1920

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="fy">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedy</sitename>
    <dbname>fywiki</dbname>
    <base>https://fy.wikipedia.org/wiki/Haadside</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.22</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Wiki</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Oerlis</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Meidogger</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Meidogger oerlis</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedy</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikipedy oerlis</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Ofbyld</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Ofbyld oerlis</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki oerlis</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Berjocht</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Berjocht oerlis</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Hulp</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Hulp oerlis</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategory</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Kategory oerlis</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>1920</title>
    <ns>0</ns>
    <id>459</id>
    <revision>
      <id>1085244</id>
      <parentid>1085113</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:09:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16980" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[10 jannewaris]] - Earste [[gearkomste]] fan it [[Folkebûn]] yn [[Sjenêve]].
*[[23 jannewaris]] - [[Nederlân]] wiist de [[útlevering]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem&amp;nbsp;II]], sa't dat easke wurdt troch de [[Alliëarden]], ôf. 
*[[26 jannewaris]] - Yn [[Dútslân]] wurdt by in oanslach [[minister]] fan Finânsjes [[Matthias Erzberger]] [[fermoarde]]. De dieder is de rjochtse âld-[[ofsier]] [[Oltwig von Hirschfeld]], dy't Erzberger kwea-ôf naam dat er yn [[1918]] de [[Wapenstilstân fan Compiègne]] ûndertekene hie. 
*[[30 jannewaris]] - Yn [[Spaansk-Marokko]] brekt de [[Rifoarloch]] út as de [[Berbers]]ke [[befolking]] ûnder lieding fan [[Abd el-Krim]] yn [[opstân]] komt tsjin 'e [[Spanje|Spaanske]] [[koloanje|koloniale]] oerhearsking.
*[[2 febrewaris]] - [[Estlân]] slút mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]] it [[Ferdrach fan Dorpat (febrewaris 1920)|Fredesferdrach fan Dorpat]], wêrby't de Estyske ûnôfhinklikheid troch it rezjym yn [[Moskou]] erkend wurdt.
*[[7 febrewaris]] - [[Admiraal]] [[Aleksander Koltsjak]], ien fan 'e wichtichste lieders fan 'e anty-kommunistyske Witen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]], wurdt troch de Readen (de [[kommunisten]]) [[terjochtsteld]].
*[[10 febrewaris]] - By it [[Sleeswyksk Selsbeskikkingsreferindum (1920)|Sleeswyksk Selsbeskikkingsreferindum]] sprekt yn 'e [[Dútslân|Dútske]] krite [[Noard-Sleeswyk]] in mearderheid fan 'e [[befolking]] him út foar oansluting by [[Denemark]].
*[[13 febrewaris]] - [[Switserlân]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[19 febrewaris]] - [[Nederlân]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[1 maart]] - [[Admiraal]] [[Miklós Horthy]] wurdt troch it [[Hongarije|Hongaarske]] [[parlemint]] foarearst oansteld as [[regint]], mei't it lân sûnt de ferdriuwing fan it [[Hûs Habsburch]] in [[keninkryk]] sûnder kening is.
*[[5 maart]] - [[Noarwegen]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[8 maart]] - [[Denemark]] en [[Kuba]] wurde lid fan it [[Folkebûn]].
*[[10 maart]] - [[Sweden]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
* [[13 maart]] - Earste ferskining fan it [[strip]]figuer [[Donald Duck]], fan 'e Walt Disney Studios.
* [[20 maart]] - Oprjochting fan fuotbalklub [[SC De Jouwer]]
*[[30 maart]] - [[Grikelân]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
* [[31 maart]] - De [[earste stien]] wurdt lein foar de bou fan 'e nije [[ULO]] yn [[Wommels]], dy't him letter ûntjaan sil ta de [[Kristlike Skoalle foar MAFU Nij Walpert|Kristlike Skoalle foar MAFU &quot;Nij Walpert&quot;]].
*[[17 maart]] - Yn [[Dútslân]] mislearret de [[Kapp-pûtsj]], it besykjen ta [[steatsgreep]] fan 'e hege [[amtner]] [[Wolfgang Kapp]].
*[[6 april]] - [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] besette de [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Frankfurt-am-Main]], út protest tsjin wat it Frânske [[regear]] sjocht as de 'geregelde skeinings fan it [[Ferdrach fan Versailles]]' troch de Dútsers.
*[[8 april]] - [[Portegal]] en [[Roemeenje]] wurde lid fan it [[Folkebûn]].
* [[20 april]]-[[12 septimber]] - De [[Olympyske Simmerspullen 1920|Olympyske Simmerspullen]] wurde holden yn [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]], yn [[Belgje]].
*[[24 april]] - Yn it ramt fan 'e [[Fyfde Poalsk-Russyske Oarloch]] tsjogge [[Poalen|Poalske]] [[troepen]] ûnder [[maarskalk]] [[Józef Piłsudski]] de grins mei de [[Oekraïne]] oer nei't [[frede]]sûnderhannelings mei it [[kommunistysk]]e rezjym yn [[Moskou]] mislearre binne.
*[[26 april]] - Op 'e [[Konferinsje fan San Remo]] ferdiele de [[Alliëarden]] ûnderinoar de [[koloanje]]s fan [[Dútslân]] en de net [[etnysk]] [[Turken|Turkske]] dielen fan it [[Osmaanske Ryk]] as saneamde [[mandaatgebiet]]en.
*[[27 april]] - De mei de binnenfallende [[Poalen|Poalske]] troepen fan [[maarskalk]] [[Józef Piłsudski]] gearwurkjende [[Oekraïne|Oekraynske]] [[nasjonalist]]yske foaroanman [[Symon Petljoera]] ropt de ûnôfhinklikheid út fan 'e [[Oekraynske Folksrepublyk]].
*[[28 april]] - De ferovering fan [[Azerbeidzjan]] troch it [[Reade Leger]] wurdt foltôge: ein fan 'e ûnôfhinklike [[Azerbeidzjaanske Demokratyske Republyk]].
*[[3 maaie]] - Begjin fan 'e [[Grutte Iraakske Revolúsje]] tsjin it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[mandaatgebiet|mandatêr bestjoer]].
*[[21 maaie]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Venustiano Carranza]], dy't mei de nasjonale [[skatkiste]] útnaaid is út [[Meksiko-Stêd]], wurdt yn 'e [[berch|bergen]] [[fermoarde]] troch pleatslike [[guerrilja]]striders. Dêrmei komt nei tsien jier in ein oan 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]].
*[[4 juny]] - Yn it [[Grand Trianon]], yn [[Versailles]], wurdt tusken de [[Alliëarden]] en [[Hongarije]] de [[Frede fan Trianon]] sletten. Dêrby wurdt Hongarije werombrocht fan in (foaroarlochsk) grûngebiet fan 324.000&amp;nbsp;[[km²]] ta in grûngebiet fan noch mar 93.000&amp;nbsp;km². De rest wurdt opdield ûnder [[Roemeenje]], [[Joegoslaavje]], [[Tsjechoslowakije]] en [[Eastenryk]]. 
*[[8 july]] - It [[Feriene Keninkryk]] reorganisearret [[Britsk-East-Afrika]] ta de [[Keniakoloanje]].
*[[11 july]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken, [[George Curzon, 1e markys Curzon of Kedleston|Lord Curzon]], docht in útstel foar in [[grins (line)|grins]] tusken [[Poalen]] en [[Ruslân]] dy't basearre is op 'e [[taal]]grins tusken it [[Poalsk]] oan 'e iene kant en it [[Wytrussysk]] en it [[Oekraynsk]] oan 'e oare kant. Dy grins komt bekend te stean as de [[Curzon-liny]].
*[[12 july]] - [[Litouwen]] slút [[frede]] mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]], wêrby't de Litouske ûnôfhinklikheid troch it rezjym yn [[Moskou]] erkend wurdt.
*[[16 july]] - Op 'e [[Konferinsje fan Spa]], yn [[Belgje]], wurdt oerienstimming berikt oer de swierte fan 'e [[ferhelbetelling]]s dy't [[Dútslân]] oan 'e [[Alliëarden]] dwaan moat.
*[[16 july]] - [[Sina]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
* [[20 july]] - [[SK It Hearrenfean]] wurdt oprjochte.
*[[24 july]] - By it net alhiel sûnder [[yntimidaasje]] ferrûne [[Selsbeskikkingsreferindum yn de Eastkantons (1920)|Selsbeskikkingsreferindum yn 'e Eastkantons]] kiest de [[befolking]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] kriten [[Eupen]] en [[Malmédy]] foar oansluting by [[Belgje]].
*[[28 july]] - [[Poalen]] en [[Tsjechoslowakije]] slute in akkoart oer de omstriden grinskrite [[Teschen]], dy't opdield wurdt.
*[[10 augustus]] - Tusken de [[Alliëarden]] en it [[Osmaanske Ryk]] wurdt yn 'e [[Parys]]ke [[foarstêd]] [[Sèvres]] de [[Frede fan Sèvres]] sletten. Dêrby ferliest it Osmaanske Ryk alle gebietsdielen dy't net [[etnysk]] [[Turken|Turksk]] binne, wêrûnder [[Syrje]], [[Mesopotaamje]], [[Palestina (mandaatgebiet)|Palestina]], de [[Hidjas]], de [[Nêzjd]], [[Noard-Jemen]], [[West-Armeenje]] en [[Koerdistan]].
*[[10 augustus]] - De ûnôfhinklikheid fan it [[Keninkryk fan de Hidjas]] kriget ynternasjonale erkenning.
*[[11 augustus]] - [[Letlân]] slút mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]] it [[Ferdrach fan Riga (1920)|Fredesferdrach fan Riga]], wêrby't de Letske ûnôfhinklikheid troch it rezjym yn [[Moskou]] erkend wurdt.
*[[14 augustus]] - [[Tsjechoslowakije]] en [[Joegoslaavje]] slute in [[militêr]] bûnsgenoatskip.
*[[16 augustus]] - Yn it ramt fan 'e [[Fyfde Poalsk-Russyske Oarloch]] bringe [[Poalen|Poalske]] [[troepen]] it [[Ruslân|Russyske]] [[Reade Leger]], dat al yn 'e [[foarstêd]]en fan 'e Poalske [[haadstêd]] [[Warsjau]] stiet, yn 'e [[Slach om Warsjau (1920)|Slach om Warsjau]] in ferpletterjende nederlaach ta.
*[[28 augustus]] - Troch de [[ratifikaasje]] troch alle 48 [[Amerikaanske steaten]] wurdt it [[Njoggentjinde Amendemint oan de Amerikaanske Grûnwet]] fan krêft, dat de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]] yn 'e [[Feriene Steaten]] regelet.
*[[24 septimber]] - Tusken twa steaten sûnder ynternasjonale erkenning, de [[Republyk Turkije]] en de [[Demokratyske Republyk Armeenje]], brekt de [[Turksk-Armeenske Oarloch]] út. Dit konflikt makket ûnderdiel út fan 'e gruttere [[Turkske Unôfhinklikheidsoarloch]].
*[[29 septimber]] - [[Belgje]] [[anneksaasje fan Eupen en Malmédy|anneksearret formeel]] de saneamde [[Eastkantons]] [[Eupen]] en [[Malmédy]].
* [[7 oktober]] - Op [[Teakesyl]] wurdt troch [[keninginne]] [[keninginne Wilhelmina|Wilhelmina]] it [[Yr. D.F. Woudagemaal]] iepene.
*[[10 oktober]] - [[Itaalje]] [[anneksaasje fan Súd-Tiroal|anneksearret]] de [[Eastenryk]]ske krite [[Súd-Tiroal]].
*[[10 oktober]] - De [[Koeweitysk-Nêzjdyske Oarloch]] einiget mei de weromlûking fan 'e [[Emiraat fan de Nêzjd|Nêzjdyske]] [[troepen]] út [[Koeweit]].
*[[14 oktober]] - [[Finlân]] slút mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]] it [[Ferdrach fan Dorpat (oktober 1920)|Ferdrach fan Dorpat]], wêrmei't in ein komt oan 'e [[Earste Finsk-Russyske Oarloch]]. Finlân jout syn oanspraken op eastlik [[Kareelje]] op, en Ruslân stiet in pear grins[[distrikt]]en ôf mei dêropta yn it hege noarden de saneamde [[Petsamo-korridor]], dy't Finlân in lyts stikje [[kust]]line oan 'e [[Barentssee]] jout.
*[[11 novimber]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ûnderdrukke de [[Grutte Iraakske Revolúsje]]. Lykwols komt der no in lânseigen [[regear]] foar it [[mandaatgebiet]] [[Irak]].
*[[12 novimber]] - [[Itaalje]] en [[Joegoslaavje]] slute it [[Ferdrach fan Rapallo (1920)|Ferdrach fan Rapallo]]. Itaalje jout syn oanspraken op it [[fêstelân]] fan [[Dalmaasje (regio)|Dalmaasje]] op en kriget de [[soevereiniteit]] oer de [[stêd]] [[Zadar]] ([[Italjaansk]]: Zara) en oer fjouwer Dalmatyske [[eilannen]]. Joegoslaavje waarboarget de rjochten fan 'e [[etnysk]] [[Italjanen|Italjaanske]] [[minderheid]] yn Dalmaasje.
*[[15 novimber]] - De [[stêd]] [[Danzig]] ([[Poalsk]]: Gdańsk), oan 'e [[Eastsee]], wurdt ûnôfhinklik ûnder tafersjoch fan it [[Folkebûn]] as de [[Frije Stêd Danzig]].
*[[15 novimber]] - De [[evakuaasje]] fan it Wite [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[generaal]] [[Pjotr Wrangel]] fan de [[Krim]] nei [[Konstantinopel]] wurdt foltôge. Dêrmei komt yn [[Jeropeesk-Ruslân]] in ein oan 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[desimber]] - Yn [[Britsk-Ynje]] kiest it [[Yndysk Nasjonaal Kongres]] [[Mahatma Gandhi]] ta lieder.
*[[2 desimber]] - De [[Turksk-Armeenske Oarloch]] einiget yn in oertsjûgjende [[Turkije|Turkske]] oerwinning.
*[[4 desimber]] - De ferovering fan [[Armeenje]] troch it [[Reade Leger]] wurdt foltôge: ein fan 'e ûnôfhinklike [[Demokratyske Republyk Armeenje]].
*[[5 desimber]] - Yn it [[Gryksk monargyreferindum (1920)|Gryksk monargyreferindum]] stimt in mearderheid fan 'e [[befolking]] foar it wer ynstellen fan 'e [[monargy]]. Dêrmei kin [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn&amp;nbsp;I]] út [[ballingskip]] weromkeare.
*[[23 desimber]] - Mei de ûndertekening troch [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk]] fan 'e [[Home Rule Act]] wurdt de opdieling fan it [[eilân Ierlân]] yn [[Ierlân]] en [[Noard-Ierlân]] fan krêft. Beide gebieten krije [[selsbestjoer]].
*[[28 desimber]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[marine]] makket mei in [[bombardemint]] in ein oan [[Besetting fan Fiume|'e besetting]] fan 'e [[Frijsteat Fiume]] (Rijeka) troch Italjaanske [[nasjonalist]]en ûnder lieding fan [[Gabriele d'Annunzio]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[6 jannewaris|6]] - [[Hetty Blok]], Nederlânsk aktrise en kabaretiêre († [[2012]])
* [[13 jannewaris|13]] - [[Abraham Willink]], Frysk-Argentynsk entomolooch († [[1998]])
* [[16 jannewaris|16]] - [[Kor Ket]], Frysk fioelist en dirigint († [[1955]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[DeForest Kelley]], Amerikaansk akteur († [[1999]])
;febrewaris
* [[18 febrewaris|18]] - [[Cornelis Johannes van Houten]],  Nederlânsk astronoom († [[2002]])
* [[20 febrewaris|20]] - [[Frans Helfrich]], Frysk keatser († [[2010]])
* [[25 febrewaris|25]] - [[Sun Myung Moon]], Súdkoreaansk sektelieder († [[2012]])
;maart
* [[11 maart|11]] - [[Nico Bloembergen]], Nederlânsk-Amerikaansk natuerkundige en Nobelpriiswinner († [[2017]])
* [[27 maart|27]] - [[Pier Prins]], Frysk ûndernimmer († [[2012]])
;april
* [[3 april|3]] - [[John Demjanjuk]], Oekraynsk oarlochsmisdiediger († [[2012]])
* [[5 april|5]] - [[Barend Biesheuvel]], premier fan Nederlân († [[2001]])
* [[6 april|6]] - [[Meinte Walta]], Frysk keunstskilder († [[2002]])
* [[7 april|7]] - [[Ravi Shankar]], Yndiaask sitarfirtuoas († [[2012]])
* [[15 april|15]] - [[Richard von Weizsäcker]], Dútsk politikus († [[2015]])
* [[26 april|26]] - [[Lieuwe Eringa]], Frysk politikus († [[2014]])
;maaie
* [[4 maaie|4]] - [[Hermann Schreiber]], Eastenryksk skiedkundige en publisist († [[2014]])
* [[9 maaie|9]] - [[Richard Adams (skriuwer)|Richard Adams]], Ingelsk skriuwer († [[2016]])
* [[11 maaie|11]] - [[Denver Pyle]], Amerikaansk akteur († [[1997]])
* [[18 maaie|18]] - paus [[Jehannes Paulus II]] († [[2005]])
* [[24 maaie|24]] - [[Sake van der Ploeg]], Frysk fakbûnslieder, politikus en boargemaster († [[1985]])
;juny
* [[2 juny|2]] - [[Marcel Reich-Ranicki]], Dútsk literatuerkritikus († [[2013]])
* [[18 juny|18]] - [[Mario Beccaria]], Italjaansk politikus († [[2003]])
* [[20 juny|20]] - [[Pieter Gerbenzon]], Frysk heechlearaar rjochtsskiednis († [[2009]])
;july
* [[5 july|5]] - [[Bokke Bok]], Frysk stukadoar en hurdfytser († [[1997]])
* [[9 july|9]] - [[Herre Halbertsma]], Nederlânsk skiedkundige en argeolooch († [[1998]])
;augustus
* [[9 augustus|9]] - [[Tormod Skagestad]], Noarsk skriuwer en dichter († [[1997]])
* [[7 augustus|7]] - [[Klaas Koopmans]], Frysk keunstskilder († [[2006]])
* 7 - [[Françoise Adret]], Frânsk dûnseres en koreografe († [[2018]])
* [[9 augustus|9]] - [[Eddy de Jongh (fotograaf)|Eddy de Jongh]], Nederlânsk fotograaf († [[2002]])
* [[16 augustus|16]] - [[Johannes Swierstra]], Frysk yngenieur en bestjoerder († [[2004]])
* [[17 augustus|17]] - [[Maureen O'Hara]],Iersk aktrise († [[2015]])
* [[20 augustus|20]] - [[Daniel Dykstra]], Amerikaansk politikus († [[1999]])
* [[27 augustus|27]] - [[Noor van de Wetering]], Frysk politika († [[2010]])
;septimber
* [[2 septimber|2]] - [[Jakob Vellenga]], Frysk politikus († [[2012]])
* [[3 septimber|3]] - [[Folkert de Roos]],  Nederlânsk heechlearaar ekonomy († [[2000]])
* [[8 septimber|8]] - [[Johan Sterenberg]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[2002]])
* [[19 septimber|19]] - [[Bienze Westra]], Frysk toanieloersetter en regisseur († [[1982]])
* [[30 septimber|30]] - [[Willem G. van Maanen]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist († [[2012]])
;oktober
* [[3 oktober|3]] - [[Hessel Posthuma jr.]], Frysk politikus († [[2003]])
;novimber
* [[1 novimber|1]] - [[Eddy Evenhuis]], Nederlânsk sjoernalist en dichter († [[2002]])
* [[26 novimber|26]] - [[Janwillem van den Berg]], Frysk spraakwittenskipper en medysk fysiolooch († [[1985]])
* [[27 novimber|27]] - [[Abe Lenstra]], Frysk fuotballer († [[1985]])
* [[30 novimber|30]] - [[Virginia Mayo]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
;desimber
* [[6 desimber|6]] - [[Dave Brubeck]], Amerikaansk jazzpianist en komponist († [[2012]])
* [[24 desimber|24]] - [[Harry de Groot]], Nederlânsk muzikant († [[2004]])
;''datum ûnbekend''
*[[Helen Spalding]], Ingelsk dichteresse († [[1991]])

== Ferstoarn ==
* [[11 july]] - [[Eugénie fan Montijo]], keizerinne-gemalinne fan [[Frankryk]] (* [[1826]])
* [[13 july]] - [[Jimke van Loon]], Frysksinnich ûnderwizer (* [[1855]])
* [[20 augustus]] - [[Anders Zorn]], Sweedsk keunstner (* [[1860]])
* [[24 septimber]] - [[Peter Carl Fabergé]], Russysk juwelier (* [[1846]])
* [[16 augustus]] - [[Lolke Siderius]], Frysk boer en astronoom (* [[1885]])
* [[8 novimber]] - [[Abraham Kuyper]], Nederlânsk teolooch en politikus (* [[1837]])
* [[1 desimber]] - [[Theo Molkenboer (skilder)|Theo Molkenboer]], Frysk keunstner (* [[1871]])
* [[14 desimber]] - [[George Gipp]], Amerikaansk spiler fan Amerikaansk fuotbal (* [[1895]])
;''datum ûnbekend''
*[[Oldig Boekhoff]], Eastfrysk predikant en bibeloersetter (* [[1861]])

== Literatuer ==
;prizen
* De Noarske skriuwer [[Knut Hamsun|Knut Pedersen Hamsun]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]]
;romans
* [[Louis Couperus]], ''Iskander: De Roman van Alexander den Groote''
* [[Louis Couperus]], ''Lucrezia''
;novelles
* [[Stefan Zweig]], ''Angst''
;koarte ferhalen
*[[H.P. Lovecraft]], ''[[The Doom that Came to Sarnath]]''
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[Gerontion]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Gerontion'')&lt;/small&gt;
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Hippopotamus]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it Frysk as ''De Hippopotamus'')&lt;/small&gt;
* [[T.S. Eliot]], ''The Sacred Wood''

== Byldzjende keunst ==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Rotterdam kunstwerk stadhuis fontein.jpg|Fontein stedhûs Rotterdam (1920) [[Simon Miedema]] 
Ofbyld:Groningenkeuring.jpg|'hynstekeuring yn Grins' (1920) [[Otto Eerelman]]
&lt;/gallery&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1920| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>lhhxbdft26jls7tffblqewj3pk765tu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>12 maaie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>461</id>
    <revision>
      <id>1085272</id>
      <parentid>1083889</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:29:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2945" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei|[[Alde Maaie]]}}
== Foarfallen ==
* [[1420]] - Yn de [[Slach oan de Paelesleat]] tusken [[Alliearden (Grutte Fryske Oarloch)|Alliearden]] en [[Skieringers]] sneuvelje in pear hûndert man.
* [[1797]] - Nei in [[ultimatum]] dêrta jout de [[Republyk Feneesje]] him [[oerjefte sûnder betingsten|sûnder betingsten]] oer oan 'e [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] fan [[Napoleon]].
* [[1940]] - De [[Slach om de Ofslútdyk]] begjint (duorret oant mei [[14 maaie]]).

== Berne ==
* [[1496]] - kening [[Gustaaf I fan Sweden]] († [[1560]])
* [[1745]] - [[Jens Juel]], Deensk keunstskilder († [[1802]])
* [[1820]] - [[Florence Nightingale]], Ingelsk ferpleechster († [[1910]])
* [[1873]] - [[Simon Maris]], Nederlânsk keunstskilder († [[1935]])
* [[1895]] - [[Jiddu Krishnamurti]], Yndiaask filosoof en goeroe († [[1986]])
* [[1906]] - [[Jant Visser-Bakker]], Frysk skriuwster en oersetster († [[1992]])
* [[1907]] - [[Katharine Hepburn]], Amerikaansk aktrise († [[2003]])
* [[1910]] - [[Jo Daan]], Nederlânsk taalkundige († [[2006]])
* [[1910]] - [[Johan Ferrier]], presidint fan [[Suriname]] († [[2010]])
* [[1912]] - [[Marten Klasema]], Frysk atleet en amtner († [[1974]])
* [[1914]] - [[Bertus Aafjes]] (Jan Oranje), Nederlânsk skriuwer en dichter († [[1993]])
* [[1921]] - [[Ton van Duinhoven]], Nederlânsk sjoernalist, akteur en tekstskriuwer († [[2010]])
* [[1941]] - [[Ruud de Wolff]], Yndysk-Nederlânsk muzikant († [[2000]])
* [[1942]] - [[Michel Fugain]], Frânsk sjonger en komponist
* [[1946]] - [[Daniel Libeskind]], Amerikaansk arsjitekt 
* [[1977]] - [[Annechien Steenhuizen]], Nederlânsk nijslêzeresse

== Ferstoarn ==
* [[1182]] - kening [[Waldemar I fan Denemark]] (* [[1131]])
* [[1594]] - [[Remigius Driutius]], earste biskop fan Ljouwert (* [[1519]])
* [[1699]] - [[Lucas Achtschellinck]], Flaamsk lânskipsskilder (* [[1626]])
* [[1808]] - [[Ype Staak]], Frysk glêsskilder, boumaster en boargemaster (* [[1717]])
* [[1902]] - [[Dirk Jelles Troelstra]], Frysk dichter (* [[1870]])
* [[1930]] - [[Piter Jelles Troelstra]], Frysk politikus en dichter (* [[1860]])
* [[1938]] - [[Frank B. Linderman]], Amerikaansk folkekundige en politikus (* [[1869]])
* [[1970]] - [[Nelly Sachs]], Dútsk skriuwster (* [[1891]])
* [[2008]] - [[Irena Sendler]], Poalsk fersetsstrydster (* [[1910]])
* 2008 - [[Robert Rauschenberg]], Amerikaansk keunstner (* [[1925]])
* 2008 - [[Jan Sipkema]], Frysk sportbestjoerder, âld-foarsitter fan de Feriening De Fryske Alve Stêden (* [[1933]])
* [[2010]] - [[Jo van Nunen]], Nederlânsk yngenieur en heechlearaar logistyk (* [[1945]])
* [[2012]] - [[Jan Bens]], Nederlânsk fuotbaltrener (* [[1921]])
* [[2016]] - [[Dirk Jan Henstra]], Nederlânsk ekonomysk histoarikus (* [[1927]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|12]]</text>
      <sha1>f618a6buon4nq77yhu836eljw9meazw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>8 jannewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>500</id>
    <revision>
      <id>1085340</id>
      <parentid>1084086</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:17:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3570" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1297]] - It prinsdom [[Monako]] wurdt stifte.
* [[1610]] - [[Galileo Galilei]] ûntdekt de moanne [[Io (moanne)|Io]] fan [[Jupiter (planeet)|Jupiter]]. 
* [[1790]] - [[George Washington]] hâldt de earste State of the Union yn [[New York City]].
* [[1806]] - De [[Kaapkoloanje]] komt yn [[Grut-Brittanje|Britske]] hannen.
* [[1877]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] troepen ferslane de [[Lakota (folk)|Lakota]] en de [[Noardlike Sjajinnen]] yn 'e [[Slach by Wolf Mountain]], it lêste grutte treffen fan 'e [[Grutte Sû-Oarloch fan 1876|Grutte Sû-Oarloch]].
* [[1959]] - [[Charles de Gaulle]] wurdt de earste presidint fan de [[Frankryk|Frânske]] [[Fiifde Republik]].
* [[1962]] - Yn [[Nederlân]] fynt de [[Treinramp by Harmelen]] plak, yn 'e [[Nederlân]]ske [[provinsje]] [[Utert (provinsje)|Utert]], wêrby't 92 minsken omkomme.

