Wikipedia
bxrwiki
https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1%8E%D1%83%D1%80_%D1%85%D1%83%D1%83%D0%B4%D0%B0%D2%BB%D0%B0%D0%BD
MediaWiki 1.39.0-wmf.23
first-letter
Меди
Тусхай
Хэлэлсэхэ
Хэрэглэгшэ
Хэрэглэгшые хэлэлсэхэ
Википеэди
Википеэди тухай хэлэлсэхэ
Файл
Файл хэлэлсэхэ
MediaWiki
MediaWiki хэлэлсэхэ
Загбар
Загбар хэлэлсэхэ
Туһаламжа
Туһаламжа хэлэлсэл
Категори
Категори хэлэлсэхэ
TimedText
TimedText talk
Модуль
Обсуждение модуля
Гаджет
Обсуждение гаджета
Определение гаджета
Обсуждение определения гаджета
Адольф Һитлер
0
7112
70010
66863
2022-08-11T11:13:07Z
78.135.101.93
wikitext
text/x-wiki
{{Алдартай хүн
| нэрэ = Адольф Һитлер
| уугуул_нэрэ = Adolf Hitler
| зураг = Adolf Hitler Berghof-1936.jpg
| тайлбар =
| түрэһэн_нэрэ = Адольф Шикльгрубер
| түрэһэн_үдэр =
| түрэһэн_газар = [[Инн дахи Браунау]], [[Австри-Унгар]]
| наһа_бараһан_үдэр =
| наһа_бараһан_газар = [[Берлин]], [[Гүрбэдэхи райх|Германи]]
| ажал_үйлэ = [[политик]], [[сэрэг]]
| иргэн = [[File:Flag of Austria-Hungary 1869-1918.svg|20px|link=Австри-Унгар]] → [[File:Flag of Germany.svg|20px|link=Ваймарай Бүгэдэ Найрамдаха Улас]] → [[File:Flag of German Reich (1935–1945).svg|20px|link=Гүрбэдэхи райх]]
| ажал_хэһэн_саг =
| һургалта =
| хэб_маяг = [[нацизм]], [[национал-социализм]]
| шагнал =
| гар = [[Файл:Hitler Signature2.svg|100px]]
}}
'''Адольф Һитлер''' ('''Гитлер''', {{lang-de|Adolf Hitler}}; [[1889]] оной [[4 һарын 20|4-р һарын 20]] — [[1945]] оной [[4 һарын 30|4-р һарын 30]]) [[Австри]]да түрэһэн [[Германи]]ин улас түрэшэ, [[Үндэһэнэй социалис Германиин ажалшадай нам]] (НСДАП) гү, али нацис намай ({{lang-de|Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei}}) ударидагша. 1933—1945 ондо Германие ударидажа байһан. 1933—1945 ондо Германиин [[канцлер]], 1934—1945 ондо [[түрын тэргүүн]] (''Führer und Reichskanzler'') байба.
[[Дэлхэйн нэгэдүгээр дайн]]да одон медаляар шагнуулһан ахамад дайшан Гитлер 1920 ондо Германиин ажалшадай намда (DAP) орожо, 1921 ондо ударидагшань болоһон. 1923 ондо урагшагүй [[Пивын танхимай түрын эрьелтэ|«Пивын түрын эрьелтын»]] дараа түрмэ шорондо хоригдон гаража ерээд үндэһэрхэг үзэл, семитүүдтэ эсэргүү үзэл, коммунизмда эсэргүүүзэлые өөрын харизматик элидхэлшэнэй шадабари, ухуулгаар сурталшалан дэмжэлгэ оложо абаа. Гитлер 1933 ондо канцлераар томилогдожо, удалгүй тоталитар фашис дарангылал дэглэмэй тогтообо. Гитлер Германида амидарха орон зай абаха зорилгые гадаада бодолгодоо туушатай баримталжа, уласайнгаа абаха баялигые энэ зорилгодо шэглүүлжэ байгаа. Тэрэ Вермахтые дахин һэргээжэ 1939 ондо [[Польшо|Польшые]] эзэмдэһэн Европодо [[Дэлхэйн хоёрдугаар дайн]]ай галые носообо.<ref>{{harvnb|Keegan|1989}}</ref>
Гурбан жэлэй дотор Германи, [[тэнхэлигэй гүрэнүүд]]тэй хамта [[Европ]]ын ехэнхи хэһэг, [[Африка]], [[Зүүн Ази|Зүүн]] ба [[Зүүн Урда Ази]], [[Номгон Далай]]н томо хэһэгые эзэмдэжэ абаа. Гэбэшье Холбоотоной гүрэнүүд 1942 онһоо һанаашалгые гартаа абажа, 1945 ондо Германиие бүхы талаһаань эзэлэн добтолбо. Тэрэ ударидаһан [[зэбсэгтэй хүсэн]] дайнай үеэр олон харгисалал үйлэдэһэнэй дотор 6 [[сая]] [[еврей]]е аймаглан усадхахые ([[Холокост]]) голлон анхааржа 17 [[сая]] энгын эргэн эрхэтэдые системэтэйгээр хорооһон юм<ref>{{cite book |title=The Columbia Guide to the Holocaust |last=Niewyk |first=Donald L. |authorlink= |coauthors=Francis R. Nicosia |year=2000 |publisher=Columbia University Press |location= |isbn=0231112009 |page=45 |pages= |url=http://books.google.ca/books?id=lpDTIUklB2MC&pg=PA45 }}</ref>.
