Vouiquipèdia
frpwiki
https://frp.wikipedia.org/wiki/Vouiquip%C3%A8dia:Re%C3%A7ua_princip%C3%A2la
MediaWiki 1.39.0-wmf.22
first-letter
Mèdia
Spèciâl
Discussion
Utilisator
Discussion utilisator
Vouiquipèdia
Discussion Vouiquipèdia
Fichiér
Discussion fichiér
MediaWiki
Discussion MediaWiki
Modèlo
Discussion modèlo
Éde
Discussion éde
Catègorie
Discussion catègorie
TimedText
TimedText talk
Module
Discussion module
Gadget
Discussion gadget
Définition de gadget
Discussion définition de gadget
Mordavia
0
1551
214944
214905
2022-07-31T16:23:17Z
ChrisPtDe
22
mês’a jorn : entroduccion
wikitext
text/x-wiki
{{Grafia RèfB}}{{Vêre homonimos|Mordavia (homonimia){{!}}Mordavia}}{{Enfocajon Payis
| nom_arpetan = Rèpublica de Mordavia
| nom_locâl = Republica Moldova
| lengoua = ro
| émâge_drapél = Flag_of_Moldova.svg
| lim_drapél = Drapél de la Mordavia
| émâge_blâson = Coat of arms of Moldova.svg
| lim_blâson = Armoueria de la Mordavia
| émâge_mapa = Location_Moldova_Europe.png
| devisa =
| lengoua_devisa =
| traduccion_devisa =
| nota_devisa =
| nomCôrt = '''Mordavia'''<br>{{AFE|[mɔr.da.ˈvja]}}<br><br>{{retrèt|<small>'''et'''</small>}}'''Mordavie'''<br>{{AFE|[mɔr.da.ˈvi]}}<br><br>
| lengoues_oficièles = [[Roumen]] (asse-ben nomâ [[mordâvo]]<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=ro|titro=''CURTEA CONSTITUŢIONALĂ HOTĂRÎRE Nr. 36 din 05.12.2013 privind interpretarea articolului 13 alin. (1) din Constituţie în corelaţie cu Preambulul Constituţiei şi Declaraţia de Independenţă a Republicii Moldova (Sesizările nr. 8b/2013 şi 41b/2013)''|url=http://lex.justice.md/md/350850/|seto=lex.justice.md|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>{{,}}<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=ro|titro=''Titlul I. Principii generale''|url=http://www.presedinte.md/rom/titlul1|seto=www.presedinte.md|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>{{,}}<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=en|titro=''Moldova Recognizes Romanian Language''|url=https://www.rferl.org/a/moldova-romanian-official-language/25191455.html|seto=rferl.org|dâta=5 dècembro 2013|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>)
| capitâla = [[Chișinău]]
| coordonâs_capitâla = {{coord|47|0|N|28|55|E|display=inline,title|type:city}}
| lim_veles = Lista de les veles de Mordavia
| titro_ples_granta_vela = Ples granta vela
| ples_granta_vela = [[Chișinău]]
| tipo_govèrnament = [[Rèpublica]] [[règimo parlamentèro|parlamentèra]]
| titro_dirigient = [[Prèsident de la rèpublica de Mordavia|Prèsident de la Rèpublica]]
| nom_dirigient = [[Maia Sandu]]
| titro_dirigient2 = [[Premiér ministro de Mordavia|Premiére ministra]]
| nom_dirigient2 = [[Natalia Gavrilița]]
| titro_parlament = [[Parlament]]
| nom_parlament = [[Parlament de Mordavia|Parlament]]
| supèrficie_rang = 140
| supèrficie_totâla = 33851
| porcentâjo_égoua = 1,4 %
| populacion_rang = 138
| populacion_totâla = 2681735
| populacion_an = 2019<ref>{{Lim Vouèbe|lenngoua=ro|titro=''// Comunicate de presă''|url=https://statistica.gov.md/newsview.php?l=ro&idc=168&id=6416|seto=statistica.gov.md|dâta=17 julyèt 2019|viu lo=21 janviér 2021}}.</ref>
| tipo_endèpendence = Dâta
| payis_endèpendence = {{URSS-d}} [[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]]
| dâta_endèpendence = {{dâta-|27 oût 1991}}
| gentilyiço = ''Mordâvo, Mordâva''{{retrèt|<small>'''en [[arpetan]]'''</small>}}
----
''Moldovean, Moldoveancă''{{retrèt|<small>'''en [[roumen]]'''</small>}}
| FDB_PPE = {{ôgmentacion}} {{Nombro|42.483|milyârds}} de [[Dolâr amèriquen|$]]<br/>+ 6,59 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| FDBPPE_an = 2022
| FDB = {{ôgmentacion}} {{Nombro|13.811 milyârds}} de [[Dolâr amèriquen|$]]<br/>+ 1,01 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)">{{en}} https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report.</ref>
| FDB_an = 2022
| FDB_HAB = {{ôgmentacion}} {{Unitât|16719.283|[[Dolâr amèriquen|$]]}}<br/>+ 8,52 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| FDBHAB_an = 2022
| dèta_an = 2022
| dèta = '''Nominâla'''<br/>{{ôgmentacion nègativa}} {{unitât|99.670 milyârds}} de [[Leu mordâvo|MDL]]<br/>+ 24,91 %<br/>'''Relativa'''<br/>{{ôgmentacion nègativa}} 36.447 % du FDB<br/>+ 10,47 %
| FDBHABNOM_an = 2020
| FDB_HABNOM = {{ôgmentacion}} {{Unitât|5435.446|[[Dolâr amèriquen|$]]}}<br/>+ 2,84 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| chômâjo_an = 2022
| chômâjo = {{ôgmentacion nègativa}} 3,5 % a la pop. activa<br/>+ 1,30 %
| EDH = {{ôgmentacion}} 0,750<ref name="idh2019">{{en}} https://hdr.undp.org/data-center/specific-country-data#/countries/MDA.</ref>
| EDH_an = 2019
| EDH_catègoria = hiôt
| EDH_rang = {{90o}}
| monéya = [[Leu mordâvo]]
| code_monéya = MDL
| fus_horèro = + 2 : ([[Hora normala d’Eropa du Levant|EET]]) ;
hora de chôd-temps : [[Temps univèrsâl coordonâ|UTC]] + 3 : ([[EEST]])
| himno_nacionâl = [[Limba noastră]]
| lengoua_himno = [[roumen]]
| traduccion_himno = ''Noutra lengoua''
| ôdiô_himno = Imnul Republicii Moldova US NAVY.ogg
| féta_nacionâla = {{dâta|27 oût}}
| féta_èvt = [[Rèpublica socialista soviètica mordâva#L’èmeyence d’un Ètat endèpendent|Procllamacion d’endèpendence]] en face de l’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]] ({{dâta-|1991}})
| domêno_malyâjo = [[.md (domêno de premiér nivél)|.md]]
| iso3166-1 = MDA, MD
| endicatif_tèlèfonico = 373
| p1 = {{RSS de Mordavia}}
| payis frontaliérs = {{UKR}}{{-}}{{ROM}}{{-}}
| organisacions_entèrnacionâles = [[Fichiér:Flag of La Francophonie.svg|20x20px|border]] [[Organisacion entèrnacionâla de la francèyancie|Francèyancie]]<br>{{ONU}}{{-}}{{UE}} (candidat oficièl)<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=fr|titro=''Les Vingt-Sept accordent à l’Ukraine et la Moldavie le statut de candidat à l’Union européenne {{!}} Data''|url=https://amp.lefigaro.fr/international/les-vingt-sept-approuvent-les-candidatures-de-l-ukraine-et-la-moldavie-a-l-ue-20220623|seto=[[Le Figaro]]|viu lo=23 jouin 2022}}.</ref>
}}
La '''Mordavia''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvja]}} ou ben la '''Mordavie''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvi]}} (''{{lengoua|ro|Moldova orientală}}'' {{AFE|[mol.ˈdo.va]}} en [[roumen]] per difèrence de la ''[[Mordavia (règion de Roumania)|Moldova occidentală]]'' qu’est a la Roumania ; {{lengoua|ru|Молдавия}}, ''{{transl|ru|Moldaviya}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈda.vʲɪ.jə]}} en [[russo]]), en fôrma longe '''rèpublica de Mordavia''' (''{{lengoua|ro|Republica Moldova}}'' en [[roumen]], {{lengoua|ru|Республика Молдова}}, ''{{transl|ru|Respublika Moldova}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈdo.və]}} en [[russo]], de yô que vint la varianta '''rèpublica de Mordova''') est un payis d’[[Eropa du Levant|Eropa levantenche]], [[Payis sen litorâl|encllavâ]] entre-mié la [[Roumania]] et l’[[Ucrèna]], qu’engllobe de parties de les règions historiques de [[Bèssarabia]] et de [[Podolia]] enversenche (déta [[Transnistria (règion)|Transnistria]]). Sos [[Geomorfologia|cârros valonâs]] que compregnont de bouescs, de tèrres curtivâyes, de [[Zona humida|zones humides]] et pués de [[Viticultura en Mordavia|vegnôblos]]. Sa capitâla est [[Chișinău]].
La partia du tèrritouèro mordâvo d’ora que sè trôve sus la riva drêta du [[Dnièstre]] est étâ avouéc la [[principôtât de Mordavia]] ([[tribut]]èro de l’[[Empiro otoman]] dês 1538), dês lo {{s-|XIV}} tant qu’a 1812, dâta que lyé fut cèdâye a l’[[Empiro russo]]. Ceti nen fit son « [[govèrnament de Bèssarabia]] » et y organisat na [[Colonisacion de la Bèssarabia|colonisacion]] qu’entrênâve l’enstalacion de tot plen de populacions ôtres que los [[Mordâvos]], que réstéront portant majoritèros.
Lo {{s|XX}} est un temps complicâ sus lo plan de les relacions entèrnacionâles. A la [[Rebênâda russa]] de 1917, la [[Rèpublica dèmocratica mordâva]] sè fôrme et sè dècllâre endèpendenta, pués en 1918 s’unét u [[reyômo de Roumania]] por s’emparar contre los bolchèvics, que de lor fllanc fondont la [[Rèpublica socialista soviètica mordâva]] (RSSM) en 1924 sus na petiôta pârt du tèrritouèro mordâvo que controlâvont ([[Transnistria (règion)|Transnistria]]). En 1940, en aplicacion de la [[pache gèrmano-soviètica]] et sen que la Roumania s’y pouesse oposar, l’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|Union soviètica]] avance a l’[[ocupacion soviètica de la Bèssarabia et de la Bucovina de Bise]]. L’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]] reorganise adonc lo tèrritouèro de la RSSM en lyé balyent la Bèssarabia mas en lyé reterient n’ôtra partia por l’Ucrèna. La [[dislocacion de l’URSS]] côse de novéls côps : la [[Transnistria (Ètat)|Transnistria]] fât [[sècèssion]] de la Mordavia et s’ôtoprocllâme endèpendenta [[Lista des Ètats pas recognus entèrnacionalament|sen recognessence entèrnacionâla]] dês 1990, tandis que la RSSM dècllâre son endèpendence en face de l’Union soviètica en oût 1991 et pués vint membro de la [[Comunôtât des Ètats endèpendents]] que nen est sortia<ref>{{ro}} [http://www.rgnpress.ro/rgn_14/categorii/politic/16537-guvernul-marionet-controlat-de-vladimir-voronin-a-fost-instalat-la-chisinau.html].</ref>{{,}}<ref>{{ro}} Valentin Krylov dedens ''Ziarul de Gardă'' [http://www.zdg.md/stiri/a-pus-partidul-socialistilor-accentuez-din-r-moldova-nu-in-relatii-de-parteneriat-ci-in-serviciul-altei-tari].</ref>. El est admetua a l’[[Organisacion de les Nacions unies]] en mârs 1992, mas lo mém’an la [[guèrra du Dnièstre]] accentue la ruptura avouéc la [[Transnistria (Ètat)|Transnistria]]<ref>{{en}} Zbigniew Brzezinski et Paige Sullivan du « Center for Strategic and International Studies, Russia and the Commonwealth of Independent States » : ''Documents, Data and Analysis'', èd. M.E. Sharpe, 1997, {{ISBN|1563246376}}.</ref>.
Dês 1994 la situacion entèrnacionâla est stâbla. La constitucion d’ora, adoptâye en 1994, nen fât na [[rèpublica parlamentèra]] [[Netralitât (relacions entèrnacionâles)|netra]]. Ègziste un [[mouvement unionisto en Mordavia et Roumania]] basâ sus l’héretâjo historico, lengouistico et culturâl comon, mas étot des rêsons por qu’il èye pas reussi, notament la presence d’importantes minoritâts surtot [[Slâvos levantencs|slâves]] (un quârt des habitents) et pués de parties de l’[[Fôrces armâyes de la Fèdèracion de Russia|armâ russa]] sus son tèrritouèro mémo (en grôs en Transnistria, mas mémo la Russia recognêt pas l’endèpendence de cél tèrritouèro).
Placiêe a les limites de les [[Sféra de grant-mange|sféres de grant-mange]] a doves [[supèrpouessience]]s a côp partenèros et antagonistos, la Mordavia sè trôve dedens la [[Geopolitica de la Russia|zona de grant-mange russa]] et el est adés avouéc la CEE, mas a les [[Frontiéres de l’Union eropèèna|frontiéres levantenches]] de l’[[Union eropèèna]] et de l’[[Organisacion du trètâ de l’Atlantico de bise|OTAB]]<ref>{{fr}} {{Articllo|ôtor1=Michel Foucher|lim ôtor1=Michel Foucher|titro=''L’Union européenne au défi de ses frontières''|sot-titro=''Un espace politique à géométrie variable''|pèriodico=Le Monde diplomatique|lim pèriodico=Le Monde diplomatique|dâta=novembro 2016|liére en legne=http://www.monde-diplomatique.fr/2016/11/FOUCHER/56768}}.</ref> : el est asse-ben membro de l’[[Organisacion por la dèmocracia et lo dèvelopament]] (GUAM), du [[partenariat por la pèx]] de l’OTAB dês lo {{dâta-|16 mârs 1994}}, de la [[Pache de libro-èchanjo centro-eropèen]] et du [[Partenariat levantenc]] de l’UE dês 2009<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=fr|titro=''Partenariat oriental''|url=http://eeas.europa.eu/eastern/index_fr.htm|seto=lo seto du Sèrviço eropèen por l’accion de defôr}}.</ref> et pués el at na [[Pache d’associacion entre la Mordavia et l’Union eropèèna|pache d’associacion avouéc l’UE]] dês lo {{dâta-|1 julyèt 2016}}.
Cela situacion [[geopolitica]] et les [[Politica en Mordavia|tensions de dedens]] favorisont pas l’èconomia mordâva. Encllavâye, el at gins de pôrt dês que la partia de la Bèssarabia litorâla de la [[mar Nêre]] est étâye rapondua a l’Ucrèna en 1940. El at d’accès ren que simbolico per lo Danubio, et la Transnistria sècèssionista controle los transpôrts per lo Dnièstre ou ben vers l’Ucrèna. Les charriéres de tren sont a les nôrmes russes, encompatibles avouéc la baragne roumèna qu’est a les nôrmes cuchientenches. La Mordavia at viu dècrêtre sa produccion [[Sèctor primèro|agricola]] (passent desot lo sôl d’[[ôtosufisence]]) et [[Sèctor secondèro|endustriâla]], quand ben que lo [[Sèctor tèrcièro|sèctor des sèrviços]] s’est fôrt dèvelopâ. Sofrét d’un fôrt [[ègzodo campagnârd]] et n’[[Migracion d’homo#Tipologia de les migracions|èxpatriacion importanta]] de la [[populacion activa]] qu’èxplique sa relativament bâssa quota de chômâjo. En 2022, el est lo payis lo ples pouvro d’[[Eropa]] en tèrmos de [[Fruit de dedens bruto per habitent|FDB per habitent]] et at l’[[endiço de dèvelopament de l’homo]] lo ples bâs du continent.