== Berne ==
[[Ofbyld:Alma-Tadema.jpg|thumb|100px|Laurens Alma-Tadema]]
* [[1823]] - [[Alfred Russel Wallace]], Welsk biolooch († [[1913]])
* [[1836]] - sir [[Lourens Alma-Tadema]], Frysk-Ingelsk keunstskilder († [[1912]])
* [[1852]] - [[Sjirk de Wal]], Frysk keatser († [[1909]])
* [[1861]] - [[Ietje Kooistra]], Frysk pedagoge en feministe († [[1923]])
* [[1881]] - [[John G. Neihardt]], Amerikaansk dichter, publisist, skied- en folkekundige († [[1973]])
* [[1908]] - [[Fearless Nadia]], Yndiaask aktrise († [[1996]])
* [[1928]] - [[Jeen van den Berg]], Frysk reedrider († [[2014]])
* [[1934]] - [[Jacques Anquetil]], Frânsk hurdfytser († [[1987]])
* [[1935]] - [[Elvis Presley]], Amerikaansk sjonger († [[1977]])
* [[1939]] - [[Manfred de Graaf]], Nederlânsk akteur. († [[2018]])
* [[1941]] - [[Boris Vallejo]], Perûviaansk yllustrator en boekbânûntwerper
* [[1942]] - [[Stephen Hawking]], Ingelsk natuerkundige en astronoom († [[2018]])
* 1942 - [[Abram de Swaan]], Nederlânsk sosjolooch
* [[1947]] - [[David Bowie]],  Ingelsk sjonger, songwriter en akteur († [[2016]])
* [[1950]] - [[Jos Hermens]], Nederlânsk atleet
* 1950 - [[Rommy]], Frysk folkssjonger († [[2007]])
* [[1952]] - [[Leontien Ceulemans]], Nederlânsk aktrise en presintatrise († [[2022]])
* [[1965]] - [[Jean-Yves Lecastel]], Frânsk pornoakteur
* [[1979]] - [[Sipke Ernst]], Fryske skaker
* [[1987]] - [[Rob Dekay]], Nederlânsk sjonger

== Ferstoarn ==
[[Ofbyld:Galileo.arp.300pix.jpg|thumb|100px|Galileo Galilei]]
* [[1107]] - kening [[Edgar fan Skotlân]] (* [[1074]])
* [[1642]] - [[Galileo Galilei]], Italjaansk natuerkundige en astronoom (* [[1564]])
* [[1711]] - [[Philips van Almonde]], Nederlânsk admiraal (* [[1644]])
* [[1880]] - [[Joshua Norton]], Amerikaansk ûndernimmer dy't himsels ta keizer fan 'e [[Feriene Steaten]] beneamde (* [[1819]])
* [[1918]] - [[Sake Kornelis Feitsma]], Frysk ûnderwizer, dichter en oersetter (* [[1850]])
* [[1939]] - [[Charles Eastman]], Amerikaansk histoarikus en skriuwer (* [[1859]])
* [[1941]] - [[Robert Baden-Powell]], Ingelsk militêr en stifter fan 'e [[Paadfinerij]] (* [[1857]])
* [[1945]] - [[Jac. P. Thijsse]], Nederlânsk natoerbeskermer (* [[1865]])
* [[1996]] - [[François Mitterrand]], presidint fan [[Frankryk]] (* [[1916]])
* [[2003]] - [[Franz Drappier]], Waalsk striptekener (* [[1948]])
* [[2016]] - [[Piet Steenkamp]], Nederlânsk politikus (* [[1925]])
* [[2017]] - [[Akbar Hasjemi Rafsandjani]], presidint fan [[Iraan]] (* [[1934]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|08]]</text>
      <sha1>kkh64imv8m15m6qucjmbymokyyv178y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>27 jannewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>519</id>
    <revision>
      <id>1085235</id>
      <parentid>1076790</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T11:59:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3006" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1356]]- Oan [[Inkhuzen]] wurde [[stedsrjochten]] ferliend troch [[greve]] [[Willem V fan Hollân]]
* [[1917]] - 3e [[Alvestêdetocht]] wûn troch [[C.C.J. de Koning]] út [[Arnhim]] yn in tiid fan 9.53 oere 
* [[1926]] - [[John Baird]] jout de earste demonstraasje fan in nije útfining: de [[telefyzje]].
* [[1942]] - leechste [[temperatuer|minimumtemperatuer]] yn [[Nederlân]] ea mjitten
* [[1943]] - De [[stêd]] [[Wilhelmshaven]] wurdt it earste plak yn [[Dútslân]] dat bombardearre wurdt troch de [[Feriene Steaten|Amerikanen]] yn de [[Twadde Wrâldoarloch]].
* [[2001]] - Yn 'e [[autonoom gebiet|autonome]] [[republyk]] [[Sansibar]] iepenje [[Tanzania]]anske feilichheidstroepen it fjoer op demonstranten dy't protestearje tsjin 'e grutskalige [[stimbusfraude]] en wiidfersprate [[yntimidaasje]] ûnder de [[ferkiezings]] fan [[desimber]] [[2000]]. Hjirby komme 35 minsken om it libben en reitsje 600 oaren ferwûne. Neitiid ûntflechtsje in protte Sansibarezen op [[fisker]]sboaten Tanzania en sykje beskûl yn 'e buorlannen.

== Berne ==
* [[1443]] - hartoch [[Albrecht fan Saksen]] († [[1500]])
* [[1756]] - [[Wolfgang Amadeus Mozart]], Eastenryksk komponist († [[1791]])
* [[1821]] - [[John M. Chivington]], Amerikaansk militêr († [[1894]])
* [[1832]] - [[Lewis Carroll]], Ingelsk berneboekeskriuwer en wiskundige († [[1898]])
* [[1944]] - [[Kevin Coyne]], Ingelsk sjonger, muzikant en keunstskilder († [[2004]])
* 1944 - [[Nick Mason]], Ingelsk drummer
* [[1947]] - [[D.C. Lewis]], Nederlânsk sjonger († [[2000]])
* [[1973]] - [[Lovette (pornografysk aktrise)|Lovette]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1975]] - [[Reşat Amet]], Krimtataarsk aktivist († [[2014]])
* [[1987]] - [[Lupe Fuentes]], Kolombiaansk pornoaktrise en discjockey

== Ferstoarn ==
* [[1731]] - [[Bartolomeo Cristofori]], Italjaansk muzykynstrumintebouwer (* [[1655]])
* [[1851]] - [[John James Audubon]], Amerikaansk ornitolooch en keunstskilder (* [[1785]])
* [[1876]] - [[Bruno Lieuwes van Albada]], Frysk letterkundige en publisist (* [[1792]])
* [[1894]] - [[Auke Boonemmer]], Frysk skriuwer (* [[1823]])
* [[1901]] - [[Giuseppe Verdi]], Italjaansk komponist (* [[1845]])
* [[1958]] - [[August van Lierde]], Belgysk keatser (* [[1890]])
* [[1983]] - [[Louis de Funès]], Frânsk akteur (* [[1914]])
* [[2004]] - [[Harry Verbeke]], Frysk muzikant (* [[1922]])
* [[2005]] - [[Libbe de Jong]], Frysk moardslachtoffer (* [[1951]])
* [[2006]] - [[Rindert Straatsma]], Frysk bestjoerder en frisiast (* [[1937]])
* [[2010]] - [[J.D. Salinger]], Amerikaansk skriuwer (* [[1919]])
* 2010 - [[Zelda Rubinstein]], Amerikaansk aktrise (* [[1933]])
* [[2014]] - [[Edmond Classen]], Nederlânsk akteur (* [[1938]])
* [[2021]] - [[Jan J. Bijlsma]], Frysk ûnderwizer en skriuwer/dichter (* [[1931]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|27]]</text>
      <sha1>lmd9sy1v8fjuenmuhf4fuvibme5csa4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>29 jannewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>521</id>
    <revision>
      <id>1085261</id>
      <parentid>1075694</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:22:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3573" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1595]] - [[Shakespeare]] syn ferneamde [[toanielstik]] ''[[Romeo en Julia]]'' wurdt yn [[Londen]] foar it earst opfierd.
* [[1616]] - [[Jacob le Maire]] en [[Willem Cornelisz Schouten]] ûntdekke de trochgong nei de [[Grutte Oseaan]] by [[Kaap Hoarn]].
* [[1766]] - Earste [[konsert]] fan [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] yn [[Amsterdam]].
* [[1861]] - [[Kansas]] wurdt as 34e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1896]] - [[Emile Grubbe]] past foar it earst [[röntgenstraling]] ta by de behanneling fan boarstkanker.
* [[1964]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 1964|Olympyske Winterspullen]] yn [[Innsbruck]], yn [[Eastenryk]].

== Berne ==
* [[1584]] - [[Freark Hindrik fan Oranje-Nassau]], steedhâlder fan [[Hollân]], [[Seelân]], [[Utert (provinsje)|Utert]], [[Gelderlân]], [[Oerisel]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] († [[1584]])
* [[1602]] - [[Amalia Elizabeth fan Hanau-Münzenberg]], lângrevinne-gemalinne fan [[Hessen-Kassel]] († [[1651]])
* [[1688]] - [[Emanuel Swedenborg]], Sweedsk wittenskipper, filosoof en teolooch († [[1772]])
* [[1749]] - kening [[Kristiaan VII fan Denemark]] († [[1808]])
* [[1828]] - [[Jan ten Cate]], Frysk ûndernimmer, politikus en bestjoerder († [[1876]])
* [[1843]] - [[William McKinley]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1901]])
* [[1860]] - [[Anton Tsjechov]], Russysk skriuwer en dokter († ([[1904]])
* [[1880]] - [[W.C. Fields]], Amerikaansk akteur († [[1946]])
* [[1885]] - [[Leadbelly]], Amerikaansk muzikant († [[1949]])
* [[1928]] - [[Wim Beeren]], Nederlânsk museumdirekteur († [[2000]])
* [[1933]] - [[Jaap Mulder (politikus)|Jaap Mulder]], Frysk politikus († [[2016]])
* [[1941]] - [[Philip Houben (politikus)|Philip Houben]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[1945]] - [[Lennaert Nijgh]], Nederlânsk skriuwer en tekstdichter († [[2002]])
* 1945 - [[Tom Selleck]], Amerikaansk akteur
* [[1947]] - [[Gerrit Jan Polderman]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[1948]] - [[Nelleke van der Krogt]], Nederlânsk presintatrise
* [[1954]] - [[Oprah Winfrey]], Amerikaansk presintatrise, aktrise en prosusinte
* [[1970]] - [[Heather Graham]], Amerikaansk aktrise
* [[1976]] - [[Belle Pérez]], Flaamsk sjongster

== Ferstoarn ==
* [[1649]] - [[Willem van Haren (oerstâlmaster)]], Nederlânsk-Frysk amtner (* [[1581]])
* [[1667]] - [[Jan Oostervelt]], Frysk sulversmid (* [[1583]]). ''(datum beïerdiging)''
* [[1696]] - tsaar [[Ivan V fan Ruslân]] (* [[1666]])
* [[1763]] - [[Johan Ludvig Holstein]], kânselier fan [[Denemark]] (* [[1694]])
* [[1820]] - kening [[George III fan it Feriene Keninkryk]] (* [[1738]])
* [[1897]] - [[Oebele Stellingwerf]], Frysk sjoernalist en politikus (* [[1848]])
* [[1898]] - [[Dirk Fontein de Jong]], Frysk ûndernimmer, bestjoerder en politikus (* [[1836]])
* [[1906]] - kening [[Kristiaan IX fan Denemark]] (* [[1818]])
* [[1913]] - [[Fred Gerard]], Amerikaansk keapman en tolk (* [[1829]])
* [[1942]] - [[Gauke Boelens]], Frysk ûndernimmer en politikus (* [[1886]])
* [[1994]] - [[Tollina Schuurman]], Frysk atlete (* [[1913]])
* [[1996]] - [[Jamie Uys]], Súdafrikaansk filmregisseur (* [[1921]])
* [[2012]] - [[Oscar Luigi Scalfaro]], presidint fan [[Itaalje]] (* [[1918]])
* [[2015]] - [[Paul Panhuysen]], Nederlânsk komponist en keunstner (* [[1934]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Jannewaris|29]]</text>
      <sha1>ru0qfp6knu6d73fhf5mst5qh6ulrn28</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1 febrewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>524</id>
    <revision>
      <id>1085288</id>
      <parentid>1075915</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:41:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3182" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1168]] - [[Hindrik de Liuw]] trout mei de tolvejierrige [[Matilde fan Ingelân, hartoginne fan Saksen|Matilde]], de [[dochter]] fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] [[kening]] [[Hindrik II fan Ingelân|Hindrik&amp;nbsp;II]].
* [[1422]] - De [[Frede fan Grins]] betsjut in tydlike ûnderbrekking yn de striid tusken [[Skieringers]] en [[Fetkeapers]].
* [[1805]] - Op de stêdsgrêft fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] is in hurdrydwedstryd foar ''frouspersoanen''. Der ferskine mar leafst 130 hurdrydsters oan de start, wylst de op de stedswâlen 10.000 taskôgers stean. De earste priis is in gouden [[earizer]] fan 105 gûne en [[Trijntje Pieters fan Poppenwier]] mei it earizer nei ôfrin opsette.
* [[1933]] - Earste taspraak fan [[Hitler]] fia de strjoerders fan de Dútske omrop.
* [[1953]] - [[Wettersneed fan 1953|Wettersneed]] yn [[Seelân]].
* [[1972]] - [[Hewlett-Packard]] bringt de HP-35, de earste elektroanyske [[bûsrekkenmasine]] ea, op de merk.

== Berne ==
* [[1815]] - [[Assuerus Quaestius]], Frysk abbekaat en keunstsamler († [[1887]])
* [[1922]] - [[F.B. Hotz]], Nederlânsk muzikant en skriuwer († [[2000]])
* [[1931]] - [[Klaas Bruinsma (oersetter)|Klaas Bruinsma]], Frysk oersetter († [[2018]])
* 1931 - [[Boris Jeltsin]], presidint fan 'e [[Russyske Federaasje]] († [[2007]])
* [[1938]] - [[Jimmy Carl Black]], Amerikaansk sjonger en drummer († [[2008]])
* [[1942]] - [[Sikke Doele]], Frysk skriuwer en dichter († [[2002]])
* [[1966]] - [[Liuwe H. Westra]], Frysk predikant, oersetter en frisiast
* [[1969]] - [[Iebele van der Meulen]], Frysk tydskriftredakteur
* [[1971]] - [[Jill Kelly]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1985]] - [[Mason Moore]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1995]] - [[Oliver Heldens]], Nederlânsk DJ en muzykprodusint

== Ferstoarn ==
* [[1501]] - hartoch [[Sigismund fan Beieren]] (* [[1439]])
* [[1813]] - [[Theodorus van Kooten]], Nederlânsk politikus (* [[1749]])
* [[1832]] - [[Ecco Epkema]], Frysk letterkundige en klassikus (* [[1759]])
* [[1851]] - [[Mary Shelly]], Ingelsk skriuwster (* [[1797]])
* [[1884]] - [[Rients Yntema]], Frysk keatser (* [[1831]])
* [[1945]] - [[Johan Huizinga]], Nederlânsk skiedkundige (* [[1872]])
* [[1965]] - [[Pieter Taekes van der Herberg]], Frysk jurist en fersetsman (* [[1906]])
* [[1966]] - [[Buster Keaton]], Amerikaansk akteur (* [[1895]])
* [[1989]] - [[John Tootoosis]], Kanadeesk aktivist en politikus (* [[1899]])
* [[2002]] - [[Jan Pannekeet]], Nederlânsk taalkundige (* [[1925]])
* [[2012]] - [[Wisława Szymborska]], Poalsk dichteresse (* [[1923]])
* [[2013]] - [[Ed Koch]], boargemaster fan [[New York (stêd)|New York]] (* [[1924]])
* 2013 - [[Herman Verbeek]], Nederlânsk pryster en politikus (* [[1936]])
* 2013 - [[Cecil Womack]], Amerikaansk sjonger en songwriter (* [[1947]])
* [[2014]] - [[Maximilian Schell]],  Eastenryksk-Switsersk akteur, regisseur en skriuwer. (* [[1930]])
* [[2015]] - [[Jos van Manen Pieters]], Nederlânsk skriuwster (* [[1930]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|01]]</text>
      <sha1>nwdq52g9kzqkn5ha0dr1fr2smj2os6e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>12 febrewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>535</id>
    <revision>
      <id>1085347</id>
      <parentid>1084685</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:57:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2800" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1832]] - [[Ekwador]] anneksearret de [[Galapagoseilannen]]
* [[1898]] - Yn [[Ingelân]] is Henry Lindfield de earste minske dy't stjert by in [[auto]]ûngemak.
* [[1929]] - 4e [[alvestêdetocht]] wûn troch [[Karst Leemburg]] út [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] yn in tiid fan 11.09 oere.
* [[1994]] - Iepening fan de [[Olympyske Winterspullen 1994|Olympyske Winterspullen]] yn [[Lillehammer (plak)|Lillehammer]]. 
* [[2010]] - Iepening [[Olympyske Winterspullen 2010|Olympyske Winterspullen]] yn [[Fankoever]].

== Berne ==
* [[1636]] - [[Herman Witsius]], Nederlânsk predikant en teolooch († [[1708]])
* [[1800]] - [[John Edward Gray]], Ingelsk biolooch († [[1875]])
* [[1809]] - [[Charles Darwin]], Ingelsk natoerûndersiker en grûnlizzer fan 'e [[evolúsjeteory]] († [[1882]])
* 1809 - [[Abraham Lincoln]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1865]])
* [[1873]] - [[Theodoor Hendrik van de Velde]], Nederlânsk gynekolooch en publisist († [[1937]])
* [[1877]] - [[Louis Renault]], Frânsk autofabrikant († [[1944]])
* [[1880]] - [[Just Havelaar]], Nederlânsk skilder en skriuwer († [[1930]])
* [[1910]] - [[Bernard Slicher van Bath]], Frysk histoarikus († [[2004]])
* [[1915]] - [[Lorne Greene]], Kanadeesk akteur († [[1987]])
* [[1930]] - [[Viola Hatch]], Amerikaansk aktiviste, politika en bestjoerster
* [[1931]] - [[Tine de Vries (reedrydster)|Tine de Vries]], Frysk reedrydster († [[2014]])
* [[1934]] - [[Bill Russell]], Amerikaansk basketballer († [[2022]])
* [[1935]] - [[Steven H.P. de Jong]], Frysk skriuwer en dichter († [[2018]])
* [[1937]] - [[Sipke van der Land]], Frysk predikant, skriuwer en presentator († [[2015]])
* [[1945]] - [[Tom van Deel]], Nederlânsk dichter, essayist en literatuerkritikus († [[2019]])
* [[1949]] - [[John Blankenstein]], Nederlânsk skiedsrjochter († [[2006]])
* [[1956]] - [[Ad Melkert]], Nederlânsk politikus
* [[1973]] - [[Gianni Romme]], Nederlânsk hurdrider
* [[1973]] - [[Jan Ullrich]], Dútsk hurdfytser
* [[1976]] - [[Silvia Saint]], Tsjechysk pornoaktrise
* [[1987]] - [[Kylee Strutt]], Kanadeesk pornoaktrise
* [[1988]] - [[AJ Odudu]], Ingelsk presintatrise

== Ferstoarn ==
* [[1804]] - [[Immanuel Kant]], Dútsk filosoof (* [[1724]])
* [[1880]] - [[Wopke Eekhoff]], Frysk skiedkundige, argivaris en útjouwer (* [[1809]])
* [[1942]] - [[Fokke Bleeker]], Frysk fersetsstrider (* [[1899]])
* [[2000]] - [[Charles M. Schulz]], Amerikaansk striptekener (* [[1922]])
* [[2005]] - [[Jaap Pander]], Frysk keatser (* [[1929]])
* [[2009]] - [[Lis Hartel]], Deensk dressuerruter (* [[1921]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|12]]</text>
      <sha1>cgom4oc8pu3eyw5lkubelpqqtyr7elu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>22 febrewaris</title>
    <ns>0</ns>
    <id>546</id>
    <revision>
      <id>1085351</id>
      <parentid>1085032</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T20:01:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4113" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1071]] - [[Slach by Kassel (1071)|Slach by Kassel]] oer de hearskippij fan it [[Greefskip Flaanderen]].
* [[1499]] - Begjin fan de bou fan de [[Blokhûspoarte]]
* [[1505]] - [[Joaris mei it Burd]] slút in oerienkomst mei de bruorren Dirk, Floris, en Jacob fan [[Wyngaarden]], en [[Thomas Beukelaar]]. Dizze [[Súd-Hollân]]ske Hearen sille de [[kwelder]]s yn it noarden fan [[Fryslân]] yndykje tsjin frijstelling fan pacht yn it earste jier. 
* [[1651]] - Grutte dyktrochbrek [[Aldwâldmersyl]], It wiel [[Mâlegreefsgat]] ûntstiet
* [[1900]] - [[Hawaï]] wurdt offisjeel in territoarium fan de [[Feriene Steaten]].
* [[1930]] - Oprjochting fan [[It Fryske Gea]]
* [[1944]] - [[Nymwegen]] wurdt by fersin bombardearre troch de [[Alliearden]]
* [[1979]] - [[Sint Lusia]] wurdt ûnôfhinklik
* [[1996]] - Yn [[Eindhoven]] makket [[Merien ten Houten]] offisjeel melding fan de earste Nederlânske [[sykmasine]]: ilse.nl.
* [[1997]] - Yn it [[Skotlân|Skotske]] plak [[Roslin]] melde wittenskippers dat se in skiep [[kloane|kloand]] hawwe, en dat it laam [[Dolly (skiep)|Dolly]] yn july 1996 berne is.
* [[1998]] - Sluting fan de [[Olympyske Winterspullen 1998|Olympyske Winterspullen]] yn [[Nagano (stêd)|Nagano]].
* [[2007]] - Iepening fan de nije brêge by [[Gerkeskleaster]] oer it [[Prinses Margrietkanaal]]

== Berne ==
* [[1161]] - paus [[Ynnosintius III]] († [[1216]])
* [[1705]] - [[Peter Artedi]], Sweedske natoerûndersiker († [[1735]])
* [[1732]] - [[George Washington]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1799]])
* [[1779]] - [[Joachim Nicolas Eggert]], Sweedsk komponist en dirigint († [[1813]])
* [[1785]] - [[Ulbe Piers Draisma]], Frysk boer, ûndernimmer en bestjoerder († [[1830]])
* [[1810]] - [[Frédéric Chopin]], Poalsk-Frânsk komponist († [[1849]])
* [[1833]] - [[Carl Ludwig Jessen]], Noardfrysk keunstskilder († [[1917]])
* [[1868]] - [[Henri Polak]], Nederlânsk fakbûnslieder en politikus († [[1943]])
* [[1869]] - frelle [[Clara Jacoba de Vos van Steenwijk]], Nederlânsk filantrope († [[1960]])
* [[1876]] - [[Zitkála-Ša]], Lakota-aktiviste en -skriuwster († [[1938]])
* [[1891]] - [[Jan Wils]], Nederlânsk arsjitekt († [[1972]])
* [[1919]] - [[Henri Arnoldus]], Nederlânsk skriuwer († [[2002]])
* [[1929]] - [[Will Simon]], Nederlânsk presintator († [[2017]])
* [[1930]] - [[Jean Bobet]], Frânsk hurdfytser († [[2022]])
* [[1932]] - [[Ted Kennedy]], Amerikaansk politikus († [[2009]])
* [[1944]] - [[Tom Okker]], Nederlânsk tennisser
* [[1948]] - [[Kobus Algra]], Frysk sjonger († [[2014]])
* [[1950]] - [[Lenny Kuhr]], Nederlânsk sjongster
* [[1962]] -  [[Steve Irwin]], Australysk natoerfilmer en dieretúndirekteur († [[2006]])
* [[1968]] - [[Jeri Ryan]], Amerikaansk aktrise
* [[1969]] - [[Ferdinand de Jong]], Frysk skriuwer
* [[1971]] - [[Arnon Grunberg]], Nederlânsk skriuwer
* [[1972]] - [[Claudia Pechstein]], Dútske hurdrydster
* [[1975]] - [[Drew Barrymore]], Amerikaansk aktrise
* 1975 - [[Rita Cardinale]], Hongaarsk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1371]] - kening [[David II fan Skotlân]] (* [[1324]])
* [[1491]] - greve [[Enno I fan Eastfryslân]] (*[[1460]])
* [[1512]] - [[Amerigo Vespucci]], Italjaansk ûntdekkingsreizger (* [[1454]])
* [[1797]] - [[Karl Friedrich Hieronymus von Münchhausen]] (Baron von Münchhausen), Dútsk ofsier, aventoersman en swetser (* [[1720]])
* [[1920]] - [[Toni Boltini]], Nederlânsk sirkusdirekteur († [[2003]])
* [[1943]] - [[Nyckle Haisma]], Frysk skriuwer (* [[1907]])
* [[1987]] - [[Andy Warhol]], Amerikaansk keunstskilder (* [[1928]])
* [[2007]] - [[Fons Rademakers]], Nederlânsk filmregisseur, -produsint en -akteur (* [[1920]])
* [[2008]] - [[Rubens de Falco]], Brazyljaansk akteur (* [[1931]])
* [[2013]] - [[Atsje Keulen-Deelstra]], Frysk hurdrydster (* [[1938]])
* [[2014]] - [[Leo Vroman]], Nederlânsk dichter en hematolooch (* [[1915]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Febrewaris|22]]</text>
      <sha1>ctqdj8a9aybr0hlgd6f6g6ihq7gmyx4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2 april</title>
    <ns>0</ns>
    <id>586</id>
    <revision>
      <id>1085255</id>
      <parentid>1084052</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:16:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3372" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1845]] - [[Léon Foucault]] en [[Hippolyte Fizeau]] meitsje de earste [[fotografy|foto]] fan de [[sinne]].
* [[1900]] - It sosjalistyske deiblêd ''[[Het Volk]]'' ferskynt foar it earst yn Nederlân.
* [[1917]] - De earste frou ea yn it kongres fan de [[Feriene Steaten]], [[Jeannette Rankin]], nimt har sit as ôffeardige fan [[Montana]].
* [[1973]] - In tige swiere stoarm lûkt oer it lân mar in pear moanne nei de swiere stoarm fan [[13 novimber]] [[1972]]. Op [[Skylge]] wurdt in wynstjit fan 155 km yn it oere metten.
* [[1979]] - De Europeeske [[Fûgel- en Habitatrjochtline|Fûgelrjochtline]] treedt yn wurking.
* [[1982]] - Begjin fan de [[Falklânoarloch]] mei de ynfal fan de [[Argentynje|Argentynen]].

