Wicipedia cywiki https://cy.wikipedia.org/wiki/Hafan MediaWiki 1.39.0-wmf.22 first-letter Media Arbennig Sgwrs Defnyddiwr Sgwrs Defnyddiwr Wicipedia Sgwrs Wicipedia Delwedd Sgwrs Delwedd MediaWici Sgwrs MediaWici Nodyn Sgwrs Nodyn Cymorth Sgwrs Cymorth Categori Sgwrs Categori Porth Sgwrs Porth TimedText TimedText talk Modiwl Sgwrs modiwl Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 1199 11097640 11097310 2022-07-29T22:15:55Z 109.180.207.11 /* Genedigaethau */ wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= gwladwriaeth}} {{Gorffennaf}} '''22 Gorffennaf''' yw'r trydydd dydd wedi'r dau gant (203ydd) o'r flwyddyn yng [[Calendr Gregori|Nghalendr Gregori]] (204ydd mewn [[blwyddyn naid|blynyddoedd naid]]). Erys 162 diwrnod arall hyd ddiwedd y flwyddyn. ==Digwyddiadau== *[[1499]] - [[Brwydr Dornach]] *[[1933]] - Cwblhaodd [[Wiley Post]] ei daith yn [[hedfan]] o amgylch y ddaear, y person cyntaf i gyflawni'r gamp wrth ben ei hunan. *[[2011]] - [[Ymosodiadau Norwy, 2011]]. *[[2019]] - Mae [[Jo Swinson]] yn dod yn Arweinydd y [[Democratiaid Rhyddfrydol]]. ==Genedigaethau== [[Delwedd:Rhys Ifans 2011 cropped.jpg|bawd|130px|dde|[[Rhys Ifans]]]] [[Delwedd:Prince George of Cambridge in 2019 (cropped).jpg|bawd|130px|dde|Tywysog Sior o Gaergrawnt]] *[[1747]] - [[Maria Katharina Prestel]], arlunydd (m. [[1794]]) *[[1751]] - [[Caroline Matilda o Gymru]] (m. [[1775]]) *[[1882]] - [[Edward Hopper]], arlunydd (m. [[1967]]) *[[1888]] - [[Selman Abraham Waksman]], meddyg a biolegydd (m. [[1973]]) *[[1909]] - [[Licia Albanese]], soprano operatig (m. [[2014]]) *[[1917]] - [[Maria Leontina da Costa]], arlunydd (m. [[1984]]) *[[1922]] - [[Gabriele Meyer-Dennewitz]], arlunydd (m. [[2011]]) *[[1923]] - [[Bob Dole]], gwleidydd (m. [[2021]]) *[[1932]] - [[Oscar de la Renta]], dylunydd ffasiwn (m. [[2014]]) *[[1934]] - [[Louise Fletcher]], actores *[[1938]] - [[Terence Stamp]], actor *[[1941]] - [[Leena Salmela]], arlunydd (m. [[2013]]) *[[1946]] - [[Mireille Mathieu]], cantores *[[1947]] - [[Albert Brooks]], actor *[[1948]] - [[S. E. Hinton]], awdures *[[1949]] - [[Alan Menken]], cyfansoddwr *[[1955]] - [[Willem Dafoe]], actor *[[1960]] - [[John Leguizamo]], actor *[[1967]] - [[Rhys Ifans]], actor *[[1974]] - [[Paulo Jamelli]], pel-droediwr *[[1982]] - [[Yuzo Tashiro]], pel-droediwr *[[1992]] - [[Selena Gomez]], actores a chantores *[[2013]] - [[Tywysog Siôr o Gaergrawnt]] ==Marwolaethau== [[Delwedd:EstelleGetty2.jpg|bawd|130px|dde|[[Estelle Getty]]]] *[[1461]] - [[Siarl VII, brenin Ffrainc]], 58 *[[1676]] - [[Pab Clement X]], 86 *[[1832]] - [[Napoléon II, brenin Ffrainc]], 21 *[[1908]] - [[Randal Cremer]], gwleidydd, 80 *[[1934]] - [[John Dillinger]], lleidr banc, 31 *[[1937]] - [[Alfred George Edwards]], 88, Archesgob cyntaf Cymru *[[1940]] - [[Lia Raiwez]], 79, arlunydd *[[1950]] - [[William Lyon Mackenzie King]], 75, [[Prif Weinidog Canada]] *[[2003]] - [[Ragna Sperschneider]], 74, arlunydd *[[2004]] - [[Sacha Distel]], 71, canwr *[[2008]] - [[Estelle Getty]], 84, actores *[[2016]] - [[Betty Guy]], 95, arlunydd *[[2019]] - [[Brigitte Kronauer]], 78, awdures *[[2020]] - [[Joan Feynman]], 93, gwyddonydd ==Gwyliau a chadwraethau== * Diwrnod Brasamcan [[Pi]] * Santes Fair Magdalene [[Categori:Dyddiau|0722]] [[Categori:Gorffennaf|Gorffennaf, 22]] 2z9ayn76wh67jc3fn8eoo7r4ytl1i94 10 2768 11097702 11097365 2022-07-30T09:02:38Z Deb 7 wikitext text/x-wiki <!-- Ychwanegwch erthyglau newydd ar y dechrau, a dilëwch yr un ddiwethaf --> {{Rhestr ddotiog| * [[Iglesia de Sant Francesc de s’Estany]] * [[Tân The Station]] * [[Nafissatou Thiam]] * [[Josh Griffiths]] * [[Cystadleuaeth Cân Eurovision 2023]] * [[Caudillismo]] * [[Barddoniaeth Hen Saesneg]] * [[August Bebel]] * [[École normale supérieure]] * [[Ynysfor Maleia]] * [[Cwmni India'r Dwyrain]] * [[Gorsaf fysiau Sant Antoni de Portmany]] * [[Jess Phillips]] * [[Ban wedy i dynny]] * [[CentraleSupélec]] * [[Elena Rybakina]] * [[Nobusuke Kishi]] * [[Suella Braverman]] * [[Cameron Norrie]] * [[Long Island]] * [[Robert Buckland]] * [[Stryt Yorke, Wrecsam]] * [[Undeb Pêl-fas Menywod Cymru]] * [[Moliannwn]] }} rnhlspyyary5qm3fmkjv66llqebnd2x 0 6532 11097669 11028802 2022-07-30T08:42:00Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Lle | gwlad = {{banergwlad|Cymru}} | ynganiad = {{wikidata|property|P443}} }} [[Mynydd]] uchaf de [[Cymru]] wedi'i leoli ym [[Bannau Brycheiniog|Mannau Brycheiniog]] rhwng [[Llanymddyfri]] a [[Trefynwy|Threfynwy]], {{gbmapping|SO012215}} yw '''Pen y Fan''' (886m / 2,906'). Mae'n gorwedd ar grib uchaf Bannau Brycheiniog, rhwng [[y Gribyn]] a [[Corn Du|Chorn Du]]. Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn [[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu|rhestri arbennig]] yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n [[Marilyn]], [[Hewitt]] a [[Nutall]] . Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 215[[metr]]: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghyd ar wefan “Database of British and Irish hills”.<ref>[http://www.hills-database.co.uk/downloads.html “Database of British and Irish hills”]</ref> Uchder y copa o lefel y môr ydy 886 metr (2907 [[troedfedd|tr]]). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ar 28 Hydref 2001. ==Gweler hefyd== *[[Bannau Brycheiniog]] *[[Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog]] *[[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu]] *[[Rhestr mynyddoedd Cymru]] *[[Rhestr o gopaon Cymru]] *[[Rhestr o gopaon dros 610m (2,000 troedfedd) yn yr Alban|Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 2,000']] ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau}} ==Dolenni allanol== *[http://www.clwbmynyddacymru.com/ Clwb Mynydda Cymru] *[http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=301203&y=221581&z=3&sv=301203,221581&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y Lleoliad ar wefan Streetmap] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306085820/http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=301203&y=221581&z=3&sv=301203,221581&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y |date=2016-03-06 }} *[http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=SO012215 Lleoliad ar wefan Get-a-map] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101020145826/http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=SO012215 |date=2010-10-20 }} [[Categori:Copaon Hewitt]] [[Categori:Copaon Marilyn]] [[Categori:Copaon Nuttall]] [[Categori:Eiddo'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol yng Nghymru]] [[Categori:Glyn Tarell]] [[Categori:Mynyddoedd a bryniau Powys]] [[Categori:Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog]] rtxb15ubnx8jag9ixrwko0ycdudllzb 0 13763 11097639 11097299 2022-07-29T21:30:17Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Person | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= dinasyddiaeth | nationality = {{banergwlad|Cymru}} | dateformat = dmy}} :''Peidiwch â chymysgu yr awdur hwn â Geraint Vaughan Jones (1904–1997) neu Geraint Vaughan-Jones (1929–2003).'' [[Nofel]]ydd ac athro Cymraeg sy'n byw yn [[Llan Ffestiniog]], [[Gwynedd]] yw '''Geraint Vaughan Jones''' (ganwyd [[1938]]), sy'n cyhoeddi ei lyfrau o dan yr enw '''Geraint V. Jones'''. Yn hannu o Flaenau Ffestiniog ef oedd pennaeth yr Adran Gymraeg yn [[Ysgol y Moelwyn]], [[Blaenau Ffestiniog]] cyn iddo ymddeol. Bellach mae'n byw ym mhentref Llan Ffestiniog.<ref>{{dyf gwe|url=http://broteifi.ceredigion.sch.uk/wp-content/uploads/2017/02/nodiadau-nofel-yn-y-gwaed.pdf|teitl=Cymraeg TGAU –Help Llaw|cyhoeddwr=@ebol|dyddiadcyrchiad=3 Tachwedd 2020}}</ref> Mae wedi ennill [[Gwobr Goffa Daniel Owen]] dair gwaith: ''[[Yn y Gwaed]]'' (1990), ''[[Semtecs]]'' (1998), a ''[[Cur y Nos]]'' (2000). Dewiswyd sawl un o'i nofelau i fod yn [[Nofel y mis]] gan [[Cyngor Llyfrau Cymru|Gyngor Llyfrau Cymru]]. ==Llyfrau== ===I blant a'r arddegau, dan yr enw Geraint Vaughan Jones=== *''[[Antur yr Alpau]]'' (Dinbych: Gwasg Gee, 1981) *''[[Antur yr Allt]]'' (Gwasg Gee, 1981) *''[[Alwen (nofel)|Alwen]]'' (Llandybie: Gwasg Christopher Davies, 1974) *''[[Storïau’r Dychymyg Du]]'' (Gwasg Gomer, 1986) *''[[Melina]]'' (Gwasg Gomer, 1987) ===I oedolion, dan yr enw Geraint V. Jones=== *''[[Yn y Gwaed]]'' (Gwasg Gomer, 1990) [Gwobr Goffa Daniel Owen: Cwm Rhymni]<ref>[https://eisteddfod.cymru/amdanom-ni/enillwyr-yr-eisteddfod/enillwyr-gwobr-goffa-daniel-owen eisteddfod.cymru] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191030123003/https://eisteddfod.cymru/amdanom-ni/enillwyr-yr-eisteddfod/enillwyr-gwobr-goffa-daniel-owen |date=2019-10-30 }}; adalwyd 30 Hydref 2019</ref> *''[[Semtecs]]'' (Gwasg Carreg Gwalch, 1998) [Gwobr Goffa Daniel Owen: Bro Ogwr] *''[[Asasin (nofel)|Asasin]]'' (Gwasg Carreg Gwalch, 1999) [dilyniant i ''Semtecs''] *''[[Ar Lechan Lân]]'' (Cgwasg Carreg Gwalch, 1999) *''[[Omega (nofel)|Omega]]'' (Gwasg Carreg Gwalch, 2000) [dilyniant i ''Semtecs'' ac ''Asasin''] *''[[Cur y Nos]]'' (Gwasg Carreg Gwalch, 2000) [Gwobr Goffa Daniel Owen: Llanelli] *''[[Zen (cyfrol)|Zen]]'' (Gwasg Carreg Gwalch, 2004) *''[[Ei Uffern ei Hun]]'' (Gwasg Gomer, 2005) *''[[Jake]]'', Stori Sydyn (Gwasg Gomer, 2006) *''[[Teulu Lòrd Bach]]'' (Gwasg Gomer, 2008) *''[[Si Bêi: Helyntion Wil Bach Saer]]'' (Gwasg Gomer, 2010) *''[[Yn Fflach y Fellten]]'' (Y Lolfa, 2018) *''[[Elena]]'' (Y Lolfa, 2019) *''[[Niwl Ddoe]]'' (Y Lolfa, 2021) ===Llyfrau ffeithiol=== * (gol.) ''[[Cymeriadau Stiniog]]'' (Caernarfon: Gwasg Gwynedd, 2008) ===Llyfrau Saesneg=== *''[[The Gates of Hell]]'' (Gwasg Carreg Gwalch, 2003) ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} ==Dolen allanol== * [http://www.bbc.co.uk/cymru/adloniant/llyfrau/awdur/geraintvjones.shtml "Llais Len: Geraint V Jones"], BBC Cymru {{Rheoli awdurdod}} {{DEFAULTSORT:Jones, Geraint V.}} [[Categori:Genedigaethau 1938]] [[Categori:Enillwyr Gwobr Goffa Daniel Owen]] [[Categori:Llenorion Cymraeg]] [[Categori:Llenorion Cymreig yr 20fed ganrif]] [[Categori:Llenorion Cymreig yr 21ain ganrif]] [[Categori:Nofelwyr Cymraeg]] [[Categori:Pobl o Feirionnydd]] lf71lml8p6cdkus108yd7395tt26jop 0 14815 11097656 11093052 2022-07-30T08:24:27Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Lle | ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | gwlad = {{banergwlad|Cymru}} | gwleidyddiaeth = Gwleidyddiaeth | aelodcynulliad = {{Swits Dwyfor Meirionnydd i enw'r AC}} | aelodseneddol = {{Swits Dwyfor Meirionnydd i enw'r AS}} }} Mynyddoedd ar arfordir gogleddol [[Llŷn]], uwchben pentrefi [[Llanaelhaearn]] a [[Trefor|Threfor]], yw '''Yr Eifl''', ffurf lluosog o'r gair "gafl", sy'n golygu "pîg" neu "fforch". Llygriad o'r enw [[Cymraeg]] gwreiddiol yw'r enw [[Saesneg]] arno, ''The Rivals''. Mae'r olygfa o ben yr Eifl yn fendigedig gan fod y mynydd yn uwch nag unman arall yn Llŷn. Mae'n sefyll allan o bell hefyd ac yn arbennig o drawiadol o lannau de-orllewinol [[Ynys Môn]], e.e. o [[Ynys Llanddwyn]]; {{gbmapping|SH364447}}. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 131 [[metr]]: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf. ==Disgrifiad== Mae gan y mynydd dri chopa. Mae'r uchaf yn y canol (564m) â hen [[Carnedd|garnedd]] arno, y lleiaf i'r gogledd (444m), yntau gyda charnedd arno, dros Fwlch yr Eifl ac uwchben y môr, a'r trydydd (485m) i'r de-ddwyrain uwchben pentref hanesyddol [[Llanaelhaearn]]. Coronir yr olaf â [[bryngaer]] hynafol nodedig iawn a elwir [[Tre'r Ceiri]], sydd un o'r bryngaerau cynhanesyddol gorau yn [[Ewrop]]. Dan gysgod Graig Ddu ar ei lethrau gorllewinol mae'r hen bentref chwarel [[Nant Gwrtheyrn]], sydd ers blynyddoedd bellach yn ganolfan iaith genedlaethol. Ceir chwarel arall ar lethrau gogleddol y copa isaf, sef Chwarel Trefor. [[Gwenithfaen]] yw'r garreg. O gwmpas y mynydd, o'r gogledd i'r gorllewin, ceir pentrefi [[Trefor]], [[Llanaelhaearn]] a [[Llithfaen]]. ==Y copa== Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn [[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu|rhestri arbennig]] yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n [[Marilyn (mynydd)]] a [[Dewey]]. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghyd ar wefan “Database of British and Irish hills”.<ref>[http://www.hills-database.co.uk/downloads.html “Database of British and Irish hills”]</ref> Uchder y copa o lefel y môr ydy 564[[metr|m]] (1850[[treodfedd|tr]]). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ddiwethaf ar 28 Hydref 2001. ==Llyfryddiaeth== *Ioan Mai Evans, ''Gwlad Llŷn'' (Llandybïe, 1968) ==Gweler hefyd== *[[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu]] *[[Rhestr o Gopaon Cymru]] *[[Rhestr o gopaon dros 610m (2,000 troedfedd) yn yr Alban|Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 2,000']] ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau}} ==Dolenni allanol== *[http://www.clwbmynyddacymru.com/ Clwb Mynydda Cymru] *[http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=293800&y=805200&z=3&sv=293800,805200&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y Lleoliad ar wefan Streetmap] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110524220802/http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=293800&y=805200&z=3&sv=293800,805200&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y |date=2011-05-24 }} *[http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=NH938052 Lleoliad ar wefan Get-a-map] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110524224959/http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=NH938052 |date=2011-05-24 }} {{comin|Category:Yr Eifl|Yr Eifl}} {{DEFAULTSORT:Eifl, Yr}} [[Categori:Copaon Dewey]] [[Categori:Copaon Marilyn]] [[Categori:Llanaelhaearn]] [[Categori:Llŷn]] [[Categori:Mynyddoedd a bryniau Gwynedd]] [[Categori:Pistyll]] [[Categori:Safleoedd o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig yng Ngwynedd]] 4ci5qq58ynzq2lkiugsp8nccebh3rhs 0 17870 11097666 10966101 2022-07-30T08:40:34Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= yn_cynnwys}} Chweched rhifyn [[Cwpan Heineken]] oedd '''Cwpan Rygbi Ewrop 2000–2001'''. ==Gemau Grŵp== Yn y gemau grŵp, byddai tîm yn derbyn: *2 bwynt am ennill *1 pwynt am gêm gyfartal Byddai pob tîm yn chwarae'r timau eraill yn eu grŵp ddwywaith. Byddai'r tîm ar frig pob grŵp yn chwarae yn rownd yr wyth olaf ynghyd â'r ddau tîm gorau sy'n ail hefyd. ===Grŵp 1=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Biarritz Olympique]]''' || 6 || 4 || 0 || 2 | 8 C |----- | [[Rygbi Leinster|Leinster]] || 6 || 3 | 1 || 2 || 7 |----- | [[Rygbi Caeredin|Caeredin]] | 6 || 3 || 1 || 2 || 7 |----- | [[Northampton Saints|Northampton]] || 6 | 1 || 0 || 5 || 2 |} ===Grŵp 2=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Stade Français]]''' || 6 || 5 || 0 || 1 | 10 C |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[C.P.D. Rygbi Abertawe|Abertawe]]''' || 6 || 4 || 0 || 2 | 8 C |----- | [[Picwns Llundain|Picwns]] || 6 || 3 || 0 || 3 | 6 |----- | [[L'Aquila]] || 6 || 0 || 0 || 6 || 0 |} ===Grŵp 3=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[C.P.D. Rygbi Caerdydd|Caerdydd]]''' || 6 || 4 || 0 || 2 | 8 C |----- | [[Saracens (rygbi)|Saracens]] || 6 | 4 || 0 || 2 || 8 |----- | [[Stade Toulousain|Toulouse]] || 6 || 2 | 1 || 3 || 5 |----- | [[Rygbi Ulster|Ulster]] || 6 || 1 || 1 || 4 | 3 |} ===Grŵp 4=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Rygbi Munster|Munster]]''' || 6 || 5 || 0 || 1 | 10 C |----- | [[C.P.D. Rygbi Caerfaddon|Caerfaddon]] || 6 || 4 || 0 || 2 | 8 |----- | [[C.P.D. Rygbi Casnewydd|Casnewydd]] || 6 || 2 || 0 || 4 | 4 |----- | [[Castres Olympique|Castres]] || 6 || 1 || 0 || 5 || 1+ |} ''+ Castres - 1 pwynt wedi'i ddidynnu (chwaraewr anghymwys)'' ===Grŵp 5=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[C.P.D. Rygbi Caerloyw|Caerloyw]]''' || 6 || 4 | 1 || 1 || 9 C |----- | [[C.P.D. Rygbi Llanelli|Llanelli]] || 6 || 4 || 0 || 2 | 8 |----- | [[Colomiers]] || 6 || 3 || 1 || 2 || 7 |----- | [[Roma (rygbi)|Roma]] || 6 || 0 || 0 || 6 | 0 |} ===Grŵp 6=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Teigrod Caerlŷr|Caerlŷr]]''' || 6 || 5 | 0 || 1 || 10 C |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Section Paloise|Pau]]''' || 6 || 4 || 0 || 2 | 8 C |----- | [[C.P.D. Rygbi Pontypridd|Pontypridd]] || 6 || 2 | 0 || 4 || 4 |----- | [[Rygbi Glasgow|Glasgow Caledonians]] | 6 || 1 || 0 || 5 || 2 |} ==Rownd yr wyth olaf== ''Timau cartref wedi'u rhestru gyntaf.'' * '''Caerlŷr''' 41 - 10 Abertawe * '''Caerloyw''' 21 - 15 Caerdydd * '''Stade Français''' 36 - 19 Pau * '''Munster''' 38 - 29 Biarritz Olympique ==Rownd Gyn-derfynol== ''Timau cartref wedi'u rhestru gyntaf.'' * '''Caerlŷr''' 19 - 15 Caerloyw * '''Stade Français''' 16 - 15 Munster ==Rownd Derfynol== ''Chwaraewyd ar 19 Mai 2001 ym [[Parc des Princes|Mharc des Princes]], [[Paris]], [[Ffrainc]]'' * '''Caerlŷr''' 34 - 30 Stade Français {{dechrau blwch}} {{dilyniant | teitl = [[Cwpan Heineken]] | cyn = [[Cwpan Rygbi Ewrop 1999–2000]] | ar ôl = [[Cwpan Rygbi Ewrop 2001–2002]] | blynyddoedd = 2000–2001 }} {{diwedd blwch}} [[Categori:2000]] [[Categori:2001]] [[Categori:Cwpan Heineken|2000–2001]] c04pzu4u0oefr7y8oxssuduh6plyfnw 0 17874 11097653 10966100 2022-07-30T08:22:47Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= yn_cynnwys}} Pumed rhifyn [[Cwpan Heineken]] oedd '''Cwpan Rygbi Ewrop 1999–2000'''. ==Gemau Grŵp== Yn y gemau grŵp, byddai tîm yn derbyn: *2 bwynt am ennill *1 pwynt am gêm gyfartal Byddai pob tîm yn chwarae'r tîmau eraill yn eu grŵp dwywaith. Byddai'r tîm ar frig pob grŵp yn chwarae yn rownd yr wyth olaf ynghyd â'r ddau tîm gorau sy'n ail hefyd. ===Grŵp 1=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Stade Français]]''' || 6 || 4 || 0 || 2 | 8 C |----- | [[Rygbi Leinster|Leinster]] || 6 || 4 | 0 || 2 || 8 |----- | [[Teigrod Caerlŷr|Caerlŷr]] || 6 || 2 | 0 || 4 || 4 |----- | [[Rygbi Glasgow|Glasgow Caledonians]] | 6 || 2 || 0 || 4 || 4 |} ===Grŵp 2=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Stade Toulousain|Toulouse]]''' || 6 || 4 | 0 || 2 || 8 C |----- | [[Caerloyw RFC|Caerloyw]] || 6 || 4 || 0 || 2 | 8 |----- | [[Abertawe RFC|Abertawe]] || 6 || 3 || 0 || 3 | 6 |----- | [[Petrarca Padova|Safilo Petraca Rugby Padova]] | 6 || 0 || 0 || 6 || 0 |} ===Grŵp 3=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Clwb Rygbi Llanelli|Llanelli]]''' || 6 || 5 || 0 || 1 | 10 C |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Picwns Llundain|Picwns]]''' || 6 || 5 || 0 || 1 | 10 C |----- | [[CS Bourgoin-Jallieu|Bourgoin]] || 6 | 2 || 0 || 4 || 4 |----- | [[Rygbi Ulster|Ulster]] || 6 || 0 || 0 || 6 | 0 |} ===Grŵp 4=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Rygbi Munster|Munster]]''' || 6 || 5 || 0 || 1 | 10 C |----- | [[Saracens (rygbi)|Saracens]] || 6 | 3 || 0 || 3 || 6 |----- | [[Colomiers]] || 6 || 2 || 0 || 4 || 4 |----- | [[Pontypridd RFC|Pontypridd]] || 6 || 2 | 0 || 4 || 4 |} ===Grŵp 5=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Caerdydd RFC|Caerdydd]]''' || 6 || 4 || 1 || 1 | 9 C |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[ASM Clermont Auvergne|Montferrand]]''' | 6 || 4 || 0 || 2 || 8 C |----- | [[Benetton Treviso]] | 6 || 2 || 0 || 4 || 4 |----- | [[Harlequins (clwb rygbi)|Harlequins]] | 6 || 1 || 1 || 4 || 3 |} ===Grŵp 6=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Seintiau Northampton|Northampton]]''' || 6 | 5 || 0 || 1 || 10 C |----- | [[Rygbi Caeredin|Caeredin]] | 6 || 3 || 0 || 3 || 6 |----- | [[C.P.D. Grenoble|Grenoble]] || 6 || 3 || 0 || 3 | 6 |----- | [[C.P.D. Rygbi Castell-nedd|Castell Nedd]] || 6 || 1 || 0 || 5 | 2 |} ==Rownd yr wyth olaf== ''Timau cartref wedi'u rhestru gyntaf.'' * '''Toulouse''' 31 - 18 Montferrand * '''Munster''' 27 - 10 Stade Français * '''Llanelli''' 22 - 3 Caerdydd * '''Northampton''' 25 - 22 Picwns ==Rownd cyn-derfynol== ''Timau cartref wedi'u rhestru gyntaf.'' * Toulouse 25 - 31 '''Munster''' (''[[Stade Lescure]], [[Bordeaux]], [[France]]'') * '''Northampton''' 31 - 28 Llanelli (''[[Stadiwm Madejski]], [[Reading, Berkshire|Reading]], [[Lloegr]]'') ==Rownd derfynol== ''Chwaraewyd ar 19 Mai 2001 yn [[Stadiwm Twickenham|Twickenham]], [[Llundain]], [[Lloegr]]'' * '''Northampton''' 9 - 8 Munster {{dechrau blwch}} {{dilyniant | teitl = [[Cwpan Heineken]] | cyn = [[Cwpan Rygbi Ewrop 1998–1999]] | ar ôl = [[Cwpan Rygbi Ewrop 2000–2001]] | blynyddoedd = 1999–2000 }} {{diwedd blwch}} [[Categori:1999]] [[Categori:2000]] [[Categori:Cwpan Heineken|1999–2000]] 50hru7ju9ba4i5yhhrz17qf5dp7qfzf 0 17892 11097650 10966104 2022-07-30T08:20:10Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= yn_cynnwys}} Nawfed rhifyn [[Cwpan Heineken]] oedd '''Cwpan Rygbi Ewrop 2003–2004'''. ==Gemau Grŵp== Yn y gemau grŵp, byddai tîm yn derbyn: * 4 pwynt am ennill * 2 pwynt am gêm gyfartal * 1 pwynt bonws am sgorio 4 cais mewn gêm * 1 pwynt bonws am golli gan 7 pwynt neu lai Byddai pob tîm yn chwarae'r tîmau eraill yn eu grŵp dwywaith. Byddai'r tîm ar frig pob grŵp yn chwarae yn rownd yr wyth olaf ynghyd â'r ddau tîm gorau sy'n ail. ===Grŵp 1=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Stade Français]]''' || 6 || 4 || 0 || 2 || 2 | 18 |----- | [[Teigrod Caerlŷr]] || 6 || 3 || 0 || 3 || 3 | 15 |----- | [[Rygbi Ulster|Ulster]] || 6 || 3 || 0 || 3 || 2 | 14 |----- | [[Dreigiau Gwent]] || 6 || 2 || 0 || 4 || 1 | 9 |} ===Grŵp 2=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Stade Toulousain|Toulouse]]''' || 6 || 5 | 0 || 1 || 5 || 25 |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Rygbi Caeredin|Caeredin]]''' | 6 || 5 || 0 || 1 || 2 || 22 |----- | [[Teiciau Leeds]] || 6 || 1 || 0 || 5 || 1 || 5 |----- | [[Y Gweilch]] | 6 || 1 || 0 || 5 || 0 || 4 |} ===Grŵp 3=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Biarritz Olympique]]''' || 6 || 4 || 0 | 2 || 3 || 19 |----- | [[Rygbi Leinster|Leinster]] || 6 || 3 | 0 || 2 || 3 || 15 |----- | [[Gleision Caerdydd]] || 6 || 2 || 0 || 4 || 3 | 11 |----- | [[Siarcod Sale]] || 6 || 2 || 0 || 4 || 1 || 9 |} ===Grŵp 4=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Scarlets Llanelli]]''' || 6 || 5 || 0 | 1 || 3 || 23 |----- | [[Seintiau Northampton]] || 6 || 4 || 0 || 2 || 2 | 18 |----- | [[SU Agen]] || 6 || 2 || 0 || 4 || 3 | 11 |----- | [[Y Gororau]] | 6 || 1 || 0 || 5 || 0 || 4 |} ===Grŵp 5=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Rygbi Munster]]''' || 6 || 5 || 0 || 1 || 4 | 24 |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Caerloyw RFC|Caerloyw]]''' || 6 || 5 | 0 || 1 || 4 || 24 |----- | [[CS Bourgoin-Jallieu|Bourgoin]] || 6 || 1 | 0 || 5 || 3 || 7 |----- | [[Benetton Treviso]] | 6 || 1 || 0 || 5 || 1 || 5 |} ===Grŵp 6=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Picwns Llundain]]''' || 6 || 5 || 0 || 1 || 4 | 24 |----- | [[Rhyfelwyr Celtaidd]] || 6 || 4 || 0 || 2 || 4 | 20 |----- | [[USA Perpignan|Perpignan]] || 6 || 3 || 0 | 3 || 3 || 15 |----- | [[Rygbi Calvisano|Calvisano]] || 6 || 0 || 0 || 6 || 3 | 3 |} ==Rownd yr wyth olaf== ''Timau cartref wedi'u rhestru gyntaf.'' * '''Toulouse''' 36 - 10 Edinburgh * '''London Wasps''' 34 - 3 Gloucester * '''Munster''' 37 - 32 Stade Français * Llanelli Scarlets 10 - 27 '''Biarritz Olympique''' ==Rownd gyn-derfynol== ''Timau cartref wedi'u rhestru gyntaf.'' * '''Toulouse''' 19 - 11 Biarritz Olympique * Munster 32 - 37 '''London Wasps''' ==Rownd derfynol== ''Chwaraewyd ar 23 Mai 2004 yn [[Twickenham]], [[Llundain]], [[Lloegr]]'' * Toulouse 20 - 27 '''London Wasps''' {{dechrau blwch}} {{dilyniant | teitl = [[Cwpan Heineken]] | cyn = [[Cwpan Rygbi Ewrop 2002–2003]] | ar ôl = [[Cwpan Rygbi Ewrop 2004–2005]] | blynyddoedd = 2003–2004 }} {{diwedd blwch}} [[Categori:2003]] [[Categori:2004]] [[Categori:Cwpan Heineken|2003–2004]] 4dm7d56yuupbryygpp4gpm2l4lc1kr5 0 17929 11097668 10966106 2022-07-30T08:41:30Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= yn_cynnwys}} Unarddegfed rhifyn [[Cwpan Heineken]] oedd '''Cwpan Rygbi Ewrop 2005–2006'''. ==Gemau Grŵp== Yn y gemau grŵp, byddai tîm yn derbyn: * 4 pwynt am ennill * 2 pwynt am gêm gyfartal * 1 pwynt bonws am sgorio 4 cais mewn gêm * 1 pwynt bonws am golli gan 7 pwynt neu lai Byddai pob tîm yn chwarae'r tîmau eraill yn eu grŵp dwywaith. Byddai'r tîm ar frig pob grŵp yn chwarae yn rownd yr wyth olaf ynghyd â'r ddau tîm gorau sy'n ail. ===Grŵp 1=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Rygbi Munster|Munster]]''' || 6 || 5 || 0 || 1 || 3 | 23 |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Siarcod Sale]]''' || 6 || 5 || 0 || 1 || 3 | 23 |----- | [[Dreigiau Gwent]] || 6 || 1 || 0 || 5 || 2 | 6 |----- | [[Castres Olympique]] || 6 || 1 || 0 || 5 || 2 | 6 |} ===Grŵp 2=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[USA Perpignan|Perpignan]]''' || 6 || 5 | 0 || 1 || 3 || 23 |----- | [[Teiciau Leeds]] | 6 || 4 || 0 || 2 || 4 || 20 |----- | [[Gleision Caerdydd]] || 6 || 3 || 0 || 3 || 3 || 15 |----- | [[Rygbi Calvisano|Calvisano]] | 6 || 0 || 0 || 6 || 0 || 0 |} ===Grŵp 3=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Teigrod Caerlŷr]]''' || 6 || 5 || 0 | 1 || 4 || 24 |----- | [[Stade Francais]] || 6 || 4 | 0 || 2 || 4 || 20 |----- | [[Y Gweilch]] || 6 || 2 || 0 || 4 || 1 | 9 |----- | [[Clermont Auvergne]] || 6 || 1 || 0 || 5 || 2 || 6 |} ===Grŵp 4=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Biarritz Olympique|Biarritz]]''' || 6 || 5 || 0 | 1 || 4 || 24 |----- | [[Saracens (rygbi)|Saracens]] || 6 || 4 || 0 || 2 || 1 | 17 |----- | [[Rygbi Ulster|Ulster]] || 6 || 3 || 0 || 3 || 2 | 14 |----- | [[Benetton Treviso]] | 6 || 0 || 0 || 6 || 3 || 3 |} ===Grŵp 5=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Caerfaddon RFC|Caerfaddon]]''' || 6 || 5 || 0 || 1 || 3 | 23 |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Rygbi Leinster|Leinster]]''' || 6 || 4 | 0 || 2 || 6 || 22 |----- | [[CS Bourgoin-Jallieu|Bourgoin]] || 6 || 2 | 0 || 4 || 1 || 9 |----- | [[Rygbi Glasgow|Glasgow]] | 6 || 1 || 0 || 5 || 2 || 6 |} ===Grŵp 6=== {| cellpadding="2" cellspacing="2" |----- bgcolor="#efefef" align="center" | width="200" | Tîm || width="45" | Chwarae | width="45" | Ennill | width="45" | Cyfartal || width="45" | Colli || width="96" | Pwyntiau Bonws | width="45" | Pwyntiau |----- bgcolor="#ffff99" | '''[[Stade Toulousain]]''' || 6 || 5 || 1 || 0 || 3 | 25 |----- | [[Picwns Llundain]] || 6 || 2 || 1 || 3 || 4 | 14 |----- | [[Scarlets Llanelli]] || 6 || 2 || 0 | 4 || 4 || 12 |----- | [[Rygbi Caeredin|Caeredin]] || 6 || 2 || 0 || 4 || 3 | 11 |} ==Rownd yr wyth olaf== ''Timau cartref wedi'u rhestru gyntaf.'' * Toulouse 35 - 41 '''Leinster''' * '''Munster''' 19 - 10 Perpignan * Teigrod Caerlŷr 12 - 15 '''Caerfaddon''' * '''Biarritz Olympique''' 11 - 6 Siarcod Sale ==Rownd gyn-derfynol== ''Timau cartref wedi'u rhestru gyntaf.'' * '''Biarritz''' 18 - 9 Caerfaddon * Leinster 6 - 30 '''Munster''' ==Rownd derfynol== ''Chwaraewyd ar 20 Mai 2006 yn [[Stadiwm y Mileniwm]], [[Caerdydd]], [[Cymru]]'' * Biarritz 19 - 23 '''Munster''' {{dechrau blwch}} {{dilyniant | teitl = [[Cwpan Heineken]] | cyn = [[Cwpan Rygbi Ewrop 2004–2005]] | ar ôl = [[Cwpan Rygbi Ewrop 2006–2007]] | blynyddoedd = 2005–2006 }} {{diwedd blwch}} [[Categori:2005]] [[Categori:2006]] [[Categori:Cwpan Heineken|2005–2006]] 7mq09fzlt4tignuz9j2mrxatydvadyg 0 18082 11097513 11091986 2022-07-29T12:45:35Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Gwybodlen duwdod Groeg| | Delwedd = PanandDaphnis.jpg | Pennawd = Pan yn dysgu'i [[eromenos]], y bugail [[Daphnis]], i chwarae'r pibellau-pan. Copi 2il ganrif Oes Gyffredin Rufeinig o Roeg gwreiddiol tua 100 Cyn yr Oes Gyffredin, a briodolwyd i Heliodorus (darganfuwyd ym [[Pompeii|Mhompeii]]) | Enw = Pan | Duw/Duwoes = '''Duw bugeiliaid a phreiddiau, mynyddoedd gwyllt a [[cerddoriaeth werin|cherddoriaeth werin]]''' | Preswylfa = [[Arcadia]] | Symbol = | Cymar = | Rhieni = [[Hermes]] a [[Penelope (dryad)|Penelope]] | Siblingiaid = | Plant =[[Panes]] | Mownt = | Cywerthydd Rhufeinig = [[Faunus]] }} [[Delwedd:Pan Meyers.png|bawd|200px|Y duw Pan]] :''Am y lloeren sy'n cylchdroi Sadwrn, gweler [[Pan (lloeren)]].'' Roedd '''Pan''' ([[Groeg (iaith)|Groeg]], Πάν, ''y cyfan'') yn [[duw|dduw]] ym [[mytholeg Roeg]]. Roedd ganddo dorso a phen dynol gyda chlustiau, cyrn a choesau [[gafr]]. Cafwyd Pan ei addoli yn arbennig yn [[Arcadia]], er nad oedd [[teml]]au mawr iddo yn yr ardal. Roedd yn dduw [[coedwig]]oedd, caeau a phreiddiau, ffrwythlonrwydd a gwrywdod. Dywedir ei fod yn ymlid y [[nymff]]od yn y coedydd, gan obeithio cael [[cyfathrach rywiol]] â hwy. Mewn rhai ffyrdd mae'n debyg i'r duw [[Dionysos|Dionisus]] ac roedd yn aml yng nghwmni'r duw hwnnw. Roedd hefyd yn dduw'r awel, y wawr a'r machlud. Roedd yn byw gyda'r nymffod mewn [[ogof]] o'r enw Coriciana ar fynydd [[Parnassus]]. Gallai [[darogan|broffwydo]]'r dyfodol ac roedd yn heliwr a cherddor. Canai'r [[Siringa]] neu [[Pibellau Pan|Bibellau Pan]]. Cyn [[Brwydr Marathon]] dywedir fod y rhedwr [[Athen]]aidd [[Pheidippides]] yn rhedeg trwy'r mynyddoedd rhwng Athen a [[Sparta]] i ofyn cymorth y Spartiaid yn erbyn y [[Persia]]id. Ar y ffordd cafodd weledigaeth o'r duw Pan, a ddaroganodd fuddugoliaeth i'r Groegwyr yn erbyn Persia. Wedi ennill y frwydr gwnaeth yr Atheniaid Pan yn un o'u prif dduwiau mewn diolchgarwch. Yn ôl yr hanesydd Groegaidd [[Plutarch]] (''Moralia'', Llyfr 5:17)), yr oedd llongwr o'r enw Thamus ar ei ffordd tua'r [[Eidal]] yn ystod teyrnasiad yr ymerawdwr Rhufeinig [[Tiberius]]. Ger ynys [[Paxi]] clywodd lais dros y tonnau "Thamus, wyt ti yna? Pan gyrhaeddi Palodes, gwna'n siŵr dy fod yn cyhoeddi fod y duw mawr Pan wedi marw". Gwnaeth Thamus yn ôl y gorchymyn, a daeth ocheneidiau a galaru o'r lan yn ymateb. === Neo-baganiaeth === Ym 1933, cyhoeddwyd ''The God of the Witches'' gan Eifftiwr [[Margaret Murray]], gan ddamcaniaethu mai dim ond ffurf o [[duw corniog|dduw corniog]] a addolwyd ar draws Ewrop gan [[Hypothesis cwlt y wrach|gwlt gwrach]] yw Pan.<ref>''The Triumph of the Moon: A History of Modern Pagan Witchcraft'', [[Ronald Hutton]], tudalen 199</ref> Dylanwadodd y theori hon y syniad [[Neo-baganiaeth|Neo-baganaidd]] o Dduw Corniog, fel [[archdeip]] rhywioldeb a gwrywdod gwrywaidd. Yn [[Wica]], mae archdeip y Duw Corniog yn hynod o bwysig, fel y'i cynrychiolwyd gan dduwdodau megis [[Cernunnos]] y Celtiaid a [[Pashupati]] yr Indianaid. Rhoddir adroddiad diweddar o sawl cyfarfod a honnwyd â Pan gan [[Robert Ogilvie Crombie]] yn ''The Findhorn Garden'' (Harper & Row, 1975) a ''The Magic Of Findhorn'' (Harper & Row, 1975). Dywedodd Crombie y cwrddodd ef â Pan yn sawl gwaith mewn llefydd gwahanol yn yr Alban, gan gynnwys [[Edinburgh]], ar ynys [[Iona]] ac yn [[Sefydliad Findhorn]]. == Cyfeiriadau == {{reflist|2}} * {{cite book|dolenawdur=Walter Burkert|olaf=Burkert|cyntaf=Walter|blwyddyn=1985|teitl=Greek Religion|cyhoeddwr=Harvard University Press}} * {{cite book|dolenawdur=Karl Kerenyi|olaf=Kerenyi|cyntaf=Karl|blwyddyn=1951|teitl=The Gods of the Greeks|cyhoeddwr=Thames & Hudson}} * {{cite book|olaf=Ruck|cyntaf=Carl A.P.|coauthors=Danny Staples|blwyddyn=1994|teitl=The World of Classical Myth|cyhoeddwr=Carolina Academic Press|isbn=0-89089-575-9}} * {{cite book|olaf=Borgeaud|cyntaf=Philippe|blwyddyn=1979|teitl=Recherches sur le Dieu Pan|cyhoeddwr=Geneva University}} * Vinci, Leo (1993), ''Pan: Great God Of Nature'', Neptune Press, Llundain * Malini, Roberto (1998), ''Pan dio della selva'', Edizioni dell'Ambrosino, Milano * Diotima, (2007), ' 'The Goat Foot God'', Bibliotheca Alexandrina == Gweler hefyd == * [[Pan mewn diwylliant poblogaidd]] * [[Agreus|Agreus a Nomios]] * [[Pangu]] * [[Puck (mytholeg)|Puck]] * [[Celf erotig ym Mhompeii]] * [[Faun]] * [[Satyr]] * [[Kokopelli]] * [[Ogof Daveli]] * [[Syrinx]] == Dolenni allanol == {{Comin|Pan (mytholeg)}} * [http://www.androphile.org/preview/Library/Mythology/Greek/Daphnis/Pan_and_Daphnis.htm Stori Pan a Daphnis] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080122053903/http://www.androphile.org/preview/Library/Mythology/Greek/Daphnis/Pan_and_Daphnis.htm |date=2008-01-22 }} * [http://www.theoi.com/Georgikos/Pan.html Adnoddau gwreiddiol ynghylch Pan] * [https://web.archive.org/web/20020213041003/http://homepage.mac.com/cparada/GML/Pan.html Mytholeg Pan] [[Categori:Duwiau a duwiesau Groeg]] [[Categori:Duwiau corniog]] f1e28ensw2h0z708i7dlc5tpj1n7p3u 11097599 11097513 2022-07-29T20:38:25Z Craigysgafn 40536 wedi glanhau'r tŷ'n llwyr wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata = ALL}} :''Am y lloeren sy'n cylchdroi Sadwrn, gweler [[Pan (lloeren)]].'' [[Duw]] ym [[mytholeg Roeg]] oedd '''Pan''' ([[Groeg (iaith)|Groeg]], Πάν, ''y cyfan''). Roedd ganddo dorso a phen dynol gyda chlustiau, cyrn a choesau [[gafr]]. Cafwyd Pan ei addoli yn arbennig yn [[Arcadia]], er nad oedd [[teml]]au mawr iddo yn yr ardal. Roedd yn dduw [[coedwig]]oedd, caeau a phreiddiau, ffrwythlonrwydd a gwrywdod. Dywedir ei fod yn ymlid y [[nymff]]od yn y coedydd, gan obeithio cael [[cyfathrach rywiol]] â hwy. Mewn rhai ffyrdd mae'n debyg i'r duw [[Dionysos|Dionisus]] ac roedd yn aml yng nghwmni'r duw hwnnw. Roedd hefyd yn dduw'r awel, y wawr a'r machlud. Roedd yn byw gyda'r nymffod mewn [[ogof]] o'r enw Coriciana ar fynydd [[Parnassus]]. Gallai [[darogan|broffwydo]]'r dyfodol ac roedd yn heliwr a cherddor. Canai'r [[Siringa]] neu [[Pibellau Pan|Bibellau Pan]]. Cyn [[Brwydr Marathon]] dywedir fod y rhedwr [[Athen]]aidd [[Pheidippides]] yn rhedeg trwy'r mynyddoedd rhwng Athen a [[Sparta]] i ofyn cymorth y Spartiaid yn erbyn y [[Persia]]id. Ar y ffordd cafodd weledigaeth o'r duw Pan, a ddaroganodd fuddugoliaeth i'r Groegwyr yn erbyn Persia. Wedi ennill y frwydr gwnaeth yr Atheniaid Pan yn un o'u prif dduwiau mewn diolchgarwch. Yn ôl yr hanesydd Groegaidd [[Plutarch]] (''Moralia'', Llyfr 5:17), yr oedd llongwr o'r enw Thamus ar ei ffordd tua'r [[Eidal]] yn ystod teyrnasiad yr ymerawdwr Rhufeinig [[Tiberius]]. Ger ynys [[Paxi]] clywodd lais dros y tonnau "Thamus, wyt ti yna? Pan gyrhaeddi Palodes, gwna'n siŵr dy fod yn cyhoeddi fod y duw mawr Pan wedi marw." Gwnaeth Thamus yn ôl y gorchymyn, a daeth ocheneidiau a galaru o'r lan yn ymateb. === Neo-baganiaeth === Ym 1933, cyhoeddwyd ''The God of the Witches'' gan Eifftiwr [[Margaret Murray]], gan ddamcaniaethu mai dim ond ffurf o [[duw corniog|dduw corniog]] a addolwyd ar draws Ewrop gan [[Hypothesis cwlt y wrach|gwlt gwrach]] yw Pan.<ref>Ronald Hutton, ''The Triumph of the Moon: A History of Modern Pagan Witchcraft'' (Oxford University Press, 1999), t.199</ref> Dylanwadodd y theori hon y syniad [[Neo-baganiaeth|Neo-baganaidd]] o Dduw Corniog, fel [[archdeip]] rhywioldeb a gwrywdod gwrywaidd. Yn [[Wica]], mae archdeip y Duw Corniog yn hynod o bwysig, fel y'i cynrychiolwyd gan dduwdodau megis [[Cernunnos]] y Celtiaid a [[Pashupati]] yr Indianaid. ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} [[Categori:Duwiau a duwiesau Groeg]] [[Categori:Duwiau corniog]] 1x2rq53ki6dcvrq8javu3ojcqn2k7bf 0 24521 11097632 10994280 2022-07-29T21:26:00Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <center> [[3g]] - '''[[4g]]''' - [[5g]] <br /> [[270au]] [[280au]] [[290au]] [[300au]] [[310au]] - '''[[320au]]''' - [[330au]] [[340au]] [[350au]] [[360au]] [[370au]] <br /> [[324]] [[325]] [[326]] [[327]] [[328]] - '''329''' - [[330]] [[331]] [[332]] [[333]] [[334]] </center> ---- == Digwyddiadau == == Genedigaethau == * [[Gregory Nazianzus]], diwinydd == Marwolaethau == * [[Helena o Gaergystennin]], mam yr Ymerawdwr Rhufeinig [[Cystennin I]] (tua'r dyddiad yma). [[Categori:329]] 5fnmsunpn4vtvyxugv7r65jooo9hn65 0 24522 11097631 10994282 2022-07-29T21:25:37Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <center> [[3g]] - '''[[4g]]''' - [[5g]] <br /> [[270au]] [[280au]] [[290au]] [[300au]] [[310au]] - '''[[320au]]''' - [[330au]] [[340au]] [[350au]] [[360au]] [[370au]] <br /> [[323]] [[324]] [[325]] [[326]] [[327]] - '''328''' - [[329]] [[330]] [[331]] [[332]] [[333]] </center> ---- == Digwyddiadau == *Dechreuon ymerodraeth y [[Maya]] yng nghanolbarth America. *[[9 Mai]] — [[Athanasius o Alexandria|Athanasius]] yn cael ei ethol yn esgob [[Alexandria]]. == Genedigaethau == *[[Valens]], Ymerawdwr Rhufeinig == Marwolaethau == [[Categori:328]] 9v5ujcobkl41z0ic65ct52ljvc0y5fg 0 24523 11097630 10994284 2022-07-29T21:25:09Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <center> [[3g]] - '''[[4g]]''' - [[5g]] <br /> [[270au]] [[280au]] [[290au]] [[300au]] [[310au]] - '''[[320au]]''' - [[330au]] [[340au]] [[350au]] [[360au]] [[370au]] <br /> [[322]] [[323]] [[324]] [[325]] [[326]] - '''327''' - [[328]] [[329]] [[330]] [[331]] [[332]] </center> ---- == Digwyddiadau == *Oherwydd prinder llafur, mae'r Ymerawdwr Rhufeinig [[Cystennin I]] yn gorchymyn nad oes hawl gwerthu caethweision o ardaloedd gwledig tu allan i'w talaith ei hunain. == Genedigaethau == == Marwolaethau == [[Categori:327]] 3q45oide6ebd9e6qi7hnzszo3yeraya 0 24524 11097629 10994286 2022-07-29T21:24:43Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <center> [[3g]] - '''[[4g]]''' - [[5g]] <br /> [[270au]] [[280au]] [[290au]] [[300au]] [[310au]] - '''[[320au]]''' - [[330au]] [[340au]] [[350au]] [[360au]] [[370au]] <br /> [[321]] [[322]] [[323]] [[324]] [[325]] - '''326''' - [[327]] [[328]] [[329]] [[330]] [[331]] </center> ---- == Digwyddiadau == * Adeiladu'r eglwys gyntaf ar safle'r [[Fatican]] yn Rhufain. == Genedigaethau == == Marwolaethau == * [[Crispus]], mab [[Cystennin I]] (dienyddiwyd) * [[Fausta]], ail wraig Cystennin I (dienyddiwyd) [[Categori:326]] kl9f6qjervb250lao8u9jtyv14vtmzc 0 24525 11097628 10994288 2022-07-29T21:24:10Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <center> [[3g]] - '''[[4g]]''' - [[5g]] <br /> [[270au]] [[280au]] [[290au]] [[300au]] [[310au]] - '''[[320au]]''' - [[330au]] [[340au]] [[350au]] [[360au]] [[370au]] <br /> [[320]] [[321]] [[322]] [[323]] [[324]] - '''325''' - [[326]] [[327]] [[328]] [[329]] [[330]] </center> ---- == Digwyddiadau == *Yr Ymerawdwr Rhufeinig [[Cystennin I]] yn gorchfygu'r [[Gothiaid]], [[Fandaliaid]] a [[Sarmatiaid]] ar ffin [[Afon Donaw]]. *Gwahardd ymladdfeydd [[Gladiator]] yn yr Ymerodraeth Rufeinig. == Genedigaethau == *[[Ammianus Marcellinus]], hanesydd Rhufeinig (tua'r dyddiad yma) == Marwolaethau == [[Categori:325]] 5tnhz8omup0ran7d8iircj3y61o1nq6 0 24526 11097633 10994290 2022-07-29T21:26:26Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <center> [[3g]] - '''[[4g]]''' - [[5g]] <br /> [[270au]] [[280au]] [[290au]] [[300au]] [[310au]] - '''[[320au]]''' - [[330au]] [[340au]] [[350au]] [[360au]] [[370au]] <br /> [[319]] [[320]] [[321]] [[322]] [[323]] - '''324''' - [[325]] [[326]] [[327]] [[328]] [[329]] </center> ---- == Digwyddiadau == * [[3 Gorffennaf]] — [[Brwydr Adrianople (324)|Brwydr Adrianople]]: [[Cystennin I]] yn gorchfygu [[Licinius]], sy'n encilio i [[Byzantium]]. * [[18 Medi]] — [[Brwydr Chrysopolis]]: Cystennin yn gorchfygu Licinius eto, ac yn dod yn unig ymerawdwr Rhufain, gan ddiweddu'r [[Tetrarchiaeth]]. == Genedigaethau == == Marwolaethau == [[Categori:324]] 8xz3b6lvq6uuk1kw0jkryy5tbwaglp6 0 24561 11097634 10994292 2022-07-29T21:26:46Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <center> [[3g]] - '''[[4g]]''' - [[5g]] <br /> [[270au]] [[280au]] [[290au]] [[300au]] [[310au]] - '''[[320au]]''' - [[330au]] [[340au]] [[350au]] [[360au]] [[370au]] <br /> [[318]] [[319]] [[320]] [[321]] [[322]] - '''323''' - [[324]] [[325]] [[326]] [[327]] [[328]] </center> ---- == Digwyddiadau == * Yr Ymerawdwr Rhufeinig [[Cystennin I]] yn gorchfygu'r [[Sarmatiaid]] ac yn cymryd y teitl ''[[Sarmaticus Maximus]]''. *[[Jin Ming Di]] yn olynu [[Jin Yuan Di]] fel Ymerawdwr [[Tsieina]] == Genedigaethau == == Marwolaethau == *[[Jin Yuan Di]], Ymerawdwr [[China]] [[Categori:323]] kppdi5xctgfe5x4on7csty3bsq4lct5 0 24562 11097635 10994294 2022-07-29T21:27:08Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <center> [[3g]] - '''[[4g]]''' - [[5g]] <br /> [[270au]] [[280au]] [[290au]] [[300au]] [[310au]] - '''[[320au]]''' - [[330au]] [[340au]] [[350au]] [[360au]] [[370au]] <br /> [[317]] [[318]] [[319]] [[320]] [[321]] - '''322''' - [[323]] [[324]] [[325]] [[326]] [[327]] </center> ---- == Digwyddiadau == *Y dystiolaeth gyntaf am ddefnyddio [[gwarthafl]] ar gyfer marchogaeth (yn hytrach na dim ond ar gyfer neidio ar gefn y ceffyl) mewn bedd yn [[Tsieina]] == Genedigaethau == == Marwolaethau == [[Categori:322]] 28hucuvvjg2rau0vmvgepbej0y1kv5x 0 24566 11097636 10994299 2022-07-29T21:27:32Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <center> [[3g]] - '''[[4g]]''' - [[5g]] <br /> [[270au]] [[280au]] [[290au]] [[300au]] [[310au]] - '''[[320au]]''' - [[330au]] [[340au]] [[350au]] [[360au]] [[370au]] <br /> [[315]] [[316]] [[317]] [[318]] [[319]] - '''320''' - [[321]] [[322]] [[323]] [[324]] [[325]] </center> ---- == Digwyddiadau == *[[Crispus]], mab yr Ymerawdwr Rhufeinig [[Cystennin I]], yn gorchfygu'r [[Ffranciaid]], gan sicrhau ugain mlynedd o heddwch ar ffin [[Afon Rhein]]. *[[25 Rhagfyr]] yn cael ei dderbyn yn swyddogol fel dyddiad geni [[Iesu]]. == Genedigaethau == *[[Constans]] (Flavius Julius Constans) Ymerawdwr Rhufeinig *[[Sextus Aurelius Victor]], gwleidydd ac awdur Rhufeinig == Marwolaethau == [[Categori:320]] s9zhbc4359i6ir1qf113qop7r9pdtuu 0 26577 11097654 11096360 2022-07-30T08:23:06Z Deb 7 /* 2022 */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cyclist | name = Geraint Thomas | image = Geraint Thomas E3 Harelbeke 2015.JPG | image_size = | caption = Thomas yn Harelbeke 2015 | fullname = Geraint Howell Thomas | nickname = Gez, G, Crazy G, G Man | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1986|5|25}} | birth_place = [[Caerdydd]] | death_date = | death_place = | height = {{convert|1.83|m|ftin|0|abbr=on}}<ref name="sky-profile">{{cite web|title=Geraint Thomas profile |url=http://www.teamsky.com/profile/0,27291,17543_8341201,00.html |work={{ct|SKY|2013}} |publisher=BSkyB |accessdate=3 Ebrill 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130501095715/http://www.teamsky.com/profile/0,27291,17543_8341201,00.html |archivedate=1 Mai 2013 |df=dmy }}</ref> | weight = {{convert|70|kg|lb stlb|0|abbr=on}}<ref name="sky-profile" /> | currentteam = Ineos Grenadiers | discipline = Ffordd a trac | role = Reidiwr | ridertype = Amryddawn (ffordd)<br />Ymlidwr (trac) | amateuryears1 = {{0}} | amateurteam1 = {{allow wrap|Maindy Flyers Youth Cycling Club /CC Cardiff}} | amateuryears2 = {{0}} | show-medals = | amateurteam2 = Cardiff JIF | amateuryears3 = 2005 | amateurteam3 = Team Wiesenhof ''(stagiaire)'' | amateuryears4 = 2006 | amateurteam4 = Saunier Duval–Prodir ''(stagiaire)'' | proyears1 = 2006 | proteam1 = Recycling.co.uk | proyears2 = 2007–2009 | proteam2 = Barloworld | proyears3 = 2010–2019 | proteam3 = [[Team Sky]] | proyears4 = 2019- | proteam4 = Ineos Grenadiers | majorwins = '''Teithiau Mawr''' :'''[[Tour de France]]''' ::{{nowrap|'''Dosbarthiad cyffredinol''' (2018)}} ::3 cymal unigol (2017, 2018) '''Cymalau ras''' : [[Critérium du Dauphiné]] (2018) : [[Paris–Nice]] (2016) : [[Bayern–Rundfahrt]] (2011, 2014) : [[Volta ao Algarve]] (2015, 2016) : [[Tour of the Alps]] (2017) '''Rasus undydd a Clasuron''' : {{nowrap|[[Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain|Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd]] (2010)}} : {{nowrap|[[Pencampwriaethau Cenedlaethol Treial Amser Prydain|Pencampwriaethau Cenedlaethol Treial Amser]] (2018)}} : E3 Harelbeke (2015) | medaltemplates = {{MedalSport|Seiclo trac dynion}} {{MedalCountry|{{GBR2}}}} {{MedalCompetition|[[Gemau Olympaidd Modern|Gemau Olympaidd]]}} {{Medal|Gold|[[Gemau Olympaidd yr Haf 2008|Beijing 2008]]|Ras ymlid tîm}} {{Medal|Gold|[[Gemau Olympaidd yr Haf 2012|Llundain 2012]]|Ras ymlid tîm}} {{MedalCompetition|Pencampwriaethau byd}} {{Medal|Gold|Palma de Mallorca 2007|Ras ymlid tîm}} {{Medal|Gold|Manchester 2008|Ras ymlid tîm}} {{Medal|Gold|Melbourne 2012|Ras ymlid tîm}} {{Medal|Silver|Bordeaux 2006|Ras ymlid tîm}} {{Medal|Silver|Melbourne 2012|Madison}} {{MedalCountry|{{WAL}}}} {{MedalCompetition|[[Gemau'r Gymanwlad]]}} {{Medal|Bronze|Gemau'r Gymanwlad 2006|Melbourne 2006]]|Ras pwyntiau}} {{MedalSport|Seiclo ffordd i ddynion}} {{MedalCountry|{{nowrap|[[Team Sky]]}}}} {{MedalCompetition|[[Pencampwriaethau Seiclo Ffordd y Byd, UCI|Pencampwriaethau Byd]]}} {{Medal|Bronze|Tuscany 2013|Treial amser tîm}} {{MedalCountry|{{WAL}}}} {{MedalCompetition|[[Gemau'r Gymanwlad]]}} {{Medal|Gold|[[Gemau'r Gymanwlad 2014|Glasgow 2014]]|Ras ffordd}} {{Medal|Bronze|[[Gemau'r Gymanwlad 2014|Glasgow 2014]]|Treial amser}} }} Seiclwr [[Cymry|Cymreig]], proffesiynol ydy '''Geraint Howell Thomas''', [[OBE]] (ganwyd [[25 Mai]] [[1986]]), sydd yn aelod o [[Team Sky]] ar Gylchdaith Proffesiynol yr [[UCI]]. Mae Thomas wedi profi llwyddiant ar y trac ac ar y ffordd gan ennill Pencampwriaethau Trac y Byd a medal aur Olympaidd yn y [[Ras Ymlid]] i dimau yn [[Gemau Olympaidd 2008|Ngemau Olympaidd 2008]] a [[Gemau Olympaidd yr Haf 2012|2012]]. Ar y ffordd mae wedi ennill ras y ''Junior Paris-Roubaix'' yn 2004, Pencampwriaethau Cenedlaethol Prydain yn 2010, medal aur yn Ras Lôn [[Gemau'r Gymanwlad 2014]], ras Bayern-Rundfart yn 2011 a 2014, Ras ''E3 Harelbeke'' yn 2015, [[Paris–Nice]] yn 2016, Tour of the Alps yn 2017 a'r Critérium du Dauphiné yn 2018. Yn 2017 daeth Thomas y Cymro cyntaf erioed a dim ond yr wythfed beiciwr o Ynysoedd Prydain i wisgo'r siwmper felen yn y [[Tour de France]] ond bu rhaid iddo adael y ras yn gynnar ar ôl torri pont ei ysgwydd mewn damwain ar y nawfed cymal<ref>{{cite web |url=http://www.cyclingnews.com/races/tour-de-france-2017/stage-9/results/ |title=Tour de France: Uran wins stage 9 in photo finish |publisher=CyclingNews |date=10 Gorffennaf 2017}}</ref>. Yn Tour de France 2018, cymerodd Thomas y crys melyn ar ôl ennill cymal 11, gan arwain y daith ers hynny. Cwblhaodd y cymal olaf o [[Houilles]] i [[Paris|Baris]] yn llwyddiannus, gan ddod y Cymro cyntaf i ennill y ras, a'r trydydd o wledydd Prydain.<ref>{{dyf newyddion|url=https://golwg360.cymru/newyddion/cymru/525238-cymro-cyntaf-ennill-tour-france|teitl=Y Cymro cyntaf ar fin ennill y Tour de France|cyhoeddwr=Golwg360|dyddiad=28 Gorffennaf 2018|dyddiadcyrchu=29 Gorffennaf 2018}}</ref> Ar 16 Rhagfyr 2018, enillodd wobr Personoliaeth Chwaraeon y Flwyddyn BBC, y Cymro cyntaf i ennill ers [[Ryan Giggs]] yn 2009. ==Bywgraffiad== ===Bywyd cynnar === [[Delwedd:Gez2001.jpg|bawd|chwith|180px|Geraint yn Cystadlu yn Ras Dringo Allt [[British Schools Cycling Association|BSCA]], [[Tongwynlais]], 2001.]] Ganwyd Thomas yng [[Caerdydd|Nghaerdydd]], [[Cymru]], yn fab hynaf i Howell Thomas, mab ffermwr o [[Bancyfelin]], [[Sir Gaerfyrddin]],<ref>{{dyf gwe| url=http://www.thisissouthwales.co.uk/Village-s-pride-gold/story-12456336-detail/story.html| teitl=Village's pride at gold| cyhoeddwr=This is South Wales| dyddiad=20 Awst 2008}}</ref> ac yn frawd i Alun Lloyd Thomas. Magwyd yn ardal [[Llwyn Fedw]] ger [[yr Eglwys Newydd]], mynychodd [[Ysgol Uwchradd yr Eglwys Newydd]]. Dechreuodd seiclo gyda chlwb "Maindy Flyers Cycling Club" yn [[Canolfan Maendy]] pan yn 10 oed,<ref>{{dyf gwe| url=http://www.cyclingnews.com/road/2007/tour07/?id=/riders/2007/interviews/tour_geraint_thomas_pre07| teitl=An interview with Geraint Thomas| cyhoeddwr=cyclingnews.com| dyddiad=5 Gorffennaf 2007}}</ref> cyn mynd ymlaen i reidio dros glybiau lleol eraill, "Cycling Club Cardiff" a "Cardiff Just in Front". Cafodd lwyddiant mewn rasys ar gyfer rhai o dan 14 ac o dan 16 oed, gan gynnwys pencampwriaethau cenedlaethol Prydain, ond dechreuwyd sylwi ar ei botensial pan enillodd fedal arian yn y ras bwyntiau yn y pencampwriaethau Ewropeaidd.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/wales/raiseyourgame/pages/geraint_thomas.shtml| teitl=In the zone: Geraint Thomas| cyhoeddwr=BBC Sport}}</ref> ===Bywyd personol=== Cyfarfu Thomas ei wraig, Sara Elen Thomas, drwy ffrind.<ref>{{cite web|url=http://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/geraint-thomas-girlfriend-why-ive-1820543|title=Geraint Thomas’ girlfriend: "Why I've travelled thousands of miles to support Ger"|date=9 Gorffennaf 2011|work=walesonline}}</ref> Priododd y cwpl yng Nghymru yn Hydref 2016 a maent yn byw yn [[Monaco]], ==Gyrfa== Daeth Thomas yn aelod o Academi Olympaidd [[British Cycling]]. Enillodd Wobr Iau [[Carwyn James]] yn seremoni Personoliaeth Chwaraeon y Flwyddyn BBC Cymru. Gwnaeth gystadlu mewn rasys Cwpan y Byd o amgylch y byd. Fe gafodd ddamwain wrth ymarfer yn [[Sydney]], [[Awstralia]] ym mis Chwefror 2005 ar ôl i'r reidiwr o'i flaen daro darn o fetel a gadawodd ei fflicio i olwyn Thomas. Dioddefodd o waedu mewnol ar ôl i ddarn o fetel fynd i'w gorff pan ddisgynnodd, torlengigodd ei [[dueg|ddueg]], a bu'n rhaid cael llawdriniaeth i'w dynnu.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.britishcycling.org.uk/web/site/BC/tra/EventReports2005/20050327_Worlds_Thomas.asp| teitl=Geraint Thomas Recovering from Aussie Crash| awdur=Larry Hickmott| cyhoeddwr=British Cycling| dyddiad=27 Mawrth 2005}}</ref><ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/other_sports/cycling/4276183.stm| teitl=Thomas in hospital after crashing| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=18 Chwefror 2005}}</ref> Yn 2006, reidiodd y rhan fwyaf o'i rasus dros dîm [[Recycling.co.uk]], ond tuag at ddiwedd 2006 ymunodd â [[Saunier Duval-Prodir]]. Reidiodd rai rasus hefyd dros [[Prydain|Brydain]], er enghraifft [[Tour of Britain]]. Bu Geraint yn byw ac yn ymarfer yn [[Toscana]] yn [[yr Eidal]], ynghyd â sawl seiclwr proffesiynol arall [[Prydain|Prydeinig]] megis [[Mark Cavendish]]. Bydd seiclwyr proffesiynol yn ymarfer yn rheolaidd yn [[Awstralia]] er mwyn manteisio ar y tywydd. ===2007=== [[Delwedd:Geraint Thomas 2007.jpg|bawd|dde|180px|Thomas yng nghymal cyntaf Tour de France 2007.]] Thomas oedd y reidiwr ifancaf yn [[Tour de France]] [[2007]], wedi i'w dîm Barloworld, gael un o'r tri safle ''wildcard'' sydd yn cael eu neilltuo ar gyfer y ras. Gorffennodd Geraint y [[Tour de France]] yn yr 140fed safle allan o 141,<ref>{{dyf gwe| url=http://www.letour.fr/2007/TDF/LIVE/us/2000/classement/index.html| teitl=2007 Tour de France, Overall Standing| cyhoeddwr=Le Tour de France| dyddiad=29 Gorffennaf 2007}}</ref> wedi ugain niwrnod o rasio, er nad oedd disgwyl iddo wneud hynny ar y cynnig cyntaf. Honnir gan amryw mai hon yw'r ras seiclo ffordd, galetaf i gyd.. Geraint oedd y Cymro cyntaf i gymryd rhan yn y ras ers [[Colin Lewis]] yn [[Tour de France 1968|1968]], a'r Cymro cyntaf i orffen y ras ras.<ref name="BBC_5/12/07">{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/other_sports/cycling/7129763.stm| teitl=Thomas backed for Beijing glory| cyhoeddwr=BBC| dyddiad=5 Rhagfyr 2007}}</ref> Derbyniodd gryn gefnogaeth gan ei gefnogwyr Cymreig yn y seremoni agoriadol yn Llundain, gyda nifer ohonynt yn mynd ymlaen i ddilyn yr holl ras.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.britishcycling.org.uk/web/site/WCU/lei/News2007/20070717_Maindy_Tour_Trip.asp| teitl=Maindy Flyers 'On Tour'!| awdur=Ian Jenkins| cyhoeddwr=Welsh Cycling| dyddiad=17 Gorffennaf 2007}}</ref> Fe dreuliodd Geraint chwe wythnos yn ymarfer yn [[Perth (Awstralia)|Mherth]], [[Awstralia]] yng ngaeaf 2007.<ref name="BBC_5/12/07" /> Enwebwyd ef ar gyfer gwobr [[Personoliaeth Chwaraeon Cymreig y Flwyddyn BBC Cymru]] yn 2007, datganwyd yr enillwyr ar y teledu ar y [[2 Rhagfyr]] a chafodd Geraint ei bleidleisio i'r drydydd safle gan y cyhoedd.<ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/wales/7109016.stm| teitl=Calzaghe claims BBC Wales award| cyhoeddwr=BBC| dyddiad=2 Rhagfyr 2007}}</ref> ===2008=== Ni chystadlodd Thomas yn [[Tour de France 2008]], yn hytrach cystadlodd yn y [[Giro d'Italia]] yn gynharach yn y tymor cyn dychwelyd i Brydain er mwyn canolbwyntio ar baratoadau ar gyfer [[Gemau Olympaidd 2008]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.cyclingweekly.co.uk/olympics/The_Big_Interview_Geraint_Thomas_article_258329.html| teitl=THE BIG INTERVIEW: GERAINT THOMAS| cyhoeddwr=Cycling Weekly| dyddiad=11 Mehefin 2008}}</ref> Wedi darganfod na fyddai baneri gwledydd nad oedd yn cymryd rhan o dan eu henwau eu hunain yn cael eu caniatáu yn y Gemau, dywedodd Thomas: :''"It would be great to do a lap of honour draped in the Welsh flag if I win a gold medal, and I'm very disappointed if this rule means that would not be possible."''<ref>{{dyf gwe| url=http://www.telegraph.co.uk/sport/othersports/olympics/2505509/Beijing-Olympics-Flags-showing-Cross-of-St-George-Saltire-or-Welsh-dragon-banned.html| teitl=Beijing Olympics: Flags showing Cross of St George, Saltire or Welsh dragon banned| awdur=Gordon Rayner| cyhoeddwr=Telegraph.co.uk| dyddiad=6 Awst 2008}}</ref><ref>{{dyf gwe| url=http://www.walesonline.co.uk/news/politics-news/2008/08/05/olympic-officials-ban-welsh-athletes-from-flying-national-flag-91466-21468144/| teitl=Olympic officials ban Welsh athletes from flying national flag| awdur=Martin Shipton| cyhoeddwr=South Wales Echo| dyddiad=5 Awst 2008}}</ref> Ar 17 Awst, roedd Thomas yn aelod o'r sgwad tîm dilyn a dorrodd record y byd yn y rowndiau cyn-derfynol yn y Gemau Olympaidd gydag amser o 3:55:202, gan guro eu gwrthwynebwyr Rwsiaiddyn gyfforddus i fynd ymlaen i'r rownd derfynol i gystadlu am yr aur a'r arian.<ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/olympics/cycling/7566164.stm| teitl=GB pursuit team set world record| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=17 Awst 2008}}</ref> Y diwrnod canlynol, ar eu ffordd i ennill y fedal aur, torrodd y tîm Prydeinig record y byd eu hunain, gan osod amser newydd o 3:53:314, a churo eu gwrthwynebwyr Danaidd o 6.7 eiliad.<ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/olympics/cycling/7567845.stm| teitl=GB storm to gold in team pursuit| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=18 Awst 2008}}</ref> Roedd Thomas wedi bod yn un o'r cystadleuwyr posibl ar gyfer y dilyn unigol, ond penderfynodd beidio â chystadlu yn y ddwy gystadleuaeth gan nad oedd eisiau peryglu ymdrechion ei dîm. Roedd hefyd wedi cael ei gysidro i gystadlu yn y Madison gyda [[Bradley Wiggins]], ond dewiswyd [[Mark Cavendish]] yn y pen draw; dywedodd [[Chris Boardman]] fod ''"Geraint keeps surpassing people's expectations"''.<ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/olympics/cycling/7524460.stm| teitl=Thomas & Cavendish fight for spot| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=25 Gorffennaf 2008}}</ref> Yn dilyn diarddeliad ei gyd-aelod tîm Barloworld, [[Moises Duenas]], o'r Tour de France, datgelodd Thomas ei farn cryf yn erbyn defnydd cyffuriau yn ei flog ar y wefan BBC 606: "''..if someone is fraudulent in a business, wouldn’t they be facing a prison term? I don’t see how riders taking drugs to win races and lying to their teams is any different. Bang them up and throw away the key!''"<ref>{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/dna/606/A38643546| teitl=Motivation is high despite Tour dopers| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=22 Gorffennaf 2008}}</ref> ===2009=== Apwyntiwyd ef yn [[Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig|Aelod o Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig]] (MBE) yn rhestr anrhydeddau'r flwyddyn newydd yn 2009.<ref>London Gazette, rhifyn 58929, tud. 23, 31 Rhagfyr 2008</ref>. Fe'i dyrchafwyd yn OBE yn rhestr anrhydeddau'r flwyddyn newydd yn 2019<ref>[https://golwg360.cymru/newyddion/cymru/536305-geraint-thomas-ymysg-cymry-restr-anrhydeddaur Golwg360 Geraint Thomas ymysg y Cymry ar restr anrhydeddau’r Frenhines] adalwyd 29 Rhagfyr 2018</ref> Ni chafodd Thomas ddechrau da iawn i'w dymor rasio yn 2009, pan dorrodd ei [[pelfis|belfis]] a'i [[trwyn|drwy]] wrth ddisgyn ar ôl cam-farnu cornel a tharo'r barier diogelwch mewn cymal treial amser o'r Tirreno-Adriatico yn [[Macerata]], yr Eidal. Daeth yn ddamwain yn fuan wedi i siec amser 8&nbsp;km ddangos mai ef oedd yr ail cyflymaf ar y ffordd. Er y bu iddo allu dychwelyd i westy ei dîm o'r ysbyty'r un diwrnod, gorfodwyd iddo gymryd 20 diwrnod o orffwys cyfan gwbl cyn gallu dychwelyd at ymarfer.<ref>{{dyf gwe| url=http://autobus.cyclingnews.com/news.php?id=news/2009/mar09/mar16news2&from=rss| teitl=Latest Cycling News: Broken bones for Thomas| cyhoeddwr=CyclingNews| dyddiad=2009-03-16}}</ref><ref>{{dyf gwe| url=http://www.dailypeloton.com/displayarticle.asp?pk=14359| teitl=44th Tirreno-Adriatico - Stage 4 & 5 Comnments & Photos| cyhoeddwr=Daily Peleton| dyddiad=15 Mawrth 2009}}</ref> Ar 30 Hydref 2009, gosododd Thomas yr amser cyflymaf yn y dilyn o dan y rheolau presennol, pan gyflawnodd 4&nbsp;km mewn 4 munud 15.105 eiliad yn rownd gyntaf y [[2009–2010 UCI Track Cycling World Cup Classics]] yn [[Velodrome Manceinion]]. Rhagorir yr amser hwn gan [[Chris Boardman]] yn unig, gydag amser o 4 munud 11.114 eiliad, a osodwyd ym 1996 mewn safle ar y beic sydd eisoes wedi cael ei wahardd.<ref name="Guardian30oct09">{{dyf gwe| url=http://www.guardian.co.uk/sport/2009/oct/30/geraint-thomas-world-cup-cycling| teitl=Geraint Thomas sets second fastest individual pursuit time in history| awdur=William Fotheringham| cyhoeddwr=The Guardian| dyddiad=31 Hydref 2009}}</ref> Ar 1 Tachwedd, ar ddiwrnod olaf y rownd hon o Gwpan y Byd, roedd Thomas yn aelod o'r sgwad dilyn tîm a osododd yr amser ail-gyflymaf yn y byd tra ar eu ffordd i ennill y fedal aur, gan osod record trac newydd yn y broses o 3:54.395.<ref>BBC Live Cycling coverage, 1 Tachwedd 2009</ref> Daeth Thomas yn ail i [[Ryan Giggs]] yng ngwobr [[Personoliaeth Chwaraeon Cymreig y Flwyddyn BBC Cymru]] yn 2009, wedi i'r enillwyr gael eu datgan ar 8 Rhagfyr.<ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/wales/8400227.stm| teitl=Ryan Giggs wins BBC Wales Sports Personality 2009| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=8 Rhagfyr 2009}}</ref> Gadawodd Thomas dîm Barloworld ar ddiwedd 2009 i ymuno â thîm proffesiynol newydd [[Prydeinig]], sef [[Team Sky]].<ref name="Guardian30oct09" /> ===2010=== [[Delwedd:Geraint Thomas TdF Pau 22Jul10.jpg|bawd|dde|240px|Geraint Thomas yn [[Tour de France 2010]].]] Dechreuodd Thomas ei dymor rasio yn 2010 fel aelod dîm treial amser Sky yn y [[Tour of Qatar]]. Wedi cystadlu yng nghlasuron seiclo'r gwanwyn, daeth i sylw gan orffen y [[Critérium du Dauphiné]], gan orffen yn y deg uchaf yn y pedwar cymal cyntaf. Oherwydd hyn, fe oedd arweinydd y gystadleuaeth bwyntiau a gwisgodd y [[Crys Gwyrdd]] yng nghymalau dau, pedwar a chwech. Erbyn diwedd y ras, roed yn bumed yn y gystadleuaeth a 21ain yn y dosbarthiad cyffredinol. Curodd Thomas ei gyd-aelod tîm, [[Peter Kennaugh]], i ennill [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain|Pencampwriaeth Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain 2010]]. Roedd mewn siâp da, a pharhaodd hyn drwy [[Tour de France 2010]], lle gorffennodd yn bumed yn y Prologue ac ail yn y trydydd cymal, felly arweiniodd y gystadleuaeth reidiwr ifanc a gwisgo'r crys gwyn wedi'r trydydd cymal. ===2011=== Dechreuodd Thomas dymor rasio 2011 gyda perfformiadau addawol, gan gynnwys chweched safle yn y [[Classica Sarda]] ac ail yn y [[Dwars door Vlaanderen]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.teamsky.com/profile/0,27291,17543_6636476,00.html| cyhoeddwr=Team Sky| teitl=Geraint Thomas}}</ref> Cipiodd ei fuddugoliaeth proffesiynol cyntaf ym mis Mai 2011, gan ennill ras pum diwrnod [[Bayern-Rundfahrt]],<ref>{{dyf gwe| url=http://www.skysports.com/story/0,19528,15264_6958215,00.html| teitl=Thomas seals victory in Bavaria| cyhoeddwr=Sky Sports| dyddiad=29 Mai 2011}}</ref> wedi iddo orffen yn ail ar gymal 3, a pumed ar gymal 4. Ar 26 Mehefin 2011, daeth Thomas yn ail i [[Bradley Wiggins]] ym [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain|Mhencampwriaeth Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain 2011]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.britishcycling.org.uk/road/article/roa20110626-road-Live--Men%E2%80%99s-National-RR-Champs-0| teitl=Wiggins Wins National RR Champ| cyhoeddwr=British Cycling| dyddiad=26 Mehefin 2011}}</ref> Arweiniodd Thomas y gystadleuaeth reidiwr ifanc unwaith eto yn [[Tour de France 2011]], gan gwisgo'r crys gwyn wedi'r cymal cyntaf, a hyd y seithfed cymal. Yng nghymal 12, bu'n un o chwe reidiwr i ddianc oddi ar flaen y peleton wedi dim ond 2&nbsp;km o'r cymal 211&nbsp;km o [[Cugnaux]] i [[Luz-Ardiden]]. Ar un adeg roedd 7 munud o flaen y peleton ac yn arwain y ras fel oedd hi ar y ffordd. Cafodd ei ddal 7&nbsp;km o ddiwedd y cymal ac enillodd y [[Gwobr Brwydrol|Wobr Brwydrol]] y cymal.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.walesonline.co.uk/sports/cycling/2011/07/15/cycling-geraint-thomas-in-the-thick-of-the-tour-de-france-action-91466-29056397| teitl=Geraint Thomas in the thick of the Tour de France action| cyhoeddwr=South Wales Echo| dyddiad=15 Gorffennaf 2011}}</ref> Gorffennodd y ras yn 31af, ei safle gorau yn y ras hyd yn hyn. Bu Thomas yn llwyddiannus yn y [[Tour of Britain 2011|Tour of Britain]], gan ennill y dosbarthiad pwyntiau, a bu mewn safle uchel ar y dosbarthiad cyffredinol cyn iddo gael damwain a cholli amser. Roedd yn aelod o dîm [[Prydain Fawr]] ym [[Pencampwriaethau Rasio Ffordd y Byd|Mhencampwriaethau Rasio Ffordd y Byd]], gan arwain [[Mark Cavendish]] at ei fuddugoliaeth. ===2012=== Canolbwyntiodd Thomas ar rasio ar y trac ar gyfer tymor 2012 gan anelu at [[Gemau Olympaidd yr Haf 2012|Gemau Olympaidd 2012]] yn [[Llundain]]<ref>{{cite web|last=Thomas|first=Graham|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/cycling/15208779.stm|title=Geraint Thomas considers quitting track after London Olympics|publisher= BBC Wales Sport|date=7 Hydref 2011}}</ref>. O'r herwydd, [[Giro d'Italia]] 2012 oedd ei unig brif ras yn ystod y tymor ond roedd yn rhan o dîm [[Team Sky]] sicrhaodd fuddugoliaeth i [[Bradley Wiggins]] yn ras Paris-Nice<ref>{{cite news| url=http://www.guardian.co.uk/sport/2011/oct/24/geraint-thomas-tour-de-france-olympics | location=London | work=The Guardian | first=James | last=Callow | title=Geraint Thomas to skip Tour de France in bid for Olympic gold | date=24 Hydref 2011}}</ref><ref>{{cite web|last=Howell|first=Andy|title=Geraint Thomas helps Bradley Wiggins claim Paris-Nice yellow jersey|url=http://www.walesonline.co.uk/sports/cycling/2012/03/05/cycling-geraint-thomas-helps-bradley-wiggins-claim-paris-nice-yellow-jersey-91466-30466176/|work=WalesOnline|publisher=Media Wales|date=5 Mawrth 2012}}</ref>. Ar [[4 Ebrill]] roedd yn aelod o dîm trac Prydain dorrodd record byd yn y ras ymlid wrth ennill medal aur ym Mhencampwriaethau Trac y Byd ym [[Melbourne]]<ref>{{cite web|last=Richardson|first=Simon|title=Great Britain break team pursuit world record to win gold|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/latest/532354/great-britain-break-team-pursuit-world-record-to-win-gold.html|work=Cycling Weekly|publisher=IPC Media Limited|date=2012-04-04}}</ref> a chasglodd fedal arian gyda [[Ben Swift]] yn y madison<ref>{{cite web|title=Belgians win world Madison crown|url=http://www.sbs.com.au/cyclingcentral/news/35883/belgians-win-world-madison-crown|work=SBS Cycling Central|publisher=SBS|date=8 Ebrill 2012|access-date=2014-08-10|archive-date=2013-02-19|archive-url=https://archive.is/20130219124159/http://www.sbs.com.au/cyclingcentral/news/35883/belgians-win-world-madison-crown|url-status=dead}}</ref>. Ar ôl ennill cymal agoriadol y Tour de Romandie <ref>{{cite web|title=Tour de Romandie: Geraint Thomas wins on opening day|url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/cycling/17832409|work=BBC Sport|publisher=BBC|date=24 Ebrill 2012}}</ref> gorffennodd yn ail yng nghymal agoriadol yn erbyn y cloc y [[Giro d'Italia]] a hefyd yn ail yng nghymal ola'r Giro yn erbyn y cloc<ref>{{cite web|last=Gallagher|first=Brendan|title=Taylor Phinney romps to victory in opening time-trial ahead of Team Sky's Geraint Thomas|url=http://www.telegraph.co.uk/sport/othersports/cycling/9248504/Giro-dItalia-2012-Taylor-Phinney-romps-to-victory-in-opening-time-trial-ahead-of-Team-Skys-Geraint-Thomas.html|work=The Guardian|publisher=Telegraph Media Group Limited|date=2012-05-05}}</ref><ref>{{cite web|title=Giro d'Italia 2012: Ryder Hesjedal is first Canadian to win the race|url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/cycling/18229220|work=BBC Sport|publisher=BBC|date=2012-05-27}}</ref> Cafodd Thomas ei ddewis yn aelod o dîm Ras Ymlid Prydain ar gyfer [[Gemau Olympaidd yr Haf 2012|Gemau Olympaidd 2012]] ynghyd â [[Steven Burke]], [[Ed Clancy]] a [[Peter Kennaugh]]. Ar ôl torri'r record byd yng nghymal cyntaf y gystadleuaeth gosodwyd, llwyddodd y pedwarawd i dorri'r record unwaith eto yn y rownd derfynol yn erbyn [[Awstralia]] er mwyn cipio'r fedal aur<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/olympics/19104072|title=Track cycling: GB men set team pursuit world record|publisher=BBC Sport|date=2 Awst 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/olympics/18916652|title=Olympics cycling: Team GB defend men's pursuit title|first=Chris|last=Bevan |publisher=BBC Sport|date=3 Awst 2012}}</ref> ===2013=== Dechreuodd Thomas dymor 2013 gyda'r [[Tour Down Under]]. Llwyddodd i ennill Cymal 2 a dal ar siwmper arweinydd y ras hyd nes y cymal olaf ond un. Gorffennodd yn drydydd, 25 eiliad tu ôl i'r Iseldirwr, [[Tom-Jelte Slagter]], gan ennill y dosbarth pwyntiau<ref>{{cite web|title=Tour Down Under: Geraint Thomas finishes third|url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/cycling/21219463|work=BBC Sport|publisher=BBC|date=27 Ionawr 2013}}</ref>. Cafodd ei ddewis fel arweinydd [[Team Sky]] yn rasys y Clasuron ond heb llawer o lwyddiant. Gorffennodd yn ail yn [[Bayern-Rundfahrt]] ac yn 15ed yn y [[Critérium du Dauphiné]] wrth i [[Chris Froome]] a [[Richie Porte]] orffen yn gyntaf ac yn ail i [[Team Sky]]. Cafodd ei ddewis i rasio yn [[Tour de France 2013]] ac er iddo dorri ei belfis mewn damwain hegar ar y cymal cyntaf, parhaodd i rasio gan orffen yn y 140ed safle wrth i [[Team Sky]] sicrhau buddugoliaeth i Froome<ref>{{Cite web|url = http://www.guardian.co.uk/sport/2013/jul/21/tour-de-france-stage-21-results|title = Tour de France 2013: stage 21 results|date =2013-07-21|website = [[guardian.co.uk]]}}</ref> ===2014=== [[Delwedd:Paris Roubaix 2014 templeuve tete de la course.jpg|bawd|dde|Thomas yn dilyn ymosodiad gan Tom Boonen yn y Paris Roubaix 2014]] Unwaith eto, dechreuodd Thomas ei dymor yn y [[Tour Down Under]] mewn rôl ''domestique'' i [[Richie Porte]], a gorffennodd yn wythfed. Roedd Thomas i fod i gefnogi Porte yn y [[Paris–Nice]] hefyd ond yn dilyn anaf i Chris Froome cafodd porte ei symud i rasio yn y [[Tirreno–Adriatico]] gan adael Thomas i arwain [[Team Sky]] yn Ffrainc. Llwyddodd i fachu'r ''maillot jaune'' ar y pedwerydd cymal cyn disgyn i'r ail safle erbyn y chweched cymal. Cafodd ddamwain mawr ar y seithfed cymal welodd o'n gorffen dros saith munud tu ôl i'r ceffylau blaen, ac ni gymrodd rhan yn y cymal olaf. Dechreuodd tymor y Clasuron yn gryf gan orffen yn drydydd yn y [[E3 Harelbeke]] cyn arwain [[Team Sky]] yn y [[Tour of Flanders]] lle gorffennodd yn wythfed, 47 eiliad tu ôl i [[Fabian Cancellara]] ac roedd yn seithfed yn y [[Paris–Roubaix]], gan orffen 20 eiliad tu ôl i [[Niki Terpstra]]. Yn y [[Tour de France 2014|Tour de France]] bu'n gweithio dros Richie Porte wedi i arweinydd Team Sky, Chrids Froome, adael y ras wedi anaf ar y pumed cymal. Thomas oedd yr unig seiclwr o ynysoedd Prydain i orffen y ras gan orffen yn 22in, ei ganlyniad gorau yn y Tour de France. Wedi'r Tour, teithiodd Thomas i Glasgow i gynrychioli Cymru yng [[Gemau'r Gymanwlad 2014|Ngemau'r Gymanwlad]] yn [[Glasgow]]. Casglodd fedal efydd yn y Ras yn erbyn y cloc cyn casglu'r fedal aur yn y Ras Lôn mewn ras hynod gyffrous welodd Thomas yn gorfod newid olwyn ym munudau olaf y ras.<ref>{{cite web |url=http://www.theguardian.com/sport/2014/aug/03/geraint-thomas-commonwealth-games-cycling-gold-wales |title=Geraint Thomas wins Commonwealth gold for Wales |publisher=Guardian.co.uk}}</ref> === 2016 === === 2017 === [[Delwedd:2017 TdF E3 Geraint Thomas.jpg|bawd|upright|Cipiodd Geraint y siwmper felen yn Tour de France 2017, wedi iddo ennill y cymal agoriadol.]] Yn Ionawr cyhoeddodd Team Sky y byddai Geraint a [[Mikel Landa]] yn cyd-arwain yn y Giro d'Italia y flwyddyn honno.<ref>{{cite web|url=http://www.cyclingnews.com/news/thomas-and-landa-to-have-joint-leadership-of-team-sky-at-giro-ditalia/|title=Thomas and Landa to have joint leadership of Team Sky at Giro d'Italia - Cyclingnews.com|publisher=}}</ref> Ym Mawrth Geraint Thomas a arweiniodd y Tirreno–Adriatico ond amharwyd ar berfformiad Team Sky gydag anaf i [[Gianni Moscon]], pan chwythodd ei deiar flaen a disgynnodd ar y tarmac.<ref>{{cite news|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/racing/gianni-mosons-front-wheel-collapses-bizarre-crash-tirreno-ttt-318733|title=Gianni Moscon's front wheel collapses in bizarre crash during Tirreno TTT (video)|first=Richard|last=Windsor|work=[[Cycling Weekly]]|publisher=[[Time Inc. UK]]|date=8 Mawrth 2017|accessdate=14 Mawrth 2017}}</ref> Gorffennodd Team Sky 1' 41" yn is na'r safon. Enillodd Thomas yr ail gymal - 9 eiliad o flaen [[Tom Dumoulin]]. Ar ddiwedd y ras gorffennodd Geraint yn 5ed: 58 eiliad y tu ôl i Quintana. Yn Ebrill, daeth Geraint y seiclwr cyntaf o Gymru, ac o Brydain, i ennill y ''Tour of the Alps'' (a adnabyddid cynt fel y ''Giro del Trentino'').<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/wales/39659982|title=Geraint Thomas wins Tour of Alps: Welshman the first Briton to win event|work=[[BBC Sport]]|publisher=[[BBC]]|date=21 Ebrill 2017|accessdate=21 Ebrill 2017}}</ref> Yn dilyn anaf i'w ysgwydd ac yna'n ddiweddarach i'w ben-glin, tynnodd o'r ras.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/cycling/39972898|title=Giro d'Italia: Geraint Thomas pulls out of race after crash on Sunday|date=19 Mai 2017|publisher=|via=www.bbc.co.uk}}</ref> Yn Tour de France 2017, enillodd Geraint y cymal agoriadol, gan ei wneud y Cymro cyntaf erioed i wisgo'r siwmper felen. Cadwodd honno amdano hyd at Gymal 5, pan disgynnodd i'r ail safle. Daeth ei gyfraniad i'r ras i ben pan gafodd ddamwain ar Gymal 9 gan dorri pont ei ysgwydd.<ref name="CN9">{{cite news|url=http://www.cyclingnews.com/races/tour-de-france-2017/stage-9/results/|title=Tour de France: Uran wins stage 9 in photo finish|work=[[Cyclingnews.com]]|publisher=[[Immediate Media Company]]|date=9 Gorffennaf 2017|accessdate=9 Gorffennaf 2017}}</ref> === 2018 === Yn 2018 cystadlodd Thomas fel 'cyd-arweinydd' gyda [[Chris Froome]] ar gyfer [[Team Sky]]. Yn sgil damwain yn y cymal cyntaf, collodd Froome amser i Thomas. Wedi hynny, bu ymgiprys am arweinyddiaeth y tîm. Enillodd Thomas cymal 11 ar [[La Rosière, Savoie]] a Chymal 12 fyny'r [[Alpe d'Huez]] mewn modd ddramatig. Yn dilyn hynny aeth ymlaen i ennill y [[Tour de France]]. Ef oedd y Cymro cyntaf erioed i ennill ras bwysicaf y byd seiclo. Fe'i gyfarchwyd mewn seremoni arbennig o flaen adeilad [[Cynulliad Cenedlaethol Cymru]] yn ystod yr [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru 2018|Eisteddfod Caerdydd]]. ===2021=== [[Delwedd:Stage 17, 2021 TDF00024 porte thomas (51322474064).jpg|200px|bawd|Thomas yn y Tour de France, 2021]] Yng [[Gemau Olympaidd yr Haf 2020|Ngemau Olympaidd yr Haf 2020]] yn Japan (ym mis Gorffennaf 2021), tynnodd Thomas allan o'r Ras Ffordd gyda 60&nbsp;km i fynd.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/57953312|title=Dim medal yn y ras ffordd i Geraint Thomas ar ôl disgyn|website=BBC Cymru Fyw|date=25 Gorffennaf 2021}}</ref> Ychydig wythnosau ynghynt, fe adlynodd ei ysgwydd ar ôl cwympo yn ystod wythnos gyntaf y Tour de France. ===2022=== Yn y Tour de Suisse, roedd yn rhan o dîm Ineos Grenadiers a oedd yn cynnwys Adam Yates, Daniel Martínez a Tom Pidcock.<ref>{{Cite news|first=Daniel|last=Benson|url=https://www.velonews.com/news/road/ineos-grenadiers-dispatch-tour-de-france-leaders-to-tour-de-suisse/|title=Ineos Grenadiers dispatch Tour de France leaders to Tour de Suisse|work=[[VeloNews]]|publisher=Outside|date=10 Mehefin 2022|access-date=25 Mehefin 2022}}</ref> Ar ôl ennill eiliadau bonws ar y trydydd cymal,<ref>{{Cite news|url=https://www.velonews.com/news/road/tour-de-suisse-stage-3-peter-sagan-blasts-back-in-bunch-sprint/|title=Tour de Suisse stage 3: Peter Sagan blasts back with bunch sprint stunner|work=[[VeloNews]]|publisher=Outside|date=14 Mehefin 2022|access-date=25 Mehefin 2022}}</ref> roedd tu ôl arweinydd y ras Aleksandr Vlasov o saith eiliad ar ôl y pumed cymal.<ref>{{Cite news|first=Patrick|last=Fletcher|url=https://www.cyclingnews.com/races/tour-de-suisse-2022/stage-5/results/|title=Vlasov holds off Powless to win Tour de Suisse stage 5|work=[[Cyclingnews.com]]|publisher=[[Future plc]]|date=16 Mehefin 2022|access-date=25 Mehefin 2022}}</ref> Yn dilyn prawf [[COVID-19]] positif Vlasov cyn y chweched cam, symudodd Thomas i fyny i'r ail safle yn gyffredinol, un eiliad y tu ôl i Jakob Fuglsang.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/cycling/61841099|title=Tour de Suisse leader Vlasov and Olympic champion Pidcock quit after new positive Covid cases|work=[[BBC Sport]]|publisher=[[BBC]]|date=17 June 2022|access-date=25 Mehefin 2022}}</ref> Cafodd y ddau eu pasio gan Sergio Higuita ar y seithfed cymal, gyda Higuita yn arwain Thomas o ddwy eiliad i gam olaf y treial amser unigol yn Liechtenstein.<ref>{{Cite news|first=Pete|last=Trifunovic|url=https://www.cyclingweekly.com/racing/thibaut-pinot-wins-tour-de-suisse-stage-seven-as-sergio-higuita-takes-the-overall-lead|title=Thibaut Pinot wins Tour de Suisse stage seven as Sergio Higuita takes the overall lead|work=[[Cycling Weekly]]|publisher=[[Future plc]]|date=18 June 2022|access-date=25 June 2022}}</ref> Gorffennodd Thomas yn ail ar y diwrnod i Remco Evenepoel, gyda Higuita yn gorffen mwy na munud i lawr, a roddodd y fuddugoliaeth gyffredinol i Thomas.<ref>{{Cite news|first=James|last=Walker-Roberts|url=https://www.eurosport.co.uk/cycling/tour-de-france/2022/geraint-thomas-easy-over-tour-de-france-leadership-for-ineos-grenadiers-after-tour-de-suisse-win_sto9000010/story.shtml|title=Geraint Thomas 'easy' over Tour de France leadership for Ineos Grenadiers after Tour de Suisse win|work=[[Eurosport]]|publisher=[[Discovery, Inc.]]|date=20 Mehefin 2022|access-date=22 Mehefin 2022}}</ref> Hon oedd y bedwaredd ras fawr iddo’i hennill, a’i ddegfed podiwm, wyth ohonyn nhw’n dod ar ôl iddo droi'n 30 oed. Tour de France 2022 fyddai’r 12fed tro i Thomas seiclo y Grand Boucle. Daeth i mewn i'r ras ynghyd â'i gyd-aelodau o'r tîm Adam Yates, Dani Martínez a Tom Pidcock ac nid oedd yr un beiciwr yn ffefryn amlwg. Profodd Thomas ei hun i fod y beiciwr cryfaf yn y ras, ac eithrio Jonas Vingegaard a [[Tadej Pogačar]]. Rhwng yr [[Alpau]] a'r [[Pyreneau|Pyrenees]] roedd sïon bod Pogačar yn ceisio cynghreiro gyda Thomas, ac atebodd Thomas nad oeddent yn siarad y noson cynt yn trafod tactegau, ond mae beth bynnag sy'n digwydd yn ystod y ras, yn digwydd.<ref>{{Cite web|url=https://www.velonews.com/events/tour-de-france/geraint-thomas-possible-tour-de-france-alliances-but-pogacar-isnt-calling-me-the-night-before/|title=Geraint Thomas: Possible Tour de France alliances but Pogačar isn’t calling me the night before: 'I’m more looking ahead but you have to be aware of what’s behind you,' Welshman tells VeloNews.|first=Daniel|last=Benson|publisher=Velo News by Outside Magazine|date=17 Gorffennaf 2022|access-date=23 Gorffennaf 2022}}</ref> I mewn i'r drydedd wythnos fe seiclodd yn ddigon cryf i roi ei hun mewn sefyllfa i orffen ar bodiwm y Tour am y trydydd tro yn ei yrfa. Gyda'i berfformiad cryf yn ystod y treial amser terfynol ef oedd yr unig feiciwr i orffen o fewn +10:00 i Vingegaard a Pogačar, a sicrhaodd ei safle podiwm, yn y trydydd safle.<ref>{{Cite web|url=https://www.cyclingnews.com/news/thomas-over-the-moon-to-seal-tour-de-france-podium-place/|title=Thomas 'over the moon' to seal Tour de France podium place|first=Daniel|last=Ostanek|publisher=cyclingnews.com|date=23 Gorffennaf 2022|access-date=23 Gorffennaf 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/62096928|title=Geraint Thomas yn codi i'r trydydd safle yn y Tour de France|date=8 Gorffennaf 2022|website=BBC Cymru Fyw|access-date=30 Gorffennaf 2022}}</ref> ==Canlyniadau== ===Trac=== {{palmares cychwyn}} ;2004 :1af Madison Cwpan Talent UIV [[Bremen]] (gyda [[Mark Cavendish]]) :1af Ras Scratch, Pencampwriathau Iau y Byd, [[Los Angeles]] :2il Ras Scratch, UCI Moscow World Cup :2il Ras Bwyntiau, Pencampwriaethau Ewropeaidd Iau ;2005 :1af {{Baner|Prydain}} 20km Ras Scratch, [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Trac Prydain]] ;2006 :1af Cwpan y Byd UCI, [[Moscow]], Pursuit Tîm (gyda [[Paul Manning]], [[Chris Newton]] ac [[Ed Clancy]]) :1af [[Delwedd:Flag of Europe.svg|22px]] Pencampwriaethau Trac Ewropeaidd, Pursuit Tîm dan 23, gyda ([[Ed Clancy]], [[Ian Stannard]], ac [[Andy Tennant]]) :2il Pencampwriaethau'r Byd Pursuit Tîm, (gyda [[Stephen Cummings]], [[Rob Hayles]] a [[Paul Manning]]) :2il [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Trac Prydain]], Pursuit Tîm, gyda ([[Ross Sander]], [[Ian Stannard]] a [[Ben Swift]]) :2il Ras ''Scratch'' dan 23, Pencampwriaethau Trac Ewropeaidd :3ydd Points Race, Melbourne 2006 Commonwealth Games :3ydd Cwpan y Byd UCI, [[Sydney]], Pursuit Tîm (gyda [[Ed Clancy]], [[Ian Stannard]], ac [[Andy Tennant]]) :3ydd Madison, UCI Sydney World Cup, (gyda [[Mark Cavendish]]) :4ydd Ras Bwyntiau dan 23, Pencampwriaethau Trac Ewropeaidd :5ed [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Trac Prydain]], Pursuit ;2007 :1af [[Delwedd:Cycling World Champion Rainbow Stripes.png|22px]] Pencampwriaethau'r Byd, Pursuit Tîm ;2008 :1af [[Delwedd:Cycling World Champion Rainbow Stripes.png|22px]] Pencampwriaethau'r Byd, Pursuit Tîm :1af [[Image:Gold medal.svg|20px]] Pursuit Tîm, Gemau Olympaidd ;2009 :1af {{Baner|Prydain}} [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Trac Prydain]], Pursuit ;2012 :1af [[Image:Gold medal.svg|20px]] Pursuit Tîm, Gemau Olympaidd - Record y Byd :1af [[Delwedd:Cycling World Champion Rainbow Stripes.png|22px]] Pencampwriaethau'r Byd, Pursuit Tîm :2il Pencampwriaethau'r Byd, Madison (gyda [[Ben Swift]]) {{palmares diwedd}} ===Ffordd=== {{palmares cychwyn}} ;2004 :1af [[Delwedd:Flag of Wales.svg|22px]] Pecampwriaethau Cenedlaethol Rasio Ffordd, Cymru :1af, Ras Iau Paris-Roubaix ;2005 :1af [[Delwedd:Flag of Wales.svg|22px]] Pecampwriaethau Cenedlaethol Rasio Ffordd, Cymru<ref>[http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/other_sports/cycling/4562673.stm ''Thomas retains Welsh Road crown''] [[BBC]] [[25 Mai]] [[2005]]</ref> Cafodd Thomas ddamwain ychydig ddydiau cyn ei ''debut'' rasio ffordd hyn yn Sydney ac roedd rhaid iddo gael llawdriniaeth i dynnu ei [[sblîn]]. Doedd o ddim yn gallu cystadlu llawer oherwydd hynnu yn 2005. ;2006 :1af Canlyniadau Terfynol, Fleche du Sud :1af Canlyniadau Pwyntiau, Fleche du Sud :1af Canlyniadau dan 21, Fleche du Sud :1af Cymal 2, Fleche du Sud :2il Cymal 3B, Fleche du Sud :3ydd Pencampwriaethau Rasio Ffordd Prydeinig :3ydd Canlyniadau Terfynol y Mynyddoedd, [[Giro d'Italia]] (''Baby Giro'') :4ydd Cymal 10, [[Giro d'Italia]] (''Baby Giro'') :4ydd Cymal 4, Fleche du Sud :5ed Cymal 4, [[Tour of Britain|Taith Prydain]] :5ed Cymal 2, [[Giro d'Italia]] (''Baby Giro'') ;2007 :5ed Canlyniadau dan 23, [[Tour Down Under]] ;2008 :1af Smithfield Nocturne :3ydd Cymal 1, Ster Elektrotoer ;2009 :5ed [[Coppa Bernocchi]] ;2010 :1af {{Baner|Prydain}} [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain|Pencampwriaeth Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain]] :1af Cymal 1 TTT [[Tour of Qatar]] :2il Cymal 3 [[Tour de France]] ::Deliodd [[Image:Jersey white.svg|20px]] Crys Reidiwr Ifanc o Cymal 3–6 ;2011 :2il [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain|Pencampwriaeth Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain]] :2il [[Dwars door Vlaanderen]] :10fed [[Ronde van Vlaanderen]] :31af Tour de France ::3ydd Cymal 2 ::5ed Cymal 5 ::Deilydd Crys Reidiwr Ifanc o gymal 1-7 ::Gwobr Brwydrol cymal 12 :12fed Taith Prydain ::1af Dosbarthiad Pwyntiau ::3ydd Cymal 3 :4ydd Cymal 4 ;2012 :1af Prologue, [[Tour de Romandie]] :[[Giro d'Italia 2012|Giro d'Italia]] ::2il Cymal 1, Treial amser ::2il Cymal 21, Treial amser ;2013 : 2il [[Bayern–Rundfahrt]] : 3ydd [[Tour Down Under]] ::1af [[File:Jersey blue.svg|20px]] Sprints classification ::1af Cymal 2 : 3ydd [[File:Bronze medal blank.svg|15px]] Treial amser tîm, [[2013 UCI Road World Championships|UCI Road World Championships]] : 4ydd [[2013 Omloop Het Nieuwsblad|Omloop Het Nieuwsblad]] : 4ydd [[2013 E3 Harelbeke|E3 Harelbeke]] : 10th Overall [[2013 Tour of Qatar|Tour of Qatar]] ;2014 : [[2014 Commonwealth Games|Commonwealth Games]] ::1af [[File:Gold medal blank.svg|15px|link=Gold medal]] [[Cycling at the 2014 Commonwealth Games – Men's road race|Road race]] ::3rd [[File:bronze medal blank.svg|15px]] Treial amser : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px|link=General classification]] Overall [[2014 Bayern–Rundfahrt|Bayern–Rundfahrt]] ::1af Cymal 4 (treial amser) : 2il treial amser, National Road Championships : 3ydd [[E3 Harelbeke]] : 6th [[Eneco Tour]] : 7th [[Paris–Roubaix]] : 8th [[Tour Down Under]] : 8th [[Tour of Flanders]] ;2015 : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px]] [[Volta ao Algarve]] ::1af [[File:Jersey green.svg|20px]] Points classification ::1af Cymal 2 : 1af [[2015 E3 Harelbeke|E3 Harelbeke]] : 1af Cymal 1 (Treial amser tîm) [[2015 Tour de Romandie|Tour de Romandie]] : 2il [[Tour de Suisse]] : 3ydd [[Gent–Wevelgem]] : 5ed [[Paris–Nice]] ;2016 : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px]] [[Paris–Nice]] : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px]] [[Volta ao Algarve]] : 9ydd Treial amser, [[Gemau Olympaidd yr Haf 2016|Gemau Olympaidd]] ;2017 : 1af [[File:Jersey violet.svg|20px]] Overall [[2017 Tour of the Alps|Tour of the Alps]] ::1af Cymal 3 : [[2017 Tour de France|Tour de France]] ::1af Cymal 1 (Treial amser) ::Held [[File:Jersey yellow.svg|20px]] after Stages 1–4 ::Held [[File:Jersey green.svg|20px]] after Stage 1 : 3ydd [[File:Bronze medal blank.svg|15px]] Treial amser tîm, [[2017 UCI Road World Championships|UCI Road World Championships]] : 5ed [[Tirreno–Adriatico]] ::1af Cymal 2 : 7th Taith Prydain ;2018 : 1af [[File:MaillotReinoUnido.PNG|20px]] Treial amser, National Road Championships : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px]] Overall [[2018 Tour de France|Tour de France]] ::1af Cymal 11 & 12 : 1af [[File:Jersey yellow-bluebar.svg|20px]] Overall [[2018 Critérium du Dauphiné|Critérium du Dauphiné]] ::1af Cymal 3 (Treial amser tîm) : 2il [[Volta ao Algarve]] ::1af 3 (Treial amser) : 3ydd [[Tirreno–Adriatico]] : 4ydd [[UCI World Tour]] ;2019 : 2il [[Tour de France]] : 3ydd [[Tour de Romandie]] ;2020 : 2il [[Tirreno–Adriatico]] : 4ydd Treial amser, [[2020 UCI Road World Championships|UCI Road World Championships]] ;2021 : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px]] [[Tour de Romandie]] : 3ydd [[Critérium du Dauphiné]] ::1af Cymal 5 : 3rd [[Volta a Catalunya]] {{palmares diwedd}} ==Diwylliant poblogaidd== ===Tour de France 2018=== Yn sgil llwyddiant cynyddol Geraint Thomas yn ystod Tour de France 2018 rhannwyd clip fideo ar Facebook o ffans Geraint Thomas yn canu fersiwn hwyliog ohonynt yn canu cân [[Hogia'r Wyddfa]], ''Titw Tomos Las''<ref name="youtube.com">https://www.youtube.com/watch?v=XIni2DrPGXk</ref> gyda Geraint yn dod allan o'i bws teithio i'w harwain yn y canu.<ref>https://www.facebook.com/geraint.thomas.921/videos/676098202538132/</ref> Ynghanol holl hwyl llwyddiant Geraint yn y Tour, recordiodd [[BBC Radio Cymru]] fersiwn newydd o ''Titw Tomos Las''<ref name="youtube.com"/> ar gyfer rhaglen foreuol Aled Hughes. Canwyd y fersiwn newydd gan ddau o aelodau Hogia'r Wyddfa, y bandi [[Siddi]], Band Pres Llarebbug a phlant lleol.<ref>ysgol.https://www.bbc.co.uk/programmes/p06fnknw</ref> a bu sylwi iddi ar Radio Cymru a'r we.<ref>https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/44954312</ref> Roedd cân Titw Tomos yn rhan o don o [[Dathliadau geraint thomas yn tour de france 2008|Ddathliadau Geraint Thomas yn Tour de France 2018]] gan gynnwys cerddi a chân rap. ==Dolenni allanol== *[http://www.britishcycling.org.uk/web/site/BC/gbr/GBRiderInfo/Thomas_Geraint_Bio.asp Geraint Thomas - Proffil ar wefan britishcycling.org.uk] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090116100110/http://www.britishcycling.org.uk/web/site/BC/gbr/GBRiderInfo/Thomas_Geraint_Bio.asp |date=2009-01-16 }} *[http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/wales/7102367.stm Proffil ar wefan y BBC] ([[26 Tachwedd]] [[2007]]) {{CominCat|Geraint Thomas}} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau|2}} {{Rheoli awdurdod}} {{Crys Melyn Tour de France}} {{DEFAULTSORT:Thomas, Geraint}} [[Categori:Aelodau Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig]] [[Categori:Cymry â medal aur yng Ngemau'r Gymanwlad]] [[Categori:Cymry â medal aur yn y Gemau Olympaidd]] [[Categori:Cymry yn y Gemau Olympaidd]] [[Categori:Cystadleuwyr yng Ngemau Olympaidd yr Haf 2016]] [[Categori:Cystadleuwyr yng Ngemau Olympaidd yr Haf 2020]] [[Categori:Genedigaethau 1986]] [[Categori:Pobl addysgwyd yn Ysgol Uwchradd yr Eglwys Newydd]] [[Categori:Pobl o Gaerdydd]] [[Categori:Seiclwyr Cymreig]] li4rj4dsr9rehqtjcq5ctcncb4k5po8 11097657 11097654 2022-07-30T08:26:30Z Deb 7 /* 2022 */ wikitext text/x-wiki {{Infobox cyclist | name = Geraint Thomas | image = Geraint Thomas E3 Harelbeke 2015.JPG | image_size = | caption = Thomas yn Harelbeke 2015 | fullname = Geraint Howell Thomas | nickname = Gez, G, Crazy G, G Man | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1986|5|25}} | birth_place = [[Caerdydd]] | death_date = | death_place = | height = {{convert|1.83|m|ftin|0|abbr=on}}<ref name="sky-profile">{{cite web|title=Geraint Thomas profile |url=http://www.teamsky.com/profile/0,27291,17543_8341201,00.html |work={{ct|SKY|2013}} |publisher=BSkyB |accessdate=3 Ebrill 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130501095715/http://www.teamsky.com/profile/0,27291,17543_8341201,00.html |archivedate=1 Mai 2013 |df=dmy }}</ref> | weight = {{convert|70|kg|lb stlb|0|abbr=on}}<ref name="sky-profile" /> | currentteam = Ineos Grenadiers | discipline = Ffordd a trac | role = Reidiwr | ridertype = Amryddawn (ffordd)<br />Ymlidwr (trac) | amateuryears1 = {{0}} | amateurteam1 = {{allow wrap|Maindy Flyers Youth Cycling Club /CC Cardiff}} | amateuryears2 = {{0}} | show-medals = | amateurteam2 = Cardiff JIF | amateuryears3 = 2005 | amateurteam3 = Team Wiesenhof ''(stagiaire)'' | amateuryears4 = 2006 | amateurteam4 = Saunier Duval–Prodir ''(stagiaire)'' | proyears1 = 2006 | proteam1 = Recycling.co.uk | proyears2 = 2007–2009 | proteam2 = Barloworld | proyears3 = 2010–2019 | proteam3 = [[Team Sky]] | proyears4 = 2019- | proteam4 = Ineos Grenadiers | majorwins = '''Teithiau Mawr''' :'''[[Tour de France]]''' ::{{nowrap|'''Dosbarthiad cyffredinol''' (2018)}} ::3 cymal unigol (2017, 2018) '''Cymalau ras''' : [[Critérium du Dauphiné]] (2018) : [[Paris–Nice]] (2016) : [[Bayern–Rundfahrt]] (2011, 2014) : [[Volta ao Algarve]] (2015, 2016) : [[Tour of the Alps]] (2017) '''Rasus undydd a Clasuron''' : {{nowrap|[[Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain|Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd]] (2010)}} : {{nowrap|[[Pencampwriaethau Cenedlaethol Treial Amser Prydain|Pencampwriaethau Cenedlaethol Treial Amser]] (2018)}} : E3 Harelbeke (2015) | medaltemplates = {{MedalSport|Seiclo trac dynion}} {{MedalCountry|{{GBR2}}}} {{MedalCompetition|[[Gemau Olympaidd Modern|Gemau Olympaidd]]}} {{Medal|Gold|[[Gemau Olympaidd yr Haf 2008|Beijing 2008]]|Ras ymlid tîm}} {{Medal|Gold|[[Gemau Olympaidd yr Haf 2012|Llundain 2012]]|Ras ymlid tîm}} {{MedalCompetition|Pencampwriaethau byd}} {{Medal|Gold|Palma de Mallorca 2007|Ras ymlid tîm}} {{Medal|Gold|Manchester 2008|Ras ymlid tîm}} {{Medal|Gold|Melbourne 2012|Ras ymlid tîm}} {{Medal|Silver|Bordeaux 2006|Ras ymlid tîm}} {{Medal|Silver|Melbourne 2012|Madison}} {{MedalCountry|{{WAL}}}} {{MedalCompetition|[[Gemau'r Gymanwlad]]}} {{Medal|Bronze|Gemau'r Gymanwlad 2006|Melbourne 2006]]|Ras pwyntiau}} {{MedalSport|Seiclo ffordd i ddynion}} {{MedalCountry|{{nowrap|[[Team Sky]]}}}} {{MedalCompetition|[[Pencampwriaethau Seiclo Ffordd y Byd, UCI|Pencampwriaethau Byd]]}} {{Medal|Bronze|Tuscany 2013|Treial amser tîm}} {{MedalCountry|{{WAL}}}} {{MedalCompetition|[[Gemau'r Gymanwlad]]}} {{Medal|Gold|[[Gemau'r Gymanwlad 2014|Glasgow 2014]]|Ras ffordd}} {{Medal|Bronze|[[Gemau'r Gymanwlad 2014|Glasgow 2014]]|Treial amser}} }} Seiclwr [[Cymry|Cymreig]], proffesiynol ydy '''Geraint Howell Thomas''', [[OBE]] (ganwyd [[25 Mai]] [[1986]]), sydd yn aelod o [[Team Sky]] ar Gylchdaith Proffesiynol yr [[UCI]]. Mae Thomas wedi profi llwyddiant ar y trac ac ar y ffordd gan ennill Pencampwriaethau Trac y Byd a medal aur Olympaidd yn y [[Ras Ymlid]] i dimau yn [[Gemau Olympaidd 2008|Ngemau Olympaidd 2008]] a [[Gemau Olympaidd yr Haf 2012|2012]]. Ar y ffordd mae wedi ennill ras y ''Junior Paris-Roubaix'' yn 2004, Pencampwriaethau Cenedlaethol Prydain yn 2010, medal aur yn Ras Lôn [[Gemau'r Gymanwlad 2014]], ras Bayern-Rundfart yn 2011 a 2014, Ras ''E3 Harelbeke'' yn 2015, [[Paris–Nice]] yn 2016, Tour of the Alps yn 2017 a'r Critérium du Dauphiné yn 2018. Yn 2017 daeth Thomas y Cymro cyntaf erioed a dim ond yr wythfed beiciwr o Ynysoedd Prydain i wisgo'r siwmper felen yn y [[Tour de France]] ond bu rhaid iddo adael y ras yn gynnar ar ôl torri pont ei ysgwydd mewn damwain ar y nawfed cymal<ref>{{cite web |url=http://www.cyclingnews.com/races/tour-de-france-2017/stage-9/results/ |title=Tour de France: Uran wins stage 9 in photo finish |publisher=CyclingNews |date=10 Gorffennaf 2017}}</ref>. Yn Tour de France 2018, cymerodd Thomas y crys melyn ar ôl ennill cymal 11, gan arwain y daith ers hynny. Cwblhaodd y cymal olaf o [[Houilles]] i [[Paris|Baris]] yn llwyddiannus, gan ddod y Cymro cyntaf i ennill y ras, a'r trydydd o wledydd Prydain.<ref>{{dyf newyddion|url=https://golwg360.cymru/newyddion/cymru/525238-cymro-cyntaf-ennill-tour-france|teitl=Y Cymro cyntaf ar fin ennill y Tour de France|cyhoeddwr=Golwg360|dyddiad=28 Gorffennaf 2018|dyddiadcyrchu=29 Gorffennaf 2018}}</ref> Ar 16 Rhagfyr 2018, enillodd wobr Personoliaeth Chwaraeon y Flwyddyn BBC, y Cymro cyntaf i ennill ers [[Ryan Giggs]] yn 2009. ==Bywgraffiad== ===Bywyd cynnar === [[Delwedd:Gez2001.jpg|bawd|chwith|180px|Geraint yn Cystadlu yn Ras Dringo Allt [[British Schools Cycling Association|BSCA]], [[Tongwynlais]], 2001.]] Ganwyd Thomas yng [[Caerdydd|Nghaerdydd]], [[Cymru]], yn fab hynaf i Howell Thomas, mab ffermwr o [[Bancyfelin]], [[Sir Gaerfyrddin]],<ref>{{dyf gwe| url=http://www.thisissouthwales.co.uk/Village-s-pride-gold/story-12456336-detail/story.html| teitl=Village's pride at gold| cyhoeddwr=This is South Wales| dyddiad=20 Awst 2008}}</ref> ac yn frawd i Alun Lloyd Thomas. Magwyd yn ardal [[Llwyn Fedw]] ger [[yr Eglwys Newydd]], mynychodd [[Ysgol Uwchradd yr Eglwys Newydd]]. Dechreuodd seiclo gyda chlwb "Maindy Flyers Cycling Club" yn [[Canolfan Maendy]] pan yn 10 oed,<ref>{{dyf gwe| url=http://www.cyclingnews.com/road/2007/tour07/?id=/riders/2007/interviews/tour_geraint_thomas_pre07| teitl=An interview with Geraint Thomas| cyhoeddwr=cyclingnews.com| dyddiad=5 Gorffennaf 2007}}</ref> cyn mynd ymlaen i reidio dros glybiau lleol eraill, "Cycling Club Cardiff" a "Cardiff Just in Front". Cafodd lwyddiant mewn rasys ar gyfer rhai o dan 14 ac o dan 16 oed, gan gynnwys pencampwriaethau cenedlaethol Prydain, ond dechreuwyd sylwi ar ei botensial pan enillodd fedal arian yn y ras bwyntiau yn y pencampwriaethau Ewropeaidd.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/wales/raiseyourgame/pages/geraint_thomas.shtml| teitl=In the zone: Geraint Thomas| cyhoeddwr=BBC Sport}}</ref> ===Bywyd personol=== Cyfarfu Thomas ei wraig, Sara Elen Thomas, drwy ffrind.<ref>{{cite web|url=http://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/geraint-thomas-girlfriend-why-ive-1820543|title=Geraint Thomas’ girlfriend: "Why I've travelled thousands of miles to support Ger"|date=9 Gorffennaf 2011|work=walesonline}}</ref> Priododd y cwpl yng Nghymru yn Hydref 2016 a maent yn byw yn [[Monaco]], ==Gyrfa== Daeth Thomas yn aelod o Academi Olympaidd [[British Cycling]]. Enillodd Wobr Iau [[Carwyn James]] yn seremoni Personoliaeth Chwaraeon y Flwyddyn BBC Cymru. Gwnaeth gystadlu mewn rasys Cwpan y Byd o amgylch y byd. Fe gafodd ddamwain wrth ymarfer yn [[Sydney]], [[Awstralia]] ym mis Chwefror 2005 ar ôl i'r reidiwr o'i flaen daro darn o fetel a gadawodd ei fflicio i olwyn Thomas. Dioddefodd o waedu mewnol ar ôl i ddarn o fetel fynd i'w gorff pan ddisgynnodd, torlengigodd ei [[dueg|ddueg]], a bu'n rhaid cael llawdriniaeth i'w dynnu.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.britishcycling.org.uk/web/site/BC/tra/EventReports2005/20050327_Worlds_Thomas.asp| teitl=Geraint Thomas Recovering from Aussie Crash| awdur=Larry Hickmott| cyhoeddwr=British Cycling| dyddiad=27 Mawrth 2005}}</ref><ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/other_sports/cycling/4276183.stm| teitl=Thomas in hospital after crashing| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=18 Chwefror 2005}}</ref> Yn 2006, reidiodd y rhan fwyaf o'i rasus dros dîm [[Recycling.co.uk]], ond tuag at ddiwedd 2006 ymunodd â [[Saunier Duval-Prodir]]. Reidiodd rai rasus hefyd dros [[Prydain|Brydain]], er enghraifft [[Tour of Britain]]. Bu Geraint yn byw ac yn ymarfer yn [[Toscana]] yn [[yr Eidal]], ynghyd â sawl seiclwr proffesiynol arall [[Prydain|Prydeinig]] megis [[Mark Cavendish]]. Bydd seiclwyr proffesiynol yn ymarfer yn rheolaidd yn [[Awstralia]] er mwyn manteisio ar y tywydd. ===2007=== [[Delwedd:Geraint Thomas 2007.jpg|bawd|dde|180px|Thomas yng nghymal cyntaf Tour de France 2007.]] Thomas oedd y reidiwr ifancaf yn [[Tour de France]] [[2007]], wedi i'w dîm Barloworld, gael un o'r tri safle ''wildcard'' sydd yn cael eu neilltuo ar gyfer y ras. Gorffennodd Geraint y [[Tour de France]] yn yr 140fed safle allan o 141,<ref>{{dyf gwe| url=http://www.letour.fr/2007/TDF/LIVE/us/2000/classement/index.html| teitl=2007 Tour de France, Overall Standing| cyhoeddwr=Le Tour de France| dyddiad=29 Gorffennaf 2007}}</ref> wedi ugain niwrnod o rasio, er nad oedd disgwyl iddo wneud hynny ar y cynnig cyntaf. Honnir gan amryw mai hon yw'r ras seiclo ffordd, galetaf i gyd.. Geraint oedd y Cymro cyntaf i gymryd rhan yn y ras ers [[Colin Lewis]] yn [[Tour de France 1968|1968]], a'r Cymro cyntaf i orffen y ras ras.<ref name="BBC_5/12/07">{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/other_sports/cycling/7129763.stm| teitl=Thomas backed for Beijing glory| cyhoeddwr=BBC| dyddiad=5 Rhagfyr 2007}}</ref> Derbyniodd gryn gefnogaeth gan ei gefnogwyr Cymreig yn y seremoni agoriadol yn Llundain, gyda nifer ohonynt yn mynd ymlaen i ddilyn yr holl ras.