uk|Луганська Народна Республіка}}) скарочана '''ЛНР''' — [[часткова прызнаная дзяржава]] ў межах [[Луганская вобласць|Луганскай вобласці]] [[Украіна|Украіны]]. Паводле Канстытуцыі Украіны, тэрыторыя, на якую прэтэндуе ЛНР, з’яўляецца неад’емнай часткай Украіны, часова [[Акупацыя|акупаванай]] [[Узброеныя сілы Расійскай Федэрацыі|расійскімі ўзброенымі сіламі]]<ref>[http://zakon.rada.gov.ua/go/254-VIII Пастанаўленне аб прызнанні асобных раёнаў, гарадоў, пасёлкаў і вёсак Данецкай і Луганскай абласцей часова акупаванымі тэрыторыямі]</ref>. == Гісторыя == * Стварэнне ЛНР абвясцілі прыхільнікі федэралізацыі Украіны ў красавіку 2014 года<ref>{{cite web|url=http://www.spiegel.de/politik/ausland/ukraine-krise-demonstranten-in-donezk-rufen-souveraene-republik-aus-a-963010.html|title=Ukraine-Krise: Demonstranten in Donezk rufen souveräne Volksrepublik aus|publisher=[[Spiegel]]|date=2014-04-07|lang=en}}</ref>. Прычынай такога кроку яны назвалі адсутнасць канструктыўнага дыялогу з цэнтральнымі ўладамі Украіны, якія быццам ігнаруюць патрэбы і чаканні рэгіёну. * 12 мая 2014 года пасля рэферэндуму аб самавызначэнні Луганскай Народнай Рэспублікі ўлады ЛНР абвясцілі суверэнітэт і выказалі жаданне ўступіць у склад [[Расія|Расіі]], а таксама аб’яднацца з [[Данецкая Народная Рэспубліка|Данецкай Народнай Рэспублікай]] у [[Наваросія, дзяржава|Наваросію]]<ref>[http://www.gazeta.ru/politics/news/2014/05/12/n_6147029.shtml «Донецкая Народная Республика» хочет объединиться с Луганской областью]</ref>. * 11 чэрвеня 2014 года Кіраўніцтва ЛНР звярнулася да Расійскай Федэрацыі, а таксама да 14 іншых дзяржаў з просьбай аб прызнанні яе незалежнасці<ref>[http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/1253083 Луганская Народная Республика обратилась к России с просьбой о признании её независимости]</ref>. * Пачалася [[вайна на ўсходзе Украіны]]. * 24 лютага 2022 гола пачалося [[Уварванне Расіі ва Украіну (2022)|ўварванне Расіі ва Украіну]]. * 3 ліпеня 2022 года абвешчана пра поўны кантроль ЛНР над тэрыторыяй [[Луганская вобласць|Луганскай вобласці]], але фактычна яшчэ і станам на 25 ліпеня 2022 года некаторыя населеныя пункты на захадзе вобласці застаюцца пад кантролем Украіны. == Ацэнкі == Урад Украіны ўспрымае людзей, якія абвясцілі ЛНР, як [[Сепаратызм|сепаратыстаў]] і [[Тэрарызм|тэрарыстаў]]. У маі 2014 года дэпутаты аблсавета Луганскай вобласці заявілі, што варта паважаць волю грамадзян, выказаную на рэферэндуме ЛНР<ref>[http://oblrada.lg.ua/content/zayavlenie-prezidiuma-luganskogo-oblastnogo-soveta-4 Заявление президиума Луганского областного совета | Луганский областной совет]</ref>, яго старшыня В. Галенка ахарактарызаваў сілавую аперацыю Украіны як «антытэрарыстычную па назве, а па сутнасці тэрарыстычную і скіраваную супраць свайго народа»<ref>[http://oblrada.lg.ua/content/dialog-ili-ultimatum Диалог или ультиматум? | Луганский областной совет]</ref>. [[Генеральная пракуратура Украіны]] 17 мая 2014 года абвясціла ЛНР [[Тэрарызм|тэрарыстычнай арганізацыяй]]. Ведамства патлумачыла, што гэтая структура мае ўсе адпаведныя прыкметы: выразную іерархію, каналы фінансавання і паставак зброі. Па фактах дзейнасці кіраўніцтва т. зв. «рэспублік» заведзены крымінальныя справы<ref>[http://echo.msk.ru/news/1321834-echo.html САМОПРОВОЗГЛАШЁННЫЕ В ДОНЕЦКЕ И ЛУГАНСКЕ «НАРОДНЫЕ РЕСПУБЛИКИ» ПРИЗНАНЫ ТЕРРОРИСТИЧЕСКИМИ ОРГАНИЗАЦИЯМИ]</ref>. У сваю чаргу, кіраўніцтва ЛНР заяўляе, што лічыць цэнтральны ўрад «кіеўскай хунтай», які здзяйсняе злачынствы супраць насельніцтва рэспублікі<ref>[http://expert.ru/2014/06/10/glava-lnr-bolshe-kak-na-rossiyu-nadeyatsya-ne-na-kogo/ Последние новости Украина Последние новости с Украины Последние новости в Украине Последние новости Донбасс Последние новости ЛНР Последние новости Луганской Республики]</ref><ref>[http://www.ntv.ru/novosti/1038156 Пресс-служба ЛНР: Киев собирается применить бактериологическое оружие // НТВ.Ru]</ref>. == Палітычны статус == * 27 чэрвеня 2014 года незалежнасць ЛНР прызнала [[Паўднёвая Асеція]]<ref>[http://www.aif.ru/politics/world/1190267 Южная Осетия признала независимость Луганской народной республики | В мире | Политика | Аргументы и Факты]</ref><ref>[http://www.bfm.ru/news/261867 Южная Осетия признала независимость Луганской народной республики]</ref><ref>[http://www.eastkorr.net/politika/yuzhnaya-osetiya-priznala-nezavisimost-luganskoi-narodnoi-respubliki Южная Осетия признала независимость Луганской народной республики | EastKorr — Восточный корреспондент]</ref>. * 21 лютага 2022 года незалежнасць ЛНР прызнала Расія.<ref>https://www.bbc.com/russian/news-60483790</ref> * 25 лютага 2022 года Прэзідэнт [[Рэспубліка Абхазія|Абхазіі]] падпісаў указ пра прызнанне незалежнасці ЛНР.<ref>https://www.rbc.ru/rbcfreenews/62193c579a7947de0d77eabd</ref> * 29 чэрвеня 2022 года Сірыя прызнала ЛНР.<ref>https://meduza.io/news/2022/06/29/siriya-priznala-nezavisimost-dnr-i-lnr</ref> * 13 ліпеня 2022 года КНДР прызнала ЛНР.<ref>https://meduza.io/news/2022/07/13/kndr-priznala-dnr</ref> == Насельніцтва == Доля ўкраінскага і рускага насельніцтва тэрыторыі (у межах вобласці па дадзеных перапісу 2001) складае каля 58 % і 39 % адпаведна, доля рускай мовы як роднай — каля 69 %, украінскай — 30 %<ref>[http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/nationality_popul1/ Всеукраинская перепись населения 2001. Национальный состав населения, гражданство.]</ref>. == Гл. таксама == * [[Данецкая Народная Рэспубліка]] {{Зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} * [http://lugansk-online.info/ Луганская народная республика. Официальный сайт.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20141103181051/http://lugansk-online.info/ |date=3 лістапада 2014 }} {{ref-ru}} * [http://www.novayagazeta.ru/society/68797.html Легионеры «русского мира»&nbsp;// «Новая газета», 13 червня 2015] {{ref-ru}} * [http://ua.today/section_30 Збірка останніх новин Антитерористичної операції(АТО)"&nbsp;// «UA.Today», 2016] {{ref-ru}} {{Палітычны крызіс ва Украіне, 2013—2014}} {{Краіны Еўропы}} [[Катэгорыя:Луганская Народная Рэспубліка| ]] e6p4cclhna57kbvjux055pz6vgo41sz 0 208340 4164992 4163801 2022-07-26T17:45:23Z Artsiom91 31770 /* Пашырэнне */ wikitext text/x-wiki {{Таксон | name = |image file = Seerosen_wei%C3%9F.jpg |image title = Гарлачык белы |image descr = [[Гарлачык белы]] (''[[Nymphaea alba]]'') |regnum = Расліны |latin = Nymphaeales |author = [[Dumort.]] |syn = |typus = |children name = |children = |range map = |range map caption = |range map width = |range legend = |wikispecies = Nymphaeales |commons = Category:Nymphaeales }} '''Гарлачыкакветныя''' (''Nymphaeales'') — [[парадак, біялогія|парадак]] [[Кветкавыя|кветкавых]] двухдольных раслін. == Апісанне == Старажытныя расліны, паходжанне якіх адносяць да пачатку эвалюцыі пакрытанасенных. Гэта [[Шматгадовыя расліны|шматгадовыя]], звычайна карэнішчавыя водныя [[травы]] з чарговымі цэльнымі [[ліст]]амі з прылісткамі ці без іх. Сасуды адсутнічаюць. У парэнхімічных тканках членістыя млечнікі. [[Кветка|Кветкі]] буйныя ці невялікія, адзіночныя, двухполыя, звычайна спірацыклічныя. Калякветнік двайны. Тычынак шмат. Гінецэй апакарпны — несапраўдная цэнакарпія (пладалісцікі пагружаны і прырастаюць да бакалападобнай восі кветкі), з 2—35 карпеламі з галоўчатымі рыльцамі. Семязачаткі шматлікія. [[Плод|Плады]] — шматлістоўкі ці пераходныя ад шматлістоўкі да шматарэшка. == Пашырэнне == Парадак уключае 3 сямействы, 8 родаў і больш за 90 відаў трапічных і субтрапічных раслін у раёнах [[Амерыка|Амерыкі]], [[Афрыка|Афрыкі]], [[Азія|Азіі]] і [[Аўстралія|Аўстраліі]]. На Беларусі сустракаюцца віды сямейства [[гарлачыкавыя|гарлачыкавых]]. {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/ЭПБ|1}} * Батаніка. Сістэматыка вышэйшых раслін: вучэбны дапаможнік для студэнтаў устаноў вышэйшай адукацыі па біялагічных спецыяльнасцях / Л. М. Сапегін. — Гомель: ГДУ, 2012. — 337 с. — ISBN 978-985-439-644-6 == Спасылкі == * {{Плантарыум|44061|Кувшинкоцветные}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Гарлачыкакветныя| ]] [[Катэгорыя:Парадкі раслін]] bbqblp7i655h5wwxotagj9rxnhzxacr 0 210503 4165157 3760043 2022-07-27T08:03:40Z Maksim L. 13 wikitext text/x-wiki '''Гурэвіч''' — беларускае прозвішча. == Вядомыя асобы == * [[Арон Якаўлевіч Гурэвіч]] — савецкі гісторык. * [[Генадзь Львовіч Гурэвіч]] — беларускі фтызіятр. * [[Іосіф Рыгоравіч Гурэвіч]] — беларускі вучоны ў галіне цепла- і масаабмену. * [[Леў Маркавіч Літвінаў|Леў Маркавіч Гурэвіч (Літвінаў]]) — беларускі рэжысёр. * [[Міхаіл Іосіфавіч Гурэвіч]] — савецкі авіяканструктар. * [[Сямён Шоламавіч Гурэвіч]] — Герой Савецкага Саюза. * [[Фрыда Давыдаўна Гурэвіч]] — савецкая археолаг. * [[Эсфір Саламонаўна Гурэвіч]] — беларуская крытык і літаратуразнаўца. {{неадназначнасць}} 1c2kgcpr3b462e6t8rgqs6kp0i15nvr 0 214499 4165205 4011648 2022-07-27T11:32:40Z Artsiom91 31770 вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{Рака2 |Назва = Грыўчык |Арыгінальная назва = |Выява = |Подпіс = |Карта = |Подпіс карты = |Даўжыня = 17 |Плошча басейна = 57 |Басейн = Выня (рака)/Лоша (прыток Нёмана)/Нёман/Балтыйскае мора |Расход вады = |Месца вымярэння = |Выток = |Месцазнаходжанне вытоку= каля вёскі [[Бадзяжы]] |Вышыня вытоку = |s_lat_dir =N |s_lat_deg = 53|s_lat_min = 12|s_lat_sec = 08.49 |s_lon_dir =E |s_lon_deg = 27|s_lon_min = 16|s_lon_sec = 51.85 |Вусце = Выня (рака) |Месцазнаходжанне вусця = на паўночнай ускраіне вёскі [[Харытонаўка]] |Вышыня вусця = |m_lat_dir =N |m_lat_deg = 53|m_lat_min = 17|m_lat_sec = 25.32 |m_lon_dir =E |m_lon_deg = 27|m_lon_min = 14|m_lon_sec = 00.00 |Ухіл ракі = 1,4 |Краіна = Беларусь |Рэгіён = Мінская вобласць |Раён = Капыльскі раён |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Гры́ўчык''' — [[рака]] ў [[Капыльскі раён|Капыльскім]] раёне [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], правы [[прыток]] ракі [[Выня (рака)|Выня]] (басейн [[Нёман]]а). Даўжыня ракі 17 км<ref>[http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Minsk/tabl1-2.pdf Агульная характарыстыка рачной сеткі Мінскай вобласці / Даведнік «Водныя аб’екты Рэспублікі Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20161020051910/http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Minsk/tabl1-2.pdf |date=20 кастрычніка 2016 }}</ref>. Плошча [[вадазбор]]у 57 км². Сярэдні [[Ухіл ракі|нахіл воднай паверхні]] 1,4 м/км. Пачынаецца каля вёскі [[Бадзяжы]], упадае ў Выню на паўночнай ускраіне вёскі [[Харытонаўка]]. У верхнім цячэннні называецца '''Прорва'''. Ад вытоку на працягу 12 км рэчышча каналізаванае. Каля вёсак [[Старыца (Капыльскі раён)|Старыца]] і Харытонаўка створаны сажалкі. {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/Блакітная}} * {{Крыніцы/ЭПБ|2|||140}} * {{кніга|загаловак=Республика Беларусь. Минская область: Общегеографический атлас|адказны=Ред. Г. Г. Науменко|месца=Мн.|выдавецтва=РУП «Белкартография»|год=2008|старонкі=22|старонак=48||isbn=978-985-508-054-2|тыраж=10 000}}{{ref-ru}} * Ліст карты N-35-103. Выданне 1987 г. Стан мясцовасці на 1984 г. == Спасылкі == * [http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Minsk/tabl1-2.pdf Агульная характарыстыка рачной сеткі Мінскай вобласці / Даведнік «Водныя аб’екты Рэспублікі Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20161020051910/http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Minsk/tabl1-2.pdf |date=20 кастрычніка 2016 }}{{ref-ru}} [[Катэгорыя:Рэкі Капыльскага раёна]] [[Катэгорыя:Басейн Лошы (прыток Нёмана)]] dx17263trjusrl5htf8o0ymq5l6f9qo 0 214505 4165203 4047687 2022-07-27T11:31:32Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{не блытаць|Дзмітрый Іванавіч Вус}} {{Рака |Назва = Вус |Арыгінальная назва = |Выява = |Подпіс = |Карта = |Подпіс карты = |Даўжыня = 6,4 |Плошча басейна = |Басейн = Удава (рака)/Морач (рака)/Случ (прыток Прыпяці)/Прыпяць/Дняпро/Чорнае мора |Расход вады = |Месца вымярэння = |Выток = |Месцазнаходжанне вытоку= |Вышыня вытоку = |s_lat_dir =N |s_lat_deg = 53|s_lat_min = 09|s_lat_sec = 29.60 |s_lon_dir =E |s_lon_deg = 27|s_lon_min = 11|s_lon_sec = 50.93 |Вусце = |Месцазнаходжанне вусця = |Вышыня вусця = |m_lat_dir =N |m_lat_deg = 53|m_lat_min = 06|m_lat_sec = 07.74 |m_lon_dir =E |m_lon_deg = 27|m_lon_min = 11|m_lon_sec = 19.07 |Ухіл ракі = |Краіна = Беларусь |Рэгіён = Мінская вобласць |Раён = Капыльскі раён |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Вус''' — рака ў [[Капыльскі раён|Капыльскім]] раёне [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]], левы прыток [[рака Удава|ракі Удава]] (басейн [[рака Морач|Морачы]]). Даўжыня 6,4 км<ref>[http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Minsk/tabl1-2.pdf Агульная характарыстыка рачной сеткі Мінскай вобласці / Даведнік «Водныя аб'екты Рэспублікі Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20161020051910/http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Minsk/tabl1-2.pdf |date=20 кастрычніка 2016 }}</ref>. Пачынаецца каля [[вёска Аргелаўшчына|вёскі Аргелаўшчына]], вусце за 1 км на паўночны захад ад [[вёска Доктаравічы|вёскі Доктаравічы]]. Рэчышча ад вусця на працягу 1,5 км каналізаванае. На рацэ за 0,6 км на поўдзень ад Аргелаўшчыны на рацэ створана сажалка. {{зноскі}} == Спасылкі == * [http://download.maps.vlasenko.net/smtm100/n-35-103.jpg Ліст карты N-35-103] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130501160826/http://download.maps.vlasenko.net/smtm100/n-35-103.jpg |date=1 мая 2013 }} == Літаратура == * {{Крыніцы/Блакітная}} [[Катэгорыя:Басейн Случы (прыток Прыпяці)]] [[Катэгорыя:Рэкі Капыльскага раёна]] n41vdpf5xzsy9did3b3dojovgp2ceg9 0 216985 4164973 4141418 2022-07-26T16:40:25Z Artsiom91 31770 перайшоў у «Нёман» Гродна wikitext text/x-wiki {{Цёзкі2|Карповіч}} {{футбаліст | імя = Сяргей Карповіч | поўнае імя = Сяргей Аляксандравіч Карповіч | фатаграфія = | дата нараджэння = | месца нараджэння = | грамадзянства = {{Сцягафікацыя|Беларусь}} | рост = | вага = | мянушка = | цяперашні клуб = {{Сцяг|Беларусь}} [[ФК Нёман Гродна|Нёман]] | нумар = | пазіцыя = [[абаронца (футбол)|абаронца]] | клубы = {{футбольная кар’ера |2010—2017| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Мінск|Дынама (Мінск)]]|30 (0) |2013| {{Арэнда}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Бяроза-2010|Бяроза-2010]]|24 (0) |2015| {{Арэнда}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нафтан|Нафтан (Наваполацк)]]|11 (1) |2016| {{Арэнда}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Мінск|Мінск]]|14 (0) |2017| {{Арэнда}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Гарадзея|Гарадзея]]|12 (0) |2018| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда-БелАЗ|Тарпеда-БелАЗ (Жодзіна)]]|18 (0) |2019—2020| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Іслач|Іслач (Мінскі раён)]]|57 (2) |2021| {{Сцяг|Казахстан||20px}} [[ФК Кайсар Кызыларда|Кайсар (Кызыларда)]]|17 (0) |2021—2022| {{Сцяг|Расія||20px}} [[ФК Балтыка Калінінград|Балтыка (Калінінград)]]|27 (1) |2022—| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Нёман Гродна|Нёман (Гродна)]]| }} | нацыянальная зборная = {{футбольная кар’ера |2009—2011| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Юнацкая зборная Беларусі па футболе|Беларусь (да 17)]]|8 (1) |2012| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Юніёрская зборная Беларусі па футболе|Беларусь (да 19)]]|3 (0) |2013—2016| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Моладзевая зборная Беларусі па футболе|Беларусь (да 21)]]|33 (2) |2020|{{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Зборная Беларусі па футболе|Беларусь]]|2 (0) }} | абнаўленне дадзеных аб клубе = 26 ліпеня 2022 | абнаўленне дадзеных аб зборнай = 10 сакавіка 2022 }} '''Сяргей Карповіч''' (нар. {{ДН|29|3|1994}}, [[Пятрышкі]], [[Мінскі раён]]) — беларускі [[футбол|футбаліст]], [[абаронца (футбол)|абаронца]] гродзенскага [[ФК Нёман Гродна|«Нёмана»]]. == Клубная кар’ера == Выхаванец СДЮШАР мінскага [[ФК Дынама Мінск|«Дынама»]], з 2010 года пачаў гуляць за дубль мінчан. Сезон 2013 правёў у арэндзе ў [[ФК Бяроза-2010|«Бярозе-2010»]], дзе трывала гуляў у аснове, дапамог клубу заняць выніковае 5-е месца ў Першай лізе. Па заканчэнні сезона ў снежні 2013 года вярнуўся ў «Дынама». Сезон 2014 пачаў у дублі «Дынама». 4 мая 2014 года дэбютаваў за «Дынама» ў Вышэйшай лізе, выйшаўшы на 89-й хвіліне замест [[Андрэй Залескі|Андрэя Залескага]] ў матчы супраць [[ФК Белшына|«Белшыны»]] (4:1). Пазней стаў трывала з’яўляцца ў стартавым складзе мінчан на пазіцыі правага абаронцы. У сезоне 2015 стаў атрымоўваць менш часу на полі. У ліпені 2015 года быў аддадзены ў арэнду [[ФК Нафтан|«Нафтану»]] да канца сезона<ref>[http://www.football.by/news/73108.html Минское "Динамо" отдало Сергея Карповича в аренду "Нафтану"]</ref>. У складзе «Нафтана» замацаваўся ў якасці асноўнага правага абаронцы. Па заканчэнні сезона ў лістападзе 2015 года вярнуўся ў «Дынама»<ref>[http://fcnaftan.com/node/5434 Карпович покинул "Нафтан"]</ref>. Да сезона 2016 рыхтаваўся разам з асноўнай камандай данамаўцаў, але ў сакавіку 2016 года на правах арэнды стаў іграком [[ФК Мінск|«Мінска»]]<ref>[http://football.by/news/83518.html Минское "Динамо" отдало в аренду Сергея Карповича "Минску", Валерия Горбачика - "Смолевичам-СТИ"]</ref>, дзе замацаваўся ў аснове. У ліпені 2016 года вярнуўся з арэнды ў склад дынамаўцаў<ref>[http://www.football.by/news/88648.html Сергей Карпович вернулся в минское "Динамо" из аренды]</ref>. Спачатку гуляў у аснове дынамаўцаў, але хутка страціў месца ў складзе. У пачатку 2017 года галоўны трэнер мінчан [[Сяргей Бароўскі]] заявіў, што зноў плануе аддаць Карповіча ў арэнду, і ў сакавіку той далучыўся да [[ФК Гарадзея|«Гарадзеі»]]<ref>[http://football.by/news/97507.html "Городея" арендовала у минского "Динамо" Сергея Карповича]</ref>, дзе стаў асноўным правым абаронцам. У ліпені 2017 года «Дынама» датэрмінова вярнула Карповіча арэнды<ref>[http://football.by/news/101668.html Минское "Динамо" вернула из аренды Карповича и расторгло контракт с Юзепчуком]</ref>. У другой палове правёў за «Дынама» толькі чатыры матчы ў чэмпіянаце і два ў Кубку Беларусі, чатыры матчы ў Лізе Еўропы. З верасня засаваўся на лаўцы запасных, гуляў за дубль. У лістападзе 2017 года па заканчэнні кантракта пакінуў сталічны клуб<ref>[http://football.by/news/107441.html Сергей Карпович покинул минское "Динамо"]</ref>. У снежні 2017 года падпісаў двухгадовы кантракт з жодзінскім [[ФК Тарпеда-БелАЗ|«Тарпеда-БелАЗ»]]<ref>[http://www.football.by/news/108403.html Сергей Карпович подписал двухлетний контракт с "Торпедо-БелАЗ"]</ref>. Пачынаў сезон 2018 у стартавым складзе жодзінцаў, але з лета стаў радзей трапляць на полі, гуляў за дубль. У снежні 2018 года пакінуў жодзінскі клуб<ref>[http://football.by/news/121045.html Карпович, Салугин, Олехнович и Плотников покинули "Торпедо-БелАЗ"]</ref>. У студзені 2019 года стаў іграком [[ФК Іслач|«Іслачы»]]<ref>[http://football.by/news/122348.html Карпович стал игроком "Ислочи"]</ref>, замацаваўся ў складзе каманды ў якасці асноўнага правага абаронцы. У лістападзе 2019 года падоўжыў кантракт з клубам<ref>[http://football.by/news/133736.html "Ислочь" продлила контракт с Карповичем]</ref>. Заставаўся іграком стартавага складу ў сезоне 2020, правёў усе 30 матчаў у чэмпіянаце Беларусі. У студзені 2021 года накіраваўся на прагляд у расійскі клуб [[ФК Тамбоў|«Тамбоў»]], аднак пераход не адбыўся. У лютым 2021 года пакінуў «Іслач»<ref>[https://football.by/news/148369.html Сергей Карпович покинул "Ислочь"]</ref> і неўзабаве далучыўся да казахстанскага [[ФК Кайсар Кызыларда|«Кайсара»]], з якім у сакавіку падпісаў кантракт<ref>[https://football.by/news/149198.html "Кайсар" объявил о подписании Карповича]</ref>. Пакінуў «Кайсар» па пагадненні бакоў у ліпені 2021 года<ref>[https://football.by/news/153455.html "Кайсар" объявил об уходе Карповича]</ref> і неўзабаве стаў іграком калінінградскай [[ФК Балтыка Калінінград|«Балтыкі»]]<ref>[https://football.by/news/153623.html Карпович сменил "Кайсар" на "Балтику"]</ref>. Пакінуў расійскі клуб па заканчэнні кантракта ў чэрвені 2022 года<ref>[https://www.newkaliningrad.ru/news/briefs/23996212-kaliningradskaya-baltika-obyavila-ob-ukhode-chetverykh-futbolistov.html Калининградская «Балтика» объявила об уходе четверых футболистов]</ref>. У ліпені 2022 года падпісаў пагадненне з гродзенскім [[ФК Нёман Гродна|«Нёманам»]]<ref>[https://football.by/news/166213.html Сергей Карпович - игрок "Немана"]</ref>. == Міжнародная кар’ера == У 2010—2012 гадах гуляў за юнацкія зборныя Беларусі. Улетку 2013 года выступаў за малодшую моладзевую зборную Беларусі (да 20 гадоў). 25 студзеня 2014 года дэбютаваў у [[Моладзевая зборная Беларусі па футболе|зборнай да 21 года]] ў матчы супраць Казахстана на [[Кубак Садружнасці|Кубку Садружнасці]]. Хутка замацаваўся ў моладзевай зборнай як асноўны правы абаронца. 23 лютага 2020 года дэбютаваў за [[Зборная Беларусі па футболе|нацыянальную зборную Беларусі]] ў таварыскім матчы супраць [[Зборная Узбекістана па футболе|Узбекістана]] (1:0), выйшаўшы на замену ў канцы сустрэчы. == Дасягненні == * {{Сцяг|Беларусь||20px}} {{Ср}} Срэбраны прызёр [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|чэмпіянату Беларусі]] (2): [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2014|2014]], [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017|2017]] * {{Сцяг|Беларусь||20px}} {{Бр}} Бронзавы прызёр [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|чэмпіянату Беларусі]]: [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2016|2016]] == Статыстыка выступленняў == {| cellspacing="0" cellpadding="3" style="border:1px solid #AAAAAA;font-size:95%" |- bgcolor="#E4E4E4" !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=50 |Сезон !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=10 |Дывізіён !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=100 |Клуб !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=20 |Краіна !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=20 |Матчы !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=20 |Галы |- align="center" | 2010 || дубль || [[ФК Дынама Мінск|Дынама]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 11 || 0 |- align="center" | 2011 || дубль || [[ФК Дынама Мінск|Дынама]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 23 || 0 |- align="center" | 2012 || дубль || [[ФК Дынама Мінск|Дынама]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 29 || 1 |- align="center" | [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2013|2013]] || Д2 || [[ФК Бяроза-2010|Бяроза-2010]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 24 || 0 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2014|2014]] || Д1 || [[ФК Дынама Мінск|Дынама]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 17 || 0 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2015|2015]] (1) || Д1 || [[ФК Дынама Мінск|Дынама]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 5 || 0 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2015|2015]] (2) || Д1 || [[ФК Нафтан|Нафтан]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 11 || 1 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2016|2016]] (1) || Д1 || [[ФК Мінск|Мінск]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 14 || 0 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2016|2016]] (2) || Д1 || [[ФК Дынама Мінск|Дынама]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 4 || 0 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017|2017]] (1) || Д1 || [[ФК Гарадзея|Гарадзея]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 12 || 0 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017|2017]] (2) || Д1 || [[ФК Дынама Мінск|Дынама]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 4 || 0 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018|2018]] || Д1 || [[ФК Тарпеда-БелАЗ|Тарпеда-БелАЗ]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 18 || 0 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2019|2019]] || Д1 || [[ФК Іслач|Іслач]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 27 || 1 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2020|2020]] || Д1 || [[ФК Іслач|Іслач]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 30 || 1 |- align="center" | [[Казахстанская Прэм’ер-ліга 2021|2021]] (1) || Д1 || [[ФК Кайсар Кызыларда|Кайсар]] || {{Сцяг|Казахстан}} || 17 || 0 |- align="center" | [[Першынство ФНЛ 2021/2022|2021/22]] || Д2 || [[ФК Балтыка Калінінград|Балтыка]] || {{Сцяг|Расія}} || 27 || 1 |- align="center" |} {{Зноскі}} == Спасылкі == * {{dinamo-minsk.by|karpovich_sergey}} * {{fcneman.by|760}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Склад ФК Нёман Гродна}} {{DEFAULTSORT:Карповіч Сяргей Аляксандравіч}} [[Катэгорыя:Футбалісты Беларусі]] [[Катэгорыя:Ігракі зборнай Беларусі па футболе]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Дынама Мінск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Бяроза-2010]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Нафтан]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Мінск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Гарадзея]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Тарпеда-БелАЗ]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Іслач]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Кайсар Кызыларда]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Балтыка Калінінград]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Нёман Гродна]] pz2qm7167z90xik32bneg2bskkug0qt 0 217101 4165062 4121054 2022-07-26T19:42:05Z D.L.M.I. Bel 33064 wikitext text/x-wiki Назву '''Азярэ́цкі [[сельсавет]]''' маюць: * [[Азярэцкі сельсавет (Глыбоцкі раён)|Азярэцкі сельсавет]] — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе [[Глыбоцкі раён|Глыбоцкага раёна]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]] * [[Азярэцкі сельсавет (Дубровенскі раён)|Азярэцкі сельсавет]] — назва Рэдзькаўскага сельсавета [[Дубровенскі раён|Дубровенскага раёна]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]] ў 1924—1968 гадах * [[Азярэцкі сельсавет (Талачынскі раён)|Азярэцкі сельсавет]] — былая адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе [[Талачынскі раён|Талачынскага раёна]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]] {{Неадназначнасць|атп}} 3n9r80wpd1rjjt93v3p89ql8z5xpo2a 10 219554 4165011 4164019 2022-07-26T18:25:37Z Artsiom91 31770 стыль wikitext text/x-wiki {{Навігацыйная табліца |імя = Кінематаграфічны сусвет Marvel |navbar = |state = <includeonly>collapsed</includeonly> |стыль_асноўнага_загалоўка = |загаловак = [[Кінематаграфічны сусвет Marvel|Кінематаграфічны сусвет Marvel]] |выява = |клас_цела = hlist |стыль_целы = |стыль_загалоўкаў = |стыль_спісаў = |стыль_цотных = |загаловак1 = [[Marvel Studios|Фільмы і серыялы Marvel Studios]] |спіс1 = {{Navbox subgroups |groupstyle = |evenstyle = |group1 = [[Кінематаграфічны сусвет Marvel: Першая фаза|Першая фаза]] |list1 = * [[Жалезны чалавек (фільм)|Жалезны чалавек]] (2008) * [[Неверагодны Халк (фільм)|Неверагодны Халк]] (2008) * [[Жалезны чалавек 2]] (2010) * {{гэта выдатны артыкул}} [[Тор (фільм)|Тор]] (2011) * [[Першы мсцівец]] (2011) * [[Мсціўцы (фільм, 2012)|Мсціўцы]] (2012) |group2 = [[Кінематаграфічны сусвет Marvel: Другая фаза|Другая фаза]] |list2 = * [[Жалезны чалавек 3]] (2013) * [[Тор 2: Царства цемры]] (2013) * [[Капітан Амерыка: Зімовы салдат]] (2014) * [[Вартавыя Галактыкі (фільм)|Вартавыя Галактыкі]] (2014) * [[Мсціўцы: Эра Альтрона]] (2015) * [[Чалавек-мураш (фільм)|Чалавек-мураш]] (2015) |group3 = [[Кінематаграфічны сусвет Marvel: Трэцяя фаза|Трэцяя фаза]] |list3 = * [[Капітан Амерыка: Грамадзянская вайна]] (2016) * [[Доктар Стрэндж (фільм, 2016)|Доктар Стрэндж]] (2016) * [[Вартавыя Галактыкі 2]] (2017) * [[Чалавек-павук: Вяртанне дадому]] (2017) * [[Тор: Рагнарок]] (2017) * [[Чорная пантэра (фільм, 2018)|Чорная пантэра]] (2018) * [[Мсціўцы: Вайна бясконцасці]] (2018) * [[Чалавек-мураш і Аса]] (2018) * [[Капітан Марвел (фільм)|Капітан Марвел]] (2018) * [[Мсціўцы: Фінал]] (2019) * [[Чалавек-павук: Удалечыні ад дома]] (2019) |group4 = [[Кінематаграфічны сусвет Marvel: Чацвёртая фаза|Чацвёртая фаза]] |list4 = {{Navbox subgroups |groupstyle = |evenstyle = |group1 = Фільмы |list1 = * [[Чорная ўдава]] (2021) * [[Шан-Чы і легенда дзесяці кольцаў]] (2021) * [[Вечныя]] (2021) * [[Чалавек-павук: Няма шляху дадому]] (2021) * [[Доктар Стрэндж: У мульцісусвеце вар’яцтва]] (2022) * [[Тор: Каханне і гром]] (2022) * [[Чорная пантэра: Ваканда назаўжды]] (2022) |group2 = Серыялы |list2 = * [[ВандаВіжэн]] (2021) * [[Сокал і Зімовы салдат]] (2021) * [[Локі (серыял)|Локі]] (1 сезон, 2021) * [[Што, калі...? (серыял)|Што, калі...?]] (1 сезон, 2021) * [[Сакалінае вока (серыял)|Сакалінае вока]] (2021) * [[Месяцовы рыцар (серыял)|Месяцовы рыцар]] (2022) * [[Міс Марвел (серыял)|Міс Марвел]] (2022) * [[Жанчына-Халк (серыял)|Жанчына-Халк]] (2022) * [[Вартавыя Галактыкі: Спецыяльны святочны выпуск]] (2022) }} |group5 = [[Кінематаграфічны сусвет Marvel: Пятая фаза|Пятая фаза]] |list5 = {{Navbox subgroups |groupstyle = |evenstyle = |group1 = Фільмы |list1 = * [[Чалавек-мураш і Аса: Квантаманія]] (2023) * [[Вартавыя Галактыкі. Частка 3]] (2023) * [[Марвелы]] (2023) * [[Блэйд (фільм, 2023)|Блэйд]] (2023) * [[Капітан Амерыка: Новы сусветны парадак]] (2024) * [[Грамавержцы (фільм, 2024)|Грамавержцы]] (2024) |group2 = Серыялы |list2 = * [[Што, калі...? (серыял)|Што, калі...?]] (2 сезон, 2023) * [[Сакрэтнае ўварванне (серыял)|Сакрэтнае ўварванне]] (2023) * [[Рэха (серыял)|Рэха]] (2023) * [[Локі (серыял)|Локі]] (2 сезон, 2023) * [[Жалезнае сэрца (серыял)|Жалезнае сэрца]] (2023) * [[Агата: Шабаш хаосу]] (2023) * [[Сарвігалава: Народжаны зноў]] (2024) }} |group6 = [[Кінематаграфічны сусвет Marvel: Шостая фаза|Шостая фаза]] |list6 = {{Navbox subgroups |groupstyle = |evenstyle = |group1 = Фільмы |list1 = * [[Фантастычная чацвёрка (Marvel)|Фантастычная чацвёрка]] (2024) * [[Мсціўцы: Дынастыя Канга]] (2025) * [[Мсціўцы: Сакрэтныя войны]] (2025) <!--|group2 = Серыялы--> |list2 = }} }} |загаловак2 = [[Marvel Television|Тэлесерыялы Marvel Television]] |спіс2= {{Navbox subgroups |groupstyle = |evenstyle= |group1 = ABC |list1 = * [[Агенты «Ш.Ч.Ы.Т.»]] * [[Агент Картэр]] |group2 = Netflix |list2 = * [[Сарвігалава (тэлесерыял)|Сарвігалава]] * [[Джэсіка Джонс (тэлесерыял)|Джэсіка Джонс]] * [[Люк Кейдж (тэлесерыял)|Люк Кейдж]] * [[Жалезны кулак (тэлесерыял)|Жалезны кулак]] * [[Абаронцы (тэлесерыял)|Абаронцы]] * [[Карнік (тэлесерыял)|Карнік]]}} |загаловак4 = Гульні |спіс4 = * ''[[Iron Man, гульня|Iron Man]]'' * ''[[The Incredible Hulk, гульня, 2008|The Incredible Hulk]]'' * ''[[Iron Man 2, гульня|Iron Man 2]]'' * ''[[Thor: God of Thunder]]'' * ''[[Captain America: Super Soldier]]'' * ''[[Marvel Avengers: Battle for Earth]]'' * ''[[Iron Man 3: The Official Game]]'' |загаловак5 = [[Спіс персанажаў кінематаграфічнага сусвету Marvel|Персанажы]] |спіс5 = {{Navbox subgroups |groupstyle = |group1 = З коміксаў |list1 = * [[Шэран Картэр|Агент 13]] * [[Агіднасць (Marvel Comics)|Агіднасць]] * [[Адам Уорлак]] * [[Кісмет (Marvel Comics)|Аіша]] * [[Альтрон]] * [[Чырвонае дынама#Антон Ванка|Антон Ванка]] * [[Арнім Зола]] * [[Барон Штрукер]] * [[Бэці Рос]] * [[Кросбаўнс|Брок Рамлау]] * [[Віжэн]] * [[Ваяўнік]] * [[Гамора]] * [[Говард Старк]] * [[Грамабой Рос]] * [[Грут]] * [[Эдвін Джарвіс|ДЖАРВІС]] * [[Джаспер Сітуэл]] * [[Джасцін Хамер (Marvel Comics)|Джасцін Хамер]] * [[Джэйн Фостэр]] * [[Дракс Разбуральнік]] * [[Дум-Дум Дуган]] * [[Ёнду]] * [[Жалезны патрыёт]] * [[Жалезны Гандляр]] * [[Жалезны чалавек]] * [[Зорны Лорд]] * [[Зорны ястраб]] * [[Бакі (Marvel Comics)|Зімовы салдат]] * [[Капітан Амерыка]] * [[Калекцыянер (Marvel Comics)|Калекцыянер]] * [[Док Самсан|Леанард Самсан]] * [[Локі (Marvel Comics)|Локі]] * [[Малекіт Пракляты|Малекіт]] * [[Мандарын (Marvel Comics)|Мандарын]] * [[Манціс]] * [[Марыя Хіл]] * [[Небула]] * [[Нік Ф'юры]] * [[Одзін (Marvel Comics)|Одзін]] * [[Пегі Картэр]] * [[Пепер Потс]] * [[Паглынальнік]] * [[Рэактыўны Янот]] * [[Ронан Абвінаваўца]] * [[Ртуць (Marvel Comics)|Ртуць]] * [[Сіф (Marvel Comics)|Сіф]] * [[Дэйзі Джонсан|Скай]] * [[Сокал (Marvel Comics)|Сокал]] * [[Сакалінае вока (Marvel Comics)|Сакалінае вока]] * [[Лідар (Marvel Comics)|Сэмюэл Стэрнс]] * [[Танас]] * [[Тор (Marvel Comics)|Тор]] * [[Качка Говард]] * [[Халк (Marvel Comics)|Халк]] * [[Хеймдаль (Marvel Comics)|Хеймдаль]] * [[плётка (Marvel Comics)|Плётка]] * [[Пунсовая ведзьма]] * [[Хэнк Пім]] * [[Хэпі Хоган]] * [[Чалавек-мураш, Скот Лэнг|Чалавек-мураш]] * [[Чорная ўдава (Marvel Comics)|Чорная ўдава]] * [[Чырвоны Чэрап]] * [[Эга — жывая планета]] |group2 = Арыгінальныя |list2 = * [[Філ Колсан]] * [[Эрык Селвіг]]}} |загаловак7 = Стваральнікі |спіс7 = * [[Стэн Лі]] * [[Джэк Кёрбі]] * [[Кевін Файгі]] * [[Marvel Studios]] * [[Walt Disney Pictures]] |загаловак8 = Іншае |спіс8 = * [[Marvel One-Shots]] * [[Я ёсць Грут]] }}<noinclude> [[Катэгорыя:Навігацыйныя шаблоны:Кінасерыі|{{PAGENAME]] </noinclude> spvj5kd52vj94cg2g40bw5hurm31ijw 0 219600 4165187 4012916 2022-07-27T10:18:26Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{значэнні|Спасылка=Дружны}} {{Рака |Назва = Дружны |Арыгінальная назва = |Выява = |Подпіс = |Карта = |Подпіс карты = |Даўжыня = 8,8 |Плошча басейна = |Басейн = |Басейн рэк = |Расход вады = |Месца вымярэння = |Выток = |Месцазнаходжанне вытоку= |Вышыня вытоку = |s_lat_dir =N |s_lat_deg = 52|s_lat_min = 19|s_lat_sec = 57.37 |s_lon_dir =E |s_lon_deg = 29|s_lon_min = 27|s_lon_sec = 14.89 |Вусце = |Месцазнаходжанне вусця = |Вышыня вусця = |m_lat_dir =N |m_lat_deg = 52|m_lat_min = 18|m_lat_sec = 38.46 |m_lon_dir =E |m_lon_deg = 29|m_lon_min = 20|m_lon_sec = 48.29 |Ухіл ракі = |Краіна = Беларусь |Рэгіён = Гомельская вобласць |Раён = Калінкавіцкі раён |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Дружны''' — ручай у [[Калінкавіцкі раён|Калінкавіцкім]] раёне [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]], левы прыток канала [[канал Ненач|Ненач]]. Даўжыня 8,8 км<ref>[http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Gomel/tabl1-2.pdf Агульная характарыстыка рачной сеткі Гомельскай вобласці / Даведнік «Водныя аб'екты Рэспублікі Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20141208085224/http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Gomel/tabl1-2.pdf |date=8 снежня 2014 }}</ref>. Пачынаецца за 1,8 км на паўночны захад ад вёскі [[вёска Мікулінск|Мікулінск]], вусце за 1 км на ўсход ад вёскі [[вёска Сельцы, Калінкавіцкі раён|Сельцы]]. Рэчышча на ўсім працягу каналізаванае. {{зноскі}} == Літаратура == * {{Літаратура/Блакітная кніга Беларусі}} * {{кніга|загаловак=Республика Беларусь. Гомельская область. Калинковичский район: карта. Калинковичи: план|адказны=Ред. С.Н. Саратова.|месца=Минск|выдавецтва=РУП «Белкартография»|год=2009|тыраж=3128}} [[Катэгорыя:Басейн Прыпяці]] [[Катэгорыя:Рэкі Калінкавіцкага раёна]] [[Катэгорыя:Ручаі]] 3vc4sn1qz1spytlzennzjxvykygty97 0 219648 4165186 4003430 2022-07-27T10:17:28Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Рака2 |Назва = Абедаўка |Арыгінальная назва = |Выява = |Подпіс = |Карта = |Подпіс карты = |Даўжыня = 30 |Плошча басейна = 130 |Басейн = Канава Ненач/Ненач/Прыпяць/Дняпро/Чорнае мора |Расход вады = |Месца вымярэння = |Выток = |Месцазнаходжанне вытоку= |Вышыня вытоку = |s_lat_dir =N |s_lat_deg = 52|s_lat_min = 21|s_lat_sec = 14.47 |s_lon_dir =E |s_lon_deg = 29|s_lon_min = 31|s_lon_sec = 13.03 |Вусце = Канава Ненач |Месцазнаходжанне вусця = |Вышыня вусця = 121,1<ref name="К">Ліст карты N-35-143. Выданне 1975 года.{{ref-ru}}</ref> |m_lat_dir =N |m_lat_deg = 52|m_lat_min = 15|m_lat_sec = 03.17 |m_lon_dir =E |m_lon_deg = 29|m_lon_min = 14|m_lon_sec = 05.58 |Ухіл ракі = |Краіна = Беларусь |Рэгіён = Гомельская вобласць |Раён = Калінкавіцкі раён |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Абе́даўка''', '''Дранёўка'''{{sfn|БелЭн|1996}}{{sfn|ЭПБ|1983}} — [[рака]] (магістральны [[Канал (гідраграфія)|канал]]{{sfn|ЭПБ|1983}}) у [[Калінкавіцкі раён|Калінкавіцкім]] раёне [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], левы [[прыток]] канала [[Канава Ненач|Ненач]] (басейн [[Прыпяць|Прыпяці]]). Даўжыня 30 км<ref>[http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Gomel/tabl1-2.pdf Агульная характарыстыка рачной сеткі Гомельскай вобласці / Даведнік «Водныя аб’екты Рэспублікі Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20141208085224/http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Gomel/tabl1-2.pdf |date=8 снежня 2014 }}</ref>. Плошча [[вадазбор]]у 130 км². Дзейнічае з 1964{{sfn|ЭПБ|1983}} года. Пачынаецца за 4 км на захад ад вёскі [[Вязавіца]], у напрамку на паўночны ўсход ад вёскі [[Убалаць]]. Цячэ па нізіне [[Прыпяцкае Палессе]]. Упадае ў канаву Ненач за 12 км ад вусця каля вёскі [[Сухавічы]]. Рэчышча каналізаванае. У басейне ракі вадасховішча [[Камунар (вадасховішча)|Камунар]]<ref name="atl">{{кніга|загаловак=Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Гомельская область|адказны=Редактор Г. Г. Науменко|месца=Мн.|выдавецтва=РУП «Белкартография»|год=2011|старонкі=25|старонак=68|isbn=978-985-508-107-5|тыраж=10&nbsp;000}}{{ref-ru}}</ref><ref name="bel7">Назва вадасховішча ў адпаведнасці з {{Крыніцы/БелЭн|7|||541}}</ref>. {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/Блакітная}} * {{Крыніцы/БелЭн|1|||19}} * {{Крыніцы/ЭПБ|1|||17}} * {{кніга|загаловак=Республика Беларусь. Гомельская область. Калинковичский район: карта. Калинковичи: план|адказны=Ред. С.Н. Саратова.|месца=Минск|выдавецтва=РУП «Белкартография»|год=2009|тыраж=3128}}{{Ref-ru}} [[Катэгорыя:Рэкі Калінкавіцкага раёна]] [[Катэгорыя:Басейн Прыпяці]] [[Катэгорыя:Меліярацыйныя каналы Калінкавіцкага раёна]] gw924woztmrd7msex93ne28qm7wnqv5 0 219653 4165184 4014858 2022-07-27T10:15:17Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Рака |Назва = Канава Ненач |Арыгінальная назва = |Выява = |Подпіс = |Карта = |Подпіс карты = |Даўжыня = 38 |Плошча басейна = |Басейн = |Басейн рэк = |Расход вады = |Месца вымярэння = |Выток = |Месцазнаходжанне вытоку= |Вышыня вытоку = |s_lat_dir =N |s_lat_deg = 52|s_lat_min = 21|s_lat_sec = 14.47 |s_lon_dir =E |s_lon_deg = 29|s_lon_min = 31|s_lon_sec = 13.03 |Вусце = |Месцазнаходжанне вусця = |Вышыня вусця = |m_lat_dir =N |m_lat_deg = 52|m_lat_min = 15|m_lat_sec = 03.17 |m_lon_dir =E |m_lon_deg = 29|m_lon_min = 14|m_lon_sec = 05.58 |Ухіл ракі = 1 |Краіна = Беларусь |Рэгіён = Гомельская вобласць |Раён = Калінкавіцкі раён |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Канава Ненач''' — меліярацыйны канал у [[Калінкавіцкі раён|Калінкавіцкім]] раёне [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]], правы прыток [[рака Ненач|ракі Ненач]]. Даўжыня 38 км<ref>[http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Gomel/tabl1-2.pdf Агульная характарыстыка рачной сеткі Гомельскай вобласці / Даведнік «Водныя аб'екты Рэспублікі Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20141208085224/http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Gomel/tabl1-2.pdf |date=8 снежня 2014 }}</ref>. Пачынаецца за 1,5 км на паўночны ўсход ад [[вёска Халоднікі|вёскі Халоднікі]], вусце за 0,5 км на поўдзен ад [[вёска Турцэвічы|вёскі Турцэвічы]]. Асноўныя прытокі — [[ручай Дружны]] і [[рака Абедаўка]] (леваруч). {{зноскі}} == Літаратура == * {{Літаратура/Блакітная кніга Беларусі}} * {{кніга|загаловак=Республика Беларусь. Гомельская область. Калинковичский район: карта. Калинковичи: план|адказны=Ред. С.Н. Саратова.|месца=Минск|выдавецтва=РУП «Белкартография»|год=2009|тыраж=3128}} [[Катэгорыя:Меліярацыйныя каналы Гомельскай вобласці]] [[Катэгорыя:Меліярацыйныя каналы Калінкавіцкага раёна]] [[Катэгорыя:Басейн Прыпяці]] co6799vfdilnepcm9b5z7yta8vvdwjk 0 221109 4165185 4030279 2022-07-27T10:15:35Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Рака |Назва = Шыздра |Арыгінальная назва = |Выява = |Подпіс = |Карта = |Подпіс карты = |Даўжыня = 13 |Плошча басейна = |Басейн = |Басейн рэк = |Расход вады = |Месца вымярэння = |Выток = |Месцазнаходжанне вытоку= |Вышыня вытоку = |s_lat_dir =N |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir =E |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |Вусце = |Месцазнаходжанне вусця = |Вышыня вусця = |m_lat_dir =N |m_lat_deg = |m_lat_min = |m_lat_sec = |m_lon_dir =E |m_lon_deg = |m_lon_min = |m_lon_sec = |Ухіл ракі = |Краіна = Беларусь |Рэгіён = Гомельская вобласць |Раён = Калінкавіцкі раён |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Шы́здра''' — ручай у [[Калінкавіцкі раён|Калінкавіцкім]] раёне [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]], левы прыток ракі [[рака Ненач|Ненач]]. Даўжыня 13 км<ref>[http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Gomel/tabl1-2.pdf Агульная характарыстыка рачной сеткі Гомельскай вобласці / Даведнік «Водныя аб'екты Рэспублікі Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20141208085224/http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Gomel/tabl1-2.pdf |date=8 снежня 2014 }}</ref>. Пачынаецца сярод лесу за 4,3 км на паўночны ўсход ад вёскі [[вёска Есіпава Рудня|Есіпава Рудня]], вусце на поўнач ад вёскі [[вёска Буда, Калінкавіцкі раён|Буда]]. {{зноскі}} == Літаратура == * {{Літаратура/Блакітная кніга Беларусі}} * {{кніга|загаловак=Республика Беларусь. Гомельская область. Калинковичский район: карта. Калинковичи: план|адказны=Ред. С.Н. Саратова.|месца=Минск|выдавецтва=РУП «Белкартография»|год=2009|тыраж=3128}} [[Катэгорыя:Басейн Прыпяці]] [[Катэгорыя:Рэкі Калінкавіцкага раёна]] kawyih1c9l2dcmm7q9ybs5pycwidrsv 0 221979 4165135 3834764 2022-07-27T07:41:13Z Artsiom91 31770 пакінуў «Шэфілд Уэнсдэй» wikitext text/x-wiki {{Футбаліст | імя = Масіма Луонга | поўнае імя = Масіма Коры Луонга | выява = | апісанне выявы = | месца нараджэння = | грамадзянства = {{Сцягафікацыя|Аўстралія}} | рост = | вага = | пазіцыя = [[паўабаронца (футбол)|паўабаронца]] | цяперашні клуб = ''няма'' | нумар = | маладзёжныя клубы = {{футбольная кар’ера |2004—2010|{{Сцяг|Аўстралія||20px}} Лейхарт Тайгерс| |2011|{{Сцяг|Англія||20px}} [[ФК Тотэнхэм Хотспур|Тотэнхэм Хотспур]]|}} | клубы = {{футбольная кар’ера |2011—2013|{{Сцяг|Англія||20px}} [[ФК Тотэнхэм Хотспур|Тотэнхэм Хотспур]]|0 (0) |2012|{{арэнда}} {{Сцяг|Англія||20px}} [[ФК Іпсвіч Таўн|Іпсвіч Таўн]]|9 (0) |2013|{{арэнда}} {{Сцяг|Англія||20px}} [[ФК Суіндан Таўн|Суіндан Таўн]]|12 (3) |2013—2015|{{Сцяг|Англія||20px}} [[ФК Суіндан Таўн|Суіндан Таўн]]|76 (10) |2015—2019|{{Сцяг|Англія||20px}} [[ФК Куінз Парк Рэйнджэрс|Куінз Парк Рэйнджэрс]]|145 (10) |2019—2022|{{Сцяг|Англія||20px}} [[ФК Шэфілд Уэнсдэй|Шэфілд Уэнсдэй]]|64 (4) }} |нацыянальная зборная = {{футбольная кар’ера |2011|{{Сцяг|Аўстралія||20px}} [[Маладзёжная зборная Аўстраліі па футболе|Аўстралія (да 20)]]|2 (0) |2014—2019|{{Сцяг|Аўстралія||20px}} [[Зборная Аўстраліі па футболе|Аўстралія]]|42 (6) }} |медалі = {{турнір|[[Кубак Азіі па футболе|Кубкі Азіі]]}} {{медаль|Золата|[[Кубак Азіі па футболе 2015|Аўстралія 2015]]}} |абнаўленне даных пра клуб = 27 ліпеня 2022 |абнаўленне даных пра зборную = 27 ліпеня 2022 }} '''Масіма Луонга''' ({{lang-en|Massimo Luongo}}; нар. {{ДН|25|9|1992}}, {{МН|Сідней||}}, [[Аўстралія]]) — аўстралійскі футбаліст, паўабаронца. Ігрок [[зборная Аўстраліі па футболе|нацыянальнай зборнай Аўстраліі]] (2014—2019). == Клубная кар’ера == Нарадзіўся ў [[Сідней|Сіднеі]]. У футбол пачаў гуляць у прыватнай каталічнай школе. У 2011 годзе падпісаў дагавор з англійскім клубам [[ФК Тотэнхэм Хотспур|«Тотэнхэм Хотспур»]], дзе выступаў за акадэмію клубу. З 2012 па 2013 гады знаходзіўся ў арэндах у клубах [[ФК Іпсвіч Таўн|«Іпсвіч Таўн»]], а потым [[ФК Суіндан Таўн|«Суіндан Таўн»]]. Апошні з клубаў выкупіў правы на іграка 31 жніўня 2013 года. Клуб заплаціў кампенсацыю «Тотэнхэму» ў памеры 400 тысяч фунтаў стэрлінгаў. 28 мая 2015 года Луонга разам з аднаклубнікам [[Бен Глэдвін|Бенам Глэдвінам]] перайшоў у [[ФК Куінз Парк Рэйнджэрс|«Куінз Парк Рэйнджэрс»]]. Абодва іграка падпісалі трохгадовыя кантракты. У жніўні 2019 года стаў іграком [[ФК Шэфілд Уэнсдэй|«Шэфілд Уэнсдэй»]]. Застаўся ў камандзе пасля таго, як у 2021 годзе ён выбыў у Лігу 1, аднак па заканчэнні сезона 2021/22 пакінуў клуб. == Міжнародная кар’ера == Праз сваё паходжанне Масіма мог выступаць за [[Зборная Італіі па футболе|зборныя Італіі]], праз бацьку, і [[зборная Інданезіі па футболе|Інданезіі]], праз маці. У 2011 годзе выступаў за [[Зборная Аўстраліі па футболе|моладзевую зборную Аўстраліі]], а ў сакавіку 2014 года дэбютаваў за зборную ў таварыскім матчы супраць [[Зборная Эквадора па футболе|зборнай Эквадора]], які скончыўся для аўстралійцаў паражэннем з лікам 3:4. == Дасягненні == '''Аўстралія''': * Пераможца [[Кубак Азіі па футболе|Кубка Азіі]]: [[Кубак Азіі па футболе 2015 года|2015]] {{зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Навігацыйны блок2 |стыль_загалоўка = background:#FCD116;color:#008751;border: 1px #008751 solid |state = collapsed |загаловак = Склады зборнай Аўстраліі |Склад зборнай Аўстраліі па футболе на чэмпіянаце свету 2014 |Склад зборнай Аўстраліі па футболе на Кубку Азіі 2015 |Склад зборнай Аўстраліі па футболе на Кубку канфедэрацый 2017 |Склад зборнай Аўстраліі па футболе на чэмпіянаце свету 2018 |Склад зборнай Аўстраліі па футболе на Кубку Азіі 2019 }} {{DEFAULTSORT:Луонга Масіма}} [[Катэгорыя:Футбалісты Аўстраліі]] [[Катэгорыя:Ігракі зборнай Аўстраліі па футболе]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Тотэнхэм Хотспур]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Іпсвіч Таўн]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Суіндан Таўн]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Куінз Парк Рэйнджэрс]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Шэфілд Уэнсдэй]] h4p5bdt0qdpo65wg70zmpexj6r010y7 0 223180 4164986 4163780 2022-07-26T17:38:32Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Запаведная зона | Назва = Гарналыжны курорт | Нацыянальная назва = Букавель | Выява = Загальний вигляд курорту.JPG | Подпіс = | Катэгорыя МСАП = |lat_dir =|lat_deg =|lat_min = |lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |region = Івана-Франкоўская вобласьць |CoordScale = | Размяшчэнне = | Краіна = Украіна | Краіны = | Найбліжэйшы горад = Паляніца | Плошча = 220 га | Сярэдняя вышыня = 1000 | Дата заснавання = 2000 г. | Наведвальнасць = | Год наведвальнасці = | Кіруючая арганізацыя = | Сусветная спадчына = | Сайт = www.bukovel.com }} '''Букавель''' ({{lang-uk|Буковель}}) — найбуйнейшы гарналыжны курорт [[Украіна|Украіны]]. Размешчаны паблізу сяла Паляніца Ярэмчанскага гарадскога савета [[Івана-Франкоўская вобласць|Івана-Франкоўскай вобласці]], каля падножжа гары Букавель, на вышыні 920 метраў над узроўнем мора. Найвышэйшы пункт курорта — гара Доўга — 1372 м. Сезон доўжыцца з канца лістапада да сярэдзіны/канца красавіка. У 2012 годзе Букавель прызнаны самым хутка развіваным гарналыжным курортам свету. Знаходзіцца за 35 км ад [[Ярэмчэ]]га, за 100 км на паўднёвы захад ад [[Івана-Франкоўск]]а. == Інфраструктура == [[File:Трассы курорта.jpg|thumb|праворуч|270px|Трасы курорта]] [[File:Коттеджи гостиницы "Буковель".png|thumb|праворуч|270px|Жылая зона: катэджы і гатэль Radisson Blu Bukovel]] [[File:Сноу Парк курорта Буковель.jpg|thumb|праворуч|270px|Сноўпарк курорта на трасе 8А]] [[File:Большое озеро курорта Буковель.png|thumb|праворуч|270px|Вялікае возера Буковель]] [[File:Малое озеро Буковеля.png|thumb|праворуч|270px|Малое возера Падобнае з экалагічнай сістэмай падагрэву]] === Спорт === * 60 км трас, 100 % абсталяваных снежнымі гарматамі * 63 гарналыжныя трасы усіх узроўняў складанасці * 16 пад’ёмнікаў з прапускной здольнасцю 34700 чалавек/гадзіну * лыжная школа (у тым ліку спецыялізаваная дзіцячая) * пункты пракату рыштунку * сноўпарк * велапарк === Пражыванне === * сем уласных гасцінічных комплексаў (нумарны фонд — 1500 ложка-месцаў) * 4-зоркавыя і 5-зоркавыя асобныя вілы-шале === Забавы === * Возера з экалагічнай сістэмай падагрэву і абсталяванай тэрыторыяй пляжу * Вяровачны alpine-park * Каток * Велапарк * Прагулкі на сабачых запрэжках, пешаходныя маршруты і экскурсіі, конныя прагулкі * Квадратуры * Paintball / Airsoft * Экстрым-парк * Скаладром * Рафтынг * Сноўбайк * Дзіцячы клуб і забаўляльны цэнтр === Горнае возера === Улетку 2014 года Букавель адкрыў самае вялікае штучнае возера ва Украіне: * плошча 6,8 га * памеры 750×140 м * пляж працягласцю 2 км * глыбіня да 15 м. Возера стала самым маштабным праектам курорта коштам амаль у 150 млн грн. Берагі возера абсталявалі шэзлонгамі, зонамі адпачынку і пляжнымі кафэ. Менавіта на возеры разгарнулі ўвесь спектр водных забаў: * водныя лыжы * вэйкбордынг * каякінг * катамараны * гідрацыклы * аквабатут, водная горка * дайвінг-школа Для бяспекі адпачывальнікаў на ўсіх атракцыёнах працуюць вопытныя інструктары, на пляжы акрэдытаваныя ратавальнікі, а зоны для купання і водных забаў — размежаваныя. Вада ў возеры крышталёва чыстая і награваецца да 20-22 градусаў. Сярод адпачывальнікаў возера ўжо атрымала назву «Карпацкае мора». == Трасы і пад’ёмнікі == [[File:Подъёмник курорта Буковель.jpg|thumb|праворуч|270px|Чатырох кресельный пад’емнік]] [[File:Снежная пушка Буковеля.png|thumb|праворуч|270px|Снежная гармата]] Букавель размешчаны на пяці гарах: Доўга (1372 м), Букавель (1127 м), Бульчынеха (1455 м), Бабін Пагар (1180 м), Чорная Клева (1241 м), прапанавана агулам каля 60 км трас (сінія, чырвоныя і чорныя). На ўсіх трасах ёсць снежныя гарматы, некалькі трас абсталяваны стацыянарным асвятленнем. Трасы праходзяць на спецыяльна падрыхтаваных схілах, абсталяваны снегавымі гарматамі, падрыхтаваны для катання спецыяльнай снеганапыляльнай і снегатрамбавальнай тэхнікай. У сезон на курорце функцыянуе 16 сучасных пад’ёмнікаў з агульнай прапускной здольнасцю 34700 чал./гадзіну. * Колькасць трас: 63 * Працягласць трас: ад 300 да 2350 м. * Класіфікацыя трас: сінія, чырвоныя, чорныя. * Перапад вышынь: ад 40 да 285 м. * Спартыўныя трасы для слалама-гіганта і могула (№ 1А) 16 пад’ёмнікаў: * 11 — чатырохкрэславых * 1 — двухкрэславы (№ 2) * 1 — трохкрэславы (№ 3) * 1 — бугель (№ 6) * Мультыліфты: 2 == Bukovel Ski School == Гарналыжная і сноўборд школа «Букавель» заснавана ў 2001 годзе менеджарамі гарналыжнага курорта «Букавель» і трэнерамі па гарналыжным спорце і сноўбордынгу. Дзейнасць школы накіравана на: * навучанне людзей усіх узроставых катэгорый * падрыхтоўку прафесійных спартсменаў * правядзенне спаборніцтваў па гарналыжным спорце і сноўбордынгу * арганізацыю праграм дзіцячага спартыўна-аздараўленчага лагера «Букавель» * прапаганду здаровага ладу жыцця і гарналыжнага спорту Усе інструктары школы прайшлі навучанне паводле міжнародных стандартаў падрыхтоўкі інструктараў гарналыжнага і сноўборд-спорту — ISIA. == Bukovel Bike Park == Bukovel Bike Park<ref>[http://bukovelbikepark.com/ Bukovel Bike Park] </ref> — велапарк на тэрыторыі турыстычнага комплексу Букавель. Парк абсталяваны трасамі для розных дысцыплін горнага веласпорту (маунтбайкінг MTB): Cross-Country, DownHill. * працягласць трас для велапрагулак — 46,7 км * працягласць трас для хуткаснага спуску — 4,7 км Байк Парк прапануе 10 маршрутаў рознага ўзроўню складанасці і працягласці — ад аглядных трас да DownHill і SuperD. За сезон парк наведвае больш за 6000 турыстаў. Bukovel Bike Park з’яўляецца арганізатарам і асноўнай лакацыяй правядзення шматлікіх веласпаборніцтваў, а менавіта: штогадовых Bukovel Grand Bike Fest, Нацыянальны DownHill чэмпіянат Украіны, Bukovel DH. {{Зноскі}}{{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Івана-Франкоўская вобласць]] [[Катэгорыя:Курорты Украіны]] 5a45knnuv39iqzxe09qcg9tpb8f4k4p 0 224865 4165172 3868740 2022-07-27T09:15:27Z Artsiom91 31770 пакінуў «Аланьяспор» wikitext text/x-wiki {{футбаліст | імя = Няманя Мілунавіч | поўнае імя = | фатаграфія = | дата нараджэння = | месца нараджэння = | грамадзянства = {{Сцягафікацыя|Сербія}} | рост = | вага = | мянушка = | цяперашні клуб = ''няма'' | нумар = | пазіцыя = [[абаронца (футбол)|абаронца]] | клубы = {{футбольная кар’ера |2008—2011| {{Сцяг|Сербія||20px}} [[ФК Борац Чачак|Борац (Чачак)]]|4 (1) |2008—2009| {{Арэнда}} {{Сцяг|Сербія||20px}} [[ФК Младаст Лучані|Младаст (Лучані)]]|30 (0) |2010—2011| {{Арэнда}} {{Сцяг|Сербія||20px}} [[ФК Младаст Лучані|Младаст (Лучані)]]|26 (0) |2011—2015| {{Сцяг|Сербія||20px}} [[ФК Младаст Лучані|Младаст (Лучані)]]|96 (12) |2015—2018| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК БАТЭ|БАТЭ (Барысаў)]]|59 (6) |2019—2021| {{Сцяг|Сербія||20px}} [[ФК Црвена Звезда Бялград|Црвена Звезда (Бялград)]]|54 (6) |2021—2022| {{Сцяг|Турцыя||20px}} [[ФК Аланьяспор|Аланьяспор]]| }} | нацыянальная зборная = {{футбольная кар’ера |2016—2019|{{Сцяг|Сербія||20px}} [[Зборная Сербіі па футболе|Сербія]]|4 (1) }} | абнаўленне дадзеных аб клубе = 27 ліпеня 2022 | абнаўленне дадзеных аб зборнай = 25 чэрвеня 2021 }} '''Няманя Мілунавіч''' ({{lang-sr|Немања Милуновић}}; нар. {{ДН|31|5|1989}}, {{МН|Чачак}}, [[Сербія]]) — сербскі [[футбол|футбаліст]], [[абаронца (футбол)|абаронца]]. == Клубная кар’ера == Пачынаў кар’еру ў клубе сербскай Суперлігі [[ФК Борац Чачак|«Борац»]] з роднага горада [[Чачак]]. Аднак замацавацца ў «Борацы» не здолеў, таму аддаваўся ў арэнду клубу Першай лігі [[ФК Младаст Лучані|«Младаст» (Лучані)]]. У складзе «Младасці» стаў асноўным іграком, а ў 2013 годзе таксама і капітанам каманды. Па выніках сезона 2013/14 дапамог свайму клубу выйсці ў Суперлігу. У лютым 2015 года накіраваўся на прагляд у барысаўскі [[ФК БАТЭ|БАТЭ]] і здолеў добра сябе зарэкамендаваць. 21 лютага 2015 года згуляў свой апошні матч за «Младаст», а 6 сакавіка падпісаў кантракт з БАТЭ<ref>[http://football.by/news/67363.html Неманья Милунович подписал контракт с БАТЭ]</ref>. У хуткім часе замацаваўся ў асноўным складзе барысаўчан на пазіцыі цэнтральнага абаронцы, дзе замяніў [[Ягор Філіпенка|Ягора Філіпенку]], які перайшоў у [[ФК Малага|«Малагу»]]. Дзякуючы выдатнай гульне, Мілунавіч быў прызнаны найлепшым абаронцам чэмпіянату Беларусі 2015<ref>[http://football.by/news/79140.html Неманья Милунович назван лучшим защитником чемпионата Беларуси]</ref>. У снежні 2015 года падоўжыў кантракт з БАТЭ<ref>[http://football.by/news/79216.html Неманья Милунович продлил контракт с БАТЭ]</ref>. Пачатак сезона 2016 прапусціў з-за траўмы, пазней вярнуўся ў строй, але ў ліпені з-за чарговай траўмы выбыў да канца сезона. У сезоне 2017 вярнуўся ў стартавы склад, хоць часам выбываў з-за траўм, і па выніках сезона зноў быў прызнаны найлепшым абаронцам чэмпіянату. Большую частку сезона 2018 прапусціў з-за траўмы, згуляў усяго ў 11 матчах (5 у чэмпіянаце Беларусі, 3 у еўракубках, 3 у Кубку і Суперкубку Беларусі). У снежні 2018 года ў якасці свабоднага агента перайшоў у бялградскую [[ФК Црвена Звезда Бялград|«Црвену Звезду»]], падпісаўшы кантракт на 2,5 гады<ref>[http://football.by/news/121486.html Милунович официально стал игроком "Црвены Звезды"]</ref>. Разам з клубам стаў трохразовым чэмпіёнам Сербіі. У чэрвені 2021 года на правах свабоднага агента падпісаў двухгадовы кантракт з турэцкім [[ФК Аланьяспор|«Аланьяспорам»]]<ref>[https://www.pressball.by/news/football/387345 Футбол. Бывший защитник БАТЭ Неманья Милунович перешел в турецкий "Аланьяспор"]</ref>. У ліпені 2022 года пакінуў «Аланьяспор». == Міжнародная кар’ера == 25 мая 2016 года дэбютаваў у складзе [[Зборная Сербіі па футболе|нацыянальнай зборнай Сербіі]] ў таварыскім матчы супраць [[Зборная Кіпра па футболе|Кіпра]], адгуляўшы ўсе 90 хвілін<ref>[http://football.by/news/86399.html Сборная Сербии обыграла Кипр в дебютном матче Неманьи Милуновича и Сергея Гуренко (ФОТО)]</ref>. == Дасягненні == * {{Сцяг|Беларусь||20px}} {{Зл}} [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Чэмпіён Беларусі]] (4): [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2015|2015]], [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2016|2016]], [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017|2017]], [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018|2018]] * {{Сцяг|Беларусь||20px}} Уладальнік [[Кубак Беларусі па футболе|Кубка Беларусі]]: [[Кубак Беларусі па футболе 2014/2015|2015]] * {{Сцяг|Беларусь||20px}} Уладальнік [[Суперкубак Беларусі па футболе|Суперкубка Беларусі]] (2): [[Суперкубак Беларусі па футболе 2015|2015]], [[Суперкубак Беларусі па футболе 2017|2017]] * {{Сцяг|Сербія||20px}} {{Зл}} [[Сербская Суперліга|Чэмпіён Сербіі]] (3): 2019, 2020, 2021 * {{Сцяг|Сербія||20px}} Уладальнік [[Кубак Сербіі па футболе|Кубка Сербіі]]: 2021 * {{Сцяг|Сербія||20px}} Пераможца Першай лігі Сербіі: 2013/14 * {{Сцяг|Беларусь||20px}} Найлепшы абаронца чэмпіянату Беларусі (2): 2015, 2017 * {{Сцяг|Беларусь||20px}} У спісе 22 найлепшых футбалістаў чэмпіянату Беларусі (2): 2015, 2017 {{Зноскі}} == Спасылкі == * {{fcbate.by|8896|архіў}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Мілунавіч Няманя}} [[Катэгорыя:Футбалісты Сербіі]] [[Катэгорыя:Ігракі зборнай Сербіі па футболе]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Борац Чачак]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Младаст Лучані]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК БАТЭ]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Црвена Звезда]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Аланьяспор]] 15lsuwl5o1rgnx7ercgg0ut6wddlq2i 10 230748 4165006 3842542 2022-07-26T18:15:46Z 103.60.175.14 wikitext text/x-wiki {{Склад зборнай | від_спорту = футбол |{{ #ifeq: {{{1|}}} | child | child | parent }} | назва = Склад зборнай Аўстрыі па футболе на чэмпіянаце Еўропы 2008 | колер фону = #C8102E | колер тэксту = white | колер рамкі = #860909 | краіна = Аўстрыі | сцяг = Аўстрыі | турнір = Чэмпіянат Еўропы 2008 | турнір_спасылка = Чэмпіянат Еўропы па футболе 2008 | і1 = [[Алекс Манінгер|Манінгер]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> | і2 = [[Ёахім Штандфест|Штандфест]] | і3 = [[Марцін Штранцль|Штранцль]] | і4 = [[Эмануэль Погатэц|Погатэц]] | і5 = [[Крысціян Фукс|Фукс]] | і6 = [[Рэнэ Аўфгаўзер|Аўфгаўзер]] | і7 = [[Івіца Васціч|Васціч]] | і8 = [[Крыстаф Ляйтгеб|Ляйтгеб]] | і9 = [[Роланд Лінц|Лінц]] | і10 = [[Андрэас Іваншыц|Іваншыц]]<small>&nbsp;([[Капітан (футбол)|к]])</small> | і11 = [[Юміт Каркмаз|Каркмаз]] | і12 = [[Рональд Геркаліу|Геркаліу]] | і13 = [[Маркус Катцэр|Катцэр]] | і14 = [[Дзьёрдзь Гарыч|Гарыч]] | і15 = [[Себасціян Продль|Продль]] | і16 = [[Юрген Патака|Патака]] | і17 = [[Марцін Гідэн|Гідэн]] | і18 = [[Роман Кінаст|Кінаст]] | і19 = [[Юрген Зоймель|Зоймель]] | і20 = [[Марцін Гарнік|Гарнік]] | і21 = [[Юрген Маха|Маха]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> | і22 = [[Эрвін Гофер|Гофер]] | і23 = [[Рамазан Азджан|Азджан]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> | трэнер = [[Ёзэф Гікерсбергер|Ёзэф&nbsp;Гікерсбергер]] }}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады зборных на чэмпіянаце Еўропы па футболе 2008|Аўстрыя]] [[Катэгорыя:шаблоны:Склады зборнай Аўстрыі па футболе|Е 2008]] </noinclude> mxs346bnb2ap428nit3s5rk9oa9orqa 0 236348 4165056 4112961 2022-07-26T19:38:30Z D.L.M.I. Bel 33064 wikitext text/x-wiki {{значэнні|Спасылка=Азёры}} {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Азёры |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 45|lat_sec = 31 |lon_dir = |lon_deg = 30|lon_min = 46|lon_sec = 05 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Віцебская |раён = Дубровенскі |сельсавет = Асінторфскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243045731 }} '''Азёры'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Віцебская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Aziory}}, {{lang-ru|Озёры}}) — [[вёска]] ў [[Дубровенскі раён|Дубровенскім раёне]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Асінторфскі сельсавет|Асінторфскага сельсавета]]. У 1924—1939 гадах цэнтр [[Азярэцкі сельсавет (Дубровенскі раён)|Азярэцкага сельсавета]]. Да [[2004]] года ўваходзіла ў склад [[Рэдзькаўскі сельсавет|Рэдзькаўскага сельсавета]]<ref>[http://www.pravo.by/document/?guid=2012&oldDoc=2004-83/2004-83(003-027).pdf&oldDocPage=1 Решение Витебского областного Совета депутатов от 8 апреля 2004 г. № 55 Об изменении административно-территориального устройства районов Витебской области] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20211005192131/https://pravo.by/document/?guid=2012&oldDoc=2004-83%2F2004-83%28003-027%29.pdf&oldDocPage=1 |date=5 кастрычніка 2021 }}</ref>, з 2004 па [[2017]] год у складзе [[Засценкаўскі сельсавет|Засценкаўскага сельсавета]]<ref>[http://pravo.by/document/?guid=12551&p0=D917v0085296&p1=1 Решение Витебского областного Совета депутатов от 14 сентября 2017 г. № 218 О некоторых вопросах административно-территориального устройства Дубровенского района Витебской области]{{Недаступная спасылка}} {{ref-ru}}</ref>. {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Асінторфскі сельсавет}} {{Дубровенскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Асінторфскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Дубровенскага раёна]] 4be222w3y6c8q620v720q2gbasec8to 0 236361 4165059 4123455 2022-07-26T19:39:42Z D.L.M.I. Bel 33064 wikitext text/x-wiki {{значэнні|Спасылка=Пятрыкі}} {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Пятрыкі |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 42|lat_sec = 45 |lon_dir = |lon_deg = 30|lon_min = 45|lon_sec = 25 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Віцебская |раён = Дубровенскі |сельсавет = Асінторфскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243045752 }} '''Пятры́кі'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Віцебская вобласць|}}. Сустракаецца таксама варыянт '''Пе́трыкі'''</ref> ({{lang-be-trans|Piatryki}}, {{lang-ru|Петрики}}) — [[вёска]] ў [[Дубровенскі раён|Дубровенскім раёне]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Асінторфскі сельсавет|Асінторфскага сельсавета]]. У 1939—1963 гадах цэнтр [[Азярэцкі сельсавет (Дубровенскі раён)|Азярэцкага сельсавета]]<ref>Рашэнне выканкома Віцебскага абласнога (сельскага) Савета дэпутатаў працоўных ад 6 верасня 1963 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1963, № 34 (1034).</ref>. Да 2004 года вёска ўваходзіла ў склад [[Рэдзькаўскі сельсавет|Рэдзькаўскага сельсавета]]<ref>[http://www.pravo.by/document/?guid=2012&oldDoc=2004-83/2004-83(003-027).pdf&oldDocPage=1 Решение Витебского областного Совета депутатов от 8 апреля 2004 г. № 55 Об изменении административно-территориального устройства районов Витебской области] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20211005192131/https://pravo.by/document/?guid=2012&oldDoc=2004-83%2F2004-83%28003-027%29.pdf&oldDocPage=1 |date=5 кастрычніка 2021 }}</ref>, з 2004 па 2017 год у складзе [[Засценкаўскі сельсавет|Засценкаўскага сельсавета]]<ref>[http://pravo.by/document/?guid=12551&p0=D917v0085296&p1=1 Решение Витебского областного Совета депутатов от 14 сентября 2017 г. № 218 О некоторых вопросах административно-территориального устройства Дубровенского района Витебской области]{{Недаступная спасылка}} {{ref-ru}}</ref>. {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Асінторфскі сельсавет}} {{Дубровенскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Асінторфскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Дубровенскага раёна]] p0ars764w06gxdutylbbzgkfnjis4wr 0 236368 4165061 4092393 2022-07-26T19:40:44Z D.L.M.I. Bel 33064 /* Геаграфія */ wikitext text/x-wiki {{значэнні2|Шэкі}} {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Шэкі |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 43|lat_sec = 21 |lon_dir = |lon_deg = 30|lon_min = 49|lon_sec = 26 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Віцебская |раён = Дубровенскі |сельсавет = Асінторфскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |OpenStreetMap = 243045751 }} '''Шэ́кі'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Віцебская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Šeki}}, {{lang-ru|Шеки}}) — [[вёска]] ў [[Дубровенскі раён|Дубровенскім раёне]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Асінторфскі сельсавет|Асінторфскага сельсавета]]. Да [[2004]] года ўваходзіла ў склад [[Рэдзькаўскі сельсавет|Рэдзькаўскага сельсавета]]<ref>[http://www.pravo.by/document/?guid=2012&oldDoc=2004-83/2004-83(003-027).pdf&oldDocPage=1 Решение Витебского областного Совета депутатов от 8 апреля 2004 г. № 55 Об изменении административно-территориального устройства районов Витебской области] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20211005192131/https://pravo.by/document/?guid=2012&oldDoc=2004-83%2F2004-83%28003-027%29.pdf&oldDocPage=1 |date=5 кастрычніка 2021 }}</ref>, з 2004 па [[2017]] год у складзе [[Засценкаўскі сельсавет|Засценкаўскага сельсавета]]<ref>[http://pravo.by/document/?guid=12551&p0=D917v0085296&p1=1 Решение Витебского областного Совета депутатов от 14 сентября 2017 г. № 218 О некоторых вопросах административно-территориального устройства Дубровенского района Витебской области]{{Недаступная спасылка}} {{ref-ru}}</ref>. == Геаграфія == Вёска знаходзіцца каля левага берага ракі [[Вярхіта]] і месца ўпадзення ў яе ракі [[Бабровіца (рака)|Бабровіца]]. == Вядомыя асобы == * [[Іван Навумавіч Рахцеенка]] (1905—1988) — [[вучоны]] ў галіне [[батанік]]і, [[Экалогія|экалогіі]] і лесаводства, [[Заслужаны дзеяч навукі Беларускай ССР]] (1978)<ref name="ІЭБ">[http://botany.by/about-institute/istoriya-belarusskoj-botaniki-v-licax/doktora-nauk/raxteenko-i-n/ Рахтеенко Иван Наумович]{{Ref-ru}} // [[Інстытут эксперыментальнай батанікі імя В. Ф. Купрэвіча НАН Беларусі]]</ref>. {{зноскі}} == Літаратура == * {{кніга|загаловак=Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Витебская область|адказны=Редактор Г. Г. Науменко|месца=Мн.|выдавецтва=РУП «Белкартография»|год=2010|старонкі=33|старонак=72|isbn=978-985-508-136-5|тыраж=10 000}}{{ref-ru}} * Ліст карты N-36-38. Выданне 1985 г. Стан мясцовасці на 1981 г.{{ref-ru}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Асінторфскі сельсавет}} {{Дубровенскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Асінторфскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Дубровенскага раёна]] j1ermpdcekxywfgajemrq13pcfvcgjs 0 239702 4164997 4163829 2022-07-26T17:59:39Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Юзафова |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 55|lat_min = 22|lat_sec = 02 |lon_dir = |lon_deg = 27|lon_min = 29|lon_sec = 40 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Віцебская |раён = Шаркаўшчынскі |сельсавет = Радзюкоўскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = |OpenStreetMap = 242997572 }} {{значэнні2|тып=тапонім|Юзафова}} '''Юзафо́ва'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Віцебская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Juzafova}}, {{lang-ru|Юзефово}}) — [[вёска]] ў [[Шаркаўшчынскі раён|Шаркаўшчынскім раёне]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Радзюкоўскі сельсавет|Радзюкоўскага сельсавета]]. == Гісторыя == У 1921—1945 гадах фальварак у складзе [[Шаркаўшчына (гміна)|гміны Шаркаўшчына]] [[Дзісенскі павет (1921—1940)|Дзісенскaга паветa]] [[Віленскае ваяводства (1926—1939)|Віленскага ваяводства]] [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]]<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 6.</ref><ref>https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf</ref><ref>https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3950665</ref><ref>Piotr Eberhardt, ''Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej'', «Dzieje Najnowsze», Rocznik L — 2018 (2), 2018, s. 95-100.</ref>. У 1940—1954 гадах цэнтр [[Юзафоўскі сельсавет (Шаркаўшчынскі раён)|Юзафоўскага сельсавета]]. Да [[10 кастрычніка]] [[2013]] года вёска ўваходзіла ў склад [[Валожынскі сельсавет, Шаркаўшчынскі раён|Валожынскага сельсавета]]<ref>[http://pravo.by/document/?guid=12551&p0=D913v0060692&p1=1 Решение Витебского областного Совета депутатов от 10 октября 2013 г. № 292 Об изменении административно-территориального устройства некоторых районов Витебской области] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210511010538/https://pravo.by/document/?guid=12551&p0=D913v0060692&p1=1 |date=11 мая 2021 }}</ref>. == Насельніцтва == * 1921 год — 35 жыхароў, 3 двары<ref name="skorowidz2">Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 74.</ref>. * 1931 год — 44 жыхары, 3 двары<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 25</ref>. {{зноскі}} == Літаратура == * {{SgKP|III|615|Józefowo, wieś, powiat dzisieński}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Радзюкоўскі сельсавет}} {{Шаркаўшчынскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Радзюкоўскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Шаркаўшчынскага раёна]] 3gtqdeacxfjmxb16qp6otfcu58zolpq 0 239756 4164993 4163794 2022-07-26T17:47:03Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{значэнні|Спасылка=Якубова}} {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Якубова |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 55|lat_min = 25|lat_sec = 04 |lon_dir = |lon_deg = 27|lon_min = 29|lon_sec = 44 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Віцебская |раён = Шаркаўшчынскі |сельсавет = Германавіцкі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243013474 }} '''Якубо́ва'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Віцебская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Jakubova}}, {{lang-ru|Якубово}}) — [[вёска]] ў [[Шаркаўшчынскі раён|Шаркаўшчынскім раёне]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Германавіцкі сельсавет|Германавіцкага сельсавета]]. == Гісторыя == У 1921—1945 гадах засценак у складзе [[Шаркаўшчына (гміна)|гміны Шаркаўшчына]] [[Дзісенскі павет (1921—1940)|Дзісенскaга паветa]] [[Віленскае ваяводства (1926—1939)|Віленскага ваяводства]] [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]]<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 6.</ref><ref>https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf</ref><ref>https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3950665</ref><ref>Piotr Eberhardt, ''Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej'', «Dzieje Najnowsze», Rocznik L — 2018 (2), 2018, s. 95-100.</ref>. Да 2004 года ўваходзіла ў склад [[Ручайскі сельсавет|Ручайскага сельсавета]]<ref>[http://www.pravo.by/document/?guid=2012&oldDoc=2004-83/2004-83(003-027).pdf&oldDocPage=1 Решение Витебского областного Совета депутатов от 8 апреля 2004 г. № 55 Об изменении административно-территориального устройства районов Витебской области] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20211005192131/https://pravo.by/document/?guid=2012&oldDoc=2004-83%2F2004-83%28003-027%29.pdf&oldDocPage=1 |date=5 кастрычніка 2021 }}</ref>. == Насельніцтва == * 1921 год — 27 жыхароў, 3 двары<ref name="skorowidz2">Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 74.</ref>. * 1931 год — 31 жыхар, 3 двары<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 25</ref>. {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Германавіцкі сельсавет}} {{Шаркаўшчынскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Германавіцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Шаркаўшчынскага раёна]] 30msw49rqv6731zyxdoox0kp3xatd2s 0 239860 4165060 4164320 2022-07-26T19:39:43Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{значэнні|Спасылка=Кісялёўка}} {{НП-Беларусь |скасаваны = так |статус = хутар |беларуская назва = Кісялёўка |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Віцебская |раён = Шаркаўшчынскі |сельсавет = Радзюкоўскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = }} '''Кісялёўка'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Віцебская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Kisialioŭka}}, {{lang-ru|Киселёвка}}) — былы [[хутар]] у [[Шаркаўшчынскі раён|Шаркаўшчынскім раёне]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]. Уваходзіў у склад [[Радзюкоўскі сельсавет|Радзюкоўскага сельсавета]]. 26 студзеня 2022 года скасаваны<ref>[https://pravo.by/document/?guid=12551&p0=D922v0113706&p1=1 Решение Шарковщинского районного Совета депутатов от 26 января 2022 г. № 223 Об упразднении сельских населенных пунктов Шарковщинского района]</ref>. == Гісторыя == У 1921—1945 гадах засценак у складзе [[Шаркаўшчына (гміна)|гміны Шаркаўшчына]] [[Дзісенскі павет (1921—1940)|Дзісенскaга паветa]] [[Віленскае ваяводства (1926—1939)|Віленскага ваяводства]] [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]]<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 6.</ref><ref>https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf</ref><ref>https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3950665</ref><ref>Piotr Eberhardt, ''Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej'', «Dzieje Najnowsze», Rocznik L — 2018 (2), 2018, s. 95-100.</ref>. == Насельніцтва == * 1921 год — 10 жыхароў, 1 двор<ref name="skorowidz2">Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 74.</ref>. * 1931 год — 7 жыхароў, 1 двор<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 25</ref>. {{зноскі}} == Літаратура == * {{SgKP|IV|110|Kisielówka, zaścianek, powiat dzisieński}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Заліўка НП-Беларусь}} os7i8p51zpid1zp7x0hog6x4an5vltr 0 243114 4165021 4164040 2022-07-26T18:46:51Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{значэнні2|Славянка}} {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Славянка |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 15|lat_sec = 31 |lon_dir = |lon_deg = 29|lon_min = 52|lon_sec = 41 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Магілёўская |раён = Круглянскі |сельсавет = Запрудскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = '''Аглобля''' |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243033455 }} '''Славя́нка'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Магілёўская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Slavianka}}, {{lang-ru|Славянка}}; да 30 ліпеня 1964 года '''Агло́бля'''<ref>Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР Аб перайменаванні некаторых населеных пунктаў Беларускай ССР ад 30 ліпеня 1964 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1964, № 23 (1063).</ref>) — [[вёска]] ў [[Круглянскі раён|Круглянскім раёне]] [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Запрудскі сельсавет|Запрудскага сельсавета]]. == Гісторыя == У 1910 годзе ўладарамі [[Засценак|засценка]] Аглобля Круглянскай воласці [[Магілёўскі павет (Магілёўская губерня)|Магілёўскага павета]] былі Ісідор Кіпрыянавіч Грушэцкі<ref>{{cite web| author =| date =2012-18-08| url =https://ru.rodovid.org/wk/Запись:725080 | title = Исидор Киприянович Грушецкий р. 1824|publisher =[[Радавод]]| accessdate = 2022-07-24}}</ref>, Іван Кліменцьевіч Фалькоўскі, Андрэй Грыгор’евіч Ляснеўскі і К. Фалькоўскі<ref>{{cite web| author =| date =2021-02-03| url =https://forum.vgd.ru/post/4409/117803/p3657922.htm | title =Круглянская волость Могилевского уезда // Оглобля (Застенок) — дв. Ис.Купр.Грушецкому, Ан.Гр.Лесневскому, К. и И.К.Фальковским, кат. — Толочинский р.-кат. приход — 4/23 |publisher =Всероссийское генеалогическое древо (ВГД)| accessdate = 2022-07-24}}</ref>. 30 ліпеня 1964 года вёска Аглобля была перайменаваная ў вёску Славянка. {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Запрудскі сельсавет}} {{Круглянскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Запрудскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Круглянскага раёна]] [[Катэгорыя:Перайменаваныя населеныя пункты Беларусі]] 57obwpl1lqsri86nx2q8xpwuyp8ho8u 0 245393 4165064 4164116 2022-07-26T19:50:27Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{значэнні|Спасылка=Рэчкі}} {{НП-Беларусь |скасаваны = так |статус = вёска |беларуская назва = Рэчкі |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = На ўездзе ў былую вёску Рэчкі (Веткаўскі раён), 2012 г.jpg |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 52|lat_min = 43|lat_sec = 10 |lon_dir = |lon_deg = 31|lon_min = 10|lon_sec = 00 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Гомельская |раён = Веткаўскі |сельсавет = Свяцілавіцкі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |OpenStreetMap = 243044918 }} '''Рэ́чкі'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Rečki}}, {{lang-ru|Речки}}) — былая [[вёска]] ў [[Веткаўскі раён|Веткаўскім раёне]] [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]]. На момант скасавання як населенага пункта ўваходзіла ў склад [[Свяцілавіцкі сельсавет|Свяцілавіцкага сельсавета]]. Ліквідавана ў 2011 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2012-14/2012_14_9_47257.pdf Решение Ветковского районного Совета депутатов от 27 декабря 2011 г. № 74 Об упразднении сельских населенных пунктов на территории Ветковского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210605020803/http://www.pravo.by/pdf/2012-14/2012_14_9_47257.pdf |date=5 чэрвеня 2021 }} {{Ref-ru}}</ref>. Радзіма [[Герой Савецкага Саюза|Героя Савецкага Саюза]] [[Рыгор Васілевіч Ксяндзоў|Рыгора Васілевіча Ксяндзова]]<ref name="">{{Крыніцы/БелЭн|8к}} — С. 544.</ref>. == Гісторыя == === Праблема часу ўзнікнення === [[Файл:Апісанне меж вёскі Галоднае-Рэчка ў копіі 1776 года.jpg|alt=Апісанне меж сяла па копіі 1776 г.|злева|міні|Даўняе апісанне меж сяла ў копіі 1776 г.]] У архіўных зборах Дзерналовічаў захаваўся дакумент «Excerp агранічэння вёскі Галоднай alias Рэчка» [[1776]] г., які ўтрымлівае звесткі аб земельных межах сяла Галоднае-Рэчка (''«seło Hołodno Reczka»''), узятыя з «агранічэння» Чачэрскага староства, «панамі [[Рыгор Багданавіч Валовіч|Валовічам]] старостам Слонімскім і [[Мікалай Ян Нарушэвіч|Мікалаем Нарушэвічам]] старостам Маркоўскім учыненага», а ў [[1753]] г. «актыкаванага» ў «гродзе рэчыцкім»<ref name=":5">[https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ru/jednostka/-/jednostka/17919589 Wyznaczenie granic wsi Rzeczki alias Hołodna, 1776] // Archiwum Doria Dernałowiczów. — Арк. 1.</ref>. «Excerp» (урывак, фрагмент) апісвае азначаныя межы прыблізна так, як іншыя падобныя дакументы [[XVIII стагоддзе|XVIII]] ст. (гл. ніжэй), але тэкст у ім падаецца не на [[Польская мова|польскай мове]], а [[Старабеларуская мова|па-старабеларуску]] [[Лацінскі алфавіт|лацінскай графікай]]<ref name=":5" />. Гэта дае падставы меркаваць, што пачатковы дакумент быў складзены да XVIII ст. — у часы, калі старабеларуская мова актыўна выкарыстоўвалася ў справаводстве [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. Згадка паноў Валовіча і Нарушэвіча як складальнікаў «агранічэння» дазваляе аднесці час з’яўлення пачатковага дакумента да [[1560]]—[[1561]] гг. Менавіта на гэты перыяд прыпадае дзейнасць указаных ураднікаў па рэарганізацыі сістэмы землекарыстання і абкладання сялян у гаспадарскіх валасцях на ўсходзе ВКЛ, а складанне інвентарных апісанняў сталася адным з галоўных яе напрамкаў<ref>Темушев, В. Н. Гомельская земля в конце XV — первой половине XVI в. : территориальные трансформации в пограничном регионе / В. Н. Темушев. — Москва : Квадрига, 2009. — С. 18-19.</ref>. Такім чынам, азначаныя гады могуць лічыцца часам першай згадкі вёскі Рэчкі. Разам з тым, падвойная назва «сяла» не вырашае пытанняў яго першаснай лакалізацыі і атаесамлення з геаграфічна блізкай вёскай [[Новаіванаўка|Галодная]], вядомай з пачатку XVI ст.<ref>Новаіванаўка // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. — Т.1, кн.1. — Гомельская вобласць/С. В. Марцэлеў; Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мінск : БелЭн, 2004. — С. 229.</ref> === У Рэчы Паспалітай === Першыя больш пэўныя пісьмовыя сведчанні пра Рэчкі адносяцца да [[1680]] г., пад якім у «Інвентары Чачэрскага староства» сярод сёл міжрэчча [[Сож]]а і [[Беседзь|Беседзі]] згадваецца вёска Рэчка<ref>Темушев, В. Н. Гомельская земля в конце XV — первой половине XVI в. : территориальные трансформации в пограничном регионе / В. Н. Темушев. — Москва : Квадрига, 2009. — С. 111—112.</ref>. У інвентары таго ж староства за [[1704]] г. Рэчка (''«wies Rzeczka»'') фігуруе з пералікам пяці жыхароў (верагодна, уладальнікаў домагаспадарак): Андрэй Жораў, Ананя Чырок, Ахрэм Рэчыцкі, Ян Гуля (руднік), Сямён Самацёс (на правах [[Слабада (паселішча)|слабады]]). Вёска сплочвала агульны падатак (відаць, падымнае), парахаўшчыну і старажоўшчыну. Да вёскі прылягалі пусткі Тапуціна, Хаціна, Акулічова, Акеева<ref>Инвентарь Чечерского староства 1704 г. // Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске [Текст]. — Витебск : Губернская Типо-Литография, 1900. — Вып. 28. — С. 20-21.</ref>. Граніцы яе зямель вызначаліся тады наступным чынам<ref name=":0">Инвентарь Чечерского староства 1704 г. // Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске [Текст]. — Витебск : Губернская Типо-Литография, 1900. — Вып. 28. — С. 21.</ref>: {{Цытата|…пачаўшы ад рэчкі Нёманкі з Шапяловічамі логам, — логам да дарогі Навілаўскай і рэчкі Утоні, борам сечанымі рубяжамі; той рэчкай Утоняй уніз да балота Круг з Наўхоўцамі ў рэчку Кірылаўку; той рэчкай уніз у Рэчку Сядроўку, уверх той рэчкі ў балота Чэрствае, тым балотам на бор сечанымі рубяжамі ў рэчку Нёманку, адкуль граніца пачалася.}} Супольнымі з вёскай [[Лапічы (Буда-Кашалёўскі раён)|Лапічы]] значыўся «востраў» Калодзінскі выган і луг каля Беседзі<ref name=":0" />. Станам на [[1726]] г. заставалася за Чачэрскім староствам, уваходзячы ў Вотарскае войтаўства. У ёй значылася 5 [[Дым (адзінка падаткаабкладання)|дымоў]] з гаспадарамі — Грышка і Васіль Жоравы, Іван Агееў, Міхал Чырок, Даніла Лапацін. Частку зямлі трымалі «руднікі ўсялякія»<ref>Инвентарь Чечерского староства 1726 г. // Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске [Текст]. — Витебск : Губернская Типо-Литография, 1900. — Вып. 28. — С. 73.</ref>. Сем гаспадарак знаходзіліся на правах рознатэрміновай слабады. Слабажанамі былі Міна Лавуцін, Кузьма Іваноў, Міхал з Неглюбкі, Мацвей Шаўчонак, Саўка Піліпаў, Мацвей Супруноў і Васіль Чарнаморды<ref>Инвентарь Чечерского староства 1726 г. // Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске [Текст]. — Витебск : Губернская Типо-Литография, 1900. — Вып. 28. — С. 74.</ref>. Вёска сплачвала [[чынш]], парахаўшчыну і старажоўшчыну, давала ўсталяваныя нормы мёду, «хмелю добрага без лісця», а таксама «па [[Певень|куру]] адным» з дыма, асобныя платы «на ягамосць пана губернатара»<ref name=":1">Инвентарь Чечерского староства 1726 г. // Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске [Текст]. — Витебск : Губернская Типо-Литография, 1900. — Вып. 28. — С. 74.</ref> і [[Гіберна|гіберну]]<ref>Инвентарь Чечерского староства 1726 г. // Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске [Текст]. — Витебск : Губернская Типо-Литография, 1900. — Вып. 28. — С. 84.</ref>. Граніцы яе істотна не адрозніваліся ад граніц 1704 г. За ёй прызнавалася мясцовасць Галоднае («Hołodno») «у агранічэнні Хізоўскім пад даўнімі рубяжамі», а таксама азёры Галоднае, Смедзін, Мальч (у публікацыі памылкова «Matez») (супольнае з Юркавічамі), Галадзенец<ref>Инвентарь Чечерского староства 1726 г. // Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в Центральном архиве в Витебске [Текст]. — Витебск : Губернская Типо-Литография, 1900. — Вып. 28. — С. 74-75.</ref>. «Інвентар Чачэрскага староства» [[1738]] г. зафіксаваў 8 дымоў вёскі Рэчка з гаспадарамі, сярод якіх ужо вядомыя па 1726 г. Грышка і Васіль Жоравы, Іван Агееў, Даніла Лапацін, Кузьма Іваноў, а таксама Сцяпан Чырок, Янка Нагееў (Макееў?), Міхей Дубадзел. Агееў, Іваноў і Дубадзел пазначаліся як «прыбылыя», але месца, адкуль прыбылі, канкрэтызавалася толькі для першых двух — «са Старадуба». Таксама да вёскі адносілася 6 слабажан, якія «ў тым року аселі з Казаччыны». Набор павіннасцяў збольшага заставаўся ранейшым за выняткам мёду і асобных плат, няма ў пераліку і гіберны<ref>[http://gulevich.net/statiy.files/a/archive_uzr_full.files/lustraciya_1738/ Akt Inwentarza starostwa Czeczerskiego], 1738. — Арк. 1322 адв. — 1323.</ref>. [[Файл:Азёры Смедзін і Мальч, Чачэрскае староства, 1754 год.jpg|alt=Спецыфікацыя азёраў Смедзін і Мальч, 1754 г.|злева|міні|Спецыфікацыя азёраў Смедзін і Мальч, 1754 г.]] У [[1754]] г. Рэчка ўжо не згадвалася сярод вёсак Чачэрскага староства. Інвентар за адпаведны год упамінае яе толькі ў апісанні прыналежнасці азёр Смедзін і Мальч: абодва вадаёмы знаходзіліся «ў грунце вёскі Рэчкі», але не належалі ёй<ref>[https://dbs.ossolineum.pl/kzc/wyniki_pl.php?RW-000059 Inwentarz starostwa Czeczerskiego, 1773.] — Арк. 7.</ref>. У інвентары 1763 г. нават такіх скупых згадак няма<ref>[https://dbs.ossolineum.pl/kzc/wyniki_pl.php?RL-001073 Inwentarz starostwa Czeczerskiego, 1763.]</ref>. Па ўсім відаць, вёска стала прыватным уладаннем па-за юрысдыкцыяй Чачэрскага староства. Апошняе пацвяржаецца тым, што ў [[1765]] г. Рэчка з’яўлялася цэнтрам аднайменнага дзяржання ''(«dzierzawy»'') у пасесіі рэчыцкага маршалка Халецкага і адносілася да [[Рэчыцкі павет (Вялікае Княства Літоўскае)|Рэчыцкага павета]]<ref>[http://www.gulevich.net/statiy.files/a/archive_uzr_full.files/lustracija_1765_homel/ Lustracya dzierzawy Rzeczka,] 1765. — Арк. 99.</ref>. Дзяржанне складалася з трох частак — уласна вёскі Рэчка, слабажан (відаць, як асобнае пасяленне), а таксама вёскі [[Рудня-Гулева|Рудня]]. Гаспадаркі ў іх размяркоўваліся ў наступнай колькасці: Рэчка — 22, слабажане — 6, Рудня — 3<ref>Lustracya dzierzawy Rzeczka, 1765. — Арк. 100—101.</ref>. З прозвішчаў даўнейшых жыхароў Рэчкі (1704, 1726) станам на 1765 г. у ёй захоўвалася толькі прозвічша Жораў (''«Ƶoraw»'' або ''«Ƶuraw»''), якое насілі тры гаспадары<ref name=":2">Lustracya dzierzawy Rzeczka, 1765. — Арк. 100.</ref>. Асобныя прозвішчы ўказваюць на прафесійную прыналежнасць носьбітаў (ці іх бацькаў) — Ганчаронак, Швец, Дубадзел, Буднік, Цяслёнак<ref name=":2" />. Наяўнасць між слабажан гаспадара, якога клікалі Алёшка Маскаль ''(«Aloszka Moskal»'')<ref name=":3">Lustracya dzierzawy Rzeczka, 1765. — Арк. 101.</ref>, дае падставы дапускаць прысутнасць у дзяржанні Рэчка пэўнай колькасці [[Стараверы ў Беларусі|старавераў]]. У вёсцы Рэчка працавала [[карчма]].<ref name=":2" /> За слабодскімі значыўся колавы [[млын]]<ref name=":3" />. У Рудні ўсе гаспадары былі «руднікі, што жалеза робяць»<ref name=":3" />. === У Расійскай імперыі === [[Файл:Межы сяла Рэчкі, 1784 год.jpg|alt=Зямельныя межы Рэчак, 1784 г.|міні|Зямельныя межы Рэчак, 1784 г.]] У складзе Расійскай імперыі вёска апынулася ў выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай ([[1772]] г.)<ref>Рэчкі // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. — Т.1, кн.1. — Гомельская вобласць/С. В. Марцэлеў; Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мінск : БелЭн, 2004. — С. 241.</ref>.  Згодна з «Ведамасцю аб дваранах Магілёўскай губерні» ў [[1777]] г. вёска, запісаная як «Рэчкі» (''«Речки»''), належала обер-сакратару Аляксею Васільеву і знаходзілася ў складзе [[Рагачоўскі павет|Рагачоўскага павета]] [[Магілёўская губерня|Магілёўскай губерні]], а яе насельніцтва (''«число головъ»'') складала 105 чалавек — 98 [[Хрысціянства|хрысціянскага]] і 7 [[Іўдаізм|іўдзейскага]] веравызнання<ref>[http://book-olds.ru/BookLibrary/23000-Mogilevskaya-gub/1777.-Vedomost-o-dvoryanah-Mogilevskoy-gubernii-po-razdeleniyu-na-12-t-uezdov.html Ведомость о дворянах Могилевской губернии, 1777 г.] — Арк. 101.</ref>. Паводле звестак генеральнага межавання [[1784]] г.: сяло Рэчкі (''«Речки»'' на плане, ''«Рѣчки»'' ў тлумачэнні да плана) разам з Рудняй таго ж землеўласніка, але з іншай тытулатурай ([[правадзейны стацкі саветнік]] і кавалер)<ref name=":6">Генеральный план Рогачевского уезда / Генеральное межевание Могилевской губернии 1784 г. — Аб’ект 107.</ref><ref name=":4">[http://rgada.info/poisk/index2.php?str=1354-opis_241-1&opisanie=%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B%20%D0%B4%D0%B0%D1%87%20%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%20%D0%B8%20%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%20%D0%BC%D0%B5%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F,%201746-1917%20%D0%B3%D0%B3.%20(%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F).%3Cbr%3E%D0%9E%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%20241.%20%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C%201.%20%D0%93%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B8%D1%8F,%20%D1%83%D0%B5%D0%B7%D0%B4:%20%D0%9C%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F;%20%D0%A0%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D1%87%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9 Планы дач генерального и специального межевания], 1746—1917 гг. (коллекция). / Опись 241. Часть 1. Губерния, уезд: Могилевская; Рогачевский. — Л. 16.</ref>. Колькасць жыхароў падавалася як 130 ''«мужеска пола душ»''<ref name=":4" /><ref>З дакумента няясна, асобна гэта ад Рудні ці сукупна з ёй.</ref>. Наяўнасць у Рэчках царквы адсочваецца на тым жа плане генеральнага межавання прысутнасцю ў размяшчэнні сяла ўмоўнага знаку-крыжыка і пазнак «ЦЗ» (царкоўная зямля) ў наваколлях<ref name=":6" /><ref name=":7">Ольшанов, И. Под защитой архангела Михаила. Исторические очерки / И. Ольшанов, С. Цыкунов. — Гомель : БелГУТ, 2019. — С. 201.</ref>. Але царква існавала тут і раней — ведамасць [[Магілёўская духоўная кансісторыя|Магілёўскай духоўнай кансісторыі]] ад [[18 ліпеня|7 (18) ліпеня]] [[1781]] г., пададзеная ў [[Свяцейшы правячы сінод|Свяцейшы сінод]], рапартавала аб дабраахвотным далучэнні [[Уніяцтва|ўніяцкай]] царквы сяла Рэчкі (''«Речанская»'') Рагачоўскага павета да [[Праваслаўе|праваслаўя]]<ref>Горючко, П. Материала для истории воссоединения униатов в Белоруссии 1780—1795 годов // Могилевские епархиальные ведомости. — 1903. — № 1-2. — Отд. 4. — С.9-10.</ref><ref name=":7" />. Стараннямі прыхаджан новы будынак царквы быў узведзены ў [[1801]] г., а ў [[1859]] г. — капітальна перабудаваны «за кошт казны» з прыбудовай [[Званіца|званіцы]]. Царкоўна-адміністрацыйная прыналежнасць рэчкаўскага храма некалькі разоў змянялася: станам на 1859 г. — Чачэрскі духоўны заказ Рагачоўскага павета (пазней пераназваны ў Чачэрска-Засожскае благачынне), з [[1870-я|1870-х]] гг. — 3-я благачынная акруга, з [[1885]] г. — 4-я акруга, з [[23 мая|11 (23) мая]] [[1899]] г. 5-я благачынная акруга [[Гомельскі павет|Гомельскага павета]]<ref name=":7" />. ==== Рэчкаўскі клір (1795—1917)<ref>Ольшанов, И. Под защитой архангела Михаила. Исторические очерки / И. Ольшанов, С. Цыкунов. — Гомель : БелГУТ, 2019. — С. 201—209.</ref> ==== * станам на 1795 г. — Васіль Якаўлевіч Пагарцаў, [[святар]] (імаверны сваяк жыхароў Рэчкі з прозвішчам «Пагарац», вядомых па 1765 г.<ref name=":2" />); Макарый Мікалаевіч Бекарэвіч, [[дзячок]] (''«дьячок»''); Сафроній Емяльянавіч Бекарэвіч, дзячок (''«пономарь»''); Сямён Рыгоравіч Кірыловіч, святар; * на 1833—1835 гг. — Феадор Шчэрба, дзячок; * на 1835 г. — Пётр Цытовіч, дзячок; * 1836—1840 гг. — Васіль Касмачэўскі, дзячок; * на 1841 г. — Андрэй Сямёнавіч Рафановіч, дзячок; * на пачатак 1840-х гг. — Кірыла Сямёнавіч Кірыловіч, святар; * на 1854 і 1857 гг. — Мацвей Самуілавіч Бекарэвіч, святар; * 1859—1871 гг. — Данііл Іванавіч Шымковіч, святар; * каля 1871 г. — Антоній Іосіфавіч Данілевіч, святар; * на 1874 г. — Андрэй Гервасіевіч Бекарэвіч, [[псаломшчык]]; * 1885—1888 гг. — Іван Міхайлавіч Юдзеніч, святар; * 1888 г. — Пётр Казлоўскі, святар; * 1888—1891 гг. — Аляксандр Іванавіч Зязюлін, святар; * 1891—1908 гг. — Канстанцін Стэфанавіч Ляпнінскі, святар; * 1908—1910 гг. — Іаан Лук’янавіч Цюфяеў, святар; * 1910—1916 гг. — Яўхім Іванавіч Стратановіч, святар;<ref name=":8">Рэчкі // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. — Т.1, кн.1. — Гомельская вобласць/С. В. Марцэлеў; Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш. — Мінск : БелЭн, 2004. — С. 242.</ref> * на 1913 г. — Васіль Касмачэўскі, дыякан; Раман Сідаракін, дыякан; * 1916—1917 гг. — Феадор Маслюкоў, святар; * на 1916 г. — Аляксей Сімановіч, псаломшчык; Іван Гогалеў, дыякан; * на 1917 г. — Іпаліт Чыгараў, святар (прызначаны за тры дні да [[Лютаўская рэвалюцыя|Лютаўскай рэвалюцыі]]). Згодна са звесткамі перапісу 1897 г. насельніцтва Рэчак складала 589 чалавек (мужчын — 271, жанчын — 318), пераважная большасць з якіх належала да праваслаўнага веравызнання — 563<ref>Населенные места Российской империи в 500 и более жителей с указанием всего наличного в них населения и числа жителей преобладающих вероисповеданий, по данным первой всеобщей переписи населения 1897 г. / предисл.: Н. Тройницкий. — Санкт-Петербург : типография «Общественная польза», 1905. — Отд. 2. — С. 114.</ref>. === За савецкім часам === У 1926—1992 гг. цэнтр [[Рэчкаўскі сельсавет (Веткаўскі раён)|Рэчкаўскага сельсавета]], адміністрацыйная прыналежнасць якога некалькі разоў змянялася ў сувязі адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі пераўтварэннямі: на момант [[Узбуйненне БССР|другога ўзбуйнення БССР]] — у [[Свяцілавіцкі раён|Свяцілавіцкім раёне]]; з 4 жніўня 1927 г. — у [[Веткаўскі раён|Веткаўскім]]; з 12 лютага 1935 г. — Свяцілавіцкім; з 17 снежня 1956 г. — Веткаўскім; з 25 снежня 1962 г. — [[Гомельскі раён|Гомельскім]]; з 6 студзеня 1965 г. — Веткаўскім<ref name=":8" />. Да 26 ліпеня 1930 г. адносіўся да [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]], з 20 лютага 1938 г. — да [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]]<ref name=":8" />. Станам на 1926 г. Рэчкаўскі сельсавет складаўся з сяла Рэчкі і аднайменнага насенгаса. Колькасць гаспадарак сельсавета складала 160 (149 у сяле і 11 у насенгасе), тут пражывала 824 чалавекі (763 і 61), з іх мужчын налічвалася 401 (374 і 27), а жанчын — 423 (389 і 34). Нацыянальная прыналежнасць («народнасць») гаспадароў размяркоўвалася наступным чынам: [[беларусы]] — 19 (17 і 2), [[Рускія|велікарусы]] — 135 (129 і 6), іншыя — 6 (3 і 3). У Рэчках меліся паштовы і лекарскі пункты, аддзел спажывецкай кааперацыі, працавалі школа I-й ступені і хата-чытальня<ref>Список населенных мест Гомельского округа. Гомельское окр. статистическое бюро. — Тип. «Полеспечать», 1927. — С. 68—69.</ref><ref name=":8" />. Насенная гаспадарка была створана ў былым фальварку<ref name=":8" />. == Галерэя == <gallery mode="packed"> Файл:Рака Нёманка, мост каля былой вёскі Рэчкі (Веткаўскі раён), 2012 г.jpg|alt=Краявід р. Нёманкі з моста на ўездзе ў Рэчкі, 2012 г.|Краявід р. [[Нёманка|Нёманкі]] з моста на ўездзе ў Рэчкі, 2012 г. Файл:Пакінуты дом у былой вёсцы Рэчкі (Веткаўскі раён), 2012 г.jpg|alt=Пакінуты дом у Рэчках, 2012 г.|Пакінуты дом у Рэчках, 2012 г. Файл:Воінскае пахаванне, могілкі былой вёскі Рэчкі, Веткаўскі раён, 2022 год.jpg|alt=Воінскае пахаванне на Рэчкаўскіх могілках, 2022 г.|Воінскае пахаванне на Рэчкаўскіх могілках, 2022 г. Файл:Старыя крыжы, могілкі былой вёскі Рэчкі, Веткаўскі раён, 2022 год.jpg|alt=Старыя крыжы, 2022 г.|Старыя крыжы, 2022 г. </gallery> {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} d6oqm2usyd0bz0xjd09583l0j0un858 0 247030 4165121 4062253 2022-07-27T06:15:52Z Artsiom91 31770 перайшоў у «Младаст» Лучані wikitext text/x-wiki {{футбаліст | імя = Нікола Чыркавіч | поўнае імя = | фатаграфія = | дата нараджэння = | месца нараджэння = | грамадзянства = {{Сцягафікацыя|Сербія}} | рост = | вага = | мянушка = | цяперашні клуб = {{Сцяг|Сербія}} [[ФК Младаст Лучані|Младаст (Лучані)]] | нумар = | пазіцыя = [[абаронца (футбол)|абаронца]] | клубы = {{футбольная кар’ера |2009—2010| {{Сцяг|Сербія||20px}} [[ФК Борац Чачак|Борац (Чачак)]]|0 (0) |2010—2015| {{Сцяг|Сербія||20px}} [[ФК Металац Горні Міланавац|Металац (Горні Міланавац)]]|110 (26) |2015| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Мінск|Мінск]]|0 (0) |2015—2019| {{Сцяг|Сербія||20px}} [[ФК Вождавац|Вождавац (Бялград)]]|113 (2) |2019—2021| {{Сцяг|Сербія||20px}} [[ФК Чукарычкі|Чукарычкі (Бялград)]]|50 (1) |2021—2022| {{Сцяг|Ізраіль||20px}} [[ФК Бней Сахнін|Бней Сахнін]]|16 (0) |2022| {{Сцяг|Ізраіль||20px}} [[ФК Кафр-Касем|Кафр-Касем]]|11 (0) |2022—| {{Сцяг|Сербія||20px}} [[ФК Младаст Лучані|Младаст (Лучані)]]| }} | нацыянальная зборная = {{футбольная кар’ера |2016—2017| {{Сцяг|Сербія||20px}} [[Зборная Сербіі па футболе|Сербія]]|2 (0) }} | абнаўленне дадзеных аб клубе = 27 ліпеня 2022 | абнаўленне дадзеных аб зборнай = 12 лютага 2022 }} '''Нікола Чыркавіч''' ({{lang-sr|Никола Ћирковић}}; нар. {{ДН|4|12|1991}}, [[Прыбай]], [[Сербія]]) — сербскі [[футбол|футбаліст]], [[абаронца (футбол)|абаронца]] клуба [[ФК Младаст Лучані|«Младаст»]] з [[Лучані]]. == Клубная кар’ера == Выхаванец клуба ФАП з роднага горада [[Прыбай]], пазней выступаў за [[ФК Борац Чачак|«Борац»]]. З 2010 па 2015 год быў іграком клуба [[ФК Металац Горні Міланавац|«Металац»]] (да 2012 года гуляў у сербскай Суперлізе, пасля — у Першай лізе). Па выніках сезона 2014/15 дапамог «Металацу» вярнуцца ў Суперлігу. [[6 ліпеня]] 2015 года падпісаў кантракт з футбольным клубам [[ФК Мінск|«Мінск»]]<ref>[http://www.football.by/news/72005.html "Минск" подписал сербского форварда]</ref>. Аднак, за сталічны клуб згуляў усяго ў двух матчах [[Кубак Беларусі па футболе|Кубка Беларусі]], яшчэ тры матчы правёў за дубль, але так і не дэбютаваў у [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшай лізе]]. [[28 жніўня]] 2015 года кантракт з паўабронцам па ўзаемнай згодзе быў разарваны<ref>[http://football.by/news/74798.html "Минск" расстался с Николой Чирковичем]</ref>. У верасні 2015 года вярнуўся ў Сербію, стаўшы іграком клуба мясцовай Суперлігі [[ФК Вождавац|«Вождавац»]], дзе гуляў на працягу чатырох гадоў. У ліпені 2019 года перайшоў у [[ФК Чукарычкі|«Чукарычкі»]]. У ліпені 2021 года далучыўся да ізраільскага клуба [[ФК Бней Сахнін|«Бней Сахнін»]], а ў лютым 2022 года перайшоў у [[ФК Кафр-Касем|«Кафр-Касем»]]. У ліпені 2022 года вярнуўся ў Сербію, далучыўшыся да [[ФК Младаст Лучані|«Младасці»]]. == Міжнародная кар’ера == У 2016—2017 гадах правёў два матчы за [[Зборная Сербіі па футболе|нацыянальную зборную Сербіі]]. {{Зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Чыркавіч Нікола}} [[Катэгорыя:Футбалісты Сербіі]] [[Катэгорыя:Ігракі зборнай Сербіі па футболе]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Борац Чачак]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Металац Горні Міланавац]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Мінск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Вождавац]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Чукарычкі]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Бней Сахнін]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Кафр-Касем]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Младаст Лучані]] ar5dh2rou7kd62rbhhifizmh0ir7vxz 10 265564 4165008 3424355 2022-07-26T18:19:34Z Artsiom91 31770 перавод на hlist пры дапамозе [[Шаблон:Navbox#bookmarklet|букмарклета]], вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{Навігацыя па сельсавеце | Назва шаблона = Дабрынскі сельсавет (Дубровенскі раён) | Назва = [[Дабрынскі сельсавет (Дубровенскі раён)|Дабрынскі сельсавет]] | Краіна = Беларусь | Вобласць = Віцебская | Раён = Дубровенскі | Герб = | Цэнтр = * [[Дабрынь (Дубровенскі раён)|Дабрынь]] | Пасёлкі = | Аграгарадкі = * [[Сваташыцы]] | Вёскі = * [[Анціпенкі]] * [[Барадзіно (Дубровенскі раён)|Барадзіно]] * [[Волева]] * [[Вялікая Дзяцель]] * [[Вялікая Лыскаўка]] * [[Вячэрына]] * [[Глебава (Дубровенскі раён)|Глебава]] * [[Каўровае]] * [[Ланенка]] * [[Лосеўка (Дубровенскі раён)|Лосеўка]] * [[Лугавая (Дубровенскі раён)|Лугавая]] * [[Малая Лыскаўка]] * [[Пішчыкі]] * [[Пнявічы]] * [[Халалееўка]] * [[Чырвоная Слабада (Дабрынскі сельсавет)|Чырвоная Слабада]] | Хутары = }} bo4sjq9jps5cghugjadtesc0ph4jeqq 0 278415 4165063 4157721 2022-07-26T19:49:59Z 37.214.79.30 /* Гісторыя */ wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Ганчыцы |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 09|lat_sec = 22 |lon_dir = |lon_deg = 26|lon_min = 38|lon_sec = 27 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Мінская |раён = Валожынскі |сельсавет2 = Валожынскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = Ганьчыцы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = праваслаўныя, католікі, баптысты |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243002287 }} '''Га́нчыцы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Мінская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Hančycy}}, {{lang-ru|Ганчицы}}) — [[вёска]] ў [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Валожынскі сельсавет, Валожынскі раён|Валожынскага сельсавета]]. == Гісторыя == У час [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] вёска ў складзе Валожынскай воласці [[Ашмянскі павет (Расійская імперыя)|Ашмянскага павета]] [[Віленская губерня|Віленскай губерні]]. З 1921 года, паводле [[Рыжскі мірны дагавор (1921)|Рыжскага мірнага дагавора]], у складзе [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшчы]], да 17 верасня 1939 года вёска гміны Валожын [[Валожынскі павет|Валожынскага павета]] [[Навагрудскае ваяводства (Польшча)|Навагрудскага ваяводства]]. У 1923 годзе ў Ганчыцах адкрыта польская школа, настаўніцай была Зофія Лэныч-Белановіч. Але школа прапрацавала толькі год, потым вучні хадзілі ў школу суседняй вёсцы [[Маршалкі]]. Праз вёску ішоў брукаваны гасцінец (дарога) з Валожына да [[Палачаны (станцыя)|чыгуначнай станцыі]] ў [[Палачаны|Палачанах]]. У 1939 годзе солтысам у Ганчыцах быў Уладзіслаў Рындзевіч. Траціна жыхароў была католікамі, астатнія 2/3 — праваслаўнымі. У вёсцы былі прозвішчы Пашкоўскі, Рындзевіч, Вяршыцкі, Рынкевіч, Мінцюк, Зенька, Сенька, Сікорскі, Сакалоўскі, Лужынскі, Сак, Супрун (Супрон), Журкевіч, Божка, Лоўчы, Івашка, Рамановіч, Іванчык. У 1935 годзе праведзена парцэляцыя, некаторыя жыхары пераехалі на хутар Карышкі. Праваслаўныя жыхары адносяцца да Дубінскай парафіі ([[Свята-Георгіеўская царква (Дубіна Юрздыцкая)|Свята-Георгіеўская царква]]), католікі — да Валожынскай парафіі ([[Касцёл Святога Іосіфа (Валожын)|Касцёл святога Юзафа]]). Да [[28 мая]] [[2013]] года вёска ўваходзіла ў склад [[Узбалацкі сельсавет|Узбалацкага сельсавета]]<ref>[http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130923080620/http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 |date=23 верасня 2013 }} {{Ref-ru}}</ref>. == Рэпрэсаваныя жыхары == * Станіслаў Матэвушавіч Рындзевіч * Уладзімір (Уладзіслаў) Казіміравіч Рындзевіч * Міхаіл Раманавіч Рамановіч {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Валожынскі сельсавет, Валожынскі раён}} {{Валожынскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Валожынскі сельсавет (Валожынскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Валожынскага раёна]] qgbkns7kmii28sg8xd1f61amrbvna67 4165067 4165063 2022-07-26T19:55:36Z 37.214.79.30 wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Ганчыцы |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 09|lat_sec = 22 |lon_dir = |lon_deg = 26|lon_min = 38|lon_sec = 27 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Мінская |раён = Валожынскі |сельсавет2 = Валожынскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = Ганьчыцы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = праваслаўныя, католікі, баптысты |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243002287 }} '''Га́нчыцы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Мінская вобласць|}}</ref> ({{lang-pol|Hańczyce}}, {{lang-ru|Ганчицы}}) — [[вёска]] ў [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Валожынскі сельсавет, Валожынскі раён|Валожынскага сельсавета]]. == Гісторыя == У час [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] вёска ў складзе Валожынскай воласці [[Ашмянскі павет (Расійская імперыя)|Ашмянскага павета]] [[Віленская губерня|Віленскай губерні]]. З 1921 года, паводле [[Рыжскі мірны дагавор (1921)|Рыжскага мірнага дагавора]], у складзе [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшчы]], да 17 верасня 1939 года вёска гміны Валожын [[Валожынскі павет|Валожынскага павета]] [[Навагрудскае ваяводства (Польшча)|Навагрудскага ваяводства]]. У 1923 годзе ў Ганчыцах адкрыта польская школа, настаўніцай была Зофія Лэныч-Белановіч. Але школа прапрацавала толькі год, потым вучні хадзілі ў школу суседняй вёсцы [[Маршалкі]]. Праз вёску ішоў брукаваны гасцінец (дарога) з Валожына да [[Палачаны (станцыя)|чыгуначнай станцыі]] ў [[Палачаны|Палачанах]]. У 1939 годзе солтысам у Ганчыцах быў Уладзіслаў Рындзевіч. Траціна жыхароў была католікамі, астатнія 2/3 — праваслаўнымі. У вёсцы былі прозвішчы Пашкоўскі, Рындзевіч, Вяршыцкі, Рынкевіч, Мінцюк, Зенька, Сенька, Сікорскі, Сакалоўскі, Лужынскі, Сак, Супрун (Супрон), Журкевіч, Божка, Лоўчы, Івашка, Рамановіч, Іванчык. У 1935 годзе праведзена парцэляцыя, некаторыя жыхары пераехалі на хутар Карышкі. Праваслаўныя жыхары адносяцца да Дубінскай парафіі ([[Свята-Георгіеўская царква (Дубіна Юрздыцкая)|Свята-Георгіеўская царква]]), католікі — да Валожынскай парафіі ([[Касцёл Святога Іосіфа (Валожын)|Касцёл святога Юзафа]]). Да [[28 мая]] [[2013]] года вёска ўваходзіла ў склад [[Узбалацкі сельсавет|Узбалацкага сельсавета]]<ref>[http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130923080620/http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 |date=23 верасня 2013 }} {{Ref-ru}}</ref>. == Рэпрэсаваныя жыхары == * Станіслаў Матэвушавіч Рындзевіч * Уладзімір (Уладзіслаў) Казіміравіч Рындзевіч * Міхаіл Раманавіч Рамановіч {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Валожынскі сельсавет, Валожынскі раён}} {{Валожынскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Валожынскі сельсавет (Валожынскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Валожынскага раёна]] cgmlk7ckr4egm17jt97xwimiibnd3hv 4165068 4165067 2022-07-26T19:56:09Z 37.214.79.30 wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Ганчыцы |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 09|lat_sec = 22 |lon_dir = |lon_deg = 26|lon_min = 38|lon_sec = 27 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Мінская |раён = Валожынскі |сельсавет2 = Валожынскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = Ганьчыцы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = праваслаўныя, католікі, баптысты |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243002287 }} '''Га́нчыцы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Мінская вобласць|}}</ref>{{lang-ru|Ганчицы}}) — [[вёска]] ў [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Валожынскі сельсавет, Валожынскі раён|Валожынскага сельсавета]]. == Гісторыя == У час [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] вёска ў складзе Валожынскай воласці [[Ашмянскі павет (Расійская імперыя)|Ашмянскага павета]] [[Віленская губерня|Віленскай губерні]]. З 1921 года, паводле [[Рыжскі мірны дагавор (1921)|Рыжскага мірнага дагавора]], у складзе [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшчы]], да 17 верасня 1939 года вёска гміны Валожын [[Валожынскі павет|Валожынскага павета]] [[Навагрудскае ваяводства (Польшча)|Навагрудскага ваяводства]]. У 1923 годзе ў Ганчыцах адкрыта польская школа, настаўніцай была Зофія Лэныч-Белановіч. Але школа прапрацавала толькі год, потым вучні хадзілі ў школу суседняй вёсцы [[Маршалкі]]. Праз вёску ішоў брукаваны гасцінец (дарога) з Валожына да [[Палачаны (станцыя)|чыгуначнай станцыі]] ў [[Палачаны|Палачанах]]. У 1939 годзе солтысам у Ганчыцах быў Уладзіслаў Рындзевіч. Траціна жыхароў была католікамі, астатнія 2/3 — праваслаўнымі. У вёсцы былі прозвішчы Пашкоўскі, Рындзевіч, Вяршыцкі, Рынкевіч, Мінцюк, Зенька, Сенька, Сікорскі, Сакалоўскі, Лужынскі, Сак, Супрун (Супрон), Журкевіч, Божка, Лоўчы, Івашка, Рамановіч, Іванчык. У 1935 годзе праведзена парцэляцыя, некаторыя жыхары пераехалі на хутар Карышкі. Праваслаўныя жыхары адносяцца да Дубінскай парафіі ([[Свята-Георгіеўская царква (Дубіна Юрздыцкая)|Свята-Георгіеўская царква]]), католікі — да Валожынскай парафіі ([[Касцёл Святога Іосіфа (Валожын)|Касцёл святога Юзафа]]). Да [[28 мая]] [[2013]] года вёска ўваходзіла ў склад [[Узбалацкі сельсавет|Узбалацкага сельсавета]]<ref>[http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130923080620/http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 |date=23 верасня 2013 }} {{Ref-ru}}</ref>. == Рэпрэсаваныя жыхары == * Станіслаў Матэвушавіч Рындзевіч * Уладзімір (Уладзіслаў) Казіміравіч Рындзевіч * Міхаіл Раманавіч Рамановіч {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Валожынскі сельсавет, Валожынскі раён}} {{Валожынскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Валожынскі сельсавет (Валожынскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Валожынскага раёна]] 1l52aw9y3ncivhhxgtkw9mc749y9145 4165127 4165068 2022-07-27T07:06:41Z Maksim L. 13 вярнуў транслітарацыю назвы, гэта абавязковая даведачная інфармацыя wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Ганчыцы |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 09|lat_sec = 22 |lon_dir = |lon_deg = 26|lon_min = 38|lon_sec = 27 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Мінская |раён = Валожынскі |сельсавет2 = Валожынскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = Ганьчыцы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = праваслаўныя, католікі, баптысты |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243002287 }} '''Га́нчыцы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Мінская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Hančycy}}, {{lang-ru|Ганчицы}}) — [[вёска]] ў [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Валожынскі сельсавет, Валожынскі раён|Валожынскага сельсавета]]. == Гісторыя == У час [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] вёска ў складзе Валожынскай воласці [[Ашмянскі павет (Расійская імперыя)|Ашмянскага павета]] [[Віленская губерня|Віленскай губерні]]. З 1921 года, паводле [[Рыжскі мірны дагавор (1921)|Рыжскага мірнага дагавора]], у складзе [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшчы]], да 17 верасня 1939 года вёска гміны Валожын [[Валожынскі павет|Валожынскага павета]] [[Навагрудскае ваяводства (Польшча)|Навагрудскага ваяводства]]. У 1923 годзе ў Ганчыцах адкрыта польская школа, настаўніцай была Зофія Лэныч-Белановіч. Але школа прапрацавала толькі год, потым вучні хадзілі ў школу суседняй вёсцы [[Маршалкі]]. Праз вёску ішоў брукаваны гасцінец (дарога) з Валожына да [[Палачаны (станцыя)|чыгуначнай станцыі]] ў [[Палачаны|Палачанах]]. У 1939 годзе солтысам у Ганчыцах быў Уладзіслаў Рындзевіч. Траціна жыхароў была католікамі, астатнія 2/3 — праваслаўнымі. У вёсцы былі прозвішчы Пашкоўскі, Рындзевіч, Вяршыцкі, Рынкевіч, Мінцюк, Зенька, Сенька, Сікорскі, Сакалоўскі, Лужынскі, Сак, Супрун (Супрон), Журкевіч, Божка, Лоўчы, Івашка, Рамановіч, Іванчык. У 1935 годзе праведзена парцэляцыя, некаторыя жыхары пераехалі на хутар Карышкі. Праваслаўныя жыхары адносяцца да Дубінскай парафіі ([[Свята-Георгіеўская царква (Дубіна Юрздыцкая)|Свята-Георгіеўская царква]]), католікі — да Валожынскай парафіі ([[Касцёл Святога Іосіфа (Валожын)|Касцёл святога Юзафа]]). Да [[28 мая]] [[2013]] года вёска ўваходзіла ў склад [[Узбалацкі сельсавет|Узбалацкага сельсавета]]<ref>[http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130923080620/http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 |date=23 верасня 2013 }} {{Ref-ru}}</ref>. == Рэпрэсаваныя жыхары == * Станіслаў Матэвушавіч Рындзевіч * Уладзімір (Уладзіслаў) Казіміравіч Рындзевіч * Міхаіл Раманавіч Рамановіч {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Валожынскі сельсавет, Валожынскі раён}} {{Валожынскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Валожынскі сельсавет (Валожынскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Валожынскага раёна]] qgbkns7kmii28sg8xd1f61amrbvna67 4165132 4165127 2022-07-27T07:20:14Z Maksim L. 13 /* Гісторыя */ wikitext text/x-wiki {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Ганчыцы |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = |подпіс = |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 09|lat_sec = 22 |lon_dir = |lon_deg = 26|lon_min = 38|lon_sec = 27 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Мінская |раён = Валожынскі |сельсавет2 = Валожынскі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = Ганьчыцы |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = праваслаўныя, католікі, баптысты |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243002287 }} '''Га́нчыцы'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Мінская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Hančycy}}, {{lang-ru|Ганчицы}}) — [[вёска]] ў [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Валожынскі сельсавет, Валожынскі раён|Валожынскага сельсавета]]. == Гісторыя == У час [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] вёска ў складзе Валожынскай воласці [[Ашмянскі павет (Расійская імперыя)|Ашмянскага павета]] [[Віленская губерня|Віленскай губерні]]. З 1921 года, паводле [[Рыжскі мірны дагавор (1921)|Рыжскага мірнага дагавора]], у складзе [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшчы]], да 17 верасня 1939 года вёска гміны Валожын [[Валожынскі павет|Валожынскага павета]] [[Навагрудскае ваяводства (Польшча)|Навагрудскага ваяводства]]. У 1923 годзе ў Ганчыцах адкрыта польская школа, настаўніцай была Зофія Лэныч-Белановіч. Але школа прапрацавала толькі год, потым вучні хадзілі ў школу суседняй вёскі [[Маршалкі]]. Праз вёску ішоў брукаваны гасцінец (дарога) з Валожына да [[Палачаны (станцыя)|чыгуначнай станцыі]] ў [[Палачаны|Палачанах]]. У 1939 годзе солтысам у Ганчыцах быў Уладзіслаў Рындзевіч. Траціна жыхароў была католікамі, астатнія 2/3 — праваслаўнымі. У вёсцы былі прозвішчы Пашкоўскі, Рындзевіч, Вяршыцкі, Рынкевіч, Мінцюк, Зенька, Сенька, Сікорскі, Сакалоўскі, Лужынскі, Сак, Супрун (Супрон), Журкевіч, Божка, Лоўчы, Івашка, Рамановіч, Іванчык. У 1935 годзе праведзена парцэляцыя, некаторыя жыхары пераехалі на хутар Карышкі. Праваслаўныя жыхары адносяцца да Дубінскай парафіі ([[Свята-Георгіеўская царква (Дубіна Юрздыцкая)|Свята-Георгіеўская царква]]), католікі — да Валожынскай парафіі ([[Касцёл Святога Іосіфа (Валожын)|Касцёл святога Юзафа]]). Да [[28 мая]] [[2013]] года вёска ўваходзіла ў склад [[Узбалацкі сельсавет|Узбалацкага сельсавета]]<ref>[http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130923080620/http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 |date=23 верасня 2013 }} {{Ref-ru}}</ref>. == Рэпрэсаваныя жыхары == * Станіслаў Матэвушавіч Рындзевіч * Уладзімір (Уладзіслаў) Казіміравіч Рындзевіч * Міхаіл Раманавіч Рамановіч {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Валожынскі сельсавет, Валожынскі раён}} {{Валожынскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Валожынскі сельсавет (Валожынскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Валожынскага раёна]] 83n7p945s4gc4bb9kg8v5g720bom7r9 0 280894 4165124 3663808 2022-07-27T06:42:35Z 37.214.79.30 /* Гісторыя */ wikitext text/x-wiki {{значэнні|Спасылка=Дубрава}} {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Дубрава |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = Dubrava village, Mld-rn.jpg |подпіс = вёска Дубрава ў кастрычніку |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 05|lat_sec = 26 |lon_dir = |lon_deg = 27|lon_min = 05|lon_sec = 28 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Мінская |раён = Маладзечанскі |сельсавет = Аляхновіцкі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243004871 }} '''Ду́брава'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Мінская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Dubrava}}, {{lang-ru|Дуброво}}) — [[вёска]] ў [[Маладзечанскі раён|Маладзечанскім раёне]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Аляхновіцкі сельсавет|Аляхновіцкага сельсавета]]. За 36 км на паўднёвы усход ад Маладзечна, 42 км на паўночны захад ад Мінска, 3 км ад чыгуначнай станцыі Дубрава на лініі Мінск-Маладзечна. На рацэ [[Заходняя Бярэзіна|Заходняй Бярэзіне]].<ref name=":0">Гарады і вёскі Беларусі. Т.8., кн.3. — С. 257.</ref> == Гісторыя == За 0,3 км на поўнач ад вёскі знаходзіцца гарадзішча, што сведчыць пра даўнюю гісторыю паселішча.<ref name=":0" /> Уваходзіла ў Заслаўскае княства. Прынамсі з 1-й паловы XV ст. належала Мантыгердавічам. Пасля гібелі ў [[Бітва на Ведрашы (1500)|бітве на Вядрошы]] (1500) апошняга Мантыгердавіча — Яна Пятровіча, маёнткі роду перайшлі да яго сястры Соф'і, жонкі [[Станіслаў Кішка (гетман літоўскі)|Станіслава Кішкі]]. У 1524 годзе пры падзеле маёнткаў паміж [[Род Кішкаў|Кішкамі]] і [[Род Радзівілаў|Радзівіламі]] Дубрава дасталася апошнім. <!--Радзівілы валодалі Дубрава амаль да канца XVI ст.--> З 1539 года ва ўладанні [[Род Глябовічаў|Глябовічаў]]. Паводле [[Ян Ходзька|Яна Ходзькі]], у 1453 годзе Глябовічы ў Дубраве пабудавалі касцёл<ref>''Chodźko Borejko Jan''. Diecezja Mińska około 1830 roku. — S. ?.</ref> гэтыя звесткі часта сустракаюцца ў даведачнай літаратуры<ref name=":0" />. Аднак, вядома, што да Глябовічаў гэтыя ўладанні перайшлі значна пазней. У крыніцах касцёл згадваецца з 1576 года<ref name=":0" />. У даведачнай літаратуры можна сустрэць звесткі пра бернардынскі кляштар у Дубрава, а таксама пра аднаўленне Марцыбелай Глябовіч у 1670 годзе дубраўскага касцёла, аднак, гэтыя звесткі тычацца кляштара і касцёла ў [[Дуброўна|Дуброўне]]. У XVIII ст. — мястэчка Мінскага ваяводства ВКЛ. У 1787 годзе ў ім быў пабудаваны мураваны [[Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Дубрава)|касцёл]]. Станам на 1791 год у мястэчку змяшчаўся маёнтак пана С. Марцінкевіча, таксама тут знаходзіліся 2 карчмы і бровар.<ref name=":0" /> У Марцінкевічаў маёнтак быў куплены апошнім менскім ваяводам [[Адам Хмара|Адамам Хмарай]]. Пасля 2-га падзелу Рэчы Паспалітай (1793) мястэчка апынулася ў Расійскай імперыі. Станам на 1796 год з'яўлялася ўласнасцю [[Тайны саветнік|тайнага саветніка]] Адама Хмары<ref name=":1">Гарады і вёскі Беларусі. Т.8., кн.3. — С. 258.</ref>. Хмара пабудаваў у Дубрава палац, а таксама замест згарэлага новы касцёл, дзе пазней быў пахаваны (1805). Станам на 1800 год — сяло, цэнтр маёнтка куды таксама ўваходзілі вёскі Навасёлкі і Татарскія. Частка Дубрава належала Дубраўскай ўніяцкай плябаніі. У Дубрава быў гаспадарчы двор маёнтка, касцёл з плябаніяй, драўляная ўніяцкая царква, 2 карчмы, вадзяны млын на Заходняй Бярэзіне.<ref name=":1" /> Станам на 1833 год у Дубраўскім маёнтку, які належаў мінскаму павятоваму маршалку Г. Хмары, агулам 552 сялянскія душы, 1483 дзесяціны зямлі, вінакурнае прадпрыемства, 3 млыны, 3 карчмы.<ref name=":1" /> У 1861 годзе — сяло з касцёлам, капліцай і вадзяным млыном. У 1868 годзе касцёл перароблены ў праваслаўную царкву Раства Багародзіцы.<ref name=":1" /> У 1880 годзе — мястэчка, цэнтр сельскай грамады ў Ракаўскай воласці Мінскага павета Мінскай губерні. У 1886 годзе ў Дубраве працавала народнае вучылішча. У 1897 годзе ў сяле Дубрава — царква, народнае вучылішча, хлебазапасны магазін; у маёнтку Дубрава — вінакурны завод, млын, сукнавальня; побач таксама было аднайменнае ўрочышча Дубрава.<ref name=":1" /> З лютага да снежня 1918 года занята нямецкімі войскамі. З ліпеня 1919 да ліпеня 1920 года і з кастрычніка 1920 года занята польскімі войскамі. Паводле Рыжскага мірнага дагавора (1921) у складзе Польшчы. Станам на 1938 года вёска Дубрава і засценак Дубрава ў Ракаўскай гміне Маладзечанскага павета Віленскага ваяводства.Таксама з прыходам палякаў касцёл быў павернуты каталікам<ref name=":1" /> З 1939 года ў БССР, з 12.10.1940 года — цэнтр [[Дубраўскі сельсавет (Маладзечанскі раён)|Дубраўскага сельсавета]] Радашковіцкага раёна Вілейскай вобласці.<ref name=":1" /> З канца чэрвеня 1941 да пачатку ліпеня 1944 года акупіравана нямецкімі войскамі. У баях за вызваленне вёскі загінула 14 салдат і 11 партызан (брацкая магіла знаходзіцца каля развілкі дарог на Аляхновічы і Навасёлкі, абеліск устаноўлены ў 1965 годзе).<ref name=":1" /> З 20 верасня 1944 года ў Маладзечанскай вобласці, з 20 студзеня 1960 года — у Маладзечанскім раёне Мінскай вобласці. 27 кастрычніка 1964 года Дубраўскі сельсавет скасаваны, тэрыторыя далучана да Аляхновіцкага сельсавета. Пэўны час у вёсцы размяшчалася цэнтральная сядзіба саўгаса «Дубрава».<ref name=":1" /> Станам на 2010 год, працуе сярэдняя школа, клуб, бібліятэка, фельчарска-акушэрскі пункт, крама.<ref name=":1" /> == Выдатныя мясціны == * Месца колішняга фальварка Адамарын, за 4 км на ўсход ад Дубрава — радзіма [[Бенедыкт Дыбоўскі|Бенедыкта Дыбоўскага]] (1833-1930) і [[Уладзіслаў Дыбоўскі|Уладзіслава Дыбоўскага]] (1838-1910). Мемарыяльная дошка Б. І. Дыбоўскаму ўстаноўлена ў 1978 годзе на будынку Дубраўскай сярэдняй школы.<ref name=":1" /> * [[Свята-Раства-Багародзіцкая царква (Дубрава)|Свята-Раства-Багародзіцкая царква]] (1920) == Насельніцтва == * 1791 год — 32 двары, 225 чалавек * 1800 год — 30 двароў, 175 чалавек * 1843 год — 30 двароў, 193 чалавекі * 1861 год — 32 двары, 256 чалавек * 1897 год — сяло: 57 дв., 329 чал.; урочышча: 1 дв., 16 чал.; маёнтак: 44 чал. * 1938 год — вёска: 88 дв., 479 чал.; засценак: 44 дв., 266 чал. * 2010 год — 242 гаспадаркі, 632 жыхары == Вядомыя ўраджэнцы і жыхары == * [[Міхаіл Аляксандравіч Мяльгуй]] (нар. 1933) — вучоны ў галіне [[Прыкладная фізіка|прыкладной фізікі]], доктар тэхнічных навук, Заслужаны вынаходнік БССР (1990)<ref name="БЭ11">{{Крыніцы/БелЭн|11|Мяльгуй Міхаіл Аляксандравіч|Співак М. П.|72}}</ref>. {{зноскі}} == Літаратура == * Гарады і вёскі Беларусі. Т.8., кн.3. — С. 257—258. == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Аляхновіцкі сельсавет}} {{Маладзечанскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Аляхновіцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Маладзечанскага раёна]] [[Катэгорыя:Мястэчкі Менскага ваяводства]] [[Катэгорыя:Дубрава (Маладзечанскі раён)]] 9h7aezwycc8gzqoc1gswnw0ion6k130 4165125 4165124 2022-07-27T07:01:27Z Maksim L. 13 /* Гісторыя */ wikitext text/x-wiki {{значэнні|Спасылка=Дубрава}} {{НП-Беларусь |статус = вёска |беларуская назва = Дубрава |арыгінальная назва = |падначаленне = |краіна = |герб = |сцяг = |шырыня герба = |шырыня сцяга = |выява = Dubrava village, Mld-rn.jpg |подпіс = вёска Дубрава ў кастрычніку |lat_dir = |lat_deg = 54|lat_min = 05|lat_sec = 26 |lon_dir = |lon_deg = 27|lon_min = 05|lon_sec = 28 |CoordAddon = |CoordScale = |памер карты краіны = |памер карты рэгіёна = |памер карты раёна = |вобласць = Мінская |раён = Маладзечанскі |сельсавет = Аляхновіцкі |карта краіны = |карта рэгіёна = |карта раёна = |унутранае дзяленне = |від главы = |глава = |першае згадванне = |ранейшыя імёны = |статус з = |плошча = |від вышыні = |вышыня цэнтра НП = |афіцыйная мова = |афіцыйная мова-ref = |насельніцтва = |год перапісу = |шчыльнасць = |нацыянальны склад = |канфесійны склад = |часавы пояс = |DST = |тэлефонны код = |паштовы індэкс = |паштовыя індэксы = |аўтамабільны код = |від ідэнтыфікатара = |лічбавы ідэнтыфікатар = |катэгорыя ў Commons = |сайт = |мова сайта = |мова сайта 2 = |мова сайта 3 = |мова сайта 4 = |мова сайта 5 = |add1n = |add1 = |add2n = |add2 = |add3n = |add3 = |OpenStreetMap = 243004871 }} '''Ду́брава'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Мінская вобласць|}}</ref> ({{lang-be-trans|Dubrava}}, {{lang-ru|Дуброво}}) — [[вёска]] ў [[Маладзечанскі раён|Маладзечанскім раёне]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]]. Уваходзіць у склад [[Аляхновіцкі сельсавет|Аляхновіцкага сельсавета]]. За 36 км на паўднёвы усход ад Маладзечна, 42 км на паўночны захад ад Мінска, 3 км ад чыгуначнай станцыі Дубрава на лініі Мінск-Маладзечна. На рацэ [[Заходняя Бярэзіна|Заходняй Бярэзіне]].<ref name=":0">Гарады і вёскі Беларусі. Т.8., кн.3. — С. 257.</ref> == Гісторыя == За 0,3 км на поўнач ад вёскі знаходзіцца гарадзішча, што сведчыць пра даўнюю гісторыю паселішча.<ref name=":0" /> Уваходзіла ў Заслаўскае княства. Прынамсі з 1-й паловы XV ст. належала Мантыгердавічам. Пасля гібелі ў [[Бітва на Ведрашы (1500)|бітве на Вядрошы]] (1500) апошняга Мантыгердавіча — Яна Пятровіча, маёнткі роду перайшлі да яго сястры Соф'і, жонкі [[Станіслаў Кішка (гетман літоўскі)|Станіслава Кішкі]]. У 1524 годзе пры падзеле маёнткаў паміж [[Род Кішкаў|Кішкамі]] і [[Род Радзівілаў|Радзівіламі]] Дубрава дасталася апошнім. <!--Радзівілы валодалі Дубрава амаль да канца XVI ст.--> З 1539 года ва ўладанні [[Род Глябовічаў|Глябовічаў]]. Паводле [[Ян Ходзька|Яна Ходзькі]], у 1453 годзе Глябовічы ў Дубраве пабудавалі касцёл<ref>''Chodźko Borejko Jan''. Diecezja Mińska około 1830 roku. — S. ?.</ref> гэтыя звесткі часта сустракаюцца ў даведачнай літаратуры<ref name=":0" />. Аднак, вядома, што да Глябовічаў гэтыя ўладанні перайшлі значна пазней. У крыніцах касцёл згадваецца з 1576 года<ref name=":0" />. У даведачнай літаратуры можна сустрэць звесткі пра бернардынскі кляштар у Дубрава, а таксама пра аднаўленне Марцыбелай Глябовіч у 1670 годзе дубраўскага касцёла, аднак, гэтыя звесткі тычацца кляштара і касцёла ў [[Дуброўна|Дуброўне]]. У XVIII ст. — мястэчка Мінскага ваяводства ВКЛ. У 1787 годзе ў ім быў пабудаваны мураваны [[Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі (Дубрава)|касцёл]]. Станам на 1791 год у мястэчку змяшчаўся маёнтак пана С. Марцінкевіча, таксама тут знаходзіліся 2 карчмы і бровар.<ref name=":0" /> У Марцінкевічаў маёнтак быў куплены апошнім менскім ваяводам [[Адам Хмара|Адамам Хмарай]]. Пасля 2-га падзелу Рэчы Паспалітай (1793) мястэчка апынулася ў Расійскай імперыі. Станам на 1796 год з'яўлялася ўласнасцю [[Тайны саветнік|тайнага саветніка]] Адама Хмары<ref name=":1">Гарады і вёскі Беларусі. Т.8., кн.3. — С. 258.</ref>. Хмара пабудаваў у Дубрава палац, а таксама замест згарэлага новы касцёл, дзе пазней быў пахаваны (1805). Станам на 1800 год — сяло, цэнтр маёнтка куды таксама ўваходзілі вёскі Навасёлкі і Татарскія. Частка Дубрава належала Дубраўскай ўніяцкай плябаніі. У Дубрава быў гаспадарчы двор маёнтка, касцёл з плябаніяй, драўляная ўніяцкая царква, 2 карчмы, вадзяны млын на Заходняй Бярэзіне.<ref name=":1" /> Станам на 1833 год у Дубраўскім маёнтку, які належаў мінскаму павятоваму маршалку Г. Хмары, агулам 552 сялянскія душы, 1483 дзесяціны зямлі, вінакурнае прадпрыемства, 3 млыны, 3 карчмы.<ref name=":1" /> У 1861 годзе — сяло з касцёлам, капліцай і вадзяным млыном. У 1868 годзе касцёл перароблены ў праваслаўную царкву Раства Багародзіцы.<ref name=":1" /> У 1880 годзе — мястэчка, цэнтр сельскай грамады ў Ракаўскай воласці Мінскага павета Мінскай губерні. У 1886 годзе ў Дубраве працавала народнае вучылішча. У 1897 годзе ў сяле Дубрава — царква, народнае вучылішча, [[хлебазапасны магазін]]; у маёнтку Дубрава — вінакурны завод, млын, сукнавальня; побач таксама было аднайменнае ўрочышча Дубрава.<ref name=":1" /> З лютага да снежня 1918 года занята нямецкімі войскамі. З ліпеня 1919 да ліпеня 1920 года і з кастрычніка 1920 года занята польскімі войскамі. Паводле Рыжскага мірнага дагавора (1921) у складзе Польшчы. Станам на 1938 года вёска Дубрава і засценак Дубрава ў Ракаўскай гміне Маладзечанскага павета Віленскага ваяводства. З прыходам палякаў касцёл у Дубрава быў павернуты каталікам<ref name=":1" /> З 1939 года ў БССР, з 12.10.1940 года — цэнтр [[Дубраўскі сельсавет (Маладзечанскі раён)|Дубраўскага сельсавета]] Радашковіцкага раёна Вілейскай вобласці.<ref name=":1" /> З канца чэрвеня 1941 да пачатку ліпеня 1944 года акупіравана нямецкімі войскамі. У баях за вызваленне вёскі загінула 14 салдат і 11 партызан (брацкая магіла знаходзіцца каля развілкі дарог на Аляхновічы і Навасёлкі, абеліск устаноўлены ў 1965 годзе).<ref name=":1" /> З 20 верасня 1944 года ў Маладзечанскай вобласці, з 20 студзеня 1960 года — у Маладзечанскім раёне Мінскай вобласці. 27 кастрычніка 1964 года Дубраўскі сельсавет скасаваны, тэрыторыя далучана да Аляхновіцкага сельсавета. Пэўны час у вёсцы размяшчалася цэнтральная сядзіба саўгаса «Дубрава».<ref name=":1" /> Станам на 2010 год, працуе сярэдняя школа, клуб, бібліятэка, фельчарска-акушэрскі пункт, крама.<ref name=":1" /> == Выдатныя мясціны == * Месца колішняга фальварка Адамарын, за 4 км на ўсход ад Дубрава — радзіма [[Бенедыкт Дыбоўскі|Бенедыкта Дыбоўскага]] (1833-1930) і [[Уладзіслаў Дыбоўскі|Уладзіслава Дыбоўскага]] (1838-1910). Мемарыяльная дошка Б. І. Дыбоўскаму ўстаноўлена ў 1978 годзе на будынку Дубраўскай сярэдняй школы.<ref name=":1" /> * [[Свята-Раства-Багародзіцкая царква (Дубрава)|Свята-Раства-Багародзіцкая царква]] (1920) == Насельніцтва == * 1791 год — 32 двары, 225 чалавек * 1800 год — 30 двароў, 175 чалавек * 1843 год — 30 двароў, 193 чалавекі * 1861 год — 32 двары, 256 чалавек * 1897 год — сяло: 57 дв., 329 чал.; урочышча: 1 дв., 16 чал.; маёнтак: 44 чал. * 1938 год — вёска: 88 дв., 479 чал.; засценак: 44 дв., 266 чал. * 2010 год — 242 гаспадаркі, 632 жыхары == Вядомыя асобы == * [[Міхаіл Аляксандравіч Мяльгуй]] (нар. 1933) — вучоны ў галіне [[Прыкладная фізіка|прыкладной фізікі]], доктар тэхнічных навук, Заслужаны вынаходнік БССР (1990)<ref name="БЭ11">{{Крыніцы/БелЭн|11|Мяльгуй Міхаіл Аляксандравіч|Співак М. П.|72}}</ref>. {{зноскі}} == Літаратура == * Гарады і вёскі Беларусі. Т.8., кн.3. — С. 257—258. == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Аляхновіцкі сельсавет}} {{Маладзечанскі раён}} {{Заліўка НП-Беларусь}} [[Катэгорыя:Аляхновіцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Маладзечанскага раёна]] [[Катэгорыя:Мястэчкі Менскага ваяводства]] [[Катэгорыя:Дубрава (Маладзечанскі раён)]] dl5z6ek4157up5opju7a65o0cpo4u81 0 293291 4165039 4024315 2022-07-26T19:29:23Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Востраў |Назва = Саву |Нацыянальная назва= id/Pulau Sawu |Карта = Savu map be.png |Краіна = Інданезія |Рэгіён = |Раён = |UTC = |Акваторыя = Мора Саву |lat_dir = S|lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |region = |CoordScale = |Плошча = 414 |Плошча заліваў = |Вышыня = 342 |Насельніцтва = 91870 |Год = 2009 |Выява = COLLECTIE TROPENMUSEUM Een expeditielid bij een stuw op Sawoe TMnr 10004532.jpg |Памер выявы = 300 |Подпіс выявы = Фота канца XIX ст. |Катэгорыя на Вікісховішчы = Savu }} {{іншыя значэнні|Саву}} '''Са́ву''' ({{lang-id|Pulau Sawu}}) — [[востраў]] у групе [[Малыя Зондскія астравы|Малых Зондскіх астравоў]]. Уваходзіць у склад [[Інданезія|Інданезіі]]. Плошча - 414 км². Насельніцтва (2009 г.) - 91 870 чал. == Геаграфія == Саву — адзін з паўднёвых [[Малыя Зондскія астравы|Малых Зондскіх астравоў]]. Знаходзіцца ў 107 км на паўднёвы ўсход ад [[востраў Сумба|вострава Сумба]], у 90,64 км на захад ад вострава [[востраў Роты|Роты]], у 1715 км на паўднёвы ўсход ад [[Горад Джакарта|Джакарты]], сталіцы [[Інданезія|Інданезіі]]. Даўжыня з паўднёвага захаду на паўночны ўсход — 37,52 км. Найбольшая шырыня — 18,07 км. Часам аб'ядноўваецца разам з суседнімі дробнымі астравамі Райджуа і Райдана ў адзіны [[архіпелаг]]. Хаця Саву мае [[вулкан]]ічнае паходжанне і месціцца ў зоне ўздзеяння [[землятрус]]аў і [[цунамі]], мясцовыя вулканы не актыўны ўжо некалькі мільёнаў гадоў. Паверхня пагорыстая, складзена [[пясчанік]]амі і [[гліна]]мі. Найвышэйшы пагорак не перавышае 342 м. Усходняе ўзбярэжжа знакаміта сваімі пясчанымі [[пляж]]амі, якія прынята параўноўваць з [[Балі (востраў)|балійскімі]]. Для Саву характэрны засушлівы [[экватарыяльны клімат]]. Пераважаюць [[саванна|саванны]] і зараснікі [[хмызняк]]у. == Гісторыя == У старажытнасці востраў Саву быў населены [[аўстранезійцы|аўстранезійцамі]]. Сучасны народ [[саву, народ|саву]], або [[саву, народ|хаву]] з'яўляецца прамым нашчадкам першапасяленцаў. У [[сярэднявечча|сярэднявеччы]] востраў знаходзіўся пад кантролем [[востраў Ява|яванскай]] імперыі [[Маджапахіт]]. У [[1648]] г. адкрыты [[Нідэрланды|галандскімі]] маракамі. Спроба галандцаў у [[1674]] г. стварыць [[гандаль|гандлёвую]] факторыю скончылася беспаспяхова з-за супраціўлення жыхароў усхода Саву. У [[1770]] г. востраў наведала [[Вялікабрытанія|брытанская]] экспедыцыя на чале [[Джэймс Кук|Дж. Кука]]. У [[19 стагоддзе|XIX]] ст. далучаны да каланіяльных валоданняў Галандыі. У [[1949]] г. стаў часткай незалежнай [[Інданезія|Інданезіі]]. == Эканоміка == Дзве асноўныя галіны [[эканоміка|эканомікі]] вострава Саву — [[сельская гаспадарка]] і [[турызм]]. Тубыльцы вырошчваюць на продаж [[кукуруза|кукурузу]] і [[фасоля|фасолю]], для ўнутранага спажывання — [[:ru:Пальмировая пальма|цукровую пальму]]. З часоў [[сярэднявечча]] існуе [[конегадоўля]]. [[Конь свойскі|Поні]] з Саву вывозяцца на іншыя астравы [[Інданезія|Інданезіі]]. З канца [[20 стагоддзе|XX]] ст. развіваецца лоў [[Водарасці|водарасцяў]], што экспартуюцца ў [[Японія|Японію]]. Турысты наведваюць востраў для адпачынку на [[пляж]]ах і знаёмства з арыгінальнай мясцовай [[культура]]й. == Спасылкі == * [http://www.savu-raijua.com/ Savu Islands, East Nusa Tenggara, Indonesia] * [http://www.lavalontouristinfo.com/lavalon/savu.htm Savu Islands] * [http://savuraijuatourism.com/ Official Website of Savu Raijua Regency] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20161112122924/http://savuraijuatourism.com/ |date=12 лістапада 2016 }} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Малыя Зондскія астравы]] [[Катэгорыя:Астравы Інданезіі]] [[Катэгорыя:Астравы Ціхага акіяна]] 73ghvptmcnszoq2y2t62wqd0beo3i4e 0 308663 4165052 4164371 2022-07-26T19:36:09Z Artsiom91 31770 выдалена [[Катэгорыя:Басейн Улы]]; дададзена [[Катэгорыя:Басейн Лукомкі]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Рака2 |Назва = Цытранка |Арыгінальная назва = |Выява = |Подпіс = |Карта = |Подпіс карты = |Даўжыня = 7,8 |Плошча басейна = |Басейн = |Басейн рэк = |Расход вады = |Месца вымярэння = |Выток = |Месцазнаходжанне вытоку= |Вышыня вытоку = |s_lat_dir =N |s_lat_deg = 54|s_lat_min = 43|s_lat_sec = 49.37 |s_lon_dir =E |s_lon_deg = 28|s_lon_min = 56|s_lon_sec = 55.32 |Вусце = |Месцазнаходжанне вусця = |Вышыня вусця = |m_lat_dir =N |m_lat_deg = 54|m_lat_min = 41|m_lat_sec = 53.04 |m_lon_dir =E |m_lon_deg = 29|m_lon_min = 02|m_lon_sec = 50.78 |Ухіл ракі = |Краіна = Беларусь |Рэгіён = Віцебская вобласць |Раён = |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Цытра́нка''' — рака ў [[Чашніцкі раён|Чашніцкім]] раёне [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]. Даўжыня 7,8 км<ref>[http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Vitebsk/tabl1-2.pdf Агульная характарыстыка рачной сеткі Віцебскай вобласці / Даведнік «Водныя аб'екты Рэспублікі Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20180110174233/http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Vitebsk/tabl1-2.pdf |date=10 студзеня 2018 }}</ref>. Пачынаецца каля вёскі [[вёска Забор'е, Чашніцкі раён|Забор'е]], упадае ў [[возера Лукомскае|Лукомскае]] возера з паўночнага захаду, за 0,7 км на паўночны ўсход ад вёскі [[вёска Гурэц|Гурэц]]. Рэчышча на працягу 1,5 км уверх ад вусця каналізаванае. Паміж вёскамі [[аграгарадок Новая Зара|Новая Зара]] і [[вёска Млын|Млын]] на рацэ плаціна і сажалка (плошча каля 20 га). {{зноскі}} == Літаратура == * {{Літаратура/Блакітная кніга Беларусі}} * Ліст карты N-35-47. Выданне 1991 г. Стан мясцовасці на 1987 г.{{ref-ru}} [[Катэгорыя:Басейн Лукомкі]] [[Катэгорыя:Рэкі Чашніцкага раёна]] mzqnhlx78ms2dhimmee7j4az4qwtnz2 10 334017 4165007 3842541 2022-07-26T18:15:49Z 103.60.175.14 wikitext text/x-wiki {{Склад зборнай | від_спорту = футбол |{{ #ifeq: {{{1|}}} | child | child | parent }} | назва = Склад зборнай Аўстрыі па футболе на чэмпіянаце Еўропы 2016 | колер фону = #C8102E | колер тэксту = white | колер рамкі = #860909 | краіна = Аўстрыі | сцяг = Аўстрыі | турнір = Чэмпіянат Еўропы 2016 | турнір_спасылка = Чэмпіянат Еўропы па футболе 2016 | і1 = [[Роберт Альмер|Альмер]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> | і2 = [[Дзьёрдзь Гарыч|Гарыч]] | і3 = [[Аляксандар Драгавіч|Драгавіч]] | і4 = [[Марцін Гінтэрэгер|Гінтэрэгер]] | і5 = [[Крысціян Фукс|Фукс]]<small>&nbsp;([[Капітан (футбол)|к]])</small> | і6 = [[Штэфан Ільзанкер, футбаліст|Ільзанкер]] | і7 = [[Марка Арнаутавіч|Арнаутавіч]] | і8 = [[Давід Алаба|Алаба]] | і9 = [[Рубін Акоці|Акоці]] | і10 = [[Златка Юнузавіч|Юнузавіч]] | і11 = [[Марцін Гарнік|Гарнік]] | і12 = [[Хайнц Лінднер|Лінднер]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> | і13 = [[Маркус Зутнер|Зутнер]] | і14 = [[Юліян Баўмгартлінгер|Баўмгартлінгер]] | і15 = [[Себасціян Продль|Продль]] | і16 = [[Кевін Вімер|Вімер]] | і17 = [[Фларыян Кляйн|Кляйн]] | і18 = [[Алесандра Шопф|Шопф]] | і19 = [[Лукас Гінтэрзэер|Гінтэрзэер]] | і20 = [[Марсель Забітцэр|Забітцэр]] | і21 = [[Марк Янка|Янка]] | і22 = [[Якаб Янчэр|Янчэр]] | і23 = [[Рамазан Азджан|Азджан]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> | трэнер = [[Марсель Колер|Марсель&nbsp;Колер]] }}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады зборных на чэмпіянаце Еўропы па футболе 2016|Аўстрыя]] [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады зборнай Аўстрыі па футболе|Е 2016]] </noinclude> 73kw9obv27ebpo3phpxjckez6j5nkx7 0 340289 4165042 4164252 2022-07-26T19:32:32Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Картка:Альбом}} '''«Кінець Фільму»''' — фанацкі (19-ы неафіцыйны) [[Музычны альбом|альбом]]-зборнік апошніх песень [[Кузьма Скрябін|Андрэя Кузьменка]] і гурта «{{нп5|Скрябін||uk|Скрябін (гурт)}}». Афіцыйна не выдаваўся, даступны для праслухоўвання ў інтэрнэце.<ref>[http://7tor.org/viewtopic.php?t=2828478&p=2829935#p2829935 Кінець фільму (Alternative Pop / Rock / Synth Pop) Скрябин (Скрябiн) — Кiнець фiльму — 2015] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160813100315/http://7tor.org/viewtopic.php?t=2828478&p=2829935#p2829935 |date=13 жніўня 2016 }}</ref> Апублікаваны летам 2015 года пасля смерці Кузьмы.<ref>[https://vk.com/wall-51502229_36676 Альбом «Кінець Фільму» на сторінці «Український рок»]</ref> У альбом уваходзяць апошнія студыйныя запісы і дэма-запісу, таксама песня Маршрутка якая павінна была ўвайсці ў альбом «Радые Каханне», але па невядомых прычынах не ўвайшла. Дызайн вокладкі — Леанід Валашанюк.