== G·eografia fesica ==
=== Tèrritouèro ===
=== Veles ===
== Histouère ==
== Sociètât ==
=== Dèmografia ===
=== Populacion ===
=== Lenguoues ===
=== Religions ===
=== Èducacion ===
=== Mèdias ===
== Politica et administracion ==
== Èconomia ==
== Cultura ==
=== Ârts ===
=== Endrêts et monuments ===
=== Bona chiéra ===
=== Sport ===
== Pèrsonalitâts ==
== Vêde avouéc ==
=== Articllos liyês ===
* [[Rèpublica de Transnistrie moldava]]
* [[Gagaouzie]]
=== Lims de defôr ===
== Notes et rèferences ==
=== Notes ===
{{Rèferences|groupo=N}}
=== Rèferences ===
<references />
{{Payis d’Eropa (CdE)}}
[[Catègorie:Mordavia|*]]
[[Catègorie:Payis d’Eropa]]
fa2v3zd9vqs5igp42zuzs5nlkyde0gq
214945
214944
2022-07-31T16:24:18Z
ChrisPtDe
22
/* Bona chiéra */ corrèccion
wikitext
text/x-wiki
{{Grafia RèfB}}{{Vêre homonimos|Mordavia (homonimia){{!}}Mordavia}}{{Enfocajon Payis
| nom_arpetan = Rèpublica de Mordavia
| nom_locâl = Republica Moldova
| lengoua = ro
| émâge_drapél = Flag_of_Moldova.svg
| lim_drapél = Drapél de la Mordavia
| émâge_blâson = Coat of arms of Moldova.svg
| lim_blâson = Armoueria de la Mordavia
| émâge_mapa = Location_Moldova_Europe.png
| devisa =
| lengoua_devisa =
| traduccion_devisa =
| nota_devisa =
| nomCôrt = '''Mordavia'''<br>{{AFE|[mɔr.da.ˈvja]}}<br><br>{{retrèt|<small>'''et'''</small>}}'''Mordavie'''<br>{{AFE|[mɔr.da.ˈvi]}}<br><br>
| lengoues_oficièles = [[Roumen]] (asse-ben nomâ [[mordâvo]]<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=ro|titro=''CURTEA CONSTITUŢIONALĂ HOTĂRÎRE Nr. 36 din 05.12.2013 privind interpretarea articolului 13 alin. (1) din Constituţie în corelaţie cu Preambulul Constituţiei şi Declaraţia de Independenţă a Republicii Moldova (Sesizările nr. 8b/2013 şi 41b/2013)''|url=http://lex.justice.md/md/350850/|seto=lex.justice.md|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>{{,}}<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=ro|titro=''Titlul I. Principii generale''|url=http://www.presedinte.md/rom/titlul1|seto=www.presedinte.md|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>{{,}}<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=en|titro=''Moldova Recognizes Romanian Language''|url=https://www.rferl.org/a/moldova-romanian-official-language/25191455.html|seto=rferl.org|dâta=5 dècembro 2013|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>)
| capitâla = [[Chișinău]]
| coordonâs_capitâla = {{coord|47|0|N|28|55|E|display=inline,title|type:city}}
| lim_veles = Lista de les veles de Mordavia
| titro_ples_granta_vela = Ples granta vela
| ples_granta_vela = [[Chișinău]]
| tipo_govèrnament = [[Rèpublica]] [[règimo parlamentèro|parlamentèra]]
| titro_dirigient = [[Prèsident de la rèpublica de Mordavia|Prèsident de la Rèpublica]]
| nom_dirigient = [[Maia Sandu]]
| titro_dirigient2 = [[Premiér ministro de Mordavia|Premiére ministra]]
| nom_dirigient2 = [[Natalia Gavrilița]]
| titro_parlament = [[Parlament]]
| nom_parlament = [[Parlament de Mordavia|Parlament]]
| supèrficie_rang = 140
| supèrficie_totâla = 33851
| porcentâjo_égoua = 1,4 %
| populacion_rang = 138
| populacion_totâla = 2681735
| populacion_an = 2019<ref>{{Lim Vouèbe|lenngoua=ro|titro=''// Comunicate de presă''|url=https://statistica.gov.md/newsview.php?l=ro&idc=168&id=6416|seto=statistica.gov.md|dâta=17 julyèt 2019|viu lo=21 janviér 2021}}.</ref>
| tipo_endèpendence = Dâta
| payis_endèpendence = {{URSS-d}} [[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]]
| dâta_endèpendence = {{dâta-|27 oût 1991}}
| gentilyiço = ''Mordâvo, Mordâva''{{retrèt|<small>'''en [[arpetan]]'''</small>}}
----
''Moldovean, Moldoveancă''{{retrèt|<small>'''en [[roumen]]'''</small>}}
| FDB_PPE = {{ôgmentacion}} {{Nombro|42.483|milyârds}} de [[Dolâr amèriquen|$]]<br/>+ 6,59 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| FDBPPE_an = 2022
| FDB = {{ôgmentacion}} {{Nombro|13.811 milyârds}} de [[Dolâr amèriquen|$]]<br/>+ 1,01 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)">{{en}} https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report.</ref>
| FDB_an = 2022
| FDB_HAB = {{ôgmentacion}} {{Unitât|16719.283|[[Dolâr amèriquen|$]]}}<br/>+ 8,52 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| FDBHAB_an = 2022
| dèta_an = 2022
| dèta = '''Nominâla'''<br/>{{ôgmentacion nègativa}} {{unitât|99.670 milyârds}} de [[Leu mordâvo|MDL]]<br/>+ 24,91 %<br/>'''Relativa'''<br/>{{ôgmentacion nègativa}} 36.447 % du FDB<br/>+ 10,47 %
| FDBHABNOM_an = 2020
| FDB_HABNOM = {{ôgmentacion}} {{Unitât|5435.446|[[Dolâr amèriquen|$]]}}<br/>+ 2,84 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| chômâjo_an = 2022
| chômâjo = {{ôgmentacion nègativa}} 3,5 % a la pop. activa<br/>+ 1,30 %
| EDH = {{ôgmentacion}} 0,750<ref name="idh2019">{{en}} https://hdr.undp.org/data-center/specific-country-data#/countries/MDA.</ref>
| EDH_an = 2019
| EDH_catègoria = hiôt
| EDH_rang = {{90o}}
| monéya = [[Leu mordâvo]]
| code_monéya = MDL
| fus_horèro = + 2 : ([[Hora normala d’Eropa du Levant|EET]]) ;
hora de chôd-temps : [[Temps univèrsâl coordonâ|UTC]] + 3 : ([[EEST]])
| himno_nacionâl = [[Limba noastră]]
| lengoua_himno = [[roumen]]
| traduccion_himno = ''Noutra lengoua''
| ôdiô_himno = Imnul Republicii Moldova US NAVY.ogg
| féta_nacionâla = {{dâta|27 oût}}
| féta_èvt = [[Rèpublica socialista soviètica mordâva#L’èmeyence d’un Ètat endèpendent|Procllamacion d’endèpendence]] en face de l’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]] ({{dâta-|1991}})
| domêno_malyâjo = [[.md (domêno de premiér nivél)|.md]]
| iso3166-1 = MDA, MD
| endicatif_tèlèfonico = 373
| p1 = {{RSS de Mordavia}}
| payis frontaliérs = {{UKR}}{{-}}{{ROM}}{{-}}
| organisacions_entèrnacionâles = [[Fichiér:Flag of La Francophonie.svg|20x20px|border]] [[Organisacion entèrnacionâla de la francèyancie|Francèyancie]]<br>{{ONU}}{{-}}{{UE}} (candidat oficièl)<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=fr|titro=''Les Vingt-Sept accordent à l’Ukraine et la Moldavie le statut de candidat à l’Union européenne {{!}} Data''|url=https://amp.lefigaro.fr/international/les-vingt-sept-approuvent-les-candidatures-de-l-ukraine-et-la-moldavie-a-l-ue-20220623|seto=[[Le Figaro]]|viu lo=23 jouin 2022}}.</ref>
}}
La '''Mordavia''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvja]}} ou ben la '''Mordavie''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvi]}} (''{{lengoua|ro|Moldova orientală}}'' {{AFE|[mol.ˈdo.va]}} en [[roumen]] per difèrence de la ''[[Mordavia (règion de Roumania)|Moldova occidentală]]'' qu’est a la Roumania ; {{lengoua|ru|Молдавия}}, ''{{transl|ru|Moldaviya}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈda.vʲɪ.jə]}} en [[russo]]), en fôrma longe '''rèpublica de Mordavia''' (''{{lengoua|ro|Republica Moldova}}'' en [[roumen]], {{lengoua|ru|Республика Молдова}}, ''{{transl|ru|Respublika Moldova}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈdo.və]}} en [[russo]], de yô que vint la varianta '''rèpublica de Mordova''') est un payis d’[[Eropa du Levant|Eropa levantenche]], [[Payis sen litorâl|encllavâ]] entre-mié la [[Roumania]] et l’[[Ucrèna]], qu’engllobe de parties de les règions historiques de [[Bèssarabia]] et de [[Podolia]] enversenche (déta [[Transnistria (règion)|Transnistria]]). Sos [[Geomorfologia|cârros valonâs]] que compregnont de bouescs, de tèrres curtivâyes, de [[Zona humida|zones humides]] et pués de [[Viticultura en Mordavia|vegnôblos]]. Sa capitâla est [[Chișinău]].
La partia du tèrritouèro mordâvo d’ora que sè trôve sus la riva drêta du [[Dnièstre]] est étâ avouéc la [[principôtât de Mordavia]] ([[tribut]]èro de l’[[Empiro otoman]] dês 1538), dês lo {{s-|XIV}} tant qu’a 1812, dâta que lyé fut cèdâye a l’[[Empiro russo]]. Ceti nen fit son « [[govèrnament de Bèssarabia]] » et y organisat na [[Colonisacion de la Bèssarabia|colonisacion]] qu’entrênâve l’enstalacion de tot plen de populacions ôtres que los [[Mordâvos]], que réstéront portant majoritèros.
Lo {{s|XX}} est un temps complicâ sus lo plan de les relacions entèrnacionâles. A la [[Rebênâda russa]] de 1917, la [[Rèpublica dèmocratica mordâva]] sè fôrme et sè dècllâre endèpendenta, pués en 1918 s’unét u [[reyômo de Roumania]] por s’emparar contre los bolchèvics, que de lor fllanc fondont la [[Rèpublica socialista soviètica mordâva]] (RSSM) en 1924 sus na petiôta pârt du tèrritouèro mordâvo que controlâvont ([[Transnistria (règion)|Transnistria]]). En 1940, en aplicacion de la [[pache gèrmano-soviètica]] et sen que la Roumania s’y pouesse oposar, l’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|Union soviètica]] avance a l’[[ocupacion soviètica de la Bèssarabia et de la Bucovina de Bise]]. L’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]] reorganise adonc lo tèrritouèro de la RSSM en lyé balyent la Bèssarabia mas en lyé reterient n’ôtra partia por l’Ucrèna. La [[dislocacion de l’URSS]] côse de novéls côps : la [[Transnistria (Ètat)|Transnistria]] fât [[sècèssion]] de la Mordavia et s’ôtoprocllâme endèpendenta [[Lista des Ètats pas recognus entèrnacionalament|sen recognessence entèrnacionâla]] dês 1990, tandis que la RSSM dècllâre son endèpendence en face de l’Union soviètica en oût 1991 et pués vint membro de la [[Comunôtât des Ètats endèpendents]] que nen est sortia<ref>{{ro}} [http://www.rgnpress.ro/rgn_14/categorii/politic/16537-guvernul-marionet-controlat-de-vladimir-voronin-a-fost-instalat-la-chisinau.html].</ref>{{,}}<ref>{{ro}} Valentin Krylov dedens ''Ziarul de Gardă'' [http://www.zdg.md/stiri/a-pus-partidul-socialistilor-accentuez-din-r-moldova-nu-in-relatii-de-parteneriat-ci-in-serviciul-altei-tari].</ref>. El est admetua a l’[[Organisacion de les Nacions unies]] en mârs 1992, mas lo mém’an la [[guèrra du Dnièstre]] accentue la ruptura avouéc la [[Transnistria (Ètat)|Transnistria]]<ref>{{en}} Zbigniew Brzezinski et Paige Sullivan du « Center for Strategic and International Studies, Russia and the Commonwealth of Independent States » : ''Documents, Data and Analysis'', èd. M.E. Sharpe, 1997, {{ISBN|1563246376}}.</ref>.
Dês 1994 la situacion entèrnacionâla est stâbla. La constitucion d’ora, adoptâye en 1994, nen fât na [[rèpublica parlamentèra]] [[Netralitât (relacions entèrnacionâles)|netra]]. Ègziste un [[mouvement unionisto en Mordavia et Roumania]] basâ sus l’héretâjo historico, lengouistico et culturâl comon, mas étot des rêsons por qu’il èye pas reussi, notament la presence d’importantes minoritâts surtot [[Slâvos levantencs|slâves]] (un quârt des habitents) et pués de parties de l’[[Fôrces armâyes de la Fèdèracion de Russia|armâ russa]] sus son tèrritouèro mémo (en grôs en Transnistria, mas mémo la Russia recognêt pas l’endèpendence de cél tèrritouèro).
Placiêe a les limites de les [[Sféra de grant-mange|sféres de grant-mange]] a doves [[supèrpouessience]]s a côp partenèros et antagonistos, la Mordavia sè trôve dedens la [[Geopolitica de la Russia|zona de grant-mange russa]] et el est adés avouéc la CEE, mas a les [[Frontiéres de l’Union eropèèna|frontiéres levantenches]] de l’[[Union eropèèna]] et de l’[[Organisacion du trètâ de l’Atlantico de bise|OTAB]]<ref>{{fr}} {{Articllo|ôtor1=Michel Foucher|lim ôtor1=Michel Foucher|titro=''L’Union européenne au défi de ses frontières''|sot-titro=''Un espace politique à géométrie variable''|pèriodico=Le Monde diplomatique|lim pèriodico=Le Monde diplomatique|dâta=novembro 2016|liére en legne=http://www.monde-diplomatique.fr/2016/11/FOUCHER/56768}}.</ref> : el est asse-ben membro de l’[[Organisacion por la dèmocracia et lo dèvelopament]] (GUAM), du [[partenariat por la pèx]] de l’OTAB dês lo {{dâta-|16 mârs 1994}}, de la [[Pache de libro-èchanjo centro-eropèen]] et du [[Partenariat levantenc]] de l’UE dês 2009<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=fr|titro=''Partenariat oriental''|url=http://eeas.europa.eu/eastern/index_fr.htm|seto=lo seto du Sèrviço eropèen por l’accion de defôr}}.</ref> et pués el at na [[Pache d’associacion entre la Mordavia et l’Union eropèèna|pache d’associacion avouéc l’UE]] dês lo {{dâta-|1 julyèt 2016}}.
Cela situacion [[geopolitica]] et les [[Politica en Mordavia|tensions de dedens]] favorisont pas l’èconomia mordâva. Encllavâye, el at gins de pôrt dês que la partia de la Bèssarabia litorâla de la [[mar Nêre]] est étâye rapondua a l’Ucrèna en 1940. El at d’accès ren que simbolico per lo Danubio, et la Transnistria sècèssionista controle los transpôrts per lo Dnièstre ou ben vers l’Ucrèna. Les charriéres de tren sont a les nôrmes russes, encompatibles avouéc la baragne roumèna qu’est a les nôrmes cuchientenches. La Mordavia at viu dècrêtre sa produccion [[Sèctor primèro|agricola]] (passent desot lo sôl d’[[ôtosufisence]]) et [[Sèctor secondèro|endustriâla]], quand ben que lo [[Sèctor tèrcièro|sèctor des sèrviços]] s’est fôrt dèvelopâ. Sofrét d’un fôrt [[ègzodo campagnârd]] et n’[[Migracion d’homo#Tipologia de les migracions|èxpatriacion importanta]] de la [[populacion activa]] qu’èxplique sa relativament bâssa quota de chômâjo. En 2022, el est lo payis lo ples pouvro d’[[Eropa]] en tèrmos de [[Fruit de dedens bruto per habitent|FDB per habitent]] et at l’[[endiço de dèvelopament de l’homo]] lo ples bâs du continent.
== G·eografia fesica ==
=== Tèrritouèro ===
=== Veles ===
== Histouère ==
== Sociètât ==
=== Dèmografia ===
=== Populacion ===
=== Lenguoues ===
=== Religions ===
=== Èducacion ===
=== Mèdias ===
== Politica et administracion ==
== Èconomia ==
== Cultura ==
=== Ârts ===
=== Endrêts et monuments ===
=== Bôna chiéra ===
=== Sport ===
== Pèrsonalitâts ==
== Vêde avouéc ==
=== Articllos liyês ===
* [[Rèpublica de Transnistrie moldava]]
* [[Gagaouzie]]
=== Lims de defôr ===
== Notes et rèferences ==
=== Notes ===
{{Rèferences|groupo=N}}
=== Rèferences ===
<references />
{{Payis d’Eropa (CdE)}}
[[Catègorie:Mordavia|*]]
[[Catègorie:Payis d’Eropa]]
4xvtca5fvq6h8gsc8sfw319r4178r8v
214949
214945
2022-07-31T17:18:54Z
ChrisPtDe
22
mielx d’ense
wikitext
text/x-wiki
{{Grafia RèfB}}{{Vêre homonimos|Mordavia (homonimia){{!}}Mordavia}}{{Enfocajon Payis
| nom_arpetan = Rèpublica de Mordavia
| nom_locâl = Republica Moldova
| lengoua = ro
| émâge_drapél = Flag_of_Moldova.svg
| lim_drapél = Drapél de la Mordavia
| émâge_blâson = Coat of arms of Moldova.svg
| lim_blâson = Armoueria de la Mordavia
| émâge_mapa = Location_Moldova_Europe.png
| devisa =
| lengoua_devisa =
| traduccion_devisa =
| nota_devisa =
| nomCôrt = '''Mordavia'''<br>{{AFE|[mɔr.da.ˈvja]}}<br><br>{{retrèt|<small>'''et'''</small>}}'''Mordavie'''<br>{{AFE|[mɔr.da.ˈvi]}}<br><br>
| lengoues_oficièles = [[Roumen]] (asse-ben nomâ [[mordâvo]]<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=ro|titro=''CURTEA CONSTITUŢIONALĂ HOTĂRÎRE Nr. 36 din 05.12.2013 privind interpretarea articolului 13 alin. (1) din Constituţie în corelaţie cu Preambulul Constituţiei şi Declaraţia de Independenţă a Republicii Moldova (Sesizările nr. 8b/2013 şi 41b/2013)''|url=http://lex.justice.md/md/350850/|seto=lex.justice.md|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>{{,}}<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=ro|titro=''Titlul I. Principii generale''|url=http://www.presedinte.md/rom/titlul1|seto=www.presedinte.md|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>{{,}}<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=en|titro=''Moldova Recognizes Romanian Language''|url=https://www.rferl.org/a/moldova-romanian-official-language/25191455.html|seto=rferl.org|dâta=5 dècembro 2013|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>)
| capitâla = [[Chișinău]]
| coordonâs_capitâla = {{coord|47|0|N|28|55|E|display=inline,title|type:city}}
| lim_veles = Lista de les veles de Mordavia
| titro_ples_granta_vela = Ples granta vela
| ples_granta_vela = [[Chișinău]]
| tipo_govèrnament = [[Rèpublica]] [[règimo parlamentèro|parlamentèra]]
| titro_dirigient = [[Prèsident de la rèpublica de Mordavia|Prèsident de la Rèpublica]]
| nom_dirigient = [[Maia Sandu]]
| titro_dirigient2 = [[Premiér ministro de Mordavia|Premiére ministra]]
| nom_dirigient2 = [[Natalia Gavrilița]]
| titro_parlament = [[Parlament]]
| nom_parlament = [[Parlament de Mordavia|Parlament]]
| supèrficie_rang = 140
| supèrficie_totâla = 33851
| porcentâjo_égoua = 1,4 %
| populacion_rang = 138
| populacion_totâla = 2681735
| populacion_an = 2019<ref>{{Lim Vouèbe|lenngoua=ro|titro=''// Comunicate de presă''|url=https://statistica.gov.md/newsview.php?l=ro&idc=168&id=6416|seto=statistica.gov.md|dâta=17 julyèt 2019|viu lo=21 janviér 2021}}.</ref>
| tipo_endèpendence = Dâta
| payis_endèpendence = {{URSS-d}} [[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]]
| dâta_endèpendence = {{dâta-|27 oût 1991}}
| gentilyiço = ''Mordâvo, Mordâva''{{retrèt|<small>'''en [[arpetan]]'''</small>}}
----
''Moldovean, Moldoveancă''{{retrèt|<small>'''en [[roumen]]'''</small>}}
| FDB_PPE = {{ôgmentacion}} {{Nombro|42.483|milyârds}} de [[Dolâr amèriquen|$]]<br/>+ 6,59 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| FDBPPE_an = 2022
| FDB = {{ôgmentacion}} {{Nombro|13.811 milyârds}} de [[Dolâr amèriquen|$]]<br/>+ 1,01 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)">{{en}} https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report.</ref>
| FDB_an = 2022
| FDB_HAB = {{ôgmentacion}} {{Unitât|16719.283|[[Dolâr amèriquen|$]]}}<br/>+ 8,52 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| FDBHAB_an = 2022
| dèta_an = 2022
| dèta = '''Nominâla'''<br/>{{ôgmentacion nègativa}} {{unitât|99.670 milyârds}} de [[Leu mordâvo|MDL]]<br/>+ 24,91 %<br/>'''Relativa'''<br/>{{ôgmentacion nègativa}} 36.447 % du FDB<br/>+ 10,47 %
| FDBHABNOM_an = 2020
| FDB_HABNOM = {{ôgmentacion}} {{Unitât|5435.446|[[Dolâr amèriquen|$]]}}<br/>+ 2,84 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| chômâjo_an = 2022
| chômâjo = {{ôgmentacion nègativa}} 3,5 % a la pop. activa<br/>+ 1,30 %
| EDH = {{ôgmentacion}} 0,750<ref name="idh2019">{{en}} https://hdr.undp.org/data-center/specific-country-data#/countries/MDA.</ref>
| EDH_an = 2019
| EDH_catègoria = hiôt
| EDH_rang = {{90o}}
| monéya = [[Leu mordâvo]]
| code_monéya = MDL
| fus_horèro = + 2 : ([[Hora normala d’Eropa du Levant|EET]]) ;
hora de chôd-temps : [[Temps univèrsâl coordonâ|UTC]] + 3 : ([[EEST]])
| himno_nacionâl = [[Limba noastră]]
| lengoua_himno = [[roumen]]
| traduccion_himno = ''Noutra lengoua''
| ôdiô_himno = Imnul Republicii Moldova US NAVY.ogg
| féta_nacionâla = {{dâta|27 oût}}
| féta_èvt = [[Rèpublica socialista soviètica mordâva#L’èmeyence d’un Ètat endèpendent|Procllamacion d’endèpendence]] en face de l’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]] ({{dâta-|1991}})
| domêno_malyâjo = [[.md (domêno de premiér nivél)|.md]]
| iso3166-1 = MDA, MD
| endicatif_tèlèfonico = 373
| p1 = {{RSS de Mordavia}}
| payis frontaliérs = {{UKR}}{{-}}{{ROM}}{{-}}
| organisacions_entèrnacionâles = [[Fichiér:Flag of La Francophonie.svg|20x20px|border]] [[Organisacion entèrnacionâla de la francèyancie|Francèyancie]]<br>{{ONU}}{{-}}{{UE}} (candidat oficièl)<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=fr|titro=''Les Vingt-Sept accordent à l’Ukraine et la Moldavie le statut de candidat à l’Union européenne {{!}} Data''|url=https://amp.lefigaro.fr/international/les-vingt-sept-approuvent-les-candidatures-de-l-ukraine-et-la-moldavie-a-l-ue-20220623|seto=[[Le Figaro]]|viu lo=23 jouin 2022}}.</ref>
}}
La '''Mordavia''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvja]}} ou ben la '''Mordavie''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvi]}} (''{{lengoua|ro|Moldova orientală}}'' {{AFE|[mol.ˈdo.va]}} en [[roumen]] per difèrence de la ''[[Mordavia (règion de Roumania)|Moldova occidentală]]'' qu’est a la Roumania ; {{lengoua|ru|Молдавия}}, ''{{transl|ru|Moldaviya}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈda.vʲɪ.jə]}} en [[russo]]), en fôrma longe '''rèpublica de Mordavia''' (''{{lengoua|ro|Republica Moldova}}'' en [[roumen]], {{lengoua|ru|Республика Молдова}}, ''{{transl|ru|Respublika Moldova}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈdo.və]}} en [[russo]], de yô que vint la varianta '''rèpublica de Mordova''') est un payis d’[[Eropa du Levant|Eropa levantenche]], [[Payis sen litorâl|encllavâ]] entre-mié la [[Roumania]] et l’[[Ucrèna]], qu’engllobe de parties de les règions historiques de [[Bèssarabia]] et de [[Podolia]] enversenche (déta [[Transnistria (règion)|Transnistria]]). Sos [[Geomorfologia|cârros valonâs]] que compregnont de bouescs, de tèrres curtivâyes, de [[Zona humida|zones humides]] et pués de [[Viticultura en Mordavia|vegnôblos]]. Sa capitâla est [[Chișinău]].