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.britishcycling.org.uk/web/site/WCU/lei/News2007/20070717_Maindy_Tour_Trip.asp| teitl=Maindy Flyers 'On Tour'!| awdur=Ian Jenkins| cyhoeddwr=Welsh Cycling| dyddiad=17 Gorffennaf 2007}}</ref> Fe dreuliodd Geraint chwe wythnos yn ymarfer yn [[Perth (Awstralia)|Mherth]], [[Awstralia]] yng ngaeaf 2007.<ref name="BBC_5/12/07" /> Enwebwyd ef ar gyfer gwobr [[Personoliaeth Chwaraeon Cymreig y Flwyddyn BBC Cymru]] yn 2007, datganwyd yr enillwyr ar y teledu ar y [[2 Rhagfyr]] a chafodd Geraint ei bleidleisio i'r drydydd safle gan y cyhoedd.<ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/wales/7109016.stm| teitl=Calzaghe claims BBC Wales award| cyhoeddwr=BBC| dyddiad=2 Rhagfyr 2007}}</ref> ===2008=== Ni chystadlodd Thomas yn [[Tour de France 2008]], yn hytrach cystadlodd yn y [[Giro d'Italia]] yn gynharach yn y tymor cyn dychwelyd i Brydain er mwyn canolbwyntio ar baratoadau ar gyfer [[Gemau Olympaidd 2008]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.cyclingweekly.co.uk/olympics/The_Big_Interview_Geraint_Thomas_article_258329.html| teitl=THE BIG INTERVIEW: GERAINT THOMAS| cyhoeddwr=Cycling Weekly| dyddiad=11 Mehefin 2008}}</ref> Wedi darganfod na fyddai baneri gwledydd nad oedd yn cymryd rhan o dan eu henwau eu hunain yn cael eu caniatáu yn y Gemau, dywedodd Thomas: :''"It would be great to do a lap of honour draped in the Welsh flag if I win a gold medal, and I'm very disappointed if this rule means that would not be possible."''<ref>{{dyf gwe| url=http://www.telegraph.co.uk/sport/othersports/olympics/2505509/Beijing-Olympics-Flags-showing-Cross-of-St-George-Saltire-or-Welsh-dragon-banned.html| teitl=Beijing Olympics: Flags showing Cross of St George, Saltire or Welsh dragon banned| awdur=Gordon Rayner| cyhoeddwr=Telegraph.co.uk| dyddiad=6 Awst 2008}}</ref><ref>{{dyf gwe| url=http://www.walesonline.co.uk/news/politics-news/2008/08/05/olympic-officials-ban-welsh-athletes-from-flying-national-flag-91466-21468144/| teitl=Olympic officials ban Welsh athletes from flying national flag| awdur=Martin Shipton| cyhoeddwr=South Wales Echo| dyddiad=5 Awst 2008}}</ref> Ar 17 Awst, roedd Thomas yn aelod o'r sgwad tîm dilyn a dorrodd record y byd yn y rowndiau cyn-derfynol yn y Gemau Olympaidd gydag amser o 3:55:202, gan guro eu gwrthwynebwyr Rwsiaiddyn gyfforddus i fynd ymlaen i'r rownd derfynol i gystadlu am yr aur a'r arian.<ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/olympics/cycling/7566164.stm| teitl=GB pursuit team set world record| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=17 Awst 2008}}</ref> Y diwrnod canlynol, ar eu ffordd i ennill y fedal aur, torrodd y tîm Prydeinig record y byd eu hunain, gan osod amser newydd o 3:53:314, a churo eu gwrthwynebwyr Danaidd o 6.7 eiliad.<ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/olympics/cycling/7567845.stm| teitl=GB storm to gold in team pursuit| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=18 Awst 2008}}</ref> Roedd Thomas wedi bod yn un o'r cystadleuwyr posibl ar gyfer y dilyn unigol, ond penderfynodd beidio â chystadlu yn y ddwy gystadleuaeth gan nad oedd eisiau peryglu ymdrechion ei dîm. Roedd hefyd wedi cael ei gysidro i gystadlu yn y Madison gyda [[Bradley Wiggins]], ond dewiswyd [[Mark Cavendish]] yn y pen draw; dywedodd [[Chris Boardman]] fod ''"Geraint keeps surpassing people's expectations"''.<ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/olympics/cycling/7524460.stm| teitl=Thomas & Cavendish fight for spot| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=25 Gorffennaf 2008}}</ref> Yn dilyn diarddeliad ei gyd-aelod tîm Barloworld, [[Moises Duenas]], o'r Tour de France, datgelodd Thomas ei farn cryf yn erbyn defnydd cyffuriau yn ei flog ar y wefan BBC 606: "''..if someone is fraudulent in a business, wouldn’t they be facing a prison term? I don’t see how riders taking drugs to win races and lying to their teams is any different. Bang them up and throw away the key!''"<ref>{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/dna/606/A38643546| teitl=Motivation is high despite Tour dopers| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=22 Gorffennaf 2008}}</ref> ===2009=== Apwyntiwyd ef yn [[Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig|Aelod o Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig]] (MBE) yn rhestr anrhydeddau'r flwyddyn newydd yn 2009.<ref>London Gazette, rhifyn 58929, tud. 23, 31 Rhagfyr 2008</ref>. Fe'i dyrchafwyd yn OBE yn rhestr anrhydeddau'r flwyddyn newydd yn 2019<ref>[https://golwg360.cymru/newyddion/cymru/536305-geraint-thomas-ymysg-cymry-restr-anrhydeddaur Golwg360 Geraint Thomas ymysg y Cymry ar restr anrhydeddau’r Frenhines] adalwyd 29 Rhagfyr 2018</ref> Ni chafodd Thomas ddechrau da iawn i'w dymor rasio yn 2009, pan dorrodd ei [[pelfis|belfis]] a'i [[trwyn|drwy]] wrth ddisgyn ar ôl cam-farnu cornel a tharo'r barier diogelwch mewn cymal treial amser o'r Tirreno-Adriatico yn [[Macerata]], yr Eidal. Daeth yn ddamwain yn fuan wedi i siec amser 8&nbsp;km ddangos mai ef oedd yr ail cyflymaf ar y ffordd. Er y bu iddo allu dychwelyd i westy ei dîm o'r ysbyty'r un diwrnod, gorfodwyd iddo gymryd 20 diwrnod o orffwys cyfan gwbl cyn gallu dychwelyd at ymarfer.<ref>{{dyf gwe| url=http://autobus.cyclingnews.com/news.php?id=news/2009/mar09/mar16news2&from=rss| teitl=Latest Cycling News: Broken bones for Thomas| cyhoeddwr=CyclingNews| dyddiad=2009-03-16}}</ref><ref>{{dyf gwe| url=http://www.dailypeloton.com/displayarticle.asp?pk=14359| teitl=44th Tirreno-Adriatico - Stage 4 & 5 Comnments & Photos| cyhoeddwr=Daily Peleton| dyddiad=15 Mawrth 2009}}</ref> Ar 30 Hydref 2009, gosododd Thomas yr amser cyflymaf yn y dilyn o dan y rheolau presennol, pan gyflawnodd 4&nbsp;km mewn 4 munud 15.105 eiliad yn rownd gyntaf y [[2009–2010 UCI Track Cycling World Cup Classics]] yn [[Velodrome Manceinion]]. Rhagorir yr amser hwn gan [[Chris Boardman]] yn unig, gydag amser o 4 munud 11.114 eiliad, a osodwyd ym 1996 mewn safle ar y beic sydd eisoes wedi cael ei wahardd.<ref name="Guardian30oct09">{{dyf gwe| url=http://www.guardian.co.uk/sport/2009/oct/30/geraint-thomas-world-cup-cycling| teitl=Geraint Thomas sets second fastest individual pursuit time in history| awdur=William Fotheringham| cyhoeddwr=The Guardian| dyddiad=31 Hydref 2009}}</ref> Ar 1 Tachwedd, ar ddiwrnod olaf y rownd hon o Gwpan y Byd, roedd Thomas yn aelod o'r sgwad dilyn tîm a osododd yr amser ail-gyflymaf yn y byd tra ar eu ffordd i ennill y fedal aur, gan osod record trac newydd yn y broses o 3:54.395.<ref>BBC Live Cycling coverage, 1 Tachwedd 2009</ref> Daeth Thomas yn ail i [[Ryan Giggs]] yng ngwobr [[Personoliaeth Chwaraeon Cymreig y Flwyddyn BBC Cymru]] yn 2009, wedi i'r enillwyr gael eu datgan ar 8 Rhagfyr.<ref>{{dyf gwe| url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/wales/8400227.stm| teitl=Ryan Giggs wins BBC Wales Sports Personality 2009| cyhoeddwr=BBC Sport| dyddiad=8 Rhagfyr 2009}}</ref> Gadawodd Thomas dîm Barloworld ar ddiwedd 2009 i ymuno â thîm proffesiynol newydd [[Prydeinig]], sef [[Team Sky]].<ref name="Guardian30oct09" /> ===2010=== [[Delwedd:Geraint Thomas TdF Pau 22Jul10.jpg|bawd|dde|240px|Geraint Thomas yn [[Tour de France 2010]].]] Dechreuodd Thomas ei dymor rasio yn 2010 fel aelod dîm treial amser Sky yn y [[Tour of Qatar]]. Wedi cystadlu yng nghlasuron seiclo'r gwanwyn, daeth i sylw gan orffen y [[Critérium du Dauphiné]], gan orffen yn y deg uchaf yn y pedwar cymal cyntaf. Oherwydd hyn, fe oedd arweinydd y gystadleuaeth bwyntiau a gwisgodd y [[Crys Gwyrdd]] yng nghymalau dau, pedwar a chwech. Erbyn diwedd y ras, roed yn bumed yn y gystadleuaeth a 21ain yn y dosbarthiad cyffredinol. Curodd Thomas ei gyd-aelod tîm, [[Peter Kennaugh]], i ennill [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain|Pencampwriaeth Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain 2010]]. Roedd mewn siâp da, a pharhaodd hyn drwy [[Tour de France 2010]], lle gorffennodd yn bumed yn y Prologue ac ail yn y trydydd cymal, felly arweiniodd y gystadleuaeth reidiwr ifanc a gwisgo'r crys gwyn wedi'r trydydd cymal. ===2011=== Dechreuodd Thomas dymor rasio 2011 gyda perfformiadau addawol, gan gynnwys chweched safle yn y [[Classica Sarda]] ac ail yn y [[Dwars door Vlaanderen]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.teamsky.com/profile/0,27291,17543_6636476,00.html| cyhoeddwr=Team Sky| teitl=Geraint Thomas}}</ref> Cipiodd ei fuddugoliaeth proffesiynol cyntaf ym mis Mai 2011, gan ennill ras pum diwrnod [[Bayern-Rundfahrt]],<ref>{{dyf gwe| url=http://www.skysports.com/story/0,19528,15264_6958215,00.html| teitl=Thomas seals victory in Bavaria| cyhoeddwr=Sky Sports| dyddiad=29 Mai 2011}}</ref> wedi iddo orffen yn ail ar gymal 3, a pumed ar gymal 4. Ar 26 Mehefin 2011, daeth Thomas yn ail i [[Bradley Wiggins]] ym [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain|Mhencampwriaeth Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain 2011]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.britishcycling.org.uk/road/article/roa20110626-road-Live--Men%E2%80%99s-National-RR-Champs-0| teitl=Wiggins Wins National RR Champ| cyhoeddwr=British Cycling| dyddiad=26 Mehefin 2011}}</ref> Arweiniodd Thomas y gystadleuaeth reidiwr ifanc unwaith eto yn [[Tour de France 2011]], gan gwisgo'r crys gwyn wedi'r cymal cyntaf, a hyd y seithfed cymal. Yng nghymal 12, bu'n un o chwe reidiwr i ddianc oddi ar flaen y peleton wedi dim ond 2&nbsp;km o'r cymal 211&nbsp;km o [[Cugnaux]] i [[Luz-Ardiden]]. Ar un adeg roedd 7 munud o flaen y peleton ac yn arwain y ras fel oedd hi ar y ffordd. Cafodd ei ddal 7&nbsp;km o ddiwedd y cymal ac enillodd y [[Gwobr Brwydrol|Wobr Brwydrol]] y cymal.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.walesonline.co.uk/sports/cycling/2011/07/15/cycling-geraint-thomas-in-the-thick-of-the-tour-de-france-action-91466-29056397| teitl=Geraint Thomas in the thick of the Tour de France action| cyhoeddwr=South Wales Echo| dyddiad=15 Gorffennaf 2011}}</ref> Gorffennodd y ras yn 31af, ei safle gorau yn y ras hyd yn hyn. Bu Thomas yn llwyddiannus yn y [[Tour of Britain 2011|Tour of Britain]], gan ennill y dosbarthiad pwyntiau, a bu mewn safle uchel ar y dosbarthiad cyffredinol cyn iddo gael damwain a cholli amser. Roedd yn aelod o dîm [[Prydain Fawr]] ym [[Pencampwriaethau Rasio Ffordd y Byd|Mhencampwriaethau Rasio Ffordd y Byd]], gan arwain [[Mark Cavendish]] at ei fuddugoliaeth. ===2012=== Canolbwyntiodd Thomas ar rasio ar y trac ar gyfer tymor 2012 gan anelu at [[Gemau Olympaidd yr Haf 2012|Gemau Olympaidd 2012]] yn [[Llundain]]<ref>{{cite web|last=Thomas|first=Graham|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/cycling/15208779.stm|title=Geraint Thomas considers quitting track after London Olympics|publisher= BBC Wales Sport|date=7 Hydref 2011}}</ref>. O'r herwydd, [[Giro d'Italia]] 2012 oedd ei unig brif ras yn ystod y tymor ond roedd yn rhan o dîm [[Team Sky]] sicrhaodd fuddugoliaeth i [[Bradley Wiggins]] yn ras Paris-Nice<ref>{{cite news| url=http://www.guardian.co.uk/sport/2011/oct/24/geraint-thomas-tour-de-france-olympics | location=London | work=The Guardian | first=James | last=Callow | title=Geraint Thomas to skip Tour de France in bid for Olympic gold | date=24 Hydref 2011}}</ref><ref>{{cite web|last=Howell|first=Andy|title=Geraint Thomas helps Bradley Wiggins claim Paris-Nice yellow jersey|url=http://www.walesonline.co.uk/sports/cycling/2012/03/05/cycling-geraint-thomas-helps-bradley-wiggins-claim-paris-nice-yellow-jersey-91466-30466176/|work=WalesOnline|publisher=Media Wales|date=5 Mawrth 2012}}</ref>. Ar [[4 Ebrill]] roedd yn aelod o dîm trac Prydain dorrodd record byd yn y ras ymlid wrth ennill medal aur ym Mhencampwriaethau Trac y Byd ym [[Melbourne]]<ref>{{cite web|last=Richardson|first=Simon|title=Great Britain break team pursuit world record to win gold|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/latest/532354/great-britain-break-team-pursuit-world-record-to-win-gold.html|work=Cycling Weekly|publisher=IPC Media Limited|date=2012-04-04}}</ref> a chasglodd fedal arian gyda [[Ben Swift]] yn y madison<ref>{{cite web|title=Belgians win world Madison crown|url=http://www.sbs.com.au/cyclingcentral/news/35883/belgians-win-world-madison-crown|work=SBS Cycling Central|publisher=SBS|date=8 Ebrill 2012|access-date=2014-08-10|archive-date=2013-02-19|archive-url=https://archive.is/20130219124159/http://www.sbs.com.au/cyclingcentral/news/35883/belgians-win-world-madison-crown|url-status=dead}}</ref>. Ar ôl ennill cymal agoriadol y Tour de Romandie <ref>{{cite web|title=Tour de Romandie: Geraint Thomas wins on opening day|url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/cycling/17832409|work=BBC Sport|publisher=BBC|date=24 Ebrill 2012}}</ref> gorffennodd yn ail yng nghymal agoriadol yn erbyn y cloc y [[Giro d'Italia]] a hefyd yn ail yng nghymal ola'r Giro yn erbyn y cloc<ref>{{cite web|last=Gallagher|first=Brendan|title=Taylor Phinney romps to victory in opening time-trial ahead of Team Sky's Geraint Thomas|url=http://www.telegraph.co.uk/sport/othersports/cycling/9248504/Giro-dItalia-2012-Taylor-Phinney-romps-to-victory-in-opening-time-trial-ahead-of-Team-Skys-Geraint-Thomas.html|work=The Guardian|publisher=Telegraph Media Group Limited|date=2012-05-05}}</ref><ref>{{cite web|title=Giro d'Italia 2012: Ryder Hesjedal is first Canadian to win the race|url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/cycling/18229220|work=BBC Sport|publisher=BBC|date=2012-05-27}}</ref> Cafodd Thomas ei ddewis yn aelod o dîm Ras Ymlid Prydain ar gyfer [[Gemau Olympaidd yr Haf 2012|Gemau Olympaidd 2012]] ynghyd â [[Steven Burke]], [[Ed Clancy]] a [[Peter Kennaugh]]. Ar ôl torri'r record byd yng nghymal cyntaf y gystadleuaeth gosodwyd, llwyddodd y pedwarawd i dorri'r record unwaith eto yn y rownd derfynol yn erbyn [[Awstralia]] er mwyn cipio'r fedal aur<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/olympics/19104072|title=Track cycling: GB men set team pursuit world record|publisher=BBC Sport|date=2 Awst 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/olympics/18916652|title=Olympics cycling: Team GB defend men's pursuit title|first=Chris|last=Bevan |publisher=BBC Sport|date=3 Awst 2012}}</ref> ===2013=== Dechreuodd Thomas dymor 2013 gyda'r [[Tour Down Under]]. Llwyddodd i ennill Cymal 2 a dal ar siwmper arweinydd y ras hyd nes y cymal olaf ond un. Gorffennodd yn drydydd, 25 eiliad tu ôl i'r Iseldirwr, [[Tom-Jelte Slagter]], gan ennill y dosbarth pwyntiau<ref>{{cite web|title=Tour Down Under: Geraint Thomas finishes third|url=http://www.bbc.co.uk/sport/0/cycling/21219463|work=BBC Sport|publisher=BBC|date=27 Ionawr 2013}}</ref>. Cafodd ei ddewis fel arweinydd [[Team Sky]] yn rasys y Clasuron ond heb llawer o lwyddiant. Gorffennodd yn ail yn [[Bayern-Rundfahrt]] ac yn 15ed yn y [[Critérium du Dauphiné]] wrth i [[Chris Froome]] a [[Richie Porte]] orffen yn gyntaf ac yn ail i [[Team Sky]]. Cafodd ei ddewis i rasio yn [[Tour de France 2013]] ac er iddo dorri ei belfis mewn damwain hegar ar y cymal cyntaf, parhaodd i rasio gan orffen yn y 140ed safle wrth i [[Team Sky]] sicrhau buddugoliaeth i Froome<ref>{{Cite web|url = http://www.guardian.co.uk/sport/2013/jul/21/tour-de-france-stage-21-results|title = Tour de France 2013: stage 21 results|date =2013-07-21|website = [[guardian.co.uk]]}}</ref> ===2014=== [[Delwedd:Paris Roubaix 2014 templeuve tete de la course.jpg|bawd|dde|Thomas yn dilyn ymosodiad gan Tom Boonen yn y Paris Roubaix 2014]] Unwaith eto, dechreuodd Thomas ei dymor yn y [[Tour Down Under]] mewn rôl ''domestique'' i [[Richie Porte]], a gorffennodd yn wythfed. Roedd Thomas i fod i gefnogi Porte yn y [[Paris–Nice]] hefyd ond yn dilyn anaf i Chris Froome cafodd porte ei symud i rasio yn y [[Tirreno–Adriatico]] gan adael Thomas i arwain [[Team Sky]] yn Ffrainc. Llwyddodd i fachu'r ''maillot jaune'' ar y pedwerydd cymal cyn disgyn i'r ail safle erbyn y chweched cymal. Cafodd ddamwain mawr ar y seithfed cymal welodd o'n gorffen dros saith munud tu ôl i'r ceffylau blaen, ac ni gymrodd rhan yn y cymal olaf. Dechreuodd tymor y Clasuron yn gryf gan orffen yn drydydd yn y [[E3 Harelbeke]] cyn arwain [[Team Sky]] yn y [[Tour of Flanders]] lle gorffennodd yn wythfed, 47 eiliad tu ôl i [[Fabian Cancellara]] ac roedd yn seithfed yn y [[Paris–Roubaix]], gan orffen 20 eiliad tu ôl i [[Niki Terpstra]]. Yn y [[Tour de France 2014|Tour de France]] bu'n gweithio dros Richie Porte wedi i arweinydd Team Sky, Chrids Froome, adael y ras wedi anaf ar y pumed cymal. Thomas oedd yr unig seiclwr o ynysoedd Prydain i orffen y ras gan orffen yn 22in, ei ganlyniad gorau yn y Tour de France. Wedi'r Tour, teithiodd Thomas i Glasgow i gynrychioli Cymru yng [[Gemau'r Gymanwlad 2014|Ngemau'r Gymanwlad]] yn [[Glasgow]]. Casglodd fedal efydd yn y Ras yn erbyn y cloc cyn casglu'r fedal aur yn y Ras Lôn mewn ras hynod gyffrous welodd Thomas yn gorfod newid olwyn ym munudau olaf y ras.<ref>{{cite web |url=http://www.theguardian.com/sport/2014/aug/03/geraint-thomas-commonwealth-games-cycling-gold-wales |title=Geraint Thomas wins Commonwealth gold for Wales |publisher=Guardian.co.uk}}</ref> === 2016 === === 2017 === [[Delwedd:2017 TdF E3 Geraint Thomas.jpg|bawd|upright|Cipiodd Geraint y siwmper felen yn Tour de France 2017, wedi iddo ennill y cymal agoriadol.]] Yn Ionawr cyhoeddodd Team Sky y byddai Geraint a [[Mikel Landa]] yn cyd-arwain yn y Giro d'Italia y flwyddyn honno.<ref>{{cite web|url=http://www.cyclingnews.com/news/thomas-and-landa-to-have-joint-leadership-of-team-sky-at-giro-ditalia/|title=Thomas and Landa to have joint leadership of Team Sky at Giro d'Italia - Cyclingnews.com|publisher=}}</ref> Ym Mawrth Geraint Thomas a arweiniodd y Tirreno–Adriatico ond amharwyd ar berfformiad Team Sky gydag anaf i [[Gianni Moscon]], pan chwythodd ei deiar flaen a disgynnodd ar y tarmac.<ref>{{cite news|url=http://www.cyclingweekly.co.uk/news/racing/gianni-mosons-front-wheel-collapses-bizarre-crash-tirreno-ttt-318733|title=Gianni Moscon's front wheel collapses in bizarre crash during Tirreno TTT (video)|first=Richard|last=Windsor|work=[[Cycling Weekly]]|publisher=[[Time Inc. UK]]|date=8 Mawrth 2017|accessdate=14 Mawrth 2017}}</ref> Gorffennodd Team Sky 1' 41" yn is na'r safon. Enillodd Thomas yr ail gymal - 9 eiliad o flaen [[Tom Dumoulin]]. Ar ddiwedd y ras gorffennodd Geraint yn 5ed: 58 eiliad y tu ôl i Quintana. Yn Ebrill, daeth Geraint y seiclwr cyntaf o Gymru, ac o Brydain, i ennill y ''Tour of the Alps'' (a adnabyddid cynt fel y ''Giro del Trentino'').<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/wales/39659982|title=Geraint Thomas wins Tour of Alps: Welshman the first Briton to win event|work=[[BBC Sport]]|publisher=[[BBC]]|date=21 Ebrill 2017|accessdate=21 Ebrill 2017}}</ref> Yn dilyn anaf i'w ysgwydd ac yna'n ddiweddarach i'w ben-glin, tynnodd o'r ras.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/cycling/39972898|title=Giro d'Italia: Geraint Thomas pulls out of race after crash on Sunday|date=19 Mai 2017|publisher=|via=www.bbc.co.uk}}</ref> Yn Tour de France 2017, enillodd Geraint y cymal agoriadol, gan ei wneud y Cymro cyntaf erioed i wisgo'r siwmper felen. Cadwodd honno amdano hyd at Gymal 5, pan disgynnodd i'r ail safle. Daeth ei gyfraniad i'r ras i ben pan gafodd ddamwain ar Gymal 9 gan dorri pont ei ysgwydd.<ref name="CN9">{{cite news|url=http://www.cyclingnews.com/races/tour-de-france-2017/stage-9/results/|title=Tour de France: Uran wins stage 9 in photo finish|work=[[Cyclingnews.com]]|publisher=[[Immediate Media Company]]|date=9 Gorffennaf 2017|accessdate=9 Gorffennaf 2017}}</ref> === 2018 === Yn 2018 cystadlodd Thomas fel 'cyd-arweinydd' gyda [[Chris Froome]] ar gyfer [[Team Sky]]. Yn sgil damwain yn y cymal cyntaf, collodd Froome amser i Thomas. Wedi hynny, bu ymgiprys am arweinyddiaeth y tîm. Enillodd Thomas cymal 11 ar [[La Rosière, Savoie]] a Chymal 12 fyny'r [[Alpe d'Huez]] mewn modd ddramatig. Yn dilyn hynny aeth ymlaen i ennill y [[Tour de France]]. Ef oedd y Cymro cyntaf erioed i ennill ras bwysicaf y byd seiclo. Fe'i gyfarchwyd mewn seremoni arbennig o flaen adeilad [[Cynulliad Cenedlaethol Cymru]] yn ystod yr [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru 2018|Eisteddfod Caerdydd]]. ===2021=== [[Delwedd:Stage 17, 2021 TDF00024 porte thomas (51322474064).jpg|200px|bawd|Thomas yn y Tour de France, 2021]] Yng [[Gemau Olympaidd yr Haf 2020|Ngemau Olympaidd yr Haf 2020]] yn Japan (ym mis Gorffennaf 2021), tynnodd Thomas allan o'r Ras Ffordd gyda 60&nbsp;km i fynd.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/57953312|title=Dim medal yn y ras ffordd i Geraint Thomas ar ôl disgyn|website=BBC Cymru Fyw|date=25 Gorffennaf 2021}}</ref> Ychydig wythnosau ynghynt, fe adlynodd ei ysgwydd ar ôl cwympo yn ystod wythnos gyntaf y Tour de France. ===2022=== Yn y Tour de Suisse, roedd yn rhan o dîm Ineos Grenadiers a oedd yn cynnwys Adam Yates, Daniel Martínez a Tom Pidcock.<ref>{{Cite news|first=Daniel|last=Benson|url=https://www.velonews.com/news/road/ineos-grenadiers-dispatch-tour-de-france-leaders-to-tour-de-suisse/|title=Ineos Grenadiers dispatch Tour de France leaders to Tour de Suisse|work=[[VeloNews]]|publisher=Outside|date=10 Mehefin 2022|access-date=25 Mehefin 2022}}</ref> Ar ôl ennill eiliadau bonws ar y trydydd cymal,<ref>{{Cite news|url=https://www.velonews.com/news/road/tour-de-suisse-stage-3-peter-sagan-blasts-back-in-bunch-sprint/|title=Tour de Suisse stage 3: Peter Sagan blasts back with bunch sprint stunner|work=[[VeloNews]]|publisher=Outside|date=14 Mehefin 2022|access-date=25 Mehefin 2022}}</ref> roedd tu ôl arweinydd y ras Aleksandr Vlasov o saith eiliad ar ôl y pumed cymal.<ref>{{Cite news|first=Patrick|last=Fletcher|url=https://www.cyclingnews.com/races/tour-de-suisse-2022/stage-5/results/|title=Vlasov holds off Powless to win Tour de Suisse stage 5|work=[[Cyclingnews.com]]|publisher=[[Future plc]]|date=16 Mehefin 2022|access-date=25 Mehefin 2022}}</ref> Yn dilyn prawf [[COVID-19]] positif Vlasov cyn y chweched cam, symudodd Thomas i fyny i'r ail safle yn gyffredinol, un eiliad y tu ôl i Jakob Fuglsang.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/sport/cycling/61841099|title=Tour de Suisse leader Vlasov and Olympic champion Pidcock quit after new positive Covid cases|work=[[BBC Sport]]|publisher=[[BBC]]|date=17 June 2022|access-date=25 Mehefin 2022}}</ref> Cafodd y ddau eu pasio gan Sergio Higuita ar y seithfed cymal, gyda Higuita yn arwain Thomas o ddwy eiliad i gam olaf y treial amser unigol yn Liechtenstein.<ref>{{Cite news|first=Pete|last=Trifunovic|url=https://www.cyclingweekly.com/racing/thibaut-pinot-wins-tour-de-suisse-stage-seven-as-sergio-higuita-takes-the-overall-lead|title=Thibaut Pinot wins Tour de Suisse stage seven as Sergio Higuita takes the overall lead|work=[[Cycling Weekly]]|publisher=[[Future plc]]|date=18 June 2022|access-date=25 June 2022}}</ref> Gorffennodd Thomas yn ail ar y diwrnod i Remco Evenepoel, gyda Higuita yn gorffen mwy na munud i lawr, a roddodd y fuddugoliaeth gyffredinol i Thomas.<ref>{{Cite news|first=James|last=Walker-Roberts|url=https://www.eurosport.co.uk/cycling/tour-de-france/2022/geraint-thomas-easy-over-tour-de-france-leadership-for-ineos-grenadiers-after-tour-de-suisse-win_sto9000010/story.shtml|title=Geraint Thomas 'easy' over Tour de France leadership for Ineos Grenadiers after Tour de Suisse win|work=[[Eurosport]]|publisher=[[Discovery, Inc.]]|date=20 Mehefin 2022|access-date=22 Mehefin 2022}}</ref> Hon oedd y bedwaredd ras fawr iddo’i hennill, a’i ddegfed podiwm, wyth ohonyn nhw’n dod ar ôl iddo droi'n 30 oed. Tour de France 2022 fyddai’r 12fed tro i Thomas seiclo y Grand Boucle. Daeth i mewn i'r ras ynghyd â'i gyd-aelodau o'r tîm Adam Yates, Dani Martínez a Tom Pidcock ac nid oedd yr un beiciwr yn ffefryn amlwg. Profodd Thomas ei hun i fod y beiciwr cryfaf yn y ras, ac eithrio Jonas Vingegaard a [[Tadej Pogačar]]. Rhwng yr [[Alpau]] a'r [[Pyreneau|Pyrenees]] roedd sïon bod Pogačar yn ceisio cynghreiro gyda Thomas, ac atebodd Thomas nad oeddent yn siarad y noson cynt yn trafod tactegau, ond mae beth bynnag sy'n digwydd yn ystod y ras, yn digwydd.<ref>{{Cite web|url=https://www.velonews.com/events/tour-de-france/geraint-thomas-possible-tour-de-france-alliances-but-pogacar-isnt-calling-me-the-night-before/|title=Geraint Thomas: Possible Tour de France alliances but Pogačar isn’t calling me the night before: 'I’m more looking ahead but you have to be aware of what’s behind you,' Welshman tells VeloNews.|first=Daniel|last=Benson|publisher=Velo News by Outside Magazine|date=17 Gorffennaf 2022|access-date=23 Gorffennaf 2022}}</ref> I mewn i'r drydedd wythnos fe seiclodd yn ddigon cryf i roi ei hun mewn sefyllfa i orffen ar bodiwm y Tour am y trydydd tro yn ei yrfa. Gyda'i berfformiad cryf yn ystod y treial amser terfynol ef oedd yr unig feiciwr i orffen o fewn +10:00 i Vingegaard a Pogačar, a sicrhaodd ei safle podiwm, yn y trydydd safle.<ref>{{Cite web|url=https://www.cyclingnews.com/news/thomas-over-the-moon-to-seal-tour-de-france-podium-place/|title=Thomas 'over the moon' to seal Tour de France podium place|first=Daniel|last=Ostanek|publisher=cyclingnews.com|date=23 Gorffennaf 2022|access-date=23 Gorffennaf 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/62096928|title=Geraint Thomas yn codi i'r trydydd safle yn y Tour de France|date=8 Gorffennaf 2022|website=BBC Cymru Fyw|access-date=30 Gorffennaf 2022}}</ref> Gyda [[Tesni Evans]], dewiswyd ef i gludo baner Cymru yn seremoni agoriadol [[Gemau'r Gymanwlad 2022]].<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/62330360|title=Gemau'r Gymanwlad: Evans a Thomas i gludo baner Cymru|date=28 Gorffennaf 2022|website=BBC Cymru Fyw|access-date=30 Gorffennaf 2022}}</ref> ==Canlyniadau== ===Trac=== {{palmares cychwyn}} ;2004 :1af Madison Cwpan Talent UIV [[Bremen]] (gyda [[Mark Cavendish]]) :1af Ras Scratch, Pencampwriathau Iau y Byd, [[Los Angeles]] :2il Ras Scratch, UCI Moscow World Cup :2il Ras Bwyntiau, Pencampwriaethau Ewropeaidd Iau ;2005 :1af {{Baner|Prydain}} 20km Ras Scratch, [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Trac Prydain]] ;2006 :1af Cwpan y Byd UCI, [[Moscow]], Pursuit Tîm (gyda [[Paul Manning]], [[Chris Newton]] ac [[Ed Clancy]]) :1af [[Delwedd:Flag of Europe.svg|22px]] Pencampwriaethau Trac Ewropeaidd, Pursuit Tîm dan 23, gyda ([[Ed Clancy]], [[Ian Stannard]], ac [[Andy Tennant]]) :2il Pencampwriaethau'r Byd Pursuit Tîm, (gyda [[Stephen Cummings]], [[Rob Hayles]] a [[Paul Manning]]) :2il [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Trac Prydain]], Pursuit Tîm, gyda ([[Ross Sander]], [[Ian Stannard]] a [[Ben Swift]]) :2il Ras ''Scratch'' dan 23, Pencampwriaethau Trac Ewropeaidd :3ydd Points Race, Melbourne 2006 Commonwealth Games :3ydd Cwpan y Byd UCI, [[Sydney]], Pursuit Tîm (gyda [[Ed Clancy]], [[Ian Stannard]], ac [[Andy Tennant]]) :3ydd Madison, UCI Sydney World Cup, (gyda [[Mark Cavendish]]) :4ydd Ras Bwyntiau dan 23, Pencampwriaethau Trac Ewropeaidd :5ed [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Trac Prydain]], Pursuit ;2007 :1af [[Delwedd:Cycling World Champion Rainbow Stripes.png|22px]] Pencampwriaethau'r Byd, Pursuit Tîm ;2008 :1af [[Delwedd:Cycling World Champion Rainbow Stripes.png|22px]] Pencampwriaethau'r Byd, Pursuit Tîm :1af [[Image:Gold medal.svg|20px]] Pursuit Tîm, Gemau Olympaidd ;2009 :1af {{Baner|Prydain}} [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Trac Prydain]], Pursuit ;2012 :1af [[Image:Gold medal.svg|20px]] Pursuit Tîm, Gemau Olympaidd - Record y Byd :1af [[Delwedd:Cycling World Champion Rainbow Stripes.png|22px]] Pencampwriaethau'r Byd, Pursuit Tîm :2il Pencampwriaethau'r Byd, Madison (gyda [[Ben Swift]]) {{palmares diwedd}} ===Ffordd=== {{palmares cychwyn}} ;2004 :1af [[Delwedd:Flag of Wales.svg|22px]] Pecampwriaethau Cenedlaethol Rasio Ffordd, Cymru :1af, Ras Iau Paris-Roubaix ;2005 :1af [[Delwedd:Flag of Wales.svg|22px]] Pecampwriaethau Cenedlaethol Rasio Ffordd, Cymru<ref>[http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/other_sports/cycling/4562673.stm ''Thomas retains Welsh Road crown''] [[BBC]] [[25 Mai]] [[2005]]</ref> Cafodd Thomas ddamwain ychydig ddydiau cyn ei ''debut'' rasio ffordd hyn yn Sydney ac roedd rhaid iddo gael llawdriniaeth i dynnu ei [[sblîn]]. Doedd o ddim yn gallu cystadlu llawer oherwydd hynnu yn 2005. ;2006 :1af Canlyniadau Terfynol, Fleche du Sud :1af Canlyniadau Pwyntiau, Fleche du Sud :1af Canlyniadau dan 21, Fleche du Sud :1af Cymal 2, Fleche du Sud :2il Cymal 3B, Fleche du Sud :3ydd Pencampwriaethau Rasio Ffordd Prydeinig :3ydd Canlyniadau Terfynol y Mynyddoedd, [[Giro d'Italia]] (''Baby Giro'') :4ydd Cymal 10, [[Giro d'Italia]] (''Baby Giro'') :4ydd Cymal 4, Fleche du Sud :5ed Cymal 4, [[Tour of Britain|Taith Prydain]] :5ed Cymal 2, [[Giro d'Italia]] (''Baby Giro'') ;2007 :5ed Canlyniadau dan 23, [[Tour Down Under]] ;2008 :1af Smithfield Nocturne :3ydd Cymal 1, Ster Elektrotoer ;2009 :5ed [[Coppa Bernocchi]] ;2010 :1af {{Baner|Prydain}} [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain|Pencampwriaeth Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain]] :1af Cymal 1 TTT [[Tour of Qatar]] :2il Cymal 3 [[Tour de France]] ::Deliodd [[Image:Jersey white.svg|20px]] Crys Reidiwr Ifanc o Cymal 3–6 ;2011 :2il [[Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain|Pencampwriaeth Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain]] :2il [[Dwars door Vlaanderen]] :10fed [[Ronde van Vlaanderen]] :31af Tour de France ::3ydd Cymal 2 ::5ed Cymal 5 ::Deilydd Crys Reidiwr Ifanc o gymal 1-7 ::Gwobr Brwydrol cymal 12 :12fed Taith Prydain ::1af Dosbarthiad Pwyntiau ::3ydd Cymal 3 :4ydd Cymal 4 ;2012 :1af Prologue, [[Tour de Romandie]] :[[Giro d'Italia 2012|Giro d'Italia]] ::2il Cymal 1, Treial amser ::2il Cymal 21, Treial amser ;2013 : 2il [[Bayern–Rundfahrt]] : 3ydd [[Tour Down Under]] ::1af [[File:Jersey blue.svg|20px]] Sprints classification ::1af Cymal 2 : 3ydd [[File:Bronze medal blank.svg|15px]] Treial amser tîm, [[2013 UCI Road World Championships|UCI Road World Championships]] : 4ydd [[2013 Omloop Het Nieuwsblad|Omloop Het Nieuwsblad]] : 4ydd [[2013 E3 Harelbeke|E3 Harelbeke]] : 10th Overall [[2013 Tour of Qatar|Tour of Qatar]] ;2014 : [[2014 Commonwealth Games|Commonwealth Games]] ::1af [[File:Gold medal blank.svg|15px|link=Gold medal]] [[Cycling at the 2014 Commonwealth Games – Men's road race|Road race]] ::3rd [[File:bronze medal blank.svg|15px]] Treial amser : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px|link=General classification]] Overall [[2014 Bayern–Rundfahrt|Bayern–Rundfahrt]] ::1af Cymal 4 (treial amser) : 2il treial amser, National Road Championships : 3ydd [[E3 Harelbeke]] : 6th [[Eneco Tour]] : 7th [[Paris–Roubaix]] : 8th [[Tour Down Under]] : 8th [[Tour of Flanders]] ;2015 : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px]] [[Volta ao Algarve]] ::1af [[File:Jersey green.svg|20px]] Points classification ::1af Cymal 2 : 1af [[2015 E3 Harelbeke|E3 Harelbeke]] : 1af Cymal 1 (Treial amser tîm) [[2015 Tour de Romandie|Tour de Romandie]] : 2il [[Tour de Suisse]] : 3ydd [[Gent–Wevelgem]] : 5ed [[Paris–Nice]] ;2016 : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px]] [[Paris–Nice]] : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px]] [[Volta ao Algarve]] : 9ydd Treial amser, [[Gemau Olympaidd yr Haf 2016|Gemau Olympaidd]] ;2017 : 1af [[File:Jersey violet.svg|20px]] Overall [[2017 Tour of the Alps|Tour of the Alps]] ::1af Cymal 3 : [[2017 Tour de France|Tour de France]] ::1af Cymal 1 (Treial amser) ::Held [[File:Jersey yellow.svg|20px]] after Stages 1–4 ::Held [[File:Jersey green.svg|20px]] after Stage 1 : 3ydd [[File:Bronze medal blank.svg|15px]] Treial amser tîm, [[2017 UCI Road World Championships|UCI Road World Championships]] : 5ed [[Tirreno–Adriatico]] ::1af Cymal 2 : 7th Taith Prydain ;2018 : 1af [[File:MaillotReinoUnido.PNG|20px]] Treial amser, National Road Championships : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px]] Overall [[2018 Tour de France|Tour de France]] ::1af Cymal 11 & 12 : 1af [[File:Jersey yellow-bluebar.svg|20px]] Overall [[2018 Critérium du Dauphiné|Critérium du Dauphiné]] ::1af Cymal 3 (Treial amser tîm) : 2il [[Volta ao Algarve]] ::1af 3 (Treial amser) : 3ydd [[Tirreno–Adriatico]] : 4ydd [[UCI World Tour]] ;2019 : 2il [[Tour de France]] : 3ydd [[Tour de Romandie]] ;2020 : 2il [[Tirreno–Adriatico]] : 4ydd Treial amser, [[2020 UCI Road World Championships|UCI Road World Championships]] ;2021 : 1af [[File:Jersey yellow.svg|20px]] [[Tour de Romandie]] : 3ydd [[Critérium du Dauphiné]] ::1af Cymal 5 : 3rd [[Volta a Catalunya]] {{palmares diwedd}} ==Diwylliant poblogaidd== ===Tour de France 2018=== Yn sgil llwyddiant cynyddol Geraint Thomas yn ystod Tour de France 2018 rhannwyd clip fideo ar Facebook o ffans Geraint Thomas yn canu fersiwn hwyliog ohonynt yn canu cân [[Hogia'r Wyddfa]], ''Titw Tomos Las''<ref name="youtube.com">https://www.youtube.com/watch?v=XIni2DrPGXk</ref> gyda Geraint yn dod allan o'i bws teithio i'w harwain yn y canu.<ref>https://www.facebook.com/geraint.thomas.921/videos/676098202538132/</ref> Ynghanol holl hwyl llwyddiant Geraint yn y Tour, recordiodd [[BBC Radio Cymru]] fersiwn newydd o ''Titw Tomos Las''<ref name="youtube.com"/> ar gyfer rhaglen foreuol Aled Hughes. Canwyd y fersiwn newydd gan ddau o aelodau Hogia'r Wyddfa, y bandi [[Siddi]], Band Pres Llarebbug a phlant lleol.<ref>ysgol.https://www.bbc.co.uk/programmes/p06fnknw</ref> a bu sylwi iddi ar Radio Cymru a'r we.<ref>https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/44954312</ref> Roedd cân Titw Tomos yn rhan o don o [[Dathliadau geraint thomas yn tour de france 2008|Ddathliadau Geraint Thomas yn Tour de France 2018]] gan gynnwys cerddi a chân rap. ==Dolenni allanol== *[http://www.britishcycling.org.uk/web/site/BC/gbr/GBRiderInfo/Thomas_Geraint_Bio.asp Geraint Thomas - Proffil ar wefan britishcycling.org.uk] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090116100110/http://www.britishcycling.org.uk/web/site/BC/gbr/GBRiderInfo/Thomas_Geraint_Bio.asp |date=2009-01-16 }} *[http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/wales/7102367.stm Proffil ar wefan y BBC] ([[26 Tachwedd]] [[2007]]) {{CominCat|Geraint Thomas}} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau|2}} {{Rheoli awdurdod}} {{Crys Melyn Tour de France}} {{DEFAULTSORT:Thomas, Geraint}} [[Categori:Aelodau Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig]] [[Categori:Cymry â medal aur yng Ngemau'r Gymanwlad]] [[Categori:Cymry â medal aur yn y Gemau Olympaidd]] [[Categori:Cymry yn y Gemau Olympaidd]] [[Categori:Cystadleuwyr yng Ngemau Olympaidd yr Haf 2016]] [[Categori:Cystadleuwyr yng Ngemau Olympaidd yr Haf 2020]] [[Categori:Genedigaethau 1986]] [[Categori:Pobl addysgwyd yn Ysgol Uwchradd yr Eglwys Newydd]] [[Categori:Pobl o Gaerdydd]] [[Categori:Seiclwyr Cymreig]] 27wmhrj6q6hlfykvdoyw4y5uyyzm9g5 0 33713 11097705 10854891 2022-07-30T10:41:22Z Brython 913 Cywiriadau wikitext text/x-wiki {{Person | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= dinasyddiaeth | nationality = {{banergwlad|Cymru}} | dateformat = dmy}} Awdur plant [[Cymry|Cymreig]] ydy '''Nicholas Daniels''' ([[18 Rhagfyr]] [[1974]]). Ganed yn [[Llanelli]] a magwyd yn [[Llangennech]]. Mynychodd [[Ysgol Gynradd Llangennech]] ac [[Ysgol Gyfun y Strade]]. Mae'n byw yn Llanelli ac yn hunan gyflogedig. ==Gwobrau== Yn 2008 enillodd ei lyfr ''[[Y Llyfr Ryseitiau: Gwaed y Tylwyth]]'' [[Gwobr Tir na n-Og|Wobr Tir na n-Og]] yn y categori cynradd. Dywedwyd gan y beirniaid: "Roedd y panel o'r farn fod y gyfrol hon yn torri tir newydd yn ysgrifennu Cymraeg gan gynnig cyfuniad difyr o'r hen chwedlau Cymreig a byd hudolus, tebyg i fyd Harry Potter".<ref>{{dyf gwe| url=http://www.literaturewales.org/rhestr-o-awduron/i/133685/desc/daniels-nicholas/| teitl=Rhestr Awduron Cymru > DANIELS, NICHOLAS| cyhoeddwr=Llenyddiaeth Cymru}}</ref> ==Llyfryddiaeth== *''[[Gornest Reslo'r Menywod Cinio]]'' (Cyfres Fflach Doniol) (Dref Wen, 2002) *''[[Melltith y Fenyw Ginio]]'' (Cyfres Fflach Doniol) (Dref Wen, Medi 2004) *''[[Ysgol Lol]]'' (Cyfres Fflach Doniol) (Dref Wen, Chwefror 2005) *''[[Sialens Siôn Corn]]'' (Dref Wen, Medi 2005) *''[[Y Llyfr Ryseitiau: Gwaed y Tylwyth]]'' (Dref Wen, Gorffennaf 2007) *''[[Y Brodyr Bendigedig a'r Hwdwch Hyll]]'' (Dref Wen, Ebrill 2009) *''[[Y Llyfr Ryseitiau: Dinas y Dreigiau]]'' (Dref Wen, Mai 2011) *Hunangofiant Bachgen Drwg (Diwrnod Y Llyfr, 2011) *Neifion Jones a’r Drws Cwantwm (Cyfres y Fflam, CAA, 2012) *Y Farwolaeth Driphlyg (Cyfres y Fflam, CAA, 2012) ==Dolenni Allanol== *[http://www.cllc.org.uk/1504.file.dld Taflen Adnabod Awdur: Nicholas Daniels]{{Dolen marw|date=February 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, [[Cyngor Llyfrau Cymru]], 2006 ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} :Coladwyd y llyfryddiaeth oddi ar [http://www.gwales.com gwales.com] {{Rheoli awdurdod}} {{DEFAULTSORT:Daniels, Nicholas}} [[Categori:Genedigaethau 1974]] [[Categori:Llenorion Cymreig yr 21ain ganrif]] [[Categori:Llenorion plant Cymraeg]] [[Categori:Llenorion plant Cymreig]] [[Categori:Nofelwyr Cymraeg]] [[Categori:Nofelwyr plant]] [[Categori:Addysgwyr Cymreig]] [[Categori:Pobl o Sir Gaerfyrddin]] [[Categori:Pobl addysgwyd yn Ysgol y Strade]] cg8x3y4dhywimq5mnndobtqkwlwth0h 0 35600 11097504 3912695 2022-07-29T12:33:59Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata = ALL}} Mae '''heuldro''' (hefyd '''heulsaf''' neu '''heulsafiad''' yn digwydd dwy waith y flwyddyn, pan mae [[echelin]] [[y Ddaear]] yn gogwyddo bellaf tuag at, neu oddi wrth yr [[haul]], gan achosi i'r haul fod yn bellach i'r gogledd neu i'r de ganol-dydd. Ceir heuldro'r haf (hefyd "heulsafiad yr haf" neu "hirddydd yr haf") pan fo'r dydd hiraf (tua Mehefin 21ain) a "heuldro'r gaeaf" (hefyd "heulsafiad y gaeaf" neu "byrddydd y gaeaf") pan fo'r dydd ar ei fyraf (Rhagfyr 21ain, fel arfer). Mae'r term hefyd yn cael ei ddenyddio yn fwy cyffredinol i gyfeirio at y dyddiad neu'r diwrnod mae hyn yn digwydd. Mae'r heuldroadau ynghyd â [[cyhydnos|chyhydnosau]] yn gysylltiedig â'r tymhorau. Mewn rhai diwylliannau mae'r heuldroadau yn nodi dechrau, canol neu ddiwedd tymor. {{heuldro-cyhydnos}} [[Delwedd:ReflectedSolarRadiation Solstices.jpg|bawd|dim|245px|Dau lun yn dangos faint o olau'r haul sy'n adlewyrch ar y heuldroadau deheuol a gogleddol ([[wat]] / [[medr sgwar|m²]])]] == Gweler hefyd == * [[Alban Arthan]] * [[Alban Hefin]] {{Eginyn seryddiaeth}} [[Categori:Calendr]] [[Categori:Seryddiaeth]] 1m67i4eg7hfo44zmkidg8zgjss00w9k 0 37560 11097575 11011970 2022-07-29T19:58:36Z Stefanik 413 wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= }} Cynhaliwyd '''Referendwm Datganoli i Gymru''' ar y [[1 Mawrth]] [[1979]]. Daeth datganoli i frig yr agenda gwleidyddol ym [[DU|Mhrydain]] yn y [[1960au|chwedegau]], yn dilyn buddugoliaeth [[Gwynfor Evans]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin 1966|is-etholiad Caerfyrddin yn 1966]], a [[Winnie Ewing|Winifred Ewing]] dros yr [[SNP]] yn Hamilton ym [[1967]], a hefyd is-etholiadau Glasgow Pollock (1967), Rhondda Fawr (1967) a [[Caerffili|Chaerffili]]. O ganlyniad sefydlwyd Comisiwn Crowther a ddaeth yn [[Comisiwn Kilbrandon|Gomisiwn Kilbrandon]] ar ôl marwolaeth yr Arglwydd Crowther. [[Delwedd:Welsh devolution referendum, 1979 v2 cy.svg|bawd]] Cyhoeddwyd adroddiad y Comisiwn yn niwedd Hydref 1973, ar ganol ymgyrch is-etholiad Govan, fis ar ôl [[Rhyfel Yom Kippur|rhyfel Israel-Aifft-Syria]] gan godi gwerth [[olew]], ac yr oedd olew bellach wedi ei ddarganfod ar arfordir yr Alban, ac yn bwnc llosg yno. Roedd datganoli yn ôl ar yr agenda. Erbyn Etholiad Cyffredinol Hydref 1974 roedd pleidlais yr SNP wedi codi i 30.4% ac fe etholwyd un ar ddeg o aelodau SNP a 3 aelod [[Plaid Cymru]] i'r senedd yn Llundain. {| class="wikitable" !Sir !! Pleidlais Ie (%) !! Pleidlais Na (%) |- |[[Clwyd]] |12.1% |87.9% |- |[[Dyfed]] |28.1% |71.9% |- |[[Gwynedd]] |34.4% |65.6% |- |[[Gwent (county)|Gwent]] |12.1% |87.9% |- |[[Morgannwg Ganol]] |20.2% |79.8% |- |[[De Morgannwg]] |13.1% |86.9% |- |[[Gorllewin Morgannwg]] |18.7% |81.3% |- |[[Powys]] |18.7% |81.3% |- |} ==Dolenni allanol== * [https://archives.library.wales/index.php/wales-for-assembly-campaign-1979-papers-2 Wales for the Assembly Campaign Papers] yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru * [https://archives.library.wales/index.php/no-assembly-campaign-papers-2 No Assembly Campaign Papers] yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru * [https://archives.library.wales/index.php/aberystwyth-no-assembly-campaign-1979-archive-2 Aberystwyth No Assembly Campaign Papers] yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru == Gweler hefyd == * [[Gang o Chwech]] * [[Refferendwm datganoli i'r Alban, 1979]] * [[Refferendwm datganoli i'r Alban, 1997]] * [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1997]] {{eginyn hanes Cymru}} [[Categori:1979]] [[Categori:20fed ganrif yng Nghymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb Cymreig]] [[Categori:Etholiadau yng Nghymru]] [[Categori:Hanes gwleidyddol Cymru]] [[Categori:Llywodraeth Cymru]] [[Categori:Refferenda|Datganoli Cymru 1979]] cusdl22mqbkem5czsyw1k8srtqhdfpd 0 42563 11097506 10855387 2022-07-29T12:37:31Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Gwybodlen lle | suppressfields = cylchfa | gwlad={{banergwlad|Yr Alban}} }} [[Delwedd:Holyrood from Calton Hill by James Valentine. 1878 or earlier..jpg|bawd|275px|Llun o'r palas Calton Hill yn y 19fed ganrif]] [[Delwedd:Holyrood Abbey ruin 200411.jpg|bawd|275px|Adfeilion yr abaty gyferbyn a'r palas]] Sefydlwyd '''Palas Holyrood''', neu'n swyddogol '''Palas Tŷ Holyrood''', fel mynachlog gan [[David I, brenin yr Alban]] yn [[1128]], ac mae wedi gwasanaethu fel prif gartref brenhnoedd a brenhinesau'r [[Yr Alban|Alban]] ers yr [[15g]]. Safai'r palas ar ben y [[Milltir Frenhinol|Filltir Frenhinol]] yng [[Caeredin|Nghaeredin]]. Palas Holyrood yw cartref swyddogol [[Elizabeth II, brenhines y Deyrnas Unedig|Elizabeth II]] yn yr Alban; mae hi'n treulio amser yn y palas ar ddechrau'r haf. Daw'r enw Holyrood o Seisnigeiddio'r gair [[Sgoteg]] ''Haly Ruid'' (Croes Sanctaidd). ==Abaty== {{prif|Abaty Holyrood}} Mae adfeilion [[abaty]] [[Awgwstiniaid|Awgwstinaidd]] ar dir y palas, adeiladwyd hi yn 1128 yn ôl gorchymyn Brenin David I yr Alban. Bu'n safle nifer o goroniadau a phriodasau brenhinol. Disgynodd tô'r abaty yn ystod yr 18g, gan ei adael yn y cyflwr y mae heddiw. Addaswyd yr Abaty'n gapel ar gyfer [[Urdd yr Ysgallen]] gan y brenin [[Iago II, brenin Lloegr|Iago VII]], ond dinistrwyd hi gan y dorf. Yn 1691 cymerodd Kirk of the Canongate le'r Abaty fel yr eglwys plwyf leol; dyma lle mynycha'r frenhines wasanaethau pan fydd yn aros yn y palas. ==Palas== Cartref [[Mari I, brenhines yr Alban]], oedd y palas yn y 16g. Yn y palas, yn 1565, bu farw [[David Rizzio]], ysgrifennydd y brenhines, wedi llofruddio gan yr [[Arglwydd Darnley]], priod Mari, a'i ffrindiau. {{eginyn-adran}} [[Delwedd:Soverom maria.jpg|dim|bawd|Ystafell wely Mary, Palas Holyrood]] ==Ceidwad Tŷ Holyrood== {{eginyn-adran}} ==Dolenni allanol== * {{eicon en}} [http://www.royal.gov.uk/output/Page580.asp "The Royal Residences: The Palace of Holyroodhouse"] * {{eicon en}} [http://www.scottish-genealogy.co.uk/familytree/features.cfm?Task=Display&id=1 "Holyrood Sanctuary"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100212021328/http://www.scottish-genealogy.co.uk/familytree/features.cfm?Task=Display&id=1 |date=2010-02-12 }} * {{eicon en}} [http://www.channel4.com/bigroyaldig Channel4.com - "Big Royal Dig"] * {{eicon en}} [http://www.scotcities.com/capital.htm "Edinburgh Architecture - The Royal Mile"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110606104831/http://www.scotcities.com/capital.htm |date=2011-06-06 }} * {{eicon en}} [http://www.holyroodhouse.com/ "An historical timeline of The Palace of Holyroodhouse"] {{eginyn Yr Alban}} [[Categori:Adeiladau ac adeiladwaith 1679]] [[Categori:Adeiladau ac adeiladwaith yng Nghaeredin]] [[Categori:Adeiladau rhestredig yn yr Alban]] [[Categori:Palasau]] 9opbel4kaeimll43q9txzhs8y5miln3 0 47035 11097660 10919631 2022-07-30T08:32:18Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Lle | gwlad = {{banergwlad|Cymru}} | ynganiad = {{wikidata|property|P443}} }} :''Am fryniau eraill o'r un enw gweler [[Y Garn]] (gwahaniaethu).'' Mynydd 633m ger [[Rhyd-Ddu]] yn [[Eryri]], [[Gwynedd]], yw '''Y Garn'''. Mae'n rhan o gadwyn [[Crib Nantlle]], cyfres o fryniau sy'n ymestyn i'r gorllewin-de-orllewin o bentref Rhyd-Ddu am tua 9&nbsp;km gan orffen uwchben [[Talysarn]] a [[Nebo, Gwynedd|Nebo]]: y grib yma sy'n ffurfio ffin deheuol [[Dyffryn Nantlle]], tra mae [[Cwm Pennant (Gwynedd)|Cwm Pennant]] i'r de ohoni. Y Garn yw'r bryn cyntaf a ddringir wrth gerdded Crib Nantlle gan gychwyn o Ryd-Ddu. Y copa nesaf ar y grib yw [[Mynydd Drws-y-Coed]] (695m) uwchben bwlch Drws-y-Coed. Ceir golygfa eang o'r copa, gan gynnwys clogwynni trawiadol Craig y Bera ar lethrau deheuol [[Mynydd Mawr]], [[Dyffryn Nantlle]] ei hun, a'r [[Yr Wyddfa|Wyddfa]]. ==Llyfryddiaeth== *Terry Marsh (1993) ''The summits of Snowdonia'' (Robert Hale) ISBN 0-7090-5248 *W.A.Poucher (1962) ''The Welsh Peaks'' (Constable) ISBN 0-09-461750-3 {{DEFAULTSORT:Garn (Rhyd-Ddu)}} [[Categori:Mynyddoedd a bryniau Eryri|Garn (Rhyd-Ddu), Y]] [[Categori:Mynyddoedd a bryniau Gwynedd]] gzfub86tqwfe4l00wj9ga375t214yhz 0 49301 11097659 11016978 2022-07-30T08:31:34Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Lle | gwlad = {{banergwlad|Cymru}} | ynganiad = {{wikidata|property|P443}} }} Mynydd yn y [[Rhinogydd]] yng [[Gwynedd|Ngwynedd]] yw'r '''Garn'''; {{gbmapping|SH702230}}. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 314[[metr]]: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf. Saif yn rhan ddeheuol y Rhinogydd, i'r dwyrain o gopa [[Diffwys]] a chyda [[Coed y Brenin]] yn ei amgylchynu. Mae ychydig ar wahân i brif gopaon y Rhinogydd, gan fod [[Cwm Mynach]] rhwng Y Garn a Diffwys. Saif pentref [[Llanelltyd]] i'r de a [[Ganllwyd]] i'r dwyrain. Ceir hen fwynglawdd [[aur]] ar ei lechweddau. Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn [[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu|rhestri arbennig]] yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n [[Marilyn (mynydd)]], [[Hewitt]] a [[Nuttall]]. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghyd ar wefan “Database of British and Irish hills”.<ref>[http://www.hills-database.co.uk/downloads.html “Database of British and Irish hills”]</ref> Uchder y copa o lefel y môr ydy 629 metr (2064 [[troedfedd|tr]]). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ar 28 Hydref 2001. ==Gweler hefyd== *[[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu]] *[[Rhestr mynyddoedd Cymru]] *[[Rhestr o Gopaon Cymru]] *[[Rhestr o gopaon dros 610m (2,000 troedfedd) yn yr Alban|Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 2,000']] ==Dolenni allanol== *[http://www.clwbmynyddacymru.com/ Clwb Mynydda Cymru] *[http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=270274&y=323025&z=3&sv=270274,323025&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y Lleoliad ar wefan Streetmap] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160307043132/http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=270274&y=323025&z=3&sv=270274,323025&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y |date=2016-03-07 }} *[http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=SH702230 Lleoliad ar wefan Get-a-map]{{Dolen marw|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Garn (Rhinogydd)}} [[Categori:Copaon Hewitt]] [[Categori:Copaon Marilyn]] [[Categori:Copaon Nuttall]] [[Categori:Llanelltud]] [[Categori:Mynyddoedd a bryniau Gwynedd]] 4icj07wpr6ndh6i4llqo9kkmgmbs6qo 0 56597 11097648 10958597 2022-07-30T08:18:15Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Person | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= dinasyddiaeth }} Cerddor [[Awstralia|Awstralaidd]] a aned yn [[yr Alban]] sy'n brif [[gitar]]ydd, ysgrifennwr caneuon, a chyd-sylfaenydd (ynghyd â'i frawd [[Malcolm Young|Malcolm]]) y band [[roc caled]] [[AC/DC]] yw '''Angus McKinnon Young''' (ganwyd [[31 Mawrth]], [[1955]]). Mae'n enwog am ei ymddygiad egnïol, gwyllt, ei [[gwisg ysgol|wisg ysgol]], a'i ddefnydd o'r [[wâc hwyaden]] (''duck walk'') tra'n perfformio. {{Rheoli awdurdod}} {{DEFAULTSORT:Young, Angus}} [[Categori:Aelodau AC/DC]] [[Categori:Awstraliaid Albanaidd]] [[Categori:Genedigaethau 1955]] [[Categori:Gitaryddion roc Awstralaidd]] g945xjki135rrz2rypgeg5lg0l2bqs2 0 56622 11097647 10911546 2022-07-30T08:17:47Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Person | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= dinasyddiaeth cenedl}} Cerddor [[Awstralia|Awstralaidd]] a aned yn [[yr Alban]] oedd '''Malcolm Mitchell Young''' ([[6 Ionawr]] [[1953]] – [[18 Tachwedd]] [[2017]]). Roedd yn [[gitar]]ydd rhythm, [[lleisydd cyfeiliant]], ysgrifennwr caneuon, a chyd-sylfaenydd (ynghyd â'i frawd [[Angus Young|Angus]]) y band [[roc caled]] [[AC/DC]]. Bu farw yn 64 oed wedi iddo ddioddef o [[dementia|ddementia]].<ref>{{eicon en}} [http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-42037566 AC/DC guitarist Malcolm Young dies at 64], [[BBC]] (18 Tachwedd 2017). Adalwyd ar 18 Tachwedd 2017.</ref> == Cyfeiriadau == {{cyfeiriadau}} {{Rheoli awdurdod}} {{DEFAULTSORT:Young, Malcolm}} [[Categori:Aelodau AC/DC]] [[Categori:Awstraliaid Albanaidd]] [[Categori:Genedigaethau 1953]] [[Categori:Gitaryddion roc Awstralaidd]] [[Categori:Marwolaethau 2017]] 7ff9o25efxhesuwnwqugrx2bxkulig6 0 65501 11097655 11037251 2022-07-30T08:23:15Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Blwch tacson | enw = Hwyatbig | statws = LC | system_statws = IUCN3.1 | delwedd = Platypus.jpg | regnum = [[Anifail|Animalia]] | phylum = [[Cordog|Chordata]] | classis = [[Mamal|Mammalia]] | ordo = [[Monotremata]] | familia = [[Ornithorhynchidae]] | genus = '''''Ornithorhynchus''''' | genus_authority = [[Johann Friedrich Blumenbach|Blumenbach]], 1800 | species = '''''O. anatinus''''' | enw_deuenwol = ''Ornithorhynchus anatinus'' | awdurdod_deuenwol = ([[George Shaw|Shaw]], 1799) | range_map = Platypus Distribution.png | range_map_caption = Cynefin yr hwyatbig (mewn graddliw) }} [[Mamal]] cyfandroed lled-ddyfrol gyda [[cynffon|chynffon]] lydan fflat a [[trwyn|thrwyn]] cnodiog yn debyg i big [[hwyaden]] yw'r '''hwyatbig'''. Mae'n frodorol i ddwyrain [[Awstralia]] ac ynys [[Tasmania]]. Un o'r pum rhywogaeth gyfoes o'r [[Monotremata|monotremiaid]] yw'r hwyatbig, ynghyd â'r pedair rhywogaeth o [[echidna]], sef yr unig mamaliaid sy'n [[dodwy]] [[wy|wyau]] yn hytrach na rhoi genedigaeth i epil byw. == Enw == Bathwyd y term ''hwytbig'' yn 1866 dan ddylanwad y gair Saesneg ''{{Lang|en|duck-billed (platypus)}}''. Defnyddiwyd enwau Cymraeg eraill ar y pryd hefyd, gan gynnwys ''adarbig'' ac ''aderyndrwyn''. Gwelir y gair ''platypws'' hefyd yn Gymraeg, a ddaw yn y pen draw o'r Hen Roeg ''{{Lang|grc|πλατύπους}}'', sydd â'r ystyr "troed wastad".<ref>{{Cite web|url=https://www.geiriadur.ac.uk/gpc/gpc.html|title=Geiriadur Prifysgol Cymru}}</ref> == Cyfeiriadau == {{cyfeiriadau}} {{eginyn Awstralia}} {{eginyn mamal}} [[Categori:Mamaliaid Awstralia]] [[Categori:Monotremiaid]] 35zotxpu00e5agx8qfmvqmcbfs5gbwk 0 65545 11097644 1749589 2022-07-30T08:15:35Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Blwch tacson | enw = Trogod | delwedd = Adult deer tick(cropped).jpg | neges_delwedd = Trogen garw, ''[[Ixodes scapularis]]'' | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Arthropoda]] | subphylum = [[Chelicerata]] | classis = [[Arachnida]] | subclassis = [[Acarina]] | superordo = [[Parasitiformes]] | ordo = '''Ixodida''' | superfamilia = '''Ixodoidea''' | diversity_link = Trogen | diversity = 18 genera, tua 900 o rywogaethau | rhengoedd_israniadau = [[Teulu (bioleg)|Teuluoedd]] | israniad = Ixodidae - trogod caled<br /> Argasidae - trogod meddal<br /> [[Nuttalliellidae]] }} [[Arachnid]]au bychain yw '''trogod''' (unigol: '''trogen''') o'r [[dosbarthiad gwyddonol|uwchdeulu]] '''Ixodoidea'''. Ynghyd â [[gwiddonyn (arachnid)|gwiddon]], trogod sydd yn cyfansoddi'r [[tacson]] [[Acarina]]. {{eginyn anifail}} [[Categori:Acari]] ofqnmec74prbwxxoh7k8ljpnyfna3gu 0 74858 11097667 3088509 2022-07-30T08:41:02Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Blwch tacson | fossil_range = | image = Peacock mite, Tuckerella sp.jpg | image_width = 220px | image_caption = [[Gwiddonyn paun]] (''Tuckerella'' sp.),<br />Lliw ffug; llun drwy ficrosgop electron, 260× | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Arthropod]]a | subphylum = [[Chelicerata]] | classis = [[Arachnid]]a | subclassis = '''Acari''' | subclassis_authority = [[William Elford Leach|Leach]], 1817 | subdivision_ranks = Uwchurdd | subdivision = * [[Acariformes]] * [[Parasitiformes]] }} :''Mae'r erthygl hon am yr arachnid. Am y chwilen, gweler [[gwiddonyn (chwilen)]].'' [[Arachnid]]au bychain yw '''gwiddon''' neu '''euddon''' (unigol: '''gwiddonyn''', '''euddonyn'''). Ynghyd â [[trogen|throgod]], gwiddon sydd yn cyfansoddi'r [[tacson]] [[Acarina]]. == Ffosiliau == Mae priodoleddau [[ambr]] yn unigryw ar gyfer cadw olion a gweddau organebau byw (anifeiliaid, planhigion a microbau) am filiynau o flynyddoedd. Ym mis Awst 2012 cyhoeddwyd<ref>{{eicon en}} Rachel Kaufman (2012) National Geographic. Triassic Mites Join World's Oldest Amber Animal Finds (Lluniau). http://news.nationalgeographic.com/news/2012/08/pictures/120828-oldest-amber-animals-science-proceedings-arthropod-triassic/</ref> darganfyddiad olion [[Gwiddonyn|widdon]] 230 miliwn (Ma) oed. Ar y pryd y rhain oedd y [[ffosil]]iau [[ambr]] anifail hynaf. == Cyfeiriadau == {{cyfeiriadau}} {{eginyn anifail}} [[Categori:Acari]] creetekviaov0qbtja5pcygvycp8doz 0 75711 11097651 11018916 2022-07-30T08:21:22Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Lle | suppressfields = cylchfa sir | gwlad = {{banergwlad|Cymru}} }} Copa mynydd yn ne [[Parc Cenedlaethol Eryri]] yng [[Gwynedd|Ngwynedd]] yw '''Esgeiriau Gwynion''' (hefyd '''Foel Rudd'''). Saif i'r dwyraion o gopa [[Aran Fawddwy]], gyda Bwlch Sirddyn yn eu gwahanu, tua 5 [[kilometr|km]] i'r de o [[Llanuwchllyn|Lanuwchllyn]]; {{gbmapping|SH889236}}. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 505 [[metr]]: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf. Y pentrefi agosaf i'r mynydd yw [[Dinas Mawddwy]] i'r de, [[Llanymawddwy]] i'r de-ddwyrain, [[Rhydymain]] i'r gorllewin a Llanuwchllyn tua'r gogledd. ==Dosbarthu'r copaon== Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn [[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu|rhestri arbennig]] yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n [[Marilyn]], [[Hewitt]] a [[Nuttall]]. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghyd ar wefan “Database of British and Irish hills”.<ref>[http://www.hills-database.co.uk/downloads.html “Database of British and Irish hills”]</ref> Uchder y copa o lefel y môr ydy 671 metr (2201 [[troedfedd|tr]]). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ar 28 Hydref 2001. ==Gweler hefyd== *[[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu]] *[[Rhestr mynyddoedd Cymru]] *[[Rhestr o gopaon Cymru]] *[[Rhestr o gopaon dros 610m (2,000 troedfedd) yn yr Alban|Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 2,000']] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} ==Dolenni allanol== *[http://www.clwbmynyddacymru.com/ Clwb Mynydda Cymru] *[http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=288949&y=323640&z=3&sv=288949,323640&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y Lleoliad ar wefan Streetmap] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306103219/http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=288949&y=323640&z=3&sv=288949,323640&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y |date=2016-03-06 }} *[http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=SH889236 Lleoliad ar wefan Get-a-map]{{Dolen marw|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} [[Categori:Copaon Hewitt]] [[Categori:Copaon Marilyn]] [[Categori:Copaon Nuttall]] [[Categori:Mawddwy]] [[Categori:Mynyddoedd a bryniau Gwynedd]] 58dug09dhwwaf2tcyj6syk8d6lqim0j 0 76348 11097664 2275412 2022-07-30T08:35:02Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki '''Rhufeinio'r iaith Japaneg''' yw'r broses o ddefnyddio'r [[Yr wyddor Ladin|wyddor Ladin]] i ysgrifennu yn yr iaith [[Japaneg]]. Gelwir y dull hwn o ysgrifennu yn '''''rōmaji''''' (Japaneg: ローマ字), sef "llythrennau Rhufeinig". Caiff Japaneg ei ysgrifennu fel arfer trwy ddefnyddio [[arwyddluniau Tsieineeg]] a elwir yn [[kanji]], ynghyd â sillwyddorau yr [[hiragana]] a'r [[katakana]] sydd yn unigryw i'r iaith. Caiff rōmaji felly ei ddefnyddio yn aml mewn cyd-testun lle mae angen cyfathrebu â darllenwyr nad sy'n medru'r Japaneg; er enghraifft mewn pasbort, ar arwyddion ffyrdd neu mewn geiriaduron ar gyfer dysgwyr. {{eginyn ieithyddiaeth}} {{eginyn Japan}} [[Categori:Diwylliant Japan]] [[Categori:Japaneg]] [[Categori:Systemau ysgrifennu]] nh0h3xgih0uiltwmzjddcg654wbuzxw 0 79947 11097649 11043466 2022-07-30T08:19:11Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Lle | suppressfields = cylchfa sir | gwlad = {{banergwlad|Yr Alban}} }} Mae '''Lochnagar''' yn [[mynydd|fynydd]] a geir ar y daith o [[Braemar]] i [[Monadh Rois (Montrose)]] ym [[Mynyddoedd y Grampians]] yn yr [[Alban]]; {{gbmapping|NO243861}}. Ystyr y gair ydy "y llyn bychan gyda'r sŵn mawr" - ''Lochan na Gaire''. Yr enw Gaeleg ar y copa ydy ''Cac Carn Beag'' sef "Carnedd Fechan o Gachu"; ceir ail enw Gaeleg am y copa hwn sef: ''Beinn Chìochan'' ("Mynydd y Bronnau"). Dosberthir mynyddoedd yr Alban yn [[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu|rhestri arbennig]] yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n [[Marilyn (mynydd)|Marilyn]], [[Munro]] ac yn [[Murdo]]. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghyd ar wefan “Database of British and Irish hills”.<ref>[http://www.hills-database.co.uk/downloads.html “Database of British and Irish hills”]</ref> Mae'n fynydd poblogaidd gan gerddwyr a'r man cychwyn gan amlaf ydy Glen Muick. ==Rhai copaon== *[[Lochnagar - Cac Carn Mor|Cac Carn Mor]] *[[Lochnagar - Cuidhe Crom|Cuidhe Crom]] *[[Lochnagar - Meikle Pap|Meikle Pap]] *[[Lochnagar - Meall Coire na Saobhaidhe|Meall Coire na Saobhaidhe]] *[[Lochnagar - Little Pap|Little Pap]] *[[Lochnagar - Meall an Tionail|Meall an Tionail]] *[[Lochnagar pwynt 830m|Copa 830m]] *[[Lochnagar - Cnapan Nathraichean|Cnapan Nathraichean]] ==Gweler hefyd== *[[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu]] *[[Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 3,000' (y Munros)]] *[[Rhestr o gopaon dros 610m (2,000 troedfedd) yn yr Alban|Rhestr o gopaon yr Alban dros 610 metr]] ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau}} ==Dolenni allanol== *[http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=324373&y=786140&z=3&sv=324373,786140&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y Streetmap] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160307061832/http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=324373&y=786140&z=3&sv=324373,786140&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y |date=2016-03-07 }} – lleoliad ar wefan Streetmap. *[http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=NO243861 Get-a-map] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101121014051/http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=NO243861 |date=2010-11-21 }} – lleoliad ar wefan Get-a-map. [[Categori:Copaon Munro]] [[Categori:Copaon Marilyn]] [[Categori:Daearyddiaeth Swydd Aberdeen]] [[Categori:Mynyddoedd a bryniau Ucheldiroedd yr Alban]] [[Categori:Mynyddoedd y Grampians]] 720psb8s3d1qgjdir6mpol1s6q22qv7 0 82841 11097512 10899886 2022-07-29T12:44:54Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki [[Delwedd:Cristo de San Plácido, by Diego Velázquez.jpg|bawd|Crist ar y Groes gan Diego Velázquez (1599–1660)]] [[Gŵyl grefyddol]] [[Cristnogaeth|Gristnogol]] sy'n coffáu croeshoeliad [[Iesu Grist]] a'i farwolaeth ar [[Calfaria|Fryn Calfaria]] (''Golgotha'' yn yr iaith Hebraeg) ydy '''Dydd Gwener y Groglith'''. Daw Dydd Gwener y Groglith ar y [[dydd Gwener]] cyn [[Sul y Pasg]], ac weithiau mae'n cydfynd â'r [[Pasg Iddewig]]. Gelwir y dydd Iau cynt yn [[Dydd Iau Cablyd|Ddiwrnod Cablyd]]. Mae'r dyddiad yn seiliedig ar yr [[ysgrythur]]au sy'n honi i'r croehoelio ddigwydd ar ddydd Gwener.<ref name="wesley-john-19-42">{{cite web |url=http://wes.biblecommenter.com/john/19.htm |title=John 19 |work=Wesley's Notes for the Bible |publisher=Biblecommenter.com |accessdate=2010-04-02 |quote=19:42 Because of the preparation - That is, they chose the rather to lay him in that sepulchre which was nigh, because it was the day before the Sabbath, which also was drawing to an end, so that they had no time to carry him far. |archive-date=2009-04-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090410082646/http://wes.biblecommenter.com/john/19.htm |url-status=dead }}</ref> Credir i hyn ddigwydd yn 33 OC, er i Isaac Newton nodi mai 34 OC oedd y dyddiad cywir. Mae'r dryswch yn codi oherwydd y gwahaniaeth rhwng [[y Calendr Iwliaidd]] a sefydlwyd gan [[Iwl Cesar]] a'r calendr Cristnogol a siap y lloer.<ref>*Isaac Newton, 1733, ''Of the Times of the Birth and Passion of Christ'', yn "Observations upon the Prophecies of Daniel and the Apocalypse of St. John" (Llundain: J. Darby and T. Browne). *Bradley Schaefer, 1990, ''Lunar Visibility and the Crucifixion''. Cylchgrawn y Gymdeithas Frenhinol dros Seryddiaeth; rhif 31. *[http://www.mirabilis.ca/archives/000736.html Seryddwyr yn trafod dyddiad y croeshoeliad.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110425083159/http://www.mirabilis.ca/archives/000736.html |date=2011-04-25 }} *[http://english.pravda.ru/science/tech/16-05-2003/2819-christ-0 Seryddwyr yn trafod dyddiad marw Crist.] *John Pratt ''Newton's Date For The Crucifixion'' "Quarterly Journal of Royal Astronomical Society", Medi 1991. *[http://www.johnpratt.com/items/docs/newton.html Newton's Date For The Crucifixion]</ref> Defnyddir trydydd dull, sy'n cwbwl annibynnol o'r gweddill, sy'n seiliedig ar gyfeiriad [[Pedr]] o "leuad waed" (Actau 2:20), sy'n awgrymu dydd Gwener 3 Ebrill 33 OC.<ref>*Humphreys, Colin J., and W. G. Waddington, "Dating the Crucifixion", Nature 306 (Rhagfyr 22/29, 1983), tud. 743-46. [http://www.nature.com/nature/journal/v306/n5945/abs/306743a0.html Dyddio'r Croeshelio] Nature.com *Colin J. Humphreys and W. G. Waddington, ''The Date of the Crucifixion'' Journal of the American Scientific Affiliation 37 (Mawrth 1985) [http://www.asa3.org/aSA/PSCF/1985/JASA3-85Humphreys.html The Date of the Crucifixion] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100408114419/http://www.asa3.org/aSA/PSCF/1985/JASA3-85Humphreys.html |date=2010-04-08 }} ASA3.org</ref> ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{eginyn Cristnogaeth}} [[Categori:Gwyliau Cristnogol]] jjq2khg9qtj9uceglm8a6ca4xu1055j 0 86155 11097645 1500214 2022-07-30T08:16:45Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata = ALL}} Maes [[meddygaeth|meddygol]] a [[bioleg]]ol sy'n ymwneud â [[cyffur|chyffuriau]] yw '''ffarmacoleg'''. Yn benodol, mae'n astudio'r rhyngweithiadau rhwng organeb byw a'r cemegion sy'n effeithio ar swyddogaeth [[biocemeg|fiocemegol]] normal ac annormal. Os oes gan sylweddau briodweddau meddygol, fe'u gelwir yn [[meddyginiaeth|gyffuriau fferyllol]], sef meddyginiaeth. Mae ffarmacoleg yn un o'r [[gwyddorau fferyllol]], ynghyd â [[fferylliaeth]], sef astudiaeth defnyddio meddyginiaeth yn ddiogel ac effeithiol. {{eginyn iechyd}} [[Categori:Ffarmacoleg| ]] [[Categori:Cemeg organig]] [[Categori:Gwyddorau fferyllol]] [[Categori:Ymchwil clinigol]] rffu7sv8k1bmburkge60j1pevy6nsyc 0 87543 11097661 11016979 2022-07-30T08:32:57Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Lle | gwlad = {{banergwlad|Cymru}} | ynganiad = {{wikidata|property|P443}} }} Mae '''Y Garnedd''' yn [[mynydd|gopa]] mynydd a geir [[Y Moelwynion|yn y Moelwynion]] ychydig gilometrau i'r dwyrain o [[Ffestiniog]], [[Gwynedd]], rhwng y [[Bermo]] a [[Betws-y-Coed]] a'r [[Bala]]; {{gbmapping|SH742431}}. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 477 [[metr]]: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf. Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn [[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu|rhestri arbennig]] yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n [[Dewey]]. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghyd ar wefan “Database of British and Irish hills”.<ref>[http://www.hills-database.co.uk/downloads.html “Database of British and Irish hills”]</ref> Uchder y copa o lefel y môr ydy 552 metr (1811 [[troedfedd|tr]]). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ar 10 Mawrth 2007. ==Gweler hefyd== *[[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu]] *[[Rhestr mynyddoedd Cymru]] *[[Rhestr o gopaon Cymru]] *[[Rhestr o gopaon dros 610m (2,000 troedfedd) yn yr Alban|Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 2,000']] ==Dolenni allanol== *[http://www.clwbmynyddacymru.com/ Clwb Mynydda Cymru] *[http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=274200&y=343115&z=3&sv=274200,343115&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y Lleoliad ar wefan Streetmap] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160307062741/http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=274200&y=343115&z=3&sv=274200,343115&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y |date=2016-03-07 }} *[http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=SH742431 Lleoliad ar wefan Get-a-map]{{Dolen marw|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Garn (copa gogleddol)}} [[Categori:Copaon Dewey]] [[Categori:Mynyddoedd a bryniau Gwynedd]] ize8pkrclupr7ngd8f6hft4thflahmf 0 88951 11097670 11025250 2022-07-30T08:43:27Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Lle | suppressfields = cylchfa sir | gwlad = {{banergwlad|Cymru}} }} Mae '''Craigysgafn''' yn [[mynydd|gopa]] mynydd a geir [[Y Moelwynion|yn y Moelwynion]] ger [[Blaenau Ffestiniog]]; {{gbmapping|SH659443}}. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 665 [[metr]]: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf. Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn [[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu|rhestri arbennig]] yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n [[Hewitt|Is-Hewitt]] a [[Nuttall]]. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghyd ar wefan “Database of British and Irish hills”.<ref>[http://www.hills-database.co.uk/downloads.html “Database of British and Irish hills”]</ref> Uchder y copa o lefel y môr ydy 689 metr (2260 [[troedfedd|tr]]). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ar 28 Hydref 2001. ==Gweler hefyd== *[[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu]] *[[Rhestr mynyddoedd Cymru]] *[[Rhestr o gopaon Cymru]] *[[Rhestr o gopaon dros 610m (2,000 troedfedd) yn yr Alban|Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 2,000']] ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau}} ==Dolenni allanol== *[http://www.clwbmynyddacymru.com/ Clwb Mynydda Cymru] [[Categori:Copaon Hewitt]] [[Categori:Copaon Nuttall]] [[Categori:Mynyddoedd a bryniau Gwynedd]] 7vdw1qegnw6ji0ylxlh9qvf0mfy2amw 0 89282 11097663 11016999 2022-07-30T08:33:46Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Lle | ynganiad = {{wikidata|property|P443}} |suppressfields = sir }} Mae '''Y Lliwedd (copa dwyreiniol)''' yn [[mynydd|gopa]] mynydd a geir [[Yr Wyddfa|yn yr Wyddfa]] yn [[Eryri]]; {{gbmapping|SH624532}}. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 878 [[metr]]: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf. Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn [[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu|rhestri arbennig]] yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n [[Nuttall]]. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghyd ar wefan “Database of British and Irish hills”.<ref>[http://www.hills-database.co.uk/downloads.html “Database of British and Irish hills”]</ref> Uchder y copa o lefel y môr ydy 893 metr (2930 [[troedfedd|tr]]). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ar 8 Mehefin 2009. ==Gweler hefyd== *[[Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu]] *[[Rhestr mynyddoedd Cymru]] *[[Rhestr o gopaon Cymru]] *[[Rhestr o gopaon dros 610m (2,000 troedfedd) yn yr Alban|Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 2,000']] ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau}} ==Dolenni allanol== *[http://www.clwbmynyddacymru.com/ Clwb Mynydda Cymru] *[http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=262403&y=353251&z=3&sv=262403,353251&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y Lleoliad ar wefan Streetmap] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305202615/http://www.streetmap.co.uk/newmap.srf?x=262403&y=353251&z=3&sv=262403,353251&st=4&tl=~&bi=~&lu=N&ar=y |date=2016-03-05 }} *[http://getamap.ordnancesurvey.co.uk/getamap/frames.htm?mapAction=gaz&gazName=g&gazString=SH624532 Lleoliad ar wefan Get-a-map]{{Dolen marw|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{DEFAULTSORT:Lliwedd (copa dwyreiniol)}} [[Categori:Copaon Nuttall]] [[Categori:Mynyddoedd a bryniau Gwynedd]] ofwuxkwwvkrf998x6gr22mcm9y6ysdd 10 90506 11097642 11097351 2022-07-30T00:33:05Z Cyberbot I 19483 Diweddaru Ystadegau Gweinyddol ([[en:WP:PEACHY|Peachy 2.0 (alpha 8)]]) wikitext text/x-wiki {{Adminstats/Core |edits=95657 |ed=97379 |created=2 |deleted=2058 |restored=28 |blocked=306 |protected=32 |unprotected=0 |rights=41 |reblock=29 |unblock=13 |modify=13 |rename=9 |import=0 |style={{{style|}}}}} dthwbfa99y12ehmy2que3o5eayw9qb7 2 95513 11097707 11097400 2022-07-30T11:53:38Z Lesbardd 21509 /* Castell Whittington */ wikitext text/x-wiki [[Defnyddiwr:Lesbardd/Ffeiliau Dewi Humphreys]]: Hanes lleol Coedpoeth Ââáàáä Êêëéè Îîï Ôôóòö üûÛ Ŵŵẅ ŷŶ ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} ==Oriel== <gallery> Delwedd:PowysCastle01LB.jpg Delwedd:PowysCastle02LB.jpg Delwedd:PowysCastle03LB.jpg Delwedd:PowysCastle04LB.jpg </gallery> =lluniau= =Rheilffordd Treftadaeth Cambrian= =estyn Camlas Trefaldwyn= =estyn Gorsaf reilffordd Bewdley= =estyn Parc Natural de Ses Salines d’Eivissa i Formentera= [[Delwedd:SesSalines01LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines02LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines03LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines05LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines06LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines07LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines08LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:Blackcap01LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines10LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines11LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines12LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines13LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines14LB.jpg|260px|chwith|bawd]] =estyn Faro= =estyn Ynysoedd Toronto= =Gorsaf fysiau Amwythig= =Castell Whittington= [[Delwedd:Whittington01LB.jpg|260px|chwith|Y llyn a'r pentref o'r castell]] [[Delwedd:Whittington03LB.jpg|260px|Castell Whittington]] =estyn Thomas Brassey= <ref>’The Life and Work of Thomas Brassey’ gan Doug Haynes; Cylchgrawn Cheshire History; issn = 0141-8696</ref> <ref>’Life and Labours of Thomas Brassey’ gan Arthur Helps; Cyhoeddwyr Elibron Classics 2005; isbn=978-1-4021-0563-0</ref> <ref>’The Life and Works of Mr Brassey’ gan Arthur Helps; cyhoeddwyr Nonesuch 2006; isbn =1-84588-011-0</ref> <ref>’Thomas Brassey: The Greatest Railway Builder in the World’ gan Tom Stacey; cyhoeddwyr Stacey International, 2005; isbn =1-905299-09-5 </ref> <ref>’Thomas Brassey, Railway Builder’ gan Charles Walker; cyhoeddwr Frederick Muller, 1969; isbn =0-584-10305-0</ref> <ref>'The Grand Crimean Central Railway, Knutsford' gan Brian Cooke; cyhoeddwyr Cavalier House, ISBN 0-9515889-0-7</ref> qtuv8pfujidghjkdz4vvlqc27deveda 11097708 11097707 2022-07-30T11:56:39Z Lesbardd 21509 /* Rheilffordd Treftadaeth Cambrian */ wikitext text/x-wiki [[Defnyddiwr:Lesbardd/Ffeiliau Dewi Humphreys]]: Hanes lleol Coedpoeth Ââáàáä Êêëéè Îîï Ôôóòö üûÛ Ŵŵẅ ŷŶ ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} ==Oriel== <gallery> Delwedd:PowysCastle01LB.jpg Delwedd:PowysCastle02LB.jpg Delwedd:PowysCastle03LB.jpg Delwedd:PowysCastle04LB.jpg </gallery> =lluniau= =Rheilffordd Treftadaeth Cambrian= [[Delwedd:Cambrian01LB.jpg|260px|chwith|Gorsaf reilffordd Croesoswallt]] [[Delwedd:Cambrian02LB.jpg|260px|Trên nwyddau y rheilffordd]] =estyn Camlas Trefaldwyn= =estyn Gorsaf reilffordd Bewdley= =estyn Parc Natural de Ses Salines d’Eivissa i Formentera= [[Delwedd:SesSalines01LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines02LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines03LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines05LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines06LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines07LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines08LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:Blackcap01LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines10LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines11LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines12LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines13LB.jpg|260px|chwith|bawd]] [[Delwedd:SesSalines14LB.jpg|260px|chwith|bawd]] =estyn Faro= =estyn Ynysoedd Toronto= =Gorsaf fysiau Amwythig= =Castell Whittington= [[Delwedd:Whittington01LB.jpg|260px|chwith|Y llyn a'r pentref o'r castell]] [[Delwedd:Whittington03LB.jpg|260px|Castell Whittington]] =estyn Thomas Brassey= <ref>’The Life and Work of Thomas Brassey’ gan Doug Haynes; Cylchgrawn Cheshire History; issn = 0141-8696</ref> <ref>’Life and Labours of Thomas Brassey’ gan Arthur Helps; Cyhoeddwyr Elibron Classics 2005; isbn=978-1-4021-0563-0</ref> <ref>’The Life and Works of Mr Brassey’ gan Arthur Helps; cyhoeddwyr Nonesuch 2006; isbn =1-84588-011-0</ref> <ref>’Thomas Brassey: The Greatest Railway Builder in the World’ gan Tom Stacey; cyhoeddwyr Stacey International, 2005; isbn =1-905299-09-5 </ref> <ref>’Thomas Brassey, Railway Builder’ gan Charles Walker; cyhoeddwr Frederick Muller, 1969; isbn =0-584-10305-0</ref> <ref>'The Grand Crimean Central Railway, Knutsford' gan Brian Cooke; cyhoeddwyr Cavalier House, ISBN 0-9515889-0-7</ref> hvac49ujclyrc61i7vai8l31bf57muc 0 133246 11097637 10797622 2022-07-29T21:29:21Z Craigysgafn 40536 Symudodd Craigysgafn y dudalen [[Si Bêi - Helyntion Wil Bach Saer]] i [[Si Bêi: Helyntion Wil Bach Saer]] wikitext text/x-wiki {{Teitl italig}} {{Pethau | fetchwikidata = ALL | name = Si Bêi: Helyntion Wil Bach Saer| Teitl gwreiddiol = | cyfieithydd = | image = Si Bêi - Helyntion Wil Bach Saer (llyfr).jpg| image_caption = | awdur = [[Geraint V. Jones]] | golygydd = | darlunydd = | artist clawr = | gwlad = Cymru| iaith = Cymraeg | cyfres = | pwnc = Nofelau Cymraeg i oedolion| genre = | cyhoeddwr = Gwasg Gomer | dyddiad chyhoeddi = 21 Hydref 2010 | math cyfrwng = clawr meddal | Tudalennau = | isbn = 9781848512948 | oclc = | dewey = | cyngres = | argaeledd = mewn print | blaenorwyd = | dilynwyd = }} Nofel i oedolion gan [[Geraint V. Jones]] yw '''''Si Bêi: Helyntion Wil Bach Saer'''''. [[Gwasg Gomer]] a gyhoeddodd y gyfrol a hynny yn 2010. Yn 2013 roedd y gyfrol mewn print.<ref>[http://www.gwales.com/goto/biblio/cy/9781848512948 Gwefan Gwales;] adalwyd 16 Hydref 2013</ref> ==Disgrifiad byr== Nofel ysgafn wedi'i gosod mewn ysbyty. Mae Wil Bach Saer yn sâl. Yn ei ward mae'n ceisio tynnu sgwrs â'i gyd-gleifion gyda chanlyniadau doniol iawn! <includeonly>Botwm Crys yn cadw lle</includeonly> ==Gweler hefyd== *[[Rhestr llyfrau Cymraeg]] *[[Wicipedia:Wicibrosiect Llyfrau Gwales]] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} [[Categori:Llyfrau Cymreig 2010]] [[Categori:Nofelau Cymraeg i oedolion]] 5zn9z9zi4ims9jzj4yklrsn32n84df5 0 136432 11097507 5184942 2022-07-29T12:39:49Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Gwybodlen lle| gwlad={{banergwlad|Yr Eidal}}}} Oriel gelf yn [[Fflorens]] ac o un amgueddfeydd hynaf Ewrop yw '''Oriel yr Uffizi''' ([[Eidaleg]]: ''Galleria degli Uffizi''). Fe'i agorwyd i'r cyhoedd yn ei ffurf bresennol ym 1765. Ar gasgliad preifat teulu'r [[Medici]], teyrnaswyr Fflorens hyd y 18g, y mae ei chasgliad wedi'i seilio. Lleolir yr oriel mewn adeilad a'i cynlluniwyd fel swyddfeydd (''uffici'') ar gyfer gwladwriaeth [[Toscana]] gan y pensaer [[Giorgio Vasari]], sydd yn bennaf yn enwog fel bywgraffydd cynnar i arlunwyr y [[Dadeni Dysg|Dadeni]].<ref>{{cite book|last=Fossi|first=Gloria|title=The Uffizi|location=Fflorens|publisher=Giunti|year=2000|page=7}}</ref> ==Rhai o uchafbwyntiau'r casgliad== * [[Cimabue]], ''Maestà'' * [[Duccio]], ''Madonna Rucellai'' * [[Giotto]], ''Madonna Ognissanti'' * [[Paolo Uccello]], ''Brwydr San Romano'' * [[Sandro Botticelli]], ''Primavera'', ''[[Genedigaeth Gwener]]'' * [[Leonardo da Vinci]], ''Bedydd Crist'' (gyda gweithdy [[Andrea del Verrocchio]]), ''Cyfarch Mair'', ''Addoliad y Doethion'' * [[Michelangelo]], ''Tondo Doni'' * [[Raffaello Sanzio|Raffael]], ''Madonna del Cardellino'' * [[Titian]], ''Gwener Urbino'' * [[Caravaggio]], ''Aberth Isaac'', ''Medusa'' <gallery heights="180px" mode="packed"> Firenze - Uffizi.jpg|Loggia dei Uffizi, yn wynebu [[Afon Arno]] Botticelli Venus.jpg|''[[Genedigaeth Gwener]]'' gan [[Sandro Botticelli]] </gallery> ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau}} [[Categori:Amgueddfeydd yr Eidal]] [[Categori:Fflorens]] 5o7ucuuaa818vhjw9q4sas7drwd9j8x 0 159121 11097602 11018751 2022-07-29T20:42:09Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Blwch tacson | name = Turmeric | origin= Latvia | image = Curcuma longa (Haldi) W IMG 2440.jpg | image_caption = ''Curcuma longa'' | regnum = [[Plantae]] | unranked_divisio = [[Angiosperms]] | unranked_classis = [[Monocots]] | unranked_ordo = [[Commelinids]] | ordo = [[Zingiberales]] | familia = [[Zingiberaceae]] | genus = ''[[Curcuma]]'' | species = '''''C. longa''''' | binomial = ''Curcuma longa'' | binomial_authority = [[Carl Linnaeus|L.]]<ref>{{cite web |url=http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?12676 |title=Curcuma longa information from NPGS/GRIN |publisher=ars-grin.gov |accessdate=2008-03-04 |archive-date=2009-01-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090120123807/http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?12676 |url-status=dead }}</ref> |synonyms = ''Curcurma domestica'' <small>Valeton</small> }} Blodyn parhaol sy'n perthyn i deulu'r [[Zingiberaceae]] (neu 'sinsir') ydy '''tyrmerig''' (hefyd '''twrmeric''' ac ati) ([[Lladin]]: ''Curcuma longa'')<ref name="merriam-webster.com">http://www.merriam-webster.com/dictionary/turmeric</ref> sy'n rhisomaidd, yn [[sbeis]] rhinweddol, bwytadwy.<ref name=eddm>{{cite journal |last= Chan |first= E.W.C. et al. |title= ''Effects of different drying methods on the antioxidant properties of leaves and tea of ginger species'' |journal= Food Chemistry |volume= 113 |issue= 1 |pages= 166–172 |year= 2009 |doi= 10.1016/j.foodchem.2008.07.090 |last2= Lim |first2= Y.Y. |last3= Wong |first3= S.K. |last4= Lim |first4= K.K. |last5= Tan |first5= S.P. |last6= Lianto |first6= F.S. |last7= Yong |first7= M.Y. }}</ref> Mae'n frodorol o [[India]], ac mae angen tymheredd o rhwng 20 a 30&nbsp;°C (68 and 86&nbsp;°F) a chryn dipyn o law iddo dyfu ar ei orau.<ref>{{cite pmid|22593922}}</ref> Caiff y planhigyn ei gynhaeafu'n flynyddol er mwyn trawsblannu rhai o'u rhisomau ar gyfer y flwyddyn dilynol. Defnyddir tyrmerig i goginio, pan fo'n ffres; fel arall mae'n rhaid berwi'r rhisomau am 30-45 munud a'u sychu mewn popty cynnes,<ref>{{cite web | author=Indian Spices | title=''Turmeric processing'' | url=http://kaubic.in/spicesdatabase/Turmeric/processing.htm | work=kaubic.in | publisher= | accessdate=2013-07-07 | archive-date=2013-05-28 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130528120654/http://kaubic.in/spicesdatabase/Turmeric/processing.htm | url-status=dead }}</ref> ac yna cant eu malu mewn melin fechan yn bowdwr melyn-oren cryf. Defnyddir y powdwr mewn coginio Indiaidd, yn enwedig mewn [[cyri]] neu i lifo dillad neu roi lliw i [[mwstad|fwstad]]. Mae tyrmerig yn cynnwys [[curcwmin]], sy'n rhoi iddo ei flas chwerw a'i ogla cryf: ychydig yn boeth fel pupur ac arogl fel mwstad. [[Delwedd:Curcuma longa - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-199.jpg|bawd|chwith|200px|Golwg botanegol o ''Curcuma longa'']] [[Delwedd:Turmeric.JPG|thumbnail|230px|Llond cae o dyrmerig yn India]] [[India]] yw'r prif wlad lle cynhyrchir tyrmerig,<ref>{{cite journal |url=http://www.wssp.org.pk/14_justina_janes.pdf |title=''Weed flora of Curcuma longa'' |author=Tahira JJ et al |journal=Pakistan J Weed Sci Res |year=2010 |volume=16 |issue=2 |pages=241–6 |accessdate=11 Hydref 2012 |archive-date=2012-09-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120915220349/http://www.wssp.org.pk/14_justina_janes.pdf }}</ref> a cheir sawl enw amdano drwy'r wlad. ==Hanes a geirdarddiad== Ar adegau cyfeirir at tyrmerig fel ''kasturi manjal'' neu'n syml ''manjal''. Mae'r planhigyn wedi'i ddefnyddio fel sbeis i roi blas ar fwyd ers miloedd o flynyddoedd ac mae'n gonglfaen meddygaeth Siddha.<ref name=Chattopadhyay>{{cite journal|last=Chattopadhyay|first=Ishita|author2=Kaushik Biswas |author3=Uday Bandyopadhyay |author4=Ranajit K. Banerjee |title=''Turmeric and curcumin: Biological actions and medicinal applications''|journal=Current Science|date=10 Gorffennaf 2004|volume=87|issue=1|pages=44–53|url=http://repository.ias.ac.in/5196/1/306.pdf|accessdate=16 Mawrth 2013|publisher=Indian Academy of Sciences|issn=0011-3891}}</ref> Credir mai i lifo dillad y defnyddiwyd ef yn gyntaf ac yna am ei rinweddau meddygol.<ref name=NCCAM>{{cite web| url=http://nccam.nih.gov/health/turmeric/ataglance.htm |title=Herbs at a Glance: Turmeric, Science & Safety |author= |year=2012 |publisher=National Center for Complementary and Alternative Medicine (NCCAM), National Institutes of Health |accessdate=11 Hydref 2012}}</ref> Does neb gant-y-cant yn sicr am darddiad y gair Saesneg ''turmeric''. Mae'n bosib mai gair gwneud Saesneg a Lladin ydyw, gyda'r arogl 'daearol' neu ''terra'' (''terra merita'') yn cywasgu.<ref>Dictionary.com Unabridged based on the Random House Dictionary, © Random House, Inc. 2013. {{cite web |url=http://dictionary.reference.com/browse/turmeric |title= Turmeric |year=2012 |publisher= Dictionary.com|accessdate=11 Hydref 2012}}</ref> Yn [[Saesneg]], gellir ynganu'r gair gyda'r 'r' gyntaf, neu hebddo h.y. "tymeric", gan ddibynnu ar eich acen. Mae enw'r genws, ''[[Curcuma]]'', fodd bynnag, yn llawer hŷn ac o darddiad [[Arabeg|Arabaidd]] - defnyddir yr enw yma ar y sbeis yn [[Ffrangeg]] a rhai ieithoedd eraill. ==Ymchwil meddygol== Yn ôl 'Canolfan Cenedlaethol Meddygaeth Arall ac Amgen', "ychydig iawn o dystiolaeth bendant sydd i gadarnhau effeithiolrwydd y defnydd o dyrmerig i wella afiechydon, oherwydd prinder y gwaith ymchwil."<ref name=NCCAM/> Ceir sawl ymchwil cyfredol i'w ddefnydd a'i effeithiolrwydd i drin [[cancr]], ond crafu'r wyneb a wnaed hyd yma.<ref>{{cite web |url=http://www.cancer.org/treatment/treatmentsandsideeffects/complementaryandalternativemedicine/herbsvitaminsandminerals/turmeric |title=Turmeric |date=7 Rhagfyr 2012 |publisher=American Cancer Society |accessdate=19 Medi 2013}}</ref> Ceir peth ymchwil sy'n profi fod gan tyrmerig rinweddau gwrth-ffwng a [[gwrthfiotig]], ond nid oherwydd y curcumin sydd ynddo.<ref>{{cite journal| title=''Antimicrobial sesquiterpenoids and diarylheptanoid from ''Curcuma domestica''''| author=Ragasa C, Laguardia M, Rideout J| year=2005| journal=ACGC Chem Res Comm| volume=18| issue=1| pages=21–24| url=http://acquire.cqu.edu.au:8080/vital/access/manager/Repository/cqu:3199| access-date=2015-04-23| archive-date=2016-12-16| archive-url=https://web.archive.org/web/20161216003827/http://acquire.cqu.edu.au:8080/vital/access/manager/Repository/cqu:3199}}</ref> Ceir nifer o ymchwiliadau hefyd ynghylch ei effeithiolrwydd i drin neu wella afiechydon yn yr [[iau]] a'r [[calon|galon]], [[gwynegon]] (cricmala), sawl math o gancr a'r [[Colon (anatomeg)|colon]].<ref>{{cite web|url=http://clinicaltrials.gov/ct2/results?term=turmeric&Search=Search|publisher=National Institutes of Health, Clinical Trials Registry|date=Rhagfyr 2013|title=Clinical trials on turmeric|accessdate=29 Rhagfyr 2013}}</ref> Mae'r ymchwil i'w ddefnydd i 'wella' [[Clefyd Alzheimer]] yn parhau ers blynyddoedd,<ref>{{cite journal|author=Mishra S, Palanivelu K|title=''The effect of curcumin (turmeric) on Alzheimer's disease: An overview''|url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmc2781139/|date=Ion-Mawrth 2008|journal=Ann Indian Acad Neurol|pmid=19966973|doi=10.4103/0972-2327.40220|volume=11|issue=1|pages=13–9|pmc=2781139}}</ref> a [[clefyd y siwgwr|chlefyd y siwgr]],<ref>{{cite journal |author=Boaz M, Leibovitz E, Bar Dayan Y, Wainstein J |title=''Functional foods in the treatment of type 2 diabetes: olive leaf extract, turmeric and fenugreek, a qualitative review ''| journal=Func Foods Health Dis |volume=1 |issue=11 |pages=472–81 |year=2011 |pmid= |doi= |url=http://www.functionalfoodscenter.net/files/49461330.pdf}}</ref> a chlefydau eraill.<ref>{{cite journal |author=Henrotin Y, Clutterbuck AL, Allaway D, et al. |title=''Biological actions of curcumin on articular chondrocytes'' |journal=Osteoarthr. Cartil. |volume=18 |issue=2 |pages=141–9 |date=Chwefror 2010 |pmid=19836480 |doi=10.1016/j.joca.2009.10.002 |url=}}</ref><ref>{{cite journal |author=Gregory PJ, Sperry M, Wilson AF |title=Dietary supplements for osteoarthritis |journal=Am Fam Physician |volume=77 |issue=2 |pages=177–84 |date=January 2008 |pmid=18246887 }}</ref> ==Gweler hefyd== *[[Sunsur]] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau|2}} {{Wiciadur|{{lc:{{PAGENAME}}}}}} [[Categori:Llysiau]] [[Categori:Zingiberaceae]] [[Categori:Llysiau rhinweddol]] opmkc2b6yfjgxr6rtgdzvh47iwloktg 0 170241 11097646 10999392 2022-07-30T08:17:24Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Person | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= cenedl dinasyddiaeth | dateformat = dmy }} [[Cemegydd]] Rwsaidd-Ellmynig oedd '''Friedrich Wilhelm Ostwald''' (Rwseg: Фридрих Вильгельм Оствальд, Latfiaidd: Vilhelms Ostvalds; [[2 Medi]] [[1853]] – [[4 Ebrill]] [[1932]]). Enillodd [[Gwobr Nobel am Cemeg|Wobr Nobel mewn Cemeg]] yn [[1909]] am ei waith ar [[Catalysis|gatalysis]], [[Adwaith cildroadwy|ecwilibriwm gemegol]] a chyflymderau [[Adwaith cemegol|adweithiau]].<ref>[http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1909/ostwald-bio.html www.nobelprize.org]; adalwyd 11 Mehefin 2016.</ref> Fe'i hystyrir yn un o sylfaenwyr [[cemeg ffisegol]] (ynghyd â [[Jacobus Henricus van 't Hoff]] a [[Svante August Arrhenius|Svante Arrhenius]]). ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{Rheoli awdurdod}} {{DEFAULTSORT:Ostwald, Wilhelm}} [[Categori:Cemegwyr Rwsiaidd]] [[Categori:Cemeg ffisegol]] [[Categori:Enillwyr Gwobr Cemeg Nobel]] [[Categori:Genedigaethau 1853]] [[Categori:Marwolaethau 1932]] 0elt7yjdphnh0k1wpiuf1baf4logj7b 2 171977 11097561 11096969 2022-07-29T18:31:32Z EmausBot 10039 Bot: Yn trwsio ailgyfeiriad dwbl i [[Defnyddiwr:G(x)]] wikitext text/x-wiki #ail-cyfeirio [[Defnyddiwr:G(x)]] jbtlynf9hm69nr69fhu75tofaos9c5w 0 182374 11097643 11084821 2022-07-30T07:10:18Z ListeriaBot 34804 Wikidata list updated [V2] wikitext text/x-wiki {{Blwch tacson | enw = {{{name|{{PAGENAMEBASE}}}}}<br />''Aerodramus infuscatus'' {{Blwch adar oto}}<!--Hwn yn galw delwedd o Wicidata--> | delwedd2 ={{#invoke:Wikidata|getValue|P51|{{{sain|FETCH_WIKIDATA}}}}} | status = NR | status_system = IUCN3.1 | statws = {{infobox | label1 = Statws IUCN | data1 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P141|{{{statws gadwraethol IUCN|FETCH_WIKIDATA}}}}} }} | map_dosbarthiad = {{#invoke:Wikidata|getValue|P181|{{{map dosbarthiad|FETCH_WIKIDATA}}}}} | maint_map_dosbarthiad = 280px | neges_map_dosbarthiad = Dosbarthiad y [[rhywogaeth]] | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Aves]] | ordo = Apodiformes | familia = Apodidae <!--Cadw lle 1--> | genus = {{#invoke:Wikidata|getValue|P171|{{{rhiant-dacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | species = {{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | enw_deuenwol = ''{{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}}'' | awdurdod_deuenwol = }} [[Aderyn]] a [[rhywogaeth]] o adar yw '''Corgoblyn Molwcaidd''' (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: corgoblynnod Molwcaidd) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol '''''Aerodramus infuscatus'''''; yr enw Saesneg arno yw ''Mollucan swiftlet''. Mae'n perthyn i [[teulu (bioleg)|deulu]]'r Coblynnod ([[Lladin]]: ''Apodidae'') sydd yn [[urdd (bioleg)|urdd]] y ''Apodiformes''.<ref>[https://cymdeithasedwardllwyd.cymru/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ |date=2004-06-10 }} Gwefan [[Cymdeithas Edward Llwyd]]]; adalwyd 30 Medi 2016.</ref> Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn ''A. infuscatus'', sef enw'r rhywogaeth.<ref>[http://avibase.bsc-eoc.org/avibase.jsp?lang=EN&pg=home Gwefan Avibase;] adalwyd 3 Hydref 2016.</ref> <!--Cadw lle4--> ==Teulu== Mae'r corgoblyn Molwcaidd yn perthyn i deulu'r Coblynnod (Lladin: ''Apodidae''). Dyma rai o aelodau eraill y teulu: {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432. ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q26617 } LIMIT 15 |sort=label |columns=label:rhywogaeth,P225,P18:delwedd |row_template=Zutabe formatoa/Familiak |thumb=80 |links=local }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! rhywogaeth ! enw tacson ! delwedd {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Corgoblyn Awstralia]] | p225 = Aerodramus terraereginae | p18 = [[Delwedd:AustralianSwiftlet.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Corgoblyn Cefnfor India]] | p225 = Aerodramus francicus | p18 = [[Delwedd:Mascarene Swiftlet.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Corgoblyn German]] | p225 = Aerodramus germani | p18 = [[Delwedd:GermansSwiftlet 048.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Corgoblyn Lowe]] | p225 = Aerodramus maximus | p18 = [[Delwedd:AerodramusMaximus.Wokoti.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Corgoblyn Maÿr]] | p225 = Aerodramus orientalis }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Corgoblyn Molwcaidd]] | p225 = Aerodramus infuscatus }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Corgoblyn Ynysoedd Cook]] | p225 = Aerodramus sawtelli | p18 = [[Delwedd:Kopeka.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Corgoblyn mynydd]] | p225 = Aerodramus hirundinaceus }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Corgoblyn tinwyn]] | p225 = Aerodramus spodiopygius | p18 = [[Delwedd:Whiterumpedswiftlet.jpg|center|80px]] }} |} {{Wikidata list end}} ==Gweler hefyd== *[[Rhestr Goch yr IUCN]] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{Llen Natur}} [[Categori:Apodidae]] s2my0v0qi5pq8g3cbgyini3ujy795ci 0 185008 11097505 11054021 2022-07-29T12:37:16Z CommonsDelinker 458 Yn gosod [[File:Turtle_Dove_(Streptopelia_turtur)_Otmoor.jpg]] yn lle Turtle_Dove_(Streptopelia_turtur),_Otmoor,_Oxfordshire,_UK.jpg (gan [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] achos: [[:c:COM:FR|File renamed]]: naming protocol). wikitext text/x-wiki {{Blwch tacson | enw = {{{name|{{PAGENAMEBASE}}}}}<br />''Ducula pacifica'' {{Blwch adar oto}}<!--Hwn yn galw delwedd o Wicidata--> | delwedd2 ={{#invoke:Wikidata|getValue|P51|{{{sain|FETCH_WIKIDATA}}}}} | status = LC | status_system = IUCN3.1 | statws = {{infobox | label1 = Statws IUCN | data1 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P141|{{{statws gadwraethol IUCN|FETCH_WIKIDATA}}}}} }} | map_dosbarthiad = {{#invoke:Wikidata|getValue|P181|{{{map dosbarthiad|FETCH_WIKIDATA}}}}} | maint_map_dosbarthiad = 280px | neges_map_dosbarthiad = Dosbarthiad y [[rhywogaeth]] | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Aves]] | ordo = Columbiformes | familia = Columbidae <!--Cadw lle 1--> | genus = {{#invoke:Wikidata|getValue|P171|{{{rhiant-dacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | species = {{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | enw_deuenwol = ''{{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}}'' | awdurdod_deuenwol = }} [[Aderyn]] a [[rhywogaeth]] o adar yw '''Colomen y Môr Tawel''' (sy'n enw benywaidd; enw lluosog: colomennod y Môr Tawel) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol '''''Ducula pacifica'''''; yr enw Saesneg arno yw ''Pacific pigeon''. Mae'n perthyn i [[teulu (bioleg)|deulu]]'r Colomennod ([[Lladin]]: ''Columbidae'') sydd yn [[urdd (bioleg)|urdd]] y ''Columbiformes''.<ref>[https://cymdeithasedwardllwyd.cymru/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ |date=2004-06-10 }} Gwefan [[Cymdeithas Edward Llwyd]]]; adalwyd 30 Medi 2016.</ref> Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn ''D. pacifica'', sef enw'r rhywogaeth.<ref>[http://avibase.bsc-eoc.org/avibase.jsp?lang=EN&pg=home Gwefan Avibase;] adalwyd 3 Hydref 2016.</ref> <!--Cadw lle4--> ==Teulu== Mae'r colomen y Môr Tawel yn perthyn i deulu'r Colomennod (Lladin: ''Columbidae''). Dyma rai o aelodau eraill y teulu: {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432. ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q10856 } LIMIT 15 |sort=label |columns=label:rhywogaeth,P225,P18:delwedd |row_template=Zutabe formatoa/Familiak |thumb=80 |links=local }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! rhywogaeth ! enw tacson ! delwedd {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Colomen Seland Newydd]] | p225 = Hemiphaga novaeseelandiae | p18 = [[Delwedd:A Kereru 03.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Dodo]] | p225 = Raphus cucullatus | p18 = [[Delwedd:Dodo 1.JPG|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur]] | p225 = Streptopelia turtur | p18 = [[Delwedd:Turtle Dove (Streptopelia turtur) Otmoor.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur alarus]] | p225 = Streptopelia decipiens | p18 = [[Delwedd:Mourning Collared Dove (Streptopelia decipiens decipiens), Lake Ziway, Ethiopia.