<ref>[http://hromadskeradio.org/news/2016/02/02/sogodni-rivno-rik-yak-pishov-u-vichnist-kuzma-skryabin Після смерті Андрія Кузьменка у мережі з’явився 19-ий неофіційний, фанатський збірник пісень музиканта]</ref> == Кампазіцыі == # «Прогноз погоди» # «Лист до президентів» # «Українці» # «Сука війна» # «Маленька дівчинка» # «Останній ангел» # «Сінтіпоп» # «Екскаватор» # «Кінець фільму» # «Маршрутка» {{зноскі}} == Спасылкі == * [http://www.ex.ua/93464214 «Канец фільма» на] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160830074127/http://www.ex.ua/93464214 |date=30 жніўня 2016 }} EX.UA<span> </span> * [https://myzuka.fm/Album/594983/Skryabin-Kinets-Filmu-2015 «Канец фільма» на myzuka.fm] * [https://populyarne.com.ua/evoliutsiia-tvorchosti-kuzmy-skriabina/ Ти назавжди у наших серцях! Життя Кузьми Скрябіна у піснях] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180509151238/https://populyarne.com.ua/evoliutsiia-tvorchosti-kuzmy-skriabina/ |date=9 травня 2018 }} * [http://discography.net.ua/sites/default/files/skryabin_discography_book.pdf Скрябін — Студійна дискографія] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180920104636/http://discography.net.ua/sites/default/files/skryabin_discography_book.pdf |date=20 вересня 2018 }} * [https://www.youtube.com/watch?v=7FPR5hpI0Q0 Скрябін - Кінець фільму (альбом 2015)] *[https://porokhivnytsya.com.ua/2017/08/01/andriy-kuzma-skryabin_positive-energy/ Кузьма Скрябін — згусток позитивної енергії] * [http://1tv.com.ua/news/99473 Автопробігом пам’ять Андрія Кузьменка вшанували у Кривому Розі] {{ізаляваны артыкул}} [[Катэгорыя:Альбомы 2015 года]] 68ir3d8xurn1zftn43hnt71j89ee3v0 0 341491 4164934 3891784 2022-07-26T12:52:59Z Artsiom91 31770 перайшоў у «Сувон Самсунг Блюўінгз» wikitext text/x-wiki {{Футбаліст |імя = |фатаграфія = |поўнае імя = |дата нараджэння = |месца нараджэння = |грамадзянства = {{Сцягафікацыя|Японія}} |дата смерці = |рост = |вага = |цяперашні клуб = {{Сцяг|Паўднёвая Карэя}} [[ФК Сувон Самсунг Блюўінгз|Сувон Самсунг Блюўінгз]] |нумар = |пазіцыя = [[Паўабаронца (футбол)|паўабаронца]] |моладзевыя клубы = {{футбольная кар’ера | |{{Сцяг|Японія||20px}} [[ФК Якагама Ф. Марынас|Якагама Ф. Марынас]]| }} |клубы = {{футбольная кар’ера |2008—2017|{{Сцяг|Японія||20px}} [[ФК Якагама Ф. Марынас|Якагама Ф. Марынас]]|201 (32) |2011|{{арэнда}} {{Сцяг|Японія||20px}} [[ФК Эхімэ|Эхімэ]]|36 (14) |2018—2020|{{Сцяг|Японія||20px}} [[ФК Кавасакі Франтале|Кавасакі Франтале]]|57 (4) |2021—2022|{{Сцяг|Японія||20px}} [[ФК Нагоя Грампус|Нагоя Грампус]]|27 (0) |2022—|{{Сцяг|Паўднёвая Карэя||20px}} [[ФК Сувон Самсунг Блюўінгз|Сувон Самсунг Блюўінгз]]|4 (0) }} |нацыянальная зборная = {{футбольная кар’ера |2007|{{Сцяг|Японія||20px}} [[Юнацкая зборная Японіі па футболе|Японія (да 17)]]|2 (0) |2012|{{Сцяг|Японія||20px}} [[Алімпійская зборная Японіі па футболе|Японія (да 23)]]|14 (2) |2013—2016|{{Сцяг|Японія||20px}} [[Зборная Японіі па футболе|Японія]]|6 (1) }} |абнаўленне даных пра клуб = 26 ліпеня 2022 |абнаўленне даных пра зборную = 26 ліпеня 2022 }} '''{{PAGENAME}}''' ({{lang-ja|齋藤 学}}; нар. {{ДН|4|4|1990}}) — [[Японія|японскі]] футбаліст. У 2013—2016 гадах выступаў за [[Зборная Японіі па футболе|нацыянальную зборную Японіі]]. == Статыстыка == {| class="wikitable" style="text-align:center" !colspan=3|{{Сцяг|Японія||20px}} [[Зборная Японіі па футболе|Зборная Японіі]] |- !Год!!Гульні!!Галы |- |2013||3||1 |- |2014||2||0 |- |2015||0||0 |- |2016||1||0 |- !Усяго||6||1 |} {{зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Навігацыйны блок2 |стыль_загалоўка = background:mediumblue; color:white; border: 1px solid red; |state = collapsed |загаловак = Склады зборнай Японіі |Склад зборнай Японіі па футболе на Алімпійскіх гульнях 2012 |Склад зборнай Японіі па футболе на чэмпіянаце свету 2014 }} {{DEFAULTSORT:Сайто Манабу}} [[Катэгорыя:Футбалісты Японіі]] [[Катэгорыя:Ігракі зборнай Японіі па футболе]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Якагама Ф. Марынас]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Эхімэ]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Кавасакі Франтале]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Нагоя Грампус]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Сувон Самсунг Блюўінгз]] [[Катэгорыя:Футбалісты на летніх Алімпійскіх гульнях 2012 года]] dv059z3pdf0o0ejf1511q8szar0x2m4 0 346566 4165041 2589123 2022-07-26T19:31:41Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Этнічная група| group = Мугат | image = [[Выява:Lyuli woman with child in Kazan, Russia2.JPG|300px]] | caption = <div style="background-color:#fee8ab">Жанчына-мугат у Казані<small> | poptime = каля 8000 (2015 г.) | popplace = {{Сцягафікацыя|Узбекістан}} (2000 г.) — 5000 <ref>[http://mg.uz/publish/doc/text56683_narody_uzbekistana_cygane_sredneaziatskie Народы Узбекистана: Цыгане среднеазиатские]</ref><br /> {{Сцягафікацыя|Таджыкістан}} (2010 г.) — 2334 <ref>[http://www.stat.tj/ru/img/526b8592e834fcaaccec26a22965ea2b_1355501132.pdf stat.tj]</ref> <br /> {{Сцягафікацыя|Кыргызстан}} (2009 г.) — 600<ref>[http://www.helsinki.fi/slavicahelsingiensia/preview/sh40/pdf/14-sh40.pdf П.И.Дятленко, РУССКИЙ ЯЗЫК В КИРГИЗСТАНЕ: СОВРЕМЕННОЕ ПОЛОЖЕНИЕ, ТРЕНДЫ И ПЕРСПЕКТИВЫ]</ref> <br /> | langs = мугат | rels = [[іслам]] | related = [[дом, народ|дом]] }} '''Муга́т''' (ад {{lang-fa|مغان}} "магі"), таксама вядомыя як '''люлі''' і '''джугі''' (ад {{lang-ar|غربات‎‎}} "самотны") — [[індаеўрапейцы|індаеўрапейскі]] народ [[Паўднёвая Азія|паўднёваазіяцкага]] паходжання ў [[Сярэдняя Азія|Сярэдняй Азіі]]. Атаесамляюцца з сярэднеазіяцкімі [[цыганы|цыганамі]]. Кампактна жывуць на поўдні [[Узбекістан]]а, [[Таджыкістан]]а і [[Кыргызстан]]а. У выніку міграцый канца [[20 стагоддзе|XX]] ст. - пачатку [[21 стагоддзе|XXI]] ст. некаторыя групы мугат пасяліліся ў [[Расія|Расіі]] і іншых краінах [[СНД]]. == Паходжанне == Большасць мугат лічаць сябе тубыльцамі [[Сярэдняя Азія|Сярэдняй Азіі]]. Распаўсюджаны версіі пра тое, што яны з'яўляюцца нашчадкамі палонных або служак з [[Індыя|Індыі]], захопленых у сярэднявеччы [[цюркі|цюркскімі]] заваёўнікамі<ref>[http://www.fergananews.com/articles/6431 Цыгане-люли: Музыкальный талант, секретный язык и перспективы на будущее]</ref>. Блізкасць іх роднай [[мова|мовы]] да [[дамары]] можа сведчыць аб адзіным паходжанні мугат і [[дом, народ|дом]]. == Культура == Да сярэдзіны [[20 стагоддзе|XX]] ст. мугат вялі качавы або паўкачавы лад жыцця. Займаліся дробным [[рамяство]]м, жабрацтвам, гаданнем, арганізоўвалі забавы. Так, у канцы [[19 стагоддзе|XIX]] ст. у раёне [[горад Самарканд |Самарканда]] жыло каля 500 мугат. Вялікую частку года яны вандравалі асобнымі табарамі, ад 10 да 20 [[Шацёр|шатроў]] у кожным. Узімку арандавалі хаты ці гаспадарчыя пабудовы ў мясцовых жыхароў. Галоўнымі заняткамі былі [[конегадоўля]], апрацоўка [[драўніна|драўніны]], жабрацтва, [[магія]]<ref>[http://www.fergananews.com/articles/7897 Узбекистан: Нищих нет, все счастливы и иногда сыты (видео)]]</ref>. У [[Горад Ташкент|Ташкенце]] да нашых дзён існуе асобны квартал Люлі-махаля<ref>[http://uzb.ucoz.ru/index/ljuli/0-191 Мой Узбекистан - Люли]</ref>, дзе сяліліся мугат. Звычай ранніх эндагамных [[шлюб]]аў на прадстаўніцах свайго народа садзейнічаў адасабленню мугат ад суседніх народаў. Абмежаваны арэал качэўяў прывёў да ўзнікнення тэрытарыяльных груп накшталт ''куканіхо'', ''самаркандыхо'', ''бухарагі''. Акрамя таго, захоўваліся сямейныя і патранімічныя абшчыны ''тупар''<ref>[http://gypsy-life.net/etno-08.htm Николай Бессонов, Среднеазиатские цыгане и их кочевье по России]</ref>. З другой паловы XX ст. сяліліся на сталае месца жыхарства каля буйных [[горад|гарадоў]], аднак захоўвалі многія старыя звычаі. Улетку на дварах выстаўлялі намёты, практыкавалі раннія шлюбы, займаліся [[жывёлагадоўля]]й. У нашы дні мугат звычайна трымаюць дробную гаспадарку, займаюцца зборам сыравіны для ўтылізацыі, жабрацтвам, рамонтам старых рэчаў і г. д. == Рэлігія == Большасць вернікаў спавядае [[іслам]]. == Мова == [[Мова]] мугат належыць да [[Арыйскія мовы|арыйскай]] моўнай групы, утрымоўвае вялікую колькасць слоў [[Цюркскія мовы|цюркскага]], [[Іранскія мовы|іранскага]], [[Арабская мова|арабскага]] паходжання. Шырока распаўсюджана выкарыстанне [[таджыкская мова|таджыкскай мовы]]. {{зноскі}} == Літаратура == * ''Elena Marushiakova, Vesselin Popov''. Gypsies of Central Asia and Caucasus. — London: Palgrave Macmillan, 2016. [[Катэгорыя:Цыганы]] [[Катэгорыя:Народы Азіі]] [[Катэгорыя:Народы Узбекістана]] [[Катэгорыя:Народы Таджыкістана]] [[Катэгорыя:Народы Кыргызстана]] oscutmlg75x0b7vfchgc2uc9oa3olzm 0 347309 4165161 4139647 2022-07-27T08:32:14Z Magnefl 34101 лічынка wikitext text/x-wiki {{Таксон | image file = | image descr= | regnum = Жывёлы | parent = Jocheaera | rang = Від | latin = Acronicta alni | author = | wikispecies= }} [[File:Acronicta alni-l.jpg|thumb|лічынка]] '''Acronicta alni''' — матылёк сямейства [[Соўкі|совак]]. == Апісанне == Размах крылаў дарослых матылькоў ад 35 да 40 мм. Пярэднія крылы шэра-белыя або карычняватыя. Заднія крылы бялёсыя, трохі цямней краю. У пачатку развіцця, [[Вусень|вусені]] чорныя спераду і белыя ззаду. Дарослыя гусеніцы чорныя, з ярка-жоўтымі паяскамі на працягу ўсяго цела, з асобнымі валасінкамі, на канцах булавападобныя сплюснутыя<ref name="abg">Лампетр К. Атлас матылькоў і гусеніц. Месцы пражывання. Фізічныя характарыстыкі. Паводзіны. Размнажэнне/К. Ламперт; Пад рэд. А. І. Быхаўца. Мн.: Харвест, 2003. 736 c</ref>. Вусені  сілкуюцца лісцем [[Вольха|алешыны]], часам [[Дуб|дуба]], [[Асіна|асіны]], [[Ляшчына|ляшчыны]], [[Бяроза|бярозы]], ружавых кустоў<ref name="sng"><span class="citation">''Стриганова Б. Р., Захараў а. А.''&#x20;Пяцімоўны слоўнік назваў жывёл: Насякомыя (лацінская-беларуская-англійская-нямецкі-французская)&#x20;&#x2F;&#x20;Пад рэд. д-ра роля ў сучасным свеце. навук, прафесар Б. Р. Стригановой.&#x20;— М.: РУСО, 2000.&#x20;— 560&#x20;с.&#x20;— 1060 экз.&#x20;</span></ref><ref name="abg">Лампетр К. Атлас матылькоў і гусеніц. Месцы пражывання. Фізічныя характарыстыкі. Паводзіны. Размнажэнне/К. Ламперт; Пад рэд. А. І. Быхаўца. Мн.: Харвест, 2003. 736 c</ref>. {{зноскі}} == Спасылкі == * [http://ukmoths.org.uk/show.php?bf=2281 ''Acronicta alni'' на сайце UKMoths] {{Ref-en}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Насякомыя Еўразіі]] [[Катэгорыя:Соўкі]] 375s1nk3n9a1z3pw90ot56a4vy7rvl9 0 350525 4165080 4147797 2022-07-26T20:39:46Z Cingenkog 111250 wikitext text/x-wiki {{Арфаграфія}} {{Асоба}} '''Стэн Лі''' ({{Lang-en|Stan Lee}}, сапраўднае '''Стэнлі Марцін Лібер''', {{Lang-en|Stanley Martin Lieber}}; [[28 снежня]] [[1922]]<ref name="autobio">Lee, Stan, and Mair, George.</ref>, [[Нью-Ёрк]], [[Злучаныя Штаты Амерыкі|ЗША]] — [[12 лістапада]] [[2018]]) — [[Злучаныя Штаты Амерыкі|амерыканскі]] пісьменнік, [[акцёр]], прадзюсар, тэлевядучы, [[сцэнарыст]], рэдактар і стваральнік мноства натуралістычных персанажаў [[комікс]]аў<ref name="wrightp207">Wright, Bradford W. ''Comic Book Nation: The Transformation of Youth Culture in America'' (The Johns Hopkins University Press, 2003), ISBN 978-0-8018-7450-5, p. 207</ref><ref name="wrightp218">Wright, p. 218</ref>, былы прэзідэнт і старшыня савета дырэктараў вядомага выдавецтва «[[Marvel Comics]]». Таксама вядомы як акцёр кіно і тэлебачання, зняўся ў многіх фільмах як камео або ў роляў другога плана. == Біяграфія == Нарадзіўся ў [[Нью-Ёрк]]у, у кватэры сваіх [[Яўрэі|яўрэйскіх]] [[Іміграцыя|бацькоў-імігрантаў]] [[Румыны|румынскага]] паходжання, Селіі (народжаная Саламона) і Джэка Ліберыя<ref name="autobio"/><ref name="Boston">{{Cite news|author=Renee Graham|title=Stan Lee and the Rise and Fall of the American Comic Book|url=http://www.boston.com/ae/books/articles/2003/12/02/bio_shows_comics_legend_to_be_a_marvel_himself/|work=[[The Boston Globe]]|date=2003-02-12|accessdate=2008-02-26}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.filmreference.com/film/93/Stan-Lee.html|title=Stan Lee|publisher=FilmReference.com|date=|accessdate=Apr. 27, 2010}}</ref>, на рагу 98-й заходняй вуліцы ў канцы заходняга авеню [[Манхэтэн]]а<ref name="autobio"/>. Бацька Стэна навучаўся як закройшчык, але працаваў мала, асабліва пасля [[Вялікая дэпрэсія|вялікай дэпрэсіі]], таму сям’я пераехала на авеню Форт-Вашынгтон<ref>{{Cite web|url=http://www.nytimes.com/slideshow/2007/09/04/realestate/keymagazine/20070909STANLEE_2.html|title=Lewine, Edward, "Sketching Out His Past", '&#39;The New York Times Key Magazine'&#39; Slide Show (September 4, 2007), Image 1|work=The New York Times|date=|accessdate=Apr. 27, 2010}}</ref>. Калі Лі было амаль 9 гадоў, нарадзіўся яго першы і адзіны брат, Лары. Да таго часу, як Лі стаў падлеткам, сям’я стала жыць у аднапакаёвай кватэры на 1720 Юніверсіці-авеню ў [[Бронкс|Брукліне]]. Лі з братам жылі ў адным пакоі, а іх бацькі спалі побач на раскладванай канапе.<ref>{{Cite web|url=http://www.nytimes.com/slideshow/2007/09/04/realestate/keymagazine/20070909STANLEE_3.html|title=Lewine, '&#39;The New York Times'&#39;, Image 2|work=The New York Times|date=|accessdate=Apr. 27, 2010}}</ref> Стэн Лі скончыў сярэднюю школу Выступаюць Клінтана ў [[Бронкс]]е<ref>{{Cite web|url=http://www.stanleeweb.com/stan_bio.htm|title=Biography|publisher=StanLeeWeb.com|date=|accessdate=Apr. 27, 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070928051311/http://www.stanleeweb.com/stan_bio.htm|archivedate=28 верасня 2007|deadurl=yes}}</ref>, куды да гэтага пераехала яго сям’я. Быў ненаедным чытачом. Малады Стэн працаваў на многіх работах -- займаўся напісаннем некралогаў для службы навін і [[прэс-рэліз]]аў па Нацыянальнай праграме [[Туберкулёз|сухотнага]] цэнтра, дастаўкай сэндвічаў у офісы (у тым ліку і ў [[Ракфелераўскі цэнтр|Ракфелераўскім цэнтры]]), а таксама продажам падпісак на газету ''New York Herald Tribune''. У кастрычніку 1942 года быў прызваны ў армію ЗША, дзе праслужыў да кастрычніка 1945 года. Стэн Лі дапамаглі стаць такім вядомым многія людзі, такія як: Робі Саламон (дзядзька Стэна)<ref>Per Timely Comics' wartime editor Vincent Fago in [http://www.twomorrows.com/alterego/articles/11fago.html interview, ''Alter Ego'' vol. 3, #11 (November 2001)]</ref>, рэдактар Timely Comics Джо Сайман, выдавец коміксаў Марцін Гудман. Акрамя гэтага, жонкай Гудмана была Джын — стрыечная сястра Стэна<ref>Lee and Mair, ''Excelsior'', p.22</ref>. У супрацоўніцтве з некалькімі мастакамі (самыя вядомыя — [[Джэк Кірбі]] і [[Стыў Дзітка]]) ён стварыў мноства вядомых персанажаў коміксаў, такіх як [[Чалавек-павук]], Жалезны чалавек, Халк, Фантастычная чацвёрка і [[Людзі Ікс]]. Стэн Лі сыграў эпізадычныя ролі ў многіх фільмах, знятых па матывах коміксаў [[Marvel Comics]]. У прыватнасці: «Людзі Ікс», «Людзі Ікс: Апошняя бітва», «Чалавек-павук», «Чалавек-павук 2», «Чалавек-павук 3: Вораг у адлюстраванні», «Жалезны Чалавек», «Падшыванец», «Халк», «Неверагодны Халк», «Фантастычная чацвёрка», а таксама многія іншыя. У фільме «Фантастычная чацвёрка 2: Уварванне Сярэбранага серфера» ён хоча трапіць на вяселле Рыда Рычардса і Сьюзан Шторм, але яго не пускаюць, так як яго няма ў спісах гасцей. Сцэна доўжыцца некалькі секунд, і Ці два разы называе сваё імя, пасля чаго яго выганяюць. Стэн Лі ўпершыню сыграў самога сябе ў фільме Кевіна Сміта «Лоботрясы»: Стэн сустракаецца з адным з галоўных персанажаў па імя Бродзі (акцёр Джэйсан Лі) і распавядае яму гісторыю свайго няўдалага кахання, навучае героя на прымірэнне з яго ўласным каханнем (актрыса Шэнэн Доэрці). Таксама яму і яго коміксах прысвечана 16-я серыя трэцяга сезону серыяла «Тэорыя вялікага выбуху». У канцы серыі Стэн Лі ўдзельнічае ў сцэне з галоўнымі героямі серыяла.<ref>{{Cite web|url=http://www.digitalspy.com/ustv/news/a199794/stan-lee-to-play-himself-on-big-bang.html|title=DigitalSpy.com|publisher=DigitalSpy.com|date=Jan. 28, 2010|accessdate=Apr. 27, 2010|archiveurl=http://www.webcitation.org/66DSozV4v|archivedate=2012-03-17}}</ref>. Яшчэ адна ролю на тэлебачанні — кіроўца аўтобуса ў 16-й серыі першага сезона серыяла «[[Героі, тэлесерыял|Героі]]»<ref>{{Cite news|url=http://www.tvsquad.com/2007/02/07/stan-lee-to-make-heroes-cameo/|title=Stan Lee to make Heroes cameo|author=Julia Ward|date=2007-02-07|accessdate=2010-09-17|publisher=TV Squad}}</ref>. Акрамя гэтых роляў, Ці ўдзельнічаў у стварэнні мангі «Heroman»<ref>{{Cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/encyclopedia/anime.php?id=11266|title=Heroman (TV)|publisher=Anime News Network|date=|accessdate=Apr. 27, 2010}}</ref>. Сумесна з Джонам Бускема з’яўляецца аўтарам кнігі «How to Draw Comics. The Marvel Way». У мультсерыяле «Чалавек-павук» у апошняй серыі пятага сезону з’яўляецца ў паралельным вымярэнні як стваральнік коміксаў пра Чалавека-павука. Цяпер{{калі?}} Стэн вядзе свой канал у YouTube [http://www.youtube.com/user/worldofheroes «Свет герояў»] У пачатку 2016 года пісьменнік прызнаўся ў значным пагаршэнні зроку, з-за якога ён страціў магчымасць чытаць і пісаць<ref>{{Cite web|accessdate=2016-01-12|title=Создатель Человека-паука потерял способность читать и писать|url=http://lenta.ru/news/2016/01/12/stan_lee/|publisher=lenta.ru}}</ref>. == Цікавыя факты == * Стэн Лі любіць фільмы з [[Брус Лі|Брусам Лі]]<ref>''Stan’s Soapbox, Bullpen Bulletins'', October 2000</ref>. * Стэн Лі з’яўляўся ў мультсерыяле «[[Сімпсаны]]» у ролі самога сябе * Любімыя пісьменнікі Стэна Лі: [[Стывен Кінг]], [[Герберт Уэлс]], [[Марк Твэн]], [[Артур Конан Дойл]], [[Уільям Шэкспір]], [[Чарльз Дыкенс]] і Харлан Элісан<ref>''Stan’s Soapbox, Bullpen Bulletins'', October 1998</ref>. * Стэн Лі часта мільгае ў гульні Lego Marvel Super Heroes. Таксама з’яўляецца ў ёй гульнявым персанажам і валодае сумессю здольнасцяў такіх герояў як [[Чалавек-павук]], Цыклоп, Містэр Фантэстік і інш. Існуе гэтак жа працоўная версія аб тым, што выконваючы камео ў фільмах сусвету Марвел Стэн Лі гуляе персанажа па імі Усявышні (One-Above-All) які з’яўляецца Богам сусвету Marvel і яе творцам. * Стэн таксама часта з’яўляецца ў місіях гульні Lego Marvel Avengers, у якой з’яўляецца гульнявым персанажам, здольны ператварацца ў «Пышнага Халк», мае ў арсенале асаблівыя касцюмы «Жалезны Стэн» і «Стэнобой». Можа перасоўвацца на хуткіх хуткасцях; лётаць, выкарыстоўваючы дубінкі Сарвігаловы. Мае ў арсенале адмысловы шчыт. * Стэн Лі з’яўляецца ў мультфільме Горад Герояў, у ролі бацькі Фрэда. * Стэн Лі з’яўляецца камео ва ўсіх фільмах кінематаграфічнай сусвету «MARVEL». * Стэн Лі з’яўляўся ў мультсерыяле «Финес і Ферб» ў ролі прадаўца хот-догаў == Створаныя персанажы == [[Файл:10.14.11StanLeeByLuigiNovi9.jpg|справа|міні|Лі у 2011 годзе.]] * [[Чалавек-павук]] * [[Фантастычная чацвёрка]] * [[Людзі Ікс]] * [[Вісус]] * Жалезны чалавек * Халк * Жанчына-павук * Стріперэла * і многія іншыя == Узнагароды == * У [[1995|1995 годзе]] уключаны ў залу славы Джэка Кербі. * У [[2002|2002 годзе]] атрымаў прэмію «[[Кінапрэмія «Сатурн»|Сатурн]]» у катэгорыі «Узнагарода за дасягненні ў кар’еры». * У [[2008|2008 годзе]] ўдастоены Нацыянальнай медалі ЗША ў галіне мастацтваў. == Кнігі == * «How to Draw Comics. The Marvel Way» (сумесна з Джонам Бускема). * «Стэн Лі. Як маляваць коміксы» == Фільмаграфія == === Акцёрскія працы === === Астатнія працы === Акрамя акцёрства Стэн Лі таксама працуе ў іншых сферах кінематографа. Ён выступаў у ролі прадзюсара ў такіх фільмах, як: «Капітан Амерыка», «Нік Фьюри: Агент Ш.Ч.Ы.Т.», «Блэйд», «Людзі Ікс», «Блэйд 2», «[[Чалавек-павук (фільм)|Чалавек-павук]]», «Вісус», «Людзі Ікс 2», «[[Халк (фільм)|Халк]]», «Карнік», «[[Чалавек-павук 2]]», «[[Блэйд 3: Троіца]]», «[[Электра (фільм)|Электра]]», «[[Лясун (фільм, 2005)|Лясун]]», «Фантастычная чацвёрка», «[[Людзі Ікс: Апошняя бітва]]», «Прывідны гоншчык», «[[Чалавек-павук 3: Вораг у адлюстраванні]]», «[[Фантастычная чацвёрка: Уварванне Сярэбранага серфера]]», «[[Жалезны чалавек (фільм)|Жалезны чалавек]]», «[[Неверагодны Халк (фільм)|Неверагодны Халк]]», «Карнік: Тэрыторыя вайны» і «[[Жалезны чалавек 2]]». Акрамя работ прадзюсара, Стэн Лі быў нават мантажорам відэа «Spider-Man: The Ultimate Villian Showdown». У 2016 ён зняў уласны серыял — «Шчасліўчык», галоўную ролю Гары Клейтана ў ім выканаў Джэймс Нэсбіт. {{Зноскі}} == Спасылкі == * {{Imdb name|0498278|Стэн Ли}}(англ.)<span> на сайце </span>[[Internet Movie Database]] * [http://www.powentertainment.com POW!] [http://www.powentertainment.com Entertainment] (афіцыйны сайт) * {{Twitter|therealstanlee}} * [http://marvel-comics.ru/2009/09/sten-li-schitaet-sdelku-walt-disney-i-marvel-zaklyuchennoy-na-nebesah/ Стэн Лі аб угодзе з Дысней] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20100120005933/http://marvel-comics.ru/2009/09/sten-li-schitaet-sdelku-walt-disney-i-marvel-zaklyuchennoy-na-nebesah/ |date=20 студзеня 2010 }} {{Кінематаграфічны сусвет Marvel}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Лі Стэн}} [[Катэгорыя:Акцёры ЗША]] [[Катэгорыя:Акцёры агучвання ЗША]] [[Катэгорыя:Акцёры паводле алфавіта]] [[Катэгорыя:Акцёры тэлебачання ЗША]] [[Катэгорыя:Артыстычныя псеўданімы]] [[Катэгорыя:Сцэнарысты ЗША]] [[Катэгорыя:Сцэнарысты паводле алфавіта]] su07kpjvo7pf7fbpva7507w68fxvq9r 10 352962 4165005 3842543 2022-07-26T18:15:45Z 103.60.175.14 wikitext text/x-wiki {{Склад зборнай | від_спорту = футбол |{{ #ifeq: {{{1|}}} | child | child | parent }} | назва = Склад зборнай Аўстрыі па футболе на чэмпіянаце свету 1998 | колер фону = #C8102E | колер тэксту = white | колер рамкі = #860909 | краіна = Аўстрыі | сцяг = Аўстрыі | турнір = Чэмпіянат свету 1998 | турнір_спасылка = Чэмпіянат свету па футболе 1998 | і1 = [[Міхаэль Конзель|Конзель]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> | і2 = [[Маркус Шоп|Шоп]] | і3 = [[Петэр Шотэль|Шотэль]] | і4 = [[Антон Пфефер|Пфефер]] | і5 = [[Вольфганг Фаерзінгер|Фаерзінгер]] | і6 = [[Вальтэр Коглер|Коглер]] | і7 = [[Марыа Гас|Гас]] | і8 = [[Гайма Пфайфенбергер|Пфайфенбергер]] | і9 = [[Івіца Васціч|Васціч]] | і10 = [[Андрэас Герцаг|Герцаг]] | і11 = [[Марцін Амергаўзер|Амергаўзер]] | і12 = [[Марцін Гідэн|Гідэн]] | і13 = [[Гаральд Чэрны|Чэрны]] | і14 = [[Генес Райнмайр|Райнмайр]] | і15 = [[Арнольд Ветль|Ветль]] | і16 = [[Франц Вольфарт|Вольфарт]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> | і17 = [[Роман Меліх|Меліх]] | і18 = [[Петэр Штогер|Штогер]] | і19 = [[Тоні Польстэр|Польстэр]] | і20 = [[Андрэас Гераф|Гераф]] | і21 = [[Вольфганг Кналер|Кналер]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> | і22 = [[Дытмар Кюбаўэр|Кюбаўэр]] | трэнер = [[Герберт Прагазка|Герберт&nbsp;Прагазка]] }}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады зборных на чэмпіянаце свету па футболе 1998|Аўстрыя]] [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады зборнай Аўстрыі па футболе|С 1998]] </noinclude> 4bhyuhx4uw62ro2bxh8h0eg9p3eoofk 0 359735 4165035 2468995 2022-07-26T19:26:49Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki [[Выява:Dressing a horse for a ceremony, Nakoda summer camp near Banff, Alberta (17875124633).jpg|thumb|Апрананне каня для цырымоніі (канадскія [[Стоўні, індзейцы|стоўні]]). Фота [[1930]] г.]] '''Нако́та''' (''Nakȟóta'', ''Nakȟóda'', ''Nakȟóna'', літаральна "аб'яднанне") — агульная саманазва часткі [[сіў]]анскіх народаў [[Паўночная Амерыка|Паўночнай Амерыкі]]. Накота звычайна называюць сябе плямёны [[Стоўні, індзейцы|стоўні]] ([[Канада]]) і [[асінібойн]] (Канада і [[ЗША]]). Размаўляюць на [[дыялект]]ах мовы [[дакота]]. У [[навука|навуковай]] [[літаратура|літаратуры]] накота часцяком вылучаюць як асобную ўсходнюю галіну [[сіў]], аднак словам '''накота''' таксама называлі сябе частка тэрытарыяльнай групы ''Tetonwan'' (увайшлі ў склад [[лакота]]) і тэрытарыяльнай групы ''Yanktonai'' (уваходзяць у склад [[дакота]] і часткова лакота). У мінулым, падобна іншым сіў, падзяляліся на асобныя качавыя супольнасці. Галоўныя традыцыйныя заняткі — паўкачавая [[конегадоўля]] і [[паляванне]]. == Спасылкі == * [http://what-when-how.com/native-americans/nakota-native-americans-of-the-great-plains Nakota (Native Americans of the Great Plains)] * [http://www.legendsofamerica.com/na-sioux.html Lakota, Dakota, Nakota - The Great Sioux Nation] [[Катэгорыя:Сіў]] cqgg6bvg7qmr1f1u6svcyo9o9z6emzh 0 359771 4165049 4045733 2022-07-26T19:35:18Z Frantishak 22737 /* Гісторыя */ wikitext text/x-wiki {{Этнічная група| group = Асінібойн <br /> ''Nakȟóta'' | image = [[Выява:Edward S. Curtis Collection People 002.jpg|300px]] | caption = <div style="background-color:#fee8ab">Фота 1928 г.<small> | poptime = 5200 | popplace = {{Сцягафікацыя|ЗША}}, {{Сцягафікацыя|Канада}} | langs = дакота | rels = [[анімізм]], [[шаманізм]], [[хрысціянства]] | related = іншыя [[сіў]] }} '''Асінібойн''' ({{lang-en|Assiniboine}}; саманазва: ''Nakȟóta'') — [[індзейцы|індзейскі народ]], карэнныя жыхары [[ЗША]] і [[Канада|Канады]]. Жывуць пераважна ў [[Штат Мантана|Мантане]] і [[Правінцыя Саскачэван|Саскачэван]]. Агульная колькасць (2017 г.) - 5 200 чал.<ref>[https://joshuaproject.net/people_groups/10462 Assiniboin]</ref> == Паходжанне == Асінбойн разам са [[Стоўні, індзейцы|стоўні]] ўяўляюць сабою ўсходнюю галіну народаў [[сіў]] і карыстаюцца агульнай саманазвай ''[[накота]]''. У [[17 стагоддзе|XVII]] ст. іх супольныя продкі жылі ў лясной зоне на захад ад [[Вялікія азёры|Вялікіх азёр]]. Назва '''асінібойн''' (''assinispwas'n'', літаральна «каменныя катлы») трапіла ў еўрапейскія мовы з [[аджыбвэ, мова|мовы аджыбвэ]]. Пад ціскам [[алганкіны|алганкінаў]], што карысталіся [[агнястрэльная зброя|агнястрэльнай зброяй]], частка ўсходніх сіў была вымушана рухацца далей на захад уздоўж [[Рака Саскачэван|ракі Саскачэван]], другая перасялілася на [[рака Місуры|раку Місуры]]<ref>[http://www.ftbelknap.org/assiniboinehistory.html Assiniboine History] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20161016175406/http://www.ftbelknap.org/assiniboinehistory.html |date=16 кастрычніка 2016 }}</ref>. Каля [[1790]] г. ад перасяленцаў на захад адлучыліся стоўні. == Гісторыя == [[Вусная гісторыя]] асінібойн шмат апавядае пра перасяленне на захад і поўдзень, пошукі зямель з вечнай зімой і вечным летам. У сярэдзіне [[18 стагоддзе|XVIII]] ст. група асінібойн на [[Рака Місуры|рацэ Місуры]] асвоіла [[конегадоўля|конегадоўлю]] і пачала качавы лад жыцця. Для асінібойн на [[Рака Саскачэван|рацэ Саскачэван]] конегадоўля доўгі час заставалася другасным заняткам. Яны здабывалі і гандлявалі футрам, паспяхова супернічалі з [[кры]], [[чарнаногія|чарнаногімі]] і [[Гравантры|гравантрамі]]. У выніку кантактаў з еўрапейцамі ў [[1781]] г., [[1836]] г. і [[1845]] г. асінбойн перажылі тры моцныя [[эпідэмія|эпідэміі]], што прывялі да скарачэння іх колькасці і зменаў сацыяльнага ладу. Частка паўднёвых асінібойн удзельнічала ў [[Індзейскія войны|Індзейскіх войнах]] на баку [[дакота]] і [[шаены|шаенаў]], аднак пацярпела паражэнне. Да канца [[19 стагоддзе|XIX]] ст. у выніку скарачэння насельніцтва і вынішчэння [[амерыканскі бізон|бізонаў]] усе тэрытарыяльныя групы гэтага народа апынуліся ў залежнасці ад дапамогі з боку ўладаў [[ЗША]] і [[Канада|Канады]] і былі вымушаны падпісаць мірныя пагадненні. У нашы дні асінібойн прызнаюцца як «першасная нацыя» з боку Канады. Асобныя групы асінібойн вызначаюцца як аўтаномныя нацыі з правам самакіравання з боку ЗША. == Традыцыйная культура == Пасля перасялення на [[Вялікія раўніны]] асноўным заняткам асінібойн стала [[паляванне]] на бізонаў і футравых жывёл. Былі вядомы пешае загоннае паляванне з дапамогай [[Сабака свойскі|сабак]], коннае паляванне з пераследам параненай жывёлы, паляванне з дапамогай пастак. Асінібойн, што жылі каля буйных водных крыніц, таксама займаліся сезонным [[рыбалоўства]]м з [[бераг]]у або [[каноэ]]. Важнае значэнне меў [[гандаль]] з іншымі [[індзейцы|індзейскімі]] народамі і еўрапейскімі перасяленцамі. Сярод асінібойн назіраўся жорсткі падзел працы<ref>[http://www.encyclopedia.com/places/united-states-and-canada/canadian-physical-geography/assiniboine Assiniboine]</ref>. Маладыя юнакі лічыліся воінамі. Пасля жаніцьбы яны разглядаліся пераважна як здабытчыкі-паляўнічыя. Жанчыны маглі суправаджаць мужчын падчас палявання, каб дапамагчы ў апрацоўцы здабычы, аднак іх галоўнымі заняткамі былі клопат пра дзяцей, жытло, выраб [[вопратка|вопраткі]], гарбарства і інш. [[Выява:A skin lodige of the Assiniboin chief 0016v.jpg|thumb|Сезонны лагер пашыранай сям'і. Малюнак 1840-х гг.]] Асновай сацыяльнага ладу была вялікая пашыраная [[сям'я]], якая качавала ўздоўж пэўнай тэрыторыі і жыла ў сезонных лагерах з [[тыпі]]. На чале такой сям'і стаяў правадыр. Звычайна гэта быў сталы паважаны мужчына, які распараджаўся паляваннем і гандлем. Яго ўлада не была безумоўнай. Сем'і аб'ядноўваліся ў буйныя тэрытарыяльныя групы. Яны сустракаліся пераважна ўлетку для арганізацыі [[рэлігія|рэлігійных]] цырымоній. Толькі ў некаторых выпадках буйныя тэрытарыяльныя групы сцвярджалі агульнае паходжанне. Падчас войн і мірных пагадненняў яны вылучалі агульных ваенных правадыроў. У [[19 стагоддзе|XIX]] ст. на тэрыторыі [[ЗША]] і [[Канада|Канады]] налічвалася каля 35 буйных тэрытарыяльных груп. Традыцыйная вопратка шылася са скур дзікіх жывёл. Распаўсюджаная [[зброя]] — [[дзіда]], [[лук]] і [[страла|стрэлы]], [[булава]], [[нож]], [[сякера]] і г. д. [[Свята|Святы]] мелі сезонны сакральны характар, былі прысвечаны гадавому гаспадарчаму цыклу. Важную ролю адыгрывалі мужчынскія [[танец|танцы]]. Асаблівае месца займаў [[танец сонца]]. Асінібойн захавалі багатую вусную традыцыю [[гісторыя|гістарычных]] паданняў, [[міф]]аў, [[казка|казак]], [[легенда|легенд]]. == Мова == У нашы дні [[мова]] асінібойн звычайна вылучаецца як самастойная, аднак частка вучоных сцвярджае, што яна ўяўляе сабою некалькі [[дыялект]]аў мовы [[дакота]]. З [[19 стагоддзе|XIX]] ст. карыстаюцца [[алфавіт]]ам на аснове [[лацінскі алфавіт|лацінкі]]. == Рэлігія == Традыцыйная [[рэлігія]] заснавана на [[анімізм|анімістычных]] уяўленнях аб існаванні шматлікіх духаў і абезасобленых сіл, што кіруюць [[сусвет]]ам. Важную ролю ў [[міфалогія|міфалогіі]] адыгрываюць культурныя героі. Вылучаўся пласт [[шаманізм|шаманаў]], якія займаліся лекаваннем. Арганізацыя супольных рэлігійных рытуалаў належыць часовым рэлігійным правадырам, звычайна старым людзям. Многія сучасныя вернікі спавядаюць [[хрысціянства]]. {{зноскі}} == Спасылкі == * [https://www.warpaths2peacepipes.com/indian-tribes/assiniboine-tribe.htm Assiniboine Tribe: Facts, Clothes, Food and History] * [http://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/assiniboine/ Assiniboine - The Canadian Encyclopedia] * [http://mtprof.msun.edu/Win2003/r4star.html Wamakashka Doba Inazhi, History of the Assiniboine People from the Oral Tradition] * [http://www.native-languages.org/assiniboine_culture.htm Assiniboine Indian Culture and History] [[Катэгорыя:Сіў]] [[Катэгорыя:Народы ЗША]] [[Катэгорыя:Народы Канады]] blessjhip8kr5y6l3ejqg4mvfas5ge4 0 453047 4165100 4020591 2022-07-27T02:40:00Z VladimirZhV 9113 /* Спасылкі */ wikitext text/x-wiki {{Славутасць |Тып = Тэатр |Беларуская назва = Нацыянальны тэатр Бялграда |Арыгінальная назва = {{lang-sr|Народно позориште у Београду}} |Выява = Beograd - National Theater 02.jpg |Подпіс выявы = Фасад тэатра |Шырыня выявы = 300px |Статус = |Краіна = Сербія |Каардынаты = |Месцазнаходжанне = |Канфесія = |Епархія = |Ордэнская прыналежнасць = |Тып будынка = |Архітэктурны стыль = [[Эклектыка, архітэктура|Эклектыка]] |Аўтар праекта = Аляксандр Бугарскі |Будаўнік = |Заснавальнік = |Першае згадванне = |Заснаванне = [[1869]] |Пачатак будаўніцтва = 1868 |Заканчэнне будаўніцтва = 1869 |Будынкі = |Прыдзелы = |Вядомыя насельнікі = |Рэліквіі = |Стан = Дзейнічае |Сайт =http://www.narodnopozoriste.rs }} '''Нацыянальны тэатр Бялграда''' ({{Lang-sr|Народно позориште у Београду}}) — дзяржаўны тэатр [[Сербія|Сербіі]]. Помнік архітэктуры другой паловы XIX стагоддзя. Знаходзіцца на рагу вуліц Васіна і Француска ў [[Горад Бялград|Бялградзе]] на плошчы Рэспублікі побач з Нацыянальным музеем Сербіі. == Гісторыя == [[Файл:Square_Theatre_in_Belgrade_1895.jpg|злева|міні|Тэатр і плошча ў 1895 годзе]] Упершыню ідэя аб будаўніцтве тэатра ў Бялградзе ўзнікла ў [[1851]] годзе, дзякуючы таварыству «Аматараў народнай адукацыі». Тэатр заснаваны [[13 ліпеня]] [[1868]] года і будаваўся на працягу двух гадоў, як мяркуецца, па плане архітэктара Аляксандра Бугарскага. Распараджэнне аб будаўніцтве прыняў князь {{нп3|Міхаіл Абрэнавіч||ru|Михаил Обренович}}. Першы спектакль — п'еса «Георгій Бранкавіч». Акрамя тэатральных спектакляў, у зале на працягу XIX стагоддзя праводзіліся дабрачынныя балі і канцэрты. Вялікая канстытуцыйная [[скупшчына]] ў гэтай зале прагаласавала за Канстытуцыю ў [[1888]] годзе. У часы [[Югаславія|Югаславіі]] стаў ''Югаслаўскім нацыянальным тэатрам''. Тэатр аб'яднаў лепшых акцёраў Сербіі, тут ставіліся п'есы сербскіх, славенскіх і сусветных драматургаў.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/154943/%D0%AE%D0%B3%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9 Югославский национальный театр] // Большая советская энциклопедия</ref> У [[1999]] годзе падчас паветраных налётаў [[НАТА]] тэатральны калектыў быў адзіным у краіне, які прадоўжыў працу. Пры гэтым кошт білета быў чыста сімвалічным, роўны аднаму дынару.<ref>[http://mir-teatra.com/serbiya/129-serbskiy-nacionalnyy-teatr.html Сербский национальный театр - Мир театра.]</ref> === Будынак === У складзе тэатра тры акадэмічных трупы: драмы, оперы (з [[1921]] года) і балета (з [[1920]] года). Таксама ў будынку знаходзіцца музей тэатра. Выступленні праводзяцца на двух сцэнах, ''Галоўнай сцэне'' (на 700 месцаў) і ''сцэне Радамір Рашы Плаовіча'' (на 300 месцаў). Будынак выкананы па ўзоры тэатральных будынкаў таго часу, асабліва [[Горад Мілан|міланскай]] [[La Scala|Ла Скалы]], ад якога прынятая канцэпцыя і дэкаратыўнае аздабленне эпохі [[Адраджэнне|Адраджэння]]. Пры больш позніх рэканструкцыях першапачатковы выгляд цалкам зменены. Першая рэканструкцыя пачалася ў [[1911]] годзе, і доўжылася да [[1922]] года, у сувязі з перапынкам на [[Першая сусветная вайна|вайну]]. Тэатр быў пашыраны і страціў частку знешняга дэкору. Другая рэканструкцыя звязана з вынікамі бамбардзіроўкі Бялграда ў [[1941]] годзе. Яна праводзілася ў [[1964]]—[[1965]] гг. Зменам падвергнуўся інтэр'ер. Апошняя буйная рэканструкцыя была зроблена ў [[1986]]—[[1989]] гг., тады была дабудаваная частка ў бок вуліцы братоў Юговіча. === Балет === Першыя балетныя спектаклі ў Бялградскай оперы адносяцца да пачатку 1920-х гг. Тут пастаўлены першы балет сербскага кампазітара М. Мілевіча «Le balai du valet». У розны час трупу ўзначальвалі: Б. Г. Раманаў (1930-31), Н. Кірсанава (1932-34), Б. Князеў (1934-36), Маргарыта Фрамана (1937-38). Пасля вайны балет перажыў перыяд інтэнсіўнага абнаўлення, звязаны галоўным чынам з дзейнасцю балетмайстра Д. Парліча.<ref>{{Cite web|url=http://www.ballet-enc.ru/html/n/nacional5n3y-teatr-v-belgrade.html|title=Национальный театр в Белграде|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Bpabh2gi?url=http://www.ballet-enc.ru/html/n/nacional5n3y-teatr-v-belgrade.html|archivedate=31 кастрычніка 2012|lang=ru|publisher=Энциклопедия балета|accessdate=2012-09-07|deadurl=}}(руск.)&nbsp;<span id="cxmwNA" tabindex="0">.</span>&#x20;<span id="cxmwNA" tabindex="0"> Энциклопедия балета.</span>&#x20;<small id="cxmwNA" tabindex="0"> з першакрыніцы 31 кастрычніка 2012.</small>&#x20;<small id="cxmwNA" tabindex="0">Праверана 7 верасня 2012.</small></ref> [[Файл:Matematička_gimnazija_-_Mathematical_Gymnasium_Belgrade_-_MGB_-_Anniversary.jpg|міні|Вялікая глядзельная зала пасля рэканструкцыі 1989 г.]] === Рэстаўрацыя === У [[1905]] годзе праведзена новая мастацкая рэстаўрацыя сцэны, глядзельнай залы і фае па эскізах першага сербскага дэкаратара Драгуціна Інікіострыя Медзеняка, які ўпрыгожыў інтэр'еры асабнякоў шмат каго з заможных бялградскіх жыхароў. У аснову абноўленага дэкору ляглі матывы народнай арнаментыкі і мастацкай традыцыі. З цягам часу наспела неабходнасць павялічыць сцэну і вырашыць шэраг тэхнічных задач. У [[1912]] годзе пачалася рэканструкцыя тэатра, аднак, у сувязі з пачаткам Першай сусветнай вайны, яна расцягнулася да [[1921]] года. Па задуме архітэктара Ёсіфа Буканца лаканічную гармонію першапачатковага фасада змяніла пышнае неа-барока з дзвюма вуглавымі вежамі ля пад'езда. У інтэр'ер глядзельнай залы і вестыбюля дададзеныя дэкаратыўныя элементы з гіпсу. Столь глядзельнай залы распісаў рускі мастак Сцяпан Фёдаравіч Калеснікаў. Цікава, што выхаваны ў традыцыі акадэмічнага рэалізму ён стварыў сваю кампазіцыю ў стылі дэкаратыўнага барока і ўзяў за аснову тэмы антычнай міфалогіі – Талія у калясніцы і вакхічныя фантазіі, якія праслаўляюць тэатр, як храм мастацтва. Наступная рэканструкцыя пачалася ў [[1940]] годзе. Аднак падчас красавіцкай бамбардзіроўкі [[Горад Бялград|Бялграда]] [[1941]]-га будынак зведаў сур'ёзныя пашкоджанні і працы па рэканструкцыі пачаліся толькі бліжэй да канца года. Праект архітэктараў Гойка Тодзіча і Драгана Гудовіча цалкам змяніў знешні выгляд ранейшага Нацыянальнага тэатра. З пярэдняга боку фасада, за выключэннем прафіляванай гірлянды даху, знятая ўся старая дэкаратыўная пластыка. Такі ж знешні выгляд тэатр захаваў і пры наступнай рэканструкцыі 1965 года, калі, пад кіраўніцтвам архітэктара Ніколы Шерцэра, унесены змены ў вестыбюль, глядзельную залу і аркестравую яму. Апошняя і самая маштабная рэканструкцыя будынка Нацыянальнага тэатра (1986-1989) суправаджалася палемікай як у прафесійнай супольнасці, так і ў шырокіх колах грамадскасці па пытанні аб тым, ці варта вярнуць будынку яго першапачатковы выгляд ці ж той, які яно набыло пасля першай рэканструкцыі [[1922]] года. Усё-такі было вырашана, што будынак будзе абноўлена па праекце першай рэканструкцыі, а да задняй частцы корпуса зроблена шкляная прыбудова па праекце архітэктараў Слабадана Дрэняковіча і Любаміра Здраўковіча. Абнаўленне ўнутранай прасторы тэатра, па задуме архітэктара Мілана Палішашкага, ставіла задачу аднавіць яго першапачатковае аблічча, падкрэсліваючы тым самым візуальныя і сімвалічныя годнасці інтэр'еру старога тэатра. У цэнтры вестыбюля усталяваны бюст князя Міхаіла працы італьянскага скульптара Энрыка Паці (1872), а жывапісная кампазіцыя Сцяпана Калеснікава на столі глядзельнай залы адрэстаўраваная па захаваных арыгінальных малюнках. Пераадольваючы бурныя гістарычныя падзеі гісторыі сваёй краіны, Нацыянальны тэатр Бялграда па-ранейшаму застаецца захавальнікам сербскай культуры і традыцыі. Ён і далей будзе маяком сербскай духоўнасці. У знак прызнання і павагі важнай культурна-гістарычнай, архітэктурна-ўрбаністычнай, мастацка-эстэтычнай ролі ў жыцці грамадства, Нацыянальны тэатр Бялграда ў 1983 годзе аб'яўлены культурным набыткам асаблівага значэння. == Гл. таксама == * [[Наташа Нінкавіч]] {{зноскі}} == Спасылкі == * [http://www.tob.rs/ru/see_in.php?id=5070 Нацыянальны тэатр - Турыстычная арганізацыя Белграда] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130913074616/http://www.tob.rs/ru/see_in.php?id=5070 |date=13 верасня 2013 }} (руск.)&nbsp; * [http://www.narodnopozoriste.co.rs/index.php?id=782 Гісторыя - Афіцыйны сайт тэатра] (англ.)&nbsp; (серб.)&nbsp; {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Будынкі і збудаванні Бялграда]] [[Катэгорыя:З’явіліся ў 1869 годзе]] [[Катэгорыя:Оперныя тэатры Сербіі]] 4m51xw7hd6s796f9omrof7ng4xdtp4f 0 469416 4165196 3497054 2022-07-27T11:26:38Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Рака2 |Назва = Бервячанка |Арыгінальная назва = |Выява = |Подпіс = |Карта = |Подпіс карты = |Даўжыня = 18 |Плошча басейна = 71,5 |Басейн = Рыбчанка (рака)/Ілія/Вілія/Нёман/Балтыйскае мора |Расход вады = |Месца вымярэння = |Выток = |Месцазнаходжанне вытоку= |Вышыня вытоку = |s_lat_dir = |s_lat_deg = |s_lat_min = |s_lat_sec = |s_lon_dir = |s_lon_deg = |s_lon_min = |s_lon_sec = |Вусце = Рыбчанка (рака) |Месцазнаходжанне вусця = |Вышыня вусця = |m_lat_dir = |m_lat_deg = |m_lat_min = |m_lat_sec = |m_lon_dir = |m_lon_deg = |m_lon_min = |m_lon_sec = |Ухіл ракі = 3 |Краіна = Беларусь |Рэгіён = Мінская вобласць |Раён = Маладзечанскі раён |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Бервянча́нка''' — [[рака]] ў [[Маладзечанскі раён|Маладзечанскім раёне]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], левы [[прыток]] ракі [[Рака Рыбчанка|Рыбчанка]] (прыток [[Рака Ілія|Іліі]], басейн [[Рака Нёман|Нёмана]]). Даўжыня ракі 18 км. Плошча [[вадазбор]]у 71,5 км². Сярэдні [[Ухіл ракі|нахіл воднай паверхні]] 3 м/км. Вадазбор на паўночна-заходніх схілах [[Мінскае ўзвышша|Мінскага ўзвышша]]. == Літаратура == * {{Крыніцы/ЭПБ|1|Бервячанка||288}} [[Катэгорыя:Рэкі Маладзечанскага раёна]] [[Катэгорыя:Басейн Іліі]] 2xs6st4xmv5jmr6of1fyxbh2x5qbx15 0 472576 4165109 4164680 2022-07-27T03:18:04Z StarDeg 16311 wikitext text/x-wiki {{цёзкі2|Мета (значэнні)}} {{ДД |пасада = [[Прэзідэнт Албаніі]] |сцяг = Flag of the President of Albania.svg |перыядпачатак = [[24 ліпеня]] [[2017]] |перыядканец = [[24 ліпеня]] [[2022]] |папярэднік = [[Буяр Нішані]] |пераемнік = [[Байрам Бегай]] | пасада_2 = Спікер [[Народны сход Албаніі|Народнага сходу Албаніі]] | сцяг_2 = Kuvendi i Shqipërisë.svg | перыядпачатак_2 = [[10 верасня]] [[2013]] | перыядканец_2 = [[24 ліпеня]] [[2017]] | папярэднік_2 = [[Жазэфіна Тапалі]] | пераемнік_2 = | пасада_3 = [[Міністр замежных спраў Албаніі]] | сцяг_3 = Flag of Albania.svg | перыядпачатак_3 = [[17 верасня]] [[2009]] | перыядканец_3 = [[17 верасня]] [[2010]] | папярэднік_3 = [[Люльзім Баша]] | пераемнік_3 = [[Эдманд Хаджынаста]] | перыядпачатак_4 = [[31 ліпеня]] [[2002]] | перыядканец_4 = [[18 ліпеня]] [[2003]] | папярэднік_4 = [[Арта Дадэ]] | пераемнік_4 = [[Луан Хадждарага]] (в. а..) | пасада_5 = [[Старшыня Савета міністраў Албаніі]] | сцяг_5 = Flag of Albania.svg | перыядпачатак_5 = [[29 кастрычніка]] [[1999]] | перыядканец_5 = [[22 лютага]] [[2002]] | папярэднік_5 = [[Пандэлі Майка]] | пераемнік_5 = [[Пандэлі Майка]] }} '''Ілір Мета''' ({{lang-sq|Ilir Meta}}; нар. {{ДН|24|3|1969}}, Чаравода) — албанскі палітык, прэм’ер-міністр Албаніі з 1999 па 2002. Быў міністрам замежных спраў з 2002 па 2003 і зноў з 2009 па 2010, і з 2013 года — спікер [[парламент Албаніі|парламента Албаніі]]. Таксама займаў пасады віцэ-прэм’ера і міністра эканомікі, гандлю і энергетыкі, у абодвух левых і правых урадах. Як член Сацыялістычнай партыі Албаніі, Мета быў прэм’ер-міністрам з 1999 па 2002. Пасля ён заснаваў Сацыялістычны рух за інтэграцыю ў 2004 годзе і працягвае кіраваць партыяй. З 2009 па 2013, СРІ быў членам кіруючай кааліцыі з Дэмакратычнай партыяй. Пасля парламенцкіх выбараў 2013, Ілір Мета быў абраны спікерам парламента 10 верасня 2013 года. 28 красавіка 2017 года быў абраны Прэзідэнтам Албаніі. За яго кандыдатуру прагаласавалі 87 дэпутатаў з 140. Уступленне на пасаду адбылося 24 ліпеня 2017 года. {{Зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Прэзідэнты Албаніі]] 9b9dvawgw8adbqcmumlx61jbm7hwplq 0 473985 4164951 4067404 2022-07-26T13:35:02Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Востраў |Назва = Карагінскі |Нацыянальная назва= ru/Карагинский |Карта = Karahinski be.png |Краіна = Расія |Акваторыя = Берынгава мора |lat_dir = N |lat_deg = 58 |lat_min = 58 |lat_sec = 05 |lon_dir = E |lon_deg = 164 |lon_min = 14 |lon_sec = 38.6 |region = RU |CoordScale = |Плошча = 1935.97 |Плошча заліваў = |Вышыня = 912 |Насельніцтва = |Год = |Выява = |Памер выявы = |Подпіс выявы = |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Карагінскі''' ({{lang-ru|Карагинский}}) — [[востраў]] на захадзе [[Берынгава мора]]. Адміністрацыйна ўваходзіць у склад [[Камчацкі край|Камчацкага края]] [[Расія|Расіі]]. Плошча — 1935,97 км². На востраве вядзе эканамічную дзейнасць [[каракі|каракская]] абшчына, знаходзіцца персанал [[Метэаралагічная станцыя|метэаралагічнай станцыі]]. == Гісторыя == Карагінскі востраў быў здаўна вядомы [[Камчатка|камчацкім]] [[каракі|каракам]] і карэнным жыхарам [[Аляска|Аляскі]]. У [[18 стагоддзе|XVIII]] ст. паведамлялася, што адзін з выхадцаў з [[Паўночная Амерыка|Паўночнай Амерыкі]] на [[Камчатка|Камчатцы]] быў захоплены ў палон падчас здабычы на Карагінскім<ref>''Сергеев М.'' Советские острова Тихого океана. — С. 153</ref>. Астраўныя каракі належылі да рода Хамшарэн. У часы [[Сцяпан Пятровіч Крашаніннікаў|С. П. Крашаніннікава]] іх колькасць набліжалася да 100 чалавек. Адкрыты ў [[1728]] г. экспедыцыяй [[Вітус Берынг|В. Берынга]]. Наведваўся [[Расійская імперыя|рускімі]] здабытчыкамі. У [[1794]] г. [[Руская праваслаўная царква|праваслаўныя]] місіянеры хрысцілі астравіцян. Аднак у далейшым карэннае насельніцтва па невядомых прычынах знікла. У [[1827]] г., калі востраў даследавала экспедыцыя [[Фёдар Пятровіч Літке|Ф. П. Літке]], яе ўдзельнікі не заўважылі чалавечай прысутнасці. У [[1895]] г. паведамлялася, што з Камчаткі на Карагінскі перасялілася 5 сем’яў каракаў з [[паўночны алень|аленямі]]. Яны паходзілі з ракі {{нп5|Карага|Карага|ru|Карага}}. Ад яе назвы бярэ пачатак сучаснае найменне вострава. У канцы [[19 стагоддзе|XIX]] ст. на заходнім беразе ўзнікла паселішча Факторыя. У 1940-я гг. яно было пераназвана ў Ягаднае. Да канца 1920-х гг. тут дзейнічала [[Руская праваслаўная царква|праваслаўная]] місія. У [[1910]] г. пасля наведвання губернатарам {{нп5|Павел Фёдаравіч Унтэрбергер|П. Ф. Унтэрбергерам|ru|Унтербергер, Павел Фёдорович}} пабудавана [[Царква (збудаванне)|царква]]. Святар і каракі падтрымлівалі сувязі з [[ЗША|амерыканскімі]] гандлярамі футрам. У [[1923]]—[[1924]] гг. усталявана [[СССР|савецкая]] ўлада. У [[1926]] г. арганізавана [[рыбалоўства|рыбалоўная]] гаспадарка, якая спецыялізавалася на здабычы [[траскі]] і [[Селядцовыя|селядцоў]]. Пры ёй было пабудавана асобнае паселішча, якое стала цэнтрам Карагінскага [[сельсавет]]а. У [[1936]] г. адбылася [[калектывізацыя]]. Да пачатку [[Другая сусветная вайна|II Сусветнай вайны]] на поўначы Карагінскага спыняліся [[Японія|японскія]] рыбаловы. У пасляваенны перыяд у сувязі з [[эканоміка|эканамічнымі]] рэформамі адбывалася аб’яднанне калектыўных і рыбалоўных гаспадарак, аднак у [[1969]] г. яны былі ліквідаваны. Узімку [[1950]] г. з-за неспрыяльнага [[надвор'е|надвор’я]] адбылося рэзкае скарачэнне аленнага статка. Яно паўтарылася ў [[1963]]—[[1964]] гг. У [[1969]] г. [[аленегадоўля]] як асобны від гаспадаркі была спынена, а захаваны статак цудам пазбег забою. У [[1970]] г. востраў быў абвешчаны арніталагічным заказнікам з абмежаванай эканамічнай дзейнасцю. У [[1975]] г. астраўное паселішча Ягаднае было канчаткова скасавана. У [[2018]] г. Камчацкае агенцтва лясной гаспадаркі і аховы жывёльнага свету перадала Карагінскі ў [[арэнда|арэнду]] прыватнай кампаніі тэрмінам на 49 гадоў. == Геаграфія == Карагінскі востраў месціцца за 27 км на ўсход ад [[Камчатка|Камчаткі]], у [[Карагінскі заліў|Карагінскім заліве]]. Даўжыня з паўночнага ўсходу на паўднёвы захад — 109 км. Найбольшая шырыня — 54 км. Уздоўж сярэдняй часткі цягнецца [[гара|горны]] хрыбет. Найвышэйшы пункт — гара Высокая (912 м). Паўднёва-ўсходняе [[бераг|узбярэжжа]] высокае і [[скала|скалістае]]. На захадзе вылучаецца [[Каса (рэльеф)|каса]] Сямёнава, даўжынёй 15,44 км. На востраве шмат [[рака|рэк]] і [[возера|азёр]], якія займаюць каля 1 % паверхні. [[Умераны клімат|Клімат мяккі]] марскі. На працягу года сярэднія тэмпературы вагаюцца ад −11 °C да +11 °C. Сярэднегадавая колькасць ападкаў — 1250 мм, прычым большасць выпадае ў [[зіма|зімовы]] перыяд у выглядзе [[снег]]а. На схілах гор снег можна заставацца да пачатку [[ліпень|ліпеня]]. == Геалогія == У [[геалогія|геалагічных]] адносінах Карагінскі востраў з’яўляецца часткай [[Паўвостраў Камчатка|Камчацкага паўвострава]]. Вылучаюцца адклады перыяду [[мезазой|мезазою]] на ўсходняй [[гара|гарыстай]] частцы, а таксама на ўзвышанным поўдні — [[Крэмній|крамяністыя]] і [[гліна|гліністыя]] [[Сланец|сланцы]], [[туф]]ы, [[пясчанік]]і і г. д. На поўдні і захадзе часцяком сустракаюцца [[кайназой]]скія адклады ў выглядзе [[друз]]у. [[Палеаген]]авыя і [[неаген]]авыя адклады характарызуюцца выхадамі [[базальт]]аў і пясчанікамі. У пясчаніках [[пліяцэн]]у знаходзяць рэшткі [[флора|флоры]] і [[фаўна|фаўны]]. У [[чацвярцічны перыяд]] змены ўзроўню [[Берынгава мора|мора]] стварылі марскія адклады, пласты [[торф|тарфянікаў]], друзу, [[ледавік]]овыя і [[Алювій|алювіяльныя]] адклады. Востраў Карагінскі ўваходзіць у зону частых [[землятрус]]аў. == Прырода == Карагінскі востраў пакрыты густой [[флора|расліннасцю]]. Сустракаецца больш за 500 відаў раслін, у тым ліку [[рабіна]], некалькі відаў [[Хваёвыя|хваёвых]], [[бяроза]], [[вольха]], 40 відаў [[Асака|асакі]]. Сушу насяляюць такія [[млекакормячыя]], як [[ластаногія]], [[лісы]], [[зайцы]], [[грызуны]]. Экспедыцыя [[Фёдар Пятровіч Літке|Ф. П. Літке]] сустрэла на Карагінскім [[Буры мядзведзь|бурых мядзведзяў]]. Пазней яны былі вынішчаны чалавекам і зноў мігрыравалі з боку [[Камчатка|Камчаткі]] толькі ў канцы [[20 стагоддзе|XX]] ст. У міжваенны перыяд інтрадуцыравана [[Канада|канадская]] [[андатра]]. [[Каракі]] выкарыстоўваюць астраўныя [[луг]]і для выпасу свойскіх [[Паўночны алень|аленяў]]. У прыбярэжнай зоне можна назіраць [[кіты|кітоў]]. Востраў знакаміты месцамі масавай скупнасці [[Вадаплаўныя птушкі|вадаплаўных птушак]], а таксама рэдкімі драпежнымі птушкамі — [[крэчат]]амі, [[Белаплечы арлан|белаплечымі арланамі]], [[сапсан]]амі, [[беркут]]амі. У [[1970]]—[[2002]] гг. уся тэрыторыя Карагінскага вострава разам з дзвюхмільнай зонай уваходзіла ў склад аднайменнага заалагічнага заказніка, створанага для аховы марскіх птушак<ref>[https://dailystorm.ru/obschestvo/ostrov-v-arendu-na-49-let-za-15-tysyach-rubley-v-kamchatskom-krae-poluchil-syn-eks-lidera-koreyskoy-opg-po-klichke-bolshoy-denek Остров в аренду на 49 лет за 15 тысяч рублей в Камчатском крае получил сын экс-лидера «корейской ОПГ» по кличке Большой Денек]</ref>. У [[1994]] г. востраў быў уключаны ў спіс [[Рамсарская канвенцыя|Рамсарскіх угоддзяў]]. У [[2018]] г. Камчацкае агенцтва лясной гаспадаркі і аховы жывёльнага свету перадала Карагінскі ў [[арэнда|арэнду]] прыватнай кампаніі тэрмінам на 49 гадоў для арганізацыі [[паляванне|палявання]]. Услед за пратэстамі з боку грамадства і патрабаваннем [[Сусветны фонд дзікай прыроды|Сусветнага фонда дзікай прыроды]] ўсталяваць ахоўны статус<ref>[https://www.eastrussia.ru/news/ekologi-trebuyut-ustanovit-okhrannyy-status-na-karaginskom-ostrove-na-kamchatke/ Экологи требуют защитить Карагинский остров на Камчатке]</ref>, у [[2019]] г. пракуратура [[Камчацкі край|Камчацкага края]] праверыла і не знайшла парушэнняў у дагаворы пра перадачу вострава ў арэнду<ref>[https://fedpress.ru/news/41/society/2250965 Карагинский остров законно отдали частной компании под охотничьи угодья, — прокуратура]</ref>. {{зноскі}} == Літаратура == * ''Герасимов, Н.'' [http://www.biodiversity.ru/publications/books/ecoeducation/Gerasimov_Karaginsky-Island_2018_web.pdf Остров Карагинский: путешествие в непознанный мир Природы]. — М.: Из-во Центра охраны дикой природы, 2018 ISBN 978-5-93699-100-4 * ''Сергеев М.'' [https://www.prlib.ru/item/370099 Советские острова Тихого океана]. — Ленинград: Государственное социально-экономическое издательство, 1938 == Спасылкі == * [http://www.fesk.ru/wetlands/22.html Остров Карагинский Берингова моря] * [http://repo.kscnet.ru/1506/1/EB_1941_AKS_00000090.pdf Геология и петрография Северной Камчатки и острова Карагинский] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20220207130956/http://repo.kscnet.ru/1506/1/EB_1941_AKS_00000090.pdf |date=7 лютага 2022 }} {{Ціхі акіян}} [[Катэгорыя:Астравы Расіі]] [[Катэгорыя:Астравы Берынгава мора]] 4gq5l12fopc7yn7h39j74ylo4aoa5sc 0 489811 4164946 3823704 2022-07-26T13:31:58Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Этнічная група| group = Матары {{вымер}} <br /> (''Матор-аймак'') | image = [[Выява:Motors, people.png|300px]] | caption = <div style="background-color:#fee8ab">Месца, населенае матарамі ў XVII ст.<small> | poptime = | popplace = [[Сібір]] | langs = матарская мова | rels = [[шаманізм]] | related = [[селькупы]], іншыя [[саянскія самадыйцы]] }} '''Ма́тары''' (саманазва ''Матор-аймак'') {{вымер}} — [[самадыйскія народы|самадыйскі народ]] з групы [[саянскія самадыйцы|саянскіх самадыйцаў]]. Жыў на паўночных адгор'ях [[Саяны|Саянаў]] і на [[:ru:Туба (приток Енисея)|рацэ Туба]] на поўдні [[Сібір]]ы. Асноўныя заняткі — [[паляванне]], [[рыбалоўства]], [[аленегадоўля]]. Галоўнайй сацыяльнай адзінкай быў ''улус'' — сезонны стан некалькіх сваяцкіх [[сям'я|сем'яў]]. У [[1609]] г., калі пачаліся кантакты з [[рускія|рускімі]], матары знаходзіліся ў залежнасці ад [[енісейскія кіргізы|енісейскіх кіргізаў]]. [[Герард Фрыдрых Мілер|Г. Ф. Мілер]] дадаваў іх да групы малых сібірскіх народаў, што выплочвалі даніну [[манголы|манголам]]. Пасля уключэння зямель матараў у склад [[Расія|Расіі]] частка перасялілася ў [[Манголія|Манголію]]. У пачатку [[18 стагоддзе|XVIII]] ст. матары моцна пацярпелі ад эпідэміі [[Натуральная воспа|воспы]], што спрыяла іх далейшай [[асіміляцыя, сацыялогія|асіміляцыі]] [[цюркі|цюркамі]] і рускімі. == Літаратура == * ''Малолетко, А.'' Древние народы Сибири. Этничский состав по данным топонимики. Т. 6. Раннее заселение Северной Азии. - Томск: Томский университет, 2012. == Спасылкі == * [http://www.vostlit.info/Texts/rus16/Miller_2/frametext5.htm Г. Ф. МИЛЛЕР, ИСТОРИЯ СИБИРИ] * [http://enc-dic.com/brokgause/Motor-136701.html Энциклопедия Брокгауза и Ефрона] * [http://www.taishet.ru/history/sel5.html Е.С. Селезнёв, Т.А. Селезнёва, Колонизация канско-чунско- тайшетских земель и присоединение их к Русскому государству. 2-я пол. 17 в - нач.20 века] {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Самадыйскія народы]] [[Катэгорыя:Народы Сібіры]] [[Катэгорыя:Зніклыя народы Азіі]] [[Катэгорыя:Зніклыя народы Расіі]] 7jpi0oszssr9girwhvmwlerm6eny6pu 0 490287 4164948 4145339 2022-07-26T13:33:05Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Этнічная група| group = Саёты <br /> (''hойод'') | image = [[Выява:Porcelain sculptures Peoples of Russia 16.JPG|300px]] | caption = <div style="background-color:#fee8ab">Парцалянавая статуэтка саёцкай жанчыны, пачатак XX ст.<small> | poptime = 3 608 | popplace = {{Сцягафікацыя|Расія}}  | langs = саёцкая | rels = [[шаманізм]], [[будызм]] | related = [[тафалары]], [[тувінцы]], [[цаатан]] }} '''Саёты''' (саманазва ''hойод'') — народ, карэнныя насельнікі паўднёвай [[Сібір]]ы. Большасць саётаў жыве на захадзе [[Бурація|Бураціі]]. Агульная колькасць (2010 г.) — 3 608 чалавек. == Паходжанне і гісторыя == Назвы, падобныя на ''hойод'', шырока сустракаюцца на поўдні [[Сібір]]ы сярод родаў [[тувінцы|тувінцаў]], [[хакасы|хакасаў]], [[бураты|буратаў]], [[Халха-манголы|халха]] і інш. Некаторыя даследчыкі мяркуюць, што яна можа паходзіць ад старажытных [[скіфы|сакаў]]. Звесткі пра самастойны народ '''саёты''', '''саяты''' або '''саянскія горцы''' ва Усходніх [[Саяны|Саянах]] з'яіліся толькі ў [[17 стагоддзе|XVII]] ст. У канцы [[18 стагоддзе|XVIII]] ст. паведамлялася, што саёты размаўляюць на [[Самадыйскія мовы|самадыйскай мове]]. [[:ru:Жуковская, Наталья Львовна|Н. Л. Жукоўская]] вылучыла 3 асноўныя пласты, што фарміравалі этнас сучасных саётаў, — [[Самадыйскія народы|самадыйскі]], [[цюркі|цюркскі]], [[манголы|мангольскі]]. Ужо з XVII ст. адбывалася цюркізацыя саётаў-самадыйцаў, але яны захоўвалі сваю саманазву. У [[1727]] г. была ўсталявана [[Расійская імперыя|расійска]]-[[кітай]]ская мяжа. Саёты апынуліся ў складзе Расіі і фактычна былі адарваныя ад блізкіх на той момант па мове і культуры [[Тувінцы#Тувінцы-таджынцы|таджынцаў]]. Гэтая блізкасць пацвярджаецца сучаснымі [[генетыка|генетычнымі]] даследаваннямі. У рэгіён, населены саётамі, перасяляліся бураты. Яны аказвалі непасрэдны ўплыў на культуру саётаў. У [[1925]] г. [[СССР|савецкія]] [[Этнаграфія|этнографы]] заўважылі, што па-за межамі сям'і саёты аддавалі перавагу [[Бурацкая мова|бурацкай мове]]. У 1920-я гг. па ініцыятыве [[:ru:Петри, Бернгард Эдуардович|Б. Э. Петры]] была створана нацыянальная рада саётаў як асобны адміністрацыйны рэгіён [[Бурація|Бураціі]]. Аднак саёты фактычна не атрымалі правоў карэнных паўночных народаў. З [[1926]] г. іх назвы не было ў савецкіх [[Перапіс насельніцтва|перапісах насельніцтва]]. У 1930-я гг. саёты падвяргаліся [[Рэпрэсіі ў СССР|рэпрэсіям]], многія ад'язджалі ў [[Манголія|Манголію]]. У [[1963]] г. была ліквідавана [[аленегадоўля]] як непрадукцыйная галіна, з'явіліся абмежаванні ў паляванні з-за страты карэнных тэрыторый, што прывяло да руйнавання традыцыйнага ладу жыцця. З пачатку 1990-х гг. адбываецца нацыянальнае адраджэнне саётаў. У [[1992]] г. у Бураціі быў арганізаваны саёцкі культурны цэнтр. У [[1993]] г. створаны саёцкі нацыянальны сельсавет. У [[2000]] г. пры падтрымцы расійскіх навукоўцаў саёты здолелі атрымаць статус самастойнага карэннага народа на федэральным узроўні. == Культура == Асноўнымі заняткамі саётаў здаўна былі [[паляванне]] і [[жывёлагадоўля]]. Паляванне лічылася мужчынскім заняткам. Вылучалася паляванне на буйных жывёл для здабычы [[мяса]] і футравае на дробных звяроў. Распаўсюджаная ў мінулым паляўнічая зброя — крамянёвая [[стрэльба]] ''буу''. Трымалі [[конь свойскі|коняў]], [[алені|аленяў]], [[як]]аў і іншую жывёлу. Асабліва важную ролю адыгрывала [[аленегадоўля]], паколькі аленяў выкарыстоўвалі як галоўны [[транспарт]]ны сродак у [[гара|горнай]] мясцовасці, у тым ліку ў паляванні. Звычайна паляўнічаму хапала 3 аленяў, але багатыя аленегадоўцы мелі статкі да 30 галоў. [[Земляробства]] ўзнікла адносна позна пад уплывам [[бураты|буратаў]] і [[рускія|рускіх]]. Заняткі паляваннем і экстэнсіўнай жывёлагадоўляй на прыродных пашах вымушалі саётаў рабіць перакачоўкі ад 4 да 10 разоў на год. Узімку аленегадоўцы жылі ў далінах [[рака|рэк]], увосень перакачоўвалі ў [[тайга|тайгу]], улетку — на горныя пашы. Асноўны від жытла ў мінулым — [[чум]] ''урса, уурс'', пакрыты [[скура]]мі жывёл, вышынёй да 2,5 — 3 м. Выхад з чума быў накіраваны на ўсход. Левая палова жытла лічылася мужчынскай, правая — жаночай. Маёмасць захоўвалі ў торбах, што перавозіліся на аленях. Традыцыйная [[вопратка]] шылася са скур жывёл. Асабліва цанілася скура [[Лось|лося]]. Яе апраналі ў розныя сезоны. [[Абутак]] рабілі са скуры аленяў. Вопратку ўпрыгожвалі кавалкамі скуры аленяў. Багатыя саёты куплялі адзенне ў буратаў. Народная [[кулінарыя]] складалася з [[мяса|мясных]] страў, [[малако|малака]] аленяў, сабраных [[расліны|раслін]], прывезенай [[мука|мукі]]. Мяса варылі, смажылі, сушылі. Аленяў забівалі рэдка, але вараныя або смажаныя [[язык]] і [[вусны]] аленяў разглядаліся як далікатэс. Галоўнай сацыяльнай адзінкай быў сваяцкі род, які падзяляўся на разрослыя [[патрыярхат|патрыярхальныя]] [[сям'я|сем'і]]. Ніжэйшай сацыяльнай адзінкай з'яўлялася малая нуклеарная сям'я. Зямля для перакачовак належала роду, але качавалі ў складзе сваяцкіх і суседскіх абшчын. Суседская ўзаемадапамога была важнай у гаспадарчай і [[рытуал]]ьнай дзейнасці. Звычайна саёты мелі шмат дзяцей. [[Шлюб]]ы знутры рода забараняліся. Сватаўство суправаджалася выплатай сям'і маладога бацькам нявесты. Існавалі традыцыі абмену сёстрамі паміж сем'ямі розных родаў, жаніцьба на жонцы памерлага брата. Захаваўся адносна невялікі пласт народнага [[фальклор]]а — [[легенда|легенд]]аў і [[казка|казак]]. [[песня|Песенна]]-[[танец|танцавальны]] фальклор запазычаны ў буратаў. == Мова == У нашы дні саёты шырока карыстаюцца [[Руская мова|рускай]] і [[Бурацкая мова|бурацкай мовамі]]. [[Самадыйскія мовы|Самадыйская мова]] саётаў не захавалася. [[Цюркскія мовы|Цюркская мова]] саётаў набліжае іх да [[тувінцы|тувінцаў]] і [[цаатан]]. Яна зрэдку ўжываецца у паўсядзённым побыце некаторых [[сям'я|сем'яў]], [[пісьмо]]вай [[літаратура|літаратуры]] на ёй практычна няма. == Рэлігія == Традыцыйная [[рэлігія]] саётаў уяўляе сабою [[шаманізм]] з рысамі [[анімізм]]у. Яны шануюць [[гара|горы]], дзе ўсталёўваюць рытуальныя месцы ''хада хангай тахиха''. Гара Рынчын-Лхумбэ каля [[возера Хубсугул]] у [[Манголія|Манголіі]] лічыцца свяшчэннай для ўсіх саётаў. На захадзе [[Бурація|Бураціі]] дзейнічае рытуальная горная малельня ''Ахын 13 хаданууд''. Падчас рытуалаў паляць агмень, падносяць да яго галіны [[ядловец|ядлоўцу]] ''арса'', белыя [[малако|малочныя]] прадукты. Пры гэтым старэйшына або шаман заклікае 13 духаў гор. Ля падножжа святых гор знаходзіцца стадол ''мургэл'', які ўяўляе сабою самотнае [[дрэва]], упрыгожанае лентамі з [[тканіны|тканін]]. Мінакі павінны ахвяраваць ''мургэл'' кроплі малака або [[гарэлка|гарэлкі]]. У мінулым таксама існавалі шматлікія [[паляванне|паляўнічыя]] абрады, заснаваныя на веры ў [[магія|магію]], некаторым жывёлам прыпісваліся звышнатуральныя ўласцівасці. З ростам уплыву [[бураты|буратаў]] шырока распаўсюдзіўся [[будызм]]. Папулярызацыі будызму ў канцы [[20 стагоддзе|XX]] ст. спрыяла тое, што яго прадстаўнікі актыўна ўдзельнічалі ў руху адраджэння. == Літаратура == * ''Малолетко, А.'' Древние народы Сибири. Этничский состав по данным топонимики. Т. 6. Раннее заселение Северной Азии. - Томск: Томский университет, 2012. == Спасылкі == * [http://egov-buryatia.ru/index.php?id=375&print=1 Сойоты] * [http://project.moya-planeta.ru/redkie_ludi_soyoti/ Редкие люди: сойоты] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20170614051332/http://project.moya-planeta.ru/redkie_ludi_soyoti/ |date=14 чэрвеня 2017 }} * [http://irkipedia.ru/content/soyoty_istoricheskaya_enciklopediya_sibiri_2009 Сойоты // «Историческая энциклопедия Сибири»] * [https://www.tuva.asia/journal/issue_14/4831-mongush-mv.html Тофалары и сойоты: историко-этнографический очерк] {{Цюркскія народы}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Цюркскія народы]] [[Катэгорыя:Народы Азіі]] [[Катэгорыя:Народы Сібіры]] [[Катэгорыя:Народы Расіі]] mm2lrn5bubglug5vw6awkr78bplw5oy 10 495644 4165115 3753116 2022-07-27T03:54:16Z StarDeg 16311 wikitext text/x-wiki {{Навігацыйная табліца |імя = Прэзідэнты Індыі |navbar = |state = |стыль_асноўнага_загалоўка = |загаловак = {{Сцяг Індыі}} [[Прэзідэнт Індыі|Прэзідэнты Індыі]] |выява = [[Выява:Flag of India.svg|90px|Сцяг Індыі]] |стыль_цела = |стыль_загалоўкаў = |стыль_спісаў = |стыль_уверсе = |уверсе = |спіс1 = [[Раджэндра Прасад]] ([[1950]]—[[1962]]) • [[Сарвепалі Радхакрышнан]] ([[1962]]—[[1967]]) • [[Закір Хусейн]] ([[1967]]—[[1969]]) • ''[[Варахагіры Венхата Гіры]] (в.а., 1969)'' • ''[[Мухамад Хідаятула]] (в.а., 1969)'' • [[Варахагіры Венхата Гіры]] ([[1969]]—[[1974]]) • [[Фахрудын Алі Ахмед]] ([[1974]]—[[1977]]) • ''[[Басапа Даната Джаці]] (в.а., 1977)'' • [[Нілам Санджыва Рэдзі]] ([[1977]]—[[1982]]) • [[Гіяні Заіл Сінгх]] ([[1982]]—[[1987]]) • [[Рамасвамі Венкатараман]] ([[1987]]—[[1992]]) • [[Шанкар Даял Шарма]] ([[1992]]—[[1997]]) • [[Качэрыл Раман Нараянан]] ([[1997]]—[[2002]]) • [[Абдул Калам]] ([[2002]]—[[2007]]) • [[Працібха Паціл]] ([[2007]]—[[2012]]) • [[Пранаб Кумар Мукерджы]] ([[2012]]—[[2017]]) • [[Рам Натх Кавінд]] ([[2017]]-[[2022]]) |стыль_унізе = |унізе = }}<noinclude> {{DEFAULTSORT:{{PAGENAME}}}} [[Катэгорыя:Шаблоны:Спісы прэзідэнтаў|Індыя]] [[Катэгорыя:Навігацыйныя шаблоны:Індыя]] </noinclude> 3k2wifqzwppr3lxlx4sgozp5um6h77r 0 522620 4165038 3893617 2022-07-26T19:28:53Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{Археалагічная культура | Эпоха =[[Бронзавы век]] | Назва = Тагарская культура | Культура-папярэдніца = [[Карасукская археалагічная культура|Карасукская культура]] | Культура-наступніца = Таштыкская культура | Геаграфічны рэгіён = [[Сібір]] | Ілюстраванне = [[Выява:Салбыкский курган вход.JPG|250 px]] | Подпіс да ілюстрацыі = Салбыкскі курган | У складзе = | Датаванне культуры = [[7 стагоддзе да н.э. |VII стагоддзе да н.э.]]— сярэдзіна [[3 стагоддзе да н.э.|III стагоддзе да н.э.]] | Тэрыторыя распаўсюджвання = [[Хакасія]], [[Краснаярскі край]], [[Кемераўская вобласць]] | Этнічная прыналежнасць =[[скіфы]] | Тып гаспадаркі = [[жывёлагадоўля]], ручное [[земляробства]] | Асноўныя даследчыкі = [[:ru:Теплоухов, Сергей Александрович|С. А. Цеплаухаў]] | Карта рэгіёна = | Катэгорыя на Вікіскладзе =Tagar culture }} '''Тага́рская культура''' — [[археалагічная культура]] позняга [[Бронзавы век|бронзавага веку]] на поўдні [[Сібір]]ы ў [[7 стагоддзе да н.э. |VII]] ст. да н.э. — [[3 стагоддзе да н.э.|III]] стагоддзі да н.э. Цэнтрам Тагарскай культуры з'яўлялася [[Мінусінская катлавіна]]. == Вывучэнне == [[Навука|Навуковае]] даследаванне помнікаў Тагарскай культуры пачалося з [[1722]] г. У самастойную [[археалогія|археалагічную культуру]] вылучана [[:ru:Теплоухов, Сергей Александрович|С. А. Цеплаухавым]] ў 1920-я гг. Сваю сучасную назву атрымала ад наймення [[востраў|вострава]] на [[Рака Енісей|рацэ Енісей]], дзе з канца [[19 стагоддзе|XIX]] ст. праводзіліся [[Археалогія|археалагічныя]] раскопкі. == Паходжанне == Узнікненне Тагарскай культуры атаесамляюць з міграцыяй прадстаўнікоў [[Афанасьеўская археалагічная культура|Афанасьеўскай]] і [[Андронаўская археалагічная культура|Андронаўскай]] археалагічных культур у [[Мінусінская катлавіна|Мінусінскую катлавіну]]. Носьбітамі гэтых культур былі [[скіфы|сакі]]. Захоўваліся некаторыя рысы папярэдняй мясцовай [[Карасукская археалагічная культура|Карасукскай культуры]], якая працягвала існаванне пасля з'яўлення мігрантаў. [[Фізічная антрапалогія|Антрапалагічна]] тагарцы належылі да [[Еўрапеоідная раса|еўрапеоідаў]]. == Асаблівасці == Прынята вылучаць некалькі этапаў развіцця Тагарскай культуры: * Ранні (Падгорнаўскі, [[7 стагоддзе да н.э.|VII]] — [[6 стагоддзе да н.э.|VI]] стст. да н.э.) * Развіты (Сарагашэнскі, [[5 стагоддзе да н.э.|V]] — [[3 стагоддзе да н.э.|III]] стст. да н.э.) Раён распаўсюдання Тагарскай культуры — адзін з найбуйнейшых цэнтраў вытворчасці [[бронза|бронзы]] ў [[Еўразія|Еўразіі]]. Бронза з'яўлялася асноўным [[метал]]ам для вырабу прылад працы і зброі, у тым ліку [[кінжал]]аў, навершаў [[страла|стрэл]], [[конь свойскі|коннай]] збруі. З III ст. да н.э. пачалася вытворчасць [[жалеза]]. Дагэтуль яно паступала звонку і было рэдкім. Найбольш распаўсюджаныя помнікі — штучныя насыпныя [[курган]]ы з агароджамі з каменных пліт, па кутах агародж — вертыкальна ўкапаныя камяні. Былі таксама знойдзеныя паселішчы, капальні для здабычы [[медзь|медзі]], [[Петрогліф|наскальныя малюнкі]]. Аснову гаспадаркі носьбітаў Тагарскай культуры складалі [[жывёлагадоўля]] (асаблівую ролю адыгрывала [[конегадоўля]]) і ручное [[земляробства]]. Рост вытворчасці садзейнічаў павелічэнню насельніцтва. З'яўленне багатых пахаванняў сведчыць пра наяўнасць сацыяльнай няроўнасці, узнікненні пласта высакароднай [[Арыстакратыя|арыстакратыі]]. == Спасылкі == * [http://history.novosibdom.ru/node/42 Тагарская культура (эпоха раннего железного века)] * [http://www.nhkm.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=57&Itemid=248&lang=ru Хакасия в скифскую эпоху] [[Катэгорыя:Археалагічныя культуры Расіі]] [[Катэгорыя:Археалагічныя культуры Азіі]] [[Катэгорыя:Бронзавы век]] 3fhp8yeihva55i5jxej2gwzmfcskii3 0 531872 4165165 4016577 2022-07-27T08:38:54Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Рака |Назва = Крухавец |Арыгінальная назва = |Выява = |Подпіс = |Карта = |Подпіс карты = |Даўжыня = 4 |Плошча басейна = |Басейн = Свінавод/Прыпяць/Дняпро/Чорнае мора |Расход вады = |Месца вымярэння = |Выток = |Месцазнаходжанне вытоку= |Вышыня вытоку = |s_lat_dir =N |s_lat_deg = 51|s_lat_min = 48|s_lat_sec = 23 |s_lon_dir =E |s_lon_deg = 28|s_lon_min = 03|s_lon_sec = 32 |Вусце = |Месцазнаходжанне вусця = |Вышыня вусця = |m_lat_dir =N |m_lat_deg = 51|m_lat_min = 50|m_lat_sec = 18 |m_lon_dir =E |m_lon_deg = 28|m_lon_min = 02|m_lon_sec = 33 |Ухіл ракі = |Краіна = Беларусь |Рэгіён = Гомельская вобласць |Раён = Лельчыцкі раён |Катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Крухаве́ц''' — рака ў [[Лельчыцкі раён|Лельчыцкім]] раёне [[Гомельская вобласць|Гомельскай вобласці]], правы прыток ракі [[рака Свінавод|Свінавод]]. Даўжыня 4 км<ref>[http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Gomel/tabl1-2.pdf Агульная характарыстыка рачной сеткі Гомельскай вобласці / Даведнік «Водныя аб'екты Рэспублікі Беларусь»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20141208085224/http://www.cricuwr.by/invent_vo/Text/PDF/RAZD1/Gomel/tabl1-2.pdf |date=8 снежня 2014 }}</ref>. Пачынаецца за 1,5 км на поўдзень ад вёскі [[вёска Шугалеі|Шугалеі]], вусце за 1,7 км на паўночны захад ад гэтай жа вёскі. {{зноскі}} [[Катэгорыя:Басейн Прыпяці]] [[Катэгорыя:Рэкі Лельчыцкага раёна]] m5k2bo4xd9ugo5d4qvfi85umej4eqhc 100 540543 4165028 4164146 2022-07-26T18:58:48Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki * [[20 ліпеня]]: [[Міжнародная арганізацыя грамадзянскай авіяцыі]] апублікавала справаздачу аб [[Інцыдэнт з рэйсам Ryanair 4978|інцыдэнце з рэйсам Ryanair 4978]], які адбыўся 23 мая 2021 года ў Беларусі. __NOTOC__''Гл. таксама: [[Партал:Актуальныя падзеі/Апошнія падзеі/Архіў|Архіў]]'' {{Заўвагі|2}} n98et8qx9nc52lpr79zwezzgli3mewt 10 554332 4165014 4164272 2022-07-26T18:37:03Z Artsiom91 31770 + Селязнёў https://football.by/news/166216.html wikitext text/x-wiki {{Склад спартыўнай каманды | назва = Склад ФК Ліда | колер фону = red | колер тэксту = white | колер рамкі = #0000FF | клуб_спасылка = ФК Ліда | клуб = Ліда | спіс = {{ССК-ігрок|1|[[Арцём Валер’евіч Белы|Белы]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок|2|[[Павел Іванавіч Шорац|Шорац]]&nbsp;<small>[[Капітан (футбол)|(к)]]</small>}} {{ССК-ігрок|3|[[Кірыл Карпаў|Карпаў]]}} {{ССК-ігрок|4|[[Данііл Ткачык|Ткачык]]}} {{ССК-ігрок|5|[[Арцём Сяргеевіч Салыга|Салыга]]}} {{ССК-ігрок|6|[[Аляксандр Сасноўскі (футбаліст)|Сасноўскі]]}} {{ССК-ігрок|8|[[Кірыл Алегавіч Забелін|К. Забелін]]}} {{ССК-ігрок|10|[[Арцём Аляксандравіч Дзярбенцаў|Дзярбенцаў]]}} {{ССК-ігрок|11|[[Даніл Анатолевіч Копач|Копач]]}} {{ССК-ігрок|13|[[Яўген Карповіч|Карповіч]]}} {{ССК-ігрок|14|[[Альберт Аляксандравіч Міхайлаў|Міхайлаў]]}} {{ССК-ігрок|15|[[Васіль Віктаравіч Васіленка|Васіленка]]}} {{ССК-ігрок|17|[[Аляксей Рогач|Рогач]]}} {{ССК-ігрок|18|[[Аляксей Юр’евіч Жывушко|Жывушко]]}} {{ССК-ігрок|19|[[Аляксандр Дзмітрыевіч Кротаў|Кротаў]]}} {{ССК-ігрок|20|[[Антон Лазараў|Лазараў]]}} {{ССК-ігрок|21|[[Аляксандр Бурнос|Бурнос]]}} {{ССК-ігрок|22|[[Яўген Дзмітрыевіч Санюк|Санюк]]}} {{ССК-ігрок|23|[[Максім Раманавіч Саматой|Саматой]]}} {{ССК-ігрок|24|[[Аляксандр Куйжа|Куйжа]]}} {{ССК-ігрок|25|[[Вадзім Юхновіч|Юхновіч]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} <!--{{ССК-ігрок||[[Арцём Адамчык|Адамчык]]}}--> {{ССК-ігрок||[[Ілья Грэмза|Грэмза]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок||[[Ягор Алегавіч Забелін|Я. Забелін]]}} {{ССК-ігрок||[[Ігар Аляксандравіч Казакоў|Казакоў]]}} {{ССК-ігрок||[[Павел Сяргеевіч Селязнёў|Селязнёў]]}} {{ССК-ігрок||[[Дзяніс Хадыка|Хадыка]]}} |трэнер = [[Аляксей Віктаравіч Дабравольскі|Аляксей Дабравольскі]] ({{в.а.}})}}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады футбольных клубаў Беларусі|Ліда]] </noinclude> pf9h6lxf1h91djqliggkdsexltif49j 0 581408 4165122 3266827 2022-07-27T06:19:45Z Artsiom91 31770 вікіфікацыя wikitext text/x-wiki {{архітэктар}} {{цёзкі2|Бутрымовіч}} '''Тамара Уладзіміраўна Бутрымовіч''' (нар. {{ДН|||1948}}) — беларускі [[архітэктар]]. == Біяграфія == Скончыла ў [[1971]] годзе [[БПІ]]. Усю сваю прафесійную дзейнасць прысвяціла рэгіянальнаму планіраванню, працуючы ў «[[БелНДІПгорадабудаўніцтва]]». == Дзейнасць == У аўтарскіх калектывах, а таксама пад яе кіраўніцтвам як галоўнага архітэктара праектаў (з [[1983]]) выканана больш 30 праектаў рэгіянальнага ўзроўню схем комплекснай тэрытарыяльнай арганізацыі раёнаў і абласцей [[Беларусь|Беларусі]] і [[Расія|Расіі]], праектаў спецыяльнага планіравання. Асноўныя працы (усе ў суаўтарстве): комплекс работ па тэрытарыяльнай арганізацыі транспамежнага рэгіёна [[Беларусь|Беларусі]], [[Польшча|Польшчы]], [[Украіна|Украіны]]; аптымізацыя тэрытарыяльнага развіцця ў зоне транс’еўрапейскага калідора [[Еўрапейскі маршрут E30|Берлін — Варшава — Мінск — Масква]]; Дзяржаўная [[схема комплекснай тэрытарыяльнай арганізацыі]] Рэспублікі Беларусь; схема размяшчэння зон адмысловага дзяржаўнага рэгулявання ў Рэспубліцы Беларусь; схемы комплекснай тэрытарыяльнай арганізацыі абласцей Рэспублікі Беларусь ([[Мінская вобласць|Мінская]] і [[Гомельская вобласць|Гомельская]]); тэрытарыяльная комплексная схема горадабудаўнічага планіравання развіцця тэрыторый [[Калінінградская вобласць|Калінінградскай вобласці]]; аналіз [[Энергетыка Беларусі|энергетычнай сістэмы Рэспублікі Беларусь]] і вывучэнне [[гідратэхніка|гідратэхнічных]], [[транспарт]]ных, [[горадабудаўніцтва|горадабудаўнічых]], [[эканоміка|эканамічных]] паказчыкаў канкурэнтных пляцовак магчымага размяшчэння [[Беларуская АЭС|АЭС]]. Горадабудаўнічыя ўмовы; рэгіянальнае развіццё і ахова прыроды ў [[Нёман (еўрарэгіён)|еўрарэгіёне «Нёман»]]; схема комплекснай тэрытарыяльнай арганізацыі [[Мінскі раён|Мінскага раёна]]; схема планіроўкі [[Прыгарадная зона Мінска|Прыгараднай зоны г. Мінска]]. == Літаратура == * {{крыніцы/Хто ёсць хто ў Беларусі. Архітэктары|Бутримович Тамара Владимировна}} {{ізаляваны артыкул}} {{DEFAULTSORT:Бутрымовіч Тамара Уладзіміраўна}} [[Катэгорыя:Архітэктары Беларусі]] [[Катэгорыя:Архітэктары XX стагоддзя]] [[Катэгорыя:Горадабудаўнікі Беларусі]] g1c3jhq0ga51527zojcalwg31ds30oc 3 593157 4164963 3344363 2022-07-26T15:12:46Z Cabayi 44544 Cabayi перанёс старонку [[Размовы з удзельнікам:Samotny Wędrowiec]] у [[Размовы з удзельнікам:Pitsarotta]]: Аўтаматычна перанесена старонка пры змене імя ўдзельніка з «[[Special:CentralAuth/Samotny Wędrowiec|Samotny Wędrowiec]]» на «[[Special:CentralAuth/Pitsarotta|Pitsarotta]]» wikitext text/x-wiki {{вітаем}} --[[Удзельнік:JerzyKundrat|JerzyKundrat]] ([[Размовы з удзельнікам:JerzyKundrat|размовы]]) 22:15, 27 сакавіка 2019 (MSK) mbal995ek9eagyt0pr0lum5qke4o5s3 0 593275 4165133 4032629 2022-07-27T07:32:02Z Eugene.v.stepanov 70224 wikitext text/x-wiki {{Музычны калектыў |Назва= The Road Dogs |Ключ=Road Dogs, The |Лога=The Road Dogs - Circle Logo.png |Шырыня_лога=100px |Фота=The Road Dogs - Nišville Jazz Festival.png |Апісанне_фота=Nišville Jazz Festival 2018 (Niš, Serbia) |Шырыня_фота= |Фон=group_or_band |Жанры={{flatlist| * [[Блюз-рок]] * [[:ru:Сатерн-рок|Паўднёвы рок]]}} |Гады=[[2007 год у гісторыі музыкі|2007]] - па сённяшні дзень |Краіна=Беларусь |Горад={{Сцяг Мінска}} [[Мінск]] |Мова={{flatlist| * [[англійская мова|англійская]] * [[руская мова|руская]] * [[польская мова|польская]] * [[беларуская мова|беларуская]]}} |Склад= * Сяргей Скляраў * Вадзім Галіулін * Максім Марчанка * Яўген Сцяпанаў |Іншыя праекты ўдзельнікаў=[[:pl:Michał Kielak|Michał Kielak]] |Былыя ўдзельнікі= * Юрый Аляшаў * Мікалай Валынец * Георгій Станкевіч * Святаслаў Чарнуха |Сайт=[blues.by Афіцыйны сайт] }} '''The Road Dogs''' (на [[слэнг]]у "Блізкія Сябры"<ref>[http://onlineslangdictionary.com/meaning-definition-of/road-dog Road Dog — The Online Slang Dictionary]</ref>, даслоўна "Дарожныя сабакі") — гурт з [[Беларусь|Беларусі]], які выконвае музыку ў стылі [[блюз-рок]].<ref>[http://www.experty.by/content/road-dogs-esli-muzyka-stanovitsya-rabotoi-eto-beda-fotovideo The Road Dogs: "Калі музыка становіцца працай, то гэта бяда!"]</ref> == Гісторыя == Гурт The Road Dogs быў заснаваны ў 2007 годзе ў Мінску і першапачаткова арыентаваўся на [[блюз-рок]] 1970-х гадоў. У далейшым стыль быў пашыраны да сучаснага блюзу і на сёння ўяўляе з сябе сплаў традыцый каранёвага [[блюз]]у, [[:ru:Сатерн-рок|паўднёвага року]], [[:ru:Фанк|фанку]], [[:ru:Соул|соўлу]] і [[:ru:Госпел|госпелу]]. У вытокаў гурта стаяць два бяссменыя лідары - гітарыст Вадзім Галіулін і вакаліст-гітарыст Сяргей Скляраў. Пазней да іх далучыліся бубнач Максім Марчанка і бас-гітарыст Мікалай Валынец. У такім складзе адбыўся першы выступ гурта 9 літаспала 2008 года на 3-м Міжанродным Фестывалі "Мінск блюз". З 2012 па 2016 год уключна з гуртом супрацоўнічаў гітарыст і аранжыроўшчык Георгій Станкевіч. першы альбом пад назвай "№1" быў запісаны ў 2013 годзе на студыі Maple Tree і выпушчаны фірмай [[Vigma]]. На самую вядомую песню "Волк" быў зняты кліп, сродкі на які былі сабраныя праз краўдфандынг-пляцоўку ULEJ. У арыгінальным складзе гурт праіснаваў да 2013 года, калі на змену Мікалаю Валынцу прыйшлоў бас-гітарыст Яўген Сцяпанаў. Гурт мае за плячыма дзесяцігадовы досвед канцэртнай дзейнасці і актыўна выступае ў клубах, на вялікіх сцэнах, міжнародных блюзавых фестывалях ([[:pl:Suwałki Blues Festival|Suwałki Blues Festival]], [[:en:Nišville|Nišville Jazz Festival]], [[:pl:Blues Express|Blues Express]]) у Польшчы, Грузіі, Сербіі, Чэхіі, Беларусі і Расіі. == Склад == ==== Цяперашні склад гурта ==== * Сяргей Скляраў<ref>[http://bolshoi.by/persona/7-otkroveniy-sklyarova 7 адкрыццяў Склярава]</ref> — [[вакал]], [[гітара]] <small>(2007 - наш час)</small> * Вадзім Галіулін — [[гітара]], [[:ru:Бэк-вокал|бэк-вакал]], [[вакал]] <small>(2007 - наш час)</small> * Максім Марчанка<ref>[https://www.facebook.com/EvolutionMinsk Студия Evolution — этнічныя бубны ў Мінску]</ref> — [[Ударная ўстаноўка|бубны]], [[:ru:Перкуссия|перкусія]] <small>(2007 - лістапад 2014, май 2015 - наш час)</small> * Яўген Сцяпанаў — [[бас-гітара]] <small>(лістапад 2013 - наш час)</small> ==== Іншыя ўдзельнікі гурта ==== * Юрый Аляшаў — бас-гітара <small>(лістапад 2007 - студзень 2008)</small> * Мікалай Валынец — бас-гітара <small>(студзень 2008 - лістапад 2013, канцэрты, туры)</small> * Георгій Станкевіч — гітара, бэк-вакал, вакал <small>(2012 - 2016)</small> * Святаслаў Чарнуха — бубны <small>(лістапад 2014 - май 2015, канцэрты, туры)</small> * Кірыл Шэвандо — бубны, перкусія <small>(канцэрты, туры)</small> ==== Удзельнікі гурта па гадах ==== {{#tag:timeline| ImageSize = width:900 height:auto barincrement:18 PlotArea = left:130 bottom:90 top:20 right:60 Alignbars = justify DateFormat = dd/mm/yyyy Period = from:01/11/2007 till:{{#time: d/m/Y }} TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy Colors = id:vocal value:red legend:Вакал id:guitar value:green legend:Гітара id:bass value:blue legend:Бас-гітара id:drums value:orange legend:Бубны id:studio value:black legend:Студыйны_альбом Legend = orientation:ver position:bottom columns:4 ScaleMajor = increment:1 start:2008 ScaleMinor = unit:year increment:1 start:2008 LineData = at:01/07/2013 color:black layer:back at:01/12/2019 color:black layer:back BarData = bar:Sergey text:"Сяргей Скляраў" bar:Vadim text:"Вадзім Галіулін" bar:George text:"Георгій Станкевіч" bar:Yuri text:"Юрый Аляшаў" bar:Nick text:"Мікалай Валынец" bar:Eugene text:"Яўген Сцяпанаў" bar:Maxim text:"Максім Марчанка" bar:Slava text:"Святаслаў Чарнуха" PlotData = width:10 textcolor:black align:left anchor:from shift:(10,-5) bar:Sergey from: start till: end color:vocal bar:Sergey from: start till: end color:guitar width:3 bar:Vadim from: start till: end color:guitar bar:Maxim from: start till: 01/11/2014 color:drums bar:Maxim from: 01/05/2015 till: end color:drums bar:Slava from: 01/11/2014 till: 01/05/2015 color:drums bar:Yuri from: start till: 01/02/2008 color:bass bar:Nick from: 01/02/2008 till: 01/11/2013 color:bass bar:Eugene from: 01/11/2013 till: end color:bass bar:George from: 01/01/2012 till: 01/07/2016 color:guitar bar:George from: 01/11/2013 till: 01/07/2016 color:vocal width:3 }} == Інструменты == ==== Унікальныя інструменты ==== [[File:The Road Dogs - Circle Logo.png|thumb|The Road Dogs logo]] Музыканты выкарыстоўваюць імянныя інструменты ручной працы<ref>[http://www.experty.by/content/road-dogs-zap-svayuts-novy-albom-na-myannykh-g-tarakh-fotav-dea The Road Dogs запісваюць новы альбом на імянных гітарах]</ref> [http://svetguitars.com SVET Guitars] беларускага [[:ru:Гитарный мастер|гітарнага майстра]] Андрэя Школіка: * [http://svetguitars.com/gallery018.html Roadcaster "The Road Dogs" Special]<ref>[http://svetguitars.com/forum/viewtopic.php?f=4&t=145 Svet guitars — Roadcaster "The Road Dogs" Special]</ref> * [http://svetguitars.com/gallery027.html Classic Tele "The Road Dogs" Special]<ref>[http://svetguitars.com/forum/viewtopic.php?f=4&t=165 Svet guitars — Telecaster "The Road Dogs" Special]</ref> ==== Прадстаўнікі брэндаў ==== Вадзім Галіулін і Сяргей Скляраў з'яўляюцца афіцыйнымі [[:ru:Эндорсер|эндорсерамі]] вытворцы гітар [[:ru:Cort Guitars|Cort Guitars]] ў Беларусі.<ref>[http://guitarland.by/news-sobitie/373-cort-endorsers.html Новыя эндорсеры Cort ў Беларусі!]</ref> == Дыскаграфія == === Альбомы === {| class="wikitable" |- ! style="width: 50px;" | Год !! style="width: 160px;" | Назва !! style="width: 160px;" | Фарматы выдання !! style="width: 90px;" | Выдавец !! style="width: 90px;" | Дызайн |-align="center" || 2013 || The Road Dogs №1<ref>[https://www.discogs.com/The-Road-Dogs-1/release/14512267 The Road Dogs "No.1"]</ref> || [[CD]], [https://itunes.apple.com/lu/album/1/id1253985165 iTunes], [https://open.spotify.com/album/31CdA0ZbWAjgkq6BYy5Wt6 Spotify]<br> [https://play.google.com/store/music/album/The_Road_Dogs_1?id=Bazadw5bfhzvs5wrtdici44viou Google Play], [http://www.deezer.com/us/album/43883001 Deezer]<br> [https://www.amazon.com/dp/B073H8Z2V5 Amazon Music] || [[Vigma]] || [[Файл:The Road Dogs - 1 Front Cover.jpg|100px|frameless]] |-align="center" || 2019 || Circle Of Blues<ref>[https://www.discogs.com/The-Road-Dogs-Circle-Of-Blues/release/14507882 The Road Dogs "Circle Of Blues"]</ref> || [[CD]], [https://music.apple.com/lu/album/circle-of-blues/1491515358 iTunes], [https://open.spotify.com/album/66KMSEJIdcrzepCzd5VfTe Spotify]<br> [https://play.google.com/store/music/album/The_Road_Dogs_Circle_Of_Blues?id=Bs4k5e7h7i5owoiov7eqmqjnrgu Google Play], [https://www.deezer.com/us/album/123028802 Deezer]<br> [https://www.amazon.com/Circle-Blues-Road-Dogs/dp/B082MPXQ4T Amazon Music] || Flower Records || |} === [[:ru:Бутлег|Бутлегі]] === {| class="wikitable" |-align="center" ! style="width: 50px;" | Год !! style="width: 160px;" | Назва !! style="width: 160px;" | Фарматы выдання !! style="width: 90px;" | Выдавец !! style="width: 90px;" | Дызайн |-align="center" || 2011 || Live In Balaklava || [[CD]], [[:ru:SoundCloud|SoundCloud]] || нет || [[Файл:The Road Dogs - Balaklava.png|100px|frameless]] |} === Зборнікі === {| class="wikitable" |-align="center" ! style="width: 50px;" | Год !! style="width: 160px;" | Назва !! style="width: 160px;" | Фарматы выдання !! style="width: 90px;" | Выдавец |-align="center" || 2014 || Паэты жывуць у песьнях<ref>[https://soundcloud.com/svaboda/sets/paety_zyvuc_u_piesniach Паэты жывуць у песьнях]</ref> || [[:ru:SoundCloud|SoundCloud]] || [[Арт Сядзіба]] |} == Відэа == * {{YouTube|s0FOYHUNj5Y|Кліп гурта на песню "Волк"}}, сродкі<ref>[http://ulej.by/project?id=9853 Стань удзельнікам першага кліпа гурта THE ROAD DOGS!] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20190328114530/https://ulej.by/project%3fid=9853 |date=28 сакавіка 2019 }}</ref> на які былі сабраныя праз [[Краўдфандзінг|краўдфандынг]]-пляцоўку [http://ulej.by ULEJ] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20161119001348/http://ulej.by/ |date=19 лістапада 2016 }} == Фестывалі == [[File:The Road Dogs - Blues Express 2016.jpg|thumb|The Road Dogs at Blues Express XXIV, 2016 (Zakrzewo, Poland)]] * 2008 — 3rd Minsk Blues Festival (Minsk, BY) * 2009 — 4th International Blues Festival (Minsk, BY)<ref>[http://another.by/gallery/14-11-09-kzminsk-minsk-blues-festival/bm_34 Мінск Блюз 2009]</ref> * 2012 — [[:pl:Suwałki Blues Festival|Suwałki Blues Festival]] (Suwałki, PL)<ref>[http://www.blues.suwalki.pl/festival-2012/sbf-2012-inauguracja-2 Suwałki Blues Festival 2012]</ref> * 2013 — The Beatles Shabli (Shabli, BY)<ref>[http://ultra-music.com/news/11380 The Beatles Shabli 2013]</ref> * 2015 — Blues Aperitiv (Šumperk, CZ)<ref>[http://www.bluesalive.cz/aperitiv2015.html Blues Aperitiv 2015] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20200814052059/http://bluesalive.cz/aperitiv2015.html |date=14 жніўня 2020 }}</ref> * 2015 — Blues Before Christmas (Minsk, BY) * 2016 — [[:pl:Blues Express|Blues Express XXIV]] (Zakrzewo, PL)<ref>[http://bluesexpress.pl/koncerty-blues-express-2016 Blues Express 2016] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20171005151737/http://bluesexpress.pl/koncerty-blues-express-2016/ |date=5 кастрычніка 2017 }}</ref> * 2017 — Гарадскі фестываль "Блюз. Лето"<ref>[https://vk.com/summerbluestntrockclub Гарадскі фестываль "Блюз. Лето" 2017]</ref> * 2017 — [[Магутны Фэст]] I (Braslav, BY)<ref>[https://www.facebook.com/magutnyfest Магутны Фэст]</ref> * 2017 — [[:pl:Blues Express|Blues Express XXV]] (Zakrzewo, PL)<ref>[http://bluesexpress.pl/archiwum Blues Express 2017]</ref> * 2018 — Suzdal Blues-Bike Festival X (Suzdal, RU)<ref>[http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2018.html Suzdal Blues-Bike Festival 2018] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181123200712/http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2018.html |date=23 лістапада 2018 }}</ref> * 2018 — [[Магутны Фэст]] II (Braslav, BY) * 2018 — [[:en:Nišville|Nišville Jazz Festival]] (Niš, SRB)<ref>[http://nisville.com/en/air-stage-4 Nišville Jazz Festival 2018 (Air Stage)] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20190130213716/http://nisville.com/en/air-stage-4/ |date=30 студзеня 2019 }}</ref> * 2018 — Sairme Blues Summit (Sairme, GE)<ref>[https://sputnik-georgia.ru/culture/20180905/241974010/Gruppa-The-Road-Dogs-iz-Minska-vystupit-georgia.html Гурт The Road Dogs з Мінска выступіць у Грузіі]</ref> * 2018 — Ochota Blues Festival (Warsawa, PL)<ref>[https://www.facebook.com/InternationalOchotaBluesFestival Ochota Blues Festival 2018]</ref> * 2019 — Gdynia Blues Festival (Gdynia, PL)<ref>[https://www.gdyniabluesfestival.eu/artysci/the-road-dogsblr Gdynia Blues Festival 2019]</ref> * 2019 — Suzdal Blues-Bike Festival XI (Suzdal, RU)<ref>[http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2019.html Suzdal Blues-Bike Festival 2019] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20191226050429/http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2019.html |date=26 снежня 2019 }}</ref> * 2019 — [[:pl:Blues Express|Blues Express XXVII]] (Zakrzewo, PL)<ref>[http://bluesexpress.pl/archiwum Blues Express 2019]</ref> * 2019 — Podlaski Maraton Bluesowy 2019 (Bialystok, PL)<ref>[http://rekordblusa.pl Podlaski Maraton Bluesowy 2019]</ref> {{зноскі|3}} == Спасылкі == * {{Афіцыйны сайт|www.blues.by}} * {{YouTube_user|channel/UCn5ksRIvC5WF9jTSlM3gHLA}} * {{Facebook|theroaddogs}} * {{УКантакце|trdband}} * {{Instagram|the_road_dogs_official}} [[Катэгорыя:Музычныя калектывы паводле алфавіта]] [[Катэгорыя:Музычныя калектывы Беларусі]] [[Катэгорыя:Рок-гурты Беларусі]] {{к быстрому удалению}} 4zp8motccb3rqd0xhqudomo23uv1zct 4165134 4165133 2022-07-27T07:33:49Z Eugene.v.stepanov 70224 wikitext text/x-wiki {{Музычны калектыў |Назва= The Road Dogs |Ключ=Road Dogs, The |Лога=The Road Dogs - Circle Logo.png |Шырыня_лога=100px |Фота=The Road Dogs - Nišville Jazz Festival.png |Апісанне_фота=Nišville Jazz Festival 2018 (Niš, Serbia) |Шырыня_фота= |Фон=group_or_band |Жанры={{flatlist| * [[Блюз-рок]] * [[:ru:Сатерн-рок|Паўднёвы рок]]}} |Гады=[[2007 год у гісторыі музыкі|2007]] - па сённяшні дзень |Краіна=Беларусь |Горад={{Сцяг Мінска}} [[Мінск]] |Мова={{flatlist| * [[англійская мова|англійская]] * [[руская мова|руская]] * [[польская мова|польская]] * [[беларуская мова|беларуская]]}} |Склад= * Сяргей Скляраў * Вадзім Галіулін * Максім Марчанка * Яўген Сцяпанаў |Іншыя праекты ўдзельнікаў=[[:pl:Michał Kielak|Michał Kielak]] |Былыя ўдзельнікі= * Юрый Аляшаў * Мікалай Валынец * Георгій Станкевіч * Святаслаў Чарнуха |Сайт=[blues.by Афіцыйны сайт] }} '''The Road Dogs''' (на [[слэнг]]у "Блізкія Сябры"<ref>[http://onlineslangdictionary.com/meaning-definition-of/road-dog Road Dog — The Online Slang Dictionary]</ref>, даслоўна "Дарожныя сабакі") — гурт з [[Беларусь|Беларусі]], які выконвае музыку ў стылі [[блюз-рок]].<ref>[http://www.experty.by/content/road-dogs-esli-muzyka-stanovitsya-rabotoi-eto-beda-fotovideo The Road Dogs: "Калі музыка становіцца працай, то гэта бяда!"]</ref> == Гісторыя == Гурт The Road Dogs быў заснаваны ў 2007 годзе ў Мінску і першапачаткова арыентаваўся на [[блюз-рок]] 1970-х гадоў. У далейшым стыль быў пашыраны да сучаснага блюзу і на сёння ўяўляе з сябе сплаў традыцый каранёвага [[блюз]]у, [[:ru:Сатерн-рок|паўднёвага року]], [[:ru:Фанк|фанку]], [[:ru:Соул|соўлу]] і [[:ru:Госпел|госпелу]]. У вытокаў гурта стаяць два бяссменыя лідары - гітарыст Вадзім Галіулін і вакаліст-гітарыст Сяргей Скляраў. Пазней да іх далучыліся бубнач Максім Марчанка і бас-гітарыст Мікалай Валынец. У такім складзе адбыўся першы выступ гурта 9 літаспала 2008 года на 3-м Міжанродным Фестывалі "Мінск блюз". З 2012 па 2016 год уключна з гуртом супрацоўнічаў гітарыст і аранжыроўшчык Георгій Станкевіч. першы альбом пад назвай "№1" быў запісаны ў 2013 годзе на студыі Maple Tree і выпушчаны фірмай [[Vigma]]. На самую вядомую песню "Волк" быў зняты кліп, сродкі на які былі сабраныя праз краўдфандынг-пляцоўку ULEJ. У арыгінальным складзе гурт праіснаваў да 2013 года, калі на змену Мікалаю Валынцу прыйшлоў бас-гітарыст Яўген Сцяпанаў. Гурт мае за плячыма дзесяцігадовы досвед канцэртнай дзейнасці і актыўна выступае ў клубах, на вялікіх сцэнах, міжнародных блюзавых фестывалях ([[:pl:Suwałki Blues Festival|Suwałki Blues Festival]], [[:en:Nišville|Nišville Jazz Festival]], [[:pl:Blues Express|Blues Express]]) у Польшчы, Грузіі, Сербіі, Чэхіі, Беларусі і Расіі. == Склад == ==== Цяперашні склад гурта ==== * Сяргей Скляраў<ref>[http://bolshoi.by/persona/7-otkroveniy-sklyarova 7 адкрыццяў Склярава]</ref> — [[вакал]], [[гітара]] <small>(2007 - наш час)</small> * Вадзім Галіулін — [[гітара]], [[:ru:Бэк-вокал|бэк-вакал]], [[вакал]] <small>(2007 - наш час)</small> * Максім Марчанка<ref>[https://www.facebook.com/EvolutionMinsk Студия Evolution — этнічныя бубны ў Мінску]</ref> — [[Ударная ўстаноўка|бубны]], [[:ru:Перкуссия|перкусія]] <small>(2007 - лістапад 2014, май 2015 - наш час)</small> * Яўген Сцяпанаў — [[бас-гітара]] <small>(лістапад 2013 - наш час)</small> ==== Іншыя ўдзельнікі гурта ==== * Юрый Аляшаў — бас-гітара <small>(лістапад 2007 - студзень 2008)</small> * Мікалай Валынец — бас-гітара <small>(студзень 2008 - лістапад 2013, канцэрты, туры)</small> * Георгій Станкевіч — гітара, бэк-вакал, вакал <small>(2012 - 2016)</small> * Святаслаў Чарнуха — бубны <small>(лістапад 2014 - май 2015, канцэрты, туры)</small> * Кірыл Шэвандо — бубны, перкусія <small>(канцэрты, туры)</small> ==== Удзельнікі гурта па гадах ==== {{#tag:timeline| ImageSize = width:900 height:auto barincrement:18 PlotArea = left:130 bottom:90 top:20 right:60 Alignbars = justify DateFormat = dd/mm/yyyy Period = from:01/11/2007 till:{{#time: d/m/Y }} TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy Colors = id:vocal value:red legend:Вакал id:guitar value:green legend:Гітара id:bass value:blue legend:Бас-гітара id:drums value:orange legend:Бубны id:studio value:black legend:Студыйны_альбом Legend = orientation:ver position:bottom columns:4 ScaleMajor = increment:1 start:2008 ScaleMinor = unit:year increment:1 start:2008 LineData = at:01/07/2013 color:black layer:back at:01/12/2019 color:black layer:back BarData = bar:Sergey text:"Сяргей Скляраў" bar:Vadim text:"Вадзім Галіулін" bar:George text:"Георгій Станкевіч" bar:Yuri text:"Юрый Аляшаў" bar:Nick text:"Мікалай Валынец" bar:Eugene text:"Яўген Сцяпанаў" bar:Maxim text:"Максім Марчанка" bar:Slava text:"Святаслаў Чарнуха" PlotData = width:10 textcolor:black align:left anchor:from shift:(10,-5) bar:Sergey from: start till: end color:vocal bar:Sergey from: start till: end color:guitar width:3 bar:Vadim from: start till: end color:guitar bar:Maxim from: start till: 01/11/2014 color:drums bar:Maxim from: 01/05/2015 till: end color:drums bar:Slava from: 01/11/2014 till: 01/05/2015 color:drums bar:Yuri from: start till: 01/02/2008 color:bass bar:Nick from: 01/02/2008 till: 01/11/2013 color:bass bar:Eugene from: 01/11/2013 till: end color:bass bar:George from: 01/01/2012 till: 01/07/2016 color:guitar bar:George from: 01/11/2013 till: 01/07/2016 color:vocal width:3 }} == Інструменты == ==== Унікальныя інструменты ==== [[File:The Road Dogs - Circle Logo.png|thumb|The Road Dogs logo]] Музыканты выкарыстоўваюць імянныя інструменты ручной працы<ref>[http://www.experty.by/content/road-dogs-zap-svayuts-novy-albom-na-myannykh-g-tarakh-fotav-dea The Road Dogs запісваюць новы альбом на імянных гітарах]</ref> [http://svetguitars.com SVET Guitars] беларускага [[:ru:Гитарный мастер|гітарнага майстра]] Андрэя Школіка: * [http://svetguitars.com/gallery018.html Roadcaster "The Road Dogs" Special]<ref>[http://svetguitars.com/forum/viewtopic.php?f=4&t=145 Svet guitars — Roadcaster "The Road Dogs" Special]</ref> * [http://svetguitars.com/gallery027.html Classic Tele "The Road Dogs" Special]<ref>[http://svetguitars.com/forum/viewtopic.php?f=4&t=165 Svet guitars — Telecaster "The Road Dogs" Special]</ref> ==== Прадстаўнікі брэндаў ==== Вадзім Галіулін і Сяргей Скляраў з'яўляюцца афіцыйнымі [[:ru:Эндорсер|эндорсерамі]] вытворцы гітар [[:ru:Cort Guitars|Cort Guitars]] ў Беларусі.<ref>[http://guitarland.by/news-sobitie/373-cort-endorsers.html Новыя эндорсеры Cort ў Беларусі!]</ref> == Дыскаграфія == === Альбомы === {| class="wikitable" |- ! style="width: 50px;" | Год !! style="width: 160px;" | Назва !! style="width: 160px;" | Фарматы выдання !! style="width: 90px;" | Выдавец !! style="width: 90px;" | Дызайн |-align="center" || 2013 || The Road Dogs №1<ref>[https://www.discogs.com/The-Road-Dogs-1/release/14512267 The Road Dogs "No.1"]</ref> || [[CD]], [https://itunes.apple.com/lu/album/1/id1253985165 iTunes], [https://open.spotify.com/album/31CdA0ZbWAjgkq6BYy5Wt6 Spotify]<br> [https://play.google.com/store/music/album/The_Road_Dogs_1?id=Bazadw5bfhzvs5wrtdici44viou Google Play], [http://www.deezer.com/us/album/43883001 Deezer]<br> [https://www.amazon.com/dp/B073H8Z2V5 Amazon Music] || [[Vigma]] || [[Файл:The Road Dogs - 1 Front Cover.jpg|100px|frameless]] |-align="center" || 2019 || Circle Of Blues<ref>[https://www.discogs.com/The-Road-Dogs-Circle-Of-Blues/release/14507882 The Road Dogs "Circle Of Blues"]</ref> || [[CD]], [https://music.apple.com/lu/album/circle-of-blues/1491515358 iTunes], [https://open.spotify.com/album/66KMSEJIdcrzepCzd5VfTe Spotify]<br> [https://play.google.com/store/music/album/The_Road_Dogs_Circle_Of_Blues?id=Bs4k5e7h7i5owoiov7eqmqjnrgu Google Play], [https://www.deezer.com/us/album/123028802 Deezer]<br> [https://www.amazon.com/Circle-Blues-Road-Dogs/dp/B082MPXQ4T Amazon Music] || Flower Records || |} === [[:ru:Бутлег|Бутлегі]] === {| class="wikitable" |-align="center" ! style="width: 50px;" | Год !! style="width: 160px;" | Назва !! style="width: 160px;" | Фарматы выдання !! style="width: 90px;" | Выдавец !! style="width: 90px;" | Дызайн |-align="center" || 2011 || Live In Balaklava || [[CD]], [[:ru:SoundCloud|SoundCloud]] || нет || [[Файл:The Road Dogs - Balaklava.png|100px|frameless]] |} === Зборнікі === {| class="wikitable" |-align="center" ! style="width: 50px;" | Год !! style="width: 160px;" | Назва !! style="width: 160px;" | Фарматы выдання !! style="width: 90px;" | Выдавец |-align="center" || 2014 || Паэты жывуць у песьнях<ref>[https://soundcloud.com/svaboda/sets/paety_zyvuc_u_piesniach Паэты жывуць у песьнях]</ref> || [[:ru:SoundCloud|SoundCloud]] || [[Арт Сядзіба]] |} == Відэа == * {{YouTube|s0FOYHUNj5Y|Кліп гурта на песню "Волк"}}, сродкі<ref>[http://ulej.by/project?id=9853 Стань удзельнікам першага кліпа гурта THE ROAD DOGS!] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20190328114530/https://ulej.by/project%3fid=9853 |date=28 сакавіка 2019 }}</ref> на які былі сабраныя праз [[Краўдфандзінг|краўдфандынг]]-пляцоўку [http://ulej.by ULEJ] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20161119001348/http://ulej.by/ |date=19 лістапада 2016 }} == Фестывалі == [[File:The Road Dogs - Blues Express 2016.jpg|thumb|The Road Dogs at Blues Express XXIV, 2016 (Zakrzewo, Poland)]] * 2008 — 3rd Minsk Blues Festival (Minsk, BY) * 2009 — 4th International Blues Festival (Minsk, BY)<ref>[http://another.by/gallery/14-11-09-kzminsk-minsk-blues-festival/bm_34 Мінск Блюз 2009]</ref> * 2012 — [[:pl:Suwałki Blues Festival|Suwałki Blues Festival]] (Suwałki, PL)<ref>[http://www.blues.suwalki.pl/festival-2012/sbf-2012-inauguracja-2 Suwałki Blues Festival 2012]</ref> * 2013 — The Beatles Shabli (Shabli, BY)<ref>[http://ultra-music.com/news/11380 The Beatles Shabli 2013]</ref> * 2015 — Blues Aperitiv (Šumperk, CZ)<ref>[http://www.bluesalive.cz/aperitiv2015.html Blues Aperitiv 2015] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20200814052059/http://bluesalive.cz/aperitiv2015.html |date=14 жніўня 2020 }}</ref> * 2015 — Blues Before Christmas (Minsk, BY) * 2016 — [[:pl:Blues Express|Blues Express XXIV]] (Zakrzewo, PL)<ref>[http://bluesexpress.pl/koncerty-blues-express-2016 Blues Express 2016] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20171005151737/http://bluesexpress.pl/koncerty-blues-express-2016/ |date=5 кастрычніка 2017 }}</ref> * 2017 — Гарадскі фестываль "Блюз. Лето"<ref>[https://vk.com/summerbluestntrockclub Гарадскі фестываль "Блюз. Лето" 2017]</ref> * 2017 — [[Магутны Фэст]] I (Braslav, BY)<ref>[https://www.facebook.com/magutnyfest Магутны Фэст]</ref> * 2017 — [[:pl:Blues Express|Blues Express XXV]] (Zakrzewo, PL)<ref>[http://bluesexpress.pl/archiwum Blues Express 2017]</ref> * 2018 — Suzdal Blues-Bike Festival X (Suzdal, RU)<ref>[http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2018.html Suzdal Blues-Bike Festival 2018] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181123200712/http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2018.html |date=23 лістапада 2018 }}</ref> * 2018 — [[Магутны Фэст]] II (Braslav, BY) * 2018 — [[:en:Nišville|Nišville Jazz Festival]] (Niš, SRB)<ref>[http://nisville.com/en/air-stage-4 Nišville Jazz Festival 2018 (Air Stage)] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20190130213716/http://nisville.com/en/air-stage-4/ |date=30 студзеня 2019 }}</ref> * 2018 — Sairme Blues Summit (Sairme, GE)<ref>[https://sputnik-georgia.ru/culture/20180905/241974010/Gruppa-The-Road-Dogs-iz-Minska-vystupit-georgia.html Гурт The Road Dogs з Мінска выступіць у Грузіі]</ref> * 2018 — Ochota Blues Festival (Warsawa, PL)<ref>[https://www.facebook.com/InternationalOchotaBluesFestival Ochota Blues Festival 2018]</ref> * 2019 — Gdynia Blues Festival (Gdynia, PL)<ref>[https://www.gdyniabluesfestival.eu/artysci/the-road-dogsblr Gdynia Blues Festival 2019]</ref> * 2019 — Suzdal Blues-Bike Festival XI (Suzdal, RU)<ref>[http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2019.html Suzdal Blues-Bike Festival 2019] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20191226050429/http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2019.html |date=26 снежня 2019 }}</ref> * 2019 — [[:pl:Blues Express|Blues Express XXVII]] (Zakrzewo, PL)<ref>[http://bluesexpress.pl/archiwum Blues Express 2019]</ref> * 2019 — Podlaski Maraton Bluesowy 2019 (Bialystok, PL)<ref>[http://rekordblusa.pl Podlaski Maraton Bluesowy 2019]</ref> {{зноскі|3}} == Спасылкі == * {{Афіцыйны сайт|www.blues.by}} * {{YouTube_user|channel/UCn5ksRIvC5WF9jTSlM3gHLA}} * {{Facebook|theroaddogs}} * {{УКантакце|trdband}} * {{Instagram|the_road_dogs_official}} [[Катэгорыя:Музычныя калектывы паводле алфавіта]] [[Катэгорыя:Музычныя калектывы Беларусі]] [[Катэгорыя:Рок-гурты Беларусі]] {{да хуткага выдалення}} rkftw41fc1c9347gl1krblk655rsosf 4165158 4165134 2022-07-27T08:06:26Z Maksim L. 13 Адхіленыя 2 апошнія тэкставыя змены (зробленыя [[Адмысловае:Contributions/Eugene.v.stepanov|Eugene.v.stepanov]]) і адноўленая версія 4032629, зробленая InternetArchiveBot: прычына для выдалення не пазначана і яна не відавочная wikitext text/x-wiki {{Музычны калектыў |Назва= The Road Dogs |Ключ=Road Dogs, The |Лога=The Road Dogs - Circle Logo.png |Шырыня_лога=100px |Фота=The Road Dogs - Nišville Jazz Festival.png |Апісанне_фота=Nišville Jazz Festival 2018 (Niš, Serbia) |Шырыня_фота= |Фон=group_or_band |Жанры={{flatlist| * [[Блюз-рок]] * [[:ru:Сатерн-рок|Паўднёвы рок]]}} |Гады=[[2007 год у гісторыі музыкі|2007]] - па сённяшні дзень |Краіна=Беларусь |Горад={{Сцяг Мінска}} [[Мінск]] |Мова={{flatlist| * [[англійская мова|англійская]] * [[руская мова|руская]] * [[польская мова|польская]] * [[беларуская мова|беларуская]]}} |Склад= * Сяргей Скляраў * Вадзім Галіулін * Максім Марчанка * Яўген Сцяпанаў |Іншыя праекты ўдзельнікаў=[[:pl:Michał Kielak|Michał Kielak]] |Былыя ўдзельнікі= * Юрый Аляшаў * Мікалай Валынец * Георгій Станкевіч * Святаслаў Чарнуха |Сайт=[blues.by Афіцыйны сайт] }} '''The Road Dogs''' (на [[слэнг]]у "Блізкія Сябры"<ref>[http://onlineslangdictionary.com/meaning-definition-of/road-dog Road Dog — The Online Slang Dictionary]</ref>, даслоўна "Дарожныя сабакі") — гурт з [[Беларусь|Беларусі]], які выконвае музыку ў стылі [[блюз-рок]].<ref>[http://www.experty.by/content/road-dogs-esli-muzyka-stanovitsya-rabotoi-eto-beda-fotovideo The Road Dogs: "Калі музыка становіцца працай, то гэта бяда!"]</ref> == Гісторыя == Гурт The Road Dogs быў заснаваны ў 2007 годзе ў Мінску і першапачаткова арыентаваўся на [[блюз-рок]] 1970-х гадоў. У далейшым стыль быў пашыраны да сучаснага блюзу і на сёння ўяўляе з сябе сплаў традыцый каранёвага [[блюз]]у, [[:ru:Сатерн-рок|паўднёвага року]], [[:ru:Фанк|фанку]], [[:ru:Соул|соўлу]] і [[:ru:Госпел|госпелу]]. У вытокаў гурта стаяць два бяссменыя лідары - гітарыст Вадзім Галіулін і вакаліст-гітарыст Сяргей Скляраў. Пазней да іх далучыліся бубнач Максім Марчанка і бас-гітарыст Мікалай Валынец. У такім складзе адбыўся першы выступ гурта 9 літаспала 2008 года на 3-м Міжанродным Фестывалі "Мінск блюз". З 2012 па 2016 год уключна з гуртом супрацоўнічаў гітарыст і аранжыроўшчык Георгій Станкевіч. першы альбом пад назвай "№1" быў запісаны ў 2013 годзе на студыі Maple Tree і выпушчаны фірмай [[Vigma]]. На самую вядомую песню "Волк" быў зняты кліп, сродкі на які былі сабраныя праз краўдфандынг-пляцоўку ULEJ. У арыгінальным складзе гурт праіснаваў да 2013 года, калі на змену Мікалаю Валынцу прыйшлоў бас-гітарыст Яўген Сцяпанаў. Гурт мае за плячыма дзесяцігадовы досвед канцэртнай дзейнасці і актыўна выступае ў клубах, на вялікіх сцэнах, міжнародных блюзавых фестывалях ([[:pl:Suwałki Blues Festival|Suwałki Blues Festival]], [[:en:Nišville|Nišville Jazz Festival]], [[:pl:Blues Express|Blues Express]]) у Польшчы, Грузіі, Сербіі, Чэхіі, Беларусі і Расіі. == Склад == ==== Цяперашні склад гурта ==== * Сяргей Скляраў<ref>[http://bolshoi.by/persona/7-otkroveniy-sklyarova 7 адкрыццяў Склярава]</ref> — [[вакал]], [[гітара]] <small>(2007 - наш час)</small> * Вадзім Галіулін — [[гітара]], [[:ru:Бэк-вокал|бэк-вакал]], [[вакал]] <small>(2007 - наш час)</small> * Максім Марчанка<ref>[https://www.facebook.com/EvolutionMinsk Студия Evolution — этнічныя бубны ў Мінску]</ref> — [[Ударная ўстаноўка|бубны]], [[:ru:Перкуссия|перкусія]] <small>(2007 - лістапад 2014, май 2015 - наш час)</small> * Яўген Сцяпанаў — [[бас-гітара]] <small>(лістапад 2013 - наш час)</small> ==== Іншыя ўдзельнікі гурта ==== * Юрый Аляшаў — бас-гітара <small>(лістапад 2007 - студзень 2008)</small> * Мікалай Валынец — бас-гітара <small>(студзень 2008 - лістапад 2013, канцэрты, туры)</small> * Георгій Станкевіч — гітара, бэк-вакал, вакал <small>(2012 - 2016)</small> * Святаслаў Чарнуха — бубны <small>(лістапад 2014 - май 2015, канцэрты, туры)</small> * Кірыл Шэвандо — бубны, перкусія <small>(канцэрты, туры)</small> ==== Удзельнікі гурта па гадах ==== {{#tag:timeline| ImageSize = width:900 height:auto barincrement:18 PlotArea = left:130 bottom:90 top:20 right:60 Alignbars = justify DateFormat = dd/mm/yyyy Period = from:01/11/2007 till:{{#time: d/m/Y }} TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy Colors = id:vocal value:red legend:Вакал id:guitar value:green legend:Гітара id:bass value:blue legend:Бас-гітара id:drums value:orange legend:Бубны id:studio value:black legend:Студыйны_альбом Legend = orientation:ver position:bottom columns:4 ScaleMajor = increment:1 start:2008 ScaleMinor = unit:year increment:1 start:2008 LineData = at:01/07/2013 color:black layer:back at:01/12/2019 color:black layer:back BarData = bar:Sergey text:"Сяргей Скляраў" bar:Vadim text:"Вадзім Галіулін" bar:George text:"Георгій Станкевіч" bar:Yuri text:"Юрый Аляшаў" bar:Nick text:"Мікалай Валынец" bar:Eugene text:"Яўген Сцяпанаў" bar:Maxim text:"Максім Марчанка" bar:Slava text:"Святаслаў Чарнуха" PlotData = width:10 textcolor:black align:left anchor:from shift:(10,-5) bar:Sergey from: start till: end color:vocal bar:Sergey from: start till: end color:guitar width:3 bar:Vadim from: start till: end color:guitar bar:Maxim from: start till: 01/11/2014 color:drums bar:Maxim from: 01/05/2015 till: end color:drums bar:Slava from: 01/11/2014 till: 01/05/2015 color:drums bar:Yuri from: start till: 01/02/2008 color:bass bar:Nick from: 01/02/2008 till: 01/11/2013 color:bass bar:Eugene from: 01/11/2013 till: end color:bass bar:George from: 01/01/2012 till: 01/07/2016 color:guitar bar:George from: 01/11/2013 till: 01/07/2016 color:vocal width:3 }} == Інструменты == ==== Унікальныя інструменты ==== [[File:The Road Dogs - Circle Logo.png|thumb|The Road Dogs logo]] Музыканты выкарыстоўваюць імянныя інструменты ручной працы<ref>[http://www.experty.by/content/road-dogs-zap-svayuts-novy-albom-na-myannykh-g-tarakh-fotav-dea The Road Dogs запісваюць новы альбом на імянных гітарах]</ref> [http://svetguitars.com SVET Guitars] беларускага [[:ru:Гитарный мастер|гітарнага майстра]] Андрэя Школіка: * [http://svetguitars.com/gallery018.html Roadcaster "The Road Dogs" Special]<ref>[http://svetguitars.com/forum/viewtopic.php?f=4&t=145 Svet guitars — Roadcaster "The Road Dogs" Special]</ref> * [http://svetguitars.com/gallery027.html Classic Tele "The Road Dogs" Special]<ref>[http://svetguitars.com/forum/viewtopic.php?f=4&t=165 Svet guitars — Telecaster "The Road Dogs" Special]</ref> ==== Прадстаўнікі брэндаў ==== Вадзім Галіулін і Сяргей Скляраў з'яўляюцца афіцыйнымі [[:ru:Эндорсер|эндорсерамі]] вытворцы гітар [[:ru:Cort Guitars|Cort Guitars]] ў Беларусі.<ref>[http://guitarland.by/news-sobitie/373-cort-endorsers.html Новыя эндорсеры Cort ў Беларусі!]</ref> == Дыскаграфія == === Альбомы === {| class="wikitable" |- ! style="width: 50px;" | Год !! style="width: 160px;" | Назва !! style="width: 160px;" | Фарматы выдання !! style="width: 90px;" | Выдавец !! style="width: 90px;" | Дызайн |-align="center" || 2013 || The Road Dogs №1<ref>[https://www.discogs.com/The-Road-Dogs-1/release/14512267 The Road Dogs "No.1"]</ref> || [[CD]], [https://itunes.apple.com/lu/album/1/id1253985165 iTunes], [https://open.spotify.com/album/31CdA0ZbWAjgkq6BYy5Wt6 Spotify]<br> [https://play.google.com/store/music/album/The_Road_Dogs_1?id=Bazadw5bfhzvs5wrtdici44viou Google Play], [http://www.deezer.com/us/album/43883001 Deezer]<br> [https://www.amazon.com/dp/B073H8Z2V5 Amazon Music] || [[Vigma]] || [[Файл:The Road Dogs - 1 Front Cover.jpg|100px|frameless]] |-align="center" || 2019 || Circle Of Blues<ref>[https://www.discogs.com/The-Road-Dogs-Circle-Of-Blues/release/14507882 The Road Dogs "Circle Of Blues"]</ref> || [[CD]], [https://music.apple.com/lu/album/circle-of-blues/1491515358 iTunes], [https://open.spotify.com/album/66KMSEJIdcrzepCzd5VfTe Spotify]<br> [https://play.google.com/store/music/album/The_Road_Dogs_Circle_Of_Blues?id=Bs4k5e7h7i5owoiov7eqmqjnrgu Google Play], [https://www.deezer.com/us/album/123028802 Deezer]<br> [https://www.amazon.com/Circle-Blues-Road-Dogs/dp/B082MPXQ4T Amazon Music] || Flower Records || |} === [[:ru:Бутлег|Бутлегі]] === {| class="wikitable" |-align="center" ! style="width: 50px;" | Год !! style="width: 160px;" | Назва !! style="width: 160px;" | Фарматы выдання !! style="width: 90px;" | Выдавец !! style="width: 90px;" | Дызайн |-align="center" || 2011 || Live In Balaklava || [[CD]], [[:ru:SoundCloud|SoundCloud]] || нет || [[Файл:The Road Dogs - Balaklava.png|100px|frameless]] |} === Зборнікі === {| class="wikitable" |-align="center" ! style="width: 50px;" | Год !! style="width: 160px;" | Назва !! style="width: 160px;" | Фарматы выдання !! style="width: 90px;" | Выдавец |-align="center" || 2014 || Паэты жывуць у песьнях<ref>[https://soundcloud.com/svaboda/sets/paety_zyvuc_u_piesniach Паэты жывуць у песьнях]</ref> || [[:ru:SoundCloud|SoundCloud]] || [[Арт Сядзіба]] |} == Відэа == * {{YouTube|s0FOYHUNj5Y|Кліп гурта на песню "Волк"}}, сродкі<ref>[http://ulej.by/project?id=9853 Стань удзельнікам першага кліпа гурта THE ROAD DOGS!] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20190328114530/https://ulej.by/project%3fid=9853 |date=28 сакавіка 2019 }}</ref> на які былі сабраныя праз [[Краўдфандзінг|краўдфандынг]]-пляцоўку [http://ulej.by ULEJ] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20161119001348/http://ulej.by/ |date=19 лістапада 2016 }} == Фестывалі == [[File:The Road Dogs - Blues Express 2016.jpg|thumb|The Road Dogs at Blues Express XXIV, 2016 (Zakrzewo, Poland)]] * 2008 — 3rd Minsk Blues Festival (Minsk, BY) * 2009 — 4th International Blues Festival (Minsk, BY)<ref>[http://another.by/gallery/14-11-09-kzminsk-minsk-blues-festival/bm_34 Мінск Блюз 2009]</ref> * 2012 — [[:pl:Suwałki Blues Festival|Suwałki Blues Festival]] (Suwałki, PL)<ref>[http://www.blues.suwalki.pl/festival-2012/sbf-2012-inauguracja-2 Suwałki Blues Festival 2012]</ref> * 2013 — The Beatles Shabli (Shabli, BY)<ref>[http://ultra-music.com/news/11380 The Beatles Shabli 2013]</ref> * 2015 — Blues Aperitiv (Šumperk, CZ)<ref>[http://www.bluesalive.cz/aperitiv2015.html Blues Aperitiv 2015] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20200814052059/http://bluesalive.cz/aperitiv2015.html |date=14 жніўня 2020 }}</ref> * 2015 — Blues Before Christmas (Minsk, BY) * 2016 — [[:pl:Blues Express|Blues Express XXIV]] (Zakrzewo, PL)<ref>[http://bluesexpress.pl/koncerty-blues-express-2016 Blues Express 2016] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20171005151737/http://bluesexpress.pl/koncerty-blues-express-2016/ |date=5 кастрычніка 2017 }}</ref> * 2017 — Гарадскі фестываль "Блюз. Лето"<ref>[https://vk.com/summerbluestntrockclub Гарадскі фестываль "Блюз. Лето" 2017]</ref> * 2017 — [[Магутны Фэст]] I (Braslav, BY)<ref>[https://www.facebook.com/magutnyfest Магутны Фэст]</ref> * 2017 — [[:pl:Blues Express|Blues Express XXV]] (Zakrzewo, PL)<ref>[http://bluesexpress.pl/archiwum Blues Express 2017]</ref> * 2018 — Suzdal Blues-Bike Festival X (Suzdal, RU)<ref>[http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2018.html Suzdal Blues-Bike Festival 2018] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181123200712/http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2018.html |date=23 лістапада 2018 }}</ref> * 2018 — [[Магутны Фэст]] II (Braslav, BY) * 2018 — [[:en:Nišville|Nišville Jazz Festival]] (Niš, SRB)<ref>[http://nisville.com/en/air-stage-4 Nišville Jazz Festival 2018 (Air Stage)] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20190130213716/http://nisville.com/en/air-stage-4/ |date=30 студзеня 2019 }}</ref> * 2018 — Sairme Blues Summit (Sairme, GE)<ref>[https://sputnik-georgia.ru/culture/20180905/241974010/Gruppa-The-Road-Dogs-iz-Minska-vystupit-georgia.html Гурт The Road Dogs з Мінска выступіць у Грузіі]</ref> * 2018 — Ochota Blues Festival (Warsawa, PL)<ref>[https://www.facebook.com/InternationalOchotaBluesFestival Ochota Blues Festival 2018]</ref> * 2019 — Gdynia Blues Festival (Gdynia, PL)<ref>[https://www.gdyniabluesfestival.eu/artysci/the-road-dogsblr Gdynia Blues Festival 2019]</ref> * 2019 — Suzdal Blues-Bike Festival XI (Suzdal, RU)<ref>[http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2019.html Suzdal Blues-Bike Festival 2019] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20191226050429/http://www.festivalsuzdal.ru/schedule2019.html |date=26 снежня 2019 }}</ref> * 2019 — [[:pl:Blues Express|Blues Express XXVII]] (Zakrzewo, PL)<ref>[http://bluesexpress.pl/archiwum Blues Express 2019]</ref> * 2019 — Podlaski Maraton Bluesowy 2019 (Bialystok, PL)<ref>[http://rekordblusa.pl Podlaski Maraton Bluesowy 2019]</ref> {{зноскі|3}} == Спасылкі == * {{Афіцыйны сайт|www.blues.by}} * {{YouTube_user|channel/UCn5ksRIvC5WF9jTSlM3gHLA}} * {{Facebook|theroaddogs}} * {{УКантакце|trdband}} * {{Instagram|the_road_dogs_official}} [[Катэгорыя:Музычныя калектывы паводле алфавіта]] [[Катэгорыя:Музычныя калектывы Беларусі]] [[Катэгорыя:Рок-гурты Беларусі]] b29dtrjpwetvhcmgjmmdjq44o4s3uuj 0 594082 4165123 4031918 2022-07-27T06:27:20Z Artsiom91 31770 перайшоў у «Джугас» Цяльшэй wikitext text/x-wiki {{футбаліст | імя = Аляксей Збунь | поўнае імя = Аляксей Аляксандравіч Збунь | фатаграфія = | дата нараджэння = | месца нараджэння = | грамадзянства = {{Сцягафікацыя|Украіна}} | рост = | вага = | мянушка = | цяперашні клуб = {{Сцяг|Літва}} [[ФК Джугас Цяльшэй|Джугас]] | нумар = | пазіцыя = [[паўабаронца (футбол)|паўабаронца]] | моладзевыя клубы = {{футбольная кар’ера |2012—2014| {{Сцяг|Украіна||20px}} БВВФК (Бравары)| }} | клубы = {{футбольная кар’ера |2015| {{Сцяг|Украіна||20px}} Шполатэхагра|5 (1) |2015—2018| {{Сцяг|Украіна||20px}} [[ФК Зорка Крапыўныцкы|Зорка (Крапыўныцкы)]]|34 (2) |2019| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Тарпеда Мінск|Тарпеда (Мінск)]]|9 (0) |2019—2020| {{Сцяг|Украіна||20px}} [[ФК Гарняк-Спорт|Гарняк-Спорт (Гарышні Плаўні)]]|37 (3) |2021—2022| {{Сцяг|Украіна||20px}} [[ФК Крыўбас Крывы Рог|Крыўбас (Крывы Рог)]]|19 (4) |2022—| {{Сцяг|Літва||20px}} [[ФК Джугас Цяльшэй|Джугас (Цяльшэй)]]| }} | нацыянальная зборная = {{футбольная кар’ера |2017| {{Сцяг|Украіна||20px}} [[Моладзевая зборная Украіны па футболе|Украіна (да 21)]]|2 (0) }} | абнаўленне дадзеных аб клубе = 27 ліпеня 2022 | абнаўленне дадзеных аб зборнай = 31 сакавіка 2019 }} '''Аляксей Збунь''' (нар. {{ДН|9|6|1997}}, [[Сабаліўка (Раманіўскі раён)|Сабаліўка]], [[Жытомірская вобласць]]) — украінскі [[футбол|футбаліст]], [[паўабаронца (футбол)|паўабаронца]] літоўскага клуба [[ФК Джугас Цяльшэй|«Джугас»]] з [[Цяльшэй|Цяльшэя]]. == Клубная кар’ера == На юнацкім узроўні гуляў за БВВФК з [[Бравары|Бравараў]], у 2015 годзе выступаў на аматарскім узроўні за клуб «Шполатэхагра» са [[Шпола|Шполы]] ў чэмпіянаце Чаркаскай вобласці. У 2015 годзе стаў іграком [[ФК Зорка Крапыўныцкы|«Зоркі»]], аднак у сезоне 2015/16, пераможным для каманды ў Першай лізе, не з’яўляўся на полі. Пасля выхаду каманды ў Прэм’ер-лігу выступаў пераважна ў моладзевым першынстве, дэбютаваў у Прэм’ер-лізе 1 красавіка 2017 года, выйшаўшы на замену ў другім тайме ў матчы супраць [[ФК Дняпро Дніпро|«Дняпра»]]. У сезоне 2018/19, калі «Зорка» зноў апынулася ў Першай лізе, замацаваўся ў стартавым складзе каманды. У сакавіку 2019 года, пасля таго як «Зорка» знялася з Першай лігі, падпісаў кантракт з беларускім клубам [[ФК Тарпеда Мінск|«Тарпеда»]] з Мінска<ref>[https://by.tribuna.com/football/1073125476.html Украинский полузащитник Збунь и россиянин Орехов подписали контракты с минским «Торпедо»]</ref>. У складзе мінскай каманды ў асноўным выхадзіў на замену. У ліпені 2019 года вярнуўся ва Украіну, стаўшы іграком клуба [[ФК Гарняк-Спорт|«Гарняк-Спорт»]]<ref>[https://www.footboom.by/ukrainian/first/1562527310-oficialno-aleksey-zbun-i-aleksandr-chepeljuk-igroki-gornjaka-sport.html Официально: Алексей Збунь и Александр Чепелюк - игроки "Горняка-Спорт"]</ref>. У студзені 2021 года перайшоў у крыварожскі [[ФК Крыўбас Крывы Рог|«Крыўбас»]], якому па выніках сезона 2020/21 дапамог выйсці ў Першую лігу. У ліпені 2022 года папоўніў склад літоўскага [[ФК Джугас Цяльшэй|«Джугаса»]]. == Міжнародная кар’ера == У чэрвені 2017 года згуляў у двух таварыскіх матчах за моладзевую зборныя Украіны. {{Зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Збунь Аляксей Аляксандравіч}} [[Катэгорыя:Футбалісты Украіны]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Зорка Крапыўныцкы]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Тарпеда Мінск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Гарняк-Спорт]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Крыўбас Крывы Рог]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Джугас Цяльшэй]] 22a31bzj3r1y51x1d6evyhtvm85cmms 0 595405 4165101 3354712 2022-07-27T02:42:54Z VladimirZhV 9113 /* Спасылкі */ wikitext text/x-wiki {{Пісьменнік}} '''Паваа Рытэр Вітэзавіч''' ({{Lang-hr|Pavao Ritter Vitezović}}; 7 студзеня 1652 — 20 студзеня 1713) <ref>{{Harvard citation no brackets|Fine|2006|loc=[https://books.google.com/books?id=p3oGybOY1w4C&pg=PA482 p. 482]}}</ref> — [[Габсбургская манархія|габсбург]]<nowiki/>ска-харвацкі пісьменнік, дыпламат, паэт і выдавец вядомы сваёй прапагандай экспансіянізму. {{зноскі}} == Спасылкі == * {{commonscat-inline}} {{вонкавыя спасылкі}} {{ізаляваны артыкул}} {{DEFAULTSORT:Вітэзавіч Паваа Рытэр}} [[Катэгорыя:Пісьменнікі Харватыі]] [[Катэгорыя:Вучоныя Харватыі]] [[Катэгорыя:Гісторыкі]] duvapc6829srtizvx1pkon0qkkodm3a 0 596935 4164974 4164750 2022-07-26T16:43:02Z Artsiom91 31770 /* Цяперашні склад */ + Станкевіч https://football.by/news/166214.html wikitext text/x-wiki {{Футбольны клуб |Назва = Арсенал Дзяржынск |Лагатып = ФК Арсенал Дзяржынск.gif |ШырыняЛагатыпа = 185px |ПоўнаяНазва = |Мянушкі = |Горад = [[Дзяржынск]], [[Беларусь]] |Заснаваны = 2019 |Расфармаваны = |Стадыён = [[Гарадзея (стадыён)|«Гарадзея»]], [[Гарадзея]] |Умяшчальнасць = 1500 |Прэзідэнт = |Трэнер = [[Павел Кірыльчык]] |Чэмпіянат = [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшая ліга]] |Сезон = [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|2021]] |Месца = {{Рост}} 1 месца ў [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першай лізе]] |Сайт = | pattern_la1 = _jomaessential2rw | pattern_b1 = _jomaessential2rw | pattern_ra1 = _jomaessential2rw | pattern_sh1 = | pattern_so1 = _kappalipeno1wr | leftarm1 = FFFFFF | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FFFFFF | shorts1 = FF0000 | socks1 = FF0000 | pattern_la2 = _jomaessential2wnr | pattern_b2 = _jomaessential2wnr | pattern_ra2 = _jomaessential2wnr | pattern_sh2 = | pattern_so2 = | leftarm2 = FFFFFF | body2 = FFFFFF | rightarm2 = FFFFFF | shorts2 = FFFFFF | socks2 = FFFFFF | pattern_la3 = _jomaessential1819bbw | pattern_b3 = _jomaessential1819bbw | pattern_ra3 = _jomaessential1819bbw | pattern_sh3 = _jomamaxi20bw | pattern_so3 = | leftarm3 = | body3 = | rightarm3 = | shorts3 = 000000 | socks3 = FFFFFF }} '''«Арсенал»''' — [[Беларусь|беларускі]] [[футбольны клуб]] з горада [[Дзяржынск]], заснаваны ў 2019 годзе. У цяперашні час выступае ў [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі]]. == Гісторыя == Аб стварэнні новага клуба пад назвай «Арсенал» стала вядома ў студзені 2019 года<ref>[https://by.tribuna.com/football/1070914703.html В Беларуси появится новый футбольный клуб – «Арсенал» из Дзержинска. С командой уже тренируются Вячеслав Глеб и Осипенко]</ref>. Фундатарамі новага клуба сталі беларускі прадпрымальнік [[Аляксей Меляшкевіч]] і шведскі бізнесмен [[Алекс Русхольм]], прэзідэнт шведскага футбольнага клуба [[ФК АФК Эскільстуна|«АФК Эскільстуна»]]<ref>[https://by.tribuna.com/tribuna/blogs/footboll/2359781.html «Арсенал» из Дзержинска – очень амбициозный проект. Клуб заинтересовал даже младшего Глеба]</ref>. Каманда, складзеная ў асноўным з нядаўніх дублёраў клубаў Вышэйшай лігі, а таксама з некалькіх вопытных ветэранаў і мясцовых ігракоў, адразу заявілася ў [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Другую лігу чэмпіянату Беларусі]]. Каманда паспяхова прайшла дыстанцыю, выйграла барацьбу з [[ФК Ашмяны-БДУФК|«Ашмянамі-БДУФК»]] за першы радок і стала чэмпіёнам Другой лігі. У 2020 годзе каманда працягвала камплектавацца маладымі ігракамі, а таксама некалькімі вопытнымі выканаўцамі. З-за неадпаведнасці стадыёна ў Дзяржынску патрабаванням хатнія матчы «Арсенал» праводзіў на стадыёне РЦАР-БДУ ў Мінску. Каманда добра пачала выступленне ў Першай лізе, доўгі час вёў барацьбу за высокія месцы і магчымы выхад у Вышэйшую лігу, але пазней стаў саступаць канкурэнтам і ў выніку стаў чацвёртым. У верасні пасаду галоўнага трэнера пакінуў [[Сяргей Ясковіч]], замест яго кіраваць камандай стаў абаронца [[Павел Кірыльчык]]. У сезоне 2021 камандай працягваў кіраваць Павел Кірыльчык. Хатнія матчы «Арсенал» стаў праводзіць на стадыёне [[Гарадзея (стадыён)|«Гарадзея»]]. Каманда хутка захапіла лідарства ў табліцы і, нягледзячы на шэраг няўдалых адрэзкаў, захавала першы радок да канца турніру і выйшла ў Вышэйшую лігу. == Цяперашні склад == ''Станам на ліпень 2022 года''<ref>[https://www.pressball.by/articles/football/belarus/112027 32-й чемпионат. Заявки команд высшей лиги]</ref>. {{Склад}} {{Ігрок|1|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Яўген Абрамовіч]]||1995}} {{Ігрок|99|{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Арцём Сарока]]||1992}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|[[Аляксей Станкевіч]]||1999}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|4|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Яўген Гулецкі]]||2001}} {{Ігрок|5|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Раман Вягера]]||2000}} {{Ігрок|18|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Дзмітрый Каплуноў]]||1994}} {{Ігрок|19|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Антон Дзмітрыевіч Абрамовіч|Антон Абрамовіч]]||1999}} {{Ігрок|21|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Уладзіслаў Лях]]||1999}} {{Ігрок|26|{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Сяргей Канцавы]]||1986}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|[[Мікіта Супрановіч]]||2001}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|6|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Максім Гаявой]]||2002}} <!--{{Ігрок|7|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Уладзіслаў Кавалевіч]]||2000}}--> {{Ігрок|10|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Валерый Сянько]]||1998}} {{Падзел складу}} {{Ігрок|51|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Аляксандр Скшынецкі]]||1990}} {{Ігрок|77|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Дзмітрый Асіпенка]] {{капітан}}||1982}} {{Ігрок|79|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Станіслаў Сазановіч]]||1992}} {{Ігрок|91|{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Арцём Міраеўскі]]||1999}} {{Ігрок||{{Сцяг|Камерун}}|ПА|[[Фабрыс Будэга]]||1998}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок|7|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Руслан Мялкоўскі]]||2006}} {{Ігрок|9|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Арцём Кійко]]||1996}} {{Ігрок|25|{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Дзмітрый Мацяш]]||2000}} {{Ігрок||{{Сцяг|Нігерыя}}|Нап|[[Нурадзін Ідрыс]]||2002}} {{Ігрок||{{Сцяг|Расія}}|Нап|[[Мікіта Мельнікаў]]||1997}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Глеб Рассадкін]]||1995}} {{Канец складу}} === Рэзервовы склад === {{Склад}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Бр|Яраслаў Ключнік||1999}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Антон Анцыпяровіч||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Сяргей Волкаў||2001}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Вадзім Гарошка||2005}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Аб|Мікіта Каладзінскі||2001}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Аляксей Арловіч]]||2002}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Станіслаў Атрашкевіч]]||2002}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Мікіта Гузач||2005}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Даніла Дзьячэнка||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|[[Мікіта Ерамінок]]||2002}} {{Падзел складу}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Яўген Ляўданскі||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Узбекістан}}|ПА|Асадбек Мірзажонаў||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Павел Міхайлаў||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Даніла Скачко||2002}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|ПА|Андрэй Сямашка||2004}} |----- ! colspan="9" bgcolor="#B0D3FB" align="left" | |----- bgcolor="#DFEDFD" {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|Ілья Краўцоў||2005}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|[[Фёдар Лебедзеў]]||2003}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|Андрэй Новік||2004}} {{Ігрок||{{Сцяг|Беларусь}}|Нап|Дзмітрый Шунейка||2004}} {{Канец складу}} === Трэнерскі штаб === * {{Сцяг|Беларусь}} [[Павел Кірыльчык]] (нар. 1981) — галоўны трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Дзмітрый Тарасевіч]] (нар. 1988) — трэнер * {{Сцяг|Беларусь}} [[Ігар Ражкоў]] (нар. 1981) — трэнер * {{Сцяг|Украіна}} [[Ігар Варанкоў]] (нар. 1981) — трэнер * {{Сцяг|Украіна}} [[Ігар Куцепаў]] (нар. 1965) — галоўны трэнер дубля * {{Сцяг|Беларусь}} [[Ігар Кандрацьеў]] (нар. 1987) — трэнер дубля * {{Сцяг|Беларусь}} [[Дзмітрый Стомаль]] (нар. 1993) — трэнер дубля == Дасягненні == * Пераможца [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першай лігі чэмпіянату Беларусі]]: [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|2021]] * Пераможца [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Другой лігі чэмпіянату Беларусі]]: [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2019|2019]] == Статыстыка выступленняў == === Чэмпіянат і Кубак Беларусі === {|class="wikitable" style="text-align: center;" !width=55|Сезон !width=200|Ліга !width=30|{{Comment|М|Месца}} !width=30|{{Comment|Г|Гульняў}} !width=30|{{Comment|В|Перамогі}} !width=30|{{Comment|Н|Нічыі}} !width=30|{{Comment|П|Паражэнні}} !width=60|Галы !width=45|Ачкі !width=90|[[Кубак Беларусі па футболе|Кубак]] !Заўвагі |- | [[Сезон 2019 ФК Арсенал Дзяржынск|2019]] ||style="background:#A3E9FF"| [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2019|Другая]] (Д3) ||style="background:gold"|'''1''' || 28 || 25 || 1 || 2 || 119–14 || '''76''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2019/2020|1/16 фіналу]] || [[Выява:Flecha verde.png|15px]] Выхад у [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першую лігу]] |- | [[Сезон 2020 ФК Арсенал Дзяржынск|2020]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2020|Першая]] (Д2) || '''4''' || 26 || 13 || 7 || 6 || 41–28 || '''46''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2020/2021|Чвэрцьфінал]] || | |- | [[Сезон 2021 ФК Арсенал Дзяржынск|2021]] ||style="background:#D0F0C0"| [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|Першая]] (Д2) ||style="background:gold"|'''1''' || 33 || 20 || 8 || 5 || 59–22 || '''68''' || [[Кубак Беларусі па футболе 2021/2022|1/8 фіналу]] || [[Выява:Flecha verde.png|15px]] Выхад у [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Вышэйшую лігу]] |- | [[Сезон 2022 ФК Арсенал Дзяржынск|2022]] || [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2022|Вышэйшая]] (Д1) || || || || || || || || || |- |} {{Зноскі}} == Галоўныя трэнеры == * [[Сяргей Ясковіч]] (студзень 2019 — верасень 2020) * [[Павел Кірыльчык]] (в.а. у верасні — снежні 2020; са студзеня 2021) == Спасылкі == * {{globalsportsarchive|fk-arsenal-dziarzynsk/40621}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Склад ФК Арсенал Дзяржынск}} {{Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе}} [[Катэгорыя:Футбольныя клубы Беларусі|Арсенал Дзяржынск]] [[Катэгорыя:ФК Арсенал Дзяржынск| ]] 4kqfexwu8kod0bkz26obixjn4mjne9c 0 604321 4164962 4161984 2022-07-26T14:52:57Z Artsiom91 31770 у арэндзе ў «Слуцку» wikitext text/x-wiki {{Цёзкі2|Суша (значэнні)|Суша}} {{футбаліст | імя = Антон Суша | поўнае імя = Антон Мікалаевіч Суша | фатаграфія = | дата нараджэння = | месца нараджэння = | грамадзянства = {{Сцягафікацыя|Беларусь}} | рост = | вага = | мянушка = | цяперашні клуб = {{Сцяг|Беларусь}} [[ФК Слуцк|Слуцк]] | нумар = | пазіцыя = [[паўабаронца (футбол)|паўабаронца]] | клубы = {{футбольная кар’ера |2017—| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Дынама Мінск|Дынама (Мінск)]]|1 (0) |2020| {{Арэнда}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Гомель|Гомель]]|16 (0) |2021| {{Арэнда}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Гомель|Гомель]]|7 (0) |2022| {{Арэнда}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Арсенал Дзяржынск|Арсенал (Дзяржынск)]]|3 (0) |2022—| {{Арэнда}} {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Слуцк|Слуцк]]| }} | нацыянальная зборная = {{футбольная кар’ера |2019—|{{Сцяг|Беларусь||20px}} [[Моладзевая зборная Беларусі па футболе|Беларусь (да 21)]]|3 (0) }} | абнаўленне дадзеных аб клубе = 26 ліпеня 2022 | абнаўленне дадзеных аб зборнай = 1 красавіка 2021 }} '''Антон Суша''' (нар. {{ДН|25|1|2000}}) — беларускі [[футбол|футбаліст]], [[паўабаронца (футбол)|паўабаронца]] клуба [[ФК Слуцк|«Слуцк»]] (у арэндзе з мінскага [[ФК Дынама Мінск|«Дынама»]]) і [[Моладзевая зборная Беларусі па футболе|моладзевай зборнай Беларусі]]. == Клубная кар’ера == Выхаванец СДЮШАР горада Чэрвень, з 2017 года пачаў выступаць за дубль [[ФК Дынама Мінск|«Дынама»]], пазней зрэдку стаў прыцягвацца да асноўнай каманды. 22 чэрвеня 2019 года дэбютаваў у Вышэйшай лізе, калі выйшаў у стартавым складзе ў матчы супраць жодзінскага [[ФК Тарпеда-БелАЗ|«Тарпеда-БелАЗ»]] (0:3) і быў заменены на 31-й хвіліне пры ліку 0:2. У студзені 2020 года праходзіў прагляд у мазырскай [[ФК Славія Мазыр|«Славіі»]], але беспаспяхова. Пазней далучыўся да [[ФК Гомель|«Гомеля»]] і ў лютым 2020 года быў арандаваны гэтым клубам на сезон 2020<ref>[http://football.by/news/137051.html "Гомель" арендовал Сушу и Зайца]</ref>. У складзе гомельскай каманды пераважна выхадзіў на замену. У снежні 2020 года вярнуўся ў «Дынама»<ref>[https://www.pressball.by/articles/football/off-season/109029 Возвращение Янсане: Беларусь или Казахстан?]</ref>. У пачатку 2021 года трэніраваўся разам з асноўнай камандай дынамаўцаў, у выніку пачаў у яе складзе сезон 2021. Заставаўся на лаўцы запасных, гуляў за дубль, за асноўную каманду толькі аднойчы выйшаў на замену 23 чэрвеня ў кубкавым матчы супраць [[ФК Ліда|«Ліды»]] (3:0). У ліпені 2021 года зноў быў аддадзены ў арэнду ў [[ФК Гомель|«Гомель»]]<ref>[https://football.by/news/153491.html Минское "Динамо" отправило трех игроков в аренду]</ref>, дзе 7 разоў выйшаў на замену ў Вышэйшай лізе і аднойчы ў Кубку Беларусі. У лістападзе 2021 года па заканчэнні арэнды вярнуўся ў «Дынама»<ref>[https://www.fcgomel.by/press-center/9498-arendovannye-igroki-g1omelya-vernulis-v-raspolozhenie-svoikh-klubov.html Арендованные игроки «Гомеля» вернулись в расположение своих клубов]</ref>. У лютым 2022 года знаходзіўся разам з асноўным складам дынамаўцаў на міжсезоннным зборы ў Сочы, пасля вяртання праходзіў прагляд у бабруйскай [[ФК Белшына|«Белшыне»]], а ў сакавіку на правах арэнды далучыўся да дзяржынскага [[ФК Арсенал Дзяржынск|«Арсенала»]]<ref>[https://football.by/news/162671.html Минское "Динамо" отдало Антона Сушу в аренду дзержинскому "Арсеналу"]</ref>. Не замацаваўся ў камандзе, звычайна заставаўся на лаўцы запасных, зрэдку выходзячы на замену. У ліпені 2022 года арэнда была датэрмінова спынена<ref>[https://football.by/news/166011.html Васьков, Суша и Малащицкий покинул "Арсенал"]</ref>, і ў хуткім часе паўабаронца быў наноў арандаваны, ужо [[ФК Слуцк|«Слуцкам»]]<ref>[https://football.by/news/166205.html Минское "Динамо" отдало Сушу в аренду "Слуцку"]</ref>. == Міжнародная кар’ера == 10 верасня 2019 года дэбютаваў у [[Моладзевая зборная Беларусі па футболе|моладзевай зборнай Беларусі]], выйшаўшы на замену ў другім тайме ў адборачным матчы чэмпіянату Еўропы супраць Партугаліі (0:2). == Статыстыка выступленняў == {| cellspacing="0" cellpadding="3" style="border:1px solid #AAAAAA;font-size:95%" |- bgcolor="#E4E4E4" !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=50 |Сезон !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=10 |Дывізіён !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=100 |Клуб !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=20 |Краіна !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=20 |Матчы !