Аўтар:Альгерд Абуховіч

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="be">
  <siteinfo>
    <sitename>Вікікрыніцы</sitename>
    <dbname>bewikisource</dbname>
    <base>https://be.wikisource.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Мультымедыя</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Адмысловае</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Размовы</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Удзельнік</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Размовы з удзельнікам</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Вікікрыніцы</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Размовы пра Вікікрыніцы</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Файл</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Размовы пра файл</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Размовы пра MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Шаблон</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Размовы пра шаблон</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Даведка</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Размовы пра даведку</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Катэгорыя</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Размовы пра катэгорыю</namespace>
      <namespace key="102" case="first-letter">Аўтар</namespace>
      <namespace key="103" case="first-letter">Размовы пра аўтара</namespace>
      <namespace key="104" case="first-letter">Старонка</namespace>
      <namespace key="105" case="first-letter">Размовы пра старонку</namespace>
      <namespace key="106" case="first-letter">Індэкс</namespace>
      <namespace key="107" case="first-letter">Размовы пра індэкс</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Модуль</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Размовы пра модуль</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Аўтар:Альгерд Абуховіч</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1598</id>
    <revision>
      <id>87620</id>
      <parentid>74748</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:18:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2163" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Абуховіч
| Імёны                   =Альгерд
| Першая літара прозвішча =А
| Варыянты імёнаў         =псеўданімы: Граф Бандынэлі; Olgerd gr. Bandinelli
| Апісанне                =беларускі паэт, перакладчык, байкапісец
| Іншае                   =
| ДН                      =25 ліпеня (6 жніўня) 1840
| Месца нараджэння        =в. Калацічы Бабруйскага пав., цяпер Глускі раён Магілёўскай вобласці
| ДС                      =10(22) жніўня 1898
| Месца смерці            =Слуцк
| Выява                   =Обухович Ольгерд.jpg
| Вікіпедыя               =:be:Альгерд-Якуб Рышардавіч Абуховіч
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Альгерд Абуховіч
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Альгерд Абуховіч
| Google                  =
}}
== Бібліяграфія ==

* Беларускія пісьменнікі другой паловы XIX стагоддзя: Зб. тэкстаў. Мн., 1956 • Творы. Мн., 1991.

== Творы ==
{{All works‎}}
* [[Эпіграма (Абуховіч)]]
* [[Ваўкалака]]
* [[Старшына]]
* [[Суд (Абуховіч)]]
* [[Воўк і лісіца (Абуховіч)]]
* [[Дума а каралю XII (Абуховіч)]]

== Мемуары ==

* [[З папераў Альгерда Абуховіча]]

== Спасылкі ==

{{АП|ГОД=1898||Wikilivres=}}

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары|Абуховіч, Альгерд]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Байкапісцы]]
[[Катэгорыя:Кальвіністы]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>cfe7ffmu8snsms1epi1wiy6xn76s8s3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Максім Багдановіч</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1599</id>
    <revision>
      <id>87601</id>
      <parentid>84895</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T03:54:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10834" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               = Багдановіч
| Імёны                   = Максім
| Першая літара прозвішча = Б
| Варыянты імёнаў         = 
| Апісанне                = беларускі паэт і публіцыст
| Іншае                   = 
| ДН                      = 27 лістапада (9 снежня) 1891
| Месца нараджэння        = Мінск
| ДС                      = 12 мая (25 мая) 1917
| Месца смерці            = Ялта
| Выява                   = Bagdanovich M 4.jpg
| Вікіпедыя               = :be:Максім Багдановіч
| Вікіпедыя2              = :be-tarask:Максім Багдановіч
| Вікіцытатнік            = Максім Багдановіч
| Вікісховішча            = Category:Maksim Bahdanovich
| Вікіліўр                = Maksim Bahdanovič
| ЭСБЕ                    = 
| Катэгорыя               = Максім Багдановіч
| Google                  = 
}}

== Бібліяграфія ==
* [[Вянок]]. Кніжка выбраных вершоў. Вільня, 1913.
* Творы. Т. 1-2. Мінск, 1927—1928.
* Выбраныя творы. Мінск, 1946.
* Избранные произведения. М., 1953.
* Творы. Мінск, 1957.
* Збор твораў. Т. 1-2. Мінск, 1968.
* Вянок. Кніжка выбраных вершоў. Факсімільнае выданне. Мінск, 1981.
* Поўны збор твораў. У 3 т. Мінск, 1991—1995.

== Творы ==
{{All works‎|Вянок}}

=== Вершы ===
* [[Агата]]
* [[Асенняй ночай]]
* [[Больш за ўсё на сьвеце жадаю я…]]
* [[Бяседная]]
* [[Белым кветам адзета каліна]]
* [[Варажба]]
* [[Варона і чыж]]
* [[Выйшаў з хаты]]
* [[Гутарка]]
* [[Да дзяўчыны]]
* [[Дождж у полі і холад… Імгла…]]
* [[Д.Д.Дзябольскаму]]
* [[Дзед (Багдановіч)]]
* [[З песняў беларускага мужыка]]
* [[З цыкла «Лясун»]]
* [[З цыкла «Эрас»]]
* [[Ізноў пабачыў я сялібы…]]
* [[Калі паласу агнявую]]
* [[Касцёл Св. Анны ў Вільні]]
* [[Купідон]]
* [[Ліст да п. В.Ластоўскага]]
* [[Лявоніха]]
* [[Лясун]]
* [[Мае песні]]
* [[Маркотна я чакаю]]
* [[Мы гаворым удвух пры агні ў цішыне]]
* [[Мяжы]]
* [[Маладыя гады…]]
* [[На могілках (Рондэль)]]
* [[Набягае яно]]
* [[На Лявонавай кашулі вышыты галубкі]]
* [[На чужыне (Багдановіч)]]
* [[Над магілай]]
* [[Народ, Беларускі Народ!]]
* [[Не бядуй, што хмары]]
* [[Непагодны вечар. Сумна, дружа, мусі?]]
* [[Ноч (Багдановіч)]]
* [[Ой, лясы-бары ды лугі-разлогі!]]
* [[Пагоня (Багдановіч)]]
* [[Пан і мужык]]
* [[Пану Антону Навіне]]
* [[Прыйдзецца, бачу, пазайздрыць бяздольнаму Марку]]
* [[Пад ценню цёмных ліп]]
* [[Падвей]]
* [[Першая любоў]]
* [[Пралятайце вы, дні…]]
* [[Просценькі вершык]]
* [[Прыйдзе вясна]]
* [[Пугач]]
* [[Пэўна, любіце вы, пане]]
* [[Разгарайся хутчэй, мой агонь, між імглы]]
* [[Русалка (Багдановіч)]]
* [[Санет (Багдановіч)]]
* [[Санет (Багдановіч — Прынадна вочы ззяюць да мяне)]]
* [[Скірпуся]]
* [[Скрылась кветамі ў полі магіла…]]
* [[Срэбныя змеі]]
* [[Сцюжа, мрок…]]
* [[Слуцкія ткальлі]]
* [[Споўненае абяцанне]]
* [[Старасць]]
* [[Сярод вуліцы у нас карагод]]
* [[Ты ночкаю каляднай варажыла…]]
* [[Ты доўга сядзела за сталом]]
* [[У Максіма на кашулі вышыты галубкі]]
* [[У старым садзе]]
* [[У мясцечку Церасцечку не званы гудзяць]]
* [[Успамін (Багдановіч)]]
* [[Учора шчасце толькі глянула нясмела…]]
* [[Ў краіне светлай, дзе я уміраю]]
* [[Хмурыя, цёмныя гудзяць і шэпчуць елі…]]
* [[Хоць і зорачка — ды не вячэрняя]]
* [[Хаўтуры (Багдановіч)]]
* [[Хрэсьбіны лесуна]]
* [[Цемень]]
* [[Чаму у нас акамянеласці]]
* [[Чытаю я журнал сучасны]]
* [[Эміграцкая песня]]
* [[Эпіграф да верша]]
* [[Як Базыль у паходзе канаў…]]
* [[Як прыйшла я на ток малаціць]]
* [[Я хацеў бы спаткацца з Вамі на вуліцы]]
* [[Як толькі закрыю я вочы]]

=== Паэмы ===
* [[Вэраніка]]
* [[Максім і Магдалена]]
* [[У вёсцы (Багдановіч)]]
* [[Страцім-лебедзь]]
* [[Мушка-зелянушка й Камарык-насаты тварык]]

=== Пераклады ===
* [[Памятнік (Гарацый)|Памятнік]] — з Гарацыя
* [[Асеньняя песьня]] — з Вэрлена
* [[Шынок (Вэрлен/Багдановіч)]] — з Вэрлена
* [[Пекла было тут у тую часіну…]] — з Олеся
* [[Ўжо зноў не спаткаюцца тыя шляхі…]]
* [[Санет (Арвер/Багдановіч)]] — з Арвера
* [[Вязень (Пушкін/Багдановіч)]]
* [[Азра (Гейнэ/Багдановіч)]]
* [[Астры]]
* [[Генрых (Гейнэ/Багдановіч)]]
* [[Дзяцюк шчыра любіць дзяўчыну… (Гейнэ/Багдановіч)]]
* [[Захад]]
* [[Зіянне месяца]]
* [[Калі любоў ізмучыць… (Гейнэ/Багдановіч)]]
* [[Калі маеш шмат чаго… (Гейнэ/Багдановіч)]]
* [[Малюнак мора]]
* [[Млоснасць (Вэрлен/Багдановіч)]]
* [[Паўстанне (Верхарн/Багдановіч)]]
* [[Покуль, зорка, ўранці твой…]]
* [[Рака срэдзь вулкі! Як мана…]]
* [[Ракаўкі]]
* [[Раяль цалуе тонкая рука…]]
* [[Рыцар Няшчасце, што скрозь ездзіць пад маскай маўчком…]]
* [[Трэск дроў; газніцы блеск няяркі…]]
* [[У полі дзікім і апусцелым…]]
* [[У полі мрок…]]
* [[Ў паўночным краю на кургане… (Гайнэ/Багдановіч)]]
* [[Effet de nuit]]
* [[Il faut, voyez-vous, nous pardonner les choses]]
* [[Il pleure dans mon cœur]]
* [[La lune blanche]]
* [[Le bruit des cabarets, la fange du trottoir]]
* [[Le ciel est, par-dessus le toit]]
* [[Ô triste, triste était mon âme]]
* [[Un grand sommeil noir]]

=== Публіцыстыка ===
* [[Хто мы такія?]]
* [[Забыты шлях]]
* [[Пра гуманізм і неабачлівасць]]
* [[Голас з Беларусі. Да пытання пра беларускую і вялікарускую мову ў мясцовай школе]]
* [[Апокрыф (Багдановіч)]]

=== Крытыка ===
* [[Неслухоўскі]]
* [[Глыбы і слаі]]
* [[За сто лет]]
* [[Санет]]

=== Гістарычныя артыкулы ===
* [[Беларусы (Багдановіч)]]
* [[Аб веры нашых прашчураў]]

=== Лісты ===
* [[У рэдакцыю «Маладой Беларусі»]]
* [[У рэдакцыю «Нашай нівы» (пачатак 1913)]]
* [[У рэдакцыю «Нашай нівы» (21 кастрычніка 1913)]]
* [[В. А. Лявіцкай]]

== Пра аўтара ==

=== Вершы ===
* [[М. Багдановічу (Бядуля)]]
* [[Памяці Максіма Багдановіча (Краўцоў)]]
* [[Вось Багдановіч, наш паэта…]]
* [[Максіму Багдановічу]]
* [[Максім Багдановіч (Жылка)]]
* [[Памяці Максіма Багдановіча (Трус)]]
* [[Памяці М.Багдановіча]]
* [[Максім Багдановіч (Коршак)]]

=== Артыкулы ===
* [[Памяці Максіма Багдановіча]]
* [[М. А. Багдановіч]]
* [[У гадаўшчыну смерці М. А. Багдановіча]]
* [[У гадаўшчыну]]
* [[Натхненне і гармонія]]
* [[Мае ўспаміны (Да вечара памяці М. Багдановіча)]]
* [[Пясьняр чыстай красы]]
* [[Максім Багдановіч (Луцкевіч)]]
* [[Нязнаныя творы М. Багдановіча]]
* [[Апошні верш М. Багдановіча]]
* [[Праблемы красы й мастацтва ў творах Максіма Багдановіча]]
* [[М. Багдановіч як гісторык Беларускага адраджэньня]]
* [[Максім Багдановіч як поэта імпрэсыяністы]]
*[[Цені і сьвятло ў творчасьці Максіма Багдановіча]]
* [[Максім Багдановіч: У дзясятыя угодкі сьмерці Яго]]
* [[Зь недрукаванае спадчыны па М. Багдановічу]]
* [[Праблема сфармаваньня нацыянальнае душы Максіма Багдановіча: Да дваццатых угодкаў сьмерці паэта]]
* [[Да крыніцаў творчасьці М. Багдановіча]]
* [[Мае ўспаміны аб М. Багдановічы]]

== Спасылкі ==
{{АП|ГОД=|Год рэабілітацыі=|Wikilivres=}}

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Беларускія драматургі]]
[[Катэгорыя:Пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]

[[ru:Максим Адамович Богданович]]</text>
      <sha1>96emqi8xus90h3ednumrigqwek525y4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Ян Баршчэўскі</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1603</id>
    <revision>
      <id>87631</id>
      <parentid>84814</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:21:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3840" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Баршчэўскі
| Імёны                   =Ян
| Першая літара прозвішча =Б
| Варыянты імёнаў         =Jan Barszczewski
| Апісанне                =беларускі і польскі літаратар
| Іншае                   =
| ДН                      =1794
| Месца нараджэння        =в. Мурагі Полацкага павету Віцебскай губерні (цяпер Расонскі р-н Віцебскай вобласці)
| ДС                      =12 сакавіка 1851
| Месца смерці            =г. Чуднаў, Украіна
| Выява                   = Jan Barščeŭski. Ян Баршчэўскі (R. Žukoŭski, 1826).jpg
| Вікіпедыя               =be:Ян Баршчэўскі
| Вікіпедыя2              =be-x-old:Ян Баршчэўскі
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Ян Баршчэўскі
| Google                  =
}}

== Бібліяграфія ==

* Выбраныя творы. Менск, МФ «Беларускі кнігазбор», 1998


== Творы ==
{{All works‎}}

* [[Жыццё сіраты (Баршчэўскі)]]
* [[Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях (Баршчэўскі)]]
** [[Чарнакніжнік і змяя, што вылупілася з птушынага яйца]]
** [[Начэпнасць]] (1917)
** [[Ваўкалак (Баршчэўскі/Лёсік)|Ваўкалак]] (1922)

=== Паэзія ===

* [[Бунт хлопаў ці Рабункі мужыкоў (Баршчэўскі)]]
* [[Дзеванька (Баршчэўскі)]]
* [[Гарэліца (Баршчэўскі)]]

== Пра аўтара ==
* [[Ян Баршчэўскі – першы беларускі пісьменнік XIX сталецця: (успамін у 60-ю гадаўшчыну смерці)]] 

== Спасылкі ==
* Адам Мальдзіс. Баршчэўскі Ян // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т.Т. 1: А — Беліца / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1993. С. 314.
* Р. Зямкевіч. Ян Баршчэўскі, першы беларускі пісьменьнік XIX сталецьця. — Вільня, 1911.
* Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Віцебская вобласць. — Мн.: БСЭ, 1985. — С. 390.
* В. Бароўка, С. Якаўлеў. Рэцэпцыя фальклорна-міфалагічнай спадчыны ў кнізе Яна Баршчэўскага «Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях» // Матэрыялы III Міжнароднага кангрэса беларусістаў «Беларуская культура ў діялогу цывілізацый», Мн., 2000. — С. 173—176.
* М. Хаўстовіч. Паэт і казачнік азёрнага краю // Ян Баршчэўскі. Выбр. тв. — Мн., 1998. — С. 20.

&lt;references/&gt; 

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Польскія аўтары‎]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]</text>
      <sha1>iuevwczaua3xjt0hvz42y92ahnwet9o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Францішак Багушэвіч</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1604</id>
    <revision>
      <id>87628</id>
      <parentid>87328</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:20:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8216" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               = Багушэвіч
| Імёны                   = Францішак
| Першая літара прозвішча = Б
| Варыянты імёнаў         = Мацей Бурачок, Сымон Рэўка з-пад Барысава
| Апісанне                = беларускі паэт, празаік, публіцыст і перакладчык
| Іншае                   = 
| ДН                      = 21 сакавіка 1840
| Месца нараджэння        = фальварак Свіраны Віленскага павету Віленскай губерні (цяпер Літва)
| ДС                      = 28 красавіка 1900
| Месца смерці            = в. Кушляны (цяпер Смаргонскі раён)
| Выява                   = Franciszak Bahuszewicz.jpg
| Вікіпедыя               = be:Францішак Багушэвіч
| Вікіпедыя2              = be-tarask:Францішак Багушэвіч
| Вікіцытатнік            = 
| Вікісховішча            = Category:Francišak Bahuševič
| Вікіліўр                = 
| ЭСБЕ                    = 
| Катэгорыя               = Францішак Багушэвіч
| Google                  = 
}}

== Бібліяграфія ==

* Творы. Мн., 1967;
* Вершы. Мн., 1976;
* Творы. Мн., 1991.

== Зборнікі ==
* [[Дудка беларуская (1891)]], Кракаў
** [[Прадмова (Бурачок)]]
** [[Мая дудка]]
** [[Дурны мужык, як варона]]
** [[Як праўды шукаюць]]
** [[У судзе (Багушэвіч)|У судзе]]
** [[Воўк і авечка]]
** [[Мая хата]]
** [[Праўда]]
** [[Здарэнне]]
** [[Немец]]
** [[Думка]]
** [[З кірмашу]]
** [[Падарожныя жыды]]
** [[Хрэсьбіны Мацюка]]
** [[Бог не роўна дзеле]]
** [[Хцівец і скарб на святога Яна]]
** [[Гдзе чорт не можа, там бабу пашле]]
** [[Кепска будзе!]]
** [[У астрозе]]
** [[Быў у чысцы!]]
* [[Смык беларускі (1894)]], Познань
** [[Прадмова (Рэўка)]]
** [[Смык (Багушэвіч)]]
** Песні
***[[Песьня I. Удава]]
***[[Песьня II. Гора]]
***[[Песьня III. Песьня]]
***[[Песьня IV. Сватаны]]
***[[Песьня V. Сватаная]]
***[[Песьня VI. Песьня]]
***[[Песьня VII. Песьня]]
***[[Песьня VIII. Калыханка]]
***[[Песьня IX. Песьня]]
***[[Песьня X. Хмаркі]]
** [[Панская ласка (верш)|Панская ласка (Багушэвіч)]]
** [[Афяра]]
** [[Скацінная апека]]
** [[Баляда (Багушэвіч)]]
** [[Жыдок]]
** [[Не ўсім адна смерць]]
** [[Не цурайся]]
** [[Панскае ігрышча]]
** [[Адказ Юрцы на «Панскае ігрышча»]]
** [[Свая зямля]]
** [[Сьвіньня і жалуды]]

== Творы ==
{{All works‎}}
=== Паэзія===
* [[Мая душа (Багушэвіч)]]
* [[Малімончык наш Тадэўка]]
* [[Праўдзівая гісторыя аб замучаным дукаце (Багушэвіч)]]
* [[Kouna]]
* [[Chto nad żaleznaj strunoj zapanuje]]
* [[Kamu dudka pasіuszna]]

=== Апавяданні ===
* [[Дзядзіна (Багушэвіч)]]
* [[Палясоўшчык (Багушэвіч)]]
* [[Сведка (Багушэвіч)]]
* [[Тралялёначка (Багушэвіч)]]

=== Байкі ===
* [[Воўк і авечка (Багушэвіч)]]
== Пра аўтара==
* [[Эпіграма (Абуховіч)]]
* [[Дзякуй табе, браце, Бурачок Мацею]]
* [[На памяць зычліваму для сям’і]]
* [[Скрыпка беларуская — Прадмова]]
* [[Памяці Ф. Багушэвіча]]
* [[Ф. Багушэвіч — пясняр беларускі]]
*[[Кароткі_нарыс_нацыянальна-культурнага_адраджэньня_Беларусі#Мацей_Бурачок_(Пранцішак_Багушэвіч).|Мацей Бурачок (Ігнатоўскі)]]
*[[Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/III/Ф. Багушэвіч|Ф. Багушэвіч (Гарэцкі)]]
*[[«Чысцец» у Мацея Бурачка]]
*[[На магіле Пр. Багушэвіча]]
* [[Францішак Багушэвіч (Бядуля)]]
*[[Успамін аб Мацею Бурачку]]
*[[Абмылкі ў выданьнях твораў Багушэвіча]]
*[[Ксяндзоўская «цэнзура» твораў Ф. Багушэвіча]]
*{{Скан|[[Fr. Bahušewič : jaho žyćcio i tworčaść]]|Fr. Bahušewič jaho žyćcio i tworčaść.pdf}}
*{{Скан|[[Царскі суд над творамі Ф. Багушэвіча]]|Царскі суд.pdf}}
*[[Францішак Багушэвіч (Піятуховіч)]]
*[[Жыцьцё і творчасьць Фр. Багушэвіча ў успамінах ягоных сучасьнікаў]]
*[[Смех і слёзы Ф. Багушэвіча]]

== Літаратура ==
* [[Сцяпан Александровіч|Александровіч С.]] Пуцявіны роднага слова. Праблемы развіцця беларускай літаратуры і друку другой паловы XIX — пачатку XX стагоддзя. Мн. 1971. с. 91 — 105.
* Багушэвіч Ф. Творы: Для сярэд. і ст. шк. узросту.-2-е выд. Мн., 2001
* Барысенка В. Францішак Багушэвіч і праблема рэалізма ў беларускай літаратуры ХІХ стагоддзя. — Мн., 1957.
* [[Валер Булгакаў|Булгакаў В.]] Гісторыя беларускага нацыяналізму. Вільня, 2006.
* [[Генадзь Кісялёў|Кісялёў Г]]. Багушэвіч Францішак // Беларускія пісьменнікі: Бібліяграфічны слоўнік. У 6 Т. Т. 1. Мн., 1992. С. 182—184.
* Ламека У., Содаль У. Багушэвіч Францішак Казіміравіч // Беларуская мова: Энцыклапедыя. Мн., 1994. С. 67 — 69.
* [[Антон Іванавіч Луцкевіч|Луцкевіч А.]] Жыццё і творчасьць Фр. Багушэвіча ва ўспамінах ягоных сучасьнікаў // Спадчына, № 1-2, 2001, С. 35 — 64.
* [[Адам Мальдзіс|Мальдзіс А.]]. У пошуках багушэвічаўскай шкатулкі // Падарожжа ў XIX ст. З гісторыі беларускай літаратуры, мастацтва і культуры. Навук.- папул. нарысы. Мн., 1969. С. 168—173.
* Мысліцелі і асветнікі Беларусі: Энцыкл. даведнік. Мн.: БелЭн, 1995. ISBN 985-11-0016-1
* Содаль У. Сцежкамі Мацея Бурачка. — Мн., 1991.
* Творы / Прадм. Я. Янушкевіча. — Мн.: Мастацкая літаратура, 2009.
* Radzik R. Między zbiorowością etniczną a wspólnotą narodową. Białorusini na tle przemian narodowościowych w Europie Srosdkowo-Wschodniej XIX stulecia. Lublin, 2000. S. 237—242.
* Romanowski A. Pozytywizm na Litwie. Polskie życie kulturalne na ziemiach litewsko-białorusko-inflanckich w latach 1864—1904. Krakòw: Universitas, 2003. S. 40 — 43, 287, 298, 308—309, 314, 402, 404—405, 408, 420.

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Рыма-каталікі]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>bemng7xpwocn61rjbvs9nrq25ron6ty</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Паўлюк Багрым</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1618</id>
    <revision>
      <id>87627</id>
      <parentid>62523</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:20:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1303" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Багрым
| Імёны                   =Паўлюк
| Першая літара прозвішча =Б
| Варыянты імёнаў         =
| Апісанне                =першы беларускі сялянскі паэт
| Іншае                   =
| ДН                      =2 лістапада 1812
| Месца нараджэння        =
| ДС                      =1891
| Месца смерці            =
| Выява                   =
| Вікіпедыя               =:be:Паўлюк Багрым
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Паўлюк Багрым
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Паўлюк Багрым
| Google                  =
}}
== Бібліяграфія ==

== Творы ==
{{All works‎}}
'''Dubia'''
* [[Зайграй, зайграй, хлопча малы…]]

{{АП|ГОД=1891||Wikilivres=}}

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Беларускія аўтары|Багрым, Паўлюк]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>l8i6i8stgfuv3agz5otemzwt8qrd6b8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Поль Верлен</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1620</id>
    <revision>
      <id>87637</id>
      <parentid>62374</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:23:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3716" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Верлен
| Імёны                   =Поль
| Першая літара прозвішча =В
| Варыянты імёнаў         =Paul Verlaine
| Апісанне                =французскі паэт, заснавальнік літаратурнага імпрэсыянізму і сімвалізму
| Іншае                   =
| ДН                      =30 сакавіка 1844
| Месца нараджэння        =Мец (Францыя)
| ДС                      =8 студзеня 1896
| Месца смерці            =Парыж (Францыя)
| Выява                   =Frédéric Bazille - Paul Verlaine.jpg
| Вікіпедыя               =:be:Поль Верлен
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Поль Вэрлен
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =Category:Paul Verlaine
| Вікіліўр                =Paul Verlaine
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               =Поль Верлен
| Google                  =
}}

== Творы ==
{{All works‎}}

*[[Effet de nuit]] — ''Ноч. Дождж. Нябёс імгла…''
*[[Il faut, voyez-vous, nous pardonner les choses]] — ''Трэ нам, бачыш, усё між сабой дараваць…''
*[[Il pleure dans mon cœur]] — ''Плач сэрца майго…''
*[[La lune blanche]] — ''Глянь: месяц бледны…''
*[[Le bruit des cabarets, la fange du trottoir]] — ''Гул вулічных шынкоў…''
*[[Le ciel est, par-dessus le toit]] — ''Ціхі і сіні блішча над хатай…''
*[[Захад]] — ''Слабне золак, згарае…''
*[[Un grand sommeil noir]] — ''Сон цёмны ўсё мацнее…''
*[[Ô triste, triste était mon âme]] — ''О, сум усьні ў душы маёй…''
*[[Рыцар Няшчасце, што скрозь ездзіць пад маскай маўчком…]] ''(Bon chevalier masqué qui…)''
*[[У полі дзікім і апусцелым…]] ''(Colloque sentimental)''
*[[Асеньняя песьня]] ''(Chanson d’automne: Les sanglots longs…)''
*[[Покуль, зорка ўранці твой...]] ''(Avant que tu ne t’en ailles…)''
*[[Раяль цалуе тонкая рука…]] ''(Le piano que baise une main frêle)''
*[[У полі мрок…]] ''(Dans l’interminable)''
*[[Малюнак мора]] ''(Marine)''
*[[Ракаўкі]] ''(Les coquillages)''
*[[Зіянне месяца]] ''(Clair de lune)''
*[[Рака срэдзь вулкі! Як мана…]] ''(Streets — O la rivére dans la rue)''
*[[Шынок (Вэрлен/Багдановіч)|Шынок]] ''(L’Auberge)''
*[[Трэск дроў; газніцы блеск няяркі…]] ''(Le foyer, la lueur étroite de la lampe…)''
*[[Млоснасць (Вэрлен/Багдановіч)|Млоснасць]] ''(Langueur)''

== Спасылкі ==
*[http://www.vershy.ru/content/vosenskaya-pesnya-pera Chanson d’automne ў перакладзе Марыны Влада-Верасень]
*[http://nn.by/?c=ar&amp;i=101064 Chanson d’automne ў перакладзе Надзеі Дзедавай]
*[http://www.bielarus.org/open.php?n=490&amp;a=11 Вершы ў перакладзе Макса Шчура] ''(Soleils couchants, Chanson d’automne, La lune blanche, C’est l’extase langoureuse)''

{{АП|ГОД=||Wikilivres=}}

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Французскія аўтары]]
[[Катэгорыя:Французскія паэты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>gp52gjf846ie6l7ezyzx6s3l4b260ig</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Канстанцін Вераніцын</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1626</id>
    <revision>
      <id>87636</id>
      <parentid>86143</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:22:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1690" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Вераніцын
| Імёны                   =Канстанцін
| Першая літара прозвішча =В
| Варыянты імёнаў         =
| Апісанне                =беларускі паэт
| Іншае                   =
| ДН                      =13 чэрвеня 1834
| Месца нараджэння        =Астраўляны, Віцебскі павет, Віцебская губерня (цяпер Гарадоцкі раён)
| ДС                      = 26 жніўня 1903
| Месца смерці            =Пецярбург
| Выява                   =
| Вікіпедыя               =:be:Канстанцін Вераніцын
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Канстанцін Вераніцын
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =Category:Kanstancin Vieranicyn
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Канстанцін Вераніцын
| Google                  =
}}

== Творы ==
{{All works‎}}
* [[Тарас на Парнасе]]
* [[Два д'яўлы]]

== Бібліяграфія ==
* Вераніцын К. Тарас на Парнасе. Паэмы / Уклад. з тэкст. падрыхт. і камент. Ю. Пацюпы, прадм. Я. Янушкевіча. — Мн.: Маст. літаратура, 2009. — 79 с.

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>3ed4t54sv6lwd0mkt3yva64fjz2afv5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Якуб Колас</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1645</id>
    <revision>
      <id>87679</id>
      <parentid>87385</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:32:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13789" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               = Колас
| Імёны                   = Якуб
| Першая літара прозвішча = К
| Варыянты імёнаў         = &lt;small&gt;Агарак; К.Адзінокі; К.Альбуцкі; Андрэй «сацыяліст»; К.Белорус; Тамаш Будава; Ганна Груд; Тарас Гушча; Дземяноў Гуз; Пятрусь Дзягель; Дзядзька Карусь; Дубовы Ліст; Ганна Крум; Кудесник; Карусь Лапаць; Левы; Лесавік; Марцін з-за рэчкі; Мікалаевец; М.Міцкевіч; Наднёманец; Народный учитель; Свой чалавек; Стары шут; Иван Торба і іншыя&lt;/small&gt;
| Апісанне                = пісьменнік, паэт, перакладчык
| Іншае                   = 
| ДН                      = 3 лістапада 1882
| Месца нараджэння        = засценак Акінчыцы, Мінскі павет, Мінская губерня, Беларусь, Расійская імперыя
| ДС                      = 13 жніўня 1956
| Месца смерці            = Мінск, БССР, СССР
| Выява                   = Yakub Kolas in office.jpg
| Вікіпедыя               = :be:Якуб Колас
| Вікіпедыя2              = :be-tarask:Якуб Колас
| Вікіцытатнік            = Якуб Колас
| Вікісховішча            = Category:Yakub Kolas
| Вікіліўр                = Yakub Kolas
| ЭСБЕ                    = 
| Катэгорыя               = Якуб Колас
| Google                  = 
}}

== Творы ==
{{Усе творы|Песьні жальбы‎|Мой дом|Пераклады Якуба Коласа‎|Якуб Колас (Тарас Гушча). Збор твораў}}
{{clear}}

=== Апавяданні ===
* [[Апаведаньня (1912)]]
**[[Васіль Чурыла]]
**[[Чорт]]
**[[Калодка пчол]]
**[[Кантракт]]
**[[Імяніны]]
**[[Соцкі падвёў]]
**[[Калядны вечар]]
**[[Зоркі-Анёлы]]
**[[Кірмаш]]
**[[Андрэй-выбаршчык]]
* [[Тоўстае палена]] (1913, Пецярбург)
* [[Родныя зьявы (1914)]]
**[[Думкі ў дарозе]]
**[[Дудар (Колас)]]
**[[Кірмаш]]
**[[Старасць не радасць]]
**[[У старых дубах]]
**[[Дзеравеншчына]]
**[[Адгукнуўся]]
**[[Бунт]]
**[[Малады дубок]]
**[[Трывога]]
**[[На начлезе]]
**[[Старыя падрызнікі]]
**[[«Сацыяліст»]]
**[[Недаступны]]
**[[Дзяліцьба]]
**[[Знайшлі]]
**[[Выстагнаўся]]
**[[Злавіў]]
**[[З днеўніка пана Жылака]]
**[[Стараста]]
**[[Так і трэба ашуканцу]]
**[[Выбар старшыны]]
**[[Злучыліся]]

* '''Казкі жыцця (1921, Коўна)'''
{|width=&quot;100%&quot;
|width=&quot;33%&quot; style=&quot;text-align:left; vertical-align:top;&quot;|
: [[Адзінокае дрэва]]
: [[Адзінокі курган]]
: [[Асінае гняздо]]
: [[Балотны агонь]]
: [[Вадаспад]]
: [[Гусі (апавяданне)|Гусі]]
: [[Даль]]
: [[Жывая вада (Колас)|Жывая вада]]
: [[Залаты прамень]]
: [[Зло — не заўсёды зло]]
: [[Кажух старога Анісіма]]
|width=&quot;33%&quot; style=&quot;text-align:left; vertical-align:top;&quot;|
: [[Камень (Колас)|Камень]]
: [[Крыніца]]
: [[Купальскія светлякі]]
: [[Кучаравае дрэва]]
: [[На ўсё ёсць прычына]]
: [[На чужым грунце]]
: [[Над прасторамі зямлі]]
: [[Ноч, калі папараць цвіце]]
: [[Стары лес]]
: [[Страказа]]
: [[Супраць вады]]
|width=&quot;33%&quot; style=&quot;text-align:left; vertical-align:top;&quot;|
: [[У балоце]]
: [[У чым іх сіла]]
: [[Хвароба]]
: [[Хмарка]]
: [[Цвіркун]]
: [[Чортаў камень]]
: [[Чыя праўда]]
: [[Што лепей]]
: [[Што яны страцілі]]
: [[Як птушкі дуб ратавалі]]
|}

===П'есы===
* [[Антось Лата]]
* [[Вайна вайне]]
* [[Забастоўшчыкі]]
* [[На дарозе жыцця]]
* [[У пушчах Палесся]]
===Аповесці===
* [[Адшчапенец]]
* [[Дрыгва]]
* [[Зямля заве]]
* [[На прасторах жыцця]]
===Раманы===
* [[На ростанях]]
=== Паэмы ===
* [[Новая зямля (паэма)|Новая зямля]]
* [[Сымон-музыка]]
* [[Рыбакова хата]]
* [[Суд у лесе]]
* [[Адплата]]
* [[На шляхах волі]]

=== Зборнікі вершаў ===
* '''[[Песьні жальбы (1910)]]'''
{|width=&quot;100%&quot;
|width=&quot;33%&quot; style=&quot;text-align:left; vertical-align:top;&quot;|
: [[Адлёт жураўлёў]]
: [[Асеньні дождж]]
: [[Вёска (Колас)|Вёска]]
: [[Восень (Колас)|Восень]]
: [[Вясна (Колас — Вясна, вясна…)| Вясна (''Вясна, вясна…'')]]
: [[Вясна (Колас — Йдзе вясна ўжо, дзякуй Богу!..)|Вясна (''Йдзе вясна ўжо, дзякуй Богу!..'')]]
: [[Гусі (верш)|Гусі]]
: [[Дарога]]
|width=&quot;33%&quot; style=&quot;text-align:left; vertical-align:top;&quot;|
: [[Зіма (Колас, 1909)|Зіма]]
: [[Кіньце смутак]]
: [[Маці (Колас)|Маці]]
: [[Месяц]]
: [[Могілкі]]
: [[Якуб Колас (Тарас Гушча). Збор твораў/МУЖЫК| Мужык (''Я — мужычы сынок…'')]]
: [[Наш родны край]]
: [[Не бядуй!]]
|width=&quot;33%&quot; style=&quot;text-align:left; vertical-align:top;&quot;|
: [[Не пытайце, не прасеце…]]
: [[Ноч (Колас)| Ноч]]
: [[Рана вам журыцца…]]
: [[Родныя вобразы]]
: [[Рольнік]]
: [[Усход сонца]]
|}
* '''[[Мой дом, зборнік|Мой дом (1946)]]'''

=== Вершы ===
{|width=&quot;100%&quot;
|width=&quot;33%&quot; style=&quot;text-align:left; vertical-align:top;&quot;|
* [[«Асадзі назад!»]]
* [[Беларусам]]
* [[Беларускаму люду]]
* [[Будзе навальніца]]
* [[Будзь цвёрды]]
* [[Вандроўнікі]]
* [[Вецер (Колас)|Вецер]]
* [[Вобразы самаўладдзя]]
* [[Водгулле]]
* [[Вораг не дрэмле]]
* [[Ворагам (Колас — Багачы і панства…)|Ворагам (''Багачы і панства…'')]]
* [[Ворагам (Колас — За што лілася кроў людская?..)|Ворагам (''За што лілася кроў людская?..)'']]
* [[Вусце]]
* [[Вярбіна]]
* [[Вясною]]
* [[Да працы!]]
* [[Дзед і мядзведзь]]
* [[Дзед Мароз (Колас)|Дзед Мароз]]
* [[Дзяўчыне (Колас)|Дзяўчыне]]
* [[Дуб (Колас)|Дуб]]
* [[Думкі салдата]]
* [[Жніво]]
* [[Жураўліны вырай]]
* [[Жыве Руставелі]]
* [[З песень адзінокага]]
* [[Забытая магіла]]
* [[Запытай ты сябе, чалавеча…]]
* [[Згнанніку]]
* [[Каля акна ў астрозе]]
* [[Канстытуцыя]]
* [[Каханне (Колас)|Каханне]]
|width=&quot;33%&quot; style=&quot;text-align:left; vertical-align:top;&quot;|
* [[Лес (Колас)|Лес]]
* [[Ліпы старыя]]
* [[Люд стогне, гаруе пад цяжарам меча…]]
* [[Людскія слёзы]]
* [[Май (Колас)|Май]]
* [[Майму другу]]
* [[Малебен]]
* [[Якуб Колас (Тарас Гушча). Збор твораў/МУЖЫК 2|Мужык (''Я — мужык, бядак пахілы…'')]]
* [[Мы маўчалі, як нямыя…]]
* [[На восеньскі лад]]
* [[На гасьцінцы]]
* [[На новай зямлі]]
* [[На полі вясною]]
* [[На ростанках]]
* [[На рэчцы]]
* [[На рэчцы зімою]]
* [[Над магілай партызана]]
* [[Надыход зімы]]
* [[Наперад!]]
* [[Наша возьме]]
* [[Не дай Божа сэрцам знікнуць…]]
* [[Не ў аднэй толькі нашай душы…]]
* [[Нёман (Колас)|Нёман]]
* [[Ноч перад навальніцай]]
* [[Пасля навальніцы]]
* [[Першае знаёмства]]
* [[Першы гром]]
* [[Песні вясны]]
* [[Песня аб вясне]]
* [[Песня на сон у бяссонне]]
* [[Песня над калыскай]]
* [[Песня няволі]]
* [[Песняру]]
|width=&quot;33%&quot; style=&quot;text-align:left; vertical-align:top;&quot;|
* [[Покліч (Колас — Гэй, чуеце, хлопцы? Дзе вы, адкажэце?..)|Покліч (''Гэй, чуеце, хлопцы? Дзе вы, адкажэце?..'')]]
* [[Покліч (Колас — Гэй, чулыя сэрцам! Гэй, душы жывыя!..)|Покліч (''Гэй, чулыя сэрцам! Гэй, душы жывыя!..'')]]
* [[Поле (Колас)|Поле]]
* [[Пясняр]]
* [[Раздум’е]]
* [[Раніца вясною]]
* [[Роднаму краю]]
* [[Ручэй]]
* [[Савось-распуснік]]
* [[Салар]]
* [[Сам сабе]]
* [[Скора ў полі забушуе…]]
* [[Стары гасцінец]]
* [[Старыя дубы]]
* [[Сябрам]]
* [[Тры жаданні]]
* [[У бярлозе ты радзіўся…]]
* [[У няволі]]
* [[У родных мясцінах]]
* [[У судзе (Колас)|У судзе]]
* [[У школку]]
* [[Усё, што поўніла мне сэрца…]]
* [[Хмаркі]]
* [[Чыгунка]]
* [[Чымган]]
* [[Школьная работніца]]
* [[Якуб Колас (Тарас Гушча). Збор твораў/Што, брат Грышка|Што, брат Грышка, папраўляйся…]]
* [[Эй, скажы мне, небарача…]]
* [[Я жыву]]
* [[Я хачу аб табе…]]
* [[Як і калісь]]
|}

=== Казкі ===
* [[Даняў]]
* [[Рак-вусач]]

=== Публіцыстыка ===
* [[Беларуская мова ў казённай школе]]
* [[Шануйце і любіце сваю родную мову]]
* [[Ліст у ЦК КПБ]]

=== Пераклады ===
{|width=&quot;100%&quot;
|width=&quot;33%&quot; style=&quot;text-align:left; vertical-align:top;&quot;|

==== З украінскай ====
* [[Утопленка (Шаўчэнка/Колас)]] — ''[[Аўтар:Тарас Шаўчэнка|Тарас Шаўчэнка]]''
* [[Гамалія]]
* [[Раскапаная магіла (Шаўчэнка/Колас)|Раскапаная магіла]]
* [[Чыгрыне, Чыгрыне]]
* [[Сава]]
* [[Дзявочыя ночы]]
* [[У нядзелю не гуляла... (Шаўэнка/Колас)]]
* [[Чаго мне так цяжка, чаго мне так нудна…]]
* [[Заваражы мяне, волхве…]]
* [[Гогалю (Шаўчэнка/Колас)|Гогалю]]
* [[Не завідуй багатаму…]]
* [[Не жаніся ты з багатай…]]
* [[Мар'яна-чарніца (Шаўчэнка/Колас)]]
* [[Ерэтык]]
* [[Сляпы (Нявольнік)]]
* [[Неафіты]]
* [[Марыя]]
|width=&quot;33%&quot; style=&quot;text-align:left; vertical-align:top;&quot;|

==== З рускай ====
* [[Палтава]] — ''[[Аўтар:Аляксандр Пушкін|Аляксандр Пушкін]]''
* [[Дэман]] — ''[[Аўтар:Міхаіл Лермантаў|Міхаіл Лермантаў]]''
* [[Дэмір-Кая]] — ''[[Аўтар:Аляксандр Купрын|Аляксандр Купрын]]'' (проза)

==== З польскай ====
* [[Паніч і дзяўчына]] — ''[[Аўтар:Адам Міцкевіч|Адам Міцкевіч]]''

==== З нямецкай ====
* [[Свет вам кажа, каб малілісь…]] — ''[[Аўтар:Георг Хэрвег|Георг Хэрвег]]''

==== З бенгальскай ====
* [[З Рабіндраната Тагора]]
|}
== Пра аўтара==
*[[Якуб Колас (Луцкевіч)]]
*[[«Сымон Музыка»]]
*[[Якуб Колас — «народны паэт»]]
*[[Творчы шлях Якуба Коласа]]
*[[Якуб Колас: Жыцьцё і творчасьць]]
*[[Якуб Колас — за кратамі!]]
*[[Крытычныя мамэнты ў жыцьці купалы і коласа — паводле іх твораў]]
*[[50-лецьце Якуба Коласа]]
*[[Якуб Колас і &quot;Наша Ніва&quot;]]
*[[Рэквіем]]
*[[«Рэквіем» спазніўся]]
== Прысвячэнні ==
*[[«Ў хаце светлай і прасторнай...»]]
*[[Абразкі]]

{{PD-Беларусь}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Празаікі]]
[[Катэгорыя:Публіцысты]]
[[Катэгорыя:Педагогі]]
[[Катэгорыя:Праваслаўныя]]
[[Катэгорыя:Полымя (літаратурнае аб’яднанне)]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]</text>
      <sha1>igxhkcuxub5tmzxo0yk8oaiofvn68pv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1648</id>
    <revision>
      <id>87512</id>
      <parentid>87458</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:04:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Пра аўтара */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6298" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               = Дунін-Марцінкевіч
| Імёны                   = Вінцэнт
| Першая літара прозвішча = Д
| Варыянты імёнаў         = Wincenty Jakub Dunin-Marcinkiewicz, Войт Навум, Навум Прыгаворка
| Апісанне                = беларускі і польскі драматург, паэт, тэатральны крытык
| Іншае                   = 
| ДН                      = 4 лютага 1808
| Месца нараджэння        = фальв. Панюшкавічы, Расійская імперыя
| ДС                      = 29 снежня 1884
| Месца смерці            = Люцынка, Расійская імперыя
| Выява                   = Wincenty Dunin-Marcinkiewicz 2.jpg
| Вікіпедыя               = :be:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч
| Вікіпедыя2              = :be-tarask:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч
| Вікіцытатнік            = Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч
| Вікісховішча            = Category:Wincenty Dunin-Marcinkiewicz
| Вікіліўр                = Vintsent Dunin-Martsinkyevich
| ЭСБЕ                    = 
| Катэгорыя               = Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч
| Google                  = 
}}

== Творы ==
{{Усе творы}}

=== Паэмы ===
* [[Вечарніцы]]
* [[Гапон]]
* [[Купала]]
* '''Быліцы, расказы Навума'''
** [[Навум да братоў мужыкоў]]
** [[Злая жонка]]
** [[Халімон на каранацыі]]
* [[Шчароўскія дажынкі]]
* [[Травіца брат-сястрыца]]

=== П’есы ===
* [[Ідылія]]
* [[Залёты]]
* [[Пінская шляхта]]

=== Вершы ===
* [[Віншаванне войта Навума]]
* [[Верш Навума Прыгаворкі]]
* [[Заўтра Спаса, кажуць людзе]]
* [[Галубкі]]

=== Пераклады ===
* [[Пан Тадэвуш (Міцкевіч/Дунін-Марцінкевіч)]]

=== Лісты ===
* [[Ліст да Юзафа Ігнацыя Крашэўскага (Дунін-Марцінкевіч/Зямкевіч)]] 

=== Dubia ===
* [[Гутарка двух суседаў]]
* [[Гутарка старога дзеда]]
* [[Вясна гола перапала]]
* [[Песні набожныя#II|«Божа, што Польшчы праз доўгія векі…»]]

== Пра аўтара ==
* [[Вінцуку Дуніну-Марцінкевічу]]
* [[У 25-летнюю гадаўшчыну сьмерці В. Дунін-Марцінкевіча]]
* [[Вінцук Дунін-Марцінкевіч, яго жыцьцё і літаратурнае значэньне]] 
* [[Памяці Вінцука Марцінкевіча]]
* [[Грамадзянскае становішча В. Дуніна-Марцінкевіча]]
* [[Наша Ніва (1906)/1910/48/В. Марцінкевіч у практычным жыцьці|В. Марцінкевіч у практычным жыцьці]]
* [[«Залëты», аперэтка Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]]
* [[Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/В. Дунін-Марцінкевіч|В. Дунін-Марцінкевіч (Гарэцкі)]]
* [[Вінцэнты Дунін-Марцінкевіч, стары менскі беларускі пісьменнік]]
* [[Кароткі_нарыс_нацыянальна-культурнага_адраджэньня_Беларусі#Вінцук_Дунін-Марцінкевіч._(1807—85).|Вінцук Дунін-Марцінкевіч (Ігнатоўскі)]]
* [[Пагляд на творчасць Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]]
* {{Скан|[[Нацыянальнасьць у Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]]|Зямкевіч Дунін.pdf}}
* [[Падсьведамае і сьведамае ў «Душы беларускай» Сыракомлі]]
* [[Нязнаны верш Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]]
* [[Забытая кніжка]]
* [[Вінцук Дунін-Марцінкевіч: У 40-я ўгодкі сьмерці яго]]
* [[Конфіскацыя &quot;Пана Тадэуша&quot; Д.-Марцінкевіча]]
* {{Скан|[[Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч: (Агульна-крытычны начырк)]]|Ільляшэвіч Дунін-Марцінкевіч.pdf}}
* [[Нарысы гісторыі беларускай літаратуры (1928)/Эпоха распаду і ліквідацыі прыгоннай гаспадаркі/Драматычныя творы Дуніна-Марцінкевіча|Драматычныя творы Дуніна-Марцінкевіча]]
* [[«Сялянка» В. Дуніна-Марцінкевіча на менскай сцэне]]
* [[Фрагмэнт з жыцьця В. Дуніна-Марцінкевіча]]
* [[Jozef Gołąbek. Wincenty Dunin-Marcnkiewicz, poeta polsko-białoruski]]
* [[В. Дунін-Марцінкевіч (Савановіч)]]
* [[Вінцэнт Дунін-Марцынкевіч (Клімковіч)]]
* {{Скан|[[Вінцэнт Дунін-Марцынкевіч – адзін з пачынальнікаў беларускай літаратуры]]|Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч – адзін з пачынальнікаў беларускай літаратуры.pdf}}
* {{Скан|Неапублікаваны твор В. Дуніна-Марцінкевіча|Неапублікаваны твор В. Дуніна-Марцінкевіча.pdf}}

== Вонкавыя спасылкі ==

* [http://www.khblit.narod.ru/twory.html Выданні твораў]
* [http://www.dunin-marcinkevich.ru/ Тэксты твораў]

[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Беларускія драматургі]]
[[Катэгорыя:Польскія аўтары]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>hg55cn9typamixjncl80j08bkwnaqqe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Эміль Верхарн</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1695</id>
    <revision>
      <id>87639</id>
      <parentid>62555</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:23:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1422" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Верхарн
| Імёны                   =Эміль
| Першая літара прозвішча =В
| Варыянты імёнаў         =Émile Adolphe Gustave Verhaeren&lt;br&gt;Émile Verhaeren
| Апісанне                =бэльгійскі паэт-сымбаліст; пісаў на францускай мове
| Іншае                   =
| ДН                      =21 траўня 1855
| Месца нараджэння        =Сінт-Амандс, Антвэрпэн, Бэльгія
| ДС                      =27 лістапада 1916
| Месца смерці            =Руан, Францыя
| Выява                   =
| Вікіпедыя               =
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Эміль Вэрхарн
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =Category:Émile Verhaeren
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               =Эміль Верхарн
| Google                  = 
}}

== Творы ==
{{All works‎}}
*[[Паўстанне (Верхарн/Багдановіч)]]

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Бельгійскія аўтары]]
[[Катэгорыя:Паэты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]</text>
      <sha1>fsdqgegaubykcvzpha0191j4t5qnngg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Вікікрыніцы</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1897</id>
    <revision>
      <id>87566</id>
      <parentid>25993</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T18:48:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Катэгорыі]]</text>
      <sha1>hw7w8p8t1gfq83o20rmupdj5srlkkoi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87567</id>
      <parentid>87566</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T18:48:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Выдаленне ўсяго зместу старонкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87568</id>
      <parentid>87567</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T18:49:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Катэгорыі]]</text>
      <sha1>hw7w8p8t1gfq83o20rmupdj5srlkkoi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Даведка:Змест</title>
    <ns>12</ns>
    <id>2459</id>
    <revision>
      <id>87570</id>
      <parentid>70682</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T18:52:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Пачаткоўцам */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1625" xml:space="preserve">== Праект ==
* [[Вікікрыніцы:Пра Вікікрыніцы|Пра Вікікрыніцы]] — інфармацыя пра нашую сецівовую кніжню.
* [[Вікікрыніцы:Актуальныя падзеі|Актуальныя падзеі]] — інфармацыя пра разьвіцьцё праекту.
* [[:Шаблон:Стужка вікінавінаў|Стужка вікінавінаў]] — новыя выданьні ў кніжні.
* [[Вікікрыніцы:Каляндар|Каляндар]] — важныя і цікавыя даты ў літаратуры і гісторыі.

== Пачаткоўцам ==
* [[Даведка:Правілы і рэкамендацыі|Правілы і рэкамендацыі]]
* [[Вікікрыніцы:Дапамога|Дапамога]] — дапаможнік у афармленні новых твораў.
* [[Даведка:Статус старонкі|Статус старонкі]] — інфармацыя пра вычытванне кніг, часопісаў і г. д.
* [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]] — заўвагі да аўтарскага права.

== Супольнасць ==
* [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]] — спіс актыўных адміністратараў Вікікрыніц
* [[Вікікрыніцы:Удзельнікі|Удзельнікі Вікікрыніц]] — спіс удзельнікаў Вікікрыніц

[[Катэгорыя:Даведка]]</text>
      <sha1>mljhxxrjegv63pdqp3hthpqshzgiquk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87571</id>
      <parentid>87570</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T18:53:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Пачаткоўцам */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1633" xml:space="preserve">== Праект ==
* [[Вікікрыніцы:Пра Вікікрыніцы|Пра Вікікрыніцы]] — інфармацыя пра нашую сецівовую кніжню.
* [[Вікікрыніцы:Актуальныя падзеі|Актуальныя падзеі]] — інфармацыя пра разьвіцьцё праекту.
* [[:Шаблон:Стужка вікінавінаў|Стужка вікінавінаў]] — новыя выданьні ў кніжні.
* [[Вікікрыніцы:Каляндар|Каляндар]] — важныя і цікавыя даты ў літаратуры і гісторыі.

== Пачаткоўцам ==
* [[Вікікрыніцы:Правілы і рэкамендацыі|Правілы і рэкамендацыі]]
* [[Вікікрыніцы:Дапамога|Дапамога]] — дапаможнік у афармленні новых твораў.
* [[Даведка:Статус старонкі|Статус старонкі]] — інфармацыя пра вычытванне кніг, часопісаў і г. д.
* [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]] — заўвагі да аўтарскага права.

== Супольнасць ==
* [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]] — спіс актыўных адміністратараў Вікікрыніц
* [[Вікікрыніцы:Удзельнікі|Удзельнікі Вікікрыніц]] — спіс удзельнікаў Вікікрыніц

[[Катэгорыя:Даведка]]</text>
      <sha1>1bqtlknuzvjnb97m4k289arseysvyl1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87579</id>
      <parentid>87571</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T20:04:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2403" xml:space="preserve">== Праект ==
* [[Вікікрыніцы:Пра Вікікрыніцы|Пра Вікікрыніцы]] — інфармацыя пра нашую сецівовую кніжню.
* [[Вікікрыніцы:Змест|Зьмест]] — што зьмяшчаецца на Вікікрыніцах.
* [[Вікікрыніцы:Актуальныя падзеі|Актуальныя падзеі]] — інфармацыя пра разьвіцьцё праекту.
* [[:Шаблон:Стужка вікінавінаў|Стужка вікінавінаў]] — новыя выданьні ў кніжні.
* [[Вікікрыніцы:Каляндар|Каляндар]] — важныя і цікавыя даты ў літаратуры і гісторыі.

== Правілы ды парады ==
* [[Вікікрыніцы:Правілы і парады|Правілы і парады]]
* [[Вікікрыніцы:Пераклады|Пераклады]]
* [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]] — заўвагі да аўтарскага права.
* [[Вікікрыніцы:Выдаленне|Выдаленьне]] — правілы выдаленьня старонак.
* [[Вікікрыніцы:Афармленне твораў|Афармленне твораў]] — дапаможнік у афармленні новых твораў.
* [[Вікікрыніцы:Выдаленне|Выдаленьне]] — правілы выдаленьня старонак.

== Пачаткоўцам ==
* [[Даведка:Аўтарскае права|Аўтарскае права]] — тлумачэньне існасьці і нюансаў аўтарскага права.
* [[Вікікрыніцы:Дапамога|Новы твор]] — як дадаць новы твор.
* [[Даведка:Статус старонкі|Статус старонкі]] — інфармацыя пра вычытванне кніг, часопісаў і г. д.

== Супольнасць ==
* [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]] — спіс актыўных адміністратараў Вікікрыніц
* [[Вікікрыніцы:Удзельнікі|Удзельнікі Вікікрыніц]] — спіс удзельнікаў Вікікрыніц

[[Катэгорыя:Даведка]]</text>
      <sha1>ohbd5bia8l306q8zje6p1fksr485fy8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Dunin-Marcinkievic.Hapon.djvu/18</title>
    <ns>104</ns>
    <id>5510</id>
    <revision>
      <id>87663</id>
      <parentid>27980</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:40:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2191" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Хомелка&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;Памагаў рашчыніць,
Памагай замясіць&quot;.
Не стой, Божа, за дзвярмі,
Да йдзі, Божа, ў хату,
Да сядзь, Божа, на куце,
Да дай долю маладзе!&quot; -
«Я у хату не пайду,
Я за дзвярмі пастаю,
Маладзе долю перашлю». -
«Збірайся, родзе!
Да к беленькаму караваю,
Старыя бабы ля парадку,
Маладыя маладзіцы песні пець,
Удалыя малайцы каравай печ».

Да штоб усё расказаці:
Які парадак у хаце,
Як змовіны адбылі
Дый каравай адпяклі,
Як хлопцы, дзеўкі скакалі
«Лявоніху», то «бычка»,
«Мяцеліцу», «казачка»,
Як маладую саджалі
На пасад, — казка така,
Што не стала б языка.

Вот прыйшла нядзелька красна,
Засвяціла зара ясна,
Гапон наш мундзір надзеў;
Шчыра уздыхнуў да Бога,
Сеў на каня варанога
Дый к маладой паляцеў.

А дружкі, Янка з Міронам,
Віхрам садзяць за Гапонам;
Следам хлопцаў грамада
Ляціць — песні запяваець,
Вецер світкі развяваець,
Ну, прыгожа чарада!

На канцы вазком Даніла
Гудзіць! — сколькі зможа сіла
Канём — музыку вязе;
Ананя ж прыпяваець,
Ёмка смыкам падсякаець,
Не заўважыў, што трасе.

Як заехала дружына,
З хаты выйшла агрыпіна,
Надзеўшы кажух наўзнак;
Чарку Гапону падносіць.
У святліцу зайсці просіць
І рэчы выводзць так:
«Зяценька!
П’ю на цябе поўным кубкам,
Добрым здароўем,
Што мыслю сабе,
То і табе».&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;references/&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>tt9bxqbu85mndamwuzswsw4kpmkj3vx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Алексіс-Фелікс Арвер</title>
    <ns>102</ns>
    <id>7416</id>
    <revision>
      <id>87626</id>
      <parentid>62371</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:20:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1355" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Арвер
| Імёны                   =Алексіс-Фелікс
| Першая літара прозвішча =А
| Варыянты імёнаў         =Félix Arvers
| Апісанне                =
| Іншае                   =
| ДН                      =28 чэрвеня 1806
| Месца нараджэння        =Парыж, Францыя
| ДС                      =7 лістапада 1850
| Месца смерці            =Парыж
| Выява                   =Félix_Arvers_portrait.jpg
| Вікіпедыя               =:be:Алексіс-Фелікс Арвер
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Алексыс-Фэлікс Арвэр
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =Category: Félix Arvers
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Алексіс-Фелікс Арвер
| Google                  =
}}

== Творы ==
{{All works‎}}

*[[Санет (Арвер/Багдановіч)|Санет]] ''(Sonnet imité de l’italien)''

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Французскія аўтары‎]]
[[Катэгорыя:Французскія паэты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя‎]]</text>
      <sha1>7gzx0il69lb0csc3i89ot09gwiweqnx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene</title>
    <ns>3</ns>
    <id>8663</id>
    <revision>
      <id>87572</id>
      <parentid>70674</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T19:16:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Шаблон:Службовы загаловак */ новы падраздзел</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24631" xml:space="preserve">== Translating the interface in your language, we need your help ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Taravyvan Adijene, thanks for working on this wiki in your language. [http://laxstrom.name/blag/2015/02/19/prioritizing-mediawikis-translation-strings/ We updated the list of priority translations] and I write you to let you know. The language used by this wiki (or by you in your preferences) needs [[translatewiki:Translating:Group_statistics|about 100 translations or less]] in the priority list. You're almost done!
[[Image:Translatewiki.net logo.svg|frame|link=translatewiki:|{{int:translateinterface}}]]
Please [[translatewiki:Special:MainPage|register on translatewiki.net]] if you didn't yet and then '''[[translatewiki:Special:Translate/core-0-mostused|help complete priority translations]]''' (make sure to select your language in the language selector). With a couple hours' work or less, you can make sure that nearly all visitors see the wiki interface fully translated. [[User:Nemo_bis|Nemo]] 17:06, 26 красавіка 2015 (MSK)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nemo bis@metawiki using the list at http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Meta:Sandbox&amp;oldid=12031713 --&gt;

== Your temporary access is going to expire soon ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello, you were granted temporary permissions on this wiki which are going to expire in a few days. This is just to let you know that if you want to continue with such temporary access here here, you need to request an extension on [[m:Steward requests/Permissions|stewards' permission request page]] on Meta-Wiki. Usually you only have to make a local announcement on your local village pump or request for adminship page, and if there are no objections after no less than three days, your request will be fulfilled. Additionally, if you think the community is big enough to elect a permanent administrator, you can place a local request for a permanent adminship, so stewards can grant you the permanent access if consensus in favor of that exists. Please ask me or any other steward if you have any questions. Thank you! --&lt;small&gt;Delivered by [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) on behalf of&lt;/small&gt; [[m:User:MarcoAurelio|MarcoAurelio]]@meta. 18:30, 8 снежня 2015 (MSK)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:MarcoAurelio@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MarcoAurelio/SRP-MM&amp;oldid=15029541 --&gt;
:Hi Taravyvan Adijene, I have replied [https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions#Taravyvan Adijene.40be.wikisource at meta]. All the best, [[Удзельнік:Taketa|Taketa]] ([[Размовы з удзельнікам:Taketa|размовы]]) 21:51, 9 снежня 2015 (MSK)

== Пытанні ==

Вітаю, я так разумею, што гэта ты змяняў медыявікі-файлы. У выніку, па-першае, як мінімум, [[Індэкс:Paltava.pdf|тут не працуе]], а па-другое, ты парушыў дамоўленасць пра тое, што асноўнай тэхнічнай мовай праекту будзе афіцыйная норма беларускага правапісу. Я не маю нічога супраць тарашкевіцы, але дрэнна выглядае, калі ты без папярэдніх дамоў змяняеш тэхнічныя файлы ў гэтым сэнсе, у выніку чаго ў праекце ўзнікае рознагалосіца на розных старонках.---&lt;font face=&quot;Segoe Script&quot;&gt;[[Удзельнік:Хомелка|Хамелка]]/ [[Размовы з удзельнікам:Хомелка|разм.]]&lt;/font&gt; 15:41, 28 снежня 2015 (MSK)
: Гм, другое пытаньне прасьцей — перакладу. А вось зь першым трэба давядзецца пакорпацца… --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 13:21, 30 снежня 2015 (MSK)
:: {{Зроблена}}. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 19:58, 4 студзеня 2016 (MSK)

== Што не так? ==

Я раблю? [[Індэкс:Odezwa Białoruskiej Komisji Wojskowej.png]]---&lt;font face=&quot;Segoe Script&quot;&gt;[[Удзельнік:Хомелка|Хамелка]]/ [[Размовы з удзельнікам:Хомелка|разм.]]&lt;/font&gt; 17:31, 29 лютага 2016 (MSK)
: А хв. Падобна на тое, што ня хоча стварацца індэкс старонак. Ці ёсьць пасьпяховыя прыклады індэксаў з пашырэньнем png? --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 11:39, 2 сакавіка 2016 (MSK)

== It seems… ==

…you have marked quite a few pages for deletion, but since you still have sysop access (until 2016-12-16), you can delete them yourself. Is there some issue? [[Удзельнік:Savh|Savh]] ([[Размовы з удзельнікам:Savh|размовы]]) 21:47, 31 мая 2016 (MSK)
: I don’t think there are any problems. These articles were marked for deletion before my adminship, so they are just waiting for their time to come. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 09:10, 1 чэрвеня 2016 (MSK)

== Пытаньне паводе праўцы ==

Вітаю, дзякую што дапамагаеце вычытываць набраныя мною старонкі. Калі ласка дапамажыце разабрацца ў Вашай праўцы https://be.wikisource.org/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0%3AKupala.paulinka.pdf%2F48&amp;type=revision&amp;diff=24285&amp;oldid=24283:

1. Я намагаюся набіраць тэкст як мага дакладней адпаведны сканам, на сканах я амаль упэўнены выкарыстоўваецца просты дэфіс, але чаму Вы паставілі працяжнік?

2. Наколькі я зрузумеў старонкі дапасоўваюцца адна да адной паводле наступных правілаў: калі няма пустых радкоў у пачатку - гэта працяг абзацу, калі ёсьць - гэта новы абзац. І ў дадзеным выпадку тут як раз новая старонка, але чаму Вы прыбралі пустыя радкі ў пачатку?

Удзячны за адказ --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 22:03, 30 лістапада 2016 (+03)
: Вітаю.
:# Працяжнік тут патрабуюць правілы беларускай мовы, таму варта арыентавацца найперш на іх, а не на тэхнічныя абмежаваньні друкарні, у наборы якой проста магло ня быць патрэбнага сымбалю.
:# Паміж абзацамі пустыя радкі сапраўды менавіта так і працуюць. Наконт новай старонкі — трэба паглядзець на ўжо скампанаваныя кнігі. Калі гэта сапраўды так, і ўверсе вы дадалі пусты радок менавіта з гэтай мэтай — тады, вядома, вяртайце як мае быць.
: Справа ў тым, што я карыстаюся [[:w:be-tarask:Вікіпэдыя:Вікіфікатар|вікіфікатарам]], а ён гэтыя пустыя радкі зьверху-зьнізу абразае. Акрамя таго, ён робіць яшчэ шмат карыснага, таму раю і Вам перад захаваньнем старонкі націскаць ягоную кнопку. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 10:37, 1 снежня 2016 (+03)
:: Проста выданьню больш за 100 гадоў, пагатоў я не ўпэўнены што тады існавала такое пяняцьце як &quot;правілы беларускае мовы&quot;, напрыклад гэта тычыцца ўжываемых там словаў і абмылак, але згадзіціся, што зьмяняць словы пад сучасныя правілы будзе вялікаю стратаю ў дадзеным выпадку, так чаму для пунктаваньня павінна быць па іншаму? Дзякую за вікіфікатар, паспрабую ў ім разабрацца. --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 22:41, 1 снежня 2016 (+03)
::: З абмылкамі — так, вядома, у ВікіКрыніцах прынята пакідаць іх як ёсьць, хіба што можна абгарнуць шаблёнам {{Ш|Абмылка}}. З пунктуацыяй справа крыху іншая: паўтаруся, праблема не ў памылковай прастаноўцы злучку замест працяжніка, а ў тым, што на клявіятуры (тагачаснай ці сучаснай) няма простага спосабу набору менавіта сымбалю «—» (працяжніка), таму яго часта замяняюць злучком, але гэта не азначае, што аўтар памыліўся ці хацеў паставіць менавіта злучок там, дзе яго быць не павінна.
::: У [[:w:be-tarask:|беларускай Вікіпэдыі]] мы замяняем у такіх выпадках «аўтарскія» знакі прыпынку на слушныя, у ВікіКрыніцах такой дамоўленасьці, падаецца, не было, і Вы, вядома, можаце рабіць паводле арыгіналу, але тады ўжо варта прытрымлівацца аднае сыстэмы ў межах прынамсі канкрэтнага твору. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 10:18, 2 снежня 2016 (+03)
::: P. S. Прывяду адзін сьвежы прыклад. У вершы «[https://be.wikisource.org/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%B4_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0%D0%BC_(%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0)&amp;diff=prev&amp;oldid=24300 Пад крыжам]» я выправіў ня толькі працяжнікі са шматкроп’ямі, але і лацінскую літару «I» на кірылічную «І», бо наборца (крыніца, адкуль узяты гэты тэкст) хутчэй за ўсё паленаваўся ўсталяваць беларускую раскладку клявіятуры. Па-вашаму атрымліваецца, што такія замены таксама рабіць ня варта, бо хай будзе як у арыгінале. Аднак тут, як і ў выпадку з шматкроп’ем, дарэчы, хутчэй праблема ня ў правілах артаграфіі ці пунктуацыі, а звычайная тыпаграфіка. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 12:43, 2 снежня 2016 (+03)
:::: Нарэшце я зразумеў што Вы маеце на ўвазе наконт працяжніку, я згодны з Вамі, просто даволі цяжка пераадолець тое, што некаторыя сымбалі могуць проста адрозьнівацца ад таго якімі яны былі ў першакрыніцы. Усё ж было добра калі б такія рэчы былі пазначаны дзе-небудзь у агульных правілах, таму што адразу пісаць дакладна прасьцей. Дзякую, што дапамаглі разабрацца. --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 21:30, 5 снежня 2016 (+03)
:::: PS. Магчыма вы можаце падказаць ці можна аўтаматычка падключыць вікіфікатар, ці толькі як user script? --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 21:46, 5 снежня 2016 (+03)
::::: Вікіфікатар уключаецца ў наладах — сэкцыя «[https://be.wikisource.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Preferences#mw-prefsection-gadgets Гаджэты]». --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 02:41, 6 снежня 2016 (+03)

== Your temporary access has expired ==

&lt;div style=&quot;padding: 8px; border: 1px solid #ccc; background: #fafaff;&quot;&gt;Hello, the temporary access you requested on this wiki has expired. Just to let you know that If you want it back, feel free to make a local announcement and open a new request on [[m:Steward requests/Permissions|stewards' permission request page]] on Meta-Wiki later. Moreover, if you think the community is big enough to elect a permanent administrator, you can place a local request here for a permanent adminship, so stewards can grant you the permanent access. Please ask me or any other steward if you have any questions. Thank you! --[[Удзельнік:Stryn|Stryn]] ([[Размовы з удзельнікам:Stryn|размовы]]) 02:09, 18 снежня 2016 (+03)&lt;/div&gt;

== How we will see unregistered users ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=content/&gt;
Hi!

You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki.

When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed.

Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help.

If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]].

We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January.

Thank you. 
/[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]&lt;section end=content/&gt;
&lt;/div&gt;

21:10, 4 студзеня 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(1)&amp;oldid=22532492 --&gt;

== [[Шаблон:ГЭ водступ пачатак]] ==
Добры вечар, Спадару! Жадаў бы Вас папрасіць як адміністратара ды больш дасьведчанага карыстальніка паправіць дадзены шаблён, каб ім можна было карыстацца гэтак жа, як робяць на іншых моўных вэрсіях, бо зараз ён функцыйна абмежаваны адносна іх (вось, напрыклад мая [[Старонка:Vacłaŭ Łastoŭski. Padručny rasijska-kryŭski (bełaruski) słoŭnik (1924).pdf/846|спроба]] скарыстацца ім паводле [[:uk:Сторінка:Леся Українка – Одно слово.djvu/2|ўкраінскага прыкладу]]). Або падкажэце, калі ласка, як зрабіць дадзены «цуд» па-іншаму. --[[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 22:16, 13 студзеня 2022 (+03)
: Вітаю. Арыентуйцеся не на іншыя моўныя вэрсіі, а на беларускую. :) [https://be.wikisource.org/w/index.php?diff=51298 Выправіў], але ня ведаю, ці патрэбны там увогуле шаблён, бо ў арыгінале, падаецца, водступу няма. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 09:25, 17 студзеня 2022 (+03)
::На жаль, наш моўны разьдзел разьвіты ня моцна адносна іншых, таму прыходзіцца глядзець, што там робяць астатнія ды як. Там сапраўды непатрэбны водступ усяго абзацу, трэба, каб першы радок «вісеў», а наступныя ўжо пачыналіся з водступу. Зважайце ўважлівей на аналягічны выпадак на [[:uk:Сторінка:Леся Українка – Одно слово.djvu/2|ўкраінскай вэрсіі]]. Там выкарыстаны шаблён аналягічны нашаму (прынамсі, яны зьвязаныя). На іншых моўных разьдзелах гэты шаблён таксама так умее, а ў нас не, у чым уласна і праблема. [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 16:57, 17 студзеня 2022 (+03)
::: Наш шаблён называецца „ГЭ…“ і, як бачна з выкарыстаньня, адпачатку быў прызначаны для кнігі [[Географія Эўропы]]. Можна яго вынесьці ў асобны элемэнт Вікізьвестак, а на аснове ўкраінскага аналягу стварыць свой, напрыклад {{Ш|Вісячы водступ}}. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 09:29, 16 лютага 2022 (+03)
::::Гэта было б добрым разьвязаньнем нашае праблемы. Таксама варта б разьвязаць бяду тэкстаў, якія падзяляюць адну старонку. Праблема гэтая датычыцца празаічных твораў, вось, напрыклад, [[Страявы Вайсковы Статут/III]] (у канцы радок „адарваны“ ад свайго абзацу). У іншых з гэтым бедаў няма ([[:uk:Сторінка:Лозинський М. Галичина в рр. 1918-1920 (1922).djvu/25|прыклад]]), але замест нашага „## III ##“, у іх „&lt;section begin=&quot;III&quot;&gt;&lt;section end=&quot;III&quot;&gt;“ (напісана з памылкай, бо без у папярэднім паказе не высьвечваецца). З паэзіяй гэта ня шкодзіць, але з прозай выглядае праблемна, ад чаго ёю я пакуль ня вельмі займаўся. [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 17:51, 18 лютага 2022 (+03)

== Дзіўная рэч ==

Вітаю! Я тут заўважыў, што зь 10 сакавіка на старонках з тэкстам зь індэксаў зьлева зьявіўся вялікі й непрыгожы надпіс &quot;Выгляд тэксту&quot; (для прыкладу [[Кароткі нарыс псыхолёгіі/Уступ|вось]]). На іншых моўных вэрсіях падобнага няма, можа, Вы ведаеце ў чым праблема? --[[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 21:23, 12 сакавіка 2022 (+03)

== Выбары адміністратара ==

Вітаю! Будучы актыўным удзельнікам Вікікрыніцаў, я пастанавіў высунуць сваю [[Вікікрыніцы:Адміністратары#Кандыдатуры|кандыдатуру]] на адміністратара Вікікрыніцаў. Буду ўдзячны за Ваш удзел у галасаваньні. — [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Gleb Leo|гутаркі]]) 23:44, 28 траўня 2022 (+03)

:Добры дзень. Здаецца, што ўсе ахвочыя ўжо прагаласавалі. Таму жадаў бы ўдакладніць, колькі мусяць цягнуцца выбары або іх ужо можна сканчаць у такім выпадку? — [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Gleb Leo|гутаркі]]) 15:08, 8 чэрвеня 2022 (+03)
:: Вітаю. Ну ўвогуле варта падаць запыт на адміністратара ў Мэта-вікі (зараз ня памятаю дакладна, дзе гэта знаходзіцца), а яны там ужо будуць арыентавацца па выніках. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 18:07, 9 чэрвеня 2022 (+03)

== [[:Катэгорыя:Артыкулы да выдалення]] ==

Hi, could you please review the deletion requests in the above category? '''[[User:Rschen7754|Rs]][[User talk:Rschen7754|chen]][[Special:Contributions/Rschen7754|7754]]''' 21:37, 28 чэрвеня 2022 (+03)

== [[Шаблон:Службовы загаловак]] ==

Добры вечар! Перакладаючы правілы, заўважыў, што гэты шаблён фактычна не працуе, як тэарэтычна павінны. Як я зразумеў, праблема ў тым, што ў нашых старонках з прыстаўкай «MediaWiki:» не прапісана наступнае:
&lt;poem&gt;
/* Real header templates */
.processheadertemplate, .portalheadertemplate, .authortemplate, .headertemplate {
	width: 100%;
	margin-bottom: 5px;
}

/* Process_header template */
.processheadertemplate {
	border: 1px solid #966;
	background-color: #DCA;
}&lt;/poem&gt;

Але я рэдагаваць гэтага кшталту старонкі, на жаль і на дзіва для сябе, не магу. Якая пасада дазваляе іх рэдагаваць ды ці маеце Вы дазвол на рэдагаваньне такіх старонак? [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 22:16, 15 жніўня 2022 (+03)</text>
      <sha1>hi611ilrwxsp2d9b63pyyr5qcox38pk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87586</id>
      <parentid>87572</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T20:20:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Шаблон:Службовы загаловак */ Адказ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25034" xml:space="preserve">== Translating the interface in your language, we need your help ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Taravyvan Adijene, thanks for working on this wiki in your language. [http://laxstrom.name/blag/2015/02/19/prioritizing-mediawikis-translation-strings/ We updated the list of priority translations] and I write you to let you know. The language used by this wiki (or by you in your preferences) needs [[translatewiki:Translating:Group_statistics|about 100 translations or less]] in the priority list. You're almost done!
[[Image:Translatewiki.net logo.svg|frame|link=translatewiki:|{{int:translateinterface}}]]
Please [[translatewiki:Special:MainPage|register on translatewiki.net]] if you didn't yet and then '''[[translatewiki:Special:Translate/core-0-mostused|help complete priority translations]]''' (make sure to select your language in the language selector). With a couple hours' work or less, you can make sure that nearly all visitors see the wiki interface fully translated. [[User:Nemo_bis|Nemo]] 17:06, 26 красавіка 2015 (MSK)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nemo bis@metawiki using the list at http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Meta:Sandbox&amp;oldid=12031713 --&gt;

== Your temporary access is going to expire soon ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello, you were granted temporary permissions on this wiki which are going to expire in a few days. This is just to let you know that if you want to continue with such temporary access here here, you need to request an extension on [[m:Steward requests/Permissions|stewards' permission request page]] on Meta-Wiki. Usually you only have to make a local announcement on your local village pump or request for adminship page, and if there are no objections after no less than three days, your request will be fulfilled. Additionally, if you think the community is big enough to elect a permanent administrator, you can place a local request for a permanent adminship, so stewards can grant you the permanent access if consensus in favor of that exists. Please ask me or any other steward if you have any questions. Thank you! --&lt;small&gt;Delivered by [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) on behalf of&lt;/small&gt; [[m:User:MarcoAurelio|MarcoAurelio]]@meta. 18:30, 8 снежня 2015 (MSK)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:MarcoAurelio@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MarcoAurelio/SRP-MM&amp;oldid=15029541 --&gt;
:Hi Taravyvan Adijene, I have replied [https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions#Taravyvan Adijene.40be.wikisource at meta]. All the best, [[Удзельнік:Taketa|Taketa]] ([[Размовы з удзельнікам:Taketa|размовы]]) 21:51, 9 снежня 2015 (MSK)

== Пытанні ==

Вітаю, я так разумею, што гэта ты змяняў медыявікі-файлы. У выніку, па-першае, як мінімум, [[Індэкс:Paltava.pdf|тут не працуе]], а па-другое, ты парушыў дамоўленасць пра тое, што асноўнай тэхнічнай мовай праекту будзе афіцыйная норма беларускага правапісу. Я не маю нічога супраць тарашкевіцы, але дрэнна выглядае, калі ты без папярэдніх дамоў змяняеш тэхнічныя файлы ў гэтым сэнсе, у выніку чаго ў праекце ўзнікае рознагалосіца на розных старонках.---&lt;font face=&quot;Segoe Script&quot;&gt;[[Удзельнік:Хомелка|Хамелка]]/ [[Размовы з удзельнікам:Хомелка|разм.]]&lt;/font&gt; 15:41, 28 снежня 2015 (MSK)
: Гм, другое пытаньне прасьцей — перакладу. А вось зь першым трэба давядзецца пакорпацца… --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 13:21, 30 снежня 2015 (MSK)
:: {{Зроблена}}. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 19:58, 4 студзеня 2016 (MSK)

== Што не так? ==

Я раблю? [[Індэкс:Odezwa Białoruskiej Komisji Wojskowej.png]]---&lt;font face=&quot;Segoe Script&quot;&gt;[[Удзельнік:Хомелка|Хамелка]]/ [[Размовы з удзельнікам:Хомелка|разм.]]&lt;/font&gt; 17:31, 29 лютага 2016 (MSK)
: А хв. Падобна на тое, што ня хоча стварацца індэкс старонак. Ці ёсьць пасьпяховыя прыклады індэксаў з пашырэньнем png? --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 11:39, 2 сакавіка 2016 (MSK)

== It seems… ==

…you have marked quite a few pages for deletion, but since you still have sysop access (until 2016-12-16), you can delete them yourself. Is there some issue? [[Удзельнік:Savh|Savh]] ([[Размовы з удзельнікам:Savh|размовы]]) 21:47, 31 мая 2016 (MSK)
: I don’t think there are any problems. These articles were marked for deletion before my adminship, so they are just waiting for their time to come. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 09:10, 1 чэрвеня 2016 (MSK)

== Пытаньне паводе праўцы ==

Вітаю, дзякую што дапамагаеце вычытываць набраныя мною старонкі. Калі ласка дапамажыце разабрацца ў Вашай праўцы https://be.wikisource.org/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0%3AKupala.paulinka.pdf%2F48&amp;type=revision&amp;diff=24285&amp;oldid=24283:

1. Я намагаюся набіраць тэкст як мага дакладней адпаведны сканам, на сканах я амаль упэўнены выкарыстоўваецца просты дэфіс, але чаму Вы паставілі працяжнік?

2. Наколькі я зрузумеў старонкі дапасоўваюцца адна да адной паводле наступных правілаў: калі няма пустых радкоў у пачатку - гэта працяг абзацу, калі ёсьць - гэта новы абзац. І ў дадзеным выпадку тут як раз новая старонка, але чаму Вы прыбралі пустыя радкі ў пачатку?

Удзячны за адказ --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 22:03, 30 лістапада 2016 (+03)
: Вітаю.
:# Працяжнік тут патрабуюць правілы беларускай мовы, таму варта арыентавацца найперш на іх, а не на тэхнічныя абмежаваньні друкарні, у наборы якой проста магло ня быць патрэбнага сымбалю.
:# Паміж абзацамі пустыя радкі сапраўды менавіта так і працуюць. Наконт новай старонкі — трэба паглядзець на ўжо скампанаваныя кнігі. Калі гэта сапраўды так, і ўверсе вы дадалі пусты радок менавіта з гэтай мэтай — тады, вядома, вяртайце як мае быць.
: Справа ў тым, што я карыстаюся [[:w:be-tarask:Вікіпэдыя:Вікіфікатар|вікіфікатарам]], а ён гэтыя пустыя радкі зьверху-зьнізу абразае. Акрамя таго, ён робіць яшчэ шмат карыснага, таму раю і Вам перад захаваньнем старонкі націскаць ягоную кнопку. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 10:37, 1 снежня 2016 (+03)
:: Проста выданьню больш за 100 гадоў, пагатоў я не ўпэўнены што тады існавала такое пяняцьце як &quot;правілы беларускае мовы&quot;, напрыклад гэта тычыцца ўжываемых там словаў і абмылак, але згадзіціся, што зьмяняць словы пад сучасныя правілы будзе вялікаю стратаю ў дадзеным выпадку, так чаму для пунктаваньня павінна быць па іншаму? Дзякую за вікіфікатар, паспрабую ў ім разабрацца. --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 22:41, 1 снежня 2016 (+03)
::: З абмылкамі — так, вядома, у ВікіКрыніцах прынята пакідаць іх як ёсьць, хіба што можна абгарнуць шаблёнам {{Ш|Абмылка}}. З пунктуацыяй справа крыху іншая: паўтаруся, праблема не ў памылковай прастаноўцы злучку замест працяжніка, а ў тым, што на клявіятуры (тагачаснай ці сучаснай) няма простага спосабу набору менавіта сымбалю «—» (працяжніка), таму яго часта замяняюць злучком, але гэта не азначае, што аўтар памыліўся ці хацеў паставіць менавіта злучок там, дзе яго быць не павінна.
::: У [[:w:be-tarask:|беларускай Вікіпэдыі]] мы замяняем у такіх выпадках «аўтарскія» знакі прыпынку на слушныя, у ВікіКрыніцах такой дамоўленасьці, падаецца, не было, і Вы, вядома, можаце рабіць паводле арыгіналу, але тады ўжо варта прытрымлівацца аднае сыстэмы ў межах прынамсі канкрэтнага твору. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 10:18, 2 снежня 2016 (+03)
::: P. S. Прывяду адзін сьвежы прыклад. У вершы «[https://be.wikisource.org/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%B4_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0%D0%BC_(%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0)&amp;diff=prev&amp;oldid=24300 Пад крыжам]» я выправіў ня толькі працяжнікі са шматкроп’ямі, але і лацінскую літару «I» на кірылічную «І», бо наборца (крыніца, адкуль узяты гэты тэкст) хутчэй за ўсё паленаваўся ўсталяваць беларускую раскладку клявіятуры. Па-вашаму атрымліваецца, што такія замены таксама рабіць ня варта, бо хай будзе як у арыгінале. Аднак тут, як і ў выпадку з шматкроп’ем, дарэчы, хутчэй праблема ня ў правілах артаграфіі ці пунктуацыі, а звычайная тыпаграфіка. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 12:43, 2 снежня 2016 (+03)
:::: Нарэшце я зразумеў што Вы маеце на ўвазе наконт працяжніку, я згодны з Вамі, просто даволі цяжка пераадолець тое, што некаторыя сымбалі могуць проста адрозьнівацца ад таго якімі яны былі ў першакрыніцы. Усё ж было добра калі б такія рэчы былі пазначаны дзе-небудзь у агульных правілах, таму што адразу пісаць дакладна прасьцей. Дзякую, што дапамаглі разабрацца. --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 21:30, 5 снежня 2016 (+03)
:::: PS. Магчыма вы можаце падказаць ці можна аўтаматычка падключыць вікіфікатар, ці толькі як user script? --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 21:46, 5 снежня 2016 (+03)
::::: Вікіфікатар уключаецца ў наладах — сэкцыя «[https://be.wikisource.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Preferences#mw-prefsection-gadgets Гаджэты]». --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 02:41, 6 снежня 2016 (+03)

== Your temporary access has expired ==

&lt;div style=&quot;padding: 8px; border: 1px solid #ccc; background: #fafaff;&quot;&gt;Hello, the temporary access you requested on this wiki has expired. Just to let you know that If you want it back, feel free to make a local announcement and open a new request on [[m:Steward requests/Permissions|stewards' permission request page]] on Meta-Wiki later. Moreover, if you think the community is big enough to elect a permanent administrator, you can place a local request here for a permanent adminship, so stewards can grant you the permanent access. Please ask me or any other steward if you have any questions. Thank you! --[[Удзельнік:Stryn|Stryn]] ([[Размовы з удзельнікам:Stryn|размовы]]) 02:09, 18 снежня 2016 (+03)&lt;/div&gt;

== How we will see unregistered users ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=content/&gt;
Hi!

You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki.

When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed.

Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help.

If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]].

We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January.

Thank you. 
/[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]&lt;section end=content/&gt;
&lt;/div&gt;

21:10, 4 студзеня 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(1)&amp;oldid=22532492 --&gt;

== [[Шаблон:ГЭ водступ пачатак]] ==
Добры вечар, Спадару! Жадаў бы Вас папрасіць як адміністратара ды больш дасьведчанага карыстальніка паправіць дадзены шаблён, каб ім можна было карыстацца гэтак жа, як робяць на іншых моўных вэрсіях, бо зараз ён функцыйна абмежаваны адносна іх (вось, напрыклад мая [[Старонка:Vacłaŭ Łastoŭski. Padručny rasijska-kryŭski (bełaruski) słoŭnik (1924).pdf/846|спроба]] скарыстацца ім паводле [[:uk:Сторінка:Леся Українка – Одно слово.djvu/2|ўкраінскага прыкладу]]). Або падкажэце, калі ласка, як зрабіць дадзены «цуд» па-іншаму. --[[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 22:16, 13 студзеня 2022 (+03)
: Вітаю. Арыентуйцеся не на іншыя моўныя вэрсіі, а на беларускую. :) [https://be.wikisource.org/w/index.php?diff=51298 Выправіў], але ня ведаю, ці патрэбны там увогуле шаблён, бо ў арыгінале, падаецца, водступу няма. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 09:25, 17 студзеня 2022 (+03)
::На жаль, наш моўны разьдзел разьвіты ня моцна адносна іншых, таму прыходзіцца глядзець, што там робяць астатнія ды як. Там сапраўды непатрэбны водступ усяго абзацу, трэба, каб першы радок «вісеў», а наступныя ўжо пачыналіся з водступу. Зважайце ўважлівей на аналягічны выпадак на [[:uk:Сторінка:Леся Українка – Одно слово.djvu/2|ўкраінскай вэрсіі]]. Там выкарыстаны шаблён аналягічны нашаму (прынамсі, яны зьвязаныя). На іншых моўных разьдзелах гэты шаблён таксама так умее, а ў нас не, у чым уласна і праблема. [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 16:57, 17 студзеня 2022 (+03)
::: Наш шаблён называецца „ГЭ…“ і, як бачна з выкарыстаньня, адпачатку быў прызначаны для кнігі [[Географія Эўропы]]. Можна яго вынесьці ў асобны элемэнт Вікізьвестак, а на аснове ўкраінскага аналягу стварыць свой, напрыклад {{Ш|Вісячы водступ}}. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 09:29, 16 лютага 2022 (+03)
::::Гэта было б добрым разьвязаньнем нашае праблемы. Таксама варта б разьвязаць бяду тэкстаў, якія падзяляюць адну старонку. Праблема гэтая датычыцца празаічных твораў, вось, напрыклад, [[Страявы Вайсковы Статут/III]] (у канцы радок „адарваны“ ад свайго абзацу). У іншых з гэтым бедаў няма ([[:uk:Сторінка:Лозинський М. Галичина в рр. 1918-1920 (1922).djvu/25|прыклад]]), але замест нашага „## III ##“, у іх „&lt;section begin=&quot;III&quot;&gt;&lt;section end=&quot;III&quot;&gt;“ (напісана з памылкай, бо без у папярэднім паказе не высьвечваецца). З паэзіяй гэта ня шкодзіць, але з прозай выглядае праблемна, ад чаго ёю я пакуль ня вельмі займаўся. [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 17:51, 18 лютага 2022 (+03)

== Дзіўная рэч ==

Вітаю! Я тут заўважыў, што зь 10 сакавіка на старонках з тэкстам зь індэксаў зьлева зьявіўся вялікі й непрыгожы надпіс &quot;Выгляд тэксту&quot; (для прыкладу [[Кароткі нарыс псыхолёгіі/Уступ|вось]]). На іншых моўных вэрсіях падобнага няма, можа, Вы ведаеце ў чым праблема? --[[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 21:23, 12 сакавіка 2022 (+03)

== Выбары адміністратара ==

Вітаю! Будучы актыўным удзельнікам Вікікрыніцаў, я пастанавіў высунуць сваю [[Вікікрыніцы:Адміністратары#Кандыдатуры|кандыдатуру]] на адміністратара Вікікрыніцаў. Буду ўдзячны за Ваш удзел у галасаваньні. — [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Gleb Leo|гутаркі]]) 23:44, 28 траўня 2022 (+03)

:Добры дзень. Здаецца, што ўсе ахвочыя ўжо прагаласавалі. Таму жадаў бы ўдакладніць, колькі мусяць цягнуцца выбары або іх ужо можна сканчаць у такім выпадку? — [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Gleb Leo|гутаркі]]) 15:08, 8 чэрвеня 2022 (+03)
:: Вітаю. Ну ўвогуле варта падаць запыт на адміністратара ў Мэта-вікі (зараз ня памятаю дакладна, дзе гэта знаходзіцца), а яны там ужо будуць арыентавацца па выніках. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 18:07, 9 чэрвеня 2022 (+03)

== [[:Катэгорыя:Артыкулы да выдалення]] ==

Hi, could you please review the deletion requests in the above category? '''[[User:Rschen7754|Rs]][[User talk:Rschen7754|chen]][[Special:Contributions/Rschen7754|7754]]''' 21:37, 28 чэрвеня 2022 (+03)

== [[Шаблон:Службовы загаловак]] ==

Добры вечар! Перакладаючы правілы, заўважыў, што гэты шаблён фактычна не працуе, як тэарэтычна павінны. Як я зразумеў, праблема ў тым, што ў нашых старонках з прыстаўкай «MediaWiki:» не прапісана наступнае:
&lt;poem&gt;
/* Real header templates */
.processheadertemplate, .portalheadertemplate, .authortemplate, .headertemplate {
	width: 100%;
	margin-bottom: 5px;
}

/* Process_header template */
.processheadertemplate {
	border: 1px solid #966;
	background-color: #DCA;
}&lt;/poem&gt;

Але я рэдагаваць гэтага кшталту старонкі, на жаль і на дзіва для сябе, не магу. Якая пасада дазваляе іх рэдагаваць ды ці маеце Вы дазвол на рэдагаваньне такіх старонак? [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 22:16, 15 жніўня 2022 (+03)

:Тое ж самае датычыцца шаблёну [[Шаблон:Правіла]], створанага на ўзор іншых разьдзелаў. Відаць, не стае таксама прапісаньня, што такое &quot;messagebox&quot;. [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 23:20, 15 жніўня 2022 (+03)</text>
      <sha1>4l3hyvrpjz9puzv4k5nxuv2esy3fgtw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87666</id>
      <parentid>87586</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:51:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Taravyvan Adijene</username>
        <id>164</id>
      </contributor>
      <comment>/* Шаблон:Службовы загаловак */ меркаваньне</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25633" xml:space="preserve">== Translating the interface in your language, we need your help ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Taravyvan Adijene, thanks for working on this wiki in your language. [http://laxstrom.name/blag/2015/02/19/prioritizing-mediawikis-translation-strings/ We updated the list of priority translations] and I write you to let you know. The language used by this wiki (or by you in your preferences) needs [[translatewiki:Translating:Group_statistics|about 100 translations or less]] in the priority list. You're almost done!
[[Image:Translatewiki.net logo.svg|frame|link=translatewiki:|{{int:translateinterface}}]]
Please [[translatewiki:Special:MainPage|register on translatewiki.net]] if you didn't yet and then '''[[translatewiki:Special:Translate/core-0-mostused|help complete priority translations]]''' (make sure to select your language in the language selector). With a couple hours' work or less, you can make sure that nearly all visitors see the wiki interface fully translated. [[User:Nemo_bis|Nemo]] 17:06, 26 красавіка 2015 (MSK)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nemo bis@metawiki using the list at http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Meta:Sandbox&amp;oldid=12031713 --&gt;

== Your temporary access is going to expire soon ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello, you were granted temporary permissions on this wiki which are going to expire in a few days. This is just to let you know that if you want to continue with such temporary access here here, you need to request an extension on [[m:Steward requests/Permissions|stewards' permission request page]] on Meta-Wiki. Usually you only have to make a local announcement on your local village pump or request for adminship page, and if there are no objections after no less than three days, your request will be fulfilled. Additionally, if you think the community is big enough to elect a permanent administrator, you can place a local request for a permanent adminship, so stewards can grant you the permanent access if consensus in favor of that exists. Please ask me or any other steward if you have any questions. Thank you! --&lt;small&gt;Delivered by [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) on behalf of&lt;/small&gt; [[m:User:MarcoAurelio|MarcoAurelio]]@meta. 18:30, 8 снежня 2015 (MSK)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:MarcoAurelio@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MarcoAurelio/SRP-MM&amp;oldid=15029541 --&gt;
:Hi Taravyvan Adijene, I have replied [https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions#Taravyvan Adijene.40be.wikisource at meta]. All the best, [[Удзельнік:Taketa|Taketa]] ([[Размовы з удзельнікам:Taketa|размовы]]) 21:51, 9 снежня 2015 (MSK)

== Пытанні ==

Вітаю, я так разумею, што гэта ты змяняў медыявікі-файлы. У выніку, па-першае, як мінімум, [[Індэкс:Paltava.pdf|тут не працуе]], а па-другое, ты парушыў дамоўленасць пра тое, што асноўнай тэхнічнай мовай праекту будзе афіцыйная норма беларускага правапісу. Я не маю нічога супраць тарашкевіцы, але дрэнна выглядае, калі ты без папярэдніх дамоў змяняеш тэхнічныя файлы ў гэтым сэнсе, у выніку чаго ў праекце ўзнікае рознагалосіца на розных старонках.---&lt;font face=&quot;Segoe Script&quot;&gt;[[Удзельнік:Хомелка|Хамелка]]/ [[Размовы з удзельнікам:Хомелка|разм.]]&lt;/font&gt; 15:41, 28 снежня 2015 (MSK)
: Гм, другое пытаньне прасьцей — перакладу. А вось зь першым трэба давядзецца пакорпацца… --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 13:21, 30 снежня 2015 (MSK)
:: {{Зроблена}}. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 19:58, 4 студзеня 2016 (MSK)

== Што не так? ==

Я раблю? [[Індэкс:Odezwa Białoruskiej Komisji Wojskowej.png]]---&lt;font face=&quot;Segoe Script&quot;&gt;[[Удзельнік:Хомелка|Хамелка]]/ [[Размовы з удзельнікам:Хомелка|разм.]]&lt;/font&gt; 17:31, 29 лютага 2016 (MSK)
: А хв. Падобна на тое, што ня хоча стварацца індэкс старонак. Ці ёсьць пасьпяховыя прыклады індэксаў з пашырэньнем png? --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 11:39, 2 сакавіка 2016 (MSK)

== It seems… ==

…you have marked quite a few pages for deletion, but since you still have sysop access (until 2016-12-16), you can delete them yourself. Is there some issue? [[Удзельнік:Savh|Savh]] ([[Размовы з удзельнікам:Savh|размовы]]) 21:47, 31 мая 2016 (MSK)
: I don’t think there are any problems. These articles were marked for deletion before my adminship, so they are just waiting for their time to come. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 09:10, 1 чэрвеня 2016 (MSK)

== Пытаньне паводе праўцы ==

Вітаю, дзякую што дапамагаеце вычытываць набраныя мною старонкі. Калі ласка дапамажыце разабрацца ў Вашай праўцы https://be.wikisource.org/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0%3AKupala.paulinka.pdf%2F48&amp;type=revision&amp;diff=24285&amp;oldid=24283:

1. Я намагаюся набіраць тэкст як мага дакладней адпаведны сканам, на сканах я амаль упэўнены выкарыстоўваецца просты дэфіс, але чаму Вы паставілі працяжнік?

2. Наколькі я зрузумеў старонкі дапасоўваюцца адна да адной паводле наступных правілаў: калі няма пустых радкоў у пачатку - гэта працяг абзацу, калі ёсьць - гэта новы абзац. І ў дадзеным выпадку тут як раз новая старонка, але чаму Вы прыбралі пустыя радкі ў пачатку?

Удзячны за адказ --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 22:03, 30 лістапада 2016 (+03)
: Вітаю.
:# Працяжнік тут патрабуюць правілы беларускай мовы, таму варта арыентавацца найперш на іх, а не на тэхнічныя абмежаваньні друкарні, у наборы якой проста магло ня быць патрэбнага сымбалю.
:# Паміж абзацамі пустыя радкі сапраўды менавіта так і працуюць. Наконт новай старонкі — трэба паглядзець на ўжо скампанаваныя кнігі. Калі гэта сапраўды так, і ўверсе вы дадалі пусты радок менавіта з гэтай мэтай — тады, вядома, вяртайце як мае быць.
: Справа ў тым, што я карыстаюся [[:w:be-tarask:Вікіпэдыя:Вікіфікатар|вікіфікатарам]], а ён гэтыя пустыя радкі зьверху-зьнізу абразае. Акрамя таго, ён робіць яшчэ шмат карыснага, таму раю і Вам перад захаваньнем старонкі націскаць ягоную кнопку. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 10:37, 1 снежня 2016 (+03)
:: Проста выданьню больш за 100 гадоў, пагатоў я не ўпэўнены што тады існавала такое пяняцьце як &quot;правілы беларускае мовы&quot;, напрыклад гэта тычыцца ўжываемых там словаў і абмылак, але згадзіціся, што зьмяняць словы пад сучасныя правілы будзе вялікаю стратаю ў дадзеным выпадку, так чаму для пунктаваньня павінна быць па іншаму? Дзякую за вікіфікатар, паспрабую ў ім разабрацца. --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 22:41, 1 снежня 2016 (+03)
::: З абмылкамі — так, вядома, у ВікіКрыніцах прынята пакідаць іх як ёсьць, хіба што можна абгарнуць шаблёнам {{Ш|Абмылка}}. З пунктуацыяй справа крыху іншая: паўтаруся, праблема не ў памылковай прастаноўцы злучку замест працяжніка, а ў тым, што на клявіятуры (тагачаснай ці сучаснай) няма простага спосабу набору менавіта сымбалю «—» (працяжніка), таму яго часта замяняюць злучком, але гэта не азначае, што аўтар памыліўся ці хацеў паставіць менавіта злучок там, дзе яго быць не павінна.
::: У [[:w:be-tarask:|беларускай Вікіпэдыі]] мы замяняем у такіх выпадках «аўтарскія» знакі прыпынку на слушныя, у ВікіКрыніцах такой дамоўленасьці, падаецца, не было, і Вы, вядома, можаце рабіць паводле арыгіналу, але тады ўжо варта прытрымлівацца аднае сыстэмы ў межах прынамсі канкрэтнага твору. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 10:18, 2 снежня 2016 (+03)
::: P. S. Прывяду адзін сьвежы прыклад. У вершы «[https://be.wikisource.org/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%B4_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%B6%D0%B0%D0%BC_(%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0)&amp;diff=prev&amp;oldid=24300 Пад крыжам]» я выправіў ня толькі працяжнікі са шматкроп’ямі, але і лацінскую літару «I» на кірылічную «І», бо наборца (крыніца, адкуль узяты гэты тэкст) хутчэй за ўсё паленаваўся ўсталяваць беларускую раскладку клявіятуры. Па-вашаму атрымліваецца, што такія замены таксама рабіць ня варта, бо хай будзе як у арыгінале. Аднак тут, як і ў выпадку з шматкроп’ем, дарэчы, хутчэй праблема ня ў правілах артаграфіі ці пунктуацыі, а звычайная тыпаграфіка. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 12:43, 2 снежня 2016 (+03)
:::: Нарэшце я зразумеў што Вы маеце на ўвазе наконт працяжніку, я згодны з Вамі, просто даволі цяжка пераадолець тое, што некаторыя сымбалі могуць проста адрозьнівацца ад таго якімі яны былі ў першакрыніцы. Усё ж было добра калі б такія рэчы былі пазначаны дзе-небудзь у агульных правілах, таму што адразу пісаць дакладна прасьцей. Дзякую, што дапамаглі разабрацца. --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 21:30, 5 снежня 2016 (+03)
:::: PS. Магчыма вы можаце падказаць ці можна аўтаматычка падключыць вікіфікатар, ці толькі як user script? --[[Удзельнік:Tbicr|Tbicr]] ([[Размовы з удзельнікам:Tbicr|размовы]]) 21:46, 5 снежня 2016 (+03)
::::: Вікіфікатар уключаецца ў наладах — сэкцыя «[https://be.wikisource.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Preferences#mw-prefsection-gadgets Гаджэты]». --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 02:41, 6 снежня 2016 (+03)

== Your temporary access has expired ==

&lt;div style=&quot;padding: 8px; border: 1px solid #ccc; background: #fafaff;&quot;&gt;Hello, the temporary access you requested on this wiki has expired. Just to let you know that If you want it back, feel free to make a local announcement and open a new request on [[m:Steward requests/Permissions|stewards' permission request page]] on Meta-Wiki later. Moreover, if you think the community is big enough to elect a permanent administrator, you can place a local request here for a permanent adminship, so stewards can grant you the permanent access. Please ask me or any other steward if you have any questions. Thank you! --[[Удзельнік:Stryn|Stryn]] ([[Размовы з удзельнікам:Stryn|размовы]]) 02:09, 18 снежня 2016 (+03)&lt;/div&gt;

== How we will see unregistered users ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=content/&gt;
Hi!

You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki.

When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed.

Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help.

If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]].

We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January.

Thank you. 
/[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]&lt;section end=content/&gt;
&lt;/div&gt;

21:10, 4 студзеня 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(1)&amp;oldid=22532492 --&gt;

== [[Шаблон:ГЭ водступ пачатак]] ==
Добры вечар, Спадару! Жадаў бы Вас папрасіць як адміністратара ды больш дасьведчанага карыстальніка паправіць дадзены шаблён, каб ім можна было карыстацца гэтак жа, як робяць на іншых моўных вэрсіях, бо зараз ён функцыйна абмежаваны адносна іх (вось, напрыклад мая [[Старонка:Vacłaŭ Łastoŭski. Padručny rasijska-kryŭski (bełaruski) słoŭnik (1924).pdf/846|спроба]] скарыстацца ім паводле [[:uk:Сторінка:Леся Українка – Одно слово.djvu/2|ўкраінскага прыкладу]]). Або падкажэце, калі ласка, як зрабіць дадзены «цуд» па-іншаму. --[[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 22:16, 13 студзеня 2022 (+03)
: Вітаю. Арыентуйцеся не на іншыя моўныя вэрсіі, а на беларускую. :) [https://be.wikisource.org/w/index.php?diff=51298 Выправіў], але ня ведаю, ці патрэбны там увогуле шаблён, бо ў арыгінале, падаецца, водступу няма. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 09:25, 17 студзеня 2022 (+03)
::На жаль, наш моўны разьдзел разьвіты ня моцна адносна іншых, таму прыходзіцца глядзець, што там робяць астатнія ды як. Там сапраўды непатрэбны водступ усяго абзацу, трэба, каб першы радок «вісеў», а наступныя ўжо пачыналіся з водступу. Зважайце ўважлівей на аналягічны выпадак на [[:uk:Сторінка:Леся Українка – Одно слово.djvu/2|ўкраінскай вэрсіі]]. Там выкарыстаны шаблён аналягічны нашаму (прынамсі, яны зьвязаныя). На іншых моўных разьдзелах гэты шаблён таксама так умее, а ў нас не, у чым уласна і праблема. [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 16:57, 17 студзеня 2022 (+03)
::: Наш шаблён называецца „ГЭ…“ і, як бачна з выкарыстаньня, адпачатку быў прызначаны для кнігі [[Географія Эўропы]]. Можна яго вынесьці ў асобны элемэнт Вікізьвестак, а на аснове ўкраінскага аналягу стварыць свой, напрыклад {{Ш|Вісячы водступ}}. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 09:29, 16 лютага 2022 (+03)
::::Гэта было б добрым разьвязаньнем нашае праблемы. Таксама варта б разьвязаць бяду тэкстаў, якія падзяляюць адну старонку. Праблема гэтая датычыцца празаічных твораў, вось, напрыклад, [[Страявы Вайсковы Статут/III]] (у канцы радок „адарваны“ ад свайго абзацу). У іншых з гэтым бедаў няма ([[:uk:Сторінка:Лозинський М. Галичина в рр. 1918-1920 (1922).djvu/25|прыклад]]), але замест нашага „## III ##“, у іх „&lt;section begin=&quot;III&quot;&gt;&lt;section end=&quot;III&quot;&gt;“ (напісана з памылкай, бо без у папярэднім паказе не высьвечваецца). З паэзіяй гэта ня шкодзіць, але з прозай выглядае праблемна, ад чаго ёю я пакуль ня вельмі займаўся. [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 17:51, 18 лютага 2022 (+03)

== Дзіўная рэч ==

Вітаю! Я тут заўважыў, што зь 10 сакавіка на старонках з тэкстам зь індэксаў зьлева зьявіўся вялікі й непрыгожы надпіс &quot;Выгляд тэксту&quot; (для прыкладу [[Кароткі нарыс псыхолёгіі/Уступ|вось]]). На іншых моўных вэрсіях падобнага няма, можа, Вы ведаеце ў чым праблема? --[[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 21:23, 12 сакавіка 2022 (+03)

== Выбары адміністратара ==

Вітаю! Будучы актыўным удзельнікам Вікікрыніцаў, я пастанавіў высунуць сваю [[Вікікрыніцы:Адміністратары#Кандыдатуры|кандыдатуру]] на адміністратара Вікікрыніцаў. Буду ўдзячны за Ваш удзел у галасаваньні. — [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Gleb Leo|гутаркі]]) 23:44, 28 траўня 2022 (+03)

:Добры дзень. Здаецца, што ўсе ахвочыя ўжо прагаласавалі. Таму жадаў бы ўдакладніць, колькі мусяць цягнуцца выбары або іх ужо можна сканчаць у такім выпадку? — [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Gleb Leo|гутаркі]]) 15:08, 8 чэрвеня 2022 (+03)
:: Вітаю. Ну ўвогуле варта падаць запыт на адміністратара ў Мэта-вікі (зараз ня памятаю дакладна, дзе гэта знаходзіцца), а яны там ужо будуць арыентавацца па выніках. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 18:07, 9 чэрвеня 2022 (+03)

== [[:Катэгорыя:Артыкулы да выдалення]] ==

Hi, could you please review the deletion requests in the above category? '''[[User:Rschen7754|Rs]][[User talk:Rschen7754|chen]][[Special:Contributions/Rschen7754|7754]]''' 21:37, 28 чэрвеня 2022 (+03)

== [[Шаблон:Службовы загаловак]] ==

Добры вечар! Перакладаючы правілы, заўважыў, што гэты шаблён фактычна не працуе, як тэарэтычна павінны. Як я зразумеў, праблема ў тым, што ў нашых старонках з прыстаўкай «MediaWiki:» не прапісана наступнае:
&lt;poem&gt;
/* Real header templates */
.processheadertemplate, .portalheadertemplate, .authortemplate, .headertemplate {
	width: 100%;
	margin-bottom: 5px;
}

/* Process_header template */
.processheadertemplate {
	border: 1px solid #966;
	background-color: #DCA;
}&lt;/poem&gt;

Але я рэдагаваць гэтага кшталту старонкі, на жаль і на дзіва для сябе, не магу. Якая пасада дазваляе іх рэдагаваць ды ці маеце Вы дазвол на рэдагаваньне такіх старонак? [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 22:16, 15 жніўня 2022 (+03)

:Тое ж самае датычыцца шаблёну [[Шаблон:Правіла]], створанага на ўзор іншых разьдзелаў. Відаць, не стае таксама прапісаньня, што такое &quot;messagebox&quot;. [[Удзельнік:Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[Размовы з удзельнікам:Gleb Leo|размовы]]) 23:20, 15 жніўня 2022 (+03)
:: Гэтую прастору назваў маюць права рэдагаваць адміністратары інтэрфэйсу. Запыт на атрыманьне сьцяга такога адміністратара падаецца асобна альбо спэцыяльна пазначаецца пры запыце на сьцяг адміністратара.
:: Я такога права ня маю. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 08:51, 16 жніўня 2022 (+03)</text>
      <sha1>emakxnhhwejmk3u8ap50vt8udwm6rxe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:PD-Беларусь</title>
    <ns>10</ns>
    <id>8849</id>
    <revision>
      <id>87661</id>
      <parentid>63812</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:17:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5376" xml:space="preserve">{| cellspacing=&quot;8&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; clear:both; margin:0.5em auto; background-color:#f7f8ff; border:2px solid #8888aa;&quot; class=&quot;layouttemplate&quot;
| [[Файл:PD-icon.svg|64пкс|Грамадзкі набытак]]
| Гэты твор знаходзіцца ў '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|грамадскі набытак|грамадзкі набытак}}''' ў адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь № 370-XIII ад 16 мая 1996 года «Аб аўтарскім праве і сумежных правах» са зменамі і дапаўненнямі, унесенымі Законамі Рэспублікі Беларусь № 194-З ад 11 жніўня 1998 года, № 183-З ад 4 студзеня 2003 года і № 396-З ад 14 ліпеня 2008 года, бо тэрмін аховы аўтарскіх правоў на яго скончыўся або такая ахова ніколі не давалася. 
----
'''Артыкул 22. Тэрмін аховы аўтарскага права'''. 
&lt;poem&gt;
&lt;small&gt;1. Права аўтарства, права на імя і права на абарону рэпутацыі аўтара ахоўваюцца бестэрмінова.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Маёмасныя правы дзейнічаюць на працягу ўсяго жыцця аўтара і 50 гадоў пасля яго смерці, акрамя выпадкаў, прадугледжаных гэтым артыкулам.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;2. У дачыненні да ананімнага твора або твора пад псеўданімам тэрмін аховы складае 50 гадоў з моманту першага правамернага апублікавання твора.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Пры адсутнасці правамернага апублікавання на працягу 50 гадоў з моманту стварэння такога твора тэрмін аховы складае 50 гадоў з моманту першага давядзення твора да ўсеагульнага ведама са згоды аўтара ў форме, іншай, чым апублікаванне.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Пры адсутнасці названага правамернага апублікавання і любога іншага давядзення да ўсеагульнага ведама са згоды аўтара на працягу 50 гадоў з моманту стварэння такога твора тэрмін аховы складае 50 гадоў з моманту стварэння твора.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Калі на працягу названага тэрміну аўтар ананімнага твора або твора пад псеўданімам раскрые сваю асобу або яго асоба не будзе далей пакідаць сумневаў, то ўжываецца пункт 1 гэтага артыкула.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;3. Маёмасныя правы на твор, створаны ў сааўтарстве, дзейнічаюць на працягу ўсяго жыцця і 50 гадоў пасля смерці апошняга аўтара, які перажыў іншых сааўтараў.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;4. Вылічэнне тэрмінаў, прадугледжаных гэтым артыкулам, пачынаецца з 1 студзеня года, наступнага за годам, у якім меў месца юрыдычны факт, які з'яўляецца падставай для пачатку вылічэння тэрміна. &lt;/small&gt;
&lt;/poem&gt;
'''Артыкул 23. Грамадскі набытак'''.
&lt;poem&gt;
&lt;small&gt;1. Заканчэнне тэрміну дзеяння маёмасных правоў на аб'екты аўтарскага права або сумежных правоў азначае пераход гэтых аб'ектаў у грамадскі набытак.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Аб'екты аўтарскага права або сумежных правоў, якім на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь ахова ніколі не прадастаўлялася, таксама лічацца такімі, што перайшлі ў грамадскі набытак.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;2. Аб'екты аўтарскага права або сумежных правоў, якія перайшлі ў грамадскі набытак, могуць свабодна выкарыстоўвацца любой фізічнай або юрыдычнай асобай без выплаты ўзнагароджання. Пры гэтым павінны выконвацца асабістыя немаёмасныя правы.&lt;/small&gt;
&lt;/poem&gt;
----
Поўны тэкст Закона: [http://pravo.by/webnpa/text.asp?start=1&amp;RN=V19600370 на рускай мове], [http://www.law.by/work/EnglPortal.nsf/6e1a652fbefce34ac2256d910056d559/7e18184c14ae0e6bc2256dec0042400c?OpenDocument на англійскай мове].
{{Крыніцы}}
| &amp;nbsp;
|-
|colspan=&quot;3&quot;|
|}
&lt;noinclude&gt;[[Катэгорыя:Шаблоны:Ліцэнзіі файлаў]]{{Дакумэнтацыя}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>iqjwkmou6jqqu5dcvzc5herd4b3x8ft</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87670</id>
      <parentid>87661</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:09:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="949" xml:space="preserve">{| cellspacing=&quot;8&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; clear:both; margin:0.5em auto; background-color:#f7f8ff; border:2px solid #8888aa;&quot; class=&quot;layouttemplate&quot;
| [[Файл:PD-icon.svg|64пкс|Грамадзкі набытак]]
| Гэты твор знаходзіцца ў '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|грамадскі набытак|грамадзкі набытак}}''' ў Беларусі і ЗША, бо тэрмін абароны аўтарскіх правоў, які доўжыцца на тэрыторыі Беларусі 50 гадоў, скончыўся. 
----
Падрабязней гл. у [[Шаблон:PD-Беларусь/Дакументацыя|дакументацыі]].
| [[Файл:Flag of Belarus.svg|border|64px]]
| &amp;nbsp;
|-
|colspan=&quot;3&quot;|
|}
&lt;noinclude&gt;[[Катэгорыя:Шаблоны:Ліцэнзіі файлаў]]{{Дакумэнтацыя}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>i5q0nqi6liqtdo6d3prpj8tbkrjqzix</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87676</id>
      <parentid>87670</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:23:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1234" xml:space="preserve">{| cellspacing=&quot;8&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; clear:both; margin:0.5em auto; background-color:#f7f8ff; border:2px solid #8888aa;&quot; class=&quot;layouttemplate&quot;
| [[Файл:PD-icon.svg|64пкс|Грамадзкі набытак]]
| {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апублікаваныя на тэрыторыі '''сучаснай''' Рэспублікі Беларусь знаходзяцца ў|Гэты твор знаходзіцца ў}} '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|грамадскі набытак|грамадзкі набытак}}''' ў Беларусі і ЗША, бо тэрмін абароны аўтарскіх правоў, які доўжыцца на тэрыторыі Беларусі 50 гадоў, скончыўся. 
----
Падрабязней гл. у [[Шаблон:PD-Беларусь/Дакументацыя|дакументацыі]].
| [[Файл:Flag of Belarus.svg|border|64px]]
| &amp;nbsp;
|-
|colspan=&quot;3&quot;|
|}&lt;includeonly&gt;[[Катэгорыя:PD-Беларусь]]&lt;/includeonly&gt;
&lt;noinclude&gt;[[Катэгорыя:Шаблоны:Ліцэнзіі файлаў]]{{Дакумэнтацыя}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>b650jdfmm4lq5l5kkgatn4uh0odaz3a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87677</id>
      <parentid>87676</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:31:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1102" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява        = PD-icon.svg
 | катэгорыя    = PD-Беларусь
 | выява_справа = Flag of Belarus.svg
 | тэкст        = P{{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апублікаваныя на тэрыторыі '''сучаснай''' Рэспублікі Беларусь знаходзяцца ў|Гэты твор знаходзіцца ў}} '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|грамадскі набытак|грамадзкі набытак}}''' ў Беларусі і ЗША, бо тэрмін абароны аўтарскіх правоў, які доўжыцца на тэрыторыі Беларусі 50 гадоў, скончыўся. 
----
Падрабязней гл. у [[Шаблон:PD-Беларусь/Дакументацыя|дакументацыі]].
}}&lt;includeonly&gt;[[Катэгорыя:PD-Беларусь]]&lt;/includeonly&gt;
&lt;noinclude&gt;[[Катэгорыя:Шаблоны:Ліцэнзіі файлаў]]{{Дакумэнтацыя}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>khg6nl9fm9ar3caab2ei7599wlonp7p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87678</id>
      <parentid>87677</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:31:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1101" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява        = PD-icon.svg
 | катэгорыя    = PD-Беларусь
 | выява_справа = Flag of Belarus.svg
 | тэкст        = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апублікаваныя на тэрыторыі '''сучаснай''' Рэспублікі Беларусь знаходзяцца ў|Гэты твор знаходзіцца ў}} '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|грамадскі набытак|грамадзкі набытак}}''' ў Беларусі і ЗША, бо тэрмін абароны аўтарскіх правоў, які доўжыцца на тэрыторыі Беларусі 50 гадоў, скончыўся. 
----
Падрабязней гл. у [[Шаблон:PD-Беларусь/Дакументацыя|дакументацыі]].
}}&lt;includeonly&gt;[[Катэгорыя:PD-Беларусь]]&lt;/includeonly&gt;
&lt;noinclude&gt;[[Катэгорыя:Шаблоны:Ліцэнзіі файлаў]]{{Дакумэнтацыя}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>6zeg7jkg5p9fm9287we2uynmlvdohw7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87680</id>
      <parentid>87678</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:33:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1031" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява        = PD-icon.svg
 | катэгорыя    = PD-Беларусь
 | выява_справа = Flag of Belarus.svg
 | тэкст        = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апублікаваныя на тэрыторыі '''сучаснай''' Рэспублікі Беларусь знаходзяцца ў|Гэты твор знаходзіцца ў}} '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|грамадскі набытак|грамадзкі набытак}}''' ў Беларусі і ЗША, бо тэрмін абароны аўтарскіх правоў, які доўжыцца на тэрыторыі Беларусі 50 гадоў, скончыўся. 
----
Падрабязней гл. у [[Шаблон:PD-Беларусь/Дакументацыя|дакументацыі]].
}}&lt;noinclude&gt;[[Катэгорыя:Шаблоны:Ліцэнзіі файлаў]]{{Дакумэнтацыя}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3syi9yt418rty9jl2xth0ct5941qit8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87684</id>
      <parentid>87680</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T07:07:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1031" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява        = PD-icon.svg
 | катэгорыя    = PD-Беларусь
 | выява_справа = Flag of Belarus.svg
 | тэкст        = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апублікаваныя на тэрыторыі '''сучаснай''' Рэспублікі Беларусь знаходзяцца ў|Гэты твор знаходзіцца ў}} '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|грамадскі набытак|грамадзкі набытак}}''' ў Беларусі і ЗША, бо тэрмін абароны выключнага права, які доўжыцца на тэрыторыі Беларусі 50 гадоў, скончыўся. 
----
Падрабязней гл. у [[Шаблон:PD-Беларусь/Дакументацыя|дакументацыі]].
}}&lt;noinclude&gt;[[Катэгорыя:Шаблоны:Ліцэнзіі файлаў]]{{Дакумэнтацыя}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>m4d2krpmtgujr9ryorbsjvei9u6m3c9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87687</id>
      <parentid>87684</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T07:28:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1064" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява        = PD-icon.svg
 | катэгорыя    = PD-Беларусь
 | выява_справа = Flag of Belarus.svg
 | тэкст        = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Усе або некаторыя творы гэтага аўтара, апублікаваныя на тэрыторыі '''сучаснай''' Рэспублікі Беларусь знаходзяцца ў|Гэты твор знаходзіцца ў}} '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|грамадскі набытак|грамадзкі набытак}}''' ў Беларусі і ЗША, бо тэрмін абароны выключнага права, які доўжыцца на тэрыторыі Беларусі 50 гадоў, скончыўся. 
----
Падрабязней гл. у [[Шаблон:PD-Беларусь/Дакументацыя|дакументацыі]].
}}&lt;noinclude&gt;[[Катэгорыя:Шаблоны:Ліцэнзіі файлаў]]{{Дакумэнтацыя}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8tnt50dbncyxd65voo5q7z0exzy1zkn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87688</id>
      <parentid>87687</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T07:30:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1031" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява        = PD-icon.svg
 | катэгорыя    = PD-Беларусь
 | выява_справа = Flag of Belarus.svg
 | тэкст        = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апублікаваныя на тэрыторыі '''сучаснай''' Рэспублікі Беларусь знаходзяцца ў|Гэты твор знаходзіцца ў}} '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|грамадскі набытак|грамадзкі набытак}}''' ў Беларусі і ЗША, бо тэрмін абароны выключнага права, які доўжыцца на тэрыторыі Беларусі 50 гадоў, скончыўся. 
----
Падрабязней гл. у [[Шаблон:PD-Беларусь/Дакументацыя|дакументацыі]].
}}&lt;noinclude&gt;[[Катэгорыя:Шаблоны:Ліцэнзіі файлаў]]{{Дакумэнтацыя}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>m4d2krpmtgujr9ryorbsjvei9u6m3c9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Катэгорыі</title>
    <ns>14</ns>
    <id>8904</id>
    <revision>
      <id>87569</id>
      <parentid>21403</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T18:49:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Выдаленне ўсяго зместу старонкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Энеіда навыварат</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9115</id>
    <revision>
      <id>87517</id>
      <parentid>74112</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:30:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21728" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Энеіда навыварат
 | аўтар     = Іван Катлярэўскі
 | пераклад     = Вікенцій Равінскі
 | арыгінал   = [[:uk:Енеїда|Енеїда]]
 | секцыя    = паэма
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  =
 | год       = 1798 (пераклад 1812)
}}

{{Вікіпэдыя|Энеіда навыварат|Энэіда навыварат}}&lt;br clear=all /&gt;

{{Верш-пачатак}}
Жыў-быў Эней&lt;ref&gt;Галоўны герой паэмы «Энеіда» старажытнага рымскага паэта Вергілія.&lt;/ref&gt;, дзяцюк хупавы&lt;ref&gt;Лоўкі, спрытны.&lt;/ref&gt;,

Хлапец няўвошта украсіў&lt;ref&gt;Прыгожы.&lt;/ref&gt;;

Хоць пан, але удаўсь ласкавы,

Даступен, вецел, неграбіў&lt;ref&gt;Нефанабэрысты, негаварлівы.&lt;/ref&gt;.

