Vikivojaĝo eowikivoyage https://eo.wikivoyage.org/wiki/Vikivoja%C4%9Do:%C4%88efpa%C4%9Do MediaWiki 1.39.0-wmf.22 first-letter Aŭdvidaĵo Specialaĵo Diskuto Uzanto Uzanto-Diskuto Vikivojaĝo Vikivojaĝo-Diskuto Dosiero Dosiero-Diskuto MediaWiki MediaWiki-Diskuto Ŝablono Ŝablono-Diskuto Helpo Helpo-Diskuto Kategorio Kategorio-Diskuto TimedText TimedText talk Modulo Modulo-Diskuto Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 3664 65748 62878 2022-07-30T08:20:41Z Rdelre 27 /* Vokaloj */ wikitext text/x-wiki {{Rubando}} La '''itala lingvo''' estas parolata precipe en [[Italio]] kaj [[Svislando]]; kompreneble ankaŭ en la du aliaj ŝtatoj de la itala duoninsulo, San Marino, kaj Vatikano. == Prononcado == === Vokaloj === Vokaloj estas similaj al esperanto: '''a''', '''e''', '''i''', '''o''', '''u'''. La vokaloj /e/ kaj /o/ havas du malsamaj prononcoj, ferma (/e/, /o/) kaj malferma (/ɛ/, /ɔ/). (la italoj tamen tute ne konsciiĝas ke ili havas du malsamajn prononcojn de E kaj O, kaj ili komprenas same bone ankaŭ se iu aŭdiĝas "ekzotike"). Fakte la lernolibroj de Esperanto por italoj diras: "La vokaloj en Esperanto estas la samaj de la itala kaj prononciĝas kiel en la itala"; nur malmultaj lernolibroj sentas la bezono aldoni: "La vokaloj en Esperanto estas nek tro longaj nek tro mallongaj". Kvankam kelkfoje vokaloj en la itala povas soni pli longaj aŭ pli mallongaj, la diferenco ne gravas por la italaj parolantoj (malsame ol en kelkaj aliaj lingvoj, la signifo de la vortoj ne ŝanĝas pro tio). === Konsonantoj === '''B, C, D F, G, H, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, Z''' (J, K, X, Y W, ne estas en la itala alfabeto, sed povas aperi en vortoj "pruntitaj" de aliaj lingvoj). el la italaj konsonantoj la sekvaj prononciĝas malsame ol en Esperanto: '''C''', ĝi prononciĝas '''K''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ĉ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''G''', ĝi prononciĝas '''G''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. ĝi prononciĝas '''Ĝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' la grupo '''SC''' prononciĝas '''SK''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ŝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''H''' en si mem ne prononciĝas, sed estas utiligata por ŝanĝi la sono de C, G kaj SC; ĝi ankaŭ estas skribata en kelkaj formoj de la verbo "avere" (havi), sed ankaŭ tie ne prononciĝas. '''Q''', ĝi prononciĝas '''K'''. Ĝi uziĝas nur antaŭ la vokalo U, kiam ĝi estas neakcentita kaj sekvata de alia vokalo en diftongoj, ekzemple, "Quadro" prononciĝas "Kŭadro", "Quindi" prononciĝas "Kŭindi". '''S''', ĝi prononciĝas '''S''' aŭ '''Z''', (laŭ la vortoj) '''Z''', ĝi prononciĝas '''C''' aŭ, (laŭ la vortoj), ankaŭ per sono ne-ekzistanta en Esperanto kiu alproksimiĝas al '''DZ'''. === Komunaj diftongoj === La diftongoj kiuj en Esperanto formiĝas kun J aŭ Ŭ estas faritaj en la itala per I kaj U. (Do en la itala I kaj U havas la sonon de la esperantaj I, U, kiam ili estas simplaj vokaloj, kaj J kaj Ŭ kiam ili estas, neakcentitaj, en diftongoj). == Listo de frazoj == === Bazaj === {{Flanka kesto|Kutimaj surskriboj| ; MALFERMITA : APERTO (''a'pɛrto'') ; FERMITA : CHIUSO (''kjuso'') ; ENIREJO : ENTRATA (''en'trata'') ; ELIREJO : USCITA (''u'ŝita'') ; PUŜU : SPINGERE ('''spinĝere'') ; TIRU : TIRARE (''ti'rare'') ; NECESEJO : (''Neformale'') GABINETTO (''gabi'netto''); (''Formale (eŭfemisme)'') BAGNO (''banjo'') ; (POR)VIRA : (DEGLI) UOMINI (''('delji) 'ŭomini'') ; (POR)VIRINA : (DELLE) DONNE (''('delle) 'donne'') ; ATENTU : ATTENZIONE (''atten'cione'') ; MALPERMESITA : VIETATO (''vje'tato'')}} En la itala estas du manieroj alparoli aliulojn: formala kaj neformala. La limo inter la du ne estas preciza, do kiam vi estas malcerta ne tro zorgu. Formala parolado postulas la uzon de la pronomo ''Lei'' /lɛj/ (= vi, al unu homo); neformala parolado uzas la pronomon ''tu'' /tu/ (= ci / vi, al unu homo). Ambaŭ uzas ''voi'' /voj/ (= vi) kun du aŭ pluraj homoj. Estas ankaŭ aliaj malsamecoj inter la formala kaj la neformala parolado. ; Saluton. (''Formala'') : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze)<br>Buonasera (''bŭɔna'sera'', vespere kaj frue en la nokto)<br>Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'', plene en la nokto aŭ adiaŭante vespere). ; Saluton. (''Neformala'') : Ciao (''<nowiki>'</nowiki>ĉao'')<br>Salve (''<nowiki>'</nowiki>salve'', duonformala) ; Kiel vi fartas? : Come stai (''kome<nowiki>'</nowiki>staj'', neformala al unu homo)<br>Come sta (''kome<nowiki>'</nowiki>sta'', formala al unu homo)<br>Come state (''kome<nowiki>'</nowiki>state'', formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj) ; Mi fartas bone, dankon. : Sto bene, grazie (''sto 'bɛne 'gracje'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala al unu homo'') Come si chiama? ('''Kome si 'kjama?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Neformala al unu homo'') Come ti chiami? ('''Kome ti 'kjami?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj'') Come vi chiamate? ('''Kome vi kja'mate?'') ; Mi nomiĝas ______. : Mi chiamo ______. (''mi'kjamo______.'') ; Mi ĝojas ekkoni vin! : Piacere (''pja'ĉere'') ; Bonvolu. : Per favore (''perfa'vore'') ; Dankon. : Grazie (''<nowiki>'</nowiki>gracje'') ; Nedankinde. : Prego (''<nowiki>'</nowiki>prɛgo'')<br>Di nulla (''di'nulla'') ; Jes. : Sì (''si'') ; Ne. : No (''no'') ; Pardonu min. : Mi scusi (''mi'skuzi'', formala), Scusami (''<nowiki>'</nowiki>skuzami'', neformala) ; Mi bedaŭras. : Mi dispiace (''Mi dis'piaĉe''); ankaŭ same kiel "Pardonu min" ; Ĝis revido. : Arrivederci (''arrive'derĉi'', formala), Ci vediamo (''ĉive'djamo'', neformala) ; Adiaŭ. : Addio ('''addio''), ne kutima. ; Mi ne parolas la italan. : Non parlo italiano (''non 'parlo ita'ljano'') ; Ĉu vi parolas Esperanton/la anglan? : Parla/Parli/Parlate esperanto/inglese? ('''parla/'parli/par'late espe'ranto/in'gleze'') formala/neformala/al pluraj ; Ĉu estas iu ĉi tie, kiu parolas Esperanton/la anglan? : C'è qualcuno qui che parla esperanto/inglese? (''ĉɛ kŭal'kuno kŭi ke 'parla espe'ranto/in'gleze'') ; Helpon! : Aiuto (''a'juto'') ; Bonan matenon. : Buongiorno (''bŭon'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan tagon. : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan vesperon. : Buonasera (''bŭɔna'sera'') ; Bonan nokton. : Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'') ; Mi ne komprenas. : Non capisco (''nonka'pisko'') ; Kie estas necesejo? : Dov'è un bagno? (''do'vɛ um'banjo'') (la sono de gn, kiu estas simila al esperanta nj, estas tamen egala al la hispana ñ). === Problemoj === ; Lasu min. : Mi lasci (''Mi laŝi'') ; Ne tuŝu min. : Non mi tocchi (''Non mi 'tokki'') ; Mi telefonos policon. : Chiamerò la polizia (''Kjame'ro la poli'cia'') ; Polico! : Polizia! (''poli'cia'') ; Haltu! Ŝtelisto! : Alt! Al Ladro! (''Alt! Al 'Ladro'') ; Mi bezonas vian helpon. : Ho bisogno del vostro aiuto (''o bi'zonjo del 'vostro a'juto'') ; Estas urĝa / kriza situacio. : E' urgente / una emergenza (''E ur'ĝente / 'una emer'ĝenca'') ; Mi perdiĝis. : Mi sono perso (''mi'sono 'perso'') ; Mi perdis mian valizon. : Ho perso la valigia (''o'perso lava'liĝa'') ; Mi perdis mian monujon. : Ho perso il portafoglio (''o'perso ilporta'foljo'') ; Mi estas malsana / Mi fartas malbone. : Sto male (''sto 'male'') aŭ: Mi sento male (''mi'sento 'male''). ; Mi vundiĝis. : Mi sono ferito (''Mi 'sono fe'rito'') ; Mi bezonas kuraciston. : Ho bisogno di un medico (''o bi'sonjo di un 'mediko '') ; Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? : Posso usare il suo telefono? (''posso u'zare il 'suo te'lefono '') === Numeroj === ; 1 : uno ('''uno'') ; 2 : due ('''due'') ; 3 : tre (''tre'') ; 4 : quattro ('''kŭattro'') ; 5 : cinque ('''ĉinkŭe'') ; 6 : sei ('''sɜj'') ; 7 : sette ('''sɜtte'') ; 8 : otto ('''ɔtto'') ; 9 : nove ('''nɔve'') ; 10 : dieci ('''djɜĉi'') ; 11 : undici ('''undiĉi'') ; 12 : dodici ('''dodiĉi'') ; 13 : tredici ('''trediĉi'') ; 14 : quattordici (''kŭat'tordiĉi'') ; 15 : quindici(''kŭin'diĉi'') ; 16 : sedici(''se'diĉi'') ; 17 : diciassette(''diĉjas'sette'') ; 18 : diciotto (''di'ĉjotto'') ; 19 : diciannove (''diĉjan'nove'') ; 20 : venti ('''venti'') ; 21 : ventuno (''vent'uno'') ; 22 : ventidue (''venti'due'') ; 23 : ventitre (''venti'tre'') ; 30 : trenta ('''trenta'') ; 40 : quaranta (''kŭa'ranta'') ; 50 : cinquanta (''ĉin'kŭanta'') ; 60 : sessanta (''ses'santa'') ; 70 : settanta (''set'tanta'') ; 80 : ottanta (''ot'tanta'') ; 90 : novanta (''no'vanta'') ; 100 : cento ('''ĉɜnto'') ; 200 : duecento (''due'cento'') ; 300 : trecento (''tre'cento'') ; 1,000 : mille ('''mille'') ; 2,000 : duemila (''due'mila'') ; 1,000,000 : un milione (''un mi'ljone'') ; 1,000,000,000 : un miliardo (''un mi'ljardo'') ; 1,000,000,000,000 : mille miliardi ('''mille mi'ljardi'') ; linio / numero _____ (trajno, aŭtobuso, ktp.) :linea / numero _____ ('''linea / 'numero _____'') ; duono : metà (''me'ta'') ; malpli (multe) : meno (molto) ('''meno'' ('molto)) ; pli (multe) : più (molto)(''pju'' (molto)) === Tempo === ; nun : ora ('''ora''), adesso (''a'desso'') ; poste : dopo ('''dopo'') ; antaŭe : prima ('''prima'') ; baldaŭ : presto ('''presto''); tra poco ('''tra 'poko''); tra non molto ('''tra non 'molto'') ; mateno : mattino / mattina (''ma'ttino / mat'tina'') ; antaŭtagmezo : prima di mezzogiorno ('''prima di 'medzo'ĝorno'') ; posttagmezo : pomeriggio (''pome'riĝĝo'') ; vespero : sera ('''sera'') ; nokto : notte ('''notte '') ==== Horloĝa tempo ==== ; je la unua horo matene : all'una di notte (''all'una di 'notte'') ; je la dua horo matene : alle due di notte ('''alle 'due di 'notte'') ; tagmezo : mezzogiorno ('''medzoĝorno'') ; je la unua horo posttagmeze : all'una del pomeriggio (''all'una del 'pome'riĝĝo'') ; je la dua horo posttagmeze : alle due del pomeriggio ('''alle 'due del 'pome'riĝĝo'') ; noktomezo : mezzanotte ('''medza'notte'') === Daŭro === ; _____ minuto(j) : _____minuto (minuti) (''_____ mi'nuto (mi'nuti)'') ; _____ horo(j) : _____ora (ore) (''_____'ora ('ore)'') ; _____ tago(j) : _____giorno (giorni) (''_____ 'ĝorno ('ĝorni)'') ; _____ semajno(j) : _____settimana (settimane) (''_____ 'setti'mana ('setti'mane)'') ; _____ monato(j) : _____mese (mesi) (''_____ 'meze ('mezi)'') ; _____ jaro(j) : _____anno (anni) (''_____ 'anno ('anni)'') === Tagoj === ; hodiaŭ : oggi ('''oggi'') ; hieraŭ : ieri ('''jeri'') ; antaŭhieraŭ : l'altro ieri (''l'altro 'jeri'') ; morgaŭ : domani (''do'mani '') ; postmorgaŭ : dopodomani ('''dopodo'mani'') ; ĉi tiun semajnon : questa settimana ('''kŭesta 'setti'mana'') ; lastan semajnon : la settimana passata (''la 'setti'mana pas'sata '') ; venontan semajnon : la prossima settimana (''la 'prossima 'setti'mana'') ; lundo : lunedì (''lune'di'') ; mardo : martedì (''marte'di'') ; merkredo : mercoledì (''merkole'di'') ; ĵaŭdo : giovedì (''ĝove'di'') ; vendredo : venerdì (''vener'di'') ; sabato : sabato ('''sabato'') ; dimanĉo : domenica (''do'menika'') === Monatoj === <!--Se parolantoj de la lingvo komune uzus kalendaron alian ol la gregoria, klarigu ĝin ĉi tie kaj listigu liajn monatojn. --> ; Januaro : gennaio (''ĝen'najo'') ; Februaro : febbraio (''feb'brajo'') ; Marto : marzo (''marco'') ; Aprilo : aprile (''a'prile'') ; Majo : maggio ('''maĝĝo'') ; Junio : giugno ('''ĝunjo'') ; Julio : luglio ('''luljo'') ; Aŭgusto : agosto (''a'gosto'') ; Septembro : settembre (''set'tembre'') ; Oktobro : ottobre (''ot'tobre'') ; Novembro : novembre (''no'vembre'') ; Decembro : dicembre (''di'ĉembre'') === Skribi tempon kaj daton === 05/03/2021 ore 14,40 oni povas skribi: il cinque marzo duemilaventuno, alle ore quattordici e quaranta, (pli formala). il cinque marzo del ventuno, alle tre meno venti del pomeriggio, (malpli formala). kiuj legiĝas: il ĉinkŭe marco duemilaven'tuno, alle ore quat'tordici e qua'ranta, (pli formala). il ĉinkŭe marco del ven'tuno, alle tre meno venti del pome'riggio, (malpli formala). === Koloroj === en la itala la adjektivoj, kaj do ankaŭ la koloroj, povas esti gramatike in-ĝenraj (kiuj finas per -a) aŭ malin-ĝenraj (kiuj finas per -o); kelkaj tamen havas nur unu formo: ; nigra : nero/a ('''nero/a'') ; blanka : bianco/a ('''bjanko/a'') ; griza : grigio/a ('''griĝo/a '') ; ruĝa : rosso/a ('''rosso/a '') ; blua : blu (''blu''); azzurro/a (''a'zzurro/a'') ; flava : giallo/a ('''ĝallo/a'') ; verda : verde ('''verde'') ; oranĝa : arancione (''aran'ĉone'') ; purpura : porpora ('''porpora'') ; bruna : bruno/a ('''bruno/a'') === Transporto === ==== Aŭtobuso kaj trajno ==== ; Kiom kostas bileto al _____? : quanto costa un biglietto per _____? ('''kŭanto 'kosta un bil'jetto per _____'') ; Mi volus bileton al _____. : vorrei un biglietto per _____. ('''vorrej un biljetto per _____'') ; Kien iras ĉi tiu trajno/aŭtobuso? : dove va questo treno/autobus? ('''dove va 'kŭesto 'treno/'aŭtobus'') ; Kie estas la trajno/aŭtobuso al _____? : dov'è il treno/autobus per _____ (''dov'e il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Ĉu tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso haltos en/ĉe _____? : questo treno/autobus ferma a/in _____ ('''kŭesto 'treno/'aŭtobus 'ferma a/in _____'') ; Kiam forveturos la trajno/aŭtobuso al _____? : quando parte il treno/autobus per _____ ?('''kŭando 'parte il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Kiam tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso alvenos al _____? : quando arriva questo treno/autobus a _____? ('''kŭando ar'riva 'kŭesto 'treno/'aŭtobus a _____'') ==== Direktoj ==== ; Kiel mi povas atingi ______? : come posso arrivare a _____? ('''kome 'posso arri'vare a _____'') ; ...la trajnan stacion? : la stazione ferroviaria (''la sta'zione ferro'vjarja'') ; ...la aǔtobusan stacion / haltejon? : la stazione degli autobus / la fermata dell'autobus (''la sta'zione 'degli 'aŭtobus / la fer'mata dell'aŭtobus'') ; ...la flughavenon? : l'areoporto (''l'areo'porto'') ; ...urbocentron? : il centro città (''il 'ĉentro ĉit'ta'') ; ...la junularogastejon? : l'ostello della gioventù (''l'os'tello 'della ĝoven'tu'') ; ... la hotelon ______? : l'albergo _____ (''lal'bergo _____'') ; ...la _____ konsulejo? : il consolato _____ (''il konso'lato _____'') ; Kie estas multaj _____? : dove si trova la maggior parte di _____ (''dove si trova la maĝĝor parte di _____'') ; ...hoteloj? : alberghi (''al'berghi'') ; ...restoracioj : ristoranti (''risto'ranti'') ; ...trinkejoj : bar (''bar'') ; ...vidindaĵoj : attrazioni turistiche (''attra'zjoni tu'ristike'') ; Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? : può farmi vedere sulla cartina? (''pŭo 'farmi ve'dere 'sulla car'tina?'') ; strato : via (''via'') ; Turnu maldekstren. : giri a sinistra (''ĝiri a si'nistra'') ; Turnu dekstren. : giri a destra (''ĝiri a 'destra'') ; maldekstre : a sinistra (''a si'nistra '') ; dekstre : a destra (''a 'destra'') ; rekte antaŭen : avanti diritto (''a'vanti di'ritto'') ; al la ______ : al _____ ('' al _____'') ; preter la ______ : oltre _____ (''oltre _____'') ; antaǔ la ______ : davanti al _____ (''da'vanti al _____'') ; Rigardu al la ______. : guardi al _____(''gŭardi al _____'') ; vojkruciĝo : incrocio (''inkroĉo'') ; nordo : nord (''nord'') ; sudo : sud (''sud'') ; oriento : est (''est'') ; okcidento : ovest (''o'vest'') ==== Taksio ==== ; Taksio! : taxi! ('''taksi!'') ; Bonvolu veturigi min al ______. : per favore mi porti a _____ (''per fa'vore mi 'porti a _____'') ; Kiom kostas veturo al ______? : quanto costa la corsa fino a _____ ('''kŭanto 'kosta la 'korsa 'fino a _____'') ; Bonvolu veturigi min tien. : per favore mi porti là (''per fa'vore mi 'porti la'') === Loĝado === ; Ĉu vi havas disponeblan ĉambron? : avete una stanza disponibile? (''a'vete 'una 'stanza dispo'nibile? '') ; Kiom kostas ĉambro por unu persono/du personoj? : quanto costa una camera per una perona/due persone? ('''kŭanto 'kosta 'una ka'mera per 'una per'sona/'due per'sone?'') ; Ĉu la ĉambro estas kun _____? : la camera dispone di _____? (''la ka'mera dis'pone di _____'') ; ...litotuko? : lenzuola (''len'cŭola'') ; ...banejo? : bagno ('''banjo'') ; ...telefono? : telefono (''te'lefono'') ; ...televido? : televisore ('''televi'sore'') ; Ĉu mi povas vidi la ĉambron unue? : posso prima vedere la camera? ('''posso 'prima ve'dere la 'kamera?'') ; Ĉu vi havas iun _____ : ne avete una _____ (''ne a'vete 'una _____'') ; ...pli silentan? : più silenziosa (''pju silen'cioza'') ; ...pli vastan? : più spaziosa (''pju spa'cioza'') ; ...pli puran? : più pulita (''pju pu'lita'') ; ...pli malmultekostan? : più a buon mercato (''pju a bŭon mer'kato'') ; Bone, mi prenas ĝin. : bene, la prendo ('''bene, la 'prendo'') ; Mi restos por _____ nokto(j). : rimarrò per _____ notte (notti). (''rimar'ro per _____ 'notte ('notti).'') ; Ĉu vi povas sugesti al mi alian hotelon? : può consigliarmi un altro albergo? (''pŭo konsil'jarmi un 'altro al'bergo? '') ; Ĉu vi havas _____ : avete _____ (''a'vete _____'') ; ...sekurŝrankon? : cassetta di sicurezza (''kas'setta di siku'recca'') ; ...ŝlosujon? : ('' '') ; Ĉu la prezo inkluzivas matenmanĝon/vespermanĝon? : il prezzo comprende la colazione/cena? (''il 'precco kom'prende la kola'cjone/'ĉena '') ; Kiam estas matenmanĝo/vespermanĝo? : a che ora è la colazione/cena (''a ke 'ora e la kola'cjone/'ĉena'') ; Bonvolu purigi mian ĉambron. : per favore potete pulire la mia camera (''per fa'vore po'tete pu'lire la 'mia 'kamera'') ; Ĉu vi povus veki min je _____? : potreste svegliarmi alle _____? (''po'treste svel'jarmi 'alle _____?'') ; Mi volas elhoteliĝi. : Lascio l'albergo ('''Laŝo lal'bergo'') === Mono === ; Ĉu mi povas uzi usonan/aŭstralan/kanadan dolaron? : posso pagare con dollari americani/australiani/canadesi? ('''posso pa'gare kon 'dollari ameri'kani/aŭstral'jani/kanad'ezi?'') ; Ĉu mi povas uzi euron? : posso pagare con euro? ('''posso pa'gare kon eŭro?'') ; Ĉu mi povas uzi japanan enon? : posso pagare con yen giapponesi? ('''posso pa'gare kon jen ĝappo'nezi?'') ; Ĉu mi povas uzi britan pundon? : posso pagare con sterline inglesi? ('''posso pa'gare kon ster'line in'glezi? '') ; Ĉu mi povas uzi svisan/afrikan/pacifikan frankon? : posso pagare con franchi svizzeri/affricani/del Pacifico? ('''posso pa'gare kon 'franki svic'ceri/affri'kani/del Pa'ĉifiko?'') ; Ĉu mi povas uzi dinaron? : posso pagare con dinari? ('''posso pa'gare kon 'dinari?'') ; Ĉu mi povas uzi kreditkarton? : posso usare la carta di credito? ('''posso u'zare la 'karta di 'kredito? '') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? : può cambiarmi dei soldi? (''pŭo kamb'jarmi dej 'soldi? '') ; Kie oni povas ŝanĝi mian monon? : dove posso cambiare dei soldi? ('''dove 'posso kamb'jare dej 'soldi?'') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : può cambiarmi un travel-cheque? (''pŭo kamb'jarmi un 'travel'ĉek?'') ; Kie oni povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : dove posso cambiare un travel-cheque? ('''dove 'posso kamb'jare un 'travel'ĉek?'') ; Kia estas la kurzo? : qual'è il tasso di cambio? (''kŭal'e il 'tasso di 'kambjo?'') ; Kie estas bankaŭtomato? : dov'è un bancomat? (''dov'e un 'bankomat?'') === Manĝado === ; Tablon por unu persono/du personoj, bonvolu. : un tavolo per una persona/due persone, per favore (''un 'tavolo per 'una per'sona/'due per'sone, per fa'vore'') ; Mi petas la menuon. : il menù, per favore (''il me'nu, per fa'vore'') ; Ĉu mi povas enrigardi kuirejon? : posso vedere la cucina? ('''posso ve'dere la ku'ĉina?'') ; Ĉu vi povas rekomendi al mi? : mi può consiliare? (''mi pŭo konsi'ljare?'') ; Ĉu vi havas lokan specialaĵon? : avete una specialità locale? (''a'vete 'una speciali'ta lo'kale?'') ; Mi estas vegetarano. : sono vegetariano ('''sono veĝeta'rjano'') ; Mi estas vegano. : sono vegano ('''sono ve'gano'') ; Mi manĝas nur koŝere. : io mangio solo kosher ('''io 'manĝo 'solo 'kosher'') ; Mi ne manĝas _____. : non mangio _____. (''non 'manĝo '') ; ...viandon. : carne (''karne'') ; ...fiŝaĵon. : pesce (''peŝe'') ; ...marbestojn. : frutti di mare ('''frutti di 'mare'') ; ...ovaĵon. : frittata ('''frit'tata'') ; ...laktaĵon. : latticini (''latti'ĉini'') ; ...glutenon. : glutine ('''glutine'') ; ...tritikaĵojn. : farinacei (''farina'ĉej'') ; ...nuksojn. : noci ('''noĉi'') ; ...arakidojn. : arachidi (''ara'kidi'') ; ...sojaĵon. : soia ('''soja'') ; Bonvolu ne uzi oleon/buteron/ŝmalcon. : per favore, senza olio/burro/strutto (''per fa'vore, 'senca 'oljo/'burro/'strutto'') ; komuna manĝo : ('' '') ; manĝo laŭ la karto : mangiare alla carta (''man'ĝare 'alla 'karta'') ; matenmanĝo : colazione (''kola'cjone'') ; tagmanĝo : pranzo ('''pranco'') ; manĝaĵeto : merenda (''me'renda'') ; vespermanĝo : cena ('''ĉena'') ; _____, bonvolu, : ... per favore _____ (''per fa'vore'') ; Manĝaĵon entenantan _____, bonvolu. : cibo contenente _____, per favore. (''ĉibo konte'nente _____, per fa'vore.'') ; kokaĵo/n : pollo ('''pollo'') ; bovaĵo/n : carne di manzo ('''karne di 'manzo'') ; fiŝaĵo/n : pesce ('''peŝe'') ; ŝinko/n : prosciutto (''pro'ŝutto'') ; kolbaso/n : salsiccia (''sal'siĉĉa'') ; fromaĝo/n : formaggio (''for'maĝĝo'') ; ovo/n : uovo (''ŭovo'') ; salato/n : insalata (''insa'lata'') ; (kruda/n) legomo/n : verdura cruda (''ver'dura 'kruda'') ; (kruda/n) frukto/n : frutto ('''frutto'') ; pano/n : pane ('''pane'') ; toasto/n : toast (''tost'') ; nudelo/n : tagliatella ('''talja'tella'') ; rizo/n : riso (''rizo'') ; fazeolo/n : fagiolo (''fa'ĝolo'') ; Mi petas unu glason da _____. : per favore, un bicchiere di _____ (''per fa'vore, un bik'kjere di _____'') ; Mi petas unu kalikon da _____. : per favore, un calice di _____ (''per fa'vore, un 'kaliĉe di _____'') ; Mi petas unu botelon da _____. : per favore, una bottiglia di _____ (''per fa'vore, 'una bot'tilja di _____'') ; kafo : caffè (''kaf'fe'') ; teo : tè (''te'') ; suko : succo ('''sukko'') ; akvo : acqua ('''akkŭa'') ; kranakvo : acqua del rubinetto ('''akkŭa del rubi'netto'') ; gasa akvo : acqua gasata, acqua frizzante ('''akkŭa ga'sata, 'akkŭa fric'cante'') ; sengasa akvo : acqua minerale naturale, acqua non ga'sata ('''akkŭa mine'rale natu'rale, 'akkŭa 'non ga'sata'') ; biero : birra ('''birra'') ; ruĝa/blanka vino : vino rosso/bianco ('''vino 'rosso/'bjanko'') ; Mi petas iomon da _____. : per favore, un po' di _____ (''per fa'vore, un po di _____'') ; salo : sale ('''sale'') ; pipro : pepe ('''pepe'') ; Pardonon, kelnero? : scusi, cameriere ('''skuzi, kame'rjere'') ; Mi finmanĝis. : ho finito di mangiare (''o fi'nito di man'ĝare'') ; Ĝi estis bongusta. : aveva un buon sapore (''a'veva un bŭon sa'pore'') ; Bonvolu forporti la telerojn. : per favore, porti via i piatti (''per fa'vore, 'porti 'via i 'pjatti'') ; Mi volas pagi. / La kalkulon, bonvolu. : voglio pagare. / il conto, per favore. ('''voljo pa'gare. / il 'konto, per fa'vore.'') === Trinkado === ; Ĉu vi servas alkoholaĵojn? : servite alcolici? (''ser'vite al'koliĉi?'') ; Ĉu vi servas al tablo? : servite al tavolo? (''ser'vite al 'tavolo?'') ; Bieron / Du bierojn, bonvolu. : birra / due birre, per favore. ('''birra / dŭe 'birre, per fa'vore.'') ; Unu glason da ruĝa/blanka vino, bonvolu. : un bicchiere di vino rosso /bianco, per favore. (''un bik'kjere di 'vino 'rosso / 'bjanko, per fa'vore.'') ; Unu kruĉon, bonvolu. : una brocca, per favore. ('''una 'brokka, per fa'vore'') ; Unu botelon, bonvolu. : una bottiglia, per favore. ('''una bot'tilja, per fa'vore.'') ; _____ kaj _____, bonvolu. : _____ e _____, per favore. ('' '') ; viskio/n : whisky ('''ŭiski '') ; vodko/n : vodka ('''vodka'') ; rumo/n : rum (''rum'') ; akvo/n : acqua ('''akkŭa'') ; mineralakvo/n : acqua minerale (''akkŭa mine'rale'') ; sodakvo/n : (''soda'') ; tonikakvo/n : acqua tonica ('''akkŭa 'tonika'') ; oranĝa/n suko/n : succo d'arancia ('''sukko da'ranĉa'') ; kolao/n : cola ('''kola'') ; Ĉu vi havas drinkejajn manĝetojn? : avete degli stuzzichini? (''a'vete 'delji stucci'kini?'') ; Unu plian, bonvolu. : ancora uno, per favore. (''an'kora 'uno, per fa'vore. '') ; Plian vicon, bonvolu. : ('' '') ; Kiam estas fermtempo? : a che ora si chiude? (''a ke 'ora si 'kjude?'') ; Je via sano! : alla salute! ('''alla sa'lute!'') === Aĉetado === ; Ĉu vi havas ĉi tiun en mia grandeco? : avete questo nella mia taglia? (''a'vete 'kŭesto 'nella 'mia 'talja?'') ; Kiom ĝi kostas? : quanto costa? ('''kŭanto 'kosta?'') ; Ĝi estas tro kosta. : costa troppo ('''kosta 'troppo '') ; Ĉu vi akceptas _____? : accettate _____? (''aĉĉet'tate '') ; multekosta : caro ('''karo '') ; malmultekosta : a buon mercato (''a bŭon mer'kato '') ; Mi ne povas pagi ĝian koston. : non posso pagare quel prezzo (''non 'posso pa'gare kŭel precco '') ; Mi ne volas ĝin. : non lo voglio (''non lo voljo '') ; Vi fraŭdas min. : è una frode(''e 'una 'frode '') ; Mi ne interesiĝas. : non sono interessato /a (''non 'sono interes'sato /a '') ; Bone, mi aĉetos ĝin. : bene, lo comprerò ('''bene, lo kompre'ro '') ; Mi petas sakon? : mi può dare un sacchetto? (''mi pŭo 'dare un sak'ketto? '') ; Ĉu vi povas sendi ĝin (eksterlanden)? : potete spedirlo (all'estero)? (''po'tete spe'dirlo (all'estero)? '') ; Mi bezonas _____. : ho bisogno (''o bi'zonjo '') ; ...dentpasto/n. : dentifricio (''denti'friĉo '') ; ...dentbroso/n. : spazzolino (''spacco'lino '') ; ...tamponoj/jn. : ('' '') ; ...sapo/n. : sapone (''sa'pone '') ; ...ŝampuo/n. : sciampo (''ŝampo '') ; ...medikamento/n por doloro. : farmaco per il dolore; antidolorifico ('''farmako per il do'lore; antidolo'rifiko '') ; ...medikamento/n por malvarmumo. : farmaco per il raffreddore (''farmako per il raffred'dore '') ; ...medikamento/n por stomako. : farmaco per lo stomaco (''farmako per lo 'stomako '') ; ...razilo/n. : rasoio (''razojo '') ; ...pluvombrelo/n. : ombrello (''omb'rello '') ; ...sunŝirma/n kremo/n / oleo/n. : crema / olio abbronzante / protettiva/o per il sole ('''krema / 'oljo abbron'dzante / protet'tiva/o per il 'sole '') ; ...poŝtkarto/n. : cartolina (''karto'lina '') ; ...poŝtmarko/n. : francobollo (''franko'bollo '') ; ...baterioj/jn. : batterie (''batte'rie '') ; ...skribopapero/n. : carta per scrivere ('''karta per 'skrivere '') ; ...plumo/n. : penna ('''penna '') ; ...libro/n en la _____ lingvo. : libro in lingua _____ ('''libro in 'lingŭa _____ '') ; ...gazeto/n en la _____ lingvo. : rivista in lingua _____ (''ri'vista in 'lingŭa _____ '') ; ...ĵurnalo/n en la _____ lingvo. : giornale in lingua _____ (''ĝornale in 'lingŭa _____ '') ; ..._____-Esperanta/n vortaro/n. : vocabolario _____-Esperanto (''vokabo'larjo _____-Espe'ranto '') === Ŝoforado === ; Mi volas lui aŭton. : voglio noleggiare una macchina ('''voljo noleĝ'ĝare 'una 'makkina'') ; Ĉu mi povas akiri asekuron? : posso fare un'assicurazione? ('''posso 'fare unassikura'cjone?'') ; haltu (''signo'') : alt ('' '') ; unudirekta strato : strada a senso unico ('''strada a 'senso 'uniko'') ; malrapide : piano / lentamente ('''pjano / lenta'mente'') ; ne parku : non parcheggiare (''non parkeĝ'ĝiare'') ; limo de rapideco : limite di velocità ('''limite di veloĉi'ta'') ; benzinstacio : distributore di benzina / carburante (''distribu'tore di ben'dzina / karbu'rante'') ; benzino : benzina (''ben'dzina'') ; dizeloleo : diesel ('''dizel'') === Aŭtoritato === ; Mi faris nenion malbonan. : non ho fatto niente di male (''non o 'fatto 'njente di 'male'') ; Tio estis miskompreno. : si è trattato di un equivoco (''si e trat'tato di un e'kŭivoko '') ; Kien vi kondukas min? : dove mi portate? ('''dove mi por'tate?'') ; Ĉu mi estas arestita? : sono in arresto? ('''sono in ar'resto?'') ; Mi estas civitano de _____. : sono un cittadino del _____ ('''sono un ĉitta'dino del _____'') ; Mi volas paroli kun la _____ ambasadejo / konsulejo. : voglio parlare con l'ambasciata / consolato _____ (''voljo par'lare kon lamba'ŝata / konso'lato _____'') ; Mi volas konsulti advokaton. : voglio consultare un avvocato ('''voljo konsul'tare un avvo'kato'') ; Ĉu mi nun nur pagos monpunon? : adesso devo solo pagare una multa? (''a'desso 'devo 'solo pa'gare 'una 'multa?'') == Lernu pli == * Duolingo provizas senpagan kurson de la itala por parolantoj de la [https://www.duolingo.com/course/it/en/ angla] ** ankaŭ eblas kandidatiĝi por krei [https://incubator.duolingo.com/apply/it/eo kurson de la itala por Esperanto-parolantoj] aŭ inversan [https://incubator.duolingo.com/apply/eo/it kurson de Esperanto por parolantoj de la itala] {{Parto de|Frazlibroj}} [[Kategorio:Frazlibroj|Itala frazlibro]] qf6zwdyxt47h4mf13rxixwtyp41mhww 65749 65748 2022-07-30T08:23:46Z Rdelre 27 /* Konsonantoj */ wikitext text/x-wiki {{Rubando}} La '''itala lingvo''' estas parolata precipe en [[Italio]] kaj [[Svislando]]; kompreneble ankaŭ en la du aliaj ŝtatoj de la itala duoninsulo, San Marino, kaj Vatikano. == Prononcado == === Vokaloj === Vokaloj estas similaj al esperanto: '''a''', '''e''', '''i''', '''o''', '''u'''. La vokaloj /e/ kaj /o/ havas du malsamaj prononcoj, ferma (/e/, /o/) kaj malferma (/ɛ/, /ɔ/). (la italoj tamen tute ne konsciiĝas ke ili havas du malsamajn prononcojn de E kaj O, kaj ili komprenas same bone ankaŭ se iu aŭdiĝas "ekzotike"). Fakte la lernolibroj de Esperanto por italoj diras: "La vokaloj en Esperanto estas la samaj de la itala kaj prononciĝas kiel en la itala"; nur malmultaj lernolibroj sentas la bezono aldoni: "La vokaloj en Esperanto estas nek tro longaj nek tro mallongaj". Kvankam kelkfoje vokaloj en la itala povas soni pli longaj aŭ pli mallongaj, la diferenco ne gravas por la italaj parolantoj (malsame ol en kelkaj aliaj lingvoj, la signifo de la vortoj ne ŝanĝas pro tio). === Konsonantoj === '''B, C, D F, G, H, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, Z''' (J, K, X, Y W, ne estas en la itala alfabeto, sed povas aperi en vortoj "pruntitaj" de aliaj lingvoj). el la italaj konsonantoj la sekvaj prononciĝas malsame ol en Esperanto: '''C''', ĝi prononciĝas '''K''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ĉ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''G''', ĝi prononciĝas '''G''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. ĝi prononciĝas '''Ĝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' la grupo '''SC''' prononciĝas '''SK''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ŝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''H''' en si mem ne prononciĝas, sed estas utiligata por ŝanĝi la sono de C, G kaj SC; ĝi ankaŭ estas skribata en kelkaj formoj de la verbo "avere" (havi), sed ankaŭ tie ne prononciĝas. '''Q''', ĝi prononciĝas '''K'''. Ĝi uziĝas nur antaŭ la vokalo U, kiam ĝi estas neakcentita kaj sekvata de alia vokalo en diftongoj, ekzemple, "Quadro" prononciĝas "Kŭadro", "Quindi" prononciĝas "Kŭindi". '''S''', ĝi prononciĝas '''S''' aŭ '''Z''' (laŭ la vortoj) '''Z''', ĝi prononciĝas (laŭ la vortoj) '''C''' aŭ per sono ne-ekzistanta en Esperanto kiu alproksimiĝas al '''DZ'''. === Komunaj diftongoj === La diftongoj kiuj en Esperanto formiĝas kun J aŭ Ŭ estas faritaj en la itala per I kaj U. (Do en la itala I kaj U havas la sonon de la esperantaj I, U, kiam ili estas simplaj vokaloj, kaj J kaj Ŭ kiam ili estas, neakcentitaj, en diftongoj). == Listo de frazoj == === Bazaj === {{Flanka kesto|Kutimaj surskriboj| ; MALFERMITA : APERTO (''a'pɛrto'') ; FERMITA : CHIUSO (''kjuso'') ; ENIREJO : ENTRATA (''en'trata'') ; ELIREJO : USCITA (''u'ŝita'') ; PUŜU : SPINGERE ('''spinĝere'') ; TIRU : TIRARE (''ti'rare'') ; NECESEJO : (''Neformale'') GABINETTO (''gabi'netto''); (''Formale (eŭfemisme)'') BAGNO (''banjo'') ; (POR)VIRA : (DEGLI) UOMINI (''('delji) 'ŭomini'') ; (POR)VIRINA : (DELLE) DONNE (''('delle) 'donne'') ; ATENTU : ATTENZIONE (''atten'cione'') ; MALPERMESITA : VIETATO (''vje'tato'')}} En la itala estas du manieroj alparoli aliulojn: formala kaj neformala. La limo inter la du ne estas preciza, do kiam vi estas malcerta ne tro zorgu. Formala parolado postulas la uzon de la pronomo ''Lei'' /lɛj/ (= vi, al unu homo); neformala parolado uzas la pronomon ''tu'' /tu/ (= ci / vi, al unu homo). Ambaŭ uzas ''voi'' /voj/ (= vi) kun du aŭ pluraj homoj. Estas ankaŭ aliaj malsamecoj inter la formala kaj la neformala parolado. ; Saluton. (''Formala'') : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze)<br>Buonasera (''bŭɔna'sera'', vespere kaj frue en la nokto)<br>Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'', plene en la nokto aŭ adiaŭante vespere). ; Saluton. (''Neformala'') : Ciao (''<nowiki>'</nowiki>ĉao'')<br>Salve (''<nowiki>'</nowiki>salve'', duonformala) ; Kiel vi fartas? : Come stai (''kome<nowiki>'</nowiki>staj'', neformala al unu homo)<br>Come sta (''kome<nowiki>'</nowiki>sta'', formala al unu homo)<br>Come state (''kome<nowiki>'</nowiki>state'', formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj) ; Mi fartas bone, dankon. : Sto bene, grazie (''sto 'bɛne 'gracje'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala al unu homo'') Come si chiama? ('''Kome si 'kjama?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Neformala al unu homo'') Come ti chiami? ('''Kome ti 'kjami?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj'') Come vi chiamate? ('''Kome vi kja'mate?'') ; Mi nomiĝas ______. : Mi chiamo ______. (''mi'kjamo______.'') ; Mi ĝojas ekkoni vin! : Piacere (''pja'ĉere'') ; Bonvolu. : Per favore (''perfa'vore'') ; Dankon. : Grazie (''<nowiki>'</nowiki>gracje'') ; Nedankinde. : Prego (''<nowiki>'</nowiki>prɛgo'')<br>Di nulla (''di'nulla'') ; Jes. : Sì (''si'') ; Ne. : No (''no'') ; Pardonu min. : Mi scusi (''mi'skuzi'', formala), Scusami (''<nowiki>'</nowiki>skuzami'', neformala) ; Mi bedaŭras. : Mi dispiace (''Mi dis'piaĉe''); ankaŭ same kiel "Pardonu min" ; Ĝis revido. : Arrivederci (''arrive'derĉi'', formala), Ci vediamo (''ĉive'djamo'', neformala) ; Adiaŭ. : Addio ('''addio''), ne kutima. ; Mi ne parolas la italan. : Non parlo italiano (''non 'parlo ita'ljano'') ; Ĉu vi parolas Esperanton/la anglan? : Parla/Parli/Parlate esperanto/inglese? ('''parla/'parli/par'late espe'ranto/in'gleze'') formala/neformala/al pluraj ; Ĉu estas iu ĉi tie, kiu parolas Esperanton/la anglan? : C'è qualcuno qui che parla esperanto/inglese? (''ĉɛ kŭal'kuno kŭi ke 'parla espe'ranto/in'gleze'') ; Helpon! : Aiuto (''a'juto'') ; Bonan matenon. : Buongiorno (''bŭon'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan tagon. : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan vesperon. : Buonasera (''bŭɔna'sera'') ; Bonan nokton. : Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'') ; Mi ne komprenas. : Non capisco (''nonka'pisko'') ; Kie estas necesejo? : Dov'è un bagno? (''do'vɛ um'banjo'') (la sono de gn, kiu estas simila al esperanta nj, estas tamen egala al la hispana ñ). === Problemoj === ; Lasu min. : Mi lasci (''Mi laŝi'') ; Ne tuŝu min. : Non mi tocchi (''Non mi 'tokki'') ; Mi telefonos policon. : Chiamerò la polizia (''Kjame'ro la poli'cia'') ; Polico! : Polizia! (''poli'cia'') ; Haltu! Ŝtelisto! : Alt! Al Ladro! (''Alt! Al 'Ladro'') ; Mi bezonas vian helpon. : Ho bisogno del vostro aiuto (''o bi'zonjo del 'vostro a'juto'') ; Estas urĝa / kriza situacio. : E' urgente / una emergenza (''E ur'ĝente / 'una emer'ĝenca'') ; Mi perdiĝis. : Mi sono perso (''mi'sono 'perso'') ; Mi perdis mian valizon. : Ho perso la valigia (''o'perso lava'liĝa'') ; Mi perdis mian monujon. : Ho perso il portafoglio (''o'perso ilporta'foljo'') ; Mi estas malsana / Mi fartas malbone. : Sto male (''sto 'male'') aŭ: Mi sento male (''mi'sento 'male''). ; Mi vundiĝis. : Mi sono ferito (''Mi 'sono fe'rito'') ; Mi bezonas kuraciston. : Ho bisogno di un medico (''o bi'sonjo di un 'mediko '') ; Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? : Posso usare il suo telefono? (''posso u'zare il 'suo te'lefono '') === Numeroj === ; 1 : uno ('''uno'') ; 2 : due ('''due'') ; 3 : tre (''tre'') ; 4 : quattro ('''kŭattro'') ; 5 : cinque ('''ĉinkŭe'') ; 6 : sei ('''sɜj'') ; 7 : sette ('''sɜtte'') ; 8 : otto ('''ɔtto'') ; 9 : nove ('''nɔve'') ; 10 : dieci ('''djɜĉi'') ; 11 : undici ('''undiĉi'') ; 12 : dodici ('''dodiĉi'') ; 13 : tredici ('''trediĉi'') ; 14 : quattordici (''kŭat'tordiĉi'') ; 15 : quindici(''kŭin'diĉi'') ; 16 : sedici(''se'diĉi'') ; 17 : diciassette(''diĉjas'sette'') ; 18 : diciotto (''di'ĉjotto'') ; 19 : diciannove (''diĉjan'nove'') ; 20 : venti ('''venti'') ; 21 : ventuno (''vent'uno'') ; 22 : ventidue (''venti'due'') ; 23 : ventitre (''venti'tre'') ; 30 : trenta ('''trenta'') ; 40 : quaranta (''kŭa'ranta'') ; 50 : cinquanta (''ĉin'kŭanta'') ; 60 : sessanta (''ses'santa'') ; 70 : settanta (''set'tanta'') ; 80 : ottanta (''ot'tanta'') ; 90 : novanta (''no'vanta'') ; 100 : cento ('''ĉɜnto'') ; 200 : duecento (''due'cento'') ; 300 : trecento (''tre'cento'') ; 1,000 : mille ('''mille'') ; 2,000 : duemila (''due'mila'') ; 1,000,000 : un milione (''un mi'ljone'') ; 1,000,000,000 : un miliardo (''un mi'ljardo'') ; 1,000,000,000,000 : mille miliardi ('''mille mi'ljardi'') ; linio / numero _____ (trajno, aŭtobuso, ktp.) :linea / numero _____ ('''linea / 'numero _____'') ; duono : metà (''me'ta'') ; malpli (multe) : meno (molto) ('''meno'' ('molto)) ; pli (multe) : più (molto)(''pju'' (molto)) === Tempo === ; nun : ora ('''ora''), adesso (''a'desso'') ; poste : dopo ('''dopo'') ; antaŭe : prima ('''prima'') ; baldaŭ : presto ('''presto''); tra poco ('''tra 'poko''); tra non molto ('''tra non 'molto'') ; mateno : mattino / mattina (''ma'ttino / mat'tina'') ; antaŭtagmezo : prima di mezzogiorno ('''prima di 'medzo'ĝorno'') ; posttagmezo : pomeriggio (''pome'riĝĝo'') ; vespero : sera ('''sera'') ; nokto : notte ('''notte '') ==== Horloĝa tempo ==== ; je la unua horo matene : all'una di notte (''all'una di 'notte'') ; je la dua horo matene : alle due di notte ('''alle 'due di 'notte'') ; tagmezo : mezzogiorno ('''medzoĝorno'') ; je la unua horo posttagmeze : all'una del pomeriggio (''all'una del 'pome'riĝĝo'') ; je la dua horo posttagmeze : alle due del pomeriggio ('''alle 'due del 'pome'riĝĝo'') ; noktomezo : mezzanotte ('''medza'notte'') === Daŭro === ; _____ minuto(j) : _____minuto (minuti) (''_____ mi'nuto (mi'nuti)'') ; _____ horo(j) : _____ora (ore) (''_____'ora ('ore)'') ; _____ tago(j) : _____giorno (giorni) (''_____ 'ĝorno ('ĝorni)'') ; _____ semajno(j) : _____settimana (settimane) (''_____ 'setti'mana ('setti'mane)'') ; _____ monato(j) : _____mese (mesi) (''_____ 'meze ('mezi)'') ; _____ jaro(j) : _____anno (anni) (''_____ 'anno ('anni)'') === Tagoj === ; hodiaŭ : oggi ('''oggi'') ; hieraŭ : ieri ('''jeri'') ; antaŭhieraŭ : l'altro ieri (''l'altro 'jeri'') ; morgaŭ : domani (''do'mani '') ; postmorgaŭ : dopodomani ('''dopodo'mani'') ; ĉi tiun semajnon : questa settimana ('''kŭesta 'setti'mana'') ; lastan semajnon : la settimana passata (''la 'setti'mana pas'sata '') ; venontan semajnon : la prossima settimana (''la 'prossima 'setti'mana'') ; lundo : lunedì (''lune'di'') ; mardo : martedì (''marte'di'') ; merkredo : mercoledì (''merkole'di'') ; ĵaŭdo : giovedì (''ĝove'di'') ; vendredo : venerdì (''vener'di'') ; sabato : sabato ('''sabato'') ; dimanĉo : domenica (''do'menika'') === Monatoj === <!--Se parolantoj de la lingvo komune uzus kalendaron alian ol la gregoria, klarigu ĝin ĉi tie kaj listigu liajn monatojn. --> ; Januaro : gennaio (''ĝen'najo'') ; Februaro : febbraio (''feb'brajo'') ; Marto : marzo (''marco'') ; Aprilo : aprile (''a'prile'') ; Majo : maggio ('''maĝĝo'') ; Junio : giugno ('''ĝunjo'') ; Julio : luglio ('''luljo'') ; Aŭgusto : agosto (''a'gosto'') ; Septembro : settembre (''set'tembre'') ; Oktobro : ottobre (''ot'tobre'') ; Novembro : novembre (''no'vembre'') ; Decembro : dicembre (''di'ĉembre'') === Skribi tempon kaj daton === 05/03/2021 ore 14,40 oni povas skribi: il cinque marzo duemilaventuno, alle ore quattordici e quaranta, (pli formala). il cinque marzo del ventuno, alle tre meno venti del pomeriggio, (malpli formala). kiuj legiĝas: il ĉinkŭe marco duemilaven'tuno, alle ore quat'tordici e qua'ranta, (pli formala). il ĉinkŭe marco del ven'tuno, alle tre meno venti del pome'riggio, (malpli formala). === Koloroj === en la itala la adjektivoj, kaj do ankaŭ la koloroj, povas esti gramatike in-ĝenraj (kiuj finas per -a) aŭ malin-ĝenraj (kiuj finas per -o); kelkaj tamen havas nur unu formo: ; nigra : nero/a ('''nero/a'') ; blanka : bianco/a ('''bjanko/a'') ; griza : grigio/a ('''griĝo/a '') ; ruĝa : rosso/a ('''rosso/a '') ; blua : blu (''blu''); azzurro/a (''a'zzurro/a'') ; flava : giallo/a ('''ĝallo/a'') ; verda : verde ('''verde'') ; oranĝa : arancione (''aran'ĉone'') ; purpura : porpora ('''porpora'') ; bruna : bruno/a ('''bruno/a'') === Transporto === ==== Aŭtobuso kaj trajno ==== ; Kiom kostas bileto al _____? : quanto costa un biglietto per _____? ('''kŭanto 'kosta un bil'jetto per _____'') ; Mi volus bileton al _____. : vorrei un biglietto per _____. ('''vorrej un biljetto per _____'') ; Kien iras ĉi tiu trajno/aŭtobuso? : dove va questo treno/autobus? ('''dove va 'kŭesto 'treno/'aŭtobus'') ; Kie estas la trajno/aŭtobuso al _____? : dov'è il treno/autobus per _____ (''dov'e il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Ĉu tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso haltos en/ĉe _____? : questo treno/autobus ferma a/in _____ ('''kŭesto 'treno/'aŭtobus 'ferma a/in _____'') ; Kiam forveturos la trajno/aŭtobuso al _____? : quando parte il treno/autobus per _____ ?