Wikipedia cebwiki https://ceb.wikipedia.org/wiki/Unang_Panid MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Medya Espesyal Hisgot Gumagamit Hisgot sa Gumagamit Wikipedia Hisgot sa Wikipedia Payl Hisgot sa Payl MediaWiki Hisgot sa MediaWiki Plantilya Hisgot sa Plantilya Tabang Hisgot sa Tabang Kategoriya Hisgot sa Kategoriya TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 1424 34902310 34902266 2022-07-27T07:47:58Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki Ang '''Biliran''' usa ka islang lalawigan sa Pilipinas nga nahimutang sa Rehiyon Sidlakang Kabisay-an (Rehiyon VIII). Ang Biliran usa sa kinagamyan ug labing bag-ong lalawigan sa Pilipinas. Kaniadto, ang Biliran sakop sa lalawigan sa Leyte, apan nahimo kining kaugalingong lalawigan niadtong 1992. Ang Isla sa Biliran makit-an wala pa'y usa ka kilometro sa amihanan sa isla sa Leyte. Ang tulay nga nagsumpay sa Biliran ug Leyte mao ang tulay nga anaa sa igbaw sa Isla sa Poro.<ref>"Poro Island, Biliran, Eastern Visayas, Philippines". Google Maps. Retrieved on 2013-11-15.</ref> Ang kaulohan sa Biliran mao ang lungsod sa Naval nga anaa sa kasadpang bahin sa isla. {{Infobox lalawigan sa Pilipinas| infoboxtitle=Lalawigan sa Biliran| sealfile=[[Payl:Ph_seal_biliran.png]]| rehiyon=[[Sidlakang Kabisay-an]] (Region VIII)| capital=[[Naval, Biliran|Naval]]| founded=[[11 sa Mayo]], [[1992]]| pop2000=171,612 | pop2000rank=pinakagamay| popden2000=253| popden2000rank=ika-26 sa highest| areakm2=555.4| arearank=ika-16 sa kinagamay| mga dakbayang kina-urbanisado=0| mga nahisakpang dakbayan=0| mga lungsod=8| mga barangay=132| mga distrito=1| mga pinulongan=[[Sinugboanon]], [[Winaray]]| gobernador=Rogelio J. Espina| locatormapfile=[[Payl:Ph_locator_map_biliran (white).png]]}} == Katawhan ug pinulongan == Binisayang [[Sinugboanon]] ang pinulongan sa tulo sa mga lungsod sa Biliran ug Binisayang [[Winaray]] ang pinulongan sa uban. Ang mga lungsod nga magsusulti sa Binisayang Sinugboanon mao ang Naval, Almeria, ug Kawayan. Aduna usab ing ubang mga baranggay sa lungsod sa Culaba ug Cabucgayan ang lumad nga nagagamit sa maong pinulongan. Sa laing bahin, ang mga lungsod nga magsusulti sa Binisayang Winaray mao ang Biliran, Cabucgayan, Caibiran, Culaba ug ang Maripipi nga nagagamit sa Winaray "s" nga sama sa ginagamit nga Winaray sa atbang niining mga lungsod sa isla sa Samar inay sa Winaray "h" nga mao'y ginagamit sa kadaghanan sa Leyte ug ang ubos sa katungang bahin sa tibuok isla sa Samar. == Mga Kalungsoran == === Mga Lungsod Sinugboanon === *[[Naval, Biliran|Naval]] *[[Almeria, Biliran|Almeria]] *[[Kawayan, Biliran|Kawayan]] === Mga Lungsod Waraynon === *[[Biliran, Biliran|Biliran]] *[[Cabucgayan, Biliran|Cabucgayan]] *[[Caibiran, Biliran|Caibiran]] *[[Culaba, Biliran|Culaba]] *[[Maripipi, Biliran|Maripipi]] == Hinalinan == ==== '''Etymology''' ==== Sa panahon sa mga Katsila, ang gitawag karon og Biliran nahibal-an nga ''Isla de Panamao''. Ang ngalan karon sa isla gituohang sinagop tunga-tunga sa tikatapos nga ika-17 nga siglo ug sa pagsugod sa ika-18 nga siglo, matod pa sa daghang mga mantalaan nakuha kini gikan ngalan sa lumad nga balili nga gitawag nga ''borobiliran'' nga madagayong nanugbo sa mga kapatagan sa isla. Usa pa ka umiindig nga pangagpas (o teorya) sa ngalan sa isla mao ang pulong nga ''bilir'' (kun ''bilid'') nga gipakahulugan sa usa ka karaang kapulongnan nga ''kanto o tumoy sa sakayan, plorera o bisag unsang nagasiwil''. Kini nga pangagpas gisandigan upod sa kamatuoran nga ang Biliran mao'y dapit sa unang dinagkong-sukod nga hilimoan o pandayan og barko nga gitukod niadtong ika-17 nga siglo.'''<ref>Borrinaga, Rolando O. "History of Biliran". Biliran Island Undiscovered Paradise. Retrieved on 2013-11-06.</ref>'''   ==Tan-awa usab== *[[Talaan sa mga Gobernador sa Biliran]] ==Mga sumpay sa gawas== *[http://www.biliran.gov.ph/ Official Website of the Provincial Government of Biliran] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090413210855/http://www.biliran.gov.ph/ |date=2009-04-13 }} *[http://elgu.ncc.gov.ph/ecommunity/biliran/ ELGU na panid sa Biliran] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050921094849/http://elgu.ncc.gov.ph/ecommunity/biliran/ |date=2005-09-21 }} *[http://www.pia.gov.ph/lgu.asp?ar=visayas&re=Eastern%20Visayas&pr=Biliran Panid sa PIA mahitungod sa Biliran] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070318071515/http://www.pia.gov.ph/lgu.asp?ar=visayas&re=Eastern%20Visayas&pr=Biliran |date=2007-03-18 }} *[http://www.biliranisland.com/ Biliran - The Island Paradise ] *[http://my.biliranisland.com/ My Biliran Island Picture Gallery ] *[http://s4.invisionfree.com/Biliran_Forum/index.php Biliran Forum] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050406104622/http://s4.invisionfree.com/Biliran_Forum/index.php |date=2005-04-06 }} *[https://web.archive.org/web/20001003011450/http://www.geocities.com/rolborr/official.html Biliran Province] *[http://www.geocities.com/biliranisland Biliran Island Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050525004223/http://www.geocities.com/biliranisland/ |date=2005-05-25 }} == Mga pakisayran == *"Poro Island, Biliran, Eastern Visayas, Philippines". Google Maps. Retrieved on 2013-11-15. *Borrinaga, Rolando O. "History of Biliran". Biliran Island Undiscovered Paradise. Retrieved on 2013-11-06. *Borrinaga, Rolando O. “Lost meanings in Biliran.” [https://web.archive.org/web/20030515181554/http://www.geocities.com/bilirannews/whatname.html] *Borrinaga, Rolando O. “How Biliran got its name.” [https://web.archive.org/web/20011108125902/http://www.geocities.com/rolborr/bilname.html] *Biliran. “About Biliran.” [http://www.biliranisland.com/aboutbiliran.php] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928105501/http://www.biliranisland.com/aboutbiliran.php |date=2007-09-28 }} {{Template:lalawigan sa Biliran}} {{Kabisay-ang lateral}} [[Kategoriya:Biliran| ]] 1mu1lunbwdfjy5p0waseqmptdmylq5o 0 1536 34902311 34900414 2022-07-27T07:48:29Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki [[Image:Ph_locator_biliran_culaba.png|right|Mapa sa Biliran nga nagpakita kon hain nahimutang ang Culaba]] {{Philippine Census | title = Sensus sa Populasyon <br> Culaba, Biliran | 1990 = 9822 | 1995 = 12703 | 2000 = 11506 | 2007 = 10962 | 2010 = 12252 | 2015 = 12325 | 2020 = | 2025 = | 2030 = |}} Ang '''Culaba''' usa sa mga lungsod sa lalawigan sa [[Biliran]] sa [[Sidlakang Kabisay-an]]g rehiyon sa [[Kabisay-an]] sa [[Pilipinas]]. Sumala sa sensus sa tuig [[2000]], kini may katawhanan nga 11,506 ka tawo sa 2,193 ka bubong. ==Mga Baranggay== Ang Culaba nabahin ngadto sa napulo'g pito (17) ka [[baranggay]]. <table border=0><tr> <td valign=top> * Acaban * Bacolod * Binongtoan * Bool Central (Pob.) * Bool East (Pob.) * Bool West (Pob.) * Calipayan * Guindapunan * Habuhab </td><td valign=top> * Looc * Marvel (Pob.) * Patag * Pinamihagan * Culaba Central (Pob.) * Salvacion * San Roque * Virginia (Pob.) </td></tr></table> ==Mga sumpay sa gawas== *[http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/default.asp Philippine Standard Geographic Code] *[http://www.census.gov.ph/census2000/index.html 2000 Philippines Census Information] [[Kategoriya:Mga lungsod ug dakbayan sa Biliran]] {{Lalawigan sa Biliran}} {{saha-Pilipinas}} 8hmywnl8hvmu9gdzdlpzsj7a67lmu65 0 1648 34902333 34901232 2022-07-27T11:21:33Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki [[File:Holy bible book.jpg|thumb|right|300px]] :''Kining artikulo bahin sa tekstong Kristohanon. Alang sa tekstong Hudiyo, tan-awa ang'' [[Tanakh]]''.'' Ang '''Bibliya''' ([[Linatin]]: ''Biblia'') usa ka kasulatan sa [[Kristyanismo]] nga naghisgot bahin sa mga panghitabo sa kaniadto og sa mga panghitabo sa karon og sa mga panghitabo sa umaabot. Ang Bibliya aduna 66 ka kasulatan. Ang [[Linatin]]g pulong ''biblia'' nagagikan sa pulong [[Grinyego]] nga βίβλος (''vívlos''), pulong nga nagpasabot ug "damo nga sulat." == Mga dibisyon == Ang Bibliya adunay 66–79 ka basahon—depende sa denominasyon—agrupado sa duha ka dibisyon ([[Daang Tugon]] ug [[Bag-ong Tugon]]).<ref>http://gbgm-umc.org/umw/bible/ethold.stm {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071231095249/http://gbgm-umc.org/umw/Bible/ethold.stm |date=2007-12-31 }}</ref> == Tan-awa usab == === Mga dibisyon === * [[Daang Tugon]] * [[Bag-ong Tugon]] === Mga hubad === * [[Authorized King James Version]] * [[Bulgata]] * [[New Jerusalem Bible]] * [[Bibliya sa Kristohanong Katilimban]] * [[New Revised Standard Version]] == Mga reperensiya == {{reflist}} ==Mga sumpay sa gawas== * [http://ccbpastoralbible.wordpress.com/online-bible/ Bibliya sa Kristohanong Katilimban], sa Sinugboanon, Iningles, Tinagalog, ug [http://www.bibleclaret.org/bibles/lbnp/ Kinatsila] * [http://www.catholic.org/bible/ New Jerusalem Bible] * [http://www.bibest.org/ The Bible in Its Traditions], sa Iningles ug Prinanses {{saha-Kristyanismo}} [[Kategoriya:Bibliya| ]] ldua83es7mrvv3wnkm6n4y42hjq8s1r 4 3930 34902286 13770278 2022-07-26T21:09:09Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki {{WP help pages (header bar)}} Kining maong '''manwal sa estilo''' gituyo pag-andam aron may [[kahiusahan]] kita sa pagmugna niining atong [[Sinugboanon]]g [[Wikipedya]]. * [[Wikipedia:Lagda sa paggamit sa O ug U|Lagda sa paggamit sa O ug U]] * [[Wikipedia:Italisasyon sa langyawng mga pulong|Italisasyon sa langyawng mga pulong]] * [[Wikipedia:Kapitalisasyon sa mga pulong gikan sa pangpihong pungan|Kapitalisasyon sa mga pulong gikan sa pangpihong pungan]] * [[Kalainan sa kon ug kun]] ==Mga ulohan sa artikulo== Sa pagpili sa pinakamaayong ulohan sa artikulo, hinumdomi kini nga mga giya: * '''Gamita ang usahan (o ''singular'').''' Pananglitan, kon magdugang ka og bag-ong artikulo bahin sa mga awto, tawgon nimo kini nga "[[Salakyanan]]", dili "Mga salakyanan". (Lahi ra kini nga lagda alang sa pagmugna'g mga kategoriya.) * '''Paggamit og pinulogang [[Sinugboanon]].''' Kon magdugang ka og usa ka bag-ong artikulo bahin sa kaulohan sa Pilipinas, tawgon nimo kinig "[[Dakbayan sa Sugbo]]", dili ang "Cebu City". Kon wala'y kabubadran sa Sinugboanon pwede nimo gamiti ang hinulam nga mga pulong sa [[Iningles]], [[Kinastila]] ug [[Tinagalog]]. * '''Ayaw gamita ang mga pinamubo.''' Ang usa ka artikulo sa [[Tinipong Kanasuran]] dili kinahanglang mag-ulohan og "TK". Kon wala'y laing opisyal nga hubad o wala'y hubara niini, pwede nimo usab nimo pamubô-on. Pananglitan: ang "Unidentified Flying Object" gimugbo ngadto sa "[[UFO]]". * Kon aduna'y "Ang" sa unahan, gamayi ang tukmang [[pungan]] (o ''noun''), pananglitan: "Ang mga ''pinulongan'' sa Habagatang Korea", dili ingon ani "Ang mga ''Pinulongan'' sa Habagatang Korea". Ayaw'g kabalaka kon sayop nga ngalan ang gipili alang sa usa ka artikulo – mahimo kini nga mabalhin kanunay, ug awtomatik kini nga nagmugna'g ''redirect'' gikan sa mas daan nga ''entry''. Ang mga pag-''redirect'' kinahanglan usab nga himuon gikan sa tanang uban pang mga ''entry'' nga mahimo’g i-sulat sa usa ka tawo kon nangita alang sa imohang artikulo. ===Mga dapit o lugar=== * Kinahanglang kasagarang ilista ang mga nasod ubos sa ilang yanong ngalan, dili sa ilahang tibuok nga ngalan o opisyal man, pananglitan; [[Pransiya]], dili "Republikang Pranses". * Alang sa mga dapita sa sulod sa mga nasod o estado/bansa, ang ngalan sa nasod o estado mahimong makita-an, pagkahuman sa usa ka koma ug luna, ilabina kon adunay labaw pa sa usa ka dapit sa maong ngalan. Pananglitan: [[Austin, Texas]]. ===Mga pelikula o sine=== * Kon ang ngalan sa usa ka [[sine]] susama sa laing butang, idugang ang "(pelikula)", ug dili ang "(sine)", ngadto sa ulohan aron mawagtang kini gikan sa uban pang mga artikulo. Apan kondili, dili na gikinahanglan. Pananglitan: ''World War'' (pelikula) * Ayaw hubara kon Iningles ang ulohan sa pelikula. Pananglitan: [[Encanto: A Magical World]], dili ingon ani "Encanto: Usa ka Salamangkang Kalibotan". ===Mga pasundayag sa telebisyon=== ==Unang tudling-pulong o sentensiya== Kon mahimo nimo, himoa ang hilisgotan sa artikulo (kasagaran susama sa ulohan niini) ang maong sabdyek sa unang tudling-pulong o sentensiya sa artikulo (kaysa ibutang kini sa predicate, o sa laing sentence). Pananglitan, isulat ang "Kini nga '''Manwal sa Estilo''' usa ka giya sa estilo", dili ang "Kini nga giya sa estilo nailhan isip..." . Kon ang ulohan sa artikulo usa ka hinungdanong pulong, gamita kini sa sayo kutob sa mahimo sa artikulo. I-''bold'' ang ulohan sa artikulo sa unang higayon nga gigamit kini. Usab, i-''bold'' ang bisan unsang mga hinungdanong [[kasingkahulogan]] (o ''synonym'') – ubang mga ngalan alang sa samang butang, o mas karaan nga mga ngalan. Gamit ug tulo ka kudlit aron himoong bagâ: <code><nowiki>'''ulohan sa artikulo'''</nowiki></code>, makit-an isip '''ulohan sa artikulo'''. Kini nga pananglitan nagpakita kon giunsa paggamit ang mga pulong nga bagâ sa usa ka artikulo sa [[Minadanaw]]: <blockquote> Ang '''Mindanao''' mao ang ikaduhang kinadak-ang pulo sa Pilipinas.  </blockquote> Ayaw pag-''bold'' sa bisan unsang ubang mga pulong sa unang paragrapo, aron dili maglibog ang magbabasa. Kasagaran mas maayo nga dili i-sumay ang bisan unsang mga pulong sa bagâng ulohan ug kapulong nini. Pananglitan, ayaw'g isulati "Ang '''mga [[pinulongan]] sa Pilipinas''' mao ang kinatibuk-ang tawag...". Ang mga butang sama sa mga pulong sa laing pinulongan, ug mga ngalan sa mga basahon o mga salida, kasagaran ibutang kini sa mga ''italiko'', ug mahimong gihiusa sa bagâ nga teksto, pananglitan: <blockquote> Ang '''''Stranger Things''''' mao'y usa ka pasundayag sa telebisyon </blockquote> Kon ang artikulo mahitungod sa usa ka langyaw nga tawo o dapit, ang ngalan sa orihinal nga (mga) pinulongan (sama sa [[Hinapon]]) kinahanglang ihatag sa parentesis diha-diha dayon human sa unang paghisgot sa ulohan. I-sumpay ang ngalan sa pinulongan, gisundan sa colon (:), sa wala pa ang lumad nga ngalan. Usa ka transliterasyon ngadto sa [[Alpabetong Latino|Abakadahang Latino]] kinahanglan usab nga ilakip kon laing [[sistema sa pagsulat]] ang gamiton. Ang usa ka giya sa paglitok o usa ka ''sound file'' mahimo usab nga ilakip dinhi. Pananglitan: <blockquote> Ang '''Beijing''' ([[Inintsik]]: 北京 /Běijīng/) mao'y kaulohan sa [[Tsina]]. </blockquote> ==Mga seksiyon ug mga ulohan== ===Pagmarka=== {{see|:simple:Help:Wiki markup}} Gamita ang <tt>==</tt> (duha ka managsamang mga timailhan) nga marka alang sa mga ulohan (ginatawag usab nga '''ulohan sa seksyon'''), dili ang <nowiki>'''</nowiki> (tulo ka kudlit) gigamit sa paghimo sa mga pulong nga makita-an nga '''mabagâon''' sa [[:simple:Help:How to change pages#Character_formatting|pag-pormat sa mga karakter]]. Kini nga ulohan sa seksyon gihimo pinaagi sa pagsulat: :<code><nowicki>==Mga seksyon ug ulohan==</nowicki></code> Ang ulohan niining kaubang seksyon gihimo pinaagi sa pagsulat: :<code><nowiki>===Pag-marka===</nowiki></code> ===Pagpulong=== * Sa usa ka ulohan, gamita lang ug dagko-a ang unang titik sa unang pulong ug ang unang titik sa bisan unsang [[Pungan|angay mga pungan]], ug ibilin ang tanang ubang mga letra sa gamay'ng titik. Pananglitan: "Mga lagda ug regulasyon", ''dili'' ang "Mga Lagda ug Regulasyon". * Ayaw gamita ang mga espesyal nga karakter, sama sa ''slash'' (/), usa ka ''plus sign'' (+), ''curly braces'' ({}), o ''square braces'' ([]). Ílisda ang usa ka ''ampersand'' (&) gamita ang pulong nga "ug", gawas kon ang ampersand kabahin sa pormal nga ngalan. * Ayaw pagbutang og ''link'' o lingkit sa mga ulohan. I-sumpay ang pulong o hugpong sa mga pulong sa unang higayon aron makita kini sa seksyon. * Hupti nga mubo ang ulohan. Sulayi nga dili mogamit og labaw sa napulo ka mga pulong diha sa ulohan. * Sulayi nga dili mogamit og dugang nga mga pulong sa mga ulohan kon dili kinahanglan. Ayaw gamita ang ulohan sa tibuok artikulo ingong ulohan. * Ayaw hatagi ang susamang ulohan sa lain-laing mga seksyon. Makalibog kini sa magbabasa. * Nagpalisud usab kini alang sa bisan kinsang ''editor'' sa paghimo og usa ka sumpay sa seksyon sa bisan unsa nga seksyon nga wala'y labot ang kinaunahan. ===Pagmugna ug paggamit sa mga seksyon=== Ang mga kaubang ulohan makatabang sa mga magbabasa nga makita dayon kon unsa ang nasakop sa usa ka artikulo ug pangitaa ang mga kaubang hilisgotan nga makapainteres. Paghimo'g mga kaubang ulohan kon ang usa ka seksyon mahimong taas kaayo ug pagpili og mga pulong nga naghulagway kon unsa ang gihisgotan sa seksyon. * Ayaw i-italiko ang ngalan sa seksyon, kon kinahanglan kini (pananglitan, kon kini ang ulohan sa usa ka basahon o usa ka pulong sa Iningles). * Kon direkta ka nga magsumpay sa usa ka seksyon, pagbilin og sulat sa ''editor'' aron sa pagpahinumdom sa uban nga ang ulohan sa seksyon gisumpayan. Ilistaha ang mga ngalan sa mga artikulong gisumpayan, busa kon kinahanglan nga usbon ang ulohan, ang uban makahimo'g pagpaayo sa mga pagpasumapy nga mas sayon. Pananglitan: <nowiki><!-- Kini nga bahin gisumpay gikan sa [[Jimmy Wales]] ug [[Larry Sanger]] --> </nowiki>. * Sulayi nga dili usbon kanunay ang mga ulohan sa seksyon ug mga kaubang ulohan niini. Ang ubang mga artikulo mahimo nga nalambigit sa kana nga bahin, ug ang sumpay sa seksyon maguba. ==Dagkong titik== Ayaw dagko-a sa unang titik sa usa ka pulong o sa tibuok nga pulong aron madugangan ang kamahinungdanon niini. Pananglitan, ang "aardvarks, which are Not The Same as anteaters" ug "aardvarks, which are NOT THE SAME as anteaters" mao'y pareho nga sayop. Kon ang usa ka pulong kinahanglang magpakita og dugang kamahinungdanon o paghatag gibug-aton, gamita ang italiko ("aardvarks, which are ''not the same'' as anteaters"). ===Mga titulo sa tawo=== Ang mga titulo sama sa ''presidente'' ug ''rayna'' nagsugod sa dagkong titik kon gamiton isip ulohan (gisundan sa usa ka ngalan): "Pamuno-Nasod Duterte", dili ang "pamuno-nasod Duterte". Kon gigamit sa usa ka kinatibuk-ang paagi, kinahanglan kini sa gamay nga titik: "Si De Gaulle ang presidente sa Pransya." Ang tukmang pormal nga ngalan sa usa ka opisina usa ka [[pungan|tukmang pungan]] ug kinahanglan og ibutang sa dagkong titikan. Ang mga harianong ulohan kinahanglan usab: "Iyang Kamahalan" o "Iyahang Kahalangdon". Sa pagdako sa "punong ministro", ang duha ka mga pulong magsugod sa usa ka dako nga titik o dili, wala'y labot kon ang termino magsugod sa usa ka mga tudling-pulong. Kon gamiton ang termino sa usa ka kinatibuk-ang paagi, ayaw kini dagko-a: "Aduna'y daghang mga presidente sa tibuok kalibutan." Kon maghisgot sa usa ka espesipikong opisina, kasagaran gamita ang ''uppercase'': "Ang Punong Ministro sa Britanya nga mao si Tony Blair." (Ang usa ka maayong lagda alang niini mao ang: kon kini ''mao ang'' "Punong Ministro", kinahanglan kini nga dagko-a; kon kini ''usa ka'' "punong ministro", ayaw kini dagko-a.) ===Mga tinuohan, diyos, pilosopiya, doktrina, ug ilahang mga tagasunod=== Ngalan sa mga tinuohan, bisan isip usa ka pungan o usa ka [[pungway]], ug ang ilahang mga tagasunod nagsugod sa usa ka dako nga titik. Pananglitan, ang mga Katolikong Ramano mao'y mga tagasunod sa [[Simbahang Katoliko Romano]]. Ang mga ngalan sa mga diyos nga dili kinahanglan kino nga dagko-a: ''diyos'', ''allah'', ''freya'', ang ''ginoo'', ang ''labing gamhanan'', ang ''mesiyas''. Ayaw dagko-a sa mga ngalan sa mga mátang sa mito o mga nilalang nga handuraw, sama sa mga [[dwende]], [[engkanto]], [[tikbalang]] ug [[tsanak]]. Apan, sa pipila ka mga pantasya nga [[sugilanon]] gigamit ang dagkong mga titik sa pagpakita nga ang lain-laing mga kategoriya sa mga tinumotumong mga nilalang giisip nga etnikong kaliwat. Oki ra nga gamiton ang mga kapital sa partikular. Ang mga pilosopiya, mga teyoriya, mga doktrina, ug mga sistema sa panghunahuna ''wala'' magsugod sa dagkong titik, kon ang ngalan gikan sa usa ka tukmang pungan: gamay'ng titik nga "republikano" nagatumbok sa usa ka sistema sa politikanhong panghunahuna; dakong titik nga "Republikano" nagatumbok sa usa ka espesipiko nga "Partido Republikano" (matag ngalan sa partido usa ka tukmang pungan). ===Mga butang sa kalendaryo=== Ang mga ngalan sa mga bulan, adlaw, ug pahulay, kanunay kini magsugod sa usa ka dakong titik: Hunyo, Lunes, Araw ng Kalayaan (nga mao ang [[Adlaw sa Kagawasan (Pilipinas)|Adlaw sa Kagawasan sa Pilipinas]]. Ang mga panahon, sa hapit tanang mga titik, wala gidagko: "Karong ting-init, mas init jud kaayo"; "ang tingtugnaw mahitabo sa Disyembre 22"; "Naa koy hilanat karong tingtugnaw". Ang mga petsa kasagarang sundan og mga koma: "Niadtong 2001, gipangasawa si Juan ngadto kang Marie"; “Sa Abril 10, mag-kaon ko'g manok”. Ang usa ka eksepsiyon mao ang kon gigamit kini sa paghubit sa ubang mga pulong: "Ang bersyon nga 2005 taas kaayo". ===Ka[[alamdag]]=== Ang mga ngalan sa ubang mga planeta ug mga bituon mao'y tukmang mga pungan ug nagsugod sa dagkong titik: "Ang planetang Mars makita-an karong gabii sa konstelasyong Gemini, duol sa bituon nga Pollux." Sa mga letra diin ang ngalan aduna'y daghang mga pulong, gitratar kini sama sa ubang mga tukmang pungan diin ang matag nangunang titik kay dagk-on: "Alpha Centauri" ug dili ingon ani "Alpha centauri". ===Mga rehiyon=== Mga rehiyon nga tukmang mga pungan, lakip ang iladong mga hugpong sa mga pulong sama sa ''Habagatang Dabaw'', magsugod sa usa ka dako nga titik. Tinuod usab kini sa mga pulong nga may kalabotan, busa ang tawo gikan sa Southern Mindanao kay usa ka taga-Habagatan. ==Italiko== Alang sa mga italiko, gamita ang <code><nowiki>''</nowiki></code> (italic) nga marka sa duha ka kilid sa Italikong teksto. Pananglitan: :<code><nowiki>''This is italic.''</nowiki></code> ang mogawas: <div style="background-color: white"> :''This is italic.'' </div> ===Mga ulohan sa arte=== Ang mga italiko ginagamit alang sa mga ulohan sa mga buhat sa literatura ug arte, sama sa mga [[basahon]], [[sine]], [[album]] ug ang mga [[dibuho]]. Ang mga ulohan sa mga artikulo, mga kapitulo, mga [[alawiton]], ug uban pang mugbong mga sinulat dili giitalikp; sa baylo gibutang sila sa dobleng mga marka sa kinutlo ("Ulohan sa Kapitulo"). '''Musika''': ang mga alawiton anaa sa mga kinutlo ("Love Song", "Rainy Days and Mondays"), apan giitaliko ang mga album (''Dark Side of the Moon'', ''A Night at the Opera'', ''Abbey Road'') ===Italiko sa mga kinutlo=== Ayaw ibutang ang tibuok nga kinutlo sa italiko tungod lang kay kini usa ka kinutlo. ==Ubang mga bahin sa panid== ===Nakalambigit nga mga panid=== Ang usa ka taalaan sa mga may kalabptan nga mga panid kinahanglan aduna'y usa ka ulohan nga ginganla'g <code><nowiki>==Tan-awa usab==</nowiki></code>, gisundan sa usa ka talaan sa mga panid. Kining mga panid nga aduna'y susamang hilisgotan. Pananglitan kining panid mahimong aduna'y usa ka sumpay sa panid nga may kalabotan niini: * [[Wikipedia:Guide to layout]] Ang mga may kalabutang mga hilisgotan kinahanglan og i-grupo sa hilisgotan nga dapita aron mas dali kini pangitaon. Palihog paghatag usab ug mugbong mga tudling-pulong aron ipatin-aw kon dili klaro kon giunsa kini pagkalambigit. * [[May kalabotang tawo]] - mibuhat og sama niini niadtong 2005. O alang sa dili kaayo pormal nga pagtan-aw, mahimo nimo gamiton ang usa ka butang nga sama niini sa bisan unsang bahin: ''Tan-awa'': [[Unang Panid]], [[Special:Recentchanges|Kinabag-ohang mga kausaban]] [[Category:Wikipedya:Manwal sa estilo]] r8nii4eljda3r1782mur3th2fduhv5b 34902294 34902286 2022-07-27T04:28:43Z Spilltea 82176 /* Italiko */ wikitext text/x-wiki {{WP help pages (header bar)}} Kining maong '''manwal sa estilo''' gituyo pag-andam aron may [[kahiusahan]] kita sa pagmugna niining atong [[Sinugboanon]]g [[Wikipedya]]. * [[Wikipedia:Lagda sa paggamit sa O ug U|Lagda sa paggamit sa O ug U]] * [[Wikipedia:Italisasyon sa langyawng mga pulong|Italisasyon sa langyawng mga pulong]] * [[Wikipedia:Kapitalisasyon sa mga pulong gikan sa pangpihong pungan|Kapitalisasyon sa mga pulong gikan sa pangpihong pungan]] * [[Kalainan sa kon ug kun]] ==Mga ulohan sa artikulo== Sa pagpili sa pinakamaayong ulohan sa artikulo, hinumdomi kini nga mga giya: * '''Gamita ang usahan (o ''singular'').''' Pananglitan, kon magdugang ka og bag-ong artikulo bahin sa mga awto, tawgon nimo kini nga "[[Salakyanan]]", dili "Mga salakyanan". (Lahi ra kini nga lagda alang sa pagmugna'g mga kategoriya.) * '''Paggamit og pinulogang [[Sinugboanon]].''' Kon magdugang ka og usa ka bag-ong artikulo bahin sa kaulohan sa Pilipinas, tawgon nimo kinig "[[Dakbayan sa Sugbo]]", dili ang "Cebu City". Kon wala'y kabubadran sa Sinugboanon pwede nimo gamiti ang hinulam nga mga pulong sa [[Iningles]], [[Kinastila]] ug [[Tinagalog]]. * '''Ayaw gamita ang mga pinamubo.''' Ang usa ka artikulo sa [[Tinipong Kanasuran]] dili kinahanglang mag-ulohan og "TK". Kon wala'y laing opisyal nga hubad o wala'y hubara niini, pwede nimo usab nimo pamubô-on. Pananglitan: ang "Unidentified Flying Object" gimugbo ngadto sa "[[UFO]]". * Kon aduna'y "Ang" sa unahan, gamayi ang tukmang [[pungan]] (o ''noun''), pananglitan: "Ang mga ''pinulongan'' sa Habagatang Korea", dili ingon ani "Ang mga ''Pinulongan'' sa Habagatang Korea". Ayaw'g kabalaka kon sayop nga ngalan ang gipili alang sa usa ka artikulo – mahimo kini nga mabalhin kanunay, ug awtomatik kini nga nagmugna'g ''redirect'' gikan sa mas daan nga ''entry''. Ang mga pag-''redirect'' kinahanglan usab nga himuon gikan sa tanang uban pang mga ''entry'' nga mahimo’g i-sulat sa usa ka tawo kon nangita alang sa imohang artikulo. ===Mga dapit o lugar=== * Kinahanglang kasagarang ilista ang mga nasod ubos sa ilang yanong ngalan, dili sa ilahang tibuok nga ngalan o opisyal man, pananglitan; [[Pransiya]], dili "Republikang Pranses". * Alang sa mga dapita sa sulod sa mga nasod o estado/bansa, ang ngalan sa nasod o estado mahimong makita-an, pagkahuman sa usa ka koma ug luna, ilabina kon adunay labaw pa sa usa ka dapit sa maong ngalan. Pananglitan: [[Austin, Texas]]. ===Mga pelikula o sine=== * Kon ang ngalan sa usa ka [[sine]] susama sa laing butang, idugang ang "(pelikula)", ug dili ang "(sine)", ngadto sa ulohan aron mawagtang kini gikan sa uban pang mga artikulo. Apan kondili, dili na gikinahanglan. Pananglitan: ''World War'' (pelikula) * Ayaw hubara kon Iningles ang ulohan sa pelikula. Pananglitan: [[Encanto: A Magical World]], dili ingon ani "Encanto: Usa ka Salamangkang Kalibotan". ===Mga pasundayag sa telebisyon=== ==Unang tudling-pulong o sentensiya== Kon mahimo nimo, himoa ang hilisgotan sa artikulo (kasagaran susama sa ulohan niini) ang maong sabdyek sa unang tudling-pulong o sentensiya sa artikulo (kaysa ibutang kini sa predicate, o sa laing sentence). Pananglitan, isulat ang "Kini nga '''Manwal sa Estilo''' usa ka giya sa estilo", dili ang "Kini nga giya sa estilo nailhan isip..." . Kon ang ulohan sa artikulo usa ka hinungdanong pulong, gamita kini sa sayo kutob sa mahimo sa artikulo. I-''bold'' ang ulohan sa artikulo sa unang higayon nga gigamit kini. Usab, i-''bold'' ang bisan unsang mga hinungdanong [[kasingkahulogan]] (o ''synonym'') – ubang mga ngalan alang sa samang butang, o mas karaan nga mga ngalan. Gamit ug tulo ka kudlit aron himoong bagâ: <code><nowiki>'''ulohan sa artikulo'''</nowiki></code>, makit-an isip '''ulohan sa artikulo'''. Kini nga pananglitan nagpakita kon giunsa paggamit ang mga pulong nga bagâ sa usa ka artikulo sa [[Minadanaw]]: <blockquote> Ang '''Mindanao''' mao ang ikaduhang kinadak-ang pulo sa Pilipinas.  </blockquote> Ayaw pag-''bold'' sa bisan unsang ubang mga pulong sa unang paragrapo, aron dili maglibog ang magbabasa. Kasagaran mas maayo nga dili i-sumay ang bisan unsang mga pulong sa bagâng ulohan ug kapulong nini. Pananglitan, ayaw'g isulati "Ang '''mga [[pinulongan]] sa Pilipinas''' mao ang kinatibuk-ang tawag...". Ang mga butang sama sa mga pulong sa laing pinulongan, ug mga ngalan sa mga basahon o mga salida, kasagaran ibutang kini sa mga ''italiko'', ug mahimong gihiusa sa bagâ nga teksto, pananglitan: <blockquote> Ang '''''Stranger Things''''' mao'y usa ka pasundayag sa telebisyon </blockquote> Kon ang artikulo mahitungod sa usa ka langyaw nga tawo o dapit, ang ngalan sa orihinal nga (mga) pinulongan (sama sa [[Hinapon]]) kinahanglang ihatag sa parentesis diha-diha dayon human sa unang paghisgot sa ulohan. I-sumpay ang ngalan sa pinulongan, gisundan sa colon (:), sa wala pa ang lumad nga ngalan. Usa ka transliterasyon ngadto sa [[Alpabetong Latino|Abakadahang Latino]] kinahanglan usab nga ilakip kon laing [[sistema sa pagsulat]] ang gamiton. Ang usa ka giya sa paglitok o usa ka ''sound file'' mahimo usab nga ilakip dinhi. Pananglitan: <blockquote> Ang '''Beijing''' ([[Inintsik]]: 北京 /Běijīng/) mao'y kaulohan sa [[Tsina]]. </blockquote> ==Mga seksiyon ug mga ulohan== ===Pagmarka=== {{see|:simple:Help:Wiki markup}} Gamita ang <tt>==</tt> (duha ka managsamang mga timailhan) nga marka alang sa mga ulohan (ginatawag usab nga '''ulohan sa seksyon'''), dili ang <nowiki>'''</nowiki> (tulo ka kudlit) gigamit sa paghimo sa mga pulong nga makita-an nga '''mabagâon''' sa [[:simple:Help:How to change pages#Character_formatting|pag-pormat sa mga karakter]]. Kini nga ulohan sa seksyon gihimo pinaagi sa pagsulat: :<code><nowicki>==Mga seksyon ug ulohan==</nowicki></code> Ang ulohan niining kaubang seksyon gihimo pinaagi sa pagsulat: :<code><nowiki>===Pag-marka===</nowiki></code> ===Pagpulong=== * Sa usa ka ulohan, gamita lang ug dagko-a ang unang titik sa unang pulong ug ang unang titik sa bisan unsang [[Pungan|angay mga pungan]], ug ibilin ang tanang ubang mga letra sa gamay'ng titik. Pananglitan: "Mga lagda ug regulasyon", ''dili'' ang "Mga Lagda ug Regulasyon". * Ayaw gamita ang mga espesyal nga karakter, sama sa ''slash'' (/), usa ka ''plus sign'' (+), ''curly braces'' ({}), o ''square braces'' ([]). Ílisda ang usa ka ''ampersand'' (&) gamita ang pulong nga "ug", gawas kon ang ampersand kabahin sa pormal nga ngalan. * Ayaw pagbutang og ''link'' o lingkit sa mga ulohan. I-sumpay ang pulong o hugpong sa mga pulong sa unang higayon aron makita kini sa seksyon. * Hupti nga mubo ang ulohan. Sulayi nga dili mogamit og labaw sa napulo ka mga pulong diha sa ulohan. * Sulayi nga dili mogamit og dugang nga mga pulong sa mga ulohan kon dili kinahanglan. Ayaw gamita ang ulohan sa tibuok artikulo ingong ulohan. * Ayaw hatagi ang susamang ulohan sa lain-laing mga seksyon. Makalibog kini sa magbabasa. * Nagpalisud usab kini alang sa bisan kinsang ''editor'' sa paghimo og usa ka sumpay sa seksyon sa bisan unsa nga seksyon nga wala'y labot ang kinaunahan. ===Pagmugna ug paggamit sa mga seksyon=== Ang mga kaubang ulohan makatabang sa mga magbabasa nga makita dayon kon unsa ang nasakop sa usa ka artikulo ug pangitaa ang mga kaubang hilisgotan nga makapainteres. Paghimo'g mga kaubang ulohan kon ang usa ka seksyon mahimong taas kaayo ug pagpili og mga pulong nga naghulagway kon unsa ang gihisgotan sa seksyon. * Ayaw i-italiko ang ngalan sa seksyon, kon kinahanglan kini (pananglitan, kon kini ang ulohan sa usa ka basahon o usa ka pulong sa Iningles). * Kon direkta ka nga magsumpay sa usa ka seksyon, pagbilin og sulat sa ''editor'' aron sa pagpahinumdom sa uban nga ang ulohan sa seksyon gisumpayan. Ilistaha ang mga ngalan sa mga artikulong gisumpayan, busa kon kinahanglan nga usbon ang ulohan, ang uban makahimo'g pagpaayo sa mga pagpasumapy nga mas sayon. Pananglitan: <nowiki><!-- Kini nga bahin gisumpay gikan sa [[Jimmy Wales]] ug [[Larry Sanger]] --> </nowiki>. * Sulayi nga dili usbon kanunay ang mga ulohan sa seksyon ug mga kaubang ulohan niini. Ang ubang mga artikulo mahimo nga nalambigit sa kana nga bahin, ug ang sumpay sa seksyon maguba. ==Dagkong titik== Ayaw dagko-a sa unang titik sa usa ka pulong o sa tibuok nga pulong aron madugangan ang kamahinungdanon niini. Pananglitan, ang "aardvarks, which are Not The Same as anteaters" ug "aardvarks, which are NOT THE SAME as anteaters" mao'y pareho nga sayop. Kon ang usa ka pulong kinahanglang magpakita og dugang kamahinungdanon o paghatag gibug-aton, gamita ang italiko ("aardvarks, which are ''not the same'' as anteaters"). ===Mga titulo sa tawo=== Ang mga titulo sama sa ''presidente'' ug ''rayna'' nagsugod sa dagkong titik kon gamiton isip ulohan (gisundan sa usa ka ngalan): "Pamuno-Nasod Duterte", dili ang "pamuno-nasod Duterte". Kon gigamit sa usa ka kinatibuk-ang paagi, kinahanglan kini sa gamay nga titik: "Si De Gaulle ang presidente sa Pransya." Ang tukmang pormal nga ngalan sa usa ka opisina usa ka [[pungan|tukmang pungan]] ug kinahanglan og ibutang sa dagkong titikan. Ang mga harianong ulohan kinahanglan usab: "Iyang Kamahalan" o "Iyahang Kahalangdon". Sa pagdako sa "punong ministro", ang duha ka mga pulong magsugod sa usa ka dako nga titik o dili, wala'y labot kon ang termino magsugod sa usa ka mga tudling-pulong. Kon gamiton ang termino sa usa ka kinatibuk-ang paagi, ayaw kini dagko-a: "Aduna'y daghang mga presidente sa tibuok kalibutan." Kon maghisgot sa usa ka espesipikong opisina, kasagaran gamita ang ''uppercase'': "Ang Punong Ministro sa Britanya nga mao si Tony Blair." (Ang usa ka maayong lagda alang niini mao ang: kon kini ''mao ang'' "Punong Ministro", kinahanglan kini nga dagko-a; kon kini ''usa ka'' "punong ministro", ayaw kini dagko-a.) ===Mga tinuohan, diyos, pilosopiya, doktrina, ug ilahang mga tagasunod=== Ngalan sa mga tinuohan, bisan isip usa ka pungan o usa ka [[pungway]], ug ang ilahang mga tagasunod nagsugod sa usa ka dako nga titik. Pananglitan, ang mga Katolikong Ramano mao'y mga tagasunod sa [[Simbahang Katoliko Romano]]. Ang mga ngalan sa mga diyos nga dili kinahanglan kino nga dagko-a: ''diyos'', ''allah'', ''freya'', ang ''ginoo'', ang ''labing gamhanan'', ang ''mesiyas''. Ayaw dagko-a sa mga ngalan sa mga mátang sa mito o mga nilalang nga handuraw, sama sa mga [[dwende]], [[engkanto]], [[tikbalang]] ug [[tsanak]]. Apan, sa pipila ka mga pantasya nga [[sugilanon]] gigamit ang dagkong mga titik sa pagpakita nga ang lain-laing mga kategoriya sa mga tinumotumong mga nilalang giisip nga etnikong kaliwat. Oki ra nga gamiton ang mga kapital sa partikular. Ang mga pilosopiya, mga teyoriya, mga doktrina, ug mga sistema sa panghunahuna ''wala'' magsugod sa dagkong titik, kon ang ngalan gikan sa usa ka tukmang pungan: gamay'ng titik nga "republikano" nagatumbok sa usa ka sistema sa politikanhong panghunahuna; dakong titik nga "Republikano" nagatumbok sa usa ka espesipiko nga "Partido Republikano" (matag ngalan sa partido usa ka tukmang pungan). ===Mga butang sa kalendaryo=== Ang mga ngalan sa mga bulan, adlaw, ug pahulay, kanunay kini magsugod sa usa ka dakong titik: Hunyo, Lunes, Araw ng Kalayaan (nga mao ang [[Adlaw sa Kagawasan (Pilipinas)|Adlaw sa Kagawasan sa Pilipinas]]. Ang mga panahon, sa hapit tanang mga titik, wala gidagko: "Karong ting-init, mas init jud kaayo"; "ang tingtugnaw mahitabo sa Disyembre 22"; "Naa koy hilanat karong tingtugnaw". Ang mga petsa kasagarang sundan og mga koma: "Niadtong 2001, gipangasawa si Juan ngadto kang Marie"; “Sa Abril 10, mag-kaon ko'g manok”. Ang usa ka eksepsiyon mao ang kon gigamit kini sa paghubit sa ubang mga pulong: "Ang bersyon nga 2005 taas kaayo". ===Ka[[alamdag]]=== Ang mga ngalan sa ubang mga planeta ug mga bituon mao'y tukmang mga pungan ug nagsugod sa dagkong titik: "Ang planetang Mars makita-an karong gabii sa konstelasyong Gemini, duol sa bituon nga Pollux." Sa mga letra diin ang ngalan aduna'y daghang mga pulong, gitratar kini sama sa ubang mga tukmang pungan diin ang matag nangunang titik kay dagk-on: "Alpha Centauri" ug dili ingon ani "Alpha centauri". ===Mga rehiyon=== Mga rehiyon nga tukmang mga pungan, lakip ang iladong mga hugpong sa mga pulong sama sa ''Habagatang Dabaw'', magsugod sa usa ka dako nga titik. Tinuod usab kini sa mga pulong nga may kalabotan, busa ang tawo gikan sa Southern Mindanao kay usa ka taga-Habagatan. ==Italiko== Alang sa mga italiko, gamita ang <code><nowiki>''</nowiki></code> (italic) nga marka sa duha ka kilid sa Italikong teksto. Pananglitan: :<code><nowiki>''This is italic.''</nowiki></code> ang mogawas: <div style="background-color: white"> :''This is italic.'' </div> ===Mga ulohan sa arte=== Ang mga italiko ginagamit alang sa mga ulohan sa mga buhat sa literatura ug arte, sama sa mga [[basahon]], [[sine]], [[album]] ug ang mga [[dibuho]]. Ang mga ulohan sa mga artikulo, mga kapitulo, mga [[alawiton]], ug uban pang mugbong mga sinulat dili giitalikp; sa baylo gibutang sila sa dobleng mga marka sa kinutlo ("Ulohan sa Kapitulo"). '''Musika''': ang mga alawiton anaa sa mga kinutlo ("Love Song", "Rainy Days and Mondays"), apan giitaliko ang mga album (''Dark Side of the Moon'', ''A Night at the Opera'', ''Abbey Road'') ===Italiko sa mga kinutlo=== Ayaw ibutang ang tibuok nga kinutlo sa italiko tungod lang kay kini usa ka kinutlo. ==Gipamub-ang mga pulong== Ayaw hunahunaa nga nahibal-an sa imong magbabasa ang ''acronym'' o ''abbreviation'' nga imong gigamit. Ang ''acronym'' o ''abbreviation'' kinahanglang isulat sa unang higayon nga kini gamiton (''wikilinked'' kon angay) ug dayon ipakita ang ''acronym'' o ''abbreviation'' pagkahuman niini, sa panaklong. Pananglitan: <blockquote>The '''United Kingdom Independence Party''' (UKIP) is a political party that wants Britain to leave the European Union. There are currently about 25,000 people who are members of the UKIP. </blockquote> Kon ang pulong anaa na sa parentesis, gamita ang "o" ''or'' "kun" aron ipakita ang ''acronym''. Pananglitan: <blockquote>Kini unang gihisgotan niadtong 2006 (sa usa ka miting alang sa mga sakop sa United Kingdom Independence Party o UKIP).</blockquote> ==Ubang mga bahin sa panid== ===Nakalambigit nga mga panid=== Ang usa ka taalaan sa mga may kalabptan nga mga panid kinahanglan aduna'y usa ka ulohan nga ginganla'g <code><nowiki>==Tan-awa usab==</nowiki></code>, gisundan sa usa ka talaan sa mga panid. Kining mga panid nga aduna'y susamang hilisgotan. Pananglitan kining panid mahimong aduna'y usa ka sumpay sa panid nga may kalabotan niini: * [[Wikipedia:Guide to layout]] Ang mga may kalabutang mga hilisgotan kinahanglan og i-grupo sa hilisgotan nga dapita aron mas dali kini pangitaon. Palihog paghatag usab ug mugbong mga tudling-pulong aron ipatin-aw kon dili klaro kon giunsa kini pagkalambigit. * [[May kalabotang tawo]] - mibuhat og sama niini niadtong 2005. O alang sa dili kaayo pormal nga pagtan-aw, mahimo nimo gamiton ang usa ka butang nga sama niini sa bisan unsang bahin: ''Tan-awa'': [[Unang Panid]], [[Special:Recentchanges|Kinabag-ohang mga kausaban]] [[Category:Wikipedya:Manwal sa estilo]] d25jh2oltd0m4gje2m8othowj394m5t 0 16584 34902299 34900612 2022-07-27T07:29:43Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki {{Napiling artikulo}} {{Infobox Country |native_name = ''République française'' |conventional_long_name = Republikang Pranses<br />Pransiya</br> |common_name = Pransiya |Language = Prinanses |national_motto = ''[[Liberté, égalité, fraternité|Liberté, Égalité, Fraternité]]''<br />"Libertad, Egwaldad, Praternidad" |national_anthem = "''[[La Marseillaise]]''" |image_flag = Flag of France.svg |image_coat = Armoiries république française.svg |image_map = EU-France.svg |map_caption = {{map_caption |countryprefix='''Metropolitan'''|region=on the [[Europe|European continent]] |subregion=the [[European Union]] |location_color=dark green |subregion_color=light green |region_color=dark grey |legend=}} |image_map2 = Outre-mer_en.png |map_caption2 = <p style="margin-top:0px;margin-bottom:-2px;line-height:1em;"><span style="font-size:11px;">Territory of the [[French Republic]] in the world</span></p> |capital = [[Paris]] |latd=48 |latm=52 |latNS=N |longd=2 |longm=19.59 |longEW=E |largest_city = kapital |official_languages = [[Prinanses]] |demonym = Pranses |government_type = Inusang semi-presidensyal nga [[republika]] |leader_title1 = [[Presidente]] |leader_title2 = [[Primerong Ministro]] |leader_name1 = [[Emmanuel Macron]] |leader_name2 = [[Bernard Cazeneuve]] |sovereignty_type = [[Kasaysayan sa Pransiya|Pagkahimo]] |sovereignty_note = |established_event1 = [[estado|Estadong Pranses]] |established_event2 = [[Konstitusyon sa Pransiya|Konstitusyon karon]] |established_date1 = 843&nbsp;([[Tratado sa Verdun]]) |established_date2 = 1958 ([[Ika-limang republikang Pranses|ika-5 nga republika]]) |accessionEUdate = [[Marso 25]] [[1957]] |EUseats = 78 |FR_metropole = [[Metropolitan nga Pransiya|Metropolitan&nbsp;France]] |FR_IGN_area = 551,695 |FR_IGN_area_rank = 47th |FR_IGN_area_magnitude = 1 E11 |FR_cadastre_area_magnitude = 1 E11 |FR_IGN_areami² = 213,010 |FR_cadastre_area = 543,965 |FR_cadastre_area_rank = 47th |FR_cadastre_areami² = 210,026 |area = 674,843 |areami² = 260,558 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |area_rank = 40th |area_magnitude = 1 E11 |FR_foot = <ref name=whole_territory>Whole territory of the French Republic, including all the overseas departments and [[territories]], but excluding the French territory of Terre Adélie in Antarctica where sovereignty is suspended since the signing of the [[Antarctic Treaty]] in 1959.</ref> |FR_foot2 = <ref name=IGN_figure>French [[Institut Géographique National|National Geographic Institute]] data.</ref> |FR_foot3 = <ref name=cadastre_figure>French [[Land Register]] data, which exclude lakes, ponds and [[glacier]]s larger than 1&nbsp;km² (0.386&nbsp;sq&nbsp;mi or 247&nbsp;acres) as well as the estuaries of rivers.</ref> |FR_foot4 = <ref name=whole_territory /> |FR_foot5 = <ref name=metropolitan_France>[[Metropolitan France]] only.</ref> |population_estimate = 64,667,000[<ref>{{fr icon}} {{cite web|url=http://www.insee.fr/fr/ffc/ipweb/ip1118/ip1118.html|title=Bilan démographique 2006 : un excédent naturel record|first=[[Government of France]]| last=[[INSEE]]|accessdate=2007-04-01}}</ref> |population_estimate_year = Enero 1, 2012 |population_estimate_rank = 20th |FR_metropole_population = 65,073,482 |FR_metropole_population_estimate_rank = 20th |population_density = 97 |population_densitymi² = 293 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 89th |GDP_nominal = US $2.232 trillion |GDP_nominal_rank = 6th |GDP_nominal_year = 2006 |GDP_nominal_per_capita = US $35,404 |GDP_nominal_per_capita_rank = 18th |GDP_PPP_year = 2006 |GDP_PPP = [[United States dollar|US $]]1.871 [[1000000000000 (number)|trillion]] |GDP_PPP_rank = 7th |GDP_PPP_per_capita = US $30,100 |GDP_PPP_per_capita_rank = 20th |Gini = 26.7 |Gini_year = 2002 |Gini_category = <font color="#008900">low</font> |HDI_year = 2005 |HDI = {{increase}} 0.952 |HDI_rank = 10th |HDI_category = <font color="#008900">high</font> |currency = [[Euro]]<ref>Whole of the French Republic except the overseas territories in the Pacific Ocean.</ref>, [[CFP Franc]]<ref>French overseas territories in the Pacific Ocean only.</ref><br />&nbsp;<br /> |currency_code = EUR, &nbsp;XPF |time_zone = CET<ref name=metropolitan_France /> |utc_offset = +1 |time_zone_DST = CEST<ref name=metropolitan_France /> |utc_offset_DST = +2 |cctld = [[.fr]]<ref>In addition to [[.fr]], several other Internet TLDs are used in French overseas ''départements'' and territories: [[.re]], [[.mq]], [[.gp]], [[.tf]], [[.nc]], [[.pf]], [[.wf]], [[.pm]], [[.gf]] and [[.yt]]. France also uses [[.eu]], shared with other members of the [[European Union]].</ref> |calling_code = 33 |calling_code_note =<ref>The overseas regions and collectivities form part of the [[French telephone numbering plan]], but have their own country calling codes: [[Guadeloupe]] +590; [[Martinique]] +596; [[French Guiana]] +594, [[Réunion]] and [[Mayotte]] +262; [[Saint Pierre et Miquelon]] +508. The overseas territories are not part of the French telephone numbering plan; their country calling codes are: [[New Caledonia]] +687, [[French Polynesia]] +689; [[Wallis and Futuna]] +681</ref> |ISO_3166-1_alpha2 = |ISO_3166-1_alpha3 = FRA |ISO_3166-1_numeric = |sport_code = FRA |vehicle_code = F }} Ang '''Pransiya''' ([[Prinanses]]: ''France''), opisyal nga ngalan '''Republikang Pranses''' (''République française''), usa ka [[nasod]] kang kansang [[Metropolitan nga Pransiya|metropolitan nga ginsakpan]] nahimutang sa [[Kasadpang Uropa]]. Ang iyang kinatibuk-ang teritoryo naglakip usab sa mga pulo nga nahimutang sa ubang kanaypan.<ref name=CatTOM>Alang sa dugang impormasyon, tan-awa ang [[:Category:Mga gawas sa nasod nga departamento ug teritoryo sa Pransiya]].</ref> Ang Metropolitan nga Pransiya nahimutang taliwala sa [[Dagat Mediteranyo]] ngadto sa [[Kanal La Mancha]] ug [[Dagat Amihanan]]. Ang mga Pranses motawag sa Metropolitan nga Pransiya isip ''l'Hexagone'' (ang "Heksagon") tungod sa hulma niini. Ang Pransiya gitaliwad-an sa [[Belhika]], [[Luxembourg]], [[Alemanya]], [[Suisa]], [[Italya]], [[Monaco]], [[Andorra]], ug [[Espanya]]. Sa pipila sa iyang mga [[departamento]] gawas sa nasod, ang Pransiya may gisaw-ang utlanan sa mga nasod sa [[Brasil]], [[Surinam]], ug [[Netherlands Antilles]]. Ang Pransiya ug ang [[Hiniusang Gingharian]] ([[UK]]) gitapot sa usa ka ''tunnel'' nga miagi ilawom sa Kanal La Mancha (o Kanal Ingles). Ang Republikang Pranses usa ka [[demokrasya]] nga giorganisa isip usa ka [[inusang estado|inusang]] semi-presidensiyal nga [[republika]]. Kini usa ka [[ugmad nga nasod]] nga may ikaunom nga labing dakong ekonomiya sa tibuok kalibotan.<ref name=ekonomiya>[[Talaan sa mga nasod binase sa GDP (nominal)|Ranggo sa GDP]]: 6 (2006); [[Talaan sa mga nasod binase sa GDP (nominal) sa matag kapita|Ranggo sa GDP sa matag kapita]]: 17 (2005); [[Talaan sa mga nasod binase sa GDP (PPP) sa matag kapita|Ranggo sa GDP (PPP) matag kapita]]: 21 (2005).</ref> Ang mga ideyal sa Pransiya nasulat sa [[Deklarasyon sa mga Katungod sa Tawo ug sa Lungsoranon]]. Ang Pransiya usa usab sa unang mga sakop sa [[Unyon sa Uropa]], ug maoy labing dakong nasod (pinasikad sa gidak-on sa yuta) sa mga sakop sa maong pundok. Sakop usab ang Pransiya sa ''[[La Francophonie]]'', [[G8]], ug sa [[Unyon Latino]]. Laing pundok nga ang Pransiya usa sa mga nag-unang sakop mao ang [[Hiniusang mga Nasod]] (UN); usa kini sa lima ka permanenteng sakop sa [[Konseho sa Seguridad sa Nagkahiusang mga Nasod|Konseho sa Seguridad]] sa maong pundok. Ang Pransiya usa sa walo ka [[mga nasod nga naghupot og armas nukleyar]]. Kini gibisita sa hapit mo-75 ka milyong ka mga turista matag tuig, ug usa sa labing popular nga destinasyon sa mga turista. Ang [[ngalan sa Pransiya]] naggikan sa ''[[Franks]]'', usa ka tribong Aleman nga miokupar sa bungto human sa pagkahugno sa [[Empiryo Romano sa Kasadpan]]. Ang rehiyon palibot sa [[Paris]] ([[Île-de-France]]) ang orihinal nga ''[[demesne]]''. == Heyograpiya == [[Payl:fr-map.png|200px|thumb|left]] Samtang ang Metropolitan nga Pransiya nahimutang sa [[Kasadpang Uropa]], ang nasod dunay mga teritoryo sa [[Amihanang Amerika]], sa [[Caribbean]], [[Habagatang Amerika]], sa habagatang [[Kadagatang Indyan]], sa [[Kadagatang Pasipiko]], ug sa [[Antartika]]. Ang metropolitan mikabat og 551,695 kilometros kwadrados (213,010 sq mi) mihimo niini nga labing dakong nasod sa Unyon sa Uropa, dako'g gamay sa Espanya. Lainlain ang mga porma sa yuta niini (landscape), gikan sa mga patag nga baybayon sa norte ug weste ngadto sa mga kabukiran sa [[Alpes]] sa sur-este, ang [[Massif Sentral]] sa sur-sentral ug ang [[Pireneos]] sa surweste. Sa gihabogon nga 4,807 metros (15,770 piyes), ang kinatas-ang punto sa Kasadpang Uropa, [[Mont Blanc]], anaa sa Alpes sa border sa Italya. Ang mga sapa sa metropolitan mao ang [[Loire]], [[Garonne]], [[Seine]] ug ang [[Rhône]], nga pasidulong sa Mediteranyo pinaagi sa Camargue, ang labing babaw nga punto sa Pransiya (2 m / 6.5 piyes ilawom sa lebel sa dagat). Ang [[Corse]] usa ka isla sa Mediteranyo. Ang total nga arya sa nasod, apil tanang teritoryo (way labot ang Adélie Land), 674,843 kilometros kwadrados (260,558 sq mi). Ang nasod mao ang dunay ikaduhang labing dako nga [[Exclusive Economic Zone]] (EEZ) sa kalibotan, mga 11,035,000 kilometros kwadrados (4,260,000 sq mi), mga 8% sa tanang EEZ, ikaduha lamang sa [[Estados Unidos|Tinipong Bansa]] (11,351,000 km² / 4,383,000 sq mi) ug gisundan sa [[Australya]] (8,232,000 km² / 3,178,000 sq mi). == Kasaysayan == [[Payl:Eugène Delacroix - La liberté guidant le peuple.jpg|thumb|250px|[[Eugène Delacroix]] - La liberté guidant le peuple, Ang Libertad Naggiya sa Katawhan, usa ka simbolo sa [[Rebolusyon sa Pransiya (1830)]].]] {{ihubad|France#History}} == Kagamhanan ug lugay == [[Payl:Declaration_of_Human_Rights.jpg|thumb|right|200px|Ang batakang mga prinsipyo sa Republika sa Pransiya makita sa [[Deklarasyon sa mga Katungod sa Tawo ug sa Lungsoranon]] ([[1789]]).]] {{ihubad|France#Government_and_politics}} == Mga dibisyon sa pagdumala == {{main|Dibisyon sa pagdumala (Pransiya)}} [[Payl:Départements et régions de France.svg|thumb|300px|Ang 22 ka [[rehiyon (Pransiya)|rehiyon]] ug 96 ka [[departamento]] sa [[Metropolitan nga Pransiya]].]] {{mga-dibisyon-sa-pagdumala-sa-pransiya}} Ang Pransiya gibahin ngadto sa 26 ka mga [[rehiyon (Pransiya)|rehiyon]] (''region'' sa ilang pinulongan). Kawhaag duha (22) niini anaa sa [[Metropolitan nga Pransiya]] samtang ang upat naa sa gawas sa nasod. Ang mga rehiyon gibahin ngadto sa mga departamento (''département''). Ang mga departmento gihatag numero (sagad base sa alpabetikanhong han-ay) ug kining numeroha maoy gigamit sa mga kodigo postal ug mga numero sa sakyanan. Ang mga departamento gibahin pa gayod ngadto sa 342 ka mga ''[[arrondissement]]'', apan kini walay piniling asembliya ug ang bugtong katuyoan mao lamang ang pagbahin-bahin ngadto sa mga distrito sa pagdumala sa estado. Ang mga arrondissement gibahin pa gayod ngadto sa 4,035 ka mga [[kanton (Pransiya)|kanton]], apan dili gihapon kini lebel sa pangagamhanan. Ang mga arrondissement gibahin ngadto sa 36,682 ka mga [[komyun]], mga lungsod nga may piniling asembliya (ang konseho munisipal). Ang mga rehiyon, departamento ug komyun gitawag nga ''collectivités territoriales'', buot ipasabot duna silay lokal nga asembliya ug usa ka ehekutibo; samtang ang mga ''arrondissement'' ug kanton mga dibisyon lamang alang sa pagdumala. == Transportasyon == {{ihubad|France#Transportation}} == Hinagibanong kusog == {{main|Armadong puwersa sa Pransiya}} Ang [[armadong puwersa]] sa Pransiya nabahin ngadto sa upat ka mga sanga: * [[Kasundalohang Pranses|Kasundalohan]] (Armée de Terre) * [[Puwersa sa Kadagatan sa Pransiya|Puwersa sa Kadagatan]] (Marine Nationale) * [[Puwersa sa Kahanginan sa Pransiya|Puwersa sa Kahanginan]] (Armée de l'Air) * ''[[Gendarmie|Gendarmie Nationale]]'', puwersa sa kapolisan nga sagad gamiton alang sa mga rural nga dapit. Ang edad alang sa militarya 17 anyos. Sugod sa [[Gubat alang sa Kagawasan sa Algeria]], ang [[konskripsiyon]] inanayng gihinay, ug giwagtang sa kagamhanan ni [[Jacques Chirac]] sa tuig [[1996]]. Sa mga dagkong ekonomiya sa Uropa, ang Pransiya ug ang [[Hiniusang Gingharian]] (UK) lamang ang dakog gigasto alang sa depensa: 2.6% sa [[GDP]] sa Pransiya ug 2.4% sa GDP sa Hiniusang Gingharian, sumala sa mga pigura sa 2003 nga gipagawas sa [[Organisasyon sa Tratado sa Amihanang Atlantiko]] (NATO). Kining duha ka nasod maoy nagsuplay sa 40% sa gasto sa depensa sa Unyon sa Uropa. Sa ubang mga nasod, ubos sa 1.5% sa GDP ang napadulong sa depensa. Mga 10% sa gasto sa depensa sa Pransiya gigamit alang sa iyang ''[[force de frappe]]'' (mga armas nukleyar). {{NATO}} == Ekonomiya == [[Payl:A380_Reveal_2.jpg|thumb|300px|Ang unang kompletong [[Airbus A380]] sa "A380 Reveal" nga gipahigayon sa [[Toulouse]] niadtong [[Enero 18]], [[2005]].]] {{ihubad|France#Economy}} {{tan-awa-usab|Talaan sa mga kompaniya sa Pransiya}} == Demograpiya == [[Payl:Lyon toits 01.jpg|thumb|270px|Ang [[Lyon]] gikan sa ibabaw.]] {{ihubad|France#Demographics}} === Populasyon === {{ihubad|France#Population}} === Mga pinulongan === Ang bugtong opisyal nga pinulongan sa Pransiya mao ang [[Prinanses]], sumala sa ikaduhang artikulo sa iyang batakang balaod sugod sa tuig [[1992]]. Apan may pipila ka mga [[Mga pinulongan sa Pransiya|rehiyon nga pinulongan]] nga gitabi sulod sa nasod, lakip kining mosunod: * [[Alsatian (pinulongan)|Alsatian]] * [[Basque (pinulongan)|Basque]] * [[Breton (pinulongan)|Breton]] * [[Catalan (pinulongan)|Catalan]] * [[Corsican (pinulongan)|Corsican]] * [[West Flemish (pinulongan)|West Flemish]] * [[Franco-Provençal(pinulongan)]] * [[Lorraine German (pinulongan)|Lorraine German]] * [[Norman (pinulongan)|Norman]] * [[Occitan (pinulongan)|Occitan]] * [[Langues d'oïl|Oïl]] * [[Picard (pinulongan)|Picard]] May mga pinulongan usab nga ginatabi sa mga migrante, labi na sa mga dagkong dakbayan: * [[Portuges (pinulongan)|Portuges]] * [[Maghreb Arabic]] * [[Berber]] * [[Turkish]] * [[Inintsek]] ([[Wu]], [[Kantones]], [[Min Nan]], ug [[Mandarin]]) * [[Vietnamese (pinulongan)|Bitnames]] * [[Khmer (pinulongan)|Khmer]] Ang mga Pranses usab kamaong mosulti og mga langyaw nga pinulongan, lakip na ang [[Iningles]], [[Inaleman]], [[Kinatsila]], ug [[Initalyano]]. ==== Estadistika ==== Sa sensus sa 1999, ang [[INSEE]] misampol sa 380,000 ka mga hamtong tawo sa tibuok [[Metropolitan nga Pransiya]] ug nangutanan kanila og mga pangutana kalabot sa sitwasyon sa ilang pamilya. Lakip sa mga sukna mao ang kabahin sa pinulongan nga gigamit sa ilang ginikanan pagpakighinabi kanila sa wala pa silay lima ka tuig. Kini ang unang higayon gisulayan ang usa ka seryosong pagkuha og estatistikal nga impormasyon kabahin sa mga [[inahang dila]] sa Pransiya. Ang mga resulta gipagawas sa ''Enquête familiale, Insee, 1999''. Kini ang talaan sa siyam ka labing prominenteng inahang dila sa Pransiya base sa ''Enquête familiale''. {| class="wikitable" style="text-align:left;" |- ! || Pinulongan || Gidaghanon sa mga nagtabi (hamtong, linibo) || % sa populasyon sa mga hamtong || Ubang impormasyon |- style="text-align:left;" | 1 | [[Prinanses]] | align="center"|39,360 | align="center"|86% | Sa tibuok populasyon (dili sa mga hamtong lang), moduol kini sa 90%. |- style="text-align:left;" | 2 | [[Inaleman]] ug [[High German (pinulongan)|High German]] <small>([[Alsatian (pinulongan)|Alsatian]], [[Lorraine German (pinulongan)|Lorraine German]], ubp.)</small> | align="center"|970 | align="center"|2.12% | Alsatian (600; 1.44%), estandard nga Inaleman (210; 0.46%), Lorraine German (100; 0.22%) |- style="text-align:left;" | 3 | [[Arabiko (pinulongan)|Arabiko]] <small>([[Maghreb Arabic]])</small> | align="center"|940 | align="center"|2.05% |- style="text-align:left;" | 4 | [[Occitan (pinulongan)|Occitan]] <small>([[Languedocien (pinulongan)|Languedocien]], [[Gascon]], [[Provençal (pinulongan)|Provençal]], ubp.)</small> | align="center"|610 | align="center"|1.33% | Laing 1,060 (2.32%) may gamayng nahibaloan. |- style="text-align:left;" | 5 | [[Pinortuges]] | align="center"|580 | align="center"|1.27% | |- style="text-align:left;" | 6 | [[Langues d'oïl]] <small>([[Picard (pinulongan)|Picard]], [[Gallo (pinulongan)|Gallo]], [[Poitevin-Saintongeais]], ubp.)</small> | align="center"|570 | align="center"|1.25% | Laing 850 (1.86%) may gamayng nahibaloan. |- style="text-align:left;" | 7 | [[Italyano (pinulongan)|Italyano]] (ug mga dayalekto) | align="center"|540 | align="center"|1.19% | |- style="text-align:left;" | 8 | [[Kinatsila]] | align="center"|485 | align="center"|1.06% | |- style="text-align:left;" | 9 | [[Breton (pinulongan)|Breton]] | align="center"|280 | align="center"|0.61% | Laing 405 (0.87%) may gamayng nahibaloan. |- style="text-align:left;" | 10 | Laing 400 ka mga pinulongan<br /><small>([[Polish (pinulongan)|Polish]], [[Berber (pinulongan)|Berber]], [[mga pinulongan sa Sidlakang Asya]], [[Catalan (pinulongan)|Catalan]], [[Franco-Provençal]], [[Corsican (pinulongan)|Corsican]], [[Basque (pinulongan)|Basque]], etc.)