Ды грэкі нуйму&lt;ref&gt;У сэнсе шмат, многа.&lt;/ref&gt; нарабілі:

Як ляда, Трою&lt;ref&gt;Троя — галоўны горад Троады, разбураны грэкамі ў легендарную Траянскую вайну. (Троада — вобласць у Малой Азіі.)&lt;/ref&gt; ўсю спалілі.

Кашэль ён згробшы — наўцёк,

І, швыдка зробіўшы чаўнок,

Траянцамі яго набіў

Ды ў мора з імі ён паплыў.

Але Юнона&lt;ref&gt;Згодна рымскай міфалогіі — багіна месяца, крыху пазней — багіня сямейнага дабрабыту, пакравіцельніца жанчын і шлюбу.&lt;/ref&gt;, баба злая, —

Адроддзя панскага, ліхая! —

Шукала ўсё яго згубіць,

На дно у пекла пасадзіць.

За тое, бачыш, неўзлюбіла,

Яго Венера&lt;ref&gt;Багіня кахання і хараства.&lt;/ref&gt; што радзіла.

Юнона воблак адапхнула

Ды з неба на мара зірнула —

Плыве на чаўнаку Эней!

«Ах ты, някруціна&lt;ref&gt;Прахвост, шэльма.&lt;/ref&gt;, зладзей!

Вось я цябе скручу ў табаку,

Ражном у мора, як сабаку!»

Панёву&lt;ref&gt;Панёва — род жаночай вопраткі.&lt;/ref&gt; швыдка нахапіла,

Кашэль сачнямі&lt;ref&gt;Праснакамі, апрэснакамі.&lt;/ref&gt; налажыла,

Ў калёсы села, пакацілась,

Якраз ў Эола&lt;ref&gt;Эол — згодна старажытнарымскай міфалогіі — бог вятроў.&lt;/ref&gt; апынілась.

Ўвайшла ў святліцу, села ў кут.

«Здаровы ўсе! Эол ці тут?»

Эол сядзеў тады ля печкі, —

Мязгу&lt;ref&gt;Мякаць. Мязгой завецца і мяккая абалонь з дрэва і перацёртая моркаў, бульба.&lt;/ref&gt; скабліў на перапечкі

Ды лапці лыкам падплятаў.

Ён тут аборы падабраў,

Заткнуў за пояс кацатых&lt;ref&gt;Драўлянае ці касцяное шыла, падкалаўка, падкавырка.&lt;/ref&gt;,

Скаціўся з печы ў адзін міг.

«Здарова, свацейка Юнона,

Даўно цябе я не відаў», —

І тры ёй зробіўшы паклоны,

Мякотнага&lt;ref&gt;Мяккага.&lt;/ref&gt; на стол падаў.

Яна мякотнага паела,

Уцёршысь, так яму запела:

«Ці ведаеш маё ты гора?

Эней з траянцамі плыве.

Спіхні яго ты, сват, у мора, —

Няхай, паганец, воду п’е!

Мяркую, чуў: Эней — то зводнік,

Буянец, злодзей, канаводнік.

Траянцы такжа ўсе латрыгі&lt;ref&gt;Латрыга, латруга, лотр — распушчаны чалавек, распуснік, гультай, абібок.&lt;/ref&gt;,

Усе абібокі і юрыгі&lt;ref&gt;Назойлівыя, юрлівыя.&lt;/ref&gt;,

Іх трэба ўсіх са свету звесць!

Калі, сват, зробіш тую чэсць,

То я дзявухну украсіву,

Салодкую, як з мёдам сліву,

Табе за тое прывяду».

Эол расшупіў&lt;ref&gt;Зразумеў, расшалопіў, разабраўся.&lt;/ref&gt; тое дзела, —

З яго аж слюнка пацякла —

Любіў ён цешыць грэшна цела,

Дзявухна па нутру была.

Заскробся, барадой затрос,

Разгладзіў вусы, пацёр нос,

Зажыў у ноздру табаку,

Зачхаўся ўвесь, замармытаў

Ды рэч Юноне ён таку

З паклонам, віш ты, адказаў:

«Авохці мне, мая Юнона!

Ніводнага ж нет ветру дома!

Што буду робіць я цяпер?

Барэй&lt;ref&gt;Па старажытнагрэчаскай міфалогіі — сын зорнага неба і ранішняй зары, у пазнейшыя часы — паўночны вецер.&lt;/ref&gt; з пахмелля, як вапер&lt;ref&gt;Кабан, вепр.&lt;/ref&gt;,

Ляжыць ў святліцы на казёнцы&lt;ref&gt;На лаўцы.&lt;/ref&gt;,

А Норд&lt;ref&gt;Згодна рымскай міфалогіі — бог халодных паўночных вятроў.&lt;/ref&gt; учора з’ехаў к жонцы,

Зефір&lt;ref&gt;Па грэчаскай міфалогіі — бог самых моцных, імклівых вятроў Міжземнага мора; па рымскай — бог пяшчотнага, лёгкага ветрыку.&lt;/ref&gt; з дзяўчатамі зайграўся,

А Эўр у батракі наняўся.

Як хочаш тут сабе гадай,

Але дзявухну даставай!

А я ўсё зроблю, грамадзею!

Са ўсіх глуздоў іх сцебану,

З траянцаў выцісну алею,

На дно у мора заганю!

Твайго ж пабольша ліхадзея,

Некрута гэтага Энея,

Я так папру яго вятрамі,

Аж булькаць будзе пузырамі,

Як сторч у вір ўсіх галавой

Намеснік&lt;ref&gt;Ужываецца тут у сэнсе „чорт“, вадзянік.&lt;/ref&gt; сцягне за сабой!»

І вось Эол, галень схапіўшы,

На паншчыну склікаць пачаў,

І ўсе ён ветры распушчаў,

Бурліць ім мора наказаў.

Калі хто відзеў, як Бакціха&lt;ref&gt;У Віцебскай рэдакцыі «Энеіды навыварат» Бакціха — прозвішча ўтрымальніцы піўнога пограба ў Бешанковічах Віцебскай губерні. У Смаленскай рэдакцыі «Энеіды навыварат» Бак — вядомы ў тыя часы півавар у г. Смаленску.&lt;/ref&gt;

Нямецка піва задаець,

Яко яно падымець ліха,

Запеніцца ды розна прэць, —

От так і мора заравела,

Бублілась, пенілась, шумела.

Эней спалохаўся, ўсхадзіўся.

Матуз ад портак аж зваліўся,

Са страху й нюні распусціў

Ды, як у трасцы, ён завыў.

Траянцы ўсе казлы задралі,

Са ўсіх чаўноў яны гукалі,

Ў балоце быдта лісавей,

Ачухаўшысь, ўскрычаў Эней:

«О, цар-царэвіч, тат Нептун&lt;ref&gt;Адзін з галоўных багоў рымскай міфалогіі, бог мора, пакравіцель мораплавання.&lt;/ref&gt;!

Не буду прад табой брахці,

Змілуйся, мора ты зміры.

Картузнай&lt;ref&gt;Цудоўная, добрая, якая захоўваецца ў картузе.&lt;/ref&gt; я прышлю цяртухі&lt;ref&gt;Нюхальнай табакі.&lt;/ref&gt;,

Сударскай&lt;ref&gt;Гасударскай, царскай.&lt;/ref&gt; моцнае сівухі,

А грошы з тайстры&lt;ref&gt;Тайстра — кайстра — вешчавы мяшок. (У тэксце ўжыта ў сэнсе грашовы мяшок, каліта.)&lt;/ref&gt; сам бяры!»

Нептун на грошы меў ахвоту,

Гарэлку добра ён сцябаў,

Пачуў, што будзе за работу,

На ветраў строга закрычаў:

«А вон, нячысты некруціны!

З якой фантазіі вы тут?!

Глядзі, скаштуеце дубіны,

І ноздры вам ражном утруць!»

Вось досыць ветрам тут дзякацца&lt;ref&gt;Здзекуецца.&lt;/ref&gt;, —

З Нептунам зналі, які жарт, —

Дамоўкі сталі убірацца,

Як ад Кутуза Банапарт&lt;ref&gt;Ад Кутузава Банапарт.&lt;/ref&gt;.

Тут раптам неба спагадзелась,

Усплыла сонейка, з’яснелась,

Эней, уцёкшы так ад бед,

Састрапаць загадаў абед.

Траянцы ўзялісь за ядзенне,

Як з поля панскія харты&lt;ref&gt;Гончыя сабакі.&lt;/ref&gt;

Была ў іх з затаўкай крупеня,

Кулагу&lt;ref&gt;Ежа, прыгатаваная з густа заваранай жытняй мукі.&lt;/ref&gt; пхалі ў жываты;

Была ў іх гушча і драчона&lt;ref&gt;Драчона і гушча — каша з ячменных круп, адна з дробных (драных), другая з цэлых.&lt;/ref&gt;,

І парасяціна смажона.

Пілі гарэлку не каўшом —

Цягнулі ўволю ўсе набгом.

Усячыны панасцябалісь

Ды на палацях спаць паклалісь.

Венера з кірмашу вярнулась

(На Ушэсці&lt;ref&gt;Ушэсце — рэлігійнае свята (Вазнясенне).&lt;/ref&gt;, відзіш ты, была)

Ды аб Энеянку дачулась,

Юнона як яго спрагла&lt;ref&gt;Змучыла, стаміла, выматала.&lt;/ref&gt;.

Андрак з насоўкай апранула,

З падплётам ўздзела кавярзні&lt;ref&gt;Лапці.&lt;/ref&gt;,

Анучкі рабыя абула,

Як быццам войта&lt;ref&gt;Галоўны начальнік павета або сельскай акругі; у часы прыгону — сельскі стараста.&lt;/ref&gt; селязні;

Твар сыраваткаю абмыла,

Кужэльны ўздзела балахон,

Папранік&lt;ref&gt;Абручык, абцягнены матэрыяй, які спецыяльна адзяваўся на галаву пад хустку.&lt;/ref&gt; ў хустачку ўлажыла —

Пайшла да Зеўса&lt;ref&gt;Згодна старажытнагрэчаскай рэлігіі, Зеўс — галоўны бог, бог багоў.&lt;/ref&gt; на паклон.

А Зеўс тады сядзеў у клеці,

Гарэлку з мёдам там сцябаў,

Без сораму, як малы дзеці,

З падоння пальцам калупаў.

Прыйшла Венера і завыла,

Саплямі змазала ўсё рыла

Й так зазюзюкала яна:

«А чым перад табою, бацька,

Мой абмішуліўся&lt;ref&gt;Праштрафіўся, памыліўся.&lt;/ref&gt; дзіцяцька?

Зюкні, яка яго віна?

Не ўвідзяць Рыму яго вокі,

Калі Юнону не уймеш!

Звядуць на ростанях сарокі,

Сатрэць яна яго ў кулеш».

Тут Зеўс, гарэлачку дапіўшы,

Ражком ў халяву пастучаў,

Цяртухі моцнае зажыўшы,

Таку гаворку распачаў:

«Дапрэ Энеянка да Рыму

І будзе тама ён царом.

Палепшы Чыжаўскіх харом&lt;ref&gt;Палацы князя Пацёмкіна ў маёнтку Чыжова Духаўшчынскага павета, на Смаленшчыне.&lt;/ref&gt;

Паставіць каменньт палаты.

Паны ж не будуць там багаты,

Свае чаны ён завядзе.

І ўсё на водкуп забярэ.

Цяпер завернець к Карпагені&lt;ref&gt;Карфагену.&lt;/ref&gt;

(Ў Дыдоны&lt;ref&gt;Дыдона — міфалагічная заснавальніца Карфагена.&lt;/ref&gt;, відзіш, талака),

Папрэ уволю ён смажэні,

Ад’есца з добрага быка,

Папарыцца ён там у бані,

Падпусціць хвігля самай пані,

Закруціць моцна галаву —

На любжу&lt;ref&gt;Да згубы; любжа — атрутная расліна.&lt;/ref&gt; прывядзе ўдаву.

Ідзі, дачухна, не турбуйся!

Ды скорамам, глядзі, не псуйся!

Ні з кім саромна не клянісь

І ў Сташкаў Нілу&lt;ref&gt;Ніл (Сталобенскі) — кананізаваны царквой святы, кляштар якога быў на востраве Сталобіным за сем вёрст ад горада Асташкава Цвярской губерні.&lt;/ref&gt; пакланісь!»

Венера тут яму прысела,

Хранцуз паненак як вучыў,

Пайшла, вясельную запела:

Зевес ёй вельмі дагадзіў.

Эней пачухаўся, паскробся,

На ногі лапці падвязаў,

З палацей да кута дагробся

Ды плыць надкорніку казаў

Плыў, плыў, аж уваччу зазелянелась,

І мора горш ад талакна прыелась —

Ён ведзьмай на яго глядзеў.

А там пачаў ужо здзікацца

Ды так ні к чому стаў злавацца,

Што я й пісаць тут не пасмеў.

Казаў, што «лепш бы на пагосце

Схаўтурылі мае там косці,

Дарэмна з Троі пакруціўся

Ды валачобнічаць пусціўся».

Ён з гора піпку запаліў,

Ў балону голаву спусціў.

Аж зірк у мора — і сказіўся,

Запеў «Ізбранную»&lt;ref&gt;Малітву «Взбранной воеводе».&lt;/ref&gt;, заксціўся:

«Глядзеце, братцы, вунь сяло!»

Тут ўсіх за сэрца узяло.

Якраз на бераг прывалілі,

За плот чаўнок свой прыкруцілі,

Па шклянцы выпілі сівухі,

Паелі нашча саладухі&lt;ref&gt;Ежа, прыгатаваная з жытняй мукі; рэдка разведзенае цеста, ледзь заквашанае.&lt;/ref&gt;,

Камоў з смятанай і глазухі&lt;ref&gt;Камы — цёртая вараная бульба, глазуха — яешня.&lt;/ref&gt;,

Пайшлі у горад пагуляць.

Бягуць, як батракі з прыгону,

А ім ў варотах тыц — Дыдона

Ды стала так на іх казаць:

«Глядзі, які ж то абарванцы!

Ці смоль&lt;ref&gt;Смалу.&lt;/ref&gt; вы з Шчучча&lt;ref&gt;Назва мясцовасці на Смаленшчыне.&lt;/ref&gt; вязіцё?!

Ай вы, духоўскія цыганцы!

Курэй з-пад клецця крадзіцё?!

Чаго сюды вас прыкруціла?

Я й так дзесяцкага прыбіла,

Што ён распраўшчыны не знае

Ды без пашпортаў ўсіх пускае».

Як валасні&lt;ref&gt;Чарвякі.&lt;/ref&gt;, закапашылісь,

Пластом траянцы павалілісь,

Сачэнь&lt;ref&gt;Апрэснак. Тут у сэнсе «хлеб-соль», прывітальны падарунак.&lt;/ref&gt; Дыдоне падняслі,

Таку гаворку зацяглі:

«Мы ўсе з траянскага прыходу,

Сударскі перад тым былі,

Ды ўвосень прошлага мы году

Ад грэкаў ў мора уцяклі.

Эней канторшчыкам у нас,

Пашпорты дзержыць Апанас.

Газеты ж, панюхна, ты маеш:

Спраглі як Трою, аб тым знаеш, —

То нечага табе й казаць.

О, артыкульная&lt;ref&gt;Тут ужыта ў сэнсе высокапастаўленая.&lt;/ref&gt; Дыдона!

Ты нас у крэпасць запішы&lt;ref&gt;Залічы ў прыгон, у прыгонныя.&lt;/ref&gt;,

Ў нядзелю роб сабе два згоны —

Мы робіць будзем дадушы!

Мы ўсяку паншчыну смякаем:

У бровара глядзець як, знаем,

Загнеткі&lt;ref&gt;Ачагі, камінкі пры печы, куды выграбаюць жар.&lt;/ref&gt;, сундукі рабіць,

На бочкі абручы набіць.

Піліп наш лепіць гарлачы,

Пракоп жа ступы, таўкачы,

А Саўка зелле ўсяка знае,

Дзяцём ён вогнік адклікае,

Хупаў бабамі варажыць

І скурапею&lt;ref&gt;Скураную хваробу.&lt;/ref&gt; адхадзіць.

Глядзі, як мы парасшарпалісь,

Аж сорам свеціцца наскрозь,

Ўсе лапці розна растапталісь,

Сарочкі чорныя, як вось.

Калі ўжо ласка твая будзець, —

Вялі нам лазню пратапіць!

Адзежу трэба нам папрудзіць —

От так кішаць, няможна жыць».

Дыдона румзала і выла.

Цякло, як з лівера&lt;ref&gt;Пасудзіна, звычайна цыліндрычнай формы, маючая дзве невялікія адтуліны.&lt;/ref&gt;, з вачэй;

Маністы дзёргала, круціла,

А сэрца — тых-тых-тых у ей!

Яна ўжо чула пра Энея,

Што з гулькаю ў яго і шэя,

Што волас ў галаве скруціўся,

Што нос казюлькай раздваіўся, —

То шупіла&lt;ref&gt;Здагадвалася, разумела.&lt;/ref&gt;, які тут смак.

І вось кляўшыла&lt;ref&gt;Гаварыла, казала.&lt;/ref&gt; яна так:

«Калі б Эней ваш схамянуўся

Ды сам ка мне ён падвярнуўся, —

Усячыны б тады дастаў…»

Ён — шмык, як быццам з неба спаў!

Ўзышлі ў святліцу, пераксцілісь,

Эней і «Вотча»&lt;ref&gt;Малітву «Ойча наш».&lt;/ref&gt; прачытаў.

За стол ўсе порадам садзілісь,

Мялянік&lt;ref&gt;Пірог.&lt;/ref&gt; на стале ляжаў.

Дыдона варыва ўлівала,

Шматкамі мяса ў місы клала

І забяляла малаком.

Трупаціла яна крупеню,

Яечню, руднік&lt;ref&gt;Кісель.&lt;/ref&gt;, жур&lt;ref&gt;Мучны кісель.&lt;/ref&gt;, смажэню,

Каму пячэню з часнаком;

Былі й салодкія пацешкі:

Вяземскі пернікі, арэшкі,

Мязгі й мязюму&lt;ref&gt;Ізюму.&lt;/ref&gt; рашаты.

Дуда вярлюем&lt;ref&gt;Мядзведзем.&lt;/ref&gt; тут равела,

Сапелка&lt;ref&gt;Дудачка накшталт жалейкі.&lt;/ref&gt; гусыняй шыпела,

Скрыпелі скрыпкі, як каткі,

Дзявухны галасу гукалі,

Вясну малоданькі склікалі

І жарты розныя рабілі:

Казу святочную вадзілі,

З загнеткі лося забівалі,

Дугу у браму прадзявалі, —

Пустоты ўволеньку было!

Расхарапушыўся&lt;ref&gt;Разышоўся.&lt;/ref&gt; Эней,

Аж іскры сыплюць ад лапцей…
{{Верш-канец}}
 
== Заўвагі ==

Аўтарства прыпісваюць {{Спасылка на Вікіпэдыю|В. П. Равінскаму|Вікенцій Равінскі|Вікенці Равінскі}} (1782—1855).

{{Крыніцы}}

[[Катэгорыя:Паэмы Вікенція Равінскага]]
[[Катэгорыя:Пародыі]]
[[Катэгорыя:Антычнасць]]
[[Катэгорыя:Творы 1812 года]]
[[Катэгорыя:Творы 1798 года]]
[[uk:Енеїда]]</text>
      <sha1>js2dqc8s4kzaaeh2fvakwf4sdygxv5k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вікікрыніцы:Актуальныя падзеі</title>
    <ns>4</ns>
    <id>9595</id>
    <revision>
      <id>87556</id>
      <parentid>83986</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T15:57:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2127" xml:space="preserve">== 2022 ==
Станам на 18 сакавіка 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 5500 артыкулаў.

Станам на 25 траўня 2022 года — 6000 артыкулаў, 19 400+ старонак і 350+ аўтараў.

Станам на 9 чэрвеня 2022 года — звыш 6260 артыкулаў, 22 000 старонак і 400 аўтараў.

17 чэрвеня 2022 года на [[Галоўная старонка|Галоўнай старонцы]] з’явіўся [[Вікікрыніцы:Каляндар|каляндар]].

Станам на 29 чэрвеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 6500 артыкулаў, 24 000 старонак і 440 аўтараў.

Станам на 30 ліпеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 7000 артыкулаў, 26 000 старонак і 480 аўтараў.

== 2021 ==
Станам на 31 жніўня 2021 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 4000+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 13 000 старонак.

Станам на 28 лістапада 2021 года — 5000 артыкулаў.

== 2020 ==
Станам на 31 снежня 2020 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 3200+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 10 000 старонак.

== 2017 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 3000 артыкулаў беларускай мовай.

== 2016 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 2800+ артыкулаў беларускай мовай.

== 2004 ==
26 снежня 2004 года была створаная [[Галоўная старонка]].

== 2003 ==
24 лістапада 2003 года пачалі дзейнічаць [[Вікікрыніцы:Пра Вікікрыніцы|Вікікрыніцы]].</text>
      <sha1>pxs6l53nm9lf4jl449ugzyje86z9l0x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87557</id>
      <parentid>87556</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T16:31:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2529" xml:space="preserve">== 2022 ==
Станам на 18 сакавіка 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 5500 артыкулаў.

Станам на 25 траўня 2022 года — 6000 артыкулаў, 19 400+ старонак і 350+ аўтараў.

Станам на 9 чэрвеня 2022 года — звыш 6260 артыкулаў, 22 000 старонак і 400 аўтараў.

17 чэрвеня 2022 года на [[Галоўная старонка|Галоўнай старонцы]] з’явіўся [[Вікікрыніцы:Каляндар|каляндар]].

Станам на 29 чэрвеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 6500 артыкулаў, 24 000 старонак і 440 аўтараў.

Станам на 30 ліпеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 7000 артыкулаў, 26 000 старонак і 480 аўтараў.

== 2021 ==
Станам на 31 жніўня 2021 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 4000+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 13 000 старонак.

Станам на 28 лістапада 2021 года — 5000 артыкулаў.

== 2020 ==
Станам на 31 снежня 2020 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 3200+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 10 000 старонак.

== 2017 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 3000 артыкулаў беларускай мовай.

== 2016 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 2800+ артыкулаў беларускай мовай.

== 2007 ==
30 сакавіка 2007 года незарэгістраваны ўдзельнікю падпісаўшыся як [[:oldwikisource:User:Yaroslav Zolotaryov|Yaroslav Zolotaryov]] напісаў [[:oldwikisource:Wikisource:Former language domain requests#Domain requests (be.wikisource.org)|запыт]] на стварэнне дамену беларускіх Вікікрыніцаў.

== 2004 ==
26 снежня 2004 года была створаная [[Галоўная старонка]].

== 2003 ==
24 лістапада 2003 года пачалі дзейнічаць [[Вікікрыніцы:Пра Вікікрыніцы|Вікікрыніцы]].</text>
      <sha1>dbcy5rutlbu8m2bkx4vqj6p0xwxnytk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87558</id>
      <parentid>87557</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T16:31:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2007 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2528" xml:space="preserve">== 2022 ==
Станам на 18 сакавіка 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 5500 артыкулаў.

Станам на 25 траўня 2022 года — 6000 артыкулаў, 19 400+ старонак і 350+ аўтараў.

Станам на 9 чэрвеня 2022 года — звыш 6260 артыкулаў, 22 000 старонак і 400 аўтараў.

17 чэрвеня 2022 года на [[Галоўная старонка|Галоўнай старонцы]] з’явіўся [[Вікікрыніцы:Каляндар|каляндар]].

Станам на 29 чэрвеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 6500 артыкулаў, 24 000 старонак і 440 аўтараў.

Станам на 30 ліпеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 7000 артыкулаў, 26 000 старонак і 480 аўтараў.

== 2021 ==
Станам на 31 жніўня 2021 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 4000+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 13 000 старонак.

Станам на 28 лістапада 2021 года — 5000 артыкулаў.

== 2020 ==
Станам на 31 снежня 2020 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 3200+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 10 000 старонак.

== 2017 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 3000 артыкулаў беларускай мовай.

== 2016 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 2800+ артыкулаў беларускай мовай.

== 2007 ==
30 сакавіка 2007 года незарэгістраваны ўдзельнік, падпісаўшыся як [[:oldwikisource:User:Yaroslav Zolotaryov|Yaroslav Zolotaryov]] напісаў [[:oldwikisource:Wikisource:Former language domain requests#Domain requests (be.wikisource.org)|запыт]] на стварэнне дамену беларускіх Вікікрыніцаў.

== 2004 ==
26 снежня 2004 года была створаная [[Галоўная старонка]].

== 2003 ==
24 лістапада 2003 года пачалі дзейнічаць [[Вікікрыніцы:Пра Вікікрыніцы|Вікікрыніцы]].</text>
      <sha1>j3l6r5ptsqouob7gzndjkz048efsxrz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87559</id>
      <parentid>87558</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T16:40:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2007 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2585" xml:space="preserve">== 2022 ==
Станам на 18 сакавіка 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 5500 артыкулаў.

Станам на 25 траўня 2022 года — 6000 артыкулаў, 19 400+ старонак і 350+ аўтараў.

Станам на 9 чэрвеня 2022 года — звыш 6260 артыкулаў, 22 000 старонак і 400 аўтараў.

17 чэрвеня 2022 года на [[Галоўная старонка|Галоўнай старонцы]] з’явіўся [[Вікікрыніцы:Каляндар|каляндар]].

Станам на 29 чэрвеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 6500 артыкулаў, 24 000 старонак і 440 аўтараў.

Станам на 30 ліпеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 7000 артыкулаў, 26 000 старонак і 480 аўтараў.

== 2021 ==
Станам на 31 жніўня 2021 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 4000+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 13 000 старонак.

Станам на 28 лістапада 2021 года — 5000 артыкулаў.

== 2020 ==
Станам на 31 снежня 2020 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 3200+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 10 000 старонак.

== 2017 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 3000 артыкулаў беларускай мовай.

== 2016 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 2800+ артыкулаў беларускай мовай.

== 2007 ==
30 сакавіка 2007 года незарэгістраваны ўдзельнік, падпісаўшыся як [[:oldwikisource:User:Yaroslav Zolotaryov|Yaroslav Zolotaryov]] напісаў [[:oldwikisource:Wikisource:Former language domain requests#Domain requests (be.wikisource.org)|запыт]] на стварэнне дамену беларускіх Вікікрыніцаў. За — 6 удзельнікаў, супраць — 1.

== 2004 ==
26 снежня 2004 года была створаная [[Галоўная старонка]].

== 2003 ==
24 лістапада 2003 года пачалі дзейнічаць [[Вікікрыніцы:Пра Вікікрыніцы|Вікікрыніцы]].</text>
      <sha1>9znqhthiy0x22tl8glg71vumdgp5ovs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87560</id>
      <parentid>87559</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T17:10:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4404" xml:space="preserve">== 2022 ==
Станам на 18 сакавіка 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 5500 артыкулаў.

Станам на 25 траўня 2022 года — 6000 артыкулаў, 19 400+ старонак і 350+ аўтараў.

Станам на 9 чэрвеня 2022 года — звыш 6260 артыкулаў, 22 000 старонак і 400 аўтараў.

17 чэрвеня 2022 года на [[Галоўная старонка|Галоўнай старонцы]] з’явіўся [[Вікікрыніцы:Каляндар|каляндар]].

Станам на 29 чэрвеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 6500 артыкулаў, 24 000 старонак і 440 аўтараў.

Станам на 30 ліпеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 7000 артыкулаў, 26 000 старонак і 480 аўтараў.

== 2021 ==
Станам на 31 жніўня 2021 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 4000+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 13 000 старонак.

Станам на 28 лістапада 2021 года — 5000 артыкулаў.

== 2020 ==
Станам на 31 снежня 2020 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 3200+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 10 000 старонак.

== 2017 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 3000 артыкулаў беларускай мовай.

== 2016 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 2800+ артыкулаў беларускай мовай.

== 2012 ==
28 сакавіка 2011 году быў створаны беларускі раздзел Вікікрыніцаў.

== 2011 ==
9 сакавіка 2011 года [[:m:User:Andrijko Z.|Andrijko Z.]] напісаў другі [[:m:Requests for new languages/Wikisource Belarusian 2|запыт]] на стварэнне беларускага раздзелу Вікікрыніцаў. На той час беларускія Вікікрыніцы развіваліся ў межах [[:oldwikisource:|шматмоўных Вікікрыніцаў]] і мелі ўжо больш за 350 артыкулаў. За выказаўся 21 удзельнік.

18 чэрвеня 2011 года моўны камітэт фонду [[:foundation:Home|Вікімедыя]] з пэўнымі ўмовамі даў згоду на стварэнне беларускага раздзелу.

25 лютага 2011 года было паведамлена, каб удзельнікі чакалі стварэння раздзелу.

== 2007 ==
30 сакавіка 2007 года [[:oldwikisource:User:Yaroslav Zolotaryov|Yaroslav Zolotaryov]] напісаў [[:m:Requests for new languages/Wikisource Belorussian|запыт]] на стварэнне беларускага раздзелу Вікікрыніцаў. Тады ж незарэгістраваны ўдзельнік, падпісаўшыся як [[:oldwikisource:User:Yaroslav Zolotaryov|Yaroslav Zolotaryov]] напісаў [[:oldwikisource:Wikisource:Former language domain requests#Domain requests (be.wikisource.org)|запыт]] на стварэнне субдамену беларускіх Вікікрыніцаў. За — 6 удзельнікаў, супраць — 1.

15 чэрвеня 2007 года моўны камітэт фонду [[:foundation:Home|Вікімедыя]] паведаміў, што «адмаўляецца ўкладваць свой час і працу на любую з дзьвюх беларускіх супольнасьцяў Вікімедыі, пакуль тыя не пачнуць супрацоўнічаць». Такім парадкам, у стварэнні беларускага раздзелу Вікікрыніцаў было адмоўлена.

== 2004 ==
26 снежня 2004 года была створаная [[Галоўная старонка]].

== 2003 ==
24 лістапада 2003 года пачалі дзейнічаць [[Вікікрыніцы:Пра Вікікрыніцы|Вікікрыніцы]].</text>
      <sha1>9the2fs44o4ckqpncnv7vd9h9hpanaq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87561</id>
      <parentid>87560</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T17:16:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* 2012 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4404" xml:space="preserve">== 2022 ==
Станам на 18 сакавіка 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 5500 артыкулаў.

Станам на 25 траўня 2022 года — 6000 артыкулаў, 19 400+ старонак і 350+ аўтараў.

Станам на 9 чэрвеня 2022 года — звыш 6260 артыкулаў, 22 000 старонак і 400 аўтараў.

17 чэрвеня 2022 года на [[Галоўная старонка|Галоўнай старонцы]] з’явіўся [[Вікікрыніцы:Каляндар|каляндар]].

Станам на 29 чэрвеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 6500 артыкулаў, 24 000 старонак і 440 аўтараў.

Станам на 30 ліпеня 2022 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць звыш 7000 артыкулаў, 26 000 старонак і 480 аўтараў.

== 2021 ==
Станам на 31 жніўня 2021 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 4000+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 13 000 старонак.

Станам на 28 лістапада 2021 года — 5000 артыкулаў.

== 2020 ==
Станам на 31 снежня 2020 года беларускія Вікікрыніцы змяшчаюць 3200+ артыкулаў беларускай мовай і звыш 10 000 старонак.

== 2017 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 3000 артыкулаў беларускай мовай.

== 2016 ==
'''Ліпень''' — Цяпер у беларускіх Вікікрыніцах змяшчаецца 2800+ артыкулаў беларускай мовай.

== 2012 ==
28 сакавіка 2012 году быў створаны беларускі раздзел Вікікрыніцаў.

== 2011 ==
9 сакавіка 2011 года [[:m:User:Andrijko Z.|Andrijko Z.]] напісаў другі [[:m:Requests for new languages/Wikisource Belarusian 2|запыт]] на стварэнне беларускага раздзелу Вікікрыніцаў. На той час беларускія Вікікрыніцы развіваліся ў межах [[:oldwikisource:|шматмоўных Вікікрыніцаў]] і мелі ўжо больш за 350 артыкулаў. За выказаўся 21 удзельнік.

18 чэрвеня 2011 года моўны камітэт фонду [[:foundation:Home|Вікімедыя]] з пэўнымі ўмовамі даў згоду на стварэнне беларускага раздзелу.

25 лютага 2011 года было паведамлена, каб удзельнікі чакалі стварэння раздзелу.

== 2007 ==
30 сакавіка 2007 года [[:oldwikisource:User:Yaroslav Zolotaryov|Yaroslav Zolotaryov]] напісаў [[:m:Requests for new languages/Wikisource Belorussian|запыт]] на стварэнне беларускага раздзелу Вікікрыніцаў. Тады ж незарэгістраваны ўдзельнік, падпісаўшыся як [[:oldwikisource:User:Yaroslav Zolotaryov|Yaroslav Zolotaryov]] напісаў [[:oldwikisource:Wikisource:Former language domain requests#Domain requests (be.wikisource.org)|запыт]] на стварэнне субдамену беларускіх Вікікрыніцаў. За — 6 удзельнікаў, супраць — 1.

15 чэрвеня 2007 года моўны камітэт фонду [[:foundation:Home|Вікімедыя]] паведаміў, што «адмаўляецца ўкладваць свой час і працу на любую з дзьвюх беларускіх супольнасьцяў Вікімедыі, пакуль тыя не пачнуць супрацоўнічаць». Такім парадкам, у стварэнні беларускага раздзелу Вікікрыніцаў было адмоўлена.

== 2004 ==
26 снежня 2004 года была створаная [[Галоўная старонка]].

== 2003 ==
24 лістапада 2003 года пачалі дзейнічаць [[Вікікрыніцы:Пра Вікікрыніцы|Вікікрыніцы]].</text>
      <sha1>6ggu9yhs34ze2l686z5gj5emmxzgr4t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Шарль Бадлер</title>
    <ns>102</ns>
    <id>10894</id>
    <revision>
      <id>87629</id>
      <parentid>62526</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:21:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1305" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Бадлер
| Імёны                   =Шарль
| Першая літара прозвішча =Б
| Варыянты імёнаў         =Charles Baudelaire
| Апісанне                =французскі паэт-„протасымбаліст“, дэкадэнт
| Іншае                   =
| ДН                      =9 красавіка 1821
| Месца нараджэння        =Парыж
| ДС                      =31 жніўня 1867
| Месца смерці            =Парыж
| Выява                   =Baudelaire 1844 cropped.jpg
| Вікіпедыя               =:be:Шарль Бадлер
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Шарль Бадлер
| Вікіцытатнік            =Шарль Бадлер
| Вікісховішча            =Category:Charles Baudelaire
| Катэгорыя               =Шарль Бадлер
}}

== Творы ==
{{All works‎}}

*[[Чалавек і мора (Бадлер/Жылка)|Чалавек і мора]] ''(L’Homme et la Mer)''

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Французскія аўтары]]
[[Катэгорыя:Французскія паэты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>1ktoiyd5hoannid73krdp6srzt9il1l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вікікрыніцы:Супольнасць</title>
    <ns>4</ns>
    <id>11318</id>
    <revision>
      <id>87553</id>
      <parentid>69131</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T15:05:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MediaWiki message delivery</username>
        <id>813</id>
      </contributor>
      <comment>/* Invitation to join the fifth Wikisource Triage meeting (18th August 2022) */ новы падраздзел</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="102246" xml:space="preserve">{{Супольнасць}}{{Архівы}}
__NEWSECTIONLINK__
&lt;div class=&quot;toc&quot; style=&quot;text-align:center; background-color: transparent; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em&quot;&gt;&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;'''[{{fullurl:Вікікрыніцы:Супольнасць|action=edit&amp;section=new}} Пачаць новае абмеркаванне]'''&lt;/span&gt;&lt;/div&gt;

== Moving Wikimania 2021 to a Virtual Event ==

&lt;div class=&quot;mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Wikimania_logo_with_text_2.svg|right|alt=Wikimania's logo.|75px]]

''{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{Int:Please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}''

[[:m:Wikimania 2021|Wikimania will be a virtual event this year]], and hosted by a wide group of community members. Whenever the next in-person large gathering is possible again, [[:m:ESEAP Hub|the ESEAP Core Organizing Team]] will be in charge of it. Stay tuned for more information about how ''you'' can get involved in the planning
process and other aspects of the event. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimedia-l/2021-January/096141.html Please read the longer version of this announcement on wikimedia-l]. 

''ESEAP Core Organizing Team, Wikimania Steering Committee, Wikimedia Foundation Events Team'', 18:16, 27 студзеня 2021 (+03) 
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Wikimania21&amp;oldid=21014617 --&gt;

== Project Grant Open Call ==

This is the announcement for the [[m:Grants:Project|Project Grants program]] open call that started on January 11, with the submission deadline of February 10, 2021.&lt;br&gt; This first open call will be focussed on Community Organizing proposals. A second open call focused on research and software proposals is scheduled from February 15 with a submission deadline of March 16, 2021.&lt;br&gt;

For the Round 1 open call, we invite you to propose grant applications that fall under community development and organizing (offline and online) categories. Project Grant funds are available to support individuals, groups, and organizations to implement new experiments and proven ideas, from organizing a better process on your wiki, coordinating a campaign or editathon series to providing other support for community building.  We offer the following resources to help you plan your project and complete a grant proposal:&lt;br&gt;

* Weekly proposals clinics via Zoom during the Open Call. Join us for [[m:Grants:Project|#Upcoming_Proposal_Clinics|real-time discussions]] with Program Officers and select thematic experts and get live feedback about your Project Grants proposal. We’ll answer questions and help you make your proposal better. We also offer these support pages to help you build your proposal:
* [[m:Grants:Project/Tutorial|Video tutorials]] for writing a strong application&lt;br&gt;
* General [[m:Grants:Project/Plan|planning page]] for Project Grants &lt;br&gt;
* [[m:Grants:Project/Learn|Program guidelines and criteria]]&lt;br&gt;

Program officers are also available to offer individualized proposal support upon request. Contact us if you would like feedback or more information.&lt;br&gt;

We are excited to see your grant ideas that will support our community and make an impact on the future of Wikimedia projects. Put your idea into motion, and [[m:Grants:Project/Apply|submit your proposal]] by February 10, 2021!&lt;br&gt;

Please feel free to get in touch with questions about getting started with your grant application, or about serving on the Project Grants Committee. Contact us at projectgrants{{at}}wikimedia.org. Please help us translate this message to your local language. [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 11:01, 28 студзеня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:RSharma (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20808431 --&gt;

== Wiki Loves Folklore 2021 is back! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2021|Wiki Loves Folklore 2021]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the 1st till the 28th of February.

You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&amp;campaign=wlf_2021 submitting] them in this commons contest.

Please support us in translating the [[:c:Commons: Wiki Loves Folklore 2021|project page]] and a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Translate?group=Centralnotice-tgroup-wikiloveslove2020&amp;language=en&amp;filter=%21translated&amp;action=translate|one-line banner message] to help us spread the word in your native language.

'''Kind regards,'''

'''Wiki loves Folklore International Team'''

[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 16:25, 6 лютага 2021 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wll&amp;oldid=21073884 --&gt;

== Proposal: Set two-letter project shortcuts as alias to project namespace globally ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{int:please-translate}}

Hello everyone,

I apologize for posting in English. I would like to inform everyone that I created a new global request for comment (GRFC) at Meta Wiki, which may affect your project: [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]].

In this GRFC, I propose that two-project shortcuts for project names will become a default alias for the project namespace. For instance, on all Wikipedias, WP will be an alias to the Wikipedia: namespace (and similar for other projects). Full list is available in the GRFC.

This is already the case for Wikivoyages, and many individual projects asked for this alias to be implemented. I believe this makes it easier to access the materials in the project namespace, as well as creating shortcuts like &lt;tt&gt;WP:NPOV&lt;/tt&gt;, as well as helps new projects to use this feature, without having to figure out how to request site configuration changes first.

As far as I can see, {{SITENAME}} currently does not have such an alias set. This means that such an alias will be set for you, if the GRFC is accepted by the global community.

I would like to ask all community members to participate in the request for comment at Meta-Wiki, see [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]].

Please feel free to [[:m:User talk:Martin Urbanec|ask me]] if you have any questions about this proposal.

Best regards,&lt;br /&gt;
--[[:m:User:Martin Urbanec|Martin Urbanec]] ([[:m:User talk:Martin Urbanec|talk]]) 17:12, 18 лютага 2021 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Martin_Urbanec/MassMessage&amp;oldid=21125035 --&gt;

== Wikifunctions logo contest ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;be&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{Int:Hello}}. Калі ласка, дапамажыце выбраць канцэпцыю дызайну лагатыпа новай вікі Вікіфункцыі. Галасаванне пачынаецца сёння і будзе адкрыта на працягу 2 тыдняў. Калі вы хочаце прыняць удзел, то '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wikifunctions logo concept/Vote|калі ласка, даведайцеся больш і прагаласуйце зараз]]''' на Meta-Wiki. {{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]&lt;/div&gt; 04:49, 2 сакавіка 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21087740 --&gt;

== Универсальный Кодекс Поведения ==

&lt;div lang=&quot;ru&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
=== Вторая фаза Универсального Кодекса Поведения ===

[[:wmf:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Универсальный кодекс поведения (УКП)]] обеспечивает универсальную основу приемлемого поведения для всего движения Викимедиа и всех его проектов. В настоящее время проект находится на фазе 2, где намечаются четкие пути правоприменения. Вы можете прочитать больше о проекте на [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|странице самого проекта]].

==== Редакционный Комитет: Прием заявок ====

Фонд Викимедиа набирает добровольцев для подключения их к комитету по разработке процесса, чтобы сделать кодекс применимым. Добровольцы в комитете будут посвящать от 2 до 6 часов в неделю с конца апреля по июль и снова в октябре и ноябре. Важно, чтобы комитет был разнообразным и инклюзивным, и имел широкий спектр опыта, включая как опытных пользователей, так и новичков, а также тех, кто получил или ответил на них, также тех, кто был ложно обвинен в преследовании.

Чтобы подать заявку и узнать больше об этом процессе, см. [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|страницу редакционного комитета]].

==== Общественные консультации 2021 года: Уведомление и набор добровольцев/переводчиков ====

С 5 апреля по 5 мая 2021 года во многих проектах Викимедиа будут вестись дискуссии о том, как обеспечить соблюдение УКП. Мы ищем добровольцев для перевода ключевых материалов, а также для проведения консультаций на их родных языках или проектах с использованием предложенных [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations/Discussion|ключевых вопросов]]. Если вы заинтересованы в добровольном участии в любой из этих ролей, пожалуйста, [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/2021 consultations|свяжитесь с нами]] на любом языке, который вам наиболее удобен.

Подробнее об этой работе и других обсуждениях, читайте в разделе [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations|УКП/Консультации 2021]].

-- [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ([[User talk:Xeno (WMF)|обсуждение]])
&lt;/div&gt;

23:24, 5 красавіка 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Russian_announcement&amp;oldid=21301475 --&gt;

== Global bot policy changes ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{int:hello}}!

I apologize for sending a message in English. {{int:please-translate}}. According to [[:m:Bot_policy/Implementation#Where_it_is_policy|the list]], your wiki project is currently opted in to the [[:m:Bot_policy#Global_bots|global bot policy]]. As such, I want to let you know about some changes that were made after the [[:m:Requests for comment/Refine global bot policy|global RfC]] was closed.

*Global bots are now subject to a 2 week discussion, and it'll be publicized via a MassMessage list, available at [[:m:Bot policy/New global bot discussion|Bot policy/New global bot discussion]] on Meta. Please subscribe yourself or your wiki if you are interested in new global bots proposals.
*For a bot to be considered for approval, it must demonstrate it is welcomed in multiple projects, and a good way to do that is to have the bot flag on at least 5 wikis for a single task.
*The bot operator should make sure to adhere to the wiki's preference as related to the use of the bot flag (i.e., if a wiki doesn't want a bot to use the flag as it edits, that should be followed).

Thank you for your time.

Best regards,&lt;br /&gt;
—'''''&lt;span style=&quot;font-family:Candara&quot;&gt;[[User:Tks4Fish|&lt;span style=&quot;color:black&quot;&gt;Thanks for the fish!&lt;/span&gt;]] &lt;sup&gt;[[User Talk:Tks4Fish|&lt;span style=&quot;color:blue&quot;&gt;talk&lt;/span&gt;]]•[[Special:Contribs/Tks4Fish|contribs]]&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;''''' 21:48, 6 красавіка 2021 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tks4Fish@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tks4Fish/temp&amp;oldid=21306363 --&gt;

== Universal Code of Conduct News – Issue 1 ==

&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Universal Code of Conduct News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 1, June 2021'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1|Read the full newsletter]]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the first issue of [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct News]]! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code, and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC.

Please note, this is the first issue of UCoC Newsletter which is delivered to all subscribers and projects as an announcement of the initiative. If you want the future issues delivered to your talk page, village pumps, or any specific pages you find appropriate, you need to [[m:Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|subscribe here]].

You can help us by translating the newsletter issues in your languages to spread the news and create awareness of the new conduct to keep our beloved community safe for all of us. Please [[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|add your name here]] if you want to be informed of the draft issue to translate beforehand. Your participation is valued and appreciated.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;
* '''Affiliate consultations''' – Wikimedia affiliates of all sizes and types were invited to participate in the UCoC affiliate consultation throughout March and April 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec1|continue reading]])
* '''2021 key consultations''' – The Wikimedia Foundation held enforcement key questions consultations in April and May 2021 to request input about UCoC enforcement from the broader Wikimedia community. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec2|continue reading]])
* '''Roundtable discussions''' – The UCoC facilitation team hosted two 90-minute-long public roundtable discussions in May 2021 to discuss UCoC key enforcement questions. More conversations are scheduled. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec3|continue reading]])
* '''Phase 2 drafting committee''' – The drafting committee for the phase 2 of the UCoC started their work on 12 May 2021. Read more about their work. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec4|continue reading]])
* '''Diff blogs''' – The UCoC facilitators wrote several blog posts based on interesting findings and insights from each community during local project consultation that took place in the 1st quarter of 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec5|continue reading]])&lt;/div&gt;
--[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 02:06, 12 чэрвеня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SOyeyele (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SOyeyele_(WMF)/Announcements/Other_languages&amp;oldid=21578291 --&gt;

== Wikimania 2021: Individual Program Submissions ==

[[File:Wikimania logo with text 2.svg|right|200px]]
Dear all,

Wikimania 2021 will be [[:wikimania:2021:Save the date and the Core Organizing Team|hosted virtually]] for the first time in the event's 15-year history. Since there is no in-person host, the event is being organized by a diverse group of Wikimedia volunteers that form the [[:wikimania:2021:Organizers|Core Organizing Team]] (COT) for Wikimania 2021.

'''Event Program''' - Individuals or a group of individuals can submit their session proposals to be a part of the program. There will be translation support for sessions provided in a number of languages. See more information [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines#Language Accessibility|here]].

Below are some links to guide you through;
* [[:wikimania:2021:Submissions|Program Submissions]]
* [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines|Session Submission Guidelines]]
* [[:wikimania:2021:FAQ|FAQ]]

Please note that the deadline for submission is 18th June 2021. 

'''Announcements'''- To keep up to date with the developments around Wikimania, the COT sends out weekly updates. You can view them in the Announcement section [[:wikimania:2021:Announcements|here]]. 

'''Office Hour''' - If you are left with questions, the COT will be hosting some office hours (in multiple languages), in multiple time-zones, to answer any programming questions that you might have.  Details can be found [[:wikimania:2021:Organizers#Office hours schedule|here.]]

Best regards,

[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 07:19, 16 чэрвеня 2021 (+03)

On behalf of Wikimania 2021 Core Organizing Team
&lt;!-- Message sent by User:Bodhisattwa@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&amp;oldid=21597568 --&gt;

== Editing news 2021 #2 ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;em&gt;[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2021/June|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]&lt;/em&gt;

[[File:Reply Tool A-B test comment completion.png|alt=Junior contributors comment completion rate across all participating Wikipedias|thumb|296x296px|When newcomers had the Reply tool and tried to post on a talk page, they were more successful at posting a comment. ([https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ Source])]]

Earlier this year, the Editing team ran a large study of [[mw:Talk pages project/Replying|the Reply Tool]].  The main goal was to find out whether the Reply Tool helped [[mw:Talk pages project/Glossary|newer editors]] communicate on wiki.  The second goal was to see whether the comments that newer editors made using the tool needed to be reverted more frequently than comments newer editors made with the existing wikitext page editor.

The key results were:

* Newer editors who had automatic (&quot;default on&quot;) access to the Reply tool were [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ more likely] to post a comment on a talk page.
* The comments that newer editors made with the Reply Tool were also [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ less likely] to be reverted than the comments that newer editors made with page editing.

These results give the Editing team confidence that the tool is helpful.

&lt;strong&gt;Looking ahead&lt;/strong&gt;

The team is planning to make the Reply tool available to everyone as an opt-out preference in the coming months.  This has already happened at the Arabic, Czech, and Hungarian Wikipedias.

The next step is to [[phab:T280599|resolve a technical challenge]]. Then, they will deploy the Reply tool first to the [[phab:T267379|Wikipedias that participated in the study]].  After that, they will deploy it, in stages, to the other Wikipedias and all WMF-hosted wikis.

You can turn on &quot;{{int:discussiontools-preference-label}}&quot; [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|in Beta Features]] now.  After you get the Reply tool, you can change your preferences at any time in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].

–[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])
&lt;/div&gt; 17:15, 24 чэрвеня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&amp;oldid=21624491 --&gt;

== Server switch ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Read this message in another language]]  •  [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2020&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers.  This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. &lt;!--

 They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, October 27 2020'''. --&gt;

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made.  We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 29 June 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1624975200 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST,  23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday 30 June).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message.  We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it.  If you see the error message, then please wait until everything is back to normal.  Then you should be able to save your edit.  But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be code freezes for the week of June 28.  Non-essential code deployments will not happen.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch_Datacenter#Schedule_for_2021_switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule.  There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 04:19, 27 чэрвеня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21463754 --&gt;

== Wikisource Satisfaction Survey 2021 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
[[File:Astronaut illustration simplified with Wikimedia logo.png|{{dir|{{pagelang}}|left|right}}|80px]]
{{int:hello}}!

''Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}''

In the past year, there has been a lot of changes to Wikisource features and tools. This was done by the [[m:Community Tech|Community Tech]] team at the Wikimedia Foundation, grantees funded by the Foundation or through projects like Google Summer of Code. '''We would like to understand what you feel about the changes'''. Tell us what you think about such tools as the [[m:Special:MyLanguage/Wikisource Pagelist Widget|Wikisource Pagelist Widget]] or the new [[m:Community_Tech/Ebook_Export_Improvement#March_31,_2021:_Final_update|Ebook Export tool]].

'''[[m:Wikisource Satisfaction Survey 2021|Take the survey]]''' in English, French, Spanish, Polish, Hindi or Punjabi. '''The deadline is 25th July 2021.'''

This survey will be conducted via a third-party service, which may subject it to additional terms. For more information on privacy and data-handling, see the survey privacy statement ([[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement|English]], [[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement/es|Spanish]], [[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement/fr|French]], [[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement/pl|Polish]], [[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement/hi|Hindi]] and [[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement/pa|Punjabi]]).

If you prefer to send your answers via email, copy [[m:Special:MyLanguage/Wikisource Satisfaction Survey 2021|the text of the survey]] and send to sgill@wikimedia.org.

If you have any questions or feedback about the survey, write to me at sgill@wikimedia.org.

{{int:Feedback-thanks-title}} [[user:SGill (WMF)|SGill (WMF)]] 01:30, 17 ліпеня 2021 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=21748797 --&gt;

== Update on the OCR Improvements ==

Hello! Sorry for writing in English. {{int:Please-translate}}.

The [[m:Community Tech/OCR Improvements|OCR Improvements]] are complete. We, the [[m:Community Tech|Community Tech]] team, are grateful for your feedback from the beginning to the last stage when we were finalizing the interface. 

=== Engine improvements === 
&lt;div style=&quot;margin-bottom:1em; border-left:.3em #c8ccd1 solid; padding-left:.5em;&quot;&gt;
[[File:OCR menu in toolbar.png|OCR menu in toolbar|frameless|right]]
;Reliability
Prior to our work, the OCR tools were separate gadgets. We have added &quot;Wikimedia OCR.&quot; It is available under one icon inside the toolbar on all Wikisource wikis. This tool supports two other OCR tools, Tesseract and Google OCR. We expect these tools to be more stable. We will maintain Wikimedia OCR.

The gadgets will remain available. The communities will have sovereignty over when to enable or disable these.
&lt;div style=&quot;clear:both;&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-left:.3em #c8ccd1 solid; padding-left:.5em; clear:both;&quot;&gt;
;Speed
Prior to this work, transcription would take upwards of 40 seconds. Our improvements average a transcription time under 4 seconds.
&lt;/div&gt;
=== Advanced Tools improvements === 
&lt;div style=&quot;margin-bottom:1em; border-left:.3em #c8ccd1 solid; padding-left:.5em; clear:both;&quot;&gt;
[[File:Multi-language support in advanced tools.png|frameless|right]]
;Multiple-language support
Documents with multiple languages can be transcribed in a new way.
# Open the [https://ocr.wmcloud.org/ {{int:wikisource-ocr-advanced}}]
# Select the Languages (optional) field
# Search for and enter the languages in order of prevalence in the document.
&lt;div style=&quot;clear:both;&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;margin-bottom:1em; border-left:.3em #c8ccd1 solid; padding-left:.5em; clear:both;&quot;&gt;
[[File:OCR-advanced cropping-activated.jpg|alt=UI Crop tool in Advanced tools|frameless|right]]
;Cropping tool / Multi-column support
We have included a Cropper tool. It allows to select regions to transcribe on pages with complicated layouts.
&lt;div style=&quot;clear:both;&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;margin-bottom:1em; border-left:.3em #c8ccd1 solid; padding-left:.5em; clear:both;&quot;&gt;
[[File:OCR onboarding.png|frameless|right]]
;Discoverability and accessibility of OCR
We have added an interface for new users. It is pulsating blue dots over the new icon in the toolbar. The new interface explains what OCR means and what transcription means in Wikisource.
&lt;div style=&quot;clear:both;&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
We believe that you will do even more great things because of these changes. We also hope to see you at the 2022 Community Wishlist Survey. Thanks you again for all your opinions and support.

[[m:Talk:Community Tech/OCR Improvements|Please share your opinions on the project talk page!]]

[[m:user:NRodriguez (WMF)|NRodriguez (WMF)]] and [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 04:57, 19 жніўня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Varia&amp;oldid=21905347 --&gt;

== The 2022 Community Wishlist Survey will happen in January ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
Hello everyone,

We hope all of you are as well and safe as possible during these trying times! We wanted to share some news about a change to the Community Wishlist Survey 2022. We would like to hear your opinions as well.

Summary:

&lt;div style=&quot;font-style:italic;&quot;&gt;
We will be running the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]] 2022 in January 2022. We need more time to work on the 2021 wishes. We also need time to prepare some changes to the Wishlist 2022. In the meantime, you can use a [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|dedicated sandbox to leave early ideas for the 2022 wishes]].
&lt;/div&gt;

=== Proposing and wish-fulfillment will happen during the same year ===

In the past, the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] team has run the Community Wishlist Survey for the following year in November of the prior year. For example, we ran the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|Wishlist for 2021]] in November 2020. That worked well a few years ago. At that time, we used to start working on the Wishlist soon after the results of the voting were published.

However, in 2021, there was a delay between the voting and the time when we could start working on the new wishes. Until July 2021, we were working on wishes from the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2020|Wishlist for 2020]].

We hope having the Wishlist 2022 in January 2022 will be more intuitive. This will also give us time to fulfill more wishes from the 2021 Wishlist.

=== Encouraging wider participation from historically excluded communities ===

We are thinking how to make the Wishlist easier to participate in. We want to support more translations, and encourage under-resourced communities to be more active. We would like to have some time to make these changes.

=== A new space to talk to us about priorities and wishes not granted yet ===

We will have gone 365 days without a Wishlist. We encourage you to approach us. We hope to hear from you in the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]], but we also hope to see you at our bi-monthly Talk to Us meetings! These will be hosted at two different times friendly to time zones around the globe.

We will begin our first meeting '''September 15th at 23:00 UTC'''. More details about the agenda and format coming soon!

=== Brainstorm and draft proposals before the proposal phase ===

If you have early ideas for wishes, you can use the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|new Community Wishlist Survey sandbox]]. This way, you will not forget about these before January 2022. You will be able to come back and refine your ideas. Remember, edits in the sandbox don't count as wishes!

=== Feedback ===
* What should we do to improve the Wishlist pages?
* How would you like to use our new [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|sandbox?]]
* What, if any, risks do you foresee in our decision to change the date of the Wishlist 2022?
* What will help more people participate in the Wishlist 2022?

Answer on the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]] (in any language you prefer) or at our Talk to Us meetings.
&lt;/div&gt;

[[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 03:23, 7 верасня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

== Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee ending 14 September 2021 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;Movement Strategy announces [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee|the Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee]]. The Call opens August 2, 2021 and closes September 14, 2021.

The Committee is expected to represent [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Diversity_and_Expertise_Matrices|diversity in the Movement]]. Diversity includes gender, language, geography, and experience. This comprises participation in projects, affiliates, and the Wikimedia Foundation.

English fluency is not required to become a member. If needed, translation and interpretation support is provided. Members will receive an allowance to offset participation costs. It is US$100 every two months.

We are looking for people who have some of the following [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Role_Requirements|skills]]:

* Know how to write collaboratively. (demonstrated experience is a plus) 
* Are ready to find compromises. 
* Focus on inclusion and diversity. 
* Have knowledge of community consultations. 
* Have intercultural communication experience. 
* Have governance or organization experience in non-profits or communities. 
* Have experience negotiating with different parties. 

The Committee is expected to start with 15 people. If there are 20 or more candidates, a mixed election and selection process will happen. If there are 19 or fewer candidates, then the process of selection without election takes place.

Will you help move Wikimedia forward in this important role? Submit your candidacy [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Candidate_Statements|here]]. Please contact strategy2030[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org with questions.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 19:50, 10 верасня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikisource&amp;oldid=22002101 --&gt;

== Server switch ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers. This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. 

They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, 14 September 2021'''.

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 14 September 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1631628049 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday, 15 September).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
* We expect the code deployments to happen as any other week. However, some case-by-case code freezes could punctually happen if the operation require them afterwards.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule. There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) 03:46, 11 верасня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

== Talk to the Community Tech ==

[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|{{dir|{{pagelang}}|left|right}}|frameless|50px]]

[[:m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates/2021-09 Talk to Us|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Community_Wishlist_Survey/Updates/2021-09_Talk_to_Us&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

Hello!

As we have [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|recently announced]], we, the team working on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]], would like to invite you to an online meeting with us. It will take place on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210915T2300 '''September 15th, 23:00 UTC'''] on Zoom, and will last an hour. [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 '''Click here to join'''].

'''Agenda'''

* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Status report 1#Prioritization Process|How we prioritize the wishes to be granted]]
* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|Why we decided to change the date]] from November 2021 to January 2022
* Update on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Warn when linking to disambiguation pages|disambiguation]] and the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Real Time Preview for Wikitext|real-time preview]] wishes
* Questions and answers

'''Format'''

The meeting will not be recorded or streamed. Notes without attribution will be taken and published on Meta-Wiki. The presentation (first three points in the agenda) will be given in English.

We can answer questions asked in English, French, Polish, and Spanish. If you would like to ask questions in advance, add them [[m:Talk:Community Wishlist Survey|on the Community Wishlist Survey talk page]] or send to sgrabarczuk@wikimedia.org.

[[m:Special:MyLanguage/User:NRodriguez (WMF)|Natalia Rodriguez]] (the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] manager) will be hosting this meeting.

'''Invitation link'''

* [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 Join online]
* Meeting ID: 898 2861 5390
* One tap mobile
** +16465588656,,89828615390# US (New York)
** +16699006833,,89828615390# US (San Jose)
* [https://wikimedia.zoom.us/u/kctR45AI8o Dial by your location]

See you! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) 06:04, 11 верасня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

== Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021|{{int:otherlanguages}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open. In total, 70 Wikimedians from around the world are running for 7 seats in these elections.

'''Voting is open from October 12 to October 24, 2021.'''

The committee will consist of 15 members in total: The online communities vote for 7 members, 6 members will be selected by the Wikimedia affiliates through a parallel process, and 2 members will be appointed by the Wikimedia Foundation. The plan is to assemble the committee by November 1, 2021.

Learn about each candidate to inform your vote in the language that you prefer: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates&gt;

Learn about the Drafting Committee: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee&gt;

We are piloting a voting advice application for this election. Click yourself through the tool and you will see which candidate is closest to you! Check at &lt;https://mcdc-election-compass.toolforge.org/&gt;

Read the full announcement: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections&gt;

'''Go vote at SecurePoll on:''' &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections&gt;

Best,

Movement Strategy &amp; Governance Team, Wikimedia Foundation
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 03:53, 14 кастрычніка 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikisource&amp;oldid=22185421 --&gt;

== Уласны пераклад ==

Ці дапушчальна размяшчаць у Вікікрыніцах уласназроблены пераклад на беларускую мову іншамоўнага тэкста (напрыклад з іншамоўнай Wikidata)? &lt;span style=&quot;font-family: Comic Sans MS&quot;&gt;[[Удзельнік:Vit Koz|Віт]]; [[Размовы з удзельнікам:Vit Koz|размовы]]&lt;/span&gt; 22:44, 28 кастрычніка 2021 (+03)

== Learn how Movement Strategy Implementation Grants can support your Movement Strategy plans ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;Movement Strategy Implementation grants now provide more than $2,000 USD to put Movement Strategy plans into action. Find out more about [[:m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/About|Movement Strategy Implementation grants, the criteria, and how to apply]].&lt;section end=&quot;annoumcent-content&quot;/&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)#top|talk]]) 13:30, 29 October 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&amp;oldid=22247589 --&gt;

== Meet the new Movement Charter Drafting Committee members ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_Knipel_(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne_Clin_(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice_Wiegand_(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82_Buczy%C5%84ski_(Aegis_Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan_J_Al-Taie_(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell_(Ciell)|Ciell (Ciell)]]'''.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|affiliate process]] has selected six members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass_Sedrati_(Anass_Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#%C3%89rica_Azzellini_(EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie_Li-Yun_Lin_(Li-Yun_Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges_Fodouop_(Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet_Kaur_(Manavpreet_Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe_Flores_(Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]]'''.
* The Wikimedia Foundation has [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|appointed]] two members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Runa_Bhattacharjee_(Runab_WMF)|Runa Bhattacharjee (Runab WMF)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Jorge_Vargas_(JVargas_(WMF))|Jorge Vargas (JVargas (WMF))]]'''.

The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps.

If you are interested in engaging with [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group].

With thanks from the Movement Strategy and Governance team&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

18:53, 5 лістапада 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&amp;oldid=22300322 --&gt;

== Сцяг часовага адміністратара ==

У мэтах выпраўлення вонкавай занядбаласці, якая з'явілася ў Вікікрыніцах, прапаную сваю кандыдатуру на наданне сцяга часовага адміністратара. Па меры магчымасці буду працаваць над знешнім выглядам, структурай і зместам. Калі хто-небудзь супраць альбо мае прапановы наконт маёй працы, то выказвайцеся ніжэй. &lt;span style=&quot;font-family: Comic Sans MS&quot;&gt;[[Удзельнік:Vit Koz|Віт]]; [[Размовы з удзельнікам:Vit Koz|размовы]]&lt;/span&gt; 11:43, 6 лістапада 2021 (+03)

== Celebrating 18 years of Wikisource ==

Hello Wikisource enthusiasts and friends of Wikisource,

I hope you are doing alright! I would like to invite you to celebrate 18 years of Wikisource. 

The '''first birthday party''' is being organized on '''24 November 2021 from 1:30 - 3:00 PM UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1637760610 check your local time]) where the incoming CEO of the WMF, [[:meta:Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|Maryana Iskendar]], will be joining us. Feel free to drop me a message on my talk page, telegram (@satdeep) or via email (sgill{{@}}wikimedia.org) to add your email address to the calendar invite.

Maryana is hoping to learn more about the Wikisource community and the project at this event and it would be really nice if you can share your answers to the following questions:

*What motivates you to contribute to Wikisource?
*What makes the Wikisource community special?
*What are the major challenges facing the movement going forward?
*What are your questions to Maryana?

You can share your responses during the live event but in case the date and the time doesn't work for you, you can share your responses on the '''[[:mul:Wikisource:Eighteenth Birthday|event page on Wikisource]]''' or in case you would like to remain anonymous, you can share your responses directly with me.

Also, feel free to reach out to me in case you would like to give a short presentation about your and your community's work at the beginning of the session.

We are running a poll to find the best date and time to organize the '''second birthday party''' on the weekend right after 24th November. Please share your availability on the following link by next Friday: 

https://framadate.org/zHOi5pZvhgDy6SXn

Looking forward to seeing you all soon!

Sent by [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 12:10, 12 лістапада 2021 (+03)

&lt;small&gt; on behalf of [[:meta:User:SGill (WMF)|User:SGill (WMF)]] &lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=22324957 --&gt;

== 5000! ==

Станам на 28 лістапада 2021 у Вікікрыніцах — 5000 артыкулаўю Віншую! [[Удзельнік:Vit Koz|V]] &lt;small&gt;[[Размовы з удзельнікам:Vit Koz|размовы]]&lt;/small&gt; 14:05, 28 лістапада 2021 (+03)

== Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content /&gt;
:''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees is preparing a call for feedback about the upcoming Board Elections, from January 7 - February 10, 2022.

While details will be finalized the week before the call, we have confirmed at least two questions that will be asked during this call for feedback:

* What is the best way to ensure fair representation of emerging communities among the Board?

* What involvement should candidates have during the election?

While additional questions may be added, the Movement Strategy and Governance team wants to provide time for community members and affiliates to consider and prepare ideas on the confirmed questions before the call opens. We apologize for not having a complete list of questions at this time. The list of questions should only grow by one or two questions. The intention is to not overwhelm the community with requests, but provide notice and welcome feedback on these important questions.

'''Do you want to help organize local conversation during this Call?'''

Contact the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] on Meta, on [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram], or via email at msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org.

Reach out if you have any questions or concerns. The Movement Strategy and Governance team will be minimally staffed until January 3. Please excuse any delayed response during this time. We also recognize some community members and affiliates are offline during the December holidays. We apologize if our message has reached you while you are on holiday.

Best,

Movement Strategy and Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

{{int:thank-you}} [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 20:33, 27 снежня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikisource&amp;oldid=22502644 --&gt;

== Wiki Loves Folklore is back! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 28th''' of February.

You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&amp;campaign=wlf_2022 submitting] them in this commons contest.

You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language.

Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2022|project Talk page]] if you need any assistance. 

'''Kind regards,'''

'''Wiki loves Folklore International Team'''

--[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 16:14, 9 студзеня 2022 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&amp;oldid=22560402 --&gt;

== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now open and will close on 7 February 2022. 

With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]]

Best,

Movement Strategy and Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 03:30, 15 студзеня 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikisource&amp;oldid=22610050 --&gt;

== Subscribe to the This Month in Education newsletter - learn from others and share your stories ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
Dear community members, 

Greetings from the EWOC Newsletter team and the education team at Wikimedia Foundation. We are very excited to share that we on tenth years of Education Newsletter ([[m:Education/News|This Month in Education]]) invite you to join us by [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|subscribing to the newsletter on your talk page]] or by [[m:Education/News/Newsroom|sharing your activities in the upcoming newsletters]]. The Wikimedia Education newsletter is a monthly newsletter that collects articles written by community members using Wikimedia projects in education around the world, and it is published by the EWOC Newsletter team in collaboration with the Education team. These stories can bring you new ideas to try, valuable insights about the success and challenges of our community members in running education programs in their context. 

If your affiliate/language project is developing its own education initiatives, please remember to take advantage of this newsletter to publish your stories with the wider movement that shares your passion for education. You can submit newsletter articles in your own language or submit bilingual articles for the education newsletter. For the month of January the deadline to submit articles is on the 20th January. We look forward to reading your stories.

Older versions of this newsletter can be found in the [[outreach:Education/Newsletter/Archives|complete archive]].

More information about the newsletter can be found at [[m:Education/News/Publication Guidelines|Education/Newsletter/About]].

For more information, please contact spatnaik{{@}}wikimedia.org.
------
&lt;div style=&quot;text-align: center;&quot;&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;&quot;&gt;[[m:Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[User:ZI Jony|&lt;span style=&quot;color:#8B0000&quot;&gt;'''ZI Jony'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:ZI Jony|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:Green&quot;&gt;&lt;i&gt;(Talk)&lt;/i&gt;&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]], {{&lt;includeonly&gt;subst:&lt;/includeonly&gt;#time:l G:i, d F Y|}} (UTC)&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:ZI_Jony/MassMessage/Awareness_of_Education_Newsletter/List_of_Village_Pumps&amp;oldid=21244129 --&gt;

== Адміністратарскія правы ==
Тэрмін дзеяньня часовых правоў незаўважна сышоў. Калі вы лічыце, што адміністратар нам яшчэ спатрэбіцца, то можаце падтрымаць маю кандыдатуру проста тутака. Пераважна паўнамоцтвамі карыстаюся для выдаленьня непатрэбных старонак, зрэдку — для блякаваньня вандалаў (калі іх не пасьпеюць заблякаваць глябальна). --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 16:58, 19 студзеня 2022 (+03)
: [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?&amp;diff=22695569 Правы атрымаў]. Працуем далей. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 19:51, 30 студзеня 2022 (+03)

== Movement Strategy and Governance News – Issue 5 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 5, January 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates.
&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 16th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]])
*'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]])
*'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about MSG on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 06:12, 29 студзеня 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikisource&amp;oldid=22704039 --&gt;
=== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ===
	
Hello, I have an update on the vote on the enforcement guidelines that was mentioned above. [[Удзельнік:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:Xeno (WMF)|размовы]]) 05:43, 4 лютага 2022 (+03)
----
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello everyone,

The '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]''' were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] across the movement. Comments about the guidelines can be shared here or [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|the Meta-wiki talk page]].

There will be conversations on Zoom on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the UCoC project team and drafting committee members to discuss the guidelines and voting process]].'''

The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''

Thank you to everyone who has participated so far.

Sincerely,

Movement Strategy and Governance&lt;br/&gt;
Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;


== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Кіраўніцтва па пытаннях развіцця групы: Ваша зваротная сувязь цэніцца&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|Вы можаце знайсці гэта паведамленне перакладзены на дадатковыя мовы на мета-вікі.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Каманда развіцця супольнасці на Wikimedia Foundation падтрымлівае стварэнне глабальнага, супольнасці кіраванага лідэрства мэтавага развіцця. Мэтай мэтавай групы з'яўляецца кансультаваць працу развіцця лідэрства.

Каманда шукае зваротную сувязь аб абавязках лідэра развіцця мэтавай групы. Гэтая мета-старонка падзяляе прапанову на [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Лідэрства развіцця мэтавай групы]] i як [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|вы можаце дапамагчы.]] Зваротная сувязь па прапанове будзе сабрана з 7 да 25 лютага 2022 года.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; --[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 12:42, 9 лютага 2022 (+03)

== Wiki Loves Folklore is extended till 15th March ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
Greetings from Wiki Loves Folklore International Team,

We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc.

We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language.

Best wishes,

'''International Team'''&lt;br /&gt;
'''Wiki Loves Folklore'''

[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 07:50, 22 лютага 2022 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=22754428 --&gt;

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].

The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].

You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Sincerely,

Movement Strategy and Governance

Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

--[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 14:54, 7 сакавіка 2022 (+03)

== Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow ==

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners. 

([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram])

The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]]

A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on  [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]].

We look forward for your immense co-operation.

Thanks 
Wiki Loves Folklore international Team
[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 17:40, 14 сакавіка 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=22754428 --&gt;

== Invitation to join the first Wikisource Triage meeting on 21st March 2022 ==

Hello everyone,

[[User:SWilson (WMF)|Sam Wilson]] and [[User:SGill (WMF)|I]] are excited to share that we will be hosting regular [[:meta:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meetings]], starting from 21st March 2022. 

These meetings aim to foster the growth of a technical community of Wikisource developers and contributors. The meetings will be primarily focused on identifying, prioritizing and estimating tasks on the All-and-every-Wikisource and ProofreadPage workboards (among others) on Phabricator and eventually reduce the backlog of technical tasks and bugs related to Wikisource by making incremental improvements to Wikisource infrastructure and coordinating these changes with the Wikisource communities.

While these meetings are technology focused, non-technical Wikisource contributors are also invited to join and share any technical challenges that they are facing and we will help them to create phabricator tickets. Newbie developers are also more than welcome!

The first meeting has been scheduled for 21st March 2022 at 10:30 AM UTC / 4:00 PM IST ([https://zonestamp.toolforge.org/1647858641 Check your local time]). If you are interested in joining the meeting, kindly leave a message on '''sgill@wikimedia.org''' and we will add you to the calendar invite. 

Meanwhile, feel free to [[:meta:Wikisource Triage meetings|check out the page on Meta-wiki]] and suggest topics for the agenda.

On behalf of [[User:SWilson (WMF)|Sam Wilson]] and [[User:SGill (WMF)|Satdeep Gill]]

&lt;small&gt;Sent by [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 18:52, 15 сакавіка 2022 (+03)&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=22324971 --&gt;

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022)&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and '''[[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate|apply if you are interested]]'''.

Thank you,

[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 21:37, 19 сакавіка 2022 (+03)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 6&lt;section end=&quot;announcement-header&quot;/&gt; == 

&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 6, April 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----

Welcome to the sixth issue of Movement Strategy and Governance News! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board of trustees elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while the more frequent Updates will also be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Leadership Development -''' A Working Group is Forming! - The application to join the Leadership Development Working Group closed on April 10th, 2022, and up to 12 community members will be selected to participate in the working group. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification Results are out! -''' The global decision process on the enforcement of the UCoC via SecurePoll was held from 7 to 21 March. Over 2,300 eligible voters from at least 128 different home projects submitted their opinions and comments. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|continue reading]])
*'''Movement Discussions on Hubs -''' The Global Conversation event on Regional and Thematic Hubs was held on Saturday, March 12, and was attended by 84 diverse Wikimedians from across the movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|continue reading]])
*'''Movement Strategy Grants Remain Open! -''' Since the start of the year, six proposals with a total value of about $80,000 USD have been approved. Do you have a movement strategy project idea? Reach out to us! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|continue reading]])
*'''The Movement Charter Drafting Committee is All Set! -''' The Committee of fifteen members which was elected in October 2021, has agreed on the essential values and methods for its work, and has started to create the outline of the Movement Charter draft. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|continue reading]])
*'''Introducing Movement Strategy Weekly -''' Contribute and Subscribe! - The MSG team have just launched the updates portal, which is connected to the various Movement Strategy pages on Meta-wiki. Subscriber to get  up-to-date news about the various ongoing projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|continue reading]])
*'''Diff Blogs -''' Check out the most recent publications about Movement Strategy on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt; 
--[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 15:07, 14 красавіка 2022 (+03)

=== Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines === 
After reviewing vote results and accompanying comments, the Community Affairs Committee decided to launch a fresh round of community consultations. After that, the refined text of the Guidelines will be put for another vote.

The comments have shown that community members unequivocally support creating a safe and welcoming culture that stops hostile and toxic behaviour, supports victims of such actions, and encourages good-faith people to be productive on the Wikimedia projects.
While the results did show that support for the UCoC Guidelines exceeded the required 50%+1 vote, the comments highlighted that further revisions would be required to have strong community support to follow through with enforcement.

Therefore the Committee instructed the Foundation to:

Conduct another round of community consultations, and put the newly-refined Guidelines for a community vote.

The WMF team will seek feedback on four topics that stood out among the voter comments. You can learn more about the four topics and the Committee's findings on [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/April_2022_-_Board_of_Trustees_on_Next_steps:_Universal_Code_of_Conduct_(UCoC)_and_UCoC_Enforcement_Guidelines this Meta page]. 

Best regards, --[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 14:58, 23 красавіка 2022 (+03)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Join the Wikimedia Foundation Annual Plan conversations with Maryana Iskander&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.'']]
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello,

The [[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Movement Communications]] and [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] teams invite you to discuss the '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan]]''', a plan of record for the Wikimedia Foundation's work.

These conversations continue [[m:User:MIskander-WMF|Maryana Iskander]]'s [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|Wikimedia Foundation Chief Executive Officer listening tour]]. 

The conversations are about these questions:
* The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|2030 Wikimedia Movement Strategy]] sets a direction toward &quot;knowledge as a service&quot; and &quot;knowledge equity&quot;. The Wikimedia Foundation wants to plan according to these two goals. How do you think the Wikimedia Foundation should apply them to our work?
* The Wikimedia Foundation continues to explore better ways of working at a regional level. We have increased our regional focus in areas like grants, new features, and community conversations. What is working well? How can we improve?
* Anyone can contribute to the Movement Strategy process. Let's collect your activities, ideas, requests, and lessons learned. How can the Wikimedia Foundation better support the volunteers and affiliates working in Movement Strategy activities?

You can find [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft/Your Input|'''the schedule of calls on Meta-wiki''']].

The information will be available in multiple languages. Each call will be open to anyone to attend. Live interpretation will be available in some calls.

Best regards,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
--[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 13:05, 15 красавіка 2022 (+03)

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;2022 Board of Trustees Call for Candidates&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees seeks candidates for the 2022 Board of Trustees election. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Read more on Meta-wiki.''']]

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is here! Please consider submitting your candidacy to serve on the Board of Trustees.

The Wikimedia Foundation Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's operations. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees.

The Wikimedia community will vote to fill two seats on the Board in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board as a team.

Who are potential candidates? Are you a potential candidate? Find out more on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Apply to be a Candidate page]].

Thank you for your support, 

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] 21:18, 25 красавіка 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/be&amp;oldid=23105365 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Editing news 2022 #1&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;message&quot;/&gt;&lt;i&gt;[[metawiki:VisualEditor/Newsletter/2022/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]&lt;/i&gt;
[[File:Junior Contributor New Topic Tool Completion Rate.png|thumb|New editors were more successful with this new tool.]]

The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New discussion tool|New topic tool]] helps editors create new ==Sections== on discussion pages.  New editors are more successful with this new tool.  You can [[mw:Talk pages project/New topic#21 April 2022|read the report]].  Soon, the Editing team will offer this to all editors at the 20 Wikipedias that participated in the test.  You will be able to turn it off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].&lt;section end=&quot;message&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] 21:56, 2 мая 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&amp;oldid=22019984 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Wikimedia Foundation Board of Trustees election 2022 - Call for Election Volunteers&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The Movement Strategy and Governance team is looking for community members to serve as election volunteers in the upcoming Board of Trustees election.

The idea of the Election Volunteer Program came up during the 2021 Wikimedia Board of Trustees Election. This program turned out to be successful. With the help of Election Volunteers we were able to increase outreach and participation in the election by 1,753 voters over 2017.  Overall turnout was 10.13%, 1.1 percentage points more, and 214 wikis were represented in the election. 

There were a total of 74 wikis that did not participate in 2017 that produced voters in the 2021 election. Can you help increase the participation even more?

Election volunteers will help in the following areas:
* Translate short messages and announce the ongoing election process in community channels
* Optional: Monitor community channels for community comments and questions

Volunteers should:

* Maintain the friendly space policy during conversations and events
* Present the guidelines and voting information to the community in a neutral manner

Do you want to be an election volunteer and ensure your community is represented in the vote? Sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|here]] to receive updates. You can use the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|talk page]] for questions about translation.&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

--[[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] 15:47, 6 мая 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/be&amp;oldid=22659837 --&gt;

== Poll regarding Third Wikisource Triage meeting ==

Hello fellow Wikisource enthusiasts!
 
We will be organizing the third [[:m:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meeting]] in the last week of May and we need your help to decide on a time and date that works best for the most number of people. Kindly share your availabilities at the wudele link below by 20th May 2022: 
 
https://wudele.toolforge.org/ctQEP3He1XCNullZ
 
Meanwhile, feel free to check out [[:m:Wikisource Triage meetings|the page on Meta-wiki]] and suggest topics for the agenda.
 
Regards
 
[[:m:User:SWilson (WMF)|Sam Wilson (WMF)]] and [[:m:User:SGill (WMF)|Satdeep Gill (WMF)]]
 
&lt;small&gt;Sent via [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 06:38, 14 мая 2022 (+03)&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=23283908 --&gt;

== Invitation to join the third Wikisource Triage meeting (28th May 2022) ==

Hello fellow Wikisource enthusiasts!


We are the hosting the [[:m:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meeting]] on '''28th May 2022 at 11 AM UTC / 4:30 PM IST''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1653735600 check your local time]) according to the [https://wudele.toolforge.org/ctQEP3He1XCNullZ wudele poll]. We will be welcoming some developers who contributed to Wikisource related tasks during the recently concluded [[:m:Indic Hackathon 2022|Indic Hackathon]].

As always, you don't have to be a developer to participate in these meetings but the focus of these meetings is to improve the Wikisource infrastructure. 

If you are interested in joining the meeting, kindly leave a message on '''sgill@wikimedia.org''' and we will add you to the calendar invite.

Meanwhile, feel free to check out [[:m:Wikisource Triage meetings|the page on Meta-wiki]] and suggest any other topics for the agenda.

Regards

[[:m:User:SWilson (WMF)|Sam Wilson (WMF)]] and [[:m:User:SGill (WMF)|Satdeep Gill (WMF)]]

&lt;small&gt; Sent using [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 06:39, 23 мая 2022 (+03) &lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=23314792 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Report on Voter Feedback from Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines Ratification&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

The Universal Code of Conduct (UCoC) project team has completed the analysis of the feedback accompanying the ratification vote on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. 

Following the completion of the UCoC Enforcement Guidelines Draft in 2022, the guidelines were voted on by the Wikimedian community. Voters cast votes from 137 communities, with the top 9 communities being: English, German, French, Russian, Polish, Spanish, Chinese, Japanese, Italian Wikipedias, and Meta-wiki. 

Those voting had the opportunity to provide comments on the contents of the Draft document. 658 participants left comments. 77% of the comments are written in English. Voters wrote comments in 24 languages with the largest numbers in English (508), German (34), Japanese (28), French (25), and Russian (12). 

A report will be sent to the Revision Drafting Committee who will refine the enforcement guidelines based on the community feedback received from the recently concluded vote. A public version of the report is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report|'''published on Meta-wiki here''']].  The report is available in translated versions on Meta-wiki. {{int:please-translate}} 

Again, we thank all who participated in the vote and discussions. We invite everyone to contribute during the next community discussions. More information about the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines can be found [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|on Meta-wiki]].

On behalf of the Universal Code of Conduct project team&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] 13:35, 26 мая 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/be&amp;oldid=23105365 --&gt;

== Poll regarding Fourth Wikisource Triage meeting ==

Hello fellow Wikisource enthusiasts!
 
We will be organizing the '''fourth [[:m:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meeting]]''' in the last week of June and we need your help to decide on a time and date that works best for the most number of people. Kindly '''share your availabilities''' at the wudele link below '''by 20th June 2022''': 
 
https://wudele.toolforge.org/wstriage4
 
Meanwhile, feel free to check out [[:m:Wikisource Triage meetings|the page on Meta-wiki]] and suggest topics for the agenda.
 
Regards

[[:m:User:SWilson (WMF)|Sam Wilson (WMF)]] and [[:m:User:SGill (WMF)|Satdeep Gill (WMF)]]

&lt;small&gt;Sent via [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 16:22, 14 чэрвеня 2022 (+03)&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=23314792 --&gt;

== Invitation to join the fourth Wikisource Triage meeting (29th June 2022) ==

Hello fellow Wikisource enthusiasts!
 
We are the hosting the fourth [[:m:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meeting]] on '''29th June 2022 at 10:00 AM UTC / 3:30 PM IST''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1656496824 check your local time]) according to the [https://wudele.toolforge.org/wstriage4 wudele poll]. 
 
There is some exciting news about a few technical projects related to Wikisource that are getting started right now and we will be sharing more information during the meeting. 
 
As always, you don't have to be a developer to participate in these meetings but the focus of these meetings is to improve the Wikisource infrastructure. 
 
If you are interested in joining the meeting, kindly leave a message on '''sgill@wikimedia.org''' and we will add you to the calendar invite.
 
Meanwhile, feel free to check out [[:m:Wikisource Triage meetings|the page on Meta-wiki]] and suggest any other topics for the agenda.
 
Regards
 
[[:m:User:SWilson (WMF)|Sam Wilson (WMF)]] and [[:m:User:SGill (WMF)|Satdeep Gill (WMF)]]
 
&lt;small&gt; Sent using [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 10:39, 23 чэрвеня 2022 (+03)&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=23314792 --&gt;

== Invitation to join the fifth Wikisource Triage meeting (18th August 2022) ==

Hello fellow Wikisource enthusiasts!
 
We are the hosting the fifth [[:m:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meeting]] on '''18th August 2022 at 4 PM UTC / 9:30 PM IST''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1660838411 check your local time]) according to the [https://wudele.toolforge.org/wIztQjaxX1l5qy3A wudele poll] and also based on the previous feedback to have a Europe-Americas friendly meeting. 
 
As always, you don't have to be a developer to participate in these meetings but the focus of these meetings is to improve the Wikisource infrastructure. 
 
If you are interested in joining the meeting, kindly leave a message on '''sgill@wikimedia.org''' and we will add you to the calendar invite.
 
Meanwhile, feel free to check out [[:m:Wikisource Triage meetings|the page on Meta-wiki]] and suggest any other topics for the agenda.
 
Regards
 
[[:m:User:SWilson (WMF)|Sam Wilson (WMF)]] and [[:m:User:SGill (WMF)|Satdeep Gill (WMF)]]
 
&lt;small&gt; Sent using [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 18:05, 15 жніўня 2022 (+03)&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=23314792 --&gt;</text>
      <sha1>jbi6f6jzjproar25uzj8bvfpohdi6sa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87555</id>
      <parentid>87553</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T15:25:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47730" xml:space="preserve">{{Супольнасць}}{{Архівы}}
__NEWSECTIONLINK__
&lt;div class=&quot;toc&quot; style=&quot;text-align:center; background-color: transparent; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em&quot;&gt;&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;'''[{{fullurl:Вікікрыніцы:Супольнасць|action=edit&amp;section=new}} Пачаць новае абмеркаванне]'''&lt;/span&gt;&lt;/div&gt;

== Wiki Loves Folklore is back! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 28th''' of February.

You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&amp;campaign=wlf_2022 submitting] them in this commons contest.

You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language.

Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2022|project Talk page]] if you need any assistance. 

'''Kind regards,'''

'''Wiki loves Folklore International Team'''

--[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 16:14, 9 студзеня 2022 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&amp;oldid=22560402 --&gt;

== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now open and will close on 7 February 2022. 

With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]]

Best,

Movement Strategy and Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 03:30, 15 студзеня 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikisource&amp;oldid=22610050 --&gt;

== Subscribe to the This Month in Education newsletter - learn from others and share your stories ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
Dear community members, 

Greetings from the EWOC Newsletter team and the education team at Wikimedia Foundation. We are very excited to share that we on tenth years of Education Newsletter ([[m:Education/News|This Month in Education]]) invite you to join us by [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|subscribing to the newsletter on your talk page]] or by [[m:Education/News/Newsroom|sharing your activities in the upcoming newsletters]]. The Wikimedia Education newsletter is a monthly newsletter that collects articles written by community members using Wikimedia projects in education around the world, and it is published by the EWOC Newsletter team in collaboration with the Education team. These stories can bring you new ideas to try, valuable insights about the success and challenges of our community members in running education programs in their context. 

If your affiliate/language project is developing its own education initiatives, please remember to take advantage of this newsletter to publish your stories with the wider movement that shares your passion for education. You can submit newsletter articles in your own language or submit bilingual articles for the education newsletter. For the month of January the deadline to submit articles is on the 20th January. We look forward to reading your stories.

Older versions of this newsletter can be found in the [[outreach:Education/Newsletter/Archives|complete archive]].

More information about the newsletter can be found at [[m:Education/News/Publication Guidelines|Education/Newsletter/About]].

For more information, please contact spatnaik{{@}}wikimedia.org.
------
&lt;div style=&quot;text-align: center;&quot;&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;&quot;&gt;[[m:Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[User:ZI Jony|&lt;span style=&quot;color:#8B0000&quot;&gt;'''ZI Jony'''&lt;/span&gt;]] [[User talk:ZI Jony|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:Green&quot;&gt;&lt;i&gt;(Talk)&lt;/i&gt;&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]], {{&lt;includeonly&gt;subst:&lt;/includeonly&gt;#time:l G:i, d F Y|}} (UTC)&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:ZI_Jony/MassMessage/Awareness_of_Education_Newsletter/List_of_Village_Pumps&amp;oldid=21244129 --&gt;

== Адміністратарскія правы ==
Тэрмін дзеяньня часовых правоў незаўважна сышоў. Калі вы лічыце, што адміністратар нам яшчэ спатрэбіцца, то можаце падтрымаць маю кандыдатуру проста тутака. Пераважна паўнамоцтвамі карыстаюся для выдаленьня непатрэбных старонак, зрэдку — для блякаваньня вандалаў (калі іх не пасьпеюць заблякаваць глябальна). --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 16:58, 19 студзеня 2022 (+03)
: [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?&amp;diff=22695569 Правы атрымаў]. Працуем далей. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Размовы з удзельнікам:Taravyvan Adijene|размовы]]) 19:51, 30 студзеня 2022 (+03)

== Movement Strategy and Governance News – Issue 5 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 5, January 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates.
&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 16th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]])
*'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]])
*'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about MSG on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 06:12, 29 студзеня 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikisource&amp;oldid=22704039 --&gt;
=== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ===
	
Hello, I have an update on the vote on the enforcement guidelines that was mentioned above. [[Удзельнік:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:Xeno (WMF)|размовы]]) 05:43, 4 лютага 2022 (+03)
----
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello everyone,

The '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]''' were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] across the movement. Comments about the guidelines can be shared here or [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|the Meta-wiki talk page]].

There will be conversations on Zoom on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the UCoC project team and drafting committee members to discuss the guidelines and voting process]].'''

The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''

Thank you to everyone who has participated so far.

Sincerely,

Movement Strategy and Governance&lt;br/&gt;
Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;


== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Кіраўніцтва па пытаннях развіцця групы: Ваша зваротная сувязь цэніцца&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|Вы можаце знайсці гэта паведамленне перакладзены на дадатковыя мовы на мета-вікі.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Каманда развіцця супольнасці на Wikimedia Foundation падтрымлівае стварэнне глабальнага, супольнасці кіраванага лідэрства мэтавага развіцця. Мэтай мэтавай групы з'яўляецца кансультаваць працу развіцця лідэрства.

Каманда шукае зваротную сувязь аб абавязках лідэра развіцця мэтавай групы. Гэтая мета-старонка падзяляе прапанову на [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Лідэрства развіцця мэтавай групы]] i як [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|вы можаце дапамагчы.]] Зваротная сувязь па прапанове будзе сабрана з 7 да 25 лютага 2022 года.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; --[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 12:42, 9 лютага 2022 (+03)

== Wiki Loves Folklore is extended till 15th March ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
Greetings from Wiki Loves Folklore International Team,

We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc.

We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language.

Best wishes,

'''International Team'''&lt;br /&gt;
'''Wiki Loves Folklore'''

[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 07:50, 22 лютага 2022 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=22754428 --&gt;

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].

The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].

You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Sincerely,

Movement Strategy and Governance

Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

--[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 14:54, 7 сакавіка 2022 (+03)

== Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow ==

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners. 

([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram])

The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]]

A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on  [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]].

We look forward for your immense co-operation.

Thanks 
Wiki Loves Folklore international Team
[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 17:40, 14 сакавіка 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=22754428 --&gt;

== Invitation to join the first Wikisource Triage meeting on 21st March 2022 ==

Hello everyone,

[[User:SWilson (WMF)|Sam Wilson]] and [[User:SGill (WMF)|I]] are excited to share that we will be hosting regular [[:meta:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meetings]], starting from 21st March 2022. 

These meetings aim to foster the growth of a technical community of Wikisource developers and contributors. The meetings will be primarily focused on identifying, prioritizing and estimating tasks on the All-and-every-Wikisource and ProofreadPage workboards (among others) on Phabricator and eventually reduce the backlog of technical tasks and bugs related to Wikisource by making incremental improvements to Wikisource infrastructure and coordinating these changes with the Wikisource communities.

While these meetings are technology focused, non-technical Wikisource contributors are also invited to join and share any technical challenges that they are facing and we will help them to create phabricator tickets. Newbie developers are also more than welcome!

The first meeting has been scheduled for 21st March 2022 at 10:30 AM UTC / 4:00 PM IST ([https://zonestamp.toolforge.org/1647858641 Check your local time]). If you are interested in joining the meeting, kindly leave a message on '''sgill@wikimedia.org''' and we will add you to the calendar invite. 

Meanwhile, feel free to [[:meta:Wikisource Triage meetings|check out the page on Meta-wiki]] and suggest topics for the agenda.

On behalf of [[User:SWilson (WMF)|Sam Wilson]] and [[User:SGill (WMF)|Satdeep Gill]]

&lt;small&gt;Sent by [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 18:52, 15 сакавіка 2022 (+03)&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=22324971 --&gt;

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022)&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and '''[[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate|apply if you are interested]]'''.

Thank you,

[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 21:37, 19 сакавіка 2022 (+03)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 6&lt;section end=&quot;announcement-header&quot;/&gt; == 

&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 6, April 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----

Welcome to the sixth issue of Movement Strategy and Governance News! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board of trustees elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while the more frequent Updates will also be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Leadership Development -''' A Working Group is Forming! - The application to join the Leadership Development Working Group closed on April 10th, 2022, and up to 12 community members will be selected to participate in the working group. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification Results are out! -''' The global decision process on the enforcement of the UCoC via SecurePoll was held from 7 to 21 March. Over 2,300 eligible voters from at least 128 different home projects submitted their opinions and comments. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|continue reading]])
*'''Movement Discussions on Hubs -''' The Global Conversation event on Regional and Thematic Hubs was held on Saturday, March 12, and was attended by 84 diverse Wikimedians from across the movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|continue reading]])
*'''Movement Strategy Grants Remain Open! -''' Since the start of the year, six proposals with a total value of about $80,000 USD have been approved. Do you have a movement strategy project idea? Reach out to us! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|continue reading]])
*'''The Movement Charter Drafting Committee is All Set! -''' The Committee of fifteen members which was elected in October 2021, has agreed on the essential values and methods for its work, and has started to create the outline of the Movement Charter draft. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|continue reading]])
*'''Introducing Movement Strategy Weekly -''' Contribute and Subscribe! - The MSG team have just launched the updates portal, which is connected to the various Movement Strategy pages on Meta-wiki. Subscriber to get  up-to-date news about the various ongoing projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|continue reading]])
*'''Diff Blogs -''' Check out the most recent publications about Movement Strategy on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt; 
--[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 15:07, 14 красавіка 2022 (+03)

=== Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines === 
After reviewing vote results and accompanying comments, the Community Affairs Committee decided to launch a fresh round of community consultations. After that, the refined text of the Guidelines will be put for another vote.

The comments have shown that community members unequivocally support creating a safe and welcoming culture that stops hostile and toxic behaviour, supports victims of such actions, and encourages good-faith people to be productive on the Wikimedia projects.
While the results did show that support for the UCoC Guidelines exceeded the required 50%+1 vote, the comments highlighted that further revisions would be required to have strong community support to follow through with enforcement.

Therefore the Committee instructed the Foundation to:

Conduct another round of community consultations, and put the newly-refined Guidelines for a community vote.

The WMF team will seek feedback on four topics that stood out among the voter comments. You can learn more about the four topics and the Committee's findings on [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/April_2022_-_Board_of_Trustees_on_Next_steps:_Universal_Code_of_Conduct_(UCoC)_and_UCoC_Enforcement_Guidelines this Meta page]. 

Best regards, --[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 14:58, 23 красавіка 2022 (+03)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Join the Wikimedia Foundation Annual Plan conversations with Maryana Iskander&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.'']]
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello,

The [[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Movement Communications]] and [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] teams invite you to discuss the '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan]]''', a plan of record for the Wikimedia Foundation's work.

These conversations continue [[m:User:MIskander-WMF|Maryana Iskander]]'s [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|Wikimedia Foundation Chief Executive Officer listening tour]]. 

The conversations are about these questions:
* The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|2030 Wikimedia Movement Strategy]] sets a direction toward &quot;knowledge as a service&quot; and &quot;knowledge equity&quot;. The Wikimedia Foundation wants to plan according to these two goals. How do you think the Wikimedia Foundation should apply them to our work?
* The Wikimedia Foundation continues to explore better ways of working at a regional level. We have increased our regional focus in areas like grants, new features, and community conversations. What is working well? How can we improve?
* Anyone can contribute to the Movement Strategy process. Let's collect your activities, ideas, requests, and lessons learned. How can the Wikimedia Foundation better support the volunteers and affiliates working in Movement Strategy activities?

You can find [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft/Your Input|'''the schedule of calls on Meta-wiki''']].

The information will be available in multiple languages. Each call will be open to anyone to attend. Live interpretation will be available in some calls.

Best regards,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
--[[Удзельнік:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Размовы з удзельнікам:AAkhmedova (WMF)|размовы]]) 13:05, 15 красавіка 2022 (+03)

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;2022 Board of Trustees Call for Candidates&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees seeks candidates for the 2022 Board of Trustees election. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Read more on Meta-wiki.''']]

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is here! Please consider submitting your candidacy to serve on the Board of Trustees.

The Wikimedia Foundation Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's operations. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees.

The Wikimedia community will vote to fill two seats on the Board in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board as a team.

Who are potential candidates? Are you a potential candidate? Find out more on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Apply to be a Candidate page]].

Thank you for your support, 

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] 21:18, 25 красавіка 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/be&amp;oldid=23105365 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Editing news 2022 #1&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;message&quot;/&gt;&lt;i&gt;[[metawiki:VisualEditor/Newsletter/2022/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]&lt;/i&gt;
[[File:Junior Contributor New Topic Tool Completion Rate.png|thumb|New editors were more successful with this new tool.]]

The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New discussion tool|New topic tool]] helps editors create new ==Sections== on discussion pages.  New editors are more successful with this new tool.  You can [[mw:Talk pages project/New topic#21 April 2022|read the report]].  Soon, the Editing team will offer this to all editors at the 20 Wikipedias that participated in the test.  You will be able to turn it off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].&lt;section end=&quot;message&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] 21:56, 2 мая 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&amp;oldid=22019984 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Wikimedia Foundation Board of Trustees election 2022 - Call for Election Volunteers&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The Movement Strategy and Governance team is looking for community members to serve as election volunteers in the upcoming Board of Trustees election.

The idea of the Election Volunteer Program came up during the 2021 Wikimedia Board of Trustees Election. This program turned out to be successful. With the help of Election Volunteers we were able to increase outreach and participation in the election by 1,753 voters over 2017.  Overall turnout was 10.13%, 1.1 percentage points more, and 214 wikis were represented in the election. 

There were a total of 74 wikis that did not participate in 2017 that produced voters in the 2021 election. Can you help increase the participation even more?

Election volunteers will help in the following areas:
* Translate short messages and announce the ongoing election process in community channels
* Optional: Monitor community channels for community comments and questions

Volunteers should:

* Maintain the friendly space policy during conversations and events
* Present the guidelines and voting information to the community in a neutral manner

Do you want to be an election volunteer and ensure your community is represented in the vote? Sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|here]] to receive updates. You can use the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|talk page]] for questions about translation.&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

--[[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] 15:47, 6 мая 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/be&amp;oldid=22659837 --&gt;

== Poll regarding Third Wikisource Triage meeting ==

Hello fellow Wikisource enthusiasts!
 
We will be organizing the third [[:m:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meeting]] in the last week of May and we need your help to decide on a time and date that works best for the most number of people. Kindly share your availabilities at the wudele link below by 20th May 2022: 
 
https://wudele.toolforge.org/ctQEP3He1XCNullZ
 
Meanwhile, feel free to check out [[:m:Wikisource Triage meetings|the page on Meta-wiki]] and suggest topics for the agenda.
 
Regards
 
[[:m:User:SWilson (WMF)|Sam Wilson (WMF)]] and [[:m:User:SGill (WMF)|Satdeep Gill (WMF)]]
 
&lt;small&gt;Sent via [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 06:38, 14 мая 2022 (+03)&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=23283908 --&gt;

== Invitation to join the third Wikisource Triage meeting (28th May 2022) ==

Hello fellow Wikisource enthusiasts!


We are the hosting the [[:m:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meeting]] on '''28th May 2022 at 11 AM UTC / 4:30 PM IST''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1653735600 check your local time]) according to the [https://wudele.toolforge.org/ctQEP3He1XCNullZ wudele poll]. We will be welcoming some developers who contributed to Wikisource related tasks during the recently concluded [[:m:Indic Hackathon 2022|Indic Hackathon]].

As always, you don't have to be a developer to participate in these meetings but the focus of these meetings is to improve the Wikisource infrastructure. 

If you are interested in joining the meeting, kindly leave a message on '''sgill@wikimedia.org''' and we will add you to the calendar invite.

Meanwhile, feel free to check out [[:m:Wikisource Triage meetings|the page on Meta-wiki]] and suggest any other topics for the agenda.

Regards

[[:m:User:SWilson (WMF)|Sam Wilson (WMF)]] and [[:m:User:SGill (WMF)|Satdeep Gill (WMF)]]

&lt;small&gt; Sent using [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 06:39, 23 мая 2022 (+03) &lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=23314792 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Report on Voter Feedback from Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines Ratification&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

The Universal Code of Conduct (UCoC) project team has completed the analysis of the feedback accompanying the ratification vote on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. 

Following the completion of the UCoC Enforcement Guidelines Draft in 2022, the guidelines were voted on by the Wikimedian community. Voters cast votes from 137 communities, with the top 9 communities being: English, German, French, Russian, Polish, Spanish, Chinese, Japanese, Italian Wikipedias, and Meta-wiki. 

Those voting had the opportunity to provide comments on the contents of the Draft document. 658 participants left comments. 77% of the comments are written in English. Voters wrote comments in 24 languages with the largest numbers in English (508), German (34), Japanese (28), French (25), and Russian (12). 

A report will be sent to the Revision Drafting Committee who will refine the enforcement guidelines based on the community feedback received from the recently concluded vote. A public version of the report is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report|'''published on Meta-wiki here''']].  The report is available in translated versions on Meta-wiki. {{int:please-translate}} 

Again, we thank all who participated in the vote and discussions. We invite everyone to contribute during the next community discussions. More information about the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines can be found [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|on Meta-wiki]].

On behalf of the Universal Code of Conduct project team&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] 13:35, 26 мая 2022 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/be&amp;oldid=23105365 --&gt;

== Poll regarding Fourth Wikisource Triage meeting ==

Hello fellow Wikisource enthusiasts!
 
We will be organizing the '''fourth [[:m:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meeting]]''' in the last week of June and we need your help to decide on a time and date that works best for the most number of people. Kindly '''share your availabilities''' at the wudele link below '''by 20th June 2022''': 
 
https://wudele.toolforge.org/wstriage4
 
Meanwhile, feel free to check out [[:m:Wikisource Triage meetings|the page on Meta-wiki]] and suggest topics for the agenda.
 
Regards

[[:m:User:SWilson (WMF)|Sam Wilson (WMF)]] and [[:m:User:SGill (WMF)|Satdeep Gill (WMF)]]

&lt;small&gt;Sent via [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 16:22, 14 чэрвеня 2022 (+03)&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=23314792 --&gt;

== Invitation to join the fourth Wikisource Triage meeting (29th June 2022) ==

Hello fellow Wikisource enthusiasts!
 
We are the hosting the fourth [[:m:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meeting]] on '''29th June 2022 at 10:00 AM UTC / 3:30 PM IST''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1656496824 check your local time]) according to the [https://wudele.toolforge.org/wstriage4 wudele poll]. 
 
There is some exciting news about a few technical projects related to Wikisource that are getting started right now and we will be sharing more information during the meeting. 
 
As always, you don't have to be a developer to participate in these meetings but the focus of these meetings is to improve the Wikisource infrastructure. 
 
If you are interested in joining the meeting, kindly leave a message on '''sgill@wikimedia.org''' and we will add you to the calendar invite.
 
Meanwhile, feel free to check out [[:m:Wikisource Triage meetings|the page on Meta-wiki]] and suggest any other topics for the agenda.
 
Regards
 
[[:m:User:SWilson (WMF)|Sam Wilson (WMF)]] and [[:m:User:SGill (WMF)|Satdeep Gill (WMF)]]
 
&lt;small&gt; Sent using [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 10:39, 23 чэрвеня 2022 (+03)&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=23314792 --&gt;

== Invitation to join the fifth Wikisource Triage meeting (18th August 2022) ==

Hello fellow Wikisource enthusiasts!
 
We are the hosting the fifth [[:m:Wikisource Triage meetings|Wikisource Triage meeting]] on '''18th August 2022 at 4 PM UTC / 9:30 PM IST''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1660838411 check your local time]) according to the [https://wudele.toolforge.org/wIztQjaxX1l5qy3A wudele poll] and also based on the previous feedback to have a Europe-Americas friendly meeting. 
 
As always, you don't have to be a developer to participate in these meetings but the focus of these meetings is to improve the Wikisource infrastructure. 
 
If you are interested in joining the meeting, kindly leave a message on '''sgill@wikimedia.org''' and we will add you to the calendar invite.
 
Meanwhile, feel free to check out [[:m:Wikisource Triage meetings|the page on Meta-wiki]] and suggest any other topics for the agenda.
 
Regards
 
[[:m:User:SWilson (WMF)|Sam Wilson (WMF)]] and [[:m:User:SGill (WMF)|Satdeep Gill (WMF)]]
 
&lt;small&gt; Sent using [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 18:05, 15 жніўня 2022 (+03)&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=23314792 --&gt;</text>
      <sha1>lxaras6ju956mszywiji1f4s4feujbp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кароткі нарыс нацыянальна-культурнага адраджэньня Беларусі</title>
    <ns>0</ns>
    <id>12418</id>
    <revision>
      <id>87536</id>
      <parentid>77264</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:27:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Алесь Гарун (Аляксандар Прушынскі). */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="190308" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Кароткі нарыс нацыянальна-культурнага адраджэньня Беларусі
 | аўтар     = Усевалад Ігнатоўскі
 | крыніца   = https://knihi.com/Usievalad_Ihnatouski/Karotki_narys_nacyjanalna-kulturnaha_adradzennia_Bielarusi.html#1
 | пераклад  = 
 | секцыя    = 
 | анатацыі  = 
}}

==Прадмова==

Прабачай, працоўная Беларусь—маці, што я, можа, ня так добра й ня так грунтоўна зраблю невялічкую працу маю. Прабачайце й вы, сыны Беларусі, працаўнікі яе адраджэньня, што ня ўсю працу вашу абхаплю я тут, у гэтым кароткім нарысе.