La partia du tèrritouèro mordâvo d’ora que sè trôve sus la riva drêta du [[Dnièstre]] ére avouéc la [[principôtât de Mordavia]] ([[tribut]]èro de l’[[Empiro otoman]] dês 1538), dês lo {{s-|XIV}} tant qu’a 1812, dâta que lyé fut cèdâye a l’[[Empiro russo]]. Ceti nen fit son « [[govèrnament de Bèssarabia]] » et y organisat na [[Colonisacion de la Bèssarabia|colonisacion]] qu’entrênâve l’enstalacion de tot plen de populacions ôtres que los [[Mordâvos]], que réstéront portant majoritèros.
Lo {{s|XX}} est un temps complicâ sus lo plan de les relacions entèrnacionâles. A la [[Rebênâda russa]] de 1917, la [[Rèpublica dèmocratica mordâva]] sè fôrme et sè dècllâre endèpendenta, pués en 1918 s’unét u [[reyômo de Roumania]] por s’emparar contre los bolchèvics, que de lor fllanc fondont la [[Rèpublica socialista soviètica mordâva]] (RSSM) en 1924 sus na petiôta pârt du tèrritouèro mordâvo que controlâvont ([[Transnistria (règion)|Transnistria]]). En 1940, en aplicacion de la [[pache gèrmano-soviètica]] et sen que la Roumania s’y pouesse oposar, l’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|Union soviètica]] avance a l’[[ocupacion soviètica de la Bèssarabia et de la Bucovina de Bise]]. L’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]] reorganise adonc lo tèrritouèro de la RSSM en lyé balyent la Bèssarabia mas en lyé reterient n’ôtra partia por l’Ucrèna. La [[dislocacion de l’URSS]] côse de novéls côps : la [[Transnistria (Ètat)|Transnistria]] fât [[sècèssion]] de la Mordavia et s’ôtoprocllâme endèpendenta [[Lista des Ètats pas recognus entèrnacionalament|sen recognessence entèrnacionâla]] dês 1990, tandis que la RSSM dècllâre son endèpendence en face de l’Union soviètica en oût 1991 et pués vint membro de la [[Comunôtât des Ètats endèpendents]] que nen est sortia<ref>{{ro}} [http://www.rgnpress.ro/rgn_14/categorii/politic/16537-guvernul-marionet-controlat-de-vladimir-voronin-a-fost-instalat-la-chisinau.html].</ref>{{,}}<ref>{{ro}} Valentin Krylov dedens ''Ziarul de Gardă'' [http://www.zdg.md/stiri/a-pus-partidul-socialistilor-accentuez-din-r-moldova-nu-in-relatii-de-parteneriat-ci-in-serviciul-altei-tari].</ref>. El est admetua a l’[[Organisacion de les Nacions unies]] en mârs 1992, mas lo mém’an la [[guèrra du Dnièstre]] accentue la ruptura avouéc la [[Transnistria (Ètat)|Transnistria]]<ref>{{en}} Zbigniew Brzezinski et Paige Sullivan du « Center for Strategic and International Studies, Russia and the Commonwealth of Independent States » : ''Documents, Data and Analysis'', èd. M.E. Sharpe, 1997, {{ISBN|1563246376}}.</ref>.
Dês 1994 la situacion entèrnacionâla est stâbla. La constitucion d’ora, adoptâye en 1994, nen fât na [[rèpublica parlamentèra]] [[Netralitât (relacions entèrnacionâles)|netra]]. Ègziste un [[mouvement unionisto en Mordavia et Roumania]] basâ sus l’héretâjo historico, lengouistico et culturâl comon, mas étot des rêsons por qu’il èye pas reussi, notament la presence d’importantes minoritâts surtot [[Slâvos levantencs|slâves]] (un quârt des habitents) et pués de parties de l’[[Fôrces armâyes de la Fèdèracion de Russia|armâ russa]] sus son tèrritouèro mémo (en grôs en Transnistria, mas mémo la Russia recognêt pas l’endèpendence de cél tèrritouèro).
Placiêe a les limites de les [[Sféra de grant-mange|sféres de grant-mange]] a doves [[supèrpouessience]]s a côp partenèros et antagonistos, la Mordavia sè trôve dedens la [[Geopolitica de la Russia|zona de grant-mange russa]] et el est adés avouéc la CEE, mas a les [[Frontiéres de l’Union eropèèna|frontiéres levantenches]] de l’[[Union eropèèna]] et de l’[[Organisacion du trètâ de l’Atlantico de bise|OTAB]]<ref>{{fr}} {{Articllo|ôtor1=Michel Foucher|lim ôtor1=Michel Foucher|titro=''L’Union européenne au défi de ses frontières''|sot-titro=''Un espace politique à géométrie variable''|pèriodico=Le Monde diplomatique|lim pèriodico=Le Monde diplomatique|dâta=novembro 2016|liére en legne=http://www.monde-diplomatique.fr/2016/11/FOUCHER/56768}}.</ref> : el est asse-ben membro de l’[[Organisacion por la dèmocracia et lo dèvelopament]] (GUAM), du [[partenariat por la pèx]] de l’OTAB dês lo {{dâta-|16 mârs 1994}}, de la [[Pache de libro-èchanjo centro-eropèen]] et du [[Partenariat levantenc]] de l’UE dês 2009<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=fr|titro=''Partenariat oriental''|url=http://eeas.europa.eu/eastern/index_fr.htm|seto=lo seto du Sèrviço eropèen por l’accion de defôr}}.</ref> et pués el at na [[Pache d’associacion entre la Mordavia et l’Union eropèèna|pache d’associacion avouéc l’UE]] dês lo {{dâta-|1 julyèt 2016}}.
Cela situacion [[geopolitica]] et les [[Politica en Mordavia|tensions de dedens]] favorisont pas l’èconomia mordâva. Encllavâye, el at gins de pôrt dês que la partia de la Bèssarabia litorâla de la [[mar Nêre]] est étâye rapondua a l’Ucrèna en 1940. El at d’accès ren que simbolico per lo Danubio, et la Transnistria sècèssionista controle los transpôrts per lo Dnièstre ou ben vers l’Ucrèna. Les charriéres de tren sont a les nôrmes russes, encompatibles avouéc la baragne roumèna qu’est a les nôrmes cuchientenches. La Mordavia at viu dècrêtre sa produccion [[Sèctor primèro|agricola]] (passent desot lo sôl d’[[ôtosufisence]]) et [[Sèctor secondèro|endustriâla]], quand ben que lo [[Sèctor tèrcièro|sèctor des sèrviços]] s’est fôrt dèvelopâ. Sofrét d’un fôrt [[ègzodo campagnârd]] et n’[[Migracion d’homo#Tipologia de les migracions|èxpatriacion importanta]] de la [[populacion activa]] qu’èxplique sa relativament bâssa quota de chômâjo. En 2022, el est lo payis lo ples pouvro d’[[Eropa]] en tèrmos de [[Fruit de dedens bruto per habitent|FDB per habitent]] et at l’[[endiço de dèvelopament de l’homo]] lo ples bâs du continent.
== G·eografia fesica ==
=== Tèrritouèro ===
=== Veles ===
== Histouère ==
== Sociètât ==
=== Dèmografia ===
=== Populacion ===
=== Lenguoues ===
=== Religions ===
=== Èducacion ===
=== Mèdias ===
== Politica et administracion ==
== Èconomia ==
== Cultura ==
=== Ârts ===
=== Endrêts et monuments ===
=== Bôna chiéra ===
=== Sport ===
== Pèrsonalitâts ==
== Vêde avouéc ==
=== Articllos liyês ===
* [[Rèpublica de Transnistrie moldava]]
* [[Gagaouzie]]
=== Lims de defôr ===
== Notes et rèferences ==
=== Notes ===
{{Rèferences|groupo=N}}
=== Rèferences ===
<references />
{{Payis d’Eropa (CdE)}}
[[Catègorie:Mordavia|*]]
[[Catègorie:Payis d’Eropa]]
qkurl6gj1ooyzq0ztk4x2z5q4ydm38f
214951
214949
2022-07-31T20:34:27Z
ChrisPtDe
22
+ prononciacion
wikitext
text/x-wiki
{{Grafia RèfB}}{{Vêre homonimos|Mordavia (homonimia){{!}}Mordavia}}{{Enfocajon Payis
| nom_arpetan = Rèpublica de Mordavia
| nom_locâl = Republica Moldova
| lengoua = ro
| prononciacion_arpetana = [re.py.ˈbliː.ka də mɔr.da.ˈvja]
| émâge_drapél = Flag_of_Moldova.svg
| lim_drapél = Drapél de la Mordavia
| émâge_blâson = Coat of arms of Moldova.svg
| lim_blâson = Armoueria de la Mordavia
| émâge_mapa = Location_Moldova_Europe.png
| devisa =
| lengoua_devisa =
| traduccion_devisa =
| nota_devisa =
| nomCôrt = '''Mordavia'''<br>{{AFE|[mɔr.da.ˈvja]}}<br><br>{{retrèt|<small>'''et'''</small>}}'''Mordavie'''<br>{{AFE|[mɔr.da.ˈvi]}}<br><br>
| lengoues_oficièles = [[Roumen]] (asse-ben nomâ [[mordâvo]]<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=ro|titro=''CURTEA CONSTITUŢIONALĂ HOTĂRÎRE Nr. 36 din 05.12.2013 privind interpretarea articolului 13 alin. (1) din Constituţie în corelaţie cu Preambulul Constituţiei şi Declaraţia de Independenţă a Republicii Moldova (Sesizările nr. 8b/2013 şi 41b/2013)''|url=http://lex.justice.md/md/350850/|seto=lex.justice.md|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>{{,}}<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=ro|titro=''Titlul I. Principii generale''|url=http://www.presedinte.md/rom/titlul1|seto=www.presedinte.md|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>{{,}}<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=en|titro=''Moldova Recognizes Romanian Language''|url=https://www.rferl.org/a/moldova-romanian-official-language/25191455.html|seto=rferl.org|dâta=5 dècembro 2013|viu lo=10 septembro 2019}}.</ref>)
| capitâla = [[Chișinău]]
| coordonâs_capitâla = {{coord|47|0|N|28|55|E|display=inline,title|type:city}}
| lim_veles = Lista de les veles de Mordavia
| titro_ples_granta_vela = Ples granta vela
| ples_granta_vela = [[Chișinău]]
| tipo_govèrnament = [[Rèpublica]] [[règimo parlamentèro|parlamentèra]]
| titro_dirigient = [[Prèsident de la rèpublica de Mordavia|Prèsident de la Rèpublica]]
| nom_dirigient = [[Maia Sandu]]
| titro_dirigient2 = [[Premiér ministro de Mordavia|Premiére ministra]]
| nom_dirigient2 = [[Natalia Gavrilița]]
| titro_parlament = [[Parlament]]
| nom_parlament = [[Parlament de Mordavia|Parlament]]
| supèrficie_rang = 140
| supèrficie_totâla = 33851
| porcentâjo_égoua = 1,4 %
| populacion_rang = 138
| populacion_totâla = 2681735
| populacion_an = 2019<ref>{{Lim Vouèbe|lenngoua=ro|titro=''// Comunicate de presă''|url=https://statistica.gov.md/newsview.php?l=ro&idc=168&id=6416|seto=statistica.gov.md|dâta=17 julyèt 2019|viu lo=21 janviér 2021}}.</ref>
| tipo_endèpendence = Dâta
| payis_endèpendence = {{URSS-d}} [[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]]
| dâta_endèpendence = {{dâta-|27 oût 1991}}
| gentilyiço = ''Mordâvo, Mordâva''{{retrèt|<small>'''en [[arpetan]]'''</small>}}
----
''Moldovean, Moldoveancă''{{retrèt|<small>'''en [[roumen]]'''</small>}}
| FDB_PPE = {{ôgmentacion}} {{Nombro|42.483|milyârds}} de [[Dolâr amèriquen|$]]<br/>+ 6,59 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| FDBPPE_an = 2022
| FDB = {{ôgmentacion}} {{Nombro|13.811 milyârds}} de [[Dolâr amèriquen|$]]<br/>+ 1,01 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)">{{en}} https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report.</ref>
| FDB_an = 2022
| FDB_HAB = {{ôgmentacion}} {{Unitât|16719.283|[[Dolâr amèriquen|$]]}}<br/>+ 8,52 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| FDBHAB_an = 2022
| dèta_an = 2022
| dèta = '''Nominâla'''<br/>{{ôgmentacion nègativa}} {{unitât|99.670 milyârds}} de [[Leu mordâvo|MDL]]<br/>+ 24,91 %<br/>'''Relativa'''<br/>{{ôgmentacion nègativa}} 36.447 % du FDB<br/>+ 10,47 %
| FDBHABNOM_an = 2020
| FDB_HABNOM = {{ôgmentacion}} {{Unitât|5435.446|[[Dolâr amèriquen|$]]}}<br/>+ 2,84 %<ref name="WEO April 2022 (FMI)" />
| chômâjo_an = 2022
| chômâjo = {{ôgmentacion nègativa}} 3,5 % a la pop. activa<br/>+ 1,30 %
| EDH = {{ôgmentacion}} 0,750<ref name="idh2019">{{en}} https://hdr.undp.org/data-center/specific-country-data#/countries/MDA.</ref>
| EDH_an = 2019
| EDH_catègoria = hiôt
| EDH_rang = {{90o}}
| monéya = [[Leu mordâvo]]
| code_monéya = MDL
| fus_horèro = + 2 : ([[Hora normala d’Eropa du Levant|EET]]) ;
hora de chôd-temps : [[Temps univèrsâl coordonâ|UTC]] + 3 : ([[EEST]])
| himno_nacionâl = [[Limba noastră]]
| lengoua_himno = [[roumen]]
| traduccion_himno = ''Noutra lengoua''
| ôdiô_himno = Imnul Republicii Moldova US NAVY.ogg
| féta_nacionâla = {{dâta|27 oût}}
| féta_èvt = [[Rèpublica socialista soviètica mordâva#L’èmeyence d’un Ètat endèpendent|Procllamacion d’endèpendence]] en face de l’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]] ({{dâta-|1991}})
| domêno_malyâjo = [[.md (domêno de premiér nivél)|.md]]
| iso3166-1 = MDA, MD
| endicatif_tèlèfonico = 373
| p1 = {{RSS de Mordavia}}
| payis frontaliérs = {{UKR}}{{-}}{{ROM}}{{-}}
| organisacions_entèrnacionâles = [[Fichiér:Flag of La Francophonie.svg|20x20px|border]] [[Organisacion entèrnacionâla de la francèyancie|Francèyancie]]<br>{{ONU}}{{-}}{{UE}} (candidat oficièl)<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=fr|titro=''Les Vingt-Sept accordent à l’Ukraine et la Moldavie le statut de candidat à l’Union européenne {{!}} Data''|url=https://amp.lefigaro.fr/international/les-vingt-sept-approuvent-les-candidatures-de-l-ukraine-et-la-moldavie-a-l-ue-20220623|seto=[[Le Figaro]]|viu lo=23 jouin 2022}}.</ref>
}}
La '''Mordavia''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvja]}} ou ben la '''Mordavie''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvi]}} (''{{lengoua|ro|Moldova orientală}}'' {{AFE|[mol.ˈdo.va]}} en [[roumen]] per difèrence de la ''[[Mordavia (règion de Roumania)|Moldova occidentală]]'' qu’est a la Roumania ; {{lengoua|ru|Молдавия}}, ''{{transl|ru|Moldaviya}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈda.vʲɪ.jə]}} en [[russo]]), en fôrma longe '''rèpublica de Mordavia''' (''{{lengoua|ro|Republica Moldova}}'' en [[roumen]], {{lengoua|ru|Республика Молдова}}, ''{{transl|ru|Respublika Moldova}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈdo.və]}} en [[russo]], de yô que vint la varianta '''rèpublica de Mordova''') est un payis d’[[Eropa du Levant|Eropa levantenche]], [[Payis sen litorâl|encllavâ]] entre-mié la [[Roumania]] et l’[[Ucrèna]], qu’engllobe de parties de les règions historiques de [[Bèssarabia]] et de [[Podolia]] enversenche (déta [[Transnistria (règion)|Transnistria]]). Sos [[Geomorfologia|cârros valonâs]] que compregnont de bouescs, de tèrres curtivâyes, de [[Zona humida|zones humides]] et pués de [[Viticultura en Mordavia|vegnôblos]]. Sa capitâla est [[Chișinău]].