</small> | align="center"|2,350 | align="center"|5.12% | Iningles: 115 (0.25% sa tibuok populasyon sa mga hamtong). |- style="text-align:left;" | | align="right"|'''Total''' | align="center"|45,762 | align="center"|102% | 46,680 lakip kadtong 2% kang kinsa Prinanses ug laing pinulongan ang mga inahang dila. |} Kon atong ibase sa inahang dila ug sa pinulongan nga gigamit sa walay pay 5 anyos, ang labing importanteng mga pinulongan sa Pransiya mao kining mosunod (timan-i nga ang mga porsento molapas sa 100, tungod kay daghan ang kaduha maihap): * Prinanses:: 42,100,000 (92%) * Mga pinulongang Oc: 1,670,000 (3.65%) * Inaleman ug mga dayalekto: 1,440,000 (3.15%) * Mga pinulongan Oïl: 1,420,000 (3.10%) * Arabiko: 1,170,000 (2.55%) === Mga dakbayan === [[Payl:France cities.png|thumb|right|300px|Ang mga langyab nga urban sa [[Metropolitan nga Pransiya]] nga may labaw sa 100,000 ka molupyo.]] Ang prinsipal nga mga dakbayan (base sa populasyon) naglakip ning mosunod: :[[Paris]], [[Marseille]], [[Lyon]], [[Toulouse]], [[Nice]], [[Nantes]], [[Strasbourg]], [[Montpellier]], [[Bordeaux]], [[Lille]], [[Rennes]]. == Budaya == * [[Edukasyon sa Pransiya]] * [[Académie française]] * [[Katitikang Pranses]] * [[Arte sa Pransiya]] * [[Talaan sa mga Pranses]] * [[Pangusina sa Pransiya]] * [[Sine sa Pransiya]] * [[Musika sa Pransiya]] === Marianne === {{main|Marianne}} Si [[Marianne]] usa ka simbolo sa Republika sa Pransiya. Siya usa ka alegorikal nga pigura sa kagawasan ug sa Republika. Siya unang mipakita sa panahon sa [[Rebolusyong Pranses]]. === Relihiyon === [[Payl:BayonneCatedral.JPG|thumb|Katedral sa [[Bayonne]]]] {{ihubad|France#Religion}} == Terminolohiya == {{ihubad|France#Terminology}} === Gigikanan sa ngalan sa nasod === === Mga kahulogan sa ngalan "Pransiya" === == Ubang pigura == * [[GDP|Total nga GDP]], [[2004]]: ikalima sa 184 (data sa [[Banko sa Kalibotan]] (WB)) * Total nga bili sa [[pakignegosyo sa gawas]] ([[import]] ug [[eksport]]), 2002: ikalima sa 185 * Indeksi sa [[kagawasan sa prensa]]: ikakatloan (30) sa 167 ka nasod (''[[Reporters Without Borders]]'', 2005) * Persepsiyon sa korapsiyon: ika-18 sa 159 ka nasod (Transparency International, 2005)[http://www.transparency.org/cpi/2005/2005.10.18.cpi.en.html] == Tan-awa usab == * [[Trente Glorieuses]] * [[Uropa]] * [[Unyon Latino]] * [[Scoutisme Français]] * [[Kasaysayan sa militarya sa Pransiya]] * [[Mga Katolikong nasod]] * [[Talaan sa mga Pranses]] == Mga kasayuran == <div class="references-small"> <references /> </div> ==Mga sumpay sa gawas== {{Wiktionary|France|Pransiya}} {{col-begin}} {{col-2}} === Mga direktoryo === * {{en icon}} ''[http://www.badley.info/history/France.index.html - World History Database Chronology of France] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061206012031/http://www.badley.info/history/France.index.html |date=2006-12-06 }}'' * {{en icon}} [http://www.britannica.com/eb/article-9110436?query=france&ct= Artikulo sa Encyclopedia Britannica] - Libreng artikulo gikan sa [[Encyclopedia Britannica]] * {{en icon}} [http://www.countryreports.org/country.aspx?countryid=83&countryName=France CountryReports.org - Pransiya] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070103161251/http://www.countryreports.org/country.aspx?countryid=83&countryName=France |date=2007-01-03 }} * {{en icon}} [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/fr.html CIA - The World Factbook] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060315070635/http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/fr.html |date=2006-03-15 }} * {{en icon}} [http://www.service-public.fr/etranger/english.html Opisyal nga balayan sa serbisyo publiko sa Pransiya] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080525182436/http://www.service-public.fr/etranger/english.html |date=2008-05-25 }} - May mga sumpay ngadto sa daghang institusyon ug ahensiya sa kagamhanan * {{en icon}} [http://www.lost-in-france.com Impormasyon kabahin sa pagpuyo sa Pransiya)] * {{en icon}} [http://www.pagesjaunes.fr/pb.cgi?lang=en White Pages] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070103085647/http://www.pagesjaunes.fr/pb.cgi?lang=en |date=2007-01-03 }} - Mga numero sa telepono sa residensiya gikan sa [[France Télécom]] (wala gilakip ang ubang kompaniya) * {{en icon}} [http://www.pagesjaunes.fr/pj.cgi?lang=en Yellow Pages] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070104085749/http://www.pagesjaunes.fr/pj.cgi?lang=en |date=2007-01-04 }} - Mga numero sa telepono sa negosyo gikan sa France Télécom (wala gilakip ang ubang kompaniya) * {{en icon}} [http://www.parks.it/world/FR/Eindex.html Mga parke sa Pransiya] {{col-2}} === Turismo, kasaysayan, gastronomiya === * {{fr icon}} [http://www.france-pittoresque.com The picturesque France] === Mga mapa ug giya sa pagbiyahe === * {{wikivoyage|France|Pransiya}} * {{en icon}} [http://www.freeworldmaps.net/europe/france/map.html Pisikal nga mapa sa Pransiya] * {{en icon}} [http://www.france-property-and-information.com/map_of_france.htm Koleksiyon sa mga mapa sa Pransiya] * {{en icon}} [http://www.travelmanual.info/visiting-paris.php TravelManual alang sa Paris] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061231202151/http://www.travelmanual.info/visiting-paris.php |date=2006-12-31 }} * [http://www.vifarom.de Virtuelle Fachbibliothek Romanischer Kulturkreis - Vifarom] {{col-end}} {{unyong uropeyo}} {{UNSC}} {{Pundoksa8}} {{Uropa}} [[Kategoriya:Pransiya| ]] 72e7e0bdzbworsdjtmp0sqzsm8mc3no 0 38512 34902324 34902230 2022-07-27T11:06:45Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki {{Napiling artikulo}} [[Image:WritingSystemsoftheWorld.png|450px|thumb|Mga sistema sa pagsulat karong panahona.]] Ang '''sistema sa pagsulat''' usa sa simbolikong sistema sa pagpadayag sa [[pinulongan]] pinaagi sa [[pagsulat]]. Ang pagsulat mao ang representasyon sa pinulongan ngadto sa teksto nga porma gamit ang mga simbolo. Ang mga sistema sa pagsulat lahi sa ubang mamahimong simbolikong komunikasyon, kinahanglan masabtan ang paglitok sa usa ka pinulongan aron masabtan ang sulat. Ang dakong benepisyo sa usa ka sistema sa pagsulat mao ang han-ay nga paghipos og mga impormasyon nga kinaiya sa usa ka pinulongan. Ang [[ortograpiya]] mao ang tawag sa mga paagi ug balaod sa tukmang estruktura sa pagsulat sa usa ka pinulongan. Kadaghanan sa mga nasod, apil na ang [[Pilipinas]], migamit sa [[alpabetong Latin]] isip sistema sa pagsulat. {{Template:SPmatang}} ==Kasagarang Timailhan== Ang mga sistema sa pagsulat gikalahi sa ubang mamahimong [[simbolikong kumonikasyon]] kay masabtan ang buot ipasabot sa usa ka pinulongan aron masabtan ang sulat. Sa pikas bahin, ang ubang mamahimong simbolikong sistema sama sa mga [[pahibalong hulagway]], [[pagpinta]], [[mapa]], ug [[matematika]] wala manginahanglan og kaalam sa usa ka pinulongang gibatbat. Matag katilingban naay pinulongan, nga giingong naa na daan ug nagpakita sa kondisyon sa taw. Apan, bag-o lang nahitabo ang paglambo ug pagsakop sa mga sistema sa pagsulat kon buot huna-hunaon. Pagkahimo na sa mga sistema sa pagsulat hinay kining nausab kaysa mga pinulongan, ug usahay makapreserbar sa mga pagpadayag nga wala na gigamit sa gitabing pinulongan. Ang dakong nakaayo sa usa ka sistema sa pagsulat mao nga makahipos nig mga impormasyon. Tanang mga sistema sa pagsulat naay: *mga pang-unang simbolo, gitawag nga karakter o grapemo kon inusa, ug sinulatan kon dinaghan; *mga balaod nga masabtan ug gibuhat sa mga katilingban, nga naghatag og pasabot sa matag simbolo, ilang pagkasunod-sunod, ug relasyon sa usag usa; *pinulongan (kasagaran gitabing pinulongan) nga ang pagkahimo gipadayag sa mga interpretasyon sa mga simbolo ug balaod; *mga pisikong pamaagi pagpadayag sa mga simbolo pinaagi sa permanente o dili kaayo permanenteng gisulatan, aron sila mabasa (kasagaran makita, apan ang ubang pamaagi nahimo na usab). ==Batakang Pangkatawagan== [[Image:A Specimen by William Caslon.jpg|thumb|right|350px|''A Specimen'' sa mga sinulatan ug mga pinulongan, ni [[William Caslon]], gkan sa 1728 ''[[Cyclopaedia]]''.]] Ang pagtuon sa sistema sa pagsulat milambo sa naay lain-laing gawasnong pagtuon sa ubang nagkadaiyang sinulatan, ug ang mga katawagan nagkalahi sa usa ka bahin ngadto sa ubang bahin. Ang katawagan nga ''teksto'' mahimong nagpasabot sa usa ka produkto sa sistema sa pagsulat. Ang buhat nga paghimo og teksto ginatawag nga ''[[pagsulat]]'', ug ang buhat sa pagpasabot sa teksto ang ''[[pagbasa]]''. Sa pagtuon sa sistema sa pagsulat, ang ''[[ortograpiya]]'' nagpasabot sa paagi ug lagda nga gibuhat pagkasulat (nagpasabot nga "tukmang pagkasulat"), ug sa mga [[alpabeto]]ng sistema, apil ang konsepto sa ''[[panitik]]''. Ang '''[[grapemo]]''' usa ka katawagang teknikal nga nagpasabot sa espesipikong basehan sa usa ka sistema sa pagsulat. Ang mga grapemo mga ''dili kaayo makahuloganon'' nga kon iuban makamugna og "pundasyon" sa mga teksto sa usa ka sistema sa pagsulat nga mahimong mugnaon, uban sa mga lagda sa pagkagamit ug paggamit. Ang konsepto nahisama sa [[ponemo]] nga gigamit sa tinabing pinulongan. Sama sa [[Latin]] nga gibaseng mga sistema sa pagsulat sa makabag-ong Iningles, mga grapemo naglakip sa [[madyuskulo]] ug [[minuskulo]] nga porma sa kawhaan ug unom ka mga titik sa alpabeto (mitugbang sa daghang ponemo), mga marka sa [[puntuwasyon]] (kasagaran dili ponemiko), ug sa ubang simbolo sama sa [[Arabikong numeral]] (logogramo sa mga numero). Ang usa ka grapemo mahimong nagrepresentar sa daghang pamaagi, diin ang matag kalainan lahi ang makita sa ubang paagi, apan tanan gipasabot nga nagrepresentar sa "samang" grapemo. Kining mga kalainana nailhan nga mga '''[[alograpo]]''' sa usa ka grapemno (kompara sa termino nga [[alopono]] nga gigamit sa lingwistikong pagtuon). Pananglit, ang minuskulo nga titik nga '''a''' naay lain-laing alograpo nga isulat nga [[pakatay]], [[kapital nga ltitik, o [[tinayp]] nga letra. Ang pagpili sa lain-laing alograpo mamahimong giimpluwensyahan sa gigamit sa pagsulat, ang gisulatan, ang estilo sa nagsulat, ug ang dili mabantayang [[agi sa pagsulat|agi]] sa nagsulat. Ang tawag nga ''[[glipo]]'', ''[[timailhan]]'' ug ''karakter'' ug ''karakter'' usahay gigamit nga nagpasabot sa grapemo. Ang sagad nga paggamit nagkalahi-lahi; kompara sa [[Cuneiform nga sulat|cuneiform]], [[Maya nga sulat|maya nga glipo]], [[Ininsik nga karakter]]. Ang mga glipo sa kasagarang mga sistema sa pagsulat gilangkoban sa mga linya (o '''strokes''') ug gitawag nga [[Linear nga pagsulat|linear]], apan naay nga glipo sa [[Dili-Linear nga pagsulat|dili-linear nga sistema sa pagsulat]] nga gilangkoban sa ubang matang sa marka, sama sa Cuneiform ug [[Braille]]. Ang mga sistema sa pagsulat mga [[sistema nga konseptuwal]], usab ang mga pinulongan nga gigamit nila. Ang mga sistema sa pagsulat mahimong maisip nga ''kompleto'' sumala sa sulod nga ilang gipadayag ang tanang mamahimong mapadayag sa gitabing pinulongan. ==Kasaysayan sa sistema sa pagsulat== [[Image:Sanskrit Brhama English alphabets.JPG|thumb|right|350px|''A Table of Scripts in the Introduction to Sanskrit Dictionary ni Monnier Williams''.]] Ang mga sistema sa pagsulat giunahan sa mga wala pay sulat, nga mga pamaagi nga [[ideyogramo|ideyograpiko]] ug sayong [[pagpahinumdom]] nga mga simbolo. Ang mga labing inila mao ang: * [[Jiahu nga pagsulat]], mga simbolo sa [[pawikan]] nga [[kabhang sa hayop|kabhang]] sa [[Jiahu]], ca. [[6600 BK]] * [[Vinča nga sulat|Vinča nga sulat]] ([[tabletang Tărtăria]]), ca. [[4500 BK]] * Sayong [[Indus nga pagsulat]], ca. [[3500 BK]] Nahimo ang unang sistema sa pagsulat kay duol-duol sa pagsugod sa [[panahon sa Bronse]] sa dugay nga [[Neolitiko]] sa dugay nga [[ika-4 nga mileniyum BK]]. Ang [[Sumeriyanhong pinulongan|Sumeriyano]] sa karaang [[kuniporma (pagsulat)|kuniporma nga pagsulat]] ug ang [[Ehiptohanong heroglipiko]] kay mga gikonsiderar nga labing sayong sistema sa pagsulat, nga samang naggikan sa ilang gigikanang wala pay pagsulat nga sistema sa simbolo gikan sa 3400-3200 BK uban sa labing sayong nga sulat gikan sa [[ika-26 nga gatos ka tuig BK|2600 BK]] Ang [[Ininsik nga pagsulat]] mahimong napalambo nga gawasnon sa mga Tunga-tungang Sidlakang mga sinulatan, sa mga [[1600 BK]] Ang mga [[pre-Columbiano]] nga [[Tungang amerika nga mga sistema sa pagsulat]] (apil na ang uban nga [[Olmec]] ug mga [[Maya nga pagsulat]] gikatuohang naay kagikan nga gawasnon. Gikatuohang ang unang tinuod nga alpabeto migawas sa mga [[2000 BK]], isip representasyon sa usa ka pinulongan nga gikan sa [[Semitiko]]ng mga ulipon sa Ehipto sa mga Ehiptohanon. Ang ubang mga alpabeto sa kalibotan karon mamahimong gikan sa ning kausaban, daghan usab ang gikan sa [[Pinisyano nga alpabeto]], kun direktang naganahan sa desinyo ini. ==Mga matang== Ang labing karaang nailhang mga matang sa pagsulat sagad ani mga [[logograpiko]], gibase sa mga [[piktograpiko]] ug [[idiyograpiko]]ng elemento. Kasagaran sa mga sistema sa pagsulat mahimong mabahin sa tulo ka mga kategorya: ''logograpiko'', ''silabiko'', ug ''alpabetiko''; hinuon kadtong tulo mahimong makita sa ubang sistema sa pagsulat sa nagkalain-laing kadaghan, nga nakapalisod sa pagkategorya sa sistema. Ang tawag nga ''sistemang komplekso'' nagpasabot usab nga ang pagkasagol-sagol nakapahimong lisod sa pagbahin-bahin. {| class="prettytable" ! Matang !! Matag simbolo nagpasabot!! Pananglitan |- | [[Logogramo|Logograpiko]] || [[morpemo]] || Mga [[Karakter nga Ininsik]] |- | [[Silabaryo|Silabiko]] || silabiko || Hinapong ''[[kana]]'' |- | [[Alpabetiko]] || [[ponemo]] (katingog kun patingog) || [[alpabetong Latin]] |- | [[Abugida]] || ponemo (katingog+patingog) || Indiyanong ''[[Devanāgarī]]'' |- | [[Abjad]] || ponemo (katingog) || [[alpabetong Arabo]] |- | [[Featural alphabet|Petsuryal]] || ponetikong petsur || Koreyanong ''[[hangul]]'' |} === Logograpikong sistema sa pagsulat === {{main|Logogramo}} Ang '''logoramo''' usa ka sinulat nga karakter nga nagpakita og kompleto mga pulong. Sagad sa mga [[Ininsik nga karakter]] giisip nga logogramo. Ang matag karakter nagrepresentar og pulong (kun, labaw nga tino, usa ka [[morpemo]]), daghang mga logoramo ang nagkinahanglan nga masulat ang tanang pulong sa pinulongan. Ang kadaghanan sa mga logogramo ug ang pagtimaan sa ilang mga pasabot mao ang unang nakalisod sa logograpikong sistema kaysa sa mga alpbetong sistema. Apan, hinuon ang pasabot gikan man sa simbolo, ang maong logograpikong sistema mamahimong magamit sa ubang pinulongan. Sa pagkagamit, kani tinuod lamang sa mga dug-ol nga mga pinulongan, sama sa [[Ininsik nga mga pinulongan]]. Ang [[Hinapon nga pinulongan|Hinapon]] migamit og nga Ininsik nga mga logogramo sa pagsulat niini, uban sa mga silabikong nagdala sa mao nga samang pasabot. Apan ang pagkasunod sa mga pulong, ug labaw na ang batadila, lahi na nga ang usa ka taas nga Ininsik nga sulat dili dayon masabot sa usa ka Hapon kon walay kaalam sa batakang [[Ininsik nga batadila]], apan ang mga mubo nga mga pahayag sama sa mga pang-ulo sa mga pamantalaan dali ra nga masabot. Samtang ang ubang mga pinulongan wala maggamit sa mga logograpikong sistema sa pagsulat ang ubang mga pinulongan migamit og uban nga logogramo. Usa ka maayong ehemplo niini mao ang makabag-ong kasadpang logogramo nga mao ang [[Hindu-Arabikong numero]] &mdash; ang tanang migamit sa simbolo nakasabot sa pasabot '''1''' bisan gitawag ni niyang ''usa'', ''one'', ''eins'', ''uno'', ''yi'', ''ichi'', kun ''ehad''. Ang ubang kasadpang logogramo naglakip sa [[ampersand]] '''&''', ang [[percent sign]] '''%''' ug uban pang mga simbolo nga nagrepresentar og mga panalapi ([[dollar sign|$]], [[Cent sign|¢]], [[Euro sign|€]], [[Pound sign|£]], [[Yen sign|¥]] ug uban pa.) Ang mga logogramo usahay gitawag nga [[ideyogramo]], usa ka pulong nga nagpasabot sa mga simbolo nga nagpasabot sa mga libog nga ideya, apan ang mga lingwista molikay ining paggamit, kay ang Ininsik nga karakter kanunayng [[semantiko]]&ndash;[[ponetiko]] nga sinagol, mga simbolo nga naglakip sa pasabot ug simbolo sa pagsulti. Ang ubang mga dili lingwista naglahi sa [[leksigrapo]] ug ideyograpo, diin ang mga simbolo sa leksigrapo nagreprsentar og mga pulong, ug ang mga simbolo sa ideyograpo nagrepresentar og pulong kun morpemo. Ang labing mahinungdanong (ug usab ang nag-inusarang gigamit hangtod karon) makabag-ong logograpikong sistema sa pagsulat mao ang Ininsik, kansang mga karakter ginamit kun gigamit sa nagkalain-laing gintang sa pagkausab, sa Ininsik, Hinapon, Koreyano, Biniyatnamis, ug ubang [[sidlakang Asyang mga pinulongan]]. Ang [[Karaang Ehipto|Karaang Ehiptohanong]] hegroglipiko ug ang Mayanhong sistema sa pagsulat mga sistema usab nga naa'y logograpikong lakip, bisan sila naay mga ponetikong bahin ug wala na sila gigamit karon. ===Silabikong sistema sa pagsulat=== {{main|Silabaryo}} Samtang ang mga logograpiko naggamit og usa ka simbolo sa usa ka pulong, ang silabaryo usa ka han-ay sa mga sinulat nga simbolo nga nagrepresentar og mga silabiko, nga makahimo og pulong. Ang usa ka simbolo sa silabaryo nagrepresentar og [[patingog]] nga gisundan sa usa ka [[katingog]] kun usa ra ka katingog. Sa usa ka tinuod nga silabaryo walay sistematikong grapikong kaingnan sa mga karakter nga duol og pagkasulti (hinuonang uban naa'y grapikong kaparehasan sa katingog). Maong ang mga karakter nga "ka", "ki", ug "ku" wala'y kaingnan nga mopadangat ilang "k" nga susama. Lahi kini sa mga [[Abugida|abugida]] nga diin ang mga [[grapemo]] nagrepresentar og silabiko ug diin ang mga karakter nga nagrepresentar og managsusamang tingog managsama usab ang dagway (usa ka susamang patingog nga giusab gamay aron pagrepresentar sa katingog sa silabiko). Ang mga silabaryo labawng nahaom sa mga pinulongan nga naa'y yano nga silabikong istruktura sama sa [[Hinapon]]. Ang ubang mga pinulongan nga nigamit og silabikong pagsulat mao ang [[Griyegong Mayseneyano]] (Linear B) ug ang mga [[Lumad nga Amerikanhong pinulongan]] sama sa [[Cherokee]]. Ubang mga pinulongan sa [[Karaang Duol nga Sidlakan]] migamit og mga inusab nga kuniporma nga usa ka silabaryo nga naa'y elemento sa dili silabiko. ===Alpabetong sistema sa pagsulat=== Ang alpabeto usa ka gamay nga han-ay sa mga letra - mga batakang simbolo - nga matag usa nagrepresentar kun girepresentar og ponemo sa usa ka gitabing pinulongan. Ang pulong mga alpabeto gikan sa alpha ug beta, nga mao ang unang duhang simbolo sa [[Griyegong alpabeto]] Sa usa ka perpektong ponemikong alpabeto, ang mga ponemo ug mga titik motugbang gayod s duha ka mga direksyon: ang manunulat makatagna sa pagkasulat sa pulong nga gihatag ang pagkasulti niini, ug ang usa ka nagtabi makatag-an sa pagkabatbat sa pulong nga hinatag ang pagkasulat. Matag pinulongan naa'y lagda nga nagdumala sa pagkagamit sa mga titik ug ponemo apan ang mag-agad sa pinulongan kaning mga lagda mamahimong masunod kun dili kaayo pagasundon. Ang mga perpektong ponemikong alpabeto dali rang gamiton ug kat-onon ug ang mga pinulongan nga naggamit nila (sama sa Serbokroatiyano) naa'y mga labawng mugbong utlanan sa literasya kaysa sa ubang mga pinulongan sama sa Iningles, nga naay libog kaayo ug iregular nga pamaagi sa pagkasulat. Samtang ang mga pinulongan nag-usab nga gawasnon sa ilang mga sistema sa pagsulat ug ang mga sistema sa pagsulat gihulaman alang sa mga pinulongan nga dili haom niini, ang pagkahaom sa mga titik sa alpabeto nga motugbang sa ponemo sa usa ka pinulongan nagkalahi-lahi gikan sa usa ka pinulongan ngadto sa uban ug bisan sa usa ka pinulongan. Sa makabag-ong panahon nga kanus-a ang mga [[lingwistika|lingwistiko]] nagmugna og sistema sa pagsulat sa usa ka pinulongan nga wala kaniadto wala pa, ang tumong mao nga ang pagmugna og ponemikong alpabeto. Hinunoon usab nga ang usa ka matuod nga [[ponetikong transkripsyon|ponetikong alpabeto]] sa usa ka natural nga gitabing pinulongan lain kaayo sanglit naa kini'y dakong kalainan sa ponetiko. Usa ka pananglitan niini mao ang [[International Phonetic Alphabet]] (IPA). ===Abjad=== {{main|Abjad}} Ang mga unang matang sa alpabeto nga nahimo mao ang abjad. Ang abjad usa ka alpabetikong sinulatan nga naay simbolo sa matag patingog. Ang abjad nalahi sa ubang mga reglar mga alpabetong sistema sa pagsulat kay ang abjad naa lamang kini'y karakter alang sa mga patingog nga tingog. Ang mga katingog kasagarang dili isulat sa abjad. Ang tanang nailhan nga mga abjad (gawas na lang tingali sa [[Tifinagh]]) nalakip sa Semitikanhong pamilya sa mga pagsulat ug gikan sa orihinal nga [[Tunga-tungang Panahon sa Bronsi nga mga alpbaeto|Amihanang Linyar nga Abjad]]. Tungod ani mao nga ang mga [[Semitikanhong pinulongan]] ug mga kaduol nga mga [[Berber pinulongan]] naa'y [[Morpolohiya(lingwistika)|istrukturang morpemhon]] nga nakapahimo sa pagbutang og ilhanan sa [[katingog]] nagbalik-balik sa kadaghanang panghitabo. Ang uban nga mga abjad (sama sa Arabiko ug Hebreohanon) naa'y mga timailhan sa kaitingog apan gigamit lamang kini sa mga piniling konteksto sama sa pagtudlo. Daghang mga pagsulat ang gikan sa mga abjad ang migamit og katingog sa pagsulat aron mahimong matuod nga alpabeto, ang labing inila ini mao ang pagkagikan sa [[Griyegong alpabeto]] sa Pinisyanong abjad. Kani sagad nga mahitabo diin ang abjad gigamit aron pagsulat og dili Semtikanhong pinulongan. Ang tawag nga ''abjad'' mikuha sa ngalan ini gikan sa karaang pagkasunod sa [[Arabikong alpabeto]] nga [[patingog]] nga mao ang Alif, Bá, Jim, Dál, bisan ang pulong naa'y mga sayong ugat sa mga [[Pinisyanong pinulongan|Pinisyano]] kun [[Ugaritiko]]. Ang abjad mao gihapon ang pulong alang sa alpabeto sa [[Inarabo]], Malay ug [[Indonesiyanhong pinulongan|Indonesiyanhon]]. ===Abugida=== Ang abugida usa ka alpabetikong sistema sa pagsulat kansang mga simbolo nagrepresentar og mga patingog nga naa'y lain-laing katingog nga mamahimong mabutang ug diin ang pag-usab sa batakang simbolo nagpasabot og laing mga katingog gawas sa masunod ini. Maong sa abugida wala'y simbolo alang sa "k" apan naa sa "ka" (kon "a" ang masunod nga katingog) ug ang "ki" gisulat sa pag-usab sa "ka" nga simbolo sa paaging nahisama sa pag-usab sa "la" ngadto sa "li". Sa daghang mga abugida ang pag-usab gibuhat sa pagdugang og simbolo sa katingog apan naa pa'y daghang lain-laing paagi (ug gigamit) sama sa pagbali sa simbolo, pagdugang og [[Diyakritiko|mga diyakritiko]] ug uban pa. Ang daling makitang kalainan sa mga [[Silabaryo|silabaryo]] mao ang pagkanaa'y simbolo sa matag posibleng silabiko ug ang mga simbolo sa matag silabiko wala'y sistematikong grapikong kaingnan. Naa'y mga grapikong kaingnan tungod sa ang mga abugida gikan sa mga abjad ug ang mga patingog nga mimugna sa simbolo gikan sa masunod nga patingog ug ang bag-ong simbolo sa katingog mga timailhan nga gidugang base sa simbolo. [[Image:Balinese writing on palm leaf.jpg|230px|thumb|right|Ang Balinhon nga ''lontar'' nga mga sulat sa lukay sa [[Habagatang-silangang Asya]].]] Ang [[Ge'ez nga alpabeto|Ethiyopyanhon]] nga pagsulat sa ka abugida bisan ang pag-usab sa kantingog sa Ethiyopikanhon dili gayod sistematiko. ang ''[[Canadian Aboriginal syllabics]]'' mahimong matawag nga mga abugida bisan panagsa ra kining natan-aw nga ingon ani. Ang labing dako nga hugpong sa mga abugida mao ang [[Brahminhong pamilya]] sa mga pagsulat nga naglakip sa hapit tanang pagsulat sa [[Indiya]] ug [[Habagatang-silangang Asya]] Ang ngalan nga abugida gikan sa unang upat ka mga karakter sa pagkasunod sa Ge'ez nga pagsulat nga gigamit sa ubang mga relihiyosong konteksto. Ang tawag gimugna ni [[Peter T. Daniels]]. ===Petsuryal nga sistema sa pagsulat=== Ang petsuryal nga sinulatan naa'y mga butang nga wala sa alpabeto. Ang simbolo niini wala magrepresentar og tibuok nga ponemo, apan mga elemento (petsur) nga makahimo'g ponemo, sama sa pagkasulti kun sa dapit sa artikulasyon. Buot huna-hunaon ang matag petsur mahimong masulat sa lahi nga letra; ug ang mga abhad kun mga abugida kun bisan ang mga silabaryo mahimong ma petsuryal apan ang labing inila nga sistema aning matanga mao ang Koryanong hangul. Sa hangul ang petsur nga simbolo gikuyog aron makaporma og alpabetikong letra ug kaning mga letra giuban aron mahimong blokeng silabiko aron ang sistema magu-uban sa tuloka ang-ang sa ponolohikal nga representasyon. ===Libog nga mga sistema=== Ang kasagaran sa mga sistema sa pagsulat dili usa lang ka matang. Pananglitan sa Iningles nga sistema sa pagsulat migamit kini og mga logogramo sama sa #, $, ug &. Usab ang tanang logograpikong sistema sa pagsulat naay mga ponetikong katugbang, kon naa man kini sa silabaryo, sama sa Ininsik nga ("logo-silabiko"), kun abjad ug sa Ehiptohanon nga ("logo-katingog"). Ang ubang mga pagsulat mga libog kaayo. Ang mga [[semi-silabaryo]] sa kaarang Espanya kay mga silabiko sa [[plosibong katingog|plosibo]] sama sa ''p, t, k,'' apan ang alpabetiko sa ubang mga katingog. Sa ubang bersyon, ang mga patingog isulat og balik human sa silabikong titik, nga naghimo og alpabetikong pagsulat, ug sa ubang tulo naay titik sa /Cu/ ug lain sa /Ca/ ug /Ci/. Hinuon ang tanang mga patingog gisulat sama sa Brahmikong mga abugida, ang titik nga /Ca/ gigamit lamang isip katingog. ==Direksyonalidad== Ang mga lain-laing mga pagsulat naa'y lain-laing direksyon sa pagsulat. Ang mga karaang mga alpabeto mahimong magsulat sa bisan unsang direksyon: mamahimong pahigda (wala ngadto sa tuo kun tuo ngadto sa wala) ug pabarog (pataas ug paubos). Mahimo usab nga ''[[boustrophedon]]'': nga magsugod sa pahigda sa usa ka direksyon unya inig human sa linya padulong sa pabaling direksyon. Ang [[Ehiptohanong heroglipo]] usa ka pagsulat nga ang sugod sa linya gisulat nga pahigda nga mag-agad sa direksyon diin nag-atubang ang mga hayop ug tawo nga ideyogramo. Ang [[Grineyegong alpabeto]] ug iyang mga misunod nga alpabeto naggamit sa wala ngadto sa tuo nga direksyon, gikan sa taas ngadto sa ubos sa panid. Sa ubang mga pagsulat sama sa [[Arabikong alpabeto|Arabiko]] ug [[Hebreyong pinulongan|Hebreyo]] nahimong tuo ngadto sa wala. Ang mga pagsulat nga migamit og [[Ininsik nga karakter]] gisulat nga pabarog (ibabaw paubos) gikan sa tuo ngadto sa walang bahin sa panid apan karon panagsa na lang nga gisulat nga pinaingon ani tungod sa [[Kasadpang kultura|Kasadpan]] nga mga impluwensya, nagtubong panginahanglan sa pagsulod og mga termino sa [[Romahong alpabeto]] ug teknikal nga limitasyon sa mga ''format'' sa ''[[electronic document]]''. Ang [[Mongoliyanong alpabeto]] usa ka talagsaon kay mao lamang kini ang gisulat nga taas paubos, wala ngadto sa tuo. Kani nga direksyon naggikan sa karaang Semitikanhong direksyon pinaagi sa pagtuyok sa panid og 90° [[Pataknaan ug bali sa taknaan|pabali sa taknaan]] aron maora'g hulagway sa [[Ininsik nga pagsulat]]. Ang mga pagsulat nga gisulat palayo sa tigsulat gikan sa ibabaw paubos gigamit usab sa ubang mga dapit sa [[Mga pinulongan sa Pilipinas|Pilipinas]] ug [[Indonesia]] ==Mga pakisayran== * Coulmas, Florian. 1996. ''The Blackwell encyclopedia of writing systems''. Oxford: Blackwell. * [[Peter T. Daniels|Daniels, Peter T.]], and William Bright, eds. 1996. ''The world's writing systems''. Place: Name. ISBN 0-19-507993-0. * DeFrancis, John. 1990. ''The Chinese Language: Fact and Fantasy''. Honolulu: University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-1068-6 * Hannas, William. C. 1997. ''Asia's Orthographic Dilemma''. University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-1892-X (paperback); ISBN 0-8248-1842-3 (hardcover) * Rogers, Henry. 2005. ''Writing Systems: A Linguistic Approach''. Oxford: Blackwell. ISBN 0-631-23463-2 (hardcover); ISBN 0-631-23464-0 (paperback) * Sampson, Geoffrey. 1985. ''Writing Systems''. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 0-8047-1756-7 (paper), ISBN 0-8047-1254-9 (cloth). * Smalley, W. A. (ed.) 1964. ''Orthography studies: articles on new writing systems''. London: United Bible Society. ==Mga sumpay sa gawas== * [http://www.decodeunicode.org/ decodeunicode] Unicode Wiki with all 98,884 Unicode 5.0 characters as gifs in three sizes * About African writing systems by the [[John Henrik Clarke Africana Library]] at [[Cornell University]]: ** http://www.library.cornell.edu/africana/Writing_Systems/Welcome.html * General about writing systems * [http://www.omniglot.com/writing/alphabets.htm Omniglot](e.g. [http://omniglot.com/writing/alphabetic.htm Alphabetic Writing Systems], with many free script fonts) * [http://www.ancientscripts.com/ws.html Ancient Scripts: Home](Site with some introduction to different writing systems and group them into [http://www.ancientscripts.com/ws_types.html origins]/[http://www.ancientscripts.com/ws_types.html types]/[http://www.ancientscripts.com/ws_families.html families]/[http://www.ancientscripts.com/ws_regions.html regions]/[http://www.ancientscripts.com/ws_timeline.html timeline]/[http://www.ancientscripts.com/ws_atoz.html A to Z]) * [[Michael Everson]]'s [http://www.evertype.com/alphabets/index.html Alphabets of Europe] * The [http://www.unicode.org/ Unicode Consortium] * [http://scriptorium.17.forumer.com/index.php Scriptorium Bulletin Board] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080919190337/http://scriptorium.17.forumer.com/index.php |date=2008-09-19 }} &mdash; A forum devoted to writing systems 1xmqj4hwebmy4yksuy778q35l5lq23g 0 38651 34902278 30849162 2022-07-26T14:21:08Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki <blockquote>''Gihisgotan niining panira ang usa ka tipong pangheyograpiko sa mga pinulongang gipanggamit sa sulod sa Pilipinas. Para sa tipong panglinggwistika nga nakapailalom sa banayng Awstronesyo, padayon sa [[Mga Pinulongang Pilipinhon|Mga pinulongang Pilipinhon]].''</blockquote>{{DISPLAYTITLE:Mga Pinulongan sa Pilipinas}} [[Payl:KWF Linguistic Atlas of the Philippines (Overview).png|alt=Mapa sa mga Pinulongan sa Pilipinas|thumb|Pagpakita sa kung diin gipanggamit ang mga pinulongan sa tibuok Pilipinas, gimugna sa KWF (''Komisyon sa Wikang/Pinulongang Filipino'')]] Ang '''mga pinulongan sa Pilipinas''' mao ang kinatibuk-ang tawag sa tanang mga pinulongang gigamit sa sulod sa [[Pilipinas]], lakip na ang mga langyaw nga pinulongan sama sa [[Lán-nâng]] nga diyalektong Pilipinhon sa Inintsik ug mga pinulongang kriolyo sama sa [[Pinulongang Tsabakano|Tsinabakano]]. Sakop niini ang [[Mga Pinulongang Pilipinhon|'''mga''' '''Pinulongang Pilipinhon''']]''',''' ang tawag sa panglinggwistikong tipon sa mga lumadnong pinulongan sa Pilipinas ug sakop sa [[Mga pinulongang Awstronesyo|banay sa mga pinulongang Awstronesyo]] . Sa pagkakaron, adunay giilang mga 120 hangtod sa mga 187 ka pinulongan sa Pilipinas, depende sa pagkamatang-matang.<ref name=":0">[https://www.ethnologue.com/country/PH Phillipines]. ''Ethnologue''</ref><ref>McFarland, C. D. (1994). "Subgrouping and Number of Philippine Languages". ''Philippine Journal of Linguistics''. '''25''' (1–2): 75–84. ISSN [[issn:0048-3796|0048-3796]]</ref><ref>Giila sa Komisyon sa Wikang Filipino nga adunay 134 ka pinulongan ug 1 ka nasudnong pinulongan (Filipino) nga gigamit sa Pilipinas didto sa ilang mapang ''Atlas Filipinas'' nga namantala pagka-2016.</ref> Giila sa [https://www.officialgazette.gov.ph/constitutions/1987-constitution/ batakang balaod sa Pilipinas pagka-1987] ang Filipino, ang batakang daiyang-pinulongan sa [[pinulongang Tagalog|Tinagalog]], isip nasudnong pinulongan, kauban ang [[Iningles]] isip pinulongang opisyal; giila ra ang ubang mga pinulongan sa Pilipinas isip mga pinulongang pangtabang, apan walay tarong nga pagpatin-aw gikan sa kagamhanan bahin niini.<ref>Gonzales, A. (2010). The language planning situation in the Philippines. ''Journal of Multilingual and Multicultural Development, 19''(5), 297-525. https://doi.org/10.1080/01434639808666365</ref> == Ang Mga Nasudnon ug Opisyal nga mga Pinulongan == === Kaagi === Sa sulod sa tulo ka gatosayng tuig nga napailalom ang Pilipinas sa Espanya isip usa ka kolonya, nahimo og pinulongang opisyal ang Espanyol sa nasod ug nahimo na gayong [[lingua franca]] sa nasod atong ika-19 ug ika-20 nga gatosayng tuig. Pagka-1863, gipagawas sa Espanya ang usa ka kamandoang nagpalakaw og [[:en:Universal_access_to_education|bangkaagang pangtanan]] kung diin nahimo ang mga tunghaang pangpubliko nga nagtudlo gamit ang [[Kinatsila|Inespanyol]].<ref name=":4">[http://countrystudies.us/philippines/53.htm "Philippines – Education"]. ''CountryStudies.us''. Retrieved March 15, 2015.</ref> Kani sang pinulongana ang gigamit sa Rebolusyong Pilipinhon, ug mao say pinulongang giila sa Batakang Balaod sa Malolos pagka-1899 isip pinulongang opisyal sa Kinaunhang Republikang Pilipinhon.<ref>Article 93 of the [[:en:Malolos_Constitution|Malolos Constitution]] reads, "Art. 93. The use of languages spoken in the Philippines shall be optional. This use cannot be regulated except by virtue of law, and solely for acts of public authority and in the courts. For these acts the Spanish language will be used in the meantime."</ref> Nakainespanyol gani ang kasagaran ganing sulat sa nasudnong bayani nga si Jose Rizal. Gitataw ni Lucino de la Rosa nga sa sinugdanan sa ika-20 nga gatosayng tuig, halos 60% sa kamulopyoan sa Pilipinas ang gagamit og Espanyol isip ika-1, ika-2, kun ika-3 nilang pinulongan. Human sa pagsakop sa Amerika sa Pilipinas ug ang pagpalakaw sa paggamit og Iningles, naghinay-hinay og kahina ang kabantog sa pinulongang Espanyol, labaw na sa mga tuigang 1940. Sa ilawom sa Estados Unidos, nagsugod na ang pagtudlo og Iningles sa mga tunghaan. Pagka-1901, Iningles na ang pinulongang pangtudlo sa mga pangpublikong tunghaan. Halos 600 ka mga magtutudlo (gitawag sila nga mga "Thomasite") nga sakay sa USAT Thomas ang niabot anang tuiga ug gipulihan ang mga sundalong nagbarog isip mga magtutudlo atong mga panahona. Gidugang pa sa batakang balaod sa 1935 nga mahimong pinulongang opisyal ang Iningles kauban sa Inespanyol. Aduna say probisuon ning batakang balaora nga nagpanawag taas balay balaoranan nga "magpalakaw og mga tulumanong makahimo ug makapalambo og usa ka nasudnong pinulongan nga nakabase sa mga lumadnong pinulongan" (hinubad). Pagka-Nobyembre-12 sa 1937, gihimo sa Kinaunhang Nasudnong Tipon ang Instityut sa Nasudnong Pinulongan kung diin gipili ni kanhing pangulong Manuel L. Quezon si Jaime C. De Veyra, nga usa ka mamulongay og Winaray, nga mangulo sa komite sa mga mamulongay sa mga pinulongang rehiyonal. Tuyo nila atong komiteha ang makapili og usa nasudnong pinulongan gikan sa mga rehiyonal nga mga pinulongan. Sa katposan, ang pinulongang Tagalog ang ilang napiling batakang pinulongan pagka-Desyembere-30 sa 1937, tungod kay kani dawng pinulonga ang pinakagigamit og pinakalambo nga pinulongang lumadnon.<ref>Manuel L. Quezon (December 1937). [http://www.quezon.ph/wp-content/uploads/2007/05/mlq-speech-national-language-1.pdf "Speech of His Excellency, Manuel L. Quezón, President of the Philippines on Filipino national language"] (PDF). p. 4. Retrieved January 14, 2009.</ref> Pagka-1939, giusab ni kanhing presidente Manuel L. Quezon ang ngalan sa pinulongang Tagalog sa ''Wikang Pambansa'' ("Nasudnong Pinulongan" sa Binisaya). <ref>Gonzalez, Andrew (1998). [https://web.archive.org/web/20070616101625/http://www.multilingual-matters.net/jmmd/019/0487/jmmd0190487.pdf "The Language Planning Situation in the Philippines"] (PDF). ''Journal of Multilingual and Multicultural Development''. '''19''' (5, 6): 487–525. doi:[[doi:10.1080/01434639808666365|10.1080/01434639808666365]]. Archived from the [http://www.multilingual-matters.net/jmmd/019/0487/jmmd0190487.pdf original] (PDF) on June 16, 2007. Retrieved March 24, 2007.</ref> Giusab pa og dugang ang ngalan sa pinulongan ni kanhing Kalihim sa Bangkaagan nga si Jose Romero pagka-1959 ug nahimo kining ''Pilipino''. Giila sa batakang balaod sa Pilipinas pagka-1973 ang pinulongang Pilipino isip kaopisyal nga pinulongan sa Iningles, ug gihingalan dinhi ang pagpalambo sa usa ka nasudnong pinulongan nga maila sa ngalang ''Filipino''. Dugang pa, nahibalik sa pagkaopisyal ang Inespanyol atong gipirmahan ni kanhing pangulong Marcos ang Kamandoang Pangpangulo Ihap-155, suhil-1973.<ref name=":5">[http://www.chanrobles.com/presidentialdecrees/presidentialdecreeno155.html "Presidential Decree No. 155 : Philippine Laws, Statutes and Codes".] Chan Robles Virtual Law Library. Retrieved March 15, 2015.</ref> Giila sa Batakang Balaod sa Pilipinas pagka-1987 and Filipino isip nasudnong pinulongan. Ang Finilipino ug Iningles ang mahimong mga pinulongang opisyal ug ilhon ang ubang mga pinulongang rehiyonal isip mga opisyal nga pinulongang pangtabang sa ila-ilahang mga karehiyonan (apan walay paghingalan sa piling pinulongan). Angay sad ipadasig ang paggamit sa Inespanyol ug Inarabigo isip mga pangtabang nga pinulongan apan walay pagpugos sa ilahang paggamit.<ref>'''Article XIV, Sec 7''': For purposes of communication and instruction, the official languages of the Philippines are Filipino and, until otherwise provided by law, English. The regional languages are the auxiliary official languages in the regions and shall serve as auxiliary media of instruction therein. Spanish and Arabic shall be promoted on a voluntary and optional basis.</ref> Gihingalan sad ang Filipino isip nasudnong pinulongan nga dapat "ipalambo ug ipadato base sa mga lumadnong pinulongan ug langyaw nga mga pinulongan sa Pilipinas" (Hinubad). Bisan pa og wala gayod gipatino sa batakang balaod, ang Filipino kay halos walay kalahian sa daiyang-Tagalog sa kabeserang Manila; apan aduna nay mga kapunongang sama sa Unibersidad sa Pilipinas nga nagsugod og pagmantala og mga kapulonganang sama sa ''UP Diksyonaryong Filipino'' kung diin adunay mga nagkadaiyang pulong nga naggikan sa ubang mga pinulongan sa Pilipinas nga nakalakip. Ang kani sang batakang balaorana maoy pinakaunang niila sa ubang mga pinulongang rehiyonal. Gihingalan sad ning batakang balaorana ang Inespanyol ug Inarabigo nga angay ipadasig ang paggamit apan walay pagpugos nga mahitabo. Nahimo sa Balaod Pangrepublika Ihap-7104, nga gidason pagka-Agosto-14 sa 1991, ang Komisyon sa Pinulongang Filipino nga laktod nga gidumalaan sa Pangulo ug gitahas sa pagkoordinar ug pagpadasig sa mga pagpanukiduki nga alang sa pagpalambo, pagpakatapo, ug pagpatunhay sa Finilipino ug uban pang mga pinulongan sa Pilipinas.<ref>[http://www.chanrobles.com/republicactno7104.htm "Commission on the Filipino Language Act"]. Chan Robles Law Library. Retrieved July 19, 200</ref> Pagka-Mayo-13 sa 1992, gipalakaw sa komisyon ang Gimbut-an Ihap 92-1 nga naghingalan sa Filipino isip<blockquote>...mao ang lumadnong pinulongan nga gisulat ug gisulti sa Kamaynilaan ug uban pang mga sentrong urban sa Pilipinas isip pamaagi sa pagkinomunikaray sa nagkadaiyang mga panong-etniko.<ref>[http://wika.pbworks.com/Resolusyon%20Blg%2092-1 "Resolusyon Blg. 92-1"] (in Filipino). Commission on the Filipino Language. May 13, 1992. Retrieved March 24, 2007.</ref></blockquote> [[Payl:Major Philippine languages.png|thumb|Ang mapa sa 12 ka mga inilang pantabang nga pinulongan sa Pilipinas, base sa mga mapa sa Ethnologue]] === Ang mga Giilang Pinulongan === === Kasamtangang Kahimtang sa Pagkagamit sa mga Pinulongan === Ang Filipino mao ang batakang pinulongang Tinagalog nga kasagaran gigamit ra sa Kamaynilaan.<ref>Takacs, Sarolta (2015). [https://books.google.com/books?id=u1TrBgAAQBAJ&pg=PA659 ''The Modern World: Civilizations of Africa, Civilizations of Europe, Civilizations of the Americas, Civilizations of the Middle East and Southwest Asia, Civilizations of Asia and the Pacific''.] Routledge. p. 659. ISBN [[:en:Special:BookSources/978-1-317-45572-1|<bdi>978-1-317-45572-1</bdi>.]]</ref> Parehong gigamit ang Finilipino ug Iningles sa mga palaw sa kagamhanan, bangkagaan, pagmantala, pagsibya, ug sa mga patigayon, kung diin magamit ra sad usahay ang ubang mga pinulongang lumadnon.<ref>Brown, Michael Edward; Ganguly, Sumit (2003). [https://books.google.com/books?id=fcoDezu1ABoC&pg=PA324 ''Fighting Words: Language Policy and Ethnic Relations in Asia''.] MIT Press. pp. 323–325. [[:en:Special:BookSources/978-0-262-52333-2|ISBN <bdi>978-0-262-52333-2</bdi>]]. Retrieved August 4, 2020.</ref> Adunay daghan nga mga hinulam nga pulong ang Finilipino gikan sa Sinanskrit,<ref>Haspelmath, Martin (2009). ''Loanwords in the World's Languages: A Comparative Handbook''. De Gruyter Mouton. p. 724. ISBN <bdi>978-3-11-021843-5</bdi>.</ref> Minalay<ref>Rainier Alain, Ronda (March 22, 2013). [https://www.philstar.com/headlines/2013/03/22/922576/bahasa-schools-deped-eyes-2nd-foreign-language "Bahasa in schools? DepEd eyes 2nd foreign language".] ''The Philippine Star''. Retrieved Ju</ref>, Inintsik,<ref>Chan-Yap, Gloria (1980). [[iarchive:hokkienchinesebo0000chan|''Hokkien Chinese borrowings in Tagalog''.]] Dept. of Linguistics, School of Pacific Studies, Australian National University. p. [[iarchive:hokkienchinesebo0000chan/page/5|5]]. ISBN <bdi>[[:en:Special:BookSources/978-0-85883-225-1|978-0-85883-225-1]]</bdi>. <q>The number of loanwords in the domain of cookery is rather large, and they are, by far, the most homogeneous of the loanwords.</q></ref><ref>Joaquin, Nick (2004). ''Culture and history''. Pasig City. p. 42. ISBN <bdi>[[:en:Special:BookSources/978-971-27-1426-9|978-971-27-1426-9]]</bdi>. OCLC [https://www.worldcat.org/oclc/976189040 976189040.]</ref> Hinapon,<ref>Potet, Jean-Paul G. (2016). ''[https://books.google.com/books?id=jvOjDAAAQBAJ Tagalog Borrowings and Cognates]''. Raleigh, NC: Lulu Press, Inc. p. 343. ISBN <bdi>[[:en:Special:BookSources/978-1-326-61579-6|978-1-326-61579-6]]</bdi>.</ref> ug Ninahuatl (pinaagi sa Inespanyol).<ref>[https://web.archive.org/web/20180413185616/https://news.mb.com.ph/2017/06/28/mexico-our-older-sister/ "Mexico, our older sister".] ''Manila Bulletin News''. Archived from the [https://news.mb.com.ph/2017/06/28/mexico-our-older-sister/ original] on April 13, 2018. Retrieved April 13, 2018.</ref> Ang Finilipino mao ang opisyal nga pinulongan sa bangkagaan, apan labing ubos ang iyahang kabantogan isip pinulongan sa pagmantala kung itandi sa Iningles (liban na lang sa pipila ka mga sakop, sama sa komiks) ug labing ubos ba ang kabantogan sa Finilipino sa mga kasulatan ug mga hilisgotang pang-akademiko, pang-alamdag, ug pangteknikal. Ang Finilipino mao ang lingua franca sa tanang dapit sa Pilipinas, lakip na sa mga dakbalangay sa mga Pilipinong Gumagawas-nasod, ug mao sad ang kinalabihang pinulongang gigamit sa Kusog Panghinagiban sa Pilipinas (liban na lang sa pipila ka gagmayng bahin sa mga kinomisyong opiser corp nga naggikan sa mga datong pamilya kun sa taas-taas nga bahin sa ling-ong tunga-tunga) ug mao say pinulongan sa kasagaran sa serbisyong sibi nga kasagaran kay dili mga Tagalog. Adunay lain-laing mga matang sa diglossia nga anaa sa Pilipinas. Mahimo nga gamiton sa mga lumulopyo sa usa ka rehiyon ang unang pinulongan sa ilahang dapit kun ang lingua franca sa rehiyon aron mag-inistoryahanay sa usa'g usa, apan gamiton nila ang ang mga langyaw nga pinulongan aron makig-istorya sa mga langyaw kun gamiton nila ang Finilipino kun Tinagalog aron makig-istorya sa mga taga-ubang-rehiyon. Lagmit sad sa mga Pilipino ang paggamit og code-switching sa Iningles ug Tagalog (Taglish) kun Iningles ug Binisaya (Bislish). Giila sa batakang balaod sa Pilipinas ang paggamit sa mga pinulongang bernakular isip mga pinulongang pangtabang sa mga probinsya kung diin dili lingua franca ang Finilipino. Kalagmitan sa mga Pilipino ang mga polyglot kun multilingual. Sa kaso kung diin ang pinulongang bernakular ang lingua franca sa rehiyon, gamiton sa mga Pilipino ang Finilipino sa mga kabutangang ligdong samtang ang mga pinulongang rehiyonal ang gamiton sa mga dili-ligdong nga mga kabutangan; mao kini ang matuod nga kahimtang sa mga dapit gawas sa Kamaynilaan sama sa Camarines Norte kung diin gigamit ang Binikolano ug sa Davao kung diin gigamit ang Binisaya. Labi na ning kahimtanga sa ubang mga dapit nga naggamit sa mga pinulongang Pangasinan, Kapampangan, Bikol, Waray, Hiligaynon, Sambal, ug Maranao, kung diin hinay-hinay nga nagkawalay kabantogan ang mga sinulat nga daiya aning mga pinulonga ug napulihan na sa Filipino. Ang nahilahi lang aning kahimtanga mao ang Sugbo, kung diin Binisaya ang gigamit sa mga dili ligdong nga kabutangan ug lalom nga Binisaya (Daiyang-pinulongang Sialo-Carcar) ang gigamit sa mga ligdong nga kabutangan.<ref>Endriga, Divine Angeli (2010). ''T[https://mlephil.wordpress.com/2012/04/04/the-dialectology-of-cebuano/ he Dialectology of Cebuano: Bohol, Cebu and Davao]''. [http://mothertongue-based.blogspot.com/2010/01/plenary-sessions-doing-mother-tongue.html 1st Philippine Conference Workshop on Mother Tongue-Based Multilingual Education held from February 18–20, 2010]. Capitol University, Cagayan de Oro.</ref> Bisan pa man og giila ning mga pinulonga isip hinilabing-gamit nga mga pinulongan sa mga balaorang Pilipinhon, gamay lang, kung wala gayoy pagsangga, pagpaluyo, kun pagbulig gikan sa kagamhanan aron mapadayon ang paggamit aning mga pinulongana ug mapadayon ang ilahang pagkabuhi. Apan, mahimo pa kining magbag-o, dala sa mga nakitang bag-ong kausaban sa polisiya sa nasod. <ref>Ricardo Ma. Nolasco. [http://wika.pbworks.com/Maraming+Wika,+Matatag+na+Bansa+-+Chairman+Nolasco "Maraming Wika, Matatag na Bansa - Chairman Nolasco" (in Filipino).] [[:en:Commission_on_the_Filipino_Language|Commission on the Filipino Language]]. Retrieved October 4, 2007.</ref> Aduna pay laing matang sa diglossia nga makita sa nasod, mao kini ang diglossia nga nahitabo sa mga rehiyonal nga pinulongan ug mga minoridad nga pinulongan. Aning mga hilisgotana, tawgon ang mga rehiyonal nga mga pinulongan sa ngalang acrolect samtang ang mga minoridad nga pinulongan tawgon sa ngalang basilect. Aning kasoha, gamiton ra sa mga mamulongay ang mga minoridad nga mga pinulongan sa mga pangsuod nga sakop, sama sa banay kun tribo sa mamulongay, ug gawas niini, gamiton sa mamulongay ang pinulongang rehiyonal apan magamit gihapon niya ang Filipino sa mga kabutangang ligdong. Lahi sa kaso sa mga pinulongang rehiyonal, kanunay nga kuyaw sa pagkawala ug pagkamatay ning mga pinulongang minoridad tungod kay labing gipili na sa mga mamulongay ang mga rehiyonal nga pinulongan kun labing gipili ang Filipino, sama sa Pinampangga.<ref>Mendoza, S. L. (2011). Ang usaping pang-wika sa bagong yugto ng pantayong pananaw: Ang panloob na hamon ng pluralismo. Social Science Diliman, 7(1) 37-62. <nowiki>https://journals.upd.edu.ph/index.php/socialsciencediliman/article/view/2302</nowiki> </ref> Labaw pa, kadaghanan aning mga mamulongaya ang wala nahanas sa pagsulat sa ilahang mga pinulongan ug kuyaw nga katibuk-ang mawala tungod sa kahuwaw sa mga kasulatan. Dugang pa sa Finilipino ug Iningles, aduna na say ubang mga pinulongang gisugyot nga magbarog isip mga nasudnong pinulongan. Lakip sa mga pinakabantogang sugyot mao ang sugyot sa paggamit og Hinapon<ref>Gonzales, Richard DLC. [https://www.academia.edu/26500370 "NIHONGO NO BENKYOU: WHY AND HOW FILIPINOS LEARN JAPANESE LANGUAGE"].</ref><ref>[https://www.slideshare.net/animation0118/similarities-and-differences-between-japan-and-philippine-cultures "Similarities and Differences between Japan and Philippine Cultures"]. ''www.slideshare.net''.</ref> ug Inespanyol.<ref>Weedon, Alan (August 10, 2019). [https://www.abc.net.au/news/2019-08-10/inside-the-push-to-bring-back-spanish-into-the-philippines/11356590 "The Philippines is fronting up to its Spanish heritage, and for some it's paying off"]. ''ABC News''. Retrieved December 23, 2020.</ref><ref>Felongco, Gilbert (December 5, 2007). [https://gulfnews.com/news/asia/philippines/arroyo-wants-spanish-language-in-schools-1.217121 "Arroyo wants Spanish language in schools"]. ''GulfNews''. Retrieved August 6, 2018.</ref>[[Payl:Philippine languages per region.png|thumb|Ang mga hilabing-gamit nga mga pinulongan sa matag rehiyon. Ang mga rehiyong adunay nakabutang nga dayamong itom mao ang mga rehiyon kung diin naay minoridad nga labihong gagamit sa pinulongan.]] == Mga Lumadnong Pinulongan sa Pilipinas == Adunay giihap nga 175 ka mga lumadnong pinulongang gigamit sa Pilipinas karon, matod sa Ethnologue.<ref name=":0" /> Aning mga pinulongana, halos tanan kanila lakip sa tipon sa '''mga Pinulongang Pilipinhon''' nga sakop sa banay mga Pinulongang Malayo-Polynesian nga nakapailalom sa banay sa mga pinulongang Awstronesyo. Ang [[Sinama-Binadyaw|Sinama-Badyaw]] ra ug pipila ka mga pinulongan sa Palawan ang wala nakalakip niining tipona. Sa pagkakaron, adunay pipila ka mga lumadnong pinulongan sa Pilipinas nga gigamit sa kadaghanang mga Pilipino<ref name=":0" />.Mao kini sila ang: # [[Pinulongang Bikol|Binikolano (Sentral)]] # [[Sinugboanon|Binisaya (Sinugboanon)]] # [[Hiligaynon|Hiniligaynon]] # [[Pinulongang Iloko|Inilokano]] # [[Pinulongang Kapampangan|Pinampangga]] # [[Minasbatenyo]] # [[Pinulongang Pangasinan|Pinanggasinan]] # [[Tinagalog|Tinagalog (Giila sab isip Filipino)]] # [[Tausug (pinulongan)|Tinausug]] # [[Winaray]] Aning mga pinulongana, adunay upat ka buok nga adunay labaw sa 9 ka yukot nga mga lumadnong mamulongay: * Tinagalog * Binisaya * Inilokano * Hiniligaynon ug asuna say napulo ka buok nga adunay gikan sa 1 ka yukot hangtod sa 3 ka yukot nga mga lumadnong mamulongay: * Winaray * Binikolano * Pinampangga * Pinangasinan * Minaranaw * Tinausug * Minaguindanao * Tsinabakano * Kinaray-a * Sinurigaonon Usa kung daghan pa ani nila ang gigamit sa labaw sa 90% sa kamulupyoan. Giila ni Robert Blust ang usa ka ubos-bananyg Pilipinhon kung diin nalakip sad ang mga pinulongan sa Amihanang Sulawesi ug ang Pinulongang Yami sa Taiwan, apan naliban ang mga pinulongang Sama-Badyaw sa Kapupud-ang Tawi-Tawi, ug pipila sad ka mga pinulongang Amihanang Borneonhon nga gigamit sa Habagatang Palawan. Ang Ineskaya kay usa ka minugnang pinulongang pangtabang nga gihimo isip pangatawo sa Binol-anong nasod pagkahuman sa gira sa Pilipinas-batok-sa-Amerika. Gigamit ning pinulongana sa abot og mga 500 ka mga tawo. Adunay teyoryang gidalit sa tigom sa Tipong Panglinggwistika sa Berkeley pagka-2010 nga nag-ingon nga ang mga lumadnong sinulatan sa Sumatra, Sulawesi, ug sa Pilipinas kay naggikan sa usa ka nag-unang matang sa Sinulatang Ginudyarat.<ref>Miller, Christopher (2010). [https://escholarship.org/content/qt4q6906nz/qt4q6906nz.pdf?t=o8eipw "A Gujarati Origin for Scripts of Sumatra, Sulawesi and the Philippines"] (PDF). ''Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society''. '''36''' (1): 276. doi:[[doi:10.3765/bls.v36i1.3917|10.3765/bls.v36i1.3917]]. ISSN [[issn:2377-1666|2377-1666]].</ref> === Pagsinabtanay === Kadaghanan sa mga mamulongay sa mga pinulongan sa Pilipinas ang dili magkasinabtanay. Kasagaran sa mga giilang dayalekto lang kay lahi gayod diay nga mga pinulongan ug usahay ang mga giilang mga pinulongan, mga dayalekto ra diay sa usa pinulongan. Sayop nga gitawag og mga dayalekto ang mga pinulongan sa Pilipinas tungod sa mga sayop nga pulong ga gipanggamit sa mga kasulatan niadtong panahong Amerikanhon pagka-1898 hangtod sa 1946.<ref>Gonzalez, Andrew (1998). [https://web.archive.org/web/20070616101625/http://www.multilingual-matters.net/jmmd/019/0487/jmmd0190487.pdf "The Language Planning Situation in the Philippines"] (PDF). ''Journal of Multilingual and Multicultural Development''. '''19''' (5, 6): 487–525. doi:[[doi:10.1080/01434639808666365|10.1080/01434639808666365]]. Archived from [http://www.multilingual-matters.net/jmmd/019/0487/jmmd0190487.pdf the original] (PDF) on June 16, 2007. Retrieved March 24, 2007.</ref> Bisan pa man og maingon nga aduna gayoy gatosan ka mga dayalekto sa Pilipinas, sa ilang pagkahadaiya, dili moubos sa 120 ka buok ang maingon gayong mga pinulongan, ug kadaghanan pa aning mga pinulongana na labing halahi sa ilang mga silingang pinulongan kung itandi sa pagkahalahi sa pipila ka mga inila na gayong mga pinulongang Europeo sama sa Pinranses kung itandi sa Inespanyol. Makita ang kalahian sa mga nagkadaiyang mga pinulongan sa Pilipinas pinaagi sa mga paghubad sa giingong nasudnong kasultian sa Pilipinas.<ref>[http://iloko.tripod.com/philproverb.html The Philippine National Proverb]^{[[:en:Wikipedia:Reliable_sources|[''<nowiki>Sinanghirang Kaduha-duhaan?]</nowiki>'']]}</ref> {| class="wikitable" !Pinulongan !Hinubad |- ! colspan="2" |'''Sa mga Langyawng Pinulongan sa Pilipinas''' |- ![[Iningles]] |If they do not (know how to) look back at their past (where they came from), they will not reach their destination. (Those who forget their roots will not grasp their future) |- ![[Kinatsila|Inespanyol (Kinatsila)]] |El que no sabe mirar atrás, de donde viene, nunca llegará a su destino. |- !Hinokkien Pilipinhon (Lán-nâng-ōe) |Hí-gê lâng é bô khòaⁿ kāi-kī ê kiâⁿ lō͘ [許個儂彼無看家己的行路], é bô tang kàu lō͘. [彼無當到路] |- !Minalay (Binahasang Malaysianhon ug Indonesianhon) |Orang yang melupakan asal-usulnya tak mungkin mencapai tujuannya. |- ! colspan="2" |Sa mga Lumadnong Pinulongan sa Pilipinas |- !Inaklanon |Ro uwa' gatan-aw sa anang ginhalinan hay indi makaabut sa anang ginapaeangpan. |- !Inasi (''Bantoanon'') |Kag tawong waya giruromroma it ida ginghalinan, indi makaabot sa ida apagtuan. |- !Binolinao |Si'ya a kai tanda' nin lumingap sa pangibwatan na, kai ya mirate' sa keen na. |- !Binontoc (''Ifuntok'') |Nan Adi mang ustsong sinan narpuwan na, adi untsan isnan umayan na. |- !Binotolan |Hay ahe nin nanlek ha pinag-ibatan, ay ahe makarateng ha lalakwen. |- !Binutuanon |Kadtong dili kahibalo molingi sa iyang gigikanan, dili makaabot sa iyang adtu-an. |- !Minirayang Kasadpang Binikol (''Ligao'') |Kan idi tatao magkiling sa inalian, idi makaabot sa papaidtuhan |- !Binuhinong Binikol (''Buhi'') |Yu di nikiling sa pinagalinan, di makaantos sa pupuntahan. |- !Tinunga-tungang Binikol (''Canaman'') |An dai tataong magsalingoy sa saiyang ginikanan, dai makakaabot sa padudumanan. |- !Ginubatnong Binikol (''Gubat'') |An diri maaram mag-imud sa pinaghalian, diri makaabot sa pakakadtu-an. |- !Minirayang Kasidlakang Binikol (''Daraga'') |Su indi tataw makarumdom nung ginitan, indi makaabot sa adunan. |- !Miniraya Kasadpang Binikol (''Oas'') |Kan na taw na idi tataw mag linguy sa sanyang inalian, idi man maka abot sa sanyang paidtunan. |- !Rininconadang Biinkol (''Iriga'') |A dirî tattaoŋ maglīlî sa pinaŋgalinan, dirî makaaābot sa pig-iyānan. |- !Kinapisnon |Ang indi kabalo magbalikid sa iya ginhalinan, indi makalab-ot sa iya palakadtuan. |- !Binisayang Binol-anon |Sija nga dî kahibáwng molíngì sa íjang gigikánan, dî gajod makaabot sa íjang padulngan. |- !Binisayang Sinugboanon |Ang dî kahibáw molíngis' íyang gigikánan, dî gyod makaabots' íyang padulngan |- !Binisaya (Batakang Daiya) |Ang dílì kahibalo molíngì sa iyáhang gigikánan, dílì gayod makaabot sa iyáhang padulngan. |- !Tsinabakanong Kabitenhon |Quien no ta bira cara na su origen no de incarsa na su destinación. |- !Tsinabanakong Ternatenhon |Ay nung sabi mira i donde ya bini no di llega na destinación. |- !Tsinabakanong Sambwangganhon |El Quien no sabe vira el cara na su origen, nunca llega na su destinación. |- !Kinuyonon |Ang ara agabalikid sa anang ing-alinan, indi enged maka-abot sa anang papakonan. |- !Inibanag |I tolay nga ari mallipay ta naggafuananna, ari makadde ta angayanna. |- !Inilokano |Ti tao nga saan na ammo tumaliaw iti naggapuanna ket saan nga makadanon iti papananna. |- !Initawis |Ya tolay nga mari mallipay tsa naggafuananna, mari makakandet tsa angayanna. |- !Hiniligaynon (''Inilonggo'') |Ang indi kabalo magbalikid sang iya nga ginhalinan, indi makaabot sa iya nga pakadtuan. |- !Jinama Mapun |Soysoy niya' pandoy ngantele' patulakan ne, niya' ta'abut katakkahan ne. |- !Pinampangga |Ing e byasang malikid king kayang penibatan, e ya miras king kayang pupuntalan. |- !Kinabalian |An tawo nga dili kabayu mulingi sa ija gingkanan, dili makaabot sa ija pasingdan/paduyungan. |- !Kinaray-a |Ang indi kamaan magbalikid sa ana ginhalinan, indi makaabot sa ana paaragtunan. |- !Minanobo (''Obo'') |Iddos minuvu no konnod kotuig nod loingoy to id pomonan din, konna mandad od poko-uma riyon tod undiyonnan din. |- !Minaranao |So tao a di matao domingil ko poonan iyan na di niyan kakowa so singanin iyan. |- !Minasbateño |An dili maaram maglingi sa ginhalian, kay dili makaabot sa kakadtuhan. |- !Pinangasinan |Say toon agga onlingao ed pinanlapuan to, agga makasabi'd laen to. |- !Kinatandwanesnong Amihanang Binikol |Ang mai batid magkiling sa hinarian, mai makaabot sa pupuntahan. |- !Rinomblon (''Ini'') |Ang tawo nga bukon tigo mag lingig sa iya guinghalinan hay indi makasampot sa iya ning pagakadtoan. |- !Sinambali |Hay kay tanda mamanomtom ha pinangibatan, kay immabot sa kakaon. |- !Sinangil |Tao mata taya mabiling su pubuakengnge taya dumanta su kadam tangi. |- !Sinama |Ya Aa ga-i tau pa beleng ni awwal na, ga-i du sab makasong ni maksud na. |- !Sinurigaonon (Jaun-Jaun) |Adton dili mahibayo molingi sa ija ing-gikanan, dili gajod makaabot sa ija pasingdan. |- !Sinorsogon |An diri mag-imud sa pinaghalian diri makaabot sa kakadtuan. |- !Tinagalog (Tayabas) |''Ang hindi maalam lumingon sa pinaroonan ay hindi makakarating sa paroroonan.'' |- !Tinagalog (Manila kun Filipino) |''Ang hindi marunong lumingon sa pinanggalingan ay hindi makararating sa paroroonan.'' |- !Tinausug |In di' maingat lumingi' pa bakas liyabayan niya, di' makasampay pa kadtuun niya. |- !Winaray (''Leyte'') |An diri maaram lumingi ha tinikangan, diri maulpot ha kakadtoan. |- !Winaray (''Northern Samar'') |An diri maaram lumingi sa tinikangan, diri maulpot sa kakadtoan. |- !Yinakan |Mang gey matau mamayam si bakas palaihan nen, gey tekka si papilihan nen. |} === Mga Daiyang-Pinulongan === Tungod sa kasaypanan sa mga termino nga gigamit sa pagpasabot sa kahimtangang panglinggwistika sa nasod, kadaghanan sa mga mamulongay sa mga pinulongan ang nagtuo nga dayalekto lang ang ilahang gipanggamit. Sa mga pinulongang adunay daghang mga dayalekto, maglahi-lahi ang kadaiyahan sa mga dayalekto depende sa pinulongan. Ang pinulongang sama sa Tinagalog, Pinampangga, ug Pinanggasinan kay giilang dyutay ra ang kahadaiyang sa mga dayalekto. Giila sab ang Binisaya nga dyutay ra og kahadaiya sa mga dayalekto.<ref>Endriga, Divine Angeli (2010). ''[https://mlephil.wordpress.com/2012/04/04/the-dialectology-of-cebuano/ The Dialectology of Cebuano: Bohol, Cebu and Davao].'' [http://mothertongue-based.blogspot.com/2010/01/plenary-sessions-doing-mother-tongue.html 1st Philippine Conference Workshop on Mother Tongue-Based Multilingual Education held from February 18–20, 2010]''.'' Capitol University, Cagayan de Oro.</ref> Apan sa mga pinulongan sa Bungtong Bikol, labing dako ang kahadaiya sa mga dayalekto. Anaay mga dakbayan ug mga bayan nga adunay ilahang kaugalingong mga dayalekto ug daiya. Nakatala sa ilalom ang lain-laing mga pagkahubad sa hugpulong nga "Nagdugay ba ka adto sa merkado?" sa mga piniling daiyang-Binikol. Misunod sa mga hinubad ang pangalan sa dayalekto ug giiling pinulongan, dayon ang dakbayan kung bayan sa Bikol kung asa sila gigamit. Ang kinaulahiang hinubad kay sa Tinagalog. * Haloy ka duman sa saodan? (Batakang Binikolano sa Baybayon, dayalekto sa Tunga-tungang Bikol; Canaman, Camarines Sur) * Aloy ka duman sa saodan? (Minagarao, Daiyang-Binikolano sa Baybayon; Magarao, Camarines Sur) * Huray ka doon sa saodan? (Biinkolano sa Amihanang Catanduanes kun ''Pinandang Binikolano''; Pandan, Catanduanes) * Naawat ka duman sa saod? (Binikolano sa Habagatang Catanduanes or ''Vinirac nga Binikolano'', dayalekto sa Binikol sa Baybayon; Virac, Catanduanes) * Naәban ikā sadtō sāran? (Rininconadang Binikol; Iriga City) * Nauban ikā sadtō sāran? (Rininconadang Binikol; Nabua, Camarines Sur) * Uban ika adto sa saod? (Linibon, Inalbayng Binikolano; Libon, Albay) * Naәgәy ika adto sa saran? (Binuhinon, Inalbayng Binikolano; Buhi, Camarines Sur) * Eley ka idto sa sed? (Minirayang Kasadpang Binikol, Inalbayng Binikolano; Oas, Albay) * Na-alõy ika idto sa sâran/mercado?