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=20 |Галы |- align="center" | 2017 || дубль || [[ФК Дынама Мінск|Дынама]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 3 || 0 |- align="center" | 2018 || дубль || [[ФК Дынама Мінск|Дынама]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 19 || 2 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2019|2019]] || Д1 || [[ФК Дынама Мінск|Дынама]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 1 || 0 |- align="center" | [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2020|2020]] || Д2 || [[ФК Гомель|Гомель]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 16 || 0 |- align="center" | 2021 (1) || дубль || [[ФК Дынама Мінск|Дынама]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 11 || 0 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|2021]] (2) || Д1 || [[ФК Гомель|Гомель]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 7 || 0 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2022|2022]] (1) || Д1 || [[ФК Арсенал Дзяржынск|Арсенал]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 3 || 0 |- align="center" |} {{Зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Склад ФК Слуцк}} {{DEFAULTSORT:Суша Антон Мікалаевіч}} [[Катэгорыя:Футбалісты Беларусі]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Дынама Мінск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Гомель]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Арсенал Дзяржынск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Слуцк]] 3zkjbptumb8xdlkehq8nlwuqurb0e8j 828 634872 4165090 4164805 2022-07-27T00:00:49Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553351, edits = 1104600948, files = 897684, pages = 56594736, users = 44177326, depth = 1138.049 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125908, edits = 34879432, files = 0, pages = 11232143, users = 92702, depth = 2.157583 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2710062, edits = 223344559, files = 128573, pages = 7484381, users = 3965899, depth = 92.61555 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551616, edits = 50834926, files = 0, pages = 6116044, users = 829427, depth = 16.21962 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440706, edits = 195156122, files = 68960, pages = 12121589, users = 4430425, depth = 253.2921 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096169, edits = 62348568, files = 20, pages = 4461754, users = 1221059, depth = 17.79694 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1839974, edits = 124034689, files = 237436, pages = 7420290, users = 3221365, depth = 153.7505 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791356, edits = 144528802, files = 0, pages = 7697727, users = 6600607, depth = 204.1125 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764292, edits = 128253180, files = 139715, pages = 7477896, users = 2276449, depth = 179.8739 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593638, edits = 7094958, files = 1472, pages = 2001304, users = 187132, depth = 0.2319885 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530144, edits = 67473014, files = 262, pages = 3550867, users = 1183143, depth = 33.1394 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335189, edits = 90467504, files = 32638, pages = 3946753, users = 1959843, depth = 87.69373 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8958, admins = 66, articles = 1292843, edits = 72602266, files = 60488, pages = 7100660, users = 3245484, depth = 206.3411 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2041, admins = 20, articles = 1274628, edits = 68845478, files = 24459, pages = 19371889, users = 874049, depth = 716.4109 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 89, admins = 3, articles = 1265912, edits = 6285137, files = 42, pages = 2881752, users = 52738, depth = 3.553431 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179510, edits = 58745557, files = 49601, pages = 7787200, users = 2282030, depth = 236.7499 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3225, admins = 49, articles = 1178913, edits = 36574991, files = 110442, pages = 4100562, users = 635957, depth = 54.78144 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094121, edits = 63895430, files = 58333, pages = 5392306, users = 2783989, depth = 182.8668 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 921071, edits = 35161468, files = 81547, pages = 5327460, users = 1137389, depth = 151.0519 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705071, edits = 30423866, files = 15456, pages = 1759859, users = 424601, depth = 38.69022 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660895, edits = 25091317, files = 36072, pages = 3981455, users = 309564, depth = 159.0887 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625481, edits = 21406176, files = 47230, pages = 3271279, users = 1341449, depth = 117.0864 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597114, edits = 32976579, files = 12667, pages = 2721130, users = 745984, depth = 153.3407 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594495, edits = 22710954, files = 5, pages = 1694691, users = 557513, depth = 45.89745 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534793, edits = 20591357, files = 69376, pages = 1405817, users = 518976, depth = 38.85482 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508713, edits = 25068417, files = 8377, pages = 1446230, users = 508842, depth = 58.87109 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507236, edits = 21483311, files = 1, pages = 1397543, users = 584256, depth = 47.35823 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2997, admins = 24, articles = 503283, edits = 28124823, files = 37476, pages = 2371141, users = 1414507, depth = 163.3788 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478750, edits = 8662966, files = 315, pages = 905348, users = 30541, depth = 7.597507 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456780, edits = 41239758, files = 10239, pages = 4644089, users = 175710, depth = 746.2279 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432200, edits = 14981858, files = 116394, pages = 2617372, users = 590267, depth = 146.3194 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431441, edits = 3128251, files = 362, pages = 1062632, users = 53714, depth = 6.300826 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 89, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522127, files = 6072, pages = 564398, users = 42918, depth = 0.7729406 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396432, edits = 8982741, files = 0, pages = 823121, users = 138167, depth = 12.64243 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359373, edits = 5611808, files = 19612, pages = 1040478, users = 297484, depth = 19.37346 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322281, edits = 7647178, files = 10878, pages = 710731, users = 198836, depth = 15.63136 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319460, edits = 34304058, files = 73619, pages = 1335810, users = 991453, depth = 259.9288 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292849, edits = 8465802, files = 11307, pages = 987418, users = 123423, depth = 48.22923 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283207, edits = 11447811, files = 549, pages = 631126, users = 310611, depth = 27.37504 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282900, edits = 11183153, files = 0, pages = 906524, users = 434256, depth = 59.94661 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241949, edits = 1520533, files = 244, pages = 570573, users = 37648, depth = 4.916268 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241379, edits = 7391677, files = 0, pages = 548239, users = 220895, depth = 21.78987 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231892, edits = 3051237, files = 10538, pages = 587304, users = 120509, depth = 12.2041 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229152, edits = 6160007, files = 755, pages = 541224, users = 167636, depth = 21.10894 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225512, edits = 2443483, files = 177, pages = 385138, users = 16057, depth = 3.178783 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220405, edits = 4156419, files = 3239, pages = 645083, users = 120236, depth = 23.92106 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214899, edits = 8338664, files = 36, pages = 697969, users = 1219385, depth = 60.36868 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212713, edits = 6417686, files = 20940, pages = 444739, users = 276975, depth = 17.16953 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211986, edits = 9569647, files = 18495, pages = 629473, users = 367615, depth = 58.96447 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203630, edits = 6634029, files = 23850, pages = 499371, users = 165947, depth = 28.02164 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187029, edits = 6131792, files = 751, pages = 470615, users = 127867, depth = 29.95527 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185658, edits = 6535155, files = 23731, pages = 509303, users = 250727, depth = 38.99331 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177141, edits = 5712118, files = 8335, pages = 438909, users = 213206, depth = 28.41957 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 298, admins = 11, articles = 173757, edits = 4984389, files = 12478, pages = 989895, users = 148633, depth = 111.0875 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386493, files = 16, pages = 372245, users = 121436, depth = 15.13198 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161920, edits = 4387108, files = 14832, pages = 459345, users = 142689, depth = 32.22503 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 713, admins = 18, articles = 154699, edits = 2717037, files = 2141, pages = 669239, users = 76031, depth = 44.91357 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152085, edits = 5585408, files = 3567, pages = 1186399, users = 706264, depth = 217.749 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 958, admins = 15, articles = 149211, edits = 10198598, files = 27278, pages = 970491, users = 428409, depth = 318.3683 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147567, edits = 3471385, files = 7753, pages = 464498, users = 206895, depth = 34.47227 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137112, edits = 3685678, files = 0, pages = 275690, users = 157578, depth = 13.65633 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134956, edits = 11092578, files = 11267, pages = 274238, users = 73425, depth = 43.08345 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129854, edits = 3696193, files = 0, pages = 228337, users = 106301, depth = 9.31087 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129579, edits = 4784845, files = 8676, pages = 523696, users = 102972, depth = 84.522 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 324, admins = 12, articles = 125809, edits = 1851218, files = 2626, pages = 283328, users = 242871, depth = 10.24261 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125635, edits = 5997725, files = 15238, pages = 985529, users = 382319, depth = 285.0924 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114729, edits = 3653551, files = 25482, pages = 466131, users = 107625, depth = 73.53079 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 110525, edits = 3273580, files = 0, pages = 241806, users = 32268, depth = 19.10023 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 87, admins = 6, articles = 107606, edits = 1307000, files = 485, pages = 262474, users = 35987, depth = 10.3143 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104040, edits = 2510596, files = 9615, pages = 372279, users = 151479, depth = 44.82821 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103573, edits = 751978, files = 2978, pages = 216037, users = 102552, depth = 4.104034 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045456, files = 3, pages = 245086, users = 28726, depth = 10.69453 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90295, edits = 3413219, files = 5456, pages = 367590, users = 144111, depth = 87.57037 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87740, edits = 2307193, files = 924, pages = 156505, users = 48221, depth = 9.055144 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85998, edits = 2460894, files = 4725, pages = 262959, users = 143391, depth = 39.62628 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85489, edits = 2136011, files = 19140, pages = 283914, users = 145270, depth = 40.53115 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989728, files = 0, pages = 162113, users = 48852, depth = 5.318692 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81491, edits = 422444, files = 2688, pages = 111161, users = 33019, depth = 0.5037702 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78856, edits = 3700229, files = 6959, pages = 487421, users = 162686, depth = 203.7873 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78622, edits = 2322632, files = 1884, pages = 226087, users = 75972, depth = 36.14053 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77549, edits = 3591339, files = 13334, pages = 305513, users = 114069, depth = 101.5797 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74065, edits = 1232296, files = 2269, pages = 146839, users = 54747, depth = 8.102145 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24973, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72218, edits = 2000714, files = 5401, pages = 141444, users = 69904, depth = 12.99715 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69702, edits = 1592087, files = 5430, pages = 177512, users = 53729, depth = 21.45689 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 45, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099716, files = 724, pages = 140325, users = 31989, depth = 8.386863 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802853, files = 0, pages = 81995, users = 28414, depth = 0.427156 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66353, edits = 855235, files = 2069, pages = 101471, users = 25253, depth = 2.360924 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65718, edits = 605878, files = 225, pages = 113667, users = 32314, depth = 2.837535 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628116, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238832 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60964, edits = 2390170, files = 2367, pages = 131374, users = 54979, depth = 24.2684 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60215, edits = 1146587, files = 1454, pages = 169580, users = 35314, depth = 22.30384 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59752, edits = 93908, files = 0, pages = 63101, users = 2179, depth = 0.004675109 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57061, edits = 1064862, files = 1116, pages = 95676, users = 52353, depth = 5.097106 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347438, files = 0, pages = 69100, users = 21681, depth = 0.2840572 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54639, edits = 1757239, files = 3218, pages = 141244, users = 86445, depth = 31.25656 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091581, files = 565, pages = 109070, users = 51620, depth = 10.54775 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53250, edits = 1110167, files = 4437, pages = 122084, users = 37585, depth = 15.19485 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49542, edits = 749035, files = 537, pages = 97640, users = 31117, depth = 7.230716 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49082, edits = 1082439, files = 7567, pages = 149831, users = 43320, depth = 30.43958 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 132, admins = 11, articles = 42962, edits = 1952408, files = 1897, pages = 233517, users = 123153, depth = 164.4841 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294220, files = 136, pages = 55367, users = 78512, depth = 0.4819683 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42162, edits = 960983, files = 1603, pages = 184157, users = 51103, depth = 59.18766 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42048, edits = 1834083, files = 1499, pages = 128215, users = 68129, depth = 60.0719 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861659, files = 690, pages = 146724, users = 94880, depth = 40.24494 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487108, files = 209, pages = 60549, users = 24865, depth = 2.073282 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38278, edits = 607317, files = 1573, pages = 133998, users = 42151, depth = 28.34158 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 69, admins = 3, articles = 34267, edits = 552113, files = 168, pages = 59156, users = 24778, depth = 4.923704 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33284, edits = 991033, files = 0, pages = 48824, users = 33573, depth = 4.42472 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32233, edits = 1065924, files = 1258, pages = 103360, users = 58472, depth = 50.2159 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830060, files = 1320, pages = 116393, users = 63318, depth = 51.21497 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824290, files = 0, pages = 117311, users = 68777, depth = 59.84272 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28961, edits = 1013770, files = 571, pages = 69634, users = 92232, depth = 28.71464 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103895, files = 2592, pages = 129772, users = 75831, depth = 109.0069 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732673, files = 1407, pages = 55689, users = 41260, depth = 16.65022 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23466, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23767, edits = 641683, files = 4, pages = 37725, users = 44607, depth = 5.866632 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23631, edits = 111719, files = 0, pages = 28689, users = 3015, depth = 0.1784042 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27120, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21303, edits = 704860, files = 1475, pages = 97664, users = 77721, depth = 92.73209 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15077, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 31, admins = 3, articles = 19585, edits = 185118, files = 0, pages = 36473, users = 17039, depth = 3.773866 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17780, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17995, edits = 508593, files = 3121, pages = 79630, users = 58161, depth = 74.9281 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17244, edits = 161653, files = 0, pages = 30573, users = 18265, depth = 3.159111 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355443, files = 109, pages = 29082, users = 24117, depth = 6.033287 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230802, files = 1323, pages = 41116, users = 17939, depth = 13.67744 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16039, edits = 522735, files = 165, pages = 59733, users = 22540, depth = 64.94658 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566829, files = 347, pages = 32198, users = 25557, depth = 18.48765 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15782, edits = 460816, files = 125, pages = 71500, users = 31018, depth = 80.33199 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89324, files = 0, pages = 31339, users = 18925, depth = 2.937039 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 53, admins = 3, articles = 15386, edits = 578431, files = 1062, pages = 44170, users = 45327, depth = 45.83265 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16159, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239985, files = 145, pages = 56213, users = 15723, depth = 30.89172 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15116, edits = 282847, files = 1719, pages = 53912, users = 27735, depth = 34.5594 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371432, files = 1765, pages = 45903, users = 39092, depth = 34.10739 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14730, edits = 664629, files = 281, pages = 23705, users = 27663, depth = 10.40885 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14678, edits = 119815, files = 112, pages = 29742, users = 5292, depth = 4.243145 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381063, files = 1765, pages = 47619, users = 22149, depth = 43.94224 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377257, files = 133, pages = 35364, users = 23025, depth = 25.91231 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368627, files = 0, pages = 40250, users = 26848, depth = 33.8605 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213127, files = 462, pages = 30200, users = 14903, depth = 10.09816 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454019, files = 623, pages = 65471, users = 26469, depth = 100.0585 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13444, edits = 165697, files = 263, pages = 30415, users = 30066, depth = 8.681297 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13236, edits = 50584, files = 0, pages = 20684, users = 4001, depth = 0.7743628 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152104, files = 2739, pages = 35042, users = 23327, depth = 12.44816 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137212, files = 0, pages = 26465, users = 24073, depth = 6.383478 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12255, edits = 232766, files = 865, pages = 32758, users = 19625, depth = 19.88888 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469191, files = 445, pages = 70042, users = 35305, depth = 164.1608 }, ['shn'] = { pos = 152, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11544, edits = 54723, files = 60, pages = 27051, users = 3260, depth = 3.650308 }, ['wa'] = { pos = 153, activeusers = 26, admins = 4, articles = 11536, edits = 388075, files = 618, pages = 27209, users = 22197, depth = 26.32673 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 46, admins = 6, articles = 11394, edits = 379452, files = 0, pages = 96665, users = 94361, depth = 219.8558 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231009, files = 6, pages = 26609, users = 14446, depth = 17.42146 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 45, admins = 1, articles = 10564, edits = 96445, files = 0, pages = 23947, users = 17447, depth = 6.463664 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10539, edits = 328707, files = 1706, pages = 72764, users = 34382, depth = 157.4792 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100463, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.331964 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184750, files = 0, pages = 27164, users = 13073, depth = 17.62775 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272037, files = 192, pages = 42090, users = 29489, depth = 62.07722 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10226, edits = 194823, files = 0, pages = 21539, users = 7261, depth = 11.07028 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10135, edits = 149726, files = 0, pages = 13891, users = 16848, depth = 1.48036 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48489, files = 0, pages = 16191, users = 2142, depth = 1.092636 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9466, edits = 281366, files = 1101, pages = 33335, users = 36173, depth = 53.66692 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122348, files = 0, pages = 18259, users = 30323, depth = 5.837845 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10792, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19366, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 85024, files = 0, pages = 14920, users = 13743, depth = 3.13553 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238450, files = 0, pages = 25642, users = 32061, depth = 39.20755 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130774, files = 87, pages = 17619, users = 25277, depth = 9.038424 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96716, files = 0, pages = 16560, users = 15420, depth = 5.750746 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723046, files = 54, pages = 68906, users = 29567, depth = 607.1727 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26237, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7700, edits = 139494, files = 0, pages = 26115, users = 11763, depth = 30.55115 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 24, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24606, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25805, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7422, edits = 153234, files = 0, pages = 13444, users = 16572, depth = 7.503541 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7380, edits = 96179, files = 0, pages = 16892, users = 5408, depth = 9.458673 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21868, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7136, edits = 498109, files = 170, pages = 19237, users = 20681, depth = 74.45945 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151029, files = 0, pages = 31003, users = 14431, depth = 64.16866 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38521, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 12001, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 46, admins = 2, articles = 6296, edits = 229132, files = 319, pages = 15604, users = 24690, depth = 32.09468 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6210, edits = 176530, files = 201, pages = 12061, users = 13175, depth = 12.99308 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19828, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26392, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118065, files = 9, pages = 20319, users = 17667, depth = 33.31345 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5676, edits = 183896, files = 38, pages = 43371, users = 6219, depth = 187.006 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214425, files = 0, pages = 15418, users = 14670, depth = 42.6763 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5570, edits = 308464, files = 186, pages = 20536, users = 18019, depth = 108.4401 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199458, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72797 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13208, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185907, files = 0, pages = 8721, users = 15400, depth = 7.815157 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5409, edits = 68759, files = 49, pages = 10536, users = 15755, depth = 5.863358 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 36, admins = 1, articles = 5298, edits = 153637, files = 282, pages = 14875, users = 19741, depth = 33.75001 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5226, edits = 26882, files = 0, pages = 5761, users = 1277, depth = 0.04890266 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13778, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 14, admins = 3, articles = 5040, edits = 118342, files = 1, pages = 9560, users = 12024, depth = 9.956272 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95551, files = 0, pages = 8625, users = 15304, depth = 5.675193 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4863, edits = 120788, files = 0, pages = 11238, users = 16390, depth = 18.47084 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4601, edits = 77033, files = 1, pages = 22386, users = 12773, depth = 51.41663 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4483, edits = 65732, files = 0, pages = 14092, users = 2274, depth = 21.43005 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9139, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120681, files = 438, pages = 10685, users = 12506, depth = 29.93053 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15378, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12195, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3866, edits = 32057, files = 0, pages = 10594, users = 5990, depth = 9.164551 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13173, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162947, files = 51, pages = 9593, users = 18493, depth = 41.09418 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19613, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205479, files = 300, pages = 16445, users = 117619, depth = 160.8967 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8606, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3535, edits = 28945, files = 0, pages = 5434, users = 7169, depth = 1.537181 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59700, files = 0, pages = 10961, users = 7874, depth = 25.96897 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115787, files = 0, pages = 7535, users = 16008, depth = 23.54755 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8061, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17193, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85757, files = 0, pages = 9332, users = 11108, depth = 30.44578 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110061, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60505 }, ['av'] = { pos = 228, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3016, edits = 82488, files = 0, pages = 14443, users = 13294, depth = 81.98515 }, ['dv'] = { pos = 229, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23298, depth = 85.29834 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606801, files = 0, pages = 10536, users = 21329, depth = 1043.386 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12629, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13783, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89810, files = 0, pages = 6904, users = 10724, depth = 30.04306 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89286, files = 0, pages = 5941, users = 13339, depth = 24.44548 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6624, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96421, files = 0, pages = 5521, users = 14997, depth = 27.27925 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 55, admins = 2, articles = 2093, edits = 92509, files = 0, pages = 5005, users = 13873, depth = 35.77867 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54157, files = 35, pages = 11583, users = 3262, depth = 98.1693 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106185, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6374 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 19, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128380, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39753 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30270, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41203, files = 0, pages = 4390, users = 1762, depth = 15.22007 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3665, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 17, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9198, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64107, files = 0, pages = 11540, users = 8496, depth = 148.5489 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95303, files = 0, pages = 6418, users = 18731, depth = 90.39742 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16050, files = 0, pages = 3373, users = 3818, depth = 4.630341 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20755, files = 0, pages = 3021, users = 7181, depth = 4.319019 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11457, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 19, admins = 3, articles = 1651, edits = 104419, files = 0, pages = 5366, users = 13889, depth = 98.52634 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1640, edits = 100283, files = 1, pages = 8621, users = 4888, depth = 210.7741 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20573, files = 0, pages = 3072, users = 7939, depth = 7.279019 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8896, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12326, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14954, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205208, files = 0, pages = 4253, users = 12960, depth = 252.863 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9831, files = 0, pages = 2556, users = 2835, depth = 3.956131 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7777, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 22, admins = 1, articles = 1224, edits = 33792, files = 0, pages = 3790, users = 11646, depth = 39.18548 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33576, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.50699 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1167, edits = 61376, files = 9, pages = 7717, users = 9284, depth = 250.548 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22964, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33288, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20226 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85189, files = 0, pages = 2055, users = 1168, depth = 30.04619 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1088, edits = 37954, files = 0, pages = 3735, users = 9408, depth = 60.14743 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1065, edits = 42563, files = 0, pages = 3289, users = 9591, depth = 56.43372 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2158, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1599, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46135, files = 0, pages = 3902, users = 21715, depth = 92.90227 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6663, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 964, edits = 27094, files = 0, pages = 1315, users = 454, depth = 2.73154 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37770, files = 0, pages = 3998, users = 9320, depth = 108.1699 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10426, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17659, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 860, edits = 8755, files = 0, pages = 1626, users = 1537, depth = 4.271656 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9386, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32013, files = 0, pages = 1650, users = 875, depth = 18.75436 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 21, admins = 2, articles = 782, edits = 26799, files = 0, pages = 3372, users = 9190, depth = 87.18005 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9822, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 759, edits = 14297, files = 0, pages = 2981, users = 138, depth = 41.10432 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 12, admins = 2, articles = 711, edits = 36592, files = 0, pages = 3751, users = 8787, depth = 178.3393 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10557, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 11, admins = 1, articles = 637, edits = 19105, files = 0, pages = 2120, users = 7164, depth = 48.84438 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8940, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44483, files = 0, pages = 3179, users = 16938, depth = 266.1039 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12374, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7594, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14364, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 505, edits = 24708, files = 0, pages = 2437, users = 7837, depth = 148.393 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9420, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5947, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15329, files = 0, pages = 1654, users = 392, depth = 67.98959 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49423, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3385 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 414, edits = 37544, files = 0, pages = 2547, users = 7907, depth = 391.2845 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20477, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.5071 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 242, edits = 74442, files = 0, pages = 2257, users = 12246, depth = 2286.682 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 12, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9168, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16677, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281759, admins = 3758, articles = 59210182, edits = 3202958186, files = 2762347, pages = 244616173, users = 103366140, depth = 128.3869, date = '@1658880041' }, } return info 8geqmob59i7dufu6rutbu3tbuvhvogz 828 637010 4164929 4164910 2022-07-26T12:00:47Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553116, edits = 1104488870, files = 897676, pages = 56591719, users = 44174621, depth = 1137.95 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125907, edits = 34879408, files = 0, pages = 11232141, users = 92681, depth = 2.157581 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2709889, edits = 223330474, files = 128546, pages = 7483923, users = 3965553, depth = 92.61616 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1907, admins = 66, articles = 2551610, edits = 50833037, files = 0, pages = 6115928, users = 829361, depth = 16.2184 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440549, edits = 195139857, files = 68967, pages = 12120900, users = 4429988, depth = 253.2901 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096106, edits = 62345554, files = 20, pages = 4461600, users = 1220944, depth = 17.7964 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1839856, edits = 124019801, files = 237423, pages = 7419590, users = 3220937, depth = 153.7342 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791246, edits = 144517326, files = 0, pages = 7697359, users = 6600138, depth = 204.1133 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764210, edits = 128245240, files = 139710, pages = 7477429, users = 2276249, depth = 179.8664 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593360, edits = 7094223, files = 1472, pages = 2000610, users = 187088, depth = 0.2316524 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530057, edits = 67469130, files = 262, pages = 3550595, users = 1183029, depth = 33.13773 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335153, edits = 90460758, files = 32735, pages = 3946723, users = 1959694, depth = 87.69299 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8930, admins = 66, articles = 1292721, edits = 72596153, files = 60481, pages = 7100160, users = 3245339, depth = 206.3503 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2044, admins = 20, articles = 1274616, edits = 68844541, files = 24456, pages = 19371845, users = 874006, depth = 716.4138 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 93, admins = 3, articles = 1265912, edits = 6285127, files = 42, pages = 2881752, users = 52734, depth = 3.553425 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179434, edits = 58735755, files = 49589, pages = 7786587, users = 2281799, depth = 236.721 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3203, admins = 49, articles = 1178743, edits = 36568054, files = 110442, pages = 4099956, users = 635815, depth = 54.7786 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094077, edits = 63891198, files = 58332, pages = 5392049, users = 2783723, depth = 182.86 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 920986, edits = 35157829, files = 81538, pages = 5327116, users = 1137230, depth = 151.0562 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705036, edits = 30421351, files = 15452, pages = 1759734, users = 424541, depth = 38.68701 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 697, admins = 18, articles = 660880, edits = 25090499, files = 36067, pages = 3981363, users = 309538, depth = 159.0871 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625483, edits = 21395380, files = 47217, pages = 3261910, users = 1341336, depth = 116.5329 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597077, edits = 32974855, files = 12665, pages = 2721090, users = 745923, depth = 153.3535 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594479, edits = 22710127, files = 5, pages = 1694649, users = 557472, depth = 45.89722 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534765, edits = 20588313, files = 69356, pages = 1405736, users = 518929, depth = 38.85066 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508696, edits = 25067183, files = 8368, pages = 1446176, users = 508811, depth = 58.86969 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507203, edits = 21481453, files = 1, pages = 1397328, users = 584194, depth = 47.34822 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2944, admins = 24, articles = 503149, edits = 28122536, files = 37473, pages = 2370908, users = 1414355, depth = 163.4512 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478675, edits = 8662786, files = 315, pages = 905273, users = 30535, depth = 7.600359 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 161, admins = 12, articles = 456779, edits = 41239703, files = 10239, pages = 4644085, users = 175691, depth = 746.2298 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432185, edits = 14980798, files = 116393, pages = 2617241, users = 590236, depth = 146.311 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431427, edits = 3128150, files = 362, pages = 1062615, users = 53705, depth = 6.301073 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 87, admins = 5, articles = 417472, edits = 3522105, files = 6071, pages = 564394, users = 42913, depth = 0.7729278 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396421, edits = 8982409, files = 0, pages = 823089, users = 138153, depth = 12.64191 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359361, edits = 5611461, files = 19612, pages = 1040459, users = 297468, depth = 19.37351 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322259, edits = 7646822, files = 10847, pages = 710661, users = 198818, depth = 15.63045 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319424, edits = 34300403, files = 73608, pages = 1335699, users = 991321, depth = 259.9429 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292845, edits = 8465600, files = 11306, pages = 987399, users = 123414, depth = 48.22824 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283200, edits = 11447359, files = 549, pages = 631120, users = 310580, depth = 27.37573 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282881, edits = 11182630, files = 0, pages = 906493, users = 434214, depth = 59.95162 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241936, edits = 1520441, files = 244, pages = 570539, users = 37638, depth = 4.916163 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 519, admins = 10, articles = 241369, edits = 7391358, files = 0, pages = 548214, users = 220872, depth = 21.7896 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231885, edits = 3051104, files = 10538, pages = 587274, users = 120490, depth = 12.20335 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229138, edits = 6159663, files = 755, pages = 541201, users = 167621, depth = 21.11002 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225509, edits = 2443452, files = 177, pages = 385127, users = 16055, depth = 3.1786 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220401, edits = 4156257, files = 3239, pages = 645066, users = 120220, depth = 23.92016 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 993, admins = 17, articles = 214826, edits = 8337787, files = 36, pages = 697844, users = 1219238, depth = 60.40118 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212702, edits = 6417415, files = 20937, pages = 444715, users = 276945, depth = 17.16958 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211964, edits = 9568926, files = 18494, pages = 629437, users = 367581, depth = 58.97168 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203626, edits = 6633473, files = 23850, pages = 499358, users = 165938, depth = 28.01942 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187014, edits = 6131343, files = 772, pages = 470570, users = 127857, depth = 29.95441 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185645, edits = 6534594, files = 23729, pages = 509267, users = 250697, depth = 38.99264 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 330, admins = 22, articles = 177134, edits = 5711852, files = 8336, pages = 438899, users = 213189, depth = 28.4205 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 308, admins = 11, articles = 173742, edits = 4983475, files = 12477, pages = 989874, users = 148614, depth = 111.0871 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386373, files = 16, pages = 372242, users = 121434, depth = 15.13113 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161914, edits = 4386847, files = 14832, pages = 459338, users = 142679, depth = 32.22577 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 697, admins = 18, articles = 154529, edits = 2716036, files = 2134, pages = 668919, users = 76017, depth = 44.99115 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152079, edits = 5585063, files = 3567, pages = 1186292, users = 706181, depth = 217.7298 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 969, admins = 15, articles = 149204, edits = 10197793, files = 27278, pages = 970385, users = 428376, depth = 318.331 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 302, admins = 31, articles = 147555, edits = 3471041, files = 7753, pages = 464464, users = 206878, depth = 34.47219 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137112, edits = 3685493, files = 0, pages = 275683, users = 157567, depth = 13.65461 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134953, edits = 11092432, files = 11267, pages = 274231, users = 73417, depth = 43.08342 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129853, edits = 3694207, files = 0, pages = 228328, users = 106290, depth = 9.304864 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129565, edits = 4784611, files = 8676, pages = 523678, users = 102960, depth = 84.53732 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 318, admins = 12, articles = 125805, edits = 1851092, files = 2626, pages = 283316, users = 242853, depth = 10.24196 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125597, edits = 5996742, files = 15229, pages = 985387, users = 382264, depth = 285.1903 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114713, edits = 3653282, files = 25479, pages = 466076, users = 107614, depth = 73.53824 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 112833, edits = 3270635, files = 0, pages = 244507, users = 32267, depth = 18.21665 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 86, admins = 6, articles = 107601, edits = 1306976, files = 485, pages = 262466, users = 35982, depth = 10.31498 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104023, edits = 2510392, files = 9615, pages = 372249, users = 151462, depth = 44.8385 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103573, edits = 751945, files = 2978, pages = 216021, users = 102539, depth = 4.10299 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94871, edits = 1045449, files = 3, pages = 245087, users = 28722, depth = 10.69419 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90286, edits = 3413153, files = 5456, pages = 367576, users = 144100, depth = 87.5863 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87720, edits = 2307130, files = 924, pages = 156484, users = 48215, depth = 9.059978 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 223, admins = 11, articles = 85992, edits = 2460815, files = 4725, pages = 262944, users = 143377, depth = 39.62877 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85490, edits = 2135910, files = 19140, pages = 283911, users = 145256, depth = 40.52708 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989712, files = 0, pages = 162106, users = 48847, depth = 5.317885 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81487, edits = 422407, files = 2688, pages = 111156, users = 33016, depth = 0.5037642 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78853, edits = 3700083, files = 6959, pages = 487399, users = 162668, depth = 203.785 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78617, edits = 2322526, files = 1884, pages = 226067, users = 75966, depth = 36.13932 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 200, admins = 13, articles = 77546, edits = 3591097, files = 13323, pages = 305494, users = 114052, depth = 101.5728 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 170, admins = 14, articles = 74054, edits = 1232106, files = 2269, pages = 146818, users = 54737, depth = 8.102237 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24973, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72200, edits = 2000622, files = 5401, pages = 141425, users = 69901, depth = 13.0044 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69700, edits = 1592077, files = 5430, pages = 177509, users = 53725, depth = 21.45795 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 46, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099683, files = 724, pages = 140321, users = 31988, depth = 8.38591 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802853, files = 0, pages = 81995, users = 28413, depth = 0.427156 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66351, edits = 855231, files = 2069, pages = 101469, users = 25252, depth = 2.361102 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65715, edits = 605871, files = 225, pages = 113664, users = 32311, depth = 2.837836 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 48, admins = 7, articles = 61276, edits = 628114, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238825 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60960, edits = 2390137, files = 2367, pages = 131370, users = 54972, depth = 24.27199 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60211, edits = 1146520, files = 1454, pages = 169574, users = 35307, depth = 22.30548 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59750, edits = 93888, files = 0, pages = 63096, users = 2177, depth = 0.004666426 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57058, edits = 1064782, files = 1116, pages = 95668, users = 52347, depth = 5.096365 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347437, files = 0, pages = 69099, users = 21677, depth = 0.2840177 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54634, edits = 1757176, files = 3218, pages = 141237, users = 86436, depth = 31.26127 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091540, files = 565, pages = 109069, users = 51613, depth = 10.54707 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53045, edits = 1109418, files = 4437, pages = 121866, users = 37579, depth = 15.32377 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49538, edits = 749013, files = 537, pages = 97637, users = 31114, depth = 7.232195 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49078, edits = 1082337, files = 7564, pages = 149815, users = 43315, depth = 30.43768 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 135, admins = 11, articles = 42963, edits = 1952379, files = 1897, pages = 233517, users = 123141, depth = 164.4722 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294218, files = 136, pages = 55367, users = 78503, depth = 0.481965 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42157, edits = 960244, files = 1603, pages = 184144, users = 51096, depth = 59.15368 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42047, edits = 1834025, files = 1499, pages = 128214, users = 68114, depth = 60.07333 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 102, admins = 4, articles = 40556, edits = 861640, files = 690, pages = 146723, users = 94864, depth = 40.24357 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487103, files = 209, pages = 60549, users = 24864, depth = 2.073261 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38277, edits = 607276, files = 1570, pages = 133985, users = 42144, depth = 28.33679 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 64, admins = 3, articles = 34267, edits = 552079, files = 168, pages = 59155, users = 24775, depth = 4.923088 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33278, edits = 991003, files = 0, pages = 48816, users = 33570, depth = 4.425767 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32233, edits = 1065903, files = 1258, pages = 103360, users = 58464, depth = 50.2149 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830051, files = 1320, pages = 116392, users = 63312, depth = 51.21364 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824283, files = 0, pages = 117306, users = 68772, depth = 59.83791 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28959, edits = 1013751, files = 571, pages = 69630, users = 92223, depth = 28.71689 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103882, files = 2592, pages = 129765, users = 75820, depth = 108.9964 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 34, admins = 5, articles = 26207, edits = 732672, files = 1407, pages = 55690, users = 41256, depth = 16.65103 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23463, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23767, edits = 641683, files = 4, pages = 37725, users = 44604, depth = 5.866632 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23630, edits = 111502, files = 0, pages = 28689, users = 3014, depth = 0.1781432 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27120, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21302, edits = 704839, files = 1475, pages = 97662, users = 77712, depth = 92.7375 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15074, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 32, admins = 3, articles = 19585, edits = 185106, files = 0, pages = 36471, users = 17038, depth = 3.772934 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177032, files = 0, pages = 39405, users = 17779, depth = 4.629199 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17996, edits = 508540, files = 3121, pages = 79627, users = 58156, depth = 74.90508 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17212, edits = 161407, files = 0, pages = 30533, users = 18254, depth = 3.166386 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355442, files = 109, pages = 29082, users = 24115, depth = 6.033269 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230796, files = 1323, pages = 41117, users = 17937, depth = 13.67785 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16035, edits = 522695, files = 165, pages = 59723, users = 22537, depth = 64.96704 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566827, files = 347, pages = 32198, users = 25556, depth = 18.48759 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15780, edits = 460796, files = 125, pages = 71492, users = 31014, depth = 80.34054 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89318, files = 0, pages = 31338, users = 18925, depth = 2.936563 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 52, admins = 3, articles = 15389, edits = 578373, files = 1062, pages = 44169, users = 45325, depth = 45.7985 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16158, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 38, admins = 4, articles = 15234, edits = 239981, files = 145, pages = 56213, users = 15722, depth = 30.89121 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15102, edits = 282819, files = 1719, pages = 53892, users = 27731, depth = 34.62222 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371424, files = 1765, pages = 45903, users = 39085, depth = 34.10665 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14730, edits = 664625, files = 281, pages = 23705, users = 27662, depth = 10.40879 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14669, edits = 119765, files = 112, pages = 29727, users = 5292, depth = 4.245339 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381048, files = 1765, pages = 47619, users = 22146, depth = 43.94051 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377257, files = 133, pages = 35364, users = 23025, depth = 25.91231 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368616, files = 0, pages = 40250, users = 26847, depth = 33.85949 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213125, files = 462, pages = 30200, users = 14903, depth = 10.09806 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454017, files = 623, pages = 65471, users = 26469, depth = 100.058 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13442, edits = 165693, files = 263, pages = 30413, users = 30060, depth = 8.684243 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13172, edits = 50427, files = 0, pages = 20543, users = 4000, depth = 0.7686855 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152097, files = 2739, pages = 35042, users = 23323, depth = 12.44758 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137209, files = 0, pages = 26465, users = 24071, depth = 6.383338 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12254, edits = 232754, files = 865, pages = 32757, users = 19625, depth = 19.89171 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469189, files = 445, pages = 70040, users = 35303, depth = 164.1535 }, ['wa'] = { pos = 152, activeusers = 25, admins = 4, articles = 11534, edits = 388065, files = 618, pages = 27207, users = 22194, depth = 26.33712 }, ['shn'] = { pos = 153, activeusers = 15, admins = 2, articles = 11527, edits = 54706, files = 60, pages = 27034, users = 3260, depth = 3.662247 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 48, admins = 6, articles = 11394, edits = 379442, files = 0, pages = 96656, users = 94353, depth = 219.824 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231000, files = 6, pages = 26608, users = 14445, depth = 17.41921 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 46, admins = 1, articles = 10564, edits = 96443, files = 0, pages = 23948, users = 17443, depth = 6.464226 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10548, edits = 328673, files = 1706, pages = 72767, users = 34377, depth = 157.1576 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100462, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.33193 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184746, files = 0, pages = 27164, users = 13073, depth = 17.62737 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272024, files = 192, pages = 42088, users = 29487, depth = 62.0694 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10225, edits = 194815, files = 0, pages = 21538, users = 7259, depth = 11.07251 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10135, edits = 149723, files = 0, pages = 13891, users = 16845, depth = 1.48033 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10093, edits = 48487, files = 0, pages = 16190, users = 2141, depth = 1.092875 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9463, edits = 281359, files = 1101, pages = 33331, users = 36169, depth = 53.70155 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122347, files = 0, pages = 18260, users = 30323, depth = 5.838802 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10791, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19365, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 84938, files = 0, pages = 14885, users = 13743, depth = 3.10523 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 60, admins = 1, articles = 8398, edits = 238396, files = 0, pages = 25640, users = 32060, depth = 39.19264 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130773, files = 87, pages = 17619, users = 25277, depth = 9.038355 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 30, admins = 1, articles = 8312, edits = 96716, files = 0, pages = 16560, users = 15417, depth = 5.750746 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723032, files = 54, pages = 68899, users = 29560, depth = 607.0832 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 16, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26234, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7700, edits = 139491, files = 0, pages = 26113, users = 11759, depth = 30.54619 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 25, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24604, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25803, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7421, edits = 153231, files = 0, pages = 13443, users = 16572, depth = 7.505974 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7379, edits = 96166, files = 0, pages = 16888, users = 5407, depth = 9.456229 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 27, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21867, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7135, edits = 497849, files = 170, pages = 19207, users = 20680, depth = 74.2008 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151015, files = 0, pages = 31001, users = 14430, depth = 64.1563 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38520, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 11999, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 49, admins = 2, articles = 6295, edits = 229123, files = 319, pages = 15603, users = 24687, depth = 32.10568 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6209, edits = 176528, files = 201, pages = 12060, users = 13175, depth = 12.9982 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19825, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26390, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5985, edits = 118055, files = 9, pages = 20314, users = 17666, depth = 33.31136 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5675, edits = 183886, files = 38, pages = 43370, users = 6216, depth = 187.0661 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214420, files = 0, pages = 15416, users = 14670, depth = 42.66345 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5566, edits = 308451, files = 186, pages = 20532, users = 18017, depth = 108.6125 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199457, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72787 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13207, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185902, files = 0, pages = 8721, users = 15398, depth = 7.814947 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5408, edits = 68758, files = 49, pages = 10535, users = 15755, depth = 5.865999 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 34, admins = 1, articles = 5298, edits = 153637, files = 282, pages = 14875, users = 19739, depth = 33.75001 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 13, admins = 1, articles = 5225, edits = 26880, files = 0, pages = 5760, users = 1277, depth = 0.04892623 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120723, files = 9, pages = 17093, users = 13776, depth = 37.52149 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 15, admins = 3, articles = 5039, edits = 118313, files = 1, pages = 9557, users = 12024, depth = 9.952097 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95550, files = 0, pages = 8626, users = 15303, depth = 5.677631 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4860, edits = 120592, files = 0, pages = 11209, users = 16389, depth = 18.36072 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4601, edits = 77033, files = 1, pages = 22386, users = 12773, depth = 51.41663 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 16, admins = 6, articles = 4483, edits = 65723, files = 0, pages = 14084, users = 2274, depth = 21.4036 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9137, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 27, admins = 5, articles = 4066, edits = 120680, files = 438, pages = 10684, users = 12506, depth = 29.92404 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94818, files = 0, pages = 12330, users = 15378, depth = 31.95396 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12194, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3865, edits = 32056, files = 0, pages = 10593, users = 5990, depth = 9.169873 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13172, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162942, files = 51, pages = 9593, users = 18491, depth = 41.09292 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19612, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205477, files = 300, pages = 16445, users = 117610, depth = 160.8951 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8605, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 22, admins = 2, articles = 3535, edits = 28942, files = 0, pages = 5432, users = 7169, depth = 1.534351 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59699, files = 0, pages = 10961, users = 7872, depth = 25.96854 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115778, files = 0, pages = 7533, users = 16008, depth = 23.52937 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8061, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17192, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85756, files = 0, pages = 9331, users = 11108, depth = 30.43857 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110060, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60472 }, ['dv'] = { pos = 228, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23297, depth = 85.29834 }, ['av'] = { pos = 229, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3015, edits = 82461, files = 0, pages = 14430, users = 13293, depth = 81.91425 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606800, files = 0, pages = 10536, users = 21327, depth = 1043.385 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12628, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13782, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89809, files = 0, pages = 6904, users = 10721, depth = 30.04273 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89281, files = 0, pages = 5941, users = 13338, depth = 24.44411 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6623, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96421, files = 0, pages = 5521, users = 14994, depth = 27.27925 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 7, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 51, admins = 2, articles = 2094, edits = 92480, files = 0, pages = 5002, users = 13873, depth = 35.65657 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54156, files = 35, pages = 11583, users = 3261, depth = 98.16748 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106184, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6349 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 16, admins = 1, articles = 2047, edits = 84893, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3167 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128380, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39753 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 18, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45564, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.67938 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30269, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41170, files = 0, pages = 4390, users = 1759, depth = 15.20789 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3665, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9198, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64105, files = 0, pages = 11540, users = 8495, depth = 148.5443 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95300, files = 0, pages = 6419, users = 18730, depth = 90.42007 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16050, files = 0, pages = 3373, users = 3818, depth = 4.630341 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20754, files = 0, pages = 3022, users = 7180, depth = 4.323847 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11457, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 17, admins = 3, articles = 1651, edits = 104418, files = 0, pages = 5366, users = 13888, depth = 98.52539 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 35, admins = 2, articles = 1638, edits = 100236, files = 1, pages = 8617, users = 4888, depth = 211.1671 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20571, files = 0, pages = 3072, users = 7939, depth = 7.278311 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8895, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12324, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14951, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205206, files = 0, pages = 4254, users = 12960, depth = 252.9719 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9830, files = 0, pages = 2557, users = 2835, depth = 3.960329 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7775, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1224, edits = 33791, files = 0, pages = 3789, users = 11642, depth = 39.16412 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33569, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.49583 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 8, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1167, edits = 61373, files = 9, pages = 7717, users = 9283, depth = 250.5358 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22964, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1150, edits = 33287, files = 0, pages = 3830, users = 1436, depth = 47.20085 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 9, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85180, files = 0, pages = 2055, users = 1167, depth = 30.04301 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1088, edits = 37952, files = 0, pages = 3733, users = 9407, depth = 60.08558 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1064, edits = 42562, files = 0, pages = 3289, users = 9590, depth = 56.58937 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2157, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1598, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46131, files = 0, pages = 3903, users = 21708, depth = 92.935 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6662, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 962, edits = 27067, files = 0, pages = 1313, users = 454, depth = 2.74435 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37769, files = 0, pages = 3997, users = 9319, depth = 108.124 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10425, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17658, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 859, edits = 8754, files = 0, pages = 1626, users = 1534, depth = 4.292304 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9385, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32012, files = 0, pages = 1650, users = 874, depth = 18.75378 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 20, admins = 2, articles = 781, edits = 26792, files = 0, pages = 3368, users = 9189, depth = 87.28182 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9821, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 758, edits = 14276, files = 0, pages = 2967, users = 136, depth = 40.8641 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 10, admins = 2, articles = 711, edits = 36591, files = 0, pages = 3750, users = 8787, depth = 178.2646 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10557, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 10, admins = 1, articles = 637, edits = 19102, files = 0, pages = 2120, users = 7163, depth = 48.83671 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8939, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44482, files = 0, pages = 3180, users = 16937, depth = 266.22 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12371, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 14, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7592, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14362, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 497, edits = 24671, files = 0, pages = 2431, users = 7834, depth = 153.6746 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9419, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5946, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15329, files = 0, pages = 1654, users = 391, depth = 67.98959 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49423, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3385 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 414, edits = 37544, files = 0, pages = 2547, users = 7907, depth = 391.2845 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5658, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20476, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.4908 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 241, edits = 74441, files = 0, pages = 2256, users = 12246, depth = 2306.69 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 11, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9168, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16674, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281569, admins = 3758, articles = 59209089, edits = 3202679814, files = 2762244, pages = 244596473, users = 103357863, depth = 128.3651, date = '@1658836840' }, } return info iqop1oslk4f1z7pw3i5bv26lasi7l6x 4164958 4164929 2022-07-26T14:00:47Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553158, edits = 1104505313, files = 897669, pages = 56592242, users = 44175126, depth = 1137.964 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125907, edits = 34879416, files = 0, pages = 11232142, users = 92688, depth = 2.157583 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2709916, edits = 223332990, files = 128561, pages = 7484019, users = 3965626, depth = 92.61683 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551618, edits = 50833353, files = 0, pages = 6115960, users = 829373, depth = 16.21853 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440586, edits = 195142932, files = 68951, pages = 12120985, users = 4430077, depth = 253.2872 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096118, edits = 62346328, files = 20, pages = 4461645, users = 1220966, depth = 17.79673 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1839874, edits = 124022572, files = 237421, pages = 7419714, users = 3220993, depth = 153.7379 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791271, edits = 144518617, files = 0, pages = 7697405, users = 6600193, depth = 204.1096 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764237, edits = 128247028, files = 139709, pages = 7477531, users = 2276286, depth = 179.8657 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593360, edits = 7094225, files = 1472, pages = 2000610, users = 187098, depth = 0.2316525 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530060, edits = 67470031, files = 262, pages = 3550644, users = 1183062, depth = 33.1391 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335163, edits = 90462725, files = 32735, pages = 3946755, users = 1959722, depth = 87.69434 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8930, admins = 66, articles = 1292751, edits = 72597695, files = 60482, pages = 7100283, users = 3245376, depth = 206.3482 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2044, admins = 20, articles = 1274619, edits = 68844727, files = 24456, pages = 19371854, users = 874013, depth = 716.4126 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 93, admins = 3, articles = 1265912, edits = 6285127, files = 42, pages = 2881752, users = 52735, depth = 3.553425 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179450, edits = 58736362, files = 49595, pages = 7786678, users = 2281832, depth = 236.7197 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3203, admins = 49, articles = 1178778, edits = 36569428, files = 110443, pages = 4100053, users = 635833, depth = 54.77843 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094092, edits = 63891856, files = 58331, pages = 5392060, users = 2783772, depth = 182.8561 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 920997, edits = 35158571, files = 81540, pages = 5327158, users = 1137261, depth = 151.0567 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705042, edits = 30421713, files = 15454, pages = 1759754, users = 424555, depth = 38.68739 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660883, edits = 25090641, files = 36068, pages = 3981376, users = 309544, depth = 159.0869 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625487, edits = 21398913, files = 47217, pages = 3265071, users = 1341364, depth = 116.7168 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597089, edits = 32975177, files = 12665, pages = 2721104, users = 745936, depth = 153.3483 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594484, edits = 22710241, files = 5, pages = 1694655, users = 557480, depth = 45.8966 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534770, edits = 20588923, files = 69358, pages = 1405752, users = 518936, depth = 38.85163 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508698, edits = 25067436, files = 8368, pages = 1446179, users = 508816, depth = 58.86983 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507211, edits = 21481840, files = 1, pages = 1397353, users = 584205, depth = 47.34854 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2944, admins = 24, articles = 503146, edits = 28122996, files = 37474, pages = 2370921, users = 1414382, depth = 163.4577 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478675, edits = 8662787, files = 315, pages = 905273, users = 30539, depth = 7.60036 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456779, edits = 41239710, files = 10239, pages = 4644085, users = 175695, depth = 746.2299 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432188, edits = 14980970, files = 116393, pages = 2617252, users = 590240, depth = 146.3111 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431429, edits = 3128166, files = 362, pages = 1062618, users = 53707, depth = 6.301048 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 87, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522119, files = 6072, pages = 564398, users = 42914, depth = 0.7729389 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396425, edits = 8982460, files = 0, pages = 823095, users = 138154, depth = 12.64176 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359363, edits = 5611523, files = 19612, pages = 1040462, users = 297471, depth = 19.37351 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322262, edits = 7646885, files = 10847, pages = 710667, users = 198822, depth = 15.63039 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319428, edits = 34301126, files = 73608, pages = 1335725, users = 991350, depth = 259.9481 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292846, edits = 8465668, files = 11307, pages = 987409, users = 123415, depth = 48.22906 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283203, edits = 11447474, files = 549, pages = 631124, users = 310588, depth = 27.37541 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282883, edits = 11182701, files = 0, pages = 906498, users = 434222, depth = 59.9514 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241937, edits = 1520453, files = 244, pages = 570543, users = 37639, depth = 4.916217 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241371, edits = 7391396, files = 0, pages = 548217, users = 220876, depth = 21.78937 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231886, edits = 3051132, files = 10538, pages = 587283, users = 120497, depth = 12.20371 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229142, edits = 6159782, files = 755, pages = 541209, users = 167626, depth = 21.10992 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225510, edits = 2443467, files = 177, pages = 385132, users = 16055, depth = 3.178709 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220401, edits = 4156286, files = 3239, pages = 645068, users = 120224, depth = 23.92048 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214847, edits = 8337949, files = 36, pages = 697877, users = 1219267, depth = 60.39069 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212703, edits = 6417457, files = 20938, pages = 444720, users = 276954, depth = 17.16994 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211970, edits = 9569091, files = 18494, pages = 629454, users = 367589, depth = 58.97087 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203626, edits = 6633634, files = 23850, pages = 499358, users = 165940, depth = 28.0201 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187017, edits = 6131424, files = 771, pages = 470573, users = 127859, depth = 29.95365 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185650, edits = 6534721, files = 23730, pages = 509278, users = 250710, depth = 38.9919 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177138, edits = 5711936, files = 8335, pages = 438904, users = 213192, depth = 28.41952 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 308, admins = 11, articles = 173746, edits = 4983550, files = 12477, pages = 989879, users = 148618, depth = 111.0834 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386374, files = 16, pages = 372242, users = 121434, depth = 15.13114 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161915, edits = 4386864, files = 14832, pages = 459339, users = 142682, depth = 32.22543 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 697, admins = 18, articles = 154562, edits = 2716213, files = 2134, pages = 668962, users = 76020, depth = 44.97372 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152084, edits = 5585166, files = 3567, pages = 1186323, users = 706200, depth = 217.7248 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 969, admins = 15, articles = 149206, edits = 10198040, files = 27278, pages = 970415, users = 428386, depth = 318.3421 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147557, edits = 3471085, files = 7753, pages = 464473, users = 206884, depth = 34.47255 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137112, edits = 3685529, files = 0, pages = 275688, users = 157572, depth = 13.65548 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134953, edits = 11092479, files = 11267, pages = 274229, users = 73418, depth = 43.08268 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129853, edits = 3694949, files = 0, pages = 228329, users = 106293, depth = 9.306882 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129566, edits = 4784640, files = 8676, pages = 523681, users = 102963, depth = 84.5369 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 318, admins = 12, articles = 125808, edits = 1851153, files = 2626, pages = 283325, users = 242856, depth = 10.24226 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125601, edits = 5997004, files = 15237, pages = 985423, users = 382273, depth = 285.1954 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114716, edits = 3653353, files = 25479, pages = 466081, users = 107616, depth = 73.53588 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 111819, edits = 3271684, files = 0, pages = 243493, users = 32268, depth = 18.63176 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 86, admins = 6, articles = 107603, edits = 1306990, files = 485, pages = 262471, users = 35982, depth = 10.31491 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104026, edits = 2510405, files = 9615, pages = 372252, users = 151463, depth = 44.83578 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103573, edits = 751957, files = 2978, pages = 216023, users = 102539, depth = 4.103163 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045455, files = 3, pages = 245086, users = 28723, depth = 10.69452 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90286, edits = 3413159, files = 5456, pages = 367576, users = 144101, depth = 87.58646 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87730, edits = 2307143, files = 924, pages = 156494, users = 48216, depth = 9.057384 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85993, edits = 2460825, files = 4725, pages = 262945, users = 143379, depth = 39.62785 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85487, edits = 2135950, files = 19140, pages = 283901, users = 145258, depth = 40.52925 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989717, files = 0, pages = 162107, users = 48847, depth = 5.318015 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81489, edits = 422423, files = 2688, pages = 111158, users = 33017, depth = 0.5037495 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78853, edits = 3700101, files = 6959, pages = 487405, users = 162674, depth = 203.7895 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78619, edits = 2322574, files = 1884, pages = 226082, users = 75968, depth = 36.1422 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77543, edits = 3591144, files = 13325, pages = 305498, users = 114057, depth = 101.5868 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74056, edits = 1232213, files = 2269, pages = 146824, users = 54739, depth = 8.103061 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24973, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72201, edits = 2000644, files = 5401, pages = 141428, users = 69902, depth = 13.00466 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69701, edits = 1592079, files = 5430, pages = 177510, users = 53725, depth = 21.45724 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 46, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099705, files = 724, pages = 140325, users = 31988, depth = 8.38678 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802853, files = 0, pages = 81995, users = 28414, depth = 0.427156 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66352, edits = 855233, files = 2069, pages = 101470, users = 25252, depth = 2.361013 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65715, edits = 605872, files = 225, pages = 113664, users = 32311, depth = 2.83784 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628116, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238832 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60961, edits = 2390149, files = 2367, pages = 131371, users = 54972, depth = 24.27113 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60212, edits = 1146537, files = 1454, pages = 169575, users = 35310, depth = 22.30494 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59750, edits = 93888, files = 0, pages = 63096, users = 2177, depth = 0.004666426 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57059, edits = 1064789, files = 1116, pages = 95669, users = 52349, depth = 5.096166 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347437, files = 0, pages = 69099, users = 21678, depth = 0.2840177 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54635, edits = 1757184, files = 3218, pages = 141238, users = 86437, depth = 31.26005 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091544, files = 565, pages = 109069, users = 51616, depth = 10.5471 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53045, edits = 1109418, files = 4437, pages = 121866, users = 37579, depth = 15.32377 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49539, edits = 749017, files = 537, pages = 97638, users = 31114, depth = 7.231867 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49078, edits = 1082341, files = 7564, pages = 149816, users = 43315, depth = 30.43819 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 135, admins = 11, articles = 42962, edits = 1952391, files = 1897, pages = 233517, users = 123143, depth = 164.4826 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294218, files = 136, pages = 55367, users = 78504, depth = 0.481965 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42160, edits = 960444, files = 1603, pages = 184150, users = 51098, depth = 59.15815 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42048, edits = 1834036, files = 1499, pages = 128215, users = 68119, depth = 60.07037 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861645, files = 690, pages = 146723, users = 94866, depth = 40.24381 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487103, files = 209, pages = 60549, users = 24865, depth = 2.073261 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38277, edits = 607279, files = 1570, pages = 133988, users = 42147, depth = 28.33807 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 64, admins = 3, articles = 34267, edits = 552090, files = 168, pages = 59155, users = 24775, depth = 4.923186 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33280, edits = 991006, files = 0, pages = 48818, users = 33570, depth = 4.425068 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32233, edits = 1065915, files = 1258, pages = 103360, users = 58466, depth = 50.21547 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830051, files = 1320, pages = 116392, users = 63314, depth = 51.21364 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824284, files = 0, pages = 117307, users = 68773, depth = 59.83884 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28960, edits = 1013760, files = 571, pages = 69633, users = 92225, depth = 28.71675 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28335, edits = 1103886, files = 2592, pages = 129766, users = 75822, depth = 109.008 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732672, files = 1407, pages = 55690, users = 41257, depth = 16.65103 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23465, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23767, edits = 641683, files = 4, pages = 37725, users = 44605, depth = 5.866632 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23631, edits = 111718, files = 0, pages = 28690, users = 3015, depth = 0.1784669 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27120, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21302, edits = 704840, files = 1475, pages = 97662, users = 77712, depth = 92.73764 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15074, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 32, admins = 3, articles = 19585, edits = 185106, files = 0, pages = 36471, users = 17038, depth = 3.772934 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17779, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17996, edits = 508543, files = 3121, pages = 79627, users = 58156, depth = 74.90551 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17214, edits = 161430, files = 0, pages = 30535, users = 18255, depth = 3.165894 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355442, files = 109, pages = 29082, users = 24115, depth = 6.033269 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230796, files = 1323, pages = 41117, users = 17937, depth = 13.67785 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16035, edits = 522696, files = 165, pages = 59723, users = 22538, depth = 64.96716 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566827, files = 347, pages = 32198, users = 25556, depth = 18.48759 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15780, edits = 460796, files = 125, pages = 71492, users = 31014, depth = 80.34054 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89318, files = 0, pages = 31338, users = 18925, depth = 2.936563 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 52, admins = 3, articles = 15389, edits = 578373, files = 1062, pages = 44169, users = 45325, depth = 45.7985 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16159, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239983, files = 145, pages = 56213, users = 15723, depth = 30.89147 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15102, edits = 282820, files = 1719, pages = 53892, users = 27731, depth = 34.62234 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371426, files = 1765, pages = 45903, users = 39089, depth = 34.10683 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14730, edits = 664625, files = 281, pages = 23705, users = 27663, depth = 10.40879 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14671, edits = 119774, files = 112, pages = 29729, users = 5292, depth = 4.244215 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381048, files = 1765, pages = 47619, users = 22148, depth = 43.94051 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377257, files = 133, pages = 35364, users = 23025, depth = 25.91231 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368616, files = 0, pages = 40250, users = 26847, depth = 33.85949 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213125, files = 462, pages = 30200, users = 14903, depth = 10.09806 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454017, files = 623, pages = 65471, users = 26469, depth = 100.058 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13442, edits = 165693, files = 263, pages = 30413, users = 30060, depth = 8.684243 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13179, edits = 50435, files = 0, pages = 20551, users = 4001, depth = 0.7679002 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152097, files = 2739, pages = 35042, users = 23323, depth = 12.44758 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137210, files = 0, pages = 26465, users = 24071, depth = 6.383384 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12254, edits = 232754, files = 865, pages = 32757, users = 19625, depth = 19.89171 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469190, files = 445, pages = 70041, users = 35304, depth = 164.1571 }, ['wa'] = { pos = 152, activeusers = 25, admins = 4, articles = 11534, edits = 388065, files = 618, pages = 27207, users = 22195, depth = 26.33712 }, ['shn'] = { pos = 153, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11527, edits = 54706, files = 60, pages = 27034, users = 3260, depth = 3.662247 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 48, admins = 6, articles = 11394, edits = 379444, files = 0, pages = 96658, users = 94355, depth = 219.831 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231002, files = 6, pages = 26608, users = 14446, depth = 17.41936 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 46, admins = 1, articles = 10564, edits = 96443, files = 0, pages = 23948, users = 17443, depth = 6.464226 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10548, edits = 328684, files = 1706, pages = 72768, users = 34378, depth = 157.1657 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100462, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.33193 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184746, files = 0, pages = 27164, users = 13073, depth = 17.62737 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272024, files = 192, pages = 42088, users = 29487, depth = 62.0694 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10225, edits = 194815, files = 0, pages = 21538, users = 7259, depth = 11.07251 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10135, edits = 149726, files = 0, pages = 13891, users = 16845, depth = 1.48036 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48488, files = 0, pages = 16191, users = 2141, depth = 1.092613 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9464, edits = 281362, files = 1101, pages = 33333, users = 36169, depth = 53.69206 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122347, files = 0, pages = 18260, users = 30323, depth = 5.838802 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10791, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19366, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 84975, files = 0, pages = 14920, users = 13743, depth = 3.133723 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238396, files = 0, pages = 25640, users = 32060, depth = 39.19264 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130773, files = 87, pages = 17619, users = 25277, depth = 9.038355 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96716, files = 0, pages = 16560, users = 15418, depth = 5.750746 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723036, files = 54, pages = 68903, users = 29564, depth = 607.131 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26234, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7700, edits = 139492, files = 0, pages = 26113, users = 11760, depth = 30.54641 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 25, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24604, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25805, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7421, edits = 153231, files = 0, pages = 13443, users = 16572, depth = 7.505974 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7379, edits = 96166, files = 0, pages = 16888, users = 5407, depth = 9.456229 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21867, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7135, edits = 497849, files = 170, pages = 19207, users = 20681, depth = 74.2008 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151015, files = 0, pages = 31001, users = 14430, depth = 64.1563 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38520, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 11999, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 49, admins = 2, articles = 6295, edits = 229123, files = 319, pages = 15603, users = 24687, depth = 32.10568 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6209, edits = 176528, files = 201, pages = 12060, users = 13175, depth = 12.9982 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19825, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26392, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118058, files = 9, pages = 20315, users = 17666, depth = 33.29944 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5675, edits = 183886, files = 38, pages = 43370, users = 6217, depth = 187.0661 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214420, files = 0, pages = 15416, users = 14670, depth = 42.66345 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5566, edits = 308451, files = 186, pages = 20532, users = 18017, depth = 108.6125 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199457, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72787 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13207, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185902, files = 0, pages = 8721, users = 15398, depth = 7.814947 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5408, edits = 68758, files = 49, pages = 10535, users = 15755, depth = 5.865999 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 34, admins = 1, articles = 5298, edits = 153637, files = 282, pages = 14875, users = 19740, depth = 33.75001 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5225, edits = 26880, files = 0, pages = 5760, users = 1277, depth = 0.04892623 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13776, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 15, admins = 3, articles = 5040, edits = 118331, files = 1, pages = 9560, users = 12024, depth = 9.955348 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95550, files = 0, pages = 8626, users = 15303, depth = 5.677631 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4860, edits = 120592, files = 0, pages = 11209, users = 16389, depth = 18.36072 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4601, edits = 77033, files = 1, pages = 22386, users = 12773, depth = 51.41663 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4483, edits = 65723, files = 0, pages = 14084, users = 2274, depth = 21.4036 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9137, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120680, files = 438, pages = 10684, users = 12506, depth = 29.92404 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15378, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12194, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3865, edits = 32056, files = 0, pages = 10593, users = 5990, depth = 9.169873 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13172, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162942, files = 51, pages = 9593, users = 18491, depth = 41.09292 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19612, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205477, files = 300, pages = 16445, users = 117611, depth = 160.8951 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8606, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 22, admins = 2, articles = 3535, edits = 28943, files = 0, pages = 5432, users = 7169, depth = 1.534404 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59699, files = 0, pages = 10961, users = 7872, depth = 25.96854 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115778, files = 0, pages = 7533, users = 16008, depth = 23.52937 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8061, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17192, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85756, files = 0, pages = 9331, users = 11108, depth = 30.43857 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110060, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60472 }, ['dv'] = { pos = 228, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23297, depth = 85.29834 }, ['av'] = { pos = 229, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3015, edits = 82461, files = 0, pages = 14430, users = 13293, depth = 81.91425 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606800, files = 0, pages = 10536, users = 21328, depth = 1043.385 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12629, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13782, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89809, files = 0, pages = 6904, users = 10721, depth = 30.04273 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89281, files = 0, pages = 5941, users = 13338, depth = 24.44411 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6623, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96421, files = 0, pages = 5521, users = 14994, depth = 27.27925 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 51, admins = 2, articles = 2094, edits = 92483, files = 0, pages = 5002, users = 13873, depth = 35.65773 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54156, files = 35, pages = 11583, users = 3261, depth = 98.16748 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106184, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6349 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 16, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128380, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39753 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 18, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30269, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41172, files = 0, pages = 4390, users = 1759, depth = 15.20862 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3665, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9198, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64106, files = 0, pages = 11540, users = 8495, depth = 148.5466 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95300, files = 0, pages = 6419, users = 18730, depth = 90.42007 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16050, files = 0, pages = 3373, users = 3818, depth = 4.630341 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20754, files = 0, pages = 3022, users = 7180, depth = 4.323847 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11457, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 17, admins = 3, articles = 1651, edits = 104418, files = 0, pages = 5366, users = 13888, depth = 98.52539 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1638, edits = 100255, files = 1, pages = 8617, users = 4888, depth = 211.2071 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20571, files = 0, pages = 3072, users = 7939, depth = 7.278311 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8895, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12324, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14952, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205206, files = 0, pages = 4254, users = 12960, depth = 252.9719 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9830, files = 0, pages = 2557, users = 2835, depth = 3.960329 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7776, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1224, edits = 33791, files = 0, pages = 3789, users = 11643, depth = 39.16412 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33571, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.49902 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 8, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1167, edits = 61374, files = 9, pages = 7717, users = 9283, depth = 250.5398 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22964, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33287, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20085 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85187, files = 0, pages = 2055, users = 1167, depth = 30.04548 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1088, edits = 37952, files = 0, pages = 3733, users = 9407, depth = 60.08558 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1064, edits = 42562, files = 0, pages = 3289, users = 9590, depth = 56.58937 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2157, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1598, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46131, files = 0, pages = 3903, users = 21709, depth = 92.935 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6662, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 962, edits = 27067, files = 0, pages = 1313, users = 454, depth = 2.74435 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37769, files = 0, pages = 3997, users = 9319, depth = 108.124 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10426, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17658, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 859, edits = 8754, files = 0, pages = 1626, users = 1534, depth = 4.292304 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9385, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32012, files = 0, pages = 1650, users = 874, depth = 18.75378 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 20, admins = 2, articles = 781, edits = 26792, files = 0, pages = 3368, users = 9189, depth = 87.28182 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9821, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 758, edits = 14280, files = 0, pages = 2969, users = 136, depth = 40.92202 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 10, admins = 2, articles = 711, edits = 36591, files = 0, pages = 3750, users = 8787, depth = 178.2646 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10557, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 10, admins = 1, articles = 637, edits = 19102, files = 0, pages = 2120, users = 7163, depth = 48.83671 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8939, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44482, files = 0, pages = 3180, users = 16938, depth = 266.22 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12373, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7592, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14362, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 497, edits = 24671, files = 0, pages = 2431, users = 7834, depth = 153.6746 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9419, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5946, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15329, files = 0, pages = 1654, users = 391, depth = 67.98959 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49423, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3385 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 414, edits = 37544, files = 0, pages = 2547, users = 7907, depth = 391.2845 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20476, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.4908 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 241, edits = 74441, files = 0, pages = 2256, users = 12246, depth = 2306.69 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 11, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9168, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16674, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281646, admins = 3758, articles = 59208613, edits = 3202729484, files = 2762260, pages = 244600738, users = 103359425, depth = 128.3735, date = '@1658844040' }, } return info ocktv39zblwvp7p5j9c3o0tr5i6ia46 4164968 4164958 2022-07-26T16:00:48Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553192, edits = 1104524352, files = 897680, pages = 56592873, users = 44175654, depth = 1137.986 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125907, edits = 34879419, files = 0, pages = 11232142, users = 92693, depth = 2.157583 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2709958, edits = 223335741, files = 128559, pages = 7484113, users = 3965687, depth = 92.61595 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551619, edits = 50833675, files = 0, pages = 6115970, users = 829386, depth = 16.21868 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440621, edits = 195146092, files = 68951, pages = 12121066, users = 4430159, depth = 253.2847 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096134, edits = 62347007, files = 20, pages = 4461683, users = 1220990, depth = 17.79683 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1839899, edits = 124025218, files = 237427, pages = 7419856, users = 3221040, depth = 153.7405 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791287, edits = 144520561, files = 0, pages = 7697496, users = 6600271, depth = 204.1115 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764253, edits = 128248745, files = 139708, pages = 7477622, users = 2276323, depth = 179.8674 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593360, edits = 7094243, files = 1472, pages = 2000612, users = 187108, depth = 0.2316551 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530081, edits = 67470727, files = 262, pages = 3550692, users = 1183071, depth = 33.13897 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335175, edits = 90464465, files = 32735, pages = 3946792, users = 1959761, depth = 87.69531 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8930, admins = 66, articles = 1292775, edits = 72599382, files = 60487, pages = 7100430, users = 3245411, depth = 206.3498 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2044, admins = 20, articles = 1274620, edits = 68845023, files = 24456, pages = 19371864, users = 874033, depth = 716.4149 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 93, admins = 3, articles = 1265912, edits = 6285128, files = 42, pages = 2881752, users = 52736, depth = 3.553426 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179461, edits = 58736933, files = 49600, pages = 7786802, users = 2281876, depth = 236.7219 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3203, admins = 49, articles = 1178801, edits = 36570653, files = 110440, pages = 4100161, users = 635857, depth = 54.77987 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094092, edits = 63892755, files = 58332, pages = 5392084, users = 2783812, depth = 182.8599 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 921014, edits = 35159211, files = 81543, pages = 5327230, users = 1137285, depth = 151.0556 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705049, edits = 30422169, files = 15454, pages = 1759784, users = 424568, depth = 38.68824 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660888, edits = 25090802, files = 36068, pages = 3981402, users = 309548, depth = 159.0865 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625498, edits = 21402503, files = 47216, pages = 3268210, users = 1341396, depth = 116.8968 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597104, edits = 32975926, files = 12666, pages = 2721093, users = 745953, depth = 153.341 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594483, edits = 22710432, files = 5, pages = 1694657, users = 557490, depth = 45.89733 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534774, edits = 20589570, files = 69367, pages = 1405767, users = 518943, depth = 38.85283 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508705, edits = 25067672, files = 8368, pages = 1446197, users = 508821, depth = 58.86941 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507220, edits = 21482252, files = 1, pages = 1397435, users = 584216, depth = 47.35276 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2997, admins = 24, articles = 503148, edits = 28123363, files = 37474, pages = 2370933, users = 1414410, depth = 163.4595 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478699, edits = 8662841, files = 315, pages = 905297, users = 30540, depth = 7.599445 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456779, edits = 41239714, files = 10239, pages = 4644085, users = 175697, depth = 746.2299 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432190, edits = 14981042, files = 116393, pages = 2617269, users = 590249, depth = 146.3115 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431441, edits = 3128226, files = 362, pages = 1062633, users = 53708, depth = 6.300789 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 87, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522124, files = 6072, pages = 564398, users = 42915, depth = 0.77294 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396429, edits = 8982546, files = 0, pages = 823103, users = 138157, depth = 12.64174 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359364, edits = 5611641, files = 19612, pages = 1040465, users = 297476, depth = 19.37387 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322263, edits = 7646943, files = 10849, pages = 710673, users = 198827, depth = 15.63068 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319436, edits = 34301740, files = 73611, pages = 1335759, users = 991375, depth = 259.9464 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292847, edits = 8465680, files = 11307, pages = 987410, users = 123417, depth = 48.22875 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283204, edits = 11447566, files = 549, pages = 631127, users = 310596, depth = 27.37562 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282890, edits = 11182797, files = 0, pages = 906508, users = 434229, depth = 59.94885 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241939, edits = 1520465, files = 244, pages = 570546, users = 37640, depth = 4.916178 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241372, edits = 7391429, files = 0, pages = 548216, users = 220883, depth = 21.78905 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231890, edits = 3051170, files = 10538, pages = 587291, users = 120499, depth = 12.20355 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229146, edits = 6159826, files = 755, pages = 541215, users = 167629, depth = 21.10937 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225511, edits = 2443469, files = 177, pages = 385134, users = 16056, depth = 3.178706 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220401, edits = 4156296, files = 3239, pages = 645069, users = 120228, depth = 23.92061 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214862, edits = 8338113, files = 36, pages = 697899, users = 1219295, depth = 60.38329 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212704, edits = 6417503, files = 20938, pages = 444723, users = 276959, depth = 17.17008 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211975, edits = 9569200, files = 18495, pages = 629460, users = 367592, depth = 58.96848 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203626, edits = 6633724, files = 23850, pages = 499359, users = 165943, depth = 28.02061 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187020, edits = 6131491, files = 771, pages = 470576, users = 127862, depth = 29.95283 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185652, edits = 6534856, files = 23731, pages = 509295, users = 250715, depth = 38.99418 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177138, edits = 5711994, files = 8335, pages = 438904, users = 213195, depth = 28.41981 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 308, admins = 11, articles = 173748, edits = 4983630, files = 12478, pages = 989884, users = 148621, depth = 111.0828 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386377, files = 16, pages = 372242, users = 121434, depth = 15.13115 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161915, edits = 4386876, files = 14832, pages = 459339, users = 142685, depth = 32.22552 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 697, admins = 18, articles = 154592, edits = 2716371, files = 2137, pages = 669028, users = 76024, depth = 44.96074 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152085, edits = 5585268, files = 3567, pages = 1186353, users = 706224, depth = 217.7327 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 958, admins = 15, articles = 149209, edits = 10198303, files = 27278, pages = 970458, users = 428393, depth = 318.3544 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147561, edits = 3471139, files = 7753, pages = 464481, users = 206887, depth = 34.4715 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137112, edits = 3685555, files = 0, pages = 275688, users = 157573, depth = 13.65558 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134954, edits = 11092505, files = 11267, pages = 274230, users = 73420, depth = 43.08199 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129854, edits = 3696131, files = 0, pages = 228337, users = 106295, depth = 9.310714 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129567, edits = 4784645, files = 8676, pages = 523682, users = 102964, depth = 84.5355 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 318, admins = 12, articles = 125808, edits = 1851176, files = 2626, pages = 283326, users = 242859, depth = 10.24248 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125626, edits = 5997233, files = 15239, pages = 985463, users = 382284, depth = 285.0912 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114718, edits = 3653400, files = 25479, pages = 466099, users = 107619, depth = 73.53812 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 111338, edits = 3272572, files = 0, pages = 242622, users = 32268, depth = 18.75408 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 87, admins = 6, articles = 107604, edits = 1306997, files = 485, pages = 262472, users = 35983, depth = 10.31474 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104035, edits = 2510465, files = 9615, pages = 372267, users = 151470, depth = 44.82929 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103573, edits = 751964, files = 2978, pages = 216026, users = 102543, depth = 4.103364 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045456, files = 3, pages = 245086, users = 28723, depth = 10.69453 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90286, edits = 3413159, files = 5456, pages = 367576, users = 144105, depth = 87.58646 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87731, edits = 2307145, files = 924, pages = 156495, users = 48218, depth = 9.057128 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85997, edits = 2460863, files = 4725, pages = 262957, users = 143382, depth = 39.62655 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85487, edits = 2135966, files = 19140, pages = 283904, users = 145263, depth = 40.53036 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989722, files = 0, pages = 162109, users = 48848, depth = 5.318247 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81491, edits = 422429, files = 2688, pages = 111160, users = 33017, depth = 0.5037229 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78854, edits = 3700134, files = 6959, pages = 487411, users = 162678, depth = 203.7886 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78619, edits = 2322581, files = 1884, pages = 226082, users = 75968, depth = 36.14231 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77548, edits = 3591214, files = 13330, pages = 305508, users = 114062, depth = 101.5769 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74059, edits = 1232247, files = 2269, pages = 146828, users = 54740, depth = 8.10263 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24973, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72202, edits = 2000663, files = 5401, pages = 141427, users = 69903, depth = 13.00376 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69701, edits = 1592081, files = 5430, pages = 177511, users = 53728, depth = 21.45754 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 46, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099710, files = 724, pages = 140325, users = 31988, depth = 8.386818 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802853, files = 0, pages = 81995, users = 28414, depth = 0.427156 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66353, edits = 855235, files = 2069, pages = 101471, users = 25252, depth = 2.360924 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65718, edits = 605877, files = 225, pages = 113667, users = 32311, depth = 2.837531 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628116, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238832 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60962, edits = 2390162, files = 2367, pages = 131372, users = 54974, depth = 24.27028 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60213, edits = 1146543, files = 1454, pages = 169576, users = 35310, depth = 22.30418 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59750, edits = 93888, files = 0, pages = 63096, users = 2177, depth = 0.004666426 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57059, edits = 1064805, files = 1116, pages = 95669, users = 52351, depth = 5.096243 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347437, files = 0, pages = 69099, users = 21679, depth = 0.2840177 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54636, edits = 1757196, files = 3218, pages = 141239, users = 86441, depth = 31.2589 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091550, files = 565, pages = 109069, users = 51618, depth = 10.54716 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53046, edits = 1109422, files = 4437, pages = 121867, users = 37580, depth = 15.32312 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49539, edits = 749019, files = 537, pages = 97638, users = 31114, depth = 7.231886 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49079, edits = 1082372, files = 7564, pages = 149817, users = 43316, depth = 30.43762 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 132, admins = 11, articles = 42962, edits = 1952398, files = 1897, pages = 233517, users = 123147, depth = 164.4832 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294218, files = 136, pages = 55367, users = 78505, depth = 0.481965 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42159, edits = 960577, files = 1603, pages = 184150, users = 51099, depth = 59.16999 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42048, edits = 1834036, files = 1499, pages = 128215, users = 68120, depth = 60.07037 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861650, files = 690, pages = 146723, users = 94867, depth = 40.24404 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487107, files = 209, pages = 60549, users = 24865, depth = 2.073278 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38278, edits = 607312, files = 1573, pages = 133994, users = 42147, depth = 28.33982 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 64, admins = 3, articles = 34267, edits = 552107, files = 168, pages = 59155, users = 24775, depth = 4.923337 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33280, edits = 991006, files = 0, pages = 48818, users = 33571, depth = 4.425068 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32233, edits = 1065916, files = 1258, pages = 103360, users = 58468, depth = 50.21552 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830055, files = 1320, pages = 116393, users = 63315, depth = 51.21466 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824285, files = 0, pages = 117308, users = 68774, depth = 59.83976 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28960, edits = 1013760, files = 571, pages = 69633, users = 92227, depth = 28.71675 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103892, files = 2592, pages = 129770, users = 75827, depth = 109.004 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732672, files = 1407, pages = 55690, users = 41258, depth = 16.65103 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23465, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23767, edits = 641683, files = 4, pages = 37725, users = 44607, depth = 5.866632 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23631, edits = 111718, files = 0, pages = 28690, users = 3015, depth = 0.1784669 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27120, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21303, edits = 704853, files = 1475, pages = 97664, users = 77713, depth = 92.73117 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15074, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 32, admins = 3, articles = 19585, edits = 185113, files = 0, pages = 36471, users = 17038, depth = 3.773077 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17779, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17996, edits = 508561, files = 3121, pages = 79627, users = 58157, depth = 74.90816 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17214, edits = 161440, files = 0, pages = 30535, users = 18256, depth = 3.16609 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355442, files = 109, pages = 29082, users = 24116, depth = 6.033269 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230796, files = 1323, pages = 41117, users = 17938, depth = 13.67785 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16035, edits = 522698, files = 165, pages = 59724, users = 22538, depth = 64.96931 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566827, files = 347, pages = 32198, users = 25556, depth = 18.48759 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15782, edits = 460807, files = 125, pages = 71499, users = 31016, depth = 80.32865 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89319, files = 0, pages = 31338, users = 18925, depth = 2.936596 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 52, admins = 3, articles = 15389, edits = 578373, files = 1062, pages = 44169, users = 45325, depth = 45.7985 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16159, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239983, files = 145, pages = 56213, users = 15723, depth = 30.89147 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15102, edits = 282821, files = 1719, pages = 53893, users = 27732, depth = 34.6236 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371427, files = 1765, pages = 45903, users = 39089, depth = 34.10692 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14730, edits = 664625, files = 281, pages = 23705, users = 27663, depth = 10.40879 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14671, edits = 119774, files = 112, pages = 29729, users = 5292, depth = 4.244215 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381053, files = 1765, pages = 47619, users = 22148, depth = 43.94108 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377257, files = 133, pages = 35364, users = 23025, depth = 25.91231 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368616, files = 0, pages = 40250, users = 26847, depth = 33.85949 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213125, files = 462, pages = 30200, users = 14903, depth = 10.09806 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454017, files = 623, pages = 65471, users = 26469, depth = 100.058 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13442, edits = 165693, files = 263, pages = 30413, users = 30061, depth = 8.684243 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13188, edits = 50460, files = 0, pages = 20561, users = 4001, depth = 0.7670675 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152097, files = 2739, pages = 35042, users = 23326, depth = 12.44758 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137210, files = 0, pages = 26465, users = 24071, depth = 6.383384 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12255, edits = 232766, files = 865, pages = 32758, users = 19625, depth = 19.88888 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469191, files = 445, pages = 70042, users = 35305, depth = 164.1608 }, ['shn'] = { pos = 152, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11544, edits = 54723, files = 60, pages = 27051, users = 3260, depth = 3.650308 }, ['wa'] = { pos = 153, activeusers = 25, admins = 4, articles = 11536, edits = 388075, files = 618, pages = 27209, users = 22196, depth = 26.32673 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 48, admins = 6, articles = 11394, edits = 379448, files = 0, pages = 96661, users = 94357, depth = 219.8419 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231006, files = 6, pages = 26608, users = 14446, depth = 17.41966 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 46, admins = 1, articles = 10564, edits = 96445, files = 0, pages = 23947, users = 17445, depth = 6.463664 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10548, edits = 328688, files = 1706, pages = 72769, users = 34379, depth = 157.1705 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100463, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.331964 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184749, files = 0, pages = 27164, users = 13073, depth = 17.62766 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272033, files = 192, pages = 42089, users = 29488, depth = 62.07388 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10225, edits = 194815, files = 0, pages = 21538, users = 7259, depth = 11.07251 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10135, edits = 149726, files = 0, pages = 13891, users = 16846, depth = 1.48036 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48489, files = 0, pages = 16191, users = 2141, depth = 1.092636 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9466, edits = 281366, files = 1101, pages = 33335, users = 36171, depth = 53.66692 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122347, files = 0, pages = 18260, users = 30323, depth = 5.838802 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10792, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19366, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 84995, files = 0, pages = 14920, users = 13743, depth = 3.134461 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238425, files = 0, pages = 25641, users = 32060, depth = 39.20042 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130773, files = 87, pages = 17619, users = 25277, depth = 9.038355 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96716, files = 0, pages = 16560, users = 15418, depth = 5.750746 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723037, files = 54, pages = 68903, users = 29564, depth = 607.1318 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26234, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7700, edits = 139492, files = 0, pages = 26113, users = 11761, depth = 30.54641 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 25, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24604, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25805, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7421, edits = 153232, files = 0, pages = 13443, users = 16572, depth = 7.506024 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7379, edits = 96166, files = 0, pages = 16888, users = 5407, depth = 9.456229 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21867, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7135, edits = 497861, files = 170, pages = 19207, users = 20681, depth = 74.2026 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151019, files = 0, pages = 31001, users = 14431, depth = 64.158 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38520, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 11999, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 46, admins = 2, articles = 6295, edits = 229123, files = 319, pages = 15603, users = 24687, depth = 32.10568 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6210, edits = 176529, files = 201, pages = 12061, users = 13175, depth = 12.99301 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19826, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26392, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118061, files = 9, pages = 20316, users = 17666, depth = 33.3033 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5675, edits = 183887, files = 38, pages = 43370, users = 6217, depth = 187.0671 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214420, files = 0, pages = 15416, users = 14670, depth = 42.66345 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5566, edits = 308451, files = 186, pages = 20532, users = 18018, depth = 108.6125 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199457, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72787 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13207, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185902, files = 0, pages = 8721, users = 15398, depth = 7.814947 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5408, edits = 68758, files = 49, pages = 10535, users = 15755, depth = 5.865999 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 34, admins = 1, articles = 5298, edits = 153637, files = 282, pages = 14875, users = 19740, depth = 33.75001 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5225, edits = 26881, files = 0, pages = 5761, users = 1277, depth = 0.0491026 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13776, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 15, admins = 3, articles = 5040, edits = 118335, files = 1, pages = 9560, users = 12024, depth = 9.955684 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95550, files = 0, pages = 8626, users = 15303, depth = 5.677631 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4860, edits = 120641, files = 0, pages = 11216, users = 16389, depth = 18.39722 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4601, edits = 77033, files = 1, pages = 22386, users = 12773, depth = 51.41663 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4483, edits = 65723, files = 0, pages = 14084, users = 2274, depth = 21.4036 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9138, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120680, files = 438, pages = 10684, users = 12506, depth = 29.92404 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15378, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12194, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3866, edits = 32057, files = 0, pages = 10594, users = 5990, depth = 9.164551 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13172, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162942, files = 51, pages = 9593, users = 18491, depth = 41.09292 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19612, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205477, files = 300, pages = 16445, users = 117614, depth = 160.8951 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8606, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 22, admins = 2, articles = 3535, edits = 28944, files = 0, pages = 5433, users = 7169, depth = 1.535792 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59699, files = 0, pages = 10961, users = 7872, depth = 25.96854 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115778, files = 0, pages = 7533, users = 16008, depth = 23.52937 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8061, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17192, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85756, files = 0, pages = 9331, users = 11108, depth = 30.43857 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110060, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60472 }, ['dv'] = { pos = 228, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23298, depth = 85.29834 }, ['av'] = { pos = 229, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3015, edits = 82467, files = 0, pages = 14432, users = 13293, depth = 81.93756 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606801, files = 0, pages = 10536, users = 21328, depth = 1043.386 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12629, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13782, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89809, files = 0, pages = 6904, users = 10722, depth = 30.04273 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89281, files = 0, pages = 5941, users = 13338, depth = 24.44411 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6623, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96421, files = 0, pages = 5521, users = 14994, depth = 27.27925 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 51, admins = 2, articles = 2094, edits = 92485, files = 0, pages = 5003, users = 13873, depth = 35.6759 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54157, files = 35, pages = 11583, users = 3262, depth = 98.1693 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106185, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6374 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 16, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128380, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39753 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 18, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30270, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41187, files = 0, pages = 4390, users = 1760, depth = 15.21417 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3665, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 17, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9198, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64106, files = 0, pages = 11540, users = 8495, depth = 148.5466 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95300, files = 0, pages = 6419, users = 18731, depth = 90.42007 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16050, files = 0, pages = 3373, users = 3818, depth = 4.630341 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20754, files = 0, pages = 3022, users = 7180, depth = 4.323847 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11457, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 17, admins = 3, articles = 1651, edits = 104419, files = 0, pages = 5366, users = 13888, depth = 98.52634 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1638, edits = 100257, files = 1, pages = 8617, users = 4888, depth = 211.2113 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20571, files = 0, pages = 3072, users = 7939, depth = 7.278311 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8895, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12324, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14953, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205206, files = 0, pages = 4254, users = 12960, depth = 252.9719 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9830, files = 0, pages = 2557, users = 2835, depth = 3.960329 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7776, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1224, edits = 33792, files = 0, pages = 3790, users = 11644, depth = 39.18548 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33576, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.50699 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 8, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1167, edits = 61374, files = 9, pages = 7717, users = 9283, depth = 250.5398 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22964, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33287, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20085 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85187, files = 0, pages = 2055, users = 1167, depth = 30.04548 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1088, edits = 37952, files = 0, pages = 3733, users = 9408, depth = 60.08558 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1064, edits = 42562, files = 0, pages = 3289, users = 9590, depth = 56.58937 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2157, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1598, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46131, files = 0, pages = 3903, users = 21712, depth = 92.935 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6663, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 962, edits = 27067, files = 0, pages = 1313, users = 454, depth = 2.74435 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37770, files = 0, pages = 3998, users = 9320, depth = 108.1699 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10426, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17659, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 859, edits = 8754, files = 0, pages = 1626, users = 1534, depth = 4.292304 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9385, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32013, files = 0, pages = 1650, users = 874, depth = 18.75436 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 21, admins = 2, articles = 781, edits = 26792, files = 0, pages = 3368, users = 9189, depth = 87.28182 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9821, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 759, edits = 14293, files = 0, pages = 2980, users = 137, depth = 41.06962 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 10, admins = 2, articles = 711, edits = 36592, files = 0, pages = 3751, users = 8787, depth = 178.3393 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10557, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 10, admins = 1, articles = 637, edits = 19102, files = 0, pages = 2120, users = 7163, depth = 48.83671 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8939, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44482, files = 0, pages = 3180, users = 16938, depth = 266.22 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12374, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7593, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14363, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 498, edits = 24678, files = 0, pages = 2431, users = 7836, depth = 152.9431 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9419, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5946, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15329, files = 0, pages = 1654, users = 391, depth = 67.98959 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49423, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3385 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 414, edits = 37544, files = 0, pages = 2547, users = 7907, depth = 391.2845 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20476, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.4908 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 241, edits = 74441, files = 0, pages = 2256, users = 12246, depth = 2306.69 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 12, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9168, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16676, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281688, admins = 3758, articles = 59208729, edits = 3202782476, files = 2762315, pages = 244605501, users = 103361009, depth = 128.379, date = '@1658851241' }, } return info 8vgumo8jnanazq8xszfjsg2anmmjvwf 4164998 4164968 2022-07-26T18:00:50Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553256, edits = 1104542775, files = 897694, pages = 56593414, users = 44176139, depth = 1137.993 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125907, edits = 34879420, files = 0, pages = 11232142, users = 92694, depth = 2.157583 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2709997, edits = 223338133, files = 128554, pages = 7484185, users = 3965741, depth = 92.61467 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551628, edits = 50833972, files = 0, pages = 6115993, users = 829393, depth = 16.21872 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440645, edits = 195148762, files = 68951, pages = 12121219, users = 4430230, depth = 253.2868 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096146, edits = 62347434, files = 20, pages = 4461709, users = 1221008, depth = 17.79686 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1839930, edits = 124027477, files = 237428, pages = 7419977, users = 3221084, depth = 153.7406 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791311, edits = 144522574, files = 0, pages = 7697572, users = 6600367, depth = 204.1104 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764265, edits = 128249983, files = 139708, pages = 7477704, users = 2276368, depth = 179.8691 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593360, edits = 7094244, files = 1472, pages = 2000612, users = 187116, depth = 0.2316551 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530099, edits = 67471360, files = 262, pages = 3550757, users = 1183091, depth = 33.13943 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335175, edits = 90465246, files = 32735, pages = 3946806, users = 1959782, depth = 87.6967 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8958, admins = 66, articles = 1292790, edits = 72600551, files = 60488, pages = 7100514, users = 3245435, depth = 206.3508 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2041, admins = 20, articles = 1274623, edits = 68845253, files = 24458, pages = 19371877, users = 874041, depth = 716.4142 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 89, admins = 3, articles = 1265912, edits = 6285128, files = 42, pages = 2881752, users = 52736, depth = 3.553426 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179471, edits = 58739182, files = 49600, pages = 7786956, users = 2281928, depth = 236.7326 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3225, admins = 49, articles = 1178853, edits = 36572157, files = 110440, pages = 4100307, users = 635870, depth = 54.77886 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094099, edits = 63893397, files = 58332, pages = 5392115, users = 2783855, depth = 182.8604 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 921022, edits = 35159823, files = 81546, pages = 5327300, users = 1137324, depth = 151.0579 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705051, edits = 30422510, files = 15454, pages = 1759797, users = 424578, depth = 38.68897 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660893, edits = 25090924, files = 36070, pages = 3981425, users = 309552, depth = 159.0857 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625506, edits = 21405585, files = 47222, pages = 3271103, users = 1341419, depth = 117.0624 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597106, edits = 32976067, files = 12667, pages = 2721102, users = 745964, depth = 153.3411 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594485, edits = 22710508, files = 5, pages = 1694660, users = 557499, depth = 45.89718 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534777, edits = 20590143, files = 69367, pages = 1405772, users = 518952, depth = 38.85352 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508709, edits = 25067940, files = 8368, pages = 1446205, users = 508827, depth = 58.86929 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507223, edits = 21482516, files = 1, pages = 1397485, users = 584224, depth = 47.35608 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2997, admins = 24, articles = 503153, edits = 28123641, files = 37475, pages = 2370942, users = 1414436, depth = 163.458 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478700, edits = 8662851, files = 315, pages = 905298, users = 30540, depth = 7.599414 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456779, edits = 41239716, files = 10239, pages = 4644085, users = 175702, depth = 746.2299 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432196, edits = 14981414, files = 116394, pages = 2617329, users = 590258, depth = 146.315 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431441, edits = 3128248, files = 362, pages = 1062633, users = 53711, depth = 6.300833 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 89, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522127, files = 6072, pages = 564398, users = 42916, depth = 0.7729406 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396428, edits = 8982609, files = 0, pages = 823108, users = 138160, depth = 12.64217 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359366, edits = 5611727, files = 19612, pages = 1040468, users = 297481, depth = 19.37395 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322267, edits = 7646999, files = 10854, pages = 710685, users = 198829, depth = 15.63079 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319442, edits = 34302364, files = 73614, pages = 1335797, users = 991402, depth = 259.9503 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292847, edits = 8465736, files = 11307, pages = 987410, users = 123420, depth = 48.22908 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283206, edits = 11447644, files = 549, pages = 631132, users = 310600, depth = 27.37567 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282891, edits = 11182844, files = 0, pages = 906510, users = 434235, depth = 59.94874 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241943, edits = 1520486, files = 244, pages = 570554, users = 37642, depth = 4.916135 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241377, edits = 7391510, files = 0, pages = 548224, users = 220889, depth = 21.78849 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231890, edits = 3051188, files = 10538, pages = 587297, users = 120505, depth = 12.20391 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229149, edits = 6159907, files = 755, pages = 541218, users = 167631, depth = 21.10898 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225512, edits = 2443470, files = 177, pages = 385135, users = 16056, depth = 3.178672 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220401, edits = 4156326, files = 3239, pages = 645071, users = 120229, depth = 23.92093 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214870, edits = 8338265, files = 36, pages = 697916, users = 1219319, depth = 60.38067 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212706, edits = 6417534, files = 20938, pages = 444725, users = 276962, depth = 17.16976 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211979, edits = 9569299, files = 18495, pages = 629464, users = 367598, depth = 58.96649 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203626, edits = 6633776, files = 23850, pages = 499362, users = 165943, depth = 28.02123 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187023, edits = 6131602, files = 758, pages = 470583, users = 127865, depth = 29.95281 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185653, edits = 6534947, files = 23731, pages = 509292, users = 250717, depth = 38.99356 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177138, edits = 5712032, files = 8335, pages = 438904, users = 213198, depth = 28.42 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 298, admins = 11, articles = 173748, edits = 4983661, files = 12478, pages = 989884, users = 148623, depth = 111.0835 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386456, files = 16, pages = 372242, users = 121434, depth = 15.13151 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161916, edits = 4387033, files = 14832, pages = 459340, users = 142687, depth = 32.2262 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 713, admins = 18, articles = 154639, edits = 2716693, files = 2141, pages = 669120, users = 76027, depth = 44.94042 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152087, edits = 5585348, files = 3567, pages = 1186380, users = 706244, depth = 217.7356 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 958, admins = 15, articles = 149209, edits = 10198448, files = 27278, pages = 970469, users = 428396, depth = 318.3639 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147564, edits = 3471308, files = 7753, pages = 464488, users = 206890, depth = 34.47212 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137112, edits = 3685582, files = 0, pages = 275688, users = 157574, depth = 13.65568 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134954, edits = 11092513, files = 11267, pages = 274231, users = 73423, depth = 43.08248 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129854, edits = 3696182, files = 0, pages = 228337, users = 106296, depth = 9.310843 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129569, edits = 4784660, files = 8676, pages = 523684, users = 102966, depth = 84.53284 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 324, admins = 12, articles = 125809, edits = 1851189, files = 2626, pages = 283327, users = 242864, depth = 10.24235 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125628, edits = 5997383, files = 15238, pages = 985477, users = 382300, depth = 285.0932 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114720, edits = 3653412, files = 25479, pages = 466102, users = 107620, depth = 73.53573 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 111168, edits = 3272860, files = 0, pages = 242451, users = 32268, depth = 18.82612 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 87, admins = 6, articles = 107604, edits = 1306997, files = 485, pages = 262472, users = 35983, depth = 10.31474 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104037, edits = 2510515, files = 9615, pages = 372272, users = 151473, depth = 44.82886 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103573, edits = 751969, files = 2978, pages = 216030, users = 102546, depth = 4.103607 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045456, files = 3, pages = 245086, users = 28725, depth = 10.69453 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90286, edits = 3413163, files = 5456, pages = 367576, users = 144107, depth = 87.58656 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87739, edits = 2307168, files = 924, pages = 156504, users = 48218, depth = 9.05531 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85997, edits = 2460867, files = 4725, pages = 262957, users = 143384, depth = 39.62662 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85488, edits = 2135996, files = 19140, pages = 283913, users = 145268, depth = 40.53196 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989723, files = 0, pages = 162109, users = 48848, depth = 5.318253 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81491, edits = 422434, files = 2688, pages = 111161, users = 33018, depth = 0.5037583 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78854, edits = 3700163, files = 6959, pages = 487416, users = 162682, depth = 203.7931 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78619, edits = 2322584, files = 1884, pages = 226082, users = 75968, depth = 36.14236 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77549, edits = 3591322, files = 13334, pages = 305513, users = 114066, depth = 101.5792 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74063, edits = 1232258, files = 2269, pages = 146831, users = 54744, depth = 8.101439 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24973, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72211, edits = 2000685, files = 5401, pages = 141436, users = 69903, depth = 12.99984 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69701, edits = 1592081, files = 5430, pages = 177511, users = 53728, depth = 21.45754 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 45, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099715, files = 724, pages = 140325, users = 31988, depth = 8.386856 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802853, files = 0, pages = 81995, users = 28414, depth = 0.427156 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66353, edits = 855235, files = 2069, pages = 101471, users = 25252, depth = 2.360924 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65718, edits = 605877, files = 225, pages = 113667, users = 32313, depth = 2.837531 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628116, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238832 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60964, edits = 2390168, files = 2367, pages = 131374, users = 54975, depth = 24.26838 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60215, edits = 1146565, files = 1454, pages = 169579, users = 35310, depth = 22.30314 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59750, edits = 93888, files = 0, pages = 63096, users = 2177, depth = 0.004666426 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57059, edits = 1064829, files = 1116, pages = 95670, users = 52351, depth = 5.096569 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347437, files = 0, pages = 69099, users = 21679, depth = 0.2840177 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54636, edits = 1757221, files = 3218, pages = 141240, users = 86442, depth = 31.25984 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091558, files = 565, pages = 109069, users = 51618, depth = 10.54724 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53047, edits = 1109434, files = 4437, pages = 121868, users = 37582, depth = 15.32259 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49539, edits = 749019, files = 537, pages = 97638, users = 31115, depth = 7.231886 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49079, edits = 1082385, files = 7564, pages = 149817, users = 43317, depth = 30.43798 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 132, admins = 11, articles = 42962, edits = 1952398, files = 1897, pages = 233517, users = 123150, depth = 164.4832 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294218, files = 136, pages = 55367, users = 78509, depth = 0.481965 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42160, edits = 960794, files = 1603, pages = 184150, users = 51099, depth = 59.17971 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42048, edits = 1834066, files = 1499, pages = 128215, users = 68125, depth = 60.07135 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861655, files = 690, pages = 146723, users = 94868, depth = 40.24428 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487108, files = 209, pages = 60549, users = 24865, depth = 2.073282 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38278, edits = 607314, files = 1573, pages = 133995, users = 42148, depth = 28.3403 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 69, admins = 3, articles = 34267, edits = 552110, files = 168, pages = 59155, users = 24775, depth = 4.923364 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33280, edits = 991013, files = 0, pages = 48819, users = 33571, depth = 4.425578 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32233, edits = 1065922, files = 1258, pages = 103360, users = 58471, depth = 50.2158 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830056, files = 1320, pages = 116393, users = 63318, depth = 51.21472 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824290, files = 0, pages = 117311, users = 68777, depth = 59.84272 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28960, edits = 1013760, files = 571, pages = 69633, users = 92229, depth = 28.71675 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103895, files = 2592, pages = 129772, users = 75831, depth = 109.0069 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732672, files = 1407, pages = 55690, users = 41258, depth = 16.65103 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23465, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23767, edits = 641683, files = 4, pages = 37725, users = 44607, depth = 5.866632 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23631, edits = 111718, files = 0, pages = 28690, users = 3015, depth = 0.1784669 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27120, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21303, edits = 704859, files = 1475, pages = 97664, users = 77715, depth = 92.73196 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15075, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 31, admins = 3, articles = 19585, edits = 185113, files = 0, pages = 36471, users = 17039, depth = 3.773077 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17779, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17995, edits = 508588, files = 3121, pages = 79630, users = 58158, depth = 74.92737 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17242, edits = 161532, files = 0, pages = 30563, users = 18259, depth = 3.154721 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355443, files = 109, pages = 29082, users = 24116, depth = 6.033287 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230801, files = 1323, pages = 41116, users = 17938, depth = 13.67738 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16035, edits = 522698, files = 165, pages = 59724, users = 22539, depth = 64.96931 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566827, files = 347, pages = 32198, users = 25557, depth = 18.48759 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15782, edits = 460815, files = 125, pages = 71499, users = 31017, depth = 80.33004 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89324, files = 0, pages = 31339, users = 18925, depth = 2.937039 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 53, admins = 3, articles = 15389, edits = 578378, files = 1062, pages = 44169, users = 45325, depth = 45.79889 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16159, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239983, files = 145, pages = 56213, users = 15723, depth = 30.89147 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15116, edits = 282843, files = 1719, pages = 53912, users = 27735, depth = 34.55891 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371430, files = 1765, pages = 45904, users = 39090, depth = 34.10867 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14730, edits = 664626, files = 281, pages = 23705, users = 27663, depth = 10.4088 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14671, edits = 119774, files = 112, pages = 29729, users = 5292, depth = 4.244215 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381053, files = 1765, pages = 47619, users = 22149, depth = 43.94108 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377257, files = 133, pages = 35364, users = 23025, depth = 25.91231 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368616, files = 0, pages = 40250, users = 26847, depth = 33.85949 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213125, files = 462, pages = 30200, users = 14903, depth = 10.09806 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454017, files = 623, pages = 65471, users = 26469, depth = 100.058 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13444, edits = 165697, files = 263, pages = 30415, users = 30063, depth = 8.681297 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13218, edits = 50494, files = 0, pages = 20595, users = 4001, depth = 0.7636706 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152097, files = 2739, pages = 35042, users = 23326, depth = 12.44758 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137210, files = 0, pages = 26465, users = 24073, depth = 6.383384 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12255, edits = 232766, files = 865, pages = 32758, users = 19625, depth = 19.88888 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469191, files = 445, pages = 70042, users = 35305, depth = 164.1608 }, ['shn'] = { pos = 152, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11544, edits = 54723, files = 60, pages = 27051, users = 3260, depth = 3.650308 }, ['wa'] = { pos = 153, activeusers = 26, admins = 4, articles = 11536, edits = 388075, files = 618, pages = 27209, users = 22196, depth = 26.32673 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 46, admins = 6, articles = 11394, edits = 379449, files = 0, pages = 96662, users = 94358, depth = 219.8454 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231007, files = 6, pages = 26608, users = 14446, depth = 17.41973 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 45, admins = 1, articles = 10564, edits = 96445, files = 0, pages = 23947, users = 17445, depth = 6.463664 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10539, edits = 328703, files = 1706, pages = 72761, users = 34380, depth = 157.4687 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100463, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.331964 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184749, files = 0, pages = 27164, users = 13073, depth = 17.62766 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272033, files = 192, pages = 42089, users = 29488, depth = 62.07388 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10226, edits = 194820, files = 0, pages = 21539, users = 7260, depth = 11.07011 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10135, edits = 149726, files = 0, pages = 13891, users = 16846, depth = 1.48036 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48489, files = 0, pages = 16191, users = 2141, depth = 1.092636 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9466, edits = 281366, files = 1101, pages = 33335, users = 36173, depth = 53.66692 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122347, files = 0, pages = 18260, users = 30323, depth = 5.838802 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10792, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19366, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 85016, files = 0, pages = 14920, users = 13743, depth = 3.135235 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238425, files = 0, pages = 25641, users = 32060, depth = 39.20042 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130773, files = 87, pages = 17619, users = 25277, depth = 9.038355 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96716, files = 0, pages = 16560, users = 15419, depth = 5.750746 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723038, files = 54, pages = 68904, users = 29565, depth = 607.1438 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26235, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7700, edits = 139492, files = 0, pages = 26113, users = 11761, depth = 30.54641 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 24, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24604, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25805, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7422, edits = 153233, files = 0, pages = 13444, users = 16572, depth = 7.503492 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7380, edits = 96179, files = 0, pages = 16892, users = 5408, depth = 9.458673 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21867, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7135, edits = 497880, files = 170, pages = 19207, users = 20681, depth = 74.20542 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151026, files = 0, pages = 31003, users = 14431, depth = 64.16739 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38521, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 11999, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 46, admins = 2, articles = 6296, edits = 229127, files = 319, pages = 15604, users = 24689, depth = 32.09399 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6210, edits = 176529, files = 201, pages = 12061, users = 13175, depth = 12.99301 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19826, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26392, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118065, files = 9, pages = 20319, users = 17666, depth = 33.31345 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5675, edits = 183894, files = 38, pages = 43370, users = 6219, depth = 187.0742 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214420, files = 0, pages = 15416, users = 14670, depth = 42.66345 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5566, edits = 308452, files = 186, pages = 20532, users = 18018, depth = 108.6129 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199457, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72787 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13208, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185902, files = 0, pages = 8721, users = 15398, depth = 7.814947 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5408, edits = 68758, files = 49, pages = 10535, users = 15755, depth = 5.865999 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 36, admins = 1, articles = 5298, edits = 153637, files = 282, pages = 14875, users = 19741, depth = 33.75001 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5225, edits = 26881, files = 0, pages = 5761, users = 1277, depth = 0.0491026 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13777, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 14, admins = 3, articles = 5040, edits = 118341, files = 1, pages = 9560, users = 12024, depth = 9.956188 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95550, files = 0, pages = 8626, users = 15303, depth = 5.677631 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4861, edits = 120703, files = 0, pages = 11219, users = 16389, depth = 18.40576 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4601, edits = 77033, files = 1, pages = 22386, users = 12773, depth = 51.41663 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4483, edits = 65723, files = 0, pages = 14084, users = 2274, depth = 21.4036 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9138, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120681, files = 438, pages = 10685, users = 12506, depth = 29.93053 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15378, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12194, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3866, edits = 32057, files = 0, pages = 10594, users = 5990, depth = 9.164551 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13172, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162942, files = 51, pages = 9593, users = 18491, depth = 41.09292 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19613, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205477, files = 300, pages = 16445, users = 117616, depth = 160.8951 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8606, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3535, edits = 28945, files = 0, pages = 5434, users = 7169, depth = 1.537181 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59699, files = 0, pages = 10961, users = 7873, depth = 25.96854 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115778, files = 0, pages = 7533, users = 16008, depth = 23.52937 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8061, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17192, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85756, files = 0, pages = 9331, users = 11108, depth = 30.43857 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110060, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60472 }, ['dv'] = { pos = 228, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23298, depth = 85.29834 }, ['av'] = { pos = 229, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3015, edits = 82472, files = 0, pages = 14435, users = 13294, depth = 81.96857 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606801, files = 0, pages = 10536, users = 21328, depth = 1043.386 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12629, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13782, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89809, files = 0, pages = 6904, users = 10722, depth = 30.04273 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89281, files = 0, pages = 5941, users = 13338, depth = 24.44411 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6624, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96421, files = 0, pages = 5521, users = 14994, depth = 27.27925 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 55, admins = 2, articles = 2093, edits = 92503, files = 0, pages = 5004, users = 13873, depth = 35.75893 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54157, files = 35, pages = 11583, users = 3262, depth = 98.1693 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106185, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6374 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 19, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128380, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39753 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30270, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41203, files = 0, pages = 4390, users = 1761, depth = 15.22007 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3665, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 17, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9198, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64106, files = 0, pages = 11540, users = 8496, depth = 148.5466 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95300, files = 0, pages = 6419, users = 18731, depth = 90.42007 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16050, files = 0, pages = 3373, users = 3818, depth = 4.630341 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20754, files = 0, pages = 3022, users = 7180, depth = 4.323847 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11457, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 19, admins = 3, articles = 1651, edits = 104419, files = 0, pages = 5366, users = 13888, depth = 98.52634 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1640, edits = 100283, files = 1, pages = 8621, users = 4888, depth = 210.7741 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20571, files = 0, pages = 3072, users = 7939, depth = 7.278311 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8896, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12325, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14953, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205206, files = 0, pages = 4254, users = 12960, depth = 252.9719 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9830, files = 0, pages = 2557, users = 2835, depth = 3.960329 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7777, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 22, admins = 1, articles = 1224, edits = 33792, files = 0, pages = 3790, users = 11646, depth = 39.18548 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33576, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.50699 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1167, edits = 61376, files = 9, pages = 7717, users = 9283, depth = 250.548 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22964, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33288, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20226 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85187, files = 0, pages = 2055, users = 1167, depth = 30.04548 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1088, edits = 37953, files = 0, pages = 3734, users = 9408, depth = 60.1165 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1064, edits = 42562, files = 0, pages = 3289, users = 9590, depth = 56.58937 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2157, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1599, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46131, files = 0, pages = 3903, users = 21713, depth = 92.935 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6663, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 963, edits = 27086, files = 0, pages = 1315, users = 454, depth = 2.752022 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37770, files = 0, pages = 3998, users = 9320, depth = 108.1699 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10426, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17659, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 859, edits = 8754, files = 0, pages = 1626, users = 1535, depth = 4.292304 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9385, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32013, files = 0, pages = 1650, users = 875, depth = 18.75436 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 21, admins = 2, articles = 781, edits = 26792, files = 0, pages = 3368, users = 9189, depth = 87.28182 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9821, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 759, edits = 14296, files = 0, pages = 2980, users = 138, depth = 41.07824 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 12, admins = 2, articles = 711, edits = 36592, files = 0, pages = 3751, users = 8787, depth = 178.3393 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10557, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 11, admins = 1, articles = 637, edits = 19102, files = 0, pages = 2120, users = 7163, depth = 48.83671 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8940, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44482, files = 0, pages = 3180, users = 16938, depth = 266.22 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12374, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7593, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14363, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 505, edits = 24705, files = 0, pages = 2437, users = 7837, depth = 148.375 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9419, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5946, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15329, files = 0, pages = 1654, users = 391, depth = 67.98959 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49423, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3385 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 414, edits = 37544, files = 0, pages = 2547, users = 7907, depth = 391.2845 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20476, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.4908 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 242, edits = 74442, files = 0, pages = 2257, users = 12246, depth = 2286.682 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 12, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9168, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16677, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281759, admins = 3758, articles = 59209143, edits = 3202830126, files = 2762344, pages = 244610538, users = 103362477, depth = 128.3829, date = '@1658858443' }, } return info 4lfgfy2jjyckhq3pho5buoyjsv6fy61 4165071 4164998 2022-07-26T20:00:48Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553287, edits = 1104562396, files = 897707, pages = 56593901, users = 44176616, depth = 1138.014 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125907, edits = 34879423, files = 0, pages = 11232142, users = 92695, depth = 2.157583 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2710027, edits = 223341166, files = 128558, pages = 7484271, users = 3965818, depth = 92.61498 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551633, edits = 50834273, files = 0, pages = 6116017, users = 829404, depth = 16.21886 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440671, edits = 195151241, files = 68953, pages = 12121385, users = 4430306, depth = 253.2885 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096158, edits = 62347953, files = 20, pages = 4461731, users = 1221032, depth = 17.79686 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1839951, edits = 124030092, files = 237429, pages = 7420078, users = 3221133, depth = 153.7426 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791343, edits = 144524754, files = 0, pages = 7697672, users = 6600448, depth = 204.1083 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764271, edits = 128251113, files = 139709, pages = 7477766, users = 2276400, depth = 179.8715 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593360, edits = 7094255, files = 1472, pages = 2000612, users = 187124, depth = 0.2316555 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530127, edits = 67472136, files = 262, pages = 3550810, users = 1183114, depth = 33.13893 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335179, edits = 90465943, files = 32638, pages = 3946722, users = 1959805, depth = 87.69281 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8958, admins = 66, articles = 1292816, edits = 72601252, files = 60488, pages = 7100592, users = 3245453, depth = 206.3459 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2041, admins = 20, articles = 1274625, edits = 68845341, files = 24459, pages = 19371880, users = 874043, depth = 716.4129 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 89, admins = 3, articles = 1265912, edits = 6285130, files = 42, pages = 2881752, users = 52737, depth = 3.553427 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179481, edits = 58744385, files = 49600, pages = 7787054, users = 2281962, depth = 236.7529 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3225, admins = 49, articles = 1178879, edits = 36573831, files = 110440, pages = 4100429, users = 635885, depth = 54.78092 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094105, edits = 63894150, files = 58333, pages = 5392187, users = 2783899, depth = 182.8637 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 921026, edits = 35160413, files = 81546, pages = 5327346, users = 1137350, depth = 151.0607 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705055, edits = 30423094, files = 15455, pages = 1759809, users = 424587, depth = 38.6896 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660895, edits = 25091045, files = 36071, pages = 3981437, users = 309556, depth = 159.086 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625506, edits = 21405858, files = 47224, pages = 3271270, users = 1341431, depth = 117.0727 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597108, edits = 32976202, files = 12667, pages = 2721113, users = 745971, depth = 153.3414 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594489, edits = 22710687, files = 5, pages = 1694679, users = 557505, depth = 45.89766 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534786, edits = 20590709, files = 69372, pages = 1405802, users = 518960, depth = 38.85432 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508709, edits = 25068145, files = 8376, pages = 1446217, users = 508833, depth = 58.87079 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507225, edits = 21482792, files = 1, pages = 1397495, users = 584237, depth = 47.35684 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2997, admins = 24, articles = 503156, edits = 28124085, files = 37475, pages = 2370958, users = 1414467, depth = 163.4598 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478707, edits = 8662867, files = 315, pages = 905305, users = 30541, depth = 7.599146 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456780, edits = 41239746, files = 10239, pages = 4644089, users = 175705, depth = 746.2277 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432196, edits = 14981613, files = 116394, pages = 2617347, users = 590261, depth = 146.3183 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431441, edits = 3128249, files = 362, pages = 1062632, users = 53713, depth = 6.300822 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 89, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522127, files = 6072, pages = 564398, users = 42917, depth = 0.7729406 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396431, edits = 8982682, files = 0, pages = 823115, users = 138163, depth = 12.64221 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359367, edits = 5611764, files = 19612, pages = 1040473, users = 297481, depth = 19.37411 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322267, edits = 7647058, files = 10867, pages = 710699, users = 198834, depth = 15.63173 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319450, edits = 34303046, files = 73617, pages = 1335839, users = 991427, depth = 259.9518 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292847, edits = 8465775, files = 11307, pages = 987413, users = 123420, depth = 48.22956 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283204, edits = 11447729, files = 549, pages = 631124, users = 310602, depth = 27.37567 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282896, edits = 11182950, files = 0, pages = 906520, users = 434248, depth = 59.94749 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241948, edits = 1520524, files = 244, pages = 570571, users = 37645, depth = 4.916266 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241378, edits = 7391591, files = 0, pages = 548228, users = 220891, depth = 21.78882 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231890, edits = 3051201, files = 10538, pages = 587299, users = 120506, depth = 12.20406 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229150, edits = 6159970, files = 755, pages = 541222, users = 167633, depth = 21.10926 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225512, edits = 2443476, files = 177, pages = 385135, users = 16056, depth = 3.17868 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220403, edits = 4156400, files = 3239, pages = 645081, users = 120232, depth = 23.92146 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214885, edits = 8338445, files = 36, pages = 697941, users = 1219338, depth = 60.37388 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212709, edits = 6417578, files = 20938, pages = 444729, users = 276968, depth = 17.16939 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211981, edits = 9569487, files = 18495, pages = 629465, users = 367607, depth = 58.96616 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203628, edits = 6633871, files = 23850, pages = 499368, users = 165945, depth = 28.02151 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187026, edits = 6131681, files = 758, pages = 470601, users = 127865, depth = 29.95426 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185653, edits = 6535068, files = 23731, pages = 509295, users = 250721, depth = 38.99478 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177139, edits = 5712077, files = 8335, pages = 438907, users = 213201, depth = 28.42014 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 298, admins = 11, articles = 173751, edits = 4983720, files = 12478, pages = 989889, users = 148630, depth = 111.081 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386477, files = 16, pages = 372245, users = 121434, depth = 15.13191 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161917, edits = 4387047, files = 14832, pages = 459342, users = 142689, depth = 32.22599 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 713, admins = 18, articles = 154688, edits = 2716929, files = 2141, pages = 669205, users = 76028, depth = 44.91644 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152085, edits = 5585383, files = 3567, pages = 1186385, users = 706251, depth = 217.7447 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 958, admins = 15, articles = 149210, edits = 10198526, files = 27278, pages = 970479, users = 428402, depth = 318.3657 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147566, edits = 3471353, files = 7753, pages = 464490, users = 206890, depth = 34.47149 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137112, edits = 3685621, files = 0, pages = 275690, users = 157576, depth = 13.65612 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134955, edits = 11092528, files = 11267, pages = 274233, users = 73425, depth = 43.0822 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129854, edits = 3696188, files = 0, pages = 228337, users = 106299, depth = 9.310858 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129569, edits = 4784738, files = 8676, pages = 523684, users = 102968, depth = 84.53422 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 324, admins = 12, articles = 125809, edits = 1851198, files = 2626, pages = 283327, users = 242866, depth = 10.2424 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125631, edits = 5997604, files = 15238, pages = 985510, users = 382310, depth = 285.1004 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114724, edits = 3653484, files = 25480, pages = 466115, users = 107624, depth = 73.53377 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 111168, edits = 3272908, files = 0, pages = 242451, users = 32268, depth = 18.8264 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 87, admins = 6, articles = 107606, edits = 1306999, files = 485, pages = 262474, users = 35984, depth = 10.31429 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104039, edits = 2510544, files = 9615, pages = 372276, users = 151476, depth = 44.82784 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103573, edits = 751971, files = 2978, pages = 216032, users = 102548, depth = 4.103726 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045456, files = 3, pages = 245086, users = 28726, depth = 10.69453 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90295, edits = 3413193, files = 5456, pages = 367589, users = 144108, depth = 87.5693 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87740, edits = 2307178, files = 924, pages = 156505, users = 48219, depth = 9.055085 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85998, edits = 2460882, files = 4725, pages = 262958, users = 143385, depth = 39.62579 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85489, edits = 2136011, files = 19140, pages = 283914, users = 145270, depth = 40.53115 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989724, files = 0, pages = 162110, users = 48849, depth = 5.318362 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81491, edits = 422438, files = 2688, pages = 111161, users = 33019, depth = 0.5037631 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78855, edits = 3700215, files = 6959, pages = 487420, users = 162686, depth = 203.7921 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78619, edits = 2322618, files = 1884, pages = 226082, users = 75969, depth = 36.14289 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77549, edits = 3591339, files = 13334, pages = 305513, users = 114068, depth = 101.5797 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74063, edits = 1232280, files = 2269, pages = 146832, users = 54745, depth = 8.101751 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24973, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72216, edits = 2000706, files = 5401, pages = 141442, users = 69904, depth = 12.998 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69702, edits = 1592085, files = 5430, pages = 177512, users = 53728, depth = 21.45686 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 45, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099715, files = 724, pages = 140325, users = 31988, depth = 8.386856 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802853, files = 0, pages = 81995, users = 28414, depth = 0.427156 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66353, edits = 855235, files = 2069, pages = 101471, users = 25253, depth = 2.360924 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65718, edits = 605877, files = 225, pages = 113667, users = 32313, depth = 2.837531 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628116, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238832 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60964, edits = 2390170, files = 2367, pages = 131374, users = 54977, depth = 24.2684 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60215, edits = 1146584, files = 1454, pages = 169579, users = 35314, depth = 22.30351 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59751, edits = 93904, files = 0, pages = 63100, users = 2178, depth = 0.004675141 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57060, edits = 1064843, files = 1116, pages = 95671, users = 52352, depth = 5.096403 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347438, files = 0, pages = 69100, users = 21680, depth = 0.2840572 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54636, edits = 1757229, files = 3218, pages = 141241, users = 86442, depth = 31.26048 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091565, files = 565, pages = 109069, users = 51619, depth = 10.54731 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53250, edits = 1109765, files = 4437, pages = 122083, users = 37582, depth = 15.18903 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49540, edits = 749022, files = 537, pages = 97638, users = 31116, depth = 7.231323 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49079, edits = 1082397, files = 7564, pages = 149817, users = 43320, depth = 30.43832 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 132, admins = 11, articles = 42962, edits = 1952398, files = 1897, pages = 233517, users = 123152, depth = 164.4832 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294218, files = 136, pages = 55367, users = 78510, depth = 0.481965 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42159, edits = 960870, files = 1603, pages = 184150, users = 51100, depth = 59.18804 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42048, edits = 1834082, files = 1499, pages = 128215, users = 68126, depth = 60.07187 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861655, files = 690, pages = 146723, users = 94872, depth = 40.24428 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487108, files = 209, pages = 60549, users = 24865, depth = 2.073282 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38278, edits = 607315, files = 1573, pages = 133996, users = 42149, depth = 28.34072 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 69, admins = 3, articles = 34267, edits = 552110, files = 168, pages = 59155, users = 24778, depth = 4.923364 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33280, edits = 991015, files = 0, pages = 48819, users = 33572, depth = 4.425586 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32233, edits = 1065923, files = 1258, pages = 103360, users = 58471, depth = 50.21585 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830060, files = 1320, pages = 116393, users = 63318, depth = 51.21497 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824290, files = 0, pages = 117311, users = 68777, depth = 59.84272 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28960, edits = 1013761, files = 571, pages = 69633, users = 92231, depth = 28.71679 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103895, files = 2592, pages = 129772, users = 75831, depth = 109.0069 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732672, files = 1407, pages = 55690, users = 41258, depth = 16.65103 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23465, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23767, edits = 641683, files = 4, pages = 37725, users = 44607, depth = 5.866632 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23631, edits = 111719, files = 0, pages = 28689, users = 3015, depth = 0.1784042 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27120, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21303, edits = 704860, files = 1475, pages = 97664, users = 77717, depth = 92.73209 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15076, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 31, admins = 3, articles = 19585, edits = 185115, files = 0, pages = 36473, users = 17039, depth = 3.773805 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17780, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17995, edits = 508591, files = 3121, pages = 79630, users = 58161, depth = 74.92781 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17244, edits = 161585, files = 0, pages = 30565, users = 18261, depth = 3.154818 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355443, files = 109, pages = 29082, users = 24116, depth = 6.033287 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230802, files = 1323, pages = 41116, users = 17938, depth = 13.67744 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16035, edits = 522698, files = 165, pages = 59724, users = 22540, depth = 64.96931 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566827, files = 347, pages = 32198, users = 25557, depth = 18.48759 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15782, edits = 460815, files = 125, pages = 71499, users = 31018, depth = 80.33004 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89324, files = 0, pages = 31339, users = 18925, depth = 2.937039 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 53, admins = 3, articles = 15387, edits = 578384, files = 1062, pages = 44169, users = 45325, depth = 45.81764 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16159, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239985, files = 145, pages = 56213, users = 15723, depth = 30.89172 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15116, edits = 282847, files = 1719, pages = 53912, users = 27735, depth = 34.5594 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371432, files = 1765, pages = 45903, users = 39091, depth = 34.10739 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14730, edits = 664626, files = 281, pages = 23705, users = 27663, depth = 10.4088 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14671, edits = 119774, files = 112, pages = 29729, users = 5292, depth = 4.244215 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381054, files = 1765, pages = 47619, users = 22149, depth = 43.9412 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377257, files = 133, pages = 35364, users = 23025, depth = 25.91231 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368616, files = 0, pages = 40250, users = 26848, depth = 33.85949 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213125, files = 462, pages = 30200, users = 14903, depth = 10.09806 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454017, files = 623, pages = 65471, users = 26469, depth = 100.058 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13444, edits = 165697, files = 263, pages = 30415, users = 30065, depth = 8.681297 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13218, edits = 50494, files = 0, pages = 20595, users = 4001, depth = 0.7636706 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152097, files = 2739, pages = 35042, users = 23326, depth = 12.44758 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137211, files = 0, pages = 26465, users = 24073, depth = 6.383431 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12255, edits = 232766, files = 865, pages = 32758, users = 19625, depth = 19.88888 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469191, files = 445, pages = 70042, users = 35305, depth = 164.1608 }, ['shn'] = { pos = 152, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11544, edits = 54723, files = 60, pages = 27051, users = 3260, depth = 3.650308 }, ['wa'] = { pos = 153, activeusers = 26, admins = 4, articles = 11536, edits = 388075, files = 618, pages = 27209, users = 22196, depth = 26.32673 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 46, admins = 6, articles = 11394, edits = 379451, files = 0, pages = 96664, users = 94360, depth = 219.8523 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231007, files = 6, pages = 26608, users = 14446, depth = 17.41973 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 45, admins = 1, articles = 10564, edits = 96445, files = 0, pages = 23947, users = 17445, depth = 6.463664 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10539, edits = 328706, files = 1706, pages = 72763, users = 34381, depth = 157.4759 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100463, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.331964 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184750, files = 0, pages = 27164, users = 13073, depth = 17.62775 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272037, files = 192, pages = 42090, users = 29489, depth = 62.07722 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10226, edits = 194822, files = 0, pages = 21539, users = 7260, depth = 11.07023 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10135, edits = 149726, files = 0, pages = 13891, users = 16846, depth = 1.48036 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48489, files = 0, pages = 16191, users = 2141, depth = 1.092636 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9466, edits = 281366, files = 1101, pages = 33335, users = 36173, depth = 53.66692 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122348, files = 0, pages = 18259, users = 30323, depth = 5.837845 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10792, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19366, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 85022, files = 0, pages = 14920, users = 13743, depth = 3.135457 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238425, files = 0, pages = 25641, users = 32061, depth = 39.20042 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130774, files = 87, pages = 17619, users = 25277, depth = 9.038424 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96716, files = 0, pages = 16560, users = 15419, depth = 5.750746 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723044, files = 54, pages = 68905, users = 29566, depth = 607.16 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26235, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7700, edits = 139492, files = 0, pages = 26113, users = 11762, depth = 30.54641 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 24, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24605, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25805, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7422, edits = 153233, files = 0, pages = 13444, users = 16572, depth = 7.503492 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7380, edits = 96179, files = 0, pages = 16892, users = 5408, depth = 9.458673 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21868, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7136, edits = 497963, files = 170, pages = 19227, users = 20681, depth = 74.35331 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151029, files = 0, pages = 31003, users = 14431, depth = 64.16866 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38521, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 11999, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 46, admins = 2, articles = 6296, edits = 229131, files = 319, pages = 15604, users = 24689, depth = 32.09455 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6210, edits = 176530, files = 201, pages = 12061, users = 13175, depth = 12.99308 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19828, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26392, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118065, files = 9, pages = 20319, users = 17666, depth = 33.31345 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5675, edits = 183894, files = 38, pages = 43370, users = 6219, depth = 187.0742 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214420, files = 0, pages = 15416, users = 14670, depth = 42.66345 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5567, edits = 308456, files = 186, pages = 20533, users = 18018, depth = 108.57 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199458, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72797 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13208, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185904, files = 0, pages = 8721, users = 15400, depth = 7.815031 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5408, edits = 68758, files = 49, pages = 10535, users = 15755, depth = 5.865999 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 36, admins = 1, articles = 5298, edits = 153637, files = 282, pages = 14875, users = 19741, depth = 33.75001 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5226, edits = 26882, files = 0, pages = 5761, users = 1277, depth = 0.04890266 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13777, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 14, admins = 3, articles = 5040, edits = 118341, files = 1, pages = 9560, users = 12024, depth = 9.956188 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95551, files = 0, pages = 8625, users = 15304, depth = 5.675193 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4861, edits = 120766, files = 0, pages = 11226, users = 16390, depth = 18.44443 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4601, edits = 77033, files = 1, pages = 22386, users = 12773, depth = 51.41663 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4483, edits = 65725, files = 0, pages = 14086, users = 2274, depth = 21.41013 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9139, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120681, files = 438, pages = 10685, users = 12506, depth = 29.93053 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15378, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12195, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3866, edits = 32057, files = 0, pages = 10594, users = 5990, depth = 9.164551 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13172, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162942, files = 51, pages = 9593, users = 18492, depth = 41.09292 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19613, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205477, files = 300, pages = 16445, users = 117618, depth = 160.8951 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8606, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3535, edits = 28945, files = 0, pages = 5434, users = 7169, depth = 1.537181 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59699, files = 0, pages = 10961, users = 7873, depth = 25.96854 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115778, files = 0, pages = 7533, users = 16008, depth = 23.52937 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8061, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17192, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85756, files = 0, pages = 9331, users = 11108, depth = 30.43857 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110061, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60505 }, ['av'] = { pos = 228, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3016, edits = 82485, files = 0, pages = 14442, users = 13294, depth = 81.97349 }, ['dv'] = { pos = 229, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23298, depth = 85.29834 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606801, files = 0, pages = 10536, users = 21329, depth = 1043.386 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12629, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13783, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89809, files = 0, pages = 6904, users = 10722, depth = 30.04273 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89283, files = 0, pages = 5941, users = 13338, depth = 24.44466 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6624, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96421, files = 0, pages = 5521, users = 14996, depth = 27.27925 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 55, admins = 2, articles = 2093, edits = 92509, files = 0, pages = 5005, users = 13873, depth = 35.77867 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54157, files = 35, pages = 11583, users = 3262, depth = 98.1693 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106185, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6374 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 19, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128380, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39753 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30270, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41203, files = 0, pages = 4390, users = 1762, depth = 15.22007 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3665, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 17, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9198, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64107, files = 0, pages = 11540, users = 8496, depth = 148.5489 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95303, files = 0, pages = 6418, users = 18731, depth = 90.39742 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16050, files = 0, pages = 3373, users = 3818, depth = 4.630341 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20755, files = 0, pages = 3021, users = 7180, depth = 4.319019 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11457, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 19, admins = 3, articles = 1651, edits = 104419, files = 0, pages = 5366, users = 13888, depth = 98.52634 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1640, edits = 100283, files = 1, pages = 8621, users = 4888, depth = 210.7741 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20571, files = 0, pages = 3072, users = 7939, depth = 7.278311 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8896, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12326, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14953, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205208, files = 0, pages = 4253, users = 12960, depth = 252.863 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9831, files = 0, pages = 2556, users = 2835, depth = 3.956131 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7777, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 22, admins = 1, articles = 1224, edits = 33792, files = 0, pages = 3790, users = 11646, depth = 39.18548 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33576, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.50699 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1167, edits = 61376, files = 9, pages = 7717, users = 9283, depth = 250.548 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22964, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33288, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20226 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85187, files = 0, pages = 2055, users = 1167, depth = 30.04548 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1088, edits = 37954, files = 0, pages = 3735, users = 9408, depth = 60.14743 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1064, edits = 42562, files = 0, pages = 3289, users = 9591, depth = 56.58937 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2158, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1599, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46135, files = 0, pages = 3902, users = 21714, depth = 92.90227 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6663, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 963, edits = 27088, files = 0, pages = 1315, users = 454, depth = 2.752225 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37770, files = 0, pages = 3998, users = 9320, depth = 108.1699 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10426, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17659, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 859, edits = 8754, files = 0, pages = 1626, users = 1535, depth = 4.292304 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9385, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32013, files = 0, pages = 1650, users = 875, depth = 18.75436 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 21, admins = 2, articles = 782, edits = 26797, files = 0, pages = 3372, users = 9189, depth = 87.17354 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9821, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 759, edits = 14296, files = 0, pages = 2980, users = 138, depth = 41.07824 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 12, admins = 2, articles = 711, edits = 36592, files = 0, pages = 3751, users = 8787, depth = 178.3393 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10557, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 11, admins = 1, articles = 637, edits = 19105, files = 0, pages = 2120, users = 7164, depth = 48.84438 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8940, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44483, files = 0, pages = 3179, users = 16938, depth = 266.1039 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12374, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7593, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14363, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 505, edits = 24705, files = 0, pages = 2437, users = 7837, depth = 148.375 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9419, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5946, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15329, files = 0, pages = 1654, users = 391, depth = 67.98959 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49423, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3385 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 414, edits = 37544, files = 0, pages = 2547, users = 7907, depth = 391.2845 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20476, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.4908 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 242, edits = 74442, files = 0, pages = 2257, users = 12246, depth = 2286.682 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 12, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9168, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16677, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281759, admins = 3758, articles = 59209791, edits = 3202879701, files = 2762304, pages = 244612926, users = 103363854, depth = 128.3832, date = '@1658865641' }, } return info k5iaqbri752wipkfd7p4ybwhltzg8md 4165088 4165071 2022-07-26T22:00:47Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553318, edits = 1104585451, files = 897714, pages = 56594361, users = 44177046, depth = 1138.037 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125907, edits = 34879425, files = 0, pages = 11232142, users = 92698, depth = 2.157583 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2710053, edits = 223343491, files = 128568, pages = 7484342, users = 3965865, depth = 92.61504 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551610, edits = 50834724, files = 0, pages = 6116029, users = 829417, depth = 16.21959 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440694, edits = 195153972, files = 68956, pages = 12121512, users = 4430378, depth = 253.29 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096164, edits = 62348353, files = 20, pages = 4461744, users = 1221048, depth = 17.79693 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1839964, edits = 124033060, files = 237433, pages = 7420244, users = 3221336, depth = 153.7491 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791348, edits = 144526789, files = 0, pages = 7697707, users = 6600530, depth = 204.1111 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764281, edits = 128252308, files = 139710, pages = 7477834, users = 2276427, depth = 179.8732 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593471, edits = 7094541, files = 1472, pages = 2000893, users = 187128, depth = 0.2317934 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530138, edits = 67472710, files = 262, pages = 3550826, users = 1183132, depth = 33.13875 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335181, edits = 90466579, files = 32638, pages = 3946728, users = 1959818, depth = 87.69329 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8958, admins = 66, articles = 1292834, edits = 72601742, files = 60489, pages = 7100628, users = 3245465, depth = 206.3418 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2041, admins = 20, articles = 1274628, edits = 68845413, files = 24459, pages = 19371888, users = 874045, depth = 716.4102 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 89, admins = 3, articles = 1265912, edits = 6285134, files = 42, pages = 2881752, users = 52737, depth = 3.553429 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179490, edits = 58745091, files = 49600, pages = 7787129, users = 2282004, depth = 236.7545 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3225, admins = 49, articles = 1178906, edits = 36574740, files = 110442, pages = 4100526, users = 635933, depth = 54.7811 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094118, edits = 63894657, files = 58333, pages = 5392240, users = 2783937, depth = 182.8624 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 921046, edits = 35160928, files = 81546, pages = 5327401, users = 1137377, depth = 151.0571 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705066, edits = 30423353, files = 15456, pages = 1759836, users = 424596, depth = 38.6893 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660896, edits = 25091225, files = 36071, pages = 3981451, users = 309562, depth = 159.0873 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625508, edits = 21405968, files = 47230, pages = 3271280, users = 1341435, depth = 117.0729 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597110, edits = 32976339, files = 12667, pages = 2721116, users = 745977, depth = 153.341 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594493, edits = 22710868, files = 5, pages = 1694685, users = 557509, depth = 45.89742 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534789, edits = 20591059, files = 69372, pages = 1405808, users = 518970, depth = 38.85466 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508713, edits = 25068334, files = 8376, pages = 1446226, users = 508840, depth = 58.87057 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507234, edits = 21483195, files = 1, pages = 1397536, users = 584249, depth = 47.35806 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2997, admins = 24, articles = 503257, edits = 28124572, files = 37475, pages = 2371080, users = 1414492, depth = 163.3923 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478733, edits = 8662915, files = 315, pages = 905331, users = 30541, depth = 7.598145 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456780, edits = 41239753, files = 10239, pages = 4644089, users = 175708, depth = 746.2277 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432197, edits = 14981789, files = 116394, pages = 2617359, users = 590263, depth = 146.3201 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431441, edits = 3128249, files = 362, pages = 1062632, users = 53714, depth = 6.300822 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 89, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522127, files = 6072, pages = 564398, users = 42917, depth = 0.7729406 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396431, edits = 8982713, files = 0, pages = 823116, users = 138165, depth = 12.6423 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359367, edits = 5611782, files = 19612, pages = 1040473, users = 297482, depth = 19.37417 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322271, edits = 7647120, files = 10867, pages = 710706, users = 198835, depth = 15.63155 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319454, edits = 34303623, files = 73617, pages = 1335863, users = 991444, depth = 259.9551 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292849, edits = 8465799, files = 11307, pages = 987418, users = 123422, depth = 48.22922 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283205, edits = 11447785, files = 549, pages = 631124, users = 310609, depth = 27.37545 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282898, edits = 11183109, files = 0, pages = 906521, users = 434255, depth = 59.94724 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241949, edits = 1520530, files = 244, pages = 570572, users = 37647, depth = 4.916237 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241379, edits = 7391629, files = 0, pages = 548233, users = 220894, depth = 21.78911 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231892, edits = 3051234, files = 10538, pages = 587304, users = 120509, depth = 12.20409 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229150, edits = 6159995, files = 755, pages = 541222, users = 167635, depth = 21.10935 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225512, edits = 2443483, files = 177, pages = 385138, users = 16056, depth = 3.178783 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220405, edits = 4156417, files = 3239, pages = 645083, users = 120234, depth = 23.92105 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214891, edits = 8338556, files = 36, pages = 697953, users = 1219371, depth = 60.37177 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212713, edits = 6417656, files = 20940, pages = 444738, users = 276972, depth = 17.16934 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211985, edits = 9569621, files = 18495, pages = 629471, users = 367610, depth = 58.96476 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203630, edits = 6633947, files = 23850, pages = 499371, users = 165946, depth = 28.02129 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187029, edits = 6131760, files = 751, pages = 470605, users = 127866, depth = 29.95364 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185654, edits = 6535108, files = 23731, pages = 509296, users = 250722, depth = 38.99453 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177140, edits = 5712107, files = 8335, pages = 438908, users = 213205, depth = 28.41991 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 298, admins = 11, articles = 173756, edits = 4983749, files = 12478, pages = 989894, users = 148633, depth = 111.0747 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386482, files = 16, pages = 372245, users = 121435, depth = 15.13194 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161917, edits = 4387075, files = 14832, pages = 459342, users = 142689, depth = 32.22619 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 713, admins = 18, articles = 154694, edits = 2717007, files = 2141, pages = 669228, users = 76030, depth = 44.91566 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152085, edits = 5585400, files = 3567, pages = 1186395, users = 706260, depth = 217.7478 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 958, admins = 15, articles = 149211, edits = 10198553, files = 27278, pages = 970488, users = 428406, depth = 318.3655 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147568, edits = 3471373, files = 7753, pages = 464496, users = 206893, depth = 34.47118 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137112, edits = 3685672, files = 0, pages = 275690, users = 157577, depth = 13.65631 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134955, edits = 11092570, files = 11267, pages = 274239, users = 73425, depth = 43.08513 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129854, edits = 3696193, files = 0, pages = 228337, users = 106300, depth = 9.31087 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129578, edits = 4784809, files = 8676, pages = 523693, users = 102970, depth = 84.52228 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 324, admins = 12, articles = 125809, edits = 1851212, files = 2626, pages = 283328, users = 242867, depth = 10.24257 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125635, edits = 5997693, files = 15238, pages = 985524, users = 382315, depth = 285.0891 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114728, edits = 3653540, files = 25482, pages = 466128, users = 107625, depth = 73.53148 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 111173, edits = 3272915, files = 0, pages = 242456, users = 32268, depth = 18.82436 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 87, admins = 6, articles = 107606, edits = 1306999, files = 485, pages = 262474, users = 35986, depth = 10.31429 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104040, edits = 2510580, files = 9615, pages = 372279, users = 151476, depth = 44.82792 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103573, edits = 751976, files = 2978, pages = 216035, users = 102552, depth = 4.103915 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045456, files = 3, pages = 245086, users = 28726, depth = 10.69453 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90295, edits = 3413213, files = 5456, pages = 367590, users = 144109, depth = 87.57021 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87740, edits = 2307180, files = 924, pages = 156505, users = 48220, depth = 9.055093 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85998, edits = 2460889, files = 4725, pages = 262959, users = 143389, depth = 39.6262 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85489, edits = 2136011, files = 19140, pages = 283914, users = 145270, depth = 40.53115 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989726, files = 0, pages = 162111, users = 48850, depth = 5.318475 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81491, edits = 422441, files = 2688, pages = 111161, users = 33019, depth = 0.5037667 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78856, edits = 3700227, files = 6959, pages = 487421, users = 162686, depth = 203.7872 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78622, edits = 2322629, files = 1884, pages = 226087, users = 75971, depth = 36.14048 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77549, edits = 3591339, files = 13334, pages = 305513, users = 114068, depth = 101.5797 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74065, edits = 1232293, files = 2269, pages = 146836, users = 54747, depth = 8.101624 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24973, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72218, edits = 2000714, files = 5401, pages = 141444, users = 69904, depth = 12.99715 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69702, edits = 1592085, files = 5430, pages = 177512, users = 53729, depth = 21.45686 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 45, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099716, files = 724, pages = 140325, users = 31989, depth = 8.386863 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802853, files = 0, pages = 81995, users = 28414, depth = 0.427156 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66353, edits = 855235, files = 2069, pages = 101471, users = 25253, depth = 2.360924 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65718, edits = 605877, files = 225, pages = 113667, users = 32313, depth = 2.837531 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628116, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238832 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60964, edits = 2390170, files = 2367, pages = 131374, users = 54977, depth = 24.2684 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60215, edits = 1146585, files = 1454, pages = 169579, users = 35314, depth = 22.30353 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59751, edits = 93904, files = 0, pages = 63100, users = 2179, depth = 0.004675141 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57061, edits = 1064845, files = 1116, pages = 95673, users = 52353, depth = 5.096393 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347438, files = 0, pages = 69100, users = 21680, depth = 0.2840572 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54636, edits = 1757230, files = 3218, pages = 141241, users = 86444, depth = 31.2605 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091581, files = 565, pages = 109070, users = 51620, depth = 10.54775 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53250, edits = 1109766, files = 4437, pages = 122084, users = 37584, depth = 15.18936 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49542, edits = 749033, files = 537, pages = 97640, users = 31117, depth = 7.230697 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49082, edits = 1082439, files = 7567, pages = 149831, users = 43320, depth = 30.43958 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 132, admins = 11, articles = 42962, edits = 1952401, files = 1897, pages = 233517, users = 123153, depth = 164.4835 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294220, files = 136, pages = 55367, users = 78511, depth = 0.4819683 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42161, edits = 960976, files = 1603, pages = 184153, users = 51102, depth = 59.18882 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42048, edits = 1834083, files = 1499, pages = 128215, users = 68127, depth = 60.0719 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861658, files = 690, pages = 146723, users = 94878, depth = 40.24442 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487108, files = 209, pages = 60549, users = 24865, depth = 2.073282 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38278, edits = 607317, files = 1573, pages = 133998, users = 42151, depth = 28.34158 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 69, admins = 3, articles = 34267, edits = 552110, files = 168, pages = 59155, users = 24778, depth = 4.923364 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33281, edits = 991020, files = 0, pages = 48821, users = 33572, depth = 4.425731 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32233, edits = 1065923, files = 1258, pages = 103360, users = 58471, depth = 50.21585 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830060, files = 1320, pages = 116393, users = 63318, depth = 51.21497 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824290, files = 0, pages = 117311, users = 68777, depth = 59.84272 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28960, edits = 1013764, files = 571, pages = 69633, users = 92231, depth = 28.71687 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103895, files = 2592, pages = 129772, users = 75831, depth = 109.0069 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732672, files = 1407, pages = 55690, users = 41258, depth = 16.65103 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23466, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23767, edits = 641683, files = 4, pages = 37725, users = 44607, depth = 5.866632 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23631, edits = 111719, files = 0, pages = 28689, users = 3015, depth = 0.1784042 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27120, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21303, edits = 704860, files = 1475, pages = 97664, users = 77719, depth = 92.73209 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15077, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 31, admins = 3, articles = 19585, edits = 185115, files = 0, pages = 36473, users = 17039, depth = 3.773805 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17780, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17995, edits = 508592, files = 3121, pages = 79630, users = 58161, depth = 74.92795 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17244, edits = 161635, files = 0, pages = 30573, users = 18263, depth = 3.158759 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355443, files = 109, pages = 29082, users = 24117, depth = 6.033287 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230802, files = 1323, pages = 41116, users = 17939, depth = 13.67744 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16035, edits = 522698, files = 165, pages = 59724, users = 22540, depth = 64.96931 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566829, files = 347, pages = 32198, users = 25557, depth = 18.48765 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15782, edits = 460816, files = 125, pages = 71500, users = 31018, depth = 80.33199 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89324, files = 0, pages = 31339, users = 18925, depth = 2.937039 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 53, admins = 3, articles = 15386, edits = 578425, files = 1062, pages = 44170, users = 45326, depth = 45.83218 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16159, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239985, files = 145, pages = 56213, users = 15723, depth = 30.89172 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15116, edits = 282847, files = 1719, pages = 53912, users = 27735, depth = 34.5594 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371432, files = 1765, pages = 45903, users = 39092, depth = 34.10739 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14730, edits = 664629, files = 281, pages = 23705, users = 27663, depth = 10.40885 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14676, edits = 119799, files = 112, pages = 29735, users = 5292, depth = 4.241917 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381061, files = 1765, pages = 47619, users = 22149, depth = 43.94201 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377257, files = 133, pages = 35364, users = 23025, depth = 25.91231 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368627, files = 0, pages = 40250, users = 26848, depth = 33.8605 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213125, files = 462, pages = 30200, users = 14903, depth = 10.09806 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454019, files = 623, pages = 65471, users = 26469, depth = 100.0585 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13444, edits = 165697, files = 263, pages = 30415, users = 30066, depth = 8.681297 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13218, edits = 50494, files = 0, pages = 20595, users = 4001, depth = 0.7636706 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152104, files = 2739, pages = 35042, users = 23326, depth = 12.44816 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137212, files = 0, pages = 26465, users = 24073, depth = 6.383478 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12255, edits = 232766, files = 865, pages = 32758, users = 19625, depth = 19.88888 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469191, files = 445, pages = 70042, users = 35305, depth = 164.1608 }, ['shn'] = { pos = 152, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11544, edits = 54723, files = 60, pages = 27051, users = 3260, depth = 3.650308 }, ['wa'] = { pos = 153, activeusers = 26, admins = 4, articles = 11536, edits = 388075, files = 618, pages = 27209, users = 22197, depth = 26.32673 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 46, admins = 6, articles = 11394, edits = 379452, files = 0, pages = 96665, users = 94361, depth = 219.8558 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231009, files = 6, pages = 26609, users = 14446, depth = 17.42146 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 45, admins = 1, articles = 10564, edits = 96445, files = 0, pages = 23947, users = 17446, depth = 6.463664 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10539, edits = 328707, files = 1706, pages = 72764, users = 34382, depth = 157.4792 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100463, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.331964 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184750, files = 0, pages = 27164, users = 13073, depth = 17.62775 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272037, files = 192, pages = 42090, users = 29489, depth = 62.07722 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10226, edits = 194823, files = 0, pages = 21539, users = 7261, depth = 11.07028 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10135, edits = 149726, files = 0, pages = 13891, users = 16848, depth = 1.48036 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48489, files = 0, pages = 16191, users = 2141, depth = 1.092636 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9466, edits = 281366, files = 1101, pages = 33335, users = 36173, depth = 53.66692 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122348, files = 0, pages = 18259, users = 30323, depth = 5.837845 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10792, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19366, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 85024, files = 0, pages = 14920, users = 13743, depth = 3.13553 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238439, files = 0, pages = 25642, users = 32061, depth = 39.20574 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130774, files = 87, pages = 17619, users = 25277, depth = 9.038424 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96716, files = 0, pages = 16560, users = 15419, depth = 5.750746 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723046, files = 54, pages = 68906, users = 29567, depth = 607.1727 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26236, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7700, edits = 139492, files = 0, pages = 26113, users = 11762, depth = 30.54641 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 24, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24606, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25805, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7422, edits = 153234, files = 0, pages = 13444, users = 16572, depth = 7.503541 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7380, edits = 96179, files = 0, pages = 16892, users = 5408, depth = 9.458673 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21868, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7136, edits = 497964, files = 170, pages = 19227, users = 20681, depth = 74.35346 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151029, files = 0, pages = 31003, users = 14431, depth = 64.16866 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38521, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 12001, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 46, admins = 2, articles = 6296, edits = 229132, files = 319, pages = 15604, users = 24690, depth = 32.09468 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6210, edits = 176530, files = 201, pages = 12061, users = 13175, depth = 12.99308 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19828, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26392, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118065, files = 9, pages = 20319, users = 17667, depth = 33.31345 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5675, edits = 183894, files = 38, pages = 43370, users = 6219, depth = 187.0742 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214425, files = 0, pages = 15418, users = 14670, depth = 42.6763 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5569, edits = 308463, files = 186, pages = 20535, users = 18019, depth = 108.4839 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199458, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72797 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13208, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185907, files = 0, pages = 8721, users = 15400, depth = 7.815157 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5408, edits = 68758, files = 49, pages = 10535, users = 15755, depth = 5.865999 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 36, admins = 1, articles = 5298, edits = 153637, files = 282, pages = 14875, users = 19741, depth = 33.75001 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5226, edits = 26882, files = 0, pages = 5761, users = 1277, depth = 0.04890266 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13778, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 14, admins = 3, articles = 5040, edits = 118342, files = 1, pages = 9560, users = 12024, depth = 9.956272 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95551, files = 0, pages = 8625, users = 15304, depth = 5.675193 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4862, edits = 120780, files = 0, pages = 11233, users = 16390, depth = 18.46225 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4601, edits = 77033, files = 1, pages = 22386, users = 12773, depth = 51.41663 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4483, edits = 65732, files = 0, pages = 14092, users = 2274, depth = 21.43005 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9139, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120681, files = 438, pages = 10685, users = 12506, depth = 29.93053 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15378, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12195, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3866, edits = 32057, files = 0, pages = 10594, users = 5990, depth = 9.164551 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13173, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162942, files = 51, pages = 9593, users = 18492, depth = 41.09292 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19613, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205479, files = 300, pages = 16445, users = 117618, depth = 160.8967 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8606, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3535, edits = 28945, files = 0, pages = 5434, users = 7169, depth = 1.537181 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59700, files = 0, pages = 10961, users = 7873, depth = 25.96897 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115787, files = 0, pages = 7535, users = 16008, depth = 23.54755 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8061, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17193, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85757, files = 0, pages = 9332, users = 11108, depth = 30.44578 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110061, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60505 }, ['av'] = { pos = 228, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3016, edits = 82488, files = 0, pages = 14443, users = 13294, depth = 81.98515 }, ['dv'] = { pos = 229, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23298, depth = 85.29834 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606801, files = 0, pages = 10536, users = 21329, depth = 1043.386 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12629, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13783, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89809, files = 0, pages = 6904, users = 10722, depth = 30.04273 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89286, files = 0, pages = 5941, users = 13339, depth = 24.44548 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6624, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96421, files = 0, pages = 5521, users = 14997, depth = 27.27925 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 55, admins = 2, articles = 2093, edits = 92509, files = 0, pages = 5005, users = 13873, depth = 35.77867 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54157, files = 35, pages = 11583, users = 3262, depth = 98.1693 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106185, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6374 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 19, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128380, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39753 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30270, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41203, files = 0, pages = 4390, users = 1762, depth = 15.22007 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3665, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 17, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9198, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64107, files = 0, pages = 11540, users = 8496, depth = 148.5489 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95303, files = 0, pages = 6418, users = 18731, depth = 90.39742 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16050, files = 0, pages = 3373, users = 3818, depth = 4.630341 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20755, files = 0, pages = 3021, users = 7181, depth = 4.319019 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11457, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 19, admins = 3, articles = 1651, edits = 104419, files = 0, pages = 5366, users = 13888, depth = 98.52634 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1640, edits = 100283, files = 1, pages = 8621, users = 4888, depth = 210.7741 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20571, files = 0, pages = 3072, users = 7939, depth = 7.278311 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8896, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12326, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14954, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205208, files = 0, pages = 4253, users = 12960, depth = 252.863 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9831, files = 0, pages = 2556, users = 2835, depth = 3.956131 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7777, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 22, admins = 1, articles = 1224, edits = 33792, files = 0, pages = 3790, users = 11646, depth = 39.18548 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33576, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.50699 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1167, edits = 61376, files = 9, pages = 7717, users = 9284, depth = 250.548 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22964, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33288, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20226 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85187, files = 0, pages = 2055, users = 1167, depth = 30.04548 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1088, edits = 37954, files = 0, pages = 3735, users = 9408, depth = 60.14743 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1065, edits = 42563, files = 0, pages = 3289, users = 9591, depth = 56.43372 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2158, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1599, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46135, files = 0, pages = 3902, users = 21715, depth = 92.90227 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6663, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 964, edits = 27094, files = 0, pages = 1315, users = 454, depth = 2.73154 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37770, files = 0, pages = 3998, users = 9320, depth = 108.1699 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10426, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17659, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 859, edits = 8754, files = 0, pages = 1626, users = 1535, depth = 4.292304 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9386, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32013, files = 0, pages = 1650, users = 875, depth = 18.75436 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 21, admins = 2, articles = 782, edits = 26799, files = 0, pages = 3372, users = 9190, depth = 87.18005 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9822, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 759, edits = 14296, files = 0, pages = 2980, users = 138, depth = 41.07824 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 12, admins = 2, articles = 711, edits = 36592, files = 0, pages = 3751, users = 8787, depth = 178.3393 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10557, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 11, admins = 1, articles = 637, edits = 19105, files = 0, pages = 2120, users = 7164, depth = 48.84438 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8940, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44483, files = 0, pages = 3179, users = 16938, depth = 266.1039 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12374, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7593, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14364, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 505, edits = 24708, files = 0, pages = 2437, users = 7837, depth = 148.393 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9420, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5946, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15329, files = 0, pages = 1654, users = 391, depth = 67.98959 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49423, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3385 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 414, edits = 37544, files = 0, pages = 2547, users = 7907, depth = 391.2845 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20476, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.4908 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 242, edits = 74442, files = 0, pages = 2257, users = 12246, depth = 2286.682 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 12, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9168, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16677, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281759, admins = 3758, articles = 59210363, edits = 3202924793, files = 2762339, pages = 244615062, users = 103365249, depth = 128.3836, date = '@1658872841' }, } return info 9jxx8efwzsfe0u626q4g7zlofcvffli 4165091 4165088 2022-07-27T00:00:50Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553351, edits = 1104600948, files = 897684, pages = 56594736, users = 44177326, depth = 1138.049 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125908, edits = 34879432, files = 0, pages = 11232143, users = 92702, depth = 2.157583 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2710062, edits = 223344559, files = 128573, pages = 7484381, users = 3965899, depth = 92.61555 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551616, edits = 50834926, files = 0, pages = 6116044, users = 829427, depth = 16.21962 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440706, edits = 195156122, files = 68960, pages = 12121589, users = 4430425, depth = 253.2921 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096169, edits = 62348568, files = 20, pages = 4461754, users = 1221059, depth = 17.79694 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1839974, edits = 124034689, files = 237436, pages = 7420290, users = 3221365, depth = 153.7505 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791356, edits = 144528802, files = 0, pages = 7697727, users = 6600607, depth = 204.1125 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764292, edits = 128253180, files = 139715, pages = 7477896, users = 2276449, depth = 179.8739 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593638, edits = 7094958, files = 1472, pages = 2001304, users = 187132, depth = 0.2319885 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530144, edits = 67473014, files = 262, pages = 3550867, users = 1183143, depth = 33.1394 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335189, edits = 90467504, files = 32638, pages = 3946753, users = 1959843, depth = 87.69373 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8958, admins = 66, articles = 1292843, edits = 72602266, files = 60488, pages = 7100660, users = 3245484, depth = 206.3411 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2041, admins = 20, articles = 1274628, edits = 68845478, files = 24459, pages = 19371889, users = 874049, depth = 716.4109 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 89, admins = 3, articles = 1265912, edits = 6285137, files = 42, pages = 2881752, users = 52738, depth = 3.553431 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179510, edits = 58745557, files = 49601, pages = 7787200, users = 2282030, depth = 236.7499 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3225, admins = 49, articles = 1178913, edits = 36574991, files = 110442, pages = 4100562, users = 635957, depth = 54.78144 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094121, edits = 63895430, files = 58333, pages = 5392306, users = 2783989, depth = 182.8668 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 921071, edits = 35161468, files = 81547, pages = 5327460, users = 1137389, depth = 151.0519 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705071, edits = 30423866, files = 15456, pages = 1759859, users = 424601, depth = 38.69022 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660895, edits = 25091317, files = 36072, pages = 3981455, users = 309564, depth = 159.0887 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625481, edits = 21406176, files = 47230, pages = 3271279, users = 1341449, depth = 117.0864 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597114, edits = 32976579, files = 12667, pages = 2721130, users = 745984, depth = 153.3407 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594495, edits = 22710954, files = 5, pages = 1694691, users = 557513, depth = 45.89745 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534793, edits = 20591357, files = 69376, pages = 1405817, users = 518976, depth = 38.85482 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508713, edits = 25068417, files = 8377, pages = 1446230, users = 508842, depth = 58.87109 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507236, edits = 21483311, files = 1, pages = 1397543, users = 584256, depth = 47.35823 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2997, admins = 24, articles = 503283, edits = 28124823, files = 37476, pages = 2371141, users = 1414507, depth = 163.3788 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478750, edits = 8662966, files = 315, pages = 905348, users = 30541, depth = 7.597507 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456780, edits = 41239758, files = 10239, pages = 4644089, users = 175710, depth = 746.2279 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432200, edits = 14981858, files = 116394, pages = 2617372, users = 590267, depth = 146.3194 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431441, edits = 3128251, files = 362, pages = 1062632, users = 53714, depth = 6.300826 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 89, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522127, files = 6072, pages = 564398, users = 42918, depth = 0.7729406 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396432, edits = 8982741, files = 0, pages = 823121, users = 138167, depth = 12.64243 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359373, edits = 5611808, files = 19612, pages = 1040478, users = 297484, depth = 19.37346 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322281, edits = 7647178, files = 10878, pages = 710731, users = 198836, depth = 15.63136 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319460, edits = 34304058, files = 73619, pages = 1335810, users = 991453, depth = 259.9288 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292849, edits = 8465802, files = 11307, pages = 987418, users = 123423, depth = 48.22923 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283207, edits = 11447811, files = 549, pages = 631126, users = 310611, depth = 27.37504 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282900, edits = 11183153, files = 0, pages = 906524, users = 434256, depth = 59.94661 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241949, edits = 1520533, files = 244, pages = 570573, users = 37648, depth = 4.916268 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241379, edits = 7391677, files = 0, pages = 548239, users = 220895, depth = 21.78987 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231892, edits = 3051237, files = 10538, pages = 587304, users = 120509, depth = 12.2041 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229152, edits = 6160007, files = 755, pages = 541224, users = 167636, depth = 21.10894 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225512, edits = 2443483, files = 177, pages = 385138, users = 16057, depth = 3.178783 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220405, edits = 4156419, files = 3239, pages = 645083, users = 120236, depth = 23.92106 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214899, edits = 8338664, files = 36, pages = 697969, users = 1219385, depth = 60.36868 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212713, edits = 6417686, files = 20940, pages = 444739, users = 276975, depth = 17.16953 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211986, edits = 9569647, files = 18495, pages = 629473, users = 367615, depth = 58.96447 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203630, edits = 6634029, files = 23850, pages = 499371, users = 165947, depth = 28.02164 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187029, edits = 6131792, files = 751, pages = 470615, users = 127867, depth = 29.95527 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185658, edits = 6535155, files = 23731, pages = 509303, users = 250727, depth = 38.99331 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177141, edits = 5712118, files = 8335, pages = 438909, users = 213206, depth = 28.41957 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 298, admins = 11, articles = 173757, edits = 4984389, files = 12478, pages = 989895, users = 148633, depth = 111.0875 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386493, files = 16, pages = 372245, users = 121436, depth = 15.13198 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161920, edits = 4387108, files = 14832, pages = 459345, users = 142689, depth = 32.22503 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 713, admins = 18, articles = 154699, edits = 2717037, files = 2141, pages = 669239, users = 76031, depth = 44.91357 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152085, edits = 5585408, files = 3567, pages = 1186399, users = 706264, depth = 217.749 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 958, admins = 15, articles = 149211, edits = 10198598, files = 27278, pages = 970491, users = 428409, depth = 318.3683 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147567, edits = 3471385, files = 7753, pages = 464498, users = 206895, depth = 34.47227 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137112, edits = 3685678, files = 0, pages = 275690, users = 157578, depth = 13.65633 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134956, edits = 11092578, files = 11267, pages = 274238, users = 73425, depth = 43.08345 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129854, edits = 3696193, files = 0, pages = 228337, users = 106301, depth = 9.31087 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129579, edits = 4784845, files = 8676, pages = 523696, users = 102972, depth = 84.522 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 324, admins = 12, articles = 125809, edits = 1851218, files = 2626, pages = 283328, users = 242871, depth = 10.24261 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125635, edits = 5997725, files = 15238, pages = 985529, users = 382319, depth = 285.0924 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114729, edits = 3653551, files = 25482, pages = 466131, users = 107625, depth = 73.53079 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 110525, edits = 3273580, files = 0, pages = 241806, users = 32268, depth = 19.10023 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 87, admins = 6, articles = 107606, edits = 1307000, files = 485, pages = 262474, users = 35987, depth = 10.3143 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104040, edits = 2510596, files = 9615, pages = 372279, users = 151479, depth = 44.82821 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103573, edits = 751978, files = 2978, pages = 216037, users = 102552, depth = 4.104034 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045456, files = 3, pages = 245086, users = 28726, depth = 10.69453 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90295, edits = 3413219, files = 5456, pages = 367590, users = 144111, depth = 87.57037 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87740, edits = 2307193, files = 924, pages = 156505, users = 48221, depth = 9.055144 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85998, edits = 2460894, files = 4725, pages = 262959, users = 143391, depth = 39.62628 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85489, edits = 2136011, files = 19140, pages = 283914, users = 145270, depth = 40.53115 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989728, files = 0, pages = 162113, users = 48852, depth = 5.318692 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81491, edits = 422444, files = 2688, pages = 111161, users = 33019, depth = 0.5037702 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78856, edits = 3700229, files = 6959, pages = 487421, users = 162686, depth = 203.7873 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78622, edits = 2322632, files = 1884, pages = 226087, users = 75972, depth = 36.14053 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77549, edits = 3591339, files = 13334, pages = 305513, users = 114069, depth = 101.5797 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74065, edits = 1232296, files = 2269, pages = 146839, users = 54747, depth = 8.102145 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24973, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72218, edits = 2000714, files = 5401, pages = 141444, users = 69904, depth = 12.99715 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69702, edits = 1592087, files = 5430, pages = 177512, users = 53729, depth = 21.45689 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 45, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099716, files = 724, pages = 140325, users = 31989, depth = 8.386863 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802853, files = 0, pages = 81995, users = 28414, depth = 0.427156 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66353, edits = 855235, files = 2069, pages = 101471, users = 25253, depth = 2.360924 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65718, edits = 605878, files = 225, pages = 113667, users = 32314, depth = 2.837535 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628116, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238832 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60964, edits = 2390170, files = 2367, pages = 131374, users = 54979, depth = 24.2684 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60215, edits = 1146587, files = 1454, pages = 169580, users = 35314, depth = 22.30384 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59752, edits = 93908, files = 0, pages = 63101, users = 2179, depth = 0.004675109 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57061, edits = 1064862, files = 1116, pages = 95676, users = 52353, depth = 5.097106 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347438, files = 0, pages = 69100, users = 21681, depth = 0.2840572 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54639, edits = 1757239, files = 3218, pages = 141244, users = 86445, depth = 31.25656 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091581, files = 565, pages = 109070, users = 51620, depth = 10.54775 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53250, edits = 1110167, files = 4437, pages = 122084, users = 37585, depth = 15.19485 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49542, edits = 749035, files = 537, pages = 97640, users = 31117, depth = 7.230716 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49082, edits = 1082439, files = 7567, pages = 149831, users = 43320, depth = 30.43958 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 132, admins = 11, articles = 42962, edits = 1952408, files = 1897, pages = 233517, users = 123153, depth = 164.4841 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294220, files = 136, pages = 55367, users = 78512, depth = 0.4819683 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42162, edits = 960983, files = 1603, pages = 184157, users = 51103, depth = 59.18766 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42048, edits = 1834083, files = 1499, pages = 128215, users = 68129, depth = 60.0719 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861659, files = 690, pages = 146724, users = 94880, depth = 40.24494 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487108, files = 209, pages = 60549, users = 24865, depth = 2.073282 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38278, edits = 607317, files = 1573, pages = 133998, users = 42151, depth = 28.34158 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 69, admins = 3, articles = 34267, edits = 552113, files = 168, pages = 59156, users = 24778, depth = 4.923704 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33284, edits = 991033, files = 0, pages = 48824, users = 33573, depth = 4.42472 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32233, edits = 1065924, files = 1258, pages = 103360, users = 58472, depth = 50.2159 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830060, files = 1320, pages = 116393, users = 63318, depth = 51.21497 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824290, files = 0, pages = 117311, users = 68777, depth = 59.84272 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28961, edits = 1013770, files = 571, pages = 69634, users = 92232, depth = 28.71464 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103895, files = 2592, pages = 129772, users = 75831, depth = 109.0069 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732673, files = 1407, pages = 55689, users = 41260, depth = 16.65022 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23466, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23767, edits = 641683, files = 4, pages = 37725, users = 44607, depth = 5.866632 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23631, edits = 111719, files = 0, pages = 28689, users = 3015, depth = 0.1784042 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27120, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21303, edits = 704860, files = 1475, pages = 97664, users = 77721, depth = 92.73209 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15077, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 31, admins = 3, articles = 19585, edits = 185118, files = 0, pages = 36473, users = 17039, depth = 3.773866 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17780, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17995, edits = 508593, files = 3121, pages = 79630, users = 58161, depth = 74.9281 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17244, edits = 161653, files = 0, pages = 30573, users = 18265, depth = 3.159111 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355443, files = 109, pages = 29082, users = 24117, depth = 6.033287 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230802, files = 1323, pages = 41116, users = 17939, depth = 13.67744 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16039, edits = 522735, files = 165, pages = 59733, users = 22540, depth = 64.94658 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566829, files = 347, pages = 32198, users = 25557, depth = 18.48765 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15782, edits = 460816, files = 125, pages = 71500, users = 31018, depth = 80.33199 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89324, files = 0, pages = 31339, users = 18925, depth = 2.937039 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 53, admins = 3, articles = 15386, edits = 578431, files = 1062, pages = 44170, users = 45327, depth = 45.83265 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16159, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239985, files = 145, pages = 56213, users = 15723, depth = 30.89172 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15116, edits = 282847, files = 1719, pages = 53912, users = 27735, depth = 34.5594 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371432, files = 1765, pages = 45903, users = 39092, depth = 34.10739 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14730, edits = 664629, files = 281, pages = 23705, users = 27663, depth = 10.40885 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14678, edits = 119815, files = 112, pages = 29742, users = 5292, depth = 4.243145 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381063, files = 1765, pages = 47619, users = 22149, depth = 43.94224 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377257, files = 133, pages = 35364, users = 23025, depth = 25.91231 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368627, files = 0, pages = 40250, users = 26848, depth = 33.8605 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213127, files = 462, pages = 30200, users = 14903, depth = 10.09816 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454019, files = 623, pages = 65471, users = 26469, depth = 100.0585 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13444, edits = 165697, files = 263, pages = 30415, users = 30066, depth = 8.681297 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13236, edits = 50584, files = 0, pages = 20684, users = 4001, depth = 0.7743628 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152104, files = 2739, pages = 35042, users = 23327, depth = 12.44816 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137212, files = 0, pages = 26465, users = 24073, depth = 6.383478 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12255, edits = 232766, files = 865, pages = 32758, users = 19625, depth = 19.88888 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469191, files = 445, pages = 70042, users = 35305, depth = 164.1608 }, ['shn'] = { pos = 152, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11544, edits = 54723, files = 60, pages = 27051, users = 3260, depth = 3.650308 }, ['wa'] = { pos = 153, activeusers = 26, admins = 4, articles = 11536, edits = 388075, files = 618, pages = 27209, users = 22197, depth = 26.32673 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 46, admins = 6, articles = 11394, edits = 379452, files = 0, pages = 96665, users = 94361, depth = 219.8558 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231009, files = 6, pages = 26609, users = 14446, depth = 17.42146 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 45, admins = 1, articles = 10564, edits = 96445, files = 0, pages = 23947, users = 17447, depth = 6.463664 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10539, edits = 328707, files = 1706, pages = 72764, users = 34382, depth = 157.4792 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100463, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.331964 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184750, files = 0, pages = 27164, users = 13073, depth = 17.62775 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272037, files = 192, pages = 42090, users = 29489, depth = 62.07722 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10226, edits = 194823, files = 0, pages = 21539, users = 7261, depth = 11.07028 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10135, edits = 149726, files = 0, pages = 13891, users = 16848, depth = 1.48036 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48489, files = 0, pages = 16191, users = 2142, depth = 1.092636 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9466, edits = 281366, files = 1101, pages = 33335, users = 36173, depth = 53.66692 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122348, files = 0, pages = 18259, users = 30323, depth = 5.837845 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10792, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19366, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 85024, files = 0, pages = 14920, users = 13743, depth = 3.13553 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238450, files = 0, pages = 25642, users = 32061, depth = 39.20755 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130774, files = 87, pages = 17619, users = 25277, depth = 9.038424 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96716, files = 0, pages = 16560, users = 15420, depth = 5.750746 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723046, files = 54, pages = 68906, users = 29567, depth = 607.1727 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26237, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7700, edits = 139494, files = 0, pages = 26115, users = 11763, depth = 30.55115 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 24, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24606, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25805, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7422, edits = 153234, files = 0, pages = 13444, users = 16572, depth = 7.503541 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7380, edits = 96179, files = 0, pages = 16892, users = 5408, depth = 9.458673 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21868, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7136, edits = 498109, files = 170, pages = 19237, users = 20681, depth = 74.45945 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151029, files = 0, pages = 31003, users = 14431, depth = 64.16866 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38521, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 12001, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 46, admins = 2, articles = 6296, edits = 229132, files = 319, pages = 15604, users = 24690, depth = 32.09468 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6210, edits = 176530, files = 201, pages = 12061, users = 13175, depth = 12.99308 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19828, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26392, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118065, files = 9, pages = 20319, users = 17667, depth = 33.31345 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5676, edits = 183896, files = 38, pages = 43371, users = 6219, depth = 187.006 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214425, files = 0, pages = 15418, users = 14670, depth = 42.6763 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5570, edits = 308464, files = 186, pages = 20536, users = 18019, depth = 108.4401 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199458, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72797 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13208, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185907, files = 0, pages = 8721, users = 15400, depth = 7.815157 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5409, edits = 68759, files = 49, pages = 10536, users = 15755, depth = 5.863358 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 36, admins = 1, articles = 5298, edits = 153637, files = 282, pages = 14875, users = 19741, depth = 33.75001 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5226, edits = 26882, files = 0, pages = 5761, users = 1277, depth = 0.04890266 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13778, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 14, admins = 3, articles = 5040, edits = 118342, files = 1, pages = 9560, users = 12024, depth = 9.956272 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95551, files = 0, pages = 8625, users = 15304, depth = 5.675193 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4863, edits = 120788, files = 0, pages = 11238, users = 16390, depth = 18.47084 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4601, edits = 77033, files = 1, pages = 22386, users = 12773, depth = 51.41663 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4483, edits = 65732, files = 0, pages = 14092, users = 2274, depth = 21.43005 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9139, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120681, files = 438, pages = 10685, users = 12506, depth = 29.93053 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15378, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12195, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3866, edits = 32057, files = 0, pages = 10594, users = 5990, depth = 9.164551 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13173, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162947, files = 51, pages = 9593, users = 18493, depth = 41.09418 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19613, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205479, files = 300, pages = 16445, users = 117619, depth = 160.8967 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8606, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3535, edits = 28945, files = 0, pages = 5434, users = 7169, depth = 1.537181 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59700, files = 0, pages = 10961, users = 7874, depth = 25.96897 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115787, files = 0, pages = 7535, users = 16008, depth = 23.54755 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8061, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17193, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85757, files = 0, pages = 9332, users = 11108, depth = 30.44578 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110061, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60505 }, ['av'] = { pos = 228, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3016, edits = 82488, files = 0, pages = 14443, users = 13294, depth = 81.98515 }, ['dv'] = { pos = 229, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23298, depth = 85.29834 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606801, files = 0, pages = 10536, users = 21329, depth = 1043.386 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12629, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13783, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89810, files = 0, pages = 6904, users = 10724, depth = 30.04306 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89286, files = 0, pages = 5941, users = 13339, depth = 24.44548 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6624, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96421, files = 0, pages = 5521, users = 14997, depth = 27.27925 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 55, admins = 2, articles = 2093, edits = 92509, files = 0, pages = 5005, users = 13873, depth = 35.77867 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54157, files = 35, pages = 11583, users = 3262, depth = 98.1693 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106185, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6374 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 19, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128380, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39753 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30270, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41203, files = 0, pages = 4390, users = 1762, depth = 15.22007 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3665, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 17, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9198, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64107, files = 0, pages = 11540, users = 8496, depth = 148.5489 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95303, files = 0, pages = 6418, users = 18731, depth = 90.39742 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16050, files = 0, pages = 3373, users = 3818, depth = 4.630341 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20755, files = 0, pages = 3021, users = 7181, depth = 4.319019 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11457, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 19, admins = 3, articles = 1651, edits = 104419, files = 0, pages = 5366, users = 13889, depth = 98.52634 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1640, edits = 100283, files = 1, pages = 8621, users = 4888, depth = 210.7741 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20573, files = 0, pages = 3072, users = 7939, depth = 7.279019 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8896, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12326, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14954, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205208, files = 0, pages = 4253, users = 12960, depth = 252.863 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9831, files = 0, pages = 2556, users = 2835, depth = 3.956131 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7777, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 22, admins = 1, articles = 1224, edits = 33792, files = 0, pages = 3790, users = 11646, depth = 39.18548 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33576, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.50699 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1167, edits = 61376, files = 9, pages = 7717, users = 9284, depth = 250.548 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22964, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33288, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20226 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85189, files = 0, pages = 2055, users = 1168, depth = 30.04619 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1088, edits = 37954, files = 0, pages = 3735, users = 9408, depth = 60.14743 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1065, edits = 42563, files = 0, pages = 3289, users = 9591, depth = 56.43372 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2158, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1599, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46135, files = 0, pages = 3902, users = 21715, depth = 92.90227 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6663, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 964, edits = 27094, files = 0, pages = 1315, users = 454, depth = 2.73154 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37770, files = 0, pages = 3998, users = 9320, depth = 108.1699 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10426, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17659, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 860, edits = 8755, files = 0, pages = 1626, users = 1537, depth = 4.271656 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9386, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32013, files = 0, pages = 1650, users = 875, depth = 18.75436 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 21, admins = 2, articles = 782, edits = 26799, files = 0, pages = 3372, users = 9190, depth = 87.18005 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9822, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 759, edits = 14297, files = 0, pages = 2981, users = 138, depth = 41.10432 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 12, admins = 2, articles = 711, edits = 36592, files = 0, pages = 3751, users = 8787, depth = 178.3393 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10557, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 11, admins = 1, articles = 637, edits = 19105, files = 0, pages = 2120, users = 7164, depth = 48.84438 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8940, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44483, files = 0, pages = 3179, users = 16938, depth = 266.1039 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12374, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7594, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14364, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 505, edits = 24708, files = 0, pages = 2437, users = 7837, depth = 148.393 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9420, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5947, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15329, files = 0, pages = 1654, users = 392, depth = 67.98959 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49423, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3385 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 414, edits = 37544, files = 0, pages = 2547, users = 7907, depth = 391.2845 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20477, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.5071 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 242, edits = 74442, files = 0, pages = 2257, users = 12246, depth = 2286.682 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 12, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9168, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16677, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281759, admins = 3758, articles = 59210182, edits = 3202958186, files = 2762347, pages = 244616173, users = 103366140, depth = 128.3869, date = '@1658880041' }, } return info 8geqmob59i7dufu6rutbu3tbuvhvogz 4165092 4165091 2022-07-27T02:00:48Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553381, edits = 1104618331, files = 897691, pages = 56595126, users = 44177597, depth = 1138.066 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125908, edits = 34879432, files = 0, pages = 11232143, users = 92704, depth = 2.157583 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2710068, edits = 223345112, files = 128573, pages = 7484394, users = 3965928, depth = 92.61548 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551621, edits = 50836528, files = 0, pages = 6116050, users = 829430, depth = 16.22006 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440714, edits = 195157237, files = 68960, pages = 12121630, users = 4430457, depth = 253.2927 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096169, edits = 62348716, files = 20, pages = 4461752, users = 1221063, depth = 17.79696 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1839989, edits = 124035313, files = 237436, pages = 7420354, users = 3221382, depth = 153.7501 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791365, edits = 144530320, files = 0, pages = 7697776, users = 6600663, depth = 204.114 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764293, edits = 128253501, files = 139716, pages = 7477917, users = 2276465, depth = 179.8749 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593690, edits = 7095144, files = 1472, pages = 2001484, users = 187139, depth = 0.2321043 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530146, edits = 67473300, files = 262, pages = 3550870, users = 1183149, depth = 33.13946 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335197, edits = 90468828, files = 32639, pages = 3946784, users = 1959876, depth = 87.69482 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8958, admins = 66, articles = 1292854, edits = 72603334, files = 60492, pages = 7100740, users = 3245505, depth = 206.3432 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2041, admins = 20, articles = 1274633, edits = 68845719, files = 24460, pages = 19371901, users = 874055, depth = 716.4081 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 89, admins = 3, articles = 1265912, edits = 6285139, files = 42, pages = 2881752, users = 52738, depth = 3.553432 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179520, edits = 58746067, files = 49602, pages = 7787268, users = 2282060, depth = 236.75 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3225, admins = 49, articles = 1178916, edits = 36575205, files = 110442, pages = 4100537, users = 635964, depth = 54.78076 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094135, edits = 63896187, files = 58333, pages = 5392373, users = 2784024, depth = 182.8665 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 921073, edits = 35161869, files = 81547, pages = 5327515, users = 1137395, depth = 151.0551 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705072, edits = 30424086, files = 15456, pages = 1759870, users = 424606, depth = 38.69088 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660895, edits = 25091346, files = 36072, pages = 3981458, users = 309565, depth = 159.0891 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625466, edits = 21406555, files = 47231, pages = 3271365, users = 1341476, depth = 117.1 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597138, edits = 32977102, files = 12667, pages = 2721173, users = 745990, depth = 153.3311 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594498, edits = 22710993, files = 5, pages = 1694695, users = 557519, depth = 45.89704 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534794, edits = 20591586, files = 69376, pages = 1405818, users = 518983, depth = 38.85508 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508714, edits = 25068486, files = 8377, pages = 1446232, users = 508845, depth = 58.87108 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507237, edits = 21483339, files = 1, pages = 1397544, users = 584261, depth = 47.35807 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2997, admins = 24, articles = 503283, edits = 28124922, files = 37476, pages = 2371142, users = 1414512, depth = 163.3794 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478750, edits = 8662966, files = 315, pages = 905348, users = 30541, depth = 7.597507 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456780, edits = 41239763, files = 10239, pages = 4644089, users = 175711, depth = 746.228 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432215, edits = 14982088, files = 116394, pages = 2617394, users = 590269, depth = 146.3112 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431441, edits = 3128251, files = 362, pages = 1062632, users = 53714, depth = 6.300826 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 89, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522129, files = 6072, pages = 564398, users = 42918, depth = 0.7729411 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396432, edits = 8982749, files = 0, pages = 823123, users = 138169, depth = 12.64253 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359375, edits = 5611844, files = 19612, pages = 1040481, users = 297485, depth = 19.37337 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322285, edits = 7647257, files = 10878, pages = 710782, users = 198837, depth = 15.6338 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319462, edits = 34304306, files = 73620, pages = 1335817, users = 991464, depth = 259.9286 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292849, edits = 8465824, files = 11307, pages = 987417, users = 123426, depth = 48.22927 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283208, edits = 11447830, files = 549, pages = 631128, users = 310612, depth = 27.37495 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282902, edits = 11183174, files = 0, pages = 906529, users = 434258, depth = 59.94614 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241949, edits = 1520536, files = 244, pages = 570573, users = 37648, depth = 4.916277 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241379, edits = 7391699, files = 0, pages = 548241, users = 220896, depth = 21.79014 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231892, edits = 3051237, files = 10538, pages = 587304, users = 120509, depth = 12.2041 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229152, edits = 6160011, files = 755, pages = 541224, users = 167637, depth = 21.10895 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225512, edits = 2443491, files = 177, pages = 385141, users = 16057, depth = 3.178888 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220405, edits = 4156421, files = 3239, pages = 645083, users = 120236, depth = 23.92107 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214913, edits = 8338774, files = 36, pages = 697986, users = 1219399, depth = 60.36089 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212713, edits = 6417687, files = 20940, pages = 444740, users = 276978, depth = 17.16965 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211986, edits = 9569719, files = 18495, pages = 629479, users = 367620, depth = 58.96604 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203630, edits = 6634029, files = 23850, pages = 499371, users = 165949, depth = 28.02164 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187030, edits = 6131801, files = 751, pages = 470617, users = 127867, depth = 29.95509 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185670, edits = 6535185, files = 23731, pages = 509316, users = 250729, depth = 38.98769 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177141, edits = 5712124, files = 8335, pages = 438909, users = 213207, depth = 28.41961 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 298, admins = 11, articles = 173757, edits = 4984392, files = 12478, pages = 989896, users = 148637, depth = 111.0878 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386493, files = 16, pages = 372245, users = 121437, depth = 15.13198 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161920, edits = 4387120, files = 14832, pages = 459345, users = 142692, depth = 32.22511 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 713, admins = 18, articles = 154705, edits = 2717077, files = 2141, pages = 669250, users = 76033, depth = 44.91088 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152085, edits = 5585418, files = 3567, pages = 1186401, users = 706266, depth = 217.7499 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 958, admins = 15, articles = 149211, edits = 10198699, files = 27278, pages = 970492, users = 428410, depth = 318.3719 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147570, edits = 3471447, files = 7753, pages = 464501, users = 206895, depth = 34.47126 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137112, edits = 3685680, files = 0, pages = 275690, users = 157579, depth = 13.65634 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134956, edits = 11092578, files = 11267, pages = 274238, users = 73425, depth = 43.08345 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129854, edits = 3696194, files = 0, pages = 228337, users = 106302, depth = 9.310872 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129579, edits = 4784855, files = 8676, pages = 523696, users = 102972, depth = 84.52217 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 324, admins = 12, articles = 125809, edits = 1851222, files = 2626, pages = 283328, users = 242874, depth = 10.24263 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125636, edits = 5997832, files = 15239, pages = 985545, users = 382319, depth = 285.0983 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114729, edits = 3653553, files = 25482, pages = 466131, users = 107625, depth = 73.53083 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 110462, edits = 3273644, files = 0, pages = 241742, users = 32268, depth = 19.12717 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 87, admins = 6, articles = 107606, edits = 1307004, files = 485, pages = 262476, users = 35987, depth = 10.31452 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104040, edits = 2510599, files = 9615, pages = 372279, users = 151481, depth = 44.82826 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103571, edits = 751981, files = 2978, pages = 216038, users = 102554, depth = 4.104409 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045456, files = 3, pages = 245086, users = 28726, depth = 10.69453 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90295, edits = 3413221, files = 5456, pages = 367590, users = 144111, depth = 87.57041 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87741, edits = 2307194, files = 924, pages = 156506, users = 48222, depth = 9.054883 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85998, edits = 2460894, files = 4725, pages = 262959, users = 143392, depth = 39.62628 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85488, edits = 2136021, files = 19140, pages = 283914, users = 145272, depth = 40.5327 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989728, files = 0, pages = 162113, users = 48852, depth = 5.318692 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81491, edits = 422444, files = 2688, pages = 111161, users = 33019, depth = 0.5037702 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78856, edits = 3700231, files = 6959, pages = 487421, users = 162686, depth = 203.7874 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78622, edits = 2322632, files = 1884, pages = 226087, users = 75972, depth = 36.14053 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77549, edits = 3591371, files = 13337, pages = 305533, users = 114071, depth = 101.5918 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74065, edits = 1232296, files = 2269, pages = 146839, users = 54747, depth = 8.102145 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24973, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72218, edits = 2000714, files = 5401, pages = 141444, users = 69904, depth = 12.99715 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69702, edits = 1592087, files = 5430, pages = 177512, users = 53729, depth = 21.45689 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 45, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099716, files = 724, pages = 140325, users = 31989, depth = 8.386863 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802853, files = 0, pages = 81995, users = 28415, depth = 0.427156 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66353, edits = 855235, files = 2069, pages = 101471, users = 25253, depth = 2.360924 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65718, edits = 605880, files = 225, pages = 113669, users = 32314, depth = 2.837731 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628116, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238832 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60964, edits = 2390170, files = 2367, pages = 131374, users = 54980, depth = 24.2684 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60215, edits = 1146587, files = 1454, pages = 169580, users = 35314, depth = 22.30384 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59752, edits = 93908, files = 0, pages = 63101, users = 2180, depth = 0.004675109 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57062, edits = 1064891, files = 1116, pages = 95684, users = 52354, depth = 5.098488 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347438, files = 0, pages = 69100, users = 21681, depth = 0.2840572 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54640, edits = 1757246, files = 3218, pages = 141245, users = 86446, depth = 31.25533 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091586, files = 565, pages = 109071, users = 51622, depth = 10.54808 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53250, edits = 1110167, files = 4437, pages = 122084, users = 37585, depth = 15.19485 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49542, edits = 749035, files = 537, pages = 97640, users = 31117, depth = 7.230716 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49082, edits = 1082439, files = 7567, pages = 149831, users = 43320, depth = 30.43958 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 132, admins = 11, articles = 42962, edits = 1952414, files = 1897, pages = 233517, users = 123157, depth = 164.4846 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294220, files = 136, pages = 55367, users = 78512, depth = 0.4819683 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42162, edits = 960986, files = 1603, pages = 184157, users = 51103, depth = 59.18785 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42048, edits = 1834083, files = 1499, pages = 128215, users = 68130, depth = 60.0719 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861660, files = 690, pages = 146724, users = 94881, depth = 40.24499 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487108, files = 209, pages = 60549, users = 24866, depth = 2.073282 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38279, edits = 607321, files = 1573, pages = 134000, users = 42152, depth = 28.34045 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 69, admins = 3, articles = 34267, edits = 552113, files = 168, pages = 59156, users = 24778, depth = 4.923704 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33284, edits = 991035, files = 0, pages = 48824, users = 33573, depth = 4.424728 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32233, edits = 1065930, files = 1258, pages = 103360, users = 58472, depth = 50.21618 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830060, files = 1320, pages = 116393, users = 63319, depth = 51.21497 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824292, files = 0, pages = 117312, users = 68778, depth = 59.84372 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28962, edits = 1013772, files = 571, pages = 69635, users = 92232, depth = 28.71231 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103895, files = 2592, pages = 129772, users = 75832, depth = 109.0069 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732673, files = 1407, pages = 55689, users = 41260, depth = 16.65022 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23466, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23767, edits = 641683, files = 4, pages = 37725, users = 44608, depth = 5.866632 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23631, edits = 111719, files = 0, pages = 28689, users = 3015, depth = 0.1784042 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27120, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21303, edits = 704860, files = 1475, pages = 97664, users = 77722, depth = 92.73209 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15077, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 31, admins = 3, articles = 19585, edits = 185118, files = 0, pages = 36473, users = 17039, depth = 3.773866 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17780, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17995, edits = 508602, files = 3121, pages = 79630, users = 58161, depth = 74.92944 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17244, edits = 161653, files = 0, pages = 30573, users = 18265, depth = 3.159111 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355443, files = 109, pages = 29082, users = 24118, depth = 6.033287 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230802, files = 1323, pages = 41116, users = 17939, depth = 13.67744 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16039, edits = 522735, files = 165, pages = 59733, users = 22540, depth = 64.94658 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566829, files = 347, pages = 32198, users = 25557, depth = 18.48765 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15782, edits = 460821, files = 125, pages = 71500, users = 31019, depth = 80.33285 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89324, files = 0, pages = 31339, users = 18926, depth = 2.937039 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 53, admins = 3, articles = 15386, edits = 578437, files = 1062, pages = 44170, users = 45327, depth = 45.83313 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16159, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239985, files = 145, pages = 56213, users = 15723, depth = 30.89172 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15116, edits = 282847, files = 1719, pages = 53912, users = 27735, depth = 34.5594 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371432, files = 1765, pages = 45903, users = 39092, depth = 34.10739 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14730, edits = 664629, files = 281, pages = 23705, users = 27663, depth = 10.40885 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14686, edits = 119828, files = 112, pages = 29751, users = 5293, depth = 4.238264 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381064, files = 1765, pages = 47619, users = 22149, depth = 43.94235 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377259, files = 133, pages = 35364, users = 23025, depth = 25.91245 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368627, files = 0, pages = 40250, users = 26848, depth = 33.8605 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213127, files = 462, pages = 30200, users = 14903, depth = 10.09816 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454019, files = 623, pages = 65471, users = 26470, depth = 100.0585 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13444, edits = 165697, files = 263, pages = 30415, users = 30066, depth = 8.681297 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13236, edits = 50637, files = 0, pages = 20736, users = 4001, depth = 0.7840648 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152104, files = 2739, pages = 35042, users = 23328, depth = 12.44816 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137212, files = 0, pages = 26465, users = 24073, depth = 6.383478 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12255, edits = 232766, files = 865, pages = 32758, users = 19627, depth = 19.88888 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469192, files = 445, pages = 70043, users = 35306, depth = 164.1644 }, ['shn'] = { pos = 152, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11544, edits = 54723, files = 60, pages = 27051, users = 3260, depth = 3.650308 }, ['wa'] = { pos = 153, activeusers = 26, admins = 4, articles = 11536, edits = 388075, files = 618, pages = 27209, users = 22197, depth = 26.32673 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 46, admins = 6, articles = 11394, edits = 379453, files = 0, pages = 96666, users = 94362, depth = 219.8592 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231009, files = 6, pages = 26609, users = 14446, depth = 17.42146 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 45, admins = 1, articles = 10564, edits = 96445, files = 0, pages = 23947, users = 17448, depth = 6.463664 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10539, edits = 328710, files = 1706, pages = 72764, users = 34382, depth = 157.4807 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100463, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.331964 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184750, files = 0, pages = 27164, users = 13073, depth = 17.62775 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272037, files = 192, pages = 42090, users = 29489, depth = 62.07722 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10226, edits = 194823, files = 0, pages = 21539, users = 7261, depth = 11.07028 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10135, edits = 149726, files = 0, pages = 13891, users = 16848, depth = 1.48036 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48489, files = 0, pages = 16191, users = 2142, depth = 1.092636 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9466, edits = 281366, files = 1101, pages = 33335, users = 36173, depth = 53.66692 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122348, files = 0, pages = 18259, users = 30323, depth = 5.837845 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10792, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19367, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 85024, files = 0, pages = 14920, users = 13743, depth = 3.13553 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238451, files = 0, pages = 25642, users = 32062, depth = 39.20771 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130774, files = 87, pages = 17619, users = 25277, depth = 9.038424 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96716, files = 0, pages = 16560, users = 15420, depth = 5.750746 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723046, files = 54, pages = 68906, users = 29567, depth = 607.1727 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26237, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7700, edits = 139494, files = 0, pages = 26115, users = 11763, depth = 30.55115 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 24, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24606, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25805, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7422, edits = 153234, files = 0, pages = 13444, users = 16573, depth = 7.503541 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7380, edits = 96179, files = 0, pages = 16892, users = 5409, depth = 9.458673 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21868, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7136, edits = 498121, files = 170, pages = 19237, users = 20682, depth = 74.46124 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151029, files = 0, pages = 31003, users = 14431, depth = 64.16866 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38522, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 12001, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 46, admins = 2, articles = 6295, edits = 229137, files = 319, pages = 15604, users = 24690, depth = 32.11248 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6210, edits = 176530, files = 201, pages = 12061, users = 13175, depth = 12.99308 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19828, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26393, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118065, files = 9, pages = 20319, users = 17668, depth = 33.31345 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5676, edits = 183896, files = 38, pages = 43371, users = 6220, depth = 187.006 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214425, files = 0, pages = 15418, users = 14670, depth = 42.6763 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5570, edits = 308464, files = 186, pages = 20536, users = 18019, depth = 108.4401 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199458, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72797 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13208, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185907, files = 0, pages = 8721, users = 15400, depth = 7.815157 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5409, edits = 68759, files = 49, pages = 10536, users = 15755, depth = 5.863358 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 36, admins = 1, articles = 5298, edits = 153637, files = 282, pages = 14875, users = 19741, depth = 33.75001 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5226, edits = 26882, files = 0, pages = 5761, users = 1277, depth = 0.04890266 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13778, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 14, admins = 3, articles = 5040, edits = 118342, files = 1, pages = 9560, users = 12024, depth = 9.956272 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95551, files = 0, pages = 8625, users = 15304, depth = 5.675193 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4863, edits = 120788, files = 0, pages = 11238, users = 16390, depth = 18.47084 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4602, edits = 77038, files = 1, pages = 22389, users = 12773, depth = 51.40229 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4483, edits = 65732, files = 0, pages = 14092, users = 2274, depth = 21.43005 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9139, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120681, files = 438, pages = 10685, users = 12506, depth = 29.93053 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15378, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12195, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3866, edits = 32057, files = 0, pages = 10594, users = 5990, depth = 9.164551 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13173, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162947, files = 51, pages = 9593, users = 18494, depth = 41.09418 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19614, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205479, files = 300, pages = 16445, users = 117620, depth = 160.8967 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8606, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3535, edits = 28945, files = 0, pages = 5434, users = 7169, depth = 1.537181 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59700, files = 0, pages = 10961, users = 7874, depth = 25.96897 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115787, files = 0, pages = 7535, users = 16008, depth = 23.54755 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8061, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17193, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85757, files = 0, pages = 9332, users = 11108, depth = 30.44578 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110061, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60505 }, ['av'] = { pos = 228, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3016, edits = 82488, files = 0, pages = 14443, users = 13294, depth = 81.98515 }, ['dv'] = { pos = 229, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23298, depth = 85.29834 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606801, files = 0, pages = 10536, users = 21329, depth = 1043.386 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12629, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13783, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89810, files = 0, pages = 6904, users = 10724, depth = 30.04306 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89286, files = 0, pages = 5941, users = 13339, depth = 24.44548 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6624, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96423, files = 0, pages = 5521, users = 14998, depth = 27.27981 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 55, admins = 2, articles = 2093, edits = 92509, files = 0, pages = 5005, users = 13873, depth = 35.77867 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54157, files = 35, pages = 11583, users = 3262, depth = 98.1693 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106185, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6374 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 19, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128382, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39853 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30270, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41203, files = 0, pages = 4390, users = 1762, depth = 15.22007 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3665, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 17, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9198, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64107, files = 0, pages = 11540, users = 8496, depth = 148.5489 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95303, files = 0, pages = 6418, users = 18731, depth = 90.39742 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16050, files = 0, pages = 3373, users = 3819, depth = 4.630341 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20755, files = 0, pages = 3021, users = 7181, depth = 4.319019 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11458, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 19, admins = 3, articles = 1651, edits = 104419, files = 0, pages = 5366, users = 13889, depth = 98.52634 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1640, edits = 100283, files = 1, pages = 8621, users = 4888, depth = 210.7741 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20573, files = 0, pages = 3072, users = 7939, depth = 7.279019 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8896, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12326, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14954, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205208, files = 0, pages = 4253, users = 12960, depth = 252.863 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9831, files = 0, pages = 2556, users = 2835, depth = 3.956131 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7777, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 22, admins = 1, articles = 1224, edits = 33792, files = 0, pages = 3790, users = 11646, depth = 39.18548 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33576, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.50699 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1167, edits = 61376, files = 9, pages = 7717, users = 9284, depth = 250.548 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22964, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33288, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20226 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85221, files = 0, pages = 2055, users = 1168, depth = 30.05747 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1088, edits = 37954, files = 0, pages = 3735, users = 9408, depth = 60.14743 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1065, edits = 42563, files = 0, pages = 3289, users = 9591, depth = 56.43372 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2158, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1599, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46135, files = 0, pages = 3902, users = 21717, depth = 92.90227 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6663, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 964, edits = 27094, files = 0, pages = 1315, users = 454, depth = 2.73154 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37770, files = 0, pages = 3998, users = 9320, depth = 108.1699 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10426, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17659, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 860, edits = 8755, files = 0, pages = 1626, users = 1537, depth = 4.271656 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9386, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32013, files = 0, pages = 1650, users = 875, depth = 18.75436 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 21, admins = 2, articles = 782, edits = 26799, files = 0, pages = 3372, users = 9190, depth = 87.18005 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9823, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 759, edits = 14304, files = 0, pages = 2986, users = 138, depth = 41.24056 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 12, admins = 2, articles = 711, edits = 36592, files = 0, pages = 3751, users = 8787, depth = 178.3393 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10558, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 11, admins = 1, articles = 637, edits = 19105, files = 0, pages = 2120, users = 7164, depth = 48.84438 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8940, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44483, files = 0, pages = 3179, users = 16938, depth = 266.1039 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12374, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7594, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14364, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 505, edits = 24708, files = 0, pages = 2437, users = 7837, depth = 148.393 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9420, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5947, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15329, files = 0, pages = 1654, users = 392, depth = 67.98959 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49423, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3385 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 417, edits = 37550, files = 0, pages = 2548, users = 7907, depth = 384.8623 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20477, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.5071 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 242, edits = 74442, files = 0, pages = 2257, users = 12246, depth = 2286.682 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 12, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9168, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16677, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281759, admins = 3758, articles = 59210392, edits = 3202989701, files = 2762368, pages = 244617595, users = 103366917, depth = 128.3882, date = '@1658887241' }, } return info rqqbbpvz161j7xa0f1ebjpjnjdx82g1 4165116 4165092 2022-07-27T04:01:03Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553428, edits = 1104632634, files = 897700, pages = 56595441, users = 44177908, depth = 1138.07 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125908, edits = 34879432, files = 0, pages = 11232143, users = 92709, depth = 2.157583 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2710075, edits = 223345639, files = 128574, pages = 7484400, users = 3965949, depth = 92.6151 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551620, edits = 50837725, files = 0, pages = 6116050, users = 829433, depth = 16.22046 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440721, edits = 195157668, files = 68962, pages = 12121656, users = 4430486, depth = 253.2923 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096171, edits = 62348793, files = 20, pages = 4461756, users = 1221071, depth = 17.79696 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1840022, edits = 124035815, files = 237437, pages = 7420411, users = 3221407, depth = 153.7454 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791379, edits = 144531859, files = 0, pages = 7697810, users = 6600744, depth = 204.1135 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764294, edits = 128253799, files = 139716, pages = 7477929, users = 2276475, depth = 179.8755 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593690, edits = 7095147, files = 1472, pages = 2001484, users = 187145, depth = 0.2321043 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530146, edits = 67473485, files = 262, pages = 3550863, users = 1183156, depth = 33.13939 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335202, edits = 90470233, files = 32639, pages = 3946809, users = 1959917, depth = 87.6963 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8958, admins = 66, articles = 1292874, edits = 72604938, files = 60492, pages = 7100840, users = 3245539, depth = 206.3442 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2041, admins = 20, articles = 1274637, edits = 68846085, files = 24460, pages = 19371919, users = 874080, depth = 716.4077 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 89, admins = 3, articles = 1265912, edits = 6285140, files = 42, pages = 2881752, users = 52739, depth = 3.553433 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179537, edits = 58746444, files = 49602, pages = 7787344, users = 2282081, depth = 236.7466 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3225, admins = 49, articles = 1178919, edits = 36575512, files = 110442, pages = 4100551, users = 635971, depth = 54.78116 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094119, edits = 63896985, files = 58333, pages = 5392392, users = 2784069, depth = 182.8764 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 921076, edits = 35162210, files = 81547, pages = 5327563, users = 1137403, depth = 151.0573 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705072, edits = 30424131, files = 15456, pages = 1759871, users = 424610, depth = 38.69099 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660895, edits = 25091378, files = 36072, pages = 3981462, users = 309567, depth = 159.0895 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625458, edits = 21407002, files = 47232, pages = 3271389, users = 1341509, depth = 117.1074 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597144, edits = 32977481, files = 12667, pages = 2721196, users = 746007, depth = 153.3309 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594498, edits = 22711003, files = 5, pages = 1694695, users = 557522, depth = 45.89706 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534795, edits = 20591732, files = 69376, pages = 1405821, users = 518984, depth = 38.85531 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508715, edits = 25068537, files = 8377, pages = 1446235, users = 508846, depth = 58.87109 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507238, edits = 21483368, files = 1, pages = 1397546, users = 584262, depth = 47.35799 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2997, admins = 24, articles = 503287, edits = 28125014, files = 37476, pages = 2371146, users = 1414526, depth = 163.3771 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478750, edits = 8662966, files = 315, pages = 905348, users = 30541, depth = 7.597507 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456781, edits = 41239767, files = 10239, pages = 4644090, users = 175712, depth = 746.2246 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432207, edits = 14982254, files = 116394, pages = 2617403, users = 590272, depth = 146.32 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431441, edits = 3128271, files = 362, pages = 1062633, users = 53714, depth = 6.30088 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 89, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522129, files = 6072, pages = 564398, users = 42918, depth = 0.7729411 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396437, edits = 8982776, files = 0, pages = 823130, users = 138171, depth = 12.64226 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359379, edits = 5611946, files = 19612, pages = 1040488, users = 297489, depth = 19.37333 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322286, edits = 7647303, files = 10878, pages = 710783, users = 198841, depth = 15.63377 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319462, edits = 34305119, files = 73620, pages = 1335824, users = 991473, depth = 259.937 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292849, edits = 8465832, files = 11307, pages = 987417, users = 123428, depth = 48.22932 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283208, edits = 11447856, files = 549, pages = 631128, users = 310612, depth = 27.37502 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282902, edits = 11183186, files = 0, pages = 906529, users = 434259, depth = 59.9462 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241949, edits = 1520537, files = 244, pages = 570573, users = 37648, depth = 4.916281 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241381, edits = 7391713, files = 0, pages = 548245, users = 220898, depth = 21.78995 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231892, edits = 3051241, files = 10538, pages = 587305, users = 120510, depth = 12.20416 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229154, edits = 6160026, files = 757, pages = 541228, users = 167638, depth = 21.10876 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225512, edits = 2443496, files = 177, pages = 385142, users = 16057, depth = 3.178926 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220405, edits = 4156445, files = 3239, pages = 645083, users = 120237, depth = 23.92121 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214930, edits = 8338914, files = 36, pages = 697999, users = 1219415, depth = 60.35023 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212713, edits = 6417688, files = 20940, pages = 444740, users = 276979, depth = 17.16965 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211985, edits = 9569766, files = 18495, pages = 629482, users = 367624, depth = 58.96774 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203630, edits = 6634031, files = 23850, pages = 499371, users = 165950, depth = 28.02165 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187031, edits = 6131808, files = 751, pages = 470619, users = 127867, depth = 29.95488 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185680, edits = 6535217, files = 23731, pages = 509326, users = 250733, depth = 38.98292 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177141, edits = 5712124, files = 8335, pages = 438909, users = 213207, depth = 28.41961 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 298, admins = 11, articles = 173756, edits = 4984416, files = 12478, pages = 989899, users = 148640, depth = 111.0904 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386493, files = 16, pages = 372245, users = 121438, depth = 15.13198 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161920, edits = 4387120, files = 14832, pages = 459345, users = 142692, depth = 32.22511 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 713, admins = 18, articles = 154713, edits = 2717166, files = 2141, pages = 669265, users = 76037, depth = 44.90793 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152085, edits = 5585454, files = 3567, pages = 1186418, users = 706281, depth = 217.7553 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 958, admins = 15, articles = 149211, edits = 10198788, files = 27278, pages = 970509, users = 428422, depth = 318.3823 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147568, edits = 3471506, files = 7753, pages = 464506, users = 206900, depth = 34.47393 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137112, edits = 3685682, files = 0, pages = 275690, users = 157579, depth = 13.65635 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134956, edits = 11092578, files = 11267, pages = 274238, users = 73425, depth = 43.08345 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129854, edits = 3696195, files = 0, pages = 228337, users = 106302, depth = 9.310875 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129579, edits = 4784995, files = 8676, pages = 523696, users = 102972, depth = 84.52464 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 324, admins = 12, articles = 125797, edits = 1851264, files = 2626, pages = 283316, users = 242875, depth = 10.24525 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125637, edits = 5998019, files = 15239, pages = 985560, users = 382326, depth = 285.1076 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114729, edits = 3653558, files = 25482, pages = 466131, users = 107625, depth = 73.53094 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 110462, edits = 3273644, files = 0, pages = 241742, users = 32268, depth = 19.12717 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 87, admins = 6, articles = 107606, edits = 1307004, files = 485, pages = 262476, users = 35987, depth = 10.31452 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104041, edits = 2510605, files = 9615, pages = 372280, users = 151484, depth = 44.82739 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103571, edits = 751984, files = 2978, pages = 216040, users = 102555, depth = 4.104533 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045456, files = 3, pages = 245086, users = 28726, depth = 10.69453 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90295, edits = 3413221, files = 5456, pages = 367590, users = 144112, depth = 87.57041 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87762, edits = 2307217, files = 924, pages = 156527, users = 48222, depth = 9.049427 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85998, edits = 2460895, files = 4725, pages = 262959, users = 143393, depth = 39.6263 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85482, edits = 2136057, files = 19140, pages = 283913, users = 145279, depth = 40.54126 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989728, files = 0, pages = 162113, users = 48852, depth = 5.318692 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81491, edits = 422444, files = 2688, pages = 111161, users = 33019, depth = 0.5037702 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78856, edits = 3700236, files = 6959, pages = 487423, users = 162688, depth = 203.7889 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78622, edits = 2322640, files = 1884, pages = 226087, users = 75972, depth = 36.14066 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77551, edits = 3591393, files = 13338, pages = 305538, users = 114073, depth = 101.5882 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74065, edits = 1232296, files = 2269, pages = 146839, users = 54749, depth = 8.102145 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24973, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72218, edits = 2000714, files = 5401, pages = 141444, users = 69905, depth = 12.99715 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69709, edits = 1592094, files = 5430, pages = 177519, users = 53730, depth = 21.45183 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 45, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099716, files = 724, pages = 140325, users = 31989, depth = 8.386863 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802853, files = 0, pages = 81995, users = 28416, depth = 0.427156 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66353, edits = 855235, files = 2069, pages = 101471, users = 25253, depth = 2.360924 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65718, edits = 605882, files = 225, pages = 113669, users = 32314, depth = 2.83774 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628116, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238832 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60964, edits = 2390170, files = 2367, pages = 131374, users = 54981, depth = 24.2684 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60216, edits = 1146593, files = 1454, pages = 169580, users = 35314, depth = 22.30281 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59752, edits = 93908, files = 0, pages = 63101, users = 2180, depth = 0.004675109 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57063, edits = 1064940, files = 1116, pages = 95693, users = 52355, depth = 5.100176 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347440, files = 0, pages = 69099, users = 21681, depth = 0.2840202 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54640, edits = 1757247, files = 3218, pages = 141245, users = 86448, depth = 31.25534 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091591, files = 565, pages = 109071, users = 51623, depth = 10.54813 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53250, edits = 1110167, files = 4437, pages = 122084, users = 37586, depth = 15.19485 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49542, edits = 749035, files = 537, pages = 97640, users = 31117, depth = 7.230716 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49082, edits = 1082439, files = 7567, pages = 149831, users = 43320, depth = 30.43958 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 132, admins = 11, articles = 42962, edits = 1952441, files = 1897, pages = 233517, users = 123159, depth = 164.4868 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294225, files = 136, pages = 55367, users = 78513, depth = 0.4819765 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42162, edits = 960987, files = 1603, pages = 184158, users = 51104, depth = 59.18842 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42048, edits = 1834083, files = 1499, pages = 128215, users = 68131, depth = 60.0719 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861660, files = 690, pages = 146724, users = 94881, depth = 40.24499 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487108, files = 209, pages = 60549, users = 24866, depth = 2.073282 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38279, edits = 607322, files = 1573, pages = 134001, users = 42153, depth = 28.34088 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 69, admins = 3, articles = 34267, edits = 552113, files = 168, pages = 59156, users = 24778, depth = 4.923704 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33284, edits = 991035, files = 0, pages = 48824, users = 33573, depth = 4.424728 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32233, edits = 1065990, files = 1258, pages = 103363, users = 58472, depth = 50.22179 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830060, files = 1320, pages = 116393, users = 63319, depth = 51.21497 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824306, files = 0, pages = 117314, users = 68779, depth = 59.84645 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28963, edits = 1013778, files = 571, pages = 69637, users = 92233, depth = 28.71108 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103897, files = 2592, pages = 129774, users = 75835, depth = 109.0097 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732673, files = 1407, pages = 55689, users = 41260, depth = 16.65022 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23467, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23767, edits = 641683, files = 4, pages = 37725, users = 44609, depth = 5.866632 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23631, edits = 111719, files = 0, pages = 28689, users = 3016, depth = 0.1784042 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27120, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21303, edits = 704860, files = 1475, pages = 97664, users = 77723, depth = 92.73209 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15077, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 31, admins = 3, articles = 19585, edits = 185118, files = 0, pages = 36473, users = 17039, depth = 3.773866 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17780, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17995, edits = 508609, files = 3121, pages = 79630, users = 58161, depth = 74.93046 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17244, edits = 161653, files = 0, pages = 30573, users = 18265, depth = 3.159111 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355443, files = 109, pages = 29082, users = 24118, depth = 6.033287 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230802, files = 1323, pages = 41116, users = 17939, depth = 13.67744 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16039, edits = 522735, files = 165, pages = 59733, users = 22540, depth = 64.94658 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566829, files = 347, pages = 32198, users = 25557, depth = 18.48765 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15783, edits = 460829, files = 125, pages = 71502, users = 31019, depth = 80.32471 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89324, files = 0, pages = 31339, users = 18926, depth = 2.937039 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 53, admins = 3, articles = 15386, edits = 578437, files = 1062, pages = 44170, users = 45327, depth = 45.83313 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16159, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239985, files = 145, pages = 56213, users = 15723, depth = 30.89172 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15118, edits = 282859, files = 1719, pages = 53915, users = 27735, depth = 34.55159 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371432, files = 1765, pages = 45903, users = 39094, depth = 34.10739 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14731, edits = 664632, files = 281, pages = 23706, users = 27663, depth = 10.40704 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14690, edits = 119835, files = 112, pages = 29756, users = 5293, depth = 4.236054 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381064, files = 1765, pages = 47619, users = 22149, depth = 43.94235 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377259, files = 133, pages = 35364, users = 23025, depth = 25.91245 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368627, files = 0, pages = 40250, users = 26848, depth = 33.8605 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213127, files = 462, pages = 30200, users = 14903, depth = 10.09816 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454019, files = 623, pages = 65471, users = 26471, depth = 100.0585 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13444, edits = 165697, files = 263, pages = 30415, users = 30066, depth = 8.681297 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13236, edits = 50637, files = 0, pages = 20736, users = 4001, depth = 0.7840648 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152104, files = 2739, pages = 35042, users = 23328, depth = 12.44816 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137212, files = 0, pages = 26465, users = 24074, depth = 6.383478 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12255, edits = 232766, files = 865, pages = 32758, users = 19628, depth = 19.88888 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469193, files = 445, pages = 70044, users = 35307, depth = 164.168 }, ['shn'] = { pos = 152, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11544, edits = 54723, files = 60, pages = 27051, users = 3260, depth = 3.650308 }, ['wa'] = { pos = 153, activeusers = 26, admins = 4, articles = 11536, edits = 388075, files = 618, pages = 27209, users = 22197, depth = 26.32673 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 46, admins = 6, articles = 11394, edits = 379453, files = 0, pages = 96666, users = 94362, depth = 219.8592 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231009, files = 6, pages = 26609, users = 14446, depth = 17.42146 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 45, admins = 1, articles = 10564, edits = 96445, files = 0, pages = 23947, users = 17448, depth = 6.463664 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10539, edits = 328711, files = 1706, pages = 72764, users = 34382, depth = 157.4812 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100463, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.331964 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184750, files = 0, pages = 27164, users = 13073, depth = 17.62775 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272037, files = 192, pages = 42090, users = 29489, depth = 62.07722 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10226, edits = 194823, files = 0, pages = 21539, users = 7261, depth = 11.07028 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10135, edits = 149726, files = 0, pages = 13891, users = 16848, depth = 1.48036 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48489, files = 0, pages = 16191, users = 2142, depth = 1.092636 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9467, edits = 281374, files = 1101, pages = 33336, users = 36174, depth = 53.65549 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122348, files = 0, pages = 18259, users = 30323, depth = 5.837845 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10792, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19367, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 85024, files = 0, pages = 14920, users = 13743, depth = 3.13553 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238453, files = 0, pages = 25642, users = 32064, depth = 39.20804 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130774, files = 87, pages = 17619, users = 25278, depth = 9.038424 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96716, files = 0, pages = 16560, users = 15420, depth = 5.750746 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723046, files = 54, pages = 68906, users = 29568, depth = 607.1727 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26237, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7700, edits = 139494, files = 0, pages = 26115, users = 11763, depth = 30.55115 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 24, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24606, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25806, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7422, edits = 153234, files = 0, pages = 13444, users = 16573, depth = 7.503541 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7380, edits = 96179, files = 0, pages = 16892, users = 5409, depth = 9.458673 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21868, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7136, edits = 498140, files = 170, pages = 19238, users = 20682, depth = 74.47253 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151029, files = 0, pages = 31003, users = 14431, depth = 64.16866 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38523, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 12001, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 46, admins = 2, articles = 6295, edits = 229146, files = 319, pages = 15605, users = 24690, depth = 32.11858 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6210, edits = 176530, files = 201, pages = 12061, users = 13175, depth = 12.99308 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19828, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26393, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118065, files = 9, pages = 20319, users = 17668, depth = 33.31345 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5676, edits = 183896, files = 38, pages = 43371, users = 6220, depth = 187.006 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214425, files = 0, pages = 15418, users = 14670, depth = 42.6763 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5570, edits = 308465, files = 186, pages = 20536, users = 18019, depth = 108.4404 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199458, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72797 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13208, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185907, files = 0, pages = 8721, users = 15400, depth = 7.815157 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5409, edits = 68759, files = 49, pages = 10536, users = 15755, depth = 5.863358 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 36, admins = 1, articles = 5298, edits = 153637, files = 282, pages = 14875, users = 19743, depth = 33.75001 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5226, edits = 26884, files = 0, pages = 5761, users = 1277, depth = 0.0489063 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13778, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 14, admins = 3, articles = 5040, edits = 118342, files = 1, pages = 9560, users = 12024, depth = 9.956272 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95551, files = 0, pages = 8625, users = 15304, depth = 5.675193 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4863, edits = 120788, files = 0, pages = 11238, users = 16390, depth = 18.47084 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4602, edits = 77038, files = 1, pages = 22389, users = 12773, depth = 51.40229 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4483, edits = 65732, files = 0, pages = 14092, users = 2274, depth = 21.43005 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9140, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120681, files = 438, pages = 10685, users = 12506, depth = 29.93053 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15378, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12195, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3866, edits = 32057, files = 0, pages = 10594, users = 5990, depth = 9.164551 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13173, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162947, files = 51, pages = 9593, users = 18494, depth = 41.09418 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19614, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205479, files = 300, pages = 16445, users = 117621, depth = 160.8967 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8606, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3535, edits = 28945, files = 0, pages = 5434, users = 7169, depth = 1.537181 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59700, files = 0, pages = 10961, users = 7874, depth = 25.96897 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115787, files = 0, pages = 7535, users = 16008, depth = 23.54755 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8061, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17193, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85757, files = 0, pages = 9332, users = 11108, depth = 30.44578 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110061, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60505 }, ['av'] = { pos = 228, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3016, edits = 82488, files = 0, pages = 14443, users = 13294, depth = 81.98515 }, ['dv'] = { pos = 229, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23298, depth = 85.29834 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606802, files = 0, pages = 10536, users = 21329, depth = 1043.387 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12629, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13783, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89810, files = 0, pages = 6904, users = 10724, depth = 30.04306 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89286, files = 0, pages = 5941, users = 13339, depth = 24.44548 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6624, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96423, files = 0, pages = 5521, users = 15000, depth = 27.27981 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 55, admins = 2, articles = 2093, edits = 92513, files = 0, pages = 5005, users = 13873, depth = 35.78022 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54157, files = 35, pages = 11583, users = 3262, depth = 98.1693 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106185, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6374 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 19, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128382, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39853 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30270, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41203, files = 0, pages = 4390, users = 1762, depth = 15.22007 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3666, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 17, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9198, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64107, files = 0, pages = 11540, users = 8496, depth = 148.5489 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95303, files = 0, pages = 6418, users = 18733, depth = 90.39742 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16051, files = 0, pages = 3373, users = 3819, depth = 4.630629 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20755, files = 0, pages = 3021, users = 7181, depth = 4.319019 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11458, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 19, admins = 3, articles = 1651, edits = 104419, files = 0, pages = 5366, users = 13889, depth = 98.52634 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1640, edits = 100298, files = 1, pages = 8624, users = 4888, depth = 210.9135 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20573, files = 0, pages = 3072, users = 7939, depth = 7.279019 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8896, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12326, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14954, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205208, files = 0, pages = 4253, users = 12960, depth = 252.863 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9831, files = 0, pages = 2556, users = 2835, depth = 3.956131 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7777, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 22, admins = 1, articles = 1224, edits = 33793, files = 0, pages = 3790, users = 11646, depth = 39.18664 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33576, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.50699 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1168, edits = 61389, files = 9, pages = 7720, users = 9284, depth = 250.2277 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22964, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33288, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20226 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85221, files = 0, pages = 2055, users = 1168, depth = 30.05747 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1088, edits = 37954, files = 0, pages = 3735, users = 9408, depth = 60.14743 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1065, edits = 42563, files = 0, pages = 3289, users = 9591, depth = 56.43372 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2158, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1599, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46135, files = 0, pages = 3902, users = 21717, depth = 92.90227 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6663, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 964, edits = 27094, files = 0, pages = 1315, users = 454, depth = 2.73154 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37770, files = 0, pages = 3998, users = 9320, depth = 108.1699 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10426, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17659, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 860, edits = 8755, files = 0, pages = 1626, users = 1537, depth = 4.271656 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9386, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32013, files = 0, pages = 1650, users = 875, depth = 18.75436 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 21, admins = 2, articles = 782, edits = 26799, files = 0, pages = 3372, users = 9190, depth = 87.18005 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9823, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 759, edits = 14307, files = 0, pages = 2988, users = 138, depth = 41.29568 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 12, admins = 2, articles = 711, edits = 36592, files = 0, pages = 3751, users = 8787, depth = 178.3393 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10558, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 11, admins = 1, articles = 637, edits = 19105, files = 0, pages = 2120, users = 7164, depth = 48.84438 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8940, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44483, files = 0, pages = 3179, users = 16938, depth = 266.1039 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12375, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7595, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14364, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 505, edits = 24708, files = 0, pages = 2437, users = 7837, depth = 148.393 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9420, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5947, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15329, files = 0, pages = 1654, users = 392, depth = 67.98959 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49423, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3385 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 417, edits = 37555, files = 0, pages = 2549, users = 7907, depth = 385.1237 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20477, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.5071 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 242, edits = 74442, files = 0, pages = 2257, users = 12246, depth = 2286.682 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 12, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9169, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16677, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281759, admins = 3758, articles = 59210609, edits = 3203017798, files = 2762385, pages = 244618617, users = 103367854, depth = 128.389, date = '@1658894456' }, } return info 66ldibqkr28w999qc3qtrr6bzxux77i 4165120 4165116 2022-07-27T06:00:48Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553440, edits = 1104646812, files = 897688, pages = 56595729, users = 44178232, depth = 1138.087 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125908, edits = 34879433, files = 0, pages = 11232143, users = 92711, depth = 2.157583 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2710093, edits = 223346919, files = 128574, pages = 7484441, users = 3965982, depth = 92.61478 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551620, edits = 50838019, files = 0, pages = 6116052, users = 829439, depth = 16.22057 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440739, edits = 195158663, files = 68962, pages = 12121809, users = 4430513, depth = 253.2937 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096173, edits = 62348906, files = 20, pages = 4461760, users = 1221080, depth = 17.79697 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1840039, edits = 124036919, files = 237441, pages = 7420489, users = 3221433, depth = 153.7456 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791380, edits = 144533280, files = 0, pages = 7697828, users = 6600794, depth = 204.116 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764295, edits = 128254229, files = 139716, pages = 7477954, users = 2276480, depth = 179.8768 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593691, edits = 7095149, files = 1472, pages = 2001485, users = 187150, depth = 0.232104 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530152, edits = 67473781, files = 262, pages = 3550877, users = 1183165, depth = 33.1394 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335211, edits = 90471884, files = 32639, pages = 3946863, users = 1959950, depth = 87.69855 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8958, admins = 66, articles = 1292894, edits = 72606792, files = 60493, pages = 7100882, users = 3245557, depth = 206.3434 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2041, admins = 20, articles = 1274640, edits = 68846396, files = 24460, pages = 19371935, users = 874092, depth = 716.4081 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 89, admins = 3, articles = 1265913, edits = 6285148, files = 42, pages = 2881752, users = 52739, depth = 3.553426 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179515, edits = 58747000, files = 49602, pages = 7787407, users = 2282106, depth = 236.7619 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3225, admins = 49, articles = 1178922, edits = 36576301, files = 110442, pages = 4100572, users = 635978, depth = 54.78246 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094103, edits = 63897855, files = 58332, pages = 5392442, users = 2784085, depth = 182.8882 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 921079, edits = 35162518, files = 81547, pages = 5327586, users = 1137422, depth = 151.0583 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705073, edits = 30424385, files = 15461, pages = 1759883, users = 424614, depth = 38.69174 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660897, edits = 25091431, files = 36072, pages = 3981476, users = 309570, depth = 159.0895 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625468, edits = 21407337, files = 47232, pages = 3271427, users = 1341531, depth = 117.1066 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597148, edits = 32977878, files = 12667, pages = 2721211, users = 746023, depth = 153.3315 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594498, edits = 22711049, files = 5, pages = 1694700, users = 557525, depth = 45.89744 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534797, edits = 20591961, files = 69380, pages = 1405830, users = 518990, depth = 38.85583 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508717, edits = 25068623, files = 8377, pages = 1446238, users = 508849, depth = 58.87084 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507240, edits = 21483495, files = 1, pages = 1397554, users = 584267, depth = 47.35826 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2997, admins = 24, articles = 503284, edits = 28125467, files = 37476, pages = 2371143, users = 1414541, depth = 163.3819 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478762, edits = 8662997, files = 315, pages = 905360, users = 30542, depth = 7.597053 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456782, edits = 41239768, files = 10239, pages = 4644091, users = 175713, depth = 746.2213 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432199, edits = 14982416, files = 116394, pages = 2617384, users = 590276, depth = 146.3266 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431442, edits = 3128313, files = 362, pages = 1062640, users = 53714, depth = 6.301014 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 89, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522129, files = 6072, pages = 564398, users = 42919, depth = 0.7729411 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396439, edits = 8982795, files = 0, pages = 823134, users = 138173, depth = 12.64222 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359378, edits = 5612005, files = 19612, pages = 1040490, users = 297496, depth = 19.37377 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322291, edits = 7647371, files = 10878, pages = 710790, users = 198844, depth = 15.63343 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319464, edits = 34305486, files = 73621, pages = 1335837, users = 991486, depth = 259.9397 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292850, edits = 8465857, files = 11307, pages = 987420, users = 123431, depth = 48.22926 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283208, edits = 11447875, files = 549, pages = 631127, users = 310614, depth = 27.37495 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282902, edits = 11183198, files = 0, pages = 906529, users = 434261, depth = 59.94627 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241950, edits = 1520545, files = 244, pages = 570575, users = 37650, depth = 4.916278 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241381, edits = 7391720, files = 0, pages = 548245, users = 220900, depth = 21.78997 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231893, edits = 3051257, files = 10538, pages = 587310, users = 120514, depth = 12.20429 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229154, edits = 6160036, files = 757, pages = 541229, users = 167639, depth = 21.10888 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225513, edits = 2443502, files = 177, pages = 385144, users = 16057, depth = 3.178929 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220405, edits = 4156449, files = 3239, pages = 645083, users = 120239, depth = 23.92123 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214936, edits = 8339019, files = 36, pages = 698004, users = 1219427, depth = 60.34694 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212713, edits = 6417702, files = 20940, pages = 444740, users = 276982, depth = 17.16968 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211985, edits = 9569812, files = 18495, pages = 629483, users = 367624, depth = 58.96821 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203630, edits = 6634054, files = 23850, pages = 499372, users = 165950, depth = 28.02188 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187031, edits = 6131809, files = 751, pages = 470619, users = 127868, depth = 29.95489 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185685, edits = 6535257, files = 23732, pages = 509334, users = 250741, depth = 38.98117 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177141, edits = 5712129, files = 8335, pages = 438910, users = 213207, depth = 28.41978 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 298, admins = 11, articles = 173758, edits = 4984477, files = 12478, pages = 989902, users = 148644, depth = 111.0891 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386494, files = 16, pages = 372246, users = 121439, depth = 15.13209 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161918, edits = 4387178, files = 14832, pages = 459322, users = 142696, depth = 32.2234 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 713, admins = 18, articles = 154748, edits = 2717282, files = 2142, pages = 669313, users = 76039, depth = 44.88858 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152093, edits = 5585540, files = 3567, pages = 1186436, users = 706291, depth = 217.7367 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 958, admins = 15, articles = 149213, edits = 10198913, files = 27278, pages = 970525, users = 428428, depth = 318.3832 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147568, edits = 3471546, files = 7753, pages = 464510, users = 206903, depth = 34.47491 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137112, edits = 3685682, files = 0, pages = 275690, users = 157579, depth = 13.65635 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134955, edits = 11092579, files = 11267, pages = 274238, users = 73426, depth = 43.08471 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129854, edits = 3696195, files = 0, pages = 228337, users = 106303, depth = 9.310875 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129580, edits = 4785118, files = 8676, pages = 523698, users = 102972, depth = 84.52562 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 324, admins = 12, articles = 125798, edits = 1851306, files = 2626, pages = 283317, users = 242878, depth = 10.24528 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125641, edits = 5998125, files = 15239, pages = 985568, users = 382335, depth = 285.0948 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114731, edits = 3653570, files = 25482, pages = 466133, users = 107625, depth = 73.5283 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 110462, edits = 3273644, files = 0, pages = 241742, users = 32268, depth = 19.12717 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 87, admins = 6, articles = 107606, edits = 1307007, files = 485, pages = 262476, users = 35987, depth = 10.31454 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104042, edits = 2510612, files = 9615, pages = 372281, users = 151485, depth = 44.82654 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103571, edits = 751987, files = 2978, pages = 216041, users = 102557, depth = 4.104603 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045456, files = 3, pages = 245086, users = 28726, depth = 10.69453 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90295, edits = 3413222, files = 5456, pages = 367591, users = 144113, depth = 87.57082 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87784, edits = 2307247, files = 924, pages = 156549, users = 48222, depth = 9.043737 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85998, edits = 2460895, files = 4725, pages = 262959, users = 143394, depth = 39.6263 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85486, edits = 2136079, files = 19140, pages = 283918, users = 145281, depth = 40.53759 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989728, files = 0, pages = 162113, users = 48852, depth = 5.318692 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81492, edits = 422457, files = 2688, pages = 111163, users = 33022, depth = 0.5037983 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78857, edits = 3700270, files = 6959, pages = 487430, users = 162692, depth = 203.7886 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78622, edits = 2322652, files = 1884, pages = 226087, users = 75973, depth = 36.14085 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77551, edits = 3591410, files = 13338, pages = 305541, users = 114078, depth = 101.5903 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74065, edits = 1232311, files = 2269, pages = 146839, users = 54750, depth = 8.102244 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24974, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72218, edits = 2000719, files = 5401, pages = 141444, users = 69905, depth = 12.99718 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69724, edits = 1592119, files = 5430, pages = 177536, users = 53730, depth = 21.44168 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 45, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099716, files = 724, pages = 140325, users = 31989, depth = 8.386863 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802853, files = 0, pages = 81995, users = 28416, depth = 0.427156 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66353, edits = 855237, files = 2069, pages = 101471, users = 25253, depth = 2.360929 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65718, edits = 605882, files = 225, pages = 113669, users = 32315, depth = 2.83774 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628116, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238832 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60964, edits = 2390170, files = 2367, pages = 131374, users = 54982, depth = 24.2684 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60216, edits = 1146614, files = 1454, pages = 169581, users = 35314, depth = 22.3035 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59752, edits = 93908, files = 0, pages = 63101, users = 2180, depth = 0.004675109 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57063, edits = 1064971, files = 1116, pages = 95693, users = 52355, depth = 5.100325 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347440, files = 0, pages = 69099, users = 21681, depth = 0.2840202 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54640, edits = 1757247, files = 3218, pages = 141245, users = 86449, depth = 31.25534 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091591, files = 565, pages = 109071, users = 51623, depth = 10.54813 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53250, edits = 1110167, files = 4437, pages = 122084, users = 37586, depth = 15.19485 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49542, edits = 749035, files = 537, pages = 97640, users = 31118, depth = 7.230716 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49082, edits = 1082439, files = 7567, pages = 149831, users = 43320, depth = 30.43958 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 132, admins = 11, articles = 42962, edits = 1952445, files = 1897, pages = 233517, users = 123161, depth = 164.4872 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294227, files = 136, pages = 55367, users = 78516, depth = 0.4819798 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42162, edits = 960991, files = 1603, pages = 184158, users = 51104, depth = 59.18866 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42049, edits = 1834086, files = 1499, pages = 128218, users = 68131, depth = 60.07053 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861663, files = 690, pages = 146724, users = 94883, depth = 40.24513 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487108, files = 209, pages = 60549, users = 24866, depth = 2.073282 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38279, edits = 607331, files = 1574, pages = 134003, users = 42153, depth = 28.34206 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 69, admins = 3, articles = 34267, edits = 552116, files = 168, pages = 59156, users = 24778, depth = 4.92373 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33284, edits = 991035, files = 0, pages = 48824, users = 33573, depth = 4.424728 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32235, edits = 1066007, files = 1258, pages = 103366, users = 58473, depth = 50.21632 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830060, files = 1320, pages = 116393, users = 63319, depth = 51.21497 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824310, files = 0, pages = 117316, users = 68781, depth = 59.84846 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28964, edits = 1013779, files = 571, pages = 69638, users = 92233, depth = 28.70871 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103900, files = 2592, pages = 129776, users = 75839, depth = 109.0126 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732673, files = 1407, pages = 55689, users = 41260, depth = 16.65022 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23467, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23767, edits = 641683, files = 4, pages = 37725, users = 44610, depth = 5.866632 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23631, edits = 111719, files = 0, pages = 28689, users = 3016, depth = 0.1784042 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27121, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21303, edits = 704860, files = 1475, pages = 97664, users = 77725, depth = 92.73209 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15077, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 31, admins = 3, articles = 19585, edits = 185118, files = 0, pages = 36473, users = 17039, depth = 3.773866 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17780, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17995, edits = 508612, files = 3121, pages = 79631, users = 58161, depth = 74.9324 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17244, edits = 161654, files = 0, pages = 30573, users = 18265, depth = 3.15913 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355443, files = 109, pages = 29082, users = 24118, depth = 6.033287 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230802, files = 1323, pages = 41116, users = 17939, depth = 13.67744 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16039, edits = 522735, files = 165, pages = 59733, users = 22540, depth = 64.94658 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566829, files = 347, pages = 32198, users = 25558, depth = 18.48765 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15784, edits = 460833, files = 125, pages = 71505, users = 31020, depth = 80.31762 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89324, files = 0, pages = 31339, users = 18926, depth = 2.937039 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 53, admins = 3, articles = 15386, edits = 578437, files = 1062, pages = 44170, users = 45327, depth = 45.83313 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16159, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239985, files = 145, pages = 56213, users = 15723, depth = 30.89172 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15125, edits = 282891, files = 1719, pages = 53928, users = 27735, depth = 34.52587 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371432, files = 1765, pages = 45903, users = 39094, depth = 34.10739 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14731, edits = 664636, files = 281, pages = 23707, users = 27663, depth = 10.40899 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14694, edits = 119842, files = 112, pages = 29760, users = 5293, depth = 4.233426 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381064, files = 1765, pages = 47619, users = 22149, depth = 43.94235 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377259, files = 133, pages = 35364, users = 23026, depth = 25.91245 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368629, files = 0, pages = 40250, users = 26849, depth = 33.86069 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213127, files = 462, pages = 30200, users = 14903, depth = 10.09816 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454019, files = 623, pages = 65471, users = 26471, depth = 100.0585 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13444, edits = 165697, files = 263, pages = 30415, users = 30066, depth = 8.681297 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13236, edits = 50637, files = 0, pages = 20736, users = 4002, depth = 0.7840648 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152104, files = 2739, pages = 35042, users = 23328, depth = 12.44816 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137212, files = 0, pages = 26465, users = 24074, depth = 6.383478 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12255, edits = 232766, files = 865, pages = 32758, users = 19628, depth = 19.88888 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469195, files = 445, pages = 70044, users = 35307, depth = 164.1687 }, ['shn'] = { pos = 152, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11544, edits = 54723, files = 60, pages = 27051, users = 3260, depth = 3.650308 }, ['wa'] = { pos = 153, activeusers = 26, admins = 4, articles = 11536, edits = 388075, files = 618, pages = 27209, users = 22197, depth = 26.32673 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 46, admins = 6, articles = 11394, edits = 379455, files = 0, pages = 96667, users = 94363, depth = 219.8633 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231009, files = 6, pages = 26609, users = 14446, depth = 17.42146 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 45, admins = 1, articles = 10564, edits = 96445, files = 0, pages = 23947, users = 17448, depth = 6.463664 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10540, edits = 328721, files = 1706, pages = 72766, users = 34383, depth = 157.4568 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100463, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.331964 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184750, files = 0, pages = 27164, users = 13073, depth = 17.62775 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272037, files = 192, pages = 42090, users = 29489, depth = 62.07722 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10226, edits = 194823, files = 0, pages = 21539, users = 7262, depth = 11.07028 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10135, edits = 149726, files = 0, pages = 13891, users = 16848, depth = 1.48036 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48506, files = 0, pages = 16192, users = 2142, depth = 1.09331 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9468, edits = 281391, files = 1101, pages = 33339, users = 36175, depth = 53.65156 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122348, files = 0, pages = 18259, users = 30323, depth = 5.837845 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10792, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19367, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 85024, files = 0, pages = 14920, users = 13743, depth = 3.13553 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238457, files = 0, pages = 25642, users = 32064, depth = 39.2087 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130774, files = 87, pages = 17619, users = 25278, depth = 9.038424 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96716, files = 0, pages = 16560, users = 15420, depth = 5.750746 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723049, files = 54, pages = 68908, users = 29569, depth = 607.1976 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26237, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7700, edits = 139497, files = 0, pages = 26115, users = 11763, depth = 30.5518 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 24, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24606, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25807, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7422, edits = 153234, files = 0, pages = 13444, users = 16573, depth = 7.503541 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7380, edits = 96180, files = 0, pages = 16892, users = 5410, depth = 9.45877 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21868, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7136, edits = 498171, files = 170, pages = 19240, users = 20682, depth = 74.49404 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151031, files = 0, pages = 31003, users = 14432, depth = 64.16951 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38523, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 12001, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 46, admins = 2, articles = 6295, edits = 229149, files = 319, pages = 15605, users = 24690, depth = 32.119 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6210, edits = 176530, files = 201, pages = 12061, users = 13175, depth = 12.99308 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19828, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26394, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118065, files = 9, pages = 20319, users = 17668, depth = 33.31345 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5676, edits = 183904, files = 38, pages = 43372, users = 6220, depth = 187.0198 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214425, files = 0, pages = 15418, users = 14670, depth = 42.6763 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5570, edits = 308465, files = 186, pages = 20536, users = 18019, depth = 108.4404 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199458, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72797 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13208, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185907, files = 0, pages = 8721, users = 15400, depth = 7.815157 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5409, edits = 68761, files = 49, pages = 10536, users = 15755, depth = 5.863529 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 36, admins = 1, articles = 5298, edits = 153638, files = 282, pages = 14875, users = 19743, depth = 33.75023 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5226, edits = 26884, files = 0, pages = 5761, users = 1277, depth = 0.0489063 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13778, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 14, admins = 3, articles = 5040, edits = 118342, files = 1, pages = 9560, users = 12024, depth = 9.956272 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95551, files = 0, pages = 8625, users = 15304, depth = 5.675193 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4863, edits = 120788, files = 0, pages = 11238, users = 16390, depth = 18.47084 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4602, edits = 77038, files = 1, pages = 22389, users = 12773, depth = 51.40229 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4483, edits = 65732, files = 0, pages = 14092, users = 2274, depth = 21.43005 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9140, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120681, files = 438, pages = 10685, users = 12506, depth = 29.93053 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15379, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12195, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3866, edits = 32057, files = 0, pages = 10594, users = 5990, depth = 9.164551 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13173, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162947, files = 51, pages = 9593, users = 18494, depth = 41.09418 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19614, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205479, files = 300, pages = 16445, users = 117623, depth = 160.8967 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8606, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3536, edits = 28948, files = 0, pages = 5434, users = 7169, depth = 1.534853 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59700, files = 0, pages = 10961, users = 7874, depth = 25.96897 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115787, files = 0, pages = 7535, users = 16008, depth = 23.54755 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8061, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17193, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85757, files = 0, pages = 9332, users = 11108, depth = 30.44578 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110061, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60505 }, ['av'] = { pos = 228, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3016, edits = 82488, files = 0, pages = 14443, users = 13294, depth = 81.98515 }, ['dv'] = { pos = 229, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23298, depth = 85.29834 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606802, files = 0, pages = 10536, users = 21329, depth = 1043.387 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12629, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13783, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89810, files = 0, pages = 6904, users = 10724, depth = 30.04306 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89286, files = 0, pages = 5941, users = 13339, depth = 24.44548 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6624, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96423, files = 0, pages = 5521, users = 15000, depth = 27.27981 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 55, admins = 2, articles = 2093, edits = 92520, files = 0, pages = 5005, users = 13873, depth = 35.78292 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54157, files = 35, pages = 11583, users = 3262, depth = 98.1693 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106187, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6424 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 19, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128382, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39853 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30270, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41203, files = 0, pages = 4390, users = 1762, depth = 15.22007 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3667, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 17, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9200, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64107, files = 0, pages = 11540, users = 8496, depth = 148.5489 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95303, files = 0, pages = 6418, users = 18733, depth = 90.39742 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16051, files = 0, pages = 3373, users = 3819, depth = 4.630629 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20755, files = 0, pages = 3021, users = 7181, depth = 4.319019 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11458, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 19, admins = 3, articles = 1651, edits = 104419, files = 0, pages = 5366, users = 13889, depth = 98.52634 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1640, edits = 100304, files = 1, pages = 8626, users = 4889, depth = 210.998 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20573, files = 0, pages = 3072, users = 7939, depth = 7.279019 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8896, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12326, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14954, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205208, files = 0, pages = 4253, users = 12960, depth = 252.863 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9831, files = 0, pages = 2556, users = 2835, depth = 3.956131 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7777, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 22, admins = 1, articles = 1224, edits = 33793, files = 0, pages = 3790, users = 11646, depth = 39.18664 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33576, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.50699 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1168, edits = 61390, files = 9, pages = 7720, users = 9284, depth = 250.2318 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22964, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33288, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20226 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85221, files = 0, pages = 2055, users = 1168, depth = 30.05747 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1089, edits = 37955, files = 0, pages = 3735, users = 9409, depth = 59.99324 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1065, edits = 42563, files = 0, pages = 3289, users = 9591, depth = 56.43372 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2158, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1599, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46135, files = 0, pages = 3902, users = 21717, depth = 92.90227 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6663, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 964, edits = 27094, files = 0, pages = 1315, users = 454, depth = 2.73154 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37770, files = 0, pages = 3998, users = 9320, depth = 108.1699 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10427, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17659, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 860, edits = 8755, files = 0, pages = 1626, users = 1537, depth = 4.271656 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9386, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32013, files = 0, pages = 1650, users = 875, depth = 18.75436 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 21, admins = 2, articles = 782, edits = 26799, files = 0, pages = 3372, users = 9190, depth = 87.18005 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9823, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 760, edits = 14327, files = 0, pages = 2999, users = 138, depth = 41.46291 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 12, admins = 2, articles = 711, edits = 36592, files = 0, pages = 3751, users = 8787, depth = 178.3393 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10558, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 11, admins = 1, articles = 637, edits = 19105, files = 0, pages = 2120, users = 7164, depth = 48.84438 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8940, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44483, files = 0, pages = 3179, users = 16938, depth = 266.1039 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12375, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7595, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14364, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 505, edits = 24740, files = 0, pages = 2443, users = 7837, depth = 149.1424 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9420, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5947, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15329, files = 0, pages = 1654, users = 392, depth = 67.98959 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49424, files = 0, pages = 3047, users = 13200, depth = 627.6235 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 420, edits = 37579, files = 0, pages = 2552, users = 7907, depth = 379.4376 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20477, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.5071 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 242, edits = 74442, files = 0, pages = 2257, users = 12246, depth = 2286.682 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 12, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9169, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16677, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281759, admins = 3758, articles = 59210855, edits = 3203048650, files = 2762390, pages = 244619876, users = 103368742, depth = 128.3899, date = '@1658901641' }, } return info 0qodcxtmd1ix8v9pu9fbeeujjkgkg50 4165154 4165120 2022-07-27T08:00:48Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553479, edits = 1104664342, files = 897697, pages = 56596201, users = 44178621, depth = 1138.102 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125908, edits = 34879452, files = 0, pages = 11232143, users = 92716, depth = 2.157584 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2710090, edits = 223349203, files = 128574, pages = 7484483, users = 3966036, depth = 92.61717 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551624, edits = 50838363, files = 0, pages = 6116061, users = 829451, depth = 16.22065 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440756, edits = 195160196, files = 68960, pages = 12121874, users = 4430561, depth = 253.2933 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096181, edits = 62349248, files = 20, pages = 4461773, users = 1221087, depth = 17.79696 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1840058, edits = 124038696, files = 237443, pages = 7420571, users = 3221471, depth = 153.7464 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791387, edits = 144534476, files = 0, pages = 7697842, users = 6600832, depth = 204.1162 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764298, edits = 128254900, files = 139716, pages = 7477990, users = 2276495, depth = 179.8783 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593691, edits = 7095167, files = 1473, pages = 2001486, users = 187154, depth = 0.2321056 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530157, edits = 67474210, files = 262, pages = 3550885, users = 1183174, depth = 33.13942 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335226, edits = 90473266, files = 32598, pages = 3946859, users = 1959980, depth = 87.69672 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8958, admins = 66, articles = 1292937, edits = 72608634, files = 60497, pages = 7101005, users = 3245583, depth = 206.337 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2041, admins = 20, articles = 1274649, edits = 68846781, files = 24460, pages = 19371963, users = 874106, depth = 716.4025 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 89, admins = 3, articles = 1265913, edits = 6285149, files = 42, pages = 2881752, users = 52740, depth = 3.553427 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179526, edits = 58747472, files = 49602, pages = 7787475, users = 2282138, depth = 236.7614 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3225, admins = 49, articles = 1178930, edits = 36577365, files = 110442, pages = 4100601, users = 635986, depth = 54.78371 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094104, edits = 63898424, files = 58332, pages = 5392541, users = 2784107, depth = 182.8945 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 921090, edits = 35162970, files = 81549, pages = 5327639, users = 1137447, depth = 151.058 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705078, edits = 30425248, files = 15461, pages = 1759897, users = 424620, depth = 38.69265 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660899, edits = 25091504, files = 36072, pages = 3981479, users = 309570, depth = 159.0889 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625471, edits = 21407743, files = 47233, pages = 3271451, users = 1341561, depth = 117.1087 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597158, edits = 32978276, files = 12667, pages = 2721237, users = 746036, depth = 153.329 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594499, edits = 22711158, files = 5, pages = 1694701, users = 557531, depth = 45.89748 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534800, edits = 20592191, files = 69380, pages = 1405837, users = 518993, depth = 38.856 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508718, edits = 25068797, files = 8378, pages = 1446240, users = 508851, depth = 58.87106 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507241, edits = 21483797, files = 1, pages = 1397573, users = 584273, depth = 47.36001 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2997, admins = 24, articles = 503293, edits = 28125851, files = 37478, pages = 2371165, users = 1414561, depth = 163.379 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478790, edits = 8663064, files = 315, pages = 905388, users = 30543, depth = 7.595988 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456782, edits = 41239770, files = 10239, pages = 4644091, users = 175716, depth = 746.2213 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432202, edits = 14982494, files = 116394, pages = 2617397, users = 590279, depth = 146.326 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431442, edits = 3128327, files = 362, pages = 1062640, users = 53715, depth = 6.301043 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 89, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522129, files = 6072, pages = 564398, users = 42919, depth = 0.7729411 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396443, edits = 8982836, files = 0, pages = 823145, users = 138180, depth = 12.64227 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359380, edits = 5612089, files = 19612, pages = 1040500, users = 297504, depth = 19.37411 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322292, edits = 7647471, files = 10878, pages = 710792, users = 198846, depth = 15.63358 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319469, edits = 34305998, files = 73623, pages = 1335853, users = 991503, depth = 259.9379 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292850, edits = 8465894, files = 11307, pages = 987422, users = 123433, depth = 48.22964 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283208, edits = 11448074, files = 549, pages = 631141, users = 310617, depth = 27.37703 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282902, edits = 11183242, files = 0, pages = 906529, users = 434266, depth = 59.9465 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241951, edits = 1520563, files = 244, pages = 570580, users = 37651, depth = 4.916373 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241382, edits = 7391747, files = 0, pages = 548248, users = 220902, depth = 21.79003 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231893, edits = 3051279, files = 10538, pages = 587312, users = 120515, depth = 12.20447 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229154, edits = 6160070, files = 757, pages = 541230, users = 167644, depth = 21.1091 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225513, edits = 2443503, files = 177, pages = 385144, users = 16058, depth = 3.178931 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220406, edits = 4156484, files = 3239, pages = 645091, users = 120240, depth = 23.92171 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214946, edits = 8339098, files = 36, pages = 698021, users = 1219447, depth = 60.34217 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212716, edits = 6417720, files = 20940, pages = 444743, users = 276984, depth = 17.16913 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211987, edits = 9569853, files = 18495, pages = 629486, users = 367630, depth = 58.96735 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203630, edits = 6634083, files = 23850, pages = 499372, users = 165950, depth = 28.02201 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187032, edits = 6131838, files = 751, pages = 470620, users = 127870, depth = 29.95465 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185691, edits = 6535344, files = 23734, pages = 509345, users = 250745, depth = 38.97953 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177141, edits = 5712135, files = 8335, pages = 438910, users = 213211, depth = 28.41982 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 298, admins = 11, articles = 173768, edits = 4984592, files = 12478, pages = 989920, users = 148647, depth = 111.079 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386497, files = 16, pages = 372247, users = 121440, depth = 15.13221 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161919, edits = 4387354, files = 14832, pages = 459238, users = 142697, depth = 32.21177 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 713, admins = 18, articles = 154780, edits = 2717473, files = 2143, pages = 669367, users = 76042, depth = 44.87339 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152093, edits = 5585593, files = 3567, pages = 1186457, users = 706310, depth = 217.7437 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 958, admins = 15, articles = 149212, edits = 10199102, files = 27278, pages = 970541, users = 428432, depth = 318.4013 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147570, edits = 3471581, files = 7753, pages = 464517, users = 206909, depth = 34.47489 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137113, edits = 3685704, files = 0, pages = 275691, users = 157584, depth = 13.65618 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134955, edits = 11092587, files = 11267, pages = 274240, users = 73429, depth = 43.08567 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129856, edits = 3696226, files = 0, pages = 228346, users = 106305, depth = 9.311622 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129582, edits = 4785213, files = 8676, pages = 523700, users = 102975, depth = 84.52436 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 324, admins = 12, articles = 125798, edits = 1851348, files = 2626, pages = 283317, users = 242883, depth = 10.24552 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125645, edits = 5998264, files = 15239, pages = 985576, users = 382344, depth = 285.0836 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114731, edits = 3653607, files = 25482, pages = 466136, users = 107626, depth = 73.52982 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 110462, edits = 3273644, files = 0, pages = 241742, users = 32268, depth = 19.12717 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 87, admins = 6, articles = 107606, edits = 1307008, files = 485, pages = 262476, users = 35987, depth = 10.31455 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104043, edits = 2510620, files = 9615, pages = 372282, users = 151487, depth = 44.8257 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103571, edits = 751990, files = 2978, pages = 216043, users = 102558, depth = 4.104728 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045456, files = 3, pages = 245086, users = 28726, depth = 10.69453 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90295, edits = 3413223, files = 5456, pages = 367591, users = 144114, depth = 87.57085 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87793, edits = 2307257, files = 924, pages = 156558, users = 48223, depth = 9.041403 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85998, edits = 2460898, files = 4725, pages = 262959, users = 143396, depth = 39.62635 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85486, edits = 2136107, files = 19140, pages = 283927, users = 145288, depth = 40.5405 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989728, files = 0, pages = 162113, users = 48852, depth = 5.318692 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81494, edits = 422465, files = 2688, pages = 111166, users = 33023, depth = 0.5038035 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78860, edits = 3700293, files = 6959, pages = 487440, users = 162695, depth = 203.7772 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78622, edits = 2322653, files = 1884, pages = 226087, users = 75976, depth = 36.14085 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77552, edits = 3591461, files = 13339, pages = 305546, users = 114079, depth = 101.591 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74066, edits = 1232336, files = 2269, pages = 146843, users = 54755, depth = 8.102637 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24976, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72233, edits = 2000758, files = 5401, pages = 141459, users = 69906, depth = 12.99066 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69725, edits = 1592120, files = 5430, pages = 177537, users = 53731, depth = 21.44095 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 45, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099717, files = 724, pages = 140325, users = 31989, depth = 8.38687 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802854, files = 0, pages = 81995, users = 28417, depth = 0.4271565 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66353, edits = 855238, files = 2069, pages = 101471, users = 25253, depth = 2.360932 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65718, edits = 605883, files = 225, pages = 113669, users = 32315, depth = 2.837745 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628116, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238832 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60964, edits = 2390170, files = 2367, pages = 131374, users = 54984, depth = 24.2684 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60216, edits = 1146627, files = 1454, pages = 169581, users = 35315, depth = 22.30375 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59752, edits = 93909, files = 0, pages = 63101, users = 2180, depth = 0.004675159 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57064, edits = 1065001, files = 1116, pages = 95695, users = 52356, depth = 5.100447 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347440, files = 0, pages = 69099, users = 21681, depth = 0.2840202 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54640, edits = 1757247, files = 3218, pages = 141245, users = 86451, depth = 31.25534 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091594, files = 565, pages = 109071, users = 51624, depth = 10.54816 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53251, edits = 1110169, files = 4437, pages = 122085, users = 37587, depth = 15.19418 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49543, edits = 749038, files = 537, pages = 97641, users = 31118, depth = 7.230379 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49083, edits = 1082445, files = 7567, pages = 149835, users = 43320, depth = 30.43951 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 132, admins = 11, articles = 42962, edits = 1952445, files = 1897, pages = 233517, users = 123163, depth = 164.4872 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294227, files = 136, pages = 55367, users = 78517, depth = 0.4819798 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42162, edits = 961001, files = 1603, pages = 184158, users = 51104, depth = 59.18928 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42054, edits = 1834099, files = 1499, pages = 128230, users = 68132, depth = 60.0608 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861667, files = 690, pages = 146725, users = 94886, depth = 40.2458 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487113, files = 209, pages = 60549, users = 24868, depth = 2.073304 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38280, edits = 607388, files = 1574, pages = 134019, users = 42153, depth = 28.34874 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 69, admins = 3, articles = 34267, edits = 552137, files = 168, pages = 59156, users = 24779, depth = 4.923917 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33284, edits = 991077, files = 0, pages = 48828, users = 33574, depth = 4.426832 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32235, edits = 1066020, files = 1258, pages = 103366, users = 58475, depth = 50.21693 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830060, files = 1320, pages = 116393, users = 63319, depth = 51.21497 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29939, edits = 824311, files = 0, pages = 117317, users = 68782, depth = 59.84939 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28965, edits = 1013782, files = 571, pages = 69639, users = 92235, depth = 28.7064 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103908, files = 2592, pages = 129782, users = 75846, depth = 109.0213 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732673, files = 1407, pages = 55689, users = 41261, depth = 16.65022 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25085, edits = 886437, files = 47, pages = 62806, users = 23468, depth = 31.91427 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23766, edits = 641686, files = 4, pages = 37725, users = 44611, depth = 5.867995 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23647, edits = 111762, files = 0, pages = 28707, users = 3016, depth = 0.1782606 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27122, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21303, edits = 704861, files = 1475, pages = 97664, users = 77725, depth = 92.73222 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15077, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 31, admins = 3, articles = 19585, edits = 185129, files = 0, pages = 36473, users = 17040, depth = 3.774091 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17781, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17995, edits = 508617, files = 3121, pages = 79631, users = 58163, depth = 74.93314 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17244, edits = 161694, files = 0, pages = 30574, users = 18265, depth = 3.160282 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355443, files = 109, pages = 29082, users = 24118, depth = 6.033287 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230802, files = 1323, pages = 41116, users = 17940, depth = 13.67744 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16039, edits = 522735, files = 165, pages = 59733, users = 22540, depth = 64.94658 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15902, edits = 566829, files = 347, pages = 32198, users = 25558, depth = 18.48765 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15785, edits = 460835, files = 125, pages = 71506, users = 31020, depth = 80.30667 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89326, files = 0, pages = 31339, users = 18926, depth = 2.937105 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12237, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 53, admins = 3, articles = 15386, edits = 578437, files = 1062, pages = 44170, users = 45327, depth = 45.83313 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16160, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239985, files = 145, pages = 56213, users = 15723, depth = 30.89172 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15125, edits = 282891, files = 1719, pages = 53928, users = 27735, depth = 34.52587 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371432, files = 1765, pages = 45903, users = 39094, depth = 34.10739 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14730, edits = 664641, files = 281, pages = 23705, users = 27663, depth = 10.40904 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14695, edits = 119845, files = 112, pages = 29761, users = 5294, depth = 4.232814 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381082, files = 1765, pages = 47619, users = 22149, depth = 43.94443 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377259, files = 133, pages = 35364, users = 23026, depth = 25.91245 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368629, files = 0, pages = 40250, users = 26850, depth = 33.86069 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213128, files = 462, pages = 30201, users = 14904, depth = 10.09909 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229412, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21967 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454019, files = 623, pages = 65471, users = 26471, depth = 100.0585 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13444, edits = 165697, files = 263, pages = 30415, users = 30066, depth = 8.681297 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13236, edits = 50637, files = 0, pages = 20736, users = 4002, depth = 0.7840648 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152109, files = 2739, pages = 35042, users = 23329, depth = 12.44856 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137212, files = 0, pages = 26465, users = 24074, depth = 6.383478 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12255, edits = 232766, files = 865, pages = 32758, users = 19629, depth = 19.88888 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469195, files = 445, pages = 70044, users = 35307, depth = 164.1687 }, ['shn'] = { pos = 152, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11544, edits = 54723, files = 60, pages = 27051, users = 3260, depth = 3.650308 }, ['wa'] = { pos = 153, activeusers = 26, admins = 4, articles = 11536, edits = 388075, files = 618, pages = 27209, users = 22198, depth = 26.32673 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 46, admins = 6, articles = 11394, edits = 379459, files = 0, pages = 96670, users = 94366, depth = 219.8743 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231011, files = 6, pages = 26609, users = 14446, depth = 17.42162 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 45, admins = 1, articles = 10564, edits = 96445, files = 0, pages = 23947, users = 17448, depth = 6.463664 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10543, edits = 328756, files = 1706, pages = 72769, users = 34384, depth = 157.3775 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100463, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.331964 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184750, files = 0, pages = 27164, users = 13074, depth = 17.62775 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272038, files = 192, pages = 42091, users = 29490, depth = 62.07987 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10226, edits = 194823, files = 0, pages = 21539, users = 7262, depth = 11.07028 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10137, edits = 149756, files = 0, pages = 13895, users = 16848, depth = 1.481223 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48506, files = 0, pages = 16192, users = 2142, depth = 1.09331 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9472, edits = 281411, files = 1101, pages = 33342, users = 36176, depth = 53.60075 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122348, files = 0, pages = 18259, users = 30324, depth = 5.837845 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10792, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19368, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 85036, files = 0, pages = 14920, users = 13744, depth = 3.135973 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238462, files = 0, pages = 25642, users = 32065, depth = 39.20952 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130774, files = 87, pages = 17619, users = 25278, depth = 9.038424 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96717, files = 0, pages = 16560, users = 15420, depth = 5.750806 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723053, files = 54, pages = 68912, users = 29573, depth = 607.2455 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26237, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7702, edits = 139500, files = 0, pages = 26117, users = 11763, depth = 30.53425 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 24, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24606, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25807, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7422, edits = 153234, files = 0, pages = 13444, users = 16573, depth = 7.503541 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7380, edits = 96180, files = 0, pages = 16892, users = 5410, depth = 9.45877 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21870, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7136, edits = 498171, files = 170, pages = 19240, users = 20682, depth = 74.49404 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151039, files = 0, pages = 31004, users = 14432, depth = 64.17613 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38523, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 12001, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 46, admins = 2, articles = 6294, edits = 229152, files = 319, pages = 15605, users = 24690, depth = 32.13654 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6210, edits = 176530, files = 201, pages = 12061, users = 13175, depth = 12.99308 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19828, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26394, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118065, files = 9, pages = 20319, users = 17668, depth = 33.31345 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5678, edits = 183913, files = 38, pages = 43377, users = 6220, depth = 186.9054 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214425, files = 0, pages = 15418, users = 14670, depth = 42.6763 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5570, edits = 308465, files = 186, pages = 20536, users = 18019, depth = 108.4404 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199458, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72797 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13208, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185907, files = 0, pages = 8721, users = 15400, depth = 7.815157 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5409, edits = 68761, files = 49, pages = 10536, users = 15755, depth = 5.863529 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 36, admins = 1, articles = 5298, edits = 153638, files = 282, pages = 14875, users = 19743, depth = 33.75023 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5226, edits = 26884, files = 0, pages = 5761, users = 1277, depth = 0.0489063 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13778, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 14, admins = 3, articles = 5040, edits = 118344, files = 1, pages = 9560, users = 12024, depth = 9.956441 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95551, files = 0, pages = 8625, users = 15304, depth = 5.675193 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4863, edits = 120788, files = 0, pages = 11238, users = 16390, depth = 18.47084 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4602, edits = 77038, files = 1, pages = 22389, users = 12773, depth = 51.40229 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4484, edits = 65742, files = 0, pages = 14093, users = 2274, depth = 21.42223 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9142, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120682, files = 438, pages = 10686, users = 12506, depth = 29.93702 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15379, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12196, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3866, edits = 32057, files = 0, pages = 10594, users = 5990, depth = 9.164551 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13173, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162947, files = 51, pages = 9593, users = 18494, depth = 41.09418 }, ['lad'] = { pos = 216, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19615, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 217, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205479, files = 300, pages = 16445, users = 117623, depth = 160.8967 }, ['gom'] = { pos = 218, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8607, depth = 54.59492 }, ['tum'] = { pos = 219, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3544, edits = 28958, files = 0, pages = 5443, users = 7169, depth = 1.52754 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59700, files = 0, pages = 10961, users = 7874, depth = 25.96897 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115787, files = 0, pages = 7535, users = 16008, depth = 23.54755 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8062, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17193, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85757, files = 0, pages = 9332, users = 11108, depth = 30.44578 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110061, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60505 }, ['av'] = { pos = 228, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3016, edits = 82488, files = 0, pages = 14443, users = 13294, depth = 81.98515 }, ['dv'] = { pos = 229, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23298, depth = 85.29834 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606802, files = 0, pages = 10536, users = 21329, depth = 1043.387 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12631, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13783, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89810, files = 0, pages = 6904, users = 10724, depth = 30.04306 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89286, files = 0, pages = 5941, users = 13339, depth = 24.44548 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6624, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96423, files = 0, pages = 5521, users = 15000, depth = 27.27981 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 55, admins = 2, articles = 2093, edits = 92526, files = 0, pages = 5005, users = 13873, depth = 35.78525 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54157, files = 35, pages = 11583, users = 3262, depth = 98.1693 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106187, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6424 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 19, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128382, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39853 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30270, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41203, files = 0, pages = 4390, users = 1762, depth = 15.22007 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3667, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 17, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9200, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64107, files = 0, pages = 11540, users = 8496, depth = 148.5489 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95303, files = 0, pages = 6418, users = 18734, depth = 90.39742 