('''kŭando 'parte il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Kiam tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso alvenos al _____? : quando arriva questo treno/autobus a _____? ('''kŭando ar'riva 'kŭesto 'treno/'aŭtobus a _____'') ==== Direktoj ==== ; Kiel mi povas atingi ______? : come posso arrivare a _____? ('''kome 'posso arri'vare a _____'') ; ...la trajnan stacion? : la stazione ferroviaria (''la sta'zione ferro'vjarja'') ; ...la aǔtobusan stacion / haltejon? : la stazione degli autobus / la fermata dell'autobus (''la sta'zione 'degli 'aŭtobus / la fer'mata dell'aŭtobus'') ; ...la flughavenon? : l'areoporto (''l'areo'porto'') ; ...urbocentron? : il centro città (''il 'ĉentro ĉit'ta'') ; ...la junularogastejon? : l'ostello della gioventù (''l'os'tello 'della ĝoven'tu'') ; ... la hotelon ______? : l'albergo _____ (''lal'bergo _____'') ; ...la _____ konsulejo? : il consolato _____ (''il konso'lato _____'') ; Kie estas multaj _____? : dove si trova la maggior parte di _____ (''dove si trova la maĝĝor parte di _____'') ; ...hoteloj? : alberghi (''al'berghi'') ; ...restoracioj : ristoranti (''risto'ranti'') ; ...trinkejoj : bar (''bar'') ; ...vidindaĵoj : attrazioni turistiche (''attra'zjoni tu'ristike'') ; Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? : può farmi vedere sulla cartina? (''pŭo 'farmi ve'dere 'sulla car'tina?'') ; strato : via (''via'') ; Turnu maldekstren. : giri a sinistra (''ĝiri a si'nistra'') ; Turnu dekstren. : giri a destra (''ĝiri a 'destra'') ; maldekstre : a sinistra (''a si'nistra '') ; dekstre : a destra (''a 'destra'') ; rekte antaŭen : avanti diritto (''a'vanti di'ritto'') ; al la ______ : al _____ ('' al _____'') ; preter la ______ : oltre _____ (''oltre _____'') ; antaǔ la ______ : davanti al _____ (''da'vanti al _____'') ; Rigardu al la ______. : guardi al _____(''gŭardi al _____'') ; vojkruciĝo : incrocio (''inkroĉo'') ; nordo : nord (''nord'') ; sudo : sud (''sud'') ; oriento : est (''est'') ; okcidento : ovest (''o'vest'') ==== Taksio ==== ; Taksio! : taxi! ('''taksi!'') ; Bonvolu veturigi min al ______. : per favore mi porti a _____ (''per fa'vore mi 'porti a _____'') ; Kiom kostas veturo al ______? : quanto costa la corsa fino a _____ ('''kŭanto 'kosta la 'korsa 'fino a _____'') ; Bonvolu veturigi min tien. : per favore mi porti là (''per fa'vore mi 'porti la'') === Loĝado === ; Ĉu vi havas disponeblan ĉambron? : avete una stanza disponibile? (''a'vete 'una 'stanza dispo'nibile? '') ; Kiom kostas ĉambro por unu persono/du personoj? : quanto costa una camera per una perona/due persone? ('''kŭanto 'kosta 'una ka'mera per 'una per'sona/'due per'sone?'') ; Ĉu la ĉambro estas kun _____? : la camera dispone di _____? (''la ka'mera dis'pone di _____'') ; ...litotuko? : lenzuola (''len'cŭola'') ; ...banejo? : bagno ('''banjo'') ; ...telefono? : telefono (''te'lefono'') ; ...televido? : televisore ('''televi'sore'') ; Ĉu mi povas vidi la ĉambron unue? : posso prima vedere la camera? ('''posso 'prima ve'dere la 'kamera?'') ; Ĉu vi havas iun _____ : ne avete una _____ (''ne a'vete 'una _____'') ; ...pli silentan? : più silenziosa (''pju silen'cioza'') ; ...pli vastan? : più spaziosa (''pju spa'cioza'') ; ...pli puran? : più pulita (''pju pu'lita'') ; ...pli malmultekostan? : più a buon mercato (''pju a bŭon mer'kato'') ; Bone, mi prenas ĝin. : bene, la prendo ('''bene, la 'prendo'') ; Mi restos por _____ nokto(j). : rimarrò per _____ notte (notti). (''rimar'ro per _____ 'notte ('notti).'') ; Ĉu vi povas sugesti al mi alian hotelon? : può consigliarmi un altro albergo? (''pŭo konsil'jarmi un 'altro al'bergo? '') ; Ĉu vi havas _____ : avete _____ (''a'vete _____'') ; ...sekurŝrankon? : cassetta di sicurezza (''kas'setta di siku'recca'') ; ...ŝlosujon? : ('' '') ; Ĉu la prezo inkluzivas matenmanĝon/vespermanĝon? : il prezzo comprende la colazione/cena? (''il 'precco kom'prende la kola'cjone/'ĉena '') ; Kiam estas matenmanĝo/vespermanĝo? : a che ora è la colazione/cena (''a ke 'ora e la kola'cjone/'ĉena'') ; Bonvolu purigi mian ĉambron. : per favore potete pulire la mia camera (''per fa'vore po'tete pu'lire la 'mia 'kamera'') ; Ĉu vi povus veki min je _____? : potreste svegliarmi alle _____? (''po'treste svel'jarmi 'alle _____?'') ; Mi volas elhoteliĝi. : Lascio l'albergo ('''Laŝo lal'bergo'') === Mono === ; Ĉu mi povas uzi usonan/aŭstralan/kanadan dolaron? : posso pagare con dollari americani/australiani/canadesi? ('''posso pa'gare kon 'dollari ameri'kani/aŭstral'jani/kanad'ezi?'') ; Ĉu mi povas uzi euron? : posso pagare con euro? ('''posso pa'gare kon eŭro?'') ; Ĉu mi povas uzi japanan enon? : posso pagare con yen giapponesi? ('''posso pa'gare kon jen ĝappo'nezi?'') ; Ĉu mi povas uzi britan pundon? : posso pagare con sterline inglesi? ('''posso pa'gare kon ster'line in'glezi? '') ; Ĉu mi povas uzi svisan/afrikan/pacifikan frankon? : posso pagare con franchi svizzeri/affricani/del Pacifico? ('''posso pa'gare kon 'franki svic'ceri/affri'kani/del Pa'ĉifiko?'') ; Ĉu mi povas uzi dinaron? : posso pagare con dinari? ('''posso pa'gare kon 'dinari?'') ; Ĉu mi povas uzi kreditkarton? : posso usare la carta di credito? ('''posso u'zare la 'karta di 'kredito? '') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? : può cambiarmi dei soldi? (''pŭo kamb'jarmi dej 'soldi? '') ; Kie oni povas ŝanĝi mian monon? : dove posso cambiare dei soldi? ('''dove 'posso kamb'jare dej 'soldi?'') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : può cambiarmi un travel-cheque? (''pŭo kamb'jarmi un 'travel'ĉek?'') ; Kie oni povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : dove posso cambiare un travel-cheque? ('''dove 'posso kamb'jare un 'travel'ĉek?'') ; Kia estas la kurzo? : qual'è il tasso di cambio? (''kŭal'e il 'tasso di 'kambjo?'') ; Kie estas bankaŭtomato? : dov'è un bancomat? (''dov'e un 'bankomat?'') === Manĝado === ; Tablon por unu persono/du personoj, bonvolu. : un tavolo per una persona/due persone, per favore (''un 'tavolo per 'una per'sona/'due per'sone, per fa'vore'') ; Mi petas la menuon. : il menù, per favore (''il me'nu, per fa'vore'') ; Ĉu mi povas enrigardi kuirejon? : posso vedere la cucina? ('''posso ve'dere la ku'ĉina?'') ; Ĉu vi povas rekomendi al mi? : mi può consiliare? (''mi pŭo konsi'ljare?'') ; Ĉu vi havas lokan specialaĵon? : avete una specialità locale? (''a'vete 'una speciali'ta lo'kale?'') ; Mi estas vegetarano. : sono vegetariano ('''sono veĝeta'rjano'') ; Mi estas vegano. : sono vegano ('''sono ve'gano'') ; Mi manĝas nur koŝere. : io mangio solo kosher ('''io 'manĝo 'solo 'kosher'') ; Mi ne manĝas _____. : non mangio _____. (''non 'manĝo '') ; ...viandon. : carne (''karne'') ; ...fiŝaĵon. : pesce (''peŝe'') ; ...marbestojn. : frutti di mare ('''frutti di 'mare'') ; ...ovaĵon. : frittata ('''frit'tata'') ; ...laktaĵon. : latticini (''latti'ĉini'') ; ...glutenon. : glutine ('''glutine'') ; ...tritikaĵojn. : farinacei (''farina'ĉej'') ; ...nuksojn. : noci ('''noĉi'') ; ...arakidojn. : arachidi (''ara'kidi'') ; ...sojaĵon. : soia ('''soja'') ; Bonvolu ne uzi oleon/buteron/ŝmalcon. : per favore, senza olio/burro/strutto (''per fa'vore, 'senca 'oljo/'burro/'strutto'') ; komuna manĝo : ('' '') ; manĝo laŭ la karto : mangiare alla carta (''man'ĝare 'alla 'karta'') ; matenmanĝo : colazione (''kola'cjone'') ; tagmanĝo : pranzo ('''pranco'') ; manĝaĵeto : merenda (''me'renda'') ; vespermanĝo : cena ('''ĉena'') ; _____, bonvolu, : ... per favore _____ (''per fa'vore'') ; Manĝaĵon entenantan _____, bonvolu. : cibo contenente _____, per favore. (''ĉibo konte'nente _____, per fa'vore.'') ; kokaĵo/n : pollo ('''pollo'') ; bovaĵo/n : carne di manzo ('''karne di 'manzo'') ; fiŝaĵo/n : pesce ('''peŝe'') ; ŝinko/n : prosciutto (''pro'ŝutto'') ; kolbaso/n : salsiccia (''sal'siĉĉa'') ; fromaĝo/n : formaggio (''for'maĝĝo'') ; ovo/n : uovo (''ŭovo'') ; salato/n : insalata (''insa'lata'') ; (kruda/n) legomo/n : verdura cruda (''ver'dura 'kruda'') ; (kruda/n) frukto/n : frutto ('''frutto'') ; pano/n : pane ('''pane'') ; toasto/n : toast (''tost'') ; nudelo/n : tagliatella ('''talja'tella'') ; rizo/n : riso (''rizo'') ; fazeolo/n : fagiolo (''fa'ĝolo'') ; Mi petas unu glason da _____. : per favore, un bicchiere di _____ (''per fa'vore, un bik'kjere di _____'') ; Mi petas unu kalikon da _____. : per favore, un calice di _____ (''per fa'vore, un 'kaliĉe di _____'') ; Mi petas unu botelon da _____. : per favore, una bottiglia di _____ (''per fa'vore, 'una bot'tilja di _____'') ; kafo : caffè (''kaf'fe'') ; teo : tè (''te'') ; suko : succo ('''sukko'') ; akvo : acqua ('''akkŭa'') ; kranakvo : acqua del rubinetto ('''akkŭa del rubi'netto'') ; gasa akvo : acqua gasata, acqua frizzante ('''akkŭa ga'sata, 'akkŭa fric'cante'') ; sengasa akvo : acqua minerale naturale, acqua non ga'sata ('''akkŭa mine'rale natu'rale, 'akkŭa 'non ga'sata'') ; biero : birra ('''birra'') ; ruĝa/blanka vino : vino rosso/bianco ('''vino 'rosso/'bjanko'') ; Mi petas iomon da _____. : per favore, un po' di _____ (''per fa'vore, un po di _____'') ; salo : sale ('''sale'') ; pipro : pepe ('''pepe'') ; Pardonon, kelnero? : scusi, cameriere ('''skuzi, kame'rjere'') ; Mi finmanĝis. : ho finito di mangiare (''o fi'nito di man'ĝare'') ; Ĝi estis bongusta. : aveva un buon sapore (''a'veva un bŭon sa'pore'') ; Bonvolu forporti la telerojn. : per favore, porti via i piatti (''per fa'vore, 'porti 'via i 'pjatti'') ; Mi volas pagi. / La kalkulon, bonvolu. : voglio pagare. / il conto, per favore. ('''voljo pa'gare. / il 'konto, per fa'vore.'') === Trinkado === ; Ĉu vi servas alkoholaĵojn? : servite alcolici? (''ser'vite al'koliĉi?'') ; Ĉu vi servas al tablo? : servite al tavolo? (''ser'vite al 'tavolo?'') ; Bieron / Du bierojn, bonvolu. : birra / due birre, per favore. ('''birra / dŭe 'birre, per fa'vore.'') ; Unu glason da ruĝa/blanka vino, bonvolu. : un bicchiere di vino rosso /bianco, per favore. (''un bik'kjere di 'vino 'rosso / 'bjanko, per fa'vore.'') ; Unu kruĉon, bonvolu. : una brocca, per favore. ('''una 'brokka, per fa'vore'') ; Unu botelon, bonvolu. : una bottiglia, per favore. ('''una bot'tilja, per fa'vore.'') ; _____ kaj _____, bonvolu. : _____ e _____, per favore. ('' '') ; viskio/n : whisky ('''ŭiski '') ; vodko/n : vodka ('''vodka'') ; rumo/n : rum (''rum'') ; akvo/n : acqua ('''akkŭa'') ; mineralakvo/n : acqua minerale (''akkŭa mine'rale'') ; sodakvo/n : (''soda'') ; tonikakvo/n : acqua tonica ('''akkŭa 'tonika'') ; oranĝa/n suko/n : succo d'arancia ('''sukko da'ranĉa'') ; kolao/n : cola ('''kola'') ; Ĉu vi havas drinkejajn manĝetojn? : avete degli stuzzichini? (''a'vete 'delji stucci'kini?'') ; Unu plian, bonvolu. : ancora uno, per favore. (''an'kora 'uno, per fa'vore. '') ; Plian vicon, bonvolu. : ('' '') ; Kiam estas fermtempo? : a che ora si chiude? (''a ke 'ora si 'kjude?'') ; Je via sano! : alla salute! ('''alla sa'lute!'') === Aĉetado === ; Ĉu vi havas ĉi tiun en mia grandeco? : avete questo nella mia taglia? (''a'vete 'kŭesto 'nella 'mia 'talja?'') ; Kiom ĝi kostas? : quanto costa? ('''kŭanto 'kosta?'') ; Ĝi estas tro kosta. : costa troppo ('''kosta 'troppo '') ; Ĉu vi akceptas _____? : accettate _____? (''aĉĉet'tate '') ; multekosta : caro ('''karo '') ; malmultekosta : a buon mercato (''a bŭon mer'kato '') ; Mi ne povas pagi ĝian koston. : non posso pagare quel prezzo (''non 'posso pa'gare kŭel precco '') ; Mi ne volas ĝin. : non lo voglio (''non lo voljo '') ; Vi fraŭdas min. : è una frode(''e 'una 'frode '') ; Mi ne interesiĝas. : non sono interessato /a (''non 'sono interes'sato /a '') ; Bone, mi aĉetos ĝin. : bene, lo comprerò ('''bene, lo kompre'ro '') ; Mi petas sakon? : mi può dare un sacchetto? (''mi pŭo 'dare un sak'ketto? '') ; Ĉu vi povas sendi ĝin (eksterlanden)? : potete spedirlo (all'estero)? (''po'tete spe'dirlo (all'estero)? '') ; Mi bezonas _____. : ho bisogno (''o bi'zonjo '') ; ...dentpasto/n. : dentifricio (''denti'friĉo '') ; ...dentbroso/n. : spazzolino (''spacco'lino '') ; ...tamponoj/jn. : ('' '') ; ...sapo/n. : sapone (''sa'pone '') ; ...ŝampuo/n. : sciampo (''ŝampo '') ; ...medikamento/n por doloro. : farmaco per il dolore; antidolorifico ('''farmako per il do'lore; antidolo'rifiko '') ; ...medikamento/n por malvarmumo. : farmaco per il raffreddore (''farmako per il raffred'dore '') ; ...medikamento/n por stomako. : farmaco per lo stomaco (''farmako per lo 'stomako '') ; ...razilo/n. : rasoio (''razojo '') ; ...pluvombrelo/n. : ombrello (''omb'rello '') ; ...sunŝirma/n kremo/n / oleo/n. : crema / olio abbronzante / protettiva/o per il sole ('''krema / 'oljo abbron'dzante / protet'tiva/o per il 'sole '') ; ...poŝtkarto/n. : cartolina (''karto'lina '') ; ...poŝtmarko/n. : francobollo (''franko'bollo '') ; ...baterioj/jn. : batterie (''batte'rie '') ; ...skribopapero/n. : carta per scrivere ('''karta per 'skrivere '') ; ...plumo/n. : penna ('''penna '') ; ...libro/n en la _____ lingvo. : libro in lingua _____ ('''libro in 'lingŭa _____ '') ; ...gazeto/n en la _____ lingvo. : rivista in lingua _____ (''ri'vista in 'lingŭa _____ '') ; ...ĵurnalo/n en la _____ lingvo. : giornale in lingua _____ (''ĝornale in 'lingŭa _____ '') ; ..._____-Esperanta/n vortaro/n. : vocabolario _____-Esperanto (''vokabo'larjo _____-Espe'ranto '') === Ŝoforado === ; Mi volas lui aŭton. : voglio noleggiare una macchina ('''voljo noleĝ'ĝare 'una 'makkina'') ; Ĉu mi povas akiri asekuron? : posso fare un'assicurazione? ('''posso 'fare unassikura'cjone?'') ; haltu (''signo'') : alt ('' '') ; unudirekta strato : strada a senso unico ('''strada a 'senso 'uniko'') ; malrapide : piano / lentamente ('''pjano / lenta'mente'') ; ne parku : non parcheggiare (''non parkeĝ'ĝiare'') ; limo de rapideco : limite di velocità ('''limite di veloĉi'ta'') ; benzinstacio : distributore di benzina / carburante (''distribu'tore di ben'dzina / karbu'rante'') ; benzino : benzina (''ben'dzina'') ; dizeloleo : diesel ('''dizel'') === Aŭtoritato === ; Mi faris nenion malbonan. : non ho fatto niente di male (''non o 'fatto 'njente di 'male'') ; Tio estis miskompreno. : si è trattato di un equivoco (''si e trat'tato di un e'kŭivoko '') ; Kien vi kondukas min? : dove mi portate? ('''dove mi por'tate?'') ; Ĉu mi estas arestita? : sono in arresto? ('''sono in ar'resto?'') ; Mi estas civitano de _____. : sono un cittadino del _____ ('''sono un ĉitta'dino del _____'') ; Mi volas paroli kun la _____ ambasadejo / konsulejo. : voglio parlare con l'ambasciata / consolato _____ (''voljo par'lare kon lamba'ŝata / konso'lato _____'') ; Mi volas konsulti advokaton. : voglio consultare un avvocato ('''voljo konsul'tare un avvo'kato'') ; Ĉu mi nun nur pagos monpunon? : adesso devo solo pagare una multa? (''a'desso 'devo 'solo pa'gare 'una 'multa?'') == Lernu pli == * Duolingo provizas senpagan kurson de la itala por parolantoj de la [https://www.duolingo.com/course/it/en/ angla] ** ankaŭ eblas kandidatiĝi por krei [https://incubator.duolingo.com/apply/it/eo kurson de la itala por Esperanto-parolantoj] aŭ inversan [https://incubator.duolingo.com/apply/eo/it kurson de Esperanto por parolantoj de la itala] {{Parto de|Frazlibroj}} [[Kategorio:Frazlibroj|Itala frazlibro]] q4d7dxpdvoy8a39jx4m8wcx11hahsjt 65750 65749 2022-07-30T08:25:55Z Rdelre 27 /* Listo de frazoj */ wikitext text/x-wiki {{Rubando}} La '''itala lingvo''' estas parolata precipe en [[Italio]] kaj [[Svislando]]; kompreneble ankaŭ en la du aliaj ŝtatoj de la itala duoninsulo, San Marino, kaj Vatikano. == Prononcado == === Vokaloj === Vokaloj estas similaj al esperanto: '''a''', '''e''', '''i''', '''o''', '''u'''. La vokaloj /e/ kaj /o/ havas du malsamaj prononcoj, ferma (/e/, /o/) kaj malferma (/ɛ/, /ɔ/). (la italoj tamen tute ne konsciiĝas ke ili havas du malsamajn prononcojn de E kaj O, kaj ili komprenas same bone ankaŭ se iu aŭdiĝas "ekzotike"). Fakte la lernolibroj de Esperanto por italoj diras: "La vokaloj en Esperanto estas la samaj de la itala kaj prononciĝas kiel en la itala"; nur malmultaj lernolibroj sentas la bezono aldoni: "La vokaloj en Esperanto estas nek tro longaj nek tro mallongaj". Kvankam kelkfoje vokaloj en la itala povas soni pli longaj aŭ pli mallongaj, la diferenco ne gravas por la italaj parolantoj (malsame ol en kelkaj aliaj lingvoj, la signifo de la vortoj ne ŝanĝas pro tio). === Konsonantoj === '''B, C, D F, G, H, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, Z''' (J, K, X, Y W, ne estas en la itala alfabeto, sed povas aperi en vortoj "pruntitaj" de aliaj lingvoj). el la italaj konsonantoj la sekvaj prononciĝas malsame ol en Esperanto: '''C''', ĝi prononciĝas '''K''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ĉ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''G''', ĝi prononciĝas '''G''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. ĝi prononciĝas '''Ĝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' la grupo '''SC''' prononciĝas '''SK''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ŝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''H''' en si mem ne prononciĝas, sed estas utiligata por ŝanĝi la sono de C, G kaj SC; ĝi ankaŭ estas skribata en kelkaj formoj de la verbo "avere" (havi), sed ankaŭ tie ne prononciĝas. '''Q''', ĝi prononciĝas '''K'''. Ĝi uziĝas nur antaŭ la vokalo U, kiam ĝi estas neakcentita kaj sekvata de alia vokalo en diftongoj, ekzemple, "Quadro" prononciĝas "Kŭadro", "Quindi" prononciĝas "Kŭindi". '''S''', ĝi prononciĝas '''S''' aŭ '''Z''' (laŭ la vortoj) '''Z''', ĝi prononciĝas (laŭ la vortoj) '''C''' aŭ per sono ne-ekzistanta en Esperanto kiu alproksimiĝas al '''DZ'''. === Komunaj diftongoj === La diftongoj kiuj en Esperanto formiĝas kun J aŭ Ŭ estas faritaj en la itala per I kaj U. (Do en la itala I kaj U havas la sonon de la esperantaj I, U, kiam ili estas simplaj vokaloj, kaj J kaj Ŭ kiam ili estas, neakcentitaj, en diftongoj). == Listo de frazoj == === Bazaj === {{Flanka kesto|Kutimaj surskriboj| ; MALFERMITA : APERTO (''a'pɛrto'') ; FERMITA : CHIUSO (''kjuso'') ; ENIREJO : ENTRATA (''en'trata'') ; ELIREJO : USCITA (''u'ŝita'') ; PUŜU : SPINGERE ('''spinĝere'') ; TIRU : TIRARE (''ti'rare'') ; NECESEJO : (''Neformale'') GABINETTO (''gabi'netto''); (''Formale (eŭfemisme)'') BAGNO (''banjo'') ; (POR)VIRA : (DEGLI) UOMINI (''('delji) 'ŭomini'') ; (POR)VIRINA : (DELLE) DONNE (''('delle) 'donne'') ; ATENTU : ATTENZIONE (''atten'cione'') ; MALPERMESITA : VIETATO (''vje'tato'')}} En la itala estas du manieroj alparoli aliulojn: formala kaj neformala. La limo inter la du ne estas preciza, do kiam vi estas malcerta ne tro zorgu. Formala parolado postulas la uzon de la pronomo ''Lei'' /lɛj/ (= vi, al unu homo); neformala parolado uzas la pronomon ''tu'' /tu/ (= ci / vi, al unu homo). Ambaŭ uzas ''voi'' /voj/ (= vi) kun du aŭ pluraj homoj. Estas ankaŭ aliaj malsamecoj inter la formala kaj la neformala parolado. ; Saluton. (''Formala'') : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze)<br>Buonasera (''bŭɔna'sera'', vespere kaj frue en la nokto)<br>Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'', plene en la nokto aŭ adiaŭante vespere). ; Saluton. (''Neformala'') : Ciao (''<nowiki>'</nowiki>ĉao'')<br>Salve (''<nowiki>'</nowiki>salve'', duonformala) ; Kiel vi fartas? : Come stai (''kome<nowiki>'</nowiki>staj'', neformala al unu homo)<br>Come sta (''kome<nowiki>'</nowiki>sta'', formala al unu homo)<br>Come state (''kome<nowiki>'</nowiki>state'', formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj) ; Mi fartas bone, dankon. : Sto bene, grazie (''stɔ'bbɛne 'gracje'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala al unu homo'') Come si chiama? ('''Kome si 'kjama?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Neformala al unu homo'') Come ti chiami? ('''Kome ti 'kjami?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj'') Come vi chiamate? ('''Kome vi kja'mate?'') ; Mi nomiĝas ______. : Mi chiamo ______. (''mi'kjamo______.'') ; Mi ĝojas ekkoni vin! : Piacere (''pja'ĉere'') ; Bonvolu. : Per favore (''perfa'vore'') ; Dankon. : Grazie (''<nowiki>'</nowiki>gracje'') ; Nedankinde. : Prego (''<nowiki>'</nowiki>prɛgo'')<br>Di nulla (''di'nulla'') ; Jes. : Sì (''si'') ; Ne. : No (''no'') ; Pardonu min. : Mi scusi (''mi'skuzi'', formala), Scusami (''<nowiki>'</nowiki>skuzami'', neformala) ; Mi bedaŭras. : Mi dispiace (''Mi dis'piaĉe''); ankaŭ same kiel "Pardonu min" ; Ĝis revido. : Arrivederci (''arrive'derĉi'', formala), Ci vediamo (''ĉive'djamo'', neformala) ; Adiaŭ. : Addio ('''addio''), ne kutima. ; Mi ne parolas la italan. : Non parlo italiano (''non 'parlo ita'ljano'') ; Ĉu vi parolas Esperanton/la anglan? : Parla/Parli/Parlate esperanto/inglese? ('''parla/'parli/par'late espe'ranto/in'gleze'') formala/neformala/al pluraj ; Ĉu estas iu ĉi tie, kiu parolas Esperanton/la anglan? : C'è qualcuno qui che parla esperanto/inglese? (''ĉɛ kŭal'kuno kŭi ke 'parla espe'ranto/in'gleze'') ; Helpon! : Aiuto (''a'juto'') ; Bonan matenon. : Buongiorno (''bŭon'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan tagon. : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan vesperon. : Buonasera (''bŭɔna'sera'') ; Bonan nokton. : Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'') ; Mi ne komprenas. : Non capisco (''nonka'pisko'') ; Kie estas necesejo? : Dov'è un bagno? (''do'vɛ um'banjo'') (la sono de gn, kiu estas simila al esperanta nj, estas tamen egala al la hispana ñ). === Problemoj === ; Lasu min. : Mi lasci (''Mi laŝi'') ; Ne tuŝu min. : Non mi tocchi (''Non mi 'tokki'') ; Mi telefonos policon. : Chiamerò la polizia (''Kjame'ro la poli'cia'') ; Polico! : Polizia! (''poli'cia'') ; Haltu! Ŝtelisto! : Alt! Al Ladro! (''Alt! Al 'Ladro'') ; Mi bezonas vian helpon. : Ho bisogno del vostro aiuto (''o bi'zonjo del 'vostro a'juto'') ; Estas urĝa / kriza situacio. : E' urgente / una emergenza (''E ur'ĝente / 'una emer'ĝenca'') ; Mi perdiĝis. : Mi sono perso (''mi'sono 'perso'') ; Mi perdis mian valizon. : Ho perso la valigia (''o'perso lava'liĝa'') ; Mi perdis mian monujon. : Ho perso il portafoglio (''o'perso ilporta'foljo'') ; Mi estas malsana / Mi fartas malbone. : Sto male (''sto 'male'') aŭ: Mi sento male (''mi'sento 'male''). ; Mi vundiĝis. : Mi sono ferito (''Mi 'sono fe'rito'') ; Mi bezonas kuraciston. : Ho bisogno di un medico (''o bi'sonjo di un 'mediko '') ; Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? : Posso usare il suo telefono? (''posso u'zare il 'suo te'lefono '') === Numeroj === ; 1 : uno ('''uno'') ; 2 : due ('''due'') ; 3 : tre (''tre'') ; 4 : quattro ('''kŭattro'') ; 5 : cinque ('''ĉinkŭe'') ; 6 : sei ('''sɜj'') ; 7 : sette ('''sɜtte'') ; 8 : otto ('''ɔtto'') ; 9 : nove ('''nɔve'') ; 10 : dieci ('''djɜĉi'') ; 11 : undici ('''undiĉi'') ; 12 : dodici ('''dodiĉi'') ; 13 : tredici ('''trediĉi'') ; 14 : quattordici (''kŭat'tordiĉi'') ; 15 : quindici(''kŭin'diĉi'') ; 16 : sedici(''se'diĉi'') ; 17 : diciassette(''diĉjas'sette'') ; 18 : diciotto (''di'ĉjotto'') ; 19 : diciannove (''diĉjan'nove'') ; 20 : venti ('''venti'') ; 21 : ventuno (''vent'uno'') ; 22 : ventidue (''venti'due'') ; 23 : ventitre (''venti'tre'') ; 30 : trenta ('''trenta'') ; 40 : quaranta (''kŭa'ranta'') ; 50 : cinquanta (''ĉin'kŭanta'') ; 60 : sessanta (''ses'santa'') ; 70 : settanta (''set'tanta'') ; 80 : ottanta (''ot'tanta'') ; 90 : novanta (''no'vanta'') ; 100 : cento ('''ĉɜnto'') ; 200 : duecento (''due'cento'') ; 300 : trecento (''tre'cento'') ; 1,000 : mille ('''mille'') ; 2,000 : duemila (''due'mila'') ; 1,000,000 : un milione (''un mi'ljone'') ; 1,000,000,000 : un miliardo (''un mi'ljardo'') ; 1,000,000,000,000 : mille miliardi ('''mille mi'ljardi'') ; linio / numero _____ (trajno, aŭtobuso, ktp.) :linea / numero _____ ('''linea / 'numero _____'') ; duono : metà (''me'ta'') ; malpli (multe) : meno (molto) ('''meno'' ('molto)) ; pli (multe) : più (molto)(''pju'' (molto)) === Tempo === ; nun : ora ('''ora''), adesso (''a'desso'') ; poste : dopo ('''dopo'') ; antaŭe : prima ('''prima'') ; baldaŭ : presto ('''presto''); tra poco ('''tra 'poko''); tra non molto ('''tra non 'molto'') ; mateno : mattino / mattina (''ma'ttino / mat'tina'') ; antaŭtagmezo : prima di mezzogiorno ('''prima di 'medzo'ĝorno'') ; posttagmezo : pomeriggio (''pome'riĝĝo'') ; vespero : sera ('''sera'') ; nokto : notte ('''notte '') ==== Horloĝa tempo ==== ; je la unua horo matene : all'una di notte (''all'una di 'notte'') ; je la dua horo matene : alle due di notte ('''alle 'due di 'notte'') ; tagmezo : mezzogiorno ('''medzoĝorno'') ; je la unua horo posttagmeze : all'una del pomeriggio (''all'una del 'pome'riĝĝo'') ; je la dua horo posttagmeze : alle due del pomeriggio ('''alle 'due del 'pome'riĝĝo'') ; noktomezo : mezzanotte ('''medza'notte'') === Daŭro === ; _____ minuto(j) : _____minuto (minuti) (''_____ mi'nuto (mi'nuti)'') ; _____ horo(j) : _____ora (ore) (''_____'ora ('ore)'') ; _____ tago(j) : _____giorno (giorni) (''_____ 'ĝorno ('ĝorni)'') ; _____ semajno(j) : _____settimana (settimane) (''_____ 'setti'mana ('setti'mane)'') ; _____ monato(j) : _____mese (mesi) (''_____ 'meze ('mezi)'') ; _____ jaro(j) : _____anno (anni) (''_____ 'anno ('anni)'') === Tagoj === ; hodiaŭ : oggi ('''oggi'') ; hieraŭ : ieri ('''jeri'') ; antaŭhieraŭ : l'altro ieri (''l'altro 'jeri'') ; morgaŭ : domani (''do'mani '') ; postmorgaŭ : dopodomani ('''dopodo'mani'') ; ĉi tiun semajnon : questa settimana ('''kŭesta 'setti'mana'') ; lastan semajnon : la settimana passata (''la 'setti'mana pas'sata '') ; venontan semajnon : la prossima settimana (''la 'prossima 'setti'mana'') ; lundo : lunedì (''lune'di'') ; mardo : martedì (''marte'di'') ; merkredo : mercoledì (''merkole'di'') ; ĵaŭdo : giovedì (''ĝove'di'') ; vendredo : venerdì (''vener'di'') ; sabato : sabato ('''sabato'') ; dimanĉo : domenica (''do'menika'') === Monatoj === <!--Se parolantoj de la lingvo komune uzus kalendaron alian ol la gregoria, klarigu ĝin ĉi tie kaj listigu liajn monatojn. --> ; Januaro : gennaio (''ĝen'najo'') ; Februaro : febbraio (''feb'brajo'') ; Marto : marzo (''marco'') ; Aprilo : aprile (''a'prile'') ; Majo : maggio ('''maĝĝo'') ; Junio : giugno ('''ĝunjo'') ; Julio : luglio ('''luljo'') ; Aŭgusto : agosto (''a'gosto'') ; Septembro : settembre (''set'tembre'') ; Oktobro : ottobre (''ot'tobre'') ; Novembro : novembre (''no'vembre'') ; Decembro : dicembre (''di'ĉembre'') === Skribi tempon kaj daton === 05/03/2021 ore 14,40 oni povas skribi: il cinque marzo duemilaventuno, alle ore quattordici e quaranta, (pli formala). il cinque marzo del ventuno, alle tre meno venti del pomeriggio, (malpli formala). kiuj legiĝas: il ĉinkŭe marco duemilaven'tuno, alle ore quat'tordici e qua'ranta, (pli formala). il ĉinkŭe marco del ven'tuno, alle tre meno venti del pome'riggio, (malpli formala). === Koloroj === en la itala la adjektivoj, kaj do ankaŭ la koloroj, povas esti gramatike in-ĝenraj (kiuj finas per -a) aŭ malin-ĝenraj (kiuj finas per -o); kelkaj tamen havas nur unu formo: ; nigra : nero/a ('''nero/a'') ; blanka : bianco/a ('''bjanko/a'') ; griza : grigio/a ('''griĝo/a '') ; ruĝa : rosso/a ('''rosso/a '') ; blua : blu (''blu''); azzurro/a (''a'zzurro/a'') ; flava : giallo/a ('''ĝallo/a'') ; verda : verde ('''verde'') ; oranĝa : arancione (''aran'ĉone'') ; purpura : porpora ('''porpora'') ; bruna : bruno/a ('''bruno/a'') === Transporto === ==== Aŭtobuso kaj trajno ==== ; Kiom kostas bileto al _____? : quanto costa un biglietto per _____? ('''kŭanto 'kosta un bil'jetto per _____'') ; Mi volus bileton al _____. : vorrei un biglietto per _____. ('''vorrej un biljetto per _____'') ; Kien iras ĉi tiu trajno/aŭtobuso? : dove va questo treno/autobus? ('''dove va 'kŭesto 'treno/'aŭtobus'') ; Kie estas la trajno/aŭtobuso al _____? : dov'è il treno/autobus per _____ (''dov'e il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Ĉu tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso haltos en/ĉe _____? : questo treno/autobus ferma a/in _____ ('''kŭesto 'treno/'aŭtobus 'ferma a/in _____'') ; Kiam forveturos la trajno/aŭtobuso al _____? : quando parte il treno/autobus per _____ ?('''kŭando 'parte il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Kiam tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso alvenos al _____? : quando arriva questo treno/autobus a _____? ('''kŭando ar'riva 'kŭesto 'treno/'aŭtobus a _____'') ==== Direktoj ==== ; Kiel mi povas atingi ______? : come posso arrivare a _____? ('''kome 'posso arri'vare a _____'') ; ...la trajnan stacion? : la stazione ferroviaria (''la sta'zione ferro'vjarja'') ; ...la aǔtobusan stacion / haltejon? : la stazione degli autobus / la fermata dell'autobus (''la sta'zione 'degli 'aŭtobus / la fer'mata dell'aŭtobus'') ; ...la flughavenon? : l'areoporto (''l'areo'porto'') ; ...urbocentron? : il centro città (''il 'ĉentro ĉit'ta'') ; ...la junularogastejon? : l'ostello della gioventù (''l'os'tello 'della ĝoven'tu'') ; ... la hotelon ______? : l'albergo _____ (''lal'bergo _____'') ; ...la _____ konsulejo? : il consolato _____ (''il konso'lato _____'') ; Kie estas multaj _____? : dove si trova la maggior parte di _____ (''dove si trova la maĝĝor parte di _____'') ; ...hoteloj? : alberghi (''al'berghi'') ; ...restoracioj : ristoranti (''risto'ranti'') ; ...trinkejoj : bar (''bar'') ; ...vidindaĵoj : attrazioni turistiche (''attra'zjoni tu'ristike'') ; Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? : può farmi vedere sulla cartina? (''pŭo 'farmi ve'dere 'sulla car'tina?'') ; strato : via (''via'') ; Turnu maldekstren. : giri a sinistra (''ĝiri a si'nistra'') ; Turnu dekstren. : giri a destra (''ĝiri a 'destra'') ; maldekstre : a sinistra (''a si'nistra '') ; dekstre : a destra (''a 'destra'') ; rekte antaŭen : avanti diritto (''a'vanti di'ritto'') ; al la ______ : al _____ ('' al _____'') ; preter la ______ : oltre _____ (''oltre _____'') ; antaǔ la ______ : davanti al _____ (''da'vanti al _____'') ; Rigardu al la ______. : guardi al _____(''gŭardi al _____'') ; vojkruciĝo : incrocio (''inkroĉo'') ; nordo : nord (''nord'') ; sudo : sud (''sud'') ; oriento : est (''est'') ; okcidento : ovest (''o'vest'') ==== Taksio ==== ; Taksio! : taxi! ('''taksi!'') ; Bonvolu veturigi min al ______. : per favore mi porti a _____ (''per fa'vore mi 'porti a _____'') ; Kiom kostas veturo al ______? : quanto costa la corsa fino a _____ ('''kŭanto 'kosta la 'korsa 'fino a _____'') ; Bonvolu veturigi min tien. : per favore mi porti là (''per fa'vore mi 'porti la'') === Loĝado === ; Ĉu vi havas disponeblan ĉambron? : avete una stanza disponibile? (''a'vete 'una 'stanza dispo'nibile? '') ; Kiom kostas ĉambro por unu persono/du personoj? : quanto costa una camera per una perona/due persone? ('''kŭanto 'kosta 'una ka'mera per 'una per'sona/'due per'sone?'') ; Ĉu la ĉambro estas kun _____? : la camera dispone di _____? (''la ka'mera dis'pone di _____'') ; ...litotuko? : lenzuola (''len'cŭola'') ; ...banejo? : bagno ('''banjo'') ; ...telefono? : telefono (''te'lefono'') ; ...televido? : televisore ('''televi'sore'') ; Ĉu mi povas vidi la ĉambron unue? : posso prima vedere la camera? ('''posso 'prima ve'dere la 'kamera?'') ; Ĉu vi havas iun _____ : ne avete una _____ (''ne a'vete 'una _____'') ; ...pli silentan? : più silenziosa (''pju silen'cioza'') ; ...pli vastan? : più spaziosa (''pju spa'cioza'') ; ...pli puran? : più pulita (''pju pu'lita'') ; ...pli malmultekostan? : più a buon mercato (''pju a bŭon mer'kato'') ; Bone, mi prenas ĝin. : bene, la prendo ('''bene, la 'prendo'') ; Mi restos por _____ nokto(j). : rimarrò per _____ notte (notti). (''rimar'ro per _____ 'notte ('notti).'') ; Ĉu vi povas sugesti al mi alian hotelon? : può consigliarmi un altro albergo? (''pŭo konsil'jarmi un 'altro al'bergo? '') ; Ĉu vi havas _____ : avete _____ (''a'vete _____'') ; ...sekurŝrankon? : cassetta di sicurezza (''kas'setta di siku'recca'') ; ...ŝlosujon? : ('' '') ; Ĉu la prezo inkluzivas matenmanĝon/vespermanĝon? : il prezzo comprende la colazione/cena? (''il 'precco kom'prende la kola'cjone/'ĉena '') ; Kiam estas matenmanĝo/vespermanĝo? : a che ora è la colazione/cena (''a ke 'ora e la kola'cjone/'ĉena'') ; Bonvolu purigi mian ĉambron. : per favore potete pulire la mia camera (''per fa'vore po'tete pu'lire la 'mia 'kamera'') ; Ĉu vi povus veki min je _____? : potreste svegliarmi alle _____? (''po'treste svel'jarmi 'alle _____?'') ; Mi volas elhoteliĝi. : Lascio l'albergo ('''Laŝo lal'bergo'') === Mono === ; Ĉu mi povas uzi usonan/aŭstralan/kanadan dolaron? : posso pagare con dollari americani/australiani/canadesi? ('''posso pa'gare kon 'dollari ameri'kani/aŭstral'jani/kanad'ezi?'') ; Ĉu mi povas uzi euron? : posso pagare con euro? ('''posso pa'gare kon eŭro?'') ; Ĉu mi povas uzi japanan enon? : posso pagare con yen giapponesi? ('''posso pa'gare kon jen ĝappo'nezi?'') ; Ĉu mi povas uzi britan pundon? : posso pagare con sterline inglesi? ('''posso pa'gare kon ster'line in'glezi? '') ; Ĉu mi povas uzi svisan/afrikan/pacifikan frankon? : posso pagare con franchi svizzeri/affricani/del Pacifico? ('''posso pa'gare kon 'franki svic'ceri/affri'kani/del Pa'ĉifiko?'') ; Ĉu mi povas uzi dinaron? : posso pagare con dinari? ('''posso pa'gare kon 'dinari?'') ; Ĉu mi povas uzi kreditkarton? : posso usare la carta di credito? ('''posso u'zare la 'karta di 'kredito? '') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? : può cambiarmi dei soldi? (''pŭo kamb'jarmi dej 'soldi? '') ; Kie oni povas ŝanĝi mian monon? : dove posso cambiare dei soldi? ('''dove 'posso kamb'jare dej 'soldi?'') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : può cambiarmi un travel-cheque? (''pŭo kamb'jarmi un 'travel'ĉek?'') ; Kie oni povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : dove posso cambiare un travel-cheque? ('''dove 'posso kamb'jare un 'travel'ĉek?'') ; Kia estas la kurzo? : qual'è il tasso di cambio? (''kŭal'e il 'tasso di 'kambjo?'') ; Kie estas bankaŭtomato? : dov'è un bancomat? (''dov'e un 'bankomat?'') === Manĝado === ; Tablon por unu persono/du personoj, bonvolu. : un tavolo per una persona/due persone, per favore (''un 'tavolo per 'una per'sona/'due per'sone, per fa'vore'') ; Mi petas la menuon. : il menù, per favore (''il me'nu, per fa'vore'') ; Ĉu mi povas enrigardi kuirejon? : posso vedere la cucina? ('''posso ve'dere la ku'ĉina?'') ; Ĉu vi povas rekomendi al mi? : mi può consiliare? (''mi pŭo konsi'ljare?'') ; Ĉu vi havas lokan specialaĵon? : avete una specialità locale? (''a'vete 'una speciali'ta lo'kale?'') ; Mi estas vegetarano. : sono vegetariano ('''sono veĝeta'rjano'') ; Mi estas vegano. : sono vegano ('''sono ve'gano'') ; Mi manĝas nur koŝere. : io mangio solo kosher ('''io 'manĝo 'solo 'kosher'') ; Mi ne manĝas _____. : non mangio _____. (''non 'manĝo '') ; ...viandon. : carne (''karne'') ; ...fiŝaĵon. : pesce (''peŝe'') ; ...marbestojn. : frutti di mare ('''frutti di 'mare'') ; ...ovaĵon. : frittata ('''frit'tata'') ; ...laktaĵon. : latticini (''latti'ĉini'') ; ...glutenon. : glutine ('''glutine'') ; ...tritikaĵojn. : farinacei (''farina'ĉej'') ; ...nuksojn. : noci ('''noĉi'') ; ...arakidojn. : arachidi (''ara'kidi'') ; ...sojaĵon. : soia ('''soja'') ; Bonvolu ne uzi oleon/buteron/ŝmalcon. : per favore, senza olio/burro/strutto (''per fa'vore, 'senca 'oljo/'burro/'strutto'') ; komuna manĝo : ('' '') ; manĝo laŭ la karto : mangiare alla carta (''man'ĝare 'alla 'karta'') ; matenmanĝo : colazione (''kola'cjone'') ; tagmanĝo : pranzo ('''pranco'') ; manĝaĵeto : merenda (''me'renda'') ; vespermanĝo : cena ('''ĉena'') ; _____, bonvolu, : ... per favore _____ (''per fa'vore'') ; Manĝaĵon entenantan _____, bonvolu. : cibo contenente _____, per favore. (''ĉibo konte'nente _____, per fa'vore.'') ; kokaĵo/n : pollo ('''pollo'') ; bovaĵo/n : carne di manzo ('''karne di 'manzo'') ; fiŝaĵo/n : pesce ('''peŝe'') ; ŝinko/n : prosciutto (''pro'ŝutto'') ; kolbaso/n : salsiccia (''sal'siĉĉa'') ; fromaĝo/n : formaggio (''for'maĝĝo'') ; ovo/n : uovo (''ŭovo'') ; salato/n : insalata (''insa'lata'') ; (kruda/n) legomo/n : verdura cruda (''ver'dura 'kruda'') ; (kruda/n) frukto/n : frutto ('''frutto'') ; pano/n : pane ('''pane'') ; toasto/n : toast (''tost'') ; nudelo/n : tagliatella ('''talja'tella'') ; rizo/n : riso (''rizo'') ; fazeolo/n : fagiolo (''fa'ĝolo'') ; Mi petas unu glason da _____. : per favore, un bicchiere di _____ (''per fa'vore, un bik'kjere di _____'') ; Mi petas unu kalikon da _____. : per favore, un calice di _____ (''per fa'vore, un 'kaliĉe di _____'') ; Mi petas unu botelon da _____. : per favore, una bottiglia di _____ (''per fa'vore, 'una bot'tilja di _____'') ; kafo : caffè (''kaf'fe'') ; teo : tè (''te'') ; suko : succo ('''sukko'') ; akvo : acqua ('''akkŭa'') ; kranakvo : acqua del rubinetto ('''akkŭa del rubi'netto'') ; gasa akvo : acqua gasata, acqua frizzante ('''akkŭa ga'sata, 'akkŭa fric'cante'') ; sengasa akvo : acqua minerale naturale, acqua non ga'sata ('''akkŭa mine'rale natu'rale, 'akkŭa 'non ga'sata'') ; biero : birra ('''birra'') ; ruĝa/blanka vino : vino rosso/bianco ('''vino 'rosso/'bjanko'') ; Mi petas iomon da _____. : per favore, un po' di _____ (''per fa'vore, un po di _____'') ; salo : sale ('''sale'') ; pipro : pepe ('''pepe'') ; Pardonon, kelnero? : scusi, cameriere ('''skuzi, kame'rjere'') ; Mi finmanĝis. : ho finito di mangiare (''o fi'nito di man'ĝare'') ; Ĝi estis bongusta. : aveva un buon sapore (''a'veva un bŭon sa'pore'') ; Bonvolu forporti la telerojn. : per favore, porti via i piatti (''per fa'vore, 'porti 'via i 'pjatti'') ; Mi volas pagi. / La kalkulon, bonvolu. : voglio pagare. / il conto, per favore. ('''voljo pa'gare. / il 'konto, per fa'vore.'') === Trinkado === ; Ĉu vi servas alkoholaĵojn? : servite alcolici? (''ser'vite al'koliĉi?'') ; Ĉu vi servas al tablo? : servite al tavolo? (''ser'vite al 'tavolo?'') ; Bieron / Du bierojn, bonvolu. : birra / due birre, per favore. ('''birra / dŭe 'birre, per fa'vore.'') ; Unu glason da ruĝa/blanka vino, bonvolu. : un bicchiere di vino rosso /bianco, per favore. (''un bik'kjere di 'vino 'rosso / 'bjanko, per fa'vore.'') ; Unu kruĉon, bonvolu. : una brocca, per favore. ('''una 'brokka, per fa'vore'') ; Unu botelon, bonvolu. : una bottiglia, per favore. ('''una bot'tilja, per fa'vore.'') ; _____ kaj _____, bonvolu. : _____ e _____, per favore. ('' '') ; viskio/n : whisky ('''ŭiski '') ; vodko/n : vodka ('''vodka'') ; rumo/n : rum (''rum'') ; akvo/n : acqua ('''akkŭa'') ; mineralakvo/n : acqua minerale (''akkŭa mine'rale'') ; sodakvo/n : (''soda'') ; tonikakvo/n : acqua tonica ('''akkŭa 'tonika'') ; oranĝa/n suko/n : succo d'arancia ('''sukko da'ranĉa'') ; kolao/n : cola ('''kola'') ; Ĉu vi havas drinkejajn manĝetojn? : avete degli stuzzichini? (''a'vete 'delji stucci'kini?'') ; Unu plian, bonvolu. : ancora uno, per favore. (''an'kora 'uno, per fa'vore. '') ; Plian vicon, bonvolu. : ('' '') ; Kiam estas fermtempo? : a che ora si chiude? (''a ke 'ora si 'kjude?'') ; Je via sano! : alla salute! ('''alla sa'lute!'') === Aĉetado === ; Ĉu vi havas ĉi tiun en mia grandeco? : avete questo nella mia taglia? (''a'vete 'kŭesto 'nella 'mia 'talja?'') ; Kiom ĝi kostas? : quanto costa? ('''kŭanto 'kosta?'') ; Ĝi estas tro kosta. : costa troppo ('''kosta 'troppo '') ; Ĉu vi akceptas _____? : accettate _____? (''aĉĉet'tate '') ; multekosta : caro ('''karo '') ; malmultekosta : a buon mercato (''a bŭon mer'kato '') ; Mi ne povas pagi ĝian koston. : non posso pagare quel prezzo (''non 'posso pa'gare kŭel precco '') ; Mi ne volas ĝin. : non lo voglio (''non lo voljo '') ; Vi fraŭdas min. : è una frode(''e 'una 'frode '') ; Mi ne interesiĝas. : non sono interessato /a (''non 'sono interes'sato /a '') ; Bone, mi aĉetos ĝin. : bene, lo comprerò ('''bene, lo kompre'ro '') ; Mi petas sakon? : mi può dare un sacchetto? (''mi pŭo 'dare un sak'ketto? '') ; Ĉu vi povas sendi ĝin (eksterlanden)? : potete spedirlo (all'estero)? (''po'tete spe'dirlo (all'estero)? '') ; Mi bezonas _____. : ho bisogno (''o bi'zonjo '') ; ...dentpasto/n. : dentifricio (''denti'friĉo '') ; ...dentbroso/n. : spazzolino (''spacco'lino '') ; ...tamponoj/jn. : ('' '') ; ...sapo/n. : sapone (''sa'pone '') ; ...ŝampuo/n. : sciampo (''ŝampo '') ; ...medikamento/n por doloro. : farmaco per il dolore; antidolorifico ('''farmako per il do'lore; antidolo'rifiko '') ; ...medikamento/n por malvarmumo. : farmaco per il raffreddore (''farmako per il raffred'dore '') ; ...medikamento/n por stomako. : farmaco per lo stomaco (''farmako per lo 'stomako '') ; ...razilo/n. : rasoio (''razojo '') ; ...pluvombrelo/n. : ombrello (''omb'rello '') ; ...sunŝirma/n kremo/n / oleo/n. : crema / olio abbronzante / protettiva/o per il sole ('''krema / 'oljo abbron'dzante / protet'tiva/o per il 'sole '') ; ...poŝtkarto/n. : cartolina (''karto'lina '') ; ...poŝtmarko/n. : francobollo (''franko'bollo '') ; ...baterioj/jn. : batterie (''batte'rie '') ; ...skribopapero/n. : carta per scrivere ('''karta per 'skrivere '') ; ...plumo/n. : penna ('''penna '') ; ...libro/n en la _____ lingvo. : libro in lingua _____ ('''libro in 'lingŭa _____ '') ; ...gazeto/n en la _____ lingvo. : rivista in lingua _____ (''ri'vista in 'lingŭa _____ '') ; ...ĵurnalo/n en la _____ lingvo. : giornale in lingua _____ (''ĝornale in 'lingŭa _____ '') ; ..._____-Esperanta/n vortaro/n. : vocabolario _____-Esperanto (''vokabo'larjo _____-Espe'ranto '') === Ŝoforado === ; Mi volas lui aŭton. : voglio noleggiare una macchina ('''voljo noleĝ'ĝare 'una 'makkina'') ; Ĉu mi povas akiri asekuron? : posso fare un'assicurazione? ('''posso 'fare unassikura'cjone?'') ; haltu (''signo'') : alt ('' '') ; unudirekta strato : strada a senso unico ('''strada a 'senso 'uniko'') ; malrapide : piano / lentamente ('''pjano / lenta'mente'') ; ne parku : non parcheggiare (''non parkeĝ'ĝiare'') ; limo de rapideco : limite di velocità ('''limite di veloĉi'ta'') ; benzinstacio : distributore di benzina / carburante (''distribu'tore di ben'dzina / karbu'rante'') ; benzino : benzina (''ben'dzina'') ; dizeloleo : diesel ('''dizel'') === Aŭtoritato === ; Mi faris nenion malbonan. : non ho fatto niente di male (''non o 'fatto 'njente di 'male'') ; Tio estis miskompreno. : si è trattato di un equivoco (''si e trat'tato di un e'kŭivoko '') ; Kien vi kondukas min? : dove mi portate? ('''dove mi por'tate?'') ; Ĉu mi estas arestita? : sono in arresto? ('''sono in ar'resto?'') ; Mi estas civitano de _____. : sono un cittadino del _____ ('''sono un ĉitta'dino del _____'') ; Mi volas paroli kun la _____ ambasadejo / konsulejo. : voglio parlare con l'ambasciata / consolato _____ (''voljo par'lare kon lamba'ŝata / konso'lato _____'') ; Mi volas konsulti advokaton. : voglio consultare un avvocato ('''voljo konsul'tare un avvo'kato'') ; Ĉu mi nun nur pagos monpunon? : adesso devo solo pagare una multa? (''a'desso 'devo 'solo pa'gare 'una 'multa?'') == Lernu pli == * Duolingo provizas senpagan kurson de la itala por parolantoj de la [https://www.duolingo.com/course/it/en/ angla] ** ankaŭ eblas kandidatiĝi por krei [https://incubator.duolingo.com/apply/it/eo kurson de la itala por Esperanto-parolantoj] aŭ inversan [https://incubator.duolingo.com/apply/eo/it kurson de Esperanto por parolantoj de la itala] {{Parto de|Frazlibroj}} [[Kategorio:Frazlibroj|Itala frazlibro]] 6wh7s96d138igru9hkf55dirsp2cwju 65751 65750 2022-07-30T08:37:43Z Rdelre 27 /* Konsonantoj */ wikitext text/x-wiki {{Rubando}} La '''itala lingvo''' estas parolata precipe en [[Italio]] kaj [[Svislando]]; kompreneble ankaŭ en la du aliaj ŝtatoj de la itala duoninsulo, San Marino, kaj Vatikano. == Prononcado == === Vokaloj === Vokaloj estas similaj al esperanto: '''a''', '''e''', '''i''', '''o''', '''u'''. La vokaloj /e/ kaj /o/ havas du malsamaj prononcoj, ferma (/e/, /o/) kaj malferma (/ɛ/, /ɔ/). (la italoj tamen tute ne konsciiĝas ke ili havas du malsamajn prononcojn de E kaj O, kaj ili komprenas same bone ankaŭ se iu aŭdiĝas "ekzotike"). Fakte la lernolibroj de Esperanto por italoj diras: "La vokaloj en Esperanto estas la samaj de la itala kaj prononciĝas kiel en la itala"; nur malmultaj lernolibroj sentas la bezono aldoni: "La vokaloj en Esperanto estas nek tro longaj nek tro mallongaj". Kvankam kelkfoje vokaloj en la itala povas soni pli longaj aŭ pli mallongaj, la diferenco ne gravas por la italaj parolantoj (malsame ol en kelkaj aliaj lingvoj, la signifo de la vortoj ne ŝanĝas pro tio). === Konsonantoj === '''B, C, D F, G, H, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, Z''' (J, K, X, Y W, ne estas en la itala alfabeto, sed povas aperi en vortoj "pruntitaj" de aliaj lingvoj). el la italaj konsonantoj la sekvaj prononciĝas malsame ol en Esperanto: '''C''', ĝi prononciĝas '''K''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ĉ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''G''', ĝi prononciĝas '''G''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. ĝi prononciĝas '''Ĝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' la grupo '''SC''' prononciĝas '''SK''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ŝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''H''' en si mem ne prononciĝas, sed estas utiligata por ŝanĝi la sono de C, G kaj SC; ĝi ankaŭ estas skribata en kelkaj formoj de la verbo "avere" (havi), sed ankaŭ tie ne prononciĝas. '''Q''', ĝi prononciĝas '''K'''. Ĝi uziĝas nur antaŭ la vokalo U, kiam ĝi estas neakcentita kaj sekvata de alia vokalo en diftongoj, ekzemple, "Quadro" prononciĝas "Kŭadro", "Quindi" prononciĝas "Kŭindi". '''S''', ĝi prononciĝas '''S''' aŭ '''Z''' (laŭ la vortoj) '''Z''', ĝi prononciĝas (laŭ la vortoj) '''C''' aŭ per sono ne-ekzistanta en Esperanto kiu alproksimiĝas al '''DZ''' la grupo '''GN''' prononciĝas kiel la hispana ''Ñ'' (simile sed ne egale al ''NJ'') la grupo '''GLI''' prononciĝas (kun eksceptoj) kiel la hispana ''LL'' (simile sed ne egale al ''JJ'', t.e. ''J'' en Esperanto sed pli intense) Gravas en la itala la '''duoblaj konsonantoj'''. La sono devas esti klare pli forta ol kun unu konsonanto, kaj ŝanĝas la signifon de la vorto. Ekzemploj: ''cane'' (hundo) estas malsama de ''canne'' (kanoj), ''tuta'' (laborvesto) de ''tutta'' (tuta), ''caro'' (kara) de ''carro'' (ĉaro), ''casa'' (domo) de ''cassa'' (kesto), ''pala'' (ŝovelilo) de ''palla'' (pilko) ktp. === Komunaj diftongoj === La diftongoj kiuj en Esperanto formiĝas kun J aŭ Ŭ estas faritaj en la itala per I kaj U. (Do en la itala I kaj U havas la sonon de la esperantaj I, U, kiam ili estas simplaj vokaloj, kaj J kaj Ŭ kiam ili estas, neakcentitaj, en diftongoj). == Listo de frazoj == === Bazaj === {{Flanka kesto|Kutimaj surskriboj| ; MALFERMITA : APERTO (''a'pɛrto'') ; FERMITA : CHIUSO (''kjuso'') ; ENIREJO : ENTRATA (''en'trata'') ; ELIREJO : USCITA (''u'ŝita'') ; PUŜU : SPINGERE ('''spinĝere'') ; TIRU : TIRARE (''ti'rare'') ; NECESEJO : (''Neformale'') GABINETTO (''gabi'netto''); (''Formale (eŭfemisme)'') BAGNO (''banjo'') ; (POR)VIRA : (DEGLI) UOMINI (''('delji) 'ŭomini'') ; (POR)VIRINA : (DELLE) DONNE (''('delle) 'donne'') ; ATENTU : ATTENZIONE (''atten'cione'') ; MALPERMESITA : VIETATO (''vje'tato'')}} En la itala estas du manieroj alparoli aliulojn: formala kaj neformala. La limo inter la du ne estas preciza, do kiam vi estas malcerta ne tro zorgu. Formala parolado postulas la uzon de la pronomo ''Lei'' /lɛj/ (= vi, al unu homo); neformala parolado uzas la pronomon ''tu'' /tu/ (= ci / vi, al unu homo). Ambaŭ uzas ''voi'' /voj/ (= vi) kun du aŭ pluraj homoj. Estas ankaŭ aliaj malsamecoj inter la formala kaj la neformala parolado. ; Saluton. (''Formala'') : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze)<br>Buonasera (''bŭɔna'sera'', vespere kaj frue en la nokto)<br>Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'', plene en la nokto aŭ adiaŭante vespere). ; Saluton. (''Neformala'') : Ciao (''<nowiki>'</nowiki>ĉao'')<br>Salve (''<nowiki>'</nowiki>salve'', duonformala) ; Kiel vi fartas? : Come stai (''kome<nowiki>'</nowiki>staj'', neformala al unu homo)<br>Come sta (''kome<nowiki>'</nowiki>sta'', formala al unu homo)<br>Come state (''kome<nowiki>'</nowiki>state'', formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj) ; Mi fartas bone, dankon. : Sto bene, grazie (''stɔ'bbɛne 'gracje'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala al unu homo'') Come si chiama? ('''Kome si 'kjama?