== Berne ==
[[Ofbyld:O.z.vanharen.jpg|thumb|100px|Jonker Onno Zwier van Haren]]
* [[742]] - keizer [[Karel de Grutte]] fan it [[Frankyske Ryk]] († [[814]])
* [[1565]] - [[Cornelis de Houtman]], Nederlânsk ûntdekkingsreizger († [[1599]])
* [[1713]] - [[Onno Zwier van Haren]], Frysk skriuwer, diplomaat en politikus († [[1779]])
* [[1805]] - [[Hans Christian Andersen]], Deensk mearkeskriuwer († [[1875]])
* [[1875]] - [[Walter P. Chrysler]], Amerikaansk autofabrikant († [[1940]])
* [[1902]] - [[Antony Fennema]], Frysk roeier († [[1984]])
* [[1914]] - [[Alec Guinness]], Ingelsk akteur († [[2000]])
* [[1918]] - [[Jan Bons]], Nederlânsk grafysk foarmjouwer keunstner en fersetsman († [[2012]])
* [[1921]] - [[Tiny Mulder]], Frysk skriuwster, sjoernaliste en fersetsstrider († [[2010]])
* [[1926]] - [[Jack Brabham]], Australysk Formule 1-koereur († [[2014]])
* [[1928]] - [[Paul Römer (telefyzjeregisseur)|Paul Römer]], Nederlânsk kameraman en regisseur († [[2007]])
* [[1928]] - [[Piet Römer]], Nederlânsk akteur († [[2012]])
* [[1929]] - [[Frans Andriessen]], Nederlânsk politikus († [[2019]])
* [[1930]] - [[Hemut Kohl]], bûnskânselier fan [[Dútslân]] († [[2017]])
* [[1931]] - [[Gerrit Noordzij]], Nederlânsk typograaf en letterûntwerper († [[2022]])
* [[1938]] - [[Geertje Lycklama à Nijeholt]], Frysk heechlearaar en politika († [[2014]])
* [[1947]] - [[Emmylou Harris]], Amerikaansk sjongster
* [[1973]] - [[Roselyn Sánchez]], Portorikaansk aktrise en sjongster
* [[1982]] - [[Leyla Milani]], Kanadeesk model
* [[1985]] - [[Lara Baldesarra]], Kanadeesk sportpresintatrise
* [[1991]] - [[Marjolijn Kroon]], Nederlânsk kuorbalster

== Ferstoarn ==
* [[1118]] - kening [[Boudewyn I fan Jeruzalim]] (* [[1058]])
* [[1821]] - [[Titia Bergsma]] earste westerske frou yn Japan (* [[1786]])
* [[1872]] - [[Samuel Morse]], Amerikaansk útfiner (* [[1791]])
* [[1922]] - [[Hermann Rorschach]], Switsersk psycholooch (* [[1884]])
* [[1982]] - [[Hannes de Boer]], Frysk fierspringer (* [[1899]])
* [[2005]] - paus [[Jehannes Paulus II]] (* [[1920]])
* [[2010]] - [[Tjitse Smeding]], Frysk trainer-pikeur (* [[1954]])
* [[2018]] - [[Winnie Mandela]], Súdafrikaansk aktiviste en oarehelte fan [[Nelson Mandela]] (* [[1936]])
* [[2020]] - [[Juan Giménez]], Argentynsk striptekener (* [[1943]])

===Bisten===
* [[2004]] - [[Herman (bolle)|Herman]], de earste genetysk manipulearre bolle fan de wrâld (* [[1990]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|2 April}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:April|02]]</text>
      <sha1>o08duh7fufbxfbdjpo605per8sgbte7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1 maaie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>615</id>
    <revision>
      <id>1085249</id>
      <parentid>1084905</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:12:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3732" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
1 maaie is de ynternasjonale [[Dei fan de Arbeid]].
== Foarfallen ==
* [[1328]] - Mei it [[Ferdrach fan Edinburch-Northampton]] komt der nei 32 jier in ein oan 'e [[Earste Skotske Unôfhinklikheidsoarloch]] tusken it [[Keninkryk Skotlân]] en it [[Keninkryk Ingelân]].
* [[1707]] - Troch de oanname fan 'e beide (Ingelske en Skotske) [[Wetten op de Uny]] wurdt it feriene [[Keninkryk Grut-Brittanje]] skepen, dêr't sawol it [[Keninkryk Skotlân]] as it [[Keninkryk Ingelân]] yn opgeane. Hjirmei ferliest [[Skotlân]] syn ûnôfhinklikheid.
* [[1851]] - Yn [[Londen]] wurdt de earste [[wrâldtentoanstelling]] iepene.
* [[1879]] - It [[KFPS|Frysk Hynstestamboek]] wurdt oprjochte.
* [[1884]] - Yn 'e [[Feriene Steaten]] brekt in [[staking]] út dy't úteinlik it ynstellen fan in achtoerige [[wurkdei]] betsjutte sil. Dizze dei sil de [[skiednis]] yngean as de [[Dei fan de Arbeid]], en is yn in soad [[lân|lannen]] in formele [[feestdei]]. Utsûnderings binne [[Kanada]], [[Nederlân]], [[Súd-Afrika]] en iroanysk genôch ek de Feriene Steaten.
* [[1994]] - [[Ayrton Senna]] rydt himsels dea yn 'e [[Grand Prix]] fan [[San Marino]].
* [[1995]] - As earste [[Nederlân]]ske [[tillefyzje]]muzykstjoerder set [[TMF]] (The Music Factory) útein. Ek de stjoerder [[TV 10 Gold]] stjoert fan dizze datum ôf út.
* [[1999]] - De 16-jierrige [[Marianne Vaatstra]] út [[De Westereen]] wurdt yn 'e omkriten fan [[Feankleaster]] [[ferkrêfting|ferkrêfte]] en [[moard|fermoarde]].
* [[2004]] - Tsien nije lannen wurde lid fan 'e [[Jeropeeske Uny]]: [[Estlân]], [[Letlân]], [[Litouwen]], [[Poalen]], [[Tsjechje]], [[Slowakije]], [[Hongarije]], [[Sloveenje]], [[Syprus]] en [[Malta]].
* [[2011]] - [[Paus]] [[Jehannes Paulus II]] wurdt [[sillige|sillich]] ferklearre.

== Berne ==
* [[1830]] - [[Guido Gezelle]], Flaamsk preester en dichter († [[1899]])
* [[1852]] - [[Calamity Jane]], Amerikaansk froulik pionier († [[1903]])
* [[1905]] - [[Fokke Middendorp]], Stellingwerfsk folkekundige, skiedkundige en publisist († [[2001]])
* [[1910]] - [[Dirk Flentrop]], Nederlânsk oargelbouwer († [[2003]])
* [[1911]] - [[Hotse Bartlema]], Frysk roeier († [[1987]])
* [[1914]] - [[G.B.J. Hiltermann]], Nederlânsk sjoernalist, polityk kommentator, útjouwer en histoarikus († [[2000]])
* [[1939]] - [[Johano Strasser]], Dútsk skriuwer, útjouwer en politikolooch
* [[1947]] - [[Sietske de Jong]], Frysk skriuwster
* [[1964]] - [[Yvonne van Gennip]], Nederlânsk hurdrydster
* [[1967]] - [[Tim McGraw]], Amerikaansk countrysjonger
* [[1993]] - [[Dylan Drent]] Frysk keatser

== Ferstoarn ==
* [[1308]] - [[Albrecht I fan it Hillige Roomske Ryk]] (* [[1255]])
* [[1539]] - [[Isabella fan Portegal, keizerinne fan Dútslân|Isabella fan Portegal]], keizerinne-gemalinne fan it [[Hillige Roomske Ryk]] (* [[1503]])
* [[1861]] - [[Marten Annes Ypma]], Frysk predikant (* [[1810]])
* [[1862]] - [[J.L.C. Schroeder van der Kolk]], Frysk heechleraar anatomy en fysiology (* [[1797]])
* [[1873]] - [[David Livingstone]], Skotsk sindeling en ûntdekkingsreizger (* [[1813]])
* [[1886]] - [[Conrad Busken Huet]], Nederlânsk skriuwer en literatuerkritikus (* [[1826]])
* [[1942]] - [[Hobbe Smith]], Frysk keunstskilder (* [[1862]])
* [[1945]] - [[Joseph Goebbels]], Dútsk politikus en oarlochsmisdiediger (* [[1897]])
* [[1999]] - [[Marianne Vaatstra]], Frysk moard- en ferkrêftingsslachtoffer (* [[1982]])
* [[2008]] - [[J.J. Voskuil]], Nederlânsk folkekundige en skriuwer (* [[1926]])
* [[2022]] - [[Ric Parnell]], Ingelsk drummer (* [[1951]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|01]]</text>
      <sha1>hqrfqkj2xv4ga870c5df3e10c2f3htw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>15 maaie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>627</id>
    <revision>
      <id>1085236</id>
      <parentid>1076813</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:00:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2540" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1905]] - De stifting fan [[Las Vegas]].
* [[1940]] - Yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] kapitulearret it [[Nederlân]]ske [[leger (lânmacht)|leger]] foar de [[Dútslân|Dútsers]]. 
* [[1948]] - [[Egypte]], [[Libanon]], [[Syrje]], [[Irak]] en [[Saûdy-Araabje]] falle [[Israel]] oan: it begjin fan 'e [[Earste Arabysk-Israelyske Oarloch]].
* [[2022]] - Paus [[Fransiskus (paus)|Fransiskus]] ferklearet [[Titus Brandsma]] hillich.

== Berne ==
* [[1769]] - [[Johannes Mulder]], Frysk ferloskundige († [[1810]])
* [[1852]] - [[Robert E. Strahorn]], Amerikaansk sjoernalist († [[1944]])
* [[1865]] - [[Albert Verwey]], Nederlânsk dichter en essayist († [[1937]])
* [[1867]] - [[Fredrik Hjalmar Johansen]], Noarsk sporter en ûntdekkingsreizger († [[1913]])
* [[1891]] - [[Michail Bûlgakov]], Russysk skriuwer († [[1940]])
* [[1909]] - [[James Mason]], Ingelsk akteur († [[1984]])
* [[1937]] - [[Trini Lopez]], Amerikaansk sjonger († [[2020]])
* [[1940]] - [[Roger Ailes]], Amerikaansk presintator († [[2017]])
* [[1957]] - [[Caroline Stuyfzand]], Nederlânsk keunstneresse
* [[1983]] - [[Herre Zonderland]], Frysk turner, trainer en sportbestjoerder
* [[1987]] - [[Andy Murray]], Skotsk tennisser

== Ferstoarn ==
* [[392]] - keizer [[Falentinianus II]] fan it [[Westromeinske Ryk]] (* [[371]])
* [[1634]] - [[Hendrick Avercamp]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1585]])
* [[1639]] - [[Menelaus Winsemius]], Frysk dokter en fysiolooch (* [[1591]])
* [[1886]] - [[Emily Dickinson]], Amerikaansk dichteresse (* [[1830]])
* [[1902]] - [[Jan van Swinderen]], Frysk politikus en boargemaster (* [[1837]])
* [[1925]] - [[Nelson A. Miles]], Amerikaansk militêr (* [[1839]])
* [[1935]] - [[Kazimir Malevitsj]], Oekraynsk keunstskilder (* [[1878]])
* [[1940]] - [[Sipke Lootsma]], Frysk skiedkundige (* [[1888]])
* [[1967]] - [[Douwe Andries Bijlsma]], Frysk slangeminske en boeiekening (* [[1896]])
* [[1981]] - [[Shakey Sam]], Frysk bluessjonger en -gitarist (* [[1950]])
* [[2000]] - [[Nol Gregoor]], Nederlânsk dichter (* [[1912]])
* [[2007]] - [[Theo Griep]], Sealterfrysk skriuwer (* [[1916]])
* [[2008]] - [[Youssef Idilbi]], Frysk akteur (* [[1976]])
* [[2010]] - [[John Shepherd-Barron]], Skotsk útfiner fan de pinautomaat (* [[1925]])
* [[2019]] - [[Zoltin Peeter]], byldzjend keunstner út Hallum (* [[1942]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Maaie|15]]</text>
      <sha1>b4hkcy2egxhu9wzylmofccrfzf26uvk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>26 juny</title>
    <ns>0</ns>
    <id>671</id>
    <revision>
      <id>1085275</id>
      <parentid>1083702</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:31:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3950" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1321]] - Earstestienlizzing fan 'e [[Dom fan Utert]].
* [[1492]] - [[Antoine de Ville]], in [[Frankryk|Frânsk]] [[ofsier]], beklimt yn opdracht fan kening [[Karel VIII fan Frankryk|Karel VIII]] de [[Mont Aiguille]], in [[berch]] yn [[Frankryk]]. Dit wurdt algemien beskôge as de berte fan it [[alpinisme]].
* [[1657]] - Mei de oanname fan 'e saneamde ''[[Tender of Union]]'' giet it [[Keninkryk Skotlân]] formeel op yn it [[Protektoraat (Britske Eilannen)|Protektoraat]], dat al bestiet út [[Ingelân]], [[Wales]], [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] en [[Man (eilân)|Man]]. Hjirmei ûntstiet foar it earst in steatsferbân dat de hiele [[arsjipel]] fan 'e [[Britske Eilannen]] omfiemet.
* [[1945]] - It [[hânfêst]] fan 'e [[Feriene Naasjes]] wurdt ûndertekene.
* [[1946]] - [[Fuotbalferiening Harkemase Boys]] wurdt oprjochte.
* [[1960]] - [[Madagaskar]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].
* [[1963]] - De [[Amerikaanske presidint]] [[John F. Kennedy]] hâldt yn [[Berlyn]] in [[taspraak]] dy't ferneamd wurdt om 'e útspraak ''Ich bin ein Berliner''. 
* [[1974]] - Ynfiering fan 'e [[Universal Product Code]], yn 'e foarm fan de bekende [[streekjeskoade]]s.
* [[1997]] - De [[Ingelân|Ingelske]] [[skriuwster]] [[J.K. Rowling]] publisearret de [[roman]] ''[[Harry Potter and the Philosopher's Stone]]'', it earste diel fan har ''[[Harry Potter]]''-rige.
* [[2002]] - It earste [[Klompkesilen#Iepen_Frysk_Kampioenskip_Klompkesilen|Iepen Frysk Kampioenskip Klompkesilen]] (IFKK) wurdt holden yn [[Heech]].

== Berne ==
* [[1694]] - [[Georg Brandt]], Sweedske skiekundige († [[1768]])
* [[1795]] - [[Hessel Brandenburgh]], Frysk boekdrukker-útjouwer († [[1880]])
* [[1801]] - [[Rein Baukes Windsma]], Frysk skoalmaster en dichter († [[1862]])
* [[1847]] - [[Marcus van Heloma]], Frysk rjochter en bestjoerder († [[1922]])
* [[1898]] - [[Willi Messerschmitt]], Dútsk fleantúchûntwerper († [[1978]])
* 1898 - [[Chesty Puller]], Amerikaansk militêr († [[1971]])
* [[1908]] - [[Salvador Allende]], presidint fan [[Sily]] († [[1973]])
* [[1921]] - [[Jan Willem Bezemer]], Nederlânsk heechlearaar Russyske skiednis († [[2000]])
* [[1922]] - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
* [[1923]] - [[Frans Tutuhatunewa]], Súd-Moluksk presidint yn ballingskip († [[2016]])
* [[1936]] - [[Haye Thomas]], Nederlânsk sjoernalist en ferslachjouwer († [[1996]])
* [[1943]] - [[Foppe de Haan]], Frysk fuotbaltrener
* [[1961]] - [[Greg LeMond]], Amerikaansk hurdfytser
* [[1962]] - [[Steven de Jong]], Frysk regisseur en filmprodusint
* [[2005]] - [[Alexia fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk prinsesse

== Ferstoarn ==
* [[363]] – keizer [[Julianus Apostata]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* [[331]])
* [[1541]] - [[Francisco Pizarro]], Spaansk ''conquistador'' (* [[1476]])
* [[1810]] - [[Bruorren Montgolfier|Joseph Michel Montgolfier]], útfiner fan de loftballon (* [[1740]])
* [[1830]] - kening [[George IV fan it Feriene Keninkryk]] (* [[1762]])
* [[1867]] - kening [[Otto I fan Grikelân]] (* [[1815]])
* [[1939]] - [[Ford Madox Ford]], Ingelsk skriuwer, dichter, kritikus en redakteur (* [[1873]])
* [[1963]] - [[Obe Postma]], Frysk dichter (* [[1868]])
* [[1964]] - [[Gerrit Rietveld]], Nederlânsk arsjitekt en meubelûntwerper (* [[1880]])
* [[1990]] - [[Klaas van Dijk]], Nederlânsk byldhouwer en keunstskilder (* [[1913]])
* [[1993]] - [[Willy van Hemert]], Nederlânsk regisseur (* [[1912]])
* [[2011]] - [[Klaske Folmer]], Frysk foardrachtskeunstneresse (* [[1926]])
* [[2018]] - [[Klaas Hendrikse]], Nederlânsk predikant (* [[1947]])
* [[2020]] - [[Bernhard van Haersma Buma]], Nederlânsk politikus (* [[1932]])

===Bisten===
* [[2013]] - [[Kian (bolle)|Kian]], ferneamde fokbolle (* [[1997]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Juny|26]]</text>
      <sha1>1p2a7hw0axfhi7f6yuvrkhx1h491stp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>7 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>682</id>
    <revision>
      <id>1085239</id>
      <parentid>1073280</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:02:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2414" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1823]] - De earste [[Gysbert Japiks]]betinking wurdt hâlden.
* [[1837]] - De lêste útfiering fan in [[deastraf|deafûnis]] yn [[Swol]]. [[Albert Wetterman]] wurdt [[ophinging (libbensbeëiniging)|ophongen]] foar de [[moard]] op syn [[oarehelte|frou]].
* [[1996]] - [[Richard Krajicek]] wint as earste [[Nederlân|Nederlanner]] de finale fan it [[Wimbledon (tennistoernoai)|tennistoernoai fan Wimbledon]].

== Berne ==
* [[1752]] - [[Joseph-Marie Jacquard]], Frânsk útfiner († [[1834]])
* [[1815]] - [[Théodore Hersart de la Villemarqué]], Bretonsk taalkundige († [[1895]])
* [[1842]] - [[Augustinus Lycklama à Nijeholt (1842-1906)|Augustinus Lycklama à Nijeholt]], Frysk steatelid en boargemaster († [[1906]])
* [[1860]] - [[Gustav Mahler]], Eastenryksk komponist en dirigint († [[1911]])
* [[1907]] - [[Robert A. Heinlein]], Amerikaansk skriuwer († [[1988]])
* [[1912]] - [[S.J. van der Molen]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1995]])
* [[1918]] - [[Esmée van Eeghen]], Nederlânsk fersetsstriidster († [[1944]])
* [[1926]] - [[Gerrit Tasma]], Frysk oersetter en toanielregisseur († [[2009]])
* [[1927]] - [[Dik Bruynesteyn]], Nederlânsk striptekener († [[2012]])
* [[1940]] - [[Ringo Starr]], Ingelsk muzikant
* [[1950]] - [[Gosse Dam]], Frysk keunstner
* [[1963]] - [[Geir Karlstad]], Noarsk hurdrider
* [[1981]] - [[Ponka-We Victors]], Amerikaansk politika
* [[1984]] - [[Allison Moore (pornografysk aktrise)|Allison Moore]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1991]] - [[Alesso]] (Alessandro Lindblad), Sweedsk-Italjaansk DJ en muzykprodusint

== Ferstoarn ==
* [[1307]] - kening [[Edwert I fan Ingelân]] (* [[1239]])
* [[1790]] - [[Frans Hemsterhuis]], Frysk filosoof (* [[1721]])
* [[1930]] - [[Arthur Conan Doyle]], Skotsk skriuwer (* [[1859]])
* [[1950]] - [[Jarich van der Wielen]], Frysk politikus en bestjoerder (* [[1880]])
* [[1971]] - [[Ub Iwerks]], Amerikaansk animator (* [[1901]])
* [[2000]] - [[Halbe Brandsma]], Frysk ridder yn de Militêre Willems-Oarder (* [[1923]])
* [[2006]] - [[Rudi Carrell]] (Rudolf Wijbrand Kesselaar), Nederlânsk presintator, sjonger, akteur en filmprodusint (* [[1934]])
* [[2006]] - [[Syd Barrett]], Ingelsk sjonger en gitarist (* [[1946]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|7 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|07]]</text>
      <sha1>mwk4f2rvn2s545qzr17wlc0ry2wqwvs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>12 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>687</id>
    <revision>
      <id>1085242</id>
      <parentid>1074717</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:09:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2822" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[927]] - De [[kening|foarsten]] fan 'e [[Angelsaksen|Angelsaksyske]] [[keninkriken]] komme gear yn [[Eamont]], yn [[Kumbria]], dêr't se [[Atelstan fan Ingelân|Atelstan fan Wesseks]] erkenne as [[kening]] fan 'e [[Ingelsen]]. Dat foarfal kin beskôge wurde as de stifting fan it [[Keninkryk Ingelân]].
* [[1785]] - De earste [[hjitte-luchtballon|ballonfeart]] yn [[Nederlân]] fynt plak.
* [[1970]] - De ''RA II'' fan 'e [[Noarwegen|Noarske]] [[antropolooch]] [[Thor Heyerdahl]] berikt it [[West-Ynje|Westyndyske]] [[eilân]] [[Barbados]] nei yn 57 dagen de ôfstân fan 6200&amp;nbsp;km tusken [[Afrika]] en it [[Karibysk Gebiet]] ôflein te hawwen.

== Berne ==
* [[1303]] - [[Maud fan Bruce (dochter fan Robert I)|Maud fan Bruce]], Skotsk prinsesse († [[1353]])
* [[1730]] - [[Josiah Wedgwood]], Ingelsk pottebakker († [[1795]])
* [[1808]] - [[Jan Ernst van Panhuys]], Nederlânsk politikus († [[1878]])
* [[1824]] - [[Eugène Boudin]], Frânsk keunstskilder († [[1898]])
* [[1904]] - [[Pablo Neruda]], Sileensk dichter en Nobelpriiswinner († [[1973]])
* [[1904]] - [[Deng Xiaoping]], Sineesk politikus († [[1997]])
* [[1937]] - [[Bill Cosby]], Amerikaansk komyk
* [[1942]] - [[G. Willem Abma]], Frysk skriuwer en dichter
* [[1943]] - [[Driek van Wissen]], Nederlânsk dichter († [[2010]])
* [[1950]] - [[Gerrit van de Werfhorst]], Nederlânsk keunstner
* [[1953]] - [[Tineke Fopma]], Frysk hurdfytsster
* [[1974]] - [[Sharon den Adel]], Nederlânsk sjongster 
* [[1997]] - [[Malala Yousafzai]], Pakistaansk minskerjochte-aktiviste en Nobelpriiswinneresse

== Ferstoarn ==
* [[1640]] - [[Hindrik Kasimir I fan Nassau-Dietz]], steedhâlder fan [[Fryslân]], [[Grinslân]] en [[Drinte]] (* [[1612]]). &lt;small&gt;''Stjerdatum mooglik [[22 july]]''&lt;/small&gt;
* [[1718]] - [[Herman Alexander Röell]], Dútsk-Nederlânsk teolooch (* [[1653]])
* [[1536]] - [[Desidearius Erasmus]], Nederlânsk humanist, filosoof en skriuwer (* [[1466]])
* [[1898]] - [[Willem Suringar]], Frysk botanikus (* [[1832]])
* [[1910]] - [[Charles Rolls]], Ingelsk automobyl- en loftfeartpionier (* [[1877]])
* [[1918]] - [[Geertruida Christine Jentink]], Frysk feministe en sjoernaliste (* [[1852]])
* [[1935]] - [[Alfred Dreyfus]], Frânsk militêr (* [[1859]])
* [[1984]] - [[Hannes Flesner]], Eastfrysk sjonger en lietsjeskriuwer (* [[1928]])
* [[1994]] - [[Henk Terlingen]], Nederlânsk radio- en tillefyzjepresintator (* [[1941]])
* [[2000]] - [[Folkert de Roos]],  Nederlânsk heechlearaar ekonomy (* [[1920]])
* [[2006]] - [[Hubert Lampo]], Flaamsk skriuwer (* [[1920]])
* [[2009]] - [[Simon Vinkenoog]], Nederlânsk skriuwer (* [[1928]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|12 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|12]]</text>
      <sha1>n28tuowj5w734cnyb8f0s7i725j2dh3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>15 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>690</id>
    <revision>
      <id>1085247</id>
      <parentid>1084704</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:11:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2956" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1410]] - Yn 'e [[Slach by Grunwald]] wurdt de [[Dútske Oarder]] ferpletterjend ferslein troch de [[Poalen|Poalske]] en [[Litouwen|Litouske]] troepen.
* [[1799]] - Untdekking fan de [[Stien fan Rosetta]] yn [[Egypte]].
* [[1870]] - [[Georgia]] wurdt as 11e en lêste fan 'e yn 'e [[Amerikaanske Boargeroarloch]] fersleine [[Konfederearre Steaten fan Amearika|Konfederearre steaten]] wer talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1886]] - De geregelde [[feartsjinst Starum-Inkhuzen]] set útein.
* [[1962]] - [[Algerije]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Frankryk]].

== Berne ==
* [[1514]] - [[Petreius Tiara]], Frysk dokter, dosint en bestjoerder († [[1586]])
* [[1606]] - [[Rembrandt van Rijn]], Nederlânsk keunstskilder († [[1669]])
* [[1816]] - [[Hjerre Gjerrits van der Veen]], Frysk ûnderwizer en skriuwer († [[1887]])
* [[1848]] - [[Vilfredo Pareto]], Italjaansk ekonoom († [[1923]])
* [[1919]] - [[Iris Murdoch]], Iersk-Ingelsk skriuwster († [[1999]])
* [[1927]] - [[Egbert van 't Oever]], Nederlânsk reedrydtrener († [[2001]])
* [[1930]] - [[Jacques Derrida]], Frânsk literêr kritikus en filosoof († [[2004]])
* [[1934]] - [[Harrison Birtwistle]], Ingelsk Komponist († [[2022]])
* [[1970]] - [[Roel Reiné]], Nederlânsk regisseur en produsint
* [[1976]] - [[Shuba Jay]], Maleizysk aktrise († [[2014]])
* 1976 - [[Kristina Lion]], Letsk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1848]] - [[Maurits Pico Diederik van Sytzama (1789-1848)|Maurits Pico Diederik baron van Sytzama]], Frysk politikus en bestjoerder (* [[1789]])
* [[1904]] - [[Anton Tsjechov]], Russysk skriuwer (* [[1860]])
* [[1907]] - [[Qiu Jin]], Sineesk dichteresse en revolúsjonêr (* [[1875]])
* [[1933]] - [[Gerardus Buskens]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1853]])
* [[1945]] - [[Theodorus Marius Theresius van Welderen|Theodorus Marius Theresius baron van Welderen]], Frysk politikus en bestjoerder (* [[1867]])
* [[1952]] - [[Arthur Walkington Pink]], Ingelsk evangelist en bibelwittenskipper (* [[1886]])
* [[1976]] - [[Paul Gallico]], Amerikaansk sjoernalist en skriuwer (* [[1897]])
* [[2000]] - [[G.B.J. Hiltermann]], Nederlânsk sjoernalist, polityk kommentator, útjouwer en histoarikus (* [[1914]])
* [[2007]] - [[Schelto Patijn]], Nederlânsk politikus en bestjoerder (* [[1936]])
* [[2009]] - [[Natalja Estemirova]], Russysk sjoernaliste en minskerjochte-aktiviste (* [[1958]])
* [[2011]] - [[Friedrich Wilhelm Schnitzler]], Dútsk politikus (*[[1928]])
* [[2012]] - [[Louis le Roy]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer (* [[1924]])
* [[2016]] - [[Hans Vlek]], Nederlânsk dichter (* [[1947]])
* [[2020]] - [[Louw de Graaf]], Frysk politikus (* [[1930]])
* [[2021]] - [[Peter R. de Vries]], Nederlânske misdiedferslachjouwer (* [[1956]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|15 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|15]]</text>
      <sha1>mmctntmzm19yre2j9mfj8tzpuxbgykf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>28 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>703</id>
    <revision>
      <id>1085338</id>
      <parentid>1081988</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:17:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3623" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1227]] - Yn 'e [[Slach by Ane]] ferslane de [[Drinte|Drintske]] [[boer]]en it [[ridder]]leger fan [[Otto fan Lippe, biskop Utert]].
* [[1586]] - [[Sir]] [[Thomas Harriot]] yntrodusearret de [[ierdappel]] yn [[Jeropa]].
* [[1914]] - [[Eastenryk-Hongarije]] ferklearret [[Keninkryk Servje|Servje]] de [[oarloch]]: it begjin fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
* [[1940]] - [[Keninginne]] [[Wilhelmina fan de Nederlannen]] iepenet de útstjoerings fan [[Radio Oranje]] út [[Londen]] wei. 
* [[1946]] - Oprjochting [[Fuotbalferiening Droegeham]].
* [[1964]] - Oprjochting [[Fuotbalferiening Oostergo]].
* [[1984]] - Iepening fan de [[Olympyske Simmerspullen 1984|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Los Angeles]]. 
* [[2003]] - [[Dútslân]] meldt dat de [[Kachelotplatte]] net mear ûnder wetter komt; it is in nij [[Waadeilân]] wurden.