На далёкай, халоднай чужыне, у бежанскім гаротным стане складаўся мой нарыс, і ня было ў мяне пільных падручных матар’ялаў, каб зрабіць усё так добра, як жадалася. Яле здавалася мне, што я павінен быў працаваць, павінен быў палажыць і свой малюсенькі каменчык у той агромністы будынак, які будуецца цяпер на Беларусі. Мне здавалася, што ўсе сыны Беларусі павінны цяпер стаць на працу для рабоча-сялянскай бацькаўшчыны сваёй, для сваёй гаротнай старонкі. Прыйшоў час!
&lt;poem&gt;
„Годзе у полі, ў лясох ты, старонка, і так
Сіратой начавала забытаю!
Годзе выпіў крыві з сэрца крыўды чарвяк,
Вецер косьці тачыў непакрытыя.
Падымайся з нізін, сакаліна сям’я,
Над крыжамі бацькоў, над курганамі,
Занімай, Беларусь маладая мая,
Свой пачэсны пасад між славянамі!&quot;
(Янка Купала).
&lt;/poem&gt;

==Адраджэньне народаў пасьля францускай рэвалюцыі 1789 року==

Вялікая француская рэвалюцыя 1789-га року, поруч з рухам політычным і сацыяльным, падняла яшчэ й рух культурна-нацыянальны.

Найперш за усё рэвалюцыя для самых французаў была хоць і цяжкай, але вялікай нацыянальнай справай, бо ім прышлося бараніць і рэвалюцыю й сябе, як дзеячоў яе, ад моцнага й часам, дружнага ўціску коаліцый, якія ўраз былі зграмаджаны ўладарамі й суседніх і далёкіх гаспадарстваў.

Апроч таго, рэвалюцыя голасна загаварыла на увесь сьвет аб правох на самасьвядомасьць і самавызначэньне ня толькі індывідуальнай асабістасьці, але й асабістасьці кольляктыўнай, або нацыі. У зьвязку з рэвалюцыяй у грамадзянстве загаварылі ня толькі аб братэрсцьве людзей, але й аб братэрсцьве народаў, з якіх кожны павінен мець сваю народную душу, свой нацыянальны твар.

Пачалі прачынацца народы. Канец 18-га й пачатак 19-га сталецьця ёсьць час адраджэньня народаў. Пайшоў нацыянальны рух у Аўстрыякаў, Прусакоў, Гішпанцаў, Партугальцаў, Палякоў і г. д. Нават у Расіі пайшоў гэты рух, падняў народ на Наполеона, папхнуў масы на Захад і парадзіў потым ідэі дэкабрыстаў, якія мелі пэўны нацыянальны напрамак. У Польшчы, якая ў той час была разьбіта на кавалкі, нацыянальны рух пайшоў найбарджэй. Падняўшыся ў Польшчы, гэты рух перакінуўся й на Беларусь, у каторай польскія патрыёты бачылі часьціну непадзельнай Рэчы Паспалітай.

Апроч таго, ў пачатку 19-га сталецьця ў вагульнай літаратуры зьяўляецца рамантычны напрамак. Дзякуючы яму, скрозь, па ўсёй Эўропе, лепшыя людзі таго часу цікавяцца народнай паэзіяй, а поруч з гэтым і жыцьцём народаў, стварыўшых паэзію й штукарства. Асабліва пачынаюць цікавіцца гісторыяй, мовай і жыцьцём прыгнечаных, пакрыўджаных нацый.

І вось выходзяць на шлях гістарычнага й грамадзянскага жыцьця народы, на век як-бы загібшыя. Шмат такіх народаў прачнулася пасярод славянскага племяні, напрыклад, харваты, славінцы, сэрбы, украінцы й г. д. Прачнуўся напасьледак і народ беларускі.

==Беларусы у пачатку 19-га сталецьця.==

Беларусы ў пачатку 19-га сталецьця былі ўжо адным з народаў Расійскай імпэрыі. Яны ўвайшлі ў лік як народаў, як цёмная, забітая сялянская грамада, абліваўшая сваім крывавым потам і сьлязьмі горкай долі панскую, шляхоцкую зямлю.

Цяжкая паншчына зрабіла гэтую грамаду як-бы працавітым быдлам, як-бы адняла душу й розум, адняла пачуцьцё сваёй чалавечай вартасьці й нацыянальнасьці. Ня было часу „хлопу“—беларусу думаць вялікую думку аб тым, хто ён такі, якога ён клясу, якога ён роду й племяні. Знаў ён толькі, што ён „тутэйшы&quot; працаунік-земляроб; што ён усё робіць і нічога ня мае.

Галава народу, яго інтэлігенцыя, людзі прасьветы адыйшлі ад някультурнага, забітага паншчынай беларуса-мужыка й зьліліся з інтэлігэнцыей ці Польшчы, ці Вялікарусі. «Сыны Бацькаўшчыны нашай да чужых у найміты пайшлі, каб чужыя гумны й засекі багаціць». (Уласт). І хто, як ні яна, гэтая палянызаваная беларуская інтэлігенцыя, даравала народу польскаму яго вялікага песьняра, навагрудзкага жыхара, Адама Міцкевіча.

Беларуская працоўная грамада, пакінутая сваёй інтэлігенцыяй, не магла сама, сваімі ўласнымі сіламі пачаць працу для свайго адраджэньня. Яна магла толькі гдзесь глыбока ў сваёй гушчы захаваць мову бацькоў сваіх. А мова гэтая калісь, у 14, 15, 16, нават, і ў 17-м сталецьцях, была пачэснай, кніжнай, літэратурнай мовай у вялікім княжсцьве Літоўска-Беларускім. У гэтай мове калісь пісаліся «лісты, выпісы й позвы» у літоўска-беларускіх канцалярыях і судох, друкаваліся граматы князёў, статуты гаспадарства й літаратурна-навуковыя кнігі.

У пачатку 19-га сталецьця беларуская мова. была ўжо ў стане «простай», «хлопскай», «мужыцкай» мовы. Яна нідзе ня мела ніякіх правоў: ні ў школе, ні ў судзе, ні ў царкве, ні ў канцалярыі. Яна як-бы схавалася пасярод нашых палёў, сенажацяў, лясоў і балотаў, у працоўнай вёсцы, ў сялянскай хаце.

Ня чуючы сваёй мовы сярод паноў, чыноўнікаў і інтэлігентаў, цёмны селянін пачаў думаць, а патым стаў перакананы ў тым, што яго мова ёсьць толькі мужычая мова, мова някультурнага й бяспраўнага люду; што на гэтай мове немагчыма а ні гаварыць нешта разумнае, а ні пісаць, а ні чытаць, а ні друкаваць кніжак, а ні маліцца. У гэтай думцы падтрымвалі яго й пануючыя станы, выстаўляючы на зьдзек простую мову простага, працоўнага люду. І беларус-мужык, які шанаваў сваю мову, меў пакуль што пачуцьцё сваёй асобнасьці сацыяльна-эканамічнай, не дагадваючыся аб сваёй культурна-нацыянальнай асобнасьці.
 
==Пачатак нацыянальнага беларускага руху.==

Нацыянальнае беларускае адраджэньне пачалося не ў сялянскай грамадзе. Неспадзявана пачалося яно пасярод той беларускай інтэлігэнцыі, якая даўно ўжо апалячылася, але якая мела цікавасьць нейкую да мясцовай беларускай старасьведчыны й мясцовага жыцьця. Зацікавіліся Беларусей польскія нацыянальныя патрыёты, якія сваімі вачыма бачылі, як руйнуецца й разьбіваецца на кавалкі будаванае праз сталецьці польскае гаспадарства. Зараз пад рукою няма ў мяне твораў ніводнага з гэтых людзей, каб зьвярнуць Вашу увагу на усе тыя думкі, якія тут праводзіліся. Можна толькі адзначыць, што чырвонаю ніткаю праходзіла тут думка, што Літва й Беларусь у палітычным сэнсе ёсьць неадрыўная частка Рэчы Паспалітай; што гэтыя правінцыі Польшчы маюць усё-ж такі нейкія мясцовыя культурныя асобнасьці. Польскія вучоныя й патрыёты канца 18-га й пачатку 19 га сталецьця знаёмілі грамадзянства ў польскай мове з археалёгіяй Беларусі, памяткамі старога пісьменства, народнымі творамі й звычаямі Беларусі. З гэтых людзей, працаваўшых у такім напрамку, патрэбна назваць Шыдлоўскага, Лукашэвіча, Голэмбёўскага, Ярашэвіча й Нарбута.

Працы іх, як мы казалі, пісаліся у польскай мове, але часам яны ператлумачваліся й на вялікарускую мову. Такім спосабам і расійскае грамадзянства знаёмілася з Беларусей, але праз польскія рукі.

==Пераніцованая Энэіда.==

Поруч з творамі вышэйпаказаных аўтараў у польскай мове, яшчэ з канца 18-га сталецьця зьявіліся спробы твораў у мове беларускай. Гэтыя творы хадзілі па сьвеце ў рукапісах і не маглі папасьці ў друк, бо расійскім цэнтравым урадам было забаронена друкаваць кнігі ў беларускай мове. Калі ні калі, праўда, зьяўляліся беларускія творы ў друку, але й то пад імем польскіх ці украінскіх або баўгарскіх (!) твораў.

Адным з такіх твораў была, як і на Украйне. пераніцованая Энэіда. І да нашага часу мы ня ведаем, хто быў дапраўды аўтарам Энэіды. Па адных зьвестках напісаў яе Манькоўскі ў 90-я гады 18 га сталецьця, а па другіх зьвестках яна напісана Равінскім крыху пазьней. Магчыма так сама думаць, што Манькоўскі й Равінскі былі ня аўтарамі гэтай пераніцованай паэмы, а толькі запісчыкамі яе й рэдактарамі, бо й да нашага часу Энэіда дайшла ў двох запісах вышэйпаказаных асоб. Дзякуючы таму, што паэма доўгі час ня бачыла друку й пашыралася сярод чытаючай публікі ў перапісаных адзін з другога экзэмплярах, а можа проста перадавалася з вусн у вусны, яна мае ў сабе шмат незразумелых слоў і памылак. Здаецца, што паэма лепш зьбераглася у запісу Равінскага. Пераніцованая Энэіда пачынаецца так: 
&lt;poem&gt;
„Жыў-быў Яней, дзяцюк хупавы,
Парнюк нівошта украсіў;
Хоць пан, а ўдаўся ня лукавы,
Даступен, весел, не сьпясіў.
Но грэкі вайну нарабілі,
Як лядо, Трою ўсю спалілі:
Кашэль ён згробшы – наўцёк
І швідка зрабіўшы чаўнок,
Траянцамі яго набіў
І ў мора з імі ён паплыў.“
&lt;/poem&gt;
Далей, трымаючыся сюжэту праўдзівай Энэіды, аўтар укладае у зьмест свайго твору беларускі быт. У паэме малюецца жыцьцё беларускіх заможных сялян і падпанкаў, іх абычаі й звычаі. Што датычыць да самага стылю паэмы, то напісана яна даволі такі кепскай мовай. Апроч таго, аўтар яе часта выстаўляе на зьдзек і беларуса й яго мову.

А ўсё-ж і гэтую паэму ў Беларусі калісь вучылі на памяць, яна перадавалася з вусн у вусны й стала як бы народным творам.

Пародыя гэта пераложана не з лацінскага арыгіналу, а з украінскай Энэіды Катлярэускага.

==Беларуская школа польскай літэратуры.==

У 30-я й 40-я гады 19-га сталецьця ў польскай літаратуры зьявілася так званая „беларуская школа&quot;. Яна паставіла сваёй мэтай падыйсьці да простага люду, да мужыка Беларусі, жадаючы уцягнуць яго ў жыцьцё Польшчы і ў яе політычныя справы. Якраз то былі часы, калі Польшча змагалася з Расійскай Імпэрыяй у паўстаньні 1831 року. З беларускага мужыка жадалі зрабіць чалавека, які стаў-бы грамадзянінам, патрыётам Польшчы й пайшоў-бы за паўстанцамі.

Прадстаўнікі гэтай школы, напрыклад, Рыпінскі. Ян Чэчат, Баршчэўскі й інш. пісалі ў польскай мове, падрабляючыся пад тон і кірунак народнай паэзіі й толькі зрэдка складаючы сякія-такія вершы пабеларуску. На Беларусь яны глядзелі вачыма польскіх патрыотаў і бачылі ў ёй часьціну Польшчы. З твораў гэтай школы патрэбна назваць „Ріоsnki wieśniacze z nad Niemna і Dzwiny” Яна Чэчата, „Bialorus&quot; і „Niaczyścik&quot; Рыпінскага й г. д.

==Аляксандра Рыпінскі.==

Рыпінскі ў 1831 року быў адным з выдатных польскіх паўстанцаў, а потым жыў эмігрантам у Парыжу. Ня гледзячы на гэтае, ён ня згубіў зьвязкаў з сваёй далёкай бацькаўшчынай. У 1840 м годзе ён выдаў кнігу пад назвай „Bialoruś. Kilka słow o poezii prostego ludu tej naszej polskiej prowincyi”. Ужо па самай назьве кнігі мы бачым, што Рыпінскі лічыць Беларусь ні больш, ні менш як правінцыяй Польшчы. Гэтая правінцыя Польшчы павінна, па яго мысьлі, й політычна й культурна зьліцца з Польшчай. Аўтар пасьвячае сваю працу „першаму з беларускіх мужыкоў, каторы ўперад навучыцца чытаць, а потым і думаць папольску&quot;. У прадмове да сваёй кнігі аб Беларусі Рыпінскі выказвае такі пагляд на нашу Бацькаўшчыну: „Гэта Русь складае неразьдзельную часьціну нашай дарагой Бацькаўшчыны (Польшчы). Гэты народ зьбярогся дзеле таго. каб давясьці, што ён сам можа выбраць сабе пана, а чужых гаспадароў ня хоча знаць”. За пана Рыпінскі лічыў Польшчу, пад чужымі гаспадарамі разумеў Расію. Ён быў перакананы ў тым, што беларусу патрэбен, як не гаспадар, то пан. Яму і у галаву ня прыходзілі яшчэ думкі аб тым, што працоўны беларус павінен быць сам сабе панам і гаспадаром.

Праз некалькі гадоў Рыпінскі выпусьціў у сьвет другі свой твор, які цікавы тым, што ён напісаны ўжо ў беларускай мове. Гэты твор пад назваю—„Niaczyścik, ballada białoruska“, знайшоў чытачоў і вытрымаў тры выданьні. Пачатак бальляды „Нячысьцік&quot; такі:
&lt;poem&gt;
„Таму ўжо сто лет будзе,
Старыя помняць то людзе,
Скажаць вам і Апанас,
Жыў быў Мікіта у нас.
На самым канцу сяла,
Там яго хатка была&quot;.
&lt;/poem&gt;
Далейшы зьмест бальляды «Нячысьцік» такі. Мікіта з жонкай жылі ўдваіх, дзяцей у іх ня было. Мікіта быў чалавек не багаты. Толькі й было ў яго багацьця, што адзін добры вяпрук. У месаед, калі людзі калолі вяпрукоў, Мікіта свайго не калоў, бо хацеў яшчэ падкарміць яго, каб карысьней прадаць. Жонка ў Мікіты была надта благая й сварлівая, нават, кажуць людзі, дружылася з нячысьцікам. Калі пачаўся пост, нячысьцік падбіў бабу, каб забіць вяпрука, нарабіць з яго каўбас і пад’есьці скаромнага, ня гледзячы на пост. Баба паслухалася чорта й прыстала да Мікіты, каб ён забіў парсюка. Мікіта згадзіўся й парсюка закалолі. Пад каўбасу трэба было выпіць, і Мікіта пайшоў у карчму, каб купіць пляшку гарэлкі; кудысь адвярнулася й Мікіціха. Чорт тым часам схапіў мяса і ўцёк. Тады жонка пачала сварыцца на Мікіту, чаму ён ня пільнаваў парсюка, і ў сварцы гукнула на Мікіту: „а каб і ты прапаў!&quot; Толькі яна сказала гэткія словы, як сама правалілася скрозь у пекла.

У канцы бальляды аўтар так раіць чытачу: у посьце ня будзь ласы на скаромнае й не заводзь сваркі, а то Бог пакарае, як пакараў Мікіціху.

Гэты твор Рыпінскага мы адзначаем толькі дзелё таго, каб паказаць, як хацеў аўтар падыйсьці да разуменьня мужыка. Напісаны твор, як бачым, у беларускай, мужычай мове. Самы сюжэт і зьмест твору бярэцца з вясковага жыцьця. Апроч таго, аўтар, добра ведаючы рэлігійна-фантастычны настрой беларускай вёскі, падрабляецца ў сваім творы пад гэты настрой.

==Ян Чэчат.==

Значна больш ад Рыпінскага зрабіў для справы адраджэньня Ян Чэчат. Яшчэ маладым хлопцам быў ён разам з А. Міцкевічам у патайным гуртку „філёматаў&quot;, за што у 1823 року расійскі урад выслаў яго у Арэнбург, дзе ён і пратаміўся, як выгнанец, доўгіх 10 гадоў. Вярнуўшыся да Беларусі, ён зрабіўся бібліятэкарам у кнігарні паноў Хрэптовічаў у дварэ Шчорсах Менскае губэрні, Навагрудзкага павету. Багатая бібліятэка дала яму магчымасьць зрабіцца вельмі прасьвячоным чалавекам для свайго часу. Гэты чалавек шчыра любіў беларускага мужыка, й цікавіўся ўсім тым, што мела нейкую датычнасьць да жыцьця беларускай вёскі. Чэчат стаў пакрыху зьбіраць і выдаваць народныя творы, каб яны не загінулі. Апроч таго, ён і сам пісаў у беларускай мове вершы народнага складу.

У двох сваіх зборніках пад назвай „ Ріоsnki wieśniacze z nad Niemna і Dzwiny&quot;, Чэчат паміж польскімі песьнямі даў месца 120-ці народным беларускім песьням. Апроч таго, тут маецца слоўнічак патрабнейшых беларускіх словаў, больш як 150 прыказак і шмат народных прыкметаў. Месца беларускай мовы пасярод іншых ён вызначае так: “Беларуская мова займае сярэдзіну паміж мовамі польскай, велікарускай і украінскай. Украінская мова па своей будоўлі больш падобна да польскай, беларуская да велікарускай&quot;. Гаворачы далей аб беларускай мове, ён зазначае, што яна была раней ня толькі мужыцкай мовай; што яшчэ й на яго памяці шмат было ў Беларусі такіх старасьвецкіх шляхціцаў, якія паміж сабою размаўлялі пабеларуску, ня бачучы ў гэтым нічога саромнага.

Апроч зьбіраньня народных твораў, Ян Чэчат пісаў і сам вершы ў беларускай мове і ў народным кірунку. Ён здолеў так добра ўвайсьці ў душу народную й так праўдзівы народны кірунак яго ўласных вершаў, што сам народ часта прыймау гэтыя творы ў сваю гушчу, й песьні Чэчата хадзілі па Беларусі побач з народнымі творамі. Нават пазьнейшыя этнаграфы-зьбірацелі, чуючы іх, лічылі за чыста народныя творы й давалі ім месца ў сваіх зборніках. Шкода, што пад рукамі ў нас няма прыкладаў творчасьці Чэчата. Патрэбна ўсё-ж адзначыць, што яго вершы добра малююць жыцьцё мужыка й яго патаемныя думкі. Аўтар спачувае гаротнаму земляробу Беларусі й жадае для его лепшай долі. Гэтае спачуцьцё мужыку Чэчат атрымаў яшчэ з маладых сваіх гадоў і зьбярог да канца свайго жыцьця.

==Зборнік Э. Тышкевіча.==

Пад уплывам падняўшайся цікавасьці да Беларусі у 40-я гады мінулага сталецьця працаваў для беларускай справы маршалак шляхэцтва Барысаўскага павету Эўстафі Тышкевіч. З друку выйшла апрацаваная пад яго кіраўніцтвам і даглядам кніга ў польскай мове. У расійскім перакладзе гэтая кніга не надрукована. Парасійску яна маецца толькі ў рукапісу у Віленскай публічнай бібліятэцы. Назва кнігі Э. Тышкевіча такая: «Описание Борисовского уезда в статистическом, хозяйственном, промышленно-торговом и медицинском отношении». Праца зроблена грунтоўна й ня згубіла вартасьці сваёй аж да нашага часу.

Як відаць з назвы, ў зборніку маюцца зьвесткі статыстычныя, вяскова-гаспадарскія й прамыслова-гандлёвыя. Апроч гэтага, у кнізе ёсьць шмат гістарычнага матар’ялу. Тут так сама можна знайсьці нарыс штодзённага вясковага жыцьця, народныя песьні, загаворы й забабоны; шмат маецца й прыказак.

Пазьнейшыя зьбірацелі этнаграфічнага беларускага матар’ялу часта карысталі з гэтай добра апрацованай кнігі; карысталі з яе і ўсе, хто цікавіўся жыцьцём-быцьцём ня толькі барысаўца, але й агульна беларуса.

==Першыя працы велікарускіх вучоных. Калайдовіч і Кіркор.==

З 20-х гадоў ХІХ сталецьця пытаньнем а беларусах пачалі цікавіцца й велікарускія вучоныя. Першым зьвярнуў увагу на гэту справу добра сьвядомы ў архіўным пытаньні К. Калайдовіч. Ён стаў прыглядацца к дакумэнтам старабеларускага пісьменства, не здаволіўшыся тымі зьвесткамі, якія даходзілі да яго праз рукі польскіх вучоных.

У 1822-м року зьявілася у друку яго невялічкая праца «О бѣлорусском нарѣчіи». Тут ён адзначвае некаторыя асаблівасьці як стара-беларускай, так і сучасна-беларускай мовы. Тое. што Калайдовіч ня ведаў добра сучасна-беларускай мовы, часта перашкаджала яму ў яго навуковай працы. Дзякуючы гэтаму, ён прыходзіць да перакананьня, што беларускім пытаньнем павінны зацікавіцца самі беларусы, якія лепш могуць разабрацца ў роднай сваёй мове.

У канцы сваёй працы ён гавора так: «Намерение, руководствовавшее меня в написании статьи сей, состояло в том, дабы обратить на столь важный предмет внимание самих белорусцев, которые вернее и лучше могут изследовать свое наречие к помощью оного обьяснить древний язык наших памятников». Такім спосабам, па мысьлі Калайдовіча беларус павінен «изследовать белорусское наречие» ня столькі дзеле свайго самаадзначэньня, сколькі дзеле таго, каб лепей вытлумачыць старажытны язык агульнарасійскіх памятнікаў. Выходзіла так, што, цікавячыся Беларусей, Калайдовіч больш меў на увазе агульнарасійскія культурныя інтарэсы.

Усё-ж такі самая цікавасьць да Беларусі мела вялікую вагу для таго, каб паставіць на цьвёрды грунт беларускае пытаньне.

І пасьля Калайдовіча велікарускія вучоныя цікавяцца Беларусей, але гэтая цікавасьць іх даволі прыпадковая. Грунтоўных працаў па беларускаму пытаньню няма аж да 50-х гадоў. Толькі з гэтага часу зьяўляюцца ў друку больш-менш выдатныя працы па беларускай этнаграфіі, напрыклад, працы Шпілеўскага, Мікуцкага, Юркевіча й інш.

У 1857-м годзе Расійскае Географічнае Обшчаства пачынае выдаваць зборнікі, у якіх часам друкуюцца працы расійскіх вучоных аб Беларусі. У трэцім зборніку Обшчаства мы сустракаемся з імем Кіркора, які тут пачаў свае этнаграфічныя працы аб Беларусі артыкулам пад назвай: «Этнографический взгляд на Виленскую губернию». Аўтар тут дае, апроч гістарычнага нарысу Віленшчыны, малюнкі быцьця ўсіх жыхароў краю, а паміж імі й беларусаў.

Пачаўшы сваю працу ў 50-я гады, Кіркор цягне яе праз некалькі дзясяткаў гадоў. У 80-х гадох пад агульным даглядам П. П. Сямёнава выдаюцца зборнікі пад назвай: «Живописная Россия». Трэцяя кніга зборнікаў складаецца з двух зшыткау. Першы пад назвай: «Литовское Полесье», другі — «Белорусское Полесье». Гэтая трэцяя кніга «Живописной России» амаль ня ўся цалкам напісана Кіркорам. Трэба адзначыць, што хоць гэтыя працы аўтара выйшлі з друку ў 80-я гады, іх навуковыя пагляды належыць аднесьці да часу прац 50-х гадоў.

Усё-ж такі творы Кіркора карысна знаць усякаму, хто цікавіцца беларускім пытаньнем Тут ёсьць надта цікавыя артыкулы гістарычнага й архэолёгічнага зьместу. Апроч таго, у творах Кіркора маецца шмат этнографічна-бытавых матар’ялаў. Жыцьцё беларуса абхоплена з усіх бакоў. Мы бачым беларуса на радзінах, вясельлі й хаўтурох, у сьвята й будні; бачым, як ідзе ён, сьпяваючы родную песьню, з поля і ў поле; як ён захварэў, як прыйшла да яго баба варажбітка, каб загаварыць і прагнаць хваробу; бачым, як сеўшы паважна на прызьбе сваёй хаты, слухае беларус казкі й паданьні, якія апавядае яму сівая старасьведчына вуснамі сівога дзеда.

==Вінцук Дунін-Марцінкевіч. (1807—85).==

Бацькам беларускай літаратуры быў Вінцук Дунін Марцінкевіч. Дзяцінства сваё пражыў ён дома ў Бабруйскім павеце Менскай губэрні У Бабруйску ён вучыўся ў сярэдняй школе, потым нейкія часы быў у Вільні ў Базыльлянскім кольлегіуме і ўрэшце браў навуку ў Пецярбурскім унівэрсітэце, якога так і ня зкончыў па якіхсь невядомых нам прычынах. Пасьля ён быў чыноўнікам у Менску, а пад старасьць купіў невялікі фальварак Люцынку пад Менскам, дзе й жыў астатнія гады жыцьця. Памёр у глыбокай старасьці ў 1885-м року.

Заслуга Марцінкевіча ёсьць у тым, што ён першы пачаў лічыць сябе «дударом» простага беларускага народу. У беларускай мове ён пачаў пісаць з 30 х гадоў мінулага сталецьця.

У 1846-м гаду ў Вільні была надрукована яго камэдыя ў дзьвёх зьявах «Сялянка». Да гэтай п’есы музыку напісаў Станіслаў Манюшка, і яе ставілі ў Менскім тэатры ў 50 х гадох. Камэдыя вельмі спадабалася Менчанам і пралажыла беларускай мове сьцежку з вёскі ў места. Апрача гэтага Марцінкевіч напісаў паэму «Гапон», зборнік вершаў «Вечарніцы», апавяданьні — «Купальле», «Шчераўскія дажынкі» і г. д. Надта жадалася яму перакласьці на беларускую мову „Пана Тадэуша&quot; Міцкевіча. Ён пачаў гэтую працу й здалеў перакласьці дзьве быліцы. Гэты пераклад чамусь не спадабаўся цэнзуры мікалаеўскага часу, й кніга была зьнічтожана. Толькі ўжо ў нашыя часы яна была выдана ў Пецярбурзе выдавецкай суполкай «Загляне сонца і ў наша ваконца».

У сваіх творах Марцінкевіч малюе вясковае жыцьцё ў Беларусі, жыцьцё паноў, падпанкаў, эканомаў і мужыкоў. Паны ў яго творах ласкавыя дабрадзеі мужыкоў, мужыкі за тое любяць іх, як сваіх бацькоў. Калі-б ня эканомы, каторыя дзяруць скуру з мужыкоў, калі пан адвернецца, то на Беларусі быу-бы рай.

У творах Марцінкевіча добра чутно, што ён выйшаў, як і польскі пясьняр Адам Міцкевіч, з шляхты й ёсьць патрыотам гістарычнай Рэчы Паспалітай з яе панскім складам жыцьця. Усё-ж і пры гэтым складзе жыцьця ён патрабуе ад паноў, каб яны зьвярнулі ўвагу на цяжкую долю мужыка й палепшылі яе, бо мужык корміць усе другія станы грамадзянства.

У вадным з сваіх вершаў ён ад імя мужыка гаворыць, што ўсе людзі, а ў тым ліку й мужыкі, павінны быць вольнымі. У кожным твору Марцінкевіча можна ясна відзець, што ён чуе патребу дайсьці у народныя нізы, прыахвоціць мужыка да навукі, даць яму пачуцьцё сваёй чалавечай вартасьці й пазнаёміць яго з звычаямі й жыцьцём яго бацькоў.

Гэта асабліва відаць з яго прадмовы да перакладу «Пана Тадэуша». Ён кажа там так: «Аповесьць Міцкевіча Пан Тадэуш, што так ясна, так шчыра малюець характар і звычаі паноў часу Наполеонова, ужо цяпер (1859 г.) перекладаецца на расійскую мову. Чаму-ж, думаю, наш народ просты, што з гэтымі панамі так блізка жыў, чаму-ж дробная акалічная шляхта, што, жывучы ў лясным заціску, ў хаце між сабою сваей роднай ужывае мовы, — чаму ж яна ня мае пазнаць абычаеу сваіх бацькоў. Вось гэта ўсё й нагнала мне думку пералажыць «Пана Тадэуша» на беларускую мову. Праца мая ў гэтай мове, што мела заахвоціць нашага беларускага мужыка й бедную шляхту да навукі, можна сказаць зусім ня сустрэла прыяцеляў сярод багатых людзей нашае старонкі. І вось я сягоньня ахвярую «Пана Тадэуша», прыбранага ў мужыцкую сярмягу паном і простаму народу з пад Дняпра, Дзьвіны, Бярэзіны, Сьвіслачы, Віліі й Нёмна. Можа народ той просты, што з маткай прыродай блізка жывець, прыймаць гэты гасьцінец ад свайго дудара, што апошнія мінуты свайго жыцьця на карысьць народу аддаецца.

Народ ня прыняў ад беднага дудара гасьцінца, бо быў цёмны й загнаны. Але гэты гасьцінец з падзякай прыняла ад аўтара культура Беларусі.

==Уладыслаў Сыракомля. (Людвік Кандратовіч). (1822-1862).==

Вакол Марцінкевіча сабраўся гурток людзей меўшых цікавасьць да Беларусі, беларускага народу й яго мовы. У гэты гурток увайшлі будучыя працаўнікі беларускай справы, напрыклад, Сыракомля-Кандратовіч.

Радзіўся пясняр у 1822-м року у вёсцы Смолкаве Слуцкага павету, Менскай губэрні. Беднасьць не дала яму магчымасьці атрымаць правідловую адукацыю. Скончыў ён чатырохкляснае павятовае вучылішча ў дамініканаў у Нясьвіжы, а патым працаваў у мясцовым архіве пад кіраўніцтвам добра вядомага ў архіўнай справе, Н. Маліноўскага. Гэта дало Сыракомлю магчымасьць добра пазнаёміцца з мінулым роднага краю.

Сыракомля ўсім вядомы, як пясьняр у польскай мове. Ён шчыра любіце сваю бацькаўшчыну Беларусь і сьпявае аб тым, што ёсьць сваё роднае. Працаўнік ён няўпынны, бо старая маці, жонка й трое малых дзетак хочуць хлеба.

З 1852 году Сыракомля пераехаў у Вільню, дзе жыў літаратурнай працай аж да сьмерці ў 1862 году. Пасьля сьмерці пясьняра нічога не засталося, апроч яго твораў, і трэба было зьбіраць грошы, каб не памерла с голаду яго сям’я. Пахавалі працаўніка-песьняра ў Вільні на Росе, і просты крыж сьцеражэ яго магілку аж да нашага часу.

Ёсьць шмат вершаў, каторыя пясьняр пісаў і ў беларусской мове. Беларускія яго вэршы не маглі быць надрукованы па умовам цэнзурным. У друк неяк папаў толькі адзін яго беларускі вершык „Добрыя весьці&quot;. З гэтаго вершу мы можам прывясьці некалькі радкоў, каторыя прыпадкова маем пад рукою.
&lt;poem&gt;
„Заходзіць сонца пагодняга лета,
Веіць вецер з заходніх нябёс.
Здароў будзь, вецер! З далёкага сьвету
Ці добрыя весьці ты да нас прынёс?
Здаровыя будзьце, эй, добрыя весці!
Там на Заходзе праліваюць кроў,
Б’юцца для славы, свабоды і чэсьці
І робяць вольных людзей з мужыкоў&quot;.
&lt;/poem&gt;
Магчыма думаць, што аўтар тут апісвае падзеі рэвалюцыі 1848 году. Судзячы па гэтых радкок, мы можам сказаць, што пясьняр жадае волі для падняволенага, забітага мужыка.

Што датычыць другіх беларускіх вершаў песьняра, то яны й дагэтуль яшчэ чакаюць свайго выдаўца. У гэтых сваіх вершах Сыракомля малюе жыцьцё беларускай вёскі: яе працу й адпачынак, гора й радасьць. Кажуць, што песьні Сыракомлі, як і песьні Чэчата, сьпяваліся на Беларусі поруч з народнымі песьнямі, так падхадзілі яны па свайму зьместу й тону да настрою простага люду.

==Паэма «Тарас на Парнасе».==

У першай палавіне мінулага сталеньня зьявілася і шмат чыталася тады й пазней сатырычная паэма невядомага белаарускага аўтара пад назвай «Тарас на Парнасе». Хадзіла яна паміж чытачоў у рукапісу. Паэма бойка напісана праўдзівай, жывой беларускай мовай і пекнамі вершамі. Зьмест паэмы такі:
&lt;poem&gt;
,,Ці знаў хто з вас, браткі, Тараса,
Што палясоўшчыкам служыў? —
На Пуцявішчы, ля Парнаса
Ён у прысёлку сабе жыў.
О! Чалавек ён быў рахманы,
Гарэлкі ў губы ён ня браў, —
За тое ў ласцы быў у пана,
Яго пан дужа шанаваў.
Любіла тож Тараса й пані
І войт ні разу не брахаў,
За то ад вечара да раньня
Ён бору шчыра пільнаваў,
Чуць сьвет, — а ён стральбу за плечы.
Сякеру заткнець за паяс,
Ідзець сабе, каб бор сьцярэгчы
І птушачкі сраляць пад час.
Хадзіў ці многа ён, ці мала,
Ды толькі нешта адзін раз
Бяда у лясу яго спаткала
Вось як казаў мне сам Тарас&quot;
&lt;/poem&gt;
На Кузьму Дзя’мяна пайшоў ёй ранкам біць цецярукоу і спаткаў вялікага мядзьведзя. Уцякаючы ад яго, ён уляцеў у нейкую яму; ляцеў, ляцеў і папаў у вельмі пекнае месца. Тут зьявіўся хлапчына, круглаліцы, увесь кучаравы, як баран, з лукам і каўчаном за плячыма. Ён паказаў Тарасу дарогу да гары Парнаса. Узяўшы у рукі добры кій, Тарас пашоў і праз якіх дзесяць вярстоў бачыць гару. Пад той гарой як бы кірмаш: шмат там таўчецца народу.
&lt;poem&gt;
„Прыйшоў ён бліжэй, — што за ліха,
Народ ня просты, ўсё паны,
Хто дужа шпарка, хто паціху
Усе лезуць на гару яны&quot;.
&lt;/poem&gt;
Прамеж іх тут нехта пішчыць (Булгарын), каб яго пусьцілі ўперад, з яго газэтай “Пчалой&quot;, а то аблае на увесь сьвет. Блізка ад яго нехта сівы, кароткі, тоўсты, як чурбак, «Грэч», нясець мех газэтаў, кніжак і сваю граматыку. Вось раздаўся народ, і прайшлі, быць павы, ў самы верх Парнаса Міцкевіч, Пушкін, Каханоўскі й Гогаль. Лупіць сабе на Парнас і наш Тарас. Нарэшце ўлез. Бачыць, на гары стаіць як-бы панскі двор, дзе жывуць богі. У дваре ходзяць свіньи, сабакі, козы і бараны, бо й богі водзяць гаспадарку. Тарас потым ўпёрся і ў хату да багоў. Іх тут сабралася шмат. Хто шые хадакі, хто пляце лапці. Багіні - ў ночвах мыюць багам сарочкі да парткі. Адны паляць піпкі, другія сьмяюцца. Вэнэра перад люстрам нечым морду сваю беліць. Амур жартуе з дзеўкамі, Марс з Вяркулесам барыкаюцца.
&lt;poem&gt;
“Зэвес ляжыць сабе на печы,
Сярмягу ў голаву падклаў:
Ён грэў на печы стары плечы
І нешта ў барадзе шукаў&quot;.
&lt;/poem&gt;
Каля палудня селі есьці абед. Гэба падае на стол, як жорны, тры булкі хлеба, капусту, кулеш са шкваркамі, крупеню на малацэ, кашу з маслам, каўбасу, аўсяные бліны. Абедаючы, пачалі багі піць гарэлку; падпіўшы, пачалі сьпеваць песьні й танцаваць. Найлепш гуляла Вэнэра.
&lt;poem&gt;
“Узяўшы хустачку, Вэнэра
Пайшла мяцеліцу скакаць,
Прыгожа, стройна цераз меру,
Што аж ня можна і сказаць.
Чырвона, тоўста, круглаліца,
А вочы быць, на калясе,
Як жар, гарыць яе спадніца,
І стужка ўплецена у касе&quot;.
&lt;/poem&gt;
Пашоў у прысядку й Нэптун. Заткнўшы за паяс рукі, у новых ботах, скакаў Марс. Тых багоў, каторые дужа насьцябаліся гарэлкі й наскакаліся, клалі спаць пад лаваю. Пачаставала Гэба гарэлкай, хлебам й крупнікам і Тараса за тое, што ён надта хораша скакаў. Калі Тарас добра выпіў і пад‘еў, зэфіры на крылах прынясьлі яго да хаты.
&lt;poem&gt;
,,Так от што бачыў наш Тарас,
Улезшы на гару Парнас&quot;.
&lt;/poem&gt;
Такі зьмест паэмы. З яго можна відзець, што паэма напісана адукаваным чалавекам для адукаваных чытачоў. Невядомы нам аўтор скарыстаў клясычную форму, каб даць малюнок жыцьця беларуса. Апроч таго, паэма дае правідловую характарыстыку маральнага й разумоваго развітку беларускага мужыка. Аўтар, так сама, можа, меў мэту выставіць на зьдзек тых пісакаў, каторыя, ня маючы талентаў, цягнуліся за выдатнымі песьнярамі, пісалі на „высокія й шырокія&quot; тэмы, забываючы аб сваім народзе і аб сваёй бацькаўшчыне. Дзякуючы ўсяму гэтаму, паэма добра чыталася і ў адукаваных, і ў неадукаваных сфэрах і была добра вядома ўва ўсіх куточках Беларусі. Пазьней паэма была надрукована й перадруковывалася разоў пятнаццаць. Яшчэ і ў нашы часы можна сустрэнуцца з ёю ў рукапісу. Пазьнейшае выданьне яе было зроблена выдаўніцкай суполкай „Загляне сонца і ў наша ваконца”.

==Літаратура часу польскага паўстаньня 1863 году.==

Польскія паўстанцы 1863 году зьвярнулі ўвагу на беларускі элемэнт краю і выдалі нямала кніжак і адозваў у беларускай мове, каб прылучыць да сваёй справы мужыкоў беларусаў. З гэтых выданьняў трэба адзначыць—«Мужыцкую праўду», «Гутарку старога дзеда», «Перадсьмертны разгавор пустэльніка Пятра» і г. д

«Мужыцкая праўда» пачынаецца так: „Дзяцюкі! Ці мая праўда горка, ці яна салодка, я пісаў заўсёды і пісаць буду; вучыў я вас, як рабіць трэба, і вучыць буду. Вы слухайце мяне, талкуйце добра й рабеце так, як сумленьне ваша вам скажа, а Бог яшчэ зьлітуецца над намі і дасьць нам шчасьце, й добра ў нас будзе&quot;. Сумленьне, па мысьлі аўтара, павінна сказаць мужыку, каб ён трымаўся вуніяцкай цэрквы і злучаўся з польскім народам проці расійскага маскаля, каторы захапіў у свае рукі беларускі край. «Божа, зьлітуйся над намі, памажы нам у нашай нядолі, выгані маскаля з нашага краю, дай нам праўдзівую вольнасьць і веру нашых дзядоў&quot;.

Сваю адозву да мужыкоў аўтар канчае такімі слоўмі: „Гэтага для вас ад душы хоча ваш брат, такі самы з дзядоў-прадзедаў мужык, як і вы, але яшчэ вуніяцкай веры. Ясько гаспадар з-пад Вільні&quot;

„Гутарка старога дзеда&quot; гэта сшытак у 12 старон. Кніжачка напісана сылябічнымі вершамі. Яна стараецца пераканаць мужыка ў тым, што толькі Польшча хоча й можа даць яму волю, каторай ён так жадае, што з маскалём беларус загіне. Пачынаецца гутарка так:
&lt;poem&gt;
„Эй скажыце, добры людзе,
Што ужо на сьвеце будзе.
Чы так Бог судзіў з намі
Прапасьць на век з маскалямі.
Ой, не, — браткі ня тужыце,
На ту пару ўспамяніце,
Як прад даўнымі гадамі
Біўся паляк з маскалямі.
За што-ж яны ваявалі?
Столькі крыві разьлівалі?
Ой, за тое, што народу
Паляк хацеў даць свабоду.
&lt;/poem&gt;
Маскаль ўрэшце перамог паляка і, такім спосабам, прашкодзіў яму даць волю беларускаму мужыку. Маскаль панаспаў сваіх вураднікаў. каторыя дзяруць з мужыка скуру, цягнуць з яго рэкрутаў. .Маскаль зачыняе касьцёлы й душыць каталіцкую веру. Маскаль абяцае мужыку шмат дабра, але гэта — брахня. Маскаль дабра ня дасьць.
&lt;poem&gt;
“Ой, так, так, мае людзе,
З маскалём дабра ня будзе.
Так помніце-ж, што сказаці,
Як у вас будуць пытаці
Крыкнем усе у адны словы,
Няхай Польша будзе знова,
Бо як станем палякамі,
Будзем роўныя з панамі
&lt;/poem&gt;
Яшчэ мы можам адзначыць адзін сшытак у 15 старонак пад такога назваю: «Перадсьмертны разгавор пустэльніка Пятра, каторы жыў у пушчы дзевяцьдзесяць гадоў, а памёр маючы сто сорак год». Сшытак надрукованы ў Кіеве. Стары пустэльнік Пятро перад скананьнем піша такі тастамэнт да ўсіх мужыкоў беларусаў. „Леты маёй старасьці завуць мяне да магілы; сьмерць мая завець мяне перад страшны суд Божы, дзе мы за ўсё адказываць будзем. Перад сьмерцю хачу пагаварыць з вамі, на што я цераз сто сорак гадоў глядзеў, і пераказаць усё, што міласэрны Бог для польскай зямлі прыгатовіў.“

Тут пустэльнік апавядае кароткую гісторыю Польшчы, малюючы ружоваю фарбаю мінулае Рэчы Паспалітай. Паны й каралі, па яго апавяданьню, толькі й думаюць аб тым, каб палепшыць долю беларускага мужыка. Аб прыгоне не гаворыцца ані слова, паншчыны як і ня было. Беларускія мужыкі у Польскім каралеўстве маюцца добра: яны заможныя гаспадары, і хата іх—поўны кяліх. Паноў сваіх яны любяць і паважаюць, з радасьцю працуюць на карысьць іх, бо бачаць ласку з іх боку.

Малюнак выфарбоўваецца начорна, калі пустэльнік пераходзіць да апавяданьня гісторыі апошніх часоў пасьля разьдзелаў Польшчы. Маскалі аддалі мужыкоў у прыгон, аблажылі падаткамі. Часы шчасьлівага жыцьця беларускага мужыка прайшлі.

Дзеля гэтага пустэльнік зьвяртаецца да беларускага мужыка й кліча яго да паўстаньня на дапамогу палякам. Толькі палякі любяць беларусаў дадуць яму вольнае й шчасьлівае жыцьцё ў Польшчы, незалежной ад Расіі.

У такім польскім, клерыкальна-шляхоцкім кірунку напісаны і ўсе другія адозвы палякоў-паўстанцаў да мужыкоў-беларусаў. Чыталі мужыкі гэтыя адозвы, ці не, ня ведама. Ведама толькі тое, што яны не пайшлі за паўстанцамі, бо ў паўстанцах бачылі паноў-прыгоншчыкаў і насільнікаў. Хоць яны былі й цёмнай масай, усе-ж яны яка-сь уразумелі, што паўстаньне было не сацыяльнай, ня мужыцкай справай, а справай толькі палітычнай той самай Польшчы, каторая была ім добра вядома сваім панскім складам жыцьця. Наадварот, ад „маскальскага&quot; ўраду таго часу мужыкі чакалі, волі і паляпшэньня іх эканамічнага быцьця. Праўда, яны й тут абмыліліся, бо тая воля, што даў ім расійскі ўрад, не здаволіла жаданьняў мужыкоў як Вялікарусі, так і Беларусі.

==Праца ў расійскай мове з часу паўстаньня.==

З часу паўстаньня зацікавілася беларускім пытаньнем і велікарускае грамадзянства. Славянафільская газэта «День» у Маскве піша так: Мы виноваты пред вами (белорусами). Мы, русское общество, как будто забыли про существование Белоруссии». У Маскве, нават, хацелі выдаваць газэту ў беларускай мове, якая мела заняцца беларускім пытаньнем, але гэтая беларуская газэта так і ня выйшла. Расійскі урад указам 1865-га году забараніў ставіць у тэатры беларускія пьесы і друкаваць беларускія газэты і кнігі, апроч этнаграфічных. Урэшце, беларускае пісьменства было заціснута ў рукапісы на шмат гадоў. Усё-ж велікарускія вучоныя зьвярнулі ўвагу на Беларусь і беларусоў. Яны найчасьцей былі самі беларусамі й выйшлі з народу беларускага, але вучыліся у расійскіх школах і ўзгадаваліся на рускай культуры. Усе яны бачаць у беларусох „русское население Северо Западного края Россійской Империи». Такі самы пагляд на Беларусь і беларусоў быў і ў польскіх патрыётаў, якія калісь цікаваліся беларускай справай; толькі Рэч Паспалітая і народ польскі зьмяніліся на Расійскую імпэрыю і народ велікарускі. Палякі прылічалі беларусоў да сябе, велікарусы да сябе. Але ўсё ж праца йшла, й гэтыя вучоныя, ня маючы таго на ўвазе, шмат зрабілі для справы нацыянальна-культурнага беларускага адраджэньня.

Пайшло хуткім крокам зьбіраньне матар’ялаў па этнаграфіі, мове і гісторыі Беларусі, потым пачалася навуковая праца над сабранымі матар’яламі. Такія выдатныя вучоныя, як Гільтэбранд, Бэзсонау, Шэйн, Раманаў і інш. выдаюць пекныя добра апрацаваныя зборнікі беларускіх народных баек, сьпеваў, загадак і пагаворак. Пецярбурская Навуковая Акадэмія выдае слоўнік беларускай мовы Насовіча, які сабраў больш як 30 тысячаў беларускіх слоў. Многа зрабілі дзеля зьбіраньня беларускіх этнаграфічных матар’ялаў Сапуноў, Дэмбавецкі, Нікіфароўскі і інш. Над гісторыяй Беларусі шмат працавалі такія прафэсары, як Каяловіч, Антановіч, Леантовіч, Любаўскі, Доўнар-Запольскі і інш. Праца над пазнаньнем Беларусі ў велікарускай навуцы цягнецца праз усю другую палову 19-га сталецьця й даходзіць да нашых часоў. У нашый часы над беларускай мовай і гісторыяй працуюць такія сьвядомыя вучоныя прафэсары, як Карскі, Шахматаў, Сабалеўскі, Лаппа, Пічэтта, вышэйназваныя Любаўскі, Доўнар-Запольскі й інш.

==Зборнік Гільтэбранда.==

Першым вялізным сабраньнем беларускіх народных твораў быў «Сборник памятников народного творчества в Северо-Запапном крае». Зборнік быў выданы ў Вільні у І866-м годзе пад даглядам Гільтэбранда. Тут былі зьмешчаны 300 песьняў, 150 пагаворак і 50 загадак. Матар’ялы для кнігі зьбіраліся вучнямі Маладэчанскай настаўніцкай сэмінарыі. Гэтыя сыны працоўнага народу беларускага, якія разраджаліся на Каляды, на Вялікдзень і на лета па сваіх хатах, раскіданых па глухіх куткох гаротнай бацькаўшчыны, былі шчырымі працаўнікамі справы. Апроч таго, яны надта падходзілі для такой справы, бо добра ведалі мову і звычаі глухіх куткоў Беларусі. З вялікай цікавасьцю і павагай да свайго народу зьбіралі яны пэрлы яго творчасьці і перадавалі матар‘ялы Гільтэбранду. Але трэба прызнацца, што праца маладых працаўнікоў папала ў рукі ня надта здольнага ў справе рэдактара, якім быў Гільтэбранд. Адтрымаўшы добрыя матар’ялы, пачаў ён іх перапраўляць, падпраўляць і падмалёўваць, каб яны лепш выглядалі; пачаў стары залаты чарвонец шараваць цэглай. Такая падмалёўка толькі сапсавала добрыя матар‘ялы. Голас народу ў яго сьпевах, гаворках і загадках ня зычэў ужо так праўдзіва й яскрава, як гэта было раней. Яле ўсё ж такі чарвонец не перастаў быць чарвонцам, пэрлы—пэрламі.

==П. Бэзсонаў.==

Адначасна з Гільтэбрандам над зьбіраньнем беларускіх народных твораў працаваў П. Бэзсонаў. Радзіўся ён у Велікарусі, але жыць прыйшлося яму ў Беларусі. Дзякуючы гэтаму, ён меў магчымасьць зацікавіцца і пазнаёміцца з мяйсцовай старасьветчынай, народнай мовай і жыцьцём. Апроч таго, працаваў ён не адзін. Сярод мяйсцовых людзей знайшлося шмат такіх, якія дапамаглі яму ў збіраньні матар’ялаў.

Дзякуючы шчасьліваму здарэньню, яму пашанцавала знайсьці песьні, якія яшчэ ў 30-я гады былі пазьбіраны для добра вядомага зьбірацеля народных твораў П. В. Кіраеўскага. Гэтыя песьні былі запісаны лацінскімі літарамі, і ў песьнях траплялася шмат полёнізмаў. Вось Бэзсонаў і прымушаны быў рабіць рэдактарскую працу, якую ён і споўніў бадай што добра. У 1867-м годзе ў яго руках было ўжо больш як 500 песьняў. У Маскве пачалося выданьне зборніка, і ў 1871-м годзе ён выйшаў з друку пад назваю: „Белорусские песни с подробными обьяснениями их творчества и языка, с очерками народного обряда, обычая и всего быта“. Шкода, што гэтае выданьне прыпынілася на І-м томе, ў які ўвайшло толькі 181 песьня. Куды загінулі другія песьні, так і няведама. Недахват выданьня той, што пры песьнях не адзначана, зь якога мейсца яны выйшлі.

==І. Насовіч.==

Да 60-х і 70-х гадоў мінулага сталецьця належыць аднесьці пладавістую працу і. Насовіча, які сам быў родам з Беларусі, жыў у ёй і добра ведаў тутэйшае жыцьцё й мову. Выдатнейшы з яго твораў — гэта «Словарь белорусского наречия», надрукаваны ў Пецярбурзе ў 1870 м гадзе Расійскай Навуковай Акадэміяй. Над сваім слоўнікам Насовіч шчыра працаваў 16 гадоў і за гэты час сабраў у купу больш як 30 тысячаў слоў. Матар'ялам для яго працы былі народныя творы: песьні, казкі, прыказкі й падворкі; апроч таго, ён зьбіраў і асобныя словы, езьдзючы па Магілёўшчыне, Меншчыне і Гародзеншчыне. Гаворку слоў аўтар узяў тую, якая пануе ў Магілёўшчыне. І да нашага часу гэты слоўнік найлепшы, хоць ў ім і ёсьць шмат недахватаў. Насовіч запісаў у слоўнік шмат такіх словаў, якія ня ўжываюцца ўсім нашым народам, а вядомы толькі беларускай апалячанай шляхце, напрыклад: абсалюцыя, аўстэрыя, аўтэнтыкаваць і г. д. Наадварот, у слоўніку няма шмат такіх словаў, якія ужываюцца ўсім народам, напрыклад: абшар, дзіцё, кашолка і г. д. Не паказаны, так сама, ў слоўніку словы агульныя для велікарусаў і беларусоў. Дзякуючы такім недахватам, слоўнік Насовіча ня зусім можа здаволіць нас. Вучоным нашага часу маецца заданьне стварыць новы слоўнік для сучаснага ўжываньня.

Як мы казалі вышэй, зьбіраючы матар’ялы для слоўніка, Насовіч карыстаўся з народных твораў, якіх за часы працы ў яго шмат набралося. Гэтыя матар’ялы ён так сама выдаваў. У 1873 м годзе выйшаў з друку зборнік Насовіча — „Белорусские песни“, ў 1874-м годзе „Белорусские пословицы&quot;. Зборнік беларускіх баек, апрацаваны Насовічам, і да нашага часу не надрукаваны: ён маецца ў рукапісу ў кнігарні Навуковай Акадэміі.

==П. В. Шэйн.==

З гэтага-ж часу (60-я гады) пачаў сваю працу па этнаграфіі Беларусі добра вядомы зьбірацель народных твораў П. В. Шэйн. Ён працаваў на працягу больш як 30 гадоў і даў шмат этнаграфічнага матар’ялу для навукі і для будучых працаўнікоў па адраджэньню Беларусі. Родам ён ня быў беларус і да 1865-га году ня ведаў, нават, беларускай мовы. У 1865 м годзе ён адтрымаў мейсца настаўніка нямецкай мовы ў Вітабскай гімназіі і зацікавіўся тым людам, які жыў навокала яго. Ён хутка навучыўся беларускай мове, знайшоў сабе супрацоунікаў з мяйсцовых жыхароў, якіх так сама зацікавіў беларускім этнаграфічным матэр‘ялам. Шмат дапамагалі яму вучні гімназіі, якія на кожнае лета раз’язджаліся па Вітабшчыне і па іншых куткох вясковай Беларусі. І сам Шэйн у свабодны час езьдзіў па Беларусі і заахвочваў да працы зьбіраньня матра‘ялаў вясковых настаўнікаў, якія жывучы ў вёсцы, заўсёды маглі запісваць народныя творы, звычаі і жыцьцё. Так працуючы да 1887 году Шэйн сабраў шмат матар’ялаў, якія й пачала друкаваць Расійская Навуковая Акадэмія. С 1887-га да 1902 га году выйшла з друку чатыры вялізных кнігі пад агульнай назвай: „Материалы для изучения быта и языка русского населения Северо-Западного края”. Першы том, які складаецца з двох кніжак, зьмяшчае ў сабе нарыс жыцьця беларуса у яго абрадах і лірычных сьпевах. Другі том зьмяшчае ў сабе эпічныя творы: казкі, паданьні, гаворкі, загадкі, загаворы, закляцьці, духоўныя вершы і г. д Трэці том зьмяшчае ў сабе чыста этнаграфічныя матар’ялы: тут малюецца хата беларуса, гаспадарка, вопратка, стравы, праца, прыкметы, хваробы, іх лекі і г. д. Адным словам, Шэйн даў для нашай працы нявычарпаны матар’ял з розных куткоў Беларусі: Віленшчыны, Вітабшчыны, Горадзеншчыны, Меншчыны, Магілёўшчыны, Смаленшчыны і Курземшчыны.

Шэйн ня толькі запісвае матар’ял, але ён усюды адзначае, адкуль гэты матар’ял узяты: называе губэрню, павет і вёску. Маючы на ўвазе, што супрацоўнікі рэдактара мелі размаітую падгатоуку для працы, часта надта малую, нам лёгка зразумець, якую велікую працу павінен быў узяць на сябе Шэйн, каб сабраныя матар’ялы мелі нейкую аднастайнасьць. Гэтую працу ён зрабіў добра, і мы маем у яго зборніках каштоўны ўклад у скарбніцу беларускай культуры.

==Н. Я. Нікіфароўскі.==

За Шэйнам мы павінны адзначыць яго выдатнага супрацоўніка Н Я. Нікіфароўскага. Сам Шэйн, гаворачы аб Нікіфароўскім, характарызуе яго так: „Ён сваім сьпелым паглядам на акружаючае жыцьцё і людзей і сваімі сур'ёзнымі адносінамі да этнаграфічных досьледаў дабітна выдзяляецца з усёй грамады сельскіх і іншых настаўнікаў рознага роду. Я цьвёрда перакананы, што такіх сумленных і здольных людзей ня мала на Белай Русі». Гэтая характарыстыка мае пад сабою моцны грунт, бо выходзіць з вуснаў чалавека, добра сьвядомага у этнаграфічнай справе.

Апроч супрацоўніцтва з Шэйнам. Нікіфароўскі надта выдаецца і сваімі уласнымі творамі, якія пачалі зыходзіць з друку з 1805 году. Найзначнейшыя з іх маюць такія назвы: 1) Очерк простонародного житья-бытья в Витебской Белоруссии, 2) Простонародные приметы и поверья, З) Простонародные загадки, й г. д. Аўтар найбольш працуе над Вітабшчынай, вясковае жыцьцё якой ён добра ведае, як вясковы настаўнік.

Перад намі ня толькі вучоны, які з вялікай стараннасьцю зьбірае этнаграфічныя магар’ялы, але і шчыры беларус-народнік, для якога жыцьцё яго гаротнай, працоўнай бацькаўшчыны ёсьць нешта блізкае, роднае. Яго творы поўны спачуцьця да мужычай долі нядолі. Аб чым бы ён не пачаў пісаць, чутна, што ён любіць і шкадуе мужыка беларуса, які „мадзее, як д’ябол у пекле&quot;. Тым ня меньш, гэтае спачуцьцё да беларускай вёскі не перашкаджае аўтару маляваць добрыя й благія, яскравыя і цёмныя бакі беларускага жыцьця.

==Е Р. Раманаў.==

З 1876 году аж да нашага часу працуе над этнаграфіяй Беларусі добра вядомы нам Е. Р. Раманаў. Пералічыць і ахарактарызаваць усе яго працы ў нашым кароткім нарысе мы ня можам. За тое мы павінны адзначыць тут адну агромную яго працу, ад якой ён і стаўся вядомы, — гэта „Белорусский Сборник&quot; у 9-ці выпусках. „Белорусский Сборник&quot; выходзіць пачаў з друку з 1886 г. і вымагаў ад аўтара шмат энэргіі і працы.

Першы і другі зшыткі зборніка зьмяшчаюць у сабе народныя сьпевы, пагаворкі і загадкі. Зьлічаючы гэты зборнік з іншымі, якія былі надрукаваны раней да Раманава, мы бачым, што ён карысна ад іх вызначаецца. Кідаецца ў вочы багацьце яго зьместу, якога раней нідзе ня было. Зборнік зьмяшчае 1210 песьняў, 757 пагаворах і 451 загадку. Амаль ня ўвесь матар’ял запісаны самім аўтарам. Аўтар радзіўся і ўзрос пасярод беларускага народу і, дзякуючы гэтаму, добра ведаў жыцьцё беларуса і яго мову. Было б яшчэ лепш, калі б аўтар панад кожным словам паставіў націск, бо бяз іх немагчыма мець дакладнага пагляду на будоўлю народнага вершу і на акцэнт мовы.

Трэці і чацьвёрты зшыткі зьмяшчаюць у сабе народныя байкі. Зьбірацель добра пазнаёміўся з сучаснымі яму зборнікамі велікарускіх і украінскіх баек, дзякуючы чаму ён пасярод беларускіх баек мог выбраць найарыгінальнейшыя, апроч таго, ён мог параўнаваць беларускія байкі з іншымі байкамі. Што датычыць да гаворкі баек, то Раманаў растлумачвае нам, чаму яны маюць шмат велікарускіх слоў і зваротаў. Уся справа у тым, што казальнік, баючы байку і бачучы перад сабою незнаёмага зьбірацеля у панскай вопратцы, хоць і гаворачага «папросту, патутэйшаму», прагнецца, каб баіць ня зусім папростаму, памужыцку. Дзякуючы гэтаму, ён часта уплятае ў сваю гаворку разумныя, „панскія“, велікарускія словы, якія ён чуў у горадзе ці дзе у і іншым мейсцы. Такую зьяву патрэбна мець на увазе тым больш, што іншы раз сам зьбірацель ня умее падыйсьці да казальніка, і казальнік з скуры лезе, каб ня быць мужыком і гаварыць не папросту, не памужыцку.

Пяты зборнік зьмяшчае у сабе загаворы, духоўныя вершы, апокрыфы, малітвы й новыя вершы. Найбольш каштоўная часьць кнігі—гэта сабраньне загавораў, якіх мы тут маем 824. Такога багацьця загаворнага матар'ялу ня было яшчэ ў расійскай навуцы. Праўда, расклад гэтага матар'ялу ня надта добры, што залежала ад таго, што аўтар ня ведаў наперад, ці ўвесь матар'ял будзе надрукаваны.

Шосты зборнік дае працяг матар’ялаў, зьмешчаных у трэцім і чацьвёртым зборніках. Тут надрукавана больш як 50 баек, у якіх малююцца дзеі асілкаў-багатыроў, змагаючыхся з чужаземнымі чудзішчамі і зьмеямі-цмокамі, бабай-Ягой, Кашчэем. Найчасьцей асілкі перамагаюць іх, бо моц багатыроў вялікая, як у мітычных палубогаў.

Запіс баек зроблены добра, байкі расказаны добрымі казальнікамі. Падзеі, вылажаныя у байках, намаляваны падробна, дзякуючы чаму некаторыя байкі надта вялікія па абхвату і займаюць больш як 20 бакоў кнігі. Большасьць баек (74%) Раманаў запісаў сам, а меншасьць запісалі пад яго даглядам супрацоўнікі, якія так сама добра ўмелі сьцяміць казальніка й добра запісаць.

Усе матар’ялы, якія сабраў Е. Р. Раманаў, яшчэ не надрукованы. Будзем мець надзею, што яны не загінуць і будуць надрукаваны ў лепшыя часы.

Апроч вышэйпаказанага зборніка Е. Р. Раманаў выдаў шмат працаў па розных пытаньнях. Ён цікавіўся і талкоўнікам слоў, і беларускімі дзіцячымі гульнямі, і народнымі паданьнямі апошняга часу, і вярцепнымі дзеямі (батлейкамі), і загаворамі нашага часу й г. д.

==Акадэмік праф. Е. Ф. Карскі.==

Найвыдатнейшае значэньне з прац у расійскай мове ў нашыя часы маюць працы прафэсара варшаўскага унівэрсітэту й акадэміка Расійскай Навуковай Акадэміі Е. Ф. Карскага. Пералічыць і ахарактызаваць усё, што ён напісаў і надрукаваў па беларускаму пытаньню, няма магчымасьці ў нашым кароткім нарысе. Даволі таго, што мы адзначым агульны лік яго твораў, якіх маецца больш за 40. З гэтых твораў мы павінны асабліва падкрэсьліць надта цікавую і каштоўную працу, якую павінны знаць усе беларусы, якія займаюцца беларускім пытаньнем. Я разумею працу Е. Ф. Карскага — „Белоруссы“. Гэты твор дае нясчэрпаны матар’ял для ўсякага беларуса, які хоча культурна працаваць для сваёй бацькаўшчыны. Да нашага часу выйшла з друку 5 кніжак працы. Каб не вайна, аўтар падараваў-бы нам яшчэ дзьве кнігі, якія не маглі выйсьці ў сьвет толькі дзякуючы апошняй вайне. Прафэсар. Е.Ф. Карскі па сваёй спэцыяльнасьці языкавед і яго найбольш цікавіць мова беларуса, але апроч мовы аўтар цікавіцца гісторыяй і этнографіяй Беларусі.

Першы том твора «Белоруссы» надрукаваны ў 1904 годзе і мае такі падзагаловак: «Введение к изучению языка и народной поэзии белоруссов». Грунтуючыся на тым факце, што мова народу разьвіваецца поруч з народам, аўтар пачынае сваю працу з вызначэньня граніц Беларусі па мове народу беларускага. Потым ён дае гістарычны нарыс жыцьця й мовы старажытных насельнікаў Беларусі і паказвае, як складалася і злажылася беларуская народнасьць і беларуская мова к пачатку 14-га сталецьця; як жылі Беларусы з Літвінамі, згубіўшы сваю незалежнасьць пад уладай Польшчы, а потым Расіі; якім уплывам паддавалася у гэтыя часы народнасьць і мова Беларусі. У канцы кнігі праф. Е. Ф. Карскі дае два цікавыя нарысы: 1) нарыс навуковай працы над народнай мовай і этнографіяй Беларусі і 2) нарыс сучаснай прыгожай літаратуры у беларускай мове. Калі мы добра ўчытаемся й памысьлім над гэтым „Введением&quot;, то надта яскрава стане перад намі ня толькі беларускае пытаньне, але і адказ на пытаньне. Мы пабачым, што Беларус пэўна такі мае свой гістарычны і этнаграфічны твар, што шмат вучоных ужо працавалі над тым, каб выявіць гэты твар, і што праца нашага часу ня ёсьць новая выдуманая палітыкамі праца.

Другі том кнігі «Белоруссы» друкаваўся з 1908 да 1912 году. Падзагаловак яго такі: «Язык белорусского племени». Гэты том складаецца з трох сшыткаў. Першы сшытак зьмяшчае ў сабе гістарычны нарыс гукаў беларускае мовы; другі сшытак—морфолёгію мовы, іначай кажучы, складаньне й перамену слова; трэці зшытак дае сінтаксіс беларускае мовы. Такім спосабам, аўтар даў у сваёй грунтоўнай працы фундамэнт для будоўлі школьнай граматыкі нашага часу. Апроч таго, у трэцім зшытку ІІ тому маюцца каштоўныя дадаткі, датычаныя да літаратуры беларускага пытаньня і да сучаснага культурна-нацыянальнага беларускага руху. Колькі працы было аўтару над сваёю кнігаю, відаць ужо з аднаго таго, што толькі у другім томе кнігі маецца больш як 1300 бакоў.

Пасьля таго. як мова Беларуса была навукова разгледжана, праф. Е. Ф. Карскі пачаў займацца творамі вуснага і пісанага слова беларускага. Трэці том, сшытак першы, кнігі «Белорусы» зьмяшчае у сабе народныя творы вуснага слова беларуса. На гэтым аўтар покуль што павінен быў прыпыніцца, бо йсьці далей не дала сучасная вайна. Будзем спадзявацца, што будучыне дасьць магчымасьць для далейшай працы паважанага прафэсара.&lt;ref&gt; Другі і трэці сшытак 3-га тому праф. Е. Карскага, якія зьмяшчаюць у сабе старую і навейшую беларускую літаратуру, ужо друкуюцца у Пецярбурзе. Рэд.&lt;/ref&gt;

==Х том выданьня „Россия“ пад рэдакцыяй Сяменава-Цяньшанскага.==

З 1904-га году пачало выходзіць з друку пад агульным даглядам вядомага этнографа, віцэпрэзыдэнта Рускага Геаграфічнага Обшчаства грунтоўнае выданьне пад назваю: „Россия. Полное географическое описание нашего отечества&quot;. Выданьне выходзіла асобнымі тамамі. Да вайны выйшлі тамы II, III, V, VI, VII, IХ, XIV, XVII й XIX. Асобныя томы выданьня маюць вялікую каштоўнасьць для ўсіх, хто цікавіцца мяйсцовым жыцьцём Расіі. Для нас асабліва каштоўны ІХ том «России»; які мае падзагаловак — „Верхнее Поднепровье и Белоруссия&quot;. Апроч Сямёнова, над зьместам гэтага тому працавалі такія выдатныя вучоныя, як Доўнар-Запольскі, Шэндрык, Сапуноў, Кабанаў і інш. Кніга мае хрэстаматычны кірунак. Жыцьцё Беларусі разглядаецца з усіх бакоў. Асабліва дэтальна разглядаюцца гістарычныя, палітычныя і этнаграфічныя варункі жыцьця. Ім адводзіцца найбольш мейсца ў кнізе.

Першая часьць кнігі малюе прыроду Беларусі, формы паверху кран, будоўлю зямлёвай кары, склад глебы, клімат, царства расьлінаў і жывёлаў.

Другая часьць кнігі апісвае насяленьне краю. Гэтая часьць найшырэйшая і займае найбольш мейсца ў кнізе. У пачатку даецца нарыс гістарычнага жыцьця Беларусі, зроблены Доўнар-Запольскім. У нарысе зварочваецца ўвага ня толькі на палітычную гісторыю, але й на гісторыю сацыяльную, эканамічную і культурную. Ад гісторыі краю зборнік пераходзіць да этнаграфічнага складу насельнікаў Беларусі. Малюецца яскравымі штрыхамі этнаграфічны твар беларусаў, пінчукоў, палякоў, велікарусаў, латышоў, жыдоў і цыганоў. Потым у кнізе апісваюцца промыслы краю, з іх найбольш дакладна земляробства, як грунтоўны промысел. Канчаецца гэтая часьць зборніка апісаньнем тых водных і залезных шляхаў. якія маюцца на тэррыторыі Беларусі.

Трэцяя часьць дае чытачу абгляд усіх больш-менш значных населеных местаў краю. Тут мы сустракаемся ня толькі з губэрскімі, павятовымі гарадамі і мястэчкамі, але і з маленькімі вёскамі. Гэтая часьць мае справачны зьмест і дае магчымасьць адтрымаць зьвесткі аб самых нязначных куточках нашага краю.

У канцы выданьня прыложаны падробны сьпіс усіх крыніц і падручнікаў для навуковай працы над размаітымі бакамі жыцьця ў Беларусі.

Кніга выдана вельмі акуратна, ў тэксьце мае патрэбныя фатаграфічныя малюнкі, дыаграмы, картаграмы і карты. Каштоўнасьць кнігі павінна падкрэсьліць тым больш, што яе магчыма лёгка адтрымаць. нават і у наш бязкніжны час.

==Працы ў расійскай мове па гісторыі Беларусі.==

Каб нарыс працы вучоных у расійскай мове быў больш-менш поўны, нам патрэбна было-б даць абгляд усяго таго, што зроблена імі па гісторыі нашага краю, бо гісторыя дае моцны грунт для культурна-нацыянальнага адраджэньня. Але гэты абгляд пакуль што адложым, каб болей грунтоўна зрабіць яго ў іншым творы па гісторыі беларусі. У нашым нарысе мы толькі зробім сьпіс тэй літаратуры па гісторыі Беларусі, якая патрэбна для таго, каб пазнаёміцца з нашым мінулым. 
 
1) Акты. изд. Виленской Археографической Комиссией, 20 томов. 2) Археографический сборник документов, относящихся к Истории Северо-Западной России, 11 томов. 3) Акты Западной России; издание Археографической Комиссии, 5 томов. 4) Сапунов. Витебская старина, 4 тома. 5) Довнар-Запольский. Акты Литовско-Русского государства (1340—1524 г.). 6) Литовская Метрика; изд. Археографической Комиссии. СПБ, 1903, 7) В. 3. Завитневич: а) Из археологической поездки в Припятское Полесье. Чтения историч. общества Нестора Летописца, кн. IV. Киев, 1890, б) Вторая археологическая экскурсия в Припетское Полесье; там-же, кн. VI. Киев, 1891, в) О курганах Минской губернии. Календарь Северо—Западного края, 1890 г. 8) Изд. Сементавского. Белорусские древности. 9) М. Каялович. а) Литовская церковная уния. СПБ, 1859, б) Лекции по истории Западной России. СПБ, 1864 10) Чистович. Очерк истории западно—русской церкви, ч. I и II. СПБ, 1882-4. 11) Зеленский. — Минская губерния, 1864. 12) Белоруссия и Литва. Исторические судьбы Северо—Западного края. Изд. П. Н. Батюшкова, СПБ, 1890. 13) Пыпин, История русской этнографии, том IV-й. 14) Дашкевич. — Заметки по истории литовско-русского государства. Киев, 1885. 15) Антонович В. Б. Монографии по истории Западной и Юго-западной России. Киев, 1885. 16) Брянцев П. Д. — История Литовского государства с древнейших времен. Вильна, 1889. 17) Данилевич, Очерк истории Полоцкой Руси до конца 14-го века. 18) Богданович. — Пережитки древнего миросозерцания у белорусов, 1895. 19) Довнар-Запольский: а) Государственное хозяйство Великого Княжества Литовского при Ягеллонах, Киев. 1901. б) Очерки по организации западно-русскою крестьянства в 16 веке. Киев, 1905. в) Очерк истории Кривичской и Дреговичской земель до конца XII-го века. Киев, 1891. г) Западнорусская сельская община в XVI в. СПБ, 1897. д) Польско-литовская уния на сеймах до 1569 года. Москва, 1897. е) Спорные вопросы в истории Литовско-Русского сейма. СПБ. 1901. ж) Страница из истории крепостного права в XVIII и XIX вв. (Русская Мысль, 1904. III и IV кн.). з) Исследования и статьи. Этнография, социология, обычное право, статистика, белорусская письменность. Киев, 1909. 20) Ф. И. Леонович: а) Национальный вопрос в древней России., б) Очерк истории литовско-русского права. СПБ‚ 1894, 21) Шахматов. К вопросу об образовании русских наречий и народностей. 22) Владимиров П. В. Доктор Франциск Скорина. 23) А. П. Смородский. — Столетие Минской губернии, 1793—1893 г. — Минск, 1893. 24) М. Ясинский. — Уставные земские грамоты Литовско-Русского государства. Киев, 1889. 25) Янсон. — Опыт статистического исследования о крестьянских наделах и платежах. СПБ, 1881. 26) М. К. Любавский: а) Очерк истории Литовско-Русского государства до Люблинской унии включительно. Москва, изд. 2, 1915. б) Литовско-русский сейм. Москва, 1901. в) Областное деление и местное управление Лит.-русск.государства. Москва, 1892. г) К вопросу об удельных князьях и местном управлении в Литовско-Русском государстве. СПБ. 1894. д) Основные моменты истории Белоруссии. Москва, 1918. 27) И. И. Лаппо. Великое Княжество Литовско—Русское. 28) Максимейко Н. А. Сеймы Литовско-Русского государства до Люблинской унии включительно. Харьков. 1902. 29) Владимирский-Буданов М. Ф. Очерки по истории Литовско-Русского права. Киев, 1893. 30) В. Пичета. Аграрная реформа Аграрная реформа Сигизмунда-Августа в Литовско-Русском государстве. Часть I и II. Москва, 1917.

==Народники-песьняры Беларусі другой паловы 19 га сталецьця.==

У другой палове 19-га сталецьця зьяўляюцца песьняры ў беларускай мове, якія хоць і выйшлі з шляхты, але ўжо пішуць не ў шляхоцким духу, як, напрыклад, Дунин Марцінкевич, а ў народным. Мужычае пытаньне яны ставяць не на патрыархальна маральную глебу, а на глебу сацыяльна-палітычную. Не ад кепских эканомаў залежыць дрэннае жыцьцё мужыкоў, а ад тэй установы прыгону, якая рые прорву паміж двума грамадзянскімі клясамі. Пры такіх сваіх паглядах яны не маглі сустрэць спачуцьця з боку расійскага самаўладна-панскага ўраду і самі не маглі спачуваць яму. Іх аппазыцыя як раз супала з польскай політычнай аппазыцыяй, якая была ў гэтыя часы. Мы бачым, што яны павяртаюцца тварам да Польшчы і прыймаюць польскую арыентацыю. Прадстаўнікамі песьняроў такога напрамку былі — Мацей Бурачок (Пранцішак Багушевіч) і Янка Лучына (Няслухоўскі).

===Мацей Бурачок (Пранцішак Багушэвіч).===

Мацей Бурачок (праўдзівае імя — Пранцішак Багушэвіч) радзіўся ў 1840 м годзе і выходзіў з дробнай беларуска-польскай шляхты. Ён праходзіў навуку спачатку ў Вільні, а патым у Пецярбурскім унівэрсытэце на матэматычным аддзеле. Перад паўстаньнем 1863-га году ён вярнуўся на Беларусь і як «народнік» таго часу, манючыся зьліцца з простым народам, атрымаў мейсца вясковага настаўніка. Калі пачалося польскае паўстаньне, Багушэвіч, бачучы ў ім пратэст проці расійскага самаўладства. увесь ўвайшоў у паўстаньне. Не шкадуючы жыцьця, змагаўся ён пакуль ня быў ранены у аднэй бойцы. Потым ён зноў узяўся за навуку, паехаў да Нежына, каб атрымаць юрыдычную адукацыю. Па сканчэньні курсу пясьняр доўгі час вандраваў па Расіі і Украйне, пакуль ня прыстроіўся у Вільні з пачатку як адвакат, а потым як судзьдзя. Пад канец жыцьця мы бачым яго ужо ў вёсцы Ашмянскага павету, тут ён і памёр у 1898 м годзе.

Мацей Бурачок шчыры беларус, дэмакрат-народник. Стыль яго вершаў просты, суровы, не яскравы. Пясьняр прагнецца разбудзіць беларускі народ сваім праўдзівым словам, каб ён не замёр зусім. Свой пагляд на беларусь і на беларускую культурна-нацыянальную справу ён вылажыў у прадмове да свайго зборніка вершаў «Дудка Беларуская.» «Братцы мае мілыя, дзеці зямлі —маткі маёй!» так пачынае ён. — Вам ахвярую працу маю, мушу з вамі пагаварыць крыху аб нашай долі нядолі на нашай бацькавай спрадвечнай мове, каторую мужыцкай завуць, а завецца яна беларускай. Маленькая Булгарыя, якія сь Харваты, Чэхі, Маларусы й другія пабратымцы нашыя, і рожныя чужыя, напрыклад жыды, маюць пасвояму пісаныя і надрукованыя кніжачкі й газэты: й дзеткі іх чытаюць так, як і гавораць. А ў нас як-бы захацеў лісток напісаць пасвоему. дык можа-б і ў сваёй вёсцы людзі сказалі, што піша па мужыцку, і як дурня абсьміялі-б&quot;.

Далей у сваёй прадмове Багушэвіч кажа, што Беларусь не малы край. Граніцы Беларусі ён паказвае так: „Можа хто спытае, дзе ж цяпер Беларусь. Там, братцы, яна, дзе наша мова жывець: яна ад Вільні да Мазура, ад Вітэбска за малым чым ні да Чарнігава, гдзе Гародня, Менск, Магілёў, Вільня і шмат мястэчкаў і вёсак&quot;.

На гэтым абшары жывуць Беларусы, й іх ня жменька, а восем мільёнаў: больш за жыдоў, татараў і армянаў. Беларусы маюць сваю гісторыю, з каторай відна, што Беларусь ніколі нікога ня крыўдзіла, ня руйнавала. Яна толькі баранілася. Дзякуючы гэтаму, яна белая Русь, чыстая Русь, і ня чырванеюць на ёй крывавыя плямы, ад збойства суседніх народаў.

Падкрэсьляючы патрэбу знаць і ужываць сваю родную мову, песьняр ня цураецца чужых моваў. Ён перакананы у тым, што добра, нават трэба, знаць суседнія мовы, але найперш трэба знаць сваю.

Народ, страціўшы сваю мову, павінен па думцы аўтара сканаць. „Шмат было такіх народаў, што страцілі найперш мову сваю так, як той чалавек прад скананьнем, катораму мову займае, страцілі мову, а патым і зусім замёрлі.” Гэтага жахаецца Багушэвіч і зьвяртаецца да народу з такім прызывам: .”Не пакідайце-ж мовы нашай беларускай, каб ня ўмёрлі.&quot;

У творах Багушевіча мы бачым вялікае спачуцьцё да простага люду. Гаротная доля і гэтага люду не дае яму супакоіцца. Ён так кажа сваёй дудцы:
&lt;poem&gt;
«Ну дык грай-жа, грай-жа,
Усё спамінай-жа!
Што дзень і што ночы
Плач, як мае вочы,
Над народу долей
І плач што раз болей!»
&lt;/poem&gt;
Часам здаецца яму, што няволя душыць народ, што народ ужо канае, што дудка песьняра павінна галасіць над ім так, як галосіць матка над магілаю сыноў. Ён загадвае сваёй дудцы: 
&lt;poem&gt;
„Плач да астатка,
Галасі, як матка
Хаваючы дзеці,
Дзень, другі і трэці,
І грай сьлёзным тонам
Над народу сконам.&quot;
&lt;/poem&gt;
Што датычыць да пануючага ў Беларусі стану, то Багушэвіч адзначуе яго нікчэмнасьць і дармаедзтва. Паны нічога ня робяць ні ля карысьці мужыка, ні ля сваёй карысьці. Яны ўмеюць толькі піць, есьці й гуляць. (Панскае ігрышча). Гультайскае жыцьцё робіць паноў «гнілым» станам. У вершу «Адказ Юрцы на панскае ігрышча» пясьняр гавора так:
&lt;poem&gt;
„А што паны ядуць ласа
І што смачна могуць піць:
Ото соляць свае мяса,
Бо ўжо сталі чыста гніць.&quot;
&lt;/poem&gt;
Беларускі інтэлігент далёка стаіць ад мужыка. Так не павінна быць, інтэлігэнт не павінен чурацца мужыка. У адным сваім вершу („Нячурайся&quot;) Багушэвіч ад імя беларускага мужыка, які ніколі ня мае адпачынку, зьвертаецца да беларускага інтэлігента з прозьбай, каб ён ня цураўся мужыка. Мазоль, значок працавітага люду, нарос на руцэ мужыка, але інтэлігэнт павінен працягнуць да гэтай мазалістай рукі сваю руку, падыйсьці да мужыка й прыглядзецца з увагай да мужычага гаротнага, цяжкага жыцьця:
&lt;poem&gt;
„Кінь вокам на хату маю:
І цячэ, і гніе, і крывая,
У сярэдзіне гной, і стаіць на гнаю,
І дзіўлюся я сам, як трывае.&quot;
&lt;/poem&gt;
І ніхто не памог мужыку да гэтых часоў збудаваць лепшае новае жыцьцё, ня даў яму кніжкі ў рукі. Хто ж уперад дапаможа мужыку знайсьці шлях у лепшую, ясьнейшую будучыну, як ня інтэлігэнт. Інтэлігэнт павінен працаваць на мужыка, бо ён сьвятлейшый ад мужыка.
&lt;poem&gt;
«Ты (інтэлігэнт) пазнаў, што у кніжках стаіць,
А там розуму шмат ад вякоў.
І ўсё можаш па кніжках рабіць»
&lt;/poem&gt;
Беларускія творы Багушевіча выйшлі за граніцаю ў трох зшытках: «Дудка беларуская» (1891), „Смык беларускі&quot; (1894) і „Скрыпачка&quot; (1896). З яго вершаў, нават яшчэ да друку, былі добра вядомы такія, як — „У судзе,&quot; „Хрэсьбіны Мацюка,&quot; „Дурны мужык, як варона,&quot; „У вастрозе“ і інш

===Янка Лучына (Ян Няслухоўскі).===

Другім песьняром, які быў блізкі па духу Мацею Бурачку, быў Янка Лучына, праўдзівае імя якога Ян Няслухоускі, з Менска. Янка Лучына, як і Бурачок ёсьць інтэлігент-народнік, і яго творы складаліся пад уплывам Багушэвіча. Большая частка яго твораў загінула й да нас не дайшла. Сярод менскіх старажылаў часам можна знайсьці такіх, якія былі знаёмы з песьняром і ведаюць некаторыя з ненадрукованых яго вершаў.

Толькі ў 1903-м году, ужо пасьля сьмерці аўтара студэнцкаму беларускаму гуртку з вялікімі клопотамі ўдалося надрукаваць зборнічак вершаў Я. Неслухоўскага пад назваю „Вязанка.&quot; Гэтую нівялічкую кніжачку, з прычыны забароны беларускага друку, прыйшлося правесьці праз цэнзуру, як кніжку на баўгарскай мове.

Песьні Няслухоускага — песьні народу; яго думкі, радасьць і гора – думкі, радасьць і гора народу. Сэрца песьняра моцнымі путамі скута з народам, скута па яго добрай волі. У першым вершу свайго зборніка песьняр гавора аб сваёй творчасьці так:
&lt;poem&gt;
„Не я пяю — народ Божы
Даў мне ў песні лад прыгожы,
Бо на сэрцы маю путы
І з народам імі скуты.

З ім я зліўся з добрай волі,
Чы то ў долі, чы ў нядолі,
Чы гдзе гора абзавецца,
Як асіна, грудзь трасецца.

Чы пра радасць чую весці,
Усё ў грудзь хаваю гдзесьці.
Мне гаворыць вёска, хата,
Мне гаворыць сэрца брата,

Рад збіраю, што пачую,
У грудзі сваёй нашу я,
Аж, як траўка на кургане,
Яно ўзыдзе — песняй стане.''
&lt;/poem&gt;
Песьні Няслухоўскага папросту апісваюць жыцьцё беларускай вёскі. Мы бачым мужыка, як ён ідзе за возам дроў, вязучы іх на продаж, і як размаўляе па дарозе са сваёй кабылкай. Цяжка й ёй, і яму. Бачым мы і адпачынак мужыка, як ён прагуляўшы усю ноч на вясельлі, валачэцца да хаты й слухае, што яму птушкі кажуць. У песьнях Няслухоўскага мы бачым, так сама, шмат пачуцьця беларускай прыроды: тут і поле, і лес, і сенажаць, і мядзьведь, і бусел, і малыя птушачкі. З гэтага ўсяго й назьбіралася яго «Вязанка.»
&lt;poem&gt;
„Назьбіралась вязаначка на дар маёй браці
Сярэдзь нашых палей, лясоў, сярэдзь сенажаці
Ні для зыску зьбіралася і ні дзеля хвалы,
Так, папросту, як зьбіраем зельле ў дзень Купалы&quot;. 
&lt;/poem&gt;
Сярод цяжкага мужычага жыцьця патрэбна чалавеку мець нейкую радасьць. І пясьняр ў сваіх „Надта салодкіх думках дае такую раду людзям вёскі:
&lt;poem&gt;
„ Хоць галоўка на грудзь вісне
І апалі рукі,
Хоць нам сэрца часам сцісне
Цяжкі ланцуг мукі,

Крычу смела: «Што за дзела!»
Каб усе пачулі…

Гані, гані думку пусту!
Будуй з лёду плоты.
Трэба скіснуць на капусту
Без такой работы.

Той не будзе пры ахвоце
І весел, як трэба,
Хто не ўмее на балоце
Знайсці бохан хлеба,

З адной ніткі ткаць дзве світкі,
Чатыры кашулі.
Лезь на грушку, рві пятрушку,
Пакаштуй цыбулі!&quot;
&lt;/poem&gt;
===Творчасьць Пшчолкі.===

Адначасьне з творамі ў беларускай мове Багушэвіча й Няслухоўскага зьявіліся творы больш у расійскай мове аўтара, ніпадобнага на іх – Пшчолкі. З яго твораў патрэбна назваць - «Очерки из жизни белорусской деревни»

Каб лепей разабрацца ў такіх творах, як творы Пшчолкі, мы павінны зразумець, як выгадаваліся ў Беларусі такія аўтары, як Пшчолка.

Беларусь адыйшла ад Польшы да Расіі у канцы 18-га сталецьця. Пры Катарыне ІІ, Паўле І і Александры І вялікарускага ўплыву на жыцьцё Беларусі амаль што й ня было. Пад Мікалаем І і Александрам ІІ, пасьля польскіх паўстаньняў, расійскі ўрад пачаў сваю абрусіцельную палітыку. Усе палякі-чыноўнікі, якіх дагэтуль было шмат на Беларусі, былі скінуты са службы, й іх месца занялі расійскія чыноўнікі. Вялікарускім панам прадавалі і даравалі маёнткі, канфіскаваныя ў польскіх паўстанцаў. Закладаюцца велікарускія школы, друкарні, кнігарні; будуюцца і робяцца з касьцёлаў праваслаўныя цэрквы; пашыраецца ў Беларусі й кніга ў велікарускай мове. Дзякуючы гэтаму, павялічваецца ў Беларусі велікарускі элемэнт і мацнее велікарускі ўплыў. Велікарускі элемэнт расьце з кожным годам. Ён запаўняецца як прыежджаючымі з Расіі велікарусамі, так і тутэйшымі праваслаўнымі беларусамі-рэнэгатамі, якія пачалі „выходзіць у людзі&quot;, канчаючы расійскія школы і атрымліваючы месцы расійскіх чыноўнікаў. Сярод гэтага самадзяржаўна-расійскага казённага элемэнту ўсё-ж такі ня можа заглушыцца цікавасьць да „тутэйшасьці&quot;. Людзі гэтага напрамку лічаць бацькаўшчынай сваёй агульную дзяржаўную Расію, а Беларусь лічаць яе апалячанай правінцыяй, якую павінна наладзіць на велікарускі лад. Пшчолка і ёсьць тыповы пісьменьнік гэтага напрамку.

Л. Гмырак у сваім нарысу беларускага нацыянальнага адраджэньня так характызуе творчасьць Пшолкі: „Талент Пшолкі не малы. Жыцьцё беларускай вёскі ён знае добра, але беларускай мовы або добра не знае, або сьвядома перакручвае на расійскі лад. На народ Пшолка глядзіць спачуваючы, але на яго мову й звычаі глядзіць з няскрыванай пагардай. Апавяданні Пшчолкі месцамі—гэта глум і зьдзек з беларуса. Але нашае жыцьцё такое ўжо гаротнае, што нават і Пшолка пераходзіць месцамі мімавольна ледзве што не на грамадзянскія матывы&quot;.

Такім спосабам, творчасьць Пшолкі цікавіць нас як адгалосак беларускага культурна-нацыянальнага руху нават у тых кругох, якія дужа няпрыязна ставіліся да беларускага пытаньня.

==Малодшыя песьняры Беларусі.==

У канцу 19-га і ў пачатку 20-га сталецьця Беларусі зьяўляецца інтэлігэнцыя, якая вышла 3 народнай гушчы. Гэтая інтэлігэнцыя нарадзілася пад уплывам старэйшага культурна-нацыянальнага руху й руху рэвалюцыйна-дэмакратычнага, які ў расійскай гісторыі стварыў рэвалюцыю 1905 року. Новая інтэлігэнцыя дала беларускаму народу новых песьняроў. У іх лік уходзяць усё простыя людзі—то мужык, то работнік, то вясковы настаўнік, то студэнт, які не парваў зьвязку з беларускім простым народам. Новыя песьняры—людзі цяжкай працы й жыцьцёвай барацьбы. Усе яны неадрыўная часьціна таго народу, для якога толькі адна мова родная - мужыцкая, беларуская. Усе яны перакананы ў тым, што вызваленьне беларускага народу павінна быць зроблена ня іншым кім, як самым народам. Творы гэтых песьняроў ня толькі вышлі з народу, але й прабіваюцца ў народ, з якога вышлі. У асобах гэтых песьняроў нацыянальна-культурнае беларускае адраджэньне знайшло пад сабою моцны грунт. Сярод гэты песьняроў апошняга часу мы павінны адзначыць Якуба Коласа, Янку Купалу, Максіма Багдановіча, Цішку Гартнага, Алеся Гаруна і інш.

===Якуб Колас (Канстантын Міцкевіч).===

Якуб Колас (Канстантын Міцкевіч) радзіўся у І 1882 годзе ў сялянскай хаце, ў засьценку Акінчыцы Менскага павету Менскай губэрні. Сяляне вёскі Мікалаўшчыны, адкуль быў родам яго бацька, часта пасылалі сваіх дзяцей адукавацца да Нясьвіжскай настаўніцкай самінарыі. Так зрабілі і бацькі Якуба Коласа. Будучы ў самінарыі, пясьняр не прарываў зьвязку з тою глебаю, якая яго выгадавала. Скончыўшы сэмінарыю, Міцкевіч зрабіўся вясковым настаўнікам. Тут перад ім устала пытаньне, на якой мове трэба вучыць вясковых дзяцей. Адказ на гэтае пытаньне быў ясны: вясковых дзяцей трэба вучыць на іх роднай мове, на якой яны гавораць у сваёй хаце. Каб дабіцца гэтага, Якуб Колас залажыў хаўрус беларускіх настаўнікаў, за што павінен быў потым заплаціць трыма гадамі турмы. Пасьля турмы доўга прыйшлося песьняру шукаць сабе работы й толькі праз нейкі час дабіўся ён мейсца настаўніка, і па нашага часу працуе ён на гэтай ніўцы.

Рана пачуў Якуб Колас у сабе пясьнярскі дар. З добраю песьняю, с прызывам да працы, з надзеяю на лепшую будучыну выступіў пясьняр на шлях жыцьця. Ён спадзяваўся разбудзіць братоў сваіх ад векавечнага сну. У 1906 годзе ў беларускім часопісу „Наша Доля&quot; быў надрукованы яго першы верш—прызыў да сваіх братоў да сваёй старонкі.
&lt;poem&gt;
“Ўстаньце, хлопцы, ўстаньце, браткі!
Ўстань ты, наша старана!
Ўжо глядзіць к нам на палаткі
Жыцьця новага вясна.

Чы ж мы, хлопцы, рук не маем?
Чы ж нам сілы Бог не даў?
Чы ж над родным нашым краем
Промень волі не блішчаў?

Выйдзем разам на работу,
Дружна станем, як сьцяна,
І прачнецца ад дрымоты
З намі наша старана!”
&lt;/poem&gt;
Але йшлі часы. Жыцьцё няпрыветна адгукнулася на радасны прызыў песьняра. Калючыя церні пакрывалі шлях. Стагнала старонка беларуская цяжкім стогнам земляроба-гаротніка. І ўжахнууся пясьняр і парвалася песьня радасьці, песьня надзеі. Засьпяваў ён іншыя песьні, песьні жальбы. Стаў ён падобны па свайму настрою да вялікарускага песьняра Нікіціна, песьняра мужычай долі, цяжкай працы.

Боль сэрца пачаў чуцца ў кожнай яго песьні. У прадмове да свайго зборніка «Песьні жальбы» песьняр гаворыць:
&lt;poem&gt;
«Ня пытайце, не прасеце
Сьветлых песянь у мяне.
Бо, як песьню засьпяваю,
Жаль ўсю душу скалыхне»
&lt;/poem&gt;
Пясьняр і сьмяяўся-б і жартаваў, каб падняць дух беларуса, але як ён паглядзіць на жыцьцё у сваёй бацькаўшчыне, сэрца яго шчыміць болей. І мінулае яго роднай старонкі не весяліць яго і шчасьлівая будучына ня прышла йшчэ для Беларусі.
&lt;poem&gt;
«Несшчасьліва наша доля:
Нам нічога не дала,
Ня шукайце кветак у полі,
Як вясна к нам ня прыйшла.
&lt;/poem&gt;
Успамінаючы свой першы настрой, пясьняр з болем сэрца скардзіцца на сваю долю:
&lt;poem&gt;
«Рана засмуцілісь
Думкі—сэрца дзеткі;
Рана вы завялі,
Вясновыя кветкі».
&lt;/poem&gt;
Якія-сь моцныя ланцугі прыкавалі песьняра да яго гаротнай бацькаўшчыны. Ён і сам ня ведае, што зьвязуе яго з тымі абразамі народнай пакуты, якія ён бачыць навакола.
&lt;poem&gt;
“Я ня знаю, чым мне дораг
Від палёў благенькіх,
Нудны воклік ў родных горах,
Вербак рад крывенькіх.

Лесу гоман, гуд нястройны,
Шум лазы ў балоце,
Баязьлівы, неспакойны
Шэлест у чароце.

Маё сэрца, маё вока
Цягне хвоя тая,
Што у лузе адзінока
Сохне, замірае;

Жаралісты дуб высокі,
Колісь поўны сілы;
І той крыжык адзінокі,
Вартаўнік магілы,

Дзе так сумна ветры веюць,
Точаць дол пясчаны,
Дзе чыесьці косьці тлеюць,
Чыйсьці прах схаваны...

Я ня знаю, я ня знаю,
Чым я так прыкуты
Да тваіх, мой родны краю,
Вобразаў пакуты!”
&lt;/poem&gt;
Ад шчырага сэрца любіць пясьняр сваю мужыцкую Беларусь: любіць прывольле шырокіх палёў, мора зялёных жытніх каласкоў, вузкія стужкі палосак, межы ў палёх, гутарка крыніцы, далёкі туман сіняга неба, чыстых хмарак валаконцы. Любіць ён сваю старонку за тое, што, хоць яна бедная, што хоць поле яе дрэнна родзіць, што хоць сумная яна, як і доля беларуса. Усё спавіта горам у Беларусі, і ўздоўж Нёмна, сына Беларусі, вісьне векавечная скарга на цяжкае мінулае і безпрасьветную сучаснасьць.
&lt;poem&gt;
“Вісьне скарга уздоўж Нёмна,
Беларусі сына.
Як ты бедна, як ты цёмна,
Родная краіна!

Зьбіты ў кучу твае вёскі,
Стрэхі ў дол уходзяць.
Смутнай песьні адгалоскі
Лес, курганы родзяць.

Ўсё ў табе, мой родны краю,
Усё спавіта горам:
І той вецер, што дзьме з гаю,
І шуміць над борам;

Тая песьня, што на полі
Жнеі засьпяваюць,
Тыя думкі, што да болю
Сэрца калыхаюць.”
&lt;/poem&gt;
У гэтай старонцы цяжка працуе мужык. Ён сушыць балоты, за бязцэнак косіць, рые, як крот, зямлю, будуе палацы, хвабрыкі, масты, але ўсё-ж сам — „голы, як бац”. Яго мочыць раса, пячэ сонейка, ён на землю праліў многа сьлёз, многа сьлёз. І няма ў жыцьці яму радасьці, няма яму у жыцьці адпачынку. Толькі на могілках з гнілымі прасламі і з пахінуўшыміся да зямлі, патрухлеўшымі крыжамі, гдзе шуміць і пяе свае сумныя песьні вецер, адпачыне мужык-гарапашнік гэты працоўнік Беларусі. Толькі там у дамавіне схавае ён ад людзкога вока свае сьлёзы й свае думкі.
&lt;poem&gt;
«Могілкі ў полі адны-адзіноткі.
Праслы гнілыя на землю ляглі.
Крыж пахінуўся, як кветка ў бору:
Многа іх, многа ляжыць на зямлі.

Кучка бярозак, вярба ды хваінка,
Вецер разьвеяў, іх дождж спаласкаў...
Вось дзе ад гора мужык адпачыне,
Вось дзе ён думкі і сьлёзы схаваў».
&lt;/poem&gt;
Сярод цяжкага жыцьця жадае пясьняр прыходу вясны. Павінна калісь прыйсьці яна, жаданая вясна, разагнаць трывожны сон беларуса, атрасьці яго ленасьць, абагрэць цяплом, прынясьці цудоўныя дары. Сьпяваючы свае песьні жальбы, чуе часам пясьняр лепшую будучыну Беларусі. Ён зьвяртаецца да гаротнага брата свайго беларуса й так гаворыць яму:
&lt;poem&gt;
„Не бядуй, што сьнег халодны
Скрые землю ад вачэй,
Не загіне край твой родны
У цемнаце ліхіх начэй.

Будзе час—і сьнег растане,
Прыдзе к нам ізноў вясна;
Ціха з неба сонца гляне,
Ачуняе старана.
&lt;/poem&gt;
===Янка Купала (Ян Луцэвіч)===

Янка Купала (Ян Луцэвіч), як і Якуб Колас, сын беларускай працоўнай вёскі. Радзіўся ён у 1882-м годзе ў сялянскай сям’і ў фальв. Вязынка, Віленскай губэрні Вілейскага павету. Рана прышлося будучаму песьняру стаць на працу. Яшчэ невялікім дзяцюком павінен быў ён адтрымаць службу пры машыне ў суседнім дворным бравару. Пад грукат машыны пачалі складацца яго вершы. Й дзівіцца работнік хлапец, адкуль бярэцца гэтая творчасьць, адкуль узяліся гэтыя птушкі думкі, якія адазваліся рытмовай песьняй.
&lt;poem&gt;
„Думкі, думкі—весялушкі.
Скуль вы узяліся,
Што у мысьлях, нібы птушкі
Песьняй азваліся?
&lt;/poem&gt;
Часам пясьняр хацеў-бы супакоіцца, зрачыся гэтых думак-песьняў, калі яны стануць сумнымі, але ня мае сілы. Куды-бы ні пайшоў ён, усюды й яны за ім ідуць, і вечна будзе жыць з імі пясьняр, бо ён пясьняр „Божаю ласкаю&quot;, ня можа ён жыць без сваіх думак-песьняў.
&lt;poem&gt;
«І цяпер за мною ходзіце вы ўсюдах:
І вясной па траўцы і ўвосень па грудах.
Па сьнягу зімою, па загонах летам.
Вы мяне спазналі з горам, з людзьмі, сьветам.
І так мне здаецца, сколькі ня тужыце,
Са мной вы, я з вамі вечна будзем жыці».
&lt;/poem&gt;
Рана стаў прагнуцца пясьняр да асьветы, але вясковае жыцьцё таго часу не давала яму магчымасьці адтрымаць асьвету. Трэба было пакінуць родную вёску, каб у горадзе здабыць тое, да чаго ен прагнуўся. І вось Янка Купала знайшоў у Вільні працу, якая давала яму кавалак хлеба й пачаў вучыцца на агульна-асьветных курсах. Пасьля Вільні з такою самаю мэтаю ён быў у Пецярбурзе. Ужо ў Вільні ён стаў друкаваць свае творы. Сын працоўнага беларускага народу, ён у сваіх творах пяе аб яго долі-нядолі, прызывае яго да працы, да лепшаго жыцьця й паказвае шлях да яго.

З твораў Янкі Купалы патрэбна назваць яго зборнікі вершаў — “Жалейку&quot;, выданую у 1908 г., “Гусьляра” — ў 1910 м годзе і “Шляхам жыцьця&quot; — ў 1913 гадзе. Апрача гэтага, ён напісаў «Адвечную песьню», лірічную драму, надрукаваную у 1910 г., «Паўлінку», камэдыю з вясковага шляхецкага жыцьця, лірічную драму „Сон на кургане&quot; й драму «Раскіданае гняздо». Апошнія годы (1914—15) Купала рэдактаваў беларускі часопіс «Наша Ніва».

Пясьняр добра ведае жыцьцё вясковай Беларусі. Хоць мужык цёмны, хоць „за сталом яго мейсца з краю&quot;, Купала высока ставіць мужыка за яго працу. Лапатнік-мужык корміць ня толькі сябе, але і «пана з палацу», які ім пагарджае. З працы мужыка карыстае ўвесь сьвет. Высака ставіць пясьняр і свой родны край, бо Беларусь ёсьць старонка працоўнага народу.

Шляхам жыцьця ў вагромністай грамадзе, йдуць Беларусы. «На худых плячах, на ў лапцях нагах, на ў крыві руках» нясуць яны сваю адвечную крыўду, каб паказаць на сьвет цэлы. Бяда-гора навучыла іх несьці на паказ гэтую крыўду й разбудзіла іх сон. І хочаць яны толькі аднаго, каб іх звалі людзьмі. Бяда Беларуса ў тым, што ён цёмны. Калі-б гэты беларус меў асьвету і ўмеў чытаць кнігі, ён здабыу-бы сваю долю; ён патрапіў-бы сказаць голасна усім людзям:
&lt;poem&gt;
«Што і я чалавек.
Што і мне гараваць
Надаела ўвесь век.»
&lt;/poem&gt;
І прыдуць гэтыя лепшыя часы для працоўнай мужычай Беларусі. Будзе і беларус чалавекам, затопча гора сільнай нагой, зможа нядолю й няволю й запаліць ясны сьветач свайго шчасьця:
&lt;poem&gt;
„Зьясьнеюць ночы, высахнуць вочы,
Зьлітыя горкай бядноты сьлязьмі,
Голад загіне, бяда пакіне,
Долю мець будзем, — эй, будзем людзьмі!''
&lt;/poem&gt;
Шчыра любіць пясьняр свой родны край, сваю матку зямельку, „хоць гарыста яна, камяніста яна&quot; любіць хатку з саламянай страхой, гдзе радзіўся, гдзе слухаў байкі старэнькага дзеда пры лучыне; любіць свой невялічкі садок, гдзе бязупынку «сьвяргоча рой птушак-пяюх»: — і зязюлька, і салавейка, і вірабейка, і шпак.
&lt;poem&gt;
«Да і як ня любіць гэта поле і бор,
І зялёны садок, і крыклівую гусь...
А што часам тут страшна заенча віхор,
Гэта енк, гэта крык, што жыве Беларусь»
&lt;/poem&gt;
Удзень, і ўноч ён працуе. Аднак-жа ўсе з яго сьмяюцца, усе ім пагарджаюць, „бо ён мужык, дурны мужык&quot;; ён ня ўмее чытаць-пісаць, бо ня мае часу да навукі. Ён вечна толькі й робіць, што арэ ды сее. Горкім потам заліты яго вочы, бо ён працуе, як рабочы вол, і з працы здабывае для сябе толькі чэрствы кавалак чорнага хлеба. З яго працы багацее ўвесь сьвет; толькі ён, мужык, найбяднейшы ад усіх.
&lt;poem&gt;
Ой ты, мой араты,
Хмары ты хмурней,
С цябе сьвет багаты, —
Ты-ж усіх бядней».
&lt;/poem&gt;
Такая доля працоўніка-беларуса. Але ён жывы яшчэ. Ён добра ведае, што будзе й далей жыць, бо ён ня толькі „дурны мужык, але й чалавек».
&lt;poem&gt;
„Але хоць колькі жыць тут буду,
Як будзе век тут мой вялік,
Ніколі, братцы, не забуду,
Што чалавек я, хоць мужык.
І кожны, хто мяне спытае,
Пачуе толькі адзін крык:
Што, хоць мной кожны пагарджае,
Я буду жыць, бо я мужык&quot;.
&lt;/poem&gt;
А калі жыцьцё не паслухае гэтага крыку працоўнага люду, то прыдуць часы помсты, часы рэвалюцыі. Шмат праліецца крыві: працоўны люд загаворыць другім голасам.
&lt;poem&gt;
«Бо на сьвет многа прыдзе бяды.
Бо за крыўду сваю адамсьціць,
Сьвіньням будзе крыві не пабраць!
Адамсьціць, аж зямля задрыжыць,
Аж віхры зашумяць, загудзяць!»
&lt;/poem&gt;
Вялікую мэту ставіць Янка Купала пясьнярскай справе на Беларусі. Родная песьня павінна зазьвінець, як прызыўны звон, ударыць, як пярун. І задрыжыць тады крыўда, як каршун падбіты. Ніхто ня можа адняць песьні ў працоўнага народу, ніхто ня можа закаваць яе ў кайданы, хоць і ёсьць яшчэ у гэтай песьні шмат нуды, хоць часта абліта яна горкімі сьлязьмі, бо гэтыя сьлёзы й нуда народныя, векавечныя. Яна ёсьць песьня свабодная і ня можа быць скаванаю, хоць пяецца скутымі, прыгняцёнымі людзьмі.
&lt;poem&gt;
«Пей-жа, песьня, дзень-ноч, песьня родная нам,
Апявай наша жыцьцё праклятае;
Заіграй ты па сэрцу хоць раз бедакам,
Навучы, як найсьці шчасьце багатае.
Зазьвіні ты, як звон, і удар, як пярун,
Песьня наша, як воля магучая!»
&lt;/poem&gt;
Беларускі працоўны народ будзе сам сабе панам і даб’ецца свайго вызваленьня.
&lt;poem&gt;
„К свабодзе, роўнасьці і знаньню
Мы працярэбім сабе сьлед!
І будзе ўнукаў панаваньне
Там, дзе сягоньня плача дзед&quot;.
&lt;/poem&gt;
Малюнкі ў творах Купалы пекныя, ясныя, яскравыя. Некаторыя вершы напісаны такім лёгкім, рытмічным і музыкальным штылем, што ніяк ня можна абыйсьці іх маўчком. Да такіх вершаў трэба аднесьці, напрыклад, „Дзьве таполі&quot;.
&lt;poem&gt;
«Там, за вёскай, у полі дзьве стаялі таполі.
Як адна, дзьве таполі стаялі,
І стагналі у полі сухавейна таполі,
Як адна, дзьве таполі стагналі.
Аб Усходзе у полі ўсе шумелі таполі
Як адна, дзьве таполі шумелі.
І аб захадзе ў полі лісьцьмі пелі таполі,
Як адна, дзьве таполі ўсё пелі.
Што пануюць у полі над дубамі таполі,
Як адна, дзьве таполі пануюць.
Што пануюць у полі самаўладна таполі,
Як адна, дзьве таполі начуюць.
Неба помсту у полі тут пачулі таполі,
Як адна, дзьве таполі пачулі,
І на векі у полі дзьве заснулі таполі,
Як адна, дзьве таполі заснулі.
&lt;/poem&gt;
Апрача ўласных твораў, у Янкі Купалы ёсьць шмат перакладаў з польскай, украінскай і расійскай мовы. З польскай мовы ён перакладаў творы Канапніцкай, Сыракомлі, Міцкевіча; з украінскай — Шэўчэнка: з рускай – Някрасава, Лермантава й Крылова. Пераклады зроблены здатна. Па нашай мысьлі, асабліва ўдаліся аўтару пераклады з Канапніцкай.

===Максім Багдановіч.===

Асобнае ад Якуба Коласа й Янкі Купалы мейсца ў новай беларускай паэзіі займае Максім Багдановіч. Гэта — глыбокі індывідуаліст. Пясьняр — сын вясковага настаўніка, радзіўся ў Горадзеншчыне ў 1892-м годзе. Калі будучаму песьняру было 2 годы, бацькі Багдановіча павінны былі перабрацца ў Расею, ў Ніжні-Ноўгарад. З гэтага часу праз усё сваё жыцьцё пясьняр жыў у Расеі, толькі зрэдка бачачы сваю бацькаўшчыну і добра ведаючы яе праз кнігі і праз апавяданьні сваіх бацькоў. У апошнія гады Багдановіч жыў у Яраслаўлі, гдзе быў студэнтам Юрыдычнага Ліцэю. Памёр пясьняр ад сухот у Крыме 12 кветня 1917 г. Дагарэў агонь у сэрцы шчырага сына Беларусі. Пясьняр меў мяккую акрыленую душу. Ня ведаў ён у жыцьці чалавечым іншага закону, як хараство; і быў ён у жыцьці больш можа, чым у паэзіі гасьцём «з высокага неба». (гл. нэкролёг у часопісу „Грамада”, 1917 г. № 4).

Слабы, хворы сухотамі працаваў ён дзеля хлеба ў халодным Яраслаўлі. Невясёлая было яго жыцьцё, але заўсёды вочы яго былі ясныя, поўныя веры ў лепшую будучыну далёкай маткі сваей працоўнай Беларусі. Так і памёр ён з гэтаю вераю. Хворы сухотамі, ён пісаў, прадчувая сваю блізкую сьмерць. Гэта палажыла асобую пячатку на яго творы. Няма ў яго паэзіі сільных, моцных  тонаў. Песьні яго афарбаваны ў мяккі колер журбы й скаргі.
&lt;poem&gt;
«Ня кувай ты, шэрая зязюля,
Сумным гукам у боры.
Мо' і скажаш, што я жьці буду,
Але лепш ні гавары;
Бо ня тое сьведчыць маё сэрца,
Грудзі хворыя мае;
Боль у іх мне душу агартае,
Думцы голас падае.
Кажа, што ня доўга пражыву я,
Што загіну без пары
Прыляці-ж тады ты на магілу,
Закувай, як у бары!»
&lt;/poem&gt;
М. Багдановіч — прадстаўнік так званай чыстай паэзіі, паэзіі хараства. Калі ён бярэ ў сваіх творах беларускія матывы, то ні за тым толькі, што яны яму родныя, але й затым, што ў іх ёсьць вялікая скарбніца хараства, якою ніхто ніколі не прыкмячаў. Гэтая хараство ён бярэ з гісторыі народу, з яго фантастычнай псыхалёгіі, з яго векавечнай працы, з яго векавечнага гора. Хараство толькі там, гдзе праца і гора. Хараство там, дзе гаруе векавечны працоўнік-беларус. Гэтага хараства дабіваецца пясьняр і ў стылю сваіх твораў ён абагачае беларускі верш новымі формамі. У яго творах магчыма знайсьці мала ужываемыя пэнтамэттры, зграбныя трыолеты, плястычныя рондо, музыковыя актавы, тэрціны й г. д Добра характарызуе творчасьць Багдановіча А. Навіна ў сваім літэратурна-сацыяльным нарысу «Нашы песьняры». Ён гаворыць там так: „Багдановіч апрацоўвываў, шліфаваў, быццам дыамэнт, кожны свой верш, кожны радок, і яны блішчаць разнаколернымі блікамі, як праўдзівыя брыльлянты якія свой блеск бяруць ад прывычнай рукі шліфоўшчыка. Вядома, каб шліф даў тую цудоўную ігру сьвету, якая так вабіць наша вока, трэба, каб брыльлянт быў праўдзізы, чыстай вады. Гэтак сама і артыстычная форма вершаў Багдановіча чаруе нас ня толькі ўкладам слоў і зыкаў,» але і ўлітым у яе натхненьнем шчырага паэта. Для прыклада творчасьці песьняра мы возьмем яго верш „Слуцкія Ткачыхі” з зыку „Старая Беларусь&quot;.
&lt;poem&gt;
„Ад родных ніў, ад роднай хаты
У панскі двор дзеля красы
Яны, бяздольныя, узяты
Ткаць залатыя паясы.
І цягам доўгія часіны,
Дзявочыя забыўшы сны.
Свае шырокія тканіны
На лад пэрсідзкі ткуць яны.
А за сьцяной сьмяецца поле,
Зіяе неба з-за вакна,
І думкі мкнуцца мімаволі
Туды, дзе расьцвіла вясна,
Дзе блішча збожа ў яснай далі, Сінеюць міла васількі,
Халодным срэбрам з'яюць хвалі
Між гор ліючайся ракі.
Цямнее край зубчаты бора,
І тчэ, забыўшыся, рука
Замест пэрсідзкаго ўзора,
Цьвяток радзімы васілька&quot;
&lt;/poem&gt;
Пясьняр шчырым замілаваньнем любіць ня толькі старую, але і сучасную яму Беларусь. Яна вабіць яго да сябе й як бы чаруе яго. Як хоча ён, каб хараство было пачута забітым, загнаным працаю народам. Але яшчэ ня прышоў гэты час.
&lt;poem&gt;
Песьня рвецца і ліецца
НА раздольны вольны сьвет.
Але хто яе пачуе? —
Можа толькі сам паэт.
&lt;/poem&gt;
Ён спадзяецца, што далёкая бацькаўшчына напоіць яго, хворага жывой вадой, дасьць яму «пазбыцца сваёй нуды», а калі ён памрэ, то родная зямля дасьць пакой яго слабым грудзям
&lt;poem&gt;
„Даўно ужо целам я хварэю
І хвор душой, —
І толькі на цябе надзея,
Край родны мой

У родным краю ёсьць крыніца
Жывой вады.
Там толькі я магу пазбыцца
Свае нуды.