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Neformala al unu homo'') Come ti chiami? ('''Kome ti 'kjami?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj'') Come vi chiamate? ('''Kome vi kja'mate?'') ; Mi nomiĝas ______. : Mi chiamo ______. (''mi'kjamo______.'') ; Mi ĝojas ekkoni vin! : Piacere (''pja'ĉere'') ; Bonvolu. : Per favore (''perfa'vore'') ; Dankon. : Grazie (''<nowiki>'</nowiki>gracje'') ; Nedankinde. : Prego (''<nowiki>'</nowiki>prɛgo'')<br>Di nulla (''di'nulla'') ; Jes. : Sì (''si'') ; Ne. : No (''no'') ; Pardonu min. : Mi scusi (''mi'skuzi'', formala), Scusami (''<nowiki>'</nowiki>skuzami'', neformala) ; Mi bedaŭras. : Mi dispiace (''Mi dis'piaĉe''); ankaŭ same kiel "Pardonu min" ; Ĝis revido. : Arrivederci (''arrive'derĉi'', formala), Ci vediamo (''ĉive'djamo'', neformala) ; Adiaŭ. : Addio ('''addio''), ne kutima. ; Mi ne parolas la italan. : Non parlo italiano (''non 'parlo ita'ljano'') ; Ĉu vi parolas Esperanton/la anglan? : Parla/Parli/Parlate esperanto/inglese? ('''parla/'parli/par'late espe'ranto/in'gleze'') formala/neformala/al pluraj ; Ĉu estas iu ĉi tie, kiu parolas Esperanton/la anglan? : C'è qualcuno qui che parla esperanto/inglese? (''ĉɛ kŭal'kuno kŭi ke 'parla espe'ranto/in'gleze'') ; Helpon! : Aiuto (''a'juto'') ; Bonan matenon. : Buongiorno (''bŭon'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan tagon. : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan vesperon. : Buonasera (''bŭɔna'sera'') ; Bonan nokton. : Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'') ; Mi ne komprenas. : Non capisco (''nonka'pisko'') ; Kie estas necesejo? : Dov'è un bagno? (''do'vɛ um'banjo'') (la sono de gn, kiu estas simila al esperanta nj, estas tamen egala al la hispana ñ). === Problemoj === ; Lasu min. : Mi lasci (''Mi laŝi'') ; Ne tuŝu min. : Non mi tocchi (''Non mi 'tokki'') ; Mi telefonos policon. : Chiamerò la polizia (''Kjame'ro la poli'cia'') ; Polico! : Polizia! (''poli'cia'') ; Haltu! Ŝtelisto! : Alt! Al Ladro! (''Alt! Al 'Ladro'') ; Mi bezonas vian helpon. : Ho bisogno del vostro aiuto (''o bi'zonjo del 'vostro a'juto'') ; Estas urĝa / kriza situacio. : E' urgente / una emergenza (''E ur'ĝente / 'una emer'ĝenca'') ; Mi perdiĝis. : Mi sono perso (''mi'sono 'perso'') ; Mi perdis mian valizon. : Ho perso la valigia (''o'perso lava'liĝa'') ; Mi perdis mian monujon. : Ho perso il portafoglio (''o'perso ilporta'foljo'') ; Mi estas malsana / Mi fartas malbone. : Sto male (''sto 'male'') aŭ: Mi sento male (''mi'sento 'male''). ; Mi vundiĝis. : Mi sono ferito (''Mi 'sono fe'rito'') ; Mi bezonas kuraciston. : Ho bisogno di un medico (''o bi'sonjo di un 'mediko '') ; Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? : Posso usare il suo telefono? (''posso u'zare il 'suo te'lefono '') === Numeroj === ; 1 : uno ('''uno'') ; 2 : due ('''due'') ; 3 : tre (''tre'') ; 4 : quattro ('''kŭattro'') ; 5 : cinque ('''ĉinkŭe'') ; 6 : sei ('''sɜj'') ; 7 : sette ('''sɜtte'') ; 8 : otto ('''ɔtto'') ; 9 : nove ('''nɔve'') ; 10 : dieci ('''djɜĉi'') ; 11 : undici ('''undiĉi'') ; 12 : dodici ('''dodiĉi'') ; 13 : tredici ('''trediĉi'') ; 14 : quattordici (''kŭat'tordiĉi'') ; 15 : quindici(''kŭin'diĉi'') ; 16 : sedici(''se'diĉi'') ; 17 : diciassette(''diĉjas'sette'') ; 18 : diciotto (''di'ĉjotto'') ; 19 : diciannove (''diĉjan'nove'') ; 20 : venti ('''venti'') ; 21 : ventuno (''vent'uno'') ; 22 : ventidue (''venti'due'') ; 23 : ventitre (''venti'tre'') ; 30 : trenta ('''trenta'') ; 40 : quaranta (''kŭa'ranta'') ; 50 : cinquanta (''ĉin'kŭanta'') ; 60 : sessanta (''ses'santa'') ; 70 : settanta (''set'tanta'') ; 80 : ottanta (''ot'tanta'') ; 90 : novanta (''no'vanta'') ; 100 : cento ('''ĉɜnto'') ; 200 : duecento (''due'cento'') ; 300 : trecento (''tre'cento'') ; 1,000 : mille ('''mille'') ; 2,000 : duemila (''due'mila'') ; 1,000,000 : un milione (''un mi'ljone'') ; 1,000,000,000 : un miliardo (''un mi'ljardo'') ; 1,000,000,000,000 : mille miliardi ('''mille mi'ljardi'') ; linio / numero _____ (trajno, aŭtobuso, ktp.) :linea / numero _____ ('''linea / 'numero _____'') ; duono : metà (''me'ta'') ; malpli (multe) : meno (molto) ('''meno'' ('molto)) ; pli (multe) : più (molto)(''pju'' (molto)) === Tempo === ; nun : ora ('''ora''), adesso (''a'desso'') ; poste : dopo ('''dopo'') ; antaŭe : prima ('''prima'') ; baldaŭ : presto ('''presto''); tra poco ('''tra 'poko''); tra non molto ('''tra non 'molto'') ; mateno : mattino / mattina (''ma'ttino / mat'tina'') ; antaŭtagmezo : prima di mezzogiorno ('''prima di 'medzo'ĝorno'') ; posttagmezo : pomeriggio (''pome'riĝĝo'') ; vespero : sera ('''sera'') ; nokto : notte ('''notte '') ==== Horloĝa tempo ==== ; je la unua horo matene : all'una di notte (''all'una di 'notte'') ; je la dua horo matene : alle due di notte ('''alle 'due di 'notte'') ; tagmezo : mezzogiorno ('''medzoĝorno'') ; je la unua horo posttagmeze : all'una del pomeriggio (''all'una del 'pome'riĝĝo'') ; je la dua horo posttagmeze : alle due del pomeriggio ('''alle 'due del 'pome'riĝĝo'') ; noktomezo : mezzanotte ('''medza'notte'') === Daŭro === ; _____ minuto(j) : _____minuto (minuti) (''_____ mi'nuto (mi'nuti)'') ; _____ horo(j) : _____ora (ore) (''_____'ora ('ore)'') ; _____ tago(j) : _____giorno (giorni) (''_____ 'ĝorno ('ĝorni)'') ; _____ semajno(j) : _____settimana (settimane) (''_____ 'setti'mana ('setti'mane)'') ; _____ monato(j) : _____mese (mesi) (''_____ 'meze ('mezi)'') ; _____ jaro(j) : _____anno (anni) (''_____ 'anno ('anni)'') === Tagoj === ; hodiaŭ : oggi ('''oggi'') ; hieraŭ : ieri ('''jeri'') ; antaŭhieraŭ : l'altro ieri (''l'altro 'jeri'') ; morgaŭ : domani (''do'mani '') ; postmorgaŭ : dopodomani ('''dopodo'mani'') ; ĉi tiun semajnon : questa settimana ('''kŭesta 'setti'mana'') ; lastan semajnon : la settimana passata (''la 'setti'mana pas'sata '') ; venontan semajnon : la prossima settimana (''la 'prossima 'setti'mana'') ; lundo : lunedì (''lune'di'') ; mardo : martedì (''marte'di'') ; merkredo : mercoledì (''merkole'di'') ; ĵaŭdo : giovedì (''ĝove'di'') ; vendredo : venerdì (''vener'di'') ; sabato : sabato ('''sabato'') ; dimanĉo : domenica (''do'menika'') === Monatoj === <!--Se parolantoj de la lingvo komune uzus kalendaron alian ol la gregoria, klarigu ĝin ĉi tie kaj listigu liajn monatojn. --> ; Januaro : gennaio (''ĝen'najo'') ; Februaro : febbraio (''feb'brajo'') ; Marto : marzo (''marco'') ; Aprilo : aprile (''a'prile'') ; Majo : maggio ('''maĝĝo'') ; Junio : giugno ('''ĝunjo'') ; Julio : luglio ('''luljo'') ; Aŭgusto : agosto (''a'gosto'') ; Septembro : settembre (''set'tembre'') ; Oktobro : ottobre (''ot'tobre'') ; Novembro : novembre (''no'vembre'') ; Decembro : dicembre (''di'ĉembre'') === Skribi tempon kaj daton === 05/03/2021 ore 14,40 oni povas skribi: il cinque marzo duemilaventuno, alle ore quattordici e quaranta, (pli formala). il cinque marzo del ventuno, alle tre meno venti del pomeriggio, (malpli formala). kiuj legiĝas: il ĉinkŭe marco duemilaven'tuno, alle ore quat'tordici e qua'ranta, (pli formala). il ĉinkŭe marco del ven'tuno, alle tre meno venti del pome'riggio, (malpli formala). === Koloroj === en la itala la adjektivoj, kaj do ankaŭ la koloroj, povas esti gramatike in-ĝenraj (kiuj finas per -a) aŭ malin-ĝenraj (kiuj finas per -o); kelkaj tamen havas nur unu formo: ; nigra : nero/a ('''nero/a'') ; blanka : bianco/a ('''bjanko/a'') ; griza : grigio/a ('''griĝo/a '') ; ruĝa : rosso/a ('''rosso/a '') ; blua : blu (''blu''); azzurro/a (''a'zzurro/a'') ; flava : giallo/a ('''ĝallo/a'') ; verda : verde ('''verde'') ; oranĝa : arancione (''aran'ĉone'') ; purpura : porpora ('''porpora'') ; bruna : bruno/a ('''bruno/a'') === Transporto === ==== Aŭtobuso kaj trajno ==== ; Kiom kostas bileto al _____? : quanto costa un biglietto per _____? ('''kŭanto 'kosta un bil'jetto per _____'') ; Mi volus bileton al _____. : vorrei un biglietto per _____. ('''vorrej un biljetto per _____'') ; Kien iras ĉi tiu trajno/aŭtobuso? : dove va questo treno/autobus? ('''dove va 'kŭesto 'treno/'aŭtobus'') ; Kie estas la trajno/aŭtobuso al _____? : dov'è il treno/autobus per _____ (''dov'e il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Ĉu tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso haltos en/ĉe _____? : questo treno/autobus ferma a/in _____ ('''kŭesto 'treno/'aŭtobus 'ferma a/in _____'') ; Kiam forveturos la trajno/aŭtobuso al _____? : quando parte il treno/autobus per _____ ?('''kŭando 'parte il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Kiam tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso alvenos al _____? : quando arriva questo treno/autobus a _____? ('''kŭando ar'riva 'kŭesto 'treno/'aŭtobus a _____'') ==== Direktoj ==== ; Kiel mi povas atingi ______? : come posso arrivare a _____? ('''kome 'posso arri'vare a _____'') ; ...la trajnan stacion? : la stazione ferroviaria (''la sta'zione ferro'vjarja'') ; ...la aǔtobusan stacion / haltejon? : la stazione degli autobus / la fermata dell'autobus (''la sta'zione 'degli 'aŭtobus / la fer'mata dell'aŭtobus'') ; ...la flughavenon? : l'areoporto (''l'areo'porto'') ; ...urbocentron? : il centro città (''il 'ĉentro ĉit'ta'') ; ...la junularogastejon? : l'ostello della gioventù (''l'os'tello 'della ĝoven'tu'') ; ... la hotelon ______? : l'albergo _____ (''lal'bergo _____'') ; ...la _____ konsulejo? : il consolato _____ (''il konso'lato _____'') ; Kie estas multaj _____? : dove si trova la maggior parte di _____ (''dove si trova la maĝĝor parte di _____'') ; ...hoteloj? : alberghi (''al'berghi'') ; ...restoracioj : ristoranti (''risto'ranti'') ; ...trinkejoj : bar (''bar'') ; ...vidindaĵoj : attrazioni turistiche (''attra'zjoni tu'ristike'') ; Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? : può farmi vedere sulla cartina? (''pŭo 'farmi ve'dere 'sulla car'tina?'') ; strato : via (''via'') ; Turnu maldekstren. : giri a sinistra (''ĝiri a si'nistra'') ; Turnu dekstren. : giri a destra (''ĝiri a 'destra'') ; maldekstre : a sinistra (''a si'nistra '') ; dekstre : a destra (''a 'destra'') ; rekte antaŭen : avanti diritto (''a'vanti di'ritto'') ; al la ______ : al _____ ('' al _____'') ; preter la ______ : oltre _____ (''oltre _____'') ; antaǔ la ______ : davanti al _____ (''da'vanti al _____'') ; Rigardu al la ______. : guardi al _____(''gŭardi al _____'') ; vojkruciĝo : incrocio (''inkroĉo'') ; nordo : nord (''nord'') ; sudo : sud (''sud'') ; oriento : est (''est'') ; okcidento : ovest (''o'vest'') ==== Taksio ==== ; Taksio! : taxi! ('''taksi!'') ; Bonvolu veturigi min al ______. : per favore mi porti a _____ (''per fa'vore mi 'porti a _____'') ; Kiom kostas veturo al ______? : quanto costa la corsa fino a _____ ('''kŭanto 'kosta la 'korsa 'fino a _____'') ; Bonvolu veturigi min tien. : per favore mi porti là (''per fa'vore mi 'porti la'') === Loĝado === ; Ĉu vi havas disponeblan ĉambron? : avete una stanza disponibile? (''a'vete 'una 'stanza dispo'nibile? '') ; Kiom kostas ĉambro por unu persono/du personoj? : quanto costa una camera per una perona/due persone? ('''kŭanto 'kosta 'una ka'mera per 'una per'sona/'due per'sone?'') ; Ĉu la ĉambro estas kun _____? : la camera dispone di _____? (''la ka'mera dis'pone di _____'') ; ...litotuko? : lenzuola (''len'cŭola'') ; ...banejo? : bagno ('''banjo'') ; ...telefono? : telefono (''te'lefono'') ; ...televido? : televisore ('''televi'sore'') ; Ĉu mi povas vidi la ĉambron unue? : posso prima vedere la camera? ('''posso 'prima ve'dere la 'kamera?'') ; Ĉu vi havas iun _____ : ne avete una _____ (''ne a'vete 'una _____'') ; ...pli silentan? : più silenziosa (''pju silen'cioza'') ; ...pli vastan? : più spaziosa (''pju spa'cioza'') ; ...pli puran? : più pulita (''pju pu'lita'') ; ...pli malmultekostan? : più a buon mercato (''pju a bŭon mer'kato'') ; Bone, mi prenas ĝin. : bene, la prendo ('''bene, la 'prendo'') ; Mi restos por _____ nokto(j). : rimarrò per _____ notte (notti). (''rimar'ro per _____ 'notte ('notti).'') ; Ĉu vi povas sugesti al mi alian hotelon? : può consigliarmi un altro albergo? (''pŭo konsil'jarmi un 'altro al'bergo? '') ; Ĉu vi havas _____ : avete _____ (''a'vete _____'') ; ...sekurŝrankon? : cassetta di sicurezza (''kas'setta di siku'recca'') ; ...ŝlosujon? : ('' '') ; Ĉu la prezo inkluzivas matenmanĝon/vespermanĝon? : il prezzo comprende la colazione/cena? (''il 'precco kom'prende la kola'cjone/'ĉena '') ; Kiam estas matenmanĝo/vespermanĝo? : a che ora è la colazione/cena (''a ke 'ora e la kola'cjone/'ĉena'') ; Bonvolu purigi mian ĉambron. : per favore potete pulire la mia camera (''per fa'vore po'tete pu'lire la 'mia 'kamera'') ; Ĉu vi povus veki min je _____? : potreste svegliarmi alle _____? (''po'treste svel'jarmi 'alle _____?'') ; Mi volas elhoteliĝi. : Lascio l'albergo ('''Laŝo lal'bergo'') === Mono === ; Ĉu mi povas uzi usonan/aŭstralan/kanadan dolaron? : posso pagare con dollari americani/australiani/canadesi? ('''posso pa'gare kon 'dollari ameri'kani/aŭstral'jani/kanad'ezi?'') ; Ĉu mi povas uzi euron? : posso pagare con euro? ('''posso pa'gare kon eŭro?'') ; Ĉu mi povas uzi japanan enon? : posso pagare con yen giapponesi? ('''posso pa'gare kon jen ĝappo'nezi?'') ; Ĉu mi povas uzi britan pundon? : posso pagare con sterline inglesi? ('''posso pa'gare kon ster'line in'glezi? '') ; Ĉu mi povas uzi svisan/afrikan/pacifikan frankon? : posso pagare con franchi svizzeri/affricani/del Pacifico? ('''posso pa'gare kon 'franki svic'ceri/affri'kani/del Pa'ĉifiko?'') ; Ĉu mi povas uzi dinaron? : posso pagare con dinari? ('''posso pa'gare kon 'dinari?'') ; Ĉu mi povas uzi kreditkarton? : posso usare la carta di credito? ('''posso u'zare la 'karta di 'kredito? '') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? : può cambiarmi dei soldi? (''pŭo kamb'jarmi dej 'soldi? '') ; Kie oni povas ŝanĝi mian monon? : dove posso cambiare dei soldi? ('''dove 'posso kamb'jare dej 'soldi?'') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : può cambiarmi un travel-cheque? (''pŭo kamb'jarmi un 'travel'ĉek?'') ; Kie oni povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : dove posso cambiare un travel-cheque? ('''dove 'posso kamb'jare un 'travel'ĉek?'') ; Kia estas la kurzo? : qual'è il tasso di cambio? (''kŭal'e il 'tasso di 'kambjo?'') ; Kie estas bankaŭtomato? : dov'è un bancomat? (''dov'e un 'bankomat?'') === Manĝado === ; Tablon por unu persono/du personoj, bonvolu. : un tavolo per una persona/due persone, per favore (''un 'tavolo per 'una per'sona/'due per'sone, per fa'vore'') ; Mi petas la menuon. : il menù, per favore (''il me'nu, per fa'vore'') ; Ĉu mi povas enrigardi kuirejon? : posso vedere la cucina? ('''posso ve'dere la ku'ĉina?'') ; Ĉu vi povas rekomendi al mi? : mi può consiliare? (''mi pŭo konsi'ljare?'') ; Ĉu vi havas lokan specialaĵon? : avete una specialità locale? (''a'vete 'una speciali'ta lo'kale?'') ; Mi estas vegetarano. : sono vegetariano ('''sono veĝeta'rjano'') ; Mi estas vegano. : sono vegano ('''sono ve'gano'') ; Mi manĝas nur koŝere. : io mangio solo kosher ('''io 'manĝo 'solo 'kosher'') ; Mi ne manĝas _____. : non mangio _____. (''non 'manĝo '') ; ...viandon. : carne (''karne'') ; ...fiŝaĵon. : pesce (''peŝe'') ; ...marbestojn. : frutti di mare ('''frutti di 'mare'') ; ...ovaĵon. : frittata ('''frit'tata'') ; ...laktaĵon. : latticini (''latti'ĉini'') ; ...glutenon. : glutine ('''glutine'') ; ...tritikaĵojn. : farinacei (''farina'ĉej'') ; ...nuksojn. : noci ('''noĉi'') ; ...arakidojn. : arachidi (''ara'kidi'') ; ...sojaĵon. : soia ('''soja'') ; Bonvolu ne uzi oleon/buteron/ŝmalcon. : per favore, senza olio/burro/strutto (''per fa'vore, 'senca 'oljo/'burro/'strutto'') ; komuna manĝo : ('' '') ; manĝo laŭ la karto : mangiare alla carta (''man'ĝare 'alla 'karta'') ; matenmanĝo : colazione (''kola'cjone'') ; tagmanĝo : pranzo ('''pranco'') ; manĝaĵeto : merenda (''me'renda'') ; vespermanĝo : cena ('''ĉena'') ; _____, bonvolu, : ... per favore _____ (''per fa'vore'') ; Manĝaĵon entenantan _____, bonvolu. : cibo contenente _____, per favore. (''ĉibo konte'nente _____, per fa'vore.'') ; kokaĵo/n : pollo ('''pollo'') ; bovaĵo/n : carne di manzo ('''karne di 'manzo'') ; fiŝaĵo/n : pesce ('''peŝe'') ; ŝinko/n : prosciutto (''pro'ŝutto'') ; kolbaso/n : salsiccia (''sal'siĉĉa'') ; fromaĝo/n : formaggio (''for'maĝĝo'') ; ovo/n : uovo (''ŭovo'') ; salato/n : insalata (''insa'lata'') ; (kruda/n) legomo/n : verdura cruda (''ver'dura 'kruda'') ; (kruda/n) frukto/n : frutto ('''frutto'') ; pano/n : pane ('''pane'') ; toasto/n : toast (''tost'') ; nudelo/n : tagliatella ('''talja'tella'') ; rizo/n : riso (''rizo'') ; fazeolo/n : fagiolo (''fa'ĝolo'') ; Mi petas unu glason da _____. : per favore, un bicchiere di _____ (''per fa'vore, un bik'kjere di _____'') ; Mi petas unu kalikon da _____. : per favore, un calice di _____ (''per fa'vore, un 'kaliĉe di _____'') ; Mi petas unu botelon da _____. : per favore, una bottiglia di _____ (''per fa'vore, 'una bot'tilja di _____'') ; kafo : caffè (''kaf'fe'') ; teo : tè (''te'') ; suko : succo ('''sukko'') ; akvo : acqua ('''akkŭa'') ; kranakvo : acqua del rubinetto ('''akkŭa del rubi'netto'') ; gasa akvo : acqua gasata, acqua frizzante ('''akkŭa ga'sata, 'akkŭa fric'cante'') ; sengasa akvo : acqua minerale naturale, acqua non ga'sata ('''akkŭa mine'rale natu'rale, 'akkŭa 'non ga'sata'') ; biero : birra ('''birra'') ; ruĝa/blanka vino : vino rosso/bianco ('''vino 'rosso/'bjanko'') ; Mi petas iomon da _____. : per favore, un po' di _____ (''per fa'vore, un po di _____'') ; salo : sale ('''sale'') ; pipro : pepe ('''pepe'') ; Pardonon, kelnero? : scusi, cameriere ('''skuzi, kame'rjere'') ; Mi finmanĝis. : ho finito di mangiare (''o fi'nito di man'ĝare'') ; Ĝi estis bongusta. : aveva un buon sapore (''a'veva un bŭon sa'pore'') ; Bonvolu forporti la telerojn. : per favore, porti via i piatti (''per fa'vore, 'porti 'via i 'pjatti'') ; Mi volas pagi. / La kalkulon, bonvolu. : voglio pagare. / il conto, per favore. ('''voljo pa'gare. / il 'konto, per fa'vore.'') === Trinkado === ; Ĉu vi servas alkoholaĵojn? : servite alcolici? (''ser'vite al'koliĉi?'') ; Ĉu vi servas al tablo? : servite al tavolo? (''ser'vite al 'tavolo?'') ; Bieron / Du bierojn, bonvolu. : birra / due birre, per favore. ('''birra / dŭe 'birre, per fa'vore.'') ; Unu glason da ruĝa/blanka vino, bonvolu. : un bicchiere di vino rosso /bianco, per favore. (''un bik'kjere di 'vino 'rosso / 'bjanko, per fa'vore.'') ; Unu kruĉon, bonvolu. : una brocca, per favore. ('''una 'brokka, per fa'vore'') ; Unu botelon, bonvolu. : una bottiglia, per favore. ('''una bot'tilja, per fa'vore.'') ; _____ kaj _____, bonvolu. : _____ e _____, per favore. ('' '') ; viskio/n : whisky ('''ŭiski '') ; vodko/n : vodka ('''vodka'') ; rumo/n : rum (''rum'') ; akvo/n : acqua ('''akkŭa'') ; mineralakvo/n : acqua minerale (''akkŭa mine'rale'') ; sodakvo/n : (''soda'') ; tonikakvo/n : acqua tonica ('''akkŭa 'tonika'') ; oranĝa/n suko/n : succo d'arancia ('''sukko da'ranĉa'') ; kolao/n : cola ('''kola'') ; Ĉu vi havas drinkejajn manĝetojn? : avete degli stuzzichini? (''a'vete 'delji stucci'kini?'') ; Unu plian, bonvolu. : ancora uno, per favore. (''an'kora 'uno, per fa'vore. '') ; Plian vicon, bonvolu. : ('' '') ; Kiam estas fermtempo? : a che ora si chiude? (''a ke 'ora si 'kjude?'') ; Je via sano! : alla salute! ('''alla sa'lute!'') === Aĉetado === ; Ĉu vi havas ĉi tiun en mia grandeco? : avete questo nella mia taglia? (''a'vete 'kŭesto 'nella 'mia 'talja?'') ; Kiom ĝi kostas? : quanto costa? ('''kŭanto 'kosta?'') ; Ĝi estas tro kosta. : costa troppo ('''kosta 'troppo '') ; Ĉu vi akceptas _____? : accettate _____? (''aĉĉet'tate '') ; multekosta : caro ('''karo '') ; malmultekosta : a buon mercato (''a bŭon mer'kato '') ; Mi ne povas pagi ĝian koston. : non posso pagare quel prezzo (''non 'posso pa'gare kŭel precco '') ; Mi ne volas ĝin. : non lo voglio (''non lo voljo '') ; Vi fraŭdas min. : è una frode(''e 'una 'frode '') ; Mi ne interesiĝas. : non sono interessato /a (''non 'sono interes'sato /a '') ; Bone, mi aĉetos ĝin. : bene, lo comprerò ('''bene, lo kompre'ro '') ; Mi petas sakon? : mi può dare un sacchetto? (''mi pŭo 'dare un sak'ketto? '') ; Ĉu vi povas sendi ĝin (eksterlanden)? : potete spedirlo (all'estero)? (''po'tete spe'dirlo (all'estero)? '') ; Mi bezonas _____. : ho bisogno (''o bi'zonjo '') ; ...dentpasto/n. : dentifricio (''denti'friĉo '') ; ...dentbroso/n. : spazzolino (''spacco'lino '') ; ...tamponoj/jn. : ('' '') ; ...sapo/n. : sapone (''sa'pone '') ; ...ŝampuo/n. : sciampo (''ŝampo '') ; ...medikamento/n por doloro. : farmaco per il dolore; antidolorifico ('''farmako per il do'lore; antidolo'rifiko '') ; ...medikamento/n por malvarmumo. : farmaco per il raffreddore (''farmako per il raffred'dore '') ; ...medikamento/n por stomako. : farmaco per lo stomaco (''farmako per lo 'stomako '') ; ...razilo/n. : rasoio (''razojo '') ; ...pluvombrelo/n. : ombrello (''omb'rello '') ; ...sunŝirma/n kremo/n / oleo/n. : crema / olio abbronzante / protettiva/o per il sole ('''krema / 'oljo abbron'dzante / protet'tiva/o per il 'sole '') ; ...poŝtkarto/n. : cartolina (''karto'lina '') ; ...poŝtmarko/n. : francobollo (''franko'bollo '') ; ...baterioj/jn. : batterie (''batte'rie '') ; ...skribopapero/n. : carta per scrivere ('''karta per 'skrivere '') ; ...plumo/n. : penna ('''penna '') ; ...libro/n en la _____ lingvo. : libro in lingua _____ ('''libro in 'lingŭa _____ '') ; ...gazeto/n en la _____ lingvo. : rivista in lingua _____ (''ri'vista in 'lingŭa _____ '') ; ...ĵurnalo/n en la _____ lingvo. : giornale in lingua _____ (''ĝornale in 'lingŭa _____ '') ; ..._____-Esperanta/n vortaro/n. : vocabolario _____-Esperanto (''vokabo'larjo _____-Espe'ranto '') === Ŝoforado === ; Mi volas lui aŭton. : voglio noleggiare una macchina ('''voljo noleĝ'ĝare 'una 'makkina'') ; Ĉu mi povas akiri asekuron? : posso fare un'assicurazione? ('''posso 'fare unassikura'cjone?'') ; haltu (''signo'') : alt ('' '') ; unudirekta strato : strada a senso unico ('''strada a 'senso 'uniko'') ; malrapide : piano / lentamente ('''pjano / lenta'mente'') ; ne parku : non parcheggiare (''non parkeĝ'ĝiare'') ; limo de rapideco : limite di velocità ('''limite di veloĉi'ta'') ; benzinstacio : distributore di benzina / carburante (''distribu'tore di ben'dzina / karbu'rante'') ; benzino : benzina (''ben'dzina'') ; dizeloleo : diesel ('''dizel'') === Aŭtoritato === ; Mi faris nenion malbonan. : non ho fatto niente di male (''non o 'fatto 'njente di 'male'') ; Tio estis miskompreno. : si è trattato di un equivoco (''si e trat'tato di un e'kŭivoko '') ; Kien vi kondukas min? : dove mi portate? ('''dove mi por'tate?'') ; Ĉu mi estas arestita? : sono in arresto? ('''sono in ar'resto?'') ; Mi estas civitano de _____. : sono un cittadino del _____ ('''sono un ĉitta'dino del _____'') ; Mi volas paroli kun la _____ ambasadejo / konsulejo. : voglio parlare con l'ambasciata / consolato _____ (''voljo par'lare kon lamba'ŝata / konso'lato _____'') ; Mi volas konsulti advokaton. : voglio consultare un avvocato ('''voljo konsul'tare un avvo'kato'') ; Ĉu mi nun nur pagos monpunon? : adesso devo solo pagare una multa? (''a'desso 'devo 'solo pa'gare 'una 'multa?'') == Lernu pli == * Duolingo provizas senpagan kurson de la itala por parolantoj de la [https://www.duolingo.com/course/it/en/ angla] ** ankaŭ eblas kandidatiĝi por krei [https://incubator.duolingo.com/apply/it/eo kurson de la itala por Esperanto-parolantoj] aŭ inversan [https://incubator.duolingo.com/apply/eo/it kurson de Esperanto por parolantoj de la itala] {{Parto de|Frazlibroj}} [[Kategorio:Frazlibroj|Itala frazlibro]] 3s537qm289vk83pp44sxulpj2teru6w 65752 65751 2022-07-30T08:39:59Z Rdelre 27 /* Konsonantoj */ wikitext text/x-wiki {{Rubando}} La '''itala lingvo''' estas parolata precipe en [[Italio]] kaj [[Svislando]]; kompreneble ankaŭ en la du aliaj ŝtatoj de la itala duoninsulo, San Marino, kaj Vatikano. == Prononcado == === Vokaloj === Vokaloj estas similaj al esperanto: '''a''', '''e''', '''i''', '''o''', '''u'''. La vokaloj /e/ kaj /o/ havas du malsamaj prononcoj, ferma (/e/, /o/) kaj malferma (/ɛ/, /ɔ/). (la italoj tamen tute ne konsciiĝas ke ili havas du malsamajn prononcojn de E kaj O, kaj ili komprenas same bone ankaŭ se iu aŭdiĝas "ekzotike"). Fakte la lernolibroj de Esperanto por italoj diras: "La vokaloj en Esperanto estas la samaj de la itala kaj prononciĝas kiel en la itala"; nur malmultaj lernolibroj sentas la bezono aldoni: "La vokaloj en Esperanto estas nek tro longaj nek tro mallongaj". Kvankam kelkfoje vokaloj en la itala povas soni pli longaj aŭ pli mallongaj, la diferenco ne gravas por la italaj parolantoj (malsame ol en kelkaj aliaj lingvoj, la signifo de la vortoj ne ŝanĝas pro tio). === Konsonantoj === '''B, C, D F, G, H, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, Z''' (J, K, X, Y W, ne estas en la itala alfabeto, sed povas aperi en vortoj "pruntitaj" de aliaj lingvoj). el la italaj konsonantoj la sekvaj prononciĝas malsame ol en Esperanto: '''C''', ĝi prononciĝas '''K''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ĉ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''G''', ĝi prononciĝas '''G''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. ĝi prononciĝas '''Ĝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''H''' en si mem ne prononciĝas, sed estas utiligata por ŝanĝi la sono de C, G kaj SC; ĝi ankaŭ estas skribata en kelkaj formoj de la verbo "avere" (havi), sed ankaŭ tie ne prononciĝas. '''Q''', ĝi prononciĝas '''K'''. Ĝi uziĝas nur antaŭ la vokalo U, kiam ĝi estas neakcentita kaj sekvata de alia vokalo en diftongoj, ekzemple, "Quadro" prononciĝas "Kŭadro", "Quindi" prononciĝas "Kŭindi". '''S''', ĝi prononciĝas '''S''' aŭ '''Z''' (laŭ la vortoj) '''Z''', ĝi prononciĝas (laŭ la vortoj) '''C''' aŭ per sono ne-ekzistanta en Esperanto kiu alproksimiĝas al '''DZ''' la grupo '''SC''' prononciĝas '''SK''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ŝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' la grupo '''GN''' prononciĝas kiel la hispana ''Ñ'' (simile sed ne egale al ''NJ'') la grupo '''GLI''' prononciĝas (kun maloftaj eksceptoj) kiel la hispana ''LL'' (simile sed ne egale al ''JJ'', t.e. ''J'' en Esperanto sed pli intense) Gravas en la itala la '''duoblaj konsonantoj'''. La sono devas esti klare pli forta ol kun unu konsonanto, kaj ŝanĝas la signifon de la vorto. Ekzemploj: ''cane'' (hundo) estas malsama de ''canne'' (kanoj), ''tuta'' (laborvesto) de ''tutta'' (tuta), ''caro'' (kara) de ''carro'' (ĉaro), ''casa'' (domo) de ''cassa'' (kesto), ''pala'' (ŝovelilo) de ''palla'' (pilko) ktp. === Komunaj diftongoj === La diftongoj kiuj en Esperanto formiĝas kun J aŭ Ŭ estas faritaj en la itala per I kaj U. (Do en la itala I kaj U havas la sonon de la esperantaj I, U, kiam ili estas simplaj vokaloj, kaj J kaj Ŭ kiam ili estas, neakcentitaj, en diftongoj). == Listo de frazoj == === Bazaj === {{Flanka kesto|Kutimaj surskriboj| ; MALFERMITA : APERTO (''a'pɛrto'') ; FERMITA : CHIUSO (''kjuso'') ; ENIREJO : ENTRATA (''en'trata'') ; ELIREJO : USCITA (''u'ŝita'') ; PUŜU : SPINGERE ('''spinĝere'') ; TIRU : TIRARE (''ti'rare'') ; NECESEJO : (''Neformale'') GABINETTO (''gabi'netto''); (''Formale (eŭfemisme)'') BAGNO (''banjo'') ; (POR)VIRA : (DEGLI) UOMINI (''('delji) 'ŭomini'') ; (POR)VIRINA : (DELLE) DONNE (''('delle) 'donne'') ; ATENTU : ATTENZIONE (''atten'cione'') ; MALPERMESITA : VIETATO (''vje'tato'')}} En la itala estas du manieroj alparoli aliulojn: formala kaj neformala. La limo inter la du ne estas preciza, do kiam vi estas malcerta ne tro zorgu. Formala parolado postulas la uzon de la pronomo ''Lei'' /lɛj/ (= vi, al unu homo); neformala parolado uzas la pronomon ''tu'' /tu/ (= ci / vi, al unu homo). Ambaŭ uzas ''voi'' /voj/ (= vi) kun du aŭ pluraj homoj. Estas ankaŭ aliaj malsamecoj inter la formala kaj la neformala parolado. ; Saluton. (''Formala'') : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze)<br>Buonasera (''bŭɔna'sera'', vespere kaj frue en la nokto)<br>Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'', plene en la nokto aŭ adiaŭante vespere). ; Saluton. (''Neformala'') : Ciao (''<nowiki>'</nowiki>ĉao'')<br>Salve (''<nowiki>'</nowiki>salve'', duonformala) ; Kiel vi fartas? : Come stai (''kome<nowiki>'</nowiki>staj'', neformala al unu homo)<br>Come sta (''kome<nowiki>'</nowiki>sta'', formala al unu homo)<br>Come state (''kome<nowiki>'</nowiki>state'', formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj) ; Mi fartas bone, dankon. : Sto bene, grazie (''stɔ'bbɛne 'gracje'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala al unu homo'') Come si chiama? ('''Kome si 'kjama?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Neformala al unu homo'') Come ti chiami? ('''Kome ti 'kjami?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj'') Come vi chiamate? ('''Kome vi kja'mate?'') ; Mi nomiĝas ______. : Mi chiamo ______. (''mi'kjamo______.'') ; Mi ĝojas ekkoni vin! : Piacere (''pja'ĉere'') ; Bonvolu. : Per favore (''perfa'vore'') ; Dankon. : Grazie (''<nowiki>'</nowiki>gracje'') ; Nedankinde. : Prego (''<nowiki>'</nowiki>prɛgo'')<br>Di nulla (''di'nulla'') ; Jes. : Sì (''si'') ; Ne. : No (''no'') ; Pardonu min. : Mi scusi (''mi'skuzi'', formala), Scusami (''<nowiki>'</nowiki>skuzami'', neformala) ; Mi bedaŭras. : Mi dispiace (''Mi dis'piaĉe''); ankaŭ same kiel "Pardonu min" ; Ĝis revido. : Arrivederci (''arrive'derĉi'', formala), Ci vediamo (''ĉive'djamo'', neformala) ; Adiaŭ. : Addio ('''addio''), ne kutima. ; Mi ne parolas la italan. : Non parlo italiano (''non 'parlo ita'ljano'') ; Ĉu vi parolas Esperanton/la anglan? : Parla/Parli/Parlate esperanto/inglese? ('''parla/'parli/par'late espe'ranto/in'gleze'') formala/neformala/al pluraj ; Ĉu estas iu ĉi tie, kiu parolas Esperanton/la anglan? : C'è qualcuno qui che parla esperanto/inglese? (''ĉɛ kŭal'kuno kŭi ke 'parla espe'ranto/in'gleze'') ; Helpon! : Aiuto (''a'juto'') ; Bonan matenon. : Buongiorno (''bŭon'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan tagon. : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan vesperon. : Buonasera (''bŭɔna'sera'') ; Bonan nokton. : Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'') ; Mi ne komprenas. : Non capisco (''nonka'pisko'') ; Kie estas necesejo? : Dov'è un bagno? (''do'vɛ um'banjo'') (la sono de gn, kiu estas simila al esperanta nj, estas tamen egala al la hispana ñ). === Problemoj === ; Lasu min. : Mi lasci (''Mi laŝi'') ; Ne tuŝu min. : Non mi tocchi (''Non mi 'tokki'') ; Mi telefonos policon. : Chiamerò la polizia (''Kjame'ro la poli'cia'') ; Polico! : Polizia! (''poli'cia'') ; Haltu! Ŝtelisto! : Alt! Al Ladro! (''Alt! Al 'Ladro'') ; Mi bezonas vian helpon. : Ho bisogno del vostro aiuto (''o bi'zonjo del 'vostro a'juto'') ; Estas urĝa / kriza situacio. : E' urgente / una emergenza (''E ur'ĝente / 'una emer'ĝenca'') ; Mi perdiĝis. : Mi sono perso (''mi'sono 'perso'') ; Mi perdis mian valizon. : Ho perso la valigia (''o'perso lava'liĝa'') ; Mi perdis mian monujon. : Ho perso il portafoglio (''o'perso ilporta'foljo'') ; Mi estas malsana / Mi fartas malbone. : Sto male (''sto 'male'') aŭ: Mi sento male (''mi'sento 'male''). ; Mi vundiĝis. : Mi sono ferito (''Mi 'sono fe'rito'') ; Mi bezonas kuraciston. : Ho bisogno di un medico (''o bi'sonjo di un 'mediko '') ; Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? : Posso usare il suo telefono? (''posso u'zare il 'suo te'lefono '') === Numeroj === ; 1 : uno ('''uno'') ; 2 : due ('''due'') ; 3 : tre (''tre'') ; 4 : quattro ('''kŭattro'') ; 5 : cinque ('''ĉinkŭe'') ; 6 : sei ('''sɜj'') ; 7 : sette ('''sɜtte'') ; 8 : otto ('''ɔtto'') ; 9 : nove ('''nɔve'') ; 10 : dieci ('''djɜĉi'') ; 11 : undici ('''undiĉi'') ; 12 : dodici ('''dodiĉi'') ; 13 : tredici ('''trediĉi'') ; 14 : quattordici (''kŭat'tordiĉi'') ; 15 : quindici(''kŭin'diĉi'') ; 16 : sedici(''se'diĉi'') ; 17 : diciassette(''diĉjas'sette'') ; 18 : diciotto (''di'ĉjotto'') ; 19 : diciannove (''diĉjan'nove'') ; 20 : venti ('''venti'') ; 21 : ventuno (''vent'uno'') ; 22 : ventidue (''venti'due'') ; 23 : ventitre (''venti'tre'') ; 30 : trenta ('''trenta'') ; 40 : quaranta (''kŭa'ranta'') ; 50 : cinquanta (''ĉin'kŭanta'') ; 60 : sessanta (''ses'santa'') ; 70 : settanta (''set'tanta'') ; 80 : ottanta (''ot'tanta'') ; 90 : novanta (''no'vanta'') ; 100 : cento ('''ĉɜnto'') ; 200 : duecento (''due'cento'') ; 300 : trecento (''tre'cento'') ; 1,000 : mille ('''mille'') ; 2,000 : duemila (''due'mila'') ; 1,000,000 : un milione (''un mi'ljone'') ; 1,000,000,000 : un miliardo (''un mi'ljardo'') ; 1,000,000,000,000 : mille miliardi ('''mille mi'ljardi'') ; linio / numero _____ (trajno, aŭtobuso, ktp.) :linea / numero _____ ('''linea / 'numero _____'') ; duono : metà (''me'ta'') ; malpli (multe) : meno (molto) ('''meno'' ('molto)) ; pli (multe) : più (molto)(''pju'' (molto)) === Tempo === ; nun : ora ('''ora''), adesso (''a'desso'') ; poste : dopo ('''dopo'') ; antaŭe : prima ('''prima'') ; baldaŭ : presto ('''presto''); tra poco ('''tra 'poko''); tra non molto ('''tra non 'molto'') ; mateno : mattino / mattina (''ma'ttino / mat'tina'') ; antaŭtagmezo : prima di mezzogiorno ('''prima di 'medzo'ĝorno'') ; posttagmezo : pomeriggio (''pome'riĝĝo'') ; vespero : sera ('''sera'') ; nokto : notte ('''notte '') ==== Horloĝa tempo ==== ; je la unua horo matene : all'una di notte (''all'una di 'notte'') ; je la dua horo matene : alle due di notte ('''alle 'due di 'notte'') ; tagmezo : mezzogiorno ('''medzoĝorno'') ; je la unua horo posttagmeze : all'una del pomeriggio (''all'una del 'pome'riĝĝo'') ; je la dua horo posttagmeze : alle due del pomeriggio ('''alle 'due del 'pome'riĝĝo'') ; noktomezo : mezzanotte ('''medza'notte'') === Daŭro === ; _____ minuto(j) : _____minuto (minuti) (''_____ mi'nuto (mi'nuti)'') ; _____ horo(j) : _____ora (ore) (''_____'ora ('ore)'') ; _____ tago(j) : _____giorno (giorni) (''_____ 'ĝorno ('ĝorni)'') ; _____ semajno(j) : _____settimana (settimane) (''_____ 'setti'mana ('setti'mane)'') ; _____ monato(j) : _____mese (mesi) (''_____ 'meze ('mezi)'') ; _____ jaro(j) : _____anno (anni) (''_____ 'anno ('anni)'') === Tagoj === ; hodiaŭ : oggi ('''oggi'') ; hieraŭ : ieri ('''jeri'') ; antaŭhieraŭ : l'altro ieri (''l'altro 'jeri'') ; morgaŭ : domani (''do'mani '') ; postmorgaŭ : dopodomani ('''dopodo'mani'') ; ĉi tiun semajnon : questa settimana ('''kŭesta 'setti'mana'') ; lastan semajnon : la settimana passata (''la 'setti'mana pas'sata '') ; venontan semajnon : la prossima settimana (''la 'prossima 'setti'mana'') ; lundo : lunedì (''lune'di'') ; mardo : martedì (''marte'di'') ; merkredo : mercoledì (''merkole'di'') ; ĵaŭdo : giovedì (''ĝove'di'') ; vendredo : venerdì (''vener'di'') ; sabato : sabato ('''sabato'') ; dimanĉo : domenica (''do'menika'') === Monatoj === <!--Se parolantoj de la lingvo komune uzus kalendaron alian ol la gregoria, klarigu ĝin ĉi tie kaj listigu liajn monatojn. --> ; Januaro : gennaio (''ĝen'najo'') ; Februaro : febbraio (''feb'brajo'') ; Marto : marzo (''marco'') ; Aprilo : aprile (''a'prile'') ; Majo : maggio ('''maĝĝo'') ; Junio : giugno ('''ĝunjo'') ; Julio : luglio ('''luljo'') ; Aŭgusto : agosto (''a'gosto'') ; Septembro : settembre (''set'tembre'') ; Oktobro : ottobre (''ot'tobre'') ; Novembro : novembre (''no'vembre'') ; Decembro : dicembre (''di'ĉembre'') === Skribi tempon kaj daton === 05/03/2021 ore 14,40 oni povas skribi: il cinque marzo duemilaventuno, alle ore quattordici e quaranta, (pli formala). il cinque marzo del ventuno, alle tre meno venti del pomeriggio, (malpli formala). kiuj legiĝas: il ĉinkŭe marco duemilaven'tuno, alle ore quat'tordici e qua'ranta, (pli formala). il ĉinkŭe marco del ven'tuno, alle tre meno venti del pome'riggio, (malpli formala). === Koloroj === en la itala la adjektivoj, kaj do ankaŭ la koloroj, povas esti gramatike in-ĝenraj (kiuj finas per -a) aŭ malin-ĝenraj (kiuj finas per -o); kelkaj tamen havas nur unu formo: ; nigra : nero/a ('''nero/a'') ; blanka : bianco/a ('''bjanko/a'') ; griza : grigio/a ('''griĝo/a '') ; ruĝa : rosso/a ('''rosso/a '') ; blua : blu (''blu''); azzurro/a (''a'zzurro/a'') ; flava : giallo/a ('''ĝallo/a'') ; verda : verde ('''verde'') ; oranĝa : arancione (''aran'ĉone'') ; purpura : porpora ('''porpora'') ; bruna : bruno/a ('''bruno/a'') === Transporto === ==== Aŭtobuso kaj trajno ==== ; Kiom kostas bileto al _____? : quanto costa un biglietto per _____? ('''kŭanto 'kosta un bil'jetto per _____'') ; Mi volus bileton al _____. : vorrei un biglietto per _____. ('''vorrej un biljetto per _____'') ; Kien iras ĉi tiu trajno/aŭtobuso? : dove va questo treno/autobus? ('''dove va 'kŭesto 'treno/'aŭtobus'') ; Kie estas la trajno/aŭtobuso al _____? : dov'è il treno/autobus per _____ (''dov'e il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Ĉu tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso haltos en/ĉe _____? : questo treno/autobus ferma a/in _____ ('''kŭesto 'treno/'aŭtobus 'ferma a/in _____'') ; Kiam forveturos la trajno/aŭtobuso al _____? : quando parte il treno/autobus per _____ ?('''kŭando 'parte il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Kiam tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso alvenos al _____? : quando arriva questo treno/autobus a _____? ('''kŭando ar'riva 'kŭesto 'treno/'aŭtobus a _____'') ==== Direktoj ==== ; Kiel mi povas atingi ______? : come posso arrivare a _____? ('''kome 'posso arri'vare a _____'') ; ...la trajnan stacion? : la stazione ferroviaria (''la sta'zione ferro'vjarja'') ; ...la aǔtobusan stacion / haltejon? : la stazione degli autobus / la fermata dell'autobus (''la sta'zione 'degli 'aŭtobus / la fer'mata dell'aŭtobus'') ; ...la flughavenon? : l'areoporto (''l'areo'porto'') ; ...urbocentron? : il centro città (''il 'ĉentro ĉit'ta'') ; ...la junularogastejon? : l'ostello della gioventù (''l'os'tello 'della ĝoven'tu'') ; ... la hotelon ______? : l'albergo _____ (''lal'bergo _____'') ; ...la _____ konsulejo? : il consolato _____ (''il konso'lato _____'') ; Kie estas multaj _____? : dove si trova la maggior parte di _____ (''dove si trova la maĝĝor parte di _____'') ; ...hoteloj? : alberghi (''al'berghi'') ; ...restoracioj : ristoranti (''risto'ranti'') ; ...trinkejoj : bar (''bar'') ; ...vidindaĵoj : attrazioni turistiche (''attra'zjoni tu'ristike'') ; Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? : può farmi vedere sulla cartina? (''pŭo 'farmi ve'dere 'sulla car'tina?'') ; strato : via (''via'') ; Turnu maldekstren. : giri a sinistra (''ĝiri a si'nistra'') ; Turnu dekstren. : giri a destra (''ĝiri a 'destra'') ; maldekstre : a sinistra (''a si'nistra '') ; dekstre : a destra (''a 'destra'') ; rekte antaŭen : avanti diritto (''a'vanti di'ritto'') ; al la ______ : al _____ ('' al _____'') ; preter la ______ : oltre _____ (''oltre _____'') ; antaǔ la ______ : davanti al _____ (''da'vanti al _____'') ; Rigardu al la ______. : guardi al _____(''gŭardi al _____'') ; vojkruciĝo : incrocio (''inkroĉo'') ; nordo : nord (''nord'') ; sudo : sud (''sud'') ; oriento : est (''est'') ; okcidento : ovest (''o'vest'') ==== Taksio ==== ; Taksio! : taxi! ('''taksi!'') ; Bonvolu veturigi min al ______. : per favore mi porti a _____ (''per fa'vore mi 'porti a _____'') ; Kiom kostas veturo al ______? : quanto costa la corsa fino a _____ ('''kŭanto 'kosta la 'korsa 'fino a _____'') ; Bonvolu veturigi min tien. : per favore mi porti là (''per fa'vore mi 'porti la'') === Loĝado === ; Ĉu vi havas disponeblan ĉambron? : avete una stanza disponibile? (''a'vete 'una 'stanza dispo'nibile? '') ; Kiom kostas ĉambro por unu persono/du personoj? : quanto costa una camera per una perona/due persone? ('''kŭanto 'kosta 'una ka'mera per 'una per'sona/'due per'sone?'') ; Ĉu la ĉambro estas kun _____? : la camera dispone di _____? (''la ka'mera dis'pone di _____'') ; ...litotuko? : lenzuola (''len'cŭola'') ; ...banejo? : bagno ('''banjo'') ; ...telefono? : telefono (''te'lefono'') ; ...televido? : televisore ('''televi'sore'') ; Ĉu mi povas vidi la ĉambron unue? : posso prima vedere la camera? ('''posso 'prima ve'dere la 'kamera?'') ; Ĉu vi havas iun _____ : ne avete una _____ (''ne a'vete 'una _____'') ; ...pli silentan? : più silenziosa (''pju silen'cioza'') ; ...pli vastan? : più spaziosa (''pju spa'cioza'') ; ...pli puran? : più pulita (''pju pu'lita'') ; ...pli malmultekostan? : più a buon mercato (''pju a bŭon mer'kato'') ; Bone, mi prenas ĝin. : bene, la prendo ('''bene, la 'prendo'') ; Mi restos por _____ nokto(j). : rimarrò per _____ notte (notti). (''rimar'ro per _____ 'notte ('notti).'') ; Ĉu vi povas sugesti al mi alian hotelon? : può consigliarmi un altro albergo? (''pŭo konsil'jarmi un 'altro al'bergo? '') ; Ĉu vi havas _____ : avete _____ (''a'vete _____'') ; ...sekurŝrankon? : cassetta di sicurezza (''kas'setta di siku'recca'') ; ...