== Berne ==
* [[1866]] - [[Beatrix Potter]], Ingelsk berneboekeskriuwster († [[1943]])
* [[1910]] - [[Eelke Bakker]], âldste man fan Fryslân, Nederlân en de Benelúks († [[2020]])
* [[1929]] - [[Remco Campert]], Nederlânsk dichter en skriuwer († [[2022]])
* 1929 - [[Jackie Kennedy]], Amerikaansk presidintsfrou († [[1994]])
* [[1938]] - [[Mel Thom]], Amerikaansk aktivist
* 1938 - [[Robert Hughes (kritikus)|Robert Hughes]] Australysk keunstkritikus, skriuwer en dokumintêremakker († [[2012]])
* [[1939]] - [[Jan-Just Bos]], Nederlânsk roeier, botanikus en presintator († [[2003]])
* [[1943]] - [[Akky van der Veer]], Frysk skriuwster († [[2019]])
* 1943- [[Richard Wright (toetsenist)|Richard Wright]], Ingelsk toetsenist († [[2008]])
* [[1949]] - [[Randall Wallace]], Amerikaansk skriuwer, regisseur en filmprodusint
* [[1952]] - [[Monique van de Ven]], Nederlânsk aktrise
* [[1954]] - [[Hugo Chávez]], presidint fan [[Fenezuëla]]  († [[2013]])
* [[1971]] - [[Abû Bakr al-Bagdadi]], Iraaksk terrorist († [[2019]])
* [[1972]] - [[Nick Lang]], Hongaarsk pornoakteur

== Ferstoarn ==
* [[450]] - keizer [[Teodoasius II fan Byzantium]] (* [[401]])
* [[1061]] - greve [[Floaris I fan Hollân]] (* ±[[1025]])
* [[1128]] - greve [[Willem Klito]] fan [[Greefskip Flaanderen|Flaanderen]] (* [[1102]])
* [[1227]] - [[Otto fan Lippe, biskop fan Utert|Otto II]], biskop fan [[Nederstift|Utert]] (* 11??)
* [[1540]] - [[Thomas Cromwell]], Ingelsk steatsman (* ±[[1485]])
* [[1557]] - [[Anna fan Kleef]], keninginne-gemalinne fan [[Ingelân]] (* [[1515]])
* [[1655]] - [[Cyrano de Bergerac]], Frânsk soldaat en skriuwer (* [[1619]])
* [[1738]] - [[Philip Vegelin fan Claerbergen]], Frysk politikus en grytman (* [[1685]])
* [[1750]] - [[Johann Sebastian Bach]], Dútsk komponist en oangelist (* [[1685]])
* [[1756]] - [[Johannes Buma]], Frysk keunstskilder en dichter (* [[1694]])
* [[1794]] - [[Maximilien de Robespierre]], Frânsk revolúsjonêr (* [[1758]])
* [[1811]] - [[Hayo Tuinhout]],  Frysk politikus en bestjoerder (* [[1757]])
* [[1844]] - [[Joseph Bonaparte]], kening fan [[Spanje]] (* [[1768]])
* [[1925]] - [[Théodore Botrel]], Bretonsk sjonger (* [[1868]])
* [[1941]] - [[Jantsje Aberg-Terpstra]], Frysk skriuwster en ûnderwizeresse (* [[1876]])
* [[1982]] - [[Bienze Westra]], Frysk toanieloersetter en regisseur (* [[1920]])
* [[1988]] - [[Welmoed Dijkstra-Talsma]], Frysk berneboekeskriuwster (* [[1896]])
* [[2006]] - [[David Gemmell]], Ingelsk skriuwer (* [[1948]])
* [[2022]] - [[Leontien Ceulemans]], Nederlânsk aktrise en presintatrise (* [[1952]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|28 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|28]]</text>
      <sha1>sn0ni7ehmf7rfvcwl57u3nmik6n2eeo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>30 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>705</id>
    <revision>
      <id>1085349</id>
      <parentid>1084296</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T20:00:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2371" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1898]] - By tafel fynt [[dokter]] [[John Harvey Kellogg]] de [[cornflakes|cornflake]] út.
* [[1980]] - De [[Nije Hebriden]] wurde ûnôfhinklik fan [[Frankryk]] en [[Grut-Brittanje]], ûnder de namme [[Fanûatû]].

== Berne ==
* [[1641]] - [[Reinier de Graaf]], Nederlânsk dokter en anatoom († [[1673]])
* [[1818]] - [[Jan Heemskerk]], Nederlânsk politikus († [[1897]])
* [[1818]] - [[Emily Brontë]], Ingelsk skriuwster († [[1848]])
* [[1850]] - [[Nicolaas Molenaar]], Nederlânsk arsjitekt († [[1930]])
* [[1863]] - [[Henry Ford]], Amerikaansk ûndernimmer († [[1947]])
* [[1883]] - [[Lev Kamenev]], Russysk politikus († [[1936]])
* [[1931]] - [[Wies van Dongen (1931)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser († [[2022]])
* [[1933]] - [[Stef de Haas]], Frysk dosint en politikus († [[2015]])
* [[1940]] - [[Jan Geersing]], Frysk politikus († [[2021]])
* [[1942]] - [[Pé Miedema]], Frysk bestjoerder († [[2016]])
* [[1958]] - [[Kate Bush]], Ingelsk sjongster
* [[1965]] - [[Sybrand van Haersma Buma (1965)|Sybrand van Haersma Buma]], Frysk-Nederlânsk politikus
* [[1986]] - [[René Hooghiemster]], Frysk hurdfytser

== Ferstoarn ==
* [[1516]] - greve [[Jan V fan Nassau-Dillenburg]] (* [[1455]])
* [[1677]] - [[Fabian von Fersen]], Sweedsk militêr en politikus (* [[1626]])
* [[1811]] - [[Miguel Hidalgo]], Meksikaansk preester en revolusjonêr (* [[1753]])
* [[1856]] - [[Seerp Brouwer]], Frysk dokter en politikus (* [[1793]])
* [[1898]] - [[Otto von Bismarck]], rykskânselier fan [[Dútslân]] (* [[1815]])
* [[1935]] - [[Nann Peter Mungard]], Noardfrysk taalkundige (* [[1849]])
* [[1949]] - [[Lorenz Conrad Peters]], Noardfrysk skriuwer en learaar (* [[1885]])
* [[1967]] - [[Sjoerd Spoelstra]], Nederlânsk sjoernalist en taalkundige (* [[1901]])
* [[1984]] - [[Antony Fennema]], Frysk roeier (* [[1902]])
* [[2001]] - [[Wladimir de Vries]], Nederlânsk byldhouwer (* [[1917]])
* [[2006]] - [[Leo Ferrier]], Surinaamsk skriuwer (* [[1940]])
* [[2007]] - [[Ingmar Bergman]], Sweedsk regisseur (* [[1918]])
* [[2020]] - [[Maarten Biesheuvel]], Nederlânsk skriuwer (* [[1939]])
* [[2022]] - [[Jean Bobet]], Frânsk hurdfytser (* [[1930]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|30 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|30]]</text>
      <sha1>axzdzlovnmatzpk5tapjirr11uj9k00</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>31 july</title>
    <ns>0</ns>
    <id>706</id>
    <revision>
      <id>1085250</id>
      <parentid>1084309</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:13:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3889" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1449]] - [[Kening]] [[Karel VII fan Frankryk]] stjoert in troepemacht fan 30.000 man nei [[Normanje]] om 'e [[Ingelân|Ingelsen]] foargoed út it [[hartochdom]] te ferdriuwen.
* [[1571]] - De [[hartoch fan Alva]], [[lânfâ]] fan 'e [[Nederlannen]], furdiget it dekreet fan de [[Tsiende Peinje]] út. 
* [[1667]] - De [[Frede fan Breda]] wurdt sletten. Dêr wurdt de [[Twadde Ingelske Oarloch]] tusken [[Ingelân]] en de [[Republyk fan 'e Feriene Nederlannen]] beëinige.
* [[1855]] - It [[Ferdrach fan Detroit (1855)|Ferdrach fan Detroit]] wurdt sletten tusken it [[regear]] fan 'e [[Feriene Steaten]] en de [[Odjibwe (folk)|Odjibwe]]- en [[Ottawa (folk)|Ottawa]]-[[Yndianen]] fan [[Neder-Michigan]]. Dit [[ferdrach]] is in oanfolling op it [[Ferdrach fan Washington (1836)|Ferdrach fan Washington]] fan [[1836]].
* [[2008]] - De ''[[Phoenix (romtefartúch)|Phoenix]]'', in [[romtefartúch]] fan de [[NASA]], befêstiget de oanwêzigens fan [[wetter]] op 'e [[planeet]] [[Mars (planeet)|Mars]].

== Berne ==
* [[1396]] - hartoch [[Filips de Goede|Filips de Goede fan Boergonje]] († [[1467]])
* [[1704]] - [[Gabriel Cramer]], Switsersk wiskundige († [[1752]])
* [[1892]] - [[Gerrit Aalfs]], Frysk filmmakker († [[1970]])
* [[1897]] - [[Gerrit Benner]], Frysk keunstskilder († [[1981]])
* [[1900]] - [[Morvan Marchal]], Bretonsk aktivist († [[1963]])
* [[1908]] - [[Piet Oberman]] (skûlnamme Piet Kramer), Frysk fersetsman, haad fan 'e [[KP]] [[Fryslân]] († [[1972]])
* [[1912]] - [[Milton Friedman]], Amerikaansk ekonoom († [[2006]])
* [[1914]] - [[Louis de Funès]], Frânsk akteur († [[1983]])
* [[1930]] - [[Oleg Popov]], Russysk clown
* [[1931]] - [[Iwan Rebroff]], Dútsk sjonger († [[2008]])
* [[1943]] - [[Johan Frieswijk]], Frysk skiedkundige
* [[1955]] - [[Eelke Scherjon]], Frysk klompmakker en fierljeptrener († [[2012]])
* [[1956]] - [[Theo Douma]], Frysk hûsdokter, sjonger en lietsjeskriuwer († [[2011]])
* [[1959]] - [[Thijs Feenstra (akteur)|Thijs Feenstra]], Frysk akteur
* [[1962]] - [[Wesley Snipes]], Amerikaansk akteur.
* [[1965]] - [[J.K. Rowling]], Ingelsk skriuwster
* [[1974]] - [[Emilia Fox]], Ingelsk aktrise
* [[1979]] - [[Grytsje Schaaf]], Frysk dichteresse
* [[1982]] - [[Zarayda Groenhart]], Nederlânsk presintatrise en publisiste
* [[1985]] - [[Alissa White-Gluz]], Kanadeesk sjongeres
* [[1986]] - [[Kortney Kane]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1987]] - [[Juelz Ventura]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1989]] - [[Lûdjeen al-Hatlûl]], Saûdysk minskerjochte-aktiviste
* [[1992]] - [[Kyle Larson]], Amerikaansk koereur
* [[1993]] - [[Nona (sjongeres)|Nona]], Nederlânsk sjongeres
* [[1997]] - [[Nicole Bexley]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1547]] - kening [[Frâns I fan Frankryk|Frâns I]] (* [[1494]])
* [[1812]] - [[Jacobus van der Steege]], Frysk dokter (* [[1746]])
* [[1855]] - [[Daam Fockema]], Frysk abbekaat en skriuwer (* [[1771]])
* [[1886]] - [[Franz Liszt]], Hongaarsk komponist (* [[1811]])
* [[1895]] - [[Pieter Baukes Rijpma]], Frysk keatser (* [[1829]])
* [[1897]] - [[Gerrit Benner]], Frysk keunstskilder (* [[1897]])
* [[1944]] - [[Antoine de Saint-Exupéry]], Frânsk skriuwer (* [[1900]])
* [[1951]] - [[J. van Oudshoorn]], Nederlânsk skriuwer (* [[1876]])
* [[1972]] - [[Rudolf Muuß]], Noardfrysk predikant, bestjoerder en politikus (* [[1892]])
* [[1993]] - kening [[Boudewyn fan Belgje]] (* [[1930]])
* [[1994]] - [[Caitlin MacNamara]], Ingelsk skriuwster (* [[1913]])
* [[2000]] - [[Hendrik C. van de Hulst]], Nederlânsk astronoom (* [[1918]])
* [[2005]] - [[Wim Duisenberg]], Frysk ekonoom, politikus en bankier (* [[1935]])
* [[2011]] - [[Jan Jongepier]], Frysk organist (* [[1941]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|31 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|31]]</text>
      <sha1>s4cqjf0p04la19guy4w4q4o9paurrly</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085345</id>
      <parentid>1085250</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:56:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3958" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1449]] - [[Kening]] [[Karel VII fan Frankryk]] stjoert in troepemacht fan 30.000 man nei [[Normanje]] om 'e [[Ingelân|Ingelsen]] foargoed út it [[hartochdom]] te ferdriuwen.
* [[1571]] - De [[hartoch fan Alva]], [[lânfâ]] fan 'e [[Nederlannen]], furdiget it dekreet fan de [[Tsiende Peinje]] út. 
* [[1667]] - De [[Frede fan Breda]] wurdt sletten. Dêr wurdt de [[Twadde Ingelske Oarloch]] tusken [[Ingelân]] en de [[Republyk fan 'e Feriene Nederlannen]] beëinige.
* [[1855]] - It [[Ferdrach fan Detroit (1855)|Ferdrach fan Detroit]] wurdt sletten tusken it [[regear]] fan 'e [[Feriene Steaten]] en de [[Odjibwe (folk)|Odjibwe]]- en [[Ottawa (folk)|Ottawa]]-[[Yndianen]] fan [[Neder-Michigan]]. Dit [[ferdrach]] is in oanfolling op it [[Ferdrach fan Washington (1836)|Ferdrach fan Washington]] fan [[1836]].
* [[2008]] - De ''[[Phoenix (romtefartúch)|Phoenix]]'', in [[romtefartúch]] fan de [[NASA]], befêstiget de oanwêzigens fan [[wetter]] op 'e [[planeet]] [[Mars (planeet)|Mars]].

== Berne ==
* [[1396]] - hartoch [[Filips de Goede|Filips de Goede fan Boergonje]] († [[1467]])
* [[1704]] - [[Gabriel Cramer]], Switsersk wiskundige († [[1752]])
* [[1892]] - [[Gerrit Aalfs]], Frysk filmmakker († [[1970]])
* [[1897]] - [[Gerrit Benner]], Frysk keunstskilder († [[1981]])
* [[1900]] - [[Morvan Marchal]], Bretonsk aktivist († [[1963]])
* [[1908]] - [[Piet Oberman]] (skûlnamme Piet Kramer), Frysk fersetsman, haad fan 'e [[KP]] [[Fryslân]] († [[1972]])
* [[1912]] - [[Milton Friedman]], Amerikaansk ekonoom († [[2006]])
* [[1914]] - [[Louis de Funès]], Frânsk akteur († [[1983]])
* [[1930]] - [[Oleg Popov]], Russysk clown
* [[1931]] - [[Iwan Rebroff]], Dútsk sjonger († [[2008]])
* [[1943]] - [[Johan Frieswijk]], Frysk skiedkundige
* [[1955]] - [[Eelke Scherjon]], Frysk klompmakker en fierljeptrener († [[2012]])
* [[1956]] - [[Theo Douma]], Frysk hûsdokter, sjonger en lietsjeskriuwer († [[2011]])
* [[1959]] - [[Thijs Feenstra (akteur)|Thijs Feenstra]], Frysk akteur
* [[1962]] - [[Wesley Snipes]], Amerikaansk akteur.
* [[1965]] - [[J.K. Rowling]], Ingelsk skriuwster
* [[1974]] - [[Emilia Fox]], Ingelsk aktrise
* [[1979]] - [[Grytsje Schaaf]], Frysk dichteresse
* [[1982]] - [[Zarayda Groenhart]], Nederlânsk presintatrise en publisiste
* [[1985]] - [[Alissa White-Gluz]], Kanadeesk sjongeres
* [[1986]] - [[Kortney Kane]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1987]] - [[Juelz Ventura]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1989]] - [[Lûdjeen al-Hatlûl]], Saûdysk minskerjochte-aktiviste
* [[1992]] - [[Kyle Larson]], Amerikaansk koereur
* [[1993]] - [[Nona (sjongeres)|Nona]], Nederlânsk sjongeres
* [[1997]] - [[Nicole Bexley]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[1547]] - kening [[Frâns I fan Frankryk|Frâns I]] (* [[1494]])
* [[1812]] - [[Jacobus van der Steege]], Frysk dokter (* [[1746]])
* [[1855]] - [[Daam Fockema]], Frysk abbekaat en skriuwer (* [[1771]])
* [[1886]] - [[Franz Liszt]], Hongaarsk komponist (* [[1811]])
* [[1895]] - [[Pieter Baukes Rijpma]], Frysk keatser (* [[1829]])
* [[1897]] - [[Gerrit Benner]], Frysk keunstskilder (* [[1897]])
* [[1944]] - [[Antoine de Saint-Exupéry]], Frânsk skriuwer (* [[1900]])
* [[1951]] - [[J. van Oudshoorn]], Nederlânsk skriuwer (* [[1876]])
* [[1972]] - [[Rudolf Muuß]], Noardfrysk predikant, bestjoerder en politikus (* [[1892]])
* [[1993]] - kening [[Boudewyn fan Belgje]] (* [[1930]])
* [[1994]] - [[Caitlin MacNamara]], Ingelsk skriuwster (* [[1913]])
* [[2000]] - [[Hendrik C. van de Hulst]], Nederlânsk astronoom (* [[1918]])
* [[2005]] - [[Wim Duisenberg]], Frysk ekonoom, politikus en bankier (* [[1935]])
* [[2011]] - [[Jan Jongepier]], Frysk organist (* [[1941]])
* [[2022]] - [[Bill Russell]], Amerikaansk basketballer (* [[1934]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|31 July}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:July|31]]</text>
      <sha1>7xgevxm3saxhqi2nh0nzwqyt5ny5rdu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>5 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>711</id>
    <revision>
      <id>1085253</id>
      <parentid>1084974</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:15:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4005" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1667]] - [[Ingelân]] tekenet de [[Frede fan Breda]] mei de [[Republyk fan 'e Feriene Nederlannen]]. Dit [[ferdrach]] makket in ein oan 'e [[Twadde Ingelske Oarloch]]. Ingelân hâldt [[New York (stêd)|New York]], mar jout [[Sint-Eustatius]] en [[Saba]] werom. Ek docht it ôfstân fan [[Suriname]] en fan [[Kormantyn]], in [[fort]] yn [[West-Afrika]]. It fersoepelet de [[Akte fan Navigaasje]] en jout syn oanspraken op [[Pulau Run]], yn 'e [[Banda-eilannen]], op. Dit is in grutte oerwinning foar de Republyk en benammen foar [[riedpinsjonaris]] [[Johan de Witt]].
* [[1754]] - De âldst bekende [[hurdsilen|hurdsylwedstryd]] wurdt beskreaun as Aarnt Hânses, [[Kastlein (weard)|weard]] yn ''De Jonge Prins'' te [[Grou (plak)|Grou]], in wedstryd fersile lit.
* [[1781]] - Yn it ramt fan 'e [[Fjirde Ingelske Oarloch]] fynt op 'e [[Noardsee]] de [[Slach by de Doggersbank (1781)|Slach by de Doggersbank]] plak. De [[Ingelân|Ingelske]] [[float]] falt in [[Steatsk]] konfoai oan by de [[Doggersbank]]. De [[seeslach]] einiget feitlik ûnbeslist, mar wurdt yn 'e [[Republyk fan 'e Feriene Nederlannen]] as in geweldige oerwinning fierd. 
* [[1851]] - It [[Ferdrach fan Mendota]] wurdt sletten tusken de [[Feriene Steaten]] en de [[Mdewakanton]]- en [[Wahpekûte]]-stammen fan 'e [[Eastlike Dakota (folk)|Eastlike&amp;nbsp;Dakota]]-[[Yndianen]]. Hjirby krije de Feriene Steaten grutte dielen fan súdlik [[Minnesota]] yn 'e hannen.
* [[1947]] - De [[Earste Polysjonele Aksje]] yn [[Nederlânsk-Ynje]] wurdt beëinige.
* [[1971]] - It [[Stifting Juckema Siderius Fûns|Juckema Siderius Fûns]] foar maatskiplike en kulturele projekten wurdt ynsteld.
* [[2016]] - Iepening fan 'e [[Olympyske Simmerspullen 2016|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Rio de Janeiro]].

== Berne ==
* [[1715]] - [[Sjarlotte Sofy fan Aldenburch]], Eastfrysk ealfrouwe en feministe († [[1800]])
* [[1723]] - [[Marije fan Hannover, lângrevinne fan Hessen-Kassel|Marije fan Hannover]], lângrevinne-gemalinne fan [[Hessen-Kassel]] († [[1772]])
* [[1850]] - [[Guy de Maupassant]], Frânsk skriuwer († [[1893]])
* [[1866]] - [[Tjipke Postma]], Frysk skipper en folksdichter († [[1956]])
* [[1887]] - [[Hendrik Voordewind]],  Nederlânsk skriuwer en plysjeman († [[1972]])
* [[1914]] - [[Sem Dresden (skriuwer)|Sem Dresden]], Nederlânsk literatuerwittenskipper († [[2002]])
* [[1930]] - [[Neil Armstrong]], Amerikaansk astronaut († [[2012]])
* [[1939]] - [[Irene fan Oranje-Nassau]], Nederlânsk prinsesse 
* [[1952]] - [[Geke Faber]], Frysk politika en bestjoerder
* [[1958]] - [[Sjon Stellinga]], Nederlânsk politikus
* [[1961]] - [[Tawny Kitaen]], Amerikaansk aktrise en presintatrise
* [[1976]] - [[Jewel De'Nyle]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1978]] - [[Rita Faltoyano]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[1985]] - [[Salomon Kalou]], Ivoriaansk fuotballer
* [[1987]] - [[Lexi Belle]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1989]] - [[Veronica van Hoogdalem]], Nederlânsk presintatrise

== Ferstoarn ==
* [[1157]] - greve [[Durk VI fan Hollân]] (* 10??)
* [[1810]] - [[Gadso Coopmans]], Frysk medikus en dichter (* [[1746]])
* [[1881]] - [[Bûnte Sturt]] (''Spotted Tail''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1823]])
* [[1895]] - [[Friedrich Engels]], Dútsk filosoof en grûnlizzer fan it [[kommunisme]] (* [[1820]])
* [[1954]] - [[Pieter Albert Vincent van Harinxma thoe Slooten]], Frysk politikus (* [[1870]])
* [[1962]] - [[Marilyn Monroe]] (Norma Jean Baker), Amerikaansk aktrise en sekssymboal (* [[1926]])
* [[1984]] - [[Richard Burton (akteur)|Richard Burton]], Welsk akteur (* [[1925]])
* [[1991]] - [[Soichiro Honda]], Japansk autofabrikant (* [[1906]])
* [[2000]] - [[Alec Guinness]], Ingelsk akteur (* [[1914]])
* [[2006]] - [[Martinus Baaijens]], Nederlânsk ûnderwiissaakkundige (* [[1916]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|05]]</text>
      <sha1>tdpq9nc5ixgbnm529f86bhdsdq1k6o1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>9 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>715</id>
    <revision>
      <id>1085256</id>
      <parentid>1084969</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:16:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3519" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[378]] - Yn 'e [[Slach by Adrianopel]] lijt it [[Romeinske Ryk|Romeinske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in swiere nederlaach tsjin 'e [[Westgoaten]], dy't sjoen wurdt as it begjin fan 'e delgong fan it [[Westromeinske Ryk]].
* [[1138]] - In swiere [[ierdbeving]] treft de [[Syrje|Syryske]] [[stêd]] [[Aleppo]], mei likernôch 230.000 deaden ta gefolch.
* [[1483]] - De [[Sikstynske Kapel]] yn it [[Fatikaan]] wurdt offisjeel ynwijd.
* [[1559]] - [[Willem fan Oranje]] wurdt [[steedhâlder]] fan [[Hollân]] en [[Seelân]].
* [[1842]] - Troch it sluten fan it [[Webster-Ashburton Ferdrach]] wurdt it ferrin fan 'e grins fêstlein tusken de [[Feriene Steaten]] en de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]]s dy't letter [[Kanada]] foarmje sille. 
* [[1910]] - De [[Noarwegen|Noarske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Roald Amundsen]] set mei syn [[skip]] de ''[[Fram (skip)|Fram]]'' ôf út [[Oslo|Kristiania]], mei as bestimming [[Antarktika]].
* [[1942]] - De [[Britsk-Ynje|Britsk-Yndyske]] [[aktivist]] [[Mahatma Gandhi]] wurdt [[arrestaasje|arrestearre]]..
* [[1945]] - Yn 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] wurdt de [[Fat Man|twadde Amerikaanske atoombom]] op 'e [[Japan]]ske stêd [[Nagasaki]] smiten. Der falle 39.000 oant 80.000 deaden.
* [[1986]] - De [[Ingelân|Ingelske]] [[band]] [[Queen]] jout syn lêste konsert mei [[Freddie Mercury]], yn [[Boedapest]].
* [[1992]] - Sluting fan 'e [[Olympyske Simmerspullen 1992|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Barseloana (stêd)|Barseloana]].

== Berne ==
* [[1603]] - [[Johannes Coccejus]], Dútsk-Nederlânsk teolooch en filosoof († [[1669]])
* [[1722]] - [[Augustus Willem fan Prusen]], Prusysk prins († [[1758]])
* [[1885]] - [[Clément van Maasdijk]], Nederlânsk fleander en loftfeartpionier († [[1910]])
* [[1910]] - [[Nuttert Timmerman]], Frysk bestjoerder yn 'e draafsport († [[1981]])
* [[1919]] - [[Joop den Uyl]], premier fan [[Nederlân]] († [[1987]])
* [[1920]] - [[Tormod Skagestad]], Noarsk skriuwer en dichter († [[1997]])
* [[1920]] - [[Eddy de Jongh (fotograaf)|Eddy de Jongh]], Nederlânsk fotograaf († [[2002]])
* [[1923]] - [[Gerrit Kouwenaar]], Nederlânsk dichter en skriuwer († [[2014]])
* [[1941]] - [[Anne Huitema]], Frysk byldzjend keunstner
* [[1946]] - [[Rinus Gerritsen]], Nederlânsk bassist
* [[1963]] - [[Whitney Houston]], Amerikaanske sjongster († [[2012]])
* [[1970]] - [[Stacy Valentine]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1976]] - [[Rhona Mitra]], Ingelsk aktrise
* [[1980]] - [[Gijs Naber]], Nederlânsk akteur

== Ferstoarn ==
* [[1625]] - [[Marcus Lycklama à Nijeholt]], Frysk politikus, abbekaat en rjochtsgelearde (* [[1573]])
* [[1763]] - [[Jan Althuysen]], Frysk skriuwer (* [[1715]])
* [[1817]] - hartoch [[Leopold III Freark Frâns fan Anhalt-Dessau]] (* [[1740]])
* [[1854]] - [[Oerwinnende Bear]] (''Conquering Bear''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1800]])
* [[1877]] - [[Sybrand van Beyma]], Frysk politikus en jurist (* [[1812]])
* [[1903]] - [[Onno Klopp]], Eastfrysk skiedkundige (* [[1822]])
* [[1975]] - [[Dmitri Sjostakovitsj]], Russysk komponist en pianist (* [[1906]])
* [[2000]] - [[Edzo Hendrik Waterbolk]], Frysk skiedkundige (* [[1915]])
* [[2001]] - [[Abe Bonnema]], Frysk arsjitekt (* [[1926]])
* [[2009]] - [[Tony Feitsma]], Frysk taalkundige en publisiste (* [[1928]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|09]]</text>
      <sha1>jc4obnlaeu89wx8sakey3ouftao2w10</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>10 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>716</id>
    <revision>
      <id>1085238</id>
      <parentid>1084672</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:01:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2545" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1304]] - Yn [[Seelân]] fynt yn it ramt fan 'e [[Tachtichjierrige Oarloch]] de [[Slach by Sieriksee]] plak. 
* [[1628]] - De ''Vasa'', in nij [[Sweden|Sweedsk]] [[oarlochsskip]], sinkt op syn earste tocht.
* [[1821]] - [[Missoery (steat)|Missoery]] wurdt as 24e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].