(Minirayang Kasadpang Binikol, Inalbayng Binikol; Polangui, Albay) * Naulay ka didto sa saran? (Miniraya Kasidlakang Binikol, Inalbayng Binikol; Daraga, Albay) * Dugay ka didto sa mercado? (Tinicao, Minasbate; Monreal, Masbate) * Awat ka didto sa plasa? (Ginubat, Habagatang Sinorsogon; Gubat, Sorsogon) * Awát ka didto sa rilansi? (Binulan, Habagatang Sinorsogon; Bulan, Sorsogon) * Matagal ka na ba roon sa palengke? (Tinagalog) === Pagtandi-tandi sa mga Pinulongan === Diara ang mga pagtandi-tandi sa pipila ka mga pinulongan sa Pilipinas, lakip na ang mga langyaw nga pinulongan. Bisan pa man og aduna pay gamayng kalibog kung asa ang dapat ilhon isip pinulongan kun dyalekto, gipakita sa talamdan nga adunay mga pagkahisama apan walay pagsinabtanay sa mga mamulongay sa mga nakatala. Nakahan-ay ang mga pinulongan base sa kung diin sila gigamit (Gikan sa amihanan hangtod sa habagatan, dayon kasidlakan hangtod sa kasadpan). {| class="wikitable" !Iningles !one !two !three !four !person !house !dog !coconut !day !new !we (inklusibo) !what !and |- !Inivatan |asa |dadowa |tatdo |apat |tao |vahay |chito |niyoy |araw |va-yo |yaten |ango |kan |- !Inilokano |maysa |dua |tallo |uppat |tao |balay |aso |niog |aldaw |baro |datayo |ania |ken |- !Inifuntok |əsang |tswa |Tulo |əpat |tacu |Afong |aso |inyog |acəw |falu |tsattaku |ngag |ya |- !Inibanag |tadday |dua |tallu |appa' |tolay |balay |kitu |inniuk |aggaw |bagu |sittam |anni |anne |- !Ginaddang |tata |addwa |tallo |appat |tolay |balay |atu |ayog |aw |bawu |ikkanetem |sanenay | |- !Pinangasinan |sakey |duara |talora |apatira |too |abong |aso |niyog |agew |balo |sikatayo |anto |tan/et |- !Pinampanga |métung |adwá |atlú |ápat |taú |bale |ásu |ngungút |aldó |bayu |ikátamú |nanú |ampong/at |- !Sinambal |saya |rwa |tolo |àpat |tawu |balè |aso |ungut |awro |bâ-yo |udèng |ani |tan |- !Tinagalog |isa |dalawa |tatlo |apat |tao |bahay |aso |niyog |araw |bago |tayo |ano |at |- !Binikol sa Baybay |saro |duwa |tulo |apat |tawo |harong |ayam |niyog |aldaw |ba-go |kita |ano |buda |- !Rininconadang Binikol |əsad |darwā |tolō |əpat |tawō |baləy |ayam |noyog |aldəw |bāgo |kitā |onō |ag, sagkəd, sakâ |- !Minirayang Kasadpang Binikol |sad |duwa |tulo |upat |taw |balõy |ayam |nuyog |aldõw |bâgo |kita, sato |uno |dangan, mî, saka |- !Minirayang Kasidlakang Binikol |usad |duwa |tulo |upat |taw |balay |ayam |nuyog |aldaw |bâgo |kita, satun, kami |uno |dangan, mî, saka, kina |- !Binikol sa Amihanang Catanduanes |sadu |dawha |tatlo |apat |taho |baray |ayam |lubi / butong |ardaw |ba-go |kita, kami, amo |ano |kag / buda |- !Minasbate |usad |duha |tulo |upat |tawo |balay |ido |buko, lubi |aldaw |bag-o |kita, kami, amon |nano |kag |- !Rinomblon |isa |duha |tuyo |upat |tawo |bayay |ayam |niyog |adlaw |bag-o |kita, aton |ano |kag |- !Binantoanon |usa |ruha |tuyo |upat |tawo |bayay |iro |nidog |adlaw |bag-o |kita, ato |ni-o |ag |- !Inonhan |isya |darwa |tatlo |apat |tawo |balay |ayam |niyog |adlaw |bag-o |kita, taton |ano |ag |- !Kinaray-a |sara |darwa |tatlo |apat |taho |balay |ayam |niyog |adlaw |bag-o |kita, taten |ano, iwan |kag |- !Hiniligaynon |isa |duha |tatlo |apat |tawo |balay |ido |lubi |adlaw |bag-o |kita |ano |kag |- !Binisaya |usa |duha |tulo |upat |tawo |balay |iro |lubi |adlaw |bag-o |kita |unsa |ug |- !Kinabalian |usa |duha |tuyo |upat |tawo |bayay |ido |lubi |adlaw |bag-o |kita |uno |ug |- !Winaray |usa |duha |tulo |upat |tawo |balay |ayam |lubi |adlaw |bag-o |kita |ano |ngan, ug |- !Sinurigao |isa |duha |tuyo |upat |tao |bayay |idu |Niyog |adlaw |bag-o |kami |unu |sanan |- !Tiniboli |sotu |lewu |tlu |fat |tau |gunu |ohu |lefo |kdaw |lomi |tekuy |tedu | |- !Tinausug |hambuuk |duwa |tu |upat |tau |bay |iru' |niyug |adlaw |ba-gu |kitaniyu |unu |iban |- !Tsinabakano |uno |dos |tres |cuatro |gente |casa |perro |coco |dia |nuevo |Zamboangueño: nosotros/kame; Bahra: mijotros/motros; Caviteño: nisos |cosá/ qué |y/e |- !Inespanyol |uno |dos |tres |cuatro |persona |casa |perro |coco |día |nuevo |nosotros |que |y/e |- !Hinokkieng Pilipinhon |it/tsi̍t (一) |dī (二) / nňg (兩) |saⁿ (三) |sì (四) |lâng (儂) |chhù (厝) |káu (狗) |iâ (椰) / iâ-á (椰仔) |di̍t (日) |sin (新) |lán (咱) |siám-mih (啥物) |kap (佮) / ka̍h (交) |} Aduna say pinulongang gigamit sa mga Tao (giila sab isip Yami) didto sa Pulong Orchid sa Taiwan nga wala nahilakip sa tipon sa mga pinulongan sa Pilipinas; apan, nahilakip ning pinulonganang Tinao kun Yinami sa tipong Binatanes kuyog sa mga pinulongang Inivatan, Binabuyan, Initbayat, ug Binatanes, nga nahilakip sa mga pinulongang Pilipinhon. {| class="wikitable" !Iningles !one !two !three !four !person !house !dog !coconut !day !new !we !what |- !Tinao |ása |dóa (raroa) |tílo (tatlo) |ápat |tao |vahay |gara |ngata |araw |vayo |tata |vela |- !Inivatan |asa |dadowa |tatdo |apat |tao |vahay |chito |niyoy / gata |araw |va-yo |yaten |ango |- !Binisaya |usa |duha |tulo |upat |tawo |balay |iro |lubi |adlaw |bag-o |kita |unsa |} === Mga Lumadnong Mamulongay === Diara ang pagkaihap sa mga lumadnong mamulongay sa mga pinulongang hilabing-gamit sa Pilipinas.. Nakabase kini sa mga pagbangbang sa sensong Pilipinhon pagka-2000 nga gipasikad sa Katungdanan sa Estadistikang Pilipinhon kung diin makita ang ihap sa mga Pilipinong naggamit sa gitalang 19 ka mga pinulongan isip kinaunhang pinulongan. {| class="wikitable sortable" !Pinulongan !ISO 639-3 !Mga Lumadnong Mamulongay |- !Tinagalog |tgl |26,387,855 |- !Binisaya (Sinugboanon) |ceb |21,340,000 |- !Inilokano |ilo |7,779,000 |- !Hiniligaynon |hil |7,000,979 |- !Winaray |war |3,100,000 |- !Tinunga-tungang Binikol |bcl |2,500,000 |- !Pinampanga |pam |2,480,000 |- !Pinangasinan |pag |2,434,086 |- !Minaranaw |mrw |2,150,000 |- !Tinausug |tsg |1,822,000 |- !Minaguindanao |mdh |1,800,000 |- !Tsinabakanong Zambwangganhon |cbk |1,200,000 |- !Kinaray-a |krj |1,051,000 |- !Sinurigao |sgd, tgn |1,000,000 |- !Minasbate |msb |530,000 |- !Inaklanon |akl, mlz |520,000 |- !Inibanag |ibg |320,000 |- !Yinakan |yka |110,000 |- !Ineskaya |esy |500 |} === Mga Pinulongang Negrito === <blockquote>''Punong panid: [[:en:Philippine_Negrito_languages|Mga Pinulongang Negrito sa Pilipinas]] (Dia sad ang tala sa tala niining mga pinulongana)''</blockquote>Adunay pipila ka mga pinulongan sa Pilipinas nga gigamit sa mga tawong Negrito. Kaning mga pinulonga kay nakalakip sa tipong Pilipinhon apan labing sama ang ilahang mga pinulongan sa mga silingang pinulongan kung itandi sa ilahang mga ka-pinulongang-Negrito.<ref>Lobel, Jason William (2013). ''Philippine and North Bornean Languages: Issues in Description, Subgrouping, and Reconstruction'' (Ph.D. in Linguistics thesis). University of Hawaii at Manoa. hdl:[https://hdl.handle.net/10125%2F101972 10125/101972.]</ref> == Mga Kriolyong Pilipinhon == <blockquote>''Punong panid: [[Pinulongang Tsabakano|Tsinabakano]]''</blockquote>Adunay pipila ka mga kriolyong Pilipinhon nga nakabase sa Inespanyol, ug gitawag kani silang tanan sa pangalang Tsabakano kun Tsinabakano. Mahimong mabahin ang kining mga pinulongana base sa heyograpika. * Sa Luzon: ** Kinabite (Chabacano de Cavite kun Caviteño), gigamit sa Dakbayan sa Cavite, Cavite ** Tinernate (Chabacano de Barra kun Ternateño), gigamit sa Dakbayan sa Ternate, Cavite ** Inermita (Chabacano de Ermita kun Ermitaño), gigamit kaniadto sa Ermita, Manila apan namatay na isip pinulongan. Ang kinaulahiang giilang mga mamulongay kay usa ka babaye ug iyahang apo pagka-mga-1980 hangtod sa mga 1990. * Sa Mindanao ** Tsinabakanong Zambuanganhon (Chabacano de Zamboanga kun Zamboangueño Chavacano), gigamit sa Dakbayan sa Zamboanga, sa Zamboanga Sibugay, sa Zamboanga del Sur, sa Zamboanga del Norte, sa Basilan, sa Sulu, sa Tawi-Tawi, ug didto sad sa Semporna, Sabah ug Malaysia. (Base sa senso pagka-2000, didto lang sa Dakbayan sa Zamboanga, aduna nay halos 360,000 ka mga lumadnong mamulongay nga maghimong niining pinulongana isip pinaka-hilabing-gamit nga daiyang-Tsinabakano) ** Kinotabato (Chabacano de Cotabato kun Cotabateño), gigamit sa Cotabato ** Inabakayng Dabawanhon (Chabacano de Davao kun Davaoeño Abakay), nga gigamit sa Dakbayan sa Davao. == Mga Langyaw nga Pinulongan sa Pilipinas == Adunay mga pangpublikong tunghaang nagtudlo og Pinranses, Inaleman, Hinapon, Inintsik, ug Inespanyol, kun gigamit man gayod nila isip pinulongang pantudlo.<ref>DepEd to continue teaching French in select public schools in 2013. ''Philippine Daily Inquirer''. December 6, 2012.</ref> === Mga Pinulongan sa Habagatang Asya === Bag-o pa naabot ang mga Kastila, daghan na og mga gagmayng katilingbang Indiano sa Pilipinas. Daghan sa mga Indinano ang kamao Magtinagalog, Magbinisaya, ug uban pang mga pinulongang Pilipinhon, ug kamao sad Mag-iningles. Sa sulod sa mga katilingban, lagmit nga Sinindhi ug Pinunjabi ang gamiton. Sa Katilingbang Pakistanhon, Inurdu ang gigamit. Bisan pa niini, pipila na lang ka mga Tagahabagatang Asya, sama sa mga Pakistanhon ug ubang bag-ong abot nga mga mamulongay sa Tinami, Ninepal, Minarathi, ang nagpabilin sa paggamit sa ilahang kaugalingong mga pinulongan.<ref>[https://web.archive.org/web/20120701082957/http://www.philippinealmanac.com/2010/07/528/the-cultural-influences-of-india-china-arabia-and-japan.html "Philippinealmanac.com"]. Archived from the [http://www.philippinealmanac.com/2010/07/528/the-cultural-influences-of-india-china-arabia-and-japan.html original] on July 1, 2012. Retrieved March 15, 2015.</ref><ref>[http://thephilippines.ph/philippine-culture/going-banana/ "Going Banana"]. Retrieved March 15, 2015.</ref><ref>[http://tabacofamily.com/jtabaco/india.asp "KINDING SINDAW"]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20150621051322/http://globalnation.inquirer.net/cebudailynews/opinion/view/20091011-229561/The-Indian-in-the-Filipino "The Indian in the Filipino"]. ''Inquirer.net''. Archived from the [http://globalnation.inquirer.net/cebudailynews/opinion/view/20091011-229561/The-Indian-in-the-Filipino original] on June 21, 2015. Retrieved March 15, 2015.</ref><ref>Kesavapany, K.; Mani, A.; Ramasamy, P. (2008). ''[https://books.google.com/books?id=39lJz_L4MdUC&pg=PA537 Rising India and Indian Communities in East Asia]''. ISBN [[:en:Special:BookSources/9789812307996|<bdi>9789812307996</bdi>.]] Retrieved March 15, 2015.</ref><ref name=":1">Sandhu, K. S.; Mani, A. (2006). ''[https://books.google.com/books?id=TeExjdWUmJYC&pg=PA707 Indian Communities in Southeast Asia (First Reprint 2006)]''. ISBN <bdi>[[:en:Special:BookSources/9789812304186|9789812304186]]</bdi>. Retrieved March 15, 2015.</ref><ref name=":1" /> === Minalay === <blockquote>''Punong Panid: [[:en:Malay_language_in_the_Philippines|Ang Minalay sa Pilipinas]]''</blockquote>Ang pinulongang Malay mao ang kinaduhang pinulongan sa pipila sa mga Tausug, Sama-Bajau, ug Yakan nga anaa sa kinahabagatang mga dapit sa Pilipinas, sa may Zamboanga hangtod sa may Tawi-Tawi. Adlaw-adlaw sad ni gigamit sa mga Malaysianhon ug mga Indonesianhon nga nagpuyo kun nagpatigayon dinhi sa Pilipinas. Gigamit sad ning pinulonga sa pipila didto sa habagatang bahin sa Palawan. Wala hinuon ni siya gamita sa mga Maranao ug mga Maguindanao. Bisan pa og lagmit nga mga Muslim ang taga-Brunei, taga-Malaysia, taga-Indonesia, ug taga-habagatang-Pilipinas kung diin Inarabigo ang pangrelihiyong pinulongan, kasagaran gihapon sa mga Muslim sa Pilipinas ang dili kamao Mag-inarabigo, liban na lang sa pipila ka mga pulong nga gigamit sa mga pangrelihiyong kahinungdanan. Ang Minalay, nga labot sad sa banayng Malayo-Polynesian kuyog ang mga pinulongang Pilipinhon, adunay dakong kausabang napahinungod sa kadaghanang mga pinulongang gigamit sa Pilipinas. Nahitabo kini tungod kay ang Kinaraang Minalay mao ang lingua franca sa Pilipinas kaniadto, usa ka maayong pananglit ani mao ang paggamit sa tighubad ni Magellan nga si Enrique og Minalay aron makipagsulti sa mga lumadnong taga-Sugbo aning mga panahona. Usa ka pananglit sa paggamit og Kinaraang Minalay sa kaaging Pilipinhon mao ang anaa sa Kasulatan sa Tansong Lagunanhon nga unang gisulat sa ika-10ng gatosayng tuig. Pag-abot sa mga Katsila sa Pilipinas niadtong ika-16 nga gatosayng tuig, Kinaraang Minalay mao ang pinulongan sa kagahum-hariang Pilipinhon. Sa pagkakaron, gitudlo ang Inindonesia (Binahasa) isip usa ka langyawng pinulongan sa Departamento sa Linggwistika ug mga Pinulongang Asyanhon sa Unibersidad sa Pilipinas. Gitudlo sab ang Inindonesia sa Tunghaang Indonesianhon sa Dakbayan sa Davao aron mapatunhay ang budaya sa mga dayong Indonesianhon sa dakbayan. Motudlo sad usahay ang Embahada sa Indonesia og Inindonesian sa mga Pilipino ug mga langyaw. Sukad pagka-2013, nagtudlo na og mabaw nga Inindonesian sa mga kaanib sa Kusog Panghinagiban sa Pilipinas.<ref>[https://web.archive.org/web/20160430171832/http://www.embassyofindonesia.org/wordpress/?page_id=1105 "Indonesian Language Club - Embassy of Indonesia - Washington D.C."] Archived from [http://www.embassyofindonesia.org/wordpress/?page_id=1105 the original] on April 30, 2016.</ref> Sa usa ka interbyo, giingon ni kanhing Kalihim sa Alintaga sa Bangkaagan nga si Armin Luistro nga dapat ipadasig sa kagamhanang Pilipinhon ang paggamit og Inindonesia ug Minalaysia, nga samang adunay taling panglinggwistika sa Finilipino ug ubang pinulongang Pilipinhon.<ref>Rainier Alain, Ronda (March 22, 2013). [https://www.philstar.com/headlines/2013/03/22/922576/bahasa-schools-deped-eyes-2nd-foreign-language "Bahasa in schools? DepEd eyes 2nd foreign language"]. ''The Philippine Star''. Retrieved June 11, 2013.</ref> Busa, mahimong itudlo isip panulun-an sa mga tunghaang pangpubliko ang kining mga pinulongana, apan wala lay pinugsanay. === Inarabigo === Gigamit na sa mga Muslim sa Pilipinas ang Inaribago sa mga pangrelihiyon ug pangtudlong kahinungdanan sukad pa sa pag-abot sa Islam sa kapupud-an ug pagkatukod sa pipila ka mga Sultanato sa ika-14 nga gatosayng tuig. Kuyog sa Minalay, gigamit ang Inarabigo isip lingua franca sa mga magpapatigayong Muslim ug sa Kagahum-hariang Malay sa kapupud-ang Malay niadto. Gimando sa batakang balaod pagka-1987 nga angayng ipadasig ang paggamit sa Inarabigo (kuyog sa Inespanyol) apan dili lang pinugos. Pagka-2015, wala nay bayad nga gitudlo ang Inarabigo sa pipila ka mga sentrong Pang-islam ug labi na didto sa kinahabagatang bahin a Pilipinas. Kasagaran, gamiton ning pinulongana sa mga kalihokang pangrelihiyon ug sa bangkaagan (sama sa mga madrasa kun mga tunghaang Pang-islam) ug usahay gamiton sad ni siya sa mga ligdong nga kabutangan kun usahay pa gayod, sa pang-adlaw-adlaw nga inistoryahanay. Sa ingon-aning pagtan-aw, maingon nga sama ang gamit sa Inarabigo sa gamit sa Linatin ug Inespanyol sa Katolisismong Pilipinhon. Sa mga tunghaang Pang-islam sa Mindanao, gitudlo na sab ang Batakang Inarabigo sa Kasamtangan, ug dili lang ang Inarabigong Pang-qur-an.<ref>[http://business.inquirer.net/6899/muslim-education-program-gets-p252-m-funding Muslim education program gets P252-M funding]. ''[[:en:Philippine_Daily_Inquirer|Philippine Daily Inquirer]]''. July 13, 2011.</ref> === Inespanyol === <blockquote>''Punong panid: [[:en:Spanish_language_in_the_Philippines|Ang Inespanyol sa Pilipinas]]''</blockquote>Nagkaadunay [[Kinatsila|Inespanyol]] sa kapupud-an sa Pilipinas sa mga tuig nga nisunod sa 1565, paglayag sa kongkistadores nga si Miguel Lopez de Legazpi gikan sa Mexico padulong sa Sugbo, kung diin gitukod niya ang kinaunhang pinuy-ang Espanyol sa nasod. Bisan pa og dili na ingon-ana kabantog ang Pag-inespanyol, adunay dakong impluwensiya ang kining pinulongana sa mga lumadnong pinulongang Pilipinhon pinaagi sa pagbilin og daghan nga mga pulong nga hulam-pulong.<ref>Adriano, Joel. [http://english.safe-democracy.org/2009/01/21/the-philippines-still-grappling-with-english/ "The Philippines: still grappling with English"]. ''Safe-democracy.org''. Forum for a safer democracy. Retrieved February 15, 2015.</ref> Pipila sad ka mga pinulongang kriolyo, labing inila pa sa ngalang Tsinabakano, ang nangguwa tungod sa pag-abot sa Inespanyol. Giila sa kasamtangang batakang balaod pagka-1987 ang pagpadasig sa paggamit sa Inespanyol (kuyog sa Inarabigo), apan walay pinugsanay. Pagka-1953, nahimo ang pinakaunang mantalaanan sa kapupud-ang Pilipinhon ug ana sang tuiga, gihulad niini ang kinaunhang libro (nga gisulat sa labaw sa usa ka pinulongan), ang ''Doctrina Christiana''. Sa ika-17ng gatosayng tuig, natukod ang mga kinaunhang kinatumhaan sa Pilipinas tungod sa mga kamandoang pangtinuohan sa Espanya, ang uban pa nila kay maoy mga kinaunhang kinatumhaan sa tibuok Asya. Sa panahong kolonyal didto sa Mexico, ang Inespanyol mao ang pinulongan sa bangkaagan, sa pagbinayloay ug pagpatigayon, sa lugaynan, ug sa tinuohan, ug dayon sa ika-19 nga gatosayng tuig, nahimo na ning pinulonga isip lingua franca sa kolonyang Pilipinhon, apan kutob ra ang paggamit niini sa mga Pilipinong napailalom sa bangkaagan.<ref>[http://buscoenlaces.es/kaibigankastila/rivera4.html "Estadisticas: El idioma español en Filipinas"]. Retrieved March 15, 2015.</ref> Pagka-1863, napalakaw sa usa ka kamandoan sa Espanya ang pangpublikong bangkaagan nga naghimo og mga libre nga mga tunghaang pangpubliko nga naggamit og Inespanyol sa pagtudlo. Pagka-mga-1890, nagkaadunay usa ka bantogang tipon sa mga magtutuong kamao Mag-inespanyol nga gitawag og ilustrados, sama ni Jose Rizal. Nangapil sa rebolusyong Pilipinhon ang pipila aning mga magtutuona ug didto sab sa pakigbisog batok sa pagpanakop sa mga Amerikano. Parehong gisulat ang Batakang Balaod sa Malolos ug ang ''Yutang Tabonon'' (nasudnong awit sa Pilipinas) sa pinulongang Inespanyol. Sa ilalolom sa pagdumalang Amerikanhon, labing gipadasig na ang paggamit sa Iningles kung itandi sa Inespanyol. Tungod sa pagsugod og gamit sa Iningles sa mga pangpublikong tunghaan isip pinulongang pangtudlo, nahuyang ang Pag-inespanyol.<ref name=":4" />. Giila sa batakang balaod pagka-1935 nga maoy nagmugna sa Komonwelt sa Pilipinas ang Iningles ug Inespanyol isip mga pinulongang opisyal. Nakita sa senso pagka-1950 nga 6% na lang sa kamulupyong Pilipinhon ang naggamit og Inespanyol isip kinaunhang pinulongan kun kinaduhang pinulongan. Pagka-1990, gitaho sa senso nga niubos pa gayod tong ihapa ug nahimo na lang og 2,500 ka tawo. Sa usa ka senso pagka-2012, gibangbang nga bisan pa og adunay 1 ka yukot ka tawo ang Makainespanyol pa og naglain-laing kakamao, mga 439,000 ra ka tawo ang makagamit sa pinulongan nga mao ra og usa ka lumadnong mamulongay.<ref>[https://web.archive.org/web/20121018144439/http://eldiae.es/wp-content/uploads/2012/07/2012_el_espanol_en_el_mundo.pdf "El español, una lengua viva: Informe 2012"] (PDF) (in Spanish). pp. 6 and 10. Archived from [http://eldiae.es/wp-content/uploads/2012/07/2012_el_espanol_en_el_mundo.pdf the original] (PDF) on October 18, 2012. Retrieved March 15, 2015. (439,000 native speakers + 2,557,773 limited competency + 20,492 students.)</ref> Kadiyot nga nawala ang pagkaopisyal sa pinulongang Espanyol sa pagkahimo sa batakang balaof pagka-1973, apan nabalik ra kini paglabay sa duha ka bulan, atong gihimo ni kanhing pangulong Marcos ang Kamandoang Pangpangulo ihap 155.<ref name=":5" /> Sa batakang balaod pagka-1987, giila ang Inespanyol isip usa ka pinulongang angay ipadasig ang pagkagamit apan sa walay pinugsanay, apan wala kini siya giila isip pinulongang opisyal. Nahawa isip gikinahanglang tulun-an sa kinatumhaan ato sa pagdumala ni kanhing pangulo Corazon Aquino. Gipagawas ni kanhing pangulo Gloria Macapagal Arroyo, siya usab usa ka mamulongay sa Inespanyol isip kinatud-ang pinulongan, ang usa ka balaoron nga magbalik sa pagkapinulongang pangtudlo sa Inespanyol sa bangkaagang nasodnon niadtong 2009. Karon, gigamit gihapon ang pinulongan sa mga mestiso ug mga Espanyol nga kasagaran namuyo adto sa Kamaynilaan, Iloilo, ug Sugbo. Nagpabilin gihapon ning pinulongana isip tulun-an sa pipila ka mga institusyong pangkabangkaagan, sama sa Unibersidad sa Santo Tomas didto sa Manila ug sa Unibersidad sa San Carlos didto sa Cebu, apan dili pinuganay ang pagkuha sa panulun-an. Daghan pang mga kasulutang kaaginhon, mga titulo sa yuta, ug mga bmugnang pangkapanulatan nga Nakainespanyol pa ug wala gayod mahubad sa mga pinulongang Pilipinhon bisan pa man og aduna ptutuoa ni silay mga biling panglegal. Pinaagi sa pagkolonisa, nahimo ang Inespanyol nga maoy pinulongang pinakadaghan og nahatag nga mga hulam-pulong ug mga hinulam nga pamaagi sa pagpadayag sa Tinagalog, sa Binisaya, ug sa uban pang mga pinulongang Pilipinhon.<ref>[http://www.spanish-in-the-world.net/Spanish/philippines.php "Spanish language in Philippines"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150318055051/http://www.spanish-in-the-world.net/Spanish/philippines.php |date=2015-03-18 }}. Archived from [http://www.spanish-in-the-world.net/Spanish/philippines.php the original] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150318055051/http://www.spanish-in-the-world.net/Spanish/philippines.php |date=2015-03-18 }} on March 18, 2015. Retrieved March 1, 2015.</ref> Lakip ang ''Academia Filipina de la Lengua Española'' (Akademyang Pilipinhon sa Pinuongang Espanyol), nga gitukod pagka-1924, sa Tipon sa mga Akademya sa Pinulongang Espanyol, usa ka tipon sa mga nagkadaiyang mga akademyang Inespanyol sa kalibotan nga nagkahiusa aron maghimo og batakang daiyang-Inespanyol ug mapadasig ang paggamit niini. Ang pipila sa mga magtutuong nalabot niining akademyaha mao sila kanhing pangulo Arroyo, kanhing Kalihim sa mga Kalihokang Panglangyaw Alberto Romulo, ug ang Arsobispo sa Sugbo nga si Ricardo Vidal. === Iningles === <blockquote>''Mga Punong panid: [[:en:Philippine_English|Pilipinhong Ininggles]], [[:en:Taglish|Taglish]], ug [[:en:Bislish|Bislish]]''</blockquote>Ang kinaunhang kasinatian sa mga Pilipino sa pinulongang Ingles, mao ang pagpanasdas sa mga Briton sa Manila sa kasamtangan sa Girang umabot og Pito ka Tuig, apan kadiyot lang kining kasinatiana ug wala kaayoy kausabang nabuhat. Pag-agi sa pipila ka tuig, nahimong labawng bantogan ang Iningles sa Pagdumalang Amerikanhon sa mga tuig 1898 hangtod sa tuig 1946, ug nagpabilin pang pinulongang opisyal ang kining Iningles sa Pilipinas. Pagka-Agosto-22 sa 2007, tulo ka Hukmanan sa Pagpanglugot nga Rehiyonal didto sa Dakbayan sa Malolos ang nakahunahunang sa paggamit og Finilipino imbes nga Iningles aron mapadasig ang paggamit sa nasudnong pinulongang. Napulo'g duha ka mga takigrapo nga naggikan sa Ika-6, 8, ug 81 nga Sangay, nga himoong mga batakang hukmanan, ang gibansay sa pagsunod aning bag-ong kausaban didto sa Kolehiyong Pangbalaod ni Marcelo H. del Pilar sa Kinatumhaan sa Estado sa Bulakan, sunod sa mando gikan sa Kinatas-ang Hukmanan sa Pilipinas. Matod pa ni De La Rama, damgo daw ni kanhing Pangulong Maghuhukom Reynato Puno ang mapalakaw ning mandoa sa uban pang mga dapit, sama sa Laguna, Cavite, Quezon, Nueva Ecija, Batangas, Rizal, ug sa Kamaynilaan.<ref>Reyes, Carmela (August 22, 2007). [https://web.archive.org/web/20071012220904/https://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=84080 "3 Bulacan courts to use Filipino in judicial proceedings"]. ''[https://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=84080 Inquirer.net]''. Archived from the original on October 12, 2007.</ref> Bisan pa aning mga lihoka, Iningles pa gihapon ang pinulongang gigamit sa mga opisyal nga kasulatan sa pagpatigayon, sa kagamhanan, sa mga balaoranan, sa panambal, sa pang-alamdag, ug sa pagtudlo. Apan, gitataw sa UNICEF pagka-2009 nga labing ubos ang kamaayo sa mga Pilipino sa Pag-iningles.<ref>Adriano, Joel. [http://english.safe-democracy.org/2009/01/21/the-philippines-still-grappling-with-english/ "The Philippines: still grappling with English"]. ''Safe-democracy.org''. Forum for a safer democracy. Retrieved February 15, 2015.</ref> Bisan pa ani, labing gigamit ang Filipino sa pagpanibya, sama sa ABSC-CBN ug GMA, apan aduna say mga rehiyonal nga pagpanibya sa ilawom aning mga kompanyaha. Tungod sa kabantog sa Iningles, daghan nang mga pulong nga gikan sa Iningles ang nalabot na sa mga pinulongang Pilipinhon ug nakahimo og mga pinulongang labi ang pag-code-switching sama sa Taglish ug Bislish. === Hinokkien === <blockquote>Punong panid: [[Lán-nâng]]</blockquote>Aduna nay mga taling pangdiplomatiko ang dinastiyang Ming sa mga kanasoran ug kaharian sa Luzon ug aduna pa gayoy kaagi sa pakipagpatigayon sa tibuok kapupud-an sukad pa niadtong ika-10 gatosayng tuig. Ang Minandaring Inintsik mao ang pinulongang pangtudlo sa mga tunghaang Intsik ug mao sad ang lingua franca sa sulod sa Tsina ug sa mga katilingbang Intsik gawas niini; apan, ang Lan-nang nga usa ka daiyang-pinulongan sa Hinokkieng Inintsik mao ang pinulongan nga adunay hilabing-gamit sa mga Intsik sa Pilipinas, nga kasagaran naggikan sa lalawigan sa Fujian didto sa Tsina. Aduna say pipila ka mga daiyang-Inintsik, sama sa Hinakka ug Yinueng Inintsik (hilabi na ang Kinanton ug Tinaishan), nga gigamit sa pipila ka mga Intsik sa Pilipinas, kasagaran naggikan pa gayod sa mga lalawigan sa Guangdong ug Guangxi sa Habagatang bahin sa Tsina. Sama sa Inespanyol, daghan nang mga pinulongang lumad sa Pilipinas ang naggamit og mga hulam-pulong gikan sa Inintsik, hilabi na sa mga pinulongang may labot sa pagluto, sa balay, ug sa pagkakaliwat. === Hinapon === Unang niabot ang mga Hapon sa Pilipinas sa ika-11ng gatosayng tuig, ang pinakaunang nasod nga ilahang gidayohan, ug sunod-sunod sad silang nangabot sa nasod sa ika-15ng gatosayng tuig (sama sa gipakita sa Boxer Codex), sa ika-17ng gatosayng tuig, sa ulahiang bahin sa ika-19 nga gatosayng tuig, ug sa ika-20ng gatosayng tuig, lakip na ang mga dekadang 1930 ug 1940.<ref>Afable, Patricia (2008). [https://asj.upd.edu.ph/mediabox/archive/ASJ-44-1-2008/afable.pdf "Compelling Memories and Telling Archival Documents and Photographs: The Search for the Baguio Japanese Community"] (PDF). ''Asian Studies''. '''44''' (1).</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20120701082957/http://www.philippinealmanac.com/2010/07/528/the-cultural-influences-of-india-china-arabia-and-japan.html "Philippinealmanac.com"]. Archived from [http://www.philippinealmanac.com/2010/07/528/the-cultural-influences-of-india-china-arabia-and-japan.html the original] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120701082957/http://www.philippinealmanac.com/2010/07/528/the-cultural-influences-of-india-china-arabia-and-japan.html |date=2012-07-01 }} on July 1, 2012. Retrieved March 15, 2015.</ref><ref>Paul Kekai Manansala. [http://sambali.blogspot.com/2006/09/luzon-jars-glossary.html "Quests of the Dragon and Bird Clan"]. Retrieved March 15, 2015.</ref><ref name=":2">[http://newsinfo.inquirer.net/10434/ancient-japanese-pottery-in-boljoon-town "Ancient Japanese pottery in Boljoon town"]. Retrieved March 15, 2015.</ref><ref name=":2" /><ref>[http://asiapacificuniverse.com/pkm/tech.htm "Philippines History, Culture, Civilization and Technology, Filipino".] Retrieved March 15, 2015.</ref> Adunay pipila ka mga katilingban ug tunghaang Hapon sa Kamaynilaan tungod sa kadaghan sa mga kompanyang Hapon. Daghan sab og mga katilingban sa mga Hapon ug mga kaliwat sa mga Hapon sa Lalawigan sa Laguna, sa Dakbayan sa Baguio, ug sa Bungto sa Davao. Puy-anan sad ang Dakbayan sa Davao sa daghang mga kaliwat sa mga Hapon. Daghang mga mamumuong Hapon ang gikuha sa mga kompanyang Amerikanhon, sama sa National Fiber Company (NAFCO), sa unang mga dekada sa ika-20ng gatosayng tuig aron manrabaho sa mga asyedang pang-abaka. Nabantog ang Hapon sa ilahang kananing ug kakugihan. Sa ika-duhang girang pangkalibutan, anaay mga tunghaang Hapon sa Dakbayan sa Davao. === '''Kinoryano''' === Kasagaran, gigamit ra ang Kinoryano sa mga langyawng gikan sa Habagatang Korea ug mga tawo sa Pilipinas nga naay dugong Koryano. Gidugang na sa Alintaga sa Bangkaagan ang Kinoryano sa ilawom sa Programa sa Pagtudlo sa mga Langyawng Pinulongan, uban sa Inespanyol, Pinranses, Inaleman, Inintsik, ug Hinapon.<ref>[http://www.pna.gov.ph/articles/1054211 "Korean, foreign languages not Filipino subject replacement: DepEd"]. Philippine News Agency. Retrieved December 12, 2018.</ref> == Katunhay sa mga Pinulongan == === Pagkamatang-matang sa UNESCO pagka-2010 === Ang pagkamatang-matang sa mga kuyawng-mamatay ug patayng pinulongan kay nakabase sa ika-3ng pangkalibutang bolyum nga gimantala sa UNESCO pagka-2010 [[:en:Degree_of_endangerment|Katagi sa Kakuyawng-mamatay]] (Batakan sa UNESCO) * ''Luwas'': gigamit ang pinulongan sa tanang likwa; walay pagpugong sa linikwang paglabang. * ''Kuyaw-kuyaw'': gigamit pa sa kasagarang mga bata; apan, kutob ra sa pipila ka mga sakop (pananglit: sa balay). * ''Kuyaw-gyung-mamatay'': wala na kat-uni sa kabataan ang pinulongan isip kinaunhang pinulongan sa balay. * ''Duol-nang-mamatay'': gigamit na lang sa katigulangan ug dili na kaayo mahisabtan sa mga kaginikananan apan wala na nila gamita ug itudlo sa kabataan. * ''Kamatyonon'': ang katigulangan na lang mga tiggamit ug dili na nila kanunayng gamiton. * ''Patayng-Pinulongan'': Wala nay mamulongay nga nahabilin. Nalakip na kining mga pinulonga sa Atlas ug gihunahuna nang patay sukad sa dekadang 1950. ==== Mga Pinulongang Kuyaw-kuyaw Mamatay ==== {| class="wikitable" !Pinulongan !Mamulongay (Pagka-2000) !Lalawigan !Koordinatos !ISO 639-3 Code(s) !Sinanghiran |- !Inagta sa Tunga-tungang Cagayan |779 |Cagayan |17°59′21″N 121°51′37″E |agt |UNESCO 2000 |- !Inagtang Dupaninanhon |1400 |Cagayan |17°58′06″N 122°02′10″E |duo |David Bradley (UNESCO 2000) |} ==== Mga Pinulongang Kuyaw-kuyaw gyung Mamatay ==== {| class="wikitable" !Pinulongan !Mamulongay (Pagka-2000) !Lalawigan !Koordinatos !ISO 639-3 Code(s) !Sinanghiran |- !Inagtang Bataanhon |500 |Bataan |14°25′57″N 120°28′44″E |ayt |David Bradley (UNESCO 2000) |- !Inagtang Bukid-Irayanhon |150 |Camarines Sur |13°27′32″N 123°32′48″E |atl |David Bradley (UNESCO 2000) |- !Binatak |200 |Palawan |10°06′29″N 119°00′00″E |bya |David Bradley (UNESCO 2000) |} ==== Mga Pinulongang Duol nang Mamatay ==== {| class="wikitable" !Pinulongan !Mamulongay (Pagka-2000) !Lalawigan !Koordinatos !ISO 639-3 Code(s) !Sinanghiran |- !Inattang Fairenhon |300 |Ilocos Norte |18°01′37″N 120°29′34″E |azt |David Bradley (UNESCO 2000) |- !Inaltang Amihanon |200 |Aurora |15°42′58″N 121°24′31″E |agn |David Bradley (UNESCO 2000) |- !Inagtang Camarines-Nortenhon |150 |Camarines Norte |14°00′49″N 122°53′14″E |abd |David Bradley (UNESCO 2000) |} ==== Mga Pinulongang Kamatyonon ==== {| class="wikitable" !Pinulongan !Mamulongay (Pagka-2000) !Lalawigan !Koordinatos !ISO 639-3 Code(s) !Sinanghiran |- !Inagtang Pulong-Alabatnon |30 |Quezon |14°07′15″N 122°01′42″E |dul |David Bradley (UNESCO 2000) |- !Inagtang Isarognon |5 |Camarines Sur |13°40′50″N 123°22′50″E |agk |David Bradley (UNESCO 2000) |- !Inaytang Habagatanhon (Inaytang Sorsogonhon) |150 |Sorsogon |13°01′37″N 124°09′18″E |ays |David Bradley (UNESCO 2000) |} ==== Mga Patayng-Pinulongan ==== {| class="wikitable" !Pinulongan !Mamulongay (Pagka-2000) !Lalawigan !Koordinatos !ISO 639-3 Code(s) !Sinanghiran |- !Inagtang Dicamaynon (''Dinumagat'', ''Dicamaynong Dinumagat'') |0 |Isabela |16°41′59″N 122°01′00″E |duy |David Bradley (UNESCO 2000) |- !Inarta |0 |duol sa utlanang Isabela-Quirino |16°25′21″N 121°42′15″E |atz |David Bradley (UNESCO 2000) |- !Kinatabaga |0 |Quezon |13°26′12″N 122°33′25″E |ktq |David Bradley (UNESCO 2000) |- !Inata |0 |Negros Oriental |9°36′29″N 122°54′56″E |atm |David Bradley (UNESCO 2000) |} === Pagtuon sa Amihanang Dakota pagka-2014 === Sa usa ka pagtuon ni Thomas N. Headland, sa Summer Institute of Linguistics sa Dallas, ug sa Kinatumhaan sa Amihanang Dakota nga gitawag nga ''Thirty Endangered Languages in the Philippines'', adunay 32 ka kuyaw-mamatayng pinulongan sa Pilipinas, apan 2 sa ka mga nakatalang pinulongan ang wala nay mga mamulongay, gidugang na lang nga patayng-pinulongan na sila kun basi man. Tanang mga nakatalang pinulongan kay mga Pinulongang Negrito, ang pinakakaraang mga pinulongan sa Pilipinas.<ref name=":3">Headland, Thomas N. (2003). [https://www.researchgate.net/publication/248078736 "Thirty endangered languages in the Philippines"]. ''Work Papers of the Summer Institute of Linguistics, University of North Dakota Session''. '''47''' (1). doi:[[doi:10.31356/silwp.vol47.01|10.31356/silwp.vol47.01]].</ref> {| class="wikitable" !Pinulongan !Dapit kung diin nagpuyo ang mamulongay.<ref name=":3" /> !Kamulpyoan sa mga mamulongay pagka-dekada-90.<ref name=":3" /> !Sinanghiran<ref name=":3" /> |- !Binatak |Pulong Palawan |386 |Elder 1987 |- !Minamanwa |Pulong Mindoro |1000 |Grimes 2000 |- !Inati |Amihanang bahin sa pulong Panay |30 |Pennoyer 1987:4 |- !Inati |Habagatang bahin sa pulong Panay |900 |Pennoyer 1987:4 |- !Inata |Pulong Negros |450 |Cadelina 1980:96 |- !Inata |Mabinay, Negros Oriental |25 |Grimes 2000 |- !Inatta |Pamplona, kasadpang Cagayan |1000 |Grimes 2000 |- !Inatta |Faire-Rizal, kasadpang Cagayan |400 |Grimes 2000 |- !Inatta |Pudtol, Kalinga-Apayao |100 |Grimes 2000 |- !Inayta |Sorsogon |40 |Grimes 2000 |- !Inagta (extinct, unverified) |Villaviciosa, Abra |0 |Grimes 2000; Reid, per. com. 2001 |- !Inabenlen |Tarlac |6000 |K. Storck SIL files |- !Minag-anchi |Zambales Tarlac, Pampanga |4166 |K. Storck SIL files |- !Minag-indi |Zambales, Pampanga |3450 |K. Storck SIL files |- !Inambala |Zambales, Pampanga, Bataan |1654 |K. Storck SIL files |- !Minagbeken |Bataan |381 |K. Storck SIL files |- !Inagta |Isarog, Camarines Sur (gitatawng kamatyonon) |1000 |Grimes 2000 |- !Inagta |Bukid Iraya & kasidlakang bahin sa danawng Buhi, Camarines Sur (adunay 4 ka mga dug-olng daiyang-pinulongan) |200 |Grimes 2000 |- !Inagta |Bukid Iriga & kasadpang bahin sa danawng Buhi, Camarines Sur |1500 |Grimes 2000 |- !Inagta |Camarines Norte |200 |Grimes 2000 |- !Inagta |Pulong Alabat, habagatang Quezon |50 |Grimes 2000 |- !Inagta |Umirey, Quezon (with 3 close dialects) |3000 |T. MacLeod SIL files |- !Inagta |Casiguran, amihanang Aurora |609 |Headland 1989 |- !Inagta |Maddela, Quirino |300 |Headland field notes |- !Inagta |Palanan & Divilacan, Isabela |856 |Rai 1990: 176 |- !Inagta |San Mariano-Sisabungan, Isabela |377 |Rai 1990: 176 |- !Inagta (bag-o lang gitataw isip patayng-pinulongan) |Dicamay, Jones, Isabela |0 |Headland field notes, and Grimes 2000 |- !Inarta |Aglipay, Quirino |11 (30 in 1977) |Headland field notes, and Reid 1994:40 |- !Inalta |Amihanang Aurora |250 |Reid, per. comm. |- !Inalta |Amihanang Quezon |400 |Reid, per. comm. |- !Inagta |Kasidlakang Cagayan, Supaninam (pipila ka mga dug-olng daiyang-pinulongan) |1200 |T. Nickell 1985:119 |- !Inagta |Tunga-tungang Cagayan |800 |Mayfield 1987:vii-viii; Grimes 2000 |} === Mga Sugyot sa Pagpatunhay sa mga Pinulongang Pilipinhon === Aduna nay pipila ka mga sugyot sa pagpatunhay sa daghang mga pinulongan sa Pilipinas. Matod sa Komisyon sa Pinulongang Filipino, anaay 235 ka mga lipong etnolinggwistik sa nasod, matag usa kanila kay adunay kaugalingong pinulongang Pilipinhon. Labot sa mga sugyot, mao ang: (1) "pagmugna og usa ka kapulongnan ug giya sa paggama og mga hugpulong" para sa matag usa sa 135 ka mga buhing-pinulongan sa nasod, (ika-2) "Pagpatunhay pinaagi sa pagbidyo" sa tanang mga pinulongang Pilipinhon, (ika-3) "pagbalik og gamit sa mga kinaraang sinulatan sa Pilipinas" kung diin ang matag sinulatan sa matag lipon kay gamiton kuyog sa alpabetong Romano sa mga tunghaan didto sa mga katilingbang diin nagamit ang sinulatan, (ika-4) "pagtudlo usa sa mga kinaunhang pinulongan" sa balay ug sa tunghaan bag-o itudlo ang Finilipino ug ubang langyawng pinulongan (Iningles, Inespanyol, ugkun Inarabigo), ug (ika-5) "paggamit sa kinaunhang pinulongan ug sinulatan sa mga pahibalo" unya sundan na sa sinulatang Filipino ug sa ubang langyawng pinulongan (Iningles, Inespanyol, ugkun Inarabigo), pananglitan: Binisaya una unya sunod na ang Finilipino ug Iningles nga ibutang sa ilawom nga dapit sa pahibalo. Sa pagkakaron, ang ika-4 ra nga sugyot ang gituman sa nasudnong kagamhanan sa Pilipinas.<ref>[https://www.deped.gov.ph/2016/10/24/mother-tongue-based-learning-makes-lessonsmore-interactive-and-easier-for-students/ "Mother Tongue-Based Learning Makes Lessons More Interactive and Easier for Students"] (Press release). DepEd. October 24, 2016</ref> Aduna nay balaoron sa Nasundnong Sinulatan nga gisulong sa balay balaoranan nga magpalakaw sa ika-3 ug ika-5ng sugyot; apan, ang karaang sinulatan ra nga moangay sa nasudnong Pinulongan, ang Filipino, ang nakalakip sa balaoron. <ref>See, Stanley Baldwin (August 15, 2016). [http://www.gmanetwork.com/news/lifestyle/artandculture/577701/a-primer-on-baybayin/story/ "A primer on Baybayin"]. ''GMA News Online''. Retrieved August 6, 2018.</ref> == Uban pang mga Samang Panid == * [[:en:Filipino_orthography|Sinulatang Pilipinhon]] * [[Mga Pinulongang Pilipinhon]] * [[Tinagalog|Pinulongang Filipino]] {{saha-Pilipinas}} == Mga Sinanghiran == <references responsive="" /> [[Kategoriya:Mga pinulongan sa Pilipinas| ]] [[bn:ফিলিপাইনের ভাষা]] [[Kategoriya:Pinulongan]] [[Kategoriya:Pilipinas]] [[Kategoriya:Linggwistika]] {{DEFAULTSORT:Mga_Pinulongan_sa_Pilipinas}} __FORCETOC__ [[Kategoriya:Mga pinulongang Pilipinhon]] __INDEX__ 6egrfontm7vauireedqn8pnlsszwiwa 0 38689 34902325 34902193 2022-07-27T11:07:06Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki {{sistemasapagsulat-saha}} [[Image:katakana origine.svg|thumb|Ang ubang mga silabaryo nagsugod nga pinayanong logogramo sama sa gipakita dinhi uban sa Hinapon nga [[katakana]] nga silabaryo. Sa wala ang makabag-ong titik uban sa orihinal nga Ininsik nga porma sa tuo.]] Ang '''silabaryo''' usa ka han-ay sa mga simbolo nga nagreprsentar og mga [[silabiko]] nga nagmugna sa mga [[pulong]]. Ang simbolo sa usa ka silabaryo nagrepresentar og [[patingog]] ug gisundan kini og [[katingog]]. {{Template:SPmatang}} ==Mga pinulongang naggamit og silabaryo== Ang mga pinulongang naggamit og silabikong sistema sa pagsulat naglakip sa [[Meseneyano]]ng [[Griniyego]] ([[Linear B]]), ang Karaang Amerikanhong pinulongan nga [[Alpabetong Cherokee|Cherokee]], ang Aprikanong pinulongan nga [[Vai]], ang binase sa Iningles nga [[kriyolyo nga pinulongan]]ng [[Ndyuka]](ang [[Afaka script]]), [[Yi nga sinulatan|Yi]] nga pinulongan sa [[Tsina]], ang [[Nü Shu]] nga silabaryo sa [[Yao nga mga taw]] sa [[Tsina]] ug ang karaang Pilipinhong sinulatan nga [[Alibata]]. Ang [[Ininsik nga sinulatan|Ininsik]], [[Kuneporma (sinulatan)|Kuneporma]], ug [[Maya nga sinulatan]] mga may pagkasilabiko, bisan biase sa logogramo. Maong usahay gitawag kining ''logosilabiko''. Ang [[Hinapon]] naggamit og duha ka silabaryo nga gitawag nga [[kana]], ang duha mao ang [[hiragana]] ug [[katakana]] (namugna niadtong mga 700 AD). Gigamit kini sa pagsulat sa mga pulong ug mga elemento sa batadila ug sa mga hinulaman nga mga pulong usab, pananglitan, ang hotel gisulat sa tulo ka kana ホテル (''ho-te-ru''), sa Hinapon. Sanglit ang HIinapon naggamit og daghang PK (patingog + katingog) nga mga silabiko ang usa ka silabaryo nahaom lamang sa pagsulat sa pinulongan. Sa daghang mga silabaryo hinuon ang ubang katingog ug mga kataposang patingog gisulat sa lahi nga simbolo, mao ang ''atta'' ug ''kaita'' gisulat sa tulo sa ka kana:あった (''a-t-ta'') ug かいた (''ka-i-ta''). Maong gitawag usab kini nga ''[[mora (lingwistika|mora]]''nhong sinulatan. ===Kalahian sa silabaryo ug abugida=== Ang mga [[Indiyanong pinulongan]] ug [[Etiyopyanong pinulongan]] naay matang sa [[alpabeto]] nga gitawag nga ''[[abugida]]'' kun ''alpasilabaryo''. Kani usahay gikasaypang mga silabaryo apan lahi sa silabaryo nga ang tanang silabiko nagsugod sa samang patingog nga gibase sa samang simbolo, ug mao nga kinahanglan og mga simbolo aron sa pagrepresentar og silabiko. Sa usa ka tinuod nga silabaryo walay sistematikong grapikong kaingnan sa mga karakter nga duol og pagkasulti (hinuonang uban naa'y grapikong kaparehasan sa katingog). Maong ang mga karakter nga "ka", "ki", ug "ku" wala'y kaingnan nga mopadangat ilang "k" nga susama. Lahi kini sa mga abugida nga diin ang mga grapemo nagrepresentar og silabiko ug diin ang mga karakter nga nagrepresentar og managsusamang tingog managsama usab ang dagway (usa ka susamang patingog nga giusab gamay aron pagrepresentar sa katingog sa silabiko). ==Mga sumpay sa gawas== *[http://www.omniglot.com/writing/syllabaries.htm Syllabaries] - [http://www.omniglot.com/ Omniglot's] lista sa mga silabaryo ug mga abugida, lakip na ang mga pananglitan sa daghang ga sistema sa pagsulat {{Mga sistema sa pagsulat}} [[Kategoriya:Sistema sa pagsulat]] kmg3kx2w3wlm9n6mt7cm30n2ncwi8pm 0 43101 34902332 34901998 2022-07-27T11:21:08Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki Ang '''Bag-ong Pito ka mga Katingalahan sa Kinaiyahan''' (opisyal: ''New7Wonders of Nature'') maoy kontemporaneyong sulay nga maglalang og talaan sa pito ka natural nga katingalahan nga gipili sa mga tawo pinaagi sa usa ka global nga piliay. <gallery> 7_-_Itahuania_-_Août_2008.JPG Countries_of_7Wonders_of_Nature.png Docking_area_to_Underground_River.jpg </gallery> == Tan-awa usab == * [[Bag-ong Pito ka mga Katingalahan sa Kalibotan]] ==Mga sumpay sa gawas== * [http://www.new7wonders.com/nature/ Bag-ong Pito ka mga Katingalahan sa Kinaiyahan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081031180334/http://www.new7wonders.com/nature/ |date=2008-10-31 }} {{saha}} [[Kategoriya:Heyograpiya]] [[Kategoriya:Mga talaan]] 7m8ymk2afpmhm6rmrn40wuzono3b91k 0 53866 34902331 34901851 2022-07-27T11:16:45Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki [[File:The Evangelist Matthew Inspired by an Angel.jpg|thumb|alt=Evangelist Mathäus Dis Der Engel, ni Rembrandt, 1661 |Evangelist Mathäus Dis Der Engel, ni Rembrandt, 1661]] Ang '''Bag-ong Tugon''' ang ikaduhang parte sa [[Bibliya]], nga santos nga basahon sa [[Kristyanismo]]. Ang mga nahisgutang ''treinta y nueve'' kun 39 ka kasulatan mao ang gitawag sa mga Kristohanon nga [[Daang Tugon]]. Ang Bag-ong Tugon gilangkuban og 27 ka kasulatan. Una na niini ang upat ka sulat mahitungod sa Ebanghelyo: [[Ebanghelyo ni Mateo|Sulat ni San Mateo]], [[Ebanghelyo ni Marcos|Sulat ni San Marcos]], [[Ebanghelyo ni Lucas|Sulat ni San Lucas]], ug [[Ebanghelyo ni Juan|Sulat ni San Juan]]. Gisundan kini sa sulat mahitungod sa [[Buhat sa mga Apostoles]]. Ang ikaunom nga bahin sa Bag-ong Tugon nga mao ang ika-''cuarenta y cinco'' nga han-ay sa Bibliya mao ang Sulat ni San Pablo ngadto sa mga taga-Roma. Mga sulat sad ni Pablo ang nagsunod-sunod: 1 og 2 mga Taga-Corinto , mga Taga-Galacia, mga Taga-Éfeso, mga Taga-Filipos, mga Taga-Colosas, 1 og 2 mga Taga-Tesalónica, 1 og 2 kang Timoteo, kang Tito, kang Filemón, sa mga Ebreo. Ang ikabeynte sa "Bag-ong Tugon" nga mao ang ika-''cincuenta y nueve'' ka libro sa Bibliya mao ang sulat ni San Jacobo. Gisundan sa 1 og 2 ni San Pedro. Dayon gisundan sa mga kasulatan ni San Juan Rebelador (1, 2 og 3 ni Juan). Ang ika-''sesenta y cinco'' ka sulat sa Bibliya mao ang sulat ni San Judas. Gisundan kini sa "Bugna" ni San Juan. == Tan-awa usab == * [[Daang Tugon]] ==Mga sumpay sa gawas== * [http://www.dvar-adonai.org/hnt/HntHe_en_pdf.htm Ang Bag-ong Tugon sa Inebreo] {{kristyanismo-saha}} [[Kategoriya:Bag-ong Tugon| ]] 6mwt5yyanzc1cjwj8guqoki1nrazs9i 2 60259 34902282 1009457 2022-07-26T19:07:12Z Zemant 9228 🤯🤯🤯 wikitext text/x-wiki I have been suffering from voices in my head since April 2018! Russia is torturing me! I hear voices in my head every moment, day and night! I fall asleep only from fatigue! [[File:SOS SOS SOS jaune optique.gif]] {{User ru}} {{User en}} {{User ceb-0}} [[ru:User:Zemant]] [[en:User:Zemant]] [[de:User:Zemant]] [[fr:User:Zemant]] [[es:User:Zemant]] [[it:User:Zemant]] [[be:User:Zemant]] [[kk:User:Zemant]] [[rue:User:Zemant]] [[tt:User:Zemant]] [[ky:User:Zemant]] [[uk:User:Zemant]] [[mn:User:Zemant]] [[hy:User:Zemant]] [[pl:User:Zemant]] [[ja:User:Zemant]] [[zh:User:Zemant]] [[nl:User:Zemant]] [[pt:User:Zemant]] [[he:User:Zemant]] [[eo:User:Zemant]] jr5qsxwk3eq86yh086lddf7rhb2awag 0 88958 34902308 30213392 2022-07-27T07:46:53Z Llez 11905 wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|dawhilahila|date=2020-12}} {{Taxobox | name = ''Rictaxis punctocaelatus'' | status = | image = Naturalis Biodiversity Center - ZMA.MOLL.367808 - Rictaxis punctocaelatus (Carpenter, 1864) - Acteonidae - Mollusc shell.jpeg | image_caption = | domain = | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Mollusca]] | classis = [[Gastropoda]] | ordo = ''[[incertae sedis]]'' | familia = [[Acteonidae]] | genus = [[Rictaxis]] | species = '''Rictaxis punctocaelatus''' | binomial = Rictaxis punctocaelatus | binomial_authority = ([[Carpenter (awtor)|Carpenter]], 1864) | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | superfamilia = [[Acteonoidea]] | synonyms = ''Rictaxis punctocaelata'' <small>[[Carpenter (awtor)|Carpenter]], 1864</small> }} Kaliwatan sa [[dawhilahila]] ang '''''Rictaxis punctocaelatus'''''<ref name = "COL"/>. Una ning gihulagway ni [[Carpenter (awtor)|Carpenter]] ni adtong 1864.<ref name = "col54466405"/> Ang ''Rictaxis punctocaelatus'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Rictaxis]]'', ug [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Acteonidae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> Walay nalista nga matang nga sama niini.<ref name = "COL"/> [[File:Rictaxis punctocaelatus 01.jpg|thumb|200 px|Brown nga porma]] <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/DCA_Export/zip-fixed/2019-annual.zip|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2019 Annual Checklist.|author= Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., De Wever A., Didžiulis V. (ed)|year= 2019|publisher= Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X. TaxonID: 54466405|accessdate= 2019-11-11}}</ref> <ref name = "col54466405">Cole, T. C. H. (2017) ''Wörterbuch der Wirbellosen / Dictionary of Invertebrates. Latein-Deutsch-English'' , 2017. Springer Spektrum: Berlin. ISBN 978-3-662-52869-3. XII, 574 pp</ref> <ref name = "source">MolluscaBase (2019). WoRMS Mollusca: MolluscaBase (version 2019-03-06). In: Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 2019 Annual Checklist (Roskov Y., Ower G., Orrell T., Nicolson D., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., Nieukerken E. van, Zarucchi J., Penev L., eds.). Digital resource at www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2019. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X.</ref> </references> [[Kategoriya:Dawhilahila]] [[Kategoriya:Rictaxis]] nxy593skhc34ard3llqen3yny0n3khe 34902309 34902308 2022-07-27T07:47:17Z Llez 11905 wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|dawhilahila|date=2020-12}} {{Taxobox | name = ''Rictaxis punctocaelatus'' | status = | image = Naturalis Biodiversity Center - ZMA.MOLL.367808 - Rictaxis punctocaelatus (Carpenter, 1864) - Acteonidae - Mollusc shell.jpeg | image_caption = | domain = | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Mollusca]] | classis = [[Gastropoda]] | ordo = ''[[incertae sedis]]'' | familia = [[Acteonidae]] | genus = [[Rictaxis]] | species = '''Rictaxis punctocaelatus''' | binomial = Rictaxis punctocaelatus | binomial_authority = ([[Carpenter (awtor)|Carpenter]], 1864) | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | superfamilia = [[Acteonoidea]] | synonyms = ''Rictaxis punctocaelata'' <small>[[Carpenter (awtor)|Carpenter]], 1864</small> }} Kaliwatan sa [[dawhilahila]] ang '''''Rictaxis punctocaelatus'''''<ref name = "COL"/>. Una ning gihulagway ni [[Carpenter (awtor)|Carpenter]] ni adtong 1864.<ref name = "col54466405"/> Ang ''Rictaxis punctocaelatus'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Rictaxis]]'', ug [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Acteonidae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> Walay nalista nga matang nga sama niini.<ref name = "COL"/> [[File:Rictaxis punctocaelatus 01.jpg|thumb|200 px|left|Brown nga porma]] <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/DCA_Export/zip-fixed/2019-annual.zip|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2019 Annual Checklist.|author= Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., De Wever A., Didžiulis V. (ed)|year= 2019|publisher= Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X. TaxonID: 54466405|accessdate= 2019-11-11}}</ref> <ref name = "col54466405">Cole, T. C. H. (2017) ''Wörterbuch der Wirbellosen / Dictionary of Invertebrates. Latein-Deutsch-English'' , 2017. Springer Spektrum: Berlin. ISBN 978-3-662-52869-3. XII, 574 pp</ref> <ref name = "source">MolluscaBase (2019). WoRMS Mollusca: MolluscaBase (version 2019-03-06). In: Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 2019 Annual Checklist (Roskov Y., Ower G., Orrell T., Nicolson D., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., Nieukerken E. van, Zarucchi J., Penev L., eds.). Digital resource at www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2019. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X.</ref> </references> [[Kategoriya:Dawhilahila]] [[Kategoriya:Rictaxis]] fq5jt3j59kmas55quakqod2a90yiw3p 0 320002 34902329 34902224 2022-07-27T11:11:51Z Spilltea 82176 Giway-bili ang rebisyon 34902224 ni [[Special:Contributions/Spilltea|Spilltea]] ([[User talk:Spilltea|Hisgot]]) wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|baki|date=2013-02}} {{Taxobox | name = ''Phyllomedusa bicolor'' | status = LC | image = Phyllomedusa bicolor01a.jpg | image_caption = | domain = | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Amphibia]] | ordo = [[Anura]] | familia = [[Hylidae]] | genus = [[Phyllomedusa]] | species = '''Phyllomedusa bicolor''' | binomial = Phyllomedusa bicolor | binomial_authority = ([[Pieter Boddaert|Boddaert]], 1772) | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | subphylum = [[Vertebrata]] | synonyms = | status_ref = <ref name = "iucn"/> | status_system = iucn3.1 }} <!-- infobox here --> Espesye sa [[baki]] nga una nga gihulagway ni [[Pieter Boddaert]] ni adtong 1772 ang '''''Phyllomedusa bicolor'''''<ref name = "col3"/><ref name = "col396"/><ref name = "col397"/><ref name = "col437"/>. Ang ''Phyllomedusa bicolor'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Phyllomedusa]]'' sa [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Hylidae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> Giklaseklase sa [[IUCN]] ang espesye sa [[kinaminosang kalabotan]].<ref name = "iucn"/> Pagka karon wala pay siak nga nalista ubos niini niya.<ref name = "COL"/> <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2011/search/all/key/phyllomedusa+bicolor/match/1|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist.|author= Bisby F.A., Roskov Y.R., Orrell T.M., Nicolson D., Paglinawan L.E., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., Baillargeon G., Ouvrard D. (red.)|year= 2011|publisher= Species 2000: Reading, UK.|accessdate= 24 september 2012}}</ref> <ref name = "col3"> (1996) , database, NODC Taxonomic Code</ref> <ref name = "col396">Frost, Darrel R. (2009) , database. Amphibian Species of the World: an Online Reference v5.3</ref> <ref name = "col397"> (2004) , database, Amphibian Species of the World: an Online Reference</ref> <ref name = "col437">Frost, Darrel R. (1997) , Amphibian Species of the World, A Taxonomic and Geographic Reference. Second edition</ref> <ref name = "source">''ITIS: The Integrated Taxonomic Information System''. Orrell T. (custodian), 2011-04-26</ref> <ref name = "iucn">{{IUCN2012.2|assessors= |year= 2010|id= 55841|title= Phyllomedusa bicolor|downloaded= 24/10/2012}}</ref> </references> == Gikan sa gawas nga tinubdan == * {{commonscat-inline|Phyllomedusa bicolor}} * {{wikispecies-inline|Phyllomedusa bicolor|''Phyllomedusa bicolor''}} == Galeriya sa hulagway == <gallery> Phyllomedusa bicolor.jpg Phyllomedusa-bicolor-121.jpg Phyllo medusa bicolor-Rana mono (3).JPG </gallery> [[Kategoriya:Baki]] [[Kategoriya:Phyllomedusa]] em1lj1icvgap5zsudyfzjvlcmva6ek2 0 327296 34902328 34902222 2022-07-27T11:11:40Z Spilltea 82176 Giway-bili ang rebisyon 34902222 ni [[Special:Contributions/Spilltea|Spilltea]] ([[User talk:Spilltea|Hisgot]]) wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|mangungutkut|date=2013-02}} {{Taxobox | name = ''Rheithrosciurus macrotis'' | status = VU | image = SciurusMacrotisWolf.jpg | image_caption = | domain = | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Mammalia]] | ordo = [[Rodentia]] | familia = [[Sciuridae]] | genus = [[Rheithrosciurus]] | species = '''Rheithrosciurus macrotis''' | binomial = Rheithrosciurus macrotis | binomial_authority = ([[Gray (awtor)|Gray]], 1857) | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | subphylum = [[Vertebrata]] | infraclassis = [[Eutheria]] | synonyms = | status_ref = <ref name = "iucn"/> | status_system = iucn3.1 }} <!-- infobox here --> Espesye sa [[mangungutkut]] nga una nga gihulagway ni [[Gray (awtor)|Gray]] ni adtong 1857 ang '''''Rheithrosciurus macrotis'''''<ref name = "col728"/><ref name = "col734"/><ref name = "col738"/>. Ang ''Rheithrosciurus macrotis'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Rheithrosciurus]]'' sa [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Sciuridae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> Giklaseklase sa [[IUCN]] ang espesye sa [[madutlan]].<ref name = "iucn"/> Pagka karon wala pay siak nga nalista ubos niini niya.<ref name = "COL"/> <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2011/search/all/key/rheithrosciurus+macrotis/match/1|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist.|author= Bisby F.A., Roskov Y.R., Orrell T.M., Nicolson D., Paglinawan L.E., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., Baillargeon G., Ouvrard D. (red.)|year= 2011|publisher= Species 2000: Reading, UK.|accessdate= 24 september 2012}}</ref> <ref name = "col728">Wilson, Don E., and DeeAnn M. Reeder, eds. (1992) , Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, 2nd ed., 3rd printing</ref> <ref name = "col734"> (1998) , website, Mammal Species of the World</ref> <ref name = "col738">Wilson, Don E., and F. Russell Cole (2000) , Common Names of Mammals of the World</ref> <ref name = "source">''ITIS: The Integrated Taxonomic Information System''. Orrell T. (custodian), 2011-04-26</ref> <ref name = "iucn">{{IUCN2012.2|assessors= |year= 2008|id= 19474|title= Rheithrosciurus macrotis|downloaded= 24/10/2012}}</ref> </references> == Gikan sa gawas nga tinubdan == * {{commonscat-inline|Rheithrosciurus macrotis}} * {{wikispecies-inline|Rheithrosciurus macrotis|''Rheithrosciurus macrotis''}} == Galeriya sa hulagway == <gallery> Rheithrosciurus macrotis range map.png </gallery> [[Kategoriya:Mangungutkut]] [[Kategoriya:Rheithrosciurus]] 6672i9agsrqlwfm8i30dgmml2sez8wt 0 645210 34902330 34902210 2022-07-27T11:12:01Z Spilltea 82176 Giway-bili ang rebisyon 34902210 ni [[Special:Contributions/Spilltea|Spilltea]] ([[User talk:Spilltea|Hisgot]]) wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|isda|date=2013-03}} {{Taxobox | name = ''Barbatula barbatula'' | status = LC | image = Barbatula_barbatula_by_MdE.jpg | image_caption = | domain = | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Actinopterygii]] | ordo = [[Cypriniformes]] | familia = [[Balitoridae]] | genus = [[Barbatula]] | species = '''Barbatula barbatula''' | binomial = Barbatula barbatula | binomial_authority = ([[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]], 1758) | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | subphylum = [[Vertebrata]] | superclassis = [[Osteichthyes]] | synonyms = ''Noemacheilus barbatulus'' <small>Bacescu-Mester, 1967</small><ref name = "col480213"/><br>''Nemacheilus barbatulus'' <small>Bacescu-Mester, 1967</small><ref name = "col480213"/><br>''Noemacheilus barbatulus'' <small>(non Bacescu-Mester, 1967)</small><ref name = "col480216"/><br>''Nemacheilus barbatulus'' <small>Bacescu-Mester, 1967</small><ref name = "col480213"/><br>''Nemacheilus barbatulus'' <small>[[Berg (awtor)|Berg]], 1933</small><ref name = "col480213"/><br>''Nemachilus barbatulus'' <small>[[Stanko Karaman|Karaman]], 1928</small><ref name = "col480213"/><br>''Nemacheilus sibiricus'' <small>Gratzianov, 1907</small><ref name = "col480257"/><br>''Barbatula oreas'' <small>([[Jordan (awtor)|Jordan]] & [[Fowler (awtor)|Fowler]], 1903)</small><ref name = "col480257"/><br>''Orthrias oreas'' <small>[[Jordan (awtor)|Jordan]] & [[Fowler (awtor)|Fowler]], 1903</small><ref name = "col480219"/><br>''Nemachilus barbatulus'' <small>[[Berg (awtor)|Berg]], 1898</small><ref name = "col480256"/><br>''Barbatula barbatula'' <small>([[Berg (awtor)|Berg]], 1898)</small><ref name = "col480256"/><br>''Nemacheilus barbatulus'' <small>[[Berg (awtor)|Berg]], 1898</small><ref name = "col480256"/><br>''Nemachilus sturanyi'' <small>(non Steindachner, 1892)</small><ref name = "col480216"/><br>''Barbatula barbatula'' <small>(non Dybowski, 1869)</small><ref name = "col480213"/><br>''Barbatula toni'' <small>(non Dybowski, 1869)</small><ref name = "col480213"/><br>''Barbatula toni'' <small>(non Dybowski, 1869)</small><ref name = "col480638"/><br>''Nemacheilus barbatulus'' <small>(non Dybowski, 1869)</small><ref name = "col480213"/><br>''Nemacheilus toni'' <small>(non Dybowski, 1869)</small><ref name = "col480213"/><br>''Nemachilus barbatulus'' <small>(non Dybowski, 1869)</small><ref name = "col480213"/><br>''Noemacheilus toni'' <small>(non Dybowski, 1869)</small><ref name = "col480213"/><br>''Cobitis toni'' <small>(non Dybowski, 1869)</small><ref name = "col480213"/><br>''Cobitis variabilis'' <small>[[Albert Günther|Günther]], 1868</small><ref name = "col480213"/><br>''Cobitis barbatula'' <small>[[Giovanni Domenico Nardo|Nardo]], 1866</small><ref name = "col480213"/><br>''Cobitis furstenbergii'' <small>[[Bonaparte (awtor)|Bonaparte]], 1846</small><ref name = "col480213"/><br>''Cobitis barbatula'' <small>De la Pylaie, 1835</small><ref name = "col480213"/><br>''Cobitis barbatula'' <small>De la Pylaie, 1835</small><ref name = "col480213"/><br>''Barbatula barbatulus'' <small>([[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]], 1758)</small><ref name = "col480213"/><br>''Nemachilus barbatulus'' <small>([[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]], 1758)</small><ref name = "col480213"/><br>''Noemacheilus barbulatus'' <small>([[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]], 1758)</small><ref name = "col480237"/><br>''Orthrias barbatulus'' <small>([[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]], 1758)</small><ref name = "col480639"/><br>''Nemacheilus barbatulus'' <small>([[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]], 1758)</small><ref name = "col480239"/><br>''Nemacheilus barbatulus'' <small>([[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]], 1758)</small><ref name = "col480639"/><br>''Noemacheilus barbatulus'' <small>([[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]], 1758)</small><ref name = "col480639"/><br>''Cobitis barbatula'' <small>[[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]], 1758</small><ref name = "col480213"/> | status_ref = <ref name = "iucn"/> | status_system = iucn3.1 }} '''''Barbatula barbatula'''''<ref name = "col480213"/> maoy espesye sa [[isda]] nga una nga gihulagway ni [[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]] ni adtong 1758. Ang ''Barbatula barbatula'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Barbatula]]'' sa [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Balitoridae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> Giklaseklase sa [[IUCN]] ang espesye sa [[kinaminosang kalabotan]].<ref name = "iucn"/> Pagka karon wala pay siak nga nalista ubos niini niya.<ref name = "COL"/> <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/services/res/2011AC_26July.zip|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist.|author= Bisby F.A., Roskov Y.R., Orrell T.M., Nicolson D., Paglinawan L.E., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., Baillargeon G., Ouvrard D. (red.)|year= 2011|publisher= Species 2000: Reading, UK.|accessdate= 24 september 2012}}</ref> <ref name = "col480213">Kottelat, M. (1997) European freshwater fishes., Biologia 52, Suppl. 5:1-271.</ref> <ref name = "source">''FishBase''. Froese R. & Pauly D. (eds), 2011-06-14</ref> <ref name = "iucn">{{IUCN2012.2|assessors= |year= 2011|id= 14494|title= Barbatula barbatula|downloaded= 24/10/2012}}</ref> <ref name = "col480639">Wheeler, A. (1992) Freshwater fishes of Britain and Europe., Rainbow Books, Elsley House, London. 124 p.</ref> <ref name = "col480256">Reshetnikov, Y.S., N.G. Bogutskaya, E.D. Vasil'eva, E.A. Dorofeeva, A.M. Naseka, O.A. Popova, K.A. Savvaitova, V.G. Sideleva and L.I. Sokolov (1997) An annotated check-list of the freshwater fishes of Russia., J. Ichthyol. 37(9):687-736.</ref> <ref name = "col480239">Anonymous (1999) Systematic list of Estonian fishes., World Wide Web Electronic Publication, 14 January 2000.</ref> <ref name = "col480219">Eschmeyer, W.N. (ed.) (2005) Catalog of fishes. Updated database version of May 2005., Catalog databases as made available to FishBase in May 2005.</ref> <ref name = "col480237">Muus, B.J. and P. Dahlström (1968) Süßwasserfische., BLV Verlagsgesellschaft, München. 224 p.</ref> <ref name = "col480216">Kottelat, M. and J. Freyhof (2007) Handbook of European freshwater fishes., Publications Kottelat, Cornol, Switzerland. 646 p.</ref> <ref name = "col480257">Berg, L.S. (1964) Freshwater fishes of the U.S.S.R. and adjacent countries. volume 2, 4th edition., Israel Program for Scientific Translations Ltd, Jerusalem. (Russian version published 1949).</ref> <ref name = "col480638">Nichols, J.T. (1943) The freshwater fishes of China., Natural history of Central Asia: Volume IX. The American Museum of Natural History, New York, USA, 322 p.</ref> </references> == Gikan sa gawas nga tinubdan == * {{commonscat-inline|Barbatula barbatula}} * {{wikispecies-inline|Barbatula barbatula|''Barbatula barbatula''}} [[Kategoriya:Isda nga adunay karpa]] [[Kategoriya:Barbatula]] ah9jl9hkmi9cb0q3w6dbks62yoquahm 0 950271 34902327 34902219 2022-07-27T11:11:28Z Spilltea 82176 Giway-bili ang rebisyon 34902219 ni [[Special:Contributions/Spilltea|Spilltea]] ([[User talk:Spilltea|Hisgot]]) wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|alibangbang|date=2013-07}} {{Taxobox | name = ''Parnassius bremeri'' | status = | image = Parnassius_bremeri1934_ulster.jpg | image_caption = | domain = | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Arthropoda]] | classis = [[Insecta]] | ordo = [[Lepidoptera]] | familia = [[Papilionidae]] | genus = [[Parnassius]] | species = '''Parnassius bremeri''' | binomial = Parnassius bremeri | binomial_authority = [[Bremer (awtor)|Bremer]], 1864 | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | subphylum = [[Hexapoda]] | superfamilia = [[Papilionoidea]] | synonyms = ''Parnassius bremeri f. pusanus'' <small>[[Siuiti Murayama|Murayama]], 1964</small><ref name = "col6828"/><br>''Parnassius bremeri var. conjuncta'' <small>[[Otto Staudinger|Staudinger]], 1901</small><ref name = "col6829"/><br>''Parnassius bremeri var. graeseri'' <small>[[Eduard Honrath|Honrath]], 1885</small><ref name = "col6825"/> }} <!