ŝlosujon? : ('' '') ; Ĉu la prezo inkluzivas matenmanĝon/vespermanĝon? : il prezzo comprende la colazione/cena? (''il 'precco kom'prende la kola'cjone/'ĉena '') ; Kiam estas matenmanĝo/vespermanĝo? : a che ora è la colazione/cena (''a ke 'ora e la kola'cjone/'ĉena'') ; Bonvolu purigi mian ĉambron. : per favore potete pulire la mia camera (''per fa'vore po'tete pu'lire la 'mia 'kamera'') ; Ĉu vi povus veki min je _____? : potreste svegliarmi alle _____? (''po'treste svel'jarmi 'alle _____?'') ; Mi volas elhoteliĝi. : Lascio l'albergo ('''Laŝo lal'bergo'') === Mono === ; Ĉu mi povas uzi usonan/aŭstralan/kanadan dolaron? : posso pagare con dollari americani/australiani/canadesi? ('''posso pa'gare kon 'dollari ameri'kani/aŭstral'jani/kanad'ezi?'') ; Ĉu mi povas uzi euron? : posso pagare con euro? ('''posso pa'gare kon eŭro?'') ; Ĉu mi povas uzi japanan enon? : posso pagare con yen giapponesi? ('''posso pa'gare kon jen ĝappo'nezi?'') ; Ĉu mi povas uzi britan pundon? : posso pagare con sterline inglesi? ('''posso pa'gare kon ster'line in'glezi? '') ; Ĉu mi povas uzi svisan/afrikan/pacifikan frankon? : posso pagare con franchi svizzeri/affricani/del Pacifico? ('''posso pa'gare kon 'franki svic'ceri/affri'kani/del Pa'ĉifiko?'') ; Ĉu mi povas uzi dinaron? : posso pagare con dinari? ('''posso pa'gare kon 'dinari?'') ; Ĉu mi povas uzi kreditkarton? : posso usare la carta di credito? ('''posso u'zare la 'karta di 'kredito? '') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? : può cambiarmi dei soldi? (''pŭo kamb'jarmi dej 'soldi? '') ; Kie oni povas ŝanĝi mian monon? : dove posso cambiare dei soldi? ('''dove 'posso kamb'jare dej 'soldi?'') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : può cambiarmi un travel-cheque? (''pŭo kamb'jarmi un 'travel'ĉek?'') ; Kie oni povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : dove posso cambiare un travel-cheque? ('''dove 'posso kamb'jare un 'travel'ĉek?'') ; Kia estas la kurzo? : qual'è il tasso di cambio? (''kŭal'e il 'tasso di 'kambjo?'') ; Kie estas bankaŭtomato? : dov'è un bancomat? (''dov'e un 'bankomat?'') === Manĝado === ; Tablon por unu persono/du personoj, bonvolu. : un tavolo per una persona/due persone, per favore (''un 'tavolo per 'una per'sona/'due per'sone, per fa'vore'') ; Mi petas la menuon. : il menù, per favore (''il me'nu, per fa'vore'') ; Ĉu mi povas enrigardi kuirejon? : posso vedere la cucina? ('''posso ve'dere la ku'ĉina?'') ; Ĉu vi povas rekomendi al mi? : mi può consiliare? (''mi pŭo konsi'ljare?'') ; Ĉu vi havas lokan specialaĵon? : avete una specialità locale? (''a'vete 'una speciali'ta lo'kale?'') ; Mi estas vegetarano. : sono vegetariano ('''sono veĝeta'rjano'') ; Mi estas vegano. : sono vegano ('''sono ve'gano'') ; Mi manĝas nur koŝere. : io mangio solo kosher ('''io 'manĝo 'solo 'kosher'') ; Mi ne manĝas _____. : non mangio _____. (''non 'manĝo '') ; ...viandon. : carne (''karne'') ; ...fiŝaĵon. : pesce (''peŝe'') ; ...marbestojn. : frutti di mare ('''frutti di 'mare'') ; ...ovaĵon. : frittata ('''frit'tata'') ; ...laktaĵon. : latticini (''latti'ĉini'') ; ...glutenon. : glutine ('''glutine'') ; ...tritikaĵojn. : farinacei (''farina'ĉej'') ; ...nuksojn. : noci ('''noĉi'') ; ...arakidojn. : arachidi (''ara'kidi'') ; ...sojaĵon. : soia ('''soja'') ; Bonvolu ne uzi oleon/buteron/ŝmalcon. : per favore, senza olio/burro/strutto (''per fa'vore, 'senca 'oljo/'burro/'strutto'') ; komuna manĝo : ('' '') ; manĝo laŭ la karto : mangiare alla carta (''man'ĝare 'alla 'karta'') ; matenmanĝo : colazione (''kola'cjone'') ; tagmanĝo : pranzo ('''pranco'') ; manĝaĵeto : merenda (''me'renda'') ; vespermanĝo : cena ('''ĉena'') ; _____, bonvolu, : ... per favore _____ (''per fa'vore'') ; Manĝaĵon entenantan _____, bonvolu. : cibo contenente _____, per favore. (''ĉibo konte'nente _____, per fa'vore.'') ; kokaĵo/n : pollo ('''pollo'') ; bovaĵo/n : carne di manzo ('''karne di 'manzo'') ; fiŝaĵo/n : pesce ('''peŝe'') ; ŝinko/n : prosciutto (''pro'ŝutto'') ; kolbaso/n : salsiccia (''sal'siĉĉa'') ; fromaĝo/n : formaggio (''for'maĝĝo'') ; ovo/n : uovo (''ŭovo'') ; salato/n : insalata (''insa'lata'') ; (kruda/n) legomo/n : verdura cruda (''ver'dura 'kruda'') ; (kruda/n) frukto/n : frutto ('''frutto'') ; pano/n : pane ('''pane'') ; toasto/n : toast (''tost'') ; nudelo/n : tagliatella ('''talja'tella'') ; rizo/n : riso (''rizo'') ; fazeolo/n : fagiolo (''fa'ĝolo'') ; Mi petas unu glason da _____. : per favore, un bicchiere di _____ (''per fa'vore, un bik'kjere di _____'') ; Mi petas unu kalikon da _____. : per favore, un calice di _____ (''per fa'vore, un 'kaliĉe di _____'') ; Mi petas unu botelon da _____. : per favore, una bottiglia di _____ (''per fa'vore, 'una bot'tilja di _____'') ; kafo : caffè (''kaf'fe'') ; teo : tè (''te'') ; suko : succo ('''sukko'') ; akvo : acqua ('''akkŭa'') ; kranakvo : acqua del rubinetto ('''akkŭa del rubi'netto'') ; gasa akvo : acqua gasata, acqua frizzante ('''akkŭa ga'sata, 'akkŭa fric'cante'') ; sengasa akvo : acqua minerale naturale, acqua non ga'sata ('''akkŭa mine'rale natu'rale, 'akkŭa 'non ga'sata'') ; biero : birra ('''birra'') ; ruĝa/blanka vino : vino rosso/bianco ('''vino 'rosso/'bjanko'') ; Mi petas iomon da _____. : per favore, un po' di _____ (''per fa'vore, un po di _____'') ; salo : sale ('''sale'') ; pipro : pepe ('''pepe'') ; Pardonon, kelnero? : scusi, cameriere ('''skuzi, kame'rjere'') ; Mi finmanĝis. : ho finito di mangiare (''o fi'nito di man'ĝare'') ; Ĝi estis bongusta. : aveva un buon sapore (''a'veva un bŭon sa'pore'') ; Bonvolu forporti la telerojn. : per favore, porti via i piatti (''per fa'vore, 'porti 'via i 'pjatti'') ; Mi volas pagi. / La kalkulon, bonvolu. : voglio pagare. / il conto, per favore. ('''voljo pa'gare. / il 'konto, per fa'vore.'') === Trinkado === ; Ĉu vi servas alkoholaĵojn? : servite alcolici? (''ser'vite al'koliĉi?'') ; Ĉu vi servas al tablo? : servite al tavolo? (''ser'vite al 'tavolo?'') ; Bieron / Du bierojn, bonvolu. : birra / due birre, per favore. ('''birra / dŭe 'birre, per fa'vore.'') ; Unu glason da ruĝa/blanka vino, bonvolu. : un bicchiere di vino rosso /bianco, per favore. (''un bik'kjere di 'vino 'rosso / 'bjanko, per fa'vore.'') ; Unu kruĉon, bonvolu. : una brocca, per favore. ('''una 'brokka, per fa'vore'') ; Unu botelon, bonvolu. : una bottiglia, per favore. ('''una bot'tilja, per fa'vore.'') ; _____ kaj _____, bonvolu. : _____ e _____, per favore. ('' '') ; viskio/n : whisky ('''ŭiski '') ; vodko/n : vodka ('''vodka'') ; rumo/n : rum (''rum'') ; akvo/n : acqua ('''akkŭa'') ; mineralakvo/n : acqua minerale (''akkŭa mine'rale'') ; sodakvo/n : (''soda'') ; tonikakvo/n : acqua tonica ('''akkŭa 'tonika'') ; oranĝa/n suko/n : succo d'arancia ('''sukko da'ranĉa'') ; kolao/n : cola ('''kola'') ; Ĉu vi havas drinkejajn manĝetojn? : avete degli stuzzichini? (''a'vete 'delji stucci'kini?'') ; Unu plian, bonvolu. : ancora uno, per favore. (''an'kora 'uno, per fa'vore. '') ; Plian vicon, bonvolu. : ('' '') ; Kiam estas fermtempo? : a che ora si chiude? (''a ke 'ora si 'kjude?'') ; Je via sano! : alla salute! ('''alla sa'lute!'') === Aĉetado === ; Ĉu vi havas ĉi tiun en mia grandeco? : avete questo nella mia taglia? (''a'vete 'kŭesto 'nella 'mia 'talja?'') ; Kiom ĝi kostas? : quanto costa? ('''kŭanto 'kosta?'') ; Ĝi estas tro kosta. : costa troppo ('''kosta 'troppo '') ; Ĉu vi akceptas _____? : accettate _____? (''aĉĉet'tate '') ; multekosta : caro ('''karo '') ; malmultekosta : a buon mercato (''a bŭon mer'kato '') ; Mi ne povas pagi ĝian koston. : non posso pagare quel prezzo (''non 'posso pa'gare kŭel precco '') ; Mi ne volas ĝin. : non lo voglio (''non lo voljo '') ; Vi fraŭdas min. : è una frode(''e 'una 'frode '') ; Mi ne interesiĝas. : non sono interessato /a (''non 'sono interes'sato /a '') ; Bone, mi aĉetos ĝin. : bene, lo comprerò ('''bene, lo kompre'ro '') ; Mi petas sakon? : mi può dare un sacchetto? (''mi pŭo 'dare un sak'ketto? '') ; Ĉu vi povas sendi ĝin (eksterlanden)? : potete spedirlo (all'estero)? (''po'tete spe'dirlo (all'estero)? '') ; Mi bezonas _____. : ho bisogno (''o bi'zonjo '') ; ...dentpasto/n. : dentifricio (''denti'friĉo '') ; ...dentbroso/n. : spazzolino (''spacco'lino '') ; ...tamponoj/jn. : ('' '') ; ...sapo/n. : sapone (''sa'pone '') ; ...ŝampuo/n. : sciampo (''ŝampo '') ; ...medikamento/n por doloro. : farmaco per il dolore; antidolorifico ('''farmako per il do'lore; antidolo'rifiko '') ; ...medikamento/n por malvarmumo. : farmaco per il raffreddore (''farmako per il raffred'dore '') ; ...medikamento/n por stomako. : farmaco per lo stomaco (''farmako per lo 'stomako '') ; ...razilo/n. : rasoio (''razojo '') ; ...pluvombrelo/n. : ombrello (''omb'rello '') ; ...sunŝirma/n kremo/n / oleo/n. : crema / olio abbronzante / protettiva/o per il sole ('''krema / 'oljo abbron'dzante / protet'tiva/o per il 'sole '') ; ...poŝtkarto/n. : cartolina (''karto'lina '') ; ...poŝtmarko/n. : francobollo (''franko'bollo '') ; ...baterioj/jn. : batterie (''batte'rie '') ; ...skribopapero/n. : carta per scrivere ('''karta per 'skrivere '') ; ...plumo/n. : penna ('''penna '') ; ...libro/n en la _____ lingvo. : libro in lingua _____ ('''libro in 'lingŭa _____ '') ; ...gazeto/n en la _____ lingvo. : rivista in lingua _____ (''ri'vista in 'lingŭa _____ '') ; ...ĵurnalo/n en la _____ lingvo. : giornale in lingua _____ (''ĝornale in 'lingŭa _____ '') ; ..._____-Esperanta/n vortaro/n. : vocabolario _____-Esperanto (''vokabo'larjo _____-Espe'ranto '') === Ŝoforado === ; Mi volas lui aŭton. : voglio noleggiare una macchina ('''voljo noleĝ'ĝare 'una 'makkina'') ; Ĉu mi povas akiri asekuron? : posso fare un'assicurazione? ('''posso 'fare unassikura'cjone?'') ; haltu (''signo'') : alt ('' '') ; unudirekta strato : strada a senso unico ('''strada a 'senso 'uniko'') ; malrapide : piano / lentamente ('''pjano / lenta'mente'') ; ne parku : non parcheggiare (''non parkeĝ'ĝiare'') ; limo de rapideco : limite di velocità ('''limite di veloĉi'ta'') ; benzinstacio : distributore di benzina / carburante (''distribu'tore di ben'dzina / karbu'rante'') ; benzino : benzina (''ben'dzina'') ; dizeloleo : diesel ('''dizel'') === Aŭtoritato === ; Mi faris nenion malbonan. : non ho fatto niente di male (''non o 'fatto 'njente di 'male'') ; Tio estis miskompreno. : si è trattato di un equivoco (''si e trat'tato di un e'kŭivoko '') ; Kien vi kondukas min? : dove mi portate? ('''dove mi por'tate?'') ; Ĉu mi estas arestita? : sono in arresto? ('''sono in ar'resto?'') ; Mi estas civitano de _____. : sono un cittadino del _____ ('''sono un ĉitta'dino del _____'') ; Mi volas paroli kun la _____ ambasadejo / konsulejo. : voglio parlare con l'ambasciata / consolato _____ (''voljo par'lare kon lamba'ŝata / konso'lato _____'') ; Mi volas konsulti advokaton. : voglio consultare un avvocato ('''voljo konsul'tare un avvo'kato'') ; Ĉu mi nun nur pagos monpunon? : adesso devo solo pagare una multa? (''a'desso 'devo 'solo pa'gare 'una 'multa?'') == Lernu pli == * Duolingo provizas senpagan kurson de la itala por parolantoj de la [https://www.duolingo.com/course/it/en/ angla] ** ankaŭ eblas kandidatiĝi por krei [https://incubator.duolingo.com/apply/it/eo kurson de la itala por Esperanto-parolantoj] aŭ inversan [https://incubator.duolingo.com/apply/eo/it kurson de Esperanto por parolantoj de la itala] {{Parto de|Frazlibroj}} [[Kategorio:Frazlibroj|Itala frazlibro]] hug94041bpprg8p0defsfv1wsn3e8t5 65753 65752 2022-07-30T08:42:23Z Rdelre 27 /* Listo de frazoj */ wikitext text/x-wiki {{Rubando}} La '''itala lingvo''' estas parolata precipe en [[Italio]] kaj [[Svislando]]; kompreneble ankaŭ en la du aliaj ŝtatoj de la itala duoninsulo, San Marino, kaj Vatikano. == Prononcado == === Vokaloj === Vokaloj estas similaj al esperanto: '''a''', '''e''', '''i''', '''o''', '''u'''. La vokaloj /e/ kaj /o/ havas du malsamaj prononcoj, ferma (/e/, /o/) kaj malferma (/ɛ/, /ɔ/). (la italoj tamen tute ne konsciiĝas ke ili havas du malsamajn prononcojn de E kaj O, kaj ili komprenas same bone ankaŭ se iu aŭdiĝas "ekzotike"). Fakte la lernolibroj de Esperanto por italoj diras: "La vokaloj en Esperanto estas la samaj de la itala kaj prononciĝas kiel en la itala"; nur malmultaj lernolibroj sentas la bezono aldoni: "La vokaloj en Esperanto estas nek tro longaj nek tro mallongaj". Kvankam kelkfoje vokaloj en la itala povas soni pli longaj aŭ pli mallongaj, la diferenco ne gravas por la italaj parolantoj (malsame ol en kelkaj aliaj lingvoj, la signifo de la vortoj ne ŝanĝas pro tio). === Konsonantoj === '''B, C, D F, G, H, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, Z''' (J, K, X, Y W, ne estas en la itala alfabeto, sed povas aperi en vortoj "pruntitaj" de aliaj lingvoj). el la italaj konsonantoj la sekvaj prononciĝas malsame ol en Esperanto: '''C''', ĝi prononciĝas '''K''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ĉ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''G''', ĝi prononciĝas '''G''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. ĝi prononciĝas '''Ĝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''H''' en si mem ne prononciĝas, sed estas utiligata por ŝanĝi la sono de C, G kaj SC; ĝi ankaŭ estas skribata en kelkaj formoj de la verbo "avere" (havi), sed ankaŭ tie ne prononciĝas. '''Q''', ĝi prononciĝas '''K'''. Ĝi uziĝas nur antaŭ la vokalo U, kiam ĝi estas neakcentita kaj sekvata de alia vokalo en diftongoj, ekzemple, "Quadro" prononciĝas "Kŭadro", "Quindi" prononciĝas "Kŭindi". '''S''', ĝi prononciĝas '''S''' aŭ '''Z''' (laŭ la vortoj) '''Z''', ĝi prononciĝas (laŭ la vortoj) '''C''' aŭ per sono ne-ekzistanta en Esperanto kiu alproksimiĝas al '''DZ''' la grupo '''SC''' prononciĝas '''SK''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ŝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' la grupo '''GN''' prononciĝas kiel la hispana ''Ñ'' (simile sed ne egale al ''NJ'') la grupo '''GLI''' prononciĝas (kun maloftaj eksceptoj) kiel la hispana ''LL'' (simile sed ne egale al ''JJ'', t.e. ''J'' en Esperanto sed pli intense) Gravas en la itala la '''duoblaj konsonantoj'''. La sono devas esti klare pli forta ol kun unu konsonanto, kaj ŝanĝas la signifon de la vorto. Ekzemploj: ''cane'' (hundo) estas malsama de ''canne'' (kanoj), ''tuta'' (laborvesto) de ''tutta'' (tuta), ''caro'' (kara) de ''carro'' (ĉaro), ''casa'' (domo) de ''cassa'' (kesto), ''pala'' (ŝovelilo) de ''palla'' (pilko) ktp. === Komunaj diftongoj === La diftongoj kiuj en Esperanto formiĝas kun J aŭ Ŭ estas faritaj en la itala per I kaj U. (Do en la itala I kaj U havas la sonon de la esperantaj I, U, kiam ili estas simplaj vokaloj, kaj J kaj Ŭ kiam ili estas, neakcentitaj, en diftongoj). == Listo de frazoj == === Bazaj === {{Flanka kesto|Kutimaj surskriboj| ; MALFERMITA : APERTO (''a'pɛrto'') ; FERMITA : CHIUSO (''kjuso'') ; ENIREJO : ENTRATA (''en'trata'') ; ELIREJO : USCITA (''u'ŝita'') ; PUŜU : SPINGERE ('''spinĝere'') ; TIRU : TIRARE (''ti'rare'') ; NECESEJO : (''Neformale'') GABINETTO (''gabi'netto''); (''Formale (eŭfemisme)'') BAGNO (''banjo'') ; (POR)VIRA : (DEGLI) UOMINI (''('delji) 'ŭomini'') ; (POR)VIRINA : (DELLE) DONNE (''('delle) 'donne'') ; ATENTU : ATTENZIONE (''atten'cione'') ; MALPERMESITA : VIETATO (''vje'tato'')}} En la itala estas du manieroj alparoli aliulojn: formala kaj neformala. La limo inter la du ne estas preciza, do kiam vi estas malcerta ne tro zorgu. Formala parolado postulas la uzon de la pronomo ''Lei'' /lɛj/ (= vi, al unu homo); neformala parolado uzas la pronomon ''tu'' /tu/ (= ci / vi, al unu homo). Ambaŭ uzas ''voi'' /voj/ (= vi) kun du aŭ pluraj homoj. Estas ankaŭ aliaj malsamecoj inter la formala kaj la neformala parolado. ; Saluton. (''Formala'') : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze)<br>Buonasera (''bŭɔna'sera'', vespere kaj frue en la nokto)<br>Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'', plene en la nokto aŭ adiaŭante vespere). ; Saluton. (''Neformala'') : Ciao (''<nowiki>'</nowiki>ĉao'')<br>Salve (''<nowiki>'</nowiki>salve'', duonformala) ; Kiel vi fartas? : Come stai (''kome<nowiki>'</nowiki>staj'', neformala al unu homo)<br>Come sta (''kome<nowiki>'</nowiki>sta'', formala al unu homo)<br>Come state (''kome<nowiki>'</nowiki>state'', formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj) ; Mi fartas bone, dankon. : Sto bene, grazie (''stɔ'bbɛne 'gracje'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala al unu homo'') Come si chiama? ('''Kome si 'kjama?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Neformala al unu homo'') Come ti chiami? ('''Kome ti 'kjami?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj'') Come vi chiamate? ('''Kome vi kja'mate?'') ; Mi nomiĝas ______. : Mi chiamo ______. (''mi'kjamo______.'') ; Mi ĝojas ekkoni vin! : Piacere (''pja'ĉere'') ; Bonvolu. : Per favore (''perfa'vore'') ; Dankon. : Grazie (''<nowiki>'</nowiki>gracje'') ; Nedankinde. : Prego (''<nowiki>'</nowiki>prɛgo'')<br>Di nulla (''di'nulla'') ; Jes. : Sì (''si'') ; Ne. : No (''no'') ; Pardonu min. : Mi scusi (''mi'skuzi'', formala), Scusami (''<nowiki>'</nowiki>skuzami'', neformala) ; Mi bedaŭras. : Mi dispiace (''Mi dis'piaĉe''); ankaŭ same kiel "Pardonu min" ; Ĝis revido. : Arrivederci (''arrive'derĉi'', formala), Ci vediamo (''ĉive'djamo'', neformala kaj duonformala) ; Adiaŭ. : Addio ('''addio''), ne kutima. ; Mi ne parolas la italan. : Non parlo italiano (''non 'parlo ita'ljano'') ; Ĉu vi parolas Esperanton/la anglan? : Parla/Parli/Parlate esperanto/inglese? ('''parla/'parli/par'late espe'ranto/in'gleze'') formala/neformala/al pluraj ; Ĉu estas iu ĉi tie, kiu parolas Esperanton/la anglan? : C'è qualcuno qui che parla esperanto/inglese? (''ĉɛ kŭal'kuno kŭi ke 'parla espe'ranto/in'gleze'') ; Helpon! : Aiuto (''a'juto'') ; Bonan matenon. : Buongiorno (''bŭon'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan tagon. : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan vesperon. : Buonasera (''bŭɔna'sera'') ; Bonan nokton. : Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'') ; Mi ne komprenas. : Non capisco (''nonka'pisko'') ; Kie estas necesejo? : Dov'è un bagno? (''do'vɛ um'banjo'') (la sono de gn, kiu estas simila al esperanta nj, estas tamen egala al la hispana ñ). === Problemoj === ; Lasu min. : Mi lasci (''Mi laŝi'') ; Ne tuŝu min. : Non mi tocchi (''Non mi 'tokki'') ; Mi telefonos policon. : Chiamerò la polizia (''Kjame'ro la poli'cia'') ; Polico! : Polizia! (''poli'cia'') ; Haltu! Ŝtelisto! : Alt! Al Ladro! (''Alt! Al 'Ladro'') ; Mi bezonas vian helpon. : Ho bisogno del vostro aiuto (''o bi'zonjo del 'vostro a'juto'') ; Estas urĝa / kriza situacio. : E' urgente / una emergenza (''E ur'ĝente / 'una emer'ĝenca'') ; Mi perdiĝis. : Mi sono perso (''mi'sono 'perso'') ; Mi perdis mian valizon. : Ho perso la valigia (''o'perso lava'liĝa'') ; Mi perdis mian monujon. : Ho perso il portafoglio (''o'perso ilporta'foljo'') ; Mi estas malsana / Mi fartas malbone. : Sto male (''sto 'male'') aŭ: Mi sento male (''mi'sento 'male''). ; Mi vundiĝis. : Mi sono ferito (''Mi 'sono fe'rito'') ; Mi bezonas kuraciston. : Ho bisogno di un medico (''o bi'sonjo di un 'mediko '') ; Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? : Posso usare il suo telefono? (''posso u'zare il 'suo te'lefono '') === Numeroj === ; 1 : uno ('''uno'') ; 2 : due ('''due'') ; 3 : tre (''tre'') ; 4 : quattro ('''kŭattro'') ; 5 : cinque ('''ĉinkŭe'') ; 6 : sei ('''sɜj'') ; 7 : sette ('''sɜtte'') ; 8 : otto ('''ɔtto'') ; 9 : nove ('''nɔve'') ; 10 : dieci ('''djɜĉi'') ; 11 : undici ('''undiĉi'') ; 12 : dodici ('''dodiĉi'') ; 13 : tredici ('''trediĉi'') ; 14 : quattordici (''kŭat'tordiĉi'') ; 15 : quindici(''kŭin'diĉi'') ; 16 : sedici(''se'diĉi'') ; 17 : diciassette(''diĉjas'sette'') ; 18 : diciotto (''di'ĉjotto'') ; 19 : diciannove (''diĉjan'nove'') ; 20 : venti ('''venti'') ; 21 : ventuno (''vent'uno'') ; 22 : ventidue (''venti'due'') ; 23 : ventitre (''venti'tre'') ; 30 : trenta ('''trenta'') ; 40 : quaranta (''kŭa'ranta'') ; 50 : cinquanta (''ĉin'kŭanta'') ; 60 : sessanta (''ses'santa'') ; 70 : settanta (''set'tanta'') ; 80 : ottanta (''ot'tanta'') ; 90 : novanta (''no'vanta'') ; 100 : cento ('''ĉɜnto'') ; 200 : duecento (''due'cento'') ; 300 : trecento (''tre'cento'') ; 1,000 : mille ('''mille'') ; 2,000 : duemila (''due'mila'') ; 1,000,000 : un milione (''un mi'ljone'') ; 1,000,000,000 : un miliardo (''un mi'ljardo'') ; 1,000,000,000,000 : mille miliardi ('''mille mi'ljardi'') ; linio / numero _____ (trajno, aŭtobuso, ktp.) :linea / numero _____ ('''linea / 'numero _____'') ; duono : metà (''me'ta'') ; malpli (multe) : meno (molto) ('''meno'' ('molto)) ; pli (multe) : più (molto)(''pju'' (molto)) === Tempo === ; nun : ora ('''ora''), adesso (''a'desso'') ; poste : dopo ('''dopo'') ; antaŭe : prima ('''prima'') ; baldaŭ : presto ('''presto''); tra poco ('''tra 'poko''); tra non molto ('''tra non 'molto'') ; mateno : mattino / mattina (''ma'ttino / mat'tina'') ; antaŭtagmezo : prima di mezzogiorno ('''prima di 'medzo'ĝorno'') ; posttagmezo : pomeriggio (''pome'riĝĝo'') ; vespero : sera ('''sera'') ; nokto : notte ('''notte '') ==== Horloĝa tempo ==== ; je la unua horo matene : all'una di notte (''all'una di 'notte'') ; je la dua horo matene : alle due di notte ('''alle 'due di 'notte'') ; tagmezo : mezzogiorno ('''medzoĝorno'') ; je la unua horo posttagmeze : all'una del pomeriggio (''all'una del 'pome'riĝĝo'') ; je la dua horo posttagmeze : alle due del pomeriggio ('''alle 'due del 'pome'riĝĝo'') ; noktomezo : mezzanotte ('''medza'notte'') === Daŭro === ; _____ minuto(j) : _____minuto (minuti) (''_____ mi'nuto (mi'nuti)'') ; _____ horo(j) : _____ora (ore) (''_____'ora ('ore)'') ; _____ tago(j) : _____giorno (giorni) (''_____ 'ĝorno ('ĝorni)'') ; _____ semajno(j) : _____settimana (settimane) (''_____ 'setti'mana ('setti'mane)'') ; _____ monato(j) : _____mese (mesi) (''_____ 'meze ('mezi)'') ; _____ jaro(j) : _____anno (anni) (''_____ 'anno ('anni)'') === Tagoj === ; hodiaŭ : oggi ('''oggi'') ; hieraŭ : ieri ('''jeri'') ; antaŭhieraŭ : l'altro ieri (''l'altro 'jeri'') ; morgaŭ : domani (''do'mani '') ; postmorgaŭ : dopodomani ('''dopodo'mani'') ; ĉi tiun semajnon : questa settimana ('''kŭesta 'setti'mana'') ; lastan semajnon : la settimana passata (''la 'setti'mana pas'sata '') ; venontan semajnon : la prossima settimana (''la 'prossima 'setti'mana'') ; lundo : lunedì (''lune'di'') ; mardo : martedì (''marte'di'') ; merkredo : mercoledì (''merkole'di'') ; ĵaŭdo : giovedì (''ĝove'di'') ; vendredo : venerdì (''vener'di'') ; sabato : sabato ('''sabato'') ; dimanĉo : domenica (''do'menika'') === Monatoj === <!--Se parolantoj de la lingvo komune uzus kalendaron alian ol la gregoria, klarigu ĝin ĉi tie kaj listigu liajn monatojn. --> ; Januaro : gennaio (''ĝen'najo'') ; Februaro : febbraio (''feb'brajo'') ; Marto : marzo (''marco'') ; Aprilo : aprile (''a'prile'') ; Majo : maggio ('''maĝĝo'') ; Junio : giugno ('''ĝunjo'') ; Julio : luglio ('''luljo'') ; Aŭgusto : agosto (''a'gosto'') ; Septembro : settembre (''set'tembre'') ; Oktobro : ottobre (''ot'tobre'') ; Novembro : novembre (''no'vembre'') ; Decembro : dicembre (''di'ĉembre'') === Skribi tempon kaj daton === 05/03/2021 ore 14,40 oni povas skribi: il cinque marzo duemilaventuno, alle ore quattordici e quaranta, (pli formala). il cinque marzo del ventuno, alle tre meno venti del pomeriggio, (malpli formala). kiuj legiĝas: il ĉinkŭe marco duemilaven'tuno, alle ore quat'tordici e qua'ranta, (pli formala). il ĉinkŭe marco del ven'tuno, alle tre meno venti del pome'riggio, (malpli formala). === Koloroj === en la itala la adjektivoj, kaj do ankaŭ la koloroj, povas esti gramatike in-ĝenraj (kiuj finas per -a) aŭ malin-ĝenraj (kiuj finas per -o); kelkaj tamen havas nur unu formo: ; nigra : nero/a ('''nero/a'') ; blanka : bianco/a ('''bjanko/a'') ; griza : grigio/a ('''griĝo/a '') ; ruĝa : rosso/a ('''rosso/a '') ; blua : blu (''blu''); azzurro/a (''a'zzurro/a'') ; flava : giallo/a ('''ĝallo/a'') ; verda : verde ('''verde'') ; oranĝa : arancione (''aran'ĉone'') ; purpura : porpora ('''porpora'') ; bruna : bruno/a ('''bruno/a'') === Transporto === ==== Aŭtobuso kaj trajno ==== ; Kiom kostas bileto al _____? : quanto costa un biglietto per _____? ('''kŭanto 'kosta un bil'jetto per _____'') ; Mi volus bileton al _____. : vorrei un biglietto per _____. ('''vorrej un biljetto per _____'') ; Kien iras ĉi tiu trajno/aŭtobuso? : dove va questo treno/autobus? ('''dove va 'kŭesto 'treno/'aŭtobus'') ; Kie estas la trajno/aŭtobuso al _____? : dov'è il treno/autobus per _____ (''dov'e il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Ĉu tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso haltos en/ĉe _____? : questo treno/autobus ferma a/in _____ ('''kŭesto 'treno/'aŭtobus 'ferma a/in _____'') ; Kiam forveturos la trajno/aŭtobuso al _____? : quando parte il treno/autobus per _____ ?('''kŭando 'parte il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Kiam tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso alvenos al _____? : quando arriva questo treno/autobus a _____? ('''kŭando ar'riva 'kŭesto 'treno/'aŭtobus a _____'') ==== Direktoj ==== ; Kiel mi povas atingi ______? : come posso arrivare a _____? ('''kome 'posso arri'vare a _____'') ; ...la trajnan stacion? : la stazione ferroviaria (''la sta'zione ferro'vjarja'') ; ...la aǔtobusan stacion / haltejon? : la stazione degli autobus / la fermata dell'autobus (''la sta'zione 'degli 'aŭtobus / la fer'mata dell'aŭtobus'') ; ...la flughavenon? : l'areoporto (''l'areo'porto'') ; ...urbocentron? : il centro città (''il 'ĉentro ĉit'ta'') ; ...la junularogastejon? : l'ostello della gioventù (''l'os'tello 'della ĝoven'tu'') ; ... la hotelon ______? : l'albergo _____ (''lal'bergo _____'') ; ...la _____ konsulejo? : il consolato _____ (''il konso'lato _____'') ; Kie estas multaj _____? : dove si trova la maggior parte di _____ (''dove si trova la maĝĝor parte di _____'') ; ...hoteloj? : alberghi (''al'berghi'') ; ...restoracioj : ristoranti (''risto'ranti'') ; ...trinkejoj : bar (''bar'') ; ...vidindaĵoj : attrazioni turistiche (''attra'zjoni tu'ristike'') ; Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? : può farmi vedere sulla cartina? (''pŭo 'farmi ve'dere 'sulla car'tina?'') ; strato : via (''via'') ; Turnu maldekstren. : giri a sinistra (''ĝiri a si'nistra'') ; Turnu dekstren. : giri a destra (''ĝiri a 'destra'') ; maldekstre : a sinistra (''a si'nistra '') ; dekstre : a destra (''a 'destra'') ; rekte antaŭen : avanti diritto (''a'vanti di'ritto'') ; al la ______ : al _____ ('' al _____'') ; preter la ______ : oltre _____ (''oltre _____'') ; antaǔ la ______ : davanti al _____ (''da'vanti al _____'') ; Rigardu al la ______. : guardi al _____(''gŭardi al _____'') ; vojkruciĝo : incrocio (''inkroĉo'') ; nordo : nord (''nord'') ; sudo : sud (''sud'') ; oriento : est (''est'') ; okcidento : ovest (''o'vest'') ==== Taksio ==== ; Taksio! : taxi! ('''taksi!'') ; Bonvolu veturigi min al ______. : per favore mi porti a _____ (''per fa'vore mi 'porti a _____'') ; Kiom kostas veturo al ______? : quanto costa la corsa fino a _____ ('''kŭanto 'kosta la 'korsa 'fino a _____'') ; Bonvolu veturigi min tien. : per favore mi porti là (''per fa'vore mi 'porti la'') === Loĝado === ; Ĉu vi havas disponeblan ĉambron? : avete una stanza disponibile? (''a'vete 'una 'stanza dispo'nibile? '') ; Kiom kostas ĉambro por unu persono/du personoj? : quanto costa una camera per una perona/due persone? ('''kŭanto 'kosta 'una ka'mera per 'una per'sona/'due per'sone?'') ; Ĉu la ĉambro estas kun _____? : la camera dispone di _____? (''la ka'mera dis'pone di _____'') ; ...litotuko? : lenzuola (''len'cŭola'') ; ...banejo? : bagno ('''banjo'') ; ...telefono? : telefono (''te'lefono'') ; ...televido? : televisore ('''televi'sore'') ; Ĉu mi povas vidi la ĉambron unue? : posso prima vedere la camera? ('''posso 'prima ve'dere la 'kamera?'') ; Ĉu vi havas iun _____ : ne avete una _____ (''ne a'vete 'una _____'') ; ...pli silentan? : più silenziosa (''pju silen'cioza'') ; ...pli vastan? : più spaziosa (''pju spa'cioza'') ; ...pli puran? : più pulita (''pju pu'lita'') ; ...pli malmultekostan? : più a buon mercato (''pju a bŭon mer'kato'') ; Bone, mi prenas ĝin. : bene, la prendo ('''bene, la 'prendo'') ; Mi restos por _____ nokto(j). : rimarrò per _____ notte (notti). (''rimar'ro per _____ 'notte ('notti).'') ; Ĉu vi povas sugesti al mi alian hotelon? : può consigliarmi un altro albergo? (''pŭo konsil'jarmi un 'altro al'bergo? '') ; Ĉu vi havas _____ : avete _____ (''a'vete _____'') ; ...sekurŝrankon? : cassetta di sicurezza (''kas'setta di siku'recca'') ; ...ŝlosujon? : ('' '') ; Ĉu la prezo inkluzivas matenmanĝon/vespermanĝon? : il prezzo comprende la colazione/cena? (''il 'precco kom'prende la kola'cjone/'ĉena '') ; Kiam estas matenmanĝo/vespermanĝo? : a che ora è la colazione/cena (''a ke 'ora e la kola'cjone/'ĉena'') ; Bonvolu purigi mian ĉambron. : per favore potete pulire la mia camera (''per fa'vore po'tete pu'lire la 'mia 'kamera'') ; Ĉu vi povus veki min je _____? : potreste svegliarmi alle _____? (''po'treste svel'jarmi 'alle _____?'') ; Mi volas elhoteliĝi. : Lascio l'albergo ('''Laŝo lal'bergo'') === Mono === ; Ĉu mi povas uzi usonan/aŭstralan/kanadan dolaron? : posso pagare con dollari americani/australiani/canadesi? ('''posso pa'gare kon 'dollari ameri'kani/aŭstral'jani/kanad'ezi?'') ; Ĉu mi povas uzi euron? : posso pagare con euro? ('''posso pa'gare kon eŭro?'') ; Ĉu mi povas uzi japanan enon? : posso pagare con yen giapponesi? ('''posso pa'gare kon jen ĝappo'nezi?'') ; Ĉu mi povas uzi britan pundon? : posso pagare con sterline inglesi? ('''posso pa'gare kon ster'line in'glezi? '') ; Ĉu mi povas uzi svisan/afrikan/pacifikan frankon? : posso pagare con franchi svizzeri/affricani/del Pacifico? ('''posso pa'gare kon 'franki svic'ceri/affri'kani/del Pa'ĉifiko?'') ; Ĉu mi povas uzi dinaron? : posso pagare con dinari? ('''posso pa'gare kon 'dinari?'') ; Ĉu mi povas uzi kreditkarton? : posso usare la carta di credito? ('''posso u'zare la 'karta di 'kredito? '') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? : può cambiarmi dei soldi? (''pŭo kamb'jarmi dej 'soldi? '') ; Kie oni povas ŝanĝi mian monon? : dove posso cambiare dei soldi? ('''dove 'posso kamb'jare dej 'soldi?'') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : può cambiarmi un travel-cheque? (''pŭo kamb'jarmi un 'travel'ĉek?'') ; Kie oni povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : dove posso cambiare un travel-cheque? ('''dove 'posso kamb'jare un 'travel'ĉek?'') ; Kia estas la kurzo? : qual'è il tasso di cambio? (''kŭal'e il 'tasso di 'kambjo?'') ; Kie estas bankaŭtomato? : dov'è un bancomat? (''dov'e un 'bankomat?'') === Manĝado === ; Tablon por unu persono/du personoj, bonvolu. : un tavolo per una persona/due persone, per favore (''un 'tavolo per 'una per'sona/'due per'sone, per fa'vore'') ; Mi petas la menuon. : il menù, per favore (''il me'nu, per fa'vore'') ; Ĉu mi povas enrigardi kuirejon? : posso vedere la cucina? ('''posso ve'dere la ku'ĉina?'') ; Ĉu vi povas rekomendi al mi? : mi può consiliare? (''mi pŭo konsi'ljare?'') ; Ĉu vi havas lokan specialaĵon? : avete una specialità locale? (''a'vete 'una speciali'ta lo'kale?'') ; Mi estas vegetarano. : sono vegetariano ('''sono veĝeta'rjano'') ; Mi estas vegano. : sono vegano ('''sono ve'gano'') ; Mi manĝas nur koŝere. : io mangio solo kosher ('''io 'manĝo 'solo 'kosher'') ; Mi ne manĝas _____. : non mangio _____. (''non 'manĝo '') ; ...viandon. : carne (''karne'') ; ...fiŝaĵon. : pesce (''peŝe'') ; ...marbestojn. : frutti di mare ('''frutti di 'mare'') ; ...ovaĵon. : frittata ('''frit'tata'') ; ...laktaĵon. : latticini (''latti'ĉini'') ; ...glutenon. : glutine ('''glutine'') ; ...tritikaĵojn. : farinacei (''farina'ĉej'') ; ...nuksojn. : noci ('''noĉi'') ; ...arakidojn. : arachidi (''ara'kidi'') ; ...sojaĵon. : soia ('''soja'') ; Bonvolu ne uzi oleon/buteron/ŝmalcon. : per favore, senza olio/burro/strutto (''per fa'vore, 'senca 'oljo/'burro/'strutto'') ; komuna manĝo : ('' '') ; manĝo laŭ la karto : mangiare alla carta (''man'ĝare 'alla 'karta'') ; matenmanĝo : colazione (''kola'cjone'') ; tagmanĝo : pranzo ('''pranco'') ; manĝaĵeto : merenda (''me'renda'') ; vespermanĝo : cena ('''ĉena'') ; _____, bonvolu, : ... per favore _____ (''per fa'vore'') ; Manĝaĵon entenantan _____, bonvolu. : cibo contenente _____, per favore. (''ĉibo konte'nente _____, per fa'vore.'') ; kokaĵo/n : pollo ('''pollo'') ; bovaĵo/n : carne di manzo ('''karne di 'manzo'') ; fiŝaĵo/n : pesce ('''peŝe'') ; ŝinko/n : prosciutto (''pro'ŝutto'') ; kolbaso/n : salsiccia (''sal'siĉĉa'') ; fromaĝo/n : formaggio (''for'maĝĝo'') ; ovo/n : uovo (''ŭovo'') ; salato/n : insalata (''insa'lata'') ; (kruda/n) legomo/n : verdura cruda (''ver'dura 'kruda'') ; (kruda/n) frukto/n : frutto ('''frutto'') ; pano/n : pane ('''pane'') ; toasto/n : toast (''tost'') ; nudelo/n : tagliatella ('''talja'tella'') ; rizo/n : riso (''rizo'') ; fazeolo/n : fagiolo (''fa'ĝolo'') ; Mi petas unu glason da _____. : per favore, un bicchiere di _____ (''per fa'vore, un bik'kjere di _____'') ; Mi petas unu kalikon da _____. : per favore, un calice di _____ (''per fa'vore, un 'kaliĉe di _____'') ; Mi petas unu botelon da _____. : per favore, una bottiglia di _____ (''per fa'vore, 'una bot'tilja di _____'') ; kafo : caffè (''kaf'fe'') ; teo : tè (''te'') ; suko : succo ('''sukko'') ; akvo : acqua ('''akkŭa'') ; kranakvo : acqua del rubinetto ('''akkŭa del rubi'netto'') ; gasa akvo : acqua gasata, acqua frizzante ('''akkŭa ga'sata, 'akkŭa fric'cante'') ; sengasa akvo : acqua minerale naturale, acqua non ga'sata ('''akkŭa mine'rale natu'rale, 'akkŭa 'non ga'sata'') ; biero : birra ('''birra'') ; ruĝa/blanka vino : vino rosso/bianco ('''vino 'rosso/'bjanko'') ; Mi petas iomon da _____. : per favore, un po' di _____ (''per fa'vore, un po di _____'') ; salo : sale ('''sale'') ; pipro : pepe ('''pepe'') ; Pardonon, kelnero? : scusi, cameriere ('''skuzi, kame'rjere'') ; Mi finmanĝis. : ho finito di mangiare (''o fi'nito di man'ĝare'') ; Ĝi estis bongusta. : aveva un buon sapore (''a'veva un bŭon sa'pore'') ; Bonvolu forporti la telerojn. : per favore, porti via i piatti (''per fa'vore, 'porti 'via i 'pjatti'') ; Mi volas pagi. / La kalkulon, bonvolu. : voglio pagare. / il conto, per favore. ('''voljo pa'gare. / il 'konto, per fa'vore.'') === Trinkado === ; Ĉu vi servas alkoholaĵojn? : servite alcolici? (''ser'vite al'koliĉi?'') ; Ĉu vi servas al tablo? : servite al tavolo? (''ser'vite al 'tavolo?'') ; Bieron / Du bierojn, bonvolu. : birra / due birre, per favore. ('''birra / dŭe 'birre, per fa'vore.'') ; Unu glason da ruĝa/blanka vino, bonvolu. : un bicchiere di vino rosso /bianco, per favore. (''un bik'kjere di 'vino 'rosso / 'bjanko, per fa'vore.'') ; Unu kruĉon, bonvolu. : una brocca, per favore. ('''una 'brokka, per fa'vore'') ; Unu botelon, bonvolu. : una bottiglia, per favore. ('''una bot'tilja, per fa'vore.'') ; _____ kaj _____, bonvolu. : _____ e _____, per favore. ('' '') ; viskio/n : whisky ('''ŭiski '') ; vodko/n : vodka ('''vodka'') ; rumo/n : rum (''rum'') ; akvo/n : acqua ('''akkŭa'') ; mineralakvo/n : acqua minerale (''akkŭa mine'rale'') ; sodakvo/n : (''soda'') ; tonikakvo/n : acqua tonica ('''akkŭa 'tonika'') ; oranĝa/n suko/n : succo d'arancia ('''sukko da'ranĉa'') ; kolao/n : cola ('''kola'') ; Ĉu vi havas drinkejajn manĝetojn? : avete degli stuzzichini? (''a'vete 'delji stucci'kini?'') ; Unu plian, bonvolu. : ancora uno, per favore. (''an'kora 'uno, per fa'vore. '') ; Plian vicon, bonvolu. : ('' '') ; Kiam estas fermtempo? : a che ora si chiude? (''a ke 'ora si 'kjude?'') ; Je via sano! : alla salute! ('''alla sa'lute!'') === Aĉetado === ; Ĉu vi havas ĉi tiun en mia grandeco? : avete questo nella mia taglia? (''a'vete 'kŭesto 'nella 'mia 'talja?'') ; Kiom ĝi kostas? : quanto costa? ('''kŭanto 'kosta?'') ; Ĝi estas tro kosta. : costa troppo ('''kosta 'troppo '') ; Ĉu vi akceptas _____? : accettate _____? (''aĉĉet'tate '') ; multekosta : caro ('''karo '') ; malmultekosta : a buon mercato (''a bŭon mer'kato '') ; Mi ne povas pagi ĝian koston. : non posso pagare quel prezzo (''non 'posso pa'gare kŭel precco '') ; Mi ne volas ĝin. : non lo voglio (''non lo voljo '') ; Vi fraŭdas min. : è una frode(''e 'una 'frode '') ; Mi ne interesiĝas. : non sono interessato /a (''non 'sono interes'sato /a '') ; Bone, mi aĉetos ĝin. : bene, lo comprerò ('''bene, lo kompre'ro '') ; Mi petas sakon? : mi può dare un sacchetto? (''mi pŭo 'dare un sak'ketto? '') ; Ĉu vi povas sendi ĝin (eksterlanden)? : potete spedirlo (all'estero)? (''po'tete spe'dirlo (all'estero)? '') ; Mi bezonas _____. : ho bisogno (''o bi'zonjo '') ; ...dentpasto/n. : dentifricio (''denti'friĉo '') ; ...dentbroso/n. : spazzolino (''spacco'lino '') ; ...tamponoj/jn. : ('' '') ; ...sapo/n. : sapone (''sa'pone '') ; ...ŝampuo/n. : sciampo (''ŝampo '') ; ...medikamento/n por doloro. : farmaco per il dolore; antidolorifico ('''farmako per il do'lore; antidolo'rifiko '') ; ...medikamento/n por malvarmumo. : farmaco per il raffreddore (''farmako per il raffred'dore '') ; ...medikamento/n por stomako. : farmaco per lo stomaco (''farmako per lo 'stomako '') ; ...razilo/n. : rasoio (''razojo '') ; ...pluvombrelo/n. : ombrello (''omb'rello '') ; ...sunŝirma/n kremo/n / oleo/n. : crema / olio abbronzante / protettiva/o per il sole ('''krema / 'oljo abbron'dzante / protet'tiva/o per il 'sole '') ; ...poŝtkarto/n. : cartolina (''karto'lina '') ; ...poŝtmarko/n. : francobollo (''franko'bollo '') ; ...baterioj/jn. : batterie (''batte'rie '') ; ...skribopapero/n. : carta per scrivere ('''karta per 'skrivere '') ; ...plumo/n. : penna ('''penna '') ; ...libro/n en la _____ lingvo. : libro in lingua _____ ('''libro in 'lingŭa _____ '') ; ...gazeto/n en la _____ lingvo. : rivista in lingua _____ (''ri'vista in 'lingŭa _____ '') ; ...ĵurnalo/n en la _____ lingvo. : giornale in lingua _____ (''ĝornale in 'lingŭa _____ '') ; ..._____-Esperanta/n vortaro/n. : vocabolario _____-Esperanto (''vokabo'larjo _____-Espe'ranto '') === Ŝoforado === ; Mi volas lui aŭton. : voglio noleggiare una macchina ('''voljo noleĝ'ĝare 'una 'makkina'') ; Ĉu mi povas akiri asekuron? : posso fare un'assicurazione? ('''posso 'fare unassikura'cjone?'') ; haltu (''signo'') : alt ('' '') ; unudirekta strato : strada a senso unico ('''strada a 'senso 'uniko'') ; malrapide : piano / lentamente ('''pjano / lenta'mente'') ; ne parku : non parcheggiare (''non parkeĝ'ĝiare'') ; limo de rapideco : limite di velocità ('''limite di veloĉi'ta'') ; benzinstacio : distributore di benzina / carburante (''distribu'tore di ben'dzina / karbu'rante'') ; benzino : benzina (''ben'dzina'') ; dizeloleo : diesel ('''dizel'') === Aŭtoritato === ; Mi faris nenion malbonan. : non ho fatto niente di male (''non o 'fatto 'njente di 'male'') ; Tio estis miskompreno. : si è trattato di un equivoco (''si e trat'tato di un e'kŭivoko '') ; Kien vi kondukas min? : dove mi portate? ('''dove mi por'tate?'') ; Ĉu mi estas arestita? : sono in arresto? ('''sono in ar'resto?'') ; Mi estas civitano de _____. : sono un cittadino del _____ ('''sono un ĉitta'dino del _____'') ; Mi volas paroli kun la _____ ambasadejo / konsulejo. : voglio parlare con l'ambasciata / consolato _____ (''voljo par'lare kon lamba'ŝata / konso'lato _____'') ; Mi volas konsulti advokaton. : voglio consultare un avvocato ('''voljo konsul'tare un avvo'kato'') ; Ĉu mi nun nur pagos monpunon? : adesso devo solo pagare una multa? (''a'desso 'devo 'solo pa'gare 'una 'multa?'') == Lernu pli == * Duolingo provizas senpagan kurson de la itala por parolantoj de la [https://www.duolingo.com/course/it/en/ angla] ** ankaŭ eblas kandidatiĝi por krei [https://incubator.duolingo.com/apply/it/eo kurson de la itala por Esperanto-parolantoj] aŭ inversan [https://incubator.duolingo.com/apply/eo/it kurson de Esperanto por parolantoj de la itala] {{Parto de|Frazlibroj}} [[Kategorio:Frazlibroj|Itala frazlibro]] tge84chbeg6folrv4q79ez00av3ucei 65754 65753 2022-07-30T08:50:02Z Rdelre 27 /* Koloroj */ wikitext text/x-wiki {{Rubando}} La '''itala lingvo''' estas parolata precipe en [[Italio]] kaj [[Svislando]]; kompreneble ankaŭ en la du aliaj ŝtatoj de la itala duoninsulo, San Marino, kaj Vatikano. == Prononcado == === Vokaloj === Vokaloj estas similaj al esperanto: '''a''', '''e''', '''i''', '''o''', '''u'''. La vokaloj /e/ kaj /o/ havas du malsamaj prononcoj, ferma (/e/, /o/) kaj malferma (/ɛ/, /ɔ/). (la italoj tamen tute ne konsciiĝas ke ili havas du malsamajn prononcojn de E kaj O, kaj ili komprenas same bone ankaŭ se iu aŭdiĝas "ekzotike"). Fakte la lernolibroj de Esperanto por italoj diras: "La vokaloj en Esperanto estas la samaj de la itala kaj prononciĝas kiel en la itala"; nur malmultaj lernolibroj sentas la bezono aldoni: "La vokaloj en Esperanto estas nek tro longaj nek tro mallongaj". Kvankam kelkfoje vokaloj en la itala povas soni pli longaj aŭ pli mallongaj, la diferenco ne gravas por la italaj parolantoj (malsame ol en kelkaj aliaj lingvoj, la signifo de la vortoj ne ŝanĝas pro tio). === Konsonantoj === '''B, C, D F, G, H, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, Z''' (J, K, X, Y W, ne estas en la itala alfabeto, sed povas aperi en vortoj "pruntitaj" de aliaj lingvoj). el la italaj konsonantoj la sekvaj prononciĝas malsame ol en Esperanto: '''C''', ĝi prononciĝas '''K''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ĉ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''G''', ĝi prononciĝas '''G''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. ĝi prononciĝas '''Ĝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''H''' en si mem ne prononciĝas, sed estas utiligata por ŝanĝi la sono de C, G kaj SC; ĝi ankaŭ estas skribata en kelkaj formoj de la verbo "avere" (havi), sed ankaŭ tie ne prononciĝas. '''Q''', ĝi prononciĝas '''K'''. Ĝi uziĝas nur antaŭ la vokalo U, kiam ĝi estas neakcentita kaj sekvata de alia vokalo en diftongoj, ekzemple, "Quadro" prononciĝas "Kŭadro", "Quindi" prononciĝas "Kŭindi". '''S''', ĝi prononciĝas '''S''' aŭ '''Z''' (laŭ la vortoj) '''Z''', ĝi prononciĝas (laŭ la vortoj) '''C''' aŭ per sono ne-ekzistanta en Esperanto kiu alproksimiĝas al '''DZ''' la grupo '''SC''' prononciĝas '''SK''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ŝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' la grupo '''GN''' prononciĝas kiel la hispana ''Ñ'' (simile sed ne egale al ''NJ'') la grupo '''GLI''' prononciĝas (kun maloftaj eksceptoj) kiel la hispana ''LL'' (simile sed ne egale al ''JJ'', t.e. ''J'' en Esperanto sed pli intense) Gravas en la itala la '''duoblaj konsonantoj'''. La sono devas esti klare pli forta ol kun unu konsonanto, kaj ŝanĝas la signifon de la vorto. Ekzemploj: ''cane'' (hundo) estas malsama de ''canne'' (kanoj), ''tuta'' (laborvesto) de ''tutta'' (tuta), ''caro'' (kara) de ''carro'' (ĉaro), ''casa'' (domo) de ''cassa'' (kesto), ''pala'' (ŝovelilo) de ''palla'' (pilko) ktp. === Komunaj diftongoj === La diftongoj kiuj en Esperanto formiĝas kun J aŭ Ŭ estas faritaj en la itala per I kaj U. (Do en la itala I kaj U havas la sonon de la esperantaj I, U, kiam ili estas simplaj vokaloj, kaj J kaj Ŭ kiam ili estas, neakcentitaj, en diftongoj). == Listo de frazoj == === Bazaj === {{Flanka kesto|Kutimaj surskriboj| ; MALFERMITA : APERTO (''a'pɛrto'') ; FERMITA : CHIUSO (''kjuso'') ; ENIREJO : ENTRATA (''en'trata'') ; ELIREJO : USCITA (''u'ŝita'') ; PUŜU : SPINGERE ('''spinĝere'') ; TIRU : TIRARE (''ti'rare'') ; NECESEJO : (''Neformale'') GABINETTO (''gabi'netto''); (''Formale (eŭfemisme)'') BAGNO (''banjo'') ; (POR)VIRA : (DEGLI) UOMINI (''('delji) 'ŭomini'') ; (POR)VIRINA : (DELLE) DONNE (''('delle) 'donne'') ; ATENTU : ATTENZIONE (''atten'cione'') ; MALPERMESITA : VIETATO (''vje'tato'')}} En la itala estas du manieroj alparoli aliulojn: formala kaj neformala. La limo inter la du ne estas preciza, do kiam vi estas malcerta ne tro zorgu. Formala parolado postulas la uzon de la pronomo ''Lei'' /lɛj/ (= vi, al unu homo); neformala parolado uzas la pronomon ''tu'' /tu/ (= ci / vi, al unu homo). Ambaŭ uzas ''voi'' /voj/ (= vi) kun du aŭ pluraj homoj. Estas ankaŭ aliaj malsamecoj inter la formala kaj la neformala parolado. ; Saluton. (''Formala'') : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze)<br>Buonasera (''bŭɔna'sera'', vespere kaj frue en la nokto)<br>Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'', plene en la nokto aŭ adiaŭante vespere). ; Saluton. (''Neformala'') : Ciao (''<nowiki>'</nowiki>ĉao'')<br>Salve (''<nowiki>'</nowiki>salve'', duonformala) ; Kiel vi fartas? : Come stai (''kome<nowiki>'</nowiki>staj'', neformala al unu homo)<br>Come sta (''kome<nowiki>'</nowiki>sta'', formala al unu homo)<br>Come state (''kome<nowiki>'</nowiki>state'', formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj) ; Mi fartas bone, dankon. : Sto bene, grazie (''stɔ'bbɛne 'gracje'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala al unu homo'') Come si chiama? ('''Kome si 'kjama?