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchgoch]] | p225 = Streptopelia tranquebarica | p18 = [[Delwedd:Red Collared Dove, Tamil Nadu IMG 4960.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog]] | p225 = Streptopelia decaocto | p18 = [[Delwedd:Streptopelia decaocto, Hărman, România (34881606270).jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog Affrica]] | p225 = Streptopelia roseogrisea | p18 = [[Delwedd:Streptopelia roseogrisea, Waza NP, Cameroon.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog Jafa]] | p225 = Streptopelia bitorquata | p18 = [[Delwedd:Island Collared Dove - Baluran NP - East Java MG 8086 (29181954484).jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog adeinwen]] | p225 = Streptopelia reichenowi }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorwridog]] | p225 = Streptopelia hypopyrrha | p18 = [[Delwedd:Adamawa Turtle Dove, Fulladu West, Gambia 01.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur y Dwyrain]] | p225 = Streptopelia orientalis | p18 = [[Delwedd:Streptopelia orientalis3.jpg|center|80px]] }} |} {{Wikidata list end}} ==Gweler hefyd== *[[Rhestr Goch yr IUCN]] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{Llen Natur}} [[Categori:Rhywogaethau o bryder lleiaf yn ôl Rhestr Goch yr IUCN]] [[Categori:Columbidae]] 7y8oh83fgw6r9w2kaebk37x4gdxupom 0 186664 11097508 11077167 2022-07-29T12:41:14Z CommonsDelinker 458 Yn gosod [[File:Turtle_Dove_(Streptopelia_turtur)_Otmoor.jpg]] yn lle Turtle_Dove_(Streptopelia_turtur),_Otmoor,_Oxfordshire,_UK.jpg (gan [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] achos: [[:c:COM:FR|File renamed]]: naming protocol). wikitext text/x-wiki {{Blwch tacson | enw = {{{name|{{PAGENAMEBASE}}}}}<br />''Leptotila jamaicensis'' {{Blwch adar oto}}<!--Hwn yn galw delwedd o Wicidata--> | delwedd2 ={{#invoke:Wikidata|getValue|P51|{{{sain|FETCH_WIKIDATA}}}}} | status = LC | status_system = IUCN3.1 | statws = {{infobox | label1 = Statws IUCN | data1 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P141|{{{statws gadwraethol IUCN|FETCH_WIKIDATA}}}}} }} | map_dosbarthiad = {{#invoke:Wikidata|getValue|P181|{{{map dosbarthiad|FETCH_WIKIDATA}}}}} | maint_map_dosbarthiad = 280px | neges_map_dosbarthiad = Dosbarthiad y [[rhywogaeth]] | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Aves]] | ordo = Columbiformes | familia = Columbidae <!--Cadw lle 1--> | genus = {{#invoke:Wikidata|getValue|P171|{{{rhiant-dacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | species = {{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | enw_deuenwol = ''{{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}}'' | awdurdod_deuenwol = }} [[Aderyn]] a [[rhywogaeth]] o adar yw '''Turtur y Caribî''' (sy'n enw benywaidd; enw lluosog: turturod y Caribî) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol '''''Leptotila jamaicensis'''''; yr enw Saesneg arno yw ''White-bellied dove''. Mae'n perthyn i [[teulu (bioleg)|deulu]]'r Colomennod ([[Lladin]]: ''Columbidae'') sydd yn [[urdd (bioleg)|urdd]] y ''Columbiformes''.<ref>[https://cymdeithasedwardllwyd.cymru/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ |date=2004-06-10 }} Gwefan [[Cymdeithas Edward Llwyd]]]; adalwyd 30 Medi 2016.</ref> Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn ''L. jamaicensis'', sef enw'r rhywogaeth.<ref>[http://avibase.bsc-eoc.org/avibase.jsp?lang=EN&pg=home Gwefan Avibase;] adalwyd 3 Hydref 2016.</ref> <!--Cadw lle4--> ==Teulu== Mae'r turtur y Caribî yn perthyn i deulu'r Colomennod (Lladin: ''Columbidae''). Dyma rai o aelodau eraill y teulu: {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432. ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q10856 } LIMIT 15 |sort=label |columns=label:rhywogaeth,P225,P18:delwedd |row_template=Zutabe formatoa/Familiak |thumb=80 |links=local }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! rhywogaeth ! enw tacson ! delwedd {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Colomen Seland Newydd]] | p225 = Hemiphaga novaeseelandiae | p18 = [[Delwedd:A Kereru 03.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Dodo]] | p225 = Raphus cucullatus | p18 = [[Delwedd:Dodo 1.JPG|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur]] | p225 = Streptopelia turtur | p18 = [[Delwedd:Turtle Dove (Streptopelia turtur) Otmoor.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur alarus]] | p225 = Streptopelia decipiens | p18 = [[Delwedd:Mourning Collared Dove (Streptopelia decipiens decipiens), Lake Ziway, Ethiopia.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchgoch]] | p225 = Streptopelia tranquebarica | p18 = [[Delwedd:Red Collared Dove, Tamil Nadu IMG 4960.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog]] | p225 = Streptopelia decaocto | p18 = [[Delwedd:Streptopelia decaocto, Hărman, România (34881606270).jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog Affrica]] | p225 = Streptopelia roseogrisea | p18 = [[Delwedd:Streptopelia roseogrisea, Waza NP, Cameroon.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog Jafa]] | p225 = Streptopelia bitorquata | p18 = [[Delwedd:Island Collared Dove - Baluran NP - East Java MG 8086 (29181954484).jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog adeinwen]] | p225 = Streptopelia reichenowi }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorwridog]] | p225 = Streptopelia hypopyrrha | p18 = [[Delwedd:Adamawa Turtle Dove, Fulladu West, Gambia 01.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur y Dwyrain]] | p225 = Streptopelia orientalis | p18 = [[Delwedd:Streptopelia orientalis3.jpg|center|80px]] }} |} {{Wikidata list end}} ==Gweler hefyd== *[[Rhestr Goch yr IUCN]] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{Llen Natur}} [[Categori:Rhywogaethau o bryder lleiaf yn ôl Rhestr Goch yr IUCN]] [[Categori:Columbidae]] 9151g6igstrbck8pgbqjlx8l30tyoko 0 186911 11097509 11041241 2022-07-29T12:41:51Z CommonsDelinker 458 Yn gosod [[File:Turtle_Dove_(Streptopelia_turtur)_Otmoor.jpg]] yn lle Turtle_Dove_(Streptopelia_turtur),_Otmoor,_Oxfordshire,_UK.jpg (gan [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] achos: [[:c:COM:FR|File renamed]]: naming protocol). wikitext text/x-wiki {{Blwch tacson | enw = {{{name|{{PAGENAMEBASE}}}}}<br />''Macropygia amboinensis'' {{Blwch adar oto}}<!--Hwn yn galw delwedd o Wicidata--> | delwedd2 ={{#invoke:Wikidata|getValue|P51|{{{sain|FETCH_WIKIDATA}}}}} | status = LC | status_system = IUCN3.1 | statws = {{infobox | label1 = Statws IUCN | data1 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P141|{{{statws gadwraethol IUCN|FETCH_WIKIDATA}}}}} }} | map_dosbarthiad = {{#invoke:Wikidata|getValue|P181|{{{map dosbarthiad|FETCH_WIKIDATA}}}}} | maint_map_dosbarthiad = 280px | neges_map_dosbarthiad = Dosbarthiad y [[rhywogaeth]] | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Aves]] | ordo = Columbiformes | familia = Columbidae <!--Cadw lle 1--> | genus = {{#invoke:Wikidata|getValue|P171|{{{rhiant-dacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | species = {{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | enw_deuenwol = ''{{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}}'' | awdurdod_deuenwol = }} [[Aderyn]] a [[rhywogaeth]] o adar yw '''Côg-durtur bigfain''' (sy'n enw benywaidd; enw lluosog: côg-durturod pigfain) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol '''''Macropygia amboinensis'''''; yr enw Saesneg arno yw ''Pink-breasted cuckoo dove''. Mae'n perthyn i [[teulu (bioleg)|deulu]]'r Colomennod ([[Lladin]]: ''Columbidae'') sydd yn [[urdd (bioleg)|urdd]] y ''Columbiformes''.<ref>[https://cymdeithasedwardllwyd.cymru/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ |date=2004-06-10 }} Gwefan [[Cymdeithas Edward Llwyd]]]; adalwyd 30 Medi 2016.</ref> Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn ''M. amboinensis'', sef enw'r rhywogaeth.<ref>[http://avibase.bsc-eoc.org/avibase.jsp?lang=EN&pg=home Gwefan Avibase;] adalwyd 3 Hydref 2016.</ref> <!--Cadw lle4--> ==Teulu== Mae'r côg-durtur bigfain yn perthyn i deulu'r Colomennod (Lladin: ''Columbidae''). Dyma rai o aelodau eraill y teulu: {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432. ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q10856 } LIMIT 15 |sort=label |columns=label:rhywogaeth,P225,P18:delwedd |row_template=Zutabe formatoa/Familiak |thumb=80 |links=local }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! rhywogaeth ! enw tacson ! delwedd {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Colomen Seland Newydd]] | p225 = Hemiphaga novaeseelandiae | p18 = [[Delwedd:A Kereru 03.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Dodo]] | p225 = Raphus cucullatus | p18 = [[Delwedd:Dodo 1.JPG|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur]] | p225 = Streptopelia turtur | p18 = [[Delwedd:Turtle Dove (Streptopelia turtur) Otmoor.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur alarus]] | p225 = Streptopelia decipiens | p18 = [[Delwedd:Mourning Collared Dove (Streptopelia decipiens decipiens), Lake Ziway, Ethiopia.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchgoch]] | p225 = Streptopelia tranquebarica | p18 = [[Delwedd:Red Collared Dove, Tamil Nadu IMG 4960.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog]] | p225 = Streptopelia decaocto | p18 = [[Delwedd:Streptopelia decaocto, Hărman, România (34881606270).jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog Affrica]] | p225 = Streptopelia roseogrisea | p18 = [[Delwedd:Streptopelia roseogrisea, Waza NP, Cameroon.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog Jafa]] | p225 = Streptopelia bitorquata | p18 = [[Delwedd:Island Collared Dove - Baluran NP - East Java MG 8086 (29181954484).jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog adeinwen]] | p225 = Streptopelia reichenowi }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorwridog]] | p225 = Streptopelia hypopyrrha | p18 = [[Delwedd:Adamawa Turtle Dove, Fulladu West, Gambia 01.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur y Dwyrain]] | p225 = Streptopelia orientalis | p18 = [[Delwedd:Streptopelia orientalis3.jpg|center|80px]] }} |} {{Wikidata list end}} ==Gweler hefyd== *[[Rhestr Goch yr IUCN]] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{Llen Natur}} [[Categori:Rhywogaethau o bryder lleiaf yn ôl Rhestr Goch yr IUCN]] [[Categori:Columbidae]] 1m9oclf5j911yi6yoqcw6c8rej8h6gn 0 186916 11097510 11084163 2022-07-29T12:42:20Z CommonsDelinker 458 Yn gosod [[File:Turtle_Dove_(Streptopelia_turtur)_Otmoor.jpg]] yn lle Turtle_Dove_(Streptopelia_turtur),_Otmoor,_Oxfordshire,_UK.jpg (gan [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] achos: [[:c:COM:FR|File renamed]]: naming protocol). wikitext text/x-wiki {{Blwch tacson | enw = {{{name|{{PAGENAMEBASE}}}}}<br />''Macropygia nigrirostris'' {{Blwch adar oto}}<!--Hwn yn galw delwedd o Wicidata--> | delwedd2 ={{#invoke:Wikidata|getValue|P51|{{{sain|FETCH_WIKIDATA}}}}} | status = LC | status_system = IUCN3.1 | statws = {{infobox | label1 = Statws IUCN | data1 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P141|{{{statws gadwraethol IUCN|FETCH_WIKIDATA}}}}} }} | map_dosbarthiad = {{#invoke:Wikidata|getValue|P181|{{{map dosbarthiad|FETCH_WIKIDATA}}}}} | maint_map_dosbarthiad = 280px | neges_map_dosbarthiad = Dosbarthiad y [[rhywogaeth]] | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Aves]] | ordo = Columbiformes | familia = Columbidae <!--Cadw lle 1--> | genus = {{#invoke:Wikidata|getValue|P171|{{{rhiant-dacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | species = {{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | enw_deuenwol = ''{{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}}'' | awdurdod_deuenwol = }} [[Aderyn]] a [[rhywogaeth]] o adar yw '''Côg-durtur bigddu''' (sy'n enw benywaidd; enw lluosog: côg-durturod pigddu) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol '''''Macropygia nigrirostris'''''; yr enw Saesneg arno yw ''Lesser bar-tailed cuckoo dove''. Mae'n perthyn i [[teulu (bioleg)|deulu]]'r Colomennod ([[Lladin]]: ''Columbidae'') sydd yn [[urdd (bioleg)|urdd]] y ''Columbiformes''.<ref>[https://cymdeithasedwardllwyd.cymru/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ |date=2004-06-10 }} Gwefan [[Cymdeithas Edward Llwyd]]]; adalwyd 30 Medi 2016.</ref> Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn ''M. nigrirostris'', sef enw'r rhywogaeth.<ref>[http://avibase.bsc-eoc.org/avibase.jsp?lang=EN&pg=home Gwefan Avibase;] adalwyd 3 Hydref 2016.</ref> <!--Cadw lle4--> ==Teulu== Mae'r côg-durtur bigddu yn perthyn i deulu'r Colomennod (Lladin: ''Columbidae''). Dyma rai o aelodau eraill y teulu: {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432. ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q10856 } LIMIT 15 |sort=label |columns=label:rhywogaeth,P225,P18:delwedd |row_template=Zutabe formatoa/Familiak |thumb=80 |links=local }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! rhywogaeth ! enw tacson ! delwedd {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Colomen Seland Newydd]] | p225 = Hemiphaga novaeseelandiae | p18 = [[Delwedd:A Kereru 03.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Dodo]] | p225 = Raphus cucullatus | p18 = [[Delwedd:Dodo 1.JPG|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur]] | p225 = Streptopelia turtur | p18 = [[Delwedd:Turtle Dove (Streptopelia turtur) Otmoor.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur alarus]] | p225 = Streptopelia decipiens | p18 = [[Delwedd:Mourning Collared Dove (Streptopelia decipiens decipiens), Lake Ziway, Ethiopia.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchgoch]] | p225 = Streptopelia tranquebarica | p18 = [[Delwedd:Red Collared Dove, Tamil Nadu IMG 4960.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog]] | p225 = Streptopelia decaocto | p18 = [[Delwedd:Streptopelia decaocto, Hărman, România (34881606270).jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog Affrica]] | p225 = Streptopelia roseogrisea | p18 = [[Delwedd:Streptopelia roseogrisea, Waza NP, Cameroon.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog Jafa]] | p225 = Streptopelia bitorquata | p18 = [[Delwedd:Island Collared Dove - Baluran NP - East Java MG 8086 (29181954484).jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog adeinwen]] | p225 = Streptopelia reichenowi }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorwridog]] | p225 = Streptopelia hypopyrrha | p18 = [[Delwedd:Adamawa Turtle Dove, Fulladu West, Gambia 01.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur y Dwyrain]] | p225 = Streptopelia orientalis | p18 = [[Delwedd:Streptopelia orientalis3.jpg|center|80px]] }} |} {{Wikidata list end}} ==Gweler hefyd== *[[Rhestr Goch yr IUCN]] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{Llen Natur}} [[Categori:Rhywogaethau o bryder lleiaf yn ôl Rhestr Goch yr IUCN]] [[Categori:Columbidae]] 3bpwt35u8fgvmk82z3s18yo3xva79e0 0 186920 11097511 11076081 2022-07-29T12:42:43Z CommonsDelinker 458 Yn gosod [[File:Turtle_Dove_(Streptopelia_turtur)_Otmoor.jpg]] yn lle Turtle_Dove_(Streptopelia_turtur),_Otmoor,_Oxfordshire,_UK.jpg (gan [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] achos: [[:c:COM:FR|File renamed]]: naming protocol). wikitext text/x-wiki {{Blwch tacson | enw = {{{name|{{PAGENAMEBASE}}}}}<br />''Macropygia unchall'' {{Blwch adar oto}}<!--Hwn yn galw delwedd o Wicidata--> | delwedd2 ={{#invoke:Wikidata|getValue|P51|{{{sain|FETCH_WIKIDATA}}}}} | status = LC | status_system = IUCN3.1 | statws = {{infobox | label1 = Statws IUCN | data1 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P141|{{{statws gadwraethol IUCN|FETCH_WIKIDATA}}}}} }} | map_dosbarthiad = {{#invoke:Wikidata|getValue|P181|{{{map dosbarthiad|FETCH_WIKIDATA}}}}} | maint_map_dosbarthiad = 280px | neges_map_dosbarthiad = Dosbarthiad y [[rhywogaeth]] | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Aves]] | ordo = Columbiformes | familia = Columbidae <!--Cadw lle 1--> | genus = {{#invoke:Wikidata|getValue|P171|{{{rhiant-dacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | species = {{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}} | enw_deuenwol = ''{{#invoke:Wikidata|getValue|P225|{{{enw tacson|FETCH_WIKIDATA}}}}}'' | awdurdod_deuenwol = }} [[Aderyn]] a [[rhywogaeth]] o adar yw '''Côg-durtur gynffonfraith''' (sy'n enw benywaidd; enw lluosog: côg-durturod cynffonfrith) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol '''''Macropygia unchall'''''; yr enw Saesneg arno yw ''Bar-tailed cuckoo dove''. Mae'n perthyn i [[teulu (bioleg)|deulu]]'r Colomennod ([[Lladin]]: ''Columbidae'') sydd yn [[urdd (bioleg)|urdd]] y ''Columbiformes''.<ref>[https://cymdeithasedwardllwyd.cymru/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ |date=2004-06-10 }} Gwefan [[Cymdeithas Edward Llwyd]]]; adalwyd 30 Medi 2016.</ref> Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn ''M. unchall'', sef enw'r rhywogaeth.<ref>[http://avibase.bsc-eoc.org/avibase.jsp?lang=EN&pg=home Gwefan Avibase;] adalwyd 3 Hydref 2016.</ref> <!--Cadw lle4--> ==Teulu== Mae'r côg-durtur gynffonfraith yn perthyn i deulu'r Colomennod (Lladin: ''Columbidae''). Dyma rai o aelodau eraill y teulu: {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432. ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q10856 } LIMIT 15 |sort=label |columns=label:rhywogaeth,P225,P18:delwedd |row_template=Zutabe formatoa/Familiak |thumb=80 |links=local }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! rhywogaeth ! enw tacson ! delwedd {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Colomen Seland Newydd]] | p225 = Hemiphaga novaeseelandiae | p18 = [[Delwedd:A Kereru 03.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Dodo]] | p225 = Raphus cucullatus | p18 = [[Delwedd:Dodo 1.JPG|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur]] | p225 = Streptopelia turtur | p18 = [[Delwedd:Turtle Dove (Streptopelia turtur) Otmoor.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur alarus]] | p225 = Streptopelia decipiens | p18 = [[Delwedd:Mourning Collared Dove (Streptopelia decipiens decipiens), Lake Ziway, Ethiopia.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchgoch]] | p225 = Streptopelia tranquebarica | p18 = [[Delwedd:Red Collared Dove, Tamil Nadu IMG 4960.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog]] | p225 = Streptopelia decaocto | p18 = [[Delwedd:Streptopelia decaocto, Hărman, România (34881606270).jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog Affrica]] | p225 = Streptopelia roseogrisea | p18 = [[Delwedd:Streptopelia roseogrisea, Waza NP, Cameroon.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog Jafa]] | p225 = Streptopelia bitorquata | p18 = [[Delwedd:Island Collared Dove - Baluran NP - East Java MG 8086 (29181954484).jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorchog adeinwen]] | p225 = Streptopelia reichenowi }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur dorwridog]] | p225 = Streptopelia hypopyrrha | p18 = [[Delwedd:Adamawa Turtle Dove, Fulladu West, Gambia 01.jpg|center|80px]] }} |- {{Zutabe formatoa/Familiak | label = [[Turtur y Dwyrain]] | p225 = Streptopelia orientalis | p18 = [[Delwedd:Streptopelia orientalis3.jpg|center|80px]] }} |} {{Wikidata list end}} ==Gweler hefyd== *[[Rhestr Goch yr IUCN]] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{Llen Natur}} [[Categori:Rhywogaethau o bryder lleiaf yn ôl Rhestr Goch yr IUCN]] [[Categori:Columbidae]] 7rpe8862nw4nnah43jyyq9nn037xx4a 0 202327 11097641 10996482 2022-07-29T22:19:02Z ListeriaBot 34804 Wikidata list updated [V2] wikitext text/x-wiki {{Person | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= cenedl dinasyddiaeth | dateformat = dmy }} Arlunydd benywaidd a anwyd yn [[Glasgow]], y [[Deyrnas Unedig]] oedd '''Mary Newbery Sturrock''' ([[1892]] &ndash; [[1985]]).<ref>[http://www.theartofpainting.be/AOP-Female_Painters.htm Gwefan theartofpainting.be;] adalwyd Rhagfyr 2016.</ref>{{Cyfs personol}} <!--WD dros dro 1--> Enw'i thad oedd Francis Henry Newbery a'i mam oedd Jessie Newbery.Bu'n briod i Alick Riddell Sturrock. <!--WD Cadw lle 2--> ==Rhai arlunwyr eraill o'r un cyfnod== {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P21 wd:Q6581072 . ?item wdt:P106 wd:Q1028181 . ?item wdt:P569 ?time0 . FILTER ( ?time0 >= "1780-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime && ?time0 <= "1782-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime ) } LIMIT 10 |sort=label |columns=label:Erthygl,P569,P19,P570,P20,P106,P101,P22,P25,P26,P27 |thumb=60 |links=local }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! Erthygl ! dyddiad geni ! man geni ! dyddiad marw ! man marw ! galwedigaeth ! maes gwaith ! tad ! mam ! priod ! gwlad y ddinasyddiaeth |- | [[Caroline Bardua]] | 1781-11-11 | ''[[:d:Q50886|Ballenstedt]]'' | 1864-06-02 | ''[[:d:Q50886|Ballenstedt]]'' | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>''[[:d:Q3068305|perchennog salon]]'' | | | | | [[yr Almaen]] |- | [[Fanny Charrin]] | 1781 | [[Lyon]] | 1854-07-05 | [[Paris]] | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]'' | | | | | [[Ffrainc]] |- | [[Hannah Cohoon]] | 1781-02-01 | [[Williamstown, Massachusetts]] | 1864-01-07 | [[Hancock, Massachusetts]] | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]'' | | | | | [[Unol Daleithiau America]] |- | [[Lucile Messageot]] | 1780-09-13 | [[Lons-le-Saunier]] | 1803-05-23 | | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>[[bardd]]<br/>[[ysgrifennwr]] | | | | ''[[:d:Q739712|Jean-Pierre Franque]]'' | [[Ffrainc]] |- | [[Lulu von Thürheim]] | 1788-03-14<br/>1780-05-14 | ''[[:d:Q456550|Tienen]]'' | 1864-05-22 | ''[[:d:Q267360|Döbling]]'' | [[ysgrifennwr]]<br/>''[[:d:Q1028181|arlunydd]]'' | | ''[[:d:Q94524285|Joseph Wenzel Franz Thürheim]]'' | | | [[Awstria]] |- | [[Margareta Helena Holmlund]] | 1781 | | 1821 | | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]'' | | | | | [[Sweden]] |- | [[Maria Margaretha van Os]] | 1780-11-01 | [[Den Haag]] | 1862-11-17 | [[Den Haag]] | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>''[[:d:Q15296811|drafftsmon]]'' | [[paentio]] | ''[[:d:Q2242467|Jan van Os]]'' | ''[[:d:Q18701628|Susanna de La Croix]]'' | | [[Yr Iseldiroedd]] |- | [[Mariana De Ron]] | 1782 | [[Weimar]] | 1840 | [[Paris]] | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]'' | | ''[[:d:Q18018983|Carl von Imhoff]]'' | ''[[:d:Q14906870|Louise Francisca Sophia Imhof]]'' | | [[Sweden]] |} {{Wikidata list end}} ==Gweler hefyd== *[[Arlunydd]] *[[Rhestr celf a chrefft]] *[[Y Bywgraffiadur Cymreig#Rhestr o ferched yn y Bywgraffiadur|Rhestr o ferched yn y Bywgraffiadur Cymreig]] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} ==Dolennau allanol== *[http://www.biography.com/people/groups/artists-painters-female Gwefan biography.com] {{Rheoli awdurdod}} {{DEFAULTSORT:Sturrock, Mary Newbery}} [[Categori:Merched y 19eg ganrif]] [[Categori:Arlunwyr benywaidd]] [[Categori:Genedigaethau 1892]] [[Categori:Marwolaethau 1985]] 1xj1mjxoa38vx1u0yn15zporzq3n3ml 0 207090 11097704 11083940 2022-07-30T09:53:34Z ListeriaBot 34804 Wikidata list updated [V2] wikitext text/x-wiki {{Person | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= cenedl dinasyddiaeth | dateformat = dmy }} [[Arlunydd]] benywaidd o [[Unol Daleithiau America]] oedd '''Nell Blaine''' ([[10 Gorffennaf]] [[1922]] - [[14 Tachwedd]] [[1996]]).<ref>[http://www.theartofpainting.be/AOP-Female_Painters.htm Gwefan theartofpainting.be;] adalwyd Rhagfyr 2016.</ref>{{Cyfs personol}} Fe'i ganed yn [[Richmond, Virginia]] a threuliodd y rhan fwyaf o'i hoes yn gweithio fel arlunydd yn [[Unol Daleithiau America]]. <!--WD dros dro 2--><!--WD Cadw lle 2--> Bu farw yn [[Dinas Efrog Newydd|Ninas Efrog Newydd]]. ==Anrhydeddau== * {{Anrhydeddau WD |onlysourced=no}} <includeonly>Cadw lle i'r bot</includeonly> ==Rhai arlunwyr eraill o'r un cyfnod== {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P21 wd:Q6581072 . ?item wdt:P106 wd:Q1028181 . ?item wdt:P569 ?time0 . FILTER ( ?time0 >= "1921-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime && ?time0 <= "1923-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime ) } LIMIT 10 |sort=label |columns=label:Erthygl,P569,P19,P570,P20,P106,P101,P22,P25,P26,P27 |thumb=60 |links=local }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! Erthygl ! dyddiad geni ! man geni ! dyddiad marw ! man marw ! galwedigaeth ! maes gwaith ! tad ! mam ! priod ! gwlad y ddinasyddiaeth |- | [[Anne Daubenspeck-Focke]] | 1922-04-18 | ''[[:d:Q182054|Metelen]]'' | 2021-01-27 | | ''[[:d:Q1281618|cerflunydd]]''<br/>''[[:d:Q1028181|arlunydd]]'' | | | | | [[yr Almaen]] |- | [[Fanny Rabel]] | 1922-08-27 | [[Lublin]] | 2008-11-25 | [[Dinas Mecsico]] | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>''[[:d:Q1281618|cerflunydd]]''<br/>''[[:d:Q11569986|gwneuthurwr printiau]]'' | | | | | [[Gwlad Pwyl]]<br/>[[Mecsico]] |- | [[Françoise Gilot]] | 1921-11-26 | ''[[:d:Q48958|Neuilly-sur-Seine]]'' | | | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>[[model]]<br/>[[darlunydd]]<br/>''[[:d:Q4164507|beirniad celf]]''<br/>[[arlunydd]] | | | | ''[[:d:Q3264913|Luc Simon]]''<br/>[[Jonas Salk]]<br/>[[Pablo Picasso]] | [[Ffrainc]]<br/>[[Unol Daleithiau America]] |- | [[Grace Hartigan]] | 1922-03-28<br/>1922 | [[Newark, New Jersey]] | 2008-11-15<br/>2008 | [[Baltimore, Maryland]] | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>''[[:d:Q974144|addysgwr]]''<br/>[[darlunydd]]<br/>[[arlunydd]] | [[paentio]] | | | ''[[:d:Q75993276|Winston Harvey Price]]'' | [[Unol Daleithiau America]] |- | [[Grace Renzi]] | 1922-09-09 | [[Queens]] | 2011-06-04 | ''[[:d:Q209005|Cachan]]'' | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>[[arlunydd]] | | | | ''[[:d:Q2923166|Božidar Kantušer]]'' | [[Unol Daleithiau America]] |- | [[Ilka Gedő]] | 1921-05-26 | [[Budapest]] | 1985-06-19 | [[Budapest]] | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>''[[:d:Q15296811|drafftsmon]]'' | | | | ''[[:d:Q30090250|Andrew Nicolaus Bíró]]'' | [[Hwngari]] |} {{Wikidata list end}} ==Gweler hefyd== *[[Arlunydd]] *[[Rhestr celf a chrefft]] *[[Y Bywgraffiadur Cymreig#Rhestr o ferched yn y Bywgraffiadur|Rhestr o ferched yn y Bywgraffiadur Cymreig]] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} ==Dolennau allanol== *[http://www.biography.com/people/groups/artists-painters-female Gwefan biography.com] {{Rheoli awdurdod}} {{DEFAULTSORT:Blaine, Nell}} [[Categori:Merched a aned yn y 1920au]] [[Categori:Arlunwyr benywaidd]] [[Categori:Genedigaethau 1922]] [[Categori:Marwolaethau 1996]] [[Categori:Arlunwyr Americanaidd]] dmqgbls1l409ln6gf0v6yixu9ws5bo8 0 207872 11097562 11075017 2022-07-29T19:02:30Z 109.180.207.11 wikitext text/x-wiki {{Person | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= cenedl dinasyddiaeth | dateformat = dmy }} [[Arlunydd]] benywaidd o'r [[Deyrnas Unedig]] yw '''Pauline Bewick''' ([[4 Medi]] [[1935]] - [[28 Gorffennaf]] [[2022]]).<ref>[http://www.theartofpainting.be/AOP-Female_Painters.htm Gwefan theartofpainting.be;] adalwyd Rhagfyr 2016.</ref>{{Cyfs personol}} Treuliodd y rhan fwyaf o'i hoes yn gweithio fel arlunydd yn y [[y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]]. <!--WD dros dro 2--><!--WD Cadw lle 2--> ==Anrhydeddau== * {{Anrhydeddau WD |onlysourced=no}} <includeonly>Cadw lle i'r bot</includeonly> ==Rhai arlunwyr eraill o'r un cyfnod== {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P21 wd:Q6581072 . ?item wdt:P106 wd:Q1028181 . ?item wdt:P569 ?time0 . FILTER ( ?time0 >= "1930-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime && ?time0 <= "1935-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime ) } LIMIT 10 |sort=label |columns=label:Erthygl,P569,P19,P570,P20,P106,P101,P22,P25,P26,P27 |thumb=60 |links=local }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! Erthygl ! dyddiad geni ! man geni ! dyddiad marw ! man marw ! galwedigaeth ! maes gwaith ! tad ! mam ! priod ! gwlad y ddinasyddiaeth |- | [[Audrey Flack]] | 1931-05-30 | [[Dinas Efrog Newydd]] | | | ''[[:d:Q1281618|cerflunydd]]''<br/>''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>''[[:d:Q11569986|gwneuthurwr printiau]]'' | | | | | [[Unol Daleithiau America]] |- | [[Baya]] | 1931-12-12 | [[Alger]] | 1998-11-09 | [[Blida]] | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]'' | [[paentio]] | | | | [[Algeria]] |- | [[Bridget Riley]] | 1931-04-24 | ''[[:d:Q2265962|South Norwood]]''<br/>[[Llundain]] | | | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>''[[:d:Q15296811|drafftsmon]]''<br/>''[[:d:Q11569986|gwneuthurwr printiau]]''<br/>''[[:d:Q1281618|cerflunydd]]''<br/>''[[:d:Q14623005|drafftsmon]]''<br/>''[[:d:Q5322166|cynllunydd]]''<br/>''[[:d:Q3374326|artist murluniau]]'' | | | | | [[Y Deyrnas Unedig|Y Deyrnas Gyfunol]] |- | [[Chryssa]] | 1933-12-31 | [[Athen]] | 2013-12-23 | [[Athen]] | ''[[:d:Q1281618|cerflunydd]]''<br/>''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>''[[:d:Q5322166|cynllunydd]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artist]]'' | | | | ''[[:d:Q16007157|Jean Varda]]'' | [[Unol Daleithiau America]]<br/>[[Gwlad Groeg]] |- | [[Lee Lozano]] | 1930-11-05 | [[Newark, New Jersey]] | 1999-10-02 | [[Dallas|Dallas, Texas]] | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>[[darlunydd]] | | | | | [[Unol Daleithiau America]] |- | [[Marisol Escobar]] | 1930-05-22 | [[Paris]] | 2016-04-30 | [[Dinas Efrog Newydd]] | ''[[:d:Q1281618|cerflunydd]]''<br/>''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<br/>[[arlunydd]]<br/>''[[:d:Q5322166|cynllunydd]]''<br/>''[[:d:Q69319917|assemblage artist]]''<br/>''[[:d:Q14623005|drafftsmon]]'' | [[cerfluniaeth]] | | | | [[Unol Daleithiau America]]<br/>[[Feneswela]] |} {{Wikidata list end}} ==Gweler hefyd== *[[Arlunydd]] *[[Rhestr celf a chrefft]] *[[Y Bywgraffiadur Cymreig#Rhestr o ferched yn y Bywgraffiadur|Rhestr o ferched yn y Bywgraffiadur Cymreig]] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} ==Dolennau allanol== *[http://www.biography.com/people/groups/artists-painters-female Gwefan biography.com] {{Rheoli awdurdod}} {{DEFAULTSORT:Bewick, Pauline}} [[Categori:Merched a aned yn y 1930au]] [[Categori:Arlunwyr benywaidd]] [[Categori:Genedigaethau 1935]] [[Categori:Marwolaethau 2022]] ayqqhgg980ms4aalg2cei5bz14o18a1 0 213774 11097605 11038029 2022-07-29T20:57:35Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Person | fetchwikidata=ALL}} [[Delwedd:William Boyd Dawkins late.jpg|bawd|200px|William Boyd Dawkins]] Roedd '''Syr William Boyd Dawkins''' ([[26 Rhagfyr]] [[1837]] – [[15 Ionawr]] [[1929]]) yn ddaearegwr ag yn [[archaeoleg]]<nowiki/>ydd Prydeinig. Roedd yn aelod o'r ''Geological Survey of Great Britain'', yn guradur Amgueddfa Manceinion, ag yn athro coleg yng Ngholeg Owen, [[Manceinion]].<ref>{{cite journal|url=https://books.google.com/books?id=yEcuAAAAYAAJ&pg=PA456|title=DAWKINS, William Boyd|journal=Who's Who|year=1907|volume=59|page=456}}</ref> Mae wedi ei nodi ar gyfer ei waith ar ymchwil i [[ffosil]]<nowiki/>iaid a hynafiaeth dyn. Roed yn rhan o sawl prosiect gwahanol gan gynnwys y twnnel o dan yr [[Afon Humber]], cais ar dwnnel o dan [[Môr Udd]] a twnnel profi glo o dan [[Caint]]. Ganwyd Dawkins yn ficerdy [[Tal-y-bont, Maldwyn]] yn [[Sir Drefaldwyn]] ar y 26ai o Ragfyr 1837. Fe ddenodd sylw ers iddo droi'n 5 oed wrth iddo gasglu ffosiliaid o'r glofeydd a'r tomeni ysbail. Yn fuan ar ol hynny, symudodd ei deulu i [[Fleetwood]] yn [[Swydd Gaerhirfryn]], yno mynychodd ysgol Rossall. Unwaith eto, fe ddenodd sylw gan ychwanegu ffosiliaid o'r clog-gleiau lleol i'w gasgliad cynt. Ar ôl iddo adael ysgol, mynychodd [[Coleg yr Iesu, Rhydychen]] a graddiodd gyda ail yn Clasuron a cyntaf yn Gwyddoniaethau Naturiol. Wedi ymadael a Phrifysgol Rhydychen ym 1962, ymunodd a'r ''Geological Survey of Great Britain'' lle treuliodd saith mlynedd yn gweithio ar ardaloedd Caint a dyffryn [[Afon Tafwys]]. Ym 1869, fe'i etholwyd yn aelod o'r Gymdeithas Ddaearegwyr a'i apwyntiwyd yn guradur Amgueddfa Manceinion, safle a gadwodd hyd at 1890. Ym 1870, derbyniodd apwyntiad pellach fel darlithydd yng Ngholeg Owens, Manceinion. Yn y pen draw, daeth yn athro coleg Daeareg cyntaf ym 1874. Daeth Dawkins ynghlwm a Chymdeithas Daeareg a Mwyngloddio Manceinion ac roedd yn lywydd ar y gymdeithas ar dair achlysur: 1874-75, 1876-77 a 1886-87. Roedd hefyd yn lywydd ar Gymdeithas Hynafiaethol Swydd Gaerhifyn a Swydd Gaerlleon o 1885 hyd at 1887 ag eto o 1900 hyd at 1902. Fe'i etholwyd yn Gymar o'r [[Y Gymdeithas Frenhinol|Gymdeithas Frenhinol]] ym 1867 a gweithredodd fel llywydd o Drychiad Anthropolegol yr Uniad Prydeinig ym 1888. Roedd yn Lywydd ar [[Cymdeithas Hynafiaethau Cymru|Gymdeithas Hynafiaethau Cymru]] ym 1911-12 ag yn ystod blynyddoedd [[Y Rhyfel Byd Cyntaf]] o 1913 hyd at 1919. Cafodd Dawkins ei wneud yn [[Marchog|Farchog]] am ei waith gyda daeareg yn Anrhydeddau'r Penblwydd ym 1919. Bu farw ym 1929, yn 91 oed. [[Delwedd:Heinrichshöhle_7.jpg|bawd|Adluniad o udfil yr ogof, Heinrichschohle]] == Archaeoleg == Cyflawnodd Dawkins sawl gwahaniaeth ym maes [[archaeoleg]]. Ym 1859 fe symudodd i [[Gwlad yr Haf]] i astudio'r clasuron gyda'r ficer o Wookey. Pan glywodd am ddarganfyddiad esgyrn gan gweithwyr lleol, arweiniodd cloddiadau yn ardal ffau yr udfil yn [[Ogofâu Wookey Hole]]. Cloddiodd hefyd Dwll Aveline, gan ehangu'r agoriad a'i enwi ar ôl ei gynghorwr William Talbot Aveline. Arweiniodd ei waith at ddarganfyddiad o'r tystiolaeth cyntaf o ddefnydd yr Ogofau ym Mryniau Mendip gan ddynion Palaeolithig. Treuliodd tipyn o amser yn ymchwilio yn [[Swydd Derby]], yn enwedig yn Creswell Crags a Windy Knoll ger [[Castleton, Swydd Derby]]. Yn Windy Knoll (NGR SK126830), profodd bodolaeth anifeiliaid ecsotig oedd yn byw yn Lloegr cyn [[Oes yr Iâ]]. Gyda Rooke Pennington a J. Tym, darganfyddodd ergyrn [[Beison]], udfil yr ogof, arth yr ogof a cath mawr, o bosib, perthynas i'r teigr dant sabr. Roedd esgyrn y beison yn fwy diweddar, wedi ei ddyddio tua 37 300bp (OxA – 4579). Mae llawer o'r darganfyddiadau wedi eu lleoli yn Amgueddfeydd yn Buxton, Swydd Derby a Manceinion. Ym 1882, wrth ddilyn ymlaen o'i waith gyda'r ''Geological Survey'', apwyntiwyd Dawkins fel y tirfesurydd swyddogol gan Bwyllgor Twnnel y Sianel. Gwnaeth arolwg daeareg o arfordir Lloegr a Ffrainc ar hyd ardaloedd [[Dover]] a [[Calais]], ond roedd gorfod rhoi'r gorau i'r prosiect oherwydd diffyg arian. Ym 1886, cysylltodd Cwmni Rheilffyrdd y De Orllewin a Dawkins i gofyn iddo os oedd ei waith gyda twnnel y sianel wedi dangos os oedd yna unrhyw lo o dan Caint. Byddai darganfyddiad glo o dan Caint wedi fod yn fudd ariannol mawr i'r cwmni. Gyda Henry Willett a'r daearegwr Ffrengig Pigou, cyflwynodd Dawkins bapur ym 1887 yn profi fod yna lo o dan dyddodion [[Cretasaidd]] Caint. == Dyngarwch == [[Delwedd:The_Manchester_Museum.jpg|bawd|Amgueddfa Manceinion]] Roedd Dawkins yn frwydrwr ar gyfer hawliau gweithwyr, yn enwedig rheini oedd yn y diwydiant mwyngloddio glo. Rhoddodd pwysau ar bobl i geisio cael system addysg gwell i'r mwyngloddwyr, yn debyg i un oedd yn yr Almaen. Rhoddodd swm annatguddiedig o arian i'r achos yma. Ymysg ei roddion oedd un i Amgueddfa Manceinion. Roedd yr amguedffa eisiau ehangu a dechreuasant apel. Cododd yr apel £1015 2s 9d, o hynny, rhoddodd Dawkins £500. Yn hwyrach yn ei fywyd, brwydrodd er mwyn i bobl, oedd gyda tai oedd wedi eu effeithio gan ymsuddiad o'r mwyngloddiau halen ger [[Northwich]], [[Swydd Gaer]], derbyn iawndal. Ar ei farwolaeth ym 1929, cyflwynodd ei weddw, Lady Boyd Dawkins, ei lyfrgell o ryw 400 ddarnau o waith i dref Buxton, Swydd Derby. Mae'r llyfrau hyn, yn ogystal ag eitemau personol eraill megis penddelw efydd, ffotograffiau a'i medalau Lyella a Prestwich, wedi eu ymgartrefu yn Amgueddfa Buxton a'r Galeri Gelf yn Ystafell a Chyfeiriadaeth at Boyd Dawkins. == Cyhoeddiadau == Cyhoeddodd Dawkins nifer o lyfrau a papurau, ond y rhai mwyaf adnabyddus yw: * 1866–1939, 1962: ''British Pleistocene Mammalia''. 6 vols. London: Printed for the Palaeontographical Society (co-author with W. Ayshford Sanford, S. H. Reynolds)<ref>{{Cite web|url=http://copac.ac.uk/search?rn=2&au=savage&ti=+British+Pleistocene+Mammalia+&sort-order=ti%2C%2Ddate|title=British Pleistocene Mammalia|publisher=Copac|last=Dawkins|first=W. B.|display-authors=etal|accessdate=21 September 2009}}</ref> * 1874: ''Cave Hunting''. London: Macmillan * 1875: "The mammalia found at Windy Knoll", ''Quarterly Journal of the Geological Society'' 31:246–55 * 1877: "The exploration of the ossiferous deposits at Windy Knoll, Castleton, Derbyshire", ''Quarterly Journal of the Royal Society of London'' 33:724–29 (with R. Pennington) * 1877: {{Cite web|url=http://copac.ac.uk/search?rn=2&au=savage&ti=+British+Pleistocene+Mammalia+&sort-order=ti%2C%2Ddate|title=British Pleistocene Mammalia|access-date=21 September 2009|publisher=Copac|last=Dawkins|first=W. B.|display-authors=etal}}, ''Quarterly Journal of the Geological Society'' 33:589–612 * 1879: "Further discoveries in the Creswell Crags", ''Quarterly Journal of the Geological Society'' 35:724–35 (with J. M. Mello) * 1880: ''Early Man in Britain and His Place in the Tertiary Period''. London: Macmillan ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} == Ffynonellau == * Tweedale, Geoffrey & Procter, Timothy "Catalogue of the Papers of Professor Sir William Boyd Dawkins in the John Rylands University Library of Manchester", in: ''Bulletin of the John Rylands University Library of Manchester''; 74:2 (1992), 3–36 * Tweedale, Geoffrey & Procter, Timothy (c. 1990) ''New Documentary Evidence on the Career of Sir William Boyd Dawkins FRS (1837–1929)''. Manchester: John Rylands Research Institute Scientific Archives Project * Wood, Kenneth (1987) ''Rich Seams: The history of the Manchester Geological and Mining Society''. Bolton: Manchester Geological and Mining Society * Various papers, University of Manchester, John Rylands Library, Deansgate, Manchester * Various archive papers of the Manchester Geological and Mining Society == Dolenni allanol == * [http://capra.group.shef.ac.uk/1/nmid.html Sheffield University – Windy Knoll Data] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070208183043/http://capra.group.shef.ac.uk/1/nmid.html |date=2007-02-08 }} * [http://www.isle-of-man.com/manxnotebook/people/antiqarn/bdawkins.htm William Boyd Dawkins] * [http://archives.li.man.ac.uk/ead/search/?operation=full&recid=gb133wbd The papers of William Boyd Dawkins] at John Rylands Library * [http://capra.group.shef.ac.uk/1/bibnmid.html Bibliography of caves, fissure and rock shelters in the North Midlands] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070208183224/http://capra.group.shef.ac.uk/1/bibnmid.html |date=2007-02-08 }} {{Rheoli awdurdod}} {{DEFAULTSORT:Dawkins, William Boyd}} [[Categori:Archaeolegwyr Prydeinig]] [[Categori:Cyn-fyfyrwyr Coleg yr Iesu, Rhydychen]] [[Categori:Genedigaethau 1837]] [[Categori:Marchogion Cadlywydd Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig]] [[Categori:Marwolaethau 1929]] [[Categori:Pobl o Faldwyn]] [[Categori:Pobl o Bowys]] mz8tjqxn9qlblf9s6uwjo7ee984dn5t 0 213781 11097604 10914967 2022-07-29T20:49:46Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki Mae wedi bod sawl stori am [[ysbryd]]<nowiki/>ion cyn arlywyddion yn ail-ymweld á'r ty Gwyn, o bosib yr un mwyaf cyffredin a phoblogaidd yw ysbryd [[Abraham Lincoln]]. Yn ól y són mae '''ysbryd Lincoln''', sydd hefyd yn cael ei adnabod fel Ysbryd y Ty Gwyn, wedi fod yn aflonyddu'r ty ers iddo farw ym 1865. == Traddodiad == Credir fod Lincoln wedi disgwyl ei lofruddiad. Yn ól  Ward Hill Lamon, ffrind a chofiannydd i Lincoln, trafododd Lincoln freuddwyd cafodd gyda Lamon ac eraill tair diwrnod cyn ei lofruddiad, gan ddweud: <blockquote> Tua deg diwrnod yn ól fe wnes i fynd i'r gwely yn hwyr iawn. Roeddwn wedi aros lan yn disgwyl adroddiadau pwysig o'r ffrynt. Does bosib fy mod wedi bod yn fy ngwely am yn hir iawn cyn i mi gwympo i gysgu, gan roeddwn yn flinedgig.Dechreuais freuddwydio yn fuan. Mae'n ymddangos fel yr oedd ryw llonyddwch marwol amdanai. Yna clywais feichiadau tynner, fel yr oedd nifer o bobl yn wylo. Roeddwn yn credu fy mod wedi gadael fy ngwely a wedi crwydro lawr star. Yna, roedd y tawelwch wedi ei darfu gan yr un beichiad truenus, ond roedd y galarwyr yn anweledig. Fe es o ystafell i ystafell; doedd yna ddim yn person byw i'w weld, ond roedd yr un synau galar yn fy nghroesawu wrth i mi gerdded heibio. Mi welais y golau ym mhob ystafell; roedd pob peth yn gyfarwydd i mi; ond lle roedd yr holl bobl oedd yn galaru petai eu calonnau yn torri? Roeddwn wedi drysu ac wedi dychryn. Beth allai fod ystyr hyn i gyd? Yn benderfynol o ddarganfod yr achos i sefyllfa mor rhyfedd a mor ofnadwy, fe es i ymlaen tan i mi gyrradd yr Ystafell Ddwyrain, fe es i mewn. Yna, ges i fy nghyfarch gan arswyd ffiaidd. O'm blaen i roedd yna catafalque, ag arno fe orffwyswyd corff wedi ei lapio mewn urddwisg angladd. O'i gwmpas roedd yna milwyr yn eu safleoedd ag oedd yn ymddwyn fel gwarcharodwyr; ac roedd yna torf o bobl, yn edrych ymlaen yn syllgar galarus at y corff, a'i wyneb wedi'i orchuddio, roedd eraill yn wylo'n truenus. 'Pwy sy'n farw yn y Ty Gwyn?' gorchmynais i un o'r milwyr, 'yr Arlywydd,' roedd ei ateb; 'cafodd ei ladd gan lofrudd.' Yna ddaeth ffrwydiad mawr o alaru wrth y torf, fe ddihunodd fi o'r freuddwyd. Ni chysgais mwy y noson honno; ac er mai dim on breuddwyd oedd e, rwyf wedi fy nghynhyrfu ganddo ers hynny. 'Then came a loud burst of grief from the crowd, which woke me from my dream. I slept no more that night; and although it was only a dream, I have been strangely annoyed by it ever since.<ref>p.&nbsp;116–117 of Recollections of Abraham Lincoln 1847–1865 by Ward Hill Lamon (Lincoln, University of Nebraska Press, 1999).</ref> </blockquote> Ar diwrnod y llofruddiad, fe ddywedodd Lincoln wrth ei warchodwr, William H. Crook ei fod wedi bod yn cael breuddwydion o'i hun yn cael ei lofruddio am tair noson ar y tro. Ceisiodd Crook berswadio'r Arlwyddyn i beidio mynychu perfformiad o'r ddrama 'Our American Cousin' yn Theatr Ford y noson honno, neu i oleia ei adael ef i fynd fel warchodwr ychwanegol iddo, ond dywedodd Lincoln ei fod wedi addo ei wraig y byddent yn mynd. Wrth i Lincoln adael i fynd i'r theatr, troeodd i Crook a dywedodd 'hwylfawr, Crook.' Yn ól Crook, dyma'r tro cynta dywedodd Lincoln hynny. Yng nghynt, byddai Lincoln wedi dweud 'nos da, Crook.' Nes ymlaen, wnaeth Crook dwyn i'w góf 'Hwnna oedd y tro cynta iddo peidio dweud nos da a hwnna oedd yr unig tro iddo ddweud hwylfawr i mi. Meddyliais am y peth ar yr eiliad yna ac, rhai oriau yn ddiweddarach, pan teithiodd y newyddion dros Washington ei fod e wedi cael ei saethu, roedd ei eiriau olaf wedi eu llosgi ynof cymaint, ni ellir byth cael eu anghofio." [[Delwedd:Mumler_(Lincoln).jpg|bawd|300px|Mary Todd Lincoln gyda'r "ysbryd" o'i gwr, wedi ei gymryd gan ffotograffydd ysbrydol William H. Mumler. Mae ffotograffiau Mumler yn cael ei ystyried yn dwyll erbyn hyn.]] Ymddangosiad honedig mwyaf enwog y Ty Gwyn yw hynny o Abraham Lincoln. Yn ól pob golwg, yn un o ffotograffiau mwyaf enwog Mumler mae'n dangos Mary Todd Lincoln gyda'r "ysbryd" o'i gwr. Abraham Lincoln. Yn ei lyfr 'Ghosts Caught on Film', mae'r ymchwilydd goruwchnaturiol Merlvyn Willin, yn honni fod y llun wedi ei gymryd tua 1869 (ar ól farwolaeth Lincoln), ac nad oedd Mumler yn gwybod mai Lincoln oedd ei eisteddwr, yn hytrach roedd yn credu mai 'Mrs Tundall' oedd hi. Mae Willin yn mynd ymlaen i ddweud fod Mumler heb ddarganfod pwy oedd ei eisteddwr tan wr ól i'r llun gael ei brosesu. The College of Psychic Studies, wrth gyfeirio at notiadau yn biau i William Stainton Moses (sy'n ymddangos mewn ffotograffiau gan ffotograffwyr ysbrydol eraill), yn honni fod y llun wedi ei gymryd yn yr 1870'au cynnar, cymerodd Lincoln yr enw 'Mrs.Landall' ac chafodd ei annog gan wraig Mulmer (a oedd yn cyfrwngwraig) i cydnabod ei gwr yn y llun<ref name="psychic">{{Cite web|url=https://www.collegeofpsychicstudies.co.uk/about/page/id/7/our-archives|title=William Stainton Moses collection|publisher=College of Psychic Studies|accessdate=April 29, 2014|archive-date=2017-07-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20170718092805/https://www.collegeofpsychicstudies.co.uk/about/page/id/7/our-archives|url-status=dead}}</ref>. Er fod y llun wedi cael ei wrthod fel datguddiad ddwbwl dameiniol<ref>{{Cite web|url=http://paranormal.about.com/library/weekly/aa022100a.htm|title=Presidents and the Paranormal|publisher=[[About.com]]|last=Wagner|first=Stephen|accessdate=2008-05-04}}</ref> mae wedi cael ei rannu'n eang. Ni wnaeth Eleanor Roosevelt erioed cyfaddef i weld ysbryd Lincoln, ond roedd wedi dweud ei fod wedi teimlo ei bresonoldeb ar sawl achlysur drwy gydol y Ty Gwyn. Dywedodd Mrs. Roosevelt fod ci'r teulu, Fala, yn cyfarth o dro i dro am ddim rheswm, ond teimlai mai at ysbryd Lincoln yr oedd yn cyfarth ato. Dywedodd ysgrifennydd gwasg yr Arlywydd Dwight Eisenhower, James Hagerty,<ref name="Alexander">Alexander, John.</ref> a Liz Carpenter, ysgrifennydd gwasg i'r Fenyw Cyntaf Lady Bird Johnson press,<ref name="Norman">Norman, Michael and Scott, Beth.</ref> eu bod wedi teimlo presenoldeb Lincoln ar sawl achlysur. Yn ol y son, mae camau y cyn-Arlywydd yn cael eu clywed tu allan i'r Ystafell Wely Lincoln. Wnaeth Lillian Rogers Parks cyfaddef yn ei bywgraffiad ym 1961, My Thirty Years Backstairs at the White House, ei fod hi wedi clywed camau Lincoln.<ref name="Parks">Parks, Lillian Rogers.</ref> Dywedodd Margaret Truman, merch yr Arlywydd [[Harry S. Truman]], ei bod hi wedi clywed rhywun yn cnocio wrth ddrws yr Ystafell Wely Lincoln pan arhosodd hi yna, ac roedd yn credu mai Lincoln oedd e. Fe ddeffrodd yr Arlywydd Truman oherwydd cnocio wrth y drws pan arhosodd ef yn yr Ystafell Wely Lincoln am noswaith.<ref name="Thomsen">Thomsen, Brian M. ''Oval Office Occult: True Stories of White House Weirdness.''</ref> Mae nifer o dyst di-enw wedi honni eu bod wedi gweld cysgod Abraham Lincoln yn gorwedd i lawr yn yr Ystafell Wely Lincoln (roedd yr ystafell yn cael ei ddefnyddio fel ystafell cyfarfod yn ystod ei weinyddiaeth), tra bod eraill wedi honni eu bod wedi gweld Lincoln yn eistedd ar ochr y gwely yn rhoi ei esgidiau ymlaen. Y tyst enwocaf i'r olaf o'r ffau oedd Mary Eben, ysgrifenyddes Eleanor Roosevelt, a welodd Lincoln yn dynnu ei esgidiau ymlaen (ar ol hyn, fe rhedodd hi o'r ystafell yn sgrechian).<ref name="Pederson">Pederson, William D. and Williams, Frank J. ''Franklin D. Roosevelt and Abraham Lincoln: Competing Perspectives on Two Great Presidencies.''</ref><ref name="Blackman">[//en.wikipedia.org/wiki/W._Haden_Blackman W. Haden Blackman].</ref> Mae eraill wedi gweld ymddangosiad o'r cyn-Arlywydd. Y person cyntaf i weld enaid Lincoln oedd y Fenyw Cyntaf Grace Coolidge, dywedodd ei bod wedi gweld Lincoln yn sefyll weth ffenestr yn yr Ystafell Hirgrwn Melyn, yn syllu allan at y Potomac. Mae [[Theodore Roosevelt]]<ref>Peterson, Merrill D. ''Lincoln in American Memory.''</ref> a Maureen Reagan a'i gwr<ref>Reagan, Maureen.</ref> i gyd wedi honni eu bod wedi gweld drychiolaeth o Lincoln yn y Ty Gwyn. Mae nifer o aelodau staff o weinyddiaeth Franklin D. Roosevelt wedi honni eu bod wedi gweld enaid Lincoln, ac ar un achlysur, fe redodd gwas personol Rooseverlt o'r Ty Gwyn yn sgrechian ac yn honni ei fod wedi gweld ysbryd Lincoln. O bosib, yr achlysur enwocaf oedd yr un ym 1942 pan clywodd [[Wilhelmina, brenhines yr Iseldiroedd|Wilhelmina of the Netherlands]] camau tu allan i'w ystafell wely yn y Ty Gwyn ac atebodd cnoc ar y drws, dim on i weld Lincoln mewn cot hir a 'top hat' yn sefyll o'i blaen (fe llywogodd hi'n frydlon).<ref name="Belanger">Belanger, Jeff.</ref> Roed y Brif Weinidog [[Winston Churchill]] yn hoff o ymneilltuo'n hwyr, cymryd bath hir, twym tra'n yfed Scotch, ac ysmygu sigar ac ymlacio. Ar yr achlysur yma, fe ddringodd allan o'r bath, yn noeth ond am ei sigar, cerddodd mewn i'r ystafell wely cyfagos. Cafodd ei ddychryn pan welodd Lincoln yn sefyll wrth y lle tan yn yr ystafell, yn pwyso yn erbyn y fantell. Yn graff iawn bob amser,  cymerodd Churchill ei sigar o'i geg, tapiodd y lludu wrth ddiwedd ei sigar y dywedodd "Noswaith dda, Mr. Arlywydd. Mae'n ymddangod eich bod wedi fy nal ar anfantais." Gwenodd Lincoln, fel petai yn chwerthin, yna fe ddiflannodd. Gwenodd Churchill mewn chwithigrwydd.<ref>Garber, Marjorie B. ''Profiling Shakespeare.''</ref> Yn ol y son, cafodd ysbryd Lincoln ei weld tu allan i'r Ty Gwyn hefyd. Mae yna son yr oedd Lincoln aflonyddu ty yn Loudonville, Efrog Newydd, roedd y ty yn berchen i fenyw oedd yn Theatre Ford pan saethwyd Lincoln gan John Wilkes Booth.Mae ei fedd yn [[Springfield, Illinois]], portread o Mary Todd Lincoln a tren drychiolaeth ar nosweithu ym mis Ebrill ar hyd yr un llwybr dilynodd ei dren angladd o Washington, D.C. i Springfield yn rhai o'r llefydd eraill mae ysbryd Lincoln yn aflonyddu.<ref>Ogden pp.181,182,227</ref> Y tro diwethaf welodd rhywun ysbryd Lincoln oedd yn y 1980au cynnar, pan roedd Tony Savoy, blaenwr gweithredoedd y Ty Gwyn, wedi mynd i mewn i'r Ty Gwyn ac wedi gweld Lincoln yn eistedd mewn cadair ar ben ryw grisiau. [[Delwedd:WILLIE.JPG|bawd|300px|Willie Lincoln, a farwodd yn y Ty Gwyn yn ystod arlywyddiaeth ei dad]] Nid ysbryd Abraham Lincoln yw'r unig un mae pobl yn honni eu bod wedi gweld yn y Ty Gwyn. Bu farw Willie Lincoln, mab Abraham Lincoln, yn 11eg mlwydd oed o teiffoid ar yr 20fed o Chwefror 1862.<ref>[//en.wikipedia.org/wiki/David_Herbert_Donald Donald, David Herbert].</ref> Gwelwyd ysbryd Willie Lincoln am y tro cyntaf yn y Ty Gwyn yn y 1920au gan aelodau staff gweinyddiaeth Grant, ond mae wedi ei ymddangos mor ddiweddar a'r 1960au (mae merch oed coleg yr Arlywydd Lyndon B. Johnson, Lynda Bird Johnson Robb, yn honni ei bod wedi gweld yr ysbryd ac ei fod wedi sgwrsio gyda fe). == Cyfeiriadau == {{reflist|2}} == Dolenni allanol == * [http://paranormal.about.com/library/weekly/aa022100a.htm Presidents and the Paranormal] gan Stephen Wagner ar About.com * ''[https://books.google.com/books?id=w_olLgEACAAJ&dq The Paranormal Presidency of Abraham Lincoln]'' gan Christopher Kiernan Coleman (Schiffer Publishing, 2012) [[Categori:Llên gwerin yr Unol Daleithiau]] djwwuyplc1ebooezh71iwnnhtp7ptr4 0 216673 11097652 10859623 2022-07-30T08:21:56Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki {{Infobox anatomy|Name=Lens|name=Lens|Image=Focus in an eye.svg|image=Focus in an eye.svg|Caption=Mae siâp y lens yn ffocysu golau o bwyntiau unigol o olau yn y pellter ac yn agos drwy newid crymedd.|caption=Light from a single point of a distant object and light from a single point of a near object being brought to a focus by changing the curvature of the lens.|Image2=Schematic diagram of the human eye en-edit.png|image2=Schematic diagram of the human eye en-edit.png|Caption2=Diagram cynllunio o'r [[Human eye|lygad dynol]].|caption2=Schematic diagram of the [[human eye]].|Latin=lens crystallin|MeshName=Crystalline+lens|Meshname=Crystalline+lens|MeSHname=Crystalline+lens|Dorlands=l_06|DorlandsID=12483326|GraySubject=226|GrayPage=1019}}Y '''lens''' yw'r strwythr tryloyw, deuamgrwm (biconvex) yn y [[llygad]] sydd, ynghyd â'r cornbilen ([[Cornbilen|cornea]]), yn helpu [[Plygiant|plygu golau]] sy'n cael ei ffocysu ar y retina. Drwy newid siâp, mae'r lens yn newid hyd ffocal y llygad fel y gall ffocysu ar wrthrychau sydd ar bellderau amrywiol. Mae hyn yn caniatau delwedd real o'r wrthrych dan sylw i gael ei daflu ar y retina. Gelwir y newid yn siâp y lens yn 'accommodation'. Dyma broses sy'n debyg i'r un mewn camera wrth dynnu llun, ble mae'r  lensiaid yn cael eu symud wrth ffocysu. Mae lens y llygad yn fwy wastad yn y blaen nac ar yr ochr tu ôl. [[Categori:Llygad]] [[Categori:Prosiect Wici-Iechyd]] 9gedr6rny4c3zoou02i6dx658c1w7y4 2 225611 11097563 11097418 2022-07-29T19:40:20Z Stefanik 413 /* Ymateb gwleidyddol */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn isetholiad Caerfyrddin yn 1966, a Winnie Ewing o Blaid Genedlaethol yr Alban yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.[5] ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winifred Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn etholiad Chwefror 1974, cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn Democratiaeth a Datganoli: Cynigion ar gyfer yr Alban a Chymru yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan refferenda, ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Gwrthodwyd cynulliad cymru gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.[8] Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] patvjuhjrm4tyrgtxz8qh7z9c5idx6n 11097564 11097563 2022-07-29T19:43:08Z Stefanik 413 /* Canlyniadau */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn isetholiad Caerfyrddin yn 1966, a Winnie Ewing o Blaid Genedlaethol yr Alban yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.[5] ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winifred Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Gwrthodwyd cynulliad Cymru gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] p8ixxd08s00oasxd0iowmict0nlyu9f 11097565 11097564 2022-07-29T19:46:00Z Stefanik 413 /* Canlyniadau */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn isetholiad Caerfyrddin yn 1966, a Winnie Ewing o Blaid Genedlaethol yr Alban yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.[5] ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winifred Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] k3nnclmankbcj1oojdf8zfoxf8tq4uq 11097566 11097565 2022-07-29T19:46:52Z Stefanik 413 /* Yr Alban */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn isetholiad Caerfyrddin yn 1966, a Winnie Ewing o Blaid Genedlaethol yr Alban yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [{Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.[5] ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winifred Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] l0chf5dt3sg8enqhmu46m5u25eb0yze 11097567 11097566 2022-07-29T19:47:15Z Stefanik 413 /* Yr Alban */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn isetholiad Caerfyrddin yn 1966, a Winnie Ewing o Blaid Genedlaethol yr Alban yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.[5] ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winifred Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] f5qo9cj66dut9u50y6z2qp2ek2ppsnh 11097568 11097567 2022-07-29T19:49:14Z Stefanik 413 /* Cymru */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn isetholiad Caerfyrddin yn 1966, a Winnie Ewing o Blaid Genedlaethol yr Alban yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.[5] ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winifred Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] dyd2pgugm0px89lqvwmf5orr3xvfnet 11097569 11097568 2022-07-29T19:49:48Z Stefanik 413 /* Cymru */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn isetholiad Caerfyrddin yn 1966, a Winnie Ewing o Blaid Genedlaethol yr Alban yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winifred Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] sbbyx3d3ma1wrti0lxyo9ckvxtpidm4 11097570 11097569 2022-07-29T19:51:02Z Stefanik 413 /* Cefndir */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winifred Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] bkpjvde2jg634uzcoclnhzrv4cbef2s 11097571 11097570 2022-07-29T19:52:00Z Stefanik 413 /* Ymateb gwleidyddol */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] c645niap1bnwezkwss8f3keqnmiobob 11097572 11097571 2022-07-29T19:52:14Z Stefanik 413 /* Dolenni allannol */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] c83ud58zs29kx9ctf2iqxvan4ti10hs 11097573 11097572 2022-07-29T19:53:49Z Stefanik 413 /* Dolenni allannol */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] p6y3jvfnp02ltwsk4qefhohqo0xl6y3 11097574 11097573 2022-07-29T19:55:59Z Stefanik 413 /* Dolenni allannol */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: : Addysg : Yr Amgylchedd : Iechyd : Materion cartref : Materion cyfreithiol : Gwasanaethau cymdeithasol : Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] nt4lzavspa5uy0anm9m8xpap212e6yf 11097576 11097574 2022-07-29T19:59:52Z Stefanik 413 /* Yr Alban */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: : Cleveland, Cumbria, Durham, Northumberland, Tyne a Wear : Glannau Humber, Gogledd Swydd Efrog, De Swydd Efrog, Gorllewin Swydd Efrog : Swydd Gaer, Manceinion Fwyaf, Glannau Mersi, Swydd Gaerhirfryn : Swydd Derby, Swydd Gaerlŷr, Swydd Lincoln, Swydd Northampton, Swydd Nottingham : Henffordd a Chaerwrangon, sir Amwythig, Swydd Stafford, Swydd Warwick, Gorllewin Canolbarth Lloegr : Swydd Gaergrawnt, Norfolk, Suffolk : Avon, Cernyw, Dyfnaint, Dorset, Swydd Gaerloyw, Gwlad yr Haf, Wiltshire : Swydd Bedford, Berkshire, Swydd Buckingham, Dwyrain Sussex, Essex, Llundain Fwyaf, Hampshire, Swydd Hertford, Ynys Wyth, Caint, Swydd Rydychen, Surrey, Gorllewin Sussex ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] 40y6eekl8jb0f8pvndng8xkm8v1dskg 11097577 11097576 2022-07-29T20:09:09Z Stefanik 413 /* Lloegr */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # Cleveland, [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # Sir Avon, [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{DEFAULTSORT:Basterretxea, Nestor}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli]] [[Categori:Gwlad y Basg]] 04094uhp70esnsb30lqppo2bwwhh9pm 11097578 11097577 2022-07-29T20:09:50Z Stefanik 413 /* Cyfeiriadau */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # Cleveland, [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # Sir Avon, [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{Gwleidyddiaeth}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Gwlad y Basg]] 5mdc56jv8vlasck7a1bkaorov5g2xre 11097579 11097578 2022-07-29T20:10:12Z Stefanik 413 /* Dolenni allannol */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # Cleveland, [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # Sir Avon, [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} {{Gwleidyddiaeth}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Gwlad y Basg]] ll3vln294mtw3j2p8z76rlh1jzyrlg8 11097581 11097579 2022-07-29T20:10:57Z Stefanik 413 /* Cyfeiriadau */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # Cleveland, [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # Sir Avon, [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Gwlad y Basg]] [[Categori:Cenedlaetholdeb Gymreig]] [[Categori:Cenedlaetholdeb yr Alban]] i2c1ns03w2afznnehrxspnvgmg98upf 11097582 11097581 2022-07-29T20:11:16Z Stefanik 413 /* Cyfeiriadau */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # Cleveland, [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # Sir Avon, [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] djhtfkz2svzfwuw9l83syzc111cn2fq 11097584 11097582 2022-07-29T20:13:28Z Stefanik 413 /* Lloegr */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # Cleveland, [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # Sir Avon, [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] 86zupxvlpzk96s717epyt070ww7em6v 11097585 11097584 2022-07-29T20:13:49Z Stefanik 413 /* Cymru */ wikitext text/x-wiki Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth Lafur [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]g a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o ddatganoli, ffederaliaeth a chydffederaliaeth, yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth Geidwadol [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o annibyniaeth neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu annibyniaeth lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol Gwynfor Evans o Blaid Cymru yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: : Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; : Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; : Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * [[Geoffrey Crowther, Baron Crowther|Lord Crowther]] (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * [[Charles Shaw, Baron Kilbrandon|Lord Kilbrandon]] (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * [[David Basnett]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Lord Crowther-Hunt]] * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot, Baron Foot|Lord Foot]] * Sir [[Mark Henig]] * [[Douglas Houghton, Baron Houghton of Sowerby|Douglas Houghton]] (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Rt Rev Dr [[James Longmuir]] * Professor [[Francis Headon Newark]] * Professor [[Alan T. Peacock]] (apwyntiwyd 1970) * Sir [[David Renton, Baron Renton|David Renton]] * Professor [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Sir [[James Steel (industrialist)|James Steel]] * Professor [[Harry Street (professor)|Harry Street]] * Sir [[Ben Bowen Thomas]] * [[Nancy Trenaman]]<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # Cleveland, [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # Sir Avon, [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] bp8nzz1lwsjos7g9g3cfa1wyu3pgugp 11097588 11097585 2022-07-29T20:22:04Z Stefanik 413 wikitext text/x-wiki [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth [[Plaid Lafur (DU)|Lafur]] [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o [[Datganoli yn y Deyrnas Unedig|ddatganoli]], [[ffederaliaeth]] a [[Cydffederaliaeth|chydffederaliaeth]], yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Plaid Geidwadol]] [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o [[annibyniaeth]] neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu [[annibyniaeth]] lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol [[Gwynfor Evans]] o [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: # Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; # Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; # Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * Geoffrey Crowther, Baron Crowther (Arglwydd Crowther) (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * Charles Shaw, Baron Kilbrandon (Arglwydd Kilbrandon) (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * David Basnett (ymddiswyddo cyn 1973) * Arglwydd Crowther-Hunt * [[Alun Talfan Davies]] CF * [[John Foot (Arglwydd Foot * Sir [[Mark Henig]] * Douglas Houghton (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Y Gwir Parchg Dr James Longmuir * Yr Athro Francis Headon Newark * Yr Athro Alan T. Peacock (apwyntiwyd 1970) * Syr David Renton * Yr Athro [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Syr James Steel (diwydianwr) * Yr Athro Harry Street * Syr [[Ben Bowen Thomas]] * Nancy Trenaman<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # Cleveland, [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # Sir Avon, [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] eq9btx79fll944hag6lgn0gbg6xdv20 11097589 11097588 2022-07-29T20:22:19Z Stefanik 413 /* Aelodaeth */ wikitext text/x-wiki [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth [[Plaid Lafur (DU)|Lafur]] [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o [[Datganoli yn y Deyrnas Unedig|ddatganoli]], [[ffederaliaeth]] a [[Cydffederaliaeth|chydffederaliaeth]], yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Plaid Geidwadol]] [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o [[annibyniaeth]] neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu [[annibyniaeth]] lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol [[Gwynfor Evans]] o [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: # Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; # Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; # Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * Geoffrey Crowther, Baron Crowther (Arglwydd Crowther) (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * Charles Shaw, Baron Kilbrandon (Arglwydd Kilbrandon) (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * David Basnett (ymddiswyddo cyn 1973) * Arglwydd Crowther-Hunt * [[Alun Talfan Davies]] CF * John Foot (Arglwydd Foot * Sir [[Mark Henig]] * Douglas Houghton (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Y Gwir Parchg Dr James Longmuir * Yr Athro Francis Headon Newark * Yr Athro Alan T. Peacock (apwyntiwyd 1970) * Syr David Renton * Yr Athro [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Syr James Steel (diwydianwr) * Yr Athro Harry Street * Syr [[Ben Bowen Thomas]] * Nancy Trenaman<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # Cleveland, [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # Sir Avon, [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] rj04yalkvf1s3qe2gulsf4nb88qs5uk 11097590 11097589 2022-07-29T20:23:54Z Stefanik 413 /* Yr Alban */ wikitext text/x-wiki [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth [[Plaid Lafur (DU)|Lafur]] [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o [[Datganoli yn y Deyrnas Unedig|ddatganoli]], [[ffederaliaeth]] a [[Cydffederaliaeth|chydffederaliaeth]], yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Plaid Geidwadol]] [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o [[annibyniaeth]] neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu [[annibyniaeth]] lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol [[Gwynfor Evans]] o [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: # Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; # Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; # Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * Geoffrey Crowther, Baron Crowther (Arglwydd Crowther) (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * Charles Shaw, Baron Kilbrandon (Arglwydd Kilbrandon) (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * David Basnett (ymddiswyddo cyn 1973) * Arglwydd Crowther-Hunt * [[Alun Talfan Davies]] CF * John Foot (Arglwydd Foot * Sir [[Mark Henig]] * Douglas Houghton (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Y Gwir Parchg Dr James Longmuir * Yr Athro Francis Headon Newark * Yr Athro Alan T. Peacock (apwyntiwyd 1970) * Syr David Renton * Yr Athro [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Syr James Steel (diwydianwr) * Yr Athro Harry Street * Syr [[Ben Bowen Thomas]] * Nancy Trenaman<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] [[File:The Coal Exchange, Cardiff - geograph.org.uk - 1866095.jpg|thumb|250px|Cyfnewidfa Lo, Caerdydd, lleoliad ddisgwyliedig Cynulliad 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # Cleveland, [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # Sir Avon, [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] 9u4bkfvz3o3ddrjtugsdc8kauby49ff 11097591 11097590 2022-07-29T20:25:47Z Stefanik 413 /* Cefndir */ wikitext text/x-wiki [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth [[Plaid Lafur (DU)|Lafur]] [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o [[Datganoli yn y Deyrnas Unedig|ddatganoli]], [[ffederaliaeth]] a [[Cydffederaliaeth|chydffederaliaeth]], yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Plaid Geidwadol]] [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o [[annibyniaeth]] neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== [[File:1959 Election in Merioneth (cropped).jpg|thumb|250px|[[Gwynfor Evans]] (yn Etholiad 1959), bu i'w fuddugoliaeth yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] fod yn sbardun ar gyfer Comiwisn Kilbrandon]] Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu [[annibyniaeth]] lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol [[Gwynfor Evans]] o [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: # Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; # Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; # Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * Geoffrey Crowther, Baron Crowther (Arglwydd Crowther) (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * Charles Shaw, Baron Kilbrandon (Arglwydd Kilbrandon) (o Chwefror 1972 ymlaen). Members: {{columns-list|colwidth=25em| * David Basnett (ymddiswyddo cyn 1973) * Arglwydd Crowther-Hunt * [[Alun Talfan Davies]] CF * John Foot (Arglwydd Foot * Sir [[Mark Henig]] * Douglas Houghton (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Y Gwir Parchg Dr James Longmuir * Yr Athro Francis Headon Newark * Yr Athro Alan T. Peacock (apwyntiwyd 1970) * Syr David Renton * Yr Athro [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Syr James Steel (diwydianwr) * Yr Athro Harry Street * Syr [[Ben Bowen Thomas]] * Nancy Trenaman<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] [[File:The Coal Exchange, Cardiff - geograph.org.uk - 1866095.jpg|thumb|250px|Cyfnewidfa Lo, Caerdydd, lleoliad ddisgwyliedig Cynulliad 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # Cleveland, [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # Sir Avon, [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] 451w8m6otu2lkpivsmhyy6wxax6y6oe 11097592 11097591 2022-07-29T20:29:37Z Stefanik 413 wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= }} [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth [[Plaid Lafur (DU)|Lafur]] [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o [[Datganoli yn y Deyrnas Unedig|ddatganoli]], [[ffederaliaeth]] a [[Cydffederaliaeth|chydffederaliaeth]], yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Plaid Geidwadol]] [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o [[annibyniaeth]] neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== [[File:1959 Election in Merioneth (cropped).jpg|thumb|250px|[[Gwynfor Evans]] (yn Etholiad 1959), bu i'w fuddugoliaeth yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] fod yn sbardun ar gyfer Comiwisn Kilbrandon]] Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu [[annibyniaeth]] lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol [[Gwynfor Evans]] o [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: # Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; # Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; # Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * Geoffrey Crowther, Baron Crowther (Arglwydd Crowther) (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * Charles Shaw, Baron Kilbrandon (Arglwydd Kilbrandon) (o Chwefror 1972 ymlaen) Members: {{columns-list|colwidth=25em| * David Basnett (ymddiswyddo cyn 1973) * Arglwydd Crowther-Hunt * [[Alun Talfan Davies]] CF * John Foot (Arglwydd Foot * Sir [[Mark Henig]] * Douglas Houghton (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Y Gwir Parchg Dr James Longmuir * Yr Athro Francis Headon Newark * Yr Athro Alan T. Peacock (apwyntiwyd 1970) * Syr David Renton * Yr Athro [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Syr James Steel (diwydianwr) * Yr Athro Harry Street * Syr [[Ben Bowen Thomas]] * Nancy Trenaman<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] [[File:The Coal Exchange, Cardiff - geograph.org.uk - 1866095.jpg|thumb|250px|Cyfnewidfa Lo, Caerdydd, lleoliad ddisgwyliedig Cynulliad 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # [[Cleveland (sir)|Swydd Cleveland]], [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # [[Avon (sir)|Avon]], [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] dkx0beful97655hzhjd1e3zmdtfajcj 0 225647 11097688 8270132 2022-07-30T08:51:28Z Deb 7 wikitext text/x-wiki {{Gwybodlen person/Wicidata | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= dinasyddiaeth | nationality = {{banergwlad|Cymru}} | dateformat = dmy}} Para-seiclwr Cymreig yw '''James Ball''' (ganwyd [[24 Mehefin]] [[1991]]). Ganwyd ym [[Pont-hir|Mhont-hir]]. Enillodd Ball y fedal arian yn y men's B&VI 1,000m time trial yng [[Gemau'r Gymanwlad 2018|Nghemau'r Gymanwlad 2018]], a hefyd yng [[Gemau'r Gymanwlad 2022|Nghemau'r Gymanwlad 2022]], gyda'i beilot [[Matthew Rotherham]].<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/62354081|title=Arian ac efydd i Gymru ar ddiwrnod cyntaf Gemau'r Gymanwlad|date=29 Gorffennaf 2022|website=BBC Cymru Fyw|access-date=30 Gorffennaf 2022}}</ref> ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{DEFAULTSORT:Ball, James}} [[Categori:Genedigaethau 1991]] [[Categori:Seiclwyr Cymreig]] qjgiukd7bw072k97mkkx1ba7fzkpqg5 0 225711 11097658 11097423 2022-07-30T08:27:59Z Deb 7 wikitext text/x-wiki {{Commonwealth Games infobox | Name = 22in Gemau'r Gymanwlad | Logo = Birmingham 2022 Commonwealth Games logo.png | Size = | Host city = [[Birmingham]], [[Lloegr]] | Optional caption = | Nations participating = | Athletes participating = | Events = | Opening ceremony = 27 Gorffennaf | Closing ceremony = 7 Awst | Officially opened by = | Queen's Baton = | Stadium = | previous = [[Gemau'r Gymanwlad 2018|XXI]] | next = [[Gemau'r Gymanwlad 2026|XXIII]] }}'''Gemau'r Gymanwlad 2022''' yw'r ail dro ar hugain i [[Gemau'r Gymanwlad]] gael eu cynnal. Bydd y gemau yn cael eu cynnal yn [[Birmingham]], [[Lloegr]]<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/commonwealth-games/42437441|title=Commonwealth Games: Birmingham announced as host of 2022 event|date=2017-12-21|publisher=BBC Sport}}</ref>. Dyma fydd y trydydd tro i'r Gemau cael eu cynnal yn Lloegr. Roedd y gemau i fod i'w cynnal yn [[Durban]], [[De Affrica]] ond ym mis Chwefror 2017 cyhoeddwyd na fyddai'r ddinas yn gallu cynnal y Gemau wedi'r cwbwl oherwydd problemau ariannol<ref>{{Cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-africa-39116534|title=Commonwealth Games 2022: Durban 'may drop out as host'|date=2017-02-28|publisher=BBC News}}</ref> ac ym mis Mawrth 2017 agorwyd y broses o geisio dod o hyd i leoliad newydd ar gyfer Gemau'r Gymanwlad 2022<ref>{{Cite web|url=http://www.smh.com.au/sport/commonwealth-games/durban-stripped-of-2022-commonwealth-games-20170313-guxc9d.html|title=Durban stripped of 2022 Commonwealth Games|date=2017-03-14|publisher=The Sydney Morning Herald}}</ref> Mae disgwyl i'r Gemau cael eu cynnal rhwng 27 Gorffennaf a 7 Awst 2022 gyda'r Seremoni Agoriadol yn digwydd 10 mlynedd i'r diwrnod wedi Seremoni Agoriadol y [[Gemau Olympaidd yr Haf 2012|Gemau Olympaidd]] yn [[Llundain]]. ==Chwaraeon== Ym mis Ionawr 2018 cyhoeddwyd na fyddai [[Saethu yng Ngemau'r Gymanwlad|saethu]] yn rhan o'r Gemau yn 2022 - y tro cyntaf ers [[Gemau'r Gymanwlad 1970]] i'r gamp peidio a chael ei chynnwys<ref>{{Cite news|url=http://aroundtherings.com/site/A__62549/Title__Optional-Sports-at-2022-Commonwealth-Games/292/Articles|title=Optional Sports at 2022 Commonwealth Games|date=2018-01-18|work=Around the Rings|access-date=2018-01-20}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/sport/shooting/42753120|title=Birmingham 2022: Shooting dropped from Commonwealth Games|date=19 Ionawr 2018|publisher=BBC|language=en}}</ref>. ==Tîm Cymru== Aelodau'r tîm Cymru'n gynnwys [[Megan Barker]] (Seiclo), [[Melissa Courtney-Bryant]] (Athletau), [[Laura Daniels]] (Bowlio Lawnt), [[Tesni Evans]] (Sboncen), [[Daniel Jervis]] (Nofio), ac eraill.<ref>{{cite web|url=https://teamwales.cymru/cy/athletes/|title=Ein Hathletwyr|website=Tîm Cymru|access-date=20 Gorffennaf 2022}}</ref> Capten y tîm yw [[Anwen Butten]].<ref>{{cite web|url=https://www.itv.com/news/wales/2022-07-08/who-is-the-athlete-named-team-wales-captain-for-birmingham-2022|title=The athlete named Team Wales captain for Birmingham Commonwealth Games 2022|language=en|date=8 Gorffennaf 2022|website=ITV|access-date=27 Gorffennaf 2022}}</ref> [[Geraint Thomas]] a [[Tesni Evans]] oedd yn cario baner Cymru yn y seremoni agoriadol.<ref>{{cite web|url=https://www.itv.com/news/wales/2022-07-28/geraint-thomas-and-tesni-evans-to-lead-out-team-wales-at-commonwealth-games|title=Commonwealth Games: Geraint Thomas and Tesni Evans to be flag bearers for Team Wales|date=28 Gorffennaf 2022|language=en|website=ITV|access-date=29 Gorffennaf 2022}}</ref> ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} ==Dolenni allanol== * {{eicon en}} [http://www.commonwealthgames.com/ Gwefan swyddogol Gemau'r Gymanwlad] * {{eicon en}} [http://www.teamwales.com/ Cyngor Gemau Gymanwlad Cymru] {{dechrau-bocs}} {{bocs olyniaeth| cyn=[[Gemau'r Gymanwlad 2018|Arfordir Aur]]| teitl= ''[[Gemau'r Gymanwlad]]'' | blynyddoedd='''Birmingham''' | ar ôl= ''[[Gemau'r Gymanwlad 2026|I'w gadarnhau]]'' }} {{diwedd-bocs}} {{Gemau'r Gymanwlad}} {{Chwaraeon yng Ngemau'r Gymanwlad}} [[Categori:Gemau'r Gymanwlad|2022]] [[Categori:2022]] ng1h6hiuzgxnj890l3m07weyr781l99 11097665 11097658 2022-07-30T08:40:03Z Deb 7 /* Tîm Cymru */ wikitext text/x-wiki {{Commonwealth Games infobox | Name = 22in Gemau'r Gymanwlad | Logo = Birmingham 2022 Commonwealth Games logo.png | Size = | Host city = [[Birmingham]], [[Lloegr]] | Optional caption = | Nations participating = | Athletes participating = | Events = | Opening ceremony = 27 Gorffennaf | Closing ceremony = 7 Awst | Officially opened by = | Queen's Baton = | Stadium = | previous = [[Gemau'r Gymanwlad 2018|XXI]] | next = [[Gemau'r Gymanwlad 2026|XXIII]] }}'''Gemau'r Gymanwlad 2022''' yw'r ail dro ar hugain i [[Gemau'r Gymanwlad]] gael eu cynnal. Bydd y gemau yn cael eu cynnal yn [[Birmingham]], [[Lloegr]]<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/commonwealth-games/42437441|title=Commonwealth Games: Birmingham announced as host of 2022 event|date=2017-12-21|publisher=BBC Sport}}</ref>. Dyma fydd y trydydd tro i'r Gemau cael eu cynnal yn Lloegr. Roedd y gemau i fod i'w cynnal yn [[Durban]], [[De Affrica]] ond ym mis Chwefror 2017 cyhoeddwyd na fyddai'r ddinas yn gallu cynnal y Gemau wedi'r cwbwl oherwydd problemau ariannol<ref>{{Cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-africa-39116534|title=Commonwealth Games 2022: Durban 'may drop out as host'|date=2017-02-28|publisher=BBC News}}</ref> ac ym mis Mawrth 2017 agorwyd y broses o geisio dod o hyd i leoliad newydd ar gyfer Gemau'r Gymanwlad 2022<ref>{{Cite web|url=http://www.smh.com.au/sport/commonwealth-games/durban-stripped-of-2022-commonwealth-games-20170313-guxc9d.html|title=Durban stripped of 2022 Commonwealth Games|date=2017-03-14|publisher=The Sydney Morning Herald}}</ref> Mae disgwyl i'r Gemau cael eu cynnal rhwng 27 Gorffennaf a 7 Awst 2022 gyda'r Seremoni Agoriadol yn digwydd 10 mlynedd i'r diwrnod wedi Seremoni Agoriadol y [[Gemau Olympaidd yr Haf 2012|Gemau Olympaidd]] yn [[Llundain]]. ==Chwaraeon== Ym mis Ionawr 2018 cyhoeddwyd na fyddai [[Saethu yng Ngemau'r Gymanwlad|saethu]] yn rhan o'r Gemau yn 2022 - y tro cyntaf ers [[Gemau'r Gymanwlad 1970]] i'r gamp peidio a chael ei chynnwys<ref>{{Cite news|url=http://aroundtherings.com/site/A__62549/Title__Optional-Sports-at-2022-Commonwealth-Games/292/Articles|title=Optional Sports at 2022 Commonwealth Games|date=2018-01-18|work=Around the Rings|access-date=2018-01-20}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/sport/shooting/42753120|title=Birmingham 2022: Shooting dropped from Commonwealth Games|date=19 Ionawr 2018|publisher=BBC|language=en}}</ref>. ==Tîm Cymru== Aelodau'r tîm Cymru'n gynnwys [[Megan Barker]] (Seiclo), [[Melissa Courtney-Bryant]] (Athletau), [[Laura Daniels]] (Bowlio Lawnt), [[Tesni Evans]] (Sboncen), [[Daniel Jervis]] (Nofio), ac eraill.<ref>{{cite web|url=https://teamwales.cymru/cy/athletes/|title=Ein Hathletwyr|website=Tîm Cymru|access-date=20 Gorffennaf 2022}}</ref> Capten y tîm yw [[Anwen Butten]].<ref>{{cite web|url=https://www.itv.com/news/wales/2022-07-08/who-is-the-athlete-named-team-wales-captain-for-birmingham-2022|title=The athlete named Team Wales captain for Birmingham Commonwealth Games 2022|language=en|date=8 Gorffennaf 2022|website=ITV|access-date=27 Gorffennaf 2022}}</ref> [[Geraint Thomas]] a [[Tesni Evans]] oedd yn cario baner Cymru yn y seremoni agoriadol.<ref>{{cite web|url=https://www.itv.com/news/wales/2022-07-28/geraint-thomas-and-tesni-evans-to-lead-out-team-wales-at-commonwealth-games|title=Commonwealth Games: Geraint Thomas and Tesni Evans to be flag bearers for Team Wales|date=28 Gorffennaf 2022|language=en|website=ITV|access-date=29 Gorffennaf 2022}}</ref> ==Tabl medalau== {| {{RankedMedalTable|caption=2022 Commonwealth Games medal table|team=CGA}} |-bgcolor="#ccccff" | 1 || align="left" | {{AUS}}* || 9 || 4 || 4 || 17 |- | 2 || align="left" | {{ENG}} || 3 || 6 || 3|| 12 |- | 3 || align="left" | {{NZL}} || 3 || 3 || 1 || 7 |- | 4 || align="left" | {{SCO}} || 1 || 2 || 4 || 7 |- | 5 || align="left" | {{CAN}} || 1 || 2|| 1 || 4 |- | 6 || align="left" | {{banergwlad|Bermuda}} || 1 || 0 || 0 || 1 |- | 7 || align="left" | {{CYM}} || 0 || 1 || 1 || 2 |- |rowspan=2| 8 || align="left" | {{banergwlad|Cyprus}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | align="left" | {{banergwlad|Gogledd Iwerddon}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- <onlyinclude> |- class="sortbottom" ! colspan="2" | Cyfanswm (43 o wledydd) || 18 || 18|| 16 || 42 |}</onlyinclude> ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} ==Dolenni allanol== * {{eicon en}} [http://www.commonwealthgames.com/ Gwefan swyddogol Gemau'r Gymanwlad] * {{eicon en}} [http://www.teamwales.com/ Cyngor Gemau Gymanwlad Cymru] {{dechrau-bocs}} {{bocs olyniaeth| cyn=[[Gemau'r Gymanwlad 2018|Arfordir Aur]]| teitl= ''[[Gemau'r Gymanwlad]]'' | blynyddoedd='''Birmingham''' | ar ôl= ''[[Gemau'r Gymanwlad 2026|I'w gadarnhau]]'' }} {{diwedd-bocs}} {{Gemau'r Gymanwlad}} {{Chwaraeon yng Ngemau'r Gymanwlad}} [[Categori:Gemau'r Gymanwlad|2022]] [[Categori:2022]] sw6x7d2ppqcygb4yrelyxet7lm8t36h 11097677 11097665 2022-07-30T08:48:54Z Deb 7 /* Tabl medalau */ wikitext text/x-wiki {{Commonwealth Games infobox | Name = 22in Gemau'r Gymanwlad | Logo = Birmingham 2022 Commonwealth Games logo.png | Size = | Host city = [[Birmingham]], [[Lloegr]] | Optional caption = | Nations participating = | Athletes participating = | Events = | Opening ceremony = 27 Gorffennaf | Closing ceremony = 7 Awst | Officially opened by = | Queen's Baton = | Stadium = | previous = [[Gemau'r Gymanwlad 2018|XXI]] | next = [[Gemau'r Gymanwlad 2026|XXIII]] }}'''Gemau'r Gymanwlad 2022''' yw'r ail dro ar hugain i [[Gemau'r Gymanwlad]] gael eu cynnal. Bydd y gemau yn cael eu cynnal yn [[Birmingham]], [[Lloegr]]<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/commonwealth-games/42437441|title=Commonwealth Games: Birmingham announced as host of 2022 event|date=2017-12-21|publisher=BBC Sport}}</ref>. Dyma fydd y trydydd tro i'r Gemau cael eu cynnal yn Lloegr. Roedd y gemau i fod i'w cynnal yn [[Durban]], [[De Affrica]] ond ym mis Chwefror 2017 cyhoeddwyd na fyddai'r ddinas yn gallu cynnal y Gemau wedi'r cwbwl oherwydd problemau ariannol<ref>{{Cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-africa-39116534|title=Commonwealth Games 2022: Durban 'may drop out as host'|date=2017-02-28|publisher=BBC News}}</ref> ac ym mis Mawrth 2017 agorwyd y broses o geisio dod o hyd i leoliad newydd ar gyfer Gemau'r Gymanwlad 2022<ref>{{Cite web|url=http://www.smh.com.au/sport/commonwealth-games/durban-stripped-of-2022-commonwealth-games-20170313-guxc9d.html|title=Durban stripped of 2022 Commonwealth Games|date=2017-03-14|publisher=The Sydney Morning Herald}}</ref> Mae disgwyl i'r Gemau cael eu cynnal rhwng 27 Gorffennaf a 7 Awst 2022 gyda'r Seremoni Agoriadol yn digwydd 10 mlynedd i'r diwrnod wedi Seremoni Agoriadol y [[Gemau Olympaidd yr Haf 2012|Gemau Olympaidd]] yn [[Llundain]]. ==Chwaraeon== Ym mis Ionawr 2018 cyhoeddwyd na fyddai [[Saethu yng Ngemau'r Gymanwlad|saethu]] yn rhan o'r Gemau yn 2022 - y tro cyntaf ers [[Gemau'r Gymanwlad 1970]] i'r gamp peidio a chael ei chynnwys<ref>{{Cite news|url=http://aroundtherings.com/site/A__62549/Title__Optional-Sports-at-2022-Commonwealth-Games/292/Articles|title=Optional Sports at 2022 Commonwealth Games|date=2018-01-18|work=Around the Rings|access-date=2018-01-20}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/sport/shooting/42753120|title=Birmingham 2022: Shooting dropped from Commonwealth Games|date=19 Ionawr 2018|publisher=BBC|language=en}}</ref>. ==Tîm Cymru== Aelodau'r tîm Cymru'n gynnwys [[Megan Barker]] (Seiclo), [[Melissa Courtney-Bryant]] (Athletau), [[Laura Daniels]] (Bowlio Lawnt), [[Tesni Evans]] (Sboncen), [[Daniel Jervis]] (Nofio), ac eraill.<ref>{{cite web|url=https://teamwales.cymru/cy/athletes/|title=Ein Hathletwyr|website=Tîm Cymru|access-date=20 Gorffennaf 2022}}</ref> Capten y tîm yw [[Anwen Butten]].<ref>{{cite web|url=https://www.itv.com/news/wales/2022-07-08/who-is-the-athlete-named-team-wales-captain-for-birmingham-2022|title=The athlete named Team Wales captain for Birmingham Commonwealth Games 2022|language=en|date=8 Gorffennaf 2022|website=ITV|access-date=27 Gorffennaf 2022}}</ref> [[Geraint Thomas]] a [[Tesni Evans]] oedd yn cario baner Cymru yn y seremoni agoriadol.<ref>{{cite web|url=https://www.itv.com/news/wales/2022-07-28/geraint-thomas-and-tesni-evans-to-lead-out-team-wales-at-commonwealth-games|title=Commonwealth Games: Geraint Thomas and Tesni Evans to be flag bearers for Team Wales|date=28 Gorffennaf 2022|language=en|website=ITV|access-date=29 Gorffennaf 2022}}</ref> ==Tabl medalau== {| {{RankedMedalTable|caption=2022 Commonwealth Games medal table|team=CGA}} |-bgcolor="#ccccff" | 1 || align="left" | {{AUS}}* || 9 || 4 || 4 || 17 |- | 2 || align="left" | {{ENG}} || 3 || 6 || 3|| 12 |- | 3 || align="left" | {{NZL}} || 3 || 3 || 1 || 7 |- | 4 || align="left" | {{SCO}} || 1 || 2 || 4 || 7 |- | 5 || align="left" | {{CAN}} || 1 || 2|| 1 || 4 |- | 6 || align="left" | {{banergwlad|Bermuda}} || 1 || 0 || 0 || 1 |- | 7 || align="left" | {{CYM}} || 0 || 1 || 1 || 2 |- |rowspan=2| 8 || align="left" | {{banergwlad|Cyprus}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | align="left" | {{banergwlad|Gogledd Iwerddon}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- <onlyinclude> |- class="sortbottom" ! colspan="2" | Cyfanswm (43 o wledydd) || 18 || 18|| 16 || 42 |}</onlyinclude> ==Ennillwyr o Gymru== {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- !Medal !Enw !Chwaraeon !Digwyddiad !Dydd |- | {{Arian2}} || [[James Ball]] || Seiclo || Men's tandem 1 km time trial B || 29 Gorffennaf |- | {{Efydd3}} || [[Rhian Edmunds]]<br />[[Emma Finucane]]<br />[[Lowri Thomas]] || Seiclo || Women's team sprint || 29 Gorffennaf |} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} ==Dolenni allanol== * {{eicon en}} [http://www.commonwealthgames.com/ Gwefan swyddogol Gemau'r Gymanwlad] * {{eicon en}} [http://www.teamwales.com/ Cyngor Gemau Gymanwlad Cymru] {{dechrau-bocs}} {{bocs olyniaeth| cyn=[[Gemau'r Gymanwlad 2018|Arfordir Aur]]| teitl= ''[[Gemau'r Gymanwlad]]'' | blynyddoedd='''Birmingham''' | ar ôl= ''[[Gemau'r Gymanwlad 2026|I'w gadarnhau]]'' }} {{diwedd-bocs}} {{Gemau'r Gymanwlad}} {{Chwaraeon yng Ngemau'r Gymanwlad}} [[Categori:Gemau'r Gymanwlad|2022]] [[Categori:2022]] rrrv2ljgmauzvfv5bw1j9eqksq2jlm1 2 229465 11097597 11097080 2022-07-29T20:37:08Z Stefanik 413 /* 2022 --> */ wikitext text/x-wiki Mae hafan y Prosiect yma: [[Wicipedia:Wicibrosiect Wici365]] == 2017 - 2018 == # [[Ayande]] - 1 Ebrill 2018 - 3,738‎ # [[Y Lagŵn Glas]] - 1 Ebrill 2018 - 4,428‎ # [[Bessastaðir]] - 3 Ebrill 2018 - 2,205‎ # [[Garðabær]] - 3 Ebrill 2018 - 2,970‎ # [[Hafnarfjörður]] - 3 Ebrill 2018 - 5,242‎ # [[Kópavogur]] - 3 Ebrill 2018 - 6,968‎ # [[Reykjavík Fawr]] - 3 Ebrill 2018 - 7,447‎ # [[Reykjanesskagi]] - 3 Ebrill 2018 - 3,164‎ # [[Reykjanes]] - 3 Ebrill 2018 - 543‎ # [[Njarðvík]] - 3 Ebrill 2018 - 3,857‎ # [[Haukadalur]] - 4 Ebrill 2018 - 2,316‎ # [[Þingvellir]] - 4 Ebrill 2018 - 3,360‎ # [[Gullfoss]] - 4 Ebrill 2018 - 3,748‎ # [[Kjósarhreppur]] - 4 Ebrill 2018 - 1,851‎ # [[Mosfellsbær]] - 4 Ebrill 2018 - 6,149‎ # [[Seltjarnarnes]] - 4 Ebrill 2018 - 3,493‎ # [[Akranes]] - 5 Ebrill 2018 - 3,226‎ # [[Ed Holden]] - 5 Ebrill 2018 - 3,516‎ # [[Gwilym Bowen Rhys]] - 5 Ebrill 2018 - 1,120‎ # [[Húsavík]] - 7 Ebrill 2018 - 5,231‎ # [[Ísafjarðarbær]] - 7 Ebrill 2018 - 2,338‎ # [[Fjarðabyggð]] - 7 Ebrill 2018 - 2,051‎ # [[Grindavík]] - 7 Ebrill 2018 - 3,080‎ # [[Landnámabók]] - 7 Ebrill 2018 - 3,395‎ # [[Vík í Mýrdal]] - 7 Ebrill 2018 - 5,317‎ # [[Sólheimajökull]] - 7 Ebrill 2018 - 2,169‎ # [[Vestmannaeyjar]] - 8 Ebrill 2018 - 7,523‎ # [[Snæfellsnes]] - 9 Ebrill 2018 - 2,415‎ # [[Grundarfjarðarbær]] - 9 Ebrill 2018 - 2,695‎ # [[Sheng]] - 10 Ebrill 2018 - 6,581‎ # [[Dalvíkurbyggð]] - 10 Ebrill 2018 - 2,828‎ # [[Mýrdalshreppur]] - 10 Ebrill 2018 - 701‎ # [[Árborg]] - 11 Ebrill 2018 - 2,781‎ # [[Selfoss]] - 11 Ebrill 2018 - 8,306‎ # [[Matatu]] - 11 Ebrill 2018 - 6,190‎ # [[Tro-tro]] - 12 Ebrill 2018 - 3,890‎ # [[Dala dala]] - 12 Ebrill 2018 - 4,214‎ # [[Hringvegur, Route 1 (Gwlad yr Iâ)]] - 13 Ebrill 2018 - 5,480‎ # [[Ffederasiwn Pêl-droed Albania]] - 13 Ebrill 2018 - 4,989‎ # [[KF Elbasani]] - 15 Ebrill 2018 - 4,654‎ # [[Elbasan Arena]] - 15 Ebrill 2018 - 2,443‎ # [[Maes Awyr Ryngwladol y Fam Teresa, Tirana]] - 16 Ebrill 2018 - 8,451‎ # [[Kategoria Superiore]] - 16 Ebrill 2018 - 6,820‎ # [[FK Jelgava]] - 17 Ebrill 2018 - 5,522‎ # [[CP Afan Lido]] - 17 Ebrill 2018 - 5,480‎ # [[Borgarnes]] - 17 Ebrill 2018 - 6,433‎ # [[Blönduós]] - 18 Ebrill 2018 - 3,614‎ # [[Höfn]] - 19 Ebrill 2018 - 3,812‎ # [[Egilsstaðir]] - 19 Ebrill 2018 - 4,834‎ # [[Stadiwm Marston]] - 20 Ebrill 2018 - 713‎ # [[Maes Ffordd Victoria]] - 23 Ebrill 2018 - 1,638‎ # [[C.P.