Калі-ж у ім умру, загіну.
Ні жалюсь я.
Ні будзеш цяжкая ты сыну Свайму зямля.

Там, хоць у гліні, хоць у брудзе,
Там, пад зямлёй,
Найдуць мае слабыя грудзі
Сабе спакой.	
&lt;/poem&gt;
З часьці вершаў М. Багдановіча злажыўся зборнік пад назваю „Вянок&quot;, выданы ў 1913 г. Апрача таго, вершы песьняра часта можна знайсьці ў «Нашай Ніве». У 1916 годзе ў Маскве выйшла яго невялічкая, але вельмі каштоўная кніжачка аб беларускім адраджэньні, ў якой аўтар дае гістарычна-літэратурны нарыс беларускага нацыянальна-культурнага руху. Асаблівую цану мае першая палавіна кнігі, дзе аўтар ставіць у зьвязак рух беларускі з паступовым гістарычна-культурным рухам у Заходняй Эўропе. Грунтоўную ідэю сваю ён высказвае так: «Беларуская культура ні монстр, ні рарыцет, ні унікум, а гістарычная зьява жыцьця, яўляючаяся часьцінай „Эўрапейскага гістарычнага паступовага руху.”

==Паглыбленьне руху ў народ.==

У 90-х гадох мінулага сталецьця робяцца спробы стварыць папулярную літаратуру для беларускага народу, каб паглыбіць у народныя нізы нацыянальна-культурны рух. Выдаўцом такой літаратуры быў А. Ельскі. Ў Пецярбурзе з‘явілась колькі кніжачак, якія мелі на увазе чытачоў з простага люду, напрыклад, кніжачка аб перасяленьні, аб п’янстве й г. д.

У гэты час беларускіх газэтаў яшчэ ня было. Яны ў першы раз зьяўляюцца толькі ў пачатку нашага сталецьця. Студэнты ў Пецярбурзе сталі выпускаць двойчы ў рок газэтныя кніжкі-нумары: каля каляд “Калядную Газэту&quot;, к Вялікадню— „Вялікодную Пісанку&quot;. Гэтыя выданьні не маглі здаволіць духоўных патрэбаў, а ні грамадзянства, а ні моладзі. Значэньне іх у тым, што, працуючы над ім наўкола іх зьбіраліся ў гурток будучыя працоўнікі й дзеячы грамадзянскага й культурнага самавызначэньня нашага краю.

Радыкальна-сацыялістычная частка беларускай моладзі сабралася у нелегальную палітыка-сацыяльную партыю пад назваю «Беларуская Сацыялістычная Грамада» ; першыя мела сваю асобную ад велікарускіх праграму. Дэвіз партыі быў такі: „Працавітая бедната ўсіх краёў, злучайся&quot;. Маючы на ўвазе злучэньне працоўнай беднаты у ўсясьветны інтэрнацыянал „Сацыялістычная&quot; Грамада тым ня менш падкрэсьляла, што выкасаваць нацыянальны твар асобных частак усясьветнай беднаты не магчыма. Сябры „Грамады&quot; йшлі працаваць у самыя глухія куткі Беларусі, йшлі ў вёску да мужыка, ў места да фабрычнага работніка й звалі іх на барацьбу ня толькі за іх клясавыя інтарэсы, але й за вызначэньне прыгнечанай нацыянальнасьці. Праца “грамадаэўцаў&quot; была вельмі энэргічная. Ня гледзячы на тое, што ўрад дажаў іх у турмы, высылку з краю ў «места не столь отдаленные й отдаленные Сибири», яны ўсё йшлі і йшлі на працу, каб збудзіць працоўную беднату Беларусі.

Для сваёй працы „Грамада&quot; карыстала ня толькі з вуснага слова, хоць і лічыла вуснае слова першым з срэдстваў паглыбленьня руху у нізы. Хутка яна пачала нелегальна выдаваць на мове беларускай, мове працавітай беднаты нашага краю, кнігі й адозвы. З кніжак, выданых ад „Грамады&quot;, патрэбна адзначыць такія: — „Хто праўдзівы прыяцель беднага народу&quot;, „Гутарка аб тым, куды мужыцкія грошы йдуць”, „Як зрабіць, каб людзям было добра на сьвеці” й г. д. Цераз некаторы час, дзякуючы працы беларускіх сацыялістаў, на змаганьне за правы беларускага працоўнага народу магло ўжо стаць шмат людзей. Змагаючыся за правы народу, яны разам з тым працавалі на карысьць пашырэньня й паглыбленьня беларускай культуры сярод простага люду. Такім спосабам, спусьціўшыся у народную гушчу, грамадаўцы паднялі там рух ня толькі палітычна-сацыяльны, але й культурна нацыянальны. Гэты рух выклікаў на жыцьцёвы шлях сваіх песьняроў. Такімі песьнярамі былі, напрыклад, Цішка Гартны й Алесь Гарун.

===Цішка Гартны (Д Жылуновіч).===

Цішка Гартны (Д. Жылуновіч) сын бедных мужыкоў (быўшых мяшчанаў) з мястэчка Капыля ў Меншчыне. Радзіўся ў 1887-м г. У сям‘і было двух дзядоў і адна бабка. Яны асабліва бабка, найбольш займаліся будучым песьняром, якога дужа любілі. Толькі часы першага дзяцінства былі прыемны для Ц. Гартнага. Рана прыйшлося яму стаць на працу, каб зарабляць свой уласны кавалак хлеба. Калі хлопчык меў 12-ць гадоў, бацька аддаў яго за пастуха ў сваё мястэчка. На гэтай працы прабыў пясьняр пяць гадоў. Адначасна з гэтым хлопчык вучыўся зімою ўпачатку ў народнай аднакляснай школцы, потым у двухкляснай. Зкончыўшы навуку, якую ён мог адтрымаць у мястэчку, хлапец пачаў задумывацца, як над сваім, так і над людзкім жыцьцём. Як раз ішла рэвалюцыя 1905 году. Яна дапамагла песьняру вырабіць такі пагляд на жыцьцё: толькі той чалавек мае мейсца ў жыцьці, хто працуе й змагаецца за правы працоўнага люду. З такім погледам на жыцьцё пайшоў ён вучыцца на гарбара (што вырабляе скуры на боты) й потым гэтаю цяжкаю працаю зарабляў свой кавалак хлеба.

У 1908-м року ён прабаваў уступіць у Нясьвіжскую настаўніцкую сэмінарыю, здаў—быў уступныя экзамены, але яго туды ня прынялі, бо ён ня змог туды даць пасьведчаньня аб палітычнай „благанадзёжнасьці”. Тады пясьняр парашыў дабіцца прасьветы сваімі ўласнымі сіламі. На дапамогу яму прышла Беларуская сацыялістычная грамада, зрабіўшы яго сваім сябрам, перакананым сацыялістам. Як сацыяліста Ц. Гартны працаваў у работнічых сацыялістычных гурткох Капыля, далучыўшыся да іх з 1904 г., выдаваючы патайны рукапісны журнал „Голас Ніза&quot;, а потым “Вольную думку&quot;. З 1917 году ён далучыўся й да 1916 году працаваў у Беларускай Сацыялістычнай грамадзе.

Найлепш сьпяваюцца песьняру песьні працы. Залезную душу й гарачая, як жар, серца павінен мець рыцар цяжкай працы. Крывёю, потам і сьлязьмі заліты шлях яго жыцьця. Але ён не зьмяняе гэтага жыцьця на жыцьцё дармаеда, які бярэ толькі кімся зробленае, гатовае:
&lt;poem&gt;
«Я здружыўся з трудом;
Я ў ім рос, я ў ім крэп.
Запрацованы хлеб
Люблю мець за сталом.
Не хачу, ня прывык
Склаўшы рукі хадзіць:
Я гарбар—працаўнік,
Я жыву, каб рабіць”.
&lt;/poem&gt;
Нават і на каханьне ён глядзіць, як на злучэньне дзьвёх душаў для таго, каб лепш было ў двох змагацца ў жыцьці й працаваць на шчасьце роднай стараны. Такім спосабам, і ў любоў ён улівае «свой гарачы прызыў к барацьбе:»
&lt;poem&gt;
«Я, як друга, цябе пакахаў
І таварыша маю ў табе,
Бо ў любоў да цябе я ўліваў
Свой гарачы прызыў к барацьбе.
Я у думках гарачых гадаў
Аб нядолі краіны свае
І цябе я каханьнем прызваў
Са мной жыцьце аддаць за яе.
Вось, дзяўчынка, ты любка мая,
Будзь таварышам вечна ты мне
І хай праца з маёю твая
Йдзе на шчасьце маёй старане».
&lt;/poem&gt;
Цяжкую працу прыходзіцца нясьці працоўнаму народу. Цяжкасьць гэтай працы прыгожа й агніста намаляваў пясьняр у сваёй «песьні грабара». Усё свае жыцьцё, дзень у дзень, год у год, капае грабар, як крот, зямлю. Пад сонцам, пад дажджом гне ён пакутную сьпіну, раскідаючы глыбы торфу, гліны й жвіру. Сваімі канавамі ён абвязвае зямлю, як-бы стужкамі; праводзіць дарогі, граніцы, спускае с балотаў лішнюю ваду. Хоць і пад сонцам ён жыве, але бачыць яго адкрытым вокам толькі калі-нікалі. Хоць ня зьмерыць навакола ўсяго прастору неаглядных палёў і лугоў, аде толькі ўва сьне бачыць ён гэтую красу.
&lt;poem&gt;
«Я ўсё жыцьцё сваё дзень у дзень, год у год
Зямлю цяжкай лапатай капаю, як крот,
І так многа яе я ўжо пракапаў!
Што-ж за працу сваю я ў адплату дастаў?
Што за плён мне зямля за труды прынясла,
За той пот і за кроў, што сабе узяла,—
За бурлівую рэчку гарачых тых сьлёз,
Што ўсё жыцьце маё паабмыў імі лёс?!

О, дала яна мне, ой, за працу дала:
З калючковых расьлін - мне вяночак спляла,
З медзі звонкай, цяжкой даравала шнурок
А дарогу жыцьця ухарошыла ў мрок,
Каб я шоў як сьляпы, каб бяз конца ішоў,
Зямлю вечна капаў і дабра не знайшоў!..
&lt;/poem&gt;
Калі цяжкасьць працоўнага жыцьця пачынае душіць песьняра, тады кідае ён усё і ўсіх і йдзе на матчына лона магутнай прыроды, у поле, у лес, у лугі. Магутная прырода дасьць яму шмат сілы-жывіцелькі і ўзноу пясьняр стане здольным да працы й барацьбы. Толькі працай і барацьбой здабудзе працаўнік лепшую будучыну.
&lt;poem&gt;
«Не здавайся, гарбар,
Ты за працай сваей!
І на шчасьця прыход
Не заплюшчвай вачэй.

Песьню вольную пей
У дыму, ў духаце:
І надзея твая
Няхай кветкай цьвіце.

Бо дзе сіла жыве.
Дзе работа кіпіць,
Там насеньня зярня
Лепшай долі ляжыць”.
&lt;/poem&gt;
Спакою ня любіць паэт і не жадае яго, бо ў спакою, па яго мысьлі, заўсёды замірае жыцьцё; ён жадае буры, «бо з буры жыцьцё з сілаю магучай біцца пачынае». І не спакойная неба цягне да сябе песьняра, хоць яно блякітна—чароўная, пекная ў вышыні сваёй. Цягне яго працоўная, халодная, сырая зямля з яе барацьбой. Тут на зямлі часта няма ні зораў, ні сонца, але за тое на ёй заўсёды б’е й кіпіць «жыцьцё бурным руччом»: душа работніка-песьняра жадае буры й барацьбы.
&lt;poem&gt;
Чуйным ветрам вось-вось я гатоў зашугаць
І сярдзітым віхрам закруціць,
На пуціне сваёй ўсе прашкоды зламаць
І дарогу, як ток, пралажыць&quot;,
&lt;/poem&gt;
===Алесь Гарун (Аляксандар Прушынскі).===

Алесь Гарун (Аляксандар Прушынскі) выйшаў з беднай мяшчанскай сям’і. Радзіўся ён 1887 г. ў Менску на Багадзельн. вул. Рана прыйшлося малому хлопчыку спазнацца з нуждою й горам. Асьвету будучы пясьняр мог адтрымаць толькі у пачатковай меськай школе за недахватам коштаў; аб тым, каб вучыцца далей у школах ня можна было й думаць. Сям’я была бедная, дзеля таго паступіў у Менскую школу рамесьл. вучняў, кат. сконч. у 1902 г. Патрэбна было ўсім як могуць, працаваць, каб здбыць кавалак хлеба. Алесь Гарун вучыўся на сталяра й стаў працаваць. Адрываючы гадзіны й мінюты ад свайго адпачынку, любіў чытаць і ад 7 гадоў, як пазнаў грамату пачаў чытаць кнігі, якія толькі даставаў. Рэвалюцыя 1905 году застала яго ўжо ў партыі с.-р., у якую ўступіў у Менску ў 1904 году і зацікавіла будучага песьняра сацыяльна-палітычным і нацыянальным рухам. Шчыльней стаў пясьняр падходзіць к пытаньням жыцьця. Гаротная доля працоўна-мужычай Беларусі навучыла яго, за што ён павінен змагацца. «Зямля й воля» працоўнаму люду – гэта стала яго мэтай. Дзеля выкананьня гэтай мэты ён і стаў працаваць. Платаю за гэту працу была высылка песьняра у Сібір, дзе ў Ірк. губ у Кіранскім павеце ён і пратаміўся 9 гадоў. Цяжкая жыцьцё выпала тут на яго долю. Далёкая бацькаўшчына цягнула да сябе песьняра. Абразы яе першы раз паднялі творчы дух Алеся Гаруна й ён пачаў пісаць. Пачаў пісаць яшчэ ў Менску, соцыялістычныя вершы, а потым у вастрозе.

Цяжка яму на чужой старонцы. Пясьняр, жывучы на чужыне, заняпаў душою, згубіў здаровейка, спакой і радасьць.
&lt;poem&gt;
«На чужой староначцы ня цьвітуць сады,
Не сьпяваюць птушачкі, но лятуць сюды.
І чужое лецейка для мяне—зіма
І чужога сонейка для мяне няма.
На чужой староначцы ня шумяць лясы.
І няма прыгожасьці палявой красы.
&lt;/poem&gt;
Замірае душа песьняра. Няма волі, каб вярнуцца на бацькаўшчыну. Толькі сны даюць яму абразы роднага краю. Ня можа ён працаваць на чужыне, бо ня мае для гэтага сіл:
&lt;poem&gt;
Я-б узяў матыку у рукі,
Карчаваў-бы, чысьціў поле,
Але там... Я тут бязрукі,
Я бясьсільны, я бяз волі.
&lt;/poem&gt;
Часта думкі яго хутка, з ветрам лятуць спытацца, паглядзець, як жыве ў далёкай бацькаўшчыне брат—Беларус. І здаецца яму, што там усё йдзе так, як і раней. „Беднасьць, ціша кругом і цямнота». «Сонца нізка, ня грэе саўсім». Абляцеўшы шчырай думкаю свой родны край, пясьняр так гаворыць да яго:
&lt;poem&gt;
„Ты няшчасны і убогі,
Ты бяздольны і забіты,
Ты бяз шляху, без дарогі.
Ты абдзёрты і прапіты,
Падлай здрадаю праданы.
Ты ня свой даўно праданы&quot;...
&lt;/poem&gt;
Але й для гэтага краю магчыма лепшая будучына. Пясьняр спадзяваецца, што прачнецца беларус, будзе працаваць, пазьбіраюцца да роднай хаты інтэлігенты,—і высокая сонца будзе аглядаць і сьвяціць над родным краем. Тады другі малюнак бацькаўшчыны ўстае прад яго вачыма.
&lt;poem&gt;
„Ты квяцісты, залацісты,
І прыгожы, і аздобны.
Ты лясісты, каласісты,
Можа рай табе падобны!
Крдькі-ж моцы маеш скрытай,
Колькі сілы не спажытай!
Ты паўстанеш, працавіты,
Гаратнічы, нявымоўны,
Мой сланэчны, мой чароўны!&quot;
&lt;/poem&gt;
Каб бацькаўшчына стала такою, трэба змагацца з нядоляю. Прыйшоў час барацьбы ўбогага люду за свае правы.
&lt;poem&gt;
„...Проч з дарогі!
Хто нам хоча заступіць?
Мы пайшлі, мы люд убогі,
Усё узяць, чы ўсё згубіць».
&lt;/poem&gt;
Пясьняр, так сама будзе змагацца і йсьці з народам. З народам павінен ісьці й усякі, хто яму спачувае. Не павінна быць у гэтай справе ні слабых, ні здрайцаў. Гэта—сьвятая справа.
&lt;poem&gt;
«Хто сказаў: „і я з народам»,
Хто з ім поплеч стаў, як з братам,
Хто пайшоў з ім роўным ходам
К роўным зыскам, к роўным стратам,—
З тым і я. Няхай-жа кліча,
Будзе трэба—хай пакліча.

Хто ж сказаў, а потым здрадзіў,
Хто пайшоў, а потым кінуў,
Хто ў душы сумленьне згладзіў,
У кім апошні сорам згінуў,— 
Хай дрыжыць. У дзень прысуду,
У страшны дзень я сьведчыць буду».
&lt;/poem&gt;
Ідучы з народам і за народ, пясьняр высока ставіць мову яго, мову беларускую. Ён зьвяртаецца да Белоруса з прызывам ня цурацца роднай мовы. Родная беларуская мова—гэта той народны скарб, які ад дзядоў і прадзедаў захаваўся ў сялянскай аграблянай хаце. Яго трэба шанаваць, каб застацца калектыўнай індывідуальнасьцю, каб не загінуць. Толькі тады будуць шанаваць і беларуса, калі ён шануе родную мову.
&lt;poem&gt;
«Дык шануй, Беларус, сваю мову —
Гэта скарб нам на вечныя годы;
На пашану радзімаму слову
Ушануюць нас брацьця-народы».
&lt;/poem&gt;
Толькі тады слова песьняра будзь званіць вялікім звонам, калі яно будзе ў роднай мове. Яно тады загрыміць і будзе магутным. І пясьняр лічыць сябе павінным званіць у гэты вялікі звон бяз упынку, без спачынку». Дзе толькі ёсьць гарота, дзе толькі жыве галота ня сытая, ня ўмытая, — ўсюды там павінна зычэць родная песьня, каб спыніць жаль набалелага сэрца працоўнага народа. Народны боль, народны гнеў павінны мець одгук у творах песьняра. Голас песьняра павінен зьліцца з голасам народнага жыцьця, бо народ не чужынец для песьняра.
&lt;poem&gt;
«Струны хай грымяць і рвуцца
З болю, з гневу… хай сьмяюцца…
Разам з імі,
Ня чужымі,
Голас чысты
Залацісты
З імі злій ты;
З імі злій!&quot;
&lt;/poem&gt;

==Газэтная й выдавецкая справа==

У 1906-м годзе ў Вільні пачала выдавацца першая беларуская газэта, якую столькі часу чакала грамадзянства Беларусі. Зьявілася яна пад назвай «Наша Доля». Ня надта пашанцавала першаму беларускаму часапісу. Праз некалькі тыдняў «Наша Доля» зачынена ўрадам, але хутка яна ўваскросла пад другою назваю «Наша Ніва». Газэта стала друкавацца у двох выданьнях: адно расейскімі літарамі, другое лацінскімі. Гэта было зроблена для таго, каб газэту магчыма было чытаць усім беларусам, — і тым, што вучыліся чытаць па руску, і тым, што вучыліся чытаць па польску. Пакрыху газэта пачала пашырацца. Праз нейкі час мы бачым, што „Наша Ніва&quot; пачынае йсьці у вёску й часта даходзіць да хаты мужыка, каторы ўрэшце адтрымоўвае магчымасьць чытаць у роднай мове аб справах палітычнага й культурнага жыцьця, як у Беларусі, так і ў другіх куткох зямлі. У сваю чаргу газэта адтрымлівала з вёскі шмат карэспадэнцыяў, здабывала сабе там заўсягдышніх падпішчыкаў і супрацоўнікаў. Вёска ад шчырага сэрца прывітала сваю газэту тым, што прыняла яе да сябе.

Калі гэтаго-ж часу у Пецярбурзе залажылася Першая беларуская выдавецкая суполка пад назваю «Загляне сонца і ў наша ваконца». Яна ўзяла на сябе вялікую справу нацыянальнай прасьветы цёмнай Беларусі. Стараньнем яе выдана шмат кніжак, надта патрэбных для беларускага народу. Тут ёсьць і старынныя беларускія песьняры — Марцынкевіч, Багушэвіч, Няслухоўскі,— і песьняры нашага часу—Я. Купала, Я. Колас, А. Паўловіч, Ц. Гартны; ёсьць даступная для народу, з добра зроблянымі малюнкамі «Гісторыя Беларусі»: Уласта; ёсьць і другія папулярныя кніжачкі, датычаныя размаітых пытаньняў, напрыклад; «Гутаркі аб небе й зямлі», „Гутаркі аб гаспадарцы”, «Як бараніцца ад халеры», «Як рабіць добрыя рамовыя вульлі» й г д. Кнігі выдавецтва, як і „Наша Ніва&quot;, выхадзілі надрукаванымі рускімі й латынскімі літарамі.

Над выдавецтвам кніжак працавала і „Наша Ніва”. Наўкола рэдакцыі газэты сабралася шмат маладога народу, які шчыра працаваў над беларускай справай. З іх павінна адзначыць рэдактара й напраўніка газэты Я. Луцкевіча, добрага публіцісту й сьвядомага знаўцу беларускай старасьведчыны; А. Уласава, добра сьвядомага ў эканамічных пытаньнях краю, які быў потым рэдактарам і выдаўцом вяскова-гаспадарскага журнала „Сахі&quot; ў Менску; А. Луцкевіча—крытыка й бібліаграфа, добра сьвядомага, так-сама, і ў старасьведчыне края; М. Крапіўку (Цётку), паэтэсу, рэдактара й выдаўцу журнала для вясковай моладзі «Лучынка» ў Менску; Уласта — аўтара папулярнай „Гісторыі Беларусі&quot; й г. д. Шмат і яшчэ было тут добрага працавітага народу. Даць у кароткім нарысу ўсе іменьні працаўнікоў і кірунак іх працы няма магчымасьці. Трэба ўсё-ж такі адзначыць, што, дзякуючы ўсім ім беларуская справа пашыралася й спускалася ўсё глыбей і глыбей у народную пралетарска-мужычую сераду.

==Заключэньне==

Так праз цэлая 19-я сталецьце йшла памалу работа па адраджэньню Беларусі. Працавала шмат народу. Працавалі Палякі, Велікарусы й Беларусы. Цяпер у нас маецца навучная становішча й для будучага культурна-нацыянальнага руху. Якая будзе далейшая доля, залежыць цалкам ад нас, Беларусаў. Мы павінны ўрэшце ўзяць управу ў свае уласныя рукі. Магчыма думаць, што штандар руху дэмакратычный, што рух апіраецца на земляроба й работніка нашае зямелькі.

Ужо прачынаецца гэты працоўны люд беларускі ад векавечнага сну. Настануць часы, калі ён працягне сваю мазалістую руку інтэлігэнту, які падыйшоў да яго, выйшаў з яго й прабудзіў яго. І пойдуць яны рука аб руку, крок у крок, шукаць сваёй лепшай долі; і пэўна знойдуць яе. І ты, зямелька наша, многапакутная Беларусь, сустрэнеш вясну свайго жыцьця.
&lt;poem&gt;
«Сплецену з церняў маеш карону.
Хорам твой - неба і нівы краса,
Царство—ў чатыры дрэмле староны,
Слугі- мазольных рук мільёны.
Выйдзі ж! Чакае вясна!»
&lt;/poem&gt;
==Літаратура пытаньня==
1). Д-р Іларыон Сьвятыцкій. Відрождене білоруського пісьменства. ЛЬВІВ 1908.

2). Д. Дорошенко Білоруси і іх національне відрожденя. Киів 1908. Відбіток з „Раді”.

3). А. Л. Погодин Белоруские поэты. Вестник Европы. 1911, январь

4)	. Антон Новнна. Белоруссы. Оттиск нз сборника «Формы национального движения в современных государствах». Спб 1909.

5)	Антон Новіна. Білорусский національний рух. Літэратурно-науковий вістник. Киів, 1911. Кн. III (т. I-III).

6)	Антон Новина. Белорусское движение. Новый Энциклопедический Словарь Брокгауза и Эфрона. VIII.

7)	I. Wasilewski. Litwa i Bialorus.

8)	М. Богданович. Белорусское национальное возрождение. 1914.

9). Проф., акад. Е. Ф. Карский. Белорусы. Т. I и т. II, ч. З-я.

10). Л. Гмырак. Беларускае нацыянальнае адраджэньне. Зборнік „Вялікодная пісанка&quot;, 1914.

11). Евг. Хлебцевич. Очерк белорусской народной мысли. Отчет о состоянии и деятельности Спбурского университета за 1912 год.

12)	. Е.И. Хлебцевич. Народническая поэзия Белоруссов. Изд. “Свободная мысль&quot;. Спб. 1917.

13)	. Anton Nowina. Naszy piesniary. Literatutna sacyalnyja narysy. Wilnia 1918 h.

14.) Дыямэнты беларускага прыгожага пісьменства. № 1. Беларускае выдавецтво «Зорка» Кіяў, 1919.

[[Катэгорыя:Гістарычныя працы Усевалада Ігнатоўскага]]
[[Катэгорыя:Публіцыстыка Усевалада Ігнатоўскага]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі XVIII стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі XIX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі XX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Нарысы]]</text>
      <sha1>3eoxm5vgcczq401kyd5t35h3a5gk6qy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Ялегі Пранціш Вуль</title>
    <ns>102</ns>
    <id>12490</id>
    <revision>
      <id>87640</id>
      <parentid>86046</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:23:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1385" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               = Вуль
| Імёны                   = Ялегі Пранціш
| Першая літара прозвішча = В
| Варыянты імёнаў         = 
| Апісанне                = беларускі паэт
| Іншае                   = 
| ДН                      = 1835
| Месца нараджэння        = 
| ДС                      = 1894
| Месца смерці            = 
| Выява                   = 
| Вікіпедыя               = Ялегі Пранціш Вуль
| Вікіпедыя2              = Элегі Пранціш Вуль
| Вікіцытатнік            = 
| Вікісховішча            = 
| Вікіліўр                = 
| ЭСБЕ                    = 
| Катэгорыя               = Ялегі Пранціш Вуль
| Google                  = 
}}

== Бібліяграфія ==

== Творы ==
{{Усе творы}}

=== Паэзія ===
* [[К дудару Арцёму ад наддзвінскага мужыка]]

=== Dubia ===
* [[Тарас на Парнасе]]
* [[Два д'яўлы]]
* [[Вясна гола перапала]]

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>2x6rf4pvso2of5u6ul6650nsgiia1si</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Арцём Вярыга-Дарэўскі</title>
    <ns>102</ns>
    <id>12492</id>
    <revision>
      <id>87642</id>
      <parentid>85440</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:24:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2501" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Вярыга-Дарэўскі
| Імёны                   =Арцём
| Першая літара прозвішча =В
| Варыянты імёнаў         =Арцём
| Апісанне                =беларускі паэт, драматург, публіцыст і даследчык фальклору
| Іншае                   =
| ДН                      =4 (23) лістапада 1816
| Месца нараджэння        =в. Кублічы, Лепельскі павет, Віцебская губерня, Расійская Імперыя
| ДС                      =1884
| Месца смерці            =Сібір
| Выява                   =Arciom Viaryha-Dareŭski.jpg
| Вікіпедыя               =:be:Арцём Ігнацьевіч Вярыга-Дарэўскі
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Арцём Вярыга-Дарэўскі
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =Category:Arciom Viaryha-Dareŭski
| Катэгорыя               = Арцём Вярыга-Дарэўскі
}}

== Творы ==
{{All works‎}}
*[[Думка (Вярыга-Дарэўскі)|Думка]]
*[[Літвінам, што запісаліся у мой «альбом», на развітанне]]

'''Dubia'''

*[[Адвячорак (Аказія ў карчме пад Фальковічамі)]]

== Пра аўтара ==
*[[У Альбом Арцёму Вярыгу-Дарэўскаму|Далібог-то, Арцім…]] ([[Аўтар:Вінцэсь Каратынскі|Вінцэсь Каратынскі]], 1858)
*[[К дудару Арцёму ад наддзвінскага мужыка]] ([[Аўтар:Ялегі Пранціш Вуль|Ялегі Пранціш Вуль]], 1859)
*[[Арцём Дарэўскі-Вярыга (Карскі)|Арцём Дарэўскі-Вярыга]] ([[Аўтар:Яўхім Карскі|Яўхім Карскі]], 1920)
*[[Ліст Максіма Гарэцкага ў рэдакцыю газэты «Савецкая Беларусь» (1928)|Ліст у рэдакцыю газэты «Савецкая Беларусь»]] ([[Аўтар:Максім Гарэцкі|Максім Гарэцкі]], 1920)

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары‎]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>8eao61efglekuneup4fm4joctdrlxfb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Пётр Бяссонаў</title>
    <ns>102</ns>
    <id>13558</id>
    <revision>
      <id>87635</id>
      <parentid>85601</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:22:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2281" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Бяссонаў
| Імёны                   =Пётр
| Першая літара прозвішча =Б
| Варыянты імёнаў         =Прозьвішча: Безсонаў, Бязсонаў
| Апісанне                =расейскі славянафіл, гісторык літаратуры, публікатар славянскага, у тым ліку беларускага фальклёру, этноляг і публіцыст.
| Іншае                   =
| ДН                      =4 (16) чэрвеня 1828
| Месца нараджэння        =Масква
| ДС                      =22 лютага (6 сакавіка) 1898 (69 гадоў)
| Месца смерці            =Харкаў
| Выява                   =Пётр Алексеевич Бессонов.jpg
| Вікіпедыя               =:be:Пётр Аляксеевіч Бяссонаў
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Пётар Бяссонаў
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Пётр Бяссонаў
| Google                  =
}}


{{All works‎}}

== Цытуецца ==
*[[Выдатнейшыя крывічы (беларусы)-высяленцы ў Масковію]] ([[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Вацлаў Ластоўскі]])
*[[Беларускі тэатр]] ([[Аўтар:Францішак Аляхновіч|Францішак Аляхновіч]])

== Пра аўтара ==
*[[Пагляд П. Бяссонава на беларускую справу]] ([[Аўтар:Аляксандар Цьвікевіч|Аляксандар Цьвікевіч]])
*[[Кароткі_нарыс_нацыянальна-культурнага_адраджэньня_Беларусі#П._Бэзсонаў.|П. Бэзсонаў (Ігнатоўскі)]]

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Рускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Фалькларысты]]
[[Катэгорыя:Філолагі]]
[[Катэгорыя:Гісторыкі]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>5c9vjf3xxoxuvwcgx0jeyp4hdswkxdx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Жуль Верн</title>
    <ns>102</ns>
    <id>13945</id>
    <revision>
      <id>87638</id>
      <parentid>63165</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:23:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1452" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Верн
| Імёны                   =Жуль 
| Першая літара прозвішча =В
| Варыянты імёнаў         =Jules Verne
| Апісанне                =французскі пісьменнік-фантаст
| Іншае                   =
| ДН                      =8 лютага 1828
| Месца нараджэння        =
| ДС                      =24 сакавіка 1905
| Месца смерці            =
| Выява                   =Jules Verne 05.jpg
| Вікіпедыя               =:be:Жуль Верн
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Жуль Вэрн
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               =Жуль Верн
| Google                  =
}}
== Творы ==
{{All works‎}}
===Раманы===
* «{{Скан|[[З пушкі на Луну]]»|З пушкі на Луну.pdf}} (''1865'')
* «[[Дзеці капітана Гранта (Верн/Кутылоўскі)]]» (''1868'')
* «[[80000 кіламетраў пад вадой (Верн/Маўр)]]» (''1870'')

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Французскія аўтары]]
[[Катэгорыя:Празаікі]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]

[[ru:Жюль Верн]]</text>
      <sha1>7swwicutdo52xgme4vzrj31pa24j8fh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Падсьведамае і сьведамае ў «Душы беларускай» Сыракомлі</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14720</id>
    <revision>
      <id>87513</id>
      <parentid>42858</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:04:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18879" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Падсьведамае і сьведамае ў «Душы беларускай» Сыракомлі
 | аўтар     = Антон Луцкевіч
 | год       = 
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Артыкул
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
}}
У сваім юбілейным трактаце аб Сыракомлі&lt;ref&gt;Prof. M. Zdziechowski. Władysław Syrokomla: Pierwiastek litewsko-białoruski w twórczości polskiej. Wilno, 1924 r.&lt;/ref&gt; праф. Здьзяхоўскі за галоўную ўласьцівасьць творчасьці «Lіrnіkа Wiоskоwеgо» ўзнаў яго «беларускую душу», каторая праявілася ў паэзіі Сыракомлі мо нат бязь веды паэта.

Камэнтатар працы праф. Зьдзяхоўскага, п. Суліма&lt;ref&gt;Суліма. Праф. Зьдзяхоўскі аб беларускай душы. «Змаганьне», № 21 — 1923 г.; таксама асобная кніжачка, Вільня, 1924 г. Гэта ж сама па-польску, «Przegląd Wileński» № 4, 5 і 6 r. 1924.&lt;/ref&gt;, аналізу духовых уласьцівасьцяў Сыракомлі папхнуў на крок далей, паставіўшы пункт над і там, дзе польскі дасьледчык — асабліва на арэне віленскага, хворага польскага шавінізму — апошніх вывадаў не зрабіў, недаказаў праўды аб народным вобліку Кандратовіча.

З абурэньнем слухала трактат праф. Зьдзяхоўскага «narodowo myњl№ce»2 польскае грамадзянства нашага гораду. З абурэньнем чытала (нат, калі [не] хацела чытаць!) вострую і надзвычайна меткую аналізу беларускага крытыка, які пісаў пад псэўдонімам Сулімы. Аднака ж досыць думкай перакусіць3 толькі гэта, што абодва цьвердзяць, каб згадзіцца зь імі, што Кандратовіч, ужо з паходжаньня — зь дзеда і прадзеда — зьвязаны з беларускай зямлёй — ня мог, калі б нават хацеў гэтага, вызваліцца ад аграмадных уплываў прыроды, краёвага вобразу і жывога народу беларускага. Ня мог, бо ўплывы штодзённага сутыку пранікаюць да падсьведамай духоўнай сфэры чалавека, не пераходзячы праз прызму крытычнай і аналізуючай сьведамасьці.

Аднак можам з праконаньнем сьцьвердзіць, што Сыракомля ня толькі не хацеў вызваліцца ад гэтых беларускіх уплываў, але глыбокім і сардэчным учуцьцём кахаў Беларусь і народ яе, а сьведамае становішча яго адносна беларускасьці, якое разумеў як загадку народнага адраджэньня Беларусаў, мала рожнілася ад... поглядаў сучасных нам піянэраў народнага беларускага руху. Прынамся калі йдзець аб самастойнасьць беларускае мовы і літаратуры.

Сьцьвярджаець гэта самы факт пісаньня вершаў па-беларуску. Апрача знанага ўсім і цытаванага праф. Зьдзяхоўскім верша, які вітаець «добрыя весткі» з Захаду4 — рух рэвалюцыйны 1848 году, асталіся па Сыракомлі і другія беларускія творы. На сьлед гэтых натрапіў нястомны шукач, знатны бібліёграф на полі беларускасьці п. Рамуальд Зямкевіч. П. Зямкевіч, пільна студыюючы гадавікі даўнейшых газэт, таксама натрапіў на надзвычайна цікавы артыкул Сыракомлі адносна беларускасьці, друкаваны ў № 16 «Gаzеtу Wаrszаwskiеj» з году 1857 (бачына 5 і 6), якога копію ласкава пераслаў ніжэй падпісанаму (А. Навіне. — Рэд.). Пазволім сабе ўзяць найбалей характэрныя аддзелы з гэнага артыкулу, бо ж гэта ёсьць саўсім сьведамае, глыбока перадуманае высказаньне нашага паэта.

Вось, як бачым з гэнага артыкулу (Гэбдамадалія — Ул. Сыракомлі. Барэйкаўшчына, 17 сьнежня 1856 г.), наш паэт пільна сьледзіць за разьвіцьцём беларускай літаратуры ў творах [[Аўтар:Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|Вінцука Дуніна-Марцінкевіча]]. Аб творы гэнага ж «Вечарніцы» выдрукаваў крытычную заметку ў «Gаzесіе Wаrszаwskiej» (былі ўсё ж такі ў гэтай часопісі і лепшыя, чым сяньняшнія, часы!5), якая выклікала палеміку нязнанага аўтара, падпісанага крыптанімам «Y». Па выхадзе з друку новай кніжачкі Дуніна-Марцінкевіча «Сіеkаwуњ? Рrzесzуtаj!» (Менск, 1856), у якой знаходзім беларускую повесьць «Купала», аб ёй піша Сыракомля літаратурную справаздачу, а гэтым самым дае адказ на рад пытаньняў, заданых яму панам Y:

«Так: у N-ры 138 «Gazety Warszawskiej» за год 1856 пытаецца нас пан «Y» вось што: «Ці творы, пісаныя ў мове беларусаў, заслугоўваюць на радаснае павітаньне, нягледзячы на вартасьць іх зьместу?» Адказваем: ніводны і не ў вадной мове пісаны твор не заслугоўваець на радаснае павітаньне, калі ня ёсьць пекным або прыдатным; але калі якая мова або дыялект зь нелітаратурнага робіцца літаратурным, кожная выходячая ў гэтай мове кніжка заслугоўваець на ўвагу, — як факт патрэбы пісаньня ў гэтай мове або дыялекце.

Другое пытаньне: «Ці гэтая мова (беларуская) дасца выгнуць да ўсіх патрэб думкі і стылю і вырабіцца да ступені, заслугоўваючай на назоў мовы асобнай?»

Адказ: Так, таму што мае досыць лёгкасьці, а разам з гэтым сілы, аддае ў паэзіі мяккія і далікатныя ўчуцьці, у мове народнай мае лёгкія звароты і меткія словы. Шмат ёй бракуе слоў дзеля адданьня таго, што не ўваходзіць у склад паняцьцяў і патрэбаў нашага народу, але ў меру поступу самога ж народу і ўлітаратурненьня мовы патрапіць са свайго кораня вырабляць словы і выражэньні, якіх сяньня ня мае. Кожная мова пераходзіць эпоху дзяцінства.

Трэцяе пытаньне: «Ці да гэтае мэты варта імкнуцца, у гэтым нат сумніўным дапушчэньні, што дапяцьцё яе было б магчымым?»

Адказ: Варта і трэба, як да ўсяго, што імкнецца да поступу. Занадта агульна багатую мову Славяншчыны расьцяў паважаны апанэнт на чатыры толькі галіны, гэта ёсьць: на расейскую, польскую, чэскую і ілірыйскую6 мовы. Не пярэчым, што гэтыя чатыры мовы стаяць на чале славянскіх дыялектаў дзякуючы сваім літаратурным абробкам, але пашто ж іншыя мовы адсоўваць ад гэтых абробак, за што ў мове Беларусаў дагледжваць толькі мешаніну расейскае і польскае моваў? ці-ж пад гэтае самае азначэньне падцягнуць і ўкраінскую мову? калі гэтак, то чаму паважаны апанэнт чэскую і ілірыйскую мовы падносіць да годнасьці моваў асобных, калі ж у іх таксама знойдуцца расейскія і польскія словы? Найсільней пярэчым гэтаму, што гаворыце дальш, паважаны апанэнт, што «паміж расейскай, а так наз. рускай мовай7 толькі тая рожніца, якая ёсьць паміж літаратурна апрацаваным творам і народнай думкай». Але ж таксама і народ расейскі ёсьць яшчэ непісьменны і мае сваю простую мову, далёка ад літаратурнай абробкі; з гэтага выходзіла б, што простая мова расейскага народу будзе саўсім гэтай самай, што мова Русінаў8, бо, паводле апанэнта, рожніца месьціцца толькі ў абробцы. Гэтак, аднак жа, ня ёсьць. У істоце ўсе славянскія мовы маюць амаль не адныя і тыя самыя словы, гэта ёсьць імёны і дзеясловы, рожніца толькі ў націсках, прасодыі і радзе іменных слоў; адным словам — у духу моваў; дык за што ж гэтыя рожніцы называць сапсуцьцём, калі яны ёсьць уласьцівасьцямі дыялекту? чаму ж гэткую ўласьцівасьць прызнаўшы мове чэскай, адмаўляць яе русінскай мове? Ахвотна згаджаемся толькі на адно з апанэнтам, што абробка ўсякай мовы ня можа быць працай аднаго або некалькіх геніяў, але павінна быць працай усяго грамадзянства, каторае гэтую патрэбу адчувае і стане на пэўную ступень поступу. Але ці ж карыгоднай ёсьць рэч, калі нехта, чуючы ў сабе ахвоту і здольнасьць, захоча гэтаму народу працерабіць дарогу да поступу ягонае мовы? Ці ж мы не ў абавязку з гэтым народам падзяліць наш штодзённы хлеб, а така ж хлеб духа? ці ж сталася што-небудзь благое на полі чыста літаратурным, што ў Расеі Катлярэўскі, а ў нас Падура9 пісалі ў мове ўкраінскай? ці ж іхнія песьні не блукаюцца ўжо па вёсках украінскіх і сваёй лепш абробленай нотай не спаўняюць Амфіянавага пасланьня10?

З глыбокай пашанай вельмі паважанаму апанэнту паўтараем: На гэтым полі працаваць можна і варта».

Зьмяшчаючы дальш крытыку твору Дуніна-Марцінкевіча «Купала», Сыракомля так канчае цытаваны намі свой артыкул:

«У гэтым творы п. Марцінкевіча (бедным у зьмесьце, але багатым у вобразы, якія сьведчаць аб таленце імагінацыйным11 аўтара), знаходзім яшчэ адзін доказ аб тым, аб чым ужо казалі, гэта ёсьць, што мова Русінаў мае ў сабе варункі самастойнага поступу. Аўтар ужываў слоў і колераў чужых чыста ўважанай паэзіі народу, аднак жа не сапсуў чыстасьці мовы, не сказаў нічога, чаго б гэты народ не разумеў».

I, даючы беларускаму паэту шэраг парад, як павінен дбаць аб захаваньні свойскіх уласьцівасьцяў мовы, таксама фантазіі народу, канчае зовам да Марцінкевіча, каб не закідаў пісаньня па-беларуску дзеля... польскіх вершаў.

«Бог не ўлівае ў галовы і сэрцы нашыя бяз мэты замілаваньня і таленту да нейкай галіны веды. Ён адносна нас і нашага пасланьня мае мэты, якія мы ў абавязку споўніць. Народная паэзія русінская ёсьць арэнай п. Марцінкевіча — хай трывае на ёй як сапраўдны гладыятар».

Гэты гарачы кліч, можа, найясьней нам гаворыць аб адносінах разумовых Сыракомлі да справы адраджэньня беларускай народнай літаратуры і беларускай літаратурнай мовы. А факт выхваляньня творчасьці Марцінкевіча на шпальтах12 польскае прэсы — ці ж гэта не маральнае супрацоўніцтва зь беларускім паэтам, мо ня менш цэннае ад супрацоўніцтва Манюшкі, які да камэдыя-опэры Марцінкевіча «Сялянка» напісаў музыку (аб гэтым сяньняшнія біёграфы Манюшкі ўспамінаць ня любяць!)? А гэтыя парады, гэткая дбайнасьць аб чыстасьці беларускае мовы? А гэтая крэпкая, неўзварушаная іх вера, што для беларускага адраджэньня «можна і варта працаваць»? Усё гэта ў часе першых, слабых яшчэ крокаў на дарозе паэтыцкай творчасьці Беларусаў, калі яшчэ мовы не было аб «грамадзянстве» беларускім! Як жа ж дзіўным і... дзікім здасца кожнаму бесстароннаму дасьледчыку беларускае справы становішча ў гэтай справе «nаrоdоwо mуsl№сеgо» грамадзянства польскага зь сяньняшнай «Gаzеt№ Wаrszаwsk№» на чале — сяньня, калі ня толькі «грамадзянства», але і дзяржаўнасьць беларуская ёсьць фактам даконаным, калі беларускі народ мае свайго Купалу, Коласа, Багдановіча і шмат, шмат іншых паэтаў эўрапейскае меры, пры якіх такі Марцінкевіч губіць усякую вышэйшасьць?! Калі ў мове беларускай, якая мае сталую ўжо, на падставах навуковых апёртую граматыку, выходзяць падручнікі для школ ніжэйшых і сярэдніх, адбываюцца выклады цэлага раду прадметаў на Беларускім дзяржаўным унівэрсытэце ў Менску? Калі ў гэтым жа Менску, дзе першы раз і, на жаль, апошні перад 70 гадамі слухалі музыкі Манюшкі пры выстаўленьні «Сялянкі», разьвіваецца памысна беларускі тэатар, які ні ў чым не ўступае як адносна высокай ступені артызму, так і багацьцем рэпэртуару, іншым тэатрам, балей культурных славянскіх народаў?!

Але аб гэтым — толькі мімаходам. Вярнуўшыся да цытаванага артыкулу Сыракомлі, мы ў абавязку яшчэ раз сьцьвердзіць, што ня толькі ў сфэры творчасьці паэтыцкай, дзе прым13 трымаюць падсьведамыя чыньнікі і ўплывы, наш паэт даў яркі выраз душы беларускай: але і саўсім сьведама — сваімі артыкуламі крытычнымі і адраджаючай сучаснай яму беларускай паэзіі — прычыніўся Сыракомля да ўзмацненьня і разьвіцьця беларускай адраджэнскай ідэалёгіі, а гэтым самым — і да далейшага ўкрапленьня і разьвіцьця яе душы.

[[Катэгорыя:Антон Луцкевіч]]
[[Катэгорыя:Творы пра Уладзіслава Сыракомлю]]</text>
      <sha1>0qxfvecosk0anris22u3n58x6d8qmfi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Аляксандр Ельскі</title>
    <ns>102</ns>
    <id>14797</id>
    <revision>
      <id>87649</id>
      <parentid>74774</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:27:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2220" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Ельскі
| Імёны                   =Аляксандр
| Першая літара прозвішча =Е
| Варыянты імёнаў         =«Bocian z nad Ptyczy» («Бацян з-над Пцічы»), «Litwin-obywatel» («Літвін-грамадзянін») і «A. J.
| Апісанне                =беларускі гісторык, літаратуразнавец, краязнавец, публіцыст, паэт, перакладчык, паэт, празаік
| Іншае                   =
| ДН                      =4 (16) чэрвеня 1834
| Месца нараджэння        =маёнтак Дудзічы, Ігуменскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
| ДС                      = 10 верасня 1916
| Месца смерці            =маёнтак Замосце, Ігуменскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
| Выява                   = Aliaksandar Jeĺski.jpg
| Вікіпедыя               =:be:Аляксандр Карлавіч Ельскі
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Аляксандар Ельскі
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Аляксандр Ельскі
| Google                  =
}}
{{All works‎}}

==Вершы==
* [[Вінцуку Дуніну-Марцінкевічу]] (1872)
* [[Сынокъ!]] (1895)

==Пераклады==
*[[Пан Тадэвуш (Міцкевіч/Ельскі)/Кніга першая]]
*[[Бура на моры (Міцкевіч/Ельскі)/Бура на моры]]
== Пра аўтара ==
* [[Нашы страты]]

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Польскія аўтары]]
[[Катэгорыя:Рыма-каталікі]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]</text>
      <sha1>5mj19fg70mioi0m9xey9bclvs74ahk9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Дудка беларуская (1891)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15044</id>
    <revision>
      <id>87651</id>
      <parentid>81196</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:27:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="879" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Dudka białaruskaja Macieja Buraczka
 | аўтар     = Францішак Багушэвіч
 | год       = 1891 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Зборнік вершаў
 | папярэдні = 
 | наступны  = [[Смык беларускі (1894)|Smyk białaruski]]
 | анатацыі  = Іншыя выданьні: [[Дудка беларуская]].
}}

&lt;pages index=&quot;Dudka białaruskaja Macieja Buraczka.pdf&quot; from=&quot;1&quot; to=&quot;1&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Dudka białaruskaja Macieja Buraczka.pdf&quot; from=&quot;73&quot; to=&quot;73&quot; /&gt;

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Дудка беларуская]]
[[Катэгорыя:Творы 1891 года]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Кракаве]]
[[Катэгорыя:Творы на лацінцы]]</text>
      <sha1>hcpxqxuis0efuirk13dgzrmlhqu5vma</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Дудка беларуская (1896)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15074</id>
    <revision>
      <id>87652</id>
      <parentid>46210</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:27:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="803" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Dudka biełaruskaja Macieja Buraczka
 | аўтар     = Францішак Багушэвіч
 | год       = 1896 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Зборнік вершаў
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Іншыя выданьні: [[Дудка беларуская]]
}}

&lt;pages index=&quot;Dudka biełaruskaja (1896).pdf&quot; from=&quot;5&quot; to=&quot;5&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Dudka biełaruskaja (1896).pdf&quot; from=&quot;77&quot; to=&quot;77&quot; /&gt;

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Дудка беларуская]]
[[Катэгорыя:Творы 1896 года]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Кракаве]]
[[Катэгорыя:Творы на лацінцы]]</text>
      <sha1>4gijby1rz0afee4bv2zaoi9ux4npj0s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Географія Беларусі.pdf/303</title>
    <ns>104</ns>
    <id>15135</id>
    <revision>
      <id>87710</id>
      <parentid>43922</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T08:53:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Taravyvan Adijene</username>
        <id>164</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытка */ аздабленьне</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3321" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Taravyvan Adijene&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;школе вядомы пэдагог, праф. С. Рачынскі. Беларусы жывуць і на поўнач ад Бельскага пав., ў паўднёвых частках {{Разрадка|Ржэўскага}} і {{Разрадка|Асташкаўскага}} паветаў, Цьверскае губ. Тут беларуская мяжа даходзць да р. Волгі і некалькі дзесяткаў вёрст ідзець уздоўж яе берагу.

Праз гэтыя прасторы зьвіваючыся цячэ глыбокі прыток Волгі — р. {{Спасылка на Вікіпэдыю|{{Разрадка|Малады Туд}}|Тудаўка|Тудаўка}}; ад яго і тамашніх беларусаў называюць {{Спасылка на Вікіпэдыю|{{Разрадка|Тудаўлянамі}}|Тудаўляне|Тудаўляне}}.

Як адзначаюць расейскія географы, Тудаўлян выдзяляюць ад суседніх маскоўцаў іхнія сумленнасьць, лагоднасьць, цярплівасьць і гасьціннасьць. Ходзяць яны ў «{{Спасылка на Вікіпэдыю|{{Разрадка|кунтышох}}|Кунтуш|Кунтуш}}», — вузкіх ды кароткіх кажушкох.

'''Рыс. 158. На ярмарцы у Дарагабужы.'''

Спатканьне беларусаў з маскоўцамі.

Перахавалі Тудаўляне ў чыстаце беларускі характар, звычаі і {{Спасылка на Вікіпэдыю|мову|Тудаўлянскія гаворкі|Тудаўлянскія гаворкі}}.

З прыроднага і гаспадарскага боку гэтыя прасторы падобныя да сумежнага {{Спасылка на Вікіпэдыю|Бельскага павету|Бельскі павет (Смаленская губерня)|Бельскі павет (Смаленская губэрня)}}. Аднак, яны менш лясістыя і маюць гусьцейшае насяленьне, чым у Бельскім павеце. Над Маладым Тудам знайшлі досіць багатыя залежы каменнага вугаля. — На рацэ тут многа млыноў; водзіцца шмат рыбы.

На захадзе гэтых прастораў цячэ сярод высокіх скалаў і дубовых лясоў верхняя Дзьвіна. Берагі яе тут маюць шмат {{Разрадка|мінэральнага багацьця}}. У некалькіх мяйсцох цякуць {{Разрадка|серна-зялезныя крыніцы}}, сярод скалаў знаходзяць {{Разрадка|дарагія каменьні}}: халцэдон, сердолік, горны крышталь. Каля в. '''Адрыянопалю''', над Дзьвіною, знайшлі у пачатку XIX веку навет {{Разрадка|золата}}.

Далей на ўсход, паміж {{Разрадка|Дзьвіною}} і {{Разрадка|Жукопаю}} (прыток Волгі) цягнуцца&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>7dzo94mdtp9t524z8u2pajwawoqvr0y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Ліцэнзія</title>
    <ns>10</ns>
    <id>16162</id>
    <revision>
      <id>87610</id>
      <parentid>47245</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:09:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3737" xml:space="preserve">&lt;!--
	Start of wrapper holding a single license-banner

--&gt;&lt;div class=&quot;licenseContainer licenseBanner dynlayout-exempt&quot; {{#if:{{{id|}}}|id=&quot;{{{id}}}&quot;}} style=&quot;box-sizing:border-box; margin-top:0.25em; margin-bottom:0.25em; clear:both; width:auto; page-break-before:always; break-before:page;&quot;&gt;&lt;!--

	Begin single-license banner

faux TABLE--&gt;
&lt;div class=&quot;licFrame-top&quot; style=&quot;display:table; border-collapse:collapse; border-spacing:0px 0px; empty-cells:hide; border:2px solid #88A; box-sizing:border-box; margin:0 auto 0 auto; width:100%;&quot;&gt;&lt;!--

faux TBODY--&gt;
&lt;div style=&quot;display:table-row-group; background-color:#F7F8FF;&quot;&gt;&lt;!--

faux TR--&gt;
&lt;div style=&quot;display:table-row;&quot;&gt;&lt;!--

faux TD left
Left image--&gt;
&lt;div class=&quot;licFrame-leftfield&quot; style=&quot;display:table-cell; padding:5px 5px 5px 5px; text-align:left; vertical-align:middle; width:auto;&quot;&gt;&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{выява|}}}&lt;!--
	--&gt;|&lt;span class=&quot;imageLeft&quot;&gt;[[Файл:{{{выява}}}|x48px|alt=|link=]]&lt;/span&gt;&lt;!--
	--&gt;|&lt;span class=&quot;noimageLeft&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;}}&lt;!--

close faux TD left--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

faux TD center
Center field--&gt;
&lt;div class=&quot;licFrame-centerfield&quot; style=&quot;display:table-cell; padding:5px 5px 5px 5px; text-align:center; vertical-align:middle; width:auto;&quot;&gt;&lt;!--

	--&gt;&lt;div class=&quot;licFrame-centertext reduP&quot; style=&quot;display:block; margin:0 auto 0 auto; text-align:left; width:100%;&quot;&gt;&lt;!--
		force text field to start on its own line
		--&gt;
{{{тэкст}}}
&lt;!--
	--&gt;&lt;/div&gt;&lt;!--

if there's  a warning, add a new &quot;row&quot;
--&gt;{{#if:{{{папярэджаньне|}}}|&lt;!--

    --&gt;&lt;div class=&quot;ws-licence-warning&quot; style=&quot;display:table; border-top:1px solid #88A; width:100%;&quot;&gt;&lt;!--

        --&gt;&lt;div class=&quot;ws-licence-warning-icon&quot; style=&quot;display:table-cell; vertical-align: middle; text-align:center; padding: 5px 0; width:40px;&quot;&gt;{{абразок папярэджаньня|35пкс}}&lt;/div&gt;&lt;!--
        --&gt;&lt;div class=&quot;ws-licence-warning-text&quot; style=&quot;display:table-cell; vertical-align: middle; text-align:left; padding: 5px; font-size:92%;&quot;&gt;{{{папярэджаньне}}}&lt;/div&gt;&lt;!--

    --&gt;&lt;/div&gt;&lt;!--

## end of warning block
--&gt;}}&lt;!--

close faux TD center--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

faux TD right
Right image--&gt;
&lt;div class=&quot;licFrame-rightfield&quot; style=&quot;display:table-cell; padding:5px 5px 5px 5px; text-align:right; vertical-align:middle; width:auto;&quot;&gt;&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{выява_справа|}}}&lt;!--
	--&gt;|&lt;span class=&quot;imageRight&quot;&gt;[[Файл:{{{выява_справа}}}|x48px|alt=|link=]]&lt;/span&gt;&lt;!--
	--&gt;|&lt;span class=&quot;noimageRight&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;}}&lt;!--

close faux TD right--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

close faux TR--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

close faux TBODY--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

close faux table--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

	End single banner license

Commons auto-detection--&gt;
&lt;div class=&quot;licensetpl&quot; style=&quot;display:none&quot;&gt;&lt;!--
--&gt;&lt;span class=&quot;licensetpl_short&quot;&gt;Public domain&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;&lt;span class=&quot;licensetpl_long&quot;&gt;Public domain&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;&lt;span class=&quot;licensetpl_link_req&quot;&gt;false&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;&lt;span class=&quot;licensetpl_attr_req&quot;&gt;false&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

Don't add categories in the Help, Wikisource, Category or Module namespaces
--&gt;{{#if:{{{катэгорыя|}}}&lt;!--
	--&gt;|{{#switch:{{NAMESPACE}}&lt;!--
		--&gt;|Даведка|Размовы пра даведку|Шаблон|Размовы пра шаблон|Вікікрыніцы|Размовы пра Вікікрыніцы|Катэгорыя|Размовы пра катэгорыю|Модуль|Размовы пра модуль=&lt;!--
		--&gt;|Аўтар|Размовы пра аўтара=[[Катэгорыя:Аўтары-{{{катэгорыя|}}}]]&lt;!--
		--&gt;|#default=[[Катэгорыя:{{{катэгорыя|}}}]]&lt;!--
	--&gt;}}&lt;!--
--&gt;}}&lt;!--

License banner wrapper ends here
--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

--&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>obq912vsrnqzsorkki6sw86qel88vx9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87611</id>
      <parentid>87610</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:09:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3805" xml:space="preserve">&lt;!--
	Start of wrapper holding a single license-banner

--&gt;&lt;div class=&quot;licenseContainer licenseBanner dynlayout-exempt&quot; {{#if:{{{id|}}}|id=&quot;{{{id}}}&quot;}} style=&quot;box-sizing:border-box; margin-top:0.25em; margin-bottom:0.25em; clear:both; width:auto; page-break-before:always; break-before:page;&quot;&gt;&lt;!--

	Begin single-license banner

faux TABLE--&gt;
&lt;div class=&quot;licFrame-top&quot; style=&quot;display:table; border-collapse:collapse; border-spacing:0px 0px; empty-cells:hide; border:2px solid #88A; box-sizing:border-box; margin:0 auto 0 auto; width:100%;&quot;&gt;&lt;!--

faux TBODY--&gt;
&lt;div style=&quot;display:table-row-group; background-color:#F7F8FF;&quot;&gt;&lt;!--

faux TR--&gt;
&lt;div style=&quot;display:table-row;&quot;&gt;&lt;!--

faux TD left
Left image--&gt;
&lt;div class=&quot;licFrame-leftfield&quot; style=&quot;display:table-cell; padding:5px 5px 5px 5px; text-align:left; vertical-align:middle; width:auto;&quot;&gt;&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{выява|}}}&lt;!--
	--&gt;|&lt;span class=&quot;imageLeft&quot;&gt;[[Файл:{{{выява}}}|x48px|alt=|link=]]&lt;/span&gt;&lt;!--
	--&gt;|&lt;span class=&quot;noimageLeft&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;}}&lt;!--

close faux TD left--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

faux TD center
Center field--&gt;
&lt;div class=&quot;licFrame-centerfield&quot; style=&quot;display:table-cell; padding:5px 5px 5px 5px; text-align:center; vertical-align:middle; width:auto;&quot;&gt;&lt;!--

	--&gt;&lt;div class=&quot;licFrame-centertext reduP&quot; style=&quot;display:block; margin:0 auto 0 auto; text-align:left; width:100%;&quot;&gt;&lt;!--
		force text field to start on its own line
		--&gt;
{{{тэкст}}}
&lt;!--
	--&gt;&lt;/div&gt;&lt;!--

if there's  a warning, add a new &quot;row&quot;
--&gt;{{#if:{{{папярэджаньне|}}}|&lt;!--

    --&gt;&lt;div class=&quot;ws-licence-warning&quot; style=&quot;display:table; border-top:1px solid #88A; width:100%;&quot;&gt;&lt;!--

        --&gt;&lt;div class=&quot;ws-licence-warning-icon&quot; style=&quot;display:table-cell; vertical-align: middle; text-align:center; padding: 5px 0; width:40px;&quot;&gt;{{абразок папярэджаньня|35пкс}}&lt;/div&gt;&lt;!--
        --&gt;&lt;div class=&quot;ws-licence-warning-text&quot; style=&quot;display:table-cell; vertical-align: middle; text-align:left; padding: 5px; font-size:92%;&quot;&gt;{{{папярэджаньне}}}&lt;/div&gt;&lt;!--

    --&gt;&lt;/div&gt;&lt;!--

## end of warning block
--&gt;}}&lt;!--

close faux TD center--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

faux TD right
Right image--&gt;
&lt;div class=&quot;licFrame-rightfield&quot; style=&quot;display:table-cell; padding:5px 5px 5px 5px; text-align:right; vertical-align:middle; width:auto;&quot;&gt;&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{выява_справа|}}}&lt;!--
	--&gt;|&lt;span class=&quot;imageRight&quot;&gt;[[Файл:{{{выява_справа}}}|x48px|alt=|link=]]&lt;/span&gt;&lt;!--
	--&gt;|&lt;span class=&quot;noimageRight&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;}}&lt;!--

close faux TD right--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

close faux TR--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

close faux TBODY--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

close faux table--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

	End single banner license

Commons auto-detection--&gt;
&lt;div class=&quot;licensetpl&quot; style=&quot;display:none&quot;&gt;&lt;!--
--&gt;&lt;span class=&quot;licensetpl_short&quot;&gt;Public domain&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;&lt;span class=&quot;licensetpl_long&quot;&gt;Public domain&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;&lt;span class=&quot;licensetpl_link_req&quot;&gt;false&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;&lt;span class=&quot;licensetpl_attr_req&quot;&gt;false&lt;/span&gt;&lt;!--
--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

Don't add categories in the Help, Wikisource, Category or Module namespaces
--&gt;{{#if:{{{катэгорыя|}}}&lt;!--
	--&gt;|{{#switch:{{NAMESPACE}}&lt;!--
		--&gt;|Даведка|Размовы пра даведку|Шаблон|Размовы пра шаблон|Вікікрыніцы|Размовы пра Вікікрыніцы|Катэгорыя|Размовы пра катэгорыю|Модуль|Размовы пра модуль=&lt;!--
		--&gt;|Аўтар|Размовы пра аўтара=[[Катэгорыя:Аўтары-{{{катэгорыя|}}}]]&lt;!--
		--&gt;|#default=[[Катэгорыя:{{{катэгорыя|}}}]]&lt;!--
	--&gt;}}&lt;!--
--&gt;}}&lt;!--

License banner wrapper ends here
--&gt;
&lt;/div&gt;&lt;!--

--&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>epl5rhmqzj7xvtyqembo4qu8uef4ct3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Аўтары не ў грамадзкім набытку</title>
    <ns>14</ns>
    <id>16165</id>
    <revision>
      <id>87616</id>
      <parentid>47237</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:15:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="91" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Аўтары паводле ліцэнзій|Не грамадзкі]]</text>
      <sha1>j97y587nmhrl8b8r4dvowdtpltquy0n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Аўтары паводле ліцэнзій</title>
    <ns>14</ns>
    <id>16166</id>
    <revision>
      <id>87615</id>
      <parentid>47240</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:15:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Катэгорыя:Аўтары паводле ліцэнзіяў]] у [[Катэгорыя:Аўтары паводле ліцэнзій]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Аўтары| Ліцэнзія]]</text>
      <sha1>gue2h830wizd7psratlyv7o6skjkaq8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Даведка:Аўтарскае права</title>
    <ns>12</ns>
    <id>16629</id>
    <revision>
      <id>87587</id>
      <parentid>60084</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T20:32:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права]] у [[Даведка:Аўтарскае права]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7395" xml:space="preserve">Матэрыялы, змешчаныя ў Вікікрыніцах, павінныя свабодна распаўсюджвацца паводле законаў ЗША, таму што праекты «Фонду Вікімедыя» рэгулююцца законамі штата Каліфорніі, і паводле законаў Рэспублікі Беларусь, бо гэта спрашчае паўсюднае выкарыстанне тэкстаў Вікікрыніц.

== Ваш пераклад у Вікікрыніцах ==
Вы можаце апублікаваць у Вікікрыніцах свой пераклад твора, які знаходзіцца ў грамадскім набытку, калі ён адпавядае [[Вікікрыніцы:Што змяшчаюць Вікікрыніцы|патрабаванням да зместу]]. Калі ваш пераклад выдаваўся раней, глядзеце наступны раздел.

{| class=&quot;prettytable&quot; width=100%
! Умовы
! Шаблон
|-
| Пераклады ўдзельнікаў Вікікрыніцаў, апублікаваныя на ўмовах вольнай ліцэнзіі [[w:Лицензии Creative Commons|CC-BY-SA 3.0]] і раней не выдаваныя
| style=&quot;white-space:nowrap;&quot; | [[:Шаблон:CC-BY-SA-2.0]], [[:Шаблон:CC-BY-SA-3.0]] або [[:Шаблон:CC-BY-SA-4.0]]
|}

== Дазвол на вольную публікацыю ==
Калі Вы маеце кантакт з уладальнікам аўтарскіх правоў або дазволу на вольную публікацыю, трэба папрасіць яго даць дазвол на публікацыю гэтага твора ў Вікікрыніцах на ўмовах ліцэнзіяў [[w:CC-BY-SA|CC-BY-SA]] або [[w:GFDL|GFDL]]. Для фіксацыі дазволу на выкарыстанне матэрыялаў трэба скарыстацца камунікацыйнай сістэмай VRT (глядзеце [[w:Вікіпэдыя:Запыт дазволаў на выкарыстаньне|Вікіпэдыя:Запыт дазволаў на выкарыстаньне]]). Запэўніцеся, што аўтар або ўладальнік аўтарскіх правоў ўважліва прачытаў тэкст ліцэнзіі і слушна яе зразумеў, і што твор адпавядае [[Вікікрыніцы:Што змяшчаюць Вікікрыніцы|патрабаванням да зместу]].

Калі ласка, зважайце, што ў Вікікркыніцах забароненыя ліцэнзіі, якія не дазваляюць камерцыйнае выкарыстанне або стварэнне вытворных працаў.
{| class=&quot;prettytable&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
! Умовы !! Шаблон
|-
| Праваўладальнік праз службу VRT дазволіў публікаваць твор павдле ліцэнзіі CC-BY-SA-3.0. Шаблон вызначаецца толькі ўдзельнікам VRT
| [[:Шаблон:Дазвол OTRS]]
|-
| Праваўладальнік на пабочным рэсурсе дазволіў публікаваць твор паводле ліцэнзіі {{Nowrap|CC-BY-SA-4.0}}, 3.0 або {{Nowrap|CC-BY-4.0}}, 3.0, 2.5. &lt;br&gt;Перавага аддаецца выкарыстанню службы VRT, бо пабочны рэсурс можа быць недаступны з часам, быць няясным у пытанні, якія канкрэтна матэрыялы рэсурса вольныя і ці ўзгоднена гэта з іх суаўтарамі. Пацвердажнне праз VRT можа быць абавязковым на Вікісховішчы.
| style=&quot;white-space:nowrap;&quot; | [[:Шаблон:CC-BY-SA-4.0]], [[:Шаблон:CC-BY-SA-3.0]]&lt;br&gt;[[:Шаблон:CC-BY-4.0]], [[:Шаблон:CC-BY-3.0]], [[:Шаблон:CC-BY-2.5]]
|-
| Праваўладальнік адмовіўся ад маёмасных аўтарскіх правоў
|[[:Шаблон:PD-перадача ў грамадскі набытак]]
|}

== Законы аб аўтарскім праве ==

Сёння тэрмін аховы аўтарскіх правоў на творы, якія паходзяць з тэрыторыі сучаснай Беларусі, рэгулюецца наступнымі дакументамі:

* [https://pravo.by/document/?guid=3961&amp;p0=H11100262 Закон Рэспублікі Беларусь «Аб аўтарскім праве і сумежных правах» ад 17 мая 2011 г. № 262-З].
* [https://pravo.by/document/?guid=3871&amp;p0=hk9800218 Глава 61. Аўтарскае права і сумежныя правы Грамадзянскага кодэкса Рэспублікі Беларусь].

Зважайце, што творы, апублікаваныя ўпершыню ў Вільні, абараняюцца паводле законаў Летувіскай Рэспублікі. Таму з прычыны, што беларускія творцы публікаваліся актыўна па-за межамі сучаснай Беларусі (Вільня, Санкт-Пецярбург, Прага і г. д.), ніжэй падаюцца некаторыя дакументы, якія рэгулююць аўтарскае права ў некаторых суседніх краінах:

* Летува
# [https://e-seimas.lrs.lt/portal/legalActPrint/lt?jfwid=-2icx90xu9&amp;documentId=TAIS.381742&amp;category=TAD Закон Летувіскай Рэспублікі «Аб аўтарскіх правах і сумежных правах» ад 18 мая 1999 г. № VIII-1185].
* Расея
# [[:ru:Гражданский кодекс РФ/Глава 70|Глава 70. Аўтарскае права]] Грамадзянскага кодэкса Расійскай Федэрацыі.
# [[:ru:Федеральный закон от 18.12.2006 № 231-ФЗ|Федэральны закон Расійскай Федэрацыі ад 18 снежня 2006 г. № 231-ФЗ «Аб увядзенні ў дезянне часткі чацвёртай Грамадзянскага кодэкса Расійскай Федэрацыі»]].
* Польшча
# [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19940240083 Закон Польскай Рэспублікі «Аб аўтарскім праве і сумежных правах» ад 4 лютага 1994 г. № 24-83].
* Чэхія
# [https://www.zakonyprolidi.cz/cs/2000-121 Закон Чэшскай Рэспублікі «Аб аўтарскім праве, аб сумежных правах з аўтарскім правам і аб змене некаторых законаў» («Аўтарскі закон») ад 12 мая 2000 г. № 121/2000].
* Нямеччына
# [https://www.gesetze-im-internet.de/englisch_urhg/index.html Закон Федэратыўнай Рэспублікі Нямеччыны «Закон пра аўтарскае права і блізкія да яго правы на ахову» ад 1 студзеня 1966 г. № 24-83].

[[Катэгорыя:Даведка]]</text>
      <sha1>n5qmaderf9129shtgz1g2f8rshyapoi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87658</id>
      <parentid>87587</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:03:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7471" xml:space="preserve">Матэрыялы, змешчаныя ў Вікікрыніцах, павінныя свабодна распаўсюджвацца паводле законаў ЗША, таму што праекты «Фонду Вікімедыя» рэгулююцца законамі штата Каліфорніі, і паводле законаў Рэспублікі Беларусь, бо гэта спрашчае паўсюднае выкарыстанне тэкстаў Вікікрыніц.

== Ваш пераклад у Вікікрыніцах ==
Вы можаце апублікаваць у Вікікрыніцах свой пераклад твора, які знаходзіцца ў грамадскім набытку, калі ён адпавядае [[Вікікрыніцы:Што змяшчаюць Вікікрыніцы|патрабаванням да зместу]]. Калі ваш пераклад выдаваўся раней, глядзеце наступны раздел.

{| class=&quot;prettytable&quot; width=100%
! Умовы
! Шаблон
|-
| Пераклады ўдзельнікаў Вікікрыніцаў, апублікаваныя на ўмовах вольнай ліцэнзіі [[w:Лицензии Creative Commons|CC-BY-SA 3.0]] і раней не выдаваныя
| style=&quot;white-space:nowrap;&quot; | [[:Шаблон:CC-BY-SA-2.0]], [[:Шаблон:CC-BY-SA-3.0]] або [[:Шаблон:CC-BY-SA-4.0]]
|}

== Дазвол на вольную публікацыю ==
Калі Вы маеце кантакт з уладальнікам аўтарскіх правоў або дазволу на вольную публікацыю, трэба папрасіць яго даць дазвол на публікацыю гэтага твора ў Вікікрыніцах на ўмовах ліцэнзіяў [[w:CC-BY-SA|CC-BY-SA]] або [[w:GFDL|GFDL]]. Для фіксацыі дазволу на выкарыстанне матэрыялаў трэба скарыстацца камунікацыйнай сістэмай VRT (глядзеце [[w:Вікіпэдыя:Запыт дазволаў на выкарыстаньне|Вікіпэдыя:Запыт дазволаў на выкарыстаньне]]). Запэўніцеся, што аўтар або ўладальнік аўтарскіх правоў ўважліва прачытаў тэкст ліцэнзіі і слушна яе зразумеў, і што твор адпавядае [[Вікікрыніцы:Што змяшчаюць Вікікрыніцы|патрабаванням да зместу]].

Калі ласка, зважайце, што ў Вікікркыніцах забароненыя ліцэнзіі, якія не дазваляюць камерцыйнае выкарыстанне або стварэнне вытворных працаў.
{| class=&quot;prettytable&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
! Умовы !! Шаблон
|-
| Праваўладальнік праз службу VRT дазволіў публікаваць твор павдле ліцэнзіі CC-BY-SA-3.0. Шаблон вызначаецца толькі ўдзельнікам VRT
| [[:Шаблон:Дазвол OTRS]]
|-
| Праваўладальнік на пабочным рэсурсе дазволіў публікаваць твор паводле ліцэнзіі {{Nowrap|CC-BY-SA-4.0}}, 3.0 або {{Nowrap|CC-BY-4.0}}, 3.0, 2.5. &lt;br&gt;Перавага аддаецца выкарыстанню службы VRT, бо пабочны рэсурс можа быць недаступны з часам, быць няясным у пытанні, якія канкрэтна матэрыялы рэсурса вольныя і ці ўзгоднена гэта з іх суаўтарамі. Пацвердажнне праз VRT можа быць абавязковым на Вікісховішчы.
| style=&quot;white-space:nowrap;&quot; | [[:Шаблон:CC-BY-SA-4.0]], [[:Шаблон:CC-BY-SA-3.0]]&lt;br&gt;[[:Шаблон:CC-BY-4.0]], [[:Шаблон:CC-BY-3.0]], [[:Шаблон:CC-BY-2.5]]
|-
| Праваўладальнік адмовіўся ад маёмасных аўтарскіх правоў
|[[:Шаблон:PD-перадача ў грамадскі набытак]]
|}

== Законы аб аўтарскім праве ==

Сёння тэрмін аховы аўтарскіх правоў на творы, якія паходзяць з тэрыторыі сучаснай Беларусі, рэгулюецца наступнымі дакументамі:

* [https://pravo.by/document/?guid=3961&amp;p0=H11100262 Закон Рэспублікі Беларусь «Аб аўтарскім праве і сумежных правах» ад 17 мая 2011 г. № 262-З].
* [https://pravo.by/document/?guid=3871&amp;p0=hk9800218 Глава 61. Аўтарскае права і сумежныя правы Грамадзянскага кодэкса Рэспублікі Беларусь].

Зважайце, што творы, апублікаваныя ўпершыню ў Вільні, абараняюцца паводле законаў Летувіскай Рэспублікі. Таму з прычыны, што беларускія творцы публікаваліся актыўна па-за межамі сучаснай Беларусі (Вільня, Санкт-Пецярбург, Прага і г. д.), ніжэй падаюцца некаторыя дакументы, якія рэгулююць аўтарскае права ў некаторых суседніх краінах:

* Летува
# [https://e-seimas.lrs.lt/portal/legalActPrint/lt?jfwid=-2icx90xu9&amp;documentId=TAIS.381742&amp;category=TAD Закон Летувіскай Рэспублікі «Аб аўтарскіх правах і сумежных правах» ад 18 мая 1999 г. № VIII-1185].
* Расея
# [[:ru:Гражданский кодекс РФ/Глава 70|Глава 70. Аўтарскае права]] Грамадзянскага кодэкса Расійскай Федэрацыі.
# [[:ru:Федеральный закон от 18.12.2006 № 231-ФЗ|Федэральны закон Расійскай Федэрацыі ад 18 снежня 2006 г. № 231-ФЗ «Аб увядзенні ў дезянне часткі чацвёртай Грамадзянскага кодэкса Расійскай Федэрацыі»]].
* Польшча
# [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19940240083 Закон Польскай Рэспублікі «Аб аўтарскім праве і сумежных правах» ад 4 лютага 1994 г. № 24-83].
* Чэхія
# [https://www.zakonyprolidi.cz/cs/2000-121 Закон Чэшскай Рэспублікі «Аб аўтарскім праве, аб сумежных правах з аўтарскім правам і аб змене некаторых законаў» («Аўтарскі закон») ад 12 мая 2000 г. № 121/2000].
* Нямеччына
# [https://www.gesetze-im-internet.de/englisch_urhg/index.html Закон Федэратыўнай Рэспублікі Нямеччыны «Закон пра аўтарскае права і блізкія да яго правы на ахову» ад 1 студзеня 1966 г. № 24-83].

[[Катэгорыя:Даведка]]
[[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Аўтарскія правы]]</text>
      <sha1>m47z6gfdbdtq33dz34m52g82rp7bkjn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Смык беларускі (1894)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17026</id>
    <revision>
      <id>87653</id>
      <parentid>81197</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:28:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1125" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Smyk białaruski Szymona Reuki z pad Barysowa
 | аўтар     = Францішак Багушэвіч
 | год       = 1894 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Зборнік вершаў
 | папярэдні = [[Дудка беларуская (1891)|Dudka białaruskaja]]
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Іншыя выданьні: [[Смык беларускі]].
}}

&lt;pages index=&quot;Смык беларускі (1894).pdf&quot; from=&quot;3&quot; to=&quot;3&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Смык беларускі (1894).pdf&quot; from=&quot;5&quot; to=&quot;5&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Смык беларускі (1894).pdf&quot; from=&quot;7&quot; to=&quot;7&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Смык беларускі (1894).pdf&quot; from=&quot;44&quot; to=&quot;44&quot; /&gt;

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Смык беларускі]]
[[Катэгорыя:Творы 1894 года]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Познані]]
[[Катэгорыя:Творы на лацінцы]]</text>
      <sha1>c0vuexs65vj4spo7hg5ss4rnr0kjjnz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Марыя Косіч</title>
    <ns>102</ns>
    <id>17629</id>
    <revision>
      <id>87646</id>
      <parentid>62828</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:26:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1687" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Косіч
| Імёны                   =Марыя
| Першая літара прозвішча =К
| Варыянты імёнаў         =
| Апісанне                =  беларускі фальклярыст, этнограф і пісьменьнік.
| Іншае                   =
| ДН                      = 30 лістапада 1850
| Месца нараджэння        = Расуха, Мглінскі павет Чарнігаўскай губэрні
| ДС                      = 28 сакавіка (10 красавіка) 1911 (60 гадоў)
| Месца смерці            = Расуха, Мглінскі павет Чарнігаўскай губэрні
| Выява                   =
| Вікіпедыя               =:be:Марыя Мікалаеўна Косіч
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Марыя Косіч
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =Category:Maryja Kosič
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Марыя Косіч
| Google                  =
}}

== Творы ==
{{All works‎}}

*[[На пиресяленьня]] (1903)
*[[Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе]] (1903)

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Фалькларысты]]
[[Катэгорыя:Перакладчыкі]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]</text>
      <sha1>g0tylb93cc9vvmgt3kz9aw55vkrfv6e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Юзаф Акаловіч</title>
    <ns>102</ns>
    <id>17686</id>
    <revision>
      <id>87624</id>
      <parentid>62362</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:19:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1276" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Акаловіч
| Імёны                   =Юзаф
| Першая літара прозвішча =А
| Варыянты імёнаў         =Язэп Околовіч
| Апісанне                =
| Іншае                   =
| ДН                      = 1876
| Месца нараджэння        = 
| ДС                      = 1923
| Месца смерці            = 
| Выява                   =
| Вікіпедыя               =:be:Юзаф Акаловіч
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Юзэф Акаловіч
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =Category:Józef Okołowicz
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Юзаф Акаловіч
| Google                  =
}}

== Творы ==
{{All works‎}}

*[[Рады для эмігрантоу, каторые едуць у Амэрыку, а такжа размовы беларуска-англіцкіе]] (1912)

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Польскія аўтары]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]</text>
      <sha1>f2pke0bt870h6nk2dqwez47pt9tkkwj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Франц Блус</title>
    <ns>102</ns>
    <id>17959</id>
    <revision>
      <id>87633</id>
      <parentid>62836</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:21:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1385" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               = Блус
| Імёны                   = Франц
| Першая літара прозвішча = Б
| Варыянты імёнаў         = Ілья Блус
| Апісанне                = беларускі паэт, аўтар прарасейскіх агітацыйных вершаў 1860-х гадоў
| Іншае                   = 
| ДН                      = ?
| Месца нараджэння        = Быхаўскі павет
| ДС                      = ?
| Месца смерці            = 
| Выява                   = 
| Вікіпедыя               = be:Франц Феліксавіч Блус
| Вікіпедыя2              = be-tarask:Франц Блус
| Вікіцытатнік            = 
| Вікісховішча            = 
| Вікіліўр                = 
| ЭСБЕ                    = 
| Катэгорыя               = Франц Блус
| Google                  = 
}}

== Творы ==
{{All works}}

* [[Хрыстаматыя беларускае літаратуры. ХІ век—1905 год/Ф. Блус|З „Мовы Старавойта“]] (1862)

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>dvz51id24tgv3ufwdyczvmck5i1xh95</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>На пиресяленьня</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18246</id>
    <revision>
      <id>87645</id>
      <parentid>63573</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:26:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="871" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = На пиресяленьня
 | аўтар     = Марыя Косіч
 | год       = 1903 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Паэма
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

&lt;pages index=&quot;На пиресяленьня.pdf&quot; from=&quot;1&quot; to=&quot;1&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;На пиресяленьня.pdf&quot; from=&quot;2&quot; to=&quot;2&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;На пиресяленьня.pdf&quot; from=&quot;3&quot; to=&quot;16&quot; /&gt;

-----------
{{Крыніцы}}

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Вершы Марыі Косіч]]
[[Катэгорыя:Творы 1903 года]]
[[Катэгорыя:Паэмы]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Чарнігаве]]
[[Катэгорыя:Сібір]]</text>
      <sha1>op32wzb6n5oswxrop8dhu0ikioljgm7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Сынокъ!</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18435</id>
    <revision>
      <id>87648</id>
      <parentid>63611</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:26:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="961" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Сынокъ! Разказъ зъ праўдзваго здарення усим бацькамъ и дзѣцямъ для пярастроги
 | аўтар     = Аляксандр Ельскі
 | год       = 1895 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Паэма
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

&lt;pages index=&quot;Сынок! (1895).pdf&quot; from=&quot;5&quot; to=&quot;5&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Сынок! (1895).pdf&quot; from=&quot;9&quot; to=&quot;19&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Сынок! (1895).pdf&quot; from=&quot;24&quot; to=&quot;24&quot; /&gt;

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Вершы Аляксандра Ельскага]]
[[Катэгорыя:Творы 1895 года]]
[[Катэгорыя:Паэмы]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Санкт-Пецярбургу]]
[[Катэгорыя:Кнігі]]</text>
      <sha1>5rh0p0fb3gqjd0ut7uz4omvqp8kvmfh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Тарас на Парнасе і іншыя беларускія вершы.pdf/3</title>
    <ns>104</ns>
    <id>18738</id>
    <revision>
      <id>87717</id>
      <parentid>53901</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:00:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Taravyvan Adijene</username>
        <id>164</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Вычытка */ кірылічная „с“</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="668" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Taravyvan Adijene&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;div style=&quot;margin: auto; width: 330px; text-align: left;&quot;&gt;
{{лінія|100%|прагал=0}}
{{цэнтар|ТАРАСЪ&lt;br /&gt;НА ПАРНАСҌ|памер=300%}}
{{лінія|100%|прагал=0}}
&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;text-align: right&quot;&gt;
{{Калёнтытул|right=&lt;span style=&quot;font-size: 16px;&quot;&gt;и другія&lt;br /&gt;бѣлорусскія&lt;br /&gt;стихотворенія.&lt;/span&gt;}}
&lt;/div&gt;


{{лінія|6em}}


{{цэнтар|''ИЗДАНІЕ НОВОЕ, ДОПОЛНЕННОЕ.''|памер=120%}}

{{Калёнтытул|left=Цѣна 15 коп.}}

{{цэнтар|Могилевъ&lt;br /&gt;Губернcкая Типографія.&lt;br /&gt;1902 г.|памер=80%}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8hvbzklszytfxxtxn9rew1lb7wf9y8z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18739</id>
    <revision>
      <id>87644</id>
      <parentid>56407</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:25:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3339" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія
 | аўтар     = Еўдакім Раманаў
 | год       = 1902 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Анталёгія
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія]].
}}

&lt;pages index=&quot;Тарас на Парнасе і іншыя беларускія вершы.pdf&quot; from=&quot;3&quot; to=&quot;3&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Тарас на Парнасе і іншыя беларускія вершы.pdf&quot; from=&quot;4&quot; to=&quot;4&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

{{цэнтар|{{Разьбіўка|ЗЬМЕСТ}}.&lt;ref&gt;У арыгінальным выданьні няма, дададзена дзеля зручнасьці. (Вікікрыніцы [[File:Wikisource-logo.svg|16px]])&lt;/ref&gt;|памер=150%}}

{{Block center/s}}
{| align=&quot;center&quot; style=&quot;width:350px;&quot;
| 
|style=&quot;text-align: right&quot;| &lt;small&gt;Стар.&lt;/small&gt;
|-
| [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Прадмова|Прадмова]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 3
|-
| I. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Тарасъ на Парнасҍ|Тарасъ на Парнасҍ]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 5
|-
| II. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Панское игрище|Панское игрище]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 16
|-
| III. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Отказъ на «Панское игрище»|Отказъ на «Панское игрище»]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 18
|-
| IV. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Шумъ, крикъ, гомонъ у корчмҍ|Шумъ, крикъ, гомонъ у корчмҍ]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 20
|-
| V. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Въ могилевскомъ пріемҍ|Въ могилевскомъ пріемҍ]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 24
|-
| VI. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Весна гола перепала|Весна гола перепала]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 28
|-
| VII. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Женитьба Сопрона|Женитьба Сопрона]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 29
|}
{{Block center/e}}

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Тарас на Парнасе і іншыя беларускія вершы.pdf&quot; from=&quot;36&quot; to=&quot;36&quot; /&gt;

-----------
{{Крыніцы}}

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Творы 1902 года]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Магілёве]]</text>
      <sha1>ew1u9m7qsv1z704i0uzm1gjldcqe05i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87716</id>
      <parentid>87644</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T08:59:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Taravyvan Adijene</username>
        <id>164</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[ВП:Вікіфікатар|вікіфікацыя]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3338" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія
 | аўтар     = Еўдакім Раманаў
 | год       = 1902 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Анталёгія
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія]].
}}

&lt;pages index=&quot;Тарас на Парнасе і іншыя беларускія вершы.pdf&quot; from=&quot;3&quot; to=&quot;3&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Тарас на Парнасе і іншыя беларускія вершы.pdf&quot; from=&quot;4&quot; to=&quot;4&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

{{цэнтар|{{Разьбіўка|ЗЬМЕСТ}}.&lt;ref&gt;У арыгінальным выданьні няма, дададзена дзеля зручнасьці. (Вікікрыніцы [[File:Wikisource-logo.svg|16px]])&lt;/ref&gt;|памер=150%}}

{{Block center/s}}
{| align=&quot;center&quot; style=&quot;width:350px;&quot;
|
|style=&quot;text-align: right&quot;| &lt;small&gt;Стар.&lt;/small&gt;
|-
| [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Прадмова|Прадмова]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 3
|-
| I. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Тарасъ на Парнасҍ|Тарасъ на Парнасҍ]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 5
|-
| II. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Панское игрище|Панское игрище]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 16
|-
| III. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Отказъ на «Панское игрище»|Отказъ на «Панское игрище»]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 18
|-
| IV. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Шумъ, крикъ, гомонъ у корчмҍ|Шумъ, крикъ, гомонъ у корчмҍ]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 20
|-
| V. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Въ могилевскомъ пріемҍ|Въ могилевскомъ пріемҍ]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 24
|-
| VI. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Весна гола перепала|Весна гола перепала]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 28
|-
| VII. [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)/Женитьба Сопрона|Женитьба Сопрона]]
|style=&quot;text-align: right&quot;| 29
|}
{{Block center/e}}

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Тарас на Парнасе і іншыя беларускія вершы.pdf&quot; from=&quot;36&quot; to=&quot;36&quot; /&gt;

-----------
{{Крыніцы}}

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Творы 1902 года]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Магілёве]]</text>
      <sha1>gjxzbys307qvi2uv0ph7cz9ufo3ietv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Еўдакім Раманаў</title>
    <ns>102</ns>
    <id>18740</id>
    <revision>
      <id>87643</id>
      <parentid>85603</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:25:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2046" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
|Імёны            = Еўдакім
|Прозвішча        = Раманаў
|Варыянты імёнаў  = Е. Радимич
|Выява            = Jeŭdakim Ramanaŭ. Еўдакім Раманаў (1901-17).jpg
|ДН               = 30 жніўня (11 верасьня) 1855
|Месца нараджэння = Нова-Беліца, Гомельскі павет, Магілёўская губерня, Расейская імпэрыя
|ДС               = 20 студзеня 1922 (66 гадоў)
|Месца смерці     = Стаўрапаль, Савецкая Расея
|Апісанне         = беларускі археоляг, гісторык, этнограф, фальклярыст
|Іншае            = 
|Вікіпедыя        = Еўдакім Раманавіч Раманаў
|Вікіпедыя2       = Еўдакім Раманаў
|Вікіцытатнік     = 
|Вікісховішча     = Category:Evdokim Romanov
|Вікіліўр         = 
|ЭСБЕ             = 
|Google           = 
|Катэгорыя        = Еўдакім Раманаў
|Першая літара прозвішча = Р
}}

== Творы ==
{{Усе творы‎}}

* [[Милостивый Осипъ, или Милости хочу, а не жертвы]] (1896)
* [[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія]] (1900, 1902)
== Пра аўтара ==
*[[Кароткі_нарыс_нацыянальна-культурнага_адраджэньня_Беларусі#Е_Р._Раманаў.|Е Р. Раманаў (Ігнатоўскі)]]

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары|Раманаў, Еўдакім]]
[[Катэгорыя:Беларускія гісторыкі|Раманаў, Еўдакім]]
[[Катэгорыя:Фалькларысты|Раманаў, Еўдакім]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]</text>
      <sha1>4zbbzifvhc4n96lqevos5psh0k66jcn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Тралялёначка (1892)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18856</id>
    <revision>
      <id>87650</id>
      <parentid>86227</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:27:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1067" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Tralalonaczka
 | аўтар     = Францішак Багушэвіч
 | год       = 1892 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Апавяданьне
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Іншыя выданьні: [[Тралялёначка (Багушэвіч)]]
}}

&lt;pages index=&quot;Тралялёначка (1892).pdf&quot; from=&quot;3&quot; to=&quot;3&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Тралялёначка (1892).pdf&quot; from=&quot;5&quot; to=&quot;5&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Тралялёначка (1892).pdf&quot; from=&quot;7&quot; to=&quot;15&quot; /&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Апавяданні Францішка Багушэвіча]]
[[Катэгорыя:Творы 1892 года]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Кракаве]]
[[Катэгорыя:Творы на лацінцы]]
[[Катэгорыя:Кнігі]]</text>
      <sha1>9hnnl2h278o1hy9e38g4bctmb6tik51</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Мікалай Вяршынін</title>
    <ns>102</ns>
    <id>18939</id>
    <revision>
      <id>87641</id>
      <parentid>62834</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:24:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1886" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Вяршынін
| Імёны                   =Мікалай
| Першая літара прозвішча =В
| Варыянты імёнаў         =Мікалай Вяршынін
| Апісанне                =беларускі грамадзкі й палітычны дзеяч
| Іншае                   =
| ДН                      = 12 кастрычніка 1866
| Месца нараджэння        = Прамухіна, Наваторскі павет, Цьвярская губэрня, Расейская імпэрыя
| ДС                      = 6 траўня 1934
| Месца смерці            = Прага, Чэхаславаччына
| Выява                   =Mikałaj Vieramiej (Viaršynin). Мікалай Верамей (Вяршынін) (1934).jpg
| Вікіпедыя               =:be:Мікалай Вяршынін
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Мікола Вяршынін
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =Category:Mikalaj Viaršynin
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Мікалай Вяршынін
| Google                  =
}}

== Творы ==
{{All works‎}}

*[[Ліст Мікалая Вяршыніна ў рэдакцыю часопіса «Маладое жыцьцё»|Ліст у рэдакцыю часопіса «Маладое жыцьцё»]] (1921)

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларуская Народная Рэспубліка]]
[[Катэгорыя:Беларускія палітыкі]]
[[Катэгорыя:Дыпламаты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]</text>
      <sha1>4n43n323v7hpf6b6yg2tcrh32kysace</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Эліза Ажэшка</title>
    <ns>102</ns>
    <id>19410</id>
    <revision>
      <id>87623</id>
      <parentid>70099</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:19:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2135" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Ажэшка
| Імёны                   =Эліза
| Першая літара прозвішча =А
| Варыянты імёнаў         =E. O., Bąk (z Wa-Lit-No), Li…ka і Gabriela Litwinka; сапр. Eliza Orzeszkowa, пры нараджэнні Elżbieta Pawłowska
| Апісанне                =беларуска-польская пісьменніца
| Іншае                   =
| ДН                      =	6 чэрвеня 1841
| Месца нараджэння        =Мількаўшчына, Гарадзенскі павет, Гарадзенская губэрня, Літоўскае генерал-губэрнатарства, Расейская імпэрыя
| ДС                      =	18 мая 1910
| Месца смерці            =	Горадня, Гарадзенскі павет, Гарадзенская губэрня, Літоўскае генерал-губэрнатарства, Расейская імпэрыя
| Выява                   =Eliza Orzeszkowa.PNG
| Вікіпедыя               =:be:Эліза Ажэшка
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Эліза Ажэшка
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =Category:Eliza_Orzeszkowa
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Эліза Ажэшка
| Google                  =
}}

== Творы ==
{{All works‎}}
*{{Скан|Хам|Ажэшка Хам.pdf}}
*{{Скан|У зімовы вечар|U zimovy vechar.pdf}}
*{{Скан|Гедалі|Hedali.pdf}}

== Пра аўтара==
*[[Яснавяльможнай пані Арэшчысе]] ([[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Францішак Багушэвіч]])
*[[Eliza Ožeško]]

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Польскія аўтары]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]

[[pl:Autor:Eliza Orzeszkowa]]</text>
      <sha1>k77aeo58b901cjdt104y8ey772cm2r0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Ганс Крысціян Андэрсен</title>
    <ns>102</ns>
    <id>19873</id>
    <revision>
      <id>87625</id>
      <parentid>61964</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:19:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3322" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Андэрсен
| Імёны                   =Ганс Крысціян
| Першая літара прозвішча =А
| Варыянты імёнаў         =Hans Christian Andersen
| Апісанне                =дацкі пісьменнік і паэт
| Іншае                   =
| ДН                      =2 красавіка 1805
| Месца нараджэння        =Одэнсэ
| ДС                      =4 жніўня 1875
| Месца смерці            =Капенгаген
| Выява                   =Carl Bloch, Portræt af H.C. Andersen, 1869, privae collection.jpg
| Вікіпедыя               =:be:Ханс Крысціян Андэрсен
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Ганс Крыстыян Андэрсэн
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Ганс Крысціян Андэрсен
| Google                  =
}}

== Творы ==
{{All works‎}}
'''Казкі'''
* [[Выбраныя казкі (Андэрсен, 1946)/Крэсіва|Крэсіва]] (''1835'')
* [[Дзюймовачка (Андэрсен/Маўр)|Дзюймовачка]] (''1835'')
* [[Прынцэса на гарошыне (Андэрсен/Маўр)|Прынцэса на гарошыне]] (''1835'')
* [[Казкі (1923)/Каралеўская вопратка|Каралеўская вопратка]] (''1837'')
* [[Выбраныя казкі (Андэрсен, 1946)/Дзікія лебедзі|Дзікія лебедзі]] (''1838'')
* [[Стойкі алавянны салдацік (Андэрсен/Маўр)|Стойкі алавянны салдацік]] (''1838'')
* [[Казкі (1923)/Куфар самалёт|Куфар самалёт]] (''1839'')
* [[Выбраныя казкі (Андэрсен, 1946)/Свінапас|Свінапас]] (''1841'')
* [[Казкі (1923)/Салавей|Салавей]] (''1843'')
* [[Казкі (1923)/Брыдкае качанё|Брыдкае качанё]] (''1843'')
* [[Выбраныя казкі (Андэрсен, 1946)/Ёлка|Ёлка]] (''1844'')
* [[Казкі (1923)/Гордая іголка|Гордая іголка]] (''1845'')
* [[Выбраныя казкі (Андэрсен, 1946)/Пастушка і камінар|Пастушка і камінар]] (''1845'')
* [[Казкі (1923)/Маці|Маці]] (''1847'')
* [[Казкі (1923)/Сон|Сон]] (''1851'')
* [[Казкі (1923)/Якая-ж тут сумлеўка|Якая-ж тут сумлеўка]] (''1852'')
* [[Выбраныя казкі (Андэрсен, 1946)/Капілка|Капілка]] (''1854'')
* [[Выбраныя казкі (Андэрсен, 1946)/Ганс-Дурань|Ганс-Дурань]] (''1855'')
* [[Казкі (1923)/Пяро і каламар|Пяро і каламар]] (''1859'')
* [[Выбраныя казкі (Андэрсен, 1946)/Жаба|Жаба]] (''1866'')

{{PD-old}}

[[ru:Ганс Христиан Андерсен]]

[[Катэгорыя:Дацкія аўтары]]
[[Катэгорыя:Паэты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>kdnaoejsg0x9ap6h7n37luzay8b4qv9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе</title>
    <ns>0</ns>
    <id>21935</id>
    <revision>
      <id>87647</id>
      <parentid>63042</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:26:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1554" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе
 | аўтар     = Іван Крылоў
 | год       = 1903 год
 | пераклад  = Марыя Косіч
 | секцыя    = Зборнік баек
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

&lt;pages index=&quot;Пералажэнне некаторых баек Крылова (1903).pdf&quot; from=&quot;1&quot; to=&quot;1&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Пералажэнне некаторых баек Крылова (1903).pdf&quot; from=&quot;3&quot; to=&quot;3&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Пералажэнне некаторых баек Крылова (1903).pdf&quot; from=&quot;4&quot; to=&quot;4&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Пералажэнне некаторых баек Крылова (1903).pdf&quot; from=&quot;33&quot; to=&quot;33&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Пералажэнне некаторых баек Крылова (1903).pdf&quot; from=&quot;36&quot; to=&quot;36&quot; /&gt;

-----------
{{Крыніцы}}

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Байкі Івана Крылова]]
[[Катэгорыя:Пераклады Марыі Косіч]]
[[Катэгорыя:Пераклады з рускай мовы]]
[[Катэгорыя:Зборы твораў]]
[[Катэгорыя:Творы 1903 года]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Чарнігаве]]</text>
      <sha1>tdtualzlksvpnbyl6qfplzpydb1ffhn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Джордж Байран</title>
    <ns>102</ns>
    <id>22092</id>
    <revision>
      <id>87630</id>
      <parentid>72945</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:21:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1647" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Байран
| Імёны                   =Джордж
| Першая літара прозвішча =Б
| Варыянты імёнаў         =George Gordon Noel Byron
| Апісанне                =англійскі паэт-рамантык і драматург
| Іншае                   =
| ДН                      =22 студзеня 1788
| Месца нараджэння        =Лондан
| ДС                      =19 красавіка 1824
| Месца смерці            =Місалюнгі, Грэцыя
| Выява                   =George Gordon Byron, 6th Baron Byron by Richard Westall (2).jpg
| Вікіпедыя               =:be:Джордж Байран
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Джордж Байран
| Вікіцытатнік            =
| Вікісховішча            =Category:George Gordon Byron
| Катэгорыя               =Джордж Байран
}}

== Творы ==
{{All works‎}}
*[[Ода аўтарам біля супраць разбуральнікаў станкоў (Байран/Глебка)|Ода аўтарам біля супраць разбуральнікаў станкоў]]
*[[Смерць героя (Байран/Глебка)|Смерць героя]]
== Пра аўтара==
*[[Байрану]]

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Англійскія аўтары]]
[[Катэгорыя:Англійскія паэты]]
[[Катэгорыя:Драматургі]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]

[[en:Author:George_Gordon_Byron]]</text>
      <sha1>oyi0b7s8xm9d0cqaohxuhw69rxtv3af</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Антон Адынец</title>
    <ns>102</ns>
    <id>22875</id>
    <revision>
      <id>87622</id>
      <parentid>64994</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:19:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1599" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
|Імёны            = Антон
|Прозвішча        = Адынец
|Варыянты імёнаў  = Імя: Антоні
|Выява            = Antoni Edward Odyniec.PNG
|ДН               = 25 студзеня 1804
|Месца нараджэння = Мінск, Мінскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
|ДС               = 15 студзеня 1885 (80 гадоў)
|Месца смерці     = 
|Апісанне         = беларуска-польскі паэт, сябра таварыства філярэтаў
|Іншае            = 
|Вікіпедыя        = Антон Адынец
|Вікіпедыя2       = Антоні Адынец
|Вікіцытатнік     = 
|Вікісховішча     = Category:Antoni Edward Odyniec
|Вікіліўр         = 
|ЭСБЕ             = 
|Google           = 
|Катэгорыя        = Антон Адынец
|Першая літара прозвішча = А
}}

== Творы ==
{{Усе творы}}

* [[Паніч і дзяўчына]] (пры ўдзеле [[Аўтар:Адам Міцкевіч|Адама Міцкевіча]]) — пераклад [[Аўтар:Якуб Колас|Якуба Коласа]].

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Польскія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Польскія паэты]]
[[Катэгорыя:Філарэты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>9tcacjvcacsjy48zdz073qwwgl93bcw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/125</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23377</id>
    <revision>
      <id>87694</id>
      <parentid>80779</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T08:16:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Taravyvan Adijene</username>
        <id>164</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Правераная */ [[ВП:Вікіфікатар|вікіфікацыя]]</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2422" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Taravyvan Adijene&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;спосаб з ім аб’ясьніцца. І, як гэта ня дзіўна, гэтыя стварэньні з іншага сьвету, гэтыя напоўказяўкі хутка аб’ясьніліся з Каворам на земнай мове.

Кавор называе іх Цзі-Пуф і Фі-у. Апісвае ён іх так:

«Фі-у ростам каля пяці футаў. У яго былі маленькія, стройныя ногі, даўжынёю дзюймаў у восемнаццаць, і звычайныя для селянітаў ступні. Маленькае цельца ўздрыгвала ад біеньня сэрца. Рукі ў яго — доўгія, мяккія, з невялікімі хабаткамі замест далоні».

«Яго галава належыць да звычайнага месячнага тыпу, але страшэнна перайначана. Рот складае, звычайна для селянітаў, нічога ня выказваючую шчыліну, але яна надзвычайна малая, і ўвесь твар складаецца з адной вялікай наздры, на бакох якой пасаджаны маленькія вочы.

Астатняя частка галавы пашыраецца ў вялізарную кулю, і эпідэрма скуры складаецца з тонкай плеўкі, скрозь якую выразна відаць пульсацыя мозгу. Гэта — стварэньні з надзвычайна пераразьвітым мазгом, у той час, як іншыя часткі організму амаль што зусім вырадзіліся».

Цзі-Пуф, як відаць, увогуле быў падобным на Фі-у, але яго твар быў значна выцягнутым, і, апрача таго,
мазгі яго пераважна разьвіваліся ў іншым кірунку, дзякуючы чаму яго чэрап быў ня круглым, а падобным на ігрушу, сьцяблом кнізу.

Потым дружына Кавора складалася з насільшчыкаў, якія зьдзіўлялі вялізарным памерам сваіх плеч, {{перанос пачатак|п=вар|к=таўнікоў}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kuvve6yn1emo0u4tv9e0ow0uuxkd7y7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/91</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23427</id>
    <revision>
      <id>87712</id>
      <parentid>80157</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T08:54:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Taravyvan Adijene</username>
        <id>164</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Правераная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4732" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Taravyvan Adijene&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;сноўдаюцца кожную хвіліну міма крамы, мяне так і падбівае выскачыць, схапіць каго-небудзь за шыварат, прыцягнуць сюды і прымусіць яго купіць на пяцьдзесят фунтаў інструментаў за наяўныя грошы. Не трацьце бадзёрасці, дзядзя. Ужо калі пачнуць паступаць заказы, іх будзе такая куча, што вы не зможаце іх выканаць.

Стары Соль паспрабаваў прыняць бадзёры выгляд і, як толькі мог, весела ўсміхнуўся яму цераз маленькі стол.

— Нічога асаблівага не здарылася праўда, дзядзя? — запытаўся Уолтэр, апіраючыся локцямі на паднос і нахіляючыся ўперад. Калі што-небудзь здарылася, дык будзьце са мною адкрытымі, дзядзя, і раскажыце мне ўсё.

— Не! не! не! — адказваў стары Соль. — Асаблівае? Не! не! Што-ж асаблівага магло здарыцца?

У адказ Уолтэр недаверліва паківаў галавой.

Саламон Джылс гаварыў, што нічога не здарылася, і сцвярджаў гэта з такой рашучасцю, што пляменніку нічога не аставалася рабіць, як вельмі нямудра прытварыцца, нібы ён яму паверыў.

— Я адно магу сказаць, дзядзя Соль: калі што-якое…

— Але нічога не здарылася, — сказаў Саламон.

— Вельмі добра, — адказваў Уолтэр. — Значыць, мне няма чаго больш сказаць, і гэта вельмі добра, таму што мне час ісці на службу. Я загляну сюды мімаходам, дзядзя, паглядзець, як вы маецеся. І памятайце, дзядзя! Больш я ніколі не буду вам верыць і ніколі не буду расказваць пра містэра Каркера-малодшага, калі даведаюся, што вы мяне ашукваеце!

Саламон Джылс, смеючыся, параіў яму даведацца аб чым-небудзь накшталт гэтага, і Уолтэр, абмяркоўваючы, як разбагацець і стварыць Драўлянаму Мічману незалежнае становішча, накіраваўся ў кантору Домбі і Сына з такім панурым выглядам, з якім звычайна туды не з’яўляўся.

У тыя дні жыў за рогам — на Бішопсгейт-стрыт — нейкі Бролі, прысяжны маклер і ацэншчык, які меў краму, дзе рознастайная паношаная мэбля выстаўлена была ў самым недарэчным выглядзе і ў палажэнні і камбінацыях, зусім неадпаведаючых яе прызначэнню. Дзюжыны крэсел, прычэпленых да ўмывальнікаў, якія з вялікай цяжкасцю наваліліся на плечы буфетаў, што ўзабраліся ў сваю чаргу на перакуленыя абедзеныя сталы, якія па-гімнастычнаму задралі ногі на другіх абедзеных сталах, мясціліся параўнаўча яшчэ ў парадку.

Сам містэр Бролі быў румяным, кучаравым, дзябёлым чалавекам з вільготнымі вачыма і згодлівым характарам. Іншы раз ён заглядаў у краму Саламона, каб запытацца што-небудзь аб інструментах, з якімі меў справу Саламон, і Уолтэр ведаў яго досыць добра, каб вітацца з ім, сустракаючыся на вуліцы; але з тае прычыны, што гэтым і абмяжоўвалася знаёмства маклера з Саламонам Джылсам, то Уолтэр нямала здзівіўся, калі {{перанос пачатак|п=вяр|к=нуўшыся}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rtziffvy52stlzsafbbsdvuzpxwoabf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Рунь (1914).pdf/49</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23618</id>
    <revision>
      <id>87533</id>
      <parentid>86402</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:22:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2725" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;а тымчасам як яны непарушна-мёртвы у жыцьці. Час ідзець,—ў гары, ў воздусі лётаюць аэропланы, дырыжаблі; пад вадой жывуць людзі, як на
зямлі; перэгаварываюцца на тысячы вёрст; даходзяць да таго, што думаюць замаражываць чэлавека на колькі трэба часу і ўзноў аджыўляць яго; усё ідзець шпарка ўперад, толькі нашу вёску, як абросшый мохам камень каля шляху, з мясьціны не скранеш… Сумна, сумна».

{{Водступ|2|em}}— У дваццатым вяку баяцца жыць у новай хаці. А чаго?—ну, пэўне, чэрці не даюць.—Так думаў-сумаваў студэнт.
    
{{Водступ|2|em}}…Мы ўжо й папа́ прывазілі і свянцілі яе, але нехта засеў у ёй і не дае начэваць…—прачытаў ён і аж зазлуваў:

{{Водступ|2|em}}— Выдумаюць сабе усякіх дурацкіх зданьнёў ды й, бытцым дзеці, забаўляюцца. Якбы рабіць німа чаго; э-эх!

{{Водступ|2|em}}…У прошлы чацьвер пайшоў батрак начаваць у ёй, бо там халадней, а у старой хаці аб цяперашняю летнюю пару дужа душна ды й мухі спакою не даюць. А лавак ў ёй мы шчэ не паставілі, дык ён і лёг на групцы, бо мы цяпер яе ня топім, і спаць там хораша…

{{Водступ|2|em}}Студэнту было троху сьмешна.