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Neformala al unu homo'') Come ti chiami? ('''Kome ti 'kjami?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj'') Come vi chiamate? ('''Kome vi kja'mate?'') ; Mi nomiĝas ______. : Mi chiamo ______. (''mi'kjamo______.'') ; Mi ĝojas ekkoni vin! : Piacere (''pja'ĉere'') ; Bonvolu. : Per favore (''perfa'vore'') ; Dankon. : Grazie (''<nowiki>'</nowiki>gracje'') ; Nedankinde. : Prego (''<nowiki>'</nowiki>prɛgo'')<br>Di nulla (''di'nulla'') ; Jes. : Sì (''si'') ; Ne. : No (''no'') ; Pardonu min. : Mi scusi (''mi'skuzi'', formala), Scusami (''<nowiki>'</nowiki>skuzami'', neformala) ; Mi bedaŭras. : Mi dispiace (''Mi dis'piaĉe''); ankaŭ same kiel "Pardonu min" ; Ĝis revido. : Arrivederci (''arrive'derĉi'', formala), Ci vediamo (''ĉive'djamo'', neformala kaj duonformala) ; Adiaŭ. : Addio ('''addio''), ne kutima. ; Mi ne parolas la italan. : Non parlo italiano (''non 'parlo ita'ljano'') ; Ĉu vi parolas Esperanton/la anglan? : Parla/Parli/Parlate esperanto/inglese? ('''parla/'parli/par'late espe'ranto/in'gleze'') formala/neformala/al pluraj ; Ĉu estas iu ĉi tie, kiu parolas Esperanton/la anglan? : C'è qualcuno qui che parla esperanto/inglese? (''ĉɛ kŭal'kuno kŭi ke 'parla espe'ranto/in'gleze'') ; Helpon! : Aiuto (''a'juto'') ; Bonan matenon. : Buongiorno (''bŭon'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan tagon. : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan vesperon. : Buonasera (''bŭɔna'sera'') ; Bonan nokton. : Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'') ; Mi ne komprenas. : Non capisco (''nonka'pisko'') ; Kie estas necesejo? : Dov'è un bagno? (''do'vɛ um'banjo'') (la sono de gn, kiu estas simila al esperanta nj, estas tamen egala al la hispana ñ). === Problemoj === ; Lasu min. : Mi lasci (''Mi laŝi'') ; Ne tuŝu min. : Non mi tocchi (''Non mi 'tokki'') ; Mi telefonos policon. : Chiamerò la polizia (''Kjame'ro la poli'cia'') ; Polico! : Polizia! (''poli'cia'') ; Haltu! Ŝtelisto! : Alt! Al Ladro! (''Alt! Al 'Ladro'') ; Mi bezonas vian helpon. : Ho bisogno del vostro aiuto (''o bi'zonjo del 'vostro a'juto'') ; Estas urĝa / kriza situacio. : E' urgente / una emergenza (''E ur'ĝente / 'una emer'ĝenca'') ; Mi perdiĝis. : Mi sono perso (''mi'sono 'perso'') ; Mi perdis mian valizon. : Ho perso la valigia (''o'perso lava'liĝa'') ; Mi perdis mian monujon. : Ho perso il portafoglio (''o'perso ilporta'foljo'') ; Mi estas malsana / Mi fartas malbone. : Sto male (''sto 'male'') aŭ: Mi sento male (''mi'sento 'male''). ; Mi vundiĝis. : Mi sono ferito (''Mi 'sono fe'rito'') ; Mi bezonas kuraciston. : Ho bisogno di un medico (''o bi'sonjo di un 'mediko '') ; Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? : Posso usare il suo telefono? (''posso u'zare il 'suo te'lefono '') === Numeroj === ; 1 : uno ('''uno'') ; 2 : due ('''due'') ; 3 : tre (''tre'') ; 4 : quattro ('''kŭattro'') ; 5 : cinque ('''ĉinkŭe'') ; 6 : sei ('''sɜj'') ; 7 : sette ('''sɜtte'') ; 8 : otto ('''ɔtto'') ; 9 : nove ('''nɔve'') ; 10 : dieci ('''djɜĉi'') ; 11 : undici ('''undiĉi'') ; 12 : dodici ('''dodiĉi'') ; 13 : tredici ('''trediĉi'') ; 14 : quattordici (''kŭat'tordiĉi'') ; 15 : quindici(''kŭin'diĉi'') ; 16 : sedici(''se'diĉi'') ; 17 : diciassette(''diĉjas'sette'') ; 18 : diciotto (''di'ĉjotto'') ; 19 : diciannove (''diĉjan'nove'') ; 20 : venti ('''venti'') ; 21 : ventuno (''vent'uno'') ; 22 : ventidue (''venti'due'') ; 23 : ventitre (''venti'tre'') ; 30 : trenta ('''trenta'') ; 40 : quaranta (''kŭa'ranta'') ; 50 : cinquanta (''ĉin'kŭanta'') ; 60 : sessanta (''ses'santa'') ; 70 : settanta (''set'tanta'') ; 80 : ottanta (''ot'tanta'') ; 90 : novanta (''no'vanta'') ; 100 : cento ('''ĉɜnto'') ; 200 : duecento (''due'cento'') ; 300 : trecento (''tre'cento'') ; 1,000 : mille ('''mille'') ; 2,000 : duemila (''due'mila'') ; 1,000,000 : un milione (''un mi'ljone'') ; 1,000,000,000 : un miliardo (''un mi'ljardo'') ; 1,000,000,000,000 : mille miliardi ('''mille mi'ljardi'') ; linio / numero _____ (trajno, aŭtobuso, ktp.) :linea / numero _____ ('''linea / 'numero _____'') ; duono : metà (''me'ta'') ; malpli (multe) : meno (molto) ('''meno'' ('molto)) ; pli (multe) : più (molto)(''pju'' (molto)) === Tempo === ; nun : ora ('''ora''), adesso (''a'desso'') ; poste : dopo ('''dopo'') ; antaŭe : prima ('''prima'') ; baldaŭ : presto ('''presto''); tra poco ('''tra 'poko''); tra non molto ('''tra non 'molto'') ; mateno : mattino / mattina (''ma'ttino / mat'tina'') ; antaŭtagmezo : prima di mezzogiorno ('''prima di 'medzo'ĝorno'') ; posttagmezo : pomeriggio (''pome'riĝĝo'') ; vespero : sera ('''sera'') ; nokto : notte ('''notte '') ==== Horloĝa tempo ==== ; je la unua horo matene : all'una di notte (''all'una di 'notte'') ; je la dua horo matene : alle due di notte ('''alle 'due di 'notte'') ; tagmezo : mezzogiorno ('''medzoĝorno'') ; je la unua horo posttagmeze : all'una del pomeriggio (''all'una del 'pome'riĝĝo'') ; je la dua horo posttagmeze : alle due del pomeriggio ('''alle 'due del 'pome'riĝĝo'') ; noktomezo : mezzanotte ('''medza'notte'') === Daŭro === ; _____ minuto(j) : _____minuto (minuti) (''_____ mi'nuto (mi'nuti)'') ; _____ horo(j) : _____ora (ore) (''_____'ora ('ore)'') ; _____ tago(j) : _____giorno (giorni) (''_____ 'ĝorno ('ĝorni)'') ; _____ semajno(j) : _____settimana (settimane) (''_____ 'setti'mana ('setti'mane)'') ; _____ monato(j) : _____mese (mesi) (''_____ 'meze ('mezi)'') ; _____ jaro(j) : _____anno (anni) (''_____ 'anno ('anni)'') === Tagoj === ; hodiaŭ : oggi ('''oggi'') ; hieraŭ : ieri ('''jeri'') ; antaŭhieraŭ : l'altro ieri (''l'altro 'jeri'') ; morgaŭ : domani (''do'mani '') ; postmorgaŭ : dopodomani ('''dopodo'mani'') ; ĉi tiun semajnon : questa settimana ('''kŭesta 'setti'mana'') ; lastan semajnon : la settimana passata (''la 'setti'mana pas'sata '') ; venontan semajnon : la prossima settimana (''la 'prossima 'setti'mana'') ; lundo : lunedì (''lune'di'') ; mardo : martedì (''marte'di'') ; merkredo : mercoledì (''merkole'di'') ; ĵaŭdo : giovedì (''ĝove'di'') ; vendredo : venerdì (''vener'di'') ; sabato : sabato ('''sabato'') ; dimanĉo : domenica (''do'menika'') === Monatoj === <!--Se parolantoj de la lingvo komune uzus kalendaron alian ol la gregoria, klarigu ĝin ĉi tie kaj listigu liajn monatojn. --> ; Januaro : gennaio (''ĝen'najo'') ; Februaro : febbraio (''feb'brajo'') ; Marto : marzo (''marco'') ; Aprilo : aprile (''a'prile'') ; Majo : maggio ('''maĝĝo'') ; Junio : giugno ('''ĝunjo'') ; Julio : luglio ('''luljo'') ; Aŭgusto : agosto (''a'gosto'') ; Septembro : settembre (''set'tembre'') ; Oktobro : ottobre (''ot'tobre'') ; Novembro : novembre (''no'vembre'') ; Decembro : dicembre (''di'ĉembre'') === Skribi tempon kaj daton === 05/03/2021 ore 14,40 oni povas skribi: il cinque marzo duemilaventuno, alle ore quattordici e quaranta, (pli formala). il cinque marzo del ventuno, alle tre meno venti del pomeriggio, (malpli formala). kiuj legiĝas: il ĉinkŭe marco duemilaven'tuno, alle ore quat'tordici e qua'ranta, (pli formala). il ĉinkŭe marco del ven'tuno, alle tre meno venti del pome'riggio, (malpli formala). === Koloroj === En la itala la adjektivoj, kaj do ankaŭ la koloroj, povas esti gramatike in-ĝenraj (kiuj finas per -a, plurale per -e) aŭ malin-ĝenraj (kiuj finas per -o, plurale per -i); kelkaj tamen havas nur unu formo, kiu finas per -e, plurale per -i, aŭ malofte havas komunan formon, validan ankaŭ por la pluralo. ; nigra : nero/a ('''nero/a'') ; blanka : bianco/a ('''bjanko/a'') ; griza : grigio/a ('''griĝo/a '') ; ruĝa : rosso/a ('''rosso/a '') ; blua : blu (''blu'') - komuna formo; ankaŭ: azzurro/a (''a'zzurro/a'') ; flava : giallo/a ('''ĝallo/a'') ; verda : verde ('''verde'') ; oranĝa : arancione (''aran'ĉone'') ; purpura : porpora ('''porpora'') - komuna formo ; bruna : marrone (''mar'rone''); bruno/a ('''bruno/a'') === Transporto === ==== Aŭtobuso kaj trajno ==== ; Kiom kostas bileto al _____? : quanto costa un biglietto per _____? ('''kŭanto 'kosta un bil'jetto per _____'') ; Mi volus bileton al _____. : vorrei un biglietto per _____. ('''vorrej un biljetto per _____'') ; Kien iras ĉi tiu trajno/aŭtobuso? : dove va questo treno/autobus? ('''dove va 'kŭesto 'treno/'aŭtobus'') ; Kie estas la trajno/aŭtobuso al _____? : dov'è il treno/autobus per _____ (''dov'e il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Ĉu tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso haltos en/ĉe _____? : questo treno/autobus ferma a/in _____ ('''kŭesto 'treno/'aŭtobus 'ferma a/in _____'') ; Kiam forveturos la trajno/aŭtobuso al _____? : quando parte il treno/autobus per _____ ?('''kŭando 'parte il 'treno/'aŭtobus per _____'') ; Kiam tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso alvenos al _____? : quando arriva questo treno/autobus a _____? ('''kŭando ar'riva 'kŭesto 'treno/'aŭtobus a _____'') ==== Direktoj ==== ; Kiel mi povas atingi ______? : come posso arrivare a _____? ('''kome 'posso arri'vare a _____'') ; ...la trajnan stacion? : la stazione ferroviaria (''la sta'zione ferro'vjarja'') ; ...la aǔtobusan stacion / haltejon? : la stazione degli autobus / la fermata dell'autobus (''la sta'zione 'degli 'aŭtobus / la fer'mata dell'aŭtobus'') ; ...la flughavenon? : l'areoporto (''l'areo'porto'') ; ...urbocentron? : il centro città (''il 'ĉentro ĉit'ta'') ; ...la junularogastejon? : l'ostello della gioventù (''l'os'tello 'della ĝoven'tu'') ; ... la hotelon ______? : l'albergo _____ (''lal'bergo _____'') ; ...la _____ konsulejo? : il consolato _____ (''il konso'lato _____'') ; Kie estas multaj _____? : dove si trova la maggior parte di _____ (''dove si trova la maĝĝor parte di _____'') ; ...hoteloj? : alberghi (''al'berghi'') ; ...restoracioj : ristoranti (''risto'ranti'') ; ...trinkejoj : bar (''bar'') ; ...vidindaĵoj : attrazioni turistiche (''attra'zjoni tu'ristike'') ; Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? : può farmi vedere sulla cartina? (''pŭo 'farmi ve'dere 'sulla car'tina?'') ; strato : via (''via'') ; Turnu maldekstren. : giri a sinistra (''ĝiri a si'nistra'') ; Turnu dekstren. : giri a destra (''ĝiri a 'destra'') ; maldekstre : a sinistra (''a si'nistra '') ; dekstre : a destra (''a 'destra'') ; rekte antaŭen : avanti diritto (''a'vanti di'ritto'') ; al la ______ : al _____ ('' al _____'') ; preter la ______ : oltre _____ (''oltre _____'') ; antaǔ la ______ : davanti al _____ (''da'vanti al _____'') ; Rigardu al la ______. : guardi al _____(''gŭardi al _____'') ; vojkruciĝo : incrocio (''inkroĉo'') ; nordo : nord (''nord'') ; sudo : sud (''sud'') ; oriento : est (''est'') ; okcidento : ovest (''o'vest'') ==== Taksio ==== ; Taksio! : taxi! ('''taksi!'') ; Bonvolu veturigi min al ______. : per favore mi porti a _____ (''per fa'vore mi 'porti a _____'') ; Kiom kostas veturo al ______? : quanto costa la corsa fino a _____ ('''kŭanto 'kosta la 'korsa 'fino a _____'') ; Bonvolu veturigi min tien. : per favore mi porti là (''per fa'vore mi 'porti la'') === Loĝado === ; Ĉu vi havas disponeblan ĉambron? : avete una stanza disponibile? (''a'vete 'una 'stanza dispo'nibile? '') ; Kiom kostas ĉambro por unu persono/du personoj? : quanto costa una camera per una perona/due persone? ('''kŭanto 'kosta 'una ka'mera per 'una per'sona/'due per'sone?'') ; Ĉu la ĉambro estas kun _____? : la camera dispone di _____? (''la ka'mera dis'pone di _____'') ; ...litotuko? : lenzuola (''len'cŭola'') ; ...banejo? : bagno ('''banjo'') ; ...telefono? : telefono (''te'lefono'') ; ...televido? : televisore ('''televi'sore'') ; Ĉu mi povas vidi la ĉambron unue? : posso prima vedere la camera? ('''posso 'prima ve'dere la 'kamera?'') ; Ĉu vi havas iun _____ : ne avete una _____ (''ne a'vete 'una _____'') ; ...pli silentan? : più silenziosa (''pju silen'cioza'') ; ...pli vastan? : più spaziosa (''pju spa'cioza'') ; ...pli puran? : più pulita (''pju pu'lita'') ; ...pli malmultekostan? : più a buon mercato (''pju a bŭon mer'kato'') ; Bone, mi prenas ĝin. : bene, la prendo ('''bene, la 'prendo'') ; Mi restos por _____ nokto(j). : rimarrò per _____ notte (notti). (''rimar'ro per _____ 'notte ('notti).'') ; Ĉu vi povas sugesti al mi alian hotelon? : può consigliarmi un altro albergo? (''pŭo konsil'jarmi un 'altro al'bergo? '') ; Ĉu vi havas _____ : avete _____ (''a'vete _____'') ; ...sekurŝrankon? : cassetta di sicurezza (''kas'setta di siku'recca'') ; ...ŝlosujon? : ('' '') ; Ĉu la prezo inkluzivas matenmanĝon/vespermanĝon? : il prezzo comprende la colazione/cena? (''il 'precco kom'prende la kola'cjone/'ĉena '') ; Kiam estas matenmanĝo/vespermanĝo? : a che ora è la colazione/cena (''a ke 'ora e la kola'cjone/'ĉena'') ; Bonvolu purigi mian ĉambron. : per favore potete pulire la mia camera (''per fa'vore po'tete pu'lire la 'mia 'kamera'') ; Ĉu vi povus veki min je _____? : potreste svegliarmi alle _____? (''po'treste svel'jarmi 'alle _____?'') ; Mi volas elhoteliĝi. : Lascio l'albergo ('''Laŝo lal'bergo'') === Mono === ; Ĉu mi povas uzi usonan/aŭstralan/kanadan dolaron? : posso pagare con dollari americani/australiani/canadesi? ('''posso pa'gare kon 'dollari ameri'kani/aŭstral'jani/kanad'ezi?'') ; Ĉu mi povas uzi euron? : posso pagare con euro? ('''posso pa'gare kon eŭro?'') ; Ĉu mi povas uzi japanan enon? : posso pagare con yen giapponesi? ('''posso pa'gare kon jen ĝappo'nezi?'') ; Ĉu mi povas uzi britan pundon? : posso pagare con sterline inglesi? ('''posso pa'gare kon ster'line in'glezi? '') ; Ĉu mi povas uzi svisan/afrikan/pacifikan frankon? : posso pagare con franchi svizzeri/affricani/del Pacifico? ('''posso pa'gare kon 'franki svic'ceri/affri'kani/del Pa'ĉifiko?'') ; Ĉu mi povas uzi dinaron? : posso pagare con dinari? ('''posso pa'gare kon 'dinari?'') ; Ĉu mi povas uzi kreditkarton? : posso usare la carta di credito? ('''posso u'zare la 'karta di 'kredito? '') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? : può cambiarmi dei soldi? (''pŭo kamb'jarmi dej 'soldi? '') ; Kie oni povas ŝanĝi mian monon? : dove posso cambiare dei soldi? ('''dove 'posso kamb'jare dej 'soldi?'') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : può cambiarmi un travel-cheque? (''pŭo kamb'jarmi un 'travel'ĉek?'') ; Kie oni povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : dove posso cambiare un travel-cheque? ('''dove 'posso kamb'jare un 'travel'ĉek?'') ; Kia estas la kurzo? : qual'è il tasso di cambio? (''kŭal'e il 'tasso di 'kambjo?'') ; Kie estas bankaŭtomato? : dov'è un bancomat? (''dov'e un 'bankomat?'') === Manĝado === ; Tablon por unu persono/du personoj, bonvolu. : un tavolo per una persona/due persone, per favore (''un 'tavolo per 'una per'sona/'due per'sone, per fa'vore'') ; Mi petas la menuon. : il menù, per favore (''il me'nu, per fa'vore'') ; Ĉu mi povas enrigardi kuirejon? : posso vedere la cucina? ('''posso ve'dere la ku'ĉina?'') ; Ĉu vi povas rekomendi al mi? : mi può consiliare? (''mi pŭo konsi'ljare?'') ; Ĉu vi havas lokan specialaĵon? : avete una specialità locale? (''a'vete 'una speciali'ta lo'kale?'') ; Mi estas vegetarano. : sono vegetariano ('''sono veĝeta'rjano'') ; Mi estas vegano. : sono vegano ('''sono ve'gano'') ; Mi manĝas nur koŝere. : io mangio solo kosher ('''io 'manĝo 'solo 'kosher'') ; Mi ne manĝas _____. : non mangio _____. (''non 'manĝo '') ; ...viandon. : carne (''karne'') ; ...fiŝaĵon. : pesce (''peŝe'') ; ...marbestojn. : frutti di mare ('''frutti di 'mare'') ; ...ovaĵon. : frittata ('''frit'tata'') ; ...laktaĵon. : latticini (''latti'ĉini'') ; ...glutenon. : glutine ('''glutine'') ; ...tritikaĵojn. : farinacei (''farina'ĉej'') ; ...nuksojn. : noci ('''noĉi'') ; ...arakidojn. : arachidi (''ara'kidi'') ; ...sojaĵon. : soia ('''soja'') ; Bonvolu ne uzi oleon/buteron/ŝmalcon. : per favore, senza olio/burro/strutto (''per fa'vore, 'senca 'oljo/'burro/'strutto'') ; komuna manĝo : ('' '') ; manĝo laŭ la karto : mangiare alla carta (''man'ĝare 'alla 'karta'') ; matenmanĝo : colazione (''kola'cjone'') ; tagmanĝo : pranzo ('''pranco'') ; manĝaĵeto : merenda (''me'renda'') ; vespermanĝo : cena ('''ĉena'') ; _____, bonvolu, : ... per favore _____ (''per fa'vore'') ; Manĝaĵon entenantan _____, bonvolu. : cibo contenente _____, per favore. (''ĉibo konte'nente _____, per fa'vore.'') ; kokaĵo/n : pollo ('''pollo'') ; bovaĵo/n : carne di manzo ('''karne di 'manzo'') ; fiŝaĵo/n : pesce ('''peŝe'') ; ŝinko/n : prosciutto (''pro'ŝutto'') ; kolbaso/n : salsiccia (''sal'siĉĉa'') ; fromaĝo/n : formaggio (''for'maĝĝo'') ; ovo/n : uovo (''ŭovo'') ; salato/n : insalata (''insa'lata'') ; (kruda/n) legomo/n : verdura cruda (''ver'dura 'kruda'') ; (kruda/n) frukto/n : frutto ('''frutto'') ; pano/n : pane ('''pane'') ; toasto/n : toast (''tost'') ; nudelo/n : tagliatella ('''talja'tella'') ; rizo/n : riso (''rizo'') ; fazeolo/n : fagiolo (''fa'ĝolo'') ; Mi petas unu glason da _____. : per favore, un bicchiere di _____ (''per fa'vore, un bik'kjere di _____'') ; Mi petas unu kalikon da _____. : per favore, un calice di _____ (''per fa'vore, un 'kaliĉe di _____'') ; Mi petas unu botelon da _____. : per favore, una bottiglia di _____ (''per fa'vore, 'una bot'tilja di _____'') ; kafo : caffè (''kaf'fe'') ; teo : tè (''te'') ; suko : succo ('''sukko'') ; akvo : acqua ('''akkŭa'') ; kranakvo : acqua del rubinetto ('''akkŭa del rubi'netto'') ; gasa akvo : acqua gasata, acqua frizzante ('''akkŭa ga'sata, 'akkŭa fric'cante'') ; sengasa akvo : acqua minerale naturale, acqua non ga'sata ('''akkŭa mine'rale natu'rale, 'akkŭa 'non ga'sata'') ; biero : birra ('''birra'') ; ruĝa/blanka vino : vino rosso/bianco ('''vino 'rosso/'bjanko'') ; Mi petas iomon da _____. : per favore, un po' di _____ (''per fa'vore, un po di _____'') ; salo : sale ('''sale'') ; pipro : pepe ('''pepe'') ; Pardonon, kelnero? : scusi, cameriere ('''skuzi, kame'rjere'') ; Mi finmanĝis. : ho finito di mangiare (''o fi'nito di man'ĝare'') ; Ĝi estis bongusta. : aveva un buon sapore (''a'veva un bŭon sa'pore'') ; Bonvolu forporti la telerojn. : per favore, porti via i piatti (''per fa'vore, 'porti 'via i 'pjatti'') ; Mi volas pagi. / La kalkulon, bonvolu. : voglio pagare. / il conto, per favore. ('''voljo pa'gare. / il 'konto, per fa'vore.'') === Trinkado === ; Ĉu vi servas alkoholaĵojn? : servite alcolici? (''ser'vite al'koliĉi?'') ; Ĉu vi servas al tablo? : servite al tavolo? (''ser'vite al 'tavolo?'') ; Bieron / Du bierojn, bonvolu. : birra / due birre, per favore. ('''birra / dŭe 'birre, per fa'vore.'') ; Unu glason da ruĝa/blanka vino, bonvolu. : un bicchiere di vino rosso /bianco, per favore. (''un bik'kjere di 'vino 'rosso / 'bjanko, per fa'vore.'') ; Unu kruĉon, bonvolu. : una brocca, per favore. ('''una 'brokka, per fa'vore'') ; Unu botelon, bonvolu. : una bottiglia, per favore. ('''una bot'tilja, per fa'vore.'') ; _____ kaj _____, bonvolu. : _____ e _____, per favore. ('' '') ; viskio/n : whisky ('''ŭiski '') ; vodko/n : vodka ('''vodka'') ; rumo/n : rum (''rum'') ; akvo/n : acqua ('''akkŭa'') ; mineralakvo/n : acqua minerale (''akkŭa mine'rale'') ; sodakvo/n : (''soda'') ; tonikakvo/n : acqua tonica ('''akkŭa 'tonika'') ; oranĝa/n suko/n : succo d'arancia ('''sukko da'ranĉa'') ; kolao/n : cola ('''kola'') ; Ĉu vi havas drinkejajn manĝetojn? : avete degli stuzzichini? (''a'vete 'delji stucci'kini?'') ; Unu plian, bonvolu. : ancora uno, per favore. (''an'kora 'uno, per fa'vore. '') ; Plian vicon, bonvolu. : ('' '') ; Kiam estas fermtempo? : a che ora si chiude? (''a ke 'ora si 'kjude?'') ; Je via sano! : alla salute! ('''alla sa'lute!'') === Aĉetado === ; Ĉu vi havas ĉi tiun en mia grandeco? : avete questo nella mia taglia? (''a'vete 'kŭesto 'nella 'mia 'talja?'') ; Kiom ĝi kostas? : quanto costa? ('''kŭanto 'kosta?'') ; Ĝi estas tro kosta. : costa troppo ('''kosta 'troppo '') ; Ĉu vi akceptas _____? : accettate _____? (''aĉĉet'tate '') ; multekosta : caro ('''karo '') ; malmultekosta : a buon mercato (''a bŭon mer'kato '') ; Mi ne povas pagi ĝian koston. : non posso pagare quel prezzo (''non 'posso pa'gare kŭel precco '') ; Mi ne volas ĝin. : non lo voglio (''non lo voljo '') ; Vi fraŭdas min. : è una frode(''e 'una 'frode '') ; Mi ne interesiĝas. : non sono interessato /a (''non 'sono interes'sato /a '') ; Bone, mi aĉetos ĝin. : bene, lo comprerò ('''bene, lo kompre'ro '') ; Mi petas sakon? : mi può dare un sacchetto? (''mi pŭo 'dare un sak'ketto? '') ; Ĉu vi povas sendi ĝin (eksterlanden)? : potete spedirlo (all'estero)? (''po'tete spe'dirlo (all'estero)? '') ; Mi bezonas _____. : ho bisogno (''o bi'zonjo '') ; ...dentpasto/n. : dentifricio (''denti'friĉo '') ; ...dentbroso/n. : spazzolino (''spacco'lino '') ; ...tamponoj/jn. : ('' '') ; ...sapo/n. : sapone (''sa'pone '') ; ...ŝampuo/n. : sciampo (''ŝampo '') ; ...medikamento/n por doloro. : farmaco per il dolore; antidolorifico ('''farmako per il do'lore; antidolo'rifiko '') ; ...medikamento/n por malvarmumo. : farmaco per il raffreddore (''farmako per il raffred'dore '') ; ...medikamento/n por stomako. : farmaco per lo stomaco (''farmako per lo 'stomako '') ; ...razilo/n. : rasoio (''razojo '') ; ...pluvombrelo/n. : ombrello (''omb'rello '') ; ...sunŝirma/n kremo/n / oleo/n. : crema / olio abbronzante / protettiva/o per il sole ('''krema / 'oljo abbron'dzante / protet'tiva/o per il 'sole '') ; ...poŝtkarto/n. : cartolina (''karto'lina '') ; ...poŝtmarko/n. : francobollo (''franko'bollo '') ; ...baterioj/jn. : batterie (''batte'rie '') ; ...skribopapero/n. : carta per scrivere ('''karta per 'skrivere '') ; ...plumo/n. : penna ('''penna '') ; ...libro/n en la _____ lingvo. : libro in lingua _____ ('''libro in 'lingŭa _____ '') ; ...gazeto/n en la _____ lingvo. : rivista in lingua _____ (''ri'vista in 'lingŭa _____ '') ; ...ĵurnalo/n en la _____ lingvo. : giornale in lingua _____ (''ĝornale in 'lingŭa _____ '') ; ..._____-Esperanta/n vortaro/n. : vocabolario _____-Esperanto (''vokabo'larjo _____-Espe'ranto '') === Ŝoforado === ; Mi volas lui aŭton. : voglio noleggiare una macchina ('''voljo noleĝ'ĝare 'una 'makkina'') ; Ĉu mi povas akiri asekuron? : posso fare un'assicurazione? ('''posso 'fare unassikura'cjone?'') ; haltu (''signo'') : alt ('' '') ; unudirekta strato : strada a senso unico ('''strada a 'senso 'uniko'') ; malrapide : piano / lentamente ('''pjano / lenta'mente'') ; ne parku : non parcheggiare (''non parkeĝ'ĝiare'') ; limo de rapideco : limite di velocità ('''limite di veloĉi'ta'') ; benzinstacio : distributore di benzina / carburante (''distribu'tore di ben'dzina / karbu'rante'') ; benzino : benzina (''ben'dzina'') ; dizeloleo : diesel ('''dizel'') === Aŭtoritato === ; Mi faris nenion malbonan. : non ho fatto niente di male (''non o 'fatto 'njente di 'male'') ; Tio estis miskompreno. : si è trattato di un equivoco (''si e trat'tato di un e'kŭivoko '') ; Kien vi kondukas min? : dove mi portate? ('''dove mi por'tate?'') ; Ĉu mi estas arestita? : sono in arresto? ('''sono in ar'resto?'') ; Mi estas civitano de _____. : sono un cittadino del _____ ('''sono un ĉitta'dino del _____'') ; Mi volas paroli kun la _____ ambasadejo / konsulejo. : voglio parlare con l'ambasciata / consolato _____ (''voljo par'lare kon lamba'ŝata / konso'lato _____'') ; Mi volas konsulti advokaton. : voglio consultare un avvocato ('''voljo konsul'tare un avvo'kato'') ; Ĉu mi nun nur pagos monpunon? : adesso devo solo pagare una multa? (''a'desso 'devo 'solo pa'gare 'una 'multa?'') == Lernu pli == * Duolingo provizas senpagan kurson de la itala por parolantoj de la [https://www.duolingo.com/course/it/en/ angla] ** ankaŭ eblas kandidatiĝi por krei [https://incubator.duolingo.com/apply/it/eo kurson de la itala por Esperanto-parolantoj] aŭ inversan [https://incubator.duolingo.com/apply/eo/it kurson de Esperanto por parolantoj de la itala] {{Parto de|Frazlibroj}} [[Kategorio:Frazlibroj|Itala frazlibro]] tml7g0k7yw7wiorv5z5p1gj5pitsfm3 65755 65754 2022-07-30T08:52:49Z Rdelre 27 /* Aŭtobuso kaj trajno */ wikitext text/x-wiki {{Rubando}} La '''itala lingvo''' estas parolata precipe en [[Italio]] kaj [[Svislando]]; kompreneble ankaŭ en la du aliaj ŝtatoj de la itala duoninsulo, San Marino, kaj Vatikano. == Prononcado == === Vokaloj === Vokaloj estas similaj al esperanto: '''a''', '''e''', '''i''', '''o''', '''u'''. La vokaloj /e/ kaj /o/ havas du malsamaj prononcoj, ferma (/e/, /o/) kaj malferma (/ɛ/, /ɔ/). (la italoj tamen tute ne konsciiĝas ke ili havas du malsamajn prononcojn de E kaj O, kaj ili komprenas same bone ankaŭ se iu aŭdiĝas "ekzotike"). Fakte la lernolibroj de Esperanto por italoj diras: "La vokaloj en Esperanto estas la samaj de la itala kaj prononciĝas kiel en la itala"; nur malmultaj lernolibroj sentas la bezono aldoni: "La vokaloj en Esperanto estas nek tro longaj nek tro mallongaj". Kvankam kelkfoje vokaloj en la itala povas soni pli longaj aŭ pli mallongaj, la diferenco ne gravas por la italaj parolantoj (malsame ol en kelkaj aliaj lingvoj, la signifo de la vortoj ne ŝanĝas pro tio). === Konsonantoj === '''B, C, D F, G, H, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, Z''' (J, K, X, Y W, ne estas en la itala alfabeto, sed povas aperi en vortoj "pruntitaj" de aliaj lingvoj). el la italaj konsonantoj la sekvaj prononciĝas malsame ol en Esperanto: '''C''', ĝi prononciĝas '''K''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ĉ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''G''', ĝi prononciĝas '''G''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. ĝi prononciĝas '''Ĝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''H''' en si mem ne prononciĝas, sed estas utiligata por ŝanĝi la sono de C, G kaj SC; ĝi ankaŭ estas skribata en kelkaj formoj de la verbo "avere" (havi), sed ankaŭ tie ne prononciĝas. '''Q''', ĝi prononciĝas '''K'''. Ĝi uziĝas nur antaŭ la vokalo U, kiam ĝi estas neakcentita kaj sekvata de alia vokalo en diftongoj, ekzemple, "Quadro" prononciĝas "Kŭadro", "Quindi" prononciĝas "Kŭindi". '''S''', ĝi prononciĝas '''S''' aŭ '''Z''' (laŭ la vortoj) '''Z''', ĝi prononciĝas (laŭ la vortoj) '''C''' aŭ per sono ne-ekzistanta en Esperanto kiu alproksimiĝas al '''DZ''' la grupo '''SC''' prononciĝas '''SK''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ŝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' la grupo '''GN''' prononciĝas kiel la hispana ''Ñ'' (simile sed ne egale al ''NJ'') la grupo '''GLI''' prononciĝas (kun maloftaj eksceptoj) kiel la hispana ''LL'' (simile sed ne egale al ''JJ'', t.e. ''J'' en Esperanto sed pli intense) Gravas en la itala la '''duoblaj konsonantoj'''. La sono devas esti klare pli forta ol kun unu konsonanto, kaj ŝanĝas la signifon de la vorto. Ekzemploj: ''cane'' (hundo) estas malsama de ''canne'' (kanoj), ''tuta'' (laborvesto) de ''tutta'' (tuta), ''caro'' (kara) de ''carro'' (ĉaro), ''casa'' (domo) de ''cassa'' (kesto), ''pala'' (ŝovelilo) de ''palla'' (pilko) ktp. === Komunaj diftongoj === La diftongoj kiuj en Esperanto formiĝas kun J aŭ Ŭ estas faritaj en la itala per I kaj U. (Do en la itala I kaj U havas la sonon de la esperantaj I, U, kiam ili estas simplaj vokaloj, kaj J kaj Ŭ kiam ili estas, neakcentitaj, en diftongoj). == Listo de frazoj == === Bazaj === {{Flanka kesto|Kutimaj surskriboj| ; MALFERMITA : APERTO (''a'pɛrto'') ; FERMITA : CHIUSO (''kjuso'') ; ENIREJO : ENTRATA (''en'trata'') ; ELIREJO : USCITA (''u'ŝita'') ; PUŜU : SPINGERE ('''spinĝere'') ; TIRU : TIRARE (''ti'rare'') ; NECESEJO : (''Neformale'') GABINETTO (''gabi'netto''); (''Formale (eŭfemisme)'') BAGNO (''banjo'') ; (POR)VIRA : (DEGLI) UOMINI (''('delji) 'ŭomini'') ; (POR)VIRINA : (DELLE) DONNE (''('delle) 'donne'') ; ATENTU : ATTENZIONE (''atten'cione'') ; MALPERMESITA : VIETATO (''vje'tato'')}} En la itala estas du manieroj alparoli aliulojn: formala kaj neformala. La limo inter la du ne estas preciza, do kiam vi estas malcerta ne tro zorgu. Formala parolado postulas la uzon de la pronomo ''Lei'' /lɛj/ (= vi, al unu homo); neformala parolado uzas la pronomon ''tu'' /tu/ (= ci / vi, al unu homo). Ambaŭ uzas ''voi'' /voj/ (= vi) kun du aŭ pluraj homoj. Estas ankaŭ aliaj malsamecoj inter la formala kaj la neformala parolado. ; Saluton. (''Formala'') : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze)<br>Buonasera (''bŭɔna'sera'', vespere kaj frue en la nokto)<br>Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'', plene en la nokto aŭ adiaŭante vespere). ; Saluton. (''Neformala'') : Ciao (''<nowiki>'</nowiki>ĉao'')<br>Salve (''<nowiki>'</nowiki>salve'', duonformala) ; Kiel vi fartas? : Come stai (''kome<nowiki>'</nowiki>staj'', neformala al unu homo)<br>Come sta (''kome<nowiki>'</nowiki>sta'', formala al unu homo)<br>Come state (''kome<nowiki>'</nowiki>state'', formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj) ; Mi fartas bone, dankon. : Sto bene, grazie (''stɔ'bbɛne 'gracje'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala al unu homo'') Come si chiama? ('''Kome si 'kjama?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Neformala al unu homo'') Come ti chiami? ('''Kome ti 'kjami?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj'') Come vi chiamate? ('''Kome vi kja'mate?'') ; Mi nomiĝas ______. : Mi chiamo ______. (''mi'kjamo______.'') ; Mi ĝojas ekkoni vin! : Piacere (''pja'ĉere'') ; Bonvolu. : Per favore (''perfa'vore'') ; Dankon. : Grazie (''<nowiki>'</nowiki>gracje'') ; Nedankinde. : Prego (''<nowiki>'</nowiki>prɛgo'')<br>Di nulla (''di'nulla'') ; Jes. : Sì (''si'') ; Ne. : No (''no'') ; Pardonu min. : Mi scusi (''mi'skuzi'', formala), Scusami (''<nowiki>'</nowiki>skuzami'', neformala) ; Mi bedaŭras. : Mi dispiace (''Mi dis'piaĉe''); ankaŭ same kiel "Pardonu min" ; Ĝis revido. : Arrivederci (''arrive'derĉi'', formala), Ci vediamo (''ĉive'djamo'', neformala kaj duonformala) ; Adiaŭ. : Addio ('''addio''), ne kutima. ; Mi ne parolas la italan. : Non parlo italiano (''non 'parlo ita'ljano'') ; Ĉu vi parolas Esperanton/la anglan? : Parla/Parli/Parlate esperanto/inglese? ('''parla/'parli/par'late espe'ranto/in'gleze'') formala/neformala/al pluraj ; Ĉu estas iu ĉi tie, kiu parolas Esperanton/la anglan? : C'è qualcuno qui che parla esperanto/inglese? (''ĉɛ kŭal'kuno kŭi ke 'parla espe'ranto/in'gleze'') ; Helpon! : Aiuto (''a'juto'') ; Bonan matenon. : Buongiorno (''bŭon'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan tagon. : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan vesperon. : Buonasera (''bŭɔna'sera'') ; Bonan nokton. : Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'') ; Mi ne komprenas. : Non capisco (''nonka'pisko'') ; Kie estas necesejo? : Dov'è un bagno? (''do'vɛ um'banjo'') (la sono de gn, kiu estas simila al esperanta nj, estas tamen egala al la hispana ñ). === Problemoj === ; Lasu min. : Mi lasci (''Mi laŝi'') ; Ne tuŝu min. : Non mi tocchi (''Non mi 'tokki'') ; Mi telefonos policon. : Chiamerò la polizia (''Kjame'ro la poli'cia'') ; Polico! : Polizia! (''poli'cia'') ; Haltu! Ŝtelisto! : Alt! Al Ladro! (''Alt! Al 'Ladro'') ; Mi bezonas vian helpon. : Ho bisogno del vostro aiuto (''o bi'zonjo del 'vostro a'juto'') ; Estas urĝa / kriza situacio. : E' urgente / una emergenza (''E ur'ĝente / 'una emer'ĝenca'') ; Mi perdiĝis. : Mi sono perso (''mi'sono 'perso'') ; Mi perdis mian valizon. : Ho perso la valigia (''o'perso lava'liĝa'') ; Mi perdis mian monujon. : Ho perso il portafoglio (''o'perso ilporta'foljo'') ; Mi estas malsana / Mi fartas malbone. : Sto male (''sto 'male'') aŭ: Mi sento male (''mi'sento 'male''). ; Mi vundiĝis. : Mi sono ferito (''Mi 'sono fe'rito'') ; Mi bezonas kuraciston. : Ho bisogno di un medico (''o bi'sonjo di un 'mediko '') ; Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? : Posso usare il suo telefono? (''posso u'zare il 'suo te'lefono '') === Numeroj === ; 1 : uno ('''uno'') ; 2 : due ('''due'') ; 3 : tre (''tre'') ; 4 : quattro ('''kŭattro'') ; 5 : cinque ('''ĉinkŭe'') ; 6 : sei ('''sɜj'') ; 7 : sette ('''sɜtte'') ; 8 : otto ('''ɔtto'') ; 9 : nove ('''nɔve'') ; 10 : dieci ('''djɜĉi'') ; 11 : undici ('''undiĉi'') ; 12 : dodici ('''dodiĉi'') ; 13 : tredici ('''trediĉi'') ; 14 : quattordici (''kŭat'tordiĉi'') ; 15 : quindici(''kŭin'diĉi'') ; 16 : sedici(''se'diĉi'') ; 17 : diciassette(''diĉjas'sette'') ; 18 : diciotto (''di'ĉjotto'') ; 19 : diciannove (''diĉjan'nove'') ; 20 : venti ('''venti'') ; 21 : ventuno (''vent'uno'') ; 22 : ventidue (''venti'due'') ; 23 : ventitre (''venti'tre'') ; 30 : trenta ('''trenta'') ; 40 : quaranta (''kŭa'ranta'') ; 50 : cinquanta (''ĉin'kŭanta'') ; 60 : sessanta (''ses'santa'') ; 70 : settanta (''set'tanta'') ; 80 : ottanta (''ot'tanta'') ; 90 : novanta (''no'vanta'') ; 100 : cento ('''ĉɜnto'') ; 200 : duecento (''due'cento'') ; 300 : trecento (''tre'cento'') ; 1,000 : mille ('''mille'') ; 2,000 : duemila (''due'mila'') ; 1,000,000 : un milione (''un mi'ljone'') ; 1,000,000,000 : un miliardo (''un mi'ljardo'') ; 1,000,000,000,000 : mille miliardi ('''mille mi'ljardi'') ; linio / numero _____ (trajno, aŭtobuso, ktp.) :linea / numero _____ ('''linea / 'numero _____'') ; duono : metà (''me'ta'') ; malpli (multe) : meno (molto) ('''meno'' ('molto)) ; pli (multe) : più (molto)(''pju'' (molto)) === Tempo === ; nun : ora ('''ora''), adesso (''a'desso'') ; poste : dopo ('''dopo'') ; antaŭe : prima ('''prima'') ; baldaŭ : presto ('''presto''); tra poco ('''tra 'poko''); tra non molto ('''tra non 'molto'') ; mateno : mattino / mattina (''ma'ttino / mat'tina'') ; antaŭtagmezo : prima di mezzogiorno ('''prima di 'medzo'ĝorno'') ; posttagmezo : pomeriggio (''pome'riĝĝo'') ; vespero : sera ('''sera'') ; nokto : notte ('''notte '') ==== Horloĝa tempo ==== ; je la unua horo matene : all'una di notte (''all'una di 'notte'') ; je la dua horo matene : alle due di notte ('''alle 'due di 'notte'') ; tagmezo : mezzogiorno ('''medzoĝorno'') ; je la unua horo posttagmeze : all'una del pomeriggio (''all'una del 'pome'riĝĝo'') ; je la dua horo posttagmeze : alle due del pomeriggio ('''alle 'due del 'pome'riĝĝo'') ; noktomezo : mezzanotte ('''medza'notte'') === Daŭro === ; _____ minuto(j) : _____minuto (minuti) (''_____ mi'nuto (mi'nuti)'') ; _____ horo(j) : _____ora (ore) (''_____'ora ('ore)'') ; _____ tago(j) : _____giorno (giorni) (''_____ 'ĝorno ('ĝorni)'') ; _____ semajno(j) : _____settimana (settimane) (''_____ 'setti'mana ('setti'mane)'') ; _____ monato(j) : _____mese (mesi) (''_____ 'meze ('mezi)'') ; _____ jaro(j) : _____anno (anni) (''_____ 'anno ('anni)'') === Tagoj === ; hodiaŭ : oggi ('''oggi'') ; hieraŭ : ieri ('''jeri'') ; antaŭhieraŭ : l'altro ieri (''l'altro 'jeri'') ; morgaŭ : domani (''do'mani '') ; postmorgaŭ : dopodomani ('''dopodo'mani'') ; ĉi tiun semajnon : questa settimana ('''kŭesta 'setti'mana'') ; lastan semajnon : la settimana passata (''la 'setti'mana pas'sata '') ; venontan semajnon : la prossima settimana (''la 'prossima 'setti'mana'') ; lundo : lunedì (''lune'di'') ; mardo : martedì (''marte'di'') ; merkredo : mercoledì (''merkole'di'') ; ĵaŭdo : giovedì (''ĝove'di'') ; vendredo : venerdì (''vener'di'') ; sabato : sabato ('''sabato'') ; dimanĉo : domenica (''do'menika'') === Monatoj === <!--Se parolantoj de la lingvo komune uzus kalendaron alian ol la gregoria, klarigu ĝin ĉi tie kaj listigu liajn monatojn. --> ; Januaro : gennaio (''ĝen'najo'') ; Februaro : febbraio (''feb'brajo'') ; Marto : marzo (''marco'') ; Aprilo : aprile (''a'prile'') ; Majo : maggio ('''maĝĝo'') ; Junio : giugno ('''ĝunjo'') ; Julio : luglio ('''luljo'') ; Aŭgusto : agosto (''a'gosto'') ; Septembro : settembre (''set'tembre'') ; Oktobro : ottobre (''ot'tobre'') ; Novembro : novembre (''no'vembre'') ; Decembro : dicembre (''di'ĉembre'') === Skribi tempon kaj daton === 05/03/2021 ore 14,40 oni povas skribi: il cinque marzo duemilaventuno, alle ore quattordici e quaranta, (pli formala). il cinque marzo del ventuno, alle tre meno venti del pomeriggio, (malpli formala). kiuj legiĝas: il ĉinkŭe marco duemilaven'tuno, alle ore quat'tordici e qua'ranta, (pli formala). il ĉinkŭe marco del ven'tuno, alle tre meno venti del pome'riggio, (malpli formala). === Koloroj === En la itala la adjektivoj, kaj do ankaŭ la koloroj, povas esti gramatike in-ĝenraj (kiuj finas per -a, plurale per -e) aŭ malin-ĝenraj (kiuj finas per -o, plurale per -i); kelkaj tamen havas nur unu formo, kiu finas per -e, plurale per -i, aŭ malofte havas komunan formon, validan ankaŭ por la pluralo. ; nigra : nero/a ('''nero/a'') ; blanka : bianco/a ('''bjanko/a'') ; griza : grigio/a ('''griĝo/a '') ; ruĝa : rosso/a ('''rosso/a '') ; blua : blu (''blu'') - komuna formo; ankaŭ: azzurro/a (''a'zzurro/a'') ; flava : giallo/a ('''ĝallo/a'') ; verda : verde ('''verde'') ; oranĝa : arancione (''aran'ĉone'') ; purpura : porpora ('''porpora'') - komuna formo ; bruna : marrone (''mar'rone''); bruno/a ('''bruno/a'') === Transporto === ==== Aŭtobuso kaj trajno ==== ; Kiom kostas bileto al _____? : quanto costa un biglietto per _____? ('''kŭanto 'kɔsta umbi'ljetto per _____'') ; Mi volus bileton al _____. : vorrei un biglietto per _____. (''vo'rrɛj umbi'ljetto per _____'') ; Kien iras ĉi tiu trajno/aŭtobuso? : dove va questo treno/autobus? ('''dove va 'kŭesto 'trɛno/'aŭtobus'') ; Kie estas la trajno/aŭtobuso al _____? : dov'è il treno/autobus per _____ (''dov'ɛ il'trɛno/'aŭtobus per _____'') ; Ĉu tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso haltos en/ĉe _____? : questo treno/autobus ferma a/in _____ ('''kŭesto 'trɛno/'aŭtobus 'ferma a/in _____'') ; Kiam forveturos la trajno/aŭtobuso al _____? : quando parte il treno/autobus per _____ ?('''kŭando 'parte il'trɛno/'aŭtobus per _____'') ; Kiam tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso alvenos al _____? : quando arriva questo treno/autobus a _____? ('''kŭando ar'riva 'kŭesto 'trɛno/'aŭtobus a _____'') ==== Direktoj ==== ; Kiel mi povas atingi ______? : come posso arrivare a _____? ('''kome 'posso arri'vare a _____'') ; ...la trajnan stacion? : la stazione ferroviaria (''la sta'zione ferro'vjarja'') ; ...la aǔtobusan stacion / haltejon? : la stazione degli autobus / la fermata dell'autobus (''la sta'zione 'degli 'aŭtobus / la fer'mata dell'aŭtobus'') ; ...la flughavenon? : l'areoporto (''l'areo'porto'') ; ...urbocentron? : il centro città (''il 'ĉentro ĉit'ta'') ; ...la junularogastejon? : l'ostello della gioventù (''l'os'tello 'della ĝoven'tu'') ; ... la hotelon ______? : l'albergo _____ (''lal'bergo _____'') ; ...la _____ konsulejo? : il consolato _____ (''il konso'lato _____'') ; Kie estas multaj _____? : dove si trova la maggior parte di _____ (''dove si trova la maĝĝor parte di _____'') ; ...hoteloj? : alberghi (''al'berghi'') ; ...restoracioj : ristoranti (''risto'ranti'') ; ...trinkejoj : bar (''bar'') ; ...vidindaĵoj : attrazioni turistiche (''attra'zjoni tu'ristike'') ; Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? : può farmi vedere sulla cartina? (''pŭo 'farmi ve'dere 'sulla car'tina?'') ; strato : via (''via'') ; Turnu maldekstren. : giri a sinistra (''ĝiri a si'nistra'') ; Turnu dekstren. : giri a destra (''ĝiri a 'destra'') ; maldekstre : a sinistra (''a si'nistra '') ; dekstre : a destra (''a 'destra'') ; rekte antaŭen : avanti diritto (''a'vanti di'ritto'') ; al la ______ : al _____ ('' al _____'') ; preter la ______ : oltre _____ (''oltre _____'') ; antaǔ la ______ : davanti al _____ (''da'vanti al _____'') ; Rigardu al la ______. : guardi al _____(''gŭardi al _____'') ; vojkruciĝo : incrocio (''inkroĉo'') ; nordo : nord (''nord'') ; sudo : sud (''sud'') ; oriento : est (''est'') ; okcidento : ovest (''o'vest'') ==== Taksio ==== ; Taksio! : taxi! ('''taksi!'') ; Bonvolu veturigi min al ______. : per favore mi porti a _____ (''per fa'vore mi 'porti a _____'') ; Kiom kostas veturo al ______? : quanto costa la corsa fino a _____ ('''kŭanto 'kosta la 'korsa 'fino a _____'') ; Bonvolu veturigi min tien. : per favore mi porti là (''per fa'vore mi 'porti la'') === Loĝado === ; Ĉu vi havas disponeblan ĉambron? : avete una stanza disponibile? (''a'vete 'una 'stanza dispo'nibile? '') ; Kiom kostas ĉambro por unu persono/du personoj? : quanto costa una camera per una perona/due persone? ('''kŭanto 'kosta 'una ka'mera per 'una per'sona/'due per'sone?'') ; Ĉu la ĉambro estas kun _____? : la camera dispone di _____? (''la ka'mera dis'pone di _____'') ; ...litotuko? : lenzuola (''len'cŭola'') ; ...banejo? : bagno ('''banjo'') ; ...telefono? : telefono (''te'lefono'') ; ...televido? : televisore ('''televi'sore'') ; Ĉu mi povas vidi la ĉambron unue? : posso prima vedere la camera? ('''posso 'prima ve'dere la 'kamera?'') ; Ĉu vi havas iun _____ : ne avete una _____ (''ne a'vete 'una _____'') ; ...pli silentan? : più silenziosa (''pju silen'cioza'') ; ...pli vastan? : più spaziosa (''pju spa'cioza'') ; ...pli puran? : più pulita (''pju pu'lita'') ; ...pli malmultekostan? : più a buon mercato (''pju a bŭon mer'kato'') ; Bone, mi prenas ĝin. : bene, la prendo ('''bene, la 'prendo'') ; Mi restos por _____ nokto(j). : rimarrò per _____ notte (notti). (''rimar'ro per _____ 'notte ('notti).'') ; Ĉu vi povas sugesti al mi alian hotelon? : può consigliarmi un altro albergo? (''pŭo konsil'jarmi un 'altro al'bergo? '') ; Ĉu vi havas _____ : avete _____ (''a'vete _____'') ; ...sekurŝrankon? : cassetta di sicurezza (''kas'setta di siku'recca'') ; ...