La partia du tèrritouèro mordâvo d’ora que sè trôve sus la riva drêta du [[Dnièstre]] ére avouéc la [[principôtât de Mordavia]] ([[tribut]]èro de l’[[Empiro otoman]] dês 1538), dês lo {{s-|XIV}} tant qu’a 1812, dâta que lyé fut cèdâye a l’[[Empiro russo]]. Ceti nen fit son « [[govèrnament de Bèssarabia]] » et y organisat na [[Colonisacion de la Bèssarabia|colonisacion]] qu’entrênâve l’enstalacion de tot plen de populacions ôtres que los [[Mordâvos]], que réstéront portant majoritèros.
Lo {{s|XX}} est un temps complicâ sus lo plan de les relacions entèrnacionâles. A la [[Rebênâda russa]] de 1917, la [[Rèpublica dèmocratica mordâva]] sè fôrme et sè dècllâre endèpendenta, pués en 1918 s’unét u [[reyômo de Roumania]] por s’emparar contre los bolchèvics, que de lor fllanc fondont la [[Rèpublica socialista soviètica mordâva]] (RSSM) en 1924 sus na petiôta pârt du tèrritouèro mordâvo que controlâvont ([[Transnistria (règion)|Transnistria]]). En 1940, en aplicacion de la [[pache gèrmano-soviètica]] et sen que la Roumania s’y pouesse oposar, l’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|Union soviètica]] avance a l’[[ocupacion soviètica de la Bèssarabia et de la Bucovina de Bise]]. L’[[Union de les rèpubliques socialistes soviètiques|URSS]] reorganise adonc lo tèrritouèro de la RSSM en lyé balyent la Bèssarabia mas en lyé reterient n’ôtra partia por l’Ucrèna. La [[dislocacion de l’URSS]] côse de novéls côps : la [[Transnistria (Ètat)|Transnistria]] fât [[sècèssion]] de la Mordavia et s’ôtoprocllâme endèpendenta [[Lista des Ètats pas recognus entèrnacionalament|sen recognessence entèrnacionâla]] dês 1990, tandis que la RSSM dècllâre son endèpendence en face de l’Union soviètica en oût 1991 et pués vint membro de la [[Comunôtât des Ètats endèpendents]] que nen est sortia<ref>{{ro}} [http://www.rgnpress.ro/rgn_14/categorii/politic/16537-guvernul-marionet-controlat-de-vladimir-voronin-a-fost-instalat-la-chisinau.html].</ref>{{,}}<ref>{{ro}} Valentin Krylov dedens ''Ziarul de Gardă'' [http://www.zdg.md/stiri/a-pus-partidul-socialistilor-accentuez-din-r-moldova-nu-in-relatii-de-parteneriat-ci-in-serviciul-altei-tari].</ref>. El est admetua a l’[[Organisacion de les Nacions unies]] en mârs 1992, mas lo mém’an la [[guèrra du Dnièstre]] accentue la ruptura avouéc la [[Transnistria (Ètat)|Transnistria]]<ref>{{en}} Zbigniew Brzezinski et Paige Sullivan du « Center for Strategic and International Studies, Russia and the Commonwealth of Independent States » : ''Documents, Data and Analysis'', èd. M.E. Sharpe, 1997, {{ISBN|1563246376}}.</ref>.
Dês 1994 la situacion entèrnacionâla est stâbla. La constitucion d’ora, adoptâye en 1994, nen fât na [[rèpublica parlamentèra]] [[Netralitât (relacions entèrnacionâles)|netra]]. Ègziste un [[mouvement unionisto en Mordavia et Roumania]] basâ sus l’héretâjo historico, lengouistico et culturâl comon, mas étot des rêsons por qu’il èye pas reussi, notament la presence d’importantes minoritâts surtot [[Slâvos levantencs|slâves]] (un quârt des habitents) et pués de parties de l’[[Fôrces armâyes de la Fèdèracion de Russia|armâ russa]] sus son tèrritouèro mémo (en grôs en Transnistria, mas mémo la Russia recognêt pas l’endèpendence de cél tèrritouèro).
Placiêe a les limites de les [[Sféra de grant-mange|sféres de grant-mange]] a doves [[supèrpouessience]]s a côp partenèros et antagonistos, la Mordavia sè trôve dedens la [[Geopolitica de la Russia|zona de grant-mange russa]] et el est adés avouéc la CEE, mas a les [[Frontiéres de l’Union eropèèna|frontiéres levantenches]] de l’[[Union eropèèna]] et de l’[[Organisacion du trètâ de l’Atlantico de bise|OTAB]]<ref>{{fr}} {{Articllo|ôtor1=Michel Foucher|lim ôtor1=Michel Foucher|titro=''L’Union européenne au défi de ses frontières''|sot-titro=''Un espace politique à géométrie variable''|pèriodico=Le Monde diplomatique|lim pèriodico=Le Monde diplomatique|dâta=novembro 2016|liére en legne=http://www.monde-diplomatique.fr/2016/11/FOUCHER/56768}}.</ref> : el est asse-ben membro de l’[[Organisacion por la dèmocracia et lo dèvelopament]] (GUAM), du [[partenariat por la pèx]] de l’OTAB dês lo {{dâta-|16 mârs 1994}}, de la [[Pache de libro-èchanjo centro-eropèen]] et du [[Partenariat levantenc]] de l’UE dês 2009<ref>{{Lim Vouèbe|lengoua=fr|titro=''Partenariat oriental''|url=http://eeas.europa.eu/eastern/index_fr.htm|seto=lo seto du Sèrviço eropèen por l’accion de defôr}}.</ref> et pués el at na [[Pache d’associacion entre la Mordavia et l’Union eropèèna|pache d’associacion avouéc l’UE]] dês lo {{dâta-|1 julyèt 2016}}.
Cela situacion [[geopolitica]] et les [[Politica en Mordavia|tensions de dedens]] favorisont pas l’èconomia mordâva. Encllavâye, el at gins de pôrt dês que la partia de la Bèssarabia litorâla de la [[mar Nêre]] est étâye rapondua a l’Ucrèna en 1940. El at d’accès ren que simbolico per lo Danubio, et la Transnistria sècèssionista controle los transpôrts per lo Dnièstre ou ben vers l’Ucrèna. Les charriéres de tren sont a les nôrmes russes, encompatibles avouéc la baragne roumèna qu’est a les nôrmes cuchientenches. La Mordavia at viu dècrêtre sa produccion [[Sèctor primèro|agricola]] (passent desot lo sôl d’[[ôtosufisence]]) et [[Sèctor secondèro|endustriâla]], quand ben que lo [[Sèctor tèrcièro|sèctor des sèrviços]] s’est fôrt dèvelopâ. Sofrét d’un fôrt [[ègzodo campagnârd]] et n’[[Migracion d’homo#Tipologia de les migracions|èxpatriacion importanta]] de la [[populacion activa]] qu’èxplique sa relativament bâssa quota de chômâjo. En 2022, el est lo payis lo ples pouvro d’[[Eropa]] en tèrmos de [[Fruit de dedens bruto per habitent|FDB per habitent]] et at l’[[endiço de dèvelopament de l’homo]] lo ples bâs du continent.
== G·eografia fesica ==
=== Tèrritouèro ===
=== Veles ===
== Histouère ==
== Sociètât ==
=== Dèmografia ===
=== Populacion ===
=== Lenguoues ===
=== Religions ===
=== Èducacion ===
=== Mèdias ===
== Politica et administracion ==
== Èconomia ==
== Cultura ==
=== Ârts ===
=== Endrêts et monuments ===
=== Bôna chiéra ===
=== Sport ===
== Pèrsonalitâts ==
== Vêde avouéc ==
=== Articllos liyês ===
* [[Rèpublica de Transnistrie moldava]]
* [[Gagaouzie]]
=== Lims de defôr ===
== Notes et rèferences ==
=== Notes ===
{{Rèferences|groupo=N}}
=== Rèferences ===
<references />
{{Payis d’Eropa (CdE)}}
[[Catègorie:Mordavia|*]]
[[Catègorie:Payis d’Eropa]]
a6mgbfugyitv4i7dxgvyp9ghnlwtcx3
Modèlo:Enfocajon Payis
10
1672
214922
214920
2022-07-31T12:07:24Z
ChrisPtDe
22
mês’a jorn
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{Enfocajon V3/Comencement|background=#e3e3e3
|text={{#if:{{{nom_arpetan|}}} | <p>{{{nom_arpetan|}}}</p> | {{#if:{{{nom_locâl|}}} || {{#if:{{{nom|}}} | {{{nom|}}} | {{PAGENAME}} }} }} }}<!--
Viely nom
-->{{#if:{{{viely_nom|}}} | <p>(èx-{{{viely_nom| }}})</p>
}}<!--
Nom locâl
-->{{#if:{{{nom_locâl|}}} | <p><small>{{#if:{{{lengoua|}}}|{{#ifeq:{{{lengoua|}}}|frp|{{{nom_locâl|}}}|{{Endicacion de lengoua||{{{lengoua|}}}}} {{Étalico|{{{nom_locâl|}}}}}}}|{{Étalico|{{{nom_locâl|}}}}}}}{{#if:{{{transcripcion|}}}| / ''{{{transcripcion}}}''}}{{#if:{{{prononciacion|}}}| {{Prononciacion|{{{prononciacion }}}}}}}</small></p>
}}{{#if:{{{nom_locâl1|}}} | <p><small>{{#if:{{{lengoua1|}}}|{{Endicacion de lengoua||{{{lengoua1}}}}} }}{{Étalico|{{{nom_locâl1|}}}}}{{#if:{{{transcripcion1|}}}| / ''{{{transcripcion1}}}''}}{{#if:{{{prononciacion1|}}}| {{Prononciacion|{{{prononciacion1}}}}} }} </small></p>
}}{{#if:{{{nom_locâl2|}}} | <p><small>{{#if:{{{lengoua2|}}}|{{Endicacion de lengoua||{{{lengoua2}}}}} }}{{Étalico|{{{nom_locâl2|}}}}}{{#if:{{{transcripcion2|}}}| / ''{{{transcripcion2}}}''}}{{#if:{{{prononciacion2|}}}| {{Prononciacion|{{{prononciacion2}}}}} }} </small></p>
}}{{#if:{{{nom_locâl3|}}} | <p><small>{{#if:{{{lengoua3|}}}|{{Endicacion de lengoua||{{{lengoua3}}}}} }}{{Étalico|{{{nom_locâl3|}}}}}{{#if:{{{transcripcion3|}}}| / ''{{{transcripcion3}}}''}}{{#if:{{{prononciacion3|}}}| {{Prononciacion|{{{prononciacion3}}}}} }} </small></p>
}}{{#if:{{{nom_locâl4|}}} | <p><small>{{#if:{{{lengoua4|}}}|{{Endicacion de lengoua||{{{lengoua4}}}}} }}{{Étalico|{{{nom_locâl4|}}}}}{{#if:{{{transcripcion4|}}}| / ''{{{transcripcion4}}}''}}{{#if:{{{prononciacion4|}}}| {{Prononciacion|{{{prononciacion4}}}}} }} </small></p>
}}{{#if:{{{nom_locâl5|}}} | <p><small>{{#if:{{{lengoua5|}}}|{{Endicacion de lengoua||{{{lengoua5}}}}} }}{{Étalico|{{{nom_locâl5|}}}}}{{#if:{{{transcripcion5|}}}| / ''{{{transcripcion5}}}''}}{{#if:{{{prononciacion5|}}}| {{Prononciacion|{{{prononciacion5}}}}} }} </small></p>
}}{{#if:{{{nom_locâl6|}}} | <p><small>{{#if:{{{lengoua6|}}}|{{Endicacion de lengoua||{{{lengoua6}}}}} }}{{Étalico|{{{nom_locâl6|}}}}}{{#if:{{{transcripcion6|}}}| / ''{{{transcripcion6}}}''}}{{#if:{{{prononciacion6|}}}| {{Prononciacion|{{{prononciacion6}}}}} }} </small></p>
}}{{#if:{{{nom_locâl7|}}} | <p><small>{{#if:{{{lengoua7|}}}|{{Endicacion de lengoua||{{{lengoua7}}}}} }}{{Étalico|{{{nom_locâl7|}}}}}{{#if:{{{transcripcion7|}}}| / ''{{{transcripcion7}}}''}}{{#if:{{{prononciacion7|}}}| {{Prononciacion|{{{prononciacion7}}}}} }} </small></p>
}}{{#if:{{{nom_locâl8|}}} | <p><small>{{#if:{{{lengoua8|}}}|{{Endicacion de lengoua||{{{lengoua8}}}}} }}{{Étalico|{{{nom_locâl8|}}}}}{{#if:{{{transcripcion8|}}}| / ''{{{transcripcion8}}}''}}{{#if:{{{prononciacion8|}}}| {{Prononciacion|{{{prononciacion8}}}}} }} </small></p>
}}{{#if:{{{nom_locâl9|}}} | <p><small>{{#if:{{{lengoua9|}}}|{{Endicacion de lengoua||{{{lengoua9}}}}} }}{{Étalico|{{{nom_locâl9|}}}}}{{#if:{{{transcripcion9|}}}| / ''{{{transcripcion9}}}''}}{{#if:{{{prononciacion9|}}}| {{Prononciacion|{{{prononciacion9}}}}} }} </small></p>
}}{{#if:{{{nom_locâl10|}}} | <p><small>{{#if:{{{lengoua10|}}}|{{Endicacion de lengoua||{{{lengoua10}}}}} }}{{Étalico|{{{nom_locâl10|}}}}}{{#if:{{{transcripcion10|}}}| / ''{{{transcripcion10}}}''}}{{#if:{{{prononciacion10|}}}| {{Prononciacion|{{{prononciacion10}}}}} }} </small></p>
}} }}<!--
Prononciacion arpetana
-->{{#if: {{{prononciacion_arpetana|}}}|
{{Enfocajon/Legne u chouèx|<center>[[Alfabèt fonètico entèrnacionâl|{{{prononciacion_arpetana|}}}]]</center>}}
}}<!--
Simbolos
--><table>{{Enfocajon/Émâge dobla
|{{#if:{{{émâge_drapél|}}}|{{#ifeq:{{{bordura_drapél|}}}|nan|{{{émâge_drapél}}}|{{{émâge_drapél}}}{{!}}border}}}}<!--
-->|{{#if:{{{lim_drapél|}}}|[[{{{lim_drapél}}}]]|Drapél pas dèfeni}}
|110
|Drapél
|
|
|{{{émâge_blâson|}}}<!--
-->|{{#if:{{{lim_blâson|}}}|[[{{{lim_blâson}}}]]}}
|88
|Blâson
}}</table><!--
Mapes
-->{{Enfocajon V3/Sèparator|background=#e3e3e3|height=1|if={{{émâge_mapa|}}}}}
{{Enfocajon V3/Émâge|émâge={{{émâge_mapa|}}}|upright={{{upright mapa|}}}|legend={{{dèscr_mapa|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Sèparator|background=#e3e3e3|height=1|if={{{émâge_mapa|}}}}}
{{Enfocajon V3/Émâge|émâge={{{émâge_mapa2|}}}|upright={{{upright mapa2|}}}|legend={{{dèscr_mapa2|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye comencement|class=hidden|text={{èspâço}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Lista de les devises nacionâles|Devisa nacionâla]]|''{{{devisa}}}''|if={{{devisa|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Himno nacionâl|Himno]]|{{#if:{{{lengoua_himno|{{{lengoua_himno1|}}}}}}|en {{{lengoua_himno|{{{lengoua_himno1|}}}}}} : |}}{{Étalico se latin|{{{himno_nacionâl|{{{himno1|}}}}}}}}{{#if:{{{transcripcion_himno|{{{transcripcion_himno1|}}}}}}|{{#if:{{{traduccion_himno|{{{traduccion_himno1|}}}}}}| (''{{{transcripcion_himno|{{{transcripcion_himno1|}}}}}}'', « {{{traduccion_himno|{{{traduccion_himno1|}}}}}} »)| (''{{{transcripcion_himno|{{{transcripcion_himno1|}}}}}}'')}}|{{#if:{{{traduccion_himno|{{{traduccion_himno1|}}}}}}| (« {{{traduccion_himno|{{{traduccion_himno1|}}}}}} »)|}}}}{{#if:{{{nota_himno|{{{nota_himno1|}}}}}}|, {{{nota_himno|{{{nota_himno1|}}}}}}|}}{{#if:{{{ôdiô_himno|{{{ôdiô_himno1|}}}}}}|<br>[[Fichiér:{{{ôdiô_himno|{{{ôdiô_himno1|}}}}}}|gôche|figura|180px]]|}}{{#if:{{{himno2|}}}|<br/>
{{#if:{{{lengoua_himno2|}}}|en {{{lengoua_himno2|}}} : |}}{{Étalico se latin|{{{himno2}}}}}{{#if:{{{transcripcion_himno2|}}}|{{#if:{{{traduccion_himno2|}}}| (''{{{transcripcion_himno2}}}'', « {{{traduccion_himno2|}}} »)| (''{{{transcripcion_himno2}}}'')}}|{{#if:{{{traduccion_himno2|}}}| (« {{{traduccion_himno2|}}} »)|}}}}{{#if:{{{nota_himno2|}}}|, {{{nota_himno2|}}}|}}}}{{#if:{{{ôdiô_himno2|}}}|<br>[[Fichiér:{{{ôdiô_himno2|}}}|gôche|figura|180px]]|}}|if={{{himno_nacionâl|{{{himno1|}}}}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Féta nacionâla]]|{{{féta_nacionâla}}}|if={{{féta_nacionâla|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|<small>· Èvènament comèmorâ</small>|<small>{{{féta_èvt}}}</small>|if={{{féta_èvt|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye fin}}<!--
Gentilyiço
-->{{Enfocajon V3/Sèparator|background=#e3e3e3|height=1|if={{{gentilyiço|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye comencement|class=hidden|text={{èspâço}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Gentilyiço]]|{{{gentilyiço|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye fin}}<!--
Noms arpetans
-->{{Enfocajon V3/Grelye comencement|background=#e3e3e3|text=Noms arpetans}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|Fôrma longe<br />{{Retrèt|talye=1em|<small>en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|ORB lârge]]</small>}}|{{{nomLong|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|Fôrma côrta<br />{{Retrèt|talye=1em|<small>en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|ORB lârge]]</small>}}|{{{nomCôrt|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|En [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|ORB sarrâye]]|{{{nomSarrâ|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|Fôrma longe<br />{{Retrèt|talye=1em|<small>en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|ORB sarrâye]]</small>}}|{{{nomLongSarrâ|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|Fôrma côrta<br />{{Retrèt|talye=1em|<small>en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|ORB sarrâye]]</small>}}|{{{nomCôrtSarrâ|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|En [[Arpetan|viely arpetan]]|{{{nomVielyArpetan|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{grafia nom}}}|{{{nomGrafia|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{grafia nom1}}}|{{{nomGrafia1|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{grafia nom2}}}|{{{nomGrafia2|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{grafia nom3}}}|{{{nomGrafia3|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{grafia nom4}}}|{{{nomGrafia4|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{grafia nom5}}}|{{{nomGrafia5|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye fin}}<!--
Administracion
-->{{Enfocajon V3/Grelye comencement|background=#e3e3e3|text=Administracion}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|Fôrma de l’Ètat|{{{tipo_govèrnament|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{titro_revendicacion|Revendicâ per}}}|{{{revendicacion|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|Recognu per|{{{recognessence|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{titros_dirigients|{{{titro_dirigient|}}}}}}|{{{noms_dirigients|{{{nom_dirigient|}}}}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{titro_dirigient2|}}}|{{{nom_dirigient2|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{titro_dirigient3|}}}|{{{nom_dirigient3|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{titro_dirigient4|}}}|{{{nom_dirigient4|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{titro_dirigient5|}}}|{{{nom_dirigient5|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_lengoues|[[Lengoua oficièla|Lengoues oficièles]]}}}|{{{lengoues_oficièles|{{{lengoues|}}}}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Lista de les capitâles du mondo|Capitâla]]|{{{capitâla}}}{{#if:{{{coordonâs_capitâla|}}}|<p style="font-size:89%;">{{{coordonâs_capitâla}}}</p>}}|if={{{capitâla|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye fin}}<!--