-D. Goytre United]] - 26 Ebrill 2018 - 2,419‎ # [[Heol y Wig, Aberystwyth]] - 29 Ebrill 2018 - 1,468‎ # [[Canolfan y Morlan]] - 2 Mai 2018 - 3,929‎ # [[Eisteddfod Calan Mai Aberystwyth]] - 2 Mai 2018 - 634‎ # [[Capel y Morfa, Aberystwyth]] - 8 Mai 2018 - 2,152‎ # [[Llyfrgell Tref Aberystwyth]] - 9 Mai 2018 - 2,502‎ # [[Stryd Portland, Aberystwyth]] - 9 Mai 2018 - 2,750‎ # [[Stryd y Baddon, Aberystwyth]] - 11 Mai 2018 - 1,865‎ # [[Talat Chaudhri]] - 13 Mai 2018 - 1,877‎ # [[Maes y Frenhines]] - 13 Mai 2018 - 1,249‎ # [[Cyngor Cymuned Llanbadarn Fawr]] - 15 Mai 2018 - 6,984‎ # [[Capel Soar, Llanbadarn Fawr]] - 15 Mai 2018 - 4,689‎ # [[Amgueddfa Ceredigion]] - 20 Mai 2018 - 3,909‎ # [[Stryd y Porth Bach, Aberystwyth]] - 20 Mai 2018 - 1,841‎ # [[Stryd y Popty, Aberystwyth]] - 21 Mai 2018 - 1,422‎ # [[Carl Hermann Ethé]] - 22 Mai 2018 - 2,043‎ # [[Ffordd y Môr, Aberystwyth]] - 23 Mai 2018 - 2,882‎ # [[Ymddiriedolaeth James Pantyfedwen]] - 23 Mai 2018 - 4,993‎ # [[Stryd y Farchnad, Aberystwyth]] - 23 Mai 2018 - 2,288‎ # [[Løgting]] - 25 Mai 2018 - 6,206‎ # [[Gŵyl Seiclo Aberystwyth]] - 28 Mai 2018 - 3,080‎ # [[Chwaraeon Cymru]] - 29 Mai 2018 - 1,528‎ # [[Tenis Cymru]] - 29 Mai 2018 - 2,639‎ # [[Morfa Mawr, Aberystwyth]] - 29 Mai 2018 - 3,254‎ # [[Clwb Tenis Aberystwyth]] - 29 Mai 2018 - 2,208‎ # [[Seidr y Mynydd]] - 30 Mai 2018 - 971‎ # [[Cîfio]] - 31 Mai 2018 - 2,047‎ # [[Poliffoni]] - 1 Mehefin 2018 - 4,894‎ # [[Trio Mandili]] - 1 Mehefin 2018 - 3,129‎ # [[Seyðabrævið]] - 2 Mehefin 2018 - 4,555‎ # [[Baneri Promenâd Aberystwyth]] - 10 Mehefin 2018 - 2,814‎ # [[A Lyga]] - 12 Mehefin 2018 - 6,111‎ # [[Trakai]] - 12 Mehefin 2018 - 4,986‎ # [[FK Trakai]] - 12 Mehefin 2018 - 7,777‎ # [[Ffederasiwn Pêl-droed Lithwania]] - 14 Mehefin 2018 - 1,722‎ # [[Mentrau Iaith Cymru]] - 12 Gorffennaf 2018 - 913‎ # [[Heledd ap Gwynfor]] - 12 Gorffennaf 2018 - 805‎ # [[Thermomedr]] - 23 Gorffennaf 2018 - 2,191‎ # [[Celsius]] - 23 Gorffennaf 2018 - 3,820‎ # [[Ibrahim Rugova]] - 27 Gorffennaf 2018 - 7,486‎ # [[Adem Demaçi]] - 27 Gorffennaf 2018 - 6,653‎ # [[Dyn Indalo]] - 29 Gorffennaf 2018 - 3,614‎ # [[Dathliadau Geraint Thomas yn Tour de France 2018]] - 2 Awst 2018 - 1,948‎ # [[Huw Marshall]] - 21 Awst 2018 - 2,172‎ # [[Radio Yes Cymru]] - 21 Awst 2018 - 2,728‎ # [[Gareth Bonello]] - 22 Awst 2018 - 2,834‎ # [[Genootskap van Regte Afrikaners]] - 23 Awst 2018 - 4,785‎ # [[Eurfyl ap Gwilym]] - 24 Awst 2018 - 4,300‎ # [[Ysgol Ramadeg Ardwyn]] - 24 Awst 2018 - 2,081‎ # [[Chwiorydd Loreto]] - 26 Awst 2018 - 1,259‎ # [[Hiwgenotiaid]] - 28 Awst 2018 - 5,034‎ # [[Gone Girl]] - 28 Awst 2018 - 4,551‎ # [[Paarl]] - 28 Awst 2018 - 6,246‎ # [[Steve Bannon]] - 29 Awst 2018 - 6,421‎ # [[Julius Evola]] - 29 Awst 2018 - 10,508‎ # [[Traddodiad Ofnus (band)]] - 30 Awst 2018 - 1,869‎ # [[Celf tir]] - 30 Awst 2018 - 3,168‎ # [[Avant-garde]] - 30 Awst 2018 - 6,646‎ # [[Theo van Doesburg]] - 31 Awst 2018 - 7,008‎ # [[De Stijl]] - 31 Awst 2018 - 5,741‎ # [[Lliw primaidd]] - 31 Awst 2018 - 3,077‎ # [[Lluniadaeth, (Constructivism)]] - 1 Medi 2018 - 7,015‎ # [[Teachta Dála]] - 3 Medi 2018 - 3,295‎ # [[Seán Lemass]] - 3 Medi 2018 - 12,581‎ # [[John Bruton]] - 3 Medi 2018 - 10,402‎ # [[Gorllewin Dulyn (etholaeth Dáil Éireann)]] - 3 Medi 2018 - 1,571‎ # [[Miri Mawr]] - 4 Medi 2018 - 2,631‎ # [[Jacpot (rhaglen deledu)]] - 4 Medi 2018 - 2,911‎ # [[Kevin Davies]] - 5 Medi 2018 - 1,471‎ # [[Clive Roberts]] - 5 Medi 2018 - 1,423‎ # [[Undeb Pêl-droed Denmarc]] - 7 Medi 2018 - 3,623‎ # [[Cyngor Tref Aberystwyth]] - 13 Medi 2018 - 6,572‎ # [[Futsal]] - 13 Medi 2018 - 4,430‎ # [[Cymdeithas Bêl-droed Gweriniaeth Iwerddon]] - 17 Medi 2018 - 6,615‎ # [[Cymdeithas Bêl-droed Gogledd Iwerddon]] - 18 Medi 2018 - 8,616‎ # [[Ysgol Frankfurt]] - 19 Medi 2018 - 3,337 # [[Ffederasiwn Frenhinol Pêl-droed Sbaen]] - 20 Medi 2018 - 6,633 # [[Ffelaffel]] - 20 Medi 2018 - 4,771 # [[Bara pita]] - 20 Medi 2018 - 3,994 # [[Sesame]] - 21 Medi 2018 - 3,632 # [[Gwladwriaeth Rydd Iwerddon]] - 24 Medi 2018 - 8,256 # [[Cyfansoddiad Iwerddon]] - 24 Medi 2018 - 6,515 # [[Seanad Éireann]] - 25 Medi 2018 - 11,002 # [[Tŷ Leinster]] - 25 Medi 2018 - 6,331 # [[Cofadail Michael Collins ac Arthur Griffiths, Tŷ Leinster]] - 25 Medi 2018 - 4,052 # [[Plaid Lafur Iwerddon]] - 26 Medi 2018 - 10,164 # [[Bwrdeistref]] - 27 Medi 2018 - 3,651 # [[Plaid Werdd Iwerddon]] - 28 Medi 2018 - 10,268 # [[Cyflwr cyfarchol]] - 30 Medi 2018 - # [[C.P.D. Ton Pentre]] - 30 Medi 2018 # [[Goetre (Port Talbot)]] - 30 Medi 2018 # [[Marmite]] - 1 Hydref 2018 - 3,820 # [[Desolation Radio]] - 1 Hydref 2018 - 1,028 # [[Cathaoirleach]] - 2 Hydref 2018 - 3,023 # [[Siawarma]] - 2 Hydref 2018 - 5,534 # [[Kevin O’Higgins]] - 3 Hydref 2018 - 6,809 # [[Letsie III, brenin Lesotho]] - 4 Hydref 2018 - # [[Prifysgol Genedlaethol Lesotho]] - 4 Hydref 2018 - # [[Sesotho]] - 4 Hydref 2018 # [[Tsotsitaal]] - 5 Hydref 2018 562 # [[Gŵyl Gomedi Aberystwyth]] - 7 Hydref 2018 # [[Gŵyl Gomedi Machynlleth]] - 7 Hydref 2018 # [[Sinema'r Commodore, Aberystwyth]] - 7 Hydref 2018 # [[Pier Aberystwyth]] - 7 Hydref 2018 # [[Neuadd y Brenin, Aberystwyth]] - 8 Hydref 2018 # [[Fitamin B12]] - 9 Hydref 2018 # [[Afon Pripyat]] - 9 Hydref 2018 # [[Heol y Bont, Aberystwyth]] - 10 Hydref 2018 # [[Tafarn yr Hen Lew Du, Aberystwyth]] - 10 Hydref 2018 # [[Tzachi HaLevy]] - 11 Hydref 2019 # [[Freedom Come-All-Ye, cân]] - 12 Hydref 2018 - 6,738 # [[Idan Amedi]] - 12 Hydref 2018 - 1,923 # [[Hamish Henderson]] - 13 Hydref 2018 - 6.727 # [[Fauda]] - 13 Hydref 2018 - 6,962 # [[Lior Raz]] - 13 Hydref 2018 - 2,957 # [[Alan Wynne Williams]] - 14 Hydref 2018 - # [[Sabich]] - 15 Hydref 2018 - 3,074 # [[Tahini]] - 16 Hydref - # [[Halfa]] - 16 Hydref 2018 - 4,465 # [[Petah Tikva]] - 19 Hydref - 7,337 # [[Capel Seion, Annibynwyr, Aberystwyth]] - 19 Hydref 2018 - 2,111 # [[KF Tirana]] - 20 Hydref 2018 - 6,174 # [[Rheol Tintur]] - 23 Hydref 2018 - 10,676 # [[Cwmbrân Celtic FC]] - 24 Hydref 2018 - 3,418 # [[C.P.D. Tref Cwmbrân]] - 25 Hydref 2018 - 7,437 # [[Stadiwm Cwmbrân]] - 25 Hydref 2018 - 1,860 # [[John Maclean (Sosialydd Albanaidd)]] - 26 Hydref 2018 - 8,385 # [[Bergambacht]] - 26 Hydref 2018 - 4,483 # [[Glasir]] - 26 Hydref 2018 - 3,627 # [[Prifysgol Ynysoedd y Ffaröe]] - 27 Hydref 2018 - 4,159 # [[Prifysgol Copenhagen]] - 28 Hydref 2018 - 11,674 # [[Lasse Hessel]] - 28 Hydref 2018 - 4,708 # [[Condom Benyw]] - 30 Hydref 2018 - 7,128 # [[Polywrethan]] - 31 Hydref 2018 - 5,540 # [[Otto Bayer]] - 31 Hydref 2018 - 3,597 # [[Tampon]] - 1 Tachwedd 2018 - 11,836 # [[Cwpan mislif]] - 2 Tachwedd 2018 - 8,257 # [[Dinamo Tirana]] - 2 Tachwedd 2018 - 2,905 # [[FK Partizani Tirana]] - 3 Tachwedd 2018 - 3,700 # [[C.P.D. Inter Caerdydd]] - 3 Tachwedd 2018 - 5,802 # [[Meir Dizengoff]] - 4 Tachwedd 2018 - 6,160 # [[Stryd Dizengoff]] - 4 Tachwedd 2018 - 4,007 # [[Maelfa]] - 4 Tachwedd 2018 - 10,086 # [[Chofefei Tsion]] - 5 Tachwedd 2018 - 7,121 # [[Der Judenstaat]] - 6 Tachwedd 2018 - 12,199 # [[Altneuland]] - 7 Tachwedd 2018 - 13,053 # [[Judith Maro]] - 7 Tachwedd 2018 - 5,042 # [[Naomi Jones]] - 8 Tachwedd 2018 - 4,499 # [[Cwpan Cynghrair Cymru]] - 10 Tachwedd 2018 # [[C.P.D. Glyn Ebwy]] - 10 Tachwedd 2018 - 3,150 # [[Palmach]] - 11 Tachwedd 2018 - 6,050 # [[Eliezer Ben-Yehuda]] - 12 Tachwedd 2018 - 11,423 # [[Theodor Herzl]] - 14 Tachwedd 2018 - 16,578 # [[C.P.D. Machynlleth]] - 15 Tachwedd 2018 - 1,961 # [[Steffan Alun]] - 19 Tachwedd 2018 - 1,780 # [[Esyllt Sears]] - 20 Tachwedd 2018 - 2,312 # [[Phil Cooper]] - 20 Tachwedd 2018 - 1,930 # [[C.P.D. Pen-y-bont]] - 21 Tachwedd 2018 - 5,173 # [[Steffan Evans (comedi)]] - 22 Tachwedd 2018 - 1,880 # [[Clwb Rygbi Machynlleth]] - 22 Tachwedd 2018 - 2,385 # [[Calum Stewart]] - 22 Tachwedd 2018 - 2,442 # [[C.P.D. Bae Cemaes]] - 23 Tachwedd 2018 - 3,946 # [[Dan Thomas (comedi)]] - 23 Tachwedd 2018 - 3,125 # [[Beth Jones (comedi)]] - 23 Tachwedd 2018 - 1614 # [[Liman (llannerch anialwch)]] - 23 Tachwedd 2018 - 3,336 # [[C.P.D. Briton Ferry Llansawel A.F.C.]] -24 Tachwedd 2018 - 6,662 # [[Gŵyl Arall]] - 24 Tachwedd 2018 - 2,847 # [[Yishuv]] - 25 Tachwedd 2018 - 7,144 # [[C.P.D. Tref Aberdâr]] - 26 Tachwedd 2018 - 5,012 # [[Lorna Prichard]] - 26 Tachwedd 2018 - 3,384 # [[Sarah Breese]] - 27 Tachwedd 2018 - 3,199 # [[Ysgol Uwchradd Llanidloes]] - 27 Tachwedd 2018 - 3,119 # [[Eleri Morgan]] - 27 Tachwedd 2018 - 1,584 # [[Hywel Pitts]] - 28 Tachwedd 2018 - 1,827 # [[Jâms Thomas]] - 29 Tachwedd 2018 - 2,388 # [[Daniel Gwydion Williams]] - 30 Tachwedd 2018 - 3,305 # [[Burum (band)]] - 30 Tachwedd 2018 - 3.004 # [[Francesca Rhydderch]] - 1 Rhagfyr 2018 - 4,650 # [[Cymdeithas Bêl-droed Slofacia]] - 2 Rhagfyr 2018 - # [[Ffederasiwn Pêl-droed Hwngari]] - 2 Rhagfyr 2018 - 7,285 # [[Ffederasiwn Pêl-droed Croasia]] - 2 Rhagfyr 2018 - 5,009 # [[Prosiect Al Baydha]] - 3 Rhagfyr 2018 - 6,204 # [[Cymdeithas Ffederasiynau Pêl-droed Aserbaijan]] - 3 Rhagfyr 2018 - 7,042 # [[Uwch Gynghrair Slofacia]] - 4 Rhagfyr 2018 - 9,108 # [[Cwpan Slofacia]] - 4 Rhagfyr 2018 - 6,035 # [[James Lawrence]] - 5 Rhagfyr 2018 - 6,702 # [[Cwpan Hwngari]] - 5 Rhagfyr 2018 - 5,552 # [[W.T. Cosgrave]] - 6 Rhagfyr 2018 - 10,850 # [[Cumann na nGaedheal]] - 6 Rhagfyr 2018 - 3,214 # [[Cytundeb Eingl-Wyddelig]] - 7 Rhagfyr 2018 - 8,797 # [[Côr ABC]] - 7 Rhagfyr 2018 - 2,162 # [[Côr Godre'r Garth]] - 9 Rhagfyr 2018 - 2753 # [[Uwch Gynghrair Hwngari]] - 10 Rhagfyr 2018 - 11,243 # [[Geoff Lawton]] - 11 Rhagfyr 2018 - 6,485 # [[Suidlanders]] - 12 Rhagfyr 2018 - 4,085 # [[Gabion]] - 14 Rhagfyr 2018 - 5,015 # [[Swêl]] - 14 Rhagfyr 2018 - 2,805 # [[John D. Liu]] - 15 Rhagfyr 2018 - 2,467 # [[Father Christmas]] - 16 Rhagfyr 2018 - 5,011 # [[Neal Spackman]] - 17 Rhagfyr 2018 - 2,452 # [[Tali Sharon]] - 17 Rhagfyr 2018 - 2,462 # [[Srugim]] - 18 Rhagfyr 2018 - 4,447 # [[Janet Aethwy]] - 19 Rhagfyr 2018 - 2,408 # [[Ohad Knoller]] - 19 Rhagfyr 2018 - 2,755 # [[Eleri Llwyd]] - 21 Rhagfyr 2018 - 1,984 # [[Calque]] - 22 Rhagfyr 2018 - 7,716 # [[Sorela]] - 24 Rahgfyr 2018 - 2,472 # [[Tomwellt]] - 25 Rhagfyr 2018 - 3,155 # [[Tail]] - 25 Rhagfyr 2018 - 2,446 # [[Cytundeb Trianon]] - 26 Rhagfyr 2018 - 8,078 # [[Cytundeb Saint-Germain]] - 27 Rhagfyr 2018 - 5,210 # [[Cytundeb Sèvres]] - 27 Rhagfyr 2018 - 9,263 # [[Cytundeb Lausanne]] - 28 Rhagfyr 2018 - 7,698 # [[Colslo]] - 28 Rhagfyr 2018 - 2,853 # [[Ffatri]] - 28 Rhagfyr 2018 - 6,148 # [[Moronen]] - 29 Rhagfyr 2018 - 6,504 - ar ol sgwenu erthygl hir sylweddoli fod pwt o dan 'moronen' arghhhh!!!!! # [[Prif wreiddyn]] -29 Rhagfyr 2018 - 1,556 # [[Pieter Hoff]] - 30 Rhagfyr 2018 - 3,694 # [[Groasis Waterboxx]] - 30 Rhagfyr 2018 - 8,095 # [[Cynllun Alon]] - 31 Rhagfyr 2018 - 4,204 # [[Palesteina (Mandad)]] - 31 Rhagfyr 2018 - 4,750 # [[Blwch llwch]] - 2 Ionawr 2019 - 5,315 # [[Cetyn]] - 3 Ionawr 2019 - 6,105 # [[Yr Hwntws]] - 3 Ionawr 2019 - 2,701 # [[Tambwrîn]] - 4 Ionawr 2019 - 3,426 # [[Tabwrdd]] - 5 Ionawr 2019 - 3,271 # [[Siacsiwca]] - 8 Ionawr 2019 - 7,117 # [[Saws Tabasco]] - 8 Ionawr 2019 - 3,415 # [[Briwgig]] - 8 Ionawr 2019 - 3,307 # [[Gî]] - 9 Ionawr 2019 - 2,220 # [[Adam Small]] - 9 Ionawr 2019 - 6,340 # [[Neville Alexander]] - 10 Ionawr 2019 - # [[Dave Rich]] - 10 Ionawr 2019 - 2,261 # [[Walter Sisulu]] - 11 Ionawr 2019 - 10,128 # [[Bara fflat]] - 12 Ionawr 2019 - # [[Bara croyw]] - 13 Ionwr 2019 - 4,325 # [[Creision]] - 14 Ionawr 2019 - 4,913 # [[Cneuen yr India]] - 15 Ionawr 2019 - 6,416 # [[Hen Ganolfan yr Urdd Caerdydd]] 17 Ionawr 2019 - 3,471 # [[Cwmni Dawns Werin Caerdydd]] - 17 Ionawr 2019 - 2,887 # [[Dawnswyr Nantgarw]] - 18 Ionawr 2019 - 5,366 # [[Cymdeithas Ddawns Werin Cymru]] - 20 Ionawr 2019 - 4,761 # [[Lois Blake]] - 20 Ionawr 2019 - 3,608 # [[Bioddynwared]] - 21 Ionawr 2019 - 9,058 # [[Baner Grenada]] - 21 Ionawr 2019 - 2,232 # [[Baner Barbados]] - 22 Ionawr 2019 - 3,857 # [[Baner yr Ariannin]] - 23 Ionawr 2019 - 7,978 # [[Baner Wrwgwái]] - 23 Ionawr 2019 - 7,698 # [[Oliver 'Tuku' Mtukudzi]] - 24 Ionawr 2019 - 5,762 # [[Baner Swriname]] - 24 Ionawr 2019 - 2,695 # [[Baner Paragwâi]] - 24 Ionawr 2019 - 4,000 # [[Baner Brasil]] - 25 Ionawr 2019 - 8,395 # [[Baner Gaiana]] - 26 Ionawr 2019 - 2,876 # [[Baner Guyane]] - 27 Ionawr 2019 - 4,082 # [[Baner Mercosur]] - 28 Ionawr 2019 - 2,627 # [[Mercosur]] - 28 Ionawr 2019 - 4,611 # [[Baner Arwba]] - 29 Ionawr 2019 - 5,112 # [[Baner Panama]] - 30 Ionawr 2019 - 4,008 # [[Baner Feneswela]] - 30 Ionawr 2019 - 2,789 # [[Rabbi Matondo]] - 30 Ionawr 2019 - 7,750 # [[Baner Ynysoedd y Falklands]] - 31 Ionawr 2019 - 4,105 # [[Schalke 04]] - 31 Ionawr 2019 - 7,221 # [[Baner Gweriniaeth Dominica]] - 1 Chwefror 2019 - 6,932 # [[Baner Dominica]] - 1 Chwefror 2019 - 4,905 # [[Baner Saint Lucia]] - 2 Chwefror 2019 - 4,305 # [[Baner Saint Kitts a Nevis]] - 3 Chwefror 2019 - 3,275 # [[Aravrit]] - 3 Chwefror 2019 - 2,958 # [[Baner Saint Vincent a'r Grenadines]] - 4 Chwefror 2019 - 2,610 # [[Baner Saint Barthélemy]] - 5 Chwefror 2019 - 2,342 # [[Arfbais Saint Barthélemy]] - 5 Chwefror 2019 - 1,530 # [[Baner Trinidad a Tobago]] - 6 Chwefror 2019 - 3,765 # [[Baner Puerto Rico]] - 6 Chwefror 2019 - 2,398 # [[Baner Saint Martin]] - 7 Chwefror 2019 - 2,945 # [[Cymuned Saint Martin Ffrengig]] - 8 Chwefror 2019 - 7,659 # [[Baner Ynysoedd Virgin yr Unol Daleithiau]] - 8 Cwhefror 2019 - 3,009 # [[Baner Belîs]] - 9 Chwefror 2019 - 3,108 # [[Baner Gwatemala]] - 11 Chwefror 2019 - 4,532 # [[Baner Hondwras]] - 12 Chwefror 2019 - 4,757 # [[Baner Nicaragwa]] - 13 Chwefror 2019 - 5,188 # [[Baner Cymuned Cenhedloedd yr Andes]] - 14 Chwefror 2019 - 1,804 # [[Cymuned Cenhedloedd yr Andes]] - 16 Chwefror 2019 - 4,792 # [[Baner yr Ynysoedd Morwynol Prydain]] - 18 Chwefror 2019 - 361 # [[Baner Undeb Cenhedloedd De America]] - 19 Chwefror 2019 - 2,614 # [[Undeb Cenhedloedd De America]] - 25 Chwefror 2019 - 2,457 # [[Gelsenkirchen]] - 26 Chwefror 2019 - 5,934 # [[Cynhadledd San Remo]] - 27 Chwefror 2019 - 3,473 # [[Sanremo]] - 28 Chwefror 2019 - 5,296 # [[Baner Bwrwndi]] - 4 Mawrth 2019 - 3,438 # [[Baner Gweriniaeth y Congo]] - 5 Mawrth 2019 - 3,840 # [[Baner Gweriniaeth Ddemocrataidd Congo]] - 6 Mawrth 2019 - 5,635 # [[Baner Cabo Verde]] - 7 Mawrth 2019 - 3,644 # [[Baner Gweriniaeth Canolbarth Affrica]] - 8 Mawrth 2019 - 3,530 # [[Andrew Green]] - 8 Mawrth 2019 - 4,003 # [[Josh Navidi]] - 9 Mawrth 2019 - 4,220 # [[Ysgol Brynteg]] - 10 Mawrth 2019 - 7,451 # [[Ysgol Bro Ogwr]] - 11 Mawrth 2019 - 3,556 # [[Baner De Swdan]] - 11 Mawrth 2019 - 3,541 # [[Baner Cenia]] - 12 Mawrth 2019 - 3,567 # [[Baner Jibwti]] - 12 Mawrth 2019 - 2,512 # [[Baner Gini Bisaw]] - 13 Mawrth 2019 - 2,752 # [[Baner Eritrea]] - 14 Mawrth 2019 - 4,860 # [[Baner Gini]] - 15 Mawrth 2019 - 2,017 # [[Baner y Gambia]] - 15 Mawrth 2019 - 3.591 # [[Baner Lesotho]] - 16 Mawrth 2019 - 5.282 # [[Baner Namibia]] - 16 Mawrth 2019 - 6,565 # [[Fest-noz]] - 17 Mawrth 2019 - 8,375 # [[Baner Mosambic]] - 17 Mawrth 2019 - 5,226 # [[Hashnod]] - 18 Mawrth 2019 - 9,943 # [[Baner Wganda]] - 20 Mawrth 2019 - 4,759 # [[Baner Tansanïa]] - 21 Mawrth 2019 - 3,622 # [[Baner Sambia]] - 21 Mawrth 2019 - 4,950 # [[Baner Seychelles]] - 22 Mawrth 2019 - 3,922 # [[Baner Ethiopia]] - 22 Mwrth 2019 - 7,540 # [[Baner Gorllewin Sahara]] - 23 Mawrth 2019 - 5,627 # [[Baner Palesteina]] - 23 Mawrth 2019 - 7.902 # [[Rawabi]] - 26 Mawrth 2019 - 7,950 # [[Nablus]] - 26 Mawrth 2019 - 12,608 # [[Bir Zait]] - 27 Mawrth 2019 - 7,109 # [[Prifysgol Bir Zait]] - 28 Mawrth 2019 - 5,646 # [[Baner De Corea]] - 29 Mawrth 2019 - 9,880 # [[Baner Gogledd Corea]] - 29 Mawrth 2019 - 6,434 # [[Baner Uno Corea]] - 30 Mawrth 2019 - 6,719 # [[Baner Brunei]] - 1 Ebrill 2019 - 5,448 == 2018 --> == # [[Baner Myanmar]] - 1 Ebrill 2019 - 8,268 # [[Calonnau Cymru]] - 1 Ebrill 2019 - 2,806 # [[Baner Qatar]] - 2 Ebrill 2019 - 3,387 # [[Baner Cirgistan]] - 3 Ebrill 2019 - 7,156 # [[Baner Tajicistan]] - 4 Ebrill 2019 - 9,589 # [[Baner Iran]] - 5 Ebrill 2019 - 8,676 # [[Baner Wsbecistan]] - 6 Ebrill 2019 - 9,271 # [[Baner Y Philipinau]] - 7 Ebrill 2019 - 5,904 # [[Baner Cymanwlad y Gwladwriaethau Annibynnol]] - 8 Ebrill 2019 - 1,833 # [[Benny Gantz]] - 9 Ebrill 2019 - 6,807 # [[Moshav]] - 10 Ebrill 2019 - 6,833 # [[Baner Sefydliad dros Gydweithio Islamaidd]] - 11 Ebrill 2019 - 1,832 # [[Sefydliad dros Gydweithio Islamaidd]] - 11 Ebrill 2019 - 4,806 # [[Shtisel]] - 12 Ebrill 2019 - 5,293 # [[Acaba]] - 14 Ebrill 2019 - 6,504 # [[Michael Aloni]] - 15 Ebrill 2019 - 3,256 # [[Irbid]] - 15 Ebrill 2019 - 4,664 # [[Ajlwn]] - 16 Ebrill 2019 - 3,840 # [[Rwseiffa]] - 16 Ebrill 2019 - 2,564 # [[Tilā' al-'Alī]] - 17 Ebrill 2019 - 967 # [[Zarca]] - 17 Ebrill 2019 - 7,603 # [[Wadi as-Ser]] - 18 Ebrill 2019 - 6,221 # [[Ceann Comhairle]] - 18 Ebrill 2019 - 14,846 # [[Al Quwaysimah]] - 19 Ebrill 2019 - 3,267 # [[Ma'an]] - 21 Ebrill 2019 - 3,759 # [[Rheilffordd Hejaz]] - 22 Ebrill 2019 - 6,576 # [[Mis Medi Du]] - 23 Ebrill 2019 - 7,178 # [[Jerash]] - 24 Ebrill 2019 - 7,105 # [[Ardal Lywodraethol Aqaba]] - 29 Ebrill 2019 - 5,034 # [[Ardal Llywodraethol Ma'an]] - 30 Ebrill 2019 - 6,113 # [[Naruhito, Ymerawdwr Siapan]] - 30 Ebrill 2019 - 4,138 # [[Ardal Lywodraethol Ajlwn]] - 1 Mai 2019 - 3,508 # [[Ardal Lywodraethol Zarqa]] - 2 Mai 2019 - 5,561 # [[Cibwts Gifat Chaim (Ichwd)]] - 2 Mai 2019 -3,112 # [[Lleng Arabaidd]] - 3 Mai 2019 - 5,822 # [[Léon Bourgeois]] - 5 Mai 2019 - 4,524 # [[Paul Hymans]] - 5 Mai 2019 - 3,850 # [[Arfbais Gwlad Iorddonen]] - 6 Mai 2019 - 6,701 # [[Wadi Rum]] - 6 Mai 2019 - 6,174 # [[John Bagot Glubb]] - 7 Mai 2019 - 6,387 # [[Cymdeithas Bêl-droed Gwlad Iorddonen]] - 8 Mai 2019 - 3,116 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Gwlad Iorddonen]] - 9 Mai 2019 - 3,255 # [[Uwch Gynghrair Gwlad Iorddonen]] - 10 Mai 2017 - 5,118 # [[Lauburu]] - 12 Mai 2019 - 6,694 # [[Lyra (offeryn)]] - 13 Mai 2019 - 6,522 # [[Casgliad y Werin]] - 15 Mai 2019 - 2,458 # [[Ramblers]] - 16 Mai 2019 - 5,176 # [[Kinder Scout]] - 19 Mai 2019 - 3,311 # [[Piast Gliwice]] - 19 Mai 2019 - 3,796 # [[Uwch Gynghrair Gwlad Pwyl]] - 21 Mai 2019 - 10,582 # [[Pin bawd]] - 24 Mai 2019 - 4,411 # [[Llwyfandir]] - 25 Mai 2019 - 7,091 # [[Maskanda]] - 26 Mai 2019 - 7,906 # [[Ghoema]] -26 Mai 2019 - 3,312 # [[Kaapse Kleurling]] - 27 Mai 2019 - 9,511 # [[Kaapse Afrikaans]] - 28 Mai 2019 - 4,250 # [[Trawsiorddonen]] - 30 Mai 2019 - 5,606 # [[Clip papur]] - 30 Mai 2019 - 4,557 # [[Styffylwr]] - 2 Mehefin 2019 - 5863 # [[Pin cau]] - 2 Mehefin 2019 - 7,601 # [[Dad-stwffwlwr]] - 3 Mehefin 2019 - 4,282 # [[Stwffwl]] - 4 Mehefin 2019 - 7,146 # [[Sbring]] - 6 Mehefin 2019 - 4,686 # [[NK Osijek]] - 7 Mehefin 2019 - 9,000 # [[Stadion Gradski vrt]] - 7 Mehefin 2019 - 7,200 # [[Afon Drava]] - 7 Mehefin 2019 - 5,675 # [[Cardbord]] - 8 Mehefin 2019 - 4,365 # [[Groupama Aréna]] - 9 Mehefin 2019 - 5,941 # [[Ferencvárosi T.C.]] ‎- 10 Mehefin 2019 - 2,640 # [[Újpest FC]] - 11 Mehefin 2019 - 7,177 # [[Slavonia]] - 11 Mehefin 2019 - 2,289 # [[Uwch Gynghrair Croatia]] - 12 Mehefin 2019 - 8,823 # [[Dinamo Zagreb]] - 12 Mehefin 2019 - 6,635 # [[Dynamo (Cymdeithas Chwaraeon)]] - 13 Mehefin 2019 - 7,602 # [[Clybiau Bechgyn a Merched Cymru]] - 16 Mehefin 2019 - 8,095 # [[Capten John Glynn-Jones]] - 17 Mehefin 2019 - 4,250 # [[Mynyddcerrig]] - 18 Mehefin 2019 - 2,515 # [[Marius Jonker]] - 18 Mehefin 2019 - 3,843 # [[Kimberley, De Affrica]] - 20 Mehefin 2019 - 7,500 # [[John Forrester-Clack]] - 20 Mehefin 2019 - 3,999 # [[Nine Mile Point (Glofa)]] - 21 Mehefin 2019 - 2,048 # [[Cwmfelinfach]] - 21 Mehefin 2019 - 2,679 # [[Prifysgol Gwlad yr Iâ]] - 24 Mehefin 2019 - 9,700 # [[Sol Plaatje]] - 26 Mehefin 2019 - 9,188 # [[Cliftonville F.C.]] - 27 Mehefin 2019 - 5,317 # [[F.C. Progrès Niederkorn]] - 27 Mehefin 2019 - 8,292 # [[Niederkorn]] - 27 Mehefin 2019 - 2,932 # [[K.F. Feronikeli]] - 28 Mehefin 2019 - 8,549 # [[Drenas]] - 29 Mehefin 2019 - 9,951 # [[Uwch Gynghrair Cosofo]] - 30 Mehefin 2019 - 6,158 # [[Uwch Gynghrair Lwcsembwrg]] - 30 Mehefin 2019 - 6,528 # [[Uwch Gynghrair Belarws]] - 30 Mehefin 2019 - 7,392 # [[Uwch Gynghrair Estonia]] - 1 Gorffennaf 2019 - 4,929 # [[Uwch Gynghrair yr Alban]] - 2 Gorffennaf 2019 - 10,055 # [[Cymdeithas Bêl-droed Yr Alban]] - 3 Gorffennaf 2019 - 8,820 # [[Cymdeithas Bêl-droed Gibraltar]] - 3 Gorffennaf 2019 - 7,844 # [[Cynghrair Bêl-droed Gogledd Iwerddon]] - 4 Gorffennaf 2019 - 9,200 # [[Uwch Gynghrair Gogledd Iwerddon]] - 4 Gorffennaf 2019 - 11,832 # [[Cwpan Her yr Alban]] - 6 Gorffennaf 2019 - 9,279 # [[Dwfe]] - 7 Gorffennaf 2019 - 7,519 # [[Polyester]] - 8 Gorffennaf 2019 - 6,144 # [[Ffederasiwn Pêl-droed Belarws]] - 8 Gorffennaf 2019 - 6,233 # [[Baner Ciribati]] - 12 Gorffennaf 2019 - 3,714 # [[Aderyn Ffrigad]] - 15 Gorffennaf 2019 - 7325 # [[Ynysoedd Gilbert]] - 16 Gorffennaf 2019 - 12,073 # [[Lagŵn]] - 17 Gorffennaf 2019 - 6,148 # [[F.C. København]] - 18 Gorffennaf 2019 - 4,879 # [[Stadiwm Parken]] - 18 Gorffennaf 2019 - 5,947 # [[Seren Goch Belgrâd]] - 19 Gorffennaf 2019 - 9,870 # [[F.K. Partizan Belgrâd]] - 19 Gorffennaf 2019 - 11,360 # [[H.N.K. Hajduk Split]] - 21 Gorffennaf 2019 - 12,703 # [[Uwch Gynghrair Iwgoslafia]] - 22 Gorffennaf 2019 - 11,239 # [[Yr wyddor Adlam]] - 30 Gorffennaf 2019 - 6,400 # [[Cymdeithas Bêl-droed Slofenia]] - 31 Gorffennaf 2019 - 4,757 # [[Uwch Gynghrair Slofenia]] - 2 Awst 2019 - 7,744 # [[Uwch Gynghrair Gogledd Macedonia]] - 7 Awst 2019 - 6,064 # [[Uwch Gynghrair Serbia]] - 7 Awst 2019 - 6,587 # [[Cymdeithas Bêl-droed Serbia]] - 8 Awst 2019 - 6,074 # [[Cymdeithas Bêl-droed Montenegro]] - 8 Awst 2019 - # [[Uwch Gynghrair Montenegro]] - 10 Awst 2019 - 9,134 # [[Maer]] - 11 Awst 2019 - 3,835 # [[Cymdeithas Bêl-droed Gogledd Macedonia]] - 11 Awst 2019 - 4,502 # [[Uwch Gynghrair Norwy]] - 12 Awst 2019 - 8,926 # [[C.P.D. Padarn United]] - 12 Awst 2019 - 2,118 # [[Darbi]] - 13 Awst 2019 - 8,612 # [[Afon Derwent, Swydd Derby]] - 14 Awst 2019 - 6,142 # [[Cored]] - 14 Awst 2019 - 4,556 # [[Grisiau pysgod]] - 15 Awst 2019 - 5,270 # [[Cynghrair Pêl-droed Aberystwyth a'r Cylch]] - 15 Awst 2019 - 5,250 # [[C.P.D. Penparcau]] 15 Awst 2019 - 2,850 # [[Cynghrair Pêl-droed Canolbarth Cymru]] - 15 Awst 2019 - 5,303 # [[Cymru South]] - 16 Awst 2019 - 5,594 # [[C.P.D. Cwmaman United]] - 17 Awst 2019 - 2,959 # [[C.P.D. Rhydaman]] - 17 Awst 2019 - 5,235 # [[C.P.D. Prifysgol Abertawe]] - 17 Awst 2019 - 5,006 # [[C.P.D. Llanilltud Fawr]] - 17 Awst 2019 - 5,083 # [[Hat-tric]] - 18 Awst 2019 - 10,546 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Tonga]] - 18 Awst 2019 - 11,095 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Siapan]] - 19 Awst 2019 - 16,599 # [[John Evan Davies (Rhuddwawr)]] - 19 Awst 2019 - 1,172 # [[Idris Reynolds]] - 19 Awst 2019 - 3,436 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Ffiji]] - 20 Awst 2019 - 17,998 # [[Llion Jones]] - 21 Awst 2019 - 2,722 # [[Canolfan Bedwyr]] - 21 Awst 2019 - 4,387 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Georgia]] - 22 Awst 2019 - 18,951 # [[Siôn Eirian]] - 22 Awst 2019 - 4,196 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Canada]] - 23 Awst 2019 - 13,784 # [[Dafydd John Pritchard]] - 23 Awst 2019 - 3,615 # [[R. Ifor Parry]] - 25 Awst 2019 - 4,432 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Samoa]] - 26 Awst 2019 - 16,287 # [[Clwb Rygbi Aberystwyth]] - 27 Awst 2019 - 4,009 # [[Baner Ceredigion]] - 27 Awst 2019 - 7,681 # [[Baner Fflandrys]] - 28 Awst 2019 - 8,316 # [[O.E. Roberts]] - 29 Awst 2019 - 5,540 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Wrwgwái]] 30 Awst 2019 - 13,683 # [[World Rugby]] - 1 Medi 2019 - 10,581 # [[Vernon Pugh]] - 2 Medi 2019 - 6,386 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Rwmania]] - 4 Medi 2019 - 14,604 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Sbaen]] - 5 Medi 2019 - 14,866 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Unol Daleithiau America]] - 8 Medi 2019 - 13,598 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Namibia]] 9 Medi 2019 - 12,081 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Rwsia]] - 10 Medi 2019 - 11,925 # [[Siva Tau]] - 11 Medi 2019 - 4,705 # [[Cibi]] - 12 Medi 2019 - 5,665 # [[Kailao]] - 15 Medi 2019 - 5,741 # [[Cwpan Cenhedloedd y Môr Tawel]] - 19 Medi 2019 - 8,565 # [[Pencampwriaethau Rhyngwladol Rugby Europe]] - 20 Medi 2019 - 12,908 # [[Pencampwriaeth Rygbi yr Americas]] - 21 Medi 2019 - 6,295 # [[Rugby Europe]] - 23 Medi 2019 - 7,944 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Portiwgal]] - 24 Medi 2019 - 9,406 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Simbabwe]] - 27 Medi 2019 - 10,446 # [[W. T. Gruffydd]] - 28 Medi 2019 - 2,132 # [[Tomi Evans]] - 29 Medi 2019 - 2,105 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Cenia]] - 2 Hydref 2019 - 7,820 # [[Emrys Edwards]] - 3 Hydref 2019 - 2,206 # [[Dewi Watkin Powell]] - 4 Hydref 2019 - 4,337 # [[Emyr Currie-Jones]] - 5 Hydref 2019 - 7,197 # [[Cyngor yr Iaith Gymraeg]] - 6 Hydref 2019 - 3,638 # [[Cyngor Sir De Morgannwg]] - 6 Hydref 2019 - 5,430 # [[Trevor Fishlock]] - 7 Hydref 2019 - 7,178 # [[Jess Fishlock]] - 8 Hydref 2019 - 11,482 # [[R.E. Griffith]] - 10 Hydref 2019 - 3,625 # [[Kieffer Moore]] - 11 Hydref 2019 - 7,656 # [[Viking F.K.]] - 12 Hydref 2019 - 5,312 # [[Cymdeithas Bêl-droed Norwy]]- 13 Hydref 2019 - 4,506 # [[Gŵyl Machynlleth]] - 14 Hydref 2019 - 3,061 # [[Klezmer]] - 16 Hydref 2019 - 7,588 # [[Simbalom]] - 17 Hydref 2019 - 10,560 # [[Dwsmel]] - 18 Hydref 2019 - 3,096 # [[Sither]] - 20 Hydref 2019 - 5,756 # [[Maribor]] - 20 Hydref 2019 - 14,279 # [[Rudolf Maister]] - 21 Hydref 2019 13,769 # [[Styria Slofenia]] - 23 Hydref 2019 - 8,741 # [[Gefeilldref]] - 24 Hydref 2019 - 6,561 # [[Kronberg im Taunus]] - 24 Hydref 2019 - 6,022 # [[Arklow]] - 25 Hydref 2019 - 10,907 # [[Bus Éireann]] - 25 Hydref 2019 - 5,365 # [[TrawsCymru]] - 25 Hydref 2019 - 3,239 # [[Ras Rwyfo'r Her Geltaidd]] - 25 Hydref 2019 - 4,369 # [[Cymdeithas Rhwyfo Môr Cymru]] - 25 Hydref 2019 - 2,924 # [[Cwch Hir Celtaidd]] - 25 Hydref 2019 - 2,954 # [[Rhwyfo Cymru]] - 26 Hydref 2019 - 5,738 # [[Velenje]] - 26 Hydref 2019 - 14,453 # [[Campfa]] - 28 Hydref 2019 - 9,915 # [[Gymnasteg]] - 29 Hydref 2019 - 9,934 # [[Gemau Cymru]] - 30 Hydref 2019 - 3,475 # [[Barrau cyfochrog]] - 30 Hydref 2019 - 5,119 # [[Y Cylchoedd (gymnasteg)]] - 31 Hydref 2019 - 4,118 # [[Michael Spicer (comedïwr)]] - 31 Hydref 2019 - 1,939 # [[Daniel Protheroe]] - 4 Tachwedd 2019 - 5,746 # [[The Silent Village]] - 4 Tachwedd 2019 - 10,974 # [[Bar llorweddol]] - 5 Tachwedd 2019 - 5,889 # [[Barrau anghyflin]] - 6 Tachwedd 2019 - 6,734 # [[John Thomas, Barwn Thomas Cwmgiedd]] - 7 Tachwedd 2019 - 9623 # [[Comisiwn Cyfiawnder yng Nghymru]] - 7 Tachwedd 2019 - 5,034 # [[Ceffyl Pwmel]] - 8 Tachwedd 2019 - 7,159 # [[Gymnasteg Cymru]] - 9 Tachwedd 2019 - 4,442 # [[Llofnaid]] - 10 Tachwedd 2019 - 6,917 # [[FIG]] - 11 Tachwedd 2019 - 7,288 # [[Tumbling (gymnasteg)]] - 12 Tachwedd 2019 - 4,534 # [[Trawst (gymnasteg)]] - 13 Tachwedd 2019 - 3,459 # [[Gymnasteg artistig]] - 14 Tachwedd 2019 - 6,316 # [[Friedrich Ludwig Jahn]] - 4 Rhagfyr 2019 - 9,142 == 2020 --> == # [[Connagh Howard]] - 17 Ionawr 2020 - 2,599 # [[Baner Somaliland]] - 17 Ebrill 2020 # [[Wali]] - 17 Ebrill 2020 # [[Iman (Islam)]] - 18 Ebrill 2020 # [[Somalia Fawr]] - 19 Ebrill 2020 - 6,772 # [[Rwmania Fawr]] - 20 Ebrill 2020 - 10,354 # [[Cenedl titiwlar]] - 21 Ebrill 2020 - 5,663 # [[Hwngari Fawr]] - 22 Ebrill 2020 - 8,931 # [[Lloyd Warburton]] - 23 Ebrill 2020 - 3,616 # [[Gludyn]] - 23 Ebrill 2020 - 5,636 # [[Crys-T]] - 24 Ebrill 2020 - 7392 # [[Crys polo]] - 24 Ebrill 2020 - 3,455 # [[Dyfarniad Gyntaf Fienna]] - 25 Ebrill 2020 - 8,620 # [[Ail Ddyfarniad Fienna]] - 26 Ebrill 2020 - 8,420 # [[Cyflafareddiadau Fienna]] - 27 Ebrill 2020 - 3,542 # [[Miklós Horthy]] - 27 Ebrill 2020 - 11,676 # [[Joachim von Ribbentrop]] - 28 Ebrill 2020 - 9,893 # [[Székelys]] - 29 Ebrill 2020 - 10,459 # [[Gwlad y Székely]] - 30 Ebrill 2020 - 8,256 # [[Cytundeb Paris (1947)]] - 1 Mai 2020 - 9,056 # [[Tiriogaeth Rydd Trieste]] - 2 Mai 2020 - 15,824 # [[Brython Shag]] - 2 Mai 2020 - 2,768 # [[Koper]] - 3 Mai 2020 - 11,792 # [[Piran (Slofenia)]] - 3 Mai 2020 - 12,144 # [[Izola]] - 3 Mai 2020 - 8,324 # [[Llinell Morgan]] - 5 Mai 2020 - 5,725 # [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bangor 1874]] - 5 Mai 2020 - 1,500 # [[Pedwar Pwynt ar Ddeg]] - 5 Mai 2020 - 10,553 # [[Recordiau Sbensh]] - 5 Mai 2020 - 1,235 # [[Ampersand]] - 5 Mai 2020 - 4,400 # [[Cytundeb Osimo]] - 6 Mai 2020 - 9,811 # [[Coridor Pwylaidd]] - 6 Mai 2020 - 9,056 # [[Dinas Rydd Danzig]] - 6 Mai 2020 - 13,282 # [[Cynhadledd Potsdam]] - 7 Mai 2020 - 10,452 # [[Cynhadledd Tehran]] - 7 Mai 2020 - 8,457 # [[Cynhadledd Casablanca]] - 8 Mai 2020 - 7,475 # [[Cynhadledd Yalta]] - 8 Mai 2020 - 6,538 # [[Cynllun Morgenthau]] - 8 Mai 2020 - 6,118 # [[Cynhadledd Cairo (1943)]] - 8 Mai 2020 - 5,417 # [[Cynhadledd Quebec (1943)]] - 8 Mai 2020 - 4,827 # [[Cynhadledd Quebec (1944)]] - 8 Mai 2020 -3,110 # [[Ynysoedd Ryūkyū]] - 9 Mai 2020 - 11,322 # [[Cytundeb San Francisco (1951)]] - 9 Mai 2020 - 11,117 # [[Cynulliad Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig]] - 9 Mai 2020 - 10,292 # [[Cluj-Napoca]] - 13 Mai 2020 - 21,294 # [[Daciaid]] - 13 Mai 2020 - 10,783 # [[Unsiambraeth]] - 13 Mai 2020 - 7,557 # [[Dwysiambraeth]] ‎ - 13 Mai 2020 - 9,235 # [[Feto]] - 14 Mai 2020 - 6,937 # [[Ffrainc Rydd]] - 15 Mai 2020 - 19,641 # [[Baneri bro Llydaw]] - 16 Mai 2020 - 3,958 # [[Bro-Gerne]] - 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Leon]] 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro Dreger]] 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Wened]] 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Zol]] 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro Sant-Maloù]] 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Roazhon]] 17 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Naoned]] 17 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Sant-Brieg]] 17 Mai 2020 - 2,300 # [[Deddfwrfa]] - 19 Mai 2020 - 7,666 # [[Gweithrediaeth]] - 21 Mai 2020 - 6,496 # [[Barnwriaeth]] - 22 Mai 2020 - 9,166 # [[Cystadleuaeth Cân Intervision]] - 22 Mai 2020 - 15,133 # [[Sopot]] - 23 Mai 2020 - 10,918 # [[Władysław Szpilman]] - 23 Mai 2020 -‎ 9,919 # [[Gwlad Pwyl y Gyngres]] - 26 Mai 2020 - 10,467 # [[Cen Williams (dylunydd)]] - 28 Mai 2020 - 5,072 # [[Clwb Pêl-droed Cymric]] - 30 Mai 2020 - 903 # [[Hoci (campau)]] - 31 Mai 2020 - 4,880 # [[Hoci]] - 31 Mai 2020 - 14,834 # [[Hoci Cymru]] - 31 Mai 2020 - 4,963 # [[Tîm hoci cenedlaethol dynion Cymru]] - 1 Mehefin 2020 - 4,227 # [[Tîm hoci cenedlaethol menywod Cymru]] - 4 Mehefin 2020 - 4,228 # [[Ann Davies (cyfieithydd)]] - 4 Mehefin 2020 - 4,875 # [[Gemau'r Gymanwlad Cymru]] - 5 Mehefin 2020 - 3,412 # [[Tŷ'r Cymry (Caerdydd)]] - 5 Mehefin 2020 - 3,405 # [[Gemau Ieuenctid y Gymanwlad]] - 7 Mehefin 2020 - 10,536 # [[Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad]] - 8 Mehefin 2020 - 9,787 # [[Pandwri]] - 12 Mehefin 2020 - 1,602 # [[Cymdeithasau Cenedlaethol Gemau'r Gymanwlad]] - 12 Mehefin 2020 - 5,325 # [[choghur]] - 15 Mehefin 2020 - 3,255 # [[Black Lives Matter]] - 17 Mehefin 2020 - 13,976 # [[George Floyd]] - 17 Mehefin 2020 - 8,565 # [[swastica]] - 18 Mehefin 2020 - 8,364 # [[Lezginca]] - 19 Mehefin 2020 - 7,680 # [[Cyfnod clo]] - 19 Mehefin 2020 - 3,151 # [[Myrddin John]] - 25 Mehefin 2020 - 5,059 # [[Abchasia]] - 26 Mehefin 2020 - 31,049 # [[Aqua (Abchasia)]] - 30 Mehefin 2020 - 18,011 # [[Archif Gwladwriaeth Abchasia]] - 1 Gorffennaf 2020 - 5,923 # [[Leopold III, brenin Gwlad Belg]] - 1 Gorffennaf 2020 - 6,733 # [[Albert I, brenin Gwlad Belg]] - 5 Gorffennaf 2020 - 7515 # [[ASMR]] - 7 Gorffennaf 2020 - 12,891 # [[Dom saim]] - 8 Gorffennaf 2020 - 10,850 # [[Leopold II, brenin Gwlad Belg]] - 8 Gorffennaf 2020 - 14,783 # [[Ffullyn cotwm]] - 9 Gorffennaf 2020 - 4,051 # [[Carthffosiaeth]] - 9 Gorffennaf 2020 - 12,790 # [[Bioddiraddio]] - 10 Gorffennaf 2020 - 7,290 # [[Tirlenwi]] - 24 Gorffennaf 2020 - 13,059 # [[Deddf Treth Gwarediadau Tirlenwi (Cymru) 2017]] - 27 Gorffennaf 2020 - 3,764 # [[FK Sarajevo]] - 13 Awst 2020 - 7,340 # [[Uwch Gynghrair Bosnia a Hertsegofina]] - 14 Awst 2020 - 9,743 # [[Cymdeithas Bêl-droed Bosnia a Hertsegofina]] - 14 Awst 2020 - 5,225 # [[Mikola Statkevich]] - 15 Awst 2020 - 5,670 # [[Cymdeithas Filwrol Belarws]] - 15 Awst 2020 - 3,804 # [[Rada Gweriniaeth Ddemocrataidd Belarws]] - 16 Awst 2020 - 14,707 # [[Ivonka Survilla]] - 16 Awst 2020 - 5,430 # [[Sviatlana Tsikhanouskaya ]] - 16 Awst 2020 - 9,149‎ # [[NSÍ Runavík]] - 18 Awst 2020 - 8,819 # [[Runavík]] - 18 Awst 2020 - 8,433 # [[Eysturoy]] ‎- 18 Awest 2020 - 7,412 # [[Cymdeithas Bêl-droed Ynysoedd Ffaröe]] ‎- 18 Awst 2020 - 3643 # [[Uwch Gynghrair Ynysoedd Faroe]] -‎ 18 Awst 2020 - 8,643 # [[HB Tórshavn]] - 19 Awst 2020 - 5,372 # [[Klaksvík]] - 19 Awst 2020 - 12,740 # [[Uwch Gynghrair Latfia]] - 19 Awst 2020 - 7,984 # [[Cymdeithas Bêl-droed Latfia]] - 20 Awst 2020 - 6,996 # [[Kastus Kalinouski ]] - 25 Awst 2020 - 11,650‎ # [[Valletta F.C.]] -25 Awst 2020 - 6,500 # [[Uwch Gynghrair Malta]] - 25 Awst 2020 - 7,860 # [[Uwch Gynghrair Merched Cymru]] - 26 Awst 2020 - 8,650 # [[C.P.D. Merched Tref Aberystwyth]] - 27 Awst 2020 -5,169 # [[Cwpan Pêl-droed Merched Cymru]] - 27 Awst 2020 - 7,653 # [[Manon Awst]] - 28 Awst 2020 - 5,727‎ # [[Cardiff City Ladies F.C.]] - 28 Awst 2020 - 7,649 # [[C.P.D. Merched Dinas Caerdydd]] - 29 Awst 2020 - 8,178 # [[MŠK Žilina]] - 30 Awst 2020 - 9,213 # [[C.P.D. Merched Met. Caerdydd]] - 30 Awst 2020 - 15,913 # [[B36 Tórshavn]] - 3 Medi 2020 - 14,382 # [[Standard Liège]] - 6 Medi 2020 - 13,850 # [[Uwch Gynghrair Georgia]] - 8 Medi 2020 - 3,530 # [[Cymdeithas Bêl-droed Georgia]] - 10 Medi 2020 - 4,033 # [[Cymdeithas Bêl-droed Gwlad Belg]] - 11 Medi 2020 - 6,441 # [[Uwch Gynghrair Gweriniaeth Iwerddon]] - 12 Medi 2020 - 14,951 # [[Tadej Pogačar]] - 21 Medi 2020 - 11,926 # [[Primož Roglič]] - 23 Medi 2020 - 8,739 == 2021 --> == # [[Derek Boote]] - 20 Chwefror 2021 - 1,307 # [[Recordiau'r Dryw]] - 20 Chwefror 2021 - 3,338 # [[C.P.D. Merched Tref Pontypridd]] - 16 Awst 2021 - 3,599 # [[C.P.D. Merched Cyncoed]] - 16 Awst 2021 - 2,500 # [[C.P.D. Merched Tref y Barri Unedig]] - 17 Awst 2021 - 3,000 # [[C.P.D. Merched Tref Port Talbot]] - 18 Awast 2021 - 3,277 # [[Clwb Pêl-droed Merched Tref y Fenni]] - 18 Awst 2021 - 3,963 # [[Cynghrair y Pencampwyr Merched UEFA]] - 19 Awst 2021 - 5,145 # [[Jens Christian Svabo]] - 21 Awst 2021 - 5,216 # [[Venceslaus Ulricus Hammershaimb]] - 22 Awst 2021 - 7,080 # [[Llyfrgell Genedlaethol Ynysoedd Ffaroe]] - 22 Awst 2021 - 4,740 # [[Cernyweg Unedig]] - 22 Awst 2021 - 3,166 # [[Mosg Jamal Abdel Nasser]] - 23 Awst 2021 - 3,044 # [[Mosg Sheikh Ali al-Bakka]] - 23 Awst 2021 - 3,798 # [[Mosg Sayed al-Hashim]] - 23 Awast 2021 - 2,471 # [[Mosg Al-Sham'ah]] - 23 Awst 2021 - 2,021 # [[Intifada Cyntaf Palesteina]] - 23 Awst 2021 - 8,691 # [[Ail Intifada'r Palesteiniaid]] - 24 Awst 2021 - 12,686 # [[Bryn y Deml]] 24 Awst 2021 - 24 Awst 2021 - 6,005 # [[Rhanbarth Tubas]] - 24 Awst 2021 - 3,232 # [[Rhanbarth Tulkarm]] - 24 Awst 2021 - 3,073 # [[Llywodraethiaeth Nablus]] - 25 Awst 2021 - 2,221 # [[Llywodraethiaeth]] - 26 Awst 2021 - 5,007 # [[Llywodraethiaeth Qalqilya]] - 26 Awst 2021 - 2,721 # [[Llywodraethiaeth Ramallah ac Al-Bireh]] - 26 Awst 2021 - 3,965 # [[Llywodraethiaeth Jeriwsalem]] - 28 Awst 2021 - 5,999 # [[Llywodraethiaeth Bethlehem]] - 28 Awst 2021 - 5,048 # [[Llywodraethiaeth Hebron]] - 29 Awst 2021 - 4230 # [[Llywodraethiaeth Gogledd Gaza]] - 29 Awst 2021 - 2,786 # [[Llywodraethiaeth Gaza]] - 29 Awst 2021 - 1,743 # [[Llywodraethiaeth Jericho]] - 29 Awst 2021 - 4,355 # [[Llywodraethiaeth Salfit]] - 29 Awst 2021 - 3,304 # [[Llywodraethiaeth Rafah]] - 30 Awst 20221 - 1,856 # [[Llywodraethiaeth Khan Yunis]] - 30 Awst 2021 - 2,060 # [[Llywodraethiaeth Deir al-Balah]] - 30 Awst 2021 - 1,871 # [[Cyngor Deddfwriaethol Palesteina]] - 30 Awst 2021 - 6,351 # [[Coedwig Yatir]] - 30 Awst 2021 - 5,926 # [[Dunam]] - 31 Awst 2021 - 6,309 # [[Llath]] - 31 Awst 2021 - 8,040 # [[Pêl-droed Canadaidd]] - 31 Awst 2021 - 9,371 # [[Ariel (dinas)]] - 1 Medi 2021 - 7,201 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Palesteina]] - 1 Medi 2021 - 7,039 # [[Ingilín Didriksen Strøm]] - 1 Medi 2021 - 3,781 # [[Deutsche Welle]] - 1 Medi 2021 - 7,067 # [[Dydd Miwsig Cymru]] - 3 Medi 2021 - 5,261 # [[Spotify]] - 3 Medi 2021 - 17,513 # [[Los Blancos (band)]] - 4 Medi 2021 - 3,230 # [[Ifan Dafydd]] - 4 Medi 2021 - 3,452 # [[Recordiau Côsh]] - 5 Medi 2021 - 1,934 # [[Brennan Johnson]] - 5 Medi 2021 - 5,135 # [[C.P.D. Merched Y Seintiau Newydd]] - 6 Medi 2021 - 2,186 # [[Roy Saer]] - 7 Medi 2021 - 6,899 # [[Rhys Gwynfor]] - 10 Medi 2021 - 4,350 # [[HMS Morris]] - 12 Medi 2021 - 3,919 # [[Jeremy Charles]] - 15 Medi 2021 - 5,558 # [[Olwyn Fawr]] - 15 Medi 2021 - 9,978 # [[Folly Farm]] - 16 Medi 2021 - 6,509 # [[Car clatsho]] - 16 Medi 2021 - 5,875 # [[Wurlitzer]] - 18 Medi 2021 - 6,091 # [[Cwtsh (band)]] - 19 Medi 2021 - 2,892 # [[Dari]] - 19 Medi 2021 - 4,652 # [[Trên Rola-bola]] - 20 Medi 2021 - 8,274 # [[Camera obscura]] - 20 Medi 2021 - 5,153 # [[Noel Mooney]] - 20 Medi 2021 - 5,012 # [[Tystysgrif Gyffredinol Addysg Uwchradd]] - 21 Medi 2021 - 5,464 # [[Cork City F.C.]] - 22 Medi 2021 - 5,002 # [[Shamrock Rovers F.C.]] - 22 Medi 2021 - 11,902 # [[Bohemian F.C.]] - 23 Medi 2021 - 10,045 # [[Shelbourne F.C.]]- 24 Medi 2021 10,743 # [[St Patrick's Athletic F.C.]] - 24 Medi 2021 - 12,834 # [[Derry City F.C.]] - 24 Medi 2021 - 10,784 # [[Finn Harps F.C.]] - 25 Medi 2021 - 10,153 # [[Sligo Rovers F.C.]] - 26 Medi 2021 - 8,497 # [[Kristina Háfoss]] - 26 Medi 2021 - 6,903 # [[Cyngor Nordig]] - 26 Medi 2021 - 11,729 # [[Dundalk F.C.]] - 27 Medi 2021 - 17,024 # [[Tiffo]] - 27 Medi 2021 - 7,060 # [[Ultras]] - 27 Medi 2021 - 9,141 # [[Fflêr Bengal]] - 27 Medi 2021 - 3,498 # [[Pyrotechneg]] - 28 Medi 2021 - 5,745 # [[Conffeti]] - 28 Medi 2021 - 7,907 # [[Tylliedydd]] - 28 Medi 2021 - 5,099 # [[Baner y Cyngor Nordig]] - 28 Mai 2021 - 2,806 # [[Baner Undeb Kalmar]] - 29 Medi 2021 -‎ 5,904 # [[Undeb Kalmar]] - 30 Medi 2021 - 9,724 # [[Sgandinafiaeth]] - 30 Medi 2021 - 14,899 # [[Confensiwn Iaith Nordig]] - 30 Medi 2021 - 3,498 # [[F.C. Sheriff Tiraspol]] - 1 Hydref 2021 - 7,963 # [[Uwch Gynghrair Moldofa]] - 1 Hydrf 2021 - 8,806 # [[Cymdeithas Bêl-droed Moldofa]] - 1 Hydref 2021 - 4,242 # [[Kalaallisut]] - 1 Hydref 2021 - 10,378 # [[Cyd-ddeallusrwydd]] - 2 Hydref 2021 - 9,895 # [[Len Pennie]] - 2 Hydref - 11,551 # [[Continiwm tafodiaith]] - 3 Hydref 2021 - 17,095 # [[Abjad]] - 3 Hydref 2021 - 9,538 # [[C.P.D. Merched Pwllheli]] - 4 Hydref 2021 - 1,828 # [[C.P.D. Merched Llandudno]] - 5 Hydref 2021 - 6,623 # [[C.P.D. Merched Wrecsam]] - 5 Hydref 2021 - 5,564 # [[Careleg]] - 6 Hydref 2021 - 7,909 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Syria]] - 8 Hydref 2021 - 10,536 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Libanus]] - 8 Hydref 2021 - 9,882 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Palesteina Mandad]] - 9 Hydref 2021 - 12,649 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Cowait]] - 11 Hydref 2021 - 8,106 # [[Cân llofft stabl]] - 11 Hydref 2021 - 2,523 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Emiradau Arabaidd Unedig]] - 12 Hydref 2021 - 7,679 # [[Cwpan Pêl-droed y Gwlff]] - 13 Hydref 2021 - 9,497 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Oman]] - 13 Hydref 2021 - 6,580 # [[Byrllysg]] - 14 Hydref 2021 - 6,419 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Bahrain]] - 15 Hydref 2021 - 7,319 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Irac]] - 18 Hydref 2021 - 9,687 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Qatar]] - 20 Hydref 2021 - 11,743 # [[Einár (artist)]] - 22 Hydref 2021 - 7,894 # [[Cwpan Pêl-droed Asia]] - 28 Hydref 2021 - 9,124 # [[Cwpan Arabaidd FIFA]] - 28 Hydref 2021 - 6,336 # [[UAFA]] - 28 Hydref 2021 - 7,525 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Comoros]] - 28 Hydref 2021 - 6,534 # [[Banc Cambria]] - 29 Hydref 2021 - 3,559 # [[Baner Dwyrain Tyrcestan]] - 29 Hydref 2021 - 8,200 # [[Carthen]] 29 Hydref 2021 - 9,845 # [[Mẁg]] - 30 Hydref 2021 - 10,391 # [[Normaleiddio iaith]] - 31 Hydref 2021 - 8,928 # [[Sebon eillio]] - 1 Tachwedd 2021 - 5,673 # [[Mat diod]] - 2 Tachwedd 2021 - 6,411 # [[Papur sidan]] - 2 Tachwedd 2021 - 5,219 # [[Siocled poeth]] - 3 Tachwedd 2021 - 5,773 # [[Powdr coco]] - 3 Tachwedd 2021 - 5,010 # [[Caffè mocha]] - 4 Tachwedd 2021 - 4,691 # [[Espresso]] - 5 Tachwedd 2021 - 9,026 # [[Cwpan cadw]] - 7 Tachwedd 2021 - 5,055 # [[Caffè latte]] - 9 Tachwedd 2021 - 8,667 # [[Caffè lungo]] - 10 Tachwedd 2021 - 3,814 # [[Peiriant espresso]] - 12 Tachwedd 2021 - 7,762 # [[Tebot Moka]] - 12 Tachwedd 2021 - 7,809 # [[Caffè Americano]] - 13 Tachwedd 2021 - 9,338 # [[Coffi hidl]] - 15 Tachwedd 2021 - 6,700 # [[Hidlydd coffi]] - 15 Tachwedd 2021 - 4,978 # [[Tebot]] - 16 Tachwedd 2021 - 8,730 # [[Flat White]] - 16 Tachwedd 2021 - 8,749 # [[Barista]] - 17 Tachwedd 2021 - 4,347 # [[Celf latte]] - 17 Tachwedd 2021 - 3,428 # [[Caffè macchiato]] - 18 Tachwedd 2021 - 4,961 # [[Twmffat]] - 18 Tachwedd 2021 - 5,462 # [[Hŵfer]] - 19 Tachwedd 2021 - 8,423 # [[Cortado]] - 19 Tachwedd 2021 - 8,752 # [[Samofar]] - 19 Tachwedd 2021 - 5,678 # [[Teisen frau]] - 20 Tachwedd 2021 - 7,842 # [[Llaeth cyddwysedig]] - 20 Tachwedd 2021 - 13,726 # [[Llaeth anwedd]] - 21 Tachwedd 2021 - 8578 # [[Llaeth powdr]] - 21 Tachwedd 2021 - 19,085 # [[Caffetier]] - 22 Tachwedd 2021 - 8,709 # [[Llaeth sgim]] - 22 Tachwedd 2021 - 6,570 # [[Llaeth hanner sgim]] - 23 Tachwedd 2021 - 5,037 # [[Llaeth cyflawn]] - 23 Tachwedd 2021 - 6,775 # [[Llaeth almon]] - 24 Tachwedd 2021 - 8,395 # [[Llaeth soia]] - 25 Tachwedd 2021 - 10,085 # [[Llaeth ceirch]] - 26 Tachwedd 2021 - 8,489 # [[Llaeth reis]] - 26 Tachwedd 2021 - 8,373 # [[Café frappé]] - 27 Tachwedd 2021 - 9,604 # [[Gwelltyn yfed]] - 28 Tachwedd 2021 - 13,454 # [[Jwg]] - 29 Tachwedd 2021 - 9,004 # [[Slang]] - 30 Tachwedd 2021 - 10,002 # [[Jargon]] - 1 Rhagfyr 2021 - 11,744 # [[Caramel]] - 2 Rhagfyr 2021 - 5,985 # [[Adweithiad Maillard]] - 3 Rhagfyr 2021 - 4,944 # [[Melanoidin]] - 3 Rhagfyr 2021 - 3,218 # [[Tost]] - 4 Rhagfyr 2021 - 14,746 # [[Marmalêd]] - 5 Rhagfyr 2021 - 7,972 # [[Rysáit]] - 6 Rhagfyr 2021 - 8,226 # [[S. Minwel Tibbott]] - 7 Rhagfyr 2021 - 9,374 # [[Grappa]] - 8 Rhagfyr 2021 - 8,352 # [[Soeg]] - 9 Rhagfyr 2021 - 4,814 # [[Swistir Eidalaidd]] - 10 Rhagfyr 2021 - 5,447 # [[Caffè corretto]] - 10 Rhagfyr 2021 - 3,698 # [[Sambuca]] - 11 Rhagfyr 2021 - 5,754 # [[Aperitîff a digestiff]] - 19 Rhagfyr 2021 - 8,917 # [[Cracer (bwyd)]] - 20 Rhagfyr 2021 - 5,095 # [[Bain-marie]] - 21 Rhagfyr 2021 - 6,940 # [[Mari yr Iddewes]] - 21 Rahgfyr 2021 - 7,936 # [[Zosimos o Panopolis]] - 22 Rhagfyr 2021 - 6,912 # [[Llyn Lugano]] - 22 Rhagfyr 2021 - 4,187 # [[Llyn Maggiore]] - 22 Rhagfyr 2021 - 8,275 # [[Rheilffordd Gottard]] - 23 Rhagfyr 2021 - 5,920 # [[Twnnel Rheilffordd Gottard]] - 23 Rhagfyr 2021 - 5,112 # [[Twnnel Rheilffordd Sylfaen Gotthard]] - 24 Rhagfyr 2021 - 7,392 == 2022 --> == # [[Völkerabfälle]] - 21 Ionawr 2022 - 8,799 # [[Didolnod]] - 2 Chwefror 2022 - 15,479 # [[Wordle]] - 3 Chwefror 2022 - 22,811 # [[Dr Gary Robert Jenkins]] - 4 Chwefror 2022 - 5,542 # [[Ysbyty Frenhinol Hamadryad]] - 5 Chwefror 2022 - 8,251 # [[Ysgol Gynradd Gymraeg Hamadryad]] - 6 Chwefror 2022 - 5,539 # [[HMS Hamadryad]] - 7 Chwefror 2022 - 2,746 # [[Ffrigad]] - 8 Chwefror 2022 - 7,860 # [[Llaeth y fron]] - 9 Chwefror 2022 - 6,415 # [[Gwyn M. Daniel]] - 10 Chwefror 2022 - 2,775 # [[Highfields, Llandaf]] - 11 Chwefror 2022 - 4,229 # [[Coleg Hyfforddi Morgannwg]] - 14 Chwefror 2022 - 7,588 # [[Coleg Hyfforddi Sir Fynwy]] - 15 Chwefror 2022 - 7,805 # [[Cymdeithas i Famau a Merched Cymru]] - 16 Chwefror 2022 - 1,904 # [[Cronfa Glyndŵr]] - 17 Chwefror 2022 - 3,308 # [[Trefor Richard Morgan]] - 18 Chwefror 2022 - 5,805 # [[Ysgol Glyndŵr]] - 19 Chwefror 2022 - 4,673 # [[Taras Shevchenko]] - 14 Mawrth 2022 - 22,099 # [[Leonid Kuchma]] - 16 Mawrth 2022 - 10,699 # [[Leonid Kravchuk]] - 17 Mawrth 2022 - 9,915 # [[Verkhovna Rada]] - 17 Mawrth 2022 - 6,100 # [[Interslavic]] - 17 Mawrth 2022 - 6,683 # [[Viktor Yushchenko]] - 18 Mawrth 2022 - 14,206 # [[Petro Poroshenko]] - 22 Mawrth 2022 - 16,658 # [[Pop-up Gaeltacht]] - 23 Mawrth 2022 - 6,746 # [[Cooish]] - 23 Mawrth 2022 - 8,393 # [[Viktor Yanukovich]] - 25 Mawrth 2022 - 14,754 # [[Bataliwn Kastuś Kalinoŭski]] - 29 Mawrth 2022 - 10,783 # [[Gweriniaeth Pobl Belarws]] - 31 Mawrth 2022 - 11,698 # [[Radio Free Europe/Radio Liberty]] - 31 Mawrth 2022 - 12,985 # [[Gweriniaeth Sofiet Sosialaidd Belarws]] - 1 Ebrill 2022 - 2,299 # [[Pobble]] - 4 Ebrill 2022 - 5,897 # [[Mooinjer veggey]] - 5 Ebrill 2022 - 5,512 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Wcráin]] - 6 Ebrill 2022 - 9,066 # [[St John's, Ynys Manaw]] - 8 Ebrill 2022 - 4,808 # [[Ramsey, Ynys Manaw]] - 12 Ebrill 2022 - 7,348 # [[Dwyseddu trefol]] - 15 Ebrill 2022 - 8,418 # [[Tŷ teras]] - 21 Ebrill 2022 - 11,165 # [[Setswana]] - 21 Ebrill 2022 - 7,791 # [[Anthem genedlaethol Wcráin]] - 21 Ebrill 2022 - 13,621 # [[Eglwys Gatholig Roegaidd Wcráin]] - 22 Ebrill 2022 - 3,409 # [[Oblast]] - 23 Ebrill 2022 - 3,568 # [[Raion]] - 24 Ebrill 2022 - 5,418 # [[Ivano-Frankivsk]] - 25 Ebrill 2022 - 12,583 # [[Sokol]] - 25 Ebrill 2022 - 9,439 # [[Turnverein]] - 26 Ebrill 2022 - 4,513 # [[Rhandy]] - 1 Mai 2022 - 14,219 # [[Tŷ pâr]] - 2 Mai 2022 - 11,325 # [[Tŷ cyngor]] - 4 Mai 2022 - 10,153 # [[Stanislau Shushkevich]] - 4 Mai 2022 - 12,395 # [[Cytundebau Belovezh]] - 5 Mai 2022 - 8,878 # [[Protocol Alma-ata]] - 6 Mai 2022 - 5,268 # [[Silofici]] - 6 Mai 2022 - 5,523 # [[Cannoedd Duon]]- 6 Mai 2022 - 3,738 # [[Szlachta]] - 8 Mai 2022 - 6,411 # [[Pogrom]] - 9 Mai 2022 - 11,272 # [[Kristallnacht]] - 10 Mai 2022 - 9,803 # [[Carthu ethnig]] - 11 Mai 2022 - 12,509 # [[Ivan Franko]] - 12 Mai 2022 - 10,306 # [[Tŷ parod]] - 14 Mai 2022 - 10,834 # [[Plattenbau]] - 15 Mai 2022 - 6,766 # [[Der Spiegel]] - 16 Mai 2022 - 7,752 # [[Newsweek]] - 17 Mai 2022 -7,696 # [[Pwyllgor Rhyngwladol y Groes Goch]] - 19 Mai 2022 - 6,923 # [[Undeb credyd]] - 21 Mai 2022 - 11,988 # [[Ľudovít Štúr]] - 22 Mai 2022 - 14,212 # [[Anthem genedlaethol Slofenia]] - 23 Mai 2022 - 7,849 # [[France Prešeren]] - 24 Mai 2022 - 13,509 # [[Yad Vashem]] - 27 Mai 2022 - 7,992 # [[Raidió Fáilte]] - 29 Mai 2022 - 4,710 # [[Raidió na Life]] - 29 Mai 2022 - 3,667 # [[Cultúrlann McAdam Ó Fiaich]] - 30 Mai 2022 - 9,275 # [[Cwarter Gaeltacht, Belffast]] - 30 Mai 2022 - 6,200 # [[An Dream Dearg]] - 31 Mai 2022 - 8,788 # [[Féile an Phobail]] - 31 Mai 2022 - 10,367 # [[Cultúrlann Aonach Mhacha]] - 1 Mehefin 2022 - 4,758 # [[Cultúrlann Uí Chanáin]] - 1 Mehefin 2022 - 7,228 # [[Suddig]] - 2 Mehefin 2022 - 7,804 # [[Leim]] - 3 Mehefin 2022 - 9,753 # [[Dŵr carbonedig]] - 5 Mehefin 2022 - 6,637 # [[Mynydd Herzl]] - 8 Mehefin 2022 - 5,484 # [[Undeb Credyd Plaid Cymru]] - 9 Mehefin 2022 - 2,781 # [[Sefydliad Mercator]] - 9 Mehefin 2022 - 4,066 # [[Baner Fryslân]] - 10 Mehefin 2022 - 5,450 # [[Teth-fagu]] - 13 Mehefin 2022 - 10,402 # [[Linfield F.C.]] - 15 Mehefin 2022 - 17,012 # [[Gwilym Roberts (Caerdydd)]] - 17 Mehefin 2022 - 5,962 # [[Chris Rees]] - 17 Mehefin 2022 - 4,298 # [[Elwyn Hughes]] - 18 Mehefin 2022 - 1,534 # [[Tlws Goffa Elvet a Mair Elvet Thomas]] - 19 Mehefin 2022 - 3,429 # [[Gaelscoil]] - 20 Mehefin 2022 - 10,546 # [[Aromatherapi]] - 22 Mehefin 2022 - 8,741 # [[Llenyddiaeth ar draws Ffiniau]] - 5 Gorffennaf 2022 - 2,395 # [[Undeb Pêl-fas Cymru]] - 6 Gorffennaf 2022 - 3,091 # [[Undeb Pêl-fas Menywod Cymru]] - 6 Gorffennaf 2022 - 2,010 # [[Vikingur Reykjavik]] - 21 Gorffennaf 2022 - 1,475 # [[Radio Euskadi]] - 22 Gorffennaf 2022 - 4,939 # [[Hanes radio Gwlad y Basg]] - 26 Gorffennaf 2022 - 5,943 # [[Statud Ymreolaeth Gwlad y Basg 1979]] - 26 Gorffennaf 2022 - 9,090 # [[Senedd Eukadi]] - 27 Gorffennaf 2022 - 9,451 # [[Néstor Basterretxea]] - 28 Gorffennaf 2022 - 9,451 # [[Comisiwn Kilbrandon]] - 29 Gorffennaf 2022 - 18,010 2tb3h3oaaf1krndvhfxuwjvvv515187 11097598 11097597 2022-07-29T20:38:22Z Stefanik 413 /* 2022 --> */ wikitext text/x-wiki Mae hafan y Prosiect yma: [[Wicipedia:Wicibrosiect Wici365]] == 2017 - 2018 == # [[Ayande]] - 1 Ebrill 2018 - 3,738‎ # [[Y Lagŵn Glas]] - 1 Ebrill 2018 - 4,428‎ # [[Bessastaðir]] - 3 Ebrill 2018 - 2,205‎ # [[Garðabær]] - 3 Ebrill 2018 - 2,970‎ # [[Hafnarfjörður]] - 3 Ebrill 2018 - 5,242‎ # [[Kópavogur]] - 3 Ebrill 2018 - 6,968‎ # [[Reykjavík Fawr]] - 3 Ebrill 2018 - 7,447‎ # [[Reykjanesskagi]] - 3 Ebrill 2018 - 3,164‎ # [[Reykjanes]] - 3 Ebrill 2018 - 543‎ # [[Njarðvík]] - 3 Ebrill 2018 - 3,857‎ # [[Haukadalur]] - 4 Ebrill 2018 - 2,316‎ # [[Þingvellir]] - 4 Ebrill 2018 - 3,360‎ # [[Gullfoss]] - 4 Ebrill 2018 - 3,748‎ # [[Kjósarhreppur]] - 4 Ebrill 2018 - 1,851‎ # [[Mosfellsbær]] - 4 Ebrill 2018 - 6,149‎ # [[Seltjarnarnes]] - 4 Ebrill 2018 - 3,493‎ # [[Akranes]] - 5 Ebrill 2018 - 3,226‎ # [[Ed Holden]] - 5 Ebrill 2018 - 3,516‎ # [[Gwilym Bowen Rhys]] - 5 Ebrill 2018 - 1,120‎ # [[Húsavík]] - 7 Ebrill 2018 - 5,231‎ # [[Ísafjarðarbær]] - 7 Ebrill 2018 - 2,338‎ # [[Fjarðabyggð]] - 7 Ebrill 2018 - 2,051‎ # [[Grindavík]] - 7 Ebrill 2018 - 3,080‎ # [[Landnámabók]] - 7 Ebrill 2018 - 3,395‎ # [[Vík í Mýrdal]] - 7 Ebrill 2018 - 5,317‎ # [[Sólheimajökull]] - 7 Ebrill 2018 - 2,169‎ # [[Vestmannaeyjar]] - 8 Ebrill 2018 - 7,523‎ # [[Snæfellsnes]] - 9 Ebrill 2018 - 2,415‎ # [[Grundarfjarðarbær]] - 9 Ebrill 2018 - 2,695‎ # [[Sheng]] - 10 Ebrill 2018 - 6,581‎ # [[Dalvíkurbyggð]] - 10 Ebrill 2018 - 2,828‎ # [[Mýrdalshreppur]] - 10 Ebrill 2018 - 701‎ # [[Árborg]] - 11 Ebrill 2018 - 2,781‎ # [[Selfoss]] - 11 Ebrill 2018 - 8,306‎ # [[Matatu]] - 11 Ebrill 2018 - 6,190‎ # [[Tro-tro]] - 12 Ebrill 2018 - 3,890‎ # [[Dala dala]] - 12 Ebrill 2018 - 4,214‎ # [[Hringvegur, Route 1 (Gwlad yr Iâ)]] - 13 Ebrill 2018 - 5,480‎ # [[Ffederasiwn Pêl-droed Albania]] - 13 Ebrill 2018 - 4,989‎ # [[KF Elbasani]] - 15 Ebrill 2018 - 4,654‎ # [[Elbasan Arena]] - 15 Ebrill 2018 - 2,443‎ # [[Maes Awyr Ryngwladol y Fam Teresa, Tirana]] - 16 Ebrill 2018 - 8,451‎ # [[Kategoria Superiore]] - 16 Ebrill 2018 - 6,820‎ # [[FK Jelgava]] - 17 Ebrill 2018 - 5,522‎ # [[CP Afan Lido]] - 17 Ebrill 2018 - 5,480‎ # [[Borgarnes]] - 17 Ebrill 2018 - 6,433‎ # [[Blönduós]] - 18 Ebrill 2018 - 3,614‎ # [[Höfn]] - 19 Ebrill 2018 - 3,812‎ # [[Egilsstaðir]] - 19 Ebrill 2018 - 4,834‎ # [[Stadiwm Marston]] - 20 Ebrill 2018 - 713‎ # [[Maes Ffordd Victoria]] - 23 Ebrill 2018 - 1,638‎ # [[C.P.-D. Goytre United]] - 26 Ebrill 2018 - 2,419‎ # [[Heol y Wig, Aberystwyth]] - 29 Ebrill 2018 - 1,468‎ # [[Canolfan y Morlan]] - 2 Mai 2018 - 3,929‎ # [[Eisteddfod Calan Mai Aberystwyth]] - 2 Mai 2018 - 634‎ # [[Capel y Morfa, Aberystwyth]] - 8 Mai 2018 - 2,152‎ # [[Llyfrgell Tref Aberystwyth]] - 9 Mai 2018 - 2,502‎ # [[Stryd Portland, Aberystwyth]] - 9 Mai 2018 - 2,750‎ # [[Stryd y Baddon, Aberystwyth]] - 11 Mai 2018 - 1,865‎ # [[Talat Chaudhri]] - 13 Mai 2018 - 1,877‎ # [[Maes y Frenhines]] - 13 Mai 2018 - 1,249‎ # [[Cyngor Cymuned Llanbadarn Fawr]] - 15 Mai 2018 - 6,984‎ # [[Capel Soar, Llanbadarn Fawr]] - 15 Mai 2018 - 4,689‎ # [[Amgueddfa Ceredigion]] - 20 Mai 2018 - 3,909‎ # [[Stryd y Porth Bach, Aberystwyth]] - 20 Mai 2018 - 1,841‎ # [[Stryd y Popty, Aberystwyth]] - 21 Mai 2018 - 1,422‎ # [[Carl Hermann Ethé]] - 22 Mai 2018 - 2,043‎ # [[Ffordd y Môr, Aberystwyth]] - 23 Mai 2018 - 2,882‎ # [[Ymddiriedolaeth James Pantyfedwen]] - 23 Mai 2018 - 4,993‎ # [[Stryd y Farchnad, Aberystwyth]] - 23 Mai 2018 - 2,288‎ # [[Løgting]] - 25 Mai 2018 - 6,206‎ # [[Gŵyl Seiclo Aberystwyth]] - 28 Mai 2018 - 3,080‎ # [[Chwaraeon Cymru]] - 29 Mai 2018 - 1,528‎ # [[Tenis Cymru]] - 29 Mai 2018 - 2,639‎ # [[Morfa Mawr, Aberystwyth]] - 29 Mai 2018 - 3,254‎ # [[Clwb Tenis Aberystwyth]] - 29 Mai 2018 - 2,208‎ # [[Seidr y Mynydd]] - 30 Mai 2018 - 971‎ # [[Cîfio]] - 31 Mai 2018 - 2,047‎ # [[Poliffoni]] - 1 Mehefin 2018 - 4,894‎ # [[Trio Mandili]] - 1 Mehefin 2018 - 3,129‎ # [[Seyðabrævið]] - 2 Mehefin 2018 - 4,555‎ # [[Baneri Promenâd Aberystwyth]] - 10 Mehefin 2018 - 2,814‎ # [[A Lyga]] - 12 Mehefin 2018 - 6,111‎ # [[Trakai]] - 12 Mehefin 2018 - 4,986‎ # [[FK Trakai]] - 12 Mehefin 2018 - 7,777‎ # [[Ffederasiwn Pêl-droed Lithwania]] - 14 Mehefin 2018 - 1,722‎ # [[Mentrau Iaith Cymru]] - 12 Gorffennaf 2018 - 913‎ # [[Heledd ap Gwynfor]] - 12 Gorffennaf 2018 - 805‎ # [[Thermomedr]] - 23 Gorffennaf 2018 - 2,191‎ # [[Celsius]] - 23 Gorffennaf 2018 - 3,820‎ # [[Ibrahim Rugova]] - 27 Gorffennaf 2018 - 7,486‎ # [[Adem Demaçi]] - 27 Gorffennaf 2018 - 6,653‎ # [[Dyn Indalo]] - 29 Gorffennaf 2018 - 3,614‎ # [[Dathliadau Geraint Thomas yn Tour de France 2018]] - 2 Awst 2018 - 1,948‎ # [[Huw Marshall]] - 21 Awst 2018 - 2,172‎ # [[Radio Yes Cymru]] - 21 Awst 2018 - 2,728‎ # [[Gareth Bonello]] - 22 Awst 2018 - 2,834‎ # [[Genootskap van Regte Afrikaners]] - 23 Awst 2018 - 4,785‎ # [[Eurfyl ap Gwilym]] - 24 Awst 2018 - 4,300‎ # [[Ysgol Ramadeg Ardwyn]] - 24 Awst 2018 - 2,081‎ # [[Chwiorydd Loreto]] - 26 Awst 2018 - 1,259‎ # [[Hiwgenotiaid]] - 28 Awst 2018 - 5,034‎ # [[Gone Girl]] - 28 Awst 2018 - 4,551‎ # [[Paarl]] - 28 Awst 2018 - 6,246‎ # [[Steve Bannon]] - 29 Awst 2018 - 6,421‎ # [[Julius Evola]] - 29 Awst 2018 - 10,508‎ # [[Traddodiad Ofnus (band)]] - 30 Awst 2018 - 1,869‎ # [[Celf tir]] - 30 Awst 2018 - 3,168‎ # [[Avant-garde]] - 30 Awst 2018 - 6,646‎ # [[Theo van Doesburg]] - 31 Awst 2018 - 7,008‎ # [[De Stijl]] - 31 Awst 2018 - 5,741‎ # [[Lliw primaidd]] - 31 Awst 2018 - 3,077‎ # [[Lluniadaeth, (Constructivism)]] - 1 Medi 2018 - 7,015‎ # [[Teachta Dála]] - 3 Medi 2018 - 3,295‎ # [[Seán Lemass]] - 3 Medi 2018 - 12,581‎ # [[John Bruton]] - 3 Medi 2018 - 10,402‎ # [[Gorllewin Dulyn (etholaeth Dáil Éireann)]] - 3 Medi 2018 - 1,571‎ # [[Miri Mawr]] - 4 Medi 2018 - 2,631‎ # [[Jacpot (rhaglen deledu)]] - 4 Medi 2018 - 2,911‎ # [[Kevin Davies]] - 5 Medi 2018 - 1,471‎ # [[Clive Roberts]] - 5 Medi 2018 - 1,423‎ # [[Undeb Pêl-droed Denmarc]] - 7 Medi 2018 - 3,623‎ # [[Cyngor Tref Aberystwyth]] - 13 Medi 2018 - 6,572‎ # [[Futsal]] - 13 Medi 2018 - 4,430‎ # [[Cymdeithas Bêl-droed Gweriniaeth Iwerddon]] - 17 Medi 2018 - 6,615‎ # [[Cymdeithas Bêl-droed Gogledd Iwerddon]] - 18 Medi 2018 - 8,616‎ # [[Ysgol Frankfurt]] - 19 Medi 2018 - 3,337 # [[Ffederasiwn Frenhinol Pêl-droed Sbaen]] - 20 Medi 2018 - 6,633 # [[Ffelaffel]] - 20 Medi 2018 - 4,771 # [[Bara pita]] - 20 Medi 2018 - 3,994 # [[Sesame]] - 21 Medi 2018 - 3,632 # [[Gwladwriaeth Rydd Iwerddon]] - 24 Medi 2018 - 8,256 # [[Cyfansoddiad Iwerddon]] - 24 Medi 2018 - 6,515 # [[Seanad Éireann]] - 25 Medi 2018 - 11,002 # [[Tŷ Leinster]] - 25 Medi 2018 - 6,331 # [[Cofadail Michael Collins ac Arthur Griffiths, Tŷ Leinster]] - 25 Medi 2018 - 4,052 # [[Plaid Lafur Iwerddon]] - 26 Medi 2018 - 10,164 # [[Bwrdeistref]] - 27 Medi 2018 - 3,651 # [[Plaid Werdd Iwerddon]] - 28 Medi 2018 - 10,268 # [[Cyflwr cyfarchol]] - 30 Medi 2018 - # [[C.P.D. Ton Pentre]] - 30 Medi 2018 # [[Goetre (Port Talbot)]] - 30 Medi 2018 # [[Marmite]] - 1 Hydref 2018 - 3,820 # [[Desolation Radio]] - 1 Hydref 2018 - 1,028 # [[Cathaoirleach]] - 2 Hydref 2018 - 3,023 # [[Siawarma]] - 2 Hydref 2018 - 5,534 # [[Kevin O’Higgins]] - 3 Hydref 2018 - 6,809 # [[Letsie III, brenin Lesotho]] - 4 Hydref 2018 - # [[Prifysgol Genedlaethol Lesotho]] - 4 Hydref 2018 - # [[Sesotho]] - 4 Hydref 2018 # [[Tsotsitaal]] - 5 Hydref 2018 562 # [[Gŵyl Gomedi Aberystwyth]] - 7 Hydref 2018 # [[Gŵyl Gomedi Machynlleth]] - 7 Hydref 2018 # [[Sinema'r Commodore, Aberystwyth]] - 7 Hydref 2018 # [[Pier Aberystwyth]] - 7 Hydref 2018 # [[Neuadd y Brenin, Aberystwyth]] - 8 Hydref 2018 # [[Fitamin B12]] - 9 Hydref 2018 # [[Afon Pripyat]] - 9 Hydref 2018 # [[Heol y Bont, Aberystwyth]] - 10 Hydref 2018 # [[Tafarn yr Hen Lew Du, Aberystwyth]] - 10 Hydref 2018 # [[Tzachi HaLevy]] - 11 Hydref 2019 # [[Freedom Come-All-Ye, cân]] - 12 Hydref 2018 - 6,738 # [[Idan Amedi]] - 12 Hydref 2018 - 1,923 # [[Hamish Henderson]] - 13 Hydref 2018 - 6.727 # [[Fauda]] - 13 Hydref 2018 - 6,962 # [[Lior Raz]] - 13 Hydref 2018 - 2,957 # [[Alan Wynne Williams]] - 14 Hydref 2018 - # [[Sabich]] - 15 Hydref 2018 - 3,074 # [[Tahini]] - 16 Hydref - # [[Halfa]] - 16 Hydref 2018 - 4,465 # [[Petah Tikva]] - 19 Hydref - 7,337 # [[Capel Seion, Annibynwyr, Aberystwyth]] - 19 Hydref 2018 - 2,111 # [[KF Tirana]] - 20 Hydref 2018 - 6,174 # [[Rheol Tintur]] - 23 Hydref 2018 - 10,676 # [[Cwmbrân Celtic FC]] - 24 Hydref 2018 - 3,418 # [[C.P.D. Tref Cwmbrân]] - 25 Hydref 2018 - 7,437 # [[Stadiwm Cwmbrân]] - 25 Hydref 2018 - 1,860 # [[John Maclean (Sosialydd Albanaidd)]] - 26 Hydref 2018 - 8,385 # [[Bergambacht]] - 26 Hydref 2018 - 4,483 # [[Glasir]] - 26 Hydref 2018 - 3,627 # [[Prifysgol Ynysoedd y Ffaröe]] - 27 Hydref 2018 - 4,159 # [[Prifysgol Copenhagen]] - 28 Hydref 2018 - 11,674 # [[Lasse Hessel]] - 28 Hydref 2018 - 4,708 # [[Condom Benyw]] - 30 Hydref 2018 - 7,128 # [[Polywrethan]] - 31 Hydref 2018 - 5,540 # [[Otto Bayer]] - 31 Hydref 2018 - 3,597 # [[Tampon]] - 1 Tachwedd 2018 - 11,836 # [[Cwpan mislif]] - 2 Tachwedd 2018 - 8,257 # [[Dinamo Tirana]] - 2 Tachwedd 2018 - 2,905 # [[FK Partizani Tirana]] - 3 Tachwedd 2018 - 3,700 # [[C.P.D. Inter Caerdydd]] - 3 Tachwedd 2018 - 5,802 # [[Meir Dizengoff]] - 4 Tachwedd 2018 - 6,160 # [[Stryd Dizengoff]] - 4 Tachwedd 2018 - 4,007 # [[Maelfa]] - 4 Tachwedd 2018 - 10,086 # [[Chofefei Tsion]] - 5 Tachwedd 2018 - 7,121 # [[Der Judenstaat]] - 6 Tachwedd 2018 - 12,199 # [[Altneuland]] - 7 Tachwedd 2018 - 13,053 # [[Judith Maro]] - 7 Tachwedd 2018 - 5,042 # [[Naomi Jones]] - 8 Tachwedd 2018 - 4,499 # [[Cwpan Cynghrair Cymru]] - 10 Tachwedd 2018 # [[C.P.D. Glyn Ebwy]] - 10 Tachwedd 2018 - 3,150 # [[Palmach]] - 11 Tachwedd 2018 - 6,050 # [[Eliezer Ben-Yehuda]] - 12 Tachwedd 2018 - 11,423 # [[Theodor Herzl]] - 14 Tachwedd 2018 - 16,578 # [[C.P.D. Machynlleth]] - 15 Tachwedd 2018 - 1,961 # [[Steffan Alun]] - 19 Tachwedd 2018 - 1,780 # [[Esyllt Sears]] - 20 Tachwedd 2018 - 2,312 # [[Phil Cooper]] - 20 Tachwedd 2018 - 1,930 # [[C.P.D. Pen-y-bont]] - 21 Tachwedd 2018 - 5,173 # [[Steffan Evans (comedi)]] - 22 Tachwedd 2018 - 1,880 # [[Clwb Rygbi Machynlleth]] - 22 Tachwedd 2018 - 2,385 # [[Calum Stewart]] - 22 Tachwedd 2018 - 2,442 # [[C.P.D. Bae Cemaes]] - 23 Tachwedd 2018 - 3,946 # [[Dan Thomas (comedi)]] - 23 Tachwedd 2018 - 3,125 # [[Beth Jones (comedi)]] - 23 Tachwedd 2018 - 1614 # [[Liman (llannerch anialwch)]] - 23 Tachwedd 2018 - 3,336 # [[C.P.D. Briton Ferry Llansawel A.F.C.]] -24 Tachwedd 2018 - 6,662 # [[Gŵyl Arall]] - 24 Tachwedd 2018 - 2,847 # [[Yishuv]] - 25 Tachwedd 2018 - 7,144 # [[C.P.D. Tref Aberdâr]] - 26 Tachwedd 2018 - 5,012 # [[Lorna Prichard]] - 26 Tachwedd 2018 - 3,384 # [[Sarah Breese]] - 27 Tachwedd 2018 - 3,199 # [[Ysgol Uwchradd Llanidloes]] - 27 Tachwedd 2018 - 3,119 # [[Eleri Morgan]] - 27 Tachwedd 2018 - 1,584 # [[Hywel Pitts]] - 28 Tachwedd 2018 - 1,827 # [[Jâms Thomas]] - 29 Tachwedd 2018 - 2,388 # [[Daniel Gwydion Williams]] - 30 Tachwedd 2018 - 3,305 # [[Burum (band)]] - 30 Tachwedd 2018 - 3.004 # [[Francesca Rhydderch]] - 1 Rhagfyr 2018 - 4,650 # [[Cymdeithas Bêl-droed Slofacia]] - 2 Rhagfyr 2018 - # [[Ffederasiwn Pêl-droed Hwngari]] - 2 Rhagfyr 2018 - 7,285 # [[Ffederasiwn Pêl-droed Croasia]] - 2 Rhagfyr 2018 - 5,009 # [[Prosiect Al Baydha]] - 3 Rhagfyr 2018 - 6,204 # [[Cymdeithas Ffederasiynau Pêl-droed Aserbaijan]] - 3 Rhagfyr 2018 - 7,042 # [[Uwch Gynghrair Slofacia]] - 4 Rhagfyr 2018 - 9,108 # [[Cwpan Slofacia]] - 4 Rhagfyr 2018 - 6,035 # [[James Lawrence]] - 5 Rhagfyr 2018 - 6,702 # [[Cwpan Hwngari]] - 5 Rhagfyr 2018 - 5,552 # [[W.T. Cosgrave]] - 6 Rhagfyr 2018 - 10,850 # [[Cumann na nGaedheal]] - 6 Rhagfyr 2018 - 3,214 # [[Cytundeb Eingl-Wyddelig]] - 7 Rhagfyr 2018 - 8,797 # [[Côr ABC]] - 7 Rhagfyr 2018 - 2,162 # [[Côr Godre'r Garth]] - 9 Rhagfyr 2018 - 2753 # [[Uwch Gynghrair Hwngari]] - 10 Rhagfyr 2018 - 11,243 # [[Geoff Lawton]] - 11 Rhagfyr 2018 - 6,485 # [[Suidlanders]] - 12 Rhagfyr 2018 - 4,085 # [[Gabion]] - 14 Rhagfyr 2018 - 5,015 # [[Swêl]] - 14 Rhagfyr 2018 - 2,805 # [[John D. Liu]] - 15 Rhagfyr 2018 - 2,467 # [[Father Christmas]] - 16 Rhagfyr 2018 - 5,011 # [[Neal Spackman]] - 17 Rhagfyr 2018 - 2,452 # [[Tali Sharon]] - 17 Rhagfyr 2018 - 2,462 # [[Srugim]] - 18 Rhagfyr 2018 - 4,447 # [[Janet Aethwy]] - 19 Rhagfyr 2018 - 2,408 # [[Ohad Knoller]] - 19 Rhagfyr 2018 - 2,755 # [[Eleri Llwyd]] - 21 Rhagfyr 2018 - 1,984 # [[Calque]] - 22 Rhagfyr 2018 - 7,716 # [[Sorela]] - 24 Rahgfyr 2018 - 2,472 # [[Tomwellt]] - 25 Rhagfyr 2018 - 3,155 # [[Tail]] - 25 Rhagfyr 2018 - 2,446 # [[Cytundeb Trianon]] - 26 Rhagfyr 2018 - 8,078 # [[Cytundeb Saint-Germain]] - 27 Rhagfyr 2018 - 5,210 # [[Cytundeb Sèvres]] - 27 Rhagfyr 2018 - 9,263 # [[Cytundeb Lausanne]] - 28 Rhagfyr 2018 - 7,698 # [[Colslo]] - 28 Rhagfyr 2018 - 2,853 # [[Ffatri]] - 28 Rhagfyr 2018 - 6,148 # [[Moronen]] - 29 Rhagfyr 2018 - 6,504 - ar ol sgwenu erthygl hir sylweddoli fod pwt o dan 'moronen' arghhhh!!!!! # [[Prif wreiddyn]] -29 Rhagfyr 2018 - 1,556 # [[Pieter Hoff]] - 30 Rhagfyr 2018 - 3,694 # [[Groasis Waterboxx]] - 30 Rhagfyr 2018 - 8,095 # [[Cynllun Alon]] - 31 Rhagfyr 2018 - 4,204 # [[Palesteina (Mandad)]] - 31 Rhagfyr 2018 - 4,750 # [[Blwch llwch]] - 2 Ionawr 2019 - 5,315 # [[Cetyn]] - 3 Ionawr 2019 - 6,105 # [[Yr Hwntws]] - 3 Ionawr 2019 - 2,701 # [[Tambwrîn]] - 4 Ionawr 2019 - 3,426 # [[Tabwrdd]] - 5 Ionawr 2019 - 3,271 # [[Siacsiwca]] - 8 Ionawr 2019 - 7,117 # [[Saws Tabasco]] - 8 Ionawr 2019 - 3,415 # [[Briwgig]] - 8 Ionawr 2019 - 3,307 # [[Gî]] - 9 Ionawr 2019 - 2,220 # [[Adam Small]] - 9 Ionawr 2019 - 6,340 # [[Neville Alexander]] - 10 Ionawr 2019 - # [[Dave Rich]] - 10 Ionawr 2019 - 2,261 # [[Walter Sisulu]] - 11 Ionawr 2019 - 10,128 # [[Bara fflat]] - 12 Ionawr 2019 - # [[Bara croyw]] - 13 Ionwr 2019 - 4,325 # [[Creision]] - 14 Ionawr 2019 - 4,913 # [[Cneuen yr India]] - 15 Ionawr 2019 - 6,416 # [[Hen Ganolfan yr Urdd Caerdydd]] 17 Ionawr 2019 - 3,471 # [[Cwmni Dawns Werin Caerdydd]] - 17 Ionawr 2019 - 2,887 # [[Dawnswyr Nantgarw]] - 18 Ionawr 2019 - 5,366 # [[Cymdeithas Ddawns Werin Cymru]] - 20 Ionawr 2019 - 4,761 # [[Lois Blake]] - 20 Ionawr 2019 - 3,608 # [[Bioddynwared]] - 21 Ionawr 2019 - 9,058 # [[Baner Grenada]] - 21 Ionawr 2019 - 2,232 # [[Baner Barbados]] - 22 Ionawr 2019 - 3,857 # [[Baner yr Ariannin]] - 23 Ionawr 2019 - 7,978 # [[Baner Wrwgwái]] - 23 Ionawr 2019 - 7,698 # [[Oliver 'Tuku' Mtukudzi]] - 24 Ionawr 2019 - 5,762 # [[Baner Swriname]] - 24 Ionawr 2019 - 2,695 # [[Baner Paragwâi]] - 24 Ionawr 2019 - 4,000 # [[Baner Brasil]] - 25 Ionawr 2019 - 8,395 # [[Baner Gaiana]] - 26 Ionawr 2019 - 2,876 # [[Baner Guyane]] - 27 Ionawr 2019 - 4,082 # [[Baner Mercosur]] - 28 Ionawr 2019 - 2,627 # [[Mercosur]] - 28 Ionawr 2019 - 4,611 # [[Baner Arwba]] - 29 Ionawr 2019 - 5,112 # [[Baner Panama]] - 30 Ionawr 2019 - 4,008 # [[Baner Feneswela]] - 30 Ionawr 2019 - 2,789 # [[Rabbi Matondo]] - 30 Ionawr 2019 - 7,750 # [[Baner Ynysoedd y Falklands]] - 31 Ionawr 2019 - 4,105 # [[Schalke 04]] - 31 Ionawr 2019 - 7,221 # [[Baner Gweriniaeth Dominica]] - 1 Chwefror 2019 - 6,932 # [[Baner Dominica]] - 1 Chwefror 2019 - 4,905 # [[Baner Saint Lucia]] - 2 Chwefror 2019 - 4,305 # [[Baner Saint Kitts a Nevis]] - 3 Chwefror 2019 - 3,275 # [[Aravrit]] - 3 Chwefror 2019 - 2,958 # [[Baner Saint Vincent a'r Grenadines]] - 4 Chwefror 2019 - 2,610 # [[Baner Saint Barthélemy]] - 5 Chwefror 2019 - 2,342 # [[Arfbais Saint Barthélemy]] - 5 Chwefror 2019 - 1,530 # [[Baner Trinidad a Tobago]] - 6 Chwefror 2019 - 3,765 # [[Baner Puerto Rico]] - 6 Chwefror 2019 - 2,398 # [[Baner Saint Martin]] - 7 Chwefror 2019 - 2,945 # [[Cymuned Saint Martin Ffrengig]] - 8 Chwefror 2019 - 7,659 # [[Baner Ynysoedd Virgin yr Unol Daleithiau]] - 8 Cwhefror 2019 - 3,009 # [[Baner Belîs]] - 9 Chwefror 2019 - 3,108 # [[Baner Gwatemala]] - 11 Chwefror 2019 - 4,532 # [[Baner Hondwras]] - 12 Chwefror 2019 - 4,757 # [[Baner Nicaragwa]] - 13 Chwefror 2019 - 5,188 # [[Baner Cymuned Cenhedloedd yr Andes]] - 14 Chwefror 2019 - 1,804 # [[Cymuned Cenhedloedd yr Andes]] - 16 Chwefror 2019 - 4,792 # [[Baner yr Ynysoedd Morwynol Prydain]] - 18 Chwefror 2019 - 361 # [[Baner Undeb Cenhedloedd De America]] - 19 Chwefror 2019 - 2,614 # [[Undeb Cenhedloedd De America]] - 25 Chwefror 2019 - 2,457 # [[Gelsenkirchen]] - 26 Chwefror 2019 - 5,934 # [[Cynhadledd San Remo]] - 27 Chwefror 2019 - 3,473 # [[Sanremo]] - 28 Chwefror 2019 - 5,296 # [[Baner Bwrwndi]] - 4 Mawrth 2019 - 3,438 # [[Baner Gweriniaeth y Congo]] - 5 Mawrth 2019 - 3,840 # [[Baner Gweriniaeth Ddemocrataidd Congo]] - 6 Mawrth 2019 - 5,635 # [[Baner Cabo Verde]] - 7 Mawrth 2019 - 3,644 # [[Baner Gweriniaeth Canolbarth Affrica]] - 8 Mawrth 2019 - 3,530 # [[Andrew Green]] - 8 Mawrth 2019 - 4,003 # [[Josh Navidi]] - 9 Mawrth 2019 - 4,220 # [[Ysgol Brynteg]] - 10 Mawrth 2019 - 7,451 # [[Ysgol Bro Ogwr]] - 11 Mawrth 2019 - 3,556 # [[Baner De Swdan]] - 11 Mawrth 2019 - 3,541 # [[Baner Cenia]] - 12 Mawrth 2019 - 3,567 # [[Baner Jibwti]] - 12 Mawrth 2019 - 2,512 # [[Baner Gini Bisaw]] - 13 Mawrth 2019 - 2,752 # [[Baner Eritrea]] - 14 Mawrth 2019 - 4,860 # [[Baner Gini]] - 15 Mawrth 2019 - 2,017 # [[Baner y Gambia]] - 15 Mawrth 2019 - 3.591 # [[Baner Lesotho]] - 16 Mawrth 2019 - 5.282 # [[Baner Namibia]] - 16 Mawrth 2019 - 6,565 # [[Fest-noz]] - 17 Mawrth 2019 - 8,375 # [[Baner Mosambic]] - 17 Mawrth 2019 - 5,226 # [[Hashnod]] - 18 Mawrth 2019 - 9,943 # [[Baner Wganda]] - 20 Mawrth 2019 - 4,759 # [[Baner Tansanïa]] - 21 Mawrth 2019 - 3,622 # [[Baner Sambia]] - 21 Mawrth 2019 - 4,950 # [[Baner Seychelles]] - 22 Mawrth 2019 - 3,922 # [[Baner Ethiopia]] - 22 Mwrth 2019 - 7,540 # [[Baner Gorllewin Sahara]] - 23 Mawrth 2019 - 5,627 # [[Baner Palesteina]] - 23 Mawrth 2019 - 7.902 # [[Rawabi]] - 26 Mawrth 2019 - 7,950 # [[Nablus]] - 26 Mawrth 2019 - 12,608 # [[Bir Zait]] - 27 Mawrth 2019 - 7,109 # [[Prifysgol Bir Zait]] - 28 Mawrth 2019 - 5,646 # [[Baner De Corea]] - 29 Mawrth 2019 - 9,880 # [[Baner Gogledd Corea]] - 29 Mawrth 2019 - 6,434 # [[Baner Uno Corea]] - 30 Mawrth 2019 - 6,719 # [[Baner Brunei]] - 1 Ebrill 2019 - 5,448 == 2018 --> == # [[Baner Myanmar]] - 1 Ebrill 2019 - 8,268 # [[Calonnau Cymru]] - 1 Ebrill 2019 - 2,806 # [[Baner Qatar]] - 2 Ebrill 2019 - 3,387 # [[Baner Cirgistan]] - 3 Ebrill 2019 - 7,156 # [[Baner Tajicistan]] - 4 Ebrill 2019 - 9,589 # [[Baner Iran]] - 5 Ebrill 2019 - 8,676 # [[Baner Wsbecistan]] - 6 Ebrill 2019 - 9,271 # [[Baner Y Philipinau]] - 7 Ebrill 2019 - 5,904 # [[Baner Cymanwlad y Gwladwriaethau Annibynnol]] - 8 Ebrill 2019 - 1,833 # [[Benny Gantz]] - 9 Ebrill 2019 - 6,807 # [[Moshav]] - 10 Ebrill 2019 - 6,833 # [[Baner Sefydliad dros Gydweithio Islamaidd]] - 11 Ebrill 2019 - 1,832 # [[Sefydliad dros Gydweithio Islamaidd]] - 11 Ebrill 2019 - 4,806 # [[Shtisel]] - 12 Ebrill 2019 - 5,293 # [[Acaba]] - 14 Ebrill 2019 - 6,504 # [[Michael Aloni]] - 15 Ebrill 2019 - 3,256 # [[Irbid]] - 15 Ebrill 2019 - 4,664 # [[Ajlwn]] - 16 Ebrill 2019 - 3,840 # [[Rwseiffa]] - 16 Ebrill 2019 - 2,564 # [[Tilā' al-'Alī]] - 17 Ebrill 2019 - 967 # [[Zarca]] - 17 Ebrill 2019 - 7,603 # [[Wadi as-Ser]] - 18 Ebrill 2019 - 6,221 # [[Ceann Comhairle]] - 18 Ebrill 2019 - 14,846 # [[Al Quwaysimah]] - 19 Ebrill 2019 - 3,267 # [[Ma'an]] - 21 Ebrill 2019 - 3,759 # [[Rheilffordd Hejaz]] - 22 Ebrill 2019 - 6,576 # [[Mis Medi Du]] - 23 Ebrill 2019 - 7,178 # [[Jerash]] - 24 Ebrill 2019 - 7,105 # [[Ardal Lywodraethol Aqaba]] - 29 Ebrill 2019 - 5,034 # [[Ardal Llywodraethol Ma'an]] - 30 Ebrill 2019 - 6,113 # [[Naruhito, Ymerawdwr Siapan]] - 30 Ebrill 2019 - 4,138 # [[Ardal Lywodraethol Ajlwn]] - 1 Mai 2019 - 3,508 # [[Ardal Lywodraethol Zarqa]] - 2 Mai 2019 - 5,561 # [[Cibwts Gifat Chaim (Ichwd)]] - 2 Mai 2019 -3,112 # [[Lleng Arabaidd]] - 3 Mai 2019 - 5,822 # [[Léon Bourgeois]] - 5 Mai 2019 - 4,524 # [[Paul Hymans]] - 5 Mai 2019 - 3,850 # [[Arfbais Gwlad Iorddonen]] - 6 Mai 2019 - 6,701 # [[Wadi Rum]] - 6 Mai 2019 - 6,174 # [[John Bagot Glubb]] - 7 Mai 2019 - 6,387 # [[Cymdeithas Bêl-droed Gwlad Iorddonen]] - 8 Mai 2019 - 3,116 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Gwlad Iorddonen]] - 9 Mai 2019 - 3,255 # [[Uwch Gynghrair Gwlad Iorddonen]] - 10 Mai 2017 - 5,118 # [[Lauburu]] - 12 Mai 2019 - 6,694 # [[Lyra (offeryn)]] - 13 Mai 2019 - 6,522 # [[Casgliad y Werin]] - 15 Mai 2019 - 2,458 # [[Ramblers]] - 16 Mai 2019 - 5,176 # [[Kinder Scout]] - 19 Mai 2019 - 3,311 # [[Piast Gliwice]] - 19 Mai 2019 - 3,796 # [[Uwch Gynghrair Gwlad Pwyl]] - 21 Mai 2019 - 10,582 # [[Pin bawd]] - 24 Mai 2019 - 4,411 # [[Llwyfandir]] - 25 Mai 2019 - 7,091 # [[Maskanda]] - 26 Mai 2019 - 7,906 # [[Ghoema]] -26 Mai 2019 - 3,312 # [[Kaapse Kleurling]] - 27 Mai 2019 - 9,511 # [[Kaapse Afrikaans]] - 28 Mai 2019 - 4,250 # [[Trawsiorddonen]] - 30 Mai 2019 - 5,606 # [[Clip papur]] - 30 Mai 2019 - 4,557 # [[Styffylwr]] - 2 Mehefin 2019 - 5863 # [[Pin cau]] - 2 Mehefin 2019 - 7,601 # [[Dad-stwffwlwr]] - 3 Mehefin 2019 - 4,282 # [[Stwffwl]] - 4 Mehefin 2019 - 7,146 # [[Sbring]] - 6 Mehefin 2019 - 4,686 # [[NK Osijek]] - 7 Mehefin 2019 - 9,000 # [[Stadion Gradski vrt]] - 7 Mehefin 2019 - 7,200 # [[Afon Drava]] - 7 Mehefin 2019 - 5,675 # [[Cardbord]] - 8 Mehefin 2019 - 4,365 # [[Groupama Aréna]] - 9 Mehefin 2019 - 5,941 # [[Ferencvárosi T.C.]] ‎- 10 Mehefin 2019 - 2,640 # [[Újpest FC]] - 11 Mehefin 2019 - 7,177 # [[Slavonia]] - 11 Mehefin 2019 - 2,289 # [[Uwch Gynghrair Croatia]] - 12 Mehefin 2019 - 8,823 # [[Dinamo Zagreb]] - 12 Mehefin 2019 - 6,635 # [[Dynamo (Cymdeithas Chwaraeon)]] - 13 Mehefin 2019 - 7,602 # [[Clybiau Bechgyn a Merched Cymru]] - 16 Mehefin 2019 - 8,095 # [[Capten John Glynn-Jones]] - 17 Mehefin 2019 - 4,250 # [[Mynyddcerrig]] - 18 Mehefin 2019 - 2,515 # [[Marius Jonker]] - 18 Mehefin 2019 - 3,843 # [[Kimberley, De Affrica]] - 20 Mehefin 2019 - 7,500 # [[John Forrester-Clack]] - 20 Mehefin 2019 - 3,999 # [[Nine Mile Point (Glofa)]] - 21 Mehefin 2019 - 2,048 # [[Cwmfelinfach]] - 21 Mehefin 2019 - 2,679 # [[Prifysgol Gwlad yr Iâ]] - 24 Mehefin 2019 - 9,700 # [[Sol Plaatje]] - 26 Mehefin 2019 - 9,188 # [[Cliftonville F.C.]] - 27 Mehefin 2019 - 5,317 # [[F.C. Progrès Niederkorn]] - 27 Mehefin 2019 - 8,292 # [[Niederkorn]] - 27 Mehefin 2019 - 2,932 # [[K.F. Feronikeli]] - 28 Mehefin 2019 - 8,549 # [[Drenas]] - 29 Mehefin 2019 - 9,951 # [[Uwch Gynghrair Cosofo]] - 30 Mehefin 2019 - 6,158 # [[Uwch Gynghrair Lwcsembwrg]] - 30 Mehefin 2019 - 6,528 # [[Uwch Gynghrair Belarws]] - 30 Mehefin 2019 - 7,392 # [[Uwch Gynghrair Estonia]] - 1 Gorffennaf 2019 - 4,929 # [[Uwch Gynghrair yr Alban]] - 2 Gorffennaf 2019 - 10,055 # [[Cymdeithas Bêl-droed Yr Alban]] - 3 Gorffennaf 2019 - 8,820 # [[Cymdeithas Bêl-droed Gibraltar]] - 3 Gorffennaf 2019 - 7,844 # [[Cynghrair Bêl-droed Gogledd Iwerddon]] - 4 Gorffennaf 2019 - 9,200 # [[Uwch Gynghrair Gogledd Iwerddon]] - 4 Gorffennaf 2019 - 11,832 # [[Cwpan Her yr Alban]] - 6 Gorffennaf 2019 - 9,279 # [[Dwfe]] - 7 Gorffennaf 2019 - 7,519 # [[Polyester]] - 8 Gorffennaf 2019 - 6,144 # [[Ffederasiwn Pêl-droed Belarws]] - 8 Gorffennaf 2019 - 6,233 # [[Baner Ciribati]] - 12 Gorffennaf 2019 - 3,714 # [[Aderyn Ffrigad]] - 15 Gorffennaf 2019 - 7325 # [[Ynysoedd Gilbert]] - 16 Gorffennaf 2019 - 12,073 # [[Lagŵn]] - 17 Gorffennaf 2019 - 6,148 # [[F.C. København]] - 18 Gorffennaf 2019 - 4,879 # [[Stadiwm Parken]] - 18 Gorffennaf 2019 - 5,947 # [[Seren Goch Belgrâd]] - 19 Gorffennaf 2019 - 9,870 # [[F.K. Partizan Belgrâd]] - 19 Gorffennaf 2019 - 11,360 # [[H.N.K. Hajduk Split]] - 21 Gorffennaf 2019 - 12,703 # [[Uwch Gynghrair Iwgoslafia]] - 22 Gorffennaf 2019 - 11,239 # [[Yr wyddor Adlam]] - 30 Gorffennaf 2019 - 6,400 # [[Cymdeithas Bêl-droed Slofenia]] - 31 Gorffennaf 2019 - 4,757 # [[Uwch Gynghrair Slofenia]] - 2 Awst 2019 - 7,744 # [[Uwch Gynghrair Gogledd Macedonia]] - 7 Awst 2019 - 6,064 # [[Uwch Gynghrair Serbia]] - 7 Awst 2019 - 6,587 # [[Cymdeithas Bêl-droed Serbia]] - 8 Awst 2019 - 6,074 # [[Cymdeithas Bêl-droed Montenegro]] - 8 Awst 2019 - # [[Uwch Gynghrair Montenegro]] - 10 Awst 2019 - 9,134 # [[Maer]] - 11 Awst 2019 - 3,835 # [[Cymdeithas Bêl-droed Gogledd Macedonia]] - 11 Awst 2019 - 4,502 # [[Uwch Gynghrair Norwy]] - 12 Awst 2019 - 8,926 # [[C.P.D. Padarn United]] - 12 Awst 2019 - 2,118 # [[Darbi]] - 13 Awst 2019 - 8,612 # [[Afon Derwent, Swydd Derby]] - 14 Awst 2019 - 6,142 # [[Cored]] - 14 Awst 2019 - 4,556 # [[Grisiau pysgod]] - 15 Awst 2019 - 5,270 # [[Cynghrair Pêl-droed Aberystwyth a'r Cylch]] - 15 Awst 2019 - 5,250 # [[C.P.D. Penparcau]] 15 Awst 2019 - 2,850 # [[Cynghrair Pêl-droed Canolbarth Cymru]] - 15 Awst 2019 - 5,303 # [[Cymru South]] - 16 Awst 2019 - 5,594 # [[C.P.D. Cwmaman United]] - 17 Awst 2019 - 2,959 # [[C.P.D. Rhydaman]] - 17 Awst 2019 - 5,235 # [[C.P.D. Prifysgol Abertawe]] - 17 Awst 2019 - 5,006 # [[C.P.D. Llanilltud Fawr]] - 17 Awst 2019 - 5,083 # [[Hat-tric]] - 18 Awst 2019 - 10,546 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Tonga]] - 18 Awst 2019 - 11,095 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Siapan]] - 19 Awst 2019 - 16,599 # [[John Evan Davies (Rhuddwawr)]] - 19 Awst 2019 - 1,172 # [[Idris Reynolds]] - 19 Awst 2019 - 3,436 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Ffiji]] - 20 Awst 2019 - 17,998 # [[Llion Jones]] - 21 Awst 2019 - 2,722 # [[Canolfan Bedwyr]] - 21 Awst 2019 - 4,387 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Georgia]] - 22 Awst 2019 - 18,951 # [[Siôn Eirian]] - 22 Awst 2019 - 4,196 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Canada]] - 23 Awst 2019 - 13,784 # [[Dafydd John Pritchard]] - 23 Awst 2019 - 3,615 # [[R. Ifor Parry]] - 25 Awst 2019 - 4,432 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Samoa]] - 26 Awst 2019 - 16,287 # [[Clwb Rygbi Aberystwyth]] - 27 Awst 2019 - 4,009 # [[Baner Ceredigion]] - 27 Awst 2019 - 7,681 # [[Baner Fflandrys]] - 28 Awst 2019 - 8,316 # [[O.E. Roberts]] - 29 Awst 2019 - 5,540 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Wrwgwái]] 30 Awst 2019 - 13,683 # [[World Rugby]] - 1 Medi 2019 - 10,581 # [[Vernon Pugh]] - 2 Medi 2019 - 6,386 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Rwmania]] - 4 Medi 2019 - 14,604 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Sbaen]] - 5 Medi 2019 - 14,866 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Unol Daleithiau America]] - 8 Medi 2019 - 13,598 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Namibia]] 9 Medi 2019 - 12,081 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Rwsia]] - 10 Medi 2019 - 11,925 # [[Siva Tau]] - 11 Medi 2019 - 4,705 # [[Cibi]] - 12 Medi 2019 - 5,665 # [[Kailao]] - 15 Medi 2019 - 5,741 # [[Cwpan Cenhedloedd y Môr Tawel]] - 19 Medi 2019 - 8,565 # [[Pencampwriaethau Rhyngwladol Rugby Europe]] - 20 Medi 2019 - 12,908 # [[Pencampwriaeth Rygbi yr Americas]] - 21 Medi 2019 - 6,295 # [[Rugby Europe]] - 23 Medi 2019 - 7,944 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Portiwgal]] - 24 Medi 2019 - 9,406 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Simbabwe]] - 27 Medi 2019 - 10,446 # [[W. T. Gruffydd]] - 28 Medi 2019 - 2,132 # [[Tomi Evans]] - 29 Medi 2019 - 2,105 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Cenia]] - 2 Hydref 2019 - 7,820 # [[Emrys Edwards]] - 3 Hydref 2019 - 2,206 # [[Dewi Watkin Powell]] - 4 Hydref 2019 - 4,337 # [[Emyr Currie-Jones]] - 5 Hydref 2019 - 7,197 # [[Cyngor yr Iaith Gymraeg]] - 6 Hydref 2019 - 3,638 # [[Cyngor Sir De Morgannwg]] - 6 Hydref 2019 - 5,430 # [[Trevor Fishlock]] - 7 Hydref 2019 - 7,178 # [[Jess Fishlock]] - 8 Hydref 2019 - 11,482 # [[R.E. Griffith]] - 10 Hydref 2019 - 3,625 # [[Kieffer Moore]] - 11 Hydref 2019 - 7,656 # [[Viking F.K.]] - 12 Hydref 2019 - 5,312 # [[Cymdeithas Bêl-droed Norwy]]- 13 Hydref 2019 - 4,506 # [[Gŵyl Machynlleth]] - 14 Hydref 2019 - 3,061 # [[Klezmer]] - 16 Hydref 2019 - 7,588 # [[Simbalom]] - 17 Hydref 2019 - 10,560 # [[Dwsmel]] - 18 Hydref 2019 - 3,096 # [[Sither]] - 20 Hydref 2019 - 5,756 # [[Maribor]] - 20 Hydref 2019 - 14,279 # [[Rudolf Maister]] - 21 Hydref 2019 13,769 # [[Styria Slofenia]] - 23 Hydref 2019 - 8,741 # [[Gefeilldref]] - 24 Hydref 2019 - 6,561 # [[Kronberg im Taunus]] - 24 Hydref 2019 - 6,022 # [[Arklow]] - 25 Hydref 2019 - 10,907 # [[Bus Éireann]] - 25 Hydref 2019 - 5,365 # [[TrawsCymru]] - 25 Hydref 2019 - 3,239 # [[Ras Rwyfo'r Her Geltaidd]] - 25 Hydref 2019 - 4,369 # [[Cymdeithas Rhwyfo Môr Cymru]] - 25 Hydref 2019 - 2,924 # [[Cwch Hir Celtaidd]] - 25 Hydref 2019 - 2,954 # [[Rhwyfo Cymru]] - 26 Hydref 2019 - 5,738 # [[Velenje]] - 26 Hydref 2019 - 14,453 # [[Campfa]] - 28 Hydref 2019 - 9,915 # [[Gymnasteg]] - 29 Hydref 2019 - 9,934 # [[Gemau Cymru]] - 30 Hydref 2019 - 3,475 # [[Barrau cyfochrog]] - 30 Hydref 2019 - 5,119 # [[Y Cylchoedd (gymnasteg)]] - 31 Hydref 2019 - 4,118 # [[Michael Spicer (comedïwr)]] - 31 Hydref 2019 - 1,939 # [[Daniel Protheroe]] - 4 Tachwedd 2019 - 5,746 # [[The Silent Village]] - 4 Tachwedd 2019 - 10,974 # [[Bar llorweddol]] - 5 Tachwedd 2019 - 5,889 # [[Barrau anghyflin]] - 6 Tachwedd 2019 - 6,734 # [[John Thomas, Barwn Thomas Cwmgiedd]] - 7 Tachwedd 2019 - 9623 # [[Comisiwn Cyfiawnder yng Nghymru]] - 7 Tachwedd 2019 - 5,034 # [[Ceffyl Pwmel]] - 8 Tachwedd 2019 - 7,159 # [[Gymnasteg Cymru]] - 9 Tachwedd 2019 - 4,442 # [[Llofnaid]] - 10 Tachwedd 2019 - 6,917 # [[FIG]] - 11 Tachwedd 2019 - 7,288 # [[Tumbling (gymnasteg)]] - 12 Tachwedd 2019 - 4,534 # [[Trawst (gymnasteg)]] - 13 Tachwedd 2019 - 3,459 # [[Gymnasteg artistig]] - 14 Tachwedd 2019 - 6,316 # [[Friedrich Ludwig Jahn]] - 4 Rhagfyr 2019 - 9,142 == 2020 --> == # [[Connagh Howard]] - 17 Ionawr 2020 - 2,599 # [[Baner Somaliland]] - 17 Ebrill 2020 # [[Wali]] - 17 Ebrill 2020 # [[Iman (Islam)]] - 18 Ebrill 2020 # [[Somalia Fawr]] - 19 Ebrill 2020 - 6,772 # [[Rwmania Fawr]] - 20 Ebrill 2020 - 10,354 # [[Cenedl titiwlar]] - 21 Ebrill 2020 - 5,663 # [[Hwngari Fawr]] - 22 Ebrill 2020 - 8,931 # [[Lloyd Warburton]] - 23 Ebrill 2020 - 3,616 # [[Gludyn]] - 23 Ebrill 2020 - 5,636 # [[Crys-T]] - 24 Ebrill 2020 - 7392 # [[Crys polo]] - 24 Ebrill 2020 - 3,455 # [[Dyfarniad Gyntaf Fienna]] - 25 Ebrill 2020 - 8,620 # [[Ail Ddyfarniad Fienna]] - 26 Ebrill 2020 - 8,420 # [[Cyflafareddiadau Fienna]] - 27 Ebrill 2020 - 3,542 # [[Miklós Horthy]] - 27 Ebrill 2020 - 11,676 # [[Joachim von Ribbentrop]] - 28 Ebrill 2020 - 9,893 # [[Székelys]] - 29 Ebrill 2020 - 10,459 # [[Gwlad y Székely]] - 30 Ebrill 2020 - 8,256 # [[Cytundeb Paris (1947)]] - 1 Mai 2020 - 9,056 # [[Tiriogaeth Rydd Trieste]] - 2 Mai 2020 - 15,824 # [[Brython Shag]] - 2 Mai 2020 - 2,768 # [[Koper]] - 3 Mai 2020 - 11,792 # [[Piran (Slofenia)]] - 3 Mai 2020 - 12,144 # [[Izola]] - 3 Mai 2020 - 8,324 # [[Llinell Morgan]] - 5 Mai 2020 - 5,725 # [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bangor 1874]] - 5 Mai 2020 - 1,500 # [[Pedwar Pwynt ar Ddeg]] - 5 Mai 2020 - 10,553 # [[Recordiau Sbensh]] - 5 Mai 2020 - 1,235 # [[Ampersand]] - 5 Mai 2020 - 4,400 # [[Cytundeb Osimo]] - 6 Mai 2020 - 9,811 # [[Coridor Pwylaidd]] - 6 Mai 2020 - 9,056 # [[Dinas Rydd Danzig]] - 6 Mai 2020 - 13,282 # [[Cynhadledd Potsdam]] - 7 Mai 2020 - 10,452 # [[Cynhadledd Tehran]] - 7 Mai 2020 - 8,457 # [[Cynhadledd Casablanca]] - 8 Mai 2020 - 7,475 # [[Cynhadledd Yalta]] - 8 Mai 2020 - 6,538 # [[Cynllun Morgenthau]] - 8 Mai 2020 - 6,118 # [[Cynhadledd Cairo (1943)]] - 8 Mai 2020 - 5,417 # [[Cynhadledd Quebec (1943)]] - 8 Mai 2020 - 4,827 # [[Cynhadledd Quebec (1944)]] - 8 Mai 2020 -3,110 # [[Ynysoedd Ryūkyū]] - 9 Mai 2020 - 11,322 # [[Cytundeb San Francisco (1951)]] - 9 Mai 2020 - 11,117 # [[Cynulliad Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig]] - 9 Mai 2020 - 10,292 # [[Cluj-Napoca]] - 13 Mai 2020 - 21,294 # [[Daciaid]] - 13 Mai 2020 - 10,783 # [[Unsiambraeth]] - 13 Mai 2020 - 7,557 # [[Dwysiambraeth]] ‎ - 13 Mai 2020 - 9,235 # [[Feto]] - 14 Mai 2020 - 6,937 # [[Ffrainc Rydd]] - 15 Mai 2020 - 19,641 # [[Baneri bro Llydaw]] - 16 Mai 2020 - 3,958 # [[Bro-Gerne]] - 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Leon]] 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro Dreger]] 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Wened]] 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Zol]] 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro Sant-Maloù]] 16 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Roazhon]] 17 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Naoned]] 17 Mai 2020 - 2,300 # [[Bro-Sant-Brieg]] 17 Mai 2020 - 2,300 # [[Deddfwrfa]] - 19 Mai 2020 - 7,666 # [[Gweithrediaeth]] - 21 Mai 2020 - 6,496 # [[Barnwriaeth]] - 22 Mai 2020 - 9,166 # [[Cystadleuaeth Cân Intervision]] - 22 Mai 2020 - 15,133 # [[Sopot]] - 23 Mai 2020 - 10,918 # [[Władysław Szpilman]] - 23 Mai 2020 -‎ 9,919 # [[Gwlad Pwyl y Gyngres]] - 26 Mai 2020 - 10,467 # [[Cen Williams (dylunydd)]] - 28 Mai 2020 - 5,072 # [[Clwb Pêl-droed Cymric]] - 30 Mai 2020 - 903 # [[Hoci (campau)]] - 31 Mai 2020 - 4,880 # [[Hoci]] - 31 Mai 2020 - 14,834 # [[Hoci Cymru]] - 31 Mai 2020 - 4,963 # [[Tîm hoci cenedlaethol dynion Cymru]] - 1 Mehefin 2020 - 4,227 # [[Tîm hoci cenedlaethol menywod Cymru]] - 4 Mehefin 2020 - 4,228 # [[Ann Davies (cyfieithydd)]] - 4 Mehefin 2020 - 4,875 # [[Gemau'r Gymanwlad Cymru]] - 5 Mehefin 2020 - 3,412 # [[Tŷ'r Cymry (Caerdydd)]] - 5 Mehefin 2020 - 3,405 # [[Gemau Ieuenctid y Gymanwlad]] - 7 Mehefin 2020 - 10,536 # [[Ffederasiwn Gemau'r Gymanwlad]] - 8 Mehefin 2020 - 9,787 # [[Pandwri]] - 12 Mehefin 2020 - 1,602 # [[Cymdeithasau Cenedlaethol Gemau'r Gymanwlad]] - 12 Mehefin 2020 - 5,325 # [[choghur]] - 15 Mehefin 2020 - 3,255 # [[Black Lives Matter]] - 17 Mehefin 2020 - 13,976 # [[George Floyd]] - 17 Mehefin 2020 - 8,565 # [[swastica]] - 18 Mehefin 2020 - 8,364 # [[Lezginca]] - 19 Mehefin 2020 - 7,680 # [[Cyfnod clo]] - 19 Mehefin 2020 - 3,151 # [[Myrddin John]] - 25 Mehefin 2020 - 5,059 # [[Abchasia]] - 26 Mehefin 2020 - 31,049 # [[Aqua (Abchasia)]] - 30 Mehefin 2020 - 18,011 # [[Archif Gwladwriaeth Abchasia]] - 1 Gorffennaf 2020 - 5,923 # [[Leopold III, brenin Gwlad Belg]] - 1 Gorffennaf 2020 - 6,733 # [[Albert I, brenin Gwlad Belg]] - 5 Gorffennaf 2020 - 7515 # [[ASMR]] - 7 Gorffennaf 2020 - 12,891 # [[Dom saim]] - 8 Gorffennaf 2020 - 10,850 # [[Leopold II, brenin Gwlad Belg]] - 8 Gorffennaf 2020 - 14,783 # [[Ffullyn cotwm]] - 9 Gorffennaf 2020 - 4,051 # [[Carthffosiaeth]] - 9 Gorffennaf 2020 - 12,790 # [[Bioddiraddio]] - 10 Gorffennaf 2020 - 7,290 # [[Tirlenwi]] - 24 Gorffennaf 2020 - 13,059 # [[Deddf Treth Gwarediadau Tirlenwi (Cymru) 2017]] - 27 Gorffennaf 2020 - 3,764 # [[FK Sarajevo]] - 13 Awst 2020 - 7,340 # [[Uwch Gynghrair Bosnia a Hertsegofina]] - 14 Awst 2020 - 9,743 # [[Cymdeithas Bêl-droed Bosnia a Hertsegofina]] - 14 Awst 2020 - 5,225 # [[Mikola Statkevich]] - 15 Awst 2020 - 5,670 # [[Cymdeithas Filwrol Belarws]] - 15 Awst 2020 - 3,804 # [[Rada Gweriniaeth Ddemocrataidd Belarws]] - 16 Awst 2020 - 14,707 # [[Ivonka Survilla]] - 16 Awst 2020 - 5,430 # [[Sviatlana Tsikhanouskaya ]] - 16 Awst 2020 - 9,149‎ # [[NSÍ Runavík]] - 18 Awst 2020 - 8,819 # [[Runavík]] - 18 Awst 2020 - 8,433 # [[Eysturoy]] ‎- 18 Awest 2020 - 7,412 # [[Cymdeithas Bêl-droed Ynysoedd Ffaröe]] ‎- 18 Awst 2020 - 3643 # [[Uwch Gynghrair Ynysoedd Faroe]] -‎ 18 Awst 2020 - 8,643 # [[HB Tórshavn]] - 19 Awst 2020 - 5,372 # [[Klaksvík]] - 19 Awst 2020 - 12,740 # [[Uwch Gynghrair Latfia]] - 19 Awst 2020 - 7,984 # [[Cymdeithas Bêl-droed Latfia]] - 20 Awst 2020 - 6,996 # [[Kastus Kalinouski ]] - 25 Awst 2020 - 11,650‎ # [[Valletta F.C.]] -25 Awst 2020 - 6,500 # [[Uwch Gynghrair Malta]] - 25 Awst 2020 - 7,860 # [[Uwch Gynghrair Merched Cymru]] - 26 Awst 2020 - 8,650 # [[C.P.D. Merched Tref Aberystwyth]] - 27 Awst 2020 -5,169 # [[Cwpan Pêl-droed Merched Cymru]] - 27 Awst 2020 - 7,653 # [[Manon Awst]] - 28 Awst 2020 - 5,727‎ # [[Cardiff City Ladies F.C.]] - 28 Awst 2020 - 7,649 # [[C.P.D. Merched Dinas Caerdydd]] - 29 Awst 2020 - 8,178 # [[MŠK Žilina]] - 30 Awst 2020 - 9,213 # [[C.P.D. Merched Met. Caerdydd]] - 30 Awst 2020 - 15,913 # [[B36 Tórshavn]] - 3 Medi 2020 - 14,382 # [[Standard Liège]] - 6 Medi 2020 - 13,850 # [[Uwch Gynghrair Georgia]] - 8 Medi 2020 - 3,530 # [[Cymdeithas Bêl-droed Georgia]] - 10 Medi 2020 - 4,033 # [[Cymdeithas Bêl-droed Gwlad Belg]] - 11 Medi 2020 - 6,441 # [[Uwch Gynghrair Gweriniaeth Iwerddon]] - 12 Medi 2020 - 14,951 # [[Tadej Pogačar]] - 21 Medi 2020 - 11,926 # [[Primož Roglič]] - 23 Medi 2020 - 8,739 == 2021 --> == # [[Derek Boote]] - 20 Chwefror 2021 - 1,307 # [[Recordiau'r Dryw]] - 20 Chwefror 2021 - 3,338 # [[C.P.D. Merched Tref Pontypridd]] - 16 Awst 2021 - 3,599 # [[C.P.D. Merched Cyncoed]] - 16 Awst 2021 - 2,500 # [[C.P.D. Merched Tref y Barri Unedig]] - 17 Awst 2021 - 3,000 # [[C.P.D. Merched Tref Port Talbot]] - 18 Awast 2021 - 3,277 # [[Clwb Pêl-droed Merched Tref y Fenni]] - 18 Awst 2021 - 3,963 # [[Cynghrair y Pencampwyr Merched UEFA]] - 19 Awst 2021 - 5,145 # [[Jens Christian Svabo]] - 21 Awst 2021 - 5,216 # [[Venceslaus Ulricus Hammershaimb]] - 22 Awst 2021 - 7,080 # [[Llyfrgell Genedlaethol Ynysoedd Ffaroe]] - 22 Awst 2021 - 4,740 # [[Cernyweg Unedig]] - 22 Awst 2021 - 3,166 # [[Mosg Jamal Abdel Nasser]] - 23 Awst 2021 - 3,044 # [[Mosg Sheikh Ali al-Bakka]] - 23 Awst 2021 - 3,798 # [[Mosg Sayed al-Hashim]] - 23 Awast 2021 - 2,471 # [[Mosg Al-Sham'ah]] - 23 Awst 2021 - 2,021 # [[Intifada Cyntaf Palesteina]] - 23 Awst 2021 - 8,691 # [[Ail Intifada'r Palesteiniaid]] - 24 Awst 2021 - 12,686 # [[Bryn y Deml]] 24 Awst 2021 - 24 Awst 2021 - 6,005 # [[Rhanbarth Tubas]] - 24 Awst 2021 - 3,232 # [[Rhanbarth Tulkarm]] - 24 Awst 2021 - 3,073 # [[Llywodraethiaeth Nablus]] - 25 Awst 2021 - 2,221 # [[Llywodraethiaeth]] - 26 Awst 2021 - 5,007 # [[Llywodraethiaeth Qalqilya]] - 26 Awst 2021 - 2,721 # [[Llywodraethiaeth Ramallah ac Al-Bireh]] - 26 Awst 2021 - 3,965 # [[Llywodraethiaeth Jeriwsalem]] - 28 Awst 2021 - 5,999 # [[Llywodraethiaeth Bethlehem]] - 28 Awst 2021 - 5,048 # [[Llywodraethiaeth Hebron]] - 29 Awst 2021 - 4230 # [[Llywodraethiaeth Gogledd Gaza]] - 29 Awst 2021 - 2,786 # [[Llywodraethiaeth Gaza]] - 29 Awst 2021 - 1,743 # [[Llywodraethiaeth Jericho]] - 29 Awst 2021 - 4,355 # [[Llywodraethiaeth Salfit]] - 29 Awst 2021 - 3,304 # [[Llywodraethiaeth Rafah]] - 30 Awst 20221 - 1,856 # [[Llywodraethiaeth Khan Yunis]] - 30 Awst 2021 - 2,060 # [[Llywodraethiaeth Deir al-Balah]] - 30 Awst 2021 - 1,871 # [[Cyngor Deddfwriaethol Palesteina]] - 30 Awst 2021 - 6,351 # [[Coedwig Yatir]] - 30 Awst 2021 - 5,926 # [[Dunam]] - 31 Awst 2021 - 6,309 # [[Llath]] - 31 Awst 2021 - 8,040 # [[Pêl-droed Canadaidd]] - 31 Awst 2021 - 9,371 # [[Ariel (dinas)]] - 1 Medi 2021 - 7,201 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Palesteina]] - 1 Medi 2021 - 7,039 # [[Ingilín Didriksen Strøm]] - 1 Medi 2021 - 3,781 # [[Deutsche Welle]] - 1 Medi 2021 - 7,067 # [[Dydd Miwsig Cymru]] - 3 Medi 2021 - 5,261 # [[Spotify]] - 3 Medi 2021 - 17,513 # [[Los Blancos (band)]] - 4 Medi 2021 - 3,230 # [[Ifan Dafydd]] - 4 Medi 2021 - 3,452 # [[Recordiau Côsh]] - 5 Medi 2021 - 1,934 # [[Brennan Johnson]] - 5 Medi 2021 - 5,135 # [[C.P.D. Merched Y Seintiau Newydd]] - 6 Medi 2021 - 2,186 # [[Roy Saer]] - 7 Medi 2021 - 6,899 # [[Rhys Gwynfor]] - 10 Medi 2021 - 4,350 # [[HMS Morris]] - 12 Medi 2021 - 3,919 # [[Jeremy Charles]] - 15 Medi 2021 - 5,558 # [[Olwyn Fawr]] - 15 Medi 2021 - 9,978 # [[Folly Farm]] - 16 Medi 2021 - 6,509 # [[Car clatsho]] - 16 Medi 2021 - 5,875 # [[Wurlitzer]] - 18 Medi 2021 - 6,091 # [[Cwtsh (band)]] - 19 Medi 2021 - 2,892 # [[Dari]] - 19 Medi 2021 - 4,652 # [[Trên Rola-bola]] - 20 Medi 2021 - 8,274 # [[Camera obscura]] - 20 Medi 2021 - 5,153 # [[Noel Mooney]] - 20 Medi 2021 - 5,012 # [[Tystysgrif Gyffredinol Addysg Uwchradd]] - 21 Medi 2021 - 5,464 # [[Cork City F.C.]] - 22 Medi 2021 - 5,002 # [[Shamrock Rovers F.C.]] - 22 Medi 2021 - 11,902 # [[Bohemian F.C.]] - 23 Medi 2021 - 10,045 # [[Shelbourne F.C.]]- 24 Medi 2021 10,743 # [[St Patrick's Athletic F.C.]] - 24 Medi 2021 - 12,834 # [[Derry City F.C.]] - 24 Medi 2021 - 10,784 # [[Finn Harps F.C.]] - 25 Medi 2021 - 10,153 # [[Sligo Rovers F.C.]] - 26 Medi 2021 - 8,497 # [[Kristina Háfoss]] - 26 Medi 2021 - 6,903 # [[Cyngor Nordig]] - 26 Medi 2021 - 11,729 # [[Dundalk F.C.]] - 27 Medi 2021 - 17,024 # [[Tiffo]] - 27 Medi 2021 - 7,060 # [[Ultras]] - 27 Medi 2021 - 9,141 # [[Fflêr Bengal]] - 27 Medi 2021 - 3,498 # [[Pyrotechneg]] - 28 Medi 2021 - 5,745 # [[Conffeti]] - 28 Medi 2021 - 7,907 # [[Tylliedydd]] - 28 Medi 2021 - 5,099 # [[Baner y Cyngor Nordig]] - 28 Mai 2021 - 2,806 # [[Baner Undeb Kalmar]] - 29 Medi 2021 -‎ 5,904 # [[Undeb Kalmar]] - 30 Medi 2021 - 9,724 # [[Sgandinafiaeth]] - 30 Medi 2021 - 14,899 # [[Confensiwn Iaith Nordig]] - 30 Medi 2021 - 3,498 # [[F.C. Sheriff Tiraspol]] - 1 Hydref 2021 - 7,963 # [[Uwch Gynghrair Moldofa]] - 1 Hydrf 2021 - 8,806 # [[Cymdeithas Bêl-droed Moldofa]] - 1 Hydref 2021 - 4,242 # [[Kalaallisut]] - 1 Hydref 2021 - 10,378 # [[Cyd-ddeallusrwydd]] - 2 Hydref 2021 - 9,895 # [[Len Pennie]] - 2 Hydref - 11,551 # [[Continiwm tafodiaith]] - 3 Hydref 2021 - 17,095 # [[Abjad]] - 3 Hydref 2021 - 9,538 # [[C.P.D. Merched Pwllheli]] - 4 Hydref 2021 - 1,828 # [[C.P.D. Merched Llandudno]] - 5 Hydref 2021 - 6,623 # [[C.P.D. Merched Wrecsam]] - 5 Hydref 2021 - 5,564 # [[Careleg]] - 6 Hydref 2021 - 7,909 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Syria]] - 8 Hydref 2021 - 10,536 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Libanus]] - 8 Hydref 2021 - 9,882 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Palesteina Mandad]] - 9 Hydref 2021 - 12,649 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Cowait]] - 11 Hydref 2021 - 8,106 # [[Cân llofft stabl]] - 11 Hydref 2021 - 2,523 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Emiradau Arabaidd Unedig]] - 12 Hydref 2021 - 7,679 # [[Cwpan Pêl-droed y Gwlff]] - 13 Hydref 2021 - 9,497 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Oman]] - 13 Hydref 2021 - 6,580 # [[Byrllysg]] - 14 Hydref 2021 - 6,419 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Bahrain]] - 15 Hydref 2021 - 7,319 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Irac]] - 18 Hydref 2021 - 9,687 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Qatar]] - 20 Hydref 2021 - 11,743 # [[Einár (artist)]] - 22 Hydref 2021 - 7,894 # [[Cwpan Pêl-droed Asia]] - 28 Hydref 2021 - 9,124 # [[Cwpan Arabaidd FIFA]] - 28 Hydref 2021 - 6,336 # [[UAFA]] - 28 Hydref 2021 - 7,525 # [[Tîm pêl-droed cenedlaethol Comoros]] - 28 Hydref 2021 - 6,534 # [[Banc Cambria]] - 29 Hydref 2021 - 3,559 # [[Baner Dwyrain Tyrcestan]] - 29 Hydref 2021 - 8,200 # [[Carthen]] 29 Hydref 2021 - 9,845 # [[Mẁg]] - 30 Hydref 2021 - 10,391 # [[Normaleiddio iaith]] - 31 Hydref 2021 - 8,928 # [[Sebon eillio]] - 1 Tachwedd 2021 - 5,673 # [[Mat diod]] - 2 Tachwedd 2021 - 6,411 # [[Papur sidan]] - 2 Tachwedd 2021 - 5,219 # [[Siocled poeth]] - 3 Tachwedd 2021 - 5,773 # [[Powdr coco]] - 3 Tachwedd 2021 - 5,010 # [[Caffè mocha]] - 4 Tachwedd 2021 - 4,691 # [[Espresso]] - 5 Tachwedd 2021 - 9,026 # [[Cwpan cadw]] - 7 Tachwedd 2021 - 5,055 # [[Caffè latte]] - 9 Tachwedd 2021 - 8,667 # [[Caffè lungo]] - 10 Tachwedd 2021 - 3,814 # [[Peiriant espresso]] - 12 Tachwedd 2021 - 7,762 # [[Tebot Moka]] - 12 Tachwedd 2021 - 7,809 # [[Caffè Americano]] - 13 Tachwedd 2021 - 9,338 # [[Coffi hidl]] - 15 Tachwedd 2021 - 6,700 # [[Hidlydd coffi]] - 15 Tachwedd 2021 - 4,978 # [[Tebot]] - 16 Tachwedd 2021 - 8,730 # [[Flat White]] - 16 Tachwedd 2021 - 8,749 # [[Barista]] - 17 Tachwedd 2021 - 4,347 # [[Celf latte]] - 17 Tachwedd 2021 - 3,428 # [[Caffè macchiato]] - 18 Tachwedd 2021 - 4,961 # [[Twmffat]] - 18 Tachwedd 2021 - 5,462 # [[Hŵfer]] - 19 Tachwedd 2021 - 8,423 # [[Cortado]] - 19 Tachwedd 2021 - 8,752 # [[Samofar]] - 19 Tachwedd 2021 - 5,678 # [[Teisen frau]] - 20 Tachwedd 2021 - 7,842 # [[Llaeth cyddwysedig]] - 20 Tachwedd 2021 - 13,726 # [[Llaeth anwedd]] - 21 Tachwedd 2021 - 8578 # [[Llaeth powdr]] - 21 Tachwedd 2021 - 19,085 # [[Caffetier]] - 22 Tachwedd 2021 - 8,709 # [[Llaeth sgim]] - 22 Tachwedd 2021 - 6,570 # [[Llaeth hanner sgim]] - 23 Tachwedd 2021 - 5,037 # [[Llaeth cyflawn]] - 23 Tachwedd 2021 - 6,775 # [[Llaeth almon]] - 24 Tachwedd 2021 - 8,395 # [[Llaeth soia]] - 25 Tachwedd 2021 - 10,085 # [[Llaeth ceirch]] - 26 Tachwedd 2021 - 8,489 # [[Llaeth reis]] - 26 Tachwedd 2021 - 8,373 # [[Café frappé]] - 27 Tachwedd 2021 - 9,604 # [[Gwelltyn yfed]] - 28 Tachwedd 2021 - 13,454 # [[Jwg]] - 29 Tachwedd 2021 - 9,004 # [[Slang]] - 30 Tachwedd 2021 - 10,002 # [[Jargon]] - 1 Rhagfyr 2021 - 11,744 # [[Caramel]] - 2 Rhagfyr 2021 - 5,985 # [[Adweithiad Maillard]] - 3 Rhagfyr 2021 - 4,944 # [[Melanoidin]] - 3 Rhagfyr 2021 - 3,218 # [[Tost]] - 4 Rhagfyr 2021 - 14,746 # [[Marmalêd]] - 5 Rhagfyr 2021 - 7,972 # [[Rysáit]] - 6 Rhagfyr 2021 - 8,226 # [[S. Minwel Tibbott]] - 7 Rhagfyr 2021 - 9,374 # [[Grappa]] - 8 Rhagfyr 2021 - 8,352 # [[Soeg]] - 9 Rhagfyr 2021 - 4,814 # [[Swistir Eidalaidd]] - 10 Rhagfyr 2021 - 5,447 # [[Caffè corretto]] - 10 Rhagfyr 2021 - 3,698 # [[Sambuca]] - 11 Rhagfyr 2021 - 5,754 # [[Aperitîff a digestiff]] - 19 Rhagfyr 2021 - 8,917 # [[Cracer (bwyd)]] - 20 Rhagfyr 2021 - 5,095 # [[Bain-marie]] - 21 Rhagfyr 2021 - 6,940 # [[Mari yr Iddewes]] - 21 Rahgfyr 2021 - 7,936 # [[Zosimos o Panopolis]] - 22 Rhagfyr 2021 - 6,912 # [[Llyn Lugano]] - 22 Rhagfyr 2021 - 4,187 # [[Llyn Maggiore]] - 22 Rhagfyr 2021 - 8,275 # [[Rheilffordd Gottard]] - 23 Rhagfyr 2021 - 5,920 # [[Twnnel Rheilffordd Gottard]] - 23 Rhagfyr 2021 - 5,112 # [[Twnnel Rheilffordd Sylfaen Gotthard]] - 24 Rhagfyr 2021 - 7,392 == 2022 --> == # [[Völkerabfälle]] - 21 Ionawr 2022 - 8,799 # [[Didolnod]] - 2 Chwefror 2022 - 15,479 # [[Wordle]] - 3 Chwefror 2022 - 22,811 # [[Dr Gary Robert Jenkins]] - 4 Chwefror 2022 - 5,542 # [[Ysbyty Frenhinol Hamadryad]] - 5 Chwefror 2022 - 8,251 # [[Ysgol Gynradd Gymraeg Hamadryad]] - 6 Chwefror 2022 - 5,539 # [[HMS Hamadryad]] - 7 Chwefror 2022 - 2,746 # [[Ffrigad]] - 8 Chwefror 2022 - 7,860 # [[Llaeth y fron]] - 9 Chwefror 2022 - 6,415 # [[Gwyn M. Daniel]] - 10 Chwefror 2022 - 2,775 # [[Highfields, Llandaf]] - 11 Chwefror 2022 - 4,229 # [[Coleg Hyfforddi Morgannwg]] - 14 Chwefror 2022 - 7,588 # [[Coleg Hyfforddi Sir Fynwy]] - 15 Chwefror 2022 - 7,805 # [[Cymdeithas i Famau a Merched Cymru]] - 16 Chwefror 2022 - 1,904 # [[Cronfa Glyndŵr]] - 17 Chwefror 2022 - 3,308 # [[Trefor Richard Morgan]] - 18 Chwefror 2022 - 5,805 # [[Ysgol Glyndŵr]] - 19 Chwefror 2022 - 4,673 # [[Taras Shevchenko]] - 14 Mawrth 2022 - 22,099 # [[Leonid Kuchma]] - 16 Mawrth 2022 - 10,699 # [[Leonid Kravchuk]] - 17 Mawrth 2022 - 9,915 # [[Verkhovna Rada]] - 17 Mawrth 2022 - 6,100 # [[Interslavic]] - 17 Mawrth 2022 - 6,683 # [[Viktor Yushchenko]] - 18 Mawrth 2022 - 14,206 # [[Petro Poroshenko]] - 22 Mawrth 2022 - 16,658 # [[Pop-up Gaeltacht]] - 23 Mawrth 2022 - 6,746 # [[Cooish]] - 23 Mawrth 2022 - 8,393 # [[Viktor Yanukovich]] - 25 Mawrth 2022 - 14,754 # [[Bataliwn Kastuś Kalinoŭski]] - 29 Mawrth 2022 - 10,783 # [[Gweriniaeth Pobl Belarws]] - 31 Mawrth 2022 - 11,698 # [[Radio Free Europe/Radio Liberty]] - 31 Mawrth 2022 - 12,985 # [[Gweriniaeth Sofiet Sosialaidd Belarws]] - 1 Ebrill 2022 - 2,299 # [[Pobble]] - 4 Ebrill 2022 - 5,897 # [[Mooinjer veggey]] - 5 Ebrill 2022 - 5,512 # [[Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Wcráin]] - 6 Ebrill 2022 - 9,066 # [[St John's, Ynys Manaw]] - 8 Ebrill 2022 - 4,808 # [[Ramsey, Ynys Manaw]] - 12 Ebrill 2022 - 7,348 # [[Dwyseddu trefol]] - 15 Ebrill 2022 - 8,418 # [[Tŷ teras]] - 21 Ebrill 2022 - 11,165 # [[Setswana]] - 21 Ebrill 2022 - 7,791 # [[Anthem genedlaethol Wcráin]] - 21 Ebrill 2022 - 13,621 # [[Eglwys Gatholig Roegaidd Wcráin]] - 22 Ebrill 2022 - 3,409 # [[Oblast]] - 23 Ebrill 2022 - 3,568 # [[Raion]] - 24 Ebrill 2022 - 5,418 # [[Ivano-Frankivsk]] - 25 Ebrill 2022 - 12,583 # [[Sokol]] - 25 Ebrill 2022 - 9,439 # [[Turnverein]] - 26 Ebrill 2022 - 4,513 # [[Rhandy]] - 1 Mai 2022 - 14,219 # [[Tŷ pâr]] - 2 Mai 2022 - 11,325 # [[Tŷ cyngor]] - 4 Mai 2022 - 10,153 # [[Stanislau Shushkevich]] - 4 Mai 2022 - 12,395 # [[Cytundebau Belovezh]] - 5 Mai 2022 - 8,878 # [[Protocol Alma-ata]] - 6 Mai 2022 - 5,268 # [[Silofici]] - 6 Mai 2022 - 5,523 # [[Cannoedd Duon]]- 6 Mai 2022 - 3,738 # [[Szlachta]] - 8 Mai 2022 - 6,411 # [[Pogrom]] - 9 Mai 2022 - 11,272 # [[Kristallnacht]] - 10 Mai 2022 - 9,803 # [[Carthu ethnig]] - 11 Mai 2022 - 12,509 # [[Ivan Franko]] - 12 Mai 2022 - 10,306 # [[Tŷ parod]] - 14 Mai 2022 - 10,834 # [[Plattenbau]] - 15 Mai 2022 - 6,766 # [[Der Spiegel]] - 16 Mai 2022 - 7,752 # [[Newsweek]] - 17 Mai 2022 -7,696 # [[Pwyllgor Rhyngwladol y Groes Goch]] - 19 Mai 2022 - 6,923 # [[Undeb credyd]] - 21 Mai 2022 - 11,988 # [[Ľudovít Štúr]] - 22 Mai 2022 - 14,212 # [[Anthem genedlaethol Slofenia]] - 23 Mai 2022 - 7,849 # [[France Prešeren]] - 24 Mai 2022 - 13,509 # [[Yad Vashem]] - 27 Mai 2022 - 7,992 # [[Raidió Fáilte]] - 29 Mai 2022 - 4,710 # [[Raidió na Life]] - 29 Mai 2022 - 3,667 # [[Cultúrlann McAdam Ó Fiaich]] - 30 Mai 2022 - 9,275 # [[Cwarter Gaeltacht, Belffast]] - 30 Mai 2022 - 6,200 # [[An Dream Dearg]] - 31 Mai 2022 - 8,788 # [[Féile an Phobail]] - 31 Mai 2022 - 10,367 # [[Cultúrlann Aonach Mhacha]] - 1 Mehefin 2022 - 4,758 # [[Cultúrlann Uí Chanáin]] - 1 Mehefin 2022 - 7,228 # [[Suddig]] - 2 Mehefin 2022 - 7,804 # [[Leim]] - 3 Mehefin 2022 - 9,753 # [[Dŵr carbonedig]] - 5 Mehefin 2022 - 6,637 # [[Mynydd Herzl]] - 8 Mehefin 2022 - 5,484 # [[Undeb Credyd Plaid Cymru]] - 9 Mehefin 2022 - 2,781 # [[Sefydliad Mercator]] - 9 Mehefin 2022 - 4,066 # [[Baner Fryslân]] - 10 Mehefin 2022 - 5,450 # [[Teth-fagu]] - 13 Mehefin 2022 - 10,402 # [[Linfield F.C.]] - 15 Mehefin 2022 - 17,012 # [[Gwilym Roberts (Caerdydd)]] - 17 Mehefin 2022 - 5,962 # [[Chris Rees]] - 17 Mehefin 2022 - 4,298 # [[Elwyn Hughes]] - 18 Mehefin 2022 - 1,534 # [[Tlws Goffa Elvet a Mair Elvet Thomas]] - 19 Mehefin 2022 - 3,429 # [[Gaelscoil]] - 20 Mehefin 2022 - 10,546 # [[Aromatherapi]] - 22 Mehefin 2022 - 8,741 # [[Llenyddiaeth ar draws Ffiniau]] - 5 Gorffennaf 2022 - 2,395 # [[Undeb Pêl-fas Cymru]] - 6 Gorffennaf 2022 - 3,091 # [[Undeb Pêl-fas Menywod Cymru]] - 6 Gorffennaf 2022 - 2,010 # [[Vikingur Reykjavik]] - 21 Gorffennaf 2022 - 1,475 # [[Radio Euskadi]] - 22 Gorffennaf 2022 - 4,939 # [[Hanes radio Gwlad y Basg]] - 26 Gorffennaf 2022 - 5,943 # [[Stadud Ymreolaeth Gwlad y Basg 1979]] - 26 Gorffennaf 2022 - 9,090 # [[Senedd Eukadi]] - 27 Gorffennaf 2022 - 9,451 # [[Néstor Basterretxea]] - 28 Gorffennaf 2022 - 9,451 # [[Comisiwn Kilbrandon]] - 29 Gorffennaf 2022 - 18,010 mqv1nus9wuz4jajcfz6x5uqffez4li4 0 233056 11097603 10871334 2022-07-29T20:45:25Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki [[Delwedd:Teddy_bear_early_1900s_-_Smithsonian_Museum_of_Natural_History.jpg|bawd|Tedi bêr oedd yn eiddo i Kermit Roosevelt ar ddechrau'r 1900au. Credir ei fod wedi'i wneud gan Michtom.]] Tegan meddal ar ffurf arth yw '''tedi bêr'''. Cafodd ei ddatblygu ar yr un pryd, mae'n debyg, gan wneuthurwyr teganau Morris Michtom yn yr Unol Daleithiau a Richard Steiff yn yr Almaen ym mlynyddoedd cynnar yr 20g, a'i enwi ar ôl yr Arlywydd [[Theodore Roosevelt|Theodore "Teddy" Roosevelt]]. Daeth y tedi yn degan eiconig, un sydd wedi bod yn destun neu ymddangos mewn nifer fawr o straeon, caneuon a ffimiau ar hyd y blynyddoedd.<ref name="APOV">David Cannadine, ''[https://www.bbc.co.uk/news/magazine-21265701 A point of view - The Grownups with teddy bears]'', 1 Chwefror 2013, adalwyd 1 Chwefror 2013</ref> Mae'r tedi bêrs enwocaf yng Nghymru yn cynnwys [[SuperTed|Superted]] a Huwcyn o'r rhaglen deledu Gymraeg i blant '[[Ffalabalam]]'. Ers creu'r tedi bêrs cyntaf ar ffurf eirth bychain go iawn, mae tedis wedi'u creu mewn amrywiaeth o ffurfiau, steiliau, lliwiau a deunyddiau. Mae tedi bêrs yn cael eu casglu, a'r rhai hynaf a phrin yn ymddangos mewn arwerthiannau cyhoeddus.<ref>{{Cite web|url=http://www.christies.com/LotFinder/lot_details.aspx?from=salesummary&intObjectID=5359783|title=A STEIFF HARLEQUIN TEDDY BEAR, jointed, half red and half blue mohair, one blue and black and one brown and black glass eye, black stitching, yellow felt pads and FF button, circa 1925 --13½in. (34cm.) high (small bald spot below right ear, some fading mainly to the blue, blue eye cracked, patch to right pad and some general wear) Christie's|access-date=12 Hydref 2010|quote=Estimate £50,000–£80,000}}</ref> Mae tedi bêrs ymhlith y rhoddion mwyaf poblogaidd i blant ac yn cael eu rhoi i oedolion fel arwydd o gariad, i'w llongyfarch, neu i fynegi cydymdeimlad. == Tarddiad yr enw == [[Delwedd:TheodoreRooseveltTeddyBear.jpg|bawd|Cartŵn yn ''[[The Washington Post]]'' yn 1902 roddodd yr enw i'r 'tedi bêr'.]] Mae'r enw ''tedi bêr'', sy'n dod o'r Saesneg 'Teddy Bear', yn tarddu o enw cyn-Arlywydd yr Unol Daleithiau [[Theodore Roosevelt]], a oedd yn aml yn cael ei gyfeirio ato fel "Teddy" (er bod gas ganddo gael ei alw'n hynny).