ŝlosujon? : ('' '') ; Ĉu la prezo inkluzivas matenmanĝon/vespermanĝon? : il prezzo comprende la colazione/cena? (''il 'precco kom'prende la kola'cjone/'ĉena '') ; Kiam estas matenmanĝo/vespermanĝo? : a che ora è la colazione/cena (''a ke 'ora e la kola'cjone/'ĉena'') ; Bonvolu purigi mian ĉambron. : per favore potete pulire la mia camera (''per fa'vore po'tete pu'lire la 'mia 'kamera'') ; Ĉu vi povus veki min je _____? : potreste svegliarmi alle _____? (''po'treste svel'jarmi 'alle _____?'') ; Mi volas elhoteliĝi. : Lascio l'albergo ('''Laŝo lal'bergo'') === Mono === ; Ĉu mi povas uzi usonan/aŭstralan/kanadan dolaron? : posso pagare con dollari americani/australiani/canadesi? ('''posso pa'gare kon 'dollari ameri'kani/aŭstral'jani/kanad'ezi?'') ; Ĉu mi povas uzi euron? : posso pagare con euro? ('''posso pa'gare kon eŭro?'') ; Ĉu mi povas uzi japanan enon? : posso pagare con yen giapponesi? ('''posso pa'gare kon jen ĝappo'nezi?'') ; Ĉu mi povas uzi britan pundon? : posso pagare con sterline inglesi? ('''posso pa'gare kon ster'line in'glezi? '') ; Ĉu mi povas uzi svisan/afrikan/pacifikan frankon? : posso pagare con franchi svizzeri/affricani/del Pacifico? ('''posso pa'gare kon 'franki svic'ceri/affri'kani/del Pa'ĉifiko?'') ; Ĉu mi povas uzi dinaron? : posso pagare con dinari? ('''posso pa'gare kon 'dinari?'') ; Ĉu mi povas uzi kreditkarton? : posso usare la carta di credito? ('''posso u'zare la 'karta di 'kredito? '') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? : può cambiarmi dei soldi? (''pŭo kamb'jarmi dej 'soldi? '') ; Kie oni povas ŝanĝi mian monon? : dove posso cambiare dei soldi? ('''dove 'posso kamb'jare dej 'soldi?'') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : può cambiarmi un travel-cheque? (''pŭo kamb'jarmi un 'travel'ĉek?'') ; Kie oni povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : dove posso cambiare un travel-cheque? ('''dove 'posso kamb'jare un 'travel'ĉek?'') ; Kia estas la kurzo? : qual'è il tasso di cambio? (''kŭal'e il 'tasso di 'kambjo?'') ; Kie estas bankaŭtomato? : dov'è un bancomat? (''dov'e un 'bankomat?'') === Manĝado === ; Tablon por unu persono/du personoj, bonvolu. : un tavolo per una persona/due persone, per favore (''un 'tavolo per 'una per'sona/'due per'sone, per fa'vore'') ; Mi petas la menuon. : il menù, per favore (''il me'nu, per fa'vore'') ; Ĉu mi povas enrigardi kuirejon? : posso vedere la cucina? ('''posso ve'dere la ku'ĉina?'') ; Ĉu vi povas rekomendi al mi? : mi può consiliare? (''mi pŭo konsi'ljare?'') ; Ĉu vi havas lokan specialaĵon? : avete una specialità locale? (''a'vete 'una speciali'ta lo'kale?'') ; Mi estas vegetarano. : sono vegetariano ('''sono veĝeta'rjano'') ; Mi estas vegano. : sono vegano ('''sono ve'gano'') ; Mi manĝas nur koŝere. : io mangio solo kosher ('''io 'manĝo 'solo 'kosher'') ; Mi ne manĝas _____. : non mangio _____. (''non 'manĝo '') ; ...viandon. : carne (''karne'') ; ...fiŝaĵon. : pesce (''peŝe'') ; ...marbestojn. : frutti di mare ('''frutti di 'mare'') ; ...ovaĵon. : frittata ('''frit'tata'') ; ...laktaĵon. : latticini (''latti'ĉini'') ; ...glutenon. : glutine ('''glutine'') ; ...tritikaĵojn. : farinacei (''farina'ĉej'') ; ...nuksojn. : noci ('''noĉi'') ; ...arakidojn. : arachidi (''ara'kidi'') ; ...sojaĵon. : soia ('''soja'') ; Bonvolu ne uzi oleon/buteron/ŝmalcon. : per favore, senza olio/burro/strutto (''per fa'vore, 'senca 'oljo/'burro/'strutto'') ; komuna manĝo : ('' '') ; manĝo laŭ la karto : mangiare alla carta (''man'ĝare 'alla 'karta'') ; matenmanĝo : colazione (''kola'cjone'') ; tagmanĝo : pranzo ('''pranco'') ; manĝaĵeto : merenda (''me'renda'') ; vespermanĝo : cena ('''ĉena'') ; _____, bonvolu, : ... per favore _____ (''per fa'vore'') ; Manĝaĵon entenantan _____, bonvolu. : cibo contenente _____, per favore. (''ĉibo konte'nente _____, per fa'vore.'') ; kokaĵo/n : pollo ('''pollo'') ; bovaĵo/n : carne di manzo ('''karne di 'manzo'') ; fiŝaĵo/n : pesce ('''peŝe'') ; ŝinko/n : prosciutto (''pro'ŝutto'') ; kolbaso/n : salsiccia (''sal'siĉĉa'') ; fromaĝo/n : formaggio (''for'maĝĝo'') ; ovo/n : uovo (''ŭovo'') ; salato/n : insalata (''insa'lata'') ; (kruda/n) legomo/n : verdura cruda (''ver'dura 'kruda'') ; (kruda/n) frukto/n : frutto ('''frutto'') ; pano/n : pane ('''pane'') ; toasto/n : toast (''tost'') ; nudelo/n : tagliatella ('''talja'tella'') ; rizo/n : riso (''rizo'') ; fazeolo/n : fagiolo (''fa'ĝolo'') ; Mi petas unu glason da _____. : per favore, un bicchiere di _____ (''per fa'vore, un bik'kjere di _____'') ; Mi petas unu kalikon da _____. : per favore, un calice di _____ (''per fa'vore, un 'kaliĉe di _____'') ; Mi petas unu botelon da _____. : per favore, una bottiglia di _____ (''per fa'vore, 'una bot'tilja di _____'') ; kafo : caffè (''kaf'fe'') ; teo : tè (''te'') ; suko : succo ('''sukko'') ; akvo : acqua ('''akkŭa'') ; kranakvo : acqua del rubinetto ('''akkŭa del rubi'netto'') ; gasa akvo : acqua gasata, acqua frizzante ('''akkŭa ga'sata, 'akkŭa fric'cante'') ; sengasa akvo : acqua minerale naturale, acqua non ga'sata ('''akkŭa mine'rale natu'rale, 'akkŭa 'non ga'sata'') ; biero : birra ('''birra'') ; ruĝa/blanka vino : vino rosso/bianco ('''vino 'rosso/'bjanko'') ; Mi petas iomon da _____. : per favore, un po' di _____ (''per fa'vore, un po di _____'') ; salo : sale ('''sale'') ; pipro : pepe ('''pepe'') ; Pardonon, kelnero? : scusi, cameriere ('''skuzi, kame'rjere'') ; Mi finmanĝis. : ho finito di mangiare (''o fi'nito di man'ĝare'') ; Ĝi estis bongusta. : aveva un buon sapore (''a'veva un bŭon sa'pore'') ; Bonvolu forporti la telerojn. : per favore, porti via i piatti (''per fa'vore, 'porti 'via i 'pjatti'') ; Mi volas pagi. / La kalkulon, bonvolu. : voglio pagare. / il conto, per favore. ('''voljo pa'gare. / il 'konto, per fa'vore.'') === Trinkado === ; Ĉu vi servas alkoholaĵojn? : servite alcolici? (''ser'vite al'koliĉi?'') ; Ĉu vi servas al tablo? : servite al tavolo? (''ser'vite al 'tavolo?'') ; Bieron / Du bierojn, bonvolu. : birra / due birre, per favore. ('''birra / dŭe 'birre, per fa'vore.'') ; Unu glason da ruĝa/blanka vino, bonvolu. : un bicchiere di vino rosso /bianco, per favore. (''un bik'kjere di 'vino 'rosso / 'bjanko, per fa'vore.'') ; Unu kruĉon, bonvolu. : una brocca, per favore. ('''una 'brokka, per fa'vore'') ; Unu botelon, bonvolu. : una bottiglia, per favore. ('''una bot'tilja, per fa'vore.'') ; _____ kaj _____, bonvolu. : _____ e _____, per favore. ('' '') ; viskio/n : whisky ('''ŭiski '') ; vodko/n : vodka ('''vodka'') ; rumo/n : rum (''rum'') ; akvo/n : acqua ('''akkŭa'') ; mineralakvo/n : acqua minerale (''akkŭa mine'rale'') ; sodakvo/n : (''soda'') ; tonikakvo/n : acqua tonica ('''akkŭa 'tonika'') ; oranĝa/n suko/n : succo d'arancia ('''sukko da'ranĉa'') ; kolao/n : cola ('''kola'') ; Ĉu vi havas drinkejajn manĝetojn? : avete degli stuzzichini? (''a'vete 'delji stucci'kini?'') ; Unu plian, bonvolu. : ancora uno, per favore. (''an'kora 'uno, per fa'vore. '') ; Plian vicon, bonvolu. : ('' '') ; Kiam estas fermtempo? : a che ora si chiude? (''a ke 'ora si 'kjude?'') ; Je via sano! : alla salute! ('''alla sa'lute!'') === Aĉetado === ; Ĉu vi havas ĉi tiun en mia grandeco? : avete questo nella mia taglia? (''a'vete 'kŭesto 'nella 'mia 'talja?'') ; Kiom ĝi kostas? : quanto costa? ('''kŭanto 'kosta?'') ; Ĝi estas tro kosta. : costa troppo ('''kosta 'troppo '') ; Ĉu vi akceptas _____? : accettate _____? (''aĉĉet'tate '') ; multekosta : caro ('''karo '') ; malmultekosta : a buon mercato (''a bŭon mer'kato '') ; Mi ne povas pagi ĝian koston. : non posso pagare quel prezzo (''non 'posso pa'gare kŭel precco '') ; Mi ne volas ĝin. : non lo voglio (''non lo voljo '') ; Vi fraŭdas min. : è una frode(''e 'una 'frode '') ; Mi ne interesiĝas. : non sono interessato /a (''non 'sono interes'sato /a '') ; Bone, mi aĉetos ĝin. : bene, lo comprerò ('''bene, lo kompre'ro '') ; Mi petas sakon? : mi può dare un sacchetto? (''mi pŭo 'dare un sak'ketto? '') ; Ĉu vi povas sendi ĝin (eksterlanden)? : potete spedirlo (all'estero)? (''po'tete spe'dirlo (all'estero)? '') ; Mi bezonas _____. : ho bisogno (''o bi'zonjo '') ; ...dentpasto/n. : dentifricio (''denti'friĉo '') ; ...dentbroso/n. : spazzolino (''spacco'lino '') ; ...tamponoj/jn. : ('' '') ; ...sapo/n. : sapone (''sa'pone '') ; ...ŝampuo/n. : sciampo (''ŝampo '') ; ...medikamento/n por doloro. : farmaco per il dolore; antidolorifico ('''farmako per il do'lore; antidolo'rifiko '') ; ...medikamento/n por malvarmumo. : farmaco per il raffreddore (''farmako per il raffred'dore '') ; ...medikamento/n por stomako. : farmaco per lo stomaco (''farmako per lo 'stomako '') ; ...razilo/n. : rasoio (''razojo '') ; ...pluvombrelo/n. : ombrello (''omb'rello '') ; ...sunŝirma/n kremo/n / oleo/n. : crema / olio abbronzante / protettiva/o per il sole ('''krema / 'oljo abbron'dzante / protet'tiva/o per il 'sole '') ; ...poŝtkarto/n. : cartolina (''karto'lina '') ; ...poŝtmarko/n. : francobollo (''franko'bollo '') ; ...baterioj/jn. : batterie (''batte'rie '') ; ...skribopapero/n. : carta per scrivere ('''karta per 'skrivere '') ; ...plumo/n. : penna ('''penna '') ; ...libro/n en la _____ lingvo. : libro in lingua _____ ('''libro in 'lingŭa _____ '') ; ...gazeto/n en la _____ lingvo. : rivista in lingua _____ (''ri'vista in 'lingŭa _____ '') ; ...ĵurnalo/n en la _____ lingvo. : giornale in lingua _____ (''ĝornale in 'lingŭa _____ '') ; ..._____-Esperanta/n vortaro/n. : vocabolario _____-Esperanto (''vokabo'larjo _____-Espe'ranto '') === Ŝoforado === ; Mi volas lui aŭton. : voglio noleggiare una macchina ('''voljo noleĝ'ĝare 'una 'makkina'') ; Ĉu mi povas akiri asekuron? : posso fare un'assicurazione? ('''posso 'fare unassikura'cjone?'') ; haltu (''signo'') : alt ('' '') ; unudirekta strato : strada a senso unico ('''strada a 'senso 'uniko'') ; malrapide : piano / lentamente ('''pjano / lenta'mente'') ; ne parku : non parcheggiare (''non parkeĝ'ĝiare'') ; limo de rapideco : limite di velocità ('''limite di veloĉi'ta'') ; benzinstacio : distributore di benzina / carburante (''distribu'tore di ben'dzina / karbu'rante'') ; benzino : benzina (''ben'dzina'') ; dizeloleo : diesel ('''dizel'') === Aŭtoritato === ; Mi faris nenion malbonan. : non ho fatto niente di male (''non o 'fatto 'njente di 'male'') ; Tio estis miskompreno. : si è trattato di un equivoco (''si e trat'tato di un e'kŭivoko '') ; Kien vi kondukas min? : dove mi portate? ('''dove mi por'tate?'') ; Ĉu mi estas arestita? : sono in arresto? ('''sono in ar'resto?'') ; Mi estas civitano de _____. : sono un cittadino del _____ ('''sono un ĉitta'dino del _____'') ; Mi volas paroli kun la _____ ambasadejo / konsulejo. : voglio parlare con l'ambasciata / consolato _____ (''voljo par'lare kon lamba'ŝata / konso'lato _____'') ; Mi volas konsulti advokaton. : voglio consultare un avvocato ('''voljo konsul'tare un avvo'kato'') ; Ĉu mi nun nur pagos monpunon? : adesso devo solo pagare una multa? (''a'desso 'devo 'solo pa'gare 'una 'multa?'') == Lernu pli == * Duolingo provizas senpagan kurson de la itala por parolantoj de la [https://www.duolingo.com/course/it/en/ angla] ** ankaŭ eblas kandidatiĝi por krei [https://incubator.duolingo.com/apply/it/eo kurson de la itala por Esperanto-parolantoj] aŭ inversan [https://incubator.duolingo.com/apply/eo/it kurson de Esperanto por parolantoj de la itala] {{Parto de|Frazlibroj}} [[Kategorio:Frazlibroj|Itala frazlibro]] r7pzztzr5l5uuh5vtno4di3o798oiyc 65756 65755 2022-07-30T08:57:40Z Rdelre 27 /* Direktoj */ wikitext text/x-wiki {{Rubando}} La '''itala lingvo''' estas parolata precipe en [[Italio]] kaj [[Svislando]]; kompreneble ankaŭ en la du aliaj ŝtatoj de la itala duoninsulo, San Marino, kaj Vatikano. == Prononcado == === Vokaloj === Vokaloj estas similaj al esperanto: '''a''', '''e''', '''i''', '''o''', '''u'''. La vokaloj /e/ kaj /o/ havas du malsamaj prononcoj, ferma (/e/, /o/) kaj malferma (/ɛ/, /ɔ/). (la italoj tamen tute ne konsciiĝas ke ili havas du malsamajn prononcojn de E kaj O, kaj ili komprenas same bone ankaŭ se iu aŭdiĝas "ekzotike"). Fakte la lernolibroj de Esperanto por italoj diras: "La vokaloj en Esperanto estas la samaj de la itala kaj prononciĝas kiel en la itala"; nur malmultaj lernolibroj sentas la bezono aldoni: "La vokaloj en Esperanto estas nek tro longaj nek tro mallongaj". Kvankam kelkfoje vokaloj en la itala povas soni pli longaj aŭ pli mallongaj, la diferenco ne gravas por la italaj parolantoj (malsame ol en kelkaj aliaj lingvoj, la signifo de la vortoj ne ŝanĝas pro tio). === Konsonantoj === '''B, C, D F, G, H, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, Z''' (J, K, X, Y W, ne estas en la itala alfabeto, sed povas aperi en vortoj "pruntitaj" de aliaj lingvoj). el la italaj konsonantoj la sekvaj prononciĝas malsame ol en Esperanto: '''C''', ĝi prononciĝas '''K''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ĉ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''G''', ĝi prononciĝas '''G''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. ĝi prononciĝas '''Ĝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''H''' en si mem ne prononciĝas, sed estas utiligata por ŝanĝi la sono de C, G kaj SC; ĝi ankaŭ estas skribata en kelkaj formoj de la verbo "avere" (havi), sed ankaŭ tie ne prononciĝas. '''Q''', ĝi prononciĝas '''K'''. Ĝi uziĝas nur antaŭ la vokalo U, kiam ĝi estas neakcentita kaj sekvata de alia vokalo en diftongoj, ekzemple, "Quadro" prononciĝas "Kŭadro", "Quindi" prononciĝas "Kŭindi". '''S''', ĝi prononciĝas '''S''' aŭ '''Z''' (laŭ la vortoj) '''Z''', ĝi prononciĝas (laŭ la vortoj) '''C''' aŭ per sono ne-ekzistanta en Esperanto kiu alproksimiĝas al '''DZ''' la grupo '''SC''' prononciĝas '''SK''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ŝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' la grupo '''GN''' prononciĝas kiel la hispana ''Ñ'' (simile sed ne egale al ''NJ'') la grupo '''GLI''' prononciĝas (kun maloftaj eksceptoj) kiel la hispana ''LL'' (simile sed ne egale al ''JJ'', t.e. ''J'' en Esperanto sed pli intense) Gravas en la itala la '''duoblaj konsonantoj'''. La sono devas esti klare pli forta ol kun unu konsonanto, kaj ŝanĝas la signifon de la vorto. Ekzemploj: ''cane'' (hundo) estas malsama de ''canne'' (kanoj), ''tuta'' (laborvesto) de ''tutta'' (tuta), ''caro'' (kara) de ''carro'' (ĉaro), ''casa'' (domo) de ''cassa'' (kesto), ''pala'' (ŝovelilo) de ''palla'' (pilko) ktp. === Komunaj diftongoj === La diftongoj kiuj en Esperanto formiĝas kun J aŭ Ŭ estas faritaj en la itala per I kaj U. (Do en la itala I kaj U havas la sonon de la esperantaj I, U, kiam ili estas simplaj vokaloj, kaj J kaj Ŭ kiam ili estas, neakcentitaj, en diftongoj). == Listo de frazoj == === Bazaj === {{Flanka kesto|Kutimaj surskriboj| ; MALFERMITA : APERTO (''a'pɛrto'') ; FERMITA : CHIUSO (''kjuso'') ; ENIREJO : ENTRATA (''en'trata'') ; ELIREJO : USCITA (''u'ŝita'') ; PUŜU : SPINGERE ('''spinĝere'') ; TIRU : TIRARE (''ti'rare'') ; NECESEJO : (''Neformale'') GABINETTO (''gabi'netto''); (''Formale (eŭfemisme)'') BAGNO (''banjo'') ; (POR)VIRA : (DEGLI) UOMINI (''('delji) 'ŭomini'') ; (POR)VIRINA : (DELLE) DONNE (''('delle) 'donne'') ; ATENTU : ATTENZIONE (''atten'cione'') ; MALPERMESITA : VIETATO (''vje'tato'')}} En la itala estas du manieroj alparoli aliulojn: formala kaj neformala. La limo inter la du ne estas preciza, do kiam vi estas malcerta ne tro zorgu. Formala parolado postulas la uzon de la pronomo ''Lei'' /lɛj/ (= vi, al unu homo); neformala parolado uzas la pronomon ''tu'' /tu/ (= ci / vi, al unu homo). Ambaŭ uzas ''voi'' /voj/ (= vi) kun du aŭ pluraj homoj. Estas ankaŭ aliaj malsamecoj inter la formala kaj la neformala parolado. ; Saluton. (''Formala'') : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze)<br>Buonasera (''bŭɔna'sera'', vespere kaj frue en la nokto)<br>Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'', plene en la nokto aŭ adiaŭante vespere). ; Saluton. (''Neformala'') : Ciao (''<nowiki>'</nowiki>ĉao'')<br>Salve (''<nowiki>'</nowiki>salve'', duonformala) ; Kiel vi fartas? : Come stai (''kome<nowiki>'</nowiki>staj'', neformala al unu homo)<br>Come sta (''kome<nowiki>'</nowiki>sta'', formala al unu homo)<br>Come state (''kome<nowiki>'</nowiki>state'', formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj) ; Mi fartas bone, dankon. : Sto bene, grazie (''stɔ'bbɛne 'gracje'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala al unu homo'') Come si chiama? ('''Kome si 'kjama?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Neformala al unu homo'') Come ti chiami? ('''Kome ti 'kjami?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj'') Come vi chiamate? ('''Kome vi kja'mate?'') ; Mi nomiĝas ______. : Mi chiamo ______. (''mi'kjamo______.'') ; Mi ĝojas ekkoni vin! : Piacere (''pja'ĉere'') ; Bonvolu. : Per favore (''perfa'vore'') ; Dankon. : Grazie (''<nowiki>'</nowiki>gracje'') ; Nedankinde. : Prego (''<nowiki>'</nowiki>prɛgo'')<br>Di nulla (''di'nulla'') ; Jes. : Sì (''si'') ; Ne. : No (''no'') ; Pardonu min. : Mi scusi (''mi'skuzi'', formala), Scusami (''<nowiki>'</nowiki>skuzami'', neformala) ; Mi bedaŭras. : Mi dispiace (''Mi dis'piaĉe''); ankaŭ same kiel "Pardonu min" ; Ĝis revido. : Arrivederci (''arrive'derĉi'', formala), Ci vediamo (''ĉive'djamo'', neformala kaj duonformala) ; Adiaŭ. : Addio ('''addio''), ne kutima. ; Mi ne parolas la italan. : Non parlo italiano (''non 'parlo ita'ljano'') ; Ĉu vi parolas Esperanton/la anglan? : Parla/Parli/Parlate esperanto/inglese? ('''parla/'parli/par'late espe'ranto/in'gleze'') formala/neformala/al pluraj ; Ĉu estas iu ĉi tie, kiu parolas Esperanton/la anglan? : C'è qualcuno qui che parla esperanto/inglese? (''ĉɛ kŭal'kuno kŭi ke 'parla espe'ranto/in'gleze'') ; Helpon! : Aiuto (''a'juto'') ; Bonan matenon. : Buongiorno (''bŭon'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan tagon. : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan vesperon. : Buonasera (''bŭɔna'sera'') ; Bonan nokton. : Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'') ; Mi ne komprenas. : Non capisco (''nonka'pisko'') ; Kie estas necesejo? : Dov'è un bagno? (''do'vɛ um'banjo'') (la sono de gn, kiu estas simila al esperanta nj, estas tamen egala al la hispana ñ). === Problemoj === ; Lasu min. : Mi lasci (''Mi laŝi'') ; Ne tuŝu min. : Non mi tocchi (''Non mi 'tokki'') ; Mi telefonos policon. : Chiamerò la polizia (''Kjame'ro la poli'cia'') ; Polico! : Polizia! (''poli'cia'') ; Haltu! Ŝtelisto! : Alt! Al Ladro! (''Alt! Al 'Ladro'') ; Mi bezonas vian helpon. : Ho bisogno del vostro aiuto (''o bi'zonjo del 'vostro a'juto'') ; Estas urĝa / kriza situacio. : E' urgente / una emergenza (''E ur'ĝente / 'una emer'ĝenca'') ; Mi perdiĝis. : Mi sono perso (''mi'sono 'perso'') ; Mi perdis mian valizon. : Ho perso la valigia (''o'perso lava'liĝa'') ; Mi perdis mian monujon. : Ho perso il portafoglio (''o'perso ilporta'foljo'') ; Mi estas malsana / Mi fartas malbone. : Sto male (''sto 'male'') aŭ: Mi sento male (''mi'sento 'male''). ; Mi vundiĝis. : Mi sono ferito (''Mi 'sono fe'rito'') ; Mi bezonas kuraciston. : Ho bisogno di un medico (''o bi'sonjo di un 'mediko '') ; Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? : Posso usare il suo telefono? (''posso u'zare il 'suo te'lefono '') === Numeroj === ; 1 : uno ('''uno'') ; 2 : due ('''due'') ; 3 : tre (''tre'') ; 4 : quattro ('''kŭattro'') ; 5 : cinque ('''ĉinkŭe'') ; 6 : sei ('''sɜj'') ; 7 : sette ('''sɜtte'') ; 8 : otto ('''ɔtto'') ; 9 : nove ('''nɔve'') ; 10 : dieci ('''djɜĉi'') ; 11 : undici ('''undiĉi'') ; 12 : dodici ('''dodiĉi'') ; 13 : tredici ('''trediĉi'') ; 14 : quattordici (''kŭat'tordiĉi'') ; 15 : quindici(''kŭin'diĉi'') ; 16 : sedici(''se'diĉi'') ; 17 : diciassette(''diĉjas'sette'') ; 18 : diciotto (''di'ĉjotto'') ; 19 : diciannove (''diĉjan'nove'') ; 20 : venti ('''venti'') ; 21 : ventuno (''vent'uno'') ; 22 : ventidue (''venti'due'') ; 23 : ventitre (''venti'tre'') ; 30 : trenta ('''trenta'') ; 40 : quaranta (''kŭa'ranta'') ; 50 : cinquanta (''ĉin'kŭanta'') ; 60 : sessanta (''ses'santa'') ; 70 : settanta (''set'tanta'') ; 80 : ottanta (''ot'tanta'') ; 90 : novanta (''no'vanta'') ; 100 : cento ('''ĉɜnto'') ; 200 : duecento (''due'cento'') ; 300 : trecento (''tre'cento'') ; 1,000 : mille ('''mille'') ; 2,000 : duemila (''due'mila'') ; 1,000,000 : un milione (''un mi'ljone'') ; 1,000,000,000 : un miliardo (''un mi'ljardo'') ; 1,000,000,000,000 : mille miliardi ('''mille mi'ljardi'') ; linio / numero _____ (trajno, aŭtobuso, ktp.) :linea / numero _____ ('''linea / 'numero _____'') ; duono : metà (''me'ta'') ; malpli (multe) : meno (molto) ('''meno'' ('molto)) ; pli (multe) : più (molto)(''pju'' (molto)) === Tempo === ; nun : ora ('''ora''), adesso (''a'desso'') ; poste : dopo ('''dopo'') ; antaŭe : prima ('''prima'') ; baldaŭ : presto ('''presto''); tra poco ('''tra 'poko''); tra non molto ('''tra non 'molto'') ; mateno : mattino / mattina (''ma'ttino / mat'tina'') ; antaŭtagmezo : prima di mezzogiorno ('''prima di 'medzo'ĝorno'') ; posttagmezo : pomeriggio (''pome'riĝĝo'') ; vespero : sera ('''sera'') ; nokto : notte ('''notte '') ==== Horloĝa tempo ==== ; je la unua horo matene : all'una di notte (''all'una di 'notte'') ; je la dua horo matene : alle due di notte ('''alle 'due di 'notte'') ; tagmezo : mezzogiorno ('''medzoĝorno'') ; je la unua horo posttagmeze : all'una del pomeriggio (''all'una del 'pome'riĝĝo'') ; je la dua horo posttagmeze : alle due del pomeriggio ('''alle 'due del 'pome'riĝĝo'') ; noktomezo : mezzanotte ('''medza'notte'') === Daŭro === ; _____ minuto(j) : _____minuto (minuti) (''_____ mi'nuto (mi'nuti)'') ; _____ horo(j) : _____ora (ore) (''_____'ora ('ore)'') ; _____ tago(j) : _____giorno (giorni) (''_____ 'ĝorno ('ĝorni)'') ; _____ semajno(j) : _____settimana (settimane) (''_____ 'setti'mana ('setti'mane)'') ; _____ monato(j) : _____mese (mesi) (''_____ 'meze ('mezi)'') ; _____ jaro(j) : _____anno (anni) (''_____ 'anno ('anni)'') === Tagoj === ; hodiaŭ : oggi ('''oggi'') ; hieraŭ : ieri ('''jeri'') ; antaŭhieraŭ : l'altro ieri (''l'altro 'jeri'') ; morgaŭ : domani (''do'mani '') ; postmorgaŭ : dopodomani ('''dopodo'mani'') ; ĉi tiun semajnon : questa settimana ('''kŭesta 'setti'mana'') ; lastan semajnon : la settimana passata (''la 'setti'mana pas'sata '') ; venontan semajnon : la prossima settimana (''la 'prossima 'setti'mana'') ; lundo : lunedì (''lune'di'') ; mardo : martedì (''marte'di'') ; merkredo : mercoledì (''merkole'di'') ; ĵaŭdo : giovedì (''ĝove'di'') ; vendredo : venerdì (''vener'di'') ; sabato : sabato ('''sabato'') ; dimanĉo : domenica (''do'menika'') === Monatoj === <!--Se parolantoj de la lingvo komune uzus kalendaron alian ol la gregoria, klarigu ĝin ĉi tie kaj listigu liajn monatojn. --> ; Januaro : gennaio (''ĝen'najo'') ; Februaro : febbraio (''feb'brajo'') ; Marto : marzo (''marco'') ; Aprilo : aprile (''a'prile'') ; Majo : maggio ('''maĝĝo'') ; Junio : giugno ('''ĝunjo'') ; Julio : luglio ('''luljo'') ; Aŭgusto : agosto (''a'gosto'') ; Septembro : settembre (''set'tembre'') ; Oktobro : ottobre (''ot'tobre'') ; Novembro : novembre (''no'vembre'') ; Decembro : dicembre (''di'ĉembre'') === Skribi tempon kaj daton === 05/03/2021 ore 14,40 oni povas skribi: il cinque marzo duemilaventuno, alle ore quattordici e quaranta, (pli formala). il cinque marzo del ventuno, alle tre meno venti del pomeriggio, (malpli formala). kiuj legiĝas: il ĉinkŭe marco duemilaven'tuno, alle ore quat'tordici e qua'ranta, (pli formala). il ĉinkŭe marco del ven'tuno, alle tre meno venti del pome'riggio, (malpli formala). === Koloroj === En la itala la adjektivoj, kaj do ankaŭ la koloroj, povas esti gramatike in-ĝenraj (kiuj finas per -a, plurale per -e) aŭ malin-ĝenraj (kiuj finas per -o, plurale per -i); kelkaj tamen havas nur unu formo, kiu finas per -e, plurale per -i, aŭ malofte havas komunan formon, validan ankaŭ por la pluralo. ; nigra : nero/a ('''nero/a'') ; blanka : bianco/a ('''bjanko/a'') ; griza : grigio/a ('''griĝo/a '') ; ruĝa : rosso/a ('''rosso/a '') ; blua : blu (''blu'') - komuna formo; ankaŭ: azzurro/a (''a'zzurro/a'') ; flava : giallo/a ('''ĝallo/a'') ; verda : verde ('''verde'') ; oranĝa : arancione (''aran'ĉone'') ; purpura : porpora ('''porpora'') - komuna formo ; bruna : marrone (''mar'rone''); bruno/a ('''bruno/a'') === Transporto === ==== Aŭtobuso kaj trajno ==== ; Kiom kostas bileto al _____? : quanto costa un biglietto per _____? ('''kŭanto 'kɔsta umbi'ljetto per _____'') ; Mi volus bileton al _____. : vorrei un biglietto per _____. (''vo'rrɛj umbi'ljetto per _____'') ; Kien iras ĉi tiu trajno/aŭtobuso? : dove va questo treno/autobus? ('''dove va 'kŭesto 'trɛno/'aŭtobus'') ; Kie estas la trajno/aŭtobuso al _____? : dov'è il treno/autobus per _____ (''dov'ɛ il'trɛno/'aŭtobus per _____'') ; Ĉu tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso haltos en/ĉe _____? : questo treno/autobus ferma a/in _____ ('''kŭesto 'trɛno/'aŭtobus 'ferma a/in _____'') ; Kiam forveturos la trajno/aŭtobuso al _____? : quando parte il treno/autobus per _____ ?('''kŭando 'parte il'trɛno/'aŭtobus per _____'') ; Kiam tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso alvenos al _____? : quando arriva questo treno/autobus a _____? ('''kŭando ar'riva 'kŭesto 'trɛno/'aŭtobus a _____'') ==== Direktoj ==== ; Kiel mi povas atingi ______? : come posso arrivare a _____? ('''kome 'pɔsso arri'vare a _____'') ; ...la trajnan stacion? : la stazione ferroviaria (''lasta'cjone ferro'vjarja'') ; ...la aǔtobusan stacion / haltejon? : la stazione degli autobus / la fermata dell'autobus (''lasta'cjone de'ljaŭtobus / lafer'mata de'llaŭtobus'') ; ...la flughavenon? : l'areoporto (''lareo'pɔrto'') ; ...urbocentron? : il centro città (''il'ĉɛntro ĉit'ta'') ; ...la junularogastejon? : l'ostello della gioventù (''los'tello dellaĝoven'tu'') ; ... la hotelon ______? : l'albergo _____ (''lal'bɛrgo _____'') ; ...la _____ konsulejo? : il consolato _____ (''ilkonso'lato _____'') ; Kie estas multaj _____? : dove si trova la maggior parte di _____ (''dove si'trɔva lamaĝĝor parte di _____'') ; ...hoteloj? : alberghi (''al'bɛrgi'') ; ...restoracioj : ristoranti (''risto'ranti'') ; ...trinkejoj : bar (''bar'') ; ...vidindaĵoj : attrazioni turistiche (''attra'cjoni tu'ristike'') ; Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? : può farmi vedere sulla cartina? (''pŭɔ 'farmi ve'dere sullakar'tina?'') ; strato : via (''via'') ; Turnu maldekstren. : giri a sinistra (''ĝiri assi'nistra'') ; Turnu dekstren. : giri a destra (''ĝiri a'ddestra'') ; maldekstre : a sinistra (''assi'nistra '') ; dekstre : a destra (''a'ddestra'') ; rekte antaŭen : avanti diritto (''a'vanti di'ritto'') ; al la ______ : al _____ ('' al _____'') ; preter la ______ : oltre _____ (''oltre _____'') ; antaǔ la ______ : davanti al _____ (''da'vanti al _____'') ; Rigardu al la ______. : guardi al _____(''gŭardi al _____'') ; vojkruciĝo : incrocio (''inkroĉo'') ; nordo : nord (''nɔrd'') ; sudo : sud (''sud'') ; oriento : est (''est'') ; okcidento : ovest ('''ɔvest'') ==== Taksio ==== ; Taksio! : taxi! ('''taksi!'') ; Bonvolu veturigi min al ______. : per favore mi porti a _____ (''per fa'vore mi 'porti a _____'') ; Kiom kostas veturo al ______? : quanto costa la corsa fino a _____ ('''kŭanto 'kosta la 'korsa 'fino a _____'') ; Bonvolu veturigi min tien. : per favore mi porti là (''per fa'vore mi 'porti la'') === Loĝado === ; Ĉu vi havas disponeblan ĉambron? : avete una stanza disponibile? (''a'vete 'una 'stanza dispo'nibile? '') ; Kiom kostas ĉambro por unu persono/du personoj? : quanto costa una camera per una perona/due persone? ('''kŭanto 'kosta 'una ka'mera per 'una per'sona/'due per'sone?'') ; Ĉu la ĉambro estas kun _____? : la camera dispone di _____? (''la ka'mera dis'pone di _____'') ; ...litotuko? : lenzuola (''len'cŭola'') ; ...banejo? : bagno ('''banjo'') ; ...telefono? : telefono (''te'lefono'') ; ...televido? : televisore ('''televi'sore'') ; Ĉu mi povas vidi la ĉambron unue? : posso prima vedere la camera? ('''posso 'prima ve'dere la 'kamera?'') ; Ĉu vi havas iun _____ : ne avete una _____ (''ne a'vete 'una _____'') ; ...pli silentan? : più silenziosa (''pju silen'cioza'') ; ...pli vastan? : più spaziosa (''pju spa'cioza'') ; ...pli puran? : più pulita (''pju pu'lita'') ; ...pli malmultekostan? : più a buon mercato (''pju a bŭon mer'kato'') ; Bone, mi prenas ĝin. : bene, la prendo ('''bene, la 'prendo'') ; Mi restos por _____ nokto(j). : rimarrò per _____ notte (notti). (''rimar'ro per _____ 'notte ('notti).'') ; Ĉu vi povas sugesti al mi alian hotelon? : può consigliarmi un altro albergo? (''pŭo konsil'jarmi un 'altro al'bergo? '') ; Ĉu vi havas _____ : avete _____ (''a'vete _____'') ; ...sekurŝrankon? : cassetta di sicurezza (''kas'setta di siku'recca'') ; ...ŝlosujon? : ('' '') ; Ĉu la prezo inkluzivas matenmanĝon/vespermanĝon? : il prezzo comprende la colazione/cena? (''il 'precco kom'prende la kola'cjone/'ĉena '') ; Kiam estas matenmanĝo/vespermanĝo? : a che ora è la colazione/cena (''a ke 'ora e la kola'cjone/'ĉena'') ; Bonvolu purigi mian ĉambron. : per favore potete pulire la mia camera (''per fa'vore po'tete pu'lire la 'mia 'kamera'') ; Ĉu vi povus veki min je _____? : potreste svegliarmi alle _____? (''po'treste svel'jarmi 'alle _____?'') ; Mi volas elhoteliĝi. : Lascio l'albergo ('''Laŝo lal'bergo'') === Mono === ; Ĉu mi povas uzi usonan/aŭstralan/kanadan dolaron? : posso pagare con dollari americani/australiani/canadesi? ('''posso pa'gare kon 'dollari ameri'kani/aŭstral'jani/kanad'ezi?'') ; Ĉu mi povas uzi euron? : posso pagare con euro? ('''posso pa'gare kon eŭro?'') ; Ĉu mi povas uzi japanan enon? : posso pagare con yen giapponesi? ('''posso pa'gare kon jen ĝappo'nezi?'') ; Ĉu mi povas uzi britan pundon? : posso pagare con sterline inglesi? ('''posso pa'gare kon ster'line in'glezi? '') ; Ĉu mi povas uzi svisan/afrikan/pacifikan frankon? : posso pagare con franchi svizzeri/affricani/del Pacifico? ('''posso pa'gare kon 'franki svic'ceri/affri'kani/del Pa'ĉifiko?'') ; Ĉu mi povas uzi dinaron? : posso pagare con dinari? ('''posso pa'gare kon 'dinari?'') ; Ĉu mi povas uzi kreditkarton? : posso usare la carta di credito? ('''posso u'zare la 'karta di 'kredito? '') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? : può cambiarmi dei soldi? (''pŭo kamb'jarmi dej 'soldi? '') ; Kie oni povas ŝanĝi mian monon? : dove posso cambiare dei soldi? ('''dove 'posso kamb'jare dej 'soldi?'') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : può cambiarmi un travel-cheque? (''pŭo kamb'jarmi un 'travel'ĉek?'') ; Kie oni povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : dove posso cambiare un travel-cheque? ('''dove 'posso kamb'jare un 'travel'ĉek?'') ; Kia estas la kurzo? : qual'è il tasso di cambio? (''kŭal'e il 'tasso di 'kambjo?'') ; Kie estas bankaŭtomato? : dov'è un bancomat? (''dov'e un 'bankomat?'') === Manĝado === ; Tablon por unu persono/du personoj, bonvolu. : un tavolo per una persona/due persone, per favore (''un 'tavolo per 'una per'sona/'due per'sone, per fa'vore'') ; Mi petas la menuon. : il menù, per favore (''il me'nu, per fa'vore'') ; Ĉu mi povas enrigardi kuirejon? : posso vedere la cucina? ('''posso ve'dere la ku'ĉina?'') ; Ĉu vi povas rekomendi al mi? : mi può consiliare? (''mi pŭo konsi'ljare?'') ; Ĉu vi havas lokan specialaĵon? : avete una specialità locale? (''a'vete 'una speciali'ta lo'kale?'') ; Mi estas vegetarano. : sono vegetariano ('''sono veĝeta'rjano'') ; Mi estas vegano. : sono vegano ('''sono ve'gano'') ; Mi manĝas nur koŝere. : io mangio solo kosher ('''io 'manĝo 'solo 'kosher'') ; Mi ne manĝas _____. : non mangio _____. (''non 'manĝo '') ; ...viandon. : carne (''karne'') ; ...fiŝaĵon. : pesce (''peŝe'') ; ...marbestojn. : frutti di mare ('''frutti di 'mare'') ; ...ovaĵon. : frittata ('''frit'tata'') ; ...laktaĵon. : latticini (''latti'ĉini'') ; ...glutenon. : glutine ('''glutine'') ; ...tritikaĵojn. : farinacei (''farina'ĉej'') ; ...nuksojn. : noci ('''noĉi'') ; ...arakidojn. : arachidi (''ara'kidi'') ; ...sojaĵon. : soia ('''soja'') ; Bonvolu ne uzi oleon/buteron/ŝmalcon. : per favore, senza olio/burro/strutto (''per fa'vore, 'senca 'oljo/'burro/'strutto'') ; komuna manĝo : ('' '') ; manĝo laŭ la karto : mangiare alla carta (''man'ĝare 'alla 'karta'') ; matenmanĝo : colazione (''kola'cjone'') ; tagmanĝo : pranzo ('''pranco'') ; manĝaĵeto : merenda (''me'renda'') ; vespermanĝo : cena ('''ĉena'') ; _____, bonvolu, : ... per favore _____ (''per fa'vore'') ; Manĝaĵon entenantan _____, bonvolu. : cibo contenente _____, per favore. (''ĉibo konte'nente _____, per fa'vore.'') ; kokaĵo/n : pollo ('''pollo'') ; bovaĵo/n : carne di manzo ('''karne di 'manzo'') ; fiŝaĵo/n : pesce ('''peŝe'') ; ŝinko/n : prosciutto (''pro'ŝutto'') ; kolbaso/n : salsiccia (''sal'siĉĉa'') ; fromaĝo/n : formaggio (''for'maĝĝo'') ; ovo/n : uovo (''ŭovo'') ; salato/n : insalata (''insa'lata'') ; (kruda/n) legomo/n : verdura cruda (''ver'dura 'kruda'') ; (kruda/n) frukto/n : frutto ('''frutto'') ; pano/n : pane ('''pane'') ; toasto/n : toast (''tost'') ; nudelo/n : tagliatella ('''talja'tella'') ; rizo/n : riso (''rizo'') ; fazeolo/n : fagiolo (''fa'ĝolo'') ; Mi petas unu glason da _____. : per favore, un bicchiere di _____ (''per fa'vore, un bik'kjere di _____'') ; Mi petas unu kalikon da _____. : per favore, un calice di _____ (''per fa'vore, un 'kaliĉe di _____'') ; Mi petas unu botelon da _____. : per favore, una bottiglia di _____ (''per fa'vore, 'una bot'tilja di _____'') ; kafo : caffè (''kaf'fe'') ; teo : tè (''te'') ; suko : succo ('''sukko'') ; akvo : acqua ('''akkŭa'') ; kranakvo : acqua del rubinetto ('''akkŭa del rubi'netto'') ; gasa akvo : acqua gasata, acqua frizzante ('''akkŭa ga'sata, 'akkŭa fric'cante'') ; sengasa akvo : acqua minerale naturale, acqua non ga'sata ('''akkŭa mine'rale natu'rale, 'akkŭa 'non ga'sata'') ; biero : birra ('''birra'') ; ruĝa/blanka vino : vino rosso/bianco ('''vino 'rosso/'bjanko'') ; Mi petas iomon da _____. : per favore, un po' di _____ (''per fa'vore, un po di _____'') ; salo : sale ('''sale'') ; pipro : pepe ('''pepe'') ; Pardonon, kelnero? : scusi, cameriere ('''skuzi, kame'rjere'') ; Mi finmanĝis. : ho finito di mangiare (''o fi'nito di man'ĝare'') ; Ĝi estis bongusta. : aveva un buon sapore (''a'veva un bŭon sa'pore'') ; Bonvolu forporti la telerojn. : per favore, porti via i piatti (''per fa'vore, 'porti 'via i 'pjatti'') ; Mi volas pagi. / La kalkulon, bonvolu. : voglio pagare. / il conto, per favore. ('''voljo pa'gare. / il 'konto, per fa'vore.'') === Trinkado === ; Ĉu vi servas alkoholaĵojn? : servite alcolici? (''ser'vite al'koliĉi?'') ; Ĉu vi servas al tablo? : servite al tavolo? (''ser'vite al 'tavolo?'') ; Bieron / Du bierojn, bonvolu. : birra / due birre, per favore. ('''birra / dŭe 'birre, per fa'vore.'') ; Unu glason da ruĝa/blanka vino, bonvolu. : un bicchiere di vino rosso /bianco, per favore. (''un bik'kjere di 'vino 'rosso / 'bjanko, per fa'vore.'') ; Unu kruĉon, bonvolu. : una brocca, per favore. ('''una 'brokka, per fa'vore'') ; Unu botelon, bonvolu. : una bottiglia, per favore. ('''una bot'tilja, per fa'vore.'') ; _____ kaj _____, bonvolu. : _____ e _____, per favore. ('' '') ; viskio/n : whisky ('''ŭiski '') ; vodko/n : vodka ('''vodka'') ; rumo/n : rum (''rum'') ; akvo/n : acqua ('''akkŭa'') ; mineralakvo/n : acqua minerale (''akkŭa mine'rale'') ; sodakvo/n : (''soda'') ; tonikakvo/n : acqua tonica ('''akkŭa 'tonika'') ; oranĝa/n suko/n : succo d'arancia ('''sukko da'ranĉa'') ; kolao/n : cola ('''kola'') ; Ĉu vi havas drinkejajn manĝetojn? : avete degli stuzzichini? (''a'vete 'delji stucci'kini?'') ; Unu plian, bonvolu. : ancora uno, per favore. (''an'kora 'uno, per fa'vore. '') ; Plian vicon, bonvolu. : ('' '') ; Kiam estas fermtempo? : a che ora si chiude? (''a ke 'ora si 'kjude?'') ; Je via sano! : alla salute! ('''alla sa'lute!'') === Aĉetado === ; Ĉu vi havas ĉi tiun en mia grandeco? : avete questo nella mia taglia? (''a'vete 'kŭesto 'nella 'mia 'talja?'') ; Kiom ĝi kostas? : quanto costa? ('''kŭanto 'kosta?'') ; Ĝi estas tro kosta. : costa troppo ('''kosta 'troppo '') ; Ĉu vi akceptas _____? : accettate _____? (''aĉĉet'tate '') ; multekosta : caro ('''karo '') ; malmultekosta : a buon mercato (''a bŭon mer'kato '') ; Mi ne povas pagi ĝian koston. : non posso pagare quel prezzo (''non 'posso pa'gare kŭel precco '') ; Mi ne volas ĝin. : non lo voglio (''non lo voljo '') ; Vi fraŭdas min. : è una frode(''e 'una 'frode '') ; Mi ne interesiĝas. : non sono interessato /a (''non 'sono interes'sato /a '') ; Bone, mi aĉetos ĝin. : bene, lo comprerò ('''bene, lo kompre'ro '') ; Mi petas sakon? : mi può dare un sacchetto? (''mi pŭo 'dare un sak'ketto? '') ; Ĉu vi povas sendi ĝin (eksterlanden)? : potete spedirlo (all'estero)? (''po'tete spe'dirlo (all'estero)? '') ; Mi bezonas _____. : ho bisogno (''o bi'zonjo '') ; ...dentpasto/n. : dentifricio (''denti'friĉo '') ; ...dentbroso/n. : spazzolino (''spacco'lino '') ; ...tamponoj/jn. : ('' '') ; ...sapo/n. : sapone (''sa'pone '') ; ...ŝampuo/n. : sciampo (''ŝampo '') ; ...medikamento/n por doloro. : farmaco per il dolore; antidolorifico ('''farmako per il do'lore; antidolo'rifiko '') ; ...medikamento/n por malvarmumo. : farmaco per il raffreddore (''farmako per il raffred'dore '') ; ...medikamento/n por stomako. : farmaco per lo stomaco (''farmako per lo 'stomako '') ; ...razilo/n. : rasoio (''razojo '') ; ...pluvombrelo/n. : ombrello (''omb'rello '') ; ...sunŝirma/n kremo/n / oleo/n. : crema / olio abbronzante / protettiva/o per il sole ('''krema / 'oljo abbron'dzante / protet'tiva/o per il 'sole '') ; ...poŝtkarto/n. : cartolina (''karto'lina '') ; ...poŝtmarko/n. : francobollo (''franko'bollo '') ; ...baterioj/jn. : batterie (''batte'rie '') ; ...skribopapero/n. : carta per scrivere ('''karta per 'skrivere '') ; ...plumo/n. : penna ('''penna '') ; ...libro/n en la _____ lingvo. : libro in lingua _____ ('''libro in 'lingŭa _____ '') ; ...gazeto/n en la _____ lingvo. : rivista in lingua _____ (''ri'vista in 'lingŭa _____ '') ; ...