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16051, files = 0, pages = 3373, users = 3819, depth = 4.630629 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20755, files = 0, pages = 3021, users = 7181, depth = 4.319019 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11458, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 19, admins = 3, articles = 1651, edits = 104419, files = 0, pages = 5366, users = 13889, depth = 98.52634 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1640, edits = 100309, files = 1, pages = 8626, users = 4889, depth = 211.0085 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20573, files = 0, pages = 3072, users = 7940, depth = 7.279019 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8896, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12115, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12327, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14954, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205208, files = 0, pages = 4253, users = 12960, depth = 252.863 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9831, files = 0, pages = 2556, users = 2835, depth = 3.956131 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7777, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 22, admins = 1, articles = 1224, edits = 33793, files = 0, pages = 3790, users = 11646, depth = 39.18664 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33576, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.50699 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1168, edits = 61390, files = 9, pages = 7720, users = 9284, depth = 250.2318 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82552, files = 0, pages = 5561, users = 22965, depth = 211.8272 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33288, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20226 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85221, files = 0, pages = 2055, users = 1168, depth = 30.05747 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1089, edits = 37955, files = 0, pages = 3735, users = 9410, depth = 59.99324 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1065, edits = 42563, files = 0, pages = 3289, users = 9591, depth = 56.43372 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2159, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1599, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46135, files = 0, pages = 3902, users = 21717, depth = 92.90227 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6663, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 964, edits = 27117, files = 0, pages = 1316, users = 454, depth = 2.747369 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37770, files = 0, pages = 3998, users = 9320, depth = 108.1699 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10427, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46118, files = 0, pages = 3802, users = 17659, depth = 139.4231 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 860, edits = 8755, files = 0, pages = 1626, users = 1537, depth = 4.271656 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9386, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32013, files = 0, pages = 1650, users = 875, depth = 18.75436 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 21, admins = 2, articles = 782, edits = 26799, files = 0, pages = 3372, users = 9191, depth = 87.18005 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9823, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 760, edits = 14336, files = 0, pages = 3002, users = 138, depth = 41.55864 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 12, admins = 2, articles = 711, edits = 36592, files = 0, pages = 3751, users = 8787, depth = 178.3393 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10558, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 11, admins = 1, articles = 637, edits = 19105, files = 0, pages = 2120, users = 7164, depth = 48.84438 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8940, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44483, files = 0, pages = 3179, users = 16938, depth = 266.1039 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12375, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7595, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14364, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 505, edits = 24751, files = 0, pages = 2443, users = 7837, depth = 149.2087 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9420, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5947, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15337, files = 0, pages = 1657, users = 392, depth = 68.23961 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49425, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3639 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 422, edits = 37598, files = 0, pages = 2557, users = 7907, depth = 376.3612 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20477, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.5071 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 805, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 242, edits = 74442, files = 0, pages = 2257, users = 12246, depth = 2286.682 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 12, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9169, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16677, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281759, admins = 3758, articles = 59211291, edits = 3203087461, files = 2762375, pages = 244621516, users = 103369882, depth = 128.3904, date = '@1658908841' }, } return info 9k1w0l22iqkvh29erwz5jp8aji227jv 4165182 4165154 2022-07-27T10:00:49Z MBHbot 91410 Scribunto text/plain local info = { ['en'] = { pos = 1, activeusers = 113839, admins = 1032, articles = 6553508, edits = 1104677855, files = 897715, pages = 56596602, users = 44179088, depth = 1138.115 }, ['ceb'] = { pos = 2, activeusers = 193, admins = 6, articles = 6125907, edits = 34879458, files = 0, pages = 11232144, users = 92718, depth = 2.157586 }, ['de'] = { pos = 3, activeusers = 17272, admins = 193, articles = 2710130, edits = 223351908, files = 128586, pages = 7484601, users = 3966115, depth = 92.61712 }, ['sv'] = { pos = 4, activeusers = 1947, admins = 66, articles = 2551626, edits = 50838970, files = 0, pages = 6116079, users = 829460, depth = 16.22091 }, ['fr'] = { pos = 5, activeusers = 16842, admins = 159, articles = 2440787, edits = 195162634, files = 68961, pages = 12121987, users = 4430614, depth = 253.292 }, ['nl'] = { pos = 6, activeusers = 3501, admins = 36, articles = 2096195, edits = 62349867, files = 20, pages = 4461794, users = 1221103, depth = 17.79692 }, ['ru'] = { pos = 7, activeusers = 10568, admins = 76, articles = 1840080, edits = 124041030, files = 237449, pages = 7420659, users = 3221533, depth = 153.7475 }, ['es'] = { pos = 8, activeusers = 13347, admins = 63, articles = 1791403, edits = 144535563, files = 0, pages = 7697874, users = 6600878, depth = 204.1143 }, ['it'] = { pos = 9, activeusers = 7674, admins = 122, articles = 1764312, edits = 128256385, files = 139718, pages = 7478072, users = 2276535, depth = 179.8799 }, ['arz'] = { pos = 10, activeusers = 212, admins = 7, articles = 1593691, edits = 7095198, files = 1473, pages = 2001487, users = 187163, depth = 0.2321076 }, ['pl'] = { pos = 11, activeusers = 4081, admins = 102, articles = 1530172, edits = 67474849, files = 262, pages = 3550922, users = 1183189, depth = 33.13946 }, ['ja'] = { pos = 12, activeusers = 14848, admins = 40, articles = 1335231, edits = 90474720, files = 32598, pages = 3946851, users = 1960015, depth = 87.69678 }, ['zh'] = { pos = 13, activeusers = 8958, admins = 66, articles = 1292971, edits = 72611073, files = 60498, pages = 7101118, users = 3245618, depth = 206.3354 }, ['vi'] = { pos = 14, activeusers = 2041, admins = 20, articles = 1274647, edits = 68847174, files = 24461, pages = 19371977, users = 874135, depth = 716.4095 }, ['war'] = { pos = 15, activeusers = 89, admins = 3, articles = 1265913, edits = 6285149, files = 42, pages = 2881752, users = 52741, depth = 3.553427 }, ['ar'] = { pos = 16, activeusers = 4549, admins = 26, articles = 1179538, edits = 58747916, files = 49603, pages = 7787567, users = 2282176, depth = 236.7613 }, ['uk'] = { pos = 17, activeusers = 3225, admins = 49, articles = 1178945, edits = 36578662, files = 110442, pages = 4100660, users = 636006, depth = 54.78514 }, ['pt'] = { pos = 18, activeusers = 8582, admins = 56, articles = 1094105, edits = 63899157, files = 58332, pages = 5392668, users = 2784126, depth = 182.9026 }, ['fa'] = { pos = 19, activeusers = 5207, admins = 34, articles = 921103, edits = 35163792, files = 81553, pages = 5327733, users = 1137473, depth = 151.0602 }, ['ca'] = { pos = 20, activeusers = 1019, admins = 30, articles = 705082, edits = 30426179, files = 15461, pages = 1759910, users = 424632, depth = 38.69377 }, ['sr'] = { pos = 21, activeusers = 721, admins = 18, articles = 660903, edits = 25091589, files = 36075, pages = 3981486, users = 309573, depth = 159.0875 }, ['id'] = { pos = 22, activeusers = 3132, admins = 41, articles = 625481, edits = 21408078, files = 47254, pages = 3271489, users = 1341591, depth = 117.1079 }, ['ko'] = { pos = 23, activeusers = 1539, admins = 27, articles = 597169, edits = 32978779, files = 12668, pages = 2721283, users = 746050, depth = 153.3282 }, ['no'] = { pos = 24, activeusers = 1001, admins = 40, articles = 594504, edits = 22711404, files = 5, pages = 1694712, users = 557534, depth = 45.8974 }, ['fi'] = { pos = 25, activeusers = 1540, admins = 30, articles = 534802, edits = 20592449, files = 69380, pages = 1405849, users = 519001, depth = 38.85675 }, ['hu'] = { pos = 26, activeusers = 1551, admins = 24, articles = 508722, edits = 25069057, files = 8378, pages = 1446261, users = 508856, depth = 58.87203 }, ['cs'] = { pos = 27, activeusers = 2035, admins = 32, articles = 507245, edits = 21484037, files = 1, pages = 1397588, users = 584285, depth = 47.36045 }, ['tr'] = { pos = 28, activeusers = 2997, admins = 24, articles = 503312, edits = 28126750, files = 37478, pages = 2371254, users = 1414582, depth = 163.378 }, ['ce'] = { pos = 29, activeusers = 49, admins = 3, articles = 478806, edits = 8663120, files = 315, pages = 905404, users = 30543, depth = 7.595396 }, ['sh'] = { pos = 30, activeusers = 162, admins = 12, articles = 456782, edits = 41239773, files = 10239, pages = 4644091, users = 175719, depth = 746.2213 }, ['ro'] = { pos = 31, activeusers = 854, admins = 18, articles = 432203, edits = 14982630, files = 116396, pages = 2617413, users = 590288, depth = 146.3277 }, ['zh-min-nan'] = { pos = 32, activeusers = 86, admins = 6, articles = 431442, edits = 3128327, files = 362, pages = 1062640, users = 53717, depth = 6.301043 }, ['tt'] = { pos = 33, activeusers = 89, admins = 5, articles = 417474, edits = 3522129, files = 6072, pages = 564398, users = 42920, depth = 0.7729411 }, ['eu'] = { pos = 34, activeusers = 280, admins = 12, articles = 396447, edits = 8982903, files = 0, pages = 823151, users = 138181, depth = 12.64213 }, ['ms'] = { pos = 35, activeusers = 572, admins = 15, articles = 359380, edits = 5612186, files = 19612, pages = 1040528, users = 297513, depth = 19.37552 }, ['eo'] = { pos = 36, activeusers = 324, admins = 16, articles = 322292, edits = 7647544, files = 10878, pages = 710794, users = 198847, depth = 15.63384 }, ['he'] = { pos = 37, activeusers = 3191, admins = 32, articles = 319478, edits = 34306507, files = 73625, pages = 1335888, users = 991533, depth = 259.9336 }, ['hy'] = { pos = 38, activeusers = 445, admins = 11, articles = 292852, edits = 8465966, files = 11307, pages = 987427, users = 123435, depth = 48.22957 }, ['bg'] = { pos = 39, activeusers = 749, admins = 25, articles = 283209, edits = 11448182, files = 549, pages = 631152, users = 310628, depth = 27.37818 }, ['da'] = { pos = 40, activeusers = 695, admins = 25, articles = 282906, edits = 11183330, files = 0, pages = 906535, users = 434276, depth = 59.94527 }, ['azb'] = { pos = 41, activeusers = 127, admins = 5, articles = 241952, edits = 1520566, files = 244, pages = 570580, users = 37651, depth = 4.916312 }, ['sk'] = { pos = 42, activeusers = 509, admins = 10, articles = 241383, edits = 7391785, files = 0, pages = 548249, users = 220905, depth = 21.78992 }, ['kk'] = { pos = 43, activeusers = 188, admins = 16, articles = 231893, edits = 3051284, files = 10538, pages = 587314, users = 120517, depth = 12.20459 }, ['et'] = { pos = 44, activeusers = 442, admins = 33, articles = 229162, edits = 6160107, files = 757, pages = 541240, users = 167646, depth = 21.10763 }, ['min'] = { pos = 45, activeusers = 46, admins = 5, articles = 225513, edits = 2443503, files = 177, pages = 385144, users = 16059, depth = 3.178931 }, ['be'] = { pos = 46, activeusers = 268, admins = 11, articles = 220409, edits = 4156512, files = 3239, pages = 645104, users = 120243, depth = 23.92186 }, ['simple'] = { pos = 47, activeusers = 979, admins = 17, articles = 214954, edits = 8339179, files = 36, pages = 698029, users = 1219460, depth = 60.33759 }, ['hr'] = { pos = 48, activeusers = 475, admins = 11, articles = 212716, edits = 6417737, files = 20941, pages = 444744, users = 276988, depth = 17.16929 }, ['el'] = { pos = 49, activeusers = 1035, admins = 22, articles = 211988, edits = 9569905, files = 18495, pages = 629500, users = 367635, depth = 58.96947 }, ['lt'] = { pos = 50, activeusers = 334, admins = 10, articles = 203633, edits = 6634165, files = 23850, pages = 499375, users = 165953, depth = 28.02136 }, ['gl'] = { pos = 51, activeusers = 237, admins = 8, articles = 187038, edits = 6131978, files = 751, pages = 470639, users = 127874, depth = 29.95494 }, ['az'] = { pos = 52, activeusers = 701, admins = 17, articles = 185691, edits = 6535453, files = 23733, pages = 509346, users = 250748, depth = 38.98035 }, ['sl'] = { pos = 53, activeusers = 326, admins = 22, articles = 177141, edits = 5712158, files = 8335, pages = 438914, users = 213213, depth = 28.42054 }, ['ur'] = { pos = 54, activeusers = 298, admins = 11, articles = 173788, edits = 4984809, files = 12478, pages = 989957, users = 148655, depth = 111.0588 }, ['nn'] = { pos = 55, activeusers = 116, admins = 14, articles = 162574, edits = 3386512, files = 16, pages = 372247, users = 121440, depth = 15.13227 }, ['ka'] = { pos = 56, activeusers = 243, admins = 6, articles = 161919, edits = 4387388, files = 14832, pages = 459238, users = 142698, depth = 32.21202 }, ['uz'] = { pos = 57, activeusers = 713, admins = 18, articles = 154807, edits = 2717629, files = 2143, pages = 669407, users = 76048, depth = 44.8599 }, ['hi'] = { pos = 58, activeusers = 1211, admins = 6, articles = 152085, edits = 5585682, files = 3567, pages = 1186465, users = 706325, depth = 217.7754 }, ['th'] = { pos = 59, activeusers = 958, admins = 15, articles = 149216, edits = 10199254, files = 27278, pages = 970555, users = 428437, depth = 318.3921 }, ['ta'] = { pos = 60, activeusers = 303, admins = 31, articles = 147572, edits = 3471619, files = 7753, pages = 464522, users = 206911, depth = 34.47461 }, ['la'] = { pos = 61, activeusers = 158, admins = 21, articles = 137113, edits = 3685709, files = 0, pages = 275691, users = 157589, depth = 13.6562 }, ['cy'] = { pos = 62, activeusers = 130, admins = 16, articles = 134955, edits = 11092601, files = 11267, pages = 274240, users = 73431, depth = 43.08572 }, ['ast'] = { pos = 63, activeusers = 118, admins = 11, articles = 129856, edits = 3696243, files = 0, pages = 228347, users = 106309, depth = 9.311813 }, ['mk'] = { pos = 64, activeusers = 240, admins = 12, articles = 129585, edits = 4785271, files = 8676, pages = 523749, users = 102978, depth = 84.53329 }, ['zh-yue'] = { pos = 65, activeusers = 324, admins = 12, articles = 125798, edits = 1851398, files = 2626, pages = 283317, users = 242888, depth = 10.24579 }, ['bn'] = { pos = 66, activeusers = 1112, admins = 14, articles = 125650, edits = 5998478, files = 15239, pages = 985607, users = 382354, depth = 285.0793 }, ['lv'] = { pos = 67, activeusers = 286, admins = 13, articles = 114731, edits = 3653663, files = 25482, pages = 466143, users = 107628, depth = 73.53277 }, ['vo'] = { pos = 68, activeusers = 34, admins = 2, articles = 110430, edits = 3273676, files = 0, pages = 241710, users = 32268, depth = 19.14097 }, ['tg'] = { pos = 69, activeusers = 87, admins = 6, articles = 107608, edits = 1307020, files = 485, pages = 262479, users = 35987, depth = 10.31428 }, ['af'] = { pos = 70, activeusers = 182, admins = 16, articles = 104045, edits = 2510651, files = 9615, pages = 372289, users = 151492, depth = 44.82535 }, ['my'] = { pos = 71, activeusers = 147, admins = 4, articles = 103571, edits = 751997, files = 2978, pages = 216046, users = 102561, depth = 4.104928 }, ['mg'] = { pos = 72, activeusers = 57, admins = 3, articles = 94870, edits = 1045460, files = 3, pages = 245086, users = 28726, depth = 10.69458 }, ['bs'] = { pos = 73, activeusers = 167, admins = 9, articles = 90295, edits = 3413256, files = 5456, pages = 367591, users = 144114, depth = 87.5717 }, ['oc'] = { pos = 74, activeusers = 92, admins = 4, articles = 87804, edits = 2307280, files = 924, pages = 156569, users = 48224, depth = 9.038592 }, ['sq'] = { pos = 75, activeusers = 228, admins = 11, articles = 85998, edits = 2460902, files = 4725, pages = 262959, users = 143396, depth = 39.62641 }, ['mr'] = { pos = 76, activeusers = 193, admins = 12, articles = 85486, edits = 2136120, files = 19140, pages = 283929, users = 145294, depth = 40.54128 }, ['nds'] = { pos = 77, activeusers = 45, admins = 4, articles = 83850, edits = 989732, files = 0, pages = 162113, users = 48852, depth = 5.318714 }, ['ky'] = { pos = 78, activeusers = 72, admins = 2, articles = 81494, edits = 422472, files = 2688, pages = 111166, users = 33023, depth = 0.5038118 }, ['ml'] = { pos = 79, activeusers = 262, admins = 15, articles = 78862, edits = 3700335, files = 6959, pages = 487460, users = 162697, depth = 203.7788 }, ['be-tarask'] = { pos = 80, activeusers = 128, admins = 4, articles = 78622, edits = 2322660, files = 1884, pages = 226087, users = 75976, depth = 36.14096 }, ['te'] = { pos = 81, activeusers = 207, admins = 13, articles = 77553, edits = 3591562, files = 13343, pages = 305552, users = 114082, depth = 101.5937 }, ['sw'] = { pos = 82, activeusers = 174, admins = 14, articles = 74067, edits = 1232362, files = 2269, pages = 146846, users = 54756, depth = 8.102869 }, ['new'] = { pos = 83, activeusers = 23, admins = 2, articles = 72352, edits = 848722, files = 0, pages = 196935, users = 24976, depth = 12.77789 }, ['br'] = { pos = 84, activeusers = 80, admins = 6, articles = 72234, edits = 2000763, files = 5401, pages = 141461, users = 69908, depth = 12.99052 }, ['jv'] = { pos = 85, activeusers = 105, admins = 4, articles = 69729, edits = 1592135, files = 5430, pages = 177541, users = 53733, depth = 21.43821 }, ['vec'] = { pos = 86, activeusers = 45, admins = 5, articles = 68973, edits = 1099731, files = 724, pages = 140325, users = 31989, depth = 8.386978 }, ['ht'] = { pos = 87, activeusers = 55, admins = 3, articles = 67828, edits = 802854, files = 0, pages = 81995, users = 28417, depth = 0.4271565 }, ['pms'] = { pos = 88, activeusers = 34, admins = 4, articles = 66355, edits = 855243, files = 2069, pages = 101474, users = 25255, depth = 2.360868 }, ['pnb'] = { pos = 89, activeusers = 59, admins = 2, articles = 65718, edits = 605889, files = 225, pages = 113669, users = 32317, depth = 2.837773 }, ['su'] = { pos = 90, activeusers = 47, admins = 7, articles = 61276, edits = 628120, files = 545, pages = 97376, users = 28307, depth = 2.238846 }, ['lb'] = { pos = 91, activeusers = 75, admins = 5, articles = 60964, edits = 2390172, files = 2367, pages = 131374, users = 54984, depth = 24.26842 }, ['ba'] = { pos = 92, activeusers = 90, admins = 7, articles = 60217, edits = 1146650, files = 1454, pages = 169583, users = 35317, depth = 22.3036 }, ['lld'] = { pos = 93, activeusers = 20, admins = 2, articles = 59754, edits = 93921, files = 0, pages = 63106, users = 2180, depth = 0.004683453 }, ['ga'] = { pos = 94, activeusers = 92, admins = 7, articles = 57064, edits = 1065004, files = 1116, pages = 95695, users = 52356, depth = 5.100461 }, ['szl'] = { pos = 95, activeusers = 46, admins = 3, articles = 55830, edits = 347440, files = 0, pages = 69099, users = 21681, depth = 0.2840202 }, ['is'] = { pos = 96, activeusers = 121, admins = 19, articles = 54640, edits = 1757248, files = 3218, pages = 141245, users = 86452, depth = 31.25536 }, ['ku'] = { pos = 97, activeusers = 101, admins = 3, articles = 53819, edits = 1091596, files = 565, pages = 109071, users = 51625, depth = 10.54818 }, ['lmo'] = { pos = 98, activeusers = 38, admins = 5, articles = 53251, edits = 1110169, files = 4437, pages = 122085, users = 37587, depth = 15.19418 }, ['cv'] = { pos = 99, activeusers = 62, admins = 2, articles = 49543, edits = 749039, files = 537, pages = 97641, users = 31118, depth = 7.230389 }, ['fy'] = { pos = 100, activeusers = 77, admins = 8, articles = 49084, edits = 1082501, files = 7567, pages = 149837, users = 43320, depth = 30.44004 }, ['tl'] = { pos = 101, activeusers = 132, admins = 11, articles = 42963, edits = 1952498, files = 1897, pages = 233519, users = 123166, depth = 164.4843 }, ['wuu'] = { pos = 102, activeusers = 53, admins = 4, articles = 42552, edits = 294227, files = 136, pages = 55367, users = 78518, depth = 0.4819798 }, ['ckb'] = { pos = 103, activeusers = 157, admins = 7, articles = 42164, edits = 961023, files = 1603, pages = 184163, users = 51105, depth = 59.18592 }, ['an'] = { pos = 104, activeusers = 74, admins = 6, articles = 42054, edits = 1834099, files = 1499, pages = 128230, users = 68132, depth = 60.0608 }, ['sco'] = { pos = 105, activeusers = 105, admins = 4, articles = 40556, edits = 861670, files = 690, pages = 146725, users = 94889, depth = 40.24593 }, ['diq'] = { pos = 106, activeusers = 32, admins = 3, articles = 40161, edits = 487113, files = 209, pages = 60549, users = 24868, depth = 2.073304 }, ['pa'] = { pos = 107, activeusers = 122, admins = 9, articles = 38282, edits = 607404, files = 1574, pages = 134025, users = 42157, depth = 28.34762 }, ['yo'] = { pos = 108, activeusers = 69, admins = 3, articles = 34267, edits = 552142, files = 168, pages = 59156, users = 24779, depth = 4.923962 }, ['io'] = { pos = 109, activeusers = 64, admins = 5, articles = 33284, edits = 991097, files = 0, pages = 48829, users = 33574, depth = 4.4274 }, ['ne'] = { pos = 110, activeusers = 99, admins = 5, articles = 32235, edits = 1066020, files = 1258, pages = 103366, users = 58475, depth = 50.21693 }, ['bar'] = { pos = 111, activeusers = 53, admins = 3, articles = 31630, edits = 830060, files = 1320, pages = 116393, users = 63320, depth = 51.21497 }, ['gu'] = { pos = 112, activeusers = 68, admins = 3, articles = 29941, edits = 824320, files = 0, pages = 117320, users = 68784, depth = 59.8419 }, ['als'] = { pos = 113, activeusers = 71, admins = 9, articles = 28965, edits = 1013782, files = 571, pages = 69639, users = 92235, depth = 28.7064 }, ['kn'] = { pos = 114, activeusers = 180, admins = 3, articles = 28336, edits = 1103961, files = 2592, pages = 129817, users = 75861, depth = 109.0723 }, ['scn'] = { pos = 115, activeusers = 38, admins = 5, articles = 26207, edits = 732674, files = 1407, pages = 55689, users = 41261, depth = 16.65025 }, ['bpy'] = { pos = 116, activeusers = 22, admins = 3, articles = 25086, edits = 886438, files = 47, pages = 62807, users = 23469, depth = 31.91125 }, ['ia'] = { pos = 117, activeusers = 43, admins = 6, articles = 23766, edits = 641686, files = 4, pages = 37725, users = 44611, depth = 5.867995 }, ['avk'] = { pos = 118, activeusers = 27, admins = 6, articles = 23650, edits = 111770, files = 0, pages = 28712, users = 3016, depth = 0.178338 }, ['qu'] = { pos = 119, activeusers = 44, admins = 2, articles = 23067, edits = 650022, files = 0, pages = 55975, users = 27123, depth = 23.63495 }, ['mn'] = { pos = 120, activeusers = 107, admins = 3, articles = 21304, edits = 704871, files = 1475, pages = 97666, users = 77725, depth = 92.72536 }, ['nv'] = { pos = 121, activeusers = 16, admins = 2, articles = 20507, edits = 295878, files = 709, pages = 34657, users = 15077, depth = 4.064717 }, ['xmf'] = { pos = 122, activeusers = 31, admins = 3, articles = 19585, edits = 185129, files = 0, pages = 36473, users = 17040, depth = 3.774091 }, ['crh'] = { pos = 123, activeusers = 34, admins = 2, articles = 19555, edits = 177039, files = 0, pages = 39405, users = 17781, depth = 4.629382 }, ['si'] = { pos = 124, activeusers = 72, admins = 3, articles = 17995, edits = 508641, files = 3121, pages = 79632, users = 58165, depth = 74.93816 }, ['ha'] = { pos = 125, activeusers = 108, admins = 4, articles = 17251, edits = 161746, files = 0, pages = 30580, users = 18266, depth = 3.15764 }, ['bat-smg'] = { pos = 126, activeusers = 27, admins = 5, articles = 17081, edits = 355443, files = 109, pages = 29082, users = 24118, depth = 6.033287 }, ['frr'] = { pos = 127, activeusers = 23, admins = 5, articles = 16055, edits = 230802, files = 1323, pages = 41116, users = 17940, depth = 13.67744 }, ['os'] = { pos = 128, activeusers = 36, admins = 3, articles = 16039, edits = 522735, files = 165, pages = 59733, users = 22540, depth = 64.94658 }, ['gd'] = { pos = 129, activeusers = 35, admins = 6, articles = 15904, edits = 566839, files = 347, pages = 32199, users = 25559, depth = 18.48048 }, ['or'] = { pos = 130, activeusers = 44, admins = 5, articles = 15785, edits = 460836, files = 125, pages = 71506, users = 31020, depth = 80.30685 }, ['cdo'] = { pos = 131, activeusers = 20, admins = 4, articles = 15552, edits = 89328, files = 0, pages = 31339, users = 18926, depth = 2.937171 }, ['bug'] = { pos = 132, activeusers = 19, admins = 1, articles = 15401, edits = 200525, files = 0, pages = 19593, users = 12238, depth = 0.7582499 }, ['yi'] = { pos = 133, activeusers = 53, admins = 3, articles = 15386, edits = 578437, files = 1062, pages = 44170, users = 45329, depth = 45.83313 }, ['ilo'] = { pos = 134, activeusers = 27, admins = 2, articles = 15360, edits = 391744, files = 0, pages = 70129, users = 16160, depth = 71.02184 }, ['sd'] = { pos = 135, activeusers = 40, admins = 4, articles = 15234, edits = 239985, files = 145, pages = 56213, users = 15725, depth = 30.89172 }, ['ps'] = { pos = 136, activeusers = 51, admins = 1, articles = 15124, edits = 282892, files = 1719, pages = 53928, users = 27735, depth = 34.53234 }, ['am'] = { pos = 137, activeusers = 38, admins = 2, articles = 15035, edits = 371432, files = 1765, pages = 45903, users = 39095, depth = 34.10739 }, ['nap'] = { pos = 138, activeusers = 31, admins = 3, articles = 14730, edits = 664641, files = 281, pages = 23705, users = 27664, depth = 10.40904 }, ['ban'] = { pos = 139, activeusers = 36, admins = 3, articles = 14697, edits = 119849, files = 112, pages = 29763, users = 5295, depth = 4.231518 }, ['sah'] = { pos = 140, activeusers = 42, admins = 3, articles = 14243, edits = 381083, files = 1765, pages = 47619, users = 22151, depth = 43.94454 }, ['hsb'] = { pos = 141, activeusers = 44, admins = 4, articles = 13822, edits = 377259, files = 133, pages = 35364, users = 23026, depth = 25.91245 }, ['fo'] = { pos = 142, activeusers = 44, admins = 3, articles = 13771, edits = 368629, files = 0, pages = 40250, users = 26850, depth = 33.86069 }, ['map-bms'] = { pos = 143, activeusers = 31, admins = 1, articles = 13751, edits = 213128, files = 462, pages = 30201, users = 14904, depth = 10.09909 }, ['mai'] = { pos = 144, activeusers = 35, admins = 5, articles = 13721, edits = 229415, files = 115, pages = 39237, users = 11729, depth = 20.21993 }, ['li'] = { pos = 145, activeusers = 32, admins = 7, articles = 13644, edits = 454020, files = 623, pages = 65471, users = 26471, depth = 100.0587 }, ['mzn'] = { pos = 146, activeusers = 47, admins = 3, articles = 13444, edits = 165697, files = 263, pages = 30415, users = 30066, depth = 8.681297 }, ['gor'] = { pos = 147, activeusers = 23, admins = 2, articles = 13236, edits = 50637, files = 0, pages = 20736, users = 4003, depth = 0.7840648 }, ['eml'] = { pos = 148, activeusers = 36, admins = 3, articles = 13010, edits = 152110, files = 2739, pages = 35042, users = 23329, depth = 12.44865 }, ['ace'] = { pos = 149, activeusers = 28, admins = 3, articles = 12545, edits = 137212, files = 0, pages = 26465, users = 24076, depth = 6.383478 }, ['bcl'] = { pos = 150, activeusers = 45, admins = 3, articles = 12255, edits = 232766, files = 865, pages = 32758, users = 19630, depth = 19.88888 }, ['sa'] = { pos = 151, activeusers = 52, admins = 4, articles = 11771, edits = 469199, files = 445, pages = 70046, users = 35309, depth = 164.1767 }, ['shn'] = { pos = 152, activeusers = 16, admins = 2, articles = 11544, edits = 54723, files = 60, pages = 27051, users = 3260, depth = 3.650308 }, ['wa'] = { pos = 153, activeusers = 26, admins = 4, articles = 11536, edits = 388075, files = 618, pages = 27209, users = 22198, depth = 26.32673 }, ['zh-classical'] = { pos = 154, activeusers = 46, admins = 6, articles = 11394, edits = 379462, files = 0, pages = 96673, users = 94369, depth = 219.8846 }, ['lij'] = { pos = 155, activeusers = 30, admins = 8, articles = 11011, edits = 231013, files = 6, pages = 26609, users = 14446, depth = 17.42177 }, ['zu'] = { pos = 156, activeusers = 45, admins = 1, articles = 10564, edits = 96445, files = 0, pages = 23947, users = 17448, depth = 6.463664 }, ['as'] = { pos = 157, activeusers = 104, admins = 4, articles = 10544, edits = 328771, files = 1706, pages = 72770, users = 34385, depth = 157.3527 }, ['mrj'] = { pos = 158, activeusers = 16, admins = 1, articles = 10426, edits = 100463, files = 0, pages = 18619, users = 9931, depth = 3.331964 }, ['mhr'] = { pos = 159, activeusers = 24, admins = 1, articles = 10408, edits = 184751, files = 0, pages = 27164, users = 13074, depth = 17.62785 }, ['hif'] = { pos = 160, activeusers = 37, admins = 2, articles = 10268, edits = 272039, files = 192, pages = 42092, users = 29491, depth = 62.08253 }, ['hyw'] = { pos = 161, activeusers = 36, admins = 5, articles = 10226, edits = 194823, files = 0, pages = 21539, users = 7262, depth = 11.07028 }, ['ie'] = { pos = 162, activeusers = 33, admins = 3, articles = 10140, edits = 149789, files = 0, pages = 13899, users = 16848, depth = 1.481034 }, ['mni'] = { pos = 163, activeusers = 17, admins = 1, articles = 10094, edits = 48506, files = 0, pages = 16192, users = 2142, depth = 1.09331 }, ['km'] = { pos = 164, activeusers = 63, admins = 6, articles = 9472, edits = 281435, files = 1101, pages = 33343, users = 36176, depth = 53.60821 }, ['hak'] = { pos = 165, activeusers = 32, admins = 1, articles = 9444, edits = 122348, files = 0, pages = 18259, users = 30324, depth = 5.837845 }, ['roa-tara'] = { pos = 166, activeusers = 13, admins = 2, articles = 9306, edits = 140117, files = 288, pages = 17642, users = 10792, depth = 6.37283 }, ['pam'] = { pos = 167, activeusers = 30, admins = 2, articles = 8845, edits = 295708, files = 403, pages = 21415, users = 19368, depth = 27.88816 }, ['ig'] = { pos = 168, activeusers = 101, admins = 5, articles = 8566, edits = 85064, files = 0, pages = 14922, users = 13744, depth = 3.13856 }, ['nso'] = { pos = 169, activeusers = 17, admins = 1, articles = 8515, edits = 49582, files = 0, pages = 10751, users = 5808, depth = 0.3180164 }, ['so'] = { pos = 170, activeusers = 61, admins = 1, articles = 8398, edits = 238465, files = 0, pages = 25643, users = 32065, depth = 39.21304 }, ['rue'] = { pos = 171, activeusers = 29, admins = 1, articles = 8376, edits = 130775, files = 87, pages = 17619, users = 25278, depth = 9.038493 }, ['sn'] = { pos = 172, activeusers = 31, admins = 1, articles = 8312, edits = 96717, files = 0, pages = 16560, users = 15420, depth = 5.750806 }, ['bh'] = { pos = 173, activeusers = 40, admins = 2, articles = 8006, edits = 723055, files = 54, pages = 68914, users = 29575, depth = 607.2694 }, ['se'] = { pos = 174, activeusers = 18, admins = 6, articles = 7802, edits = 300637, files = 0, pages = 20856, users = 26237, depth = 40.35401 }, ['myv'] = { pos = 175, activeusers = 26, admins = 4, articles = 7702, edits = 139500, files = 0, pages = 26117, users = 11764, depth = 30.53425 }, ['vls'] = { pos = 176, activeusers = 24, admins = 5, articles = 7628, edits = 308779, files = 480, pages = 21205, users = 24606, depth = 46.1313 }, ['nds-nl'] = { pos = 177, activeusers = 20, admins = 6, articles = 7597, edits = 320629, files = 571, pages = 20398, users = 25807, depth = 44.62916 }, ['mi'] = { pos = 178, activeusers = 27, admins = 2, articles = 7422, edits = 153234, files = 0, pages = 13444, users = 16573, depth = 7.503541 }, ['sat'] = { pos = 179, activeusers = 39, admins = 3, articles = 7380, edits = 96180, files = 0, pages = 16892, users = 5411, depth = 9.45877 }, ['sc'] = { pos = 180, activeusers = 29, admins = 4, articles = 7327, edits = 177241, files = 150, pages = 16366, users = 21870, depth = 16.482 }, ['nah'] = { pos = 181, activeusers = 33, admins = 3, articles = 7136, edits = 498171, files = 170, pages = 19240, users = 20682, depth = 74.49404 }, ['vep'] = { pos = 182, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6697, edits = 151042, files = 0, pages = 31005, users = 14432, depth = 64.18061 }, ['gan'] = { pos = 183, activeusers = 25, admins = 1, articles = 6490, edits = 394754, files = 146, pages = 33573, users = 38523, depth = 204.7579 }, ['kab'] = { pos = 184, activeusers = 26, admins = 2, articles = 6431, edits = 105876, files = 0, pages = 15894, users = 12001, depth = 14.42331 }, ['glk'] = { pos = 185, activeusers = 21, admins = 3, articles = 6415, edits = 61956, files = 807, pages = 13790, users = 14252, depth = 5.938132 }, ['tk'] = { pos = 186, activeusers = 46, admins = 2, articles = 6294, edits = 229153, files = 319, pages = 15605, users = 24690, depth = 32.13668 }, ['fiu-vro'] = { pos = 187, activeusers = 28, admins = 4, articles = 6211, edits = 176533, files = 201, pages = 12062, users = 13175, depth = 12.98804 }, ['co'] = { pos = 188, activeusers = 33, admins = 2, articles = 6201, edits = 379494, files = 0, pages = 14790, users = 19828, depth = 49.22645 }, ['bo'] = { pos = 189, activeusers = 23, admins = 1, articles = 6012, edits = 139808, files = 0, pages = 17552, users = 26394, depth = 29.34804 }, ['ab'] = { pos = 190, activeusers = 27, admins = 2, articles = 5986, edits = 118065, files = 9, pages = 20319, users = 17668, depth = 33.31345 }, ['ary'] = { pos = 191, activeusers = 37, admins = 3, articles = 5678, edits = 183914, files = 38, pages = 43377, users = 6221, depth = 186.9064 }, ['frp'] = { pos = 192, activeusers = 33, admins = 2, articles = 5603, edits = 214425, files = 0, pages = 15418, users = 14670, depth = 42.6763 }, ['gv'] = { pos = 193, activeusers = 22, admins = 3, articles = 5570, edits = 308465, files = 186, pages = 20536, users = 18019, depth = 108.4404 }, ['kw'] = { pos = 194, activeusers = 24, admins = 2, articles = 5516, edits = 199458, files = 6, pages = 11759, users = 13687, depth = 21.72797 }, ['kv'] = { pos = 195, activeusers = 21, admins = 1, articles = 5482, edits = 138436, files = 0, pages = 16637, users = 13208, depth = 34.45364 }, ['csb'] = { pos = 196, activeusers = 31, admins = 3, articles = 5432, edits = 185907, files = 0, pages = 8721, users = 15400, depth = 7.815157 }, ['pcd'] = { pos = 197, activeusers = 20, admins = 3, articles = 5409, edits = 68761, files = 49, pages = 10536, users = 15756, depth = 5.863529 }, ['ug'] = { pos = 198, activeusers = 36, admins = 1, articles = 5298, edits = 153638, files = 282, pages = 14875, users = 19743, depth = 33.75023 }, ['skr'] = { pos = 199, activeusers = 12, admins = 1, articles = 5226, edits = 26884, files = 0, pages = 5761, users = 1277, depth = 0.0489063 }, ['udm'] = { pos = 200, activeusers = 21, admins = 4, articles = 5172, edits = 120724, files = 9, pages = 17093, users = 13778, depth = 37.5218 }, ['zea'] = { pos = 201, activeusers = 14, admins = 3, articles = 5040, edits = 118365, files = 1, pages = 9562, users = 12024, depth = 9.964938 }, ['ay'] = { pos = 202, activeusers = 22, admins = 1, articles = 5027, edits = 95551, files = 0, pages = 8625, users = 15304, depth = 5.675193 }, ['gn'] = { pos = 203, activeusers = 31, admins = 2, articles = 4863, edits = 120788, files = 0, pages = 11238, users = 16390, depth = 18.47084 }, ['nrm'] = { pos = 204, activeusers = 19, admins = 2, articles = 4832, edits = 219209, files = 0, pages = 10368, users = 12316, depth = 27.75247 }, ['mt'] = { pos = 205, activeusers = 43, admins = 5, articles = 4721, edits = 277606, files = 1146, pages = 18920, users = 20138, depth = 132.7258 }, ['bjn'] = { pos = 206, activeusers = 30, admins = 2, articles = 4602, edits = 77038, files = 1, pages = 22389, users = 12773, depth = 51.40229 }, ['smn'] = { pos = 207, activeusers = 17, admins = 6, articles = 4484, edits = 65742, files = 0, pages = 14093, users = 2274, depth = 21.42223 }, ['lez'] = { pos = 208, activeusers = 16, admins = 3, articles = 4306, edits = 86544, files = 10, pages = 12988, users = 9770, depth = 27.08858 }, ['lfn'] = { pos = 209, activeusers = 32, admins = 1, articles = 4175, edits = 37947, files = 0, pages = 6665, users = 9142, depth = 2.025177 }, ['stq'] = { pos = 210, activeusers = 28, admins = 5, articles = 4066, edits = 120682, files = 438, pages = 10686, users = 12506, depth = 29.93702 }, ['lo'] = { pos = 211, activeusers = 31, admins = 1, articles = 4058, edits = 94821, files = 0, pages = 12330, users = 15379, depth = 31.95497 }, ['mwl'] = { pos = 212, activeusers = 22, admins = 1, articles = 3881, edits = 98670, files = 0, pages = 10209, users = 12196, depth = 25.69494 }, ['olo'] = { pos = 213, activeusers = 14, admins = 2, articles = 3866, edits = 32058, files = 0, pages = 10594, users = 5990, depth = 9.164836 }, ['fur'] = { pos = 214, activeusers = 16, admins = 2, articles = 3758, edits = 170308, files = 318, pages = 8578, users = 13173, depth = 32.66101 }, ['rm'] = { pos = 215, activeusers = 20, admins = 3, articles = 3754, edits = 162947, files = 51, pages = 9593, users = 18494, depth = 41.09418 }, ['tum'] = { pos = 216, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3624, edits = 29044, files = 0, pages = 5526, users = 7169, depth = 1.447739 }, ['lad'] = { pos = 217, activeusers = 26, admins = 5, articles = 3603, edits = 208841, files = 23, pages = 12940, users = 19615, depth = 108.3846 }, ['ang'] = { pos = 218, activeusers = 42, admins = 2, articles = 3584, edits = 205479, files = 300, pages = 16445, users = 117623, depth = 160.8967 }, ['gom'] = { pos = 219, activeusers = 16, admins = 4, articles = 3548, edits = 206347, files = 0, pages = 9033, users = 8607, depth = 54.59492 }, ['koi'] = { pos = 220, activeusers = 17, admins = 1, articles = 3443, edits = 59700, files = 0, pages = 10961, users = 7874, depth = 25.96897 }, ['ext'] = { pos = 221, activeusers = 19, admins = 1, articles = 3367, edits = 115787, files = 0, pages = 7535, users = 16008, depth = 23.54755 }, ['tyv'] = { pos = 222, activeusers = 15, admins = 1, articles = 3362, edits = 43375, files = 0, pages = 11169, users = 8062, depth = 20.94104 }, ['dsb'] = { pos = 223, activeusers = 29, admins = 1, articles = 3325, edits = 142751, files = 0, pages = 11196, users = 17193, depth = 71.44844 }, ['rw'] = { pos = 224, activeusers = 34, admins = 1, articles = 3309, edits = 85757, files = 0, pages = 9332, users = 11108, depth = 30.44578 }, ['dty'] = { pos = 225, activeusers = 16, admins = 3, articles = 3307, edits = 237361, files = 3, pages = 19169, users = 5482, depth = 284.877 }, ['ln'] = { pos = 226, activeusers = 27, admins = 4, articles = 3270, edits = 121688, files = 32, pages = 8557, users = 11768, depth = 37.17486 }, ['cbk-zam'] = { pos = 227, activeusers = 19, admins = 2, articles = 3127, edits = 110061, files = 0, pages = 8229, users = 13493, depth = 35.60505 }, ['av'] = { pos = 228, activeusers = 24, admins = 2, articles = 3016, edits = 82491, files = 0, pages = 14443, users = 13295, depth = 81.98812 }, ['dv'] = { pos = 229, activeusers = 25, admins = 3, articles = 3016, edits = 129906, files = 932, pages = 11192, users = 23299, depth = 85.29834 }, ['ksh'] = { pos = 230, activeusers = 16, admins = 3, articles = 2914, edits = 1606802, files = 0, pages = 10536, users = 21330, depth = 1043.387 }, ['gag'] = { pos = 231, activeusers = 28, admins = 1, articles = 2793, edits = 67711, files = 0, pages = 6574, users = 12631, depth = 18.87561 }, ['bxr'] = { pos = 232, activeusers = 23, admins = 2, articles = 2771, edits = 69840, files = 9, pages = 11036, users = 13783, depth = 56.29958 }, ['pfl'] = { pos = 233, activeusers = 20, admins = 4, articles = 2740, edits = 89810, files = 0, pages = 6904, users = 10724, depth = 30.04306 }, ['pap'] = { pos = 234, activeusers = 21, admins = 5, articles = 2611, edits = 89286, files = 0, pages = 5941, users = 13339, depth = 24.44548 }, ['pag'] = { pos = 235, activeusers = 11, admins = 1, articles = 2579, edits = 73050, files = 0, pages = 8814, users = 7556, depth = 48.44148 }, ['pi'] = { pos = 236, activeusers = 12, admins = 2, articles = 2547, edits = 101619, files = 0, pages = 4634, users = 6624, depth = 14.72332 }, ['haw'] = { pos = 237, activeusers = 20, admins = 1, articles = 2454, edits = 96423, files = 0, pages = 5521, users = 15000, depth = 27.27981 }, ['awa'] = { pos = 238, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2436, edits = 24102, files = 0, pages = 5346, users = 1889, depth = 6.433622 }, ['tay'] = { pos = 239, activeusers = 8, admins = 0, articles = 2420, edits = 54076, files = 0, pages = 2822, users = 1085, depth = 0.5287726 }, ['tw'] = { pos = 240, activeusers = 55, admins = 2, articles = 2093, edits = 92549, files = 0, pages = 5005, users = 13874, depth = 35.79414 }, ['inh'] = { pos = 241, activeusers = 20, admins = 2, articles = 2075, edits = 54157, files = 35, pages = 11583, users = 3262, depth = 98.1693 }, ['krc'] = { pos = 242, activeusers = 15, admins = 2, articles = 2057, edits = 106188, files = 0, pages = 14324, users = 9652, depth = 263.6448 }, ['xal'] = { pos = 243, activeusers = 19, admins = 1, articles = 2047, edits = 84894, files = 0, pages = 11800, users = 9253, depth = 163.3186 }, ['szy'] = { pos = 244, activeusers = 12, admins = 1, articles = 2030, edits = 128382, files = 0, pages = 5358, users = 2295, depth = 64.39853 }, ['za'] = { pos = 245, activeusers = 14, admins = 1, articles = 2010, edits = 39338, files = 0, pages = 4140, users = 9711, depth = 10.67036 }, ['kaa'] = { pos = 246, activeusers = 25, admins = 1, articles = 1933, edits = 45565, files = 3, pages = 5071, users = 10192, depth = 23.6799 }, ['pdc'] = { pos = 247, activeusers = 28, admins = 1, articles = 1932, edits = 105115, files = 0, pages = 5831, users = 30270, depth = 73.41991 }, ['dag'] = { pos = 248, activeusers = 36, admins = 4, articles = 1931, edits = 41203, files = 0, pages = 4390, users = 1763, depth = 15.22007 }, ['atj'] = { pos = 249, activeusers = 10, admins = 5, articles = 1909, edits = 14659, files = 0, pages = 3013, users = 3667, depth = 1.627164 }, ['to'] = { pos = 250, activeusers = 17, admins = 2, articles = 1905, edits = 41554, files = 12, pages = 5322, users = 9200, depth = 25.12106 }, ['mdf'] = { pos = 251, activeusers = 16, admins = 3, articles = 1870, edits = 64107, files = 0, pages = 11540, users = 8496, depth = 148.5489 }, ['arc'] = { pos = 252, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1851, edits = 95303, files = 0, pages = 6418, users = 18734, depth = 90.39742 }, ['kbp'] = { pos = 253, activeusers = 13, admins = 2, articles = 1698, edits = 16051, files = 0, pages = 3373, users = 3819, depth = 4.630629 }, ['jam'] = { pos = 254, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1685, edits = 20755, files = 0, pages = 3021, users = 7181, depth = 4.319019 }, ['na'] = { pos = 255, activeusers = 19, admins = 2, articles = 1661, edits = 89516, files = 4, pages = 4880, users = 11458, depth = 68.89433 }, ['wo'] = { pos = 256, activeusers = 19, admins = 3, articles = 1651, edits = 104419, files = 0, pages = 5366, users = 13889, depth = 98.52634 }, ['tcy'] = { pos = 257, activeusers = 36, admins = 2, articles = 1640, edits = 100318, files = 1, pages = 8628, users = 4889, depth = 211.0993 }, ['kbd'] = { pos = 258, activeusers = 15, admins = 1, articles = 1595, edits = 43681, files = 0, pages = 6739, users = 9116, depth = 67.41828 }, ['nov'] = { pos = 259, activeusers = 15, admins = 3, articles = 1516, edits = 177692, files = 0, pages = 4402, users = 10806, depth = 146.2891 }, ['nia'] = { pos = 260, activeusers = 16, admins = 1, articles = 1514, edits = 17417, files = 0, pages = 3583, users = 1188, depth = 9.078117 }, ['ki'] = { pos = 261, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1504, edits = 20573, files = 0, pages = 3072, users = 7940, depth = 7.279019 }, ['tet'] = { pos = 262, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1502, edits = 66397, files = 0, pages = 3906, users = 8897, depth = 43.5457 }, ['lg'] = { pos = 263, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1418, edits = 26716, files = 0, pages = 4805, users = 7133, depth = 31.72167 }, ['bi'] = { pos = 264, activeusers = 14, admins = 2, articles = 1393, edits = 41713, files = 0, pages = 3289, users = 12116, depth = 23.49535 }, ['tpi'] = { pos = 265, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1351, edits = 86597, files = 0, pages = 5675, users = 12327, depth = 156.3139 }, ['jbo'] = { pos = 266, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1305, edits = 111635, files = 0, pages = 5712, users = 14954, depth = 222.8832 }, ['roa-rup'] = { pos = 267, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1293, edits = 205208, files = 0, pages = 4253, users = 12960, depth = 252.863 }, ['fj'] = { pos = 268, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1275, edits = 35385, files = 0, pages = 3628, users = 8328, depth = 33.21815 }, ['nqo'] = { pos = 269, activeusers = 23, admins = 1, articles = 1269, edits = 9832, files = 0, pages = 2556, users = 2836, depth = 3.956533 }, ['lbe'] = { pos = 270, activeusers = 15, admins = 2, articles = 1264, edits = 50184, files = 0, pages = 14621, users = 7777, depth = 383.2762 }, ['kg'] = { pos = 271, activeusers = 19, admins = 1, articles = 1254, edits = 43781, files = 0, pages = 2900, users = 9943, depth = 26.01071 }, ['xh'] = { pos = 272, activeusers = 22, admins = 1, articles = 1224, edits = 33793, files = 0, pages = 3790, users = 11646, depth = 39.18664 }, ['mnw'] = { pos = 273, activeusers = 18, admins = 2, articles = 1223, edits = 33576, files = 0, pages = 4497, users = 2627, depth = 53.50699 }, ['ty'] = { pos = 274, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1218, edits = 53061, files = 0, pages = 3009, users = 6837, depth = 38.12851 }, ['ks'] = { pos = 275, activeusers = 24, admins = 2, articles = 1168, edits = 61390, files = 9, pages = 7720, users = 9284, depth = 250.2318 }, ['cu'] = { pos = 276, activeusers = 27, admins = 2, articles = 1164, edits = 82553, files = 0, pages = 5561, users = 22965, depth = 211.8297 }, ['shi'] = { pos = 277, activeusers = 16, admins = 2, articles = 1150, edits = 33288, files = 0, pages = 3830, users = 1437, depth = 47.20226 }, ['srn'] = { pos = 278, activeusers = 10, admins = 1, articles = 1112, edits = 39120, files = 0, pages = 2725, users = 7011, depth = 30.20588 }, ['trv'] = { pos = 279, activeusers = 16, admins = 0, articles = 1110, edits = 85221, files = 0, pages = 2055, users = 1168, depth = 30.05747 }, ['om'] = { pos = 280, activeusers = 21, admins = 1, articles = 1089, edits = 37955, files = 0, pages = 3735, users = 9412, depth = 59.99324 }, ['sm'] = { pos = 281, activeusers = 18, admins = 1, articles = 1065, edits = 42563, files = 0, pages = 3289, users = 9591, depth = 56.43372 }, ['gcr'] = { pos = 282, activeusers = 14, admins = 1, articles = 1049, edits = 16202, files = 0, pages = 2554, users = 2159, depth = 13.05779 }, ['alt'] = { pos = 283, activeusers = 9, admins = 2, articles = 1044, edits = 35776, files = 0, pages = 3646, users = 1599, depth = 60.95211 }, ['chr'] = { pos = 284, activeusers = 17, admins = 1, articles = 1026, edits = 46135, files = 0, pages = 3902, users = 21717, depth = 92.90227 }, ['ltg'] = { pos = 285, activeusers = 11, admins = 1, articles = 1014, edits = 35306, files = 0, pages = 3220, users = 6663, depth = 51.89527 }, ['guw'] = { pos = 286, activeusers = 22, admins = 2, articles = 964, edits = 27117, files = 0, pages = 1316, users = 455, depth = 2.747369 }, ['ny'] = { pos = 287, activeusers = 18, admins = 2, articles = 912, edits = 37770, files = 0, pages = 3998, users = 9320, depth = 108.1699 }, ['pih'] = { pos = 288, activeusers = 14, admins = 1, articles = 891, edits = 44093, files = 0, pages = 3321, users = 10427, depth = 98.75473 }, ['got'] = { pos = 289, activeusers = 19, admins = 1, articles = 866, edits = 46120, files = 0, pages = 3803, users = 17659, depth = 139.4874 }, ['mad'] = { pos = 290, activeusers = 25, admins = 0, articles = 860, edits = 8755, files = 0, pages = 1626, users = 1538, depth = 4.271656 }, ['st'] = { pos = 291, activeusers = 19, admins = 1, articles = 836, edits = 28345, files = 0, pages = 4236, users = 9386, depth = 110.6791 }, ['ami'] = { pos = 292, activeusers = 12, admins = 0, articles = 832, edits = 32013, files = 0, pages = 1650, users = 876, depth = 18.75436 }, ['tn'] = { pos = 293, activeusers = 21, admins = 2, articles = 782, edits = 26799, files = 0, pages = 3372, users = 9192, depth = 87.18005 }, ['bm'] = { pos = 294, activeusers = 14, admins = 2, articles = 764, edits = 40179, files = 0, pages = 3140, users = 9823, depth = 123.7587 }, ['blk'] = { pos = 295, activeusers = 16, admins = 0, articles = 760, edits = 14353, files = 0, pages = 3011, users = 140, depth = 41.81727 }, ['rmy'] = { pos = 296, activeusers = 22, admins = 2, articles = 730, edits = 50211, files = 0, pages = 2699, users = 16352, depth = 135.3448 }, ['ts'] = { pos = 297, activeusers = 12, admins = 2, articles = 711, edits = 36592, files = 0, pages = 3751, users = 8787, depth = 178.3393 }, ['chy'] = { pos = 298, activeusers = 9, admins = 1, articles = 662, edits = 24098, files = 0, pages = 2255, users = 10558, depth = 61.87996 }, ['ve'] = { pos = 299, activeusers = 11, admins = 1, articles = 637, edits = 19105, files = 0, pages = 2120, users = 7164, depth = 48.84438 }, ['rn'] = { pos = 300, activeusers = 28, admins = 1, articles = 620, edits = 23088, files = 0, pages = 2448, users = 8940, depth = 81.9868 }, ['iu'] = { pos = 301, activeusers = 24, admins = 2, articles = 593, edits = 44483, files = 0, pages = 3179, users = 16938, depth = 266.1039 }, ['ak'] = { pos = 302, activeusers = 20, admins = 1, articles = 590, edits = 28850, files = 0, pages = 2435, users = 12376, depth = 115.8605 }, ['ss'] = { pos = 303, activeusers = 16, admins = 3, articles = 563, edits = 38040, files = 0, pages = 2395, users = 7595, depth = 168.178 }, ['ch'] = { pos = 304, activeusers = 11, admins = 1, articles = 541, edits = 22827, files = 0, pages = 2494, users = 14364, depth = 119.2785 }, ['ff'] = { pos = 305, activeusers = 51, admins = 0, articles = 505, edits = 24751, files = 0, pages = 2443, users = 7837, depth = 149.2087 }, ['pnt'] = { pos = 306, activeusers = 11, admins = 1, articles = 480, edits = 35117, files = 0, pages = 2035, users = 9420, depth = 181.1054 }, ['ady'] = { pos = 307, activeusers = 12, admins = 1, articles = 451, edits = 12025, files = 0, pages = 3076, users = 5947, depth = 132.4355 }, ['kcg'] = { pos = 308, activeusers = 15, admins = 1, articles = 446, edits = 15337, files = 0, pages = 1657, users = 393, depth = 68.23961 }, ['ee'] = { pos = 309, activeusers = 19, admins = 2, articles = 422, edits = 49425, files = 0, pages = 3046, users = 13200, depth = 627.3639 }, ['ik'] = { pos = 310, activeusers = 19, admins = 1, articles = 422, edits = 37598, files = 0, pages = 2557, users = 7908, depth = 376.3612 }, ['din'] = { pos = 311, activeusers = 20, admins = 1, articles = 317, edits = 7934, files = 0, pages = 1084, users = 5659, depth = 42.84845 }, ['sg'] = { pos = 312, activeusers = 11, admins = 2, articles = 296, edits = 20477, files = 0, pages = 1979, users = 5955, depth = 334.5071 }, ['pwn'] = { pos = 313, activeusers = 15, admins = 0, articles = 277, edits = 9987, files = 0, pages = 428, users = 807, depth = 6.93403 }, ['kl'] = { pos = 314, activeusers = 19, admins = 2, articles = 242, edits = 74442, files = 0, pages = 2257, users = 12246, depth = 2286.682 }, ['ti'] = { pos = 315, activeusers = 12, admins = 2, articles = 233, edits = 23695, files = 0, pages = 2722, users = 8433, depth = 993.3597 }, ['dz'] = { pos = 316, activeusers = 18, admins = 1, articles = 227, edits = 29275, files = 0, pages = 2279, users = 9169, depth = 1049.677 }, ['cr'] = { pos = 317, activeusers = 15, admins = 2, articles = 158, edits = 36872, files = 0, pages = 2156, users = 16677, depth = 2734.795 }, ['ng'] = { pos = 318, activeusers = 1, admins = 1, articles = 8, edits = 5923, files = 0, pages = 443, users = 2385, depth = 39530.88 }, ['cho'] = { pos = 319, activeusers = 1, admins = 1, articles = 6, edits = 4220, files = 0, pages = 201, users = 1809, depth = 22176 }, ['kj'] = { pos = 320, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 3548, files = 0, pages = 114, users = 1376, depth = 23536.62 }, ['mh'] = { pos = 321, activeusers = 0, admins = 1, articles = 4, edits = 4212, files = 0, pages = 206, users = 2140, depth = 52143.95 }, ['ho'] = { pos = 322, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 3786, files = 0, pages = 129, users = 1575, depth = 51771.35 }, ['ii'] = { pos = 323, activeusers = 0, admins = 1, articles = 3, edits = 11653, files = 0, pages = 189, users = 2031, depth = 237006 }, ['lrc'] = { pos = 324, activeusers = 3, admins = 1, articles = 1, edits = 140064, files = 0, pages = 237, users = 5036, depth = 3.291563E+07 }, ['mus'] = { pos = 325, activeusers = 1, admins = 1, articles = 1, edits = 3603, files = 0, pages = 115, users = 2348, depth = 407170.3 }, ['aa'] = { pos = 326, activeusers = 2, admins = 1, articles = 0, edits = 4685, files = 0, pages = 509, users = 4062, depth = 0 }, ['hz'] = { pos = 327, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4483, files = 0, pages = 176, users = 3761, depth = 0 }, ['kr'] = { pos = 328, activeusers = 1, admins = 1, articles = 0, edits = 4641, files = 0, pages = 162, users = 5464, depth = 0 }, ['total'] = { activeusers = 281759, admins = 3758, articles = 59211840, edits = 3203128289, files = 2762454, pages = 244623791, users = 103371300, depth = 128.3908, date = '@1658916042' }, } return info jm1j7odjtip17kny7dql8mlkrn57fwz 0 639683 4164956 4029775 2022-07-26T13:58:48Z Хомелка 6638 /* Спасылкі */ афармленне wikitext text/x-wiki [[Выява:Pozegnanie powstanca.jpg|thumb|240px|Полька ў нацыянальнай жалобе на карціне [[Артур Гротгер|Артура Гротгера]] «Развітанне з паўстанцам»]] '''Чорная біжутэрыя''' ({{lang-pl|Czarna biżuteria}}) — [[біжутэрыя]] [[Чорны колер|чорнага колеру]], якая на землях былой [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] мела сімвалічны характар, які не мае ні ў адным іншым краі. Напярэдадні [[Паўстанне 1863—1864 гадоў|паўстання 1863—1864 гадоў]] насілася як [[патрыятычная біжутэрыя]]. Пасля паражэння паўстання была выказам [[Нацыянальная жалоба|нацыянальнай жалобы]]. Захоўвала такое значэнне і выкарыстоўвалася ў розных формах да сучасных часоў. Выкарыстоўвалася адначасова як упрыгожанне адзення, як выраз [[патрыятызм]]у і як сродак нацыянальнага паразумення<ref>Aniela Zinkiewicz-Ryndziewicz, Zygmunt Ryndziewicz: [http://polskijubiler.com/archiwum/jubiler_3-14/index.php?nd=26 Biżuteria patriotyczna w zbiorach Muzeum Cystersów w Wąchocku], Polski Jubiler 3 (14) </ref>. Біжутэрыя з 1861—1862 гадоў, якая напрыклад цяпер захоўваецца ў польскім Музеі Цыстэрсаў у [[Ваньхоцк]]у ([[крыжык]]і, [[пярсцёнак|пярсцёнкі]], [[брошка|брошкі]], [[спражка|спражкі]], [[запанкі]]), выконвалася з танных матэрыялаў (арыгіналы з каштоўных металаў, часта перадаваліся на патрэбы паўстанцаў), як напрыклад [[патына|патынізаванага]] да чорнага колеру ([[чарненне]]) жалеза, волаву, пляцёнак з чалавечых ці конскіх валасоў, дрэва. На ёй былі знакі, што сімвалізавалі вернасць Польшчы і ВКЛ: Арол і Пагоня, надпіс «Богу і Айчыне»<ref>[https://www.nid.pl/pl/Regiony/Wielkopolskie/Aktualnosci/news.php?ID=1400 Biżuteria żałobna z powstania styczniowego], NID > Regiony > Wielkopolskie > Aktualności w regionie [on-line]. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2013-02-14</ref>. Звычайна насілі крыжыкі з чугуну рознай велічыні, з датамі адбыўшыхся маніфестацыяў<ref>Wiktor Krzysztof Cygan, Wiesław Jan Wysocki: W służbie Bogu i Ojczyźnie (I strona — ryngraf wrêczony Józefowi Pi³sudskiemu przez oficerów 1 Brygady Legionów w 1916 r.). Mińsk Mazowiecki — Warszawa: Oficyna Wydawnicza «Zbroja», Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, O Muzeum Ziemi Miñskiej, 2012. ISBN 978-83-63164-16-4.</ref><ref>Jerzy Zdrada: [https://web.archive.org/web/20130317010539/http://muzhp.pl/artykuly/1016/bizuteria-patriotyczna.html Biżuteria patriotyczna], Muzeum Historii Polski, 2013-02-25</ref><ref>P. Bezak: [http://muzeum-niepodleglosci.pl/wydarzenia-w-palacu/galeria-jednego-obiektu-bizuteria-patriotyczna-doby-powstania-styczniowego/ Galeria Jednego Obiektu — biżuteria patriotyczna doby powstania styczniowego]. W: Сайт Muzeum Więzienia Pawiak [on-line]. Muzeum Niepodległości.</ref>. {{Зноскі}} == Спасылкі == * [https://belsat.eu/news/1863-adtsenni-chornaga-abo-shto-takoe-zhalobnaya-bizhuteryya/ 1863 адценні чорнага, або Што такое «жалобная біжутэрыя»?], Белсат, 2019.11.18 {{ізаляваны артыкул}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Упрыгажэнні]] [[Катэгорыя:Паўстанне 1863—1864 гадоў]] n1wm2879eo90r23smlg6ljvue4u2ag6 0 642347 4165000 4162500 2022-07-26T18:04:26Z 94.178.156.116 /* Сінглы */ дополнение wikitext text/x-wiki {{Музычны калектыў |Назва = EVTHANAZIA |Краіна = Беларусь |Гады = [[1992 год у гісторыі музыкі|1992]]—[[2009 год у гісторыі музыкі|2009]]<br />[[2014 год у гісторыі музыкі|2014]]—дагэтуль |Горад = [[Рэчыца]] |Мовы = [[англійская мова|англійская]]<br />[[беларуская мова|беларуская]] |Жанры = [[Дэз-метал]]<br />[[Трэш-метал]] |Лэйблы = «[[Music Violence Prod.]]»<br />«[[Funeral Pyre Prods]]»<br />«[[Fatal Ecstasy Prods]]» |Склад = Віталь Баброўніч, Андрэй Старушэнка, Аляксандр Кароткін, Аляксандр Ключнікоў, Андрэй Ружыцкі |Іншая назва = «EVTHANAZIA A.D.» |Сайт = https://vk.com/evthanazia_belarus }} '''«EVTHANAZIA»''' ({{Lang-be|эўтаназія}}) — найстарэйшы [[дэз-метал]] гурт у [[Беларусь|Беларусі]]. == Склад == === 2020 === * Віталь Баброўніч (BOBRIK) — спеў. * Андрэй Старушэнка (KIF) — гітара. * Аляксандр Кароткін (REX) — гітара. * Аляксандр Ключнікоў ('di') — бас. * Андрэй Ружыцкі (Rugik) — [[Ударная ўстаноўка|бубны]] == Гісторыя == Гурт заснаваны ў 1992 годзе ў [[Рэчыца|Рэчыцы]] бубначом Юрыем Чуранавым, які ў выніку хваробы сышоў з гурта ў 2000 годзе і памёр у 2014 годзе. З 2004 года гурт змяніў назву на «EVTHANAZIA A.D.». У 2009 годзе гурт быў часова расфармаваны, а вярнуўся ў 2014 з самотнікам упершыню на [[Беларуская мова|беларускай мове]] і са старой назвай. У 2015 годзе кліп да сінгла «Вера, Воля…» быў станоўча ацэнены шмат кім за стылістыку, узятую ў «[[Звар’яцелы Макс|Звар’яцелага Макса]]». У 2017 годзе выходзіць ЕР ''War’Jactva''. == Творчасць == === Альбомы === ==== Дэма ==== * Apocalypse of Human (1994) (Music Violence Prod.) * Pathological Madness (1995) (Music Violence Prod.) * No Longer Forces (1997) ==== Поўнафарматныя ==== * The Hate Exhumation (2008) ==== Прома ==== Promo 2002 (2002) === Міні === * Captured By Instincts (2000) * War`jactva (2017) === Сінглы === * Апошняя мяжа (2014) * Вера, Воля… (2015) * Мой Культ (2020) * АDкупленне(2022) * === Афіцыйныя відэа да песень === * Апошняя мяжа (2014) * Вера, Воля… (2015) * Застацца да канца (2018) * Сляпыя (2018) * Maukliva i Postupova (Official Live Video, 2019) == Спасылкі == * [https://www.discogs.com/artist/2409852-Evthanazia Гурт] на «[[Discogs]]» * [https://tuzinfm.by/performer/220/evthanazia.html Гурт] на «[[Тузін Гітоў|Tuzin.fm]]» * [https://myspace.com/evthanaziaad Гурт] на «[[Myspace]]» * [https://www.youtube.com/channel/UCPc3U-tNGo9h3hB-6CE3Ymg?pbjreload=10 Гурт] на «[[YouTube|Youtube]]» * [https://repa.by/evthanazia2 Гурт] на «Repa.by» * [http://www.hitkiller.com/oni-vernulis-prezentaciya-novogo-klipa-evthanazia-a-d-aposhnyaya-myazha.html Навіна пра вяртанне гурта] === Інтэрв’ю === * [http://www.hitkiller.com/intervyu-s-evthanazia-kak-mozhno-zanimatsya-muzykoj-v-gluxoj-derevne-i-na-chto-to-nadeyatsya.html Інтэрв’ю (2009)] * [http://www.hitkiller.com/evthanazia-r-i-p.html Інтэрв’ю (2009)] * [https://tuzinfm.by/videos/2621/viera-vola.html Інтэрв’ю (2015)] * [http://www.hitkiller.com/intervyu-s-evthanazia-dvadcat-pyat-let-nazad-my-ne-mogli-predskazat-chto-internet-ubet-v-lyudyax-zhelanie-zhivogo-obshheniya.html Інтэрв’ю (2017)] === У сацыяльных сетках === * [https://vk.com/evthanazia_belarus Афіцыйная суполка] ў сацыяльнай сетцы «[[У Кантакце]]» * [https://www.facebook.com/EAAD.Belarus.Rechitsa Афіцыйная суполка] ў сацыяльнай сетцы «[[Facebook|Фэйсбук]]» * [https://www.instagram.com/evthanazia_band/ Афіцыйная суполка] ў сацыяльнай сетцы «[[Instagram|Інстаграм]]» {{Вонкавыя спасылкі}} [[Катэгорыя:Музычныя калектывы, якія з’явіліся ў 1992 годзе]] [[Катэгорыя:Дэз-метал-гурты Беларусі]] [[Катэгорыя:Трэш-метал-гурты Беларусі]] [[Катэгорыя:Гурты Рэчыцы]] 8ptgmtendhzetjw37el9ouyjg9ej9pw 4165126 4165000 2022-07-27T07:03:47Z Maksim L. 13 /* Сінглы */ wikitext text/x-wiki {{Музычны калектыў |Назва = EVTHANAZIA |Краіна = Беларусь |Гады = [[1992 год у гісторыі музыкі|1992]]—[[2009 год у гісторыі музыкі|2009]]<br />[[2014 год у гісторыі музыкі|2014]]—дагэтуль |Горад = [[Рэчыца]] |Мовы = [[англійская мова|англійская]]<br />[[беларуская мова|беларуская]] |Жанры = [[Дэз-метал]]<br />[[Трэш-метал]] |Лэйблы = «[[Music Violence Prod.]]»<br />«[[Funeral Pyre Prods]]»<br />«[[Fatal Ecstasy Prods]]» |Склад = Віталь Баброўніч, Андрэй Старушэнка, Аляксандр Кароткін, Аляксандр Ключнікоў, Андрэй Ружыцкі |Іншая назва = «EVTHANAZIA A.D.» |Сайт = https://vk.com/evthanazia_belarus }} '''«EVTHANAZIA»''' ({{Lang-be|эўтаназія}}) — найстарэйшы [[дэз-метал]] гурт у [[Беларусь|Беларусі]]. == Склад == === 2020 === * Віталь Баброўніч (BOBRIK) — спеў. * Андрэй Старушэнка (KIF) — гітара. * Аляксандр Кароткін (REX) — гітара. * Аляксандр Ключнікоў ('di') — бас. * Андрэй Ружыцкі (Rugik) — [[Ударная ўстаноўка|бубны]] == Гісторыя == Гурт заснаваны ў 1992 годзе ў [[Рэчыца|Рэчыцы]] бубначом Юрыем Чуранавым, які ў выніку хваробы сышоў з гурта ў 2000 годзе і памёр у 2014 годзе. З 2004 года гурт змяніў назву на «EVTHANAZIA A.D.». У 2009 годзе гурт быў часова расфармаваны, а вярнуўся ў 2014 з самотнікам упершыню на [[Беларуская мова|беларускай мове]] і са старой назвай. У 2015 годзе кліп да сінгла «Вера, Воля…» быў станоўча ацэнены шмат кім за стылістыку, узятую ў «[[Звар’яцелы Макс|Звар’яцелага Макса]]». У 2017 годзе выходзіць ЕР ''War’Jactva''. == Творчасць == === Альбомы === ==== Дэма ==== * Apocalypse of Human (1994) (Music Violence Prod.) * Pathological Madness (1995) (Music Violence Prod.) * No Longer Forces (1997) ==== Поўнафарматныя ==== * The Hate Exhumation (2008) ==== Прома ==== Promo 2002 (2002) === Міні === * Captured By Instincts (2000) * War`jactva (2017) === Сінглы === * Апошняя мяжа (2014) * Вера, Воля… (2015) * Мой Культ (2020) * АDкупленне (2022) === Афіцыйныя відэа да песень === * Апошняя мяжа (2014) * Вера, Воля… (2015) * Застацца да канца (2018) * Сляпыя (2018) * Maukliva i Postupova (Official Live Video, 2019) == Спасылкі == * [https://www.discogs.com/artist/2409852-Evthanazia Гурт] на «[[Discogs]]» * [https://tuzinfm.by/performer/220/evthanazia.html Гурт] на «[[Тузін Гітоў|Tuzin.fm]]» * [https://myspace.com/evthanaziaad Гурт] на «[[Myspace]]» * [https://www.youtube.com/channel/UCPc3U-tNGo9h3hB-6CE3Ymg?pbjreload=10 Гурт] на «[[YouTube|Youtube]]» * [https://repa.by/evthanazia2 Гурт] на «Repa.by» * [http://www.hitkiller.com/oni-vernulis-prezentaciya-novogo-klipa-evthanazia-a-d-aposhnyaya-myazha.html Навіна пра вяртанне гурта] === Інтэрв’ю === * [http://www.hitkiller.com/intervyu-s-evthanazia-kak-mozhno-zanimatsya-muzykoj-v-gluxoj-derevne-i-na-chto-to-nadeyatsya.html Інтэрв’ю (2009)] * [http://www.hitkiller.com/evthanazia-r-i-p.html Інтэрв’ю (2009)] * [https://tuzinfm.by/videos/2621/viera-vola.html Інтэрв’ю (2015)] * [http://www.hitkiller.com/intervyu-s-evthanazia-dvadcat-pyat-let-nazad-my-ne-mogli-predskazat-chto-internet-ubet-v-lyudyax-zhelanie-zhivogo-obshheniya.html Інтэрв’ю (2017)] === У сацыяльных сетках === * [https://vk.com/evthanazia_belarus Афіцыйная суполка] ў сацыяльнай сетцы «[[У Кантакце]]» * [https://www.facebook.com/EAAD.Belarus.Rechitsa Афіцыйная суполка] ў сацыяльнай сетцы «[[Facebook|Фэйсбук]]» * [https://www.instagram.com/evthanazia_band/ Афіцыйная суполка] ў сацыяльнай сетцы «[[Instagram|Інстаграм]]» {{Вонкавыя спасылкі}} [[Катэгорыя:Музычныя калектывы, якія з’явіліся ў 1992 годзе]] [[Катэгорыя:Дэз-метал-гурты Беларусі]] [[Катэгорыя:Трэш-метал-гурты Беларусі]] [[Катэгорыя:Гурты Рэчыцы]] rk4yk8er9i5vkckwi1dot2voriunmwd 14 645410 4164988 4163759 2022-07-26T17:40:40Z Artsiom91 31770 выдалена [[Катэгорыя:Арганізацыі паводле гарадоў]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Арганізацыі паводле гарадоў Азербайджана|Баку]] [[Катэгорыя:Баку]] tg7ml4zand5cfjtc7hvcinm85twc71w 0 647010 4165089 4117586 2022-07-26T22:40:53Z 46.53.249.177 /* Вытокі */ Выпраўлены правапіс wikitext text/x-wiki '''Тэатр Вялікага Княства Літоўскага''' ― сінтэтычнае мастацтва XIV—XVIII стагоддзяў, якое спалучае ў сваіх творах выразныя сродкі драматургіі, акцёрскай гульні, рэжысуры, жывапісу, музыкі. Тэатральнае мастацтва [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] бярэ пачатак у народным тэатры, які ўзнік на аснове старажытных абрадаў, гульняў, [[карагод]]аў, паказаў вандроўных акцёраў-скамарохаў. З XVI ст. бытаваў народны лялечны тэатр [[батлейка]]. У XVII ст. узнікла народная драма. Характэрнай асаблівасцю школьнага тэатра XVI—XVII ст. была сатырычная накіраванасць яго інтэрмедый. З’явіліся прыгонныя, аматарскія і прафесійныя тэатры. == Вытокі == Вытокі тэатра Вялікага Княства Літоўскага — у народным тэатры з яго абрадавымі песнямі і танцамі, дзе прысутнічаюць элементы гульнявога дзеяння і тэатральнага пераўвасаблення. Элементы тэатралізаванага дзеяння ёсць у многіх каляндарных (напрыклад, [[Купалле]]) і сямейна-бытавых абрадах. Асабліва насычаны элементамі тэатралізацыі [[Вяселле|вясельны абрад]] і [[Каляда|каляды]], падчас якіх разыгрывалі цэлае прадстаўленне з драматычным дзеяннем, песнямі-дыялогамі, жартамі, танцамі<ref>{{артыкул|аўтар=|загаловак=Купалле|спасылка=|выданне=Этнаграфія Беларусі. Энцыклапедыя|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1989|старонкі=280|старонак=580|isbn=5-85700-014-9}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Гурскі А. І.|загаловак=Каляды|спасылка=|выданне=Этнаграфія Беларусі. Энцыклапедыя|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1989|старонкі=236—237|старонак=580|isbn=5-85700-014-9}}</ref><ref>{{кніга|аўтар=|загаловак=Беларускія народныя абрады. Складальнік і нав. рэдактар Л. П. Касцюкавец|спасылка=|месца=Мн.|выдавецтва=Беларусь|год=1994|старонкі=|старонак=126|isbn=}}</ref>. [[File:1997. Stamp of Belarus 0253.jpg|thumb|Паштовая марка Беларусі.]] Самая ранняя згадка пра тэатралізаваныя дзейства ў беларускіх сялян змяшчаецца ў даследаванні [[Марыя Чарноўская|М. Чарноўскай]] (Czarnowska M. «Zabytki mitologii slawianskiej w zwyczajach wiejskiego ludu na Bialej Rusi dochowywane», Wilno, 1817), дзе падрабязна апісана святкаванне «русальнага тыдня», які паступова перарос у абрад пляцення вянкоў і ваджэння карагодаў. Апісанне тэатралізаванага святкавання Купалы, русальнага тыдня, Вясны, Мары, Ярылы ажыццёўлена этнографам [[Еўдакім Раманавіч Раманаў|Е. Р. Раманавым]] у даследаванні «Беларускі зборнік. Т. 1: Магілёўская губерня. Вып. 8: Побыт беларуса» (Вільня, 1912). У працы [[Павел Васілевіч Шэйн|П. В. Шэйна]] «Матэрыялы для вывучэння побыту і мовы рускага насельніцтва Паўночна-Заходняга краю. Т. 3: Апісанне жылля, адзення…» (СПб., 1902) на прыкладзе Мсціслаўшчыны паказана тэатралізаванае правядзенне карагоднай гульні «Халімон». Апісанне асаблівасцяў карагодных гульняў у тэатралізаванай форме на прыкладзе этнічных беларусаў, якія жылі ў XIX ст. у Чарнігаўскай губерні, змяшчаецца ў даследаванні [[Марыя Мікалаеўна Косіч|М. Косіч]] «Літвіны-беларусы Чарнігаўскай губерні, іх побыт і песні» (СПб., 1901). Асаблівасці тэатралізаванага святкавання калядак на Палессі таксама апісаны Е. Р. Раманавым. Святкаванне калядак з пераапрананнем удзельнікаў у казу, мядзведзя, каня, дзеда, яўрэя, немца, афіцэра, цыгана раскрыта П. В. Шэйнам у зборніку «Беларускія народныя песні…» (СПб., 1874). Варта адзначыць, што беларускае вяселле з’яўляецца, па сутнасці, спецыфічнай операй або народнай драмай, імправізаваным тэатральным прадстаўленнем з пэўным вясельным сцэнарам, завязкай, кульмінацыяй і развязкай. [[Выява:Беларускі тэатр — Biełaruski teatr.jpg|thumb|left|150пкс|«Беларускі тэатр». Кніга Францішка Аляхновіча (1924).]] Ужо ў [[Аповесць мінулых часоў|«Аповесці мінулых часоў»]] аўтар не толькі распавядае пра асобныя моманты вясельных абрадаў (напрыклад, звязаных з жаніцьбай наўгародскага князя [[Уладзімір Святаславіч|Уладзіміра Святаславіча]] з полацкай княгіняй [[Рагнеда Рагвалодаўна|Рагнедай]]), але і параўноўвае некаторыя вясельныя звычаі розных усходнеславянскіх плямёнаў — [[Паляне (усходнеславянскае племя)|палян]], [[Радзімічы|радзімічаў]] і [[Севяране|севяран]]. Некаторыя моманты літоўскага вяселля дадзены ў перапісцы вялікага князя літоўскага [[Аляксандр Ягелончык|Аляксандра Ягелончыка]] ў 1492 годзе з Расіяй<ref>{{артыкул|аўтар=Семёнова М. С.|загаловак=Свадебная обрядность белорусов: к вопросу историографии|спасылка=|выданне= Фальклор, гісторыя і літаратура беларусаў у кантэксце культурнай спадчыны славян: матэрыялы рэсп. студэнц. навук.-практычнай канф.|месца=Брэст|выдавецтва=Альтернатива|год=2012|старонкі=|старонак=108|isbn=978-985-521-345-2}}</ref>. [[Файл:Трутовский Свадебный-выкуп 1881.jpg|thumb|250px|left|К. Трутоўскі. Вясельны выкуп (1881).]] Адно з першых апісанняў тэатралізаваных вясельных абрадаў у форме гумарыстычнага канфлікту паміж сваякамі «жаніха» і «нявесты» даў [[Аляксандр Феліксавіч Рыпінскі|А. Рыпінскі]] ў даследаванні «Bialorus» (Paruz, 1840). Комплекснае даследаванне, якое дае поўнае апісанне беларускага вяселля, адлюстравана К. П. Гукоўскім у зборніку «Вяселле ў літоўскіх беларусаў» (Коўна, 1894). Асаблівасці правядзення тэатралізаваных вясельных абрадаў у Віцебскай губерні сабраны [[Павел Міхайлавіч Шпілеўскі|П. М. Шпілеўскім]] і апублікаваныя асобным зборнікам «Вясельныя абрады ў засценкаўцаў (акалічан) Віцебскай губерні». Правядзення тэатралізаванага вяселля пінчукамі апісаў [[Мітрафан Віктаравіч Доўнар-Запольскі|М. В. Доўнар-Запольскі]] («Песні пінчукоў…» (Кіеў, 1895). Тэатралізаваныя выступы на вясельным абрадзе раскрытыя [[Яўхім Фёдаравіч Карскі|Я. Ф. Карскім]] ў кнізе «Беларусы. Т. 3» (М., 1916) і Х. П. Яшчуржынскім — «Вяселле маларасейскае як рэлігійна-бытавая драма» (Кіеў, 1896)<ref>{{артыкул|аўтар=Малаш Л. А.|загаловак=Вясельныя гульні|спасылка=|выданне=Этнаграфія Беларусі. Энцыклапедыя|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1989|том=|старонкі=129|старонак=580|isbn=5-85700-014-9}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Рыгор Купчанка.|загаловак=Вясельныя абрады беларусаў|спасылка=|выданне=Беларускі фальклор: матэріалы і даследаванні. Зб навук. прац|месца=Мн.|выдавецтва=НАН Беларусі|год=2017|том=4|старонкі=188—191|старонак=580|isbn=}}</ref>. [[Файл:BelorusianSkomorokhs.jpg|thumb|250px|Літоўскія скамарохі на гравюры [[Олаф Магнус|Олафа Магнуса]] 1555 года.]] У гістарычным аспекце народная паэтыная творчасць папярэднічала ўзнікненню тэатра і драматургіі як такіх. Абрадавае і гульнёвае дзействы вельмі марудна і толькі часткова перарасталі ў тэатральнае. Гэтаксама і [[скамарохі]], выступленні якіх, насычаныя народнымі песнямі, танцамі, [[прыказка]]мі і [[прымаўка]]мі, жартамі, усялякімі трукамі, станавіліся падзеяй любога свята, не разыгрывалі гульняў паміж сабой, г. зн. іх прадстаўленні на гарадскіх плошчах, ярмарках ці вясковых вуліцах не былі спектаклем у цесным сэнсе слова <ref name="ГістБелЛіт">''Гаранін С. Л.'', ''Кавалёў С. В.'' Драматургія // Гісторыя беларускай літаратуры XI—XIX стагоддзяў. У 2 т. Т.1. Даўняя літаратура: XI — першая палова ХVІІІ стагоддзя. / Рэд. тома В. А. Чамярыцкі. 3-е выд. — Мінск: Беларус. навука, 2010.</ref>. Пазней, у XVII—XVIII стст., мастацтва скамарохаў пераўтварылася ў [[балаган]]ы, лялечны тэатр-[[Батлейка|батлейку]]. Часам хадзілі скамарохі з мядзведзямі. Вядомыя школы дрэсіроўкі мядзведзяў у ваколіцах [[Гродна]], [[Нясвіж]]а, [[Мінск]]а, [[Ракаў|Ракава]], на [[Палессе]], і найбольш буйная з іх — [[Смаргонская мядзведжая акадэмія]], якая існавала ў XVII—XVIII стст. У [[Семежава|Семежаве]] каля [[Капыль|Капыля]] існавала школа вяровачных скакуноў<ref>{{артыкул|аўтар=|загаловак=Скамарохі|спасылка=|выданне=Энцыклапедыя Літаратуры і мастацтва Беларусі|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1984|том=5|старонкі=5—6|старонак=703|isbn=}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=|загаловак=Смаргонская акадэмія|спасылка=|выданне=Этнаграфія Беларусі. Энцыклапедыя|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1989|том=|старонкі=470—471|старонак=580|isbn=5-85700-014-9}}</ref>. [[File:Training of bears.png|thumb|left|250px|Дрэсіроўка мядзведяў.]] Блізкімі па сваім тэатралізаваным сюжэце да скамарохаў з’яўляюцца валачобнікі. [[Валачобны абрад|Валачобніцтва]] — звычай, калі на першы дзень Вялікадня моладзь абходзіць гуртам двары сваёй вёскі і песнямі віншуе гаспадароў са святам. Тэатралізаваная гульня валачобнікаў апісана ў даследаванні П. Шэйна. Ва Украіне валачобніцтва было нявядомым<ref>{{артыкул|аўтар=Ліс А.|загаловак=Валачобніцтва|спасылка=|выданне=Народная культура Беларусі. Энцыклапедычны даведнік|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2002|старонкі=70|старонак=432|isbn=985-11-0249-0}}</ref>. Народнае тэатральнае мастацтва адрознівалася свабоднай імправізацыяй, лёгкасцю пераходу ад сур’ёзнага да смешнага (гульні «[[Жаніцьба Цярэшкі]]», «Млын», «Дзед і баба», «Каза», «Меланка», «Гусі», «Проса»), — гэта і з’явілася асновай мастацтва вандроўных акцёраў. З часам ў іх ўяўленнях з’явіліся сюжэтныя драматычныя і камічныя сцэнкі — [[Інтэрмедыя|інтэрмедыі]], затым — народная драма. Выказваецца меркаванне, што ў [[Кафедральны сабор Святога Станіслава (Вільнюс)|Кафедральным саборы]] ў [[Вільня|Вільні]] ў XV ст. маглі паказвацца літургічныя драмы, злучаныя з імшой, у адпаведнасці з традыцыяй якая пашырылася тады ў Еўропе. Літургічныя драмы і часткова пропаведзі паслужылі фарміраванню ўяўленняў пра магчымасць драматызацыі тых або іншых падзей. Роля «паратэатралізаванага» дзеяння ўзрасла таксама ў прыдворных цырымоніях і магнацкіх урачыстасцях (заручынах, шлюбах, паляваннях, турнірах і інш.). Яшчэ ў 1506 годзе пры двары [[Жыгімонт Стары|Жыгімонта Старога]] былі ажыццёўлены першыя пастаноўкі свецкіх п’ес. Набліжаныя да караля асобы са складу буйной шляхты, магнатаў або сенатараў прысутнічалі на гэтай рэдкай па тым часе каралеўскай забаве<ref name="ГістБелЛіт"></ref>. == Батлейка == [[Выява:Batleika.JPG|thumb|Батлейка ў Нацыянальным гiстарычным музеі Беларусі.]] Народны лялечны тэатр [[батлейка]] (ад польскай ''Betleem'') з’явіўся ў XVI ст. Тэатр гэтага тыпу меў у розных месцах княства назвы ''яселка, батляемка, астлейка, жлоб, батлейка''. Польскі тэатр з рухомымі фігуркамі — «шопка» (szopka, ад schoppen ― хлеў) ― з XV ст.<ref>{{артыкул|аўтар=Воробьёв Г. А.|загаловак=Шопка, польский вертеп|спасылка=|выданне=Исторический вестник|месца=М.|выдавецтва=|год=1899|том=77|старонкі=248—263|старонак=|isbn=}}</ref>. Супраць польскага паходжання ўсходнеславянскага вяртэпа выказваўся [[Іван Якаўлевіч Франко|Іван Франко]], які лічыў, што вяртэпны тэатр зарадзіўся на [[Валынь|Валыні]]. Найстарэйшы спіс украінскай вяртэпнай драмы (1701) дайшоў да нас, на думку І. Франка, у школьным рукапісным зборніку 1788 года<ref>Франко І. До історії українського вертепу. Історико-літературні студії й матеріяли // Записки НТШ ім. Шевченка. — 1906. — Вип. Ш. С. 35.</ref><ref>{{кніга|аўтар=Барышаў Г. І.|загаловак=Беларускі народны тэатр «Батлейка» і яго ўзаемасувязі з рускім «Вяртэпам» і польскай «Шопкай»|спасылка=|месца=Мн.|выдавецтва=АН БССР|год=1963|старонкі=|старонак=41|isbn=}}</ref>. З дрэва рабілі скрынкі розных памераў, звычайна у выглядзе хаткі ці царквы, з гарызантальнымі перагародкамі (ярусамі-сцэнамі). Кожная сцэна-ярус мела проразі для кіраванне лялькамі. Сцэна аздаблялася тканінай, паперай, геаметрычнымі фігурамі з тоненькіх палачак і нагадвала балкон, на якім адбывалася дзеянне. На задніку сцэн маляваліся абразы, зоркі, крыжы, вокны, лялечныя кампазіцыі на біблейскі сюжэт і інш. У скрынцы з дзверцамі, падобнай на царкву, рабіўся купалападобны дах з крыжам. Лялькі-персанажы рабіліся з дрэва, каляровай паперы, тканіны; валасы, бровы, вусы — з лёну ці аўчыны, і мацаваліся на драўляны або металічны стрыжань, пры дапамозе якога батлеечнік вадзіў іх па прарэзах ў ярусе-сцэне. Вядомая таксама батлейка з лялькамі-марыянеткамі на нітках з верхнім прынцыпам кіравання, пяльчаткавыя лялькі. Паказы ажыццяўляліся пад акампанемент музыкі, сцэна і лялькі асвятляліся свечкамі. Батлеечнік знаходзіўся за скрынкай, адтуль вадзіў лялькі, гаварыў тэкст, імітуя голас персанажа. Часцей ён быў не толькі выканаўцам, але і драматургам, мастаком, музыкантам, іншы раз звяртаўся непасрэдна да гледача, характарызуя ад сябе персанажы<ref>''Бядуля З.'' Батлейка // Веснік Народнага Камісарыяту асветы ССРБ. — 1922. — Вып. 5-6.</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Некрылова А. Ф.|загаловак=Традиционная архитектоника народной кукольной комедии|спасылка=|выданне= Международный симпозиум историков и теоретиков театра кукол|месца=М.|выдавецтва=|год=1984|том=|старонкі=23—36|старонак=|isbn=}}</ref>. Некаторыя батлейкі былі ўладкованыя па прынцыпе ценявога тэатра ([[Віцебск]]) і празрыстымі дэкарацыямі ([[Докшыцы]]). Спачатку прадстаўленні былі звязаны са святам каляды, калі моладзь хадзіла з батлейкай па [[мястэчка]]х і вёсках. Пазней сцэны, звязаныя з калядамі, паступова спыніліся. Рэпертуар батлейкі з часам папоўніўся фальклорна-бытавым матэрыялам, незвычайнымі сюжэтамі, колькасцю персанажаў. Складаўся ён звычайна з дзвюх частак: кананічнай (рэлігійнай) і свецкай (народна-бытавой). Кананічны сюжэт разыгрываўся на верхнім, свецкі ― на ніжнім ярусе-сцэне. Найбольшай папулярнасцю карыстаўся свецкі рэпертуар з камічнымі сцэнкамі, народнымі песнямі і танцамі. У рэпертуары батлейкі разам з народнымі драмамі «Цар Прожар», «Цар Ірад» і «Цар Максімілян» з’явіліся інтэрмедыі «Мацей і доктар», «Антон з казой і Антоніха», «Вольскі — купец польскі», «Бэрка-карчмар», «Цыган і цыганка», «Ванька малы», «Паніч» і іншыя. Многія сцэны мелі вострасатырычны характар, у іх высмейваліся такія сацыяльныя тыпы, як доктар-шарлатан, франт-шляхціц, карчмар<ref>{{кніга|аўтар=Барышаў Г. І.|загаловак=Батлейка|спасылка=|месца=Мн.|выдавецтва=Беларускі ун-т культуры|год=2000|старонкі=|старонак=267|isbn=}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Виноградов Н. Н.|загаловак=Белорусский вертеп|спасылка=http://www.booth.ru/statyi.shtml|выданне= Известия Отделения русского языка и словесности Императорской Академии наук|месца=СПб.|выдавецтва=|год=1908|том=XIII|старонкі=45—82|старонак=|isbn=}}</ref>. Час хаджэння з вяртэпам адрознівалася ў залежнасці ад мясцовасці. Напрыклад, у Віцебскай і Магілёўскай губернях прадстаўленне паказвалі ў першыя тры дні калядных святаў, а таксама напярэдадні калядаў і ў [[Нараджэнне Хрыстова|Ражство]] ([Раманаў). У Мінску лялечную п’есу глядзелі з каляд да стрэчання (Шэйн)<ref>{{артыкул|аўтар=Карпунина В. И.|загаловак=Народный театр батлейка как феномен белорусской культуры|спасылка=|выданне=Беларусь и славянский мир в интеллектуальном контексте времени: сб. Материалов научно-практической конференции|месца=Брест|выдавецтва=|год=2015|том=|старонкі=50—52|старонак=580|isbn=5-85700-014-9}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Федас И. Е.|загаловак= Украинский вертеп как явление народной художественной культуры|спасылка=|выданне= Славянскiя культуры: гiстарычны вопыт i сучасные праблемы|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1996|том=|старонкі=327—333|старонак=|isbn=}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Гусев В. Е.|загаловак=Взаимосвязь русской вертепной драмы с белорусской и украинской|спасылка=|выданне=Славянский фольклор|месца=М.|выдавецтва=|год=1972|том=|старонкі=303—311|старонак=|isbn=}}</ref>. З канца 1960-х гадоў дзеячы прафесійнага і аматарскага тэатра сталі звяртацца да батлеечных першакрыніц. У 1970-я гады пачалося асваенне батлеечных традыцый драматычнымі тэатрамі. Пачынальнікам быў рэжысёр Ю. Фрыдман, які ажыццявіў пастаноўку спектакля ў ТЮГу «Дай вады, калодзеж»<ref>{{артыкул|аўтар=Жидович В.|загаловак=Возрождение традиций народного театра батлейка|спасылка=|выданне=Аўтэнтычны фальклор: праблемы захавання, вывучэння, успрымання. Зборнік навуковых прац|месца=Мн.|выдавецтва=|год=2014|том=|старонкі=139—141|старонак=|isbn=}}</ref>. == Школьны тэатр == [[File:Połacak, Rynak, Jezuicki. Полацак, Рынак, Езуіцкі (N. Orda, 1875-76) (2).jpg|thumb|[[Калегіум езуітаў (Полацк)|Калегіум езуітаў у Полацку]]. Малюнак [[Напалеон Орда|Напалеона Орды]].]] Згадванне аб школьным тэатры мы ўпершыню сустракаем у [[Іван Вішэнскі|Івана Вішэнскага]], які папракаў братчыкаў, сяброў рэлігійных брацтваў, у тым, што яны мала моляцца, а толькі «камедыі будуюць і гуляюць»<ref>Вишеньский І. Послання да Домнікії // Українська література XIV—XVI ст. ― Київ, 1988. — С. 371.</ref>. Тэатральнае жыццё Вялікага Княства Літоўскага развіваецца з прыездам у [[Вільнюс|Вільню]] [[Езуіты|езуітаў]], якія вясной 1570 года паказалі першае тэатральнае прадстаўленне сіламі вучняў толькі што адкрытага [[калегіум]]а. Назва першага спектакля не захавалася, але вядома, што ўвосень таго ж года была паказана драма італьянскага езуіта С. Туцыуса «Hercules», у якой міфалагічнаму герою супрацьстаялі алегарычныя персанажы Зямнога Кахання, Жарсці, Асалоды, П’янства, а дапамагалі знайсці праведны шлях Цнота, Розум, Стрыманасць і Праца. Узнікненне першых драматургічных тэкстаў у літаратуры Вялікага Княства Літоўскага адносіцца да позняга Рэнесансу (канец XVI ст.) і звязана з творчасцю Каспара Панятоўскага (1554—1612) і Гжэгаша Кнапія (1564—1639)<ref>{{кніга|аўтар=|загаловак=Jezuici a kultura Polska. Pod red. L. Grzebienia, S. Obirka|спасылка=|месца = Kraków|выдавецтва= Wydawnictwo WAM Księży Jezuitów|год=1993|старонкі =7|старонак =227|isbn=}}</ref>. У канцы XVI—пачатку XVII стст. пры брацкіх школах з’явіліся школьныя тэатры. Студэнты [[Кіева-Магілянская акадэмія|Кіева-Магілянскай акадэміі]] разыгрывалі шматактавыя драмы на святах [[Вялікдзень|Вялікадня]] і каляд, ставілі драмы, трагікамедыі, інтэрмедыі. Таксама ў езуіцкіх, базыльянскіх, дамініканскіх школах і калегіумах школьны тэатр паказваў інтэрмедыі і драмы на біблейскія, а пазней і на гістарычныя і бытавыя сюжэты. Практычна з часу адкрыцця [[Полацкі езуіцкі калегіум|Полацкага калегіума]], пры ім дзейнічаў школьны тэатр, які шырока выкарыстоўваўся езуітамі для місіянерскай і асветніцкай дзейнасці. У рэпертуары былі п’есы на французскай, італьянскай і лацінскай мовах<ref>ЭВКЛ. Т. 2.Усікаў Я. Школьны тэатр</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Машевская С. М.|загаловак=Школьный театр в воспитании иезуитов|спасылка=|выданне=Научный поиск|месца=Шуя|выдавецтва=Ивановский гос. ун-т|год=2016|нумар=4|старонкі=28—33|старонак=|isbn=2224-6436}}</ref>. З ўзнікненнем Кіева-Магілянскай духоўнай калегіі, школьны тэатр апынуўся ў дваістай сітуацыі супрацьстаяння-пераймання тэатрам паказа каталіцкіх калегіумаў і школ Полацка, Слуцка, Луцка і інш. Гэтыя працэсы супрацьстаяння асабліва выразна адбіліся пасля на памежным стане ўкраінскай («маларасійскай») культуры, — яскравы прыклад, — [[М. В. Гогаль]] і барацьба за яго веравызнанне<ref>{{cite web|url=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:4vYPgDpMUaUJ:domgogolya.ru/science/researches/1133/+&cd=3&hl=ru&ct=clnk&gl=ru&client=firefox-b-d|title= Гоголь в канонах украинской и русской культур (замечания о проблеме)|author=Михед П. В.|date=|work=|publisher=Дом Гоголя. Мемориальный музей. Научная библиотека|accessdate=|lang=}}</ref>. У Вялікім Княстве Літоўскім паказ школьнага тэатра вёўся на лацінскай, польскай і старабеларускай мовах, у сцэнках выкарыстоўваліся прыёмы і сюжэты батлейкі і народных ігрышчаў. Сюжэты для школьных драм спачатку бралі з [[Біблія|Бібліі]], яны насілі дыдактычна-павучальны характар, пазней сталі пераважаць гістарычныя і бытавыя тэмы. Акторамі былі вучні, якіх навучалі сцэнічнаму мастацтву настаўнікі [[Рыторыка|рыторыкі]]. Школьны тэатр меў сваю распрацаваную паэтыку з кананізаванымі сродкамі сцэнічнага руху, манерай выканання, грымам і афармленнем сцэнічнай пляцоўкі. Сцэна асвятлялася рампай, мела маляваны заднік і аб’ёмныя дэкарацыі ў выглядзе паваротных прызмаў для сцэнічных эфектаў. Пры езуіцкіх калегіумах для немаёмных студэнтаў ствараліся інтэрнаты. Своеасаблівай «платай» за жыццё ў бурсе быў занятак музыкай. Традыцыйна езуіты ставіліся крытычна да выкарыстання музыкі і спеваў у касцёлах. У пачатковы перыяд сваёй дзейнасці ў ВКЛ яны дапускалі толькі гранне на ўжо існуючых арганах. Аднак пад ціскам вернікаў езуіты пайшлі на больш шырокае ўвядзенне ў сваіх касцёлах музыкі, што было дазволена ўладамі ордэна ў Рыме з умовай, каб духоўнымі спевамі займалася толькі свецкая вучнёўская маладзь. Бурсакі спявалі ў касцёлах, ігралі падчас касцельных, школьных і грамадскіх урачыстасцей, тэатральных пастаноўках навучэнцаў калегіума. У некаторых выпадках выступленні бурсакоў дапускаліся ў іншых касцёлах і пры шляхецкіх дварах. На чале музычнай бурсы стаяў рэгент (прэфект), якому дапамагаў старшы з бурсакоў. Тэрмін навучання ў бурсе быў звычайна тры гады, пасля яшчэ тры гады старэйшыя бурсакі перадавалі свае веды малодшым навучэнцам. Музычная бурса пры Віленскай акадэміі заснавана ў 1651 дэканам Войцехам Жабінскім, пры Ковенскім калегіуме — у 1650 годзе П. Шукштам, пры Полацкім калегіуме існавала з 1597, пры Віцебскім — з 1673, пры Нясвіжскім — з 1610, пры Берасцейскім — з 1630, пры Пінскім — з 1645<ref>{{артыкул|аўтар= Дадзіёмава В. В.|загаловак= Гісторьія музычнай бурсы пры Віцебскім езуіцкім калегіуме|спасылка=|выданне= Віцебскі сшытак|месца=Віцебск|выдавецтва=|год=1995|нумар=1|старонкі=|старонак=|isbn=}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Ліхач Т.|загаловак= Музычныя бурсы езуітау на Беларусі|спасылка=|выданне= Мастацтва|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1995|нумар=6|старонкі=|старонак=|isbn=}}</ref>. Папулярныя спектаклі былі і ў [[Пратэстанцтва ў Вялікім Княстве Літоўскім|пратэстанцкіх]] школах, дзе школьная драма разглядалася як элемент адукацыйнай сістэмы. Спектаклі часцей за ўсё ставіліся ў царкоўныя святы ― Ражства Хрыстова, Вялікдня і інш. Гэтыя прадстаўлення называліся [[містэрыя]]мі (ад {{lang-lat|misterium}} ― таямніца, сакрамэнт). Спектаклі-містэрыі, у аснове сюжэту якіх ляжалі цуды якога-небудзь святога, называліся міраклямі (ад {{lang-lat|miraculum}} — цуд), а п’есы з алегарычнымі істотамі (Зямля, Неба, Вера, Надзея, Каханне, Варожасць, Фартуна і інш.) атрымалі назву маралі ({{lang-lat|moralites}}). Да нас дайшла містэрыя аўтара тлумачальнага слоўніка «Лексікон славенароскі…» [[Памва Бярында|Памвы Бярынды]] ― «На Ражство Хрыста Бога і Спаса нашага вершы для ўцехі праваслаўным хрыстыянам». Гэта дэкламацыя ўяўляе сабой евангельскі аповед аб нараджэнні [[Ісус Хрыстос|Ісуса Хрыста]], па выразе аўтара, «на ўцеху праваслаўным хрысціянам». Памва Бярында не абмяжоўваецца паэтычным пераказам евангельскага сюжэту, ён імкнецца яго ажывіць. Так, пасля пакланення пастухоў Хрысту, паказваецца далейшая жыццё пастухоў, якія вяртаюцца да сваіх статкаў, і іх радасць перадаецца ўсяму жывому. Пастухі складаюць і спяваюць хвалебныя радасныя песні і ўсё вакол радуецца разам з імі. Заканчваецца містэрыя эпілогам, таксама вершаваным<ref>''Сычевская А.'' Памва Берында и его стихи на Рождество Христово. — Киев, 1912.</ref><ref>Українська поезія. Кінець XVI — пачатак XVII ст. — С. 194—210.</ref>. [[File:Памва Бярында.jpg|thumb|left|200пкс|Памва Бярында.]] У падручніку па рыторыцы слуцкага выкладчыка кальвінісцкай гімназіі тэолага [[Рэйнальд Адам|Рэйнальда Адама]] даюцца рэкамендацыі па арганізацыі школьнага тэатра<ref>{{артыкул|аўтар=Порецкий Я. И.|загаловак= Слуцкий компендиум по риторике|спасылка=http://spadchyna.net/index.php?option=com_content&view=article&id=740:-adamus-&catid=36:2009-10-27-12-02-55&Itemid=467|выданне=Педагогика и психология. Вопросы истории школы и педагогики в БССР|месца=Мн.|выдавецтва=Мінскій пед. ін-т імя А. М. Горкага|год=1976|нумар=9|старонкі=|старонак=193|isbn=}}</ref>. П’ес школьнага тэатра захавалася мала. Гэта тлумачыцца тым, што кожны раз ставілася новая п’еса, часцяком напісаная настаўнікам брацкай школы ці нават вучнем, а да старых п’ес не вярталіся. Вядомая п’еса Якуба Гаватовіча «Tragedia albo wizerunek śmierci przeświętego Jana Chrzciciela, przeslańca Bożego» («Трагедыя, або Вобраз смерці Найсвяцейшага Іоана Хрысціцеля, пасланца Божага»), якая пастаўленая ў 1619 годзе на кірмашы ў Камянцы-Струмілавым<ref>{{артыкул|аўтар= Махновец А. Е.|загаловак= Интермедии к драме Якуба Гаватовича|спасылка=|выданне= Советское литературоведение|месца=М.|выдавецтва=|год=1962|нумар=3|старонкі=|старонак=|isbn=}}</ref>. Таксама вядомыя «Камедыя на Успенне Багародзіцы» Д. Тупталенкі, напісаная каля 1702 года, вершы прафесара Кіеўскай акадэміі Іосафа Гарленкі «Лаянка сумленных сямі цнотаў». Вядомая гістарычная трагікамедыя Феафана Пракаповіча «Уладзімір, славенарасійскіх краін князь і валадар» (1705). Прыпісваецца Феафану Трафімовічу п’еса «Міласць Божая, Украіна ад няўдобных крыўд ляшскіх праз Багдана Хмяльніцкага, славутным войскам запарожскім гетмана вызваліўшага» (пастаўленая ў 1728). Блізкія да трагікамедыі п’еса"Іосіф патрыярх" Лаўрэнція Горкі (1708), «Узрушэнне вантробы Марка Аўрэлія» Міхала Казачынскага (1744) і «Трегедакамедыя, якая наракаяцца Фоцій» Юрыя Шчарбацкага (1749). Гэта і п’еса «Пра Навухаданосара цара», аўтар якой — знакаміты пісьменнік [[Сімяон Полацкі]] і ананімная драма «Аляксей, чалавек Божы» — перапрацоўка біблейскай легенды пра сына рымскага сенатара, які адмовіўся ад паганства ў імя хрысціянства. Акрамя гэтага, захаваліся перапрацоўка евангельскай [[Прытча|прытчы]] пра багацея і Лазара «Горкае змяненне ў раскошы жыцця» (XVII ст.), «Гутарка сціплая пра душу грэшную», «Вобраз запалу гэтага свету», «Барацьба царквы з д’яблам», «Камедыя уніятаў з праваслаўнымі» Савы Стралецкага (XVIII ст.), «Трагікамедыя» С. Ляскаронскага, тэматычна звязаная з вялікадзённым цыклам, «Трагікамедыя аб марнасці свету» Варлаама Лаеўскага (1742)<ref>{{кніга|аўтар=Петров Н. И. |загаловак= Очерки из истории украинской литературы XVII—XVIII веков. Киевская искусственная литература преимущественно драматическая|спасылка=|месца=Киев|выдавецтва= Акц. О-во «Петр Барский в Киеве»|год=1911|старонкі=|старонак=535|isbn=}}</ref><ref>Єфремов С. А. Історія українського письменства. ― Київ, 1995. — С. 167.</ref>. Карысталіся папулярнасцю драма [[Георгій (Каніскі)|Георгія Каніскага]] «Уваскрашэнне памершых» (1747) і «Камедыя» [[Каятан Марашэўскі|Каятана Марашэўскага]] (1787), камедыі [[Міхал Цяцерскі|Міхала Цяцерскага]], які разам з К. Марашэўскім і [[Ігнацы Юрэвіч|Ігнаціем Юрэвічам]] стварылі школьны тэатр у [[Забельскі дамініканскі калегіум|Забельскім калегіуме]]. Вядомыя пастаноўкі «Святы Ксаверы» і «Антоній Падеўскі» у 1750 годзе ў Бярэсці, дзе былі выкарыстаны аб’ёмныя дэкарацыі, у тым ліку вежы, рухомыя аб’ёмныя фігуры рыб, размаляваныя музы, якія падымаліся на шнуры. У [[Віцебскі школьны тэатр|віцебскім школьным тэатры]] ставіліся драмы «Два браты, святыя Канцый і Канцыян» (1693, з алегарычна-міфалагічным балетам, хорам і інтэрлюдыямі) і «Містычнае прычасце вяселля Генсерыка і Трызімунда» (з польска-беларускімі інтэрмедыямі, змешчана ў «[[Аршанскі кодэкс|Аршанскім кодэксе]]». Уплыў на развіццё школьнага тэатра аказала творчасць пісьменніка [[Сымон Будны|Сымона Буднага]], аўтара п’ес «Камедыя прытчы пра блуднага сына» і «Пра Навходаносора цара»<ref>{{кніга|аўтар=|загаловак= Беларуская дакастрычніцкая драматургія|спасылка=|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1978|старонкі=|старонак=|isbn=}}</ref><ref>Winlakiewicz S. Teatr kollegiów jezuickich w dawniej Polsce. — Krakow, 1922</ref>. У школьнай драме (для прыцягнення цікавасці да пастановак) да абавязковай часткі, выкананай на [[лацінская мова|латыні]], сталі далучаць інтэрмедыі на бытавыя тэмы на беларускай і ўкраінскай мовах; інтэрмедыі паступова ператварыліся ў народныя бытавыя сцэны, што дазволіла пранікнуць у школьную драму народнай творчасці — народнай песні, танцам, інструментам. Гэтыя ўяўленні спасобнічалі з’яўленню першай камічнай оперы ў Беларусі — «Апалон законадаўца, або рэфармiраваны Парнас»<ref>{{кніга|аўтар= Усікаў Я.|загаловак= Беларуская камедыя. Ля вытокаў жанру|спасылка=|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1964|старонкі=|старонак=|isbn=}}</ref>. Першыя інтэрмедыі, вядомыя ў Вялікім Княстве Літоўскім — устаўкі да п’есы віленскага езуіта К. Пянткоўскага «Цімон Гардзілюд» (1584), дзе кравец кажа на ламанай польска-беларускай мове. Далей інтэрмедыі з’явіліся ў спектаклях «Размова Івана і царкоўнага слугі» і «Схізматык і ўніят-каталік» гарадзенскага езуіта Я. Пылінскага. Цікаўныя камедыйныя сцэнкі з ковенскага школьнага зборніка 1730-х «Селянін і навуковец» і інш. У другой палове XVIII ст. большасць спектакляў школьнага тэатра суправаджалася інтэрмедыямі, якія прайшлі свой шлях развіцця. Яны паступова адасабляліся ад зместу школьнай драмы, набывалі мастацкую самастойнасць, капмазіцыйную завершанасць і фармаваліся як камедыйныя творы. Узбагачалася ў інтэрмедыях беларуская і ўкраінская мовы, набываючы побытавую свежасць, каларытнасць. Паціху змянялася трактоўка асноўнага героя — селяніна, які супрацьпастаўляецца пану, шкаляру-студыёзусу, філосафу-схізмату, нячысцыку<ref>{{артыкул|аўтар=Саннікаў А. К., Семяновіч А. А.|загаловак=Інтэрмедыя|спасылка=|выданне=Энцыклапедыя Літаратуры і мастацтва Беларусі|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1985|том=2|старонкі=590|старонак=702|isbn=}}</ref>. Для ўкраінскіх інтэрмедый, якія ставіліся ў паказ, характэрныя нацыянальныя маскі ляха-шляхціца, літвіна (беларуса), маскаля, яўрэя, цыгана, прадстаўленыя ў гумарыстычным выглядзе, а станоўчым героем звычайна аказваўся ўкраінскі казак<ref>{{кніга|аўтар=|загаловак= Українські інтермедії XVII—XVIII ст. Пам'ятники старої української літератури. Вступ. ст. і відп. ред. М. К. Гудзій|спасылка=|месца=К.|выдавецтва= Вид-во АН УРСР|год=1960|старонкі=|старонак=239|isbn=}}</ref>. У апошняй чвэрці XVIII ст. інтэрмедыі паступова сыходзяць са сцэны школьнага тэатра. На замену з’яўляюцца вакальна-харэаграфічныя пастаноўкі.<!--Першай такой вядомай пастаноўкай ўкраінскага тэатра лічацца дзве ўкраінскія інтэрмедыі, выкананыя ў перапынках польскай трагедыі ў гонар смерці Іоана Хрысціцеля 29 жніўня 1619 года на кірмашы непадалёк ад Львова<ref>{{кніга|аўтар= Возняк М.|загаловак= Початки української комедії (1619—1819)|спасылка=|месца= Київ|выдавецтва= НБУ ім. Ярослава Мудрого|год=2018|старонкі=|старонак=251|isbn=}}</ref><ref>{{кніга|аўтар= Грицай М. С.|загаловак= Українська драматургія XVII—XVIII ст.|спасылка=|месца=К.|выдавецтва= Вища школа|год=1974|старонкі=|старонак=201|isbn=}}</ref>. У гэты час Львоў у складзе Каралеўства Польскага--> Школьны тэатр Вялікага Княства Літоўскага больш чым рускі быў блізкі тэатру свецкаму. На яго сцэнах ставіліся п’есы са складанымі развітымі сюжэтамі, запазычанымі з антычнай гісторыі, з сярэднявечных хронік, якія толькі апасродкавана суадносіліся з рэлігійным і дыдактычным зместам, прадпісаным тэатру. На апошнім этапе свайго развіцця гэты тэатр звярнуўся да класічнага свецкага рэпертуару, да французскай трагедыі і камедыі. Далейшае развіцце атрымала таксама тэорыя тэатра. Можна прыгадаць у сувязі з гэтым імя [[Мацей Казімір Сарбеўскі|Мацея Сарбеўскага]], аўтара трактатаў па рыторыцы, паэтыцы і антычнай міфалогіі, які ў 1626—1627 гг. чытаў курс паэтыкі і рыторыкі ў школе пры Полацкім калегіуме. У трактаце «Аб трагедыі і камедыі» ён даў распрацаваную паэтыку школьнага тэатра<ref>{{артыкул|аўтар= Канан У. М.|загаловак= Полацкі курс паэтыкі М. К. Сарбеўскага (1618—1627 гг.)|спасылка=|выданне= Весці АН БССР. Серыя грамад. навук|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1972|нумар=1|старонкі=|старонак=|isbn=}}</ref><ref>{{кніга|аўтар= Stawecka K.|загаловак= Maciej Kazimierz Sarbiewski. Prozaik i poeta|спасылка=|месца=Lublin|выдавецтва= T-wa Nauk. Katolickiego Uniw. Lubelskiego|год=1889|старонкі=|старонак=199|isbn=}}</ref>. [[File:Sarbiewski.gif|thumb|злева|200пкс|Мацей Казімір Сарбеўскі.]] Тагачасная драма патрабавала адпаведнай прылады сцэны, дэкарацыі, святлівых эфектаў, — словам, развіцця тэатральнай тэхнікі, касцюмаў, грыму і г. д. Напрыклад, у п’есе «Аляксей, чалавек Божы» на сцэне былі пекла, рай і Зямля, з аднаго боку сцэны быў выведзены на масток рай, пасярэдзіне была Зямля, з другога боку сцэны — пекла, а ў ім змей. У раі анёлы славілі Бога і вялі гутарку паміж сабой, потым схадзілі да Аляксея на зямлю. Змей у пекле раскрываў пашчу, з якой выходзіў дым. У другой п’есе «Дзейства на страсці» (1685) паказвалі прататыпы хрыстовых пакут: кожны вобраз страсцей 12 юнакоў вянчалі вянкамі з 12 зорак. Яшчэ складаней было прадстаўленне п’есы «Свабода, адвечна жаданая» (1701). Падчас дзеяння, сонца, месяц і зоркі згасалі, мерцвякі паўставалі з магіл, а ў трэцім дзеянні на бурным моры карабель тануў; каб ратаваць карабель, кідаюць у мора Іону, яго глытае кіт і выкідвае на бераг. З гэтага бачна, што тэатральная тэхніка была складаная. Тое ж дытычыць касцюмаў і масак акцёраў. У рэмарках да дыялогу «Пакуты Збавіцеля» пішацца пра анёла, які з’яўляецца «пасля кароткага спева з левага боку з чарай і будзе яе падаваць Хрысту, а Хрыстос будзе адварочвацца, але, убачыўшы зачыненых ў бездані і пачуўшы іх плач, возьме чару, і гэтым канчаецца другая сцэна». Для выявы Хрыста, анёлаў і святых былі спецыяльныя маскі, для дэкарацый сканструяваныя «махіны і летанія», стваралася ўражанне паветранай перспектывы і інш. Такім чынам можна сцвярджаць, што тэатр ВКЛ меў архітэктара, дэкаратараў, механікаў, краўцоў, спевакоў (хору) і танцораў (балета). Наглядны вобраз тэатральных уяўленняў даюць гравюры, дададзеныя да п’есы [[Сімяон Полацкі|Сімяона Полацкага]] «Прыпавесць пра аблуднага сына» (1685), што паказваюць, як павінны выглядаць акцёры, які патрэбны рэквізіт, якія павінны быць мізансцэны і інш. <ref>{{кніга|аўтар=Резанов В. И.|загаловак= Школьные драмы польско-литовских иезуитских коллегий|спасылка=https://www.prlib.ru/item/844413|месца=Нежин|выдавецтва= Известия историко-филологического института|год=1916|старонкі=|старонак=144|isbn=}}</ref><ref>{{кніга|аўтар=Міско С. М.|загаловак= Школьны тэатр Беларусі XVI—XVIII стст.|спасылка=|месца=Мн.|выдавецтва=Тэсей|год=2000|старонкі=|старонак=167|isbn=}}</ref> Традыцыя школьных спектакляў з часам прыйшлі у заняпад, і, нарэшце, у канцы XVIII ст. мітрапаліт кіеўскі [[Самуіл (Міслаўскі)|Самуіл Міслаўскі]] зусім забараніў школьныя спектаклі ў [[Кіева-Магілянская акадэмія|Кіева-Магілянскай акадэміі]]. == Прыгонныя, аматарскія і прафесійныя тэатры == У [[1639]] годзе ў [[Вільня|Вільні]] на тэрыторыі [[Ніжні замак (Вільнюс)|Ніжняга замка]] ўзведзены спецыяльны тэатральны будынак. Тэатральныя трупы існавалі пры дварах вялікага князя і буйных магнатаў<ref>{{Крыніцы/БЭ|9|||311}}</ref>. [[Выява:Несвижский театр Радзивиллов.Декорации к спектаклям.JPG|350px|thumb|Дэкарацыі да спектакляў у [[Нясвіжскі тэатр Радзівілаў|Нясвіжскім тэатры Радзівілаў]].]] У другой палове XVIII ст. пачалі дзейнічаць прыгонныя тэатры. Яны з’яўляюцца ў тыя часы, калі дажываў свой век школьны тэатр. Асновы прафесійнага тэатра былі закладзены ў Вялікім Княстве Літоўскім яшчэ ў XVI—XVII стст., дзякуючы культуры свецкіх забаў, дзейнасці запрошаных з Заходняй Еўропы драматычных і балетных труп, а таксама функцыянавання школьных сцэн. Найбольшую ролю ў яго папулярызацыі ў Рэчы Паспалітай зрабілі каралі [[Аўгуст Моцны]] і [[Аўгуст Саксонскі|Аўгуст III]]. Маштабныя мерапрыемствы, якія былі арганізаваныя каралямі ў [[Дрэздэн]]е і Варшаве, сталі ўзорам для пераймання і былі перанесеныя ў тым ліку ў магнацкія рэзідэнцыі [[Род Радзівілаў|Радзівілаў]]. З 1724 года князь [[Міхал Казімір Радзівіл Рыбанька|М. К. Радзівіл Рыбанька]], пад уражаннем ад паездак па Еўропе, пачаў арганізоўваць у [[Нясвіж]]ы і [[Альба (паркавы комплекс)|Альбе]] каруселі, балі, працэсіі і ілюмінацыі з удзелам сям’і, гасцей, кадэтаў і слуг. Яркім прыкладам злучэння драматычных і паратэатральных пастаноўках у адным мерапрыемстве з’яўляецца карнавал [[1761]] года, праграму якога складаў сам нясвіжскі князь. Храналагічныя рамкі тэатра нясвіжска-алыцкай лініі Радзівілаў, пазначаныя як 1724—1810 гг., — ад першых паратэатральных уяўленняў у Альбе да ліквідацыі капэлы як апошняга фрагмента тэатральнай культуры пры двары нясвіжскіх магнатаў. У гісторыі [[Нясвіжскі тэатр Радзівілаў|тэатра Радзівілаў]] вылучаюцца два вялікіх перыяды. Першы (1724—1762) характарызуецца з’яўленнем тэатралізаваных выступаў у Нясвіжы і [[Слуцк]]у, а таксама актыўным удзелам акцёраў-аматараў у пастаноўках спектакляў. Другі перыяд (1762—1810) адрозніваецца выключна прафесійнай дзейнасцю тэатра і капэлы. Першыя святы з элементамі тэатралізацыі былі арганізаваны ў Альбе каля Нясвіжа. Там у 1723—1724 гг. пабудаваны манеж, пазней узведзены палац і разбіты парк. У 1746 годзе ў Альбе з’явілася адкрытая пляцоўка ў выглядзе перспектыўнай аркады. Іншым месцам для спектакляў стаў баскетны парк з падстрыжанымі кустамі ў якасці кулісаў. У 1748—1752 гг. на невялікай пляцоўцы з паўднёвага боку нясвіжскага замка, названай «ля рова на вале», праходзілі імпрэзы з сімультатыўным павільёнам у якасці дэкарацыі, а на замкавых сажалках уладкоўваліся «флатыліі». Акрамя таго, спектаклі і святы ладзіліся ў парку і пабудаваным у 1755 годзе палацы «Кансаляцыя», якія існавалі, як мяркуецца, на тэрыторыі сучасных Англійскага або Марысінскага паркаў. Эпізадычна спектаклі ставіліся і ў іншых маёнтках Радзівілаў — у [[Жоўква|Жоўкве]] ў 1753 годзе і ў [[Алыка|Алыцы]] ў 1755 годзе. Першыя згадкі аб пастаноўках ў [[Нясвіжскі замак|Нясвіжскім замку]] адносяцца да снежня 1746 года. Магчыма, спектаклі даваліся на другім паверсе паўночнага крыла, дзе цяпер размяшчаецца выставачная зала. Аднак звычайна тэрмінам «Камедыхаўз», або «Оперхаўз» называлася пляцоўка ў гарадскім палацы ў Нясвіжы. Гэта будынак знаходзіўся на рагу рынкавай плошчы, на скрыжаванні вуліц Віленскай і Паненскай (пазней Савецкая і Чкалаўская). Пасля сцэна і глядзельная зала Камедыхаўза некалькі разоў абнаўляліся, напрыклад, у 1748 годзе ён перабудаваны архітэктарам [[Казімір Ждановіч|Казімірам Ждановічам]]. Пад тэатральную залу ў 1747—1748 гг. перабудавана памяшканне крытага манежа. Пасля смерці князя [[Караль Станіслаў Радзівіл «Пане Каханку»|К. С. Радзівіла Пане Каханку]] Камедыхаўз па прызначэнню не выкарыстоўваўся. Ён згарэў у 1836 годзе і больш не аднаўляўся<ref>{{артыкул|аўтар=Анікін В. І., Чарнатаў В. М.|загаловак=Тэатральныя будынкі|спасылка=|выданне=Энцыклапедыя Літаратуры і мастацтва Беларусі|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1987|том=5|старонкі=318|старонак=703|isbn=}}</ref>. З 1746 года тэатрам кіравала княгіня [[Францішка Уршуля Радзівіл|Францішкай Радзівіл]], і дзейнічаў ён як аматарскі: у спектаклях разам з прыгоннымі ўдзельнічалі члены княжай сям’і, мясцовая [[шляхта]], кадэты нясвіжскага корпуса, наёмныя акцёры, Першы спектакль — «Прыклад справядлівасці». Спектаклі ставіліся на польскай, італьянскай, нямецкай і французскай мовах. У рэпертуары тэатра былі творы, напісаныя самой Францішкай Радзівіл, — камедыі «Дасціпнае каханне» (1746), «Суцяшэнне ў клопатах», «Золата ў агні», «У вачах нараджаецца каханне» (1750), «Нягоднік ў сілках» і «Суддзя, які пазбавіўся розуму» (1751), «Каханне — дасканалы майстар» (1752), драмы «Плод божага провіду» (1746) і «Каханне — зацікаўлены суддзя» (1747); трагедыя «Гульня Фартуны» (1750); оперы «Сляпое каханне не думае пра канец» і «Шчаслівае няшчасце» (1752); перакладзеныя і пераробленыя ёю п’есы Мальера «Смешныя жаманніцы» пад назвай «Убачанае не праходзіць» (1749) і «Лекар паняволі» (1752), а таксама [[балет]]ы, [[Пантаміма|пантамімы]]. Усяго яна напісала для тэатра 16 камедый, трагедый і оперных лібрэта. Пісала Францішка на польскай мове, хаця ў тэкстах выкарыстоўвала шмат беларускай лексікі<ref>{{артыкул|аўтар=Мальдзіс А. І.|загаловак=Радзівіл Францішка Уршуля|ссылка=|выданне=Энцыклапедыя Літаратуры і мастацтва Беларусі|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1987|том=4|старонкі=450|старонак=742|isbn=}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар= Барышев Г. И.|загаловак= Несвижский любительский театр и драматургия Уршули Франтишки Радзивилл|спасылка=|выданне= Театральная культура Белоруссии XVIII века|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1992|старонкі=103—140|старонак=|isbn=}}</ref>. З 1746 года рэжысёрам тэатра Радзівілаў быў камендант нясвіжскага кадэцкага корпуса Якуб Фрычынскі, балетмайстрам — [[Іаган Шрэтар]], капельмайстрамі — Ян Цэнцыловіч і Ежы Бакановіч<ref>{{кніга|аўтар=|загаловак= Teatr Ursuli Radziwillowej. Opracowała i posłowiem opatrzyła Karyna Wierzbicka|спасылка=|месца=Warszawa|выдавецтва=Państwowy Instytut Wydawniczy|год=1961|старонкі=193—196|старонак=|isbn=}}</ref>. [[File:Franciszka Urszula Wiśniowiecka.jpg|thumb|left|200пкс|Францішка Уршуля Радзівіл.]] У 1753—1762 князь [[Міхал Казімір Радзівіл Рыбанька]] надаў тэатру прафесійны характар — папоўніў прыгонную трупу акцёрамі, стварыў тэатральную (музычныя, вакальныя класы) і [[Нясвіжская балетная школа|балетную]] школы і аркестры: народных інструментаў («літоўская музыка»), рагавы і ваенны. У рэпертуары тэатра былі творы Мальера, Вальтэра, С. Мытэльскага («Іосіф-патрыярх»), В. Ржавускага («Жалкеўскі» і «Уладзіслаў пад Варнай», 1761), італьянскія і нямецкія камічныя оперы і балеты. Тэатр выязджаў у Слуцк (паміж 1755—1759), [[Бяла Падляска|Белую]] (1753, 1761), Жоўкву (1753), [[Алыка|Алыку]] (1753), у 1755 годзе працаваў у будынку «новага тэатра». Пры князі Каралі Станіславе Каханку ў складзе тэатра (1762—1764, 1777—1786) была трупа драматычных акцёраў (з 1783 года рэжысёр Л. Перажынскі, акцёры К. Аўсінскі, В. Ясінскі, С. Зкржэўскі і інш.), група італьянскіх спевакоў і балет (больш за 20 прыгонных танцораў, балетмайстар з [[1750]] — [[Луі Дзюпрэ (танцоўшчык)|Л. Дзюпрэ]], з [[1761]] — [[Антоніа Пуціні|А. Пуціні]], з [[1762]] — Я. Аліўе, з [[1779]] — [[Антон Лойка|А. Лойка]] і [[Гаэтана Петынеці|Г. Петынеці]]). У рэпертуары былі балеты [[А. Пуціні]], оперы [[Джавані Паізіэла]], [[Крыстаф Вілібальд Глюк|К. Глюка]] («Арфей і Эўрыдзіка»), Р. Вардоцкага (камічная опера «Апалон-заканадаўца, або рэфармаваны Парнас» (1789), [[Ян Давід Голанд|Яна Давіда Голанда]] (аўтар оперы «Агатка» на лібрэта [[Мацей Радзівіл|Мацея Радзівіла]], балета «Арфей і Эўрыдыка», з 1802 года — прафесар Віленскага ўніверсытэта, кіраўнік ўніверсытэтскага хора і аркестра<ref>{{кніга|аўтар=Бондаренко Е. С.|загаловак= История белорусской музыкальной культуры до XX века: Учебно-методическое пособие|спасылка= http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:rsUDIcKIPSAJ:elib.bspu.by/bitstream/doc/4280/3/%25D0%2598%25D0%25A1%25D0%25A2%25D0%259E%25D0%25A0%25D0%2598%25D0%25AF1.pdf+&cd=1&hl=ru&ct=clnk&gl=ru&client=firefox-b-d|месца=Мн.|выдавецтва=БГАМ|год=2007|старонкі=|старонак73=|isbn=}}</ref><ref>''Лыч Л. М.'' Гісторыя культуры Беларусі ў перыяд Рэчы Паспалітай (1569—1795). — Віцебск, УА «ДТУ», 2006. С. 168. ISBN 985-481-044-5</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Клецкіна В.|загаловак=Еўрапейскія балетмайстры ў тэатрах Радзівілаў XVIII ст.: на падставе архіўных дакументаў|спасылка= https://www.academia.edu/6340506/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B_%D1%9E_%D1%82%D1%8D%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%85_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%B2%D1%96%D0%BB%D0%B0%D1%9E_XVIII_%D1%81%D1%82._%D0%9D%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B5_%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B4%D0%B0%D0%BA%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%9E|выданне=Роднае слова|месца=Мн.|выдавецтва=|год=2013|нумар=9|старонкі=85—87|старонак=0|isbn=}}</ref>. У перыяд 1762—1779 гг. мастацкае жыццё ва ўладаннях Радзівілаў замірае ў сувязі з эміграцыяй князя К. С. Радзівіла Пане Каханку. Пасля канчатковага вяртання ў 1778 г., ён аднавіў дзейнасць балетнай школы, запрасіў у трупу новых артыстаў. У 1779—1790 гг. нясвіжская сцэна была цесна звязана з тэатральнай [[Варшава]]й рэпертуарам і кадравым складам. У 1785 г. адкрыта драматычная школа для прыгонных пад кіраўніцтвам М. Вернэра і С. Закжэўскага. З 1786 года тэатр працаваў нерэгулярна. Пасля смерці князя К. С. Радзівіла Пане Каханку ў 1790 годзе, уся яго маёмасць перайшла па спадчыне да [[Дамінік Геранім Радзівіл|Дамініка Радзівіла]]. Тэатральная трупа была распушчана, хоць часам ладзіліся разавыя прадстаўлення запрошаных труп. На рэгулярнай аснове дзейнічала толькі капэла. Сярод пісьменніцкіх крыніц пра тэатр вылучаюцца мемуары М. К. Радзівіла Рыбанькі і [[Геранім Фларыян Радзівіл|Г. Ф. Радзівіла]]. У іх маецца інфармацыя пра даты асобных прадстаўленняў, стылістычных перавагах і сувязях з еўрапейскімі сцэнічнымі пастаноўкамі і тэатралізаванымі відовішчамі. У эпісталярнай спадчыне Радзівілаў змяшчаюцца дадзеныя пра час і месцы будаўніцтва тэатральных пляцовак, асаблівасці жыцця і працы артыстаў, асабістую ацэнку іх дзейнасці магнатамі. У XIX ст. В. Хамянтоўскі ў сваіх творах звяртаўся да творчасці Фрацішкі Радзівіл. У канцы стагоддзя ў кнігах К. Естрэйхера, Ст. Віндакевіча і Л. Сымона па гісторыі тэатра былі сістэматызаваны звесткі пра сцэнічныя пляцоўкі на тэрыторыі Рэчы Паспалітай, у тым ліку у Вялікім Княстве Літоўскім. У 1936 годе выдадзена манаграфія А. Мілера, дзе скрозь прызму заходнееўрапейскага мастацтва былі разгледжаны прыватныя тэатры Літвы і Беларусі XVIII—XIX стст<ref>Барышаў Г. I. Тэатры Радзівілаў у Нясвіжы i Слуцку // Гісторыя беларускага тэатра. — Т. 1. — Мн., 1983.</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Клецкина О. С.|загаловак=Театр Радзивиллов. Сценография. Музеефикация|спасылка= https://www.academia.edu/6406318/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%9E.%D0%A1._%D0%A2%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%BE%D0%B2._%D0%A1%D1%86%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F._%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B5%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F|выданне=Дзяржава і творчая асоба: III Рэспубліканская навукова-практычная канф.|месца=Мн.|выдавецтва=|год=2913|старонкі=|старонак=isbn=}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Клецкина О. С.|загаловак=Театр Радзивиллов в материальной и духовной культуре Беларуси XVIII в.|спасылка= http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Nfxgtzl2aycJ:elib.bsu.by/bitstream/123456789/111045/1/7-9.pdf+&cd=2&hl=ru&ct=clnk&gl=ru&client=firefox-b-d|выданне=Веснік БДУ|месца=Мн.|выдавецтва=|год=2014|нумар=1|старонкі=|старонак=|isbn=}}</ref>. 1751 год з’яўляецца пачаткам тэатральных паказаў у [[Слуцкі камедыхаўз|Слуцкім камедыхаўзы]] — таксама радзівілаўскім тэатры. У гэты час прыстасоўвалі для пастановак то манеж, то збройную палату Слуцкага замка. У [[1752]] годзе пад тэатр пераабсталявалі памяшканне былога «суднага дома» на тэрыторыі Верхняга замка. Тут спектаклі ішлі да 1756 года. У 1759 годзе закончана будаўніцтва і абсталяванне куліснымі машынамі новага будынка тэатра. Абапал яго размяшчаліся флігелі, дзе жылі музыканты, спевакі, размяшчалася балетная школа. Згодна з [[Інвентары|інвентаром]] 1765 года, драўляны будынак тэатра знаходзіўся ў цэнтры Старога горада, на галоўным фасадзе мелася галерэя з размаляванай [[балюстрада]]й. Сцены глядзельнай залы былі прыбраныя люстэркамі, лавы партэра абцягнутыя чырвоным і блакітным сукном. Асвятлялі залу 9 вялікіх люстраў. У 1754 годзе ў палацы Белай была створана новая тэатральная зала. Слуцкі тэатр належыў [[Геранім Фларыян Радзівіл|Гераніму Фларыяну Радзівілу]] і развіваўся як прафесійны ансамбль з рэпертуарам з драматычных, оперных, балетных і марыянетачных твораў на нямецкай і італьянскай мовах. У гэты час тут была створана першая у ВКЛ балетная школа, якая складалася з 8-10-гадовых дзяцей слуцкіх [[Мяшчане|мяшчан]]. У 1756 годзе балетнай школай сталі кіраваць італьянскі балетмайстра [[Антоніа Пуціні]] і француз, саліст парыжскай оперы, адзін з пачынальнікаў мужчынскага класічнага танца [[Луі Дзюпрэ (танцоўшчык)|Луі Дзюпрэ]]. У першай балетнай трупе тэатра было 10 хлопчыкаў і 12 дзяўчынак. Ужо праз год заняткаў яны далі прэм’ерны спектакль-балет. Пазней адзін з вучняў, прыгонны [[Антон Лойка]], працаваў харэографам у Нясвіжы, стаўшы, такім чынам, першым айчынным балетмайстрам. На працягу другой паловы 1850-х слуцкі балет выступаў не толькі ў сваім горадзе, але і ў Нясвіжы і Белай. Як вызначаюць даследчыкі па назвах касцюмаў і іншых прыкметах, у ліку спектакляў былі «Балет з арлекінам», «Венгерскі балет», «Турэцкі балет». Сярод настаўнікаў музычнай школы вядом Ф. Вітман, «прыдворны капемайстар навучання прыгонных капелістаў». Дэкаратарамі ў тэатры ў той час працавалі мастакі Тыц і Тышкевіч<ref>Miller A. Teatr Polski i muzyka na Litwie…— Wilno, 1936. s. 38</ref>. Драмы і камедыі ставілі пераважна на нямецкай мове, радчэй на польскай. Драматург Меер пісаў для тэатра драмы, у якіх шмат было батальных сцэн. Оперы переважна ставілі па-італьянску. Паводле загаду Радзівіла вядучых артыстаў шукалі ў [[Кёнігсберг]]у, Вене, запрашалі з Італіі. У асноўным жа ў спектаклях ўдзельнічалі мясцовыя самадзейныя артысты з ліку кадэтаў вайсковага вучылішча. У масоўцы ўдзельнічалі салдаты слуцкага гарнізона. Аднойчы па сюжэце трэба было пакараць злодзеяў; прывялі двух вязняў з княжай турмы і павесілі іх на сцэне<ref>{{кніга|аўтар=Родчанка Р. В.|загаловак=Слуцкая старасветчына (факты і разважанні)|спасылка=http://nasledie-sluck.by/ru/sluchina/books/starasvetchyna/|месца=Мн.|выдавецтва=Полымя|год=1991|старонкі=|старонак=71|isbn=5-345-00491-9}}</ref>. Спектаклі суправаджала музычная капэла з нямецкіх, аўстрыйскіх і чэшскіх музыкаў. Пасля смерці Гераніма Радзівіла, у 1760 годзе тэатр у Слуцку быў закрыты, а касцюмы і рэквізіт перададзены ў Нясвіж, што аказала значны ўплыў на развіццё тэатра ў сталіцы Нясвіжскай ардынацыі. Сінтэтычныя святы з ўключэннем паратэатральных, аматарскіх і прафесійных пастановак па прыкладу мерапрыемстваў каралеўскага двара рэгулярна адбываліся ў Нясвіжы і Слуцку да 1762 года<ref>{{кніга|аўтар=Радчанка Р. В.|загаловак= Слуцкая старасветчына: (Факты i разважанні)|спасылка=http://nasledie-sluck.by/ru/sluchina/books/starasvetchyna/|месца=Мн.|выдавецтва=Полымя|год=1991|старонкі=|старонак=71|isbn=5-345-00491-9}}</ref><ref>Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тт. Т. 6. — Мн., 2001. Слуцкі тэатр Радзівілаў. С. 353</ref>. Найстарэйшы тэатральны будынак на тэрыторыі Беларусі, які захаваўся да нашых дзён (там размяшчаецца [[Гродзенскі абласны тэатр лялек]]), пабудаваны ў 1772 годзе архітэктарам [[Джузэпэ Сака]] і прызначаўся для тэатра падскарбія надворнага літоўскага [[Антоні Тызенгаўз|Антонія Тызенгаўза]]. [[Гродзенская музычна-тэатральная школа Тызенгаўза|Танцавальная школа]] А. Тызенгаўза створана ім у Гродне ў [[1774]] годзе. Адкрыццю школы папярэднічала падрыхтоўка музыкаў скрыпачом Т. Вежбаловічам. У школе вучыліся дзеці прыгонных сялян і мяшчан. На аснове яе адкрыўся [[тэатр Антонія Тызенгаўза]]. Да 1774 года гэта невялікі ансамбль інструменталістаў і вакалістаў, пазней сталы калектыў (у 1780 годзе больш за 70 чалавек, у тым ліку артыстаў [[Гродзенская капэла Тызенгаўза|капэлы]]). У [[1774]]—[[1777]] гадах пераважалі італьянскія артысты. Дакладна вядома аб пастаноўках оперы {{нп3|Андрэ Грэтры|А. Грэтры|ru|Гретри, Андре}} «Цудоўны», камедыі [[П’ер Агюстэн Карон дэ Бамаршэ|П. Бамаршэ]] «Севільскі цырульнік» (1778), балетных спектаклях [[Гаэтана Петынеці|Г. Петынеці]]. [[File:Театр кукол в Гродно.JPG|thumb|left|250пкс|Будынак гродзенскага тэатра.]] Не захавалася прамых сведчанняў таго, якім было афармленне сцэны, але, мяркуючы па рэпертуары, гэта маглі быць [[барока|барочныя]] кулісныя дэкарацыі з пышна распісаным заднікам. У [[1785]] годзе, паводле завяшчання Тызенгаўза, балетная трупа перададзена ва ўласнасць караля [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслава Аўгуста Панятоўскага]] і стала асновай Таварыства танцоўшчыкаў яго каралеўскай вялікасці. У 1802 годзе актрыса і антрэпрэнёр [[Саламея Дэшнер]] арганізавала ў Гродне [[Гродзенскі тэатр Дэшнер|пастаянную трупу]], атрымаўшы ад уладаў горада дазвол на арэнду будынка гарадскога тэатра на 10 гадоў. Тэатр С. Дэшнер лічыцца першым прафесійным тэатрам ў Гродне<ref>{{артыкул|аўтар=|загаловак=Театральная школа Тизенгауза|ссылка=|выданне=Гродно. Энциклопедический справочник|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1989|старонкі=385|старонак=438|isbn=5-85700-015-7}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=|загаловак=Театр Тизенгауза|ссылка=|выданне=Гродно. Энциклопедический справочник|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1989|старонкі=384|старонак=438|isbn=5-85700-015-7}}</ref>. Значным цэнтрам тэатральнага і музычнага жыцця быў [[Слонімскі тэатр Агінскага]], створаны [[Гетман вялікі літоўскі|вялікім гетманам літоўскім]] [[Міхал Казімір Агінскі|Міхалам Казімірам Агінскім]]. У [[1771]] годзе князь адкрыў у Слоніме «плывучы тэатр», які знаходзіўся на вялікай баржы і летам перамяшчаўся па канале і рацэ [[Шчара|Шчары]], там разыгрываліся оперы і камедыі. У [[1788]] годзе ў парку, на беразе [[Агінскі канал|канала Агінскага]], па праекце італьянскага архітэктара [[Іначэнца Мараіна]] было ўзведзена тварэнне стылю барока — «Опергаўз» (Дом оперы). [[File:Jan Rustem. Self.jpg|thumb|left|180px|Ян Рустэм. Аўтапартрэт.]] Гэта быў двухпавярховы будынак з глядзельнай залай амаль на тысячу чалавек і двух’яруснымі ложамі. Вялікая сцэна тэатра была прыстасаваная ня толькі для спектакляў, але і для водных феерый. Задняя частка сцэны запаўнялася вадой з канала, што дазваляла паказваць эпізоды на лодках. Па ходзе дзеяння спектакля гэтую частку сцэны можна было зачыніць драўлянымі шчытамі. Яшчэ на яе падмостках было ўладкована два фантаны, якія асвятляліся бенгальскімі агнямі. Адным з мастакоў, якія працавалі ў тэатры, быў [[Ян Рустэм]]. Філіялы тэатра працавалі ў [[Седльцы|Седльцах]] ([[Польшча]] пад Варшавай і ў [[Целяханы|Целяханах]]. [[Файл:Słonim, Opernaja. Слонім, Опэрная (1800).jpg|thumb|250пкс|Будынак тэатра Агінскага.]] У слонімскім тэатры працавала 138 чалавек, толькі ў аркестры было 53 музыканты. Творы выконваліся спевакамі з Італіі, Германіі, Польшчы. Артыстаў для хору рыхтавалі ў Слонімскай музычнай школе, танцораў і балерын — у «Дэпартаменце балетных дзяцей», так называлася [[Слонімская балетная школа|балетная школа]]. З 8 дзяцей у [[1777]] годзе, яна ў 1785 павялічылася да 18. Спачатку сярод іх переважалі дзеці прыдворных музыкантаў, потым прыгонных сялян. Кіравалі тут балетмайстар і кампазітар [[Ф. Марыні]] і вядомы польскі балетмайстар [[Францішак Шлянцоўскі|Ф. Шлянцоўскі]]. У чэрвені [[1792]] года балетная група цалком пераведзена ў [[Целяханы]]<ref>{{артыкул|аўтар=Саламаха А. А.|загаловак=Слонімская балетная школа|спасылка=|выданне=Энцыклапедыя Літаратуры і мастацтва Беларусі|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1985|том=5|старонкі=57—58|старонак=703|isbn=}}</ref><ref>{{кніга|аўтар=[[Сяргей Мікалаевіч Чыгрын|Чыгрын С. М.]]|загаловак=Тэатр у Слоніме: гісторыка-краязнаўчыя і мастацтвазнаўчыя артыкулы|спасылка=http://kamunikat.org/usie_knihi.html?pubid=9234|месца=Слонім|выдавецтва=Слонімская тыпаграфія|год=2008|старонкі=|старонак=97|isbn=}}</ref>. На спектаклі з’язджаліся глядачы з усёй акругі, а стараннямі князя Агінскага, вядомага кампазітара, музыканта і паэта, знакамітыя оперныя спектаклі пасля прэм’ер у Вене ці Парыжы ставілі ў Слоніме. Тэатр выязджаў на гастролі у Варшаву, а маёнтак Агінскага па праве называлі «Сядзібай муз». Збор нот твораў, што выконваліся, уключае 60 опер, 18 балетаў, 3 музыкальных камедыі, 253 сімфоніі і больш за 460 іншых твораў (арыі, араторыі, асобные танцы). Міхал Казімір Агінскі напісаў некалькі опер на ўласныя [[лібрэта]]<ref>{{кніга|аўтар= [[Анджэй Цеханавецкі|Цеханавецкі А.]]|загаловак= Міхал Казімір Агінскі і яго «сядзіба музаў» у Слоніме|спасылка= http://kamunikat.orgusie_knihi.html?pubid=9016|месца=Мн.|выдавецтва=Про Хрысто|год=2006|старонкі=|старонак=269|isbn=}}</ref>. [[Файл:Sapieha Estate in Ružany.jpg|thumb|250пкс|Наполеон Орда. Сядзіба ў Ружанах.]] Мала збераглося звестак пра дзейнасць [[Ружанскі тэатр Сапегаў|ружанскага тэатра]] [[Род Сапег|Сапегаў]] ([[Ружаны]], [[Дзярэчын]]). У сваім маёнтку ў Ружанах [[Казімір Леў Сапега]] разам з братам Аляксандрам стварылі капэлу, якая налічвала 40 музыкантаў «пры бубнах і трубах», сярод якіх былі не толькі выканаўцы з Італіі і Польшчы, але і мясцовыя прыгонныя. Некаторых з іх Сапега адпраўляў вучыцца ў Італію. Пасля яго смерці ўсе музыкі паводле завяшчання князя атрымалі вольную. Мелася ў [[Ружанскі палац|Ружанскім замку]] «музычная зала», дзе выступала свая оперная трупа. Вядомы толькі дзве оперы з рэпертуара капэлы, пастаўленыя ў Ружанах. Гэта «Вясковы калдун» паводле Ж. Русо, якая ўбачыла сцэну ў 1778 годзе. У ёй сялянка адхіляе каханне арыстакрата і вяртаецца да жаніха, што шануе вясковае жыццё і прыроду. Твор гэты паказваўся шмат разоў. У 1784 годзе ў прысутнасці караля [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслава Аўгуста Панятоўскага]] ішла на сцэне камічная опера А. Малінэ «Чарадзейнае дрэва». Што датычыць харэаграфічных спектакляў, то захаваліся звесткі пра балет «Літасцівасць Ціта» (1784) у пастаноўцы М. Пранчынскага. Балетная трупа была невялікая і дзейнічала непрацяглы час. У 1786 годзе Аляксандр Сапега пакінуў свой недабудаваны замак у Ружанах і перанёс рэзідэнцыю ў мястэчка Дзярэчын, дзе ў тым жа годзе завершана будаўніцтва сядзібнага палаца. Тэатр перабраўся сюды толькі ў 1791 годзе<ref>{{артыкул|аўтар=Барышаў Г.|загаловак= Гарадскі і маёнткавы прыгонны тэатр на тэрыторыі Беларусі|спасылка=|выданне= Гісторыя беларускага тэатра|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1983|том=1|старонкі=|старонак=}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Калнін В.|загаловак=Ружанскі палац|спасылка=|выданне=Мастацтва Беларусі|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1987|нумар=8|старонкі=|старонак=}}</ref><ref>{{cite web|url= http://sources.ruzhany.info/002.html|title=Беларусі Версаль|author=Пракаповіч Н. С.|date=|work=|publisher=Всё о Ружанах|accessdate=|lang=}}</ref>. <!-- ВКЛ перастае існаваць Адным з самых знакамітых тэатраў быў [[Шклоўскі тэатр Зорыча]]. У 1783 годзе расійская імператрыца Кацярына II падарыла гэты горад свайму былому фаварыту — генералу графу [[Сямён Гаўрылавіч Зорыч|Сямёну Зорычу]], які і стварыў гэты тэатр. Па сведчаннях гледачоў, прадстаўлення, якія давалі ў шклоўскім маёнтку Зорыча, па раскошы пераўзыходзілі спектаклі прыдворных тэатраў Расіі, Польшчы, Аўстрыі і Францыі. З 1778 па 1780 год тут сфармаваліся дзве трупы — балетная і драматычная, быў хор і тры аркестра. У 1780 годзе ўзвялі будынак тэатра. Як вядома з хронік, на спектаклі 23 мая 1788 года, падчас візіту Кацярыны II ў Шклоў, разыгрываліся «рускія і французскія п’есы», пры гэтым дэкарацыі мяняліся 70 разоў. Граф Зорыч асабіста выбіраў дзяўчат з сваіх прыгонных, якіх італьянскі балетмайстар Марыадыні навучаў танцам, іх таксама вучылі французскай мове, чытанню, пісьму і ліку. Менавіта ў Шклове праходзілі першыя выступы замежных артыстаў, якія ехалі на гастролі ў Расію. Тэатр складаўся з прыгонных спевакоў, танцоўшчыкаў драматычных акцёраў і музыкантаў (рагавы аркестр «хатняя музыка» і «музыка шклоўскага корпуса»). Паказы праходзілі ў спецыяльным тэатральным будынку і ў залах пры аранжарэі. Сцэна была прыстасаваная для перамены 70 дэкарацый (дэкаратары Дж. дэ ла Мома, Р. X. Зомер, А. Главацкі, тэатральны машыніст П. Барцаці). У рэпертуары алегарычныя балеты з хорамі, міфалагічныя пантамімы, камедыі і трагедыі, камічныя оперы. З 1781 года хормайстрам Павел Петух — аўтар першага ў Рэчы Паспалітай падручніка па вакалу. У 1781—1783 гг. тут працаваў рэжысёр і кампазітар Г. А. Г. дэ Салморан. [[Выява:Zorich Semyon Gavrilovich.jpg|thumb|left|230px|Партрэт [[Сямён Гаўрылавіч Зорыч|Сямёна Гаўрылавіча Зорыча]], заснавальніка прыгоннага тэатра.]] Вобраз тэатральнага жыцця Шклова ў часы Зорыча ствараўся не толькі спектаклямі ў іх строгай жанравай форме. Гаспадар мястэчка любіў шумныя і напышлівыя ўрачыстасці-відовішчы, якія працягваліся адно за другім, хаця і каштавалі дорага. Бесперапынныя святы з балямі, канцэртамі, маскарадамі, феерверкамі крыху нават пацяснялі самі спектаклі, дакладней, уключалі іх у гэты бліскучы свет феерый. I на сцэне 3орыч патрабаваў незвычайнай эфектнасці прадстаўленняў. У тэатры працавалі дэкаратары, мастакі, скульптары, піратэхнікі, ілюмінатары, якія стваралі маляўнічыя відовішчы. Вядома, гэтая яркасць і стракатасць тэатральных і паратэатральных дзеяў адпавядала ў цэлым эстэтыцы барока, якое ў Беларусі прыкметна задоўжылася. Адсюль жа, дарэчы, разышлася і мода на цыганскія хоры. Каб убачыць палац Зорыча і яго тэатр, у Шклоў прыязджалі знатныя людзі з Масквы і Пецярбурга. Паэт Сяргей Аляксеевіч Тучкоў сведчыў: «Ні адзін слаўны музыкант, спявак або спявачка не маглі прыехаць з Еўропы ў расійскія сталіцы, не даўшы некалькі канцэртаў у Зорыча. Ён дарыў іх шчодра і так добра з імі абыходзіўся, што многія жылі ў яго па некалькі месяцаў і з ўдзячнасці давалі навучанні ягонай жа музыкам». Пасля спусташэння графа Зорыча і закрыцця Шклоўскага тэатра рускі балетмайстар {{нп3|Іван Іванавіч Вальберх|І. І. Вальберх|ru|Вальберх, Иван Иванович}} адабраў у тэатры 14 лепшых танцораў і танцорак для пецярбургскага балета. 24 музыканты былі накіраваны ў Маскву<ref>{{артыкул|аўтар=Дадзіёмава В. У.|загаловак=Шклоўскі тэатр Сямёна Зорыча|спасылка=|выданне= Гісторыя музычнай культуры Беларусі ад старажытнасці да канца XVIII ст.|месца=Мн.|выдавецтва=Беларус. гуманіт. адукац.-культ. цэнтр|год=1994|старонкі=|старонак=96|isbn=}}</ref><ref>{{кніга|аўтар= Пяткевіч А. М.|загаловак= Музычна-тэатральная культура Беларусі (X — XVIII стст.): дапаможнік|спасылка= https://elib.grsu.by/doc/613|месца=Гродна|выдавецтва=ГрДУ|год=2010|старонкі=|старонак=48|isbn=978-985-515-355-0}}</ref><ref>{{артыкул|аўтар=Тучков С. А.|загаловак=Записки|спасылка=http://az.lib.ru/t/tuchkow_s_a/text_0050.shtml|выданне=Русский вестник|месца=М.|выдавецтва=|год=1906|нумар=4|старонкі=|старонак=}}</ref>. У сядзібах магнатаў [[Род Тышкевічаў|Тышкевічаў]] ― [[Свіслач (Гродзенскі раён)|Свіслачы]] і [[Плешчаніцы|Плешчаніцах]] ― існавалі аматарскія тэатральныя трупы, але выступалі і прыезджыя прафесійныя акцёры. Трупы мелі добрае тэхнічнае абсталяванне, некалькі камплектаў дэкарацый. Тэатр [[Вінцэнт Тышкевіч|Вінцэнта Тышкевіча]] быў даволі камерным, хатнім, ды і дзейнічаў у маленькіх мястэчках. У ім ставіліся камічныя оперы, граліся тэатралізаваныя санаты, месы Баха, Бакерыні і інш. Тут былі і канцэртныя, і разам з тым драматычна-музычныя пастаноўкі. Таму да выступленняў прыцягваліся мясцовыя мяшчане і сяляне, а з 1805 года, калі адкрылася ў Свіслачы гімназія, — і гімназісты. Кіраваў тэатрам італьянскі кампазітар і скрыпач К.Чыпрыяні. Натуральна, што ў такіх пастаноўках вельмі важная была, як фактар суправаджэння, аркестравая музыка. Мясцовая капэла, што складалася пераважна з прыгонных, створана была задоўга да адкрыцця тэатра, які аб’явіў пра сябе ў 1788 годзе. Яна не толькі абслугоўвала сцэнічныя пастаноўкі, а і ладзіла самастойныя выступленні, выконваючы сімфоніі, уверцюры, серэнады Гайдна, Сакіні, Бакерыні, Піхеля, Чыпрыяні і інш. Вінцэнт Тышкевіч запрашаў у Свіслач антрэпрызы, якія затрымліваліся тут нярэдка на працяглы час і матэрыяльна забяспечваліся гаспадаром мястэчка. Сам жа ён, захоплены музыкай, адзінокі, аддаваў увесь свой час і душэўную энергію тэатру, які стаў справаю яго жыцця і таму пратрымаўся нямала часу і ў XIX ст. У верасні 1828 года В. Тышкевічам аснованы тэатр у Пляшчаніцах. І хоць ён праіснаваў усяго 7 гадоў, але сам гэты факт важны для разумення тагачаснай Беларусі, у якой пасля далучэння да Расіі паступова дэградуе тэатральная культура, а цэнтры тэатральнага мастацтва пераўтвараюцца ў мала чым адрозныя адзін ад аднаго мястэчкі<ref>Чуланава І. У. Тэатр у Свіслачы // Памяць. Свіслацкі раён: Гістарычна-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі. — Мн.: Беларусь, 2004. — С.48—51.</ref><ref>Гісторыя беларускага тэатра. — Т. 1. — Мн., 1983. — С. 211.</ref>. У канцы XVIII стагоддзя ў Прыдняпроўе ўзніклі першыя прафесійныя акцёрскія трупы. У прыдворным тэатры [[Кірыл Рыгоравіч Разумоўскі|Кірылы Разумоўскага]] пад кіраўніцтвам Г. Цяплова ставіліся камедыі і камічныя оперы на французскай, італьянскай і рускай мовах. У 1795 годзе ва Украіне адкрыты першы стаціянарны тэатр ў былым львоўскім касцёле. У 1789 пастаянны тэатр адкрыўся ў Харкаве. У Кіеве такі з’явіўся ў 1806 годзе, у Адэсе ў 1809, у Палтаве — у 1810. У 1819 годзе са спектакляў «Наталка Палтавка» і «Маскаль-чараўнік» [[Іван Пятровіч Катлярэўскі|І. Катлярэўскага]] ў узначаленым ім Палтаўскім вольным тэатры пачалася гісторыя ўкраінскага прафесійнага тэатра. На беларускіх землях стаціянарны тэатр з’явіліўся даволі позна, — ў 1845 годзе віцебскі балет М. Піёна, з вольнымі і прыгоннымі акцёрамі. На Прыдняпроўі першыя прафесійныя тэатральныя трупы з’явіліся ў канцы XVIII ст. У сяле Кібінцы на Палтаўшчыне быў тэатр міністра Д. П. Трашчынскага. Памешчык Д. П. Гаўрыленка ў сваім маёнтку Азёры на Палтаўшчыне меў каменны дом для тэатра з трыма ложам і партэрам. На Чарнігаўшчыне, у сяле Спірыдонава Буда, існаваў тэатр памешчыка Д. І. Шырая. У сяле Чырвоным ва Паўднёвай Украіне меў прыгонны тэатр граф Г. С. Волькенштэйн; тут пачінаў Міхаіл Сямёнавіч Шчэпкін, адзін з заснавальнікаў рускай акцёрскай школы<ref>{{артыкул|аўтар=Барышаў Г. І.|загаловак=Віцебскі балет Піёна|спасылка=|выданне= Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі|том=1|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=1984|старонкі=651|старонак=727}}</ref><ref>{{кніга|аўтар= Антонович Д.|загаловак= Триста років українського театру, 1619–1919|спасылка= http://chtyvo.org.ua/authors/Antonovych_Dmytro/Trysta_rokiv_ukrainskoho_teatru_16191919/|месца=Прага|выдавецтва= Укр. громад. вид. фонд|год=1925|старонкі=|старонак=272|isbn=}}</ref><ref>{{кніга|аўтар=Софронова Л. А.|загаловак=Старинный украинский театр|спасылка= |месца=М.|выдавецтва=РОССПЭН|год=1996|старонкі=|старонак=352|isbn=}}</ref>. У 1787 годзе ў [[Мінск]]у быў створаны «Камедыйны тэатр». Тут вялікую оперна-драматычную трупу арганізаваў М. Кажынскі (1797—1801, 1802—1805). У Мінску працавалі польскія трупы Я. Хелмікоўскага, К. Скібінскага, В. Драздоўскага; спектаклі праходзілі ў памяшканнях «Залы Ляхоўскага» і дваранскага сходу, у 1844—1851 гг. у будынку ратушы. У [[Вільня|Вільні]] малы палац Радзівілаў у 1796 годзе быў прададзены і перабудаваны пад тэатр. Прадстаўлення тут ішлі, нягледзячы на змену дырэктараў, да 1831 года. Іншыя звесткі пра віленскі тэатр Радзівілаў ставяцца да 1808 года, калі Дамінік Геранім Радзівіл пачаў будаўнічыя работы для тэатра у Вільні на Троцкай вуліцы (пазней вул. Траку). --> {{зноскі}} == Літаратура == * ''Гаранін С. Л.'', ''Кавалёў С. В.'' Драматургія // Гісторыя беларускай літаратуры XI — XIX стагоддзяў. У 2 т. Т.1. Даўняя літаратура: XI — першая палова ХVІІІ стагоддзя. / Рэд. тома В. А. Чамярыцкі. 3-е выд. — Мінск: Беларус. навука, 2010. — С. 748—784. * Гісторыя беларускага тэатра. ― Т. 1-3. ― Мн., 1985—1987 * ''Дадзіёмава В. У. ''Музычная культура Беларусі XVIII стагоддзя. — Мн., БДАМ, 2002. С. 383 * Тэатральная Беларусь: энцыклапедыя. Т. 1-2. — Мн., 2003 * ''Лявшук В. Е.'' Иезуитский коллегиум в социокультурном городском контексте белорусских земель ВКЛ в 1569—1773 гг. Дисс. канд. истор. наук. — Гродно, 2017 * Матеріали до історії українського театру. Від витоків до початку ХХ століття. НАН України, ІМФЕ ім. М. Т. Рильського. — Київ, 2016. С. 280 * ''Miller A.'' Teatr polski i myzyka na Litwie jako strażnice kultury Zachodu, 1745—1865. — Wilno, Nakl. wyd. im. Stanislawa i Tekli z hr. Borchow Lopacinskich, 1963. С. 245. * ''Jędrychowski Zb.'' Teatry grodzieńskie 1784—1864. — Warszawa, Wydawnictwo Uniwersyteta Warszawskiego, 2012. С. 506. {{Добры артыкул|Мастацтва|Гісторыя}} [[Катэгорыя:Гісторыя тэатра|Вялікае Княства Літоўскае]] [[Катэгорыя:Гісторыя тэатра Беларусі|Вялікае Княства Літоўскае]] [[Катэгорыя:Мастацтва Вялікага Княства Літоўскага]] [[Катэгорыя:Тэатр Беларусі]] [[Катэгорыя:Тэатр Літвы]] [[Катэгорыя:Тэатр Украіны]] 3yeix07p2pm0yeare6z3ac0nr80naie 0 647933 4165034 3653350 2022-07-26T19:26:21Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki {{значэнні2|Лексінгтан}} {{НП}} '''Лексінгтан''' ({{lang-en|Lexington}}) — другі па колькасці насельніцтва горад штата [[Кентукі]] і 66-ы па колькасці ў ЗША. Насельніцтва — 279 044 чалавек (2007). Заснаваны ў 1775 годзе. У 1779 годзе з’явіўся ўніверсітэт. Размешчаны ў цэнтральнай частцы штата. [[Конегадоўля]], [[тытунь|тытунёвая]] прамысловасць. == Вядомыя ўраджэнцы і жыхары == * [[Джордж Клуні]], амерыканскі акцёр {{зноскі}} [[Катэгорыя:Гарады Кентукі]] 548zoouj6at9gcva4na41o095yy5jux 0 659717 4165113 4108258 2022-07-27T03:40:32Z VladimirZhV 9113 wikitext text/x-wiki {{Ваенны дзеяч}} '''Джэймс Тэры Конвей''' ({{lang-en|James Terry Conway}}; нар. [[26 снежня]] [[1947]]) — чатырохзоркавы генерал [[марская пяхота|марской пяхоты]] [[ЗША]] ў адстаўцы<ref>{{cite web|url=https://slsp.manpower.usmc.mil/gosa/biographies/rptBiography.asp?PERSON_ID=117&PERSON_TYPE=General|title=Official Biography:General James T. Conway|work=Biographies: General Officers & Senior Executives|publisher=United States Marine Corps|accessdate=2007-08-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110722224611/https://slsp.manpower.usmc.mil/gosa/biographies/rptBiography.asp?PERSON_ID=117&PERSON_TYPE=General|archivedate=2011-07-22}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.military.com/NewsContent/0,13319,118890,00.html|title=New Marine Corps Commandant Welcomed|date=2006-11-14|agency=Military.com|accessdate=2006-11-14}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.estripes.com/article.asp?section=104&article=41483|title=Conway becomes Marine Corps Commandant|first=Jeff|last=Schogol|date=2006-11-14|publisher=Stars and Stripes|accessdate=2006-11-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110927024749/http://www.estripes.com/article.asp?section=104&article=41483|archivedate=2011-09-27}} {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20110927024749/http://www.estripes.com/article.asp?section=104&article=41483 |date=27 верасня 2011 }}</ref>. Займаў пасаду начальніка аператыўнага кіравання (J-3) аб’яднанага камітэта начальнікаў штабоў, камандуючага 1-й дывізіяй марской пяхоты і 1-га экспедыцыйнага корпуса марской пяхоты ЗША, які прыняў удзел ва [[Уварванне ў Ірак (2003)|ўварванні 2003 года ў Ірак]] і [[Першая бітва за Фалуджу|першай бітвы за Фалуджу]]. {{Зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Генералы ЗША]] [[Катэгорыя:Удзельнікі Іракскай вайны]] {{DEFAULTSORT:Конвей Джэймс}} neu0gf8zr96fe52nqjv9wt0wt2ezmp3 0 665796 4165029 4164797 2022-07-26T18:59:39Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{бягучыя падзеі}} {{Навігацыя для года}} {{Год паводле тэм}} '''2022''' — [[невысакосны год]], пачынаецца ў [[субота|суботу]]. Па рашэнні [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацый|ААН]] 2022 год быў абвешчаны Міжнародным годам саматужнага рыбалоўства і аквакультуры.<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/ru/sections/observances/international-years/|title=Международные годы|date=2015-01-06|publisher=www.un.org|lang=ru|accessdate=2020-01-13}}</ref> == Падзеі == === Студзень === [[Файл:2022_Kazakhstan_protests_—_Aqtobe,_January_4_(01).jpg|thumb|Пратэсты ў [[Актабэ]], 4 студзеня.]] [[Файл:Начны зімовы Мінск. Дэмантаж пуцеправода на Нямізе. 