G·eografia
-->{{Enfocajon V3/Grelye comencement|background=#e3e3e3|text=G·eografia}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[{{{lim_veles}}}|{{{titro_ples_granta_vela|}}}]]|{{{ples_granta_vela|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Supèrficie|Supèrficie totâla]]|{{unitât|{{{supèrficie_totâla}}}|[[Kilomètro carrâ|km{{exp|2}}]]}}{{#if:{{{supèrficie_rang|}}}|<br />([[Lista des payis et tèrritouèros per supèrficie|rengiê {{{supèrficie_rang}}}{{#ifeq:{{{supèrficie_rang|}}}|1|{{ér}}|{{iémo}}}}]])}}|if={{{supèrficie_totâla|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|Supèrficie en égoua|{{{porcentâjo_égoua|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Fus horèro]]|[[Temps univèrsâl coordonâ|UTC]] {{{fus_horèro}}}|if={{{fus_horèro|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye fin}}<!--
Histouère
-->{{#if:{{{p1|}}}{{{payis_endèpendence|}}}{{{dâta_endèpendence|}}}{{{dâta_formacion|}}}{{{dâta_formacion2|}}}{{{dâta_formacion3|}}}{{{dâta_formacion4|}}}{{{dâta_formacion5|}}}{{{dâta_formacion6|}}}{{{dâta_formacion7|}}}{{{dâta_formacion8|}}}{{{dâta_formacion9|}}}{{{dâta_formacion10|}}}{{{dâta_formacion11|}}}{{{dâta_formacion12|}}}{{{dâta_formacion13|}}}{{{dâta_formacion14|}}}{{{dâta_formacion15|}}}{{{dâta_formacion16|}}}{{{dâta_formacion17|}}}{{{dâta_formacion18|}}}{{{dâta_formacion19|}}}{{{dâta_formacion20|}}}|{{Enfocajon V3/Grelye comencement|background=#e3e3e3|text=Histouère}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{#if:{{{p2|}}}|Entitâts devant|Entitât devant}}|
<div style="float:left;width:100%;">
<ul style="text-align:left" >
<li>{{{p1|}}}</li>
<li>{{{p2|}}}</li>
<li>{{{p3|}}}</li>
<li>{{{p4|}}}</li>
<li>{{{p5|}}}</li>
<li>{{{p6|}}}</li>
<li>{{{p7|}}}</li>
<li>{{{p8|}}}</li>
<li>{{{p9|}}}</li>
<li>{{{p10|}}}</li>
<li>{{{p11|}}}</li>
<li>{{{p12|}}}</li>
<li>{{{p13|}}}</li>
<li>{{{p14|}}}</li>
<li>{{{p15|}}}</li>
<li>{{{p16|}}}</li>
<li>{{{p17|}}}</li>
<li>{{{p18|}}}</li>
<li>{{{p19|}}}</li>
<li>{{{p20|}}}</li>
</ul></div>}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Endèpendence (politica)|Endèpendence]]|{{{payis_endèpendence|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_endèpendence|}}}|{{{dâta_endèpendence|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion|}}}|{{{dâta_formacion|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion2|}}}|{{{dâta_formacion2|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion3|}}}|{{{dâta_formacion3|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion4|}}}|{{{dâta_formacion4|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion5|}}}|{{{dâta_formacion5|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion6|}}}|{{{dâta_formacion6|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion7|}}}|{{{dâta_formacion7|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion8|}}}|{{{dâta_formacion8|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion9|}}}|{{{dâta_formacion9|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion10|}}}|{{{dâta_formacion10|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion11|}}}|{{{dâta_formacion11|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion12|}}}|{{{dâta_formacion12|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion13|}}}|{{{dâta_formacion13|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion14|}}}|{{{dâta_formacion14|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion15|}}}|{{{dâta_formacion15|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion16|}}}|{{{dâta_formacion16|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion17|}}}|{{{dâta_formacion17|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion18|}}}|{{{dâta_formacion18|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion19|}}}|{{{dâta_formacion19|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_formacion20|}}}|{{{dâta_formacion20|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye fin}}}}<!--
Dèmografia
-->{{Enfocajon V3/Grelye comencement|background=#e3e3e3|text=Dèmografia}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|{{{tipo_ètnies|[[Ètnia|Tropes ètniques]]}}}|{{{tropes_ètniques|{{{tropes|}}}}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Recensement de la populacion|Populacion totâla]]{{#if:{{{populacion_an|}}}|{{èspâço}}<span style="font-weight:normal;">({{{populacion_an|}}})</span>}}|{{unitât|{{{populacion_totâla}}}|{{abrèviacion discrèta|hab.|habitents}}}}{{#if:{{{populacion_rang|}}}|<br />([[Lista des payis per populacion|rengiê {{{populacion_rang}}}{{#ifeq:{{{populacion_rang|}}}|1|{{ér}}|{{iémo}}}}]]{{{populacion_rang_rèf|}}})}}|if={{{populacion_totâla|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Densitât de populacion|Densitât]]|{{#if:{{{densitât|}}}|{{unitât|{{{densitât}}}|hab./km|2}}|{{#ifeq:{{{supèrficie_totâla|}}}|0||{{#ifexpr:{{#if:{{{populacion_totâla|}}}|1|0}} AND {{#if:{{{supèrficie_totâla|}}}|1|0}}|{{unitât|{{#expr:{{{populacion_totâla|}}}/{{{supèrficie_totâla|}}} round 0}}|hab./km|2}}}}}}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye fin}}<!--
Èconomia
-->{{Enfocajon V3/Grelye comencement|background=#e3e3e3|text=Èconomia}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Fruit de dedens bruto|FDB nominâl]]{{#if:{{{FDB_an|}}}|{{èspâço}}<span style="font-weight:normal;">([[{{{FDB_an}}}]])</span>}}|{{{FDB|}}}{{#if:{{{FDB_rang|}}}|{{èspâço}}([[Lista des payis per FDB (nominâl)|{{{FDB_rang}}}]])}}|if={{{FDB|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Dèfllatior du FDB]]{{#if:{{{dèfllatior_an|}}}|{{èspâço}}<span style="font-weight:normal;">([[{{{dèfllatior_an}}}]])</span>}}|{{{dèfllatior|}}}|if={{{dèfllatior|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Fruit de dedens bruto|FDB]] [[Paritât de povêr d’emplèta|(PPE)]]{{#if:{{{FDBPPE_an|}}}|{{èspâço}}<span style="font-weight:normal;">([[{{{FDBPPE_an}}}]])</span>}}|{{{FDB_PPE|}}}{{#if:{{{FDBPPE_rang|}}}|{{èspâço}}([[Lista des payis per FDB (PPE)|{{{FDBPPE_rang}}}]])}}|if={{{FDB_PPE|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Fruit de dedens bruto|FDB nominâl]] [[Fruit de dedens bruto per habitent|per hab.]]{{#if:{{{FDBHABNOM_an|}}}|{{èspâço}}<span style="font-weight:normal;">([[{{{FDBHABNOM_an}}}]])</span>}}|{{{FDB_HABNOM|}}}{{#if:{{{FDBHABNOM_rang|}}}|{{èspâço}}({{{FDBHABNOM_rang}}})}}|if={{{FDB_HABNOM|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Fruit de dedens bruto|FDB]] [[Paritât de povêr d’emplèta|(PPE)]] [[Fruit de dedens bruto per habitent|per hab.]]{{#if:{{{FDBHAB_an|}}}|{{èspâço}}<span style="font-weight:normal;">([[{{{FDBHAB_an}}}]])</span>}}|{{{FDB_HAB|}}}{{#if:{{{FDBHAB_rang|}}}|{{èspâço}}({{{FDBHAB_rang}}})}}|if={{{FDB_HAB|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Quota de chômâjo]]{{#if:{{{chômâjo_an|}}}|{{èspâço}}<span style="font-weight:normal;">([[{{{chômâjo_an}}}]])</span>}}|{{{chômâjo|}}}{{#if:{{{chômâjo_rang|}}}|{{èspâço}}({{{chômâjo_rang}}})}}|if={{{chômâjo|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Dèta publica|Dèta publica bruta]]{{#if:{{{dèta_an|}}}|{{èspâço}}<span style="font-weight:normal;">([[{{{dèta_an}}}]])</span>}}|{{{dèta|}}}|if={{{dèta|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Endiço de dèvelopament d’homo|EDH]]{{#if:{{{EDH_an|}}}|{{èspâço}}<span style="font-weight:normal;">([[{{{EDH_an}}}]])</span>}}|{{{EDH|}}}{{#if:{{{EDH_catègoria|}}}|{{èspâço}}({{{EDH_catègoria}}})}}{{#if:{{{EDH_rang|}}}|{{èspâço}}([[Lista des payis per EDH|{{{EDH_rang}}}]])}}|if={{{EDH|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Monéya]]|{{{monéya|}}}{{#if:{{{code_monéya|}}}|{{èspâço}}([[ISO 4217|{{code|{{{code_monéya}}}}}]])}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye fin}}<!--
De totes sôrtes
-->{{Enfocajon V3/Grelye comencement|background=#e3e3e3|text=De totes sôrtes}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[ISO 3166-1|Code ISO 3166-1]]|{{{iso3166-1 bruto|}}}{{#if:{{{iso3166-1|}}}|{{code|{{{iso3166-1}}}}}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Domêno de premiér nivél|Domêno Malyâjo]]|{{{domêno_malyâjo|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Lista des endicatifs tèlèfonicos entèrnacionâls per payis|Endicatif tèlèfonico]]|+{{{endicatif_tèlèfonico}}}|if={{{endicatif_tèlèfonico|}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye Legne mèclla|width=9|[[Organisacion entèrnacionâla|Organisacions entèrnacionâles]]|{{{organisacions_entèrnacionâles|{{{organisacions|}}}}}}}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Grelye fin}}<!--
-->{{Enfocajon V3/Fin|Modèle:Enfocajon Payis|class=bordered|border-color=#e3e3e3}}</includeonly><noinclude>{{Documentacion}}</noinclude>
1ko7869tszmdvfkr1nrzrhzyvzi7r7b
Vers-Charmasél-Genceniéres
0
12173
214942
214184
2022-07-31T13:07:16Z
ChrisPtDe
22
mielx d’ense
wikitext
text/x-wiki
{{Sot-titro/Variantes principâles|nv1=Vers-Charmesél-Genceniéres}}
{{Grafia - Forésien de Vers-Charmasél en ORB sarrâ}}{{Vêre homonimos|Vers-Charmasél (homonimia){{!}}Vers-Charmasél}}{{Enfocajon Comena de France
| color = EB1C24
| color titro = FFF
| nom = Vers-Charmasél-Genceniéres
| prononciacion = [ve.ʃɑʁ.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛʁ]<br /><small>'''<span style="color:black;">et</span>'''</small><br />[ve.ʃɑr.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛr]
| émâge = Carotoc 16-07-2006 001.jpg
| lègenda = Le ''bôrg de [[Vers-Charmasél]]''.
| blâson =
| lègenda blâson = #Hèraldica
| drapél =
| lègenda drapél = #Hèraldica
| talye drapél = 80
| grafia nom1 = Ôtro [[Arpetan|nom arpitan]]
| nomGrafia1 = '''Vers-Charmesél-Genceniéres'''<br><br>{{AFE|[ve.ʃe.mə.ˈze ʒã.sə.ˈnɛːr]}}<br>{{retrèt|<small>'''et'''</small>}}{{AFE|[ve.ʃa.mə.ˈzɛˑi ʒã.sə.ˈnɛːr]}}<br>
| grafia nom2 =
| nomGrafia2 =
| racLatin =
| nomFrancês = Chalmazel-Jeansagnière
| règ·ion culturâla = {{Arpetania}}
| règ·ion historica = [[Forês]]
| règ·ion = [[Ôvèrgne-Rôno-Ârpes]]
| dèpartament = [[Lêre (dèpartament)|Lêre]]
| arrondissement = [[Arrondissement de Montbréson|Montbréson]]
| canton = [[Canton de Bouenc|Bouenc]]
| circonscripcion lèg·islativa = {{Circonscripcion fr|6|Lêre}}
| insee = 42039
| cp = 42920
| sendeco = {{NomFrp|Valèri Gotafârda|Valéry Gouttefarde}}
| mandat sendeco = [[Èlèccions municipâles francêses de 2020|2020]]-2026
| entèrcom = [[Lêre Forês Agllomèracion]]
| longitude = 3.85138888889
| latitude = 45.7052777778
| hôt mini = 740
| hôt maxi = 1600
| supèrficie = 53.39
| tipo = Comuna campagnârda
| sôl d’atraccion = Comuna defôr l’atraccion de les viles
| populacion = {{Populacion de France/dèrriére_pop}}<!-- Entrebetâ ôtomatica, pas changiér -->
| an_pop = {{Populacion de France/dèrriér_an_Enfocajon}}<!-- Entrebetâ ôtomatica, pas changiér -->
| gentilyiço = ''mondo de Vers-Charmasél-Genceniéres''{{retrèt|<small>'''en [[Arpetan|arpitan]]'''</small>}}
----
''ceux de Chalmazel-Jeansagnière''{{retrèt|<small>'''en [[francês]]'''</small>}}
| setoVouèbe = [https://www.chalmazel-jeansagniere.fr/ chalmazel-jeansagniere.fr]
| g·eoloc-dèpartament = Lêre
}}
'''Vers-Charmasél-Genceniéres'''<ref group="N">Ils ècrivont âssé '''Vers-Charmasèl-Gènceniéres''' en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|grafia sarrâ]].<br />Ils diont âssé '''Vers-Charmesél-Genceniéres''' {{AFE|[ve.ʃe.mə.ˈze ʒã.sə.ˈnɛːr]}} ('''Vers-Chàrmesél-Genceniéres''' en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|grafia sarrâ]]) d’aprés los [[Forésien|patouesants]], qu’ils prononçont {{AFE|[ve.ʃa.mə.ˈzɛˑi ʒã.sə.ˈnɛːr]}} en [[Sôveng|patouès de vers Sôveng]].</ref>{{,}}<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[o.ˈsi]}} de « '''asse-ben''' », « '''avouéc''' » et « '''étot''' » ''adv''.</ref> {{AFE|[ve.ʃɑʁ.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛʁ]}}<ref group="N">Ils prononçont âssé {{AFE|[ve.ʃɑr.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛr]}} d’aprés los [[Forésien|patouesants]].</ref>{{,}}<ref name="Govèrt">{{fr}} {{NomFrp|Gzaviér Govèrt|Xavier Gouvert}}, [https://web.archive.org/web/20190805131118/http://www.theses.paris-sorbonne.fr/These.gouvert.pdf « ''Problèmes et méthodes en toponymie française. Essais de linguistique historique sur les noms de lieux du Roannais'' »] {{pdf}}, Tèsa de doctorat, Univèrsitât Paris-Sorbona, 2008, {{pp.}}189-190 et 940-944 [→ aocc. '''''<span style="color:red;">Charmazel</span>''''' et afrpr. '''''*<span style="color:red;">Charmeizel</span>'''''].</ref>{{,}}<ref name="GzaviérMèrcor">{{fr}} [http://vdf.montbrison42.fr/N_speciaux_TEXT/VDF.HS.Xavier%20Marcoux.pdf « ''Xavier Marcoux (1911-1992). Poète patoisant'' »], Montbréson, “Village de Forez - Patois vivant”, 2002, {{pp.}}27, 52 [→ '''''<span style="color:red;">vé Chemezé</span>'''''] et 48 [→ '''''<span style="color:red;">Chemezellô</span>'''''].</ref>{{,}}<ref name="MèrcorPrononciacion">{{fr}} D’aprés {{NomFrp|Gzaviér Mèrcor|Xavier Marcoux}}, [http://forezhistoire.free.fr/marcoux-la-belette.html « ''La belette de l’évêque'' »], archives que resonont, sus le seto ''forezhistoire.free.fr'' (acutâ le 10 de mê 2022).</ref>{{,}}<ref name="ParlensPatouès">{{fr}} [http://vdf.montbrison42.fr/PDF-ZOOM/100-Parlons-patois-G-C.pdf « ''Parlons patois'' »], Montbréson, “Village de Forez - Patois vivant”, 2012, {{p.}}37 [→ '''''<span style="color:red;">vé Chamezé</span>'''''].</ref>{{,}}<ref name="PronSôveng">{{fr}} D’aprés quelos tèxtos : [http://forezhistoire.free.fr/patois-marcel-brosse-sauvain.html « ''A Glizieux (Roche)'' »] et [http://forezhistoire.free.fr/patois-jeanne-fenon.html « ''A l’école du hameau'' »], archives que resonont, sus le seto ''forezhistoire.free.fr'' (acutâ le 10 de mê 2022).</ref>{{,}}<ref name="PronCantSentJôrjo">{{fr}} D’aprés {{NomFrp|Valèrie Lorent|Valérie Laurent}}, [http://forezhistoire.free.fr/patois-valerie-laurent-03.html « ''Ronde des villages'' »], archives que resonont, sus le seto ''forezhistoire.free.fr'' (acutâ le 23 de mê 2022).</ref>{{,}}<ref name="DTForês">{{fr}} [[Jean-Edmé Dufour|Jian-Èdmê Duforn]], « ''Dictionnaire topographique du Forez et des paroisses du Lyonnais et du Beaujolais formant le département de la Loire'' », Mâcon, Protat, 1946, [[Colona|col.]] 142-143 et 464.</ref>{{,}}<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[kly]}} de « '''celos''' » ''a dèm mpl''.</ref> (''{{lengoua|fr|Chalmazel-Jeansagnière}}'' en [[francês]]) est na [[Comena novèla|comuna novèla]]<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[kɔ.ˈmy.nɒ]}} de « '''comena''' » ''f''.</ref> [[France|francêse]]<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[frã.ˈseː.zi]}} de « '''francêsa''' » ''a f''.</ref> et [[Arpetania|arpitana]]<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[ɒr.pi.ˈta.nɒ]}} de « '''arpetana''' » ''a f''.</ref> du [[Forês]], que sè trôve dins<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[dʒĩ]}} de « '''dens''' » ''prèp''.</ref> le [[Dèpartament francês|dèpartament]] de la [[Lêre (dèpartament)|Lêre]] en [[Règion francêsa|règion]] [[Ôvèrgne-Rôno-Ârpes]].