-- infobox here --> Espesye sa [[alibangbang]] ang '''''Parnassius bremeri'''''<ref name = "col6822"/>. Una ning gihulagway ni [[Bremer (awtor)|Bremer]] ni adtong 1864. Ang ''Parnassius bremeri'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Parnassius]]'' sa [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Papilionidae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> Pagka karon wala pay siak nga nalista ubos niini niya.<ref name = "COL"/> <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2011/search/all/key/parnassius+bremeri/match/1|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist.|author= Bisby F.A., Roskov Y.R., Orrell T.M., Nicolson D., Paglinawan L.E., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., Baillargeon G., Ouvrard D. (red.)|year= 2011|publisher= Species 2000: Reading, UK.|accessdate= 24 september 2012}}</ref> <ref name = "col6822">Bremer, Otto (1864) Lepidopteren Ost-Sibiriens, insbesondere des Amur-Landes., Bremer, Otto (1864) Lepidopteren Ost-Sibiriens, insbesondere des Amur-Landes. Mém. Acad. imp. Sci. St.-Pétersbourg 8: 1-103, 8 pls</ref> <ref name = "source">''GloBIS (GART): Global Butterfly Information System''. Häuser C., Holstein J. & Steiner A. (eds), 2008-11-23</ref> <ref name = "col6828">Murayama, Shû-iti (1964) Neue Tagfalterformen aus Japan und Korea., Murayama, Shû-iti (1964) Neue Tagfalterformen aus Japan und Korea. Z. wien. ent. Ges. 49: 35-37, pls 4,5</ref> <ref name = "col6829">Staudinger, O. (1901) Catalog der Lepidopteren des palaearctischen Faunengebietes. I. Theil: Famil. Papilionidae - Hepialidae., Staudinger, O. (1901) Catalog der Lepidopteren des palaearctischen Faunengebietes. I. Theil: Famil. Papilionidae - Hepialidae. R. Friedländer & Sohn, Berlin .</ref> <ref name = "col6825">Honrath, E. G. (1885) Neue Rhopalocera. III., Honrath, E. G. (1885) Neue Rhopalocera. III. Berliner Entomologische Zeitschrift 29 (2): 272-278; pl. 8.</ref> </references> == Gikan sa gawas nga tinubdan == * {{commonscat-inline|Parnassius bremeri}} * {{wikispecies-inline|Parnassius bremeri|''Parnassius bremeri''}} == Galeriya sa hulagway == <gallery> File:Parnassius 0169.jpg File:Parnassius bremeri ulster.jpg File:Parnassius bremeri1934 ulster.jpg </gallery> [[Kategoriya:Alibangbang]] [[Kategoriya:Parnassius]] fd1q4oe5s4r7ul3e41mxobwaahlj42f 0 1796514 34902334 34902013 2022-07-27T11:40:33Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = AKB48 | image = Ax10akb18 (cropped).jpg | image_size = | landscape = yes | caption = Nag-pasundayag ang AKB48 sa Los Angeles, California niadtong Hulyo 2010 | origin = [[Akihabara]], [[Tokyo]] | genre = [[J-pop]] | years_active = 2005–kasamtangan | website = [https://www.akb48.co.jp/ akb48.co.jp] }} Usa ka babayeng pundok ang '''AKB48''' gikan didto sa [[Hapon]]. Naporma niadtong tuig 2005. {| class="wikitable" ! colspan="3" |Miembros |- | colspan="3" |[[Espesyal:EntityPage/Q1154232|Atsuko Maeda]], [[Espesyal:EntityPage/Q1154210|Tomomi Itano]], [[Espesyal:EntityPage/Q187662|Mayu Watanabe]],[[Espesyal:EntityPage/Q169210|Anna Iriyama]], [[Espesyal:EntityPage/Q169248|Rina Kawaei]], [[Espesyal:EntityPage/Q213200|Karen Iwata]], [[Espesyal:EntityPage/Q1209696|Yuko Oshima]] ^(es) , [[Espesyal:EntityPage/Q224840|Haruka Ishida]], [[Espesyal:EntityPage/Q1195876|Rie Kitahara]], [[Espesyal:EntityPage/Q1052497|Maria Abe]], [[Espesyal:EntityPage/Q1052513|Miyuki Watanabe]], [[Espesyal:EntityPage/Q1207378|Yuki Kashiwagi]], [[Espesyal:EntityPage/Q1150617|Erena Ono]], [[Espesyal:EntityPage/Q399637|Haruna Kojima]], [[Espesyal:EntityPage/Q169400|Haruka Shimazaki]], [[Espesyal:EntityPage/Q60933|Minami Takahashi]], [[Espesyal:EntityPage/Q1072701|Chisato Nakata]], [[Espesyal:EntityPage/Q5359577|Chiyori Nakanishi]],[[Espesyal:EntityPage/Q867478|Mariko Nakamura]], [[Espesyal:EntityPage/Q6847102|Nao Furuhata]], [[Espesyal:EntityPage/Q1136309|Ami Maeda]],[[Espesyal:EntityPage/Q533555|Sakiko Matsui]], [[Espesyal:EntityPage/Q869966|Sakura Miyawaki]], [[Espesyal:EntityPage/Q15059210|Tomu Mutō]],[[Espesyal:EntityPage/Q11583934|Fūko Yagura]], [[Espesyal:EntityPage/Q1197058|Misaki Iwasa]], [[Espesyal:EntityPage/Q1189839|Mayumi Uchida]],[[Espesyal:EntityPage/Q15903322|Mako Kojima]], [[Espesyal:EntityPage/Q898511|Haruka Kodama]], [[Kana Kobayashi]],[[Espesyal:EntityPage/Q867489|Haruka Shimada]], [[Espesyal:EntityPage/Q1050759|Shihori Suzuki]], [[Espesyal:EntityPage/Q1136325|Mariya Suzuki]],[[Espesyal:EntityPage/Q564534|Yūka Tano]], [[Espesyal:EntityPage/Q867514|Mariya Nagao]], [[Espesyal:EntityPage/Q399524|Jurina Matsui]], [[Espesyal:EntityPage/Q1195752|Miho Miyazaki]], [[Espesyal:EntityPage/Q1052494|Sayaka Yamamoto]], [[Espesyal:EntityPage/Q181797|Yui Yokoyama]],[[Espesyal:EntityPage/Q13370584|Ryōka Ōshima]], [[Espesyal:EntityPage/Q1072674|Shizuka Ōya]], [[Espesyal:EntityPage/Q15731565|Nana Ōwada]], [[Espesyal:EntityPage/Q1182478|Mayu Ogasawara]], [[Espesyal:EntityPage/Q18233965|Saya Kawamoto]], [[Espesyal:EntityPage/Q1150600|Asuka Kuramochi]],[[Espesyal:EntityPage/Q1197170|Aki Takajō]], [[Espesyal:EntityPage/Q5358943|Juri Takahashi]], [[Espesyal:EntityPage/Q867507|Miyu Takeuchi]], [[Espesyal:EntityPage/Q1072664|Miku Tanabe]], [[Espesyal:EntityPage/Q15906889|Mio Tomonaga]], [[Espesyal:EntityPage/Q15900282|Nana Okada]], [[Espesyal:EntityPage/Q169689|Rena Katō]], [[Espesyal:EntityPage/Q1051589|Yuria Kizaki]], [[Espesyal:EntityPage/Q4203271|Riho Kotani]], [[Espesyal:EntityPage/Q934330|Minami Minegishi]], [[Espesyal:EntityPage/Q11415882|Mion Mukaichi]], [[Espesyal:EntityPage/Q5360101|Yuiri Murayama]], [[Espesyal:EntityPage/Q6128935|Yuki Usami]], [[Espesyal:EntityPage/Q11263298|Ayako Uemura]], [[Espesyal:EntityPage/Q8011313|Ayumi Orii]], [[Espesyal:EntityPage/Q846512|Michiru Hoshino]], [[Espesyal:EntityPage/Q846530|Shiho Watanabe]], [[Espesyal:EntityPage/Q8011387|Kayano Masuyama]],[[Espesyal:EntityPage/Q8011327|Tomomi Ōe]], [[Espesyal:EntityPage/Q8011554|Hitomi Komatani]], [[Espesyal:EntityPage/Q8011506|Hana Tojima]],[[Espesyal:EntityPage/Q1155826|Rina Nakanishi]], [[Espesyal:EntityPage/Q876251|Risa Narita]], [[Espesyal:EntityPage/Q875972|Nozomi Kawasaki]],[[Espesyal:EntityPage/Q1074100|Mai Oshima]] ^(es) , [[Espesyal:EntityPage/Q17221181|Kaoru Hayano]], [[Espesyal:EntityPage/Q876130|Risa Naruse]],[[Espesyal:EntityPage/Q875879|Mika Saeki]], [[Espesyal:EntityPage/Q1037274|Megumi Ohori]] ^(es) , [[Espesyal:EntityPage/Q846934|Kayo Noro]],[[Espesyal:EntityPage/Q1036673|Kazumi Urano]], [[Espesyal:EntityPage/Q5370983|Haruka Kohara]], [[Espesyal:EntityPage/Q846509|Yukari Satō]],[[Espesyal:EntityPage/Q1189796|Manami Oku]], [[Espesyal:EntityPage/Q867495|Anna Mori]], [[Espesyal:EntityPage/Q1055975|Natsumi Hirajima]],[[Espesyal:EntityPage/Q1038465|Rumi Yonezawa]], [[Espesyal:EntityPage/Q181881|Rino Sashihara]], [[Espesyal:EntityPage/Q872405|Kaoru Mitsumune]], [[Espesyal:EntityPage/Q2827920|Aika Ōta]], [[Espesyal:EntityPage/Q1072649|Haruka Nakagawa]],[[Espesyal:EntityPage/Q1197201|Natsuki Sato]] ^(es) , [[Espesyal:EntityPage/Q959059|Yuka Masuda]], [[Espesyal:EntityPage/Q1072639|Sayaka Nakaya]], [[Espesyal:EntityPage/Q1072697|Moeno Nitō]], [[Espesyal:EntityPage/Q1050749|Anna Ishida]], [[Espesyal:EntityPage/Q1329748|Tomomi Kasai]], [[Espesyal:EntityPage/Q431823|Sae Miyazawa]], [[Espesyal:EntityPage/Q1194218|Natsumi Matsubara]],[[Espesyal:EntityPage/Q1130749|Tomomi Nakatsuka]], [[Espesyal:EntityPage/Q1136313|Mika Komori]], [[Espesyal:EntityPage/Q1195767|Mariko Shinoda]], [[Espesyal:EntityPage/Q1091554|Sayaka Akimoto]], [[Espesyal:EntityPage/Q867482|Shiori Nakamata]],[[Espesyal:EntityPage/Q1150583|Amina Satō]], [[Espesyal:EntityPage/Q1072687|Ayaka Kikuchi]], [[Espesyal:EntityPage/Q1072680|Misato Nonaka]],[[Espesyal:EntityPage/Q1365468|Sumire Satō]], [[Espesyal:EntityPage/Q772149|Rina Chikano]], [[Espesyal:EntityPage/Q1050806|Miori Ichikawa]],[[Espesyal:EntityPage/Q1329721|Ayaka Umeda]], [[Espesyal:EntityPage/Q1135561|Mina Ōba]], [[Espesyal:EntityPage/Q1192587|Reina Fujie]], [[Espesyal:EntityPage/Q867486|Suzuran Yamauchi]], [[Espesyal:EntityPage/Q18337363|Mariko Tsukamoto]], [[Espesyal:EntityPage/Q1081538|Haruka Katayama]], [[Rina Ikoma]], [[Espesyal:EntityPage/Q9430186|Erena Saeed Yokota]],[[Espesyal:EntityPage/Q9040278|Nae Suzuki]], [[Espesyal:EntityPage/Q8973022|Atsuki Ishiguro]], [[Espesyal:EntityPage/Q7302681|Risa Tachibana]],[[Espesyal:EntityPage/Q15908991|Ayano Umeta]] ^(es) , [[Rina Ikoma]], [[Espesyal:EntityPage/Q27950614|Yui Oguri]], [[Espesyal:EntityPage/Q12590308|Reina Noguchi]], [[Espesyal:EntityPage/Q16097923|Nana Fujita]] y [[Espesyal:EntityPage/Q22099276|Ma Chia-ling]] |} == Diskograpiya == === Mga ''single'' === ; ''Indie'' # "[[Sakura no Hanabiratachi]]" # "[[Skirt, Hirari]]" ; ''Major'' # "[[Aitakatta]]" # "[[Seifuku ga Jama wo Suru]]" # "[[Keibetsu Shiteita Aijou]]" # "[[Bingo!]]" # "[[Boku no Tayou]]" # "[[Yuuhi wo Miteiruka?]]" # "[[Romance, Irane]]" # "[[Sakura no Hanabiratachi 2008]]" # "Baby! Baby! Baby!" # "[[Oogoe Diamond]]" # "[[Juunen Zakura]]" # "[[Namida Surprise!]]" # "[[Iiwake Maybe]]" # "[[RIVER]]" # "[[Sakura no Shiori]]" # "[[Ponytail to Shushu]]" # "[[Heavy Rotation]]" # "[[Beginner]]" # "[[Chance no Junban]]" # "Sakura no Ki ni Narou" # "Everyday, Katyusha" # "Flying Get" # "Kaze wa Fuiteiru" # "Ue kara Mariko" # "GIVE ME FIVE!" # "Manatsu no Sounds Good!" # "Gingham Check" # "UZA" # "Eien Pressure" # "So Long!" # "Sayonara Crawl" # "Koi Suru Fortune Cookie" # "Heart Electric" # "Suzukake no ki no michi de 'kimi no hohoemi wo yume no miru' to itte shimattara bokutachi no kankei ha dō kawatte shimau n oka, bokunara ni nannichi ka kangaeta ue de no yaya kihazukashii ketsuron no yō na mono|Suzukake no ki no michi de 'kimi no hohoemi wo yume no miru' to itte shimattara bokutachi no kankei ha dō kawatte shimau noka, bokunara ni nannichi ka kangaeta ue de no yaya kihazukashii ketsuron no yō na mono" # "Mae shika Mukanee" # "Labrador Retriever" # "Kokoro no Placard" # "Kibōteki Refrain" # "Green Flash" # "Bokutachi wa Tatakawanai" # "Halloween Night" # "Kuchibiru ni Be My Baby" # "Kimi wa Melody" # "Tsubasa wa Iranai" # "LOVE TRIP / Shiawase wo Wakenasai" # "High Tension" # "Shoot Sign" # "Negaigoto no Mochigusare" # "＃sukinanda" # "11gatsu no Anklet" === Mga album === * ''Set List: Greatest Songs 2006–2007'' (2008) * ''Kamikyokutachi'' (2010) * ''Set List: Greatest Songs Kanzenban'' (2010) * ''Koko ni Ita Koto'' (2011) * ''1830m'' (2012) * ''Tsugi no Ashiato''(2014) * ''Koko ga Rhodes da, Koko de Tobe!'' (2015) * ''0 to 1 no Aida'' (2015) * ''Thumbnail'' (2017) == Mga video == :10. [http://www.youtube.com/watch?v=F32epua9VQs "Oogoe Diamond"] :11. [http://www.youtube.com/watch?v=iyn5uirg2j8 "10nen Zakura"] :12. [http://www.youtube.com/watch?v=pKQlKygAMrg "Namida Surprise!"] :13. [http://www.youtube.com/watch?v=qJ-Drv9tVjI "Iiwake Maybe"] :14. [http://www.youtube.com/watch?v=bQqLKCg-UgA "RIVER"] :15. [http://www.youtube.com/watch?v=lhEK1mxOm-I "Sakura no Shiori"] :16. [http://www.youtube.com/watch?v=SwXtaahxjls "Ponytail to Shushu"] :17. [http://www.youtube.com/watch?v=lkHlnWFnA0c "Heavy Rotation"] :18. [http://www.youtube.com/watch?v=HDn_EK7VRwQ "Beginner"] :19. [http://www.youtube.com/watch?v=s_2Uz2Z9IkA "Chance no Junban"] :20. [http://www.youtube.com/watch?v=n9hNT5ezcnc "Sakura no Ki ni Narou"] :21. [http://www.youtube.com/watch?v=vEVq_Bx7_KY "Everyday, Katyusha"] :22. [http://www.youtube.com/watch?v=WdhMjzfg6-k "Flying Get"] :23. [http://www.youtube.com/watch?v=fgESmgZ4ld8 "Kaze wa Fuiteiru"] (DANCE! DANCE! DANCE! ver.) :24. [http://www.youtube.com/watch?v=-7YJkt-4R1A "Ue kara Mariko"] :25. [http://www.youtube.com/watch?v=SuhiIItERLo "GIVE ME FIVE!"] :26. [http://www.youtube.com/watch?v=MBuJ5R2KBKo "Manatsu no Sounds Good!"] (Dance Ver.) :27. [http://www.youtube.com/watch?v=XHdcW2axwMk "Gingham Check"] :28. [http://www.youtube.com/watch?v=WIdWXhV33vs "UZA"] (Dance Ver.) :29. [http://www.youtube.com/watch?v=E_NkDk49S9I "Eien Pressure"] :30. [http://www.youtube.com/watch?v=eZ4jYWQh7tE "So Long!"] (MV Ver.) :31. [http://www.youtube.com/watch?v=-jQtbbeWro8 "Sayonara Crawl"] :32. [http://www.youtube.com/watch?v=dFf4AgBNR1E "Koi Suru Fortune Cookie"] :33. [http://www.youtube.com/watch?v=sHTAhsZtW74 "Heart Electric"] (Dance Ver.) :34. [http://www.youtube.com/watch?v=JLeFZZaUeaQ "Suzukake no ki no michi de "kimi no hohoemi wo yume no miru" to itte shimattara bokutachi no kankei ha dō kawatte shimau n oka, bokunara ni nannichi ka kangaeta ue de no yaya kihazukashii ketsuron no yō na mono"] (MV Ver.) :35. [http://www.youtube.com/watch?v=jn4B0qXq7Zs "Mae shika Mukanee"] (''teaser'') == Tan-awa usab == * [[SKE48]] * [[NMB48]] * [[HKT48]] * [[JKT48]] * [[J-pop]] <!-- == Mga ganti == --> ==Mga pakisayran== {{reflist}} ==Mga sumpay sa gawas== {{commonscat|AKB48}} * [http://www.youtube.com/AKB48 AKB48 sa YouTube] * [http://www.akb48.co.jp/ Opisyal nga sityo] (Hinapones) [[Kategoriya:Mga maghuhuni]] [[Kategoriya:Kultura sa Hapon]] mwqvhd623ns5n47pimct9ruq4gqo9n5 0 2230228 34902312 33904221 2022-07-27T07:56:42Z JMK 12705 image wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|tanom nga bulak|date=2022-02}} {{Taxobox | name = ''Ruschia maxima'' | status = | image = Ruschia maxima, blare, blomme en vrugte, Pretoria NBT, a.jpg | image_caption = | domain = | regnum = [[Plantae]] | divisio = [[Tracheophyta]] | classis = [[Tanom nga bulak (tanom)|Magnoliopsida]] | ordo = [[Caryophyllales]] | familia = [[Aizoaceae]] | genus = ''[[Ruschia]]'' | species = '''''Ruschia maxima''''' | binomial = ''Ruschia maxima'' | binomial_authority = ([[Adrian Hardy Haworth|Haw.]]) L. Bol. | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | synonyms = ''Ruschia maximum'' <small>[[Adrian Hardy Haworth|Haw.]]</small> }} Kaliwatan sa [[tanom nga bulak]] ang '''''Ruschia maxima'''''.<ref name = "COL"/> Una ning gihulagway ni [[Adrian Hardy Haworth]], ug gihatagan sa eksakto nga ngalan ni L. Bol..<ref name = "col53553963"/> Ang ''Ruschia maxima'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Ruschia]]'', ug [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Aizoaceae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> Kini nga matang hayop na sabwag sa: * [[Habagatang Aprika]] ** [[Province of the Western Cape]] Walay nalista nga matang nga sama niini.<ref name = "COL"/> <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/DCA_Export/zip-fixed/2019-annual.zip|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2019 Annual Checklist.|author= Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., De Wever A., Didžiulis V. (ed)|year= 2019|publisher= Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X. TaxonID: 53553963|accessdate= 2019-11-11}}</ref> <ref name = "col53553963">L. Bol. (1947) , In: Fl. Pl. Afr. 26: t. 1013</ref> <ref name = "source">Hassler M. (2019). World Plants: Synonymic Checklists of the Vascular Plants of the World (version Nov 2018). In: Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 2019 Annual Checklist (Roskov Y., Ower G., Orrell T., Nicolson D., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., Nieukerken E. van, Zarucchi J., Penev L., eds.). Digital resource at www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2019. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X.</ref> </references> [[Kategoriya:Tanom]] [[Kategoriya:Tanom sa Habagatang Aprika]] [[Kategoriya:Tanom sa Province of the Western Cape]] [[Kategoriya:Ruschia]] 0gx4fyf7z5rp59335dh89elyxqi9tyt 0 3325713 34902313 31115031 2022-07-27T08:19:46Z Veracious 39935 wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|Indonesya|date=2015-12}} {{geobox | 1 = <!-- *** Header *** --> | name = Pantai Bambang | native_name = | other_name = | category = Baybayon | etymology = <!-- *** Image *** --> | image = | image_caption = <!-- *** Administrative *** --> | country = {{flag|Indonesya}} | country_flag = | state = [[Jawa Timur]] | region = | district = | municipality = <!-- *** Mountain range *** --> | range = <!-- *** Position and height *** --> | location = | elevation = 5 | elevation_note = | prominence = | prominence_note = | lat_d = -8.2906 | lat_m = | lat_s = | lat_NS = | long_d = 113.11 | long_m = | long_s = | long_EW = <!-- *** Properties *** --> | geology = | orogeny = | period = | biome = | plant = | animal = <!-- *** Access *** --> | public = | access = | ascent = | ascent_date = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = <!-- *** Maps *** --> | map = | map_caption = | map_locator_x = | map_locator_y = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | state_type = Lalawigan | timezone_label = Asia/Jakarta | utc_offset = +7 | timezone = [[Western Indonesian Time|WIT]] | geonames = 8180889 }} <!--T.PT-->[[Baybayon]] ang '''Pantai Bambang''' sa [[Indonesya]].<ref name = "gn8180889"/> Nahimutang ni sa lalawigan sa <!--ADM1-->[[Jawa Timur]], sa kasadpang bahin sa nasod, {{formatnum:700}} km sa sidlakan sa [[Daerah Khusus Ibukota Jakarta|Jakarta]] ang ulohan sa nasod. Ang yuta sa Pantai Bambang patag sa amihang-sidlakan, apan sa amihang-kasadpan nga kini mao ang kabungtoran. Sa habagatang-sidlakan, dagat ang pinakaduol sa Pantai Bambang.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa pakigbingkil sa tanan nga gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas, sa sulod sa 10 ka kilometro radius.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Kinahabogang dapit sa palibot ang [[Gunung Gajahmungkur (bukid sa Jawa Timur, lat -8,26, long 113,10)|Gunung Gajahmungkur]], {{formatnum:343}} ka metros ni kahaboga ibabaw sa dagat, {{formatnum:3.8}} km sa amihanan sa Pantai Bambang.{{efn|group=saysay|Ang punto nga labing taas sa ibabaw sa mga lokal nga kapunawpunawan, sumala sa gihabogon data sa GeoNames.<ref name = "gn8180889"/>}} Diyutay ray lumulupyo ining dapita. {{Location map|Indonesia |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa Pantai Bambang sa Indonesya. | label = Pantai Bambang|position=right|background=white|lat=-8.2906|long=113.11}} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn8180889">[{{Geonameslink|gnid=8180889|name=tanjung%20bambang}} Tanjung Bambang] sa [{{Geonamesabout}} GeoNames.Org (cc-by)]; post updated 2012-01-22; database download sa 2015-11-27</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> </references> [[Kategoriya:Mga lapyahan sa Jawa Timur]] 6dh4c4e2m9uepa32jy1kqsq8v7mjrm0 34902314 34902313 2022-07-27T08:20:06Z Veracious 39935 Veracious moved page [[Tanjung Bambang]] to [[Pantai Bambang]] wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|Indonesya|date=2015-12}} {{geobox | 1 = <!-- *** Header *** --> | name = Pantai Bambang | native_name = | other_name = | category = Baybayon | etymology = <!-- *** Image *** --> | image = | image_caption = <!-- *** Administrative *** --> | country = {{flag|Indonesya}} | country_flag = | state = [[Jawa Timur]] | region = | district = | municipality = <!-- *** Mountain range *** --> | range = <!-- *** Position and height *** --> | location = | elevation = 5 | elevation_note = | prominence = | prominence_note = | lat_d = -8.2906 | lat_m = | lat_s = | lat_NS = | long_d = 113.11 | long_m = | long_s = | long_EW = <!-- *** Properties *** --> | geology = | orogeny = | period = | biome = | plant = | animal = <!-- *** Access *** --> | public = | access = | ascent = | ascent_date = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = <!-- *** Maps *** --> | map = | map_caption = | map_locator_x = | map_locator_y = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | state_type = Lalawigan | timezone_label = Asia/Jakarta | utc_offset = +7 | timezone = [[Western Indonesian Time|WIT]] | geonames = 8180889 }} <!--T.PT-->[[Baybayon]] ang '''Pantai Bambang''' sa [[Indonesya]].<ref name = "gn8180889"/> Nahimutang ni sa lalawigan sa <!--ADM1-->[[Jawa Timur]], sa kasadpang bahin sa nasod, {{formatnum:700}} km sa sidlakan sa [[Daerah Khusus Ibukota Jakarta|Jakarta]] ang ulohan sa nasod. Ang yuta sa Pantai Bambang patag sa amihang-sidlakan, apan sa amihang-kasadpan nga kini mao ang kabungtoran. Sa habagatang-sidlakan, dagat ang pinakaduol sa Pantai Bambang.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa pakigbingkil sa tanan nga gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas, sa sulod sa 10 ka kilometro radius.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Kinahabogang dapit sa palibot ang [[Gunung Gajahmungkur (bukid sa Jawa Timur, lat -8,26, long 113,10)|Gunung Gajahmungkur]], {{formatnum:343}} ka metros ni kahaboga ibabaw sa dagat, {{formatnum:3.8}} km sa amihanan sa Pantai Bambang.{{efn|group=saysay|Ang punto nga labing taas sa ibabaw sa mga lokal nga kapunawpunawan, sumala sa gihabogon data sa GeoNames.<ref name = "gn8180889"/>}} Diyutay ray lumulupyo ining dapita. {{Location map|Indonesia |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa Pantai Bambang sa Indonesya. | label = Pantai Bambang|position=right|background=white|lat=-8.2906|long=113.11}} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn8180889">[{{Geonameslink|gnid=8180889|name=tanjung%20bambang}} Tanjung Bambang] sa [{{Geonamesabout}} GeoNames.Org (cc-by)]; post updated 2012-01-22; database download sa 2015-11-27</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> </references> [[Kategoriya:Mga lapyahan sa Jawa Timur]] 6dh4c4e2m9uepa32jy1kqsq8v7mjrm0 0 4210698 34902317 31420029 2022-07-27T08:41:11Z Gerd Eichmann 4919 gallery added wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|Nasod nga Czech|date=2016-04}} :''Alang sa ubang mga dapit sa mao gihapon nga ngalan, tan-awa ang [[České Budějovice]].'' {{geobox | 1 = Settlement <!-- *** Header *** --> | name = České Budějovice | native_name = | other_name = Budejovice | category = Kapital sa lalawigan | etymology = | official_name = | motto = | nickname = <!-- *** Image *** --> | image = České Budějovice - centrum letecky.jpg | image_caption = <!-- *** Symbols *** --> | flag = Flag of Ceske Budejovice.svg | symbol = Coat of arms of České Budějovice.svg | symbol_type = <!-- *** Admin *** --> | country = {{flag|Nasod nga Czech}} | country_flag = | state = [[Jihočeský kraj]] | state_type = Lalawigan | region = [[Okres České Budějovice]] | region_type = Munisipyo | district = | district_type = | municipality = | municipality_type = <!-- *** Associated with *** --> | part = | landmark = | river = <!-- *** Location *** --> | location = | elevation = 381 | lat_d = 48.97447 | lat_m = | lat_s = | lat_NS = | long_d = 14.47434 | long_m = | long_s = | long_EW = | highest = | highest_note = | highest_elevation = | highest_elevation_note = | lowest = | lowest_note = | lowest_elevation = | lowest_elevation_note = <!-- *** Dimensions *** --> | length = | length_orientation = | width = | width_orientation = | area = | area_decimals = | area_land = | area_land_decimals = | area_water = | area_water_decimals = | area_urban = | area_urban_decimals = | area_metro = | area_metro_decimals = | area_municipal = | area_municipal_decimals = <!-- *** Population *** --> | population = 96053 | population_date = 2014-08-28 | population_note = <ref name = "gn3077916"/> | population_urban = | population_urban_date = | population_urban_note = | population_metro = | population_metro_date = | population_metro_note = | population_municipal = | population_municipal_date = | population_municipal_note = | population_density = | population_density_note = | population_urban_density = | population_urban_density_note = | population_metro_density = | population_metro_density_note = | population_municipal_density = | population_municipal_density_note = <!-- *** People *** --> | population1 = | population1_type = | population2 = | population2_type = | population3 = | population3_type = <!-- *** History and politics *** --> | established = | established_type = | date = | date_type = | government = | government_location = | government_region = | government_state = | mayor = | mayor_party = | leader = Jiří Svoboda (politik) | leader_type = <!-- *** Codes *** --> | timezone = [[Central European Time|CET]] | utc_offset = +1 | timezone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]] | utc_offset_DST = +2 | postal_code = {{#property:P281}} | postal_code_type = | area_code = | area_code_type = | code = | code_type = | code1 = | code1_type = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = | free1 = | free1_type = <!-- *** Maps *** --> | map = | map_caption = | map_locator = | map_locator_x = | map_locator_y = <!-- *** Website *** --> | website = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | other_name1 = Budweis | other_name2 = Ceské Budejovice | other_name3 = | timezone_label = Europe/Prague | map2 = Ceske Budejovice CB CZ.png }} <!--P.PPLA-->[[administratibo nga mga dibisyon sa Nasod nga Czech|Kapital sa lalawigan]] ang '''České Budějovice''' sa [[Nasod nga Czech]].<ref name = "gn3077916"/> Nahimutang ni sa munisipyo sa <!--ADM2-->[[Okres České Budějovice]] ug lalawigan sa <!--ADM1-->[[Jihočeský kraj]], sa habagatang bahin sa nasod, {{formatnum:120}} km sa habagatan sa [[Prague (ulohang dakbayan)|Prague]] ang ulohan sa nasod. {{formatnum:381}} metros ibabaw sa dagat kahaboga ang nahimutangan sa České Budějovice<ref name = "gn3077916"/>, ug adunay <!--pop-->{{formatnum:96053}} ka molupyo.<ref name = "gn3077916"/> Ang yuta palibot sa České Budějovice kasagaran patag, apan sa amihang-sidlakan nga kini mao ang kabungtoran. České Budějovice nahimutang sa usa ka walog.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa pakigbingkil sa tanan nga gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas, sa sulod sa 10 ka kilometro radius.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Kinahabogang dapit sa palibot ang [[Kleť]], {{formatnum:1083}} ka metros ni kahaboga ibabaw sa dagat, {{formatnum:18.4}} km sa habagatan-kasadpan sa České Budějovice.{{efn|group=saysay|Ang punto nga labing taas sa ibabaw sa mga lokal nga kapunawpunawan, sumala sa gihabogon data sa GeoNames.<ref name = "gn3077916"/>}} Dunay mga {{formatnum:343}} ka tawo kada kilometro kwadrado sa palibot sa České Budějovice nga hilabihan populasyon.<ref name = "nasapop"/> České Budějovice ang kinadak-ang lungsod sa maong dapit. Hapit nalukop sa [[kaumahan]] ang palibot sa České Budějovice.<ref name = "nasalandcover"/> Ang klima [[hemiboreal]].<ref name = "koppen"/> Ang kasarangang giiniton {{formatnum:8}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Hulyo, sa {{formatnum:20}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Disyembre, sa {{formatnum:-7}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> Ang kasarangang pag-ulan {{formatnum:1062}} milimetro matag tuig. Ang kinabasaan nga bulan Mayo, sa {{formatnum:157}} milimetro nga ulan, ug ang kinaugahan Marso, sa {{formatnum:36}} milimetro.<ref name = "nasarain"/> {{Location map|Czech Republic |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa České Budějovice sa Nasod nga Czech. | label = České Budějovice|position=right|background=white|lat=48.97447|long=14.47434}} == Galeriya sa litrato == <br><gallery class=center caption="České Budějovice"> Budweis-Marktplatz-14-Schwarzer Turm-Hotel Zvon-gje.jpg České Budějovice-110-Markt-2004-gje.jpg Budweis-Marktplatz-Rathaus-14-gje.jpg Budweis-Marktplatz-Samsonbrunnen-18-gje.jpg Budweis-Dominikanerkloster-20-Turm-gje.jpg Budweis-Dominikanerkloster-26-hl Josef mit Kind-gje.jpg Budweis-Mariae Opferung-Obetovani Panny Marie-20-zum Chor-gje.jpg Budweis-Mariae Opferung-Obetovani Panny Marie-26-Hauptaltar-gje.jpg Budweis-St Nikolaus-04-Schwarzer Turm-gje.jpg Budweis-St Nikolaus-12-zum Chor-gje.jpg </gallery> == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn3077916">[{{Geonameslink|gnid=3077916|name=ceske%20budejovice}} České Budějovice] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2014-08-28; database download sa 2016-03-31</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "nasapop">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=SEDAC_POP|title= NASA Earth Observations: Population Density|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/SEDAC}}</ref> <ref name = "nasalandcover">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=MCD12C1_T1|title= NASA Earth Observations: Land Cover Classification|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/MODIS}}</ref> <ref name = "koppen">{{cite journal |last= Peel|first= M C|last2= Finlayson|first2= B L|date= |title= Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification| url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |journal= Hydrology and Earth System Sciences|publisher= |volume= 11|issue= |pages= 1633-1644|doi= 10.5194/hess-11-1633-2007|access-date=30 Enero 2016}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> <ref name = "nasarain">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M&year=2014|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission}}</ref> </references> == Gikan sa gawas nga tinubdan== {{commonscat|České Budějovice|České Budějovice}} [[Kategoriya:Mga lungsod sa Jihočeský kraj]] [[Kategoriya:Mga lungsod sa Nasod nga Czech nga mas dako pa kay sa 30,000 ka mga tawo]] 8ne0dfqx6jawougv4m810gritbdxy6n 0 4637323 34902279 31565437 2022-07-26T15:23:21Z 2001:999:480:D1D2:11AE:4791:4EF4:1DA5 Blanked the page wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 34902280 34902279 2022-07-26T15:23:33Z -Alabama- 75445 Undid edits by [[Special:Contribs/2001:999:480:D1D2:11AE:4791:4EF4:1DA5|2001:999:480:D1D2:11AE:4791:4EF4:1DA5]] ([[User talk:2001:999:480:D1D2:11AE:4791:4EF4:1DA5|talk]]) to last version by Lsjbot: unexplained content removal wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|Finland|date=2016-06}} {{geobox | 1 = Mountain <!-- *** Header *** --> | name = Ryssughar | native_name = Ryssänuuneja | other_name = | category = Bungtod | etymology = <!-- *** Image *** --> | image = | image_caption = <!-- *** Administrative *** --> | country = {{flag|Finland}} | country_flag = | state = [[Varsinais-Suomi]] | region = [[Turku (munisipyo)|Turku]] | district = | municipality = <!-- *** Mountain range *** --> | range = <!-- *** Position and height *** --> | location = | elevation = 40 | elevation_note = | prominence = | prominence_note = | lat_d = 60.2839 | lat_m = | lat_s = | lat_NS = | long_d = 21.8881 | long_m = | long_s = | long_EW = <!-- *** Properties *** --> | geology = | orogeny = | period = | biome = | plant = | animal = <!-- *** Access *** --> | public = | access = | ascent = | ascent_date = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = <!-- *** Maps *** --> | map = | map_caption = | map_locator_x = | map_locator_y = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | official_name = Ryssugnar | state_type = Lalawigan | region_type = Rehiyon ekonomiko | coordinates_note = {{efn|group=saysay|Itarong ang posisyon base sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} | timezone_label = Europe/Helsinki | utc_offset = +2 | utc_offset_DST = +3 | timezone = [[Eastern European Time|EET]] | timezone_DST = [[Eastern European Summer Time|EEST]] | geonames = 841550 }} <!--T.HLL-->[[Bungtod]] ang '''Ryssughar''' ([[Pinulongang Pines]]: '''Ryssänuuneja''', [[Pinulongang Sweko]]: '''Ryssugnar''') sa [[Finland]].<ref name = "gn841550"/> Nahimutang ni sa rehiyon ekonomiko sa <!--ADM2-->[[Turku (munisipyo)|Turku]] ug lalawigan sa <!--ADM1-->[[Varsinais-Suomi]], sa habagatan-kasadpang bahin sa nasod, {{formatnum:170}} km sa kasadpan sa [[Helsinki (ulohang dakbayan)|Helsinki]] ang ulohan sa nasod. {{formatnum:40}} metros ibabaw sa dagat kahaboga ang nahimutangan sa Ryssughar.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang yuta palibot sa Ryssughar patag. Sa habagatang-kasadpan, dagat ang pinakaduol sa Ryssughar.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa pakigbingkil sa tanan nga gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas, sa sulod sa 10 ka kilometro radius.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang kinahabogang dapit sa palibot dunay gihabogon nga {{formatnum:60}} ka metro ug {{formatnum:2.8 }} km sa amihanan-sidlakan sa Ryssughar.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang kinadul-ang mas dakong lungsod mao ang [[Rymättylä (kapital sa munisipyo sa Finland)|Rymättylä]], {{formatnum:10.7}} km sa amihanan sa Ryssughar. Sa rehiyon palibot sa Ryssughar, kapuloan, mga estretso, ug nga bato nga pormasyon talagsaon komon.{{efn|group=saysay|Mas sulod sa 20 ka kilometro gilay-on itandi sa average nga densidad sa Yuta, sumala sa GeoNames.<ref name = "gn841550"/>}} Ang klima [[klima sa kontinente]]. Ang kasarangang giiniton {{formatnum:4}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Hulyo, sa {{formatnum:17}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Enero, sa {{formatnum:-8}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> {| |- |{{climate chart | Ryssughar | -10| -6| 0 | -9| -6| 0 | -8| -3| 0 | -4| 4| 0 | 6| 11| 0 | 10| 16| 0 | 15| 19| 0 | 15| 19| 0 | 11| 14| 0 | 7| 8| 0 | -6| 1| 0 | -7| -4| 0 |float=left |clear=left |source = <ref name = "nasa"/> }} |} {{Location map|Finland |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa Ryssughar sa Finland. | label = Ryssughar|position=right|background=white|lat=60.28389|long=21.88806}} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "gn841550">[{{Geonameslink|gnid=841550|name=ryssughar}} Ryssughar] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2014-09-25; database download sa 2016-04-24</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> </references> [[Kategoriya:Mga bungtod sa Varsinais-Suomi]] [[Kategoriya:Mga artikulo sa posisyon itarong ni bot]] g02snniq3pda04b8ffnqci1ykrxyv73 0 5766962 34902285 33838121 2022-07-26T20:07:09Z CommonsDelinker 192 Removing [[:c:File:Logo_Majlis_Perbandaran_Klang.svg|Logo_Majlis_Perbandaran_Klang.svg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Ellywa|Ellywa]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files uploaded by MyPicWiki|]]. wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|Malaysiya|date=2016-11}} :''Alang sa ubang mga dapit sa mao gihapon nga ngalan, tan-awa ang [[Klang (pagklaro)]].'' {{geobox | 1 = Settlement <!-- *** Header *** --> | name = Klang | native_name = | other_name = Kelang | category = Kapital sa estado | etymology = | official_name = | motto = | nickname = <!-- *** Image *** --> | image = | image_caption = <!-- *** Symbols *** --> | flag = | symbol = | symbol_type = <!-- *** Admin *** --> | country = {{flag|Malaysiya}} | country_flag = | state = [[Selangor (estado sa Malaysiya)|Selangor]] | state_type = Estado | region = | region_type = | district = | district_type = | municipality = | municipality_type = <!-- *** Associated with *** --> | part = | landmark = | river = <!-- *** Location *** --> | location = | elevation = 6 | lat_d = 3.03333 | lat_m = | lat_s = | lat_NS = | long_d = 101.45 | long_m = | long_s = | long_EW = | highest = | highest_note = | highest_elevation = | highest_elevation_note = | lowest = | lowest_note = | lowest_elevation = | lowest_elevation_note = <!-- *** Dimensions *** --> | length = | length_orientation = | width = | width_orientation = | area = | area_decimals = | area_land = | area_land_decimals = | area_water = | area_water_decimals = | area_urban = | area_urban_decimals = | area_metro = | area_metro_decimals = | area_municipal = | area_municipal_decimals = <!-- *** Population *** --> | population = 879867 | population_date = 2012-01-17 | population_note = <ref name = "gn1732905"/> | population_urban = | population_urban_date = | population_urban_note = | population_metro = | population_metro_date = | population_metro_note = | population_municipal = | population_municipal_date = | population_municipal_note = | population_density = | population_density_note = | population_urban_density = | population_urban_density_note = | population_metro_density = | population_metro_density_note = | population_municipal_density = | population_municipal_density_note = <!-- *** People *** --> | population1 = | population1_type = | population2 = | population2_type = | population3 = | population3_type = <!-- *** History and politics *** --> | established = | established_type = | date = | date_type = | government = | government_location = | government_region = | government_state = | mayor = | mayor_party = | leader = | leader_type = <!-- *** Codes *** --> | timezone = [[Malaysia Standard Time|MST]] | utc_offset = +8 | timezone_DST = | utc_offset_DST = | postal_code = | postal_code_type = | area_code = | area_code_type = | code = | code_type = | code1 = | code1_type = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = | free1 = | free1_type = <!-- *** Maps *** --> | map = | map_caption = | map_locator = | map_locator_x = | map_locator_y = <!-- *** Website *** --> | website = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | other_name1 = | timezone_label = Asia/Kuala_Lumpur | geonames = 1732905 }} <!--P.PPLA-->[[Kapital sa estado]] ang '''Klang''' sa [[Malaysiya]].<ref name = "gn1732905"/> Nahimutang ni sa estado sa <!--ADM1-->[[Selangor (estado sa Malaysiya)|Selangor]], sa kasadpang bahin sa nasod, {{formatnum:29}} km sa kasadpan sa [[Kuala Lumpur (ulohang dakbayan)|Kuala Lumpur]] ang ulohan sa nasod. {{formatnum:6}} metros ibabaw sa dagat kahaboga ang nahimutangan sa Klang<ref name = "gn1732905"/>, ug adunay <!--pop-->{{formatnum:879867}} ka molupyo.<ref name = "gn1732905"/> Ang yuta palibot sa Klang daghan kaayong patag.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa pakigbingkil sa tanan nga gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas, sa sulod sa 10 ka kilometro radius.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang kinahabogang dapit sa palibot dunay gihabogon nga {{formatnum:210}} ka metro ug {{formatnum:10.2 }} km sa amihanan-sidlakan sa Klang.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Dunay mga {{formatnum:636}} ka tawo kada kilometro kwadrado sa palibot sa Klang nga hilabihan populasyon.<ref name = "nasapop"/> Klang ang kinadak-ang lungsod sa maong dapit. Hapit nalukop sa [[kaumahan]] ang palibot sa Klang.<ref name = "nasalandcover"/> Sa rehiyon palibot sa Klang, mga lasang, ug nabigasyon talagsaon komon.{{efn|group=saysay|Mas sulod sa 20 ka kilometro gilay-on itandi sa average nga densidad sa Yuta, sumala sa GeoNames.<ref name = "gn1732905"/>}} Ang klima [[tropikal nga kasalupan]]. Ang kasarangang giiniton {{formatnum:24}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Marso, sa {{formatnum:26}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Disyembre, sa {{formatnum:23}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> Ang kasarangang pag-ulan {{formatnum:2614}} milimetro matag tuig. Ang kinabasaan nga bulan Nobiyembre, sa {{formatnum:388}} milimetro nga ulan, ug ang kinaugahan Hunyo, sa {{formatnum:64}} milimetro.<ref name = "nasarain"/> {{Location map|Malaysia |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa Klang sa Malaysiya. | label = Klang|position=right|background=white|lat=3.03333|long=101.45}} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn1732905">[{{Geonameslink|gnid=1732905|name=klang}} Klang] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2012-01-17; database download sa 2016-10-22</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "nasapop">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=SEDAC_POP|title= NASA Earth Observations: Population Density|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/SEDAC}}</ref> <ref name = "nasalandcover">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=MCD12C1_T1|title= NASA Earth Observations: Land Cover Classification|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/MODIS}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> <ref name = "nasarain">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission}}</ref> </references> [[Kategoriya:Mga lungsod sa Selangor (estado sa Malaysiya)]] [[Kategoriya:Mga lungsod sa Malaysiya nga mas dako pa kay sa 300,000 ka mga tawo]] hr1iz7og3guryg4odhn5l5uh01arxdt 0 5906132 34902281 32108458 2022-07-26T16:29:46Z Gerd Eichmann 4919 gallery changed wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|Noruwega|date=2016-11}} :''Alang sa ubang mga dapit sa mao gihapon nga ngalan, tan-awa ang [[Austvågøya]].'' {{geobox | 1 = Island <!-- *** Header *** --> | name = Austvågøya | native_name = | other_name = Östvaagö | category = Pulo | etymology = | nickname = <!-- *** Image *** --> | image = | image_caption = <!-- *** Admin *** --> | country = {{flag|Noruwega}} | country_flag = true | state = [[Nordland Fylke]] | state_type = Lalawigan | region = [[Vågan]] | region_type = Munisipyo | district = | district_type = | municipality = | municipality_type = <!-- *** Associated with *** --> | parent = | range = | range_type = Kapuloan | border = | part = | city = | capital = | landmark = | river = <!-- *** Location *** --> | location = | lat_d = 68.33333 | lat_m = | lat_s = | lat_NS = | long_d = 14.6 | long_m = | long_s = | long_EW = | highest = | highest_location = | highest_region = | highest_country = | highest_elevation = | highest_lat_d = | highest_lat_m = | highest_lat_s = | highest_lat_NS = | highest_long_d = | highest_long_m = | highest_long_s = | highest_long_EW = <!-- *** Dimensions *** --> | length = | length_orientation = | width = | width_orientation = | height = | area = 526.70 | population = | population_date = | population_note = | population_density = | population_density_note = <!-- *** Access *** --> | public = | access = <!-- *** Codes *** --> | timezone = [[Central European Time|CET]] | utc_offset = +1 | timezone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]] | utc_offset_DST = +2 | postal_code = | area_code = | code = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = <!-- *** Maps *** --> | map = | map_caption = | map_locator_x = | map_locator_y = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | other_name1 = Austvaagöy | other_name2 = Østvagøy | other_name3 = Austvågøy | other_name4 = | elevation = 480 | timezone_label = Europe/Oslo }} <!--T.ISL-->[[Pulo]] ang '''Austvågøya''' sa [[Noruwega]].<ref name = "gn3162264"/> Nahimutang ni sa munisipyo sa <!--ADM2-->[[Vågan]] ug lalawigan sa <!--ADM1-->[[Nordland Fylke]], sa sentro nga bahin sa nasod, {{formatnum:900}} km sa amihanan sa [[Oslo (ulohang dakbayan)|Oslo]] ang ulohan sa nasod. Naglangkob kin og {{formatnum:527}} ka kilometro kwadrado. Ang yuta sa Austvågøya kabungtoran.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang labing taas nga punto sa pulo mao ang {{formatnum:1136}} metros ibabaw sa dagat nga lebel. Ang klima [[klima sa kontinente]]. Ang kasarangang giiniton {{formatnum:0}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Agosto, sa {{formatnum:12}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Enero, sa {{formatnum:-4}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> {{Location map|Norway |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa Austvågøya sa Noruwega. | label = Austvågøya|position=right|background=white|lat=68.33333|long=14.6}} <gallery caption="Austvågøya"> Austvågøya Nord-02-2019-gje.jpg|Austvågøya Henningsvær-02-Hafen-2019-gje.jpg|Henningsvær Kabelvåg-30-Yachthafen-2019-gje.jpg|Kabelvåg Kabelvåg-Kirche-02-2019-gje.jpg|Kabelvåg kirke Sildpollnes-Kirche-20-2019-gje.jpg|Sildpollnes Svolvær-10-Haeuser-2019-gje.jpg|Svolvær Raftsund-02-2019-gje.jpg|Raftsund Lofoten-Trollfjord-02-Einfahrt-2019-gje.jpg|Trollfjord </gallery> == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn3162264">[{{Geonameslink|gnid=3162264|name=austvagoya}} Austvågøya] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2012-01-19; database download sa 2016-11-12</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> </references> == Gikan sa gawas nga tinubdan== {{commonscat|Austvågøy|Austvågøya}} [[Kategoriya:Kapuloan sa Nordland Fylke]] [[Kategoriya:Kapuloan sa Noruwega nga mas dako pa kay sa 100 ka mga kilometro kwadrado]] ba4w9i5vf83jg2qlcx4txtbms2jg4pi 0 6311153 34902274 32501342 2022-07-26T12:56:27Z Qu0404 31119 Hastings District, Nueva Zelanda wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|Nuzeland|date=2016-12}} {{geobox | 1 = Mountain <!-- *** Header *** --> | name = Boar Hill | native_name = | other_name = | category = Bungtod | etymology = <!-- *** Image *** --> | image = | image_caption = <!-- *** Administrative *** --> | country = {{flag|Nuzeland}} | country_flag = | state = [[Hawke's Bay]] | region = [[Hastings District, Nueva Zelanda|Hastings District]] | district = | municipality = <!-- *** Mountain range *** --> | range = <!-- *** Position and height *** --> | location = | elevation = 472 | elevation_note = | prominence = | prominence_note = | lat_d = -39.37824 | lat_m = | lat_s = | lat_NS = | long_d = 176.42021 | long_m = | long_s = | long_EW = <!-- *** Properties *** --> | geology = | orogeny = | period = | biome = | plant = | animal = <!-- *** Access *** --> | public = | access = | ascent = | ascent_date = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = <!-- *** Maps *** --> | map = | map_caption = | map_locator_x = | map_locator_y = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | state_type = Rehiyon | region_type = Distrito | timezone_label = Pacific/Auckland | utc_offset = +13 | utc_offset_DST = +12 | timezone = [[Tonga Time|TOT]] | timezone_DST = [[|]] | geonames = 6245440 }} <!--T.HLL-->[[Bungtod]] ang '''Boar Hill''' sa [[Nuzeland]].<ref name = "gn6245440"/> Nahimutang ni sa distrito sa <!--ADM2-->[[Hastings District, Nueva Zelanda|Hastings District]] ug rehiyon sa <!--ADM1-->[[Hawke's Bay]], sa amihanan-sidlakang bahin sa nasod, {{formatnum:250}} km sa amihanan-sidlakan sa [[Wellington (ulohang dakbayan)|Wellington]] ang ulohan sa nasod. {{formatnum:472}} metros ibabaw sa dagat kahaboga ang nahimutangan sa Boar Hill.<ref name = "gn6245440"/> Ang yuta palibot sa Boar Hill kabungtoran.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa pakigbingkil sa tanan nga gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas, sa sulod sa 10 ka kilometro radius.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang kinahabogang dapit sa palibot dunay gihabogon nga {{formatnum:751}} ka metro ug {{formatnum:1.0 }} km sa habagatan-sidlakan sa Boar Hill.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Kunhod pa sa 2 ka tawo kada kilometro kwadrado sa palibot sa Boar Hill.<ref name = "nasapop"/> Walay lungsod sa palibot. Hapit nalukop sa [[lasang]] ang palibot sa Boar Hill.<ref name = "nasalandcover"/> Ang klima [[baybayon]].<ref name = "koppen"/> Ang kasarangang giiniton {{formatnum:10}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Enero, sa {{formatnum:16}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Hulyo, sa {{formatnum:4}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> Ang kasarangang pag-ulan {{formatnum:1267}} milimetro matag tuig. Ang kinabasaan nga bulan Abril, sa {{formatnum:135}} milimetro nga ulan, ug ang kinaugahan Pebrero, sa {{formatnum:74}} milimetro.<ref name = "nasarain"/> {| |- |{{climate chart | Boar Hill | 10| 22| 95 | 9| 22| 74 | 7| 17| 114 | 6| 13| 135 | 5| 10| 77 | 3| 7| 111 | 2| 6| 117 | 2| 9| 133 | 5| 12| 122 | 6| 16| 85 | 8| 18| 102 | 9| 19| 104 |float=left |clear=left |source = <ref name = "nasa"/> }} |} {{Location map|New Zealand |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa Boar Hill sa Nuzeland. | label = Boar Hill|position=right|background=white|lat=-39.37824|long=176.42021}} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn6245440">[{{Geonameslink|gnid=6245440|name=boar%20hill}} Boar Hill] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2016-06-22; database download sa 2016-11-12</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "nasapop">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=SEDAC_POP|title= NASA Earth Observations: Population Density|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/SEDAC}}</ref> <ref name = "nasalandcover">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=MCD12C1_T1|title= NASA Earth Observations: Land Cover Classification|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/MODIS}}</ref> <ref name = "koppen">{{cite journal |last= Peel|first= M C|last2= Finlayson|first2= B L|date= |title= Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification| url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |journal= Hydrology and Earth System Sciences|publisher= |volume= 11|issue= |pages= 1633-1644|doi= 10.5194/hess-11-1633-2007|access-date=30 Enero 2016}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> <ref name = "nasarain">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission}}</ref> </references> [[Kategoriya:Mga bungtod sa Hawke's Bay]] [[Kategoriya:Kabukiran sa Nuzeland nga mas taas kay sa 200 metros ibabaw sa dagat nga lebel]] [[sv:Boar Hill]] a5372ow5filhh4cwur65n8jm9yr2ezq 0 6717746 34902295 34900274 2022-07-27T06:15:59Z Ongoingday 92559 wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|Rusya|date=2017-01}} {{geobox | 1 = Region <!-- *** Header *** --> | name = Priozersky | native_name = | other_name = | category = Distrito | official_name = | etymology = | motto = | nickname = <!-- *** Image *** --> | image = Tihaya.JPG | image_caption = <!-- *** Symbols *** --> | flag = Flag of Priozersky rayon (Leningrad oblast).png | symbol = Coat of arms of the Priozersky District.gif | country = {{flag|Rusya}} | country_flag = | state = [[Leningradskaya Oblast']] | state_type = Lalawigan | region = | region_type = | district = | district_type = | economic_region = | economic_region_type = <!-- *** Associated with *** --> | border = | part = | city = | landmark = | river = <!-- *** Location *** --> | capital = Priozersk | capital_type = | capital_location = | capital_region = | capital_country = | capital_elevation = | capital_lat_d = | capital_lat_m = | capital_lat_s = | capital_lat_NS = | capital_long_d = | capital_long_m = | capital_long_s = | capital_long_EW = | highest = | highest_location = | highest_region = | highest_country = | highest_elevation = | highest_lat_d = | highest_lat_m = | highest_lat_s = | highest_lat_NS = | highest_long_d = | highest_long_m = | highest_long_s = | highest_long_EW = | lowest = | lowest_location = | lowest_region = | lowest_country = | lowest_elevation = | lowest_lat_d = | lowest_lat_m = | lowest_lat_s = | lowest_lat_NS = | lowest_long_d = | lowest_long_m = | lowest_long_s = | lowest_long_EW = <!-- *** Dimensions *** --> | length = | length_orientation = | width = | width_orientation = | area = 3597.50 | area_decimals = <!-- *** Population *** --> | population = 63157 | population_date = | population_density = auto | established = | date = | government_location = | government_region = | government_country = | government_elevation = | government_lat_d = | government_lat_m = | government_lat_s = | government_lat_NS = | government_long_d = | government_long_m = | government_long_s = | government_long_EW = | leader = | leader_party = <!-- *** Codes *** --> | timezone = [[Gulf Standard Time|GST]] | utc_offset = +4 | timezone_DST = | utc_offset_DST = | postal_code = | area_code = | code = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = <!-- *** Maps *** --> | map = | map_size = | map_caption = | map_locator_x = | map_locator_y = <!-- *** Website *** --> | website = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | lat_d = 61.03901 | long_d = 30.13515 | elevation = 4 | population_note = ^{gikan sa frwiki} | timezone_label = Europe/Moscow | map2 = Location of Priozersky District (Leningrad Oblast).svg }} <!--A.ADM2-->[[administratibo nga mga dibisyon sa Rusya|Distrito]] ang '''Priozersky''' sa [[Rusya]].<ref name = "gn6695196"/> Nahimutang ni sa lalawigan sa <!--ADM1-->[[Leningradskaya Oblast']], sa kasadpang bahin sa nasod, {{formatnum:700}} km sa amihanan-kasadpan sa [[Moscow (ulohang dakbayan)|Moscow]] ang ulohan sa nasod. Adunay <!--pop-->{{formatnum:63157}} ka molupyo.<ref name = "frwiki"/> Naglangkob kin og {{formatnum:3598}} ka kilometro kwadrado. Priozersky nga nahimutang sa mga lanaw sa [[Ozero Vuoksa (lanaw sa Rusya, lat 60,96, long 30,02)|Ozero Vuoksa]], ug [[Ozero Sudakovskoye]].{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang yuta sa Priozersky patag.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Priozersky may sa mosunod nga mga subdibisyon: * Муниципальное образование «Кузнечное» * Приозерское городское поселение * Громовское сельское поселение * Metsäpirtti * Punnus * Norsjoki * Räisälä (Käkisalmen piiri) * [[Michurinskoye]] * Petrovskoïe * Плодовское сельское поселение (Ленинградская область) * Mäkrälä * Kuninkaanristi (kunta) * Севастьяновское сельское поселение * Rautu (Käkisalmen piiri) Mga lungsod sa Priozersky: * [[Michurinskoye]] Ang klima [[boreal]].<ref name = "koppen"/> Ang kasarangang giiniton {{formatnum:1}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Hulyo, sa {{formatnum:17}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Enero, sa {{formatnum:-14}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> {{Location map|Russia |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa Priozersky sa Rusya. | label = Priozersky|position=right|background=white|lat=61.03901|long=30.13515}} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn6695196">[{{Geonameslink|gnid=6695196|name=priozersky}} Priozersky] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2016-09-15; database download sa 2017-01-07</ref> <ref name = "frwiki">(gikopiya gikan sa frwiki 2015-07-19)</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "koppen">{{cite journal |last= Peel|first= M C|last2= Finlayson|first2= B L|date= |title= Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification| url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |journal= Hydrology and Earth System Sciences|publisher= |volume= 11|issue= |pages= 1633-1644|doi= 10.5194/hess-11-1633-2007|access-date=30 Enero 2016}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> </references> == Gikan sa gawas nga tinubdan== {{commonscat|Priozersky District|Priozersky}} [[Kategoriya:Mga subdibisyon sa Leningradskaya Oblast']] 0qod9mksteqicubkowlxjiopveg58cv 0 7001110 34902326 25566258 2022-07-27T11:08:35Z Xufanc 5596 wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|Khasakstan|date=2017-02}} :''Alang sa ubang mga dapit sa mao gihapon nga ngalan, tan-awa ang [[Ozero Akkol’]].'' {{geobox | 1 = Lake <!-- *** Header *** --> | name = Ozero Akkol' | native_name = | other_name = | category = Lanaw | etymology = | nickname = <!-- *** Image *** --> | image = Akkol lake-ISS031-E-12081.jpg | image_caption = <!-- *** Admin *** --> | country = {{flag|Khasakstan}} | country_flag = | state = [[Zhambyl Oblysy]] | state_type = Lalawigan | region = | region_type = | district = | district_type = | municipality = | municipality_type = <!-- *** Associated with *** --> | parent = | city = | river = | landmark = <!-- *** Tributaries *** --> | tributary_left = | tributary_right = <!-- *** Source and mouth *** --> | source = | source_location = | source_region = | source_country = | source_elevation = | source_lat_d = | source_lat_m = | source_lat_s = | source_lat_NS = | source_long_d = | source_long_m = | source_long_s = | source_long_EW = | source_confluence = | mouth = | mouth_location = | mouth_region = | mouth_country = | mouth_elevation = | mouth_lat_d = | mouth_lat_m = | mouth_lat_s = | mouth_lat_NS = | mouth_long_d = | mouth_long_m = | mouth_long_s = | mouth_long_EW = <!-- *** Size *** --> | area = 0.92 | length = | width = | depth = | elevation = 209 | volume = | watershed = <!-- *** Flow *** --> | discharge = | discharge_max = | discharge_min = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = <!-- *** Maps *** --> | map = | map_caption = | map_locator_x = | map_locator_y = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | lat_d = 44.91838 | long_d = 69.93462 | timezone_label = Asia/Almaty | utc_offset = +6 | timezone = [[Bangladesh Standard Time|BST]] | geonames = 1534336 }} <!--H.LK-->[[Lanaw]] ang '''Ozero Akkol'''' sa [[Khasakstan]].<ref name = "gn1534336"/> Nahimutang ni sa lalawigan sa <!--ADM1-->[[Zhambyl Oblysy]], sa sentro nga bahin sa nasod, {{formatnum:700}} km sa habagatan sa [[Astana (ulohang dakbayan sa Khasakstan)|Astana]] ang ulohan sa nasod. {{formatnum:209}} metros ibabaw sa dagat kahaboga ang nahimutangan sa Ozero Akkol'.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Naglangkob kin og {{formatnum:0.92}} ka kilometro kwadrado. Ang kinahabogang dapit sa palibot dunay gihabogon nga {{formatnum:235}} ka metro ug {{formatnum:2.9 }} km sa amihanan sa Ozero Akkol'.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Hapit nalukop sa [[kasagbotan]] ang palibot sa Ozero Akkol'.<ref name = "nasalandcover"/> Naglukop ni og 1.5 km gikan sa amihanan ngadto sa habagatan ug 1.2 km gikan sa sidlakan ngadto sa kasadpan. {{KML|from=Kasahistan/Ozero_Akkol'_(lanaw_sa_Kasahistan,_Zhambyl_Oblysy,_lat_44,92,_long_69,93)}} Ang klima bugnaw nga [[kamadan]].<ref name = "koppen"/> Ang kasarangang giiniton {{formatnum:11}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Hulyo, sa {{formatnum:29}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Disyembre, sa {{formatnum:-10}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> Ang kasarangang pag-ulan {{formatnum:328}} milimetro matag tuig. Ang kinabasaan nga bulan Marso, sa {{formatnum:61}} milimetro nga ulan, ug ang kinaugahan Septiyembre, sa {{formatnum:3}} milimetro.<ref name = "nasarain"/> {| |- |{{climate chart | Ozero Akkol' | -13| -8| 41 | -12| -3| 35 | -1| 11| 61 | 8| 22| 31 | 13| 31| 13 | 19| 38| 17 | 19| 39| 13 | 18| 40| 9 | 10| 32| 3 | 1| 24| 30 | -4| 9| 38 | -14| -7| 35 |float=left |clear=left |source = <ref name = "nasa"/> }} |} {{Location map|Kazakhstan |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa Ozero Akkol' sa Khasakstan. | label = Ozero Akkol'|position=right|background=white|lat=44.91838|long=69.93462}} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn1534336">[{{Geonameslink|gnid=1534336|name=ozero%20akkol'}} Ozero Akkol'] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2013-06-05; database download sa 2015-05-23</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "nasalandcover">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=MCD12C1_T1|title= NASA Earth Observations: Land Cover Classification|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/MODIS}}</ref> <ref name = "koppen">{{cite journal |last= Peel|first= M C|last2= Finlayson|first2= B L|date= |title= Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification| url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |journal= Hydrology and Earth System Sciences|publisher= |volume= 11|issue= |pages= 1633-1644|doi= 10.5194/hess-11-1633-2007|access-date=30 Enero 2016}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> <ref name = "nasarain">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission}}</ref> </references> [[Kategoriya:Mga lanaw sa Zhambyl Oblysy]] sq3afs7g7e7kf955q3tnrifz5xuf2xu 0 7231457 34902318 22707650 2022-07-27T09:56:42Z Pymouss 4858 Redirected page to [[Mont-Dol]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mont-Dol]] 3jditvxbkgq49jn7ri2uhxc38ikyk4j 0 7505427 34902270 34626904 2022-07-26T12:42:36Z Aliwal2012 13336 Ginganlan kini nga lugar og "Muldersdrift", dili "Muldersdriftseloop" (kana usa ka suba) wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|Habagatang Aprika|date=2017-03}} {{geobox | 1 = Settlement <!