<ref name="HandyBook">{{Cite book|title=The Handy Presidents Answer Book|url=https://archive.org/details/handypresidentsa0000matu_v9c9|last=Matuz|first=Roger|publisher=Visible Ink Press|year=2004|location=Canton, MI}}</ref> Cafodd yr enw ei greu yn dilyn digwyddiad ar wibdaith y bu Roosevelt arni i hela eirth yn [[Mississippi (talaith)|Mississippi]] yn Nhachwedd 1902. Roedd sawl heliwr yn cystadlu, a'r rhan fwyaf eisoes wedi lladd anifail. Roedd grwp o gynorthwywyr Roosevelt, dan arweiniad Holt Collier,<ref>{{Cite web|url=http://library.fws.gov/refuges/HoltCollier_history.pdf|title=Holt Collier|access-date=2013-09-26|format=PDF}}</ref> wedi cornelu, curo a chlymu arth i helygen ar ôl ei dilyn gyda'r cŵn nes ei bod wedi ymlâdd. Galwyd Roosevelt i'r man ac awgrymwyd ei fod yn saethu'r arth. Gwrthododd ei saethu ei hun, am ei fod yn ystyried hyn yn annheg, ond gormynnodd i rhywun arall ei saethu i roi pen ar ei phoenau.<ref>[http://inventors.about.com/od/tstartinventions/a/Teddy_Bear.htm "History of the Teddy Bear"]. Adalwyd 7 Mawrth 2006.</ref><ref name="LoC">{{Cite web|url=http://www.americaslibrary.gov/aa/roosevelt/aa_roosevelt_bears_1.html|title=Teddy Bears|access-date=10 Rhagfyr 2007|publisher=Library Of Congress}}</ref> Daeth y digwyddiad hwn yn destun [[cartŵn gwleidyddol]] gan Clifford Berryman yn ''[[The Washington Post]]'' ar 15 Tachwedd 1902. Tra bod y cartŵn gwreiddiol yn cynnwys arth maint llawn wedi'i chlymu, roedd yr arth yn llai ac yn ddelach mewn rhifynnau diweddarach a chartwnau eraill gan Berryman.<ref name="theodoreroosevelt.org">{{Cite web|url=http://www.theodoreroosevelt.org/life/tr_teddy.htm|title=The story of The Teddy Bear|date=1 Chwefror 2013|access-date=26 Medi 2013|website=|publisher=Theodoreroosevelt.org|last=|first=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130317024257/http://www.theodoreroosevelt.org/life/tr_teddy.htm|archivedate=2013-03-17|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.theodoreroosevelt.org/site/c.elKSIdOWIiJ8H/b.8684621/k.6632/Real_Teddy_Bear_Story.htm|title=Real Teddy Bear Story - Theodore Roosevelt Association|access-date=11 Ebrill 2018|website=www.theodoreroosevelt.org}}</ref> Gwelodd Morris Michtom y darlun o Roosevelt a chael ei ysbrydoli ei greu'r tedi bêr. Creodd Michtom arth fach feddal a'i rhoi yn ffenestr y siop gydag arwydd "Teddy's bear", a hynny ar ôl iddo anfon arth at Roosevelt a chael caniatâd i ddefnyddio ei enw. Bu'r teganau yn llwyddiant mawr ac aeth Michtom yn ei flaen i sefydlu'r Ideal Novelty and Toy Co.<ref name="LoC" /> Ar yr un adeg yn yr Almaen, cynhyrchodd cwmni Steiff, heb fod yn ymwybodol o arth Michtom, arth eu hunain yn seiliedig ar ddyluniadau Richard Steiff. Cyflwynodd Steiff y tegan y Ffair Deganau Leipzig ym Mawrth 1903, a chafodd ei weld yno gan Hermann Berg, prynwr dros gwmni George Borgfeldt & Company yn Efrog Newydd (a brawd y cyfansoddwr Alban Berg).<ref>{{Cite web|url=http://www.therestisnoise.com/2010/07/berg-festival.html|title=Bring on the Berg|website=Alex Ross: The Rest Is Noise}}</ref> Archebodd 3,000 i gael eu hanfon i'r Unol Daleithiau.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/2537943.stm Teddy bear celebrates 100th birthday] BBC, 3 Rhagfyr 2002</ref> Er bod cofnodion Steiff yn dangos bod yr eirth wedi'u cynhyrchu, nid oes cofnod ohonynt yn cyrraedd yr Unol Daleithiau nac nid oes enghraifft o'r math "55&nbsp;PB" wedi'i weld erioed, gan arwain i'r stori bod y llong a oedd yn cludo'r eirth wedi'i dryllio ar y môr. Fodd bynnag, mae'r stori honno wedi'i herio – mae'r awdur Günther Pfeiffer yn nodi mai yn 1953 y cafodd ei chofnodi gyntaf a'i fod yn fwy tebygol nad oedd y 55&nbsp;PB yn ddigon parhaol i oroesi hyd y dydd heddiw.<ref>[https://www.bbc.co.uk/news/magazine-14231337 The great teddy bear shipwreck mystery], BBC News, Francis Cronin, 26 Gorffennaf 2011</ref> Er bod Steiff a Michtom yn creu eirth tua'r un adeg, ni fyddai'r un ohonynt wedi bod yn ymwybodol o weithgareddau'r llall oherwydd gwendid y dulliau cyfathrebu dros [[Cefnfor yr Iwerydd|gefnfor yr Iwerydd]]. == Cyfeiriadau == {{cyfeiriadau}} [[Categori:Eirth]] [[Categori:Teganau]] hcs37u2yhjqj2dn1952t87k6e4ugb4z 0 243379 11097662 11084708 2022-07-30T08:32:55Z CommonsDelinker 458 Yn dileu "IA27FCG_(cropped).jpg". Cafodd ei dileu oddi ar Gomin gan [[commons:User:Túrelio|Túrelio]] achos: [[:c:COM:L|Copyright violation]]: https://www.facebook.com/FCGoaOfficial/photos/2763656473855471/. wikitext text/x-wiki Rhestr [[Basgiaid]]. {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P19 ?pob . ?pob wdt:P131* ?parts. wd:Q3995 wdt:P527 ?parts. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) as ?yob) } OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) as ?yod) } } LIMIT 2000 |wdq=. |sort=569 |section=31 |columns=number:#,P18,label:enw,?yob:dyddiad geni,?yod:dyddiad marw,P19 }} == bod dynol == {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! # ! delwedd ! enw ! dyddiad geni ! dyddiad marw ! man geni |- | style='text-align:right'| 1 | [[Delwedd:Confesiones de San Agustín ©Irene Bau.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q18406|Ramón Barea]]'' | 1949 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 2 | | ''[[:d:Q29232|Pascual de Andagoya]]'' | 1495 | 1548 | ''[[:d:Q1368846|Kuartango]]'' |- | style='text-align:right'| 3 | | ''[[:d:Q45555|Iñigo Larrinaga]]'' | 1968 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 4 | [[Delwedd:Ath pichichi 02.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q71237|Rafael Moreno Aranzadi]]'' | 1892 | 1922 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 5 | | ''[[:d:Q79046|Wolfgang Ratz]]'' | 1959 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 6 | [[Delwedd:Pedro López de Ayala.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q81678|Pero López de Ayala]]'' | 1332 | 1407 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 7 | | ''[[:d:Q105026|Fritz Rudolf Fries]]'' | 1935 | 2014 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 8 | | ''[[:d:Q122329|Rafael Alkorta]]'' | 1968 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 9 | | ''[[:d:Q139657|José Uruñuela]]'' | 1891 | 1963 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 10 | [[Delwedd:Julio Salinas Fernandez 2016.jpg|center|128px]] | [[Julio Salinas]] | 1962 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 11 | | ''[[:d:Q168411|Juan Ortiz de Zárate]]'' | 1510 | 1576 | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 12 | | ''[[:d:Q175738|Carlos Merino]]'' | 1980 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 13 | [[Delwedd:Miguel de Unamuno Meurisse 1925.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q185085|Miguel de Unamuno]]'' | 1864 | 1936 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 14 | [[Delwedd:Ibai Gómez.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q194700|Ibai Gómez]]'' | 1989 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 15 | [[Delwedd:José de Mazarredo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q195797|Jose de Mazarredo y Salazar]]'' | 1745 | 1812 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 16 | [[Delwedd:Miguel Minguez.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q205813|Miguel Mínguez]]'' | 1988 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 17 | [[Delwedd:Andoni Zubizarreta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q215963|Andoni Zubizarreta]]'' | 1961 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 18 | [[Delwedd:Branca de Navarra.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q220444|Blanche of Navarre, Queen of Castile]]'' | 1137 | 1156 | ''[[:d:Q303629|Laguardia - Guardia]]'' |- | style='text-align:right'| 19 | [[Delwedd:Dolores002.jpg|center|128px]] | [[Dolores Ibárruri]] | 1895 | 1989 | ''[[:d:Q10990647|Gallarta]]''<br/>''[[:d:Q1242411|Abanto y Ciérbana-Abanto Zierbena]]'' |- | style='text-align:right'| 20 | | ''[[:d:Q239694|Juan Pérez de Betolaza]]'' | 1550 | | ''[[:d:Q2742832|Betolaza]]'' |- | style='text-align:right'| 21 | [[Delwedd:AlexUbago.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q250607|Álex Ubago]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 22 | [[Delwedd:MJK34833 Álex de la Iglesia (El Bar, Berlinale 2017).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q250627|Álex de la Iglesia]]'' | 1965 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 23 | [[Delwedd:Ángel María Villar.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q251805|Ángel María Villar]]'' | 1950 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 24 | [[Delwedd:Marivi Bilbao.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q251828|Mariví Bilbao]]'' | 1930 | 2013 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 25 | [[Delwedd:Espido Freire 01.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q255570|Espido Freire]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 26 | | ''[[:d:Q257202|Margaret of Navarre]]'' | 1128 | 1183 | ''[[:d:Q303629|Laguardia - Guardia]]'' |- | style='text-align:right'| 27 | [[Delwedd:Maider Unda, 2016-cropped.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q260877|Maider Unda]]'' | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 28 | [[Delwedd:Mécia Lopes de Haro.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q271563|Mencia Lopez de Haro]]'' | 1215 | 1270 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 29 | [[Delwedd:Karra Elejalde, XIII Premis Gaudí (2021).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q276739|Karra Elejalde]]'' | 1960 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 30 | [[Delwedd:VGG.17.1.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q276943|Ignacio Hidalgo de Cisneros]]'' | 1896 | 1966 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 31 | [[Delwedd:SM-AB 2018 (11).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q286981|Óscar de Marcos]]'' | 1989 | | ''[[:d:Q1368834|Elciego]]'' |- | style='text-align:right'| 32 | [[Delwedd:Bilbao Barandica Izaskun 2014-02-06 1.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q290539|Izaskun Bilbao Barandica]]'' | 1961 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 33 | | ''[[:d:Q291893|Yñigo Ortiz de Retez]]'' | | 1545 | ''[[:d:Q3428092|Erretes Lanteno]]'' |- | style='text-align:right'| 34 | | ''[[:d:Q291897|Iñigo Vélez]]'' | 1982 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 35 | [[Delwedd:Inigo Velez de Guevara.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q291900|Íñigo Vélez de Guevara, 7th Count of Oñate]]'' | 1566 | 1644 | ''[[:d:Q2743634|Salinillas de Buradón]]'' |- | style='text-align:right'| 36 | [[Delwedd:2018 Gaizka Mendieta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q295410|Gaizka Mendieta]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 37 | | ''[[:d:Q301778|Aarón Carretero]]'' | 1988 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 38 | [[Delwedd:Joaquin Almunia Mercosul.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q311229|Joaquín Almunia]]'' | 1948 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 39 | [[Delwedd:Juan de Arriaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q313669|Juan Crisóstomo de Arriaga]]'' | 1806 | 1826 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 40 | | ''[[:d:Q332222|José Arribas]]'' | 1921 | 1989 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 41 | [[Delwedd:Sabino-arana-olerkijak.jpg|center|128px]] | [[Sabino Arana]] | 1865 | 1903 | ''[[:d:Q11703455|Sabin Etxea]]'' |- | style='text-align:right'| 42 | [[Delwedd:Iker Romero 02.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q342661|Iker Romero]]'' | 1980 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 43 | [[Delwedd:1891-04-11, Madrid Cómico, Emilio Serrano, Cilla (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q344665|Emilio Serrano y Ruiz]]'' | 1850 | 1939 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 44 | [[Delwedd:Martin Fiz recibiendo la distición Lan Onari 01.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q350862|Martín Fiz]]'' | 1963 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 45 | [[Delwedd:Juan Jose Ibarretxe 2016 (cropped).jpg|center|128px]] | [[Juan José Ibarretxe]] | 1957 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 46 | | ''[[:d:Q353848|Adela Úcar]]'' | 1980 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 47 | [[Delwedd:Amets Txurruka 2016.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q362037|Amets Txurruka]]'' | 1982 | | ''[[:d:Q648921|Etxebarria]]'' |- | style='text-align:right'| 48 | | ''[[:d:Q369650|Álvaro González de Galdeano]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 49 | | ''[[:d:Q372351|Iñaki Sáez]]'' | 1946<br/>1943 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 50 | [[Delwedd:Aitor Karanka.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q373064|Aitor Karanka]]'' | 1973 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 51 | [[Delwedd:Koldo 2011.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q374197|Koldo Álvarez]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 52 | [[Delwedd:Luis Orgaz Yoldi.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q376293|Luis Orgaz Yoldi]]'' | 1881 | 1946 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 53 | [[Delwedd:Samaniego.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q379642|Félix María de Samaniego]]'' | 1745 | 1800 | ''[[:d:Q303629|Laguardia - Guardia]]'' |- | style='text-align:right'| 54 | [[Delwedd:José Antonio Aguirre 1939 (cropped).jpg|center|128px]] | [[José Antonio Aguirre]] | 1904 | 1960 | [[Bilbo]]<br/>''[[:d:Q12254919|Begoñako errepublika]]'' |- | style='text-align:right'| 55 | [[Delwedd:José María Cirarda Lachiondo (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q381776|José María Cirarda Lachiondo]]'' | 1917 | 2008 | ''[[:d:Q804466|Bakio]]'' |- | style='text-align:right'| 56 | | ''[[:d:Q410856|Aitor Larrazábal]]'' | 1971 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 57 | [[Delwedd:Aitor ocio.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q410912|Aitor Ocio]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 58 | | ''[[:d:Q410930|Aitor Tornavaca Fernández]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 59 | | ''[[:d:Q428438|Francisco Javier Fernández Casas]]'' | 1945 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 60 | | ''[[:d:Q431557|Nemesio Mogrobejo]]'' | 1875 | 1910 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 61 | [[Delwedd:Gaizka Toquero.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q439128|Gaizka Toquero]]'' | 1984 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 62 | [[Delwedd:Monumento a Juan de Garay.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q441411|Juan de Garay]]'' | 1528 | 1583 | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 63 | [[Delwedd:Miguel Ángel Lotina.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q444619|Miguel Ángel Lotina]]'' | 1957 | | ''[[:d:Q647357|Meñaka]]'' |- | style='text-align:right'| 64 | [[Delwedd:Koldo Fernandez - Critérium du Dauphiné 2012 - Prologue (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q447082|Koldo Fernández]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 65 | | ''[[:d:Q450956|Igor González de Galdeano]]'' | 1973 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 66 | | ''[[:d:Q450974|Alberto Berasategui]]'' | 1973 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 67 | [[Delwedd:Miguel Ricardo de Álava.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q451113|Miguel Ricardo de Álava y Esquivel]]'' | 1772<br/>1770 | 1843 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 68 | [[Delwedd:Loyolaschoolsjf2057 07.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q452343|Pedro Arrupe]]'' | 1907 | 1991 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 69 | [[Delwedd:José Joaquín de Viana.png|center|128px]] | ''[[:d:Q454843|José Joaquín de Viana]]'' | 1718 | 1773 | ''[[:d:Q1382223|Lagrán]]'' |- | style='text-align:right'| 70 | [[Delwedd:Virginia Berasategui2007.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q459881|Virginia Berasategui]]'' | 1975 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 71 | | ''[[:d:Q465650|José de Rezabal y Ugarte]]'' | 1747 | 1800 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 72 | [[Delwedd:GIR10123 movistar (41560024105).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q465688|Víctor de la Parte]]'' | 1986 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 73 | | ''[[:d:Q490518|Ander Garitano]]'' | 1969 | | ''[[:d:Q574712|Derio]]'' |- | style='text-align:right'| 74 | | ''[[:d:Q505128|Tomás Blanco]]'' | 1910 | 1990 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 75 | [[Delwedd:Francisco Galdos - Tour 1976.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q506905|Francisco Galdós]]'' | 1947 | | ''[[:d:Q627647|Lasarte (Álava)]]'' |- | style='text-align:right'| 76 | | ''[[:d:Q517728|Félix Urtubi]]'' | 1906 | 1936 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 77 | | ''[[:d:Q519897|Valentín Uriona]]'' | 1940 | 1967 | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 78 | | ''[[:d:Q524358|Andrés Isasi]]'' | 1890 | 1940 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 79 | [[Delwedd:Luis Prieto.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q535798|Luis Prieto Zalbidegoitia]]'' | 1979 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 80 | [[Delwedd:Inaki Isasi (Tour de France - stage 7).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q536258|Iñaki Isasi]]'' | 1977 | | ''[[:d:Q1368772|Ayala/Aiara]]'' |- | style='text-align:right'| 81 | | ''[[:d:Q545300|Alonso de Salazar]]'' | 1401 | 1526 | ''[[:d:Q582166|Enkarterri]]'' |- | style='text-align:right'| 82 | | ''[[:d:Q564582|Juan Larrea]]'' | 1895 | 1980 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 83 | [[Delwedd:Ironman 2013 by Moritz Kosinsky8705.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q568653|Eneko Llanos]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 84 | [[Delwedd:Jon UNZAGA.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q581113|Jon Unzaga]]'' | 1962 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 85 | [[Delwedd:Eli Pinedo, jugadora de la selección española de balonmano.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q581287|Eli Pinedo]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 86 | [[Delwedd:Patricia Elorza - Jornada de las Estrellas de Balonmano 2013 - 01.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q581362|Patricia Elorza]]'' | 1984 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 87 | | ''[[:d:Q596471|Justo Antonio de Olaguibel]]'' | 1752 | 1818 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 88 | | ''[[:d:Q598361|Txema del Olmo]]'' | 1973 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 89 | | ''[[:d:Q601539|Ander Alaña]]'' | 1981 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 90 | [[Delwedd:AngelCelada.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q603804|Ángel Celada]]'' | 1953 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 91 | | ''[[:d:Q604702|Juan Luis Moraza]]'' | 1960 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 92 | [[Delwedd:Kirmen Uribe (Hudson) New Yorkeko Ledig House egoitzan (2015).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q605664|Kirmen Uribe]]'' | 1970 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 93 | | ''[[:d:Q608092|Francisco Javier Mauleón]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 94 | | ''[[:d:Q608706|Ángela Figuera Aymerich]]'' | 1902 | 1984 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 95 | [[Delwedd:Iturbe.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q610705|Iker Iturbe]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 96 | [[Delwedd:Manuel María de Gortázar Munibe.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q611670|Manuel María de Gortázar Munibe]]'' | 1824 | 1896 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 97 | [[Delwedd:(Iker Jiménez) Inauguración exposición 'Cuarto milenio' (31906217660) (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q612005|Iker Pecho Lobo]]'' | 1973 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 98 | [[Delwedd:Vallejo-Retrato de Elisa Zamacois.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q613146|Elisa Zamacois]]'' | 1838 | 1915 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 99 | | ''[[:d:Q617536|José María Basualdo]]'' | 1948 | | ''[[:d:Q2743524|Luiaondo]]'' |- | style='text-align:right'| 100 | [[Delwedd:Tania Calvo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q627033|Tania Calvo]]'' | 1992 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 101 | [[Delwedd:Alfonso Alonso 2015 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q635164|Alfonso Alonso Aranegui]]'' | 1967 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 102 | [[Delwedd:Javier Maroto Aranzabal 2.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q636917|Javier Maroto]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 103 | | ''[[:d:Q647868|Teodoro González de Zárate]]'' | 1882 | 1937 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 104 | | ''[[:d:Q654516|Aritz Solabarrieta]]'' | 1983 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 105 | [[Delwedd:Iago Herrerin.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q658140|Iago Herrerín]]'' | 1988 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 106 | [[Delwedd:Ricardo García Ambroa - Critérium du Dauphiné 2012 - Prologue.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q666804|Ricardo García Ambroa]]'' | 1988 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 107 | [[Delwedd:Arkaitz Durán.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q672604|Arkaitz Durán]]'' | 1986 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 108 | | ''[[:d:Q678157|Jean Hayet]]'' | 1939 | 2006 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 109 | [[Delwedd:Armando Ribeiro de Aguiar Malda.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q678786|Armando Riveiro]]'' | 1971 | | ''[[:d:Q657407|Sopela]]'' |- | style='text-align:right'| 110 | [[Delwedd:Premios Goya 2020 - Jon Kortajarena (Cropped).jpg|center|128px]] | [[Jon Kortajarena]] | 1985 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 111 | [[Delwedd:Juanito Oiarzabal ME.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q719876|Juanito Oiarzabal]]'' | 1956 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 112 | | ''[[:d:Q720036|Luis Ibarra Landete]]'' | 1917 | 1983 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 113 | [[Delwedd:José Arechavaleta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q724785|José Arechavaleta]]'' | 1838 | 1912 | ''[[:d:Q11704931|Urioste]]'' |- | style='text-align:right'| 114 | | ''[[:d:Q735741|Gorka Azkorra]]'' | 1983 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 115 | | ''[[:d:Q742677|Gaizka Garitano Aguirre]]'' | 1975 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 116 | | ''[[:d:Q744852|Bittor Arana]]'' | 1943 | 2004 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 117 | | ''[[:d:Q771082|Eusebio Vélez]]'' | 1935 | 2020 | ''[[:d:Q2743046|Durana]]'' |- | style='text-align:right'| 118 | [[Delwedd:Berri Txarrak Lagunartean - Kobetamendi - 2019-07-14 - 72.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q796655|Aiora Renteria]]'' | 1976 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 119 | [[Delwedd:Balendin Enbeita statue.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q804900|Balendin Enbeita]]'' | 1906 | 1986 | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 120 | | ''[[:d:Q808673|Bingen Mendizábal]]'' | 1962 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 121 | [[Delwedd:Estíbaliz Martínez 01.PNG|center|128px]] | ''[[:d:Q860839|Estíbaliz Martínez]]'' | 1980 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 122 | [[Delwedd:Tania Lamarca en Ibiza 02.PNG|center|128px]] | ''[[:d:Q860847|Tania Lamarca]]'' | 1980 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 123 | [[Delwedd:Lorena Guréndez 01.PNG|center|128px]] | ''[[:d:Q860854|Lorena Guréndez]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 124 | [[Delwedd:Urrutia Lehendakaria Athletic-Napoli partidan izan da.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q862049|Josu Urrutia]]'' | 1968 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 125 | [[Delwedd:Madrid - Vuelta a España 2008 - 20080921-10.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q863773|Bingen Fernández]]'' | 1972 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 126 | | ''[[:d:Q881756|Blas de Otero]]'' | 1916 | 1979 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 127 | | ''[[:d:Q902401|Juan Gardeazábal Garay]]'' | 1923 | 1969 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 128 | | ''[[:d:Q920150|Cristóbal de Oñate]]'' | 1504 | 1567 | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 129 | | ''[[:d:Q921663|Raúl Fernández-Cavada Mateos]]'' | 1988 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 130 | [[Delwedd:Juan Ignacio Arrieta Ochoa de Chinchetru.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q928972|Juan Ignacio Arrieta Ochoa de Chinchetru]]'' | 1951 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 131 | | ''[[:d:Q930130|Manuel Sarabia]]'' | 1957 | | ''[[:d:Q1242411|Abanto y Ciérbana-Abanto Zierbena]]'' |- | style='text-align:right'| 132 | | ''[[:d:Q930313|Óscar García]]'' | 1979 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 133 | [[Delwedd:Francisco Gabica c1968.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q930609|Francisco Gabica]]'' | 1937 | 2014 | ''[[:d:Q1227941|Ispaster]]'' |- | style='text-align:right'| 134 | [[Delwedd:Tour de France 2017, Landa (36164521165).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q930658|Mikel Landa]]'' | 1989 | | ''[[:d:Q3328088|Murgia]]'' |- | style='text-align:right'| 135 | | ''[[:d:Q939976|Sergio Corino]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 136 | | ''[[:d:Q940075|Javier Casas]]'' | 1982 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 137 | | ''[[:d:Q941098|Joseba Lakarra]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q1228784|Arratzu]]'' |- | style='text-align:right'| 138 | [[Delwedd:Ion-Ansotegi.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q941843|Ion Ansotegi]]'' | 1982 | | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 139 | | ''[[:d:Q942282|Javier Garay]]'' | 1946 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 140 | | ''[[:d:Q948072|Teodoro Olarte Aizpuru]]'' | | 1936 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 141 | [[Delwedd:Pilar López de Maturana.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q948354|Margarita María López de Maturana]]'' | 1884 | 1934 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 142 | [[Delwedd:Carlos Zubiaga (2009).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q948643|Carlos Zubiaga]]'' | 1941 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 143 | | ''[[:d:Q950984|Justo Ruiz]]'' | 1969 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 144 | [[Delwedd:Espana Javier Ruiz de Larrinaga Ibanez.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q953706|Javier Ruiz de Larrinaga]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q2843151|Ametzaga]]'' |- | style='text-align:right'| 145 | [[Delwedd:David Herrero.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q953738|David Herrero]]'' | 1979 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 146 | [[Delwedd:Sebastian Iradier.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q954019|Sebastián Iradier]]'' | 1809 | 1865 | ''[[:d:Q1443959|Lanciego/Lantziego]]'' |- | style='text-align:right'| 147 | | ''[[:d:Q956259|Julen Madariaga]]'' | 1932 | 2021 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 148 | | ''[[:d:Q956370|Edu Roldán]]'' | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 149 | [[Delwedd:Salustiano Olózaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q959518|Salustiano de Olózaga y Almandoz]]'' | 1805 | 1873 | ''[[:d:Q581589|Oyón-Oion]]'' |- | style='text-align:right'| 150 | | ''[[:d:Q960862|José Fernández de la Sota]]'' | 1960 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 151 | | ''[[:d:Q962013|Juan Antonio Ipiña]]'' | 1912 | 1974 | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |- | style='text-align:right'| 152 | | ''[[:d:Q962663|Iker Javier Lara]]'' | 1977 | | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 153 | | ''[[:d:Q965667|Miguel Garikoitz Aspiazu Rubina]]'' | 1973 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 154 | [[Delwedd:Stevan Kragujevic, francuski pisac Jean Cassou u Beogradu, 12. februara 1963.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q965990|Jean Cassou]]'' | 1897 | 1986 | ''[[:d:Q2007981|Deusto]]'' |- | style='text-align:right'| 155 | [[Delwedd:Kepa junkera 0001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q966088|Kepa Junkera]]'' | 1965 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 156 | | ''[[:d:Q971675|Mikel Kortina]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 157 | | ''[[:d:Q973847|Juan Ruiz Anchía]]'' | 1949 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 158 | | ''[[:d:Q975792|Alberto Ortega Anllo]]'' | 1960 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 159 | [[Delwedd:Gabriel J. de Yermo.PNG|center|128px]] | ''[[:d:Q977391|Gabriel J. de Yermo]]'' | 1757 | 1813 | ''[[:d:Q3394145|Sodupe]]'' |- | style='text-align:right'| 160 | [[Delwedd:Image of Jon cortina three months before he die.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q978119|Jon de Cortina]]'' | 1934 | 2005 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 161 | | ''[[:d:Q978132|Gregorio Blasco]]'' | 1909 | 1983 | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 162 | [[Delwedd:Jesús Guridi 1915.png|center|128px]] | ''[[:d:Q978147|Jesús Guridi Bidaola]]'' | 1886 | 1961 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 163 | [[Delwedd:Mons. Uriarte (30612833770).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q984412|Juan María Uriarte Goiricelaya]]'' | 1933 | | ''[[:d:Q648519|Fruiz]]'' |- | style='text-align:right'| 164 | [[Delwedd:Efrén Vázquez Losail 2010.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q987793|Efrén Vázquez]]'' | 1986 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 165 | [[Delwedd:UEFA EURO qualifiers Sweden vs Spain 20191015 Inigo Martinez (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1028020|Iñigo Martínez]]'' | 1991 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 166 | [[Delwedd:Elftalfoto Athletic de Bilbao (archief), Bestanddeelnr 929-1073 (Carlos).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1043209|Carlos Ruiz Herrero]]'' | 1948 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 167 | | ''[[:d:Q1134359|Fernando García Macua]]'' | 1963 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 168 | [[Delwedd:Sergio muniz in tres, teatro verdi (fi) 2013, 01.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1135477|Sergio Muñiz]]'' | 1975 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 169 | | ''[[:d:Q1164737|Manuel Gomez Arribas]]'' | 1920 | 1969 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 170 | | ''[[:d:Q1188934|Ignacio de Rotaeche]]'' | 1888 | 1951 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 171 | | ''[[:d:Q1220455|Diego Hurtado de Mendoza y Guevara]]'' | 1590 | 1639 | ''[[:d:Q3215840|Lacorzana]]'' |- | style='text-align:right'| 172 | | ''[[:d:Q1229707|Lázaro Ibarreche]]'' | 1894 | 1959 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 173 | | ''[[:d:Q1252859|Rafael Aburto]]'' | 1913 | 2014 | ''[[:d:Q3813645|Neguri]]'' |- | style='text-align:right'| 174 | [[Delwedd:Jesús Garay 1962.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1262966|Jesús Garay]]'' | 1930 | 1995 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 175 | [[Delwedd:Federico Baraibar idazle gasteiztarra.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1276479|Federico Baraibar y Zumárraga]]'' | 1851 | 1918 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 176 | [[Delwedd:Vitoria - Diputacion Foral Alava14.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q1277030|Mateo Benigno de Moraza]]'' | 1817 | 1878 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 177 | [[Delwedd:SC Wiener Neustadt vs. FC Wacker Innsbruck 20120225 (27).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1283329|Iñaki Bea Jauregi]]'' | 1978 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 178 | [[Delwedd:Edorta-jimenez.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1287502|Edorta Jimenez]]'' | 1953 | | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 179 | | ''[[:d:Q1316884|Francisco José Arnáiz Zarandona]]'' | 1925 | 2014 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 180 | | ''[[:d:Q1331058|Iñaki Mallona Txertudi]]'' | 1932 | 2021 | ''[[:d:Q648519|Fruiz]]'' |- | style='text-align:right'| 181 | [[Delwedd:Unax Ugalde.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1335031|Unax Ugalde]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 182 | [[Delwedd:Ramiro de Maeztu, de Indalecio Ojanguren (Azpeitia, 1934).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1340223|Ramiro de Maeztu]]'' | 1874 | 1936 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 183 | | ''[[:d:Q1353681|Federico Echave]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q1228003|Kortezubi]]'' |- | style='text-align:right'| 184 | [[Delwedd:Tontxu cropped.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1366825|Juan Antonio Ipiña García]]'' | 1972 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 185 | [[Delwedd:Arizmendiarrieta gaztetan.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1366898|José María Arizmendiarrieta]]'' | 1915 | 1976 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 186 | [[Delwedd:Íñigo Pirfano.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1370773|Iñigo Pírfano]]'' | 1973 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 187 | | ''[[:d:Q1381187|Unai Yus]]'' | 1974 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 188 | | ''[[:d:Q1381268|Gerónimo de Mendieta]]'' | 1525 | 1604 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 189 | [[Delwedd:Juanma López Iturriaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1381488|Juan Manuel López Iturriaga]]'' | 1959 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 190 | [[Delwedd:Ricardo Becerro de Bengoa, en El Diario Palentino.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1392867|Ricardo Becerro de Bengoa]]'' | 1845 | 1902 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 191 | [[Delwedd:Jesús Mosterín (October 2008).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1398048|Jesús Mosterín]]'' | 1941 | 2017 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 192 | | ''[[:d:Q1398387|Pedro Olea]]'' | 1938 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 193 | | ''[[:d:Q1408628|Félix de los Heros]]'' | 1910 | 1984 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 194 | [[Delwedd:Hektor Llanos Burguera on bike at 2009 Wildflower Triathlon.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1432788|Hektor Llanos]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 195 | [[Delwedd:FullSizeRender3.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1528811|Edu Zelaieta]]'' | 1973 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 196 | | ''[[:d:Q1597083|José María Larrauri Lafuente]]'' | 1918 | 2008 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 197 | [[Delwedd:Asier Etxeandía Premios Goya 2017 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1639919|Asier Etxeandía]]'' | 1975 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 198 | [[Delwedd:2019-07-17 SG Dynamo Dresden vs. Paris Saint-Germain by Sandro Halank–282 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1639968|Ander Herrera]]'' | 1989 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 199 | | ''[[:d:Q1646510|José Orúe]]'' | 1931 | 2007 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 200 | | ''[[:d:Q1649797|Andoni Lakabeg]]'' | 1969 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 201 | | ''[[:d:Q1650036|Óscar Tabuenka]]'' | 1971 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 202 | [[Delwedd:Ignacio aldecoa (estatua).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1657241|Ignacio Aldecoa]]'' | 1925 | 1969 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 203 | | ''[[:d:Q1678756|Jaime Smith Basterra]]'' | 1965 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 204 | | ''[[:d:Q1684242|Javier Salinas]]'' | 1972 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 205 | | ''[[:d:Q1690917|Joaquín Urquiaga]]'' | 1910 | 1965 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 206 | [[Delwedd:Arras - Paris-Arras Tour, étape 3, 25 mai 2014, (B051).JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q1702728|Jon Aberasturi]]'' | 1989 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 207 | | ''[[:d:Q1708843|Josu Ortuondo Larrea]]'' | 1948 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 208 | | ''[[:d:Q1710669|Juan Xiol Marchal]]'' | 1921 | 1977 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 209 | | ''[[:d:Q1710711|Juan Angel Belda Dardiñá]]'' | 1926 | 2010 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 210 | [[Delwedd:1878-06-15, La Ilustración Española y Americana, Julián Zulueta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1713163|Julián de Zulueta, 1st Marquis of Álava]]'' | 1814 | 1878 | ''[[:d:Q2857806|Anucita]]'' |- | style='text-align:right'| 211 | [[Delwedd:Pablo Laso Real Madrid Baloncesto Euroleague 20171012.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1727651|Pablo Laso]]'' | 1967 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 212 | | ''[[:d:Q1747783|Juan Antonio Deusto]]'' | 1946 | 2011 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 213 | | ''[[:d:Q1749041|Nando Yosu]]'' | 1939 | 2016 | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 214 | [[Delwedd:Nestor Basterretxea Lortu Arte akordioaren aurkezpenean.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1771513|Nestor Basterretxea]]'' | 1924 | 2014 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 215 | | ''[[:d:Q1794574|Venancio Celestino Orbe Uriarte]]'' | 1927 | 2008 | ''[[:d:Q648519|Fruiz]]'' |- | style='text-align:right'| 216 | | ''[[:d:Q1876457|Luis María Pérez de Onraíta]]'' | 1933 | 2015 | ''[[:d:Q735784|Gauna]]'' |- | style='text-align:right'| 217 | | ''[[:d:Q1876540|Luis Weiler]]'' | 1863 | 1918 | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 218 | | ''[[:d:Q1891620|César Solaun]]'' | 1970 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 219 | [[Delwedd:MSanchodeGuerra.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1896004|Maria Josepha vom Herzen Jesu Sancho de Guerra]]'' | 1842 | 1912 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 220 | | ''[[:d:Q1916868|Iñigo González de Heredia]]'' | 1971 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 221 | | ''[[:d:Q1932673|Miguel Olaortúa Laspra]]'' | 1962 | 2019 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 222 | | ''[[:d:Q1934585|Óscar López Uriarte]]'' | 1970 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 223 | [[Delwedd:Tour de Romandie 2013 - Stage 5 - Adrián Sáez.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1957116|Adrián Sáez]]'' | 1986 | | ''[[:d:Q592024|Araia (Álava)]]'' |- | style='text-align:right'| 224 | | ''[[:d:Q1975071|Aitor Kintana Zárate]]'' | 1975 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 225 | | ''[[:d:Q1977106|Nemesio Tamayo Bedarona]]'' | 1908 | 1992 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 226 | | ''[[:d:Q1987812|Eduardo Urrialde González]]'' | 1967 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 227 | | ''[[:d:Q2004625|Alberto López de Munain]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 228 | | ''[[:d:Q2010084|Juan de Álava]]'' | 1480 | 1537 | ''[[:d:Q1443528|Zigoitia]]'' |- | style='text-align:right'| 229 | | ''[[:d:Q2046129|David Seco]]'' | 1973 | | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 230 | [[Delwedd:Martín de Alzaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2066325|Martín de Álzaga]]'' | 1755 | 1812 | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 231 | [[Delwedd:Iñigo Calderón Brighton vs Spurs.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2083737|Iñigo Calderón]]'' | 1982 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 232 | | ''[[:d:Q2086346|Agustín Sagasti Alegría]]'' | 1970 | 2009 | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 233 | [[Delwedd:Manuel de Solà-Morales - Creu de Sant Jordi 2009.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2088275|Manuel de Solà-Morales]]'' | 1939 | 2012 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 234 | [[Delwedd:Laura Gómez Ropiñón & Sugoi Uriarte 2012.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2107786|Sugoi Uriarte]]'' | 1984 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 235 | | ''[[:d:Q2130471|Ramón Echarren Istúriz]]'' | 1929 | 2014 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 236 | [[Delwedd:RaulFuentes.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2134404|Raúl Fuentes Cuenca]]'' | 1975 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 237 | | ''[[:d:Q2148643|Ricardo Díez Hochleitner]]'' | 1928 | 2020 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 238 | | ''[[:d:Q2167580|Joaquín Palacio]]'' | 1901 | 1989 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 239 | | ''[[:d:Q2175205|Unai Risueño]]'' | 1978 | | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |- | style='text-align:right'| 240 | | ''[[:d:Q2235710|Iñaki Gastón]]'' | 1963 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 241 | | ''[[:d:Q2265936|Francisco Javier González Gómez]]'' | 1974 | | ''[[:d:Q3818004|Zorrotza]]'' |- | style='text-align:right'| 242 | | ''[[:d:Q2265986|Ana Urkijo]]'' | 1953 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 243 | [[Delwedd:Francisco Antonio de Agurto, Marqués de Gastañaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2267383|Francisco Antonio de Agurto, Marquis of Gastañaga]]'' | 1640 | 1702 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 244 | | ''[[:d:Q2275647|José de Amézola y Aspizúa]]'' | 1874 | 1922 | ''[[:d:Q1445218|Urkabustaiz]]'' |- | style='text-align:right'| 245 | | ''[[:d:Q2275903|Leonardo Cilaurren]]'' | 1912 | 1969 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 246 | | ''[[:d:Q2288833|Genar Andrinúa]]'' | 1964 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 247 | | ''[[:d:Q2340694|Bruno de Heceta]]'' | 1743 | 1807 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 248 | [[Delwedd:Fernando Marias Amondo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2354768|Fernando Marías Amondo]]'' | 1958 | 2022 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 249 | | ''[[:d:Q2375043|Juan Carlos González Salvador]]'' | 1964 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 250 | | ''[[:d:Q2398633|Eduardo Estíbariz]]'' | 1966 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 251 | | ''[[:d:Q2398686|David Karanka]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 252 | | ''[[:d:Q2398699|Felipe Guréndez]]'' | 1975 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 253 | | ''[[:d:Q2398712|César Caneda]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 254 | | ''[[:d:Q2398762|Edu Alonso]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 255 | | ''[[:d:Q2398773|Endika Bordas]]'' | 1982 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 256 | | ''[[:d:Q2407524|José Luis Molinuevo]]'' | 1917 | 2002 | ''[[:d:Q2007981|Deusto]]'' |- | style='text-align:right'| 257 | [[Delwedd:Athletic 1931 (Lafuente).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2419901|Ramón de la Fuente Leal]]'' | 1907 | 1973 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 258 | [[Delwedd:Michael Rophino Lacy.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2438835|Michael Rophino Lacy]]'' | 1795 | 1867 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 259 | [[Delwedd:JSalgado.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q2447240|Javi Salgado]]'' | 1980 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 260 | [[Delwedd:Asun Balzola.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q2462537|Asun Balzola]]'' | 1942<br/>1938 | 2006 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 261 | [[Delwedd:Krasnodar-Real Sosiedad (3).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2468719|Eñaut Zubikarai]]'' | 1984 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 262 | [[Delwedd:Almudena Cid 2008 Beijing 01b.PNG|center|128px]] | ''[[:d:Q2469606|Almudena Cid]]'' | 1980 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 263 | | ''[[:d:Q2476301|Luis Pedro Santamarina]]'' | 1942 | 2017 | ''[[:d:Q1242411|Abanto y Ciérbana-Abanto Zierbena]]'' |- | style='text-align:right'| 264 | | ''[[:d:Q2480783|Antonio Karmona]]'' | 1968 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 265 | | ''[[:d:Q2480868|Jesús Ignacio Ibáñez Loyo]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q228613|Zuia]]'' |- | style='text-align:right'| 266 | [[Delwedd:José Ignacio Goirigolzarri 2015 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2498005|José Ignacio Goirigolzarri]]'' | 1954 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 267 | [[Delwedd:Moordpoging Jean Jauregui op Willem van Oranje (Frans Hogenberg).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2516755|Juan de Jáuregui]]'' | 1562 | 1582 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 268 | | ''[[:d:Q2517708|Andrés Gandarias]]'' | 1943 | 2018 | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 269 | [[Delwedd:Cardinal Francisco Javier Gardoqui, by José de Madrazo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2518349|Francisco Antonio Javier de Gardoqui Arriquíbar]]'' | 1747 | 1820 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 270 | [[Delwedd:Amadeo García.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2528894|Amadeo García]]'' | 1887<br/>1886 | 1946 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 271 | [[Delwedd:Javier MURGUIALDAY.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2530703|Javier Murguialday]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q398698|Salvatierra]]'' |- | style='text-align:right'| 272 | [[Delwedd:Pedro Uralde.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2554252|Pedro Uralde]]'' | 1958 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 273 | [[Delwedd:Domingo de Salazar.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2579983|Domingo de Salazar]]'' | 1512 | 1594 | ''[[:d:Q1155351|Labastida-Bastida]]'' |- | style='text-align:right'| 274 | | ''[[:d:Q2586570|Jesús Arámbarri]]'' | 1902 | 1960 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 275 | | ''[[:d:Q2587470|Wladimiro Bas Zabache]]'' | 1929 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 276 | [[Delwedd:Isaac Puente.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2595685|Isaac Puente Amestoy]]'' | 1896 | 1936 | ''[[:d:Q1242411|Abanto y Ciérbana-Abanto Zierbena]]'' |- | style='text-align:right'| 277 | [[Delwedd:Patxi Salinas.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2606664|Patxi Salinas]]'' | 1963 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 278 | [[Delwedd:Luis de Pablo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2617839|Luis de Pablo]]'' | 1930 | 2021 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 279 | [[Delwedd:Vitoria - Estadio de Mendizorroza 6.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2620689|José Manuel Esnal]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 280 | [[Delwedd:CartelCalleAlbertoSchommer.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2622439|Alberto Schommer]]'' | 1928 | 2015 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 281 | | ''[[:d:Q2636722|Gregorio San Miguel]]'' | 1940 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 282 | [[Delwedd:Beata rafaela ybarra 01.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2636771|Rafaela Ybarra de Vilallonga]]'' | 1843 | 1900 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 283 | | ''[[:d:Q2638186|Roberto Olabe del Arco]]'' | 1967 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 284 | | ''[[:d:Q2661349|Txabi Etxebarrieta]]'' | 1944 | 1968 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 285 | [[Delwedd:(Jon Juaristi) Ciclo de conferencias. "ESPAÑA SIN FILTROS". Holocausto memoria y eterna vigilancia. (46184796984).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2669380|Jon Juaristi]]'' | 1951 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 286 | [[Delwedd:José María Belausteguigoitia.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2703823|José María Belauste]]'' | 1889 | 1964 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 287 | [[Delwedd:Joaquín Achúcarro 01 - Sep 5, 2019.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2708045|Joaquín Achúcarro]]'' | 1932 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 288 | | ''[[:d:Q2713064|Igor Martínez]]'' | 1989 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 289 | | ''[[:d:Q2722024|Bolo]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 290 | [[Delwedd:Roberto Ríos, 2013.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2722053|Roberto Ríos]]'' | 1971 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 291 | [[Delwedd:Elftalfoto Athletic de Bilbao (archief), Bestanddeelnr 929-1073 (rojo I).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2724693|José Francisco Rojo]]'' | 1947 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 292 | [[Delwedd:(Vicente Uribe) Gobfrlargcabsept1936 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2744775|Vicente Uribe Galdeano]]'' | 1902 | 1961 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 293 | [[Delwedd:(Juan Manuel Eguiagaray) Rosa Conde en la rueda de prensa posterior al Consejo de Ministros con el ministro de Administraciones Públicas. Pool Moncloa. 31 de enero de 1991 (cropped).jpeg|center|128px]] | ''[[:d:Q2750056|Juan Manuel Eguiagaray]]'' | 1945 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 294 | [[Delwedd:Ricardo Gatzagaetxebarria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2755968|Ricardo Gatzagaetxebarría Bastida]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 295 | | ''[[:d:Q2756686|Javier Tarantino]]'' | 1984 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 296 | | ''[[:d:Q2773903|Luis Mario Martínez de Lejarza Valle]]'' | 1922 | 1980 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 297 | [[Delwedd:Monument dedicat a Javier i Ricardo Otxoa Palacios a Xest.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2792640|Ricardo Otxoa]]'' | 1974 | 2001 | ''[[:d:Q1242343|Berango]]'' |- | style='text-align:right'| 298 | [[Delwedd:Retrato Abraham de Amézaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2821865|Abraham de Amézaga]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 299 | [[Delwedd:Adolfo Arejita 2013.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2824714|Adolfo Arejita]]'' | 1953 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 300 | [[Delwedd:Aitziber Porras.png|center|128px]] | ''[[:d:Q2828816|Aitziber Porras]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 301 | | ''[[:d:Q2834510|Txomin Bereciartua]]'' | 1929 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 302 | [[Delwedd:NatxoCicatriz.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2834824|Natxo Etxebarrieta]]'' | 1964 | 1996 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 303 | [[Delwedd:Alfonso Irigoien (1989).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2834866|Alfonso Irigoien]]'' | 1929 | 1996 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 304 | [[Delwedd:Constantino de Ardanaz.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q2835979|Constantino de Ardanaz]]'' | 1820 | 1873 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 305 | | ''[[:d:Q2836125|Jorge Azkoitia]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 306 | | ''[[:d:Q2841379|Lorenzo Prestamero]]'' | 1733 | 1817 | ''[[:d:Q1452675|Peñacerrada-Urizaharra]]'' |- | style='text-align:right'| 307 | [[Delwedd:Ana Blanco (2011).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2844958|Ana Blanco]]'' | 1961 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 308 | [[Delwedd:Andres Urrutia euskaltzaina.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2846535|Andres Urrutia]]'' | 1954 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 309 | [[Delwedd:Antonio-Espinós-open-Paris-2007.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q2857277|Antonio Espinós]]'' | 1947 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 310 | [[Delwedd:Adolfo Suárez se entrevista con el presidente de la Generalitat de Cataluña, Josep Tarradellas (cropped).jpeg|center|128px]] | ''[[:d:Q2857316|Antonio Ibáñez Freire]]'' | 1913 | 2003 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 311 | | ''[[:d:Q2876243|Pedro de Zubiría e Ibarra]]'' | 1862 | 1921 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 312 | | ''[[:d:Q2876377|Asier Salcedo]]'' | 1980 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 313 | [[Delwedd:Eliseo-gil-gasteiz-2012-11-24-2.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2877935|Eliseo Gil]]'' | 1961 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 314 | [[Delwedd:KOLDO CHAMORRO.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2878478|Koldo Chamorro]]'' | 1949 | 2009 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 315 | | ''[[:d:Q2881750|José Ángel García de Cortázar Ruiz de Aguirre]]'' | 1939 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 316 | | ''[[:d:Q2884601|Elisabeth Larena]]'' | 1989<br/>1986 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 317 | [[Delwedd:Juanandelgado.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q2887343|Juanan Delgado]]'' | 1964 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 318 | | ''[[:d:Q2887957|Jacinto Miquelarena]]'' | 1891 | 1962 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 319 | | ''[[:d:Q2888087|Txarli Prieto San Vicente]]'' | 1957 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 320 | [[Delwedd:Álvaro Alcalá Galiano y Vildósola.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2889606|Álvaro Alcalá Galiano]]'' | 1873 | 1936 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 321 | | ''[[:d:Q2893218|Enrique Vázquez Castro]]'' | 1964 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 322 | | ''[[:d:Q2894552|Carmen López-Areal]]'' | 1972 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 323 | | ''[[:d:Q2894917|Xabier Agirre]]'' | 1951 | 2021 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 324 | | ''[[:d:Q2917332|Blanca Castilla de Cortázar]]'' | 1951 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 325 | [[Delwedd:Iñaki Antiguedad 2.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2917455|Iñaki Antigüedad]]'' | 1955 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 326 | [[Delwedd:Txema Oleaga 2005.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2917925|Txema Oleaga]]'' | 1963 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 327 | | ''[[:d:Q2918869|Luis Bernaola]]'' | 1903 | 1981 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 328 | | ''[[:d:Q2918909|Velasco Broca]]'' | 1978 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 329 | [[Delwedd:Villarreal-magues.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2927021|Bruno Villarreal]]'' | 1802 | 1861 | ''[[:d:Q961216|Barrundia]]'' |- | style='text-align:right'| 330 | | ''[[:d:Q2939574|Carmelo Morales Erostarbe]]'' | 1930 | 2003 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 331 | [[Delwedd:Enrique Urbizu.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2946867|Enrique Urbizu]]'' | 1962 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 332 | | ''[[:d:Q2958733|Charles Clerc]]'' | 1908 | 1967 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 333 | | ''[[:d:Q2974198|Ciriaco del Llano]]'' | 1756 | 1900 | ''[[:d:Q1242411|Abanto y Ciérbana-Abanto Zierbena]]'' |- | style='text-align:right'| 334 | [[Delwedd:Cocherito de Bilbao.png|center|128px]] | ''[[:d:Q2981248|Cástor Jaureguibeitia Ibarra]]'' | 1876 | 1928 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 335 | [[Delwedd:Festival Comèdia de Peníscola 2006.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3026790|Koldo Serra]]'' | 1975 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 336 | [[Delwedd:Mariano Luis de Urquijo (Museo del Prado).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3031141|Mariano Luis de Urquijo]]'' | 1769 | 1817 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 337 | | ''[[:d:Q3034273|Dolores Aguirre]]'' | 1935 | 2013 | ''[[:d:Q1242343|Berango]]'' |- | style='text-align:right'| 338 | | ''[[:d:Q3045494|Iñaki Pérez Beotegi]]'' | 1948 | 2008 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 339 | [[Delwedd:Gabriel aresti 01.png|center|128px]] | ''[[:d:Q3045517|Gabriel Aresti]]'' | 1933 | 1975 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 340 | [[Delwedd:Mario Onaindía se reúne con Adolfo Suárez en el palacio de la Moncloa.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3045610|Mario Onaindia]]'' | 1948 | 2003 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 341 | | ''[[:d:Q3045631|Xabier Izko de la Iglesia]]'' | 1941 | | ''[[:d:Q1242343|Berango]]'' |- | style='text-align:right'| 342 | | ''[[:d:Q3047414|Ramón González Arrieta]]'' | 1967 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 343 | [[Delwedd:Krauser 80 Herri Torrontegui.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3055456|Herri Torrontegui]]'' | 1967 | | ''[[:d:Q763669|Gorliz]]'' |- | style='text-align:right'| 344 | | ''[[:d:Q3060975|Eusebio Erkiaga]]'' | 1912 | 1993 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 345 | [[Delwedd:Txomin Agirre.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3068808|Txomin Aguirre]]'' | 1864 | 1920 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 346 | [[Delwedd:Fernando María Castiella (1963).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3069503|Fernando María Castiella y Maíz]]'' | 1907 | 1976 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 347 | [[Delwedd:Horacio Echevarrieta Maruri.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3077866|Horacio Echevarrieta]]'' | 1870 | 1963 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 348 | | ''[[:d:Q3079819|José Félix de Lequerica y Erquiza]]'' | 1891 | 1963 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 349 | | ''[[:d:Q3092450|Félix González]]'' | 1945 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 350 | [[Delwedd:Resurreccion Maria Azkue hizkuntzalari lekeitiarra.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3109903|Resurrección María de Azkue]]'' | 1864 | 1951 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 351 | [[Delwedd:Gonzalo Etxebarria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3110613|Gonzalo Etxebarria]]'' | 1954 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 352 | [[Delwedd:Nicolás Achúcarro.png|center|128px]] | ''[[:d:Q3113964|Nicolás Achúcarro y Lund]]'' | 1880 | 1918 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 353 | | ''[[:d:Q3125129|Marcelino Bilbao Bilbao]]'' | 1920 | 2014 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 354 | [[Delwedd:Xabier Kintana euskaltzaina 2008an.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3139339|Xabier Kintana]]'' | 1946 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 355 | | ''[[:d:Q3148260|Igor Angulo]]'' | 1984 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 356 | [[Delwedd:Imanol Berriatua Euskaltzaindia Arantzazu.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3148953|Imanol Berriatua]]'' | 1914 | 1981 | ''[[:d:Q735451|Elantxobe]]'' |- | style='text-align:right'| 357 | | ''[[:d:Q3151088|Iñigo Cabo]]'' | 1970 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 358 | [[Delwedd:Iván Fandiño en Brihuega en 2014.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3156373|Iván Fandiño]]'' | 1980 | 2017 | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 359 | | ''[[:d:Q3163139|Javier Conde]]'' | 1964 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 360 | | ''[[:d:Q3163163|Javier Pérez]]'' | 1968 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 361 | | ''[[:d:Q3174525|Jean Salazar]]'' | 1410 | 1479 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 362 | | ''[[:d:Q3175935|Julian de Ajuriaguerra]]'' | 1911 | 1993 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 363 | [[Delwedd:Martin Ugalderi omenaldia. Joan Mari Torrealdai 2 (97-365).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3179606|Joan Mari Torrealdai]]'' | 1942 | 2020 | ''[[:d:Q679513|Forua]]'' |- | style='text-align:right'| 364 | | ''[[:d:Q3183206|Jon Kortazar]]'' | 1955 | | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 365 | | ''[[:d:Q3183989|Jose Maria Etxaburu]]'' | 1913 | 2006 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 366 | [[Delwedd:Josune-ariztondoArgiaDaniBlanco2014.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3186113|Josune Ariztondo]]'' | 1948 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 367 | | ''[[:d:Q3186164|José Antonio Etxebarrieta]]'' | 1940 | 1973 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 368 | [[Delwedd:(Aranzadi) Rosa Conde en la rueda de prensa posterior al Consejo de Ministros acompañada del ministro de Industria y Energía. Pool Moncloa. 30 de junio de 1989 (cropped).jpeg|center|128px]] | ''[[:d:Q3186249|Claudio Aranzadi]]'' | 1946 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 369 | | ''[[:d:Q3186326|José Ignacio Berroeta]]'' | 1939 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 370 | | ''[[:d:Q3187662|Juan Gorostiaga]]'' | 1905 | 1988 | ''[[:d:Q2007981|Deusto]]'' |- | style='text-align:right'| 371 | [[Delwedd:Juan José Laborda 2014 - UNED Homenaje a Suárez (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3187688|Juan José Laborda Martín]]'' | 1947 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 372 | | ''[[:d:Q3187695|Juan José Sagarduy Ayastruy]]'' | 1941 | 2010 | ''[[:d:Q1227189|Zaratamo]]'' |- | style='text-align:right'| 373 | [[Delwedd:IUY.83.3.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q3189826|Julio Urquijo Ibarra]]'' | 1871 | 1950 | ''[[:d:Q2007981|Deusto]]'' |- | style='text-align:right'| 374 | [[Delwedd:Kepa Arrizabalaga 2021 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3195361|Kepa Arrizabalaga]]'' | 1994 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 375 | [[Delwedd:Juanmartinezderecalde.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3314992|Juan Martínez de Recalde]]'' | 1540 | 1588 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 376 | | ''[[:d:Q3320935|Valentin de Foronda]]'' | 1751 | 1821 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 377 | | ''[[:d:Q3321038|Secundino Zuazo]]'' | 1887 | 1970 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 378 | [[Delwedd:Josu Erkoreka 2020.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3321681|Josu Erkoreka Gervasio]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 379 | [[Delwedd:Ajuriagerra.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3323658|Juan de Ajuriaguerra Ochandiano]]'' | 1903 | 1978 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 380 | [[Delwedd:Pablo Berger 2013.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3325924|Pablo Berger]]'' | 1963 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 381 | | ''[[:d:Q3326764|Jacob Gaón]]'' | 1500 | 1463 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 382 | | ''[[:d:Q3327109|Félix Ormazabal Askasibar]]'' | 1940 | 2022 | ''[[:d:Q592024|Araia (Álava)]]'' |- | style='text-align:right'| 383 | [[Delwedd:Unai-Elorriaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3328193|Unai Elorriaga López de Letona]]'' | 1973 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 384 | | ''[[:d:Q3328338|Nicolasa Pradera]]'' | 1870 | 1959 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 385 | [[Delwedd:Fernando García de Cortázar (Feria del Libro de Madrid, 6 de junio de 2008).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3328360|Fernando García de Cortázar]]'' | 1942 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 386 | | ''[[:d:Q3328374|Ramón García]]'' | 1961 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 387 | [[Delwedd:José Andonaegui.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3328428|José de Andonaegui]]'' | 1685 | 1761 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 388 | | ''[[:d:Q3331652|Alfonso Barasoain]]'' | 1958 | 2021 | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 389 | | ''[[:d:Q3349402|Odón Apraiz]]'' | 1896 | 1984 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 390 | [[Delwedd:Selección española - Amberes 1920 (Acedo).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3354684|Domingo Acedo]]'' | 1898<br/>1896 | 1980 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 391 | [[Delwedd:Jorge Dueñas - Jornada de las Estrellas de Balonmano 2013 - 01.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3360145|Jorge Dueñas]]'' | 1962 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 392 | [[Delwedd:Sebastián Hurtado de Corcuera.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3360549|Sebastián Hurtado de Corcuera]]'' | 1587 | 1660 | ''[[:d:Q2897125|Bergüenda]]'' |- | style='text-align:right'| 393 | [[Delwedd:Patxi Uribarren euskaltzain aramaioarra.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3370193|Patxi Uribarren]]'' | 1942 | | ''[[:d:Q3059415|Etxaguen (elizate)]]'' |- | style='text-align:right'| 394 | | ''[[:d:Q3371618|Paul Laffitte]]'' | 1839 | 1909 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 395 | | ''[[:d:Q3380118|Patricia Pinedo]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 396 | | ''[[:d:Q3390799|Carlos Terrazas]]'' | 1962 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 397 | | ''[[:d:Q3391529|Antonio Zabálburu]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 398 | | ''[[:d:Q3391544|Andrés Mendieta]]'' | 1945 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 399 | | ''[[:d:Q3392336|Josu Anuzita Alegria]]'' | 1964 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 400 | | ''[[:d:Q3392739|Asier Polo]]'' | 1971 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 401 | [[Delwedd:Sergio de la Fuente - Real Valladolid - 2022-02-13.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3394111|Sergio de la Fuente]]'' | 1989 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 402 | [[Delwedd:Patricia Gaztañaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3394126|Patricia Gaztañaga]]'' | 1966 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 403 | | ''[[:d:Q3394171|Ion Gabella]]'' | 1968 | 2002 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 404 | [[Delwedd:Domingo de Basavilbaso.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3396165|Domingo de Basavilbaso]]'' | 1709 | 1775 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 405 | | ''[[:d:Q3417234|Rafael Ladrón de Guevara]]'' | 1952 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 406 | [[Delwedd:Erramun Olabide 1927an.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3417752|Raimundo Olabide]]'' | 1869 | 1942 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 407 | | ''[[:d:Q3418490|Ramiro Arrue]]'' | 1892 | 1971 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 408 | [[Delwedd:R. Xavier de vial armateur.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3418514|Ramon-Xavier de Vial]]'' | 1750 | 1819 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 409 | | ''[[:d:Q3433419|Carmelo Elorduy]]'' | 1901 | 1989 | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 410 | [[Delwedd:Julián Zugazagoitia.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3502901|Julián Zugazagoitia]]'' | 1899 | 1940 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 411 | | ''[[:d:Q3503014|Jaime Allende]]'' | 1924 | 2003 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 412 | | ''[[:d:Q3505707|Koldo Gorostiaga Atxalandabaso]]'' | 1940 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 413 | | ''[[:d:Q3531452|Tomás Zarraonandía]]'' | 1910 | 2000 | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 414 | [[Delwedd:Txus in 2013 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3542634|Txus di Fellatio]]'' | 1970 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 415 | | ''[[:d:Q3544446|Simón de Anda y Salazar]]'' | 1709 | 1776 | ''[[:d:Q3502523|Subijana-Morillas]]'' |- | style='text-align:right'| 416 | | ''[[:d:Q3570537|Xabier Izaga]]'' | 1960 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 417 | [[Delwedd:Asel Luzarraga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3572157|Asel Luzarraga]]'' | 1971 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 418 | [[Delwedd:Angel Garma.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3577008|Ángel Garma]]'' | 1904 | 1993 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 419 | [[Delwedd:Íñigo de la Serna 2017b (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3592990|Íñigo de la Serna]]'' | 1971 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 420 | [[Delwedd:Daniel Innerarity.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3601574|Daniel Innerarity]]'' | | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 421 | | ''[[:d:Q3615400|Andoni Aiarza]]'' | 1965 | | ''[[:d:Q574712|Derio]]'' |- | style='text-align:right'| 422 | | ''[[:d:Q3623723|Arrate Orueta]]'' | 1984 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 423 | | ''[[:d:Q3625111|Asier García]]'' | 1966 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 424 | | ''[[:d:Q3660103|Carlos Meléndez]]'' | 1957 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 425 | | ''[[:d:Q3725118|Endika Guarrotxena]]'' | 1961 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 426 | | ''[[:d:Q3750326|Eneko Bóveda]]'' | 1988 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 427 | | ''[[:d:Q3750866|María Quintanal]]'' | 1969 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 428 | [[Delwedd:Eduardo Zamacois by Raimundo de Madrazo (1841-1920).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3750944|Eduardo Zamacois y Zabala]]'' | 1841 | 1871 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 429 | [[Delwedd:JM Inigo 2012.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3750953|José María Íñigo]]'' | 1942 | 2018 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 430 | | ''[[:d:Q3750984|Francisco Desquivel]]'' | 1550 | 1624 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 431 | | ''[[:d:Q3750993|Martín de Bertendona]]'' | 1530 | 1604 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 432 | [[Delwedd:Arrese-1-E-6350-1.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3751004|José Luis de Arrese]]'' | 1905 | 1986 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 433 | [[Delwedd:Fito cabrales.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3751202|Fito Cabrales]]'' | 1966 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 434 | [[Delwedd:Vitoria - Memorial de Fernando Buesa.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3751652|Fernando Buesa]]'' | 1946 | 2000 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 435 | | ''[[:d:Q3751881|Ibón Gutiérrez]]'' | 1984 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 436 | | ''[[:d:Q3751906|Emilio Aldecoa]]'' | 1922 | 1999 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 437 | | ''[[:d:Q3752054|Aitor Ramos]]'' | 1985 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 438 | | ''[[:d:Q3752063|Silvia Manrique]]'' | 1973 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 439 | [[Delwedd:Ogeta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3752114|José María Palacios Moraza]]'' | 1935 | 2002 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 440 | [[Delwedd:Aurelio Arteta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3752217|Aurelio Arteta Errasti]]'' | 1879 | 1940 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 441 | [[Delwedd:Santi Brouard (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3752369|Santiago Brouard]]'' | 1919 | 1984 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 442 | [[Delwedd:Patricio Caicedo Liciaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3752736|Patricio Caicedo Liciaga]]'' | 1899 | 1981 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 443 | | ''[[:d:Q3752771|Mikel Aguirregomezkorta Larrea]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 444 | | ''[[:d:Q3752804|Juan Gracia Colás]]'' | 1888 | 1941 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 445 | [[Delwedd:Ramiro Pinilla.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q3752823|Ramiro Pinilla]]'' | 1923 | 2014 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 446 | | ''[[:d:Q3752890|Xabier Davalillo]]'' | 1960 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 447 | | ''[[:d:Q3752905|Juanjo Mena]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 448 | [[Delwedd:Heraclio Alfaro Fournier.png|center|128px]] | ''[[:d:Q3753016|Heraclio Alfaro Fournier]]'' | 1893 | 1962 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 449 | [[Delwedd:Horacio Prieto.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3753140|Horacio Martínez Prieto]]'' | 1902 | 1985 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 450 | | ''[[:d:Q3753213|Miguel Castells Artetxe]]'' | 1931 | | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 451 | | ''[[:d:Q3753257|Gabriel Erkoreka]]'' | 1969 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 452 | | ''[[:d:Q3753446|José Luis Pinillos]]'' | 1919 | 2013 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 453 | | ''[[:d:Q3753518|Ramón Flecha]]'' | 1952 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 454 | [[Delwedd:Esteban Bilbao.png|center|128px]] | ''[[:d:Q3753583|Esteban de Bilbao Eguía]]'' | 1879 | 1970 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 455 | | ''[[:d:Q3753610|José Antonio Aguiriano]]'' | 1932 | 1996 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 456 | | ''[[:d:Q3753615|Luis Alberto Aguiriano Forniés]]'' | 1940 | 2019 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 457 | [[Delwedd:Don. Jesus María de Viana.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3753637|Jesús María Viana Santacruz]]'' | 1942 | 1987 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 458 | | ''[[:d:Q3753664|Ramón Rabanera Rivacoba]]'' | 1948 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 459 | | ''[[:d:Q3753678|Ramón Viguri y Ruiz de Olano]]'' | 1886 | 1960 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 460 | [[Delwedd:Francisco basterrechea zaldibar encuadrada.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3753723|Francisco Basterrechea Zaldívar]]'' | 1886 | 1975 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 461 | | ''[[:d:Q3753758|Iñaki Ruiz de Pinedo Undiano]]'' | 1954 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 462 | | ''[[:d:Q3753828|Ricardo Gutiérrez Abascal]]'' | 1883 | 1963 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 463 | [[Delwedd:Juan de Echevarria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3754028|Juan de Echevarría]]'' | 1875 | 1931 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 464 | [[Delwedd:De promesa.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3754032|Adolfo Guiard]]'' | 1860 | 1916 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 465 | [[Delwedd:Mikaela Portilla. Antropologoa, pedagogoa, historialaria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3754076|Micaela Portilla]]'' | 1922 | 2005 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 466 | | ''[[:d:Q3754165|Jenaro de Urrutia Olaran]]'' | 1893 | 1965 | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 467 | | ''[[:d:Q3754226|Julio de Jáuregui]]'' | 1910 | 1981 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 468 | [[Delwedd:E. Champourcin y E.Checa.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3754414|Ernestina de Champourcín]]'' | 1905 | 1999 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 469 | | ''[[:d:Q3754664|Aitor Bugallo]]'' | 1973 | 2016 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 470 | | ''[[:d:Q3754789|Tomás Bilbao Hospitalet]]'' | 1890 | 1954 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 471 | | ''[[:d:Q3754840|Cleto Zabala]]'' | 1847 | 1912 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 472 | [[Delwedd:José Luis Oriol Urigüen.png|center|128px]] | ''[[:d:Q3754860|José Luis de Oriol y Urigüen]]'' | 1877 | 1972 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 473 | | ''[[:d:Q3755013|Txema Montero]]'' | 1954 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 474 | [[Delwedd:Marcelino Oreja Elosegui.png|center|128px]] | ''[[:d:Q3755106|Marcelino Oreja Elósegui]]'' | 1894 | 1934 | ''[[:d:Q1227981|Ibarrangelu]]'' |- | style='text-align:right'| 475 | [[Delwedd:Garbiñe Abasolo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3755450|Garbiñe Abasolo]]'' | 1964 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 476 | [[Delwedd:Retrato del pintor Juan de Barroeta (Museo de Bellas Artes de Bilbao).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3755493|Juan de Barroeta]]'' | 1835 | 1906 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 477 | [[Delwedd:Eider Gardiazábal (Video Project in the European Parliament 2014).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3755512|Eider Gardiazábal Rubial]]'' | 1975 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 478 | | ''[[:d:Q3755516|Jon Gangoiti]]'' | 1951 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 479 | | ''[[:d:Q3755719|José María Aguirre Salaberría]]'' | 1919 | 2009 | ''[[:d:Q648921|Etxebarria]]'' |- | style='text-align:right'| 480 | | ''[[:d:Q3756223|Inés Sainz]]'' | 1975 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 481 | [[Delwedd:Igor Yebra - Bailarin y coreógrafo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3756239|Igor Yebra]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 482 | | ''[[:d:Q3756244|Sheila Márquez]]'' | 1985 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 483 | [[Delwedd:El Consorcio in concert 3.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3756589|Amaya Uranga]]'' | 1947 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 484 | [[Delwedd:Izaskun Uranga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3756601|Izaskun Uranga]]'' | 1950 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 485 | | ''[[:d:Q3756850|Amaia Piedra]]'' | 1972 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 486 | [[Delwedd:Gustavo de Maeztu, de Sancha, Nuevo Mundo, 08-10-1920 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3757161|Gustavo de Maeztu]]'' | 1887 | 1947 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 487 | [[Delwedd:Athletic 1931 (chirri ii).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3792243|Ignacio Aguirrezabala]]'' | 1909 | 1980 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 488 | | ''[[:d:Q3792244|Ignacio Azkarate]]'' | 1929 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 489 | | ''[[:d:Q3792271|Ignacio Uribe]]'' | 1933 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 490 | [[Delwedd:Iker en el L3-8b+ de "Leve,Leve", Cao Grande.png|center|128px]] | ''[[:d:Q3792505|Iker Pou]]'' | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 491 | | ''[[:d:Q3801845|Irantzu]]'' | 1985 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 492 | [[Delwedd:Jesus Echave.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3808188|Jesús Echave]]'' | 1954 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 493 | | ''[[:d:Q3808206|Jesús Renteria]]'' | 1934 | 2021 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 494 | | ''[[:d:Q3809850|Jon Ander Lambea]]'' | 1973 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 495 | | ''[[:d:Q3810390|José Antonio Latorre]]'' | 1941 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 496 | | ''[[:d:Q3810501|José María Amorrortu]]'' | 1953 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 497 | | ''[[:d:Q3810503|José María Bengoetxea]]'' | 1956 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 498 | [[Delwedd:José María Mateos.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3810513|José María Mateos]]'' | 1888 | 1963 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 499 | | ''[[:d:Q3810518|José María Noriega]]'' | 1958 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 500 | | ''[[:d:Q3810563|José Ramón Martínez Larrauri]]'' | 1940 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 501 | [[Delwedd:Elftalfoto Athletic de Bilbao (archief), Bestanddeelnr 929-1073 (rojo II).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3810608|José Ángel Rojo]]'' | 1948 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 502 | [[Delwedd:Juanan Morales.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3810769|Juan Antonio Morales]]'' | 1969 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 503 | | ''[[:d:Q3810771|Juan Antonio Zaldua]]'' | 1952 | | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 504 | | ''[[:d:Q3810814|Juan Carlos Vidal]]'' | 1954 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 505 | | ''[[:d:Q3810858|Juan José Elgezabal]]'' | 1963 | | ''[[:d:Q804466|Bakio]]'' |- | style='text-align:right'| 506 | | ''[[:d:Q3810884|Juan María Zorriketa]]'' | 1940 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 507 | | ''[[:d:Q3810894|Juan Otxoantezana]]'' | 1912 | 1998 | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 508 | | ''[[:d:Q3810926|Juan Urkizu]]'' | 1901 | 1982 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 509 | | ''[[:d:Q3813627|Javier Ybarra Bergé]]'' | 1913 | 1977 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 510 | | ''[[:d:Q3813638|Ricardo Bastida]]'' | 1879 | 1953 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 511 | | ''[[:d:Q3813689|Alberto Alcocer y Ribacoba]]'' | 1886<br/>1866 | 1957 | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 512 | | ''[[:d:Q3814627|Anacleto Ortueta Azcuenaga]]'' | 1877 | 1959 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 513 | [[Delwedd:San Prudencio La Redonda Logrono Spain.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3822661|Prudencio de Álava]]'' | 550 | 589 | ''[[:d:Q2862218|Armentia]]'' |- | style='text-align:right'| 514 | | ''[[:d:Q3823573|Jon Andoni García Aranbillet]]'' | 1983 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 515 | | ''[[:d:Q3823870|Jaime Valdivielso de Cué]]'' | 1940 | 2016 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 516 | | ''[[:d:Q3824181|Raúl Gañán]]'' | 1974 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 517 | | ''[[:d:Q3826670|Arturo Igoroin Sanjurjo]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 518 | | ''[[:d:Q3844981|Manuel Barrenetxea]]'' | 1924 | 1998 | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 519 | | ''[[:d:Q3845022|Manuel María Smith]]'' | 1879 | 1956 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 520 | [[Delwedd:Xabier Amuriza.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3849282|Xabier Amuriza]]'' | 1941 | | ''[[:d:Q12257355|Etxano]]'' |- | style='text-align:right'| 521 | | ''[[:d:Q3874731|Nerea Uriagereka]]'' | 1983 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 522 | | ''[[:d:Q3876518|Nicolás Mentxaka]]'' | 1939 | 2014 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 523 | | ''[[:d:Q3898659|Pedro María Herrera Sancristóbal]]'' | 1959 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 524 | | ''[[:d:Q3898674|Pedro Lavín]]'' | 1948 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 525 | | ''[[:d:Q3898790|Peio Agirreoa]]'' | 1954 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 526 | | ''[[:d:Q4001115|Txema Alonso Fernández]]'' | 1971 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 527 | | ''[[:d:Q4001266|Tzibi]]'' | 1976 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 528 | | ''[[:d:Q4016745|Víctor Marro]]'' | 1946 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 529 | | ''[[:d:Q4025017|Zuriñe Gil García]]'' | 1987 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 530 | | ''[[:d:Q4025191|Ángel Sertucha]]'' | 1931 | 2019 | ''[[:d:Q611647|Gatika]]'' |- | style='text-align:right'| 531 | [[Delwedd:Rafael Huerta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q4027220|Rafael Huerta]]'' | 1928 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 532 | [[Delwedd:Roberto Íñiguez (cropped).JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q4132730|Roberto Íñiguez]]'' | 1967 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 533 | | ''[[:d:Q4202322|Leon Inchausti]]'' | 1859 | 1937<br/>1936 | ''[[:d:Q1228043|Ajangiz]]'' |- | style='text-align:right'| 534 | | ''[[:d:Q4254794|José María Laso]]'' | 1926 | 2009 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 535 | | ''[[:d:Q4266758|José Venancio López Hierro]]'' | 1964 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 536 | | ''[[:d:Q4290464|Leopoldo Menéndez]]'' | 1891 | 1965<br/>1960 | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 537 | | ''[[:d:Q4298647|Guillermo Olaso]]'' | 1988 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 538 | [[Delwedd:Luis Echavarri - Open Forum Dubai 2010.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q4356941|Luis E. Echávarri]]'' | 1949 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 539 | | ''[[:d:Q4356950|Goizalde Núñez]]'' | 1970 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 540 | [[Delwedd:Ramón Unzaga Asla - With medals.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q4475983|Ramón Unzaga]]'' | 1892 | 1923 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 541 | | [[Anabel Ochoa]] | 1955 | 2008 | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 542 | | ''[[:d:Q4754535|Andoni Ituarte]]'' | 1919 | | [[Bilbo]] |- | style='text-align:right'| 543 | | ''[[:d:Q4775748|Anton Erkoreka]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 544 | | ''[[:d:Q4797562|Juan Pedro Belza]]'' | 1968 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 545 | [[Delwedd:Modesto Lomba en la inauguración de la exposición en la Sala Canal de Isabel II del modisto Manuel Pertegaz.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q4804941|Modesto Lomba]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q606618|Arkauti/Arcaute]]'' |- | style='text-align:right'| 546 | | ''[[:d:Q4890142|Francisco Javier de Landaburu]]'' | 1907 | 1963 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 547 | [[Delwedd:Rafa Larreina.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q4890974|Rafael Larreina Valderrama]]'' | 1956 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 548 | [[Delwedd:Lauaxeta 01.png|center|128px]] | ''[[:d:Q4891594|Esteban Urkiaga]]'' | 1905 | 1937 | ''[[:d:Q1246777|Laukiz]]'' |- | style='text-align:right'| 549 | | ''[[:d:Q4891972|José Ángel Cuerda]]'' | 1934 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 550 | [[Delwedd:Gonzalo Nardiz Bengoetxea (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q4892454|Gonzalo Nárdiz Bengoechea]]'' | 1905 | 2003 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 551 | [[Delwedd:Mauro Entrialgo (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q4897117|Mauro Entrialgo]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 552 | | ''[[:d:Q5042363|Carlos Mena]]'' | 1971 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 553 | | ''[[:d:Q5274841|Diego Vidal de Liendo]]'' | 1602 | 1648 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 554 | | ''[[:d:Q5274859|Diego de Borica]]'' | 1742 | 1800 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 555 | | ''[[:d:Q5391499|Gonzalo Sáenz de Samaniego]]'' | 1966 | | ''[[:d:Q943857|Samaniego]]'' |- | style='text-align:right'| 556 | | ''[[:d:Q5401398|Luis María Díaz De Otazu]]'' | 1966 | | ''[[:d:Q2743023|Albeiz/Albéniz]]'' |- | style='text-align:right'| 557 | [[Delwedd:Pedro Egaña.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5401956|Pedro Egaña]]'' | 1803 | 1885 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 558 | | ''[[:d:Q5407554|Enrique Guinea]]'' | 1874 | 1944 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 559 | | ''[[:d:Q5407892|Pablo Gómez Ortiz de Guzmán]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 560 | [[Delwedd:Eugenio de Llaguno y Amírola.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5408346|Eugenio de Llaguno y Amírola]]'' | 1724 | 1799 | ''[[:d:Q2743561|Menagarai]]'' |- | style='text-align:right'| 561 | [[Delwedd:Leticia comeron2.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5408659|Leticia Comerón]]'' | 1982 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 562 | [[Delwedd:Mission San Carlos Borromeo de Carmelo (Carmel, CA) - Mora Chapel, cenotaph - Fray Fermín Lasuén.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5444431|Fermín Lasuén]]'' | 1736 | 1803 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 563 | | ''[[:d:Q5444608|Fernando Barrón Ortiz]]'' | 1892 | 1953<br/>1943 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 564 | [[Delwedd:Florencio Constantino, Bain Collection.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5460849|Florencio Constantino]]'' | 1869 | 1919 | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |- | style='text-align:right'| 565 | | ''[[:d:Q5483134|Francisco Antonio de Echávarri]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 566 | | ''[[:d:Q5484145|Francisco de Murga]]'' | | 1636 | ''[[:d:Q2865842|Artomaña]]'' |- | style='text-align:right'| 567 | | ''[[:d:Q5484229|Domingo Antonio de Achával]]'' | 1759 | | ''[[:d:Q1228081|Ea]]'' |- | style='text-align:right'| 568 | | ''[[:d:Q5489781|Íñigo López de Mendoza]]'' | 1150 | 1300 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 569 | | ''[[:d:Q5492911|Juan Ibarrola]]'' | 1900 | 1976 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 570 | | ''[[:d:Q5572646|Santi Orúe]]'' | 1964 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 571 | | ''[[:d:Q5580890|Golo]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 572 | | ''[[:d:Q5586561|Gorka Aulestia Txakartegi]]'' | 1932 | 2021 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 573 | | ''[[:d:Q5654533|Asier Zengotitabengoa]]'' | 1988 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 574 | | ''[[:d:Q5660582|Agustín Cotorruelo Sendagorta]]'' | 1925 | 1989 | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 575 | | ''[[:d:Q5660642|Agustín Fernández Gamboa]]'' | 1789 | 1850 | ''[[:d:Q3335549|Nanclares de Ganboa/Langara Ganboa]]'' |- | style='text-align:right'| 576 | [[Delwedd:ALEXVALLEJO5.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5666248|Álex Vallejo]]'' | 1992 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 577 | [[Delwedd:Alfonso Gómez (pianist).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5666891|Alfonso Gómez]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 578 | | ''[[:d:Q5668146|Alfredo Álvarez Plágaro]]'' | 1960 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 579 | | ''[[:d:Q5671311|Alvarortega]]'' | 1963 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 580 | | ''[[:d:Q5682602|Esteban Muruetagoiena]]'' | 1943 | 1982 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 581 | | ''[[:d:Q5692845|Amaia López de Munain]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 582 | | ''[[:d:Q5698481|Antonio González-Vigil]]'' | 1954 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 583 | | ''[[:d:Q5699914|Antonio Sáez de Ybarra]]'' | 1914 | 1936 | ''[[:d:Q3135478|Hijona/Ixona]]'' |- | style='text-align:right'| 584 | [[Delwedd:Antonio de Lezama.png|center|128px]] | ''[[:d:Q5700228|Antonio de Lezama]]'' | 1888 | 1971 | ''[[:d:Q303629|Laguardia - Guardia]]'' |- | style='text-align:right'| 585 | [[Delwedd:ArantzazuMartinez.jpg|center|128px]] | [[Arantzazu Martínez]] | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 586 | | ''[[:d:Q5721457|Bartolomé de Salazar]]'' | | 1670 | ''[[:d:Q2744587|Cárcamo]]'' |- | style='text-align:right'| 587 | | ''[[:d:Q5729741|Blanca Apilánez]]'' | 1953 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 588 | | ''[[:d:Q5735113|Buenaventura de Viteri]]'' | 1758 | 1819 | ''[[:d:Q1611490|Legutio]]'' |- | style='text-align:right'| 589 | | ''[[:d:Q5751987|Carlos Urquijo]]'' | 1964 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 590 | | ''[[:d:Q5752174|Carlos de Baraibar]]'' | 1895 | 1972 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 591 | | ''[[:d:Q5752654|Carmen San Esteban]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 592 | [[Delwedd:Marcos Gondra Krug.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5763945|Marcos Gondra Krug]]'' | 1987 | | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 593 | | ''[[:d:Q5770176|Ciriaco de Iturri]]'' | 1844 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 594 | | ''[[:d:Q5791956|Cristóbal de la Cámara y Murga]]'' | 1571 | 1641 | ''[[:d:Q587131|Artziniega]]'' |- | style='text-align:right'| 595 | [[Delwedd:DiegoPerezdearrilucea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5806501|Diego Pérez de Arrilucea]]'' | 1888 | 1975 | ''[[:d:Q1330796|Alegría-Dulantzi]]'' |- | style='text-align:right'| 596 | [[Delwedd:Diego de Álava y Esquivel.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q5806865|Diego de Álava y Esquivel]]'' | | 1562 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 597 | | ''[[:d:Q5815512|Dámaso de Barrenengoa]]'' | 1828 | 1896 | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 598 | | ''[[:d:Q5833035|Enrique Aresti y Torres]]'' | 1852 | 1946 | ''[[:d:Q587131|Artziniega]]'' |- | style='text-align:right'| 599 | | ''[[:d:Q5833955|Enrique de Castilla]]'' | 1288 | 1299 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 600 | | ''[[:d:Q5836455|Ramón Gil de la Cuadra]]'' | 1775 | 1860 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 601 | [[Delwedd:Estefania Beltran de Heredia.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5849224|Estefanía Beltrán de Heredia Arroniz]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q3547944|Ullívarri-Arana/Uribarri Harana]]'' |- | style='text-align:right'| 602 | [[Delwedd:Foto de retrato de Eusebio de Calonje y Fenollet.