El vint de la fusion u {{dâta-|1|1|2016}} de les doves comunes<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[kɔ.ˈmyn]}} de « '''comenes''' » ''fpl''.</ref> de [[Genceniéres]] (qu’el ére na partia du [[Rouanês|Rouanês historico]]) et [[Vers-Charmasél]].
Los habitents du vialâjo<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[vja.ˈlɑː.ʒu]}} de « '''velâjo''' » ''m''.</ref> [[gentilyiço|s’apèlont]] ''le mondo de Vers-Charmasél-Genceniéres'' {{AFE|[lə ˈmɔ̃.du d‿ve.ʃɑʁ.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛʁ]}}<ref group="N">Ils prononçont âssé {{AFE|[lə ˈmɔ̃.du d‿ve.ʃɑr.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛr]}} d’aprés los [[Forésien|patouesants]], qu’ils ècrivont ''le mondo de Vers-Charmasèl-Gènceniéres'' en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|grafia sarrâ]].<br />Ils diont âssé ''le mondo de Vers-Charmesél-Genceniéres'' {{AFE|[lə ˈmɔ̃.du d‿ve.ʃe.mə.ˈze ʒã.sə.ˈnɛːr]}} (''le mondo de Vers-Chàrmesél-Genceniéres'' en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|grafia sarrâ]]) d’aprés los [[Forésien|patouesants]].</ref>{{,}}<ref name="Govèrt"/>{{,}}<ref name="GzaviérMèrcor"/>{{,}}<ref name="PronCantSentJôrjo"/>.
== Èconomia ==
=== La stacion de squi ===
{{Articllo dètalyê|Vers-Charmasél (stacion)}}
[[Fichiér:Chal11.jpg|figura|gôche|270px|<div class="center">''[[Tèlèsièjo]] a petuflles de les Jaceries''.</div>]]
La [[Vers-Charmasél (stacion)|stacion de squi de Vers-Charmasél]] sè trôve a {{Unitât|1109|mètros}} d’hôt<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[ˈme.tru d‿o]}} de « '''mètros de hiôt''' » ''loc nom mpl''.</ref>, u couin<ref group="V">« '''couin''' » {{AFE|[kwĩ]}} ''m'' (→ na varianta forésièna de « '''couen''' » ''m'') est le mot forésien por « '''endrêt''' » ''m''.</ref> ''los Bouescs''<ref group="T">Ils diont « ''{{lengoua|fr|les Bois}}'' » en [[francês]].</ref>, sus le tèrritouèro comunâl de Vers-Charmasél-Genceniéres. La stacion est rapondua u bôrg de [[Vers-Charmasél]] per los {{Unitât|6|kilomètros}} de la rota dèpartamentâla {{n°}}63 et dèssèrvia per la legne L31 de los<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[də ly]}} de « '''des''' » ''art mpl''.</ref> [[Cars Règion Lêre]].
La promiére<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[pru.ˈmeː.ri]}} de « '''premiére''' » ''a f''.</ref> remontâ de la stacion est bâtia en [[1953]], pués, dempués<ref group="V">« '''dempués''' » {{AFE|[dɛ̃.ˈpø]}} ''prèp'' est le mot forésien por « '''dês''' » ''prèp''.</ref> los [[ans 1960]], la stacion sè dèvelope sot<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[sɔ]}} de « '''desot''' » ''prèp''.</ref> l’empulsion d’{{NomFrp|Èlouè Mèrcor|Éloi Marcoux}}, prèsident du Squi-clube locâl, et d’{{NomFrp|Hanri Èssartél|Henri Essertel}}, segrètèro<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[sə.ɡre.ˈtɛːr]}} de « '''secrètèro''' » ''m''.</ref> gènèrâl de la comuna de [[Montbréson]] et de la Règie de Vers-Charmasél<ref name="Berne">{{fr}} {{ôvra
| ôtor = Laurent Berne
| titro = 80 ans de ski à Chalmazel
| èditor = Éditions des Rochers
| an = 2014
}}.</ref>. Los sotins u Consèly gènèrâl de la Lêre et a son prèsident, [[Antouèno Pinê|Touèno Pinê]]<ref name="Berne"/>, pèrmetront la construccion de la tèlècabina en [[1967]].
Le domêno squiâblo vat de {{formatnum:1109}} a {{unitât|1600|mètros}}, tot drêt sus les pentes de [[Piérra-sus-’n-hôta]]<ref group="T">Ils diont « ''{{lengoua|oc|Pèirasusnauta}}'' » en [[occitan]] et « ''{{lengoua|fr|Pierre-sur-Haute}}'' » en [[francês]].</ref> ({{unitât|1634|mètros}}), sonjon de les [[montagnes du Sêr]]<ref group="T">Ils diont « los ''{{lengoua|oc|monts de Forés}}'' » en [[occitan]] et « les ''{{lengoua|fr|monts du Forez}}'' » en [[francês]].</ref>. Il sè siut entre [[bouesc]]s et [[Tepa|tepes]] d’hôtior sârvâges (les [[Hôtes Chârmes du Forês|Hôtes Chârmes]]<ref group="T">Le nom vint du [[Latin|prèlatin]] <small>CALMIS</small> (« hôtior dènudâ, platél dèsèrt, tepa »).<br />Ils diont « las ''{{lengoua|oc|Nautas Chaumas}}'' » en [[occitan]] et « les ''{{lengoua|fr|Hautes Chaumes}}'' » en [[francês]].</ref>{{,}}<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[de.ny.ˈdɒ]}} de « '''dènudâye''' » ''pp f''.</ref>) et il possède {{unitât|12|kilomètros}} de pistes de [[squi arpin]] dèssèrvies per {{unitât|1|[[tèlèsièjo]]}} dèbrèyâblo a petuflles et {{unitât|7|[[tèlèsqui]]s}} et èquipês<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[e.ki.ˈpe]}} de « '''èquipâyes''' » ''pp fpl''.</ref> de {{unitât|90|[[Canon a nê|canons a hivèrn]]}}<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[kɒ.ˈnu ɒ i.ˈvɛːr]}} ({{AFE|[kɒ.ˈnɔ̃ ɒ i.ˈvɛːr]}} por le singuliér) de « '''canons a nê''' » ''loc nom mpl''.</ref>{{,}}<ref name="Berne"/>. Ôtrament le domêno at, quand les condicions lo pèrmètont, un tieton<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[tʃə.ˈtɔ̃]}} de « '''petiôt''' » ''a m''.</ref> [[Parc a nê|jas a hivèrn]]<ref group="V">« '''jas a hivèrn''' » {{AFE|[ʒɑ ɒ i.ˈvɛːr]}} ''loc nom m'' est le parlament forésien por « '''parc a nê''' » ''loc nom m''.</ref> et los alentôrns pèrmètont la pratica du [[squi de fond]] (domêno nordico de l’hôt<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[‿o]}} de « '''hiôt''' » ''a m''.</ref> Forês u [[col de la Loge]]<ref group="T">Ils diont « le ''{{lengoua|fr|col de la Loge}}'' » en [[francês]].</ref>) et du [[parasqui]] ([[col du Bial]]<ref group="T">Ils diont « lo ''{{lengoua|oc|còl dau Beal}}'' » en [[occitan]] et « le ''{{lengoua|fr|col du Béal}}'' » en [[francês]].</ref>). La stacion propôse âssé des activitâts de l’étif<ref group="V">« '''de l’étif''' » {{AFE|[də l‿e.ˈtʃi]}} ''loc a env'' est le parlament forésien por « '''du chôd-temps''' » ''loc a env''.</ref>, en particuliér difèrents parcors de [[Vèlô tot-tèrren|VTT]] et des veriês a pied per le tèlèsièjo de les Jaceries<ref group="T">Ils diont « lo ''{{lengoua|oc|telesètge de las Jaçariás}}'' » en [[occitan]] et « le ''{{lengoua|fr|télésiège des Jasseries}}'' » en [[francês]].</ref>.
La stacion recêt surtot des pratiques de tôs los jorns qu’els vegnont de la plana du [[Forês]] et des bachèts d’agllomèracion [[Rouana|rouanês]] et [[Sant-Etiève|èstèfanouès]] qu’ils sè trôvont a muens de {{Unitât|80|kilomètros}}, mas âssé, dins na muendra mesera, [[Cllârmont-Fèrrand|cllârmontês]] et [[liyon]]ês.
== Notes et rèferences ==
=== Notes ===
{{Rèferences|groupo=N}}
=== Noms d’endrêt ===
{{Rèferences|groupo=T}}
=== Vocabulèro ===
{{Rèferences|groupo=V}}
=== Rèferences ===
<references />
{{Palèta Comenes du Forês}}
{{Palèta Comenes du Rouanês}}
{{DEFAULTSORT:Vers-Charmasel-Gencenieres}}
[[Catègorie:Comena dens la Lêre]]
[[Catègorie:Velâjo arpetan]]
[[Catègorie:Comena du Forês arpetan]]
[[Catègorie:Comena novèla dens la Lêre]]
rnkbcu8cp3vkucn39vbvskkb64h4d4b
214943
214942
2022-07-31T13:15:03Z
ChrisPtDe
22
mielx d’ense
wikitext
text/x-wiki
{{Sot-titro/Variantes principâles|nv1=Vers-Charmesél-Genceniéres}}
{{Grafia - Forésien de Vers-Charmasél en ORB sarrâ}}{{Vêre homonimos|Vers-Charmasél (homonimia){{!}}Vers-Charmasél}}{{Enfocajon Comena de France
| color = EB1C24
| color titro = FFF
| nom = Vers-Charmasél-Genceniéres
| prononciacion = [ve.ʃɑʁ.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛʁ]<br /><small>'''<span style="color:black;">et</span>'''</small><br />[ve.ʃɑr.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛr]
| émâge = Carotoc 16-07-2006 001.jpg
| lègenda = Le ''bôrg de [[Vers-Charmasél]]''.
| blâson =
| lègenda blâson = #Hèraldica
| drapél =
| lègenda drapél = #Hèraldica
| talye drapél = 80
| grafia nom1 = Ôtro [[Arpetan|nom arpitan]]
| nomGrafia1 = '''Vers-Charmesél-Genceniéres'''<br><br>{{AFE|[ve.ʃe.mə.ˈze ʒã.sə.ˈnɛːr]}}<br>{{retrèt|<small>'''et'''</small>}}{{AFE|[ve.ʃa.mə.ˈzɛˑi ʒã.sə.ˈnɛːr]}}<br><br>
| grafia nom2 =
| nomGrafia2 =
| racLatin =
| nomFrancês = Chalmazel-Jeansagnière
| règ·ion culturâla = {{Arpetania}}
| règ·ion historica = [[Forês]]
| règ·ion = [[Ôvèrgne-Rôno-Ârpes]]
| dèpartament = [[Lêre (dèpartament)|Lêre]]
| arrondissement = [[Arrondissement de Montbréson|Montbréson]]
| canton = [[Canton de Bouenc|Bouenc]]
| circonscripcion lèg·islativa = {{Circonscripcion fr|6|Lêre}}
| insee = 42039
| cp = 42920
| sendeco = {{NomFrp|Valèri Gotafârda|Valéry Gouttefarde}}
| mandat sendeco = [[Èlèccions municipâles francêses de 2020|2020]]-2026
| entèrcom = [[Lêre Forês Agllomèracion]]
| longitude = 3.85138888889
| latitude = 45.7052777778
| hôt mini = 740
| hôt maxi = 1600
| supèrficie = 53.39
| tipo = Comuna campagnârda
| sôl d’atraccion = Comuna defôr l’atraccion de les viles
| populacion = {{Populacion de France/dèrriére_pop}}<!-- Entrebetâ ôtomatica, pas changiér -->
| an_pop = {{Populacion de France/dèrriér_an_Enfocajon}}<!-- Entrebetâ ôtomatica, pas changiér -->
| gentilyiço = ''mondo de Vers-Charmasél-Genceniéres''{{retrèt|<small>'''en [[Arpetan|arpitan]]'''</small>}}
----
''ceux de Chalmazel-Jeansagnière''{{retrèt|<small>'''en [[francês]]'''</small>}}
| setoVouèbe = [https://www.chalmazel-jeansagniere.fr/ chalmazel-jeansagniere.fr]
| g·eoloc-dèpartament = Lêre
}}
'''Vers-Charmasél-Genceniéres'''<ref group="N">Ils ècrivont âssé '''Vers-Charmasèl-Gènceniéres''' en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|grafia sarrâ]].<br />Ils diont âssé '''Vers-Charmesél-Genceniéres''' {{AFE|[ve.ʃe.mə.ˈze ʒã.sə.ˈnɛːr]}} ('''Vers-Chàrmesél-Genceniéres''' en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|grafia sarrâ]]) d’aprés los [[Forésien|patouesants]], qu’ils prononçont {{AFE|[ve.ʃa.mə.ˈzɛˑi ʒã.sə.ˈnɛːr]}} en [[Sôveng|patouès de vers Sôveng]].</ref>{{,}}<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[o.ˈsi]}} de « '''asse-ben''' », « '''avouéc''' » et « '''étot''' » ''adv''.</ref> {{AFE|[ve.ʃɑʁ.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛʁ]}}<ref group="N">Ils prononçont âssé {{AFE|[ve.ʃɑr.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛr]}} d’aprés los [[Forésien|patouesants]].</ref>{{,}}<ref name="Govèrt">{{fr}} {{NomFrp|Gzaviér Govèrt|Xavier Gouvert}}, [https://web.archive.org/web/20190805131118/http://www.theses.paris-sorbonne.fr/These.gouvert.pdf « ''Problèmes et méthodes en toponymie française. Essais de linguistique historique sur les noms de lieux du Roannais'' »] {{pdf}}, Tèsa de doctorat, Univèrsitât Paris-Sorbona, 2008, {{pp.}}189-190 et 940-944 [→ aocc. '''''<span style="color:red;">Charmazel</span>''''' et afrpr. '''''*<span style="color:red;">Charmeizel</span>'''''].</ref>{{,}}<ref name="GzaviérMèrcor">{{fr}} [http://vdf.montbrison42.fr/N_speciaux_TEXT/VDF.HS.Xavier%20Marcoux.pdf « ''Xavier Marcoux (1911-1992). Poète patoisant'' »], Montbréson, “Village de Forez - Patois vivant”, 2002, {{pp.}}27, 52 [→ '''''<span style="color:red;">vé Chemezé</span>'''''] et 48 [→ '''''<span style="color:red;">Chemezellô</span>'''''].</ref>{{,}}<ref name="MèrcorPrononciacion">{{fr}} D’aprés {{NomFrp|Gzaviér Mèrcor|Xavier Marcoux}}, [http://forezhistoire.free.fr/marcoux-la-belette.html « ''La belette de l’évêque'' »], archives que resonont, sus le seto ''forezhistoire.free.fr'' (acutâ le 10 de mê 2022).</ref>{{,}}<ref name="ParlensPatouès">{{fr}} [http://vdf.montbrison42.fr/PDF-ZOOM/100-Parlons-patois-G-C.pdf « ''Parlons patois'' »], Montbréson, “Village de Forez - Patois vivant”, 2012, {{p.}}37 [→ '''''<span style="color:red;">vé Chamezé</span>'''''].</ref>{{,}}<ref name="PronSôveng">{{fr}} D’aprés quelos tèxtos : [http://forezhistoire.free.fr/patois-marcel-brosse-sauvain.html « ''A Glizieux (Roche)'' »] et [http://forezhistoire.free.fr/patois-jeanne-fenon.html « ''A l’école du hameau'' »], archives que resonont, sus le seto ''forezhistoire.free.fr'' (acutâ le 10 de mê 2022).</ref>{{,}}<ref name="PronCantSentJôrjo">{{fr}} D’aprés {{NomFrp|Valèrie Lorent|Valérie Laurent}}, [http://forezhistoire.free.fr/patois-valerie-laurent-03.html « ''Ronde des villages'' »], archives que resonont, sus le seto ''forezhistoire.free.fr'' (acutâ le 23 de mê 2022).</ref>{{,}}<ref name="DTForês">{{fr}} [[Jean-Edmé Dufour|Jian-Èdmê Duforn]], « ''Dictionnaire topographique du Forez et des paroisses du Lyonnais et du Beaujolais formant le département de la Loire'' », Mâcon, Protat, 1946, [[Colona|col.]] 142-143 et 464.</ref>{{,}}<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[kly]}} de « '''celos''' » ''a dèm mpl''.</ref> (''{{lengoua|fr|Chalmazel-Jeansagnière}}'' en [[francês]]) est na [[Comena novèla|comuna novèla]]<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[kɔ.ˈmy.nɒ]}} de « '''comena''' » ''f''.</ref> [[France|francêse]]<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[frã.ˈseː.zi]}} de « '''francêsa''' » ''a f''.</ref> et [[Arpetania|arpitana]]<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[ɒr.pi.ˈta.nɒ]}} de « '''arpetana''' » ''a f''.</ref> du [[Forês]], que sè trôve dins<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[dʒĩ]}} de « '''dens''' » ''prèp''.</ref> le [[Dèpartament francês|dèpartament]] de la [[Lêre (dèpartament)|Lêre]] en [[Règion francêsa|règion]] [[Ôvèrgne-Rôno-Ârpes]].