== Berne ==
* [[1536]] - [[Caspar Olevianus]], Dútsk teolooch en tsjerkeherfoarmer († [[1587]])
* [[1708]] - [[Johannes Stinstra]], Frysk teolooch  († [[1790]])
* [[1812]] - [[Ype Baukes de Graaf]], Frysk moardner, lêste dy't yn Fryslân de deastraf krige († [[1860]]) &lt;small&gt;(mooglik berne yn [[1813]])&lt;/small&gt;
* [[1814]] - [[Henri Nestlé]], Dútsk-Switsersk ûndernimmer (†[[1890]])
* [[1895]] - [[Michail Zosjtsjenko]], Russysk skriuwer († [[1958]])
* [[1912]] - [[Nol Gregoor]], Nederlânsk dichter († [[2000]])
* [[1912]] - [[Carel Steensma]], Frysk piloat en fersetsstrider († [[2006]])
* [[1928]] - [[Annie van der Meer]], Frysk hurdrydster († [[2004]])
* [[1941]] - [[Kees van Kooten]], Nederlânsk skriuwer en kabaretier
* [[1942]] - [[Suze Broks]], Nederlânsk balletdûnseres en aktrise († [[2017]])
* [[1949]] - [[Harry Slinger]], Nederlânsk sjonger 
* [[1982]] - [[Devon Aoki]], Amerikaansk aktrise en model
* [[1987]] - [[Jim Bakkum]], Nederlânsk sjonger
* 1987 - [[Chastity Lynn]], Amerikaansk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[725]] - [[Plektrudis]], Frankysk hillige (* 6??)
* [[1653]] - [[Maarten Harpertszoon Tromp]], Nederlânsk admiraal en seeheld (* [[1598]])
* [[1655]] - [[Lodewijk de Vadder]], Flaamsk keunstskilder, tekener en etser (* [[1605]])
* [[1784]] - [[Allan Ramsay]], Skotsk keunstskilder (* [[1713]])
* [[1896]] - [[Otto Lilienthal]], Dútsk útfiner en ûntwerper fan sweeffleantugen (* [[1848]])
* [[1905]] - [[Georges Nagelmackers]], Waalsk yngenieur en ûndernimmer (* [[1845]])
* [[1929]] - [[Aletta Jacobs]], dokter en feministe (* [[1854]])
* [[1944]] - [[Willem Santema]], Frysk fersetsstrider (* [[1902]])
* [[1950]] - [[Hendrik Jan Popping]], Frysk boekhanneler, drukker en amateur-argeolooch (* [[1885]])
* [[1966]] - [[J.C. Bloem]], Nederlânsk dichter (* [[1887]])
* [[1995]] - [[Gijs van Aardenne]], Nederlânsk politikus (* [[1930]])
* [[2007]] - [[Theresa Lamebull]], Amerikaanske taalaktiviste (* [[1896]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|10]]</text>
      <sha1>cb0nlqqmwzdloauz5bc0yytcpcnm4si</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>11 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>717</id>
    <revision>
      <id>1085264</id>
      <parentid>1073346</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:24:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2868" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1332]] - Mei in ynfal yn [[Skotlân]] troch ferballe Skotske [[eallju]], dy't dêrfoar stipe krije fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] kening [[Edwert III fan Ingelân|Edwert&amp;nbsp;III]], brekt de [[Twadde Skotske Unôfhinklikheidsoarloch]] út.
* [[1877]] - De [[astronoom]] [[Asaph Hall]] ûntdekt de earste [[moanne (byplaneet)|moanne]] fan [[Mars (planeet)|Mars]]: [[Fobos (moanne)|Fobos]].
* [[1934]] - De [[finzenis]] op it [[eilân]] [[Alcatraz]] by [[San Francisco]] wurdt iepene.
* [[1948]] - Iepening fan de [[Olympyske Simmerspullen 1948|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Londen]].
* [[2004]] - [[Makkum]] wint yn [[Wommels]] de 100e edysje fan de [[Freulepartij 2004|Freulepartij]].

== Berne ==
* [[1858]] - [[Christiaan Eijkman]], Nederlânsk dokter en patolooch († [[1930]])
* [[1865]] - [[Frank T. Hopkins]], Amerikaansk hynsteman († [[1951]])
* [[1896]] - [[Enid Blyton]], Ingelsk skriuwster († [[1968]])
* [[1902]] - [[Alfredo Binda]], Italjaansk hurdfytser († [[1986]])
* [[1916]] - [[Ad Noyons]], Nederlânsk akteur († [[2000]])
* [[1922]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider († [[1944]])
* [[1943]] - [[Pervez Musharraf]], presidint fan [[Pakistan]]
* [[1951]] - [[Saskia Zuiderduin]], Nederlânsk keunstneresse en ealsmid
* [[1954]] - [[Joe Jackson]], Ingelsk muzikant
* [[1961]] - [[Natalie Allen]], Amerikaansk nijslêzeresse
* [[1968]] - [[Mabel Wisse Smit]], Nederlânsk ekonome en prinsesse
* [[1969]] -  [[Dru Berrymore]], Dútsk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[480 f.Kr.]] - kening [[Leonidas I fan Sparta]]
* [[1253]] - [[Klara fan Assisi]], Italjaansk hillige en stifster fan 'e oarder fan 'e [[klarissen]] (* [[1194]])
* [[1332]] - [[Robert fan Bruce, hear fan Liddesdale]], bastertsoan fan 'e Skotske kening [[Robert I fan Skotlân|Robert I]] (* [[1300]])
* 1332 - [[Aleksander Fraser fan Touchfraser en Cowie]], Skotsk ealman (* 12??)
* 1332 - [[Donald II fan Mar]], greve fan Mar, Skotsk ealman (* [[1302]])
* [[1464]] - [[Nikolaus fan Kues]], Dútsk teolooch, filosoof, wiskundige, astronoom, humanist en jurist (* [[1401]])
* [[1881]] - [[Willem Jan Schuttevaer]], Nederlânsk skipper en oprjochter fan de Keninklike Skippersferiening Schuttevaer (* [[1798]])
* [[1886]] - [[Douwe Jan Vincent van Sytzama]], Frysk politikus (* [[1816]])
* [[1939]] - [[Jean Bugatti]], Italjaansk auto-ûntwerper (* [[1909]])
* [[1956]] - [[Jackson Pollock]], Amerikaansk keunstskilder (* [[1912]])
* [[1994]] - [[Alfred Salten]], Dútsk-Nederlânsk muzikant en dirigint (* [[1914]])
* [[2014]] - [[Robin Williams]], Amerikaansk akteur en komyk (* [[1951]])
* [[2020]] - [[Trini Lopez]], Amerikaansk sjonger (* [[1937]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|11]]</text>
      <sha1>qvhnznl4hrec1gpyv6gick2sdlurryo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085278</id>
      <parentid>1085264</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:33:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2928" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1332]] - Mei in ynfal yn [[Skotlân]] troch ferballe Skotske [[eallju]], dy't dêrfoar stipe krije fan 'e [[Ingelân|Ingelske]] kening [[Edwert III fan Ingelân|Edwert&amp;nbsp;III]], brekt de [[Twadde Skotske Unôfhinklikheidsoarloch]] út.
* [[1877]] - De [[astronoom]] [[Asaph Hall]] ûntdekt de earste [[moanne (byplaneet)|moanne]] fan [[Mars (planeet)|Mars]]: [[Fobos (moanne)|Fobos]].
* [[1934]] - De [[finzenis]] op it [[eilân]] [[Alcatraz]] by [[San Francisco]] wurdt iepene.
* [[1948]] - Iepening fan de [[Olympyske Simmerspullen 1948|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Londen]].
* [[2004]] - [[Makkum]] wint yn [[Wommels]] de 100e edysje fan de [[Freulepartij 2004|Freulepartij]].

== Berne ==
* [[1858]] - [[Christiaan Eijkman]], Nederlânsk dokter en patolooch († [[1930]])
* [[1865]] - [[Frank T. Hopkins]], Amerikaansk hynsteman († [[1951]])
* [[1896]] - [[Enid Blyton]], Ingelsk skriuwster († [[1968]])
* [[1902]] - [[Alfredo Binda]], Italjaansk hurdfytser († [[1986]])
* [[1916]] - [[Ad Noyons]], Nederlânsk akteur († [[2000]])
* [[1922]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider († [[1944]])
* [[1939]] - [[Pier Alma]], Frysk fuotballer († [[2000]])
* [[1943]] - [[Pervez Musharraf]], presidint fan [[Pakistan]]
* [[1951]] - [[Saskia Zuiderduin]], Nederlânsk keunstneresse en ealsmid
* [[1954]] - [[Joe Jackson]], Ingelsk muzikant
* [[1961]] - [[Natalie Allen]], Amerikaansk nijslêzeresse
* [[1968]] - [[Mabel Wisse Smit]], Nederlânsk ekonome en prinsesse
* [[1969]] -  [[Dru Berrymore]], Dútsk pornoaktrise

== Ferstoarn ==
* [[480 f.Kr.]] - kening [[Leonidas I fan Sparta]]
* [[1253]] - [[Klara fan Assisi]], Italjaansk hillige en stifster fan 'e oarder fan 'e [[klarissen]] (* [[1194]])
* [[1332]] - [[Robert fan Bruce, hear fan Liddesdale]], bastertsoan fan 'e Skotske kening [[Robert I fan Skotlân|Robert I]] (* [[1300]])
* 1332 - [[Aleksander Fraser fan Touchfraser en Cowie]], Skotsk ealman (* 12??)
* 1332 - [[Donald II fan Mar]], greve fan Mar, Skotsk ealman (* [[1302]])
* [[1464]] - [[Nikolaus fan Kues]], Dútsk teolooch, filosoof, wiskundige, astronoom, humanist en jurist (* [[1401]])
* [[1881]] - [[Willem Jan Schuttevaer]], Nederlânsk skipper en oprjochter fan de Keninklike Skippersferiening Schuttevaer (* [[1798]])
* [[1886]] - [[Douwe Jan Vincent van Sytzama]], Frysk politikus (* [[1816]])
* [[1939]] - [[Jean Bugatti]], Italjaansk auto-ûntwerper (* [[1909]])
* [[1956]] - [[Jackson Pollock]], Amerikaansk keunstskilder (* [[1912]])
* [[1994]] - [[Alfred Salten]], Dútsk-Nederlânsk muzikant en dirigint (* [[1914]])
* [[2014]] - [[Robin Williams]], Amerikaansk akteur en komyk (* [[1951]])
* [[2020]] - [[Trini Lopez]], Amerikaansk sjonger (* [[1937]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|11]]</text>
      <sha1>c005ffpo8bux8vkrelgn068jcvw0n03</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>21 augustus</title>
    <ns>0</ns>
    <id>727</id>
    <revision>
      <id>1085259</id>
      <parentid>1075018</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:21:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3494" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1673]] - Yn it ramt fan 'e [[Tredde Ingelske Oarloch]] fynt de [[Slach by Kykdún]] plak. Hjirby komt [[admiraal]] [[Michiel de Ruyter]] mei help fan [[Cornelis Tromp]] foar dat der by [[Den Helder]] in [[Ingelân|Ingelsk]]-[[Frankryk|Frânsk]] [[leger (lânmacht)|leger]] lânje kin.
* [[1732]] - De [[bemanning]]sleden fan it [[Ruslân|Russyske]] [[skip]] de ''Sankt-Gavriïl'' geane as earste [[Jeropa|Jeropeänen]] oan lân yn [[Alaska]]. De ''Sankt-Gavriïl'' is in [[skip]] ûnder it gesach fan [[lânmjitter]] [[Michail Gvozdev]] en [[ûntdekkingsreizger|seefarder]] [[Ivan Fjodorov (seefarder)|Ivan Fjodorov]], dat diel útmakket fan 'e [[ekspedysje]] fan 'e [[Sibearje|Sibearyske]] [[kozakken|kozak]] [[Afanasij Sjestakov]] en de [[Wytrussen|Wytrus]] [[Dmitry Pavlûtsky]]. 
* [[1911]] – De ''[[Mona Lisa]]'' fan [[Leonardo da Vinci]] wurdt stellen út it [[Louvre]] yn [[Parys]].
* 21 augustus - [[Hawaï]] wurdt as 50e (en lêste) [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1976]] - De 'Lange Jan', de 135&amp;nbsp;m hege [[skoarstien]] fan 'e eardere [[myn (mynbou)|myn]] Oranje Nassau I, yn [[Hearlen]], wurdt opblazen. De skoarstien falt ferkeard en skansearret in [[kantoar]]gebou.
* [[1991]] - [[Letlân]] ropt de ûnôfhinklikheid út en makket him los fan 'e [[Sovjet-Uny]].
* [[2016]] - Sluting fan 'e [[Olympyske Simmerspullen 2016|Olympyske Simmerspullen]] yn [[Rio de Janeiro]].

== Berne ==
* [[1165]] - kening [[Filip II fan Frankryk]] († [[1223]])
* [[1612]] - [[Saakje fan Uylenburg]], frou fan [[Rembrandt van Rijn]] († [[1642]])
* [[1643]] - kening [[Alfûns VI fan Portegal]] († [[1682]])
* [[1754]] - [[William Murdoch (yngenieur)|William Murdoch]], Skotsk yngenieur en útfiner († [[1839]])
* [[1765]] - kening [[Willem IV fan it Feriene Keninkryk]] († [[1837]])
* [[1830]] - [[Wynsen Scheltes Faber]], Frysk skoalmaster en skriuwer († [[1918]])
* [[1871]] - [[Leonid Andrejev]], Russysk skriuwer († [[1919]])
* [[1924]] - [[Klaas Beuker]], Frysk politikus († [[2000]])
* [[1928]] - [[Allard van der Scheer]], Nederlânsk akteur († [[2014]])
* [[1938]] - [[Kenny Rogers]], Amerikaansk sjonger († [[2020]])
* [[1949]] - [[Dominic Grant]], Ingelsk sjonger († [[2020]])
* [[1957]] - [[Wia Bouma]], Frysk keunstneresse.
* [[1971]] - [[Mike Candys]], Switsersk DJ en muzykprodusint

== Ferstoarn ==
* [[1131]] - kening [[Boudewyn II fan Jeruzalim]] (* [[1060]])
* [[1157]] - kening [[Alfûns VII fan Kastylje]] (* [[1105]])
* [[1271]] - greve [[Alfûns fan Poitiers]] (* [[1220]])
* [[1799]] - [[Murk van Phelsum]] - Frysk dokter en biolooch (* [[1732]])
* [[1836]] - [[Edward Turner Bennett]], Ingelsk biolooch (* [[1797]])
* [[1940]] - [[Leon Trotski]], Oekraynsk-Russysk revolusjonêr en politikus (* [[1879]])
* [[1944]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider (* [[1922]]). &lt;small&gt;''(Stjerdatum faaks [[21 july]])''&lt;/small&gt;
* [[1987]] - [[Jan Siebenga]], Frysk bistedokter (* [[1903]])
* [[2000]] - [[Wim Beeren]], Nederlânsk museumdirekteur (* [[1928]])
* [[2002]] - [[Eddy Evenhuis]], Nederlânsk sjoernalist en dichter (* [[1920]])
* [[2006]] - [[Sjoerd Dirk Janzen]], Frysk keunstner (* [[1955]])
* [[2021]] - [[Nicoletta Orsomando]], Italjaanske presintatrise (* [[1929]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Augustus|21]]</text>
      <sha1>7mbkdv0pz60wid1106mtwb2d2b31m30</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>3 septimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>740</id>
    <revision>
      <id>1085245</id>
      <parentid>1084034</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:10:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3631" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[401 f.Kr.]] - Yn 'e [[Slach by Kûnaksa]], yn [[Mesopotaamje]], wurde de [[opstanneling]]en fan 'e [[Perzyske Ryk|Perzyske]] [[prins]] [[Syrus de Jongere]] ferslein troch it [[leger (lânmacht)|leger]] fan syn âldere [[broer]], [[kening]] [[Artakserkses&amp;nbsp;II]]. Syrus [[sneuveljen|komt om]] en dêrmei rint syn [[opstân]] op 'e non. In grutte kloft [[Grikelân|Grykske]] [[hierling]]en yn 'e tsjinst fan Syrus de Jongere, dy't harsels [[De Tsientûzen (hierlingen)|de Tsientûzen]] neame, sette útein mei in wapene weromtocht dwers troch it [[Perzyske Ryk]] hinne nei de [[kust]] fan 'e [[Swarte See]]. Under harren is [[Ksenofon]], dy't de tocht letter [[legindarysk]] meitsje sil troch syn beskriuwing yn 'e ''[[Anabasis (Ksenofon)|Anabasis]]''.
* [[301]] - [[San Marino]] wurdt stifte troch [[Sint Marinus]]
* [[1189]] [[Richard I fan Ingelân]] wurdt kening
* [[1607]] - It stedsbestjoer fan [[Dokkum]] beslút ta de bou fan it stedhûs.
* [[1658]] - [[Oliver Cromwell]] stjert en wurdt as 'Lord Protector' opfolge troch syn soan [[Richard Cromwell|Richard]].
* [[1728]] - [[Matthew Boulton]], stoomyngenieur, te [[Birmingham]], [[Feriene Keninkryk]]
* [[1783]] - De [[Frede fan Versailles]] wurdt tekene, de definitive ein fan de [[Amerikaanske Unôfhinklikheidsoarloch]].
* [[1906]] - De [[Feriening Natuermonuminten]] docht syn earste oankeap, de [[Naardermar]].
* [[1939]] - [[Grut-Brittanje]] en [[Frankryk]] ferklearje [[nazi-Dútslân]] de oarloch, it begjin fan de [[Twadde Wrâldoarloch]].
* [[1943]] - [[Twadde Wrâldoarloch]]: ynvaazje fan [[Itaalje]] troch alliearde troepen.
* [[1966]] - Earste útstjoering fan de populêre [[telefyzjeprogramma|telefyzjesearje]] [[Ja Suster, Nee Suster]].
* [[1967]] - [[Sweden]] giet oer fan [[links riden|links]]- nei rjochtsriden.
* [[1976]] - [[Fiking 2]] lannet op [[Mars (planeet)|Mars]].

== Berne ==
* [[1499]] - [[Diana fan Poitiers]], Frânsk ealfrouwe en mêtresse [[Hindrik II fan Frankryk]] († [[1566]])
* [[1695]] - [[Pietro Locatelli]], Italjaansk komponist en fioelist († [[1764]])
* [[1844]] - [[Sofia Andrejevna Behrs]], Russysk skriuwster († [[1919]])
* [[1875]] - [[Ferdinand Porsche]], Eastenryksk autofabrikant († [[1955]])
* [[1905]] - [[Sybout Jacob Nijdam]], keatspionier en ûnderwiisman († [[2005]])
* [[1920]] - [[Folkert de Roos]],  Nederlânsk heechlearaar ekonomy († [[2000]])
* [[1922]] - [[Hendrik Willem ter Haar]], Frysk geriater († [[2012]])
* [[1935]] - [[Otto Ketting]], Nederlânsk komponist († [[2012]])
* [[1968]] - [[Lolkje Hoekstra]], Frysk skriuwster
* [[1979]] - [[Mel McLaughlin]], Australysk sportferslachjouster en presintatrise
* [[1989]] - [[Ashley Hobbs]], Amerikaansk neakenmodel

== Ferstoarn ==
* [[401 f.Kr.]] - [[Kleärchus fan Sparta]], Spartaansk generaal (* [[450 f.Kr.]])
* 401 f.Kr. - [[Syrus de Jongere]], Perzysk prins en opstanneling (* nei [[424 f.Kr.]])
* [[1658]] - [[Oliver Cromwell]], beskermhear fan [[Ingelân]] (* [[1599]])
* [[1883]] - [[Ivan Toergenjev]], Russysk skriuwer (* [[1818]])
* [[2001]] - [[Pauline Kael]], Amerikaansk filmkritika (* [[1919]])
* [[2002]] - [[Dirk ter Haar]], Nederlânsk-Ingelsk natuerkundige (* [[1919]])
* [[2012]] - [[Sun Myung Moon]], Súdkoreaansk sektelieder (* [[1920]])
* 2012 - [[Michael Clarke Duncan]], Amerikaansk akteur (* [[1957]])
* [[2017]] - [[Theo Sontrop]], Nederlânsk dichter, letterkundige en útjouwer (* [[1931]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Septimber|03]]</text>
      <sha1>l0283orlkfy9p50c04n4cxthh1ogqnk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>9 septimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>746</id>
    <revision>
      <id>1085262</id>
      <parentid>1084988</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:23:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4601" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[9]] - By de [[Farusslach|Slach yn it Teutoburgerwâld]] wurde trije [[Romeinske Ryk|Romeinske]] [[legioen]]en ûnder [[Publius Kwinktilius Farus]] ferdylge troch de [[Sjerusken]] ûnder lieding fan [[Arminius (fjildhear)|Arminius]].
* [[1320]] - Santjin [[parochy]]s yn [[Stellingwerf]] slute in oerienkomst mei [[biskop]] [[Freark fan Sierck]] fan [[Nederstift|Utert]]. Yn 'e [[oarkunde]] dy't dêrfan makke wurdt, wurde foar it earst [[Nijeholtwâlde]] en [[Aldeholtwâlde]] neamd en dêropta ek [[Aldetrine]] as ''Oldentrinde''.
* [[1499]] – De [[Portegal|Portegeeske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Vasco da Gama]] keart werom yn [[Lissabon]] fan syn earste reis nei [[Yndia]].
* [[1839]] - De earste [[fotografy|glêsplaatfoto]] wurdt makke, troch [[John Herschel]].
* [[1850]] - [[Kalifornje]] wurdt as 31e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten|Amerikaanske Uny]].
* [[1876]] - Yn it ramt fan 'e [[Grutte Sû-Oarloch fan 1876]] fynt yn 'e [[Black Hills]] fan [[Súd-Dakota]] de [[Slach by Slim Buttes]] plak, wêrby't [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] troepen ûnder [[brigadegeneraal]] [[George Crook]] it kamp fan it [[Lakota (folk)|Lakota]]-[[opperhaad (stamhaad)|opperhaad]] [[Amerikaansk Hynder de Aldere]] oanfalle en feroverje.
* [[1878]] - De [[Uttocht fan de Noardlike Sjajinnen]] begjint, wêrby't de [[Noardlike Sjajinnen]], efterfolge troch it [[Amerikaanske Leger]], besykje om út it [[Yndiaanske Territoarium]] (it lettere [[Oklahoma]]), dêr't se hinne [[deportaasje|deportearre]] binne, werom te kearen nei harren heitelân yn [[Montana]].
* [[1892]] - [[Amalteä (moanne)|Amalteä]], in [[moanne (byplaneet)|moanne]] fan [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] wurdt ûntdutsen.
* [[1915]] - In [[Dútslân|Dútsk]] [[loftskip]] bombardearret [[Londen]].
* [[1948]] - De [[Súd-Koreä|Demokratyske Republyk Koreä]] wurdt stifte.
* [[1980]] - De [[Nederlânske Taaluny]] wurdt oprjochte.

== Berne ==
* [[214]] - keizer [[Aurelianus]] fan it [[Romeinske Ryk]] († [[275]])
* [[1349]] - hartoch [[Albrecht III fan Eastenryk]] († [[1395]])
* [[1547]] - [[Miguel de Cervantes]], Spaansk skriuwer († [[1616]])
* [[1585]] - kardinaal [[Armand du Plessis, hartoch fan Richelieu]], earste minister fan [[Frankryk]] († [[1642]])
* [[1733]] - [[Luigi Galvani]], Italjaansk natuerkundige († [[1798]])
* [[1752]] - [[Martinus Baljee]], Frysk dokter en koloniaal († [[1823]])
* [[1828]] - [[Lev Tolstoj]], Russysk skriuwer († [[1910]])
* [[1854]] - [[Aletta Jacobs]], Nederlânsk dokter en feministe († [[1929]])
* [[1885]] - [[Piet van der Hem]], Frysk keunstskilder, tekener en boekbânûntwerper († [[1961]])
* [[1913]] - [[Bert Garthoff]], Nederlânsk presintator († [[1997]])
* [[1918]] - [[Oscar Luigi Scalfaro]], presidint fan [[Itaalje]] († [[2012]])
* [[1936]] - [[C.O. Jellema|Cornelius Onno Jellema]], Nederlânsk dichter († [[2003]])
* [[1951]] - [[Tom Wopat]], Amerikaansk akteur
* [[1960]] - [[Hugh Grant]], Ingelsk akteur
* [[1972]] - [[Jakko Jan Leeuwangh]], Nederlânsk hurdrider
* [[1989]] - [[Amber Brantsen]], Nederlânsk nijslêzeresse
* [[1991]] - [[Kelsey Chow]], Amerikaansk aktrise
* [[2000]] - [[Liesette Bruinsma]], Frysk swimster en Paralympysk dielnimmer

== Ferstoarn ==
* [[1000]] - kening [[Olaf I fan Noarwegen]] (* [[969]])
* [[1087]] - kening [[Willem de Oermasterer|Willem de Oermasterder fan Ingelân]] (* [[1028]])
* [[1569]] - [[Pieter Brueghel de Aldere]], Flaamsk keunstskilder (* [[1525]]-[[1530]])
* [[1752]] - [[Martinus Baljee]], Frysk koloniaal bestjoerder († [[1823]])
* [[1896]] - [[Andrew J. Poppleton]], Amerikaansk abbekaat en politikus (* [[1830]])
* [[1901]] - [[Henri de Toulouse-Lautrec]], Frânsk keunstskilder (* [[1864]])
* [[1909]] - [[Sjirk de Wal]], Frysk keatser (* [[1852]])
* [[1934]] - [[Anton Dreesmann]], Nederlânske ûndernimmer (* [[1854]])
* [[1948]] - [[Anders Minnes Wijbenga]], Frysk dichter (* [[1861]])
* [[1976]] - [[Mao Zedong]], lieder fan [[Sina]] (* [[1893]])
* [[2000]] - [[Ad Noyons]], Nederlânsk akteur (* [[1916]])
* [[2002]] - [[Peter Tetteroo (muzikant)|Peter Tetteroo]], Nederlânsks muzikant (* [[1947]])
* [[2011]] - [[Binne Lútzen Boarnstra]], Frysk dichter, skriuwer, skipper en histoarikus (* [[1946]])
* [[2012]] - [[Folkert van der Woude]], Frysk natuerkundige (* [[1933]])
* [[2019]] - [[Pier van Gosliga]], Frysk politikus (* [[1926]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Septimber|09]]</text>
      <sha1>f48cf7d2f4cqm296qf2gfl1gz5udr5y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>3 oktober</title>
    <ns>0</ns>
    <id>770</id>
    <revision>
      <id>1085273</id>
      <parentid>1084865</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:30:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3404" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1574]] - De Spanjerts jouwe it belis fan [[Leien]] op, neidat it gebiet om de stêd op befel fan [[Willem fan Oranje]] ûnder wetter setten is ([[Leiensk ûntset]]).
* [[1903]] - Yn [[Rotterdam]] wurde de earste twa [[drûchdok]]ken yn gebrûk nomd.
* [[1939]] - By de oanlis fan de [[Noardeastpolder]] wurdt de dyk fan [[De Lemmer]] nei [[Urk]] sletten.
* [[1941]] - De earste [[spuitbus]]sen op [[driuwgas]] komme op 'e merk, yn de [[Feriene Steaten|FS]].
* [[1942]] - Yn Dútslân wurdt in [[A4-raket]] as earste ding makke troch de minkse de romte yn sketten.
* [[1954]] - De halte [[Stasjon Ljouwert Achter de Hoven]] wurdt wer iepene
* [[1990]] - De [[Dútske Demokratyske Republyk]] (DDR, East-Dútslân) wurdt opheft en wurdt wer gearfoege mei de [[Bûnsrepublyk Dútslân]] (West-Dútslân). Beide lannen wienen sûnt [[1949]] fan elkoar skieden.
* [[1993]] - As [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[militêr]]en, dy't ûnder de [[Somalyske Boargeroarloch]] yn [[Mogadisjû]] stipe biede oan 'e [[UNOSOM&amp;nbsp;II]]-[[fredesmacht]] fan 'e [[Feriene Naasjes]], besykje om inkele heechpleatste funksjonarissen fan 'e [[rebel]]legroep [[Somalyske Nasjonale Alliânsje|SNA]] op te pakken, stjitte se op mear wjerstân as ferwachte. By in dei fan fûleindige gefjochten dy't bekend komme stean as de [[Slach om Mogadisjû (1993)|Slach om Mogadisjû]], wurde twa Amerikaanske [[helikopter]]s delhelle, komme 19 Amerikanen om en reitsje 73 ferwûne. Troch dit ynsidint bekuollet de Amerikaanske reewilligens om diel te nimmen oan fredesmachten folslein.
* [[2005]] - Gedieltlike [[sinnefertsjustering]].