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5852274|Eusebio de Calonje y Fenollet]]'' | 1813 | 1873 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 603 | | ''[[:d:Q5858207|Felipe González Vallejo]]'' | 1769 | 1824 | ''[[:d:Q1373973|Campezo/Kanpezu]]'' |- | style='text-align:right'| 604 | [[Delwedd:Fernando Albizu.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5858574|Fernando Albizu]]'' | 1963 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 605 | | ''[[:d:Q5859332|Fernando Cardiñanos]]'' | 1731 | 1794 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 606 | | ''[[:d:Q5860160|Oinatz Aulestia]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 607 | | ''[[:d:Q5861578|Fidel Fuidio]]'' | 1880 | 1936 | ''[[:d:Q1443585|Yécora/Iekora]]'' |- | style='text-align:right'| 608 | | ''[[:d:Q5866238|Francisco Javier Ochoa de Echagüen]]'' | 1954 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 609 | | ''[[:d:Q5873411|Gabriel López López]]'' | 1960 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 610 | [[Delwedd:Gloria guzman.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5881250|Gloria Guzmán]]'' | 1902 | 1979 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 611 | | ''[[:d:Q5883352|Gonzalo Yáñez de Mendoza]]'' | 1297 | 1359 | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 612 | | ''[[:d:Q5885534|Gregorio Solabarrieta]]'' | 1900 | 1978 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 613 | [[Delwedd:Lehendakariak Hasier Arraiz hartu du (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5892638|Hasier Arraiz]]'' | 1973 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 614 | | ''[[:d:Q5907776|Ibai Rejas García]]'' | 1982 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 615 | | ''[[:d:Q5913636|Ignacio de Ibarreche]]'' | 1708 | 1775 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 616 | | ''[[:d:Q5913782|Iker Díaz de Guereñu Ruiz de Arbulo]]'' | 1982 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 617 | | ''[[:d:Q5913785|Iker Garai]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 618 | | ''[[:d:Q5913790|Iker Urbina]]'' | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 619 | | ''[[:d:Q5923791|Iñaki Ocenda]]'' | 1960 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 620 | | ''[[:d:Q5932133|Joaquín José de Landázuri y Romarate]]'' | 1730 | 1805 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 621 | | ''[[:d:Q5932325|Joaquín Planell Riera]]'' | 1891 | 1969 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 622 | | ''[[:d:Q5933893|Jon Agirre Agiriano]]'' | 1942 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 623 | [[Delwedd:Ignacio María de Álava y Sáenz de Navarrete, capitán general de la Armada Española.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5935234|Ignacio María de Álava y Sáenz de Navarrete]]'' | 1750 | 1817 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 624 | | ''[[:d:Q5937197|Josu Montero]]'' | 1962 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 625 | | ''[[:d:Q5937201|Josu Ortuondo]]'' | 1951 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 626 | [[Delwedd:Jose Alberto Batiz.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5937411|José Alberto Batiz]]'' | 2000 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 627 | | ''[[:d:Q5938737|José Cardiel]]'' | 1704 | 1782 | ''[[:d:Q303629|Laguardia - Guardia]]'' |- | style='text-align:right'| 628 | [[Delwedd:Onintza Enbeita 2019.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5940062|Onintza Enbeita]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 629 | | ''[[:d:Q5940616|José Ignacio de Urrutia]]'' | 1750 | 1783 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 630 | | ''[[:d:Q5942435|José Mari Uzelai]]'' | 1903 | 1979 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 631 | [[Delwedd:GuggenheimMuseumBilbaoEntrance2003.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5942546|José María Aguirre Larraona]]'' | 1962 | 1997 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 632 | | ''[[:d:Q5943373|José María Pérez Medrano]]'' | 1920 | 2008 | ''[[:d:Q1445242|Lapuebla de Labarca]]'' |- | style='text-align:right'| 633 | | ''[[:d:Q5945461|José Santos Incháurregui]]'' | 1767 | 1811 | ''[[:d:Q3188116|Jugo]]'' |- | style='text-align:right'| 634 | [[Delwedd:Bilbao - Monumento a Juan Antonio Usparritza.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5947464|Juan Antonio Usparitza]]'' | 1919 | 2012 | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 635 | | ''[[:d:Q5947545|Juan Arce Mayora]]'' | 1885 | 2000 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 636 | | ''[[:d:Q5949134|Juan Domingo Zamácola y Jáuregui]]'' | 1746 | 1823 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 637 | | ''[[:d:Q5950054|Juan Ignacio de Urquiza]]'' | 1741 | 1792 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 638 | | ''[[:d:Q5950761|Juan Luis Ibarra]]'' | 1948 | | ''[[:d:Q657407|Sopela]]'' |- | style='text-align:right'| 639 | | ''[[:d:Q5952137|Juan Pío de Gana]]'' | | 1807 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 640 | | ''[[:d:Q5953001|Juan Bautista de Arzamendi]]'' | 1635 | 1720 | ''[[:d:Q1443528|Zigoitia]]'' |- | style='text-align:right'| 641 | | ''[[:d:Q5953231|Juan de Iturburu]]'' | 1724 | 1796 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 642 | | ''[[:d:Q5953297|Juan de Marquina]]'' | 1428 | 1500 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 643 | | ''[[:d:Q5953445|Juan de Sagarvinaga]]'' | 1710 | 1797 | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 644 | [[Delwedd:Marques de Villafuerte.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5953506|Juan de Urdanegui]]'' | 1619 | 1682 | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 645 | | ''[[:d:Q5953509|Juan de Urquiza]]'' | 1714 | 1792 | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 646 | | ''[[:d:Q5957026|Justo de Echeguren y Aldama]]'' | 1884 | 1937 | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 647 | | ''[[:d:Q5960351|Koldo Mendaza]]'' | 1964 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 648 | [[Delwedd:Retrat de l'arquitecte Lorenzo de la Hidalga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5979144|Lorenzo de la Hidalga]]'' | 1810 | 1872 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 649 | | ''[[:d:Q5983910|Luis María Salazar y Salazar]]'' | 1758 | 1838 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 650 | | ''[[:d:Q5991674|Manolo García]]'' | 1901 | | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 651 | [[Delwedd:Manugartzia.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5992102|Manuel Alejandro García Sánchez]]'' | 1986 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 652 | | ''[[:d:Q5993685|Manuel María Lejarreta]]'' | 1960 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 653 | | ''[[:d:Q5994129|Manuel Quintano]]'' | 1756 | 1818 | ''[[:d:Q1155351|Labastida-Bastida]]'' |- | style='text-align:right'| 654 | | ''[[:d:Q5995808|Marcelo Gangoiti]]'' | 1914 | 1996 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 655 | | ''[[:d:Q5995855|Iker Undabarrena]]'' | 1995 | | ''[[:d:Q763669|Gorliz]]'' |- | style='text-align:right'| 656 | [[Delwedd:Marcos Sagasti.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q5996703|Marcos Sagasti]]'' | 1839 | 1916 | ''[[:d:Q3547944|Ullívarri-Arana/Uribarri Harana]]'' |- | style='text-align:right'| 657 | | ''[[:d:Q5997333|Ildefonso Elorreaga]]'' | 1782 | 1817 | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 658 | | ''[[:d:Q6002966|Martín de Barea]]'' | 1550 | | ''[[:d:Q4472|Aulesti]]'' |- | style='text-align:right'| 659 | | ''[[:d:Q6002971|Martín de Beratúa]]'' | 1700 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 660 | [[Delwedd:Miguel Odriozola Pietas.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6014851|Miguel Odriozola Pietas]]'' | 1903 | 1974 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 661 | | ''[[:d:Q6015844|Miguel Ángel Solano Vérez]]'' | 1960 | 2011 | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 662 | [[Delwedd:Entrega de los premios Euskadi de Literatura 2017 12 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6016148|Mikel Valverde]]'' | 1966 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 663 | [[Delwedd:Inma Shara amurrioarra 2009an.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6035013|Inma Shara]]'' | 1972 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 664 | | ''[[:d:Q6049394|Oihana Paniagua]]'' | 1994 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 665 | | ''[[:d:Q6069142|Pedro Ispizua]]'' | 1895 | 1976 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 666 | | ''[[:d:Q6069480|Pedro María Uribe-Echebarria Díaz]]'' | 1953 | 2013 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 667 | | ''[[:d:Q6069672|Pedro Ortiz de Zárate]]'' | 1485 | 1547 | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 668 | | ''[[:d:Q6069763|Pedro Pascual Gandarias]]'' | 1843 | 1901 | ''[[:d:Q1228784|Arratzu]]'' |- | style='text-align:right'| 669 | | ''[[:d:Q6070200|Pedro Sáenz Izquierdo]]'' | | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 670 | [[Delwedd:Fray Pedro de Bardeci.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6070439|Pedro de Bardeci]]'' | 1641 | 1700 | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 671 | | ''[[:d:Q6070481|Pedro de Gamboa]]'' | 1512 | 1552 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 672 | | ''[[:d:Q6070522|Pedro de Miguel]]'' | 1956 | 2007 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 673 | | ''[[:d:Q6095205|Itxaro Mentxaka]]'' | 1964 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 674 | | ''[[:d:Q6099378|Ramón Aboitiz]]'' | 1930 | 2010 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 675 | | ''[[:d:Q6103290|Iñaki Bergara]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 676 | | ''[[:d:Q6107383|Reyes Moleres]]'' | 1968 | | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 677 | [[Delwedd:Ricardo Puga.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q6108422|Ricardo Puga]]'' | 1886 | 1939 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 678 | | ''[[:d:Q6110861|Rodrigo de Portuondo]]'' | | 1529 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 679 | | ''[[:d:Q6113539|Rufo Ganuza]]'' | 1968 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 680 | [[Delwedd:Sabino Cuadra.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6116537|Sabino Cuadra]]'' | 1949 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 681 | | ''[[:d:Q6116841|Sagrario Ruiz de Apodaca]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 682 | | ''[[:d:Q6119851|Sancho Sánchez de Vicuña]]'' | 1200 | 1300 | ''[[:d:Q2902623|Vicuña]]'' |- | style='text-align:right'| 683 | [[Delwedd:Santiago de Jesús.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q6120826|Santiago Arriaga]]'' | 1903 | 1936 | ''[[:d:Q699830|Arrieta]]'' |- | style='text-align:right'| 684 | [[Delwedd:Almte Gral Suanzes.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6122103|Saturnino Suanzes de la Hidalga]]'' | 1921 | 2010 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 685 | [[Delwedd:Teodoro Iradier.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6141775|Teodoro Iradier y Herrero]]'' | 1869 | 1940 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 686 | [[Delwedd:Teodoro Anasagasti.png|center|128px]] | ''[[:d:Q6141803|Teodoro de Anasagasti]]'' | 1880 | 1938 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 687 | [[Delwedd:Teresa Aranguren (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6142511|Teresa Aranguren Amezola]]'' | 1944 | | ''[[:d:Q587131|Artziniega]]'' |- | style='text-align:right'| 688 | | ''[[:d:Q6148693|Tomás de Arrigunaga]]'' | 1760 | 1841 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 689 | [[Delwedd:Toti Martinez de Lezea Bilbon.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6151118|Toti Martínez de Lezea]]'' | 1949 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 690 | | ''[[:d:Q6154199|Txus Jaio]]'' | 1975 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 691 | | ''[[:d:Q6155930|Unai Urruzuno Urresti]]'' | 1972 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 692 | | ''[[:d:Q6161126|Vicente Galarza y Zuloaga]]'' | 1837 | 1908 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 693 | | ''[[:d:Q6169054|Xabi Iruretagoiena]]'' | 1986 | | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 694 | | ''[[:d:Q6169056|Xabier Añua]]'' | 1935 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 695 | | ''[[:d:Q6171935|Zutoia Alarcia]]'' | 1959 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 696 | | ''[[:d:Q6173018|Ángel Abad]]'' | 1936 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 697 | | ''[[:d:Q6173619|Ángel Álvarez de Miranda]]'' | 1915 | 1957 | ''[[:d:Q3287157|Manzanos]]'' |- | style='text-align:right'| 698 | | ''[[:d:Q6174562|Íñigo de Artieta]]'' | 1500 | 1600 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 699 | | ''[[:d:Q6205370|Joan Perez de Lazarraga]]'' | 1548 | 1605 | ''[[:d:Q2743345|Larrea]]'' |- | style='text-align:right'| 700 | | ''[[:d:Q6205658|Joana Arranz]]'' | 1988 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 701 | | ''[[:d:Q6291547|José Antonio de Areche]]'' | 1731 | 1789 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 702 | | ''[[:d:Q6292081|José Díez Calleja]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |- | style='text-align:right'| 703 | | ''[[:d:Q6298896|Juan Antonio de Urrutia y Arana]]'' | 1670 | 1743 | ''[[:d:Q3257492|Llanteno]]'' |- | style='text-align:right'| 704 | | ''[[:d:Q6299875|Juan García de Salazar]]'' | 1639 | 1710 | ''[[:d:Q3541873|Tuesta]]'' |- | style='text-align:right'| 705 | [[Delwedd:Mesa redonda.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6301617|Juanma Bajo Ulloa]]'' | 1967 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 706 | | ''[[:d:Q6305666|Julen Goikoetxea]]'' | 1985 | 2006 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 707 | [[Delwedd:LUIS VENEGAS.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6701191|Luis Venegas]]'' | 1979 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 708 | [[Delwedd:Manu Leguineche recibe la medalla de la orden del mérito constitucional.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6752681|Manuel Leguineche]]'' | 1941 | 2014 | ''[[:d:Q1228784|Arratzu]]'' |- | style='text-align:right'| 709 | [[Delwedd:Manuela Lareo Polanco.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6753044|Manuela Lareo]]'' | 1992 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 710 | [[Delwedd:María de Maeztu, 1923.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6761698|Maria de Maeztu Whitney]]'' | 1882<br/>1881 | 1948 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 711 | | ''[[:d:Q6770631|Markel Robles]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 712 | | ''[[:d:Q6777768|Martín Buesa]]'' | 1988 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 713 | | ''[[:d:Q6781985|María Elisa Díaz de Mendibil]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 714 | | ''[[:d:Q6849419|Mikel Álvaro]]'' | 1982 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 715 | | ''[[:d:Q6957192|Nacho Garro]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 716 | | ''[[:d:Q7121716|Pablo Paredes]]'' | 1983 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 717 | [[Delwedd:Pablo Uranga Elgetako iturrian.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q7121778|Pablo Uranga]]'' | 1861 | 1934 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 718 | | ''[[:d:Q7121794|Pablo de Jérica]]'' | 1781 | 1841 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 719 | | ''[[:d:Q7160055|Pedro de Zubiaur]]'' | 1540 | 1605 | ''[[:d:Q1247479|Ziortza-Bolibar]]'' |- | style='text-align:right'| 720 | | ''[[:d:Q7376535|Rubén Royo]]'' | 1987 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 721 | | ''[[:d:Q7454287|Sergio Gámiz]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 722 | [[Delwedd:AngelSalas.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q7583649|Ángel Salas Larrazábal]]'' | 1906 | 1994 | ''[[:d:Q225662|Orduña-Urduña]]'' |- | style='text-align:right'| 723 | | ''[[:d:Q8076721|Álvaro Martínez Beltrán]]'' | 1974 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 724 | [[Delwedd:Álvaro Peña Nova Creu Alta 2014.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q8076736|Álvaro Peña Herrero]]'' | 1991 | | ''[[:d:Q574712|Derio]]'' |- | style='text-align:right'| 725 | | ''[[:d:Q8078880|Óscar Vega]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 726 | | ''[[:d:Q8183922|Abel Muniategi]]'' | 1942 | | ''[[:d:Q1242307|Ereño]]'' |- | style='text-align:right'| 727 | | ''[[:d:Q8189871|Adrián Aldecoa]]'' | 1887 | 1945 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 728 | | ''[[:d:Q8192401|Aitor Zárate]]'' | 1966 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 729 | | ''[[:d:Q8192402|Aitzol Aramaio]]'' | 1971 | 2011 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 730 | | ''[[:d:Q8195354|Alfredo Donnay]]'' | 1894 | 1986 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 731 | | ''[[:d:Q8196972|Amado Gómez Ugarte]]'' | 1956 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 732 | [[Delwedd:El ciclista Amelio Mendijur en una prueba ciclista (2 de 2) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q8197269|Amelio Mendíjur]]'' | 1943 | 1965 | ''[[:d:Q2742893|Apellániz]]'' |- | style='text-align:right'| 733 | [[Delwedd:Ander Lipus 2.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q8198752|Ander Lipus]]'' | 1971 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 734 | | ''[[:d:Q8206691|Asier Ituarte]]'' | 2000 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 735 | [[Delwedd:Benigno Oreja.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q8246334|Benigno Oreja Elósegui]]'' | 1878 | 1962 | ''[[:d:Q1227981|Ibarrangelu]]'' |- | style='text-align:right'| 736 | [[Delwedd:Blanca Urgell gasteiztarra.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q8248653|Blanca Urgell]]'' | 1962 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 737 | [[Delwedd:(Edurne Uriarte) Pablo Casado presenta el libro de Edurne Uriarte "Feminista de Derechas" (47260097752) (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q8772477|Edurne Uriarte]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q648519|Fruiz]]'' |- | style='text-align:right'| 738 | | ''[[:d:Q8776305|Enrique de Vedia]]'' | 1802 | 1863 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 739 | | ''[[:d:Q8777375|Ernesto Ladrón de Guevara]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q3041618|Durruma-San Román de San Millán]]'' |- | style='text-align:right'| 740 | [[Delwedd:Marqués de Urquijo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q8843105|Estanislao de Urquijo y Landaluce]]'' | 1816 | 1889 | ''[[:d:Q1368772|Ayala/Aiara]]'' |- | style='text-align:right'| 741 | | ''[[:d:Q8846238|Eulogio Serdán]]'' | 1853 | 1929 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 742 | | ''[[:d:Q8961240|Fermín Mundaca]]'' | 1825 | 1880 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 743 | | ''[[:d:Q8961358|Fernando Murua Quintana]]'' | 1962 | 2002 | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 744 | | ''[[:d:Q8962371|Francisco Goenaga]]'' | 1913 | | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 745 | | ''[[:d:Q8963199|Félix Iturriaga]]'' | 1941 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 746 | | ''[[:d:Q8963201|Félix Malaxechevarria]]'' | 1932 | | ''[[:d:Q1228003|Kortezubi]]'' |- | style='text-align:right'| 747 | | ''[[:d:Q8963214|Félix Susaeta y Mardones]]'' | 1860 | 1948 | ''[[:d:Q620777|Antezana/Andetxa]]'' |- | style='text-align:right'| 748 | | ''[[:d:Q8963890|Gerardo López de Guereñu]]'' | 1904 | 1992 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 749 | [[Delwedd:Gorka Aginagalde aktore gasteiztarra 2010ean.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q8964749|Gorka Aguinagalde]]'' | 1966 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 750 | [[Delwedd:Cortabitarte.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q9007793|Ignacio Cortabitarte]]'' | 1912 | 1998 | ''[[:d:Q4472|Aulesti]]'' |- | style='text-align:right'| 751 | | ''[[:d:Q9008075|Imanol Murga]]'' | 1958 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 752 | | ''[[:d:Q9009233|Irati Jiménez]]'' | 1977 | | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 753 | | ''[[:d:Q9009406|Isabel Orbe]]'' | 1945 | 1995 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 754 | | ''[[:d:Q9010288|Iñaki Cerrajería]]'' | 1957 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 755 | [[Delwedd:Gerenabarrena Artziniegan.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9010298|Iñaki Gerenabarrena]]'' | 1962 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 756 | | ''[[:d:Q9010301|Iñaki Gil Uriarte]]'' | 1956 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 757 | [[Delwedd:Javier Armentia.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9011174|Javier Armentia]]'' | 1962 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 758 | | ''[[:d:Q9011574|Jesús Arana]]'' | 1948 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 759 | | ''[[:d:Q9011629|Jesús Llano]]'' | 1961 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 760 | | ''[[:d:Q9012257|Joaquín Lucarini]]'' | 1905 | 1969 | ''[[:d:Q2744564|Fontecha]]'' |- | style='text-align:right'| 761 | | ''[[:d:Q9012997|Joseba Azkarraga]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q398698|Salvatierra]]'' |- | style='text-align:right'| 762 | | ''[[:d:Q9013457|Josu Feijoo]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 763 | [[Delwedd:Jose Antonio Cotrina photo by Alberto Santos.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9013558|José Antonio Cotrina]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 764 | [[Delwedd:Jose Antonio Pastor perfil.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9013624|José Antonio Pastor Garrido]]'' | 1959 | | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |- | style='text-align:right'| 765 | | ''[[:d:Q9014566|José Miguel Fernández López de Uralde]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 766 | | ''[[:d:Q9015328|Juan Carlos Díaz Quincoces]]'' | 1933 | 2002 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 767 | | ''[[:d:Q9015337|Juan Carlos Jones]]'' | 1947 | 1997 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 768 | | ''[[:d:Q9015446|Juan Cueto Ibáñez]]'' | 1881 | 1937 | ''[[:d:Q1611490|Legutio]]'' |- | style='text-align:right'| 769 | [[Delwedd:Sacamantecas.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9015467|Juan Díaz de Garayo]]'' | 1821 | 1881 | ''[[:d:Q3049257|Eguilaz]]'' |- | style='text-align:right'| 770 | [[Delwedd:Obispo Espada.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9015656|Juan José Díaz de Espada]]'' | 1757<br/>1756 | 1832 | ''[[:d:Q2742813|Arroyabe]]'' |- | style='text-align:right'| 771 | | ''[[:d:Q9015993|Juan Silloniz Achabal]]'' | 1942 | | ''[[:d:Q1227941|Ispaster]]'' |- | style='text-align:right'| 772 | [[Delwedd:Karmelo-landa.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9017252|Karmelo Landa]]'' | 1952 | | ''[[:d:Q1228081|Ea]]'' |- | style='text-align:right'| 773 | | ''[[:d:Q9017454|Kepa Aulestia]]'' | 1956 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 774 | | ''[[:d:Q9023681|Lope de Larrea]]'' | 1540 | 1623 | ''[[:d:Q398698|Salvatierra]]'' |- | style='text-align:right'| 775 | | ''[[:d:Q9028238|Manuel de Aróstegui Sáenz de Olamendi]]'' | 1758 | 1813 | ''[[:d:Q3050845|Elgea]]'' |- | style='text-align:right'| 776 | [[Delwedd:Martin amigo-nuestra señora de la concepcion animas-santoña 1690.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9029763|Martín Amigo]]'' | 1650 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 777 | | ''[[:d:Q9032784|Miguel Madariaga]]'' | 1944 | | [[Lemoiz]] |- | style='text-align:right'| 778 | | ''[[:d:Q9050120|Nieves Ibeas]]'' | 1961 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 779 | | ''[[:d:Q9057756|Pedro de Larraondo]]'' | | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 780 | [[Delwedd:Retrato de Fray Pedro de Urbina (Bartolomé Esteban Murillo).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9057778|Pedro de Urbina y Montoya]]'' | 1585 | 1663 | ''[[:d:Q1368868|Berantevilla]]'' |- | style='text-align:right'| 781 | [[Delwedd:Maria del Pilar Unzalu Perez de Eulate.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9059647|Pilar Unzalu]]'' | 1957 | 2021 | ''[[:d:Q2743547|Iturrieta]]'' |- | style='text-align:right'| 782 | | ''[[:d:Q9069066|Ricardo Vinós Santos]]'' | 1888 | 1957 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 783 | | ''[[:d:Q9080719|Susana Soleto]]'' | 1975 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 784 | [[Delwedd:Unai Ziarreta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9091329|Unai Ziarreta]]'' | 1970 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 785 | [[Delwedd:Zapaterito.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9092356|Valentín Castellanos]]'' | 1889 | 1943 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 786 | | ''[[:d:Q9093466|Victoriano Mateo Ramírez]]'' | 1872 | 1951 | ''[[:d:Q282024|Rioja Alavesa]]'' |- | style='text-align:right'| 787 | [[Delwedd:Xabier Montoia 2010ean.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9096476|Xabier Montoia]]'' | 1955 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 788 | [[Delwedd:Ángel García Hernández.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9098297|Ángel García Hernández]]'' | 1900 | 1930 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 789 | | ''[[:d:Q10491418|Xabi Garalde]]'' | 1988 | | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 790 | | ''[[:d:Q10491480|Ibon Larrazábal]]'' | 1980 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 791 | | ''[[:d:Q10556143|Iñaki Garmendia]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 792 | | ''[[:d:Q10556217|Aitor Blanco]]'' | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 793 | [[Delwedd:Juan Maria Ollora politikari gasteiztarra.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11037961|Juan María Ollora Otxoa de Aspuru]]'' | 1949 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 794 | | ''[[:d:Q11213397|José Antonio Ortiz de Zárauz]]'' | 1653 | 1709 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 795 | | ''[[:d:Q11315209|Asier leanizbarrutia]]'' | 1916 | 2012 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 796 | [[Delwedd:Andrés Antonio de Gorbea y Gancedo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11679842|Andrés Antonio Gorbea]]'' | 1792 | 1852 | ''[[:d:Q1368772|Ayala/Aiara]]'' |- | style='text-align:right'| 797 | | ''[[:d:Q11680196|Benito Barrueta]]'' | 1873 | 1953 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 798 | | ''[[:d:Q11681822|Fernando Martínez de Guereñu Ochoa]]'' | 1963 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 799 | [[Delwedd:Iván Sánchez llegando a la meta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11684141|Iván Sánchez]]'' | 1975 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 800 | [[Delwedd:Inaki-Oyarzabal-numero-PP-Vitoria EDIIMA20131020 0259 1 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11684213|Iñaki Oyarzábal]]'' | 1966 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 801 | | ''[[:d:Q11684218|Iñaki Vijandi]]'' | 1961 | | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |- | style='text-align:right'| 802 | [[Delwedd:Jose Luis Acarregui.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11685902|José Luis Acarregui]]'' | 1923 | 2012 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 803 | | ''[[:d:Q11686212|José Ventura de Aguirre Solarte]]'' | 1793 | 1842 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 804 | [[Delwedd:Maribi Ugarteburu en la presentación de candidaturas de EH Bildu.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11691042|Maribi Ugarteburu]]'' | 1968 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 805 | | ''[[:d:Q11691648|Matías Maestro]]'' | 1766 | 1835 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 806 | | ''[[:d:Q11692750|Mikel Angel Lertxundi]]'' | 1951 | | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 807 | | ''[[:d:Q11698723|Pello Varela]]'' | 1960 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 808 | [[Delwedd:Txema Blasco en "Badaezpada El vecino afectuoso" de Pello Varela (2).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11704809|Txema Blasco]]'' | 1941 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 809 | | ''[[:d:Q11705532|Ángel Zabala Ozamiz]]'' | 1866 | 1940 | ''[[:d:Q1228053|Gautegiz Arteaga]]'' |- | style='text-align:right'| 810 | | ''[[:d:Q11705581|Óscar Velado]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 811 | | ''[[:d:Q11904825|Alberto Onaindía Zuloaga]]'' | 1902 | 1988 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 812 | | ''[[:d:Q11904992|Alfredo Marco Tabar]]'' | 1933 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 813 | | ''[[:d:Q11906065|Antonio Martín Eguia]]'' | 1918 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 814 | [[Delwedd:Bitoriano Gandiaga GFA.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11909473|Bitoriano Gandiaga]]'' | 1928 | 2001 | ''[[:d:Q661515|Mendata]]'' |- | style='text-align:right'| 815 | | ''[[:d:Q11912519|Carmelo Enrique Renobales Vivanco]]'' | 1921 | 1996 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 816 | | ''[[:d:Q11921210|Eugenia Martín Mendizábal]]'' | 1959 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 817 | | ''[[:d:Q11928402|Joseba Agirre López]]'' | 1964 | | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |- | style='text-align:right'| 818 | [[Delwedd:Natxo González.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11929086|Natxo González]]'' | 1966 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 819 | | ''[[:d:Q11929105|José Luis Baroja Galán]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 820 | | ''[[:d:Q11929167|José María Gorordo]]'' | 1947 | | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 821 | [[Delwedd:Kepa Enbeita.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11929730|Kepa Enbeita]]'' | 1878 | 1942 | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 822 | | ''[[:d:Q11934274|Luis de Urquijo y Ussía]]'' | 1881 | 1956 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 823 | [[Delwedd:Marcos Vizcaya Retana, viceconsejero adjunto al lehendakari.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11935287|Marcos Vizcaya Retana]]'' | 1947 | | ''[[:d:Q763669|Gorliz]]'' |- | style='text-align:right'| 824 | | ''[[:d:Q11935555|Mario Larrea Vargas]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 825 | | ''[[:d:Q11935716|Martín Ruiz de Azúa]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 826 | | ''[[:d:Q11940705|Pedro Barrutia]]'' | 1682 | 1759 | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 827 | | ''[[:d:Q11944970|Raúl Otxoa Sáinz de Aja]]'' | 1975 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 828 | | ''[[:d:Q11946378|Rubén Bilbao Barruetabeña]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 829 | [[Delwedd:Santi-Onaindia.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q11947667|Santi Onaindia]]'' | 1909 | 1996 | ''[[:d:Q427240|Amoroto]]'' |- | style='text-align:right'| 830 | | ''[[:d:Q11947676|Santiago Izaguirre Calvo]]'' | 1957 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 831 | | ''[[:d:Q11954633|Vicente Goicoechea]]'' | 1854 | 1916 | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 832 | | ''[[:d:Q12014068|Luis Aramburu]]'' | 1905 | 1999 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 833 | [[Delwedd:Pablo Ibarluzea.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q12198153|Pablo Ibarluzea]]'' | 1980 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 834 | | ''[[:d:Q12252732|Abdón González de Alaitza]]'' | 1876 | 1926 | ''[[:d:Q3328823|Musitu]]'' |- | style='text-align:right'| 835 | | ''[[:d:Q12252733|Abel Enbeita]]'' | 1942 | | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 836 | [[Delwedd:Txiki Muñoz.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12252802|Adolfo Muñoz]]'' | 1959 | | ''[[:d:Q1382239|Baños de Ebro/Mañueta]]'' |- | style='text-align:right'| 837 | [[Delwedd:Morais EJ.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12252803|Adolfo Morais]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 838 | | ''[[:d:Q12252868|Agurne Anasagasti]]'' | 1978 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 839 | | ''[[:d:Q12252869|Agustin Basterretxea]]'' | 1700 | 1761 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 840 | | ''[[:d:Q12252934|Ainhoa Unanue]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 841 | | ''[[:d:Q12252952|Aitor Alzola]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 842 | [[Delwedd:AitorZuberogoitia.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12252964|Aitor Zuberogoitia]]'' | 1972 | | ''[[:d:Q648921|Etxebarria]]''<br/>''[[:d:Q1228107|Etxebarri]]'' |- | style='text-align:right'| 843 | [[Delwedd:Aitziber Agirre 2019.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12252976|Aitziber Agirre]]'' | 1974 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 844 | | ''[[:d:Q12253080|Alberto J. Gorritiberea]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 845 | | ''[[:d:Q12253081|Alberto Morgado Liberal]]'' | 1990 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 846 | | ''[[:d:Q12253085|Alberto Zerain]]'' | 1961 | 2017 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 847 | | ''[[:d:Q12253087|Alberto Morrás]]'' | 1987 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 848 | | ''[[:d:Q12253145|Alejandro Bilbao]]'' | 1884 | 1966 | ''[[:d:Q678721|Maruri-Jatabe]]'' |- | style='text-align:right'| 849 | | ''[[:d:Q12253148|Alejandro Mallona Iza]]'' | 1878 | 1937 | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 850 | | ''[[:d:Q12253168|Alfonso Etxegarai Atxirika]]'' | 1958 | | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 851 | | ''[[:d:Q12253184|Alipio Larrauri]]'' | 1883 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 852 | [[Delwedd:Amaia Cayero 2016.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12253282|Amaia Cayero]]'' | 1984 | | ''[[:d:Q611647|Gatika]]'' |- | style='text-align:right'| 853 | [[Delwedd:Amaia-Uribe.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12253294|Amaia Uribe]]'' | 1985 | | ''[[:d:Q679513|Forua]]'' |- | style='text-align:right'| 854 | | ''[[:d:Q12253410|Ana Elordi]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 855 | [[Delwedd:Ana Urkiza.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12253419|Ana Urkiza]]'' | 1969 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 856 | | ''[[:d:Q12253445|Analupe Fernandez]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 857 | | ''[[:d:Q12253449|Anastasio Arrinda]]'' | 1912 | 2004 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 858 | | ''[[:d:Q12253469|Ander Arruti]]'' | 1990 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 859 | [[Delwedd:Andere Arriolabengoa. Bertsolaria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12253478|Andere Arriolabengoa]]'' | 1982 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 860 | [[Delwedd:Andima Ibiñagabeitia.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12253480|Andima Ibiñagabeitia]]'' | 1906 | 1967 | ''[[:d:Q735451|Elantxobe]]'' |- | style='text-align:right'| 861 | | ''[[:d:Q12253488|Andoni Alonso]]'' | 1966 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 862 | | ''[[:d:Q12253492|Andoni Arrizabalaga]]'' | 1941 | 1984 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 863 | | ''[[:d:Q12253494|Andoni Perez Cuadrado]]'' | 1926 | 2020 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 864 | | ''[[:d:Q12253560|Angela Arregi]]'' | 1939 | 2006 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 865 | | ''[[:d:Q12253644|Antonio Arroyo]]'' | | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 866 | | ''[[:d:Q12253648|Antonio Bilbao Monasterio]]'' | 1937 | | ''[[:d:Q1752925|Morga]]'' |- | style='text-align:right'| 867 | | ''[[:d:Q12253664|Antonio Olloqui]]'' | 1923 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 868 | | ''[[:d:Q12253670|Antonio Ruiz de Azua]]'' | 1904 | 1974 | ''[[:d:Q735451|Elantxobe]]'' |- | style='text-align:right'| 869 | | ''[[:d:Q12253680|Antton Garai]]'' | | 1509 | ''[[:d:Q763669|Gorliz]]'' |- | style='text-align:right'| 870 | | ''[[:d:Q12253694|Antxon Gomez]]'' | 1964 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 871 | [[Delwedd:Arana anuntxi-Argia.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12253712|Anuntxi Arana]]'' | 1947 | | ''[[:d:Q2743524|Luiaondo]]'' |- | style='text-align:right'| 872 | | ''[[:d:Q12253758|Aquilina Terreros San Martín]]'' | 1866 | 1972 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 873 | | ''[[:d:Q12253957|Aritz Etxebarria]]'' | 1988 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 874 | | ''[[:d:Q12253990|Arkaitz García]]'' | 1983 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 875 | | ''[[:d:Q12253993|Arkaitz Pérez]]'' | 1986 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 876 | | ''[[:d:Q12254451|Atxo Apellaniz]]'' | 1954 | 1994 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 877 | [[Delwedd:Agustin Zubikarai Bertsolari aldizkaria.png|center|128px]] | ''[[:d:Q12254476|Augustin Zubikarai]]'' | 1914 | 2004 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 878 | | ''[[:d:Q12254722|Balentin Aurre-Apraiz]]'' | 1912 | 2007 | ''[[:d:Q1228043|Ajangiz]]'' |- | style='text-align:right'| 879 | | ''[[:d:Q12254803|Bartolomé Madariaga]]'' | 1768 | 1835 | ''[[:d:Q648921|Etxebarria]]'' |- | style='text-align:right'| 880 | | ''[[:d:Q12254805|Bartolome Olaetxea]]'' | 1723 | 1795 | ''[[:d:Q1228053|Gautegiz Arteaga]]'' |- | style='text-align:right'| 881 | | ''[[:d:Q12254897|Beatriz Martinez de Antoñana]]'' | 1975 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 882 | | ''[[:d:Q12254912|Begoña Bilbao]]'' | 1932 | 2005 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 883 | [[Delwedd:Benito Ansola.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12254980|Benito Ansola]]'' | 1928 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 884 | | ''[[:d:Q12255046|Bernardo Maria Garro]]'' | 1891 | 1960 | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 885 | | ''[[:d:Q12255286|Bitor Gaubeka]]'' | 1894 | 1979 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 886 | [[Delwedd:Ibarra (Aramayona), monumento al músico Vicente Goicoechea y Errasti.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q12255300|Bixente Goikoetxea Errasti]]'' | 1854 | 1916 | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 887 | | ''[[:d:Q12255515|Buenaventura Zapirain]]'' | 1873 | 1937 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 888 | | ''[[:d:Q12255665|Carlos Marcote]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q398698|Salvatierra]]'' |- | style='text-align:right'| 889 | | ''[[:d:Q12255706|Cecilio Ugarte]]'' | 1947 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 890 | | ''[[:d:Q12255966|Covadonga Solaguren]]'' | 1966 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 891 | | ''[[:d:Q12256202|Deunoro Sardui]]'' | 1934 | | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 892 | | ''[[:d:Q12256311|Domingo Bernaola]]'' | 1625 | 1685 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 893 | | ''[[:d:Q12256316|Domingo Fernández Medrano]]'' | 1901 | 1978 | ''[[:d:Q2832238|Alda]]'' |- | style='text-align:right'| 894 | | ''[[:d:Q12256483|Eduardo Arriaga]]'' | 1850 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 895 | | ''[[:d:Q12256485|Eduardo Bajo Ulloa]]'' | 1969 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 896 | | ''[[:d:Q12256805|Emilio Gebara]]'' | 1941 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 897 | [[Delwedd:EmilioLopezAdan.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12256808|Emilio Lopez]]'' | 1946 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 898 | | ''[[:d:Q12256811|Emilio Álava]]'' | 1889 | 1974 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 899 | | ''[[:d:Q12256842|Eneko Etxebarrieta]]'' | 1967 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 900 | [[Delwedd:000 Panaroma 003Damiano-Levati-TNF.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12256847|Eneko Pou]]'' | 1974 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 901 | | ''[[:d:Q12256880|Enrique Eguren]]'' | 1888 | 1944 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 902 | | ''[[:d:Q12257284|Esteban Belasko]]'' | 1550 | 1602 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 903 | | ''[[:d:Q12257407|Eulojio Bengoa]]'' | 1873 | 1952 | ''[[:d:Q1242307|Ereño]]'' |- | style='text-align:right'| 904 | | ''[[:d:Q12257439|Eusebio Maria Azkue]]'' | 1813 | 1873 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 905 | | ''[[:d:Q12257776|Fat Fish]]'' | 2000 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 906 | | ''[[:d:Q12257799|Federiko Belaustegigoitia]]'' | 1876 | 1947 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 907 | | ''[[:d:Q12257814|Felix Bilbao]]'' | 1932 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 908 | | ''[[:d:Q12257815|Felix Beristain]]'' | 1937 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 909 | | ''[[:d:Q12257817|Felix Espilla]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 910 | | ''[[:d:Q12257821|Felix Zubiaga]]'' | 1932 | | ''[[:d:Q1228030|Errigoiti]]'' |- | style='text-align:right'| 911 | | ''[[:d:Q12257827|Fermin Herran]]'' | 1852 | 1908 | ''[[:d:Q1113405|Añana]]'' |- | style='text-align:right'| 912 | | ''[[:d:Q12257829|Fermin Iraolagoitia]]'' | 1940 | | ''[[:d:Q648921|Etxebarria]]'' |- | style='text-align:right'| 913 | [[Delwedd:Vitoria - Museo de Bellas Artes 06.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12257834|Fernando Amarika]]'' | 1866 | 1956 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 914 | [[Delwedd:FitoRodriguezBornaetxea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12257881|Fito Rodriguez]]'' | 1955 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 915 | | ''[[:d:Q12257915|Fortún García de Ercilla]]'' | 1492 | 1534 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 916 | | ''[[:d:Q12257947|Francisco Cotarelo]]'' | 1884 | 1943 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 917 | [[Delwedd:Ereima k3000444 ret.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12257955|Francisco Ibáñez Irribarria]]'' | 1951 | | ''[[:d:Q581589|Oyón-Oion]]'' |- | style='text-align:right'| 918 | | ''[[:d:Q12257972|Francisco González Zárate]]'' | 1561<br/>1558 | 1626 | ''[[:d:Q621779|Gamarra Mayor/Gamarra Nagusia]]'' |- | style='text-align:right'| 919 | | ''[[:d:Q12258045|Félix Alfaro Fournier]]'' | 1895 | 1989 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 920 | | ''[[:d:Q12258076|Gabriel Jauregi Uribarren]]'' | 1895 | 1945 | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 921 | | ''[[:d:Q12258086|Gabriela Gómez Abaitua]]'' | 1985 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 922 | | ''[[:d:Q12258347|Generoso Ruiz Idarraga]]'' | 1900 | | ''[[:d:Q765761|Nabarniz]]'' |- | style='text-align:right'| 923 | [[Delwedd:Gidor Bilbao (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12258485|Gidor Bilbao]]'' | 1965 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 924 | | ''[[:d:Q12258660|Gorgonio Renteria]]'' | 1868 | 1940 | ''[[:d:Q735451|Elantxobe]]'' |- | style='text-align:right'| 925 | | ''[[:d:Q12258699|Gotzon Aulestia]]'' | 1940 | 2003 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 926 | | ''[[:d:Q12258706|Gotzon Garitaonaindia]]'' | 1936 | 1970 | ''[[:d:Q734099|Urduliz]]'' |- | style='text-align:right'| 927 | [[Delwedd:Gregorio Larrañaga Mañukorta 2010.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12258735|Gregorio Larrañaga]]'' | 1943 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 928 | | ''[[:d:Q12258738|Gregorio Zubiaga]]'' | 1932 | | ''[[:d:Q1228030|Errigoiti]]'' |- | style='text-align:right'| 929 | | ''[[:d:Q12258957|Hector Orruño]]'' | 1980 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 930 | | ''[[:d:Q12259413|Idoia Cuadra Ibañez de Elejalde]]'' | 1969 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 931 | | ''[[:d:Q12259454|Ignacio Díaz Olano]]'' | 1860 | 1937 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 932 | | ''[[:d:Q12259462|Ignacio Gogeaskoetxea]]'' | 1825 | 1881 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 933 | | ''[[:d:Q12259481|Igor Muniategi]]'' | 1982 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 934 | | ''[[:d:Q12259511|Ikerne Goikoetxea]]'' | 1967 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 935 | [[Delwedd:Ilaski Serrano 2020 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12259521|Ilaski Serrano]]'' | 1976 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 936 | [[Delwedd:Irati Anda 7083825.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12259717|Irati Anda]]'' | 1982 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 937 | [[Delwedd:Iratxe Ibarra bertsotan 2008an.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12259723|Iratxe Ibarra]]'' | 1974 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 938 | | ''[[:d:Q12259818|Isabel Diaz]]'' | 1966 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 939 | | ''[[:d:Q12259943|Ivan Igartua]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 940 | | ''[[:d:Q12260023|Iñaki Arranz]]'' | 1963 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 941 | | ''[[:d:Q12260061|Iñaki Larrinbe]]'' | 1967 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 942 | [[Delwedd:Lasagabaster-iñaki.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12260063|Iñaki Lasagabaster]]'' | 1953 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 943 | | ''[[:d:Q12260066|Iñaki Nuñez]]'' | 1953 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 944 | | ''[[:d:Q12260067|Iñaki Ortiz de Villalba]]'' | 1971 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 945 | [[Delwedd:Iñaki Viñaspre Gasteizko jaietan 2008 8 7.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q12260075|Iñaki Viñaspre]]'' | 1984 | | ''[[:d:Q290638|Abetxuko]]'' |- | style='text-align:right'| 946 | | ''[[:d:Q12260088|Iñigo Benito]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 947 | | ''[[:d:Q12260113|Jacinto Eskibel]]'' | 1595 | 1633 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 948 | | ''[[:d:Q12260142|Jaione Aiastui]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 949 | | ''[[:d:Q12260229|Javi Ulla]]'' | 1965 | | ''[[:d:Q1382293|Iruña de Oca/Iruña Oka]]'' |- | style='text-align:right'| 950 | | ''[[:d:Q12260234|Javier Aspuru]]'' | 1956 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 951 | | ''[[:d:Q12260238|Javier Carro]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q3156454|Izarra, Álava]]'' |- | style='text-align:right'| 952 | | ''[[:d:Q12260242|Javier Díaz Noci]]'' | 1964 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 953 | [[Delwedd:Javier de Andrés (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12260263|Javier de Andrés Guerra]]'' | 1967 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 954 | | ''[[:d:Q12260353|Jesus Mari Elejalde]]'' | 1935 | 2020 | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 955 | | ''[[:d:Q12260413|Joan Batista Gamiz]]'' | 1696 | 1773 | ''[[:d:Q2743543|Sabando]]'' |- | style='text-align:right'| 956 | | ''[[:d:Q12260514|Jon Enbeita]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 957 | [[Delwedd:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12260529|Jon Lopategi]]'' | 1934 | 2019 | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 958 | | ''[[:d:Q12260540|Jon Ugutz Goikoetxea]]'' | 1950 | 1972 | ''[[:d:Q574712|Derio]]'' |- | style='text-align:right'| 959 | | ''[[:d:Q12260576|Jose Antonio Begoña]]'' | 1938 | | ''[[:d:Q574712|Derio]]'' |- | style='text-align:right'| 960 | | ''[[:d:Q12260585|Jose Antonio Oar-Arteta]]'' | 1900 | 1978 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 961 | | ''[[:d:Q12260586|Jose Antonio Ormaolea]]'' | 1912 | 1984 | ''[[:d:Q735451|Elantxobe]]'' |- | style='text-align:right'| 962 | | ''[[:d:Q12260596|Jose Arrandiaga]]'' | 1856 | 1923 | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 963 | | ''[[:d:Q12260605|Jose Domingo Ugartetxea]]'' | 1888 | 1980 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 964 | | ''[[:d:Q12260641|Jose Juan Castillo]]'' | 1945 | 2021 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 965 | [[Delwedd:Jose Manuel Etxeita.png|center|128px]] | ''[[:d:Q12260670|Jose Manuel Etxeita]]'' | 1841 | 1915 | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 966 | | ''[[:d:Q12260716|Jose Matia Calvo]]'' | 1806 | 1871 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 967 | | ''[[:d:Q12260720|Jose Miguel Jimeno Mateo]]'' | 1932 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 968 | | ''[[:d:Q12260725|Jose Paulo Ulibarri]]'' | 1775 | 1847 | ''[[:d:Q1368782|Okondo]]'' |- | style='text-align:right'| 969 | | ''[[:d:Q12260726|José Ramón Agiriano]]'' | 1940 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 970 | | ''[[:d:Q12260735|José Ramón Uriarte Zaldunbide]]'' | 1956 | | ''[[:d:Q4472|Aulesti]]'' |- | style='text-align:right'| 971 | | ''[[:d:Q12260743|Jose Zabala Arana]]'' | 1894 | 1936 | ''[[:d:Q765761|Nabarniz]]'' |- | style='text-align:right'| 972 | | ''[[:d:Q12260750|Joseba Alkalde]]'' | 1955 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 973 | | ''[[:d:Q12260772|Josemari Velez de Mendizabal]]'' | 1949 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 974 | | ''[[:d:Q12260800|Josu Penades]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 975 | | ''[[:d:Q12260841|José Luis Álava]]'' | 1940 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 976 | [[Delwedd:José Mardones.png|center|128px]] | ''[[:d:Q12260849|José Mardones]]'' | 1868 | 1932 | ''[[:d:Q2744564|Fontecha]]'' |- | style='text-align:right'| 977 | | ''[[:d:Q12260874|José Ramón Goienetxe]]'' | 1940 | | ''[[:d:Q699830|Arrieta]]'' |- | style='text-align:right'| 978 | | ''[[:d:Q12260941|Juan Antonio Olabarrieta]]'' | 1763 | 1822 | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 979 | | ''[[:d:Q12260946|Juan Arakistain]]'' | 1902 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 980 | | ''[[:d:Q12260949|Juan Bautista Bengoetxea]]'' | 1969 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 981 | | ''[[:d:Q12260951|Juan Bautista Bilbao]]'' | 1887 | 1916 | ''[[:d:Q1228784|Arratzu]]'' |- | style='text-align:right'| 982 | | ''[[:d:Q12260960|Juan Carlos Meana]]'' | 1964 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 983 | | ''[[:d:Q12260999|Juan Iñiguez Ibarguen]]'' | | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 984 | [[Delwedd:Juan-Jose-Goiriena.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261004|Juan José Goiriena de Gandarias]]'' | 1948 | 2020 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 985 | [[Delwedd:Juan Karlos Goienetxea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261016|Juan Karlos Goienetxea]]'' | 1949 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 986 | [[Delwedd:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261028|Juan Luis Mendizabal]]'' | 1928 | 2019 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 987 | | ''[[:d:Q12261035|Juan Manuel de Urbina]]'' | 1715 | 1774 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 988 | | ''[[:d:Q12261047|Juan Maria Orbe]]'' | 1944 | 2012 | ''[[:d:Q1228030|Errigoiti]]'' |- | style='text-align:right'| 989 | | ''[[:d:Q12261057|Juan Mieg Solozabal]]'' | 1938 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 990 | [[Delwedd:Campeonato de bertsolaris celebrado en el frontón Anoeta (15 de 17) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261059|Juan Mugartegi]]'' | 1933 | 2018 | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 991 | | ''[[:d:Q12261063|Juan Otxoa de Arranotegi]]'' | | 1566 | ''[[:d:Q1228784|Arratzu]]'' |- | style='text-align:right'| 992 | | ''[[:d:Q12261065|Juan Pagazaurtundua]]'' | 1864 | 1950 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 993 | | ''[[:d:Q12261072|Juan Ramon Rementeria]]'' | 1955 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 994 | | ''[[:d:Q12261073|Juan Santiago Aranburu Salinas]]'' | 1860 | 1937 | ''[[:d:Q398698|Salvatierra]]'' |- | style='text-align:right'| 995 | | ''[[:d:Q12261077|Juan Ugarte Velsua]]'' | 1505 | 1580 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 996 | [[Delwedd:Juan Vallejo - 2012.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261079|Juan Vallejo]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 997 | [[Delwedd:Juanan Urkijo idazlea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261087|Juan Urquijo Pearson]]'' | 1959 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 998 | | ''[[:d:Q12261106|Julen Arriolabengoa]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 999 | [[Delwedd:Julen Arzuaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261107|Julen Arzuaga Gumuzio]]'' | 1972 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1000 | [[Delwedd:JUELEN02.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q12261114|Julen Kaltzada]]'' | 1935 | 2017 | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 1001 | | ''[[:d:Q12261119|Julen Urkiza]]'' | 1944 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1002 | | ''[[:d:Q12261130|Julian Apraiz Arias]]'' | 1876 | 1962 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1003 | | ''[[:d:Q12261135|Julian Ibañez Aldekoa Arano]]'' | 1866 | 1958 | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 1004 | | ''[[:d:Q12261315|Karmele Antxustegi]]'' | 1953 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1005 | | ''[[:d:Q12261317|Karmele Berasategi]]'' | 1946 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1006 | [[Delwedd:Karmele Jaio.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261321|Karmele Jaio]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1007 | [[Delwedd:Katixa Agirre.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261379|Katixa Agirre]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1008 | | ''[[:d:Q12261413|Kemen Lertxundi]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1009 | [[Delwedd:Kepa Sojo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261440|Kepa Sojo]]'' | 1968 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1010 | [[Delwedd:Jason Evans + Koldo Biguri Cynhadledd y Cwl Celt - Celtic Knot, Aberystwyth, Wales; 2018 18.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261542|Koldo Biguri]]'' | 1962 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1011 | [[Delwedd:Euskal erria velasco 1891.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12261791|Ladislao Belasko]]'' | 1817 | 1891 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1012 | [[Delwedd:Laura Garrido 2012.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12262017|Laura Garrido Knörr]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1013 | [[Delwedd:Leire Bilbao (Aitor Unamuno).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12262121|Leire Bilbao]]'' | 1978 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1014 | | ''[[:d:Q12262593|Lorenzo Fernandez de Viana]]'' | 1866 | 1929 | ''[[:d:Q1443959|Lanciego/Lantziego]]'' |- | style='text-align:right'| 1015 | [[Delwedd:Luis Baraiazarra.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12262654|Luis Baraiazarra]]'' | 1940 | | ''[[:d:Q647357|Meñaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1016 | | ''[[:d:Q12262685|Luis Maria Bilbao Bilbao]]'' | 1942 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1017 | [[Delwedd:Luis Maria Uriarte Aldaiturriaga arkitekto laudioarra 2009an.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12262688|Luis Maria Uriarte]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q2743524|Luiaondo]]'' |- | style='text-align:right'| 1018 | | ''[[:d:Q12262696|Luis Olariaga Puiana]]'' | 1885 | 1976 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1019 | | ''[[:d:Q12262701|Luis Urbina]]'' | 1721 | 1799 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1020 | | [[Maider Garcia de Vicuña Quintana]] | 1976 | | ''[[:d:Q398698|Salvatierra]]'' |- | style='text-align:right'| 1021 | [[Delwedd:Manex Agirre bertsolaria 2010ean.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12262948|Manex Agirre]]'' | 1982 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1022 | | ''[[:d:Q12262969|Manuel Diaz de Arkaia]]'' | 1841 | 1916 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1023 | | ''[[:d:Q12262970|Manuel Arriandiaga]]'' | 1876 | 1947 | ''[[:d:Q735451|Elantxobe]]'' |- | style='text-align:right'| 1024 | | ''[[:d:Q12263013|Marcelino Ugalde]]'' | 1881 | 1949 | ''[[:d:Q1443959|Lanciego/Lantziego]]'' |- | style='text-align:right'| 1025 | | ''[[:d:Q12263034|Mari Carmen López de Okariz]]'' | 1957 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1026 | [[Delwedd:84UEU-12-026.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12263167|Martin Orbe]]'' | 1934 | | ''[[:d:Q1228030|Errigoiti]]'' |- | style='text-align:right'| 1027 | | ''[[:d:Q12263271|Mauro Ortiz de Urbina Uribarren]]'' | 1882 | 1936 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1028 | | ''[[:d:Q12263457|Mercedes Maroto-Valer]]'' | 1971 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1029 | | ''[[:d:Q12263573|Miguel Jimeno de Lahidalga]]'' | 1895 | 1977 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1030 | [[Delwedd:Mikel Hernandez Abaitua-16 (7248552326).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12263614|Mikel Hernández Abaitua]]'' | 1959 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1031 | [[Delwedd:Mikel goikoetxea txapela 01.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12263615|Mikel Goikoetxea]]'' | 1956 | 1984 | ''[[:d:Q574712|Derio]]'' |- | style='text-align:right'| 1032 | [[Delwedd:Miren Agur Meabe.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12263690|Miren Agur Meabe]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1033 | | ''[[:d:Q12263700|Miren Gojenola]]'' | 1968 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1034 | | ''[[:d:Q12263705|Miren Urkiola]]'' | 1988 | | ''[[:d:Q1247479|Ziortza-Bolibar]]'' |- | style='text-align:right'| 1035 | | ''[[:d:Q12264723|Natalia Rojo Solana]]'' | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1036 | | ''[[:d:Q12264793|Nerea Antia]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1037 | | ''[[:d:Q12264840|Nicolás Armentia Ugarte]]'' | 1845 | 1909 | ''[[:d:Q1368822|Bernedo]]'' |- | style='text-align:right'| 1038 | [[Delwedd:Nikolasa Atxika-Allende Iturri (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12264862|Nikolasa Atxika-Allende]]'' | 1873 | 1951 | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1039 | [[Delwedd:Oihane Perea Gasteizen 2009-8-5.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q12265032|Oihane Perea]]'' | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1040 | | ''[[:d:Q12265266|Orkatz Beitia]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1041 | [[Delwedd:Pablo-barrio-Uberan 2021.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12265427|Pablo Barrio]]'' | 1958 | | ''[[:d:Q398698|Salvatierra]]'' |- | style='text-align:right'| 1042 | [[Delwedd:Patxi Iturregi.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12265609|Patxi Iturregi]]'' | 1952 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1043 | | ''[[:d:Q12265614|Patxi Peula]]'' | 1988 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1044 | | ''[[:d:Q12265615|Patxi Salaberri Muñoa]]'' | 1956 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1045 | | ''[[:d:Q12265637|Paulin Solozabal]]'' | 1912 | 2009 | ''[[:d:Q648921|Etxebarria]]'' |- | style='text-align:right'| 1046 | | ''[[:d:Q12265663|Pedro Anasagasti]]'' | 1920 | 1997 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1047 | | ''[[:d:Q12265671|Pedro Fontecha]]'' | 1673 | 1753 | ''[[:d:Q2744578|Nograro]]'' |- | style='text-align:right'| 1048 | | ''[[:d:Q12265675|Pedro Hurtado de Mendoza]]'' | 1578 | 1651 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1049 | [[Delwedd:1846-04-19, Semanario Pintoresco Español, Pedro Unanue (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12265687|Pedro María Unanue]]'' | 1814 | 1846 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1050 | | ''[[:d:Q12265696|Pedro Pujana]]'' | 1915 | 2001 | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1051 | [[Delwedd:Vitoria - Diputacion Foral Alava13.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q12266250|Prudencio María Verástegui]]'' | 1747 | 1826 | ''[[:d:Q3287090|Manurga]]'' |- | style='text-align:right'| 1052 | | ''[[:d:Q12266251|Prudentzio Abarrategi]]'' | 1873 | | ''[[:d:Q734099|Urduliz]]'' |- | style='text-align:right'| 1053 | [[Delwedd:Rafa Rueda eta Joseba Irazoki.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12266408|Rafa Rueda]]'' | 1972 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1054 | | ''[[:d:Q12266411|Rafael Axpe]]'' | 1954 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1055 | | ''[[:d:Q12266423|Rafael Lafuente]]'' | 1936 | 2005 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1056 | | ''[[:d:Q12266447|Ramon Belaustegigoitia]]'' | 1891 | 1981 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1057 | | ''[[:d:Q12266565|Ricardo Alberdi Aranburu]]'' | 1965 | | ''[[:d:Q648921|Etxebarria]]'' |- | style='text-align:right'| 1058 | [[Delwedd:Ricardo Oreja.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12266575|Ricardo Oreja]]'' | 1890 | 1974 | ''[[:d:Q1227981|Ibarrangelu]]'' |- | style='text-align:right'| 1059 | [[Delwedd:Rikardo Arregi Diaz de Heredia.png|center|128px]] | ''[[:d:Q12266592|Rikardo Arregi Diaz de Heredia]]'' | 1958 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1060 | | ''[[:d:Q12266594|Rikardo Gonzalez de Durana]]'' | 1959 | | ''[[:d:Q620778|Oreitia]]'' |- | style='text-align:right'| 1061 | | ''[[:d:Q12266628|Roberto Ertzilla Abaitua]]'' | 1950 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1062 | | ''[[:d:Q12266633|Roberto Rodet Villa]]'' | 1915 | 1989 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1063 | | ''[[:d:Q12266641|Robustiano Ortuzar]]'' | 1883 | 1929 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1064 | | ''[[:d:Q12266692|Ruben Santxez]]'' | 1975 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1065 | | ''[[:d:Q12266702|Rufino Arrola]]'' | 1909 | 1996 | [[Lemoiz]] |- | style='text-align:right'| 1066 | | ''[[:d:Q12266734|Sabin Muniategi]]'' | 1912 | 1990 | ''[[:d:Q1228053|Gautegiz Arteaga]]'' |- | style='text-align:right'| 1067 | [[Delwedd:Sabin salaberri 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12266737|Sabin Salaberri]]'' | 1934 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1068 | | ''[[:d:Q12266741|Sabino Goikoetxea]]'' | 1826 | 1901 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1069 | | ''[[:d:Q12267027|Santiago Bengoa]]'' | 1955 | 2021 | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1070 | | ''[[:d:Q12267033|Santiago Uranga]]'' | 1913 | 1979 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1071 | | ''[[:d:Q12267041|Santos Iñurrieta]]'' | 1950 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1072 | | ''[[:d:Q12267073|Sara Soto Gabiola]]'' | 1941 | 1999 | ''[[:d:Q763669|Gorliz]]'' |- | style='text-align:right'| 1073 | [[Delwedd:Dos pelos, Sebastian Fernandez de Lezeta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12267260|Sebastián Fernández de Leceta]]'' | 1770 | 1822 | ''[[:d:Q3547944|Ullívarri-Arana/Uribarri Harana]]'' |- | style='text-align:right'| 1074 | | ''[[:d:Q12267263|Seber Ormaza]]'' | 1925 | 2010 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1075 | | ''[[:d:Q12267269|Segundo Ispizua]]'' | 1869 | 1924 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1076 | | ''[[:d:Q12267890|Teodoro Dublang]]'' | 1874 | 1940 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1077 | | ''[[:d:Q12267903|Teresa Mendizabal]]'' | 1940 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1078 | | ''[[:d:Q12268053|Tomas San Miguel]]'' | 1953 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1079 | | ''[[:d:Q12268339|Txarly Martinez de Bujanda]]'' | 1958 | | ''[[:d:Q932902|Santa Cruz de Campezo / Santikurutze Kanpezu]]'' |- | style='text-align:right'| 1080 | [[Delwedd:(Txema Urquijo) Aiaraldea Gaur. BIDEO ERREPORTAJEA. Aiaraldeko hautagaiak, igandeko emaitzen zain.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12268350|Txema Urkijo]]'' | 1961 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1081 | | ''[[:d:Q12268554|Umandi]]'' | 1902 | 1993 | ''[[:d:Q592024|Araia (Álava)]]'' |- | style='text-align:right'| 1082 | | ''[[:d:Q12269001|Xabier Altube]]'' | 1971 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1083 | [[Delwedd:Jabier Kaltzakorta Bizkaie 2019.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12269027|Jabier Kaltzakorta]]'' | 1961 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1084 | | ''[[:d:Q12269045|Xabier Sanchez Erauskin]]'' | 1935 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1085 | | ''[[:d:Q12269048|Xabier Urberuaga]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q4472|Aulesti]]'' |- | style='text-align:right'| 1086 | [[Delwedd:Yolanda Arrieta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12269120|Yolanda Arrieta]]'' | 1963 | | ''[[:d:Q648921|Etxebarria]]'' |- | style='text-align:right'| 1087 | | ''[[:d:Q12269331|Zigor Enbeita]]'' | 1971 | | ''[[:d:Q2821716|Abornikano]]'' |- | style='text-align:right'| 1088 | [[Delwedd:Zorion Eguileor 2019.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12269397|Zorion Egileor]]'' | 1946 | | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1089 | | ''[[:d:Q12269504|Zuriñe Fernández Gerenabarrena]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1090 | | ''[[:d:Q12269538|Ángel Urrutia]]'' | 1945 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1091 | [[Delwedd:Guillermo Lauzurica.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q12377057|Guillermo Lauzurica]]'' | 1968 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1092 | [[Delwedd:Sofía Martínez Ramírez.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q12383840|Sofía Martínez]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1093 | [[Delwedd:Enrique Jaso Paz.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q12387851|Enrique Jaso Paz]]'' | 1879 | 1936 | ''[[:d:Q303629|Laguardia - Guardia]]'' |- | style='text-align:right'| 1094 | | ''[[:d:Q12390801|Jaime Carvajal y Urquijo]]'' | 1939 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1095 | | ''[[:d:Q12391302|Julio Gutiérrez Rubio]]'' | 1923 | 2014 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1096 | | ''[[:d:Q12392604|Maite Dono]]'' | 1969 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1097 | | ''[[:d:Q12402914|Xoán Pérez]]'' | 1968 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1098 | [[Delwedd:Jagoba Arrasate (octubre de 2013).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q13422032|Jagoba Arrasate]]'' | 1978 | | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 1099 | [[Delwedd:Lens - Paris-Arras Tour, étape 1, 23 mai 2014, départ (B019).JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q13975406|Jon Larrinaga]]'' | 1990 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1100 | [[Delwedd:Josune Irabien Marigorta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q14015352|Josune Irabien Marigorta]]'' | 1970 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1101 | [[Delwedd:Nati lopez de munain tokikom Alea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q14015588|Maria Natividad Lopez de Munain Alzola]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q1382246|Elburgo/Burgelu]]'' |- | style='text-align:right'| 1102 | | ''[[:d:Q14015606|Luis Aldazabal Ruiz de Viñaspre]]'' | 1980 | 2022 | ''[[:d:Q1368834|Elciego]]'' |- | style='text-align:right'| 1103 | [[Delwedd:Juan Carlos Ramirez-Escudero.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q14016199|Juan Carlos Ramírez-Escudero Isusi]]'' | 1956 | | ''[[:d:Q1452684|Valdegovía/Gaubea]]'' |- | style='text-align:right'| 1104 | | ''[[:d:Q14131607|David Latxaga Ugartemendia]]'' | 1961 | | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1105 | [[Delwedd:Idurre Bideguren Bermeoko alkatea2 tokikom.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q14132008|Idurre Bideguren Gabantxo]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1106 | [[Delwedd:Maitane-Larrauri-Hitz Lea Artibai.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q14132893|Maitane Larrauri Fraile]]'' | 2000 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1107 | [[Delwedd:Argia Ituarte alkatea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q14133327|Miren Argia Ituarte Arkotxa]]'' | | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1108 | [[Delwedd:Saioa Villanueva.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q14133507|Saioa Villanueva Zarandona]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q657407|Sopela]]'' |- | style='text-align:right'| 1109 | | ''[[:d:Q14157935|Joaquín Fanjul Goñi]]'' | 1880 | 1936 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1110 | | ''[[:d:Q14637831|Plácido Allende Plágaro]]'' | 1861 | 1911 | ''[[:d:Q2743561|Menagarai]]'' |- | style='text-align:right'| 1111 | | ''[[:d:Q15059450|Blanca García Manzanares]]'' | 1946 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1112 | [[Delwedd:El CD Leganés a Primera (26911425003) Albizua (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q15476151|Unai Albizua]]'' | 1989 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1113 | | ''[[:d:Q15658579|José Manuel Sertucha]]'' | 1942 | 2014 | ''[[:d:Q611647|Gatika]]'' |- | style='text-align:right'| 1114 | | ''[[:d:Q15705322|Zigor Martínez]]'' | 1992 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1115 | | ''[[:d:Q16173645|Ramón Bajo Fanlo]]'' | 1927 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1116 | [[Delwedd:Domingo Cardenal Gandasegui.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q16185075|Domingo Cardenal Gandasegui]]'' | 1825 | 1901 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1117 | | ''[[:d:Q16185898|Martin Olave]]'' | 1507 | 1556 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1118 | | ''[[:d:Q16196358|Luis María Otiñano]]'' | 1943 | 1997 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1119 | [[Delwedd:Igor Merino Cortazar.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q16300691|Igor Merino]]'' | 1990 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1120 | [[Delwedd:Paula Orive 01.png|center|128px]] | ''[[:d:Q16301934|Paula Orive]]'' | 1982 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1121 | [[Delwedd:Leroy Singing 2015.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q16302072|Leroy Sanchez]]'' | 1991 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1122 | | ''[[:d:Q16354679|Raúl Ojeda Achiaga]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1123 | | ''[[:d:Q16482656|Salvador Alberdi]]'' | 1757 | 1822 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1124 | | ''[[:d:Q16517239|Feliciana Uribe Orbe]]'' | 1893 | 1936 | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 1125 | | ''[[:d:Q16517288|Francisco Aldanondo Badiola]]'' | 1949 | 1979 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1126 | [[Delwedd:Garbiñe saez.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q16517328|Garbiñe Saez]]'' | 1980 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1127 | [[Delwedd:Bandera de Astillero 2005.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q16517754|Izortz Zabala]]'' | 1967 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1128 | | ''[[:d:Q16517766|Jabi Zabala]]'' | 1971 | | ''[[:d:Q763669|Gorliz]]'' |- | style='text-align:right'| 1129 | | ''[[:d:Q16517803|Jesus Maria Zubikarai Badiola]]'' | 1958 | 1980 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1130 | [[Delwedd:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q16518248|Luis Cañas]]'' | 1928 | 2019 | ''[[:d:Q1443518|Villabuena de Álava/Eskuernaga]]'' |- | style='text-align:right'| 1131 | | ''[[:d:Q16518442|Nagore Osoro]]'' | 1994 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1132 | | ''[[:d:Q16518571|Pablo Gorostiaga]]'' | 1941 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1133 | | ''[[:d:Q16518764|Raúl Arza]]'' | 1963 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1134 | | ''[[:d:Q16519011|Teo Santos]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1135 | [[Delwedd:Urtza Alkorta atxilotu aurretik.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q16519192|Urtza Alkorta]]'' | 1977 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1136 | [[Delwedd:Beatriz Nogales 01.png|center|128px]] | ''[[:d:Q16537013|Beatriz Nogales]]'' | 1983 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1137 | | ''[[:d:Q16569176|Francisco Olabarrieta]]'' | 1784 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1138 | | ''[[:d:Q16569258|Francisco Solabarrieta]]'' | 1940 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1139 | | ''[[:d:Q16569304|Francisco de Acebal y Arratia]]'' | 1795 | 1854 | ''[[:d:Q2743561|Menagarai]]'' |- | style='text-align:right'| 1140 | | ''[[:d:Q16572611|Gregorio Martínez de Antoñana]]'' | 1885 | 1971 | ''[[:d:Q1373973|Campezo/Kanpezu]]'' |- | style='text-align:right'| 1141 | | ''[[:d:Q16583348|José Mardones]]'' | 1914 | 1969 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1142 | | ''[[:d:Q16584304|Juan Antonio de Jáuregui y Retes]]'' | 1680 | 1764 | ''[[:d:Q2743561|Menagarai]]'' |- | style='text-align:right'| 1143 | | ''[[:d:Q16598444|Manuel Larrabeiti]]'' | 1931 | 2018 | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1144 | | ''[[:d:Q16630838|Severino de Manzaneda Salinas y Rozas]]'' | 1644 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1145 | | ''[[:d:Q16694318|León Esteban San Miguel]]'' | 1904 | 1995 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1146 | | ''[[:d:Q16735414|Aritz Itxisoa]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1147 | | ''[[:d:Q16799425|Paulino Luesma]]'' | 1949 | 2014 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1148 | [[Delwedd:Lens - Sochaux (15-09-2018) 78.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q16934993|Einar Galilea]]'' | 1994 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1149 | | ''[[:d:Q17000046|Carlos Martínez Ugarte]]'' | 1967 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1150 | | ''[[:d:Q17352918|David Martínez de Aguirre Guinea]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1151 | [[Delwedd:Don Juan de Lezica y Torrezuri (retrato).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q17364381|Juan de Lezica y Torrezuri]]'' | 1709 | 1784 | ''[[:d:Q1228003|Kortezubi]]'' |- | style='text-align:right'| 1152 | | ''[[:d:Q17413417|Antonio Odriozola]]'' | 1911 | 1987 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1153 | | ''[[:d:Q17478319|Jesús Enciso Viana]]'' | 1906 | 1964 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1154 | | ''[[:d:Q17563196|Juan Sáenz de Buruaga]]'' | 1707 | 1777 | ''[[:d:Q2899134|Berrikano]]'' |- | style='text-align:right'| 1155 | | ''[[:d:Q17620954|Ana María Vidal-Abarca]]'' | 1938 | 2015 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1156 | | ''[[:d:Q17621316|Antxon Iturbe]]'' | 1979 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1157 | [[Delwedd:La literatura española; resumen de historia crítica (1916) (14779483254).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q17629095|Diego de Álava y Viamont]]'' | 1557 | 1596 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1158 | | ''[[:d:Q17630523|Sonsoles Álvarez de Toledo]]'' | 1932 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1159 | | ''[[:d:Q17632514|Francisco Hidalgo de Cisneros y Manso de Zúñiga]]'' | 1885 | 1964 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1160 | | ''[[:d:Q17632538|Francisco Pérez de Saravia]]'' | 1710 | 1774 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1161 | [[Delwedd:Sergio llamas.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q17916927|Sergio Llamas]]'' | 1993 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1162 | [[Delwedd:José Colá y Goiti.png|center|128px]] | ''[[:d:Q17993795|Colá y Goiti]]'' | 1841 | 1924 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1163 | | ''[[:d:Q18132983|Salvador Azpiazu]]'' | 1867 | 1927 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1164 | [[Delwedd:Lourdes Oyarbide - 2018 UEC European Road Cycling Championships (Women's road race).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q18170653|Lourdes Oyarbide]]'' | 1994 | | ''[[:d:Q3049200|Egino]]'' |- | style='text-align:right'| 1165 | [[Delwedd:ImanolEstevez Cyclist.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q18214697|Imanol Estévez]]'' | 1993 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1166 | | ''[[:d:Q18217147|Jonathan Reguero]]'' | 1989 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1167 | | ''[[:d:Q18223018|Pablo de Mendíbil]]'' | 1788 | 1832 | ''[[:d:Q1330796|Alegría-Dulantzi]]'' |- | style='text-align:right'| 1168 | [[Delwedd:Unai Rementeria 2015 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q18224810|Unai Rementeria]]'' | 1973 | | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1169 | | ''[[:d:Q18326319|Sergio Pérez Leyva]]'' | 1993 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1170 | | ''[[:d:Q18416979|Balbino Sobrado]]'' | 1883 | 1964 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1171 | | ''[[:d:Q18417570|Xabi Ortuzar]]'' | 1986 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1172 | | ''[[:d:Q18418762|Javier Sáez de Ibarra]]'' | 1961 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1173 | | ''[[:d:Q18424194|Pedro Asúa Mendía]]'' | 1890 | 1936 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1174 | [[Delwedd:Blanca de Silos.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q18645679|Blanca de Silos]]'' | 1914 | 2002 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1175 | | ''[[:d:Q18649861|Mikel Bernal Fernández]]'' | 1987 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1176 | [[Delwedd:Ibon Navarro.png|center|128px]] | ''[[:d:Q18703010|Ibon Navarro]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1177 | [[Delwedd:Antonio Aldama y Mendívil.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q18711058|Antonio Aldama y Mendívil]]'' | 1867 | 1930 | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1178 | | ''[[:d:Q18752847|Joseph Zenzano]]'' | 1710 | 1790 | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 1179 | | ''[[:d:Q18763835|Pedro Astray López]]'' | 1992 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1180 | | ''[[:d:Q18958978|Baltasar Ametzola]]'' | 1878 | 1960 | ''[[:d:Q1445218|Urkabustaiz]]'' |- | style='text-align:right'| 1181 | [[Delwedd:José de Jesús y Maria.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q18972361|José de Jesús y María]]'' | 1880 | 1936 | ''[[:d:Q765761|Nabarniz]]'' |- | style='text-align:right'| 1182 | [[Delwedd:Prudencio de la Cruz.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q18984183|Prudens of the Cross]]'' | 1883 | 1936 | ''[[:d:Q1228030|Errigoiti]]'' |- | style='text-align:right'| 1183 | [[Delwedd:Juan de Jesús y María.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19013790|Juan de Jesús y María]]'' | 1895 | 1937 | ''[[:d:Q1228030|Errigoiti]]'' |- | style='text-align:right'| 1184 | | ''[[:d:Q19201701|José Gavilánes]]'' | 1987 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1185 | | ''[[:d:Q19286397|Jaime Anesagasti y Llamas]]'' | 1863 | 1910 | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1186 | [[Delwedd:Guillermo Gortázar 2013 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q19291099|Guillermo Gortázar Echevarría]]'' | 1951 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1187 | [[Delwedd:Beato Hermenegildo osst.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q19324459|Hermenegildo de la Asunción]]'' | 1879 | 1936 | ''[[:d:Q661515|Mendata]]'' |- | style='text-align:right'| 1188 | | ''[[:d:Q19647656|Juan Ignacio de Madariaga]]'' | 1717 | 1771 | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 1189 | [[Delwedd:2019 Fleche Wallonne 117a.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q19661932|Eider Merino]]'' | 1994 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1190 | | ''[[:d:Q19826450|Martín Alonso de Sarria]]'' | | 1642 | ''[[:d:Q2821591|Abezia]]'' |- | style='text-align:right'| 1191 | | ''[[:d:Q19863860|Kepa Garraza]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q1242343|Berango]]'' |- | style='text-align:right'| 1192 | | ''[[:d:Q19868542|Fausto Íñiguez de Betolaza]]'' | 1849 | 1924 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1193 | | ''[[:d:Q19947814|Juan Akurio]]'' | 1493 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1194 | [[Delwedd:Aitor Irusta, 2016-02-04.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q19947961|Aitor Irusta]]'' | 1992 | | ''[[:d:Q745645|Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz]]'' |- | style='text-align:right'| 1195 | | ''[[:d:Q19948156|José Ignacio Vegas]]'' | 1934 | | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 1196 | | ''[[:d:Q20002019|Gabino Ereñozaga Lejarreta]]'' | 1942 | | ''[[:d:Q611647|Gatika]]'' |- | style='text-align:right'| 1197 | | ''[[:d:Q20006076|Nicolás de Uríen]]'' | 1869 | 1909 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1198 | | ''[[:d:Q20006188|Pedro Morales Moya]]'' | 1922 | | ''[[:d:Q3058388|Espejo]]'' |- | style='text-align:right'| 1199 | | ''[[:d:Q20006517|Roberto Morales]]'' | 1937 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1200 | [[Delwedd:Muskiz - Escultura 03.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20013498|Osmundo Bilbao Garamendi]]'' | 1944 | 1982 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1201 | | ''[[:d:Q20014423|Juan de la Granja]]'' | 1785 | 1853 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1202 | | ''[[:d:Q20015712|Martín María de Arrizubieta Larrinaga]]'' | 1909 | 1988 | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1203 | | ''[[:d:Q20016252|Javier Miranda Martínez]]'' | 1954 | 2019 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1204 | | ''[[:d:Q20017195|María Luisa Oyarzábal Fernández]]'' | 2000 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1205 | [[Delwedd:Beato Tomás de Zumárraga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20030905|Thomas of Zumárraga]]'' | 1577 | 1622 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1206 | [[Delwedd:Gorka Urtaran.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20087136|Gorka Urtaran]]'' | 1973 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1207 | | ''[[:d:Q20160414|Arantza Mendizábal]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1208 | | ''[[:d:Q20491992|Ander Artabe]]'' | 1993 | | ''[[:d:Q657407|Sopela]]'' |- | style='text-align:right'| 1209 | | ''[[:d:Q20492093|Alain Barrón]]'' | 1985 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1210 | [[Delwedd:Jon Aiartza Zallo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20492162|Jon Aiartza Zallo]]'' | 1964 | | ''[[:d:Q574712|Derio]]'' |- | style='text-align:right'| 1211 | | ''[[:d:Q20492270|Mikel Abaroa]]'' | 1988 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1212 | [[Delwedd:Irantzu Lekue 2019.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20492319|Irantzu Lekue]]'' | 1987 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1213 | [[Delwedd:Armando-Llanos.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20492335|Armando Llanos]]'' | 1935 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1214 | [[Delwedd:Norberto Aldaiturriaga Zorrozua.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20492343|Norberto Aldaiturriaga Zorrozua]]'' | 1955 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1215 | | ''[[:d:Q20492493|Julián Apráiz Sáenz del Burgo]]'' | 1848 | 1910 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1216 | | ''[[:d:Q20492517|Odei Onaindia]]'' | 1989 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1217 | | ''[[:d:Q20492528|Andoni Aretxabaleta]]'' | 1992 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1218 | | ''[[:d:Q20492553|José María Pan]]'' | 1994 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1219 | | ''[[:d:Q20492672|Oier San Miguel]]'' | 1985 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1220 | | ''[[:d:Q20492711|Soledad Silva]]'' | 1948 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1221 | [[Delwedd:Angel Toña 2015.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20492732|Ángel Tarsicio Toña Güenaga]]'' | 1952 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1222 | [[Delwedd:Javier Torrealdea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20492734|Francisco Javier Torrealdea]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1223 | | ''[[:d:Q20492748|Eneko Undabarrena]]'' | 1993 | | ''[[:d:Q763669|Gorliz]]'' |- | style='text-align:right'| 1224 | [[Delwedd:Real Valladolid - CD Leganés 2018-12-01 (13) (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20492759|Mikel Vesga]]'' | 1993 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1225 | | ''[[:d:Q20532840|Juan Luis Abásolo]]'' | 1941 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1226 | | ''[[:d:Q20533179|Juan de Ciórraga]]'' | 1836 | 1931 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1227 | | ''[[:d:Q20534106|Ricardo Macarrón Piudo]]'' | 1900 | 2000 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1228 | [[Delwedd:JL Azcarraga.png|center|128px]] | ''[[:d:Q20534192|José Luis de Azcárraga Bustamante]]'' | 1918 | 1985 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1229 | | ''[[:d:Q20650637|Santiago Barranco]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1230 | [[Delwedd:Sabin Merino (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20727311|Sabin Merino]]'' | 1992 | | ''[[:d:Q734099|Urduliz]]'' |- | style='text-align:right'| 1231 | | ''[[:d:Q20754974|Iñaki Martinez de Luna]]'' | 1950 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1232 | [[Delwedd:Libe-enbeita.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20857147|Libe Enbeita]]'' | 1944 | | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 1233 | | ''[[:d:Q20890093|Juncal Durand]]'' | 2000 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1234 | [[Delwedd:Fr. José Gamarra. España..jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20894530|José Gamarra Mayor]]'' | 1923 | 2012 | ''[[:d:Q1443812|Iruraiz-Gauna]]'' |- | style='text-align:right'| 1235 | | ''[[:d:Q20898201|Francisco Sáenz de Ugarte]]'' | 1900 | 1894 | ''[[:d:Q932902|Santa Cruz de Campezo / Santikurutze Kanpezu]]'' |- | style='text-align:right'| 1236 | | ''[[:d:Q20898222|Luis Azcárraga Pérez-Caballero]]'' | 1907 | 1988 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1237 | [[Delwedd:Alvaro Sodupe.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q20898230|Álvaro de Sodupe Santander]]'' | 1843 | 1889 | ''[[:d:Q1442870|Navaridas]]'' |- | style='text-align:right'| 1238 | | ''[[:d:Q20901582|Juan Ramón Gebara]]'' | 1945 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1239 | [[Delwedd:Quaregnon - Le Samyn des Dames & Le Samyn, 2 mars 2016, départ (B076).JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q21005106|Paula Lanz Blazquez]]'' | 1996 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1240 | | ''[[:d:Q21009832|Jabi Elortegi]]'' | 2000 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1241 | | ''[[:d:Q21010512|Juan de Zaldívar]]'' | 1514 | 1570 | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 1242 | | ''[[:d:Q21067337|Ainara Sanz]]'' | 1995 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1243 | | ''[[:d:Q21100221|Pedro López de Montoya]]'' | 1542 | 1596 | ''[[:d:Q303629|Laguardia - Guardia]]'' |- | style='text-align:right'| 1244 | | ''[[:d:Q21192245|Pablo de Porturas y Landázuri]]'' | 1748 | 1818 | ''[[:d:Q1633915|Ribera Alta/Erriberagoitia]]'' |- | style='text-align:right'| 1245 | | ''[[:d:Q21279800|Victoria de Anda y Esquivel]]'' | 1450 | 1541 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1246 | | ''[[:d:Q21280360|María Antonia Esquivel y Navarrete]]'' | 1778 | 1849 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1247 | | ''[[:d:Q21280557|María Carmen Sofía Flores]]'' | 1892 | 2000 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1248 | | ''[[:d:Q21280571|Martina de Gorostiza y Acedo]]'' | 1790 | 1862 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1249 | | ''[[:d:Q21280578|Daría Imbert Aranguren]]'' | 1846 | 1938 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1250 | | ''[[:d:Q21280582|Josepha de Landaburu]]'' | 1700 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1251 | | ''[[:d:Q21280585|Concepción López de Arróyabe y Lejarreta]]'' | 1872 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1252 | | ''[[:d:Q21280639|Manuela de Salazar y Sánchez de Samaniego]]'' | 1779 | 1844 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1253 | | ''[[:d:Q21280647|Basilia Tarrios y Uriondo]]'' | 1900 | 2000 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1254 | | ''[[:d:Q21293269|Angel Garitano]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1255 | [[Delwedd:Autorretrato de Joaquín Bárbara y Balza.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q21296215|Joaquín Bárbara y Balza]]'' | 1867 | 1931 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1256 | [[Delwedd:Ramón Ortiz de Zárate.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q21333955|Ramón Ortiz de Zárate]]'' | 1817 | 1883 | ''[[:d:Q1368957|Asparrena]]'' |- | style='text-align:right'| 1257 | | ''[[:d:Q21339034|Ainara Badiola]]'' | 1975 | | ''[[:d:Q427240|Amoroto]]'' |- | style='text-align:right'| 1258 | | ''[[:d:Q21480457|Pilar Aróstegui]]'' | 1944 | 2006 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1259 | | ''[[:d:Q21483882|Julio Saracíbar]]'' | 1841 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1260 | | ''[[:d:Q21499950|José María de Urquijo y Gardeazabal]]'' | 1896 | 1971 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1261 | [[Delwedd:Inhar.png|center|128px]] | ''[[:d:Q21571729|Inhar Urruzuno]]'' | 1987 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1262 | | ''[[:d:Q21666081|Daniel Ramón de Arrese y Duque]]'' | 1831 | 1891 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1263 | [[Delwedd:CSC 0148 (41699315570)etxaburu (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q21751036|Asier Etxaburu]]'' | 1994 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1264 | [[Delwedd:Manuel Laredo (1842-1896) retrato.png|center|128px]] | ''[[:d:Q21844802|Manuel José de Laredo y Ordoño]]'' | 1842 | 1896 | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1265 | | ''[[:d:Q21964279|Fernando López Castillo]]'' | 1953 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1266 | | ''[[:d:Q22005754|Txomin Arana]]'' | 1985 | | ''[[:d:Q1242307|Ereño]]'' |- | style='text-align:right'| 1267 | [[Delwedd:Regina-araluze.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q22133048|Regina Araluze]]'' | 1922 | 2012 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1268 | [[Delwedd:Felisa Arribaltzaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q22133050|Felisa Arribaltzaga]]'' | 1922 | 2015 | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 1269 | | ''[[:d:Q22133057|Juan Antonio Zubikarai]]'' | 1945 | 2015 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1270 | [[Delwedd:Autoportrait Francisco Ruiz de infante.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q22237304|Francisco Ruiz de Infante]]'' | 1966 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1271 | | ''[[:d:Q22342366|Iñigo Vidondo]]'' | 1989 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1272 | [[Delwedd:Douchy-les-Mines - Paris-Arras Tour, étape 1, 20 mai 2016, départ (B042).JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q22661542|Gotzon Udondo]]'' | 1993 | | ''[[:d:Q1242343|Berango]]'' |- | style='text-align:right'| 1273 | [[Delwedd:Martires adoratrices.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q22826166|Manuela del Sagrado Corazón]]'' | 1891 | 1936 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1274 | | ''[[:d:Q23060109|Fernando Mariaka]]'' | 1959 | | ''[[:d:Q3110787|Gopegi]]'' |- | style='text-align:right'| 1275 | [[Delwedd:Julita Berrojalbiz kalea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q23414793|Julita Berrojalbiz]]'' | 1923 | 1998 | ''[[:d:Q1228043|Ajangiz]]'' |- | style='text-align:right'| 1276 | | ''[[:d:Q23441320|Eufronio Agirre]]'' | 1919 | 2012 | ''[[:d:Q678721|Maruri-Jatabe]]'' |- | style='text-align:right'| 1277 | | ''[[:d:Q23581055|Pedro de Arce]]'' | 1545 | 1645 | ''[[:d:Q3193897|Katadiano]]'' |- | style='text-align:right'| 1278 | | ''[[:d:Q23616212|Juan de Mañozca y Zamora]]'' | 1580 | 1650 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1279 | | ''[[:d:Q23705173|Eduardo Baeza y Alegría]]'' | 1901 | 1981 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1280 | | ''[[:d:Q23758969|Domingo Puch Izuleta]]'' | 1750 | 1827 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1281 | | ''[[:d:Q23758999|Antonio Zuazola]]'' | 1800 | 1814 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1282 | | ''[[:d:Q23772282|Asier Benito]]'' | 1995 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1283 | [[Delwedd:CSC 0226 (35151424264) (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q23907858|Unai Elgezabal]]'' | 1993 | | ''[[:d:Q734099|Urduliz]]'' |- | style='text-align:right'| 1284 | | ''[[:d:Q23907859|Ibon Díez]]'' | 1983 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1285 | | ''[[:d:Q23907861|Eneko Zabaleta]]'' | 1992 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1286 | | ''[[:d:Q23907884|Kevin Calle]]'' | 1993 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1287 | | ''[[:d:Q23907892|Álvaro Amann]]'' | 1949 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1288 | | ''[[:d:Q23907894|Francisco José Ormazabal]]'' | 1948 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1289 | | ''[[:d:Q23907906|Laura Valle Velasco]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1290 | [[Delwedd:Estibalitz Jalón.