El vint de la fusion u {{dâta-|1|1|2016}} de les doves comunes<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[kɔ.ˈmyn]}} de « '''comenes''' » ''fpl''.</ref> de [[Genceniéres]] (qu’el ére na partia du [[Rouanês|Rouanês historico]]) et [[Vers-Charmasél]].
Los habitents du vialâjo<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[vja.ˈlɑː.ʒu]}} de « '''velâjo''' » ''m''.</ref> [[gentilyiço|s’apèlont]] ''le mondo de Vers-Charmasél-Genceniéres'' {{AFE|[lə ˈmɔ̃.du d‿ve.ʃɑʁ.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛʁ]}}<ref group="N">Ils prononçont âssé {{AFE|[lə ˈmɔ̃.du d‿ve.ʃɑr.ma.ˈzɛ ʒɛs.ˈnɛr]}} d’aprés los [[Forésien|patouesants]], qu’ils ècrivont ''le mondo de Vers-Charmasèl-Gènceniéres'' en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|grafia sarrâ]].<br />Ils diont âssé ''le mondo de Vers-Charmesél-Genceniéres'' {{AFE|[lə ˈmɔ̃.du d‿ve.ʃe.mə.ˈze ʒã.sə.ˈnɛːr]}} (''le mondo de Vers-Chàrmesél-Genceniéres'' en [[Vouiquipèdia:Ortografia de rèference B|grafia sarrâ]]) d’aprés los [[Forésien|patouesants]].</ref>{{,}}<ref name="Govèrt"/>{{,}}<ref name="GzaviérMèrcor"/>{{,}}<ref name="PronCantSentJôrjo"/>.
== Èconomia ==
=== La stacion de squi ===
{{Articllo dètalyê|Vers-Charmasél (stacion)}}
[[Fichiér:Chal11.jpg|figura|gôche|270px|<div class="center">''[[Tèlèsièjo]] a petuflles de les Jaceries''.</div>]]
La [[Vers-Charmasél (stacion)|stacion de squi de Vers-Charmasél]] sè trôve a {{Unitât|1109|mètros}} d’hôt<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[ˈme.tru d‿o]}} de « '''mètros de hiôt''' » ''loc nom mpl''.</ref>, u couin<ref group="V">« '''couin''' » {{AFE|[kwĩ]}} ''m'' (→ na varianta forésièna de « '''couen''' » ''m'') est le mot forésien por « '''endrêt''' » ''m''.</ref> ''los Bouescs''<ref group="T">Ils diont « ''{{lengoua|fr|les Bois}}'' » en [[francês]].</ref>, sus le tèrritouèro comunâl de Vers-Charmasél-Genceniéres. La stacion est rapondua u bôrg de [[Vers-Charmasél]] per los {{Unitât|6|kilomètros}} de la rota dèpartamentâla {{n°}}63 et dèssèrvia per la legne L31 de los<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[də ly]}} de « '''des''' » ''art mpl''.</ref> [[Cars Règion Lêre]].
La promiére<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[pru.ˈmeː.ri]}} de « '''premiére''' » ''a f''.</ref> remontâ de la stacion est bâtia en [[1953]], pués, dempués<ref group="V">« '''dempués''' » {{AFE|[dɛ̃.ˈpø]}} ''prèp'' est le mot forésien por « '''dês''' » ''prèp''.</ref> los [[ans 1960]], la stacion sè dèvelope sot<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[sɔ]}} de « '''desot''' » ''prèp''.</ref> l’empulsion d’{{NomFrp|Èlouè Mèrcor|Éloi Marcoux}}, prèsident du Squi-clube locâl, et d’{{NomFrp|Hanri Èssartél|Henri Essertel}}, segrètèro<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[sə.ɡre.ˈtɛːr]}} de « '''secrètèro''' » ''m''.</ref> gènèrâl de la comuna de [[Montbréson]] et de la Règie de Vers-Charmasél<ref name="Berne">{{fr}} {{ôvra
| ôtor = Laurent Berne
| titro = 80 ans de ski à Chalmazel
| èditor = Éditions des Rochers
| an = 2014
}}.</ref>. Los sotins u Consèly gènèrâl de la Lêre et a son prèsident, [[Antouèno Pinê|Touèno Pinê]]<ref name="Berne"/>, pèrmetront la construccion de la tèlècabina en [[1967]].
Le domêno squiâblo vat de {{formatnum:1109}} a {{unitât|1600|mètros}}, tot drêt sus les pentes de [[Piérra-sus-’n-hôta]]<ref group="T">Ils diont « ''{{lengoua|oc|Pèirasusnauta}}'' » en [[occitan]] et « ''{{lengoua|fr|Pierre-sur-Haute}}'' » en [[francês]].</ref> ({{unitât|1634|mètros}}), sonjon de les [[montagnes du Sêr]]<ref group="T">Ils diont « los ''{{lengoua|oc|monts de Forés}}'' » en [[occitan]] et « les ''{{lengoua|fr|monts du Forez}}'' » en [[francês]].</ref>. Il sè siut entre [[bouesc]]s et [[Tepa|tepes]] d’hôtior sârvâges (les [[Hôtes Chârmes du Forês|Hôtes Chârmes]]<ref group="T">Le nom vint du [[Latin|prèlatin]] <small>CALMIS</small> (« hôtior dènudâ, platél dèsèrt, tepa »).<br />Ils diont « las ''{{lengoua|oc|Nautas Chaumas}}'' » en [[occitan]] et « les ''{{lengoua|fr|Hautes Chaumes}}'' » en [[francês]].</ref>{{,}}<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[de.ny.ˈdɒ]}} de « '''dènudâye''' » ''pp f''.</ref>) et il possède {{unitât|12|kilomètros}} de pistes de [[squi arpin]] dèssèrvies per {{unitât|1|[[tèlèsièjo]]}} dèbrèyâblo a petuflles et {{unitât|7|[[tèlèsqui]]s}} et èquipês<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[e.ki.ˈpe]}} de « '''èquipâyes''' » ''pp fpl''.</ref> de {{unitât|90|[[Canon a nê|canons a hivèrn]]}}<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[kɒ.ˈnu ɒ i.ˈvɛːr]}} ({{AFE|[kɒ.ˈnɔ̃ ɒ i.ˈvɛːr]}} por le singuliér) de « '''canons a nê''' » ''loc nom mpl''.</ref>{{,}}<ref name="Berne"/>. Ôtrament le domêno at, quand les condicions lo pèrmètont, un tieton<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[tʃə.ˈtɔ̃]}} de « '''petiôt''' » ''a m''.</ref> [[Parc a nê|jas a hivèrn]]<ref group="V">« '''jas a hivèrn''' » {{AFE|[ʒɑ ɒ i.ˈvɛːr]}} ''loc nom m'' est le parlament forésien por « '''parc a nê''' » ''loc nom m''.</ref> et los alentôrns pèrmètont la pratica du [[squi de fond]] (domêno nordico de l’hôt<ref group="V">Varianta forésièna {{AFE|[‿o]}} de « '''hiôt''' » ''a m''.</ref> Forês u [[col de la Loge]]<ref group="T">Ils diont « le ''{{lengoua|fr|col de la Loge}}'' » en [[francês]].</ref>) et du [[parasqui]] ([[col du Bial]]<ref group="T">Ils diont « lo ''{{lengoua|oc|còl dau Beal}}'' » en [[occitan]] et « le ''{{lengoua|fr|col du Béal}}'' » en [[francês]].</ref>). La stacion propôse âssé des activitâts de l’étif<ref group="V">« '''de l’étif''' » {{AFE|[də l‿e.ˈtʃi]}} ''loc a env'' est le parlament forésien por « '''du chôd-temps''' » ''loc a env''.</ref>, en particuliér difèrents parcors de [[Vèlô tot-tèrren|VTT]] et des veriês a pied per le tèlèsièjo de les Jaceries<ref group="T">Ils diont « lo ''{{lengoua|oc|telesètge de las Jaçariás}}'' » en [[occitan]] et « le ''{{lengoua|fr|télésiège des Jasseries}}'' » en [[francês]].</ref>.
La stacion recêt surtot des pratiques de tôs los jorns qu’els vegnont de la plana du [[Forês]] et des bachèts d’agllomèracion [[Rouana|rouanês]] et [[Sant-Etiève|èstèfanouès]] qu’ils sè trôvont a muens de {{Unitât|80|kilomètros}}, mas âssé, dins na muendra mesera, [[Cllârmont-Fèrrand|cllârmontês]] et [[liyon]]ês.
== Notes et rèferences ==
=== Notes ===
{{Rèferences|groupo=N}}
=== Noms d’endrêt ===
{{Rèferences|groupo=T}}
=== Vocabulèro ===
{{Rèferences|groupo=V}}
=== Rèferences ===
<references />
{{Palèta Comenes du Forês}}
{{Palèta Comenes du Rouanês}}
{{DEFAULTSORT:Vers-Charmasel-Gencenieres}}
[[Catègorie:Comena dens la Lêre]]
[[Catègorie:Velâjo arpetan]]
[[Catègorie:Comena du Forês arpetan]]
[[Catègorie:Comena novèla dens la Lêre]]
2a4psuhbu6ytjj9zr0mbl4prde6cz57
Modèlo:Étalico se latin
10
13287
214923
192026
2022-07-31T12:08:44Z
ChrisPtDe
22
ChrisPtDe at dèplaciê la pâge [[Modèlo:Étalico]] vers [[Modèlo:Étalico se latin]] : mês’a jorn
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{#if: {{#invoke:str|non_latin|{{{1|}}}}}
| {{{1|}}}
| ''{{{1|}}}''
}}</includeonly><noinclude>
{{documentacion}}
</noinclude>
kjb8b8zz7err89yi5191om6vjzzpzaz
Moldavie (payis)
0
13340
214962
192172
2022-08-01T02:59:12Z
Xqbot
997
Robot : rèpâre na redirèccion dobla de vers [[Mordavia]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRÈCCION [[Mordavia]]
3ectq5mvvfaum20on26yhl3qgvlr6vk
Vouiquipèdia:Lumiére dessus…/Oût 2022
4
19963
214946
214891
2022-07-31T16:24:50Z
ChrisPtDe
22
aponsa
wikitext
text/x-wiki
{{Lumiére dessus…/Reçua
|jorn={{{jorn|}}}
|mês=08
|an=2022
|01a=Griva
|01b=
|02a=Griva
|02b=
|03a=Mordavia
|03b=
|04a=Mordavia
|04b=
|05a=Mordavia
|05b=
|06a=Mordavia
|06b=
|07a=Mordavia
|07b=
|08a=
|08b=
|09a=
|09b=
|10a=
|10b=
|11a=
|11b=
|12a=
|12b=
|13a=
|13b=
|14a=
|14b=
|15a=
|15b=
|16a=
|16b=
|17a=
|17b=
|18a=
|18b=
|19a=
|19b=
|20a=
|20b=
|21a=
|21b=
|22a=
|22b=
|23a=
|23b=
|24a=
|24b=
|25a=
|25b=
|26a=
|26b=
|27a=
|27b=
|28a=
|28b=
|29a=
|29b=
|30a=
|30b=
|31a=
|31b=
}}<noinclude>[[Catègorie:Lumiére dessus…/Reçua/2022| 08]]</noinclude>
lylk0cadzo3vd5nrzmmw4goqe1djfbd
Modèlo:Étalico
10
19969
214924
2022-07-31T12:08:44Z
ChrisPtDe
22
ChrisPtDe at dèplaciê la pâge [[Modèlo:Étalico]] vers [[Modèlo:Étalico se latin]] : mês’a jorn
wikitext
text/x-wiki
#REDIRÈCCION [[Modèlo:Étalico se latin]]
k30qqhmob8aosenkiiquuv6we6ot9u0
Modèlo:90o
10
19970
214925
2022-07-31T12:21:29Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Ordinal|90|dèscripcion=Nonantiémo)|{{{1|}}}}}<noinclude> {{Documentacion abrèviacion ordinala en chifros arabos}} [[Catègorie:Modèlo d’abrèviacion ordinala en chifros arabos|90o]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Ordinal|90|dèscripcion=Nonantiémo)|{{{1|}}}}}<noinclude>
{{Documentacion abrèviacion ordinala en chifros arabos}}
[[Catègorie:Modèlo d’abrèviacion ordinala en chifros arabos|90o]]
</noinclude>
fwkzpg8jvp3yvhy8bh5q3qgc4gkf1jn
Modèlo:URSS-d
10
19971
214926
2022-07-31T12:24:12Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{CEO-d|the Soviet Union (dark version)|URSS|{{{1|20px}}}}}<noinclude> {{Documentacion|contegnu={{CEO-d/Documentacion|dèscripcion=Drapél de l’URSS.}}}} [[Catègorie:Modèlo URSS]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{CEO-d|the Soviet Union (dark version)|URSS|{{{1|20px}}}}}<noinclude>
{{Documentacion|contegnu={{CEO-d/Documentacion|dèscripcion=Drapél de l’URSS.}}}}
[[Catègorie:Modèlo URSS]]
</noinclude>
i5sn1zg6mw58vhybuxhfujkrevgocgq
Modèlo:CEO-d
10
19972
214927
2022-07-31T12:25:04Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « <includeonly><span class="flagicon">[[Fichiér:Flag of {{{1}}}.svg|{{{3|20px}}}|border|Drapél : {{{2}}}|class=noviewer|alt=<!--Altèrnativa voueda-->]]</span></includeonly><noinclude> {{Documentacion}} </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
<includeonly><span class="flagicon">[[Fichiér:Flag of {{{1}}}.svg|{{{3|20px}}}|border|Drapél : {{{2}}}|class=noviewer|alt=<!--Altèrnativa voueda-->]]</span></includeonly><noinclude>
{{Documentacion}}
</noinclude>
sg67wdkemwkg43pybqk7vvithiwz9kw
Modèlo:ONU
10
19973
214928
2022-07-31T12:29:21Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Chouèx|Organisacion Nacions unies|{{Payis|ONU}}}}<noinclude> {{Éde payis et drapél}} [[Catègorie:Modèlo payis et drapél|Organisacion Nacions unies]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Chouèx|Organisacion Nacions unies|{{Payis|ONU}}}}<noinclude>
{{Éde payis et drapél}}
[[Catègorie:Modèlo payis et drapél|Organisacion Nacions unies]]
</noinclude>
julwquo54c9yxmio4d6j9a7pv70gwgg
Modèlo:Country data ONU
10
19974
214929
2022-07-31T12:30:51Z
ChrisPtDe
22
Pâge redirigiêe vers [[Modèlo:Country data Organisacion de les Nacions unies]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRÈCCION [[Modèlo:Country data Organisacion de les Nacions unies]]
km275dlt7f8z2345giw5b26i15gojzw
Modèlo:Country data Organisacion de les Nacions unies
10
19975
214930
2022-07-31T12:31:54Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}} | alias = Organisacion de les Nacions unies | flag alias = Flag of the United Nations.svg | alt attribute = Drapél de les Nacions unies | flag alias-1945 = Flag of the United Nations (1945-1947).svg | size = {{{size|}}} | name = {{{name|}}} | variant = {{{variant|}}} <noinclude> | var1 = 1945 | redir1 = ONU | redir2 = UNO | redir3 = Nacions unies </noinclude> }} »
wikitext
text/x-wiki
{{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}}
| alias = Organisacion de les Nacions unies
| flag alias = Flag of the United Nations.svg
| alt attribute = Drapél de les Nacions unies
| flag alias-1945 = Flag of the United Nations (1945-1947).svg
| size = {{{size|}}}
| name = {{{name|}}}
| variant = {{{variant|}}}
<noinclude>
| var1 = 1945
| redir1 = ONU
| redir2 = UNO
| redir3 = Nacions unies
</noinclude>
}}
m2q9mhnfd7na10ue80jlmf5m8q0lh3y
Modèlo:Country data UNO
10
19976
214931
2022-07-31T12:35:02Z
ChrisPtDe
22
Pâge redirigiêe vers [[Modèlo:Country data Organisacion de les Nacions unies]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRÈCCION [[Modèlo:Country data Organisacion de les Nacions unies]]
km275dlt7f8z2345giw5b26i15gojzw
Modèlo:Country data Nacions unies
10
19977
214932
2022-07-31T12:35:08Z
ChrisPtDe
22
Pâge redirigiêe vers [[Modèlo:Country data Organisacion de les Nacions unies]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRÈCCION [[Modèlo:Country data Organisacion de les Nacions unies]]
km275dlt7f8z2345giw5b26i15gojzw
Modèlo:Union eropèèna
10
19978
214933
2022-07-31T12:39:32Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Chouèx|Union eropeena|{{drapél|Union eropèèna}} [[Union eropèèna]]}}<noinclude> {{Racorciê de modèlo|UE|EUR}} {{Éde payis et drapél}} [[Catègorie:Modèlo payis et drapél|Union eropeena]] [[Catègorie:Modèlo Union eropèèna]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Chouèx|Union eropeena|{{drapél|Union eropèèna}} [[Union eropèèna]]}}<noinclude>
{{Racorciê de modèlo|UE|EUR}}
{{Éde payis et drapél}}
[[Catègorie:Modèlo payis et drapél|Union eropeena]]
[[Catègorie:Modèlo Union eropèèna]]
</noinclude>
70o2hrgeeouczs66i22vy3ohk5bse3z
214934
214933
2022-07-31T12:40:54Z
ChrisPtDe
22
ChrisPtDe at dèplaciê la pâge [[Modèlo:UE]] vers [[Modèlo:Union eropèèna]] : mielx d’ense
wikitext
text/x-wiki
{{Chouèx|Union eropeena|{{drapél|Union eropèèna}} [[Union eropèèna]]}}<noinclude>
{{Racorciê de modèlo|UE|EUR}}
{{Éde payis et drapél}}
[[Catègorie:Modèlo payis et drapél|Union eropeena]]
[[Catègorie:Modèlo Union eropèèna]]
</noinclude>
70o2hrgeeouczs66i22vy3ohk5bse3z
Modèlo:UE
10
19979
214935
2022-07-31T12:40:54Z
ChrisPtDe
22
ChrisPtDe at dèplaciê la pâge [[Modèlo:UE]] vers [[Modèlo:Union eropèèna]] : mielx d’ense
wikitext
text/x-wiki
#REDIRÈCCION [[Modèlo:Union eropèèna]]
ddkifg004hfv4wlm18qxd06yhnzdnqu
Modèlo:Racorciê de modèlo
10
19980
214936
2022-07-31T12:45:03Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « <includeonly><div class="boueta-racorcie boueta-grisa noprint" style="float:right; margin:{{#if:{{{margin|}}}|{{{margin}}}|0 0 0.75em 0.75em}}; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; text-align:center;"> <div style="font-weight:bold; padding:0 5px; font-size:75%;">[[Éde:Racorciês Vouiquipèdia|Racorciê{{#if:{{{2|}}}|s}}]] <span class="plainlinks">{{fullurl:Spèciâl:Pâges liyêes/{{FULLPAGENAMEE}}|hidetrans=1&hidelinks=1&hideima... »