== Berne ==
* [[1467]] - hartoch [[Karel fan Gelre]] († [[1538]])
* [[1843]] - [[Jacoba Rauwerda]], Frysk bordeelhâldster († [[1919]])
* [[1904]] - [[Roelof Hommema]], Frysk roeier († [[1956]])
* [[1920]] - [[Hessel Posthuma jr.]], Frysk politikus († [[2003]])
* [[1941]] - [[Chubby Checker]], Amerikaansk sjonger
* [[1966]] - [[Natalie Raitano]], Amerikaansk aktrise
* [[1973]] - [[Keiko Agena]], Amerikaansk aktrise
* 1973 - [[Neve Campbell]], Kanadeesk aktrise
* [[1974]] - [[Marianne Timmer]], Nederlânsk hurdrydster

== Ferstoarn ==
* [[42 f.Kr.]] - [[Gajus Kassius Longinus (moardner fan Julius Caesar)|Gajus Kassius Longinus]], Romeinsk politikus (* foàr [[85 f.Kr.]])
* [[1780]] - [[Cynthia Lenige]], Frysk dichteresse (* [[1755]])
* [[1826]] - [[Fenna Mastenbroek]], skriuwster, benammen fan berneboeken (* [[1788]])
* [[1877]] - [[Jurjentje Aukes Rauwerda]], Nederlânsk bordeelhâldster en madam (* [[1812]])
* [[1931]] - [[Carl Nielsen]], Deensk komponist (* [[1865]])
* [[1961]] - [[Pieter Sipma]], Frysk taalkundige en ûnderwiisman (* [[1872]])
* [[1993]] - [[Johan Scheps]], Nederlânsk politikus en aktivist foar it Frysk (* [[1900]])
* [[2000]] - [[Jan Willem Bezemer]], Nederlânsk heechlearaar Russyske skiednis (* [[1921]])
* [[2004]] - [[Frits van Turenhout]], Nederlânsk radiopresintator (* [[1913]])
* [[2012]] - [[Rintsje Ritsma (skûtsjesiler)|Rintsje Ritsma]], Frysk skûtsjeskipper en brêgewachter (* [[1908]])
* [[2015]] - [[Bauke de Jong]], Frysk dichter (* [[1931]])
* [[2021]] - [[Bernard Tapie]], Frânsk sakeman en politikus (* [[1943]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|03]]</text>
      <sha1>aqekjeqo63jh4vctqnne2o4t5z74h8s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>6 oktober</title>
    <ns>0</ns>
    <id>773</id>
    <revision>
      <id>1085276</id>
      <parentid>1085013</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:32:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3643" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1689]] - [[Peter de Grutte]] wurdt [[tsaar]] fan [[Ruslân]].
* [[1849]] - De [[Eastenryk]]ske besetters fan it yn 'e [[Hongaarske Opstân (1848)|Hongaarske Opstân]] fersleine [[Keninkryk Hongarije]] [[eksekúsje|eksekutearje]] yn [[Arad (stêd)|Arad]] trettjin Hongaarske [[generaal]]s, de [[Trettjin Martelders fan Arad]], en yn [[Boedapest|Pest]] de earste [[premier]] fan Hongarije, [[greve]] [[Lajos Batthyány]].
* [[1927]] - De earste sprekkende film ''[[The Jazz Singer]]'' yn [[premiêre]].
* [[1962]] - It [[strip]]wykblêd ''[[Pep]]'' ferskynt foar it earst.
* [[1955]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[auto]]fabrikant [[Citroën]] yntrodusearret de [[Citroën ID/DS|Citroën DS]].

== Berne ==
* [[1769]] - [[Berend Slingenberg]], Nederlânsk politikus († [[1849]])
* [[1770]] - [[Sieds Johannes Rienks]], Frysk boer en ynstrumintmakker († [[1845]])
* [[1773]] - kening [[Loadewyk Filips fan Frankryk]] († [[1850]])
* [[1808]] - kening [[Freark VII fan Denemark]] († [[1863]])
* [[1820]] - [[Jenny Lind]], Sweedsk operasjongster († [[1887]])
* [[1853]] - [[Willem Cornelis de Groot]], Frysk arsjitekt († [[1939]])
* [[1887]] - [[Le Corbusier]] (Charles-Édouard Jeanneret-Gris), Switsersk-Frânsk arsjitekt († [[1965]])
* [[1897]] - [[Joep Nicolas]], Nederlânsk glêzenier en keunstskilder († [[1972]])
* [[1914]] - [[Thor Heyerdahl]], Noarsk antropolooch († [[2002]])
* [[1942]] - [[Britt Ekland]], Sweedsk aktrise 
* [[1946]] - [[Gosse Blom]], Frysk taalkundige († [[2014]])
* [[1953]] - [[Klaas Bruinsma (drugsbaron)|Klaas Bruinsma]], Nederlânsk krimineel († [[1991]])
* [[1959]] - [[Jordan Lee]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1990]] - [[Jynx Maze]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1997]] - [[Tristan Bangma]], Frysk baanhurdfytser en Paralympysk dielnimmer
* [[2000]] - [[Jazz Jennings]], Amerikaansk aktiviste en realitypersoanlikheid

== Ferstoarn ==
* [[877]] - kening [[Karel de Keale]] fan [[Frankryk|West-Frânsje]] (* [[823]])
* [[1101]] - [[Bruno fan Keulen]], Dútsk hillige en biskop (* ±[[1032]])
* [[1559]] - greve [[Willem de Rike|Willem de Rike fan Nassau-Dillenburg]] (* [[1487]])
* [[1644]] - [[Elizabeth fan Boerbon]], keninginne-gemalinne fan [[Spanje]] en [[Portegal]] (* [[1602]])
* [[1836]] - [[Johannes Jelgerhuis]], Nederlânsk keunstskilder, yllustrator en akteur (* [[1770]])
* [[1849]] - [[Lajos Batthyány]], premier fan [[Hongarije]] (* [[1807]])
* [[1892]] - [[Alfred Lord Tennyson]], Ingelsk dichter (* [[1809]])
* [[1973]] - [[Dick Laan]], Nederlânsk berneboekeskriuwer (* [[1894]])
* [[1981]] - [[Anwar al-Sadat]], presidint fan [[Egypte]] (* [[1918]])
* [[2000]] - [[Pier Alma]], Frysk fuotballer (* [[1939]])
* [[2002]] - [[Johan Sterenberg]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1920]])
* [[2002]] - [[Claus von Amsberg]], prins-gemaal fan [[Nederlân]] (* [[1926]])
* [[2003]] - [[Joop Bakker]], Frysk politikus (* [[1921]])
* [[2007]] - [[Janneke Johanna Landman]], Nederlânsk sosjaal aktiviste (* [[1919]])
* [[2010]] - [[Antonie Kamerling]], Nederlânsk akteur (* [[1966]])
* [[2017]] - [[Ralphie May]], Amerikaansk akteur en stand-up comedian (* [[1972]])
* [[2018]] - [[Montserrat Caballé]], Katalaansk operasjongster (* [[1933]])
* 2018 - [[Eef Brouwers]], Nederlânsk bestjoerder, amtner, sjoernalist en nijslêzer (* [[1939]])
* 2018 - [[Viktoria Marinova]], Bulgaarsk sjoernaliste (* [[1988]])
* [[2020]] – [[Eddie Van Halen]] (* [[1955]]) 
{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Oktober|06]]</text>
      <sha1>kmcr6kvhrlbzbyntyf5sg8iumzpkavd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>11 novimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>809</id>
    <revision>
      <id>1085280</id>
      <parentid>1084724</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:37:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3823" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
11 novimber is [[Sint Marten (dei)|Sint Marten]], de nammedei fan [[Martinus fan Toers]]. Tradisjoneel geane [[bern (persoan)|bern]] jûns biddeljend by de doarren lâns, wêrby't se in ferske sjonge yn ruil foar snobbersguod.

== Foarfallen ==
* [[1889]] - [[Washington (steat)|Washington]] wurdt in [[Amerikaanske steaten|steat]] fan 'e [[Feriene Steaten]].
* [[1918]] - Der komt in ein oan 'e aktive fijannichheden fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]] troch it tekenjen fan 'e [[Wapenstilstân fan 1918]] yn in [[treinwagon fan Compiègne|treinwagon]] yn [[Compiègne]], benoarden [[Parys]].
* [[1954]] - ''[[The Two Towers]]'', it twadde diel fan [[J.R.R. Tolkien]] syn ''[[The Lord of the Rings]]''-trilogy wurdt publisearre.
* [[2004]] - Troch de [[parlemint|Lândei]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] dielsteat [[Sleeswyk-Holstein]] wurdt it [[Friisk Gesäts]] oannommen, in [[wet]] dy't de rjochten fan 'e [[Noardfriezen|Fryske minderheid]] yn [[Noard-Fryslân]] en op [[Hilgelân]] beskermje moat.

== Berne ==
* [[1155]] - kening [[Alfûns VIII fan Kastylje]] († [[1214]])
* [[1220]] - greve [[Alfûns fan Poitiers]] († [[1271]])
* [[1523]] - [[Joachim Hoppers]], Frysk jurist en rjochtsgelearde († [[1576]])
* [[1821]] - [[Feodor Dostojevski]], Russysk skriuwer († [[1881]])
* [[1871]] - [[Broer Doekeles Dykstra]], Frysk-Amerikaansk útjouwer, predikant en publisist († [[1955]])
* [[1882]] - kening [[Gustaaf VI Adolf fan Sweden]] († [[1973]])
* [[1903]] - [[Age van der Zee]], Frysk heechljepper († [[1982]])
* [[1919]] - [[Jan Murk de Vries]], Frysk keunstskilder en glêzenier († [[2015]])
* [[1922]] - [[Kurt Vonnegut]], Amerikaansk skriuwer en skilder († [[2007]])
* [[1924]] - [[Harry Kuitert]], Nederlânsk teolooch, etikus en predikant († [[2017]])
* [[1941]] - [[Meindert Bijlsma]], Frysk taalaktivist, mei-oprjochter fan [[Operaesje Fers]]
* [[1945]] - [[Daniel Ortega]], presidint fan [[Nikaragûa]]
* [[1953]] - [[Wiebe van der Zee]], Frysk keunstskilder
* [[1956]] - [[Jan Douwe Kroeske]], Nederlânsk discjockey en presintator
* [[1962]] - [[Demi Moore]], Amerikaansk aktrise
* [[1964]] - [[Philip McKeon]], Amerikaansk akteur († [[2019]])
* 1964 - [[Ron van den Hout]], Nederlânsk biskop
* [[1966]] - [[Benedicta Boccoli]], Italjaansk [[toaniel]]-, [[tillefyzje]]- en [[film]][[aktrise]]
* [[1975]] - [[Cassandra Wilde]], Hongaarsk pornoaktrise
* [[1983]] - [[Candy Manson]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1985]] - [[Elske DeWall]], Frysk sjongster
* [[1990]] - [[Ms Damn]], Amerikaansk hiphopmodel
* [[1992]] - [[Iris Kroes]], Frysk sjongster en harpspylster

== Ferstoarn ==
* [[1605]] - [[Doeke fan Martena (1530)|Doeke fan Martena]], Frysk frijheidsstrider (* [[1530]])
* [[1733]] - [[Willem Adriaan van der Stel]], Nederlânsk koloniaal bestjoerder (* [[1664]])
* [[1855]] - [[Søren Kierkegaard]], Deensk filosoof (* [[1813]])
* [[1861]] - kening [[Piter V fan Portegal]] (* [[1837]])
* [[1903]] - [[Tsjeppe Earn]] (''Pretty Eagle''), opperhaad fan 'e [[Krieën (folk)|Krieën]] (* [[1846]])
* [[1925]] - [[Teatse Eeltsje Holtrop]], Frysk skriuwer en oersetter (* [[1865]])
* [[1996]] - [[Haye Thomas]], Nederlânsk sjoernalist en ferslachjouwer (* [[1936]])
* [[2000]] - [[Hugo Pos]], Surinaamsk jurist, skriuwer en dichter (* [[1913]])
* [[2004]] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder (* [[1913]])
* [[2004]] - [[Jasser Arafat]], Presidint fan Palestina (* [[1929]])
* [[2008]] - [[María Elena Marqués]], Meksikaansk aktrise (* [[1926]])
* [[2016]] - [[Robert Vaughn]], Amerikaansk akteur (* [[1932]])
* [[2019]] - [[Ilse Starkenburg]], Nederlânsk skriuwster (* [[1963]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|11]]</text>
      <sha1>479t7iqfi8uysonhghagubpgnncc6hp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>19 novimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>817</id>
    <revision>
      <id>1085252</id>
      <parentid>1084734</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:14:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3398" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[461]] - [[Libius Severus]] wurdt keizer.
* [[1404]] - [[Sint-Elisabetsfloed (1404)]]
* [[1421]] - [[Sint Elisabetsfloed (1421)|Sint Elisabetsfloed]] yn Seelân en Hollân. Hast 10.000 minsken ferdrinke. By [[Broek (Grutte Waard)|Broek]] brekt de dyk fan de [[Grutte- of Hollânske Waard]] troch en dat wichtich gebiet giet hast hielendal ferlern.
* [[1493]] - [[Christoffel Columbus]] ûntdekt [[Porto Riko]].
* [[1969]] - [[Apollo 12]] lânet op de [[Moanne (himellichem)|Moanne]].

== Berne ==
* [[1600]] - kening [[Karel I fan Ingelân|Karel I fan Ingelân, Skotlân en Ierlân]] († [[1649]])
* [[1600]] - [[Lieuwe fan Aitzema]], Frysk diplomaat, skiedskriuwer, libbensgenieter en libertyn († [[1669]])
* [[1693]] - [[Jan Sicco thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg]], Frysk generaal († [[1757]])
* [[1775]] - [[Johann Karl Wilhelm Illiger]], Dútsk biolooch († [[1813]])
* [[1796]] - [[Lieuwe Annes Buma]], Frysk letterkundige, keunstsamler en filantroop († [[1876]])
* [[1805]] - [[Ferdinand de Lesseps]], Frânsk yngenieur en oanlizzer fan it [[Suezkanaal]] († [[1894]])
* [[1831]] - [[James Garfield]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1881]])
* [[1865]] - [[Pieter Baukes Yetsenga]], Frysk keatser († [[1943]])
* [[1917]] - [[Indira Gandhi]], premier fan [[Yndia]] († [[1984]])
* [[1918]] - [[Hendrik C. van de Hulst]], Nederlânsk astronoom († [[2000]])
* [[1927]] - [[Rinnie Kuiper]], Frysk keatser († [[2007]])
* [[1933]] - [[Larry King]], Amerikaansk radio- en telefyzjepresintator († [[2021]])
* [[1945]] - [[Hans Monderman]], Frysk ferkearsdeskundige († [[2008]])
* [[1946]] - [[Piet Hemminga]], Frysk bestjoerskundige en publisist
* [[1957]] - [[Pieter Duijff]], Frysk taalkundige
* [[1969]] - [[Erika Alexander]], Amerikaansk aktrise
* [[1973]] - [[Frank Versace]], Frânsk pornoakteur
* [[1978]] - [[Marijn de Vries (hurdfytser)|Marijn de Vries]], Nederlânsk hurdfytster
* [[1987]] - [[Tarra White]], Tsjechysk pornoaktrise
* [[1992]] - [[Tove Styrke]], Sweedsk sjongeres

== Ferstoarn ==
* [[1316]] - kening [[Jan I fan Frankryk]] (* [[1316]])
* [[1692]] - [[Georg fan Waldeck]], Dútsk militêr (* [[1620]])
* [[1828]] - [[Franz Schubert]], Eastenryksk komponist (* [[1797]])
* [[1901]] - [[Meindert Rozenga]], Frysk toanielakteur en -skriuwer (* [[1854]])
* [[1962]] - [[Jan Steffen Bartstra]], Nederlânsk skiedkundige (* [[1887]])
* [[1968]] - [[Mar. Naberman]], Frysk musikus en muzykpedagooch (* [[1889]])
* [[1971]] - [[Jaring Walta]], Frysk keunstskilder (* [[1887]])
* [[1980]] - [[Jan Broeksz]], Nederlânsk sjoernalist, tillefyzjepionier, bestjoerder, politikus en radiopresintator (* [[1906]])
* [[1981]] - [[Gerrit Benner]], Frysk keunstskilder (* [[1897]])
* [[2004]] - [[Piet Esser]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1914]])
* [[2008]] - [[Herman Kuiphof]], Frysk sportsjoernalist (* [[1919]])
* [[2010]] - [[Gauke Nijholt]], Frysk reedriderstrener (* [[1937]])
* [[2012]] - [[Hannie Lips]], Nederlânsk omropster (* [[1924]])
* [[2013]] - [[Frederick Sanger]], Ingelsk biogemikus en twafâldich Nobelpriiswinner (* [[1918]])
* [[2015]] - [[Armand (sjonger)|Armand]], Nederlânsk protestsjonger (* [[1946]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|19]]</text>
      <sha1>tofn027qmnlbzqatzos8reg3kfzw36s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>28 novimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>826</id>
    <revision>
      <id>1085282</id>
      <parentid>1084868</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:38:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3097" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1520]] - Trije skippen ûnder lieding fan de [[Portegal|Portugeeske]] ûntdekkingsreizger [[Ferdinand Magellaan]] berikke de [[Stille Oseaan]]. 
* [[1912]] - [[Albaanje]], sûnt de [[15e iuw]] part fan [[Turkije]], ropt de ûnôfhinklikens út.
* [[1963]] - [[Cape Canaveral]], de romtefeartbasis yn [[Florida (steat)|Florida]], wurdt omneamd ta [[Cape Kennedy]].
* [[1964]] - Lansearring fan [[Mariner 4]], it earste romtefartúch dat lâns [[Mars (planeet)|Mars]] fljocht.
* [[1967]] - Untdekking fan de earste [[pulsar]], troch [[Jocelyn Bell]].
* [[2000]] - It Nederlânske parlemint stimt yn mei in wetsfoarstel om [[eutanasy]] te legalisearjen; Nederlân is dêrmei it earste lân yn de wrâld dêr't help by selsdeading ûnder bepaalde betingsten net mear strafber is. 
* [[2000]] - Achtste drip falt yn it [[pikdripeksperimint]].

== Berne ==
* [[1704]] - [[Jacob Mossel]], Nederlânsk koloniaal bestjoerder († [[1761]])
* [[1757]] - [[William Blake]], Ingelsk skriuwer, dichter, tekener, keunstskilder en graveur († [[1827]])
* [[1811]] - kening [[Maksimiliaan II fan Beieren]] († [[1864]])
* [[1820]] - [[Friedrich Engels]], Dútsk sosjalistysk filosoof en tegearre mei [[Karl Marx]] de grûnlizzer fan it [[kommunisme]] († [[1895]])
* [[1880]] -  [[Aleksander Blok]], Russysk dichter († [[1921]])
* [[1880]] - [[Marinus van Meel]], Nederlânsk fleander en fleantúchbouwer († [[1958]])
* [[1908]] - [[Claude Lévi-Strauss]], Frânsk antropolooch († [[2009]])
* [[1913]] - [[Hugo Pos]], Surinaamsk jurist, skriuwer en dichter († [[2000]])
* [[1923]] - [[Teake Hoekema]], Frysk heechlearaar († [[2003]])
* [[1924]] - [[G.W.S. Barrow]], Skotsk skiedkundige († [[2013]])
* [[1957]] - [[Jan van Friesland]], Frysk sjoernalist en programmamakker
[[Ofbyld:Wilhelmina of the Netherlands, 1909.jpg|thumb|right|120px|Keninginne [[Wilhelmina fan de Nederlannen|Wilhelmina]] yn [[1909]].]]

== Ferstoarn ==
* [[1290]] - [[Eleönoara fan Kastylje, keninginne fan Ingelân|Eleönoara fan Kastylje]], keninginne-gemalinne fan [[Ingelân]] (* [[1241]])
* [[1551]] - [[Worp fan Ropta (1504-1551)|Worp fan Ropta]], Frysk politikus (* [[1504]])
* [[1602]] - [[Gemme fan Burmania]], Frysk politikus (* ±[[1523]])
* [[1627]] - [[Ernst fan Aylva]], Frysk politikus (* [[1555]])
* [[1962]] - keninginne [[Wilhelmina fan de Nederlannen]] (* [[1880]])
* [[2004]] - [[Anne Koopmans]], Frysk skriuwer (* [[1933]])
* [[2007]] - [[Boeli van Leeuwen]], Nederlânsk-Antiljaansk skriuwer en dichter (* [[1922]])
* [[2009]] - [[Tryntsje van der Zee]], Frysk oersetster (* [[1940]])
* [[2010]] - [[Leslie Nielsen]], Amerikaansk-Kanadeesk akteur (* [[1926]])
* [[2013]] - [[Piter Wibertus Brouwer]], Frysk oersetter (* [[1925]])
* [[2015]] - [[Yoka Berretty]], Nederlânsk aktrise en sjongster (* [[1928]])
* [[2020]] - [[David Prowse]], Ingelsk akteur en gewichtheffer (* [[1935]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|28]]</text>
      <sha1>b43xr2wy7eu2ukdlhffrsn01yfzi6pn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>30 novimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>828</id>
    <revision>
      <id>1085283</id>
      <parentid>1084903</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:38:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3847" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
30 novimber is [[Saint Andrew's Day]], de [[nasjonale feestdei]] fan [[Skotlân]].
== Foarfallen ==
* [[1530]] - De [[lânfâdesse]] fan 'e [[Nederlannen]], [[Margareta fan Savoaye (lânfâdesse)|Margareta fan Savoaye]], skriuwt har ôfskiedsbrief oan de lânhear [[Karel V fan it Hillige Roomske Ryk|Karel V]]. Se slút har [[testamint (akte)|testamint]] yn.
* [[1609]] - [[Galileo Galilei]] observearret foar it earst de [[Moanne (himellichem)|moanne]] troch in [[teleskoop]].
* [[1710]] - It [[Ottomaanske Ryk]] ferklearret de oarloch oan [[Ruslân]].
* [[1782]] - De fredesbetingsten, opsteld troch [[Benjamin Franklin]] en [[John Adams (presidint)|John Adams]], wurde troch [[Ingelân]] en de Feriene Steaten akseptearre. Hjirmei komt in ein oan de [[Amerikaanske Unôfhinklikheidskriich]].
* [[1803]] - [[Spanje]] ferkeapet [[Louisiana]] oan [[Frankryk]].
* [[1813]] - [[Willem I]], soan fan steedhâlder [[Willem V fan Oranje-Nassau|Willem V]] en [[Wilhelmina fan Pruisen (1751-1820)|Wilhelmina fan Pruisen]], komt oan yn Skeveningen neidat de Frânsen út Nederlân fuort gien binne.
* [[1939]] - De [[Winterkriich]] tusken [[Finlân]] en [[Ruslân]] set útein.
* [[1947]] - [[Flip Soolsma]], [[Nederlân]]sk [[keatsen|keatser]] fan [[Fryslân|Frysk]] komôf
* [[1966]] - [[Barbados]] wurdt ûnôfhinklik.

== Berne ==
* [[1667]] - [[Jonathan Swift]], Iersk skriuwer en dichter († [[1745]])
* [[1812]] - [[Auguste Duméril]], Frânsk biolooch († [[1870]])
* [[1817]] - [[Theodor Mommsen]], Noardfrysk abbekaat, skiedkundige, klassikus en argeolooch († [[1903]])
* [[1835]] - [[Mark Twain]], Amerikaansk skriuwer († [[1910]])
* [[1870]] - [[Jan Jansonius]], Frysk politikus († [[1957]])
* [[1874]] - [[Winston Churchill]], premier fan it [[Feriene Keninkryk]] († [[1965]])
* 1874 - [[L.M. Montgomery]], Kanadeesk skriuwster († [[1942]])
* [[1886]] - [[Douwe Tot]], Skylger fisker en rêdingboatskipper († [[1959]])
* [[1919]] - [[Anne Wadman]], Frysk skriuwer, dichter, literatuerkritikus en letterkundige († [[1997]])
* [[1920]] - [[Virginia Mayo]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
* [[1924]] - [[Pauline Small]], Amerikaansk politika en bestjoerster († [[2005]])
* [[1925]] - [[Jaap Fijnvandraat]], Nederlânsk evangelist († [[2012]])
* [[1947]] - [[Flip Soolsma]], Frysk keatser († [[2008]])
* [[1981]] - [[Amara Walker]], Amerikaansk nijslêzeresse
* [[1982]] - [[Mercedes Carrera]], Amerikaansk pornoaktrise
* [[1985]] - [[Kaley Cuoco]], Amerikaansk aktrise
* [[1985]] - [[Chrissy Teigen]], Amerikaansk model en presintatrise
* [[1991]]? - [[Sean Lawless]], Amerikaansk pornoakteur

== Ferstoarn ==
* [[1016]] - kening [[Edmond II fan Ingelân]] (* ±[[990]])
* [[1523]] - [[Grutte Wierd]], Frysk frijheidsstrider (* ±[[1490]])
* [[1680]] - [[Peter Lely]], Nederlânsk-Ingelsk keunstskilder (* [[1680]])
* [[1705]] - [[Katarina fan Braganza]], keninginne-gemalinne fan [[Ingelân]] (* [[1638]])
* [[1718]] - kening [[Karel XII fan Sweden]] (* [[1682]])
* [[1900]] - [[Oscar Wilde]], Iersk skriuwer (* [[1854]])
* [[1958]] - [[Karst Leemburg]], Frysk maratonrider (* [[1889]])
* [[1985]] - [[Cornelis Roggen]], Skylger skriuwer, dichter en taalaktivist foar it [[Aastersk]] (* [[1900]])
* [[1986]] - [[Jan Deodatus]], Nederlânsk byldzjend keunstner (* [[1914]])
* [[2000]] - [[Arthur Troop]], Ingelsk plysjeman (* [[1914]])
* [[2003]] - [[Dirk Flentrop]], Nederlânsk oargelbouwer (* [[1910]])
* [[2007]] - [[Harmen Abma]], Frysk keunstner (* [[1937]])
* [[2017]] - [[Jim Nabors]], Amerikaansk akteur en sjonger (* [[1930]])
* [[2018]] - [[George H.W. Bush]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1924]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Novimber|30]]</text>
      <sha1>ltx6e8czd90cbj7cv8ia3tjvr83g74g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>3 desimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>831</id>
    <revision>
      <id>1085241</id>
      <parentid>1075956</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:03:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3121" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1676]] - [[Sweden]] ferslaat [[Denemark]] yn de [[Slach by Lund]].
* [[1800]] - De [[slach by Hohenlinden]], [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] ferslaat de Eastenrikers noch in kear.
* [[1818]] - [[Illinois (steat)|Illinois]] wurdt de 21e steat fan de [[Feriene Steaten]].
* [[1910]] - Demonstraasje fan de earste [[neon]]lampe, troch [[George Claude]].
* [[1965]] - [[The Beatles]] bringe harren plaat ''Rubber Soul'' út.
* [[1967]] - Earste slagge [[herttransplantaasje]] troch in team ûnder lieding fan [[sjirurch]] [[Christiaan Barnard]] útfierd yn it [[Groote Schuur Ziekenhuis]] yn [[Kaapstêd]].
* [[1973]] - De [[Pioneer 10]] berikt de planeet [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] en makket de earste foto's.
* [[1982]] - [[Jannes van der Wal]] wurdt wrâldkampioen [[damjen]] yn [[São Paulo (stêd)|São Paulo]].