{{Водступ|2|em}}…Якое ўжо, не пры нас будзь казана, ліха здалося яму там,—пісалася далей у пісьме, — ці ён, можэ, вечарам з дзеўкамі перэжартаваў, ці часам да Міхаля у карчму зьбегаў, хто яго там ведаіць, а толькі не пасьпелі мы заснуць у старэй хаці, як раптам заляскаталі нашы вокны так, што мы аж адразу папрашнуліся і надта папужаліся. Матка й кажыць да мяне: «Нупрэй, Нупрэй, ці ня біць нас хто лезіць, што гэта робіцца?» А я—шусь! да вакна, гляджу, — ажно&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>k3lasbn5z7q92gzn5g7bu73hagpmvqs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Ёнас Білюнас</title>
    <ns>102</ns>
    <id>24680</id>
    <revision>
      <id>87632</id>
      <parentid>70102</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:21:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1763" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
|Імёны            = Ёнас
|Прозвішча        = Білюнас
|Варыянты імёнаў  = Ян Білюнас. Псеўданімы: Jonas Anykštėnas, Jonas Barzdyla, J. Niuronis, Jonas B-nas, Jonas Bežemis, Jonas Gražys, Jonas Žaltys, Jonelis, Kazys Tauškutis
|Выява            = Jonas Biliunas.jpg
|ДН               = 11 красавіка 1879
|Месца нараджэння = Нюроніс, Вількамірскі павет, Ковенская губэрня, Расейская імпэрыя
|ДС               = 8 снежня 1907 (28 гадоў)
|Месца смерці     = Закапаны, Каралеўства Галіцыі і Лядамэрыі, Цысьлейтанія, Аўстра-Вугоршчына
|Апісанне         = летувіскі пісьменьнік, крытык, паэт, публіцыст
|Іншае            = 
|Вікіпедыя        = Ёнас Білюнас
|Вікіпедыя2       = Ёнас Білюнас
|Вікіцытатнік     = 
|Вікісховішча     = Category:Jonas Biliūnas
|Вікіліўр         = 
|ЭСБЕ             = 
|Google           = 
|Катэгорыя        = Ёнас Білюнас
|Першая літара прозвішча = Б
}}

== Творы ==
{{Усе творы}}

*[[Światło szczaścia|Сьвятло шчасьця]]

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Літоўскія аўтары]]
[[Катэгорыя:Літоўскія паэты]]
[[Катэгорыя:Празаікі]]
[[Катэгорыя:Крытыкі]]
[[Катэгорыя:Публіцысты]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]</text>
      <sha1>b7ly47yu30ynkfrettf6ag8gh8x1yji</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Міхал Клеафас Агінскі</title>
    <ns>102</ns>
    <id>25644</id>
    <revision>
      <id>87621</id>
      <parentid>72710</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:19:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1737" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
|Імёны            = Міхал Клеафас
|Прозвішча        = Агінскі
|Варыянты імёнаў  = 
|Выява            = Michał Kleafas Aginski. Міхал Клеафас Агінскі (F. Fabre, XIX).jpg
|ДН               = 7 кастрычніка 1765
|Месца нараджэння = Гузаў, Мазавецкае ваяводзтва, Рэч Паспалітая
|ДС               = 15 кастрычніка 1833 (68 гадоў)
|Месца смерці     = Флярэнцыя, Таскана, Італія
|Апісанне         = кампазытар, дзяржаўны і вайсковы дзяяч Вялікага Княства Літоўскага
|Іншае            = 
|Вікіпедыя        = Міхал Клеафас Агінскі
|Вікіпедыя2       = Міхал Клеафас Агінскі
|Вікіцытатнік     = 
|Вікісховішча     = Category:Michał Kleofas Ogiński
|Вікіліўр         = 
|ЭСБЕ             = 
|Google           = 
|Катэгорыя        = Міхал Клеафас Агінскі
|Першая літара прозвішча = А
}}

== Творы ==
{{Усе творы}}

* [[Песня беларускіх жаўнераў 1794 года]] (Dubia)

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Старабеларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Беларускія вайскоўцы]]
[[Катэгорыя:Кампазітары]]
[[Катэгорыя:Аўтары XVIII стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>17xx2p3lrexr9r6rw0zgakzgwkx101j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27393</id>
    <revision>
      <id>87607</id>
      <parentid>83060</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:06:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1246" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Вянок
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Зборнік вершаў
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Іншыя выданьні: [[Вянок (Багдановіч)]].
}}

&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=&quot;5&quot; to=&quot;5&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=&quot;6&quot; to=&quot;6&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=&quot;7&quot; to=&quot;7&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=&quot;9&quot; to=&quot;9&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=&quot;124&quot; to=&quot;126&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=&quot;127&quot; to=&quot;127&quot; /&gt;

{{разрыў старонкі|тэкст=}}

&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=&quot;129&quot; to=&quot;130&quot; /&gt;


-----------
{{Крыніцы}}

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Вянок|*]]
[[Катэгорыя:Творы 1914 года]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Вільні]]</text>
      <sha1>fni1mncjc7zm8hyga2f8yb038y34ebw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Вісарыён Бялінскі</title>
    <ns>102</ns>
    <id>28785</id>
    <revision>
      <id>87634</id>
      <parentid>85140</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:22:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1517" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
|Імёны            = Вісарыён
|Прозвішча        = Бялінскі
|Варыянты імёнаў  = 
|Выява            = Vissarion Belinsky by K Gorbunov 1843.jpg
|ДН               = 30 траўня (11 чэрвеня) 1811
|Месца нараджэння = крэпасьць Свэаборг, Фінляндыя, Расейская імпэрыя
|ДС               = 26 траўня (7 чэрвеня) 1848
|Месца смерці     = Санкт-Пецярбург, Расейская імпэрыя
|Апісанне         =  расейскі пісьменьнік, літаратурны крытык, публіцыст, філёзаф-заходнік
|Іншае            = 
|Вікіпедыя        = Вісарыён Бялінскі
|Вікіпедыя2       = Вісарыён Бялінскі
|Вікіцытатнік     = 
|Вікісховішча     = Category:Vissarion Belinsky
|Вікіліўр         = 
|ЭСБЕ             = 
|Google           = 
|Катэгорыя        = Вісарыён Бялінскі
|Першая літара прозвішча = Б
}}

== Публіцыстыка ==
{{All works}}

* [[Чым жыве народ]]

{{PD-old}}

[[Катэгорыя:Рускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Празаікі]]
[[Катэгорыя:Публіцысты]]
[[Катэгорыя:Філосафы]]
[[Катэгорыя:Крытыкі]]
[[Катэгорыя:Аўтары XIX стагоддзя]]</text>
      <sha1>ei6nvng6qczu7ko5efhpymn107xln4i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Домбі і сын</title>
    <ns>0</ns>
    <id>28821</id>
    <revision>
      <id>87701</id>
      <parentid>87430</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T08:27:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6460" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Домбі і сын
 | аўтар     = Чарльз Дыкенс
 | пераклад     = 
 | секцыя    = Раман
 | арыгінал  = [[:en:Dombey and Son (1848)|Dombey and Son]]
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | дата      = 1848 (пераклад 1938)
 | анатацыі  = 
}}
*[[Домбі і сын/1|Раздзел I. Домбі і сын]]
*[[Домбі і сын/2|Раздзел II, у якім своечасова прымаюцца захады з прычыны нечаканага збегу акалічнасцей, якія ўзнікаюць часам у самых упарадкаваных сем'ях]]
*[[Домбі і сын/3|Раздзел III, у якім містэр Домбі, як чалавек і бацька, паказан на чале свайго хатняга дэпартамента]]
*[[Домбі і сын/4|Раздзел IV, у якiм на нашай сцэне ўпершыню выступаюць новыя асобы]]
*[[Домбі і сын/5|Раздзел V. Рост і хрысціны Поля]]
*[[Домбі і сын/6|Раздзел VI. Другая страта Поля]]
*[[Домбі і сын/7|Раздзел VII. Позірк з птушынага палёту на месца пражывання міс Токс, а таксама на сардэчную прывязанасць міс Токс]]
*[[Домбі і сын/8|Раздзел VIII. Далейшае развіццё, рост і характар Поля]]
*[[Домбі і сын/9|Раздзел IХ, у якім Драўляны Мічман трапляе ў бяду]]
*[[Домбі і сын/10|Раздзел Х, у якім расказваецца аб выніках, да якіх прывялі няшчасці Мічмана]]
*[[Домбі і сын/11|Раздзел ХI. Выступленне Поля на новай сцэне]]
*[[Домбі і сын/12|Раздзел XII. Выхаванне Поля]]
*[[Домбі і сын/13|Раздзел ХІІІ. Весткі аб гандлёвым флоце і справы ў канторы]]
*[[Домбі і сын/14|Раздзел ХІV. Поль робіцца ўсё больш дзівакаваты і едзе дадому на канікулы]]
*[[Домбі і сын/15|Раздзел XV. Надзвычайная вынаходлівасць капітана Катля і новыя клопаты Уолтэра Гэя]]
*[[Домбі і сын/16|Раздзел ХVІ. Аб чым заўсёды гаварылі хвалі]]
*[[Домбі і сын/17|Раздзел ХVII. Капітану Катлю ўдасцца сёе-тое зладзіць для маладых людзей]]
*[[Домбі і сын/18|Раздзел ХVIII. Бацька і дачка]]
*[[Домбі і сын/19|Раздзел ХІХ. Уолтэр ад'язджае]]
*[[Домбі і сын/20|Раздзел ХХ. Містэр Домбі прадпрыймае паездку]]
*[[Домбі і сын/21|Раздзел ХХІ. Новыя асобы]]
*[[Домбі і сын/22|Раздзел ХХII. Што-колечы аб кіраўніцтве містэра Каркера-загадчыка]]
*[[Домбі і сын/23|Раздзел XXIII. Фларэнс адзінокая, а Мічман загадкавы]]
*[[Домбі і сын/24|Раздзел XXIV. Клопаты сэрца, якое любіць]]
*[[Домбі і сын/25|Раздзел XXV. Дзіўныя весткі пра дзядзьку Соля]]
*[[Домбі і сын/26|Раздзел ХХVІ. Цені мінулага і будучага]]
*[[Домбі і сын/27|Раздзел XXVII. Цені згушчаюцца]]
*[[Домбі і сын/28|Раздзел ХХVІІI. Перамены]]
*[[Домбі і сын/29|Раздзел ХХІХ. Місіс Чык зрабілася відушчай]]
*[[Домбі і сын/30|Раздзел ХХХ. Перад вяселлем]]
*[[Домбі і сын/31|Раздзел ХХХІ. Вяселле]]
*[[Домбі і сын/32|Раздзел ХХХІІ. Драўляны Мічман разбіваецца ўшчэнт]]
*[[Домбі і сын/33|Раздзел ХХХIII. Кантрасты]]
*[[Домбі і сын/34|Раздзел ХХХІV. Другая маці з дачкой]]
*[[Домбі і сын/35|Раздзел ХХХV. Шчаслівая пара]]
*[[Домбі і сын/36|Раздзел XXXVI. Святкаванне наваселля]]
*[[Домбі і сын/37|Раздзел ХХХVII. Некалькі перасцярог]]
*[[Домбі і сын/38|Раздзел ХХХVIII. Міс Токс аднаўляе старое знаёмства]]
*[[Домбі і сын/39|Раздзел XXXIX. Далейшыя прыгоды капітана Эдуарда Катля, марака]]
*[[Домбі і сын/40|Раздзел ХL. Сямейныя адносіны]]
*[[Домбі і сын/41|Раздзел ХLI. Новыя галасы ў хвалях]]
*[[Домбі і сын/42|Раздзел ХLІІ, у якім расказваецца аб давяральнай размове і аб няшчасным выпадку]]
*[[Домбі і сын/43|Раздзел ХLІІІ. Бяссонная ноч]]
*[[Домбі і сын/44]]
*[[Домбі і сын/45]]
*[[Домбі і сын/46]]
*[[Домбі і сын/47]]
*[[Домбі і сын/48]]
*[[Домбі і сын/49]]
*[[Домбі і сын/50]]
*[[Домбі і сын/51]]
*[[Домбі і сын/52]]
*[[Домбі і сын/53]]
*[[Домбі і сын/54]]
*[[Домбі і сын/55]]
*[[Домбі і сын/56]]
*[[Домбі і сын/57]]
*[[Домбі і сын/58]]
*[[Домбі і сын/59]]
*[[Домбі і сын/60]]
*[[Домбі і сын/61]]
*[[Домбі і сын/62]]

[[Катэгорыя:Проза Чарльза Дыкенса]]
[[Катэгорыя:Ананімныя пераклады]]
[[Катэгорыя:Пераклады з рускай мовы]]
[[Катэгорыя:Пераклады з англійскай мовы]]
[[Катэгорыя:Раманы]]
[[Катэгорыя:Кнігі]]
[[Катэгорыя:Творы 1848 года]]
[[Катэгорыя:Творы 1938 года]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Мінску]]

[[en:Dombey and Son (1848)]]</text>
      <sha1>nxa89zi1gvdoibmxq2sdg96d1rw9vg0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87747</id>
      <parentid>87701</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:55:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6498" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Домбі і сын
 | аўтар     = Чарльз Дыкенс
 | пераклад     = 
 | секцыя    = Раман
 | арыгінал  = [[:en:Dombey and Son (1848)|Dombey and Son]]
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | дата      = 1848 (пераклад 1938)
 | анатацыі  = 
}}
*[[Домбі і сын/1|Раздзел I. Домбі і сын]]
*[[Домбі і сын/2|Раздзел II, у якім своечасова прымаюцца захады з прычыны нечаканага збегу акалічнасцей, якія ўзнікаюць часам у самых упарадкаваных сем'ях]]
*[[Домбі і сын/3|Раздзел III, у якім містэр Домбі, як чалавек і бацька, паказан на чале свайго хатняга дэпартамента]]
*[[Домбі і сын/4|Раздзел IV, у якiм на нашай сцэне ўпершыню выступаюць новыя асобы]]
*[[Домбі і сын/5|Раздзел V. Рост і хрысціны Поля]]
*[[Домбі і сын/6|Раздзел VI. Другая страта Поля]]
*[[Домбі і сын/7|Раздзел VII. Позірк з птушынага палёту на месца пражывання міс Токс, а таксама на сардэчную прывязанасць міс Токс]]
*[[Домбі і сын/8|Раздзел VIII. Далейшае развіццё, рост і характар Поля]]
*[[Домбі і сын/9|Раздзел IХ, у якім Драўляны Мічман трапляе ў бяду]]
*[[Домбі і сын/10|Раздзел Х, у якім расказваецца аб выніках, да якіх прывялі няшчасці Мічмана]]
*[[Домбі і сын/11|Раздзел ХI. Выступленне Поля на новай сцэне]]
*[[Домбі і сын/12|Раздзел XII. Выхаванне Поля]]
*[[Домбі і сын/13|Раздзел ХІІІ. Весткі аб гандлёвым флоце і справы ў канторы]]
*[[Домбі і сын/14|Раздзел ХІV. Поль робіцца ўсё больш дзівакаваты і едзе дадому на канікулы]]
*[[Домбі і сын/15|Раздзел XV. Надзвычайная вынаходлівасць капітана Катля і новыя клопаты Уолтэра Гэя]]
*[[Домбі і сын/16|Раздзел ХVІ. Аб чым заўсёды гаварылі хвалі]]
*[[Домбі і сын/17|Раздзел ХVII. Капітану Катлю ўдасцца сёе-тое зладзіць для маладых людзей]]
*[[Домбі і сын/18|Раздзел ХVIII. Бацька і дачка]]
*[[Домбі і сын/19|Раздзел ХІХ. Уолтэр ад'язджае]]
*[[Домбі і сын/20|Раздзел ХХ. Містэр Домбі прадпрыймае паездку]]
*[[Домбі і сын/21|Раздзел ХХІ. Новыя асобы]]
*[[Домбі і сын/22|Раздзел ХХII. Што-колечы аб кіраўніцтве містэра Каркера-загадчыка]]
*[[Домбі і сын/23|Раздзел XXIII. Фларэнс адзінокая, а Мічман загадкавы]]
*[[Домбі і сын/24|Раздзел XXIV. Клопаты сэрца, якое любіць]]
*[[Домбі і сын/25|Раздзел XXV. Дзіўныя весткі пра дзядзьку Соля]]
*[[Домбі і сын/26|Раздзел ХХVІ. Цені мінулага і будучага]]
*[[Домбі і сын/27|Раздзел XXVII. Цені згушчаюцца]]
*[[Домбі і сын/28|Раздзел ХХVІІI. Перамены]]
*[[Домбі і сын/29|Раздзел ХХІХ. Місіс Чык зрабілася відушчай]]
*[[Домбі і сын/30|Раздзел ХХХ. Перад вяселлем]]
*[[Домбі і сын/31|Раздзел ХХХІ. Вяселле]]
*[[Домбі і сын/32|Раздзел ХХХІІ. Драўляны Мічман разбіваецца ўшчэнт]]
*[[Домбі і сын/33|Раздзел ХХХIII. Кантрасты]]
*[[Домбі і сын/34|Раздзел ХХХІV. Другая маці з дачкой]]
*[[Домбі і сын/35|Раздзел ХХХV. Шчаслівая пара]]
*[[Домбі і сын/36|Раздзел XXXVI. Святкаванне наваселля]]
*[[Домбі і сын/37|Раздзел ХХХVII. Некалькі перасцярог]]
*[[Домбі і сын/38|Раздзел ХХХVIII. Міс Токс аднаўляе старое знаёмства]]
*[[Домбі і сын/39|Раздзел XXXIX. Далейшыя прыгоды капітана Эдуарда Катля, марака]]
*[[Домбі і сын/40|Раздзел ХL. Сямейныя адносіны]]
*[[Домбі і сын/41|Раздзел ХLI. Новыя галасы ў хвалях]]
*[[Домбі і сын/42|Раздзел ХLІІ, у якім расказваецца аб давяральнай размове і аб няшчасным выпадку]]
*[[Домбі і сын/43|Раздзел ХLІІІ. Бяссонная ноч]]
*[[Домбі і сын/44|Раздзел ХLІV. Разлука]]
*[[Домбі і сын/45]]
*[[Домбі і сын/46]]
*[[Домбі і сын/47]]
*[[Домбі і сын/48]]
*[[Домбі і сын/49]]
*[[Домбі і сын/50]]
*[[Домбі і сын/51]]
*[[Домбі і сын/52]]
*[[Домбі і сын/53]]
*[[Домбі і сын/54]]
*[[Домбі і сын/55]]
*[[Домбі і сын/56]]
*[[Домбі і сын/57]]
*[[Домбі і сын/58]]
*[[Домбі і сын/59]]
*[[Домбі і сын/60]]
*[[Домбі і сын/61]]
*[[Домбі і сын/62]]

[[Катэгорыя:Проза Чарльза Дыкенса]]
[[Катэгорыя:Ананімныя пераклады]]
[[Катэгорыя:Пераклады з рускай мовы]]
[[Катэгорыя:Пераклады з англійскай мовы]]
[[Катэгорыя:Раманы]]
[[Катэгорыя:Кнігі]]
[[Катэгорыя:Творы 1848 года]]
[[Катэгорыя:Творы 1938 года]]
[[Катэгорыя:Творы, выдадзеныя ў Мінску]]

[[en:Dombey and Son (1848)]]</text>
      <sha1>rssbnhyofmlr0hyufo0hxeyaildjmde</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf/10</title>
    <ns>104</ns>
    <id>28964</id>
    <revision>
      <id>87514</id>
      <parentid>87510</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:25:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4378" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;псалтыр); 2) чатырох эвангелістаў; 3) жыцьцяў сьвятых людзей (мінеі, пацярыкі, пролёгі); 4) казаньняў і паўчэньняў (асабліва Івана Залатавустага, Ахрэма Сірына, Васіля Вялікага, Грыгора Багаслова); 5) царкоўнай поэзіі (Івана Дамаскіна, Андрэя Крыцкага і інш.); 6) зборнікаў да чытаньня, духоўных хрыстаматый для духоўных асоб і сьвецкіх людзей („Сьвятаславаў Ізборнік“, „Пчала“); 7) апокрыфаў і 8) твораў царкоўна-практычнага характару („Шастаднёў“, „Фізіолёг“ і інш.).

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Жыцьце Аляксея, чапавека божага.'''}} Жыцьці сьвятых былі ў гэты час тым самым, чым цяпер для нас ёсьць прыгожая літэратура. У жыцьцях чытаньнік знаходзіў для сябе адказы на пытаньні сучаснасьці і відзеў у іх ідэалы лепшых людзей свайго часу. На жыцьцёх гадавалася тагачасная інтэлігенцыя. Жыцьці мелі найбольшы лік чытаньнікаў. Асаблівым пасьпехам карысталася „Жыцьце Аляксея, чалавека божага“. Яно было гэтак популярна, што пашыралася скрозь усе вякі царкоўна-славяншчыны, вядома з 15-га сталецьця і з яго-ж разьвіліся тыя псальмы, якія цяпер жывуць у вуснах старцаў на беларускіх кірмашах…

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''„Пчала“.'''}} Па гэтым зборніку прашчуры нашы крыху знаёміліся з думкамі няўмірушчых старых грэцкіх філёзофаў. У ім побач з думкамі сьвятых былі зьмешчаны думкі Сократа, Арыстоталя, Эўрыпіда і інш.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Як хадзіла Багародзіца па муках.'''}}  Апокрыфы, ці містычныя байкі аб жыцьці вялікіх сьвятых і наагул вялікіх людзей старога і новага закону, здавальнялі цікаўнасьць веруючых, каторыя хацелі ведаць аб розных падзеях болей, чымся аб тым напісана ў сьвятым пісьме. Апокрыфы стварыла рэлігійная фантазія. У іх быў той грунт, на якім схадзілася хрысьціянская вера з поэтычнымі паглядамі паганства — прычына, дзеля якой апокрыфы прыйшліся да спадобы нашым прашчурам. У межах апокрыфічнай творчасьці зьмесьціліся разам: Стварыцель і Сатана, анелы і нячысьцікі, людзі, жывёлы і расьціны. Апокрыфы споўнілі падгатаваўчую да самастойнай творчасьці работу. Яны-ж зрабіліся самай глыбокай крыніцай для псальмаў. Былі дужа пашыраны. На Беларусі асабліва ходкія былі апокрыфы аб Багародзіцы. Найпрыгажэйшы сярод іх—„Як хадзіла Багародзіца па муках“.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''„Фізіолёг“.'''}} Сярод перакладаў царкоўна-практычнага характару цікавен „Фізіолёг“, каторы даваў чытаньніку сьмяхотнае на сучасны пагляд веданьне аб прыродзе. Веданьне тое павінна было йці на карысьць моральнае навукі.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>6jdzmnu3be1hbbjfn7v4eeqqz07wtmb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87515</id>
      <parentid>87514</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:25:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4378" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;псалтыр); 2) чатырох эвангелістаў; 3) жыцьцяў сьвятых людзей (мінеі, пацярыкі, пролёгі); 4) казаньняў і паўчэньняў (асабліва Івана Залатавустага, Ахрэма Сірына, Васіля Вялікага, Грыгора Багаслова); 5) царкоўнай поэзіі (Івана Дамаскіна, Андрэя Крыцкага і інш.); 6) зборнікаў да чытаньня, духоўных хрыстаматый для духоўных асоб і сьвецкіх людзей („Сьвятаславаў Ізборнік“, „Пчала“); 7) апокрыфаў і 8) твораў царкоўна-практычнага характару („Шастаднёў“, „Фізіолёг“ і інш.).

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Жыцьце Аляксея, чалавека божага.'''}} Жыцьці сьвятых былі ў гэты час тым самым, чым цяпер для нас ёсьць прыгожая літэратура. У жыцьцях чытаньнік знаходзіў для сябе адказы на пытаньні сучаснасьці і відзеў у іх ідэалы лепшых людзей свайго часу. На жыцьцёх гадавалася тагачасная інтэлігенцыя. Жыцьці мелі найбольшы лік чытаньнікаў. Асаблівым пасьпехам карысталася „Жыцьце Аляксея, чалавека божага“. Яно было гэтак популярна, што пашыралася скрозь усе вякі царкоўна-славяншчыны, вядома з 15-га сталецьця і з яго-ж разьвіліся тыя псальмы, якія цяпер жывуць у вуснах старцаў на беларускіх кірмашах…

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''„Пчала“.'''}} Па гэтым зборніку прашчуры нашы крыху знаёміліся з думкамі няўмірушчых старых грэцкіх філёзофаў. У ім побач з думкамі сьвятых былі зьмешчаны думкі Сократа, Арыстоталя, Эўрыпіда і інш.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Як хадзіла Багародзіца па муках.'''}}  Апокрыфы, ці містычныя байкі аб жыцьці вялікіх сьвятых і наагул вялікіх людзей старога і новага закону, здавальнялі цікаўнасьць веруючых, каторыя хацелі ведаць аб розных падзеях болей, чымся аб тым напісана ў сьвятым пісьме. Апокрыфы стварыла рэлігійная фантазія. У іх быў той грунт, на якім схадзілася хрысьціянская вера з поэтычнымі паглядамі паганства — прычына, дзеля якой апокрыфы прыйшліся да спадобы нашым прашчурам. У межах апокрыфічнай творчасьці зьмесьціліся разам: Стварыцель і Сатана, анелы і нячысьцікі, людзі, жывёлы і расьціны. Апокрыфы споўнілі падгатаваўчую да самастойнай творчасьці работу. Яны-ж зрабіліся самай глыбокай крыніцай для псальмаў. Былі дужа пашыраны. На Беларусі асабліва ходкія былі апокрыфы аб Багародзіцы. Найпрыгажэйшы сярод іх—„Як хадзіла Багародзіца па муках“.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''„Фізіолёг“.'''}} Сярод перакладаў царкоўна-практычнага характару цікавен „Фізіолёг“, каторы даваў чытаньніку сьмяхотнае на сучасны пагляд веданьне аб прыродзе. Веданьне тое павінна было йці на карысьць моральнае навукі.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>as8wphr1cvdo9fxwn2zi6hqofdpsqeo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/В. Дунін-Марцінкевіч</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29130</id>
    <revision>
      <id>87721</id>
      <parentid>85873</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:07:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="553" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = В. Дунін-Марцінкевіч
 | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі
 | год       = 1921
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Артыкул
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
}}
{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; from=&quot;82&quot; to=&quot;95&quot; fromsection=dunin tosection=dunin /&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>cu6pjxffayfurzc022kkirancl8ywl7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/К. Каліноўскі</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29133</id>
    <revision>
      <id>87549</id>
      <parentid>85879</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:59:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="877" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = К. Каліноўскі
 | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі
 | год       = 1921 год
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Падручнік
 | папярэдні = [[Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/П. Шпілеўскі|П. Шпілеўскі]]
 | наступны  = [[Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/А. Кісель|А. Кісель]]
 | анатацыі  = 
}}

{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; from=&quot;79&quot; to=&quot;80&quot; fromsection=kastus tosection=kastus /&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}
{{DEFAULTSORT:К. Каліноўскі}}

[[Катэгорыя:Творы пра Кастуся Каліноўскага]]</text>
      <sha1>irfyq7ddzs7xqeozpcvxq0sddso7wgz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/Я. Чачот</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29137</id>
    <revision>
      <id>87547</id>
      <parentid>85883</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:57:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="598" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Я. Чачот
 | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі
 | год       = 1921 год
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Падручнік
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; from=&quot;74&quot; to=&quot;76&quot; fromsection=czaczot  /&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}
{{DEFAULTSORT:Я. Чачот}}

[[Катэгорыя:Творы пра Яна Чачота]]</text>
      <sha1>4w8s4s1x53ujmjewz98zhbvr17o0xbz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87548</id>
      <parentid>87547</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:58:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="830" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Я. Чачот
 | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі
 | год       = 1921 год
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Падручнік
 | папярэдні = [[Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/А. Рыпінскі|А. Рыпінскі]]
 | наступны  = [[Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/П. Шпілеўскі|П. Шпілеўскі]]
 | анатацыі  = 
}}

{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; from=&quot;74&quot; to=&quot;76&quot; fromsection=czaczot  /&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}
{{DEFAULTSORT:Я. Чачот}}

[[Катэгорыя:Творы пра Яна Чачота]]</text>
      <sha1>02qrcr3iiv7s5i31fpe05sh8smiv0ko</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/В. Каратынскі</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29210</id>
    <revision>
      <id>87722</id>
      <parentid>86103</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:07:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="698" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = В. Каратынскі
 | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі
 | год       = 1921
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Артыкул
 | папярэдні = [[Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/II/В. Дунін-Марцінкевіч|В. Дунін-Марцінкевіч]]
 | наступны  = 
}}
{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; from=&quot;95&quot; to=&quot;98&quot; fromsection=karatynski tosection=karatynski /&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>4e5qyqzlfqwpzs9a9o5sfuqt01w8jhr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/III/Я. Няслухоўскі</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29214</id>
    <revision>
      <id>87724</id>
      <parentid>87309</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:08:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="647" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Я. Няслухоўскі
 | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі
 | год       = 1921
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Артыкул
 | папярэдні = [[Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/III/Ф. Багушэвіч|Ф. Багушэвіч]]
 | наступны  = 
}}
{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; from=&quot;122&quot; to=&quot;124&quot;  tosection=luczyna/&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>4px96qezeq19yddnjdlqbnub3n9mr7f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/III/Ф. Багушэвіч</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29301</id>
    <revision>
      <id>87723</id>
      <parentid>87310</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:07:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="657" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Ф. Багушэвіч
 | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі
 | год       = 1921
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Артыкул
 | папярэдні = 
 | наступны  = [[Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/III/Я. Няслухоўскі|Я. Няслухоўскі]]
}}
{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; from=&quot;109&quot; to=&quot;121&quot;  fromsection=bahuszewicz/&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>rdndy8c6y95rxf05jbcigi9ydmiooqs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/428</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29350</id>
    <revision>
      <id>87550</id>
      <parentid>87480</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:40:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>By-isti</username>
        <id>3554</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4483" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;By-isti&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;спадзяюся, не з'яўляецца для вас непрыймальным, калі яно ад мяне, хоць-бы вы і выказвалі пачцівае шкадаванне — за яго я ад імя місіс Домбі. І, я ўпэўнены, вы зробіце ласку і выканаеце яго так старанна, як і ўсякі іншы абавязак.

— Вы ведаеце, — сказаў містэр Каркер, — што вам дастаткова загадаць мне.

— Ведаю, — сказаў містэр Домбі, велічна выказваючы сваю згоду, — што мне дастаткова вам загадаць. Я лічу неабходным зрабіць захады да далейшых крокаў. Місіс Домбі — лэдзі, вядома, надзеленая высокімі годнасцямі, каб…

— Каб зрабіць гонар нават вашаму выбару, — падказаў Каркер з ліслівай усмешкай.

— Так, калі вы хочаце скарыстаць гэты выраз, — унушальным тонам сказаў містэр Домбі. — У сучасны момант я не заўважаю, каб місіс Домбі аказвала яму належны гонар. Ёсць дух супроцьдзеяння ў місіс Домбі, які патрэбна знішчыць, які патрэбна зламаць. Місіс Домбі, як відаць, не разумее, — энергічна сказаў містэр Домбі, — што сама думка аб супроцьдзеянні здаецца мне страшэннай і недарэчнай.

— Мы, у Сіці, ведаем вас лепш, — адазваўся Каркер, усміхаючыся і расцягваючы рот да вушэй.

— Вы ведаеце мяне лепш, — паўтарыў містэр Домбі. — Спадзяюся. Такім чынам, я хачу, Каркер, каб вы патурбаваліся паведаміць місіс Домбі ад майго імя, што я павінен напомніць ёй аб нашай размове і некалькі здзіўлен, чаму яна яшчэ не падзейнічала. Што я павінен настойваць на ўзгадненні ёю сваіх учынкаў з патрабаваннямі, якія былі прад'яўлены ёй у гэтай размове. Што я нездаволены яе паводзінамі. Што я вельмі імі нездаволены. І што я вымушан буду, як гэта ні сумна, перадаць праз вас яшчэ больш непрыемныя і дакладныя прадпісанні, калі разважлівы розум і належная кемлівасць не прымусяць яе падначаліцца маім жаданням, як гэта зрабіла першая місіс Домбі і — думаю, я магу дадаць — як зрабіла-б усякая іншая лэдзі на яе месцы.

— Першая місіс Домбі была вельмі шчасліва, — сказаў Каркер.

— Першая місіс Домбі вызначалася разважлівым розумам, — сказаў містэр Домбі з благароднай спагадай да памёршай, — і я не мог ёй адмовіць у тонкай кемлівасці.

— Як вы думаеце, міс Домбі падобна да сваёй маткі? — запытаўся Каркер.

Твар містэра Домбі ў момант зрабіўся злавесным. Памочнік, якому ён давяраў, сачыў за ім пільна.

— Я закрануў балючую тэму, — сказаў ён з украдчывым шкадаваннем, якое супярэчыла выразу яго загарэўшыхся вачэй. — Прашу вас, прабачце мне. Прашу вас, прабачце.

— Каркер, — сказаў містэр Домбі з пабялелымі губамі, шмыгаючы позіркам па стале і гаворачы злёгку змяніўшымся гола&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ojck58vn3jfd9lmifwj5uy9zoctalpa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87551</id>
      <parentid>87550</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:43:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>By-isti</username>
        <id>3554</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4530" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;By-isti&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;спадзяюся, не з'яўляецца для вас непрыймальным, калі яно ад мяне, хоць-бы вы і выказвалі пачцівае шкадаванне — за яго я ад імя місіс Домбі. І, я ўпэўнены, вы зробіце ласку і выканаеце яго так старанна, як і ўсякі іншы абавязак.

— Вы ведаеце, — сказаў містэр Каркер, — што вам дастаткова загадаць мне.

— Ведаю, — сказаў містэр Домбі, велічна выказваючы сваю згоду, — што мне дастаткова вам загадаць. Я лічу неабходным зрабіць захады да далейшых крокаў. Місіс Домбі — лэдзі, вядома, надзеленая высокімі годнасцямі, каб…

— Каб зрабіць гонар нават вашаму выбару, — падказаў Каркер з ліслівай усмешкай.

— Так, калі вы хочаце скарыстаць гэты выраз, — унушальным тонам сказаў містэр Домбі. — У сучасны момант я не заўважаю, каб місіс Домбі аказвала яму належны гонар. Ёсць дух супроцьдзеяння ў місіс Домбі, які патрэбна знішчыць, які патрэбна зламаць. Місіс Домбі, як відаць, не разумее, — энергічна сказаў містэр Домбі, — што сама думка аб супроцьдзеянні здаецца мне страшэннай і недарэчнай.

— Мы, у Сіці, ведаем вас лепш, — адазваўся Каркер, усміхаючыся і расцягваючы рот да вушэй.

— Вы ведаеце мяне лепш, — паўтарыў містэр Домбі. — Спадзяюся. Такім чынам, я хачу, Каркер, каб вы патурбаваліся паведаміць місіс Домбі ад майго імя, што я павінен напомніць ёй аб нашай размове і некалькі здзіўлен, чаму яна яшчэ не падзейнічала. Што я павінен настойваць на ўзгадненні ёю сваіх учынкаў з патрабаваннямі, якія былі прад'яўлены ёй у гэтай размове. Што я нездаволены яе паводзінамі. Што я вельмі імі нездаволены. І што я вымушан буду, як гэта ні сумна, перадаць праз вас яшчэ больш непрыемныя і дакладныя прадпісанні, калі разважлівы розум і належная кемлівасць не прымусяць яе падначаліцца маім жаданням, як гэта зрабіла першая місіс Домбі і — думаю, я магу дадаць — як зрабіла-б усякая іншая лэдзі на яе месцы.

— Першая місіс Домбі была вельмі шчасліва, — сказаў Каркер.

— Першая місіс Домбі вызначалася разважлівым розумам, — сказаў містэр Домбі з благароднай спагадай да памёршай, — і я не мог ёй адмовіць у тонкай кемлівасці.

— Як вы думаеце, міс Домбі падобна да сваёй маткі? — запытаўся Каркер.

Твар містэра Домбі ў момант зрабіўся злавесным. Памочнік, якому ён давяраў, сачыў за ім пільна.

— Я закрануў балючую тэму, — сказаў ён з украдчывым шкадаваннем, якое супярэчыла выразу яго загарэўшыхся вачэй. — Прашу вас, прабачце мне. Прашу вас, прабачце.

— Каркер, — сказаў містэр Домбі з пабялелымі губамі, шмыгаючы позіркам па стале і гаворачы злёгку змяніўшымся {{перанос пачатак|п=гола|к=сам}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2u6f76fm4kck5nhf8xipvd7gk086p7j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf/11</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29363</id>
    <revision>
      <id>87516</id>
      <timestamp>2022-08-15T12:29:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Праблематычная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="727" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;2&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;Прыклад: арол пад старасьць сьлепнець, а лечыцца тым, што тройчы купаецца ў чыстай вадзе,—дык вось і людзям трэба змываць грахі свае.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Сьвецкія пераклады.'''}} Прыйшлі да нас у дужа меншай лічбе, чымся творы царкоўныя. Сюды належаць: 1) гістарычныя творы візантыйскіх пісьменьнікаў, ці кронікі і 2) чыста-сьвецкія творы з зусім невялічкім уплывам царкоўнасьці ці й без таго—повесьці.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>tql9i913hrs6tufve4vjytmmvony45a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf/12</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29364</id>
    <revision>
      <id>87518</id>
      <timestamp>2022-08-15T12:36:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «  {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Кронікі.'''}} Гутарка ў іх пачыналася ад самага стварэньня сьвету, потым выкладаўся кароткі пераказ біблійнай гісторыі, далей гісторыя старадаўных гаспадарстваў, адылі гісторыя візантыйская. У Баўгарыі ў 10-сталецьці былі перакладзе...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4263" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Кронікі.'''}} Гутарка ў іх пачыналася ад самага стварэньня сьвету, потым выкладаўся кароткі пераказ біблійнай
гісторыі, далей гісторыя старадаўных гаспадарстваў, адылі гісторыя візантыйская. У Баўгарыі ў 10-сталецьці былі перакладзены з грэцкай мовы кронікі: Ягора Амартола і Йвана Малалы. З гэтых кронік карысталі і нашы дзяды.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Повесьці.'''}} З даўных часоў прыходзілі да нас і візантыйскія повесьці. Повесьць „Александрыя“ мела ў сабе
баечныя пераказы аб паходах і геройствах Аляксандра Македонскага. Характар яе дыдактычны.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Значаньне перакладанага пісьменства.'''}}—Яно падрыхтавала грунт для самастойнай творчасьці. Яно, хоць і мела галоўны царкоўна-рэлігійны характар і кірунак, згуляла, аднак, роль агульна-культурную. Некаторыя-ж перакладаныя творы давалі чытаньніку веданьне болей-меней навуковае.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Тураўскае Эвангельпе 11-га веку,'''}} каторае знайшлі ў Тураве, Менск. губ., у 1865 г., ёсьць адзін з найстарэйшых нашых рукапісаў,—найдаражэйшая памятка нашай пісьменнасьці. Знаходзіцца ў Віленскай публічнай бібліотэцы.

{{Накіравальная рыса|4em|height=2px}}

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Самастойная творчасьць на Беларусі.'''}} Прайшло сталецьце, і хрысьціянская вера на Беларусі распаўсюдзілась і набралася дужасьці. Разам з ёю разьвівалась пісьменнасьць і агульная адукаванасьць. І выйшла на тое, што пачулася патрэба самастойнай творчасьці. Пераважна царкоўны характар старадаўнай асьветы адбіўся і на самастойным пісьменстве нашых прашчураў; найболей было твораў царкоўных. Сьвецкіх твораў было ня шмат, ды й іх пабожныя людзі хавалі толькі абы-як, дык яны і гінулі. Сьвецкі элемент нашай самастойнай творчасьці зазвычай не адбіваў зусім тагачаснага беларускага штодзеннага жыцьця і быў працівен народнаму сьветагляду і культу, як культу паганскаму. Царкоўна-славянская чужына, уведзеная пад апекаю князёў і духавенства, каб прымела, дык-ба зьнішчыла беларускую славеснасьць. Духоўныя пісьменьнікі заўзята змагаліся з ёю за яе паганскі характар. Наша няўмірушчая народная поэзія ўцякла тады ад князёў і духаўнікоў, інтэлігенцыі той пары, і схавалася ў простым народзе. Аднак-жа, незабавам, як толькі войстрасьць змаганьня новай веры з старою мінулася, а сьвет навукі чапнуў шырэйшыя слаі беларускага народа, у нас зьяўляюцца кніжныя творы з вялікім адбіткам&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>mdqxdpl6qltktw3ur8xggdfev8m68e9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/162</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29365</id>
    <revision>
      <id>87519</id>
      <timestamp>2022-08-15T12:36:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;А розум - скарб, які пракорміць і напоіць, Ды вось што, ойча Сіман: Товій... Магчыма прывязе пра Маргарыту весткі... Калі яны такія, што патрэбна знаць...  {{Разбіўка|А. Сіман}}. Мы знойдзем тых, якія іх даставяць.  {{Разбіўка|Георгій}}. Дзякуй. Ёй даставіць кніг...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2868" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;А розум - скарб, які пракорміць і напоіць,
Ды вось што, ойча Сіман: Товій...
Магчыма прывязе пра Маргарыту весткі...
Калі яны такія, што патрэбна знаць...

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Мы знойдзем тых, якія іх даставяць.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Дзякуй. Ёй даставіць кнігу,
Вось гэтую. У вобліку яе
Хрыстос вянец ускладае на жанчыну -
Застаўка тут... Яна ўсё зразумее.
Свет агрубеў. Патрэбны зноў араты,
Які ўзараў-бы сэрца дзірваны,
Павырваў плевелы, спаліў агнём навукі.
Яна раджаецца у цяжкіх муках,
І болі мук мы адчуваем. Хай-жа нас
Суцешыць думка,
Што будзе свет і згіне цьма!
Благаславі нас у дарогу, ойча.

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
ў імя і славу бога нашага. Амін.
&lt;small&gt;(Скарына і Вацлаў Сова выходзяць. Айцец Сіман падышоў, выпіў залпам гарэлкі, сеу і грукае пальцамі па стале, на якім стаіць пясочны гадзіннік. Святло на нейкі час гасне. Калі запальваецца святло - айцец Сіман усё сядзіць у той-жа позе, але з пясочнага гадзінніка, які ён паставіў перад сабой - выцек увесь пясок: прайшло добрых 6 гадзін. Уваходзіць Товій, як быў з дарогі).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Товій}}.
Ну вось і я. Здароў будзь, ойча Сіман!

{{Разбіўка|А. Сіман}} ''(здзіўлена і ўзрадавана)''.
Товій?!
''(Ён узняў руку і жагнае яго).''
ў імя айца і сына...
&lt;small&gt;(і, успомніўшы, што перад ім іншаверац, спыняецца).&lt;/small&gt;
Цьфу!

{{Разбіўка|Товій}}.
Хрысці, хрысці ўжо да канца: усёроўна!
Бо ў Вільні, Cімане, мае адзінаверцы
Мяне на суд цягнулі ў сінагогу,
Каб нада мной анафему чытаць...
Я вырваўся, аднак армяк застаўся...
Вось дзівакі! Няўжо разумны бог
Асмеліцца быць супраць добрай справы?
А доктар дзе?

{{Разбіўка|А. Сіман}}
Паехаў у Нямеччыну - ні дна, ні вечка ëй!&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>dzi9bfe7lkngbq40bs0k45dyz8sdndj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87521</id>
      <parentid>87519</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:39:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2868" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;А розум - скарб, які пракорміць і напоіць,
Ды вось што, ойча Сіман: Товій...
Магчыма прывязе пра Маргарыту весткі...
Калі яны такія, што патрэбна знаць...

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Мы знойдзем тых, якія іх даставяць.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Дзякуй. Ёй даставіць кнігу,
Вось гэтую. У вобліку яе
Хрыстос вянец ускладае на жанчыну -
Застаўка тут... Яна ўсё зразумее.
Свет агрубеў. Патрэбны зноў араты,
Які ўзараў-бы сэрца дзірваны,
Павырваў плевелы, спаліў агнём навукі.
Яна раджаецца у цяжкіх муках,
І болі мук мы адчуваем. Хай-жа нас
Суцешыць думка,
Што будзе свет і згіне цьма!
Благаславі нас у дарогу, ойча.

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Ў імя і славу бога нашага. Амін.
&lt;small&gt;(Скарына і Вацлаў Сова выходзяць. Айцец Сіман падышоў, выпіў залпам гарэлкі, сеу і грукае пальцамі па стале, на якім стаіць пясочны гадзіннік. Святло на нейкі час гасне. Калі запальваецца святло - айцец Сіман усё сядзіць у той-жа позе, але з пясочнага гадзінніка, які ён паставіў перад сабой - выцек увесь пясок: прайшло добрых 6 гадзін. Уваходзіць Товій, як быў з дарогі).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Товій}}.
Ну вось і я. Здароў будзь, ойча Сіман!

{{Разбіўка|А. Сіман}} ''(здзіўлена і ўзрадавана)''.
Товій?!
''(Ён узняў руку і жагнае яго).''
Ў імя айца і сына...
&lt;small&gt;(і, успомніўшы, што перад ім іншаверац, спыняецца).&lt;/small&gt;
Цьфу!

{{Разбіўка|Товій}}.
Хрысці, хрысці ўжо да канца: усёроўна!
Бо ў Вільні, Cімане, мае адзінаверцы
Мяне на суд цягнулі ў сінагогу,
Каб нада мной анафему чытаць...
Я вырваўся, аднак армяк застаўся...
Вось дзівакі! Няўжо разумны бог
Асмеліцца быць супраць добрай справы?
А доктар дзе?

{{Разбіўка|А. Сіман}}
Паехаў у Нямеччыну - ні дна, ні вечка ëй!&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>7nk5jt93qjfry8x4gbif46xxbabuauq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/163</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29366</id>
    <revision>
      <id>87520</id>
      <timestamp>2022-08-15T12:39:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Товій}}. У Нямеччыну?! чаго? Павёз На продаж кнігі?  {{Разбіўка|А. Сіман}}. Па кнігі, а за адно і па друкарню, Прыходзілі сюды, брат, немцы самі, - Базыліянцаў лютая арда І гэты Штольц, сусед... Скупілі Заёмныя лісты усе, брат, нашы...  {{Разбіўка|Товій...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2534" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Товій}}.
У Нямеччыну?! чаго? Павёз
На продаж кнігі?

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Па кнігі, а за адно і па друкарню,
Прыходзілі сюды, брат, немцы самі, -
Базыліянцаў лютая арда
І гэты Штольц, сусед... Скупілі
Заёмныя лісты усе, брат, нашы...

{{Разбіўка|Товій}}.
Я так і знаў, што вы тут селі макам.

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Чаго-ж ты радуешся, ёлуп?

{{Разбіўка|Товій}}.
Таго, што ў Вільні крэдыторам.
Не дау ні грошыка, хаця ў калодкі
Мяне забіць збіраліся. Усё
Прывёз сюды! Глядзі - брат, ойча!
Вось срэбра мех, вось золата, а вось
Дарункі Маргарыты і сябровак...
Дароты нават залатыя тры...

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Дароты? Стой, каб не забыцца...
Вазьмі вось для Дароты... глупства
Іx рымскае - дзве індульгенцыі. Даруе
Ей папа два нязробленых грахі.
&lt;small&gt;(Ён з відавочнай агідай выцягвае з кішэні за ражок індульгенцыі і перадае Товію. Той бярэ і хавае).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Товій}}.
Ага, яна пыталася пра іх.
Вось бачыш, ойца, зблыталі багоў мы...
Ты Езусу паслугу робіш, я Хрысту.

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Я колькі раз прасіў...

{{Разбіўка|Товій}}.
Ну, ну, не буду.

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Базыліяне некага забілі, падсунулі у склеп
Суседу Штольцу; ключ, як поклад
Вядзьмарскі, сунулі Георгію у кнігі,
Прышлі ардой - нібыта ён - забойца.

{{Разбіўка|Товій}}.
І неба громы не абрушыла на іх?

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
На гэты раз - сцярпела. Як браты,
Ўзяліся чэхі суд і справу скончыць,
А покуль што, каб у турму не трапіць,
Георгій вымушан быў з'ехаць...&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0dscmcw67mfx0ed0qtxd9snf00z9pqc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/164</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29367</id>
    <revision>
      <id>87522</id>
      <timestamp>2022-08-15T12:42:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;Нам загадаў: употай ад усіх Шрыфты і кнігі у Вільню перавезці.  {{Разбіўка|Товій}}. Ну што-ж, у Вільню дык у Вільню, Хаця там мне даволі крута будзе...  {{Разбіўка|А. Сіман}}. А што у Вільні?  {{Разбіўка|Товій}}. Нічога... Там усё гатова, Дароты дом чакае нас. Чакаю...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2411" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;Нам загадаў: употай ад усіх
Шрыфты і кнігі у Вільню перавезці.

{{Разбіўка|Товій}}.
Ну што-ж, у Вільню дык у Вільню,
Хаця там мне даволі крута будзе...

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
А што у Вільні?

{{Разбіўка|Товій}}.
Нічога... Там усё гатова,
Дароты дом чакае нас. Чакаюць
І псы на ланцугах. І першы з іх Адвернік.

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Як Маргарыта?

{{Разбіўка|Товій}}.
Ты бачыў, ойча, кветку ў дзень асенні,
Калі вакол усё пабіў зазімак,
Яна-ж адна, праз нейкі цуд жывая,
Да сонца цягнецца, бялюткія пялёсткі
Палошча ў променях апошніх развітальных?
Вось гэта Маргарыта, ойча.

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Яе ты бачыў.

{{Разбіўка|Товій}}.
Толькі раз...
Мужык яе і к маці не пускае.
Яе парсуну я намаляваў...
''(Ён дастае медальён, паказвае).''
Навылет ночы я сядзеў за працай,
Яна-ж перада мной, як дзіўны дзіў стаяла...
У памяці, у зроку... Ойча, ойча,
Ці ведаў ты калі і боль, і муку,
І слодыч тайнага і безнадзейнага кахання?

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Ты што здурэў, ці быў такім ад роду?
Маўчы! Забудзься! Як пасмеу ты
Падумаць гэта!
''(Ён узрушана пахадзіў па пакою).''
Ты пра Рамана чуў?

{{Разбіўка|Товій}}.
Іван Скарыніч выехаў у Рыгу,
Каб выручыць Рамана. Немца
Замест яго у Полацку трымаюць.

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Што выдумаў, бязглузды ты... каханне...
Не еў з дарогі? Стой! Паклічу Марту,
&lt;small&gt;(Ён выходзіць, абурана бубнячы пад нос).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Товій}}.
Я выдумаў? Яно, як лёс,&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>sw2s56mflqbfilm6rnj2cae5qnn0c4x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf/13</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29368</id>
    <revision>
      <id>87523</id>
      <timestamp>2022-08-15T12:43:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «чыста-народнай творчасьці („Слова а палку Ігараве“). Незабавам-жа. прышчапляецца пісаньне кронік свайго краю, у каторых адбіваўся нацыянальны дух і народныя ўплывы на аўтораў-летапісцаў. Выдатныя культурныя дзеячы, пісьменьнікі і творы зьявілісь у 12...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4472" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;чыста-народнай творчасьці („Слова а палку Ігараве“). Незабавам-жа. прышчапляецца пісаньне кронік свайго краю, у каторых адбіваўся нацыянальны дух і народныя ўплывы на аўтораў-летапісцаў. Выдатныя культурныя дзеячы, пісьменьнікі і творы зьявілісь у 12 сталецьці, каторае выглядаець дзеля таго залатой парою царкоўна-славяншчыны. Кожнае наша князьства мела сваіх слаўных пісьменьнікаў.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Летапісь Несьцера.'''}}—Так здаўна пачалі называць яе, але ці дапраўды напісаў яе Несьцер (радз. бл. 1056 г.—пам. бл. 1114 г.), ці можа Сільвестар, ці хто іншы, скуль
быў родам сам летапісец і гдзе напісаў сваю летапісь,—дагэтуль невядома. Гэты летапісны свод дайшоў да нас у трох, значна пазьнейшых (14 ст.) за арыгінальнай летапісі сьпісках. Пачынаецца свод ад біблійнага Ноя, а канчаецца 1110 годам. Летапісь Несьцера вызначаецца этнографіяй славянскіх пляменьняў, славянафільствам, пабожнасьцю аўтора і тэндэнцыямі гаспадарства Русь; як відаць, летапісец-манах спасаўся ў Кіеве і ўцягнуўся ў кіеўскія інтарэсы. Шмат у летапісі апокрыфаў і наагул выдумак поэтычнага характара.
Шмат народных пераказаў, асабліва запісаных летапісцамі ад нейкага 90-гадовага дзеда Яна. Мова—старая беларуская, мешаная з царкоўна-славянекаю. Гэта наша найстарэйшая (з вядомых дагэтуль) летапісь, з якой ведаем аб самым старадаўным часе жыцьця беларускіх пляменьняў.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Афрасіньня Полацкая.'''}} У Полацка-Віцебскім князьстве першай культурнай сілай, дужа выдатнай у разьвіцьці нашага пісьменства, была полацкая князеўна Прадслава, хрысьціянскае імя каторай Афрасіньня. Радзілася яна ў пачатках 12-га сталецьця. Давадзілася ўнучкаю слаўнаму беларускаму князю Усяславу Чарадзею. На дванаццатым годзе жыцьця Прадслава ўцякла ў манастыр. З маладосьці ўславілась стродкасьцю свайго жыцьця ў манашках. У манастыры-ж пачала яна перапісываць кнігі і прадаваць іх, а грошы аддаваць на старцаў. Патрэба ў кніжках была надта вялікая, і Прадслава надумалась залажыць такі манастыр, гдзе манашкі займаліся-б перапіскай кніг і вучэньнем дзяцей. Дастаўшы ад полацкага біскупа Ільлі дазвол на двор Сяльцо блізка Полацку, дзе раней жылі архірэі, Прадслава і зрабіла там жаноцкі манастыр, куды брала граматных манашак (між іншых сваю родную сястру {{Разьбіўка|Гарыславу}} і зродную {{Разьбіўка|Зьвяніславу}}), адчыніла там школы і прытулкі. Усё сваё жыцьцё аддала князеўна Прадслава на разьвіцьце пісьменства, на падняцьце культуры ў родным краі. Пад старасьць паехала&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>k1ry0a1dbwvhqmkc2bjy0n9cryhi6k9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/165</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29369</id>
    <revision>
      <id>87524</id>
      <timestamp>2022-08-15T12:48:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «Прышло само, як полымя пажару, Душу маю і сэрца ахапіла, І гора стала радасцю маёй. &lt;small&gt;(Уваходзяць Андржэяка і Штольц).&lt;/small&gt;  {{Разбіўка|Андржэяка}}. A, Товій, добры дзень! Дзе доктар?  {{Разбіўка|Товій}}. А што?  {{Разбіўка|Штольц}}. Вось позва ў суд, і на друкарню...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1728" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;Прышло само, як полымя пажару,
Душу маю і сэрца ахапіла,
І гора стала радасцю маёй.
&lt;small&gt;(Уваходзяць Андржэяка і Штольц).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Андржэяка}}.
A, Товій, добры дзень! Дзе доктар?

{{Разбіўка|Товій}}.
А што?

{{Разбіўка|Штольц}}.
Вось позва ў суд, і на друкарню арышт.

{{Разбіўка|Товій}}.
Дай паглядзець.
&lt;small&gt;(Бярэ і, не гледзячы, рве на шматкі).&lt;/small&gt;
Францышак выехаў.
А арышт я здымаю, вось гэтым. Бачыў?
&lt;small&gt;(Ён паказвае прывезеныя грошы. Уваходзіць айцец Сіман).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Там... Марта мёртвая... ляжыць...

{{Разбіўка|Андржэяка}} (''разгублена'').
Чаму? як так?

{{Разбіўка|А. Сіман}} (''гледзячы на Товія'').
І боль, і мука,
І слодыч тайнага і безнадзейнага кахання...

{{Разбіўка|Андржэяка}}
Хто?

{{Разбіўка|А. Сіман}}
Ёган.

{{Разбіўка|Штольц}}.
Не, Ёган выехаў у Вільню.

{{Разбіўка|Андржэяка}}
Я... даганю яго.. і вырву сэрца
З грудзей яго ваўчыных...
&lt;small&gt;(Ён хутка знікае. Заслона паволі апускаецца, хаваючы засмучаныя постаці а. Сімана і Товія).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Заслона.}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>phkzypserybfsc150bdagi66mvcefb5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87525</id>
      <parentid>87524</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:48:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1742" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;Прышло само, як полымя пажару,
Душу маю і сэрца ахапіла,
І гора стала радасцю маёй.
&lt;small&gt;(Уваходзяць Андржэяка і Штольц).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Андржэяка}}.
A, Товій, добры дзень! Дзе доктар?

{{Разбіўка|Товій}}.
А што?

{{Разбіўка|Штольц}}.
Вось позва ў суд, і на друкарню арышт.

{{Разбіўка|Товій}}.
Дай паглядзець.
&lt;small&gt;(Бярэ і, не гледзячы, рве на шматкі).&lt;/small&gt;
Францышак выехаў.
А арышт я здымаю, вось гэтым. Бачыў?
&lt;small&gt;(Ён паказвае прывезеныя грошы. Уваходзіць айцец Сіман).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
Там... Марта мёртвая... ляжыць...

{{Разбіўка|Андржэяка}} (''разгублена'').
Чаму? як так?

{{Разбіўка|А. Сіман}} (''гледзячы на Товія'').
І боль, і мука,
І слодыч тайнага і безнадзейнага кахання...

{{Разбіўка|Андржэяка}}
Хто?

{{Разбіўка|А. Сіман}}
Ёган.

{{Разбіўка|Штольц}}.
Не, Ёган выехаў у Вільню.

{{Разбіўка|Андржэяка}}
Я... даганю яго.. і вырву сэрца
З грудзей яго ваўчыных...
&lt;small&gt;(Ён хутка знікае. Заслона паволі апускаецца, хаваючы засмучаныя постаці а. Сімана і Товія).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Заслона.}}
&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>goe2w19kqvoznwc5l8s7hdt69ojibmi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf/14</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29370</id>
    <revision>
      <id>87526</id>
      <timestamp>2022-08-15T12:49:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «яна ў Ерусалім, дзе, нейкі час пажыўшы, і памёрла. Цела яе было перанесена ў лаўры Кіева і пралежала там болей за 7½ вякоў, аж да 1910 г., калі яго прывязьлі ў родны Полацак.  {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Лазар Богуш.'''}} Даражэннай памяткай беларускага мастацтва 12-га век...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2779" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;яна ў Ерусалім, дзе, нейкі час пажыўшы, і памёрла. Цела яе было перанесена ў лаўры Кіева і пралежала там болей за 7½ вякоў, аж да 1910 г., калі яго прывязьлі ў родны Полацак.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Лазар Богуш.'''}} Даражэннай памяткай беларускага мастацтва 12-га веку ёсьць крыж, зроблены у 1161 годзе
полацкім майстрам Лазарам Богушам для Афрасіньні Полацкай у царкву Сьвятога Спаса. Увесь крыж абкладзен залатымі і пазалачаванымі лістамі, абсыпан дарагім каменьнем і ўнізан жомчугам. На лістах зроблена дваццаць невялічкіх абразочкаў. Кожны абразочак з візантыйскай перагародчатай эмалі; асабліва вызначаецца абраз Ісуса Хрыста, на каторым рука з блаславеньнем складзена з самых дробненькіх каменьчыкаў. Увесь крыж удоўжкі 11 з пал. вяршкоў. Абразкі падпісаны: Матфеос, Лукас, Маркос і г. д. Тут-жа ёсьць напіс у стара-беларускай мове, мешанай з царкоўна-славянскаю, што ў 1161 годзе „покладаеть
Офросінья“ гэты „чьстьныі крсть“, што „акованьне“ каштавала 140 грывен (1400 рублёў), што будзе праклят той, хто вынясець яго з манастыра.
Унізе подпіс майстра Лазара Богуша.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Клімент Смаляціч.'''}} (ў 1147 г.). У той-жа час мелі колькі выдатных людзей і смаленскія крывічы. Дайшло
да нас „{{Разьбіўка|Пасланьне}}“ мітрапаліта смаленскага Клімента Смаляціча. Аўтор пішаць нейкаму Хаме, што дарма той вінаваціць яго ў нахіле „удаваць філёзофа“. Для нас відаць з „Пасланьня“, што Клімент Смаляціч пісаў ад Гомэра, Арыстоталя і Платона і ня быў працівен, каб разглядаць сьвятое пісьмо не па букве, а па змыслу—усё гэта сьведчыць аб&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>brlepc2137bwl11uwczm8mamulabxrf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87527</id>
      <parentid>87526</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:49:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Праблематычная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2779" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;2&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;яна ў Ерусалім, дзе, нейкі час пажыўшы, і памёрла. Цела яе было перанесена ў лаўры Кіева і пралежала там болей за 7½ вякоў, аж да 1910 г., калі яго прывязьлі ў родны Полацак.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Лазар Богуш.'''}} Даражэннай памяткай беларускага мастацтва 12-га веку ёсьць крыж, зроблены у 1161 годзе
полацкім майстрам Лазарам Богушам для Афрасіньні Полацкай у царкву Сьвятога Спаса. Увесь крыж абкладзен залатымі і пазалачаванымі лістамі, абсыпан дарагім каменьнем і ўнізан жомчугам. На лістах зроблена дваццаць невялічкіх абразочкаў. Кожны абразочак з візантыйскай перагародчатай эмалі; асабліва вызначаецца абраз Ісуса Хрыста, на каторым рука з блаславеньнем складзена з самых дробненькіх каменьчыкаў. Увесь крыж удоўжкі 11 з пал. вяршкоў. Абразкі падпісаны: Матфеос, Лукас, Маркос і г. д. Тут-жа ёсьць напіс у стара-беларускай мове, мешанай з царкоўна-славянскаю, што ў 1161 годзе „покладаеть
Офросінья“ гэты „чьстьныі крсть“, што „акованьне“ каштавала 140 грывен (1400 рублёў), што будзе праклят той, хто вынясець яго з манастыра.
Унізе подпіс майстра Лазара Богуша.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Клімент Смаляціч.'''}} (ў 1147 г.). У той-жа час мелі колькі выдатных людзей і смаленскія крывічы. Дайшло
да нас „{{Разьбіўка|Пасланьне}}“ мітрапаліта смаленскага Клімента Смаляціча. Аўтор пішаць нейкаму Хаме, што дарма той вінаваціць яго ў нахіле „удаваць філёзофа“. Для нас відаць з „Пасланьня“, што Клімент Смаляціч пісаў ад Гомэра, Арыстоталя і Платона і ня быў працівен, каб разглядаць сьвятое пісьмо не па букве, а па змыслу—усё гэта сьведчыць аб&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>e1b99gy9iifoi7px16nfuuyk5dzx6dc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87528</id>
      <parentid>87527</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T12:50:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2780" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;2&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;яна ў Ерусалім, дзе, нейкі час пажыўшы, і памёрла. Цела яе было перанесена ў лаўры Кіева і пралежала там болей за 7½ вякоў, аж да 1910 г., калі яго прывязьлі ў родны Полацак.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Лазар Богуш.'''}} Даражэннай памяткай беларускага мастацтва 12-га веку ёсьць крыж, зроблены у 1161 годзе
полацкім майстрам Лазарам Богушам для Афрасіньні Полацкай у царкву Сьвятога Спаса. Увесь крыж абкладзен залатымі і пазалачаванымі лістамі, абсыпан дарагім каменьнем і ўнізан жомчугам. На лістах зроблена дваццаць невялічкіх абразочкаў. Кожны абразочак з візантыйскай перагародчатай эмалі; асабліва вызначаецца абраз Ісуса Хрыста, на каторым рука з блаславеньнем складзена з самых дробненькіх каменьчыкаў. Увесь крыж удоўжкі 11 з пал. вяршкоў. Абразкі падпісаны: Матфеос, Лукас, Маркос і г. д. Тут-жа ёсьць напіс у стара-беларускай мове, мешанай з царкоўна-славянскаю, што ў 1161 годзе „покладаеть
Офросінья“ гэты „чьстьныі крсть“, што „акованьне“ каштавала 140 грывен (1400 рублёў), што будзе праклят той, хто вынясець яго з манастыра.
Унізе подпіс майстра Лазара Богуша.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Клімент Смаляціч.'''}} († 1147 г.). У той-жа час мелі колькі выдатных людзей і смаленскія крывічы. Дайшло
да нас „{{Разьбіўка|Пасланьне}}“ мітрапаліта смаленскага Клімента Смаляціча. Аўтор пішаць нейкаму Хаме, што дарма той вінаваціць яго ў нахіле „удаваць філёзофа“. Для нас відаць з „Пасланьня“, што Клімент Смаляціч пісаў ад Гомэра, Арыстоталя і Платона і ня быў працівен, каб разглядаць сьвятое пісьмо не па букве, а па змыслу—усё гэта сьведчыць аб&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>mmx7kj59z5540mh1hgwwu7r5ks8at2h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87532</id>
      <parentid>87528</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:19:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2781" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;2&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;яна ў Ерусалім, дзе, нейкі час пажыўшы, і памёрла. Цела яе было перанесена ў лаўры Кіева і пралежала там болей за 7½ вякоў, аж да 1910 г., калі яго прывязьлі ў родны Полацак.


{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Лазар Богуш.'''}} Даражэннай памяткай беларускага мастацтва 12-га веку ёсьць крыж, зроблены у 1161 годзе полацкім майстрам Лазарам Богушам для Афрасіньні Полацкай у царкву Сьвятога Спаса. Увесь крыж абкладзен залатымі і пазалачаванымі лістамі, абсыпан дарагім каменьнем і ўнізан жомчугам. На лістах зроблена дваццаць невялічкіх абразочкаў. Кожны абразочак з візантыйскай перагародчатай эмалі; асабліва вызначаецца абраз Ісуса Хрыста, на каторым рука з блаславеньнем складзена з самых дробненькіх каменьчыкаў. Увесь крыж удоўжкі 11 з пал. вяршкоў. Абразкі падпісаны: Матфеос, Лукас, Маркос і г. д. Тут-жа ёсьць напіс у стара-беларускай мове, мешанай з царкоўна-славянскаю, што ў 1161 годзе „покладаеть Офросінья“ гэты „чьстьныі крсть“, што „акованьне“ каштавала 140 грывен (1400 рублёў), што будзе праклят той, хто вынясець яго з манастыра. Унізе подпіс майстра Лазара Богуша.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Клімент Смаляціч.'''}} († 1147 г.). У той-жа час мелі колькі выдатных людзей і смаленскія крывічы. Дайшло
да нас „{{Разьбіўка|Пасланьне}}“ мітрапаліта смаленскага Клімента Смаляціча. Аўтор пішаць нейкаму Хаме, што дарма той вінаваціць яго ў нахіле „удаваць філёзофа“. Для нас відаць з „Пасланьня“, што Клімент Смаляціч пісаў ад Гомэра, Арыстоталя і Платона і ня быў працівен, каб разглядаць сьвятое пісьмо не па букве, а па змыслу—усё гэта сьведчыць аб&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>hs8m79af7x1944qn69zf5qmeais258i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/166</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29371</id>
    <revision>
      <id>87529</id>
      <timestamp>2022-08-15T13:05:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «'''AKT ІІІ'''  ''ДЗЕЙНЫЯ АСОБЫ'': &lt;poem&gt;'''Георгій Скарына'''. '''Маргарыта'''. '''Арына''', яе былая мамка. '''Товій'''. '''Айцец Сіман'''. '''Скамарох'''. '''Якуб Бабіч'''. '''Еган фон-Шпілер'''. '''Раман''' - пляменнік Георгія. '''Пётр Мсціславец''',-хлопец, вучань Скарыны. '''Прося''' - яго ка...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2531" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;'''AKT ІІІ'''

''ДЗЕЙНЫЯ АСОБЫ'':
&lt;poem&gt;'''Георгій Скарына'''.
'''Маргарыта'''.
'''Арына''', яе былая мамка.
'''Товій'''.
'''Айцец Сіман'''.
'''Скамарох'''.
'''Якуб Бабіч'''.
'''Еган фон-Шпілер'''.
'''Раман''' - пляменнік Георгія.
'''Пётр Мсціславец''',-хлопец, вучань Скарыны.
'''Прося''' - яго каханая дзяўчына.
'''Старая'''-жанчына ў турме.
'''Начальнік турмы'''.
'''Суддзя'''.
'''Вартавы'''.
'''Ян''' - біскуп Віленскі.
'''Марцін Субачовіч''' - зяць Дароты.
'''Мікола Чупрын''' - яе пляменнік.
'''Манах'''.
Госці Скарыны і дзве «цені» у садзе.&lt;/poem&gt;
&lt;center&gt;КАРЦІНА ПЕРШАЯ&lt;/center&gt;
&lt;small&gt;Поўкруглая камера у вежы турмы невялікага правінцыяльнага гарадка Нямеччыны. У вокнах камеры змрок, які раз-по-разу разрываецца далёкай бліскавіцай, і тады даносіцца прыглушаны адлегласцю гром. Па грымотах можна здагадацца, што навальніца павольна, але няўхільна пасоўваецца на гарадок. У святле бліскавіцы вырысоўваецца ўбогая абстаноўка камеры: стол, дзве табуреткі, салома на падлозе, каталіцкае раскрыжаванне у прасценку паміж вокнамі з невялікай лампадай. Над раскрыжаваннем убітае ў сцяну мас унае колца, да якога прыкута ланцугом старая, сівая, у брудным атрэп'і жанчына. Яна, скурчыўшыся, ляжыць на саломе і уздрыгвае і хрысціцца пры ўзбліску маланкі. Пасярод камеры на табурэце сядзіць Георгій Скарына. Ен думае і сам сабе выказвае паволі, паціху свае думы.&lt;/small&gt;
&lt;poem&gt;
{{Разбіўка|Георгій}}.
Раджаецца святло ў імгле вільготных хмар,
Свет азараючы на момант, і знікае...&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>psfkvavqsmac1lvz4ug6ytn1am1ibp3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/167</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29372</id>
    <revision>
      <id>87530</id>
      <timestamp>2022-08-15T13:08:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;Хто выкрасліў яго і зноўку пагасіў? Мо' Праў быў Геракліт: святло, як свет, -- Адзіны з усяго - не створаны нікім: Ні богам, ні людзьмі-было і будзе вечна. Успалымняецца яно само, само і гасне У адпаведнасці з сваім законам, покуль што Не разгаданым чалаве...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2539" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;Хто выкрасліў яго і зноўку пагасіў?
Мо' Праў быў Геракліт: святло, як свет, --
Адзіны з усяго - не створаны нікім:
Ні богам, ні людзьмі-было і будзе вечна.
Успалымняецца яно само, само і гасне
У адпаведнасці з сваім законам, покуль што
Не разгаданым чалавекам... Тайна тайных!
Калі ўзляціць на кручу хмар наш розум,
Калі цяжкі ён скіне з шыі камень,
Што прыкавалі да яго людскія-ж рукі,
Благаслаўляючы яго і цемрай і пакутай?
Я камень колісь бачыў... Пасярод яго
Запала зерне у трэшчыну малое
I разламала камень, стаўшы дубам...
&lt;small&gt;(Новы ўдар грому. Старая, звонячы ланцугом, перахрысцілася).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Старая}}.
Ратуй мяне, пан Езус, за малітвы
Бацькоў маіх.
{{Разбіўка|Георгій}} ''(адарваўся ад дум і паглядзеў на яе)''.
Баішся смерці?

{{Разбіўка|Старая}}.
Баюся, пане...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Каталічка?
У рай і пекла цвёрда верыш?

{{Разбіўка|Старая}}.
Так, як казаў нам пастыр, веру.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Тады не бойся смерці: смерць-збавенне.

{{Разбіўка|Старая}}.
А можа й там спаткаюць так, як тут
Зямныя суддзі? Можа не павераць,
Што на зямлі благога не рабіла?

{{Разбіўка|Георгій}}.
За што цябе укінулі ў вязніцу?

{{Разбіўка|Старая}}.
Нібыта ведзьма я. Не бойся, чалавеча...
Якая-ж ведзьма я?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Я не баюся, бачу...

{{Разбіўка|Старая}}.
Дачка мая епіскапа нажом
У бок пырнула... Кожны год да нас
Ён прыязджае па даніну: два валы, авечкі
І для сябе дзяўчыну па выбору...
І выбар на маю Сусанну паў. Пазвалі&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ew169kbhzcftgf7mjzxlhlzdfa0h16q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87531</id>
      <parentid>87530</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:08:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2540" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;Хто выкрасліў яго і зноўку пагасіў?
Мо' Праў быў Геракліт: святло, як свет, --
Адзіны з усяго - не створаны нікім:
Ні богам, ні людзьмі-было і будзе вечна.
Успалымняецца яно само, само і гасне
У адпаведнасці з сваім законам, покуль што
Не разгаданым чалавекам... Тайна тайных!
Калі ўзляціць на кручу хмар наш розум,
Калі цяжкі ён скіне з шыі камень,
Што прыкавалі да яго людскія-ж рукі,
Благаслаўляючы яго і цемрай і пакутай?
Я камень колісь бачыў... Пасярод яго
Запала зерне у трэшчыну малое
I разламала камень, стаўшы дубам...
&lt;small&gt;(Новы ўдар грому. Старая, звонячы ланцугом, перахрысцілася).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Старая}}.
Ратуй мяне, пан Езус, за малітвы
Бацькоў маіх.

{{Разбіўка|Георгій}} ''(адарваўся ад дум і паглядзеў на яе)''.
Баішся смерці?

{{Разбіўка|Старая}}.
Баюся, пане...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Каталічка?
У рай і пекла цвёрда верыш?

{{Разбіўка|Старая}}.
Так, як казаў нам пастыр, веру.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Тады не бойся смерці: смерць-збавенне.

{{Разбіўка|Старая}}.
А можа й там спаткаюць так, як тут
Зямныя суддзі? Можа не павераць,
Што на зямлі благога не рабіла?

{{Разбіўка|Георгій}}.
За што цябе укінулі ў вязніцу?

{{Разбіўка|Старая}}.
Нібыта ведзьма я. Не бойся, чалавеча...
Якая-ж ведзьма я?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Я не баюся, бачу...

{{Разбіўка|Старая}}.
Дачка мая епіскапа нажом
У бок пырнула... Кожны год да нас
Ён прыязджае па даніну: два валы, авечкі
І для сябе дзяўчыну па выбору...
І выбар на маю Сусанну паў. Пазвалі&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>sd8nk708erszs2njofpkywxy7q72a0y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf/15</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29373</id>
    <revision>
      <id>87534</id>
      <timestamp>2022-08-15T13:25:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «яго высокай адукацыі. „Пасланьне“—рэдкая памятка, значаньне якой, дзеля таго, яшчэ большае. Яно моральна здавальняе нас, бо паказуець, як высака стаяла на Беларусі адукаванасьць навет у 12 сталецьці.  {{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Аўрам Смаленскі. У канцы 12-га ста...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4613" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;яго высокай адукацыі. „Пасланьне“—рэдкая памятка, значаньне якой, дзеля таго, яшчэ большае. Яно моральна здавальняе нас, бо паказуець, як высака стаяла на Беларусі адукаванасьць навет у 12 сталецьці.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Аўрам Смаленскі. У канцы 12-га сталецьця жыў у Смаленску вялікі кніжнік Аўрам. За пісьменнасьць і начытаннасьць у „глыбінных“ кнігах адны лічылі яго за філёзофа,
а другія—за гэрэтыка. Ен адчыніў школу, у якой вучыў ня толькі чытаць сьвятыя кнігі, як уважалі раней, але і разглядацца ў іх думках. Духавенства на Аўрама Смаленскага, як воўк, рычэла, бо ён адбіў усіх вучняў. Аўрам Смаленскі, як тая пчала, стараяна зьбіраў адусюль мёд для роднага пісьменства,—то сам сьпісаваў, то даваў другім сьпісаваць.

Былі тады ў Смаленскім князьстве і другія выдатныя людзі, аб каторых дайшлі да нас невялікія таксама весткі.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Кірыла Тураўскі († 1182 г.). Тураўска - Пінскае князьства дало ў пісьменстве Кірылу Тураўскага, каторы быў архірэям у Тураве, у сталіцы. Меў ён вялікую на свой час адукацыю. Дасканальна ведаў грэцкую рыторыку, а быў прыродны красамоўца. Уславіўся сваімі паўчэньнямі, як нязвычайна здольны прамоўца-поэт. Творы яго дайшлі да нас ува многіх сьпісках, сярод каторых ёсьць і орыгінальныя. Ён напісаў: 1) сем паўчэньняў, або слоў (на Вербніцу, на Вялікадне, на Праводніцу і інш.); 2) дваццаць сем малітваў і некалькі канонаў. У „{{Разьбіўка|Слове на Ушэсьце}}“ Кірыла Тураўскі найлепей паказаў свае поэтычныя здольнасьці, сваю бязьмежную і прыгожую фантазію, хараство і вялікасьць сваіх абразоў. Вельмі харошае „{{Разьбіўка|Паўчэньне ў нядзелю аб раслабленым}}“ вызначаецца яркасьцю апавяданьня, чаго дасяг поэт, ужыўшы драматызму. „{{Разьбіўка|Слова ў нядзелю новую па Пасцы}}“ вызначаецца поэтычнай сымвалістыкай. {{Разьбіўка|Малітвы і каноны}} Кірылы Тураўскага—глыбокая пакута, гарачыя сьлёзы грэшнага чалавека, каторы просіць Бога зьмілавацца, выратаваць яго. Літэратурны бок твораў Кірылы Тураўскага вышэй за царкоўнага элементу,—гэта болей прыгожая літэратура, чымся царкоўная. Тут мы знойдзем усе {{Абмылка|спасабы|спосабы}} прыгожага пісаньня і ўсе асаблівасьці поэтычнай творчасьці: сымволіку, драматызм, дыялёгі, эпітэты, тропы, фігуры; тут ёсьць абразы з Бібліі, з царкоўнага культа, з натуры. Поэт пільнуець хараство стылю. Творы яго нязвычайна здавальнялі адукаваных знаўцаў, але просты народ ня мог іх зразумець; ў іх таксама няма нічога з роднага жыцьця.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Даніпа Папомнік. — Быў ігуменам у Чарнігаве. Падарожнічаў у Палестыну, шаснаццаць месяцаў бавіў&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>b98t9y0sdquqkemu8qa7ihez3fna9mp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87535</id>
      <parentid>87534</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:26:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4651" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;яго высокай адукацыі. „Пасланьне“—рэдкая памятка, значаньне якой, дзеля таго, яшчэ большае. Яно моральна здавальняе нас, бо паказуець, як высака стаяла на Беларусі адукаванасьць навет у 12 сталецьці.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Аўрам Смаленскі.'''}} У канцы 12-га сталецьця жыў у Смаленску вялікі кніжнік Аўрам. За пісьменнасьць і начытаннасьць у „глыбінных“ кнігах адны лічылі яго за філёзофа,
а другія—за гэрэтыка. Ен адчыніў школу, у якой вучыў ня толькі чытаць сьвятыя кнігі, як уважалі раней, але і разглядацца ў іх думках. Духавенства на Аўрама Смаленскага, як воўк, рычэла, бо ён адбіў усіх вучняў. Аўрам Смаленскі, як тая пчала, стараяна зьбіраў адусюль мёд для роднага пісьменства,—то сам сьпісаваў, то даваў другім сьпісаваць.

{{Водступ|2|em}}Былі тады ў Смаленскім князьстве і другія выдатныя людзі, аб каторых дайшлі да нас невялікія таксама весткі.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Кірыла Тураўскі'''}} († 1182 г.). Тураўска - Пінскае князьства дало ў пісьменстве Кірылу Тураўскага, каторы быў архірэям у Тураве, у сталіцы. Меў ён вялікую на свой час адукацыю. Дасканальна ведаў грэцкую рыторыку, а быў прыродны красамоўца. Уславіўся сваімі паўчэньнямі, як нязвычайна здольны прамоўца-поэт. Творы яго дайшлі да нас ува многіх сьпісках, сярод каторых ёсьць і орыгінальныя. Ён напісаў: 1) сем паўчэньняў, або слоў (на Вербніцу, на Вялікадне, на Праводніцу і інш.); 2) дваццаць сем малітваў і некалькі канонаў. У „{{Разьбіўка|Слове на Ушэсьце}}“ Кірыла Тураўскі найлепей паказаў свае поэтычныя здольнасьці, сваю бязьмежную і прыгожую фантазію, хараство і вялікасьць сваіх абразоў. Вельмі харошае „{{Разьбіўка|Паўчэньне ў нядзелю аб раслабленым}}“ вызначаецца яркасьцю апавяданьня, чаго дасяг поэт, ужыўшы драматызму. „{{Разьбіўка|Слова ў нядзелю новую па Пасцы}}“ вызначаецца поэтычнай сымвалістыкай. {{Разьбіўка|Малітвы і каноны}} Кірылы Тураўскага—глыбокая пакута, гарачыя сьлёзы грэшнага чалавека, каторы просіць Бога зьмілавацца, выратаваць яго. Літэратурны бок твораў Кірылы Тураўскага вышэй за царкоўнага элементу,—гэта болей прыгожая літэратура, чымся царкоўная. Тут мы знойдзем усе {{Абмылка|спасабы|спосабы}} прыгожага пісаньня і ўсе асаблівасьці поэтычнай творчасьці: сымволіку, драматызм, дыялёгі, эпітэты, тропы, фігуры; тут ёсьць абразы з Бібліі, з царкоўнага культа, з натуры. Поэт пільнуець хараство стылю. Творы яго нязвычайна здавальнялі адукаваных знаўцаў, але просты народ ня мог іх зразумець; ў іх таксама няма нічога з роднага жыцьця.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Даніпа Папомнік.'''}} — Быў ігуменам у Чарнігаве. Падарожнічаў у Палестыну, шаснаццаць месяцаў бавіў&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5pstct41z4tgih92q5jqmfubu7sdmeb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/168</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29374</id>
    <revision>
      <id>87537</id>
      <timestamp>2022-08-15T13:31:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;Мяне к каноніку, на кухні затрымалі... Яе паклікалі... Няма гадзіну, дзве... Як кружыць кнігаўка над купінай з гняздом, Блукала у цемры я... Сама не помню, Як нож я падняла, калі яе звязалі...  {{Разбіўка|Георгій}}. Пры чым-жа тут вядзьмарства?  {{Разбіўка|Старая...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2422" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;Мяне к каноніку, на кухні затрымалі...
Яе паклікалі... Няма гадзіну, дзве...
Як кружыць кнігаўка над купінай з гняздом,
Блукала у цемры я... Сама не помню,
Як нож я падняла, калі яе звязалі...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Пры чым-жа тут вядзьмарства?

{{Разбіўка|Старая}}.
І я кажу - пры чым?

{{Разбіўка|Георгій}}.
А што яны?

{{Разбіўка|Старая}}.
Ды кажуць, я знарок сваю дачку
Прыслала к біскупу, каб кроў яго
На д'ябальскае зелле узяць, што нож
Я па паветру ëй у пасцель паслала,
Бо не было пры ёй нічога, што пасля
Нож у крыві яго мне вынес змей у рукі...

{{Разбіўка|Георгій}}.
А як сюды ты трапіла?

{{Разбіўка|Старая}}.
Мне людзі
Дапамаглі ўцячы адтуль...

{{Разбіўка|Георгій}}.
А што з дачкой?

{{Разбіўка|Старая}}.
Не ведаю,
Яна ў іх... Можа бог
І пакарау мяне, што я не засталася...
А я шукаць хацела праўды, ратаваць дачку...
Хутчэй-бы суд... Я на сябе віну вазьму,
Сусанна будзе жыць... Няўжо ім сэрца
Бог не даваў?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ваўку іх сэрца бог скідаў відочна,
Яно-ж да біскупа папала незнарок.
Судзіць цябе у замку, пэўне, будуць...

{{Разбіўка|Старая}}.
Казалі, павядуць не сёння-заўтра...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Не сёння-заўтра, кажаш? Та-ак...
Ты не баішся лютаран?

{{Разбіўка|Старая}}.
Яны дапамаглі мне... Свят, свят, свят...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Яны яшчэ раз дапамогуць... ты ім трэба,
Як сведка супроць біскупа. Эй, вартавы!

{{Разбіўка|Вартавы}} (''уваходзіць'').
Што трэба?&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>mg5uw8rb7jsy71b1dsrfj03ww2ir0hu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf/16</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29375</id>
    <revision>
      <id>87538</id>
      <timestamp>2022-08-15T13:32:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «у Ерусаліме (1115 г.) і дужа добра апісаў сваю падарожу. Твор яго перакладзен на чужыя мовы, бо маець вялікую навуковую цану. Апроч падрабязнага апісаньня Палестыны, аўтор зьмесьціў у свой твор легенды, апокрыфы і да таго падобныя рэчы, выключна рэлігійнаг...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4620" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;у Ерусаліме (1115 г.) і дужа добра апісаў сваю падарожу. Твор яго перакладзен на чужыя мовы, бо маець вялікую навуковую цану. Апроч падрабязнага апісаньня Палестыны, аўтор зьмесьціў у свой твор легенды, апокрыфы і да таго падобныя рэчы, выключна рэлігійнага характару. Нічым іншым ён ня цікавіўся, і дзеля таго нічога не запісаў, да прыкладу, аб крыжавых войнах. Як прыгожае пісьменства, твор Данілы Паломніка стаіць нізка, прынамся яго зусім ня можна раўнаваць да твораў Кірылы Тураўскага.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Легенды.'''}} Так называліся народныя творы болей-меней рэлігійнага характару. Яны разьвіліся тады, калі чытаньне жыцьцяў сьвятых зрабілася народным чытаньнем, калі народ павыбіраў адтуль для свае памяці найболей зродныя для яго матывы і мамэнты і калі, з другога боку, народная славеснасьць болей а болей пранікала ў пісьменства. Пад уплывам жыцьцяў і на сюжэт жыцьцяў стварылася смаленская {{Разьбіўка|легенда аб Мяркурыю}}, маладым і харошым вою, якога паслала Багародзіца з Рыма ратаваць Смаленеск ад татараў; зьбіўшы паганых, ён варочаецца ў горад і нясець у руках сваю галаву, што адсек яму невядомы тагасьветны вой. Да нас дайшла гэтая легенда ў рэдакцыі пазьнейшых часоў. Складалася яна ня столькі з царкоўнымі заданьнямі, сколькі з чыста-творчымі, мастацкімі. Яна, праўда, адказуець на рэлігійны тон свайго часу, але зусім здавальняець і моральна-эстэтычныя патрэбы сучасьнікаў. Легенда зрабіла падгатаваўчую работу для стварэньня такіх твораў, як „[[Слова аб палку Ігаравым|Слова а палку Ігараве]]“.

 
{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''[[Слова аб палку Ігаравым|Слова а палку Ігараве]].'''}} Гэтую няўмірушчую памятку старадаўнай поэзіі напісаў у канцы 12-га сталецьця нязвычайна вялікі пясьняр, каторы ўзгадаваўся на народнай творчасьці і меў добрую кніжную адукацыю. Быў ён чалавек сьвецкі, блізкі да князеўскага хорама, родам з Чарнігаўшчыны. Імя яго да нас не дайшло. „Слова“ ўважаюць за памятку дружыннага {{Разьбіўка|эпоса}}, але ў ім гарманічна зьліты элементы эпоса, лірыкі і навет драмы. У „Слове“ апавядаецца аб паходзе князя Ноўгарад-Северскага Ігара на полаўцаў, войска каторага ў першы дзень пабіла паганых. Пакуль яно адпачывала, полаўцы зноў сабралі сілу. На другі дзень на небе гарэла, як кроў, зара і цёмныя тучы ішлі з мора… Пачаўся другі, яшчэ страшнейшы бой, і полаўцы адалелі. Ігар папаўся ў няволю. „Нічаць трава жалашчамі, а дрэва з тугаю к зямлі прыкланіся“,—так пяець аб гэтым вялікім горы пясьняр. З тугаю уздумываець ён цяпер на смутную мінуўшчыну зпустошанай роднай зямлі, калі рэдка крычалі ратаі, а часта&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>sb0pot5f2lq04t29j4wuzq9zlx3mfxg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87539</id>
      <parentid>87538</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:32:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4614" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;у Ерусаліме (1115 г.) і дужа добра апісаў сваю падарожу. Твор яго перакладзен на чужыя мовы, бо маець вялікую навуковую цану. Апроч падрабязнага апісаньня Палестыны, аўтор зьмесьціў у свой твор легенды, апокрыфы і да таго падобныя рэчы, выключна рэлігійнага характару. Нічым іншым ён ня цікавіўся, і дзеля таго нічога не запісаў, да прыкладу, аб крыжавых войнах. Як прыгожае пісьменства, твор Данілы Паломніка стаіць нізка, прынамся яго зусім ня можна раўнаваць да твораў Кірылы Тураўскага.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Легенды.'''}} Так называліся народныя творы болей-меней рэлігійнага характару. Яны разьвіліся тады, калі чытаньне жыцьцяў сьвятых зрабілася народным чытаньнем, калі народ павыбіраў адтуль для свае памяці найболей зродныя для яго матывы і мамэнты і калі, з другога боку, народная славеснасьць болей а болей пранікала ў пісьменства. Пад уплывам жыцьцяў і на сюжэт жыцьцяў стварылася смаленская {{Разьбіўка|легенда аб Мяркурыю}}, маладым і харошым вою, якога паслала Багародзіца з Рыма ратаваць Смаленеск ад татараў; зьбіўшы паганых, ён варочаецца ў горад і нясець у руках сваю галаву, што адсек яму невядомы тагасьветны вой. Да нас дайшла гэтая легенда ў рэдакцыі пазьнейшых часоў. Складалася яна ня столькі з царкоўнымі заданьнямі, сколькі з чыста-творчымі, мастацкімі. Яна, праўда, адказуець на рэлігійны тон свайго часу, але зусім здавальняець і моральна-эстэтычныя патрэбы сучасьнікаў. Легенда зрабіла падгатаваўчую работу для стварэньня такіх твораў, як „[[Слова аб палку Ігаравым|Слова а палку Ігараве]]“.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''[[Слова аб палку Ігаравым|Слова а палку Ігараве]].'''}} Гэтую няўмірушчую памятку старадаўнай поэзіі напісаў у канцы 12-га сталецьця нязвычайна вялікі пясьняр, каторы ўзгадаваўся на народнай творчасьці і меў добрую кніжную адукацыю. Быў ён чалавек сьвецкі, блізкі да князеўскага хорама, родам з Чарнігаўшчыны. Імя яго да нас не дайшло. „Слова“ ўважаюць за памятку дружыннага {{Разьбіўка|эпоса}}, але ў ім гарманічна зьліты элементы эпоса, лірыкі і навет драмы. У „Слове“ апавядаецца аб паходзе князя Ноўгарад-Северскага Ігара на полаўцаў, войска каторага ў першы дзень пабіла паганых. Пакуль яно адпачывала, полаўцы зноў сабралі сілу. На другі дзень на небе гарэла, як кроў, зара і цёмныя тучы ішлі з мора… Пачаўся другі, яшчэ страшнейшы бой, і полаўцы адалелі. Ігар папаўся ў няволю. „Нічаць трава жалашчамі, а дрэва з тугаю к зямлі прыкланіся“,—так пяець аб гэтым вялікім горы пясьняр. З тугаю уздумываець ён цяпер на смутную мінуўшчыну зпустошанай роднай зямлі, калі рэдка крычалі ратаі, а часта&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>im72gwjm761mzhvo8qd22erbxanmzmw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/169</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29376</id>
    <revision>
      <id>87540</id>
      <timestamp>2022-08-15T13:35:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Георгій}}. Не ведаеш, калі яе павінны Да біскупа адправіць?  {{Разбіўка|Вартавы}}. Суседка неспакойная, ці што? Каб не граза, адправілі-б сягоння, А так магчыма раніцой.  {{Разбіўка|Георгій}}. Пакліч ка мне начальніка турмы.  Начальнік. {{Разбіўка|...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2166" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Не ведаеш, калі яе павінны
Да біскупа адправіць?

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Суседка неспакойная, ці што?
Каб не граза, адправілі-б сягоння,
А так магчыма раніцой.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Пакліч ка мне начальніка турмы.

Начальнік.
{{Разбіўка|Вартавы}}.
Ён тут якраз. Скажу.
&lt;small&gt;(Выходзіць).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ты не звяртай увагі, што скажу ім...
Тут хітрасць трэба. А калі удасца, -
Не бойся двух узброеных людзей,
Якія нападуць уночы на канвой...
Яны - збавіцелі...

{{Разбіўка|Старая}}.
Хай бог аддзячыць вам...
&lt;small&gt;(Скарына дастае і паліць серку. Хутка яна гасне. Уваходзяць начальнік турмы і вартавы).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Начальнік турмы}}.
Вы клікалі мяне? Навошта?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Вядома вам, што доктар я?

{{Разбіўка|Начальнік турмы}}.
Вядома.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ды вось, яна памрэ сягоння, калі вы...

{{Разбіўка|Начальнік}}.
Таго не дай бог. За яе ў адказе
Я галавой сваёй.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Латынь вы знаеце?

{{Разбіўка|Начальнік}}.
Не знаю.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Дык вось-рэцэпт на зелле па-латын.
&lt;small&gt;(Піша і аддае).&lt;/small&gt;
Пашліце вартавога ці каго
К аптэкару, што ля касцёла справа,
Дзе я спыніўся быў.

{{Разбіўка|Начальнік}}.
Ведаю.
&lt;small&gt;(Перадае рэцэпт вартавому).&lt;/small&gt;
Пашлі малодшага.&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>hgav42zkb61ltvu6h0lbqbytr7wpsr0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/170</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29377</id>
    <revision>
      <id>87541</id>
      <timestamp>2022-08-15T13:39:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «Рартавы. Георгій. Начальні к. Георгій. Начальні к. Георгій. Як мы. Яна адчула набліжэнне смерці. А ведзьмы смерць страшная: д'яблы Прыходзяць па душу яе у буру, І гром і навальніца з імі йдуць. (Блізкі гром, маланка. Вежа задрыжэла. Начальнік хрысціцца). Мана...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2107" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;Рартавы.
Георгій.
Начальні к.
Георгій.
Начальні к.
Георгій.
Як мы.
Яна адчула набліжэнне смерці.
А ведзьмы смерць страшная: д'яблы
Прыходзяць па душу яе у буру,
І гром і навальніца з імі йдуць.
(Блізкі гром, маланка. Вежа задрыжэла. Начальнік хрысціцца).
Манах там быў святы і папярэдзіў,
Што чуе ëн крыл Вельзевула шорах,
Што чуе серкі пах.
(Начальник турмы мімаволі нюхае паветра).
Ён раіў,
Начальнік.
Георгій.
Вартавы.
164
Пашлю.
Георгій.
Вартавы.
(Выходзіць).
Ды вось яшчэ. Я вычытаў у кнізе,
Што недзе у Кельне, ноччу ў буру
Выпадак гэткі быў... Трымалі
Там ведзьму у турме...
Не адкладаючы ні на хвіліну, ведзьму
З турмы адправіць, бо інакш
Згарыць турма дашчэнту... Разумееш?
Я разумею, доктар... Прабачайце
Не чуе нос ваш паху серкі?..
Таму й паклікаў вас, што чую
І серкі пах, і крыл нібыта шум...
Пайду я да суддзі, няхай адправіць
Яе хутчэй ад нас. Гэй, вартавы!
(Вартавы ўваходзіць).
(Начальнік хутка выходзіць. Вартавы усаджваецца на табурэт,
паставіўшы яго каля дзвярэй).
Паслау к аптэкару?
Сядзь вось тут, я выйду да суддзі...
3 яе вачэй не зводзь. Хрысці, калі што, крыжам.
Паслаў.
Скажы мне, чарнакніжнік...
Я светлых кніг і знаўца і стваральнік.
Я чуу, як нейкі мніх-базыліянец&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>grdrmdccwyuo9mtb69eqyagsdl2lw1n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87665</id>
      <parentid>87541</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:50:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2423" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Пашлю.
&lt;small&gt;(Выходзіць).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ды вось яшчэ. Я вычытаў у кнізе,
Што недзе ў Кельне, ноччу ў буру
Выпадак гэткі быў... Трымалі
Там ведзьму у турме...

{{Разбіўка|Начальнік}}.
Як мы.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Яна адчула набліжэнне смерці.
А ведзьмы смерць страшная: д'яблы
Прыходзяць па душу яе у буру,
І гром і навальніца з імі йдуць.
&lt;small&gt;(Блізкі гром, маланка. Вежа задрыжэла. Начальнік хрысціцца).&lt;/small&gt;
Манах там быў святы і папярэдзіў,
Што чуе ëн крыл Вельзевула шорах,
Што чуе серкі пах.
&lt;small&gt;(Начальник турмы мімаволі нюхае паветра).&lt;/small&gt;
Ён раіў,
Не адкладаючы ні на хвіліну, ведзьму
З турмы адправіць, бо інакш
Згарыць турма дашчэнту... Разумееш?

{{Разбіўка|Начальнік}}.
Я разумею, доктар... Прабачайце
Не чуе нос ваш паху серкі?..

{{Разбіўка|Георгій}}.
Таму й паклікаў вас, што чую
І серкі пах, і крыл нібыта шум...

{{Разбіўка|Начальнік}}.
Пайду я да суддзі, няхай адправіць
Яе хутчэй ад нас. Гэй, вартавы!
''(Вартавы ўваходзіць).''
Сядзь вось тут, я выйду да суддзі...
З яе вачэй не зводзь. Хрысці, калі што, крыжам.
&lt;small&gt;(Начальнік хутка выходзіць. Вартавы усаджваецца на табурэт, паставіўшы яго каля дзвярэй).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Паслаў к аптэкару?

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Паслаў.
Скажы мне, чарнакніжнік...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Я светлых кніг і знаўца і стваральнік.

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Я чуў, як нейкі мніх-базыліянец
&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bidcm27nee30fatudzk5p2bbsib2kcg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf/17</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29378</id>
    <revision>
      <id>87542</id>
      <timestamp>2022-08-15T13:39:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «каркалі крукі над трупамі. Потым з драматызмам пераказуець, з якім засмучэньнем пачула вестку аб ігаравай бядзе родная старонка, князі і народ; з якім жалем ігарава жонка плачаць, стоючы на Пуціўлеўскіх мурох, хоча ляцець зязюлькаю, каб абмыць мужу крыв...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4484" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;каркалі крукі над трупамі. Потым з драматызмам пераказуець, з якім засмучэньнем пачула вестку аб ігаравай бядзе родная старонка, князі і народ; з якім жалем ігарава жонка плачаць, стоючы на Пуціўлеўскіх мурох, хоча ляцець зязюлькаю, каб абмыць мужу крывавыя раны; як яна зварочуецца к сонцу, ветру і Няпру, каб ратавалі князя Ігара. Стульна, але ня меней поэтычна, апісаны князевы ўцёкі з палону.

 
{{Разьбіўка|Беларуcкасьць}} „{{Разьбіўка|Слова}}“. Твор гэты маець у сабе надта многа асаблівасьцей з жывых тагачасных гутарак славянскіх пляменьняў, увайшоўшых у склад беларускай і ўкраінскай нацыі. Шмат там нашых цяперашніх арыгінальна-беларускіх слоў. Народная поэзія беларускіх пляменьняў займаець у „Слове“ пачэснае места. Самы дух творчасьці—беларускі. Як поэт, аўтор „Слова“ захапіўся славаю полацкага князя Усяслава Чарадзея († 1101 г.). „Князь Усяслаў людзем судзяша, князем грады рядзяша, а сам ў ноч ваўком рыскаша,—пяе аб ім поэт; — таму ў Полацку пазваніша заютраню рана у Сьвятыя Софеі, а он ў Кіеве звон слышаша“… Як палітык, аўтор „Слова“ дужа добра знаў і разумеў адносіны, так сказаць, беларуска-ўкраінскія, адносіны полацкіх і кіеўскіх князёў. Ен змаляваў, між іншым і знамянітую бітву ў 1067 годзе князя Усяслава з кіеўскімі князямі на рацэ Нямізе (дзе цяпер Менск): „Снапы сьцелюць галавамі, малоцяць цапы харалужнымі (сталёвымі), на тоцы жывот (жыцьцё) кладуць, веюць душу ад цела“… Ведае пясьняр і аб літоўцах, ведае аб змаганьні з імі беларускіх пляменьняў. Сула, кажаць ён, скаламуцілася, бо тую зямлю,
дзе яна цячэць, перайшлі агнём і мячом паганыя полаўцы; Дзьвіна скаламуцілася, бо на ёй зьявіліся літоўцы. Ен спамінаець горадзенскага князя Ізяслава, Усяславага ўнука, каторы „пазвані сваімі вострымі мячы а шаломы літоўскія“, а сам „на крываве траве прытрэпан літоўскімі мячы“ (забіт літоўцамі ў 1183 г.)

{{Разьбіўка|Літэратурнасьць}} „{{Разьбіўка|Слова}}“. Як твор літэратурны, „Слова“ маець нязвычайныя вартасьці. Элемэнты кніжны і народны зьліліся тут у вельмі складную, гучную, прыгожую музыку. Усе-чыста прыгажосьці народнай вобразнай гутаркі можна знайці ў „Слове“. Але ёсьць у ім і хараство кніжнай творчасьці, бо аўтор, як чалавек дужа начытаны, бярэць прыгожыя звароты мовы з сьвятога пісьма, апокрыфаў, жыцьцяў, апавяданьняў. Аўтор „Слова“—вялікі мастак; поэтычныя абразы, слыхавыя і відавыя эфекты ў яго што раз лепшыя ды харашэйшыя. Абразы бярэць пясьняр навет і з сялянскага жыцьця, і з роднай натуры: Увесь твор

ЎВу”&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rujzeeu2v6po4mfhstqr73udeezi5q6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87543</id>
      <parentid>87542</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:41:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4527" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;каркалі крукі над трупамі. Потым з драматызмам пераказуець, з якім засмучэньнем пачула вестку аб ігаравай бядзе родная старонка, князі і народ; з якім жалем ігарава жонка плачаць, стоючы на Пуціўлеўскіх мурох, хоча ляцець зязюлькаю, каб абмыць мужу крывавыя раны; як яна зварочуецца к сонцу, ветру і Няпру, каб ратавалі князя Ігара. Стульна, але ня меней поэтычна, апісаны князевы ўцёкі з палону.

{{Водступ|2|em}}{{Разьбіўка|Беларуcкасьць}} „{{Разьбіўка|Слова}}“. Твор гэты маець у сабе надта многа асаблівасьцей з жывых тагачасных гутарак славянскіх пляменьняў, увайшоўшых у склад беларускай і ўкраінскай нацыі. Шмат там нашых цяперашніх арыгінальна-беларускіх слоў. Народная поэзія беларускіх пляменьняў займаець у „Слове“ пачэснае места. Самы дух творчасьці—беларускі. Як поэт, аўтор „Слова“ захапіўся славаю полацкага князя Усяслава Чарадзея († 1101 г.). „Князь Усяслаў людзем судзяша, князем грады рядзяша, а сам ў ноч ваўком рыскаша,—пяе аб ім поэт; — таму ў Полацку пазваніша заютраню рана у Сьвятыя Софеі, а он ў Кіеве звон слышаша“… Як палітык, аўтор „Слова“ дужа добра знаў і разумеў адносіны, так сказаць, беларуска-ўкраінскія, адносіны полацкіх і кіеўскіх князёў. Ен змаляваў, між іншым і знамянітую бітву ў 1067 годзе князя Усяслава з кіеўскімі князямі на рацэ Нямізе (дзе цяпер Менск): „Снапы сьцелюць галавамі, малоцяць цапы харалужнымі (сталёвымі), на тоцы жывот (жыцьцё) кладуць, веюць душу ад цела“… Ведае пясьняр і аб літоўцах, ведае аб змаганьні з імі беларускіх пляменьняў. Сула, кажаць ён, скаламуцілася, бо тую зямлю,
дзе яна цячэць, перайшлі агнём і мячом паганыя полаўцы; Дзьвіна скаламуцілася, бо на ёй зьявіліся літоўцы. Ен спамінаець горадзенскага князя Ізяслава, Усяславага ўнука, каторы „пазвані сваімі вострымі мячы а шаломы літоўскія“, а сам „на крываве траве прытрэпан літоўскімі мячы“ (забіт літоўцамі ў 1183 г.)

{{Водступ|2|em}}{{Разьбіўка|Літэратурнасьць}} „{{Разьбіўка|Слова}}“. Як твор літэратурны, „Слова“ маець нязвычайныя вартасьці. Элемэнты кніжны і народны зьліліся тут у вельмі складную, гучную, прыгожую музыку. Усе-чыста прыгажосьці народнай вобразнай гутаркі можна знайці ў „Слове“. Але ёсьць у ім і хараство кніжнай творчасьці, бо аўтор, як чалавек дужа начытаны, бярэць прыгожыя звароты мовы з сьвятога пісьма, апокрыфаў, жыцьцяў, апавяданьняў. Аўтор „Слова“—вялікі мастак; поэтычныя абразы, слыхавыя і відавыя эфекты ў яго што раз лепшыя ды харашэйшыя. Абразы бярэць пясьняр навет і з сялянскага жыцьця, і з роднай натуры: Увесь твор

ЎВу”&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>sbga2v7e4l4ov0i5qpmlkextu5z9aec</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87726</id>
      <parentid>87543</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:09:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4516" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;каркалі крукі над трупамі. Потым з драматызмам пераказуець, з якім засмучэньнем пачула вестку аб ігаравай бядзе родная старонка, князі і народ; з якім жалем ігарава жонка плачаць, стоючы на Пуціўлеўскіх мурох, хоча ляцець зязюлькаю, каб абмыць мужу крывавыя раны; як яна зварочуецца к сонцу, ветру і Няпру, каб ратавалі князя Ігара. Стульна, але ня меней поэтычна, апісаны князевы ўцёкі з палону.

{{Водступ|2|em}}{{Разьбіўка|Беларуcкасьць}} „{{Разьбіўка|Слова}}“. Твор гэты маець у сабе надта многа асаблівасьцей з жывых тагачасных гутарак славянскіх пляменьняў, увайшоўшых у склад беларускай і ўкраінскай нацыі. Шмат там нашых цяперашніх арыгінальна-беларускіх слоў. Народная поэзія беларускіх пляменьняў займаець у „Слове“ пачэснае места. Самы дух творчасьці—беларускі. Як поэт, аўтор „Слова“ захапіўся славаю полацкага князя Усяслава Чарадзея († 1101 г.). „Князь Усяслаў людзем судзяша, князем грады рядзяша, а сам ў ноч ваўком рыскаша,—пяе аб ім поэт; — таму ў Полацку пазваніша заютраню рана у Сьвятыя Софеі, а он ў Кіеве звон слышаша“… Як палітык, аўтор „Слова“ дужа добра знаў і разумеў адносіны, так сказаць, беларуска-ўкраінскія, адносіны полацкіх і кіеўскіх князёў. Ен змаляваў, між іншым і знамянітую бітву ў 1067 годзе князя Усяслава з кіеўскімі князямі на рацэ Нямізе (дзе цяпер Менск): „Снапы сьцелюць галавамі, малоцяць цапы харалужнымі (сталёвымі), на тоцы жывот (жыцьцё) кладуць, веюць душу ад цела“… Ведае пясьняр і аб літоўцах, ведае аб змаганьні з імі беларускіх пляменьняў. Сула, кажаць ён, скаламуцілася, бо тую зямлю,
дзе яна цячэць, перайшлі агнём і мячом паганыя полаўцы; Дзьвіна скаламуцілася, бо на ёй зьявіліся літоўцы. Ен спамінаець горадзенскага князя Ізяслава, Усяславага ўнука, каторы „пазвані сваімі вострымі мячы а шаломы літоўскія“, а сам „на крываве траве прытрэпан літоўскімі мячы“ (забіт літоўцамі ў 1183 г.)

{{Водступ|2|em}}{{Разьбіўка|Літэратурнасьць}} „{{Разьбіўка|Слова}}“. Як твор літэратурны, „Слова“ маець нязвычайныя вартасьці. Элемэнты кніжны і народны зьліліся тут у вельмі складную, гучную, прыгожую музыку. Усе-чыста прыгажосьці народнай вобразнай гутаркі можна знайці ў „Слове“. Але ёсьць у ім і хараство кніжнай творчасьці, бо аўтор, як чалавек дужа начытаны, бярэць прыгожыя звароты мовы з сьвятога пісьма, апокрыфаў, жыцьцяў, апавяданьняў. Аўтор „Слова“—вялікі мастак; поэтычныя абразы, слыхавыя і відавыя эфекты ў яго што раз лепшыя ды харашэйшыя. Абразы бярэць пясьняр навет і з сялянскага жыцьця, і з роднай натуры: Увесь твор&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rfg9xtlxo7c70od3dgjz6shyr0ad3n7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf/18</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29379</id>
    <revision>
      <id>87544</id>
      <timestamp>2022-08-15T13:47:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;section begin=&quot;царкоўнаславяншчына&quot;/&gt;ахоплен адзіным настроем лірыка, маючага душу, поўную гора і тугі. „Слова а палку Ігараве“ — самы слаўны твор старадаўнага пісьменства.  &lt;section end=&quot;царкоўнаславяншчына&quot;/&gt; &lt;section begin=&quot;падрыхтаваньне&quot;/&gt;{{Цэнтар|'''Падгатаваўчая па...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4331" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;section begin=&quot;царкоўнаславяншчына&quot;/&gt;ахоплен адзіным настроем лірыка, маючага душу, поўную гора і тугі. „Слова а палку Ігараве“ — самы слаўны твор старадаўнага пісьменства.

&lt;section end=&quot;царкоўнаславяншчына&quot;/&gt;
&lt;section begin=&quot;падрыхтаваньне&quot;/&gt;{{Цэнтар|'''Падгатаваўчая пара.'''&lt;br /&gt;(13—14—15 век).|памер=120%}}

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Утварэньне адзінага бепарускага гаспадарства.'''}} У 13-ым сталецьці беларускі князеўскі род рагваложых сыноў зьвёўся. Прасторнае і магутнае некалі Тураўска-Пінекае князьства пабілася цяпер на некалькі дробных і слабых князьстваў, а ў іншых з іх князеўскі пасад трапіў у кволыя рукі жанчын. А ў гэтых часох ваяўнічыя суседзі літоўцы здолелі ўтварыць незалежнае літоўскае гаспадарства, першыя князі каторага прылучылі да яго невялікія часткі сумежнай зямлі і навет сваю сталіцу Вільню
пабудавалі на гэтым здабытым прасторы. Тады беларускія князьствы пачалі троху-патроху {{Разьбіўка|прылучацца}} да Літвы. Прылучаліся найчасьцей самахоць, на ўснове умоў, а часам былі другія прычыны, як тое, да прыкладу, што літоўскія князі жаніліся з беларускімі князеўнамі, рады каторых былі зьвёўшыся. Урэшце вялікі князь літоўскі стаўся князем усіх абадзіненых беларускіх земляў. З князьствамі Полацкім, Віцебскім і Смаленскім вялікія князі рабілі ўмовы і давалі ім констытуцыйныя граматы; князьствы, дзе свае князі панавалі далей, рабіліся так ці йначай залежнымі ад вялікіх князёў, але паўнапраўнымі часткамі новага адзінага гаспадарства. У гэтым гаспадарстве, да якога пазьней было прылучана і колькі ўкраінскіх зямель, мы пераважалі сваёю лічбою і сваёю культурнасьцю, дык ня дзіва, што ў ім запанаваў беларускі дух. Так, можна сказаць, на працягу 13—14 сталецьцяў беларускія пляменьні аканчальна зьліліся ў адну-адзіную беларускую нацыю і стварылі сваё, вялікае і дужое, гаспадарства пад уладаю літоўска-беларускіх князёў. Беларусы духоўна зусім адалелі літоўцаў-жмудзінаў, каторыя пачалі пераймаць у іх цывілізацыю, мову і навет рэлігію грэцкага вызнаньня. У часох будаваньня беларускага гаспадарства было ўжо ўсім вядома імя Беларусі і беларусаў, якое азначала „русь“ вольную, слабодную ад платы падаткаў наезчыкам.

{{Водступ|2|em}}{{Larger|'''Утварэньне адзінай пісьменнай беларускай мовы.'''}} К гэтаму-ж часу з гутарак беларускіх пляменьняў злажылася ў галоўных сваіх асаблівасьцях і адна-адзіная беларуская народная мова. Яна болей а болей пачала&lt;section end=&quot;падрыхтаваньне&quot;/&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>dao41ugrg9pktm8xd50zn5ymcd9fmd0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Гісторыя беларускае літэратуры (1921)/I/Царкоўна-славяншчына (10—11—12 ст.)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29380</id>
    <revision>
      <id>87545</id>
      <timestamp>2022-08-15T13:56:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Загаловак  | назва     = Царкоўна-славяншчына (10—11—12 ст.)  | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі  | год       = 1921  | крыніца   =   | сэкцыя    = Падручнік  | папярэдні =   | наступны  =   | анатацыі  =  }}  {{Выроўніваньне-пачатак}} &lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; f...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="698" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Царкоўна-славяншчына (10—11—12 ст.)
 | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі
 | год       = 1921
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Падручнік
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; from=&quot;9&quot; to=&quot;18&quot; tosection=Царкоўнаславяншчына /&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}
{{DEFAULTSORT:Царкоўна-славяншчына (10—11—12 ст.)}}

[[Катэгорыя:Кіеўская Русь]]</text>
      <sha1>6cdfg6fwnkebdep8hbf1exdge10jis4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87546</id>
      <parentid>87545</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:57:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="705" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Царкоўна-славяншчына (10—11—12 ст.)
 | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі
 | год       = 1921 год
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Падручнік
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; from=&quot;9&quot; to=&quot;18&quot; tosection=Царкоўнаславяншчына /&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}
{{DEFAULTSORT:Царкоўна-славяншчына (10—11—12 ст.)}}

[[Катэгорыя:Кіеўская Русь]]</text>
      <sha1>92t0dc8c6ekylfqmid6t0yzduprl8s1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87725</id>
      <parentid>87546</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:09:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="705" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Царкоўна-славяншчына (10—11—12 ст.)
 | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі
 | год       = 1921 год
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Падручнік
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; from=&quot;7&quot; to=&quot;18&quot; tosection=Царкоўнаславяншчына /&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}
{{DEFAULTSORT:Царкоўна-славяншчына (10—11—12 ст.)}}

[[Катэгорыя:Кіеўская Русь]]</text>
      <sha1>2quditj88vorgu54j70j02t08z5g9a1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87727</id>
      <parentid>87725</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:10:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="705" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Царкоўна-славяншчына (10—11—12 ст.)
 | аўтар     = Максім Іванавіч Гарэцкі
 | год       = 1921 год
 | крыніца   = 
 | сэкцыя    = Падручнік
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

{{Выроўніваньне-пачатак}}
&lt;pages index=&quot;Гісторыя беларускае літэратуры (1921).pdf&quot; from=&quot;7&quot; to=&quot;18&quot; tosection=царкоўнаславяншчына /&gt;
{{Выроўніваньне-канец}}
{{DEFAULTSORT:Царкоўна-славяншчына (10—11—12 ст.)}}

[[Катэгорыя:Кіеўская Русь]]</text>
      <sha1>if1k7e5p5306q980pcjosgx6l5y5f6r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/429</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29381</id>
    <revision>
      <id>87552</id>
      <timestamp>2022-08-15T15:00:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>By-isti</username>
        <id>3554</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4901" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;By-isti&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{перанос канец|п=гола|к=сам}} і таропка, — няма за што прасіць прабачэння. Я не хвалю паводзін місіс Домбі ў адносінах да маёй дачкі.

— Прабачце, — сказаў містэр Каркер, — я не зусім разумею.

— У такім выпадку пастарайцеся зразумець, — прадаўжаў Домбі. — Вы можаце — не, вы павінны — перадаць місіс Домбі мой пратэст адносна гэтага пункта. Будзьце ласкавы перадаць ёй, што яе адкрытая прывязанасць да маёй дачкі для мяне непрыемна. На гэту прывязанасць могуць звярнуць увагу. Яна можа прывесці да таго, што людзі паспрабуюць параўноўваць адносіны місіс Домбі да маёй дачкі з адносінамі місіс Домбі да мяне. Будзьце ласкавы давесці да ведама місіс Домбі, што я супраць гэтага супярэчу і чакаю, каб яна неадкладна прыняла пад увагу маё супярэчанне. Магчыма, місіс Домбі ставіцца да гэтага сур'ёзна, магчыма, гэта толькі яе дзівацтва, а магчыма, яна паўстае супраць мяне, але як-бы там ні было я супраць гэтага пратэстую. Каркер, — сказаў містэр Домбі, стрымліваючы незвычайнае хваляванне і варочаючыся да ўласцівай яму манеры, з якой ён прывык сцвярджаць сваю велічнасць, — будзьце ласкавы, Каркер, не забудзьцеся аб гэтым пункце і не змяншайце яго значэння, але лічыце яго вельмі істотным у атрыманых вамі інструкцыях.

Містэр Каркер пакланіўся, устаў з-за стала, і, задуменна стоячы перад камінам і падтрымліваючы рукой свой гладка выбрыты падбародак, паглядзеў зверху ўніз на містэра Домбі.

— Прабачце, — сказаў Каркер пасля нядоўгага маўчання, нечакана прысунуўшы сваё крэсла і садзячыся супроць містэра Домбі, — але я хацеў-бы ведаць: ці вядома місіс Домбі, што вы, магчыма, скарыстаеце мяне, каб праз мяне выказаць сваё нездавальненне?

— Так, — адказаў містэр Домбі. — Я гэта сказаў.

— Так? — шпарка падхапіў Каркер. — Але чаму?

— Чаму? — паўтарыў містэр Домбі з некаторай збянтэжанасцю. — Таму што я ёй гэта паведаміў.

— Ну! — усклікнуў Каркер. — Чаму вы ёй паведамілі? Бачыце, — прадаўжаў ён з усмешкай, мякка дакранаючыся сваёй аксамітнай рукой да рукі містэра Домбі, як дакрануўся-б да яе кот, схаваўшы свае кіпцюры, — чым лепш я зразумею тое, што вы думаеце, тым большую паслугу я буду мець шчасце вам зрабіць. Мне здаецца, я ''разумею''. Я не заслужыў у місіс Домбі прыхільнасці. У мяне няма падстаў разлічваць на яе; але мне-б хацелася ведаць, ці так гэта?

— Магчыма і так, — сказаў містэр Домбі.

— Значыцца, — прадаўжаў Каркер, — гэтыя распараджэнні, пераданыя вамі місіс Домбі праз мяне, з'яўляюцца для гэтай лэдзі тым больш непрыемнымі?

— Мне здаецца, — сказаў містэр Домбі з ганарлівым спакоем і, аднак, у некаторай замяшанасці, — што погляд місіс Домбі на гэты прадмет не мае адносін да справы, як уяўляецца вам і мне, Каркер. Але, магчыма, вы не памыляецеся.

   
425;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>me85iyeybkc68w2xin2mnnxf91fxx8q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вікікрыніцы:Супольнасць/Архіў 2</title>
    <ns>4</ns>
    <id>29382</id>
    <revision>
      <id>87554</id>
      <timestamp>2022-08-15T15:25:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Архівы}}  == Moving Wikimania 2021 to a Virtual Event ==  &lt;div class=&quot;mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt; [[File:Wikimania_logo_with_text_2.svg|right|alt=Wikimania's logo.|75px]]  ''{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{Int:Please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}''  [[:m:Wikimania 2021|Wikimania will be a virtual event this year]], and hosted by a wide group of community members. Whenever t...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54532" xml:space="preserve">{{Архівы}}

== Moving Wikimania 2021 to a Virtual Event ==

&lt;div class=&quot;mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Wikimania_logo_with_text_2.svg|right|alt=Wikimania's logo.|75px]]

''{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{Int:Please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}''

[[:m:Wikimania 2021|Wikimania will be a virtual event this year]], and hosted by a wide group of community members. Whenever the next in-person large gathering is possible again, [[:m:ESEAP Hub|the ESEAP Core Organizing Team]] will be in charge of it. Stay tuned for more information about how ''you'' can get involved in the planning
process and other aspects of the event. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimedia-l/2021-January/096141.html Please read the longer version of this announcement on wikimedia-l]. 