wikitext
text/x-wiki
<includeonly><div class="boueta-racorcie boueta-grisa noprint" style="float:right; margin:{{#if:{{{margin|}}}|{{{margin}}}|0 0 0.75em 0.75em}}; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; text-align:center;">
<div style="font-weight:bold; padding:0 5px; font-size:75%;">[[Éde:Racorciês Vouiquipèdia|Racorciê{{#if:{{{2|}}}|s}}]] <span class="plainlinks">[[{{fullurl:Spèciâl:Pâges liyêes/{{FULLPAGENAMEE}}|hidetrans=1&hidelinks=1&hideimages=1}} +]]</span></div>
<div style="padding:5px; font-size:90%; line-height:140%"><!--
-->{{m|{{{1}}}}} {{#if: {{{2|}}}|<br>{{m|{{{2|}}}}}|}}{{#if: {{{3|}}}|<br>{{m|{{{3|}}}}}|}}{{#if: {{{4|}}}|<br>{{m|{{{4|}}}}}|}}{{#if: {{{5|}}}|<br>{{m|{{{5|}}}}}|}}{{#if: {{{6|}}}|<br>{{m|{{{6|}}}}}|}}{{#if: {{{7|}}}| 7émo RACORCIÊ PAS DÈFENI. FÔT MÈLYORaR {{m|Racorciê de modèlo}}|}}</div>
</div></includeonly><noinclude>{{documentacion}}</noinclude>
d8m14ftnjsxdjlsej9u7kwiuqir3txl
Modèlo:EUR
10
19981
214937
2022-07-31T12:46:07Z
ChrisPtDe
22
Pâge redirigiêe vers [[Modèlo:Union eropèèna]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRÈCCION [[Modèlo:Union eropèèna]]
ddkifg004hfv4wlm18qxd06yhnzdnqu
Modèlo:Country data Union eropèèna
10
19982
214938
2022-07-31T12:48:06Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}} | alias = Union eropèèna | sortkey = Union eropeena | alt attribute = Drapél de l’Union eropèèna | flag alias = Flag of Europe.svg | size = {{{size|}}} | name = {{{name|}}} | variant = {{{variant|}}} | altlink = {{{altlink|}}} | altvar = {{{altvar|}}} <noinclude> | redir1 = EU | redir2 = EUR | redir3 = UE | related1 = Eropa | cat = Union eropèèna | contegnu = {{Modèlos liyês UE}} </noinclude> }} »
wikitext
text/x-wiki
{{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}}
| alias = Union eropèèna
| sortkey = Union eropeena
| alt attribute = Drapél de l’Union eropèèna
| flag alias = Flag of Europe.svg
| size = {{{size|}}}
| name = {{{name|}}}
| variant = {{{variant|}}}
| altlink = {{{altlink|}}}
| altvar = {{{altvar|}}}
<noinclude>
| redir1 = EU
| redir2 = EUR
| redir3 = UE
| related1 = Eropa
| cat = Union eropèèna
| contegnu = {{Modèlos liyês UE}}
</noinclude>
}}
gr5kzrxz45re8ztsk94gbuxlsi0cf9z
Modèlo:Country data EU
10
19983
214939
2022-07-31T12:48:53Z
ChrisPtDe
22
Pâge redirigiêe vers [[Modèlo:Country data Union eropèèna]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRÈCCION [[Modèlo:Country data Union eropèèna]]
cstval6x20nih9nvpui2dnncoeqntz7
Modèlo:Country data EUR
10
19984
214940
2022-07-31T12:48:59Z
ChrisPtDe
22
Pâge redirigiêe vers [[Modèlo:Country data Union eropèèna]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRÈCCION [[Modèlo:Country data Union eropèèna]]
cstval6x20nih9nvpui2dnncoeqntz7
Modèlo:Country data UE
10
19985
214941
2022-07-31T12:49:07Z
ChrisPtDe
22
Pâge redirigiêe vers [[Modèlo:Country data Union eropèèna]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRÈCCION [[Modèlo:Country data Union eropèèna]]
cstval6x20nih9nvpui2dnncoeqntz7
Vouiquipèdia:Lumiére dessus…/Mordavia
4
19986
214947
2022-07-31T16:28:12Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « <noinclude>{{Vouiquipèdia:Lumiére dessus…/Dâta de publecacion|03/08/2022|07/08/2022}}</noinclude>[[Fichiér:Coat of arms of Moldova.svg|figura|250px|<center>L’''armoueria de la Mordavia''.</center>]] La '''Mordavia''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvja]}} ou ben la '''Mordavie''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvi]}} (''{{lengoua|ro|Moldova orientală}}'' {{AFE|[mol.ˈdo.va]}} en [[roumen]] per difèrence de la ''[[Mordavia (règion de Roumania)|Moldova occidentală]]'' qu’est a la Ro... »
wikitext
text/x-wiki
<noinclude>{{Vouiquipèdia:Lumiére dessus…/Dâta de publecacion|03/08/2022|07/08/2022}}</noinclude>[[Fichiér:Coat of arms of Moldova.svg|figura|250px|<center>L’''armoueria de la Mordavia''.</center>]]
La '''Mordavia''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvja]}} ou ben la '''Mordavie''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvi]}} (''{{lengoua|ro|Moldova orientală}}'' {{AFE|[mol.ˈdo.va]}} en [[roumen]] per difèrence de la ''[[Mordavia (règion de Roumania)|Moldova occidentală]]'' qu’est a la Roumania ; {{lengoua|ru|Молдавия}}, ''{{transl|ru|Moldaviya}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈda.vʲɪ.jə]}} en [[russo]]), en fôrma longe '''rèpublica de Mordavia''' (''{{lengoua|ro|Republica Moldova}}'' en [[roumen]], {{lengoua|ru|Республика Молдова}}, ''{{transl|ru|Respublika Moldova}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈdo.və]}} en [[russo]], de yô que vint la varianta '''rèpublica de Mordova''') est un payis d’[[Eropa du Levant|Eropa levantenche]], [[Payis sen litorâl|encllavâ]] entre-mié la [[Roumania]] et l’[[Ucrèna]], qu’engllobe de parties de les règions historiques de [[Bèssarabia]] et de [[Podolia]] enversenche (déta [[Transnistria (règion)|Transnistria]]). Sos [[Geomorfologia|cârros valonâs]] que compregnont de bouescs, de tèrres curtivâyes, de [[Zona humida|zones humides]] et pués de [[Viticultura en Mordavia|vegnôblos]]. Sa capitâla est [[Chișinău]].
La partia du tèrritouèro mordâvo d’ora que sè trôve sus la riva drêta du [[Dnièstre]] est étâ avouéc la [[principôtât de Mordavia]] ([[tribut]]èro de l’[[Empiro otoman]] dês 1538), dês lo {{s-|XIV}} tant qu’a 1812, dâta que lyé fut cèdâye a l’[[Empiro russo]]. Ceti nen fit son « [[govèrnament de Bèssarabia]] » et y organisat na [[Colonisacion de la Bèssarabia|colonisacion]] qu’entrênâve l’enstalacion de tot plen de populacions ôtres que los [[Mordâvos]], que réstéront portant majoritèros.
''[[Mordavia|Liére la suita]]''
k87fonox29wfp6wzc90bw7jywj6azkg
214948
214947
2022-07-31T17:16:24Z
ChrisPtDe
22
mielx d’ense
wikitext
text/x-wiki
<noinclude>{{Vouiquipèdia:Lumiére dessus…/Dâta de publecacion|03/08/2022|07/08/2022}}</noinclude>[[Fichiér:Coat of arms of Moldova.svg|figura|250px|<center>L’''armoueria de la Mordavia''.</center>]]
La '''Mordavia''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvja]}} ou ben la '''Mordavie''' {{AFE|[mɔr.da.ˈvi]}} (''{{lengoua|ro|Moldova orientală}}'' {{AFE|[mol.ˈdo.va]}} en [[roumen]] per difèrence de la ''[[Mordavia (règion de Roumania)|Moldova occidentală]]'' qu’est a la Roumania ; {{lengoua|ru|Молдавия}}, ''{{transl|ru|Moldaviya}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈda.vʲɪ.jə]}} en [[russo]]), en fôrma longe '''rèpublica de Mordavia''' (''{{lengoua|ro|Republica Moldova}}'' en [[roumen]], {{lengoua|ru|Республика Молдова}}, ''{{transl|ru|Respublika Moldova}}'' {{AFE|[mɐɫ.ˈdo.və]}} en [[russo]], de yô que vint la varianta '''rèpublica de Mordova''') est un payis d’[[Eropa du Levant|Eropa levantenche]], [[Payis sen litorâl|encllavâ]] entre-mié la [[Roumania]] et l’[[Ucrèna]], qu’engllobe de parties de les règions historiques de [[Bèssarabia]] et de [[Podolia]] enversenche (déta [[Transnistria (règion)|Transnistria]]). Sos [[Geomorfologia|cârros valonâs]] que compregnont de bouescs, de tèrres curtivâyes, de [[Zona humida|zones humides]] et pués de [[Viticultura en Mordavia|vegnôblos]]. Sa capitâla est [[Chișinău]].
La partia du tèrritouèro mordâvo d’ora que sè trôve sus la riva drêta du [[Dnièstre]] ére avouéc la [[principôtât de Mordavia]] ([[tribut]]èro de l’[[Empiro otoman]] dês 1538), dês lo {{s-|XIV}} tant qu’a 1812, dâta que lyé fut cèdâye a l’[[Empiro russo]]. Ceti nen fit son « [[govèrnament de Bèssarabia]] » et y organisat na [[Colonisacion de la Bèssarabia|colonisacion]] qu’entrênâve l’enstalacion de tot plen de populacions ôtres que los [[Mordâvos]], que réstéront portant majoritèros.
''[[Mordavia|Liére la suita]]''
grqjgck4q30d72mvvt55k3t1vktqztb
Modèlo:Ro
10
19987
214950
2022-07-31T20:26:02Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Endicacion de lengoua|roumen|ro}}<noinclude>{{Documentacion}}</noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Endicacion de lengoua|roumen|ro}}<noinclude>{{Documentacion}}</noinclude>
js1wks8gzq68ixttwi5guukjwamex96
Vouiquipèdia:Émâge du jorn/1 d’oût 2022
4
19988
214952
2022-07-31T20:44:19Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Émâge du jorn|Indian rhinoceros (Rhinoceros unicornis) 1.jpg|Un ''[[rinocèros endien]]''.|l=3090|h=4000}}<noinclude> [[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Émâge du jorn|Indian rhinoceros (Rhinoceros unicornis) 1.jpg|Un ''[[rinocèros endien]]''.|l=3090|h=4000}}<noinclude>
[[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]]
</noinclude>
b2at8l7cu8eg0x4bftakwdahjjarvfh
Vouiquipèdia:Émâge du jorn/2 d’oût 2022
4
19989
214953
2022-07-31T20:49:11Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Émâge du jorn|Yellowstone National Park (WY, USA), Grand Prismatic Spring -- 2022 -- 2514.jpg|La ''[[Grand Prismatic Spring]]'', [[sôrsa chôda]] dedens lo [[parc nacionâl de Yellowstone]] ([[Wyoming]]).|l=6639|h=4350}}<noinclude> [[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Émâge du jorn|Yellowstone National Park (WY, USA), Grand Prismatic Spring -- 2022 -- 2514.jpg|La ''[[Grand Prismatic Spring]]'', [[sôrsa chôda]] dedens lo [[parc nacionâl de Yellowstone]] ([[Wyoming]]).|l=6639|h=4350}}<noinclude>
[[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]]
</noinclude>
0n5y2dbds3re3ep0fjjy6cnvm4cjheb
Vouiquipèdia:Émâge du jorn/3 d’oût 2022
4
19990
214954
2022-07-31T20:54:41Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Émâge du jorn|2019-08-13 02 LEYNIR - IMO 9126388.jpg|Lo [[remorcor]] ''Leynir'' que quite lo pôrt de [[Reykjavík]], dens la [[Faxaflói]].|l=5416|h=3615}}<noinclude> [[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Émâge du jorn|2019-08-13 02 LEYNIR - IMO 9126388.jpg|Lo [[remorcor]] ''Leynir'' que quite lo pôrt de [[Reykjavík]], dens la [[Faxaflói]].|l=5416|h=3615}}<noinclude>
[[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]]
</noinclude>
07acnc5xa7mwc2ejpv8l96mpzzwj4ij
Vouiquipèdia:Émâge du jorn/4 d’oût 2022
4
19991
214955
2022-07-31T20:57:58Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Émâge du jorn|Ara militaris - Maroparque 02.jpg|Un ''[[arâ militèro]]''.|l=5080|h=4000}}<noinclude> [[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Émâge du jorn|Ara militaris - Maroparque 02.jpg|Un ''[[arâ militèro]]''.|l=5080|h=4000}}<noinclude>
[[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]]
</noinclude>
iqr1jop2u2gfx837jq3zum75m3ryq2c
Vouiquipèdia:Émâge du jorn/5 d’oût 2022
4
19992
214956
2022-07-31T21:06:53Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Émâge du jorn|Pointe Percee from Lac de Joux Plane 05.jpg|La ''[[Pouenta-pèrciê]]'' viua dês la riva du lèc du [[col de Jor-plana]] ([[Ôvèrgne-Rôno-Ârpes]]).|l=6072|h=2038}}<noinclude> [[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Émâge du jorn|Pointe Percee from Lac de Joux Plane 05.jpg|La ''[[Pouenta-pèrciê]]'' viua dês la riva du lèc du [[col de Jor-plana]] ([[Ôvèrgne-Rôno-Ârpes]]).|l=6072|h=2038}}<noinclude>
[[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]]
</noinclude>
rhv1k7avxg7hctufwsy6uw5q868a1ga
Vouiquipèdia:Émâge du jorn/10 d’oût 2022
4
19993
214957
2022-07-31T21:11:02Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Émâge du jorn|Town hall of Aosta (3).jpg|L’''[[hotâl de vela d’Aoûta|hotâl de vela]] de [[Aoûta|Vela]]''.|l=3828|h=3655}}<noinclude> [[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Émâge du jorn|Town hall of Aosta (3).jpg|L’''[[hotâl de vela d’Aoûta|hotâl de vela]] de [[Aoûta|Vela]]''.|l=3828|h=3655}}<noinclude>
[[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]]
</noinclude>
ta6j766q855rf3rlq3vlorxe7hbdh47
Vouiquipèdia:Émâge du jorn/6 d’oût 2022
4
19994
214958
2022-07-31T21:16:55Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Émâge du jorn|Thales-circle-triangle.svg|''Ilustracion du [[tèorèmo]] de l’[[angllo enscrit dedens un demi-cèrcllo]]''.|vèct=ouè|l=900|h=491}}<noinclude> [[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Émâge du jorn|Thales-circle-triangle.svg|''Ilustracion du [[tèorèmo]] de l’[[angllo enscrit dedens un demi-cèrcllo]]''.|vèct=ouè|l=900|h=491}}<noinclude>
[[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]]
</noinclude>
19ifp3ces5jeylgr4npvtwgpy2away7
Vouiquipèdia:Émâge du jorn/7 d’oût 2022
4
19995
214959
2022-07-31T21:19:53Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Émâge du jorn|Anénoma de mar común (Anemonia viridis), Parque natural de la Arrábida, Portugal, 2020-07-21, DD 07.jpg|N’''[[Anemonia viridis|amimôna de mar vèrda]]''.|l=3385|h=3385}}<noinclude> [[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Émâge du jorn|Anénoma de mar común (Anemonia viridis), Parque natural de la Arrábida, Portugal, 2020-07-21, DD 07.jpg|N’''[[Anemonia viridis|amimôna de mar vèrda]]''.|l=3385|h=3385}}<noinclude>
[[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]]
</noinclude>
ngyeojdewvijcu2tgv1eq98omnzcmyn
Vouiquipèdia:Émâge du jorn/8 d’oût 2022
4
19996
214960
2022-07-31T21:22:21Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Émâge du jorn|Castillo de Sagunto, Valencia, España, 2015-01-03, DD 09-11 HDR.JPG|Lo ''[[châtél de Sagont]]'', dens la [[province de Valence]].|l=5077|h=2745}}<noinclude> [[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Émâge du jorn|Castillo de Sagunto, Valencia, España, 2015-01-03, DD 09-11 HDR.JPG|Lo ''[[châtél de Sagont]]'', dens la [[province de Valence]].|l=5077|h=2745}}<noinclude>
[[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]]
</noinclude>
g0sgz0r5l07rb228bvjxl4lmmif6rtp
Vouiquipèdia:Émâge du jorn/9 d’oût 2022
4
19997
214961
2022-07-31T21:26:34Z
ChrisPtDe
22
Pâge fêta avouéc « {{Émâge du jorn|Northern pintail at Taudaha Kathmandu.jpg|Un ''[[canârd pilèt]]''.|l=3175|h=2117}}<noinclude> [[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]] </noinclude> »
wikitext
text/x-wiki
{{Émâge du jorn|Northern pintail at Taudaha Kathmandu.jpg|Un ''[[canârd pilèt]]''.|l=3175|h=2117}}<noinclude>
[[Catègorie:Émâge du jorn|{{SUBPAGENAME}}]]
</noinclude>
l47xumxy6lxbqbnpliiypush7i9h1nq