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q23907933|Estibalitz Jalón]]'' | 1984 | | ''[[:d:Q1443585|Yécora/Iekora]]'' |- | style='text-align:right'| 1291 | [[Delwedd:Unai Simón Mendibil.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q23908113|Unai Simón]]'' | 1997 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1292 | [[Delwedd:Lope Antonio de Munive.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q23926575|Lope Antonio de Munive]]'' | 1630 | 1689 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1293 | | ''[[:d:Q23939792|Juan Carlos Rodríguez Gómez]]'' | 1942 | 2016 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1294 | | ''[[:d:Q23942845|Jesús Martínez de Aragón]]'' | 1899 | 1937 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1295 | | ''[[:d:Q24055314|Prudencio Muguruza]]'' | 1956 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1296 | [[Delwedd:Alaine Agirre 02.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q24175634|Alaine Agirre]]'' | 1990 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1297 | | ''[[:d:Q24251491|Lucio del Álamo Urrutia]]'' | 1913 | 1988 | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1298 | | ''[[:d:Q24278797|Mercedes Villacián Peñalosa]]'' | 1935 | 2002 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1299 | [[Delwedd:Carlos Anasagasti.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q24287121|Carlos Anasagasti Zulueta]]'' | 1910 | 1998 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1300 | [[Delwedd:Gustavo Cobreros.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q24287750|Gustavo Cobreros]]'' | 1838 | 1901 | ''[[:d:Q1368782|Okondo]]'' |- | style='text-align:right'| 1301 | [[Delwedd:Jon Rahm (cropped).png|center|128px]] | ''[[:d:Q24800169|Jon Rahm]]'' | 1994 | | ''[[:d:Q4481|Barrika]]'' |- | style='text-align:right'| 1302 | [[Delwedd:Diego Martin-Etxebarria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q24938973|Diego Martin-Etxebarria]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1303 | | ''[[:d:Q24940213|Santiago Arina]]'' | 1909 | 2004 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1304 | | ''[[:d:Q24943232|Lamberto de Echeverría]]'' | 1918 | 1987 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1305 | [[Delwedd:Ibon perez barcena.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q24944213|Ibon Pérez]]'' | 1987 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1306 | | ''[[:d:Q25327447|Lucas Echeverría y Ugarte]]'' | 1831 | 1891 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1307 | | ''[[:d:Q25342532|Jerónimo Ortiz de Urbina]]'' | 1824 | 1909 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1308 | | ''[[:d:Q25432045|Francisco José Domingo de Santa Teresa]]'' | | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1309 | | ''[[:d:Q25473759|Andrés López Larruzea]]'' | | | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 1310 | | ''[[:d:Q25474662|Marian Mellén]]'' | 1983 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1311 | | ''[[:d:Q25474765|José María Murga de la Barrera]]'' | 1770 | 1834 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1312 | | ''[[:d:Q25475867|Eneko Jauregi]]'' | 1996 | | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 1313 | [[Delwedd:Ruben Ruiz.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q25476181|Ruben Ruiz]]'' | 1973 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1314 | | ''[[:d:Q25477094|Ander Aldai Valverde]]'' | 1994 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1315 | [[Delwedd:Zuriñe Hidalgo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q25477145|Zuriñe Hidalgo]]'' | 1990 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1316 | [[Delwedd:Juncal Ballestín.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q25963141|Juncal Ballestín]]'' | 1953 | 2015 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1317 | | ''[[:d:Q26212326|Juan José Martin]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1318 | | ''[[:d:Q26237385|Gorka Echevarria]]'' | 1983 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1319 | | ''[[:d:Q26265492|Miren Ibarluzea]]'' | 1984 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1320 | | ''[[:d:Q26267163|Susana Abaitua]]'' | 1990 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1321 | | ''[[:d:Q26739962|Iñaki Rikarte]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1322 | [[Delwedd:Cibeles Fernando Fernández Arrikagoitia en la biblioteca.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q26772497|Fernandez Arrikagoitia]]'' | 1948 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1323 | [[Delwedd:(Marimar Blanco) Entrega premios -PopularesAlcobendas18 a Ana Pastor y Pio Garcia Escudero. (44042625210) (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q26822207|María del Mar Blanco]]'' | 1974 | | ''[[:d:Q1242400|Ermua]]''<br/>[[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1324 | [[Delwedd:Rakel Mateo.Triatleta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q26831074|Rakel Mateo]]'' | 1975 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1325 | | ''[[:d:Q27058056|Markel López]]'' | 1989 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1326 | | ''[[:d:Q27058064|Josu Andrés]]'' | 1997 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1327 | | ''[[:d:Q27104667|Blanca Uriarte]]'' | 1961 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1328 | | ''[[:d:Q27145097|Yulema Corres]]'' | 1992 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1329 | [[Delwedd:Autoridades alemanas como el ministro de Interior Heinrich Himmler (3 de 3) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q27430222|Gerardo Caballero Olabezar]]'' | 1890 | 1980 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1330 | | ''[[:d:Q27430231|Manuel Ortiz Basualdo]]'' | 1769 | 1836 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1331 | [[Delwedd:Pilar Alonso Ibáñez.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q27502654|Pilar Alonso Ibáñez]]'' | 1937 | | ''[[:d:Q74914|Markinez]]'' |- | style='text-align:right'| 1332 | [[Delwedd:20201118 EVA G SAENZ DE URTURI-055 2.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q27506759|Eva García Sáenz de Urturi]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1333 | [[Delwedd:Txani Rodriguez eta Iban Zaldua (7285934178) (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q27537779|Txani Rodríguez]]'' | 1977 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1334 | [[Delwedd:Inma Roiz Ulibarri.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q27697937|Inma Roiz]]'' | 1971 | | ''[[:d:Q1368782|Okondo]]'' |- | style='text-align:right'| 1335 | [[Delwedd:Joseba Agirretxea mitin Hondarribia (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q27755732|Joseba Andoni Agirretxea Urresti]]'' | 1966 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1336 | [[Delwedd:(Carlota Merchán) Sesión control 12.09.2018.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q27758336|Carlota Merchán Mesón]]'' | 1973 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1337 | [[Delwedd:JMBastero.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q27765306|José María Bastero de Elizalde]]'' | 1942 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1338 | [[Delwedd:Elisa Rueda, poeta y actriz de Vitoria-Gasteiz.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q27780019|Elisa Rueda]]'' | 1959 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1339 | [[Delwedd:CxFE0x8XEAA o1 .jpg large.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q27807489|Madelen Urieta]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1340 | | ''[[:d:Q27877314|Arturo Sáenz de la Calzada]]'' | 1907 | 2003 | ''[[:d:Q2600549|Labraza]]'' |- | style='text-align:right'| 1341 | [[Delwedd:Beatriz Artolazabal 2016.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q27918391|Beatriz Artolazabal]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1342 | | ''[[:d:Q27966506|Valentín Zubizarreta y Unamunsaga]]'' | 1862 | 1948 | ''[[:d:Q2744592|Markina]]'' |- | style='text-align:right'| 1343 | [[Delwedd:Lander Martínez 2016 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q28045108|Lander Martínez]]'' | 1989 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1344 | | ''[[:d:Q28147542|Aratz Gallastegui]]'' | 1976 | | ''[[:d:Q1242343|Berango]]'' |- | style='text-align:right'| 1345 | | ''[[:d:Q28278889|Kerman Lejarraga]]'' | 1992 | | ''[[:d:Q1752925|Morga]]'' |- | style='text-align:right'| 1346 | | ''[[:d:Q28320323|Aitor Etxeberría]]'' | 1976 | | ''[[:d:Q763669|Gorliz]]'' |- | style='text-align:right'| 1347 | | ''[[:d:Q28356886|Gillermo Amutxastegi]]'' | 1910 | 1979 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1348 | [[Delwedd:Xabi Igoa bertsolaria 2021-8-3.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q28379896|Xabi Igoa]]'' | 1992 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1349 | | ''[[:d:Q28419114|Regina Arrieta]]'' | 1901 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1350 | | ''[[:d:Q28503192|José Martín y Pérez de Nanclares]]'' | 1965 | | ''[[:d:Q2744357|Nanclares de la Oca / Langraiz Oka]]'' |- | style='text-align:right'| 1351 | | ''[[:d:Q28504047|Pedro Gómez Carmona]]'' | 1982 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1352 | [[Delwedd:Enrique Sendagorta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q28662728|Enrique de Sendagorta Aramburu]]'' | 1924 | 2018 | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 1353 | [[Delwedd:Ignacio María Cereceda (retrato).png|center|128px]] | ''[[:d:Q28663031|Ignacio María Cereceda]]'' | 1869 | | ''[[:d:Q1155351|Labastida-Bastida]]'' |- | style='text-align:right'| 1354 | | ''[[:d:Q28733519|Gemma Herrero Virto]]'' | 1974 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1355 | | ''[[:d:Q28745497|Martín José de Monasterio]]'' | 1775 | 1816 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1356 | | ''[[:d:Q28756140|Fernando Arzadun Ibarraran]]'' | 1893 | 1951 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1357 | | ''[[:d:Q28758404|José María Arregui]]'' | 1879 | 1955 | ''[[:d:Q2860835|Arenaza-Areatza]]'' |- | style='text-align:right'| 1358 | | ''[[:d:Q28808092|Luis Alaba]]'' | 1890 | 1943 | ''[[:d:Q3328088|Murgia]]'' |- | style='text-align:right'| 1359 | [[Delwedd:María Dolores Etxano Varela.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q28840794|María Dolores Etxano Varela]]'' | 1968 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1360 | | ''[[:d:Q28858856|Iñaki Iriarte]]'' | 1950 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1361 | [[Delwedd:Cristina Molinuevo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q28865086|Cristina Molinuevo]]'' | 1996 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1362 | [[Delwedd:Arrate Aguirre.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q28871337|Arrate Agirre]]'' | 1993 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1363 | [[Delwedd:María Martínez de Alegría .jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q28872350|María Mtz. de Alegría]]'' | 1999 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1364 | [[Delwedd:Laura Pardo Hervias.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q28872356|Laura Pardo]]'' | 1989 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1365 | [[Delwedd:Marta Tudanca.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q28872468|Marta Tudanca]]'' | 1990 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1366 | | ''[[:d:Q28872551|José María Cazalis Eiguren]]'' | 1961 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1367 | [[Delwedd:Itsaso Conde.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q28911841|Itsaso Conde]]'' | 1996 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1368 | [[Delwedd:Nerea Otxoa.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q28933227|Nerea Otxoa]]'' | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1369 | | ''[[:d:Q28952680|Ireneo Ajuria]]'' | 1946 | | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 1370 | | ''[[:d:Q28966668|Blas Domingo López]]'' | 1781 | 1861 | ''[[:d:Q2744357|Nanclares de la Oca / Langraiz Oka]]'' |- | style='text-align:right'| 1371 | | ''[[:d:Q29025641|José Luis López de Uralde]]'' | 1897 | 1966 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1372 | | ''[[:d:Q29039042|Koldobike Natxitube]]'' | 1912 | 1995 | ''[[:d:Q735451|Elantxobe]]'' |- | style='text-align:right'| 1373 | | ''[[:d:Q29127796|Josu Bergara Aretxabaleta]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q1228081|Ea]]'' |- | style='text-align:right'| 1374 | | ''[[:d:Q29346000|Federico Victoria de Lecea Mazarredo]]'' | 1809 | 1864 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1375 | | ''[[:d:Q29346094|Fausto Otazu Balenzegui]]'' | 1789 | 1869 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1376 | | ''[[:d:Q29346098|Valentín de Verástegui]]'' | 1789 | 1878 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1377 | | ''[[:d:Q29347580|Santos Laspiur]]'' | 1871 | 1955 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1378 | | ''[[:d:Q29396294|Xabat Galletebeitia]]'' | 1986 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1379 | | ''[[:d:Q29419538|Gloria Castresana]]'' | 1940 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1380 | [[Delwedd:Félix de la Torre y Eguía, de Joaquín Sorolla (1894).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q29461709|Félix de la Torre y Eguía]]'' | 1867 | 1911 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1381 | | ''[[:d:Q29576937|Germán Landázabal]]'' | 1884 | 1953 | ''[[:d:Q592024|Araia (Álava)]]'' |- | style='text-align:right'| 1382 | | ''[[:d:Q29654180|Isabel Fernández “Moses”]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1383 | [[Delwedd:Olga j s.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q29788714|Olga Jiménez]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1384 | | ''[[:d:Q29838154|Alberto Lozano Ibarra]]'' | 1950 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1385 | | ''[[:d:Q29869351|Igor Arzuaga]]'' | 1976 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1386 | [[Delwedd:Txaro Arrazola-Oñate Tojal.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q29959476|Txaro Arrazola]]'' | 1963 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1387 | | ''[[:d:Q29995066|Maria Rivero]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1388 | [[Delwedd:Izaskun García.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q30088497|Izaskun García]]'' | 1992 | | [[Gernika]]<br/>''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 1389 | | ''[[:d:Q30094034|Braulio Uralde]]'' | 1864 | 1915 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1390 | [[Delwedd:Félix Fernández Murga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q30100911|Félix Fernández Murga]]'' | 1915 | 2003 | ''[[:d:Q581589|Oyón-Oion]]'' |- | style='text-align:right'| 1391 | | ''[[:d:Q30147440|Gorka Suaia]]'' | 1982 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1392 | [[Delwedd:Eva Blanco.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q30149726|Eva Blanco de Angulo]]'' | 1973 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1393 | | ''[[:d:Q30149735|Keu Agirretxea]]'' | 1973 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1394 | | ''[[:d:Q30149753|Gatom]]'' | 1990 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1395 | | ''[[:d:Q30229553|Gaspar Montoya Zarate]]'' | 1750 | 1763 | ''[[:d:Q1113519|Armiñón]]'' |- | style='text-align:right'| 1396 | | ''[[:d:Q30230907|Julio de la Vega]]'' | 1955 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1397 | [[Delwedd:José de Roure, por Franzen (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q30305848|José de Roure]]'' | 1864 | 1909 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1398 | | ''[[:d:Q30902814|Eusebio García Alonso]]'' | 1890 | 1964 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1399 | | ''[[:d:Q30904481|Fernán López de Escoriaza]]'' | 1480 | 1541 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1400 | | ''[[:d:Q31108507|Julián Ruiz Gabiña]]'' | 1890 | 1977 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1401 | [[Delwedd:1891-08-01, Madrid Cómico, Julio Gros, Cilla (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q31386072|Julio Gros]]'' | 1863 | 1893 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1402 | | ''[[:d:Q31431793|Jose Placer Martinez de Lecea]]'' | 1896 | 1937 | ''[[:d:Q2743110|Ozaeta]]'' |- | style='text-align:right'| 1403 | | ''[[:d:Q31760467|Nerea Arrien]]'' | 1976 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1404 | | ''[[:d:Q31886436|Judit Ruiz de Munain]]'' | 1973 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1405 | | ''[[:d:Q33120690|Agurtzane Villate]]'' | 1969 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1406 | [[Delwedd:Santiago Abascal Escuza.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33523898|Santiago Abascal Escuza]]'' | 1949 | 2017 | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1407 | | ''[[:d:Q35238089|Mitxelko Uranga]]'' | 1978 | | ''[[:d:Q1242343|Berango]]'' |- | style='text-align:right'| 1408 | [[Delwedd:1922-12-31, Castilla la Vieja, José María González de Echávarri (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q36044948|José María González de Echávarri]]'' | 1875 | 1950 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1409 | | ''[[:d:Q36476177|Txomin Juaristi]]'' | 1995 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1410 | | ''[[:d:Q36696954|Aitor Rey]]'' | 1993 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1411 | [[Delwedd:Itxaso.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q37629914|Itxaso Uriarte]]'' | 1991 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1412 | [[Delwedd:Abereh.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q37804669|Eric Berganza]]'' | 1989 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1413 | | ''[[:d:Q37854577|Francisco Rodríguez de Mendarozqueta]]'' | 1655 | 1722 | ''[[:d:Q2744536|Tresponde / Trespuentes (concejo)]]'' |- | style='text-align:right'| 1414 | | ''[[:d:Q37857252|Tomás de Astiguieta y Salazar]]'' | 1529 | 1585 | ''[[:d:Q3287157|Manzanos]]'' |- | style='text-align:right'| 1415 | | ''[[:d:Q38257027|Loren Arkotxa]]'' | 1945 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1416 | | ''[[:d:Q39040791|Mikel Usatorre]]'' | 1913 | 2000 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1417 | | ''[[:d:Q39080656|Francisco de Ibarrola y de Gorbea]]'' | 1714 | 1795 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1418 | | ''[[:d:Q39081729|Marcelino Usatorre]]'' | 1902 | 1966 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1419 | | ''[[:d:Q39481453|León Guruciaga]]'' | 1848 | 1919 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1420 | | ''[[:d:Q40096992|María Teresa Castells]]'' | 1935 | 2017 | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 1421 | [[Delwedd:2015-11-08 16-49-43 trial-indoor-intern.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q40635909|Jaime Busto]]'' | 1997 | | ''[[:d:Q763669|Gorliz]]'' |- | style='text-align:right'| 1422 | | ''[[:d:Q40687254|Miguel Gutiérrez Fraile]]'' | 1948 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1423 | | ''[[:d:Q40778574|Imanol Artiñano]]'' | 1995 | | ''[[:d:Q657407|Sopela]]'' |- | style='text-align:right'| 1424 | [[Delwedd:Nerea Ibarzabal.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q41036468|Nerea Ibarzabal]]'' | 1994 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1425 | | ''[[:d:Q41162809|Lorenzo Goikoetxea]]'' | 1959 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1426 | | ''[[:d:Q41215954|Amaia Martioda]]'' | 1990 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1427 | | ''[[:d:Q41301524|Dorleta Zorrilla]]'' | 1989 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1428 | [[Delwedd:Marixa Osés Ruiz de Azúa.png|center|128px]] | ''[[:d:Q41805923|Marixa Osés Ruiz de Azúa]]'' | 1969 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1429 | [[Delwedd:Ioseba Redondo.png|center|128px]] | ''[[:d:Q41806097|Ioseba Redondo]]'' | 1984 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1430 | | ''[[:d:Q42025521|Pedro Guimón]]'' | 1878 | 1939 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1431 | [[Delwedd:Ibon Iparraguirre kalera (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q42309424|Ibon Iparraguirre Burgoa]]'' | 1973 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1432 | | ''[[:d:Q42375504|Antonio Gavilánes]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1433 | [[Delwedd:Paul Urkijo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q42380938|Paul Urkijo]]'' | 1984 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1434 | | ''[[:d:Q42383726|Ander Guevara]]'' | 1997 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1435 | | ''[[:d:Q43241924|Joaquín González Vidaurreta]]'' | 1905 | 1990 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1436 | | ''[[:d:Q43380421|Carlos Sáenz de la Calzada]]'' | 1917 | 1995 | ''[[:d:Q2600549|Labraza]]'' |- | style='text-align:right'| 1437 | [[Delwedd:1908-09-01, El Arte del Teatro, Pedro Córdoba, Franzen (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q43396765|Pedro Córdoba]]'' | 1871 | 1948 | ''[[:d:Q1445242|Lapuebla de Labarca]]'' |- | style='text-align:right'| 1438 | [[Delwedd:Premios Goya 2020 - Ainhoa Santamaría (Cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q43967081|Ainhoa Santamaría Ballesteros]]'' | 1980 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1439 | | ''[[:d:Q44212959|Ana Gorroño Arrizabalaga]]'' | 1954 | | ''[[:d:Q1228081|Ea]]'' |- | style='text-align:right'| 1440 | [[Delwedd:Martin agirregabiria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q44300675|Martín Aguirregabiria]]'' | 1996 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1441 | [[Delwedd:1918-08-11, La Novela Teatral, Pedro Barreto, Tovar.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q44399944|Pedro Barreto]]'' | 1877 | 1967 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1442 | | ''[[:d:Q44408829|Carlos Caballero Basáñez]]'' | 1945 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1443 | | ''[[:d:Q44518822|María Jesús Aguirre Uribe]]'' | 1945 | 2016 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1444 | | ''[[:d:Q44519402|María Teresa Sagarna Alberdi]]'' | 1943 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1445 | | ''[[:d:Q44522358|Javier Sampedro Sampedro]]'' | 1939 | 2000 | ''[[:d:Q303629|Laguardia - Guardia]]'' |- | style='text-align:right'| 1446 | | ''[[:d:Q44587429|Juan José Otxoa de Eribe Elorza]]'' | 1942 | | ''[[:d:Q3328088|Murgia]]'' |- | style='text-align:right'| 1447 | | ''[[:d:Q44737532|José-Maria Salaverri]]'' | 1926 | 2018 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1448 | | ''[[:d:Q44919180|Anton Totorikaguena]]'' | 1935 | 2017 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1449 | [[Delwedd:Adela Ibabe.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q45025976|Adela Ibabe Ortueta]]'' | 1945 | 1973 | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1450 | [[Delwedd:Miren Ortubay Fuentes.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q45040010|Miren Ortubay Fuentes]]'' | 1958 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1451 | [[Delwedd:Birkite Alonso 2018.png|center|128px]] | ''[[:d:Q45202787|Birkite Alonso]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1452 | | ''[[:d:Q45356515|Ana de Begoña Azcárraga]]'' | 1946 | 2009 | ''[[:d:Q398698|Salvatierra]]'' |- | style='text-align:right'| 1453 | | ''[[:d:Q45873676|Basilio Augusti]]'' | | 1930 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1454 | [[Delwedd:Leixuri Arrizabalaga 2018 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q46512517|Leixuri Arrizabalaga Arruza]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q611647|Gatika]]'' |- | style='text-align:right'| 1455 | | ''[[:d:Q46804675|Estitxu Villamor]]'' | 1987 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1456 | | ''[[:d:Q47015335|Luis Fernández]]'' | 1861 | 1947 | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 1457 | [[Delwedd:Klaudio Landa.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q47068465|Klaudio Landa]]'' | 1967 | | ''[[:d:Q1228081|Ea]]'' |- | style='text-align:right'| 1458 | | ''[[:d:Q47068529|Eider Cardeñosa]]'' | 1995 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1459 | | ''[[:d:Q47068642|Erramun Landa]]'' | 1958 | | ''[[:d:Q1228081|Ea]]'' |- | style='text-align:right'| 1460 | [[Delwedd:Leire-Pinedo 2020.png|center|128px]] | ''[[:d:Q47087275|Leire Pinedo]]'' | 1976 | | ''[[:d:Q657407|Sopela]]'' |- | style='text-align:right'| 1461 | [[Delwedd:Patricia lopez arnaiz 2017001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q47460321|Patricia López Arnaiz]]'' | 1 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1462 | [[Delwedd:Misterio Gozoso del Rosario de los Faroles. Museo de los Faroles de Vitoria.png|center|128px]] | ''[[:d:Q47463147|Felicia Olave Salaverri]]'' | 1838 | 1912 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1463 | | ''[[:d:Q47494149|Sebastián de Entrambosrríos]]'' | 1800 | 1900 | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 1464 | | ''[[:d:Q47494787|Joaquín Lantziego]]'' | 1752 | | ''[[:d:Q2885645|Barriobusto]]'' |- | style='text-align:right'| 1465 | | ''[[:d:Q47542915|Joan Santxez Ginea]]'' | 1500 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1466 | [[Delwedd:Yogurinha Borova (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q47549309|Yogurinha Borova]]'' | 1969 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1467 | [[Delwedd:Joseba Zorrilla.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q48312020|Joseba Zorrilla Ibañez]]'' | 1967 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1468 | [[Delwedd:Pilar Ruiz de Larrea Pérez.png|center|128px]] | ''[[:d:Q48793978|Pilar Ruiz de Larrea]]'' | 1963 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1469 | | ''[[:d:Q48860937|Diego de Alvarado]]'' | 1570 | 1643 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1470 | | ''[[:d:Q49158909|Luis Rodrigo Sáez]]'' | 1944 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1471 | | ''[[:d:Q49480687|Jose Otalora]]'' | 1870 | 1948 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1472 | [[Delwedd:Leire Lopez Ziluaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q50179265|Leire Lopez Ziluaga]]'' | 1982 | | ''[[:d:Q1227981|Ibarrangelu]]'' |- | style='text-align:right'| 1473 | | ''[[:d:Q50193086|Andeka Jurado]]'' | 1984 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1474 | | ''[[:d:Q50195574|Alfredo Remirez]]'' | 1980 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1475 | | ''[[:d:Q50304623|Santxa Otxoa Ozaetakoa]]'' | 1400 | | ''[[:d:Q3299992|Maturana (el mejor pueblo)]]'' |- | style='text-align:right'| 1476 | | ''[[:d:Q50323818|Julen Ibarrola]]'' | 1994 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1477 | | ''[[:d:Q50329936|Iñigo Urrutia Libarona]]'' | 1966 | | ''[[:d:Q678721|Maruri-Jatabe]]'' |- | style='text-align:right'| 1478 | | ''[[:d:Q50398872|Dorleta Alberdi]]'' | 1967 | | ''[[:d:Q1228784|Arratzu]]'' |- | style='text-align:right'| 1479 | [[Delwedd:Aritz Mendiola.png|center|128px]] | ''[[:d:Q50573365|Aritz Mendiola]]'' | 1998 | | ''[[:d:Q1228053|Gautegiz Arteaga]]'' |- | style='text-align:right'| 1480 | | ''[[:d:Q50738599|Josefina Bolinaga]]'' | 1880 | 1965 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1481 | | ''[[:d:Q50885536|Carmelo Barrio Baroja]]'' | 1960 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1482 | | ''[[:d:Q51044338|Pedro Ortuzar]]'' | 1932 | 2006 | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 1483 | | ''[[:d:Q51296342|Raquel Aberasturi]]'' | 2000 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1484 | | ''[[:d:Q51679155|José Luis Escario Núñez del Pino]]'' | 1895 | 1971 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1485 | | ''[[:d:Q51714536|June Ansoleaga]]'' | 1987 | | ''[[:d:Q657407|Sopela]]'' |- | style='text-align:right'| 1486 | [[Delwedd:Berasaluce.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q51879393|Sara Berasaluce Duque]]'' | 1992 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1487 | | ''[[:d:Q51890035|Gorka Etxebarria]]'' | 1988 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1488 | [[Delwedd:Luis-Lezama-lealtad-corrupcion-compra EDIIMA20151009 0588 5.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q51955187|Luis de Lezama Barañano]]'' | 1936 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1489 | | ''[[:d:Q52158601|Vicente Beltrán de Heredia]]'' | 1885 | 1973 | ''[[:d:Q2870746|Audicana]]'' |- | style='text-align:right'| 1490 | [[Delwedd:AlvaroArbina.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q52186596|Álvaro Arbina]]'' | 1990 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1491 | [[Delwedd:Eva López de Arroyabe.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q52281189|Eva Lopez de Arroyabe Saez de Maturana]]'' | 1973 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1492 | [[Delwedd:Andrea Momoitio.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q52331635|Andrea Momoitio]]'' | 1989 | | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |- | style='text-align:right'| 1493 | | ''[[:d:Q52776577|Javier Camacho]]'' | 1973 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1494 | | ''[[:d:Q53224320|Aroa Arrizubieta]]'' | 2001 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1495 | [[Delwedd:Natalia Albéniz.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q53866613|Natalia Albéniz]]'' | 1989 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1496 | | ''[[:d:Q54656757|Iñigo Vicente]]'' | 1998 | | ''[[:d:Q574712|Derio]]'' |- | style='text-align:right'| 1497 | | ''[[:d:Q54853333|Íñigo Botas]]'' | 1953 | 2013 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1498 | [[Delwedd:Ana Goitia (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q54860505|Ana Goitia]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1499 | | ''[[:d:Q54877954|Antonio de San Martín y Burgoa]]'' | 1750 | 1899 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1500 | [[Delwedd:Vera-hernaez.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q54912118|Vera Hernaez]]'' | 1938 | | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |- | style='text-align:right'| 1501 | | ''[[:d:Q54933300|Tomás de Renovales]]'' | 1785 | 1844 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1502 | [[Delwedd:Jiribarren.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q54935990|Jesús Iribarren]]'' | 1912 | 2000 | ''[[:d:Q52806845|Legutio]]'' |- | style='text-align:right'| 1503 | | ''[[:d:Q55205854|Blanca Gil]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1504 | | ''[[:d:Q55229131|Agustín Murúa y Valerdi]]'' | 1874 | 1925 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1505 | | ''[[:d:Q55261118|Nemesio Lallana y Gorostiaga]]'' | 1796 | 1874 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1506 | [[Delwedd:(Jesús Loza) Pedro Sánchez asiste a un homenaje a Clara Campoamor.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q55377890|Jesús Loza]]'' | 1952 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1507 | | ''[[:d:Q55418367|Gabriel de Guilléstegui]]'' | 1597 | 1677 | ''[[:d:Q2744592|Markina]]'' |- | style='text-align:right'| 1508 | | ''[[:d:Q55442297|Herminio Madinaveitia]]'' | 1867 | 1943 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1509 | | ''[[:d:Q55640544|José Ignacio Ustarán]]'' | 1939 | 1980 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1510 | [[Delwedd:Estibaliz Ruiz de Azua 2017.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q55673083|Estibaliz Ruiz de Azua]]'' | 1968 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1511 | | ''[[:d:Q55836308|Andrés Merino de Jesucristo]]'' | 1733 | 1787 | ''[[:d:Q1368834|Elciego]]'' |- | style='text-align:right'| 1512 | | ''[[:d:Q55837018|Sotero Manteli]]'' | 1820 | 1885 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1513 | | ''[[:d:Q55838214|Eduardo Velasco López Cano]]'' | 1853 | 1920 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1514 | | ''[[:d:Q55861854|Begoña Alegría]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1515 | | ''[[:d:Q55868734|Maite Maruri]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 1516 | [[Delwedd:Zeledon.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q55881675|Gorka Ortiz de Urbina]]'' | 1971 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1517 | | ''[[:d:Q55990099|Alfonso de Urquijo]]'' | 1920 | 1994 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1518 | [[Delwedd:Diego-Garate-Maidagan.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q55997341|Diego Garate]]'' | 1976 | | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 1519 | | ''[[:d:Q56045107|Hodei Oleaga Alarcia]]'' | 1996 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1520 | [[Delwedd:Miren Dobaran Argia20070115.png|center|128px]] | ''[[:d:Q56176892|Miren Dobaran]]'' | 1970 | | ''[[:d:Q1242343|Berango]]'' |- | style='text-align:right'| 1521 | | ''[[:d:Q56223101|Iván Fernández]]'' | 1988 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1522 | [[Delwedd:Ioritz landeta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q56224055|Ioritz Landeta]]'' | 1995 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1523 | [[Delwedd:Ortuño de Aguirre-Zuazo y Corral.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q56260720|Ortuño María de Aguirre]]'' | 1767 | 1811 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1524 | | ''[[:d:Q56322073|José Manuel Álava]]'' | 1743 | 1795 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1525 | | ''[[:d:Q56376484|Josu Arketa]]'' | 1932 | 2004 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1526 | | ''[[:d:Q56378953|José Antonio González Salazar]]'' | 1940 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1527 | [[Delwedd:Beato Buenaventura osst.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q56396126|Buenaventura de Santa Catalina]]'' | 1887 | 1936 | ''[[:d:Q1228043|Ajangiz]]'' |- | style='text-align:right'| 1528 | | ''[[:d:Q56401561|Luis Francisco de Urbina y Ortiz de Zárate]]'' | 1721 | 1799 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1529 | | ''[[:d:Q56411127|Miguel Ayala]]'' | 1565 | 1632 | ''[[:d:Q1443585|Yécora/Iekora]]'' |- | style='text-align:right'| 1530 | | ''[[:d:Q56459134|Eukene Martínez de Lagos Fernández]]'' | 1965 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1531 | | ''[[:d:Q56598863|Carlos Solano]]'' | 1888 | 1949 | ''[[:d:Q1227941|Ispaster]]'' |- | style='text-align:right'| 1532 | [[Delwedd:Amaia Gabantxo. Itzultzailea, idazlea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q56817022|Amaia Gabantxo]]'' | 1973 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1533 | | ''[[:d:Q57069271|Inmaculada Arostegui]]'' | 1966 | | ''[[:d:Q1228072|Gamiz-Fika]]'' |- | style='text-align:right'| 1534 | [[Delwedd:Natxo Urkixo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q57235238|Natxo Urkixo Orueta]]'' | 1960 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1535 | [[Delwedd:Yolanda Urarte Alonso.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q57335401|Yolanda Urarte]]'' | 1968 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1536 | | ''[[:d:Q57336092|Nieves Quintana]]'' | 1965 | | ''[[:d:Q957910|San Vicente de Arana/Done Bikendi Harana]]'' |- | style='text-align:right'| 1537 | [[Delwedd:IESO VALDEMEDEL, Ribera de Fresno (2).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q57417951|Marisol Ortiz de Zárate]]'' | 1960 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1538 | | ''[[:d:Q57555670|Jon Aldekoa]]'' | 2000 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1539 | | ''[[:d:Q57575090|Beatriz Herráez]]'' | 1974 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1540 | [[Delwedd:Txema Arinas.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q57654712|Txema Arinas García]]'' | 1969 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1541 | | ''[[:d:Q57655533|Josu Munitiz]]'' | 1970 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1542 | | ''[[:d:Q57658116|Jagoba Miranda]]'' | 1970 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1543 | | ''[[:d:Q57659456|Txili Lauzirika]]'' | 1975 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1544 | [[Delwedd:Maribel Aiertza Rementeria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q57659653|Maribel Aiertza]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q648921|Etxebarria]]'' |- | style='text-align:right'| 1545 | | ''[[:d:Q57659659|Galo Martínez de la Pera]]'' | 1945 | | ''[[:d:Q3156454|Izarra, Álava]]'' |- | style='text-align:right'| 1546 | | ''[[:d:Q57659661|Juan Jose Ispizua]]'' | | | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 1547 | | ''[[:d:Q57659681|Mikel Etxaburu]]'' | 1969 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1548 | | ''[[:d:Q57659697|Joseba Lozano]]'' | 1962 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1549 | | ''[[:d:Q57659728|Carmen Gisasola]]'' | | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1550 | | ''[[:d:Q57659847|Mikel Ayllon]]'' | 1980 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1551 | | ''[[:d:Q57659883|Ander Odriozola]]'' | | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1552 | | ''[[:d:Q57659890|Joseba Mikel Ugalde]]'' | 1956 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1553 | | ''[[:d:Q57659988|Ainhoa Elordi]]'' | 1970 | | ''[[:d:Q4472|Aulesti]]'' |- | style='text-align:right'| 1554 | [[Delwedd:Joseba-aldamiz-etxebarria-2.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q57742826|Joseba Aldamiz-Etxebarria]]'' | 1920 | 1966 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1555 | | ''[[:d:Q57813405|Ainara Ruiz]]'' | 1968 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1556 | | ''[[:d:Q57983258|Basilio San Martín y Olaechea]]'' | 1820 | 1901 | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 1557 | [[Delwedd:Elena Mtnz de Madina Salazar.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q58096983|Elena Martínez de Madina Salazar]]'' | 1962 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1558 | [[Delwedd:CONFERENCIA PAQUITA (2).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q58181585|Paquita Sáenz de Urturi]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q2858407|Apodaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1559 | | ''[[:d:Q58214834|Enriqueta Benito]]'' | 1960 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1560 | | ''[[:d:Q58215128|Antonio Arriaga]]'' | 1727 | 1780 | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1561 | | ''[[:d:Q58216581|Anton Aurre Elorrieta]]'' | 1927 | 2013 | ''[[:d:Q1228043|Ajangiz]]'' |- | style='text-align:right'| 1562 | [[Delwedd:Silvia San Miguel.png|center|128px]] | ''[[:d:Q58800047|Silvia San Miguel]]'' | 1950 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1563 | | ''[[:d:Q58817208|Jacinto de Espinel Adorno]]'' | | 1635 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1564 | | ''[[:d:Q59188748|Koldo Gojenola]]'' | | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1565 | [[Delwedd:Isabel de Urquiola.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q59191843|Isabel de Urquiola]]'' | 1854 | 1911 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1566 | | ''[[:d:Q59595264|Óscar Elguezabal]]'' | 1928 | 2018 | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 1567 | | ''[[:d:Q59779855|Ángel Olarte Arnaiz]]'' | 1897 | 1924 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1568 | [[Delwedd:Concha Mura-1.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q59779918|Concha Murua Vélez de Mendizabal]]'' | 1957 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1569 | [[Delwedd:Cristina Fructuoso Ruiz de Erenchun.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q59785144|Cristina Fructuoso Ruiz de Erenchun]]'' | 1930 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1570 | | ''[[:d:Q59989409|Francisco Pérez de Viñaspre]]'' | 1854 | 1938 | ''[[:d:Q303629|Laguardia - Guardia]]'' |- | style='text-align:right'| 1571 | [[Delwedd:Amane Ibañez 2014.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q60182667|Amane Ibañez]]'' | 1989 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1572 | | ''[[:d:Q60351117|Ekai Lersundi]]'' | 2001 | 2018 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1573 | | ''[[:d:Q60367537|Maria San Juan de Garonda]]'' | | 1508 | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1574 | | ''[[:d:Q60408445|Oscar Romero Montoya]]'' | 1974 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1575 | | ''[[:d:Q60441798|Unai Cuadrado]]'' | 1997 | | ''[[:d:Q3056200|Eribe]]'' |- | style='text-align:right'| 1576 | | ''[[:d:Q60464507|Luisa Ibarrola]]'' | 2000 | | ''[[:d:Q3473480|Saratxo]]'' |- | style='text-align:right'| 1577 | [[Delwedd:Dina Bilbao. Kirolaria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q60483284|Dina Bilbao]]'' | 1960 | 1997 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1578 | [[Delwedd:Yerai Diaz.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q60498964|Yerai Diaz Ikaran]]'' | 1988 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1579 | [[Delwedd:Marathon 2018 European Athletics Championships (25).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q60501627|Elena Loyo]]'' | 1983 | | ''[[:d:Q228613|Zuia]]'' |- | style='text-align:right'| 1580 | | ''[[:d:Q60539764|Julia Klaudia Gabilondo]]'' | 1902 | 1994 | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1581 | [[Delwedd:Teri Ibarrola.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q60617250|Teri Ibarrola]]'' | 1918 | 1987 | ''[[:d:Q4472|Aulesti]]'' |- | style='text-align:right'| 1582 | | ''[[:d:Q60825426|Julio Calvillo Martínez de Arenaza]]'' | 1909 | 1984 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1583 | | ''[[:d:Q61409805|Alain González Estíbalez]]'' | 1992 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1584 | | ''[[:d:Q61694001|Juana Elgezabal]]'' | 1842 | 1912 | ''[[:d:Q574712|Derio]]'' |- | style='text-align:right'| 1585 | | ''[[:d:Q61747681|Gorka Soria Arretxe]]'' | 1976 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1586 | [[Delwedd:Saioa García Rodríguez - La Omega.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q61754879|La Omega]]'' | 1987 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1587 | [[Delwedd:(Maider Etxebarria) Presentación de las candidaturas de Cristina González (Álava) y Maider Etxebarria (Vitoria-Gasteiz) 2018.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q61854828|Maider Etxebarria]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1588 | [[Delwedd:1926-02-18, El Liberal, El Sr. Elorrieta (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q61874842|Tomás Elorrieta y Artaza]]'' | 1883<br/>1882 | 1949 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1589 | [[Delwedd:Takolo1.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q61914220|John Chacartegui]]'' | 1899 | 1986 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1590 | [[Delwedd:Ana Zubiaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q61962216|Ana María Zubiaga Elordieta]]'' | 1959 | | ''[[:d:Q679513|Forua]]'' |- | style='text-align:right'| 1591 | | ''[[:d:Q61999005|Antonio de Arriaga]]'' | 1727 | | ''[[:d:Q3237452|Lezama]]'' |- | style='text-align:right'| 1592 | | ''[[:d:Q62019017|Eneritz Borinaga]]'' | 1988 | | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 1593 | | ''[[:d:Q62069441|Julián Martínez Villar]]'' | 1870 | 1944 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1594 | | ''[[:d:Q62075424|Igor Salazar Iñiguez de Heredia]]'' | 1979 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1595 | [[Delwedd:Peru Abarrategi.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q62083632|Peru Abarrategi]]'' | 1997 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1596 | | ''[[:d:Q62459719|Amaia Malatsetxebarria]]'' | 2000 | | ''[[:d:Q745645|Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz]]'' |- | style='text-align:right'| 1597 | | ''[[:d:Q62567011|Patxi Villamor]]'' | 1955 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1598 | [[Delwedd:Josu Etxaburu (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q62579401|Josu Etxaburu]]'' | 1961 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1599 | | ''[[:d:Q62677995|Jesús Montoia]]'' | 1960 | 2019 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1600 | [[Delwedd:Félix de la Virgen. Ponce. PR..JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q62730943|Félix Monasterio y Ateca]]'' | 1902 | 1951 | ''[[:d:Q1228030|Errigoiti]]'' |- | style='text-align:right'| 1601 | | ''[[:d:Q62901940|Ángel de Apraiz y Buesa]]'' | 1885 | 1956 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1602 | | ''[[:d:Q63117078|Luis María Uribe]]'' | 1906 | 1994 | ''[[:d:Q734099|Urduliz]]'' |- | style='text-align:right'| 1603 | [[Delwedd:Retrato del marqués de Montehermoso (Museo de Navarra).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q63161300|Francisco Javier Matías Aguirre y Ortés de Velasco]]'' | 1732 | 1763 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1604 | | ''[[:d:Q63161313|Ignacio Luis Agapito de Aguirre y Ortés de Velasco]]'' | 1738 | 1797 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1605 | | ''[[:d:Q63161326|José María Luis de Aguirre y Ortés de Velasco]]'' | 1733 | 1798 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1606 | | ''[[:d:Q63161357|Francisco Antonio de Aguirre y Salcedo]]'' | 1685 | 1745 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1607 | | ''[[:d:Q63171310|Felipe Tiburcio de Aguirre y Ayanz-Arbizu]]'' | 1707 | 1767 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1608 | | ''[[:d:Q63214132|Txomin Solabarrieta]]'' | 1927 | 2019 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1609 | | ''[[:d:Q63243006|Frantzisko Tomas Agirre]]'' | 1705 | 1759 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1610 | | ''[[:d:Q63302109|Luis María Solaun]]'' | 1893 | 2000 | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 1611 | | ''[[:d:Q63368196|Daniel Vivian]]'' | 1999 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1612 | | ''[[:d:Q63375153|Kepa Luzarraga]]'' | 1993 | | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1613 | | ''[[:d:Q63718291|Pilar Goya Laza]]'' | 1951 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1614 | | ''[[:d:Q63861945|Martín de Saracibar Lafuente]]'' | 1804 | 1891 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1615 | | ''[[:d:Q63871515|Adela Balderas]]'' | | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1616 | | ''[[:d:Q63922323|Iñigo de la Iglesia]]'' | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1617 | | ''[[:d:Q63922328|Asier Macazaga]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1618 | | ''[[:d:Q64211015|Roberto Uriarte Torrealday]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1619 | | ''[[:d:Q64547326|Arantza Zulueta]]'' | 1960 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1620 | [[Delwedd:Susana Pedreira.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q64569205|Susana Pedreira]]'' | 1983 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1621 | | ''[[:d:Q64606165|Antón Ormaza]]'' | 1922 | 2010 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1622 | | ''[[:d:Q64606166|Ruper Ormaza]]'' | 1951 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1623 | | ''[[:d:Q64683384|Pantaleón Ramírez de Olano]]'' | 1887 | 1956 | ''[[:d:Q1368834|Elciego]]'' |- | style='text-align:right'| 1624 | | ''[[:d:Q64691813|Octavio Elorrieta y Artaza]]'' | 1881 | 1962 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1625 | | ''[[:d:Q64736062|Francisco Sáenz de Urturi y Crespo]]'' | 1842 | 1903 | ''[[:d:Q2743568|Arluzea]]'' |- | style='text-align:right'| 1626 | | ''[[:d:Q64744055|Amaia Lekunberri Ansola]]'' | | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1627 | | ''[[:d:Q64746545|Nerea Unanua Otxoantesana]]'' | | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1628 | | ''[[:d:Q64761471|José Ignacio de Arancibia y Hormaguei]]'' | 1767 | 1821 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1629 | | ''[[:d:Q64769103|Aitor Rodriguez]]'' | 1998 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1630 | | ''[[:d:Q64774453|Jacinto Maria Martínez y Sáez]]'' | 1812 | 1873 | ''[[:d:Q52153444|Peñacerrada]]'' |- | style='text-align:right'| 1631 | [[Delwedd:1902, Historia de España en el siglo XIX, vol 5, José Mª de Loma.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q64784921|José María Loma]]'' | 1820 | 1893 | ''[[:d:Q1113405|Añana]]''<br/>''[[:d:Q3469803|Salinas de Añana/Gesaltza Añana]]'' |- | style='text-align:right'| 1632 | | ''[[:d:Q64787375|Mateo de Murga y Michelena]]'' | 1804 | 1857 | ''[[:d:Q3257492|Llanteno]]'' |- | style='text-align:right'| 1633 | | ''[[:d:Q64787396|Julián Esquivel y Ruiz de Pazuengos]]'' | 1822 | 1881 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1634 | | ''[[:d:Q64821705|Juan Urteaga]]'' | 1914 | 1990 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1635 | | ''[[:d:Q64892051|Marisa Uriarte]]'' | 1948 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1636 | | ''[[:d:Q65015592|Ángel Sáenz de Ugarte]]'' | 1898 | 1941 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1637 | [[Delwedd:Íñigo Sáenz de Ugarte (segundo aniversario de eldiario.es).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q65028741|Iñigo Sáenz de Ugarte]]'' | 1963 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1638 | | ''[[:d:Q65038600|José Gregorio Escoriaza Leceta]]'' | 1884 | 1943 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1639 | | ''[[:d:Q65067948|Laurentino Sáenz de Buruaga]]'' | 1931 | 2018 | ''[[:d:Q1443812|Iruraiz-Gauna]]'' |- | style='text-align:right'| 1640 | | ''[[:d:Q65088071|José María Rabanera Ortiz de Zúñiga]]'' | 1921 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1641 | | ''[[:d:Q65164444|Alfonso Burguete]]'' | 1695 | 1735 | ''[[:d:Q3337230|Navarrete]]'' |- | style='text-align:right'| 1642 | [[Delwedd:Ispaster 590 - José Ramón Arteta Foruria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q65560101|José Ramón Arteta]]'' | 1934 | | ''[[:d:Q1227941|Ispaster]]'' |- | style='text-align:right'| 1643 | [[Delwedd:Kike Fernandez de Pinedo.png|center|128px]] | ''[[:d:Q65588555|Kike Fernández de Pinedo Álvarez de Arkaia]]'' | 1961 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1644 | | ''[[:d:Q65768890|Ainhoa Etxebarria]]'' | 1993 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1645 | | ''[[:d:Q65952323|Alain Ribeiro]]'' | 1997 | | ''[[:d:Q657407|Sopela]]'' |- | style='text-align:right'| 1646 | | ''[[:d:Q65965437|Blanca Berasategui]]'' | 1949 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1647 | | ''[[:d:Q66132351|Anabel Quincoces]]'' | 1968 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1648 | | ''[[:d:Q67072141|Mónica Pazos Martínez]]'' | 1977 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1649 | | ''[[:d:Q67080580|Gumersindo Gastiasoro]]'' | 1878 | | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 1650 | | ''[[:d:Q69299475|Eusebio Angulo Ayala]]'' | 1894 | 1936 | ''[[:d:Q3414573|Quintanilla]]'' |- | style='text-align:right'| 1651 | | ''[[:d:Q69522946|Iker Ballarin]]'' | 1997 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1652 | | ''[[:d:Q69664681|Norberto Soliño]]'' | 1902 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1653 | | ''[[:d:Q70572272|Ainara Santamaria Barinagarrementeria]]'' | 1988 | | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 1654 | | ''[[:d:Q70783908|Ramón Sáez de Adana Alonso]]'' | 1879 | 1958 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1655 | [[Delwedd:Oier Lazkano - CRO Race 2021.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q71458412|Oier Lazkano]]'' | 1999 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1656 | | ''[[:d:Q72197338|Ibon Ruiz]]'' | 1999 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1657 | | ''[[:d:Q72386285|Antton Aranburu]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 1658 | | ''[[:d:Q72766344|Luis de Ussía y Aldama]]'' | 1856 | 1908 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1659 | | ''[[:d:Q72790973|Juan Manuel Urquijo Ussía]]'' | 1879 | 1956 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1660 | | ''[[:d:Q72791969|Juan Manuel de Urquijo Urrutia]]'' | 1843 | 1914 | ''[[:d:Q3328082|Murga]]'' |- | style='text-align:right'| 1661 | [[Delwedd:Miren Basaras. Mikrobiologoa.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q73008701|Miren Basaras]]'' | 1968 | | ''[[:d:Q574712|Derio]]'' |- | style='text-align:right'| 1662 | | ''[[:d:Q73039749|Jesús Jiménez Momediano]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1663 | | ''[[:d:Q73160190|Salvador Serrats Urquiza]]'' | 1915 | 1993 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1664 | | ''[[:d:Q73590574|Jon Ander Pérez Ruiz de Garibay]]'' | 1990 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1665 | | ''[[:d:Q74577711|Josu Naberan]]'' | 1941 | | ''[[:d:Q1228053|Gautegiz Arteaga]]'' |- | style='text-align:right'| 1666 | [[Delwedd:Edurne-Azkarate-photo-by-dani-blanco.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q75843179|Edurne Azkarate]]'' | 1993 | | ''[[:d:Q581589|Oyón-Oion]]'' |- | style='text-align:right'| 1667 | [[Delwedd:Estatua de Ruperto Urquijo Maruri.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q75967470|Ruperto Urquijo Maruri]]'' | 1875 | 1970 | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1668 | [[Delwedd:Maribi Unamuno. Filologoa, euskaltzain urgazlea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q76812175|Maribi Unamuno]]'' | 1957 | | ''[[:d:Q4472|Aulesti]]'' |- | style='text-align:right'| 1669 | | ''[[:d:Q76823752|Verónica García-Peña]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q1368782|Okondo]]'' |- | style='text-align:right'| 1670 | | ''[[:d:Q78925700|Daniel Oyarzabal]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1671 | | ''[[:d:Q79142091|Sergio Cubero]]'' | 1999 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1672 | [[Delwedd:Ines Apraizen argazkia.png|center|128px]] | ''[[:d:Q80443981|Inés Apraiz]]'' | 1971 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1673 | | ''[[:d:Q80453468|Paula Suarez]]'' | 1998 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1674 | | ''[[:d:Q81167196|Julen Atxurra]]'' | 1959 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1675 | | ''[[:d:Q82496536|Martín Ruiz de Zubiate]]'' | | | ''[[:d:Q1228784|Arratzu]]'' |- | style='text-align:right'| 1676 | | ''[[:d:Q83489729|Juana de Butrón]]'' | | | ''[[:d:Q611647|Gatika]]'' |- | style='text-align:right'| 1677 | | ''[[:d:Q83833724|Pablo Martín Caminero]]'' | 1974 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1678 | | ''[[:d:Q84152329|Julián Salcedo]]'' | | 1834 | ''[[:d:Q943857|Samaniego]]'' |- | style='text-align:right'| 1679 | | ''[[:d:Q84263281|Amaia Lartitegi]]'' | 2001 | | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 1680 | | ''[[:d:Q84513095|Ricardo de Apraiz y Buesa]]'' | 1899 | 1968 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1681 | | ''[[:d:Q84594662|Rosa Fresno]]'' | 1963 | | ''[[:d:Q943857|Samaniego]]'' |- | style='text-align:right'| 1682 | | ''[[:d:Q84595048|Mikel Unzalu]]'' | 1956 | 2021 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1683 | | ''[[:d:Q84772197|José María Serrats Urquiza]]'' | 1910 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1684 | | ''[[:d:Q84961837|Jon Zarate]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1685 | [[Delwedd:Agurtzane Egiluz 1.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q85120174|Agurtzane Egiluz]]'' | 1997 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1686 | | ''[[:d:Q85395190|Getari Etxegarai]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1687 | | ''[[:d:Q86370385|Xabier Laka]]'' | 1954 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1688 | | ''[[:d:Q86424092|Jorge Moneo]]'' | 1988 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1689 | | ''[[:d:Q86454389|Lorena López de Lacalle Arizti]]'' | 1959 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1690 | [[Delwedd:Izaskun Urrutia 07.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q86461225|Izaskun Urrutia Larrauri]]'' | 1956 | | ''[[:d:Q1246777|Laukiz]]'' |- | style='text-align:right'| 1691 | [[Delwedd:Arabako eskolartekoa 2020.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q86507116|Aitor Ugarte]]'' | 2002 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1692 | [[Delwedd:Ainhoa Gonzalez.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q86592134|Ainhoa González]]'' | 1991 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1693 | | ''[[:d:Q86849508|Jose Ruiz de Gordoa Quintana]]'' | 1921 | | ''[[:d:Q2832238|Alda]]'' |- | style='text-align:right'| 1694 | | ''[[:d:Q86929354|Jesús Abreu Ladrera]]'' | 1911 | 1986 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1695 | | ''[[:d:Q87072313|Jose Maria Mongelos Osarte]]'' | 1914 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1696 | [[Delwedd:Bitxore Laka Guenaga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q87121468|Bitxore Laka Guenaga]]'' | 1933 | 2014 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1697 | | ''[[:d:Q87126846|Olga Cazalis]]'' | 1925 | 2018 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1698 | [[Delwedd:Nieves-urrutia-agorreta.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q87273615|Nieves Urrutia]]'' | 1938 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1699 | [[Delwedd:Karmele Urresti.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q87284016|Karmele Urresti Iturrioz]]'' | 1916 | 2010 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1700 | | ''[[:d:Q87290112|Rakel Elu]]'' | | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1701 | | ''[[:d:Q87345334|Nagore Elu Arantzamendi]]'' | 1992 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1702 | | ''[[:d:Q87445668|Ángel Ibisate]]'' | 1932 | 2020 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1703 | | ''[[:d:Q87447130|Ander Odriozola Argoitia]]'' | 1978 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1704 | | ''[[:d:Q88210040|Amaia Agirre Miguélez]]'' | 1983 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1705 | | ''[[:d:Q88273366|Ruperto López de Alegría]]'' | 1819 | 1878 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1706 | | ''[[:d:Q88316224|Yago Mateo]]'' | 1993 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1707 | | ''[[:d:Q89189637|Daniel Senderos Oraá]]'' | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1708 | | ''[[:d:Q89260592|Teófilo García]]'' | 1895 | 1975 | ''[[:d:Q3355197|Orbiso]]'' |- | style='text-align:right'| 1709 | | ''[[:d:Q89263467|Javier Garrido]]'' | 1941 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1710 | | ''[[:d:Q89285863|Jasone Aretxabaleta]]'' | 1963 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1711 | | ''[[:d:Q89356670|Salma Solaun]]'' | 2005 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1712 | | ''[[:d:Q89748738|Gorka Orive]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1713 | | ''[[:d:Q89884999|Maialen Berasategi]]'' | 1989 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1714 | | ''[[:d:Q90013812|Unax Mendía]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1715 | [[Delwedd:Santiago de Ugaldezubiaur Ing. Montes.png|center|128px]] | ''[[:d:Q90145186|Santiago de Ugaldezubiaur]]'' | | 1888 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1716 | | ''[[:d:Q90248561|Clemente Pérez Arroyo]]'' | 1948 | 2014 | ''[[:d:Q581589|Oyón-Oion]]'' |- | style='text-align:right'| 1717 | [[Delwedd:IanireDeAndres.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q90431197|Ianire de Andres Olabarria]]'' | 1986 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1718 | [[Delwedd:Unai Fernandez de Betoño.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q90433901|Unai Fernandez de Betoño Saenz de Lacuesta]]'' | 1977 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1719 | [[Delwedd:Xabier Gezuraga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q90702596|Xabier Gezuraga]]'' | 1969 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1720 | [[Delwedd:Anne Fernandez de Corres.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q91204718|Anne Fernández de Corres]]'' | 1998 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1721 | [[Delwedd:Trapu zaharrak egunkaria2000.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q91310586|Txema Ocio]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1722 | [[Delwedd:Adela Andikoetxea. Nekazaria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q91325868|Adela Andikoetxea Ugarte]]'' | 1954 | | ''[[:d:Q734099|Urduliz]]'' |- | style='text-align:right'| 1723 | [[Delwedd:Agurne-gaubeka.png|center|128px]] | ''[[:d:Q91655946|Agurne Gaubeka]]'' | 1984 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1724 | | ''[[:d:Q92080214|Izaskun Arriaran]]'' | 1977 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1725 | | ''[[:d:Q93124052|Manuel Hidalgo Cisneros y Manso de Zuñiga]]'' | 1836 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1726 | | ''[[:d:Q93124774|Constante Miquelez de Mendiluce y Peciña]]'' | 1874 | | ''[[:d:Q1368822|Bernedo]]'' |- | style='text-align:right'| 1727 | | ''[[:d:Q93125455|Luis de Olariaga y Pujane]]'' | 1885 | | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 1728 | | ''[[:d:Q93125511|Pedro Ortiz Lopez de Alda]]'' | 1886 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1729 | | ''[[:d:Q93260491|Vicente Blanco García]]'' | 1906 | 1975 | ''[[:d:Q2743292|Sobrón]]'' |- | style='text-align:right'| 1730 | | ''[[:d:Q93268753|Jesús María Alday]]'' | 1944 | | ''[[:d:Q398698|Salvatierra]]'' |- | style='text-align:right'| 1731 | | ''[[:d:Q93371576|Darío de Areitio y Mendiolea]]'' | 1879 | 1968 | ''[[:d:Q3559047|Villanueva de Valdegovía]]'' |- | style='text-align:right'| 1732 | [[Delwedd:Maria Mentxaka. argazkilaria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q94630056|Maria Mentxaka]]'' | 1976 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1733 | | ''[[:d:Q95402385|Blanca Antepara]]'' | 1923 | 2012 | ''[[:d:Q3552251|Urbina]]'' |- | style='text-align:right'| 1734 | | ''[[:d:Q95587252|Eloy L. Placer]]'' | 1914 | 1974 | ''[[:d:Q2743110|Ozaeta]]'' |- | style='text-align:right'| 1735 | | ''[[:d:Q95589488|Mati Iturralde]]'' | 1959 | | ''[[:d:Q398698|Salvatierra]]'' |- | style='text-align:right'| 1736 | [[Delwedd:Laura Pérez Borinaga, alcaldesa de Labastida (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q95688115|Laura Pérez Borinaga]]'' | 1971 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1737 | | ''[[:d:Q95745396|Kontxi Gabantxo]]'' | 2000 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1738 | | ''[[:d:Q96335360|Joseba Arregi Laka]]'' | 1934 | 2020 | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 1739 | | ''[[:d:Q96463442|José Ruiz de Gordoa y Quintana]]'' | 1921 | | ''[[:d:Q1382230|Harana/Valle de Arana]]'' |- | style='text-align:right'| 1740 | | ''[[:d:Q96482867|Nicomedes de Mendívil]]'' | 1828 | 1869 | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1741 | | ''[[:d:Q96631637|Ainara Elgoibar]]'' | 1975 | | [[Bizkaia|Biskaia]]<br/>''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1742 | | ''[[:d:Q96679658|Luis Urquizu]]'' | 1936 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1743 | | ''[[:d:Q96739156|Francisco Antonio Echánove y Echánove]]'' | 1798<br/>1797 | 1895 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1744 | | ''[[:d:Q97309771|Amaia Martinez Grisalena]]'' | 1968 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1745 | [[Delwedd:Mikel Otero.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q97317258|Mikel Otero Gabirondo]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1746 | [[Delwedd:Jose Antonio Suso.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q97326993|José Antonio Suso]]'' | 1956 | | ''[[:d:Q2743111|Maestu]]'' |- | style='text-align:right'| 1747 | | ''[[:d:Q97345405|Martin Abarrategi]]'' | | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1748 | [[Delwedd:Aitor Gametxo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q97345567|Aitor Gametxo Zabala]]'' | 1989 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1749 | | ''[[:d:Q97346036|Lorena Núñez]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1750 | [[Delwedd:Unai Grajales (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q97348414|Unai Grajales Rodríguez]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1751 | | ''[[:d:Q97352588|Iratxe Jaio]]'' | 1976 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1752 | | ''[[:d:Q97444511|Antonio de Ayala]]'' | 1803 | 1876 | ''[[:d:Q621773|Hueto Abajo-Otobarren]]'' |- | style='text-align:right'| 1753 | | ''[[:d:Q97463702|Amaia Arrazola]]'' | 1984 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1754 | [[Delwedd:Rakel Molina (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q97497067|Rakel Molina Pérez]]'' | 1989 | | ''[[:d:Q1443518|Villabuena de Álava/Eskuernaga]]'' |- | style='text-align:right'| 1755 | [[Delwedd:Estibaliz Larrauri (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q97499013|Estibaliz Larrauri Aranguren]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1756 | | ''[[:d:Q97579236|Joseba Díez Antxustegi]]'' | 1992 | | ''[[:d:Q592024|Araia (Álava)]]'' |- | style='text-align:right'| 1757 | | ''[[:d:Q97602075|Carmen Gisasola]]'' | 1959 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1758 | [[Delwedd:Josu-Estarrona.png|center|128px]] | ''[[:d:Q97623555|Josu Estarrona Elizondo]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1759 | [[Delwedd:Maria-Garde.png|center|128px]] | ''[[:d:Q97624254|Maria Garde Ramirez]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1760 | [[Delwedd:Itxaso Etxebarria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q97624813|Itxaso Etxebarria Astondoa]]'' | 1973 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1761 | | ''[[:d:Q97642739|Gustavo Angulo García]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1762 | | ''[[:d:Q97666827|Mitxelko Uranga]]'' | 1978 | | ''[[:d:Q1242343|Berango]]'' |- | style='text-align:right'| 1763 | | ''[[:d:Q97749287|Paula Arana]]'' | 2001 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1764 | | ''[[:d:Q98092153|Irantzu Ibarrola García]]'' | 1996 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1765 | | ''[[:d:Q98164474|Francisco Lafarga]]'' | | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1766 | | ''[[:d:Q98280612|Garazi López de Armentia]]'' | 1984 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1767 | | ''[[:d:Q98294096|Angel Etxaniz]]'' | 1930 | 1980 | ''[[:d:Q1228064|Berriatua]]'' |- | style='text-align:right'| 1768 | | ''[[:d:Q98608823|Constancio de Castro]]'' | 1927 | | ''[[:d:Q3471620|San Román de Campezo/Durruma Kanpezu]]'' |- | style='text-align:right'| 1769 | | ''[[:d:Q98681736|David Sagastume]]'' | 1972 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1770 | | ''[[:d:Q98835617|Ane Miren Martínez de Lahidalga Beltrán]]'' | 1992 | | ''[[:d:Q620770|Foronda]]'' |- | style='text-align:right'| 1771 | | ''[[:d:Q98873119|Begoña Divar]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1772 | | ''[[:d:Q98925953|Jokin Murguialday]]'' | 2000 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1773 | [[Delwedd:Olatz Garamendi 2021.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q98929451|Olatz Garamendi]]'' | 1968 | | ''[[:d:Q1228081|Ea]]'' |- | style='text-align:right'| 1774 | | ''[[:d:Q99193043|Angel Castresana Guinea]]'' | 1901 | | ''[[:d:Q587131|Artziniega]]'' |- | style='text-align:right'| 1775 | | ''[[:d:Q99196648|Lizar Begoña]]'' | 1996 | | ''[[:d:Q657407|Sopela]]'' |- | style='text-align:right'| 1776 | | ''[[:d:Q99295167|Santiago de Ugaldezubiaur (b.1754)]]'' | | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1777 | | ''[[:d:Q99440129|Eneko Knörr]]'' | 1975 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1778 | | ''[[:d:Q99514820|Urko González]]'' | 2001 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1779 | | ''[[:d:Q99528635|Patxi Juaristi Larrinaga]]'' | 1967 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1780 | | ''[[:d:Q99540570|Juan Ybarra Oleaga]]'' | 1683 | | ''[[:d:Q611647|Gatika]]'' |- | style='text-align:right'| 1781 | | ''[[:d:Q99540879|Catalina Oleaga Basaldua]]'' | | | ''[[:d:Q611647|Gatika]]'' |- | style='text-align:right'| 1782 | | ''[[:d:Q99574435|Jose María Menchacatorre Ageo]]'' | 1804 | | ''[[:d:Q1246777|Laukiz]]'' |- | style='text-align:right'| 1783 | | ''[[:d:Q99576139|Margarita de Ybarra y Oleaga]]'' | 1682 | | ''[[:d:Q611647|Gatika]]'' |- | style='text-align:right'| 1784 | | ''[[:d:Q99576214|Josepha de Ybarra y Oleaga]]'' | 1685 | 1734 | ''[[:d:Q611647|Gatika]]'' |- | style='text-align:right'| 1785 | | ''[[:d:Q99610199|María Teresa Florencia López de Calle Landáburu]]'' | 1859 | 1898 | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1786 | | ''[[:d:Q99761179|Imanol Durán]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1787 | | ''[[:d:Q100257320|Atxe]]'' | 1983 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1788 | | ''[[:d:Q100376270|Kai Nakai]]'' | 1996 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1789 | | ''[[:d:Q100701532|Ignacio Pérez de Heredia y Valle]]'' | 1930 | | ''[[:d:Q303629|Laguardia - Guardia]]'' |- | style='text-align:right'| 1790 | | ''[[:d:Q100708458|Irati Saez de Urabain]]'' | 1998 | | ''[[:d:Q398698|Salvatierra]]'' |- | style='text-align:right'| 1791 | | ''[[:d:Q100733665|Juanita Gorrono]]'' | 1913 | 1991 | ''[[:d:Q664870|Muxika]]'' |- | style='text-align:right'| 1792 | [[Delwedd:Yolanda Vicente Martín.png|center|128px]] | ''[[:d:Q100874594|Yolanda Vicente Martín]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1793 | [[Delwedd:Askoa Etxebarrieta. La Pulga.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q100911125|Askoa Etxebarrieta]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1794 | | ''[[:d:Q101044902|Julio Faustino Martínez]]'' | 1933 | 2020 | ''[[:d:Q581589|Oyón-Oion]]'' |- | style='text-align:right'| 1795 | | ''[[:d:Q101082263|Antonio Guezuraga Besanguiz]]'' | 1919 | 1992 | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 1796 | [[Delwedd:Maria Cruz Guruzeta emagina.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q101242921|Mari Cruz Guruzeta]]'' | 1871 | 1934 | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1797 | | ''[[:d:Q101555569|Jon Barrenetxea]]'' | 2000 | | ''[[:d:Q1228072|Gamiz-Fika]]'' |- | style='text-align:right'| 1798 | | ''[[:d:Q102076208|Francisco José López]]'' | 1872 | 1967 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1799 | [[Delwedd:Aritz castro.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q102077765|Aritz Castro]]'' | 1998 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1800 | [[Delwedd:Uxue Iturrate.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q102737052|Uxue Iturrate]]'' | 2001 | | ''[[:d:Q796666|Bitoriano]]'' |- | style='text-align:right'| 1801 | | ''[[:d:Q103888407|Juan de Heredia]]'' | | | ''[[:d:Q3062845|Ezkerekotxa]]'' |- | style='text-align:right'| 1802 | | ''[[:d:Q104016657|Unai Del Burgo García]]'' | | | ''[[:d:Q657407|Sopela]]'' |- | style='text-align:right'| 1803 | | ''[[:d:Q104093368|Andoni Txasko]]'' | 1955 | | ''[[:d:Q932902|Santa Cruz de Campezo / Santikurutze Kanpezu]]'' |- | style='text-align:right'| 1804 | | ''[[:d:Q104186570|Ander Okamika]]'' | 1993 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1805 | | ''[[:d:Q104414618|Leire Garai]]'' | 2003 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1806 | [[Delwedd:Irantzu Mendia Azkue.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q104591464|Irantzu Mendia Azkue]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1807 | | ''[[:d:Q104601646|Oskar Arana]]'' | 1969 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1808 | | ''[[:d:Q104630800|Laureano de Jado]]'' | 1843 | 1926 | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1809 | | ''[[:d:Q104665919|XSakara]]'' | 1997 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1810 | | ''[[:d:Q104668608|Mikel Iruskieta Quintian]]'' | | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1811 | | ''[[:d:Q104706962|Jose Antonio de Zalduondo]]'' | 1905 | 1986 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1812 | [[Delwedd:Haizea Martiartu. Musikaria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q104731952|Haizea Martiartu]]'' | 1991 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1813 | | ''[[:d:Q104967335|Kepa Intxaurbe]]'' | 1959 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1814 | [[Delwedd:Lorea Zulaika. abeslaria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q104969586|Lorea Zulaika]]'' | 1996 | | ''[[:d:Q1247479|Ziortza-Bolibar]]'' |- | style='text-align:right'| 1815 | | ''[[:d:Q105061420|Imanol Lertxundi]]'' | 1926 | 1995 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1816 | [[Delwedd:Elena Ziordia. Ilustratzailea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q105356767|Elena Ciordia]]'' | 1964 | | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |- | style='text-align:right'| 1817 | | ''[[:d:Q105410285|César San Millán]]'' | 1956 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1818 | [[Delwedd:Elisabete Alberdi Celaya, matematikaria.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q105626213|Elisabete Alberdi]]'' | 1975 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1819 | [[Delwedd:Iratxe Jaio Gomez de Segura, euskal artista.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q105660123|Iratxe Jaio]]'' | 1976 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1820 | [[Delwedd:Pilare Baraiazarra-berria ZaldiEro.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q105706991|Pilare Baraiazarra]]'' | 1938 | | ''[[:d:Q647357|Meñaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1821 | | ''[[:d:Q105779305|Inaki Palacios]]'' | 1988 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1822 | [[Delwedd:Antxone Telleria Mendia.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q105836242|Antxone Telleria Mendia]]'' | 1956 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1823 | | ''[[:d:Q105884611|Julián Ortiz de Viñaspre]]'' | 1915 | 2006 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1824 | [[Delwedd:GioZararriGrafitti (2).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q106066632|Sergio González de Zárate]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1825 | | ''[[:d:Q106322985|Luis Bergareche]]'' | 1910 | 1994 | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1826 | | ''[[:d:Q106364496|Sir Juan de Arzadun]]'' | 1862 | 1950 | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1827 | | ''[[:d:Q106413138|José María Sanmartín Fernández de Pinedo]]'' | 1931 | 1977 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1828 | [[Delwedd:Mentxu Ramilo Araujo.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q106482902|Mentxu Ramilo Araujo]]'' | 1978 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1829 | | ''[[:d:Q106485897|Garoa Martínez]]'' | 1997 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1830 | | ''[[:d:Q106525754|Ana Ruiz de Alegria Maestu]]'' | 1966 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1831 | | ''[[:d:Q106525762|Alaitz Zabala Zarate]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q574712|Derio]]'' |- | style='text-align:right'| 1832 | | ''[[:d:Q106544514|Edurne García Larrimbe]]'' | 1983 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1833 | | ''[[:d:Q106544515|Cristina Macazaga Sáenz]]'' | 1974 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1834 | | ''[[:d:Q106544516|Javier Ruiz de Arbulo Cerio]]'' | 1968 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1835 | | ''[[:d:Q106544517|Ibon San Saturnino Murua]]'' | 1975 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1836 | | ''[[:d:Q106557616|Estitxu Breñas González de Zárate]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1837 | [[Delwedd:Txaro Sarasua.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q106557630|Txaro Sarasua Díaz]]'' | | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1838 | | ''[[:d:Q106560602|María del Carmen Liñares Filloy]]'' | | | ''[[:d:Q1616072|San Millán/Donemiliaga]]'' |- | style='text-align:right'| 1839 | | ''[[:d:Q106560603|Mikel Martínez Martínez de Lizarduy]]'' | 1961 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1840 | | ''[[:d:Q106571459|Pablo Larrauri Altonaga]]'' | | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1841 | | ''[[:d:Q106571466|Antonio Salazar de Andrés]]'' | 1951 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1842 | [[Delwedd:Iñaki Nafarrate 2007.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q106572100|Iñaki Nafarrate Kortabarria]]'' | 1951 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1843 | | ''[[:d:Q106574237|Germán Dueñas Crespo]]'' | 1947 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1844 | | ''[[:d:Q106574239|Ramón Garín Fernández de Piérola]]'' | 1951 | 2022 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1845 | | ''[[:d:Q106581509|José Luis Añúa Ajuria]]'' | 1940 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1846 | [[Delwedd:Iñaki Gartzia Aranbarri.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q106627149|Iñaki Gartzia Aranbarri]]'' | 1950 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1847 | | ''[[:d:Q106708180|Carlos Sainz Angulo]]'' | | | ''[[:d:Q3433384|Ribabellosa]]'' |- | style='text-align:right'| 1848 | | ''[[:d:Q106762921|Iván Pérez Cuevas]]'' | 1993 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1849 | | ''[[:d:Q106769540|Jesusa Saval]]'' | 1890 | 1982 | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1850 | [[Delwedd:Natalia suarez.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q106811093|Natalia Suarez]]'' | 1994 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1851 | [[Delwedd:Sara Buesa en TEDxVitoriaGasteiz.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q106824695|Sara Buesa Rodríguez]]'' | 1980 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1852 | | ''[[:d:Q106858431|Elvira Zulueta]]'' | 1871 | 1917 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1853 | | ''[[:d:Q106861960|Koldo Arriola]]'' | 1956 | 1975 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1854 | | ''[[:d:Q106913894|Juan Ignacio Moguel Almazan]]'' | 1718 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1855 | | ''[[:d:Q106913932|Gabriela Ignazia Urkiza Aranzabal]]'' | 1719 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1856 | | ''[[:d:Q106926335|Mikel Kortazar]]'' | 1999 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1857 | | ''[[:d:Q107112204|Margarita Mendizábal Aracama]]'' | 1931 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1858 | | ''[[:d:Q107138300|Idoia Asurmendi]]'' | 2000 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1859 | | ''[[:d:Q107142102|Xabier Sánchez Bringas]]'' | 1978 | | ''[[:d:Q581589|Oyón-Oion]]'' |- | style='text-align:right'| 1860 | | ''[[:d:Q107223309|Sara Ortega Martínez de Santos]]'' | 1994 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1861 | [[Delwedd:Charles-Philippe de Preissac d'Esclignac.png|center|128px]] | ''[[:d:Q107261112|Charles-Philippe de Preissac d'Esclignac]]'' | 1790 | 1873 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1862 | | ''[[:d:Q107297844|Mikel Goti]]'' | 2002 | | ''[[:d:Q763669|Gorliz]]'' |- | style='text-align:right'| 1863 | [[Delwedd:Maitane Azurmendi. Artista.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q107325374|Maitane Azurmendi]]'' | 1978 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1864 | | ''[[:d:Q107346211|Unai Marino]]'' | 1999 | | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1865 | | ''[[:d:Q107427843|Peli Romarategui]]'' | 1922 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1866 | [[Delwedd:KRober.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q107549248|Roberto Etxebarria Goikoetxea]]'' | 1969 | | ''[[:d:Q611647|Gatika]]'' |- | style='text-align:right'| 1867 | [[Delwedd:Gala Knorr.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q107597116|Gala Knörr]]'' | 1984 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1868 | | ''[[:d:Q107701035|Macaria Iriarte]]'' | 1901 | | ''[[:d:Q932902|Santa Cruz de Campezo / Santikurutze Kanpezu]]'' |- | style='text-align:right'| 1869 | | ''[[:d:Q108099440|Elena Aitzkoa]]'' | 1984 | | ''[[:d:Q2858407|Apodaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1870 | [[Delwedd:Raisa Álava.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q108099442|Raisa Álava]]'' | 1990 | | ''[[:d:Q3576237|Zuhatza (Aiara)]]'' |- | style='text-align:right'| 1871 | | ''[[:d:Q108099455|Nere Gabantxo]]'' | 1981 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1872 | [[Delwedd:Alejandra Bueno.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q108099459|Alejandra Bueno de Santiago]]'' | 1987 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1873 | | ''[[:d:Q108129318|Nacho Moreno]]'' | 1957 | 2021 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1874 | | ''[[:d:Q108312097|Aitor Gandiaga]]'' | 1997 | 2021 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1875 | | ''[[:d:Q108329893|Felipe Alonso de Celada las Carreras]]'' | 1857 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1876 | | ''[[:d:Q108329982|Marcelino Ibáñez de Betolaza y Luco]]'' | 1863 | 1945 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1877 | | ''[[:d:Q108395583|Olatz Vázquez]]'' | 1994 | 2021 | ''[[:d:Q657407|Sopela]]'' |- | style='text-align:right'| 1878 | | ''[[:d:Q108395912|Manuel Lecanda Mendieta]]'' | 1829 | 1900 | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1879 | | ''[[:d:Q108395955|Juan Antonio Ventades Tellaeche]]'' | | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1880 | | ''[[:d:Q108434475|Ramón Zumarraga Larrea]]'' | 1903 | 1979 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1881 | | ''[[:d:Q108445420|Álex Balboa]]'' | 2001 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1882 | [[Delwedd:Isabel Mellén (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q108619397|Isabel Mellén]]'' | 1986 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1883 | [[Delwedd:Nerea Apodaka.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q108697888|Nerea Apodaka]]'' | 1992 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1884 | | ''[[:d:Q108697899|Ismene Cosilla]]'' | 1976 | | ''[[:d:Q1228780|Mungia]]'' |- | style='text-align:right'| 1885 | | ''[[:d:Q108697902|Gentz del Valle de Lersundi]]'' | 1957 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1886 | | ''[[:d:Q108697918|Irati Inoriza]]'' | 1992 | | ''[[:d:Q4480|Balmaseda]]'' |- | style='text-align:right'| 1887 | | ''[[:d:Q108697920|Miriam Isasi]]'' | 1981 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1888 | [[Delwedd:Nerea Lekuona.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q108698004|Nerea Lekuona]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1889 | | ''[[:d:Q108702000|Mikel Antón]]'' | 1965 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1890 | | ''[[:d:Q108720249|Araiz Mesanza]]'' | 1983 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1891 | | ''[[:d:Q108720651|Ana Nieto]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1892 | | ''[[:d:Q108720967|Matxalen Oñate Esparza]]'' | 1991 | | ''[[:d:Q1228773|Plentzia]]'' |- | style='text-align:right'| 1893 | | ''[[:d:Q108735026|Sara Pe]]'' | 1997 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1894 | | ''[[:d:Q108735705|Uxue Ruiz de Arkaute]]'' | 1993 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1895 | | ''[[:d:Q108740624|Marina Suárez Ortiz de Zárate]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1896 | [[Delwedd:Salutxu Etxebarria. Dantzaria. Aurreskularia.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q108747277|Salatxu Etxebarria]]'' | 1924 | 2008 | ''[[:d:Q2883811|Barambio]]'' |- | style='text-align:right'| 1897 | [[Delwedd:Amurrio 04.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q108763635|Juan Urrutia Zulueta]]'' | 1866 | 1925 | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1898 | | ''[[:d:Q108815988|Lucía Lahoz Gutiérrez]]'' | 1962 | | ''[[:d:Q1382266|Leza]]'' |- | style='text-align:right'| 1899 | [[Delwedd:Teresa Murga markinarra.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q108903211|Teresa Murga]]'' | 1910 | 2015 | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1900 | | ''[[:d:Q109058031|Fernando de Urrutia Usaola]]'' | 1908 | 1960 | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |- | style='text-align:right'| 1901 | | ''[[:d:Q109117268|Ángel Fernández de Mendiola]]'' | 1924 | | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 1902 | [[Delwedd:Amaia Bono. Antzerki-aktorea.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q109247629|Amaia Bono]]'' | 1989 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1903 | [[Delwedd:Rober Gutiérrez.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q109326294|Rober Gutiérrez]]'' | 1970 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1904 | | ''[[:d:Q109331824|Jose Mallea-Olaetxe]]'' | 1941 | | ''[[:d:Q745645|Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz]]'' |- | style='text-align:right'| 1905 | | ''[[:d:Q109331883|Constantino Martínez Uriarte]]'' | 1911 | 1991 | ''[[:d:Q2743005|Ullíbarri-Gamboa/Uribarri Ganboa]]'' |- | style='text-align:right'| 1906 | | ''[[:d:Q109650171|Iker Zabala]]'' | 1979 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1907 | | ''[[:d:Q109769337|Bernardino Izaguirre]]'' | 1870 | 1943 | ''[[:d:Q661515|Mendata]]'' |- | style='text-align:right'| 1908 | [[Delwedd:UDDA2.png|center|128px]] | ''[[:d:Q109770084|UDDA]]'' | 2001 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1909 | | ''[[:d:Q109796691|Juan Velasco Fernández de la Cuesta]]'' | 1821 | 1895 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1910 | | ''[[:d:Q109879646|Rosario de Ajuria]]'' | 1844 | 1915 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1911 | | ''[[:d:Q109908109|Alexander Zapirain]]'' | 1990 | | ''[[:d:Q4472|Aulesti]]'' |- | style='text-align:right'| 1912 | | ''[[:d:Q109914709|José Luis Hermenegildo Gonzalo]]'' | 1906 | 1976 | ''[[:d:Q8076636|Álava]]'' |- | style='text-align:right'| 1913 | | ''[[:d:Q109936217|Jokin Erkoreka]]'' | 1991 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1914 | | ''[[:d:Q110041961|Nagore Fernandez]]'' | 1997 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1915 | [[Delwedd:MARIA CEREZUELA.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q110101877|María Cerezuela]]'' | 1993 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1916 | | ''[[:d:Q110236894|Leire Lauzirika]]'' | 1996 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1917 | [[Delwedd:Zuriñe López de Sábado Sainz.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q110279356|Zuriñe López de Sabando Sainz]]'' | 1976 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1918 | | ''[[:d:Q110301266|Miren Aizpuru]]'' | 1998 | | ''[[:d:Q695444|Bermeo]]'' |- | style='text-align:right'| 1919 | [[Delwedd:Anjel lekuona 00.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q110368796|Anjel Lekuona Beitia]]'' | 1913 | 1945 | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 1920 | | ''[[:d:Q110399746|Elisa Kalzada Ugalde]]'' | 1929 | | ''[[:d:Q1242317|Busturia]]'' |- | style='text-align:right'| 1921 | | ''[[:d:Q110404418|Luis Bilbao]]'' | 2003 | | ''[[:d:Q1242343|Berango]]'' |- | style='text-align:right'| 1922 | | ''[[:d:Q110445425|Iñaki León]]'' | 2000 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1923 | | ''[[:d:Q110537011|Pedro Amoroto]]'' | 1877 | | ''[[:d:Q604810|Markina-Xemein]]'' |- | style='text-align:right'| 1924 | | ''[[:d:Q110557673|Martin Basabe]]'' | | | ''[[:d:Q4472|Aulesti]]'' |- | style='text-align:right'| 1925 | | ''[[:d:Q110656887|Julio Arbosa]]'' | 1939 | 2007 | ''[[:d:Q3328088|Murgia]]'' |- | style='text-align:right'| 1926 | [[Delwedd:Ibon Landa Amutxategi.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q110695002|Ibon Landa Amutxategi]]'' | 1994 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1927 | [[Delwedd:Arantza Chacón.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q110729788|Arantza Chacón Ormazabal]]'' | 1974 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1928 | | ''[[:d:Q110759801|Ángela Molinuevo y Longuebau]]'' | 1845 | 1919 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1929 | | ''[[:d:Q110819074|María Ruiz de Gauna]]'' | | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1930 | | ''[[:d:Q110819700|Teresa Sánchez de Bilbao]]'' | | 1480 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1931 | | ''[[:d:Q110828810|José Francisco Antón Idróquilis]]'' | | | [[Araba]] |- | style='text-align:right'| 1932 | | ''[[:d:Q110831854|José Luis Alonso Quilchano]]'' | 1958 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1933 | | ''[[:d:Q110832093|Estibaliz Martínez Pinedo]]'' | 1975 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1934 | | ''[[:d:Q110917606|Juan Manuel Diaz de Gereñu]]'' | 1956 | | ''[[:d:Q3299992|Maturana (el mejor pueblo)]]'' |- | style='text-align:right'| 1935 | | ''[[:d:Q110929739|Haizea Pastor]]'' | 1987 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1936 | | ''[[:d:Q110952150|Beatriz Lalaguna]]'' | 1980 | | [[Bizkaia|Biskaia]] |- | style='text-align:right'| 1937 | | ''[[:d:Q110972944|Amelia Baldeón Iñigo]]'' | 1950 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1938 | | ''[[:d:Q111094149|Eugenia Idoiaga]]'' | 1895 | 1990 | ''[[:d:Q679513|Forua]]'' |- | style='text-align:right'| 1939 | [[Delwedd:Gernika-Lumon, Elbira Iturria kalearen plaka, aurretik Pedro Aboitiz kalea izandakoa.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q111286103|Elbira Iturri]]'' | 1889 | | ''[[:d:Q786126|Mundaka]]'' |- | style='text-align:right'| 1940 | | ''[[:d:Q111381088|Juan Ignacio Lorente Zugaza]]'' | 1939 | 2022 | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1941 | | ''[[:d:Q111632901|Pedro Antonio Gainzarain]]'' | 1928 | 2006 | ''[[:d:Q1368805|Elvillar/Bilar]]'' |- | style='text-align:right'| 1942 | | ''[[:d:Q111659343|Sabin Ipiña]]'' | 1934 | 2017 | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |- | style='text-align:right'| 1943 | | ''[[:d:Q111709461|Aritz Pascual]]'' | 1999 | | ''[[:d:Q1242343|Berango]]'' |- | style='text-align:right'| 1944 | | ''[[:d:Q111829851|Margarita Barainka]]'' | 1922 | | ''[[:d:Q1228030|Errigoiti]]'' |- | style='text-align:right'| 1945 | | ''[[:d:Q111901455|Rafael Ossa Echaburu]]'' | 1926 | 2017 | ''[[:d:Q595283|Ondarroa]]'' |- | style='text-align:right'| 1946 | | ''[[:d:Q111993425|Estibaliz Urresola Solaguren]]'' | 1984 | | [[Laudio]] |- | style='text-align:right'| 1947 | [[Delwedd:Arabako eskolartekoa 2022 (2). Maddi Agirre txapeldun.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q112109476|Maddi Agirre]]'' | 2005 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1948 | | ''[[:d:Q112113592|Unai Ropero]]'' | 2001 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1949 | | ''[[:d:Q112115788|Juan Cortázar Entrialgo]]'' | 1988 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1950 | | ''[[:d:Q112159292|Beñat Gerenabarrena]]'' | 2003 | | ''[[:d:Q1227965|Lekeitio]]'' |- | style='text-align:right'| 1951 | | ''[[:d:Q112184903|Paula Amilburu]]'' | 1994 | | ''[[:d:Q976743|Aramaio]]'' |- | style='text-align:right'| 1952 | | ''[[:d:Q112512359|Edurne Baz]]'' | 1979 | | [[Vitoria-Gasteiz]] |- | style='text-align:right'| 1953 | [[Delwedd:Begoña Guillen Montero.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q112624910|Begoña Guillen]]'' | 1963 | | ''[[:d:Q481760|Amurrio]]'' |} == Misc == {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! # ! delwedd ! enw ! dyddiad geni ! dyddiad marw ! man geni |- | style='text-align:right'| 1 | [[Delwedd:Reliquia de San Vitor de Gauna.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3817960|Víctor de Gauna]]'' | | | ''[[:d:Q604341|Elorriaga]]'' |- | style='text-align:right'| 2 | [[Delwedd:BNE Semanario pintoresco español. 12-3-1848, n.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q104213712|Maria Varona]]'' | 1100 | 1200 | ''[[:d:Q2744548|Villanañe]]'' |- | style='text-align:right'| 3 | | ''[[:d:Q108735681|Ane Rodríguez]]'' | 1991 | | ''[[:d:Q4474|Ortuella]]'' |} {{Wikidata list end}} [[Categori:Basgiaid]] [[Categori:Rhestrau pobl|Basgiaid]] ig8rk9siitly56vk5rv61k7rdf8kyav 0 255048 11097514 10099643 2022-07-29T16:49:22Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Airmont, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2210910. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] t7zzw2n32yq2lkzd0vi8mn4reuhzahq 0 255080 11097543 11065565 2022-07-29T17:00:17Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Belmont, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2224633. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q41451196|James Paull]]'' | [[Delwedd:Justice James Paull without border.png|center|128px]] | [[gwleidydd]] | [[Belmont, Ohio]] | 1818 | 1875 |- | ''[[:d:Q1174754|David Hollingsworth]]'' | [[Delwedd:David Hollingsworth.png|center|128px]] | [[gwleidydd]]<br/>[[cyfreithiwr]] | [[Belmont, Ohio]] | 1844 | 1929 |- | ''[[:d:Q7050088|Nora Dunfee]]'' | | [[actor]]<br/>''[[:d:Q2259451|actor llwyfan]]''<br/>''[[:d:Q10800557|actor ffilm]]'' | [[Belmont, Ohio]]<ref name='ref_40ee003b8f3f23bcaf51393f1225215b'>''[[:d:Q15241312|Freebase Data Dumps]]''</ref> | 1915 | 1994 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] jt9rw4amln5wvgr4t6hsvh2wgdjtbxl 0 255184 11097518 11076487 2022-07-29T16:51:38Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Sloatsburg, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2294333. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q7437547|Scott Wright]]'' | | ''[[:d:Q12369333|amateur wrestler]]''<br/>''[[:d:Q13474373|ymgodymwr proffesiynol]]'' | [[Sloatsburg, Efrog Newydd]] | 1977 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] 2s2kpzgqyz51pcmf7uud4spkmg0tq7s 0 255241 11097537 11056331 2022-07-29T16:58:28Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Flushing, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2326406. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q17005683|Rachel Lloyd]]'' | [[Delwedd:Rachel Lloyd (chemist).jpg|center|128px]] | [[cemegydd]]<ref name='ref_a4a1e87466e1d6129c5cbe374b44f9cf'>''[[:d:Q28721132|The Biographical Dictionary of Women in Science]]''</ref> | [[Flushing, Ohio]] | 1839 | 1900 |- | ''[[:d:Q15491034|Reverdy Cassius Ransom]]'' | [[Delwedd:Rev. Reverdy C. Ransom.