2022 (07-1).jpg|thumb|Дэмантаж [[пуцеправод па праспекце Пераможцаў (Мінск)|пуцеправода]] ў [[Мінск]]у, 11 студзеня.]] [[Файл:Roberta Metsola elected new President of the European Parliament (51828380418) (cropped).jpg|150px|thumb|Раберта Мецола ў Еўрапарламенце, 18 студзеня.]] * [[1 студзеня]] — у [[Саудаўская Аравія|Саудаўскай Аравіі]] стартавала [[ралі «Дакар-2022»]]. * [[2 студзеня]] — у [[Казахстан]]е ўспыхнулі [[Пратэсты ў Казахстане (2022)|пратэсты]]. * [[3 студзеня]] — пяць [[Ядзерны клуб|ядзерных дзяржаў]] падпісалі [[Сумесная заява лідараў пяці дзяржаў аб прадухіленні ядзернай вайны і недапушчэнні гонкі ўзбраенняў|сумесную заяву]] аб прадухіленні [[Ядзерная вайна|ядзернай вайны]] і недапушчэнні [[Гонка ўзбраенняў|гонкі ўзбраенняў]]. * [[4 студзеня]] — на паўночным захадзе [[Нігерыя|Нігерыі]] пачалася [[Масавыя забойствы ў Замфары (2022)|хваля масавых забойстваў]]. * [[5 студзеня]] — [[Прэзідэнт Казахстана]] [[Касым-Жамарт Кемелевіч Такаеў|Касым-Жамарт Такаеў]] змяніў [[Нурсултан Абішавіч Назарбаеў|Нурсултана Назарбаева]] на пасадзе старшыні Савета бяспекі краіны. * [[6 студзеня]] — у [[Казахстан]]е ў сувязі з [[Пратэсты ў Казахстане (2022)|масавымі пратэстамі]] былі разгорнутыя [[Аперацыя АДКБ у Казахстане|міратворчыя сілы АДКБ]]. * [[8 студзеня]] — абрынулася частка [[пуцеправод па праспекце Пераможцаў (Мінск)|пуцеправода]] па [[праспект Пераможцаў (Мінск)|праспекце Пераможцаў]] у [[Мінск]]у. * [[14 студзеня]]: ** Ралі-рэйд [[ралі «Дакар-2022»|«Дакар-2022»]] фінішавала ў [[Джыда|Джыдзе]] ([[Саудаўская Аравія]]). ** Здзейснена [[Кібератака на ўкраінскія дзяржаўныя сайты (2022)|кібератака]] на сайты дзяржаўных устаноў [[Украіна|Украіны]]. * [[17 студзеня]] — польскі нападнік [[Роберт Левандоўскі]] прызнаны найлепшым футбалістам свету паводле версіі [[ФІФА]]. * [[18 студзеня]] — мальтыйскі палітык [[Раберта Мецола]] была абрана [[Старшыня Еўрапейскага парламента|старшынёй Еўрапарламента]]. * [[20 студзеня]] — бельгійка [[Зара Рутэрфорд]] стала самай маладой жанчынай-пілотам, якая здзейсніла адзіночны кругасветны пералёт. * [[22 студзеня]] — у [[Канада|Канадзе]] ўспыхнулі [[Пратэсты ў Канадзе (2022)|пратэсты кіроўцаў грузавікоў]]. * [[24 студзеня]] — падчас [[Ваенны пераварот у Буркіна-Фасо (2022)|ваеннага перавароту]] ў [[Буркіна-Фасо]] быў скінуты прэзідэнт [[Рок Кабарэ]]. * [[29 студзеня]] — [[Серджа Матарэла]] пераабраны на пасаду [[Прэзідэнт Італіі|Прэзідэнта Італіі]]. * [[30 студзеня]] — іспанец [[Рафаэль Надаль]] выйграў [[Адкрыты чэмпіянат Аўстраліі па тэнісе]], атрымаўшы дваццаць першы тытул на турнірах [[турніры Вялікага шлема|Вялікага шлема]]. * [[31 студзеня]] — галоўным трэнерам [[зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы па футболе]] прызначаны [[Чэслаў Міхневіч]]. === Люты === [[Файл:Putin_attended_the_opening_ceremony_of_2022_Beijing_Winter_Olympics_(2).jpg|міні|Цырымонія адкрыцця XXIV зімовых Алімпійскіх гульняў, [[Пекін]], 4 лютага.]] [[Файл:Putin_-_DNR,_LNR_(2022-02-21)_02.jpg|міні|[[Уладзімір Пуцін]] падпісвае ўказы аб прызнанні [[ДНР]] і [[ЛНР]] і дагаворы з імі, 21 лютага.]] [[File:Житловий будинок на вул. Лобановського, 6-А після обстрілу.jpg|thumb|Дом у [[Кіеў|Кіеве]] пасля абстрэлу, 26 лютага.]] * [[3 лютага]] — падчас аперацыі [[Інтэрвенцыя ЗША і іх саюзнікаў у Сірыі|амерыканскіх вайскоўцаў]] на паўночным захадзе [[Сірыя|Сірыі]] забіты лідар [[Ісламская дзяржава|ІД]] [[Абу Ібрагім аль-Хашымі аль-Курашы]]. * [[4 лютага]] — у [[Пекін]]е ўрачыста адкрыліся [[Зімовыя Алімпійскія гульні 2022|XXIV зімовыя Алімпійскія гульні]]. * [[4 лютага]] — створаны [[Рэспубліканскі савет па гістарычнай палітыцы]] пры [[Адміністрацыя Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь|Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь]]. * [[6 лютага]] — зборная [[Зборная Сенегала па футболе|Сенегала]] ў фінале {{нп3|Кубак афрыканскіх нацый|Кубка афрыканскіх нацый|en|2021 Africa Cup of Nations}} па [[футбол]]е ў [[Яундэ]] ([[Камерун]]) перамагла зборную [[зборная Егіпта па футболе|Егіпта]] і ўпершыню выйграла трафей. * [[10 лютага]] — адкрыты для руху [[пуцеправод па праспекце Пераможцаў (Мінск)|пуцеправод па праспекце Пераможцаў]] у [[Мінск]]у. * [[14 лютага]] — лаўрэатам [[Прэмія імя Міхася Стральцова|літаратурнай прэміі імя Міхася Стральцова]] названа беларуская паэтэса [[Антаніна Яўгенаўна Хатэнка|Антаніна Хатэнка]]. * [[20 лютага]] — у [[Пекін]]е ўрачыста закрыліся [[Зімовыя Алімпійскія гульні 2022|XXIV зімовыя Алімпійскія гульні]]. * [[20 лютага]] — Мітрапаліт Мінска-Магілёўскі арцыбіскуп [[Юзаф Станеўскі]] благаславіў мемарыяльную дошку ў памяць пра айца [[Казімір Жыліс|Казіміра Жыліса]], усталяваную на сцяне [[Касцёл Найсвяцейшай Тройцы (Індура)|касцёла Найсвяцейшай Тройцы]] ў [[Індура|Індуры]]. * [[21 лютага]] — [[Прэзідэнт Расіі]] [[Уладзімір Уладзіміравіч Пуцін|Уладзімір Пуцін]] падпісаў указы аб прызнанні самаабвешчаных на ўсходзе [[Украіна|Украіны]] [[Данецкая Народная Рэспубліка|ДНР]] і [[Луганская Народная Рэспубліка|ЛНР]] і дагаворы з імі. * [[24 лютага]] — [[Расія]] пачала [[Расійска-ўкраінскі канфлікт (2022)|ваеннае ўварванне]] ва [[Украіна|Украіну]]. * [[25 лютага]] — адбылася [[Сезар (прэмія, 2022)|47-я цырымонія]] прысуджэння кінапрэміі «[[Сезар]]». * [[27 лютага]] — асноўны дзень галасавання на [[Рэферэндум у Беларусі (2022)|рэферэндуме]] ў [[Беларусь|Беларусі]], антываенныя пратэсты. === Сакавік === [[Файл:1915 Çanakkale Bridge 20220327.jpg|міні|right|[[Мост Чанакале 1915 года|Мост Дарданэлы]].]] * [[1 сакавіка]] — [[Еўрапарламент]] падтрымаў рэзалюцыю аб прадастаўленні [[Украіна|Украіне]] статуса [[Краіны-кандыдаты ў Еўрапейскі Саюз|краіны-кандыдата]] на ўступленне ў [[Еўрапейскі Саюз]]. * [[4 сакавіка]] — двое баевікоў «[[ІДІЛ|Ісламскай дзяржавы]]» здзейснілі [[Тэракт у Пешавары (2022)|тэракт]] у [[Шыіты|шыіцк]]ай [[Мячэць|мячэці]] [[Пешавар|Пешавара]] ([[Хайбер-Пахтунхва]], [[Пакістан]]). * [[5 сакавіка]] — адбыўся матч за [[Суперкубак Беларусі па футболе 2022]], перамогу атрымаў [[ФК БАТЭ|БАТЭ]] з [[Барысаў|Барысава]]. * [[10 сакавіка]] — [[Абу аль-Хасан аль-Хашымі аль-Курашы]] стаў трэцім халіфам «[[Ісламская дзяржава|Ісламскай дзяржавы]]», заняўшы месца загінулага [[Абу Ібрагім аль-Хашымі аль-Курашы|Абу Ібрагіма аль-Хашымі аль-Курашы]]. * [[11 сакавіка]] — [[Габрыэль Борыч]] заступіў на пасаду Прэзідэнта [[Чылі]] і стаў самым маладым кіраўніком у гісторыі краіны. * [[12 сакавіка]] — [[Прэзідэнцкія выбары ў Туркменістане (2022)|прэзідэнцкія выбары]] ў [[Туркменістан]]е. * [[13 сакавіка]] — [[Корпус Вартавых Ісламскай рэвалюцыі|КВІР]] [[Іран]]а здзейсніў [[Ракетны абстрэл Эрбіля (13 сакавіка 2022)|ракетны абстрэл]] горада [[Эрбіль]] у [[Іракскі Курдыстан|Іракскім Курдыстане]]. * [[15 сакавіка]] — пачаліся [[Пратэсты на Шры-Ланцы (2022)|пратэсты]] на [[Шры-Ланка|Шры-Ланцы]], выкліканыя эканамічным крызісам у краіне. * [[16 сакавіка]] — камітэт міністраў [[Савет Еўропы|Савета Еўропы]] прыняў рашэнне аб спыненні паўнамоцтваў [[Расія|Расіі]] ў арганізацыі. * [[18 сакавіка]]: ** Стартаваў сезон [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2022|Вышэйшай лігі]] чэмпіянату Беларусі па [[футбол]]е. ** Адкрыты [[Мост Чанакале 1915 года|мост Дарданэлы]] ў [[Турцыя|Турцыі]], які стаў самым доўгім вісячым мостам у свеце. * [[19 сакавіка]] — [[Сердар Бердымухамедаў]] заступіў на пасаду Прэзідэнта [[Туркменістан]]а, змяніўшы [[Гурбангулы Бердымухамедаў|свайго бацьку]]. * [[20 сакавіка]] — шведскі лёгкаатлет [[Арман Дзюпланціс]] усталяваў рэкорд свету ў скачках з шастом, узяўшы вышыню 6 м 20 см. * [[22 сакавіка]] — на з’ездзе [[Саюз пісьменнікаў Беларусі (2005)|Саюза пісьменнікаў Беларусі]] старшынёй арганізацыі абраны [[Аляксандр Карлюкевіч]]. * [[27 сакавіка]] — адбылася [[Оскар (кінапрэмія, 2022)|94-я цырымонія]] ўручэння ўзнагарод прэміі «[[Оскар]]». === Красавік === * [[3 красавіка]] — дзеючы кіраўнік дзяржавы [[Аляксандр Вучыч]] атрымаў перамогу на прэзідэнцкіх выбарах у [[Сербія|Сербіі]]. * [[7 красавіка]] — [[Генеральная Асамблея ААН]] прыняла рэзалюцыю аб прыпыненні членства [[Расія|Расіі]] ў [[Савет па правах чалавека ААН|Савеце па правах чалавека]]. * [[8 красавіка]] — ракетны ўдар нанесены па чыгуначным вакзале ў [[Краматорск]]у, загінулі дзясяткі людзей. * [[10 красавіка]] — прэм’ер-міністр [[Пакістан]]а [[Імран Хан]] адхілены ад пасады. * [[14 красавіка]] — флагманскі карабель [[Чарнаморскі флот ВМФ Расіі|Чарнаморскага флоту Расіі]] ракетны крэйсер [[Масква (ракетны крэйсер)|«Масква»]] затануў. * [[15 красавіка]] — [[Штурм мячэці Аль-Акса|штурм мячэці Аль-Акса]] праведзены сіламі ізраільскай паліцыі. * [[17 красавіка]] — пачалася [[Ваенная аперацыя Турцыі ў Іраку|ваенная аперацыя]] [[Турцыя|Турцыі]] ў [[Ірак]]у. * [[23 красавіка]] — футбольны клуб «[[Баварыя Мюнхен]]» стаў чэмпіёнам нямецкай [[Бундэсліга|Бундэслігі]] ў дзясяты раз запар. * [[24 красавіка]] — на [[Прэзідэнцкія выбары ў Францыі (2022)|прэзідэнцкіх выбарах]] у [[Францыя|Францыі]] перамогу атрымаў дзеючы кіраўнік краіны [[Эмануэль Макрон]]. * [[25 красавіка]] — найбагацейшы чалавек свету [[Ілан Маск]] заключыў пагадненне аб пакупцы сацыяльнай сеткі і платформы мікраблогінгу [[Twitter]]. * [[30 красавіка]] — [[Сонечнае зацьменне 30 красавіка 2022 года|сонечнае зацьменне]] ў [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]], на частцы акваторыі [[Ціхі акіян|Ціхага]] і [[Атлантычны акіян|Атлантычнага]] акіянаў і ўзбярэжжы [[Антарктыда|Антарктыды]]. === Май === [[Файл:President Joe Biden Ukraine Democracy Defense Lend-Lease Act of 2022.jpg|міні|Прэзідэнт ЗША [[Джо Байдэн]] падпісвае закон аб [[ленд-ліз]]е для [[Украіна|Украіны]].]] [[Файл:Anti-government_protest_in_Sri_Lanka_2022.jpg|міні|Пратэсты на Шры-Ланцы перад Прэзідэнцкім палацам, 13 красавіка.]] * [[2 мая]] — [[Роні О’Саліван]] атрымаў перамогу ў [[Спіс фіналаў чэмпіянатаў свету па снукеры|фінале]] [[Чэмпіянат свету па снукеры|Чэмпіянату свету па снукеры]] і выйграў сёмы найвышэйшы тытул у кар’еры. * [[9 мая]] — [[Прэзідэнт ЗША]] [[Джо Байдэн]] падпісаў закон аб [[ленд-ліз]]е для [[Украіна|Украіны]]. * [[10 мая]] — [[Каталін Новак]] прыступіла да абавязкаў [[Спіс прэзідэнтаў Венгрыі|Прэзідэнта Венгрыі]], стаўшы першай [[жанчына]]й на гэтай пасадзе. * [[14 мая]]: ** Фінал [[Конкурс песні Еўрабачанне 2022|конкурса песні Еўрабачанне]], перамогу атрымаў прадстаўнік [[Украіна на конкурсе песні Еўрабачанне|Украіны]] гурт [[Kalush Orchestra]] з песняй {{нп3|Стэфанія (песня)|«Стэфанія»|uk|Стефанія (пісня)}}. ** [[Масавае забойства ў Буфала (2022)|Масавае забойства ў Буфала]]. * [[18 мая]] — [[Фінляндыя]] і [[Швецыя]] падалі афіцыйныя заяўкі на далучэнне да [[НАТА]]. * [[21 мая]] — футбольны клуб [[ФК Гомель|«Гомель»]] атрымаў перамогу ў фінале [[Кубак Беларусі па футболе 2021/2022|Кубка Беларусі]]. * [[24 мая]] — [[масавае забойства ў пачатковай школе «Роб»]]. * [[27 мая]] — [[Украінская Праваслаўная Царква Маскоўскага патрыярхата|Украінская Праваслаўная Царква]] прыняла рашэнне аб сваёй поўнай самастойнасці і незалежнасці. * [[28 мая]]: ** Футбольны клуб [[ФК Рэал Мадрыд|«Рэал Мадрыд»]] у чатырнаццаты раз перамог у фінале [[Ліга чэмпіёнаў УЕФА|Лігі чэмпіёнаў УЕФА]]; ** Завяршыўся [[Канскі кінафестываль 2022|75-ы Канскі міжнародны кінафестываль]]. * [[29 мая]]: ** Улады [[Нарвегія|Нарвегіі]] афіцыйную назву [[Беларусь|Беларусі]] змянілі з ''Hviterussland'' на ''Belarus''; ** Зборная [[зборная Фінляндыі па хакеі з шайбай|Фінляндыі]] выйграла [[Чэмпіянат свету па хакеі з шайбай 2022|Чэмпіянат свету па хакеі з шайбай]]. ** [[Катастрофа DHC-6 у Мустангу]]. === Чэрвень === [[Файл:Pesniary_at_Grodno.jpg|міні|Ансамбль «[[Беларускі дзяржаўны ансамбль «Песняры»|Песняры]]» на галоўнай сцэне [[XIII Рэспубліканскі фестываль нацыянальных культур|фестываля нацыянальных культур]] у [[Гродна|Гродне]], 4 чэрвеня.]] [[Файл:Shopping_center_in_Kremenchuk_after_Russian_shelling,_2022-06-27_(1)_frame_0126.jpg|міні|Пажар у гандлёвым цэнтры ў [[Крамянчуг]]у, 27 чэрвеня.]] * [[3 чэрвеня]] — у [[Гродна|Гродне]] распачаўся [[XIII Рэспубліканскі фестываль нацыянальных культур]]. * [[4 чэрвеня]] — польская [[тэніс]]істка [[Іга Свёнтак]] выйграла фінал [[Адкрыты чэмпіянат Францыі па тэнісе|Адкрытага чэмпіянату Францыі]], атрымаўшы перамогу ў 35-й гульні запар. * [[5 чэрвеня]] — здзейснены [[Тэракт у касцёле Ова (2022)|тэракт у касцёле Ова]] ў [[Нігерыя|Нігерыі]]. * [[11 чэрвеня]] — [[Жанін Аньес]], якая раней выконвала абавязкі прэзідэнта [[Балівія|Балівіі]], прысуджана да 10 гадоў зняволення па абвінавачанні ў дзяржаўным перавароце. * [[14 чэрвеня]] — [[Данія]] і [[Канада]] падпісалі пагадненне аб падзеле спрэчнага [[Востраў Ганса|вострава Ганса]], паклаўшы канец [[Вайна віскі|38-гадоваму тэрытарыяльнаму канфлікту]]. * [[18 чэрвеня]] — [[Літва]] [[Абмежаванне транзітных зносін з Калінінградскай вобласцю|абмежавала транзітныя грузаперавозкі]] паміж расійскай [[Калінінградская вобласць|Калінінградскай вобласцю]] і астатняй тэрыторыяй Расіі. * [[21 чэрвеня]] — стартавала [[Ліга чэмпіёнаў УЕФА 2022/2023]]. * [[22 чэрвеня]] — каля паўтары тысячы чалавек загінулі ў выніку [[Землетрасенне ў Афганістане (2022)|землятрасення]] на мяжы [[Афганістан]]а і [[Пакістан]]а. * [[23 чэрвеня]] — [[Еўрапейскі савет]] ухваліў статус [[Краіны-кандыдаты ў Еўрапейскі Саюз|краін-кандыдатаў]] на ўступленне ў [[Еўрапейскі Саюз]] для [[Украіна|Украіны]] і [[Малдова|Малдовы]]. * [[27 чэрвеня]]: ** У выніку расійскага ракетнага ўдара ў гандлёвым цэнтры ў [[Крамянчуг]]у загінула не менш за 19 чалавек, раненні атрымалі больш за 50 чалавек. ** У [[Акаба (горад)|Акабе]] ([[Іарданія]]) здарылася [[Масавае атручэнне хлорам у Акабе|масавае атручэнне]] [[хлор]]ам пасля аварыі ў порце. === Ліпень === [[Файл:Main image deep field smacs0723.png|thumb|Скопішча галактык SMACS J0723.3-7327, выява, атрыманая касмічным тэлескопам [[Джэймс Уэб (тэлескоп)|«Джэймс Уэб»]].]] [[Файл:1500 meter men's final 2022 World Athletics Championship (cropped).jpg|thumb|Чэмпіянат свету па лёгкай атлетыцы, [[Юджын (Арэгон)]], мужчынскі фінал у бегу на 1500 м, 19 ліпеня.]] * [[2 ліпеня]] — успыхнулі [[Пратэсты ў Паўночнай Македоніі (2022)|пратэсты]] ў [[Паўночная Македонія|Паўночнай Македоніі]]. * [[4 ліпеня]] — падчас парада ў гонар [[Дзень незалежнасці ЗША|Дня незалежнасці ЗША]] ў [[Хайленд-Парк (Ілінойс)|Хайленд-Парку]], прыгарадзе [[Чыкага]], адбылася [[Стральба ў Хайленд-Парку|стральба]], у выніку якой загінулі сем чалавек. * [[8 ліпеня]] — былы прэм’ер-міністр [[Японія|Японіі]] [[Сіндза Абэ]] памёр пасля [[Забойства Сіндза Абэ|ўзброенага нападзення]]. * [[9 ліпеня]] — падчас [[Пратэсты на Шры-Ланцы (2022)|пратэстаў на Шры-Ланцы]] дэманстранты захапілі рэзідэнцыю прэзідэнта [[Гатабая Раджапаксэ]]. * [[11 ліпеня]] — апублікавана першая выява, атрыманая касмічным тэлескопам [[Джэймс Уэб (тэлескоп)|«Джэймс Уэб»]]. * [[16 ліпеня]] — украінскі самалёт [[Ан-12]], які выконваў грузавы рэйс з [[Сербія|Сербіі]] ў [[Бангладэш]], [[Катастрофа Ан-12 пад Кавалай|пацярпеў крушэнне]] ў [[Грэцыя|Грэцыі]]. * [[17 ліпеня]] — у [[Бірмінгем (Алабама)|Бірмінгеме]] (ЗША) завяршыліся {{нп5|Сусветныя гульні 2022|Сусветныя гульні 2022|en|2022 World Games}}. * [[19 ліпеня]] — [[Вярхоўны суд Рэспублікі Беларусь]] спыніў дзейнасць асацыяцыі «[[Беларускі кангрэс дэмакратычных прафсаюзаў]]». * [[20 ліпеня]] — [[Міжнародная арганізацыя грамадзянскай авіяцыі]] апублікавала справаздачу аб [[Інцыдэнт з рэйсам Ryanair 4978|інцыдэнце з рэйсам Ryanair 4978]], які адбыўся 23 мая 2021 года ў Беларусі. * [[24 ліпеня]] — у [[Юджын (Арэгон)|Юджыне]] (ЗША) завяршыўся {{нп5|Чэмпіянат свету па лёгкай атлетыцы 2022|Чэмпіянат свету па лёгкай атлетыцы|en|2022 World Athletics Championships}}, шведскі лёгкаатлет [[Арман Дзюпланціс]] усталяваў рэкорд свету ў скачках з шастом, узяўшы вышыню 6 м 21 см. == Чаканыя падзеі == * [[Прэзідэнцкія выбары ў Лівіі (2022)|прэзідэнцкія]] і [[Парламенцкія выбары ў Лівіі (2022)|парламенцкія]] выбары ў [[Лівія|Лівіі]]. == Памерлi == {{Main|Спіс памерлых у 2022 годзе}} * [[3 студзеня]]: [[Адам Іосіфавіч Мальдзіс|Адам Мальдзіс]], беларускі літаратуразнавец, пісьменнік і публіцыст, доктар філалагічных навук. * [[8 лютага]]: [[Люк Мантанье]], французскі вірусолаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі ў галіне медыцыны і фізіялогіі. * [[16 лютага]]: [[Крысціна Кальдэрон]], апошні прадстаўнік [[індзейцы|індзейскага]] народа [[яганы|яганаў]]. * [[23 сакавіка]]: [[Мадлен Олбрайт]], першая жанчына на пасадзе дзяржаўнага сакратара ЗША. * [[21 красавіка]]: [[Анатоль Вярцінскі]], беларускі паэт, драматург, публіцыст, дзяржаўны дзеяч. * [[3 мая]]: [[Станіслаў Станіслававіч Шушкевіч|Станіслаў Шушкевіч]], беларускі фізік, дзяржаўны дзеяч, першы кіраўнік незалежнай [[Рэспубліка Беларусь|Рэспублікі Беларусь]]. * [[10 мая]]: [[Леанід Макаравіч Краўчук|Леанід Краўчук]], украінскі дзяржаўны дзеяч, першы [[Прэзідэнт Украіны]]. * [[8 ліпеня]]: [[Сіндза Абэ]], японскі дзяржаўны дзеяч, [[прэм'ер-міністр Японіі]]. {{зноскі}} {{Вонкавыя спасылкі}} {{Храналагічны пералік}} [[Катэгорыя:2022| ]] 3qyjiw0weum2q2y1ru24rreojxksy9d 0 672203 4165141 3815225 2022-07-27T07:46:35Z Maksim L. 13 выдалена [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інтытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Навуковец |Імя = Ніна Мікалаеўна Гурына |Арыгінал імя = {{lang-ru|Нина Николаевна Гурина}} |Фота = |Шырыня = |Подпіс = |Дата нараджэння = |Месца нараджэння = |Дата смерці = |Месца смерці = |Грамадзянства = {{USSR}} |Навуковая сфера = [[археалогія]] |Месца працы = [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАН|Інстытут археалогіі СССР]] |Навуковая ступень = {{Навуковая ступень|доктар|гістарычных навук}} |Навуковае званне = |Альма-матэр = [[Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. В. Ламаносава|Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. М. Пакроўскага]] |Навуковы кіраўнік = |Знакамітыя вучні = |Вядомы як = |Вядомая як = археолаг |Узнагароды і прэміі = |Роспіс = |Шырыня роспісу = |Сайт = |Вікікрыніцы = }} '''Ніна Мікалаеўна Гурына''' ({{lang-ru|Нина Николаевна Гурина}}) ({{ДН|17|6|1909}}, {{МН|Растоў||}}, [[Яраслаўская губерня]], [[Расійская імперыя]] (цяпер — [[Расія]]) — {{ДС|9|9|1990}}, {{МС|Ленінград||}}, [[СССР]]) — савецкі археолаг, доктар гістарычных навук ([[1961]]). == Біяграфія == У [[1934]] годзе [[Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. В. Ламаносава|Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. М. Пакроўскага]]. Працавала ў Кандалакшскім і [[Петразаводск]]ім краязнаўчых музеях (1931—1932), [[Эрмітаж]]ы (1935—1938). З [[1936]] года пачала працаваць у [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАН|Інстытуце гісторыі матэрыяльнай культуры СССР]]. == Навукова-даследчыцкая дзейнасць == Ёю выяўлена сотні неалітычных стаянак на [[Кольскі паўвостраў|Кольскім паўвостраве]]<ref>{{cite web|url = https://www.murmansk.kp.ru/daily/26243/3125388/|title = Мурманский календарь 17 июня. Гурина попала «в плен» к северу|date = 2014-06-17|work = [[Комсомольская правда]]|language = ru|accessdate = 2021-03-09}}</ref>. Вывучала [[Краснасельскі археалагічны комплекс|Краснасельскія крэменездабыўныя шахты]] ў [[Ваўкавыскі раён|Ваўкавыскім раёне]] і іншыя археалагічныя помнікі [[Беларусь|Беларусі]]. Распрацавала методыку пошуку і даследавання шахтаў, дала іх характарыстыку, вызначыла датаванне ([[17 стагоддзе да н.э.|XVII]]—[[13 стагоддзе да н.э.|XIII]] стст. да н.э.) і прыналежнасць да [[Культра шнуравой керамікі|культуры шнуравой керамікі]]. У канцы 1950—пачатку 1960-х гадоў першая даследавала больш за 50 помнікаў [[Каменны век|каменнага]] і [[Бронзавы век|бронзавага вякоў]] на [[Панямонне|Панямонні]] і [[Падзвінне|Падзвінні]]. Выказала меркаванне, што Беларускае Панямонне, [[Літва]] і паўночна-ўсходняя [[Польшча]] ў часы [[мезаліт]]у і [[неаліт]]у ўваходзілі ў адзіную культурную вобласць, адзначыла асаблівасць мезалітычных прылад працы з паўднёва-заходняй Беларусі і магчымасць існавання там [[Нёманская культура|нёманскай культуры]]. == Працы == === Кнігі і брашуры === * Время, врезанное в камень: Из истории древних лапландцев / Н. Н. Гурина. — Мурманск: Книжное издательство, 1982. — 120 с.: ил. * Древние кремнедобывающие шахты на территории СССР / Н. Н. Гурина; Академия наук СССР, Институт археологии. — Ленинград: Наука, Ленинградское отделение, 1976. — 178 с.: ил. * История культуры древнего населения Кольского полуострова = The history of the culture of the Kola peninsula ancient population / Н. Н. Гурина; Российская академия наук, Институт истории материальной культуры. — Санкт-Петербург: Центр «Петербургское востоковедение», 1997. — 231, [2] с.: ил. — (Археологические изыскания; 32). — ISBN 5-85803-064-5 * Мир глазами древнего художника Карелии / Н. Н. Гурина; Академия наук СССР, Институт археологии. — Ленинград: Наука, Ленинградское отделение, 1967. — 39 с., 6 л. ил. * Оленеостровский могильник / Н. Н. Гурина; Академия наук СССР, Институт истории материальной культуры; [Вступ. статья В. И. Равдоникаса]. — Москва—Ленинград: Изд-во Академии наук СССР, 1956. — 431 с., 11 л. ил. — (Материалы и исследования по археологии СССР; № 47). == Літаратура == * Ліпніцкая, В. Гурына Ніна Нікалаеўна / Вольга Ліпніцкая // {{Крыніцы/ЭГБ|3}} — С. 178. * Ліпніцкая, В. Л. Гурына Ніна Нікалаеўна / В. Л. Ліпніцкая // {{Крыніцы/Археалогія Беларусі|1}} — С. 282. * Ліпніцкая, В. Л. Гурына Ніна Нікалаеўна / В. Л. Ліпніцкая // Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: В. В. Гетаў і інш. — Мн.: «Беларуская Энцыклапедыя» імя П. Броўкі, 1993. — 702 с. — С. 203. — ISBN 5-85700-077-7. * Разин, Е. Здесь жили-были древние люди // Мурманский вестник. — 1999. — № . — 7 июля. — С. {{зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Гурына Ніна Мікалаеўна}} [[Катэгорыя:Выпускнікі МДУ]] [[Катэгорыя:Археолагі СССР]] 6s2ltlv4bg2x9t1oqqd7m85vu6ednkh 4165145 4165141 2022-07-27T07:53:50Z Maksim L. 13 дададзена [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Навуковец |Імя = Ніна Мікалаеўна Гурына |Арыгінал імя = {{lang-ru|Нина Николаевна Гурина}} |Фота = |Шырыня = |Подпіс = |Дата нараджэння = |Месца нараджэння = |Дата смерці = |Месца смерці = |Грамадзянства = {{USSR}} |Навуковая сфера = [[археалогія]] |Месца працы = [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАН|Інстытут археалогіі СССР]] |Навуковая ступень = {{Навуковая ступень|доктар|гістарычных навук}} |Навуковае званне = |Альма-матэр = [[Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. В. Ламаносава|Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. М. Пакроўскага]] |Навуковы кіраўнік = |Знакамітыя вучні = |Вядомы як = |Вядомая як = археолаг |Узнагароды і прэміі = |Роспіс = |Шырыня роспісу = |Сайт = |Вікікрыніцы = }} '''Ніна Мікалаеўна Гурына''' ({{lang-ru|Нина Николаевна Гурина}}) ({{ДН|17|6|1909}}, {{МН|Растоў||}}, [[Яраслаўская губерня]], [[Расійская імперыя]] (цяпер — [[Расія]]) — {{ДС|9|9|1990}}, {{МС|Ленінград||}}, [[СССР]]) — савецкі археолаг, доктар гістарычных навук ([[1961]]). == Біяграфія == У [[1934]] годзе [[Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. В. Ламаносава|Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. М. Пакроўскага]]. Працавала ў Кандалакшскім і [[Петразаводск]]ім краязнаўчых музеях (1931—1932), [[Эрмітаж]]ы (1935—1938). З [[1936]] года пачала працаваць у [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАН|Інстытуце гісторыі матэрыяльнай культуры СССР]]. == Навукова-даследчыцкая дзейнасць == Ёю выяўлена сотні неалітычных стаянак на [[Кольскі паўвостраў|Кольскім паўвостраве]]<ref>{{cite web|url = https://www.murmansk.kp.ru/daily/26243/3125388/|title = Мурманский календарь 17 июня. Гурина попала «в плен» к северу|date = 2014-06-17|work = [[Комсомольская правда]]|language = ru|accessdate = 2021-03-09}}</ref>. Вывучала [[Краснасельскі археалагічны комплекс|Краснасельскія крэменездабыўныя шахты]] ў [[Ваўкавыскі раён|Ваўкавыскім раёне]] і іншыя археалагічныя помнікі [[Беларусь|Беларусі]]. Распрацавала методыку пошуку і даследавання шахтаў, дала іх характарыстыку, вызначыла датаванне ([[17 стагоддзе да н.э.|XVII]]—[[13 стагоддзе да н.э.|XIII]] стст. да н.э.) і прыналежнасць да [[Культра шнуравой керамікі|культуры шнуравой керамікі]]. У канцы 1950—пачатку 1960-х гадоў першая даследавала больш за 50 помнікаў [[Каменны век|каменнага]] і [[Бронзавы век|бронзавага вякоў]] на [[Панямонне|Панямонні]] і [[Падзвінне|Падзвінні]]. Выказала меркаванне, што Беларускае Панямонне, [[Літва]] і паўночна-ўсходняя [[Польшча]] ў часы [[мезаліт]]у і [[неаліт]]у ўваходзілі ў адзіную культурную вобласць, адзначыла асаблівасць мезалітычных прылад працы з паўднёва-заходняй Беларусі і магчымасць існавання там [[Нёманская культура|нёманскай культуры]]. == Працы == === Кнігі і брашуры === * Время, врезанное в камень: Из истории древних лапландцев / Н. Н. Гурина. — Мурманск: Книжное издательство, 1982. — 120 с.: ил. * Древние кремнедобывающие шахты на территории СССР / Н. Н. Гурина; Академия наук СССР, Институт археологии. — Ленинград: Наука, Ленинградское отделение, 1976. — 178 с.: ил. * История культуры древнего населения Кольского полуострова = The history of the culture of the Kola peninsula ancient population / Н. Н. Гурина; Российская академия наук, Институт истории материальной культуры. — Санкт-Петербург: Центр «Петербургское востоковедение», 1997. — 231, [2] с.: ил. — (Археологические изыскания; 32). — ISBN 5-85803-064-5 * Мир глазами древнего художника Карелии / Н. Н. Гурина; Академия наук СССР, Институт археологии. — Ленинград: Наука, Ленинградское отделение, 1967. — 39 с., 6 л. ил. * Оленеостровский могильник / Н. Н. Гурина; Академия наук СССР, Институт истории материальной культуры; [Вступ. статья В. И. Равдоникаса]. — Москва—Ленинград: Изд-во Академии наук СССР, 1956. — 431 с., 11 л. ил. — (Материалы и исследования по археологии СССР; № 47). == Літаратура == * Ліпніцкая, В. Гурына Ніна Нікалаеўна / Вольга Ліпніцкая // {{Крыніцы/ЭГБ|3}} — С. 178. * Ліпніцкая, В. Л. Гурына Ніна Нікалаеўна / В. Л. Ліпніцкая // {{Крыніцы/Археалогія Беларусі|1}} — С. 282. * Ліпніцкая, В. Л. Гурына Ніна Нікалаеўна / В. Л. Ліпніцкая // Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: В. В. Гетаў і інш. — Мн.: «Беларуская Энцыклапедыя» імя П. Броўкі, 1993. — 702 с. — С. 203. — ISBN 5-85700-077-7. * Разин, Е. Здесь жили-были древние люди // Мурманский вестник. — 1999. — № . — 7 июля. — С. {{зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Гурына Ніна Мікалаеўна}} [[Катэгорыя:Выпускнікі МДУ]] [[Катэгорыя:Археолагі СССР]] [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] lo9bamhrgsceycr6fw1tkijvflvxg84 0 672209 4165142 3830341 2022-07-27T07:47:01Z Maksim L. 13 выдалена [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інтытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Навуковец |Імя = Фрыда Давыдаўна Гурэвіч |Арыгінал імя = {{lang-ru|Фрида Давыдовна Гуревич}} |Фота = |Шырыня = |Подпіс = |Дата нараджэння = |Месца нараджэння = |Дата смерці = |Месца смерці = |Грамадзянства = {{USSR}} |Навуковая сфера = [[археалогія]] |Месца працы = [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАН|Інстытут археалогіі СССР]] |Навуковая ступень = {{Навуковая ступень|доктар|гістарычных навук}} |Навуковае званне = |Альма-матэр = [[Расійскі дзяржаўны педагагічны універсітэт імя А. І. Герцэна|Ленінградскі дзяржаўны педагагічны інстытут імя А. І. Герцэна]] |Навуковы кіраўнік = |Знакамітыя вучні = |Вядомы як = |Вядомая як = археолаг |Узнагароды і прэміі = |Роспіс = |Шырыня роспісу = |Сайт = |Вікікрыніцы = }} '''Фрыда Давыдаўна Гурэвіч''' ({{lang-ru|Фрида Давыдовна Гуревич}}) ({{ДН|1|1|1912}}, {{МН|Рыга||}}, [[Ліфляндская губерня]], [[Расійская імперыя]] (цяпер — [[Латвія]]) — {{ДС|8|9|1988}}, {{МС|Ленінград||}}, [[СССР]]) — савецкі археолаг, доктар гістарычных навук. == Біяграфія == Нарадзілася у сям’і гэбрэяў-рамеснiкаў, якія паходзiлi з мястэчка [[Прэйлі]] [[Дзвінскі павет|Дзвінскага павету]]. У [[1932]] годзе [[Расійскі дзяржаўны педагагічны універсітэт імя А. І. Герцэна|Ленінградскі дзяржаўны педагагічны інстытут імя А. І. Герцэна]]. З [[1937]] да [[1958]] гады працавала ў Інстытуце гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР. У [[1937]] годзе абараніла кандыдацкую дысертацыю на тэму «Саксонское восстание 1073—1075 гг.». У гады Вялікай Айчыннай вайны жыла ў [[Татарстан]]е і [[Узбекістан]]е. З [[1959]] года пачала працаваць у Ленінградскім аддзяленні Інстытута археалогіі АН СССР. === Сям’я === * Муж — гісторык [[Уладзімір Георгіевіч Рэвунянкоў]] * Дзеці: ** этнограф [[Алена Уладзіміраўна Рэвунянкова]] ** гісторык Н. У. Рэвунянкова == Навукова-даследчыцкая дзейнасць == Вывучала помнікі археалогіі [[Панямонне|Панямоння]] [[1 тысячагоддзе|I-га тысячагоддзя]]—[[XIV]] ст. Выказала меркаванне, што да апошніх стагоддзяў [[1 тысячагоддзе|I-га тысячагоддзя]] [[Беларускае Панямонне]] засялялі ўсходнебалцкія плямёны, а [[усходнія славяне|ўсходнія славяне]] з’явіліся туі у канцы [[1 тысячагоддзе|I-га тысячагоддзя]] і ў пачатку [[2 тысячагоддзе|II-га тысячагоддзя]], якія заснавалі свае паселішчы: неўмацаваныя ў [[X]] ст., умацаваныя ў [[XI]] ст. У выніку вывучэння старажытнага Навагрудка, раскопак на яго пасадзе і дзядзінцы, а таксама на грунтавым і курганным могільніках (1956—1963, —1965—1978, 1984—1985 гады) даказала, што на старонкі летапісаў горад трапіў больш як на 2 ст. пазней сапраўднага ўзнікнення, што неўмацаваныя паселішчы на пасадзе ўзніклі ў сярэдзіне [[X]] ст., на дзядзінцы — [[XI]] ст. Па матэрыялах іншых археолагаў і гісторыкаў распрацоўвала пытанні ўзнікнення і развіцця старажытных гарадоў Верхняга Панямоння. == Працы == === Кнігі і брашуры === * Восточное стекло в Древней Руси / Ф. Д. Гуревич, Р. М. Джанполадян, М. В. Малевская; [Академия наук СССР, Институт археологии]. — Ленинград: Наука, Ленинградское отделение, 1968. — 26 с., 9 л. ил. * Древние города Белорусского Понеманья / Ф. Д. Гуревич. — Минск: Полымя, 1982. — 47 с.: ил. * Древний Новогрудок: Посад—окольный город / Ф. Д. Гуревич. — Л.: Наука, Ленинградское отделение, 1981. — 159 с.: ил., 1 л. ил. * Древности Белорусского Понеманья / Академия наук СССР, Институт археологии. — Москва—Ленинград: Издательство Академии наук СССР, [Ленинградское отделение], 1962. — 222 с., 5 л. карт: ил., карт. === Артыкулы === * Древние верования народов Прибалтики по данным «Хроники Ливонии» Генриха Латвийского // Советская этнография. — 1948. — № 4. — С. * Стеклянной резной бокал из Новогрудка // Советская археология. — 1963 — № 2. — С. == Літаратура == * Каробушкіна, Т. Гурэвіч Фрыда Давыдаўна / Таццяна Каробушкіна // {{Крыніцы/ЭГБ|3}} — С. 179. * Каробушкіна, Т. М. Гурэвіч Фрыда Давыдаўна / Т. М. Каробушкіна // {{Крыніцы/Археалогія Беларусі|1}} — С. 282—283. * Каробушкіна, Т. М. Гурэвіч Фрыда Давыдаўна / Т. М. Каробушкіна // Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: В. В. Гетаў і інш. — Мн.: «Беларуская Энцыклапедыя» імя П. Броўкі, 1993. — 702 с. — С. 203—204. — ISBN 5-85700-077-7. * [https://www.elibrary.ru/download/elibrary_20270066_32082192.pdf Ревуненкова, Е. В., Ревуненкова, Н. В. Фрида Давыдовна Гуревич (01.01.1912—02.09.1988) // Записки ИИМК РАН. — 2012. — № 7. — С. 233—244.] {{зноскі}} {{Вонкавыя спасылкі}} {{DEFAULTSORT:Гурэвіч Ніна}} [[Катэгорыя:Выпускнікі Расійскага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта]] [[Катэгорыя:Археолагі СССР]] 3duluvvoc8gpmj9v5k9cmc01s4ii6kl 4165144 4165142 2022-07-27T07:52:38Z Maksim L. 13 дададзена [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Навуковец |Імя = Фрыда Давыдаўна Гурэвіч |Арыгінал імя = {{lang-ru|Фрида Давыдовна Гуревич}} |Фота = |Шырыня = |Подпіс = |Дата нараджэння = |Месца нараджэння = |Дата смерці = |Месца смерці = |Грамадзянства = {{USSR}} |Навуковая сфера = [[археалогія]] |Месца працы = [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАН|Інстытут археалогіі СССР]] |Навуковая ступень = {{Навуковая ступень|доктар|гістарычных навук}} |Навуковае званне = |Альма-матэр = [[Расійскі дзяржаўны педагагічны універсітэт імя А. І. Герцэна|Ленінградскі дзяржаўны педагагічны інстытут імя А. І. Герцэна]] |Навуковы кіраўнік = |Знакамітыя вучні = |Вядомы як = |Вядомая як = археолаг |Узнагароды і прэміі = |Роспіс = |Шырыня роспісу = |Сайт = |Вікікрыніцы = }} '''Фрыда Давыдаўна Гурэвіч''' ({{lang-ru|Фрида Давыдовна Гуревич}}) ({{ДН|1|1|1912}}, {{МН|Рыга||}}, [[Ліфляндская губерня]], [[Расійская імперыя]] (цяпер — [[Латвія]]) — {{ДС|8|9|1988}}, {{МС|Ленінград||}}, [[СССР]]) — савецкі археолаг, доктар гістарычных навук. == Біяграфія == Нарадзілася у сям’і гэбрэяў-рамеснiкаў, якія паходзiлi з мястэчка [[Прэйлі]] [[Дзвінскі павет|Дзвінскага павету]]. У [[1932]] годзе [[Расійскі дзяржаўны педагагічны універсітэт імя А. І. Герцэна|Ленінградскі дзяржаўны педагагічны інстытут імя А. І. Герцэна]]. З [[1937]] да [[1958]] гады працавала ў Інстытуце гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР. У [[1937]] годзе абараніла кандыдацкую дысертацыю на тэму «Саксонское восстание 1073—1075 гг.». У гады Вялікай Айчыннай вайны жыла ў [[Татарстан]]е і [[Узбекістан]]е. З [[1959]] года пачала працаваць у Ленінградскім аддзяленні Інстытута археалогіі АН СССР. === Сям’я === * Муж — гісторык [[Уладзімір Георгіевіч Рэвунянкоў]] * Дзеці: ** этнограф [[Алена Уладзіміраўна Рэвунянкова]] ** гісторык Н. У. Рэвунянкова == Навукова-даследчыцкая дзейнасць == Вывучала помнікі археалогіі [[Панямонне|Панямоння]] [[1 тысячагоддзе|I-га тысячагоддзя]]—[[XIV]] ст. Выказала меркаванне, што да апошніх стагоддзяў [[1 тысячагоддзе|I-га тысячагоддзя]] [[Беларускае Панямонне]] засялялі ўсходнебалцкія плямёны, а [[усходнія славяне|ўсходнія славяне]] з’явіліся туі у канцы [[1 тысячагоддзе|I-га тысячагоддзя]] і ў пачатку [[2 тысячагоддзе|II-га тысячагоддзя]], якія заснавалі свае паселішчы: неўмацаваныя ў [[X]] ст., умацаваныя ў [[XI]] ст. У выніку вывучэння старажытнага Навагрудка, раскопак на яго пасадзе і дзядзінцы, а таксама на грунтавым і курганным могільніках (1956—1963, —1965—1978, 1984—1985 гады) даказала, што на старонкі летапісаў горад трапіў больш як на 2 ст. пазней сапраўднага ўзнікнення, што неўмацаваныя паселішчы на пасадзе ўзніклі ў сярэдзіне [[X]] ст., на дзядзінцы — [[XI]] ст. Па матэрыялах іншых археолагаў і гісторыкаў распрацоўвала пытанні ўзнікнення і развіцця старажытных гарадоў Верхняга Панямоння. == Працы == === Кнігі і брашуры === * Восточное стекло в Древней Руси / Ф. Д. Гуревич, Р. М. Джанполадян, М. В. Малевская; [Академия наук СССР, Институт археологии]. — Ленинград: Наука, Ленинградское отделение, 1968. — 26 с., 9 л. ил. * Древние города Белорусского Понеманья / Ф. Д. Гуревич. — Минск: Полымя, 1982. — 47 с.: ил. * Древний Новогрудок: Посад—окольный город / Ф. Д. Гуревич. — Л.: Наука, Ленинградское отделение, 1981. — 159 с.: ил., 1 л. ил. * Древности Белорусского Понеманья / Академия наук СССР, Институт археологии. — Москва—Ленинград: Издательство Академии наук СССР, [Ленинградское отделение], 1962. — 222 с., 5 л. карт: ил., карт. === Артыкулы === * Древние верования народов Прибалтики по данным «Хроники Ливонии» Генриха Латвийского // Советская этнография. — 1948. — № 4. — С. * Стеклянной резной бокал из Новогрудка // Советская археология. — 1963 — № 2. — С. == Літаратура == * Каробушкіна, Т. Гурэвіч Фрыда Давыдаўна / Таццяна Каробушкіна // {{Крыніцы/ЭГБ|3}} — С. 179. * Каробушкіна, Т. М. Гурэвіч Фрыда Давыдаўна / Т. М. Каробушкіна // {{Крыніцы/Археалогія Беларусі|1}} — С. 282—283. * Каробушкіна, Т. М. Гурэвіч Фрыда Давыдаўна / Т. М. Каробушкіна // Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: В. В. Гетаў і інш. — Мн.: «Беларуская Энцыклапедыя» імя П. Броўкі, 1993. — 702 с. — С. 203—204. — ISBN 5-85700-077-7. * [https://www.elibrary.ru/download/elibrary_20270066_32082192.pdf Ревуненкова, Е. В., Ревуненкова, Н. В. Фрида Давыдовна Гуревич (01.01.1912—02.09.1988) // Записки ИИМК РАН. — 2012. — № 7. — С. 233—244.] {{зноскі}} {{Вонкавыя спасылкі}} {{DEFAULTSORT:Гурэвіч Ніна}} [[Катэгорыя:Выпускнікі Расійскага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта]] [[Катэгорыя:Археолагі СССР]] [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] i8wxee5qbal9co2xtej0fqzvs8d5zhg 0 672292 4165143 4121811 2022-07-27T07:47:19Z Maksim L. 13 выдалена [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інтытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Навуковец |Імя = Мар'яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч |Арыгінал імя = {{lang-ru|Марианна Владимировна Малевская-Малевич}} |Фота = |Шырыня = |Подпіс = |Дата нараджэння = |Месца нараджэння = |Дата смерці = |Месца смерці = |Грамадзянства = {{USSR}}<br/>{{RUS}} |Навуковая сфера = |Месца працы = [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАН|Інстытут археалогіі СССР]] |Навуковая ступень = {{Навуковая ступень|доктар|гістарычных навук}} |Навуковае званне = |Альма-матэр = |Навуковы кіраўнік = |Знакамітыя вучні = |Вядомы як = |Вядомая як = археолаг |Узнагароды і прэміі = |Роспіс = |Шырыня роспісу = |Сайт = |Вікікрыніцы = }} '''Мар’яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч''' ({{lang-ru|Марианна Владимировна Малевская-Малевич}}; {{ДН|27|5|1918}}, [[Петраград]], [[РСФСР]] — {{ДС|2|7|2011}}, {{МС|Санкт-Пецярбург||}}, [[Расія]]) — савецкі і расійскі археолаг. == Біяграфія == Нарадзілася у сям’і юрыста з [[Іркуцк]]а Уладзіміра Інакенцьевіча Дзяменцьева і францужанкі з [[Алжыр]]а Яўгеніі Эдуардаўны Ганэ. У [[1937]] годзе скончыла 7-гадовую школу пры [[Акадэмія рускага балета імя А. Я. Ваганавай|Ленінградскім дзяржаўным харэаграфічным вучылішчы]], пасля чаго паступіла на рабочы факультэт пры [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны архітэктурна-будаўнічы ўніверсітэт|Ленінградскім інстытуце інжынераў камунальнага будаўніцтва]], які скончыла ў [[1938]] годзе. У лютым [[1942]] года была эвакуіравана з [[Блакада Ленінграда|блакаднага Ленінграда]] ў [[Самарканд]] ([[Узбекістан]]) у ліку іншых супрацоўнікаў [[Інстытут жывапісу, скульптуры і архітэктуры імя І. Я. Рэпіна|Акадэміі мастацтваў]]. У [[1946]] годзе скончыла Інстытут імя І. Рэпіна Усерасійскай акадэміі мастацтваў. З [[1952]] па [[1986]] гады працавала навуковым супрацоўнікам Ленінградскага аддзялення [[Інстытут археалогіі РАН|Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР]]. == Навукова-даследчыцкая дзейнасць == Вывучала археалогію старажытнага горада, у т.л. архітэктура Беларусі і Украіны [[XII]]—[[XV]] стст., бытавую і архітэктурна-дэкаратыўную кераміку. У перыяд з [[1940]] па [[1957]] гады ўдзельнічала ў экспедыцыях пад кіраўніцтвам [[Міхаіл Канстанцінавіч Каргер|М. К. Каргера]]. У [[1966]] годзе па матэрыялах даследаванняў [[Мікалай Мікалаевіч Варонін|М. М. Вароніна]] ў [[Гродна|Гродзенскім]] [[Стары замак (Гродна)|Старым замку]] выканала рэканструкцыю [[Падлога|падлогі]] [[Гродна|Гродзенскай]] [[Ніжняя царква (Гродна)|Ніжняй царквы]]. У [[1958]]—[[1977]] гадах даследавала старажытны Навагрудак: правяла раскопкі царквы [[XIV]]—[[XVII]] стст., грамадзянскай пабудовы [[XIV]] ст. на тэрыторыі [[Навагрудскі замак|Навагрудскага замка]]. У [[1970]]—[[1980]] гадах кіраўнік архітэктурна-археалагічных даследаванняў на тэрыторыі Украіны. == Працы == === Кнігі і брашуры === * [https://nestorbook.ru/uDrive/file/1795/7ec996094572297d60da3649c2bcd1be Керамика западнорусских городов = Southwest Russian towns ceramik: X—XIII вв. / М. В. Малевская-Малевич. — Санкт-Петербург: Нестор-История, 2005. — 157, [2] с.: ил., табл. — (Труды ИИМК РАН; Т. XVII). — ISBN 5-98187-089-3.]{{Недаступная спасылка}} === Артыкулы === * Амфоры Новогрудка XII—XIII вв. // Тезисы докладов к конференции по археологии Белоруссии. [Февраль 1970 г.] / Институт истории АН БССР. — Минск: [б. и.], 1969. — 245 с.: ил., карт. — С. 185—191. * Гончарная мастерская первой половины XI в. в древнем Галиче // Культура средневековой Руси: [cборник статей]: посвящается 70-летию М. К. Каргера / [отв. редакторы А. Н. Кирпичников и П. А. Раппопорт]; АН СССР, Институт археологии. — Ленинград: Наука, Ленинградское отделение, 1974. — 215 с., 1 л. портр.: ил. — С. 33—38. * К вопросу о локальных вариантах керамики западнорусских земель XII—XIII вв. // Краткие сообщения Института археологии (далей — КСИА). — 1971. — Вып. 125. — С. 27—34. * К реконструкции майоликового пола Нижней церкви в Гродно // Культура Древней Руси: посвящается 40-летию научной деятельности Николая Николаевича Воронина: [сборник статей] / Академия наук СССР, Институт археологии; [отв. ред. А. Л. Монгайт]. — Москва: Наука, 1966. — 326, [1] с., [3] л. цв. ил., портр.: ил., карт., табл. — С. 146—151. * Об областных различиях в керамике западнорусских земель X—XIII вв. // Тезисы докладов на II народной конференции в Берлине 1970 г. — М., 1970. * О датировке нижнего горизонта древнерусского Новогрудка // КСИА. — 1965. — Вып. 104. — С. 82—92. * О некоторых исторических связях древнего Новогрудка в X в. (по материалам керамики) // КСИА. — 1972. — Вып. 129. — С. 14—21. * Поливная керамика древнего Новогрудка // Советская археология. — 1969. — № 3. — С. 194—204. {{зноскі}} == Літаратура == * Трусаў, А. Малеўская Мар’яна Уладзіміраўна / Алег Трусаў // {{Крыніцы/ЭГБ|5}} — С. 58. * {{cite web|url = http://www.archeo.ru/hronika-1/konferencii-1/100-let-so-dnya-rozhdeniya-marianny-vladimirovny-malevskoi-malevich|title = 100 лет со дня рождения Марианны Владимировны Малевской-Малевич|date = |work = [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАН|Институт истории материальной культуры РАН]]|language = ru|accessdate = 2021-03-10|archiveurl = https://web.archive.org/web/20201031170845/http://www.archeo.ru/hronika-1/konferencii-1/100-let-so-dnya-rozhdeniya-marianny-vladimirovny-malevskoi-malevich|archivedate = 31 кастрычніка 2020|deadurl = yes}} * Трусаў, А. А. Малеўская Мар’яна Уладзіміраўна / А. А. Трусаў // {{Крыніцы/Археалогія Беларусі|2}} — С. 57. * Трусаў, А. А. Малеўская Мар’яна Уладзіміраўна / А. А. Трусаў // Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: В. В. Гетаў і інш. — Мн.: «Беларуская Энцыклапедыя» імя П. Броўкі, 1993. — 702 с. — С. 392—393. — ISBN 5-85700-077-7. {{Вонкавыя спасылкі}} {{ізаляваны артыкул}} {{DEFAULTSORT:Малеўская-Малевіч Мар’яна Уладзіміраўна}} [[Катэгорыя:Археолагі СССР]] [[Катэгорыя:Археолагі Расіі]] ih37p813dzwy89zwk4oas4emxqiexkz 4165146 4165143 2022-07-27T07:54:07Z Maksim L. 13 дададзена [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Навуковец |Імя = Мар'яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч |Арыгінал імя = {{lang-ru|Марианна Владимировна Малевская-Малевич}} |Фота = |Шырыня = |Подпіс = |Дата нараджэння = |Месца нараджэння = |Дата смерці = |Месца смерці = |Грамадзянства = {{USSR}}<br/>{{RUS}} |Навуковая сфера = |Месца працы = [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАН|Інстытут археалогіі СССР]] |Навуковая ступень = {{Навуковая ступень|доктар|гістарычных навук}} |Навуковае званне = |Альма-матэр = |Навуковы кіраўнік = |Знакамітыя вучні = |Вядомы як = |Вядомая як = археолаг |Узнагароды і прэміі = |Роспіс = |Шырыня роспісу = |Сайт = |Вікікрыніцы = }} '''Мар’яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч''' ({{lang-ru|Марианна Владимировна Малевская-Малевич}}; {{ДН|27|5|1918}}, [[Петраград]], [[РСФСР]] — {{ДС|2|7|2011}}, {{МС|Санкт-Пецярбург||}}, [[Расія]]) — савецкі і расійскі археолаг. == Біяграфія == Нарадзілася у сям’і юрыста з [[Іркуцк]]а Уладзіміра Інакенцьевіча Дзяменцьева і францужанкі з [[Алжыр]]а Яўгеніі Эдуардаўны Ганэ. У [[1937]] годзе скончыла 7-гадовую школу пры [[Акадэмія рускага балета імя А. Я. Ваганавай|Ленінградскім дзяржаўным харэаграфічным вучылішчы]], пасля чаго паступіла на рабочы факультэт пры [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны архітэктурна-будаўнічы ўніверсітэт|Ленінградскім інстытуце інжынераў камунальнага будаўніцтва]], які скончыла ў [[1938]] годзе. У лютым [[1942]] года была эвакуіравана з [[Блакада Ленінграда|блакаднага Ленінграда]] ў [[Самарканд]] ([[Узбекістан]]) у ліку іншых супрацоўнікаў [[Інстытут жывапісу, скульптуры і архітэктуры імя І. Я. Рэпіна|Акадэміі мастацтваў]]. У [[1946]] годзе скончыла Інстытут імя І. Рэпіна Усерасійскай акадэміі мастацтваў. З [[1952]] па [[1986]] гады працавала навуковым супрацоўнікам Ленінградскага аддзялення [[Інстытут археалогіі РАН|Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР]]. == Навукова-даследчыцкая дзейнасць == Вывучала археалогію старажытнага горада, у т.л. архітэктура Беларусі і Украіны [[XII]]—[[XV]] стст., бытавую і архітэктурна-дэкаратыўную кераміку. У перыяд з [[1940]] па [[1957]] гады ўдзельнічала ў экспедыцыях пад кіраўніцтвам [[Міхаіл Канстанцінавіч Каргер|М. К. Каргера]]. У [[1966]] годзе па матэрыялах даследаванняў [[Мікалай Мікалаевіч Варонін|М. М. Вароніна]] ў [[Гродна|Гродзенскім]] [[Стары замак (Гродна)|Старым замку]] выканала рэканструкцыю [[Падлога|падлогі]] [[Гродна|Гродзенскай]] [[Ніжняя царква (Гродна)|Ніжняй царквы]]. У [[1958]]—[[1977]] гадах даследавала старажытны Навагрудак: правяла раскопкі царквы [[XIV]]—[[XVII]] стст., грамадзянскай пабудовы [[XIV]] ст. на тэрыторыі [[Навагрудскі замак|Навагрудскага замка]]. У [[1970]]—[[1980]] гадах кіраўнік архітэктурна-археалагічных даследаванняў на тэрыторыі Украіны. == Працы == === Кнігі і брашуры === * [https://nestorbook.ru/uDrive/file/1795/7ec996094572297d60da3649c2bcd1be Керамика западнорусских городов = Southwest Russian towns ceramik: X—XIII вв. / М. В. Малевская-Малевич. — Санкт-Петербург: Нестор-История, 2005. — 157, [2] с.: ил., табл. — (Труды ИИМК РАН; Т. XVII). — ISBN 5-98187-089-3.]{{Недаступная спасылка}} === Артыкулы === * Амфоры Новогрудка XII—XIII вв. // Тезисы докладов к конференции по археологии Белоруссии. [Февраль 1970 г.] / Институт истории АН БССР. — Минск: [б. и.], 1969. — 245 с.: ил., карт. — С. 185—191. * Гончарная мастерская первой половины XI в. в древнем Галиче // Культура средневековой Руси: [cборник статей]: посвящается 70-летию М. К. Каргера / [отв. редакторы А. Н. Кирпичников и П. А. Раппопорт]; АН СССР, Институт археологии. — Ленинград: Наука, Ленинградское отделение, 1974. — 215 с., 1 л. портр.: ил. — С. 33—38. * К вопросу о локальных вариантах керамики западнорусских земель XII—XIII вв. // Краткие сообщения Института археологии (далей — КСИА). — 1971. — Вып. 125. — С. 27—34. * К реконструкции майоликового пола Нижней церкви в Гродно // Культура Древней Руси: посвящается 40-летию научной деятельности Николая Николаевича Воронина: [сборник статей] / Академия наук СССР, Институт археологии; [отв. ред. А. Л. Монгайт]. — Москва: Наука, 1966. — 326, [1] с., [3] л. цв. ил., портр.: ил., карт., табл. — С. 146—151. * Об областных различиях в керамике западнорусских земель X—XIII вв. // Тезисы докладов на II народной конференции в Берлине 1970 г. — М., 1970. * О датировке нижнего горизонта древнерусского Новогрудка // КСИА. — 1965. — Вып. 104. — С. 82—92. * О некоторых исторических связях древнего Новогрудка в X в. (по материалам керамики) // КСИА. — 1972. — Вып. 129. — С. 14—21. * Поливная керамика древнего Новогрудка // Советская археология. — 1969. — № 3. — С. 194—204. {{зноскі}} == Літаратура == * Трусаў, А. Малеўская Мар’яна Уладзіміраўна / Алег Трусаў // {{Крыніцы/ЭГБ|5}} — С. 58. * {{cite web|url = http://www.archeo.ru/hronika-1/konferencii-1/100-let-so-dnya-rozhdeniya-marianny-vladimirovny-malevskoi-malevich|title = 100 лет со дня рождения Марианны Владимировны Малевской-Малевич|date = |work = [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАН|Институт истории материальной культуры РАН]]|language = ru|accessdate = 2021-03-10|archiveurl = https://web.archive.org/web/20201031170845/http://www.archeo.ru/hronika-1/konferencii-1/100-let-so-dnya-rozhdeniya-marianny-vladimirovny-malevskoi-malevich|archivedate = 31 кастрычніка 2020|deadurl = yes}} * Трусаў, А. А. Малеўская Мар’яна Уладзіміраўна / А. А. Трусаў // {{Крыніцы/Археалогія Беларусі|2}} — С. 57. * Трусаў, А. А. Малеўская Мар’яна Уладзіміраўна / А. А. Трусаў // Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: В. В. Гетаў і інш. — Мн.: «Беларуская Энцыклапедыя» імя П. Броўкі, 1993. — 702 с. — С. 392—393. — ISBN 5-85700-077-7. {{Вонкавыя спасылкі}} {{ізаляваны артыкул}} {{DEFAULTSORT:Малеўская-Малевіч Мар’яна Уладзіміраўна}} [[Катэгорыя:Археолагі СССР]] [[Катэгорыя:Археолагі Расіі]] [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] 0bl89koijf6p1056yzvw33ugholaorv 14 673844 4165138 3818807 2022-07-27T07:44:46Z Maksim L. 13 Maksim L. перанёс старонку [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інтытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] у [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]]: памылка ў назве wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Расійскай акадэміі навук|Гісторыі матэрыяльнай культуры]] [[Катэгорыя:Археолагі Расіі]] 84p1fr0fv2m8bd1ab7wzqnhax2g6riv 0 674198 4165110 3820853 2022-07-27T03:33:35Z VladimirZhV 9113 вікіфікацыя, катэгорыі wikitext text/x-wiki {{цёзкі2|Юхансан}} {{Спартсмен}} '''Хенна Катарына Юхансан''' {{lang-sv|Henna Katarina Johansson}}, нар. {{ДН|1|5|1991}}) — шведская [[спартсмен]]ка, барэц [[Вольная барацьба|вольнага стылю]], чэмпіёнка Еўропы 2012 года, прызёр чэмпіянатаў свету і Еўропы. Удзельніца летніх Алімпійскіх гульняў 2012 і 2016 гадоў. Удзельніца [[Еўрапейскія гульні 2015|Еўрапейскіх гульняў 2015 года]]. == Біяграфія == У 2009 годзе на чэмпіянаце Еўропы ў [[Літва|Літве]], у катэгорыі да 63 кг, яна заваявала бронзавы медаль. Праз год, на чэмпіянаце свету ў [[Масква|Маскве]], яна стала трэцяй і атрымала бронзу чэмпіянату свету. У 2012 годзе на чэмпіянаце Еўропы ў [[Бялград]]зе яна стала чэмпіёнкай у вагавой катэгорыі да 67 кг. У гэтым жа годзе прымала ўдзел у [[Летнія Алімпійскія гульні 2012|летніх Алімпійскіх гульнях]] у [[Лондан]]е. На [[Барацьба на летніх Алімпійскіх гульнях 2016|летніх Алімпійскіх гульнях]] у [[Бразілія|Бразіліі]] яна выступіла ў вагавой катэгорыі да 63 кг. Саступіла ў чвэрцьфінале беларускай спартсменцы [[Марыя Мамашук|Марыі Мамашук]]. У 2018 годзе ў [[Каспійск]]у стала трэцяй у вагавой катэгорыі да 65 кг і заваявала бронзавы медаль чэмпіянату Еўропы. На перадалімпійскім чэмпіянаце свету ў [[Казахстан]]е ў 2019 года ў вагавой катэгорыі да 62 кг, Хенна заваявала бронзавы медаль паўтарыўшы свой поспех на сусветных чэмпіянатах. {{зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Юхансан Хенна}} [[Катэгорыя:Барцы Швецыі]] [[Катэгорыя:Барцы на летніх Алімпійскіх гульнях 2012 года]] [[Катэгорыя:Барцы на летніх Алімпійскіх гульнях 2016 года]] [[Катэгорыя:Барцы на летніх Алімпійскіх гульнях 2020 года]] [[Катэгорыя:Чэмпіёны Еўропы па барацьбе]] [[Катэгорыя:Удзельнікі Еўрапейскіх гульняў 2015 года]] ep21d5esy8f238l6r2lv47iwe9gglm3 10 679934 4165004 3858750 2022-07-26T18:15:14Z 103.60.175.14 wikitext text/x-wiki {{Склад зборнай | від_спорту = футбол |{{ #ifeq: {{{1|}}} | child | child | parent }} | назва = Склад зборнай Аўстрыі па футболе на чэмпіянаце Еўропы 2020 | колер фону = #C8102E | колер тэксту = white | колер рамкі = #860909 | краіна = Аўстрыі | сцяг = Аўстрыі | турнір = Чэмпіянат Еўропы 2020 | турнір_спасылка = Чэмпіянат Еўропы па футболе 2020 |і1 = [[Аляксандр Шлагер|А. Шлагер]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> |і2 = [[Андрэас Ульмер|Ульмер]] |і3 = [[Аляксандар Драгавіч|Драгавіч]] |і4 = [[Марцін Гінтэрэгер|Гінтэрэгер]] |і5 = [[Штэфан Пош|Пош]] |і6 = [[Штэфан Ільзанкер|Ільзанкер]] |і7 = [[Марка Арнаутавіч|Арнаутавіч]] |і8 = [[Давід Алаба|Алаба]] |і9 = [[Марсель Забітцэр|Забітцэр]] |і10 = [[Флорыян Грыліч|Грыліч]] |і11 = [[Міхаэль Грэгарыч|Грэгарыч]] |і12 = [[Паваа Перван|Перван]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> |і13 = [[Даніэль Бахман|Бахман]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> |і14 = [[Юліян Баўмгартлінгер|Баўмгартлінгер]] |і15 = [[Філіп Лінгарт|Лінгарт]] |і16 = [[Крыстафер Трымель|Трымель]] |і17 = [[Луіс Шаўб|Шаўб]] |і18 = [[Алесандра Шопф|Шопф]] |і19 = [[Крыстаф Баўмгартнер|Баўмгартнер]] |і20 = [[Карым Анісіва|Анісіва]] |і21 = [[Штэфан Лайнер|Лайнер]] |і22 = [[Валентына Лазаро|Лазаро]] |і23 = [[Ксавер Шлагер|К. Шлагер]] |і24 = [[Конрад Лаймер|Лаймер]] |і25 = [[Саша Калайджыч|Калайджыч]] |і26 = [[Марка Фрыдль|Фрыдль]] | трэнер = [[Франка Фода]] }}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады зборных на чэмпіянаце Еўропы па футболе 2020|Аўстрыя]] [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады зборнай Аўстрыі па футболе|Е 2020]] </noinclude> p8ymkx9tx2zt8jp6ew11vfsjixpxper 10 680970 4165009 3866976 2022-07-26T18:20:31Z 103.60.175.14 wikitext text/x-wiki {{Склад зборнай | від_спорту = футбол |{{ #ifeq: {{{1|}}} | child | child | parent }} | назва = Склад зборнай Шатландыі па футболе на чэмпіянаце Еўропы 2020 | колер фону = #003876 | колер тэксту = white | колер рамкі = #003876 | краіна = Шатландыі | сцяг = Шатландыі | турнір = Чэмпіянат Еўропы 2020 | турнір_спасылка = Чэмпіянат Еўропы па футболе 2020 |і1 = [[Дэвід Маршал|Маршал]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> |і2 = [[Стывен О’Донел|О’Донел]] |і3 = [[Эндру Робертсан|Робертсан]] |і4 = [[Скот Мак-Томіней|Мак-Томіней]] |і5 = [[Грант Хэнлі|Хэнлі]] |і6 = [[Кіран Цірні|Цірні]] |і7 = [[Джон Мак-Гін|Мак-Гін]] |і8 = [[Калум Мак-Грэгар|Мак-Грэгар]] |і9 = [[Ліндан Дайкс|Дайкс]] |і10 = [[Чэ Адамс|Адамс]] |і11 = [[Раян Крысці|Крысці]] |і12 = [[Крэйг Гордан|Гордан]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> |і13 = [[Грэг Тэйлар|Тэйлар]] |і14 = [[Джон Флек|Флек]] |і15 = [[Дыклан Галахер|Галахер]] |і16 = [[Лаям Купер|Купер]] |і17 = [[Сцюарт Армстранг|Армстранг]] |і18 = [[Дэвід Тэрнбул|Тэрнбул]] |і19 = [[Кевін Нісбет|Нісбет]] |і20 = [[Раян Фрэйзер|Фрэйзер]] |і21 = [[Джон Мак-Лафлін|Мак-Лафлін]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> |і22 = [[Нейтан Патэрсан|Патэрсан]] |і23 = [[Білі Гілмар|Гілмар]] |і24 = [[Джэк Хендры|Хендры]] |і25 = [[Джэймс Форэст|Форэст]] |і26 = [[Скот Мак-Кена|Мак-Кена]] | трэнер = [[Стыў Кларк]] }}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады зборных на чэмпіянаце Еўропы па футболе 2020|Шатландыя]] [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады зборнай Шатландыі па футболе|Е 2020]] </noinclude> 5gnteftaq6mxmo3u91mhe39gnn2ymaw 4165010 4165009 2022-07-26T18:21:02Z 103.60.175.14 wikitext text/x-wiki {{Склад зборнай | від_спорту = футбол |{{ #ifeq: {{{1|}}} | child | child | parent }} | назва = Склад зборнай Шатландыі па футболе на чэмпіянаце Еўропы 2020 | колер фону = #003876 | колер тэксту = white | колер рамкі = #001754 | краіна = Шатландыі | сцяг = Шатландыі | турнір = Чэмпіянат Еўропы 2020 | турнір_спасылка = Чэмпіянат Еўропы па футболе 2020 |і1 = [[Дэвід Маршал|Маршал]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> |і2 = [[Стывен О’Донел|О’Донел]] |і3 = [[Эндру Робертсан|Робертсан]] |і4 = [[Скот Мак-Томіней|Мак-Томіней]] |і5 = [[Грант Хэнлі|Хэнлі]] |і6 = [[Кіран Цірні|Цірні]] |і7 = [[Джон Мак-Гін|Мак-Гін]] |і8 = [[Калум Мак-Грэгар|Мак-Грэгар]] |і9 = [[Ліндан Дайкс|Дайкс]] |і10 = [[Чэ Адамс|Адамс]] |і11 = [[Раян Крысці|Крысці]] |і12 = [[Крэйг Гордан|Гордан]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> |і13 = [[Грэг Тэйлар|Тэйлар]] |і14 = [[Джон Флек|Флек]] |і15 = [[Дыклан Галахер|Галахер]] |і16 = [[Лаям Купер|Купер]] |і17 = [[Сцюарт Армстранг|Армстранг]] |і18 = [[Дэвід Тэрнбул|Тэрнбул]] |і19 = [[Кевін Нісбет|Нісбет]] |і20 = [[Раян Фрэйзер|Фрэйзер]] |і21 = [[Джон Мак-Лафлін|Мак-Лафлін]]<small>&nbsp;([[Брамнік (футбол)|б]])</small> |і22 = [[Нейтан Патэрсан|Патэрсан]] |і23 = [[Білі Гілмар|Гілмар]] |і24 = [[Джэк Хендры|Хендры]] |і25 = [[Джэймс Форэст|Форэст]] |і26 = [[Скот Мак-Кена|Мак-Кена]] | трэнер = [[Стыў Кларк]] }}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады зборных на чэмпіянаце Еўропы па футболе 2020|Шатландыя]] [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады зборнай Шатландыі па футболе|Е 2020]] </noinclude> k0peb8wqltg1x2k2quj5t2ogu2duoyk 0 685097 4165105 3899750 2022-07-27T03:07:14Z VladimirZhV 9113 вікіфікацыя, катэгорыі wikitext text/x-wiki {{цёзкі2|Казлоўскі}} {{Мастак}} '''Міхаіл Іванавіч Казлоўскі''' ({{lang-ru|Михаи́л Ива́нович Козло́вский}}; 26 кастрычніка [6 лістапада] 1753, {{МН|Санкт-Пецярбург||}} — 18 [30] верасня 1802, {{МС|Санкт-Пецярбург||}}) — рускі [[скульптар]], акадэмік [[Імператарская Акадэмія мастацтваў|Імператарскай Акадэміі мастацтваў]]. Нарадзіўся ў 1753 годзе ў сям’і флоцкага трубача. Атрымаў выхаванне ў [[Імператарская Акадэмія мастацтваў|Санкт-Пецярбургскай Акадэміі мастацтваў]], у якой яго найбліжэйшымі настаўнікамі былі прафесары Нікаля-Франсуа Жыле і [[Антон Паўлавіч Ласенка]]. Атрымліваў узнагароды Акадэміі мастацтваў: вялікі сярэбраны (1771), малы залаты (1772), вялікі сярэбраны і вялікі залаты (1773). Быў выпушчаны мастаком скульптуры з атэстатам 1-й ступені са шпагай. Па заканчэнні курса (1773), стаў пенсіянерам акадэміі, быў адпраўлены ў [[Рым]] (з 1774 па 1779 год) і ў [[Парыж]] (з 1779 па 1780 год). Вярнуўшыся ў Расію ў 1782 годзе, за скульптурную групу «Юпітэр з Ганімедам», вылепленую за мяжой, быў прызнаны «прызначаным у акадэмікі». З 1788 па 1797 год знаходзіўся зноў у [[Парыж]]ы, дзе яму было даручана наглядаць за пенсіянерамі, адпраўленымі туды акадэміяй мастацтваў. У 1794 годзе збудаваны ў званне акадэміка, як мастак, ужо даказаў сваю таленавітасць, атрымаў званне прафесара. З 1794 года да канца свайго жыцця выкладаў скульптуру ў акадэміі. Памёр у 1802 годзе. {{зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Казлоўскі Міхаіл Іванавіч}} [[Катэгорыя:Скульптары Расійскай імперыі]] nuhr9dn1o7qywigkbmkns491a1vkri0 0 686168 4165192 4077237 2022-07-27T11:03:59Z 176.59.52.13 wikitext text/x-wiki {{Кампанія}} '''ПАТ «Святлана»''' (да 1992 года — Ленінградскае аб’яднанне электроннага прыладабудавання «Святлана») — савецкі і расійскі холдынг, які займаецца распрацоўкай і выпускам магутных электравакуумных прылад і вырабаў [[мікраэлектроніка|мікраэлектронікі]]. Склад оружия, наркотиков, бл*дей (по показаниям вохрушек, типовых из типовых концланерных проходных). Сами никогда ничего производили не., даже фуфел и туфту. У ПАТ «Святлана» ўваходзіць пяць даччыных прадпрыемстваў, распрацоўка і вытворчасць прадукцыі ў якiх ажыццяўляецца па поўным цыкле «даследаванне — распрацоўка — вытворчасць — рэалізацыя». Прадукцыя прадпрыемства выкарыстоўваецца ў апаратуры радыёсувязі, радыёлакацыі, тэлебачання, надглядальнай тэхнікі, медыцыне, бытавой тэхніцы. Больш за 20 % прадукцыі ПАТ «Святлана» пастаўляецца на экспарт. Раней асноўная пляцоўка прадпрыемствы займала шырокую тэрыторыю, абмежаваную праспектам Энгельса, Святланаўскай плошчай, Святланаўскім праспектам, праспектам Тарэза і Манчэстэрскай вуліцай. Юрыдычны адрас — Расія, 194156, Санкт-Пецярбург, [[праспект Энгельса|пр. Энгельса]], д. 27. У гонар прадпрыемствы атрымалі назвы Святланаўская плошча, Святланаўскі праспект, а ў 1990-я гады і муніцыпальнае ўтварэнне «Святланаўскае». == Гісторыя == Фірма заснавана ў 1889 годзе і пачынала сваю дзейнасць з майстэрні па вырабе папяросных гільзаў. Аддзяленне асвятляльных электралямпаў «Святлана» ({{lang-ru|«Светлана»}}, па легендзе названа ад імя дачкі ўладальніка прадпрыемства, насамрэч гэта абрэвіятура '''Свет'''лавыя '''ля'''мпы '''на'''пальвання — {{lang-ru|'''СВЕТ'''овые '''ЛА'''мпы '''НА'''каливания}}) было створана ў машынабудаўнічым акцыянерным таварыстве «Я. М. Айваз», якое выпускала гільзанабівальныя машыны для папяросных фабрык, у 1913 годзе. У 1914 годзе ў акцыянерным таварыстве былі: завод зброевых прыцэлаў (600 рабочых), завод тытунёвых машын (400 рабочых) і аддзяленне «Святлана» (250 рабочых). У верасні 1918 года прадпрыемства было нацыяналізавана; у 1920 годзе створаны самастойны завод «Святлана» па выпуску лямпаў напальвання; 22 мая 1928 года да яго быў далучаны электравакуумны завод, які выпускаў узмацняльныя і генератарныя лямпы і рэнтгенаўскія трубкі. У час Вялікай Айчыннай вайны завод эвакуіравалі ў Новасібірск. {{зноскі}} == Літаратура == * Санкт-Петербург. Петроград. Ленинград: Энциклопедический справочник / Ред. коллегия: Белова Л. Н., Булдаков Г. Н., Дегтярев А. Я. и др. — М.: научное издательство «Большая Российская Энциклопедия». 1992. — 687 с.; ил. ISBN 5-85270-037-1 [[Катэгорыя:Эканоміка Санкт-Пецярбурга]] [[Катэгорыя:Прадпрыемствы Расіі]] [[Катэгорыя:Кампаніі Расіі]] [[Катэгорыя:Вытворцы электронікі]] 7qaf6oar1xng9u80gjedbm2nboxtyhs 4165193 4165192 2022-07-27T11:10:02Z 176.59.52.13 /* Гісторыя */ wikitext text/x-wiki {{Кампанія}} '''ПАТ «Святлана»''' (да 1992 года — Ленінградскае аб’яднанне электроннага прыладабудавання «Святлана») — савецкі і расійскі холдынг, які займаецца распрацоўкай і выпускам магутных электравакуумных прылад і вырабаў [[мікраэлектроніка|мікраэлектронікі]]. Склад оружия, наркотиков, бл*дей (по показаниям вохрушек, типовых из типовых концланерных проходных). Сами никогда ничего производили не., даже фуфел и туфту. У ПАТ «Святлана» ўваходзіць пяць даччыных прадпрыемстваў, распрацоўка і вытворчасць прадукцыі ў якiх ажыццяўляецца па поўным цыкле «даследаванне — распрацоўка — вытворчасць — рэалізацыя». Прадукцыя прадпрыемства выкарыстоўваецца ў апаратуры радыёсувязі, радыёлакацыі, тэлебачання, надглядальнай тэхнікі, медыцыне, бытавой тэхніцы. Больш за 20 % прадукцыі ПАТ «Святлана» пастаўляецца на экспарт. Раней асноўная пляцоўка прадпрыемствы займала шырокую тэрыторыю, абмежаваную праспектам Энгельса, Святланаўскай плошчай, Святланаўскім праспектам, праспектам Тарэза і Манчэстэрскай вуліцай. Юрыдычны адрас — Расія, 194156, Санкт-Пецярбург, [[праспект Энгельса|пр. Энгельса]], д. 27. У гонар прадпрыемствы атрымалі назвы Святланаўская плошча, Святланаўскі праспект, а ў 1990-я гады і муніцыпальнае ўтварэнне «Святланаўскае». == Гісторыя == Фірма заснавана ў 1889 годзе і пачынала сваю дзейнасць з майстэрні па вырабе папяросных гільзаў. Аддзяленне асвятляльных электралямпаў «Святлана» ({{lang-ru|«Светлана»}}, па легендзе названа ад імя дачкі ўладальніка прадпрыемства, насамрэч гэта абрэвіятура '''Свет'''лавыя '''ля'''мпы '''на'''пальвання — {{lang-ru|'''СВЕТ'''овые '''ЛА'''мпы '''НА'''каливания}}) было створана ў машынабудаўнічым акцыянерным таварыстве «Я. М. Айваз», якое выпускала гільзанабівальныя машыны для папяросных фабрык, у 1913 годзе. У 1914 годзе ў акцыянерным таварыстве былі: завод зброевых прыцэлаў (600 рабочых), завод тытунёвых машын (400 рабочых) і аддзяленне «Святлана» (250 рабочых). По показаниям ихнего "мелешко" жутко ненавидят русских и милиционеров, они их боятся. делать ничего не умеют, только нюхать наркоту и пожирать стыренное имущество. У верасні 1918 года прадпрыемства было нацыяналізавана; у 1920 годзе створаны самастойны завод «Святлана» па выпуску лямпаў напальвання; 22 мая 1928 года да яго быў далучаны электравакуумны завод, які выпускаў узмацняльныя і генератарныя лямпы і рэнтгенаўскія трубкі. У час Вялікай Айчыннай вайны завод сбежал от своих ў Новасібірск. {{зноскі}} == Літаратура == * Санкт-Петербург. Петроград. Ленинград: Энциклопедический справочник / Ред. коллегия: Белова Л. Н., Булдаков Г. Н., Дегтярев А. Я. и др. — М.: научное издательство «Большая Российская Энциклопедия». 1992. — 687 с.; ил. ISBN 5-85270-037-1 [[Катэгорыя:Эканоміка Санкт-Пецярбурга]] [[Катэгорыя:Прадпрыемствы Расіі]] [[Катэгорыя:Кампаніі Расіі]] [[Катэгорыя:Вытворцы электронікі]] ffuy5grh8iqffwqf251a6po76jio4sa 4165207 4165193 2022-07-27T11:35:06Z Maksim L. 13 Адхіленыя 2 апошнія тэкставыя змены (зробленыя [[Адмысловае:Contributions/176.59.52.13|176.59.52.13]]) і адноўленая версія 4077237, зробленая Artsiom91 wikitext text/x-wiki {{Кампанія}} '''ПАТ «Святлана»''' (да 1992 года — Ленінградскае аб’яднанне электроннага прыладабудавання «Святлана») — савецкі і расійскі холдынг, які займаецца распрацоўкай і выпускам магутных электравакуумных прылад і вырабаў [[мікраэлектроніка|мікраэлектронікі]]. У ПАТ «Святлана» ўваходзіць пяць даччыных прадпрыемстваў, распрацоўка і вытворчасць прадукцыі ў якiх ажыццяўляецца па поўным цыкле «даследаванне — распрацоўка — вытворчасць — рэалізацыя». Прадукцыя прадпрыемства выкарыстоўваецца ў апаратуры радыёсувязі, радыёлакацыі, тэлебачання, надглядальнай тэхнікі, медыцыне, бытавой тэхніцы. Больш за 20 % прадукцыі ПАТ «Святлана» пастаўляецца на экспарт. Раней асноўная пляцоўка прадпрыемствы займала шырокую тэрыторыю, абмежаваную праспектам Энгельса, Святланаўскай плошчай, Святланаўскім праспектам, праспектам Тарэза і Манчэстэрскай вуліцай. Юрыдычны адрас — Расія, 194156, Санкт-Пецярбург, [[праспект Энгельса|пр. Энгельса]], д. 27. У гонар прадпрыемствы атрымалі назвы Святланаўская плошча, Святланаўскі праспект, а ў 1990-я гады і муніцыпальнае ўтварэнне «Святланаўскае». == Гісторыя == Фірма заснавана ў 1889 годзе і пачынала сваю дзейнасць з майстэрні па вырабе папяросных гільзаў. Аддзяленне асвятляльных электралямпаў «Святлана» ({{lang-ru|«Светлана»}}, па легендзе названа ад імя дачкі ўладальніка прадпрыемства, насамрэч гэта абрэвіятура '''Свет'''лавыя '''ля'''мпы '''на'''пальвання — {{lang-ru|'''СВЕТ'''овые '''ЛА'''мпы '''НА'''каливания}}) было створана ў машынабудаўнічым акцыянерным таварыстве «Я. М. Айваз», якое выпускала гільзанабівальныя машыны для папяросных фабрык, у 1913 годзе. У 1914 годзе ў акцыянерным таварыстве былі: завод зброевых прыцэлаў (600 рабочых), завод тытунёвых машын (400 рабочых) і аддзяленне «Святлана» (250 рабочых). У верасні 1918 года прадпрыемства было нацыяналізавана; у 1920 годзе створаны самастойны завод «Святлана» па выпуску лямпаў напальвання; 22 мая 1928 года да яго быў далучаны электравакуумны завод, які выпускаў узмацняльныя і генератарныя лямпы і рэнтгенаўскія трубкі. У час Вялікай Айчыннай вайны завод эвакуіравалі ў Новасібірск. {{зноскі}} == Літаратура == * Санкт-Петербург. Петроград. Ленинград: Энциклопедический справочник / Ред. коллегия: Белова Л. Н., Булдаков Г. Н., Дегтярев А. Я. и др. — М.: научное издательство «Большая Российская Энциклопедия». 1992. — 687 с.; ил. ISBN 5-85270-037-1 [[Катэгорыя:Эканоміка Санкт-Пецярбурга]] [[Катэгорыя:Прадпрыемствы Расіі]] [[Катэгорыя:Кампаніі Расіі]] [[Катэгорыя:Вытворцы электронікі]] pkf23pl6gmrmafvy2brpp46bhh4alq5 0 688479 4165107 3929122 2022-07-27T03:14:39Z VladimirZhV 9113 вікіфікацыя, катэгорыі wikitext text/x-wiki {{Мастак}} '''Антон Паўлавіч Ласенка''' ({{lang-ru|Антон Павлович Лосенко}}; 30 ліпеня [10 жніўня] 1737, {{МН|Глухаў||}} — 23 лістапада [4 снежня] 1773, {{МС|Санкт-Пецярбург||}}) — рускі [[жывапіс]]ец. Прадстаўнік [[класіцызм]]у, заснавальнік рускага гістарычнага жывапісу. Нарадзіўся ў 1737 годзе ў сям’і рускага купца Паўла Якаўлевіча Лосева, які па гандлёвых справах часта бываў у [[Маларосія|Маларосіі]] і [[Рэч Паспалітая|Польшчы]], пазней пасяліўся ў Глухаве. Калі дзіцяці было чатыры гады, памерла маці, потым бацька, сямігадовы хлопчык быў аддадзены ў Санкт-Пецярбург у прыдворны хор. Навучаўся ў [[Парыж]]ы ў Ж. Рэту, а пазней у Ж. М. В’ена (дзе яму заступнічаў [[Дзмітрый Міхайлавіч Галіцын|Д. М. Галіцын]]). Вучні: І. А. Акімаў, Г. І. Угрумаў і [[Міхаіл Іванавіч Казлоўскі|М. І. Казлоўскі]]. {{зноскі}} == Літаратура == * Санкт-Петербург. Петроград. Ленинград: Энциклопедический справочник / Ред. коллегия: Белова Л. Н., Булдаков Г. Н., Дегтярев А. Я. и др. — М.: научное издательство «Большая Российская Энциклопедия». 1992. — 687 с.; ил. — ISBN 5-85270-037-1 {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Ласенка Антон Паўлавіч}} [[Катэгорыя:Мастакі-партрэтысты Расійскай імперыі]] [[Катэгорыя:Мастакі XVIII стагоддзя]] iauf3wwi3ub1t3acgbni0ol57b68jgj 0 694198 4165201 4163030 2022-07-27T11:30:01Z Паўлюк Шапецька 37440 /* Пераможцы */ wikitext text/x-wiki '''Чэмпіянат Польшчы па баскетболе''' ({{lang-pl|Polska Liga Koszykówki}}) — гэта нацыянальная ліга [[Польшча|Польшчы]], першы розыгрыш у форме ліговай быў праведзены ў сезоне 1947/1948. == Пераможцы == {|class="wikitable" !Год||Чэмпіён||2 месца||3 месца |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 1997/1998|1997/1998]]|| [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] || Зніч Прушкаў || Бабры Бытам |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 1998/1999|1998/1999]]|| [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] || [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] || Бабры Бытам |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 1999/2000|1999/2000]]|| [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] || [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] || Зніч Прушкаў |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2000/2001|2000/2001]]|| [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] || [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] || Арка Гдыня |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2001/2002|2001/2002]]|| [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] || Арка Гдыня || [[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] [[Остраў Велькапольскі]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2002/2003|2002/2003]]|| [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] || Арка Гдыня || [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2003/2004|2003/2004]]|| Арка Гдыня || [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] || Палонія Варшава |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2004/2005|2004/2005]]|| Арка Гдыня || [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] || Палонія Варшава |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2005/2006|2005/2006]]|| Арка Гдыня || [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] || [[Чарні Слупск]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2006/2007|2006/2007]]|| Арка Гдыня || Тураў Згажэлец || [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2007/2008|2007/2008]]|| Арка Гдыня || Тураў Згажэлец || [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2008/2009|2008/2009]]|| Арка Гдыня || Тураў Згажэлец || [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2009/2010|2009/2010]]|| Арка Гдыня || [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] || СКС Старогард Гданьскі |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2010/2011|2010/2011]]|| Арка Гдыня || Тураў Згажэлец || [[Чарні Слупск]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2011/2012|2011/2012]]|| Арка Гдыня ||Трэфл Сопат|| [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2012/2013|2012/2013]]|| [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] || Тураў Згажэлец || АЗС Кашалін |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2013/2014|2013/2014]]|| Тураў Згажэлец || [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] ||Трэфл Сопат |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2014/2015|2014/2015]]|| [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] || Тураў Згажэлец || [[Чарні Слупск]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2015/2016|2015/2016]]|| [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] || [[Роса Радам]] || [[Чарні Слупск]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2016/2017|2016/2017]]|| [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] || [[Пернік Торунь]] || [[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] [[Остраў Велькапольскі]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2017/2018|2017/2018]]|| [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] || [[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] [[Остраў Велькапольскі]] || [[Пернік Торунь]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2018/2019|2018/2019]]|| [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] || [[Пернік Торунь]] || Арка Гдыня |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2019/2020|2019/2020]]||[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]]||Старт Люблін || [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2020/2021|2020/2021]]|| [[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] [[Остраў Велькапольскі]] || [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] || [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2021/2022|2021/2022]]|| [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] || [[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]] [[Варшава]] || [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] |- |[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2022/2023|2022/2023]]|| || || |} == Спасылкі == * {{ref-pl}} [https://basketligakobiet.pl/ Афіцыйны сайт] {{Вонкавыя спасылкі}} {{Баскетбол у Польшчы}} [[Катэгорыя:Чэмпіянат Польшчы па баскетболе| ]] fcc3x3r60b37vy2d7b8ac3ndqx3ysti 10 699303 4164975 4164751 2022-07-26T16:44:26Z Artsiom91 31770 + Станкевіч https://football.by/news/166214.html wikitext text/x-wiki {{Склад спартыўнай каманды | назва = Склад ФК Арсенал Дзяржынск | колер фону = red | колер тэксту = white | клуб_спасылка = ФК Арсенал Дзяржынск | клуб = Арсенал Дзяржынск | спіс = {{ССК-ігрок|1|[[Яўген Аляксандравіч Абрамовіч|Я. Абрамовіч]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок|4|[[Яўген Аляксандравіч Гулецкі|Гулецкі]]}} {{ССК-ігрок|5|[[Раман Сяргеевіч Вягера|Вягера]]}} {{ССК-ігрок|6|[[Максім Арцёмавіч Гаявой|Гаявой]]}} {{ССК-ігрок|7|[[Руслан Мялкоўскі|Мялкоўскі]]}} <!--{{ССК-ігрок|7|[[Уладзіслаў Кавалевіч|Кавалевіч]]}}--> {{ССК-ігрок|9|[[Арцём Сяргеевіч Кійко|Кійко]]}} {{ССК-ігрок|10|[[Валерый Аляксандравіч Сянько|Сянько]]}} {{ССК-ігрок|18|[[Дзмітрый Віктаравіч Каплуноў|Каплуноў]]}} {{ССК-ігрок|19|[[Антон Дзмітрыевіч Абрамовіч|А. Абрамовіч]]}} {{ССК-ігрок|21|[[Уладзіслаў Генадзевіч Лях|Лях]]}} {{ССК-ігрок|25|[[Дзмітрый Мікалаевіч Мацяш|Мацяш]]}} {{ССК-ігрок|26|[[Сяргей Уладзіміравіч Канцавы|Канцавы]]}} {{ССК-ігрок|51|[[Аляксандр Дзмітрыевіч Скшынецкі|Скшынецкі]]}} {{ССК-ігрок|77|[[Дзмітрый Міхайлавіч Асіпенка|Асіпенка]]&nbsp;<small>[[Капітан (футбол)|(к)]]</small>}} {{ССК-ігрок|79|[[Станіслаў Сяргеевіч Сазановіч|Сазановіч]]}} {{ССК-ігрок|91|[[Арцём Васілевіч Міраеўскі|Міраеўскі]]}} {{ССК-ігрок|99|[[Арцём Барысавіч Сарока|Сарока]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок||[[Аляксей Юр’евіч Арловіч|Арловіч]]}} {{ССК-ігрок||[[Станіслаў Сяргеевіч Атрашкевіч|Атрашкевіч]]}} {{ССК-ігрок||[[Фабрыс Будэга|Будэга]]}} {{ССК-ігрок||[[Мікіта Ерамінок|Ерамінок]]}} {{ССК-ігрок||[[Нурадзін Ідрыс|Ідрыс]]}} {{ССК-ігрок||[[Фёдар Сяргеевіч Лебедзеў|Лебедзеў]]}} {{ССК-ігрок||[[Мікіта Міхайлавіч Мельнікаў|Мельнікаў]]}} {{ССК-ігрок||[[Глеб Андрэевіч Рассадкін|Рассадкін]]}} {{ССК-ігрок||[[Аляксей Уладзіміравіч Станкевіч|Станкевіч]]&nbsp;<small>[[Брамнік (футбол)|(б)]]</small>}} {{ССК-ігрок||[[Мікіта Віталевіч Супрановіч|Супрановіч]]}} |трэнер = [[Павел Васілевіч Кірыльчык|Павел Кірыльчык]]}}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Склады футбольных клубаў Беларусі|Арсенал Дзяржынск]] </noinclude> piu8frnaosk49wsppafh8zoppr9yqm2 0 700973 4165204 4162940 2022-07-27T11:32:27Z Паўлюк Шапецька 37440 /* Пераможцы */ wikitext text/x-wiki '''Кубак Польшчы па баскетболе''' — штогадовы турнір [[Польская федэрацыя баскетбола|Польскай федэрацыі баскетбола]]. Першы розыгрыш адбыўся ў сезоне 1933/1934 года, які выйграла варшаўская «Палонія». == Пераможцы == {| class="wikitable" |- ! Сезон !! Пераможца !! Вынік фінальнай гульні !! 2 месца |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2006/2007|2006/2007]]''' || '''[[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]]''' || <center>'''72-66''' ||Арка Гдыня |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2007/2008|2007/2008]]''' || '''Арка Гдыня''' || <center>'''81-69''' ||[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2008/2009|2008/2009]]''' || '''Катвіца Калабжэг''' || <center>'''98-89''' ||Арка Гдыня |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2009/2010|2009/2010]]''' || '''АЗС Кашалін''' || <center>'''80-75''' ||Тураў Згажэлец |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2010/2011|2010/2011]]''' || '''СКС Старогард Гданьскі''' || <center>'''75-67''' ||[[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2011/2012|2011/2012]]''' || '''Трэфл Сопат''' || <center>'''77-74''' ||[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2012/2013|2012/2013]]''' || '''Трэфл Сопат''' || <center>'''64-59''' || АЗС Кашалін |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2013/2014|2013/2014]]''' || '''[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] ''' || <center>'''90-87''' ||Тураў Згажэлец |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2014/2015|2014/2015]]''' || '''[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]]''' || <center>'''77-71''' ||[[Роса Радам]] |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2015/2016|2015/2016]]''' || '''[[Роса Радам]]''' || <center>'''74-64''' ||[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2016/2017|2016/2017]]''' || '''[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]]''' || <center>'''79-57''' || [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2017/2018|2017/2018]]''' || '''[[Пернік Торунь|Пернік]] [[Торунь]]''' || <center>'''88-80''' || [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2018/2019|2018/2019]]''' || '''[[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] [[Остраў Велькапольскі]]''' || <center>'''77-74''' || Арка Гдыня |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2019/2020|2019/2020]]''' || '''[[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]]''' || <center>'''103-96''' ||[[Пернік Торунь|Пернік]] [[Торунь]] |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2020/2021|2020/2021]]''' || '''[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]]''' || <center>'''86-73''' || Спуйня Старгард |- | '''[[Кубак Польшчы па баскетболе 2021/2022|2021/2022]]''' || '''[[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] [[Остраў Велькапольскі]]''' || <center>'''83-76''' || Старт [[Люблін]] |} {{зноскі}} == Спасылкі == * {{ref-pl}} [https://plk.pl/ Афіцыйны сайт] {{Вонкавыя спасылкі}} {{Баскетбол у Польшчы}} [[Катэгорыя:Кубак Польшчы па баскетболе]] ivde8s0fexi8l82yxraqx6qsfjmga82 0 701142 4165202 4163213 2022-07-27T11:30:48Z Паўлюк Шапецька 37440 /* Вынікі */ wikitext text/x-wiki '''Суперкубак Польшчы па баскетболе''' — баскетбольнае спаборніцтва ў [[Польшча|Польшчы]], якое складаецца з аднаго матча паміж пераможцам [[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе|чэмпіянату Польшчы ]] і ўладальнікам [[Кубак Польшчы па баскетболе|Кубка Польшчы]]. У выпадку калі кубак і чэмпіянат выйграла адна каманда, то ў Суперкубку гуляюць чэмпіён краіны і фіналіст Кубка. == Вынікі == {|class="wikitable" style="text-align:center;" width="75%" |- align=center !width="10%"|Сезон !width="20%"|Месца правядзення !width="30%"|Пераможца !width="10%"|Лік !width="30%"|Фіналіст |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 1999|1999]]<ref>[https://dziennikpolski24.pl/nie-grali-dobrze/ar/2207082 Nie grali dobrze]</ref> |г. [[Уроцлаў]] |'''[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] ''' |'''59-57''' |Зніч Прушкаў |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2000|2000]]<ref>[https://sport.trojmiasto.pl/Superpuchar-w-gablocie-Prokomu-Trefl-Sopot-n681.html Superpuchar w gablocie Prokomu Trefl Sopot!]</ref> |г. [[Гданьск]] |'''[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]]''' |'''67-66''' |Арка Гдыня |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2001|2001]]<ref>[https://sport.trojmiasto.pl/Superpuchar-w-gablocie-Prokomu-Trefl-Sopot-n681.html Superpuchar w gablocie Prokomu Trefl Sopot!]</ref> |г. [[Уроцлаў]] |'''Арка Гдыня''' |'''101-74''' |[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2007|2007]]<ref>[https://plk.pl/aktualnosci/n/3563/superpuchar-dla-anwilu-.html Mimo słabego początku Anwil Włocławek odrobił straty i wygrał po dogrywce z Prokomem Treflem Sopot 103:100.]</ref> |г. [[Улацлавак ]] |'''[[Анвіль Улацлавак]]''' |'''103-100''' |Арка Гдыня |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2010|2010]]<ref>[https://plk.pl/aktualnosci/n/6862/superpuchar-dla-mistrza.html Trefl Sopot zdobywa Superpuchar Polski!]</ref> |г. [[Гдыня]] |'''Арка Гдыня ''' |'''89-78''' |АЗС Кашалін |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2011|2011]]<ref>[https://plk.pl/aktualnosci/n/6862/superpuchar-dla-mistrza.htmlSuperpuchar dla mistrza ]</ref> |г. [[Старогард Гданьскі]] |'''СКС Старогард Гданьскі''' |'''79-78''' |Арка Гдыня |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2012|2012]]<ref>[https://plk.pl/aktualnosci/n/11159/trefl-sopot-zdobywa-superpuchar-polski-.htmlTrefl Sopot zdobywa Superpuchar Polski! ]</ref> |г. [[Гдыня]] |'''Трэфл Сопат''' |'''74-69''' |Арка Гдыня |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2013|2013]]<ref>[https://plk.pl/aktualnosci/n/12406/pobierz-tapete-z-mvp-tauron-superpucharu-polski.html Pobierz tapetę z MVP Tauron Superpucharu Polski]</ref> |г. [[Зялёна Гура]] |'''Трэфл Сопат''' |'''76-71''' |[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2014|2014]]<ref>[https://plk.pl/aktualnosci/n/13482/chylinski-mvp-tauron-superpucharu-polski.html Chyliński MVP Tauron Superpucharu Polski]</ref> |г. [[Згажэлец]] |'''[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]]''' |'''85-70''' |[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] [[Уроцлаў]] |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2015|2015]]<ref>[https://plk.pl/aktualnosci/n/14481/mateusz-ponitka-mvp-tauron-superpucharu-polski.html Mateusz Ponitka MVP Tauron Superpucharu Polski]</ref> |г. [[Радам]] |'''[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]]''' |'''67-66''' |[[Роса Радам]] |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2016|2016]]<ref>[https://plk.pl/aktualnosci/n/15423/superpuchar-dla-rosy-radom--.html Superpuchar dla Rosy Radom!]</ref> |г. [[Зялёна Гура]] |'''[[Роса Радам]]''' |'''81-77''' |[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2017|2017]]<ref>[https://plk.pl/aktualnosci/n/16301/superpuchar-polski-dla-anwilu-wloclawek.html Superpuchar Polski dla Anwilu Włocławek]</ref> |г. [[Улацлавак]] |'''[[Анвіль Улацлавак]]''' |'''92-89''' |[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2018|2018]]<ref>[https://plk.pl/aktualnosci/n/17394/lotto-superpuchar-polski-dla-polskiego-cukru.html Lotto Superpuchar Polski dla Polskiego Cukru]</ref> |г. [[Гнезна (Польшча)|Гнезна]] |'''[[Пернік Торунь]]''' |'''72-68''' |[[Анвіль Улацлавак]] |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2019|2019]]<ref>[https://plk.pl/aktualnosci/n/18845/szymon-szewczyk-mvp-suzuki-superpucharu-polski.html Szymon Szewczyk MVP Suzuki Superpucharu Polski]</ref> |г. [[Каліш]] |'''[[Анвіль Улацлавак]]''' |'''95-66''' |[[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] [[Остраў Велькапольскі]] |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2020|2020]]<ref>[https://polskikosz.pl/stelmet-z-superpucharem-anwil-tragiczny/ Stelmet z Superpucharem — Anwil tragiczny]</ref> |г. [[Каліш]] |'''[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]]''' |'''75-66''' |[[Анвіль Улацлавак]] |- bgcolor=#F5FAFF |[[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2021|2021]]<ref>[https://www.plk.pl/aktualnosci/n/21355/suzuki-superpuchar-polski-dla-enea-zastalu-bc-zielona-gora.html Suzuki Superpuchar Polski dla Enea Zastalu BC Zielona Góra]</ref> |г. [[Валбжых]] |'''[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]]''' |'''84-69''' |[[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] [[Остраў Велькапольскі]] |} {{зноскі}} == Спасылкі == * {{ref-pl}} [https://plk.pl/ Афіцыйны сайт] {{Вонкавыя спасылкі}} {{Баскетбол у Польшчы}} [[Катэгорыя:Суперкубак Польшчы па баскетболе]] acorqycipchebz4zndpzzabfyw2dtlx 0 701197 4165199 4163034 2022-07-27T11:28:55Z Паўлюк Шапецька 37440 /* 1-ы этап */ wikitext text/x-wiki {{Нацыянальны чэмпіянат |лагатып = |памер = |подпіс = |час = 2 верасня 2021 – май 2022 |назва = |удзельнікаў = 16 |гарады = 16 |стадыёны = |чэмпіён = [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] |разоў = 18 |2 месца = [[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]] |3 месца = [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] |дублёры = |гульняў = |галоў = |гледачоў = |бамбардзір = |бгалоў = |лепшы = |папярэдні сезон = [[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2020/2021|2020/2021]] |наступны сезон = [[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2022/2023|2022/2023]] }} '''Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2021/2022''' — 88-ы [[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе|чэмпіянат Польшчы па баскетболе]]. == Клубы-ўдзельнікі == {| class="wikitable sortable" |- ! width=150 |Клуб ! width=150 |Горад |- | [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] || align="center" | [[Зялёна Гура]] |- | [[Чарні Слупск|Чарні]] || align="center" | [[Слупск]] |- | [[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] ||align="center" | [[Остраў Велькапольскі]] |- | [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] ||align="center" |[[Улацлавак]] |- | [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] || align="center" | [[Уроцлаў]] |- | Марскія Ваўкі||align="center" | [[Шчэцін]] |- | [[Пернік Торунь|Пернік]] ||align="center" | [[Торунь]] |- | [[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]]||align="center" | [[Варшава]] |- | [[Асторыя Быдгашч (баскетбольны клуб)|Асторыя]] ||align="center" | [[Быдгашч]] |- | Арка || align="center" | [[Гдыня]] |- | Спуйня || align="center" | [[Старгард]] |- | Трэфл || align="center" | [[Сопат (Польшча)|Сопат]] |- | МКС Дамброва-Гурніча || align="center" | [[Дамброва Гурніча|Дамброва-Гурніча]] |- | Роса || align="center" | [[Радам]] |- | ГТК Глівіцы || align="center" | [[Глівіцы]] |- | Старт Люблін || align="center" | [[Люблін]] |} == 1-ы этап == {| class="wikitable" style="text-align: center;" !width=15| !width=220|Клуб !width=20|М !width=20|В !width=20|П !width=20|ЗМ !width=20|ПМ !width=20|Розніца !width=20|П !width=220|Заўвагі |- bgcolor=ACE1AF | 1. ||align="left"| [[Чарні Слупск|Чарні]] || 30 || 23 || 7 || 2513 || 2362 || +151 || '''53''' |rowspan=8 align="center"|плэй-оф |- bgcolor=ACE1AF | 2. ||align="left"| [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] || 30 || 22 || 8 || 2554 || 2359 || +195 || '''52''' |- bgcolor=ACE1AF | 3. ||align="left"| [[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] || 30 || 22 || 8 || 2792 || 2433 || +359 || '''52''' |- bgcolor=ACE1AF | 4. ||align="left"| [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] || 30 || 21 || 9 || 2642 || 2387 || +255 || '''51''' |- bgcolor=ACE1AF | 5. ||align="left"| [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] || 30 || 19 || 11 || 2553 || 2383 || +170 || '''49''' |- bgcolor=ACE1AF | 6. ||align="left"| [[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]]|| 30 || 17 || 13 || 2505 || 2446 || +59 || '''47''' |- bgcolor=ACE1AF | 7. ||align="left"| [[Пернік Торунь|Пернік]] || 30 || 17 || 13 || 2508 || 2500 || +8 || '''47''' |- bgcolor=ACE1AF | 8. ||align="left"| Марскія Ваўкі || 30 || 15 || 15 || 2504 || 2502 || +2 || '''45''' |- | 9. ||align="left"| [[Асторыя Быдгашч (баскетбольны клуб)|Асторыя]] || 30 || 15 || 15 || 2497 || 2474 || +23 || '''45''' |- | 10. ||align="left"| Трэфл || 30 || 15 || 15 || 2443 || 2461 || −18 || '''45''' |- | 11. ||align="left"| Спуйня || 30 || 11 || 19 || 2379 || 2560 || −181 || '''41''' |- | 12. ||align="left"| Старт Люблін || 30 || 11 || 19 || 2293 || 2455 || −162 || '''41''' |- | 13. ||align="left"| Арка || 30 || 11 || 19 || 2300 || 2499 || −199 || '''41''' |- | 14. ||align="left"| МКС Дамброва-Гурніча || 30 || 10 || 20 || 2482 || 2636 || −154 || '''40''' |- | 15. ||align="left"| ГТК Глівіцы || 30 || 6 || 24 || 2271 || 2587 || −316 || '''36''' |- bgcolor=FA8072 | 16. ||align="left"| [[Роса Радам|Роса]] || 30 || 5 || 25 || 2348 || 2540 || −192 || '''35''' |} == Плэй-оф == {{Турнір8 <!-- Чвэрцьфіналы --> | |'''[[Чарні Слупск|Чарні]]'''|3|Марскія Ваўкі|1 | |[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]]|2|'''[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]]'''|3 | |'''[[Анвіль Улацлавак|Анвіль]]'''|3|[[Пернік Торунь|Пернік]]|1 | |[[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]]|0|'''[[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]]'''|3 <!-- Паўфіналы --> | |[[Чарні Слупск|Чарні]]|2|'''[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]]'''|3 | |[[Анвіль Улацлавак|Анвіль]]|0|'''[[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]]'''|3 <!-- Фінал --> | |[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]]|4|'''[[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]]'''|1 }} == Спасылкі == * {{ref-pl}} [https://plk.pl/ Афіцыйны сайт] * {{ref-en}} [https://www.eurobasket.com/Poland/basketball.aspx Polish League at Eurobasket.com] {{Баскетбол у Польшчы}} [[Катэгорыя:Чэмпіянат Польшчы па баскетболе|2022]] [[Катэгорыя:2021 год у баскетболе]] [[Катэгорыя:2022 год у баскетболе]] [[Катэгорыя:Спорт у Польшчы ў 2021 годзе]] [[Катэгорыя:Спорт у Польшчы ў 2022 годзе]] rwd7ic8fa6qqtmgfuzwavwax6usbck3 4165206 4165199 2022-07-27T11:32:51Z Паўлюк Шапецька 37440 /* Клубы-ўдзельнікі */ wikitext text/x-wiki {{Нацыянальны чэмпіянат |лагатып = |памер = |подпіс = |час = 2 верасня 2021 – май 2022 |назва = |удзельнікаў = 16 |гарады = 16 |стадыёны = |чэмпіён = [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] |разоў = 18 |2 месца = [[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]] |3 месца = [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] |дублёры = |гульняў = |галоў = |гледачоў = |бамбардзір = |бгалоў = |лепшы = |папярэдні сезон = [[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2020/2021|2020/2021]] |наступны сезон = [[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2022/2023|2022/2023]] }} '''Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2021/2022''' — 88-ы [[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе|чэмпіянат Польшчы па баскетболе]]. == Клубы-ўдзельнікі == {| class="wikitable sortable" |- ! width=150 |Клуб ! width=150 |Горад |- | [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] || align="center" | [[Зялёна Гура]] |- | [[Чарні Слупск|Чарні]] || align="center" | [[Слупск]] |- | [[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] ||align="center" | [[Остраў Велькапольскі]] |- | [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] ||align="center" |[[Улацлавак]] |- | [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] || align="center" | [[Уроцлаў]] |- | Марскія Ваўкі||align="center" | [[Шчэцін]] |- | [[Пернік Торунь|Пернік]] ||align="center" | [[Торунь]] |- | [[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]]||align="center" | [[Варшава]] |- | [[Асторыя Быдгашч (баскетбольны клуб)|Асторыя]] ||align="center" | [[Быдгашч]] |- | Арка || align="center" | [[Гдыня]] |- | Спуйня || align="center" | [[Старгард]] |- | Трэфл || align="center" | [[Сопат (Польшча)|Сопат]] |- | МКС Дамброва-Гурніча || align="center" | [[Дамброва Гурніча|Дамброва-Гурніча]] |- | [[Роса Радам|Роса]] || align="center" | [[Радам]] |- | ГТК Глівіцы || align="center" | [[Глівіцы]] |- | Старт Люблін || align="center" | [[Люблін]] |} == 1-ы этап == {| class="wikitable" style="text-align: center;" !width=15| !width=220|Клуб !width=20|М !width=20|В !width=20|П !width=20|ЗМ !width=20|ПМ !width=20|Розніца !width=20|П !width=220|Заўвагі |- bgcolor=ACE1AF | 1. ||align="left"| [[Чарні Слупск|Чарні]] || 30 || 23 || 7 || 2513 || 2362 || +151 || '''53''' |rowspan=8 align="center"|плэй-оф |- bgcolor=ACE1AF | 2. ||align="left"| [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] || 30 || 22 || 8 || 2554 || 2359 || +195 || '''52''' |- bgcolor=ACE1AF | 3. ||align="left"| [[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]] || 30 || 22 || 8 || 2792 || 2433 || +359 || '''52''' |- bgcolor=ACE1AF | 4. ||align="left"| [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] || 30 || 21 || 9 || 2642 || 2387 || +255 || '''51''' |- bgcolor=ACE1AF | 5. ||align="left"| [[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]] || 30 || 19 || 11 || 2553 || 2383 || +170 || '''49''' |- bgcolor=ACE1AF | 6. ||align="left"| [[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]]|| 30 || 17 || 13 || 2505 || 2446 || +59 || '''47''' |- bgcolor=ACE1AF | 7. ||align="left"| [[Пернік Торунь|Пернік]] || 30 || 17 || 13 || 2508 || 2500 || +8 || '''47''' |- bgcolor=ACE1AF | 8. ||align="left"| Марскія Ваўкі || 30 || 15 || 15 || 2504 || 2502 || +2 || '''45''' |- | 9. ||align="left"| [[Асторыя Быдгашч (баскетбольны клуб)|Асторыя]] || 30 || 15 || 15 || 2497 || 2474 || +23 || '''45''' |- | 10. ||align="left"| Трэфл || 30 || 15 || 15 || 2443 || 2461 || −18 || '''45''' |- | 11. ||align="left"| Спуйня || 30 || 11 || 19 || 2379 || 2560 || −181 || '''41''' |- | 12. ||align="left"| Старт Люблін || 30 || 11 || 19 || 2293 || 2455 || −162 || '''41''' |- | 13. ||align="left"| Арка || 30 || 11 || 19 || 2300 || 2499 || −199 || '''41''' |- | 14. ||align="left"| МКС Дамброва-Гурніча || 30 || 10 || 20 || 2482 || 2636 || −154 || '''40''' |- | 15. ||align="left"| ГТК Глівіцы || 30 || 6 || 24 || 2271 || 2587 || −316 || '''36''' |- bgcolor=FA8072 | 16. ||align="left"| [[Роса Радам|Роса]] || 30 || 5 || 25 || 2348 || 2540 || −192 || '''35''' |} == Плэй-оф == {{Турнір8 <!-- Чвэрцьфіналы --> | |'''[[Чарні Слупск|Чарні]]'''|3|Марскія Ваўкі|1 | |[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]]|2|'''[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]]'''|3 | |'''[[Анвіль Улацлавак|Анвіль]]'''|3|[[Пернік Торунь|Пернік]]|1 | |[[Сталь Остраў Велькапольскі|Сталь]]|0|'''[[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]]'''|3 <!-- Паўфіналы --> | |[[Чарні Слупск|Чарні]]|2|'''[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]]'''|3 | |[[Анвіль Улацлавак|Анвіль]]|0|'''[[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]]'''|3 <!-- Фінал --> | |[[Шлёнск Уроцлаў (баскетбольны клуб)|Шлёнск]]|4|'''[[Легія Варшава (баскетбольны клуб)|Легія]]'''|1 }} == Спасылкі == * {{ref-pl}} [https://plk.pl/ Афіцыйны сайт] * {{ref-en}} [https://www.eurobasket.com/Poland/basketball.aspx Polish League at Eurobasket.com] {{Баскетбол у Польшчы}} [[Катэгорыя:Чэмпіянат Польшчы па баскетболе|2022]] [[Катэгорыя:2021 год у баскетболе]] [[Катэгорыя:2022 год у баскетболе]] [[Катэгорыя:Спорт у Польшчы ў 2021 годзе]] [[Катэгорыя:Спорт у Польшчы ў 2022 годзе]] 1ba2lbpj4f2nq08c5crkyklx0goujn0 0 702709 4165104 4079455 2022-07-27T02:57:26Z VladimirZhV 9113 /* Біяграфія і творчасць */ wikitext text/x-wiki {{цёзкі2|Бланш}} {{Асоба}} '''Жак-Эміль Бланш''' ({{lang-fr|Jacques-Émile Blanche}}; {{ДН|1|2|1861}}, {{МН|Парыж||}} — {{ДС|30|9|1942}}, Афранвіль, [[Францыя]]) — французскі [[мастак]] і [[пісьменнік]]. == Біяграфія і творчасць == Жак-Эміль Бланш быў сынам вядомага псіхіятра Эміля Антуана Бланша. Выхоўваўся ў доме прынцэсы дэ Ламбаль. Гэты дом заўсёды захоўваў атмасферу элегантнасці і вытанчанасці XVIII стагоддзя і аказаў уплыў на яго густы і на яго працу. За выключэннем некалькіх урокаў з [[Анры Жэрвэ]] і [[Фернан Умбер|Фернанам Умберам]], Бланш не атрымаў афіцыйнай адукацыі і можа разглядацца як мастак-самавучка. У пачатку кар’еры яго падтрымлівалі мастакі [[Анры Фантэн-Латур|Фантэн-Латур]] і Манэ. Жак-Эміль Бланш быў папулярным жывапісцам у артыстычных, інтэлектуальных і буржуазных колах у канцы XIX-га стагоддзя. Яго палотны, напісаныя ў цудоўную эпоху і ў бурныя дваццатыя, з’яўляюцца хуткім і пахвальным адлюстраваннем навакольнага свету. Нягледзячы на ​​тое, што многія яго працы напісаны ў бліскучай тэхніцы, некаторым творам не хапае арыгінальнасці. Мяккія мазкі і прыглушаная каляровая гама яго партрэтаў нагадвае Эдуара Манэ і англійскіх мастакоў XVIII стагоддзя, асабліва Томаса Гейнсбара. Бланш адчуваў моцны ўплыў сучаснікаў: [[Джэймс Цісо|Джэймса Цісо]] і [[Джон Сінгер Сарджэнт|Джона Сінгера Сарджэнта]]. Найбольш удалымі з яго работ з’яўляюцца невялікія эцюды, напрыклад «Галава маладой дзяўчыны». У 1880—1890 гадах мастак напісаў некалькі пастэляў высокай якасці, пра што сведчыць партрэт паэта [[Жорж дэ Порта-Рыш|Жоржа дэ Порта-Рыш]]. Яскравым прыкладам творчасці Бланша з’яўляюцца партрэты яго бацькі, паэта [[П'ер Луіс|П’ера Луіса]], мастака [[Фрыц Таўлаў|Фрыца Таўлава]] і яго дзяцей, [[Обры Бёрдслі]] і [[Івета Гільбер|Іветы Гільбер]]. Бланш таксама напісаў партрэты [[Марсель Пруст|Марселя Пруста]], [[Стэфан Малармэ|Малармэ]], [[Андрэ Жыд]]а, [[Макс Жакоб|Макса Жакоба]], [[Чарльз Кондэр|Чарльза Кондэра]], [[Джэймс Джойс|Джэймса Джойса]], [[Вірджынія Вульф|Вірджыніі Вульф]], [[Ганна дэ Ноай|Ганны дэ Ноай]], [[Ігар Стравінскі|Ігара Стравінскага]], [[Вацлаў Ніжынскі|Вацлава Ніжынскага]] і многіх іншых. Жак-Эміль Бланш выстаўляўся ў Салоне з 1882 па 1889 год і ў Нацыянальным таварыстве прыгожых мастацтваў з 1890 года. З вялікім поспехам Бланш наведваў Лондан кожны год з 1884 года. Яго брытанскімі заступніцамі былі місіс Сакстан Нобл і Ваялет Манерс, герцагіня Ратленд. Хоць ён і пасварыўся са сваім апекуном Раберам, графам дэ Мантэск’ю, у 1889 годзе, ён заставаўся часткай сацыяльнага і культурнага жыцця Парыжа. Жак-Эміль Бланш наведваў салон Жэнеўевы Алеві і быў знаёмы са знакамітымі музыкамі, пісьменнікамі і мастакам таго часу: [[Дэбюсі]], [[Ігар Стравінскі|Стравінскім]], [[Марсель Пруст|Прустам]], [[Андрэ Жыд|Жыдам]], [[Франсуа Марыяк|Марыякам]], [[Эдгар Дэга|Дэга]] і [[Агюст Рэнуар|Рэнуарам]]. Ён быў таксама сябрам сюррэалістаў і дада, сярод якіх [[Жак Рыго]], [[Рэнэ Крэвель]] і [[Жан Както]]. Ён быў абраны членам Акадэміі прыгожых мастацтваў у 1935 годзе. {{зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Бланш Жак-Эміль}} [[Катэгорыя:Мастакі-партрэтысты Францыі]] [[Катэгорыя:Мастакі XIX стагоддзя]] [[Катэгорыя:Мастакі XX стагоддзя]] [[Катэгорыя:Пісьменнікі Францыі]] [[Катэгорыя:Пісьменнікі XIX стагоддзя]] [[Катэгорыя:Пісьменнікі XX стагоддзя]] esh5mkndolb42qp7cftxp8epjx658s3 0 703526 4165112 4085006 2022-07-27T03:37:26Z VladimirZhV 9113 /* Спасылкі */ wikitext text/x-wiki {{Этнічная група | group = Кхас <br /> (खस) | image = [[Выява:2015-3 Budhanilkantha,Nepal-Wedding DSCF4910.JPG|300px]] | caption = <div style="background-color:#fee8ab"><small> | poptime = 95000 | popplace = {{Сцягафікацыя|Непал}} - 19000<br />{{Сцягафікацыя|Індыя}} - 75000 | langs = [[непальская мова|кхас]] | rels = [[індуізм]] | related = [[кумаоні]], [[гархвалі]], [[пахары]] }} '''Кхас''' (саманазва: ''खस'') — [[Арыі|індаарыйскі]] народ у [[Непал]]е і поўначы [[Індыя|Індыі]]. Агульная колькасць (2022 г.) — 95 000 чалавек<ref>[https://joshuaproject.net/people_groups/17159 Khas]</ref>. Кхасамі часцяком называюць усіх носьбітаў [[непальская мова|непальскай мовы]]. Кхас упершыню ўзгадваюцца ў [[Махабхарата|Махабхараце]] як племя з поўначы [[Індыйскі субкантынент|Індыйскага субкантынента]], якое падтрымала бок Каўраваў. У [[сярэднявечча|сярэднявеччы]] яны насялялі сучасныя [[Утаракханд]] і захад Непала. У [[9 стагоддзе|IX]] ст. ва Утарахандзе ўзнікла [[дзяржава]] на чале кхаскай дынастыі Кат'юры, якая да [[12 стагоддзе|XII]] ст. падначаліла значныя тэрыторыі ад [[Кабул]]а да [[Сікім]]а, але ў выніку распалася. У [[11 стагоддзе|XI]] — [[15 стагоддзе|XV]] ст. захад Непала і ўсход Утаракханда былі аб'яднаны іншай кхаскай дынастыяй Мала. Першапачаткова яе прадстаўнікі прытрымліваліся [[будызм]]у. Але ў пачатку [[14 стагоддзе|XIV]] ст. раджа Рыпу Мала прыняў [[індуізм]]. З [[13 стагоддзе|XIII]] ст. вядомы запісы на мове кхас, якая стала асновай сучаснай непальскай мовы. У [[18 стагоддзе|XVIII]] ст. канфедэрацыя дробных дзяржаў, што працягвалі кіравацца рознымі адгалінаваннямі дынастыі Мала, былі ўключаны ў склад дзяржавы [[Горкха (дзяржава)|Горкха]]. Традыцыйным заняткам кхас з'яўляецца качавая [[жывёлагадоўля]]. У нашы дні важнымі заняткамі, якія дазваляюць пашырыць заробкі, з'яўляюцца адыходніцтва, збор дзікіх лекавых раслін, гандаль дровамі. Большасць кхас Індыі і Непала адносяцца да бяднейшых, малаадукаваных пластоў насельніцтва. Тым не меней, [[кумаоні]] і непальцы звычайна адносяць іх да варны [[кшатрыі|кшатрыяў]]. На самой справе, знутры кхас маецца ўнутраны [[каста|каставы]] падзел. Захоўваюцца многія традыцыйныя перажыткі, у тым ліку дзіцячыя [[шлюб]]ы. Фармальна вернікі спавядаюць індуізм. Аднак у пабытовым жыцці дамінуюць [[шаманізм|шаманісцкія]] звычаі. Важны рэлігійны звычай — ахвярапрынашэнні хатнім [[бог|багам]], якія асацыююцца з індуісцкімі багамі. {{зноскі}} == Спасылкі == * [https://digitalcommons.macalester.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1286&context=himalaya John Whelpton, A Reading Guide to Nepalese History] * [https://www.himalmag.com/khas-of-chaudabisa/ Khas of Chaudabisa] * [https://www.spotlightnepal.com/2012/03/05/book-the-khasas-of-nepal Book The Khasas of Nepal] * [https://cordis.europa.eu/article/id/211417-the-khas-people-and-oral-history The Khas people and oral history — NPHH Project] {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Народы Азіі]] [[Катэгорыя:Народы Індыі]] [[Катэгорыя:Народы Непала]] [[Катэгорыя:Індаеўрапейскія народы]] tll8n54ijhsl8momj43rgnx6s0mb5wa 0 703781 4165103 4088046 2022-07-27T02:53:17Z VladimirZhV 9113 вікіфікацыя, катэгорыі wikitext text/x-wiki {{Мастак}} '''Эрых Бухгольц''' ({{ДН|||1891}} — {{ДС|||1972}}) — нямецкі [[мастак]] у галіне [[жывапіс]]у і [[Гравюра|гравюры]]. Цэнтральная фігура ў развіцці неаб’ектыўнага ці канкрэтнага мастацтва ў [[Берлін]]е ў 1918—1924 гадах. Ён перапыніў сваю мастацкую дзейнасць у 1925 годзе спачатку з-за эканамічных цяжкасцей, а з 1933 года — з-за забароны маляваць [[Нацыянал-сацыялізм|нацыянал-сацыялістамі]]. Мастацкую дзейнасць аднавіў у 1945 годзе. У 1955 годзе ўдзельнічаў у Салоне «Новых рэальнасцяў» у [[Парыж]]ы. {{зноскі}} {{ізаляваны артыкул|date=2022-03-22}} {{Бібліяінфармацыя}} {{DEFAULTSORT:Бухгольц Эрых}} [[Катэгорыя:Мастакі Германіі]] [[Катэгорыя:Гравёры Германіі]] [[Катэгорыя:Мастакі XX стагоддзя]] b2s6pi2u6vposteahr5dnj0xep4clxf 0 704462 4165015 4164752 2022-07-26T18:39:13Z Artsiom91 31770 перайшоў у «Ліду» wikitext text/x-wiki {{Цёзкі2|Селязнёў}} {{футбаліст | імя = Павел Селязнёў | поўнае імя = Павел Сяргеевіч Селязнёў | фатаграфія = | дата нараджэння = | месца нараджэння = | грамадзянства = {{Сцягафікацыя|Беларусь}} | рост = | вага = | мянушка = | цяперашні клуб = {{Сцяг|Беларусь}} [[ФК Ліда|Ліда]] | нумар = | пазіцыя = [[паўабаронца (футбол)|паўабаронца]] | клубы = {{футбольная кар’ера |2017—2019| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Мінск|Мінск]]|0 (0) |2020—2022| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Арсенал Дзяржынск|Арсенал (Дзяржынск)]]|33 (2) |2022—| {{Сцяг|Беларусь||20px}} [[ФК Ліда|Ліда]]| }} | абнаўленне дадзеных аб клубе = 26 ліпеня 2022 }} '''Павел Селязнёў''' (нар. {{ДН|11|6|2000}}, {{МН|Мінск}}) — беларускі [[футбол|футбаліст]], [[паўабаронца (футбол)|паўабаронца]] клуба [[ФК Ліда|«Ліда»]]. == Клубная кар’ера == Выхаванец [[ФК Мінск|«Мінска»]], у 2017 годзе пачаў выступаць за дубль клуба. У 2018—2019 гадах гуляў за «Мінск» у Юніёрскай лізе УЕФА, таксама з 2018 года стаў часам прыцягвацца да асноўнай каманды. 28 ліпеня 2019 года дэбютаваў за «Мінск» у матчы Кубка Беларусі супраць бабруйскай [[ФК Белшына|«Белшыны»]] (3:1), выйшаўшы на замену ў другім тайме. У пачатку 2020 года стаў трэніравацца з дзяржынскім [[ФК Арсенал Дзяржынск|«Арсеналам»]] і ў красавіку падпісаў кантракт з клубам. У дзяржынскай камандзе не меў трывалага месца ў складзе, пераважна выхадзіў на замену. Па выніках сезона 2021 дапамог «Арсеналу» выйсці ў Вышэйшую лігу. Дэбютаваў у Вышэйшай лізе 20 сакавіка 2022 года ў матчы першага тура супраць [[ФК Гомель|«Гомеля»]] (1:2), калі выйшаў на замену ў другім тайме. УЦ далейшым працягваў у асноўным выхадзіць на замену. У ліпені 2022 года па пагадненні бакоў разарваў кантракт з «Арсеналам»<ref>[https://football.by/news/166191.html "Арсенал" расторг контракт с Селезневым]</ref> і неўзабаве папоўніў склад [[ФК Ліда|«Ліды»]]<ref>[https://football.by/news/166216.html Павел Селезнев перешел в "Лиду"]</ref>. == Дасягненні == * {{Сцяг|Беларусь||20px}} Пераможца [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Першай лігі чэмпіянату Беларусі]]: [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|2021]] == Статыстыка выступленняў == {| cellspacing="0" cellpadding="3" style="border:1px solid #AAAAAA;font-size:95%" |- bgcolor="#E4E4E4" !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=50 |Сезон !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=10 |Дывізіён !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=100 |Клуб !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=20 |Краіна !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=20 |Матчы !style="border-bottom:1px solid #AAAAAA" width=20 |Галы |- align="center" | 2017 || дубль || [[ФК Мінск|Мінск]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 16 || 0 |- align="center" | 2018 || дубль || [[ФК Мінск|Мінск]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 13 || 1 |- align="center" | 2019 || дубль || [[ФК Мінск|Мінск]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 27 || 3 |- align="center" | [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2020|2020]] || Д2 || [[ФК Арсенал Дзяржынск|Арсенал]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 9 || 0 |- align="center" | [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021|2021]] || Д2 || [[ФК Арсенал Дзяржынск|Арсенал]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 14 || 2 |- align="center" | [[Вышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2022|2022]] (1) || Д1 || [[ФК Арсенал Дзяржынск|Арсенал]] || {{Сцяг|Беларусь}} || 10 || 0 |- align="center" |} {{Зноскі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Склад ФК Ліда}} {{DEFAULTSORT:Селязнёў Павел Сяргеевіч}} [[Катэгорыя:Футбалісты Беларусі]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Мінск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Арсенал Дзяржынск]] [[Катэгорыя:Ігракі ФК Ліда]] 1mq6vf8n0wjy6eozkyvxxxevt0j6clr 0 713201 4164933 4161550 2022-07-26T12:42:35Z InternetArchiveBot 89999 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Картка:Альбом | Агляды = * [[Experty.by]] {{rating|5.75|10}}<ref>{{cite web|url = http://www.experty.by/content/vinsent-pachatak-audye |title = Vinsent «Пачатак» (+аўдыё) |date = 2009-04-02|work = [[Experty.by]] |language = ru |archiveurl = |archivedate = |accessdate = 2022-07-18|ref = }}</ref>}} '''«Пача{{націск}}так»''' — дэбютны [[студыйны альбом]] [[Беларусы|беларускага]] [[рэп]]ера [[Vinsent]], выдадзены ў [[2009 год у гісторыі музыкі|2009 годзе]].<ref>{{cite web|url = http://www.experty.by/content/vneshtatnyi-ekspert-mzhbankov-vinsent-pachatak |title = Внештатный эксперт М. Жбанков: Vinsent «Пачатак» |date = 2009-04-03|work = [[Experty.by]] |language = ru |archiveurl = |archivedate = |accessdate = 2022-07-18|ref = }}</ref> ==Спіс песень== {{tracklist | collapsed = | headline = | extra_column = | total_length = | all_writing = | all_lyrics = | all_music = | writing_credits = | lyrics_credits = | music_credits = | title1 = Intro | note1 = | writer1 = | lyrics1 = | music1 = | extra1 = | length1 = 0:22 | title2 = Vinsent рэпрэзэнт | note2 = | writer2 = | lyrics2 = | music2 = | extra2 = | length2 = 4:48 | title3 = Адыходзяць караблі | note3 = | writer3 = | lyrics3 = | music3 = | extra3 = | length3 = 3:56 | title4 = Працягваю жыць | note4 = | writer49 = | lyrics4 = | music4 = | extra4 = | length4 = 4:48 | title5 = Скіт (Выжывае…) | note5 = | writer5 = | lyrics5 = | music5 = | extra5 = | length5 = 1:39 | title6 = Выжывае… | note6 = | writer6 = | lyrics6 = | music6 = | extra6 = | length6 = 4:10 | title7 = Лютаўскія дажджы | note7 = | writer7 = | lyrics7 = | music7 = | extra7 = | length7 = 4:40 | title8 = Скіт (Валадар волі) | note8 = | writer8 = | lyrics8 = | music8 = | extra8 = | length8 = 0:10 | title9 = Валадар волі | note9 = | writer9 = | lyrics9 = | music9 = | extra9 = | length9 = 0:10 | title10 = Бог. Радзіма. Воля | note10 = | writer10 = | lyrics10 = | music10 = | extra10 = | length10 = 4:57 | title11 = Наша слова ў небяспецы | note11 = | writer11 = | lyrics11 = | music11 = | extra11 = | length11 = 3:26 | title12 = Скіт (Ты на небе) | note12 = | writer12 = | lyrics12 = | music12 = | extra12 = | length12 = 0:20 | title13 = Ты на небе | note13 = | writer13 = | lyrics13 = | music13 = | extra13 = | length13 = 3:14 | title14 = Сапраўдныя людзі | note14 = | writer14 = | lyrics14 = | music14 = | extra14 = | length14 = 4:37 | title15 = Восеньскі вальс | note15 = | writer15 = | lyrics1 5 = | music1 5 = | extra15 = | length15 = 3:05 }} ==Крытыка== Музычны крытык [[Сяргей Будкін]] адзначыў, што альбом ''«вельмі гучная, самаўпэўненая і аргумэнтаваная заява»'' і працу ''«сьмела можна залічаць ў галоўныя здабыткі айчыннага хіп-хапу»''. {{Зноскі}} ==Спасылкі== {{навігацыя}} * [http://news.tut.by/kaleidoscope/129390.html Рэлізы беларускамоўных рэп-выканаўцаў Vinsent — «Пачатак»]{{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160304201947/http://news.tut.by/kaleidoscope/129390.html |date=4 сакавіка 2016 }} з [[TUT.BY]] {{Вонкавыя спасылкі}} [[Катэгорыя:Альбомы 2009 года]] [[Катэгорыя:Хіп-хоп-альбомы Беларусі]] pc5w1g3hl6onyt9tdozrmicu490rk83 0 713405 4165023 4164106 2022-07-26T18:53:52Z Artsiom91 31770 /* Тэхнічныя характарыстыкі */ wikitext text/x-wiki {{Картка ЛА | назва = Чыбіс | тып = [[беспілотны лятальны апарат]] | вытворца = | выява = | подпіс = | распрацоўшчык = Белспецзнештэхніка» і «Сістэмтронікс» | канструктар = | першы палёт = | пачатак эксплуатацыі = | канец эксплуатацыі = | статус = | асноўны эксплуатант = {{BLR}} | іншыя эксплуатанты = | гады вытворчасці = | выпушчана адзінак = | кошт распрацоўкі = | кошт адзінкі = | базавая мадэль = | варыянты з асобнымі артыкуламі = | катэгорыя на Вікісховішчы = }} '''Чыбіс''' (з {{Lang-ru|«кнігаўка»}}) — беларускі [[беспілотны лятальны апарат]], распрацаваны кампаніямі «Белспецзнештэхніка» і «Сістэмтронікс». == Прэзентацыя== Першая публічная дэманстрацыя дрона прайшла на зброевай выставе «[[MILEX|MILEX—2011]]» ў Мінску ў чэрвені [[2011]] года<ref>''Александр Алесин.'' [https://m.delfi.lt/ru/abroad/article.php?id=46991071 ПВО Беларуси принимает на вооружение беспилотники] // Naviny.by : новостной сайт. — 26 июня 2011.</ref> == Функцыянал== БПЛА «Чыбіс» прызначаны для выканання розных задач, у тым ліку<ref name="бнти"/>: * Правядзенне разведкі і кантролю мясцовасці; * Пошук, выяўленне і распазнаванне наземных аб’ектаў * Сачэнне за нерухомымі і рухомымі аб’ектамі; * Складанне фотапланаў мясцовасці. == Тэхнічныя характарыстыкі== {|class="sortable wikitable" ! Параметры||Дадзеныя |- |Даўжыня||2,74 м |- |Размах крылаў||5,76 м |- |Вышыня||1,39 м |- |Максімальная далёкасць радыёканала кіравання|| 10 км |- |Максімальная далёкасць перадачы відэаінфармацыі|| 10 км |- |Максімальная ўзлётная маса||145 кг |- |Крэйсерская хуткасць палёту||150 км/г |- |Максімальная хуткасць палёту||190 км/г |- |Максімальная далёкасць палёту||705 км |- |Максімальная вышыня палёту||3000<ref name="бнти">[http://www.bnti.ru/des.asp?itm=6425&tbl=09.01. Беспилотный летательный аппарат "Чибис" самолетного типа] // Бюро научно-технической информации, 18 января 2013</ref> —7000<ref name="avia">[https://avia.pro/blog/chibis-tehnicheskie-harakteristiki-foto Чибис. Технические характеристики. Фото.] // Avia.pro, 28 декабря 2016</ref> м |- |Максімальны час палёту||60 хвіл |- |Максімальная працягласць знаходжання ў рэжыме аўтаномнага палёту||7,5 г |- |Узлёт||з гума-жгутавай катапульты |- |Пасадка || на парашуце |- |Тып авіярухавіка||поршневы |} {{Зноскі}} {{Беспілотныя апараты Беларусі}} [[Катэгорыя:Беспілотныя лятальныя апараты Беларусі]] 1j6wqwcgbh1tzojt9s5zdg1iv2yjlv7 0 713454 4164952 4164288 2022-07-26T13:35:30Z Vladlen59 49147 /* Спасылкі */ wikitext text/x-wiki {{Цёзкі2|Караткоў}} {{Асоба}} '''Канстанцін Канстанцінавіч Караткоў''' (8 красавіка 1922, г. [[Горкі]] Магілёўскай вобласці — 16 чэрвеня 1993, г. [[Ніжні Ноўгарад]]) — савецкі гаспадарчы дзеяч, начальнік Волжскага аб’яднанага рачнога параходства, заслужаны работнік транспарта РСФСР, ганаровы работнік рачнога флоту РСФСР, удзельнік [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]]. == Біяграфія == Канстанцін Караткоў нарадзіўся 8 красавіка 1922 года ў Горках у сям’і К. М. Караткова (1890—1954), выхаванца [[Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія|Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі]], які потым стаў вядомым вучоным-хімікам, акадэмікам АН БССР, заслужаным дзеячам навукі БССР<ref> Коротков Константин Константинович. В кн.: Лившиц, В. М. Гордость и слава Горецкой земли.- Горки. 2015.- С.36</ref>. У 1931 годзе Канстанцін разам з бацькамі пераезджае ў [[Гомель]], бо Беларуская сельскагаспадарчая акадэмія была расфармавана на некалькі інстытутаў і [[Інстытут лесу НАН Беларусі|Інстытут лесу]], дзе працаваў яго бацька, быў пераведзены ў Гомель. Там у 1939 годзе Канстанцін скончыў сярэднюю школу і паступіў вучыцца ў [[Ленінградскі аўтадарожны інстытут]]. У 1940 годзе Караткоў быў прызваны ў [[Чырвоная Армія|Чырвоную Армію]]. У гады [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] служыў, як сведчаць дакументы сайта «Память народа», у 30-ым аўтамабільным палку, потым ў 16-ым вучэбным танкавым палку на [[Заходні фронт (Вялікая Айчынная вайна)|Заходнім]] і [[Паўднёва-Заходні фронт (Вялікая Айчынная вайна)|Паўднёва-Заходнім франтах]], скончыў вайну ў 10-ым асабным аўтатранспартным палку. Прайшоў шлях ад радавога да капітана. Быў двойчы цяжка паранены. Узнагароджаны [[Ордэн Айчыннай вайны|ордэнам Вялікай Айчыннай вайны]] II ст., [[Медаль «За баявыя заслугі»|медалём «За баявыя заслугі»]]<ref> [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа:https://pamyat-naroda.su/person/officers/13530194 / — Дата доступа: 2.09.2021</ref>. У 1946 годзе паступіў і ў 1951 годзе з адзнакай скончыў эксплуатацыйны факультэт Горкаўскага інстытута інжынераў воднага транспарту. У 1952—1955 гадах працаваў намеснікам галоўнага дыспетчара і галоўным дыспетчарам Волжскага грузавога рачнога параходства ў [[Самара|Куйбышаве]]. І хутка таленавітага інжынера прызначылі начальнікам Стаўрапольскага порта (цяпер гэта порт [[Тальяці]]). Затым — намеснік начальніка Куйбышаўскага лінейнага параходства і ў 1958 годзе — намеснік начальніка Волжскага аб’яднанага рачнога параходства. А праз два гады Канстанцін Караткоў узначальваў гэта параходства. Ён кіраваў параходствам чвэрць стагоддзя — з 1960 па 1984 год. Параходства пры ім стала найбуйнейшым рачным прадпрыемствам не толькі СССР, але і Еўропы. Яно мела 60 буйнатанажных цеплаходаў тыпу «Волга-Дон» грузападымальнасцю 5 тыс. тон, 25 буксіраў і больш за 20 судоў змешанага тыпа «рака-мора», 20 судоў тыпу «Волжскі» грузападымальнасцю 10 тыс.тон, больш за 100 пасажырскіх цеплаходаў, каля 200 хуткасных судоў на падводных крылах. Усяго флот параходства тады налічваў амаль 450 плаўсродкаў рознага прызначэння. Пры ім флот папоўняўся караблямі, пабудаванымі на заводах [[СССР]], [[Чэхаславакія|Чэхаславакіі]], [[ГДР]] і [[Венгрыя|Венгрыі]]. Грузы вазілі не толькі па рэках СССР: па ініцыятыве К. Караткова ў параходстве пачалі асвойваць новы напрамак — замежныя перавозкі. У 1974 годзе было створана Упраўленне міжнародных грузавых перавозак. Судны «рака-мора» асвоілі маршруты праз [[Каспійскае мора|Каспійскае]], [[Чорнае мора|Чорнае]], [[Азоўскае мора|Азоўскае]], [[Міжземнае мора|Міжземнае]], [[Балтыйскае мора|Балтыйскае]], [[Паўночнае мора|Паўночнае]] моры і дастаўлялі грузы ў парты 38 краін Еўропы, Афрыкі, Азіі<ref>Альпидовский, Андрей Альпидовский, Дмитрий Адмирал Волги [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://vsuwt.ru/novosti/novosti-universiteta/2992778//– Дата доступа: 22.04.2022 </ref>. Канстанцін Караткоў надаваў вялікую ўвагу вырашэнню сацыяльна-бытавых праблем работнікаў. У тыя гады вялося актыўнае будаўніцтва жылля для бальніц, дзіцячых садоў і школ. У параходства былі інтэрнаты для плаўсастава, свае сталовыя і пякарні, атэлье па пашыве адзення, клубы і спартыўныя збудаванні. Падчас яго кіраўніцтва, параходства было ўдастоена дзяржаўнай узнагароды СССР — [[Ордэн Леніна|ордэна Леніна]]<ref> Волжское пароходство отметило 100-летие Константина Короткова// Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://www.volgaflot.com/press-center/news/volzhskoe-parokhodstvo-otmetilo-100-letie-konstantina-korotkova/– Дата доступа: 15.06.2022 </ref>. Канстанцін Канстанцінавіч Караткоў працаваў кіраўніком параходства да 1984 года. Ён абіраўся дэлегатам з’ездаў КПСС і многія гады з’яўляўся дэпутатам Горкаўскага абласнога Савета народных дэпутатаў. Памёр 16 чэрвеня 1993 года<ref> Альпидовский, Андрей Альпидовский, Дмитрий Адмирал Волги Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://vsuwt.ru/novosti/novosti-universiteta/2992778//– Дата доступа: 22.04.2022</ref>. == Ацэнка дзейнасці == Тыя, хто працаваў разам з ім успаміналі, што гэта быў таленавіты арганізатар вытворчасці, дасведчаны кіраўнік, кампетэнтны ва ўсіх пытаннях функцыянавання шматгаліновай гаспадаркі параходства. Ён звяртаў ўвагу не толькі на караблі, але і на парты, рамонтна-эксплуатацыйныя базы, суднабудаўнічыя заводы і навучальныя камбінаты, падраздзяленні рачной сувязі і прамысловыя прадпрыемствы. Заслужаны будаўнік Расіі, Андрэй Барысавіч Галубкоў які працяглы час працаваў разам з К. К. Каратковым успамінаў: "…Канстанцін Канстанцінавіч Караткоў, як кіраўнік, давяраў сваім падначаленым і заўсёды падтрымліваў ініцыятыўных работнікаў, а калі трэба, і абараняў іх. Гэта адчувалі ўсе супрацоўнікі і таму працавалі без аглядкі і боязні за прынятыя рашэнні. Дзякуючы такому стылю кіраўніцтва ініцыятыва работнікаў літаральна «бурліла». Яго дэвіз, якому цвёрда ішоў ён сам: «Ніколі не мітусіся і не бойся. Прыняў рашэнне — рабі. Зрабіў памылку — скажы шчыра, не віляй!»<ref>Голубков, А. Б. Издалека долго… Нижний Новгород:2014.С 98</ref>. Дзмітрый Альпідоўскі, ганаровы работнік транспарту Расіі, які з Канстанцінам Канстанцінавічам працаваў 14 гадоў, успамінаў, што «Адметная асаблівасць яго стылю кіраўніцтва — заахвочванне новых ідэй, падтрымка ініцыятыўнасці работнікаў». Яшчэ ён адмячаў, што «К. Караткова паважалі не толькі як дасведчанага прафесіянала і разумнага кіраўніка, але і як эрудыраванага, высокаадукаванага чалавека, з ім было цікава мець зносіны на самыя розныя тэмы. Канстанцін Канстанцінавіч шмат чытаў, сачыў за ўсімі навінкамі літаратуры, не прапускаў ніводнай тэатральнай прэм’еры, быў кансультантам фільмаў Эльдара Разанава і Мікіты Міхалкова»<ref> Альпидовский, Дмитрий. Четверть века за штурвалом Волжского пароходства// Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа:- http://www.morvesti.ru/themes/1695/94982/Дата доступа: 15.06.2022</ref>. == Узнагароды == * [[ордэн Айчыннай вайны|ордэн Вялікай Айчыннай вайны]] II ст. * [[ордэн Леніна]] * [[ордэн Кастрычніцкай рэвалюцыі]] * [[ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга]] * [[ордэн «Знак Пашаны»]] * [[медаль «За баявыя заслугі»]] * юбілейныя медалі * знак «Заслужаны работнік транспарту РСФСР» * знак «Ганаровы работнік рачнога флоту РСФСР»<ref> Коротков Константин Константинович. Нижегородская биографическая энциклопедия// [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://www.names52.ru/tpost/dxvrn9lyl1-korotkov-konstantin-konstantinovich - Дата доступа: 5.10.2021 </ref>. == Памяць == * Яго імем названы чатырохпалубны цеплаход * У [[Ніжні Ноўгарад|Ніжнім Ноўгарадзе]] на доме, дзе Канстанцін Караткоў з сям’ёй жыў з 1960 па 1993 год, усталявана мемарыяльная дошка. == Бібліяграфія == * Коротков, К. К. Волга — гордость России: Волжскому пароходству 125 лет. — Горький : Волго-Вят. кн. изд., 1968. — 96 с. {{зноскі}} == Літаратура == * Голубков, А. Б. Издалека долго… — Нижний Новгород:2014.- С 98. * Коротков Константин Константинович. Регионы Беларуси:энциклопедия: в 7 т.- Мн.: 2020 — Т.6, кн.1: Могилёвская обл.- С.397. * Коротков Константин Константинович. В кн.: Лившиц, В. М. Гордость и слава Горецкой земли.- Горки. 2015.- С.36. == Спасылкі == * Альпидовский, Андрей Альпидовский, Дмитрий Адмирал Волги Электронный ресурс] : сайт. — Режимдоступа: https://vsuwt.ru/novosti/novosti-universiteta/2992778//– Дата доступа: 22.04.2022. * Волжское пароходство отметило 100-летие Константина Короткова// Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://www.volgaflot.com/press-center/news/volzhskoe-parokhodstvo-otmetilo-100-letie-konstantina-korotkova/– Дата доступа: 15.06.2022. * Коротков Константин Константинович. Беларусь у асобах и падзеях// Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://bis.nlb.by/api/images/getImage/1/15?mpi=undefined - Дата доступа: 11.06.2022. * Коротков Константин Константинович. Нижегородская биографическая энциклопедия// [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://www.names52.ru/tpost/dxvrn9lyl1-korotkov-konstantin-konstantinovich - Дата доступа: 5.10.2021. * Коротков Константин Константинович // Нижегородский некрополь [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: http://niznov-nekropol.ucoz.ru/index/korotkov_k_k/0-579. - Дата доступа: 25.11.2016. * Кочеткова, А. Не опускаясь до мелочей :[Коротков Константин Константинович] / Анна Кочеткова // Информационно-публицистическая газета «Волго-Невский проспект» [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: http://vnpinfo.ru/pdf/item/725-Konstantin_Korotkov_ne_opuskayas_do_melochey... - Дата доступа: 25.11.2016. * Лившиц, Владимир. Человек-теплоход из Горок // [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://horki.info/news/3826.html - Дата доступа: 2.06.2022. * Ліўшыц,Уладзімір Наш зямляк, які праславіўся на берага Волгі//https://horki.info/news/20688.html {{DEFAULTSORT:Караткоў Канстанцін Канстанцінавіч}} [[Катэгорыя:Удзельнікі Вялікай Айчыннай вайны]] [[Катэгорыя:Выпускнікі Горкаўскага інстытута інжынераў воднага транспарту]] ae5yjyrlsfaclqp3tgciqu566xrvghv 4164953 4164952 2022-07-26T13:36:03Z Vladlen59 49147 /* Спасылкі */ wikitext text/x-wiki {{Цёзкі2|Караткоў}} {{Асоба}} '''Канстанцін Канстанцінавіч Караткоў''' (8 красавіка 1922, г. [[Горкі]] Магілёўскай вобласці — 16 чэрвеня 1993, г. [[Ніжні Ноўгарад]]) — савецкі гаспадарчы дзеяч, начальнік Волжскага аб’яднанага рачнога параходства, заслужаны работнік транспарта РСФСР, ганаровы работнік рачнога флоту РСФСР, удзельнік [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]]. == Біяграфія == Канстанцін Караткоў нарадзіўся 8 красавіка 1922 года ў Горках у сям’і К. М. Караткова (1890—1954), выхаванца [[Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія|Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі]], які потым стаў вядомым вучоным-хімікам, акадэмікам АН БССР, заслужаным дзеячам навукі БССР<ref> Коротков Константин Константинович. В кн.: Лившиц, В. М. Гордость и слава Горецкой земли.- Горки. 2015.- С.36</ref>. У 1931 годзе Канстанцін разам з бацькамі пераезджае ў [[Гомель]], бо Беларуская сельскагаспадарчая акадэмія была расфармавана на некалькі інстытутаў і [[Інстытут лесу НАН Беларусі|Інстытут лесу]], дзе працаваў яго бацька, быў пераведзены ў Гомель. Там у 1939 годзе Канстанцін скончыў сярэднюю школу і паступіў вучыцца ў [[Ленінградскі аўтадарожны інстытут]]. У 1940 годзе Караткоў быў прызваны ў [[Чырвоная Армія|Чырвоную Армію]]. У гады [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] служыў, як сведчаць дакументы сайта «Память народа», у 30-ым аўтамабільным палку, потым ў 16-ым вучэбным танкавым палку на [[Заходні фронт (Вялікая Айчынная вайна)|Заходнім]] і [[Паўднёва-Заходні фронт (Вялікая Айчынная вайна)|Паўднёва-Заходнім франтах]], скончыў вайну ў 10-ым асабным аўтатранспартным палку. Прайшоў шлях ад радавога да капітана. Быў двойчы цяжка паранены. Узнагароджаны [[Ордэн Айчыннай вайны|ордэнам Вялікай Айчыннай вайны]] II ст., [[Медаль «За баявыя заслугі»|медалём «За баявыя заслугі»]]<ref> [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа:https://pamyat-naroda.su/person/officers/13530194 / — Дата доступа: 2.09.2021</ref>. У 1946 годзе паступіў і ў 1951 годзе з адзнакай скончыў эксплуатацыйны факультэт Горкаўскага інстытута інжынераў воднага транспарту. У 1952—1955 гадах працаваў намеснікам галоўнага дыспетчара і галоўным дыспетчарам Волжскага грузавога рачнога параходства ў [[Самара|Куйбышаве]]. І хутка таленавітага інжынера прызначылі начальнікам Стаўрапольскага порта (цяпер гэта порт [[Тальяці]]). Затым — намеснік начальніка Куйбышаўскага лінейнага параходства і ў 1958 годзе — намеснік начальніка Волжскага аб’яднанага рачнога параходства. А праз два гады Канстанцін Караткоў узначальваў гэта параходства. Ён кіраваў параходствам чвэрць стагоддзя — з 1960 па 1984 год. Параходства пры ім стала найбуйнейшым рачным прадпрыемствам не толькі СССР, але і Еўропы. Яно мела 60 буйнатанажных цеплаходаў тыпу «Волга-Дон» грузападымальнасцю 5 тыс. тон, 25 буксіраў і больш за 20 судоў змешанага тыпа «рака-мора», 20 судоў тыпу «Волжскі» грузападымальнасцю 10 тыс.тон, больш за 100 пасажырскіх цеплаходаў, каля 200 хуткасных судоў на падводных крылах. Усяго флот параходства тады налічваў амаль 450 плаўсродкаў рознага прызначэння. Пры ім флот папоўняўся караблямі, пабудаванымі на заводах [[СССР]], [[Чэхаславакія|Чэхаславакіі]], [[ГДР]] і [[Венгрыя|Венгрыі]]. Грузы вазілі не толькі па рэках СССР: па ініцыятыве К. Караткова ў параходстве пачалі асвойваць новы напрамак — замежныя перавозкі. У 1974 годзе было створана Упраўленне міжнародных грузавых перавозак. Судны «рака-мора» асвоілі маршруты праз [[Каспійскае мора|Каспійскае]], [[Чорнае мора|Чорнае]], [[Азоўскае мора|Азоўскае]], [[Міжземнае мора|Міжземнае]], [[Балтыйскае мора|Балтыйскае]], [[Паўночнае мора|Паўночнае]] моры і дастаўлялі грузы ў парты 38 краін Еўропы, Афрыкі, Азіі<ref>Альпидовский, Андрей Альпидовский, Дмитрий Адмирал Волги [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://vsuwt.ru/novosti/novosti-universiteta/2992778//– Дата доступа: 22.04.2022 </ref>. Канстанцін Караткоў надаваў вялікую ўвагу вырашэнню сацыяльна-бытавых праблем работнікаў. У тыя гады вялося актыўнае будаўніцтва жылля для бальніц, дзіцячых садоў і школ. У параходства былі інтэрнаты для плаўсастава, свае сталовыя і пякарні, атэлье па пашыве адзення, клубы і спартыўныя збудаванні. Падчас яго кіраўніцтва, параходства было ўдастоена дзяржаўнай узнагароды СССР — [[Ордэн Леніна|ордэна Леніна]]<ref> Волжское пароходство отметило 100-летие Константина Короткова// Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://www.volgaflot.com/press-center/news/volzhskoe-parokhodstvo-otmetilo-100-letie-konstantina-korotkova/– Дата доступа: 15.06.2022 </ref>. Канстанцін Канстанцінавіч Караткоў працаваў кіраўніком параходства да 1984 года. Ён абіраўся дэлегатам з’ездаў КПСС і многія гады з’яўляўся дэпутатам Горкаўскага абласнога Савета народных дэпутатаў. Памёр 16 чэрвеня 1993 года<ref> Альпидовский, Андрей Альпидовский, Дмитрий Адмирал Волги Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://vsuwt.ru/novosti/novosti-universiteta/2992778//– Дата доступа: 22.04.2022</ref>. == Ацэнка дзейнасці == Тыя, хто працаваў разам з ім успаміналі, што гэта быў таленавіты арганізатар вытворчасці, дасведчаны кіраўнік, кампетэнтны ва ўсіх пытаннях функцыянавання шматгаліновай гаспадаркі параходства. Ён звяртаў ўвагу не толькі на караблі, але і на парты, рамонтна-эксплуатацыйныя базы, суднабудаўнічыя заводы і навучальныя камбінаты, падраздзяленні рачной сувязі і прамысловыя прадпрыемствы. Заслужаны будаўнік Расіі, Андрэй Барысавіч Галубкоў які працяглы час працаваў разам з К. К. Каратковым успамінаў: "…Канстанцін Канстанцінавіч Караткоў, як кіраўнік, давяраў сваім падначаленым і заўсёды падтрымліваў ініцыятыўных работнікаў, а калі трэба, і абараняў іх. Гэта адчувалі ўсе супрацоўнікі і таму працавалі без аглядкі і боязні за прынятыя рашэнні. Дзякуючы такому стылю кіраўніцтва ініцыятыва работнікаў літаральна «бурліла». Яго дэвіз, якому цвёрда ішоў ён сам: «Ніколі не мітусіся і не бойся. Прыняў рашэнне — рабі. Зрабіў памылку — скажы шчыра, не віляй!»<ref>Голубков, А. Б. Издалека долго… Нижний Новгород:2014.С 98</ref>. Дзмітрый Альпідоўскі, ганаровы работнік транспарту Расіі, які з Канстанцінам Канстанцінавічам працаваў 14 гадоў, успамінаў, што «Адметная асаблівасць яго стылю кіраўніцтва — заахвочванне новых ідэй, падтрымка ініцыятыўнасці работнікаў». Яшчэ ён адмячаў, што «К. Караткова паважалі не толькі як дасведчанага прафесіянала і разумнага кіраўніка, але і як эрудыраванага, высокаадукаванага чалавека, з ім было цікава мець зносіны на самыя розныя тэмы. Канстанцін Канстанцінавіч шмат чытаў, сачыў за ўсімі навінкамі літаратуры, не прапускаў ніводнай тэатральнай прэм’еры, быў кансультантам фільмаў Эльдара Разанава і Мікіты Міхалкова»<ref> Альпидовский, Дмитрий. Четверть века за штурвалом Волжского пароходства// Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа:- http://www.morvesti.ru/themes/1695/94982/Дата доступа: 15.06.2022</ref>. == Узнагароды == * [[ордэн Айчыннай вайны|ордэн Вялікай Айчыннай вайны]] II ст. * [[ордэн Леніна]] * [[ордэн Кастрычніцкай рэвалюцыі]] * [[ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга]] * [[ордэн «Знак Пашаны»]] * [[медаль «За баявыя заслугі»]] * юбілейныя медалі * знак «Заслужаны работнік транспарту РСФСР» * знак «Ганаровы работнік рачнога флоту РСФСР»<ref> Коротков Константин Константинович. Нижегородская биографическая энциклопедия// [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://www.names52.ru/tpost/dxvrn9lyl1-korotkov-konstantin-konstantinovich - Дата доступа: 5.10.2021 </ref>. == Памяць == * Яго імем названы чатырохпалубны цеплаход * У [[Ніжні Ноўгарад|Ніжнім Ноўгарадзе]] на доме, дзе Канстанцін Караткоў з сям’ёй жыў з 1960 па 1993 год, усталявана мемарыяльная дошка. == Бібліяграфія == * Коротков, К. К. Волга — гордость России: Волжскому пароходству 125 лет. — Горький : Волго-Вят. кн. изд., 1968. — 96 с. {{зноскі}} == Літаратура == * Голубков, А. Б. Издалека долго… — Нижний Новгород:2014.- С 98. * Коротков Константин Константинович. Регионы Беларуси:энциклопедия: в 7 т.- Мн.: 2020 — Т.6, кн.1: Могилёвская обл.- С.397. * Коротков Константин Константинович. В кн.: Лившиц, В. М. Гордость и слава Горецкой земли.- Горки. 2015.- С.36. == Спасылкі == * Альпидовский, Андрей Альпидовский, Дмитрий Адмирал Волги Электронный ресурс] : сайт. — Режимдоступа: https://vsuwt.ru/novosti/novosti-universiteta/2992778//– Дата доступа: 22.04.2022. * Волжское пароходство отметило 100-летие Константина Короткова// Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://www.volgaflot.com/press-center/news/volzhskoe-parokhodstvo-otmetilo-100-letie-konstantina-korotkova/– Дата доступа: 15.06.2022. * Коротков Константин Константинович. Беларусь у асобах и падзеях// Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://bis.nlb.by/api/images/getImage/1/15?mpi=undefined - Дата доступа: 11.06.2022. * Коротков Константин Константинович. Нижегородская биографическая энциклопедия// [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://www.names52.ru/tpost/dxvrn9lyl1-korotkov-konstantin-konstantinovich - Дата доступа: 5.10.2021. * Коротков Константин Константинович // Нижегородский некрополь [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: http://niznov-nekropol.ucoz.ru/index/korotkov_k_k/0-579. - Дата доступа: 25.11.2016. * Кочеткова, А. Не опускаясь до мелочей :[Коротков Константин Константинович] / Анна Кочеткова // Информационно-публицистическая газета «Волго-Невский проспект» [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: http://vnpinfo.ru/pdf/item/725-Konstantin_Korotkov_ne_opuskayas_do_melochey... - Дата доступа: 25.11.2016. * Лившиц, Владимир. Человек-теплоход из Горок // [Электронный ресурс] : сайт. — Режим доступа: https://horki.info/news/3826.html - Дата доступа: 2.06.2022. * Ліўшыц,Уладзімір Наш зямляк, які праславіўся на берага Волгі//https://horki.info/news/20688.html {{DEFAULTSORT:Караткоў Канстанцін Канстанцінавіч}} [[Катэгорыя:Удзельнікі Вялікай Айчыннай вайны]] [[Катэгорыя:Выпускнікі Горкаўскага інстытута інжынераў воднага транспарту]] buivrevt4irti049sw4r20xvnabf3wv 0 713513 4164977 4163694 2022-07-26T17:09:46Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Картка герба |найменне = |выява = Coat of Arms of Northern Ireland.svg |памер выявы = 200px |сярэдні = |сярэдні_шырыня = 200px |сярэдні_подпіс = |малы = |малы_шырыня = 200px |малы_подпіс = |носьбіт = |зацверджаны = |нашлемнік = |шлем = |карона = |шчыт = |шчытатрымальнікі = |заснаванне = |дэвіз = |ордэны = |іншыя элементы = |раннія версіі = |выкарыстанне = }} '''Герб Паўночнай Ірландыі''' быў зацверджаны ў [[1924]] годзе пасля утварэння [[Ірландская Свабодная дзяржава|Ірландскай Свабоднай дзяржавы]] як дамініёна [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] і ў сувязі з неадкладным аддзяленнем Паўночнай Ірландыі ад Ірландскай Свабоднай дзяржавы. == Выкарыстанне == Герб выкарыстоўваўся ў якасці афіцыйнага сімвала Паўночнай Ірландыі ў 1925—1972 гадах. У 1972 годзе пасля таго, як урад Паўночнай Ірландыі быў распушчаны, герб быў выведзены з афіцыйных. == Гл. таксама == * [[Герб Шатландыі]] * [[Герб Вялікабрытаніі]] [[Катэгорыя:Гербы Вялікабрытаніі|Паўночная Ірландыя]] [[Катэгорыя:Паўночная Ірландыя]] [[Катэгорыя:Гербы дзяржаў|Паўночная Ірландыя]] cdmds8fxzxgxi1jj8ssrkf3wbubrdji 4164978 4164977 2022-07-26T17:09:56Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Картка герба |найменне = |выява = Coat of Arms of Northern Ireland.svg |памер выявы = 200px |сярэдні = |сярэдні_шырыня = 200px |сярэдні_подпіс = |малы = |малы_шырыня = 200px |малы_подпіс = |носьбіт = |зацверджаны = |нашлемнік = |шлем = |карона = |шчыт = |шчытатрымальнікі = |заснаванне = |дэвіз = |ордэны = |іншыя элементы = |раннія версіі = |выкарыстанне = }} '''Герб Паўночнай Ірландыі''' быў зацверджаны ў [[1924]] годзе пасля ўтварэння [[Ірландская Свабодная дзяржава|Ірландскай Свабоднай дзяржавы]] як дамініёна [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] і ў сувязі з неадкладным аддзяленнем Паўночнай Ірландыі ад Ірландскай Свабоднай дзяржавы. == Выкарыстанне == Герб выкарыстоўваўся ў якасці афіцыйнага сімвала Паўночнай Ірландыі ў 1925—1972 гадах. У 1972 годзе пасля таго, як урад Паўночнай Ірландыі быў распушчаны, герб быў выведзены з афіцыйных. == Гл. таксама == * [[Герб Шатландыі]] * [[Герб Вялікабрытаніі]] [[Катэгорыя:Гербы Вялікабрытаніі|Паўночная Ірландыя]] [[Катэгорыя:Паўночная Ірландыя]] [[Катэгорыя:Гербы дзяржаў|Паўночная Ірландыя]] j8ki3qgj60q7s4ozsu6cyyez84joruq 0 713538 4164976 4164142 2022-07-26T17:06:19Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Картка футбольнага турніру |назва = Кубак Кыргызстана па футболе |лагатып = |подпіс = |заснаваны = 1992 |кол-ць каманд = 52 |дзеючы чэмпіён = [[ФК Нефтчы Качкар-Ата|Нефтчы (Качкар-Ата)]] (2-і тытул, сезон [[Кубак Кыргызстана па футболе 2021|2021]]) |найбольш тытулаваны = [[ФК Дардой|Дардой]] (10 тытулаў) |сайт = |бягучы сезон = [[Кубак Кыргызстана па футболе 2022|Сезон 2022]] }} '''Кубак Кыргызстана па футболе''' праводзіцца з [[1992]] года. Пераможца атрымлівае месца ў кваліфікацыйным раўндзе [[Кубак АФК|Кубка АФК]]. Гэта другое па значнасці футбольнае спаборніцтва краіны пасля [[Чэмпіянат Кыргызстана па футболе|Чэмпіянату Кыргызстана па футболе]]. Кубак Кыргызстана стартуе летам бягучага года, а фінальная гульня адбываецца, як правіла, восенню. == Фіналы == {| class="wikitable" |- ! Розыгрыш ! Пераможца ! Фіналіст ! Лік ! Стадыён |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 1992|1992]] | [[ФК Алга Бішкек|Алга (Бішкек)]] | [[ФК Алай Ош|Алай (Ош)]] | '''2:1''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 1993|1993]] | [[ФК Алга-РІІФ Бішкек|Алга-РІІФ (Бішкек)]] | [[ФК Алга Бішкек|Алга (Бішкек)]] | '''4:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 1994|1994]] | [[ФК Алга-Чуй Такмак|Ак-Марал (Такмак)]] | [[ФК Алай Ош|Алай (Ош)]] | '''2:1''' <small>{{Comment|д.ч.|У дадатковы час}}</small> | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 1995|1995]] | [[ФК Семяцей Кызыл-Кія|Семяцей (Кызыл-Кія)]] | [[ФК Дынама МУС Бішкек|Дынама МУС (Бішкек)]] | '''2:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 1996|1996]] | [[ФК Гвардыя-РЦАР Бішкек|АіК (Бішкек)]] | [[ФК Металург (Кадамжай)|Металург (Кадамжай)]] | '''2:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 1997|1997]] | [[ФК Алга Бішкек|Алга-СПА (Бішкек)]] | [[ФК Алай Ош|Дынама-Алай (Ош)]] | '''1:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 1998|1998]] | [[ФК Алга Бішкек|СКА-СПА (Бішкек)]] | [[ФК Алай Ош|Дынама-Алай (Ош)]] | '''3:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 1999|1999]] | [[ФК Алга Бішкек|СКА-СПА (Бішкек)]] | [[ФК Семяцей Кызыл-Кія|Семяцей (Кызыл-Кія)]] | '''3:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2000|2000]] | [[ФК Алга Бішкек|СКА-СПА (Бішкек)]] | [[ФК Алай Ош|Дынама-Алай (Ош)]] | '''2:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2001|2001]] | [[ФК Алга Бішкек|СКА-СПА (Бішкек)]] | [[ФК Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)|Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)]] | '''1:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2002|2002]] | [[ФК Алга Бішкек|СКА-СПА (Бішкек)]] | [[ФК Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)|Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)]] | '''1:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2003|2003]] | [[ФК Алга Бішкек|СКА-СПА (Бішкек)]] | [[ФК Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)|Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)]] | '''1:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2004|2004]] | [[ФК Дардой|Дардой-Дынама (Нарын)]] | [[ФК Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)|Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)]] | '''1:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2005|2005]] | [[ФК Дардой|Дардой-Дынама (Нарын)]] | [[ФК Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)|Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)]] | '''1:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2006|2006]] | [[ФК Дардой|Дардой-Дынама (Нарын)]] | [[ФК Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)|Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)]] | '''4:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2007|2007]] | [[ФК Абдыш-Ата Кант|Абдыш-Ата (Кант)]] | [[ФК Лакаматыў Джалал-Абад|Лакаматыў (Джалал-Абад)]] | '''2:1''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2008|2008]] | [[ФК Дардой|Дардой-Дынама (Нарын)]] | [[ФК Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)|Жаштык-Ак-Алтын (Кара-Су)]] | '''2:2''' <small>({{Comment|пен.|Па пенальці}} 4:3)</small> | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2009|2009]] | [[ФК Абдыш-Ата Кант|Абдыш-Ата (Кант)]] | [[ФК Алай Ош|Алай (Ош)]] | '''2:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2010|2010]] | [[ФК Дардой|Дардой-Дынама (Нарын)]] | [[ФК Нефтчы Качкар-Ата|Нефтчы (Качкар-Ата)]] | '''3:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2011|2011]] | [[ФК Абдыш-Ата Кант|Абдыш-Ата (Кант)]] | [[ФК Нефтчы Качкар-Ата|Нефтчы (Качкар-Ата)]] | '''1:0''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2012|2012]] | [[ФК Дардой|Дардой (Бішкек)]] | [[ФК Алга Бішкек|Алга (Бішкек)]] | '''6:1''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2013|2013]] | [[ФК Алай Ош|Алай (Ош)]] | [[ФК Дардой|Дардой (Бішкек)]] | '''[[Фінал Кубка Кыргызстана па футболе 2013|1:1]]''' <small>({{Comment|пен.|Па пенальці}} 4:2)</small> | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2014|2014]] | [[ФК Дардой|Дардой (Бішкек)]] | [[ФК Абдыш-Ата Кант|Абдыш-Ата (Кант)]] | '''[[Фінал Кубка Кыргызстана па футболе 2014|2:1]]''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2015|2015]] | [[ФК Абдыш-Ата Кант|Абдыш-Ата (Кант)]] | [[ФК Абдыш-Ата Кант|Абдыш-Ата-2 (Кант)]] | '''[[Фінал Кубка Кыргызстана па футболе 2015|4:2]]''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2016|2016]] | [[ФК Дардой|Дардой (Бішкек)]] | [[ФК Алай Ош|Алай (Ош)]] | '''[[Фінал Кубка Кыргызстана па футболе 2016|1:0]]''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2017|2017]] | [[ФК Дардой|Дардой (Бішкек)]] | [[ФК Алай Ош|Алай (Ош)]] | '''[[Фінал Кубка Кыргызстана па футболе 2017|0:0]]''' <small>({{Comment|пен.|Па пенальці}} 4:3)</small> | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2018|2018]] | [[ФК Дардой|Дардой (Бішкек)]] | [[ФК Алай Ош|Алай (Ош)]] | '''[[Фінал Кубка Кыргызстана па футболе 2018|3:2]]''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2019|2019]] | [[ФК Нефтчы Качкар-Ата|Нефтчы (Качкар-Ата)]] | [[ФК Дардой|Дардой (Бішкек)]] | '''[[Фінал Кубка Кыргызстана па футболе 2019|1:0]]''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2020|2020]] | [[ФК Алай Ош|Алай (Ош)]] | [[ФК Абдыш-Ата Кант|Абдыш-Ата (Кант)]] | '''[[Фінал Кубка Кыргызстана па футболе 2020|1:0]]''' | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2021|2021]] | [[ФК Нефтчы Качкар-Ата|Нефтчы (Качкар-Ата)]] | [[ФК Алга Бішкек|Алга (Бішкек)]] | '''[[Фінал Кубка Кыргызстана па футболе 2021|0:0]]''' <small>({{Comment|пен.