''ESEAP Core Organizing Team, Wikimania Steering Committee, Wikimedia Foundation Events Team'', 18:16, 27 студзеня 2021 (+03) 
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Wikimania21&amp;oldid=21014617 --&gt;

== Project Grant Open Call ==

This is the announcement for the [[m:Grants:Project|Project Grants program]] open call that started on January 11, with the submission deadline of February 10, 2021.&lt;br&gt; This first open call will be focussed on Community Organizing proposals. A second open call focused on research and software proposals is scheduled from February 15 with a submission deadline of March 16, 2021.&lt;br&gt;

For the Round 1 open call, we invite you to propose grant applications that fall under community development and organizing (offline and online) categories. Project Grant funds are available to support individuals, groups, and organizations to implement new experiments and proven ideas, from organizing a better process on your wiki, coordinating a campaign or editathon series to providing other support for community building.  We offer the following resources to help you plan your project and complete a grant proposal:&lt;br&gt;

* Weekly proposals clinics via Zoom during the Open Call. Join us for [[m:Grants:Project|#Upcoming_Proposal_Clinics|real-time discussions]] with Program Officers and select thematic experts and get live feedback about your Project Grants proposal. We’ll answer questions and help you make your proposal better. We also offer these support pages to help you build your proposal:
* [[m:Grants:Project/Tutorial|Video tutorials]] for writing a strong application&lt;br&gt;
* General [[m:Grants:Project/Plan|planning page]] for Project Grants &lt;br&gt;
* [[m:Grants:Project/Learn|Program guidelines and criteria]]&lt;br&gt;

Program officers are also available to offer individualized proposal support upon request. Contact us if you would like feedback or more information.&lt;br&gt;

We are excited to see your grant ideas that will support our community and make an impact on the future of Wikimedia projects. Put your idea into motion, and [[m:Grants:Project/Apply|submit your proposal]] by February 10, 2021!&lt;br&gt;

Please feel free to get in touch with questions about getting started with your grant application, or about serving on the Project Grants Committee. Contact us at projectgrants{{at}}wikimedia.org. Please help us translate this message to your local language. [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 11:01, 28 студзеня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:RSharma (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20808431 --&gt;

== Wiki Loves Folklore 2021 is back! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2021|Wiki Loves Folklore 2021]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the 1st till the 28th of February.

You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&amp;campaign=wlf_2021 submitting] them in this commons contest.

Please support us in translating the [[:c:Commons: Wiki Loves Folklore 2021|project page]] and a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Translate?group=Centralnotice-tgroup-wikiloveslove2020&amp;language=en&amp;filter=%21translated&amp;action=translate|one-line banner message] to help us spread the word in your native language.

'''Kind regards,'''

'''Wiki loves Folklore International Team'''

[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 16:25, 6 лютага 2021 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wll&amp;oldid=21073884 --&gt;

== Proposal: Set two-letter project shortcuts as alias to project namespace globally ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{int:please-translate}}

Hello everyone,

I apologize for posting in English. I would like to inform everyone that I created a new global request for comment (GRFC) at Meta Wiki, which may affect your project: [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]].

In this GRFC, I propose that two-project shortcuts for project names will become a default alias for the project namespace. For instance, on all Wikipedias, WP will be an alias to the Wikipedia: namespace (and similar for other projects). Full list is available in the GRFC.

This is already the case for Wikivoyages, and many individual projects asked for this alias to be implemented. I believe this makes it easier to access the materials in the project namespace, as well as creating shortcuts like &lt;tt&gt;WP:NPOV&lt;/tt&gt;, as well as helps new projects to use this feature, without having to figure out how to request site configuration changes first.

As far as I can see, {{SITENAME}} currently does not have such an alias set. This means that such an alias will be set for you, if the GRFC is accepted by the global community.

I would like to ask all community members to participate in the request for comment at Meta-Wiki, see [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]].

Please feel free to [[:m:User talk:Martin Urbanec|ask me]] if you have any questions about this proposal.

Best regards,&lt;br /&gt;
--[[:m:User:Martin Urbanec|Martin Urbanec]] ([[:m:User talk:Martin Urbanec|talk]]) 17:12, 18 лютага 2021 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Martin_Urbanec/MassMessage&amp;oldid=21125035 --&gt;

== Wikifunctions logo contest ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;be&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{Int:Hello}}. Калі ласка, дапамажыце выбраць канцэпцыю дызайну лагатыпа новай вікі Вікіфункцыі. Галасаванне пачынаецца сёння і будзе адкрыта на працягу 2 тыдняў. Калі вы хочаце прыняць удзел, то '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wikifunctions logo concept/Vote|калі ласка, даведайцеся больш і прагаласуйце зараз]]''' на Meta-Wiki. {{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]&lt;/div&gt; 04:49, 2 сакавіка 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21087740 --&gt;

== Универсальный Кодекс Поведения ==

&lt;div lang=&quot;ru&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
=== Вторая фаза Универсального Кодекса Поведения ===

[[:wmf:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Универсальный кодекс поведения (УКП)]] обеспечивает универсальную основу приемлемого поведения для всего движения Викимедиа и всех его проектов. В настоящее время проект находится на фазе 2, где намечаются четкие пути правоприменения. Вы можете прочитать больше о проекте на [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|странице самого проекта]].

==== Редакционный Комитет: Прием заявок ====

Фонд Викимедиа набирает добровольцев для подключения их к комитету по разработке процесса, чтобы сделать кодекс применимым. Добровольцы в комитете будут посвящать от 2 до 6 часов в неделю с конца апреля по июль и снова в октябре и ноябре. Важно, чтобы комитет был разнообразным и инклюзивным, и имел широкий спектр опыта, включая как опытных пользователей, так и новичков, а также тех, кто получил или ответил на них, также тех, кто был ложно обвинен в преследовании.

Чтобы подать заявку и узнать больше об этом процессе, см. [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|страницу редакционного комитета]].

==== Общественные консультации 2021 года: Уведомление и набор добровольцев/переводчиков ====

С 5 апреля по 5 мая 2021 года во многих проектах Викимедиа будут вестись дискуссии о том, как обеспечить соблюдение УКП. Мы ищем добровольцев для перевода ключевых материалов, а также для проведения консультаций на их родных языках или проектах с использованием предложенных [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations/Discussion|ключевых вопросов]]. Если вы заинтересованы в добровольном участии в любой из этих ролей, пожалуйста, [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/2021 consultations|свяжитесь с нами]] на любом языке, который вам наиболее удобен.

Подробнее об этой работе и других обсуждениях, читайте в разделе [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations|УКП/Консультации 2021]].

-- [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ([[User talk:Xeno (WMF)|обсуждение]])
&lt;/div&gt;

23:24, 5 красавіка 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Russian_announcement&amp;oldid=21301475 --&gt;

== Global bot policy changes ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{int:hello}}!

I apologize for sending a message in English. {{int:please-translate}}. According to [[:m:Bot_policy/Implementation#Where_it_is_policy|the list]], your wiki project is currently opted in to the [[:m:Bot_policy#Global_bots|global bot policy]]. As such, I want to let you know about some changes that were made after the [[:m:Requests for comment/Refine global bot policy|global RfC]] was closed.

*Global bots are now subject to a 2 week discussion, and it'll be publicized via a MassMessage list, available at [[:m:Bot policy/New global bot discussion|Bot policy/New global bot discussion]] on Meta. Please subscribe yourself or your wiki if you are interested in new global bots proposals.
*For a bot to be considered for approval, it must demonstrate it is welcomed in multiple projects, and a good way to do that is to have the bot flag on at least 5 wikis for a single task.
*The bot operator should make sure to adhere to the wiki's preference as related to the use of the bot flag (i.e., if a wiki doesn't want a bot to use the flag as it edits, that should be followed).

Thank you for your time.

Best regards,&lt;br /&gt;
—'''''&lt;span style=&quot;font-family:Candara&quot;&gt;[[User:Tks4Fish|&lt;span style=&quot;color:black&quot;&gt;Thanks for the fish!&lt;/span&gt;]] &lt;sup&gt;[[User Talk:Tks4Fish|&lt;span style=&quot;color:blue&quot;&gt;talk&lt;/span&gt;]]•[[Special:Contribs/Tks4Fish|contribs]]&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt;''''' 21:48, 6 красавіка 2021 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tks4Fish@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tks4Fish/temp&amp;oldid=21306363 --&gt;

== Universal Code of Conduct News – Issue 1 ==

&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Universal Code of Conduct News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 1, June 2021'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1|Read the full newsletter]]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the first issue of [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct News]]! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code, and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC.

Please note, this is the first issue of UCoC Newsletter which is delivered to all subscribers and projects as an announcement of the initiative. If you want the future issues delivered to your talk page, village pumps, or any specific pages you find appropriate, you need to [[m:Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|subscribe here]].

You can help us by translating the newsletter issues in your languages to spread the news and create awareness of the new conduct to keep our beloved community safe for all of us. Please [[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|add your name here]] if you want to be informed of the draft issue to translate beforehand. Your participation is valued and appreciated.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;
* '''Affiliate consultations''' – Wikimedia affiliates of all sizes and types were invited to participate in the UCoC affiliate consultation throughout March and April 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec1|continue reading]])
* '''2021 key consultations''' – The Wikimedia Foundation held enforcement key questions consultations in April and May 2021 to request input about UCoC enforcement from the broader Wikimedia community. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec2|continue reading]])
* '''Roundtable discussions''' – The UCoC facilitation team hosted two 90-minute-long public roundtable discussions in May 2021 to discuss UCoC key enforcement questions. More conversations are scheduled. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec3|continue reading]])
* '''Phase 2 drafting committee''' – The drafting committee for the phase 2 of the UCoC started their work on 12 May 2021. Read more about their work. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec4|continue reading]])
* '''Diff blogs''' – The UCoC facilitators wrote several blog posts based on interesting findings and insights from each community during local project consultation that took place in the 1st quarter of 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec5|continue reading]])&lt;/div&gt;
--[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 02:06, 12 чэрвеня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SOyeyele (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SOyeyele_(WMF)/Announcements/Other_languages&amp;oldid=21578291 --&gt;

== Wikimania 2021: Individual Program Submissions ==

[[File:Wikimania logo with text 2.svg|right|200px]]
Dear all,

Wikimania 2021 will be [[:wikimania:2021:Save the date and the Core Organizing Team|hosted virtually]] for the first time in the event's 15-year history. Since there is no in-person host, the event is being organized by a diverse group of Wikimedia volunteers that form the [[:wikimania:2021:Organizers|Core Organizing Team]] (COT) for Wikimania 2021.

'''Event Program''' - Individuals or a group of individuals can submit their session proposals to be a part of the program. There will be translation support for sessions provided in a number of languages. See more information [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines#Language Accessibility|here]].

Below are some links to guide you through;
* [[:wikimania:2021:Submissions|Program Submissions]]
* [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines|Session Submission Guidelines]]
* [[:wikimania:2021:FAQ|FAQ]]

Please note that the deadline for submission is 18th June 2021. 

'''Announcements'''- To keep up to date with the developments around Wikimania, the COT sends out weekly updates. You can view them in the Announcement section [[:wikimania:2021:Announcements|here]]. 

'''Office Hour''' - If you are left with questions, the COT will be hosting some office hours (in multiple languages), in multiple time-zones, to answer any programming questions that you might have.  Details can be found [[:wikimania:2021:Organizers#Office hours schedule|here.]]

Best regards,

[[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 07:19, 16 чэрвеня 2021 (+03)

On behalf of Wikimania 2021 Core Organizing Team
&lt;!-- Message sent by User:Bodhisattwa@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&amp;oldid=21597568 --&gt;

== Editing news 2021 #2 ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;em&gt;[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2021/June|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]&lt;/em&gt;

[[File:Reply Tool A-B test comment completion.png|alt=Junior contributors comment completion rate across all participating Wikipedias|thumb|296x296px|When newcomers had the Reply tool and tried to post on a talk page, they were more successful at posting a comment. ([https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ Source])]]

Earlier this year, the Editing team ran a large study of [[mw:Talk pages project/Replying|the Reply Tool]].  The main goal was to find out whether the Reply Tool helped [[mw:Talk pages project/Glossary|newer editors]] communicate on wiki.  The second goal was to see whether the comments that newer editors made using the tool needed to be reverted more frequently than comments newer editors made with the existing wikitext page editor.

The key results were:

* Newer editors who had automatic (&quot;default on&quot;) access to the Reply tool were [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ more likely] to post a comment on a talk page.
* The comments that newer editors made with the Reply Tool were also [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ less likely] to be reverted than the comments that newer editors made with page editing.

These results give the Editing team confidence that the tool is helpful.

&lt;strong&gt;Looking ahead&lt;/strong&gt;

The team is planning to make the Reply tool available to everyone as an opt-out preference in the coming months.  This has already happened at the Arabic, Czech, and Hungarian Wikipedias.

The next step is to [[phab:T280599|resolve a technical challenge]]. Then, they will deploy the Reply tool first to the [[phab:T267379|Wikipedias that participated in the study]].  After that, they will deploy it, in stages, to the other Wikipedias and all WMF-hosted wikis.

You can turn on &quot;{{int:discussiontools-preference-label}}&quot; [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|in Beta Features]] now.  After you get the Reply tool, you can change your preferences at any time in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].

–[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])
&lt;/div&gt; 17:15, 24 чэрвеня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&amp;oldid=21624491 --&gt;

== Server switch ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Read this message in another language]]  •  [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2020&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers.  This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. &lt;!--

 They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, October 27 2020'''. --&gt;

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made.  We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 29 June 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1624975200 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST,  23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday 30 June).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message.  We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it.  If you see the error message, then please wait until everything is back to normal.  Then you should be able to save your edit.  But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be code freezes for the week of June 28.  Non-essential code deployments will not happen.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch_Datacenter#Schedule_for_2021_switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule.  There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 04:19, 27 чэрвеня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21463754 --&gt;

== Wikisource Satisfaction Survey 2021 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
[[File:Astronaut illustration simplified with Wikimedia logo.png|{{dir|{{pagelang}}|left|right}}|80px]]
{{int:hello}}!

''Apologies for writing in English. {{Int:Please-translate}}''

In the past year, there has been a lot of changes to Wikisource features and tools. This was done by the [[m:Community Tech|Community Tech]] team at the Wikimedia Foundation, grantees funded by the Foundation or through projects like Google Summer of Code. '''We would like to understand what you feel about the changes'''. Tell us what you think about such tools as the [[m:Special:MyLanguage/Wikisource Pagelist Widget|Wikisource Pagelist Widget]] or the new [[m:Community_Tech/Ebook_Export_Improvement#March_31,_2021:_Final_update|Ebook Export tool]].

'''[[m:Wikisource Satisfaction Survey 2021|Take the survey]]''' in English, French, Spanish, Polish, Hindi or Punjabi. '''The deadline is 25th July 2021.'''

This survey will be conducted via a third-party service, which may subject it to additional terms. For more information on privacy and data-handling, see the survey privacy statement ([[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement|English]], [[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement/es|Spanish]], [[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement/fr|French]], [[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement/pl|Polish]], [[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement/hi|Hindi]] and [[wmf:Wikisource Community Tech Survey Privacy Statement/pa|Punjabi]]).

If you prefer to send your answers via email, copy [[m:Special:MyLanguage/Wikisource Satisfaction Survey 2021|the text of the survey]] and send to sgill@wikimedia.org.

If you have any questions or feedback about the survey, write to me at sgill@wikimedia.org.

{{int:Feedback-thanks-title}} [[user:SGill (WMF)|SGill (WMF)]] 01:30, 17 ліпеня 2021 (+03)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=21748797 --&gt;

== Update on the OCR Improvements ==

Hello! Sorry for writing in English. {{int:Please-translate}}.

The [[m:Community Tech/OCR Improvements|OCR Improvements]] are complete. We, the [[m:Community Tech|Community Tech]] team, are grateful for your feedback from the beginning to the last stage when we were finalizing the interface. 

=== Engine improvements === 
&lt;div style=&quot;margin-bottom:1em; border-left:.3em #c8ccd1 solid; padding-left:.5em;&quot;&gt;
[[File:OCR menu in toolbar.png|OCR menu in toolbar|frameless|right]]
;Reliability
Prior to our work, the OCR tools were separate gadgets. We have added &quot;Wikimedia OCR.&quot; It is available under one icon inside the toolbar on all Wikisource wikis. This tool supports two other OCR tools, Tesseract and Google OCR. We expect these tools to be more stable. We will maintain Wikimedia OCR.

The gadgets will remain available. The communities will have sovereignty over when to enable or disable these.
&lt;div style=&quot;clear:both;&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-left:.3em #c8ccd1 solid; padding-left:.5em; clear:both;&quot;&gt;
;Speed
Prior to this work, transcription would take upwards of 40 seconds. Our improvements average a transcription time under 4 seconds.
&lt;/div&gt;
=== Advanced Tools improvements === 
&lt;div style=&quot;margin-bottom:1em; border-left:.3em #c8ccd1 solid; padding-left:.5em; clear:both;&quot;&gt;
[[File:Multi-language support in advanced tools.png|frameless|right]]
;Multiple-language support
Documents with multiple languages can be transcribed in a new way.
# Open the [https://ocr.wmcloud.org/ {{int:wikisource-ocr-advanced}}]
# Select the Languages (optional) field
# Search for and enter the languages in order of prevalence in the document.
&lt;div style=&quot;clear:both;&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;margin-bottom:1em; border-left:.3em #c8ccd1 solid; padding-left:.5em; clear:both;&quot;&gt;
[[File:OCR-advanced cropping-activated.jpg|alt=UI Crop tool in Advanced tools|frameless|right]]
;Cropping tool / Multi-column support
We have included a Cropper tool. It allows to select regions to transcribe on pages with complicated layouts.
&lt;div style=&quot;clear:both;&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;margin-bottom:1em; border-left:.3em #c8ccd1 solid; padding-left:.5em; clear:both;&quot;&gt;
[[File:OCR onboarding.png|frameless|right]]
;Discoverability and accessibility of OCR
We have added an interface for new users. It is pulsating blue dots over the new icon in the toolbar. The new interface explains what OCR means and what transcription means in Wikisource.
&lt;div style=&quot;clear:both;&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
We believe that you will do even more great things because of these changes. We also hope to see you at the 2022 Community Wishlist Survey. Thanks you again for all your opinions and support.

[[m:Talk:Community Tech/OCR Improvements|Please share your opinions on the project talk page!]]

[[m:user:NRodriguez (WMF)|NRodriguez (WMF)]] and [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 04:57, 19 жніўня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Varia&amp;oldid=21905347 --&gt;

== The 2022 Community Wishlist Survey will happen in January ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
Hello everyone,

We hope all of you are as well and safe as possible during these trying times! We wanted to share some news about a change to the Community Wishlist Survey 2022. We would like to hear your opinions as well.

Summary:

&lt;div style=&quot;font-style:italic;&quot;&gt;
We will be running the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]] 2022 in January 2022. We need more time to work on the 2021 wishes. We also need time to prepare some changes to the Wishlist 2022. In the meantime, you can use a [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|dedicated sandbox to leave early ideas for the 2022 wishes]].
&lt;/div&gt;

=== Proposing and wish-fulfillment will happen during the same year ===

In the past, the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] team has run the Community Wishlist Survey for the following year in November of the prior year. For example, we ran the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|Wishlist for 2021]] in November 2020. That worked well a few years ago. At that time, we used to start working on the Wishlist soon after the results of the voting were published.

However, in 2021, there was a delay between the voting and the time when we could start working on the new wishes. Until July 2021, we were working on wishes from the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2020|Wishlist for 2020]].

We hope having the Wishlist 2022 in January 2022 will be more intuitive. This will also give us time to fulfill more wishes from the 2021 Wishlist.

=== Encouraging wider participation from historically excluded communities ===

We are thinking how to make the Wishlist easier to participate in. We want to support more translations, and encourage under-resourced communities to be more active. We would like to have some time to make these changes.

=== A new space to talk to us about priorities and wishes not granted yet ===

We will have gone 365 days without a Wishlist. We encourage you to approach us. We hope to hear from you in the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]], but we also hope to see you at our bi-monthly Talk to Us meetings! These will be hosted at two different times friendly to time zones around the globe.

We will begin our first meeting '''September 15th at 23:00 UTC'''. More details about the agenda and format coming soon!

=== Brainstorm and draft proposals before the proposal phase ===

If you have early ideas for wishes, you can use the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|new Community Wishlist Survey sandbox]]. This way, you will not forget about these before January 2022. You will be able to come back and refine your ideas. Remember, edits in the sandbox don't count as wishes!

=== Feedback ===
* What should we do to improve the Wishlist pages?
* How would you like to use our new [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|sandbox?]]
* What, if any, risks do you foresee in our decision to change the date of the Wishlist 2022?
* What will help more people participate in the Wishlist 2022?

Answer on the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]] (in any language you prefer) or at our Talk to Us meetings.
&lt;/div&gt;

[[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 03:23, 7 верасня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

== Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee ending 14 September 2021 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;Movement Strategy announces [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee|the Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee]]. The Call opens August 2, 2021 and closes September 14, 2021.

The Committee is expected to represent [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Diversity_and_Expertise_Matrices|diversity in the Movement]]. Diversity includes gender, language, geography, and experience. This comprises participation in projects, affiliates, and the Wikimedia Foundation.

English fluency is not required to become a member. If needed, translation and interpretation support is provided. Members will receive an allowance to offset participation costs. It is US$100 every two months.

We are looking for people who have some of the following [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Role_Requirements|skills]]:

* Know how to write collaboratively. (demonstrated experience is a plus) 
* Are ready to find compromises. 
* Focus on inclusion and diversity. 
* Have knowledge of community consultations. 
* Have intercultural communication experience. 
* Have governance or organization experience in non-profits or communities. 
* Have experience negotiating with different parties. 

The Committee is expected to start with 15 people. If there are 20 or more candidates, a mixed election and selection process will happen. If there are 19 or fewer candidates, then the process of selection without election takes place.

Will you help move Wikimedia forward in this important role? Submit your candidacy [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Candidate_Statements|here]]. Please contact strategy2030[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org with questions.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 19:50, 10 верасня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikisource&amp;oldid=22002101 --&gt;

== Server switch ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers. This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. 

They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, 14 September 2021'''.

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 14 September 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1631628049 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday, 15 September).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
* We expect the code deployments to happen as any other week. However, some case-by-case code freezes could punctually happen if the operation require them afterwards.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule. There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) 03:46, 11 верасня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

== Talk to the Community Tech ==

[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|{{dir|{{pagelang}}|left|right}}|frameless|50px]]

[[:m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates/2021-09 Talk to Us|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Community_Wishlist_Survey/Updates/2021-09_Talk_to_Us&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

Hello!

As we have [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|recently announced]], we, the team working on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]], would like to invite you to an online meeting with us. It will take place on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210915T2300 '''September 15th, 23:00 UTC'''] on Zoom, and will last an hour. [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 '''Click here to join'''].

'''Agenda'''

* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Status report 1#Prioritization Process|How we prioritize the wishes to be granted]]
* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|Why we decided to change the date]] from November 2021 to January 2022
* Update on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Warn when linking to disambiguation pages|disambiguation]] and the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Real Time Preview for Wikitext|real-time preview]] wishes
* Questions and answers

'''Format'''

The meeting will not be recorded or streamed. Notes without attribution will be taken and published on Meta-Wiki. The presentation (first three points in the agenda) will be given in English.

We can answer questions asked in English, French, Polish, and Spanish. If you would like to ask questions in advance, add them [[m:Talk:Community Wishlist Survey|on the Community Wishlist Survey talk page]] or send to sgrabarczuk@wikimedia.org.

[[m:Special:MyLanguage/User:NRodriguez (WMF)|Natalia Rodriguez]] (the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] manager) will be hosting this meeting.

'''Invitation link'''

* [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 Join online]
* Meeting ID: 898 2861 5390
* One tap mobile
** +16465588656,,89828615390# US (New York)
** +16699006833,,89828615390# US (San Jose)
* [https://wikimedia.zoom.us/u/kctR45AI8o Dial by your location]

See you! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) 06:04, 11 верасня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

== Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021|{{int:otherlanguages}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open. In total, 70 Wikimedians from around the world are running for 7 seats in these elections.

'''Voting is open from October 12 to October 24, 2021.'''

The committee will consist of 15 members in total: The online communities vote for 7 members, 6 members will be selected by the Wikimedia affiliates through a parallel process, and 2 members will be appointed by the Wikimedia Foundation. The plan is to assemble the committee by November 1, 2021.

Learn about each candidate to inform your vote in the language that you prefer: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates&gt;

Learn about the Drafting Committee: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee&gt;

We are piloting a voting advice application for this election. Click yourself through the tool and you will see which candidate is closest to you! Check at &lt;https://mcdc-election-compass.toolforge.org/&gt;

Read the full announcement: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections&gt;

'''Go vote at SecurePoll on:''' &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections&gt;

Best,

Movement Strategy &amp; Governance Team, Wikimedia Foundation
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 03:53, 14 кастрычніка 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikisource&amp;oldid=22185421 --&gt;

== Уласны пераклад ==

Ці дапушчальна размяшчаць у Вікікрыніцах уласназроблены пераклад на беларускую мову іншамоўнага тэкста (напрыклад з іншамоўнай Wikidata)? &lt;span style=&quot;font-family: Comic Sans MS&quot;&gt;[[Удзельнік:Vit Koz|Віт]]; [[Размовы з удзельнікам:Vit Koz|размовы]]&lt;/span&gt; 22:44, 28 кастрычніка 2021 (+03)

== Learn how Movement Strategy Implementation Grants can support your Movement Strategy plans ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;Movement Strategy Implementation grants now provide more than $2,000 USD to put Movement Strategy plans into action. Find out more about [[:m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/About|Movement Strategy Implementation grants, the criteria, and how to apply]].&lt;section end=&quot;annoumcent-content&quot;/&gt;

[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)#top|talk]]) 13:30, 29 October 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&amp;oldid=22247589 --&gt;

== Meet the new Movement Charter Drafting Committee members ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_Knipel_(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne_Clin_(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice_Wiegand_(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82_Buczy%C5%84ski_(Aegis_Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan_J_Al-Taie_(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell_(Ciell)|Ciell (Ciell)]]'''.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|affiliate process]] has selected six members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass_Sedrati_(Anass_Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#%C3%89rica_Azzellini_(EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie_Li-Yun_Lin_(Li-Yun_Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges_Fodouop_(Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet_Kaur_(Manavpreet_Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe_Flores_(Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]]'''.
* The Wikimedia Foundation has [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|appointed]] two members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Runa_Bhattacharjee_(Runab_WMF)|Runa Bhattacharjee (Runab WMF)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Jorge_Vargas_(JVargas_(WMF))|Jorge Vargas (JVargas (WMF))]]'''.

The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps.

If you are interested in engaging with [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group].

With thanks from the Movement Strategy and Governance team&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

18:53, 5 лістапада 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&amp;oldid=22300322 --&gt;

== Сцяг часовага адміністратара ==

У мэтах выпраўлення вонкавай занядбаласці, якая з'явілася ў Вікікрыніцах, прапаную сваю кандыдатуру на наданне сцяга часовага адміністратара. Па меры магчымасці буду працаваць над знешнім выглядам, структурай і зместам. Калі хто-небудзь супраць альбо мае прапановы наконт маёй працы, то выказвайцеся ніжэй. &lt;span style=&quot;font-family: Comic Sans MS&quot;&gt;[[Удзельнік:Vit Koz|Віт]]; [[Размовы з удзельнікам:Vit Koz|размовы]]&lt;/span&gt; 11:43, 6 лістапада 2021 (+03)

== Celebrating 18 years of Wikisource ==

Hello Wikisource enthusiasts and friends of Wikisource,

I hope you are doing alright! I would like to invite you to celebrate 18 years of Wikisource. 

The '''first birthday party''' is being organized on '''24 November 2021 from 1:30 - 3:00 PM UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1637760610 check your local time]) where the incoming CEO of the WMF, [[:meta:Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|Maryana Iskendar]], will be joining us. Feel free to drop me a message on my talk page, telegram (@satdeep) or via email (sgill{{@}}wikimedia.org) to add your email address to the calendar invite.

Maryana is hoping to learn more about the Wikisource community and the project at this event and it would be really nice if you can share your answers to the following questions:

*What motivates you to contribute to Wikisource?
*What makes the Wikisource community special?
*What are the major challenges facing the movement going forward?
*What are your questions to Maryana?

You can share your responses during the live event but in case the date and the time doesn't work for you, you can share your responses on the '''[[:mul:Wikisource:Eighteenth Birthday|event page on Wikisource]]''' or in case you would like to remain anonymous, you can share your responses directly with me.

Also, feel free to reach out to me in case you would like to give a short presentation about your and your community's work at the beginning of the session.

We are running a poll to find the best date and time to organize the '''second birthday party''' on the weekend right after 24th November. Please share your availability on the following link by next Friday: 

https://framadate.org/zHOi5pZvhgDy6SXn

Looking forward to seeing you all soon!

Sent by [[Удзельнік:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Размовы з удзельнікам:MediaWiki message delivery|размовы]]) 12:10, 12 лістапада 2021 (+03)

&lt;small&gt; on behalf of [[:meta:User:SGill (WMF)|User:SGill (WMF)]] &lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:SGill (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGill_(WMF)/lists/WS_VPs&amp;oldid=22324957 --&gt;

== 5000! ==

Станам на 28 лістапада 2021 у Вікікрыніцах — 5000 артыкулаўю Віншую! [[Удзельнік:Vit Koz|V]] &lt;small&gt;[[Размовы з удзельнікам:Vit Koz|размовы]]&lt;/small&gt; 14:05, 28 лістапада 2021 (+03)

== Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content /&gt;
:''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees is preparing a call for feedback about the upcoming Board Elections, from January 7 - February 10, 2022.

While details will be finalized the week before the call, we have confirmed at least two questions that will be asked during this call for feedback:

* What is the best way to ensure fair representation of emerging communities among the Board?

* What involvement should candidates have during the election?

While additional questions may be added, the Movement Strategy and Governance team wants to provide time for community members and affiliates to consider and prepare ideas on the confirmed questions before the call opens. We apologize for not having a complete list of questions at this time. The list of questions should only grow by one or two questions. The intention is to not overwhelm the community with requests, but provide notice and welcome feedback on these important questions.

'''Do you want to help organize local conversation during this Call?'''

Contact the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] on Meta, on [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram], or via email at msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org.

Reach out if you have any questions or concerns. The Movement Strategy and Governance team will be minimally staffed until January 3. Please excuse any delayed response during this time. We also recognize some community members and affiliates are offline during the December holidays. We apologize if our message has reached you while you are on holiday.

Best,

Movement Strategy and Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

{{int:thank-you}} [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 20:33, 27 снежня 2021 (+03)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikisource&amp;oldid=22502644 --&gt;</text>
      <sha1>cns00mpub0xu9sh00261ll4zhdyu29c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вікікрыніцы:Спіс правіл і рэкамендацый</title>
    <ns>4</ns>
    <id>29383</id>
    <redirect title="Вікікрыніцы:Правілы і парады" />
    <revision>
      <id>87562</id>
      <timestamp>2022-08-15T17:36:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «[[Вікікрыніцы:Правілы і рэкамендацыі]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="69" xml:space="preserve">[[Вікікрыніцы:Правілы і рэкамендацыі]]</text>
      <sha1>rmbpdznjj7du2mk3lg9sb4cneq5yvtm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87563</id>
      <parentid>87562</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T17:36:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Перасылае да [[Вікікрыніцы:Правілы і рэкамендацыі]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="79" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Вікікрыніцы:Правілы і рэкамендацыі]]</text>
      <sha1>jujn9epm3nm4lwwuz0kvxo2t0ro5y6g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87580</id>
      <parentid>87563</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T20:08:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Мэта перасылкі зменена з [[Вікікрыніцы:Правілы і рэкамендацыі]] на [[Вікікрыніцы:Правілы і парады]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="67" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Вікікрыніцы:Правілы і парады]]</text>
      <sha1>s91uv9k2u468jf97gx0uftfr55dtiun</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вікікрыніцы:Правілы і парады</title>
    <ns>4</ns>
    <id>29384</id>
    <revision>
      <id>87564</id>
      <timestamp>2022-08-15T18:46:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Службовы загаловак  | назва     = Правілы і рэкамендацыі  | безаўтара =  | секцыя    =  | папярэдні =   | наступны  =   | анатацыі  = Гэтая старонка змяшчае правілы і рэкамендацыі, прынятыя на Вікікрыніцах. }}  == Творы == &lt;!-------------------------------------------------           IF YOU MODIFY THE BELOW IN...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4528" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Правілы і рэкамендацыі
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Гэтая старонка змяшчае правілы і рэкамендацыі, прынятыя на Вікікрыніцах.
}}

== Творы ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
| Тлумачэньні і правілы, датычныя заканадаўства ў сферы аўтарскага права.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Што змяшчаюць Вікікрыніцы|Зьмест]]
| Правілы, што варта публікаваць на Вікікрыніцах, а што не.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Афармленне твораў|Афармленьне твораў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі, як лепш афармляць творы.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Абраныя тэксты|Абраныя тэксты]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна апісаньня абраных тэкстаў.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Пераядычныя выданні|Пэраядычныя выданьні]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна публікацыі кругабежных выданьняў на Вікікрыніцах.
|}

== Абмежаваны доступ (administrators and checkusers) ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Пасады|Пасады]]
| Апісваецца інфармацыя, датычная існых пасадаў: атрыманьне, карыстаньне, і згуба.
|-
| [[Вікікрыніцы:Блакаванне|Блякаваньне]]
|  Апісваецца працэс і правілы блякаваньня ўдзельнікаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выдаленне|Выдаленьне]]
| Апісваецца працэс і правілы выдаленьня старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Ахова|Ахова]]
|  Апісваецца працэс і правілы аховы старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]]
| Выкладзеныя асноўныя патрабаваньні да адміністратараў.
|}

== Miscellaneous ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Боты|Боты]]
| Зьмяшчае правілы і рэкамэндацыі, датычныя ботаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:|Proxy policy]]
| Забараняецца рэдагаваць праекты Вікімэдыі праз адкрытыя або ананімныя проксі-сэрвэры.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выявы|Выявы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна ілюстраваньня твораў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Некалькі акаўнтаў|Некалькі акаўнтаў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна валоданьня некалькімі акаўнтамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Чырвоныя спасылкі|Чырвоныя спасылкі]]
| Апісваецца карыстаньне чырвонымі спасылкамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Парталы|Парталы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна парталаў
|}

[[Катэгорыя:Правілы і рэкамендацыі|*]]</text>
      <sha1>71hq5j7qh1fe0w1n5sjinymhfb2cq7d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87573</id>
      <parentid>87564</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T19:35:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Miscellaneous */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4570" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Правілы і рэкамендацыі
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Гэтая старонка змяшчае правілы і рэкамендацыі, прынятыя на Вікікрыніцах.
}}

== Творы ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
| Тлумачэньні і правілы, датычныя заканадаўства ў сферы аўтарскага права.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Што змяшчаюць Вікікрыніцы|Зьмест]]
| Правілы, што варта публікаваць на Вікікрыніцах, а што не.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Афармленне твораў|Афармленьне твораў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі, як лепш афармляць творы.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Абраныя тэксты|Абраныя тэксты]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна апісаньня абраных тэкстаў.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Пераядычныя выданні|Пэраядычныя выданьні]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна публікацыі кругабежных выданьняў на Вікікрыніцах.
|}

== Абмежаваны доступ (administrators and checkusers) ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Пасады|Пасады]]
| Апісваецца інфармацыя, датычная існых пасадаў: атрыманьне, карыстаньне, і згуба.
|-
| [[Вікікрыніцы:Блакаванне|Блякаваньне]]
|  Апісваецца працэс і правілы блякаваньня ўдзельнікаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выдаленне|Выдаленьне]]
| Апісваецца працэс і правілы выдаленьня старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Ахова|Ахова]]
|  Апісваецца працэс і правілы аховы старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]]
| Выкладзеныя асноўныя патрабаваньні да адміністратараў.
|}

== Miscellaneous ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Боты|Боты]]
| Зьмяшчае правілы і рэкамэндацыі, датычныя ботаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Проксі-серверы|Проксі-сэрвэры]]
| Забараняецца рэдагаваць праекты Вікімэдыі праз адкрытыя або ананімныя проксі-сэрвэры.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выявы|Выявы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна ілюстраваньня твораў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Некалькі акаўнтаў|Некалькі акаўнтаў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна валоданьня некалькімі акаўнтамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Чырвоныя спасылкі|Чырвоныя спасылкі]]
| Апісваецца карыстаньне чырвонымі спасылкамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Парталы|Парталы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна парталаў
|}

[[Катэгорыя:Правілы і рэкамендацыі|*]]</text>
      <sha1>72hul73vvmtf2cefccumh4n7ez9m20b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87574</id>
      <parentid>87573</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T19:49:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Творы */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4532" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Правілы і рэкамендацыі
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Гэтая старонка змяшчае правілы і рэкамендацыі, прынятыя на Вікікрыніцах.
}}

== Творы ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
| Тлумачэньні і правілы, датычныя заканадаўства ў сферы аўтарскага права.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Змест|Зьмест]]
| Правілы, што варта публікаваць на Вікікрыніцах, а што не.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Афармленне твораў|Афармленьне твораў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі, як лепш афармляць творы.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Абраныя тэксты|Абраныя тэксты]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна апісаньня абраных тэкстаў.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Пераядычныя выданні|Пэраядычныя выданьні]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна публікацыі кругабежных выданьняў на Вікікрыніцах.
|}

== Абмежаваны доступ (administrators and checkusers) ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Пасады|Пасады]]
| Апісваецца інфармацыя, датычная існых пасадаў: атрыманьне, карыстаньне, і згуба.
|-
| [[Вікікрыніцы:Блакаванне|Блякаваньне]]
|  Апісваецца працэс і правілы блякаваньня ўдзельнікаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выдаленне|Выдаленьне]]
| Апісваецца працэс і правілы выдаленьня старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Ахова|Ахова]]
|  Апісваецца працэс і правілы аховы старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]]
| Выкладзеныя асноўныя патрабаваньні да адміністратараў.
|}

== Miscellaneous ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Боты|Боты]]
| Зьмяшчае правілы і рэкамэндацыі, датычныя ботаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Проксі-серверы|Проксі-сэрвэры]]
| Забараняецца рэдагаваць праекты Вікімэдыі праз адкрытыя або ананімныя проксі-сэрвэры.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выявы|Выявы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна ілюстраваньня твораў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Некалькі акаўнтаў|Некалькі акаўнтаў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна валоданьня некалькімі акаўнтамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Чырвоныя спасылкі|Чырвоныя спасылкі]]
| Апісваецца карыстаньне чырвонымі спасылкамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Парталы|Парталы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна парталаў
|}

[[Катэгорыя:Правілы і рэкамендацыі|*]]</text>
      <sha1>aqd08ldr430taq9018f4occ8bodlprt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87576</id>
      <parentid>87574</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T19:52:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Вікікрыніцы:Правілы і рэкамендацыі]] у [[Вікікрыніцы:Правілы і парады]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4532" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Правілы і рэкамендацыі
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Гэтая старонка змяшчае правілы і рэкамендацыі, прынятыя на Вікікрыніцах.
}}

== Творы ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
| Тлумачэньні і правілы, датычныя заканадаўства ў сферы аўтарскага права.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Змест|Зьмест]]
| Правілы, што варта публікаваць на Вікікрыніцах, а што не.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Афармленне твораў|Афармленьне твораў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі, як лепш афармляць творы.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Абраныя тэксты|Абраныя тэксты]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна апісаньня абраных тэкстаў.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Пераядычныя выданні|Пэраядычныя выданьні]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна публікацыі кругабежных выданьняў на Вікікрыніцах.
|}

== Абмежаваны доступ (administrators and checkusers) ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Пасады|Пасады]]
| Апісваецца інфармацыя, датычная існых пасадаў: атрыманьне, карыстаньне, і згуба.
|-
| [[Вікікрыніцы:Блакаванне|Блякаваньне]]
|  Апісваецца працэс і правілы блякаваньня ўдзельнікаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выдаленне|Выдаленьне]]
| Апісваецца працэс і правілы выдаленьня старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Ахова|Ахова]]
|  Апісваецца працэс і правілы аховы старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]]
| Выкладзеныя асноўныя патрабаваньні да адміністратараў.
|}

== Miscellaneous ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Боты|Боты]]
| Зьмяшчае правілы і рэкамэндацыі, датычныя ботаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Проксі-серверы|Проксі-сэрвэры]]
| Забараняецца рэдагаваць праекты Вікімэдыі праз адкрытыя або ананімныя проксі-сэрвэры.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выявы|Выявы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна ілюстраваньня твораў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Некалькі акаўнтаў|Некалькі акаўнтаў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна валоданьня некалькімі акаўнтамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Чырвоныя спасылкі|Чырвоныя спасылкі]]
| Апісваецца карыстаньне чырвонымі спасылкамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Парталы|Парталы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна парталаў
|}

[[Катэгорыя:Правілы і рэкамендацыі|*]]</text>
      <sha1>aqd08ldr430taq9018f4occ8bodlprt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87577</id>
      <parentid>87576</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T19:53:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4520" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Правілы і рэкамендацыі
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Гэтая старонка змяшчае правілы і рэкамендацыі, прынятыя на Вікікрыніцах.
}}

== Творы ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
| Тлумачэньні і правілы, датычныя заканадаўства ў сферы аўтарскага права.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Змест|Зьмест]]
| Правілы, што варта публікаваць на Вікікрыніцах, а што не.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Афармленне твораў|Афармленьне твораў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі, як лепш афармляць творы.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Абраныя тэксты|Абраныя тэксты]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна апісаньня абраных тэкстаў.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Пераядычныя выданні|Пэраядычныя выданьні]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна публікацыі кругабежных выданьняў на Вікікрыніцах.
|}

== Абмежаваны доступ (administrators and checkusers) ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Пасады|Пасады]]
| Апісваецца інфармацыя, датычная існых пасадаў: атрыманьне, карыстаньне, і згуба.
|-
| [[Вікікрыніцы:Блакаванне|Блякаваньне]]
|  Апісваецца працэс і правілы блякаваньня ўдзельнікаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выдаленне|Выдаленьне]]
| Апісваецца працэс і правілы выдаленьня старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Ахова|Ахова]]
|  Апісваецца працэс і правілы аховы старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]]
| Выкладзеныя асноўныя патрабаваньні да адміністратараў.
|}

== Miscellaneous ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Боты|Боты]]
| Зьмяшчае правілы і рэкамэндацыі, датычныя ботаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Проксі-серверы|Проксі-сэрвэры]]
| Забараняецца рэдагаваць праекты Вікімэдыі праз адкрытыя або ананімныя проксі-сэрвэры.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выявы|Выявы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна ілюстраваньня твораў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Некалькі акаўнтаў|Некалькі акаўнтаў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна валоданьня некалькімі акаўнтамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Чырвоныя спасылкі|Чырвоныя спасылкі]]
| Апісваецца карыстаньне чырвонымі спасылкамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Парталы|Парталы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна парталаў
|}

[[Катэгорыя:Правілы і парады|*]]</text>
      <sha1>4qewn32m84pt24i089ta2yrqi60kkss</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87578</id>
      <parentid>87577</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T19:53:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4508" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Правілы і парады
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Гэтая старонка змяшчае правілы і рэкамендацыі, прынятыя на Вікікрыніцах.
}}

== Творы ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
| Тлумачэньні і правілы, датычныя заканадаўства ў сферы аўтарскага права.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Змест|Зьмест]]
| Правілы, што варта публікаваць на Вікікрыніцах, а што не.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Афармленне твораў|Афармленьне твораў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі, як лепш афармляць творы.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Абраныя тэксты|Абраныя тэксты]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна апісаньня абраных тэкстаў.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Пераядычныя выданні|Пэраядычныя выданьні]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна публікацыі кругабежных выданьняў на Вікікрыніцах.
|}

== Абмежаваны доступ (administrators and checkusers) ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Пасады|Пасады]]
| Апісваецца інфармацыя, датычная існых пасадаў: атрыманьне, карыстаньне, і згуба.
|-
| [[Вікікрыніцы:Блакаванне|Блякаваньне]]
|  Апісваецца працэс і правілы блякаваньня ўдзельнікаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выдаленне|Выдаленьне]]
| Апісваецца працэс і правілы выдаленьня старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Ахова|Ахова]]
|  Апісваецца працэс і правілы аховы старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]]
| Выкладзеныя асноўныя патрабаваньні да адміністратараў.
|}

== Miscellaneous ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Боты|Боты]]
| Зьмяшчае правілы і рэкамэндацыі, датычныя ботаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Проксі-серверы|Проксі-сэрвэры]]
| Забараняецца рэдагаваць праекты Вікімэдыі праз адкрытыя або ананімныя проксі-сэрвэры.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выявы|Выявы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна ілюстраваньня твораў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Некалькі акаўнтаў|Некалькі акаўнтаў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна валоданьня некалькімі акаўнтамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Чырвоныя спасылкі|Чырвоныя спасылкі]]
| Апісваецца карыстаньне чырвонымі спасылкамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Парталы|Парталы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна парталаў
|}

[[Катэгорыя:Правілы і парады|*]]</text>
      <sha1>b1q2h4pta08zivjqtpllgl5ahxylphc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87584</id>
      <parentid>87578</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T20:17:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4527" xml:space="preserve">{{Правіла}}
{{Службовы загаловак
 | назва     = Правілы і парады
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Гэтая старонка змяшчае правілы і рэкамендацыі, прынятыя на Вікікрыніцах.
}}

== Творы ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
| Тлумачэньні і правілы, датычныя заканадаўства ў сферы аўтарскага права.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Змест|Зьмест]]
| Правілы, што варта публікаваць на Вікікрыніцах, а што не.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Афармленне твораў|Афармленьне твораў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі, як лепш афармляць творы.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Абраныя тэксты|Абраныя тэксты]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна апісаньня абраных тэкстаў.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Пераядычныя выданні|Пэраядычныя выданьні]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна публікацыі кругабежных выданьняў на Вікікрыніцах.
|}

== Абмежаваны доступ (administrators and checkusers) ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Пасады|Пасады]]
| Апісваецца інфармацыя, датычная існых пасадаў: атрыманьне, карыстаньне, і згуба.
|-
| [[Вікікрыніцы:Блакаванне|Блякаваньне]]
|  Апісваецца працэс і правілы блякаваньня ўдзельнікаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выдаленне|Выдаленьне]]
| Апісваецца працэс і правілы выдаленьня старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Ахова|Ахова]]
|  Апісваецца працэс і правілы аховы старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]]
| Выкладзеныя асноўныя патрабаваньні да адміністратараў.
|}

== Miscellaneous ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Боты|Боты]]
| Зьмяшчае правілы і рэкамэндацыі, датычныя ботаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Проксі-серверы|Проксі-сэрвэры]]
| Забараняецца рэдагаваць праекты Вікімэдыі праз адкрытыя або ананімныя проксі-сэрвэры.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выявы|Выявы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна ілюстраваньня твораў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Некалькі акаўнтаў|Некалькі акаўнтаў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна валоданьня некалькімі акаўнтамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Чырвоныя спасылкі|Чырвоныя спасылкі]]
| Апісваецца карыстаньне чырвонымі спасылкамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Парталы|Парталы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна парталаў
|}

[[Катэгорыя:Правілы і парады|*]]</text>
      <sha1>8cqtjosjghqzoj0qxg4k0p9y2zxm7d0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87585</id>
      <parentid>87584</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T20:18:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4508" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Правілы і парады
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Гэтая старонка змяшчае правілы і рэкамендацыі, прынятыя на Вікікрыніцах.
}}

== Творы ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
| Тлумачэньні і правілы, датычныя заканадаўства ў сферы аўтарскага права.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Змест|Зьмест]]
| Правілы, што варта публікаваць на Вікікрыніцах, а што не.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Афармленне твораў|Афармленьне твораў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі, як лепш афармляць творы.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Абраныя тэксты|Абраныя тэксты]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна апісаньня абраных тэкстаў.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Пераядычныя выданні|Пэраядычныя выданьні]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна публікацыі кругабежных выданьняў на Вікікрыніцах.
|}

== Абмежаваны доступ (administrators and checkusers) ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Пасады|Пасады]]
| Апісваецца інфармацыя, датычная існых пасадаў: атрыманьне, карыстаньне, і згуба.
|-
| [[Вікікрыніцы:Блакаванне|Блякаваньне]]
|  Апісваецца працэс і правілы блякаваньня ўдзельнікаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выдаленне|Выдаленьне]]
| Апісваецца працэс і правілы выдаленьня старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Ахова|Ахова]]
|  Апісваецца працэс і правілы аховы старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]]
| Выкладзеныя асноўныя патрабаваньні да адміністратараў.
|}

== Miscellaneous ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Боты|Боты]]
| Зьмяшчае правілы і рэкамэндацыі, датычныя ботаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Проксі-серверы|Проксі-сэрвэры]]
| Забараняецца рэдагаваць праекты Вікімэдыі праз адкрытыя або ананімныя проксі-сэрвэры.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выявы|Выявы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна ілюстраваньня твораў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Некалькі акаўнтаў|Некалькі акаўнтаў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна валоданьня некалькімі акаўнтамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Чырвоныя спасылкі|Чырвоныя спасылкі]]
| Апісваецца карыстаньне чырвонымі спасылкамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Парталы|Парталы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна парталаў
|}

[[Катэгорыя:Правілы і парады|*]]</text>
      <sha1>b1q2h4pta08zivjqtpllgl5ahxylphc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87595</id>
      <parentid>87585</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T03:29:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4531" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Правілы і парады
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Гэтая старонка змяшчае правілы і рэкамендацыі, прынятыя на Вікікрыніцах.
}}

== Творы ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
| Тлумачэньні і правілы, датычныя заканадаўства ў сферы аўтарскага права.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Змест|Зьмест]]
| Правілы, што варта публікаваць на Вікікрыніцах, а што не.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Афармленне твораў|Афармленьне твораў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі, як лепш афармляць творы.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Абраныя тэксты|Абраныя тэксты]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна апісаньня абраных тэкстаў.
|-
|style=&quot;width:15em;&quot;| [[Вікікрыніцы:Пераядычныя выданні|Пэраядычныя выданьні]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна публікацыі кругабежных выданьняў на Вікікрыніцах.
|}

== Абмежаваны доступ (administrators and checkusers) ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Пасады|Пасады]]
| Апісваецца інфармацыя, датычная існых пасадаў: атрыманьне, карыстаньне, і згуба.
|-
| [[Вікікрыніцы:Блакаванне|Блякаваньне]]
|  Апісваецца працэс і правілы блякаваньня ўдзельнікаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выдаленне|Выдаленьне]]
| Апісваецца працэс і правілы выдаленьня старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Ахова|Ахова]]
|  Апісваецца працэс і правілы аховы старонак.
|-
| [[Вікікрыніцы:Адміністратары|Адміністратары]]
| Выкладзеныя асноўныя патрабаваньні да адміністратараў.
|}

== Miscellaneous ==
&lt;!-------------------------------------------------
          IF YOU MODIFY THE BELOW INDEX,
PLEASE UPDATE THE &quot;POLICIES AND GUIDELINES&quot; SECTION
              OF THE COMMUNITY PORTAL
--------------------------------------------------&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%; margin:auto;&quot;
|-
| [[Вікікрыніцы:Боты|Боты]]
| Зьмяшчае правілы і рэкамэндацыі, датычныя ботаў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Проксі-серверы|Проксі-сэрвэры]]
| Забараняецца рэдагаваць праекты Вікімэдыі праз адкрытыя або ананімныя проксі-сэрвэры.
|-
| [[Вікікрыніцы:Выявы|Выявы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна ілюстраваньня твораў.
|-
| [[Вікікрыніцы:Некалькі акаўнтаў|Некалькі акаўнтаў]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна валоданьня некалькімі акаўнтамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Чырвоныя спасылкі|Чырвоныя спасылкі]]
| Апісваецца карыстаньне чырвонымі спасылкамі.
|-
| [[Вікікрыніцы:Парталы|Парталы]]
| Зьмяшчае рэкамэндацыі датычна парталаў
|}

[[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Правілы і парады|*]]</text>
      <sha1>dvcx9tokkpu9cdetikpct9lud1hqmui</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Вікікрыніцы:Правілы і парады</title>
    <ns>14</ns>
    <id>29385</id>
    <revision>
      <id>87565</id>
      <timestamp>2022-08-15T18:47:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «[[Катэгорыя:Вікікрыніцы]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Вікікрыніцы]]</text>
      <sha1>lnqi3y3vtovwpn6bzyjmpxeqd3i0cup</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87575</id>
      <parentid>87565</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T19:52:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Катэгорыя:Правілы і рэкамендацыі]] у [[Катэгорыя:Правілы і парады]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Вікікрыніцы]]</text>
      <sha1>lnqi3y3vtovwpn6bzyjmpxeqd3i0cup</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87593</id>
      <parentid>87575</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T03:29:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Катэгорыя:Правілы і парады]] у [[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Правілы і парады]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Вікікрыніцы]]</text>
      <sha1>lnqi3y3vtovwpn6bzyjmpxeqd3i0cup</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Правіла</title>
    <ns>10</ns>
    <id>29386</id>
    <revision>
      <id>87581</id>
      <timestamp>2022-08-15T20:14:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{| class=&quot;messagebox&quot; style=&quot;width:100%;&quot; |- | [[Файл:Yes check.svg|30px]] | '''Гэтая старонка тлумачыць [[Вікікрыніцы:Правілы і парады|Правілы і парады]] Вікікрыніцаў.''' Яно агульнапрынятае сярод удзельнікаў і прызнаецца за норму, якой мусяць прытрымлівацца ўсе карыстальнікі. Перад з...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="839" xml:space="preserve">{| class=&quot;messagebox&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
|-
| [[Файл:Yes check.svg|30px]]
| '''Гэтая старонка тлумачыць [[Вікікрыніцы:Правілы і парады|Правілы і парады]] Вікікрыніцаў.''' Яно агульнапрынятае сярод удзельнікаў і прызнаецца за норму, якой мусяць прытрымлівацца ўсе карыстальнікі. Перад зьмяненьнем правілаў любыя зьмены, акрамя невялічкіх правак, варта абмяркоўваць на [[{{TALKPAGENAME}}|старонцы размоваў]].
|}&lt;includeonly&gt;[[Катэгорыя:Катэгорыя:Шаблоны:Службовыя|{{PAGENAME}}]]&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>q1lwa3sbrnxs4ayf46z7gi7hymcifz7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87582</id>
      <parentid>87581</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T20:16:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="813" xml:space="preserve">{| class=&quot;messagebox&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
|-
| [[Файл:Yes check.svg|30px]]
| '''Гэтая старонка тлумачыць [[Вікікрыніцы:Правілы і парады|Правілы і парады]] Вікікрыніцаў.''' Яно агульнапрынятае сярод удзельнікаў і прызнаецца за норму, якой мусяць прытрымлівацца ўсе карыстальнікі. Перад зьмяненьнем правілаў любыя зьмены, акрамя невялічкіх правак, варта абмяркоўваць на [[{{TALKPAGENAME}}|старонцы размоваў]].
|}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Катэгорыя:Шаблоны:Службовыя|{{PAGENAME}}]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ip75ofxia2399lnb9ra4iswdvaek38j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87583</id>
      <parentid>87582</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T20:17:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="887" xml:space="preserve">{| class=&quot;messagebox&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
|-
| [[Файл:Yes check.svg|30px]]
| '''Гэтая старонка тлумачыць [[Вікікрыніцы:Правілы і парады|Правілы і парады]] Вікікрыніцаў.''' Яно агульнапрынятае сярод удзельнікаў і прызнаецца за норму, якой мусяць прытрымлівацца ўсе карыстальнікі. Перад зьмяненьнем правілаў любыя зьмены, акрамя невялічкіх правак, варта абмяркоўваць на [[{{TALKPAGENAME}}|старонцы размоваў]].
|}&lt;includeonly&gt;[[Катэгорыя:Правілы і парады|{{PAGENAME}}]]&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Службовыя|{{PAGENAME}}]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4wiui3ma9s5tqmj9vqhqg1ptk43tpcs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87591</id>
      <parentid>87583</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T03:25:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="871" xml:space="preserve">{| class=&quot;messagebox&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
|-
| [[Файл:Yes check.svg|30px]]
| '''Гэтая старонка тлумачыць [[Вікікрыніцы:Правілы і парады|Правілы і парады]] Вікікрыніцаў.''' Яно агульнапрынятае сярод удзельнікаў і прызнаецца за норму, якой мусяць прытрымлівацца ўсе карыстальнікі. Перад зьмяненьнем правілаў любыя зьмены, акрамя невялічкіх правак, варта абмяркоўваць на [[{{TALKPAGENAME}}|старонцы размоваў]].
|}&lt;includeonly&gt;[[Катэгорыя:Правілы|{{PAGENAME}}]]&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Службовыя|{{PAGENAME}}]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3ahcu0wda8bjw7oa2z48unnguh8y3dj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87596</id>
      <parentid>87591</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T03:30:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="894" xml:space="preserve">{| class=&quot;messagebox&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
|-
| [[Файл:Yes check.svg|30px]]
| '''Гэтая старонка тлумачыць [[Вікікрыніцы:Правілы і парады|Правілы і парады]] Вікікрыніцаў.''' Яно агульнапрынятае сярод удзельнікаў і прызнаецца за норму, якой мусяць прытрымлівацца ўсе карыстальнікі. Перад зьмяненьнем правілаў любыя зьмены, акрамя невялічкіх правак, варта абмяркоўваць на [[{{TALKPAGENAME}}|старонцы размоваў]].
|}&lt;includeonly&gt;[[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Правілы|{{PAGENAME}}]]&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Службовыя|{{PAGENAME}}]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jinfugtuq9q6fvblqcqyiqacmi25yht</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вікікрыніцы:Аўтарскае права</title>
    <ns>4</ns>
    <id>29387</id>
    <revision>
      <id>87588</id>
      <timestamp>2022-08-15T20:32:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права]] у [[Даведка:Аўтарскае права]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Даведка:Аўтарскае права]]</text>
      <sha1>qabtkvfuai21ekp6jgrsu5okrkfy0yd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87589</id>
      <parentid>87588</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T21:06:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Выдаленая перасылка на [[Даведка:Аўтарскае права]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6240" xml:space="preserve">{{Правіла}}
{{Службовы загаловак
 | назва     = Аўтарскае права
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Мэта Вікікрыніц, як ''Вольнае Кніжні'', — гэта стварэнне збору твораў з вольным зместам. Гэтая старонка змяшчае правіла, якое выкарыстоўваецца, каб вызначыць, ці змест твора згодны [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права#Што такое «вольны змест»|азначэньнем вольнага зьместу]], пададзенага ніжэй.
}}

Матэрыялы, змешчаныя ў Вікікрыніцах, павінныя свабодна распаўсюджвацца паводле законаў ЗША, таму што праекты «Фонду Вікімедыя» рэгулююцца законамі штата Каліфорніі, і паводле законаў Рэспублікі Беларусь, бо гэта спрашчае паўсюднае выкарыстанне тэкстаў Вікікрыніц.

Калі не ўказанае іншае, ўвесь унёсак карыстальнікаў у Вікікрыніцы внесок користувачів у Вікіджерела знаходзіцца пад ліцэнзіяй [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Creative Commons Attribution/Share-Alike License] (CC-BY-SA) ды [http://www.gnu.org/licenses/fdl.html GNU Free Documentation License], версіі 1.2 або любойіншай наступнай версіі Free Software Foundation; без «Invariant Sections», без «Front-Cover Texts» ды без «Back-Cover Texts».

Перадусім на Вікікрыніцы распаўсюджваюцца законы Злучаных Штатаў Амерыкі датычна аўтарскага права, бо фізічныя серверы Фонду Вікімедыя знаходзяцца ніх тэрыторыі. ЗША не абавязаныя працягваць аўтарскія правы ў адпаведнасьці з аўтарскім правам, якое дзейнічае ў краіне аўтара. У бальшыні краінаў свету аўтарскія правы дзейнічаюць цягам жыцця аўтара і пэўнай колькасці гадоў пасля ягонай смерці.

== Што такое «вольны змест» ==
'''Вольны змест''' — гэта змест, які можна вольна глядзець, выкарыстоўваць, пашыраць ды зменьваць каму заўгодна, як заўгодна ды з якой заўгодна мэтай (у тым лікукамерцыйны мэты) без аніякіх выняткаў ды абмежаванняў (акрамя таго, што ясна ўказана ніжэй як дазволенае).

Некаторыя патрабаваньні і абмежаваньні дазволеныя ў Вікікрыніцах:
* '''простае зазначэнне аўтарства''', не касуючы патрабаванняў датычна паведамлення пра выкарыстанне;
* '''перенос правоў''' (вядомае таксама як ''copyleft'' або ''share-alike''), што патрабуе, каб вытворныя творы заставалсія вольнымі. Такія творы могуць быць уключаныя ў творы, абароненыя аўтарскім правам, але яны самі не могуць быць абмежаваныя таксама, як і ўся большая частка твора.

== Сумленнае выкарыстанне ==
''Сумленнае выкарыстанне'' — гэта канцэпцыя, калі неліцэнзійны твор, абаронены аўтарскім правам, можа легальна выкарыстоўвацца без аніякіх выплатаў і дазволаў ад ўласніка аўтарскіх правоў (гл. {{Спасылка на Вікіпэдыю|артыкул на Вікіпедыі|Вікіпедыя:Крытэрыі добрасумленнага выкарыстання|Вікіпэдыя:Крытэры добрасумленнага выкарыстаньня}}). Сумленнае выкарыстанне '''ясна забароненае ў Вікіерыніцах.'''


&lt;!--As described by the [[w:Fair_use#Amount_and_substantiality|Amount and substantiality]] clause, reproducing whole works is not fair use. See the legal precedent set in ''Harper &amp; Row v. Nation Enterprises'' (1985); as stated by [[w:Harper &amp; Row v. Nation Enterprises|Wikipedia's article on the subject]], the US Supreme Court &quot;''determined that fair use is not a defense to the appropriation of work by a famous political figure simply because of the public interest in learning of that political figure's account of an historic event.''&quot; Further, &quot;''the use of less than 400 words from President Ford's memoir by a political opinion magazine was interpreted as infringement because those few words represented &quot;the heart of the book&quot; and were, as such, substantial.''&quot;--&gt;

== Правы ды абавязкі рэдактараў Вікікрыніцаў ==
Ўсе творы ў Вікікрыніцах павінныя быць у {{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}} або апублікаваныя пад ліцэнзіяй, сумяшчальнай з [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права#Што такое «вольны змест»|азначэннем вольнага зьместу]]. Адказнасць за вызначэнне сумяшчальнасці з ліцэнзіяй Вікікрыніцаў ляжыць на карыстальніку, які дадаў змест.</text>
      <sha1>fqpaq0mhhcmyhi531v2jmold9lqxo4q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87590</id>
      <parentid>87589</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T21:06:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Сумленнае выкарыстанне */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6239" xml:space="preserve">{{Правіла}}
{{Службовы загаловак
 | назва     = Аўтарскае права
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Мэта Вікікрыніц, як ''Вольнае Кніжні'', — гэта стварэнне збору твораў з вольным зместам. Гэтая старонка змяшчае правіла, якое выкарыстоўваецца, каб вызначыць, ці змест твора згодны [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права#Што такое «вольны змест»|азначэньнем вольнага зьместу]], пададзенага ніжэй.
}}

Матэрыялы, змешчаныя ў Вікікрыніцах, павінныя свабодна распаўсюджвацца паводле законаў ЗША, таму што праекты «Фонду Вікімедыя» рэгулююцца законамі штата Каліфорніі, і паводле законаў Рэспублікі Беларусь, бо гэта спрашчае паўсюднае выкарыстанне тэкстаў Вікікрыніц.

Калі не ўказанае іншае, ўвесь унёсак карыстальнікаў у Вікікрыніцы внесок користувачів у Вікіджерела знаходзіцца пад ліцэнзіяй [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Creative Commons Attribution/Share-Alike License] (CC-BY-SA) ды [http://www.gnu.org/licenses/fdl.html GNU Free Documentation License], версіі 1.2 або любойіншай наступнай версіі Free Software Foundation; без «Invariant Sections», без «Front-Cover Texts» ды без «Back-Cover Texts».

Перадусім на Вікікрыніцы распаўсюджваюцца законы Злучаных Штатаў Амерыкі датычна аўтарскага права, бо фізічныя серверы Фонду Вікімедыя знаходзяцца ніх тэрыторыі. ЗША не абавязаныя працягваць аўтарскія правы ў адпаведнасьці з аўтарскім правам, якое дзейнічае ў краіне аўтара. У бальшыні краінаў свету аўтарскія правы дзейнічаюць цягам жыцця аўтара і пэўнай колькасці гадоў пасля ягонай смерці.

== Што такое «вольны змест» ==
'''Вольны змест''' — гэта змест, які можна вольна глядзець, выкарыстоўваць, пашыраць ды зменьваць каму заўгодна, як заўгодна ды з якой заўгодна мэтай (у тым лікукамерцыйны мэты) без аніякіх выняткаў ды абмежаванняў (акрамя таго, што ясна ўказана ніжэй як дазволенае).

Некаторыя патрабаваньні і абмежаваньні дазволеныя ў Вікікрыніцах:
* '''простае зазначэнне аўтарства''', не касуючы патрабаванняў датычна паведамлення пра выкарыстанне;
* '''перенос правоў''' (вядомае таксама як ''copyleft'' або ''share-alike''), што патрабуе, каб вытворныя творы заставалсія вольнымі. Такія творы могуць быць уключаныя ў творы, абароненыя аўтарскім правам, але яны самі не могуць быць абмежаваныя таксама, як і ўся большая частка твора.

== Сумленнае выкарыстанне ==
''Сумленнае выкарыстанне'' — гэта канцэпцыя, калі неліцэнзійны твор, абаронены аўтарскім правам, можа легальна выкарыстоўвацца без аніякіх выплатаў і дазволаў ад ўласніка аўтарскіх правоў (гл. {{Спасылка на Вікіпэдыю|артыкул на Вікіпедыі|Вікіпедыя:Крытэрыі добрасумленнага выкарыстання|Вікіпэдыя:Крытэры добрасумленнага выкарыстаньня}}). Сумленнае выкарыстанне '''ясна забароненае ў Вікіерыніцах.'''

&lt;!--As described by the [[w:Fair_use#Amount_and_substantiality|Amount and substantiality]] clause, reproducing whole works is not fair use. See the legal precedent set in ''Harper &amp; Row v. Nation Enterprises'' (1985); as stated by [[w:Harper &amp; Row v. Nation Enterprises|Wikipedia's article on the subject]], the US Supreme Court &quot;''determined that fair use is not a defense to the appropriation of work by a famous political figure simply because of the public interest in learning of that political figure's account of an historic event.''&quot; Further, &quot;''the use of less than 400 words from President Ford's memoir by a political opinion magazine was interpreted as infringement because those few words represented &quot;the heart of the book&quot; and were, as such, substantial.''&quot;--&gt;

== Правы ды абавязкі рэдактараў Вікікрыніцаў ==
Ўсе творы ў Вікікрыніцах павінныя быць у {{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}} або апублікаваныя пад ліцэнзіяй, сумяшчальнай з [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права#Што такое «вольны змест»|азначэннем вольнага зьместу]]. Адказнасць за вызначэнне сумяшчальнасці з ліцэнзіяй Вікікрыніцаў ляжыць на карыстальніку, які дадаў змест.</text>
      <sha1>fplae9qsk0e094xhmniznefl3j1hdn8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87657</id>
      <parentid>87590</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:03:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6316" xml:space="preserve">{{Правіла}}
{{Службовы загаловак
 | назва     = Аўтарскае права
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Мэта Вікікрыніц, як ''Вольнае Кніжні'', — гэта стварэнне збору твораў з вольным зместам. Гэтая старонка змяшчае правіла, якое выкарыстоўваецца, каб вызначыць, ці змест твора згодны [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права#Што такое «вольны змест»|азначэньнем вольнага зьместу]], пададзенага ніжэй.
}}

Матэрыялы, змешчаныя ў Вікікрыніцах, павінныя свабодна распаўсюджвацца паводле законаў ЗША, таму што праекты «Фонду Вікімедыя» рэгулююцца законамі штата Каліфорніі, і паводле законаў Рэспублікі Беларусь, бо гэта спрашчае паўсюднае выкарыстанне тэкстаў Вікікрыніц.

Калі не ўказанае іншае, ўвесь унёсак карыстальнікаў у Вікікрыніцы внесок користувачів у Вікіджерела знаходзіцца пад ліцэнзіяй [http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Creative Commons Attribution/Share-Alike License] (CC-BY-SA) ды [http://www.gnu.org/licenses/fdl.html GNU Free Documentation License], версіі 1.2 або любойіншай наступнай версіі Free Software Foundation; без «Invariant Sections», без «Front-Cover Texts» ды без «Back-Cover Texts».

Перадусім на Вікікрыніцы распаўсюджваюцца законы Злучаных Штатаў Амерыкі датычна аўтарскага права, бо фізічныя серверы Фонду Вікімедыя знаходзяцца ніх тэрыторыі. ЗША не абавязаныя працягваць аўтарскія правы ў адпаведнасьці з аўтарскім правам, якое дзейнічае ў краіне аўтара. У бальшыні краінаў свету аўтарскія правы дзейнічаюць цягам жыцця аўтара і пэўнай колькасці гадоў пасля ягонай смерці.

== Што такое «вольны змест» ==
'''Вольны змест''' — гэта змест, які можна вольна глядзець, выкарыстоўваць, пашыраць ды зменьваць каму заўгодна, як заўгодна ды з якой заўгодна мэтай (у тым лікукамерцыйны мэты) без аніякіх выняткаў ды абмежаванняў (акрамя таго, што ясна ўказана ніжэй як дазволенае).

Некаторыя патрабаваньні і абмежаваньні дазволеныя ў Вікікрыніцах:
* '''простае зазначэнне аўтарства''', не касуючы патрабаванняў датычна паведамлення пра выкарыстанне;
* '''перенос правоў''' (вядомае таксама як ''copyleft'' або ''share-alike''), што патрабуе, каб вытворныя творы заставалсія вольнымі. Такія творы могуць быць уключаныя ў творы, абароненыя аўтарскім правам, але яны самі не могуць быць абмежаваныя таксама, як і ўся большая частка твора.

== Сумленнае выкарыстанне ==
''Сумленнае выкарыстанне'' — гэта канцэпцыя, калі неліцэнзійны твор, абаронены аўтарскім правам, можа легальна выкарыстоўвацца без аніякіх выплатаў і дазволаў ад ўласніка аўтарскіх правоў (гл. {{Спасылка на Вікіпэдыю|артыкул на Вікіпедыі|Вікіпедыя:Крытэрыі добрасумленнага выкарыстання|Вікіпэдыя:Крытэры добрасумленнага выкарыстаньня}}). Сумленнае выкарыстанне '''ясна забароненае ў Вікіерыніцах.'''

&lt;!--As described by the [[w:Fair_use#Amount_and_substantiality|Amount and substantiality]] clause, reproducing whole works is not fair use. See the legal precedent set in ''Harper &amp; Row v. Nation Enterprises'' (1985); as stated by [[w:Harper &amp; Row v. Nation Enterprises|Wikipedia's article on the subject]], the US Supreme Court &quot;''determined that fair use is not a defense to the appropriation of work by a famous political figure simply because of the public interest in learning of that political figure's account of an historic event.''&quot; Further, &quot;''the use of less than 400 words from President Ford's memoir by a political opinion magazine was interpreted as infringement because those few words represented &quot;the heart of the book&quot; and were, as such, substantial.''&quot;--&gt;

== Правы ды абавязкі рэдактараў Вікікрыніцаў ==
Ўсе творы ў Вікікрыніцах павінныя быць у {{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}} або апублікаваныя пад ліцэнзіяй, сумяшчальнай з [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права#Што такое «вольны змест»|азначэннем вольнага зьместу]]. Адказнасць за вызначэнне сумяшчальнасці з ліцэнзіяй Вікікрыніцаў ляжыць на карыстальніку, які дадаў змест.

[[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Аўтарскія правы]]</text>
      <sha1>n2mww417w0kroy8ikvqt7t6x2gzbfbv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Вікікрыніцы:Правілы</title>
    <ns>14</ns>
    <id>29388</id>
    <revision>
      <id>87592</id>
      <timestamp>2022-08-16T03:26:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «[[Катэгорыя:Правілы і парады]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Правілы і парады]]</text>
      <sha1>g56t9a447ocdm7m6g41bozk2of8e1by</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87594</id>
      <parentid>87592</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T03:29:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="76" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Правілы і парады]]</text>
      <sha1>7s9r8gmpjrfomhr6ooesn3narebi6qx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87597</id>
      <parentid>87594</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T03:30:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Катэгорыя:Правілы]] у [[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Правілы]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="76" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Правілы і парады]]</text>
      <sha1>7s9r8gmpjrfomhr6ooesn3narebi6qx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:PD-old</title>
    <ns>10</ns>
    <id>29389</id>
    <revision>
      <id>87598</id>
      <timestamp>2022-08-16T03:51:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{ліцэнзія  | выява    = PD-icon.svg  | катэгорыя= PD-old  | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апуублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} are|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэ...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1483" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апуублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} are|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам[[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ishs8n5x6ktzh0hblbrpworm8hyqpjm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87599</id>
      <parentid>87598</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T03:53:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1502" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апуублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам[[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>g91guqkcmll1bmtgpz3wz3m3r5jbwvs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87600</id>
      <parentid>87599</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T03:53:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1503" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апуублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jpm0afu9ncvc61olle0y112f3cy4q0y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87602</id>
      <parentid>87600</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T03:59:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1541" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|Аўтары ў грамадскім набытку=Творы гэтага аўтара, апуублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rj2jtqne8ik0j8uvlvwkcoj0oojymwb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87603</id>
      <parentid>87602</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:00:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1579" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|Аўтары ў грамадскім набытку=Творы гэтага аўтара, апуублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|Аўтары ў грамадскім набытку=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2y4svvwpjsrmn0e154j407aqx2un78x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87604</id>
      <parentid>87603</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:01:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1535" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= ў грамадскім набытку
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апуублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>oaxz8lvps48ooml7b1se4vxmtutzii9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87605</id>
      <parentid>87604</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:02:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1567" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= Катэгорыя:Аўтары ў грамадскім набытку
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апуублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>hndb1ettvpvl8rui1bsr9y6rgcnmpm3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87606</id>
      <parentid>87605</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:04:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1503" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апуублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jpm0afu9ncvc61olle0y112f3cy4q0y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87608</id>
      <parentid>87606</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:07:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1501" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:Аўтары|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апуублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:Аўтары|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ggycd97gss6q25p5mnk09j2qe19hw61</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87609</id>
      <parentid>87608</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:08:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Адкат праўкі 87608 аўтарства [[Special:Contributions/Gleb Leo|Gleb Leo]] ([[User talk:Gleb Leo|размовы]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1503" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апуублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jpm0afu9ncvc61olle0y112f3cy4q0y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87671</id>
      <parentid>87609</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:15:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1501" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>pofuh750o4ag0d1ra15xyhkt76xj12c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87672</id>
      <parentid>87671</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:19:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1512" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, таму ён знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ў свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nrzeaywfygrye5z3zomo5a22mv6ziv3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87673</id>
      <parentid>87672</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:20:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1525" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}}, таму ён знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ўва ўсім свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9os02eq804go9mspztu68mo5d3jdcdo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87674</id>
      <parentid>87673</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:20:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1511" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня, {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ўва ўсім свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qxbcg7guvecm941ndcg08n906q4c9qb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87675</id>
      <parentid>87674</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:21:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1536" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-old
 | тэкст    = {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Творы гэтага аўтара, апублікаваныя да 1 студзеня {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} года знаходзяцца|{{ns:Portal}}=Некаторыя або ўсе творы, пералічаныя на партале былі апублікаваныя да 1 студзеня {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} года і|Гэты твор быў апублікаваны да 1 студзеня {{#expr:{{CURRENTYEAR}}-95}} года і знаходзіцца}} ў '''{{Спасылка на Вікіпедыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''' ўва ўсім свеце, бо аўтар памёр, прынамсі 100 гадоў таму. {{#switch:{{NAMESPACE}}|{{ns:Author}}=Пераклады і рэдакцыі, апублікаваныя пазней могуць абараняцца аўтарскім правам. Пасмяротныя творы могуць абараняцца аўтарскім правам [[w:List of countries' copyright length based on publication and creation dates|у залежнасці ад часу публікацыі адносна смерці аўтара]] ў некаторых краінах і рэгіёнах.}}
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>k87b15664lb5vr9xq41hwr0bjrt067p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Аўтары-PD-old</title>
    <ns>14</ns>
    <id>29390</id>
    <revision>
      <id>87612</id>
      <timestamp>2022-08-16T04:12:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «[[Катэгорыя:Аўтары паводле ліцэнзіяў]] [[Катэгорыя:PD-old]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="99" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Аўтары паводле ліцэнзіяў]]
[[Катэгорыя:PD-old]]</text>
      <sha1>nylb5t7ih69qlc2o4lgpxruepufc5mz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87617</id>
      <parentid>87612</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:15:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="97" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Аўтары паводле ліцэнзій]]
[[Катэгорыя:PD-old]]</text>
      <sha1>iuyzzf1lnm4xzir1afpiyvjxwvaqwf4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:PD-old</title>
    <ns>14</ns>
    <id>29391</id>
    <revision>
      <id>87613</id>
      <timestamp>2022-08-16T04:14:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «Катэгорыя папаўняецца аўтаматычна, дзякуючы шаблёну {{ш:PD-old}}. Што сюды дадаваць глядзіце ў [[Даведка:Аўтарскае права]] і [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права]].»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="275" xml:space="preserve">Катэгорыя папаўняецца аўтаматычна, дзякуючы шаблёну {{ш:PD-old}}. Што сюды дадаваць глядзіце ў [[Даведка:Аўтарскае права]] і [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права]].</text>
      <sha1>hu2br6eo71meadez57fj62nu6zhx41i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87614</id>
      <parentid>87613</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:14:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="342" xml:space="preserve">Катэгорыя папаўняецца аўтаматычна, дзякуючы шаблёну {{ш:PD-old}}. Што сюды дадаваць глядзіце ў [[Даведка:Аўтарскае права]] і [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права]].

[[Катэгорыя:Творы паводле ліцэнзій]]</text>
      <sha1>n55ijk6ihafbm9wx9bk9ynvhb2hmgkm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87618</id>
      <parentid>87614</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:16:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="342" xml:space="preserve">Катэгорыя папаўняецца аўтаматычна, дзякуючы шаблёну {{ш|PD-old}}. Што сюды дадаваць глядзіце ў [[Даведка:Аўтарскае права]] і [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права]].

[[Катэгорыя:Творы паводле ліцэнзій]]</text>
      <sha1>8d600upwsryhki3wygbci25p7ijq2cm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Творы паводле ліцэнзій</title>
    <ns>14</ns>
    <id>29392</id>
    <revision>
      <id>87619</id>
      <timestamp>2022-08-16T04:16:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «[[Катэгорыя:Творы]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Творы]]</text>
      <sha1>jq5i773thgdyp708sgvrwuq4cuq1kgr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Даведка:Шаблоны ліцэнзій</title>
    <ns>12</ns>
    <id>29393</id>
    <revision>
      <id>87654</id>
      <timestamp>2022-08-16T05:00:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Службовы загаловак  | назва     = Шаблоны ліцэнзій  | безаўтара =  | секцыя    =  | папярэдні =   | наступны  =   | анатацыі  = Твор павінны быць адзначаны шаблонам, які вызначае ягоны ліцэнзійны статус згодна з [[Даведка:Аўтарскае права]]. Абярыце дарэчны шаблён з ні...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2741" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Шаблоны ліцэнзій
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Твор павінны быць адзначаны шаблонам, які вызначае ягоны ліцэнзійны статус згодна з [[Даведка:Аўтарскае права]]. Абярыце дарэчны шаблён з ніжэй пералічаных. Зважайце , што шаблёны для сумленнага, некамерцыйнага або любога іншага абмежавання на выкарыстоўванне, шт оне сумяшчальна з [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права#Што такое «вольны змест»|азначэннем вольнага зместу]], не могуць выкарыстоўвацца ў Вікікрыніцах.
}}

== Асноўныя ліцэнзіі ==
=== Грамадскі набытак ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|PD-old}}
| {{PD-old|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-author-release}}
| {{PD-author-release|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-release}}
| {{PD-release|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-self}}
| {{PD-self|category=}}
|-
| {{ш|MultiLicensePD}}
| {{MultiLicensePD|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-ineligible}}
| {{PD-ineligible|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-anon-US}}
| {{PD-anon-US|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-art}}
| {{PD-art|катэгорыя=}}
|}

=== Creative Commons ===

{| class=&quot;wikitable&quot;  style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|Cc-by-4.0}}
| {{Cc-by-4.0}}
|-
| {{ш|Cc-by-3.0}}
| {{Cc-by-3.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-2.5}}
| {{CC-BY-2.5}}
|-
| {{ш|CC-BY-2.0}}
| {{CC-BY-2.0}}
|-
| {{ш|Cc-by-sa-4.0}}
| {{Cc-by-sa-4.0}}
|-
| {{ш|Cc-by-sa-3.0}}
| {{Cc-by-sa-3.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-SA-2.0}}
| {{CC-BY-SA-2.0}}
|-
| {{ш|CC-Zero}}
| {{CC-Zero}}
|-
| {{nowrap|{{ш|CC-Whitehouse.gov}}}}
| {{CC-Whitehouse.gov}}
|}

== Паводле краін ==

{| class=&quot;wikitable&quot;  style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|PD-Беларусь}}
| {{PD-Беларусь}}
|-
| {{ш|БелУрад}}
| {{БелУрад}}
|-
| {{ш|PD-Украіна}}
| {{PD-Украіна}}
|-
| {{ш|PD-Расія}}
| {{PD-Расія}}
|-
| {{ш|PD-Расійская імперыя}}
| {{PD-Расійская імперыя}}
|-
| {{ш|PD-ЗША}}
| {{PD-ЗША}}
|-
| {{ш|PD-ЗША без паведамлення}}
| {{PD-ЗША без паведамлення}}
|-

[[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Аўтарскія правы]]
[[Катэгорыя:Даведка]]</text>
      <sha1>psuvbcybwe1rhxssuh0knfnvcvysc44</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87655</id>
      <parentid>87654</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:00:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2741" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Шаблоны ліцэнзій
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Твор павінны быць адзначаны шаблонам, які вызначае ягоны ліцэнзійны статус згодна з [[Даведка:Аўтарскае права]]. Абярыце дарэчны шаблён з ніжэй пералічаных. Зважайце , што шаблёны для сумленнага, некамерцыйнага або любога іншага абмежавання на выкарыстоўванне, шт оне сумяшчальна з [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права#Што такое «вольны змест»|азначэннем вольнага зместу]], не могуць выкарыстоўвацца ў Вікікрыніцах.
}}

== Асноўныя ліцэнзіі ==
=== Грамадскі набытак ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|PD-old}}
| {{PD-old|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-author-release}}
| {{PD-author-release|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-release}}
| {{PD-release|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-self}}
| {{PD-self|category=}}
|-
| {{ш|MultiLicensePD}}
| {{MultiLicensePD|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-ineligible}}
| {{PD-ineligible|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-anon-US}}
| {{PD-anon-US|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-art}}
| {{PD-art|катэгорыя=}}
|}

=== Creative Commons ===

{| class=&quot;wikitable&quot;  style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|Cc-by-4.0}}
| {{Cc-by-4.0}}
|-
| {{ш|Cc-by-3.0}}
| {{Cc-by-3.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-2.5}}
| {{CC-BY-2.5}}
|-
| {{ш|CC-BY-2.0}}
| {{CC-BY-2.0}}
|-
| {{ш|Cc-by-sa-4.0}}
| {{Cc-by-sa-4.0}}
|-
| {{ш|Cc-by-sa-3.0}}
| {{Cc-by-sa-3.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-SA-2.0}}
| {{CC-BY-SA-2.0}}
|-
| {{ш|CC-Zero}}
| {{CC-Zero}}
|-
| {{nowrap|{{ш|CC-Whitehouse.gov}}}}
| {{CC-Whitehouse.gov}}
|}

== Паводле краін ==

{| class=&quot;wikitable&quot;  style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|PD-Беларусь}}
| {{PD-Беларусь}}
|-
| {{ш|БелУрад}}
| {{БелУрад}}
|-
| {{ш|PD-Украіна}}
| {{PD-Украіна}}
|-
| {{ш|PD-Расія}}
| {{PD-Расія}}
|-
| {{ш|PD-Расійская імперыя}}
| {{PD-Расійская імперыя}}
|-
| {{ш|PD-ЗША}}
| {{PD-ЗША}}
|-
| {{ш|PD-ЗША без паведамлення}}
| {{PD-ЗША без паведамлення}}
|}

[[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Аўтарскія правы]]
[[Катэгорыя:Даведка]]</text>
      <sha1>9966qa6u6idfr8dit7o11ptnnnr5gp3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87659</id>
      <parentid>87655</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:05:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Creative Commons */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2741" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Шаблоны ліцэнзій
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Твор павінны быць адзначаны шаблонам, які вызначае ягоны ліцэнзійны статус згодна з [[Даведка:Аўтарскае права]]. Абярыце дарэчны шаблён з ніжэй пералічаных. Зважайце , што шаблёны для сумленнага, некамерцыйнага або любога іншага абмежавання на выкарыстоўванне, шт оне сумяшчальна з [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права#Што такое «вольны змест»|азначэннем вольнага зместу]], не могуць выкарыстоўвацца ў Вікікрыніцах.
}}

== Асноўныя ліцэнзіі ==
=== Грамадскі набытак ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|PD-old}}
| {{PD-old|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-author-release}}
| {{PD-author-release|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-release}}
| {{PD-release|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-self}}
| {{PD-self|category=}}
|-
| {{ш|MultiLicensePD}}
| {{MultiLicensePD|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-ineligible}}
| {{PD-ineligible|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-anon-US}}
| {{PD-anon-US|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-art}}
| {{PD-art|катэгорыя=}}
|}

=== Creative Commons ===

{| class=&quot;wikitable&quot;  style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|Cc-by-4.0}}
| {{Cc-by-4.0}}
|-
| {{ш|Cc-by-3.0}}
| {{Cc-by-3.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-2.5}}
| {{CC-BY-2.5}}
|-
| {{ш|CC-BY-2.0}}
| {{CC-BY-2.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-SA-4.0}}
| {{CC-BY-SA-4.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-SA-3.0}}
| {{CC-BY-SA-3.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-SA-2.0}}
| {{CC-BY-SA-2.0}}
|-
| {{ш|CC-Zero}}
| {{CC-Zero}}
|-
| {{nowrap|{{ш|CC-Whitehouse.gov}}}}
| {{CC-Whitehouse.gov}}
|}

== Паводле краін ==

{| class=&quot;wikitable&quot;  style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|PD-Беларусь}}
| {{PD-Беларусь}}
|-
| {{ш|БелУрад}}
| {{БелУрад}}
|-
| {{ш|PD-Украіна}}
| {{PD-Украіна}}
|-
| {{ш|PD-Расія}}
| {{PD-Расія}}
|-
| {{ш|PD-Расійская імперыя}}
| {{PD-Расійская імперыя}}
|-
| {{ш|PD-ЗША}}
| {{PD-ЗША}}
|-
| {{ш|PD-ЗША без паведамлення}}
| {{PD-ЗША без паведамлення}}
|}

[[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Аўтарскія правы]]
[[Катэгорыя:Даведка]]</text>
      <sha1>0l35x47kjbqh6k60cfllo97r5h596q9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87660</id>
      <parentid>87659</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:16:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Грамадскі набытак */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3031" xml:space="preserve">{{Службовы загаловак
 | назва     = Шаблоны ліцэнзій
 | безаўтара =
 | секцыя    =
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Твор павінны быць адзначаны шаблонам, які вызначае ягоны ліцэнзійны статус згодна з [[Даведка:Аўтарскае права]]. Абярыце дарэчны шаблён з ніжэй пералічаных. Зважайце , што шаблёны для сумленнага, некамерцыйнага або любога іншага абмежавання на выкарыстоўванне, шт оне сумяшчальна з [[Вікікрыніцы:Аўтарскае права#Што такое «вольны змест»|азначэннем вольнага зместу]], не могуць выкарыстоўвацца ў Вікікрыніцах.
}}

== Асноўныя ліцэнзіі ==
=== Грамадскі набытак ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|PD-old}}
| {{PD-old|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-old-80}}
| {{PD-old-80|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-old-75}}
| {{PD-old-75|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-old-70}}
| {{PD-old-70|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-old-60}}
| {{PD-old-60|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-old-50}}
| {{PD-old-50|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-author-release}}
| {{PD-author-release|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-release}}
| {{PD-release|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-self}}
| {{PD-self|category=}}
|-
| {{ш|MultiLicensePD}}
| {{MultiLicensePD|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-ineligible}}
| {{PD-ineligible|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-anon-US}}
| {{PD-anon-US|катэгорыя=}}
|-
| {{ш|PD-art}}
| {{PD-art|катэгорыя=}}
|}

=== Creative Commons ===

{| class=&quot;wikitable&quot;  style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|Cc-by-4.0}}
| {{Cc-by-4.0}}
|-
| {{ш|Cc-by-3.0}}
| {{Cc-by-3.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-2.5}}
| {{CC-BY-2.5}}
|-
| {{ш|CC-BY-2.0}}
| {{CC-BY-2.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-SA-4.0}}
| {{CC-BY-SA-4.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-SA-3.0}}
| {{CC-BY-SA-3.0}}
|-
| {{ш|CC-BY-SA-2.0}}
| {{CC-BY-SA-2.0}}
|-
| {{ш|CC-Zero}}
| {{CC-Zero}}
|-
| {{nowrap|{{ш|CC-Whitehouse.gov}}}}
| {{CC-Whitehouse.gov}}
|}

== Паводле краін ==

{| class=&quot;wikitable&quot;  style=&quot;width:100%;&quot;
! Tag code !! Visible template
|-
| {{ш|PD-Беларусь}}
| {{PD-Беларусь}}
|-
| {{ш|БелУрад}}
| {{БелУрад}}
|-
| {{ш|PD-Украіна}}
| {{PD-Украіна}}
|-
| {{ш|PD-Расія}}
| {{PD-Расія}}
|-
| {{ш|PD-Расійская імперыя}}
| {{PD-Расійская імперыя}}
|-
| {{ш|PD-ЗША}}
| {{PD-ЗША}}
|-
| {{ш|PD-ЗША без паведамлення}}
| {{PD-ЗША без паведамлення}}
|}

[[Катэгорыя:Вікікрыніцы:Аўтарскія правы]]
[[Катэгорыя:Даведка]]</text>
      <sha1>74nqhj3epjhg0ven0mwobev9o5od6da</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Вікікрыніцы:Аўтарскія правы</title>
    <ns>14</ns>
    <id>29394</id>
    <revision>
      <id>87656</id>
      <timestamp>2022-08-16T05:02:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «[[Катэгорыя:Вікікрыніцы]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Вікікрыніцы]]</text>
      <sha1>lnqi3y3vtovwpn6bzyjmpxeqd3i0cup</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:PD-Беларусь/Дакументацыя</title>
    <ns>10</ns>
    <id>29395</id>
    <revision>
      <id>87662</id>
      <timestamp>2022-08-16T05:20:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «Гэты шаблён трэба ставіць на творы або аўтараў, чые творы публікаваліся на тэрыторыі сучаснай Беларусі. На віленскія выданні распаўсюджваецца летувіскае заканадаўства, глядзі {{ш|PD-Літва}}  '''Артыкул 22. Тэрмін аховы аўтарскага права'''.  &lt;poem&gt; &lt;small&gt;1. Права аў...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4513" xml:space="preserve">Гэты шаблён трэба ставіць на творы або аўтараў, чые творы публікаваліся на тэрыторыі сучаснай Беларусі. На віленскія выданні распаўсюджваецца летувіскае заканадаўства, глядзі {{ш|PD-Літва}}

'''Артыкул 22. Тэрмін аховы аўтарскага права'''. 
&lt;poem&gt;
&lt;small&gt;1. Права аўтарства, права на імя і права на абарону рэпутацыі аўтара ахоўваюцца бестэрмінова.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Маёмасныя правы дзейнічаюць на працягу ўсяго жыцця аўтара і 50 гадоў пасля яго смерці, акрамя выпадкаў, прадугледжаных гэтым артыкулам.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;2. У дачыненні да ананімнага твора або твора пад псеўданімам тэрмін аховы складае 50 гадоў з моманту першага правамернага апублікавання твора.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Пры адсутнасці правамернага апублікавання на працягу 50 гадоў з моманту стварэння такога твора тэрмін аховы складае 50 гадоў з моманту першага давядзення твора да ўсеагульнага ведама са згоды аўтара ў форме, іншай, чым апублікаванне.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Пры адсутнасці названага правамернага апублікавання і любога іншага давядзення да ўсеагульнага ведама са згоды аўтара на працягу 50 гадоў з моманту стварэння такога твора тэрмін аховы складае 50 гадоў з моманту стварэння твора.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Калі на працягу названага тэрміну аўтар ананімнага твора або твора пад псеўданімам раскрые сваю асобу або яго асоба не будзе далей пакідаць сумневаў, то ўжываецца пункт 1 гэтага артыкула.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;3. Маёмасныя правы на твор, створаны ў сааўтарстве, дзейнічаюць на працягу ўсяго жыцця і 50 гадоў пасля смерці апошняга аўтара, які перажыў іншых сааўтараў.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;4. Вылічэнне тэрмінаў, прадугледжаных гэтым артыкулам, пачынаецца з 1 студзеня года, наступнага за годам, у якім меў месца юрыдычны факт, які з'яўляецца падставай для пачатку вылічэння тэрміна. &lt;/small&gt;
&lt;/poem&gt;
'''Артыкул 23. Грамадскі набытак'''.
&lt;poem&gt;
&lt;small&gt;1. Заканчэнне тэрміну дзеяння маёмасных правоў на аб'екты аўтарскага права або сумежных правоў азначае пераход гэтых аб'ектаў у грамадскі набытак.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Аб'екты аўтарскага права або сумежных правоў, якім на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь ахова ніколі не прадастаўлялася, таксама лічацца такімі, што перайшлі ў грамадскі набытак.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;2. Аб'екты аўтарскага права або сумежных правоў, якія перайшлі ў грамадскі набытак, могуць свабодна выкарыстоўвацца любой фізічнай або юрыдычнай асобай без выплаты ўзнагароджання. Пры гэтым павінны выконвацца асабістыя немаёмасныя правы.&lt;/small&gt;
&lt;/poem&gt;
----
Поўны тэкст Закона: [http://pravo.by/webnpa/text.asp?start=1&amp;RN=V19600370 на рускай мове], [http://www.law.by/work/EnglPortal.nsf/6e1a652fbefce34ac2256d910056d559/7e18184c14ae0e6bc2256dec0042400c?OpenDocument на англійскай мове].
{{Крыніцы}}</text>
      <sha1>g3rfxfteov2700yhk3b9essx5pzl4gm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87668</id>
      <parentid>87662</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:01:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4959" xml:space="preserve">Гэты шаблён трэба ставіць на творы або аўтараў, чые творы публікаваліся на тэрыторыі сучаснай Беларусі. На віленскія выданні распаўсюджваецца летувіскае заканадаўства, глядзі {{ш|PD-Літва}}.

Заканадаўства Беларусі ў сферы аўтарскага права:
* Закон Рэспублікі Беларусь № 370-XIII ад 16 мая 1996 года «Аб аўтарскім праве і сумежных правах» са зменамі і дапаўненнямі, унесенымі Законамі Рэспублікі Беларусь № 194-З ад 11 жніўня 1998 года, № 183-З ад 4 студзеня 2003 года, № 396-З ад 14 ліпеня 2008 года (ужо не дзейнічае)
* Закон Рэспублікі Беларусь № 262-З ад 17 мая 2011 года і № 216-З ад 15 ліпеня 2019 года. Паводле яго:

'''Артыкул 20. Тэрмін аховы аўтарскага права'''. 
&lt;poem&gt;
&lt;small&gt;1. Асабістыя немаёмасныя правы на творы навукі, літаратуры і мастацтва ахоўваюцца бестэрмінова.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;2. Выключнае права на твор дзейнічае цягам жыцця аўтара і пяцідзесяці гадоў пасля яго смерці, за выключэннемвыпадкаў, прадугледжаных дадзеным артыкулам.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;3. Выключнае права на ананімны твор або твор, які выкарыстоўваецца пад псеўданімам, дзейнічае цягам пяцідзесяці гадоў з моманту першай правамернай публікацыі такога твора або пяцідзесяці гадоў з моманту яго стварэння, калі цягам пяцідзесяці гадоў з моманту яго стварэння ён не быў правамерна апублікаваны са згоды аўтара.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;У вызначэнні тэрміну дзеяння выключнага права на ананімны твор або твор, які выкарыстоўваецца пад псеўданімам, у дачыненні якіх у межа тэрміну, прадугледжанага часткай першай дадзенага пункту, аўтар раскрыў сваё сапраўднае імя або яго імя перастала пакідаць сумненні, дастасоўваецца пункт 2 дадзенага артыкула.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;4. Выключнае права на твор, створаны ў суаўтарстве, дзейніче цягам жыцця і пяцідзесяці гадоў пасля смерці аўтара, які перажыў іншых суаўтараў.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;5. Вылічэнне тэрмінаў, прадугледжаных дадзеным артыкулам, пачынаецца з 1 студзеня года, наступнага за годам, у якім меў месца юрыдычны факт, які з’яўляецца падставай, каб пачаўся адлік адпаведнага тэрміну.&lt;/small&gt;
&lt;/poem&gt;
'''Артыкул 21. Пераход твораў у грамадскі набытак'''.
&lt;poem&gt;
&lt;small&gt;1. Заканчэнне тэрміну дзеяння выключнага права на творзначыць пераход гэтага твора ў грамадскі набытак.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Творы, якім на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь ахова ніколі не давалася, таксама прызнаюцца за такія, што перайшлі ў грамадскім набытак.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;2. Творы, што перайшлі ў грамадскі набытак, могуць вольна выкарыстоўвацца любым фізічнай і юрыдычнай асобайбез выплаты узнагароды. использоваться любым физическим или юридическим лицом без выплаты ўзнагароджання. Пры гэтым павінныявыконвацца права аўтарства, права на імя і права на недатыкальнасць твора.&lt;/small&gt;
&lt;/poem&gt;
----
Поўны тэкст Закона: [https://etalonline.by/document/?regnum=H11100262 на рускай мове], [http://www.law.by/work/EnglPortal.nsf/6e1a652fbefce34ac2256d910056d559/7e18184c14ae0e6bc2256dec0042400c?OpenDocument на англійскай мове].
{{Крыніцы}}</text>
      <sha1>sdyldn35c94d01rg59vw4esmfsnhisq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87669</id>
      <parentid>87668</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T06:03:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5077" xml:space="preserve">Гэты шаблён трэба ставіць на творы або аўтараў, чые творы публікаваліся на тэрыторыі сучаснай Беларусі. На віленскія выданні распаўсюджваецца летувіскае заканадаўства, глядзі {{ш|PD-Літва}}.

Заканадаўства Беларусі ў сферы аўтарскага права:
* Закон Рэспублікі Беларусь № 370-XIII ад 16 мая 1996 года «Аб аўтарскім праве і сумежных правах» са зменамі і дапаўненнямі, унесенымі Законамі Рэспублікі Беларусь № 194-З ад 11 жніўня 1998 года, № 183-З ад 4 студзеня 2003 года, № 396-З ад 14 ліпеня 2008 года (ужо не дзейнічае)
* Закон Рэспублікі Беларусь № 262-З ад 17 мая 2011 года са зменамі і дапаўненнямі, унесенымі Законам Рэспублікі Беларусь № 216-З ад 15 ліпеня 2019 года. Паводле яго:

'''Артыкул 20. Тэрмін аховы аўтарскага права'''. 
&lt;poem&gt;
&lt;small&gt;1. Асабістыя немаёмасныя правы на творы навукі, літаратуры і мастацтва ахоўваюцца бестэрмінова.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;2. Выключнае права на твор дзейнічае цягам жыцця аўтара і пяцідзесяці гадоў пасля яго смерці, за выключэннемвыпадкаў, прадугледжаных дадзеным артыкулам.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;3. Выключнае права на ананімны твор або твор, які выкарыстоўваецца пад псеўданімам, дзейнічае цягам пяцідзесяці гадоў з моманту першай правамернай публікацыі такога твора або пяцідзесяці гадоў з моманту яго стварэння, калі цягам пяцідзесяці гадоў з моманту яго стварэння ён не быў правамерна апублікаваны са згоды аўтара.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;У вызначэнні тэрміну дзеяння выключнага права на ананімны твор або твор, які выкарыстоўваецца пад псеўданімам, у дачыненні якіх у межа тэрміну, прадугледжанага часткай першай дадзенага пункту, аўтар раскрыў сваё сапраўднае імя або яго імя перастала пакідаць сумненні, дастасоўваецца пункт 2 дадзенага артыкула.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;4. Выключнае права на твор, створаны ў суаўтарстве, дзейніче цягам жыцця і пяцідзесяці гадоў пасля смерці аўтара, які перажыў іншых суаўтараў.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;5. Вылічэнне тэрмінаў, прадугледжаных дадзеным артыкулам, пачынаецца з 1 студзеня года, наступнага за годам, у якім меў месца юрыдычны факт, які з’яўляецца падставай, каб пачаўся адлік адпаведнага тэрміну.&lt;/small&gt;
&lt;/poem&gt;
'''Артыкул 21. Пераход твораў у грамадскі набытак'''.
&lt;poem&gt;
&lt;small&gt;1. Заканчэнне тэрміну дзеяння выключнага права на творзначыць пераход гэтага твора ў грамадскі набытак.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;Творы, якім на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь ахова ніколі не давалася, таксама прызнаюцца за такія, што перайшлі ў грамадскім набытак.&lt;/small&gt;
&lt;small&gt;2. Творы, што перайшлі ў грамадскі набытак, могуць вольна выкарыстоўвацца любым фізічнай і юрыдычнай асобайбез выплаты узнагароды. использоваться любым физическим или юридическим лицом без выплаты ўзнагароджання. Пры гэтым павінныявыконвацца права аўтарства, права на імя і права на недатыкальнасць твора.&lt;/small&gt;
&lt;/poem&gt;
----
Поўны тэкст Закона: [https://etalonline.by/document/?regnum=H11100262 на рускай мове], [http://www.law.by/work/EnglPortal.nsf/6e1a652fbefce34ac2256d910056d559/7e18184c14ae0e6bc2256dec0042400c?OpenDocument на англійскай мове].
{{Крыніцы}}</text>
      <sha1>9azhw5mafz1ut09f1pbdb9bveciu42m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/171</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29396</id>
    <revision>
      <id>87664</id>
      <timestamp>2022-08-16T05:46:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  Суддзю самому пра цябе казаў, Што ты і чарнакніжнік і забойца.  {{Разбіўка|Георгій}}. А ты заўсёды мніху верыш?  {{Разбіўка|Вартавы}}. Чорт ім верьць. Скажы аднак мне, доктаp, - Вось людзі баюць: надыходзіць царства Распятага за нас на тысячу гадоў, Што замк...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2553" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

Суддзю самому пра цябе казаў,
Што ты і чарнакніжнік і забойца.

{{Разбіўка|Георгій}}.
А ты заўсёды мніху верыш?

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Чорт ім верьць.
Скажы аднак мне, доктаp, -
Вось людзі баюць: надыходзіць царства
Распятага за нас на тысячу гадоў,
Што замкі будуць знішчаны, не будзе
Ні бедных, ні багатых... Праўда гэта?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Калі захочуць людзі - будзе праўдай,
Калі не стане чалавек рабіць таго другому,
Што сам сабе не хоча. Ты-б хацеў
На месцы быць вось гэтае жанчыны?

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Бог барані мяне, бо гэта-ж ведзьма.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ці можа ведзьма крыж святы насіць?

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Каб вочы нам адвесці, - можа.
Казаў мне мніх, што гэта і не крыж,
А косткі кажана... Мы іх не бачым,
Бо вочы нам адведзены.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Па чым тады ты розніцу пазнаеш
Паміж манашкаю і ведзьмай?

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Ні па чым. Вось наша абаціса
З сваім каханкам збегла, кляштар
Пакінула. Ну чым яна не ведзьма?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Магчыма й так, але чаму тады
Не спаліць біскуп кляштар?..

{{Разбіўка|Вартавы}}.
А я б іх і спаліў: распусту толькі плодзяць.
Служыў я нейк ля кляштара. У ім
Манахаў рыжых шмат было і ў вачавідкі
Насельніцтва вакол іх парыжэла.
Я-б загадаў - жаніць іх па закону,
Чым дазваляць людзей у грэх уводзіць.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ты-б можа загадаў не траціць грошы
Здабытыя слязой і мазалём
На пышную касцёльную раскошу?

{{Разбіўка|Вартўнік}}.
Ды й загадаў-бы: богу усёадно&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>atyvlh38k538s7i41k8uxa87o6iuz2u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/172</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29397</id>
    <revision>
      <id>87667</id>
      <timestamp>2022-08-16T05:54:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;Ці залаты ты крыж цалуеш, ці драўляны Бо сам ён быў на смерць раскрыжаваны На дрэве, на звычайным, еў Драўлянай лыжкаю ў час тайнае вячэры, Прыгоршчамі ваду з Ердані піў.  {{Разбіўка|Скарына}} (''падказвае''). Рабоў не меў...  {{Разбіўка|Вартаўнік}}. Не меў.  {{Р...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2299" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;Ці залаты ты крыж цалуеш, ці драўляны
Бо сам ён быў на смерць раскрыжаваны
На дрэве, на звычайным, еў
Драўлянай лыжкаю ў час тайнае вячэры,
Прыгоршчамі ваду з Ердані піў.

{{Разбіўка|Скарына}} (''падказвае'').
Рабоў не меў...

{{Разбіўка|Вартаўнік}}.
Не меў.

{{Разбіўка|Георгій}} (''падказвае'').
Багацця не збіраў...

{{Разбіўка|Вартаўнік}}.
Наадварот, казаў раздаць багацце,
І ў поце есці хлеб...

{{Разбіўка|Георгій}} (''падказвае'').
...як есць яго епіскап?

{{Разбіўка|Старая}}.
Наш пот крывавы есць - сто бочак збожжа.
Па два валы штогод бярэ, авечак,
Гусей, курэй - без ліку, і для блуду
Дачок астатніх...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ты скажы, стары,
Каб сам ты богам быў, каго-б
Ты на касцёр адправіў:
Ці біскупа, ці гэтую старую?

{{Разбіўка|Вартаўнік}}.
Бог сам рассудзіць.
Мяне не ўводзь у грэх.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Чакай!
Ці знаеш ты, што папа Юлій
Мячом сваё зямное царства шырыў,
З мячом-жа і памёр. Апостал Пётра
У рай хацеў не дапусціць такога,
Ён на апостала з мячом
Накінуўся: «Давай дарогу!»
Ці знаеш ты, што папа Леў дзесяты,
Багацце мае больш за караля любога,
Але адкрыў дамы распусты ў Рыме,
І тысячы сямей штодня знішчае
Гнілая хворасць, сеяная імі?
Наўрад, ці быў-бы ты католікам, каб ведаў
Ты гэта усё...

{{Разбіўка|Вартаўнік}}.
А дзе-б я дзеўся?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ты-б к Мюнцару пайшоў.
&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>oo72ig2j6legdj23adfjc864mo4ipsw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Аўтары-PD-Беларусь</title>
    <ns>14</ns>
    <id>29398</id>
    <revision>
      <id>87681</id>
      <timestamp>2022-08-16T06:36:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «[[Катэгорыя:Аўтары-PD-old-50]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Аўтары-PD-old-50]]</text>
      <sha1>cpm8vrmleu9ehynor1vdoa4g4s76wrm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Аўтары-PD-old-50</title>
    <ns>14</ns>
    <id>29399</id>
    <revision>
      <id>87682</id>
      <timestamp>2022-08-16T06:36:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «[[Катэгорыя:Аўтары-PD-old]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Аўтары-PD-old]]</text>
      <sha1>5oxjw17c90oe1o0mzaugdi9p4bwquo1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/430</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29401</id>
    <revision>
      <id>87686</id>
      <timestamp>2022-08-16T07:09:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4893" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

— Прабачце, ці правільна я вас разумею, — сказаў Каркер, — думаючы, што вы бачыце ў гэтым зручны спосаб прымірыць ганарлівасць місіс Домбі — гэтым словам я азначаю якасць, якая,
калі яна належным чынам абмежавана, упрыгожвае і робіць гонар лэдзі, якая вызначаецца такой прыгажосцю і талентамі, — прымірыць і не скажу — пакараць яе, але дамагчыся ад яе пакорлівасці, якой вы натуральна і па праву патрабуеце?

— Як вам вядома, Каркер, — адказаў містэр Домбі, — я не прывык даваць такіх падрабязных тлумачэнняў сваім учынкам, якія лічу правільнымі, але я не стану абвяргаць вашы меркаванні. Калі у вас ёсць якія-небудзь супярэчанні, вам досыць будзе заявіць аб іх. Але, прызнаюся, я не думаў, што даручэнне, якое-б яно ні было, можа вас прынізіць…

— О! Прынізіць ''мяне!'' — закрычаў Каркер. — Калі я служу ''вам!''

— Або паставіць вас, — прадаўжаў містэр Домбі, — у фальшывае становішча.

— ''Мяне'' ў фальшывае становішча! — усклікнуў Каркер. — Я буду горды, шчаслівы апраўдаць ваша давер'е! Больш ніякіх распараджэнняў? — запытаўся Каркер, адсоўваючы сваё крэсла на ранейшае месца, бо да гэтага часу яны ледзь дакрануліся да яды, і астаючыся стаяць чакаючы адказу.

— Толькі яшчэ адно, — адказаў містэр Домбі. — Будзьце ласкавы, Каркер, паведаміць, што ні адно з даручэнняў да місіс Домбі, якое вы выконваеце або будзеце выконваць, не патрабуе адказу. Будзьце ласкавы не перадаваць мне ніякага адказу. Місіс Домбі ведае аб тым, што не належыць мне ісці на згоду або распачынаць перагаворы па пытанню, якое выклікала рознагалоссі паміж намі, і тое, што я гавару, з'яўляецца немінучым.

Містэр Каркер даў зразумець, што ўцяміў гэта даручэнне, і яны пачалі снедаць — бадай ці з вялікім апетытам. У патрэбную хвіліну вярнуўся Тачыльшчык, які ні на секунду не адрываў позірку ад свайго гаспадара і аддаваўся летуценню, поўнаму, пачцівага жаху. Пасля снедання загадана было прывесці каня містэра Домбі, містэр Каркер сеў на свайго каня, і яны разам паехалі ў Сіці.

Містэр Каркер быў у надзвычай добрым настроі і шмат гаварыў. Містэр Домбі слухаў яго гутарку з велічным выглядам чалавека, які меў права патрабаваць, каб яго забаўлялі гутаркай, і калі-нікалі прагаварваў спагадліва некалькі слоў з мэтай падтрымаць размову. Так ехала гэта выдатная пара. Але містэр Домбі з уласцівай яму годнасцю ехаў, надта адпусціўшы страмёны, надта безуважліва трымаючы павады і надта рэдка паглядаючы, куды ступае яго конь. У выніку здарылася так, што конь містэра Домбі спатыкнуўся аб каменні, скінуў яго з сядла, паваліўся сам, паспрабаваў падняцца і, брыкаючыся, выцяў яго падкаваным капытом.

Містэр Каркер, надзвычайны коннік, надзелены зыркім вокам і цвёрдай рукой, спешыўся і прымусіў жывёлу, якая калацілася&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>o3lcmd587nlzmewp0jp635rsclwluml</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/431</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29402</id>
    <revision>
      <id>87690</id>
      <timestamp>2022-08-16T07:37:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4861" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;на зямлі, падняцца на ногі. У адваротным выпадку канфідэнцыяльная гутарка гэтай раніцы была-б для містэра Домбі апошняй гутаркай.

Пад кіраўніцтвам Каркера містэр Домбі, які страціў прытомнасць, з акрываўленымі галавой і тварам, быў перанесен рабочымі, якія папраўлялі дарогу, у бліжэйшую харчэўню, што была непадалёку, куды да яго з'явіліся дактары, якія хутка прыімчаліся адусюль і як быццам кіраваліся нейкім таямнічым інстынктам, нібы каршуны, пра якіх гавораць, быццам яны злятаюцца да вярблюда, які здыхае ў пустыні. Не без цяжкасцей вярнуўшы яму прытомнасць, гэтыя джэнтльмены пачалі даследаваць раны. Адзін доктар, што жыў па суседству, настойваў на складаным пераломе нагі, і думку гэту падзяляў таксама і гаспадар харчэўні, але два дактары, якія жылі ў іншай мясцовасці і толькі выпадкова трапілі ў гэтыя краі, з вялікай бескарыслівасцю абвяргалі гэту думку, і, нарэшце, было вырашана, што пацярпеўшы хоць і жорстка разбіўся, але не зламаў касцей, калі не лічыць якога-небудзь рабра, і к начы можна будзе перавезці яго
асцярожна дадому. Калі раны яго былі перавязаны, што заняло нямала часу, і яго пакінулі, нарэшце, у спакоі, містэр Каркер зноў ускочыў у сядло і паехаў паведаміць дамашніх аб здарэнні.

Ён пад'ехаў да дома містэра Домбі, спешыўся ля дзвярэй і папрасіў дазволу бачыць місіс Домбі па важнай справе. Слуга, які правёў яго ў пакой самога містэра Домбі, неўзабаве вярнуўся і сказаў, што у гэту гадзіну місіс Домбі не прымае наведвальнікаў, і папрасіў прабачэння за тое, што не напомніў аб гэтым раней.

Містэр Каркер, зусім гатовы да халоднага прыёму, напісаў на візітнай картцы, што паняволі бярэ на сябе смеласць настойваць на спатканні, і ніколі не адважыўся-б зрабіць гэта ў ''другі раз'', калі-б падзея, што здарылася, не з'яўлялася для яго дастатковым апраўданнем. Праз нядоўгі час з'явілася служанка місіс Домбі і правяла яго наверх у будуар, дзе сядзелі ўдваіх Эдзіт і Фларэнс.

Ніколі яшчэ не здавалася яму Эдзіт такой прыгожай. Як не зачароўваўся ён яе тварам і фігурай і як ні былі яны яркія ў пачуццёвых яго ўспамінах, — ніколі яшчэ не здавалася яна яму такой прыгожай.

Яе позірк ганарліва паў на яго, стаяўшага ў дзвярах. Але ён пазіраў на Фларэнс — між іншым, толькі ў той момант, калі пакланіўся, увайшоўшы Ў пакой, — усім выглядам сваім падкрэсліваючы здабытую над ёю ўладу. Як ён узрадаваўся, убачыўшы, што яна збянтэжана спусціла вочы, а Эдзіт прыпаднялася яму насустрач.