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q250867|offeiriad Catholig]]'' | [[Flushing, Ohio]] | 1861 | 1959 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] oi20afgxvcs807olpqdvurw6jho49a1 0 255341 11097541 10101100 2022-07-29T16:59:41Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Bethesda, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2392682. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] 3djzr8q4xsj31mnzaq3u7ts7hdhzpf5 0 255486 11097535 10943681 2022-07-29T16:57:34Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Yorkville, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q114140. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6281943|Joseph Cable]]'' | | [[gwleidydd]]<br/>[[cyfreithiwr]]<br/>''[[:d:Q1930187|newyddiadurwr]]'' | [[Jefferson County, Ohio|Jefferson County]] | 1801 | 1880 |- | ''[[:d:Q96197813|Mary Gladden]]'' | | | [[Jefferson County, Ohio|Jefferson County]]<ref name='ref_8bf2b6c3ceeb49053e52cbe27ee86a5f'>''[[:d:Q19847326|Genealogics]]''</ref><br/>[[Jefferson, Ohio]]<ref name='ref_eabbf13fec73dff1efebcc95038fab1c'>''[[:d:Q2621214|geni.com]]''</ref> | 1804 | 1893 |- | ''[[:d:Q6142593|James S. Alban]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[gwleidydd]] | [[Jefferson County, Ohio|Jefferson County]]<ref name='ref_3af432523c523af54cf106fead562ae9'>https://books.google.com/books?id=iqd19sm_br0C&pg=PA48&lpg=PA48&dq=James+S.+Alban&source=bl&ots=i7VoYir6Ob&sig=Sd0tyZOBPqq1g-h3_Taa03aldSI&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjBy-22l5LZAhUFmlkKHZ-KBmsQ6AEIQjAF#v=onepage&q=James%20S.%20Alban&f=false</ref> | 1810 | 1862 |- | ''[[:d:Q432853|Thomas W. Bartley]]'' | [[Delwedd:Thomas W. Bartley.png|center|128px]] | [[barnwr]]<br/>[[cyfreithiwr]]<br/>[[gwleidydd]] | [[Jefferson County, Ohio|Jefferson County]] | 1812 | 1885 |- | ''[[:d:Q56761749|Benjamin Dewell]]'' | [[Delwedd:Benjamin Dewell.png|center|128px]] | ''[[:d:Q1524582|ranshwr]]'' | [[Jefferson County, Ohio|Jefferson County]]<ref name='ref_233463cc6a43c59ad3ec8bcaddb37a36'>https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/kt1m3nf39t/entire_text/</ref> | 1821 | 1905 |- | ''[[:d:Q6257055|John Scott]]'' | [[Delwedd:Colonel John Scott - History of Iowa.jpg|center|128px]] | [[gwleidydd]]<br/>[[cyfreithiwr]]<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]''<br/>''[[:d:Q47064|person milwrol]]'' | [[Jefferson County, Ohio|Jefferson County]] | 1824 | 1903 |- | ''[[:d:Q5344576|Edward N. Kirk]]'' | | ''[[:d:Q189290|swyddog milwrol]]'' | [[Jefferson County, Ohio|Jefferson County]] | 1828 | 1863 |- | ''[[:d:Q6078558|Isaiah Pillars]]'' | [[Delwedd:Isaiah Pillars.png|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[gwleidydd]] | [[Jefferson County, Ohio|Jefferson County]] | 1833 | 1895 |- | ''[[:d:Q6224307|John C. Brown]]'' | [[Delwedd:John C. Brown (Ohio).jpg|center|128px]] | [[gwleidydd]] | [[Jefferson County, Ohio|Jefferson County]] | 1844 | 1900 |- | ''[[:d:Q98716510|Andy Logan]]'' | | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Jefferson County, Ohio|Jefferson County]] | 1918 | 1998 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] sbogi3wgosq8osh3o0i79nz7wtvas2h 0 255572 11097552 10884263 2022-07-29T17:14:15Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn North Hornell, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q254590. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q5044319|Carol Fenner]]'' | | [[ysgrifennwr]]<br/>''[[:d:Q4853732|awdur plant]]'' | [[North Hornell, Efrog Newydd]] | 1929 | 2002 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Steuben County, Efrog Newydd]] r1hgvee0ciby82mfsoih7mtk7pcvfck 0 255793 11097538 10113544 2022-07-29T16:58:46Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Holloway, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2668783. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] 0y15i5nr48sbklqag4dgybglxwopzru 0 255803 11097539 10101845 2022-07-29T16:59:04Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Brookside, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2668849. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] 693eujvw2yic9mz9cyckiwgdytxiaxq 0 256104 11097698 10131056 2022-07-30T08:57:31Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Woodbury, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2778874. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Orange County, Efrog Newydd]] asx4te7fhp8hip5g3ctlxxnk3ed2bo7 0 256128 11097529 10110871 2022-07-29T16:55:03Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Grand View-on-Hudson, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2837895. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] glry4i0aamtolbq6mhtcb3cygw7j480 0 256152 11097523 10938977 2022-07-29T16:53:11Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn New Square, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2917479. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q2909630|Lipa Schmeltzer]]'' | [[Delwedd:LlPA.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q488205|canwr-gyfansoddwr]]'' | [[New Square, Efrog Newydd]] | 1978 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] j791n81arbrhc0ehhswjipis3kom1yl 0 256163 11097517 10119936 2022-07-29T16:51:18Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Pomona, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2990298. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] 0v9sxsae0ktsys6f3v8douxbtw161xx 0 256220 11097695 11077313 2022-07-30T08:54:50Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Tuxedo Park, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3273900. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q5298390|Dorothy Draper]]'' | [[Delwedd:Dorothy Draper 1942.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q512314|cymdeithaswr]]''<br/>[[pensaer]]<br/>''[[:d:Q2133309|cynllunydd tai]]'' | [[Tuxedo Park, Efrog Newydd]] | 1889 | 1969 |- | ''[[:d:Q24579362|Percy Rivington Pyne Jr.]]'' | [[Delwedd:Percy Rivington Pyne Jr. circa 1919 from his 1919 passport application.png|center|128px]] | ''[[:d:Q618694|peilot awyren ymladd]]'' | [[Tuxedo Park, Efrog Newydd]] | 1896 | 1941 |- | ''[[:d:Q7191946|Pierpont Morgan Hamilton]]'' | [[Delwedd:Pierpont Morgan Hamilton, Medal of Honor recipient.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q189290|swyddog milwrol]]'' | [[Tuxedo Park, Efrog Newydd]] | 1898 | 1982 |- | ''[[:d:Q67089573|Stanley G. Mortimer Jr.]]'' | | ''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Tuxedo Park, Efrog Newydd]] | 1913 | 1999 |- | ''[[:d:Q17402494|Carl Jerrold Peterson]]'' | | ''[[:d:Q47064|person milwrol]]'' | [[Tuxedo Park, Efrog Newydd]] | 1936 | 1969 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Orange County, Efrog Newydd]] o8rffsmuhvxr85u3w9n15rtne6apnrr 0 256221 11097520 11056267 2022-07-29T16:52:13Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Suffern, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3273919. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q98108589|Peter Williams]]'' | | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<ref name='ref_b93a0d4606e7f0a909fb9c92f053fbc5'>https://www.luisdejesus.com/artists/peter-williams2</ref> | [[Suffern, Efrog Newydd]]<ref name='ref_eafcc122447e1a969a4deb4d09e88f67'>https://www.nytimes.com/2021/09/18/arts/peter-williams-dead.html</ref> | 1952 | 2021 |- | ''[[:d:Q92624775|Pamela Orlando]]'' | | ''[[:d:Q186360|nyrs]]''<ref name='ref_1eb18891682ebb854b7f5fa05816d5d2'>https://newyork.cbslocal.com/2020/04/29/coronavirus-memoriam-remembering-selfless-yoni-bradin-and-pamela-orlando/</ref><br/>''[[:d:Q4110598|video blogger]]''<ref name='ref_253a3fe17ba0b3aac5bbe51e3575adde'>https://www.insideedition.com/sons-discovered-video-diary-of-moms-weekslong-battle-with-covid-19-right-before-she-died-59327</ref> | [[Suffern, Efrog Newydd]]<ref name='ref_e51b264c9010e34829585f0b6079496d'>https://zmmemorials.com/tribute/details/1652/Pamela-Orlando/obituary.html</ref> | 1963 | 2020 |- | ''[[:d:Q7693898|Ted Woodward]]'' | | ''[[:d:Q5137571|hyfforddwr pêl-fasged]]''<ref name='ref_efbc8b7680540fd6e0d8bfcf531202f9'>''[[:d:Q100311335|College Basketball at Sports-Reference.com]]''</ref> | [[Suffern, Efrog Newydd]] | 1963 | |- | ''[[:d:Q861146|Chris Caffery]]'' | [[Delwedd:Trans-Siberian Orchestra (cropped).jpg|center|128px]] | [[canwr]]<br/>''[[:d:Q855091|gitarydd]]'' | [[Suffern, Efrog Newydd]] | 1967 | |- | ''[[:d:Q7819874|Tommy Spaulding]]'' | [[Delwedd:Tommy S. photo Zoom.jpg|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Suffern, Efrog Newydd]] | 1969 | |- | ''[[:d:Q8002769|Will Cunnane]]'' | | ''[[:d:Q10871364|chwaraewr pêl fas]]''<ref name='ref_748a2e7a2cfda63f8dd3aea5fde851c5'>''[[:d:Q21470099|The Baseball Cube]]''</ref> | [[Suffern, Efrog Newydd]] | 1974 | |- | ''[[:d:Q73231492|Dennis O'Sullivan]]'' | | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Suffern, Efrog Newydd]] | 1976 | |- | ''[[:d:Q18593|Claudio Sanchez]]'' | [[Delwedd:10.9.10ClaudioSanchezByLuigiNovi1.jpg|center|128px]] | [[canwr]]<br/>[[cerddor]]<br/>''[[:d:Q855091|gitarydd]]''<br/>''[[:d:Q715301|arlunydd comics]]'' | [[Suffern, Efrog Newydd]] | 1978 | |- | ''[[:d:Q7819734|Tommy Murphy]]'' | | ''[[:d:Q10871364|chwaraewr pêl fas]]''<ref name='ref_748a2e7a2cfda63f8dd3aea5fde851c5'>''[[:d:Q21470099|The Baseball Cube]]''</ref> | [[Suffern, Efrog Newydd]] | 1979 | |- | ''[[:d:Q7511384|Sierra Holmes]]'' | | [[actor]]<br/>''[[:d:Q10800557|actor ffilm]]'' | [[Suffern, Efrog Newydd]] | 1987 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] cnen3eunmry7z2gdqpx1bnxmzan2q59 0 256234 11097526 10114514 2022-07-29T16:54:08Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Kaser, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3303674. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] 30h0rzp3jadju1cd7yetaqmxfntnay1 0 256302 11097699 10948003 2022-07-30T08:59:22Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Washingtonville, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3451795. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q2645734|Scott Pioli]]'' | [[Delwedd:Scott Pioli, purple tie.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Washingtonville, Efrog Newydd]] | 1965 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Orange County, Efrog Newydd]] 1uu5chr9adhdf4p026vjup0mg373q9v 0 256350 11097524 10119537 2022-07-29T16:53:29Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn New Hempstead, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3452737. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] p32i9k9iby74sb64ys6ox9peb2bxxr0 0 256356 11097519 10128982 2022-07-29T16:51:55Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Upper Nyack, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3452792. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] k2s384z0tptop9ahxtweiv794n2ovgu 0 256358 11097553 10968167 2022-07-29T17:14:40Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Painted Post, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3452798. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q4669373|Abram M. Fridley]]'' | [[Delwedd:AbramMFridley1848.jpg|center|128px]] | [[gwleidydd]] | [[Painted Post, Efrog Newydd]] | 1817 | 1888 |- | ''[[:d:Q456024|Charles B. Farwell]]'' | [[Delwedd:C.B.Farwell.jpg|center|128px]] | [[gwleidydd]] | [[Painted Post, Efrog Newydd]] | 1823 | 1903 |- | ''[[:d:Q98526226|Harvey M. Munsell]]'' | | | [[Painted Post, Efrog Newydd]] | 1843 | 1913 |- | ''[[:d:Q5076631|Charles D. Baker]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Painted Post, Efrog Newydd]] | 1846 | 1934 |- | ''[[:d:Q8003467|Willard Nelson Clute]]'' | [[Delwedd:Willard Nelson Clute.png|center|128px]] | ''[[:d:Q2374149|botanegydd]]''<br/>''[[:d:Q16334509|pteridologist]]'' | [[Painted Post, Efrog Newydd]] | 1869 | 1950 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Steuben County, Efrog Newydd]] 89iil020h3jwtq6er3mn05vdlz83wc6 0 256379 11097692 11057793 2022-07-30T08:53:43Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Otisville, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3452947. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q94257017|Cedric A. Major]]'' | | ''[[:d:Q45920048|railway executive]]''<ref name='ref_6a62f7b36d960764587243b861d2a024'>''[[:d:Q13219454|Library of Congress Authorities]]''</ref><br/>''[[:d:Q10833314|chwaraewr tenis]]''<ref name='ref_9ada2c63160e096e7e02a37c81e03bcb'>''[[:d:Q63056|Find a Grave]]''</ref><ref name='ref_268d2c32427854ba1c58610f02a5cf23'>https://www.nytimes.com/1961/04/29/archives/cedric-major-69-rail-official-dies-president-of-lehigh-valley-was.html</ref> | [[Dinas Efrog Newydd]]<ref name='ref_6a62f7b36d960764587243b861d2a024'>''[[:d:Q13219454|Library of Congress Authorities]]''</ref><br/>[[Otisville, Efrog Newydd]]<ref name='ref_9ada2c63160e096e7e02a37c81e03bcb'>''[[:d:Q63056|Find a Grave]]''</ref> | 1891 | 1961 |- | ''[[:d:Q64374527|Sylvan Byck]]'' | | ''[[:d:Q1607826|golygydd]]''<br/>''[[:d:Q3024627|editorial cartoonist]]''<br/>''[[:d:Q104173001|newspaper executive]]'' | [[Otisville, Efrog Newydd]]<ref name='ref_407534a408fff019730402d504ab7ab2'>http://www.upi.com/Archives/1982/07/08/Sylvan-Byck-comic-strips-editor-dead-at-78/6114394948800/</ref> | 1904 | 1982 |- | ''[[:d:Q2673184|Dorothy Young]]'' | [[Delwedd:Dorothy Young LCCN2014714496.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q6625963|nofelydd]]''<br/>[[ysgrifennwr]]<br/>''[[:d:Q5716684|dawnsiwr]]''<br/>[[actor]]<br/>''[[:d:Q2259451|actor llwyfan]]''<br/>''[[:d:Q10800557|actor ffilm]]'' | [[Otisville, Efrog Newydd]] | 1907 | 2011 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Orange County, Efrog Newydd]] 1eqefo12ad7lwp6kowk31jajg6xpeos 0 256382 11097527 10113420 2022-07-29T16:54:26Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Hillburn, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3452966. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] bpun6zaflbilejqzqp0teau7rygs4el 0 256397 11097525 10890533 2022-07-29T16:53:51Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Montebello, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3453075. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q5388634|Erik Hort]]'' | | ''[[:d:Q937857|pêl-droediwr]]'' | [[Montebello, Efrog Newydd]] | 1987 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] r0g4cjcup8zyf1g959brp24h6ku1lfc 0 256459 11097697 11076127 2022-07-30T08:57:13Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Walden, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3473325. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q29641021|James Edgar Sadlier]]'' | | [[meddyg]]<ref name='ref_c6c6d6970e6acdf4ba0efc451add227c'>''[[:d:Q29639214|The Eagle's History of Poughkeepsie]]''</ref> | [[Walden, Efrog Newydd]]<ref name='ref_c6c6d6970e6acdf4ba0efc451add227c'>''[[:d:Q29639214|The Eagle's History of Poughkeepsie]]''</ref> | 1865 | 1939 |- | ''[[:d:Q62665895|Ben Davidson]]'' | | | [[Walden, Efrog Newydd]] | 1916 | 1968 |- | ''[[:d:Q4647941|A. J. Masters]]'' | | [[canwr]]<br/>''[[:d:Q753110|cyfansoddwr caneuon]]'' | [[Walden, Efrog Newydd]] | 1950 | 2015 |- | ''[[:d:Q64009538|James Karinchak]]'' | [[Delwedd:James Karinchak (49489234822) (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q10871364|chwaraewr pêl fas]]''<ref name='ref_9ff2ccae48e75cb0b7d9d6bf2cfc0d27'>''[[:d:Q5324256|ESPN Major League Baseball]]''</ref> | [[Walden, Efrog Newydd]] | 1995 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Orange County, Efrog Newydd]] 9an2osdpz7glsyb8vj0eqr0ix3m4yrn 0 256484 11097700 11072804 2022-07-30T08:59:38Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Warwick, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3708823. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q895755|Nathaniel Jones]]'' | | [[gwleidydd]]<br/>''[[:d:Q806798|banciwr]]'' | [[Warwick, Efrog Newydd]] | 1788 | 1866 |- | ''[[:d:Q20789816|Lurana White]]'' | [[Delwedd:Lurana Whiite.png|center|128px]] | [[lleian]] | [[Warwick, Efrog Newydd]] | 1870 | 1935 |- | ''[[:d:Q7192278|Pierre Jay]]'' | [[Delwedd:Federal Reserve System. Pierre Jay, New York City, Dist. 2. LCCN2016884243 (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q806798|banciwr]]'' | [[Warwick, Efrog Newydd]] | 1870 | 1949 |- | ''[[:d:Q4820152|Audrey MacLean]]'' | | ''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Warwick, Efrog Newydd]] | 1952 | |- | ''[[:d:Q55623017|Michelle Lee (editor)]]'' | | ''[[:d:Q1930187|newyddiadurwr]]'' | [[Warwick, Efrog Newydd]] | 1975 | |- | ''[[:d:Q72096392|James Sterling Pitt]]'' | | ''[[:d:Q1281618|cerflunydd]]'' | [[Warwick, Efrog Newydd]] | 1977 | |- | ''[[:d:Q5212805|Damon Amendolara]]'' | | ''[[:d:Q2722764|cyflwynydd radio]]''<br/>''[[:d:Q2986228|cyflwynydd chwaraeon]]'' | [[Warwick, Efrog Newydd]] | 1979 | |- | ''[[:d:Q51858412|Gus Dapperton]]'' | [[Delwedd:Gus Dapperton Piknik i Parken 2018 (160223).jpg|center|128px]]<ref name='ref_66052fa837250f30fedd60a85b8b2b09'>http://www.pipfest.no/</ref> | [[cerddor]]<ref name='ref_66052fa837250f30fedd60a85b8b2b09'>http://www.pipfest.no/</ref><br/>''[[:d:Q753110|cyfansoddwr caneuon]]'' | [[Warwick, Efrog Newydd]] | 1997 | |- | ''[[:d:Q69938801|Fred Sullivan]]'' | | ''[[:d:Q41583|hyfforddwr chwaraeon]]''<br/>''[[:d:Q42331263|American football coach]]'' | [[Warwick, Efrog Newydd]] | | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Orange County, Efrog Newydd]] f3owwrby25k5pcblwie99knukq547ik 0 256500 11097528 11070718 2022-07-29T16:54:44Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Haverstraw, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3710418. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q66486568|Jonas Coe]]'' | [[Delwedd:Ammi Phillips - Reverend Jonas Coe - 1997.195 - Museum of Fine Arts.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q955464|person]]''<br/>''[[:d:Q83307|gweinidog]]''<ref name='ref_563b465c5bfbe295c1778313546ee1a9'>''[[:d:Q109933856|Annals of the American Pulpit]]''</ref> | [[Haverstraw, Efrog Newydd]] | 1759 | 1822 |- | ''[[:d:Q328639|Peter Denoyelles]]'' | | [[gwleidydd]]<ref name='ref_da631c152713ff40d6da56ffb997492c'>http://hdl.handle.net/10427/005073</ref><br/>''[[:d:Q10076267|caethfeistr]]''<ref name='ref_1681d5a5e0a9dfb669efbef5376a6dcc'>https://www.washingtonpost.com/history/interactive/2022/congress-slaveowners-names-list/</ref> | [[Haverstraw, Efrog Newydd]] | 1766 | 1829 |- | ''[[:d:Q295291|Walter S. Gurnee]]'' | [[Delwedd:WalterSGurneeSenorAnderson (a).png|center|128px]] | [[gwleidydd]] | [[Haverstraw, Efrog Newydd]] | 1813 | 1903 |- | ''[[:d:Q2738550|Abram Stevens Hewitt]]'' | [[Delwedd:Abram Stevens Hewitt 1822-1903.jpg|center|128px]] | [[gwleidydd]]<br/>[[cyfreithiwr]] | [[Haverstraw, Efrog Newydd]] | 1822 | 1903 |- | ''[[:d:Q2984227|Robert Sterling Yard]]'' | [[Delwedd:RobertSterlingYard.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1930187|newyddiadurwr]]''<br/>[[ysgrifennwr]]<br/>''[[:d:Q16060693|cadwriaethydd]]'' | [[Haverstraw, Efrog Newydd]] | 1861 | 1945 |- | ''[[:d:Q23619910|Charles Duryee Traphagen]]'' | [[Delwedd:Charles Duryee Traphagen (1862-1947) portrait circa 1915.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q2085381|cyhoeddwr]]'' | [[Haverstraw, Efrog Newydd]] | 1862 | 1947 |- | ''[[:d:Q6828056|Michael A. Donaldson]]'' | [[Delwedd:Michael Donaldson MOH.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q47064|person milwrol]]'' | [[Haverstraw, Efrog Newydd]] | 1884 | 1970 |- | ''[[:d:Q6688853|Louise Meriwether]]'' | | ''[[:d:Q15980158|awdur ffeithiol]]''<br/>''[[:d:Q6625963|nofelydd]]''<br/>''[[:d:Q1930187|newyddiadurwr]]''<br/>''[[:d:Q864380|cofiannydd]]''<br/>''[[:d:Q4853732|awdur plant]]'' | [[Haverstraw, Efrog Newydd]] | 1923 | |- | ''[[:d:Q4846573|Derrick Lassic]]'' | | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]''<ref name='ref_8debda9a6b2f2e172873b317c1edbcc0'>''[[:d:Q7246590|Pro-Football-Reference.com]]''</ref> | [[Haverstraw, Efrog Newydd]] | 1970 | |- | ''[[:d:Q3042488|Scott Stanford]]'' | | ''[[:d:Q1930187|newyddiadurwr]]'' | [[Haverstraw, Efrog Newydd]] | 1977 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] f8pnaocg4eqz64m2bm3wi5u42yws15s 0 256600 11097536 11061747 2022-07-29T16:58:11Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Morristown, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q527044. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q4966470|Mary Maurice]]'' | [[Delwedd:Mary Maurice Stars of the Photoplay.jpg|center|128px]] | [[actor]]<br/>''[[:d:Q2259451|actor llwyfan]]''<br/>''[[:d:Q10800557|actor ffilm]]'' | [[Morristown, Ohio]] | 1844 | 1918 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] 6bi0dw9jreerwxwatjp5qnpbwiimrh9 0 256620 11097533 10938996 2022-07-29T16:56:57Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Powhatan Point, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q544252. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q99528804|Charles William Johnson]]'' | | ''[[:d:Q16145150|athro cerdd]]''<br/>''[[:d:Q1076502|cyfarwyddwr côr]]''<br/>''[[:d:Q806349|arweinydd band]]''<br/>''[[:d:Q4854651|bandfeistr]]''<br/>''[[:d:Q158852|arweinydd]]'' | [[Powhatan Point, Ohio]]<ref name='ref_42a7aa456b3ac9e95d2e3ad24db63ee9'>http://hdl.handle.net/1903.1/21854</ref> | 1927 | 2013 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] 4rag6avy60albsp6ag8vyy564m97hg4 0 256632 11097696 10128838 2022-07-30T08:55:07Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Unionville, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q5557037. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Orange County, Efrog Newydd]] 153emlf7qb43xenyfso08n66r181k3z 0 256805 11097694 10125058 2022-07-30T08:54:36Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn South Blooming Grove, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q7566337. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Orange County, Efrog Newydd]] cakww0t30muwupt6mpaflw0y75rzjl6 0 256817 11097530 10103088 2022-07-29T16:55:19Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Chestnut Ridge, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q795395. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] rqmwd2zb2y3p1yfslwjodcrihd251iy 0 256818 11097521 11057657 2022-07-29T16:52:28Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Spring Valley, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q795401. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6939403|Murray Olderman]]'' | | ''[[:d:Q1114448|cartwnydd]]'' | [[Spring Valley, Efrog Newydd]] | 1922 | 2020 |- | ''[[:d:Q95882087|Charlie Hopper]]'' | | ''[[:d:Q107711|dyn tân]]''<ref name='ref_43d147054cb27ef668c8eb9ba92b66a0'>https://www.centralmaine.com/2020/04/23/former-augusta-firefighter-charlie-hopper-dies-of-covid-19-at-78/</ref><ref name='ref_0e63d3b4a1624abbbe80917426bf0505'>https://www.centralmaine.com/2020/04/22/obituarycharles-gordon-hopper/</ref><br/>''[[:d:Q327029|mechanic]]''<ref name='ref_0e63d3b4a1624abbbe80917426bf0505'>https://www.centralmaine.com/2020/04/22/obituarycharles-gordon-hopper/</ref><br/>''[[:d:Q15977971|woodworker]]''<ref name='ref_0e63d3b4a1624abbbe80917426bf0505'>https://www.centralmaine.com/2020/04/22/obituarycharles-gordon-hopper/</ref> | [[Spring Valley, Efrog Newydd]]<ref name='ref_43d147054cb27ef668c8eb9ba92b66a0'>https://www.centralmaine.com/2020/04/23/former-augusta-firefighter-charlie-hopper-dies-of-covid-19-at-78/</ref> | 1941 | 2020 |- | ''[[:d:Q97958860|Cynthia Auerbach]]'' | | ''[[:d:Q28054786|cyfarwyddwr opera]]'' | [[Spring Valley, Efrog Newydd]]<ref name='ref_d18bd0fd83c605d40b15c29374f52c28'>http://archives.nypl.org/mus/20372</ref> | 1943 | 1987 |- | ''[[:d:Q7381145|Russ Granik]]'' | | ''[[:d:Q3665646|chwaraewyr pêl-fasged]]''<br/>[[cyfreithiwr]] | [[Spring Valley, Efrog Newydd]] | 1948 | |- | ''[[:d:Q7803925|Tim McCann]]'' | | [[cyfarwyddwr ffilm]] | [[Spring Valley, Efrog Newydd]] | 1968 | |- | ''[[:d:Q8063716|Zac Moncrief]]'' | | ''[[:d:Q266569|animeiddiwr]]''<br/>''[[:d:Q779815|cyfarwyddwr animeiddio]]'' | [[Spring Valley, Efrog Newydd]] | 1971 | |- | ''[[:d:Q7340538|Rob Senderoff]]'' | | ''[[:d:Q5137571|hyfforddwr pêl-fasged]]''<ref name='ref_efbc8b7680540fd6e0d8bfcf531202f9'>''[[:d:Q100311335|College Basketball at Sports-Reference.com]]''</ref> | [[Spring Valley, Efrog Newydd]] | 1973 | |- | ''[[:d:Q7181714|Phil Bogle]]'' | [[Delwedd:Phil Bogle.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Spring Valley, Efrog Newydd]] | 1979 | |- | ''[[:d:Q7363830|Ron Girault]]'' | | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Spring Valley, Efrog Newydd]] | 1986 | |- | ''[[:d:Q99237201|Rickey McGill]]'' | [[Delwedd:Rickey McGill.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3665646|chwaraewyr pêl-fasged]]''<ref name='ref_5cb9f69878f3400ce4aab859fcca44cb'>''[[:d:Q7300810|RealGM]]''</ref> | [[Spring Valley, Efrog Newydd]] | 1997 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] n92gqg89wbcqxkardssz8bdlt8mog2q 0 256823 11097554 10802214 2022-07-29T17:14:56Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Wayland, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q7975906. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q21534588|Darryl Abraham]]'' | | ''[[:d:Q1281618|cerflunydd]]''<ref name='ref_12ffcbfd019d8e48dc22020fafa1e039'>https://americanart.si.edu/artist/darryl-abraham-10</ref><br/>''[[:d:Q15296811|drafftsmon]]''<ref name='ref_12ffcbfd019d8e48dc22020fafa1e039'>https://americanart.si.edu/artist/darryl-abraham-10</ref> | [[Wayland, Efrog Newydd]]<ref name='ref_12ffcbfd019d8e48dc22020fafa1e039'>https://americanart.si.edu/artist/darryl-abraham-10</ref> | 1948 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Steuben County, Efrog Newydd]] 9hbtgnf6dyseresgn7optka1qi32ace 0 256830 11097531 11054222 2022-07-29T16:56:02Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Barnesville, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q808468. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6860989|Milton Barnes]]'' | [[Delwedd:Milton Barnes.png|center|128px]] | [[gwleidydd]]<br/>[[cyfreithiwr]] | [[Barnesville, Ohio]] | 1830 | 1895 |- | ''[[:d:Q6969093|Nathan H. Edgerton]]'' | [[Delwedd:Lt. Nathan H. Edgerton, American Civil War.jpg|center|128px]] | | [[Barnesville, Ohio]] | 1839 | 1932 |- | ''[[:d:Q6284227|Joseph J. Gill]]'' | [[Delwedd:Joseph J. Gill.png|center|128px]] | [[gwleidydd]]<br/>[[cyfreithiwr]] | [[Barnesville, Ohio]] | 1846 | 1920 |- | ''[[:d:Q5006563|C. J. McDiarmid]]'' | | | [[Barnesville, Ohio]] | 1869 | 1942 |- | ''[[:d:Q5620739|Gus McGinnis]]'' | | ''[[:d:Q10871364|chwaraewr pêl fas]]''<ref name='ref_675ebf7e220c59314c0e50976dc3cad6'>''[[:d:Q863769|Baseball-Reference.com]]''</ref> | [[Barnesville, Ohio]] | 1870 | 1904 |- | ''[[:d:Q5498922|Frederick Vinton Hunt]]'' | | [[peiriannydd]] | [[Barnesville, Ohio]] | 1905 | 1972 |- | ''[[:d:Q6114807|Jack Renner]]'' | | [[peiriannydd]]<br/>''[[:d:Q128124|peiriannydd sain]]''<br/>[[cerddor]] | [[Barnesville, Ohio]] | 1935 | 2019 |- | ''[[:d:Q7599874|Stanley Plumly]]'' | [[Delwedd:Stanley plumly 0636.JPG|center|128px]] | [[bardd]]<ref name='ref_53120997c72a5de58813fcf0d8971568'>''[[:d:Q24635963|poets.org]]''</ref> | [[Barnesville, Ohio]] | 1939 | 2019 |- | ''[[:d:Q6456528|L. Joseph Thomas]]'' | | | [[Barnesville, Ohio]] | 1942 | |- | ''[[:d:Q6490750|Larry Marmie]]'' | | ''[[:d:Q3246315|prif hyfforddwr]]''<br/>''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]''<br/>''[[:d:Q5251470|defensive coordinator]]'' | [[Barnesville, Ohio]] | 1942 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] 2mshrv5fz08qhcwa732f2pas8a35aed 0 256907 11097522 10125212 2022-07-29T16:52:41Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Efrog Newydd]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Efrog Newydd]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn South Nyack, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q947688. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Efrog Newydd | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Rockland County, Efrog Newydd]] dyyjjqglzrndz3w0ldw2iurebss3z98 0 257421 11097689 11059914 2022-07-30T08:51:31Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Shippingport, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] s7jen8j92sipo7f0ln1sq48253y7i6w 0 257621 11097681 10949312 2022-07-30T08:49:44Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Freedom, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q377067|Oliver B. Shallenberger]]'' | [[Delwedd:Oliver Blackburn Shallenberger.jpg|center|128px]] | [[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1860 | 1898 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] pr4nrqn052ps0ieqqx0u4c6iiyaym12 0 257646 11097673 11068588 2022-07-30T08:47:57Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Big Beaver, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] rbr7p51mykdv15xv2k7lp1rbk2a2oif 0 257662 11097678 11062374 2022-07-30T08:48:57Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Eastvale, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] hw5bjd178wp6xep5zszstoq1izbxejp 0 257729 11097621 11057465 2022-07-29T21:17:51Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Ellport, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q501256. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q1606514|Henry Berman]]'' | | ''[[:d:Q7042855|golygydd ffilm]]''<br/>[[cynhyrchydd ffilm]] | [[Lawrence County, Pennsylvania|Lawrence County]] | 1914 | 1979 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Lawrence County, Pennsylvania]] eqn10uu9lthty0cqzzg52jo908ctpll 0 257760 11097674 11077438 2022-07-30T08:48:11Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Bridgewater, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] t0ek2yrln6fydo9gvnx9lj6hq708y0p 0 257768 11097675 11067176 2022-07-30T08:48:25Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Darlington, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] lfqk0ki8ikksyo0sr7gxwgjfcl0cdw1 0 257788 11097672 11065487 2022-07-30T08:47:41Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Beaver, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] kgjxa26gtz2l0znje2iii3195gn00vh 0 257808 11097676 11080895 2022-07-30T08:48:41Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Conway, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] 71c56zfygvzigci6ibexaivmnpfw9y9 0 257852 11097691 11069016 2022-07-30T08:52:36Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Patterson Heights, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] skr3mnz592cofcru6vkppv37ps01755 0 257860 11097687 11054510 2022-07-30T08:51:16Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal South Heights, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] 4beygfeqi3pu2lpzpbkyiduq0rs1nqv 0 257943 11097624 11060609 2022-07-29T21:20:49Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal New Wilmington, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q501256. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q1606514|Henry Berman]]'' | | ''[[:d:Q7042855|golygydd ffilm]]''<br/>[[cynhyrchydd ffilm]] | [[Lawrence County, Pennsylvania|Lawrence County]] | 1914 | 1979 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Lawrence County, Pennsylvania]] qsma3l4sm0mzp9o6ierjn770kj7of5a 0 257955 11097622 11071453 2022-07-29T21:18:07Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal New Beaver, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q501256. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q1606514|Henry Berman]]'' | | ''[[:d:Q7042855|golygydd ffilm]]''<br/>[[cynhyrchydd ffilm]] | [[Lawrence County, Pennsylvania|Lawrence County]] | 1914 | 1979 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Lawrence County, Pennsylvania]] 5rxblf1c4sisecndjt7uz99kjhhntpu 0 257959 11097625 11067070 2022-07-29T21:21:06Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal South New Castle, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q501256. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q1606514|Henry Berman]]'' | | ''[[:d:Q7042855|golygydd ffilm]]''<br/>[[cynhyrchydd ffilm]] | [[Lawrence County, Pennsylvania|Lawrence County]] | 1914 | 1979 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Lawrence County, Pennsylvania]] 5q0uduhbt0cp6ho7kir9gxff4f8e4it 0 258037 11097682 10949386 2022-07-30T08:49:58Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Industry, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q377067|Oliver B. Shallenberger]]'' | [[Delwedd:Oliver Blackburn Shallenberger.jpg|center|128px]] | [[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1860 | 1898 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] 8yz4wat8i3su8fy4xow4p22ez5qsafx 0 258125 11097627 11055283 2022-07-29T21:21:43Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Volant, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q501256. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q1606514|Henry Berman]]'' | | ''[[:d:Q7042855|golygydd ffilm]]''<br/>[[cynhyrchydd ffilm]] | [[Lawrence County, Pennsylvania|Lawrence County]] | 1914 | 1979 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Lawrence County, Pennsylvania]] gcfyrh5iz2n1q1b3bdqcbr6tgi424yz 0 258228 11097684 11068195 2022-07-30T08:50:28Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Koppel, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] s8ag0xind8hkvu1u64wfdezdihimm02 0 258255 11097626 11071041 2022-07-29T21:21:25Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Wampum, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q501256. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q1606514|Henry Berman]]'' | | ''[[:d:Q7042855|golygydd ffilm]]''<br/>[[cynhyrchydd ffilm]] | [[Lawrence County, Pennsylvania|Lawrence County]] | 1914 | 1979 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Lawrence County, Pennsylvania]] 16zgv8f8alx6pzuwmpfohfvm7cki880 0 258264 11097685 11084433 2022-07-30T08:50:42Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Monaca, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] jzxuoknwfdimnox2m246v6oanjs30eg 0 258318 11097679 11059118 2022-07-30T08:49:13Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Economy, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] ra3kkgmo7y90lb4lkfgq5ocelf24ohw 0 258331 11097623 11055229 2022-07-29T21:20:22Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Bessemer, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q501256. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q1606514|Henry Berman]]'' | | ''[[:d:Q7042855|golygydd ffilm]]''<br/>[[cynhyrchydd ffilm]] | [[Lawrence County, Pennsylvania|Lawrence County]] | 1914 | 1979 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Lawrence County, Pennsylvania]] s6tldpq0o96k0mt54kg7ce01qozkuys 0 258430 11097683 11055818 2022-07-30T08:50:12Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Georgetown, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] 3ffomx5m6so3iu8f5xnr3wmf0ql0pg5 0 258468 11097690 11067653 2022-07-30T08:52:20Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal West Mayfield, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] 45brsp98t3jh880ovcwqjl0vtfmn74p 0 258483 11097671 11074584 2022-07-30T08:47:20Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Baden, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] 7saptn6wsojo1lb1c4mnhxy123a91k5 0 258523 11097619 11070107 2022-07-29T21:16:49Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Enon Valley, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q501256. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q1606514|Henry Berman]]'' | | ''[[:d:Q7042855|golygydd ffilm]]''<br/>[[cynhyrchydd ffilm]] | [[Lawrence County, Pennsylvania|Lawrence County]] | 1914 | 1979 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Lawrence County, Pennsylvania]] azq5xemirattuh84xcmrs5u9lph1wko 0 258535 11097686 11077748 2022-07-30T08:50:59Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Midland, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] k9rl8wob6mjijaom37fvnq0ioda79jh 0 258541 11097680 11078171 2022-07-30T08:49:28Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Pennsylvania]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Bwrdeisdref yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Pennsylvania]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd o fewn ardal Fallston, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q494104. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q6264684|John Witherspoon Scott]]'' | [[Delwedd:John Witherspoon Scott (1800–1892).png|center|128px]] | [[ysgrifennwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1800 | 1892 |- | ''[[:d:Q4888598|Benjamin Forstner]]'' | [[Delwedd:Benjamin Forstner.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1371796|gunsmith]]''<br/>[[dyfeisiwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1834 | 1897 |- | ''[[:d:Q8020707|William Ziegler]]'' | [[Delwedd:William Ziegler 001.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q33231|ffotograffydd]]''<br/>''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1843 | 1905 |- | ''[[:d:Q4773485|Anthony Smith]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1844 | |- | ''[[:d:Q7945663|W. H. Seward Thomson]]'' | | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1856 | 1932 |- | ''[[:d:Q6252626|John Peter Barnes]]'' | [[Delwedd:John P Barnes.jpg|center|128px]] | [[cyfreithiwr]]<br/>[[barnwr]] | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1881 | 1959 |- | ''[[:d:Q522270|Peter Zaremba]]'' | | ''[[:d:Q11513337|cystadleuydd yn y Gemau Olympaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1908 | 1994 |- | ''[[:d:Q7299111|Raymond Robinson]]'' | | | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1910 | 1985 |- | ''[[:d:Q4911239|Bill Vinovich]]'' | | ''[[:d:Q716711|official]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]] | 1960 | |- | ''[[:d:Q4648273|A. Q. Shipley]]'' | [[Delwedd:A. Q. Shipley.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Beaver County, Pennsylvania|Beaver County]]<ref name='ref_32c1e1bbb9c2bc7dc44c0e84fd6e8e8e'>http://www.nfl.com/player/wd/71461/profile</ref> | 1986 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Pennsylvania | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Bwrdeisdrefi Beaver County, Pennsylvania]] do46gw3szqk450511cdee2nnyu5qx6n 0 258990 11097609 10118270 2022-07-29T21:04:55Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori (Saesneg: ''unincorporated community'') yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Mold, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q18390918. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] t5or6ik32dpqib4aod1zeefh1xjkzxw 0 259102 11097610 10125811 2022-07-29T21:05:08Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori (Saesneg: ''unincorporated community'') yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn St. Andrews, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q26689600. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] n8fpaiq5clpcy7yom5jnh9p5vj7ut3a 0 259116 11097606 10112497 2022-07-29T21:03:38Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori (Saesneg: ''unincorporated community'') yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Appledale, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q27988881. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] hf8sptgskvzkgjuoyqm64uvplime702 0 259120 11097615 10112234 2022-07-29T21:15:11Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori (Saesneg: ''unincorporated community'') yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Beebe, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q27988896. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] fhbfxq8i90xl43zphugrdvd58frim9i 0 259142 11097612 10115345 2022-07-29T21:05:35Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Lamoine, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q27988995. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] n1ehwo2oz09jr8fxfvmsdofjt4zggz8 0 259189 11097613 10114222 2022-07-29T21:05:50Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori (Saesneg: ''unincorporated community'') yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Jameson, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q27995378. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] rqpgw260z8nu2rea2dg72pk7zha3cd4 0 259331 11097618 10105911 2022-07-29T21:16:16Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori (Saesneg: ''unincorporated community'') yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Orondo, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q3474716. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] ndg9vw7yc650jwpvx6bru42852gzhw6 0 259496 11097616 10112380 2022-07-29T21:15:26Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori (Saesneg: ''unincorporated community'') yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Baird, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q4848605. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] 4kdqxnpq2f28jt7qds7c6x5tge6if8n 0 259916 11097614 10110666 2022-07-29T21:14:58Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori (Saesneg: ''unincorporated community'') yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Douglas, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q61439306. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] qssravg1x5z9j0t8pavs28csnl5ew34 0 259960 11097611 10939320 2022-07-29T21:05:22Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori (Saesneg: ''unincorporated community'') yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Leahy, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q6509275. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q19360549|Dan Jolly]]'' | [[Delwedd:Representative Dan Jolly, 1967.jpg|center|128px]] | [[gwleidydd]] | [[Leahy, Washington]] | 1907 | 1990 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] oxnrd2ehlw0pdg0h0n8amqfgrqomzs3 0 260054 11097617 10106010 2022-07-29T21:15:58Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori (Saesneg: ''unincorporated community'') yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Palisades, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q7127591. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] 1ha6fql9nor7gda0e2ksqs2euax1om7 0 260243 11097608 10130960 2022-07-29T21:04:42Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Washington]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Cymuned heb ei hymgorffori (Saesneg: ''unincorporated community'') yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Washington]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||Ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Withrow, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q8028290. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Washington | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Cymunedau Douglas County, Washington]] pjht59csqk62grqrwj56o3bzldumskf 0 264027 11097549 11074624 2022-07-29T17:04:14Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Alabama]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Dinas yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Alabama]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Hartford, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q79238. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q5284862|Dixie Howell]]'' | | ''[[:d:Q189290|swyddog milwrol]]''<br/>''[[:d:Q10871364|chwaraewr pêl fas]]''<ref name='ref_675ebf7e220c59314c0e50976dc3cad6'>''[[:d:Q863769|Baseball-Reference.com]]''</ref><br/>''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Hartford, Alabama]] | 1912 | 1971 |- | ''[[:d:Q5040934|Carl Ward]]'' | [[Delwedd:Carl Ward (1964).png|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Hartford, Alabama]] | 1944 | |- | ''[[:d:Q7437022|Scott Peacock]]'' | [[Delwedd:Scott Peacock portrait.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3499072|pen-cogydd]]'' | [[Hartford, Alabama]]<ref name='ref_40ee003b8f3f23bcaf51393f1225215b'>''[[:d:Q15241312|Freebase Data Dumps]]''</ref> | 1963 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Alabama | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Dinasoedd Geneva County, Alabama]] j5dqiiyvk5xapbw5r8tpttyn4izxsxv 0 264090 11097548 10937650 2022-07-29T17:03:56Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Alabama]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Dinas yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Alabama]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Samson, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q79319. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q104651673|Gisela Freireich]]'' | | | [[Samson, Alabama]]<ref name='ref_ddf749fcded6b412b9fef946e6a7c616'>''[[:d:Q105764867|Database of the Terezín Memorial]]''</ref> | 1870 | 1942 |- | ''[[:d:Q4911444|Bill Yates]]'' | | ''[[:d:Q1930187|newyddiadurwr]]'' | [[Samson, Alabama]] | 1921 | 2001 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Alabama | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Dinasoedd Geneva County, Alabama]] 3w347de6uyyov9yti6l36i2bncjis2a 0 264177 11097547 10124687 2022-07-29T17:03:37Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Alabama]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Dinas yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Alabama]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Slocomb, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q79456. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Alabama | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Dinasoedd Geneva County, Alabama]] 3enq29wk5h5yigdjwps7uz1x5mvipll 0 264419 11097544 10943220 2022-07-29T17:02:08Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Alabama]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Dinas yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Alabama]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Geneva, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q80045. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q519699|Elizabeth B. Andrews]]'' | [[Delwedd:Elizabeth Bullock Andrews.jpg|center|128px]] | [[gwleidydd]]<br/>[[athro]] | [[Geneva, Alabama]] | 1911 | 2002 |- | ''[[:d:Q20709218|Bobby Jackson]]'' | | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Geneva, Alabama]] | 1936 | 2009 |- | ''[[:d:Q29110253|George L. Beck Jr.]]'' | [[Delwedd:George L. Beck Jr.jpg|center|128px]] | | [[Geneva, Alabama]] | 1941 | |- | ''[[:d:Q7529953|Siran Stacy]]'' | | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Geneva, Alabama]] | 1968 | |- | ''[[:d:Q50987176|Mean Mary]]'' | [[Delwedd:Mean Mary.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q9648008|banjöwr]]'' | [[Geneva, Alabama]] | 1980 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Alabama | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Dinasoedd Geneva County, Alabama]] astld5vj6a5h98ddrs4kygd20wsvhlt 0 266811 11097542 11064206 2022-07-29T16:59:57Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Bellaire, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q1985364. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q65746004|James Derward Potts]]'' | [[Delwedd:James Derward Potts (1863-1958) in 1919.png|center|128px]] | ''[[:d:Q43845|person busnes]]'' | [[Bellaire, Ohio]]<ref name='ref_a88355b8ef4e35906566d396bf9bc8dd'>''[[:d:Q309481|obituary]]''</ref> | 1861 | 1958 |- | ''[[:d:Q7377466|Rudolph W. Archer]]'' | [[Delwedd:Rudolph W. Archer.png|center|128px]] | [[gwleidydd]] | [[Bellaire, Ohio]] | 1869 | 1932 |- | ''[[:d:Q7342282|Robert Boyers]]'' | | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Bellaire, Ohio]] | 1876 | 1949 |- | ''[[:d:Q6845981|Mike Basrak]]'' | | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]''<ref name='ref_995aa74d4d5f2937e0d3c48cde442f64'>''[[:d:Q19508656|databaseFootball.com]]''</ref> | [[Bellaire, Ohio]] | 1912 | 1973 |- | ''[[:d:Q66818888|Joseph R. Sligo]]'' | | ''[[:d:Q1622272|academydd]]'' | [[Bellaire, Ohio]]<ref name='ref_c0c7a74756356147fff4258df9fc6a8b'>https://www.legacy.com/obituaries/azcentral/obituary.aspx?n=joseph-r-sligo&pid=183176693</ref> | 1924 | 2016 |- | ''[[:d:Q7816401|Tom Keane]]'' | [[Delwedd:Tom Keane - 1954 Bowman.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]''<ref name='ref_8debda9a6b2f2e172873b317c1edbcc0'>''[[:d:Q7246590|Pro-Football-Reference.com]]''</ref> | [[Bellaire, Ohio]] | 1926 | 2001 |- | ''[[:d:Q7610394|Stephen Rodefer]]'' | [[Delwedd:Stephen Rodefer - poet painter writer teacher.jpg|center|128px]] | [[bardd]]<br/>''[[:d:Q1028181|arlunydd]]'' | [[Bellaire, Ohio]] | 1940 | 2015 |- | ''[[:d:Q7364071|Ron Lee]]'' | | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]''<ref name='ref_8debda9a6b2f2e172873b317c1edbcc0'>''[[:d:Q7246590|Pro-Football-Reference.com]]''</ref> | [[Bellaire, Ohio]] | 1953 | |- | ''[[:d:Q6483474|Lance Mehl]]'' | | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Bellaire, Ohio]] | 1958 | |- | ''[[:d:Q6968630|Nate Davis]]'' | [[Delwedd:Nate Davis at 49ers Family Day 2009 2.JPG|center|128px]] | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]'' | [[Bellaire, Ohio]] | 1987 | |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] 3ellu2oj5548sl113uzucm7zo7ivs3h 0 266838 11097534 11068700 2022-07-29T16:57:18Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Shadyside, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2007000. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q16873086|Ernest N. Mobley]]'' | | [[gwleidydd]] | [[Shadyside, Ohio]] | 1914 | 2009 |- | ''[[:d:Q47005480|Ray DeCola]]'' | | ''[[:d:Q10871364|chwaraewr pêl fas]]'' | [[Shadyside, Ohio]] | 1930 | 2017 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] 9akv12dgq0jlp186dlda8wi12qxib36 0 266912 11097540 11062678 2022-07-29T16:59:22Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|UDA}} | suppressfields= sir cod_post| ynganiad = {{wikidata|property|P443}} | talaith = [[Ohio]]{{#invoke:wd|references|P131}} }} <!--Paragraff 1--> <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> Pentrefi yn {{#invoke:Wikidata|getValue|P131|FETCH_WIKIDATA}}{{#invoke:wd|references|P131}}, yn nhalaith [[Ohio]], {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P17}} yw '''{{PAGENAMEBASE}}'''. {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |list=prose |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P138 }}{{wikidata|references|P47}}{{wikidata|references|best|P138}}||Cafodd ei henwi ar ôl|, }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getDateValue|P571|FETCH_WIKIDATA|y}}|| ac fe'i sefydlwyd ym |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P2936|FETCH_WIKIDATA}}||Siaredir nifer o ieithoedd yn yr ardal gan gynnwys|.}} <!-- Cadw lle 1--> <!--Ffinio ac amser--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P47|FETCH_WIKIDATA}}||Mae'n ffinio gyda|.}}<!--CYPLYSU-->{{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P421|FETCH_WIKIDATA}}||Ceir 9 cylchfa amser yn UDA, ac mae hon yn perthyn i'r cylchfa amser a elwir yn: |.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:Wikidata|getRawValue|P1456|FETCH_WIKIDATA}}||Cedwir rhestr swyddogol o [[heneb]]ion ac [[adeilad cofrestredig|adeiladau cofrestredig]] y dref yn: |.}}<!-- Cadw lle 2--> ==Poblogaeth ac arwynebedd== <!--Dymuno golygu'r darn canlynol? Copiwch y paragraff dan sylw, a welwch ar y sgrin (nid y cod), yna pastiwch ef yn y ffenestr golygu dros y cod yma, a dechreuwch olygu! Gallwch ddileu'r bennod gyfan, a'i ail-sgwennu os dymunwch. Neu ychwanegwch bennod newydd isod...--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2046}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2046|P585}}||Mae ganddi [[arwynebedd]] o| }}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|No}}} |noicon=y |P585 |qual=P2044}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P2044|P585}} ||ac ar ei huchaf mae'n|yn uwch na lefel y môr.}}<!--CYPLYSU--> {{if then show| {{#invoke:WikidataIB |getValue |fwd=ALL |osd={{{onlysourced|}}} |noicon=y |P166 |qual=P1082}}{{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P1082|P585}}||Yn ôl [[cyfrifiad]] y wlad, [[poblogaeth]] y dref yw:|; mewn cymhariaeth, yn 2016 roedd [[poblogaeth]] [[Caerdydd]] yn 361,462 a [[Rhyl]] tua 26,000.<ref>[https://statswales.gov.wales/Catalogue/Population-and-Migration/Population/Estimates/Local-Authority/populationestimates-by-localauthority-year statswales.gov.wales;] adalwyd 25 Mawrth 2020.</ref>}} <!-- Cadw lle 3--> <!-- delwedd lleoli / map --> {| |- | <!--delwedd map er lleoli (P242) -->{{First word|{{#invoke:Wikidata|getImages|P242|FETCH_WIKIDATA}}|sep=]}}]] || |- | <center>Lleoliad {{PAGENAMEBASE}}<br />o fewn {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|P131}}</center> || |} <!-- gallwch ychwanegu paragraffau newydd yma --> ==Pobl nodedig== Ceir nifer o bobl nodedig a anwyd yn Bridgeport, gan gynnwys: {{Wikidata list |sparql= SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription ?yob ?yod WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5; wdt:P19 wd:Q2062947. OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob. BIND(YEAR(?dob) AS ?yob) } # mae P569 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod) } # mae P570 yn y golofn yn rhoi'r dyddiad llawn SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "cy,en". } } ORDER BY DESC (?item) LIMIT 10 |sort=P569 |references=all |columns=label:enw,P18,P106,P19,?yob:Bl geni,?yod:Bl marw |links=local, text }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! enw ! delwedd ! galwedigaeth ! man geni ! Bl geni ! Bl marw |- | ''[[:d:Q3330927|Joseph Henry Sharp]]'' | [[Delwedd:Joseph Henry Sharp.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1028181|arlunydd]]''<ref name='ref_b27e065028c7b176a915a21851a3c3b1'>https://cs.isabart.org/person/148928</ref> | [[Bridgeport, Ohio]] | 1859 | 1953 |- | ''[[:d:Q4911357|Bill White]]'' | [[Delwedd:Bill White 1888.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q10871364|chwaraewr pêl fas]]''<ref name='ref_6ad14664d4086d2e6e9cd14dbf6a04d4'>http://www.baseball-reference.com/players/w/whitebi02.shtml</ref> | [[Bridgeport, Ohio]]<ref name='ref_6ad14664d4086d2e6e9cd14dbf6a04d4'>http://www.baseball-reference.com/players/w/whitebi02.shtml</ref> | 1860 | 1924 |- | ''[[:d:Q6112276|Jack Easton]]'' | | ''[[:d:Q10871364|chwaraewr pêl fas]]''<ref name='ref_748a2e7a2cfda63f8dd3aea5fde851c5'>''[[:d:Q21470099|The Baseball Cube]]''</ref> | [[Bridgeport, Ohio]] | 1865 | 1903 |- | ''[[:d:Q1564050|John Todd Zimmer]]'' | | ''[[:d:Q1225716|adaregydd]]''<ref name='ref_e55a75d351a06aaf82eb9d3525d78727'>https://doi.org/10.2307/4082310</ref><br/>''[[:d:Q350979|swolegydd]]''<ref name='ref_e55a75d351a06aaf82eb9d3525d78727'>https://doi.org/10.2307/4082310</ref><br/>''[[:d:Q3055126|pryfetegwr]]''<ref name='ref_e55a75d351a06aaf82eb9d3525d78727'>https://doi.org/10.2307/4082310</ref><br/>''[[:d:Q98544732|scientific collector]]''<ref name='ref_e55a75d351a06aaf82eb9d3525d78727'>https://doi.org/10.2307/4082310</ref> | [[Bridgeport, Ohio]] | 1889 | 1957 |- | ''[[:d:Q6266334|Johnny Blatnik]]'' | [[Delwedd:Johnny Blatnick card 1949 bowman card (cropped).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q10871364|chwaraewr pêl fas]]''<ref name='ref_9ff2ccae48e75cb0b7d9d6bf2cfc0d27'>''[[:d:Q5324256|ESPN Major League Baseball]]''</ref> | [[Bridgeport, Ohio]] | 1921 | 2004 |- | ''[[:d:Q46888886|Al Blatnik]]'' | | | [[Bridgeport, Ohio]] | 1923 | 2011 |- | ''[[:d:Q4909613|Bill Jobko]]'' | | ''[[:d:Q19204627|chwaraewr pêl-droed Americanaidd]]''<ref name='ref_995aa74d4d5f2937e0d3c48cde442f64'>''[[:d:Q19508656|databaseFootball.com]]''</ref> | [[Bridgeport, Ohio]] | 1935 | 2004 |} {{Wikidata list end}} <!--BLWCH LLYWIO ar droed y dudalen --> {{blwch llywio | enw = Taleithiau | teitl = Taleithiau {{banergwlad|UDA}} <!--P17 = Gwladwriaeth--> | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q30}} <!-- P150 = yn cynnwys yr ardal weinyddol; Q30 = Unol Daleithiau America --> }} {{blwch llywio | enw = siroedd | header = Siroedd | teitl = Siroedd o fewn talaith Ohio | rhestr-1 = {{#statements:P150|from=Q1391}}<!-- Q-code y DALAITH --> }} ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} {{#invoke:wd|references|P131}} [[Categori:Pentrefi Belmont County, Ohio]] 5ts9nk8afrqothhs9u6fx3q5fq0d5rz 14 278415 11097620 10151388 2022-07-29T21:17:10Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki [[Categori:Bwrdeisdrefi Pennsylvania]] [[Categori:Lawrence County, Pennsylvania]] 6h28d8bxhgysrazibafukft67u4qlzc 14 278591 11097607 10151659 2022-07-29T21:03:58Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki [[Categori:Cymunedau Washington]] [[Categori:Douglas County, Washington]] 2l59l0iw17l6wx7e2tg49uqpw7vr2pa 14 278857 11097545 10152074 2022-07-29T17:02:26Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki [[Categori:Dinasoedd Alabama]] [[Categori:Geneva County, Alabama]] c19cxf5zxae0z99s3e0she63z8jkl3w 14 279311 11097693 10152662 2022-07-30T08:54:05Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki [[Categori:Pentrefi Efrog Newydd]] [[Categori:Orange County, Efrog Newydd]] hyey57yqbdcmfkp9yechupzj0c6nq0m 14 279431 11097515 10152816 2022-07-29T16:49:42Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki [[Categori:Pentrefi Efrog Newydd]] [[Categori:Rockland County, Efrog Newydd]] javly1ysb3295jrs5772c86cfyfrvyy 14 279537 11097532 10152937 2022-07-29T16:56:25Z Craigysgafn 40536 wikitext text/x-wiki [[Categori:Pentrefi Ohio]] [[Categori:Belmont County, Ohio]] 5xdq83r50om9kh20362ia30i1mc9z60 0 295529 11097557 11052865 2022-07-29T18:30:52Z EmausBot 10039 Bot: Yn trwsio ailgyfeiriad dwbl i [[Tywysogion a Brenhinoedd Cymru]] wikitext text/x-wiki #ail-cyfeirio [[Tywysogion a Brenhinoedd Cymru]] 894h488vve7sp1mm2j23vulqdxcy8pi 0 295556 11097558 11052866 2022-07-29T18:31:02Z EmausBot 10039 Bot: Yn trwsio ailgyfeiriad dwbl i [[Tywysogion a Brenhinoedd Cymru]] wikitext text/x-wiki #ail-cyfeirio [[Tywysogion a Brenhinoedd Cymru]] 894h488vve7sp1mm2j23vulqdxcy8pi 0 295563 11097560 11052868 2022-07-29T18:31:22Z EmausBot 10039 Bot: Yn trwsio ailgyfeiriad dwbl i [[Tywysogion a Brenhinoedd Cymru]] wikitext text/x-wiki #ail-cyfeirio [[Tywysogion a Brenhinoedd Cymru]] 894h488vve7sp1mm2j23vulqdxcy8pi 0 295564 11097559 11052570 2022-07-29T18:31:12Z EmausBot 10039 Bot: Yn trwsio ailgyfeiriad dwbl i [[Tywysogion a Brenhinoedd Cymru]] wikitext text/x-wiki #ail-cyfeirio [[Tywysogion a Brenhinoedd Cymru]] 894h488vve7sp1mm2j23vulqdxcy8pi 0 297701 11097706 11097046 2022-07-30T11:53:07Z Applefrangipane 66245 diweddaru wikitext text/x-wiki {{Gwybodlen Eurovision | enw = Cystadleuaeth Cân Eurovision 2023 | blynydd = 2023 | thema = | delwedd = | terfynol = Mai 2023 | cyn-derfynol1 = Mai 2023 | cyn-derfynol2 = Mai 2023 | cyflwynyddion = | cyfarwyddwr = [[Martin Österdahl]] | gwesteiwr = [[BBC]] | lleoliad = I'w bennu, [[y Deyrnas Unedig]] | enillwr = | pleidlais = | ymgeiswyr = | debut = | dychweliad = | tynnu'n ôl = | null = | cyfwng = | agoriad = | con = Cystadleuaeth Cân Eurovision | pre = 2022 | nex = }} '''Cystadleuaeth Cân Eurovision 2023''' fydd y 67fed [[Cystadleuaeth Cân Eurovision]], gyda dau rownd cyn-derfynol a rownd terfynol ym Mai 2023.<ref>{{Cite web|date=18 Mai 2022|title=Eurovision is over for another year... so what's the plan for 2023?|url=https://eurovision.tv/story/eurovision-whats-the-plan-for-2023|access-date=17 Gorffennaf 2022 |website=Eurovision.tv |language=en-gb}}</ref> Enillodd [[Wcráin]] y gystadleuaeth yn 2022 gyda'r gân "[[Stefania]]" a pherfformiwyd gan [[Kalush Orchestra]]. Fel arfer, cynhelir y gystadleuaeth ganlynol yn y wlad a ennillodd y gystadleuaeth flaenorol, ond o ganlyniad i [[Goresgyniad Wcráin gan Rwsia yn 2022]], rhyddhaodd yr [[Undeb Darlledu Ewropeaidd]] (EBU) ddatganiad gan ddweud na fyddai'r gystadleuaeth yn cael ei chynnal yn Wcráin yn 2023.<ref>{{Cite web|date=17 Mehefin 2022|title=EBU STATEMENT ON HOSTING OF 2023 EUROVISION SONG CONTEST|url=https://www.ebu.ch/news/2022/06/17-ebu-statement-on-the-hosting-of-the-2023-eurovision-song-contest|access-date=17 Gorffennaf 2022 |website=EBU.ch |language=en-gb}}</ref> Bydd y gystadleuaeth yn cael ei chynnal yn y Deyrnas Unedig am y nawfed tro<ref>{{cite web |url=https://eurovision.tv/story/united-kingdom-host-eurovision-song-contest-2023|title=United Kingdom to host Eurovision Song Contest 2023|website=Eurovision.tv |language=en-gb |date=25 Gorffennaf 2022|access-date=30 Gorffennaf 2022}}</ref>, a cheid galwadau i'r gystadleuaeth cael ei chynnal yng Nghymru.<ref>{{cite web |url=https://golwg.360.cymru/newyddion/cymru/2101150-galw-gynnal-eurovision-nghaerdydd |title=Galw am gynnal Eurovision yng Nghaerdydd |publisher=[[Golwg360]] |date=27 Gorffennaf 2022}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-61871291 |title=Eurovision 2023: Principality Stadium keen to host song contest |publisher=Gwefan newyddion [[BBC]] |date=20 Mehefin 2022}}</ref> ==Lleoliad== Ar ôl y cyhoeddiad gan yr Undeb Darlledu Ewropeaidd a ddywedodd na fydd y gystadleuaeth yn cael ei chynnal yn Wcráin, mynegodd sawl dinas y Deyrnas Unedig ddiddordeb mewn cynnal y gystadleuaeth, gan gynnwys [[Caerdydd]].<ref>{{cite web |url=https://escxtra.com/2022/06/17/cardiff-express-interest-in-a-bid-for-eurovision-2023|title=Cardiff express interest in a bid for Eurovision 2023|author=Nathan Picot |publisher=Eurovoix |date=17 Mehefin 2022|access-date=30 Gorffennaf 2022 |language=en-gb}}</ref> Y llynedd, roedd meini prawf yr EBU am leoliad addas yn cynnwys digon o le am 10,000 o wylwyr a chanolfan i'r wasg, ac yn agos at faes awyr rhyngwladol a digon o lety. ==Dolenni allanol== * [https://eurovision.tv/ Gwefan swyddogol] ==Cyfeiriadau== {{cyfeiriadau}} [[Categori:Cystadleuaeth Cân Eurovision|2023]] [[Categori:2023]] m4m096ll2jm9xoe2x4zihbgwgaw0ht4 14 298134 11097516 2022-07-29T16:50:44Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Siroedd Efrog Newydd]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Siroedd Efrog Newydd]] 8j5cw6lxf11z2t6hxfg6u1o0frh1zum 14 298135 11097546 2022-07-29T17:02:58Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Siroedd Alabama]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Siroedd Alabama]] 2lsefceefh58ze7kdsds33ohqgvqzgr 14 298136 11097550 2022-07-29T17:05:50Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Sordariomycetes]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Sordariomycetes]] 5nz3lj4914tau5hj35fdmz3areqpwhi 14 298137 11097551 2022-07-29T17:09:48Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Rhedyn]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Rhedyn]] 3y1ddh6pcuxoows1bz4ozmnse40sg3o 14 298138 11097555 2022-07-29T17:16:13Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Rhedyn]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Rhedyn]] 3y1ddh6pcuxoows1bz4ozmnse40sg3o 14 298139 11097556 2022-07-29T17:17:37Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Caryophyllales]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Caryophyllales]] sejrgz4f256po3v69wyh7jhvuw5yb8h 14 298140 11097580 2022-07-29T20:10:35Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Rosales]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Rosales]] q0f1iyscbk8qqflvuzpzzgt1t3upqzt 14 298141 11097583 2022-07-29T20:11:51Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Pleuronectiformes]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Pleuronectiformes]] abdgxjxdus8tvvmfpsev9el635ldoif 14 298142 11097586 2022-07-29T20:15:14Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Suina]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Suina]] f5ytubtuci70wehjqu1zqqi3nsjzb2e 14 298143 11097587 2022-07-29T20:15:51Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Mamaliaid]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Mamaliaid]] qa0re49g85tcwvwkotvyncozbdddej6 0 298144 11097593 2022-07-29T20:30:15Z Stefanik 413 #wici365 wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= }} [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth [[Plaid Lafur (DU)|Lafur]] [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o [[Datganoli yn y Deyrnas Unedig|ddatganoli]], [[ffederaliaeth]] a [[Cydffederaliaeth|chydffederaliaeth]], yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Plaid Geidwadol]] [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o [[annibyniaeth]] neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== [[File:1959 Election in Merioneth (cropped).jpg|thumb|250px|[[Gwynfor Evans]] (yn Etholiad 1959), bu i'w fuddugoliaeth yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] fod yn sbardun ar gyfer Comiwisn Kilbrandon]] Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu [[annibyniaeth]] lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol [[Gwynfor Evans]] o [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: # Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; # Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; # Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * Geoffrey Crowther, Baron Crowther (Arglwydd Crowther) (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * Charles Shaw, Baron Kilbrandon (Arglwydd Kilbrandon) (o Chwefror 1972 ymlaen) Members: {{columns-list|colwidth=25em| * David Basnett (ymddiswyddo cyn 1973) * Arglwydd Crowther-Hunt * [[Alun Talfan Davies]] CF * John Foot (Arglwydd Foot * Sir [[Mark Henig]] * Douglas Houghton (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Y Gwir Parchg Dr James Longmuir * Yr Athro Francis Headon Newark * Yr Athro Alan T. Peacock (apwyntiwyd 1970) * Syr David Renton * Yr Athro [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Syr James Steel (diwydianwr) * Yr Athro Harry Street * Syr [[Ben Bowen Thomas]] * Nancy Trenaman<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] [[File:The Coal Exchange, Cardiff - geograph.org.uk - 1866095.jpg|thumb|250px|Cyfnewidfa Lo, Caerdydd, lleoliad ddisgwyliedig Cynulliad 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # [[Cleveland (sir)|Swydd Cleveland]], [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # [[Avon (sir)|Avon]], [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] say6prqwqo5id4ppp7x3ry68mqmenwf 11097594 11097593 2022-07-29T20:33:43Z Stefanik 413 /* Cefndir */ wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= }} [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth [[Plaid Lafur (DU)|Lafur]] [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o [[Datganoli yn y Deyrnas Unedig|ddatganoli]], [[ffederaliaeth]] a [[Cydffederaliaeth|chydffederaliaeth]], yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Plaid Geidwadol]] [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o [[annibyniaeth]] neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== [[File:1959 Election in Merioneth (cropped).jpg|thumb|300px|[[Gwynfor Evans]] (yn Etholiad 1959), bu i'w fuddugoliaeth yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] fod yn sbardun ar gyfer Comiwisn Kilbrandon]] Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu [[annibyniaeth]] lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol [[Gwynfor Evans]] o [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: # Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; # Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; # Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * Geoffrey Crowther, Baron Crowther (Arglwydd Crowther) (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * Charles Shaw, Baron Kilbrandon (Arglwydd Kilbrandon) (o Chwefror 1972 ymlaen) Members: {{columns-list|colwidth=25em| * David Basnett (ymddiswyddo cyn 1973) * Arglwydd Crowther-Hunt * [[Alun Talfan Davies]] CF * John Foot (Arglwydd Foot * Sir [[Mark Henig]] * Douglas Houghton (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Y Gwir Parchg Dr James Longmuir * Yr Athro Francis Headon Newark * Yr Athro Alan T. Peacock (apwyntiwyd 1970) * Syr David Renton * Yr Athro [[Donald James Robertson]] (marw 1970) * Syr James Steel (diwydianwr) * Yr Athro Harry Street * Syr [[Ben Bowen Thomas]] * Nancy Trenaman<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] [[File:The Coal Exchange, Cardiff - geograph.org.uk - 1866095.jpg|thumb|250px|Cyfnewidfa Lo, Caerdydd, lleoliad ddisgwyliedig Cynulliad 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # [[Cleveland (sir)|Swydd Cleveland]], [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # [[Avon (sir)|Avon]], [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] o9h0svu3dzzhtv2xmto5ojn8t0osxm2 11097595 11097594 2022-07-29T20:34:16Z Stefanik 413 /* Aelodaeth */ wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= }} [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth [[Plaid Lafur (DU)|Lafur]] [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o [[Datganoli yn y Deyrnas Unedig|ddatganoli]], [[ffederaliaeth]] a [[Cydffederaliaeth|chydffederaliaeth]], yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Plaid Geidwadol]] [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o [[annibyniaeth]] neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== [[File:1959 Election in Merioneth (cropped).jpg|thumb|300px|[[Gwynfor Evans]] (yn Etholiad 1959), bu i'w fuddugoliaeth yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] fod yn sbardun ar gyfer Comiwisn Kilbrandon]] Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu [[annibyniaeth]] lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol [[Gwynfor Evans]] o [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: # Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; # Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; # Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * Geoffrey Crowther, Baron Crowther (Arglwydd Crowther) (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * Charles Shaw, Baron Kilbrandon (Arglwydd Kilbrandon) (o Chwefror 1972 ymlaen) Members: {{columns-list|colwidth=25em| * David Basnett (ymddiswyddo cyn 1973) * Arglwydd Crowther-Hunt * [[Alun Talfan Davies]] CF * John Foot (Arglwydd Foot * Syr Mark Henig * Douglas Houghton (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Y Gwir Parchg Dr James Longmuir * Yr Athro Francis Headon Newark * Yr Athro Alan T. Peacock (apwyntiwyd 1970) * Syr David Renton * Yr Athro Donald James Robertson (marw 1970) * Syr James Steel (diwydianwr) * Yr Athro Harry Street * Syr [[Ben Bowen Thomas]] * Nancy Trenaman<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] [[File:The Coal Exchange, Cardiff - geograph.org.uk - 1866095.jpg|thumb|250px|Cyfnewidfa Lo, Caerdydd, lleoliad ddisgwyliedig Cynulliad 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # [[Cleveland (sir)|Swydd Cleveland]], [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # [[Avon (sir)|Avon]], [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Datganoli Cymru]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] njhhd7a3dlhxn9aom67m5hpg3rj0rfx 11097596 11097595 2022-07-29T20:35:51Z Stefanik 413 /* Cyfeiriadau */ wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= }} [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth [[Plaid Lafur (DU)|Lafur]] [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o [[Datganoli yn y Deyrnas Unedig|ddatganoli]], [[ffederaliaeth]] a [[Cydffederaliaeth|chydffederaliaeth]], yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Plaid Geidwadol]] [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o [[annibyniaeth]] neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== [[File:1959 Election in Merioneth (cropped).jpg|thumb|300px|[[Gwynfor Evans]] (yn Etholiad 1959), bu i'w fuddugoliaeth yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] fod yn sbardun ar gyfer Comiwisn Kilbrandon]] Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu [[annibyniaeth]] lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol [[Gwynfor Evans]] o [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: # Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; # Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; # Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * Geoffrey Crowther, Baron Crowther (Arglwydd Crowther) (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * Charles Shaw, Baron Kilbrandon (Arglwydd Kilbrandon) (o Chwefror 1972 ymlaen) Members: {{columns-list|colwidth=25em| * David Basnett (ymddiswyddo cyn 1973) * Arglwydd Crowther-Hunt * [[Alun Talfan Davies]] CF * John Foot (Arglwydd Foot * Syr Mark Henig * Douglas Houghton (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Y Gwir Parchg Dr James Longmuir * Yr Athro Francis Headon Newark * Yr Athro Alan T. Peacock (apwyntiwyd 1970) * Syr David Renton * Yr Athro Donald James Robertson (marw 1970) * Syr James Steel (diwydianwr) * Yr Athro Harry Street * Syr [[Ben Bowen Thomas]] * Nancy Trenaman<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] [[File:The Coal Exchange, Cardiff - geograph.org.uk - 1866095.jpg|thumb|250px|Cyfnewidfa Lo, Caerdydd, lleoliad ddisgwyliedig Cynulliad 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # [[Cleveland (sir)|Swydd Cleveland]], [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # [[Avon (sir)|Avon]], [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Cenedlaetholdeb Cymreig]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] t445ycshrzdqm9hjp42zw4jdva16y3m 11097600 11097596 2022-07-29T20:39:31Z Stefanik 413 /* Lloegr */ wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= }} [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth [[Plaid Lafur (DU)|Lafur]] [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o [[Datganoli yn y Deyrnas Unedig|ddatganoli]], [[ffederaliaeth]] a [[Cydffederaliaeth|chydffederaliaeth]], yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Plaid Geidwadol]] [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o [[annibyniaeth]] neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== [[File:1959 Election in Merioneth (cropped).jpg|thumb|300px|[[Gwynfor Evans]] (yn Etholiad 1959), bu i'w fuddugoliaeth yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] fod yn sbardun ar gyfer Comiwisn Kilbrandon]] Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu [[annibyniaeth]] lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol [[Gwynfor Evans]] o [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: # Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; # Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; # Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * Geoffrey Crowther, Baron Crowther (Arglwydd Crowther) (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * Charles Shaw, Baron Kilbrandon (Arglwydd Kilbrandon) (o Chwefror 1972 ymlaen) Members: {{columns-list|colwidth=25em| * David Basnett (ymddiswyddo cyn 1973) * Arglwydd Crowther-Hunt * [[Alun Talfan Davies]] CF * John Foot (Arglwydd Foot * Syr Mark Henig * Douglas Houghton (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Y Gwir Parchg Dr James Longmuir * Yr Athro Francis Headon Newark * Yr Athro Alan T. Peacock (apwyntiwyd 1970) * Syr David Renton * Yr Athro Donald James Robertson (marw 1970) * Syr James Steel (diwydianwr) * Yr Athro Harry Street * Syr [[Ben Bowen Thomas]] * Nancy Trenaman<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] [[File:The Coal Exchange, Cardiff - geograph.org.uk - 1866095.jpg|thumb|250px|Cyfnewidfa Lo, Caerdydd, lleoliad ddisgwyliedig Cynulliad 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, er na chafodd enwau eu hawgrymu: # [[Cleveland (sir)|Swydd Cleveland]], [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Humberside|Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # [[Avon (sir)|Avon]], [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Cenedlaetholdeb Cymreig]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] j1zsrzebasxh60k5ow93ihn5qeif1vf 11097601 11097600 2022-07-29T20:40:16Z Stefanik 413 /* Lloegr */ wikitext text/x-wiki {{Pethau| fetchwikidata=ALL | suppressfields= }} [[File:The Exchange, Mount Stuart Square.jpg|thumb|250px|[[Y Gyfnewidfa Lo]], Sgwâr Mount Stewart, [[Caerdydd]], senedd-dŷ arfaethedig Cymru yn 1979]] Roedd y '''Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad''', y cyfeirir ato hefyd fel '''Comisiwn Kilbrandon''' ('''Comisiwn Crowther''' i ddechrau) neu '''Adroddiad Kilbrandon''', yn gomisiwn brenhinol hirsefydlog a sefydlwyd gan lywodraeth [[Plaid Lafur (DU)|Lafur]] [[Harold Wilson]] i archwilio strwythurau cyfansoddiad y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] a Ynysoedd Prydain a llywodraeth ei gwledydd cyfansoddol, ac i ystyried a ddylid gwneud unrhyw newidiadau i’r strwythurau hynny. Fe'i cychwynnwyd o dan yr Arglwydd Crowther ar 15 Ebrill 1969, cymerodd yr Arglwydd Kilbrandon yr awenau ym 1972, ac adroddwyd yn derfynol ar [[31 Hydref]] [[1973]].<ref>''Royal Commission on the Constitution 1969 – 1973'', Volume I, Report (Cmnd 5460)</ref> Ystyriwyd modelau amrywiol o [[Datganoli yn y Deyrnas Unedig|ddatganoli]], [[ffederaliaeth]] a [[Cydffederaliaeth|chydffederaliaeth]], yn ogystal â’r posibilrwydd o rannu’r DU yn wladwriaethau sofran ar wahân. Ymdriniwyd â [[Gogledd Iwerddon]], [[Ynysoedd y Sianel]] ac [[Ynys Manaw]] ar wahân i fater craidd yr [[Yr Alban|Alban]] a [[Cymru|Chymru]]. Cyhoeddwyd cyfanswm o 16 cyfrol o dystiolaeth a 10 papur ymchwil rhwng 1969 a 1973. Cyflwynwyd yr adroddiad terfynol i Lywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Plaid Geidwadol]] [[Edward Heath]], a oedd wedi dod i rym yn etholiad cyffredinol Mehefin 1970. Gwrthododd yr adroddiad yr opsiynau o [[annibyniaeth]] neu [[ffederaliaeth]], o blaid cynulliadau Albanaidd a Chymreig datganoledig, a etholir yn uniongyrchol. Ni lofnododd dau aelod o’r comisiwn, yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Alan Peacock, yr adroddiad, gan anghytuno â’r dehongliad o’r cylch gorchwyl a’r casgliadau. Cyhoeddwyd eu barn mewn Memorandwm Ymneilltuaeth ar wahân.<ref>{{cite web | url=http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | title=Royal Commission on the Constitution 1969–73: volume II: memorandum of dissent by Lord Crowther-Hunt and Professor A.T. Peacock | work=British Official Publications Collaborative Reader Information Service | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929084156/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14465.html | archivedate=29 September 2007 | df=dmy-all }}</ref> ==Cefndir== [[File:1959 Election in Merioneth (cropped).jpg|thumb|300px|[[Gwynfor Evans]] (yn Etholiad 1959), bu i'w fuddugoliaeth yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] fod yn sbardun ar gyfer Comiwisn Kilbrandon]] Sefydlwyd y comisiwn brenhinol mewn ymateb i’r galw cynyddol am ymreolaeth neu [[annibyniaeth]] lawn i Gymru a’r Alban, a ddaeth i sylw’r cyhoedd ar ôl buddugoliaethau arloesol [[Gwynfor Evans]] o [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn [[Is-etholiad Caerfyrddin, 1966|isetholiad Caerfyrddin]] yn 1966, a [[Winnie Ewing]] o [[Plaid Genedlaethol yr Alban|Blaid Genedlaethol yr Alban]] yn Hamilton yn 1967. ==Cylch gorchwyl== Cylch gorchwyl y comisiwn oedd: # Archwilio swyddogaethau presennol y ddeddfwrfa a’r llywodraeth bresennol mewn perthynas â nifer o wledydd, cenhedloedd a rhanbarthau’r Deyrnas Unedig; # Ystyried, o ystyried y newidiadau yn nhrefniadaeth llywodraeth leol ac yn y berthynas weinyddol a pherthynasau eraill rhwng gwahanol rannau’r Deyrnas Unedig, ac i fuddiannau ffyniant a llywodraeth dda a’n pobl o dan y Goron, a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol y swyddogaethau hynny neu fel arall mewn perthnasoedd cyfansoddiadol ac economaidd presennol; # Ystyried hefyd a fyddai unrhyw newidiadau yn ddymunol yn y berthynas gyfansoddiadol ac economaidd rhwng Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw.<ref name=timespw>Political will for separation "does not exist", ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Aelodaeth== Cadeiryddion: * Geoffrey Crowther, Baron Crowther (Arglwydd Crowther) (1969 tan ei farwolaeth ym mis Chwefror 1972) * Charles Shaw, Baron Kilbrandon (Arglwydd Kilbrandon) (o Chwefror 1972 ymlaen) Members: {{columns-list|colwidth=25em| * David Basnett (ymddiswyddo cyn 1973) * Arglwydd Crowther-Hunt * [[Alun Talfan Davies]] CF * John Foot (Arglwydd Foot * Syr Mark Henig * Douglas Houghton (ymddiswyddo cyn 1973) * [[Selwyn Lloyd]] (ymddiswyddo cyn 1973) * Y Gwir Parchg Dr James Longmuir * Yr Athro Francis Headon Newark * Yr Athro Alan T. Peacock (apwyntiwyd 1970) * Syr David Renton * Yr Athro Donald James Robertson (marw 1970) * Syr James Steel (diwydianwr) * Yr Athro Harry Street * Syr [[Ben Bowen Thomas]] * Nancy Trenaman<ref name="timesdis">Dissenters urge plan for seven assemblies, ''The Times'', 1 November 1973</ref> }} ==Argymhellion== Nid oedd y comisiwn yn gallu dod i gytundeb unfrydol, gyda’r adroddiad terfynol yn cynnwys nifer o opsiynau a gefnogwyd gan wahanol aelodau. Ni lofnododd dau gomisiynydd yr adroddiad, gan gynhyrchu memorandwm anghytuno yn lle hynny. ==Yr Alban== [[File:Royal High School - geograph.org.uk - 302803.jpg|thumb|250px|Y Royal High School, [[Caeredin]], darpar senedd-dŷ Cynulliad yr Alban yn 1979]] [[File:The Coal Exchange, Cardiff - geograph.org.uk - 1866095.jpg|thumb|250px|Cyfnewidfa Lo, Caerdydd, lleoliad ddisgwyliedig Cynulliad 1979]] Roedd wyth aelod o blaid deddfwrfa ddatganoledig i'r Alban. Byddai pŵer gweithredol yn cael ei arfer gan weinidogion a benodir gan y Goron o blith aelodau cynulliad a etholir yn uniongyrchol. Y meysydd cyfrifoldeb i’w trosglwyddo i’r corff datganoledig fyddai rhai o’r rhai sydd eisoes dan oruchwyliaeth Ysgrifennydd Gwladol yr Alban a’r Arglwydd Adfocad. Roedd y rhain yn cynnwys: * Addysg * Yr Amgylchedd * Iechyd * Materion cartref * Materion cyfreithiol * Gwasanaethau cymdeithasol * Byddai'r cyfrifoldeb am amaethyddiaeth, pysgodfeydd a bwyd yn cael ei rannu rhwng y Cynulliad a llywodraeth y Deyrnas Unedig, tra byddai'r olaf yn cadw rheolaeth ar gyflenwad trydan. Gyda sefydlu’r llywodraeth ddatganoledig, cynigiwyd y byddai nifer yr ASau a etholwyd i San Steffan o etholaethau’r Alban yn gostwng o 71 i tua 51. Roedd y cynulliad i fod yn gorff siambr sengl o tua 100 o aelodau, wedi'i ethol o dan y system pleidlais sengl drosglwyddadwy o gynrychiolaeth gyfrannol, gydag etholaethau aml-aelod. Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu rhoi enw i'r cynulliad, gan deimlo mai mater i bobl yr Alban oedd hwn, er bod y term "confensiwn" wedi'i awgrymu. Roedd penderfyniad ar nifer y seddi a'r ffiniau i'w gadw i senedd y Deyrnas Unedig. Ni fyddai'r trefniadau cyfansoddiadol newydd yn gofyn am benodi llywodraethwr, tra bod y teitl "Scottish Premier" wedi'i awgrymu ar gyfer pennaeth y weithrediaeth. Byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol yr Alban yn cael ei diddymu, er y byddai gweinidog cabinet yn parhau i fod â chyfrifoldeb arbennig dros gynrychioli’r Alban yn ogystal â chael dyletswyddau eraill.<ref name="timeskil">Kilbrandon Report, ''The Times'', 1 November 1973</ref> ==Cymru== Roedd chwe chomisiynydd yn ffafrio datganoli deddfwriaethol i Gymru. Byddai hyn yn debyg i’r cynllun a ragwelwyd ar gyfer yr Alban, ond gyda llai o gyfrifoldeb mewn materion cyfreithiol, gan adlewyrchu bod gan yr Alban system gyfreithiol ar wahân i Gymru a Lloegr. Fel yn yr Alban, cynigiwyd cynulliad un siambr 100 aelod, wedi'i ethol trwy gynrychiolaeth gyfrannol. Teitl a awgrymwyd i'r comisiwn ar gyfer y corff oedd "Senedd". Yn yr un modd, efallai y byddai pennaeth y pwyllgor gwaith yn cael ei alw'n "Uwchgynghrair Cymru", a byddai swydd Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cael ei diddymu. Byddai nifer yr ASau San Steffan a etholir gan etholaethau Cymreig yn gostwng o 36 i tua 31.<ref name="timeskil"/> ==Lloegr== [[File:English counties 1974 (numbered).svg|thumb|250px|Siroedd 'newydd' Lloegr yn dilyn ad-drefniad 1974 bu'n sail ar gyfer rhanbarthau arfaethedig Comisiwn Kilbrandon]] Roedd llofnodwyr y prif adroddiad yn unfrydol yn eu gwrthwynebiad i ddatganoli deddfwriaethol i Loegr gyfan, neu i unrhyw ranbarth yn Lloegr. Fodd bynnag, roedd cynigion i ddatganoli rhai pwerau i lefel ranbarthol: Roedd wyth aelod yn cefnogi’r syniad o gynghorau cydgysylltu a chynghori anweithredol i gyflwyno sylwadau a rhoi cyngor i lywodraeth ganolog ar bolisi’r llywodraeth sy’n effeithio ar y rhanbarthau. Roedd pob cyngor i gael tua 60 o aelodau, y mwyafrif yn cael eu hethol gan awdurdodau lleol yn y rhanbarth gyda thua 20% wedi'u henwebu gan y gweinidog sy'n gyfrifol am faterion rhanbarthol i gynrychioli diwydiant, amaethyddiaeth, masnach, undebau llafur, a chyrff hyrwyddo statudol yn y rhanbarth. Roedd dau aelod o blaid sefydlu cynulliadau rhanbarthol gyda phwerau gweithredol, wedi'u hethol mewn modd tebyg i'r rhai yn yr Alban a Chymru. Ym mhob achos, y rhanbarthau i’w defnyddio fyddai’r rhai a sefydlwyd eisoes ar gyfer cynllunio economaidd, gyda ffiniau wedi’u haddasu i adlewyrchu’r newidiadau a wnaed gan [[Deddf Llywodraeth Leol 1972|Ddeddf Llywodraeth Leol 1972]], er na chafodd enwau eu hawgrymu: # [[Cleveland (sir)|Swydd Cleveland]], [[Cumbria]], [[Swydd Durham]], [[Northumberland]], [[Tyne a Wear]] # [[Humberside|Glannau Humber]], [[Gogledd Swydd Efrog]], [[De Swydd Efrog]], [[Gorllewin Swydd Efrog]] # [[Swydd Gaer]], [[Manceinion Fwyaf]], [[Glannau Merswy]], [[Swydd Gaerhirfryn]] # [[Swydd Derby]], [[Swydd Gaerlŷr]], [[Swydd Lincoln]], [[Swydd Northampton]], [[Swydd Nottingham]] # [[Henffordd a Chaerwrangon]], [[Swydd Amwythig|sir Amwythig]], [[Swydd Stafford]], [[Swydd Warwick]], [[Gorllewin Canolbarth Lloegr (sir)|Gorllewin Canolbarth Lloegr]] # [[Swydd Gaergrawnt]], [[Norfolk]], [[Suffolk]] # [[Avon (sir)|Avon]], [[Cernyw]], [[Dyfnaint]], [[Dorset]], [[Swydd Gaerloyw]], [[Gwlad yr Haf]], [[Wiltshire]] # [[Swydd Bedford]], [[Berkshire]], [[Swydd Buckingham]], [[Dwyrain Sussex]], [[Essex]], [[Llundain Fwyaf]], [[Hampshire]], [[Swydd Hertford]], [[Ynys Wyth]], [[Caint]], [[Swydd Rydychen]], [[Surrey]], [[Gorllewin Sussex]] ==Cernyw== Roedd y Comisiwn yn cydnabod bod "lleiafrif bach iawn" yn bodoli yng Nghernyw a honnodd hunaniaeth genedlaethol ar wahân i'r Gernywiaid, ac a oedd yn dymuno cael trefniadau ar wahân ar gyfer eu llywodraeth. Roeddent fodd bynnag yn teimlo “er gwaethaf ei gymeriad unigol a’i ymdeimlad cryf o hunaniaeth ranbarthol, nid oes tystiolaeth bod gan ei phobl ddymuniad i’w weld yn cael ei wahanu oddi wrth weddill Lloegr at ddibenion llywodraeth”. Fodd bynnag, cydnabuwyd bod "pobl Cernyw yn ystyried nad yw eu rhan hwy o'r Deyrnas Unedig yn sir Seisnig yn unig" ac yn unol â hynny argymhellwyd y dylid defnyddio'r dynodiad "Dugy of Cornwall" ar bob achlysur priodol i bwysleisio'r "perthynas arbennig a'r diriogaeth. cyfanrwydd Cernyw."<ref name="timeskil"/><ref>[https://publications.parliament.uk/pa/cm200506/cmselect/cmodpm/977/977we20.htm Kilbrandon Report paragraph 329 Quoted in Memorandum by the National Executive Committee of Mebyon Kernow, the Party for Cornwall (Written Evidence given to the Select Committee on Office of the Deputy Prime Minister: Housing, Planning, Local Government and the Regions)]</ref> ==Gogledd Iwerddon== Ni wnaeth y Comisiwn unrhyw argymhellion ar ddatganoli yng Ngogledd Iwerddon, yr oedd Deddf Cyfansoddiad Gogledd Iwerddon 1973 wedi gwneud darpariaeth ar eu cyfer. Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn argymell cynyddu nifer ASau San Steffan o’r dalaith yn unol â gweddill y DU, o 12 i tua 17. ==Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw== Nid oedd y Comisiwn yn bwriadu gwneud unrhyw newidiadau yn y berthynas rhwng y Deyrnas Unedig, Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw. Gwrthodasant awgrym y dylid rhannu cyfrifoldebau am faterion allanol rhwng llywodraethau’r DU a’r ynysoedd, ond cefnogwyd cynnig gan y Swyddfa Gartref y dylid cynnal proses fwy ffurfiol o ymgynghori yn y dyfodol ynghylch cymhwyso cytundebau rhyngwladol yn yr ynysoedd. ==Memorandwm anghytundeb== Ni lofnododd yr Arglwydd Crowther-Hunt na’r Athro Peacock yr adroddiad, gan gynhyrchu cyfres ar wahân o gynigion mewn memorandwm lleiafrifol. Y prif wahaniaethau rhwng y ddogfen a’r prif adroddiad oedd: ===Cynulliadau rhanbarthol=== Byddai saith cynulliad rhanbarthol etholedig, un ar gyfer yr Alban, un i Gymru a phum Cynulliad Rhanbarthol yn Lloegr. Byddai ganddynt lawer mwy o bwerau nag a gynigiwyd yn adroddiad y mwyafrif, gan gymryd drosodd llawer o beirianwaith llywodraeth ganolog yn eu hardal, a phob un â’i wasanaeth sifil ei hun. Byddent hefyd yn disodli awdurdodau ad hoc megis awdurdodau iechyd rhanbarthol ac awdurdodau dŵr, a oedd i'w cyflwyno wrth ad-drefnu'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol a'r diwydiant dŵr. Byddai ganddynt hefyd bwerau goruchwylio dros fyrddau nwy a thrydan. Byddent hefyd yn gallu llunio polisi drwy gynlluniau strategol ar gyfer datblygiad ffisegol, cymdeithasol ac economaidd eu rhanbarthau. Byddai Gweinidog y Rhanbarthau yn dal sedd cabinet. Diwygio Tir Comin Roedd y memorandwm hefyd yn awgrymu newidiadau yn swyddogaeth Tŷ’r Cyffredin yn y Deyrnas Unedig. Roedd aelodau seneddol i ffurfio "pwyllgorau swyddogaethol" yn cyfateb i adrannau'r llywodraeth ganolog. Roedd pob pwyllgor i fod â staff ategol a byddent yn ystyried goblygiadau deddfwriaeth y Deyrnas Unedig ac Ewropeaidd, yn ogystal â chael pwerau llunio polisi. I adlewyrchu eu cyfrifoldebau mwy, byddai ASau yn cael cyflogau proffesiynol amser llawn. ===Ymateb gwleidyddol=== Cafwyd ymateb cymysg i adroddiad y comisiwn: * Roedd cadeirydd [[Plaid Cymru]] yn ei ystyried yn "ddatblygiad gwirioneddol", a galwodd ar y llywodraeth i ymrwymo i gyflwyno llywodraeth Gymreig gyda phwer deddfwriaethol. Serch hynny, galwon nhw ar i'r cynulliad gael pwerau ychwanegol dros gynllunio economaidd a diwydiannol. * Disgrifiodd [[Winnie Ewing]], is-gadeirydd [[Plaid Genedlaethol yr Alban]], fel "cam i'r cyfeiriad cywir", ac y byddai cynulliad arfaethedig yr Alban "yn arwain at yr hunan-lywodraeth y mae'r SNP yn ei geisio". * Croesawodd ysgrifennydd y Blaid Lafur Gymreig gyflwyno cynulliad, ond gwrthwynebodd y gostyngiad yn nifer ASau [[Senedd y Deyrnas Unedig|San Steffan]]. * Roedd arweinydd y Blaid Ryddfrydol Gymreig yn credu ei fod yn "ddatblygiad mawr" a fyddai'n arwain at gyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol yn San Steffan. * Galwodd swyddog o'r Blaid Geidwadol Gymreig ar i bobl beidio â chael eu "gorddylanwadu gan y lleiafrif lleisiol, sy'n cynnwys eithafwyr a ffanatigwyr cenedlaetholgar." * Mynegodd cadeirydd Plaid Geidwadol ac Unoliaethol yr Alban amheuon am y gostyngiad yn nifer yr ASau. * Tra'n nodi bod eu cynnig am Gyngor Rhanbarthol Cernyweg wedi'i wrthod, dywedodd ysgrifennydd [[Mebyon Kernow]] eu bod wedi'u calonogi gan sefydlu cynulliadau yn yr Alban a Chymru, a'r pwyslais ar "Duchy of Cornwall".<ref>Generally favourable response among Welsh and Scots political leaders, ''[[The Times]]'', 1 November 1973</ref> ==Canlyniadau== Yn dilyn newid llywodraeth yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974|etholiad cyffredinnol y Deyrnas Unedig Chwefror 1974]], cyhoeddodd y weinyddiaeth Lafur newydd bapur gwyn ''Democracy and Devolution: Proposals for Scotland and Wales'' yn seiliedig ar yr adroddiad terfynol ym Medi 1974. Arweiniodd y papur gwyn yn uniongyrchol at Fesur aflwyddiannus yr Alban a Chymru, a dynnwyd yn ôl ym mis Chwefror 1977. Pasiwyd dau ddarn o ddeddfwriaeth ar wahân yn y flwyddyn ganlynol: Deddf yr Alban 1978 a Deddf Cymru 1978. Ni fyddai darpariaethau’r Deddfau yn dod i rym oni bai eu bod yn cael eu cymeradwyo gan [[Refferendwm|refferenda]], ac yn unol â hynny datganoli i’r Alban a Chymru cynhaliwyd refferenda ar 1 Mawrth 1979. Yn y [[Refferendwm datganoli i Gymru, 1979|refferendwm, gwrthodwyd cynulliad Cymru]] gan fwyafrif o bleidleiswyr, tra cefnogwyd datganoli i'r Alban gan 51.6% o'r rhai a bleidleisiodd, neu 32.9% o'r rhai ar y gofrestr etholiadol. Roedd gwelliant i Ddeddf yr Alban, a gyflwynwyd gan aelod meinciau cefn y llywodraeth, George Cunningham, wedi nodi bod yn rhaid iddi gael cefnogaeth 40% o'r holl etholwyr, a chollwyd y refferendwm.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/scotland_99/the_scottish_parliament/306859.stm ''Breaking up is hard to do'', BBC News, retrieved August 8, 2007]</ref> Arweiniodd canlyniadau’r refferenda at ddiddymu’r Deddfau priodol ym mis Mawrth 1979. Collwyd pleidlais o ddiffyg hyder wedi hynny gan y llywodraeth ar 28 Mawrth pan bleidleisiodd Plaid Genedlaethol yr Alban gyda’r Ceidwadwyr, Rhyddfrydwyr a Phlaid Unoliaethol Ulster, gan arwain at y etholiad cyffredinol 1979 a dechrau 18 mlynedd o reolaeth y Ceidwadwyr. Daeth datganoli i’r Alban a Chymru o’r diwedd ar waith o dan y llywodraeth Lafur nesaf, a etholwyd ym 1997, gan [[Ddeddf yr Alban 1998]] a [[Deddf Llywodraeth Cymru 1998]]. ==Dolenni allannol== {{Gwleidyddiaeth}} *[https://archiveshub.jisc.ac.uk/search/archives/bf6d7202-0a3f-33f6-8b07-593c1e064822?component=19103124-b4fd-35cc-b1dd-3a01383952d5 'Kilbrandon' - Adroddiad y Comisiwn Brenhinol ar y Cyfansoddiad,] archif yn [[Llyfrgell Genedlaethol Cymru]], 1969-1973 *[https://senedd.cymru/sut-rydym-yn-gweithio/hanes-datganoli-yng-nghymru/ Hanes datganoli yng Nghymru] gwefan [[Senedd Cymru]], cyfeiriad at y Comisiwn *[https://web.archive.org/web/20070929083921/http://www.bopcris.ac.uk/bopall/ref14464.html Abstract], British Official Publications Collaborative Reader Information Service *[https://www.doi.org/10.1111/j.1467-923X.1975.tb02135.x "Dicey, Kilbrandon and Devolution"], DG Boyce, ''The Political Quarterly'', Volume 46 Issue 3 Page 280–292, July 1975 *[https://www.jstor.org/stable/1094321 "Kilbrandon: The Ship That Launched a Thousand Faces?"], ''The Modern Law Review'', Vol. 37, No. 5 (Sep. 1974), pp.&nbsp;544–555 *[https://www.open.edu/openlearn/mod/oucontent/view.php?id=109221&section=2.2 Deall datganoli yng Nghymru] modiwl [[Prifysgol Agored]] (Cymraeg) ==Cyfeiriadau== {{Cyfeiriadau|2}} [[Categori:Gwleidyddiaeth Cymru]] [[Categori:Gwleidyddiaeth yr Alban]] [[Categori:Gwleidyddiaeth y Deyrnas Unedig]] [[Categori:Cenedlaetholdeb Cymreig]] [[Categori:Cenedlaetholdeb]] fofwbkulbauhmnfp9ra4d0x0lcrnzh0 0 298145 11097638 2022-07-29T21:29:22Z Craigysgafn 40536 Symudodd Craigysgafn y dudalen [[Si Bêi - Helyntion Wil Bach Saer]] i [[Si Bêi: Helyntion Wil Bach Saer]] wikitext text/x-wiki #ail-cyfeirio [[Si Bêi: Helyntion Wil Bach Saer]] 4agjz2nqmw7egqyztybjnt6rxrhv10g 14 298146 11097701 2022-07-30T09:00:50Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Leotiomycetes]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Leotiomycetes]] j0vurdrizyhjtct86d0t1v0nf4vtede 14 298147 11097703 2022-07-30T09:04:37Z Craigysgafn 40536 Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '[[Categori:Mamaliaid]]' wikitext text/x-wiki [[Categori:Mamaliaid]] qa0re49g85tcwvwkotvyncozbdddej6