1945 ондо дайн дууһажа байхада Гитлер олон жэл нюуса амарагынь байһан [[Эва Браун]]тай гэрлэбэ. 40 хүрэхэгүй сагай дараа шэнэхэн гэрлэһэн хос амяа хорлобо.<ref>{{cite book | last = Wistrich | first = Robert S. | title = Who's Who In Nazi Germany? | isbn = 978-0415118880 | url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Holocaust/braun.html | accessdate = 2008-09-07 | year = 1995 | publisher = Routledge | location = London}}</ref>
== Холбооһон ==
;Зураг, видео
* [http://www.ww2incolor.com/gallery/movies/hitler_color Color Footage of Hitler]—Watch color footage of Hitler during WWII
* [http://www.bytwerk.com/gpa/hitler2.htm Photos of Adolf Hitler]
* [http://www.archive.org/details/TheYoungHitlerIKnew Download «The Young Hitler I Knew»] on [[archive.org]]
;Илтгэл, ном хэвлэл
* [http://www.dhm.de/sammlungen/zendok/weimar/Reden_Reserve/hitler.html A speech from 1932 (text and audiofile), German Museum of History Berlin]
* [http://dl01.blastpodcast.com/EVTV1History/1531_1135376820.mov Hitler Speech (10 February 1933) with English Translation]
* [http://www.mondopolitico.com/library/meinkampf/introduction.htm Hitler’s book ''Mein Kampf'' (full English translation)]
* [http://www.archive.org/details/TheTestamentOfAdolfHitler ''The Testament of Adolf Hitler'' the Bormann-Hitler documents] (transcripts of conversations in February-April 2, 1945)
* [http://www.eisenhower.archives.gov/Research/Digital_Documents/Holocaust/HitlerMarriageWillPoliticalTestament.pdf Adolf Hitler’s Private Will, Marriage Certificate and Political Testament, April 1945] (34 pages)
:# [http://www.eisenhower.archives.gov/Research/Digital_Documents/Holocaust/HitlerWillGeneralIntelligence.pdf «The Discovery of Hitler’s Wills»] ([[Office of Strategic Services]] report on how the testament was found).
:# [http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/07/21/AR2005072101680_5.html Matthew Brzezinski, «Giving Hitler Hell», Washington Post Sunday, July 24, 2005; Page W08] (Narrative of how the testament was found)
== Зүүлтэ ==
{{зүүлтэ}}
{{1000 үгүүлэл|Адольф Хитлер}}
{{DEFAULTSORT:Гитлер, Адольф}}
[[Категори:Германиин гүрэнэй ажал ябуулагша]]
[[Категори:Германиин түүхэ]]
[[Категори:Дэлхэйн хоёрдугаар дайн]]
plg1zt03jzxxgcxi09njactoixyi511
Үндэһэтэнэй социалис Герман ажалшадай нам
0
10501
70011
66862
2022-08-11T11:13:59Z
78.135.101.93
wikitext
text/x-wiki
[[File:NSDAP-Logo.svg|thumb|right|upright|НСДАП-ай тэмдэг]]
'''Үндэһэтэнэй социалис Герман ажалшадай нам''' ({{lang-de|National-sozialistische Deutsche Arbeiterpartei}}, тайлбар. '''НСДАП''', {{lang-de|NSDAP}}), гээшэ 1933 — 1945 он хоорондо [[Нацис Германи|Германида]] [[тоталитаризм|тоталитарис]] [[фашизм|фашис]] түхэлэй массын [[улас түрын нам|уласай түрын нам]] юм. Түб эмхи зургааниинь — «Арадай тоймошо» сонин (1920 оной 12 һара — 1945 оной 4 һара).
1919 ондо бага зодтой баруун үндэһэн үзэлтэй холбооной баазада [[Бавари]]ин [[Мюнхен]]дэ Герман ажалшадай нам гэжэ нэрэтэй бии болобо. 1920 оной 8 һарада һүүлшын нэрэеэ абтанхай.
1921 ондо [[Адольф Һитлер|Һитлер]] ударидагша болоһоной дараа олон тоогой националис байгуулгануудһаа илгарба. 1923 оной 11 һарада Штурмабтайлунгуудай (СА) туһаламжаар Мюнхендэ арадшалалда эсэргүү түрын эрьелтые туршаба («[[Пивын путч]]»). Путчын алдаанай һүүлдэ бараг буталһан, 1925 ондо һэргэһэн байна. Германида илангаяа хүндэ эдэй засагай химаралай үедэ (1929 — 1933) Германиин эгээн олон зодтой баруун үндэһэн үзэлтэй нам болобо.