Ён вельмі шкадаваў, ён быў глыбока засмучаны, яму нехапала слоў, каб растлумачыць, з якой неахвотай ён узяўся падрыхтаваць яе да весткі аб маленькім здарэнні. Ён упрашаў місіс Домбі не хвалявацца. Кляўся гонарам, што няма ніякіх падстаў трывожыцца. Але містэр Домбі…&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ic2bmuklmfceykl5wig1c60vr3fggqc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/432</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29403</id>
    <revision>
      <id>87691</id>
      <timestamp>2022-08-16T07:53:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4613" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Фларэнс раптам закрычала. Ён пазіраў не на яе, а на Эдзіт. Эдзіт супакойвала і ўсцяшала яе. ''Яна'' не крыкнула ад спалоху. Не.

У часе паездкі конна здарыўся сумны выпадак. Конь містэра Домбі спатыкнуўся, і ён быў выкінуты з сядла.

Фларэнс з адчаем крыкнула, што, напэўна, ён жорстка разбіўся, што ён забіты!

Не. Ён гонарам пакляўся, што хоць містэр Домбі і быў спачатку аглушаны, але неўзабаве ачуняў; зразумела, ён церпіць боль ад ушыбаў, але ніякай небяспекі няма. Каб не здарылася гэта, ён, злашчасны вястун, ніколі-б не адважыўся з'явіцца перад місс Домбі. Але гэта шчырая праўда, запэўніў ён яе.

Усё гэта ён гаварыў, нібы даючы адказы Эдзіт, а не Фларэнс, і позірк яго і ўсмешка прызначаліся для Эдзіт.

Пасля ён сказаў ёй, дзе знаходзіцца містэр Домбі, і папрасіў даць у яго карыстанне карэту, каб перавезці містэра Домбі дадому.

— Мама, — ледзь выгаварыла праз слёзы Фларэнс, — калі-б я магла паехаць!

Пачуўшы гэтыя словы, містэр Каркер, які глядзеў на Эдзіт, употайку кінуў на яе многазначны позірк і злёгку паківаў галавою. Ён бачыў, як яна стрымлівалася, перш чым яе прыгожыя вочы адказалі яму, але ён вырваў у яе адказ — ён даў ёй зразумець, што даб'ецца адказу або загаворыць і жорстка раніць сэрца Фларэнс, — і яна адказала яму. Калі яна адвяла ад яго вочы, ён зірнуў на яе так, як пазіраў у тую раніцу на карціну.

— Мне даручана перадаць, — сказаў ён, — што новая эканомка — здаецца яе завуць місіс Піпчын…

Нішто не магло ўнікнуць ад яго. Ён адразу зразумеў, што запрашэнне Піпчын было новай знявагай, нанесенай містэрам Домбі сваёй жонцы.

— … павінна распарадзіцца, каб, па жаданню містэра Домбі, пасцель прыгатавалі яму ўнізе, дзе яго пакоі, бо гэтыя пакоі ён любіць больш за ўсе астатнія. Я хутка вярнуся да містэра Домбі. Няварта казаць вам, пані, што прыняты ўсе меры, каб толькі забяспечыць яму спакой, і што яго вельмі добра даглядаюць. Дазвольце паўтарыць яшчэ раз: няма ніякіх падстаў трывожыцца. Нават вы можаце быць зусім спакойны, паверце мне.

Ён пакланіўся вельмі пачціва і падлізліва, вярнуўся ў пакой містэра Домбі і, распарадзіўшыся, каб карэта была паслана ўслед за ім, зноў сеў на каня і паехаў у Сіці. Ён быў вельмі задуменны, пакуль ехаў туды, вельмі задуменны там і вельмі задуменны ў карэце па дарозе назад у харчэўню, дзе астаўся містэр Домбі. І толькі ля пасцелі гэтага джэнтльмена ён зноў стаў самім сабою і ўспомніў пра свае зубы.

Містэра Домбі, змучанага болем, пасадзілі пад вечар у карэту і з аднаго боку абклалі падушкамі, а з другога — сеў яго памочнік, якому ён давяраў. З прычыны таго, што патрэбна было ста-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ahgymolsgb0ns2s78dmfozexllvqqsa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/433</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29404</id>
    <revision>
      <id>87692</id>
      <timestamp>2022-08-16T08:08:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4360" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;рацца каб не трэсла, яны ехалі амаль што ступою, і было ўжо зусім цёмна, калі яго прывезлі дадому. Місіс Піпчын, кіслая і панурая і трымаўшая ў памяці Перуанскія капальні, у чым мела падставу пераканацца ўсё насельніцтва дома, сустрэла яго ля дзвярэй і расшавяліла слуг, некалькі разоў апырснуўшы іх слоўным воцатам, пакуль яны пераносілі яго ў пакой. Містэр Каркер не пакідаў містэра Домбі, пакуль яго не паклалі ў пасцель, а пасля той не захацеў бачыць асоб жаночага полу, за выключэннем надзвычайнай Людаедкі, і містэр Каркер яшчэ раз наведаў місіс Домбі, каб расказаць пра становішча яе мужа.

Ён зноў застаў Эдзіт разам з Фларэнс і зноў звярнуўся з заспакойваючымі словамі да Эдзіт, нібы яна была афярай неспакою. З такім запалам выказваў ён сваё спачуванне, што, на развітанне, адважыўся, зірнуўшы папярэдне яшчэ адзін раз у бок Фларэнс, узяць яе руку і, схіліўшыся, паднесці да губ.

Эдзіт не забрала руку і не выцяла яго гэтай рукой па бледным твары, хоць румянец заліў яе шчокі, яркі агеньчык загарэўся ў вачах і яна выпрасталася ўсім станам. Але, астаўшыся адна ў сваім пакоі, яна стукнула па каміннай паліцы так, што ад аднаго ўдару на руцэ паказалася кроў, і працягнула яе да
агню, які палаў у каміне, як быццам хацела сунуць яе ў агонь і спаліць.


{{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ ХLІІІ
'''''}}
{{Цэнтар|'''''Бяссонная ноч.'''''}}

Фларэнс, якая даўно ўжо абудзілася ад сваіх мар, з сумам сачыла за адчужанасцю паміж яе бацькам і Эдзіт, бачыла, што прорва паміж імі ўсё шырыцца, і ведала, што горыч накапляецца з кожным днём.

Яна бачыла, што з Эдзіт бацька халодны і сухі таксама, як і з ёю, суровы, няўмольны, непахісны. Ці не зрабіла такое абыходжанне няшчаснай і яе родную маці, са слязмі на вачах пыталася яна ў самой сабе, і тая зачэзла і памерла? Пасля яна думала аб тым, якая ганарлівая і велічная Эдзіт з усімі, толькі не з ёю, з якой пагардай ставіцца яна да яго, як цураецца яго і што сказала яна ў той вечар, калі вярнулася дадому; і раптам Фларэнс пачынала здавацца амаль не злачынным, што яна любіць тую, якая варожа настроена да яе бацькі, і што ў адзіноцтве свайго пакоя бацька, ведаючы аб гэтым, павінен лічыць яе пачварнай дачкой, якая зрабіла новы грэх, павялічыўшы старую віну. Першае ласкавае слова Эдзіт, першы ласкавы позірк праганяў гэтыя думкі, і яны рабіліся праяўленнем чорнай няўдзячнасці; хто, калі не яна, ажывіла сумнае сэрца Фларэнс, такое адзінокае і такое змучанае, і была лепшым яго ўцяшальнікам?&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kd9xsghiha9ea85c58xsgdnd7c7gaxt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87693</id>
      <parentid>87692</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T08:14:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4449" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;section begin=&quot;ch42&quot;/&gt;рацца каб не трэсла, яны ехалі амаль што ступою, і было ўжо зусім цёмна, калі яго прывезлі дадому. Місіс Піпчын, кіслая і панурая і трымаўшая ў памяці Перуанскія капальні, у чым мела падставу пераканацца ўсё насельніцтва дома, сустрэла яго ля дзвярэй і расшавяліла слуг, некалькі разоў апырснуўшы іх слоўным воцатам, пакуль яны пераносілі яго ў пакой. Містэр Каркер не пакідаў містэра Домбі, пакуль яго не паклалі ў пасцель, а пасля той не захацеў бачыць асоб жаночага полу, за выключэннем надзвычайнай Людаедкі, і містэр Каркер яшчэ раз наведаў місіс Домбі, каб расказаць пра становішча яе мужа.

Ён зноў застаў Эдзіт разам з Фларэнс і зноў звярнуўся з заспакойваючымі словамі да Эдзіт, нібы яна была афярай неспакою. З такім запалам выказваў ён сваё спачуванне, што, на развітанне, адважыўся, зірнуўшы папярэдне яшчэ адзін раз у бок Фларэнс, узяць яе руку і, схіліўшыся, паднесці да губ.

Эдзіт не забрала руку і не выцяла яго гэтай рукой па бледным твары, хоць румянец заліў яе шчокі, яркі агеньчык загарэўся ў вачах і яна выпрасталася ўсім станам. Але, астаўшыся адна ў сваім пакоі, яна стукнула па каміннай паліцы так, што ад аднаго ўдару на руцэ паказалася кроў, і працягнула яе да
агню, які палаў у каміне, як быццам хацела сунуць яе ў агонь і спаліць.

&lt;section end=&quot;ch42&quot;/&gt;
&lt;section begin=&quot;ch43&quot;/&gt;{{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ ХLІІІ
'''''}}
{{Цэнтар|'''''Бяссонная ноч.'''''}}

Фларэнс, якая даўно ўжо абудзілася ад сваіх мар, з сумам сачыла за адчужанасцю паміж яе бацькам і Эдзіт, бачыла, што прорва паміж імі ўсё шырыцца, і ведала, што горыч накапляецца з кожным днём.

Яна бачыла, што з Эдзіт бацька халодны і сухі таксама, як і з ёю, суровы, няўмольны, непахісны. Ці не зрабіла такое абыходжанне няшчаснай і яе родную маці, са слязмі на вачах пыталася яна ў самой сабе, і тая зачэзла і памерла? Пасля яна думала аб тым, якая ганарлівая і велічная Эдзіт з усімі, толькі не з ёю, з якой пагардай ставіцца яна да яго, як цураецца яго і што сказала яна ў той вечар, калі вярнулася дадому; і раптам Фларэнс пачынала здавацца амаль не злачынным, што яна любіць тую, якая варожа настроена да яе бацькі, і што ў адзіноцтве свайго пакоя бацька, ведаючы аб гэтым, павінен лічыць яе пачварнай дачкой, якая зрабіла новы грэх, павялічыўшы старую віну. Першае ласкавае слова Эдзіт, першы ласкавы позірк праганяў гэтыя думкі, і яны рабіліся праяўленнем чорнай няўдзячнасці; хто, калі не яна, ажывіла сумнае сэрца Фларэнс, такое адзінокае і такое змучанае, і была лепшым яго ўцяшальнікам?
&lt;section end=&quot;ch43&quot;/&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0lzkfqvbp82rzw7iyvimuwiu490ey70</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Домбі і сын/42</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29405</id>
    <revision>
      <id>87700</id>
      <timestamp>2022-08-16T08:27:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Загаловак  | назва     =  Раздзел ХLІІ, у якім расказваецца аб давяральнай размове і аб няшчасным выпадку  | аўтар     = Чарльз Дыкенс  | пераклад  =   | секцыя    = Раман  | арыгінал  =   | папярэдні = [[Домбі і сын/41|Раздзел ХLI. Новыя галасы ў хвалях]]  | наступны  = Домбі...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="699" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     =  Раздзел ХLІІ, у якім расказваецца аб давяральнай размове і аб няшчасным выпадку
 | аўтар     = Чарльз Дыкенс
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Раман
 | арыгінал  = 
 | папярэдні = [[Домбі і сын/41|Раздзел ХLI. Новыя галасы ў хвалях]]
 | наступны  = [[Домбі і сын/43|Раздзел ХLІІІ. Бяссонная ноч]]
 | дата      = 1848 (пераклад 1938)
 | анатацыі  = 
}}
&lt;pages index=&quot;Домбі і сын.pdf&quot; from=&quot;422&quot; to=&quot;433&quot; fromsection=ch42 tosection=ch42 /&gt;</text>
      <sha1>b2tgdtdo4e91yz7jjzqrz1onjhha7w4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/434</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29406</id>
    <revision>
      <id>87703</id>
      <timestamp>2022-08-16T08:32:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4792" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Адно вялікае няшчасце, больш страшнае, чым усе астатнія, прамінула Фларэнс. У яе ніколі не з'яўляліся падазрэнні, што Эдзіт сваёй пяшчотнасцю да яе павялічвала адлегласць, якая аддзяляла яе ад бацькі, або давала новы повад для непрыязні. Калі-б Фларэнс дапусціла такую магчымасць, якое-б гэта было
для яе гора, якую афяру пастаралася-б яна прынесці, бедная,
любячая дзяўчынка!

Ніколі ніводным словам не абменьваліся аб гэтым цяпер Фларэнс і Эдзіт. Эдзіт сказала аднойчы, што ў гэтым іх павінна раздзяляць прорва і маўчанне, падобнае да самой смерці, і Фларэнс адчувала, што яна ў правах.

Такія былі справы, калі яе бацьку прывезлі дадому ў муках і бездапаможнасці, і ён панура адасобіўся ў сваіх пакоях, дзе яго даглядалі слугі і дзе яго не наведала Эдзіт, і ў яго не было
ніводнага сябра або прыяцеля, апрача містэра Каркера, які пайшоў ад яго каля поўначы.

— Што і казаць, прыемнае грамадства, міс Флой, — сказала
Ніпер. — О, гэта сапраўдны скарб! Калі яму калі-небудзь патрэбна будзе рэкамендацыя, не раю па яе прыходзіць да мяне — вось усё, што я магу яму сказаць.

— Любая С'юзен, — перапыніла Фларэнс, — кіньце!

— О, лёгка сказаць «кіньце», міс Флой, — запярэчыла Ніпер, вельмі раззлаваная, — але, прашу прабачэння, у нас адбываюцца такія рэчы, што ўся кроў у жылах ператвараецца ў калючыя шпількі і іголкі. Не падумайце дрэннага, міс Флой, я нічога не маю супраць вашай мачыхі, якая заўсёды абыходзілася са мною, як належыць лэдзі, аднак, павінна сказаць, яна досыць фанабэрыстая, хоць я і не маю права пярэчыць супроць гэтага, але калі
справа даходзіць да ўсялякіх місіс Піпчын, і іх прызначаюць камандаваць намі, і яны пільнуюць ля дзвярэй вашага татулі, як кракадзілы (добра яшчэ, што яны яек не нясуць!), нам гэта ўжо вельмі крыўдна!

— У таты добрая думка наконт місіс Піпчын, С'юзен, — запярэчыла Фларэнс, — і ён, ведаеце, мае права выбіраць сабе эканомку. Калі ласка, кіньце!

— Ну, што-ж, міс Флой, — адазвалася Ніпер, — калі вы скажаце «кіньце», спадзяюся, я заўсёды канчаю, але місіс Піпчын дзейнічае на мяне, як зялёны агрэст, міс, ніколькі не лепш.

С'юзен была надзвычай узрушана і ў сваёй гаворцы ставілася з надзвычайнай пагардай да знакаў прыпынку ў той вечар, калі містэра Домбі прывезлі дадому, бо, калі Фларэнс паслала яе ўніз запытацца пра яго здароўе, яна вымушана была перадаць сваё даручэнне свайму смяротнаму ворагу, місіс Піпчын, а тая ўзяла на сябе смеласць, не даводзячы аб ім да ведама містэра Домбі, даць адказ, які міс Ніпер назвала крыўдным. У гэтым адказе С'юзен Ніпер убачыла дзёрзкасць з боку гэтай узорнай афяры Перуанскіх капальняў і пагардлівыя адносіны да сваёй маладой гаспадыні, якіх нельга было дараваць;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>cfbzhaf34n4s55nigyujtx3xqo8ged8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/173</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29407</id>
    <revision>
      <id>87704</id>
      <timestamp>2022-08-16T08:33:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Вартавы}} А што ён кажа?  {{Разбіўка|Георгій}} Вось тое, што і ты. За гэта, Калі-б пачуў цябе суддзя ці сам епіскап, Ты заўтра-б з ёй загінуў на кастры.  {{Разбіўка|Вартавы}} За што? За тое, што сказаў Хрыстовы слевы толькі?  {{Разбіўка|Георгій}} Вось...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2678" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Вартавы}}
А што ён кажа?

{{Разбіўка|Георгій}}
Вось тое, што і ты. За гэта,
Калі-б пачуў цябе суддзя ці сам епіскап,
Ты заўтра-б з ёй загінуў на кастры.

{{Разбіўка|Вартавы}}
За што? За тое, што сказаў
Хрыстовы слевы толькі?

{{Разбіўка|Георгій}}
Вось за гэта.

{{Разбіўка|Вартавы}}
Дык як-жа гэта так? Выходзіць...

{{Разбіўка|Георгій}}
Выходзіць, што калі чакаеш царства
Распятага за нас, калі сваю душу
Не хочаш у смалу пякельную укінуць,
Не памагай таму, хто божым словам
Хавае д'ябла справы, крыжам прыкрывае
Вампіра сэрца - ўсіх грахоў гняздо.
Будзь дапаможнікам не д'яблу, а Хрысту,
Не на касцёр нявінных, а на волю
Вядзі і тым ратуй сваю душу.

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Даўно пра гэта сам я думаў, доктар.
&lt;small&gt;(Перапыняючы іх далейшую размову, уваходзіць суддзя і начальнік турмы).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Суддзя}}.
Клянуся я святым Францыскам, турбаваць
Не стаў сябе-б я па такой віхуры,
Каб не загад епіскага прывезці
Яму да рання ведзьму. Звездачот
Якісьці гараскоп яму саставіў,
Што будзе жыць яшчэ ён сто гадоў,
Калі яе ён спаліць заўтра ўранку.
Мніх ад яго прыехаў...
Адчапіць яе.
&lt;small&gt;(Старую вызваляюць ад ланцуга, прыкутага да сцяны. Выпадковае супадзенне: якраз у гэты час самы моцны удар перуна. Начальнік турмы спалохана спрабуе выштурхнуць старую).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Начальнік турмы}}.
Хутчэй, хутчэй яе адсюль, іначай
Праваліцца турма у пекла, пан суддзя!
&lt;small&gt;(Да вартавога).&lt;/small&gt;
Ты едзеш з ёй.

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Я старшым не паеду.

{{Разбіўка|Начальнік турмы}}.
Паедзе мніх з табой,&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>80gf2uqhlc7njbho38p2flkwdfnppoq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/174</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29408</id>
    <revision>
      <id>87705</id>
      <timestamp>2022-08-16T08:38:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;І сын мой едзе з вамі - перадасць Яе епіскапу.  {{Разбіўка|Вартавы}}. Тады я еду. Да пабачэння, доктар.  {{Разбіўка|Георгій}}. Добры пуць! &lt;small&gt;(Старая, пагрымліваючы ланцугам, паклан лася Георгію, шэпчучы нешта губамі, і ён адказаў ёй нахіленнем галавы. Начал...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2854" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;І сын мой едзе з вамі - перадасць
Яе епіскапу.

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Тады я еду.
Да пабачэння, доктар.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Добры пуць!
&lt;small&gt;(Старая, пагрымліваючы ланцугам, паклан лася Георгію, шэпчучы нешта губамі, і ён адказаў ёй нахіленнем галавы. Начальнік турмы вымушан быў пайсці ўслед за арыштаванай. Суддзю спыніў забабонны страх і ён застаўся).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Суддзя}} ''(спрабуючы жартаваць)''.
Відаць, суддзю самому давядзецца
ў турме перачакаць, пакуль мінецца бура.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ад торбы і турмы не заракайся - кажуць
У нас, у Белай Русі, пан суддзя. Дарэчы,
Няўжо у вас сумленне спіць спакойна,
Адправіўшы на казнь старую без віны?

{{Разбіўка|Суддзя}}.
Мой дзед і бацька суддзямі былі.
Яны, як запавет, мне перадалі:
«Ты за багатых суд судзі заўсёды
І будзеш правым перад богам і людзьмі».
Я так судзіў, і не было здарэння,
Каб памыліўся я... Сам памяркуй,
Багаты праў заўсёды: ён - не ўкрадзе, -
Бо у яго свайго хапае, - не заб'е,
Хіба баронячы жыццё сваё й набытак,
Не прысягне дарэмна - бо няма патрэбы.
А бедны што? Не украу ён- дык украдзе;
Як сёння не салгаў, дык заўтра ён салжэ;
Не вінаваты ў тым, за што падсудны сёння,
Дык сто разоў раней яго судзіць я мог, -
Калі-б папаўся ён, - за гэткае-ж злачынства.
За што-ж мяне сумленне будзе мучыць?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Так, сапраўды, яно замкнута крэпка
І пераконанні такія не праб'е.

{{Разбіўка|Суддзя}}.
І ў справе у тваёй да сённешняга дня
Не ведаў я - хто ты: ці бедны ці багаты.
Таму і не судзіў.

{{Разбіўка|Георгій}}.
А сёння?

{{Разбіўка|Суддзя}}.
А сёння знаю,
Што крэдыторамі апісана друкарня
У Празе Чэшскай у цябе, што тут&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jq2ukwykpzoh2ou3et63rlv3rkkvk8v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87714</id>
      <parentid>87705</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T08:57:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Taravyvan Adijene</username>
        <id>164</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Вычытка */ артаграфія, пунктуацыя</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2886" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Taravyvan Adijene&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;І сын мой едзе з вамі — перадасць
Яе епіскапу.

{{Разбіўка|Вартавы}}.
Тады я еду.
Да пабачэння, доктар.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Добры пуць!
&lt;small&gt;(Старая, пагрымліваючы ланцугам, паклан лася Георгію, шэпчучы нешта губамі, і ён адказаў ёй нахіленнем галавы. Начальнік турмы вымушан быў пайсці ўслед за арыштаванай. Суддзю спыніў забабонны страх і ён застаўся).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Суддзя}} ''(спрабуючы жартаваць)''.
Відаць, суддзю самому давядзецца
ў турме перачакаць, пакуль мінецца бура.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ад торбы і турмы не заракайся — кажуць
У нас, у Белай Русі, пан суддзя. Дарэчы,
Няўжо у вас сумленне спіць спакойна,
Адправіўшы на казнь старую без віны?

{{Разбіўка|Суддзя}}.
Мой дзед і бацька суддзямі былі.
Яны, як запавет, мне перадалі:
«Ты за багатых суд судзі заўсёды
І будзеш правым перад богам і людзьмі».
Я так судзіў, і не было здарэння,
Каб памыліўся я… Сам памяркуй,
Багаты праў заўсёды: ён — не ўкрадзе, —
Бо у яго свайго хапае, — не заб’е,
Хіба баронячы жыццё сваё й набытак,
Не прысягне дарэмна — бо няма патрэбы.
А бедны што? Не ўкраў ён — дык украдзе;
Як сёння не салгаў, дык заўтра ён салжэ;
Не вінаваты ў тым, за што падсудны сёння,
Дык сто разоў раней яго судзіць я мог, —
Калі-б папаўся ён, — за гэткае-ж злачынства.
За што-ж мяне сумленне будзе мучыць?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Так, сапраўды, яно замкнута крэпка
І пераконанні такія не праб’е.

{{Разбіўка|Суддзя}}.
І ў справе у тваёй да сённешняга дня
Не ведаў я — хто ты: ці бедны ці багаты.
Таму і не судзіў.

{{Разбіўка|Георгій}}.
А сёння?

{{Разбіўка|Суддзя}}.
А сёння знаю,
Што крэдыторамі апісана друкарня
У Празе Чэшскай у цябе, што тут&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>cqnug5chk2q6zcpsxim57gr102he2v9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/175</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29409</id>
    <revision>
      <id>87706</id>
      <timestamp>2022-08-16T08:41:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;Заступнікаў не маеш ты багатых, Што на цябе манахі точаць зубы За друкаванне кніг, што ім не да спадобы.  {{Разбіўка|Георгій}}. А ці вядома Табе, суддзя, што згодна ўсіх законаў Мяне не маеш права ты судзіць? Што палачанін я і доктар.  {{Разбіўка|Суддзя}}. Зн...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2367" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;Заступнікаў не маеш ты багатых,
Што на цябе манахі точаць зубы
За друкаванне кніг, што ім не да спадобы.

{{Разбіўка|Георгій}}.
А ці вядома
Табе, суддзя, што згодна ўсіх законаў
Мяне не маеш права ты судзіць?
Што палачанін я і доктар.

{{Разбіўка|Суддзя}}.
Знаю.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Тады, ці знаеш ты, што палачане
Купца любога з немцаў закуюць
І зробяць з ім ўсё тое, да чаго
Мяне твой суд няправільны прысудзіць?

{{Разбіўка|Суддзя}}.
І гэта мне вядома.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ну і што?

{{Разбіўка|Суддзя}}.
Таму й хачу я скончыць палюбоўна:
Што мне дасі, каб выпусціў цябе я?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Не больш таго, што сам я атрымаю
З цябе судом за страту ў гандлі
За час, які я тут прамарнаваў.

{{Разбіўка|Суддзя}}.
Ого! А што, калі паклічу я
Манаха-базыльянца з Прагі
І давядзе той мніх, што чарнакніжнік ты?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ты кажаш, што друкарню апісалі?
Калі ў тым спіску будзе адна кніга,
Якой няма у папы ў Вацікане,
Апроч святых славянскіх, - на касцёр
Пайду спакойна я.
&lt;small&gt;(Уваходзіць начальнік турмы).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Начальнік}}.
Ад біскупа ганцы й сюды дапялі,
Пабачыўшы, што дома вас няма.

{{Разбіўка|Суддзя}}.
Прасі.
&lt;small&gt;(Уваходзіць Раман і Товій).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Рамане! Товій!

{{Разбіўка|Раман}}.
Здароў будзь, доктар сын Скарыніч!
Здароў будзь, пан суддзя! Прымі загад
Ад біскупа, які сюды паслаў нас.&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0kwebahr877o8ycozv40eoturn234bt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/176</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29410</id>
    <revision>
      <id>87707</id>
      <timestamp>2022-08-16T08:46:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Товій}}. Вось ліст ад Віленскага біскупа І кардынала вам, слаўнейшы паміж слаўных, Яго вялікасці прыдворнаму ўрачу, 3 наказам, як мага хутчэй з'явіцца, Бо біскуп захварэў.  {{Разбіўка|Суддзя}} ''(разгублена, чытае паперу).'' Прыдворны... кардынал...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2875" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Товій}}.
Вось ліст ад Віленскага біскупа
І кардынала вам, слаўнейшы паміж слаўных,
Яго вялікасці прыдворнаму ўрачу,
3 наказам, як мага хутчэй з'явіцца,
Бо біскуп захварэў.

{{Разбіўка|Суддзя}} ''(разгублена, чытае паперу).''
Прыдворны... кардынала...

{{Разбіўка|Товій}} ''(адводзячы ўбок Георгія).''
Георгій, дружа! Як мага у Вільню,
Бо Маргарыта у турме за атручэнне мужа.
Судзіць збіраецца яе фон-Шпілер Ёган!

{{Разбіўка|Георгій}}.
іла, іла, ліма савахвані!

{{Разбіўка|Суддзя}}.
Прашу прабачыць нас, шаноўны доктар,
За наша невуцтва і непрыстойнасць.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Хутчэй мне коні дайце!

{{Разбіўка|Суддзя}}.
Я сам знайду вам коні! Сам.

{{Разбіўка|Заслона}}.

КАРЦІНА ДРУГАЯ.
&lt;small&gt;Судовы пакой у палацы князя-б скупа Яна Віленскага. Пасярод-судны трон біскупа, абіты чырвоным аксамітам і аздоблены разьбой і золатам. Справа-кафедра дарадцы, а за ёй доўгі стол для манахаў-пісарчукоў. Злева-агароджанае невысокімі парэнцамі месца для падсудных і сведак. Трое дзвярэй вядуць у іншыя пакоі. Убранне пакоя багатае і падкрэслена пышнае.

Раніца. У пакоі-дарадца біскупа Ёган фон-Шпілер і манах-пісар.&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Манах}} ''(дакладвае Ёгану).''
ўдава Адвернікава Маргарыта
Сцвярджае ўсё адно і тое-ж, што яна
Увесь той дзень Адверніка у вочы
Не бачыла і дзе ён быў- не знае,
А знае толькі, што яго аднекуль
Прывезлі ледзь жывым і ён
Сканаў, у памяць не прыходзячы.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Чаму-ж яна раптоўна знікла з дому,
Як толькі муж памёр?

{{Разбіўка|Манах}}.
Упарта сцверджвае, што жах вялікі
Апанаваў яе душу, што не магла
Яна застацца ля нябожчыка і к маці
Пайшла хутчэй і маці не застала:
&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bflhw2bxsrf3bnwuar1aagc4y281m83</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87708</id>
      <parentid>87707</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T08:46:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2875" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Товій}}.
Вось ліст ад Віленскага біскупа
І кардынала вам, слаўнейшы паміж слаўных,
Яго вялікасці прыдворнаму ўрачу,
3 наказам, як мага хутчэй з'явіцца,
Бо біскуп захварэў.

{{Разбіўка|Суддзя}} ''(разгублена, чытае паперу).''
Прыдворны... кардынала...

{{Разбіўка|Товій}} ''(адводзячы ўбок Георгія).''
Георгій, дружа! Як мага у Вільню,
Бо Маргарыта у турме за атручэнне мужа.
Судзіць збіраецца яе фон-Шпілер Ёган!

{{Разбіўка|Георгій}}.
іла, іла, ліма савахвані!

{{Разбіўка|Суддзя}}.
Прашу прабачыць нас, шаноўны доктар,
За наша невуцтва і непрыстойнасць.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Хутчэй мне коні дайце!

{{Разбіўка|Суддзя}}.
Я сам знайду вам коні! Сам.

{{Разбіўка|Заслона}}.

КАРЦІНА ДРУГАЯ.
&lt;small&gt;Судовы пакой у палацы князя-біскупа Яна Віленскага. Пасярод-судны трон біскупа, абіты чырвоным аксамітам і аздоблены разьбой і золатам. Справа-кафедра дарадцы, а за ёй доўгі стол для манахаў-пісарчукоў. Злева-агароджанае невысокімі парэнцамі месца для падсудных і сведак. Трое дзвярэй вядуць у іншыя пакоі. Убранне пакоя багатае і падкрэслена пышнае.
Раніца. У пакоі-дарадца біскупа Ёган фон-Шпілер і манах-пісар.&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Манах}} ''(дакладвае Ёгану).''
ўдава Адвернікава Маргарыта
Сцвярджае ўсё адно і тое-ж, што яна
Увесь той дзень Адверніка у вочы
Не бачыла і дзе ён быў- не знае,
А знае толькі, што яго аднекуль
Прывезлі ледзь жывым і ён
Сканаў, у памяць не прыходзячы.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Чаму-ж яна раптоўна знікла з дому,
Як толькі муж памёр?

{{Разбіўка|Манах}}.
Упарта сцверджвае, што жах вялікі
Апанаваў яе душу, што не магла
Яна застацца ля нябожчыка і к маці
Пайшла хутчэй і маці не застала:
&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bkuhqk4h1al8gvdh7hd9g9cbkm5py77</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/177</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29411</id>
    <revision>
      <id>87709</id>
      <timestamp>2022-08-16T08:48:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «Дарота мёртваю была. Яна самлела І засталася там.  {{Разбіўка|Георгій}}. {{Разбіўка|Ёган}} (адзін). {{Разбіўка|Манах}}.  {{Разбіўка|Ёган}}. Не давялося Людзей знайсці, якім вядома, Што ад Францышка Скарыны яна Дары, лісты атрымлівала з Прагі?  {{Разбіўка|Манах}}. Та...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1887" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;Дарота мёртваю была. Яна самлела
І засталася там.

{{Разбіўка|Георгій}}.
{{Разбіўка|Ёган}} (адзін).
{{Разбіўка|Манах}}.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Не давялося
Людзей знайсці, якім вядома,
Што ад Францышка Скарыны яна
Дары, лісты атрымлівала з Прагі?

{{Разбіўка|Манах}}.
Такіх людзей не знойдзена.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Мо' з Товіем яна спатканні мела?

{{Разбіўка|Манах}}.
Не, у астатні час, -
Усе пасведчылі, -яна чурацца стала
І дома мацеры і Товія.

{{Разбіўка|Ёган}}.
І ўсё-ж яна! Каму, калі не ёй
Смерць пана Юрыя была к выгодзе?
Злачынства корань там, дзе плод яго.
Яе пыталі пыткай?

{{Разбіўка|Манах}}.
Так, пыталі.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Прывесці да мяне яе. Я сам
Зраблю ёй допыт. А пасля...
Пашлю на дыбу.

{{Разбіўка|Манах}}.
Іду і прывяду.
(Выходзіць.)
Не, гэр Францышак Скарына, зламлю
Яе каханне я пякельнай мукай.
Шкада, што ты таго не ўбачыш! Я-б хацеў,
Каб ты быў тут, каб бачыў сам,
Як зарываць яе ў зямлю жывою будуць!
О, ты аддаў-бы нам і кнігі і друкарню!
(Варочаецца манах).
Там баба, нейкая Арына, просіць дапусціць
Да вашай міласці.
Па справе...
...
Маргарыты-ж гэтай.
У пусці.
171&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>m8zw1dl5py0iou29xv8inkvi1u1me6w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87713</id>
      <parentid>87709</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T08:57:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1990" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;Дарота мёртваю была. Яна самлела
І засталася там.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Не давялося
Людзей знайсці, якім вядома,
Што ад Францышка Скарыны яна
Дары, лісты атрымлівала з Прагі?

{{Разбіўка|Манах}}.
Такіх людзей не знойдзена.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Мо' з Товіем яна спатканні мела?

{{Разбіўка|Манах}}.
Не, у астатні час, -
Усе пасведчылі, -яна чурацца стала
І дома мацеры і Товія.

{{Разбіўка|Ёган}}.
І ўсё-ж яна! Каму, калі не ёй
Смерць пана Юрыя была к выгодзе?
Злачынства корань там, дзе плод яго.
Яе пыталі пыткай?

{{Разбіўка|Манах}}.
Так, пыталі.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Прывесці да мяне яе. Я сам
Зраблю ёй допыт. А пасля...
Пашлю на дыбу.

{{Разбіўка|Манах}}.
Іду і прывяду.
&lt;small&gt;(Выходзіць.)&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}} ''(адзін).''
Не, гэр Францышак Скарына, зламлю
Яе каханне я пякельнай мукай.
Шкада, што ты таго не ўбачыш! Я-б хацеў,
Каб ты быў тут, каб бачыў сам,
Як зарываць яе ў зямлю жывою будуць!
О, ты аддаў-бы нам і кнігі і друкарню!
&lt;small&gt;(Варочаецца манах).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Манах}}.
Там баба, нейкая Арына, просіць дапусціць
Да вашай міласці.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Па справе...

{{Разбіўка|Манах}}.
...Маргарыты-ж гэтай.

{{Разбіўка|Ёган}}.
ўпусці.&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>pf3udlqjwvfecth1pvfqo7o4rororhi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/435</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29412</id>
    <revision>
      <id>87711</id>
      <timestamp>2022-08-16T08:53:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4503" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;гэтым часткова тлумачылася яе ўзрушэнне. Але яшчэ з дня вяселля яе падазрэнні і недаверлівасць узмацняліся, бо, як і многія іншыя асобы з падобным характарам, што шчыра і моцна прывязваюцца да чалавека, які займае, падобна Фларэнс, зусім іншае становішча, С'юзен была вельмі рэўнівая, і, зразумела, яе рэўнасць павярнулася супроць Эдзіт, якая раздзяліла з ёю ўладу і стала паміж імі.

— С'юзен, — сказала Фларэнс, якая задуменна сядзела ля стала, — цяпер вельмі позна. Сёння мне больш нічога не будзе патрэбна.

— Ах, міс Флой! — усклікнула Ніпер. — Дапраўды-ж, я часта ўспамінаю пра тыя часы, калі сядзела з вамі да больш позняй гадзіны і засынала ад стомленасці, а ў вас ні ў адным воку сну не было, усёроўна, як у акулярах, але цяпер сядзіць з вамі ваша мачыха, міс Флой, дапраўды, я на гэта не наракаю. Я ні слова супраць гэтага не скажу.

— Я не забудуся, хто быў старым маім другам у тыя часы, калі нікога ў мяне не было, С'юзен, — ласкава адазвалася Фларэнс, — ніколі не забудуся.

І, падняўшы вочы, яна абняла за шыю сваю скромную сяброўку, прыцягнула яе да сябе і пацалавала, пажадаўшы ёй добрай ночы; гэта так расчуліла міс Ніпер, што яна пачала ўсхліпваць.

— Дарагая мая міс Флой, — сказала С'юзен, — дазвольце мне яшчэ раз спусціцца ўніз і даведацца, як адчувае сябе ваш татуля; я ведаю, што вы страшэнна непакоіцеся, дазвольце-ж мне яшчэ раз спусціцца ўніз і самой пастукаць да яго ў дзверы.

— Не патрэбна, — сказала Фларэнс, — кладзіцеся спаць. Раніцой мы даведаемся. Я сама даведаюся аб гэтым раніцой. Напэўна, мама была ўнізе, — Фларэнс пачырванела, бо на гэта яна не спадзявалася, — а магчыма, яна цяпер там. Спакойнай ночы!

С'юзен была расчулена і змоўчала аб тым, ці лічыць яна магчымым, што місіс Домбі даглядае свайго мужа; затым, не сказаўшы ні слова, яна вышла. Астаўшыся адна, Фларэнс закрыла твар рукамі і дала волю слязам, якія пырснулі ў яе з вачэй. Страшная думка, якая прымусіла яе ўздрыгануцца і сціснуць рукі, хоць яна не першы раз прамільганула ў яе галаве, — думка, што ён можа памерці, так і не ўбачыўшы яе, не назваўшы па імю, устрасянула ўсю яе істоту. У спалоху яна падумала, з трапятаннем падумала аб тым, каб зноў спусціцца ўніз і падкрасціся да яго дзвярэй.

Вышаўшы з пакоя, яна прыслухалася. У доме было ціха, і ўсе агні патушаны. Шмат, шмат часу, падумала яна, прайшло з той пары, як яна, бывала, рабіла начное паломніцтва да яго дзвярэй! Шмат, шмат часу, старалася думаць яна, прайшло з той
пары, як яна ўвайшла апоўначы да яго ў пакой і ён вывеў яе назад да лесвіцы!&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ksp0t8do88if7zq9xomxbsu2ao7wi7p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/178</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29413</id>
    <revision>
      <id>87718</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:02:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;{{Разбіўка|Манах}} ''(расчыняе дзверы)''. Уваходзь. &lt;small&gt;(Уваходзіць Арына, зусім старая, сівая).&lt;/small&gt;  {{Разбіўка|Ёган}} (''манаху''). Ідзі і падрыхтуй суду Задушныя лісты Адверніка й Дароты. Нам трэба знаць, якая доля з іх Як вымершчына пасля казні Маргарыты Ад...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2346" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;{{Разбіўка|Манах}} ''(расчыняе дзверы)''.
Уваходзь.
&lt;small&gt;(Уваходзіць Арына, зусім старая, сівая).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}} (''манаху'').
Ідзі і падрыхтуй суду
Задушныя лісты Адверніка й Дароты.
Нам трэба знаць, якая доля з іх
Як вымершчына пасля казні Маргарыты
Адыйдзе у карысць высокага суда.
&lt;small&gt;(Манах схіліўся і вышаў).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}} ''(да Арыны).''
Што скажаш, бабка?

{{Разбіўка|Арына}}.
Прышла я, каб сказаць высокаму суду,
Што Маргарыта не павінна ў атручэнні
Адверніка.

{{Разбіўка|Ёган}}.
А хто-ж павінен?

{{Разбіўка|Арына}}.
Я.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Ц-с-с... Ты звар'яцела, бабка? На душу
Сваю бярэш загубу? Нам вядома,
Што мужа Маргарыта атруціла
З сваім каханкам Скарыной.

{{Разбіўка|Арына}}.
Душа мая загінула ўсёроўна,
А целу смерць прыняць ці так, ці гэтак
Усёадно прыходзіцца, дык хай
Я частку мук прыму на гэтым свеце,
Залічыцца на тым...

{{Разбіўка|Ёган}}.
Жывеш у Маргарыты?

{{Разбіўка|Арына}}.
У брата Юрыя-нябожчыка жыву.
Нябожчык Юрый быў там на бяседзе
ў астатні вечар свой. Яму
Заўсёды коўш найбольшы брат падносіў
І ў гэты коўш я ўсыпала атруту.

{{Разбіўка|Ёган}}.
За што?

{{Разбіўка|Арына}}.
За брата. Брат яму быў вінен грошы,
Аддаць не мог, і на правëж, пад палкі,
На смерць яго хацеў паслаць пан Юрый.
Я не дала таго зрабіць...

{{Разбіўка|Ёган}}.
Дзе зараз брат?

{{Разбіўка|Арына}}.
Далёка, не дагоніш.&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>97iec7rj38w3kulpnby0oq3io4qoqq7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/179</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29414</id>
    <revision>
      <id>87719</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:05:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;Е г а н. . Ега н. А р ы н а.  А р ы н а. Ё г а н. А р ы н а. Е г а н. Ега н. А р ы н а. . {{Разбіўка|Ёган}}. А хто атруту даў?  {{Разбіўка|Арына}}. Высока, не дастанеш.  {{Разбіўка|Ёган}}. Дык сведак у цябе няма?  {{Разбіўка|Арына}}. Сама я сведчу... Ты дазволь прысесці, Бо галаву...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2610" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;Е г а н.
.
Ега н.
А р ы н а.

А р ы н а.
Ё г а н.
А р ы н а.
Е г а н.
Ега н.
А р ы н а.
.
{{Разбіўка|Ёган}}.
А хто атруту даў?

{{Разбіўка|Арына}}.
Высока, не дастанеш.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Дык сведак у цябе няма?

{{Разбіўка|Арына}}.
Сама я сведчу... Ты дазволь прысесці,
Бо галаву абводзіць...
&lt;small&gt;(Яна апускаецца на табурэт. Ёган бярэ карэц, чэрпае ім ваду і, захіліўшыся, высыпае ў яго нейкае зелле).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Арына}}.
А Маргарыту мучыць кіньце, бо нічога
Не ведала яна.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Мы Маргарыту выпусцім... Вось выпі
Вадзіцы коўшык, ды ідзі дахаты:
Сама памрэш, нашто старую мучыць?
&lt;small&gt;(Арына бярэ карэц і паволі выпівае).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Арына}}.
Вось так Адвернік піў, я назірала.
І з той пары што-б ні піла, ні ела -
У роце горка мне... І зараз горка...

{{Разбіўка|Ёган}}.
Брат пісар!
&lt;small&gt;(Манах паяўляецца ў дзвярах).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}}.
Правядзі яе за дзверы. Старую хіліць сон.

{{Разбіўка|Арына}}.
Так, сон... Спаць не магла спакойна,
Пакуль быу брат... і Маргарыта
Цярпела мукі... Зараз я засну...
&lt;small&gt;(Манах выводзіць Арыну. Ёган хутка выпаласквае карэц.)&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}}.
Засні... апошні, непатрэбны сведка.
&lt;small&gt;(Манах упускае праз дзверы Маргарыту. Яна ледзь ідзе, але твар яе свеціцца высокім душэўным хараством).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}}.
Ну што, ўдава, жыццё лягчэй без мужа?
І саладзей?

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Калі-б не навялі ноч злую злыя людзі,
Маё жыццё было-б цяпер, як ранак.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Ідзе за ранкам поўдзень, спёка... Пачакай,
Калі ты не прызнаешся...&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1xtbj9vx8vk3gbqz8vkk4rr085pt7ur</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87720</id>
      <parentid>87719</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:05:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2483" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Ёган}}.
А хто атруту даў?

{{Разбіўка|Арына}}.
Высока, не дастанеш.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Дык сведак у цябе няма?

{{Разбіўка|Арына}}.
Сама я сведчу... Ты дазволь прысесці,
Бо галаву абводзіць...
&lt;small&gt;(Яна апускаецца на табурэт. Ёган бярэ карэц, чэрпае ім ваду і, захіліўшыся, высыпае ў яго нейкае зелле).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Арына}}.
А Маргарыту мучыць кіньце, бо нічога
Не ведала яна.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Мы Маргарыту выпусцім... Вось выпі
Вадзіцы коўшык, ды ідзі дахаты:
Сама памрэш, нашто старую мучыць?
&lt;small&gt;(Арына бярэ карэц і паволі выпівае).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Арына}}.
Вось так Адвернік піў, я назірала.
І з той пары што-б ні піла, ні ела -
У роце горка мне... І зараз горка...

{{Разбіўка|Ёган}}.
Брат пісар!
&lt;small&gt;(Манах паяўляецца ў дзвярах).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}}.
Правядзі яе за дзверы. Старую хіліць сон.

{{Разбіўка|Арына}}.
Так, сон... Спаць не магла спакойна,
Пакуль быу брат... і Маргарыта
Цярпела мукі... Зараз я засну...
&lt;small&gt;(Манах выводзіць Арыну. Ёган хутка выпаласквае карэц.)&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}}.
Засні... апошні, непатрэбны сведка.
&lt;small&gt;(Манах упускае праз дзверы Маргарыту. Яна ледзь ідзе, але твар яе свеціцца высокім душэўным хараством).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}}.
Ну што, ўдава, жыццё лягчэй без мужа?
І саладзей?

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Калі-б не навялі ноч злую злыя людзі,
Маё жыццё было-б цяпер, як ранак.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Ідзе за ранкам поўдзень, спёка... Пачакай,
Калі ты не прызнаешся...
&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>frud6nza8jjyx67sfgkqz9wvawh7iys</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/180</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29415</id>
    <revision>
      <id>87728</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:17:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Маргарыта}}. У чым?  {{Разбіўка|Ёган}}. У тым, што Скарына прыслаў табе атруту.  {{Разбіўка|Маргарыта}}. Няўжо не разумееш ты, - не сэрцам, галавой, - Што за віну яго любую я сама-б Пайшла на кару з радаснай усмешкай, Каб вызваліць яго ад болю, ад пак...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2369" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
У чым?

{{Разбіўка|Ёган}}.
У тым, што Скарына прыслаў табе атруту.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Няўжо не разумееш ты, - не сэрцам, галавой, -
Што за віну яго любую я сама-б
Пайшла на кару з радаснай усмешкай,
Каб вызваліць яго ад болю, ад пакут?
Дзе-ж знойдзеш сэрца ты такое, каб яно
Сваю любоў само раскрыжавала
І ачарніла сонца, што дае яму
І шчасце і жыццё? Я ведаю, я знаю,
Што ты... Ты - веснік смерці. Толькі ён, Георгій,
Не вінаваты тут ні помыслам, ні словам.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Ты блазанка! Калі-б яму вось так
Прапанавалі выдаць не цябе, а бога
І абяцалі не чапаць і не жыццё, а толькі кнігі,
Ён выдаў галавой-бы вас на мукі.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Лжэш! Сэрца у яго вялікае, святое,
Яно, як сонца: дзе-ж тут ценю быць?

{{Разбіўка|Ёган}}.
Упартасць уся твая дарэмна: Скарына
На смерць засуджан сам у Празе Чэшскай.
Забіў ён чалавека.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Ён забіць не мог,
Ці чалавекам той не быу, каго забіў ён.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Я атрымаў пісьмо...

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Калі-б сказаў, што бачыў ты, і то я не паверу,
Бо сэрца чуе: блізка ён, ён прыдзе.
Малюся аб адным, калі памерці
Мне суджана, няхай ён не прыходзіць!

{{Разбіўка|Ёган}}.
Брат Герман!
&lt;small&gt;(Паяўляецца манах).&lt;/small&gt;
Вывесці яе!

{{Разбіўка|Манах}}.
На дыбу?

{{Разбіўка|Ёган}}.
Не, гэта смерць яе прыскорыць. Не хачу!
Няхай суда чакае ў тым пакоі.&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>lsk25wha0l2wz23qn3tko15i1a3pk19</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/436</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29416</id>
    <revision>
      <id>87729</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:20:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4633" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Усё з тым-жа дзіцячым сэрцам, з тымі-ж дзіцячымі ласкавымі і нясмелымі вачыма і з валасамі, распушчанымі, як у колішнія часы, Фларэнс, чужая свайму бацьку ў росквіце юнацтва, як і ў часы дзяцінства, крадучыся спусцілася ўніз, прыслухоўваючыся на хаду, і наблізілася да яго пакоя. Ніхто не варушыўся ў доме. Дзверы былі прыадчынены, каб даць доступ паветру, і была такая цішыня, што Фларэнс магла чуць трэск дроў у каміне і ціканне гадзінніка, які стаяў на каміннай паліцы.

Яна заглянула ў пакой. Эканомка, закруціўшыся ў коўдру, моцна спала ў крэсле ля каміна. Дзверы ў суседні пакой былі не шчыльна зачынены, і перад імі стаяла шырма; але там гарэў агонь, і водбліск падаў на спінку яго ложка. Прыслухоўваючыся да яго дыхання, яна зразумела, што ён спіць. Гэта надало ёй смеласці, яна абышла шырму і заглянула ў спальню.

Адзін позірк, кінуты на твар заснуўшага, так яе ўзрушыў, як
быццам яна не чакала яго ўбачыць. Фларэнс стаяла, прыкутая да месца, і — каб прачнуўся ён цяпер — не магла-б зварухнуцца.

Яго лоб быў рассечаны, змочаныя вадой валасы ляжалі, вільготныя і зблытаныя, на падушцы. Адна рука, якая ляжала на коўдры, была забінтавана, і ён быў вельмі бледны.

Калі-б не здаралася ёй бачыць яго твар, надзея яе згасала, а нясмелыя вочы апускаліся пад яго суровым, роўнадушным і нядобрым позіркам. Цяпер-жа, пазіраючы на яго, яна ўбачыла ўпершыню, што яго твар не пакрыты тым воблакам, якое засмуціла ёй дзяцінства. Ціхая, бестурботная ноч спусцілася ўзамен
гэтага воблака. Убачыўшы гэты твар можна было падумаць, што ён заснуў, благаслаўляючы яе.

Яна падкралася да ложка і, затаіўшы дыханне, нахілілася, ціхенька пацалавала яго ў шчаку, на хвілінку апусціла галаву на яго падушку і, не адважваючыся дакрануцца да яго, абняла рукою гэту падушку, на якой ён ляжаў.

Прачніся, асуджаны чалавек, пакуль яна тут! Час ляціць. Гадзіна набліжаецца гнеўнай хадою. Крокі яе чуваць у доме. Прачніся!

Паглядзеўшы на яго праз слёзы і баязліва прабраўшыся да дзвярэй, яна вышла з яго спальні, перайшла праз другі пакой і знікла.

Ён можа спаць цяпер. Ён можа спаць, пакуль яму спіцца. Але, прачнуўшыся, няхай пашукае ён гэту кволую фігурку і ўбачыць яе каля сябе, калі надыйдзе рашучы час!

Горка і цяжка было на сэрцы Фларэнс, якая крадучыся падымалася па лесвіцы. Ціхі дом зрабіўся яшчэ больш сумным з таго часу, як яна пабывала ўнізе.

Яна не хацела, амаль не магла вярнуцца да сябе ў спальню.

У той вечар яе мама не заходзіла да яе ў пакой, і часткова з гэтай прычыны яна засядзелася да позняга часу. Пад уплывам сваёй трывогі, а таксама палкага жадання пагаварыць з кім-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>31mwg2g5sor3o9gzmkmsvi7qvn3140c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/181</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29417</id>
    <revision>
      <id>87730</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:22:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Манах}}. Іх экселенцыя судзіць наўрад ці зможа: З прыезджым лекарам сядзяць...  {{Разбіўка|Ёган}}. Сядзіць?  {{Разбіўка|Манах}}. І нават ходзіць.  {{Разбіўка|Ёган}}. Што дзень, то новы лекар.  {{Разбіўка|Манах}}. Гэты Здалёку, кажуць, і славуты.  {{Разбі...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2470" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Манах}}.
Іх экселенцыя судзіць наўрад ці зможа:
З прыезджым лекарам сядзяць...

{{Разбіўка|Ёган}}.
Сядзіць?

{{Разбіўка|Манах}}.
І нават ходзіць.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Што дзень, то новы лекар.

{{Разбіўка|Манах}}.
Гэты
Здалёку, кажуць, і славуты.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Праз поўгадзіны суд, судзіць я буду сам!
&lt;small&gt;(Манах схіліўся і вывеў Маргарыту).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}} (''адзін'').
І асуджу і знішчу!
&lt;small&gt;(Выходзіць. Сцэна нейкі час пустая, пасля ўваходзіць біскуп Ян Віленскі ў суправаджэнні Георгія Скарыны).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Вы знаеце, мой доктар, я гатоў паверыць.
Што ўжо адна прысутнасць ваша цуд зрабіла:
Я адчуваю сілу, я хачу прайсціся...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Я вельмі рад, што вашай святасці лягчэй.
Я быў у біскупа Альберта, ён таксама
І ачуняў і ходзіць.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
А што было з ім, сын мой?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Так, нешчаслівы выпадак: дзяўчына
Гадоў пятнаццаці параніла яго...

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Іш ты, сатыр стары... усё не кідае...
Якія лекі вы ужылі, мой доктар?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Належу я да тых, хто сувязі шукае
Між станам цела і душы, мой ойча.
Яны павінны быць заўсёды ў роўнавазе.
Вось прыдзе хвор, пакінуць сілы цела,
Тады занудзіцца душа, прынікне, засумуе,
І адваротнае таксама назіраў я:
Засмуціць чалавек душу, панікне духам-
І цела паддаецца хворасці і вяне.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Дык чым-жа вы душу узвесялілі
Айца Альберта, сын мой?&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bd6hj4iiywekkkdr41tcg4bwrjokco0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/182</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29418</id>
    <revision>
      <id>87731</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:24:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Георгій}}. Добрай справай. Я гараскоп яму злажыў цудоўны, А ён дзяўчыну адпусціў, ёй дараваўшы грэх. І ўвачавідкі зажываць на целе Айца святога стала рана... Ну разумеецца, я клау свае прымочкі...  {{Разбіўка|Біскуп}}. Так, вера для душы патрэбна...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2449" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Добрай справай.
Я гараскоп яму злажыў цудоўны,
А ён дзяўчыну адпусціў, ёй дараваўшы грэх.
І ўвачавідкі зажываць на целе
Айца святога стала рана...
Ну разумеецца, я клау свае прымочкі...

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Так, вера для душы патрэбна...

{{Разбіўка|Георгій}}.
І справы добрыя для сэрца, бо без іх
І вера мёртвая.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Да рэчы, Лютар з тым не згодзен. Чулі?
Багаадступнік той афяр не прызнае.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Затое той, хто йдзе за ім, бярэ
Афяры, што касцёлы накапілі.
Кум-ціхаход, - яго так Мюнцэр дражніць,
Плоць тлустую сваю між небам і зямлёй
Павесіў: богу свечка, чорту качарга.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Ха-ха! Цудоўна! Чорту качарга!

{{Разбіўка|Георгій}}.
Я рад, што вы павесялелі... Добрай справай
Вясёласць духу падтрымайце.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Напрыклад, доктар?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Здаецца, дзень суда сягоння. Пэўне,
Па справядлівасць людзі к вам прышлі...

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Мне не хацелася-б займаць сябе судамі.

{{Разбіўка|Георгій}}.
А ў свеце большай радасці няма,
Як адшукаць у няшчасці справядлівасць.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Мне-б вам хацелася аддзячыць
Чым-небудзь, сын мой, і за лекі
І за парады добрыя... Пабудзьце
Тады са мной і вы. Пісец!
&lt;small&gt;(Біскуп ляснуў у далоні, з'явіўся манах).&lt;/small&gt;
Якія справы на наш суд сягоння?

{{Разбіўка|Манах}}.
Задушнае пісьмо на дом
Нябожчыцы Дароты.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
І сведкі тут?&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9egj34yr0tco9q0xcm7ngteunzomho5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/183</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29421</id>
    <revision>
      <id>87735</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:29:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Манах}}. Тут, святы ойча.  {{Разбіўка|Біскуп}}. Кліч сюды. &lt;small&gt;(Біскуп садзіцца на трон. Манах уводзіць Марціна Субачовіча і Міколу Чупрына, зяця і пляменніка Дароты, і Якуба Бабіча.)&lt;/small&gt;  {{Разбіўка|Біскуп}}. Хто пошук робіць па задушным?  {{Разбі...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2197" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Манах}}.
Тут, святы ойча.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Кліч сюды.
&lt;small&gt;(Біскуп садзіцца на трон. Манах уводзіць Марціна Субачовіча і Міколу Чупрына, зяця і пляменніка Дароты, і Якуба Бабіча.)&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Хто пошук робіць па задушным?

{{Разбіўка|Манах}}.
Марцін Субачовіч, дароцін зяць па Ганне,
Па падчарцы, і сын Багдана Чупрына - Мікола,
Пляменнікам даводзіцца Дароце.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Хто домам тым валодаў па сягоння?

{{Разбіўка|Манах}}.
Дом Маргарыце Юравай пададзен за жыццём.

{{Разбіўка|Біскуп}} ''(да істцоў).''
Дык што вы хочаце?

{{Разбіўка|Марцін}}.
Мы хочам, з вашага дазволу, ойча наш,
Каб дом, іменне й спадкі цешчы нашай
К нам адышлі, бо Маргарыце хопіць
Па мужу спадчыны.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
А Маргарыта дзе?

{{Разбіўка|Мікола}}.
Яна ў вязніцы.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
За што?

{{Разбіўка|Мікола}}.
За атручэнне мужа, кажуць.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Хто скажа за яе?

{{Разбіўка|Бабіч}}.
Дазвольце мне, вялебны, слова мовіць.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
А-а, віленскі бургомістр! Гавары.

{{Разбіўка|Бабіч}}.
Нябожчыца Дарота, мір душы яе,
Задушны ліст на Маргарыту і дзяцей
Пры сведках віжавала ў магістраце.

{{Разбіўка|Марцін}}.
Але у нас другі тэстамент ёсць.
&lt;small&gt;(Дастае ліст).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Бабіч}}.
Кім віжаваны ён?&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>f4fp83o59ziawzbgmio7sls0kez3ggx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/437</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29422</id>
    <revision>
      <id>87736</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:31:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4163" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;небудзь і скінуць гэты гнеў смутку і цішыні, Фларэнс пайшла ў яе спальню.

Дзверы не былі замкнёны з сярэдзіны і мякка паддаліся нерашучаму дакрананню яе рукі. Яна здзівілася, убачыўшы яркае святло, а заглянуўшы ў пакой, здзівілася яшчэ больш, убачыўшы, што яе мама, паўапранутая сядзіць ля патухшага каміна, у якім рассыпаюцца, ператвараючыся на попел, дагарэлыя вуглі. Яе вочы былі скіраваны ў далеч, і ў бляску гэтых вачэй, у яе твары, у яе фігуры, у тым, як яна сціскала рукамі ручкі крэсла, нібы збіраючыся ўсхапіцца, выяўлялася такое пакутлівае душэўнае хваляванне, што Фларэнс апанаваў жах.

— Мама! — крыкнула яна. — Што здарылася?

Эдзіт уздрыганулася і паглядзела на яе з такім невымоўным страхам, што Фларэнс спалохалася яшчэ больш.

— Мама! — ўсклікнула Фларэнс, кідаючыся да яе. — Любая мама! Што здарылася?

— Мне нездаровіцца, — сказала Эдзіт, дрыжачы і ўсё яшчэ пазіраючы на яе са страхам. — Мне сніліся благія сны.

— Але вы яшчэ не ляглі спаць, мама?

— Так, — сказала яна. — Сны ў сапраўднасці.

Рысы яе твара паступова разгладзіліся; яна дазволіла Фларэнс падыйсці бліжэй і, абняўшы яе, пяшчотна сказала ёй:

— Але што тут робіць мая птушачка? Што тут робіць мая птушачка?

— Я непакоілася, мама, бо не бачыла вас сёння вечарам і не ведала, як здароўе таты, і я… — Фларэнс запнулася і змоўкла.

— Цяпер позна? — запыталася Эдзіт, прыгладжваючы кудры, якія змяшаліся з яе ўласнымі цёмнымі валасамі і рассыпаліся па твары.

— Вельмі позна. Хутка світанне.

— Хутка світанне! — са здзіўленнем паўтарыла тая.

— Любая мама, што ў вас з рукой? — запыталася Фларэнс.

Эдзіт шпарка выхапіла руку і зноў паглядзела на Фларэнс з дзіўным спалохам (у ім было нейкае неразумнае жаданне схавацца ад яе). Але зараз-жа яна сказала: «Нічога, нічога. Выцяла». Пасля дадала: «Мая Фларэнс!» Пасля стала цяжка дыхаць
і расплакалася.

— Мама! — усклікнула Фларэнс. — О, мама, што мне рабіць, што павінна я зрабіць, каб мы былі больш шчаслівымі? Ці можна што-небудзь зрабіць?

— Нічога, — адказала тая.

— Ці ўпэўнены вы ў гэтым? Няўжо гэта немагчыма? Калі я, не гледзячы на нашу ўмову, скажу, аб чым я цяпер думаю, вы не будзеце мяне лаяць? — запыталася Фларэнс.

— Гэта бескарысна, — адказала тая, — бескарысна! Я вам сказала, дарагая, што мне сніліся благія сны. Нішто не можа змяніць або перашкодзіць іх звароту.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4si0hxis3eg6l7ggvt80awtjkg4hwe3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/184</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29423</id>
    <revision>
      <id>87737</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:33:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Марцін}}. Нікім, бо цешча не паспела, Але рука яе...  {{Разбіўка|Георгій}} ''(падымаецца і бярэ ліст).'' Пакаж. Рука чужая.  {{Разбіўка|Бабіч}}. Рука чужая тут не толькі ў тэстаменце...  {{Разбіўка|Марцін}}. А ты святы? Нябось, не бараніў-бы, Каб не было у...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2138" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Марцін}}.
Нікім, бо цешча не паспела,
Але рука яе...

{{Разбіўка|Георгій}} ''(падымаецца і бярэ ліст).''
Пакаж. Рука чужая.

{{Разбіўка|Бабіч}}.
Рука чужая тут не толькі ў тэстаменце...

{{Разбіўка|Марцін}}.
А ты святы? Нябось, не бараніў-бы,
Каб не было у тым доме словалітні!

{{Разбіўка|Георгій}}.
Друкарня не яго.

{{Разбіўка|Мікола}}.
Чыя-ж?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Мая.
Святы айцец! Рука тут не Дароты.
Яе руку я ведаю: не раз
Яна лісты ка мне пісала ў Прагу.

{{Разбіўка|Марцін}}.
Вядома, хворая была, рука дрыжэла.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Вось бог паслаў выпадак, доктар мой,
Зрабіць мне справу добрую і вам прыемнасць.
Пішы, пісец: «Той дом пакінуць
За Маргарытай і дзяцьмі яе навекі,
Да спадкаў тых нічога больш не меці
Нікому іншаму». (''Марціну''). Вазьмі тэстамент
І дзякуй доктару, што ён абараніў
Табе язык і рукі ад сякеры ката.
Ідзіце!..
&lt;small&gt;(Усе пакланіліся і вышлі).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Вось бачыце, хоць трошкі пакрывіў
Душою я, але зрабіў не блага.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Не пакрывілі вы душой, епіскап!

{{Разбіўка|Біскуп}}.
А Маргарыта можа і павінна у смерці
Адверніка?

{{Разбіўка|Георгій}}.
He!

{{Разбіўка|Манах}}.
Наступны суд яе якраз.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Хай судзіць Ёган, я стаміўся.&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>oua2ll4mvp60z51c3tovi4zxrox24tt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/185</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29424</id>
    <revision>
      <id>87738</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:36:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Манах}}. Добра, ваша святасць.  {{Разбіўка|Георгій}}. Вас, княжа-ойча, богам я малю, Яшчэ адно зрабіце намаганне, Разгледзьце справу Маргарыты самі.  {{Разбіўка|Біскуп}}. Я давяраю Ёгану, ён добры знаўца Юрыстыкі і цвёрды чалавек. &lt;small&gt;(Уваходзіць...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2209" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Манах}}.
Добра, ваша святасць.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Вас, княжа-ойча, богам я малю,
Яшчэ адно зрабіце намаганне,
Разгледзьце справу Маргарыты самі.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Я давяраю Ёгану, ён добры знаўца
Юрыстыкі і цвёрды чалавек.
&lt;small&gt;(Уваходзіць Еган, апрануты для суда).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}}.
Вітаю вашу святасць я з выздараўленнем.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Вось дзякую яму! Славуты доктар,
Наш віленчанін, паміж іншым, Скарына.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Яго я знаю.

{{Разбіўка|Георгій}}.
І я яго, князь біскуп, добра знаю.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Вы сустракаліся раней?

{{Разбіўка|Георгій}}.
І не аднаразова. Вось чаму
Малю вас справу Маргарыты
Самому разабраць.

{{Разбіўка|Ёган}}.
А я малю успомніць пра здароўе.
Не доктар той,
Хто хворага гатоў замучыць,
Каб толькі...

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Што каб толькі?

{{Разбіўка|Ёган}}.
Любоўніцу сваю ад смерці выбавіць!

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Лю-боў-ніцу? (''Смяецца''.) Дык вы таксама зух?
Ну што-ж, здаволіць мне ці што цікавасць
Сваю: зірнуць, што ў вас за густ?
''(Манаху).''
Прывесці Маргарыту.
&lt;small&gt;(Манах выходзіць).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Ёган}}.
У гумару сягоння ваша святасць.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
А ўсё таму, што страўнік у парадку.
Не зразумець таму, хто гэтым не хварэў,
Што значыць тыдні мучыцца ад болю...&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nj77iq51362ydr6urqc37i6u03av228</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/186</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29425</id>
    <revision>
      <id>87739</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:40:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;І раптам, пасля вашых зелляў, доктар, Мне зразу адчыніўся свет, не трэба Больш прыслухацца ў перапынак... &lt;small&gt;(Раптам твар яго курчыцца ад прадчування болю).&lt;/small&gt; Ну вось, вярнулася... Нібы нажом Хтось кратае вантробы...  {{Разбіўка|Ёган}}. Вось кошт ягоных л...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2548" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;І раптам, пасля вашых зелляў, доктар,
Мне зразу адчыніўся свет, не трэба
Больш прыслухацца ў перапынак...
&lt;small&gt;(Раптам твар яго курчыцца ад прадчування болю).&lt;/small&gt;
Ну вось, вярнулася... Нібы нажом
Хтось кратае вантробы...

{{Разбіўка|Ёган}}.
Вось кошт ягоных лекаў. Княжа-біскуп,
Я давяду да ложка вас.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Не думайце аб болю, боль не прыдзе.
Глыніце зелле, думайце аб іншым...
&lt;small&gt;(Георгій да біскупу зелле. Той выпае).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Вось адлягло... Вы цудадзей, мой сыне!
Я пастараюся не думаць, думаць аб другім...
Аб чым-жа?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Аб судзе.
&lt;small&gt;(Уводзяць Маргарыту. Яна ідзе з апушчанымі вачамі і галавой).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Ну, падыйдзі бліжэй, жанчына.
(Маргарыта паднімае вочы і бачыць Георгія. У яе вырываецца поўслова: «Юр...» і каб не падбегшы Георгій, яна-б звалілася на падлогу. Пакуль Георгій прыводзіць яе ў прытомнасць, біскуп перагаварвае з Ёганам).

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Яна прызналася?

{{Разбіўка|Ёган}}.
Не вырвеш абцугамі слова у такіх.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Знайшлі атруту? Сведкі давялі?

{{Разбіўка|Ёган}}.
Няма, нажаль. Але нікому ў свеце
Так не патрэбна Юр'я смерць была,
Як ім абодвум. Я мяркую...

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Чакайце, Ёган, доктар быў у Празе.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Тут быў яго памочнік Товій.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Яго на допыт бралі?

{{Разбіўка|Ёган}}.
Вы перашкодзілі: па вашаму загаду
Ён быў паслан за Скарыной.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
А помню, мне параіў Бабіч.&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2aw651ysorghp2zlvsc5w9ay47roo2a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87740</id>
      <parentid>87739</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:40:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2563" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;І раптам, пасля вашых зелляў, доктар,
Мне зразу адчыніўся свет, не трэба
Больш прыслухацца ў перапынак...
&lt;small&gt;(Раптам твар яго курчыцца ад прадчування болю).&lt;/small&gt;
Ну вось, вярнулася... Нібы нажом
Хтось кратае вантробы...

{{Разбіўка|Ёган}}.
Вось кошт ягоных лекаў. Княжа-біскуп,
Я давяду да ложка вас.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Не думайце аб болю, боль не прыдзе.
Глыніце зелле, думайце аб іншым...
&lt;small&gt;(Георгій да біскупу зелле. Той выпае).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Вось адлягло... Вы цудадзей, мой сыне!
Я пастараюся не думаць, думаць аб другім...
Аб чым-жа?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Аб судзе.
&lt;small&gt;(Уводзяць Маргарыту. Яна ідзе з апушчанымі вачамі і галавой).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Ну, падыйдзі бліжэй, жанчына.
&lt;small&gt;(Маргарыта паднімае вочы і бачыць Георгія. У яе вырываецца поўслова: «Юр...» і каб не падбегшы Георгій, яна-б звалілася на падлогу. Пакуль Георгій прыводзіць яе ў прытомнасць, біскуп перагаварвае з Ёганам).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Яна прызналася?

{{Разбіўка|Ёган}}.
Не вырвеш абцугамі слова у такіх.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Знайшлі атруту? Сведкі давялі?

{{Разбіўка|Ёган}}.
Няма, нажаль. Але нікому ў свеце
Так не патрэбна Юр'я смерць была,
Як ім абодвум. Я мяркую...

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Чакайце, Ёган, доктар быў у Празе.

{{Разбіўка|Ёган}}.
Тут быў яго памочнік Товій.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Яго на допыт бралі?

{{Разбіўка|Ёган}}.
Вы перашкодзілі: па вашаму загаду
Ён быў паслан за Скарыной.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
А помню, мне параіў Бабіч.&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>20c1fo179tu86wft76be9zlyid64eal</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/187</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29426</id>
    <revision>
      <id>87741</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:42:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Ёган}}. Яна забойца і блудніца. Лютай смерці, Ганебнай смерці варта яна, ойча. &lt;small&gt;(Георгію не удаецца прывесці Маргарыту да прытомнасці і ён адварачваецца да Ёгана. Спачатку ён гаворыць ціха, як чалавек, які згубіў усё, пасля ў голасе яго зм...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3091" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Ёган}}.
Яна забойца і блудніца. Лютай смерці,
Ганебнай смерці варта яна, ойча.
&lt;small&gt;(Георгію не удаецца прывесці Маргарыту да прытомнасці і ён адварачваецца да Ёгана. Спачатку ён гаворыць ціха, як чалавек, які згубіў усё, пасля ў голасе яго змешваецца гнеў і пяшчота).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ідзіце, палюбуйцеся, гер Ёган,
Здаецца смерць-збавіцелька прышла за ёю.
Зірніце на афяру, рыцар Правасуддзя...
Не, рыцар ордэна Вампіра, што уеўся
У жывое цела бліжніх к вам народаў...
Скажы, нашчадак подласці бацькоў тваіх,
Што вам магла зрабіць адна жанчына?
Адна яе віна: яна мяне кахала,
Калі яшчэ ў замужжы не была...
Пятнаццаць год яна агонь насіла
У кволым сэрцы, і агонь не гас...
&lt;small&gt;(Маргарыта прыходзіць да прытомнасці, але нерухома слухае словы Георгія. Заслухаўся і біскуп).&lt;/small&gt;
І я агонь насіў. Мы сэрцы гартавалі
У тым агні. А ён табе вядомы?
Ты звер, гер Еган! Ён табе нязнаны.
Што можа ведаць звер аб пачуцці такім,
Якое мужным робіць баязліўца,
А мужнаму дае геройства крыллі,
Павольнага на розум робіць мудрым,
А мудрага да генія узнімае,
Раба свабодным робіць, рушыць перашкоды,
І горы ў пыл расцерці можа,
Само застаючыся кволым
І чыстым, як крыніца?

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Здаецца мне, я чую «Песню Песняў»...

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
О, Юрка мой, падвойныя пакуты
За гэты міг магла-б я перанесці!
&lt;small&gt;(Георгій абнімае Маргарыту і падводзіць яе да біскупа).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Судзіце нас абодвух, ойча біскуп,
Ды толькі за любоў, не за злачынства:
Любоў сапраўдная злачынства выключае.

{{Разбіўка|Біскуп}} (''манаху'').
Дай мне справу.
&lt;small&gt;(Ён павольна разрывае паперы і аддае Ёгану).&lt;/small&gt;
Вазьмі, гер Ёган.
Калі ўжо іх судзіць, дык хто тады
Не заслужыў чацвертавання?
&lt;small&gt;(Уваходзіць Бабіч).&lt;/small&gt;&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>t2is3eow511ji8v1yc3m2hbbvchv4kn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/188</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29427</id>
    <revision>
      <id>87742</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:47:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Бабіч}}. Прабачце мне, вялебны ойча біскуп! У магістраце я знайшоў пісьмо, Яго трымала мёртвая Арына.  {{Разбіўка|Біскуп}}. Чытай, пісец!  {{Разбіўка|Манах}} (''чытае''). Я, Станіславава Дарота, сведчу гэтым Усім, хто сесь мой ліст убачыць ці пачуе,...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2381" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Бабіч}}.
Прабачце мне, вялебны ойча біскуп!
У магістраце я знайшоў пісьмо,
Яго трымала мёртвая Арына.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Чытай, пісец!

{{Разбіўка|Манах}} (''чытае'').
Я, Станіславава Дарота, сведчу гэтым
Усім, хто сесь мой ліст убачыць ці пачуе,
Што смерць Адверніка - мая віна.
За што? - нас бог рассудзіць сёння.
Ніхто, апроч мяне, не знаў, не ведаў
І задуму майго, ніжэ самога ўчынку.
Дзве індульгенцыі свяцейшага прастола
Я дадаю да гэтага на дараванне греху:
Малую-за забойства ката,
А большую за дараванне смерці,
Што я сама сабе зрабіла. Амэн.
Хто прачытае, ці пачуе, не забудзе
Няхай узнесці шчырую малітву
Аб паздравенні панны.

{{Разбіўка|Біскуп}} ''(прашаптаўшы малітву).''
Вось бачыш, Шпілер, хто была Лакуста?
Ідзіце, Шпілер. Рад я, доктар,
Што к справе чорнай я не прычыніўся.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Тады благаславіце, ойча біскуп,
Яе на шлюб са мной і давяршыце
Тым справу добрую.

{{Разбіўка|Біскуп}}.
Благаслаўляю... «Ubі tu, Caіus, іbі equ Caіa».
Я не заўсёды гэткі добры. Мо' таму
З такой паўнатой я выпіў
Дабра святую асалоду і спачыць
Магу пайсці. Чакаю вас. Бывайце.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Бывайце, княжа-біскуп! Дзякуй!
&lt;small&gt;(Манахі пад рукі выводзяць біскупа).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
А помніш, Юрка, ў Полацку чытаў ты
Пра край сірэн салодкагласных,
Пра край кахання?
Мы да яго прышлі...
Якім нязмерным шляхам!&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jzauauug606i9g7ljhjyijluiqr4ed5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/438</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29428</id>
    <revision>
      <id>87743</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:48:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4505" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

— Я не разумею, — сказала Фларэнс, пазіраючы на яе ўсхваляваны твар, які як быццам засмуціўся ад яе позірку.

— Мне сніўся сон аб ганарлівасці, —ціхім голасам сказала Эдзіт, — якая бяссільная для дабра і ўсемагутная для зла; аб ганарлівасці, якая распальвалася і падбухторвалася на працягу многіх ганебных год і шукала прытулку толькі ў самой сабе; аб ганарлівасці, якая дала таму, хто ёю надзелены, усведамленне найглыбейшай знявагі і ні разу не дапамагла гэтаму чалавеку паўстаць супроць знявагі, унікнуць яе або сказаць: «Не быць
гэтаму!» Мне сніўся сон аб ганарлівасці, якая — калі-б правільна яе накіроўвалі — магла прынесці зусім іншыя плады, але, скажоная і перакручаная, як і ўсе якасці, што адрозніваюць гэтага чалавека, толькі ненавідзела сябе, раз'юшвала і вяла да пагібелі.

Яе рука мацней сціснула дрыжачую руку, якую яна трымала ў сваёй, а калі яна паглядзела ўніз, на ўстрывожаны і неразумеючы твар, яе твар прасвятлеў. «О, Фларэнс, — сказала яна, — мне здаецца, гэту ноч я была блізка да шаленства!», і, пакорліва апусціўшы сваю гордую галаву на грудзі, яна зноў заплакала.

— Не пакідайце мяне! Будзьце ля мяне! Уся надзея мая на вас! — Гэтыя словы яна паўтарала дзесяткі разоў.

Неўзабаве яна зрабілася спакайнейшай і была поўная спагады да Фларэнс, якая не спала і плакала ў такі позні час. Ужо днела, і Эдзіт абняла яе, паклала на свой ложак і, не кладучыся сама, села каля яе і сказала, каб тая пастаралася заснуць.

— Вы, дарагая мая, стаміліся, нешчаслівыя і вам патрэбна адпачыць.

— Вядома, я нешчаслівая сёння, любая мая, — сказала Фларэнс, — але вы таксама стаміліся і таксама нешчаслівыя.

— Не, калі вы будзеце спаць так блізка, каля мяне, дарагая.

Яны пацалаваліся, і Фларэнс, змардаваная, паступова пачала драмаць, але, калі яе вочы заплюшчыліся і ўжо не бачылі твара, які нахіліўся над ёю, так сумна было думаць пра твар там, унізе, што, шукаючы ўцехі, яе рука пацягнулася да Эдзіт; аднак, нават у гэтым руху была нерашучасць, баязнь здрадзіць яму. Так, у ва сне, яна старалася іх пагадзіць і паказаць ім, што любіць іх абодвух, але не магла гэтага зрабіць, і смутак, які мучыў яе ўяўна, не пакідаў і ў сне.

Эдзіт, якая сядзела каля яе, пазірала на цёмныя мокрыя
расніцы, пазірала з пяшчотай і спагадай, бо яна ведала праўду. Але сон не мог закрыць ''яе'' вочы. Калі развіднела, яна па-ранейшаму сядзела, настарожаная і няспаўшая, трымаючы ў сваёй руцэ руку заснуўшай, і час ад часу шаптала, пазіраючы на супакоены твар: «Будзьце ля мяне. Фларэнс. Уся надзея мая на вас!»&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ok0k7th3n53fqribyz4p9833slp7zo4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/189</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29429</id>
    <revision>
      <id>87744</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:50:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Георгій}}. ўсё помню, месячык мой ясны! Дай мне руку.  {{Разбіўка|Маргарыта}}. Баляць мне рукі, Юрка, усё баліць, І толькі сэрца у мяне лікуе, І лёгка мне, нібы у неба ўзляцелі мы, і там няма нікога, Ёсць толькі ты ды я, Ды наша шчасце!  {{Разбіўка|За...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2445" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
ўсё помню, месячык мой ясны!
Дай мне руку.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Баляць мне рукі, Юрка, усё баліць,
І толькі сэрца у мяне лікуе,
І лёгка мне, нібы у неба
ўзляцелі мы, і там няма нікога,
Ёсць толькі ты ды я,
Ды наша шчасце!

{{Разбіўка|Заслона}}.

КАРЦІНА ТРЭЦЯЯ

&lt;small&gt;Вялікі прыгожы сад, абсыпаны пладамі. Ноч. З вокан дома льецца святло, чутна музыка і спевы: там ідзе вяселле Георгія і Маргарыты. З другога боку відаць рог нейкай будыніны. У ёй то разгараецца, то патухае агонь. І калі агонь разгараецца, то праз адчыненыя дзверы відаць друкарскі станок і цёмная постаць чалавека, які плавіць метал: гэта Товій працуе ў друкарні і словалітні. Недалёка ад друкарні
капа сена. Зарыўшыся ў капу, спіць вартаўнік.
Госці у доме пяюць «велічанне».&lt;/small&gt;

Як у нашага баярына Георгія,
Слава!
Праявілася-явілася праява!
Слава!
Прыляцела на шырокі двор лябёдачка,
Слава!
А за ёю сізы сокал, сізы сокал!
Слава!
Белая лябёдачка па дворыку пахаджывае,
Слава!
Белую галовачку пагладжывае!
Слава!
&lt;small&gt;(Пад гэтую песню на ганак, што вядзе у сад, выходзяць з дому малады хлопец Пётр Мсціславец і яго каханая - Прося).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Прося}} (''саромячыся'').
Навошта йсці?.. Яшчэ убачаць...

{{Разбіўка|Пётр}}.
Ды хто убачыць?

{{Разбіўка|Прося}}.
Гаспадыня.

{{Разбіўка|Пётр}}.
Ёй толькі на цябе сягоння і ўглядацца.

{{Разбіўка|Прося}}.
Ды не, я так... Куды мы пойдзем?&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kp1ucxzx80vl1697jizyv5iqldn7s4e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87745</id>
      <parentid>87744</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:50:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2445" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
ўсё помню, месячык мой ясны!
Дай мне руку.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Баляць мне рукі, Юрка, усё баліць,
І толькі сэрца у мяне лікуе,
І лёгка мне, нібы у неба
ўзляцелі мы, і там няма нікога,
Ёсць толькі ты ды я,
Ды наша шчасце!

{{Разбіўка|Заслона}}.

КАРЦІНА ТРЭЦЯЯ

&lt;small&gt;Вялікі прыгожы сад, абсыпаны пладамі. Ноч. З вокан дома льецца святло, чутна музыка і спевы: там ідзе вяселле Георгія і Маргарыты. З другога боку відаць рог нейкай будыніны. У ёй то разгараецца, то патухае агонь. І калі агонь разгараецца, то праз адчыненыя дзверы відаць друкарскі станок і цёмная постаць чалавека, які плавіць метал: гэта Товій працуе ў друкарні і словалітні. Недалёка ад друкарні капа сена. Зарыўшыся ў капу, спіць вартаўнік.
Госці у доме пяюць «велічанне».&lt;/small&gt;

Як у нашага баярына Георгія,
Слава!
Праявілася-явілася праява!
Слава!
Прыляцела на шырокі двор лябёдачка,
Слава!
А за ёю сізы сокал, сізы сокал!
Слава!
Белая лябёдачка па дворыку пахаджывае,
Слава!
Белую галовачку пагладжывае!
Слава!
&lt;small&gt;(Пад гэтую песню на ганак, што вядзе у сад, выходзяць з дому малады хлопец Пётр Мсціславец і яго каханая - Прося).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Прося}} (''саромячыся'').
Навошта йсці?.. Яшчэ убачаць...

{{Разбіўка|Пётр}}.
Ды хто убачыць?

{{Разбіўка|Прося}}.
Гаспадыня.

{{Разбіўка|Пётр}}.
Ёй толькі на цябе сягоння і ўглядацца.

{{Разбіўка|Прося}}.
Ды не, я так... Куды мы пойдзем?&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2gtdjv1l92f3eba9nfmz89s8jp5r4ff</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/190</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29430</id>
    <revision>
      <id>87746</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:53:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Пётр}}. Туды, пад яблыню. А ноч, а ноч якая! Эх, Прося!  {{Разбіўка|Прося}}. Што?  {{Разбіўка|Пётр}}. Я сёння спаць не буду!  {{Разбіўка|Прося}}. А заўтра будзеш акунёў лавіць І блытаць літары, а Товій будзе Будзіць цябе шчаўком па носе...  {{Разбіўка|Пёт...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2142" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Пётр}}.
Туды, пад яблыню. А ноч, а ноч якая!
Эх, Прося!

{{Разбіўка|Прося}}.
Што?

{{Разбіўка|Пётр}}.
Я сёння спаць не буду!

{{Разбіўка|Прося}}.
А заўтра будзеш акунёў лавіць
І блытаць літары, а Товій будзе
Будзіць цябе шчаўком па носе...

{{Разбіўка|Пётр}}.
Ты бачыла?

{{Разбіўка|Прося}}.
А то не бачыла? Яшчэ ўсе рагаталі...

{{Разбіўка|Пётр}}.
Дык ён жартуючы... Вось авалодаю майстэрствам
І... у Маскву!

{{Разбіўка|Прося}}.
ў Маскву цябе не пусцяць.

{{Разбіўка|Пётр}}.
Да князя нашага ў Амсціслаў скараход
З Масквы прыходзіў тайна, ноччу,
Каб князь людзей сваіх сюды паслаў
Навуку пераняць, якой Маскве бракуе,
Пасля ў Маскву іх пераслаў. Ім волю
Там абяцалі даць, і працу й грошы...
Яны прасілі з сем'ямі паслаць...

{{Разбіўка|Прося}}.
ў цябе сям'і багата?

{{Разбіўка|Пётр}}.
Ну ты ды я.

{{Разбіўка|Прося}}.
Якая-ж я сям'я табе?

{{Разбіўка|Пётр}}.
Чаму?

{{Разбіўка|Прося}}.
Мяне не аддадуць, магчыма...

{{Разбіўка|Пётр}}.
Э, не!.. А не, дык я украду,
Схаплю вось так і панясу!
&lt;small&gt;(Ён хапае яе на рук, яна нібыта бароніцца).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Прося}}.
Пусці, Пятрусь, пусці, дурны! Убачаць!
&lt;small&gt;(Але ён выносіць яе у глыб сада. З друкарні выходзіць Товій).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Товій}}.
Сы-мон, го-го! Эй, вартавы!
Сышоў, ці што?&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>egbbx0bmaui8z70nkltukkjq6rqtmwg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Домбі і сын/43</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29431</id>
    <revision>
      <id>87748</id>
      <timestamp>2022-08-16T09:56:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Загаловак  | назва     =  Раздзел ХLІІІ. Бяссонная ноч  | аўтар     = Чарльз Дыкенс  | пераклад  =   | секцыя    = Раман  | арыгінал  =   | папярэдні = [[Домбі і сын/42|Раздзел ХLІІ, у якім расказваецца аб давяральнай размове і аб няшчасным выпадку]]  | наступны  = Домбі і сы...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="661" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     =  Раздзел ХLІІІ. Бяссонная ноч
 | аўтар     = Чарльз Дыкенс
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Раман
 | арыгінал  = 
 | папярэдні = [[Домбі і сын/42|Раздзел ХLІІ, у якім расказваецца аб давяральнай размове і аб няшчасным выпадку]]
 | наступны  = [[Домбі і сын/44|Раздзел ХLІV. Разлука]]
 | дата      = 1848 (пераклад 1938)
 | анатацыі  = 
}}
&lt;pages index=&quot;Домбі і сын.pdf&quot; from=&quot;433&quot; to=&quot;438&quot; fromsection=ch43 /&gt;</text>
      <sha1>lluguk2h2uia7xqityzqflqqbfgex22</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:PD-release</title>
    <ns>10</ns>
    <id>29432</id>
    <revision>
      <id>87749</id>
      <timestamp>2022-08-16T10:05:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{ліцэнзія  | выява    = PD-icon.svg  | катэгорыя= PD-release  | тэкст    = Уладальнік аўтарскіх правоў на дадзены твор (пераклад) з добрай волі перадаў яго ў {{Спасылка на Вікіпэдыю|Грамадскі набытак|Грамадкзі набытак}}. Іншыя творы таго ж аўтара могуць абараняцца выключ...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="605" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-release
 | тэкст    = Уладальнік аўтарскіх правоў на дадзены твор (пераклад) з добрай волі перадаў яго ў {{Спасылка на Вікіпэдыю|Грамадскі набытак|Грамадкзі набытак}}. Іншыя творы таго ж аўтара могуць абараняцца выключным правам.
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>o85zcf4djvfe826oi1onpwtumkkffqj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87750</id>
      <parentid>87749</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T10:05:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="605" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-release
 | тэкст    = Уладальнік аўтарскіх правоў на дадзены твор (пераклад) з добрай волі перадаў яго ў {{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскі набытак|Грамадкзі набытак}}. Іншыя творы таго ж аўтара могуць абараняцца выключным правам.
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5j79kuqg17hk9q8z4uiobeghvhpubp9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87751</id>
      <parentid>87750</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T10:06:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="639" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-release
 | тэкст    = Уладальнік аўтарскіх правоў на дадзены твор (пераклад) з добрай волі перадаў яго ў {{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскі набытак|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}. Іншыя творы таго ж аўтара могуць абараняцца выключным правам.
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>d9xra503l2d26it25kio6ehukdwe9hx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87752</id>
      <parentid>87751</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T10:07:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="651" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-release
 | тэкст    = Уладальнік аўтарскіх правоў на дадзены твор (пераклад) з добрай волі перадаў яго ў '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскі набытак|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}'''. Іншыя творы таго ж аўтара '''могуць абараняцца''' выключным правам.
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>d2ed8aejxq7yzdp5jypn1m5kzj785oz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:PD-author-release</title>
    <ns>10</ns>
    <id>29433</id>
    <revision>
      <id>87753</id>
      <timestamp>2022-08-16T10:10:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{ліцэнзія  | выява    = PD-icon.svg  | катэгорыя= PD-author-release   | тэкст    = Гэты твор (пераклад) у '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''', бо яго так апублікаваў аўтар. }}&lt;noinclude&gt; {{Дакумэнтацыя}} Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія п...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="484" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-author-release 
 | тэкст    = Гэты твор (пераклад) у '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''', бо яго так апублікаваў аўтар.
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>talbnj2i7awaj18f3sun3xsg8lom9l3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:PD-art</title>
    <ns>10</ns>
    <id>29434</id>
    <revision>
      <id>87754</id>
      <timestamp>2022-08-16T10:15:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{ліцэнзія  | выява    = PD-icon.svg  | катэгорыя= PD-art  | тэкст    = Гэты твор у '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''', бо гэта рэпрадукцыя мастацкага твору, выключнае права на які ўжо скончылася. }}&lt;noinclude&gt; {{Дакумэнтацыя}} ...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="540" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-art
 | тэкст    = Гэты твор у '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскім набытку|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}''', бо гэта рэпрадукцыя мастацкага твору, выключнае права на які ўжо скончылася.
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>c4ffymrsodkoe5t3u47db5774tr0moj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:PD-self</title>
    <ns>10</ns>
    <id>29435</id>
    <revision>
      <id>87755</id>
      <timestamp>2022-08-16T10:34:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{ліцэнзія  | выява    = PD-icon.svg  | катэгорыя= PD-release  | тэкст    = Уладальнік аўтарскіх правоў на дадзены твор (пераклад) з добрай волі перадаў яго ў '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскі набытак|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}'''. Іншыя творы таго ж аўтара '''мо...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="978" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-release
 | тэкст    = Уладальнік аўтарскіх правоў на дадзены твор (пераклад) з добрай волі перадаў яго ў '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскі набытак|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}'''. Іншыя творы таго ж аўтара '''могуць абараняцца''' выключным правам.&lt;br /&gt;
&lt;small&gt;У выпадку, кали гэта немагчыма:&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;
''Я даю права каму заўгодна выкарыстоўваць '''з якой заўгодна мэтай''', без якіх-небудзь умоваў, акрамя некаторых, якія патрабуе закон.''
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>27z5ouqndboudhnq1q5kcgbivao120b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87756</id>
      <parentid>87755</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T10:35:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="828" xml:space="preserve">{{ліцэнзія
 | выява    = PD-icon.svg
 | катэгорыя= PD-release
 | тэкст    = ''{{{author|Я}}}, уладальнік выключнага права на гэты твор, перадаю яго ў '''{{Спасылка на Вікіпэдыю|грамадскі набытак|Грамадскі набытак|Грамадзкі набытак}}'''.&lt;br /&gt;
&lt;small&gt;У выпадку, кали гэта немагчыма:&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;
''Я даю права каму заўгодна выкарыстоўваць '''з якой заўгодна мэтай''', без якіх-небудзь умоваў, акрамя некаторых, якія патрабуе закон.''
}}&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны:Аўтарскія правы]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>006km76wv926lz85ve4kwiidop2fyqk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Модуль:Навігацыйная табліца</title>
    <ns>828</ns>
    <id>29436</id>
    <revision>
      <id>87757</id>
      <timestamp>2022-08-16T10:40:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «-- -- This module implements {{Navbox}} --  local p = {}  local navbar = require('Module:Navbar')._navbar local getArgs -- lazily initialized  local args local border local listnums local ODD_EVEN_MARKER = '\127_ODDEVEN_\127' local RESTART_MARKER = '\127_ODDEVEN0_\127' local REGEX_MARKER = '\127_ODDEVEN(%d?)_\127'  local function striped(wikitext) 	-- Return wikitext with markers replaced for odd/even striping. 	-- Child (subgroup) navboxes are flagged with...»</comment>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="12840" xml:space="preserve">--
-- This module implements {{Navbox}}
--

local p = {}

local navbar = require('Module:Navbar')._navbar
local getArgs -- lazily initialized

local args
local border
local listnums
local ODD_EVEN_MARKER = '\127_ODDEVEN_\127'
local RESTART_MARKER = '\127_ODDEVEN0_\127'
local REGEX_MARKER = '\127_ODDEVEN(%d?)_\127'

local function striped(wikitext)
	-- Return wikitext with markers replaced for odd/even striping.
	-- Child (subgroup) navboxes are flagged with a category that is removed
	-- by parent navboxes. The result is that the category shows all pages
	-- where a child navbox is not contained in a parent navbox.
	local orphanCat = '[[Category:Navbox orphans]]'
	if border == 'subgroup' and args.orphan ~= 'yes' then
		-- No change; striping occurs in outermost navbox.
		return wikitext .. orphanCat
	end
	local first, second = 'odd', 'even'
	if args.evenodd then
		if args.evenodd == 'swap' then
			first, second = second, first
		else
			first = args.evenodd
			second = first
		end
	end
	local changer
	if first == second then
		changer = first
	else
		local index = 0
		changer = function (code)
			if code == '0' then
				-- Current occurrence is for a group before a nested table.
				-- Set it to first as a valid although pointless class.
				-- The next occurrence will be the first row after a title
				-- in a subgroup and will also be first.
				index = 0
				return first
			end
			index = index + 1
			return index % 2 == 1 and first or second
		end
	end
	local regex = orphanCat:gsub('([%[%]])', '%%%1')
	return (wikitext:gsub(regex, ''):gsub(REGEX_MARKER, changer))  -- () omits gsub count
end

local function processItem(item, nowrapitems)
	if item:sub(1, 2) == '{|' then
		-- Applying nowrap to lines in a table does not make sense.
		-- Add newlines to compensate for trim of x in |parm=x in a template.
		return '\n' .. item ..'\n'
	end
	if nowrapitems == 'yes' then
		local lines = {}
		for line in (item .. '\n'):gmatch('([^\n]*)\n') do
			local prefix, content = line:match('^([*:;#]+)%s*(.*)')
			if prefix and not content:match('^&lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;') then
				line = prefix .. '&lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;' .. content .. '&lt;/span&gt;'
			end
			table.insert(lines, line)
		end
		item = table.concat(lines, '\n')
	end
	if item:match('^[*:;#]') then
		return '\n' .. item ..'\n'
	end
	return item
end

local function renderNavBar(titleCell)

	if args.navbar ~= 'off' and args.navbar ~= 'plain' and not (not args.name and mw.getCurrentFrame():getParent():getTitle():gsub('/sandbox$', '') == 'Template:Navbox') then
		titleCell:wikitext(navbar{
			args.name,
			mini = 1,
			fontstyle = (args.basestyle or '') .. ';' .. (args.titlestyle or '') .. ';background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;'
		})
	end

end

--
--   Title row
--
local function renderTitleRow(tbl)
	if not args.title then return end

	local titleRow = tbl:tag('tr')

	if args.titlegroup then
		titleRow
			:tag('th')
				:attr('scope', 'row')
				:addClass('navbox-group')
				:addClass(args.titlegroupclass)
				:cssText(args.basestyle)
				:cssText(args.groupstyle)
				:cssText(args.titlegroupstyle)
				:wikitext(args.titlegroup)
	end

	local titleCell = titleRow:tag('th'):attr('scope', 'col')

	if args.titlegroup then
		titleCell
			:css('border-left', '2px solid #fdfdfd')
			:css('width', '100%')
	end

	local titleColspan = 2
	if args.imageleft then titleColspan = titleColspan + 1 end
	if args.image then titleColspan = titleColspan + 1 end
	if args.titlegroup then titleColspan = titleColspan - 1 end

	titleCell
		:cssText(args.basestyle)
		:cssText(args.titlestyle)
		:addClass('navbox-title')
		:attr('colspan', titleColspan)

	renderNavBar(titleCell)

	titleCell
		:tag('div')
			-- id for aria-labelledby attribute
			:attr('id', mw.uri.anchorEncode(args.title))
			:addClass(args.titleclass)
			:css('font-size', '114%')
			:css('margin', '0 4em')
			:wikitext(processItem(args.title))
end

--
--   Above/Below rows
--

local function getAboveBelowColspan()
	local ret = 2
	if args.imageleft then ret = ret + 1 end
	if args.image then ret = ret + 1 end
	return ret
end

local function renderAboveRow(tbl)
	if not args.above then return end

	tbl:tag('tr')
		:tag('td')
			:addClass('navbox-abovebelow')
			:addClass(args.aboveclass)
			:cssText(args.basestyle)
			:cssText(args.abovestyle)
			:attr('colspan', getAboveBelowColspan())
			:tag('div')
				-- id for aria-labelledby attribute, if no title
				:attr('id', args.title and nil or mw.uri.anchorEncode(args.above))
				:wikitext(processItem(args.above, args.nowrapitems))
end

local function renderBelowRow(tbl)
	if not args.below then return end

	tbl:tag('tr')
		:tag('td')
			:addClass('navbox-abovebelow')
			:addClass(args.belowclass)
			:cssText(args.basestyle)
			:cssText(args.belowstyle)
			:attr('colspan', getAboveBelowColspan())
			:tag('div')
				:wikitext(processItem(args.below, args.nowrapitems))
end

--
--   List rows
--
local function renderListRow(tbl, index, listnum)
	local row = tbl:tag('tr')

	if index == 1 and args.imageleft then
		row
			:tag('td')
				:addClass('noviewer')
				:addClass('navbox-image')
				:addClass(args.imageclass)
				:css('width', '1px')               -- Minimize width
				:css('padding', '0px 2px 0px 0px')
				:cssText(args.imageleftstyle)
				:attr('rowspan', #listnums)
				:tag('div')
					:wikitext(processItem(args.imageleft))
	end

	if args['group' .. listnum] then
		local groupCell = row:tag('th')

		-- id for aria-labelledby attribute, if lone group with no title or above
		if listnum == 1 and not (args.title or args.above or args.group2) then
			groupCell
				:attr('id', mw.uri.anchorEncode(args.group1))
		end

		groupCell
			:attr('scope', 'row')
			:addClass('navbox-group')
			:addClass(args.groupclass)
			:cssText(args.basestyle)
			:css('width', args.groupwidth or '1%') -- If groupwidth not specified, minimize width

		groupCell
			:cssText(args.groupstyle)
			:cssText(args['group' .. listnum .. 'style'])
			:wikitext(args['group' .. listnum])
	end

	local listCell = row:tag('td')

	if args['group' .. listnum] then
		listCell
			:css('text-align', 'left')
			:css('border-left-width', '2px')
			:css('border-left-style', 'solid')
	else
		listCell:attr('colspan', 2)
	end

	if not args.groupwidth then
		listCell:css('width', '100%')
	end

	local rowstyle  -- usually nil so cssText(rowstyle) usually adds nothing
	if index % 2 == 1 then
		rowstyle = args.oddstyle
	else
		rowstyle = args.evenstyle
	end

	local listText = args['list' .. listnum]
	local oddEven = ODD_EVEN_MARKER
	if listText:sub(1, 12) == '&lt;/div&gt;&lt;table' then
		-- Assume list text is for a subgroup navbox so no automatic striping for this row.
		oddEven = listText:find('&lt;th[^&gt;]*&quot;navbox%-title&quot;') and RESTART_MARKER or 'odd'
	end
	listCell
		:css('padding', '0px')
		:cssText(args.liststyle)
		:cssText(rowstyle)
		:cssText(args['list' .. listnum .. 'style'])
		:addClass('navbox-list')
		:addClass('navbox-' .. oddEven)
		:addClass(args.listclass)
		:addClass(args['list' .. listnum .. 'class'])
		:tag('div')
			:css('padding', (index == 1 and args.list1padding) or args.listpadding or '0em 0.25em')
			:wikitext(processItem(listText, args.nowrapitems))

	if index == 1 and args.image then
		row
			:tag('td')
				:addClass('noviewer')
				:addClass('navbox-image')
				:addClass(args.imageclass)
				:css('width', '1px')               -- Minimize width
				:css('padding', '0px 0px 0px 2px')
				:cssText(args.imagestyle)
				:attr('rowspan', #listnums)
				:tag('div')
					:wikitext(processItem(args.image))
	end
end


--
--   Tracking categories
--

local function needsHorizontalLists()
	if border == 'subgroup' or args.tracking == 'no' then
		return false
	end
	local listClasses = {
		['plainlist'] = true, ['hlist'] = true, ['hlist hnum'] = true,
		['hlist hwrap'] = true, ['hlist vcard'] = true, ['vcard hlist'] = true,
		['hlist vevent'] = true,
	}
	return not (listClasses[args.listclass] or listClasses[args.bodyclass])
end

local function hasBackgroundColors()
	for _, key in ipairs({'titlestyle', 'groupstyle', 'basestyle', 'abovestyle', 'belowstyle'}) do
		if tostring(args[key]):find('background', 1, true) then
			return true
		end
	end
end

local function hasBorders()
	for _, key in ipairs({'groupstyle', 'basestyle', 'abovestyle', 'belowstyle'}) do
		if tostring(args[key]):find('border', 1, true) then
			return true
		end
	end
end

local function isIllegible()
	local styleratio = require('Module:Color contrast')._styleratio

	for key, style in pairs(args) do
		if tostring(key):match(&quot;style$&quot;) then
			if styleratio{mw.text.unstripNoWiki(style)} &lt; 4.5 then
				return true
			end
		end
	end
	return false
end

local function getTrackingCategories()
	local cats = {}
	if needsHorizontalLists() then table.insert(cats, 'Navigational boxes without horizontal lists') end
	if hasBackgroundColors() then table.insert(cats, 'Navboxes using background colours') end
	if isIllegible() then table.insert(cats, 'Potentially illegible navboxes') end
	if hasBorders() then table.insert(cats, 'Navboxes using borders') end
	return cats
end

local function renderTrackingCategories(builder)
	local title = mw.title.getCurrentTitle()
	if title.namespace ~= 10 then return end -- not in template space
	local subpage = title.subpageText
	if subpage == 'doc' or subpage == 'sandbox' or subpage == 'testcases' then return end

	for _, cat in ipairs(getTrackingCategories()) do
		builder:wikitext('[[Category:' .. cat .. ']]')
	end
end

--
--   Main navbox tables
--
local function renderMainTable()
	local tbl = mw.html.create('table')
		:addClass('nowraplinks')
		:addClass(args.bodyclass)

	if args.title and (args.state ~= 'plain' and args.state ~= 'off') then
		if args.state == 'collapsed' then args.state = 'mw-collapsed' end
		tbl
			:addClass('mw-collapsible')
			:addClass(args.state or 'autocollapse')
	end

	tbl:css('border-spacing', 0)
	if border == 'subgroup' or border == 'none' then
		tbl
			:addClass('navbox-subgroup')
			:cssText(args.bodystyle)
			:cssText(args.style)
	else  -- regular navbox - bodystyle and style will be applied to the wrapper table
		tbl
			:addClass('navbox-inner')
			:css('background', 'transparent')
			:css('color', 'inherit')
	end
	tbl:cssText(args.innerstyle)

	renderTitleRow(tbl)
	renderAboveRow(tbl)
	for i, listnum in ipairs(listnums) do
		renderListRow(tbl, i, listnum)
	end
	renderBelowRow(tbl)

	return tbl
end

function p._navbox(navboxArgs)
	args = navboxArgs
	listnums = {}

	for k, _ in pairs(args) do
		if type(k) == 'string' then
			local listnum = k:match('^list(%d+)$')
			if listnum then table.insert(listnums, tonumber(listnum)) end
		end
	end
	table.sort(listnums)

	border = mw.text.trim(args.border or args[1] or '')
	if border == 'child' then
		border = 'subgroup'
	end

	-- render the main body of the navbox
	local tbl = renderMainTable()

	-- render the appropriate wrapper around the navbox, depending on the border param
	local res = mw.html.create()
	if border == 'none' then
		local nav = res:tag('div')
			:attr('role', 'navigation')
			:node(tbl)
		-- aria-labelledby title, otherwise above, otherwise lone group
		if args.title or args.above or (args.group1 and not args.group2) then
			nav:attr('aria-labelledby', mw.uri.anchorEncode(args.title or args.above or args.group1))
		else
			nav:attr('aria-label', 'Navbox')
		end
	elseif border == 'subgroup' then
		-- We assume that this navbox is being rendered in a list cell of a parent navbox, and is
		-- therefore inside a div with padding:0em 0.25em. We start with a &lt;/div&gt; to avoid the
		-- padding being applied, and at the end add a &lt;div&gt; to balance out the parent's &lt;/div&gt;
		res
			:wikitext('&lt;/div&gt;')
			:node(tbl)
			:wikitext('&lt;div&gt;')
	else
		local nav = res:tag('div')
			:attr('role', 'navigation')
			:addClass('navbox')
			:addClass(args.navboxclass)
			:cssText(args.bodystyle)
			:cssText(args.style)
			:css('padding', '3px')
			:node(tbl)
		-- aria-labelledby title, otherwise above, otherwise lone group
		if args.title or args.above or (args.group1 and not args.group2) then
			nav:attr('aria-labelledby', mw.uri.anchorEncode(args.title or args.above or args.group1))
		else
			nav:attr('aria-label', 'Navbox')
		end
	end

	if (args.nocat or 'false'):lower() == 'false' then
		renderTrackingCategories(res)
	end
	return striped(tostring(res))
end

function p.navbox(frame)
	if not getArgs then
		getArgs = require('Module:Arguments').getArgs
	end
	args = getArgs(frame, {wrappers = {'Template:Navbox'}})

	-- Read the arguments in the order they'll be output in, to make references number in the right order.
	local _
	_ = args.title
	_ = args.above
	for i = 1, 20 do
		_ = args[&quot;group&quot; .. tostring(i)]
		_ = args[&quot;list&quot; .. tostring(i)]
	end
	_ = args.below

	return p._navbox(args)
end

return p</text>
      <sha1>bc958emdhcifoov0yk148od75bgl1ef</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87771</id>
      <parentid>87757</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:10:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="14840" xml:space="preserve">--
-- Гэты модуль выкарыстоўваецца ў {{Навігацыйная табліца2}}
--

local p = {}

local navbar = require('Модуль:Спасылкі шаблёну')._navbar
local getArgs -- lazily initialized

local args
local border
local listnums
local ODD_EVEN_MARKER = '\127_ODDEVEN_\127'
local RESTART_MARKER = '\127_ODDEVEN0_\127'
local REGEX_MARKER = '\127_ODDEVEN(%d?)_\127'

local function striped(wikitext)
	-- Return wikitext with markers replaced for odd/even striping.
	-- Child (subgroup) navboxes are flagged with a category that is removed
	-- by parent navboxes. The result is that the category shows all pages
	-- where a child navbox is not contained in a parent navbox.
	local orphanCat = '[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Самотныя навігацыйныя табліцы]]'
	if border == 'subgroup' and args.orphan ~= 'yes' then
		-- No change; striping occurs in outermost navbox.
		return wikitext .. orphanCat
	end
	local first, second = 'odd', 'even'
	if args.evenodd then
		if args.evenodd == 'swap' then
			first, second = second, first
		else
			first = args.evenodd
			second = first
		end
	end
	local changer
	if first == second then
		changer = first
	else
		local index = 0
		changer = function (code)
			if code == '0' then
				-- Current occurrence is for a group before a nested table.
				-- Set it to first as a valid although pointless class.
				-- The next occurrence will be the first row after a title
				-- in a subgroup and will also be first.
				index = 0
				return first
			end
			index = index + 1
			return index % 2 == 1 and first or second
		end
	end
	local regex = orphanCat:gsub('([%[%]])', '%%%1')
	return (wikitext:gsub(regex, ''):gsub(REGEX_MARKER, changer))  -- () omits gsub count
end

local function processItem(item, nowrapitems)
	if item:sub(1, 2) == '{|' then
		-- Applying nowrap to lines in a table does not make sense.
		-- Add newlines to compensate for trim of x in |parm=x in a template.
		return '\n' .. item ..'\n'
	end
	if nowrapitems == 'yes' then
		local lines = {}
		for line in (item .. '\n'):gmatch('([^\n]*)\n') do
			local prefix, content = line:match('^([*:;#]+)%s*(.*)')
			if prefix and not content:match('^&lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;') then
				line = prefix .. '&lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;' .. content .. '&lt;/span&gt;'
			end
			table.insert(lines, line)
		end
		item = table.concat(lines, '\n')
	end
	if item:match('^[*:;#]') then
		return '\n' .. item ..'\n'
	end
	return item
end

local function renderNavBar(titleCell)

	if args['спасылкі'] ~= 'схаваць' and args['спасылкі'] ~= 'plain' and not (not args['назва_шаблёну'] and mw.getCurrentFrame():getParent():getTitle():gsub('/sandbox$', '') == 'Шаблён:Навігацыйная табліца') then
		titleCell:wikitext(navbar{
			args['назва_шаблёну'],
			mini = 1,
			fontstyle = (args['базавы_стыль'] or '') .. ';' .. (args['стыль_загалоўка'] or '') .. ';background:none transparent;border:none;box-shadow:none; padding:0;'
		})
	end

end

--
--   Title row
--
local function renderTitleRow(tbl)
	if not args['назва'] then return end

	local titleRow = tbl:tag('tr')

	if args.titlegroup then
		titleRow
			:tag('th')
				:attr('scope', 'row')
				:addClass('navbox-group')
				:addClass(args.titlegroupclass)
				:cssText(args['базавы_стыль'])
				:cssText(args['стыль_групаў'])
				:cssText(args.titlegroupstyle)
				:wikitext(args.titlegroup)
	end

	local titleCell = titleRow:tag('th'):attr('scope', 'col')

	if args.titlegroup then
		titleCell
			:css('border-left', '2px solid #fdfdfd')
			:css('width', '100%')
	end

	local titleColspan = 2
	if args['выява_зьлева'] then titleColspan = titleColspan + 1 end
	if args['выява'] then titleColspan = titleColspan + 1 end
	if args.titlegroup then titleColspan = titleColspan - 1 end

	titleCell
		:cssText(args['базавы_стыль'])
		:cssText(args['стыль_загалоўка'])
		:addClass('navbox-title')
		:attr('colspan', titleColspan)

	renderNavBar(titleCell)

	titleCell
		:tag('div')
			-- id for aria-labelledby attribute
			:attr('id', mw.uri.anchorEncode(args['назва']))
			:addClass(args.titleclass)
			:css('font-size', '110%')
			:css('margin', '0 4em')
			:wikitext(processItem(args['назва']))
end

--
--   Above/Below rows
--

local function getAboveBelowColspan()
	local ret = 2
	if args['выява_зьлева'] then ret = ret + 1 end
	if args['выява'] then ret = ret + 1 end
	return ret
end

local function renderAboveRow(tbl)
	if not args['верх'] then return end

	tbl:tag('tr')
		:tag('td')
			:addClass('navbox-abovebelow')
			:addClass(args['кляса_верху'])
			:cssText(args['базавы_стыль'])
			:cssText(args['стыль_верх'])
			:attr('colspan', getAboveBelowColspan())
			:tag('div')
				-- id for aria-labelledby attribute, if no title
				:attr('id', args['назва'] and nil or mw.uri.anchorEncode(args['верх']))
				:wikitext(processItem(args['верх'], args.nowrapitems))
end

local function renderBelowRow(tbl)
	if not args['ніз'] then return end

	tbl:tag('tr')
		:tag('td')
			:addClass('navbox-abovebelow')
			:addClass(args['кляса_ніз'])
			:cssText(args['базавы_стыль'])
			:cssText(args['стыль_ніз'])
			:attr('colspan', getAboveBelowColspan())
			:tag('div')
				:wikitext(processItem(args['ніз'], args.nowrapitems))
end

--
--   List rows
--
local function renderListRow(tbl, index, listnum)
	local row = tbl:tag('tr')

	if index == 1 and args['выява_зьлева'] then
		row
			:tag('td')
			    :addClass('noviewer')
				:addClass('navbox-image')
				:addClass(args.imageclass)
				:css('width', '1px')               -- Minimize width
				:css('padding', '0px 2px 0px 0px')
				:cssText(args['стыль_выява_зьлева'])
				:attr('rowspan', #listnums)
				:tag('div')
					:wikitext(processItem(args['выява_зьлева']))
	end

	if args['група_інфармацыі' .. listnum] then
		local groupCell = row:tag('th')

		-- id for aria-labelledby attribute, if lone group with no title or above
		if listnum == 1 and not (args['назва'] or args['верх'] or args['група_інфармацыі2']) then
			groupCell
				:attr('id', mw.uri.anchorEncode(args['група_інфармацыі1']))
		end

		groupCell
			:attr('scope', 'row')
			:addClass('navbox-group')
			:addClass(args['кляса_групаў'])
			:cssText(args['базавы_стыль'])
			:css('width', args['шырыня_групы'] or '1%') -- If groupwidth not specified, minimize width

		groupCell
			:cssText(args['стыль_групаў'])
			:cssText(args['група_інфармацыі' .. listnum .. '_стыль'])
			:wikitext(args['група_інфармацыі' .. listnum])
	end

	local listCell = row:tag('td')

	if args['група_інфармацыі' .. listnum] then
		listCell
			:css('text-align', 'left')
			:css('border-left-width', '2px')
			:css('border-left-style', 'solid')
	else
		listCell:attr('colspan', 2)
	end

	if not args['шырыня_групы'] then
		listCell:css('width', '100%')
	end

	local rowstyle  -- usually nil so cssText(rowstyle) usually adds nothing
	if index % 2 == 1 then
		rowstyle = args.oddstyle
	else
		rowstyle = args.evenstyle
	end

	local listText = args['сьпіс' .. listnum]
	local oddEven = ODD_EVEN_MARKER
	if listText:sub(1, 12) == '&lt;/div&gt;&lt;table' then
		-- Assume list text is for a subgroup navbox so no automatic striping for this row.
		oddEven = listText:find('&lt;th[^&gt;]*&quot;navbox%-title&quot;') and RESTART_MARKER or 'odd'
	end
	listCell
		:css('padding', '0px')
		:cssText(args['стыль_сьпісаў'])
		:cssText(rowstyle)
		:cssText(args['сьпіс' .. listnum .. '_стыль'])
		:addClass('navbox-list')
		:addClass('navbox-' .. oddEven)
		:addClass(args['кляса_сьпісаў'])
		:addClass(args['сьпіс' .. listnum .. '_кляса'])
		:tag('div')
			:css('padding', (index == 1 and args.list1padding) or args.listpadding or '0em 0.25em')
			:wikitext(processItem(listText, args.nowrapitems))

	if index == 1 and args['выява'] then
		row
			:tag('td')
			    :addClass('noviewer')
				:addClass('navbox-image')
				:addClass(args.imageclass)
				:css('width', '1px')               -- Minimize width
				:css('padding', '0px 0px 0px 2px')
				:cssText(args.imagestyle)
				:attr('rowspan', #listnums)
				:tag('div')
					:wikitext(processItem(args['выява']))
	end
end