-- *** Header *** --> | name = Muldersdrift | native_name = | other_name = | category = Lungsod | etymology = | official_name = | motto = | nickname = <!-- *** Image *** --> | image = | image_caption = <!-- *** Admin *** --> | country = {{flag|Habagatang Aprika}} | state = [[Gauteng]] | state_type = Lalawigan | region = [[West Rand District Municipality]] | region_type = Distrito | district = | municipality = <!-- *** Associated with *** --> | part = | landmark = | river = <!-- *** Location *** --> | location = | elevation = 1441 | lat_d = -26.03673 | long_d = 27.83798 | area = <!-- *** Population *** --> | population = 1744 | population_date = 2012-07-12 | population_note = <ref name = "gn972673"/> <!-- *** People *** --> | population1 = | population1_type = | population2 = | population2_type = | population3 = | population3_type = <!-- *** History and politics *** --> | established = | established_type = | date = | date_type = | government = | government_location = | government_region = | government_state = | mayor = | mayor_party = | leader = | leader_type = <!-- *** Codes *** --> | timezone = [[Central Africa Time|CAT]] | utc_offset = +2 | postal_code = 1747 (dalan)<br/>1739 (kahon) | postal_code_type = | area_code = 011 | area_code_type = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = | free1 = | free1_type = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | timezone_label = Africa/Johannesburg | geonames = 972673 }} <!--P.PPL-->[[Lungsod]] ang '''Muldersdrift''' sa [[Habagatang Aprika]].<ref name = "gn972673"/> Nahimutang ni sa distrito sa <!--ADM2-->[[West Rand District Municipality]] ug lalawigan sa <!--ADM1-->[[Gauteng]], sa amihanan-sidlakang bahin sa nasod, {{formatnum:50}} km sa habagatan-kasadpan sa [[Pretoria (ulohang dakbayan)|Pretoria]] ang ulohan sa nasod. {{formatnum:1441}} metros ibabaw sa dagat kahaboga ang nahimutangan sa Muldersdrift{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}}, ug adunay <!--pop-->{{formatnum:1500}} ka molupyo.<ref name = "gn972673"/> Ang yuta palibot sa Muldersdrift patag sa amihang-sidlakan, apan sa habagatang-kasadpan nga kini mao ang kabungtoran.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa pakigbingkil sa tanan nga gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas, sa sulod sa 10 ka kilometro radius.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang kinahabogang dapit sa palibot dunay gihabogon nga {{formatnum:1698}} ka metro ug {{formatnum:4.1 }} km sa habagatan-kasadpan sa Muldersdrift.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Dunay mga {{formatnum:75}} ka tawo kada kilometro kwadrado sa palibot sa Muldersdrift medyo hilabihan populasyon.<ref name = "nasapop"/> Ang kinadul-ang mas dakong lungsod mao ang [[Krugersdorp]], {{formatnum:8.3}} km sa habagatan-kasadpan sa Muldersdrift. Hapit nalukop sa [[kaumahan]] ang palibot sa Muldersdrift.<ref name = "nasalandcover"/> Sa rehiyon palibot sa Muldersdrift, mga kapanguhaan talagsaon komon.{{efn|group=saysay|Mas sulod sa 20 ka kilometro gilay-on itandi sa average nga densidad sa Yuta, sumala sa GeoNames.<ref name = "gn972673"/>}} Ang klima [[tropikal sa ibabwan]].<ref name = "koppen"/> Ang kasarangang giiniton {{formatnum:19}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Oktubre, sa {{formatnum:24}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Hunyo, sa {{formatnum:12}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> Ang kasarangang pag-ulan {{formatnum:737}} milimetro matag tuig. Ang kinabasaan nga bulan Disyembre, sa {{formatnum:140}} milimetro nga ulan, ug ang kinaugahan Hulyo, sa {{formatnum:1}} milimetro.<ref name = "nasarain"/> {| |- |{{climate chart | Muldersdrift | 16| 30| 122 | 16| 28| 80 | 15| 27| 101 | 12| 25| 58 | 7| 22| 3 | 6| 18| 5 | 4| 20| 1 | 8| 25| 9 | 11| 31| 36 | 13| 35| 75 | 15| 33| 106 | 15| 31| 140 |float=left |clear=left |source = <ref name = "nasa"/> }} |} {{Location map|South Africa |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa Muldersdrift sa Habagatang Aprika. | label = Muldersdrift|position=left|background=white|lat=-26.03673|long=27.83798}} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn972673">[{{Geonameslink|gnid=972673|name=muldersdrift}} Muldersdrift] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2012-07-12; database download sa 2017-02-28</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "nasapop">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=SEDAC_POP|title= NASA Earth Observations: Population Density|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/SEDAC}}</ref> <ref name = "nasalandcover">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=MCD12C1_T1|title= NASA Earth Observations: Land Cover Classification|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/MODIS}}</ref> <ref name = "koppen">{{cite journal |last= Peel|first= M C|last2= Finlayson|first2= B L|date= |title= Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification| url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |journal= Hydrology and Earth System Sciences|publisher= |volume= 11|issue= |pages= 1633-1644|doi= 10.5194/hess-11-1633-2007|access-date=30 Enero 2016}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> <ref name = "nasarain">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission}}</ref> </references> [[Kategoriya:Mga lungsod sa Gauteng]] afvyg943k7pp0lvfy8gfynrp0nsarkw 34902271 34902270 2022-07-26T12:46:16Z Aliwal2012 13336 Aliwal2012 moved page [[Muldersdriftseloop]] to [[Muldersdrift]]: Ginganlan kini nga lugar og Muldersdrift, dili Muldersdriftseloop (kana usa ka suba) wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|Habagatang Aprika|date=2017-03}} {{geobox | 1 = Settlement <!-- *** Header *** --> | name = Muldersdrift | native_name = | other_name = | category = Lungsod | etymology = | official_name = | motto = | nickname = <!-- *** Image *** --> | image = | image_caption = <!-- *** Admin *** --> | country = {{flag|Habagatang Aprika}} | state = [[Gauteng]] | state_type = Lalawigan | region = [[West Rand District Municipality]] | region_type = Distrito | district = | municipality = <!-- *** Associated with *** --> | part = | landmark = | river = <!-- *** Location *** --> | location = | elevation = 1441 | lat_d = -26.03673 | long_d = 27.83798 | area = <!-- *** Population *** --> | population = 1744 | population_date = 2012-07-12 | population_note = <ref name = "gn972673"/> <!-- *** People *** --> | population1 = | population1_type = | population2 = | population2_type = | population3 = | population3_type = <!-- *** History and politics *** --> | established = | established_type = | date = | date_type = | government = | government_location = | government_region = | government_state = | mayor = | mayor_party = | leader = | leader_type = <!-- *** Codes *** --> | timezone = [[Central Africa Time|CAT]] | utc_offset = +2 | postal_code = 1747 (dalan)<br/>1739 (kahon) | postal_code_type = | area_code = 011 | area_code_type = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = | free1 = | free1_type = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | timezone_label = Africa/Johannesburg | geonames = 972673 }} <!--P.PPL-->[[Lungsod]] ang '''Muldersdrift''' sa [[Habagatang Aprika]].<ref name = "gn972673"/> Nahimutang ni sa distrito sa <!--ADM2-->[[West Rand District Municipality]] ug lalawigan sa <!--ADM1-->[[Gauteng]], sa amihanan-sidlakang bahin sa nasod, {{formatnum:50}} km sa habagatan-kasadpan sa [[Pretoria (ulohang dakbayan)|Pretoria]] ang ulohan sa nasod. {{formatnum:1441}} metros ibabaw sa dagat kahaboga ang nahimutangan sa Muldersdrift{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}}, ug adunay <!--pop-->{{formatnum:1500}} ka molupyo.<ref name = "gn972673"/> Ang yuta palibot sa Muldersdrift patag sa amihang-sidlakan, apan sa habagatang-kasadpan nga kini mao ang kabungtoran.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa pakigbingkil sa tanan nga gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas, sa sulod sa 10 ka kilometro radius.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang kinahabogang dapit sa palibot dunay gihabogon nga {{formatnum:1698}} ka metro ug {{formatnum:4.1 }} km sa habagatan-kasadpan sa Muldersdrift.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Dunay mga {{formatnum:75}} ka tawo kada kilometro kwadrado sa palibot sa Muldersdrift medyo hilabihan populasyon.<ref name = "nasapop"/> Ang kinadul-ang mas dakong lungsod mao ang [[Krugersdorp]], {{formatnum:8.3}} km sa habagatan-kasadpan sa Muldersdrift. Hapit nalukop sa [[kaumahan]] ang palibot sa Muldersdrift.<ref name = "nasalandcover"/> Sa rehiyon palibot sa Muldersdrift, mga kapanguhaan talagsaon komon.{{efn|group=saysay|Mas sulod sa 20 ka kilometro gilay-on itandi sa average nga densidad sa Yuta, sumala sa GeoNames.<ref name = "gn972673"/>}} Ang klima [[tropikal sa ibabwan]].<ref name = "koppen"/> Ang kasarangang giiniton {{formatnum:19}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Oktubre, sa {{formatnum:24}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Hunyo, sa {{formatnum:12}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> Ang kasarangang pag-ulan {{formatnum:737}} milimetro matag tuig. Ang kinabasaan nga bulan Disyembre, sa {{formatnum:140}} milimetro nga ulan, ug ang kinaugahan Hulyo, sa {{formatnum:1}} milimetro.<ref name = "nasarain"/> {| |- |{{climate chart | Muldersdrift | 16| 30| 122 | 16| 28| 80 | 15| 27| 101 | 12| 25| 58 | 7| 22| 3 | 6| 18| 5 | 4| 20| 1 | 8| 25| 9 | 11| 31| 36 | 13| 35| 75 | 15| 33| 106 | 15| 31| 140 |float=left |clear=left |source = <ref name = "nasa"/> }} |} {{Location map|South Africa |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa Muldersdrift sa Habagatang Aprika. | label = Muldersdrift|position=left|background=white|lat=-26.03673|long=27.83798}} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn972673">[{{Geonameslink|gnid=972673|name=muldersdrift}} Muldersdrift] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2012-07-12; database download sa 2017-02-28</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "nasapop">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=SEDAC_POP|title= NASA Earth Observations: Population Density|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/SEDAC}}</ref> <ref name = "nasalandcover">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=MCD12C1_T1|title= NASA Earth Observations: Land Cover Classification|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/MODIS}}</ref> <ref name = "koppen">{{cite journal |last= Peel|first= M C|last2= Finlayson|first2= B L|date= |title= Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification| url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |journal= Hydrology and Earth System Sciences|publisher= |volume= 11|issue= |pages= 1633-1644|doi= 10.5194/hess-11-1633-2007|access-date=30 Enero 2016}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> <ref name = "nasarain">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission}}</ref> </references> [[Kategoriya:Mga lungsod sa Gauteng]] afvyg943k7pp0lvfy8gfynrp0nsarkw 34902273 34902271 2022-07-26T12:55:08Z Aliwal2012 13336 Ang teksto gi-usab sa tawhanong Aliwal2012. Muldersdrift, not Muldersdriftseloop wikitext text/x-wiki {{geobox | 1 = Settlement <!-- *** Header *** --> | name = Muldersdrift | native_name = | other_name = | category = Lungsod | etymology = | official_name = | motto = | nickname = <!-- *** Image *** --> | image = | image_caption = <!-- *** Admin *** --> | country = {{flag|Habagatang Aprika}} | state = [[Gauteng]] | state_type = Lalawigan | region = [[West Rand District Municipality]] | region_type = Distrito | district = | municipality = <!-- *** Associated with *** --> | part = | landmark = | river = <!-- *** Location *** --> | location = | elevation = 1441 | lat_d = -26.03673 | long_d = 27.83798 | area = <!-- *** Population *** --> | population = 1744 | population_date = 2012-07-12 | population_note = <ref name = "gn972673"/> <!-- *** People *** --> | population1 = | population1_type = | population2 = | population2_type = | population3 = | population3_type = <!-- *** History and politics *** --> | established = | established_type = | date = | date_type = | government = | government_location = | government_region = | government_state = | mayor = | mayor_party = | leader = | leader_type = <!-- *** Codes *** --> | timezone = [[Central Africa Time|CAT]] | utc_offset = +2 | postal_code = 1747 (dalan)<br/>1739 (kahon) | postal_code_type = | area_code = 011 | area_code_type = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = | free1 = | free1_type = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | timezone_label = Africa/Johannesburg | geonames = 972673 }} <!--P.PPL-->[[Lungsod]] ang '''Muldersdrift''' sa [[Habagatang Aprika]].<ref name = "gn972673"/> Nahimutang ni sa distrito sa <!--ADM2-->[[West Rand District Municipality]] ug lalawigan sa <!--ADM1-->[[Gauteng]], sa amihanan-sidlakang bahin sa nasod, {{formatnum:50}} km sa habagatan-kasadpan sa [[Pretoria (ulohang dakbayan)|Pretoria]] ang ulohan sa nasod. {{formatnum:1441}} metros ibabaw sa dagat kahaboga ang nahimutangan sa Muldersdrift{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}}, ug adunay <!--pop-->{{formatnum:1500}} ka molupyo.<ref name = "gn972673"/> Ang yuta palibot sa Muldersdrift patag sa amihang-sidlakan, apan sa habagatang-kasadpan nga kini mao ang kabungtoran.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa pakigbingkil sa tanan nga gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas, sa sulod sa 10 ka kilometro radius.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang kinahabogang dapit sa palibot dunay gihabogon nga {{formatnum:1698}} ka metro ug {{formatnum:4.1 }} km sa habagatan-kasadpan sa Muldersdrift.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Dunay mga {{formatnum:75}} ka tawo kada kilometro kwadrado sa palibot sa Muldersdrift medyo hilabihan populasyon.<ref name = "nasapop"/> Ang kinadul-ang mas dakong lungsod mao ang [[Krugersdorp]], {{formatnum:8.3}} km sa habagatan-kasadpan sa Muldersdrift. Hapit nalukop sa [[kaumahan]] ang palibot sa Muldersdrift.<ref name = "nasalandcover"/> Sa rehiyon palibot sa Muldersdrift, mga kapanguhaan talagsaon komon.{{efn|group=saysay|Mas sulod sa 20 ka kilometro gilay-on itandi sa average nga densidad sa Yuta, sumala sa GeoNames.<ref name = "gn972673"/>}} Ang klima [[tropikal sa ibabwan]].<ref name = "koppen"/> Ang kasarangang giiniton {{formatnum:19}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Oktubre, sa {{formatnum:24}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Hunyo, sa {{formatnum:12}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> Ang kasarangang pag-ulan {{formatnum:737}} milimetro matag tuig. Ang kinabasaan nga bulan Disyembre, sa {{formatnum:140}} milimetro nga ulan, ug ang kinaugahan Hulyo, sa {{formatnum:1}} milimetro.<ref name = "nasarain"/> {| |- |{{climate chart | Muldersdrift | 16| 30| 122 | 16| 28| 80 | 15| 27| 101 | 12| 25| 58 | 7| 22| 3 | 6| 18| 5 | 4| 20| 1 | 8| 25| 9 | 11| 31| 36 | 13| 35| 75 | 15| 33| 106 | 15| 31| 140 |float=left |clear=left |source = <ref name = "nasa"/> }} |} {{Location map|South Africa |float = right |width=300 | caption = Nahimutangan sa Muldersdrift sa Habagatang Aprika. | label = Muldersdrift|position=left|background=white|lat=-26.03673|long=27.83798}} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn972673">[{{Geonameslink|gnid=972673|name=muldersdrift}} Muldersdrift] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2012-07-12; database download sa 2017-02-28</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "nasapop">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=SEDAC_POP|title= NASA Earth Observations: Population Density|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/SEDAC}}</ref> <ref name = "nasalandcover">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=MCD12C1_T1|title= NASA Earth Observations: Land Cover Classification|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/MODIS}}</ref> <ref name = "koppen">{{cite journal |last= Peel|first= M C|last2= Finlayson|first2= B L|date= |title= Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification| url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |journal= Hydrology and Earth System Sciences|publisher= |volume= 11|issue= |pages= 1633-1644|doi= 10.5194/hess-11-1633-2007|access-date=30 Enero 2016}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> <ref name = "nasarain">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission}}</ref> </references> {{paghimo ni bot|Lsjbot|Habagatang Aprika|date=2017-03}} {{Gusisi ni tawhanong tiggamit|Aliwal2012|Habagatang Aprika|date=2020-01}} [[Kategoriya:Mga lungsod sa Gauteng]] recfb3iaupfkeub4g73m7h9ohacngyx 34902276 34902273 2022-07-26T13:01:21Z Aliwal2012 13336 wikitext text/x-wiki {{geobox | 1 = Settlement <!-- *** Header *** --> | name = Muldersdrift | native_name = | other_name = | category = Lungsod | etymology = | official_name = | motto = | nickname = <!-- *** Image *** --> | image = | image_caption = <!-- *** Admin *** --> | country = {{flag|Habagatang Aprika}} | state = [[Gauteng]] | state_type = Lalawigan | region = [[West Rand District Municipality]] | region_type = Distrito | district = | municipality = <!-- *** Associated with *** --> | part = | landmark = | river = <!-- *** Location *** --> | location = | elevation = 1441 | lat_d = -26.03673 | long_d = 27.83798 | area = <!-- *** Population *** --> | population = 1744 | population_date = 2011 | population_note = <ref name = "gn972673"/> <!-- *** People *** --> | population1 = | population1_type = | population2 = | population2_type = | population3 = | population3_type = <!-- *** History and politics *** --> | established = | established_type = | date = | date_type = | government = | government_location = | government_region = | government_state = | mayor = | mayor_party = | leader = | leader_type = <!-- *** Codes *** --> | timezone = [[Central Africa Time|CAT]] | utc_offset = +2 | postal_code = 1747 (dalan)<br/>1739 (kahon) | postal_code_type = | area_code = 011 | area_code_type = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = | free1 = | free1_type = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | timezone_label = Africa/Johannesburg | geonames = 972673 }} {{Location map|South Africa |float = right |width=260 | caption = Nahimutangan sa Muldersdrift sa Habagatang Aprika. | label = Muldersdrift|position=left|background=white|lat=-26.03673|long=27.83798}} <!--P.PPL-->[[Lungsod]] ang '''Muldersdrift''' sa [[Habagatang Aprika]].<ref name = "gn972673"/> Nahimutang ni sa distrito sa <!--ADM2-->[[West Rand District Municipality]] ug lalawigan sa <!--ADM1-->[[Gauteng]], sa amihanan-sidlakang bahin sa nasod, {{formatnum:50}} km sa habagatan-kasadpan sa [[Pretoria (ulohang dakbayan)|Pretoria]] ang ulohan sa nasod. {{formatnum:1441}} metros ibabaw sa dagat kahaboga ang nahimutangan sa Muldersdrift{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}}, ug adunay <!--pop-->{{formatnum:1500}} ka molupyo.<ref name = "gn972673"/> Ang yuta palibot sa Muldersdrift patag sa amihang-sidlakan, apan sa habagatang-kasadpan nga kini mao ang kabungtoran.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa pakigbingkil sa tanan nga gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas, sa sulod sa 10 ka kilometro radius.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang kinahabogang dapit sa palibot dunay gihabogon nga {{formatnum:1698}} ka metro ug {{formatnum:4.1 }} km sa habagatan-kasadpan sa Muldersdrift.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Dunay mga {{formatnum:75}} ka tawo kada kilometro kwadrado sa palibot sa Muldersdrift medyo hilabihan populasyon.<ref name = "nasapop"/> Ang kinadul-ang mas dakong lungsod mao ang [[Krugersdorp]], {{formatnum:8.3}} km sa habagatan-kasadpan sa Muldersdrift. Hapit nalukop sa [[kaumahan]] ang palibot sa Muldersdrift.<ref name = "nasalandcover"/> Sa rehiyon palibot sa Muldersdrift, mga kapanguhaan talagsaon komon.{{efn|group=saysay|Mas sulod sa 20 ka kilometro gilay-on itandi sa average nga densidad sa Yuta, sumala sa GeoNames.<ref name = "gn972673"/>}} Ang klima [[tropikal sa ibabwan]].<ref name = "koppen"/> Ang kasarangang giiniton {{formatnum:19}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Oktubre, sa {{formatnum:24}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Hunyo, sa {{formatnum:12}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> Ang kasarangang pag-ulan {{formatnum:737}} milimetro matag tuig. Ang kinabasaan nga bulan Disyembre, sa {{formatnum:140}} milimetro nga ulan, ug ang kinaugahan Hulyo, sa {{formatnum:1}} milimetro.<ref name = "nasarain"/> {| |- |{{climate chart | Muldersdrift | 16| 30| 122 | 16| 28| 80 | 15| 27| 101 | 12| 25| 58 | 7| 22| 3 | 6| 18| 5 | 4| 20| 1 | 8| 25| 9 | 11| 31| 36 | 13| 35| 75 | 15| 33| 106 | 15| 31| 140 |float=left |clear=left |source = <ref name = "nasa"/> }} |} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn972673">[{{Geonameslink|gnid=972673|name=muldersdrift}} Muldersdrift] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2012-07-12; database download sa 2017-02-28</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "nasapop">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=SEDAC_POP|title= NASA Earth Observations: Population Density|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/SEDAC}}</ref> <ref name = "nasalandcover">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=MCD12C1_T1|title= NASA Earth Observations: Land Cover Classification|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/MODIS}}</ref> <ref name = "koppen">{{cite journal |last= Peel|first= M C|last2= Finlayson|first2= B L|date= |title= Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification| url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |journal= Hydrology and Earth System Sciences|publisher= |volume= 11|issue= |pages= 1633-1644|doi= 10.5194/hess-11-1633-2007|access-date=30 Enero 2016}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> <ref name = "nasarain">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission}}</ref> </references> {{paghimo ni bot|Lsjbot|Habagatang Aprika|date=2017-03}} {{Gusisi ni tawhanong tiggamit|Aliwal2012|Habagatang Aprika|date=2020-01}} [[Kategoriya:Mga lungsod sa Gauteng]] e53pkjaayya2t21uuuneoshxqf69onf 34902277 34902276 2022-07-26T13:06:13Z Aliwal2012 13336 Geonames=972674 wikitext text/x-wiki {{geobox | 1 = Settlement <!-- *** Header *** --> | name = Muldersdrift | native_name = | other_name = | category = Lungsod | etymology = | official_name = | motto = | nickname = <!-- *** Image *** --> | image = | image_caption = <!-- *** Admin *** --> | country = {{flag|Habagatang Aprika}} | state = [[Gauteng]] | state_type = Lalawigan | region = [[West Rand District Municipality]] | region_type = Distrito | district = | municipality = <!-- *** Associated with *** --> | part = | landmark = | river = <!-- *** Location *** --> | location = | elevation = 1441 | lat_d = -26.03673 | long_d = 27.83798 | area = <!-- *** Population *** --> | population = 1744 | population_date = 2011 | population_note = <ref name = "gn972674"/> <!-- *** People *** --> | population1 = | population1_type = | population2 = | population2_type = | population3 = | population3_type = <!-- *** History and politics *** --> | established = | established_type = | date = | date_type = | government = | government_location = | government_region = | government_state = | mayor = | mayor_party = | leader = | leader_type = <!-- *** Codes *** --> | timezone = [[Central Africa Time|CAT]] | utc_offset = +2 | postal_code = 1747 (dalan)<br/>1739 (kahon) | postal_code_type = | area_code = 011 | area_code_type = <!-- *** Free *** --> | free = | free_type = | free1 = | free1_type = <!-- *** Notes *** --> | footnotes = | timezone_label = Africa/Johannesburg | geonames = 972673 }} {{Location map|South Africa |float = right |width=260 | caption = Nahimutangan sa Muldersdrift sa Habagatang Aprika. | label = Muldersdrift|position=left|background=white|lat=-26.03673|long=27.83798}} <!--P.PPL-->[[Lungsod]] ang '''Muldersdrift''' sa [[Habagatang Aprika]].<ref name = "gn972674"/> Nahimutang ni sa distrito sa <!--ADM2-->[[West Rand District Municipality]] ug lalawigan sa <!--ADM1-->[[Gauteng]], sa amihanan-sidlakang bahin sa nasod, {{formatnum:50}} km sa habagatan-kasadpan sa [[Pretoria (ulohang dakbayan)|Pretoria]] ang ulohan sa nasod. {{formatnum:1441}} metros ibabaw sa dagat kahaboga ang nahimutangan sa Muldersdrift{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}}, ug adunay <!--pop-->{{formatnum:1500}} ka molupyo.<ref name = "gn972674"/> Ang yuta palibot sa Muldersdrift patag sa amihang-sidlakan, apan sa habagatang-kasadpan nga kini mao ang kabungtoran.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa pakigbingkil sa tanan nga gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas, sa sulod sa 10 ka kilometro radius.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Ang kinahabogang dapit sa palibot dunay gihabogon nga {{formatnum:1698}} ka metro ug {{formatnum:4.1 }} km sa habagatan-kasadpan sa Muldersdrift.{{efn|group=saysay|Kalkulado gikan sa gitas-on data (DEM 3") gikan sa Viewfinder Panoramas.<ref name = "vp"/> Ang bug-os nga algoritmo anaa [https://sv.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekt_DotNetWikiBot_Framework/Lsjbot/Make-Geonames dinhi].}} Dunay mga {{formatnum:75}} ka tawo kada kilometro kwadrado sa palibot sa Muldersdrift medyo hilabihan populasyon.<ref name = "nasapop"/> Ang kinadul-ang mas dakong lungsod mao ang [[Krugersdorp]], {{formatnum:8.3}} km sa habagatan-kasadpan sa Muldersdrift. Hapit nalukop sa [[kaumahan]] ang palibot sa Muldersdrift.<ref name = "nasalandcover"/> Sa rehiyon palibot sa Muldersdrift, mga kapanguhaan talagsaon komon.{{efn|group=saysay|Mas sulod sa 20 ka kilometro gilay-on itandi sa average nga densidad sa Yuta, sumala sa GeoNames.<ref name = "gn972674"/>}} Ang klima [[tropikal sa ibabwan]].<ref name = "koppen"/> Ang kasarangang giiniton {{formatnum:19}} [[°C]]. Ang kinainitan nga bulan Oktubre, sa {{formatnum:24}}&nbsp;[[°C]], ug ang kinabugnawan Hunyo, sa {{formatnum:12}}&nbsp;°C.<ref name = "nasa"/> Ang kasarangang pag-ulan {{formatnum:737}} milimetro matag tuig. Ang kinabasaan nga bulan Disyembre, sa {{formatnum:140}} milimetro nga ulan, ug ang kinaugahan Hulyo, sa {{formatnum:1}} milimetro.<ref name = "nasarain"/> {| |- |{{climate chart | Muldersdrift | 16| 30| 122 | 16| 28| 80 | 15| 27| 101 | 12| 25| 58 | 7| 22| 3 | 6| 18| 5 | 4| 20| 1 | 8| 25| 9 | 11| 31| 36 | 13| 35| 75 | 15| 33| 106 | 15| 31| 140 |float=left |clear=left |source = <ref name = "nasa"/> }} |} == Saysay == <references group="saysay"/> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "gn972674">[{{Geonameslink|gnid=972674|name=muldersdrift}} Muldersdrift] sa [{{Geonamesabout}} Geonames.org (cc-by)]; post updated 2012-07-12; database download sa 2017-02-28</ref> <ref name = "vp">{{Cite web |url= {{Viewfinderlink}}|title= Viewfinder Panoramas Digital elevation Model|date= 2015-06-21|format= }}</ref> <ref name = "nasapop">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=SEDAC_POP|title= NASA Earth Observations: Population Density|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/SEDAC}}</ref> <ref name = "nasalandcover">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=MCD12C1_T1|title= NASA Earth Observations: Land Cover Classification|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/MODIS}}</ref> <ref name = "koppen">{{cite journal |last= Peel|first= M C|last2= Finlayson|first2= B L|date= |title= Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification| url = http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html |journal= Hydrology and Earth System Sciences|publisher= |volume= 11|issue= |pages= 1633-1644|doi= 10.5194/hess-11-1633-2007|access-date=30 Enero 2016}}</ref> <ref name = "nasa">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php|title= NASA Earth Observations Data Set Index|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA}}</ref> <ref name = "nasarain">{{Cite web |url= http://neo.sci.gsfc.nasa.gov/view.php?datasetId=TRMM_3B43M|title= NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)|access-date = 30 Enero 2016 |publisher= NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission}}</ref> </references> {{paghimo ni bot|Lsjbot|Habagatang Aprika|date=2017-03}} {{Gusisi ni tawhanong tiggamit|Aliwal2012|Habagatang Aprika|date=2020-01}} [[Kategoriya:Mga lungsod sa Gauteng]] jfde3dzd2g9e5emyqy341nug39w8mah 10 8947133 34902275 33966255 2022-07-26T12:59:07Z Aliwal2012 13336 wikitext text/x-wiki <includeonly> {{ambox | type = mensahe | image = [[Image:SMirC-thumbsup.svg|40px|]] | style = width: 20em; font-size:80%; | text = Ang teksto gi-usab sa tawhanong [[Gumagamit:{{{1|}}}|{{{1|}}}]].</small>}} {{#if:{{NAMESPACE}}||[[Kategoriya:{{#if:{{{2|}}}|{{{2}}}|}} gusisi ni user]][[Kategoriya:Gusisi ni tawhanong tiggamit {{{date|{{{month|wala'y pitsa}}}}}}]]}}</includeonly><noinclude></noinclude> oby0qllonek7ergw88njwverjfbxus9 0 9820060 34902302 34900676 2022-07-27T07:31:05Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = Jihyo | image = 20220121—Jihyo 지효 Campaign Film, Pearlygates x Twice 2022.jpg | image_upright = 1.15 | caption = Si Jihyo niadtong Enero 2022 | birth_name = Park Ji-soo | alias = | birth_date = {{Birth date and age|1997|02|01}} | birth_place = {{flagicon|South Korea}} [[Guri]], [[Gyeonggi]] | origin = | genre = {{hlist|[[K-pop]]|[[J-pop]]}} | occupation = Mag-aawit | instrument = Mga bokal/tingog | years_active = 2015-kasamtangan | label = {{hlist|[[JYP Entertainment|JYP]]|[[Warner Music Japan|Warner Japan]]|[[Republic Records|Republic]]}} | former_label = | associated_acts = [[Twice]] | signature = Jihyo signature.svg }} Si '''Park Ji-hyo''' ([[Pinulongang Koreano|Kinoreano]]: 박지효; natawo isip '''Park Ji-soo''' sa Pebrero 1, 1997), labing nailhan isip '''Jihyo''', mao ang usa ka mag-aawit gikan didto sa [[Habagatang Korea]] ug sakop siya sa [[Twice]], nga gimulahan ubos sa [[JYP Entertainment]] niadtong 2015. ==Kinabuhi ug binuhatan== ===Sayo nga kinabuhi=== Natawo si Jihyo niadtong ika-1 sa Pebrero 1997, sa [[Guri-si (munisipyo)|Guri]], [[Gyeonggi-do|Lalawigan sa Gyeonggi]], Habagatang Korea isip '''Park Ji-soo'''.<ref name=":32">{{cite web |date=Pebrero 1, 2019 |title=9 things to know about TWICE's Jihyo |url=https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2019/02/01/9-things-know-about-twices-jihyo |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200314083358/https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2019/02/01/9-things-know-about-twices-jihyo |archive-date=Marso 14, 2020 |access-date=Mayo 18, 2020 |website=[[Special Broadcasting Service|SBS]]}}</ref><ref>{{Cite web |title=Genap 22 Tahun, Ini Dia 7 Fakta Jihyo TWICE yang Wajib Kamu Tahu |url=https://www.idntimes.com/hype/entertainment/nurul-hardina-a-mai/fakta-jihyo-twice-yang-hari-ini-genap-berusia-22-tahun-c1c2 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190921225231/https://www.idntimes.com/hype/entertainment/nurul-hardina-a-mai/fakta-jihyo-twice-yang-hari-ini-genap-berusia-22-tahun-c1c2 |archive-date=Septiyembre 21, 2019 |access-date=Septiyembre 21, 2019 |website=IDN Times |language=id}}</ref><ref name="courageous2">{{cite web |last1=Benjamin |first1=Jeff |date=Marso 1, 2020 |title=Jihyo of Twice: the courageous lead singer who's a source of strength for her bandmates |url=https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3052663/jihyo-twice-courageous-lead-singer-whos-source-strength-her |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200614131755/https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3052663/jihyo-twice-courageous-lead-singer-whos-source-strength-her |archive-date=Hunyo 14, 2020 |access-date=Mayo 20, 2020 |website=[[South China Morning Post]]}}</ref> ===Ang ''Twice'' ug nag-inusara nga mga kalihokan=== Gipangita sa [[JYP Entertainment]] si Jihyo human siya mipahiluna sa ikaduha sa usa ka panag-indigay sa [[:en:Junior Naver|Junior Naver]].<ref name=":3" /> Miapil siya sa kompanya sa walo ang panuigon ug gibansay sulod sa napulo ka tuig,<ref name="Allure">{{cite web |last1=Devon |first1=Abelman |title=Jihyo of TWICE's Career Has Been 15 Years in the Making |url=https://www.allure.com/story/twice-jihyo-may-2020-cover-interview |website=[[Allure (magazine)|Allure]] |access-date=Mayo 20, 2020 |date=Mayo 2020 |archive-date=Mayo 29, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200529070436/https://www.allure.com/story/twice-jihyo-may-2020-cover-interview |url-status=live }}</ref><ref name=":5" /><ref name="chosun">{{cite web |last1=Jung |first1=Chul-hwan |title=3 Japanese Girls at the Top of K-Pop: In the Lion's Den |url=http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2018/02/19/2018021901797.html?related_all |website=[[The Chosun Ilbo]] (English Edition) |access-date=Mayo 20, 2020 |date=Pebrero 22, 2018 |archive-date=Enero 22, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200122055645/http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2018/02/19/2018021901797.html?related_all |url-status=live }}</ref> diin nahimo siyang modelo sa [[:en:Innisfree|Innisfree]]<ref name=":3" /> ug gibansay uban ang mga artista sama nila [[Sunmi]] ug [[Hyerim]] (gikan sa [[Wonder Girls]]), [[Bae Suzy]], [[Jo Kwon]], ug si [[Nichkhun]]. Gitakdang ilunsad si Jihyo ngadto sa usa ka [[banda pangbabaye]] uban ang mga sakop sa Twice karon, nga sila [[Nayeon]], [[Jeongyeon]] ug [[Sana (mag-aawit)|Sana]], bisan kon gikansela ang proyekto.<ref name=":3">{{cite web |title=9 things to know about TWICE's Jihyo |url=https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2019/02/01/9-things-know-about-twices-jihyo |website=[[Special Broadcasting Service|SBS]] |access-date=Mayo 18, 2020 |date=Pebrero 1, 2019 |archive-date=Marso 14, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200314083358/https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2019/02/01/9-things-know-about-twices-jihyo |url-status=live }}</ref><ref name=courageous>{{cite web |last1=Benjamin |first1=Jeff |title=Jihyo of Twice: the courageous lead singer who's a source of strength for her bandmates |url=https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3052663/jihyo-twice-courageous-lead-singer-whos-source-strength-her |website=[[South China Morning Post]] |access-date=Mayo 20, 2020 |date=Marso 1, 2020 |archive-date=Hunyo 14, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200614131755/https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3052663/jihyo-twice-courageous-lead-singer-whos-source-strength-her |url-status=live }}</ref> Miapil hinuon siya sa pasundayag-katinuoran nga ''[[:en:Sixteen (TV Show)|Sixteen]]'', usa ka kompetisyon sa pagpili sa mga sakop sa Twice.<ref>{{cite web |last1=Won |first1=Ho-jung |title='Sixteen' compete for spot in JYP's next girl group |url=http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |website=[[The Korea Herald]] |access-date=Nobiyembre 30, 2019 |date=Abril 29, 2015 |archive-date=Mayo 1, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150501063014/http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |url-status=live }}</ref><ref name="time1">{{cite web |last1=Moon |first1=Kat |title=Everything to Know About K-Pop Group Twice |url=https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |website=[[Time (magazine)|Time]] |access-date=Hunyo 16, 2020 |date=Septiyembre 20, 2019 |archive-date=Septiyembre 21, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190921154130/https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |url-status=live }}</ref> Legal niyang giilisan ang iyahang ngalan ngadto sa '''Jihyo''' sa wala pa ang kompetisyon.<ref name=":3" /> Mipadayon siya sa pag-apil sa bag-ong nahulamaha nga babayeng pundok nga ''Twice'' human nahimong usa sa siyam ka malampusong partisipante.<ref name="Allure" /> Bisa'g dili ang labing karaa'ng sakop, gibotohan si Jihyo sa iyang mga kauban sa banda isip lider sa usa ka wala mailhing pinili.<ref name=":3" /><ref name="Allure" /><ref name=":5">{{cite web |last1=Vacco-Bolaños |first1=Jessica |title=Who Is Jihyo? TWICE's Leader's Talent Will Seriously Impress You |url=https://www.elitedaily.com/p/who-is-jihyo-twices-leaders-talent-will-seriously-impress-you-18814553 |website=[[Elite Daily]] |language=en |access-date=Mayo 18, 2020 |date=Oktubre 3, 2019 |archive-date=Mayo 19, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200519034857/https://www.elitedaily.com/p/who-is-jihyo-twices-leaders-talent-will-seriously-impress-you-18814553 |url-status=live }}</ref> Niadtong Oktubre nianang tuiga, opisyal siyang nahimong sakop sa Twice uban ang pagpagula sa ilahang ''[[extended play]]'' (EP) nga ''[[:en:The Story Begins|The Story Begins]]'' ug ang nangunang [[Singgol (musika)|singgol]] niini mao ang "[[:en:Like Ooh-Ahh|Like Ooh-Ahh]]".<ref>{{cite web|title=TWICE unveils debut album 'The Story Begins'|url=http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2|website=[[The Korea Herald]]|access-date=Nobiyembre 30, 2019|date=Oktubre 20, 2015|first=Yu-jin|last=Kim|archive-date=Disyembe 7, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191207064020/http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2|url-status=live}}</ref> Niadtong Marso 6, 2022, gipagula ni Jihyo ang iyang unang alawiton alang sa sundayag sa [[:en:tvN (South Korean TV channel)|tvN]] nga ''[[:en:Twenty-Five Twenty-One|Twenty-Five Twenty-One]]''.<ref>{{cite web|author=Shin Young-eun|title=트와이스 지효, 데뷔 후 첫 단독 OST 가창|trans-title=TWICE's Jihyo sings her first solo OST since her debut|url=https://n.news.naver.com/entertain/article/009/0004930131|website=Maeil Economic Daily|access-date=Marso 4, 2022|date=Marso 4, 2022|archive-date=Marso 5, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220305113412/https://n.news.naver.com/entertain/article/009/0004930131|url-status=live}}</ref> ==Bibliograpiya== ===''Photobook''=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Adlaw sa pagpagula ! scope="col" | Tigpatik ! scope="col" | {{abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | ''Yes, I am Jihyo.'' | Agosto 20, 2021 | [[JYP Entertainment]] | <ref>{{Cite web |url=https://www.twicejapan.com/news/detail/825 |title=TWICE ソロ写真集『Yes, I am Jihyo.』取り扱いに関して |access-date=Oktubre 28, 2021 |date=Hulyo 26, 2021|publisher=TWICE Japan Official Website |language= Japanese|archive-url=https://web.archive.org/web/20211219074404/https://www.twicejapan.com/news/detail/825|archive-date=Disyembre 19, 2021|url-status=live}}</ref> |} ==Diskograpiya== ===Mga pagtinabangay=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" rowspan="1" | Ulohan ! scope="col" rowspan="1" | Tuig ! scope="col" rowspan="1" | Album |- ! scope="row" | "The Reason Why I'm Beautiful"<br><small>(kauban sila [[Ben (South Korean singer)|Ben]] ug [[Jung Eun-ji]])</small><ref name="musicCrush">{{cite web|url=http://m.asiatoday.co.kr/kn/amp.php?key=20161106000851139&key=20161106000851139|title='인기가요' 뮤직 크러쉬, 첫 주인공 정은지·트와이스 지효·벤 '기대 UP'|date=Nobiyembre 6, 2016|website=[[Asia Today]]|access-date=Oktubre 16, 2019|language=ko|archive-date=Hunyo 24, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200624012127/https://m.asiatoday.co.kr/kn/amp.php?key=20161106000851139&key=20161106000851139|url-status=live}}</ref> | 2016 | ''Popular Music Crush Pt. 1 from Inkigayo Music Crush'' |} ===Mga pagpakita sa ''soundtrack''=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" |+ Talaan sa mga singgol, gipakita ang tuig sa pagpagula, ug ngalan sa album ! scope="col" rowspan="1" | Ulohan ! scope="col" rowspan="1" | Tuig ! scope="col" rowspan="1" | Album |- ! scope="row" | "Stardust Love Song" | 2022 | [[:en:Twenty-Five Twenty-One#Part 6|''Twenty-Five Twenty-One'' OST Part 6]] |} ===Mga kredito sa pagsulat sa awit=== Ang tanan nga mga kredito sa alawiton gipahiangay gikan sa ''database'' sa [[:en:Korea Music Copyright Association|Korea Music Copyright Association]] gawas kon gipahayag kondili.<ref>{{Cite web|title=Songs Registered Under PARK JI-HYO (10020133)|url=https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10020133|website=Korea Music Copyright Association|language=ko|access-date=Septiyembre 7, 2021|archive-date=Septiyembre 7, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210907063231/https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10020133|url-status=live}}</ref> {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" |+ Talaan sa mga alawiton, gipakita ang tuig sa pagpagula, ngalan sa artista, ug ngalan sa album ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Artista ! scope="col" | Album ! scope="col" | Tigkomposo ! scope="col" | Tigliriko |- ! scope="row" | "Eye Eye Eyes" | rowspan="2" | 2017 | rowspan="11" | [[Twice]] | ''[[:en:Signal (EP)|Signal]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "24/7" | ''[[:en:Twicetagram|Twicetagram]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "HO!" | rowspan="2" | 2018 | ''[[:en:What Is Love? (EP)|What Is Love?]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Sunset" | ''[[:en:Yes or Yes|Yes or Yes]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Girls Like Us" | rowspan="3" | 2019 | ''[[:en:Fancy You (EP)|Fancy You]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Get Loud" | rowspan="2" | ''[[:en:Feel Special|Feel Special]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "21:29" | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Up No More" | 2020 | ''[[:en:Eyes Wide Open (Twice album)|Eyes Wide Open]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "First Time" | rowspan="3" | 2021 | ''[[:en:Taste of Love (EP)|Taste of Love]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Real You" | rowspan="2" | {{nowrap|''[[:en:Formula of Love: O+T{{=}}＜3|Formula of Love: O+T{{=}}<3]]''}} | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Cactus" ({{lang|ko|선인장}}) | {{Ya}} | {{Ya}} |} ==Mga pakisayran== {{reflist}} ==Mga sumpay sa gawas== *{{Commons category-inline|Park Ji-hyo|Jihyo}} [[Kategoriya:Mga tawo sa Habagatang Koreya]] [[Kategoriya:Mga mag-aawit]] [[Kategoriya:Mga natawo sa 1997]] [[Kategoriya:Mga natawo sa Pebrero 1]] [[Kategoriya:Mga miyembro sa Twice]] 84nkpw4pnalbdkks8m7kf840f3d4wde 0 9820629 34902300 34900673 2022-07-27T07:30:32Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = Nayeon | image = 20220121—Nayeon 나연 Campaign Film, Pearlygates x Twice 2022.jpg | image_upright = 1.15 | caption = Si Nayeon niadtong Enero 2022 | birth_name = Im Na-yeon | alias = | birth_date = {{birth date and age|1995|9|22}} | birth_place = {{flagicon|South Korea}} [[Seoul]] | origin = | genre = {{hlist|[[K-pop]]|[[J-pop]]}} | occupation = Mag-aawit | instrument = Mga bokal/tingog | years_active = 2015-kasamtangan | label = {{hlist|[[JYP Entertainment|JYP]]|[[Warner Music Japan|Warner Japan]]|[[Republic Records|Republic]]}} | former_label = | associated_acts = [[Twice]] | signature = Nayeon signature.svg }} Si '''Im Na-yeon''' ([[Pinulongang Koreano|Kinoreyano]]: 임나연; natawo Septiyembre 22, 1995), labing nailhan isip '''Nayeon''', mao ang usa ka mag-aawit gikan didto sa [[Habagatang Korea]] ug sakop siya sa [[Twice]], nga gimulahan ubos sa [[JYP Entertainment]] niadtong 2015. Gimugna niya ang una niyang album sa [[:en:Im Nayeon|susamang ngalan]] niadtong Hunyo 2022. == Kinabuhi ug binuhatan == ===Sayo nga kinabuhi=== Sa bata pa si Nayeon miapil og usa ka panag-indigay sa pagmodelo ug gisalibay sa [[JYP Entertainment]] (JYPE). Bisan pa nga ang iyang inahan sa sinugdan mipugong kaniya sa pagsulod sa ''showbiz'' tungod sa iyahang kabatan-ong panuigon,<ref>{{Cite web |date=June 23, 2017 |title=[아이돌 고향을 찾아서①] 우리 고향 아이돌 누가 있을까 |url=http://sports.khan.co.kr/entertainment/sk_index.html?art_id=201706230815003&sec_id=540301&pt=nv |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190124043702/http://sports.khan.co.kr/entertainment/sk_index.html?art_id=201706230815003&sec_id=540301&pt=nv |archive-date=Enero 24, 2019 |access-date=Disyembre 14, 2019 |website=sports.khan.co.kr |language=ko}}</ref><ref name="jacklau">{{Cite web |last=Lau |first=Jack |date=Pebrero 7, 2020 |title=Nayeon of Twice: K-pop group's oldest member leads by example, but pressures of fame still take their toll |url=https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3049315/nayeon-twice-k-pop-groups-oldest-member-leads-example |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200613162859/https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3049315/nayeon-twice-k-pop-groups-oldest-member-leads-example |archive-date=Hunyo 13, 2020 |access-date=Mayo 20, 2020 |website=[[South China Morning Post]]}}</ref> sekretong mitambong si Nayeon sa bukas nga awdisyon niadtong Septiyembre 15, 2010, pagkahuman nahimo siyang binansay (o ''trainee'').<ref name="SportsQ">{{Cite web |last=Kim |first=Yoon-jeong |date=October 14, 2015 |title=박진영 교복 광고 찍은 걸그룹 '트와이스'는 누구? 공승연 동생에 SES 유진 닮은꼴까지... 준비된 '한류돌' |url=http://www.sportsq.co.kr/news/articleView.html?idxno=93037 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304201221/http://www.sportsq.co.kr/news/articleView.html?idxno=93037 |archive-date=Marso 4, 2016 |access-date=February 4, 2016 |website=SportsQ |language=ko}}</ref><ref name="StarNews">{{Cite web |date=Nobiyembre 6, 2015 |title=트와이스 쯔위 "연습생 생활하면서 꾀병부리고 쉰적 있다" ② |url=http://star.mt.co.kr/view/stview.php?no=2015110614275839872&type=1&outlink=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170121181656/http://star.mt.co.kr/view/stview.php?no=2015110614275839872&type=1&outlink=1 |archive-date=Enero 21, 2017 |access-date=Pebrero 4, 2016 |website=Star News |language=ko}}</ref><ref name="Naver_Profile">{{Cite web |title=[네이버 연예] 아이엠그라운드, 트와이스 소개 하기! |url=http://entertain.naver.com/ranking/read?oid=420&aid=0000002610 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200102070314/https://entertain.naver.com/ranking/read?oid=420&aid=0000002610 |archive-date=Enero 2, 2020 |access-date=Pebrero 4, 2016 |website=Naver |publisher=Naver Corp. |language=ko}}</ref> Niadtong 2013, gidugang siya sa linyahan sa ''6mix'', usa ka giplanohan nga babayeng pundok sa JYP Entertainment nga wala pa namugnaân.<ref name="elite">{{Cite web |last=Spence |first=Sade |date=Nobiyembre 10, 2019 |title=Who Is TWICE's Nayeon? Here's What You Need To Know |url=https://www.elitedaily.com/p/who-is-twices-nayeon-heres-what-you-need-to-know-19268999 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191117201020/https://www.elitedaily.com/p/who-is-twices-nayeon-heres-what-you-need-to-know-19268999 |archive-date=Nobiyembre 17, 2019 |access-date=Disyembre 1, 2019 |website=[[Elite Daily]]}}</ref><ref name="KT6Mix">{{Cite web |last=Yun |first=Seong-yeol |title=[단독]'선미 피처링' 리나, JYP新걸그룹 데뷔..미모·실력 겸비 |url=http://entertain.naver.com/read?oid=108&aid=0002284565 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303235609/http://entertain.naver.com/read?oid=108&aid=0002284565 |archive-date=Marso 3, 2016 |access-date=Hulyo 7, 2015 |website=Naver TV |publisher=Naver Corporation |language=ko}}</ref><ref>{{Cite episode |title=All about Nayeon, Tzuyu |url=http://tvcast.naver.com/v/457772 |access-date=Hunyo 1, 2019 |series=Twice TV |network=Naver |date=Hulyo 17, 2015 |number=1 |archive-date=Hunyo 29, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200629162549/https://tv.naver.com/v/457772 |url-status=live}}</ref> Mipakita usab siya sa ikaduhang yugto sa pasundayag nga ''[[:en:Dream High 2|Dream High 2]]'' (2012).<ref name="Sixteen_ize">{{Cite web |last=Hwang |first=Hyo-jin |title=JYP의 취향│③ 열여섯 명의 [식스틴] 멤버들을 소개합니다 |url=http://ize.co.kr/articleView.html?no=2015051720137261442 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160204195139/http://ize.co.kr/articleView.html?no=2015051720137261442 |archive-date=Pebrero 4, 2016 |access-date=Pebrero 4, 2016 |website=ize |date=Mayo 19, 2015 |publisher=ize Magazine |language=ko}}</ref> ===2015–kasamtangan: ''Sixteen'', ''Twice'' ug ang nag-inusara=== Niadtong 2015, miapil si Nayeon sa katinuoran-pasundayag nga ''[[:en:Sixteen (TV series)|Sixteen]]'', usa ka kompetisyon sa pagpili sa mga sakop aron mamugna ang usa ka bag-ong babayeng pundok nga "[[Twice|TWICE]]".<ref name="time1">{{Cite magazine |last=Moon |first=Kat |date=Septiyembre 20, 2019 |title=Everything to Know About K-Pop Group Twice |url=https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |url-status=live |magazine=[[Time (magazine)|Time]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20190921154130/https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |archive-date=Septiyembre 21, 2019 |access-date=Disyembre 1, 2019}}</ref><ref name="elite" /><ref>{{Cite web |last=Won |first=Ho-jung |date=Abril 29, 2015 |title='Sixteen' compete for spot in JYP's next girl group |url=http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150501063014/http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |archive-date=May 1, 2015 |access-date=Disyembre 1, 2019 |website=[[The Korea Herald]]}}</ref> Isip usa sa siyam ka malampusong mga sumasalmot, nahimo niya ang katapusang linyahan.<ref name="time1" /> Niadtong Oktubre 20, 2015, opisyal siyang nahimong sakop sa Twice uban ang pagpagula sa ilahang ''[[extended play]]'' (EP) nga ''[[:en:The Story Begins|The Story Begins]]'' ug ang nangunang [[Singgol (musika)|singgol]] niini mao ang "[[:en:Like Ooh-Ahh|Like Ooh-Ahh]]".<ref>{{Cite web |last=Kim |first=Yu-jin |date=Oktubre 20, 2015 |title=TWICE unveils debut album 'The Story Begins' |url=http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191207064020/http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2 |archive-date=Disyembre 7, 2019 |access-date=Disyembre 8, 2019 |website=[[The Korea Herald]]}}</ref> Niadtong Mayo 19, 2022, gipahibalo nga si Nayeon mahimong mag-usang artista sa Hunyo 24 uban ang iyang unang kaugalingong album nga ''[[:en:Im Nayeon|Im Nayeon]]''.<ref name="debut">{{Cite web |date=May 19, 2022 |title=트와이스(TWICE) 나연, 6월 24일 솔로 데뷔한다…그룹 첫번째 |url=https://www.topstarnews.net/news/articleView.html?idxno=14693193 |access-date=Mayo 19, 2022 |website=topstarnews |language=ko}}</ref> ==Diskograpiya== ===''Extended play''=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" |+ Talaan sa mga ''extended play'' ug gipakita ang kasayuran ! scope="col" rowspan="1" | Ulohan ! scope="col" rowspan="1" | Kasayuran |- ! scope="row" | ''[[:en:Im Nayeon|Im Nayeon]]'' | * Gipagula sa: Hunyo 24, 2022 * Tigpatik: [[JYP Entertainment|JYP]], [[Republic Records|Republic]] * Mga paagi: CD, digital download, streaming |} ===Singgol=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" |+ Talaan sa mga singgol, gipakita ang tuig sa pagpagula, ug ngalan sa album ! scope="col" rowspan="1" | Ulohan ! scope="col" rowspan="1" | Tuig ! scope="col" rowspan="1" | Album |- ! scope="row" | "[[:en:Pop! (song)|Pop!]]" | 2022 | ''Im Nayeon'' |} ===Mga ubang alawiton=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" |+Talaan sa mga ubang alawiton, gipakita ang tuig sa pagpagula, ngalan sa artista, ug ngalan sa album ! scope="col" rowspan="1" | Ulohan ! scope="col" rowspan="1" | Tuig ! scope="col" rowspan="1" | Album |- ! scope="row" | "No Problem" <br>{{small|(kauban si Felix sa [[Stray Kids]])}} | rowspan="6"| 2022 | rowspan="6"| ''Im Nayeon'' |- ! scope="row" | "Love Countdown"<br>{{small|(kauban si [[Wonstein]])}} |- ! scope="row" | "Candyfloss" |- ! scope="row" | "All or Nothing" |- ! scope="row" | "Happy Birthday to You" |- ! scope="row" | "Sunset" ({{lang|ko|노을만 예쁘다}}) |} ===Mga kredito sa pagsulat sa awit=== Ang tanan nga mga kredito sa alawiton gipahiangay gikan sa ''database'' sa [[:en:Korea Music Copyright Association|Korea Music Copyright Association]] gawas kon gipahayag kondili.<ref>{{Cite web |title=Songs Registered Under NAYEON (10023501) |url=https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10023501 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200629162545/https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10023501 |archive-date=Hunyo 29, 2020 |access-date=Hunyo 26, 2021 |website=Korea Music Copyright Association |language=ko}}</ref> {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center; width:40%" |+ Talaan sa mga alawiton, gipakita ang tuig sa pagpagula, ngalan sa artista, ug ngalan sa album ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Artista ! scope="col" | Album ! scope="col" | Saysay |- ! scope="row" | "24/7" | 2017 | rowspan="7" | [[Twice]] | ''[[:en:Twicetagram|Twicetagram]]'' | rowspan="10" | Isip tigsulat sa awit |- ! scope="row" | "Rainbow" | rowspan="2" | 2019 | rowspan="2" | ''[[:en:Feel Special|Feel Special]]'' |- ! scope="row" | "21:29" |- ! scope="row" | "Make Me Go" | rowspan="2" | 2020 | ''[[:en:More & More (EP)|More & More]]'' |- ! scope="row" | "Depend on You" | ''[[:en:Eyes Wide Open (Twice album)|Eyes Wide Open]]'' |- ! scope="row" | "Baby Blue Love" | rowspan="2" | 2021 | ''[[:en:Taste of Love (EP)|Taste of Love]]'' |- ! scope="row" | "F.I.L.A. (Fall in Love Again)" | ''[[:en:Formula of Love: O+T=＜3|Formula of Love: O+T=<3]]'' |- ! scope="row" | "Love Countdown" | rowspan="3" | 2022 | rowspan="2" | Iyang kaugalingon | rowspan="2" | ''Im Nayeon'' |- ! scope="row" | "All or Nothing" |- ! scope="row" | "Celebrate" | Twice | ''[[:en:Celebrate (Twice album)|Celebrate]]'' |} ==Pilmograpiya== ===Mga sundayag sa telebisyon=== {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Bahin ! scope="col" | Saysay ! scope="col" | {{Abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | 2012 | ''[[:en:Dream High 2|Dream High 2]]'' | Kauban sa sayaw ni Jung Ui-bong | [[:en:Cameo appearance|Kameyo]] | style="text-align:center" | <ref name="Sixteen_ize" /> |- ! scope="row" | 2018 | ''[[:en:Idol Star Athletics Championships|Idol Star Athletics Championships]]'' | Tig-tanyag | | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |date=Mayo 30, 2019 |title='추석특집 2018 아육대' 트와이스 나연, 감스트, 붐까지! 떠오르는 대세 MC 3인 출격! |url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000058264 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190822031807/https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000058264 |archive-date=Agosto 22, 2019 |access-date=Septiyembre 21, 2018 |website=Naver |language=ko}}</ref> |- |} ===Mga sundayag sa onlayn=== {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Bahin ! scope="col" | {{Abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | 2020 | ''[[:en:Twice: Seize the Light|Seize The Light]]'' | Iyang kaugalingon | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |date=Abril 9, 2020 |title=Watch: TWICE Opens Up About Struggles And More In "Seize The Light" Documentary Trailer |url=https://www.soompi.com/article/1393409wpp/watch-twice-opens-up-about-struggles-and-more-in-seize-the-light-documentary-trailer |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201129190803/https://www.soompi.com/article/1393409wpp/watch-twice-opens-up-about-struggles-and-more-in-seize-the-light-documentary-trailer |archive-date=Nobiyembre 29, 2020 |access-date=Nobiyembre 22, 2020 |website=Soompi |language=en}}</ref> |} ===(Mga) music video=== {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" |Direktor ! scope="col" | {{Abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | 2022 | "[[:en:Pop! (song)|Pop!]]" | {{Unknown}} | style="text-align:center" | <ref>{{cite AV media|title=NAYEON "POP!" M/V|url=https://www.youtube.com/watch?v=f6YDKF0LVWw|via=YouTube|publisher=JYP Entertainment|date=Hunyo 24, 2022|access-date=Hunyo 24, 2022}}</ref> |- |} ==Mga pakisayran== {{reflist}} ==Mga sumpay sa gawas== * {{Commons category inline|Im Na-yeon}} [[Kategoriya:Mga tawo sa Habagatang Koreya]] [[Kategoriya:Mga mag-aawit]] [[Kategoriya:Mga natawo sa 1995]] [[Kategoriya:Mga natawo sa Septiyembre 22]] [[Kategoriya:Mga miyembro sa Twice]] 0z86zd4x5zhuyo6xr33na8ne0gje1uj 0 10532893 34902316 33844354 2022-07-27T08:33:50Z Magnefl 12876 Ulod wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|alibangbang|date=2021-06}} {{Taxobox | name = ''Acronicta alni'' | status = | image = Acronicta alni.jpg | image_caption = | domain = | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Arthropoda]] | classis = [[Insecta]] | ordo = [[Lepidoptera]] | familia = [[Noctuidae]] | genus = [[Acronicta]] | species = '''Acronicta alni''' | binomial = Acronicta alni | binomial_authority = [[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]], 1767 | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | subphylum = [[Hexapoda]] | superfamilia = [[Noctuoidea]] | synonyms = }} [[File:Acronicta alni-l.jpg|thumb|Ulod]] Kaliwatan sa [[alibangbang]] ang '''''Acronicta alni'''''.<ref name = "COL"/> Una ning gihulagway ni [[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]] ni adtong 1767. Ang ''Acronicta alni'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Acronicta]]'', ug [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Noctuidae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> == Matang nga nahiubos == Ang kaliwatan gibahinbahin ngadto sa matang nga nahiubos:<ref name = "COL"/> * ''A. a. intensiva'' * ''A. a. italica'' * ''A. a. korealni'' <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/DCA_Export/zip-fixed/2019-annual.zip|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2019 Annual Checklist.|author= Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., De Wever A., Didžiulis V. (ed)|year= 2019|publisher= Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X. TaxonID: 10729934|accessdate= 2019-11-11}}</ref> <ref name = "source">Beccaloni G., Scoble M., Kitching I., Simonsen T., Robinson G., Pitkin B., Hine A. & Lyal C. (2019). LepIndex: The Global Lepidoptera Names Index (version 12.3, Jan 2012). In: Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 2019 Annual Checklist (Roskov Y., Ower G., Orrell T., Nicolson D., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., Nieukerken E. van, Zarucchi J., Penev L., eds.). Digital resource at www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2019. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X.