{| class="wikitable" style="text-align:left"
|-
|+ Германиин парламентын һунгуули (1924—1933) соо НСДАП абтаһан һаналнууд (процент)<ref>A New Illustrated History of the Nazis. 2005. стр. 46</ref>
|-
|<timeline>
ImageSize = width:600 height:200
PlotArea = left:40 right:20 top:20 bottom:20
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = late
Colors =
id:linegrey2 value:gray(0.9)
id:linegrey value:gray(0.7)
id:cobar value:rgb(0.6,0.2,0.2)
id:cobar2 value:rgb(0.6,0.9,0.6)
DateFormat = yyyy
Period = from:0 till:50
ScaleMajor = unit:year increment:10 start:0 gridcolor:linegrey
PlotData =
color:cobar width:50 align:left
bar:04.05.1924 from:0 till:7
bar:07.12.1924 from:0 till:3
bar:20.05.1928 from:0 till:2
bar:14.09.1930 from:0 till:18
bar:31.07.1932 from:0 till:37
bar:06.11.1932 from:0 till:33
bar:05.03.1933 from:0 till:44
PlotData=
textcolor:black fontsize:L
bar:04.05.1924 at: 8 text: 6,6 shift:(-10)
bar:07.12.1924 at: 4 text: 3 shift:(-8)
bar:20.05.1928 at: 3 text: 2,3 shift:(-10)
bar:14.09.1930 at: 19 text: 18,3 shift:(-15)
bar:31.07.1932 at: 38 text: 37,4 shift:(-15)
bar:06.11.1932 at: 34 text: 33,1 shift:(-15)
bar:05.03.1933 at: 45 text: 43,9 shift:(-15)
</timeline>
|}
== Зүүлтэ ==
{{зүүлтэ}}
[[Категори:Нацис Германи]]
9kux4381f54expmamoyp8y5vij6wxco
Хэрэглэгшые хэлэлсэхэ:Modun
3
14574
70007
2022-08-10T15:30:39Z
Enkhsaihan2005
11504
/* Здравствуйте */ новая тема
wikitext
text/x-wiki
== Здравствуйте ==
Приветствую вас в Бурятскую Википедию. Я прочитал созданную вами страницу Шэнэ Үдэ и она написана на монгольском языке. Сможете ли вы это переписать на Бурятском.
[[Хэрэглэгшэ:Enkhsaihan2005|Enkhsaihan2005]] ([[Хэрэглэгшые хэлэлсэхэ:Enkhsaihan2005|обсуждение]]) 15:30, 10 найма һара 2022 (UTC)
2ayirdlbvdtwyx0w90l1w1mxewdl0up
70008
70007
2022-08-11T00:26:48Z
Modun
10251
/* Здравствуйте */ Ответ
wikitext
text/x-wiki
== Здравствуйте ==
Приветствую вас в Бурятскую Википедию. Я прочитал созданную вами страницу Шэнэ Үдэ и она написана на монгольском языке. Сможете ли вы это переписать на Бурятском.
[[Хэрэглэгшэ:Enkhsaihan2005|Enkhsaihan2005]] ([[Хэрэглэгшые хэлэлсэхэ:Enkhsaihan2005|обсуждение]]) 15:30, 10 найма һара 2022 (UTC)
:Здравствуйте, ну если мог то сразу бы написал на бурятском языке [[Хэрэглэгшэ:Modun|Modun]] ([[Хэрэглэгшые хэлэлсэхэ:Modun|обсуждение]]) 00:26, 11 найма һара 2022 (UTC)
l75znys0d8m3sg3apjxeqvvlxny1r2x
Хэрэглэгшые хэлэлсэхэ:Velimir Ivanovic
3
14575
70009
2022-08-11T08:14:10Z
Liuxinyu970226
2544
Шэнэ хуудаһан: «<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> == Global ban proposal notification == Apologies for writing in English. {{int:Please-translate}} There is an on-going discussion about a proposal that you be globally banned from editing all Wikimedia projects. You are invited to participate at [[:m:Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic|Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic]] on Meta-Wiki. {{int:Feedback-thanks-title}} ~~~~»
wikitext
text/x-wiki
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== Global ban proposal notification ==
Apologies for writing in English. {{int:Please-translate}}
There is an on-going discussion about a proposal that you be globally banned from editing all Wikimedia projects. You are invited to participate at [[:m:Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic|Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic]] on Meta-Wiki. {{int:Feedback-thanks-title}} [[Хэрэглэгшэ:Liuxinyu970226|Liuxinyu970226]] ([[Хэрэглэгшые хэлэлсэхэ:Liuxinyu970226|обсуждение]]) 08:14, 11 найма һара 2022 (UTC)
m5mvt886seh00wu3a5z2lzfu5zgoe3y