ĵurnalo/n en la _____ lingvo. : giornale in lingua _____ (''ĝornale in 'lingŭa _____ '') ; ..._____-Esperanta/n vortaro/n. : vocabolario _____-Esperanto (''vokabo'larjo _____-Espe'ranto '') === Ŝoforado === ; Mi volas lui aŭton. : voglio noleggiare una macchina ('''voljo noleĝ'ĝare 'una 'makkina'') ; Ĉu mi povas akiri asekuron? : posso fare un'assicurazione? ('''posso 'fare unassikura'cjone?'') ; haltu (''signo'') : alt ('' '') ; unudirekta strato : strada a senso unico ('''strada a 'senso 'uniko'') ; malrapide : piano / lentamente ('''pjano / lenta'mente'') ; ne parku : non parcheggiare (''non parkeĝ'ĝiare'') ; limo de rapideco : limite di velocità ('''limite di veloĉi'ta'') ; benzinstacio : distributore di benzina / carburante (''distribu'tore di ben'dzina / karbu'rante'') ; benzino : benzina (''ben'dzina'') ; dizeloleo : diesel ('''dizel'') === Aŭtoritato === ; Mi faris nenion malbonan. : non ho fatto niente di male (''non o 'fatto 'njente di 'male'') ; Tio estis miskompreno. : si è trattato di un equivoco (''si e trat'tato di un e'kŭivoko '') ; Kien vi kondukas min? : dove mi portate? ('''dove mi por'tate?'') ; Ĉu mi estas arestita? : sono in arresto? ('''sono in ar'resto?'') ; Mi estas civitano de _____. : sono un cittadino del _____ ('''sono un ĉitta'dino del _____'') ; Mi volas paroli kun la _____ ambasadejo / konsulejo. : voglio parlare con l'ambasciata / consolato _____ (''voljo par'lare kon lamba'ŝata / konso'lato _____'') ; Mi volas konsulti advokaton. : voglio consultare un avvocato ('''voljo konsul'tare un avvo'kato'') ; Ĉu mi nun nur pagos monpunon? : adesso devo solo pagare una multa? (''a'desso 'devo 'solo pa'gare 'una 'multa?'') == Lernu pli == * Duolingo provizas senpagan kurson de la itala por parolantoj de la [https://www.duolingo.com/course/it/en/ angla] ** ankaŭ eblas kandidatiĝi por krei [https://incubator.duolingo.com/apply/it/eo kurson de la itala por Esperanto-parolantoj] aŭ inversan [https://incubator.duolingo.com/apply/eo/it kurson de Esperanto por parolantoj de la itala] {{Parto de|Frazlibroj}} [[Kategorio:Frazlibroj|Itala frazlibro]] csg5se5dwtvvukcppm2qb1b6yb8cfao 65757 65756 2022-07-30T08:58:39Z Rdelre 27 /* Direktoj */ wikitext text/x-wiki {{Rubando}} La '''itala lingvo''' estas parolata precipe en [[Italio]] kaj [[Svislando]]; kompreneble ankaŭ en la du aliaj ŝtatoj de la itala duoninsulo, San Marino, kaj Vatikano. == Prononcado == === Vokaloj === Vokaloj estas similaj al esperanto: '''a''', '''e''', '''i''', '''o''', '''u'''. La vokaloj /e/ kaj /o/ havas du malsamaj prononcoj, ferma (/e/, /o/) kaj malferma (/ɛ/, /ɔ/). (la italoj tamen tute ne konsciiĝas ke ili havas du malsamajn prononcojn de E kaj O, kaj ili komprenas same bone ankaŭ se iu aŭdiĝas "ekzotike"). Fakte la lernolibroj de Esperanto por italoj diras: "La vokaloj en Esperanto estas la samaj de la itala kaj prononciĝas kiel en la itala"; nur malmultaj lernolibroj sentas la bezono aldoni: "La vokaloj en Esperanto estas nek tro longaj nek tro mallongaj". Kvankam kelkfoje vokaloj en la itala povas soni pli longaj aŭ pli mallongaj, la diferenco ne gravas por la italaj parolantoj (malsame ol en kelkaj aliaj lingvoj, la signifo de la vortoj ne ŝanĝas pro tio). === Konsonantoj === '''B, C, D F, G, H, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, Z''' (J, K, X, Y W, ne estas en la itala alfabeto, sed povas aperi en vortoj "pruntitaj" de aliaj lingvoj). el la italaj konsonantoj la sekvaj prononciĝas malsame ol en Esperanto: '''C''', ĝi prononciĝas '''K''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ĉ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''G''', ĝi prononciĝas '''G''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. ĝi prononciĝas '''Ĝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''H''' en si mem ne prononciĝas, sed estas utiligata por ŝanĝi la sono de C, G kaj SC; ĝi ankaŭ estas skribata en kelkaj formoj de la verbo "avere" (havi), sed ankaŭ tie ne prononciĝas. '''Q''', ĝi prononciĝas '''K'''. Ĝi uziĝas nur antaŭ la vokalo U, kiam ĝi estas neakcentita kaj sekvata de alia vokalo en diftongoj, ekzemple, "Quadro" prononciĝas "Kŭadro", "Quindi" prononciĝas "Kŭindi". '''S''', ĝi prononciĝas '''S''' aŭ '''Z''' (laŭ la vortoj) '''Z''', ĝi prononciĝas (laŭ la vortoj) '''C''' aŭ per sono ne-ekzistanta en Esperanto kiu alproksimiĝas al '''DZ''' la grupo '''SC''' prononciĝas '''SK''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ŝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' la grupo '''GN''' prononciĝas kiel la hispana ''Ñ'' (simile sed ne egale al ''NJ'') la grupo '''GLI''' prononciĝas (kun maloftaj eksceptoj) kiel la hispana ''LL'' (simile sed ne egale al ''JJ'', t.e. ''J'' en Esperanto sed pli intense) Gravas en la itala la '''duoblaj konsonantoj'''. La sono devas esti klare pli forta ol kun unu konsonanto, kaj ŝanĝas la signifon de la vorto. Ekzemploj: ''cane'' (hundo) estas malsama de ''canne'' (kanoj), ''tuta'' (laborvesto) de ''tutta'' (tuta), ''caro'' (kara) de ''carro'' (ĉaro), ''casa'' (domo) de ''cassa'' (kesto), ''pala'' (ŝovelilo) de ''palla'' (pilko) ktp. === Komunaj diftongoj === La diftongoj kiuj en Esperanto formiĝas kun J aŭ Ŭ estas faritaj en la itala per I kaj U. (Do en la itala I kaj U havas la sonon de la esperantaj I, U, kiam ili estas simplaj vokaloj, kaj J kaj Ŭ kiam ili estas, neakcentitaj, en diftongoj). == Listo de frazoj == === Bazaj === {{Flanka kesto|Kutimaj surskriboj| ; MALFERMITA : APERTO (''a'pɛrto'') ; FERMITA : CHIUSO (''kjuso'') ; ENIREJO : ENTRATA (''en'trata'') ; ELIREJO : USCITA (''u'ŝita'') ; PUŜU : SPINGERE ('''spinĝere'') ; TIRU : TIRARE (''ti'rare'') ; NECESEJO : (''Neformale'') GABINETTO (''gabi'netto''); (''Formale (eŭfemisme)'') BAGNO (''banjo'') ; (POR)VIRA : (DEGLI) UOMINI (''('delji) 'ŭomini'') ; (POR)VIRINA : (DELLE) DONNE (''('delle) 'donne'') ; ATENTU : ATTENZIONE (''atten'cione'') ; MALPERMESITA : VIETATO (''vje'tato'')}} En la itala estas du manieroj alparoli aliulojn: formala kaj neformala. La limo inter la du ne estas preciza, do kiam vi estas malcerta ne tro zorgu. Formala parolado postulas la uzon de la pronomo ''Lei'' /lɛj/ (= vi, al unu homo); neformala parolado uzas la pronomon ''tu'' /tu/ (= ci / vi, al unu homo). Ambaŭ uzas ''voi'' /voj/ (= vi) kun du aŭ pluraj homoj. Estas ankaŭ aliaj malsamecoj inter la formala kaj la neformala parolado. ; Saluton. (''Formala'') : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze)<br>Buonasera (''bŭɔna'sera'', vespere kaj frue en la nokto)<br>Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'', plene en la nokto aŭ adiaŭante vespere). ; Saluton. (''Neformala'') : Ciao (''<nowiki>'</nowiki>ĉao'')<br>Salve (''<nowiki>'</nowiki>salve'', duonformala) ; Kiel vi fartas? : Come stai (''kome<nowiki>'</nowiki>staj'', neformala al unu homo)<br>Come sta (''kome<nowiki>'</nowiki>sta'', formala al unu homo)<br>Come state (''kome<nowiki>'</nowiki>state'', formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj) ; Mi fartas bone, dankon. : Sto bene, grazie (''stɔ'bbɛne 'gracje'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala al unu homo'') Come si chiama? ('''Kome si 'kjama?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Neformala al unu homo'') Come ti chiami? ('''Kome ti 'kjami?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj'') Come vi chiamate? ('''Kome vi kja'mate?'') ; Mi nomiĝas ______. : Mi chiamo ______. (''mi'kjamo______.'') ; Mi ĝojas ekkoni vin! : Piacere (''pja'ĉere'') ; Bonvolu. : Per favore (''perfa'vore'') ; Dankon. : Grazie (''<nowiki>'</nowiki>gracje'') ; Nedankinde. : Prego (''<nowiki>'</nowiki>prɛgo'')<br>Di nulla (''di'nulla'') ; Jes. : Sì (''si'') ; Ne. : No (''no'') ; Pardonu min. : Mi scusi (''mi'skuzi'', formala), Scusami (''<nowiki>'</nowiki>skuzami'', neformala) ; Mi bedaŭras. : Mi dispiace (''Mi dis'piaĉe''); ankaŭ same kiel "Pardonu min" ; Ĝis revido. : Arrivederci (''arrive'derĉi'', formala), Ci vediamo (''ĉive'djamo'', neformala kaj duonformala) ; Adiaŭ. : Addio ('''addio''), ne kutima. ; Mi ne parolas la italan. : Non parlo italiano (''non 'parlo ita'ljano'') ; Ĉu vi parolas Esperanton/la anglan? : Parla/Parli/Parlate esperanto/inglese? ('''parla/'parli/par'late espe'ranto/in'gleze'') formala/neformala/al pluraj ; Ĉu estas iu ĉi tie, kiu parolas Esperanton/la anglan? : C'è qualcuno qui che parla esperanto/inglese? (''ĉɛ kŭal'kuno kŭi ke 'parla espe'ranto/in'gleze'') ; Helpon! : Aiuto (''a'juto'') ; Bonan matenon. : Buongiorno (''bŭon'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan tagon. : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan vesperon. : Buonasera (''bŭɔna'sera'') ; Bonan nokton. : Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'') ; Mi ne komprenas. : Non capisco (''nonka'pisko'') ; Kie estas necesejo? : Dov'è un bagno? (''do'vɛ um'banjo'') (la sono de gn, kiu estas simila al esperanta nj, estas tamen egala al la hispana ñ). === Problemoj === ; Lasu min. : Mi lasci (''Mi laŝi'') ; Ne tuŝu min. : Non mi tocchi (''Non mi 'tokki'') ; Mi telefonos policon. : Chiamerò la polizia (''Kjame'ro la poli'cia'') ; Polico! : Polizia! (''poli'cia'') ; Haltu! Ŝtelisto! : Alt! Al Ladro! (''Alt! Al 'Ladro'') ; Mi bezonas vian helpon. : Ho bisogno del vostro aiuto (''o bi'zonjo del 'vostro a'juto'') ; Estas urĝa / kriza situacio. : E' urgente / una emergenza (''E ur'ĝente / 'una emer'ĝenca'') ; Mi perdiĝis. : Mi sono perso (''mi'sono 'perso'') ; Mi perdis mian valizon. : Ho perso la valigia (''o'perso lava'liĝa'') ; Mi perdis mian monujon. : Ho perso il portafoglio (''o'perso ilporta'foljo'') ; Mi estas malsana / Mi fartas malbone. : Sto male (''sto 'male'') aŭ: Mi sento male (''mi'sento 'male''). ; Mi vundiĝis. : Mi sono ferito (''Mi 'sono fe'rito'') ; Mi bezonas kuraciston. : Ho bisogno di un medico (''o bi'sonjo di un 'mediko '') ; Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? : Posso usare il suo telefono? (''posso u'zare il 'suo te'lefono '') === Numeroj === ; 1 : uno ('''uno'') ; 2 : due ('''due'') ; 3 : tre (''tre'') ; 4 : quattro ('''kŭattro'') ; 5 : cinque ('''ĉinkŭe'') ; 6 : sei ('''sɜj'') ; 7 : sette ('''sɜtte'') ; 8 : otto ('''ɔtto'') ; 9 : nove ('''nɔve'') ; 10 : dieci ('''djɜĉi'') ; 11 : undici ('''undiĉi'') ; 12 : dodici ('''dodiĉi'') ; 13 : tredici ('''trediĉi'') ; 14 : quattordici (''kŭat'tordiĉi'') ; 15 : quindici(''kŭin'diĉi'') ; 16 : sedici(''se'diĉi'') ; 17 : diciassette(''diĉjas'sette'') ; 18 : diciotto (''di'ĉjotto'') ; 19 : diciannove (''diĉjan'nove'') ; 20 : venti ('''venti'') ; 21 : ventuno (''vent'uno'') ; 22 : ventidue (''venti'due'') ; 23 : ventitre (''venti'tre'') ; 30 : trenta ('''trenta'') ; 40 : quaranta (''kŭa'ranta'') ; 50 : cinquanta (''ĉin'kŭanta'') ; 60 : sessanta (''ses'santa'') ; 70 : settanta (''set'tanta'') ; 80 : ottanta (''ot'tanta'') ; 90 : novanta (''no'vanta'') ; 100 : cento ('''ĉɜnto'') ; 200 : duecento (''due'cento'') ; 300 : trecento (''tre'cento'') ; 1,000 : mille ('''mille'') ; 2,000 : duemila (''due'mila'') ; 1,000,000 : un milione (''un mi'ljone'') ; 1,000,000,000 : un miliardo (''un mi'ljardo'') ; 1,000,000,000,000 : mille miliardi ('''mille mi'ljardi'') ; linio / numero _____ (trajno, aŭtobuso, ktp.) :linea / numero _____ ('''linea / 'numero _____'') ; duono : metà (''me'ta'') ; malpli (multe) : meno (molto) ('''meno'' ('molto)) ; pli (multe) : più (molto)(''pju'' (molto)) === Tempo === ; nun : ora ('''ora''), adesso (''a'desso'') ; poste : dopo ('''dopo'') ; antaŭe : prima ('''prima'') ; baldaŭ : presto ('''presto''); tra poco ('''tra 'poko''); tra non molto ('''tra non 'molto'') ; mateno : mattino / mattina (''ma'ttino / mat'tina'') ; antaŭtagmezo : prima di mezzogiorno ('''prima di 'medzo'ĝorno'') ; posttagmezo : pomeriggio (''pome'riĝĝo'') ; vespero : sera ('''sera'') ; nokto : notte ('''notte '') ==== Horloĝa tempo ==== ; je la unua horo matene : all'una di notte (''all'una di 'notte'') ; je la dua horo matene : alle due di notte ('''alle 'due di 'notte'') ; tagmezo : mezzogiorno ('''medzoĝorno'') ; je la unua horo posttagmeze : all'una del pomeriggio (''all'una del 'pome'riĝĝo'') ; je la dua horo posttagmeze : alle due del pomeriggio ('''alle 'due del 'pome'riĝĝo'') ; noktomezo : mezzanotte ('''medza'notte'') === Daŭro === ; _____ minuto(j) : _____minuto (minuti) (''_____ mi'nuto (mi'nuti)'') ; _____ horo(j) : _____ora (ore) (''_____'ora ('ore)'') ; _____ tago(j) : _____giorno (giorni) (''_____ 'ĝorno ('ĝorni)'') ; _____ semajno(j) : _____settimana (settimane) (''_____ 'setti'mana ('setti'mane)'') ; _____ monato(j) : _____mese (mesi) (''_____ 'meze ('mezi)'') ; _____ jaro(j) : _____anno (anni) (''_____ 'anno ('anni)'') === Tagoj === ; hodiaŭ : oggi ('''oggi'') ; hieraŭ : ieri ('''jeri'') ; antaŭhieraŭ : l'altro ieri (''l'altro 'jeri'') ; morgaŭ : domani (''do'mani '') ; postmorgaŭ : dopodomani ('''dopodo'mani'') ; ĉi tiun semajnon : questa settimana ('''kŭesta 'setti'mana'') ; lastan semajnon : la settimana passata (''la 'setti'mana pas'sata '') ; venontan semajnon : la prossima settimana (''la 'prossima 'setti'mana'') ; lundo : lunedì (''lune'di'') ; mardo : martedì (''marte'di'') ; merkredo : mercoledì (''merkole'di'') ; ĵaŭdo : giovedì (''ĝove'di'') ; vendredo : venerdì (''vener'di'') ; sabato : sabato ('''sabato'') ; dimanĉo : domenica (''do'menika'') === Monatoj === <!--Se parolantoj de la lingvo komune uzus kalendaron alian ol la gregoria, klarigu ĝin ĉi tie kaj listigu liajn monatojn. --> ; Januaro : gennaio (''ĝen'najo'') ; Februaro : febbraio (''feb'brajo'') ; Marto : marzo (''marco'') ; Aprilo : aprile (''a'prile'') ; Majo : maggio ('''maĝĝo'') ; Junio : giugno ('''ĝunjo'') ; Julio : luglio ('''luljo'') ; Aŭgusto : agosto (''a'gosto'') ; Septembro : settembre (''set'tembre'') ; Oktobro : ottobre (''ot'tobre'') ; Novembro : novembre (''no'vembre'') ; Decembro : dicembre (''di'ĉembre'') === Skribi tempon kaj daton === 05/03/2021 ore 14,40 oni povas skribi: il cinque marzo duemilaventuno, alle ore quattordici e quaranta, (pli formala). il cinque marzo del ventuno, alle tre meno venti del pomeriggio, (malpli formala). kiuj legiĝas: il ĉinkŭe marco duemilaven'tuno, alle ore quat'tordici e qua'ranta, (pli formala). il ĉinkŭe marco del ven'tuno, alle tre meno venti del pome'riggio, (malpli formala). === Koloroj === En la itala la adjektivoj, kaj do ankaŭ la koloroj, povas esti gramatike in-ĝenraj (kiuj finas per -a, plurale per -e) aŭ malin-ĝenraj (kiuj finas per -o, plurale per -i); kelkaj tamen havas nur unu formo, kiu finas per -e, plurale per -i, aŭ malofte havas komunan formon, validan ankaŭ por la pluralo. ; nigra : nero/a ('''nero/a'') ; blanka : bianco/a ('''bjanko/a'') ; griza : grigio/a ('''griĝo/a '') ; ruĝa : rosso/a ('''rosso/a '') ; blua : blu (''blu'') - komuna formo; ankaŭ: azzurro/a (''a'zzurro/a'') ; flava : giallo/a ('''ĝallo/a'') ; verda : verde ('''verde'') ; oranĝa : arancione (''aran'ĉone'') ; purpura : porpora ('''porpora'') - komuna formo ; bruna : marrone (''mar'rone''); bruno/a ('''bruno/a'') === Transporto === ==== Aŭtobuso kaj trajno ==== ; Kiom kostas bileto al _____? : quanto costa un biglietto per _____? ('''kŭanto 'kɔsta umbi'ljetto per _____'') ; Mi volus bileton al _____. : vorrei un biglietto per _____. (''vo'rrɛj umbi'ljetto per _____'') ; Kien iras ĉi tiu trajno/aŭtobuso? : dove va questo treno/autobus? ('''dove va 'kŭesto 'trɛno/'aŭtobus'') ; Kie estas la trajno/aŭtobuso al _____? : dov'è il treno/autobus per _____ (''dov'ɛ il'trɛno/'aŭtobus per _____'') ; Ĉu tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso haltos en/ĉe _____? : questo treno/autobus ferma a/in _____ ('''kŭesto 'trɛno/'aŭtobus 'ferma a/in _____'') ; Kiam forveturos la trajno/aŭtobuso al _____? : quando parte il treno/autobus per _____ ?('''kŭando 'parte il'trɛno/'aŭtobus per _____'') ; Kiam tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso alvenos al _____? : quando arriva questo treno/autobus a _____? ('''kŭando ar'riva 'kŭesto 'trɛno/'aŭtobus a _____'') ==== Direktoj ==== ; Kiel mi povas atingi ______? : come posso arrivare a _____? ('''kome 'pɔsso arri'vare a _____'') ; ...la trajnan stacion? : la stazione ferroviaria (''lasta'cjone ferro'vjarja'') ; ...la aǔtobusan stacion / haltejon? : la stazione degli autobus / la fermata dell'autobus (''lasta'cjone de'ljaŭtobus / lafer'mata de'llaŭtobus'') ; ...la flughavenon? : l'areoporto (''lareo'pɔrto'') ; ...urbocentron? : il centro città (''il'ĉɛntro ĉit'ta'') ; ...la junularogastejon? : l'ostello della gioventù (''los'tɛllo dellaĝoven'tu'') ; ... la hotelon ______? : l'albergo _____ (''lal'bɛrgo _____'') ; ...la _____ konsulejo? : il consolato _____ (''ilkonso'lato _____'') ; Kie estas multaj _____? : dove si trova la maggior parte di _____ (''dove si'trɔva lama'ĝĝor parte di _____'') ; ...hoteloj? : alberghi (''al'bɛrgi'') ; ...restoracioj : ristoranti (''risto'ranti'') ; ...trinkejoj : bar (''bar'') ; ...vidindaĵoj : attrazioni turistiche (''attra'cjoni tu'ristike'') ; Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? : può farmi vedere sulla cartina? (''pŭɔ 'farmi ve'dere sullakar'tina?'') ; strato : via (''via'') ; Turnu maldekstren. : giri a sinistra (''ĝiri assi'nistra'') ; Turnu dekstren. : giri a destra (''ĝiri a'ddestra'') ; maldekstre : a sinistra (''assi'nistra '') ; dekstre : a destra (''a'ddestra'') ; rekte antaŭen : avanti diritto (''a'vanti di'ritto'') ; al la ______ : al _____ ('' al _____'') ; preter la ______ : oltre _____ (''oltre _____'') ; antaǔ la ______ : davanti al _____ (''da'vanti al _____'') ; Rigardu al la ______. : guardi al _____(''gŭardi al _____'') ; vojkruciĝo : incrocio (''inkroĉo'') ; nordo : nord (''nɔrd'') ; sudo : sud (''sud'') ; oriento : est (''est'') ; okcidento : ovest ('''ɔvest'') ==== Taksio ==== ; Taksio! : taxi! ('''taksi!'') ; Bonvolu veturigi min al ______. : per favore mi porti a _____ (''per fa'vore mi 'porti a _____'') ; Kiom kostas veturo al ______? : quanto costa la corsa fino a _____ ('''kŭanto 'kosta la 'korsa 'fino a _____'') ; Bonvolu veturigi min tien. : per favore mi porti là (''per fa'vore mi 'porti la'') === Loĝado === ; Ĉu vi havas disponeblan ĉambron? : avete una stanza disponibile? (''a'vete 'una 'stanza dispo'nibile? '') ; Kiom kostas ĉambro por unu persono/du personoj? : quanto costa una camera per una perona/due persone? ('''kŭanto 'kosta 'una ka'mera per 'una per'sona/'due per'sone?'') ; Ĉu la ĉambro estas kun _____? : la camera dispone di _____? (''la ka'mera dis'pone di _____'') ; ...litotuko? : lenzuola (''len'cŭola'') ; ...banejo? : bagno ('''banjo'') ; ...telefono? : telefono (''te'lefono'') ; ...televido? : televisore ('''televi'sore'') ; Ĉu mi povas vidi la ĉambron unue? : posso prima vedere la camera? ('''posso 'prima ve'dere la 'kamera?'') ; Ĉu vi havas iun _____ : ne avete una _____ (''ne a'vete 'una _____'') ; ...pli silentan? : più silenziosa (''pju silen'cioza'') ; ...pli vastan? : più spaziosa (''pju spa'cioza'') ; ...pli puran? : più pulita (''pju pu'lita'') ; ...pli malmultekostan? : più a buon mercato (''pju a bŭon mer'kato'') ; Bone, mi prenas ĝin. : bene, la prendo ('''bene, la 'prendo'') ; Mi restos por _____ nokto(j). : rimarrò per _____ notte (notti). (''rimar'ro per _____ 'notte ('notti).'') ; Ĉu vi povas sugesti al mi alian hotelon? : può consigliarmi un altro albergo? (''pŭo konsil'jarmi un 'altro al'bergo? '') ; Ĉu vi havas _____ : avete _____ (''a'vete _____'') ; ...sekurŝrankon? : cassetta di sicurezza (''kas'setta di siku'recca'') ; ...ŝlosujon? : ('' '') ; Ĉu la prezo inkluzivas matenmanĝon/vespermanĝon? : il prezzo comprende la colazione/cena? (''il 'precco kom'prende la kola'cjone/'ĉena '') ; Kiam estas matenmanĝo/vespermanĝo? : a che ora è la colazione/cena (''a ke 'ora e la kola'cjone/'ĉena'') ; Bonvolu purigi mian ĉambron. : per favore potete pulire la mia camera (''per fa'vore po'tete pu'lire la 'mia 'kamera'') ; Ĉu vi povus veki min je _____? : potreste svegliarmi alle _____? (''po'treste svel'jarmi 'alle _____?'') ; Mi volas elhoteliĝi. : Lascio l'albergo ('''Laŝo lal'bergo'') === Mono === ; Ĉu mi povas uzi usonan/aŭstralan/kanadan dolaron? : posso pagare con dollari americani/australiani/canadesi? ('''posso pa'gare kon 'dollari ameri'kani/aŭstral'jani/kanad'ezi?'') ; Ĉu mi povas uzi euron? : posso pagare con euro? ('''posso pa'gare kon eŭro?'') ; Ĉu mi povas uzi japanan enon? : posso pagare con yen giapponesi? ('''posso pa'gare kon jen ĝappo'nezi?'') ; Ĉu mi povas uzi britan pundon? : posso pagare con sterline inglesi? ('''posso pa'gare kon ster'line in'glezi? '') ; Ĉu mi povas uzi svisan/afrikan/pacifikan frankon? : posso pagare con franchi svizzeri/affricani/del Pacifico? ('''posso pa'gare kon 'franki svic'ceri/affri'kani/del Pa'ĉifiko?'') ; Ĉu mi povas uzi dinaron? : posso pagare con dinari? ('''posso pa'gare kon 'dinari?'') ; Ĉu mi povas uzi kreditkarton? : posso usare la carta di credito? ('''posso u'zare la 'karta di 'kredito? '') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? : può cambiarmi dei soldi? (''pŭo kamb'jarmi dej 'soldi? '') ; Kie oni povas ŝanĝi mian monon? : dove posso cambiare dei soldi? ('''dove 'posso kamb'jare dej 'soldi?'') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : può cambiarmi un travel-cheque? (''pŭo kamb'jarmi un 'travel'ĉek?'') ; Kie oni povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : dove posso cambiare un travel-cheque? ('''dove 'posso kamb'jare un 'travel'ĉek?'') ; Kia estas la kurzo? : qual'è il tasso di cambio? (''kŭal'e il 'tasso di 'kambjo?'') ; Kie estas bankaŭtomato? : dov'è un bancomat? (''dov'e un 'bankomat?'') === Manĝado === ; Tablon por unu persono/du personoj, bonvolu. : un tavolo per una persona/due persone, per favore (''un 'tavolo per 'una per'sona/'due per'sone, per fa'vore'') ; Mi petas la menuon. : il menù, per favore (''il me'nu, per fa'vore'') ; Ĉu mi povas enrigardi kuirejon? : posso vedere la cucina? ('''posso ve'dere la ku'ĉina?'') ; Ĉu vi povas rekomendi al mi? : mi può consiliare? (''mi pŭo konsi'ljare?'') ; Ĉu vi havas lokan specialaĵon? : avete una specialità locale? (''a'vete 'una speciali'ta lo'kale?'') ; Mi estas vegetarano. : sono vegetariano ('''sono veĝeta'rjano'') ; Mi estas vegano. : sono vegano ('''sono ve'gano'') ; Mi manĝas nur koŝere. : io mangio solo kosher ('''io 'manĝo 'solo 'kosher'') ; Mi ne manĝas _____. : non mangio _____. (''non 'manĝo '') ; ...viandon. : carne (''karne'') ; ...fiŝaĵon. : pesce (''peŝe'') ; ...marbestojn. : frutti di mare ('''frutti di 'mare'') ; ...ovaĵon. : frittata ('''frit'tata'') ; ...laktaĵon. : latticini (''latti'ĉini'') ; ...glutenon. : glutine ('''glutine'') ; ...tritikaĵojn. : farinacei (''farina'ĉej'') ; ...nuksojn. : noci ('''noĉi'') ; ...arakidojn. : arachidi (''ara'kidi'') ; ...sojaĵon. : soia ('''soja'') ; Bonvolu ne uzi oleon/buteron/ŝmalcon. : per favore, senza olio/burro/strutto (''per fa'vore, 'senca 'oljo/'burro/'strutto'') ; komuna manĝo : ('' '') ; manĝo laŭ la karto : mangiare alla carta (''man'ĝare 'alla 'karta'') ; matenmanĝo : colazione (''kola'cjone'') ; tagmanĝo : pranzo ('''pranco'') ; manĝaĵeto : merenda (''me'renda'') ; vespermanĝo : cena ('''ĉena'') ; _____, bonvolu, : ... per favore _____ (''per fa'vore'') ; Manĝaĵon entenantan _____, bonvolu. : cibo contenente _____, per favore. (''ĉibo konte'nente _____, per fa'vore.'') ; kokaĵo/n : pollo ('''pollo'') ; bovaĵo/n : carne di manzo ('''karne di 'manzo'') ; fiŝaĵo/n : pesce ('''peŝe'') ; ŝinko/n : prosciutto (''pro'ŝutto'') ; kolbaso/n : salsiccia (''sal'siĉĉa'') ; fromaĝo/n : formaggio (''for'maĝĝo'') ; ovo/n : uovo (''ŭovo'') ; salato/n : insalata (''insa'lata'') ; (kruda/n) legomo/n : verdura cruda (''ver'dura 'kruda'') ; (kruda/n) frukto/n : frutto ('''frutto'') ; pano/n : pane ('''pane'') ; toasto/n : toast (''tost'') ; nudelo/n : tagliatella ('''talja'tella'') ; rizo/n : riso (''rizo'') ; fazeolo/n : fagiolo (''fa'ĝolo'') ; Mi petas unu glason da _____. : per favore, un bicchiere di _____ (''per fa'vore, un bik'kjere di _____'') ; Mi petas unu kalikon da _____. : per favore, un calice di _____ (''per fa'vore, un 'kaliĉe di _____'') ; Mi petas unu botelon da _____. : per favore, una bottiglia di _____ (''per fa'vore, 'una bot'tilja di _____'') ; kafo : caffè (''kaf'fe'') ; teo : tè (''te'') ; suko : succo ('''sukko'') ; akvo : acqua ('''akkŭa'') ; kranakvo : acqua del rubinetto ('''akkŭa del rubi'netto'') ; gasa akvo : acqua gasata, acqua frizzante ('''akkŭa ga'sata, 'akkŭa fric'cante'') ; sengasa akvo : acqua minerale naturale, acqua non ga'sata ('''akkŭa mine'rale natu'rale, 'akkŭa 'non ga'sata'') ; biero : birra ('''birra'') ; ruĝa/blanka vino : vino rosso/bianco ('''vino 'rosso/'bjanko'') ; Mi petas iomon da _____. : per favore, un po' di _____ (''per fa'vore, un po di _____'') ; salo : sale ('''sale'') ; pipro : pepe ('''pepe'') ; Pardonon, kelnero? : scusi, cameriere ('''skuzi, kame'rjere'') ; Mi finmanĝis. : ho finito di mangiare (''o fi'nito di man'ĝare'') ; Ĝi estis bongusta. : aveva un buon sapore (''a'veva un bŭon sa'pore'') ; Bonvolu forporti la telerojn. : per favore, porti via i piatti (''per fa'vore, 'porti 'via i 'pjatti'') ; Mi volas pagi. / La kalkulon, bonvolu. : voglio pagare. / il conto, per favore. ('''voljo pa'gare. / il 'konto, per fa'vore.'') === Trinkado === ; Ĉu vi servas alkoholaĵojn? : servite alcolici? (''ser'vite al'koliĉi?'') ; Ĉu vi servas al tablo? : servite al tavolo? (''ser'vite al 'tavolo?'') ; Bieron / Du bierojn, bonvolu. : birra / due birre, per favore. ('''birra / dŭe 'birre, per fa'vore.'') ; Unu glason da ruĝa/blanka vino, bonvolu. : un bicchiere di vino rosso /bianco, per favore. (''un bik'kjere di 'vino 'rosso / 'bjanko, per fa'vore.'') ; Unu kruĉon, bonvolu. : una brocca, per favore. ('''una 'brokka, per fa'vore'') ; Unu botelon, bonvolu. : una bottiglia, per favore. ('''una bot'tilja, per fa'vore.'') ; _____ kaj _____, bonvolu. : _____ e _____, per favore. ('' '') ; viskio/n : whisky ('''ŭiski '') ; vodko/n : vodka ('''vodka'') ; rumo/n : rum (''rum'') ; akvo/n : acqua ('''akkŭa'') ; mineralakvo/n : acqua minerale (''akkŭa mine'rale'') ; sodakvo/n : (''soda'') ; tonikakvo/n : acqua tonica ('''akkŭa 'tonika'') ; oranĝa/n suko/n : succo d'arancia ('''sukko da'ranĉa'') ; kolao/n : cola ('''kola'') ; Ĉu vi havas drinkejajn manĝetojn? : avete degli stuzzichini? (''a'vete 'delji stucci'kini?'') ; Unu plian, bonvolu. : ancora uno, per favore. (''an'kora 'uno, per fa'vore. '') ; Plian vicon, bonvolu. : ('' '') ; Kiam estas fermtempo? : a che ora si chiude? (''a ke 'ora si 'kjude?'') ; Je via sano! : alla salute! ('''alla sa'lute!'') === Aĉetado === ; Ĉu vi havas ĉi tiun en mia grandeco? : avete questo nella mia taglia? (''a'vete 'kŭesto 'nella 'mia 'talja?'') ; Kiom ĝi kostas? : quanto costa? ('''kŭanto 'kosta?'') ; Ĝi estas tro kosta. : costa troppo ('''kosta 'troppo '') ; Ĉu vi akceptas _____? : accettate _____? (''aĉĉet'tate '') ; multekosta : caro ('''karo '') ; malmultekosta : a buon mercato (''a bŭon mer'kato '') ; Mi ne povas pagi ĝian koston. : non posso pagare quel prezzo (''non 'posso pa'gare kŭel precco '') ; Mi ne volas ĝin. : non lo voglio (''non lo voljo '') ; Vi fraŭdas min. : è una frode(''e 'una 'frode '') ; Mi ne interesiĝas. : non sono interessato /a (''non 'sono interes'sato /a '') ; Bone, mi aĉetos ĝin. : bene, lo comprerò ('''bene, lo kompre'ro '') ; Mi petas sakon? : mi può dare un sacchetto? (''mi pŭo 'dare un sak'ketto? '') ; Ĉu vi povas sendi ĝin (eksterlanden)? : potete spedirlo (all'estero)? (''po'tete spe'dirlo (all'estero)? '') ; Mi bezonas _____. : ho bisogno (''o bi'zonjo '') ; ...dentpasto/n. : dentifricio (''denti'friĉo '') ; ...dentbroso/n. : spazzolino (''spacco'lino '') ; ...tamponoj/jn. : ('' '') ; ...sapo/n. : sapone (''sa'pone '') ; ...ŝampuo/n. : sciampo (''ŝampo '') ; ...medikamento/n por doloro. : farmaco per il dolore; antidolorifico ('''farmako per il do'lore; antidolo'rifiko '') ; ...medikamento/n por malvarmumo. : farmaco per il raffreddore (''farmako per il raffred'dore '') ; ...medikamento/n por stomako. : farmaco per lo stomaco (''farmako per lo 'stomako '') ; ...razilo/n. : rasoio (''razojo '') ; ...pluvombrelo/n. : ombrello (''omb'rello '') ; ...sunŝirma/n kremo/n / oleo/n. : crema / olio abbronzante / protettiva/o per il sole ('''krema / 'oljo abbron'dzante / protet'tiva/o per il 'sole '') ; ...poŝtkarto/n. : cartolina (''karto'lina '') ; ...poŝtmarko/n. : francobollo (''franko'bollo '') ; ...baterioj/jn. : batterie (''batte'rie '') ; ...skribopapero/n. : carta per scrivere ('''karta per 'skrivere '') ; ...plumo/n. : penna ('''penna '') ; ...libro/n en la _____ lingvo. : libro in lingua _____ ('''libro in 'lingŭa _____ '') ; ...gazeto/n en la _____ lingvo. : rivista in lingua _____ (''ri'vista in 'lingŭa _____ '') ; ...ĵurnalo/n en la _____ lingvo. : giornale in lingua _____ (''ĝornale in 'lingŭa _____ '') ; ..._____-Esperanta/n vortaro/n. : vocabolario _____-Esperanto (''vokabo'larjo _____-Espe'ranto '') === Ŝoforado === ; Mi volas lui aŭton. : voglio noleggiare una macchina ('''voljo noleĝ'ĝare 'una 'makkina'') ; Ĉu mi povas akiri asekuron? : posso fare un'assicurazione? ('''posso 'fare unassikura'cjone?'') ; haltu (''signo'') : alt ('' '') ; unudirekta strato : strada a senso unico ('''strada a 'senso 'uniko'') ; malrapide : piano / lentamente ('''pjano / lenta'mente'') ; ne parku : non parcheggiare (''non parkeĝ'ĝiare'') ; limo de rapideco : limite di velocità ('''limite di veloĉi'ta'') ; benzinstacio : distributore di benzina / carburante (''distribu'tore di ben'dzina / karbu'rante'') ; benzino : benzina (''ben'dzina'') ; dizeloleo : diesel ('''dizel'') === Aŭtoritato === ; Mi faris nenion malbonan. : non ho fatto niente di male (''non o 'fatto 'njente di 'male'') ; Tio estis miskompreno. : si è trattato di un equivoco (''si e trat'tato di un e'kŭivoko '') ; Kien vi kondukas min? : dove mi portate? ('''dove mi por'tate?'') ; Ĉu mi estas arestita? : sono in arresto? ('''sono in ar'resto?'') ; Mi estas civitano de _____. : sono un cittadino del _____ ('''sono un ĉitta'dino del _____'') ; Mi volas paroli kun la _____ ambasadejo / konsulejo. : voglio parlare con l'ambasciata / consolato _____ (''voljo par'lare kon lamba'ŝata / konso'lato _____'') ; Mi volas konsulti advokaton. : voglio consultare un avvocato ('''voljo konsul'tare un avvo'kato'') ; Ĉu mi nun nur pagos monpunon? : adesso devo solo pagare una multa? (''a'desso 'devo 'solo pa'gare 'una 'multa?'') == Lernu pli == * Duolingo provizas senpagan kurson de la itala por parolantoj de la [https://www.duolingo.com/course/it/en/ angla] ** ankaŭ eblas kandidatiĝi por krei [https://incubator.duolingo.com/apply/it/eo kurson de la itala por Esperanto-parolantoj] aŭ inversan [https://incubator.duolingo.com/apply/eo/it kurson de Esperanto por parolantoj de la itala] {{Parto de|Frazlibroj}} [[Kategorio:Frazlibroj|Itala frazlibro]] c0dogne96rc57lrmf33wvs838i4vzxd 65758 65757 2022-07-30T09:00:21Z Rdelre 27 /* Taksio */ wikitext text/x-wiki {{Rubando}} La '''itala lingvo''' estas parolata precipe en [[Italio]] kaj [[Svislando]]; kompreneble ankaŭ en la du aliaj ŝtatoj de la itala duoninsulo, San Marino, kaj Vatikano. == Prononcado == === Vokaloj === Vokaloj estas similaj al esperanto: '''a''', '''e''', '''i''', '''o''', '''u'''. La vokaloj /e/ kaj /o/ havas du malsamaj prononcoj, ferma (/e/, /o/) kaj malferma (/ɛ/, /ɔ/). (la italoj tamen tute ne konsciiĝas ke ili havas du malsamajn prononcojn de E kaj O, kaj ili komprenas same bone ankaŭ se iu aŭdiĝas "ekzotike"). Fakte la lernolibroj de Esperanto por italoj diras: "La vokaloj en Esperanto estas la samaj de la itala kaj prononciĝas kiel en la itala"; nur malmultaj lernolibroj sentas la bezono aldoni: "La vokaloj en Esperanto estas nek tro longaj nek tro mallongaj". Kvankam kelkfoje vokaloj en la itala povas soni pli longaj aŭ pli mallongaj, la diferenco ne gravas por la italaj parolantoj (malsame ol en kelkaj aliaj lingvoj, la signifo de la vortoj ne ŝanĝas pro tio). === Konsonantoj === '''B, C, D F, G, H, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, Z''' (J, K, X, Y W, ne estas en la itala alfabeto, sed povas aperi en vortoj "pruntitaj" de aliaj lingvoj). el la italaj konsonantoj la sekvaj prononciĝas malsame ol en Esperanto: '''C''', ĝi prononciĝas '''K''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ĉ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''G''', ĝi prononciĝas '''G''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. ĝi prononciĝas '''Ĝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' '''H''' en si mem ne prononciĝas, sed estas utiligata por ŝanĝi la sono de C, G kaj SC; ĝi ankaŭ estas skribata en kelkaj formoj de la verbo "avere" (havi), sed ankaŭ tie ne prononciĝas. '''Q''', ĝi prononciĝas '''K'''. Ĝi uziĝas nur antaŭ la vokalo U, kiam ĝi estas neakcentita kaj sekvata de alia vokalo en diftongoj, ekzemple, "Quadro" prononciĝas "Kŭadro", "Quindi" prononciĝas "Kŭindi". '''S''', ĝi prononciĝas '''S''' aŭ '''Z''' (laŭ la vortoj) '''Z''', ĝi prononciĝas (laŭ la vortoj) '''C''' aŭ per sono ne-ekzistanta en Esperanto kiu alproksimiĝas al '''DZ''' la grupo '''SC''' prononciĝas '''SK''' antaŭ la vokaloj '''A, O, U''' kaj antaŭ '''H''' aŭ konsonanto. sed ĝi prononciĝas '''Ŝ''' antaŭ la vokaloj '''E, I''' la grupo '''GN''' prononciĝas kiel la hispana ''Ñ'' (simile sed ne egale al ''NJ'') la grupo '''GLI''' prononciĝas (kun maloftaj eksceptoj) kiel la hispana ''LL'' (simile sed ne egale al ''JJ'', t.e. ''J'' en Esperanto sed pli intense) Gravas en la itala la '''duoblaj konsonantoj'''. La sono devas esti klare pli forta ol kun unu konsonanto, kaj ŝanĝas la signifon de la vorto. Ekzemploj: ''cane'' (hundo) estas malsama de ''canne'' (kanoj), ''tuta'' (laborvesto) de ''tutta'' (tuta), ''caro'' (kara) de ''carro'' (ĉaro), ''casa'' (domo) de ''cassa'' (kesto), ''pala'' (ŝovelilo) de ''palla'' (pilko) ktp. === Komunaj diftongoj === La diftongoj kiuj en Esperanto formiĝas kun J aŭ Ŭ estas faritaj en la itala per I kaj U. (Do en la itala I kaj U havas la sonon de la esperantaj I, U, kiam ili estas simplaj vokaloj, kaj J kaj Ŭ kiam ili estas, neakcentitaj, en diftongoj). == Listo de frazoj == === Bazaj === {{Flanka kesto|Kutimaj surskriboj| ; MALFERMITA : APERTO (''a'pɛrto'') ; FERMITA : CHIUSO (''kjuso'') ; ENIREJO : ENTRATA (''en'trata'') ; ELIREJO : USCITA (''u'ŝita'') ; PUŜU : SPINGERE ('''spinĝere'') ; TIRU : TIRARE (''ti'rare'') ; NECESEJO : (''Neformale'') GABINETTO (''gabi'netto''); (''Formale (eŭfemisme)'') BAGNO (''banjo'') ; (POR)VIRA : (DEGLI) UOMINI (''('delji) 'ŭomini'') ; (POR)VIRINA : (DELLE) DONNE (''('delle) 'donne'') ; ATENTU : ATTENZIONE (''atten'cione'') ; MALPERMESITA : VIETATO (''vje'tato'')}} En la itala estas du manieroj alparoli aliulojn: formala kaj neformala. La limo inter la du ne estas preciza, do kiam vi estas malcerta ne tro zorgu. Formala parolado postulas la uzon de la pronomo ''Lei'' /lɛj/ (= vi, al unu homo); neformala parolado uzas la pronomon ''tu'' /tu/ (= ci / vi, al unu homo). Ambaŭ uzas ''voi'' /voj/ (= vi) kun du aŭ pluraj homoj. Estas ankaŭ aliaj malsamecoj inter la formala kaj la neformala parolado. ; Saluton. (''Formala'') : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze)<br>Buonasera (''bŭɔna'sera'', vespere kaj frue en la nokto)<br>Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'', plene en la nokto aŭ adiaŭante vespere). ; Saluton. (''Neformala'') : Ciao (''<nowiki>'</nowiki>ĉao'')<br>Salve (''<nowiki>'</nowiki>salve'', duonformala) ; Kiel vi fartas? : Come stai (''kome<nowiki>'</nowiki>staj'', neformala al unu homo)<br>Come sta (''kome<nowiki>'</nowiki>sta'', formala al unu homo)<br>Come state (''kome<nowiki>'</nowiki>state'', formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj) ; Mi fartas bone, dankon. : Sto bene, grazie (''stɔ'bbɛne 'gracje'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala al unu homo'') Come si chiama? ('''Kome si 'kjama?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Neformala al unu homo'') Come ti chiami? ('''Kome ti 'kjami?'') ; Kiel vi nomiĝas? : (''Formala kaj neformala al du aŭ pluraj homoj'') Come vi chiamate? ('''Kome vi kja'mate?'') ; Mi nomiĝas ______. : Mi chiamo ______. (''mi'kjamo______.'') ; Mi ĝojas ekkoni vin! : Piacere (''pja'ĉere'') ; Bonvolu. : Per favore (''perfa'vore'') ; Dankon. : Grazie (''<nowiki>'</nowiki>gracje'') ; Nedankinde. : Prego (''<nowiki>'</nowiki>prɛgo'')<br>Di nulla (''di'nulla'') ; Jes. : Sì (''si'') ; Ne. : No (''no'') ; Pardonu min. : Mi scusi (''mi'skuzi'', formala), Scusami (''<nowiki>'</nowiki>skuzami'', neformala) ; Mi bedaŭras. : Mi dispiace (''Mi dis'piaĉe''); ankaŭ same kiel "Pardonu min" ; Ĝis revido. : Arrivederci (''arrive'derĉi'', formala), Ci vediamo (''ĉive'djamo'', neformala kaj duonformala) ; Adiaŭ. : Addio ('''addio''), ne kutima. ; Mi ne parolas la italan. : Non parlo italiano (''non 'parlo ita'ljano'') ; Ĉu vi parolas Esperanton/la anglan? : Parla/Parli/Parlate esperanto/inglese? ('''parla/'parli/par'late espe'ranto/in'gleze'') formala/neformala/al pluraj ; Ĉu estas iu ĉi tie, kiu parolas Esperanton/la anglan? : C'è qualcuno qui che parla esperanto/inglese? (''ĉɛ kŭal'kuno kŭi ke 'parla espe'ranto/in'gleze'') ; Helpon! : Aiuto (''a'juto'') ; Bonan matenon. : Buongiorno (''bŭon'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan tagon. : Buongiorno (''bŭɔn'ĝorno'', matene kaj posttagmeze) ; Bonan vesperon. : Buonasera (''bŭɔna'sera'') ; Bonan nokton. : Buonanotte (''bŭɔna'nɔtte'') ; Mi ne komprenas. : Non capisco (''nonka'pisko'') ; Kie estas necesejo? : Dov'è un bagno? (''do'vɛ um'banjo'') (la sono de gn, kiu estas simila al esperanta nj, estas tamen egala al la hispana ñ). === Problemoj === ; Lasu min. : Mi lasci (''Mi laŝi'') ; Ne tuŝu min. : Non mi tocchi (''Non mi 'tokki'') ; Mi telefonos policon. : Chiamerò la polizia (''Kjame'ro la poli'cia'') ; Polico! : Polizia! (''poli'cia'') ; Haltu! Ŝtelisto! : Alt! Al Ladro! (''Alt! Al 'Ladro'') ; Mi bezonas vian helpon. : Ho bisogno del vostro aiuto (''o bi'zonjo del 'vostro a'juto'') ; Estas urĝa / kriza situacio. : E' urgente / una emergenza (''E ur'ĝente / 'una emer'ĝenca'') ; Mi perdiĝis. : Mi sono perso (''mi'sono 'perso'') ; Mi perdis mian valizon. : Ho perso la valigia (''o'perso lava'liĝa'') ; Mi perdis mian monujon. : Ho perso il portafoglio (''o'perso ilporta'foljo'') ; Mi estas malsana / Mi fartas malbone. : Sto male (''sto 'male'') aŭ: Mi sento male (''mi'sento 'male''). ; Mi vundiĝis. : Mi sono ferito (''Mi 'sono fe'rito'') ; Mi bezonas kuraciston. : Ho bisogno di un medico (''o bi'sonjo di un 'mediko '') ; Ĉu mi rajtas uzi vian telefonon? : Posso usare il suo telefono? (''posso u'zare il 'suo te'lefono '') === Numeroj === ; 1 : uno ('''uno'') ; 2 : due ('''due'') ; 3 : tre (''tre'') ; 4 : quattro ('''kŭattro'') ; 5 : cinque ('''ĉinkŭe'') ; 6 : sei ('''sɜj'') ; 7 : sette ('''sɜtte'') ; 8 : otto ('''ɔtto'') ; 9 : nove ('''nɔve'') ; 10 : dieci ('''djɜĉi'') ; 11 : undici ('''undiĉi'') ; 12 : dodici ('''dodiĉi'') ; 13 : tredici ('''trediĉi'') ; 14 : quattordici (''kŭat'tordiĉi'') ; 15 : quindici(''kŭin'diĉi'') ; 16 : sedici(''se'diĉi'') ; 17 : diciassette(''diĉjas'sette'') ; 18 : diciotto (''di'ĉjotto'') ; 19 : diciannove (''diĉjan'nove'') ; 20 : venti ('''venti'') ; 21 : ventuno (''vent'uno'') ; 22 : ventidue (''venti'due'') ; 23 : ventitre (''venti'tre'') ; 30 : trenta ('''trenta'') ; 40 : quaranta (''kŭa'ranta'') ; 50 : cinquanta (''ĉin'kŭanta'') ; 60 : sessanta (''ses'santa'') ; 70 : settanta (''set'tanta'') ; 80 : ottanta (''ot'tanta'') ; 90 : novanta (''no'vanta'') ; 100 : cento ('''ĉɜnto'') ; 200 : duecento (''due'cento'') ; 300 : trecento (''tre'cento'') ; 1,000 : mille ('''mille'') ; 2,000 : duemila (''due'mila'') ; 1,000,000 : un milione (''un mi'ljone'') ; 1,000,000,000 : un miliardo (''un mi'ljardo'') ; 1,000,000,000,000 : mille miliardi ('''mille mi'ljardi'') ; linio / numero _____ (trajno, aŭtobuso, ktp.) :linea / numero _____ ('''linea / 'numero _____'') ; duono : metà (''me'ta'') ; malpli (multe) : meno (molto) ('''meno'' ('molto)) ; pli (multe) : più (molto)(''pju'' (molto)) === Tempo === ; nun : ora ('''ora''), adesso (''a'desso'') ; poste : dopo ('''dopo'') ; antaŭe : prima ('''prima'') ; baldaŭ : presto ('''presto''); tra poco ('''tra 'poko''); tra non molto ('''tra non 'molto'') ; mateno : mattino / mattina (''ma'ttino / mat'tina'') ; antaŭtagmezo : prima di mezzogiorno ('''prima di 'medzo'ĝorno'') ; posttagmezo : pomeriggio (''pome'riĝĝo'') ; vespero : sera ('''sera'') ; nokto : notte ('''notte '') ==== Horloĝa tempo ==== ; je la unua horo matene : all'una di notte (''all'una di 'notte'') ; je la dua horo matene : alle due di notte ('''alle 'due di 'notte'') ; tagmezo : mezzogiorno ('''medzoĝorno'') ; je la unua horo posttagmeze : all'una del pomeriggio (''all'una del 'pome'riĝĝo'') ; je la dua horo posttagmeze : alle due del pomeriggio ('''alle 'due del 'pome'riĝĝo'') ; noktomezo : mezzanotte ('''medza'notte'') === Daŭro === ; _____ minuto(j) : _____minuto (minuti) (''_____ mi'nuto (mi'nuti)'') ; _____ horo(j) : _____ora (ore) (''_____'ora ('ore)'') ; _____ tago(j) : _____giorno (giorni) (''_____ 'ĝorno ('ĝorni)'') ; _____ semajno(j) : _____settimana (settimane) (''_____ 'setti'mana ('setti'mane)'') ; _____ monato(j) : _____mese (mesi) (''_____ 'meze ('mezi)'') ; _____ jaro(j) : _____anno (anni) (''_____ 'anno ('anni)'') === Tagoj === ; hodiaŭ : oggi ('''oggi'') ; hieraŭ : ieri ('''jeri'') ; antaŭhieraŭ : l'altro ieri (''l'altro 'jeri'') ; morgaŭ : domani (''do'mani '') ; postmorgaŭ : dopodomani ('''dopodo'mani'') ; ĉi tiun semajnon : questa settimana ('''kŭesta 'setti'mana'') ; lastan semajnon : la settimana passata (''la 'setti'mana pas'sata '') ; venontan semajnon : la prossima settimana (''la 'prossima 'setti'mana'') ; lundo : lunedì (''lune'di'') ; mardo : martedì (''marte'di'') ; merkredo : mercoledì (''merkole'di'') ; ĵaŭdo : giovedì (''ĝove'di'') ; vendredo : venerdì (''vener'di'') ; sabato : sabato ('''sabato'') ; dimanĉo : domenica (''do'menika'') === Monatoj === <!--Se parolantoj de la lingvo komune uzus kalendaron alian ol la gregoria, klarigu ĝin ĉi tie kaj listigu liajn monatojn. --> ; Januaro : gennaio (''ĝen'najo'') ; Februaro : febbraio (''feb'brajo'') ; Marto : marzo (''marco'') ; Aprilo : aprile (''a'prile'') ; Majo : maggio ('''maĝĝo'') ; Junio : giugno ('''ĝunjo'') ; Julio : luglio ('''luljo'') ; Aŭgusto : agosto (''a'gosto'') ; Septembro : settembre (''set'tembre'') ; Oktobro : ottobre (''ot'tobre'') ; Novembro : novembre (''no'vembre'') ; Decembro : dicembre (''di'ĉembre'') === Skribi tempon kaj daton === 05/03/2021 ore 14,40 oni povas skribi: il cinque marzo duemilaventuno, alle ore quattordici e quaranta, (pli formala). il cinque marzo del ventuno, alle tre meno venti del pomeriggio, (malpli formala). kiuj legiĝas: il ĉinkŭe marco duemilaven'tuno, alle ore quat'tordici e qua'ranta, (pli formala). il ĉinkŭe marco del ven'tuno, alle tre meno venti del pome'riggio, (malpli formala). === Koloroj === En la itala la adjektivoj, kaj do ankaŭ la koloroj, povas esti gramatike in-ĝenraj (kiuj finas per -a, plurale per -e) aŭ malin-ĝenraj (kiuj finas per -o, plurale per -i); kelkaj tamen havas nur unu formo, kiu finas per -e, plurale per -i, aŭ malofte havas komunan formon, validan ankaŭ por la pluralo. ; nigra : nero/a ('''nero/a'') ; blanka : bianco/a ('''bjanko/a'') ; griza : grigio/a ('''griĝo/a '') ; ruĝa : rosso/a ('''rosso/a '') ; blua : blu (''blu'') - komuna formo; ankaŭ: azzurro/a (''a'zzurro/a'') ; flava : giallo/a ('''ĝallo/a'') ; verda : verde ('''verde'') ; oranĝa : arancione (''aran'ĉone'') ; purpura : porpora ('''porpora'') - komuna formo ; bruna : marrone (''mar'rone''); bruno/a ('''bruno/a'') === Transporto === ==== Aŭtobuso kaj trajno ==== ; Kiom kostas bileto al _____? : quanto costa un biglietto per _____? ('''kŭanto 'kɔsta umbi'ljetto per _____'') ; Mi volus bileton al _____. : vorrei un biglietto per _____. (''vo'rrɛj umbi'ljetto per _____'') ; Kien iras ĉi tiu trajno/aŭtobuso? : dove va questo treno/autobus? ('''dove va 'kŭesto 'trɛno/'aŭtobus'') ; Kie estas la trajno/aŭtobuso al _____? : dov'è il treno/autobus per _____ (''dov'ɛ il'trɛno/'aŭtobus per _____'') ; Ĉu tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso haltos en/ĉe _____? : questo treno/autobus ferma a/in _____ ('''kŭesto 'trɛno/'aŭtobus 'ferma a/in _____'') ; Kiam forveturos la trajno/aŭtobuso al _____? : quando parte il treno/autobus per _____ ?('''kŭando 'parte il'trɛno/'aŭtobus per _____'') ; Kiam tiu (ĉi) trajno/aŭtobuso alvenos al _____? : quando arriva questo treno/autobus a _____? ('''kŭando ar'riva 'kŭesto 'trɛno/'aŭtobus a _____'') ==== Direktoj ==== ; Kiel mi povas atingi ______? : come posso arrivare a _____? ('''kome 'pɔsso arri'vare a _____'') ; ...la trajnan stacion? : la stazione ferroviaria (''lasta'cjone ferro'vjarja'') ; ...la aǔtobusan stacion / haltejon? : la stazione degli autobus / la fermata dell'autobus (''lasta'cjone de'ljaŭtobus / lafer'mata de'llaŭtobus'') ; ...la flughavenon? : l'areoporto (''lareo'pɔrto'') ; ...urbocentron? : il centro città (''il'ĉɛntro ĉit'ta'') ; ...la junularogastejon? : l'ostello della gioventù (''los'tɛllo dellaĝoven'tu'') ; ... la hotelon ______? : l'albergo _____ (''lal'bɛrgo _____'') ; ...la _____ konsulejo? : il consolato _____ (''ilkonso'lato _____'') ; Kie estas multaj _____? : dove si trova la maggior parte di _____ (''dove si'trɔva lama'ĝĝor parte di _____'') ; ...hoteloj? : alberghi (''al'bɛrgi'') ; ...restoracioj : ristoranti (''risto'ranti'') ; ...trinkejoj : bar (''bar'') ; ...vidindaĵoj : attrazioni turistiche (''attra'cjoni tu'ristike'') ; Ĉu vi povas montri al mi sur la mapo? : può farmi vedere sulla cartina? (''pŭɔ 'farmi ve'dere sullakar'tina?'') ; strato : via (''via'') ; Turnu maldekstren. : giri a sinistra (''ĝiri assi'nistra'') ; Turnu dekstren. : giri a destra (''ĝiri a'ddestra'') ; maldekstre : a sinistra (''assi'nistra '') ; dekstre : a destra (''a'ddestra'') ; rekte antaŭen : avanti diritto (''a'vanti di'ritto'') ; al la ______ : al _____ ('' al _____'') ; preter la ______ : oltre _____ (''oltre _____'') ; antaǔ la ______ : davanti al _____ (''da'vanti al _____'') ; Rigardu al la ______. : guardi al _____(''gŭardi al _____'') ; vojkruciĝo : incrocio (''inkroĉo'') ; nordo : nord (''nɔrd'') ; sudo : sud (''sud'') ; oriento : est (''est'') ; okcidento : ovest ('''ɔvest'') ==== Taksio ==== ; Taksio! : taxi! ('''taksi!'') ; Bonvolu veturigi min al ______. : per favore mi porti a _____ (''perfa'vore mi'pɔrti a _____'') ; Kiom kostas veturo al ______? : quanto costa la corsa fino a _____ ('''kŭanto 'kɔsta la'korsa 'fino a _____'') ; Bonvolu veturigi min tien. : per favore mi porti là (''perfa'vore mi'pɔrti la'') === Loĝado === ; Ĉu vi havas disponeblan ĉambron? : avete una stanza disponibile? (''a'vete 'una 'stanza dispo'nibile? '') ; Kiom kostas ĉambro por unu persono/du personoj? : quanto costa una camera per una perona/due persone? ('''kŭanto 'kosta 'una ka'mera per 'una per'sona/'due per'sone?'') ; Ĉu la ĉambro estas kun _____? : la camera dispone di _____? (''la ka'mera dis'pone di _____'') ; ...litotuko? : lenzuola (''len'cŭola'') ; ...banejo? : bagno ('''banjo'') ; ...telefono? : telefono (''te'lefono'') ; ...televido? : televisore ('''televi'sore'') ; Ĉu mi povas vidi la ĉambron unue? : posso prima vedere la camera? ('''posso 'prima ve'dere la 'kamera?'') ; Ĉu vi havas iun _____ : ne avete una _____ (''ne a'vete 'una _____'') ; ...pli silentan? : più silenziosa (''pju silen'cioza'') ; ...pli vastan? : più spaziosa (''pju spa'cioza'') ; ...pli puran? : più pulita (''pju pu'lita'') ; ...pli malmultekostan? : più a buon mercato (''pju a bŭon mer'kato'') ; Bone, mi prenas ĝin. : bene, la prendo ('''bene, la 'prendo'') ; Mi restos por _____ nokto(j). : rimarrò per _____ notte (notti). (''rimar'ro per _____ 'notte ('notti).'') ; Ĉu vi povas sugesti al mi alian hotelon? : può consigliarmi un altro albergo? (''pŭo konsil'jarmi un 'altro al'bergo? '') ; Ĉu vi havas _____ : avete _____ (''a'vete _____'') ; ...sekurŝrankon? : cassetta di sicurezza (''kas'setta di siku'recca'') ; ...