</ref> </references> [[Kategoriya:Insekto]] [[Kategoriya:Acronicta]] rca19n8jmhkplc2qcpb297p5w14v239 0 10532913 34902319 33638429 2022-07-27T10:14:58Z Magnefl 12876 Image wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|alibangbang|date=2021-06}} {{Taxobox | name = ''Acronicta cinerea'' | status = | image = Acronicta cinerea.jpg | image_caption = | domain = | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Arthropoda]] | classis = [[Insecta]] | ordo = [[Lepidoptera]] | familia = [[Noctuidae]] | genus = [[Acronicta]] | species = '''Acronicta cinerea''' | binomial = Acronicta cinerea | binomial_authority = [[Johan Siegfried Hufnagel|Hufnagel]], 1766 | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | subphylum = [[Hexapoda]] | superfamilia = [[Noctuoidea]] | synonyms = }} Kaliwatan sa [[alibangbang]] ang '''''Acronicta cinerea'''''.<ref name = "COL"/> Una ning gihulagway ni [[Johan Siegfried Hufnagel]] ni adtong 1766. Ang ''Acronicta cinerea'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Acronicta]]'', ug [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Noctuidae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> Walay nalista nga matang nga sama niini.<ref name = "COL"/> <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/DCA_Export/zip-fixed/2019-annual.zip|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2019 Annual Checklist.|author= Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., De Wever A., Didžiulis V. (ed)|year= 2019|publisher= Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X. TaxonID: 10729954|accessdate= 2019-11-11}}</ref> <ref name = "source">Beccaloni G., Scoble M., Kitching I., Simonsen T., Robinson G., Pitkin B., Hine A. & Lyal C. (2019). LepIndex: The Global Lepidoptera Names Index (version 12.3, Jan 2012). In: Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 2019 Annual Checklist (Roskov Y., Ower G., Orrell T., Nicolson D., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., Nieukerken E. van, Zarucchi J., Penev L., eds.). Digital resource at www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2019. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X.</ref> </references> == Galeriya sa hulagway == <gallery> Acronicta_cinerea_(larva)_(39244377950).jpg Acronicta_cinerea_(larva)_(39244414930).jpg Acronicta_cinerea_(larva)_(39244378220).jpg Acronicta_cinerea_(larva)_(40160319295).jpg </gallery> [[Kategoriya:Insekto]] [[Kategoriya:Acronicta]] bnw5lepiwcoofisl1rqfa4isy2leu6u 34902322 34902319 2022-07-27T10:52:08Z Magnefl 12876 /* Galeriya sa hulagway */ drowing sa ulo wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|alibangbang|date=2021-06}} {{Taxobox | name = ''Acronicta cinerea'' | status = | image = Acronicta cinerea.jpg | image_caption = | domain = | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Arthropoda]] | classis = [[Insecta]] | ordo = [[Lepidoptera]] | familia = [[Noctuidae]] | genus = [[Acronicta]] | species = '''Acronicta cinerea''' | binomial = Acronicta cinerea | binomial_authority = [[Johan Siegfried Hufnagel|Hufnagel]], 1766 | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | subphylum = [[Hexapoda]] | superfamilia = [[Noctuoidea]] | synonyms = }} Kaliwatan sa [[alibangbang]] ang '''''Acronicta cinerea'''''.<ref name = "COL"/> Una ning gihulagway ni [[Johan Siegfried Hufnagel]] ni adtong 1766. Ang ''Acronicta cinerea'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Acronicta]]'', ug [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Noctuidae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> Walay nalista nga matang nga sama niini.<ref name = "COL"/> <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/DCA_Export/zip-fixed/2019-annual.zip|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2019 Annual Checklist.|author= Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., De Wever A., Didžiulis V. (ed)|year= 2019|publisher= Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X. TaxonID: 10729954|accessdate= 2019-11-11}}</ref> <ref name = "source">Beccaloni G., Scoble M., Kitching I., Simonsen T., Robinson G., Pitkin B., Hine A. & Lyal C. (2019). LepIndex: The Global Lepidoptera Names Index (version 12.3, Jan 2012). In: Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 2019 Annual Checklist (Roskov Y., Ower G., Orrell T., Nicolson D., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., Nieukerken E. van, Zarucchi J., Penev L., eds.). Digital resource at www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2019. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X.</ref> </references> == Galeriya sa hulagway == <gallery> Acronicta_cinerea_(larva)_(39244377950).jpg Acronicta_cinerea_(larva)_(39244414930).jpg Acronicta_cinerea_(larva)_(39244378220).jpg Acronicta_cinerea_(larva)_(40160319295).jpg Acronicta cinerea-3.jpg </gallery> [[Kategoriya:Insekto]] [[Kategoriya:Acronicta]] 50lxy7exuu90d4s73d8hon1mzcu9gmx 0 10605117 34902283 33844270 2022-07-26T19:18:03Z Magnefl 12876 Image wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|alibangbang|date=2021-06}} {{Taxobox | name = ''Acleris comariana'' | status = | image = Acleris comariana-o.jpg | image_caption = | domain = | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Arthropoda]] | classis = [[Insecta]] | ordo = [[Lepidoptera]] | familia = [[Tortricidae]] | genus = [[Acleris]] | species = '''Acleris comariana''' | binomial = Acleris comariana | binomial_authority = [[Friederike Lienig|Lienig]] & [[Philipp Christoph Zeller|Zeller]], 1846 | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | subphylum = [[Hexapoda]] | superfamilia = [[Tortricoidea]] | synonyms = ''Acleris baracola'' <small>[[Matsumura (awtor)|Matsumura]], 1931</small><br>''Acleris meincki'' <small>[[Hans Georg Amsel|Amsel]], 1930</small><br>''Acleris latifasciana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1925</small><br>''Acleris fuscana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1925</small><br>''Acleris fasciana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1925</small><br>''Acleris comparana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1925</small><br>''Acleris brunneana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1925</small><br>''Acleris potentillana'' <small>[[Morris (awtor)|Morris]], 1868</small><br>''Acleris proteana'' <small>Herrich-Schäffer, 1851</small> }} Kaliwatan sa [[alibangbang]] ang '''''Acleris comariana'''''.<ref name = "COL"/> Una ning gihulagway ni [[Friederike Lienig]] ug [[Philipp Christoph Zeller]] ni adtong 1846. Ang ''Acleris comariana'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Acleris]]'', ug [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Tortricidae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> Walay nalista nga matang nga sama niini.<ref name = "COL"/> <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/DCA_Export/zip-fixed/2019-annual.zip|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2019 Annual Checklist.|author= Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., De Wever A., Didžiulis V. (ed)|year= 2019|publisher= Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X. TaxonID: 10652267|accessdate= 2019-11-11}}</ref> <ref name = "source">Beccaloni G., Scoble M., Kitching I., Simonsen T., Robinson G., Pitkin B., Hine A. & Lyal C. (2019). LepIndex: The Global Lepidoptera Names Index (version 12.3, Jan 2012). In: Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 2019 Annual Checklist (Roskov Y., Ower G., Orrell T., Nicolson D., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., Nieukerken E. van, Zarucchi J., Penev L., eds.). Digital resource at www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2019. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X.</ref> </references> [[Kategoriya:Insekto]] [[Kategoriya:Acleris]] at03lzs65xf8qndmgpuhd1ga7hbgqtt 0 10605509 34902284 33844313 2022-07-26T19:48:24Z Magnefl 12876 Gallery wikitext text/x-wiki {{paghimo ni bot|Lsjbot|alibangbang|date=2021-06}} {{Taxobox | name = ''Acleris literana'' | status = | image = (1061) Acleris literana (6072527492).jpg | image_caption = | domain = | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Arthropoda]] | classis = [[Insecta]] | ordo = [[Lepidoptera]] | familia = [[Tortricidae]] | genus = [[Acleris]] | species = '''Acleris literana''' | binomial = Acleris literana | binomial_authority = [[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]], 1758 | range_map = | range_map_caption = | image2 = | image2_caption = | subphylum = [[Hexapoda]] | superfamilia = [[Tortricoidea]] | synonyms = ''Acleris subliterana'' <small>[[Bradley (awtor)|Bradley]], 1962</small><br>''Acleris subfulvomixtana'' <small>[[Bradley (awtor)|Bradley]], 1962</small><br>''Acleris subfulvoliterana'' <small>[[Bradley (awtor)|Bradley]], 1962</small><br>''Acleris olivariana'' <small>[[Bradley (awtor)|Bradley]], 1962</small><br>''Acleris nigroliterana'' <small>[[Bradley (awtor)|Bradley]], 1962</small><br>''Acleris irroroliterana'' <small>[[Bradley (awtor)|Bradley]], 1962</small><br>''Acleris fulvodorsana'' <small>[[Bradley (awtor)|Bradley]], 1962</small><br>''Acleris fulvirrorana'' <small>[[Bradley (awtor)|Bradley]], 1962</small><br>''Acleris dorsosquamana'' <small>[[Bradley (awtor)|Bradley]], 1962</small><br>''Acleris dorsomaculana'' <small>[[Bradley (awtor)|Bradley]], 1962</small><br>''Acleris adustana'' <small>[[Bradley (awtor)|Bradley]], 1962</small><br>''Acleris trimaculata'' <small>[[Karl Schawerda|Schawerda]], 1936</small><br>''Acleris saturata'' <small>[[Karl Schawerda|Schawerda]], 1936</small><br>''Acleris multipunctata'' <small>[[Karl Schawerda|Schawerda]], 1936</small><br>''Acleris fulvana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1931</small><br>''Acleris brunneana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1931</small><br>''Acleris suffusana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1921</small><br>''Acleris nigromaculana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1921</small><br>''Acleris mixtana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1921</small><br>''Acleris griseana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1921</small><br>''Acleris fulvomaculana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1921</small><br>''Acleris fulvoliterana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1921</small><br>''Acleris flavana'' <small>[[Sheldon (awtor)|Sheldon]], 1921</small><br>''Acleris nigrofasciana'' <small>[[Fritz Preissecker|Preissecker]], 1913</small><br>''Acleris olivana'' <small>[[Hans Rebel|Rebel]], 1901</small><br>''Acleris suavana'' <small>Herrich-Schäffer, 1849</small><br>''Acleris fulvomixtana'' <small>[[Stephens (awtor)|Stephens]], 1834</small><br>''Acleris notatana'' <small>[[Hübner (awtor)|Hübner]], 1825</small><br>''Acleris aerugana'' <small>[[Hübner (awtor)|Hübner]], 1825</small><br>''Acleris abjectana'' <small>[[Hübner (awtor)|Hübner]], 1825</small><br>''Acleris tricolorana'' <small>[[Adrian Hardy Haworth|Haworth]], 1811</small><br>''Acleris irrorana'' <small>[[Hübner (awtor)|Hübner]], 1796/99</small><br>''Acleris squamulana'' <small>[[Hübner (awtor)|Hübner]], 1793</small><br>''Acleris romanana'' <small>[[Fabricius (awtor)|Fabricius]], 1787</small><br>''Acleris treueriana'' <small>[[Denis (awtor)|Denis]] & [[Ignaz Schiffermüller|Schiffermüller]], 1776</small><br>''Acleris squamana'' <small>[[Fabricius (awtor)|Fabricius]], 1775</small> }} Kaliwatan sa [[alibangbang]] ang '''''Acleris literana'''''.<ref name = "COL"/> Una ning gihulagway ni [[Linnaeus (awtor)|Linnaeus]] ni adtong 1758. Ang ''Acleris literana'' sakop sa [[kahenera]] nga ''[[Acleris]]'', ug [[pamilya (biyolohiya)|kabanay]] nga [[Tortricidae]].<ref name = "COL"/><ref name = "source"/> Usa ka matang nga nahiubos niini atong makita ''A. l. sardivola''.<ref name="COL"/> <gallery mode="packed"> <center><gallery> Acleris literana.jpg Acleris literana-o.jpg </gallery></center> <!-- katapusan sa gisulat --> == Ang mga gi basihan niini == <references> <ref name = "COL">{{cite web |url= http://www.catalogueoflife.org/DCA_Export/zip-fixed/2019-annual.zip|title= Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2019 Annual Checklist.|author= Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., De Wever A., Didžiulis V. (ed)|year= 2019|publisher= Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X. TaxonID: 10652277|accessdate= 2019-11-11}}</ref> <ref name = "source">Beccaloni G., Scoble M., Kitching I., Simonsen T., Robinson G., Pitkin B., Hine A. & Lyal C. (2019). LepIndex: The Global Lepidoptera Names Index (version 12.3, Jan 2012). In: Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 2019 Annual Checklist (Roskov Y., Ower G., Orrell T., Nicolson D., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., Nieukerken E. van, Zarucchi J., Penev L., eds.). Digital resource at www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2019. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-884X.</ref> </references> [[Kategoriya:Insekto]] [[Kategoriya:Acleris]] jqtgzp0zhrfxi2obdwbyksltydluyun 0 10695965 34902307 34902051 2022-07-27T07:33:17Z Spilltea 82176 (via JWB) wikitext text/x-wiki Ang '''Vacuactivus''' usa ka kompanya sa paggama sa internasyonal ug pagbaligya sa mga cryotherapeutic nga mga silid ug fitness rehabilitasyon nga kagamitan, nga gitukod sa tulo ka labing dako nga mga tiggama sa Carocamer ug Cryopres sa kalibutan.<ref>https://www.medicalexpo.com/soc/vacuactivus-117919.html</ref> Ang punoan nga punoan nahimutang sa [[Los Angeles]], [[California]]. Ang mga departamento sa mga pabrika nahimutang sa Dnipro, [[Ukranya]] ug [[Słupsko|Slupsko]], [[Polskowa]].<ref>https://www.tradeindia.com/Seller-8712580-VACUACTIVUS/</ref> Ang magtutukod sa kompanya mao si Nick Laroff.<ref>https://www.dnb.com/business-directory/company-profiles.vacuactivus.6eeeda4507b2a7e713f87669e6c5d6d7.html</ref> == Buluhaton == Gisugdan ni Vacuactivus ang mga kalihokan sa 2013 sa pag-abli sa departamento sa Sales sa [[Tinípong Bángsà]].<ref>https://www.chiangraitimes.com/health/vacuactivus-cryov2-cryotherapy-chamber-revolutionizes-cryosaunas/</ref> Ang Vacuactivus naghimo mga kagamitan alang sa mga sentro sa medikal ug rehabilitasyon, gym, studios sa cruotherapy ug mga pasilidad sa pag-ayo. Ang nag-unang produkto mao ang mga bag-ong kagamitan alang sa mga pamaagi sa cryogenic ug pagkawala sa timbang (Cruotherapy nga mga lawak, mga vacuum infrared treadmills).<ref>https://www.chiangraitimes.com/health/vacuactivus-cryov2-cryotherapy-chamber-revolutionizes-cryosaunas/</ref> Ang mga produkto sa kompanya gipang-apod-apod sa 50 nga mga nasud.<ref>https://cryosauna.reviews/manufacturers/2019/04/12/vacuactivus-a-complete-guide-to-their-cryotherapy-products/</ref> ==Mga kasayuran== {{reflist}} == Gawas nga mga sumpay == *[https://vacuactivus.com/uk/ Opisyal nga Site] drsodux0e5r1s088hvv83gk9itk4q2i 0 11172256 34902303 34900780 2022-07-27T07:31:20Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = Momo Hirai | image = 20220122—Momo 모모 Campaign Film, Pearlygates x Twice 2022.jpg | image_upright = 1.15 | caption = Si Momo niadtong Enero 2022 | birth_name = | alias = | birth_date = {{birth date and age|1996|11|9|df=y}} | birth_place = {{flagicon|Hapon}} [[Kyōtanabe, Kyoto|Kyōtanabe]], [[Kyōto-fu]], | origin = {{flagicon|South Korea}} [[Habagatang Korea]] | genre = {{hlist|[[K-pop]]|[[J-pop]]}} | occupation = Mag-aawit, magrararap, magsasayaw | instrument = Mga bokal/tingog | years_active = 2015-kasamtangan | label = {{hlist|[[JYP Entertainment|JYP]]|[[Warner Music Japan|Warner Japan]]|[[Republic Records|Republic]]}} | former_label = | associated_acts = [[Twice]] | signature = Momo signature.svg }} Si '''Momo Hirai''' ([[Hinapon]]: 平井 もも; natawo sa Nobiyembre 9, 1996), labing nailhan isip '''Momo''' ([[Pinulongang Koreano|Kinoreano]]: 모모; Hinapon: モモ), mao ang usa ka mag-aawit, magrararap ug magsasayaw gikan didto sa [[Habagatang Korea]]. Usa siya sa tulo ka mga sakop nga Hapones sa [[Twice]], nga gimulahan ubos sa [[JYP Entertainment]] niadtong 2015.<ref name="time1">{{cite web |last1=Moon |first1=Kat |title=Everything to Know About K-Pop Group Twice |url=https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |website=[[Time (magazine)|Time]] |access-date=Hunyo 16, 2020 |date=Septiyembre 20, 2019 |archive-date=Septiyembre 21, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190921154130/https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |url-status=live }}</ref><ref name="StarNews1">{{cite web|title=트와이스 "뽑힐 때 아무 생각이 없었다" ①|url=http://star.mt.co.kr/stview.php?No=2015110614222028637|website=Star News|access-date=Pebrero 16, 2016|language=ko|archive-date=Agosto 22, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190822033202/http://star.mt.co.kr/stview.php?No=2015110614222028637|url-status=live}}</ref> ==Kinabuhi ug binuhatan== ===Sayo nga kinabuhi ug sinugdanan=== Natawo si Momo Hirai sa [[Kyōtanabe, Kyoto|Kyōtanabe]], [[Kyōto-fu]], [[Hapon]]. Sa dihang 3 ka tuig pa siya, misugod si Momo sa pagsayaw kauban ang iyang magulang nga babaye nga si Hana.<ref name="about-momo2">{{cite web |title=K-POPの最注目新人「TWICE」の日本人メンバーが可愛くて美しい＜プロフィール＞ |url=https://mdpr.jp/k-enta/detail/1550147 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190510084857/https://mdpr.jp/k-enta/detail/1550147 |archive-date=Mayo 10, 2019 |access-date=Hulyo 23, 2019 |language=ja}}</ref><ref name=":02">{{Cite web |date=Abril 21, 2018 |title=Momo from Twice, K-pop's biggest Japanese star – her story so far |url=https://www.scmp.com/culture/music/article/2142301/momo-twice-japans-top-k-pop-star-her-dance-moves-her-bangs-and-stars |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190908225810/https://www.scmp.com/culture/music/article/2142301/momo-twice-japans-top-k-pop-star-her-dance-moves-her-bangs-and-stars |archive-date=Septiyembre 8, 2019 |access-date=Hunyo 13, 2019 |website=[[South China Morning Post]]}}</ref> Si Momo sayong nakakuha og pagkaladlad sa industriya sa musika sa [[Habagatang Korea]], nga mipakita sa usa ka ''music video'' alang kang [["en;Lexy (singer)|Lexy]] niadtong 2008 ug sa usa ka talento sa telebisyon nga ''[[:en:Superstar K|Superstar K]]'' niadtong 2011.<ref name="chosun">{{cite web |last1=Jung |first1=Chul-hwan |title=3 Japanese Girls at the Top of K-Pop: Taking off to K-Pop Land |url=http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2018/02/19/2018021901784.html |website=[[The Chosun Ilbo]] (English Edition) |access-date=Disyembre 6, 2019 |date=Pebrero 21, 2018 |archive-date=Pebrero 21, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180221052813/http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2018/02/19/2018021901784.html |url-status=live }}</ref> Si Momo ug ang iyahang igsoon orihinal nga nakit-an sa [[JYP Entertainment]] tungod sa usa ka ''online video'' niadtong 2012.<ref name=":0" /><ref name="chosun" /><ref name="momo8" /> Gihangyo silang duha nga moapil, bisan og si Momo lang ang nagmalampuson, hinungdan nga mibalhin siya sa Habagatang Korea niadtong Abril 2012.<ref name="chosun" /><ref name="lion" /> Sa wala pa moapil sa Twice, misayaw siya sa daghang mga ''music video'' samtang usa siya ka "binansay".<ref name=":0" /><ref name="momo8">{{cite web |title=8 things you didn't know about TWICE birthday girl, Momo! |url=https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2017/03/09/8-things-you-didnt-know-about-twice-birthday-girl-momo |website=[[Special Broadcasting Service|SBS]] |access-date=Disyembre 6, 2019 |date=Marso 9, 2017 |archive-date=Disyembre 6, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191206114403/https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2017/03/09/8-things-you-didnt-know-about-twice-birthday-girl-momo |url-status=live }}</ref> Niadtong 2015, miapil si Momo sa ''[[:en:Sixteen (TV series)|Sixteen]]'', usa ka kompetisyon sa telebisyon, nga gimugna kini sa JYP Entertainment ug kaubang gigama sa [[:en:Mnet (TV channel)|Mnet]].<ref name="time1" /><ref>{{cite web |last1=Won |first1=Ho-jung |title='Sixteen' compete for spot in JYP's next girl group |url=http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |website=[[The Korea Herald]] |access-date=Disyembre 1, 2019 |date=Abril 29, 2015 |archive-date=Mayo 1, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150501063014/http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |url-status=live }}</ref> Sa sinugdanan, giwagtang siya sa kompetisyon apan gidala pagbalik sa katapusan aron mahimong kabahin sa katapusang linyahan sa babayeng pundok nga [[Twice]].<ref name="time1" /><ref name=":0" /><ref>{{cite web |last1=Jung |first1=Chul-hwan |title=3 Japanese Girls at the Top of K-Pop: The Story Begins |url=http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2018/02/19/2018021901655.html?related_all |website=[[The Chosun Ilbo]] (English Edition) |access-date=Disyembre 6, 2019 |date=Pebrero 20, 2018 |archive-date=Pebrero 26, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180226160915/http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2018/02/19/2018021901655.html?related_all |url-status=live }}</ref> ===Pagsugod sa ''Twice''=== Niadtong Oktubre 20, 2015, opisyal nahimong sakop si Momo sa Twice uban ang pagpagula sa ilahang ''[[extended play]]'' (EP) nga ''[[:en:The Story Begins|The Story Begins]]''<ref>{{cite web |last1=Kim |first1=Yu-jin |date=Oktubre 20, 2015 |title=TWICE unveils debut album 'The Story Begins' |url=http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191207064020/http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2 |archive-date=Disyembre 7, 2019 |access-date=Disyembre 1, 2019 |website=[[The Korea Herald]]}}</ref> ug ang nangunang [[Singgol (musika)|singgol]] niini mao ang "[[:en:Like Ooh-Ahh|Like Ooh-Ahh]]".<ref name="time2">{{cite web |last1=Moon |first1=Kat |title=K-Pop Powerhouse TWICE Opens Up About How Their New Album Is More Personal Than Ever |url=https://time.com/5696384/twice-interview-feel-special/ |website=[[Time (magazine)|Time]] |access-date=Disyembre 1, 2019 |date=Oktubre 9, 2019 |archive-date=Oktubre 9, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009203354/https://time.com/5696384/twice-interview-feel-special/ |url-status=live }}</ref> Nahimo siyang usa sa mga kinabantogang K-pop star nga dili Koreano sukad sa iyahang pagsugod,<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.scmp.com/culture/music/article/2142301/momo-twice-japans-top-k-pop-star-her-dance-moves-her-bangs-and-stars|title=Momo from Twice, K-pop's biggest Japanese star – her story so far|date=Abril 21, 2018|website=[[South China Morning Post]]|access-date=Hunyo 13, 2019|archive-date=Septiyembre 8, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190908225810/https://www.scmp.com/culture/music/article/2142301/momo-twice-japans-top-k-pop-star-her-dance-moves-her-bangs-and-stars|url-status=live}}</ref> ug mipasidungog ang ''[[:en:Chosun Ilbo|Chosun Ilbo]]'' sa iyahang pagkabantog sa pagtabang sa pagpausbaw sa mga relasyon taliwala sa Habagatang Korea ug Hapon.<ref name="lion">{{cite web |last1=Jung |first1=Chul-hwan |title=3 Japanese Girls at the Top of K-Pop: The 1st of Their Kind |url=http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2018/02/19/2018021901859.html?related_all |website=[[The Chosun Ilbo]] (English Edition) |access-date=Disyembre 6, 2019 |date=Pebrero 23, 2018 |archive-date=Pebrero 24, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180224164719/http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2018/02/19/2018021901859.html?related_all |url-status=live }}</ref> Nailhan tungod sa iyahang pisikal nga kahimsog ug mga kalihokan sa lawas, gianggaan siya og "Dance Machine"<ref>{{Cite web|url=http://www.koreatimes.co.kr/www/art/2019/06/398_264753.html|title=Momo super-fit to be a star|last=Ko|first=Dong-hwan|date=Marso 4, 2019|website=[[The Korea Times]]|access-date=Hunyo 13, 2019|archive-date=Hunyo 3, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190603223424/http://www.koreatimes.co.kr/www/art/2019/06/398_264753.html|url-status=live}}</ref><ref name="elitedaily">{{cite web |last1=Mendez |first1=Michele |title=Who Is Momo? TWICE's "Dance Machine"s Story Is An Emotional Rollercoaster |url=https://www.elitedaily.com/p/who-is-momo-twices-dance-machines-story-is-emotional-rollercoaster-19295358 |website=[[Elite Daily]] |access-date=Disyembre 1, 2019 |date=Nobiyembre 28, 2019 |archive-date=Nobiyembre 28, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191128222202/https://www.elitedaily.com/p/who-is-momo-twices-dance-machines-story-is-emotional-rollercoaster-19295358 |url-status=live }}</ref> ug giisip nga labing maayo'ng magsasayaw sa Twice.<ref name="time1" /><ref name=":0" /><ref name="elitedaily" /><ref>{{cite web |title=Momo de TWICE sobre su experiencia recibiendo clases de canto: "Lloré mucho" |url=https://larepublica.pe/cultura-asiatica/2020/06/12/twice-momo-revela-que-lloro-en-clases-de-canto-cuando-era-trainee-voz-seize-the-light-sixteen-encore-videos/ |website=[[La República]] |access-date=Hunyo 13, 2020 |language=es |date=Hunyo 12, 2020 |archive-date=Hunyo 12, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200612215640/https://larepublica.pe/cultura-asiatica/2020/06/12/twice-momo-revela-que-lloro-en-clases-de-canto-cuando-era-trainee-voz-seize-the-light-sixteen-encore-videos/ |url-status=live }}</ref> Niadtong 2019, nakadawat siya og pagtagad sa [[Twitter]] pagkahuman nga migula ang iyahang ''video trailer''<ref name="time1" /> ug niranggo isip ika-napulong kinabantogang babayeng idolo sa K-pop sa usa ka surbey sa mga kasundalohan nga nakahuman sa serbisyo militar sa Habagatang Korea.<ref name="soldiers">{{cite web |title=Sana de Twice es elegida la cantante más popular por los soldados de Corea del Sur |url=https://larepublica.pe/cultura-asiatica/2019/11/09/sana-minatozaki-de-twice-es-escogida-la-idol-de-k-pop-favorita-de-los-soldados-de-corea-del-sur/ |website=[[La República]] |access-date=Hunyo 13, 2020 |language=es |date=Nobiyembre 10, 2019 |archive-date=Nobiyembre 9, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191109235625/https://larepublica.pe/cultura-asiatica/2019/11/09/sana-minatozaki-de-twice-es-escogida-la-idol-de-k-pop-favorita-de-los-soldados-de-corea-del-sur/ |url-status=live }}</ref> ==Diskograpiya== ===Mga kredito sa pagsulat sa awit=== Ang tanan nga mga kredito sa alawiton gipahiangay gikan sa ''database'' sa [[:en:Korea Music Copyright Association|Korea Music Copyright Association]] gawas kon gipahayag kondili.<ref>{{Cite web|title=Songs Registered Under HIRAI MOMO (10021791)|url=https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10021791|website=Korea Music Copyright Association|language=ko|access-date=Hunyo 26, 2021|archive-date=Hunyo 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200622020329/https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10021791|url-status=live}}</ref> {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center; width:40%" |+ Talaan sa mga ubang alawiton, gipakita ang tuig sa pagpagula, ngalan sa artista, ug ngalan sa album ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Artista ! scope="col" | Album ! scope="col" | Saysay |- ! scope="row" | "Shot Thru the Heart" | 2018 | rowspan="5" | [[Twice]] | ''[[:en:Summer Nights (EP)|Summer Nights]]'' | rowspan="5" | Isip tigsulat sa awit |- ! scope="row" | "Hot" | rowspan="3" | 2019 | ''[[:en:Fancy You (EP)|Fancy You]]'' |- ! scope="row" | "Love Foolish" | rowspan="2" | ''[[:en:Feel Special|Feel Special]]'' |- ! scope="row" | "21:29" |- ! scope="row" | "Celebrate" | 2022 | ''[[:en:Celebrate (Twice album)|Celebrate]]'' |} ==Pilmograpiya== ===Mga sundayag sa telebisyon=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |- ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Bahin ! scope="col" | Saysay ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|Ref.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2015 | ''[[:en:Sixteen (TV series)|Sixteen]]'' | rowspan="2"| Iyang kaugalingon<br>(kontestante) | | style="text-align:center" | <ref name=time1/> |- ! scope="row" | 2016 | ''[[:en:Hit the Stage|Hit the Stage]]'' | 1–4 nga Yugto | style="text-align:center" | <ref>{{cite web|last1=Choi|first1=Na-young|title=태민·효연·보라·호야·유권 등, 엠넷 '힛더스테이지' 출연[공식발표]|url=http://osen.mt.co.kr/article/G1110442931|website=OSEN|publisher=TV Report|access-date=Hunyo 24, 2016|language=ko|archive-date=Hunyo 27, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160627060240/http://osen.mt.co.kr/article/G1110442931|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2017 | ''Real Class – Elementary Kid Teachers'' | Cast | Lunar New Year special (duha ka bahin) | style="text-align:center" | <ref>{{cite web|title='초등학쌤' 강남·헨리·모모, 한글 수준 평균 6세|url=http://tvdaily.asiae.co.kr/read.php3?aid=14851486551204391019|website=OSEN|publisher=TV Daily|access-date=Abril 29, 2020|language=ko|archive-date=Hunyo 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200622080212/http://tvdaily.asiae.co.kr/read.php3?aid=14851486551204391019|url-status=live}}</ref> |} ===Hosting=== {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Saysay ! scope="col" | {{abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | 2016 | ''Suwon K-pop Super Concert'' | Kauban sila [[Kim Hee-chul]], [[Zhou Mi (mag-aawit)|Zhou Mi]] ug si [[Chaeyoung]] | style="text-align:center" | <ref>{{cite web |title=I.O.I·트와이스·여자친구 등 출격…수원 K팝 슈퍼콘서트, 걸그룹 대축제 |url=http://sbsfune.sbs.co.kr/news/news_content.jsp?article_id=E10007796194 |website=SBS Entertainment News |access-date=Disyembre 10, 2019 |language=ko |date=Hunyo 14, 2016 |archive-date=Hunyo 5, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200605070151/http://sbsfune.sbs.co.kr/news/news_content.jsp?article_id=E10007796194 |url-status=live }}</ref> |} ==Mga pakisayran== {{reflist}} ==Mga sumpay sa gawas== * {{Commons category inline|Momo Hirai}} [[Kategoriya:Mga tawo sa Habagatang Koreya]] [[Kategoriya:Mga mag-aawit]] [[Kategoriya:Mga natawo sa 1996]] [[Kategoriya:Mga natawo sa Nobiyembre 9]] [[Kategoriya:Mga miyembro sa Twice]] qqw38rfs8mvucii7fmm2o9zlln9a4ft 0 11173639 34902301 34900736 2022-07-27T07:30:51Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = Tzuyu | image = 20220121—Tzuyu Campaign Film, Pearlygates x Twice 2022.jpg | image_upright = 1.15 | caption = Si Tzuyu niadtong Enero 2022 | birth_name = Chou Tzu-yu | alias = | birth_date = {{Birth date and age|1999|06|14|df=y}} | birth_place = {{flagicon|Taiwan}} [[Sidlakang Distrito, Tainan|East District]], [[Tainan (lalawigan)|Tainan]] | origin = | genre = {{hlist|[[K-pop]]|[[J-pop]]}} | occupation = Mag-aawit | instrument = Mga bokal/tingog | years_active = 2015-kasamtangan | label = {{hlist|[[JYP Entertainment|JYP]]|[[Warner Music Japan|Warner Japan]]|[[Republic Records|Republic]]}} | former_label = | associated_acts = [[Twice]] | website = <!-- {{URL|example.com}} --> | module = | signature = Tzuyu signature.svg }} Si '''Chou Tzu-yu''' ([[Inintsik]]: 周子瑜; natawo Hunyo 14, 1999), labing nailhan isip '''Tzuyu''' ([[Pinulongang Koreano|Kinoreano]]: 쯔위; paglitok: /t͈sɯ.ɥi/), mao ang usa ka mag-aawit gikan didto sa [[Habagatang Korea]]. Siya lang ang taga-[[Taiwan]] nga sakop sa [[Twice]], nga gimulahan ubos sa [[JYP Entertainment]] niadtong 2015.<ref name="time1"/><ref name="sbstzuyu">{{cite web |title=18 fun facts about birthday girl Tzuyu |url=https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2017/06/13/18-fun-facts-about-birthday-girl-tzuyu |website=[[Special Broadcasting Service|SBS]] |access-date=6 Disyembre 2019 |date=14 Hunyo 2017 |archive-date=17 Hunyo 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170617120523/https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2017/06/13/18-fun-facts-about-birthday-girl-tzuyu |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |last1=Robidoux |first1=Brandy |title=Who Is Tzuyu? TWICE's Maknae Will Blow Your Mind With Her Talent |url=https://www.elitedaily.com/p/who-is-tzuyu-twices-maknae-will-blow-your-mind-with-her-talent-19305743 |website=[[Elite Daily]] |access-date=6 Disyembre 2019 |date=4 Disyembre 2019 |archive-date=4 Disyembre 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191204160545/https://www.elitedaily.com/p/who-is-tzuyu-twices-maknae-will-blow-your-mind-with-her-talent-19305743 |url-status=live }}</ref> ==Binuhatan ug kinabuhi== ===Sayo nga kinabuhi ug ang sinugdanan=== Natawo si Tzuyu sa [[Sidlakang Distrito, Tainan|Sidlakang Distrito]] sa [[Tainan (lalawigan)|Tainan]], Taiwan niadtong 14 Hunyo 1999.<ref name="sbstzuyu2">{{cite web |date=14 Hunyo 2017 |title=18 fun facts about birthday girl Tzuyu |url=https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2017/06/13/18-fun-facts-about-birthday-girl-tzuyu |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170617120523/https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2017/06/13/18-fun-facts-about-birthday-girl-tzuyu |archive-date=17 Hunyo 2017 |access-date=6 Disyembre 2019 |website=[[Special Broadcasting Service|SBS]]}}</ref> Misugod siya sa pagsayaw gikan sa pagkabata ug nagbansay sa usa ka akademya sa sayaw.<ref name="jacklau2">{{cite web |last1=Lau |first1=Jack |date=1 Abril 2020 |title=Tzuyu of Twice: beautiful, youngest band member wants to be known for more than just her good looks |url=https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3077878/tzuyu-twice-beautiful-youngest-band-member-wants-be-known |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200403061859/https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3077878/tzuyu-twice-beautiful-youngest-band-member-wants-be-known |archive-date=3 Abril 2020 |access-date=20 Mayo 2020 |website=[[South China Morning Post]]}}</ref> Niadtong 2012, nakaplagan si Tzuyu sa mga tigpangita og talento sa Tainan, ug mibalhin sa Habagatang Korea niadtong Nobiyembre nianang tuiga aron magsugod oh pagbansay-bansay.<ref name="gloriachan">{{cite news |author=Gloria Chan |date=16 Enero 2016 |title=Who is the 16-year-old girl at the centre of a political storm ahead of Taiwan's presidential poll? |work=[[South China Morning Post]] |url=http://www.scmp.com/news/china/policies-politics/article/1901802/who-16-year-old-girl-centre-political-storm-ahead |url-status=live |access-date=11 Disyembre 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200623235256/https://www.scmp.com/news/china/policies-politics/article/1901802/who-16-year-old-girl-chou-tzu-yu-centre-political-storm |archive-date=23 Hunyo 2020}}</ref><ref>{{cite web |title=[네이버 연예] 아이엠그라운드, 트와이스 소개 하기! |url=http://entertain.naver.com/ranking/read?oid=420&aid=0000002610 |website=Naver |publisher=Naver Corp. |access-date=24 Septiyembre 2017 |language=ko |archive-date=2 Enero 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200102070314/https://entertain.naver.com/ranking/read?oid=420&aid=0000002610 |url-status=live }}</ref> Niadtong 2016, nakapasar siya sa usa ka eksaminasyon sa [[:zh:臺南市立復興國民中學|tungatungang tulunghaan]] aron ipamatud-an ang iyahang edukasyon. Mitungha siya sa [[:en:Hanlim Multi Art School|Tulunghaang Arte sa Hanlim]] sa Habagatang Korea, ug nakahuman niadtong Pebrero 2019 kauban si [[Chaeyoung]], usa ka sakop 'sab sa grupo.<ref>{{cite web |last1=Ko |first1=Dong-hwan |title=K-pop girlband TWICE members Tzuyu and Chaeyoung celebrate high school graduation |url=https://www.scmp.com/magazines/style/people-events/article/2186105/k-pop-girlband-twice-members-tzuyu-and-chaeyoung |website=South China Morning Post |date=14 Pebrero 2019 |access-date=1 Disyembre 2019 |archive-date=17 Pebrero 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190217165043/https://www.scmp.com/magazines/style/people-events/article/2186105/k-pop-girlband-twice-members-tzuyu-and-chaeyoung |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |title=周子瑜返台考試 陸網友也關心 |url=http://www.chinatimes.com/newspapers/20160321000729-260309 |website=China Times |publisher=China Times Inc. |access-date=21 Oktubre 2017 |language=zh-tw |archive-date=21 Oktubre 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171021163730/http://www.chinatimes.com/newspapers/20160321000729-260309 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite news |url=http://english.yonhapnews.co.kr/news/2016/03/31/62/0200000000AEN20160331007400315F.html |title=Girl group TWICE's Tzuyu passes exam to qualify middle school education |website=Yonhap News |publisher=Yonhap News Agency |access-date=4 Septiyembre 2016 |archive-date=24 Septiyembre 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160924062433/http://english.yonhapnews.co.kr/news/2016/03/31/62/0200000000AEN20160331007400315F.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite news |url=http://news.newsway.co.kr/view.php?tp=1&ud=2016041216483010554&md=20160413111310_AO |title=JYP 측 "쯔위 한림예고 합격, 등교 시기 논의 중" |last=Yi |first=Sohui |date=13 Abril 2016 |website=News Way |publisher=News Way Corp. |access-date=18 Abril 2016 |language=ko |archive-date=19 Abril 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160419135452/http://news.newsway.co.kr/view.php?tp=1&ud=2016041216483010554&md=20160413111310_AO |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |title=트와이스 쯔위 채영, 졸업 꽃다발 안고 환한 미소 "활동 더 집중할 것" |url=http://entertain.naver.com/read?oid=081&aid=0002976256 |website=Naver |publisher=Seoul Newspaper |access-date=12 Pebrero 2019 |language=ko |archive-date=13 Pebrero 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190213064156/https://entertain.naver.com/read?oid=081&aid=0002976256 |url-status=live }}</ref> Niadtong 2015, miapil si Tzuyu sa usa ka kompetisyon sa telebisyon nga ''[[:en:Sixteen (TV Show)|Sixteen]]'', nga gimugna sa [[JYP Entertainment]] ug kaubang gigama sa [[:en:Mnet (TV Channel)|Mnet]].<ref name="time1" /><ref name="sixteen">{{cite web |last1=Won |first1=Ho-jung |title='Sixteen' compete for spot in JYP's next girl group |url=http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |website=The Korea Herald |access-date=1 Disyembre 2019 |date=29 Abril 2015 |archive-date=1 Mayo 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150501063014/http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |url-status=live }}</ref> Usa siya sa siyam ka mga malampusong partisipante, miapil siya sa bag-ong nahulma nga babayeng pundok nga [[Twice]].<ref name="time1">{{cite news |last1=Moon |first1=Kat |title=Everything to Know About K-Pop Group Twice |url=https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |website=[[Time (magazine)|Time]] |access-date=16 Hunyo 2020 |date=20 Septiyembre 2019 |archive-date=21 Septiyembre 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190921154130/https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |url-status=live }}</ref> Dili sama sa ubang mga mananaog sa ''Sixteen'', apan gipili si Tzuyu base sa pagpili sa mga tigpaminaw.<ref name="time1" /><ref name="sbstzuyu" /><ref name="jacklau">{{cite web |last1=Lau |first1=Jack |date=1 Abril 2020 |title=Tzuyu of Twice: beautiful, youngest band member wants to be known for more than just her good looks |url=https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3077878/tzuyu-twice-beautiful-youngest-band-member-wants-be-known |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200403061859/https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3077878/tzuyu-twice-beautiful-youngest-band-member-wants-be-known |archive-date=3 Abril 2020 |access-date=20 Mayo 2020 |website=[[South China Morning Post]]}}</ref> ===Pagsugod sa ''Twice''=== Niadtong Oktubre 20, 2015, opisyal siyang nahimong sakop sa Twice uban ang pagpagula sa ilahang ''[[extended play]]'' (EP) nga ''[[:en:The Story Begins|The Story Begins]]'' ug ang nangunang [[Singgol (musika)|singgol]] niini mao ang "[[:en:Like Ooh-Ahh|Like Ooh-Ahh]]".<ref>{{cite web |last1=Kim |first1=Yu-jin |title=TWICE unveils debut album 'The Story Begins' |url=http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2 |website=The Korea Herald |access-date=1 Disyembre 2019 |date=20 Oktubre 2015 |archive-date=7 Disyembre 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191207064020/http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2 |url-status=live }}</ref> Sukad sa iyang pagsugod, nagatrabaho usab siya isip tigpasundayag sa daghang mga musikong sundayag sa telebisyon<ref name=jacklau/> ug nakadawat og pagtagad tungod sa iyang katahom.<ref name="time1" /><ref name="jacklau" /><ref>{{cite web |last1=Jang |first1=Minki |date=14 Hunyo 2019 |title=4 things you didn't know about K-pop star Tzuyu of TWICE |url=https://www.scmp.com/magazines/style/people-events/article/3014326/meet-k-pop-star-tzuyu-twice-she-prepares-her-20th |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190614065810/https://www.scmp.com/magazines/style/people-events/article/3014326/meet-k-pop-star-tzuyu-twice-she-prepares-her-20th |archive-date=14 Hunyo 2019 |access-date=1 Disyembre 2019 |website=South China Morning Post}}</ref><ref>{{cite web |last1=Chen |first1=Christie |date=28 Disyembre 2015 |title=Taiwanese teenage star on 100 most beautiful faces list |url=http://focustaiwan.tw/news/aeas/201512280022.aspx |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20151231000330/http://focustaiwan.tw/news/aeas/201512280022.aspx |archive-date=31 Disyembre 2015 |access-date=6 Disyembre 2019 |website=Focus Taiwan}}</ref> Sumala sa tinuigang surbey sa musika sa [[:en:Gallup Korea|Gallup Korea]], si Tzuyu mao ang ikatulo nga kinabantogang babayeng idolo niadtong 2016.<ref>{{cite web |url=https://panel.gallup.co.kr/Contents/GallupReport/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EA%B0%A4%EB%9F%BDGallupReport(20161220)_%EA%B0%80%EC%88%98%EC%99%80%EA%B0%80%EC%9A%94.pdf |title=한국갤럽 Gallup Report 2016/12/20n |website=Gallup Korea |publisher=Gallup Korea Co. Ltd. |access-date=24 Septiyembre 2017 |language=ko |archive-date=3 Enero 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170103165832/https://panel.gallup.co.kr/Contents/GallupReport/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EA%B0%A4%EB%9F%BDGallupReport(20161220)_%EA%B0%80%EC%88%98%EC%99%80%EA%B0%80%EC%9A%94.pdf |url-status=live }}</ref> Niranggo siya sa ikasiyam sa 2017 nga surbey<ref>{{cite web |last1=Peterson |first1=Jacques |title=IU dominated Gallup Korea's yearly music poll |url=https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2017/12/20/iu-dominated-gallup-koreas-yearly-music-poll |website=[[Special Broadcasting Service|SBS]] |access-date=1 Disyembre 2019 |archive-date=21 Enero 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180121092740/https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2017/12/20/iu-dominated-gallup-koreas-yearly-music-poll |url-status=live }}</ref> ug ikanapulog duha sa 2018.<ref>{{cite web |title=2018년 올해를 빛낸 가수와 가요 – 최근 12년간 추이 포함 |url=https://www.gallup.co.kr/gallupdb/reportContent.asp?seqNo=974 |website=gallup.co.kr |access-date=2 Disyembre 2019 |language=ko |date=30 Nobiyembre 2018 |archive-date=18 Disyembre 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181218193305/http://www.gallup.co.kr/gallupdb/reportContent.asp?seqNo=974 |url-status=live }}</ref> ===Panaglalis sa bandila=== Niadtong Nobiyembre 2015, mipakita si Tzuyu kauban ang iyahang mga kauban sa banda nga sila si [[Sana (mag-aawit)|Sana]], [[Momo Hirai|Momo]] ug [[Mina Myoi|Mina]] sa ''[[:en:My Little Television|My Little Television]]'', usa ka [[nagkalain-laing kalingawan]] sa telebisyon.<ref name="Slate">{{cite web |last1=Politi |first1=Daniel |date=16 Enero 2016 |title=Did a 16-Year-Old Pop Star Help Pro-Independence Party Win Taiwan's Election? |url=http://www.slate.com/blogs/the_slatest/2016/01/16/pop_star_may_have_helped_pro_independence_party_win_taiwan_presidency.html |website=Slate |access-date=20 Enero 2016 |archive-date=7 Pebrero 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160207220632/http://www.slate.com/blogs/the_slatest/2016/01/16/pop_star_may_have_helped_pro_independence_party_win_taiwan_presidency.html |url-status=live }}</ref> Gipaila niya ang iyang kaugalingon isip Taywanes ug ang [[:en:Flag of the Republic of China|Bangyaw sa Republika sa Tsina]] (Taiwan) kauban sa Habagatang Korea.<ref name="Slate">{{cite web |last1=Politi |first1=Daniel |date=16 Enero 2016 |title=Did a 16-Year-Old Pop Star Help Pro-Independence Party Win Taiwan's Election? |url=http://www.slate.com/blogs/the_slatest/2016/01/16/pop_star_may_have_helped_pro_independence_party_win_taiwan_presidency.html |website=Slate |access-date=20 Enero 2016 |archive-date=7 Pebrero 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160207220632/http://www.slate.com/blogs/the_slatest/2016/01/16/pop_star_may_have_helped_pro_independence_party_win_taiwan_presidency.html |url-status=live }}</ref> Nasuko ang mga Intsik nga taga-[[Tsina|Mainland]] sa gibuhat ni Tzuyu tungod sa politikanhong pagkabahin sa duha ka nasod.<ref>{{cite web|title=Taiwan's presidential candidates unite after apology by K-pop singer Chou Tzu-yu over flag scandal – Shanghaiist|url=https://shanghaiist.com/2016/01/16/chou-tzuyu-presidential-candidates/|website=Shanghaiist|date=16 Enero 2016|access-date=27 Mayo 2020 |archive-date=11 Hunyo 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200611193514/http://shanghaiist.com/2016/01/16/chou-tzuyu-presidential-candidates/|url-status=live}}</ref> Sa wala madugay, ang Twice gidid-an sa telebisyon sa Tsina<ref>{{cite web |last1=Jung |first1=Chul-hwan |title=3 Japanese Girls at the Top of K-Pop: The 1st of Their Kind |url=http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2018/02/19/2018021901859.html?related_all |website=The Chosun Ilbo (English Edition) |access-date=6 Disyembre 2019 |date=23 Pebrero 2018 |archive-date=28 Disyembre 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191228131807/http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2018/02/19/2018021901859.html?related_all |url-status=live }}</ref> ug si Tzuyu gikuha gikan sa iyang pag-endorso sa [[Huawei]], usa ka kompanya sa komunikasyon sa Tsina.<ref>{{cite web |url=http://www.straitstimes.com/asia/east-asia/taiwanese-k-pop-singer-chou-tzu-yu-mired-in-flag-row |title=Taiwanese K-pop singer Chou Tzu-yu mired in flag row |work=The Straits Times |date=15 Enero 2016 |access-date=16 Enero 2016 |archive-date=7 Pebrero 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160207112836/http://www.straitstimes.com/asia/east-asia/taiwanese-k-pop-singer-chou-tzu-yu-mired-in-flag-row |url-status=live }}</ref> Samtang ang iyahang ahensya nga [[JYP Entertainment]], mipagawas og usa ka bidyo nga gipakita si Tzuyu nga pagpangayo'g pasaylo, nga nag-ingon sa bahin: {{cquote|Usa ra buok ang Tsina, ang duha ka kilid sa sidsid usa ra, ug kanunay nakong gibati isip Intsik 'ko nga mapahitas-on. Gibati nako ang hilabihang pagpangayo'g pasaylo sa akong kompanya ug sa mga higala sa internet sa duha ka kilid sa kalisod alang sa kasakit nga akong nahimo, ug nakonsensya pud kaayo ko.<ref name="NYT">{{cite news |last1=Buckley |first1=Chris |last2=Ramy |first2=Austin |title=Singer's Apology for Waving Taiwan Flag Stirs Backlash of Its Own |url=https://www.nytimes.com/2016/01/17/world/asia/taiwan-china-singer-chou-tzu-yu.html |newspaper=The New York Times |date=Enero 17, 2016 |access-date=Marso 1, 2017 |archive-date=Oktubre 17, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191017085002/https://www.nytimes.com/2016/01/17/world/asia/taiwan-china-singer-chou-tzu-yu.html |url-status=live }}</ref> }} Ang pagpangayo og pasaylo ni Tzuyu nakapukaw sa kagubot sa publiko sa Taiwan sa adlaw sa piniliay.<ref name="lixueying">{{cite web |url=http://www.straitstimes.com/asia/east-asia/k-pop-singer-apologises-in-video-for-holding-up-taiwan-flag-infuriating-taiwanese-on |title=Video of K-pop singer Chou Tzu-yu apologising for waving flag angers Taiwanese on polling day |author=Li Xueying |work=The Straits Times |date=16 Enero 2016 |access-date=16 Enero 2016 |archive-date=25 Disyembre 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201225121842/https://www.straitstimes.com/asia/east-asia/video-of-k-pop-singer-chou-tzu-yu-apologising-for-waving-flag-angers-taiwanese-on |url-status=live }}</ref><ref name="NYT2">{{cite news|last1=Buckley|first1=Chris|last2=Ramy|first2=Austin|date=17 Enero 2016|title=Singer's Apology for Waving Taiwan Flag Stirs Backlash of Its Own|newspaper=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2016/01/17/world/asia/taiwan-china-singer-chou-tzu-yu.html|access-date=1 Marso 2017 |archive-date=17 Oktubre 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191017085002/https://www.nytimes.com/2016/01/17/world/asia/taiwan-china-singer-chou-tzu-yu.html|url-status=live}}</ref> Nakuha sa kalibotan nga atensyon ang insidente, kay gituohan nga nakaapekto sa [[:en:2016 Taiwanese general election|kinatibuk-ang piniliay sa Taiwan 2016]].<ref name="NYT" /><ref name="bbc">{{cite news |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-35340530 |title=Taiwan election: How a penitent pop star may have helped Tsai win |date=18 Enero 2016 |work=BBC |access-date=21 Hulyo 2018 |archive-date=25 Disyembre 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201225121808/https://www.bbc.com/news/world-asia-35340530 |url-status=live }}</ref> Nakaplagan sa usa ka surbey nga ang bidyo nga pagpangayo'g pasaylo ni Tzuyu nakaapekto sa paghukom sa mga 1.34 ka minilyong batan-ong botante.<ref>{{cite news |url=http://www.scmp.com/news/china/policies-politics/article/1902195/teen-pop-star-chou-tzu-yus-apology-waving-taiwan-flag |title=Teen pop star Chou Tzu-yu's apology for waving Taiwan flag swayed young voters for DPP |work=South China Morning Post |author=Minnie Chan |date=17 Enero 2016 |access-date=20 Enero 2016 |archive-date=20 Enero 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160120000443/http://www.scmp.com/news/china/policies-politics/article/1902195/teen-pop-star-chou-tzu-yus-apology-waving-taiwan-flag |url-status=live }}</ref> Agig tubag sa mga pagsaway, mipahibalo ang JYP Entertainment nga mosagop kini sa bag-ong mga pamaagi mahitungod sa iyahang mga eksport ug mga kalihokan sa gawas sa nasod aron mapanalipdan ang mga empleyado gikan sa kaugmaong mga kontrobersiya.<ref>{{cite news |last1=Kim |first1=Jae-heun |title=JYP Entertainment to overhaul hallyu strategy |url=http://www.koreatimes.co.kr/www/news/culture/2016/01/201_195810.html |access-date=28 Enero 2016 |work=The Korea Times |agency=The Korea Times |date=18 Enero 2016 |archive-date=21 Enero 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160121222048/http://www.koreatimes.co.kr/www/news/culture/2016/01/201_195810.html |url-status=live }}</ref> ==Bibliograpiya== ===''Photobook''=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" |- ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Adlaw sa pagpagula ! scope="col" | Tigpatok ! scope="col" | {{abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | ''Yes, I am Tzuyu.'' | 28 Abril 2020 | [[JYP Entertainment]] | <ref>{{cite web |url=https://www.vogue.com.tw/entertainment/article/yes-i-am-tzuyu |title=完全是仙女級美貌！TWICE周子瑜推出個人寫真書《Yes, I am Tzuyu.》，滿滿男友視角照片讓人戀愛 |access-date=16 Hunyo 2020 |archive-date=28 Nobiyembre 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201128075831/https://www.vogue.com.tw/entertainment/article/yes-i-am-tzuyu |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|url=https://tower.jp/item/5040491/Yes,-I-am-Tzuyu：-1ST-PHOTOBOOK-(Blue-ver-)|title=Yes, I am Tzuyu: 1ST PHOTOBOOK (Blue ver.)|publisher=Tower Records Online|access-date=12 Hunyo 2021 |archive-date=14 Abril 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210414095942/https://tower.jp/item/5040491/Yes,-I-am-Tzuyu%EF%BC%9A-1ST-PHOTOBOOK-(Blue-ver-)|url-status=live}}</ref> |} ==Diskograpiya== ===Mga kredito sa pagsulat sa awit=== Ang tanan nga mga kredito sa alawiton gipahiangay gikan sa ''database'' sa [[:en:Korea Music Copyright Association|Korea Music Copyright Association]] gawas kon gipahayag kondili.<ref>{{cite web|title=Songs Registered Under CHOU TZU-YU (10029082)|url=https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10029082|website=Korea Music Copyright Association|language=ko|access-date=26 Hunyo 2021|archive-date=26 Hunyo 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210626122745/https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10029082|url-status=live}}</ref> {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center; width:40%" |+ List of songs, showing year released, artist name, and name of the album ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Artista ! scope="col" | Album ! scope="col" | Saysay |- ! scope="row" | "21:29" | 2019 | rowspan="2" | [[Twice]] | ''[[:en:Feel Special|Feel Special]]'' | rowspan="2" | Isip tigsulat sa awit |- ! scope="row" | "Celebrate" | 2022 | ''[[:en:Celebrate (Twice album)|Celebrate]]'' |} ==Pilmograpiya== ===Mga sundayag sa telebisyon=== {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Ukohan ! scope="col" | Bahin ! scope="col" | Saysay ! scope="col" | {{abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | 2015 | ''[[:en:Sixteen (TV series)|Sixteen]]'' | Kontestante | Usa ka ''survival show'' nga gilaraw aron pilion ang mga sakop sa [[Twice]] | style="text-align:center" | <ref name="sixteen" /> |- ! scope="row" | 2019 | ''[[:en:Battle Trip|Battle Trip]]'' | Cast | kauban sila [[Chaeyoung]] ug [[Dahyun]], Yugto: 141–142 | style="text-align:center" | <ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PZvfcuK_Ozs|title=Dahyun, Chaeyoung and Tzuyu’s healing tour to Ganghwado Island Part.1[Battle Trip/2019.05.26]|access-date=Mayo 12, 2022|publisher= KBS WORLD TV|date=2019-05-26}}</ref> |} ==Mga pakisayran== {{reflist}} ==Mga sumpay sa gawas== * {{Commons category-inline|Chou Tzu-yu}} {{DEFAULTSORT:Tzuyu}} [[Kategoriya:Mga tawo sa Habagatang Koreya]] [[Kategoriya:Mga mag-aawit]] [[Kategoriya:Mga natawo sa 1999]] [[Kategoriya:Mga natawo sa Hunyo 14]] [[Kategoriya:Mga miyembro sa Twice]] 2qqz2lsdspjdb9d49dxwi0x4qfuh6b5 0 11173675 34902305 34900814 2022-07-27T07:31:48Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = Chaeyoung | image = 20220121—Chaeyoung 채영 Campaign Film, Pearlygates x Twice 2022.jpg | image_upright = 1.15 | caption = Si Chaeyoung niadtong Enero 2022 | birth_name = Son Chae-young | alias = | birth_date = {{birth date and age|1999|4|23}} | birth_place = {{flagicon|South Korea}} [[Seoul]] | origin = | genre = {{hlist|[[K-pop]]|[[J-pop]]}} | occupation = Mag-aawit, tip-rarap | instrument = Mga bokal/tingog | years_active = 2015-kasamtangan | label = {{hlist|[[JYP Entertainment|JYP]]|[[Warner Music Japan|Warner Japan]]|[[Republic Records|Republic]]}} | former_label = | associated_acts = [[Twice]] | signature = Chaeyoung signature.svg }} Si '''Son Chae-young''' ([[Pinulongang Koreano|Kinoreano]]: 손채영; natawo Abril 23, 1999), labing nailhan isip '''Chaeyoung''', mao ang usa ka mag-aawit ug magrararap gikan didto sa [[Habagatang Korea]] ug sakop siya sa [[Twice]], nga gimulahan ubos sa [[JYP Entertainment]] niadtong 2015. ==Kinabuhi== ===Sayo nga kinabuhi=== Natawo si Chaeyoung sa [[Seoul]], Habagatang Korea niadtong Abril 23, 1999.<ref name=ChaeOfTwice/><ref>{{cite web |title=TWICE: la historia de Chaeyoung, la 'Strawberry Princess' del K-pop |url=https://larepublica.pe/cultura-asiatica/2020/04/22/twice-cumpleanos-de-chaeyoung-hoy-cumple-edad-peso-talla-historia-curiosidades-fotos-y-videos/ |website=[[La República]] |accessdate=Abril 23, 2020 |date=Abril 22, 2020 |archive-date=Abril 23, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200423123131/https://larepublica.pe/cultura-asiatica/2020/04/22/twice-cumpleanos-de-chaeyoung-hoy-cumple-edad-peso-talla-historia-curiosidades-fotos-y-videos/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://people.search.naver.com/search.naver?where=nexearch&query=%EC%B1%84%EC%98%81&sm=ppl_cts&ie=utf8&key=PeopleService&os=2794330|title=채영 :: 네이버 인물검색|website=[[Naver]]|access-date=Nobiyembre 30, 2019|archive-date=Hunyo 30, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200630174558/https://people.search.naver.com/search.naver?where=nexearch&query=%EC%B1%84%EC%98%81&sm=ppl_cts&ie=utf8&key=PeopleService&os=2794330|url-status=live}}</ref> Mikuha siya og klase sa ''arte sa pasundayag'' sukad pa sa pagkabata ug nag-modelo alang sa usa ka magasin sa mga bata.<ref name="ChaeOfTwice"/> Nakahukom si Chaeyoung nga ganahan niyang mahimong mag-aawit sa wala pa moapil sa [[JYP Entertainment]] ug mikuha og mga leksyon sa sayaw sulod sa kapin sa usa ka tuig.<ref name="ChaeOfTwice"/> ===Kaugalingon=== Mituon si Chaeyoung sa [[:en:Hanlim Multi Art School|Hanlim Multi Art School]] kauban ang kaubang sakop sa Twice nga si Tzuyu, nakatapos niadtong 2019.<ref name="graduate">{{cite web |title=K-pop girlband TWICE members Tzuyu and Chaeyoung celebrate high school graduation |url=https://www.scmp.com/magazines/style/people-events/article/2186105/k-pop-girlband-twice-members-tzuyu-and-chaeyoung |website=[[South China Morning Post]] |accessdate=Nobiyembre 28, 2019 |date=Pebrero 14, 2019 |archive-date=Pebrero 17, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190217165043/https://www.scmp.com/magazines/style/people-events/article/2186105/k-pop-girlband-twice-members-tzuyu-and-chaeyoung |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |last1=Ko |first1=Dong-hwan |title=TWICE stars' high school graduation beats ordinary ceremony |url=http://www.koreatimes.co.kr/www/art/2019/06/398_263602.html |website=[[The Korea Times]] |accessdate=Nobiyembre 28, 2019 |date=Pebrero 13, 2019 |archive-date=Nobiyembre 28, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191128023101/http://www.koreatimes.co.kr/www/art/2019/06/398_263602.html |url-status=live }}</ref> Niadtong 2020, nabuking ang iyahang numero sa telepono ni Chaeyoung sa ''social media''; mipagawas og pamahayag ang JYP Entertainment bahin sa maong insidente, ug diretsong mitubag si Chaeyoung sa Instagram page sa Twice.<ref>{{Cite web|title=Twice's Chaeyoung hits out at infamous stalker|url=http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20200127000156|last=Choi|first=Ji-won|date=Enero 27, 2020|website=[[The Korea Herald]]|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200514151604/http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20200127000156|archive-date=Mayo 14, 2020|access-date=Mayo 1, 2020}}</ref><ref>{{Cite web|title=JYP 측 "트와이스 채영 휴대폰번호 유출 및 무단연락, 즉시 고소·고발 조치"[전문]|url=http://mosen.mt.co.kr/article/G1111298856|last=김은애|date=Enero 26, 2020|website=OSEN|language=ko|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200624152431/http://mosen.mt.co.kr/article/G1111298856|archive-date=Hunyo 24, 2020|access-date=Mayo 1, 2020}}</ref><ref>{{cite web |title=TWICE: Chaeyoung responde a acosador que filtró su información personal |url=https://larepublica.pe/cultura-asiatica/2020/01/26/twice-chaeyoung-responde-a-acosador-de-nayeon-josh-por-filtrar-numero-telefonico-twitter-instagram-twicestagram-jyp-entertaiment/ |website=[[La República]] |accessdate=Marso 29, 2020 |date=Enero 26, 2020 |archive-date=Marso 29, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200329130506/https://larepublica.pe/cultura-asiatica/2020/01/26/twice-chaeyoung-responde-a-acosador-de-nayeon-josh-por-filtrar-numero-telefonico-twitter-instagram-twicestagram-jyp-entertaiment/ |url-status=live }}</ref> ==Binuhatan== ===Sinugdanan=== 14 ka tuig lamang si Chaeyoung sa dihang una siyang nag-awtisyon alang sa JYP Entertainment  isip usa ka binansay, miapil human makapasar sa duha ka hugna sa awtisyon.