== Berne ==
* [[1658]] - [[Abraham Hellenbroek]], Nederlânsk predikant en teolooch († [[1731]])
* [[1809]] - [[Jan Anne Lycklama à Nijeholt]], Frysk politikus († [[1891]])
* [[1812]] - [[Hendrik Conscience]], Flaamsk skriuwer († [[1883]])
* [[1864]] - [[Herman Heijermans]], Nederlânsk skriuwer († [[1924]])
* [[1897]] - [[Gerrit Dijkstra]] (Gerryt Dykstra), Frysk oersetter en dosint († [[1973]])
* [[1921]] - [[Hans G. Kresse]], Nederlânsk striptekener († [[1992]])
* [[1923]] - [[Halbe Brandsma]], Frysk ridder yn de Militêre Willems-Oarder († [[2000]])
* [[1927]] - [[Andy Williams]], Amerikaansk sjonger († [[2012]])
* 1927 - [[Will Spoor]], Nederlânsk akteur († [[2014]])
* [[1931]] - [[Ellen Blazer]], Nederlânsk tillefyzjeregisseur en programmamakster († [[2013]])
* [[1946]] - [[Joop Zoetemelk]], Nederlânsk hurdfytser 
* [[1964]] - [[Sjieuwe Borger]], Frysk skriuwer
* [[1969]] - [[Albertina Soepboer]], Frysk dichteresse en skriuwster

== Ferstoarn ==
* [[316]] - keizer [[Diokletianus]] fan it [[Romeinske Ryk]] (* [[244]])
* [[1265]] - [[Odofredus]], Italjaansk jurist (* 1???)
* [[1463]] - [[Loadewyk II  fan Châlon-Arlay]], prins fan [[prinsdom Oranje|Oranje]] (* [[1388]])
* [[1552]] - [[Fransiskus Ksavearius]], Spaansk misjonaris (* [[1506]])
* [[1823]] - [[Giovanni Battista Belzoni]], Italjaansk egyptolooch (* [[1778]])
* [[1826]] - [[Everwinus Wassenbergh]], Frysk taalkundige (* [[1742]])
* [[1839]] - kening [[Freark VI fan Denemark]] (* [[1768]])
* [[1894]] - [[Robert Louis Stevenson]], Skotsk skriuwer (* [[1850]])
* [[1903]] - [[Obbe Rommerts]], Frysk útjouwer en fakbûnsman (* [[1835]])
* [[1910]] - [[Wesley Merritt]], Amerikaansk militêr (* [[1836]])
* [[1965]] - [[Jan Tjittes Piebenga]], Frysk sjoernalist en frisiast (* [[1910]]) 
* [[1998]] - [[Herre Halbertsma]], Nederlânsk skiedkundige en argeolooch (* [[1920]])
* [[2008]] - [[Anita Andriesen]], Frysk politika (* [[1957]])
* [[2012]] - [[Jeroen Willems]], Nederlânsk akteur en sjonger (* [[1962]])
* [[2021]] - [[Arie Ribbens]], Nederlânske sjonger (* [[1937]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|03]]</text>
      <sha1>sld211pdyu9flndn9mn1j6k2poyhqdi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>5 desimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>833</id>
    <revision>
      <id>1085258</id>
      <parentid>1084741</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:19:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3430" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
5 desimber is [[Sinteklaas]] (eins de jûns foarôfgeande oan Sinteklaas) en wurdt [[Sinteklaas|pakjesjûn]] fierd.
== Foarfallen ==
* [[771]] - [[Karel de Grutte]] wurdt [[kening (titel)|kening]] fan it gânse [[Frankyske Ryk|Frankyske]] keninkryk, troch de dea fan syn broer [[Karloman I]].
* [[1492]] - Kolumbus ûntdekt [[Hispanjola]]. Dit feit wurdt bytiden sjoen as de &quot;ein fan de [[Midsiuwen]]&quot;.
* [[1845]] - [[Aaron Allen]] freget [[oktroai]] oan op de [[stoel|klapstoel]].
* [[1933]] - Ein fan de &quot;drûchlizzing&quot;yn de [[Feriene Steaten]].
* [[1935]] - Yn [[Elslo]] wurdt it earste kealtsje berne dat troch [[keunstmjittge ynseminaasje]], de technyk dy't troch [[Jan Siebenga]] ûntwikkele is, ferwekt is.
* [[1946]] - [[New York City|New York]] wurdt keazen ta permaninte setel fan de [[Feriene Naasjes]]
* [[1952]] - De earste kear dat [[Sinterklaas]] op de Nederlânske telefyzje ûntfongen wurdt. Presintatrise is [[Mies Bouwman]] dy't dizzze taak docht oant [[1973]].
* [[1957]] - ''[[Swarte Sinterklaas]]'', de Nederlanners wurdt oansein om [[Yndoneezje]] te ferlitten.

== Berne ==
[[Ofbyld:Ubbo-Emmius.jpg|thumb|110px|[[Ubbo Emmius]].]]
* [[1547]] - [[Ubbo Emmius]], Eastfrysk-Nederlânk skiedkundige, teolooch, pedagooch en bestjoerder († [[1625]])
* [[1782]] - [[Martin Van Buren]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1862]])
* [[1839]] - [[George Armstrong Custer]], Amerikaansk militêr († [[1876]])
* [[1901]] - [[Walt Disney]], Amerikaansk animator († [[1966]])
* [[1903]] - [[Johannes Heesters]], Nederlânsk-Dútsk operasjonger en akteur († [[2011]])
* [[1915]] - [[Edzo Hendrik Waterbolk]], Frysk skiedkundige († [[2000]])
* [[1927]] - kening [[Bhumibol Adulyadej|Rama IX fan Tailân]] (Bhumibol Adulyadej) († [[2016]])
* [[1937]] - [[Johannes Boersma (wiskundige)|Johannes Boersma]], Nederlânsk wiskundige († [[2004]])
* [[1938]] - [[J.J. Cale]], Amerikaanske muzikant, komponist en sjonger († [[2013]])
* [[1995]] - [[Akke Marije Marinus]], Frysk model

== Ferstoarn ==
[[Ofbyld:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|thumb|110px|[[Nelson Mandela]].]] 
* [[1355]] - hartoch [[Jan III fan Brabân]] (* [[1300]])
* [[1791]] - [[Wolfgang Amadeus Mozart]], Eastenryksk komponist (* [[1756]])
* [[1870]] - [[Alexandre Dumas]], Frânsk skriuwer (* [[1802]])
* [[1894]] - [[Gal (opperhaad)|Gal]] (''Gall''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1840]])
* [[1926]] - [[Claude Monet]], Frânsk keunstskilder (* [[1840]])
* [[1938]] - [[Simke Kloosterman]], Frysk skriuwster (* [[1876]])
* [[1947]] - [[J.A. Bruins jr.]], Nederlânsk predikant (* [[1872]])
* [[2007]] - [[Foekje Dillema]], Frysk atlete (* [[1926]])
* [[2011]] - [[Violetta Villas]], Poalsk sjongeres en aktrise (* [[1938]])
* [[2012]] - [[Dave Brubeck]], Amerikaansk jazzpianist en komponist (* [[1920]])
* [[2013]] - [[Nelson Mandela]], presidint fan [[Súd-Afrika]] (* [[1918]])
* [[2014]] - [[Jack Talstra]], Frysk-Kanadeesk politikus (* [[1946]])
* 2014 - [[Fabiola Mora y Aragón]], keninginne der [[Belgje|Belgen]] (* [[1928]])
* [[2016]] - [[Gerben Abma]], Frysk skiedkundige en skriuwer (* [[1932]])
* [[2020]] - [[Dolf de Vries]], Nederlânske akteur en auteur fan reisboeken (* [[1937]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|05]]
[[Kategory:Sinteklaas]]</text>
      <sha1>2skx0drglo414hs9bo94s1zsypm911s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085286</id>
      <parentid>1085258</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:40:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3504" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
5 desimber is [[Sinteklaas]] (eins de jûns foarôfgeande oan Sinteklaas) en wurdt [[Sinteklaas|pakjesjûn]] fierd.
== Foarfallen ==
* [[771]] - [[Karel de Grutte]] wurdt [[kening (titel)|kening]] fan it gânse [[Frankyske Ryk|Frankyske]] keninkryk, troch de dea fan syn broer [[Karloman I]].
* [[1492]] - Kolumbus ûntdekt [[Hispanjola]]. Dit feit wurdt bytiden sjoen as de &quot;ein fan de [[Midsiuwen]]&quot;.
* [[1845]] - [[Aaron Allen]] freget [[oktroai]] oan op de [[stoel|klapstoel]].
* [[1933]] - Ein fan de &quot;drûchlizzing&quot;yn de [[Feriene Steaten]].
* [[1935]] - Yn [[Elslo]] wurdt it earste kealtsje berne dat troch [[keunstmjittge ynseminaasje]], de technyk dy't troch [[Jan Siebenga]] ûntwikkele is, ferwekt is.
* [[1946]] - [[New York City|New York]] wurdt keazen ta permaninte setel fan de [[Feriene Naasjes]]
* [[1952]] - De earste kear dat [[Sinterklaas]] op de Nederlânske telefyzje ûntfongen wurdt. Presintatrise is [[Mies Bouwman]] dy't dizzze taak docht oant [[1973]].
* [[1957]] - ''[[Swarte Sinterklaas]]'', de Nederlanners wurdt oansein om [[Yndoneezje]] te ferlitten.

== Berne ==
[[Ofbyld:Ubbo-Emmius.jpg|thumb|110px|[[Ubbo Emmius]].]]
* [[1547]] - [[Ubbo Emmius]], Eastfrysk-Nederlânk skiedkundige, teolooch, pedagooch en bestjoerder († [[1625]])
* [[1782]] - [[Martin Van Buren]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1862]])
* [[1839]] - [[George Armstrong Custer]], Amerikaansk militêr († [[1876]])
* [[1901]] - [[Walt Disney]], Amerikaansk animator († [[1966]])
* [[1903]] - [[Johannes Heesters]], Nederlânsk-Dútsk operasjonger en akteur († [[2011]])
* [[1915]] - [[Edzo Hendrik Waterbolk]], Frysk skiedkundige († [[2000]])
* [[1927]] - kening [[Bhumibol Adulyadej|Rama IX fan Tailân]] (Bhumibol Adulyadej) († [[2016]])
* [[1937]] - [[Johannes Boersma (wiskundige)|Johannes Boersma]], Nederlânsk wiskundige († [[2004]])
* [[1938]] - [[J.J. Cale]], Amerikaanske muzikant, komponist en sjonger († [[2013]])
* [[1995]] - [[Akke Marije Marinus]], Frysk model

== Ferstoarn ==
[[Ofbyld:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|thumb|110px|[[Nelson Mandela]].]] 
* [[1355]] - hartoch [[Jan III fan Brabân]] (* [[1300]])
* [[1791]] - [[Wolfgang Amadeus Mozart]], Eastenryksk komponist (* [[1756]])
* [[1870]] - [[Alexandre Dumas]], Frânsk skriuwer (* [[1802]])
* [[1894]] - [[Gal (opperhaad)|Gal]] (''Gall''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1840]])
* [[1926]] - [[Claude Monet]], Frânsk keunstskilder (* [[1840]])
* [[1938]] - [[Simke Kloosterman]], Frysk skriuwster (* [[1876]])
* [[1947]] - [[J.A. Bruins jr.]], Nederlânsk predikant (* [[1872]])
* [[2000]] - [[F.B. Hotz]], Nederlânsk muzikant en skriuwer (* [[1922]])
* [[2007]] - [[Foekje Dillema]], Frysk atlete (* [[1926]])
* [[2011]] - [[Violetta Villas]], Poalsk sjongeres en aktrise (* [[1938]])
* [[2012]] - [[Dave Brubeck]], Amerikaansk jazzpianist en komponist (* [[1920]])
* [[2013]] - [[Nelson Mandela]], presidint fan [[Súd-Afrika]] (* [[1918]])
* [[2014]] - [[Jack Talstra]], Frysk-Kanadeesk politikus (* [[1946]])
* 2014 - [[Fabiola Mora y Aragón]], keninginne der [[Belgje|Belgen]] (* [[1928]])
* [[2016]] - [[Gerben Abma]], Frysk skiedkundige en skriuwer (* [[1932]])
* [[2020]] - [[Dolf de Vries]], Nederlânske akteur en auteur fan reisboeken (* [[1937]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|05]]
[[Kategory:Sinteklaas]]</text>
      <sha1>r5no7wd8n8wo8e6teo0dfzhsn5ychxj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>15 desimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>843</id>
    <revision>
      <id>1085285</id>
      <parentid>1076578</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:39:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3150" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1709]] - [[Frankryk|Frânske]] troepen oermasterje [[Rome]] en besette it [[Keninkryk Napels]].
* [[1711]] - Yn 'e [[Denemark|Deenske]] [[haadstêd]] [[Kopenhagen]] brekt de [[pest]] út.
* [[1799]] - [[Napoleon Bonaparte]] wurdt beneamd ta [[konsul|earste konsul]] fan [[Frankryk]].
* [[1806]] - It [[leger (lânmacht)|leger]] fan [[Napoleon Bonaparte]] beset [[Warsjau]].
* [[1890]] - Mei de mislearre [[arrestaasje]] fan it [[opperhaad]] [[Sittende Bolle]], dy't ta de dea fan 'e âldman liedt, brekt de saneamde [[Geastedûnsoarloch]] út tusken de [[Feriene Steaten]] en de [[Lakota (folk)|Lakota]], wêrby't de Amerikanen besykje om 'e [[geastedûns]]beweging te ûnderdrukken.
* [[1916]] - [[Frankryk]] behellet de oerwinning op [[Dútslân]] yn 'e tige by tige bloedige [[Slach om Ferdun]], yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
* [[1943]] - De earste lju sette har nei wenjen yn [[Emmeloard]].
* [[1945]] - [[Generaal]] [[Douglas MacArthur]] leit it near op it [[sjintoïsme]] as de [[amtner|amtlike]] [[godstsjinst]] fan [[Japan]].
* [[1961]] - Yn [[Israel]] wurdt de [[SS|SS-man]] [[Adolf Eichmann]] de [[deastraf]] oplein foar syn dieden yn 'e [[Holokaust]].
* [[1979]] - It flot de ''[[Sterke Yerke]]'' sinkt op 60&amp;nbsp;km ôfstân fan [[Kurasau]].
* [[2001]] - De [[Toer fan Pisa]] giet wer iepen nei dat er alve jier ticht west hast foar restauraasjewurk.

== Berne ==
* [[1610]] - [[David Teniers de Jonger]], Frânsk keunstskilder († [[1690]])
* [[1715]] - [[Jan Althuysen]], Frysk skriuwer (* [[1763]])
* [[1832]] - [[Gustave Eiffel]], Frânsk arsjitekt († [[1923]])
* [[1859]] - [[Ludovich Zamenhof]], Poalsk taalkundige, betinker fan it [[Esperanto]] († [[1917]])
* [[1877]] - [[Jacob Botke]], Frysk biolooch († [[1939]])
* [[1907]] - [[Boonsong Lekagul]], Taisk biolooch († [[1992]])
* [[1914]] - [[Arthur Troop]], Ingelsk plysjeman († [[2000]])
* [[1956]] - [[Piet Paulusma]], Frysk meteorolooch en waarman († [[2022]])
* [[1959]] - [[Tony Beets]] Frysk-Kanadeesk goudsiker en realitypersoanlikheid

== Ferstoarn ==
* [[1675]] - [[Johannes Vermeer]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1632]])
* [[1890]] - [[Kraaiepoat (soan fan Sittende Bolle)|Kraaiepoat]] (''Crow Foot''), soan fan [[Sittende Bolle]] (* [[1876]])
* 1890 - [[Sittende Bolle]] (''Sitting Bull''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1831]])
* [[1944]] - [[Glenn Miller]], Amerikaansk muzikant en orkestlieder (* [[1904]])
* [[1962]] - [[Charles Laughton]], Ingelsk akteur (* [[1899]])
* [[1966]] - [[Walt Disney]], Amerikaansk animator (* [[1901]])
* [[1979]] - [[Piet Post]], Frysk oargelist, dirigint en komponist (* [[1919]])
* [[1980]] - [[Ruurd Wiersma]], Frysk keunstskilder (* [[1904]])
* [[1981]] - [[Gerhardus Jan Adema]], Frysk keunstner (* [[1898]])
* [[1988]] - [[Sjoerd Leiker]], Frysk dichter, skriuwer en sjoernalist (* [[1914]])
* [[2010]] - [[Jaap Sjoerdsma]], Frysk politikus en orkestbestjoerder (* [[1937]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|15]]</text>
      <sha1>ajkcw5dbvt66wjyruhjv8mkrjqaldz7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>18 desimber</title>
    <ns>0</ns>
    <id>846</id>
    <revision>
      <id>1085265</id>
      <parentid>1075768</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:26:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2240" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1573]] - De [[hartoch fan Alva]] ferlit de [[Nederlannen]].
* [[1787]] - [[Nij-Jersey]] wurdt, troch de  [[Amerikaanske Grûnwet]] te [[ratifikaasje|ratifisearjen]], as 3e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten]].
* [[1880]] - De Boeren út [[Transfaal]] roppe ûnder lieding fan [[Paul Kruger]] de republyk út wat oarloch mei de Ingelsen ta gefolch hat.
* [[1980]] - Yn [[Nederlân]] wurdt [[abortus]] troch de Twadde Keamer legalisearre.

== Berne ==
* [[1418]] - hartoch [[Albrecht VI fan Eastenryk]] († [[1463]])
* [[1577]] - [[Anna fan Saksen (1544-1577)|Anna fan Saksen]], Dútsk ealfrouwe, twadde frou fan [[Willem fan Oranje]] († [[1577]])
* [[1626]] - keninginne [[Kristina fan Sweden]] († [[1689]])
* [[1878]] - [[Jozef Stalin]], Georgyske politikus en lieder fan 'e [[Sovjet-Uny]] († [[1953]])
* [[1913]] - [[Willy Brandt]], bûnskânselier fan [[West-Dútslân]] († [[1992]])
* [[1928]] - [[Ger Verrips]], Nederlânsk skriuwer († [[2015]])
* [[1936]] - [[Cees Schrama]], Nederlânsk jazzmuzikant en produsint († [[2019]])
* [[1938]] - [[Roger E. Mosley]], Amerikaansk akteur
* [[1970]] - [[DMX]], Amerikaansk rapper († [[2021]])
* [[1980]] - [[Christina Aguilera]], Amerikaansk sjongster

== Ferstoarn ==
* [[1290]] - kening [[Magnus I fan Sweden]] (* [[1240]])
* [[1770]] - [[Foeke Sjoerds]], Frysk skoalmaster, rjochter en publisist (* [[1713]])
* [[1873]] - [[Montanus de Haan Hettema]], Frysk jurist en taalkundige (* [[1796]])
* [[1925]] - [[Arnoldus Prakken]], Frysk ûndernimmer en bestjoerder (* [[1854]])
* [[1995]] - [[Konrad Zuse]], Dútsk yngenieur, útfiner en ûndernimmer (* [[1910]])
* [[2000]] - [[Ruud de Wolff]], Yndysk-Nederlânsk muzikant (* [[1943]])
* [[2011]] - [[Václav Havel]], presidint fan [[Tsjechje]] (* [[1936]])
* [[2011]] - [[Peter Vassilev]], Bulgaarsk-Frysk keunstskilder (* [[1943]])
* [[2016]] - [[Zsa Zsa Gábor]], Hongaarsk-Amerikaansk aktrise (* [[1917]])
* [[2019]] - [[Marron Curtis Fort]], Amerikaansk taalkundige (* [[1938]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|18]]</text>
      <sha1>3c02nhprk8fbus8uh6pqbdljzvr1fz5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085268</id>
      <parentid>1085265</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:27:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Ferstoarn */ ferkeard jiertal</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2240" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1573]] - De [[hartoch fan Alva]] ferlit de [[Nederlannen]].
* [[1787]] - [[Nij-Jersey]] wurdt, troch de  [[Amerikaanske Grûnwet]] te [[ratifikaasje|ratifisearjen]], as 3e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten]].
* [[1880]] - De Boeren út [[Transfaal]] roppe ûnder lieding fan [[Paul Kruger]] de republyk út wat oarloch mei de Ingelsen ta gefolch hat.
* [[1980]] - Yn [[Nederlân]] wurdt [[abortus]] troch de Twadde Keamer legalisearre.

== Berne ==
* [[1418]] - hartoch [[Albrecht VI fan Eastenryk]] († [[1463]])
* [[1577]] - [[Anna fan Saksen (1544-1577)|Anna fan Saksen]], Dútsk ealfrouwe, twadde frou fan [[Willem fan Oranje]] († [[1577]])
* [[1626]] - keninginne [[Kristina fan Sweden]] († [[1689]])
* [[1878]] - [[Jozef Stalin]], Georgyske politikus en lieder fan 'e [[Sovjet-Uny]] († [[1953]])
* [[1913]] - [[Willy Brandt]], bûnskânselier fan [[West-Dútslân]] († [[1992]])
* [[1928]] - [[Ger Verrips]], Nederlânsk skriuwer († [[2015]])
* [[1936]] - [[Cees Schrama]], Nederlânsk jazzmuzikant en produsint († [[2019]])
* [[1938]] - [[Roger E. Mosley]], Amerikaansk akteur
* [[1970]] - [[DMX]], Amerikaansk rapper († [[2021]])
* [[1980]] - [[Christina Aguilera]], Amerikaansk sjongster

== Ferstoarn ==
* [[1290]] - kening [[Magnus I fan Sweden]] (* [[1240]])
* [[1770]] - [[Foeke Sjoerds]], Frysk skoalmaster, rjochter en publisist (* [[1713]])
* [[1873]] - [[Montanus de Haan Hettema]], Frysk jurist en taalkundige (* [[1796]])
* [[1925]] - [[Arnoldus Prakken]], Frysk ûndernimmer en bestjoerder (* [[1854]])
* [[1995]] - [[Konrad Zuse]], Dútsk yngenieur, útfiner en ûndernimmer (* [[1910]])
* [[2000]] - [[Ruud de Wolff]], Yndysk-Nederlânsk muzikant (* [[1943]])
* [[2011]] - [[Václav Havel]], presidint fan [[Tsjechje]] (* [[1936]])
* [[2011]] - [[Peter Vassilev]], Bulgaarsk-Frysk keunstskilder (* [[1941]])
* [[2016]] - [[Zsa Zsa Gábor]], Hongaarsk-Amerikaansk aktrise (* [[1917]])
* [[2019]] - [[Marron Curtis Fort]], Amerikaansk taalkundige (* [[1938]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|18]]</text>
      <sha1>5t8qm053ah8zr6z1cruyd5hbpptsbs6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085269</id>
      <parentid>1085268</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:28:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Werom sette fan ferzje 1085268 fan [[Special:Contributions/FreyaSport]] ([[Meidogger_oerlis:FreyaSport]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2240" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1573]] - De [[hartoch fan Alva]] ferlit de [[Nederlannen]].
* [[1787]] - [[Nij-Jersey]] wurdt, troch de  [[Amerikaanske Grûnwet]] te [[ratifikaasje|ratifisearjen]], as 3e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten]].
* [[1880]] - De Boeren út [[Transfaal]] roppe ûnder lieding fan [[Paul Kruger]] de republyk út wat oarloch mei de Ingelsen ta gefolch hat.
* [[1980]] - Yn [[Nederlân]] wurdt [[abortus]] troch de Twadde Keamer legalisearre.

== Berne ==
* [[1418]] - hartoch [[Albrecht VI fan Eastenryk]] († [[1463]])
* [[1577]] - [[Anna fan Saksen (1544-1577)|Anna fan Saksen]], Dútsk ealfrouwe, twadde frou fan [[Willem fan Oranje]] († [[1577]])
* [[1626]] - keninginne [[Kristina fan Sweden]] († [[1689]])
* [[1878]] - [[Jozef Stalin]], Georgyske politikus en lieder fan 'e [[Sovjet-Uny]] († [[1953]])
* [[1913]] - [[Willy Brandt]], bûnskânselier fan [[West-Dútslân]] († [[1992]])
* [[1928]] - [[Ger Verrips]], Nederlânsk skriuwer († [[2015]])
* [[1936]] - [[Cees Schrama]], Nederlânsk jazzmuzikant en produsint († [[2019]])
* [[1938]] - [[Roger E. Mosley]], Amerikaansk akteur
* [[1970]] - [[DMX]], Amerikaansk rapper († [[2021]])
* [[1980]] - [[Christina Aguilera]], Amerikaansk sjongster

== Ferstoarn ==
* [[1290]] - kening [[Magnus I fan Sweden]] (* [[1240]])
* [[1770]] - [[Foeke Sjoerds]], Frysk skoalmaster, rjochter en publisist (* [[1713]])
* [[1873]] - [[Montanus de Haan Hettema]], Frysk jurist en taalkundige (* [[1796]])
* [[1925]] - [[Arnoldus Prakken]], Frysk ûndernimmer en bestjoerder (* [[1854]])
* [[1995]] - [[Konrad Zuse]], Dútsk yngenieur, útfiner en ûndernimmer (* [[1910]])
* [[2000]] - [[Ruud de Wolff]], Yndysk-Nederlânsk muzikant (* [[1943]])
* [[2011]] - [[Václav Havel]], presidint fan [[Tsjechje]] (* [[1936]])
* [[2011]] - [[Peter Vassilev]], Bulgaarsk-Frysk keunstskilder (* [[1943]])
* [[2016]] - [[Zsa Zsa Gábor]], Hongaarsk-Amerikaansk aktrise (* [[1917]])
* [[2019]] - [[Marron Curtis Fort]], Amerikaansk taalkundige (* [[1938]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|18]]</text>
      <sha1>3c02nhprk8fbus8uh6pqbdljzvr1fz5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085270</id>
      <parentid>1085269</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:28:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Ferstoarn */ ferkeard jiertal</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2240" xml:space="preserve">{{DeisideBoppe}}

{{Kalinder}}{{Kalinderdei}}
== Foarfallen ==
* [[1573]] - De [[hartoch fan Alva]] ferlit de [[Nederlannen]].
* [[1787]] - [[Nij-Jersey]] wurdt, troch de  [[Amerikaanske Grûnwet]] te [[ratifikaasje|ratifisearjen]], as 3e [[Amerikaanske steat|steat]] talitten ta de [[Feriene Steaten]].
* [[1880]] - De Boeren út [[Transfaal]] roppe ûnder lieding fan [[Paul Kruger]] de republyk út wat oarloch mei de Ingelsen ta gefolch hat.
* [[1980]] - Yn [[Nederlân]] wurdt [[abortus]] troch de Twadde Keamer legalisearre.