ŝlosujon? : ('' '') ; Ĉu la prezo inkluzivas matenmanĝon/vespermanĝon? : il prezzo comprende la colazione/cena? (''il 'precco kom'prende la kola'cjone/'ĉena '') ; Kiam estas matenmanĝo/vespermanĝo? : a che ora è la colazione/cena (''a ke 'ora e la kola'cjone/'ĉena'') ; Bonvolu purigi mian ĉambron. : per favore potete pulire la mia camera (''per fa'vore po'tete pu'lire la 'mia 'kamera'') ; Ĉu vi povus veki min je _____? : potreste svegliarmi alle _____? (''po'treste svel'jarmi 'alle _____?'') ; Mi volas elhoteliĝi. : Lascio l'albergo ('''Laŝo lal'bergo'') === Mono === ; Ĉu mi povas uzi usonan/aŭstralan/kanadan dolaron? : posso pagare con dollari americani/australiani/canadesi? ('''posso pa'gare kon 'dollari ameri'kani/aŭstral'jani/kanad'ezi?'') ; Ĉu mi povas uzi euron? : posso pagare con euro? ('''posso pa'gare kon eŭro?'') ; Ĉu mi povas uzi japanan enon? : posso pagare con yen giapponesi? ('''posso pa'gare kon jen ĝappo'nezi?'') ; Ĉu mi povas uzi britan pundon? : posso pagare con sterline inglesi? ('''posso pa'gare kon ster'line in'glezi? '') ; Ĉu mi povas uzi svisan/afrikan/pacifikan frankon? : posso pagare con franchi svizzeri/affricani/del Pacifico? ('''posso pa'gare kon 'franki svic'ceri/affri'kani/del Pa'ĉifiko?'') ; Ĉu mi povas uzi dinaron? : posso pagare con dinari? ('''posso pa'gare kon 'dinari?'') ; Ĉu mi povas uzi kreditkarton? : posso usare la carta di credito? ('''posso u'zare la 'karta di 'kredito? '') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian monon? : può cambiarmi dei soldi? (''pŭo kamb'jarmi dej 'soldi? '') ; Kie oni povas ŝanĝi mian monon? : dove posso cambiare dei soldi? ('''dove 'posso kamb'jare dej 'soldi?'') ; Ĉu vi povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : può cambiarmi un travel-cheque? (''pŭo kamb'jarmi un 'travel'ĉek?'') ; Kie oni povas ŝanĝi mian vojaĝantoĉekon? : dove posso cambiare un travel-cheque? ('''dove 'posso kamb'jare un 'travel'ĉek?'') ; Kia estas la kurzo? : qual'è il tasso di cambio? (''kŭal'e il 'tasso di 'kambjo?'') ; Kie estas bankaŭtomato? : dov'è un bancomat? (''dov'e un 'bankomat?'') === Manĝado === ; Tablon por unu persono/du personoj, bonvolu. : un tavolo per una persona/due persone, per favore (''un 'tavolo per 'una per'sona/'due per'sone, per fa'vore'') ; Mi petas la menuon. : il menù, per favore (''il me'nu, per fa'vore'') ; Ĉu mi povas enrigardi kuirejon? : posso vedere la cucina? ('''posso ve'dere la ku'ĉina?'') ; Ĉu vi povas rekomendi al mi? : mi può consiliare? (''mi pŭo konsi'ljare?'') ; Ĉu vi havas lokan specialaĵon? : avete una specialità locale? (''a'vete 'una speciali'ta lo'kale?'') ; Mi estas vegetarano. : sono vegetariano ('''sono veĝeta'rjano'') ; Mi estas vegano. : sono vegano ('''sono ve'gano'') ; Mi manĝas nur koŝere. : io mangio solo kosher ('''io 'manĝo 'solo 'kosher'') ; Mi ne manĝas _____. : non mangio _____. (''non 'manĝo '') ; ...viandon. : carne (''karne'') ; ...fiŝaĵon. : pesce (''peŝe'') ; ...marbestojn. : frutti di mare ('''frutti di 'mare'') ; ...ovaĵon. : frittata ('''frit'tata'') ; ...laktaĵon. : latticini (''latti'ĉini'') ; ...glutenon. : glutine ('''glutine'') ; ...tritikaĵojn. : farinacei (''farina'ĉej'') ; ...nuksojn. : noci ('''noĉi'') ; ...arakidojn. : arachidi (''ara'kidi'') ; ...sojaĵon. : soia ('''soja'') ; Bonvolu ne uzi oleon/buteron/ŝmalcon. : per favore, senza olio/burro/strutto (''per fa'vore, 'senca 'oljo/'burro/'strutto'') ; komuna manĝo : ('' '') ; manĝo laŭ la karto : mangiare alla carta (''man'ĝare 'alla 'karta'') ; matenmanĝo : colazione (''kola'cjone'') ; tagmanĝo : pranzo ('''pranco'') ; manĝaĵeto : merenda (''me'renda'') ; vespermanĝo : cena ('''ĉena'') ; _____, bonvolu, : ... per favore _____ (''per fa'vore'') ; Manĝaĵon entenantan _____, bonvolu. : cibo contenente _____, per favore. (''ĉibo konte'nente _____, per fa'vore.'') ; kokaĵo/n : pollo ('''pollo'') ; bovaĵo/n : carne di manzo ('''karne di 'manzo'') ; fiŝaĵo/n : pesce ('''peŝe'') ; ŝinko/n : prosciutto (''pro'ŝutto'') ; kolbaso/n : salsiccia (''sal'siĉĉa'') ; fromaĝo/n : formaggio (''for'maĝĝo'') ; ovo/n : uovo (''ŭovo'') ; salato/n : insalata (''insa'lata'') ; (kruda/n) legomo/n : verdura cruda (''ver'dura 'kruda'') ; (kruda/n) frukto/n : frutto ('''frutto'') ; pano/n : pane ('''pane'') ; toasto/n : toast (''tost'') ; nudelo/n : tagliatella ('''talja'tella'') ; rizo/n : riso (''rizo'') ; fazeolo/n : fagiolo (''fa'ĝolo'') ; Mi petas unu glason da _____. : per favore, un bicchiere di _____ (''per fa'vore, un bik'kjere di _____'') ; Mi petas unu kalikon da _____. : per favore, un calice di _____ (''per fa'vore, un 'kaliĉe di _____'') ; Mi petas unu botelon da _____. : per favore, una bottiglia di _____ (''per fa'vore, 'una bot'tilja di _____'') ; kafo : caffè (''kaf'fe'') ; teo : tè (''te'') ; suko : succo ('''sukko'') ; akvo : acqua ('''akkŭa'') ; kranakvo : acqua del rubinetto ('''akkŭa del rubi'netto'') ; gasa akvo : acqua gasata, acqua frizzante ('''akkŭa ga'sata, 'akkŭa fric'cante'') ; sengasa akvo : acqua minerale naturale, acqua non ga'sata ('''akkŭa mine'rale natu'rale, 'akkŭa 'non ga'sata'') ; biero : birra ('''birra'') ; ruĝa/blanka vino : vino rosso/bianco ('''vino 'rosso/'bjanko'') ; Mi petas iomon da _____. : per favore, un po' di _____ (''per fa'vore, un po di _____'') ; salo : sale ('''sale'') ; pipro : pepe ('''pepe'') ; Pardonon, kelnero? : scusi, cameriere ('''skuzi, kame'rjere'') ; Mi finmanĝis. : ho finito di mangiare (''o fi'nito di man'ĝare'') ; Ĝi estis bongusta. : aveva un buon sapore (''a'veva un bŭon sa'pore'') ; Bonvolu forporti la telerojn. : per favore, porti via i piatti (''per fa'vore, 'porti 'via i 'pjatti'') ; Mi volas pagi. / La kalkulon, bonvolu. : voglio pagare. / il conto, per favore. ('''voljo pa'gare. / il 'konto, per fa'vore.'') === Trinkado === ; Ĉu vi servas alkoholaĵojn? : servite alcolici? (''ser'vite al'koliĉi?'') ; Ĉu vi servas al tablo? : servite al tavolo? (''ser'vite al 'tavolo?'') ; Bieron / Du bierojn, bonvolu. : birra / due birre, per favore. ('''birra / dŭe 'birre, per fa'vore.'') ; Unu glason da ruĝa/blanka vino, bonvolu. : un bicchiere di vino rosso /bianco, per favore. (''un bik'kjere di 'vino 'rosso / 'bjanko, per fa'vore.'') ; Unu kruĉon, bonvolu. : una brocca, per favore. ('''una 'brokka, per fa'vore'') ; Unu botelon, bonvolu. : una bottiglia, per favore. ('''una bot'tilja, per fa'vore.'') ; _____ kaj _____, bonvolu. : _____ e _____, per favore. ('' '') ; viskio/n : whisky ('''ŭiski '') ; vodko/n : vodka ('''vodka'') ; rumo/n : rum (''rum'') ; akvo/n : acqua ('''akkŭa'') ; mineralakvo/n : acqua minerale (''akkŭa mine'rale'') ; sodakvo/n : (''soda'') ; tonikakvo/n : acqua tonica ('''akkŭa 'tonika'') ; oranĝa/n suko/n : succo d'arancia ('''sukko da'ranĉa'') ; kolao/n : cola ('''kola'') ; Ĉu vi havas drinkejajn manĝetojn? : avete degli stuzzichini? (''a'vete 'delji stucci'kini?'') ; Unu plian, bonvolu. : ancora uno, per favore. (''an'kora 'uno, per fa'vore. '') ; Plian vicon, bonvolu. : ('' '') ; Kiam estas fermtempo? : a che ora si chiude? (''a ke 'ora si 'kjude?'') ; Je via sano! : alla salute! ('''alla sa'lute!'') === Aĉetado === ; Ĉu vi havas ĉi tiun en mia grandeco? : avete questo nella mia taglia? (''a'vete 'kŭesto 'nella 'mia 'talja?'') ; Kiom ĝi kostas? : quanto costa? ('''kŭanto 'kosta?'') ; Ĝi estas tro kosta. : costa troppo ('''kosta 'troppo '') ; Ĉu vi akceptas _____? : accettate _____? (''aĉĉet'tate '') ; multekosta : caro ('''karo '') ; malmultekosta : a buon mercato (''a bŭon mer'kato '') ; Mi ne povas pagi ĝian koston. : non posso pagare quel prezzo (''non 'posso pa'gare kŭel precco '') ; Mi ne volas ĝin. : non lo voglio (''non lo voljo '') ; Vi fraŭdas min. : è una frode(''e 'una 'frode '') ; Mi ne interesiĝas. : non sono interessato /a (''non 'sono interes'sato /a '') ; Bone, mi aĉetos ĝin. : bene, lo comprerò ('''bene, lo kompre'ro '') ; Mi petas sakon? : mi può dare un sacchetto? (''mi pŭo 'dare un sak'ketto? '') ; Ĉu vi povas sendi ĝin (eksterlanden)? : potete spedirlo (all'estero)? (''po'tete spe'dirlo (all'estero)? '') ; Mi bezonas _____. : ho bisogno (''o bi'zonjo '') ; ...dentpasto/n. : dentifricio (''denti'friĉo '') ; ...dentbroso/n. : spazzolino (''spacco'lino '') ; ...tamponoj/jn. : ('' '') ; ...sapo/n. : sapone (''sa'pone '') ; ...ŝampuo/n. : sciampo (''ŝampo '') ; ...medikamento/n por doloro. : farmaco per il dolore; antidolorifico ('''farmako per il do'lore; antidolo'rifiko '') ; ...medikamento/n por malvarmumo. : farmaco per il raffreddore (''farmako per il raffred'dore '') ; ...medikamento/n por stomako. : farmaco per lo stomaco (''farmako per lo 'stomako '') ; ...razilo/n. : rasoio (''razojo '') ; ...pluvombrelo/n. : ombrello (''omb'rello '') ; ...sunŝirma/n kremo/n / oleo/n. : crema / olio abbronzante / protettiva/o per il sole ('''krema / 'oljo abbron'dzante / protet'tiva/o per il 'sole '') ; ...poŝtkarto/n. : cartolina (''karto'lina '') ; ...poŝtmarko/n. : francobollo (''franko'bollo '') ; ...baterioj/jn. : batterie (''batte'rie '') ; ...skribopapero/n. : carta per scrivere ('''karta per 'skrivere '') ; ...plumo/n. : penna ('''penna '') ; ...libro/n en la _____ lingvo. : libro in lingua _____ ('''libro in 'lingŭa _____ '') ; ...gazeto/n en la _____ lingvo. : rivista in lingua _____ (''ri'vista in 'lingŭa _____ '') ; ...ĵurnalo/n en la _____ lingvo. : giornale in lingua _____ (''ĝornale in 'lingŭa _____ '') ; ..._____-Esperanta/n vortaro/n. : vocabolario _____-Esperanto (''vokabo'larjo _____-Espe'ranto '') === Ŝoforado === ; Mi volas lui aŭton. : voglio noleggiare una macchina ('''voljo noleĝ'ĝare 'una 'makkina'') ; Ĉu mi povas akiri asekuron? : posso fare un'assicurazione? ('''posso 'fare unassikura'cjone?'') ; haltu (''signo'') : alt ('' '') ; unudirekta strato : strada a senso unico ('''strada a 'senso 'uniko'') ; malrapide : piano / lentamente ('''pjano / lenta'mente'') ; ne parku : non parcheggiare (''non parkeĝ'ĝiare'') ; limo de rapideco : limite di velocità ('''limite di veloĉi'ta'') ; benzinstacio : distributore di benzina / carburante (''distribu'tore di ben'dzina / karbu'rante'') ; benzino : benzina (''ben'dzina'') ; dizeloleo : diesel ('''dizel'') === Aŭtoritato === ; Mi faris nenion malbonan. : non ho fatto niente di male (''non o 'fatto 'njente di 'male'') ; Tio estis miskompreno. : si è trattato di un equivoco (''si e trat'tato di un e'kŭivoko '') ; Kien vi kondukas min? : dove mi portate? ('''dove mi por'tate?'') ; Ĉu mi estas arestita? : sono in arresto? ('''sono in ar'resto?'') ; Mi estas civitano de _____. : sono un cittadino del _____ ('''sono un ĉitta'dino del _____'') ; Mi volas paroli kun la _____ ambasadejo / konsulejo. : voglio parlare con l'ambasciata / consolato _____ (''voljo par'lare kon lamba'ŝata / konso'lato _____'') ; Mi volas konsulti advokaton. : voglio consultare un avvocato ('''voljo konsul'tare un avvo'kato'') ; Ĉu mi nun nur pagos monpunon? : adesso devo solo pagare una multa? (''a'desso 'devo 'solo pa'gare 'una 'multa?'') == Lernu pli == * Duolingo provizas senpagan kurson de la itala por parolantoj de la [https://www.duolingo.com/course/it/en/ angla] ** ankaŭ eblas kandidatiĝi por krei [https://incubator.duolingo.com/apply/it/eo kurson de la itala por Esperanto-parolantoj] aŭ inversan [https://incubator.duolingo.com/apply/eo/it kurson de Esperanto por parolantoj de la itala] {{Parto de|Frazlibroj}} [[Kategorio:Frazlibroj|Itala frazlibro]] f45nsxmj6kmpp8dceu14umbu8w1p4zt 0 4483 65743 64650 2022-07-29T20:11:37Z Rdelre 27 /* Aliaj cellokoj */ wikitext text/x-wiki {{Rubando|Napoli.jpg}} {{Informkesto regiono | nomo= Kampanio<br/><small>(''Campania'')</small> | bildo= File:Amalfi Coast and Sicily Tour - Capri Coastal Hike.jpg | bildotitolo= | flago= | flagograndeco= | situo= | ĉefurbo = [[Napolo]] | ĉeflingvo = | areo = 13 671 | loĝantaro = 5 772 625 (2019) | monunuo = | elektro = | antaŭkodo = | horzono = }} '''[[w:eo:Kampanio|Kampanio]]''' (itale: ''Campania'', elp. /Kam'panja/; latine: ''Campania'') estas regiono de suda [[Italio]]. La nomo ''Campania'' estis jam uzata sub Romio sed tiam ĝi rilatis nur al la norda parto de la nuna regiono, ofte akompanata de la adjektivo ''felix'' (''Campania felix'' = feliĉa Kampanio, pro la fruktodoneco de tiu ebenaĵo (''campus'' = ebenaĵo, kamparo). Fakte, la norda parto estas tute malsama de la suda kaj de la plej ena centro, kiuj estas pli malriĉaj kaj malpli dense loĝataj. Inter la du estas la areo de la golfo de Napolo, kiuj allogas multegajn turistojn sed estis ekde la antikva tempo ankaŭ tre grava ekonomie. Elstaras en Kampanio la vulkano [[Vezuvio]] (''Vesuvio /ve'zuvi̯o/''), nuntempe dormanta, kaj la insuloj, inter kiuj tre fama estas [[Kaprio]] (''Capri /'kapri/''). Inter la multaj postrestaĵoj de la antikva tempo, tre fama estas [[Pompejo]] (''Pompei /po'mpɛi/''), la romia urbeto detruita de la kolero de Vezuvio. == Urboj == * ĉirkaŭ 1 miliono da loĝantoj: ** [[Napolo]], ĉefurbo de Kampanio kaj plej granda urbo de Suditalio * pli ol 100mil loĝantoj: ** [[Salerno]], duklanda ĉefurbo dum la Mezepoko ** [[Giugliano]], antaŭurbo de Napolo * kelkaj kun pli ol 50mil loĝantoj: ** [[Avellino]] ** [[Battipaglia]] ** [[Benevento]], duklanda ĉefurbo dum la frua Mezepoko ** [[Caserta]], fama pro reĝa palaco kun vastaj ĝardenoj ** [[Castellammare di Stabia]] ** [[Cava de' Tirreni]] ** [[Ercolano]], antikve ''Herculaneum'', detruita de Vezuvo samtempe kiel Pompejo ** [[Portici]] ** [[Pozzuoli]] ** [[Torre del Greco]] * aliaj menciindaj urbetoj: ** [[Amalfi]], dum la Mezepoko mara respubliko ** [[Ariano Irpino]] ** [[Capua]] ** [[Eboli]] ** [[Nola]] ** [[Padula]], kun fama abatejo ** [[Pertosa]], kun kaverno trairita de subtera rivero ** [[Pompejo]] (''Pompei'') ** [[Sala Consilina]] ** [[Santa Maria Capua Vetere]] ** [[Sant'Agata dei Goti]] ** [[Sapri]] ** [[Sessa Aurunca]] ** [[Sorrento]] ** [[Teano]] ** [[Telese Terme]] == Aliaj cellokoj == * Insuloj: ** {{Li|Capri}} ** {{Li|Ischia}} ** {{Li|Procida}} * Naturaj vidindaĵoj: ** {{Li|Alburno}} (montaro) ** {{Li|Amalfa Marbordo}} (roka marbordo + historiaj urbetoj) ** {{Li|Cilento}} (nacia parko) ** {{Li|Flegreaj Kampoj}} (vulkana areo) ** {{Li|Matese}} (montaro) ** {{Li|Oazo de Serre-Persano}} (protektata areo) ** {{Li|Palinuro}} (roka marbordo) ** {{Li|Vezuvio}} (fama vulkano) * Restaĵoj de antikvaj urboj: ** {{Li|Elajo}} (''Elea/Velia'') ** {{Li|Kumo}} (''Kyme/Cuma'') ** {{Li|Paestum}} ** {{Li|Pompejo}} * Religiaj cellokoj: ** {{Li|Montevergine}} == Kompreni == === Historio === === Klimato === == Eniri == <!-- <mapframe text="Mapo de Latio" width="450" height="500" zoom="8" latitude="41.9" longitude="12.8" align="right" > { "type": "FeatureCollection", "features": [ { "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Fiumicino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.239, 41.80] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Ciampino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.597, 41.80] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Fervoja Stacidomo Termini", "marker-symbol": "rail", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.50, 41.90] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Nord'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.6049, 42.1388] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Est'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.704, 41.926] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Sud'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.653, 41.833] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Civitavecchia", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[11.8, 42.1] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Anzio", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "small", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.63, 41.45] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Formia", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "small", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[13.6, 41.25] } }, ] } </mapframe> !--> === Eniri avie === === Eniri trajne === === Eniri buse === === Eniri piede === == Transportiĝi == === Piediri === === Publika transporto === ==== Transportiĝi trajne ==== ==== Transportiĝi buse ==== === Veturi aŭte === === Bicikli === == Vidi == == Fari == == Komuniki == == Aĉeti == === Vendejaroj === == Manĝi == === Tradiciaj manĝaĵoj === === Vegetarismo kaj veganismo === == Trinki == === Alkoholaĵoj === == Loĝi == === Esperanta loĝado === <!-- En (nomo de la lando) estas {{Pasporta Servo gastigantoj|loko= |nombro= |jaro= |monato=}}. --> === Kampadejoj === === Hosteloj === === Hoteloj === == Esperanto == === Lokaj esperantistoj === === Esperantaj renkontiĝoj === == Viziti plu == == Rimarkoj == <references /> == Eksteraj ligiloj == {{Skizo}} {{Parto de|Suda Italio}} 8lv4h6i6jltix0mah8mmrkfq41myn3y 65744 65743 2022-07-29T20:13:20Z Rdelre 27 /* Aliaj cellokoj */ wikitext text/x-wiki {{Rubando|Napoli.jpg}} {{Informkesto regiono | nomo= Kampanio<br/><small>(''Campania'')</small> | bildo= File:Amalfi Coast and Sicily Tour - Capri Coastal Hike.jpg | bildotitolo= | flago= | flagograndeco= | situo= | ĉefurbo = [[Napolo]] | ĉeflingvo = | areo = 13 671 | loĝantaro = 5 772 625 (2019) | monunuo = | elektro = | antaŭkodo = | horzono = }} '''[[w:eo:Kampanio|Kampanio]]''' (itale: ''Campania'', elp. /Kam'panja/; latine: ''Campania'') estas regiono de suda [[Italio]]. La nomo ''Campania'' estis jam uzata sub Romio sed tiam ĝi rilatis nur al la norda parto de la nuna regiono, ofte akompanata de la adjektivo ''felix'' (''Campania felix'' = feliĉa Kampanio, pro la fruktodoneco de tiu ebenaĵo (''campus'' = ebenaĵo, kamparo). Fakte, la norda parto estas tute malsama de la suda kaj de la plej ena centro, kiuj estas pli malriĉaj kaj malpli dense loĝataj. Inter la du estas la areo de la golfo de Napolo, kiuj allogas multegajn turistojn sed estis ekde la antikva tempo ankaŭ tre grava ekonomie. Elstaras en Kampanio la vulkano [[Vezuvio]] (''Vesuvio /ve'zuvi̯o/''), nuntempe dormanta, kaj la insuloj, inter kiuj tre fama estas [[Kaprio]] (''Capri /'kapri/''). Inter la multaj postrestaĵoj de la antikva tempo, tre fama estas [[Pompejo]] (''Pompei /po'mpɛi/''), la romia urbeto detruita de la kolero de Vezuvio. == Urboj == * ĉirkaŭ 1 miliono da loĝantoj: ** [[Napolo]], ĉefurbo de Kampanio kaj plej granda urbo de Suditalio * pli ol 100mil loĝantoj: ** [[Salerno]], duklanda ĉefurbo dum la Mezepoko ** [[Giugliano]], antaŭurbo de Napolo * kelkaj kun pli ol 50mil loĝantoj: ** [[Avellino]] ** [[Battipaglia]] ** [[Benevento]], duklanda ĉefurbo dum la frua Mezepoko ** [[Caserta]], fama pro reĝa palaco kun vastaj ĝardenoj ** [[Castellammare di Stabia]] ** [[Cava de' Tirreni]] ** [[Ercolano]], antikve ''Herculaneum'', detruita de Vezuvo samtempe kiel Pompejo ** [[Portici]] ** [[Pozzuoli]] ** [[Torre del Greco]] * aliaj menciindaj urbetoj: ** [[Amalfi]], dum la Mezepoko mara respubliko ** [[Ariano Irpino]] ** [[Capua]] ** [[Eboli]] ** [[Nola]] ** [[Padula]], kun fama abatejo ** [[Pertosa]], kun kaverno trairita de subtera rivero ** [[Pompejo]] (''Pompei'') ** [[Sala Consilina]] ** [[Santa Maria Capua Vetere]] ** [[Sant'Agata dei Goti]] ** [[Sapri]] ** [[Sessa Aurunca]] ** [[Sorrento]] ** [[Teano]] ** [[Telese Terme]] == Aliaj cellokoj == * Insuloj: ** [[Kaprio]] (''Capri'') ** {{Li|Ischia}} ** {{Li|Procida}} * Naturaj vidindaĵoj: ** {{Li|Alburno}} (montaro) ** {{Li|Amalfa Marbordo}} (roka marbordo + historiaj urbetoj) ** {{Li|Cilento}} (nacia parko) ** {{Li|Flegreaj Kampoj}} (vulkana areo) ** {{Li|Matese}} (montaro) ** {{Li|Oazo de Serre-Persano}} (protektata areo) ** {{Li|Palinuro}} (roka marbordo) ** {{Li|Vezuvio}} (fama vulkano) * Restaĵoj de antikvaj urboj: ** {{Li|Elajo}} (''Elea/Velia'') ** {{Li|Kumo}} (''Kyme/Cuma'') ** {{Li|Paestum}} ** {{Li|Pompejo}} * Religiaj cellokoj: ** {{Li|Montevergine}} == Kompreni == === Historio === === Klimato === == Eniri == <!-- <mapframe text="Mapo de Latio" width="450" height="500" zoom="8" latitude="41.9" longitude="12.8" align="right" > { "type": "FeatureCollection", "features": [ { "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Fiumicino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.239, 41.80] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Ciampino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.597, 41.80] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Fervoja Stacidomo Termini", "marker-symbol": "rail", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.50, 41.90] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Nord'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.6049, 42.1388] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Est'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.704, 41.926] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Sud'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.653, 41.833] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Civitavecchia", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[11.8, 42.1] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Anzio", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "small", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.63, 41.45] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Formia", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "small", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[13.6, 41.25] } }, ] } </mapframe> !--> === Eniri avie === === Eniri trajne === === Eniri buse === === Eniri piede === == Transportiĝi == === Piediri === === Publika transporto === ==== Transportiĝi trajne ==== ==== Transportiĝi buse ==== === Veturi aŭte === === Bicikli === == Vidi == == Fari == == Komuniki == == Aĉeti == === Vendejaroj === == Manĝi == === Tradiciaj manĝaĵoj === === Vegetarismo kaj veganismo === == Trinki == === Alkoholaĵoj === == Loĝi == === Esperanta loĝado === <!-- En (nomo de la lando) estas {{Pasporta Servo gastigantoj|loko= |nombro= |jaro= |monato=}}. --> === Kampadejoj === === Hosteloj === === Hoteloj === == Esperanto == === Lokaj esperantistoj === === Esperantaj renkontiĝoj === == Viziti plu == == Rimarkoj == <references /> == Eksteraj ligiloj == {{Skizo}} {{Parto de|Suda Italio}} hoppn8wgy8a3amjjct40zssou6shxiu 65745 65744 2022-07-30T08:14:11Z Rdelre 27 /* Kompreni */ wikitext text/x-wiki {{Rubando|Napoli.jpg}} {{Informkesto regiono | nomo= Kampanio<br/><small>(''Campania'')</small> | bildo= File:Amalfi Coast and Sicily Tour - Capri Coastal Hike.jpg | bildotitolo= | flago= | flagograndeco= | situo= | ĉefurbo = [[Napolo]] | ĉeflingvo = | areo = 13 671 | loĝantaro = 5 772 625 (2019) | monunuo = | elektro = | antaŭkodo = | horzono = }} '''[[w:eo:Kampanio|Kampanio]]''' (itale: ''Campania'', elp. /Kam'panja/; latine: ''Campania'') estas regiono de suda [[Italio]]. La nomo ''Campania'' estis jam uzata sub Romio sed tiam ĝi rilatis nur al la norda parto de la nuna regiono, ofte akompanata de la adjektivo ''felix'' (''Campania felix'' = feliĉa Kampanio, pro la fruktodoneco de tiu ebenaĵo (''campus'' = ebenaĵo, kamparo). Fakte, la norda parto estas tute malsama de la suda kaj de la plej ena centro, kiuj estas pli malriĉaj kaj malpli dense loĝataj. Inter la du estas la areo de la golfo de Napolo, kiuj allogas multegajn turistojn sed estis ekde la antikva tempo ankaŭ tre grava ekonomie. Elstaras en Kampanio la vulkano [[Vezuvio]] (''Vesuvio /ve'zuvi̯o/''), nuntempe dormanta, kaj la insuloj, inter kiuj tre fama estas [[Kaprio]] (''Capri /'kapri/''). Inter la multaj postrestaĵoj de la antikva tempo, tre fama estas [[Pompejo]] (''Pompei /po'mpɛi/''), la romia urbeto detruita de la kolero de Vezuvio. == Urboj == * ĉirkaŭ 1 miliono da loĝantoj: ** [[Napolo]], ĉefurbo de Kampanio kaj plej granda urbo de Suditalio * pli ol 100mil loĝantoj: ** [[Salerno]], duklanda ĉefurbo dum la Mezepoko ** [[Giugliano]], antaŭurbo de Napolo * kelkaj kun pli ol 50mil loĝantoj: ** [[Avellino]] ** [[Battipaglia]] ** [[Benevento]], duklanda ĉefurbo dum la frua Mezepoko ** [[Caserta]], fama pro reĝa palaco kun vastaj ĝardenoj ** [[Castellammare di Stabia]] ** [[Cava de' Tirreni]] ** [[Ercolano]], antikve ''Herculaneum'', detruita de Vezuvo samtempe kiel Pompejo ** [[Portici]] ** [[Pozzuoli]] ** [[Torre del Greco]] * aliaj menciindaj urbetoj: ** [[Amalfi]], dum la Mezepoko mara respubliko ** [[Ariano Irpino]] ** [[Capua]] ** [[Eboli]] ** [[Nola]] ** [[Padula]], kun fama abatejo ** [[Pertosa]], kun kaverno trairita de subtera rivero ** [[Pompejo]] (''Pompei'') ** [[Sala Consilina]] ** [[Santa Maria Capua Vetere]] ** [[Sant'Agata dei Goti]] ** [[Sapri]] ** [[Sessa Aurunca]] ** [[Sorrento]] ** [[Teano]] ** [[Telese Terme]] == Aliaj cellokoj == * Insuloj: ** [[Kaprio]] (''Capri'') ** {{Li|Ischia}} ** {{Li|Procida}} * Naturaj vidindaĵoj: ** {{Li|Alburno}} (montaro) ** {{Li|Amalfa Marbordo}} (roka marbordo + historiaj urbetoj) ** {{Li|Cilento}} (nacia parko) ** {{Li|Flegreaj Kampoj}} (vulkana areo) ** {{Li|Matese}} (montaro) ** {{Li|Oazo de Serre-Persano}} (protektata areo) ** {{Li|Palinuro}} (roka marbordo) ** {{Li|Vezuvio}} (fama vulkano) * Restaĵoj de antikvaj urboj: ** {{Li|Elajo}} (''Elea/Velia'') ** {{Li|Kumo}} (''Kyme/Cuma'') ** {{Li|Paestum}} ** {{Li|Pompejo}} * Religiaj cellokoj: ** {{Li|Montevergine}} == Kompreni == Pluraj estas la allogoj de Kampanio por la turistoj: * la antikva historio, kiu lasis plenajn urbojn en [[Pompejo]], [[Herkolano]], ''[[Paestum]]'', [[Elajo]] ktp kaj individuajn monumentojn en aliaj lokoj; * la posta historio, kiu lasis vidindaĵojn en multaj lokoj, precipe en [[Napolo]], [[Amalfi]], [[Salerno]], [[Caserta]], [[Capua]], [[Benevento]]; * la maro, danke al longaj sablaj plaĝoj (norde de Napolo kaj inter Salerno kaj Agropoli) kaj al sinsekvo de krutaĵoj kaj plaĝetoj en la plimulto de la ceteraj marbordoj (insuloj, [[Ĉilento]], marbordoj apud Amalfi kaj Sorrento); * la popolarto, al kiu estas aldoninda ankaŭ aparta popola kuirarto; * la vulkanaĵoj, inter kiu elstaras la fama vulkano Vezuvio, sed menciindas ankaŭ malpli famaj lokoj (la ''Solfatara'' de [[Pozzuoli]], la vulkana lago ''Averno'' antikve taksata kiel la eniro al la lando de la mortintoj, la plaĝoj de [[Forio]] kun subakvaj varmaj fontoj). === Historio === === Klimato === == Eniri == <!-- <mapframe text="Mapo de Latio" width="450" height="500" zoom="8" latitude="41.9" longitude="12.8" align="right" > { "type": "FeatureCollection", "features": [ { "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Fiumicino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.239, 41.80] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Ciampino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.597, 41.80] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Fervoja Stacidomo Termini", "marker-symbol": "rail", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.50, 41.90] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Nord'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.6049, 42.1388] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Est'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.704, 41.926] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Sud'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.653, 41.833] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Civitavecchia", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[11.8, 42.1] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Anzio", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "small", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.63, 41.45] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Formia", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "small", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[13.6, 41.25] } }, ] } </mapframe> !--> === Eniri avie === === Eniri trajne === === Eniri buse === === Eniri piede === == Transportiĝi == === Piediri === === Publika transporto === ==== Transportiĝi trajne ==== ==== Transportiĝi buse ==== === Veturi aŭte === === Bicikli === == Vidi == == Fari == == Komuniki == == Aĉeti == === Vendejaroj === == Manĝi == === Tradiciaj manĝaĵoj === === Vegetarismo kaj veganismo === == Trinki == === Alkoholaĵoj === == Loĝi == === Esperanta loĝado === <!-- En (nomo de la lando) estas {{Pasporta Servo gastigantoj|loko= |nombro= |jaro= |monato=}}. --> === Kampadejoj === === Hosteloj === === Hoteloj === == Esperanto == === Lokaj esperantistoj === === Esperantaj renkontiĝoj === == Viziti plu == == Rimarkoj == <references /> == Eksteraj ligiloj == {{Skizo}} {{Parto de|Suda Italio}} k3p0d5iag73q57berngaxyoiww5xo22 65746 65745 2022-07-30T08:15:43Z Rdelre 27 /* Kompreni */ wikitext text/x-wiki {{Rubando|Napoli.jpg}} {{Informkesto regiono | nomo= Kampanio<br/><small>(''Campania'')</small> | bildo= File:Amalfi Coast and Sicily Tour - Capri Coastal Hike.jpg | bildotitolo= | flago= | flagograndeco= | situo= | ĉefurbo = [[Napolo]] | ĉeflingvo = | areo = 13 671 | loĝantaro = 5 772 625 (2019) | monunuo = | elektro = | antaŭkodo = | horzono = }} '''[[w:eo:Kampanio|Kampanio]]''' (itale: ''Campania'', elp. /Kam'panja/; latine: ''Campania'') estas regiono de suda [[Italio]]. La nomo ''Campania'' estis jam uzata sub Romio sed tiam ĝi rilatis nur al la norda parto de la nuna regiono, ofte akompanata de la adjektivo ''felix'' (''Campania felix'' = feliĉa Kampanio, pro la fruktodoneco de tiu ebenaĵo (''campus'' = ebenaĵo, kamparo). Fakte, la norda parto estas tute malsama de la suda kaj de la plej ena centro, kiuj estas pli malriĉaj kaj malpli dense loĝataj. Inter la du estas la areo de la golfo de Napolo, kiuj allogas multegajn turistojn sed estis ekde la antikva tempo ankaŭ tre grava ekonomie. Elstaras en Kampanio la vulkano [[Vezuvio]] (''Vesuvio /ve'zuvi̯o/''), nuntempe dormanta, kaj la insuloj, inter kiuj tre fama estas [[Kaprio]] (''Capri /'kapri/''). Inter la multaj postrestaĵoj de la antikva tempo, tre fama estas [[Pompejo]] (''Pompei /po'mpɛi/''), la romia urbeto detruita de la kolero de Vezuvio. == Urboj == * ĉirkaŭ 1 miliono da loĝantoj: ** [[Napolo]], ĉefurbo de Kampanio kaj plej granda urbo de Suditalio * pli ol 100mil loĝantoj: ** [[Salerno]], duklanda ĉefurbo dum la Mezepoko ** [[Giugliano]], antaŭurbo de Napolo * kelkaj kun pli ol 50mil loĝantoj: ** [[Avellino]] ** [[Battipaglia]] ** [[Benevento]], duklanda ĉefurbo dum la frua Mezepoko ** [[Caserta]], fama pro reĝa palaco kun vastaj ĝardenoj ** [[Castellammare di Stabia]] ** [[Cava de' Tirreni]] ** [[Ercolano]], antikve ''Herculaneum'', detruita de Vezuvo samtempe kiel Pompejo ** [[Portici]] ** [[Pozzuoli]] ** [[Torre del Greco]] * aliaj menciindaj urbetoj: ** [[Amalfi]], dum la Mezepoko mara respubliko ** [[Ariano Irpino]] ** [[Capua]] ** [[Eboli]] ** [[Nola]] ** [[Padula]], kun fama abatejo ** [[Pertosa]], kun kaverno trairita de subtera rivero ** [[Pompejo]] (''Pompei'') ** [[Sala Consilina]] ** [[Santa Maria Capua Vetere]] ** [[Sant'Agata dei Goti]] ** [[Sapri]] ** [[Sessa Aurunca]] ** [[Sorrento]] ** [[Teano]] ** [[Telese Terme]] == Aliaj cellokoj == * Insuloj: ** [[Kaprio]] (''Capri'') ** {{Li|Ischia}} ** {{Li|Procida}} * Naturaj vidindaĵoj: ** {{Li|Alburno}} (montaro) ** {{Li|Amalfa Marbordo}} (roka marbordo + historiaj urbetoj) ** {{Li|Cilento}} (nacia parko) ** {{Li|Flegreaj Kampoj}} (vulkana areo) ** {{Li|Matese}} (montaro) ** {{Li|Oazo de Serre-Persano}} (protektata areo) ** {{Li|Palinuro}} (roka marbordo) ** {{Li|Vezuvio}} (fama vulkano) * Restaĵoj de antikvaj urboj: ** {{Li|Elajo}} (''Elea/Velia'') ** {{Li|Kumo}} (''Kyme/Cuma'') ** {{Li|Paestum}} ** {{Li|Pompejo}} * Religiaj cellokoj: ** {{Li|Montevergine}} == Kompreni == Pluraj estas la allogoj de Kampanio por la turistoj: * la antikva historio, kiu lasis plenajn urbojn en [[Pompejo]], [[Herkolano]], ''[[Paestum]]'', [[Elajo]] ktp kaj individuajn monumentojn en aliaj lokoj; * la posta historio, kiu lasis vidindaĵojn precipe en [[Napolo]], [[Amalfi]], [[Salerno]], [[Caserta]], [[Capua]], [[Benevento]], sed ankaŭ aliloke; * la maro, danke al longaj sablaj plaĝoj (norde de Napolo kaj inter Salerno kaj Agropoli) kaj al sinsekvo de krutaĵoj kaj plaĝetoj en la plimulto de la ceteraj marbordoj (insuloj, [[Ĉilento]], marbordoj apud Amalfi kaj Sorrento); * la popolarto, al kiu estas aldoninda ankaŭ aparta popola kuirarto; * la vulkanaĵoj, inter kiu elstaras la fama vulkano Vezuvio, sed menciindas ankaŭ malpli famaj lokoj (la ''Solfatara'' de [[Pozzuoli]], la vulkana lago ''Averno'' antikve taksata kiel la eniro al la lando de la mortintoj, la plaĝoj de [[Forio]] kun subakvaj varmaj fontoj). === Historio === === Klimato === == Eniri == <!-- <mapframe text="Mapo de Latio" width="450" height="500" zoom="8" latitude="41.9" longitude="12.8" align="right" > { "type": "FeatureCollection", "features": [ { "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Fiumicino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.239, 41.80] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Ciampino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.597, 41.80] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Fervoja Stacidomo Termini", "marker-symbol": "rail", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.50, 41.90] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Nord'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.6049, 42.1388] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Est'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.704, 41.926] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Sud'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.653, 41.833] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Civitavecchia", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[11.8, 42.1] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Anzio", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "small", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.63, 41.45] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Formia", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "small", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[13.6, 41.25] } }, ] } </mapframe> !--> === Eniri avie === === Eniri trajne === === Eniri buse === === Eniri piede === == Transportiĝi == === Piediri === === Publika transporto === ==== Transportiĝi trajne ==== ==== Transportiĝi buse ==== === Veturi aŭte === === Bicikli === == Vidi == == Fari == == Komuniki == == Aĉeti == === Vendejaroj === == Manĝi == === Tradiciaj manĝaĵoj === === Vegetarismo kaj veganismo === == Trinki == === Alkoholaĵoj === == Loĝi == === Esperanta loĝado === <!-- En (nomo de la lando) estas {{Pasporta Servo gastigantoj|loko= |nombro= |jaro= |monato=}}. --> === Kampadejoj === === Hosteloj === === Hoteloj === == Esperanto == === Lokaj esperantistoj === === Esperantaj renkontiĝoj === == Viziti plu == == Rimarkoj == <references /> == Eksteraj ligiloj == {{Skizo}} {{Parto de|Suda Italio}} cp2ktw2crb2gy47p9igjmcl5ycrcur1 65747 65746 2022-07-30T08:16:43Z Rdelre 27 /* Kompreni */ wikitext text/x-wiki {{Rubando|Napoli.jpg}} {{Informkesto regiono | nomo= Kampanio<br/><small>(''Campania'')</small> | bildo= File:Amalfi Coast and Sicily Tour - Capri Coastal Hike.jpg | bildotitolo= | flago= | flagograndeco= | situo= | ĉefurbo = [[Napolo]] | ĉeflingvo = | areo = 13 671 | loĝantaro = 5 772 625 (2019) | monunuo = | elektro = | antaŭkodo = | horzono = }} '''[[w:eo:Kampanio|Kampanio]]''' (itale: ''Campania'', elp. /Kam'panja/; latine: ''Campania'') estas regiono de suda [[Italio]]. La nomo ''Campania'' estis jam uzata sub Romio sed tiam ĝi rilatis nur al la norda parto de la nuna regiono, ofte akompanata de la adjektivo ''felix'' (''Campania felix'' = feliĉa Kampanio, pro la fruktodoneco de tiu ebenaĵo (''campus'' = ebenaĵo, kamparo). Fakte, la norda parto estas tute malsama de la suda kaj de la plej ena centro, kiuj estas pli malriĉaj kaj malpli dense loĝataj. Inter la du estas la areo de la golfo de Napolo, kiuj allogas multegajn turistojn sed estis ekde la antikva tempo ankaŭ tre grava ekonomie. Elstaras en Kampanio la vulkano [[Vezuvio]] (''Vesuvio /ve'zuvi̯o/''), nuntempe dormanta, kaj la insuloj, inter kiuj tre fama estas [[Kaprio]] (''Capri /'kapri/''). Inter la multaj postrestaĵoj de la antikva tempo, tre fama estas [[Pompejo]] (''Pompei /po'mpɛi/''), la romia urbeto detruita de la kolero de Vezuvio. == Urboj == * ĉirkaŭ 1 miliono da loĝantoj: ** [[Napolo]], ĉefurbo de Kampanio kaj plej granda urbo de Suditalio * pli ol 100mil loĝantoj: ** [[Salerno]], duklanda ĉefurbo dum la Mezepoko ** [[Giugliano]], antaŭurbo de Napolo * kelkaj kun pli ol 50mil loĝantoj: ** [[Avellino]] ** [[Battipaglia]] ** [[Benevento]], duklanda ĉefurbo dum la frua Mezepoko ** [[Caserta]], fama pro reĝa palaco kun vastaj ĝardenoj ** [[Castellammare di Stabia]] ** [[Cava de' Tirreni]] ** [[Ercolano]], antikve ''Herculaneum'', detruita de Vezuvo samtempe kiel Pompejo ** [[Portici]] ** [[Pozzuoli]] ** [[Torre del Greco]] * aliaj menciindaj urbetoj: ** [[Amalfi]], dum la Mezepoko mara respubliko ** [[Ariano Irpino]] ** [[Capua]] ** [[Eboli]] ** [[Nola]] ** [[Padula]], kun fama abatejo ** [[Pertosa]], kun kaverno trairita de subtera rivero ** [[Pompejo]] (''Pompei'') ** [[Sala Consilina]] ** [[Santa Maria Capua Vetere]] ** [[Sant'Agata dei Goti]] ** [[Sapri]] ** [[Sessa Aurunca]] ** [[Sorrento]] ** [[Teano]] ** [[Telese Terme]] == Aliaj cellokoj == * Insuloj: ** [[Kaprio]] (''Capri'') ** {{Li|Ischia}} ** {{Li|Procida}} * Naturaj vidindaĵoj: ** {{Li|Alburno}} (montaro) ** {{Li|Amalfa Marbordo}} (roka marbordo + historiaj urbetoj) ** {{Li|Cilento}} (nacia parko) ** {{Li|Flegreaj Kampoj}} (vulkana areo) ** {{Li|Matese}} (montaro) ** {{Li|Oazo de Serre-Persano}} (protektata areo) ** {{Li|Palinuro}} (roka marbordo) ** {{Li|Vezuvio}} (fama vulkano) * Restaĵoj de antikvaj urboj: ** {{Li|Elajo}} (''Elea/Velia'') ** {{Li|Kumo}} (''Kyme/Cuma'') ** {{Li|Paestum}} ** {{Li|Pompejo}} * Religiaj cellokoj: ** {{Li|Montevergine}} == Kompreni == Pluraj estas la allogoj de Kampanio por la turistoj: * la antikva historio, kiu lasis plenajn urbojn en [[Pompejo]], [[Herkolano]], ''[[Paestum]]'', [[Elajo]] ktp kaj individuajn monumentojn en aliaj lokoj; * la posta historio, kiu lasis vidindaĵojn precipe en [[Napolo]], [[Amalfi]], [[Salerno]], [[Caserta]], [[Capua]], [[Benevento]], sed ankaŭ aliloke; * la maro, danke al longaj sablaj plaĝoj (norde de Napolo kaj inter Salerno kaj Agropoli) kaj al sinsekvo de krutaĵoj kaj plaĝetoj en la plimulto de la ceteraj marbordoj (insuloj, [[Ĉilento]], marbordoj apud Amalfi kaj Sorrento); * la popolarto, al kiu estas aldoninda ankaŭ aparta popola kuirarto; * la vulkanaĵoj, inter kiu elstaras la fama vulkano [[Vezuvio]], sed menciindas ankaŭ malpli famaj lokoj (la ''Solfatara'' de [[Pozzuoli]], la vulkana lago ''Averno'' antikve taksata kiel la eniro al la lando de la mortintoj, la plaĝoj de [[Forio]] kun subakvaj varmaj fontoj). === Historio === === Klimato === == Eniri == <!-- <mapframe text="Mapo de Latio" width="450" height="500" zoom="8" latitude="41.9" longitude="12.8" align="right" > { "type": "FeatureCollection", "features": [ { "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Fiumicino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.239, 41.80] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Ciampino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.597, 41.80] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Fervoja Stacidomo Termini", "marker-symbol": "rail", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.50, 41.90] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Nord'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.6049, 42.1388] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Est'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.704, 41.926] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Sud'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.653, 41.833] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Civitavecchia", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[11.8, 42.1] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Anzio", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "small", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.63, 41.45] } }, { "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Formia", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "small", "marker-color": "209090" }, "geometry": { "type":"Point", "coordinates":[13.6, 41.25] } }, ] } </mapframe> !--> === Eniri avie === === Eniri trajne === === Eniri buse === === Eniri piede === == Transportiĝi == === Piediri === === Publika transporto === ==== Transportiĝi trajne ==== ==== Transportiĝi buse ==== === Veturi aŭte === === Bicikli === == Vidi == == Fari == == Komuniki == == Aĉeti == === Vendejaroj === == Manĝi == === Tradiciaj manĝaĵoj === === Vegetarismo kaj veganismo === == Trinki == === Alkoholaĵoj === == Loĝi == === Esperanta loĝado === <!-- En (nomo de la lando) estas {{Pasporta Servo gastigantoj|loko= |nombro= |jaro= |monato=}}. --> === Kampadejoj === === Hosteloj === === Hoteloj === == Esperanto == === Lokaj esperantistoj === === Esperantaj renkontiĝoj === == Viziti plu == == Rimarkoj == <references /> == Eksteraj ligiloj == {{Skizo}} {{Parto de|Suda Italio}} 8gye23kb5lay9kmveof7twa2pgkg98r