<ref name="ChaeOfTwice"/> Usa siya ka mag-aawit sa sinugdan apan misugod sa ''pag-rap'' sa wala madugay pagkahuman sa iyang pagbansay.<ref name="ChaeOfTwice"/> Sa wala pa ilusad ang Twice, mipakita siya sa mga music video alang sa [[Got7]] ug [[Miss A]].<ref name="elitechaeyoung"/><ref name="tempo"/> ===2015–kasamtangan=== Miapil si Chaeyoung sa ''[[:en:Sixteen (TV Show)|Sixteen]]'' niadtong 2015, usa ka kompetisyon sa telebisyon.<ref name="time.com"/><ref name="sixteen">{{cite web |last1=Won |first1=Ho-jung |title='Sixteen' compete for spot in JYP's next girl group |url=http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |website=[[The Korea Herald]] |accessdate=Nobiyembre 28, 2019 |date=Abril 29, 2015 |archive-date=Mayo 1, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150501063014/http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |url-status=live }}</ref> Usa siya sa siyam ka malampusong partisipante, ug miapil sa bag-ong nahulma nga babayeng pundok nga Twice isip usa sa mga rapera ug mga mag-aawit niini.<ref name="time.com" /> Niadtong Oktubre 20, 2015, opisyal siyang nahimong sakop sa Twice uban ang pagpagula sa ilahang ''[[extended play]]'' (EP) nga ''[[:en:The Story Begins|The Story Begins]]'' ug ang nangunang [[Singgol (musika)|singgol]] niini mao ang "[[:en:Like Ooh-Ahh|Like Ooh-Ahh]]".<ref>{{cite web|last=Kim|first=Yu-jin|title=TWICE unveils debut album 'The Story Begins'|url=http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2|website=[[The Korea Herald]]|accessdate=Nobiyembre 30, 2019|date=Oktubre 20, 2015|archive-date=Disyembre 7, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191207064020/http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2|url-status=live}}</ref><ref name="ChaeOfTwice">{{cite web |last1=Lau |first1=Jack |title=Chaeyoung of Twice: the singer, dancer, rapper, artist and poet who doesn't act like an idol and wants to inspire others |url=https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3084499/chaeyoung-twice-singer-dancer-rapper-artist-and-poet-who |website=[[South China Morning Post]] |accessdate=Mayo 19, 2020 |date=Mayo 16, 2020 |archive-date=Mayo 19, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200519100654/https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3084499/chaeyoung-twice-singer-dancer-rapper-artist-and-poet-who |url-status=live }}</ref><ref name="elitechaeyoung">{{cite web |last1=Robidoux |first1=Brandy |title=Who Is TWICE's Chaeyoung? This Triple Threat Has Too Much Talent |url=https://www.elitedaily.com/p/who-is-twices-chaeyoung-this-triple-threat-has-too-much-talent-19373881 |website=[[Elite Daily]] |accessdate=Disyembre 15, 2019 |date=Disyembre 14, 2019 |archive-date=Disyembre 14, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191214181311/https://www.elitedaily.com/p/who-is-twices-chaeyoung-this-triple-threat-has-too-much-talent-19373881 |url-status=live }}</ref><ref name="tempo">{{cite web |last1=Pratiwi |first1=Yunia |title=Chaeyoung TWICE, Maknae yang Jago Ngerap dan Gambar |url=https://cantik.tempo.co/read/1283980/chaeyoung-twice-maknae-yang-jago-ngerap-dan-gambar |website=[[Tempo (Indonesian magazine)|Tempo]] |language=id |accessdate=Marso 11, 2020 |date=Disyembre 15, 2019 |archive-date=Marso 29, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200329131939/https://cantik.tempo.co/read/1283980/chaeyoung-twice-maknae-yang-jago-ngerap-dan-gambar |url-status=live }}</ref><ref name="time.com">{{cite web |last1=Moon |first1=Kat |title=Everything to Know About K-Pop Group Twice |url=https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |website=[[Time (magazine)|Time]] |accessdate=Hunyo 16, 2020 |date=September 20, 2019 |archive-date=Septiyembre 21, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190921154130/https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |url-status=live }}</ref> Si Chaeyoung nahimong unang sakop sa pundok nga nakadawat og ''mga kredito sa pagsulat'' sa dihang misulat siya og ''rap verse'' alang sa bersyon sa Twice nga “Precious Love” ni [[Park Jin-young|J. Y. Park]] isip kabahin sa ilahang EP nga ''[[:en:Page Two (EP)|Page Two]]'', nga migula niadtong Abril 25, 2016.<ref>{{Cite web|last=Park|first=Joo-yeon|date=Abril 11, 2016|title=트와이스, 박지윤 명곡 '소중한 사랑' 리메이크..18년 만에 재탄생|url=https://www.hankyung.com/entertainment/article/201604113907I|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201102201813/https://www.hankyung.com/entertainment/article/201604113907I|archive-date=Nobiyembre 2, 2020|access-date=Oktubre 30, 2020|website=Hankyung|language=Korean}}</ref> Sukad niadto, miapil si Chaeyoung sa pagsulat og mga liriko alang sa daghang mga alawiton sa Twice. Alang sa ilahang ikaduhang album nga istudyo (Hinapon) nga ''[[:en:&Twice|&Twice]]'', miapil si Chaeyoung sa pag-kompose sa alawiton nga "How U Doin" sa unang higayon, ug nakahimo kaniya og unang sakop nga mihimo niini.<ref>{{Cite web|last=|first=|date=Oktubre 7, 2019|title=TWICE JAPAN 2nd ALBUM 『&TWICE』 Track List|url=https://twitter.com/jypetwice_japan/status/1181041638732288000|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210412171401/https://twitter.com/JYPETWICE_JAPAN/status/1181041638732288000|archive-date=Abril 12, 2021|access-date=Oktubre 30, 2020|website=Twitter}}</ref> Gidisenyo usab niya ang kutohang edisyon nga ''album cover'' alang sa ''Page Two''<ref>{{Cite web|title=트와이스 트랙리스트 공개, 타이틀곡 'CHEER UP'부터 박지윤 리메이크곡까지|url=https://www.newsen.com/news_view.php?uid=201604121210270410|url-status=live|website=Newsen|access-date=Marso 9, 2021|archive-date=Septiyembre 28, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200928125610/https://www.newsen.com/news_view.php?uid=201604121210270410}}</ref> ug tulo ka lain-laing parisan sa sapatos nga SPRIS.<ref name="elitechaeyoung" /> Gipagula ni Chaeyoung ang kaugalingong bersyon sa "Alone" sa [[:en:Cheeze (band)|Cheeze]].<ref name="ChaeOfTwice" /> ==Diskograpiya== === Mga kredito sa pagsulat sa awit === Ang tanan nga mga kredito sa alawiton gipahiangay gikan sa ''database'' sa [[:en:Korea Music Copyright Association|Korea Music Copyright Association]] gawas kon gipahayag kondili.<ref>{{Cite web|title=Songs Registered Under CHAEYOUNG (10020132)|url=https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10020132|website=Korea Music Copyright Association|language=ko|access-date=Hunyo 26, 2021|archive-date=Hunyo 30, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200630174548/https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10020132|url-status=live}}</ref> {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" |+ Talaan sa mga alawiton, gipakita ang tuig sa pagpagula, ngalan sa artista, ug ngalan sa album ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Artista ! scope="col" | Album ! scope="col" | Tigkompos ! scope="col" | Tigliriko ! scope="col" | {{abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | "Precious Love" | style="text-align:center" | 2016 | rowspan="13" | [[Twice]] | ''[[:en:Page Two (EP)|Page Two]]'' | {{Na}} | {{Ya}} | <ref>{{cite web|title=소중한 사랑|trans-title=Precious Love|url=https://www.melon.com/song/detail.htm?songId=8158032|website=Melon|language=ko|access-date=Hunyo 26, 2021|archive-date=Hunyo 5, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200605051617/https://www.melon.com/song/detail.htm?songId=8158032%2F|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | "Eye, Eye, Eyes" | rowspan="3" | 2017 | ''[[:en:Signal (EP)|Signal]]'' | {{Na}} | {{Ya}} | rowspan="12" {{N/A}} |- ! scope="row" | "Missing U" | rowspan="2" |''[[:en:Twicetagram|Twicetagram]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Don't Give Up" | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Sweet Talker" | rowspan="2" | 2018 | ''[[:en:What Is Love? (EP)|What Is Love?]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Young & Wild" | ''[[:en:Yes or Yes|Yes or Yes]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Strawberry" | rowspan="3" | 2019 | ''[[:en:Fancy You (EP)|Fancy You]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "21:29" | ''[[:en:Feel Special|Feel Special]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "How U Doin'" | ''[[:en:&Twice|&Twice]]'' | {{Ya}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Sweet Summer Day" | rowspan="2" | 2020 | ''[[:en:More & More (EP)|More & More]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Handle It" | ''[[:en:Eyes Wide Open (Twice album)|Eyes Wide Open]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "[[:en:The Feels (song)|The Feels]]" (Kinoreano) | 2021 | ''[[:en:Formula of Love: O+T=＜3|Formula of Love: O+T=<3]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |- ! scope="row" | "Celebrate" | 2022 | ''[[:en:Celebrate (Twice album)|Celebrate]]'' | {{Na}} | {{Ya}} |} ==Pilimograpiya== ===Mga pasundayag sa telebisyon=== {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Bahin ! scope="col" | Saysay ! scope="col" | {{Abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | 2015 | ''[[:en:Sixteen (TV series)|Sixteen]]'' | Kontestante | Natapos ang ika-5 nga puwesto | style="text-align:center" | <ref name="sixteen" /> |- ! scope="row" | 2019 | ''[[:en:Battle Trip|Battle Trip]]'' | Cast | kauban sila [[Tzuyu]] ug [[Dahyun]], Ep. 141-142 | style="text-align:center" | <ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PZvfcuK_Ozs|title=Dahyun, Chaeyoung and Tzuyu’s healing tour to Ganghwado Island Part.1[Battle Trip/2019.05.26]|access-date=Mayo 12, 2022|publisher= KBS WORLD TV|date=2019-05-26}}</ref> |} ===Hosting=== {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Saysay ! scope="col" | {{Abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | 2016 | ''Suwon K-pop Super Concert'' | Kauban sila [[Kim Hee-chul]], [[Zhou Mi (singer)|Zhou Mi]] ug si [[Momo Hirai|Momo]] | style="text-align:center" | <ref>{{cite web |title=I.O.I·트와이스·여자친구 등 출격...수원 K팝 슈퍼콘서트, 걸그룹 대축제 |url=http://sbsfune.sbs.co.kr/news/news_content.jsp?article_id=E10007796194 |website=[[Seoul Broadcasting System|SBS Entertainment News]] |accessdate=Disyembre 10, 2019 |language=ko |date=Hunyo 14, 2016 |archive-date=Hunyo 5, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200605070151/http://sbsfune.sbs.co.kr/news/news_content.jsp?article_id=E10007796194 |url-status=live }}</ref> |} ==Mga pakisayran== {{reflist}} ==Mga sumpay sa gawas== * {{Commons category inline|Son Chae-young}} [[Kategoriya:Mga tawo sa Habagatang Koreya]] [[Kategoriya:Mga mag-aawit]] [[Kategoriya:Mga natawo sa 1999]] [[Kategoriya:Mga natawo sa Abril 23]] [[Kategoriya:Mga miyembro sa Twice]] l8ljl4sfn1hdf2wqay5cw0r8damwozn 0 11173730 34902304 34900700 2022-07-27T07:31:35Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = Dahyun | image = 20220121—Dahyun 다현 Campaign Film, Pearlygates x Twice 2022.jpg | image_upright = 1.15 | caption = Si Dahyun niadtong Enero 2022 | birth_name = Kim Da-hyun | alias = | birth_date = {{birth date and age|1998|5|28}} | birth_place = {{flagicon|South Korea}} [[Seongnam]], [[Gyeonggi-do|Gyeonggi]] | origin = | genre = {{hlist|[[K-pop]]|[[J-pop]]}} | occupation = Mag-aawit, rapera | instrument = Mga bokal/tingog | years_active = 2015-kasamtangan | label = {{hlist|[[JYP Entertainment|JYP]]|[[Warner Music Japan|Warner Japan]]|[[Republic Records|Republic]]}} | former_label = | associated_acts = [[Twice]] | website = <!-- {{URL|example.com}} --> | module = | signature = Dahyun signature.svg }} Si '''Kim Da-hyun''' ([[Pinulongang Koreano|Kinoreano]]: 김다현; natawo Mayo 28, 1998), labing nailhan isip '''Dahyun''', mao ang usa ka mag-aawit ug magrararap gikan didto sa [[Habagatang Korea]] ug sakop siya sa [[Twice]], nga gimulahan gikan sa [[JYP Entertainment]] niadtong 2015. ==Kinabuhi ug binuhatan== Natawo si Dahyun sa [[Seongnam-si (munisipyo)|Seongnam]], [[Gyeonggi-do|Gyeonggi]], niadtong ika-3 sa Mayo 1998.<ref name="jacklau">{{Cite web |last=Lau |first=Jack |date=Abril 19, 2020 |title=Dahyun of Twice: lead rapper and vocalist puts success down to her mental strength and fortitude |url=https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3080407/dahyun-twice-lead-rapper-and-vocalist-puts-success-down-her |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200519105526/https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3080407/dahyun-twice-lead-rapper-and-vocalist-puts-success-down-her |archive-date=Mayo 19, 2020 |access-date=Mayo 20, 2020 |website=[[South China Morning Post]]}}</ref><ref name="elitedaily">{{Cite web |last=Mendez |first=Michele |date=Oktubre 12, 2019 |title=Who Is TWICE'S Dahyun? Prepare To Fall for All Her Charms |url=https://www.elitedaily.com/p/who-is-twices-dahyun-prepare-to-fall-for-all-her-charms-19199973 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191231164002/https://www.elitedaily.com/p/who-is-twices-dahyun-prepare-to-fall-for-all-her-charms-19199973 |archive-date=Disyembre 31, 2019 |access-date=Disyembre 1, 2019 |website=[[Elite Daily]]}}</ref><ref name="peru">{{Cite web |date=Mayo 27, 2020 |title=Dahyun de TWICE: la historia de la idol multifacética |url=https://larepublica.pe/cultura-asiatica/2020/05/27/twice-dahyun-hoy-cumple-23-anos-edad-biografia-curiosidades-antes-y-despues-more-and-more-fotos-y-videos/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200612214703/https://larepublica.pe/cultura-asiatica/2020/05/27/twice-dahyun-hoy-cumple-23-anos-edad-biografia-curiosidades-antes-y-despues-more-and-more-fotos-y-videos/ |archive-date=Hunyo 12, 2020 |access-date=Hunyo 13, 2020 |website=[[La República]] |language=es}}</ref> Midako siya uban ang iyahang mga ginikanan ug naa siya'y magulang nga lalaki.<ref name=peru/> Sa bata pa siya, nagsugod siya sa pag-awit kauban ang iyang kwayir sa simbahang Kristohan.<ref name=peru/> Si Dahyun unang nakakuha og pagtagad sa ikaunom nga ang-ang sa elementarya pinaagi sa usa ka sayaw sa simbahan nga ginatawag og "eagle dance", nga gipaambit sa [[YouTube]].<ref name="elitedaily" /><ref>{{Cite web |last=Sunio |first=Patti |date=Mayo 27, 2020 |title=5 things about Twice's Dahyun, K-pop star and South Korea's most quirky darling |url=https://www.scmp.com/magazines/style/news-trends/article/3086303/5-things-about-twices-dahyun-k-pop-star-and-south |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200603112428/https://www.scmp.com/magazines/style/news-trends/article/3086303/5-things-about-twices-dahyun-k-pop-star-and-south |archive-date=Hunyo 3, 2020 |access-date=Hunyo 3, 2020 |website=[[South China Morning Post]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Kim |first=Yu-jin |date=Disyembre 10, 2015 |title=Twice's Dahyun mentions her 'eagle dance' |url=http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201512101335028403470_2 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180716111634/http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201512101335028403470_2 |archive-date=Hulyo 16, 2018 |access-date=Pebrero 4, 2016 |website=[[The Korea Herald]] |publisher=Herald Corporation}}</ref><ref name="time1">{{Cite magazine |last=Moon |first=Kat |date=Septiyembre 20, 2019 |title=Everything to Know About K-Pop Group Twice |url=https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |url-status=live |magazine=[[Time (magazine)|Time]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20190921154130/https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |archive-date=Septiyembre 21, 2019 |access-date=Hunyo 16, 2020}}</ref> Gidani si Dahyun aron mahimong binansay sa [[JYP Entertainment]] human makita sa ''talent scout'' ang iyahang pagpasundayag sa pistahan sa sayaw, ug pagkahuman nagbansay siya uban kanila sulod sa kapin sa tulo ka tuig.<ref name=jacklau/> Niadtong 2015, si Dahyun nakigtigi sa ''[[:en:Sixteen (TV series)|Sixteen]]'', usa ka katinuoran nga pasundayag sa telebisyon aron makamugna og bag-ong babayeng pundok gikan sa JYPE.<ref name="time1" /><ref name="sixteen">{{Cite web |last=Won |first=Ho-jung |title='Sixteen' compete for spot in JYP's next girl group |url=http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150501063014/http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |archive-date=Mayo 1, 2015 |access-date=Disyembre 1, 2019 |website=[[The Korea Herald]]|date=Abril 29, 2015 }}</ref> Usa siya sa siyam ka malampusong sumasalmot, gipili si Dahyun nga moapil sa [[Twice]] isip usa ka mag-aawit ug rapper.<ref name="jacklau" /><ref name="elitedaily" /><ref name="time1" /> Niadtong Oktubre nianang tuiga, opisyal siyang nahimong sakop sa Twice uban ang pagpagula sa ilahang ''[[extended play]]'' (EP) nga ''[[:en:The Story Begins|The Story Begins]]'' ug ang nangunang [[Singgol (musika)|singgol]] niini mao ang "[[:en:Like Ooh-Ahh|Like Ooh-Ahh]]".<ref>{{Cite web |last=Kim |first=Yu-jin |date=Oktubre 20, 2015 |title=TWICE unveils debut album 'The Story Begins' |url=http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191207064020/http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2 |archive-date=Disyembre 7, 2019 |access-date=Disyembre 1, 2019 |website=[[The Korea Herald]]}}</ref> Nakatapos si Dahyun sa [[:en:Hanlim Multi Art School|Hanlim Multi Art]] niadtong tuig 2017.<ref>{{Cite web |last=Park Soo-jung |date=Pebrero 6, 2017 |title=[POP이슈]정국·신비·엄지·다현, 고교 졸업하는 대세 아이돌 |url=https://entertain.naver.com/read?oid=112&aid=0002890901 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210602213031/https://entertain.naver.com/read?oid=112&aid=0002890901 |archive-date=Hunyo 2, 2021 |access-date=Mayo 30, 2021 |website=Herald Pop |language=ko}}</ref> Nianang tuiga, sa tinuig nga piniliay sa musika sa [[:en:Gallup Korea|Gallup Korea]], napili siya nga ika-17 nga labing bantogang idolo sa Habagatang Korea. <ref name="gallup2017">{{Cite web |date=Disyembre 19, 2017 |title=2017년 올해를 빛낸 가수와 가요 - 최근 11년간 추이, 아이돌 선호도 포함 |url=https://www.gallup.co.kr/gallupdb/reportContent.asp?seqNo=886 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190906203615/http://www.gallup.co.kr/gallupdb/reportContent.asp?seqNo=886 |archive-date=Septiyembre 6, 2019 |access-date=Septiyembre 17, 2019 |publisher=Gallup Korea |language=ko}}</ref><ref>{{Cite web |last=Peterson |first=Jacques |date=Disyembre 20, 2017 |title=IU dominated Gallup Korea's yearly music poll |url=https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2017/12/20/iu-dominated-gallup-koreas-yearly-music-poll |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180121092740/https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2017/12/20/iu-dominated-gallup-koreas-yearly-music-poll |archive-date=Enero 21, 2018 |access-date=Mayo 30, 2019 |website=[[Special Broadcasting Service|SBS]]}}</ref> Niadtong Nobyembre 2018, gisaway si Dahyun sa usa ka magbabalaod gikan sa Hapon nga si Masaru Onodera tungod sa pagsul-ob og [[kamisin]] nga gigama ni Marymond, usa ka kapunongan nga nagatigom og mga pundo alang sa pagtabang sa [[:en:Comfort women|paghupay sa kababayen-an]], mga biktima sa sekswal nga pagkaulipon sa [[Kasundalohan sa Harianong Hapon]] sa panahon sa [[Ikaduhang Gubat sa Kalibotan]].<ref>{{Cite web |date=Nobiyembre 16, 2018 |title=Japanese right-wing lawmaker takes issues with TWICE member's T-shirt |url=https://en.yna.co.kr/view/AEN20181116006600315 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190726180858/https://en.yna.co.kr/view/AEN20181116006600315 |archive-date=Hulyo 26, 2019 |access-date=Hunyo 25, 2019 |website=[[Yonhap News Agency]]}}</ref> Pagkahuman niana, gisaway sa ''[[:en:The Korea Times|The Korea Times]]'' si [[J. Y. Park]], usa ka magtutukod sa [[JYP Entertainment]], tungod sa pagkapakyas sa pagsulti sa depensa ni Dahyun.<ref>{{Cite web |last=Oh |first=Young-jin |date=Mayo 3, 2019 |title=JYP is so uncool: losing identity and loyalty |url=http://www.koreatimes.co.kr/www/art/2019/06/398_268221.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190628071428/http://www.koreatimes.co.kr/www/art/2019/06/398_268221.html |archive-date=Hunyo 28, 2019 |access-date=Hunyo 25, 2019 |website=[[The Korea Times]]}}</ref> ==Diskograpiya== ===Mga kredito sa pagsulat sa awit=== Ang tanan nga mga kredito sa alawiton gipahiangay gikan sa ''database'' sa [[:en:Korea Music Copyright Association|Korea Music Copyright Association]] gawas kon gipahayag kondili.<ref>{{Cite web |title=Songs Registered Under KIM DA-HYUN (10023081) |url=https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10023081 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200624090211/https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10023081 |archive-date=Hunyo 24, 2020 |access-date=Disyembre 4, 2021 |website=Korea Music Copyright Association |language=ko}}</ref> {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center; width:40%" |+ Talaan sa mga alawiton, gipakita ang tuig sa pagpagula, ngalan sa artista, ug ngalan sa album ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Album ! scope="col" | Artista ! scope="col" | Saysay |- ! scope="row" | "Missing U" | 2017 | ''[[:en:Twicetagram|Twicetagram]]'' | rowspan="11" | [[Twice]] | rowspan="11" | Isip tigsulat sa awit |- ! scope="row" | "Trick it" | rowspan="2" | 2019 | rowspan="2" | ''[[:en:Feel Special|Feel Special]]'' |- ! scope="row" | "21:29" |- ! scope="row" | "Bring It Back" | rowspan="2" | 2020 | rowspan="2" | ''[[:en:Eyes Wide Open (Twice album)|Eyes Wide Open]]'' |- ! scope="row" | "Queen" |- ! scope="row" | "Scandal" | rowspan="3" | 2021 | rowspan="2" | ''[[:en:Taste of Love (EP)|Taste of Love]]'' |- ! scope="row" | "SOS" |- ! scope="row" | "Cruel" | ''[[:en:Formula of Love: O+T=＜3|Formula of Love: O+T=<3]]'' |- ! scope="row" | "Celebrate" | rowspan="3" | 2022 | rowspan="3" |''[[:en:Celebrate (Twice album)|Celebrate]]'' |- ! scope="row" | "Tick Tock" |- ! scope="row" | "That's All I'm Saying" |} ==Pilmograpiya== ===Mga sundayag sa telebisyon=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |- ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Bahin ! scope="col" | Saysay ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | | ''[[:en:Sixteen (TV series)|Sixteen]]'' | Kontestante | Survival show which determined Twice members | style="text-align:center" | <ref name="sixteen" /> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2016 | ''[[:en:Weekly Idol|Weekly Idol]]'' | Fixed panelist | "Idols are the Best" corner (Yugto 249–283) | style="text-align:center" |<ref>{{Cite web |date=Abril 6, 2016 |title='주간아이돌' 잭슨·다현·신비·주헌, '아이돌is뭔들' 합류 |url=http://www.xportsnews.com/jenter/?ac=article_view&entry_id=710685 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181104211244/http://www.xportsnews.com/jenter/?ac=article_view&entry_id=710685 |archive-date=Nobiyembre 4, 2018 |access-date=Hulyo 3, 2019 |website=www.xportsnews.com |language=ko}}</ref> |- | ''[[:en:Real Man (TV series)|Real Man]]'' | Cast member | Female edition 4 | style="text-align:center" |<ref>{{Cite web |date=Marso 13, 2016 |title='진짜사나이' 다현, '변비'라는 최대 난관에 봉착하다 |url=https://news.joins.com/article/19714173 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190726181040/https://news.joins.com/article/19714173 |archive-date=Hulyo 26, 2019 |access-date=Hulyo 25, 2019 |website=news.joins.com |language=ko}}</ref> |- ! scope="row" | 2019 | rowspan="2" | ''[[:en:Idol Star Athletics Championships|Idol Star Athletics Championships]]'' | rowspan="2" | Tigpahibalo | | style="text-align:center" |<ref>{{Cite web |date=February 7, 2019 |title=의도치 않게 '아육대'에서 남돌들 조련한 다현.gif |url=https://www.dispatch.co.kr/2004819 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190726180854/https://www.dispatch.co.kr/2004819 |archive-date=Hulyo 26, 2019 |access-date=Hunyo 25, 2019 |website=dispatch.co.kr |language=ko-KR}}</ref> |- ! scope="row" | 2020 | | style="text-align:center" |<ref>{{Cite news |date=Enero 25, 2020 |title=TWICE's Dahyun Sends With Hilariously Unexpected Mention Of Lee Kwang Soo During "2020 Idol Star Athletics Championships" |language=en |work=Soompi |url=https://www.soompi.com/article/1379190wpp/twices-dahyun-cracks-up-jun-hyun-moo-with-unexpected-mention-of-lee-kwang-soo-during-2020-idol-star-athletics-championships-new-year-special |url-status=live |access-date=Mayo 25, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210525154504/https://www.soompi.com/article/1379190wpp/twices-dahyun-cracks-up-jun-hyun-moo-with-unexpected-mention-of-lee-kwang-soo-during-2020-idol-star-athletics-championships-new-year-special |archive-date=Mayo 25, 2021}}</ref> |- |} ==Mga pakisayran== {{reflist}} ==Mga sumpay sa gawas== * {{Commons category-inline|Kim Da-hyun}} [[Kategoriya:Mga tawo sa Habagatang Koreya]] [[Kategoriya:Mga mag-aawit]] [[Kategoriya:Mga natawo sa 1998]] [[Kategoriya:Mga natawo sa Mayo 28]] [[Kategoriya:Mga miyembro sa Twice]] jtig6ijh27x150u4zzqb40tq78960qi 0 11173808 34902306 34900879 2022-07-27T07:31:57Z Spilltea 82176 I returned to normal because not only the urls but there are also Wikimedia projects that are related to the article. [[:en:Waray Wikipedia|Waray Wikipedia]] also uses this phrase.  (via JWB) wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | name = Jeongyeon | image = Jeongyeon in 2019 1.png | image_upright = 1.15 | caption = Si Jeongyeon niadtong Nobiyembre 2019 | birth_name = Yoo Kyung-wan<ref name=jbenjamin>{{cite web |last1=Benjamin |first1=Jeff |title=Twice members: Jeongyeon, the K-pop girl band's humble lead singer – her human touch always shines through and she puts family and bandmates first |url=https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3083071/twice-members-jeongyeon-k-pop-girl-bands-humble-lead-singer |website=[[South China Morning Post]] |access-date=20 Mayo 2020 |date=6 Mayo 2020 |archive-date=19 Mayo 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200519104607/https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3083071/twice-members-jeongyeon-k-pop-girl-bands-humble-lead-singer |url-status=live }}</ref> | alias = | birth_date = {{birth date and age|1996|11|1|df=y}} | birth_place = {{flagicon|South Korea}} [[Suwon-si (munisipyo)|Suwon]], [[Gyeonggi-do|Gyeonggi]] | origin = | genre = {{hlist|[[K-pop]]|[[J-pop]]}} | occupation = Mag-aawit | instrument = Mga bokal/tingog | years_active = 2015-kasamtangan | label = {{hlist|[[JYP Entertainment|JYP]]|[[Warner Music Japan|Warner Japan]]|[[Republic Records|Republic]]}} | former_label = | associated_acts = [[Twice]] | signature = Jeongyeon signature.svg }} Si '''Yoo Jeong-yeon''' ([[Pinulongang Koreano|Kinoreano]]: 유정연; natawo isip '''Yoo Kyung-wan''' sa Nobiyembre 1, 1996), labing nailhan isip '''Jeongyeon''' (Kinoreano: 정연), mao ang usa ka mag-aawit gikan didto sa [[Habagatang Korea]] ug sakop siya sa [[Twice]], nga gimulahan ubos sa [[JYP Entertainment]] niadtong 2015. ==Binuhatan ug kinabuhi== ===Sayo nga kinabuhi=== Natawo si Jeongyeon isip '''Yoo Kyung-wan''' niadtong Nobiyembre 1, 1996 sa [[Suwon-si (munisipyo)|Suwon]], [[Gyeonggi-do|Lalawigan sa Gyeonggi]], Habagatang Korea.<ref name=jbenjamin/><ref>{{cite web |title="벌써 몇 년 친구냐" 트와이스 지효, 정연 생일 축하[SNS★컷] |url=http://www.newsen.co.kr/news_view.php?uid=201811010805380710 |website=newsen.co.kr |access-date=20 Enero 2020 |language=ko |date=1 Nobiyembre 2018 |archive-date=24 Hunyo 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200624005030/https://www.newsen.co.kr/news_view.php?uid=201811010805380710 |url-status=live }}</ref> Duna siya'y duha ka magulang nga babaye, ang usa niini mao ang aktres nga si [[Gong Seung-yeon]].<ref name=jbenjamin/><ref name="elitedaily">{{cite web |last1=Vacco-Bolaños |first1=Jessica |title=Who Is Twice's Jeongyeon? She's Got So Many Secret Talents |url=https://www.elitedaily.com/p/who-is-twices-jeongyeon-shes-got-so-many-secret-talents-19298488 |website=[[Elite Daily]] |access-date=7 Disyembre 2019 |date=23 Nobiyembre 2019 |archive-date=27 Nobiyembre 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191127211837/https://www.elitedaily.com/p/who-is-twices-jeongyeon-shes-got-so-many-secret-talents-19298488 |url-status=live }}</ref><ref name="sister">{{cite web |title=공승연 "동생 트와이스 정연과 '인기가요' MC…마음 단단히 먹어" |url=https://news.nate.com/view/20160720n00233?mid=n0107 |website=Nate |access-date=30 May 2019 |language=ko |date=20 Hulyo 2016 |archive-date=22 Agosto 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190822032145/https://news.nate.com/view/20160720n00233?mid=n0107 |url-status=live }}</ref> Ang iyang amahan usa ka kusinero nga gatrabaho alang kang [[Kim Dae-jung]], usa ka kanhing pamuno-nasod sa Habagatang Korea.<ref name=jbenjamin/> Mikuha si Jeongyeon og mga klase sa ''aerobics'' sa bata pa ug nakaugmad og ganahan sa pagkanta ug pagsayaw sa wala madugay pagkahuman.<ref name=jbenjamin/><ref name=elitedaily/> ===Sinugdanan=== Napakyas si Jeongyeon sa pag-awdisyon aron makaapil sa [[JYP Entertainment]] sa bata pa apan sa kadugayan miapil sa ahensya human makapasar sa usa ka bukas nga awdisyon niadtong Marso 2010.<ref name=jbenjamin/><ref name="elitedaily"/> Gibansay siya sulod sa lima ka tuig sa wala pa maglansad ang [[Twice]].<ref name="time1"/> Taliwala sa tunga-tunga sa 2013 ug sayo sa 2015, gilauman si Jeongyeon nga mahimong sakop sa usa ka bag-ong babayeng pundok sa JYPE kauban ang kaubang mga binansay ug mga sakop sa Twice karon, nga sila [[Nayeon]], [[Sana (mag-aawit)|Sana]] ug [[Jihyo]];<ref name=jbenjamin/><ref name=jihyo>{{cite web |title=9 things to know about Twice's Jihyo |url=https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2019/02/01/9-things-know-about-twices-jihyo |website=[[Special Broadcasting Service|SBS]] |access-date=7 Disyembre 2019 |date=1 Pebrero 2019 |archive-date=21 Septiyembre 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190921225231/https://www.sbs.com.au/popasia/blog/2019/02/01/9-things-know-about-twices-jihyo |url-status=live }}</ref> bisan pa niana, gikansela ang proyekto.<ref name=jbenjamin/><ref name=jihyo/><ref>{{Cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=108&aid=0002284565|title=[단독]'선미 피처링' 리나, JYP新걸그룹 데뷔..미모·실력 겸비|website=Naver|language=ko|access-date=30 Mayo 2019|archive-date=1 Abril 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190401105249/https://entertain.naver.com/read?oid=108&aid=0002284565|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://tv.naver.com/v/457772|title=[Twice TV] episode 1. All About 나연, 쯔위|website=Naver TV|language=ko|access-date=30 Mayo 2019|archive-date=30 Mayo 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190530000809/https://tv.naver.com/v/457772|url-status=live}}</ref> Sa ulahi sa tuigang 2015, si Jeongyeon miapil sa ''[[:en:Sixteen (TV Show)|Sixteen]]'', usa ka pasundayag-kompetisyon aron mugna ang grupo gikan sa mga sakop sa Twice.<ref name="time1"/><ref name=won>{{cite web |last1=Won |first1=Ho-jung |title='Sixteen' compete for spot in JYP's next girl group |url=http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |website=[[The Korea Herald]] |access-date=29 Nobiyembre 2019 |date=29 Abril 2015 |archive-date=1 Mayo 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150501063014/http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20150429001117 |url-status=live }}</ref> Sa kataposang yugto, napili siya isip usa sa siyam ka sakop sa grupo.<ref name="time1">{{cite web |last1=Moon |first1=Kat |title=Everything to Know About K-Pop Group Twice |url=https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |website=[[Time (magazine)|Time]] |access-date=16 Hunyo 2020 |date=20 Septiyembre 2019 |archive-date=21 Septiyembre 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190921154130/https://time.com/5671342/twice-k-pop-everything-to-know/ |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title='식스틴' 시청자 투표 마감, 쯔위 1위-나띠 12위..상위 7명은 누구? |url=https://entertain.naver.com/read?oid=015&aid=0003376035 |website=Naver |access-date=30 Mayo 2019 |language=ko |date=7 Hulyo 2015 |archive-date=16 Hunyo 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190616095955/https://entertain.naver.com/read?oid=015&aid=0003376035 |url-status=live }}</ref> ===Pagsugod sa ''Twice''=== {{Multiple image | image1 = 151020 트와이스 - 데뷔 쇼케이스 TWICE - Debut Showcase (8).jpg | image2 = Yoo Jeong-yeon performing at SAC 2016.jpg | direction = horizontal | total_width = 300 | align = left | width = | footer = Si Jeongyeon sa tuigang 2015 ug 2016 }} Niadtong Oktubre 20, 2015, opisyal siyang nahimong sakop sa Twice uban ang pagpagula sa ilahang ''[[extended play]]'' (EP) nga ''[[:en:The Story Begins|The Story Begins]]'' ug ang nangunang [[Singgol (musika)|singgol]] niini mao ang "[[:en:Like Ooh-Ahh|Like Ooh-Ahh]]".<ref>{{cite web |last1=Kim |first1=Yu-jin |title=Twice unveils debut album 'The Story Begins' |url=http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2 |website=[[The Korea Herald]] |access-date=7 Disyembre 2019 |date=20 Oktubre 2015 |archive-date=7 Disyembre 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191207064020/http://kpopherald.koreaherald.com/view.php?ud=201510201348537808518_2 |url-status=live }}</ref> Gipasiugdahan ni Jeongyeon ug ang iyahang igsoong babaye ang ''[[Inkigayo|Inkigayo]]'' gikan sa Hulyo 2016 hangtod Enero 2017.<ref name="sister"/><ref name="zzz">{{cite web |title='인기가요' 측 "공승연·정연·김민석 22일 마지막 방송..후임 물색중"(공식입장) |url=http://stoo.asiae.co.kr/article.php?aid=34555670914 |website=stoo.asiae.co.kr |access-date=30 Mayo 2019 |language=ko |date=16 Enero 2017 |archive-date=24 Hunyo 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200624005032/http://stoo.asiae.co.kr/article.php?aid=34555670914 |url-status=live }}</ref> Sukad nga nahimong sakop si Jeongyeon, giila usab siya isip ''tigsulat sa kanta'' sa pipila nga mga alawiton sa Twice.<ref name=jbenjamin/> Niadtong Oktubre 17, 2020, gipahibalo sa JYP Entertainment nga si Jeongyeon mopahuway tungod sa iyahang kabalaka.<ref>{{cite web|title=트와이스 정연, 활동 잠정 중단…"컴백 준비 중 불안감 겪어"|url=https://www.yna.co.kr/view/AKR20201017049100005?input=1195m|website=[[Yonhap|Yonhap News]]|language=ko|author=Oh Bo-ram|date=17 Oktubre 2020|access-date=18 Enero 2021|archive-date=22 Enero 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210122150959/https://www.yna.co.kr/view/AKR20201017049100005?input=1195m|url-status=live}}</ref> Gipadayon niya ang mga kalihokan niadtong Enero 13, 2021 sa [[:en:30th Seoul Music Awards|ika-30 nga Seoul Music Awards]].<ref>{{cite web|title=트와이스 정연, 활동중단 딛고 모처럼 무대 나들이[서울가요대상]|trans-title=Twice's Jeongyeon, after a long hiatus, goes out on stage [Seoul Music Awards]|url=https://entertain.naver.com/read?oid=009&aid=0004742184|via=Naver|publisher=Maeil Economic Daily|language=ko|author=Park Se-yeon|date=31 Enero 2021|access-date=20 Enero 2021|archive-date=20 Agosto 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210820040302/https://entertain.naver.com/read?oid=009&aid=0004742184|url-status=live}}</ref> Niadtong Agosto 18, 2021, gipahibalo sa JYP Entertainment nga si Jeongyeon mopahuway sa ikaduhang pahulay tungod sa kalisang ug kabalaka.<ref>{{cite web|title=트와이스 정연, 활동 중단.."공황·심리적 불안 장애"[전문]|trans-title=Twice Jeongyeon, suspending activities.."Panic and psychological anxiety disorder"[Full text]|url=https://entertain.naver.com/read?oid=108&aid=0002981649|via=Naver|publisher=MT Star News|language=ko|author=Han Hae-seon|date=18 Agosto 2021|access-date=18 Agosto 2021|archive-date=18 Agosto 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210818145418/https://entertain.naver.com/read?oid=108&aid=0002981649|url-status=live}}</ref> Hinayhinay niyang gipadayon ang iyang mga kalihokan gikan sa Oktubre 2021. ==Diskograpiya== ===Mga pagpakita sa ''soundtrack''=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" |+ ! scope="col" rowspan="1" | Ulohan ! scope="col" rowspan="1" | Tuig ! scope="col" rowspan="1" | Album |- ! scope="row" | "Like a star (별처럼)"<br>{{small|(kauban si [[Gong Seung-yeon]])}} | 2018 | ''My Dream Class OST'' |- |} ===Mga kredito sa pagsulat sa awit=== Ang tanan nga mga kredito sa alawiton gipahiangay gikan sa ''database'' sa [[:en:Korea Music Copyright Association|Korea Music Copyright Association]] gawas kon gipahayag kondili.<ref>{{Cite web|title=Songs Registered Under Yoo Jeongyeon (10020131)|url=https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10020131|website=Korea Music Copyright Association|language=ko|access-date=26 Hunyo 2021|archive-date=24 Hunyo 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200624005029/https://www.komca.or.kr/srch2/srch_01_popup_mem_right.jsp?S_MB_CD=10020131|url-status=live}}</ref> {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center; width:40%" |+ Talaan sa mga alawiton, gipakita ang tuig sa pagpagula, ngalan sa artista, ug ngalan sa album ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Artista ! scope="col" | Album ! scope="col" | Saysay |- ! scope="row" | "Love Line" | 2017 | rowspan="6" | [[Twice]] | ''[[:en:Twicetagram|Twicetagram]]'' | rowspan="6" | Isip tigsulat sa awit |- ! scope="row" | "Sweet Talker" | rowspan="2" | 2018 | ''[[:en:What Is Love? (EP)|What Is Love?]]'' |- ! scope="row" | "LaLaLa" | ''[[:en:Yes or Yes|Yes or Yes]]'' |- ! scope="row" | "21:29" | 2019 | ''[[:en:Feel Special|Feel Special]]'' |- ! scope="row" | "Sweet Summer Day" | 2020 | ''[[:en:More & More (EP)|More & More]]'' |- ! scope="row" | "Celebrate" | 2022 | ''[[:en:Celebrate (Twice album)|Celebrate]]'' |} ==Pilmograpiya== ===Mga pasundayag sa telebisyon=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |- ! scope="col" | Tuig ! scope="col" | Ulohan ! scope="col" | Bahin ! scope="col" | Saysay ! scope="col" class="unsortable" | {{Abbr|Paki.|(Mga) pakisayran}} |- ! scope="row" | 2015 | ''[[:en:Sixteen (TV series)|Sixteen]]'' | rowspan="2" | Kontestante | | style="text-align:center" | <ref name=won/> |- ! scope="row" rowspan="2" | 2016 | ''Muscle Queen Project'' | | style="text-align:center" | <ref>{{cite web|title=[단독] KBS 설 파일럿 '머슬퀸' 방송, 정연·찬미·수빈·경리 출연|url=https://entertain.naver.com/read?oid=311&aid=0000567767|website=X-sports News|language=ko|author=Han In-gu|date=18 Enero 2016|access-date=26 Hunyo 2021|archive-date=26 Hunyo 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210626085420/https://entertain.naver.com/read?oid=311&aid=0000567767|url-status=live}}</ref> |- | ''[[:en:Law of the Jungle (TV series)|Law of the Jungle]] [[:en:List of Law of the Jungle episodes#New Caledonia|in New Caledonia]]'' | Iyang kaugalingon | | style="text-align:center" | <ref>{{cite web|title=[단독] 트와이스 정연, '정글의 법칙' 합류…뉴칼레도니아 간다|url=https://entertain.naver.com/read?oid=076&aid=0002933484|website=Sports Chosun|language=ko|author=Choi Bo-ran|date=18 Mayo 2015|access-date=26 Hunyo 2021|archive-date=23 Septiyembre 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180923040140/https://entertain.naver.com/read?oid=076&aid=0002933484|url-status=live}}</ref> |- ! scope="row" | 2016–2017 | ''[[:en:Inkigayo|Inkigayo]]'' | Co-host | kauban si [[Gong Seung-yeon]] | style="text-align:center" | <ref>{{cite web|title=트와이스 정연·공승연·김민석, '인기가요' 고정 MC 확정 [공식입장]|url=https://news.naver.com/main/read.nhn?mode=LSD&mid=sec&sid1=004&oid=109&aid=0003342955|website=Osen|language=ko|author=Park Jin-young|date=22 Hunyo 2016|access-date=26 Hunyo 2021|archive-date=26 Hunyo 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210626085359/https://news.naver.com/main/read.nhn?mode=LSD&mid=sec&sid1=004&oid=109&aid=0003342955|url-status=live}}</ref> |} ==Mga pakisayran== {{reflist}} ==Mga sumpay sa gawas== * {{Commons category-inline|Yoo Jeong-yeon|Jeongyeon}} [[Kategoriya:Mga tawo sa Habagatang Koreya]] [[Kategoriya:Mga mag-aawit]] [[Kategoriya:Mga natawo sa 1996]] [[Kategoriya:Mga natawo sa Nobiyembre 1]] [[Kategoriya:Mga miyembro sa Twice]] nbrtysxul08g49igdyy9xas2bzb8mmx 14 11178150 34902321 34861029 2022-07-27T10:25:37Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki {{Notice|Ang '''[[LGBT|LGBTQIA+]]''' usa ka kolektibong pulong alang sa [[Lesbiyana]], [[Bayot|Gay]], [[Bisekswalidad|Bisekswal]], [[Transgender]], [[Queer]]/''questioning'', [[Intersekswalidad|Intersekswal]], [[Aseskwalidad|Aseskwal]] ug uban pang mga kailhanan sa [[pagkailhanan sa sekwalidad|sekswalidad]] ug [[pagkailhanan sa kinatawhan|kinatawhan]] (sama sa [[genderqueer]] ug [[pansekswal]]).}} {{Commons category|LGBT}} {{Cat main|LGBT}} {{DEFAULTSORT:Lgbt}} [[Kategoriya:Kinatawhan ug sekswalidad sa tawo]] my4y8eidzp4ouiuqsak4khcsk84dt52 0 11337728 34902320 34900714 2022-07-27T10:21:32Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki {{Italic title}} [[Payl:Transgender Pride flag.svg|thumb|230px|Bangyaw]] [[Payl:Transgender people collage.jpg|thumb|280px|Kahulagwayan sa pipila ka bantogang mga transgender. Wala-pa-tuo gikan sa ibabaw ngadto sa ubos: Si [[Lili Elbe]], [[Laverne Cox]], [[Thomas Beatie]], [[Chaz Bono]], [[Balian Buschbaum]], ug si [[Lynn Conway]].]] Ang usa ka '''transhenero''' kun '''''transender''''' (literal: '''nagbalhin og kinatawhan'''), kasagaran gipamubo isip '''''trans''''' (simbolo: ⚧️), mao kadtong kansang aduna'y [[pagkailhanan sa kinatawhan]] o [[pagpahayag sa kinatawhan|pagpahayag]] nga lahi ra sa pagkahimugso sa ilahang [[sekso]].<ref name="Altilio">{{cite book|last1=Altilio|first1=Terry|url=https://books.google.com/books?id=XS3XJL_RGIgC&pg=PA380|title=Oxford Textbook of Palliative Social Work|last2=Otis-Green|first2=Shirley|publisher=[[Oxford University Press]]|year=2011|isbn=978-0199838271|page=380|access-date=Abril 12, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161201182734/https://books.google.com/books?id=XS3XJL_RGIgC&pg=PA380|archive-date=Disyembre 1, 2016|url-status=live}}</ref><ref name="Forsyth">{{cite book|last1=Forsyth|first1=Craig J.|url=https://books.google.com/books?id=NAjmBQAAQBAJ&pg=PA740|title=Encyclopedia of Social Deviance|last2=Copes|first2=Heith|publisher=[[Sage Publications]]|year=2014|isbn=978-1483364698|page=740|access-date=Abril 12, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161201105833/https://books.google.com/books?id=NAjmBQAAQBAJ&pg=PA740|archive-date=Disyembre 1, 2016|url-status=live}}</ref><ref name="Berg-Weger">{{cite book|last=Berg-Weger|first=Marla|url=https://books.google.com/books?id=Fx7NCwAAQBAJ&pg=PA229|title=Social Work and Social Welfare: An Invitation|publisher=[[Routledge]]|year=2016|isbn=978-1317592020|page=229|access-date=Abril 12, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161201170448/https://books.google.com/books?id=Fx7NCwAAQBAJ&pg=PA229|archive-date=Disyembre 1, 2016|url-status=live}}</ref> Ang ubang mga ''transgender'' ganahan mobalhin gikan sa usa ka kiye ngadto sa lain nga kiye/[[kinatawhan]] mao'y giispong "[[transekswalidad|transekswal]]".<ref name="Bevan">{{cite book |last=Bevan |first=Dana J. |url=https://www.google.co.in/books/edition/The_Psychobiology_of_Transsexualism_and/gvk7BQAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=transsexual&pg=PA42 |title=The Psychobiology of Transsexualism and Transgenderism |date=17 Nobiyembre 2014 |publisher=[[ABC-Clio]]/[[Greenwood Publishing]] |isbn=9781440831270 |location=Santa Barbara, California |page=42 |oclc=1021404840 |access-date=14 Mayo 2022 |archive-date=15 Mayo 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220515150235/https://www.google.co.in/books/edition/The_Psychobiology_of_Transsexualism_and/gvk7BQAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=transsexual&pg=PA42 |url-status=live }}</ref><ref name="Polly">{{cite journal|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21317698/|first1=Ryan|last1=Polly|first2=Julie|last2=Nicole|title=Understanding transsexual patients: culturally sensitive care in emergency nursing practice|journal=[[Advanced Emergency Nursing Journal]]|date=Marso 2011|volume=33 |issue=1 |pages=55–64 |doi=10.1097/TME.0b013e3182080ef4 |pmid=21317698 |s2cid=2481961 |access-date=2022-05-14|archive-date=2022-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20220311010934/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21317698/|url-status=live}}</ref> Ang pulong nga ''transgender'' usahay gihulagway giispong [[ikatulong kinatawhan]], o kondili, gilakip ang mga tawo'ng nahisakop sa ikatulo nga kinatawhan.<ref name="Towle">{{cite book |last1=Stryker |first1=Susan |url=https://www.google.co.in/books/edition/The_Transgender_Studies_Reader/SfqOAQAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=The%20authors%20note%20that,%20increasingly,%20in%20social%20science%20literature,%20the%20term%20%27third%20gender%27%20is%20being%20replaced%20by%20or%20conflated%20with%20the%20newer%20term%20%27transgender&pg=PA666 |title=The Transgender Studies Reader |last2=Whittle |first2=Stephen |last3=Aizura |first3=Aren Z. |date=18 Oktubre 2013 |publisher=New York: [[Routledge]]; Hoboken: [[Taylor & Francis]] |isbn=978-1135398842 |editor1-link=Susan Stryker |page=666 |oclc=1120816658 |author-link=Susan Stryker |author-link2=Stephen Whittle |access-date=14 Mayo 2022 |archive-date=15 Mayo 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220515150259/https://www.google.co.in/books/edition/The_Transgender_Studies_Reader/SfqOAQAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=The+authors+note+that%2C+increasingly%2C+in+social+science+literature%2C+the+term+%27third+gender%27+is+being+replaced+by+or+conflated+with+the+newer+term+%27transgender&pg=PA666 |url-status=live }}</ref><ref name="Chrisler">{{cite book |last1=Chrisler |first1=Joan C. |url=https://www.google.co.in/books/edition/Handbook_of_Gender_Research_in_Psycholog/Xtq0M1f_aIMC?hl=en&gbpv=1&dq=Transgender%20is%20a%20broad%20term%20characterized%20by%20a%20challenge%20of%20traditional%20gender%20roles%20and%20gender%20identity%20[...]%20For%20example,%20some%20cultures%20classify%20transgender%20individuals%20as%20a%20third%20gender,%20thereby%20treating%20this%20phenomenon%20as%20normative&pg=PA486 |title=Handbook of Gender Research in Psychology, Volume 1 |last2=McCreary |first2=Donald R. |date=12 Marso 2010 |publisher=[[Springer Publishing]] |isbn=9781441914651 |location=New York; London |page=486 |oclc=647897357 |access-date=14 Mayo 2022 |archive-date=15 Mayo 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220515150234/https://www.google.co.in/books/edition/Handbook_of_Gender_Research_in_Psycholog/Xtq0M1f_aIMC?hl=en&gbpv=1&dq=Transgender+is+a+broad+term+characterized+by+a+challenge+of+traditional+gender+roles+and+gender+identity+%5B...%5D+For+example%2C+some+cultures+classify+transgender+individuals+as+a+third+gender%2C+thereby+treating+this+phenomenon+as+normative&pg=PA486 |url-status=live }}</ref> Mahimong usab gamiton sa pagtumbok sa mga tawanong naga-''[[Pagpanamit og sukwahi|cross-dress]]''.<ref name="ReisnerEtAl">{{cite journal |last1=Reisner |first1=S. L. |last2=Conron |first2=K. |last3=Scout |first3=N. |last4=Mimiaga |first4=M. J. |last5=Haneuse |first5=S. |last6=Austin |first6=S. B. |date=13 Marso 2014 |title=Comparing In-Person and Online Survey Respondents in the U.S. National Transgender Discrimination Survey: Implications for Transgender Health Research |url=https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/lgbt.2013.0018 |journal=[[LGBT Health (journal)|LGBT Health]] |volume=1 |issue=2 |pages=98–106 |doi=10.1089/lgbt.2013.0018 |pmid=26789619 |access-date=14 Mayo 2022 |archive-date=23 Oktubre 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211023070532/https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/lgbt.2013.0018 |url-status=live }}</ref> Ang pagka-''transgender'' dili susama sa [[oryentasyong sekswal]].<ref>{{cite web |author=<!--staff writers--> |title=Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender Health: Transgender Persons |url=https://www.cdc.gov/lgbthealth/transgender.htm |date=September 29, 2020 |website=CDC |publisher=U.S. Department of Health and Human Services |access-date=21 Nobiyembre 2020 |archive-date=18 Pebrero 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210218143833/https://www.cdc.gov/lgbthealth/transgender.htm |url-status=live }}</ref> Ang katawhang ''transgender'' mahimong mailhan nga isip [[heterosekswalidad|heterosekswal]], [[homosekswalidad|homosekswal]] ([[bayot]] o [[lesbiyana]]), [[Bisekswalidad|bisekswal]], o mahimong mobalibad sa pag-label sa ilang oryentasyong sekswal. Ang kaatbang sa ''transgender'' mao ang ''[[sisgender]]'', nga nagahulagway sa mga tawo kansang ''identidad'' nga tugma sa ilahang gihimugso nga sekso.<ref>{{Cite web|last=Blank|first=Paula|date=2014-09-24|title=Will the Word "Cisgender" Ever Go Mainstream?|url=https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2014/09/cisgenders-linguistic-uphill-battle/380342/|access-date=2021-08-14|website=The Atlantic|language=en|archive-date=2018-05-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20180513081542/https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2014/09/cisgenders-linguistic-uphill-battle/380342/|url-status=live}}</ref> Ang mga ''transgender'' usahay mobati nga ang sulod sa ilahang mga lawas dili susama sa gawas sa ilahang mga lawas. Kini nga pagbati ginatawag og ''transgender congruence'' (ang pagkauyonan sa trans).<ref name="10.1177/0361684312442161">{{cite journal |last1=Kozee |first1=H. B. |last2=Tylka |first2=T. L. |last3=Bauerband |first3=L. A. |year=2012 |title=Measuring transgender individuals' comfort with gender identity and appearance: Development and validation of the Transgender Congruence Scale |url=https://semanticscholar.org/paper/f2bf1550e882125f22f7b182b383d249ab05c7ac |url-status=live |journal=[[Psychology of Women Quarterly]] |publisher=[[SAGE Publications]] |volume=36 |issue=2 |pages=179–196 |doi=10.1177/0361684312442161 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210305072601/https://www.semanticscholar.org/paper/Measuring-Transgender-Individuals%E2%80%99-Comfort-With-and-Kozee-Tylka/f2bf1550e882125f22f7b182b383d249ab05c7ac |archive-date=2021-03-05 |access-date=2019-11-27 |s2cid=10564167}}</ref> Daghang mga ''transgender'' ang nakasinati og ''[[disporiya sa kinatawhan]]'', ug ang uban nangita'g panambal nga medikal sama sa ''[[panambal sa pagpuli og hormone]]'', ''[[siruhiyang pagbag-o og sekso]]'', o ''[[sayko-panambal]]''. Dili tanang mga ''transgender'' nga ganahan magílis sa ilahang mga lawas.<ref name="Maizes">{{cite book|last1=Maizes|first1=Victoria|first2=Tieraona|last2=Low Dog|title=Integrative Women's Health|date=19 Nobiyembre 2015|isbn=978-0190214807|page=745|publisher=[[Oxford University Press]]}}</ref> Dili sila makainom og ''hormone'' tungod kay dili sila makabayad niini o wala'y danghang [[kwarta|salapi]].<ref name="Maizes"/><ref>{{cite web|date=1 May 2009|title=Understanding Transgender People FAQ|url=http://www.transequality.org/issues/resources/understanding-transgender-people-faq|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160422081846/http://www.transequality.org/issues/resources/understanding-transgender-people-faq|archive-date=22 Abril 2016|access-date=20 Abril 2016|website=National Center for Transgender Equality}}</ref> Daghang mga ''transgender'' ang wala giabiabi sa ilang trabaho,<ref>{{cite journal|last1=Lombardi|first1=Emilia L.|last2=Anne Wilchins|first2=Riki|last3=Priesing|first3=Dana|last4=Malouf|first4=Diana|date=Oktubre 2008|title=Gender Violence: Transgender Experiences with Violence and Discrimination|journal=Journal of Homosexuality|volume=42|issue=1|pages=89–101|doi=10.1300/J082v42n01_05|pmid=11991568|s2cid=34886642}}</ref> ug kon mogamit sila sa publikong banyo,<ref name="GLAAD-public-services">{{cite web |website=Gay and Lesbian Alliance Against Defamation |url=http://glaadblog.org/2011/02/04/groundbreaking-report-reflects-persistent-discrimination-against-transgender-community/ |title=Groundbreaking Report Reflects Persistent Discrimination Against Transgender Community |date=Pebrero 4, 2011 |access-date=Disyembre 14, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110803205502/http://glaadblog.org/2011/02/04/groundbreaking-report-reflects-persistent-discrimination-against-transgender-community/ |archive-date=Agosto 3, 2011}}</ref> ug dili usab makakuha og serbisyong medikal gikan sa mga magtatambal ug mga nars.<ref>{{cite journal|last1=Bradford|first1=Judith|last2=Reisner|first2=Sari L.|last3=Honnold|first3=Julie A.|last4=Xavier|first4=Jessica|date=2013|title=Experiences of Transgender-Related Discrimination and Implications for Health: Results From the Virginia Transgender Health Initiative Study|journal=American Journal of Public Health|volume=103|issue=10|pages=1820–1829|doi=10.2105/AJPH.2012.300796|pmc=3780721|pmid=23153142}}</ref> Sa pipila ka mga nasod o dapit, wala'y pamalaod nga manalipod alang sa mga tawhanong ''transgender'' (ilabina sa mga Arabong Nasod).<ref name="Whittle, Stephen 2002">{{cite book | last=Whittle | first=Stephen | title=Respect and equality : transsexual and transgender rights | url=https://archive.org/details/respectequalityt0000whit | publisher=Cavendish Pub | publication-place=London Portland, OR | year=2002 | isbn=978-1-85941-743-0 | oclc=810082841 | page=}}</ref> == Kaagi o kasaysayan == Dugay na ang mga tawhanong ''transgender'' sa palibot/kalibotan sukad pa sa karaang mga panahon. Gidawat sila sa ubang mga [[katilingban]], ug ang uban wala.<ref name=":2">{{Cite web|title=The Trans History You Weren't Taught in Schools|url=https://www.yesmagazine.org/social-justice/2021/06/07/trans-history-gender-diversity|access-date=2022-01-23|website=YES! Magazine|language=en-US|archive-date=2022-01-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20220123215909/https://www.yesmagazine.org/social-justice/2021/06/07/trans-history-gender-diversity|url-status=live}}</ref> Lisod ang pagsubay sa kaagi sa katawhang ''transgender'' tungod kay ang modernong alinghuna sa pagka-''transgender'' wala naugmad hangtod sa tunga-tunga sa napuloan-1900. Ang makasaysayanong pagsabot sa usa ka hilisgotan kay ubos sa modernong mga prinsipyo ug kasagarang gitan-aw pinaagi sa lente nga panambal hangtod sa ulahing bahin sa napuloan-1900.<ref name=":3" /> <section begin="history" />Ang karaang Griyego nga si [[Hippocrates]] (mihubad sa sinulat ni [[Herodotus]]) naghisgot sa mga tawhanong ''transgender'' makadiyot lang. Gihulagway niya ang "sakit sa mga [[Mga Sityanhon|Sityanhon]]" (mahitungod sa [[Enaree]]) nga iyang gipasangil sa pagkawalay mahimo tungod sa pagsakay sa usa ka kabayo nga wala'y mga tikanganan [sa [[mananap]]]. Ang pakisayran ni Hippocrates maayo nga gihisgotan sa mga sinulat nga panambal sa 1500s–1700s. Niadtong 1596, misulat si [[Pierre Petit]] mahitungod sa "sakit nga Sityanhon" isip usa ka natural nga kausaban, apan sa 1700 ka mga magsusulat nag-isip niini nga usa ka "magul-anon" o "singgit-singgit" nga saykayatrikong sakit. Sa sayong bahin sa napuloan-1800, nahibal-an sa mga tawo nga ang pagka-''transgender'' dili gikan sa alinghuna ni Hippocrates bahin niini, apan dili sila sigurado kon pila ang mga tawanong trans didto. Sa sayong bahin sa napuloan-1800, gidawat ang mga tawhanong ''male-to-female'' (MtF) ug ''female-to-male'' (FtM) sa mga [[asilo|asílo]] sa Uropa. Ang labing detalyado nga pag-asoy niining panahona naggikan sa kinabuhi ni [[Chevalier d'Éon]] (1728–1810). Samtang ang ''[[pagpanamit og sukwahi]]'' nahimong labing kaylap sa ulahing bahin sa napuloan-1800, ang mga magsusulat misulay sa pagpatin-aw sa mga ''transgender'' pinaagi sa paghisgot og mga sinugdanan sa pagka-''trans''. Daghang pagtuon gikan sa [[Alemanya]] ug gi-eksport ngadto sa ubang mga kasadpang nasod. Hangtod sa ulahing bahin sa napuloan-1800, ang ''pagpanamit og sukwahi'' nakita sa usa ka pragmatikong kahayag; nag-alagad kini kaniadto nga usa ka satiriko o nagtakuban nga katuyoan. Sa ulahing bahin sa ikanapulog-siyam nga gatosay, ang ''pagpanamit og sukwahi'' ug pagka-''transgender'' nahimong labing delikado alang sa katilingban.<ref name=":3">{{Cite journal|last=Janssen|first=Diederik F.|date=2020-04-21|title=Transgenderism Before Gender: Nosology from the Sixteenth Through Mid-Twentieth Century|journal=Archives of Sexual Behavior|language=en|volume=49|issue=5|pages=1415–1425|doi=10.1007/s10508-020-01715-w|issn=0004-0002|pmid=32319033|s2cid=216073926}}</ref> Misulat si [[William A. Hammond]] og 1882 ka pag-asoy sa mga shaman nga [[:en:Pueblo|Pueblong trans]] (''mujerados''), gitandi sila sa sakit sa mga Sityanhon. Sa ulahing bahin sa napuloan-1700 ug napuloan-1800, ang ubang mga magsusulat nakamatikod nga ang kulturang ''transgender'' kay mikaylap sa mga lumadnong katawhan. Ang mga tagsulat sa teksto wala maghunahuna nga ang lumadnong ''transgender'' nga mga gawi tungod sa hinungdang mga saykayatriko. Ila hinuon silang gisaway sa mga relihiyoso ug moral nga diwa. Ang mga lumad nga pundok nakahatag og daghang pagtuon bahin niini nga hilisgotan, ug tingali ang kadaghanan sa tanang pagtuon hangtod pagkahuman sa [[Ikaduhang Gubat sa Kalibotan]].<ref name=":3" /> Sa ulahing bahin sa napuloan-1800, ang mga kritikal nga pagtuon misugod sa pagtungha sa Alemanya, uban ang mga buhat ni [[Magnus Hirschfeld]]. Niadtong 1910, gimugna ni Magnus Hirschfeld ang lugpong nga "transvestite" aron ihulagway ang mga tawanong ''trans''. Samtang nagkadako ang kasangkaran sa pagtuon bahin niini, nahimo kini nga usa ka labi ka kaylap nga ginagamit nga pulong. Niadtong 1919, iyang gitukod ang ''[[:en:Institut für Sexualwissenschaft|Institut für Sexualwissenschaft]]'' sa Berlin. Bisan kon gilalisan ang kabilin ni Hirscheld, gibag-o niya ang natad sa pagtuon. Naguba ang instituto niini sa dihang ang mga Nazi mikuha og gahom/kusog niadtong tuig 1933. Gisunog usab sa mga Nazi ang panukiduki niini niadtong Mayo 1933 nga pagsunog sa ''balasahon sa Nazi''.<ref>{{Cite web |title=Holocaust Memorial Day Trust {{!}} 6 Mayo 1933: Looting of the Institute of Sexology |url=https://www.hmd.org.uk/resource/6-may-1933-looting-of-the-institute-of-sexology/ |access-date=2022-03-20 |language=en |archive-date=2022-03-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220307055315/https://www.hmd.org.uk/resource/6-may-1933-looting-of-the-institute-of-sexology/ |url-status=live }}</ref> Ang mga hilisgotan sa ''transgender'' wala na kaayo makita sa publiko hangtod pagkahuman sa ''Ikaduhang Gubat sa Kalibotan''. Bisan kon sila mitumaw pag-usab, ang mga magdukiduki mikuha og usa ka labing [[sikolohiyang porensiko|sikolohiya nga porensiko]] nga pamaagi kaysa [[seksolohikal]] nga ilahang ginagamit kaniadto.<ref name=":3" /><ref>{{Cite news|title=WashingtonPost.com: Queer Science: The Use and Abuse of Research into Homosexuality|url=https://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/books/chap1/queerscience.htm|access-date=2022-01-23|newspaper=The Washington Post|archive-date=2017-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20171213181804/http://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/books/chap1/queerscience.htm|url-status=live}}</ref><section end=history /> == Batok sa mga ''trans'' == {{main|Transpobya}} === Ang diskriminasyon sa panarbaho === Ang mga ''transgender'' kasagaran makasinati og diskriminasyon sa trabahoan. Hapit sila makasugat og usa ka mátang sa pagpanghasi o pagmaltrato sa ilang trabahoan. Dugang pa niini, 47% kanila ang nakasinati og pipila ka mátang sa negatibong sangpotanan sa pagpanarbaho tungod kay ''transgender'' sila; naglakip kini sa 44% nga nakapasa alang sa usa ka trabaho, 23% nga gihikawan og promosyon, ug 26% nga gitangtang sa trabaho tungod kay ''transgender'' sila.