--
--   Tracking categories
--

local function needsHorizontalLists()
	if border == 'subgroup' or args.tracking == 'no' then
		return false
	end
	local listClasses = {
		['plainlist'] = true, ['hlist'] = true, ['hlist hnum'] = true,
		['hlist hwrap'] = true, ['hlist vcard'] = true, ['vcard hlist'] = true,
		['hlist vevent'] = true,
	}
	return not (listClasses[args['кляса_сьпісаў']] or listClasses[args['кляса_карткі']])
end

local function hasBackgroundColors()
	for _, key in ipairs({'стыль_загалоўка', 'стыль_групаў', 'базавы_стыль', 'стыль_верх', 'стыль_ніз'}) do
		if tostring(args[key]):find('background', 1, true) then
			return true
		end
	end
end

local function hasBorders()
	for _, key in ipairs({'стыль_групаў', 'базавы_стыль', 'стыль_верх', 'стыль_ніз'}) do
		if tostring(args[key]):find('border', 1, true) then
			return true
		end
	end
end

local function isIllegible()
	local styleratio = require('Модуль:Кантраст колераў')._styleratio

	for key, style in pairs(args) do
		if tostring(key):match(&quot;style$&quot;) then
			if styleratio{mw.text.unstripNoWiki(style)} &lt; 4.5 then
				return true
			end
		end
	end
	return false
end

local function getTrackingCategories()
	local cats = {}
	if needsHorizontalLists() then table.insert(cats, 'Вікіпэдыя:Навігацыйныя шаблёны без гарызантальных сьпісаў') end
	--if hasBackgroundColors() then table.insert(cats, 'Вікіпэдыя:Навігацыйныя шаблёны з фонавымі колерамі') end
	if isIllegible() then table.insert(cats, 'Вікіпэдыя:Патэнцыйна нечытэльныя навігацыйныя шаблёны') end
	if hasBorders() then table.insert(cats, 'Вікіпэдыя:Навігацыйныя шаблёны з рамкамі') end
	return cats
end

local function renderTrackingCategories(builder)
	local title = mw.title.getCurrentTitle()
	if title.namespace ~= 10 then return end -- not in template space
	local subpage = title.subpageText
	if subpage == 'doc' or subpage == 'sandbox' or subpage == 'testcases' then return end

	for _, cat in ipairs(getTrackingCategories()) do
		builder:wikitext('[[Катэгорыя:' .. cat .. ']]')
	end
end

--
--   Main navbox tables
--
local function renderMainTable()
	local tbl = mw.html.create('table')
		:addClass('nowraplinks')
		:addClass(args['кляса_карткі'])

	if args['назва'] and (args.state ~= 'plain' and args.state ~= 'off') then
		if args.state == 'collapsed' then args.state = 'mw-collapsed' end
		tbl
			:addClass('mw-collapsible')
			:addClass(args.state or 'autocollapse')
	end

	tbl:css('border-spacing', 0)
	if border == 'subgroup' or border == 'none' then
		tbl
			:addClass('navbox-subgroup')
			:cssText(args['кляса_карткі'])
			:cssText(args['стыль'])
	else  -- regular navbox - bodystyle and style will be applied to the wrapper table
		tbl
			:addClass('navbox-inner')
			:css('background', 'transparent')
			:css('color', 'inherit')
	end
	tbl:cssText(args.innerstyle)

	renderTitleRow(tbl)
	renderAboveRow(tbl)
	for i, listnum in ipairs(listnums) do
		renderListRow(tbl, i, listnum)
	end
	renderBelowRow(tbl)

	return tbl
end

function p._navbox(navboxArgs)
	args = navboxArgs
	listnums = {}

	for k, _ in pairs(args) do
		if type(k) == 'string' then
			local listnum = k:match('^сьпіс(%d+)$')
			if listnum then table.insert(listnums, tonumber(listnum)) end
		end
	end
	table.sort(listnums)

	border = mw.text.trim(args['рамка'] or args[1] or '')
	if border == 'нашчадак' then
		border = 'subgroup'
	end

	-- render the main body of the navbox
	local tbl = renderMainTable()

	-- render the appropriate wrapper around the navbox, depending on the border param
	local res = mw.html.create()
	if border == 'none' then
		local nav = res:tag('div')
			:attr('role', 'navigation')
			:node(tbl)
		-- aria-labelledby title, otherwise above, otherwise lone group
		if args['назва'] or args['верх'] or (args['група_інфармацыі1'] and not args['група_інфармацыі2']) then
			nav:attr('aria-labelledby', mw.uri.anchorEncode(args['назва'] or args['верх'] or args['група_інфармацыі1']))
		else
			nav:attr('aria-label', 'Navbox')
		end
	elseif border == 'subgroup' then
		-- We assume that this navbox is being rendered in a list cell of a parent navbox, and is
		-- therefore inside a div with padding:0em 0.25em. We start with a &lt;/div&gt; to avoid the
		-- padding being applied, and at the end add a &lt;div&gt; to balance out the parent's &lt;/div&gt;
		res
			:wikitext('&lt;/div&gt;')
			:node(tbl)
			:wikitext('&lt;div&gt;')
	else
		local nav = res:tag('div')
			:attr('role', 'navigation')
			:addClass('navbox')
			:addClass(args.navboxclass)
			:cssText(args['кляса_карткі'])
			:cssText(args['стыль'])
			:css('padding', '3px')
			:node(tbl)
		-- aria-labelledby title, otherwise above, otherwise lone group
		if args['назва'] or args['верх'] or (args['група_інфармацыі1'] and not args['група_інфармацыі2']) then
			nav:attr('aria-labelledby', mw.uri.anchorEncode(args['назва'] or args['верх'] or args['група_інфармацыі1']))
		else
			nav:attr('aria-label', 'Navbox')
		end
	end

	if (args.nocat or 'false'):lower() == 'false' then
		renderTrackingCategories(res)
	end
	return striped(tostring(res))
end

function p.navbox(frame)
	if not getArgs then
		getArgs = require('Модуль:Аргумэнты').getArgs
	end
	args = getArgs(frame, {wrappers = {'Шаблён:Навігацыйная табліца', 'Шаблён:Навігацыйная табліца2', 'Шаблён:Навігацыйная падтабліца', 'Шаблён:Навігацыйная падтабліца2'}})

	-- Read the arguments in the order they'll be output in, to make references number in the right order.
	local _
	_ = args['назва']
	_ = args['верх']
	for i = 1, 20 do
		_ = args['група_інфармацыі' .. tostring(i)]
		_ = args['сьпіс' .. tostring(i)]
	end
	_ = args['ніз']

	return p._navbox(args)
end

return p</text>
      <sha1>3pwx08n6i34byrgwo1g8ksciop7yytl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87772</id>
      <parentid>87771</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:10:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Модуль:Navbox]] у [[Модуль:Навігацыйная табліца]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="14840" xml:space="preserve">--
-- Гэты модуль выкарыстоўваецца ў {{Навігацыйная табліца2}}
--

local p = {}

local navbar = require('Модуль:Спасылкі шаблёну')._navbar
local getArgs -- lazily initialized

local args
local border
local listnums
local ODD_EVEN_MARKER = '\127_ODDEVEN_\127'
local RESTART_MARKER = '\127_ODDEVEN0_\127'
local REGEX_MARKER = '\127_ODDEVEN(%d?)_\127'

local function striped(wikitext)
	-- Return wikitext with markers replaced for odd/even striping.
	-- Child (subgroup) navboxes are flagged with a category that is removed
	-- by parent navboxes. The result is that the category shows all pages
	-- where a child navbox is not contained in a parent navbox.
	local orphanCat = '[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Самотныя навігацыйныя табліцы]]'
	if border == 'subgroup' and args.orphan ~= 'yes' then
		-- No change; striping occurs in outermost navbox.
		return wikitext .. orphanCat
	end
	local first, second = 'odd', 'even'
	if args.evenodd then
		if args.evenodd == 'swap' then
			first, second = second, first
		else
			first = args.evenodd
			second = first
		end
	end
	local changer
	if first == second then
		changer = first
	else
		local index = 0
		changer = function (code)
			if code == '0' then
				-- Current occurrence is for a group before a nested table.
				-- Set it to first as a valid although pointless class.
				-- The next occurrence will be the first row after a title
				-- in a subgroup and will also be first.
				index = 0
				return first
			end
			index = index + 1
			return index % 2 == 1 and first or second
		end
	end
	local regex = orphanCat:gsub('([%[%]])', '%%%1')
	return (wikitext:gsub(regex, ''):gsub(REGEX_MARKER, changer))  -- () omits gsub count
end

local function processItem(item, nowrapitems)
	if item:sub(1, 2) == '{|' then
		-- Applying nowrap to lines in a table does not make sense.
		-- Add newlines to compensate for trim of x in |parm=x in a template.
		return '\n' .. item ..'\n'
	end
	if nowrapitems == 'yes' then
		local lines = {}
		for line in (item .. '\n'):gmatch('([^\n]*)\n') do
			local prefix, content = line:match('^([*:;#]+)%s*(.*)')
			if prefix and not content:match('^&lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;') then
				line = prefix .. '&lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;' .. content .. '&lt;/span&gt;'
			end
			table.insert(lines, line)
		end
		item = table.concat(lines, '\n')
	end
	if item:match('^[*:;#]') then
		return '\n' .. item ..'\n'
	end
	return item
end

local function renderNavBar(titleCell)

	if args['спасылкі'] ~= 'схаваць' and args['спасылкі'] ~= 'plain' and not (not args['назва_шаблёну'] and mw.getCurrentFrame():getParent():getTitle():gsub('/sandbox$', '') == 'Шаблён:Навігацыйная табліца') then
		titleCell:wikitext(navbar{
			args['назва_шаблёну'],
			mini = 1,
			fontstyle = (args['базавы_стыль'] or '') .. ';' .. (args['стыль_загалоўка'] or '') .. ';background:none transparent;border:none;box-shadow:none; padding:0;'
		})
	end

end

--
--   Title row
--
local function renderTitleRow(tbl)
	if not args['назва'] then return end

	local titleRow = tbl:tag('tr')

	if args.titlegroup then
		titleRow
			:tag('th')
				:attr('scope', 'row')
				:addClass('navbox-group')
				:addClass(args.titlegroupclass)
				:cssText(args['базавы_стыль'])
				:cssText(args['стыль_групаў'])
				:cssText(args.titlegroupstyle)
				:wikitext(args.titlegroup)
	end

	local titleCell = titleRow:tag('th'):attr('scope', 'col')

	if args.titlegroup then
		titleCell
			:css('border-left', '2px solid #fdfdfd')
			:css('width', '100%')
	end

	local titleColspan = 2
	if args['выява_зьлева'] then titleColspan = titleColspan + 1 end
	if args['выява'] then titleColspan = titleColspan + 1 end
	if args.titlegroup then titleColspan = titleColspan - 1 end

	titleCell
		:cssText(args['базавы_стыль'])
		:cssText(args['стыль_загалоўка'])
		:addClass('navbox-title')
		:attr('colspan', titleColspan)

	renderNavBar(titleCell)

	titleCell
		:tag('div')
			-- id for aria-labelledby attribute
			:attr('id', mw.uri.anchorEncode(args['назва']))
			:addClass(args.titleclass)
			:css('font-size', '110%')
			:css('margin', '0 4em')
			:wikitext(processItem(args['назва']))
end

--
--   Above/Below rows
--

local function getAboveBelowColspan()
	local ret = 2
	if args['выява_зьлева'] then ret = ret + 1 end
	if args['выява'] then ret = ret + 1 end
	return ret
end

local function renderAboveRow(tbl)
	if not args['верх'] then return end

	tbl:tag('tr')
		:tag('td')
			:addClass('navbox-abovebelow')
			:addClass(args['кляса_верху'])
			:cssText(args['базавы_стыль'])
			:cssText(args['стыль_верх'])
			:attr('colspan', getAboveBelowColspan())
			:tag('div')
				-- id for aria-labelledby attribute, if no title
				:attr('id', args['назва'] and nil or mw.uri.anchorEncode(args['верх']))
				:wikitext(processItem(args['верх'], args.nowrapitems))
end

local function renderBelowRow(tbl)
	if not args['ніз'] then return end

	tbl:tag('tr')
		:tag('td')
			:addClass('navbox-abovebelow')
			:addClass(args['кляса_ніз'])
			:cssText(args['базавы_стыль'])
			:cssText(args['стыль_ніз'])
			:attr('colspan', getAboveBelowColspan())
			:tag('div')
				:wikitext(processItem(args['ніз'], args.nowrapitems))
end

--
--   List rows
--
local function renderListRow(tbl, index, listnum)
	local row = tbl:tag('tr')

	if index == 1 and args['выява_зьлева'] then
		row
			:tag('td')
			    :addClass('noviewer')
				:addClass('navbox-image')
				:addClass(args.imageclass)
				:css('width', '1px')               -- Minimize width
				:css('padding', '0px 2px 0px 0px')
				:cssText(args['стыль_выява_зьлева'])
				:attr('rowspan', #listnums)
				:tag('div')
					:wikitext(processItem(args['выява_зьлева']))
	end

	if args['група_інфармацыі' .. listnum] then
		local groupCell = row:tag('th')

		-- id for aria-labelledby attribute, if lone group with no title or above
		if listnum == 1 and not (args['назва'] or args['верх'] or args['група_інфармацыі2']) then
			groupCell
				:attr('id', mw.uri.anchorEncode(args['група_інфармацыі1']))
		end

		groupCell
			:attr('scope', 'row')
			:addClass('navbox-group')
			:addClass(args['кляса_групаў'])
			:cssText(args['базавы_стыль'])
			:css('width', args['шырыня_групы'] or '1%') -- If groupwidth not specified, minimize width

		groupCell
			:cssText(args['стыль_групаў'])
			:cssText(args['група_інфармацыі' .. listnum .. '_стыль'])
			:wikitext(args['група_інфармацыі' .. listnum])
	end

	local listCell = row:tag('td')

	if args['група_інфармацыі' .. listnum] then
		listCell
			:css('text-align', 'left')
			:css('border-left-width', '2px')
			:css('border-left-style', 'solid')
	else
		listCell:attr('colspan', 2)
	end

	if not args['шырыня_групы'] then
		listCell:css('width', '100%')
	end

	local rowstyle  -- usually nil so cssText(rowstyle) usually adds nothing
	if index % 2 == 1 then
		rowstyle = args.oddstyle
	else
		rowstyle = args.evenstyle
	end

	local listText = args['сьпіс' .. listnum]
	local oddEven = ODD_EVEN_MARKER
	if listText:sub(1, 12) == '&lt;/div&gt;&lt;table' then
		-- Assume list text is for a subgroup navbox so no automatic striping for this row.
		oddEven = listText:find('&lt;th[^&gt;]*&quot;navbox%-title&quot;') and RESTART_MARKER or 'odd'
	end
	listCell
		:css('padding', '0px')
		:cssText(args['стыль_сьпісаў'])
		:cssText(rowstyle)
		:cssText(args['сьпіс' .. listnum .. '_стыль'])
		:addClass('navbox-list')
		:addClass('navbox-' .. oddEven)
		:addClass(args['кляса_сьпісаў'])
		:addClass(args['сьпіс' .. listnum .. '_кляса'])
		:tag('div')
			:css('padding', (index == 1 and args.list1padding) or args.listpadding or '0em 0.25em')
			:wikitext(processItem(listText, args.nowrapitems))

	if index == 1 and args['выява'] then
		row
			:tag('td')
			    :addClass('noviewer')
				:addClass('navbox-image')
				:addClass(args.imageclass)
				:css('width', '1px')               -- Minimize width
				:css('padding', '0px 0px 0px 2px')
				:cssText(args.imagestyle)
				:attr('rowspan', #listnums)
				:tag('div')
					:wikitext(processItem(args['выява']))
	end
end


--
--   Tracking categories
--

local function needsHorizontalLists()
	if border == 'subgroup' or args.tracking == 'no' then
		return false
	end
	local listClasses = {
		['plainlist'] = true, ['hlist'] = true, ['hlist hnum'] = true,
		['hlist hwrap'] = true, ['hlist vcard'] = true, ['vcard hlist'] = true,
		['hlist vevent'] = true,
	}
	return not (listClasses[args['кляса_сьпісаў']] or listClasses[args['кляса_карткі']])
end

local function hasBackgroundColors()
	for _, key in ipairs({'стыль_загалоўка', 'стыль_групаў', 'базавы_стыль', 'стыль_верх', 'стыль_ніз'}) do
		if tostring(args[key]):find('background', 1, true) then
			return true
		end
	end
end

local function hasBorders()
	for _, key in ipairs({'стыль_групаў', 'базавы_стыль', 'стыль_верх', 'стыль_ніз'}) do
		if tostring(args[key]):find('border', 1, true) then
			return true
		end
	end
end

local function isIllegible()
	local styleratio = require('Модуль:Кантраст колераў')._styleratio

	for key, style in pairs(args) do
		if tostring(key):match(&quot;style$&quot;) then
			if styleratio{mw.text.unstripNoWiki(style)} &lt; 4.5 then
				return true
			end
		end
	end
	return false
end

local function getTrackingCategories()
	local cats = {}
	if needsHorizontalLists() then table.insert(cats, 'Вікіпэдыя:Навігацыйныя шаблёны без гарызантальных сьпісаў') end
	--if hasBackgroundColors() then table.insert(cats, 'Вікіпэдыя:Навігацыйныя шаблёны з фонавымі колерамі') end
	if isIllegible() then table.insert(cats, 'Вікіпэдыя:Патэнцыйна нечытэльныя навігацыйныя шаблёны') end
	if hasBorders() then table.insert(cats, 'Вікіпэдыя:Навігацыйныя шаблёны з рамкамі') end
	return cats
end

local function renderTrackingCategories(builder)
	local title = mw.title.getCurrentTitle()
	if title.namespace ~= 10 then return end -- not in template space
	local subpage = title.subpageText
	if subpage == 'doc' or subpage == 'sandbox' or subpage == 'testcases' then return end

	for _, cat in ipairs(getTrackingCategories()) do
		builder:wikitext('[[Катэгорыя:' .. cat .. ']]')
	end
end

--
--   Main navbox tables
--
local function renderMainTable()
	local tbl = mw.html.create('table')
		:addClass('nowraplinks')
		:addClass(args['кляса_карткі'])

	if args['назва'] and (args.state ~= 'plain' and args.state ~= 'off') then
		if args.state == 'collapsed' then args.state = 'mw-collapsed' end
		tbl
			:addClass('mw-collapsible')
			:addClass(args.state or 'autocollapse')
	end

	tbl:css('border-spacing', 0)
	if border == 'subgroup' or border == 'none' then
		tbl
			:addClass('navbox-subgroup')
			:cssText(args['кляса_карткі'])
			:cssText(args['стыль'])
	else  -- regular navbox - bodystyle and style will be applied to the wrapper table
		tbl
			:addClass('navbox-inner')
			:css('background', 'transparent')
			:css('color', 'inherit')
	end
	tbl:cssText(args.innerstyle)

	renderTitleRow(tbl)
	renderAboveRow(tbl)
	for i, listnum in ipairs(listnums) do
		renderListRow(tbl, i, listnum)
	end
	renderBelowRow(tbl)

	return tbl
end

function p._navbox(navboxArgs)
	args = navboxArgs
	listnums = {}

	for k, _ in pairs(args) do
		if type(k) == 'string' then
			local listnum = k:match('^сьпіс(%d+)$')
			if listnum then table.insert(listnums, tonumber(listnum)) end
		end
	end
	table.sort(listnums)

	border = mw.text.trim(args['рамка'] or args[1] or '')
	if border == 'нашчадак' then
		border = 'subgroup'
	end

	-- render the main body of the navbox
	local tbl = renderMainTable()

	-- render the appropriate wrapper around the navbox, depending on the border param
	local res = mw.html.create()
	if border == 'none' then
		local nav = res:tag('div')
			:attr('role', 'navigation')
			:node(tbl)
		-- aria-labelledby title, otherwise above, otherwise lone group
		if args['назва'] or args['верх'] or (args['група_інфармацыі1'] and not args['група_інфармацыі2']) then
			nav:attr('aria-labelledby', mw.uri.anchorEncode(args['назва'] or args['верх'] or args['група_інфармацыі1']))
		else
			nav:attr('aria-label', 'Navbox')
		end
	elseif border == 'subgroup' then
		-- We assume that this navbox is being rendered in a list cell of a parent navbox, and is
		-- therefore inside a div with padding:0em 0.25em. We start with a &lt;/div&gt; to avoid the
		-- padding being applied, and at the end add a &lt;div&gt; to balance out the parent's &lt;/div&gt;
		res
			:wikitext('&lt;/div&gt;')
			:node(tbl)
			:wikitext('&lt;div&gt;')
	else
		local nav = res:tag('div')
			:attr('role', 'navigation')
			:addClass('navbox')
			:addClass(args.navboxclass)
			:cssText(args['кляса_карткі'])
			:cssText(args['стыль'])
			:css('padding', '3px')
			:node(tbl)
		-- aria-labelledby title, otherwise above, otherwise lone group
		if args['назва'] or args['верх'] or (args['група_інфармацыі1'] and not args['група_інфармацыі2']) then
			nav:attr('aria-labelledby', mw.uri.anchorEncode(args['назва'] or args['верх'] or args['група_інфармацыі1']))
		else
			nav:attr('aria-label', 'Navbox')
		end
	end

	if (args.nocat or 'false'):lower() == 'false' then
		renderTrackingCategories(res)
	end
	return striped(tostring(res))
end

function p.navbox(frame)
	if not getArgs then
		getArgs = require('Модуль:Аргумэнты').getArgs
	end
	args = getArgs(frame, {wrappers = {'Шаблён:Навігацыйная табліца', 'Шаблён:Навігацыйная табліца2', 'Шаблён:Навігацыйная падтабліца', 'Шаблён:Навігацыйная падтабліца2'}})

	-- Read the arguments in the order they'll be output in, to make references number in the right order.
	local _
	_ = args['назва']
	_ = args['верх']
	for i = 1, 20 do
		_ = args['група_інфармацыі' .. tostring(i)]
		_ = args['сьпіс' .. tostring(i)]
	end
	_ = args['ніз']

	return p._navbox(args)
end

return p</text>
      <sha1>3pwx08n6i34byrgwo1g8ksciop7yytl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Навігацыйная табліца</title>
    <ns>10</ns>
    <id>29437</id>
    <revision>
      <id>87758</id>
      <timestamp>2022-08-16T10:44:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «&lt;includeonly&gt;{{#invoke:Navbox|navbox}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt; {{Дакументацыя}} [[Катэгорыя:Шаблоны‎:Навігацыйныя шаблоны]] &lt;/noinclude&gt;»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="186" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{#invoke:Navbox|navbox}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Дакументацыя}}
[[Катэгорыя:Шаблоны‎:Навігацыйныя шаблоны]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fmegdzxhjjfpilzazik3ftnz5m8c3ci</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87759</id>
      <parentid>87758</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T10:44:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="168" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{#invoke:Navbox|navbox}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Дакументацыя}}
[[Катэгорыя:Навігацыйныя шаблоны]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2zfhavqynnttmtr6n9xqrepeb3grlmb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87761</id>
      <parentid>87759</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T10:53:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="170" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{#invoke:Navbox|navbox}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Дакументацыя}}
[[Катэгорыя:Навігацыйныя табліцы|*]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>dlo9nla1m25waffl5i5vaveamdwuqds</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87769</id>
      <parentid>87761</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:06:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26411" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{#switch:{{{рамка|{{{роля|{{{1|}}}}}}}}}|падгрупа|нашчадак=&lt;/div&gt;|няма=|#default=&lt;table cellspacing=&quot;0&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox {{#ifeq:{{{звычайныя_сьпісы|¥}}}|¥|hlist}}&quot; style=&quot;border-spacing:0;{{{стыль_карткі|}}};{{{стыль|}}}&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td style=&quot;padding:2px;&quot;&gt;}}&lt;!--

--&gt;&lt;table cellspacing=&quot;0&quot; class=&quot;nowraplinks {{#ifeq:{{{звычайныя_сьпісы|¥}}}|¥|hlist}} {{{кляса_карткі|}}} {{#if:{{{назва|}}}|{{#switch:{{{state|}}}|&lt;!--
 --&gt;plain|off=|#default=collapsible {{#if:{{{state|}}}|{{{state}}}|autocollapse}}}}}} {{#switch:{{{рамка|{{{роля|{{{1|}}}}}}}}}|&lt;!--
 --&gt;падгрупа|нашчадак|няма=navbox-subgroup&quot; style=&quot;border-spacing:0;{{{стыль_карткі|}}};{{{стыль|}}}|&lt;!--
 --&gt;#default=navbox-inner&quot; style=&quot;border-spacing:0;background:transparent;color:inherit}};{{{стыль_цела|}}};&quot;&gt;&lt;!--


---Title and Navbar---
--&gt;{{#if:{{{назва|}}}|&lt;tr&gt;{{#if:{{{група_назва|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_група_назва|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{{стыль_групаў|}}};{{{стыль_групы_назвы|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_назва|}}}&lt;/th&gt;&lt;th scope=&quot;col&quot; style=&quot;border-left:2px solid #fdfdfd;width:100%;|&lt;!--
 --&gt;&lt;th scope=&quot;col&quot; style=&quot;}}{{{базавы_стыль|}}};{{{стыль_загалоўка|}}}&quot; class=&quot;navbox-title&quot; &lt;!--
 --&gt;colspan={{#expr:2{{#if:{{{выява_зьлева|}}}|+1}}{{#if:{{{выява|}}}|+1}}{{#if:{{{група_назва|}}}|-1}}}}&gt;&lt;!--

--&gt;{{#if:{{#switch:{{{спасылкі|}}}|схаваць|выключыць=1}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва_шаблёну|}}}||{{#switch:{{{рамка|{{{роля|{{{1|}}}}}}}}}|падгрупа|нашчадак|няма=1}}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#ifeq:{{{спасылкі|}}}|выключыць|{{#ifeq:{{{state|}}}|plain|&lt;span style=&quot;float:right;width:6em;margin-right:0.5em;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;}}|&lt;!--
 --&gt;{{#ifeq:{{{state|}}}|plain||&lt;span style=&quot;float:left;width:6em;margin-right:0.5em;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;}}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва_шаблёну|}}}|{{Спасылкі шаблёну|{{{назва_шаблёну}}}|міні|&lt;!--
 --&gt;стыль={{{базавы_стыль|}}};{{{стыль_загалоўка|}}};background:none transparent;border:none;|інфармацыя пра рэдагаваньне=Інфармацыя пра рэдагаваньне/Навігацыйная табліца}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;span class=&quot;error&quot; style=&quot;float:left;white-space:nowrap;&quot;&gt;Памылка: не пазначаная назва шаблёну&lt;/span&gt;}}&lt;!--
 --&gt;{{#ifeq:{{{state|}}}|plain|&lt;span style=&quot;float:right;width:6em;margin-right:0.5em;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;}}}}&lt;!--

 --&gt;&lt;div class=&quot;{{{кляса_загалоўка|}}}&quot; style=&quot;font-size:110%;&quot;&gt;
{{{назва}}}&lt;/div&gt;&lt;/th&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--


---Above---
--&gt;{{#if:{{{верх|}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва|}}}|&lt;tr style=&quot;height:2px;&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--
 --&gt;&lt;tr&gt;&lt;td class=&quot;navbox-abovebelow {{{кляса_верху|}}}&quot; style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{{стыль_верх|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;colspan=&quot;{{#expr:2{{#if:{{{выява_зьлева|}}}|+1}}{{#if:{{{выява|}}}|+1}}}}&quot;&gt;&lt;div&gt;
{{{верх}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--


---Body---

---First group/list and images---
--&gt;{{#if:{{{сьпіс1|}}}|{{#if:{{{назва|}}}{{{верх|}}}|&lt;tr style=&quot;height:2px;&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;tr&gt;&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{выява_зьлева|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;td class=&quot;navbox-image {{{кляса_выявы|}}}&quot; style=&quot;width:0%;padding:0px 2px 0px 0px;{{{стыль_выява_зьлева|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;rowspan={{#expr:1{{#if:{{{сьпіс2|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс3|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс4|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс5|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс6|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс7|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс8|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс9|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс10|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс11|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс12|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс13|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс14|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс15|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс16|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс17|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс18|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс19|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс20|}}}|+2}}}}&gt;&lt;div&gt;
{{{выява_зьлева}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;}}&lt;!--

 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі1|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі1_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі1}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс1_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісу1|{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс1}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{выява|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;td class=&quot;navbox-image {{{кляса_выявы|}}}&quot; style=&quot;width:0%;padding:0px 0px 0px 2px;{{{стыль_калёнкі_выявы|}}};{{{стыль_выявы|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;rowspan={{#expr:1{{#if:{{{сьпіс2|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс3|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс4|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс5|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс6|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс7|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс8|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс9|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс10|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс11|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс12|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс13|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс14|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс15|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс16|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс17|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс18|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс19|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс20|}}}|+2}}}}&gt;&lt;div&gt;
{{{выява}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;}}&lt;!--

--&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--


---Remaining groups/lists---

--&gt;{{#if:{{{сьпіс2|}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва|}}}{{{верх|}}}{{{сьпіс1|}}}|&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі2|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі2_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі2}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс2_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс2}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс3|}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва|}}}{{{верх|}}}{{{сьпіс1|}}}{{{сьпіс2|}}}|&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі3|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі3_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі3}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс3_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс3}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс4|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі4|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі4_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі4}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс4_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс4}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс5|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі5|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі5_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі5}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс5_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс5}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс6|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі6|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі6_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі6}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс6_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс6}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс7|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі7|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі7_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі7}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс7_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс7}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс8|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі8|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі8_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі8}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс8_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс8}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс9|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі9|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі9_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі9}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс9_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс9}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс10|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі10|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі10_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі10}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс10_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс10}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс11|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі11|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі11_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі11}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс11_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс11}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс12|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі12|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі12_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі12}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс12_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс12}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс13|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі13|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі13_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі13}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс13_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс13}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс14|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі14|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі14_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі14}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс14_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс14}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс15|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі15|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі15_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі15}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс15_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс15}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс16|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі16|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі16_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі16}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс16_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс16}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс17|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі17|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі17_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі17}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс17_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс17}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс18|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі18|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі18_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі18}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс18_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс18}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс19|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі19|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі19_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі19}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс19_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс19}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс20|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі20|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі20_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі20}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс20_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс20}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--


---Below---
--&gt;{{#if:{{{ніз|}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва|}}}{{{верх|}}}{{{сьпіс1|}}}{{{сьпіс2|}}}{{{сьпіс3|}}}|&lt;tr style=&quot;height:2px;&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--
 --&gt;&lt;tr&gt;&lt;td class=&quot;navbox-abovebelow {{{кляса_ніз|}}}&quot; style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{{стыль_ніз|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;colspan=&quot;{{#expr:2{{#if:{{{выява_зьлева|}}}|+1}}{{#if:{{{выява|}}}|+1}}}}&quot;&gt;&lt;div&gt;
{{{ніз}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--


--&gt;&lt;/table&gt;{{#switch:{{{рамка|{{{роля|{{{1|}}}}}}}}}|падгрупа|нашчадак=&lt;div&gt;|няма=|#default=&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;}}&lt;/includeonly&gt;
{{Дакументацыя}}
[[Катэгорыя:Навігацыйныя табліцы|*]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ea35yygf0a6o2cqujcopr2gwukbl6mq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87773</id>
      <parentid>87769</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:11:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26421" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{#switch:{{{рамка|{{{роля|{{{1|}}}}}}}}}|падгрупа|нашчадак=&lt;/div&gt;|няма=|#default=&lt;table cellspacing=&quot;0&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox {{#ifeq:{{{звычайныя_сьпісы|¥}}}|¥|hlist}}&quot; style=&quot;border-spacing:0;{{{стыль_карткі|}}};{{{стыль|}}}&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td style=&quot;padding:2px;&quot;&gt;}}&lt;!--

--&gt;&lt;table cellspacing=&quot;0&quot; class=&quot;nowraplinks {{#ifeq:{{{звычайныя_сьпісы|¥}}}|¥|hlist}} {{{кляса_карткі|}}} {{#if:{{{назва|}}}|{{#switch:{{{state|}}}|&lt;!--
 --&gt;plain|off=|#default=collapsible {{#if:{{{state|}}}|{{{state}}}|autocollapse}}}}}} {{#switch:{{{рамка|{{{роля|{{{1|}}}}}}}}}|&lt;!--
 --&gt;падгрупа|нашчадак|няма=navbox-subgroup&quot; style=&quot;border-spacing:0;{{{стыль_карткі|}}};{{{стыль|}}}|&lt;!--
 --&gt;#default=navbox-inner&quot; style=&quot;border-spacing:0;background:transparent;color:inherit}};{{{стыль_цела|}}};&quot;&gt;&lt;!--


---Title and Navbar---
--&gt;{{#if:{{{назва|}}}|&lt;tr&gt;{{#if:{{{група_назва|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_група_назва|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{{стыль_групаў|}}};{{{стыль_групы_назвы|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_назва|}}}&lt;/th&gt;&lt;th scope=&quot;col&quot; style=&quot;border-left:2px solid #fdfdfd;width:100%;|&lt;!--
 --&gt;&lt;th scope=&quot;col&quot; style=&quot;}}{{{базавы_стыль|}}};{{{стыль_загалоўка|}}}&quot; class=&quot;navbox-title&quot; &lt;!--
 --&gt;colspan={{#expr:2{{#if:{{{выява_зьлева|}}}|+1}}{{#if:{{{выява|}}}|+1}}{{#if:{{{група_назва|}}}|-1}}}}&gt;&lt;!--

--&gt;{{#if:{{#switch:{{{спасылкі|}}}|схаваць|выключыць=1}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва_шаблёну|}}}||{{#switch:{{{рамка|{{{роля|{{{1|}}}}}}}}}|падгрупа|нашчадак|няма=1}}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#ifeq:{{{спасылкі|}}}|выключыць|{{#ifeq:{{{state|}}}|plain|&lt;span style=&quot;float:right;width:6em;margin-right:0.5em;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;}}|&lt;!--
 --&gt;{{#ifeq:{{{state|}}}|plain||&lt;span style=&quot;float:left;width:6em;margin-right:0.5em;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;}}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва_шаблёну|}}}|{{Спасылкі шаблёну|{{{назва_шаблёну}}}|міні|&lt;!--
 --&gt;стыль={{{базавы_стыль|}}};{{{стыль_загалоўка|}}};background:none transparent;border:none;|інфармацыя пра рэдагаваньне=Інфармацыя пра рэдагаваньне/Навігацыйная табліца}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;span class=&quot;error&quot; style=&quot;float:left;white-space:nowrap;&quot;&gt;Памылка: не пазначаная назва шаблёну&lt;/span&gt;}}&lt;!--
 --&gt;{{#ifeq:{{{state|}}}|plain|&lt;span style=&quot;float:right;width:6em;margin-right:0.5em;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;}}}}&lt;!--

 --&gt;&lt;div class=&quot;{{{кляса_загалоўка|}}}&quot; style=&quot;font-size:110%;&quot;&gt;
{{{назва}}}&lt;/div&gt;&lt;/th&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--


---Above---
--&gt;{{#if:{{{верх|}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва|}}}|&lt;tr style=&quot;height:2px;&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--
 --&gt;&lt;tr&gt;&lt;td class=&quot;navbox-abovebelow {{{кляса_верху|}}}&quot; style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{{стыль_верх|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;colspan=&quot;{{#expr:2{{#if:{{{выява_зьлева|}}}|+1}}{{#if:{{{выява|}}}|+1}}}}&quot;&gt;&lt;div&gt;
{{{верх}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--


---Body---

---First group/list and images---
--&gt;{{#if:{{{сьпіс1|}}}|{{#if:{{{назва|}}}{{{верх|}}}|&lt;tr style=&quot;height:2px;&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;tr&gt;&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{выява_зьлева|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;td class=&quot;navbox-image {{{кляса_выявы|}}}&quot; style=&quot;width:0%;padding:0px 2px 0px 0px;{{{стыль_выява_зьлева|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;rowspan={{#expr:1{{#if:{{{сьпіс2|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс3|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс4|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс5|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс6|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс7|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс8|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс9|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс10|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс11|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс12|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс13|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс14|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс15|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс16|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс17|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс18|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс19|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс20|}}}|+2}}}}&gt;&lt;div&gt;
{{{выява_зьлева}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;}}&lt;!--

 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі1|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі1_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі1}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс1_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісу1|{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс1}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{выява|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;td class=&quot;navbox-image {{{кляса_выявы|}}}&quot; style=&quot;width:0%;padding:0px 0px 0px 2px;{{{стыль_калёнкі_выявы|}}};{{{стыль_выявы|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;rowspan={{#expr:1{{#if:{{{сьпіс2|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс3|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс4|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс5|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс6|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс7|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс8|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс9|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс10|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс11|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс12|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс13|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс14|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс15|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс16|}}}|+2}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{сьпіс17|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс18|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс19|}}}|+2}}{{#if:{{{сьпіс20|}}}|+2}}}}&gt;&lt;div&gt;
{{{выява}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;}}&lt;!--

--&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--


---Remaining groups/lists---

--&gt;{{#if:{{{сьпіс2|}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва|}}}{{{верх|}}}{{{сьпіс1|}}}|&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі2|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі2_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі2}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс2_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс2}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс3|}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва|}}}{{{верх|}}}{{{сьпіс1|}}}{{{сьпіс2|}}}|&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі3|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі3_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі3}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс3_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс3}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс4|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі4|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі4_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі4}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс4_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс4}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс5|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі5|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі5_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі5}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс5_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс5}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс6|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі6|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі6_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі6}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс6_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс6}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс7|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі7|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі7_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі7}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс7_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс7}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс8|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі8|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі8_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі8}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс8_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс8}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс9|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі9|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі9_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі9}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс9_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс9}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс10|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі10|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі10_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі10}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс10_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс10}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс11|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі11|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі11_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі11}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс11_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс11}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс12|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі12|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі12_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі12}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс12_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс12}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс13|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі13|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі13_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі13}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс13_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс13}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс14|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі14|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі14_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі14}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс14_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс14}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс15|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі15|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі15_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі15}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс15_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс15}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс16|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі16|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі16_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі16}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс16_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс16}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс17|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі17|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі17_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі17}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс17_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс17}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс18|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі18|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі18_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі18}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс18_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс18}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс19|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі19|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі19_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі19}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_няцотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс19_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|even|{{{цотнасьць|odd}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс19}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--

--&gt;{{#if:{{{сьпіс20|}}}|&lt;!--
 --&gt;&lt;tr style=&quot;height:2px&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{група_інфармацыі20|}}}|&lt;th scope=&quot;row&quot; class=&quot;navbox-group {{{кляса_групаў|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{#if:{{{шырыня_групы|}}}|width:{{{шырыня_групы}}};}}{{{стыль_групаў|}}};{{{група_інфармацыі20_стыль|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;{{{група_інфармацыі20}}}&lt;/th&gt;&lt;td style=&quot;text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;|&lt;td colspan=2 style=&quot;}}&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{шырыня_групы|}}}||width:100%;}}padding:0px;{{{стыль_сьпісаў|}}};{{{стыль_цотных_сьпісаў|}}};{{{сьпіс20_стыль|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;class=&quot;navbox-list navbox-{{#ifeq:{{{цотнасьць|}}}|памяняць|odd|{{{цотнасьць|even}}}}} {{{кляса_сьпісаў|}}}&quot;&gt;&lt;!--
 --&gt;&lt;div style=&quot;padding:{{{водступы_сьпісаў|0em 0.25em}}}&quot;&gt;
{{{сьпіс20}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--


---Below---
--&gt;{{#if:{{{ніз|}}}|&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{назва|}}}{{{верх|}}}{{{сьпіс1|}}}{{{сьпіс2|}}}{{{сьпіс3|}}}|&lt;tr style=&quot;height:2px;&quot;&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--
 --&gt;&lt;tr&gt;&lt;td class=&quot;navbox-abovebelow {{{кляса_ніз|}}}&quot; style=&quot;{{{базавы_стыль|}}};{{{стыль_ніз|}}}&quot; &lt;!--
 --&gt;colspan=&quot;{{#expr:2{{#if:{{{выява_зьлева|}}}|+1}}{{#if:{{{выява|}}}|+1}}}}&quot;&gt;&lt;div&gt;
{{{ніз}}}&lt;/div&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}&lt;!--


--&gt;&lt;/table&gt;{{#switch:{{{рамка|{{{роля|{{{1|}}}}}}}}}|падгрупа|нашчадак=&lt;div&gt;|няма=|#default=&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{Дакументацыя}}
[[Катэгорыя:Навігацыйныя табліцы|*]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qk9ojpr2c2x2wjj9lj1vb8ibutw9sro</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Навігацыя ў аўтарскім праве</title>
    <ns>10</ns>
    <id>29438</id>
    <revision>
      <id>87760</id>
      <timestamp>2022-08-16T10:53:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Навігацыйная таблічка  | name       = Навігацыя ў Аўтарскім праве  | title      = Аўтарскае права  | image      = [[File:Copyright.svg|65px]]  | listclass  = hlist  | group1     = Правілы  | list1      =  *[[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]] *Вікікрыніцы:Парушэнне аўтарскіх правоў|Парушэнне аўт...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1284" xml:space="preserve">{{Навігацыйная таблічка
 | name       = Навігацыя ў Аўтарскім праве
 | title      = Аўтарскае права
 | image      = [[File:Copyright.svg|65px]]
 | listclass  = hlist
 | group1     = Правілы
 | list1      = 
*[[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
*[[Вікікрыніцы:Парушэнне аўтарскіх правоў|Парушэнне аўтарскіх правоў]]
 | group2     = Дапамога
 | list2      = 
*[[Даведка:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
*[[Даведка:Грамадскі набытак]|Грамадскі набытак]]
*[[Даведка:Абнаўленне аўтарскіх правоў|Абнаўленне аўтарскіх правоў]]
*[[Даведка:Ліцэнзійная сумяшчальнасць|Ліцэнзійная сумяшчальнасць]]
*[[Даведка:Афіцыйныя тэксты|Афіцыйныя тэксты]]
 | group3     = Тэхнічнае
 | list3      = 
* [[Даведка:Шаблоны ліцэнзій|Шаблоны ліцэнзій]]
}}&lt;noinclude&gt;{{documentation}}[[Катэгорыя:Навігацыйныя табліцы]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5n54zvcs5fvkyoaovmeshqtjga9lezw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87762</id>
      <parentid>87760</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T10:53:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1282" xml:space="preserve">{{Навігацыйная табліца
 | name       = Навігацыя ў Аўтарскім праве
 | title      = Аўтарскае права
 | image      = [[File:Copyright.svg|65px]]
 | listclass  = hlist
 | group1     = Правілы
 | list1      = 
*[[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
*[[Вікікрыніцы:Парушэнне аўтарскіх правоў|Парушэнне аўтарскіх правоў]]
 | group2     = Дапамога
 | list2      = 
*[[Даведка:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
*[[Даведка:Грамадскі набытак]|Грамадскі набытак]]
*[[Даведка:Абнаўленне аўтарскіх правоў|Абнаўленне аўтарскіх правоў]]
*[[Даведка:Ліцэнзійная сумяшчальнасць|Ліцэнзійная сумяшчальнасць]]
*[[Даведка:Афіцыйныя тэксты|Афіцыйныя тэксты]]
 | group3     = Тэхнічнае
 | list3      = 
* [[Даведка:Шаблоны ліцэнзій|Шаблоны ліцэнзій]]
}}&lt;noinclude&gt;{{documentation}}[[Катэгорыя:Навігацыйныя табліцы]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>p289wboqo0rford9yqidzx5edpm02j9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87767</id>
      <parentid>87762</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:03:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Шаблон:Навігацыя ў Аўтарскім праве]] у [[Шаблон:Навігацыя ў аўтарскім праве]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1282" xml:space="preserve">{{Навігацыйная табліца
 | name       = Навігацыя ў Аўтарскім праве
 | title      = Аўтарскае права
 | image      = [[File:Copyright.svg|65px]]
 | listclass  = hlist
 | group1     = Правілы
 | list1      = 
*[[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
*[[Вікікрыніцы:Парушэнне аўтарскіх правоў|Парушэнне аўтарскіх правоў]]
 | group2     = Дапамога
 | list2      = 
*[[Даведка:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
*[[Даведка:Грамадскі набытак]|Грамадскі набытак]]
*[[Даведка:Абнаўленне аўтарскіх правоў|Абнаўленне аўтарскіх правоў]]
*[[Даведка:Ліцэнзійная сумяшчальнасць|Ліцэнзійная сумяшчальнасць]]
*[[Даведка:Афіцыйныя тэксты|Афіцыйныя тэксты]]
 | group3     = Тэхнічнае
 | list3      = 
* [[Даведка:Шаблоны ліцэнзій|Шаблоны ліцэнзій]]
}}&lt;noinclude&gt;{{documentation}}[[Катэгорыя:Навігацыйныя табліцы]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>p289wboqo0rford9yqidzx5edpm02j9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87768</id>
      <parentid>87767</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:03:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1282" xml:space="preserve">{{Навігацыйная табліца
 | name       = Навігацыя ў аўтарскім праве
 | title      = Аўтарскае права
 | image      = [[File:Copyright.svg|65px]]
 | listclass  = hlist
 | group1     = Правілы
 | list1      = 
*[[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
*[[Вікікрыніцы:Парушэнне аўтарскіх правоў|Парушэнне аўтарскіх правоў]]
 | group2     = Дапамога
 | list2      = 
*[[Даведка:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
*[[Даведка:Грамадскі набытак]|Грамадскі набытак]]
*[[Даведка:Абнаўленне аўтарскіх правоў|Абнаўленне аўтарскіх правоў]]
*[[Даведка:Ліцэнзійная сумяшчальнасць|Ліцэнзійная сумяшчальнасць]]
*[[Даведка:Афіцыйныя тэксты|Афіцыйныя тэксты]]
 | group3     = Тэхнічнае
 | list3      = 
* [[Даведка:Шаблоны ліцэнзій|Шаблоны ліцэнзій]]
}}&lt;noinclude&gt;{{documentation}}[[Катэгорыя:Навігацыйныя табліцы]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>o10msgsc8xh4iw67dpt1r0kmx9rfsx0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87780</id>
      <parentid>87768</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:18:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1449" xml:space="preserve">{{Навігацыйная табліца
 | назва_шаблёну          = Навігацыя ў аўтарскім праве
 | назва                  = Аўтарскае права
 | выява                  = [[File:Copyright.svg|65px]]
 | група_інфармацыі1      = Правілы
 | сьпіс1                 = 
*[[Вікікрыніцы:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
*[[Вікікрыніцы:Парушэнне аўтарскіх правоў|Парушэнне аўтарскіх правоў]]
 | група_інфармацыі2      = Дапамога
 | сьпіс2                 = 
*[[Даведка:Аўтарскае права|Аўтарскае права]]
*[[Даведка:Грамадскі набытак|Грамадскі набытак]]
*[[Даведка:Абнаўленне аўтарскіх правоў|Абнаўленне аўтарскіх правоў]]
*[[Даведка:Ліцэнзійная сумяшчальнасць|Ліцэнзійная сумяшчальнасць]]
*[[Даведка:Афіцыйныя тэксты|Афіцыйныя тэксты]]
 | група_інфармацыі3      = Тэхнічнае
 | сьпіс3                 = 
* [[Даведка:Шаблоны ліцэнзій|Шаблоны ліцэнзій]]
}}&lt;noinclude&gt;{{documentation}}[[Катэгорыя:Навігацыйныя табліцы]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>37mxlg0qhx6p2d0j2fu4gcz7m7y041d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Модуль:Arguments</title>
    <ns>828</ns>
    <id>29440</id>
    <revision>
      <id>87764</id>
      <timestamp>2022-08-16T10:57:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «-- This module provides easy processing of arguments passed to Scribunto from -- #invoke. It is intended for use by other Lua modules, and should not be -- called from #invoke directly.  local libraryUtil = require('libraryUtil') local checkType = libraryUtil.checkType  local arguments = {}  -- Generate four different tidyVal functions, so that we don't have to check the -- options every time we call it.  local function tidyValDefault(key, val) 	if type(val)...»</comment>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="10054" xml:space="preserve">-- This module provides easy processing of arguments passed to Scribunto from
-- #invoke. It is intended for use by other Lua modules, and should not be
-- called from #invoke directly.

local libraryUtil = require('libraryUtil')
local checkType = libraryUtil.checkType

local arguments = {}

-- Generate four different tidyVal functions, so that we don't have to check the
-- options every time we call it.

local function tidyValDefault(key, val)
	if type(val) == 'string' then
		val = val:match('^%s*(.-)%s*$')
		if val == '' then
			return nil
		else
			return val
		end
	else
		return val
	end
end

local function tidyValTrimOnly(key, val)
	if type(val) == 'string' then
		return val:match('^%s*(.-)%s*$')
	else
		return val
	end
end

local function tidyValRemoveBlanksOnly(key, val)
	if type(val) == 'string' then
		if val:find('%S') then
			return val
		else
			return nil
		end
	else
		return val
	end
end

local function tidyValNoChange(key, val)
	return val
end

local function matchesTitle(given, title)
	local tp = type( given )
	return (tp == 'string' or tp == 'number') and mw.title.new( given ).prefixedText == title
end

local translate_mt = { __index = function(t, k) return k end }

function arguments.getArgs(frame, options)
	checkType('getArgs', 1, frame, 'table', true)
	checkType('getArgs', 2, options, 'table', true)
	frame = frame or {}
	options = options or {}

	--[[
	-- Set up argument translation.
	--]]
	options.translate = options.translate or {}
	if getmetatable(options.translate) == nil then
		setmetatable(options.translate, translate_mt)
	end
	if options.backtranslate == nil then
		options.backtranslate = {}
		for k,v in pairs(options.translate) do
			options.backtranslate[v] = k
		end
	end
	if options.backtranslate and getmetatable(options.backtranslate) == nil then
		setmetatable(options.backtranslate, {
			__index = function(t, k)
				if options.translate[k] ~= k then
					return nil
				else
					return k
				end
			end
		})
	end

	--[[
	-- Get the argument tables. If we were passed a valid frame object, get the
	-- frame arguments (fargs) and the parent frame arguments (pargs), depending
	-- on the options set and on the parent frame's availability. If we weren't
	-- passed a valid frame object, we are being called from another Lua module
	-- or from the debug console, so assume that we were passed a table of args
	-- directly, and assign it to a new variable (luaArgs).
	--]]
	local fargs, pargs, luaArgs
	if type(frame.args) == 'table' and type(frame.getParent) == 'function' then
		if options.wrappers then
			--[[
			-- The wrappers option makes Module:Arguments look up arguments in
			-- either the frame argument table or the parent argument table, but
			-- not both. This means that users can use either the #invoke syntax
			-- or a wrapper template without the loss of performance associated
			-- with looking arguments up in both the frame and the parent frame.
			-- Module:Arguments will look up arguments in the parent frame
			-- if it finds the parent frame's title in options.wrapper;
			-- otherwise it will look up arguments in the frame object passed
			-- to getArgs.
			--]]
			local parent = frame:getParent()
			if not parent then
				fargs = frame.args
			else
				local title = parent:getTitle():gsub('/sandbox$', '')
				local found = false
				if matchesTitle(options.wrappers, title) then
					found = true
				elseif type(options.wrappers) == 'table' then
					for _,v in pairs(options.wrappers) do
						if matchesTitle(v, title) then
							found = true
							break
						end
					end
				end

				-- We test for false specifically here so that nil (the default) acts like true.
				if found or options.frameOnly == false then
					pargs = parent.args
				end
				if not found or options.parentOnly == false then
					fargs = frame.args
				end
			end
		else
			-- options.wrapper isn't set, so check the other options.
			if not options.parentOnly then
				fargs = frame.args
			end
			if not options.frameOnly then
				local parent = frame:getParent()
				pargs = parent and parent.args or nil
			end
		end
		if options.parentFirst then
			fargs, pargs = pargs, fargs
		end
	else
		luaArgs = frame
	end

	-- Set the order of precedence of the argument tables. If the variables are
	-- nil, nothing will be added to the table, which is how we avoid clashes
	-- between the frame/parent args and the Lua args.
	local argTables = {fargs}
	argTables[#argTables + 1] = pargs
	argTables[#argTables + 1] = luaArgs

	--[[
	-- Generate the tidyVal function. If it has been specified by the user, we
	-- use that; if not, we choose one of four functions depending on the
	-- options chosen. This is so that we don't have to call the options table
	-- every time the function is called.
	--]]
	local tidyVal = options.valueFunc
	if tidyVal then
		if type(tidyVal) ~= 'function' then
			error(
				&quot;bad value assigned to option 'valueFunc'&quot;
					.. '(function expected, got '
					.. type(tidyVal)
					.. ')',
				2
			)
		end
	elseif options.trim ~= false then
		if options.removeBlanks ~= false then
			tidyVal = tidyValDefault
		else
			tidyVal = tidyValTrimOnly
		end
	else
		if options.removeBlanks ~= false then
			tidyVal = tidyValRemoveBlanksOnly
		else
			tidyVal = tidyValNoChange
		end
	end

	--[[
	-- Set up the args, metaArgs and nilArgs tables. args will be the one
	-- accessed from functions, and metaArgs will hold the actual arguments. Nil
	-- arguments are memoized in nilArgs, and the metatable connects all of them
	-- together.
	--]]
	local args, metaArgs, nilArgs, metatable = {}, {}, {}, {}
	setmetatable(args, metatable)

	local function mergeArgs(tables)
		--[[
		-- Accepts multiple tables as input and merges their keys and values
		-- into one table. If a value is already present it is not overwritten;
		-- tables listed earlier have precedence. We are also memoizing nil
		-- values, which can be overwritten if they are 's' (soft).
		--]]
		for _, t in ipairs(tables) do
			for key, val in pairs(t) do
				if metaArgs[key] == nil and nilArgs[key] ~= 'h' then
					local tidiedVal = tidyVal(key, val)
					if tidiedVal == nil then
						nilArgs[key] = 's'
					else
						metaArgs[key] = tidiedVal
					end
				end
			end
		end
	end

	--[[
	-- Define metatable behaviour. Arguments are memoized in the metaArgs table,
	-- and are only fetched from the argument tables once. Fetching arguments
	-- from the argument tables is the most resource-intensive step in this
	-- module, so we try and avoid it where possible. For this reason, nil
	-- arguments are also memoized, in the nilArgs table. Also, we keep a record
	-- in the metatable of when pairs and ipairs have been called, so we do not
	-- run pairs and ipairs on the argument tables more than once. We also do
	-- not run ipairs on fargs and pargs if pairs has already been run, as all
	-- the arguments will already have been copied over.
	--]]

	metatable.__index = function (t, key)
		--[[
		-- Fetches an argument when the args table is indexed. First we check
		-- to see if the value is memoized, and if not we try and fetch it from
		-- the argument tables. When we check memoization, we need to check
		-- metaArgs before nilArgs, as both can be non-nil at the same time.
		-- If the argument is not present in metaArgs, we also check whether
		-- pairs has been run yet. If pairs has already been run, we return nil.
		-- This is because all the arguments will have already been copied into
		-- metaArgs by the mergeArgs function, meaning that any other arguments
		-- must be nil.
		--]]
		if type(key) == 'string' then
			key = options.translate[key]
		end
		local val = metaArgs[key]
		if val ~= nil then
			return val
		elseif metatable.donePairs or nilArgs[key] then
			return nil
		end
		for _, argTable in ipairs(argTables) do
			local argTableVal = tidyVal(key, argTable[key])
			if argTableVal ~= nil then
				metaArgs[key] = argTableVal
				return argTableVal
			end
		end
		nilArgs[key] = 'h'
		return nil
	end

	metatable.__newindex = function (t, key, val)
		-- This function is called when a module tries to add a new value to the
		-- args table, or tries to change an existing value.
		if type(key) == 'string' then
			key = options.translate[key]
		end
		if options.readOnly then
			error(
				'could not write to argument table key &quot;'
					.. tostring(key)
					.. '&quot;; the table is read-only',
				2
			)
		elseif options.noOverwrite and args[key] ~= nil then
			error(
				'could not write to argument table key &quot;'
					.. tostring(key)
					.. '&quot;; overwriting existing arguments is not permitted',
				2
			)
		elseif val == nil then
			--[[
			-- If the argument is to be overwritten with nil, we need to erase
			-- the value in metaArgs, so that __index, __pairs and __ipairs do
			-- not use a previous existing value, if present; and we also need
			-- to memoize the nil in nilArgs, so that the value isn't looked
			-- up in the argument tables if it is accessed again.
			--]]
			metaArgs[key] = nil
			nilArgs[key] = 'h'
		else
			metaArgs[key] = val
		end
	end

	local function translatenext(invariant)
		local k, v = next(invariant.t, invariant.k)
		invariant.k = k
		if k == nil then
			return nil
		elseif type(k) ~= 'string' or not options.backtranslate then
			return k, v
		else
			local backtranslate = options.backtranslate[k]
			if backtranslate == nil then
				-- Skip this one. This is a tail call, so this won't cause stack overflow
				return translatenext(invariant)
			else
				return backtranslate, v
			end
		end
	end

	metatable.__pairs = function ()
		-- Called when pairs is run on the args table.
		if not metatable.donePairs then
			mergeArgs(argTables)
			metatable.donePairs = true
		end
		return translatenext, { t = metaArgs }
	end

	local function inext(t, i)
		-- This uses our __index metamethod
		local v = t[i + 1]
		if v ~= nil then
			return i + 1, v
		end
	end

	metatable.__ipairs = function (t)
		-- Called when ipairs is run on the args table.
		return inext, t, 0
	end

	return args
end

return arguments</text>
      <sha1>5qx9tzlul9ser30uxj9nbasjt92cevn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Модуль:Color contrast</title>
    <ns>828</ns>
    <id>29441</id>
    <revision>
      <id>87765</id>
      <timestamp>2022-08-16T10:59:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «-- -- This module implements --  {{Color contrast ratio}} --  {{Greater color contrast ratio}} --  {{ColorToLum}} --  {{RGBColorToLum}} -- local p = {} local HTMLcolor = mw.loadData( 'Module:Color contrast/colors' )  local function sRGB (v) 	if (v &lt;= 0.03928) then 		v = v / 12.92 	else 		v = math.pow((v+0.055)/1.055, 2.4) 	end 	return v end  local function rgbdec2lum(R, G, B) 	if ( 0 &lt;= R and R &lt; 256 and 0 &lt;= G and G &lt; 256 and 0 &lt;= B and B &lt; 256 ) then 		ret...»</comment>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="6971" xml:space="preserve">--
-- This module implements
--  {{Color contrast ratio}}
--  {{Greater color contrast ratio}}
--  {{ColorToLum}}
--  {{RGBColorToLum}}
--
local p = {}
local HTMLcolor = mw.loadData( 'Module:Color contrast/colors' )

local function sRGB (v)
	if (v &lt;= 0.03928) then
		v = v / 12.92
	else
		v = math.pow((v+0.055)/1.055, 2.4)
	end
	return v
end

local function rgbdec2lum(R, G, B)
	if ( 0 &lt;= R and R &lt; 256 and 0 &lt;= G and G &lt; 256 and 0 &lt;= B and B &lt; 256 ) then
		return 0.2126 * sRGB(R/255) + 0.7152 * sRGB(G/255) + 0.0722 * sRGB(B/255)
	else
		return ''
	end
end

local function hsl2lum(h, s, l)
	if ( 0 &lt;= h and h &lt; 360 and 0 &lt;= s and s &lt;= 1 and 0 &lt;= l and l &lt;= 1 ) then
		local c = (1 - math.abs(2*l - 1))*s
		local x = c*(1 - math.abs( math.fmod(h/60, 2) - 1) )
		local m = l - c/2

		local r, g, b = m, m, m
		if( 0 &lt;= h and h &lt; 60 ) then
			r = r + c
			g = g + x
		elseif( 60 &lt;= h and h &lt; 120 ) then
			r = r + x
			g = g + c
		elseif( 120 &lt;= h and h &lt; 180 ) then
			g = g + c
			b = b + x
		elseif( 180 &lt;= h and h &lt; 240 ) then
			g = g + x
			b = b + c
		elseif( 240 &lt;= h and h &lt; 300 ) then
			r = r + x
			b = b + c
		elseif( 300 &lt;= h and h &lt; 360 ) then
			r = r + c
			b = b + x
		end
		return rgbdec2lum(255*r, 255*g, 255*b)
	else
		return ''
	end
end

local function color2lum(c)

	if (c == nil) then
		return ''
	end

	-- html '#' entity
	c = c:gsub(&quot;&amp;#35;&quot;, &quot;#&quot;)

	-- whitespace
	c = c:match( '^%s*(.-)[%s;]*$' )

	-- unstrip nowiki strip markers
	c = mw.text.unstripNoWiki(c)

	-- lowercase
	c = c:lower()

	-- first try to look it up
	local L = HTMLcolor[c]
	if (L ~= nil) then
		return L
	end

	-- convert from hsl
	if mw.ustring.match(c,'^hsl%([%s]*[0-9][0-9%.]*[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*%)$') then
		local h, s, l = mw.ustring.match(c,'^hsl%([%s]*([0-9][0-9%.]*)[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*%)$')
		return hsl2lum(tonumber(h), tonumber(s)/100, tonumber(l)/100)
	end

	-- convert from rgb
	if mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*[0-9][0-9]*[%s]*,[%s]*[0-9][0-9]*[%s]*,[%s]*[0-9][0-9]*[%s]*%)$') then
		local R, G, B = mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*([0-9][0-9]*)[%s]*,[%s]*([0-9][0-9]*)[%s]*,[%s]*([0-9][0-9]*)[%s]*%)$')
		return rgbdec2lum(tonumber(R), tonumber(G), tonumber(B))
	end

	-- convert from rgb percent
	if mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*%)$') then
		local R, G, B = mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*%)$')
		return rgbdec2lum(255*tonumber(R)/100, 255*tonumber(G)/100, 255*tonumber(B)/100)
	end

	-- remove leading # (if there is one) and whitespace
	c = mw.ustring.match(c, '^[%s#]*([a-f0-9]*)[%s]*$')

	-- split into rgb
	local cs = mw.text.split(c or '', '')
	if( #cs == 6 ) then
		local R = 16*tonumber('0x' .. cs[1]) + tonumber('0x' .. cs[2])
		local G = 16*tonumber('0x' .. cs[3]) + tonumber('0x' .. cs[4])
		local B = 16*tonumber('0x' .. cs[5]) + tonumber('0x' .. cs[6])

		return rgbdec2lum(R, G, B)
	elseif ( #cs == 3 ) then
		local R = 16*tonumber('0x' .. cs[1]) + tonumber('0x' .. cs[1])
		local G = 16*tonumber('0x' .. cs[2]) + tonumber('0x' .. cs[2])
		local B = 16*tonumber('0x' .. cs[3]) + tonumber('0x' .. cs[3])

		return rgbdec2lum(R, G, B)
	end

	-- failure, return blank
	return ''
end

-- This exports the function for use in other modules.
-- The colour is passed as a string.
function p._lum(color)
	return color2lum(color)
end

function p._greatercontrast(args)
	local bias = tonumber(args['bias'] or '0') or 0
	local css = (args['css'] and args['css'] ~= '') and true or false
	local v1 = color2lum(args[1] or '')
	local c2 = args[2] or '#FFFFFF'
	local v2 = color2lum(c2)
	local c3 = args[3] or '#000000'
	local v3 = color2lum(c3)
	local ratio1 = -1;
	local ratio2 = -1;
	if (type(v1) == 'number' and type(v2) == 'number') then
		ratio1 = (v2 + 0.05)/(v1 + 0.05)
		ratio1 = (ratio1 &lt; 1) and 1/ratio1 or ratio1
	end
	if (type(v1) == 'number' and type(v3) == 'number') then
		ratio2 = (v3 + 0.05)/(v1 + 0.05)
		ratio2 = (ratio2 &lt; 1) and 1/ratio2 or ratio2
	end

	if css then
		local c1 = args[1] or ''
		if mw.ustring.match(c1, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') or
			mw.ustring.match(c1, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') then
				c1 = '#' .. c1
		end
		if mw.ustring.match(c2, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') or
			mw.ustring.match(c2, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') then
				c2 = '#' .. c2
		end
		if mw.ustring.match(v3, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') or
			mw.ustring.match(v3, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') then
				c3 = '#' .. c3
		end
		return 'background-color:' .. c1 .. '; color:' .. ((ratio1 &gt; 0) and (ratio2 &gt; 0) and ((ratio1 + bias &gt; ratio2) and c2 or c3) or '') .. ';'
	end

	return (ratio1 &gt; 0) and (ratio2 &gt; 0) and ((ratio1 + bias &gt; ratio2) and c2 or c3) or ''
end

function p._ratio(args)
	local v1 = color2lum(args[1])
	local v2 = color2lum(args[2])
	if (type(v1) == 'number' and type(v2) == 'number') then
		-- v1 should be the brighter of the two.
		if v2 &gt; v1 then
			v1, v2 = v2, v1
		end
		return (v1 + 0.05)/(v2 + 0.05)
	else
		return args['error'] or '?'
	end
end

function p._styleratio(args)
	local style = (args[1] or ''):lower()
	local bg, fg = 'white', 'black'
	local lum_bg, lum_fg = 1, 0

	if args[2] then
		local lum = color2lum(args[2])
		if lum ~= '' then bg, lum_bg = args[2], lum end
	end
	if args[3] then
		local lum = color2lum(args[3])
		if lum ~= '' then fg, lum_fg = args[3], lum end
	end

	local slist = mw.text.split(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(style or '', '&amp;#[Xx]23;', '#'), '&amp;#35;', '#'), ';')
	for k = 1,#slist do
		local s = slist[k]
		local k,v = s:match( '^[%s]*([^:]-):([^:]-)[%s;]*$' )
		k = k or ''
		v = v or ''
		if (k:match('^[%s]*(background)[%s]*$') or k:match('^[%s]*(background%-color)[%s]*$')) then
			local lum = color2lum(v)
			if( lum ~= '' ) then bg, lum_bg = v, lum end
		elseif (k:match('^[%s]*(color)[%s]*$')) then
			local lum = color2lum(v)
			if( lum ~= '' ) then bg, lum_fg = v, lum end
		end
	end
	if lum_bg &gt; lum_fg then
		return (lum_bg + 0.05)/(lum_fg + 0.05)
	else
		return (lum_fg + 0.05)/(lum_bg + 0.05)
	end
end

--[[
Use {{#invoke:Color contrast|somecolor}} directly or
{{#invoke:Color contrast}} from a wrapper template.

Parameters:
	-- |1=	— required; A color to check.
--]]
function p.lum(frame)
	local color = frame.args[1] or frame:getParent().args[1]
	return p._lum(color)
end

function p.ratio(frame)
	local args = frame.args[1] and frame.args or frame:getParent().args
	return p._ratio(args)
end

function p.styleratio(frame)
	local args = frame.args[1] and frame.args or frame:getParent().args
	return p._styleratio(args)
end

function p.greatercontrast(frame)
	local args = frame.args[1] and frame.args or frame:getParent().args
	return p._greatercontrast(args)
end

return p</text>
      <sha1>3j3oaih63ygo9p806h5yxpscaqh3xu9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Модуль:Color contrast/colors</title>
    <ns>828</ns>
    <id>29442</id>
    <revision>
      <id>87766</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:00:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «return { 	aliceblue            = 0.92880068253475, 	antiquewhite         = 0.84646951707754, 	aqua                 = 0.7874, 	aquamarine           = 0.8078549208338, 	azure                = 0.97265264954166, 	beige                = 0.8988459998705, 	bisque               = 0.80732327372979, 	black                = 0, 	blanchedalmond       = 0.85084439608156, 	blue                 = 0.0722, 	blueviolet           = 0.12622014321946, 	brown                = 0.09...»</comment>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="6119" xml:space="preserve">return {
	aliceblue            = 0.92880068253475,
	antiquewhite         = 0.84646951707754,
	aqua                 = 0.7874,
	aquamarine           = 0.8078549208338,
	azure                = 0.97265264954166,
	beige                = 0.8988459998705,
	bisque               = 0.80732327372979,
	black                = 0,
	blanchedalmond       = 0.85084439608156,
	blue                 = 0.0722,
	blueviolet           = 0.12622014321946,
	brown                = 0.098224287876511,
	burlywood            = 0.51559844533893,
	cadetblue            = 0.29424681085422,
	chartreuse           = 0.76032025902623,
	chocolate            = 0.23898526114557,
	coral                = 0.37017930872924,
	cornflowerblue       = 0.30318641994179,
	cornsilk             = 0.93562110372965,
	crimson              = 0.16042199953026,
	cyan                 = 0.7874,
	darkblue             = 0.018640801980939,
	darkcyan             = 0.20329317839046,
	darkgoldenrod        = 0.27264703559993,
	darkgray             = 0.39675523072563,
	darkgreen            = 0.091143429047575,
	darkgrey             = 0.39675523072563,
	darkkhaki            = 0.45747326349994,
	darkmagenta          = 0.07353047651207,
	darkolivegreen       = 0.12651920884889,
	darkorange           = 0.40016167026524,
	darkorchid           = 0.13413142174857,
	darkred              = 0.054889674531132,
	darksalmon           = 0.40541471563381,
	darkseagreen         = 0.43789249325969,
	darkslateblue        = 0.065792846227988,
	darkslategray        = 0.067608151928044,
	darkslategrey        = 0.067608151928044,
	darkturquoise        = 0.4874606277449,
	darkviolet           = 0.10999048339343,
	deeppink             = 0.23866895828276,
	deepskyblue          = 0.44481603395575,
	dimgray              = 0.14126329114027,
	dimgrey              = 0.14126329114027,
	dodgerblue           = 0.27442536991456,
	firebrick            = 0.10724525535015,
	floralwhite          = 0.95922484825004,
	forestgreen          = 0.18920812076002,
	fuchsia              = 0.2848,
	gainsboro            = 0.71569350050648,
	ghostwhite           = 0.94311261886323,
	gold                 = 0.69860877428159,
	goldenrod            = 0.41919977809569,
	gray                 = 0.2158605001139,
	green                = 0.15438342968146,
	greenyellow          = 0.80609472611453,
	grey                 = 0.2158605001139,
	honeydew             = 0.96336535554782,
	hotpink              = 0.34658438169715,
	indianred            = 0.21406134963884,
	indigo               = 0.03107561486337,
	ivory                = 0.99071270600615,
	khaki                = 0.77012343394121,
	lavender             = 0.80318750514521,
	lavenderblush        = 0.90172748631046,
	lawngreen            = 0.73905893124963,
	lemonchiffon         = 0.94038992245622,
	lightblue            = 0.63709141280807,
	lightcoral           = 0.35522120733135,
	lightcyan            = 0.94587293494829,
	lightgoldenrodyellow = 0.93348351018297,
	lightgray            = 0.65140563741982,
	lightgreen           = 0.69091979956865,
	lightgrey            = 0.65140563741982,
	lightpink            = 0.58566152734898,
	lightsalmon          = 0.4780675225206,
	lightseagreen        = 0.35050145117042,
	lightskyblue         = 0.56195637618331,
	lightslategray       = 0.23830165007287,
	lightslategrey       = 0.23830165007287,
	lightsteelblue       = 0.53983888284666,
	lightyellow          = 0.98161818392882,
	lime                 = 0.7152,
	limegreen            = 0.44571042246098,
	linen                = 0.88357340984379,
	magenta              = 0.2848,
	maroon               = 0.045891942324215,
	mediumaquamarine     = 0.49389703310801,
	mediumblue           = 0.044077780212328,
	mediumorchid         = 0.21639251153773,
	mediumpurple         = 0.22905858091648,
	mediumseagreen       = 0.34393112338131,
	mediumslateblue      = 0.20284629471622,
	mediumspringgreen    = 0.70704308194184,
	mediumturquoise      = 0.5133827926448,
	mediumvioletred      = 0.14371899849357,
	midnightblue         = 0.02071786635086,
	mintcream            = 0.97834604947588,
	mistyrose            = 0.82183047859185,
	moccasin             = 0.80083000991567,
	navajowhite          = 0.76519682342785,
	navy                 = 0.015585128108224,
	oldlace              = 0.91900633405549,
	olive                = 0.20027537200568,
	olivedrab            = 0.22593150951929,
	orange               = 0.4817026703631,
	orangered            = 0.25516243753416,
	orchid               = 0.31348806761439,
	palegoldenrod        = 0.78792647887614,
	palegreen            = 0.77936759006353,
	paleturquoise        = 0.76436077921714,
	palevioletred        = 0.28754994117889,
	papayawhip           = 0.87797100199835,
	peachpuff            = 0.74905589878251,
	peru                 = 0.30113074877936,
	pink                 = 0.63271070702466,
	plum                 = 0.45734221587969,
	powderblue           = 0.68254586500605,
	purple               = 0.061477070432439,
	rebeccapurple        = 0.07492341159447,
	red                  = 0.2126,
	rosybrown            = 0.32319457649407,
	royalblue            = 0.16663210743188,
	saddlebrown          = 0.097922285020521,
	salmon               = 0.36977241527596,
	sandybrown           = 0.46628543696283,
	seagreen             = 0.19734199706275,
	seashell             = 0.92737862206922,
	sienna               = 0.13697631337098,
	silver               = 0.52711512570581,
	skyblue              = 0.55291668518184,
	slateblue            = 0.14784278062136,
	slategray            = 0.20896704076536,
	slategrey            = 0.20896704076536,
	snow                 = 0.96533341834849,
	springgreen          = 0.73052306068529,
	steelblue            = 0.20562642207625,
	tan                  = 0.48237604163921,
	teal                 = 0.16996855778968,
	thistle              = 0.56818401093733,
	tomato               = 0.30638612719415,
	turquoise            = 0.5895536427578,
	violet               = 0.40315452986676,
	wheat                = 0.74909702820482,
	white                = 1,
	whitesmoke           = 0.91309865179342,
	yellow               = 0.9278,
	yellowgreen          = 0.50762957208707,
}</text>
      <sha1>chi69ar1btd4wp6xbk3uez6sfu0vipn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/191</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29443</id>
    <revision>
      <id>87770</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:08:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;&lt;small&gt;(У адказ яму чуваць храп з капы).&lt;/small&gt; Ды не, заснуў... Хапіў праз меру хмельнага. Хай спіць, Усероўна мне няма куды падзецца... &lt;small&gt;(Ён садзіцца на лаўку пад яблыню. У гэты час у доме песня).&lt;/small&gt;  {{Разбіўка|Госці}} ''(у доме).'' Нашы пчолачкі параіліся, Дай і...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2619" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;&lt;small&gt;(У адказ яму чуваць храп з капы).&lt;/small&gt;
Ды не, заснуў...
Хапіў праз меру хмельнага. Хай спіць,
Усероўна мне няма куды падзецца...
&lt;small&gt;(Ён садзіцца на лаўку пад яблыню. У гэты час у доме песня).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Госці}} ''(у доме).''
Нашы пчолачкі параіліся,
Дай ім, божа, сад добры!
Нашы родныя парадніліся,
Дай ім, божа, век доўгі!
Нашым пчолачкам мёд салодзенькі!
Дай ім, божа, сот поўны!
Нашым родненькім час вясёленькі,
Дай ім, божа, лад добры!

{{Разбіўка|Товій}}.
Гуляюць, п'юць, пяюць у весялосці,
І месца мне пакінулі ў вянку
Сваіх сяброў і думак і пачуццяў.
Я абавязан радасць іх дзяліць,
Як я дзяліў і мукі і пакуты!
А у мяне свае пакуты ў сэрцы
Не тоўпяцца, праз край ліюцца.
Я-ж не хачу яе. Я разумею,
Што немагчыма гэта. Я хачу забыць
Той пацалунак, першы і астатні,
Які быў дадзен Маргарытай у часіну,
Калі я смерць адводзіў ад яе.
Браў на сябе віну у атручэнні.
І каб не выклікаў епіскап, не паслаў
За доктарам, я - мёртвы - зараз
Спакойна іх благаслаўляў-бы шчасце...
Не, трэба уцякаць, інакш я звар'яцею...
&lt;small&gt;(На ганак з дому выходзіць Маргарыта і дружка).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Дай выйдзем ў сад, абвее прахалодай,
А то ў пакоях душна.

{{Разбіўка|Дружка}}.
Авохці мне, пярсцёнак я згубіла!

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Ідзі і пашукай.
&lt;small&gt;(Дружка варочаецца у дом. Товій уліп у дрэва, пад якім сядзеў).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Маргарыта}} ''(сходзіць з ганка).''
Дзе-ж Товій дзеўся? Бедны хлопец...

{{Разбіўка|Товій}} ''(адарваўся ад дрэва насустрач ёй).''
Я тут... О, не пужайся!&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jxjjqndiw15cx013dys3ltwj5pyvi7r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/192</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29444</id>
    <revision>
      <id>87774</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:12:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Маргарыта}}. Чаму не йдзеш у пакоі, каб з людзьмі Павесяліцца, Товій?  {{Разбіўка|Товій}}. He мary....  {{Разбіўка|Маргарыта}}. Няўжо маё і Юркі шчасце Не кратае душу тваю? Не веру!  {{Разбіўка|Товій}}. Павер мне, Маргарыта, я гатоў За кроплю шчасця і тва...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2420" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Чаму не йдзеш у пакоі, каб з людзьмі
Павесяліцца, Товій?

{{Разбіўка|Товій}}.
He мary....

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Няўжо маё і Юркі шчасце
Не кратае душу тваю? Не веру!

{{Разбіўка|Товій}}.
Павер мне, Маргарыта, я гатоў
За кроплю шчасця і твайго і Юркі
Усю кроў сваю аддаць. Я бараню
Яго і тым, што я яго не бачу.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Не разумею я.

{{Разбіўка|Товій}}.
І я не разумею.
Ты бачыш, - я рукі сцяў, скаваў,
Інакш яны... працягнуцца да шчасця.
А шчасця мне не суджана.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Тваёй сястрой я буду, Товій.

{{Разбіўка|Товій}}.
Аблачынкі
Далёкай цень - зямлі не ўтоліць смагу.
Ты загадай сыйсці мне на край света,
Іначай я, як Юда, задаўлюся.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Тады... ідзі, на час, які патрэбен будзе,
Каб сэрца заспакоіць.

{{Разбіўка|Товій}}.
Дай руку.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Вазьмі, на шчасце і спакой.
&lt;small&gt;(Товій прынік пацалункам да яе рукі. Яна пацалавала яго ў лоб).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Товій}}.
Бывайце, аблачынка!

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Бывай і помні: нашы дзверы
Заўсёды для цябе адчынены. Скажу
Георгію, што ты нас пакідаеш.
&lt;small&gt;(Товій нічога адказаць не можа, і яна варочаецца на ганак і знікае за дзвярыма. Той глядзіць услед).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Товій}}.
Вось і растала ў небе аблачынка...
&lt;small&gt;(За яго спіной з'яўляюцца дзве цені, якія накідваюцца на яго, заціскаюць рот і цягнуць у кусты. Чуваць толькі шэпт).&lt;/small&gt;&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>no0hht4alkw1yfmuz5o6e0hnpq8msha</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Модуль:Спасылкі шаблёну</title>
    <ns>828</ns>
    <id>29445</id>
    <revision>
      <id>87775</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:13:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «local p = {}  local getArgs  function p._navbar(args) 	local titleArg = 1  	if args.collapsible then 		titleArg = 2 		if not args.plain then 			args.mini = 1 		end 		if args.fontcolor then 			args.fontstyle = 'color:' .. args.fontcolor .. ';' 		end 		args.style = 'float:left; text-align:left' 	end  	local titleText = args[titleArg] or (':' .. mw.getCurrentFrame():getParent():getTitle()) 	local title = mw.title.new(mw.text.trim(titleText), 'Шаблён');...»</comment>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="2662" xml:space="preserve">local p = {}

local getArgs

function p._navbar(args)
	local titleArg = 1

	if args.collapsible then
		titleArg = 2
		if not args.plain then
			args.mini = 1
		end
		if args.fontcolor then
			args.fontstyle = 'color:' .. args.fontcolor .. ';'
		end
		args.style = 'float:left; text-align:left'
	end

	local titleText = args[titleArg] or (':' .. mw.getCurrentFrame():getParent():getTitle())
	local title = mw.title.new(mw.text.trim(titleText), 'Шаблён');

	if not title then
		error('Няслушная назва ' .. titleText)
	end

	local talkpage = title.talkPageTitle and title.talkPageTitle.fullText or '';

	local div = mw.html.create():tag('div')
	div
		:addClass('plainlinks')
		:addClass('hlist')
		:addClass('navbar')
		:cssText(args.style)

	if args.mini then div:addClass('mini') end

	if not (args.mini or args.plain) then
		div
			:tag('span')
				:css('word-spacing', 0)
				:cssText(args.fontstyle)
				:wikitext(args.text or 'Гэты шаблён:')
				:wikitext(' ')
	end

	if args.brackets then
		div
			:tag('span')
				:css('margin-right', '-0.125em')
				:cssText(args.fontstyle)
				:wikitext('&amp;#91; ')
	end

	local ul = div:tag('ul');

	ul
		:tag('li')
			:addClass('nv-view')
			:wikitext('[[' .. title.fullText .. '|')
			:tag(args.mini and 'abbr' or 'span')
				:attr('title', 'Праглядзець шаблён')
				:cssText(args.fontstyle)
				:wikitext(args.mini and 'п' or 'прагляд')
				:done()
			:wikitext(']]')
			:done()
		:tag('li')
			:addClass('nv-talk')
			:wikitext('[[' .. talkpage .. '|')
			:tag(args.mini and 'abbr' or 'span')
				:attr('title', 'Абмеркаваць шаблён')
				:cssText(args.fontstyle)
				:wikitext(args.mini and 'а' or 'абмеркаваньне')
				:done()
			:wikitext(']]');

	if not args.noedit then
		ul
			:tag('li')
				:addClass('nv-edit')
				:wikitext('[' .. title:fullUrl('action=edit') .. ' ')
				:tag(args.mini and 'abbr' or 'span')
					:attr('title', 'Рэдагаваць шаблён')
					:cssText(args.fontstyle)
					:wikitext(args.mini and 'р' or 'рэдагаваць')
					:done()
				:wikitext(']');
	end

	if args.brackets then
		div
			:tag('span')
				:css('margin-left', '-0.125em')
				:cssText(args.fontstyle)
				:wikitext(' &amp;#93;')
	end

	if args.collapsible then
		div
			:done()
		:tag('div')
			:css('font-size', '114%')
			:css('margin', args.mini and '0 4em' or '0 7em')
			:cssText(args.fontstyle)
			:wikitext(args[1])
	end

	return tostring(div:done())
end

function p.navbar(frame)
	if not getArgs then
		getArgs = require('Модуль:Аргумэнты').getArgs
	end
	return p._navbar(getArgs(frame))
end

return p</text>
      <sha1>r17yzr8jwfynbwk551h442boguhi4za</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Спасылкі шаблёну</title>
    <ns>10</ns>
    <id>29446</id>
    <revision>
      <id>87776</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:15:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «&lt;includeonly&gt;&lt;div class=&quot;noprint plainlinks hlist navbar&quot; style=&quot;{{{агульны_стыль|}}}; {{#ifeq:{{lc:{{{3|{{{2|}}}}}}}}|справа|float:right;text-align:right;}}&quot;&gt; &lt;ul&gt; {{#ifeq:{{{прагляд|{{{пр|}}}}}}|0||&lt;li class=&quot;nv-view&quot;&gt;[[Шаблён:{{{1|}}}|&lt;span style=&quot;{{{стыль|}}};&quot; title=&quot;Прагляд шаблёну&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|п|прагляд}}&lt;/span&gt;]]&lt;/li&gt;}}&lt;!-- --&gt;{{#ifeq:{{{абм...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2406" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;&lt;div class=&quot;noprint plainlinks hlist navbar&quot; style=&quot;{{{агульны_стыль|}}}; {{#ifeq:{{lc:{{{3|{{{2|}}}}}}}}|справа|float:right;text-align:right;}}&quot;&gt;
&lt;ul&gt;
{{#ifeq:{{{прагляд|{{{пр|}}}}}}|0||&lt;li class=&quot;nv-view&quot;&gt;[[Шаблён:{{{1|}}}|&lt;span style=&quot;{{{стыль|}}};&quot; title=&quot;Прагляд шаблёну&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|п|прагляд}}&lt;/span&gt;]]&lt;/li&gt;}}&lt;!--
--&gt;{{#ifeq:{{{абмеркаваньне|{{{абм|}}}}}}|0||&lt;li class=&quot;nv-talk&quot;&gt;[[Абмеркаваньне шаблёну:{{{1|}}}|&lt;span style=&quot;{{{стыль|}}};&quot; title=&quot;Старонка абмеркаваньня шаблёну&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|а|абмеркаваньне}}&lt;/span&gt;]]&lt;/li&gt;}}&lt;!--
--&gt;{{#ifeq:{{{рэдагаваць|{{{р|}}}}}}|0||&lt;li class=&quot;nv-edit&quot;&gt;[{{ПОЎНЫ_АДРАС:Шаблён:{{{1|}}}|action=edit{{#if:{{{інфармацыя пра рэдагаваньне|}}}|{{#ifexist: Шаблён:{{{інфармацыя пра рэдагаваньне}}}| &amp;editintro={{urlencode:Шаблён:{{{інфармацыя пра рэдагаваньне}}}|WIKI}} }}}}}} &lt;span title=&quot;Рэдагаваць шаблён&quot; style=&quot;{{{стыль|}}};&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|р|рэдагаваць}}&lt;/span&gt;]&lt;/li&gt;}}&lt;!--
--&gt;{{#ifeq:{{{гісторыя|{{{г|}}}}}}|1|&lt;li class=&quot;nv-history&quot;&gt;[{{ПОЎНЫ_АДРАС:Шаблён:{{{1|}}}|action=history}} &lt;span title=&quot;Гісторыя шаблёну&quot; style=&quot;{{{стыль|}}};&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|г|гісторыя}}&lt;/span&gt;]&lt;/li&gt;|}}&lt;!--
--&gt;{{#ifeq:{{{абнавіць|{{{абн|}}}}}}|1|&lt;li class=&quot;nv-purge&quot;&gt;[{{ПОЎНЫ_АДРАС:{{#titleparts:Шаблён:{{{1|}}}|1}}|action=purge}} &lt;span title=&quot;Абнавіць шаблён&quot; style=&quot;{{{стыль|}}};&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|н|абнавіць}}&lt;/span&gt;]&lt;/li&gt;|}}&lt;!--
--&gt;{{#ifeq:{{{спасылкі|{{{сп|}}}}}}|1|&lt;li class=&quot;nv-linkshere&gt;[[Спэцыяльныя:Whatlinkshere/Шаблён:{{{1|}}}|&lt;span title=&quot;Старонкі якія ўжываюць гэты шаблён&quot; style=&quot;{{{стыль|}}};&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|с|спасылкі}}&lt;/span&gt;]]&lt;/li&gt;|}}
&lt;/ul&gt;
&lt;/div&gt;&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ffs6dvrdc8xptm0sogm2hp82sg4r6cc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87778</id>
      <parentid>87776</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:15:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2443" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;&lt;div class=&quot;noprint plainlinks hlist navbar&quot; style=&quot;{{{агульны_стыль|}}}; {{#ifeq:{{lc:{{{3|{{{2|}}}}}}}}|справа|float:right;text-align:right;}}&quot;&gt;
&lt;ul&gt;
{{#ifeq:{{{прагляд|{{{пр|}}}}}}|0||&lt;li class=&quot;nv-view&quot;&gt;[[Шаблён:{{{1|}}}|&lt;span style=&quot;{{{стыль|}}};&quot; title=&quot;Прагляд шаблёну&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|п|прагляд}}&lt;/span&gt;]]&lt;/li&gt;}}&lt;!--
--&gt;{{#ifeq:{{{абмеркаваньне|{{{абм|}}}}}}|0||&lt;li class=&quot;nv-talk&quot;&gt;[[Абмеркаваньне шаблёну:{{{1|}}}|&lt;span style=&quot;{{{стыль|}}};&quot; title=&quot;Старонка абмеркаваньня шаблёну&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|а|абмеркаваньне}}&lt;/span&gt;]]&lt;/li&gt;}}&lt;!--
--&gt;{{#ifeq:{{{рэдагаваць|{{{р|}}}}}}|0||&lt;li class=&quot;nv-edit&quot;&gt;[{{ПОЎНЫ_АДРАС:Шаблён:{{{1|}}}|action=edit{{#if:{{{інфармацыя пра рэдагаваньне|}}}|{{#ifexist: Шаблён:{{{інфармацыя пра рэдагаваньне}}}| &amp;editintro={{urlencode:Шаблён:{{{інфармацыя пра рэдагаваньне}}}|WIKI}} }}}}}} &lt;span title=&quot;Рэдагаваць шаблён&quot; style=&quot;{{{стыль|}}};&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|р|рэдагаваць}}&lt;/span&gt;]&lt;/li&gt;}}&lt;!--
--&gt;{{#ifeq:{{{гісторыя|{{{г|}}}}}}|1|&lt;li class=&quot;nv-history&quot;&gt;[{{ПОЎНЫ_АДРАС:Шаблён:{{{1|}}}|action=history}} &lt;span title=&quot;Гісторыя шаблёну&quot; style=&quot;{{{стыль|}}};&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|г|гісторыя}}&lt;/span&gt;]&lt;/li&gt;|}}&lt;!--
--&gt;{{#ifeq:{{{абнавіць|{{{абн|}}}}}}|1|&lt;li class=&quot;nv-purge&quot;&gt;[{{ПОЎНЫ_АДРАС:{{#titleparts:Шаблён:{{{1|}}}|1}}|action=purge}} &lt;span title=&quot;Абнавіць шаблён&quot; style=&quot;{{{стыль|}}};&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|н|абнавіць}}&lt;/span&gt;]&lt;/li&gt;|}}&lt;!--
--&gt;{{#ifeq:{{{спасылкі|{{{сп|}}}}}}|1|&lt;li class=&quot;nv-linkshere&gt;[[Спэцыяльныя:Whatlinkshere/Шаблён:{{{1|}}}|&lt;span title=&quot;Старонкі якія ўжываюць гэты шаблён&quot; style=&quot;{{{стыль|}}};&quot;&gt;{{#ifeq:{{МАЛЫМІ_ЛІТАРАМІ:{{{2|}}}}}|міні|с|спасылкі}}&lt;/span&gt;]]&lt;/li&gt;|}}
&lt;/ul&gt;
&lt;/div&gt;&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Дакумэнтацыя}}[[Катэгорыя:Шаблоны]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>7hy73yorvjg8dvrmaez5pnyamjgc9kn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/193</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29447</id>
    <revision>
      <id>87777</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:15:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «  {{Разбіўка|Першы}}. Рэб Мардахай, гатова...  {{Разбіўка|Другі}}. Не задушы, пакуль над ім Анафему не адчыталі. &lt;small&gt;(Праз нейкі час варочаюцца Пётр і Прося. Прося спыняецца пад яблыняй і прыкладае халоднае лісце галінкі да шчок).&lt;/small&gt;  {{Разбіўка|Прося}}. Ахаладз...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2320" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

{{Разбіўка|Першы}}.
Рэб Мардахай, гатова...

{{Разбіўка|Другі}}.
Не задушы, пакуль над ім
Анафему не адчыталі.
&lt;small&gt;(Праз нейкі час варочаюцца Пётр і Прося. Прося спыняецца пад яблыняй і прыкладае халоднае лісце галінкі да шчок).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Прося}}.
Ахаладзіць расою твар, гарыць напэўна.
ўсе здагадаюцца, мядзведзь!

{{Разбіўка|Пётр}}.
Мядзведзь, бо мёд люблю. А чым я вінен,
Што вусны у цябе, як мёд, і не магу
Прайсці я міма, каб...
&lt;small&gt;(Ён зноў прыцягвае яе к сабе. Яна адварачвае галаву).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Прося}}.
Хопіць!.. Надыйдзе хто...

{{Разбіўка|Пётр}}.
Ды хто надыйдзе? ўсе гуляюць.
&lt;small&gt;(Доўгі пацалунак. Маладая пара не заўважае, што на ганак з дому вышлі Георгій і Маргарыта).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Дзівак! Чаму са мной не гаварыў ён? Товій!
&lt;small&gt;(Спалоханая Прося пачынае біць Пётру).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Прося}}.
Ну вось, ці-ж не казала я, мядзведзь...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Хто тут?


{{Разбіўка|Пётр}} (аж ззяючы ад задавальнення, што яго б'е каханая дзяўчына
і што такім чынам зараз вырашыцца лёс і яго і Просі).
Я, пане доктар! Пётр Мсціславец.
Маргарыта.
А хто з табой?
П рося (збянтэжана).
Я, пані! Прося.
(Яна яшчэ раз пачынае частаваць Пётру гуплікам).
Казала я табе, казала,
Што ў сорам увядзеш? Казала?
Георгій.
Пётр (давячыся смехам).

Што робіце вы тут?
Яна мяне лупцуе.
Георгій (усміхаецца).
А ты?
187&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>c8wqinyxw2waw9sqd2skdm3vu0z7ezc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87779</id>
      <parentid>87777</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:17:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2467" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Першы}}.
Рэб Мардахай, гатова...

{{Разбіўка|Другі}}.
Не задушы, пакуль над ім
Анафему не адчыталі.
&lt;small&gt;(Праз нейкі час варочаюцца Пётр і Прося. Прося спыняецца пад яблыняй і прыкладае халоднае лісце галінкі да шчок).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Прося}}.
Ахаладзіць расою твар, гарыць напэўна.
ўсе здагадаюцца, мядзведзь!

{{Разбіўка|Пётр}}.
Мядзведзь, бо мёд люблю. А чым я вінен,
Што вусны у цябе, як мёд, і не магу
Прайсці я міма, каб...
&lt;small&gt;(Ён зноў прыцягвае яе к сабе. Яна адварачвае галаву).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Прося}}.
Хопіць!.. Надыйдзе хто...

{{Разбіўка|Пётр}}.
Ды хто надыйдзе? ўсе гуляюць.
&lt;small&gt;(Доўгі пацалунак. Маладая пара не заўважае, што на ганак з дому вышлі Георгій і Маргарыта).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Дзівак! Чаму са мной не гаварыў ён? Товій!
&lt;small&gt;(Спалоханая Прося пачынае біць Пётру).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Прося}}.
Ну вось, ці-ж не казала я, мядзведзь...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Хто тут?

{{Разбіўка|Пётр}} ''(аж ззяючы ад задавальнення, што яго б'е каханая дзяўчына і што такім чынам зараз вырашыцца лёс і яго і Просі).''
Я, пане доктар! Пётр Мсціславец.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
А хто з табой?

{{Разбіўка|Прося}} (''збянтэжана'').
Я, пані! Прося.
&lt;small&gt;(Яна яшчэ раз пачынае частаваць Пётру гуплікам).&lt;/small&gt;
Казала я табе, казала,
Што ў сорам увядзеш? Казала?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Што робіце вы тут?

{{Разбіўка|Пётр}} ''(давячыся смехам).''
Яна мяне лупцуе.

{{Разбіўка|Георгій}} (''усміхаецца'').
А ты?&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>6zj8n0tt2pod60f8vf4dc1glnbmy84m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Навігацыйныя табліцы</title>
    <ns>14</ns>
    <id>29448</id>
    <revision>
      <id>87781</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:19:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «[[Катэгорыя:Навігацыйныя шаблоны]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62" xml:space="preserve">[[Катэгорыя:Навігацыйныя шаблоны]]</text>
      <sha1>e7jar2t8gcl4ingrnfyem9d1hhrxfrl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/194</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29449</id>
    <revision>
      <id>87782</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:22:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Пётр}}. А я збіраюся упасці ў ногі вам, Бо вы ёй замест бацькі, і прасіць, Каб вы яе мне ў жонкі далі.   {{Разбіўка|Георгій}} (''смеючыся''). Няўжо так спадабалася лупцоўка? Вось бачыш, Маргарыта, не заўсёды Сем бед ідуць, як гусі, чарадою, Бывае сем...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2214" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Пётр}}.
А я збіраюся упасці ў ногі вам,
Бо вы ёй замест бацькі, і прасіць,
Каб вы яе мне ў жонкі далі.


{{Разбіўка|Георгій}} (''смеючыся'').
Няўжо так спадабалася лупцоўка?
Вось бачыш, Маргарыта, не заўсёды
Сем бед ідуць, як гусі, чарадою,
Бывае сем вяселляў след-у-след...
Ты, Пётра, хлопец неблагі, ёсць рукі
І да майстэрства розум здатны. Засылай
Сватоў, як у людзей, чын-чынам.
А Просю пажурыць не шкодзіць: дзеўцы
Не выпадае ноччу у сад выходзіць...

{{Разбіўка|Прося}}.
Я з Петрусём...

{{Разбіўка|Георгій}}.
А што Пятрусь не хлопец?

{{Разбіўка|Прося}}.
Хлопец ....і... гарэза.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Вось бачыш...

{{Разбіўка|Прося}}.
А толькі не такі, як іншыя.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Што значыць не такі? Ён лепшы?

{{Разбіўка|Прося}}.
Лепшы.

{{Разбіўка|Георгій}}.
І прыгажэй за ўсіх?

{{Разбіўка|Прося}}.
І прыгажэй... Вы кпіце...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ну, дык, Пятрусь, не прысылай у сваты:
Ты самы лепшы, самы прыгажэйшы,
А Прося, бачыш сам, дзяўчына не з благіх,
Ды ноччу ў сад выходзіць без дазволу...

{{Разбіўка|Пётр}}.
Ну, гэты грэх ёй прыдзецца прабачыць:
Сам спакушаў...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Вось згаварыся з вамі.
''(Да Маргарыты).''
Як мысліш ты, галубка?

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Я мыслю: Прося хай ідзе ў пакоі,
Пятрусь хай свата добрага шукае.
&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>hf7uhea482tpx7ij3k8mrufxt1nwzot</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/195</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29450</id>
    <revision>
      <id>87783</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:25:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Георгій}}. Амінь. Ідзі, дзяўчына. &lt;small&gt;(Прося подбегам ідзе на ганак і у дом, не ўтрымаўшыся, каб не сунуць гупліка Петрусю: «Усё праз цябе, гарэза!»).&lt;/small&gt;     {{Разбіўка|Георгій}}. Ты, Пётр, не бачыў Товія?  {{Разбіўка|Пётр}}. Не бачыў.  {{Разбіўка|Геор...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2075" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Амінь. Ідзі, дзяўчына.
&lt;small&gt;(Прося подбегам ідзе на ганак і у дом, не ўтрымаўшыся, каб не сунуць гупліка Петрусю: «Усё праз цябе, гарэза!»).&lt;/small&gt;


{{Разбіўка|Георгій}}.
Ты, Пётр, не бачыў Товія?

{{Разбіўка|Пётр}}.
Не бачыў.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ён недзе тут. Ідзі і пашукай.

{{Разбіўка|Пётр}}
Іду. ''(Выходзіць, гукаючы.)'' Товій!

{{Разбіўка|Георгій}}.
Што за прычына ўцёкаў Товія, не разумею.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Я ведаю.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Скажы.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Скажу, калі злаваць не будзеш.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Злаваць? За што?

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Ты абяцай раней.

{{Разбіўка|Георгій}}.
О Евы, Евы!.. Абяцаю.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Ён... кахае.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Кахае?! Товія я знаю, як сябе.
Ён - дружба, праца, розум, нават спрыт,
Калі яны патрэбны для другога,
Для справы чыстай, паспалітай,
Але з дзяўчынай я яго не бачыў.
Ты памыляешся, галубка.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Не бачыш ты людзей, мой Юрка. Ты
Сябе самога бачыш у кожным чалавеку,
Нібы у люстэрку хто другі.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Не, бачу і люблю у ім чалавека,
Любіць людзей - найбольшай асалоды
Душа мая не знае.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Але-ж і ты мяне кахаеш, Юрка.&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fdegja6yd2dbgjicri8xe6wum42ok9m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87784</id>
      <parentid>87783</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:25:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2072" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Амінь. Ідзі, дзяўчына.
&lt;small&gt;(Прося подбегам ідзе на ганак і у дом, не ўтрымаўшыся, каб не сунуць гупліка Петрусю: «Усё праз цябе, гарэза!»).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ты, Пётр, не бачыў Товія?

{{Разбіўка|Пётр}}.
Не бачыў.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ён недзе тут. Ідзі і пашукай.

{{Разбіўка|Пётр}}
Іду. ''(Выходзіць, гукаючы.)'' Товій!

{{Разбіўка|Георгій}}.
Што за прычына ўцёкаў Товія, не разумею.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Я ведаю.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Скажы.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Скажу, калі злаваць не будзеш.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Злаваць? За што?

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Ты абяцай раней.

{{Разбіўка|Георгій}}.
О Евы, Евы!.. Абяцаю.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Ён... кахае.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Кахае?! Товія я знаю, як сябе.
Ён - дружба, праца, розум, нават спрыт,
Калі яны патрэбны для другога,
Для справы чыстай, паспалітай,
Але з дзяўчынай я яго не бачыў.
Ты памыляешся, галубка.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Не бачыш ты людзей, мой Юрка. Ты
Сябе самога бачыш у кожным чалавеку,
Нібы у люстэрку хто другі.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Не, бачу і люблю у ім чалавека,
Любіць людзей - найбольшай асалоды
Душа мая не знае.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Але-ж і ты мяне кахаеш, Юрка.&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>aq5vuhfsclsw80rp6apb1ka7vnee6z1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/196</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29451</id>
    <revision>
      <id>87785</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:27:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;  {{Разбіўка|Георгій}}. Дык то-ж цябе, як тут казала Прося... Цікава, ён каго?  {{Разбіўка|Маргарыта}}. Не злуйся толькі, ён мяне кахае.  {{Разбіўка|Георгій}}. Цябе? Ну так, каго-ж яшчэ ён мог Тут пакахаць, апроч цябе?  {{Разбіўка|Маргарыта}}. Вось ты й злуешся, Юрка,...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2232" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;

{{Разбіўка|Георгій}}.
Дык то-ж цябе, як тут казала Прося...
Цікава, ён каго?

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Не злуйся толькі, ён мяне кахае.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Цябе? Ну так, каго-ж яшчэ ён мог
Тут пакахаць, апроч цябе?

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Вось ты й злуешся, Юрка, і дарэмна...

{{Разбіўка|Георгій}}.
Я... не хацеў-бы гэтага... Мне сорам...

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Дык я-ж, я аднаго цябе кахаю.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Я гэта ведаю.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Не ведаю, а веру!

{{Разбіўка|Георгій}}.
І веру. Але мне балюча стала.
Ты ведаеш, якая рана ў сэрцы
Пятнаццаць год балела, ныла,
І набалела так, што нават цень,
Яе даткнуўшыся, здаецца, патрывожа.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Дзіўны ты!

{{Разбіўка|Георгій}}.
Так, дзіўны...І думкі... Часам, калі бачу,
Як бура ломіць дрэвы, як маланка
Сячэ з нябёс, я думаю, што неба
Зямлёй адвергнутую ласку спаганяе.
Лю вялікая ў вялікую нянавісць
Ператвараецца. Інакш не можа быць.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Тады
Няхай ідзе ад нас твой Товій.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Няхай ідзе... Чакай, адкуль ты знаеш,
Што любіць ён цябе? Казаў ён?

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Не. Сказала сэрца мне, а ў гэтым
Жанчына не памыліцца ніколі.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Няхай ідзе... Яму лягчэй-жа будзе.
Я ведаю,
Што значыць бачыць поблізу таго,
Каго кахаеш безнадзейна.&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>f4v1ixcveu6s8b72hbphyq637bf9hw1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/197</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29452</id>
    <revision>
      <id>87786</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:29:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;Маргарыта. Георгій. Теоргій.  {{Разбіўка|Маргарыта}}. Ты заспакойся, Юрка, і забудзься. Сядзь. Скажы, мяне ты помніў? і заўсёды? Не забываўся і за працай нават?  {{Разбіўка|Георгій}}. Пра гэта кнігі табе скажуць. Герб Ты бачыла, на кожнай?  {{Разбіўка|Маргарыт...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2560" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;Маргарыта.
Георгій.
Теоргій.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Ты заспакойся, Юрка, і забудзься. Сядзь.
Скажы, мяне ты помніў? і заўсёды?
Не забываўся і за працай нават?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Пра гэта кнігі табе скажуць. Герб
Ты бачыла, на кожнай?

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Спытацца я хацела,
Адкуль той герб? Кароль падараваў?

{{Разбіўка|Георгій}}.
Там сонца з месяцам, - яны
Не падуладны каралю зямному,
Яны вышэй палацаў і касцёлаў.
Ты помніш, мы з табой калісьці
Прад сэрцамі сваімі пакляліся
Успамінаць апошняе расстанне
І верыць, што мы сыйдземся ізноў,
Як месяц з сонейкам у небе на світанку.
У герб узяў я тую нашу веру,
Не падуладную ні каралю, ні богу -
Хай мне даруе ён. У гербе месяц -
Маё святых святое, Маргарыта, - ты,
Мой месяц ясны! Я хацеў, хачу,
Каб думку гэтую чытала ты і тыя,
Якія мо, праз тысячу гадоў
У рукі возьмуць кнігі майго друку.

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Як любіш ты мяне, каханы мой,
І як мне люб ты!
&lt;small&gt;(Яна прытулілася да Георгія. У гэты час вынырае з-за кустоў Пётра, але адварачваецца і дакладвае ўбох).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Пётр}}.
Я Товія не бачыў.. не знайшоў.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Ідзі, патрэба ў ім адпала.
&lt;small&gt;(Пётр Мсціславец ідзе ў дом).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Маргарыта}} ''(па-жаночаму адчуваючы няёмкасць таго,
што іх бачыў Пётр).''
Нам час ісці таксама.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Пасядзім яшчэ.
Мне хочацца сказаць табе сягоння,
Што сілы у мяне на многа прыбыло,
Калі сюды прыехаў і ступіў я
На землю дзедаў, прадзедаў сваіх,&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>j8b8dbmumcyymnl3iv747brpw5nhppq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf/198</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29453</id>
    <revision>
      <id>87787</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:32:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «&lt;poem&gt;На ёй я заснаваў сваю друкарню, Калі закончыў я змаганне з лёсам За першае сваё, адзінае каханне. Мне сілы трэба будуць. Знаю, выпадкова Хвароба біскупа пралом у цытадэлі, У варожым стане для мяне зрабіла, І мы прайшлі без лішніх намаганняў. Яны апомня...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2998" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;VasyaRogov&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;poem&gt;На ёй я заснаваў сваю друкарню,
Калі закончыў я змаганне з лёсам
За першае сваё, адзінае каханне.
Мне сілы трэба будуць. Знаю, выпадкова
Хвароба біскупа пралом у цытадэлі,
У варожым стане для мяне зрабіла,
І мы прайшлі без лішніх намаганняў.
Яны апомняцца і ў наступ рушаць зноў.
І мне хацелася-б, каб ты, мой месяц ясны,
Была са мной і думкамі і сэрцам,
Каб мог я чэрпаць сілы у душы тваёй,
Як воін стомлены, пючы ваду з крыніцы
Крыштальна чыстай, Маргарыта...

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
І думкай і душой да самай смерці
3 табой я буду непадзельна, Юрка.

{{Разбіўка|Георгій}}.
Дык вось чаму і Товій...

{{Разбіўка|Маргарыта}}.
Забудзься на яго!
&lt;small&gt;(Адчыняюцца дзверы на ганак, і вясёлая, падпушая кампанія гасцей, на чале з айцом Сіманам, вывальваецца ў сад. Сярод іх і Раман, і Бабіч, і радцы).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Айцец Сіман}}.
Пайдзём шукаць іх! Што за здзек з гасцей?
Князь і княгіня зніклі, а баяры
Перапіліся і ляглі пад лаўкі ўпокат.
Каму-ж крычаць, што хмель удаўся горкі?
Чакайце! 3 Товіем заморскае святло
Падрыхтавалі мы паблізу. Дайце свечку!
(Яму даюць свечку, і ён падпальвае парахавы феерверк-фантан-іскрамёт. У яго святле ўсе бачаць Георгія і Маргарыту).

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
А вось яны! Лавіце галубкоў!

{{Разбіўка|Георгій}}.
Нашто лавіць? Мы самі у рукі прыдзем,
Палонныя і дружбы і вяселля.

{{Разбіўка|А. Сіман}}.
У карагод, у карагод, дзяўчаты!
Эх, раса мне перашкаджае, а то-б я...
&lt;small&gt;(Вясельная песня дзяўчат. У гульню уступаюць вынырнуўшыя скамарохі).&lt;/small&gt;

{{Разбіўка|Скамарох}}.
А вось і мы, жартаўнікі і скамарохі!
Мы абяцалі колісь, князь Георгій,
Што на вяселлі на тваім паскачам і спяём,
Што мёду моцнага і хмельнага пап'ём,
Што з маладой княгіняю павелічаем,&lt;/poem&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>i0jdd20vlzhwsmwioj16szrxhg8hetj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Георгій Скарына/Частка другая</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29454</id>
    <revision>
      <id>87788</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:34:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Загаловак  | назва     = Георгій Скарына/Частка другая  | аўтар     = Міхась Клімковіч   | секцыя    = Драматычная паэма  | папярэдні = [[Георгій Скарына/Частка першая]]  | наступны  =   | крыніца   =   | год      = 1946-1947 }} &lt;pages index=&quot;Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf&quot; from=&quot;107&quot;...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="578" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Георгій Скарына/Частка другая
 | аўтар     = Міхась Клімковіч 
 | секцыя    = Драматычная паэма
 | папярэдні = [[Георгій Скарына/Частка першая]]
 | наступны  = 
 | крыніца   = 
 | год      = 1946-1947
}}
&lt;pages index=&quot;Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf&quot; from=&quot;107&quot; to=&quot;199&quot; /&gt;

[[Катэгорыя:Міхась Клімковіч]]
[[Катэгорыя:Творы 1947 года]]</text>
      <sha1>378kc8hay3d4sr091drdac60koxjkfw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87789</id>
      <parentid>87788</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:35:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="717" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Георгій Скарына/Частка другая
 | аўтар     = Міхась Клімковіч 
 | секцыя    = Драматычная паэма
 | папярэдні = [[Георгій Скарына/Частка першая]]
 | наступны  = 
 | крыніца   = 
 | год      = 1946-1947
}}
== Акт I ==
&lt;pages index=&quot;Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf&quot; from=&quot;107&quot; to=&quot;134&quot; /&gt;
== Акт II ==
&lt;pages index=&quot;Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf&quot; from=&quot;135&quot; to=&quot;199&quot; /&gt;
[[Катэгорыя:Міхась Клімковіч]]
[[Катэгорыя:Творы 1947 года]]</text>
      <sha1>js34acgucxqoquatgostmujrb5r1ly4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>87790</id>
      <parentid>87789</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T11:36:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>VasyaRogov</username>
        <id>1510</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="843" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Георгій Скарына/Частка другая
 | аўтар     = Міхась Клімковіч 
 | секцыя    = Драматычная паэма
 | папярэдні = [[Георгій Скарына/Частка першая]]
 | наступны  = 
 | крыніца   = 
 | год      = 1946-1947
}}
== Акт I ==
&lt;pages index=&quot;Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf&quot; from=&quot;107&quot; to=&quot;134&quot; /&gt;
== Акт II ==
&lt;pages index=&quot;Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf&quot; from=&quot;135&quot; to=&quot;165&quot; /&gt;
== Акт III ==
&lt;pages index=&quot;Драматычныя паэмы. Міхась Клімковіч.pdf&quot; from=&quot;166&quot; to=&quot;199&quot; /&gt;
[[Катэгорыя:Міхась Клімковіч]]
[[Катэгорыя:Творы 1947 года]]</text>
      <sha1>g6l5sxfc4js3p2xgcno1j87thywrg6e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/439</title>
    <ns>104</ns>
    <id>29455</id>
    <revision>
      <id>87791</id>
      <timestamp>2022-08-16T11:48:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4053" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

{{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ ХLIV'''''}}
{{Цэнтар|'''''Разлука.'''''}}

Рана, але не разам з сонцам, устала з пасцелі С'юзен Ніпер.

Яна прыняла рашэнне, дзёрзкае рашэнне, якое заключалася ў тым, каб… пранікнуць да містэра Домбі і пагаварыць з гэтым джэнтльменам сам-на-сам. «Я часта казала, што хацела-б гэта зрабіць, — грозна абвясціла яна ў тую раніцу самой сабе, некалькі разоў кіўнуўшы галавою, — а цяпер я гэта ''зраблю!''»

Падбухторваючы сябе з уласцівай ёй імклівасцю да выканання гэтага адважнага замыслу, С'юзен Ніпер усю раніцу круцілася ў вестыбюлі і на лесвіцы, не знаходзячы зручнага выпадку для нападу. Зусім не збітая з панталыку гэтай няўдачай, якая па сутнасці толькі прышпорыла яе і паддала ёй запалу, яна не змяншала пільнасці і, нарэшце, пад вечар выявіла, што, закляты яе вораг, місіс Піпчын, нібы не спаўшая ўсю ноч, спіць у сваім пакоі і што містэр Домбі, пакінуты без догляду, ляжыць у сваім пакоі на канапе.

Не толькі страсянуўшы галавою, але на гэты раз страсянушыся целам, С'юзен на цыпках падышла да дзвярэй містэра Домбі і пастукала.

— Увайдзіце, — сказаў містэр Домбі.

С'юзен, устрасянуўшыся яшчэ раз, падбадзёрыла сябе і ўвайшла.

Містэр Домбі, які паглядаў на агонь у каміне, кінуў здзіўлены позірк на госцю і крыху прыпадняўся на локці.

Ніпер зрабіла рэверанс.

— Што вам патрэбна? — запытаўся містэр Домбі.

— Прабачце, сэр, я хачу пагаварыць з вамі, — сказала С'юзен.

Містэр Домбі паварушыў губамі, нібы паўтараючы гэтыя словы, але, здавалася, ён быў так здзіўлены дзёрзкасцю маладой жанчыны, што не мог выгаварыць іх уголас.

— Я знаходжуся ў вас на службе, сэр, — пачала С'юзен Ніпер са звычайнай сваёй імклівасцю, — вось ужо дванаццаць год пры міс Флой, маёй маладой гаспадыні, якая і гаварыць добра яшчэ не ўмела, калі я сюды паступіла, і я была старой служанкай у гэтым доме, калі місіс Рычардс была новай, — магчыма, я не
Мафусаіл&lt;ref&gt;''Мафусаіл'' — стары (у біблейскай гісторыі), які дажыў амаль да тысячы гадоў; інасказальна — вельмі стары.&lt;/ref&gt;, але я і не грудное дзіця.

Містэр Домбі, прыпадымаючыся на локці і не зводзячы з яе вачэй, не зрабіў ніякіх заўваг адносна гэтага папярэдняга выкладання фактаў.

— Не было на свеце маладой лэдзі больш цудоўнай і больш мілай, чым мая маладая лэдзі, сэр, — сказала С'юзен, — я ведаю&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>aw7uwtpopqgueqwyg9mjolt6b8barf5</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>