|Па пенальці}} 4:3)</small> | |- | [[Кубак Кыргызстана па футболе 2022|2022]] | | | '''[[Фінал Кубка Кыргызстана па футболе 2022|:]]''' | |- |} == Спасылкі == * [https://www.rsssf.org/tablesk/kyrgcuphist.html Kyrgyzstan - List of Cup Finals] {{ref-be}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Кубак Кыргызстана па футболе| ]] ra78vwxtc93jho8wedtlb4fb9eeapg7 0 713554 4164991 4163961 2022-07-26T17:44:08Z Artsiom91 31770 дададзена [[Катэгорыя:Сямействы насякомых]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Таксон | name = | image file = Centrotus_cornutus_MHNT_Fronton_Profil.jpg | image descr = {{bt-bellat|Бадушка рагатая|Centrotus cornutus}} | regnum = Жывёлы | latin = Membracidae | author = [[German]], 1821 | rang = Падсямейства | wikispecies = Membracidae }} '''Гарбаткі''', або '''бадушкі''' (''Membracidae'') — [[сямейства]] насякомых з падатрада цыкадавых. == Апісанне == Насякомыя даўжынёй 7-8 мм. Характэрная асаблівасць — значнае развіццё пярэдняспінкі з рознымі вырастамі. Маюць 2 пары перапончатых празрыстых крылаў. == Пашырэнне == Пашыраны пераважна ў тропіках, Еўропе, Паўночнай Амерыцы. У сусветнай фаўне звыш 3000 відаў. На Беларусі на дрэвах і кустах трапляецца пераважна {{bt-bellat|бадушка рагатая|Centrotus cornutus}}. == Асаблівасці біялогіі == Паліфагі. Яйцы адкладваюць на пупышкі, лісце, карані, пад кару дрэў і кустоў, дзе яны і зімуюць. Лічынкі выходзяць вясной, часта трымаюцца групамі. Імага жывуць як і лічынкі. Генерацыя 1 год. == Літаратура == * {{Крыніцы/ЭПБ|1}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Цыкадавыя]] [[Катэгорыя:Сямействы насякомых]] g3d2flrpl2o90j7zazlldzcjhnxzspl 14 713555 4165073 4163826 2022-07-26T20:02:41Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Постаці Халакоста ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Вязні гета|Польскія]] [[Катэгорыя:Гета ў Польшчы]] 470ien4dlpvv783nos03bbsbjvlhu82 0 713559 4165001 4163854 2022-07-26T18:05:42Z Artsiom91 31770 дададзена [[Катэгорыя:Спорт у Рызе]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Хакейны клуб | Назва = Дынама Рыга | выява = | заснаваны = [[2008]] | адроджаны = | зачынены = | адкуль = [[Рыга]], [[Латвія]] | пляцоўка = | змяшчальнасць = | кіраўнік = | пасада_кіраўніка = | трэнер = | пасада_трэнера = | капітан = | чэмпіянат = [[Кантынентальная хакейная ліга]] (2008—2022) | канферэнцыя = | дывізіён = | бягучы_сезон = | сезон = | месца = | звязаны_клуб = | фарм_клуб = | колер1 = | колер2 = | колер3 = | узор_левай_рукі1 = | узор_вопраткі1 = | узор_правай_рукі1 = | узор_шортаў1 = | левая_рука1 = | вопратка1 = | правая_рука1 = | шорты1 = | узор_левай_рукі2 = | узор_вопраткі2 = | узор_правай_рукі2 = | узор_шортаў2 = | левая_рука2 = | вопратка2 = | правая_рука2 = | шорты2 = | сайт = https://www.dinamoriga.lv/ru }} '''«Дынама»''' — [[Латвія|латвійская]] хакейная каманда з [[Рыга|Рыгі]], заснаваная ў [[2008]] годзе. У [[1946]] годзе для ўдзелу ў першым [[Чэмпіянат СССР па хакеі|чэмпіянаце СССР па хакеі]] з шайбай была створана каманда майстроў «Дынама» (Рыга). Клуб неаднаразова мяняў назвы, аднак даўжэй за ўсё насіў назву «Дынама», пад якой дамогся самых сур’ёзных поспехаў у сваёй гісторыі. У [[1995]] годзе клуб быў расфарміраваны. У [[2008]] годзе спецыяльна для ўдзелу ў першым розыгрышы [[Кантынентальная хакейная ліга|КХЛ]] была створана каманда, якая атрымала назву «Дынама Рыга». 9 сакавіка 2022 года каманда аб’явіла аб выхадзе з КХЛ<ref>{{Cite news|title=14 лет Риги в КХЛ: показали, как надо болеть, вынесли СКА из плей-офф, в последние годы жили незаметно|url=https://www.sports.ru/tribuna/blogs/rudnev/3020276.html|website=Sports.ru|date=2022-03-09|accessdate=2022-03-10|archivedate=2022-03-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220310073802/https://www.sports.ru/tribuna/blogs/rudnev/3020276.html}}</ref>. {{зноскі}} == Спасылкі == * [https://www.dinamoriga.lv/ru Афіцыйна сайт ХК Дынама Рыга] {{ref-ru}} [[Катэгорыя:Хакейныя клубы Латвіі|Дынама Рыга]] [[Катэгорыя:Клубы КХЛ|Дынама Рыга]] [[Катэгорыя:Спорт у Рызе]] aiyu4ftlxi8bd5pcjy34updn7ien7hk 0 713560 4164999 4164140 2022-07-26T18:03:42Z Artsiom91 31770 выдалена [[Катэгорыя:1678 год у Беларусі]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Твор мастацтва |тып = абраз |выява = |памер = |апісанне = |назва = Маці Божая Адзігітрыя |арыгінал = |аўтар = майстар Георгіус |год = 1678 |матэрыял = [[дошка]], [[яечная тэмпера]], [[пазалота]] |тэхніка = |вышыня = 133,3 |шырыня = 73 |даўжыня = З |месцазнаходжанне= Мінск |музей = Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь }} '''Маці Божая Адзігітрыя''' — абраз [[беларуская школа іканапісу|беларускай школы]], напісаны майстрам Георгіусам у 1678 годзе<ref name="Этыкетка"/>. Захоўваецца ў калекцыі [[Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь|Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь]] ({{comment|інв.|інвентарны нумар}} {{nobr|ДБЖ-118}}). Памер абраза — {{num|133,3 × 73 × З|см}}<ref name="Жывапіс"/>. [[Файл:НММ РБ. Залаты век беларускага іканапісу. XVII стагоддзе. Маці Божая Адзігітрыя. 1678. Пінск. НММРБ (164).jpg|міні|злева|Фрагмент]] Абраз [[намесны рад|намеснага рада]] [[іканастас]]а<ref name="Этыкетка"/>. Выяўлены 9-й экспедыцыяй [[Дзяржаўны мастацкі музей БССР|Дзяржаўнага мастацкага музея БССР]] у 1967 годзе ў [[Мікалаеўская царква (Пінск, на могілках)|Мікалаеўскай царкве]] на [[Старыя могілкі (Пінск)|могілках Пінска]]<ref name="Жывапіс"/>. Паводле іншай інфармацыі паступіў з [[Варварынская царква (Пінск)|Варварынскай царквы]] (1830)<ref name="Этыкетка">[[:c:File:НММ РБ. Залаты век беларускага іканапісу. XVII стагоддзе. (165).jpg|Этыкетка]] да абраза на выстаўцы «Залаты век беларускага іканапісу. XVII стагоддзе.» [[НММРБ]]. 2022.</ref>. Раскрыты рэстаўратарам арэнднага прадпрыемства «[[Мінскрэстаўрацыя]]» [[А. В. Тарасік]]ам у 1991—1994 гадах (Мінск)<ref name="Жывапіс">{{крыніцы/Жывапіс барока Беларусі|101|Маці Боская Адзігітрыя|с=204}}</ref>. == Выстаўкі == * Іканапіс Беларусі XVI—XVIII стст. Новыя адкрыцці. Іспанія. 1999—2000. Мінск. 2001. * Залаты век беларускага іканапісу. XVII стагоддзе. [[НММРБ]]. 2022. {{зноскі}} == Літаратура == * {{крыніцы/Жывапіс барока Беларусі|101|Маці Боская Адзігітрыя|с=204}} {{ізаляваны артыкул|date=2022-07-24}} [[Катэгорыя:Абразы Беларусі]] [[Катэгорыя:Выявы Дзевы Марыі]] [[Катэгорыя:Рэлігія ў Пінску]] [[Катэгорыя:Карціны 1678 года]] [[Катэгорыя:Карціны са збораў Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь]] 3638x1y9jexocuvsuqpiblyzz1cjvyt 10 713562 4165012 4163998 2022-07-26T18:27:41Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{кніга |аўтар = |частка = {{#if:{{{нумар|{{{1|}}}}}}|{{{нумар|{{{1|}}}}}}.&nbsp;}}{{{артыкул|{{{2|}}}}}} |загаловак = Жывапіс барока Беларусі |арыгінал = |спасылка = |адказны = Аўт.-склад. [[Надзея Фёдараўна Высоцкая|Н.Ф.Высоцкая]] |выданне = [[Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі|Беларус. Энцыкл]] |месца = {{Мн.}} |выдавецтва = [[Мінская фабрыка каляровага друку|Мін. ф-ка каляр. друку]] |год = 2003 |том = |старонкі = {{{старонкі|{{{с|}}}}}} |старонак = 301 |серыя = |isbn = 985-11-0253-9 |тыраж = 3000 |ref = }}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Крыніцы]] </noinclude> c9y7jbnsm9jjox51d0b3wj1o2svznnd 10 713581 4165017 4164719 2022-07-26T18:43:39Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Навігацыйная табліца | імя = Адміністрацыйны падзел Польшчы (1944—1975) | загаловак = Адміністрацыйны падзел [[Польшча|Польшчы]] (1944—1975) | выява = [[Выява:Coat of arms of Poland (1955-1980).svg|70px|Герб ПНР]] | стыль_цела = | стыль_асноўнага_загалоўка = | стыль_загалоўкаў = | стыль_спісаў = | клас_спісаў = hlist | загаловак1 = Гарады на правах ваяводства | спіс1 = * [[Варшава]] * [[Кракаў]] * [[Лодзь]] * [[Познань]] * [[Уроцлаў]] | загаловак2 = Акругі на [[Вернутыя тэрыторыі|вернутых тэрыторыях]] | спіс2 = * [[Апольска-Сілезская акруга]] * [[Заходнепаморская акруга]] * [[Мазурская акруга]] * [[Ніжнесілезская акруга]] | загаловак3 = [[Ваяводства|Ваяводствы]] | спіс3 = * [[Альштынскае ваяводства (1946—1975)|Альштынскае ваяводства]] * [[Апольскае ваяводства (1950—1975)|Апольскае ваяводства]] * [[Беластоцкае ваяводства (1944—1975)|Беластоцкае ваяводства]] * [[Быдгашчскае ваяводства (1950—1975)|Быдгашчскае ваяводства]] * [[Варшаўскае ваяводства (1944—1975)|Варшаўскае ваяводства]] * [[Гданьскае ваяводства (1945—1975)|Гданьскае ваяводства]] * [[Жэшоўскае ваяводства (1945—1975)|Жэшоўскае ваяводства]] * [[Зеленагурскае ваяводства (1950—1975)|Зеленагурскае ваяводства]] * [[Катавіцкае ваяводства (1950—1975)|Катавіцкае ваяводства]] * [[Кашалінскае ваяводства (1950—1975)|Кашалінскае ваяводства]] * [[Келецкае ваяводства (1945—1975)|Келецкае ваяводства]] * [[Кракаўскае ваяводства (1945—1975)|Кракаўскае ваяводства]] * [[Лодзьскае ваяводства (1945—1975)|Лодзьскае ваяводства]] * [[Люблінскае ваяводства (1944—1975)|Люблінскае ваяводства]] * [[Пазнаньскае ваяводства (1945—1975)|Пазнаньскае ваяводства]] * [[Паморскае ваяводства (1945—1950)|Паморскае ваяводства]] * [[Сілезскае ваяводства (1945—1950)|Сілезскае ваяводства]] * [[Урацлаўскае ваяводства (1946—1975)|Урацлаўскае ваяводства]] * [[Шчэцінскае ваяводства (1946—1975)|Шчэцінскае ваяводства]] }}<noinclude> [[Катэгорыя:Шаблоны:Адміністрацыйны падзел Польшчы]] [[Катэгорыя:Навігацыйныя шаблоны:Польшча]] </noinclude> ebc53msmw4omnkta18hcbip4t00edza 0 713584 4165065 4164722 2022-07-26T19:52:03Z Artsiom91 31770 дададзена [[Катэгорыя:Гісторыя адміністрацыйнага падзелу Польшчы]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Адміністрацыйная адзінка}} '''Мазурская акруга''' ({{lang-pl|Okręg mazurski}}), таксама '''акруга Усходняя Прусія''' ({{lang-pl|okręg Prusy Wschodnie}}) — [[адміністрацыйная адзінка]] ў складзе пасляваеннай [[Польшча|Польшчы]], якая існавала на тэрыторыях былой нямецкай [[Усходняя Прусія|Усходняй]] і [[Заходняя Прусія|Заходняй Прусіі]], далучаных да [[Польшча|Польшчы]] у [[1945]]—[[1946]] гадах па выніках [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] (так званыя [[вернутыя тэрыторыі]]). Акруга была ўтворана [[14 сакавіка]] [[1945]] года. Яна ахоплівала тэрыторыю былой [[Усходняя Прусія|Усходняй Прусіі]] ў межах 1939 года, якія ўвайшлі ў склад [[Польшча|Польшчы]] (уключаючы рэгіён ніжняга цячэння [[Вісла|Віслы]] і субрэгіён [[Элк]]а, [[Голдап]]а і [[Алецка]]). [[28 чэрвеня]] [[1946]] года акруга была скасавана і пераўтворана ў [[Альштынскае ваяводства (1946—1975)|Альштынскае ваяводства]] пасля ўключэння Павісля (без Сушскага павета) у [[Гданьскае ваяводства (1945—1975)|Гданьскае ваяводства]], а [[Элцкі павет|Элцкага]], [[Галдапскі павет|Галдапскага]] і [[Алецкі павет|Алецкага паветаў]] — у [[Беластоцкае ваяводства (1944—1975)|Беластоцкае ваяводства]]. Акруговым адміністратарам быў урадавы ўпаўнаважаны [[Якуб Правін]]. {{Бібліяінфармацыя}} {{Адміністрацыйны падзел Польшчы (1944—1975)}} [[Катэгорыя:Гісторыя Вармінска-Мазурскага ваяводства]] [[Катэгорыя:Гісторыя адміністрацыйнага падзелу Польшчы]] 96i9e5gd6gvp0lvoe5xm9ut72ol6d55 0 713587 4165030 4164723 2022-07-26T19:01:56Z Artsiom91 31770 дададзена [[Катэгорыя:Гісторыя адміністрацыйнага падзелу Польшчы]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Адміністрацыйная адзінка}} '''Ніжнесілезская акруга''' ({{lang-pl|Okręg Dolny Śląsk}}) — [[адміністрацыйная адзінка]] ў складзе пасляваеннай [[Польшча|Польшчы]], якая існавала на тэрыторыях [[Ніжняя Сілезія|Ніжняй Сілезіі]] (якія да гэтага належалі [[Трэці рэйх|Германіі]]), далучаных да [[Польшча|Польшчы]] у [[1945]]–[[1946]] гадах па выніках [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] (так званыя [[вернутыя тэрыторыі]]). Акруга створана [[14 сакавіка]] [[1945]] года. [[28 чэрвеня]] [[1946]] года яна была расфарміравана і ўключана ў склад [[Урацлаўскае ваяводства (1946—1975)|Урацлаўскага ваяводства]]. Акруговым адміністратарам быў упаўнаважаны прадстаўнік польскага урада [[Станіслаў Пяскоўскі]]. {{Бібліяінфармацыя}} {{Адміністрацыйны падзел Польшчы (1944—1975)}} [[Катэгорыя:Гісторыя Сілезіі]] [[Катэгорыя:Гісторыя адміністрацыйнага падзелу Польшчы]] j295k47qfkfsomkz0zqn41z1nkzn60u 0 713588 4165031 4164721 2022-07-26T19:02:56Z Artsiom91 31770 дададзена [[Катэгорыя:Гісторыя адміністрацыйнага падзелу Польшчы]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Адміністрацыйная адзінка}} '''Заходнепаморская акруга''' ({{lang-pl|Okręg Pomorze Zachodnie}}) — [[адміністрацыйная адзінка]] ў складзе пасляваеннай [[Польшча|Польшчы]], якая існавала на частцы тэрыторыі [[Трэці рэйх|нямецкай]] [[Памеранія (правінцыя)|правінцыі Памеранія]], далучанай да [[Польшча|Польшчы]] па выніках [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] (так званыя [[вернутыя тэрыторыі]]). Акруга ўтворана [[14 сакавіка]] [[1945]] года. [[28 чэрвеня]] [[1946]] года яна была расфарміравана і ўключана ў склад [[Шчэцінскае ваяводства (1946—1975)|Шчэцінскага ваяводства]]. Акруговым адміністратарам быў упаўнаважаны прадстаўнік польскага ўрада [[Юзаф Качоха]], а з [[11 красавіка]] [[1945]] года — [[Леанард Барковіч]]. {{Бібліяінфармацыя}} {{Адміністрацыйны падзел Польшчы (1944—1975)}} [[Катэгорыя:Гісторыя Заходнепаморскага ваяводства]] [[Катэгорыя:Гісторыя адміністрацыйнага падзелу Польшчы]] 0ffh6ly9z2gtqfqz7jng32cl2vk6bbw 0 713590 4165018 4164720 2022-07-26T18:43:46Z Artsiom91 31770 Artsiom91 перанёс старонку [[Апольска-сілезская акруга]] у [[Апольска-Сілезская акруга]] wikitext text/x-wiki {{Адміністрацыйная адзінка}} '''Апольска-сілезская акруга''' ({{lang-pl|Okręg Śląsk Opolski}}) — [[адміністрацыйная адзінка]] ў складзе пасляваеннай [[Польшча|Польшчы]], якая існавала на былых [[Трэці рэйх|нямецкіх]] тэрыторыях, далучаных да [[Польшча|Польшчы]] па выніках [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] (так званыя [[вернутыя тэрыторыі]]). Акруга ўтворана [[14 сакавіка]] [[1945]] года. [[28 чэрвеня]] [[1946]] года яна была расфарміравана і ўключана ў склад [[Сілезскае ваяводства (1945—1975)|Сілезскага ваяводства]]. Адміністратарам акругі быў упаўнаважаны прадстаўнік польскага ўрада [[Аляксандр Завадскі]]. {{Бібліяінфармацыя}} {{Адміністрацыйны падзел Польшчы (1944—1975)}} [[Катэгорыя:Гісторыя Сілезіі]] 6ljdv6pnsx4jclb16tvkcp1bzwxycia 4165020 4165018 2022-07-26T18:45:19Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{Адміністрацыйная адзінка}} '''Апольска-Сілезская акруга''' ({{lang-pl|Okręg Śląsk Opolski}}) — [[адміністрацыйная адзінка]] ў складзе пасляваеннай [[Польшча|Польшчы]], якая існавала на былых [[Трэці рэйх|нямецкіх]] тэрыторыях, далучаных да [[Польшча|Польшчы]] па выніках [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] (так званыя [[вернутыя тэрыторыі]]). Акруга ўтворана [[14 сакавіка]] [[1945]] года. [[28 чэрвеня]] [[1946]] года яна была расфарміравана і ўключана ў склад [[Сілезскае ваяводства (1945—1975)|Сілезскага ваяводства]]. Адміністратарам акругі быў упаўнаважаны прадстаўнік польскага ўрада [[Аляксандр Завадскі]]. {{Бібліяінфармацыя}} {{Адміністрацыйны падзел Польшчы (1944—1975)}} [[Катэгорыя:Гісторыя Сілезіі]] [[Катэгорыя:Гісторыя адміністрацыйнага падзелу Польшчы]] i2mvw6pcbdmcc0tcpdwqi8pn3feqwxr 6 713600 4165044 4164233 2022-07-26T19:33:10Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki == Тлумачэнне == {{Несвабодны файл | апісанне = Лагатып часопіса «Полосатая газета» | крыніца = [https://polosochka.by/ «Полосатая газета»] | час стварэння = 2013 | аўтар = Часопіс «Вясёлка» | разрозненне = так }} {{Несвабодны файл/АДВ | артыкул = Полосатая газета | мэта = ілюстраванне артыкула, паляпшэнне артыкула | заменнасць = няма свабоднай замены | іншае = гэта выява паляпшае артыкул, у якім яна адлюстроўваецца, бо яна больш слушная для чытача, чым выключна тэкставае апісанне }} == Ліцэнзіяванне == {{Лагатып}} 0dtjt7arfqx0c0fx1p7noqsjpaujdcb 0 713603 4165036 4164319 2022-07-26T19:26:57Z Artsiom91 31770 выдалена [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Болхаўскім раёне]]; дададзена [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Арлоўскай вобласці]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Цёзкі2|Ляхаў}} {{Асоба}} '''Яўстафій Пятровіч Ляхаў''' ([[18 лютага]] [[1918]], вёска {{нп5|Адналукі||ru|Однолуки}}, [[Болхаўскі раён]], [[Арлоўская вобласць]] — {{ДС|||2002}}) — адзін з кіраўнікоў партыйнага падполля і партызанскага руху ў [[Баранавіцкая вобласць|Баранавіцкай вобласці]]. [[Заслужаны работнік гандлю і грамадскага харчавання БССР]] (1962). == Біяграфія == Нарадзіўся 18 лютага 1918 г. у Арлоўскай губерні (Расія) у сялянскай сям’і, у якой было пяцёра дзяцей. У 1938 г. скончыў фінансава-эканамічны тэхнікум, быў прызваны ў Чырвоную армію. Удзельнік [[Польскі паход Чырвонай Арміі (1939)|Польскага паходу Чырвонай Арміі (1939)]], [[Савецка-фінляндская вайна (1939—1940)|савецка-фінляндскай вайны (1939—1940)]]. Член [[КПСС]] з 1941. У пачатку [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] на [[Заходні фронт (Вялікая Айчынная вайна)|Заходнім фронце]]. У лістападзе 1941 года ўваходзіў у склад падпольнай групы [[Мінскае партыйна-камасмольскае падполле|Мінскага партыйна-камсамольскага падполля]] на [[ЦЭЦ-2 (Мінск)|ЦЭЦ-2]]. У партызанах з мая 1942 года: палітрук роты, камісар атрада, у кастрычніку 1942— ліпені 1943 гадоў камісар [[Партызанская брыгада імя Ф. Э. Дзяржынскага (К. Ф. Шашкін)|партызанскай брыгады імя Ф. Э. Дзяржынскага]], адначасова член, з сакавіка 1944 года сакратар Любчанскага падпольнага РК КП(б)Б. З 1944 знаходзіўся на партыйнай рабоце ў [[Баранавічы|Баранавічах]]. У 1951 годзе скончыў Вышэйшую гандлёвую школу. У 1951—1985 гадах на адміністрацыйнай рабоце ў гандлёвых арганізацыях рэпублікі. Памёр у 2002 г., пахаваны ў [[Мінск]]у<ref>[http://kb.brl.by/index.php/heritage/item/1596-18-lyutaga-2018-g-100-gadou-z-dnya-naradzhennya-yastafiya-pyatrovicha-lyahava-1918-2002-udzelnika-vyalikaj-ajchynnaj-vajny-gaspadarchaga-dzeyacha/1596-18-lyutaga-2018-g-100-gadou-z-dnya-naradzhennya-yastafiya-pyatrovicha-lyahava-1918-2002-udzelnika-vyalikaj-ajchynnaj-vajny-gaspadarchaga-dzeyacha kb.brl.by]</ref>. {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне||}} {{DEFAULTSORT:Ляхаў Яўстафій Пятровіч}} [[Катэгорыя:Члены КПСС]] [[Катэгорыя:Партызаны Вялікай Айчыннай вайны]] [[Катэгорыя:Удзельнікі савецка-фінскай вайны]] [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Арлоўскай вобласці]] 69hwz4bh716ynq130coe7zg0wf8kf4o 0 713616 4165069 4164356 2022-07-26T19:56:36Z Artsiom91 31770 wikitext text/x-wiki {{НП | статус = горад | беларуская назва = Врыцэн | краіна = Германія | від рэгіёна = Землі Германіі{{!}}Зямля | рэгіён = Брандэнбург | рэгіён у табліцы = Брандэнбург | від раёна = раён | раён = | раён у табліцы = | від абшчыны = кіраванне | абшчына = | абшчына ў табліцы = | падпарадкаванне = | герб = DEU Wriezen COA.svg | сцяг = | шырыня герба = | шырыня сцяга = | lat_dir = N | lat_deg = 52 | lat_min = 43 | lat_sec = 0 | lon_dir = E | lon_deg = 14 | lon_min = 7 | lon_sec = 59 | унутраны падзел = 4 падраёны | від главы = | глава = | дата заснавання = | першае згадванне = | ранейшыя імёны = | статус з = 1336 | плошча = 94,54 | вышыня цэнтра НП = 10 | від вышыні = | клімат = | афіцыйная мова = | афіцыйная мова-ref = | шчыльнасць = | агламерацыя = | нацыянальны склад = | канфесійны склад = | часавы пояс = +1 | DST = ёсць | тэлефонны код = 033456 | паштовы індэкс = 16269 | аўтамабільны код = MOL | від ідэнтыфікатара = Ідэнтыфікацыйны код суб'екта самакіравання{{!}}Афіцыйны код | лічбавы ідэнтыфікатар = 12 0 64 512 | сайт = http://www.wriezen.de | мова сайта = de }} '''Вры́цэн''' ({{lang-de|Wriezen}}) — горад у [[Германія|Германіі]], у [[Землі Германіі|зямлі]] [[Брандэнбург]]. Уваходзіць у склад раёна [[Меркіш-Одэрланд (раён)|Меркіш-Одэрланд]]. Займае плошчу 94,54 км². [[Ідэнтыфікацыйны код суб’екта самакіравання|Афіцыйны код]] — ''12 0 64 512''. Горад падзяляецца на 4 гарадскіх раёна. == Насельніцтва == [[File:Bevölkerungsentwicklung Wriezen.pdf|thumb|left|Насельніцтва 1875—2020]] {| | valign="top" | {| class="wikitable" style="border: 1pt grey solid" ! style="background:#bfcfcf; font-family:Verdana, Arial;font-size:12px;" | Год ! style="background:#bfcfcf; font-family:Verdana, Arial;font-size:12px;" | Насельніцтва |- |style="background:#bfcfcf; font-family:Verdana, Arial;font-size:11px;font-weight:bold;" |1990 || align=right | 9 243 |- |style="background:#bfcfcf; font-family:Verdana, Arial;font-size:11px;font-weight:bold;" |1995 || align=right | 8 629 |- |style="background:#bfcfcf; font-family:Verdana, Arial;font-size:11px;font-weight:bold;" |2000 || align=right | 8 519 |- |style="background:#bfcfcf; font-family:Verdana, Arial;font-size:11px;font-weight:bold;" |2005 || align=right | 8 109 |- |style="background:#bfcfcf; font-family:Verdana, Arial;font-size:11px;font-weight:bold;" |2010 || align=right | 7 679 |- |style="background:#bfcfcf; font-family:Verdana, Arial;font-size:11px;font-weight:bold;" |2015 || align=right | 7 355 |- |style="background:#bfcfcf; font-family:Verdana, Arial;font-size:11px;font-weight:bold;" |2020 || align=right | 7 125 |- |} |} == Вядомыя асобы == * [[Марцін Заўэр]] (нар. 1982) — нямецкі спартсмен. == Гарады-пабрацімы == {{гарады-пабрацімы}} {{зноскі}} == Спасылкі == {{Commons|Category:}} {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Гарады Брандэнбурга]] dc59gwps04cuvibz27q44ui7cjzc62x 0 713676 4164931 4164809 2022-07-26T12:33:28Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki [[Выява:HK YimTinTsai East MaricultureRaft.JPG|міні|Рыбагадоўля ў [[Ганконг]]у]] '''Марыкульту́ра''' (ад {{lang-la|marinus}} «[[мора|марскі]]» і {{lang-la|cultura}} «[[культура]]») — галіна [[аквакультура|аквакультуры]], вырошчванне [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў для перапрацоўкі і спажывання. == Гісторыя == Марыкультура вядома з сярэдзіны [[1 тысячагоддзе да н.э.|1]] тысячагоддзя да н. э. Напрыклад, [[Старажытны Рым|старажытныя рымляне]] вырошчвалі [[Вустрыцы|вустрыц]], [[крабы|крабаў]] і [[рыбы|рыбу]] ў [[Міжземнае мора|міжземнаморскіх]] лагунах, ладзілі «віварыі» — [[сажалка|сажалкі]], куды памяшчалі рыбу да моманту яе спажывання. У [[13 стагоддзе|XIII]] ст. у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] пачалося штучнае вырошчванне [[мідыі|мідый]] ў [[Вусце ракі|вусцях рэк]]. З [[13 стагоддзе|XIX]] ст. у сувязі са скарачэннем натуральных рэсурсаў будуюцца штучныя інкубатары для гадавання моладзі каштоўных парод рыб і далейшага выпуску іх у прыроднае асяроддзе. Значны поспех быў дасягнуты ў размнажэнні [[Ласасёвыя (падсямейства)|ласасёвых]]. [[Японія]] стала першай краінай у свеце, дзе развіццё атрмала штучнае вырошчванне марскіх [[водарасці|водарасцей]]. У [[1896]] г. японскі прадпрымальнік Мікімота Какіці запэнтаваў вырошчванне [[жэмчуг]]у ў [[Ракавіна малюскаў|ракавінах]] марскіх [[мора|двухстворкавых малюскаў]]. У другой палове [[20 стагоддзе|XX]] ст. у развіцці марыкультуры адбыліся значныя змены. З 1950-я гг. пачаў ужывацца штучны грануляваны корм. У 1970-я гг. на змену дарагіх матэрыялаў, накшталт вялізных металічных пасудзін або коркавых плытоў, для стварэння марыкультурных ферм і плантацый сталі выкарыстоўваць болей танныя [[Палімеры|палімерныя]] і кампазітныя матэрыялы, што стымулявала стварэнне камерцыйных прадпрыемстваў. У пачатку [[21 стагоддзе|XXI]] ст. марыкультура і іншыя галіны аквакультуры набылі вялікую значнасць. [[Харчовая і сельскагаспадарчая арганізацыя]] [[ААН]] канстатавала, што ў глабальным аб'ёме вытворчасці ў [[2013]] г. штучна гадаваныя рыба і водныя расліны пераўзышлі аб'ём прамысловага [[рыбалоўства]]. == Спасылкі == {{Commonscat|Mariculture}} * [http://www.waterencyclopedia.com/La-Mi/Mariculture.html Mariculture - seawater, sea, important, salt, types, system] * [https://www.encyclopedia.com/environment/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/mariculture Mariculture — Encyclopedia.com] * [https://www.alimentarium.org/en/knowledge/history-aquaculture The history of aquaculture] [[Катэгорыя:Аквакультура]] jpucv8ydg149kw2602atfo4aqz1la9x 4164932 4164931 2022-07-26T12:35:34Z Frantishak 22737 /* Гісторыя */ wikitext text/x-wiki [[Выява:HK YimTinTsai East MaricultureRaft.JPG|міні|Рыбагадоўля ў [[Ганконг]]у]] '''Марыкульту́ра''' (ад {{lang-la|marinus}} «[[мора|марскі]]» і {{lang-la|cultura}} «[[культура]]») — галіна [[аквакультура|аквакультуры]], вырошчванне [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў для перапрацоўкі і спажывання. == Гісторыя == Марыкультура вядома з сярэдзіны [[1 тысячагоддзе да н.э.|1]] тысячагоддзя да н. э. Напрыклад, [[Старажытны Рым|старажытныя рымляне]] вырошчвалі [[Вустрыцы|вустрыц]], [[крабы|крабаў]] і [[рыбы|рыбу]] ў [[Міжземнае мора|міжземнаморскіх]] лагунах, ладзілі «віварыі» — [[сажалка|сажалкі]], куды памяшчалі рыбу да моманту яе спажывання. У [[13 стагоддзе|XIII]] ст. у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] пачалося штучнае вырошчванне [[мідыі|мідый]] ў [[Вусце ракі|вусцях рэк]]. З [[13 стагоддзе|XIX]] ст. у сувязі са скарачэннем натуральных рэсурсаў будуюцца штучныя інкубатары для гадавання моладзі каштоўных парод рыб і далейшага выпуску іх у прыроднае асяроддзе. Значны поспех быў дасягнуты ў размнажэнні [[Ласасёвыя (падсямейства)|ласасёвых]]. [[Японія]] стала першай краінай у свеце, дзе развіццё атрмала штучнае вырошчванне марскіх [[водарасці|водарасцей]]. У [[1896]] г. японскі прадпрымальнік Мікімота Какіці запэнтаваў вырошчванне [[жэмчуг]]у ў [[Ракавіна малюскаў|ракавінах]] марскіх [[мора|двухстворкавых малюскаў]]. У другой палове [[20 стагоддзе|XX]] ст. у развіцці марыкультуры адбыліся значныя змены. З 1950-я гг. пачаў ужывацца штучны грануляваны корм. У 1970-я гг. на змену дарагіх матэрыялаў, накшталт вялізных металічных пасудзін або коркавых плытоў, для стварэння марыкультурных ферм і плантацый сталі выкарыстоўваць болей танныя [[Палімеры|палімерныя]] і кампазітныя матэрыялы, што стымулявала стварэнне камерцыйных прадпрыемстваў. У пачатку [[21 стагоддзе|XXI]] ст. марыкультура і іншыя галіны [[аквакультура|аквакультуры]] набылі вялікую значнасць. [[Харчовая і сельскагаспадарчая арганізацыя]] [[ААН]] канстатавала, што ў глабальным аб'ёме вытворчасці ў [[2013]] г. штучна гадаваныя рыба і водныя расліны пераўзышлі аб'ём прамысловага [[рыбалоўства]]. == Спасылкі == {{Commonscat|Mariculture}} * [http://www.waterencyclopedia.com/La-Mi/Mariculture.html Mariculture - seawater, sea, important, salt, types, system] * [https://www.encyclopedia.com/environment/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/mariculture Mariculture — Encyclopedia.com] * [https://www.alimentarium.org/en/knowledge/history-aquaculture The history of aquaculture] [[Катэгорыя:Аквакультура]] owll0jrv1qkuzr2um69pvwkqi4jon17 4164935 4164932 2022-07-26T13:04:26Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki [[Выява:HK YimTinTsai East MaricultureRaft.JPG|міні|Рыбагадоўля ў [[Ганконг]]у]] '''Марыкульту́ра''' (ад {{lang-la|marinus}} «[[мора|марскі]]» і {{lang-la|cultura}} «[[культура]]») — галіна [[аквакультура|аквакультуры]], вырошчванне [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў для перапрацоўкі і спажывання. == Гісторыя == Марыкультура вядома з сярэдзіны [[1 тысячагоддзе да н.э.|1]] тысячагоддзя да н. э. Напрыклад, [[Старажытны Рым|старажытныя рымляне]] вырошчвалі [[Вустрыцы|вустрыц]], [[крабы|крабаў]] і [[рыбы|рыбу]] ў [[Міжземнае мора|міжземнаморскіх]] лагунах, ладзілі «віварыі» — [[сажалка|сажалкі]], куды памяшчалі рыбу да моманту яе спажывання. У [[13 стагоддзе|XIII]] ст. у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] пачалося штучнае вырошчванне [[мідыі|мідый]] ў [[Вусце ракі|вусцях рэк]]. З [[13 стагоддзе|XIX]] ст. у сувязі са скарачэннем натуральных рэсурсаў будуюцца штучныя інкубатары для гадавання моладзі каштоўных парод рыб і далейшага выпуску іх у прыроднае асяроддзе. Значны поспех быў дасягнуты ў размнажэнні [[Ласасёвыя (падсямейства)|ласасёвых]]. [[Японія]] стала першай краінай у свеце, дзе развіццё атрмала штучнае вырошчванне марскіх [[водарасці|водарасцей]]. У [[1896]] г. японскі прадпрымальнік Мікімота Какіці запэнтаваў вырошчванне [[жэмчуг]]у ў [[Ракавіна малюскаў|ракавінах]] марскіх [[мора|двухстворкавых малюскаў]]. У другой палове [[20 стагоддзе|XX]] ст. у развіцці марыкультуры адбыліся значныя змены. З 1950-я гг. пачаў ужывацца штучны грануляваны корм. У 1970-я гг. на змену дарагіх матэрыялаў, накшталт вялізных металічных пасудзін або коркавых плытоў, для стварэння марыкультурных ферм і плантацый сталі выкарыстоўваць болей танныя [[Палімеры|палімерныя]] і кампазітныя матэрыялы, што стымулявала стварэнне камерцыйных прадпрыемстваў. У пачатку [[21 стагоддзе|XXI]] ст. марыкультура і іншыя галіны [[аквакультура|аквакультуры]] набылі вялікую значнасць. [[Харчовая і сельскагаспадарчая арганізацыя]] [[ААН]] канстатавала, што ў глабальным аб'ёме вытворчасці ў [[2013]] г. штучна гадаваныя рыба і водныя расліны пераўзышлі аб'ём прамысловага [[рыбалоўства]]. == Тэхналогіі == Марыкультура ўжывае розныя [[Тэхналогія|тэхналогіі]] вырошчвання і размнажэння [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў у залежнасці ад іх фізіялогіі, экалагічных асаблівасцей і тэхнічных рашэнняў. Так, для вырошчвання [[рыбы]] і [[крыветкі|крыветак]] здаўна выкарыстоўваюць [[сажалка|сажалкі]] з марской вадою. [[Малюскі|Малюскаў]] традыцыйна вырошчваюць на вяроўках, у мяшках і клетках або нават на [[Літараль|літаральным]] субстраце, шматклеткавыя [[водарасці]] — на вяроўках, прывязаных да коркавых [[плыт]]оў. Такія першасныя тэхналогіі адносна экстэнсіўныя, паколькі гадаваныя арганізмы вымушаны сілкавацца пажыўнымі рэчывамі з навакольнага асяроддзя, суадносна вытворчасць залежыць ад наяўнасці натуральных кармоў. З 1970-х гг. на плыткаводдзі або ў ціхіх [[лагуна]]х будуюцца буйныя марскія фермы на аснове сеткавых садкоў, дзе моладзь рыбы, [[Ракападобныя|ракападобных]] і малюскаў мае магчымасць жывіцца як натуральнымі, так і штучнымі кармамі. Пры вырошчванні водарасцей таксама ўжываюцца штучныя [[Угнаенне|ўгнаенні]]. З канца [[20 стагоддзе|XX]] ст. будаўніцтва марскіх ферм вядзецца і ў адкрытым [[акіян]]е. У [[2004]] г. у [[Аўстралія|Аўстраліі]] была апрабаваная тэхналогія вырошчвання на штучных платформах. Для паляпшэння засваяльнасці кармоў выкарыстоўваюць аўтаматычныя дазатары, часам рэгулюемыя [[камп’ютар]]ам. == Спасылкі == {{Commonscat|Mariculture}} * [http://www.waterencyclopedia.com/La-Mi/Mariculture.html Mariculture - seawater, sea, important, salt, types, system] * [https://www.encyclopedia.com/environment/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/mariculture Mariculture — Encyclopedia.com] * [https://www.alimentarium.org/en/knowledge/history-aquaculture The history of aquaculture] [[Катэгорыя:Аквакультура]] tlef381v5i1gxsxkf8dh58r6paw566g 4164937 4164935 2022-07-26T13:17:46Z Frantishak 22737 /* Тэхналогіі */ wikitext text/x-wiki [[Выява:HK YimTinTsai East MaricultureRaft.JPG|міні|Рыбагадоўля ў [[Ганконг]]у]] '''Марыкульту́ра''' (ад {{lang-la|marinus}} «[[мора|марскі]]» і {{lang-la|cultura}} «[[культура]]») — галіна [[аквакультура|аквакультуры]], вырошчванне [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў для перапрацоўкі і спажывання. == Гісторыя == Марыкультура вядома з сярэдзіны [[1 тысячагоддзе да н.э.|1]] тысячагоддзя да н. э. Напрыклад, [[Старажытны Рым|старажытныя рымляне]] вырошчвалі [[Вустрыцы|вустрыц]], [[крабы|крабаў]] і [[рыбы|рыбу]] ў [[Міжземнае мора|міжземнаморскіх]] лагунах, ладзілі «віварыі» — [[сажалка|сажалкі]], куды памяшчалі рыбу да моманту яе спажывання. У [[13 стагоддзе|XIII]] ст. у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] пачалося штучнае вырошчванне [[мідыі|мідый]] ў [[Вусце ракі|вусцях рэк]]. З [[13 стагоддзе|XIX]] ст. у сувязі са скарачэннем натуральных рэсурсаў будуюцца штучныя інкубатары для гадавання моладзі каштоўных парод рыб і далейшага выпуску іх у прыроднае асяроддзе. Значны поспех быў дасягнуты ў размнажэнні [[Ласасёвыя (падсямейства)|ласасёвых]]. [[Японія]] стала першай краінай у свеце, дзе развіццё атрмала штучнае вырошчванне марскіх [[водарасці|водарасцей]]. У [[1896]] г. японскі прадпрымальнік Мікімота Какіці запэнтаваў вырошчванне [[жэмчуг]]у ў [[Ракавіна малюскаў|ракавінах]] марскіх [[мора|двухстворкавых малюскаў]]. У другой палове [[20 стагоддзе|XX]] ст. у развіцці марыкультуры адбыліся значныя змены. З 1950-я гг. пачаў ужывацца штучны грануляваны корм. У 1970-я гг. на змену дарагіх матэрыялаў, накшталт вялізных металічных пасудзін або коркавых плытоў, для стварэння марыкультурных ферм і плантацый сталі выкарыстоўваць болей танныя [[Палімеры|палімерныя]] і кампазітныя матэрыялы, што стымулявала стварэнне камерцыйных прадпрыемстваў. У пачатку [[21 стагоддзе|XXI]] ст. марыкультура і іншыя галіны [[аквакультура|аквакультуры]] набылі вялікую значнасць. [[Харчовая і сельскагаспадарчая арганізацыя]] [[ААН]] канстатавала, што ў глабальным аб'ёме вытворчасці ў [[2013]] г. штучна гадаваныя рыба і водныя расліны пераўзышлі аб'ём прамысловага [[рыбалоўства]]. == Тэхналогіі == Марыкультура ўжывае розныя [[Тэхналогія|тэхналогіі]] вырошчвання і размнажэння [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў у залежнасці ад іх фізіялогіі, экалагічных асаблівасцей і тэхнічных рашэнняў. Так, для вырошчвання [[рыбы]] і [[крыветкі|крыветак]] здаўна выкарыстоўваюць [[сажалка|сажалкі]] з марской вадою. [[Малюскі|Малюскаў]] традыцыйна вырошчваюць на вяроўках, у мяшках і клетках або нават на [[Літараль|літаральным]] субстраце, шматклеткавыя [[водарасці]] — на вяроўках, прывязаных да коркавых [[плыт]]оў. Такія першасныя тэхналогіі адносна экстэнсіўныя, паколькі гадаваныя арганізмы вымушаны сілкавацца пажыўнымі рэчывамі з навакольнага асяроддзя, суадносна вытворчасць залежыць ад наяўнасці натуральных кармоў. З 1970-х гг. на плыткаводдзі або ў ціхіх [[лагуна]]х будуюцца буйныя марскія фермы на аснове сеткавых садкоў, дзе моладзь рыбы, [[Ракападобныя|ракападобных]] і малюскаў мае магчымасць жывіцца як натуральнымі, так і штучнымі кармамі. Пры вырошчванні водарасцей таксама ўжываюцца штучныя [[Угнаенне|ўгнаенні]]. З канца [[20 стагоддзе|XX]] ст. будаўніцтва марскіх ферм вядзецца і ў адкрытым [[акіян]]е. У [[2004]] г. у [[Аўстралія|Аўстраліі]] была апрабаваная тэхналогія вырошчвання на штучных платформах. Для паляпшэння засваяльнасці кармоў выкарыстоўваюць аўтаматычныя дазатары, часам рэгулюемыя [[камп’ютар]]ам. == Экалогія == З аднаго боку, марыкультура садзейнічае захаванню [[прырода|прыродных]] рэсурсаў сусветнага [[акіян]]у. З іншага, яна нясе пэўныя [[экалогія|экалагічныя]] пагрозы праз пашырэнне інвазійных відаў, забруджвання наваколля адыходамі гадавальных гаспадарак, перанос [[хвароба|хвароб]] і [[Паразітызм|паразітаў]], мадыфікацыю навакольнага асяроддзя для гаспадарчых патрэб. Так, на [[Філіпіны|Філіпінах]] [[сажалка|сажалкі]] для гадавання [[крыветкі|крыветак]] часцяком ладзяцца на месцы [[мангры|мангравых]] заразнікаў, суадносна пашырэнне плошчы сажалак вядзе да скарачэнне плошчы манграў. Тым не меней, большасць тэхналогій, выкарысстоўваемых у марыкультуры, з'яўляюцца болей ашчаднымі ў дачыненні да прыроды, чым традыцыйнае [[рыбалоўства]]. == Спасылкі == {{Commonscat|Mariculture}} * [http://www.waterencyclopedia.com/La-Mi/Mariculture.html Mariculture - seawater, sea, important, salt, types, system] * [https://www.encyclopedia.com/environment/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/mariculture Mariculture — Encyclopedia.com] * [https://www.alimentarium.org/en/knowledge/history-aquaculture The history of aquaculture] [[Катэгорыя:Аквакультура]] szf4ngw9px11javt3f52fczds857sux 4164938 4164937 2022-07-26T13:18:41Z Frantishak 22737 /* Экалогія */ wikitext text/x-wiki [[Выява:HK YimTinTsai East MaricultureRaft.JPG|міні|Рыбагадоўля ў [[Ганконг]]у]] '''Марыкульту́ра''' (ад {{lang-la|marinus}} «[[мора|марскі]]» і {{lang-la|cultura}} «[[культура]]») — галіна [[аквакультура|аквакультуры]], вырошчванне [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў для перапрацоўкі і спажывання. == Гісторыя == Марыкультура вядома з сярэдзіны [[1 тысячагоддзе да н.э.|1]] тысячагоддзя да н. э. Напрыклад, [[Старажытны Рым|старажытныя рымляне]] вырошчвалі [[Вустрыцы|вустрыц]], [[крабы|крабаў]] і [[рыбы|рыбу]] ў [[Міжземнае мора|міжземнаморскіх]] лагунах, ладзілі «віварыі» — [[сажалка|сажалкі]], куды памяшчалі рыбу да моманту яе спажывання. У [[13 стагоддзе|XIII]] ст. у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] пачалося штучнае вырошчванне [[мідыі|мідый]] ў [[Вусце ракі|вусцях рэк]]. З [[13 стагоддзе|XIX]] ст. у сувязі са скарачэннем натуральных рэсурсаў будуюцца штучныя інкубатары для гадавання моладзі каштоўных парод рыб і далейшага выпуску іх у прыроднае асяроддзе. Значны поспех быў дасягнуты ў размнажэнні [[Ласасёвыя (падсямейства)|ласасёвых]]. [[Японія]] стала першай краінай у свеце, дзе развіццё атрмала штучнае вырошчванне марскіх [[водарасці|водарасцей]]. У [[1896]] г. японскі прадпрымальнік Мікімота Какіці запэнтаваў вырошчванне [[жэмчуг]]у ў [[Ракавіна малюскаў|ракавінах]] марскіх [[мора|двухстворкавых малюскаў]]. У другой палове [[20 стагоддзе|XX]] ст. у развіцці марыкультуры адбыліся значныя змены. З 1950-я гг. пачаў ужывацца штучны грануляваны корм. У 1970-я гг. на змену дарагіх матэрыялаў, накшталт вялізных металічных пасудзін або коркавых плытоў, для стварэння марыкультурных ферм і плантацый сталі выкарыстоўваць болей танныя [[Палімеры|палімерныя]] і кампазітныя матэрыялы, што стымулявала стварэнне камерцыйных прадпрыемстваў. У пачатку [[21 стагоддзе|XXI]] ст. марыкультура і іншыя галіны [[аквакультура|аквакультуры]] набылі вялікую значнасць. [[Харчовая і сельскагаспадарчая арганізацыя]] [[ААН]] канстатавала, што ў глабальным аб'ёме вытворчасці ў [[2013]] г. штучна гадаваныя рыба і водныя расліны пераўзышлі аб'ём прамысловага [[рыбалоўства]]. == Тэхналогіі == Марыкультура ўжывае розныя [[Тэхналогія|тэхналогіі]] вырошчвання і размнажэння [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў у залежнасці ад іх фізіялогіі, экалагічных асаблівасцей і тэхнічных рашэнняў. Так, для вырошчвання [[рыбы]] і [[крыветкі|крыветак]] здаўна выкарыстоўваюць [[сажалка|сажалкі]] з марской вадою. [[Малюскі|Малюскаў]] традыцыйна вырошчваюць на вяроўках, у мяшках і клетках або нават на [[Літараль|літаральным]] субстраце, шматклеткавыя [[водарасці]] — на вяроўках, прывязаных да коркавых [[плыт]]оў. Такія першасныя тэхналогіі адносна экстэнсіўныя, паколькі гадаваныя арганізмы вымушаны сілкавацца пажыўнымі рэчывамі з навакольнага асяроддзя, суадносна вытворчасць залежыць ад наяўнасці натуральных кармоў. З 1970-х гг. на плыткаводдзі або ў ціхіх [[лагуна]]х будуюцца буйныя марскія фермы на аснове сеткавых садкоў, дзе моладзь рыбы, [[Ракападобныя|ракападобных]] і малюскаў мае магчымасць жывіцца як натуральнымі, так і штучнымі кармамі. Пры вырошчванні водарасцей таксама ўжываюцца штучныя [[Угнаенне|ўгнаенні]]. З канца [[20 стагоддзе|XX]] ст. будаўніцтва марскіх ферм вядзецца і ў адкрытым [[акіян]]е. У [[2004]] г. у [[Аўстралія|Аўстраліі]] была апрабаваная тэхналогія вырошчвання на штучных платформах. Для паляпшэння засваяльнасці кармоў выкарыстоўваюць аўтаматычныя дазатары, часам рэгулюемыя [[камп’ютар]]ам. == Экалогія == З аднаго боку, марыкультура садзейнічае захаванню [[прырода|прыродных]] рэсурсаў сусветнага [[акіян]]у. З іншага, яна нясе пэўныя [[экалогія|экалагічныя]] пагрозы праз пашырэнне інвазійных відаў, забруджвання наваколля адыходамі гадавальных гаспадарак, перанос [[хвароба|хвароб]] і [[Паразітызм|паразітаў]], мадыфікацыю навакольнага асяроддзя для гаспадарчых патрэб. Так, на [[Філіпіны|Філіпінах]] [[сажалка|сажалкі]] для гадавання [[крыветкі|крыветак]] часцяком ладзяцца на месцы [[мангры|мангравых]] заразнікаў, суадносна пашырэнне плошчы сажалак вядзе да скарачэнне плошчы манграў. Тым не меней, большасць [[тэхналогія|тэхналогій]], выкарыстоўваемых у марыкультуры, з'яўляюцца болей ашчаднымі ў дачыненні да прыроды, чым традыцыйнае [[рыбалоўства]]. == Спасылкі == {{Commonscat|Mariculture}} * [http://www.waterencyclopedia.com/La-Mi/Mariculture.html Mariculture - seawater, sea, important, salt, types, system] * [https://www.encyclopedia.com/environment/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/mariculture Mariculture — Encyclopedia.com] * [https://www.alimentarium.org/en/knowledge/history-aquaculture The history of aquaculture] [[Катэгорыя:Аквакультура]] oqgegbi274wuoq9gim73g50fyjpoly1 4164939 4164938 2022-07-26T13:19:19Z Frantishak 22737 /* Экалогія */ wikitext text/x-wiki [[Выява:HK YimTinTsai East MaricultureRaft.JPG|міні|Рыбагадоўля ў [[Ганконг]]у]] '''Марыкульту́ра''' (ад {{lang-la|marinus}} «[[мора|марскі]]» і {{lang-la|cultura}} «[[культура]]») — галіна [[аквакультура|аквакультуры]], вырошчванне [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў для перапрацоўкі і спажывання. == Гісторыя == Марыкультура вядома з сярэдзіны [[1 тысячагоддзе да н.э.|1]] тысячагоддзя да н. э. Напрыклад, [[Старажытны Рым|старажытныя рымляне]] вырошчвалі [[Вустрыцы|вустрыц]], [[крабы|крабаў]] і [[рыбы|рыбу]] ў [[Міжземнае мора|міжземнаморскіх]] лагунах, ладзілі «віварыі» — [[сажалка|сажалкі]], куды памяшчалі рыбу да моманту яе спажывання. У [[13 стагоддзе|XIII]] ст. у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] пачалося штучнае вырошчванне [[мідыі|мідый]] ў [[Вусце ракі|вусцях рэк]]. З [[13 стагоддзе|XIX]] ст. у сувязі са скарачэннем натуральных рэсурсаў будуюцца штучныя інкубатары для гадавання моладзі каштоўных парод рыб і далейшага выпуску іх у прыроднае асяроддзе. Значны поспех быў дасягнуты ў размнажэнні [[Ласасёвыя (падсямейства)|ласасёвых]]. [[Японія]] стала першай краінай у свеце, дзе развіццё атрмала штучнае вырошчванне марскіх [[водарасці|водарасцей]]. У [[1896]] г. японскі прадпрымальнік Мікімота Какіці запэнтаваў вырошчванне [[жэмчуг]]у ў [[Ракавіна малюскаў|ракавінах]] марскіх [[мора|двухстворкавых малюскаў]]. У другой палове [[20 стагоддзе|XX]] ст. у развіцці марыкультуры адбыліся значныя змены. З 1950-я гг. пачаў ужывацца штучны грануляваны корм. У 1970-я гг. на змену дарагіх матэрыялаў, накшталт вялізных металічных пасудзін або коркавых плытоў, для стварэння марыкультурных ферм і плантацый сталі выкарыстоўваць болей танныя [[Палімеры|палімерныя]] і кампазітныя матэрыялы, што стымулявала стварэнне камерцыйных прадпрыемстваў. У пачатку [[21 стагоддзе|XXI]] ст. марыкультура і іншыя галіны [[аквакультура|аквакультуры]] набылі вялікую значнасць. [[Харчовая і сельскагаспадарчая арганізацыя]] [[ААН]] канстатавала, што ў глабальным аб'ёме вытворчасці ў [[2013]] г. штучна гадаваныя рыба і водныя расліны пераўзышлі аб'ём прамысловага [[рыбалоўства]]. == Тэхналогіі == Марыкультура ўжывае розныя [[Тэхналогія|тэхналогіі]] вырошчвання і размнажэння [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў у залежнасці ад іх фізіялогіі, экалагічных асаблівасцей і тэхнічных рашэнняў. Так, для вырошчвання [[рыбы]] і [[крыветкі|крыветак]] здаўна выкарыстоўваюць [[сажалка|сажалкі]] з марской вадою. [[Малюскі|Малюскаў]] традыцыйна вырошчваюць на вяроўках, у мяшках і клетках або нават на [[Літараль|літаральным]] субстраце, шматклеткавыя [[водарасці]] — на вяроўках, прывязаных да коркавых [[плыт]]оў. Такія першасныя тэхналогіі адносна экстэнсіўныя, паколькі гадаваныя арганізмы вымушаны сілкавацца пажыўнымі рэчывамі з навакольнага асяроддзя, суадносна вытворчасць залежыць ад наяўнасці натуральных кармоў. З 1970-х гг. на плыткаводдзі або ў ціхіх [[лагуна]]х будуюцца буйныя марскія фермы на аснове сеткавых садкоў, дзе моладзь рыбы, [[Ракападобныя|ракападобных]] і малюскаў мае магчымасць жывіцца як натуральнымі, так і штучнымі кармамі. Пры вырошчванні водарасцей таксама ўжываюцца штучныя [[Угнаенне|ўгнаенні]]. З канца [[20 стагоддзе|XX]] ст. будаўніцтва марскіх ферм вядзецца і ў адкрытым [[акіян]]е. У [[2004]] г. у [[Аўстралія|Аўстраліі]] была апрабаваная тэхналогія вырошчвання на штучных платформах. Для паляпшэння засваяльнасці кармоў выкарыстоўваюць аўтаматычныя дазатары, часам рэгулюемыя [[камп’ютар]]ам. == Экалогія == З аднаго боку, марыкультура садзейнічае захаванню [[прырода|прыродных]] рэсурсаў сусветнага [[акіян]]у. З іншага, яна нясе пэўныя [[экалогія|экалагічныя]] пагрозы праз пашырэнне інвазійных відаў, забруджвання наваколля адыходамі гадавальных гаспадарак, перанос [[хвароба|хвароб]] і [[Паразітызм|паразітаў]], мадыфікацыю навакольнага асяроддзя для гаспадарчых патрэб. Так, на [[Філіпіны|Філіпінах]] [[сажалка|сажалкі]] для гадавання [[крыветкі|крыветак]] часцяком ладзяцца на месцы [[мангры|мангравых]] заразнікаў, суадносна пашырэнне плошчы сажалак вядзе да скарачэнне плошчы манграў. Тым не меней, большасць [[тэхналогія|тэхналогій]], выкарыстоўваемых у марыкультуры, з'яўляюцца болей ашчаднымі ў дачыненні да прыроды, чым [[рыбалоўства]] і іншыя формы эксплуатацыі марскога асяроддзя. == Спасылкі == {{Commonscat|Mariculture}} * [http://www.waterencyclopedia.com/La-Mi/Mariculture.html Mariculture - seawater, sea, important, salt, types, system] * [https://www.encyclopedia.com/environment/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/mariculture Mariculture — Encyclopedia.com] * [https://www.alimentarium.org/en/knowledge/history-aquaculture The history of aquaculture] [[Катэгорыя:Аквакультура]] jm9e41p5le9sq12aij8adfsvy5ugjau 4164985 4164939 2022-07-26T17:21:33Z Хомелка 6638 /* Спасылкі */ афармленне wikitext text/x-wiki [[Выява:HK YimTinTsai East MaricultureRaft.JPG|міні|Рыбагадоўля ў [[Ганконг]]у]] '''Марыкульту́ра''' (ад {{lang-la|marinus}} «[[мора|марскі]]» і {{lang-la|cultura}} «[[культура]]») — галіна [[аквакультура|аквакультуры]], вырошчванне [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў для перапрацоўкі і спажывання. == Гісторыя == Марыкультура вядома з сярэдзіны [[1 тысячагоддзе да н.э.|1]] тысячагоддзя да н. э. Напрыклад, [[Старажытны Рым|старажытныя рымляне]] вырошчвалі [[Вустрыцы|вустрыц]], [[крабы|крабаў]] і [[рыбы|рыбу]] ў [[Міжземнае мора|міжземнаморскіх]] лагунах, ладзілі «віварыі» — [[сажалка|сажалкі]], куды памяшчалі рыбу да моманту яе спажывання. У [[13 стагоддзе|XIII]] ст. у [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] пачалося штучнае вырошчванне [[мідыі|мідый]] ў [[Вусце ракі|вусцях рэк]]. З [[13 стагоддзе|XIX]] ст. у сувязі са скарачэннем натуральных рэсурсаў будуюцца штучныя інкубатары для гадавання моладзі каштоўных парод рыб і далейшага выпуску іх у прыроднае асяроддзе. Значны поспех быў дасягнуты ў размнажэнні [[Ласасёвыя (падсямейства)|ласасёвых]]. [[Японія]] стала першай краінай у свеце, дзе развіццё атрмала штучнае вырошчванне марскіх [[водарасці|водарасцей]]. У [[1896]] г. японскі прадпрымальнік Мікімота Какіці запэнтаваў вырошчванне [[жэмчуг]]у ў [[Ракавіна малюскаў|ракавінах]] марскіх [[мора|двухстворкавых малюскаў]]. У другой палове [[20 стагоддзе|XX]] ст. у развіцці марыкультуры адбыліся значныя змены. З 1950-я гг. пачаў ужывацца штучны грануляваны корм. У 1970-я гг. на змену дарагіх матэрыялаў, накшталт вялізных металічных пасудзін або коркавых плытоў, для стварэння марыкультурных ферм і плантацый сталі выкарыстоўваць болей танныя [[Палімеры|палімерныя]] і кампазітныя матэрыялы, што стымулявала стварэнне камерцыйных прадпрыемстваў. У пачатку [[21 стагоддзе|XXI]] ст. марыкультура і іншыя галіны [[аквакультура|аквакультуры]] набылі вялікую значнасць. [[Харчовая і сельскагаспадарчая арганізацыя]] [[ААН]] канстатавала, што ў глабальным аб'ёме вытворчасці ў [[2013]] г. штучна гадаваныя рыба і водныя расліны пераўзышлі аб'ём прамысловага [[рыбалоўства]]. == Тэхналогіі == Марыкультура ўжывае розныя [[Тэхналогія|тэхналогіі]] вырошчвання і размнажэння [[мора|марскіх]] [[арганізм]]аў у залежнасці ад іх фізіялогіі, экалагічных асаблівасцей і тэхнічных рашэнняў. Так, для вырошчвання [[рыбы]] і [[крыветкі|крыветак]] здаўна выкарыстоўваюць [[сажалка|сажалкі]] з марской вадою. [[Малюскі|Малюскаў]] традыцыйна вырошчваюць на вяроўках, у мяшках і клетках або нават на [[Літараль|літаральным]] субстраце, шматклеткавыя [[водарасці]] — на вяроўках, прывязаных да коркавых [[плыт]]оў. Такія першасныя тэхналогіі адносна экстэнсіўныя, паколькі гадаваныя арганізмы вымушаны сілкавацца пажыўнымі рэчывамі з навакольнага асяроддзя, суадносна вытворчасць залежыць ад наяўнасці натуральных кармоў. З 1970-х гг. на плыткаводдзі або ў ціхіх [[лагуна]]х будуюцца буйныя марскія фермы на аснове сеткавых садкоў, дзе моладзь рыбы, [[Ракападобныя|ракападобных]] і малюскаў мае магчымасць жывіцца як натуральнымі, так і штучнымі кармамі. Пры вырошчванні водарасцей таксама ўжываюцца штучныя [[Угнаенне|ўгнаенні]]. З канца [[20 стагоддзе|XX]] ст. будаўніцтва марскіх ферм вядзецца і ў адкрытым [[акіян]]е. У [[2004]] г. у [[Аўстралія|Аўстраліі]] была апрабаваная тэхналогія вырошчвання на штучных платформах. Для паляпшэння засваяльнасці кармоў выкарыстоўваюць аўтаматычныя дазатары, часам рэгулюемыя [[камп’ютар]]ам. == Экалогія == З аднаго боку, марыкультура садзейнічае захаванню [[прырода|прыродных]] рэсурсаў сусветнага [[акіян]]у. З іншага, яна нясе пэўныя [[экалогія|экалагічныя]] пагрозы праз пашырэнне інвазійных відаў, забруджвання наваколля адыходамі гадавальных гаспадарак, перанос [[хвароба|хвароб]] і [[Паразітызм|паразітаў]], мадыфікацыю навакольнага асяроддзя для гаспадарчых патрэб. Так, на [[Філіпіны|Філіпінах]] [[сажалка|сажалкі]] для гадавання [[крыветкі|крыветак]] часцяком ладзяцца на месцы [[мангры|мангравых]] заразнікаў, суадносна пашырэнне плошчы сажалак вядзе да скарачэнне плошчы манграў. Тым не меней, большасць [[тэхналогія|тэхналогій]], выкарыстоўваемых у марыкультуры, з'яўляюцца болей ашчаднымі ў дачыненні да прыроды, чым [[рыбалоўства]] і іншыя формы эксплуатацыі марскога асяроддзя. == Спасылкі == {{Commonscat|Mariculture}} * [http://www.waterencyclopedia.com/La-Mi/Mariculture.html Mariculture - seawater, sea, important, salt, types, system] * [https://www.encyclopedia.com/environment/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/mariculture Mariculture — Encyclopedia.com] * [https://www.alimentarium.org/en/knowledge/history-aquaculture The history of aquaculture] {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Аквакультура]] lcpqf2rgni5sz3a437hs2v3hxvq2in5 0 713677 4165119 4164830 2022-07-27T04:23:45Z KrBot 24355 + {{ізаляваны артыкул}} wikitext text/x-wiki {{Вучоны}} {{цёзкі2|Гейфман}} '''Ганна Аркадзеўна Гейфман''' (род. 1962, [[Санкт-Пецярбург|Ленінград]]) — амерыканская і израільская вучоная-гісторык. == Біяграфія == Нарадзілася ў яўрэйскай сям’і. У 1976 годзе разам з сям’ёй эмігравала ў ЗША. У 1985 годзе скончыла [[Бостанскі ўніверсітэт]], атрымаўшы ступень магістра. Працягнула адукацыю ў [[Гарвардскі ўніверсітэт|Гарвардскім універсітэце]], дзе ў 1990 годзе атрымала ступень [[Доктар філасофіі|PhD]] па гісторыі. Прафесар Бостанскага ўніверсітэта. Гістарычныя працы Гейфман прысвечаны палітычнаму тэрарызму ў Расіі пачатку [[XX стагоддзе|XX стагоддзя]] і псіхалогіі сучаснага тэрарызму ({{нп3|Тэрарыстычны акт у Беслане|падзеі ў Беслане|ru|Террористический акт в Беслане}} і іншыя акты сучаснага масавага тэрору). З 2007 года жыве ў [[Ізраіль|Ізраілі]] (у [[Іерусалім]]е), прафесар {{нп3|Універсітэт Бар-Ілана|Бар-Іланскага ўніверсітэта|ru|Университет имени Бар-Илана}}. == Работы == * Thou Shalt Kill: Revolutionary Terrorism in Russia, 1894—1917. Princeton University Press. 1993. * Entangled in Terror: The Azef Affair and the Russian Revolution. Rowman & Littlefeld Publishers, Inc., 2000. * [http://www.gazeta.rjews.net/geifman.shtml На службе у Смерти] {{Wayback|url=http://www.gazeta.rjews.net/geifman.shtml|date=20100618063555}} // Отрывки из книги «Начало современного терроризма: очерк обычаев и нравов». Бостонский университет, издательство «Либерти», Нью-Йорк, 2006 * Death Orders: The Vanguard of Modern Terrorism in Revolutionary Russia. Praeger Security International. 2010. == Ацэнка дзейнасці == === Станоўчыя водгукі === [[Рычард Пайпс]], прафесар гісторыі [[Гарвардскі ўніверсітэт|Гарвардскага ўніверсітэта]], адзначыў, што падыход Гейфман з’яўляецца «''шырокамаштабным разуменнем тэрарызму''»<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://www.abc-clio.com/ABC-CLIOCorporate/product.aspx?pc=C9577C}}</ref>. {{нп3|Пол Холандэр|||Paul Hollander}}, прафесар сацыялогіі {{нп3|Масачусецкі ўніверсітэт ў Амхерсце|Масачусецкага ўніверсітэта||University of Massachusetts Amherst}}, піша, што кніга Гейфман «Пачатак сучаснага тэрарызму: нарыс звычаяў і нораваў» — гэта «''арыгінальнае і старанна вывучанае параўнальнае даследаванне сучаснага палітычнага тэрору … аўтар праяўляе выключнае разуменне менталітэту і метадалогіі рускіх тэрарыстаў XIX стагоддзя, сучасных ісламскіх тэрарыстаў-смяротнікаў і палітычных экстрэмістаў у цэлым''»<ref name="autogenerated1"/>. {{нп3|Стывен Эмерсан|||Steven Emerson}}, выканаўчы дырэктар {{нп3|Даследчы праект па тэрарызму|Даследчага праекта па тэрарызму||The Investigative Project on Terrorism}} (ЗША), сцвярджае, што «''Самая апошняя кніга Ганны Гейфман — гэта абавязковая літаратура для ўсіх, хто спрабуе расшыфраваць псіхіку сучасных міжнародных тэрарыстаў''»<ref name="autogenerated1"/>. На думку гісторыка {{Нп3|Жан-Франсуа Каласімо||fr|Jean-François Colosimo}}, Ганна Гейфман унесла «''важны ўклад у гістарычнае, палітычнае, філасофскае і псіхалагічнае разуменне тэрарызму''»<ref name="autogenerated1"/>. === Крытыка === Расійскі гісторык {{нп3|Алег Віталевіч Будніцкі|А. В. Будніцкі|ru|Будницкий, Олег Витальевич}}, аддаючы належнае карпатлівай працы аўтара з архіўным матэрыялам, адзначыў: «''Мне ўяўляецца, што негатыўнае ўздзеянне на працу Гейфман аказала тое, што звычайна інкрымінавалася савецкай гістарычнай навуцы — ідэалагічная ўстаноўка. Для яе рэвалюцыянеры — толькі экстрэмісты, якія выкарыстоўваюць любыя сродкі ў барацьбе супраць легітымнай улады. Сімпатыі Гейфман цалкам на баку гэтай улады, якую яна часам папракае заднім лікам за непрыманне своечасова жорсткіх мер. Часам здаецца, што аўтар глядзіць на падзеі з акна Дэпартамента паліцыі''»<ref>{{кніга|аўтар= {{нп3|Алег Віталевіч Будніцкі|Будницкий О. В.|ru|Будницкий, Олег Витальевич}}|частка= |спасылка частка= |загаловак=Терроризм в Российском освободительном движении |арыгінал= |спасылка=https://archive.org/details/xixxx00libg_938|вікікрыніцы= |адказны= |выданне= |месца=М. |выдавецтва=[[РОССПЭН]] |год=2000 |том= |старонкі=[https://archive.org/details/xixxx00libg_938/page/n12 25] |старонак= |серыя= |isbn=5-8243-0118-2 |тыраж=}}</ref>. {{зноскі}} == Літаратура == * ''Городницкий Р. А.'' Боевая организация партии социалистов-революционеров в 1901—1911 гг. М.: РОССПЭН — 1998. — 239с. (с.20 −21) * ''Прайсман Л. Г.'' [http://socialist.memo.ru/books/lit/priceman/index.htm Террористы и революционеры, охранники и провокаторы.] Архивная копия от 31 января 2011 на Wayback Machine Москва: РОССПЭН, 2001.- 432 с. * ''[[Аляксандр Мікалаевіч Тарасаў|Тарасов А. Н.]]'' [http://saint-juste.narod.ru/geifman.htm Расистские предрассудки под маской либерализма] Архивная копия от 3 февраля 2014 на Wayback Machine «Марксизм и современность», 1997, № 3 == Спасылкі == * [https://www.firstthings.com/web-exclusives/2011/12/a-review-of-anna-geifmans-death-orders A review of Anna Geifman’sdeath orders] {{Wayback|url=https://www.firstthings.com/web-exclusives/2011/12/a-review-of-anna-geifmans-death-orders|date=20170814181301}} * [https://jewish.ru/ru/interviews/articles/175539/ От эсеров к исламистам] {{Wayback|url=https://jewish.ru/ru/interviews/articles/175539/|date=20191021122715}} (06.05.2015) {{Бібліяінфармацыя}} {{ізаляваны артыкул|date=2022-07-27}} {{DEFAULTSORT:Гейфман Ганна Аркадзеўна}} [[Катэгорыя:Гісторыкі Ізраіля]] [[Катэгорыя:Гісторыкі ЗША]] l8gc8this9zx8wxe0yl4qfzhl4c27hy 0 713678 4165118 4164833 2022-07-27T04:23:41Z KrBot 24355 + {{ізаляваны артыкул}} wikitext text/x-wiki {{Вучоны}} {{цёзкі2|Таўнсэнд}} {{Сістэматык|wikispecies=Charles Henry Tyler Townsend}} '''Чарльз Генры Тайлер Таўнсэнд''' ({{Lang-en|Charles Henry Tyler Townsend}}; 5 снежня 1863 — 17 сакавіка 1944) — амерыканскі [[Энтамалогія|энтамолаг]], які спецыялізаваўся на [[Тахіны|тахінах]]. Працаваў у ЗША і [[Бразілія|Бразіліі]], некаторы час быў куратарам музея на Ямайцы. Усё жыццё збіраў калекцыю мух і апублікаваў мноства работ па энтамалогіі. Апісаў 1491 род і 1555 відаў. Як [[Таксаномія|сістэматык]] валодаў супярэчлівай рэпутацыяй. Яго называлі эксцэнтрычнай асобай. Вучоны любіў «пладзіць» роды, якія змяшчаюць па адным віду кожны і дапускаў асабістыя нападкі на калег, такі падыход крытыкавалі. Яго [[magnum opus]] стала праца «Manual of Myiology», якая ўтрымлівала 3760 старонак. Пры гэтым апошнія два тамы былі прысвечаны не энтамалогіі, але меркаванням аўтара адносна Месяца, развіцця людзей і прыроды гравітацыі<ref>{{артыкул |загаловак=C. H. Tyler Townsend |выданне=Annals of the Entomological Society of America |том=38 |нумар=1 |старонкі=143—144 |спасылка=http://chla.library.cornell.edu/cgi/t/text/pageviewer-idx?c=chla&cc=chla&idno=5077679_4206_001&node=5077679_4206_001%3A1&frm=frameset&view=image&seq=147 |мова=und |аўтар=James, Maurice T. |год=1945}}</ref><ref>{{артыкул|загаловак=Charles Henry Tyler Townsend (1863–1944): man of wanderlust and mystery |выданне=Fly Times |нумар=50 |старонкі=15—24 |спасылка=http://www.nadsdiptera.org/News/FlyTimes/issue50.pdf |мова=en |тып=journal |аўтар=Evenhuis, N.L |год=2013}}</ref>. Мірна памёр у сваім доме ў {{нп3|Ітакуакесетубэ||ru|Итакуакесетуба}}, Бразілія. == Сям’я == Жонка Таўнсэнда памерла ў 1903 годзе. Дзяцей ён пакінуў сваякам. {{зноскі}} == Літаратура == * {{Cite web|title=CHT Townsend, Vandal of the Calypterates|url=http://trichopterology.blogspot.com/2014/01/cht-townsend-vandal-of-calypterates.html|website=Trychopterology|publisher=Self-published|accessdate=2016-10-21}} {{Бібліяінфармацыя}} {{ізаляваны артыкул|date=2022-07-27}} {{DEFAULTSORT:Таўнсэнд Чарльз}} [[Катэгорыя:Выпускнікі Універсітэта Джорджа Вашынгтона]] [[Катэгорыя:Энтамолагі]] j1238j6q0om3og5ve7hvlvbkvsizyek 0 713682 4165117 4164877 2022-07-27T04:23:36Z KrBot 24355 + {{ізаляваны артыкул}} wikitext text/x-wiki {{Вучоны}} '''Фелікс Эдуард Герэн-Меневіль''' ([[1799]]—[[1874]]) — [[Французы|французскі]] [[Заалогія|заолаг]] і [[Энтамалогія|энтамолаг]], [[аўтар]] больш за 400 [[Публікацыя|публікацый]]. [[Праца]]ваў над паляпшэннем {{нп3|шаўкаводства||uk|Шовківництво}} шляхам {{нп3|Селекцыя|развядзення|uk|Селекція}} новы парод [[Тутавы шаўкапрад|шаўкапрадаў]]. У [[1846]] годзе абраны [[прэзідэнт]]ам {{нп3|Энтамалагічнае таварыства Францыі|Энтамалагічнага таварыства Францыі|ru|Энтомологическое общество Франции}}. == Працы == * «Iconographie du Règne animal de Cuvier» (7 т., Парыж, 1830-44 г.); * «Genera des канфігурацыі» (П., 1835); * "Spécies et iconographie génerique des animaux articulés " (П., 1843); * «Guide de l'éleveur de vers à soie» (П., 1856); Акрамя таго, ён выдаваў «Magazin de Zoologie, d’anatomie comparée et de paléontologie» (П., 1831-44, 26 т.). {{зноскі}} == Літаратура == * {{Крыніцы/БіЕ|Герен-Меневилль}} * Jean Gouillard (2004). ''Histoire des entomologistes français, 1750—1950. Édition entièrement revue et augmentée.'' Boubée (Paris) : 287 p. * Jean Lhoste (1987). ''Les Entomologistes français. 1750—1950. ''INRA Éditions : 351 p. {{Бібліяінфармацыя}} {{ізаляваны артыкул|date=2022-07-27}} {{DEFAULTSORT:Герэн-Меневіль Фелікс Эдуард}} [[Катэгорыя:Энтамолагі Францыі]] [[Катэгорыя:Энтамалагічнае таварыства Францыі]] [[Катэгорыя:Лепідаптэролагі]] [[Катэгорыя:Энтамолагі XIX стагоддзя]] [[Катэгорыя:Селекцыянеры]] [[Катэгорыя:Шаўкаводы]] fttmt9oqdnn0n4z25hf2u1ephuwtxz8 3 713694 4164930 2022-07-26T12:10:08Z Maksim L. 13 /* Памер (музыка) */ новы падраздзел wikitext text/x-wiki == [[Памер (музыка)]] == Вітаю. Што такое "час" у Вашай праўцы ў артыкуле [[Памер (музыка)]]? Вашы тэксты вычытаныя, або проста аўтапераклады праз нейкую прыладу, Вы ведаеце беларускую? [[Удзельнік:Maksim L.|Максім Л.]] ([[Размовы з удзельнікам:Maksim L.|размовы]]) 15:10, 26 ліпеня 2022 (+03) hyyatkj8gfbvs7tg28vkzkv8giwjmgk 14 713695 4164957 2022-07-26T13:59:20Z Artsiom91 31770 Новая старонка: «''У гэту катэгорыю заносяцца футбалісты, якія выступаюць або выступалі ў мінулым за футбольны клуб [[ФК Сувон Самсунг Блюўінгз|«Сувон Самсунг Блюўінгз»]]''. [[Катэгорыя:Футбалісты паводле клубаў Паўднёвай Карэі|Сувон Самсунг Блюўінгз]] Катэгорыя:ФК Сув...» wikitext text/x-wiki ''У гэту катэгорыю заносяцца футбалісты, якія выступаюць або выступалі ў мінулым за футбольны клуб [[ФК Сувон Самсунг Блюўінгз|«Сувон Самсунг Блюўінгз»]]''. [[Катэгорыя:Футбалісты паводле клубаў Паўднёвай Карэі|Сувон Самсунг Блюўінгз]] [[Катэгорыя:ФК Сувон Самсунг Блюўінгз]] [[Катэгорыя:Постаці Сувона]] 9m04fnc7ceor0x35jz61u6c0e4wg7b7 3 713696 4164964 2022-07-26T15:12:46Z Cabayi 44544 Cabayi перанёс старонку [[Размовы з удзельнікам:Samotny Wędrowiec]] у [[Размовы з удзельнікам:Pitsarotta]]: Аўтаматычна перанесена старонка пры змене імя ўдзельніка з «[[Special:CentralAuth/Samotny Wędrowiec|Samotny Wędrowiec]]» на «[[Special:CentralAuth/Pitsarotta|Pitsarotta]]» wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Размовы з удзельнікам:Pitsarotta]] amerw9v1e6j6hktumze394z61glvtid 14 713697 4164981 2022-07-26T17:18:33Z Хомелка 6638 новая wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Беспазваночныя ў культуры]] [[Катэгорыя:Членістаногія і чалавек|Членістаногія і чалавек]] qo5306xwnv8mtfebpij6nm9xal7jv1e 14 713698 4164984 2022-07-26T17:20:14Z Хомелка 6638 новая wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Жывёлы ў культуры і мастацтве]] [[Катэгорыя:Беспазваночныя і чалавек]] 11ew0udphd79w7kltk1zu6sr4bakd6y 0 713699 4165019 2022-07-26T18:43:46Z Artsiom91 31770 Artsiom91 перанёс старонку [[Апольска-сілезская акруга]] у [[Апольска-Сілезская акруга]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Апольска-Сілезская акруга]] 2i35eowf23uo2tzqnjtybfl9exqdfqn 0 713700 4165024 2022-07-26T18:54:46Z Frantishak 22737 Новая старонка: «[[Выява:Reindeer herding.jpg|міні|Саамская аленегадоўчая гаспадарка (Швецыя)]] '''Аленегадо{{subst:націск}}ўля''' — галіна [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]], трыманне і вырошчванне [[алені|аленяў]]. == Літаратура == * {{кніга|аўтар = Головнёв А. В., Гарин Н. П., Куканов Д. ...» wikitext text/x-wiki [[Выява:Reindeer herding.jpg|міні|Саамская аленегадоўчая гаспадарка (Швецыя)]] '''Аленегадо́ўля''' — галіна [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]], трыманне і вырошчванне [[алені|аленяў]]. == Літаратура == * {{кніга|аўтар = Головнёв А. В., Гарин Н. П., Куканов Д. А|частка = |загаловак = Оленеводы Ямала (материалы к Атласу кочевых технологий)|арыгінал = |спасылка = http://www.ihist.uran.ru/files/Olenevody_Yamala_(materialy_k_Atlasu_kochevykh_tekhnologiy).pdf|адказны = |выданне = |месца = Екатеринбург|выдавецтва = УрО РАН|год = 2016|том = |старонкі = |старонак = |серыя = |isbn =978–5–7691–2472–3|тыраж = |ref = }} * {{кніга|аўтар = Помишин С. Б.|частка = |загаловак = Происхождение оленеводства и доместикация северного оленя|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданне = |месца = Москва|выдавецтва = Наука|год = 1990|том = |старонкі = |старонак = |серыя = |isbn =5-02-009988-0|тыраж = |ref = }} * {{кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Reindeer Husbandry and Global Environmental Change|арыгінал = |спасылка = https://doi.org/10.4324/9781003118565|адказны = Tim Horstkotte, Øystein Holand, Jouko Kumpula, Jon Moen |выданне = |месца = London|выдавецтва = Routledge|год = 2022|том = |старонкі = |старонак = |серыя = |isbn =9781003118565|тыраж = |ref = }} == Спасылкі == * [https://reindeerherding.org/what-is-reindeer-husbandry What is Reindeer Husbandry?] * [http://library.arcticportal.org/478/1/Reindeer_Map_Web_Download.pdf International Centre of Reindeer husbandry, - (2009) World Reindeer Husbandry: Peoples, Distribution and Challenges. Documentation. International Centre for Reindeer Husbandry, Kautokeino] * [http://www.reindeer-husbandry.uit.no/online/Final_Report/final_report.pdf Johnny-Leo L. Jernsletten, Konstantin Klokov Sustainable Reindeer Husbandry] * [http://www.vniiesh.ru/documents/document_21170_Semyashkin.pdf Г.СЕМЯШКИН, Е.СЕМЯШКИН ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ ОЛЕНЕВОДСТВА] [[Катэгорыя:Жывёлагадоўля]] [[Катэгорыя:Алені]] m54ges3et9626r3eya24b3c0gxm4eq8 4165025 4165024 2022-07-26T18:55:34Z Frantishak 22737 /* Літаратура */ wikitext text/x-wiki [[Выява:Reindeer herding.jpg|міні|Саамская аленегадоўчая гаспадарка (Швецыя)]] '''Аленегадо́ўля''' — галіна [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]], трыманне і вырошчванне [[алені|аленяў]]. == Літаратура == * {{кніга|аўтар = Головнёв А. В., Гарин Н. П., Куканов Д. А|частка = |загаловак = Оленеводы Ямала (материалы к Атласу кочевых технологий)|арыгінал = |спасылка = http://www.ihist.uran.ru/files/Olenevody_Yamala_(materialy_k_Atlasu_kochevykh_tekhnologiy).pdf|адказны = |выданне = |месца = Екатеринбург|выдавецтва = УрО РАН|год = 2016|том = |старонкі = |старонак = |серыя = |isbn =978-5-7691-2472-3|тыраж = |ref = }} * {{кніга|аўтар = Помишин С. Б.|частка = |загаловак = Происхождение оленеводства и доместикация северного оленя|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданне = |месца = Москва|выдавецтва = Наука|год = 1990|том = |старонкі = |старонак = |серыя = |isbn =5-02-009988-0|тыраж = |ref = }} * {{кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Reindeer Husbandry and Global Environmental Change|арыгінал = |спасылка = https://doi.org/10.4324/9781003118565|адказны = Tim Horstkotte, Øystein Holand, Jouko Kumpula, Jon Moen |выданне = |месца = London|выдавецтва = Routledge|год = 2022|том = |старонкі = |старонак = |серыя = |isbn =9781003118565|тыраж = |ref = }} == Спасылкі == * [https://reindeerherding.org/what-is-reindeer-husbandry What is Reindeer Husbandry?] * [http://library.arcticportal.org/478/1/Reindeer_Map_Web_Download.pdf International Centre of Reindeer husbandry, - (2009) World Reindeer Husbandry: Peoples, Distribution and Challenges. Documentation. International Centre for Reindeer Husbandry, Kautokeino] * [http://www.reindeer-husbandry.uit.no/online/Final_Report/final_report.pdf Johnny-Leo L. Jernsletten, Konstantin Klokov Sustainable Reindeer Husbandry] * [http://www.vniiesh.ru/documents/document_21170_Semyashkin.pdf Г.СЕМЯШКИН, Е.СЕМЯШКИН ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ ОЛЕНЕВОДСТВА] [[Катэгорыя:Жывёлагадоўля]] [[Катэгорыя:Алені]] hu6v2zogbxporpyktzoz7i4o11l6leb 4165027 4165025 2022-07-26T18:57:25Z Frantishak 22737 wikitext text/x-wiki [[Выява:Reindeer herding.jpg|міні|[[Саамы|Саамская]] аленегадоўчая гаспадарка ([[Швецыя]])]] '''Аленегадо́ўля''' — галіна [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]], трыманне і вырошчванне [[алені|аленяў]]. == Літаратура == * {{кніга|аўтар = Головнёв А. В., Гарин Н. П., Куканов Д. А|частка = |загаловак = Оленеводы Ямала (материалы к Атласу кочевых технологий)|арыгінал = |спасылка = http://www.ihist.uran.ru/files/Olenevody_Yamala_(materialy_k_Atlasu_kochevykh_tekhnologiy).pdf|адказны = |выданне = |месца = Екатеринбург|выдавецтва = УрО РАН|год = 2016|том = |старонкі = |старонак = |серыя = |isbn =978-5-7691-2472-3|тыраж = |ref = }} * {{кніга|аўтар = Помишин С. Б.|частка = |загаловак = Происхождение оленеводства и доместикация северного оленя|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданне = |месца = Москва|выдавецтва = Наука|год = 1990|том = |старонкі = |старонак = |серыя = |isbn =5-02-009988-0|тыраж = |ref = }} * {{кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Reindeer Husbandry and Global Environmental Change|арыгінал = |спасылка = https://doi.org/10.4324/9781003118565|адказны = Tim Horstkotte, Øystein Holand, Jouko Kumpula, Jon Moen |выданне = |месца = London|выдавецтва = Routledge|год = 2022|том = |старонкі = |старонак = |серыя = |isbn =9781003118565|тыраж = |ref = }} == Спасылкі == * [https://reindeerherding.org/what-is-reindeer-husbandry What is Reindeer Husbandry?] * [http://library.arcticportal.org/478/1/Reindeer_Map_Web_Download.pdf International Centre of Reindeer husbandry, - (2009) World Reindeer Husbandry: Peoples, Distribution and Challenges. Documentation. International Centre for Reindeer Husbandry, Kautokeino] * [http://www.reindeer-husbandry.uit.no/online/Final_Report/final_report.pdf Johnny-Leo L. Jernsletten, Konstantin Klokov Sustainable Reindeer Husbandry] * [http://www.vniiesh.ru/documents/document_21170_Semyashkin.pdf Г.СЕМЯШКИН, Е.СЕМЯШКИН ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ ОЛЕНЕВОДСТВА] [[Катэгорыя:Жывёлагадоўля]] [[Катэгорыя:Алені]] s52esu0tj9uqi24hop5amr88vwryq8m 14 713701 4165032 2022-07-26T19:03:25Z Artsiom91 31770 Новая старонка: «{{Карціны паводле гадоў|1591}}» wikitext text/x-wiki {{Карціны паводле гадоў|1591}} iddc4677qbalmvji4ha2kwd0iozvuql 14 713702 4165033 2022-07-26T19:05:06Z Artsiom91 31770 Новая старонка: «{{Тэма паводле гадоў||1591|год у культуры і мастацтве}} [[Катэгорыя:Культура і мастацтва паводле гадоў]] [[Катэгорыя:1591|Культура і мастацтва]]» wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле гадоў||1591|год у культуры і мастацтве}} [[Катэгорыя:Культура і мастацтва паводле гадоў]] [[Катэгорыя:1591|Культура і мастацтва]] nbtxs7l86rw23x0py2id9561ddghwk4 0 713703 4165050 2022-07-26T19:35:28Z D.L.M.I. Bel 33064 Новая старонка: «{{Адміністрацыйная адзінка |Беларуская назва = Рэдзькаўскі сельсавет |Арыгінальная назва = |Герб = |Сцяг = |Краіна = [[Беларусь]] |Статут = |Гімн = |Уваходзіць у = [[Дубровенскі раён]] |Уклю...» wikitext text/x-wiki {{Адміністрацыйная адзінка |Беларуская назва = Рэдзькаўскі сельсавет |Арыгінальная назва = |Герб = |Сцяг = |Краіна = [[Беларусь]] |Статут = |Гімн = |Уваходзіць у = [[Дубровенскі раён]] |Уключае = 8 населеных пунктаў |Сталіца = [[Рэдзькі (Дубровенскі раён)|Рэдзькі]] |Датаўтварэння = [[20 жніўня]] [[1924]] |Скасаванне = [[8 красавіка]] [[2004]] |Раздзел = |Назва раздзела = |Глава2 = |Назва главы2 = |ВУП = |Год ВУП = |Месца па ВУП = |ВУП на душу насельніцтва = |Месца па ВУП на душу насельніцтва = |Мова = |Мовы = |Насельніцтва = |Год перапісу = |Месца па насельніцтве = |Шчыльнасць = |Месца па шчыльнасці = |Нацыянальны склад = |Канфесійны склад = |Плошча = |Месца па плошчы = |Максімальная вышыня = |Сярэдняя вышыня = |Мінімальная вышыня = |Шырата = |Даўгата = |Карта = |Часовыпояс = |Абрэвіятура = |ISO = |FIPS = |Код аўтамабільных нумароў = 2 |Сайт = |Заўвагі = }} '''Рэ́дзькаўскі сельсаве́т''' — былая адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе [[Дубровенскі раён|Дубровенскага раёна]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]. Цэнтр — вёска [[Рэдзькі (Дубровенскі раён)|Рэдзькі]]. == Гісторыя == Утвораны 20 жніўня 1924 года як '''Азёрскі (Азярэцкі) сельсавет''' у складзе Дубровенскага раёна [[Аршанская акруга|Аршанскай акругі]] [[БССР]]. Цэнтр — вёска [[Азёры (Дубровенскі раён)|Азёры]]. Пасля скасавання акруговай сістэмы 26 ліпеня 1930 года сельсавет у Дубровенскім раёне БССР, з 20 лютага 1938 года — Віцебскай вобласці. У 1939 годзе цэнтр сельсавета перанесены ў вёску [[Пятрыкі (Дубровенскі раён)|Пятрыкі]]. З 9 верасня 1946 года сельсавет у складзе [[Арэхаўскі раён (БССР)|Арэхаўскага раёна]], з 17 снежня 1956 года — Дубровенскага раёна, з 25 снежня 1962 года сельсавет у складзе [[Аршанскі раён|Аршанскага раёна]]. У 1963 годзе ў склад сельсавета з адміністрацыйнага падпарадкавання Асінторфскага пассавета перададзены 8 населеных пунктаў (вёскі [[Буда (Дубровенскі раён)|Буда]], [[Жабыкі (Дубровенскі раён)|Жабыкі]], [[Лабаны (Дубровенскі раён)|Лабаны]], [[Ступакі]], [[Шалашына (Дубровенскі раён)|Шалашына]], [[Шабаны (Дубровенскі раён)|Шыбаны]], пасёлкі падсобнай гаспадаркі мясакамбіната і станцыя [[Асінаўка (Дубровенскі раён)|Асінаўка]])<ref>Рашэнні выканкома Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 27 снежня 1962 г. і выканкома Віцебскага абласнога (сельскага) Савета дэпутатаў працоўных ад 22 студзеня 1963 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1963, № 9 (1009).</ref>. 6 верасня 1963 года цэнтр сельсавета перанесены ў вёску Рэдзькі<ref>Рашэнне выканкома Віцебскага абласнога (сельскага) Савета дэпутатаў працоўных ад 6 верасня 1963 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1963, № 34 (1034).</ref>. 17 ліпеня 1964 года ў склад [[Пірагоўскі сельсавет|Пірагоўскага сельсавета]] перададзены 7 населеных пунктаў (вёскі [[Буда (Дубровенскі раён)|Буда]], [[Жабыкі (Дубровенскі раён)|Жабыкі]], [[Лабаны (Дубровенскі раён)|Лабаны]], [[Ступакі]], [[Шалашына (Дубровенскі раён)|Шалашына]], [[Шабаны (Дубровенскі раён)|Шыбаны]] і чыгуначная станцыя [[Асінаўка (Дубровенскі раён)|Асінаўка]])<ref>Рашэнне выканкома Віцебскага абласнога (сельскага) Савета дэпутатаў працоўных ад 17 ліпеня 1964 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1964, № 31 (1071).</ref>. З 6 студзеня 1965 года сельсавет у складзе адноўленага Дубровенскага раёна. 24 мая 1968 года сельсавет перайменаваны ў Рэдзькаўскі. 8 красавіка 2004 года сельсавет скасаваны, яго тэрыторыя далучана да [[Засценкаўскі сельсавет|Засценкаўскага сельсавета]]<ref>[http://www.pravo.by/document/?guid=2012&oldDoc=2004-83/2004-83(003-027).pdf&oldDocPage=1 Решение Витебского областного Совета депутатов от 8 апреля 2004 г. № 55 Об изменении административно-территориального устройства районов Витебской области] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20211005192131/https://pravo.by/document/?guid=2012&oldDoc=2004-83%2F2004-83%28003-027%29.pdf&oldDocPage=1|date=5 кастрычніка 2021}}</ref>. == Склад == На момант скасавання ў склад сельсавета ўваходзілі 8 населеных пунктаў: [[Азёры (Дубровенскі раён)|Азёры]], [[Вялікае Тхорына]], [[Кіраёва (Дубровенскі раён)|Кіраёва]], [[Косціна]], [[Пятрыкі (Дубровенскі раён)|Пятрыкі]], [[Рэдзькі (Дубровенскі раён)|Рэдзькі]], [[Судзілавічы (Дубровенскі раён)|Судзілавічы]] і [[Шэкі (Дубровенскі раён)|Шэкі]]. {{зноскі}} == Літаратура == * Административно-территориальное устройство БССР: справочник: в 2 т. / Главное архивное управление при Совете Министров БССР, Институт философии и права Академии наук БССР. — Минск: «Беларусь», 1985―1987. * Административно-территориальное устройство Республики Беларусь (1981—2010 гг.): справочник. — Минск: БелНИИДАД, 2012. {{Дубровенскі раён}} [[Катэгорыя:Былыя сельсаветы Дубровенскага раёна]] [[Катэгорыя:Былыя сельсаветы Арэхаўскага раёна]] [[Катэгорыя:Былыя сельсаветы Аршанскага раёна]] [[Катэгорыя:Сельсаветы Беларусі, утвораныя ў 1924 годзе]] [[Катэгорыя:Сельсаветы Беларусі, скасаваныя ў 2004 годзе]] bbueplcyp0yehoq7979xyc9aceoxtf7 0 713704 4165053 2022-07-26T19:36:47Z D.L.M.I. Bel 33064 Перасылае да [[Рэдзькаўскі сельсавет]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Рэдзькаўскі сельсавет]] 4e5q1c3cgzsanircf27mzkmiy9h6ofy 0 713705 4165054 2022-07-26T19:37:30Z D.L.M.I. Bel 33064 Перасылае да [[Рэдзькаўскі сельсавет]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Рэдзькаўскі сельсавет]] 4e5q1c3cgzsanircf27mzkmiy9h6ofy 0 713706 4165055 2022-07-26T19:37:49Z D.L.M.I. Bel 33064 Перасылае да [[Рэдзькаўскі сельсавет]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Рэдзькаўскі сельсавет]] 4e5q1c3cgzsanircf27mzkmiy9h6ofy 0 713707 4165057 2022-07-26T19:38:32Z D.L.M.I. Bel 33064 Перасылае да [[Рэдзькаўскі сельсавет]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Рэдзькаўскі сельсавет]] 4e5q1c3cgzsanircf27mzkmiy9h6ofy 0 713708 4165078 2022-07-26T20:25:35Z Cingenkog 111250 Новая старонка: «{{Каманда герояў коміксаў|Назва=Фантастычная чацвёрка|Арыгінал назвы=Fantastic Four|Выдавец=Marvel Comics|Першае з'яўленне=The Fantastic Four #1 (лістапад 1961)|Стваральнікі=Стэн Лі Джэк Кірбі|Члены=Містар Фантастык Нябачная Жанчына Чалавек Паходня Істота}} Фантастычная ча...» wikitext text/x-wiki {{Каманда герояў коміксаў|Назва=Фантастычная чацвёрка|Арыгінал назвы=Fantastic Four|Выдавец=Marvel Comics|Першае з'яўленне=The Fantastic Four #1 (лістапад 1961)|Стваральнікі=Стэн Лі Джэк Кірбі|Члены=Містар Фантастык Нябачная Жанчына Чалавек Паходня Істота}} Фантастычная чацвёрка-каманда супергерояў, прыдуманая Стэнам Лі і Джэкам Кірбі ў 1961 годзе. Упершыню з'явілася ў часопісе "The Fantastic Four" #1. У склад каманды традыцыйна ўваходзяць чатыры персанажы, якія атрымалі звышздольнасці пасля ўздзеяння касмічных прамянёў падчас навуковай місіі ў адкрыты космас: Містар Фантастык (Рыд Рычардс), навуковы геній і лідар групы, які здольны расцягваць сваё цела да неверагоднай даўжыні і формы; Нябачная Жанчына (Сьюзан "Сью" Шторм), якая можа станавіцца нябачнай і праецыраваць магутныя нябачныя сілавыя палі; Чалавек Паходня (Джоні Шторм), малодшы брат Сью, які можа генераваць полымя, атачаць сябе ім і лётаць; Істота (Бэн Грым), добры пілот, які валодае звышчалавечай сілай і цягавітасцю дзякуючы сваёй каменнай плоці. == Гісторыя == Быўшы студэнтам універсітэта, Рыд Рычардс вырашыў здзейсніць міжзоркавае падарожжа. Яго сусед па пакоі і лепшы сябар Бэн Грым жартам паабяцаў, што сядзе за штурвал карабля Рыда. Некалькі гадоў пасля, працуючы аэракасмічным інжынерам, Рыд рэалізаваў мару ўсяго свайго жыцця. Ён прафінансаваў праэкт будынка міжзоркавага карабля. Бэн да таго часу стаў вядомым лётчыкам-выпрабавальнікам і з радасцю прыняў прапанову кіраваць караблём. Пазней да іх далучылася даўняя любоў і нявеста Рыда Сью Шторм. Аднак праэкт быў не надта ўдалым. Урад пагражаў спыненнем сваёй частцы фінансавання і Рыд прыняў рашэнне неадкладна сесці на карабель і адправіцца ў пробны палёт. Бэну не спадабалася гэтая ідэя, бо сістэма абароны карабля не была дапрацавана і можа апынуцца не ў стане абараніць экіпаж ад моцных касмічных выпраменьванняў. Тым не менш Рыд пераканаў старога сябра заняць месца пілота ў экіпажы. Сью і яе малодшы брат Джоні таксама настойвалі на сваім удзеле, не жадаючы выпусціць магчымасць патрапіць у гісторыю. Чацвёрка ўпотай прабралася на пускавую пляцоўку, села ў карабель і паляцела ў космас з намерам наведаць іншую зорную сістэму і вярнуцца назад. У гэты час моцная ўспышка на сонцы выклікала магутны выкід касмічнага выпраменьвання, якое трапіла ў карабель, выводзячы з ладу схемы кіравання і апрамяняючы каманду. Бэн быў вымушаны срапыніць палёт і вярнуць экспедыцыю на зямлю, дзе каманда выявіла, што касмічныя прамяні выклікалі ў іх сур'ёзныя мутацыі. Рычардс пераканаў сваіх сяброў, што яны павінны выкарыстоўваць свае новаздабытыя здольнасці на карысць усяго чалавецтва. Фантастычная чацвёрка ўзяла на сябе нялёгкую задачу ахоўваць чалавецтва ад небяспек == Фільмы == * Фантастычная чацвёрка (2005) * Фантастычная чацвёрка 2: Уварванне Срэбнага серфера (2007) * Фантастычная чацвёрка (2015) [[Катэгорыя:Коміксы]] [[Катэгорыя:Супергероі Marvel Comics]] 6ql7y657d6govht3oo6jxqtegrwvy2c 4165079 4165078 2022-07-26T20:31:03Z Cingenkog 111250 wikitext text/x-wiki {{Каманда герояў коміксаў|Назва=Фантастычная чацвёрка|Арыгінал назвы=Fantastic Four|Выдавец=[[Marvel Comics]]|Першае з'яўленне=The Fantastic Four #1 (лістапад 1961)|Стваральнікі=[[Стэн Лі]] Джэк Кірбі|Члены=Містар Фантастык Нябачная Жанчына Чалавек Паходня Істота}} Фантастычная чацвёрка-каманда супергерояў, прыдуманая [[Стэн Лі|Стэнам Лі]] і Джэкам Кірбі ў 1961 годзе. Упершыню з'явілася ў часопісе "The Fantastic Four" #1. У склад каманды традыцыйна ўваходзяць чатыры персанажы, якія атрымалі звышздольнасці пасля ўздзеяння касмічных прамянёў падчас навуковай місіі ў адкрыты космас: Містар Фантастык (Рыд Рычардс), навуковы геній і лідар групы, які здольны расцягваць сваё цела да неверагоднай даўжыні і формы; Нябачная Жанчына (Сьюзан "Сью" Шторм), якая можа станавіцца нябачнай і праецыраваць магутныя нябачныя сілавыя палі; Чалавек Паходня (Джоні Шторм), малодшы брат Сью, які можа генераваць полымя, атачаць сябе ім і лётаць; Істота (Бэн Грым), добры пілот, які валодае звышчалавечай сілай і цягавітасцю дзякуючы сваёй каменнай плоці. == Гісторыя == Быўшы студэнтам універсітэта, Рыд Рычардс вырашыў здзейсніць міжзоркавае падарожжа. Яго сусед па пакоі і лепшы сябар Бэн Грым жартам паабяцаў, што сядзе за штурвал карабля Рыда. Некалькі гадоў пасля, працуючы аэракасмічным інжынерам, Рыд рэалізаваў мару ўсяго свайго жыцця. Ён прафінансаваў праэкт будынка міжзоркавага карабля. Бэн да таго часу стаў вядомым лётчыкам-выпрабавальнікам і з радасцю прыняў прапанову кіраваць караблём. Пазней да іх далучылася даўняя любоў і нявеста Рыда Сью Шторм. Аднак праэкт быў не надта ўдалым. Урад пагражаў спыненнем сваёй частцы фінансавання і Рыд прыняў рашэнне неадкладна сесці на карабель і адправіцца ў пробны палёт. Бэну не спадабалася гэтая ідэя, бо сістэма абароны карабля не была дапрацавана і можа апынуцца не ў стане абараніць экіпаж ад моцных касмічных выпраменьванняў. Тым не менш Рыд пераканаў старога сябра заняць месца пілота ў экіпажы. Сью і яе малодшы брат Джоні таксама настойвалі на сваім удзеле, не жадаючы выпусціць магчымасць патрапіць у гісторыю. Чацвёрка ўпотай прабралася на пускавую пляцоўку, села ў карабель і паляцела ў космас з намерам наведаць іншую зорную сістэму і вярнуцца назад. У гэты час моцная ўспышка на сонцы выклікала магутны выкід касмічнага выпраменьвання, якое трапіла ў карабель, выводзячы з ладу схемы кіравання і апрамяняючы каманду. Бэн быў вымушаны срапыніць палёт і вярнуць экспедыцыю на зямлю, дзе каманда выявіла, што касмічныя прамяні выклікалі ў іх сур'ёзныя мутацыі. Рычардс пераканаў сваіх сяброў, што яны павінны выкарыстоўваць свае новаздабытыя здольнасці на карысць усяго чалавецтва. Фантастычная чацвёрка ўзяла на сябе нялёгкую задачу ахоўваць чалавецтва ад небяспек == Фільмы == * Фантастычная чацвёрка (2005) * Фантастычная чацвёрка 2: Уварванне Срэбнага серфера (2007) * Фантастычная чацвёрка (2015) [[Катэгорыя:Коміксы]] [[Катэгорыя:Супергероі Marvel Comics]] mcjtgugbvx9h0j7k2u1r15sj4dn6317 0 713709 4165081 2022-07-26T20:43:41Z Frantishak 22737 Новая старонка: «[[Выява:Н. Е. Сверчков Охота на медведя.jpg|міні|Выкарыстанне коней для транспартыроўкі на карціне М. Я. Свярчкова «Паляванне на мядзведзя» ([[1885]] г.; [[Віцебскі мастацкі музей]])]] '''Конегадо{{subst:націск}}ўля''' — галіна [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]], трыманне...» wikitext text/x-wiki [[Выява:Н. Е. Сверчков Охота на медведя.jpg|міні|Выкарыстанне коней для транспартыроўкі на карціне М. Я. Свярчкова «Паляванне на мядзведзя» ([[1885]] г.; [[Віцебскі мастацкі музей]])]] '''Конегадо́ўля''' — галіна [[жывёлагадоўля|жывёлагадоўлі]], трыманне і вырошчванне [[конь свойскі|коней]]. == Літаратура == * {{Крыніцы/БелЭн|8|Конегадоўля|Жураўская, Н.І.|405}} * {{кніга|аўтар = Пестис, В.К., Ракицкий, Д.Т., Горчаков, В.Ю.|частка = |загаловак = Коневодство: учебное пособие|арыгінал = |спасылка = https://www.ggau.by/universitet/downloads/category/217-konevodstvo?download=2562:uchebnoe-posobie-po-konevodstvu|адказны = |выданне = |месца = Минск|выдавецтва = ИВЦ Минфина|год = 2018|том = |старонкі = |старонак = |серыя = |isbn =978-985-7205-26-4|тыраж = |ref = }} == Спасылкі == * [https://www.svaboda.org/a/24829137.html Конегадоўля і мастацтва верхавой язды ў XVI–XVII стагодзьдзях] * [http://belplem.by/konevodstvo/ КОНЕВОДСТВО В БЕЛАРУСИ] * [https://elib.psu.by/bitstream/123456789/12946/1/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5%20%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%B2%D1%96%D0%BD%D0%BD%D0%B5_2014_1_%D1%81197-201_%D0%93.%D0%98.%20%D0%9A%D0%90%D0%A1%D0%9F%D0%95%D0%A0%D0%9E%D0%92%D0%98%D0%A7.pdf Г. И. Касперович Традиции коневодства в Республике Беларусь] * [https://www.wehorse.com/en/blog/horse-breeds-breeding/ A Brief History of Horse Breeds] * [https://www.fei.org/stories/lifestyle/horse-human/horse-cultures-around-globe Horse Cultures Around the Globe] [[Катэгорыя:Конегадоўля]] 19xxzfprsdriu1bzzchhlm48fkp170x 0 713710 4165136 2022-07-27T07:41:57Z Maksim L. 13 Створана перакладам старонкі «[[:ru:Special:Redirect/revision/120325804|Белецкий, Сергей Васильевич]]» wikitext text/x-wiki {{Вучоны | Сайт = }} [[Категория:Персоналии по алфавиту]] [[Категория:Учёные по алфавиту]] '''Сяргей Васільевіч Бялецкі''' ([[21 жніўня]] [[1953]], [[Санкт-Пецярбург|Ленінград]] — [[ 19 лютага]] [[2022]], [[Санкт-Пецярбург]]) - савецкі і расійскі археолаг, {{Гісторык|СССР|России}}. Доктар гістарычных навук, вядучы навуковы супрацоўнік Аддзела славяна-фінскай археалогіі [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАНН|Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР (РАН)]]. == Біяграфія == Маці - Аляксандра Сямёнаўна Касцова (1920-2006), супрацоўніца Эрмітажа, працавала ў Аддзеле гісторыі рускай культуры болей за 50 гадоў, захавальніца эрмітажнага збору старажытнарускіх абразоў і кніг. Аўтар каля 100 публікацый. Бацька - Васіль Дзмітрыевіч Бялецкі (1919-1997), археолаг, доктар гістарычных навук, болей за 40 гадоў вывучаў гісторыю старажытнага Пскова. Скончыў кафедру археалогіі [[Інстытут гісторыі СПбДУ|гістарычнага факультэта]] [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт|Ленінградскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя А. А. Жданава]] ў 1976 годзе. Тэма кандыдацкай дысертацыі "Кераміка Пскоўскай зямлі другой паловы I - пачатку II тысячагоддзяў н. э. як гістарычная крыніца (культурная стратыграфія рэгіёну)» (1980; навуковы кіраўнік акадэмік [[Валянцін Васілевіч Сядоў|В. В. Сядоў]]). Доктарская дысертацыя «Сфрагістыка [[Пскоў]] XIV-XV стст. (Матэрыялы для гісторыі ўладных структур у сярэднявечным горадзе)» (1995). У 1970-1971 гадах працаваў у [[Эрмітаж|Дзяржаўным Эрмітажы]], у майстэрні рэстаўрацыі манументальнага жывапісу, у 1979-1989 гадах - у аддзеле археалагічных зводаў [[Інстытут археалогіі РАН|Інстытута археалогіі РАН]], з 1989 года - у Інстытуце гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР (РАН) і на кафедры музеязнаўства ў [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны інстытут культуры|СПбДУК]]. Асноўны круг навуковых зацікаўленняў -- рускае сярэднявечча, [[Спецыяльныя гістарычныя дысцыпліны|дапаможныя гістарычныя дысцыпліны]] ([[сфрагістыка]], [[геральдыка]]), археалагічны фальклор. Памёр раніцай 19 лютага 2022 года ў рэанімацыі ад [[COVID-19]]. == Асноўныя працы == '''Манаграфія:''' * Начало Пскова. — СПб., 1996. — С. 5—90. * Введение в генеалогию: Учебное пособие для студентов специальности «Музейное дело и охрана памятников истории и культуры». — СПб., 1997. — С. 3—107. * Знаки Рюриковичей. Часть первая: X—XI вв. // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 2. — СПб., 2000. — С. 3—120. * Знаки Рюриковичей. Часть вторая: Знаки XII—XIII вв. на памятниках сфрагистики (материалы к своду) // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 3. — СПб., 2001. — С. 3—187. * Введение в русскую допетровскую сфрагистику // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 4. — СПб., 2001. — С. 3—192. * Специальные исторические дисциплины: Учебное пособие. — СПб., 2003 (в соавт. с И. В. Воронцовой, З. В. Дмитриевой, Е. В. Крушельницкой, С. Н. Травкиным, М. М. Кромом, М. Ю. Медведевым, А. А. Селиным; авторский текст — с. 248—367). * Пушкиногорье до Пушкина // Михайловская Пушкиниана. 31. Пушкинские Горы. — М., 2004. '''Артыкулы:''' * Знаки Рюриковичей на пломбах из Дрогичина (по материалам свода К. В. Болсуновского) // Stratum plus. 6. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест. 1999. * Подвески с изображением древнерусских княжеских знаков // Ладога и Глеб Лебедев: Восьмые чтения памяти Анны Мачинской. — СПб., 2004. — С. 243—319. * Песни археологических экспедиций как объект музеефикации (к постановке проблемы). Часть 1 // Вестник СПбГУКИ. — 2005. — № 1 (3). — С. 110—134; Часть 2 // Вестник СПбГУКИ. — 2006. — № 1 (4). — С. 112—136. * О нижнем слое Труворова городища (заметки на полях монографии В. В. Седова) // Stratum plus. 5. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест. 2006 (в соавт. с Ю. М. Лесманом). * Ещё раз о культурной стратиграфии нижнего слоя Псковского городища и возникновении города Пскова // Swiat Slowian wczesnego sredniowiecza. — Szczecin; Wroclaw, 2006. P. 107—130. * Сельское кладбище конца XVII — середины XVIII вв. на городище Воронич // Stratum plus. 5. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест, 2009. — С. 84—163. * Новые находки памятников древнерусской сфрагистики в Старой Ладоге // Археология и история Литвы и северо-запада России в раннем и позднем средневековье: Доклады Международного российско-литовского семинара. Санкт-Петербург, 4—8 декабря 2006 г. — СПб., 2009. — С. 21—51 (в соавт. с А. Н. Кирпичниковым). * Крамбамбули. Из истории студенческого песенного фольклора в России // Хорошие дни: Памяти А. С. Хорошева. — М., 2009. * Белецкий С. В. Псков в I — начале II тысячелетия н. э. / Вишняцкий Л. Б. (ред.) // Российский археологический ежегодник. № 1. — СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2011. — С. 361—396. == Спасылкі == * [http://archeo.ru/struktura-1/otdel-slavyano-finskoi-arheologii/belezkij Старонка] на сайце ІГМК РАН * {{Livejournal|durnowo}} * {{УКантакце|id5602498|Сяргея Бялецкага}} * [http://www.pravmir.ru/arheolog-sergey-beletskiy-nado-menshe-kopat-i-bolshe-dumat/ Археолог Сергей Белецкий: Надо меньше копать и больше думать] // Православие и мир. — 2017. — 15 авг. [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інтытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] [[Катэгорыя:Выпускнікі гістарычнага факультэта Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта]] [[Катэгорыя:Дактары гістарычных навук]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Расіі]] [[Катэгорыя:Археолагі Расіі]] aa2bgnh7ljg34s0ktn3jfw05b27rwhe 4165137 4165136 2022-07-27T07:44:00Z Maksim L. 13 wikitext text/x-wiki {{Навуковец}} '''Сяргей Васільевіч Бялецкі''' ([[21 жніўня]] [[1953]], [[Санкт-Пецярбург|Ленінград]] — [[ 19 лютага]] [[2022]], [[Санкт-Пецярбург]]) — савецкі і расійскі археолаг, {{Гісторык|СССР|России}}. Доктар гістарычных навук, вядучы навуковы супрацоўнік Аддзела славяна-фінскай археалогіі [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАНН|Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР (РАН)]]. == Біяграфія == Маці — Аляксандра Сямёнаўна Касцова (1920—2006), супрацоўніца Эрмітажа, працавала ў Аддзеле гісторыі рускай культуры болей за 50 гадоў, захавальніца эрмітажнага збору старажытнарускіх абразоў і кніг. Аўтар каля 100 публікацый. Бацька — Васіль Дзмітрыевіч Бялецкі (1919—1997), археолаг, доктар гістарычных навук, болей за 40 гадоў вывучаў гісторыю старажытнага Пскова. Скончыў кафедру археалогіі [[Інстытут гісторыі СПбДУ|гістарычнага факультэта]] [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт|Ленінградскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя А. А. Жданава]] ў 1976 годзе. Тэма кандыдацкай дысертацыі «Кераміка Пскоўскай зямлі другой паловы I — пачатку II тысячагоддзяў н. э. як гістарычная крыніца (культурная стратыграфія рэгіёну)» (1980; навуковы кіраўнік акадэмік [[Валянцін Васілевіч Сядоў|В. В. Сядоў]]). Доктарская дысертацыя «Сфрагістыка [[Пскоў]] XIV—XV стст. (Матэрыялы для гісторыі ўладных структур у сярэднявечным горадзе)» (1995). У 1970—1971 гадах працаваў у [[Эрмітаж|Дзяржаўным Эрмітажы]], у майстэрні рэстаўрацыі манументальнага жывапісу, у 1979—1989 гадах — у аддзеле археалагічных зводаў [[Інстытут археалогіі РАН|Інстытута археалогіі РАН]], з 1989 года — у Інстытуце гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР (РАН) і на кафедры музеязнаўства ў [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны інстытут культуры|СПбДУК]]. Асноўны круг навуковых зацікаўленняў — рускае сярэднявечча, [[Спецыяльныя гістарычныя дысцыпліны|дапаможныя гістарычныя дысцыпліны]] ([[сфрагістыка]], [[геральдыка]]), археалагічны фальклор. Памёр раніцай 19 лютага 2022 года ў рэанімацыі ад [[COVID-19]]. == Асноўныя працы == ; Манаграфіі * Начало Пскова. — СПб., 1996. — С. 5—90. * Введение в генеалогию: Учебное пособие для студентов специальности «Музейное дело и охрана памятников истории и культуры». — СПб., 1997. — С. 3—107. * Знаки Рюриковичей. Часть первая: X—XI вв. // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 2. — СПб., 2000. — С. 3—120. * Знаки Рюриковичей. Часть вторая: Знаки XII—XIII вв. на памятниках сфрагистики (материалы к своду) // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 3. — СПб., 2001. — С. 3—187. * Введение в русскую допетровскую сфрагистику // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 4. — СПб., 2001. — С. 3—192. * Специальные исторические дисциплины: Учебное пособие. — СПб., 2003 (в соавт. с И. В. Воронцовой, З. В. Дмитриевой, Е. В. Крушельницкой, С. Н. Травкиным, М. М. Кромом, М. Ю. Медведевым, А. А. Селиным; авторский текст — с. 248—367). * Пушкиногорье до Пушкина // Михайловская Пушкиниана. 31. Пушкинские Горы. — М., 2004. ; Артыкулы * Знаки Рюриковичей на пломбах из Дрогичина (по материалам свода К. В. Болсуновского) // Stratum plus. 6. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест. 1999. * Подвески с изображением древнерусских княжеских знаков // Ладога и Глеб Лебедев: Восьмые чтения памяти Анны Мачинской. — СПб., 2004. — С. 243—319. * Песни археологических экспедиций как объект музеефикации (к постановке проблемы). Часть 1 // Вестник СПбГУКИ. — 2005. — № 1 (3). — С. 110—134; Часть 2 // Вестник СПбГУКИ. — 2006. — № 1 (4). — С. 112—136. * О нижнем слое Труворова городища (заметки на полях монографии В. В. Седова) // Stratum plus. 5. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест. 2006 (в соавт. с Ю. М. Лесманом). * Ещё раз о культурной стратиграфии нижнего слоя Псковского городища и возникновении города Пскова // Swiat Slowian wczesnego sredniowiecza. — Szczecin; Wroclaw, 2006. P. 107—130. * Сельское кладбище конца XVII — середины XVIII вв. на городище Воронич // Stratum plus. 5. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест, 2009. — С. 84—163. * Новые находки памятников древнерусской сфрагистики в Старой Ладоге // Археология и история Литвы и северо-запада России в раннем и позднем средневековье: Доклады Международного российско-литовского семинара. Санкт-Петербург, 4—8 декабря 2006 г. — СПб., 2009. — С. 21—51 (в соавт. с А. Н. Кирпичниковым). * Крамбамбули. Из истории студенческого песенного фольклора в России // Хорошие дни: Памяти А. С. Хорошева. — М., 2009. * Белецкий С. В. Псков в I — начале II тысячелетия н. э. / Вишняцкий Л. Б. (ред.) // Российский археологический ежегодник. № 1. — СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2011. — С. 361—396. == Спасылкі == * [http://archeo.ru/struktura-1/otdel-slavyano-finskoi-arheologii/belezkij Старонка] на сайце ІГМК РАН * {{Livejournal|durnowo}} * {{УКантакце|id5602498|Сяргея Бялецкага}} * [http://www.pravmir.ru/arheolog-sergey-beletskiy-nado-menshe-kopat-i-bolshe-dumat/ Археолог Сергей Белецкий: Надо меньше копать и больше думать] // Православие и мир. — 2017. — 15 авг. {{DEFAULTSORT:Бялецкі Сяргей Васілевіч}} [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інтытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] [[Катэгорыя:Выпускнікі гістарычнага факультэта Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта]] [[Катэгорыя:Дактары гістарычных навук]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Расіі]] [[Катэгорыя:Археолагі Расіі]] c05yexfj1dgvo4x3ggea6igs716tgag 4165140 4165137 2022-07-27T07:46:19Z Maksim L. 13 выдалена [[Катэгорыя:Супрацоўнікі Інтытута гісторыі матэрыяльнай культуры РАН]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Навуковец}} '''Сяргей Васільевіч Бялецкі''' ([[21 жніўня]] [[1953]], [[Санкт-Пецярбург|Ленінград]] — [[ 19 лютага]] [[2022]], [[Санкт-Пецярбург]]) — савецкі і расійскі археолаг, {{Гісторык|СССР|России}}. Доктар гістарычных навук, вядучы навуковы супрацоўнік Аддзела славяна-фінскай археалогіі [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАНН|Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР (РАН)]]. == Біяграфія == Маці — Аляксандра Сямёнаўна Касцова (1920—2006), супрацоўніца Эрмітажа, працавала ў Аддзеле гісторыі рускай культуры болей за 50 гадоў, захавальніца эрмітажнага збору старажытнарускіх абразоў і кніг. Аўтар каля 100 публікацый. Бацька — Васіль Дзмітрыевіч Бялецкі (1919—1997), археолаг, доктар гістарычных навук, болей за 40 гадоў вывучаў гісторыю старажытнага Пскова. Скончыў кафедру археалогіі [[Інстытут гісторыі СПбДУ|гістарычнага факультэта]] [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт|Ленінградскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя А. А. Жданава]] ў 1976 годзе. Тэма кандыдацкай дысертацыі «Кераміка Пскоўскай зямлі другой паловы I — пачатку II тысячагоддзяў н. э. як гістарычная крыніца (культурная стратыграфія рэгіёну)» (1980; навуковы кіраўнік акадэмік [[Валянцін Васілевіч Сядоў|В. В. Сядоў]]). Доктарская дысертацыя «Сфрагістыка [[Пскоў]] XIV—XV стст. (Матэрыялы для гісторыі ўладных структур у сярэднявечным горадзе)» (1995). У 1970—1971 гадах працаваў у [[Эрмітаж|Дзяржаўным Эрмітажы]], у майстэрні рэстаўрацыі манументальнага жывапісу, у 1979—1989 гадах — у аддзеле археалагічных зводаў [[Інстытут археалогіі РАН|Інстытута археалогіі РАН]], з 1989 года — у Інстытуце гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР (РАН) і на кафедры музеязнаўства ў [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны інстытут культуры|СПбДУК]]. Асноўны круг навуковых зацікаўленняў — рускае сярэднявечча, [[Спецыяльныя гістарычныя дысцыпліны|дапаможныя гістарычныя дысцыпліны]] ([[сфрагістыка]], [[геральдыка]]), археалагічны фальклор. Памёр раніцай 19 лютага 2022 года ў рэанімацыі ад [[COVID-19]]. == Асноўныя працы == ; Манаграфіі * Начало Пскова. — СПб., 1996. — С. 5—90. * Введение в генеалогию: Учебное пособие для студентов специальности «Музейное дело и охрана памятников истории и культуры». — СПб., 1997. — С. 3—107. * Знаки Рюриковичей. Часть первая: X—XI вв. // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 2. — СПб., 2000. — С. 3—120. * Знаки Рюриковичей. Часть вторая: Знаки XII—XIII вв. на памятниках сфрагистики (материалы к своду) // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 3. — СПб., 2001. — С. 3—187. * Введение в русскую допетровскую сфрагистику // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 4. — СПб., 2001. — С. 3—192. * Специальные исторические дисциплины: Учебное пособие. — СПб., 2003 (в соавт. с И. В. Воронцовой, З. В. Дмитриевой, Е. В. Крушельницкой, С. Н. Травкиным, М. М. Кромом, М. Ю. Медведевым, А. А. Селиным; авторский текст — с. 248—367). * Пушкиногорье до Пушкина // Михайловская Пушкиниана. 31. Пушкинские Горы. — М., 2004. ; Артыкулы * Знаки Рюриковичей на пломбах из Дрогичина (по материалам свода К. В. Болсуновского) // Stratum plus. 6. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест. 1999. * Подвески с изображением древнерусских княжеских знаков // Ладога и Глеб Лебедев: Восьмые чтения памяти Анны Мачинской. — СПб., 2004. — С. 243—319. * Песни археологических экспедиций как объект музеефикации (к постановке проблемы). Часть 1 // Вестник СПбГУКИ. — 2005. — № 1 (3). — С. 110—134; Часть 2 // Вестник СПбГУКИ. — 2006. — № 1 (4). — С. 112—136. * О нижнем слое Труворова городища (заметки на полях монографии В. В. Седова) // Stratum plus. 5. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест. 2006 (в соавт. с Ю. М. Лесманом). * Ещё раз о культурной стратиграфии нижнего слоя Псковского городища и возникновении города Пскова // Swiat Slowian wczesnego sredniowiecza. — Szczecin; Wroclaw, 2006. P. 107—130. * Сельское кладбище конца XVII — середины XVIII вв. на городище Воронич // Stratum plus. 5. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест, 2009. — С. 84—163. * Новые находки памятников древнерусской сфрагистики в Старой Ладоге // Археология и история Литвы и северо-запада России в раннем и позднем средневековье: Доклады Международного российско-литовского семинара. Санкт-Петербург, 4—8 декабря 2006 г. — СПб., 2009. — С. 21—51 (в соавт. с А. Н. Кирпичниковым). * Крамбамбули. Из истории студенческого песенного фольклора в России // Хорошие дни: Памяти А. С. Хорошева. — М., 2009. * Белецкий С. В. Псков в I — начале II тысячелетия н. э. / Вишняцкий Л. Б. (ред.) // Российский археологический ежегодник. № 1. — СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2011. — С. 361—396. == Спасылкі == * [http://archeo.ru/struktura-1/otdel-slavyano-finskoi-arheologii/belezkij Старонка] на сайце ІГМК РАН * {{Livejournal|durnowo}} * {{УКантакце|id5602498|Сяргея Бялецкага}} * [http://www.pravmir.ru/arheolog-sergey-beletskiy-nado-menshe-kopat-i-bolshe-dumat/ Археолог Сергей Белецкий: Надо меньше копать и больше думать] // Православие и мир. — 2017. — 15 авг. {{DEFAULTSORT:Бялецкі Сяргей Васілевіч}} [[Катэгорыя:Выпускнікі гістарычнага факультэта Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта]] [[Катэгорыя:Дактары гістарычных навук]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Расіі]] [[Катэгорыя:Археолагі Расіі]] 70w06y0gnl75nyv6agiv8bka22nszkk 4165163 4165140 2022-07-27T08:36:11Z Maksim L. 13 wikitext text/x-wiki {{Навуковец}} '''Сяргей Васілевіч Бялецкі''' ([[21 жніўня]] [[1953]], [[Санкт-Пецярбург|Ленінград]] — [[ 19 лютага]] [[2022]], [[Санкт-Пецярбург]]) — савецкі і расійскі археолаг, {{Гісторык|СССР|России}}. Доктар гістарычных навук, вядучы навуковы супрацоўнік Аддзела славяна-фінскай археалогіі [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАНН|Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР (РАН)]]. == Біяграфія == Маці — Аляксандра Сямёнаўна Касцова (1920—2006), супрацоўніца Эрмітажа, працавала ў Аддзеле гісторыі рускай культуры болей за 50 гадоў, захавальніца эрмітажнага збору старажытнарускіх абразоў і кніг. Аўтар каля 100 публікацый. Бацька — Васіль Дзмітрыевіч Бялецкі (1919—1997), археолаг, доктар гістарычных навук, болей за 40 гадоў вывучаў гісторыю старажытнага Пскова. Скончыў кафедру археалогіі [[Інстытут гісторыі СПбДУ|гістарычнага факультэта]] [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт|Ленінградскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя А. А. Жданава]] ў 1976 годзе. Тэма кандыдацкай дысертацыі «Кераміка Пскоўскай зямлі другой паловы I — пачатку II тысячагоддзяў н. э. як гістарычная крыніца (культурная стратыграфія рэгіёну)» (1980; навуковы кіраўнік акадэмік [[Валянцін Васілевіч Сядоў|В. В. Сядоў]]). Доктарская дысертацыя «Сфрагістыка [[Пскоў]] XIV—XV стст. (Матэрыялы для гісторыі ўладных структур у сярэднявечным горадзе)» (1995). У 1970—1971 гадах працаваў у [[Эрмітаж|Дзяржаўным Эрмітажы]], у майстэрні рэстаўрацыі манументальнага жывапісу, у 1979—1989 гадах — у аддзеле археалагічных зводаў [[Інстытут археалогіі РАН|Інстытута археалогіі РАН]], з 1989 года — у Інстытуце гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР (РАН) і на кафедры музеязнаўства ў [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны інстытут культуры|СПбДУК]]. Асноўны круг навуковых зацікаўленняў — рускае сярэднявечча, [[Спецыяльныя гістарычныя дысцыпліны|дапаможныя гістарычныя дысцыпліны]] ([[сфрагістыка]], [[геральдыка]]), археалагічны фальклор. Памёр раніцай 19 лютага 2022 года ў рэанімацыі ад [[COVID-19]]. == Асноўныя працы == ; Манаграфіі * Начало Пскова. — СПб., 1996. — С. 5—90. * Введение в генеалогию: Учебное пособие для студентов специальности «Музейное дело и охрана памятников истории и культуры». — СПб., 1997. — С. 3—107. * Знаки Рюриковичей. Часть первая: X—XI вв. // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 2. — СПб., 2000. — С. 3—120. * Знаки Рюриковичей. Часть вторая: Знаки XII—XIII вв. на памятниках сфрагистики (материалы к своду) // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 3. — СПб., 2001. — С. 3—187. * Введение в русскую допетровскую сфрагистику // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 4. — СПб., 2001. — С. 3—192. * Специальные исторические дисциплины: Учебное пособие. — СПб., 2003 (в соавт. с И. В. Воронцовой, З. В. Дмитриевой, Е. В. Крушельницкой, С. Н. Травкиным, М. М. Кромом, М. Ю. Медведевым, А. А. Селиным; авторский текст — с. 248—367). * Пушкиногорье до Пушкина // Михайловская Пушкиниана. 31. Пушкинские Горы. — М., 2004. ; Артыкулы * Знаки Рюриковичей на пломбах из Дрогичина (по материалам свода К. В. Болсуновского) // Stratum plus. 6. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест. 1999. * Подвески с изображением древнерусских княжеских знаков // Ладога и Глеб Лебедев: Восьмые чтения памяти Анны Мачинской. — СПб., 2004. — С. 243—319. * Песни археологических экспедиций как объект музеефикации (к постановке проблемы). Часть 1 // Вестник СПбГУКИ. — 2005. — № 1 (3). — С. 110—134; Часть 2 // Вестник СПбГУКИ. — 2006. — № 1 (4). — С. 112—136. * О нижнем слое Труворова городища (заметки на полях монографии В. В. Седова) // Stratum plus. 5. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест. 2006 (в соавт. с Ю. М. Лесманом). * Ещё раз о культурной стратиграфии нижнего слоя Псковского городища и возникновении города Пскова // Swiat Slowian wczesnego sredniowiecza. — Szczecin; Wroclaw, 2006. P. 107—130. * Сельское кладбище конца XVII — середины XVIII вв. на городище Воронич // Stratum plus. 5. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест, 2009. — С. 84—163. * Новые находки памятников древнерусской сфрагистики в Старой Ладоге // Археология и история Литвы и северо-запада России в раннем и позднем средневековье: Доклады Международного российско-литовского семинара. Санкт-Петербург, 4—8 декабря 2006 г. — СПб., 2009. — С. 21—51 (в соавт. с А. Н. Кирпичниковым). * Крамбамбули. Из истории студенческого песенного фольклора в России // Хорошие дни: Памяти А. С. Хорошева. — М., 2009. * Белецкий С. В. Псков в I — начале II тысячелетия н. э. / Вишняцкий Л. Б. (ред.) // Российский археологический ежегодник. № 1. — СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2011. — С. 361—396. == Спасылкі == * [http://archeo.ru/struktura-1/otdel-slavyano-finskoi-arheologii/belezkij Старонка] на сайце ІГМК РАН * {{Livejournal|durnowo}} * {{УКантакце|id5602498|Сяргея Бялецкага}} * [http://www.pravmir.ru/arheolog-sergey-beletskiy-nado-menshe-kopat-i-bolshe-dumat/ Археолог Сергей Белецкий: Надо меньше копать и больше думать] // Православие и мир. — 2017. — 15 авг. {{DEFAULTSORT:Бялецкі Сяргей Васілевіч}} [[Катэгорыя:Выпускнікі гістарычнага факультэта Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта]] [[Катэгорыя:Дактары гістарычных навук]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Расіі]] [[Катэгорыя:Археолагі Расіі]] d9rq1d6ihgyiim24tpydvzu9u59mutb 4165164 4165163 2022-07-27T08:36:41Z Maksim L. 13 wikitext text/x-wiki {{Навуковец}} '''Сяргей Васілевіч Бялецкі''' ([[21 жніўня]] [[1953]], [[Санкт-Пецярбург|Ленінград]] — [[ 19 лютага]] [[2022]], [[Санкт-Пецярбург]]) — савецкі і расійскі археолаг, {{Гісторык|СССР|России}}. Доктар гістарычных навук, вядучы навуковы супрацоўнік Аддзела славяна-фінскай археалогіі [[Інстытут гісторыі матэрыяльнай культуры РАН|Інстытута гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР (РАН)]]. == Біяграфія == Маці — Аляксандра Сямёнаўна Касцова (1920—2006), супрацоўніца Эрмітажа, працавала ў Аддзеле гісторыі рускай культуры болей за 50 гадоў, захавальніца эрмітажнага збору старажытнарускіх абразоў і кніг. Аўтар каля 100 публікацый. Бацька — Васіль Дзмітрыевіч Бялецкі (1919—1997), археолаг, доктар гістарычных навук, болей за 40 гадоў вывучаў гісторыю старажытнага Пскова. Скончыў кафедру археалогіі [[Інстытут гісторыі СПбДУ|гістарычнага факультэта]] [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны ўніверсітэт|Ленінградскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя А. А. Жданава]] ў 1976 годзе. Тэма кандыдацкай дысертацыі «Кераміка Пскоўскай зямлі другой паловы I — пачатку II тысячагоддзяў н. э. як гістарычная крыніца (культурная стратыграфія рэгіёну)» (1980; навуковы кіраўнік акадэмік [[Валянцін Васілевіч Сядоў|В. В. Сядоў]]). Доктарская дысертацыя «Сфрагістыка [[Пскоў]] XIV—XV стст. (Матэрыялы для гісторыі ўладных структур у сярэднявечным горадзе)» (1995). У 1970—1971 гадах працаваў у [[Эрмітаж|Дзяржаўным Эрмітажы]], у майстэрні рэстаўрацыі манументальнага жывапісу, у 1979—1989 гадах — у аддзеле археалагічных зводаў [[Інстытут археалогіі РАН|Інстытута археалогіі РАН]], з 1989 года — у Інстытуце гісторыі матэрыяльнай культуры АН СССР (РАН) і на кафедры музеязнаўства ў [[Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны інстытут культуры|СПбДУК]]. Асноўны круг навуковых зацікаўленняў — рускае сярэднявечча, [[Спецыяльныя гістарычныя дысцыпліны|дапаможныя гістарычныя дысцыпліны]] ([[сфрагістыка]], [[геральдыка]]), археалагічны фальклор. Памёр раніцай 19 лютага 2022 года ў рэанімацыі ад [[COVID-19]]. == Асноўныя працы == ; Манаграфіі * Начало Пскова. — СПб., 1996. — С. 5—90. * Введение в генеалогию: Учебное пособие для студентов специальности «Музейное дело и охрана памятников истории и культуры». — СПб., 1997. — С. 3—107. * Знаки Рюриковичей. Часть первая: X—XI вв. // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 2. — СПб., 2000. — С. 3—120. * Знаки Рюриковичей. Часть вторая: Знаки XII—XIII вв. на памятниках сфрагистики (материалы к своду) // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 3. — СПб., 2001. — С. 3—187. * Введение в русскую допетровскую сфрагистику // Исследования и музеефикация древностей Северо-Запада. 4. — СПб., 2001. — С. 3—192. * Специальные исторические дисциплины: Учебное пособие. — СПб., 2003 (в соавт. с И. В. Воронцовой, З. В. Дмитриевой, Е. В. Крушельницкой, С. Н. Травкиным, М. М. Кромом, М. Ю. Медведевым, А. А. Селиным; авторский текст — с. 248—367). * Пушкиногорье до Пушкина // Михайловская Пушкиниана. 31. Пушкинские Горы. — М., 2004. ; Артыкулы * Знаки Рюриковичей на пломбах из Дрогичина (по материалам свода К. В. Болсуновского) // Stratum plus. 6. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест. 1999. * Подвески с изображением древнерусских княжеских знаков // Ладога и Глеб Лебедев: Восьмые чтения памяти Анны Мачинской. — СПб., 2004. — С. 243—319. * Песни археологических экспедиций как объект музеефикации (к постановке проблемы). Часть 1 // Вестник СПбГУКИ. — 2005. — № 1 (3). — С. 110—134; Часть 2 // Вестник СПбГУКИ. — 2006. — № 1 (4). — С. 112—136. * О нижнем слое Труворова городища (заметки на полях монографии В. В. Седова) // Stratum plus. 5. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест. 2006 (в соавт. с Ю. М. Лесманом). * Ещё раз о культурной стратиграфии нижнего слоя Псковского городища и возникновении города Пскова // Swiat Slowian wczesnego sredniowiecza. — Szczecin; Wroclaw, 2006. P. 107—130. * Сельское кладбище конца XVII — середины XVIII вв. на городище Воронич // Stratum plus. 5. — СПб.; Кишинев; Одесса; Бухарест, 2009. — С. 84—163. * Новые находки памятников древнерусской сфрагистики в Старой Ладоге // Археология и история Литвы и северо-запада России в раннем и позднем средневековье: Доклады Международного российско-литовского семинара. Санкт-Петербург, 4—8 декабря 2006 г. — СПб., 2009. — С. 21—51 (в соавт. с А. Н. Кирпичниковым). * Крамбамбули. Из истории студенческого песенного фольклора в России // Хорошие дни: Памяти А. С. Хорошева. — М., 2009. * Белецкий С. В. Псков в I — начале II тысячелетия н. э. / Вишняцкий Л. Б. (ред.) // Российский археологический ежегодник. № 1. — СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2011. — С. 361—396. == Спасылкі == * [http://archeo.ru/struktura-1/otdel-slavyano-finskoi-arheologii/belezkij Старонка] на сайце ІГМК РАН * {{Livejournal|durnowo}} * {{УКантакце|id5602498|Сяргея Бялецкага}} * [http://www.pravmir.ru/arheolog-sergey-beletskiy-nado-menshe-kopat-i-bolshe-dumat/ Археолог Сергей Белецкий: Надо меньше копать и больше думать] // Православие и мир. — 2017. — 15 авг. {{DEFAULTSORT:Бялецкі Сяргей Васілевіч}} [[Катэгорыя:Выпускнікі гістарычнага факультэта Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта]] [[Катэгорыя:Дактары гістарычных навук]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Расіі]] [[Катэгорыя:Археолагі Расіі]] dz90b186juhv9pdrqieka0pmq6ll71v 0 713712 4165147 2022-07-27T07:55:18Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Мар’яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Мар’яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч]] 8xnfq93ypd24bdvnc4k7n9xo114xcz2 0 713713 4165148 2022-07-27T07:55:47Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Мар’яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Мар’яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч]] 8xnfq93ypd24bdvnc4k7n9xo114xcz2 0 713714 4165149 2022-07-27T07:56:18Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Мар’яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Мар’яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч]] 8xnfq93ypd24bdvnc4k7n9xo114xcz2 0 713715 4165150 2022-07-27T07:57:16Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Ніна Мікалаеўна Гурына]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ніна Мікалаеўна Гурына]] 086z7cerxebhppv8895v8vx3nh5yyjb 0 713716 4165151 2022-07-27T07:57:48Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Ніна Мікалаеўна Гурына]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ніна Мікалаеўна Гурына]] 086z7cerxebhppv8895v8vx3nh5yyjb 0 713717 4165152 2022-07-27T07:58:17Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Ніна Мікалаеўна Гурына]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ніна Мікалаеўна Гурына]] 086z7cerxebhppv8895v8vx3nh5yyjb 0 713718 4165153 2022-07-27T07:59:47Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Мар’яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Мар’яна Уладзіміраўна Малеўская-Малевіч ]] k02u44i9njqoz2baqg6hhjyosqh57if 0 713719 4165155 2022-07-27T08:01:41Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Фрыда Давыдаўна Гурэвіч]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Фрыда Давыдаўна Гурэвіч]] 9h8zst5gz7eq8jmv7h505t6aknbl6z6 0 713720 4165156 2022-07-27T08:02:17Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Фрыда Давыдаўна Гурэвіч]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Фрыда Давыдаўна Гурэвіч]] 9h8zst5gz7eq8jmv7h505t6aknbl6z6 0 713721 4165159 2022-07-27T08:27:28Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Сяргей Васілевіч Бялецкі]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Сяргей Васілевіч Бялецкі]] 63mdq19rpiu14xj1weojf9t4vzjwpk4 0 713722 4165160 2022-07-27T08:28:03Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Сяргей Васілевіч Бялецкі]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Сяргей Васілевіч Бялецкі]] 63mdq19rpiu14xj1weojf9t4vzjwpk4 0 713723 4165162 2022-07-27T08:34:07Z Maksim L. 13 Перасылае да [[Сяргей Васілевіч Бялецкі]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Сяргей Васілевіч Бялецкі]] 63mdq19rpiu14xj1weojf9t4vzjwpk4 2 713724 4165170 2022-07-27T09:05:47Z Vents79 120716 Новая старонка: «'''Караль Наўроцкі''' (нар. 3 сакавіка 1983, Гданьск) — польскі гісторык. Цяпер ён узначальвае Інстытут нацыянальнай памяці (ІНП). Раней быў дырэктарам Музея Другой сусветнай вайны ў Гданьску ў 2017-2021 гадах. == Кар'ера == Караль Наўроцкі — выпускнік гістарычна...» wikitext text/x-wiki '''Караль Наўроцкі''' (нар. 3 сакавіка 1983, Гданьск) — польскі гісторык. Цяпер ён узначальвае Інстытут нацыянальнай памяці (ІНП). Раней быў дырэктарам Музея Другой сусветнай вайны ў Гданьску ў 2017-2021 гадах. == Кар'ера == Караль Наўроцкі — выпускнік гістарычнага факультэта Гданьскага ўніверсітэта, дзе ў 2013 годзе атрымаў доктарскую ступень. У 2009–2017 гадах працаваў у Інстытуце нацыянальнай памяці, у 2013–2017 гадах узначальваў Аддзяленне народнай адукацыі ў Гданьску ІНП. У 2011–2017 гадах ён таксама быў старшынёй Седлецкага раённага савета ў Гданьску. У 2017 годзе стаў дырэктарам Музея Другой сусветнай вайны ў Гданьску, які займаў да 2021 года. Затым вярнуўся ў Інстытут нацыянальнай памяці і ў чэрвені 2021 года стаў яго віцэ-прэзідэнтам. У ліпені 2021 года ён заняў пасаду новага кіраўніка Інстытута нацыянальнай памяці пасля абрання Сэймам і зацвярджэння Сенатам Рэспублікі Польшча. Наўроцкі з'яўляецца аўтарам або суаўтарам некалькіх кніг і шматлікіх навуковых і навукова-папулярных артыкулаў па антыкамуністычнай апазіцыі, арганізаванай злачыннасці ў ПНР і гісторыі спорту. == Узнагароды == У 2016 годзе ўзнагароджаны Бронзавым Крыжам Заслугі перад Рэспублікай Польшча. У 2021 годзе ўзнагароджаны Сярэбраным Крыжам Заслугі. rcsxznxazotz0j4poujw20ixzi9prce 4165183 4165170 2022-07-27T10:11:32Z Vents79 120716 wikitext text/x-wiki '''Караль Наўроцкі''' (нар. 3 сакавіка 1983, Гданьск) — польскі гісторык. Быў дырэктарам Музея Другой сусветнай вайны ў Гданьску ў 2017-2021 гадах. Цяпер ён узначальвае Інстытут нацыянальнай памяці (ІНП). == Кар'ера == Караль Наўроцкі — выпускнік гістарычнага факультэта Гданьскага ўніверсітэта, дзе ў 2013 годзе атрымаў доктарскую ступень. У 2009–2017 гадах працаваў у Інстытуце нацыянальнай памяці, у 2013–2017 гадах узначальваў Аддзяленне народнай адукацыі ў Гданьску ІНП. У 2011–2017 гадах ён таксама быў старшынёй Седлецкага раённага савета ў Гданьску. У 2017 годзе стаў дырэктарам Музея Другой сусветнай вайны ў Гданьску, які займаў да 2021 года. Затым вярнуўся ў Інстытут нацыянальнай памяці і ў чэрвені 2021 года стаў яго віцэ-прэзідэнтам. У ліпені 2021 года ён заняў пасаду новага кіраўніка Інстытута нацыянальнай памяці пасля абрання Сэймам і зацвярджэння Сенатам Рэспублікі Польшча. Наўроцкі з'яўляецца аўтарам або суаўтарам некалькіх кніг і шматлікіх навуковых і навукова-папулярных артыкулаў па антыкамуністычнай апазіцыі, арганізаванай злачыннасці ў ПНР і гісторыі спорту. == Узнагароды == У 2016 годзе ўзнагароджаны Бронзавым Крыжам Заслугі перад Рэспублікай Польшча. У 2021 годзе ўзнагароджаны Сярэбраным Крыжам Заслугі. hmjklt8dt6slu2pp0d6i3rno26da5jk 0 713725 4165171 2022-07-27T09:12:45Z Maksim L. 13 Створана перакладам старонкі «[[:ru:Special:Redirect/revision/112328925|Молчанов, Аркадий Анатольевич]]» wikitext text/x-wiki {{Асоба | сайт = }} '''Аркадзь Анатолевіч Маўчанаў''' ([[27 лютага]] [[1947]] — [[18 ліпеня]] [[2010]]) — расійскі гісторык, археолаг і нумізмат. Большая частка прац Маўчанава прысвечана гісторыі, [[Археалогія|археалогіі]] і [[Нумізматыка|нумізматыцы]] Старажытнай Русі, але вядомы ён болей як даследчык [[Эгейская сям’я|крыцкага пісьма]]. Маўчанаў прааналізаваў лагічныя блокі, з якіх складзены надпісы [[Крыцкае палацавае пісьмо|крыцкімі іерогліфамі]], і выявіў словы, якія значаць "цар" і "сын", а таксама прачытаў шэраг імён. Таксама прапанаваў дэшыфроўку [[Фесцкі дыск|фесцкага дыска]], аднак большасць даследчыкаў лічыць яе спрэчнай. У 2011 годзе ў памяць А. А. Маўчанава выйшаў "Альманах антычнай нумізматыкі № 4", навуковым рэдактарам якога ён быў да сваёй смерці. У 2014 годзе выйшаў зборнік «ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΣ. Зборнік навуковых артыкулаў памяці Аркадзя Анатолевіча Маўчанава (1947-2010)»<ref>«[https://www.academia.edu/6663748/%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%A5%CE%A4%CE%A1%CE%9F%CE%A0%CE%9F%CE%A3_Collection_of_articles_in_memory_of_Dr._A._A._Molchanov ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΣ. Сборник научных статей памяти Аркадия Анатольевича Молчанова (1947-2010)]»</ref> (пад рэдакцыяй Т. Джаксан і А. Акапяна), які ўключае артыкулы па антычнай гісторыі, генеалогіі і геаграфіі, па гісторыі, генеалогіі і геаграфіі Закаўказзя, па гісторыі Візантыі, Старажытнай Русі і Скандынавіі, па антычнай, закаўказскай і ўсходняй нумізматыцы і эпіграфіцы, а таксама публікацыі архіўных матэрыялаў. == Пра А. Маўчанава == * [https://www.academia.edu/1032419/In_memoriam_magistri._Arkady_Anatolyevich_Molchanov._1947-2010._In_Russian Акопян А. В. In memoriam magistri. Памяти Аркадия Анатольевича Молчанова. 1947—2010 // Альманах античной нумизматики. № 4. (Библиотека античной истории и нумизматики). М., 2011. С. 6-9.] * Молчанова О. В., Молчанов К. А. Список печатных работ А. А. Молчанова (1947—2010) // Альманах античной нумизматики. № 4. (Библиотека античной истории и нумизматики). М., 2011. С. 10-41. == Працы == * {{Кніга|год=1980}} * {{Кніга|год=1988}} * {{Кніга|год=1992}} (Переработанное и дополненное издание книги «Таинственные письмена первых европейцев»). * {{Кніга|год=2000}} == Спасылкі == * [http://info.charm.ru/authors/Gerboved-93-Molchanov-4-5.htm Кароткая біяграфія] * [https://web.archive.org/web/20130813122444/http://alexakopyan.com/Molchanov.htm Спіс друкаваных прац] * [http://annales.info/sbo/bibliogr/molchanov.htm Спіс друкаваных прац са спасылкамі на публікацыі ў інтэрнэце] [[Катэгорыя:Антыказнаўцы Расіі]] [[Катэгорыя:Мовазнаўцы Расіі]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Расіі]] 9ojq88l5qot5g55gvk84qzbzcvu8euw 4165174 4165171 2022-07-27T09:23:09Z Maksim L. 13 wikitext text/x-wiki {{Навуковец}} '''Аркадзь Анатолевіч Маўчанаў''' ([[27 лютага]] [[1947]] — [[18 ліпеня]] [[2010]]) — расійскі гісторык, археолаг і нумізмат. Большая частка прац Маўчанава прысвечана гісторыі, [[Археалогія|археалогіі]] і [[Нумізматыка|нумізматыцы]] Старажытнай Русі, але вядомы ён болей як даследчык [[Эгейская сям’я|крыцкага пісьма]]. Прааналізаваў лагічныя блокі, з якіх складзены надпісы [[Крыцкае палацавае пісьмо|крыцкімі іерогліфамі]], і выявіў словы, якія значаць «цар» і «сын», а таксама прачытаў шэраг імён. Таксама прапанаваў дэшыфроўку [[Фесцкі дыск|фесцкага дыска]], аднак большасць даследчыкаў лічыць яе спрэчнай. == Памяць == У 2011 годзе ў памяць А. А. Маўчанава выйшаў «Альманах антычнай нумізматыкі № 4», навуковым рэдактарам якога ён быў да сваёй смерці. У 2014 годзе выйшаў зборнік «ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΣ. Зборнік навуковых артыкулаў памяці Аркадзя Анатолевіча Маўчанава (1947—2010)»<ref>«[https://www.academia.edu/6663748/%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%A5%CE%A4%CE%A1%CE%9F%CE%A0%CE%9F%CE%A3_Collection_of_articles_in_memory_of_Dr._A._A._Molchanov ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΣ. Сборник научных статей памяти Аркадия Анатольевича Молчанова (1947—2010)]»</ref> (пад рэдакцыяй Т. Джаксан і А. Акапяна), які ўключае артыкулы па антычнай гісторыі, генеалогіі і геаграфіі, па гісторыі, генеалогіі і геаграфіі Закаўказзя, па гісторыі Візантыі, Старажытнай Русі і Скандынавіі, па антычнай, закаўказскай і ўсходняй нумізматыцы і эпіграфіцы, а таксама публікацыі архіўных матэрыялаў. == Працы == * {{кніга |аўтар = Молчанов А. А. |загаловак = Таинственные письмена первых европейцев |спасылка = https://search.rsl.ru/ru/record/01001013882 |адказны = |выданне = |месца = М. |выдавецтва = Наука |год = 1980 |старонак = 120 |серыя = Из истории мировой культуры |тыраж = }} * {{кніга |аўтар = Молчанов А. А., Нерознак В. П., Шарыпкин С. Я. |загаловак = Памятники древнейшей греческой письменности: Введение в микенологию |спасылка = http://annales.info/greece/molchan/index.htm#pdgp |адказны = Институт языкознания АН СССР |выданне = |месца = М. |выдавецтва = Наука |год = 1988 |старонак = 192 |серыя = |isbn = |тыраж = 1650 }} * {{кніга |аўтар=Молчанов А. А. |загаловак=Посланцы погибших цивилизаций: Письмена древнейшей Эгеиды |спасылка=https://search.rsl.ru/ru/record/01001636925 |адказны= |выданне= |месца=М. |выдавецтва=Наука |год=1992 |старонак=192 |серыя=Литературоведение и языкознание|isbn=5-02-011043-4 |тыраж= |ref= }} (Переработанное и дополненное издание книги «Таинственные письмена первых европейцев»). * {{кніга |аўтар = Молчанов А. А. |загаловак = Социальные структуры и общественные отношения в Греции II тысячелетия до н. э.: (Проблемы источниковедения миноистики и микенологии) |спасылка = http://annales.info/greece/molchan/index.htm#2000 |адказны = Отв. ред. Л. П. Маринович |выданне = |месца = М. |выдавецтва = Издательство Института всеобщей истории РАН |год = 2000 |старонак = |серыя = |isbn = |тыраж = }} {{Зноскі}} == Літаратура == * [https://www.academia.edu/1032419/In_memoriam_magistri._Arkady_Anatolyevich_Molchanov._1947-2010._In_Russian Акопян А. В. In memoriam magistri. Памяти Аркадия Анатольевича Молчанова. 1947—2010 // Альманах античной нумизматики. № 4. (Библиотека античной истории и нумизматики). М., 2011. С. 6-9.] * Молчанова О. В., Молчанов К. А. Список печатных работ А. А. Молчанова (1947—2010) // Альманах античной нумизматики. № 4. (Библиотека античной истории и нумизматики). М., 2011. С. 10-41. == Спасылкі == * [http://info.charm.ru/authors/Gerboved-93-Molchanov-4-5.htm Кароткая біяграфія] * [https://web.archive.org/web/20130813122444/http://alexakopyan.com/Molchanov.htm Спіс друкаваных прац] * [http://annales.info/sbo/bibliogr/molchanov.htm Спіс друкаваных прац са спасылкамі на публікацыі ў інтэрнэце] {{DEFAULTSORT:Маўчанаў Аркадзь Анатолевіч}} [[Катэгорыя:Антыказнаўцы Расіі]] [[Катэгорыя:Мовазнаўцы Расіі]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Расіі]] m04v5jwin0mbh5snrqa02l0skpgzkpy 4165175 4165174 2022-07-27T09:24:43Z Maksim L. 13 /* Літаратура */ wikitext text/x-wiki {{Навуковец}} '''Аркадзь Анатолевіч Маўчанаў''' ([[27 лютага]] [[1947]] — [[18 ліпеня]] [[2010]]) — расійскі гісторык, археолаг і нумізмат. Большая частка прац Маўчанава прысвечана гісторыі, [[Археалогія|археалогіі]] і [[Нумізматыка|нумізматыцы]] Старажытнай Русі, але вядомы ён болей як даследчык [[Эгейская сям’я|крыцкага пісьма]]. Прааналізаваў лагічныя блокі, з якіх складзены надпісы [[Крыцкае палацавае пісьмо|крыцкімі іерогліфамі]], і выявіў словы, якія значаць «цар» і «сын», а таксама прачытаў шэраг імён. Таксама прапанаваў дэшыфроўку [[Фесцкі дыск|фесцкага дыска]], аднак большасць даследчыкаў лічыць яе спрэчнай. == Памяць == У 2011 годзе ў памяць А. А. Маўчанава выйшаў «Альманах антычнай нумізматыкі № 4», навуковым рэдактарам якога ён быў да сваёй смерці. У 2014 годзе выйшаў зборнік «ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΣ. Зборнік навуковых артыкулаў памяці Аркадзя Анатолевіча Маўчанава (1947—2010)»<ref>«[https://www.academia.edu/6663748/%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%A5%CE%A4%CE%A1%CE%9F%CE%A0%CE%9F%CE%A3_Collection_of_articles_in_memory_of_Dr._A._A._Molchanov ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΣ. Сборник научных статей памяти Аркадия Анатольевича Молчанова (1947—2010)]»</ref> (пад рэдакцыяй Т. Джаксан і А. Акапяна), які ўключае артыкулы па антычнай гісторыі, генеалогіі і геаграфіі, па гісторыі, генеалогіі і геаграфіі Закаўказзя, па гісторыі Візантыі, Старажытнай Русі і Скандынавіі, па антычнай, закаўказскай і ўсходняй нумізматыцы і эпіграфіцы, а таксама публікацыі архіўных матэрыялаў. == Працы == * {{кніга |аўтар = Молчанов А. А. |загаловак = Таинственные письмена первых европейцев |спасылка = https://search.rsl.ru/ru/record/01001013882 |адказны = |выданне = |месца = М. |выдавецтва = Наука |год = 1980 |старонак = 120 |серыя = Из истории мировой культуры |тыраж = }} * {{кніга |аўтар = Молчанов А. А., Нерознак В. П., Шарыпкин С. Я. |загаловак = Памятники древнейшей греческой письменности: Введение в микенологию |спасылка = http://annales.info/greece/molchan/index.htm#pdgp |адказны = Институт языкознания АН СССР |выданне = |месца = М. |выдавецтва = Наука |год = 1988 |старонак = 192 |серыя = |isbn = |тыраж = 1650 }} * {{кніга |аўтар=Молчанов А. А. |загаловак=Посланцы погибших цивилизаций: Письмена древнейшей Эгеиды |спасылка=https://search.rsl.ru/ru/record/01001636925 |адказны= |выданне= |месца=М. |выдавецтва=Наука |год=1992 |старонак=192 |серыя=Литературоведение и языкознание|isbn=5-02-011043-4 |тыраж= |ref= }} (Переработанное и дополненное издание книги «Таинственные письмена первых европейцев»). * {{кніга |аўтар = Молчанов А. А. |загаловак = Социальные структуры и общественные отношения в Греции II тысячелетия до н. э.: (Проблемы источниковедения миноистики и микенологии) |спасылка = http://annales.info/greece/molchan/index.htm#2000 |адказны = Отв. ред. Л. П. Маринович |выданне = |месца = М. |выдавецтва = Издательство Института всеобщей истории РАН |год = 2000 |старонак = |серыя = |isbn = |тыраж = }} {{Зноскі}} == Літаратура == * ''Акопян А. В.'' [https://www.academia.edu/1032419/In_memoriam_magistri._Arkady_Anatolyevich_Molchanov._1947-2010._In_Russian In memoriam magistri. Памяти Аркадия Анатольевича Молчанова. 1947—2010] // Альманах античной нумизматики. № 4. (Библиотека античной истории и нумизматики). — М., 2011. С. 6-9. * ''Молчанова О. В., Молчанов К. А.'' Список печатных работ А. А. Молчанова (1947—2010) // Альманах античной нумизматики. № 4. (Библиотека античной истории и нумизматики). М., 2011. С. 10-41. == Спасылкі == * [http://info.charm.ru/authors/Gerboved-93-Molchanov-4-5.htm Кароткая біяграфія] * [https://web.archive.org/web/20130813122444/http://alexakopyan.com/Molchanov.htm Спіс друкаваных прац] * [http://annales.info/sbo/bibliogr/molchanov.htm Спіс друкаваных прац са спасылкамі на публікацыі ў інтэрнэце] {{DEFAULTSORT:Маўчанаў Аркадзь Анатолевіч}} [[Катэгорыя:Антыказнаўцы Расіі]] [[Катэгорыя:Мовазнаўцы Расіі]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Расіі]] 0ue1njewhah1cqjeylx5ez7cvkq4jgk 4165176 4165175 2022-07-27T09:28:25Z Maksim L. 13 дададзена [[Катэгорыя:Нумізматы Расіі]] з дапамогай [[Вікіпедыя:Гаджэты/HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Навуковец}} '''Аркадзь Анатолевіч Маўчанаў''' ([[27 лютага]] [[1947]] — [[18 ліпеня]] [[2010]]) — расійскі гісторык, археолаг і нумізмат. Большая частка прац Маўчанава прысвечана гісторыі, [[Археалогія|археалогіі]] і [[Нумізматыка|нумізматыцы]] Старажытнай Русі, але вядомы ён болей як даследчык [[Эгейская сям’я|крыцкага пісьма]]. Прааналізаваў лагічныя блокі, з якіх складзены надпісы [[Крыцкае палацавае пісьмо|крыцкімі іерогліфамі]], і выявіў словы, якія значаць «цар» і «сын», а таксама прачытаў шэраг імён. Таксама прапанаваў дэшыфроўку [[Фесцкі дыск|фесцкага дыска]], аднак большасць даследчыкаў лічыць яе спрэчнай. == Памяць == У 2011 годзе ў памяць А. А. Маўчанава выйшаў «Альманах антычнай нумізматыкі № 4», навуковым рэдактарам якога ён быў да сваёй смерці. У 2014 годзе выйшаў зборнік «ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΣ. Зборнік навуковых артыкулаў памяці Аркадзя Анатолевіча Маўчанава (1947—2010)»<ref>«[https://www.academia.edu/6663748/%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%A5%CE%A4%CE%A1%CE%9F%CE%A0%CE%9F%CE%A3_Collection_of_articles_in_memory_of_Dr._A._A._Molchanov ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΣ. Сборник научных статей памяти Аркадия Анатольевича Молчанова (1947—2010)]»</ref> (пад рэдакцыяй Т. Джаксан і А. Акапяна), які ўключае артыкулы па антычнай гісторыі, генеалогіі і геаграфіі, па гісторыі, генеалогіі і геаграфіі Закаўказзя, па гісторыі Візантыі, Старажытнай Русі і Скандынавіі, па антычнай, закаўказскай і ўсходняй нумізматыцы і эпіграфіцы, а таксама публікацыі архіўных матэрыялаў. == Працы == * {{кніга |аўтар = Молчанов А. А. |загаловак = Таинственные письмена первых европейцев |спасылка = https://search.rsl.ru/ru/record/01001013882 |адказны = |выданне = |месца = М. |выдавецтва = Наука |год = 1980 |старонак = 120 |серыя = Из истории мировой культуры |тыраж = }} * {{кніга |аўтар = Молчанов А. А., Нерознак В. П., Шарыпкин С. Я. |загаловак = Памятники древнейшей греческой письменности: Введение в микенологию |спасылка = http://annales.info/greece/molchan/index.htm#pdgp |адказны = Институт языкознания АН СССР |выданне = |месца = М. |выдавецтва = Наука |год = 1988 |старонак = 192 |серыя = |isbn = |тыраж = 1650 }} * {{кніга |аўтар=Молчанов А. А. |загаловак=Посланцы погибших цивилизаций: Письмена древнейшей Эгеиды |спасылка=https://search.rsl.ru/ru/record/01001636925 |адказны= |выданне= |месца=М. |выдавецтва=Наука |год=1992 |старонак=192 |серыя=Литературоведение и языкознание|isbn=5-02-011043-4 |тыраж= |ref= }} (Переработанное и дополненное издание книги «Таинственные письмена первых европейцев»). * {{кніга |аўтар = Молчанов А. А. |загаловак = Социальные структуры и общественные отношения в Греции II тысячелетия до н. э.: (Проблемы источниковедения миноистики и микенологии) |спасылка = http://annales.info/greece/molchan/index.htm#2000 |адказны = Отв. ред. Л. П. Маринович |выданне = |месца = М. |выдавецтва = Издательство Института всеобщей истории РАН |год = 2000 |старонак = |серыя = |isbn = |тыраж = }} {{Зноскі}} == Літаратура == * ''Акопян А. В.'' [https://www.academia.edu/1032419/In_memoriam_magistri._Arkady_Anatolyevich_Molchanov._1947-2010._In_Russian In memoriam magistri. Памяти Аркадия Анатольевича Молчанова. 1947—2010] // Альманах античной нумизматики. № 4. (Библиотека античной истории и нумизматики). — М., 2011. С. 6-9. * ''Молчанова О. В., Молчанов К. А.'' Список печатных работ А. А. Молчанова (1947—2010) // Альманах античной нумизматики. № 4. (Библиотека античной истории и нумизматики). М., 2011. С. 10-41. == Спасылкі == * [http://info.charm.ru/authors/Gerboved-93-Molchanov-4-5.htm Кароткая біяграфія] * [https://web.archive.org/web/20130813122444/http://alexakopyan.com/Molchanov.htm Спіс друкаваных прац] * [http://annales.info/sbo/bibliogr/molchanov.htm Спіс друкаваных прац са спасылкамі на публікацыі ў інтэрнэце] {{DEFAULTSORT:Маўчанаў Аркадзь Анатолевіч}} [[Катэгорыя:Антыказнаўцы Расіі]] [[Катэгорыя:Мовазнаўцы Расіі]] [[Катэгорыя:Гісторыкі Расіі]] [[Катэгорыя:Нумізматы Расіі]] sjqw7xqb960047rrze1n58og3m1tmnw 0 713726 4165173 2022-07-27T09:19:21Z Паўлюк Шапецька 37440 Новая старонка: «{{Нацыянальны чэмпіянат |лагатып = |памер = |подпіс = |час = 29 верасня 2018 |назва = |удзельнікаў = |гарады = |стадыёны = |чэмпіён = [[Пернік Торунь]] |разоў = 1 |2 месца = [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] |3 месца = |д...» wikitext text/x-wiki {{Нацыянальны чэмпіянат |лагатып = |памер = |подпіс = |час = 29 верасня 2018 |назва = |удзельнікаў = |гарады = |стадыёны = |чэмпіён = [[Пернік Торунь]] |разоў = 1 |2 месца = [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] |3 месца = |дублёры = |гульняў = |галоў = |гледачоў = |бамбардзір = |бгалоў = |лепшы = |папярэдні сезон = [[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2017|2017]] |наступны сезон = [[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2019|2019]] }} '''Суперкубак Польшчы па баскетболе 2018''' — штогадовага матча [[Суперкубак Польшчы па баскетболе|суперкубка Польшчы па баскетболе]], якое складаецца з аднаго матча паміж пераможцам [[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе|чэмпіянату Польшчы ]] і ўладальнікам [[Кубак Польшчы па баскетболе|Кубка Польшчы]]. {| class="wikitable" |- !width="100"|Дата і месца!!width="150"|Суддзі!!width="200"|Каманда 1!!width="150"|Лік!!width="200"|Каманда 2 |- |align=center| 29 верасня 2018, [[Гнезна (Польшча)|Гнезна]]|| align=center|Марцін Кавальскі, Томаш Травіцкі, Адам Верзман ||align=right bgcolor="#bbeebb"| '''[[Пернік Торунь|Пернік]] [[Торунь]]''' ||align=center|'''72:68''' (15:17, 32:37, 41:53)||[[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]] |} == Спасылкі == * {{ref-pl}} [https://plk.pl/aktualnosci/n/17394/lotto-superpuchar-polski-dla-polskiego-cukru.html Lotto Superpuchar Polski dla Polskiego Cukru] {{Баскетбол у Польшчы}} [[Катэгорыя:Суперкубак Польшчы па баскетболе|2018]] [[Катэгорыя:2018 год у баскетболе]] [[Катэгорыя:Спорт у Польшчы ў 2018 годзе]] pwqmaa3mrg2ydhwzph1o1k5vvae397a 1 713730 4165180 2022-07-27T09:32:47Z Maksim L. 13 /* МаЎчанаў? */ новы падраздзел wikitext text/x-wiki == МаЎчанаў? == Ці не памылкі гэтыя МаЛчанавы? Або наадварот, памылка -- МаЎчанавы? [[Удзельнік:Maksim L.|Максім Л.]] ([[Размовы з удзельнікам:Maksim L.|размовы]]) 12:32, 27 ліпеня 2022 (+03) 32htq1gb3lnhku7xaymf34vahnai4v8 0 713731 4165181 2022-07-27T09:45:18Z Паўлюк Шапецька 37440 Новая старонка: «{{Нацыянальны чэмпіянат |лагатып = |памер = |подпіс = |час = 27 верасня 2017 |назва = |удзельнікаў = |гарады = |стадыёны = |чэмпіён = [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] |разоў = 2 |2 месца = Зялёна Гура (баскетбольны клуб)...» wikitext text/x-wiki {{Нацыянальны чэмпіянат |лагатып = |памер = |подпіс = |час = 27 верасня 2017 |назва = |удзельнікаў = |гарады = |стадыёны = |чэмпіён = [[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] |разоў = 2 |2 месца = [[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] |3 месца = |дублёры = |гульняў = |галоў = |гледачоў = |бамбардзір = |бгалоў = |лепшы = |папярэдні сезон = [[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2016|2016]] |наступны сезон = [[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2018|2018]] }} '''Суперкубак Польшчы па баскетболе 2017''' — штогадовага матча [[Суперкубак Польшчы па баскетболе|суперкубка Польшчы па баскетболе]], якое складаецца з аднаго матча паміж пераможцам [[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе|чэмпіянату Польшчы ]] і ўладальнікам [[Кубак Польшчы па баскетболе|Кубка Польшчы]]. {| class="wikitable" |- !width="100"|Дата і месца!!width="150"|Суддзі!!width="200"|Каманда 1!!width="150"|Лік!!width="200"|Каманда 2 |- |align=center| 27 верасня 2017, [[Улацлавак]]|| align=center|Томаш Травіцкі, Роберт Мордал, Марцін Каралеўскі ||align=right bgcolor="#bbeebb"| '''[[Анвіль Улацлавак|Анвіль]] [[Улацлавак]]''' ||align=center|'''92:89''' (26:17, 44:46, 63:64, 79:79)||[[Зялёна Гура (баскетбольны клуб)|Зялёна Гура]] |} == Спасылкі == * {{ref-pl}} [https://plk.pl/aktualnosci/n/16301/superpuchar-polski-dla-anwilu-wloclawek.html Superpuchar Polski dla Anwilu Włocławek] {{Баскетбол у Польшчы}} [[Катэгорыя:Суперкубак Польшчы па баскетболе|2017]] [[Катэгорыя:2017 год у баскетболе]] [[Катэгорыя:Спорт у Польшчы ў 2017 годзе]] 4df1ne5lkj29f7782oe9y2mg9wi54ih 0 713732 4165209 2022-07-27T11:58:00Z Паўлюк Шапецька 37440 Новая старонка: «{{Картка БК}} '''«Роса»''' ({{lang-pl|Rosa}}) — польскі прафесійны баскетбольны клуб з горада [[Радам]]. Клуб быў створаны ў 2003 годзе. У вышэйшай лізе дэбютаваў у 2012 годзе. == Дасягненні == '''[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе|Чэмпіянат Польшчы]]:''' * [[Файл:Gold medal icon.svg|15px]]...» wikitext text/x-wiki {{Картка БК}} '''«Роса»''' ({{lang-pl|Rosa}}) — польскі прафесійны баскетбольны клуб з горада [[Радам]]. Клуб быў створаны ў 2003 годзе. У вышэйшай лізе дэбютаваў у 2012 годзе. == Дасягненні == '''[[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе|Чэмпіянат Польшчы]]:''' * [[Файл:Gold medal icon.svg|15px]] '''Чэмпіён (1)''': [[Чэмпіянат Польшчы па баскетболе 2015/2016|2015/2016]] '''[[Кубак Польшчы па баскетболе|Кубак Польшчы]]:''' * [[Файл:Gold medal icon.svg|15px]] '''Уладальнік (1)''': [[Кубак Польшчы па баскетболе 2015/2016|2015/2016]] * [[Файл:Silver medal icon.svg|15px]] '''Фіналіст (1)''': [[Кубак Польшчы па баскетболе 2014/2015|2014/2015]] '''[[Суперкубак Польшчы па баскетболе|Суперкубак Польшчы]]:''' * [[Файл:Gold medal icon.svg|15px]] '''Уладальнік (1)''': [[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2016|2016]] * [[Файл:Silver medal icon.svg|15px]] '''Фіналіст (1)''': [[Суперкубак Польшчы па баскетболе 2015|2015]] {{зноскі}} {{Вонкавыя спасылкі}} [[Катэгорыя:Роса Радам| ]] al4rjch7ht6ghunps3wkpb6e0k17qxx 14 713733 4165210 2022-07-27T11:58:53Z Паўлюк Шапецька 37440 Новая старонка: «[[Катэгорыя:Радам]] [[Катэгорыя:Баскетбольныя клубы Польшчы|Радам]]» wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Радам]] [[Катэгорыя:Баскетбольныя клубы Польшчы|Радам]] rx71a79bvwqeufv5yzll9e4k4ii6c8s