<ref>{{Cite web|date=2011-06-03|title=Gay and Transgender People Face High Rates of Workplace Discrimination and Harassment|url=https://genprogress.org/gay-and-transgender-people-face-high-rates-of-workplace-discrimination/|access-date=2021-03-23|website=Generation Progress|language=en-US|archive-date=2021-04-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210421133050/https://genprogress.org/gay-and-transgender-people-face-high-rates-of-workplace-discrimination/|url-status=live}}</ref> ==Pamalaod== {{Pagpalapad}} [[File:Laws concerning gender identity-expression by country or territory.svg|thumb|right|261px|'''Mga pamalaod bahin sa ''gender identity-expression'' pinaagi sa mga nasod o teritoryo''' {{legend|#800080|Ligal ang pag-ílis og identity, apan dili kinahanglan og pag-opera}} {{legend|#ff00ffff|Ligal ang pag-ílis og kailhanan, kinahanglan og pag-opera}} {{legend|#FF0000|Dili ligal ang pag-ílis og kailhanan}} {{legend|#CCCCCC|Wala mailhi/Dili maklaro}}]] ==Mga kalihokan== * '''[[:en:International Transgender Day of Visibility|International Transgender Day of Visibility]]''' (Sinugboanon: ''Pangkalibotanong Adlaw sa Pagkadayag sa mga Transgender'') — Usa kini ka tinuigang kapistahan nga mahitabo sa ika-31<ref>{{cite web|title=Nenshi proclaims Trans Day of Visibility|url=http://www.cbc.ca/news/canada/calgary/story/2013/03/31/calgary-trans-day-awareness.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20130404005217/http://www.cbc.ca/news/canada/calgary/story/2013/03/31/calgary-trans-day-awareness.html|archive-date=Abril 4, 2013|access-date=Abril 4, 2013|publisher=Canadian Broadcasting Corporation}}</ref><ref>{{cite web|date=31 Marso 2014|title=Model: Why I came out as transgender|url=http://www.kspr.com/news/nationworld/Model-Why-I-came-out-as-transgender/21051646_25244330|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140403062937/http://www.kspr.com/news/nationworld/Model-Why-I-came-out-as-transgender/21051646_25244330|archive-date=3 Abril 2014|access-date=31 Marso 2014|publisher=KSPR News}}</ref> sa Marso nga gipahinungod sa pagsaulog sa mga ''transgender'' ug pagpataas sa kahibal-an sa diskriminasyon nga giatubang sa mga tawanong ''trans'' sa tibuok kalibotan. Niadtong 2009, ang kapistahan gitukod sa manlalabang ''transgender''<ref>{{cite news|date=27 Marso 2014|title=A time to celebrate|newspaper=The Hamilton Spectator|url=http://www.thespec.com/opinion-story/4432181-a-time-to-celebrate/|url-status=live|access-date=31 Marso 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140403075929/http://www.thespec.com/opinion-story/4432181-a-time-to-celebrate|archive-date=3 Abril 2014}}</ref> gikan sa Michigan nga si Rachel Crandall.<ref>{{cite web|last=Carreras|first=Jessica|title=Transgender Day of Visibility plans erupt locally, nationwide|url=http://www.pridesource.com/article.html?article=34351|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130327152446/http://www.pridesource.com/article.html?article=34351|archive-date=Marso 27, 2013|access-date=Abril 3, 2013|publisher=PrideSource}}</ref> * '''[[:en:Transgender Awareness Week|Transgender Awareness Week]]''' (Sinugboanon: ''Semana/Pitlaw sa Kaamgohan sa mga Transgender'') — Usa kini ka kasaulogan nga sinemana nga paingon ngadto sa ''Adlaw sa Paghandom sa mga Transgender''. Ang katuyoan mao'y pag-panudlo mahitungod sa ''transgender'' ug sa mga tawhanong dili pagpahiuyon sa ilang kinatawhan ug ang mga hilisgotan nga may kalabotan sa ilahang pagbalhin [ngadto's baye o laki] o pagkailhanan.<ref>{{cite web|title=Transgender Awareness Week|url=https://www.glaad.org/transweek|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190403012821/https://www.glaad.org/transweek|archive-date=3 Abril 2019|access-date=3 Abril 2019|publisher=[[GLAAD]]}}</ref> * '''[[:en:Transgender Day of Remembrance|Transgender Day of Remembrance]]''' (Sinugboanon: ''Adlaw sa Paghandom sa mga Transgender'') — Ginapahigayon kini matag tuig sa ika-20 sa Nobiyembre aron handumanan si Rita Hester, kinsang gipatay niadtong Nobiyembre 28, 1998, tungod sa usa ka [[pagdumot nga salaod| pagdumot-saláod]] batok sa mga ''transgender''. Nag-alagad kini og daghang mga katuyoan: * gihinumdoman niini ang tanan nga nabiktima sa mga pagdumot-saláod ug pagpihig, * nagpataas kini og pagkasayod bahin sa mga pagdumot-saláod sa komunidad sa mga 'transgender'', * ug nagpasidungog kini sa mga namatay ug sa ilahang mga kabánay<ref>{{cite web|date=1998-11-28|title=About TDOR at Transgender Day of Remembrance|url=http://www.transgenderdor.org/?page_id=4|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110723151936/http://www.transgenderdor.org/?page_id=4|archive-date=2011-07-23|access-date=2011-07-06|publisher=Transgenderdor.org}}</ref> [[Payl:Existrans 2017 (37146607344).jpg|thumb|Trans March "Existrans" 2017]] * '''[[:en:Trans March|Trans March]]''' — Ang mga katawhan nagpahigayon og mga martsa, protesta, o mga panagtapok alang sa mga katungod sa pagka-''transgender'' sa tibuok kalibotan matag tuig. Ang mga panghitabo sagad mahitabo sa mga lokal nga parada alang sa mga tawanong LGBTQ+. Kini nga mga panghitabo kanunay nga gidumalaha sa komunidad sa mga ''transgender'' aron makatukod ang komunidad, pagsulbad sa [[Tigpanalipod sa tawhanong katungod|mga pakigbisog sa tawhanong katungod]] ug ang pagmugna'g panan-aw.<ref>{{cite web|date=Hunyo 21, 2006|title=Trans March on Friday|url=https://www.ebar.com/news///237069|access-date=10 Hulyo 2020|archive-date=10 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200710225850/https://www.ebar.com/news///237069|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|date=2016-10-19|title=Transgender and Intersex Community Marks 20 Years of Marching in Paris (Video)|url=http://www.advocate.com/world/2016/10/19/transgender-and-intersex-community-marks-20-years-marching-paris-video|access-date=10 Hunyo 2020|website=www.advocate.com|language=en|archive-date=2020-08-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20200808212604/https://www.advocate.com/world/2016/10/19/transgender-and-intersex-community-marks-20-years-marching-paris-video|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Paul|first1=Gallant|date=Hunyo 18, 2009|title=Trans march 'overdue'|newspaper=Toronto Star|url=https://www.thestar.com/news/gta/2009/06/18/trans_march_overdue.html|access-date=11 Hunyo 2020|archive-date=10 Hulyo 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200710225849/https://www.thestar.com/news/gta/2009/06/18/trans_march_overdue.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|date=14 Septiyembre 2019|title=London's first Trans Pride support 'overwhelming'|url=https://www.bbc.com/news/uk-england-london-49700743|access-date=11 Hunyo 2020|website=bbc.com|archive-date=9 Marso 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220309201633/https://www.bbc.com/news/uk-england-london-49700743|url-status=live}}</ref> ==Mga pakisayran== {{Reflist}} ==Mga gulan-ong langkit== * {{Wiktionary-inline}} * {{Commons category-inline}} * {{Wikiquote-inline}} * {{curlie|/Society/Transgendered|Transgendered (sic)}} [[Kategoriya:LGBTQ+]] auompal6otg2265mso592ag0btlft4j 34902323 34902320 2022-07-27T11:01:34Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki {{Italic title}} [[Payl:Transgender Pride flag.svg|thumb|230px|Bangyaw]] [[Payl:Transgender people collage.jpg|thumb|280px|Kahulagwayan sa pipila ka bantogang mga transgender. Wala-pa-tuo gikan sa ibabaw ngadto sa ubos: Si [[Lili Elbe]], [[Laverne Cox]], [[Thomas Beatie]], [[Chaz Bono]], [[Balian Buschbaum]], ug si [[Lynn Conway]].]] Ang usa ka '''transhenero''' kun '''''transender''''' (literal: '''nagbalhin og kinatawhan'''), kasagaran gipamubo isip '''''trans''''' (simbolo: ⚧️), mao kadtong kansang aduna'y [[pagkailhanan sa kinatawhan]] o [[pagpahayag sa kinatawhan|pagpahayag]] nga lahi ra sa pagkahimugso sa ilahang [[sekso]].<ref name="Altilio">{{cite book|last1=Altilio|first1=Terry|url=https://books.google.com/books?id=XS3XJL_RGIgC&pg=PA380|title=Oxford Textbook of Palliative Social Work|last2=Otis-Green|first2=Shirley|publisher=[[Oxford University Press]]|year=2011|isbn=978-0199838271|page=380|access-date=Abril 12, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161201182734/https://books.google.com/books?id=XS3XJL_RGIgC&pg=PA380|archive-date=Disyembre 1, 2016|url-status=live}}</ref><ref name="Forsyth">{{cite book|last1=Forsyth|first1=Craig J.|url=https://books.google.com/books?id=NAjmBQAAQBAJ&pg=PA740|title=Encyclopedia of Social Deviance|last2=Copes|first2=Heith|publisher=[[Sage Publications]]|year=2014|isbn=978-1483364698|page=740|access-date=Abril 12, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161201105833/https://books.google.com/books?id=NAjmBQAAQBAJ&pg=PA740|archive-date=Disyembre 1, 2016|url-status=live}}</ref><ref name="Berg-Weger">{{cite book|last=Berg-Weger|first=Marla|url=https://books.google.com/books?id=Fx7NCwAAQBAJ&pg=PA229|title=Social Work and Social Welfare: An Invitation|publisher=[[Routledge]]|year=2016|isbn=978-1317592020|page=229|access-date=Abril 12, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161201170448/https://books.google.com/books?id=Fx7NCwAAQBAJ&pg=PA229|archive-date=Disyembre 1, 2016|url-status=live}}</ref> Ang ubang mga ''transgender'' ganahan mobalhin gikan sa usa ka kiye ngadto sa lain nga kiye/[[kinatawhan]] mao'y giispong "[[transekswalidad|transekswal]]".<ref name="Bevan">{{cite book |last=Bevan |first=Dana J. |url=https://www.google.co.in/books/edition/The_Psychobiology_of_Transsexualism_and/gvk7BQAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=transsexual&pg=PA42 |title=The Psychobiology of Transsexualism and Transgenderism |date=17 Nobiyembre 2014 |publisher=[[ABC-Clio]]/[[Greenwood Publishing]] |isbn=9781440831270 |location=Santa Barbara, California |page=42 |oclc=1021404840 |access-date=14 Mayo 2022 |archive-date=15 Mayo 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220515150235/https://www.google.co.in/books/edition/The_Psychobiology_of_Transsexualism_and/gvk7BQAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=transsexual&pg=PA42 |url-status=live }}</ref><ref name="Polly">{{cite journal|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21317698/|first1=Ryan|last1=Polly|first2=Julie|last2=Nicole|title=Understanding transsexual patients: culturally sensitive care in emergency nursing practice|journal=[[Advanced Emergency Nursing Journal]]|date=Marso 2011|volume=33 |issue=1 |pages=55–64 |doi=10.1097/TME.0b013e3182080ef4 |pmid=21317698 |s2cid=2481961 |access-date=2022-05-14|archive-date=2022-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20220311010934/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21317698/|url-status=live}}</ref> Ang pulong nga ''transgender'' usahay gihulagway giispong [[ikatulong kinatawhan]], o kondili, gilakip ang mga tawo'ng nahisakop sa ikatulo nga kinatawhan.<ref name="Towle">{{cite book |last1=Stryker |first1=Susan |url=https://www.google.co.in/books/edition/The_Transgender_Studies_Reader/SfqOAQAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=The%20authors%20note%20that,%20increasingly,%20in%20social%20science%20literature,%20the%20term%20%27third%20gender%27%20is%20being%20replaced%20by%20or%20conflated%20with%20the%20newer%20term%20%27transgender&pg=PA666 |title=The Transgender Studies Reader |last2=Whittle |first2=Stephen |last3=Aizura |first3=Aren Z. |date=18 Oktubre 2013 |publisher=New York: [[Routledge]]; Hoboken: [[Taylor & Francis]] |isbn=978-1135398842 |editor1-link=Susan Stryker |page=666 |oclc=1120816658 |author-link=Susan Stryker |author-link2=Stephen Whittle |access-date=14 Mayo 2022 |archive-date=15 Mayo 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220515150259/https://www.google.co.in/books/edition/The_Transgender_Studies_Reader/SfqOAQAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=The+authors+note+that%2C+increasingly%2C+in+social+science+literature%2C+the+term+%27third+gender%27+is+being+replaced+by+or+conflated+with+the+newer+term+%27transgender&pg=PA666 |url-status=live }}</ref><ref name="Chrisler">{{cite book |last1=Chrisler |first1=Joan C. |url=https://www.google.co.in/books/edition/Handbook_of_Gender_Research_in_Psycholog/Xtq0M1f_aIMC?hl=en&gbpv=1&dq=Transgender%20is%20a%20broad%20term%20characterized%20by%20a%20challenge%20of%20traditional%20gender%20roles%20and%20gender%20identity%20[...]%20For%20example,%20some%20cultures%20classify%20transgender%20individuals%20as%20a%20third%20gender,%20thereby%20treating%20this%20phenomenon%20as%20normative&pg=PA486 |title=Handbook of Gender Research in Psychology, Volume 1 |last2=McCreary |first2=Donald R. |date=12 Marso 2010 |publisher=[[Springer Publishing]] |isbn=9781441914651 |location=New York; London |page=486 |oclc=647897357 |access-date=14 Mayo 2022 |archive-date=15 Mayo 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220515150234/https://www.google.co.in/books/edition/Handbook_of_Gender_Research_in_Psycholog/Xtq0M1f_aIMC?hl=en&gbpv=1&dq=Transgender+is+a+broad+term+characterized+by+a+challenge+of+traditional+gender+roles+and+gender+identity+%5B...%5D+For+example%2C+some+cultures+classify+transgender+individuals+as+a+third+gender%2C+thereby+treating+this+phenomenon+as+normative&pg=PA486 |url-status=live }}</ref> Mahimong usab gamiton sa pagtumbok sa mga tawanong naga-''[[Pagpanamit og sukwahi|cross-dress]]''.<ref name="ReisnerEtAl">{{cite journal |last1=Reisner |first1=S. L. |last2=Conron |first2=K. |last3=Scout |first3=N. |last4=Mimiaga |first4=M. J. |last5=Haneuse |first5=S. |last6=Austin |first6=S. B. |date=13 Marso 2014 |title=Comparing In-Person and Online Survey Respondents in the U.S. National Transgender Discrimination Survey: Implications for Transgender Health Research |url=https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/lgbt.2013.0018 |journal=[[LGBT Health (journal)|LGBT Health]] |volume=1 |issue=2 |pages=98–106 |doi=10.1089/lgbt.2013.0018 |pmid=26789619 |access-date=14 Mayo 2022 |archive-date=23 Oktubre 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211023070532/https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/lgbt.2013.0018 |url-status=live }}</ref> Ang pagka-''transgender'' dili susama sa [[oryentasyong sekswal]].<ref>{{cite web |author=<!--staff writers--> |title=Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender Health: Transgender Persons |url=https://www.cdc.gov/lgbthealth/transgender.htm |date=September 29, 2020 |website=CDC |publisher=U.S. Department of Health and Human Services |access-date=21 Nobiyembre 2020 |archive-date=18 Pebrero 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210218143833/https://www.cdc.gov/lgbthealth/transgender.htm |url-status=live }}</ref> Ang katawhang ''transgender'' mahimong mailhan nga isip [[heterosekswalidad|heterosekswal]], [[homosekswalidad|homosekswal]] ([[bayot]] o [[lesbiyana]]), [[Bisekswalidad|bisekswal]], o mahimong mobalibad sa pag-label sa ilang oryentasyong sekswal. Ang kaatbang sa ''transgender'' mao ang ''[[sisgender]]'', nga nagahulagway sa mga tawo kansang ''identidad'' nga tugma sa ilahang gihimugso nga sekso.<ref>{{Cite web|last=Blank|first=Paula|date=2014-09-24|title=Will the Word "Cisgender" Ever Go Mainstream?|url=https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2014/09/cisgenders-linguistic-uphill-battle/380342/|access-date=2021-08-14|website=The Atlantic|language=en|archive-date=2018-05-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20180513081542/https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2014/09/cisgenders-linguistic-uphill-battle/380342/|url-status=live}}</ref> Ang mga ''transgender'' usahay mobati nga ang sulod sa ilahang mga lawas dili susama sa gawas sa ilahang mga lawas. Kini nga pagbati ginatawag og ''transgender congruence'' (ang pagkauyonan sa trans).<ref name="10.1177/0361684312442161">{{cite journal |last1=Kozee |first1=H. B. |last2=Tylka |first2=T. L. |last3=Bauerband |first3=L. A. |year=2012 |title=Measuring transgender individuals' comfort with gender identity and appearance: Development and validation of the Transgender Congruence Scale |url=https://semanticscholar.org/paper/f2bf1550e882125f22f7b182b383d249ab05c7ac |url-status=live |journal=[[Psychology of Women Quarterly]] |publisher=[[SAGE Publications]] |volume=36 |issue=2 |pages=179–196 |doi=10.1177/0361684312442161 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210305072601/https://www.semanticscholar.org/paper/Measuring-Transgender-Individuals%E2%80%99-Comfort-With-and-Kozee-Tylka/f2bf1550e882125f22f7b182b383d249ab05c7ac |archive-date=2021-03-05 |access-date=2019-11-27 |s2cid=10564167}}</ref> Daghang mga ''transgender'' ang nakasinati og ''[[disporiya sa kinatawhan]]'', ug ang uban nangita'g panambal nga medikal sama sa ''[[panambal sa pagpuli og hormone]]'', ''[[siruhiyang pagbag-o og sekso]]'', o ''[[sayko-panambal]]''. Dili tanang mga ''transgender'' nga ganahan magílis sa ilahang mga lawas.<ref name="Maizes">{{cite book|last1=Maizes|first1=Victoria|first2=Tieraona|last2=Low Dog|title=Integrative Women's Health|date=19 Nobiyembre 2015|isbn=978-0190214807|page=745|publisher=[[Oxford University Press]]}}</ref> Dili sila makainom og ''hormone'' tungod kay dili sila makabayad niini o wala'y danghang [[kwarta|salapi]].<ref name="Maizes"/><ref>{{cite web|date=1 May 2009|title=Understanding Transgender People FAQ|url=http://www.transequality.org/issues/resources/understanding-transgender-people-faq|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160422081846/http://www.transequality.org/issues/resources/understanding-transgender-people-faq|archive-date=22 Abril 2016|access-date=20 Abril 2016|website=National Center for Transgender Equality}}</ref> Daghang mga ''transgender'' ang wala giabiabi sa ilang trabaho,<ref>{{cite journal|last1=Lombardi|first1=Emilia L.|last2=Anne Wilchins|first2=Riki|last3=Priesing|first3=Dana|last4=Malouf|first4=Diana|date=Oktubre 2008|title=Gender Violence: Transgender Experiences with Violence and Discrimination|journal=Journal of Homosexuality|volume=42|issue=1|pages=89–101|doi=10.1300/J082v42n01_05|pmid=11991568|s2cid=34886642}}</ref> ug kon mogamit sila sa publikong banyo,<ref name="GLAAD-public-services">{{cite web |website=Gay and Lesbian Alliance Against Defamation |url=http://glaadblog.org/2011/02/04/groundbreaking-report-reflects-persistent-discrimination-against-transgender-community/ |title=Groundbreaking Report Reflects Persistent Discrimination Against Transgender Community |date=Pebrero 4, 2011 |access-date=Disyembre 14, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110803205502/http://glaadblog.org/2011/02/04/groundbreaking-report-reflects-persistent-discrimination-against-transgender-community/ |archive-date=Agosto 3, 2011}}</ref> ug dili usab makakuha og serbisyong medikal gikan sa mga magtatambal ug mga nars.<ref>{{cite journal|last1=Bradford|first1=Judith|last2=Reisner|first2=Sari L.|last3=Honnold|first3=Julie A.|last4=Xavier|first4=Jessica|date=2013|title=Experiences of Transgender-Related Discrimination and Implications for Health: Results From the Virginia Transgender Health Initiative Study|journal=American Journal of Public Health|volume=103|issue=10|pages=1820–1829|doi=10.2105/AJPH.2012.300796|pmc=3780721|pmid=23153142}}</ref> Sa pipila ka mga nasod o dapit, wala'y pamalaod nga manalipod alang sa mga tawhanong ''transgender'' (ilabina sa mga Arabong Nasod).<ref name="Whittle, Stephen 2002">{{cite book | last=Whittle | first=Stephen | title=Respect and equality : transsexual and transgender rights | url=https://archive.org/details/respectequalityt0000whit | publisher=Cavendish Pub | publication-place=London Portland, OR | year=2002 | isbn=978-1-85941-743-0 | oclc=810082841 | page=}}</ref> == Kaagi o kasaysayan == Dugay na ang mga tawhanong ''transgender'' sa palibot/kalibotan sukad pa sa karaang mga panahon. Gidawat sila sa ubang mga [[katilingban]], ug ang uban wala.<ref name=":2">{{Cite web|title=The Trans History You Weren't Taught in Schools|url=https://www.yesmagazine.org/social-justice/2021/06/07/trans-history-gender-diversity|access-date=2022-01-23|website=YES! Magazine|language=en-US|archive-date=2022-01-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20220123215909/https://www.yesmagazine.org/social-justice/2021/06/07/trans-history-gender-diversity|url-status=live}}</ref> Lisod ang pagsubay sa kaagi sa katawhang ''transgender'' tungod kay ang modernong alinghuna sa pagka-''transgender'' wala naugmad hangtod sa tunga-tunga sa napuloan-1900. Ang makasaysayanong pagsabot sa usa ka hilisgotan kay ubos sa modernong mga prinsipyo ug kasagarang gitan-aw pinaagi sa lente nga panambal hangtod sa ulahing bahin sa napuloan-1900.<ref name=":3" /> <section begin="history" />Ang karaang Griyego nga si [[Hippocrates]] (mihubad sa sinulat ni [[Herodotus]]) naghisgot sa mga tawhanong ''transgender'' makadiyot lang. Gihulagway niya ang "sakit sa mga [[Mga Sityanhon|Sityanhon]]" (mahitungod sa [[Enaree]]) nga iyang gipasangil sa pagkawalay mahimo tungod sa pagsakay sa usa ka kabayo nga wala'y mga tikanganan [sa [[mananap]]]. Ang pakisayran ni Hippocrates maayo nga gihisgotan sa mga sinulat nga panambal sa 1500s–1700s. Niadtong 1596, misulat si [[Pierre Petit]] mahitungod sa "sakit nga Sityanhon" isip usa ka natural nga kausaban, apan sa 1700 ka mga magsusulat nag-isip niini nga usa ka "magul-anon" o "singgit-singgit" nga saykayatrikong sakit. Sa sayong bahin sa napuloan-1800, nahibal-an sa mga tawo nga ang pagka-''transgender'' dili gikan sa alinghuna ni Hippocrates bahin niini, apan dili sila sigurado kon pila ang mga tawanong trans didto. Sa sayong bahin sa napuloan-1800, gidawat ang mga tawhanong ''male-to-female'' (MtF) ug ''female-to-male'' (FtM) sa mga [[asilo|asílo]] sa Uropa. Ang labing detalyado nga pag-asoy niining panahona naggikan sa kinabuhi ni [[Chevalier d'Éon]] (1728–1810). Samtang ang ''[[pagpanamit og sukwahi]]'' nahimong labing kaylap sa ulahing bahin sa napuloan-1800, ang mga magsusulat misulay sa pagpatin-aw sa mga ''transgender'' pinaagi sa paghisgot og mga sinugdanan sa pagka-''trans''. Daghang pagtuon gikan sa [[Alemanya]] ug gi-eksport ngadto sa ubang mga kasadpang nasod. Hangtod sa ulahing bahin sa napuloan-1800, ang ''pagpanamit og sukwahi'' nakita sa usa ka pragmatikong kahayag; nag-alagad kini kaniadto nga usa ka satiriko o nagtakuban nga katuyoan. Sa ulahing bahin sa ikanapulog-siyam nga gatosay, ang ''pagpanamit og sukwahi'' ug pagka-''transgender'' nahimong labing delikado alang sa katilingban.<ref name=":3">{{Cite journal|last=Janssen|first=Diederik F.|date=2020-04-21|title=Transgenderism Before Gender: Nosology from the Sixteenth Through Mid-Twentieth Century|journal=Archives of Sexual Behavior|language=en|volume=49|issue=5|pages=1415–1425|doi=10.1007/s10508-020-01715-w|issn=0004-0002|pmid=32319033|s2cid=216073926}}</ref> Misulat si [[William A. Hammond]] og 1882 ka pag-asoy sa mga shaman nga [[:en:Pueblo|Pueblong trans]] (''mujerados''), gitandi sila sa sakit sa mga Sityanhon. Sa ulahing bahin sa napuloan-1700 ug napuloan-1800, ang ubang mga magsusulat nakamatikod nga ang kulturang ''transgender'' kay mikaylap sa mga lumadnong katawhan. Ang mga tagsulat sa teksto wala maghunahuna nga ang lumadnong ''transgender'' nga mga gawi tungod sa hinungdang mga saykayatriko. Ila hinuon silang gisaway sa mga relihiyoso ug moral nga diwa. Ang mga lumad nga pundok nakahatag og daghang pagtuon bahin niini nga hilisgotan, ug tingali ang kadaghanan sa tanang pagtuon hangtod pagkahuman sa [[Ikaduhang Gubat sa Kalibotan]].<ref name=":3" /> Sa ulahing bahin sa napuloan-1800, ang mga kritikal nga pagtuon misugod sa pagtungha sa Alemanya, uban ang mga buhat ni [[Magnus Hirschfeld]]. Niadtong 1910, gimugna ni Magnus Hirschfeld ang lugpong nga "transvestite" aron ihulagway ang mga tawanong ''trans''. Samtang nagkadako ang kasangkaran sa pagtuon bahin niini, nahimo kini nga usa ka labi ka kaylap nga ginagamit nga pulong. Niadtong 1919, iyang gitukod ang ''[[:en:Institut für Sexualwissenschaft|Institut für Sexualwissenschaft]]'' sa Berlin. Bisan kon gilalisan ang kabilin ni Hirscheld, gibag-o niya ang natad sa pagtuon. Naguba ang instituto niini sa dihang ang mga Nazi mikuha og gahom/kusog niadtong tuig 1933. Gisunog usab sa mga Nazi ang panukiduki niini niadtong Mayo 1933 nga pagsunog sa ''balasahon sa Nazi''.<ref>{{Cite web |title=Holocaust Memorial Day Trust {{!}} 6 Mayo 1933: Looting of the Institute of Sexology |url=https://www.hmd.org.uk/resource/6-may-1933-looting-of-the-institute-of-sexology/ |access-date=2022-03-20 |language=en |archive-date=2022-03-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220307055315/https://www.hmd.org.uk/resource/6-may-1933-looting-of-the-institute-of-sexology/ |url-status=live }}</ref> Ang mga hilisgotan sa ''transgender'' wala na kaayo makita sa publiko hangtod pagkahuman sa ''Ikaduhang Gubat sa Kalibotan''. Bisan kon sila mitumaw pag-usab, ang mga magdukiduki mikuha og usa ka labing [[sikolohiyang porensiko|sikolohiya nga porensiko]] nga pamaagi kaysa [[seksolohikal]] nga ilahang ginagamit kaniadto.<ref name=":3" /><ref>{{Cite news|title=WashingtonPost.com: Queer Science: The Use and Abuse of Research into Homosexuality|url=https://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/books/chap1/queerscience.htm|access-date=2022-01-23|newspaper=The Washington Post|archive-date=2017-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20171213181804/http://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/books/chap1/queerscience.htm|url-status=live}}</ref><section end=history /> == Batok sa mga ''trans'' == {{main|Transpobya}} === Ang diskriminasyon sa panarbaho === Ang mga ''transgender'' kasagaran makasinati og diskriminasyon sa trabahoan. Hapit sila makasugat og usa ka mátang sa pagpanghasi o pagmaltrato sa ilang trabahoan. Dugang pa niini, 47% kanila ang nakasinati og pipila ka mátang sa negatibong sangpotanan sa pagpanarbaho tungod kay ''transgender'' sila; naglakip kini sa 44% nga nakapasa alang sa usa ka trabaho, 23% nga gihikawan og promosyon, ug 26% nga gitangtang sa trabaho tungod kay ''transgender'' sila.<ref>{{Cite web|date=2011-06-03|title=Gay and Transgender People Face High Rates of Workplace Discrimination and Harassment|url=https://genprogress.org/gay-and-transgender-people-face-high-rates-of-workplace-discrimination/|access-date=2021-03-23|website=Generation Progress|language=en-US|archive-date=2021-04-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210421133050/https://genprogress.org/gay-and-transgender-people-face-high-rates-of-workplace-discrimination/|url-status=live}}</ref> ==Pamalaod== {{Pagpalapad}} [[File:Laws concerning gender identity-expression by country or territory.svg|thumb|right|261px|'''Mga pamalaod bahin sa ''gender identity-expression'' pinaagi sa mga nasod o teritoryo''' {{legend|#800080|Ligal ang pag-ílis og identity, apan dili kinahanglan og pag-opera}} {{legend|#ff00ffff|Ligal ang pag-ílis og kailhanan, kinahanglan og pag-opera}} {{legend|#FF0000|Dili ligal ang pag-ílis og kailhanan}} {{legend|#CCCCCC|Wala mailhi/Dili maklaro}}]] ==Mga kalihokan== * '''[[:en:International Transgender Day of Visibility|International Transgender Day of Visibility]]''' (Sinugboanon: ''Pangkalibotanong Adlaw sa Pagkadayag sa mga Transgender'') — Usa kini ka tinuigang kapistahan nga mahitabo sa ika-31<ref>{{cite web|title=Nenshi proclaims Trans Day of Visibility|url=http://www.cbc.ca/news/canada/calgary/story/2013/03/31/calgary-trans-day-awareness.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20130404005217/http://www.cbc.ca/news/canada/calgary/story/2013/03/31/calgary-trans-day-awareness.html|archive-date=Abril 4, 2013|access-date=Abril 4, 2013|publisher=Canadian Broadcasting Corporation}}</ref><ref>{{cite web|date=31 Marso 2014|title=Model: Why I came out as transgender|url=http://www.kspr.com/news/nationworld/Model-Why-I-came-out-as-transgender/21051646_25244330|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140403062937/http://www.kspr.com/news/nationworld/Model-Why-I-came-out-as-transgender/21051646_25244330|archive-date=3 Abril 2014|access-date=31 Marso 2014|publisher=KSPR News}}</ref> sa Marso nga gipahinungod sa pagsaulog sa mga ''transgender'' ug pagpataas sa kahibal-an sa diskriminasyon nga giatubang sa mga tawanong ''trans'' sa tibuok kalibotan. Niadtong 2009, ang kapistahan gitukod sa manlalabang ''transgender''<ref>{{cite news|date=27 Marso 2014|title=A time to celebrate|newspaper=The Hamilton Spectator|url=http://www.thespec.com/opinion-story/4432181-a-time-to-celebrate/|url-status=live|access-date=31 Marso 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140403075929/http://www.thespec.com/opinion-story/4432181-a-time-to-celebrate|archive-date=3 Abril 2014}}</ref> gikan sa Michigan nga si Rachel Crandall.<ref>{{cite web|last=Carreras|first=Jessica|title=Transgender Day of Visibility plans erupt locally, nationwide|url=http://www.pridesource.com/article.html?article=34351|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130327152446/http://www.pridesource.com/article.html?article=34351|archive-date=Marso 27, 2013|access-date=Abril 3, 2013|publisher=PrideSource}}</ref> * '''[[:en:Transgender Awareness Week|Transgender Awareness Week]]''' (Sinugboanon: ''Semana/Pitlaw sa Kaamgohan sa mga Transgender'') — Usa kini ka kasaulogan nga sinemana nga paingon ngadto sa ''Adlaw sa Paghandom sa mga Transgender''. Ang katuyoan mao'y pag-panudlo mahitungod sa ''transgender'' ug sa mga tawhanong dili pagpahiuyon sa ilang kinatawhan ug ang mga hilisgotan nga may kalabotan sa ilahang pagbalhin [ngadto's baye o laki] o pagkailhanan.<ref>{{cite web|title=Transgender Awareness Week|url=https://www.glaad.org/transweek|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190403012821/https://www.glaad.org/transweek|archive-date=3 Abril 2019|access-date=3 Abril 2019|publisher=[[GLAAD]]}}</ref> * '''[[:en:Transgender Day of Remembrance|Transgender Day of Remembrance]]''' (Sinugboanon: ''Adlaw sa Paghandom sa mga Transgender'') — Ginapahigayon kini matag tuig sa ika-20 sa Nobiyembre aron handumanan si Rita Hester, kinsang gipatay niadtong Nobiyembre 28, 1998, tungod sa usa ka [[pagdumot nga salaod| pagdumot-saláod]] batok sa mga ''transgender''. Nag-alagad kini og daghang mga katuyoan: * gihinumdoman niini ang tanan nga nabiktima sa mga pagdumot-saláod ug pagpihig, * nagpataas kini og pagkasayod bahin sa mga pagdumot-saláod sa komunidad sa mga 'transgender'', * ug nagpasidungog kini sa mga namatay ug sa ilahang mga kabánay<ref>{{cite web|date=1998-11-28|title=About TDOR at Transgender Day of Remembrance|url=http://www.transgenderdor.org/?page_id=4|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110723151936/http://www.transgenderdor.org/?page_id=4|archive-date=2011-07-23|access-date=2011-07-06|publisher=Transgenderdor.org}}</ref> [[Payl:Existrans 2017 (37146607344).jpg|thumb|Trans March "Existrans" 2017]] * '''[[:en:Trans March|Trans March]]''' — Ang mga katawhan nagpahigayon og mga martsa, protesta, o mga panagtapok alang sa mga katungod sa pagka-''transgender'' sa tibuok kalibotan matag tuig. Ang mga panghitabo sagad mahitabo sa mga lokal nga parada alang sa mga tawanong LGBTQ+. Kini nga mga panghitabo kanunay nga gidumalaha sa komunidad sa mga ''transgender'' aron makatukod ang komunidad, pagsulbad sa [[Tigpanalipod sa tawhanong katungod|mga pakigbisog sa tawhanong katungod]] ug ang pagmugna'g panan-aw.<ref>{{cite web|date=Hunyo 21, 2006|title=Trans March on Friday|url=https://www.ebar.com/news///237069|access-date=10 Hulyo 2020|archive-date=10 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200710225850/https://www.ebar.com/news///237069|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|date=2016-10-19|title=Transgender and Intersex Community Marks 20 Years of Marching in Paris (Video)|url=http://www.advocate.com/world/2016/10/19/transgender-and-intersex-community-marks-20-years-marching-paris-video|access-date=10 Hunyo 2020|website=www.advocate.com|language=en|archive-date=2020-08-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20200808212604/https://www.advocate.com/world/2016/10/19/transgender-and-intersex-community-marks-20-years-marching-paris-video|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Paul|first1=Gallant|date=Hunyo 18, 2009|title=Trans march 'overdue'|newspaper=Toronto Star|url=https://www.thestar.com/news/gta/2009/06/18/trans_march_overdue.html|access-date=11 Hunyo 2020|archive-date=10 Hulyo 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200710225849/https://www.thestar.com/news/gta/2009/06/18/trans_march_overdue.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|date=14 Septiyembre 2019|title=London's first Trans Pride support 'overwhelming'|url=https://www.bbc.com/news/uk-england-london-49700743|access-date=11 Hunyo 2020|website=bbc.com|archive-date=9 Marso 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220309201633/https://www.bbc.com/news/uk-england-london-49700743|url-status=live}}</ref> ==Mga pakisayran== {{Reflist}} ==Mga sumpay sa gawas== * {{Wiktionary-inline}} * {{Commons category-inline}} * {{Wikiquote-inline}} * {{curlie|/Society/Transgendered|Transgendered (sic)}} [[Kategoriya:LGBTQ+]] apiwpaxsp9gk8ymyftndksll3mc596c 0 11338540 34902296 34900278 2022-07-27T06:56:20Z Spilltea 82176 Spilltea moved page [[Kiye]] to [[Sekso]] over redirect wikitext text/x-wiki Ang '''sekso''' o '''kiye''' mao'y usa ka mátang sa pagsanay nga komon taliwala sa buhing mga butang. Ang sekso ginagamit sa mga [[tanom]] ug mga [[mananap]], ug usab sa [[abungawg-uhong|uhong]] ug lain-laing mga organismo nga may usa ka selula. Kasagaran nagkinahanglan kini og duha ka indibidwal nga lahi og sekso gikan sa samang mga espisye. Naglihok kini pinaagi sa paghiusa og mga ''gene'' gikan sa labaw sa usa ka tinubdan. {{Saha}} [[Kategoriya:Sekswalidad]] 5u4yjrovkacs0hjvircarx2idfwge6t 34902298 34902296 2022-07-27T06:56:39Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki Ang '''kiye''' kun '''sekso''' mao'y usa ka mátang sa pagsanay nga komon taliwala sa buhing mga butang. Ang sekso ginagamit sa mga [[tanom]] ug mga [[mananap]], ug usab sa [[abungawg-uhong|uhong]] ug lain-laing mga organismo nga may usa ka selula. Kasagaran nagkinahanglan kini og duha ka indibidwal nga lahi og sekso gikan sa samang mga espisye. Naglihok kini pinaagi sa paghiusa og mga ''gene'' gikan sa labaw sa usa ka tinubdan. {{Saha}} [[Kategoriya:Sekswalidad]] 90etag2qjaqf6tloay3n8yyocgpt7g6 0 11338820 34902272 2022-07-26T12:46:16Z Aliwal2012 13336 Aliwal2012 moved page [[Muldersdriftseloop]] to [[Muldersdrift]]: Ginganlan kini nga lugar og Muldersdrift, dili Muldersdriftseloop (kana usa ka suba) wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Muldersdrift]] mahbrfnjsfdisc6v0ioy1r7r32j6u7r 0 11338821 34902287 2022-07-26T22:21:08Z Spilltea 82176 Created page with "{{Italic title}} [[Payl:Non-binary enby pride flag.svg|thumb|Bangyaw]] Ang usa ka '''''non-binary''''' (literal: '''dili mapihigong kinatawhan'''; nailhan usab og '''''genderqueer'''''<ref>{{cite book|title=North American Lexicon of Transgender Terms|year=2006|isbn=978-1-879194-62-5|editor-last=Usher|editor-first=Raven|location=[[San Francisco]]|oclc=184841392}}</ref>) mao ang bisan unsa nga [[kinatawhan]] nga dili giisipong [[laki]] o [[baye]]. Ang usa ka tawo nga ''non..." wikitext text/x-wiki {{Italic title}} [[Payl:Non-binary enby pride flag.svg|thumb|Bangyaw]] Ang usa ka '''''non-binary''''' (literal: '''dili mapihigong kinatawhan'''; nailhan usab og '''''genderqueer'''''<ref>{{cite book|title=North American Lexicon of Transgender Terms|year=2006|isbn=978-1-879194-62-5|editor-last=Usher|editor-first=Raven|location=[[San Francisco]]|oclc=184841392}}</ref>) mao ang bisan unsa nga [[kinatawhan]] nga dili giisipong [[laki]] o [[baye]]. Ang usa ka tawo nga ''non-binary'' mahimong mailhan isip ''[[transgender]]''. Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' nakasinati og [[disporiya sa kinatawhan]] o wala mahimutang usab sa ilahang kaugalingong kinatawhan o [[sekso]]. Ang panglantaw sa katilingban nga aduna'y duha lamang ka kinatawhan (lalaki ug babaye) mao'y mapihigon. Bisan pa ang '''non-binary''' usa ka kinatawhan nga dili kabahin niining duha. Ang [[pagkailhanan sa kinatawhan]] kay lahi ra sa oryentasyong [[oryentasyong sekswal|sekswal]] o [[oryentasyong romantiko|romantiko]]<ref name="glaad_transgender">{{cite web|title=Transgender Glossary of Terms|url=http://www.glaad.org/reference/transgender|access-date=25 Mayo 2011|work=GLAAD Media Reference Guide|publisher=[[Gay & Lesbian Alliance Against Defamation]]}}</ref> ug ang mga mga tawhanong ''non-binary'' aduna'y lain-laing mga sekswalidad, sama sa gibuhat sa mga ''[[transgender]]'' ug ''[[sisgender]]''.<ref>{{cite book|title=Transgender History|url=https://archive.org/details/transgenderhisto0000stry_o1w1|last=Stryker|first=Susan|publisher=[[Seal Press]]|year=2008|isbn=978-1-58005-224-5|location=[[Berkeley, California|Berkeley]]|oclc=183914566|author-link=Susan Stryker}}</ref> Ang mga pananglitan sa ''non-binary'' naglakip ang ''[[agender]]'', ''[[bigender]]'', ug ''[[genderfluid]]''. ==Mga pulingan ug mga ulohan sa tawo== Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' mahimong mogamit og mga pulong nga wala'y gidapigang kinatawhan (o ''gender-neutral'') sa paghubit sa ilahang kaugalingon. Ang [[pulingan]] sa pinulongang [[Iningles]], daghang mga tawhanong ''non-binary'' ang ganahan tawgon og  “[[:simple:They|They/Them]]” kaysa “[[:simple:She|She/Her]]” o “[[:simple:He|He/Him]]”.<ref>{{Cite web|date=2020-11-07|title=Gender Census 2020: Worldwide Report|url=https://gendercensus.com/results/2020-worldwide/|access-date=2021-04-07|website=Gender Census|language=en-GB}}</ref> Ang pormal sa ulohan nga wala'y gidapigang kinatawhan, nga ginagamit sagad kaysa "Mr." o "Ms." mao ang "Mx.", nga gilitok og "mix" o "mux".<ref>{{Cite news|last=Henry|first=Robin|title=Now pick Mr, Mrs, Miss, Ms . . . or Mx for no specific gender|language=en|url=https://www.thetimes.co.uk/article/now-pick-mr-mrs-miss-ms-or-mx-for-no-specific-gender-t2rb5bh62rs|access-date=2021-04-07|issn=0140-0460}}</ref><ref>{{Cite web|title=A Gender-Neutral Honorific|url=https://www.merriam-webster.com/words-at-play/mx-gender-neutral-title|access-date=2021-04-07|website=www.merriam-webster.com|language=en}}</ref> ==Mga pakisayran== {{reflist}} {{saha}} [[Kategoriya:LGBTQ+]] c2dfbfinvvao38f06mlpfzw2376hkkk 34902288 34902287 2022-07-26T22:23:20Z Spilltea 82176 /* Tan-awa usab */ wikitext text/x-wiki {{Italic title}} [[Payl:Non-binary enby pride flag.svg|thumb|Bangyaw]] Ang usa ka '''''non-binary''''' (literal: '''dili mapihigong kinatawhan'''; nailhan usab og '''''genderqueer'''''<ref>{{cite book|title=North American Lexicon of Transgender Terms|year=2006|isbn=978-1-879194-62-5|editor-last=Usher|editor-first=Raven|location=[[San Francisco]]|oclc=184841392}}</ref>) mao ang bisan unsa nga [[kinatawhan]] nga dili giisipong [[laki]] o [[baye]]. Ang usa ka tawo nga ''non-binary'' mahimong mailhan isip ''[[transgender]]''. Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' nakasinati og [[disporiya sa kinatawhan]] o wala mahimutang usab sa ilahang kaugalingong kinatawhan o [[sekso]]. Ang panglantaw sa katilingban nga aduna'y duha lamang ka kinatawhan (lalaki ug babaye) mao'y mapihigon. Bisan pa ang '''non-binary''' usa ka kinatawhan nga dili kabahin niining duha. Ang [[pagkailhanan sa kinatawhan]] kay lahi ra sa oryentasyong [[oryentasyong sekswal|sekswal]] o [[oryentasyong romantiko|romantiko]]<ref name="glaad_transgender">{{cite web|title=Transgender Glossary of Terms|url=http://www.glaad.org/reference/transgender|access-date=25 Mayo 2011|work=GLAAD Media Reference Guide|publisher=[[Gay & Lesbian Alliance Against Defamation]]}}</ref> ug ang mga mga tawhanong ''non-binary'' aduna'y lain-laing mga sekswalidad, sama sa gibuhat sa mga ''[[transgender]]'' ug ''[[sisgender]]''.<ref>{{cite book|title=Transgender History|url=https://archive.org/details/transgenderhisto0000stry_o1w1|last=Stryker|first=Susan|publisher=[[Seal Press]]|year=2008|isbn=978-1-58005-224-5|location=[[Berkeley, California|Berkeley]]|oclc=183914566|author-link=Susan Stryker}}</ref> Ang mga pananglitan sa ''non-binary'' naglakip ang ''[[agender]]'', ''[[bigender]]'', ug ''[[genderfluid]]''. ==Mga pulingan ug mga ulohan sa tawo== Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' mahimong mogamit og mga pulong nga wala'y gidapigang kinatawhan (o ''gender-neutral'') sa paghubit sa ilahang kaugalingon. Ang [[pulingan]] sa pinulongang [[Iningles]], daghang mga tawhanong ''non-binary'' ang ganahan tawgon og  “[[:simple:They|They/Them]]” kaysa “[[:simple:She|She/Her]]” o “[[:simple:He|He/Him]]”.<ref>{{Cite web|date=2020-11-07|title=Gender Census 2020: Worldwide Report|url=https://gendercensus.com/results/2020-worldwide/|access-date=2021-04-07|website=Gender Census|language=en-GB}}</ref> Ang pormal sa ulohan nga wala'y gidapigang kinatawhan, nga ginagamit sagad kaysa "Mr." o "Ms." mao ang "Mx.", nga gilitok og "mix" o "mux".<ref>{{Cite news|last=Henry|first=Robin|title=Now pick Mr, Mrs, Miss, Ms . . . or Mx for no specific gender|language=en|url=https://www.thetimes.co.uk/article/now-pick-mr-mrs-miss-ms-or-mx-for-no-specific-gender-t2rb5bh62rs|access-date=2021-04-07|issn=0140-0460}}</ref><ref>{{Cite web|title=A Gender-Neutral Honorific|url=https://www.merriam-webster.com/words-at-play/mx-gender-neutral-title|access-date=2021-04-07|website=www.merriam-webster.com|language=en}}</ref> ==Tan-awa usab== * [[Ikatulong kinatawhan]] ** [[Bayot]] – ang katumbas niini ==Mga pakisayran== {{reflist}} {{saha}} [[Kategoriya:LGBTQ+]] 4juy0pda7jk9zoptvqmf64hdyepuvjs 34902289 34902288 2022-07-26T22:34:57Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki {{Italic title}} [[Payl:Non-binary enby pride flag.svg|thumb|Bangyaw]] Ang '''''non-binary''''' (literal: '''dili mapihigong kinatawhan'''; nailhan usab og '''''genderqueer'''''<ref>{{cite book|title=North American Lexicon of Transgender Terms|year=2006|isbn=978-1-879194-62-5|editor-last=Usher|editor-first=Raven|location=[[San Francisco]]|oclc=184841392}}</ref>) mao'y usa ka tawo nga may bisan unsa'ng [[kinatawhan]] nga dili giisipong [[laki]] o [[baye]]. Ang usa ka tawo nga ''non-binary'' mahimong mailhan isip ''[[transgender]]''. Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' nakasinati og [[disporiya sa kinatawhan]] o wala mahimutang usab sa ilahang kaugalingong kinatawhan o [[sekso]]. Ang panglantaw sa katilingban nga aduna'y duha lamang ka kinatawhan (lalaki ug babaye) mao'y mapihigon. Bisan pa ang '''non-binary''' usa ka kinatawhan nga dili kabahin niining duha. Ang [[pagkailhanan sa kinatawhan]] kay lahi ra sa oryentasyong [[oryentasyong sekswal|sekswal]] o [[oryentasyong romantiko|romantiko]]<ref name="glaad_transgender">{{cite web|title=Transgender Glossary of Terms|url=http://www.glaad.org/reference/transgender|access-date=25 Mayo 2011|work=GLAAD Media Reference Guide|publisher=[[Gay & Lesbian Alliance Against Defamation]]}}</ref> ug ang mga mga tawhanong ''non-binary'' aduna'y lain-laing mga sekswalidad, sama sa gibuhat sa mga ''[[transgender]]'' ug ''[[sisgender]]''.<ref>{{cite book|title=Transgender History|url=https://archive.org/details/transgenderhisto0000stry_o1w1|last=Stryker|first=Susan|publisher=[[Seal Press]]|year=2008|isbn=978-1-58005-224-5|location=[[Berkeley, California|Berkeley]]|oclc=183914566|author-link=Susan Stryker}}</ref> Ang mga pananglitan sa ''non-binary'' naglakip ang ''[[agender]]'', ''[[bigender]]'', ug ''[[genderfluid]]''. ==Mga pulingan ug mga ulohan sa tawo== Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' mahimong mogamit og mga pulong nga wala'y gidapigang kinatawhan (o ''gender-neutral'') sa paghubit sa ilahang kaugalingon. Ang [[pulingan]] sa pinulongang [[Iningles]], daghang mga tawhanong ''non-binary'' ang ganahan tawgon og  “[[:simple:They|They/Them]]” kaysa “[[:simple:She|She/Her]]” o “[[:simple:He|He/Him]]”.<ref>{{Cite web|date=2020-11-07|title=Gender Census 2020: Worldwide Report|url=https://gendercensus.com/results/2020-worldwide/|access-date=2021-04-07|website=Gender Census|language=en-GB}}</ref> Ang pormal sa ulohan nga wala'y gidapigang kinatawhan, nga ginagamit sagad kaysa "Mr." o "Ms." mao ang "Mx.", nga gilitok og "mix" o "mux".<ref>{{Cite news|last=Henry|first=Robin|title=Now pick Mr, Mrs, Miss, Ms . . . or Mx for no specific gender|language=en|url=https://www.thetimes.co.uk/article/now-pick-mr-mrs-miss-ms-or-mx-for-no-specific-gender-t2rb5bh62rs|access-date=2021-04-07|issn=0140-0460}}</ref><ref>{{Cite web|title=A Gender-Neutral Honorific|url=https://www.merriam-webster.com/words-at-play/mx-gender-neutral-title|access-date=2021-04-07|website=www.merriam-webster.com|language=en}}</ref> ==Tan-awa usab== * [[Ikatulong kinatawhan]] ** [[Bayot]] – ang katumbas niini ==Mga pakisayran== {{reflist}} {{saha}} [[Kategoriya:LGBTQ+]] sp66xoztyqqtedq1osggmxg8543d703 34902290 34902289 2022-07-26T22:39:58Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki {{Italic title}} [[Payl:Non-binary enby pride flag.svg|thumb|Bangyaw]] Ang '''''non-binary''''' (literal: '''kinatawhang dili-mapihigon'''; nailhan usab og '''''genderqueer'''''<ref>{{cite book|title=North American Lexicon of Transgender Terms|year=2006|isbn=978-1-879194-62-5|editor-last=Usher|editor-first=Raven|location=[[San Francisco]]|oclc=184841392}}</ref>) mao'y usa ka tawo nga may bisan unsa'ng [[kinatawhan]] nga dili giisipong [[laki]] o [[baye]]. Ang usa ka tawo nga ''non-binary'' mahimong mailhan isip ''[[transgender]]''. Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' nakasinati og [[disporiya sa kinatawhan]] o wala mahimutang usab sa ilahang kaugalingong kinatawhan o [[sekso]]. Ang panglantaw sa katilingban nga aduna'y duha lamang ka kinatawhan (lalaki ug babaye) mao'y mapihigon. Bisan pa ang '''non-binary''' usa ka kinatawhan nga dili kabahin niining duha. Ang [[pagkailhanan sa kinatawhan]] kay lahi ra sa oryentasyong [[oryentasyong sekswal|sekswal]] o [[oryentasyong romantiko|romantiko]]<ref name="glaad_transgender">{{cite web|title=Transgender Glossary of Terms|url=http://www.glaad.org/reference/transgender|access-date=25 Mayo 2011|work=GLAAD Media Reference Guide|publisher=[[Gay & Lesbian Alliance Against Defamation]]}}</ref> ug ang mga mga tawhanong ''non-binary'' aduna'y lain-laing mga sekswalidad, sama sa gibuhat sa mga ''[[transgender]]'' ug ''[[sisgender]]''.<ref>{{cite book|title=Transgender History|url=https://archive.org/details/transgenderhisto0000stry_o1w1|last=Stryker|first=Susan|publisher=[[Seal Press]]|year=2008|isbn=978-1-58005-224-5|location=[[Berkeley, California|Berkeley]]|oclc=183914566|author-link=Susan Stryker}}</ref> Ang mga pananglitan sa ''non-binary'' naglakip ang ''[[agender]]'', ''[[bigender]]'', ug ''[[genderfluid]]''. ==Mga pulingan ug mga ulohan sa tawo== Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' mahimong mogamit og mga pulong nga wala'y gidapigang kinatawhan (o ''gender-neutral'') sa paghubit sa ilahang kaugalingon. Ang [[pulingan]] sa pinulongang [[Iningles]], daghang mga tawhanong ''non-binary'' ang ganahan tawgon og  “[[:simple:They|They/Them]]” kaysa “[[:simple:She|She/Her]]” o “[[:simple:He|He/Him]]”.<ref>{{Cite web|date=2020-11-07|title=Gender Census 2020: Worldwide Report|url=https://gendercensus.com/results/2020-worldwide/|access-date=2021-04-07|website=Gender Census|language=en-GB}}</ref> Ang pormal sa ulohan nga wala'y gidapigang kinatawhan, nga ginagamit sagad kaysa "Mr." o "Ms." mao ang "Mx.", nga gilitok og "mix" o "mux".<ref>{{Cite news|last=Henry|first=Robin|title=Now pick Mr, Mrs, Miss, Ms . . . or Mx for no specific gender|language=en|url=https://www.thetimes.co.uk/article/now-pick-mr-mrs-miss-ms-or-mx-for-no-specific-gender-t2rb5bh62rs|access-date=2021-04-07|issn=0140-0460}}</ref><ref>{{Cite web|title=A Gender-Neutral Honorific|url=https://www.merriam-webster.com/words-at-play/mx-gender-neutral-title|access-date=2021-04-07|website=www.merriam-webster.com|language=en}}</ref> ==Tan-awa usab== * [[Ikatulong kinatawhan]] ** [[Bayot]] – ang katumbas niini ==Mga pakisayran== {{reflist}} {{saha}} [[Kategoriya:LGBTQ+]] 24523t6r0ykugnnwuc5xr1i34ng0ppo 34902291 34902290 2022-07-26T22:42:03Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki {{Italic title}} [[Payl:Non-binary enby pride flag.svg|thumb|Bangyaw]] Ang '''''non-binary''''' (literal: '''kinatawhang dili-mapihigon'''; nailhan usab og '''''genderqueer'''''<ref>{{cite book|title=North American Lexicon of Transgender Terms|year=2006|isbn=978-1-879194-62-5|editor-last=Usher|editor-first=Raven|location=[[San Francisco]]|oclc=184841392}}</ref>) mao'y usa ka tawo nga may bisan unsa'ng [[kinatawhan]] nga dili giisipong [[laki]] o [[baye]]. Ang usa ka tawo nga ''non-binary'' mahimong mailhan isip ''[[transgender]]''. Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' nakasinati og [[disporiya sa kinatawhan]] o wala mahimutang usab sa ilahang kaugalingong kinatawhan o [[sekso]]. Ang panglantaw sa katilingban nga aduna'y duha lamang ka kinatawhan (lalaki ug babaye) mao'y mapihigon. Bisan pa ang '''non-binary''' usa ka kinatawhan nga dili kabahin niining duha. Ang [[pagkailhanan sa kinatawhan]] kay lahi ra sa oryentasyong [[oryentasyong sekswal|sekswal]] o [[oryentasyong romantiko|romantiko]]<ref name="glaad_transgender">{{cite web|title=Transgender Glossary of Terms|url=http://www.glaad.org/reference/transgender|access-date=25 Mayo 2011|work=GLAAD Media Reference Guide|publisher=[[Gay & Lesbian Alliance Against Defamation]]}}</ref> ug ang mga mga tawhanong ''non-binary'' aduna'y lain-laing mga sekswalidad, sama sa gibuhat sa mga ''[[transgender]]'' ug ''[[sisgender]]''.<ref>{{cite book|title=Transgender History|url=https://archive.org/details/transgenderhisto0000stry_o1w1|last=Stryker|first=Susan|publisher=[[Seal Press]]|year=2008|isbn=978-1-58005-224-5|location=[[Berkeley, California|Berkeley]]|oclc=183914566|author-link=Susan Stryker}}</ref> Ang mga pananglitan sa ''non-binary'' naglakip ang ''[[agender]]'', ''[[bigender]]'', ug ''[[genderfluid]]''. Apan, ang lugpong nahimong labing ginagamit sa ika-21 nga gatosay, ilabi na sa mga kabatan-ong ''[[Gen Z]]''. ==Mga pulingan ug mga ulohan sa tawo== Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' mahimong mogamit og mga pulong nga wala'y gidapigang kinatawhan (o ''gender-neutral'') sa paghubit sa ilahang kaugalingon. Ang [[pulingan]] sa pinulongang [[Iningles]], daghang mga tawhanong ''non-binary'' ang ganahan tawgon og  “[[:simple:They|They/Them]]” kaysa “[[:simple:She|She/Her]]” o “[[:simple:He|He/Him]]”.<ref>{{Cite web|date=2020-11-07|title=Gender Census 2020: Worldwide Report|url=https://gendercensus.com/results/2020-worldwide/|access-date=2021-04-07|website=Gender Census|language=en-GB}}</ref> Ang pormal sa ulohan nga wala'y gidapigang kinatawhan, nga ginagamit sagad kaysa "Mr." o "Ms." mao ang "Mx.", nga gilitok og "mix" o "mux".<ref>{{Cite news|last=Henry|first=Robin|title=Now pick Mr, Mrs, Miss, Ms . . . or Mx for no specific gender|language=en|url=https://www.thetimes.co.uk/article/now-pick-mr-mrs-miss-ms-or-mx-for-no-specific-gender-t2rb5bh62rs|access-date=2021-04-07|issn=0140-0460}}</ref><ref>{{Cite web|title=A Gender-Neutral Honorific|url=https://www.merriam-webster.com/words-at-play/mx-gender-neutral-title|access-date=2021-04-07|website=www.merriam-webster.com|language=en}}</ref> ==Tan-awa usab== * [[Ikatulong kinatawhan]] ** [[Bayot]] – ang katumbas niini ==Mga pakisayran== {{reflist}} {{saha}} [[Kategoriya:LGBTQ+]] c3sil36em1uuul5zpxskxc39czwhusl 34902292 34902291 2022-07-26T22:42:49Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki {{Italic title}} [[Payl:Non-binary enby pride flag.svg|thumb|Bangyaw]] Ang '''''non-binary''''' (literal: '''kinatawhang dili-mapihigon'''; nailhan usab og '''''genderqueer'''''<ref>{{cite book|title=North American Lexicon of Transgender Terms|year=2006|isbn=978-1-879194-62-5|editor-last=Usher|editor-first=Raven|location=[[San Francisco]]|oclc=184841392}}</ref>) mao'y usa ka tawo nga may bisan unsa'ng [[kinatawhan]] nga dili giisipong [[laki]] o [[baye]]. Ang usa ka tawo nga ''non-binary'' mahimong mailhan isip ''[[transgender]]''. Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' nakasinati og [[disporiya sa kinatawhan]] o wala mahimutang usab sa ilahang kaugalingong kinatawhan o [[sekso]]. Ang panglantaw sa katilingban nga aduna'y duha lamang ka kinatawhan (lalaki ug babaye) mao'y mapihigon. Bisan pa ang '''non-binary''' usa ka kinatawhan nga dili kabahin niining duha. Ang [[pagkailhanan sa kinatawhan]] kay lahi ra sa oryentasyong [[oryentasyong sekswal|sekswal]] o [[oryentasyong romantiko|romantiko]]<ref name="glaad_transgender">{{cite web|title=Transgender Glossary of Terms|url=http://www.glaad.org/reference/transgender|access-date=25 Mayo 2011|work=GLAAD Media Reference Guide|publisher=[[Gay & Lesbian Alliance Against Defamation]]}}</ref> ug ang mga mga tawhanong ''non-binary'' aduna'y lain-laing mga sekswalidad, sama sa gibuhat sa mga ''[[transgender]]'' ug ''[[sisgender]]''.<ref>{{cite book|title=Transgender History|url=https://archive.org/details/transgenderhisto0000stry_o1w1|last=Stryker|first=Susan|publisher=[[Seal Press]]|year=2008|isbn=978-1-58005-224-5|location=[[Berkeley, California|Berkeley]]|oclc=183914566|author-link=Susan Stryker}}</ref> Ang mga pananglitan sa ''non-binary'' naglakip ang ''[[agender]]'', ''[[bigender]]'', ug ''[[genderfluid]]''. Apan, ang kining mga lugpong nahimong labing ginagamit sa ika-21 nga gatosay, ilabi na sa mga kabatan-ong ''[[Gen Z]]''. ==Mga pulingan ug mga ulohan sa tawo== Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' mahimong mogamit og mga pulong nga wala'y gidapigang kinatawhan (o ''gender-neutral'') sa paghubit sa ilahang kaugalingon. Ang [[pulingan]] sa pinulongang [[Iningles]], daghang mga tawhanong ''non-binary'' ang ganahan tawgon og  “[[:simple:They|They/Them]]” kaysa “[[:simple:She|She/Her]]” o “[[:simple:He|He/Him]]”.<ref>{{Cite web|date=2020-11-07|title=Gender Census 2020: Worldwide Report|url=https://gendercensus.com/results/2020-worldwide/|access-date=2021-04-07|website=Gender Census|language=en-GB}}</ref> Ang pormal sa ulohan nga wala'y gidapigang kinatawhan, nga ginagamit sagad kaysa "Mr." o "Ms." mao ang "Mx.", nga gilitok og "mix" o "mux".<ref>{{Cite news|last=Henry|first=Robin|title=Now pick Mr, Mrs, Miss, Ms . . . or Mx for no specific gender|language=en|url=https://www.thetimes.co.uk/article/now-pick-mr-mrs-miss-ms-or-mx-for-no-specific-gender-t2rb5bh62rs|access-date=2021-04-07|issn=0140-0460}}</ref><ref>{{Cite web|title=A Gender-Neutral Honorific|url=https://www.merriam-webster.com/words-at-play/mx-gender-neutral-title|access-date=2021-04-07|website=www.merriam-webster.com|language=en}}</ref> ==Tan-awa usab== * [[Ikatulong kinatawhan]] ** [[Bayot]] – ang katumbas niini ==Mga pakisayran== {{reflist}} {{saha}} [[Kategoriya:LGBTQ+]] 4rbkmf2qqhzoxca2ztzy4rl4l8ciroa 34902293 34902292 2022-07-26T22:43:44Z Spilltea 82176 wikitext text/x-wiki {{Italic title}} [[Payl:Non-binary enby pride flag.svg|thumb|Bangyaw]] Ang '''''non-binary''''' (literal: '''kinatawhang dili-mapihigon'''; nailhan usab og '''''genderqueer'''''<ref>{{cite book|title=North American Lexicon of Transgender Terms|year=2006|isbn=978-1-879194-62-5|editor-last=Usher|editor-first=Raven|location=[[San Francisco]]|oclc=184841392}}</ref>) mao'y usa ka tawo nga may bisan unsa'ng [[kinatawhan]] nga dili giisipong [[laki]] o [[baye]]. Ang usa ka tawo nga ''non-binary'' mahimong mailhan isip ''[[transgender]]''. Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' nakasinati og [[disporiya sa kinatawhan]] o wala mahimutang usab sa ilahang kaugalingong kinatawhan o [[sekso]]. Ang panglantaw sa katilingban nga aduna'y duha lamang ka kinatawhan (lalaki ug babaye) mao'y mapihigon. Bisan pa ang '''non-binary''' usa ka kinatawhan nga dili kabahin niining duha. Ang [[pagkailhanan sa kinatawhan]] kay lahi ra sa oryentasyong [[oryentasyong sekswal|sekswal]] o [[oryentasyong romantiko|romantiko]]<ref name="glaad_transgender">{{cite web|title=Transgender Glossary of Terms|url=http://www.glaad.org/reference/transgender|access-date=25 Mayo 2011|work=GLAAD Media Reference Guide|publisher=[[Gay & Lesbian Alliance Against Defamation]]}}</ref> ug ang mga mga tawhanong ''non-binary'' aduna'y lain-laing mga sekswalidad, sama sa gibuhat sa mga ''[[transgender]]'' ug ''[[sisgender]]''.<ref>{{cite book|title=Transgender History|url=https://archive.org/details/transgenderhisto0000stry_o1w1|last=Stryker|first=Susan|publisher=[[Seal Press]]|year=2008|isbn=978-1-58005-224-5|location=[[Berkeley, California|Berkeley]]|oclc=183914566|author-link=Susan Stryker}}</ref> Ang mga pananglitan sa ''non-binary'' naglakip ang ''[[agender]]'', ''[[bigender]]'', ug ''[[genderfluid]]''. Apan, ang kining mga lugpong nahimong labing ginagamit sa ika-21 nga gatosay, ilabi na sa mga kabatan-ong ''[[Gen Z]]''.<ref name="Gen Z">{{cite web|title=LGBT Identification in U.S. Ticks Up to 7.1%|url=https://news.gallup.com/poll/389792/lgbt-identification-ticks-up.aspx|last=Jones |first=Jeffrey M. |website=Gallup|accessdate=Mayo 21, 2022|language=en}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.ypulse.com/article/2022/03/17/why-gen-z-is-more-likely-than-millennials-to-identify-as-lgbtq/ |title=Why Gen Z is More Likely Than Millennials to Identify as LGBTQ+ |date=Marso 17, 2022 |website=YPluse |access-date=Mayo 21, 2022}}</ref> ==Mga pulingan ug mga ulohan sa tawo== Ang ubang mga tawhanong ''non-binary'' mahimong mogamit og mga pulong nga wala'y gidapigang kinatawhan (o ''gender-neutral'') sa paghubit sa ilahang kaugalingon. Ang [[pulingan]] sa pinulongang [[Iningles]], daghang mga tawhanong ''non-binary'' ang ganahan tawgon og  “[[:simple:They|They/Them]]” kaysa “[[:simple:She|She/Her]]” o “[[:simple:He|He/Him]]”.<ref>{{Cite web|date=2020-11-07|title=Gender Census 2020: Worldwide Report|url=https://gendercensus.com/results/2020-worldwide/|access-date=2021-04-07|website=Gender Census|language=en-GB}}</ref> Ang pormal sa ulohan nga wala'y gidapigang kinatawhan, nga ginagamit sagad kaysa "Mr." o "Ms." mao ang "Mx.", nga gilitok og "mix" o "mux".<ref>{{Cite news|last=Henry|first=Robin|title=Now pick Mr, Mrs, Miss, Ms . . . or Mx for no specific gender|language=en|url=https://www.thetimes.co.uk/article/now-pick-mr-mrs-miss-ms-or-mx-for-no-specific-gender-t2rb5bh62rs|access-date=2021-04-07|issn=0140-0460}}</ref><ref>{{Cite web|title=A Gender-Neutral Honorific|url=https://www.merriam-webster.com/words-at-play/mx-gender-neutral-title|access-date=2021-04-07|website=www.merriam-webster.com|language=en}}</ref> ==Tan-awa usab== * [[Ikatulong kinatawhan]] ** [[Bayot]] – ang katumbas niini ==Mga pakisayran== {{reflist}} {{saha}} [[Kategoriya:LGBTQ+]] bvtwss5jqa9oblmd4i11cpx8b6exs09 0 11338822 34902297 2022-07-27T06:56:20Z Spilltea 82176 Spilltea moved page [[Kiye]] to [[Sekso]] over redirect wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Sekso]] b00nfdlfoxyw222bz3sicnpbwfxyqrq 0 11338823 34902315 2022-07-27T08:20:06Z Veracious 39935 Veracious moved page [[Tanjung Bambang]] to [[Pantai Bambang]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Pantai Bambang]] 2tkjmla1clvlrx6fcf1ghrcoie6n9fq