== Berne ==
* [[1418]] - hartoch [[Albrecht VI fan Eastenryk]] († [[1463]])
* [[1577]] - [[Anna fan Saksen (1544-1577)|Anna fan Saksen]], Dútsk ealfrouwe, twadde frou fan [[Willem fan Oranje]] († [[1577]])
* [[1626]] - keninginne [[Kristina fan Sweden]] († [[1689]])
* [[1878]] - [[Jozef Stalin]], Georgyske politikus en lieder fan 'e [[Sovjet-Uny]] († [[1953]])
* [[1913]] - [[Willy Brandt]], bûnskânselier fan [[West-Dútslân]] († [[1992]])
* [[1928]] - [[Ger Verrips]], Nederlânsk skriuwer († [[2015]])
* [[1936]] - [[Cees Schrama]], Nederlânsk jazzmuzikant en produsint († [[2019]])
* [[1938]] - [[Roger E. Mosley]], Amerikaansk akteur
* [[1970]] - [[DMX]], Amerikaansk rapper († [[2021]])
* [[1980]] - [[Christina Aguilera]], Amerikaansk sjongster

== Ferstoarn ==
* [[1290]] - kening [[Magnus I fan Sweden]] (* [[1240]])
* [[1770]] - [[Foeke Sjoerds]], Frysk skoalmaster, rjochter en publisist (* [[1713]])
* [[1873]] - [[Montanus de Haan Hettema]], Frysk jurist en taalkundige (* [[1796]])
* [[1925]] - [[Arnoldus Prakken]], Frysk ûndernimmer en bestjoerder (* [[1854]])
* [[1995]] - [[Konrad Zuse]], Dútsk yngenieur, útfiner en ûndernimmer (* [[1910]])
* [[2000]] - [[Ruud de Wolff]], Yndysk-Nederlânsk muzikant (* [[1941]])
* [[2011]] - [[Václav Havel]], presidint fan [[Tsjechje]] (* [[1936]])
* [[2011]] - [[Peter Vassilev]], Bulgaarsk-Frysk keunstskilder (* [[1943]])
* [[2016]] - [[Zsa Zsa Gábor]], Hongaarsk-Amerikaansk aktrise (* [[1917]])
* [[2019]] - [[Marron Curtis Fort]], Amerikaansk taalkundige (* [[1938]])

{{DeisideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}}
}}

[[Kategory:Datum]]
[[Kategory:Desimber|18]]</text>
      <sha1>ll5nlhtayznwtuasdc8avys5dtssgat</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1941</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1594</id>
    <revision>
      <id>1085271</id>
      <parentid>1084976</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:28:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18399" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1940-er jierren]].
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[22 jannewaris|22]] - [[Grut-Brittanje|Britske]] en [[Austraalje (lân)|Australyske]] [[troepen]] [[Earste Slach om Tobruk|feroverje Tobruk]], yn [[Lybje (koloanje)|Lybje]], en nimme 25.000 [[Itaalje|Italjaanske]] [[soldaten]] [[kriichsfinzen]].
*[[24 jannewaris|24]] - [[Grut-Brittanje|Britske]] [[troepen]] falle it troch [[Itaalje]] besette [[Abessynje]] binnen.
;febrewaris
*[[6 febrewaris|6]] - De [[Sânde Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Auke Adema]] yn in tiid fan 9 [[oere]]n en 19 [[minuten]].
*[[14 febrewaris|14]] - De earste ûnderdielen fan it [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[Afrikakorps]] arrivearje yn [[Italjaansk-Lybje]], om 'e weromlûkende [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] dêre te fersterkjen.
*[[25 febrewaris|25]]-[[26 febrewaris|26]] - De [[Febrewarisstaking]] is it earste massale ferset tsjin 'e [[nazy-Dútslân|Dútske besetter]] yn [[Nederlân]], en it iennichste massale protest tsjin 'e [[Joadeferfolging troch nazy-Dútslân]].
;maart
*[[1 maart|1]] - [[Bulgarije]] wurdt lid fan 'e [[As (bûnsgenoatskip)|As]].
*[[11 maart|11]] - It [[Amerikaanske Kongres]] nimt de [[Lien-Pachtwet]] oan. Begjin fan it [[Lien-Pachtprogramma]], wêrmei't de [[Feriene Steaten]] de [[Alliëarden]] fan materieel foarsjogge.
*[[25 maart|25]] - Nei swiere [[nazy-Dútslân|Dútske]] druk wurdt [[Joegoslaavje]] lid fan 'e [[As (bûnsgenoatskip)|As]].
*[[27 maart|27]] - By de [[Joegoslavyske Revolúsje fan 1941]] wurde [[prins]]-[[regint]] [[Paul fan Joegoslaavje|Paul]] en [[premier]] [[Dragiša Cvetković]] ôfset troch it [[leger (lânmacht)|leger]], dat fel tsjin is op 'e [[Joegoslaavje|Joegoslavyske]] oansluting by de [[As (bûnsgenoatskip)|As]].
;april
*[[3 april|3]] - By [[steatsgreep yn Irak (1941)|in steatsgreep]] komt yn [[Irak]] in pro-[[nazy-Dútslân|Dútsk]] rezjym ûnder [[Rasjyd al-Gailani]] oan 'e macht.
*[[5 april|5]] - [[Addis Abeba]], de [[haadstêd]] fan [[Abessynje]], wurdt troch [[Grut-Brittanje|Britske]] [[troepen]] befrijd fan 'e besetting troch de [[Itaalje|Italjanen]].
*[[6 april|6]] - It begjin fan [[Operaasje Marita]], de [[Dútske ynfal yn Grikelân]] en [[Dútske ynfal yn Joegoslaavje|yn Joegoslaavje]].
*[[8 april|8]] - Mei de [[Fal fan Tessaloniky]] stoart de ferdigening fan noardlik [[Grikelân]] tsjin 'e [[nazy-Dútslân|Dútsers]] yn.
*[[10 april|10]] - Begjin fan it [[Belis fan Tobrûk]], yn [[Italjaansk-Lybje]], dêr't [[Austraalje (lân)|Australyske]], [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] en [[Poalen|Poalske]] [[troepen]] stânhâlde tsjin it [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[Afrikakorps]].
*10 - De [[Unôfhinklike Steat Kroaasje]] wurdt útroppen, as in [[fazalsteat]] fan [[nazy-Dútslân]].
*[[17 april|17]] - [[Joegoslaavje]] [[Kapitulaasje fan Joegoslaavje|jout him oer]] oan [[nazy-Dútslân]].
*17 - [[Grut-Brittanje|Britske]] [[troepen]] falle [[Irak]] binnen. Begjin fan 'e [[Britsk-Iraakske Oarloch]].
*[[21 april|21]] - [[Grikelân]] [[Kapitulaasje fan Grikelân|jout him oer]] oan [[nazy-Dútslân]]. [[Kening]] [[George II fan Grikelân|George&amp;nbsp;II]] nimt mei it Grykske [[regear]] de wyk nei [[Kreta]].
*[[22 april|22]] - Begjin fan 'e [[evakuaasje]] fan 'e [[Alliëarden|Alliëarde troepen]] fan it [[fêstelân]] fan [[Grikelân]] nei [[Kreta]].
;maaie
*[[1 maaie|1]] - De [[evakuaasje]] fan 'e [[Grut-Brittanje|Britske]], [[Austraalje (lân)|Australyske]], [[Nij-Seelân|Nijseelânske]], [[Poalen|Poalske]] en [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] fan it Grykske [[fêstelân]] nei [[Kreta]] wurdt foltôge.
*[[10 maaie|10]] - [[Rudolf Hess]], de pleatsferfanger fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[diktator]] [[Adolf Hitler]], fljocht op eigen manneboet nei [[Grut-Brittanje]] om [[frede]] te sluten. Nei't er in [[needlâning]] meitsje moat yn [[Skotlân]], wurdt er troch de Britten [[finzen]] set.
*[[20 maaie|20]] - Begjin fan 'e [[Slach om Kreta]], wêrby't de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] op it [[Grikelân|Grykske]] [[eilân]] [[Kreta]] lânje.
*[[27 maaie|27]] - Begjin fan 'e [[evakuaasje]] fan 'e [[Alliëarden|Alliëarde troepen]] fan [[Kreta]] nei [[Egypte]].
*[[30 maaie|30]] - [[Grut-Brittanje|Britske]] [[troepen]] marsjearje yn it ramt fan 'e [[Britsk-Iraakske Oarloch]] de [[Irak|Iraakske]] [[haadstêd]] [[Bagdad]] binnen en helje dêr it pro-[[nazy-Dútslân|Dútske]] [[regear]] fan [[Rasjyd al-Gailani]] ûnder fuotten.
;juny
*[[8 juny|8]] - De [[Grut-Brittanje|Britten]] en [[Frije Frânsen]] falle [[Syrje]] binnen, dat yn 'e hannen is fan it [[kollaboraasje|kollaborearjende]] [[Vichy-Frankryk]].
*[[15 juny|15]] - [[Unôfhinklike Steat Kroaasje|Kroaasje]] wurdt lid fan 'e [[As (bûnsgenoatskip)|As]].
*[[21 juny|21]] - De [[Grut-Brittanje|Britten]] en [[Frije Frânsen]] feroverje de [[Syrje|Syryske]] [[haadstêd]] [[Damaskus]] op 'e [[troepen]] fan [[Vichy-Frankryk]].
*[[22 juny|22]] - [[Operaasje Barbarossa]] giet fan start: [[nazy-Dútslân]] falt de [[Sovjet-Uny]] binnen. Ek [[Itaalje]] en [[Roemeenje]] ferklearje de Sovjet-Uny de oarloch.
*[[23 juny|23]] - [[Slowakije (1939-1945)|Slowakije]] ferklearret de [[Sovjet-Uny]] de oarloch.
*[[25 juny|25]] - [[Finlân]] ferklearret de [[Sovjet-Uny]] de oarloch. Dit is de ein fan 'e [[Tuskenfrede]] en it begjin fan 'e saneamde [[Ferfolchoarloch]] (d.w.s. in ferfolch op 'e [[Winteroarloch]] fan [[1939]]-[[1940]]).
*[[27 juny|27]] - Begjin fan 'e striid fan 'e [[Joegoslavyske partizanen]] ûnder lieding fan [[Josip Broz Tito]] tsjin 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] besetters.
*[[29 juny|29]] - [[Minsk]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Sosjalistyske Sovjetrepublyk Wyt-Ruslân]], wurdt ferovere troch de [[nazy-Dútslân|Dútsers]].
;july
*[[2 july|2]]-[[3 july|3]] - De [[nazy-Dútslân|Dútsers]] en de pleatslike [[Oekraïners|Oekraynske]] [[befolking]] rjochtsje ûnder [[Joaden]] yn [[Lvov]] (Lemberg) by de [[pogroms fan Lvov]] in [[bloedbad]] oan, wêrby't sa'n 7.000 minsken omkomme.
*[[3 july|3]] - De lêste [[troepen]] fan [[Vichy-Frankryk]] yn [[Syrje]] jouwe har oer oan 'e [[Grut-Brittanje|Britten]] en [[Frije Frânsen]].
*[[7 july|7]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] lânje op [[Iislân]] om dêr mei ynstimming fan it Iislânske [[regear]] en de [[Denemark|Deenske]] [[ambassadeur]] yn [[Washington, D.C.]] [[militêr]]e bases yn te rjochtsjen en de ferdigening fan it lân tsjin in eventuële [[nazy-Dútslân|Dútske]] oanfal oer te nimmen fan 'e [[Grut-Brittanje|Britten]].
*[[12 july|12]] - Yn [[Moskou]] ûndertekenje it [[Feriene Keninkryk]] en de [[Sovjet-Uny]] in militêr bûnsgenoatskip.
*[[29 july|29]] - [[Vichy-Frankryk]] slút in oerienkomst mei [[Japan]] en akseptearret de Japanske militêre besetting fan [[Frânsk-Yndo-Sina]].
;augustus
*[[9 augustus|9]] - Foar de [[kust]] fan [[Nijfûnlân]], oan board fan it [[Grut-Brittanje|Britske]] [[oarlochsskip]] de ''Prince of Wales'', moetsje de Britske [[premier]] [[Winston Churchill]] en de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]] inoar.
*[[25 augustus|25]] - [[Grut-Brittanje|Britske]] en [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-[[troepen]] dogge [[Alliëarde ynfal yn Perzje|in ynfal]] yn [[Perzje]] nei de wegering fan 'e [[sjah]] om fanwegen te kommen tsjin pro-[[nazy-Dútslân|Dútske]] aktiviteiten yn syn lân.
*[[27 augustus|27]] - [[Sjah]] [[Reza Pahlavi]] fan [[Perzje]] docht ûnder twang fan 'e [[Alliëarden]] [[abdikaasje|ôfstân fan 'e troan]] yn it foardiel fan syn [[soan]] [[Mohammed Reza Pahlavi]].
*[[30 augustus|30]] - Yn [[Servje]] wurdt in [[nazy-Dútslân|Dútsk]] [[sokpop]]rezjym opset ûnder lieding fan [[generaal]] [[Milan Nedić]].
;septimber
*[[3 septimber|3]] - Yn it [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[ferneatigingskamp]] [[Auschwitz]] fine de earste massale [[fergassing]]s mei it [[gifgas]] [[Zyklon B]] plak.
*[[8 septimber|8]] - [[nazy-Dútslân|Dútske]] en [[Finlân|Finske]] [[troepen]] slute de stêd [[Leningrad]] yn. Dêrmei begjint it [[Belis fan Leningrad]].
*[[19 septimber|19]] - [[Kiëv]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Sosjalistyske Sovjetrepyblyk Oekraïne]], falt yn [[nazy-Dútslân|Dútske]] hannen. Sûnt it begjin fan [[Operaasje Barbarossa]] binne der al mear as 3 miljoen [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-[[soldaten]] troch de Dútsers [[kriichsfinzen]] nommen.
*[[23 septimber|23]] - [[Generaal]] [[Charles de Gaulle]] rjochtet yn [[Londen]] in [[Frankryk|Frânsk]] [[regear-yn-ballingskip]] op.
*[[28 septimber|28]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet-lieder]] [[Josef Stalin]] heft by [[dekreet]] de [[Autonome Sovjetrepublyk fan de Wolgadútsers]] op. Begjin fan 'e [[deportaasje fan de Wolgadútsers|massale deportaasje fan]] 400.000 [[Wolgadútsers]] nei [[Sibearje]] en [[Kazachstan]].
*[[29 septimber|29]] - By it [[Bloedbad fan Babi Jar]], by [[Kiëv]], [[fermoardzje]] de [[nazy-Dútslân|Dútsers]] 35.000 [[Joaden|Joadske]] [[manlju]], [[froulju]] en [[bern (persoan)|bern]].
;oktober 
*[[15 oktober|15]] - It [[regear]] fan 'e [[Sovjet-Uny]] en de bûtenlânske [[ambassade|diplomatike fertsjintwurdigings]] nimme by it neieroankommen fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútsers]] de wyk út [[Moskou]] nei de eastlike leine [[stêd]] [[Kûjbisjev]].
*[[25 oktober|25]] - Oant it [[Eastfront (Twadde Wrâldoarloch)|Eastfront]] begjint de [[Slach om Moskou]].
;novimber
*[[2 novimber|2]] - De [[Četniks]], in [[royalisme|royalistyske]] [[Servje|Servyske]] [[guerrilja]]-[[organisaasje]] ûnder lieding fan [[generaal]] [[Dragoljub Mihailović]], docht mei goedfinen fan 'e [[nazy-Dútslân|Dútsers]] in oanfal op 'e [[Joegoslavyske partizanen]] fan [[Josip Broz Tito]]. Dit is it begjin fan 'e [[boargeroarloch]] yn beset [[Joegoslaavje]].
*[[18 novimber|18]] - De lêste [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] yn [[Abessynje]] jouwe har oer oan 'e [[Grut-Brittanje|Britten]]. Dêrmei is Abessynje, dat sûnt de ein fan 'e [[Twadde Italjaansk-Abessynske Oarloch]], yn [[1936]], troch Itaalje beset holden waard, einlings befrijd.
*[[27 novimber|27]] - Oan it slepende [[Belis fan Tobrûk]], yn [[Italjaansk-Lybje]], komt in ein as de úthongere [[Alliëarden|Alliëarde]] ferdigeners ûntset wurde troch it [[Britske 8e Leger]].
;desimber
*[[7 desimber|7]] - Mei de troch [[Japan]] útfierde [[oanfal op Pearl Harbor]], in [[marine]]basis op [[Hawaï]], reitsje de [[Feriene Steaten]] by de [[Twadde Wrâldoarloch]] belutsen.
*7 - [[Panama]] ferklearret de oarloch oan [[Japan]].
*[[8 desimber|8]] - De [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Nederlân]], [[Nij-Seelân]], [[Kanada]], [[Súd-Afrika]], it [[regear-yn-ballingskip]] fan [[Poalen]], de [[Dominikaanske Republyk]], [[El Salvador]], [[Haïty]], [[Hondoeras]], [[Kosta Rika]] en [[Nikaragûa]] ferklearje de oarloch oan [[Japan]].
*[[9 desimber|9]] - [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Gûatemala]] en [[Kuba]] ferklearje de oarloch oan [[Japan]]. [[Sina]], dat al sûnt it begjin fan 'e [[Twadde Sineesk-Japanske Oarloch]] yn [[1936]] yn oarloch is mei Japan, ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Itaalje]].
*[[11 desimber|11]] - [[Nazy-Dútslân]] en [[Itaalje]] ferklearje de oarloch oan 'e [[Feriene Steaten]]. [[Nederlân]] ferklearret de oarloch oan [[Itaalje]]. De [[As (bûnsgenoatskip)|As]]-grutmachten nazy-Dútslân, Itaalje en [[Japan]] ûnthjitte inoar gjin ôfsûnderlike [[frede]] slute te sillen mei de [[Alliëarden]].
*[[16 desimber|16]] - It [[regear-yn-ballingskip]] fan [[Tsjechoslowakije]] ferklearret de oarloch oan [[Japan]].
*[[20 desimber|20]] - [[Belgje]] ferklearret de oarloch oan [[Itaalje]].
*[[25 desimber|25]] - Nei in [[Fal fan Honkong|belegering fan twa wiken]] feroverje de [[Japan]]ners de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]] [[Hongkong]].
; ''sûnder datum''
*Yn 'e [[Feriene Steaten]] makket [[Allen Lomax]] de earste opnamen fan [[blues]]sjonger [[Muddy Waters]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Boris Vallejo]], Perûviaansk yllustrator en boekbânûntwerper
* [[20 jannewaris|20]] - [[Josse de Haan]], Frysk skriuwer en dichter († [[2020]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Buddy Buie]], Amerikaansk sjonger († [[2015]])
* [[29 jannewaris|29]] - [[Philip Houben (politikus)|Philip Houben]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[30 jannewaris|30]] - [[Dick Cheney]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]]
;febrewaris
* [[26 febrewaris|26]] - [[Jan Jongepier]], Frysk organist († [[2011]])
;maart
* [[22 maart|22]] - [[Bruno Ganz]], Switsersk akteur († [[2019]]) 
* [[23 maart|23]] - [[Peer Mascini]], Nederlânsk akteur († [[2019]]) 
;april
* [[7 april|7]] - [[Gorden Kaye]], Ingelsk akteur († [[2017]])
* [[10 april|10]] - [[Paul Theroux]], Amerikaansk skriuwer
* [[11 april|11]] - [[Joop Braakhekke]], Nederlânsk telefyzjekok en restauranthâlder († [[2016]])
* [[19 april|19]] - [[Sipke Castelein (roeier)|Sipke Castelein]], Frysk roeier
* [[22 april|22]] - [[Piter Yedema]], Frysk dichter, oersetter en literatuerkritikus († [[2018]])
;maaie
* [[9 maaie|9]] - [[Froukje Annema]], Frysk skriuwster († [[1998]])
* [[11 maaie|11]] - [[Eric Burdon]], Ingelsk sjonger
* [[12 maaie|12]] - [[Ruud de Wolff]], Yndysk-Nederlânsk muzikant († [[2000]])
* [[24 maaie|24]] - [[Bob Dylan]] (Robert Allen Zimmerman), Amerikaansk sjonger, muzikant en lietsjeskriuwer
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Harry Muskee]], Nederlânsk sjonger († [[2011]])
* [[21 juny|21]] - [[Hein Verbruggen]], Nederlânsk sportbestjoerder († [[2017]])
;july
* [[4 july|4]] - [[Johnny Lion]], pseudonym fan John van Leeuwarden, Nederlânsk sjonger en akteur († [[2019]]) 
* [[13 july|13]] - [[Robert Forster (akteur)|Robert Forster]], Amerikaansk akteur († [[2019]]) 
* [[16 july|16]] - [[Hans Wiegel]], Nederlânsk politikus en bestjoerder
* [[18 july|18]] - [[Stephen Holden]], Amerikaansk muzyk- en filmkritikus
* [[25 july|25]] - [[Manny Charlton]], Skotsk gitarist († [[2022]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Ede Staal]], Grinslânsk sjonger en dichter († [[1986]])
* [[9 augustus|9]] - [[Anne Huitema]], Frysk byldzjend keunstner
* [[18 augustus|18]] - [[Carter Camp]], Amerikaansk aktivist († [[2013]])
* [[20 augustus|20]] - [[Slobodan Milošević]], presidint fan [[Joegoslaavje]] en fan [[Servje]] († [[2006]])
* [[25 augustus|25]] - [[Dick Eisma]], Frysk skriuwer en oersetter († [[2011]])
* [[30 augustus|30]] - [[Ben Jones (akteur)|Ben Jones]], Amerikaansk akteur en politikus
;septimber
* [[6 septimber|6]] - [[Willibrord Frequin]], Nederlânsk sjoernalist en programmamaker († [[2022]])
* [[19 septimber|19]] - 'Mama' [[Cass Elliott]], Amerikaansk sjongster en aktrise († [[1974]])
;oktober
* [[8 oktober|8]] - [[Martin van Amerongen]], Nederlânsk publisist, kollumnist en sjoernalist († [[2002]])
* [[8 oktober|8]] - [[Jesse Jackson]], Amerikaansk aktivist en politikus
* [[25 oktober|25]] - [[Gordon Tootoosis]], Kanadeesk akteur en aktivist († [[2011]])
* [[31 oktober|31]] - [[Johan Stekelenburg]], Nederlânsk fakbûnsbestjoerder en politikus († [[2003]])
;novimber
* [[9 novimber|9]] - [[Sjoerd de Vries (byldzjend keunstner)|Sjoerd de Vries]], Frysk keunstner († [[2020]]
* [[18 novimber|18]] - [[Toon Tellegen]], Nederlânsk skriuwer
;desimber
* [[1 desimber|1]] - [[Jesús Moncada]], Katalaansk skriuwer († [[2005]])
* [[12 desimber|12]] - [[Sies Bleeker]], Frysk byldzjend keunstner († [[2014]])
* [[14 desimber|14]] - [[Karan Armstrong]], Amerikaansk operasjongster († [[2021]])
* [[17 desimber|17]] - [[Lippe Lap]], Frysk ûndernimmer  († [[2012]])
* [[26 desimber|26]] - [[Rienk Alberda]], Frysk wedstriidsiler († [[2012]])
* [[31 desimber|31]] - [[Alex Ferguson]], Skotsk fuotbaltrener
;''datum ûnbekend''
*[[Harvey Pratt]], Amerikaansk keunstner

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Robert Baden-Powell]], Ingelsk militêr en stifter fan de [[paadfinerij]] (* [[1857]])
* [[13 jannewaris|13]] - [[James Joyce]], Iersk skriuwer (* [[1882]])
;febrewaris
* [[6 febrewaris|6]] - [[Maximilien Luce]], Fransk keunstskilder (* [[1858]])
* [[13 febrewaris|13]] - [[Blind Boy Fuller]], Amerikaansk muzikant (* [[1907]])
* [[27 febrewaris|27]] - [[Adriaan Hendrik Sirks]], Nederlânsk militêr en plysjefunkskonaris (* [[1879]])
;maart
* [[13 maart|13]] - [[Bernardus IJzerdraat]], Nederlânsk fersetsstrider (* [[1891]])
* [[28 maart|28]] - [[Virginia Woolf]], Ingelsk skriuwster en feministe (* [[1882]])
;april
* [[2 april|3]] - [[Anne de Koe]], Frysk predikant en aktivist (* [[1866]])
* [[5 april|5]] - [[Banjo Paterson]], Australysk dichter (* [[1864]])
* [[8 april|8]] - [[Minne Hoekstra]], Frysk maratonrider en earste alvestêdetochtwinner (* [[1884]])
* [[13 april|13]] - [[Annie Cannon]], Amerikaansk astronome (* [[1863]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Franz Koenigs]], Nederlânsk bankier en keunstsamler (* [[1881]])
* [[7 maaie|7]] - [[James George Frazer]], Skotsk antropolooch (* [[1854]])
* [[15 maaie|15]] - [[Law Adam]], Nederlânsk fuotballer (* [[1908]])
;juny
* [[4 juny|4]] - keizer [[Willem II fan Dútslân]] (* [[1859]])
;july
* [[9 july|9]] - [[Carl Friedrich von Siemens]], Dútsk yndustrieel en politikus (* [[1872]])
* [[10 july|10]] - [[Jelly Roll Morton]], Amerikaansk pianist en komponist (* [[1890]])
* [[26 july|26]] - [[Josephine Siebe]], Dútsk skriuwster (* [[1870]])
* [[28 july|28]] - [[Jantsje Aberg-Terpstra]], Frysk skriuwster en ûnderwizeresse (* [[1876]])
;augustus
* [[30 augustus|30]] - [[Peder Oluf Pedersen]], Deensk yngenieur en natuerkundige (* [[1874]])
* [[31 augustus|31]] - [[Marina Tsvetajeva]], Russysk skriuwster (* [[1892]])
;septimber 
* [[26 septimber|26]] - [[Ugo Agostoni]], Italjaansk hurdfytser (* [[1893]])
;novimber
* [[5 novimber|5]] - [[Arndt Pekurinen]], Finsk pasifist (* [[1905]])
* [[12 novimber|12]] - [[Leo Graetz]], Dútsk natuerkundige (* [[1856]])
* [[18 novimber|18]] - [[Walther Nernst]], Dútsk natuer- en skiekundige en Nobelpriiswinner (* [[1864]])
* [[22 novimber|22]] - [[Kurt Koffka]], Dútsk psycholooch (* [[1886]])
;desimber
* [[11 desimber|11]] - [[Frank Conrad]], Amerikaansk elektrotechnikus, útfiner en radio-pionier (* [[1874]])

==Literatuer==
;novelles
* [[Paul Gallico]], ''[[The Snow Goose]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Sniegoes'')&lt;/small&gt;

==Films==
* ''[[Suspicion (film út 1941)|Suspicion]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1941| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>7482oce39zrhc08tz0pfb4065p991yw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2000</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1655</id>
    <revision>
      <id>1085289</id>
      <parentid>1083362</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:41:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12226" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[2000-er jierren]].
== Foarfallen ==
;jannewaris
* [[1 jannewaris|1]] - Grutte swierrichheden mei it [[milenniumbrek]] bliuwe út.
*[[14 jannewaris|14]] - Op it hichtepunt fan 'e [[Ynternetbûl]] (''dot-com bubble'') slút de [[Dow Jones-yndeks]] op 11.722,98 punten. 
*[[30 jannewaris|30]] - It [[ferkearsfleantúch]] [[Kenya Airways-flecht 431]] stoart foar de [[kust]] fan [[Ivoarkust]] del yn 'e [[Atlantyske Oseaan]], wêrby't 169 [[minske]]n omkomme.
*[[31 jannewaris|31]] - It [[ferkearsfleantúch]] [[Alaska Airlines-flecht 261]] stoart foar de [[kust]] fan 'e [[Amerikaanske steat]] [[Kalifornje]] del yn 'e [[Stille Oseaan]], wêrby't 88 [[minske]]n omkomme.

;febrewaris
*[[9 febrewaris|9]]-[[maart]] - By [[wettersneed yn Mozambyk (2000)|de slimste wettersneed]] yn [[Mozambyk]] yn 50 jier komme 800 [[minske]]n om.

;maart 
*[[13 maart|13]] - [[Ekwador]] skaft de [[Ekwadoraanske sucre]] ôf en fiert de [[Amerikaanske dollar]] yn as offisjele en iennichste [[muntienheid]]. 
* [[13 maart|13]] - Oprjochting fan 'e Stifting Oerrock, de organisaasje efter it [[Oerrock]]-festival.

;april
*[[22 april|22]] - Yn in oerfal dy't foar [[moarnsdage]] útfierd wurdt, helje [[plysje|aginten]] fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] federale [[oerheid]] de 6-jierrige [[Elián González]] út it hûs fan syn [[omke]] yn [[Miami]], mei as doel om him te werienjen mei syn [[heit]] op [[Kuba]]. Dêrmei komt in ein oan ien fan 'e bekendste en meast problematyske [[fâdij]]saken út 'e [[Amerikaanske skiednis]].

;maaie
*[[maaie]] - De [[Twadde Tsjetsjeenske Oarloch]] einiget mei de ferovering troch [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] fan 'e [[opstân|opstannige]] dielrepublyk [[Tsjetsjeenje]].
*[[4 maaie|4]] - It earste foarkommen fan it [[ILOVEYOU]]-[[kompjûterfirus]] op 'e [[Filipinen]], dat him dêrnei hiel fluch wrâldwiid ferspriedt.
*[[4 maaie|4]] - By [[ierdbeving op Selebes (2000)|in ierdbeving]] fan 7,6 op 'e [[skaal fan Richter]] op it [[Yndoneezje|Yndonezyske]] [[eilân]] [[Selebes]] komme 46 [[minske]]n om.
*[[11 maaie|11]] - De [[befolking]] fan [[Yndia]] berikt de grins fan 1 miljard.
* [[12 maaie|12]] - Yn [[Drachten]] ûntstiet in grutte [[ATF-brân Drachten|brân by ôffalferwurker ATF]], wêrby't 400 ton [[gemy]]ske smoargens yn reek opgiet.
*[[13 maaie|13]] - By de [[Fjoerwurkramp fan Ynskedee|Fjoerwurkramp]] yn [[Ynskedee]] giet in opslachplak foar [[fjoerwurk]] de loft yn, wat liedt ta in geweldige [[ûntploffing]] en in grutte [[brân]]. Der komme 23 [[minske]]n om en der wurdt foar [[Nederlânske gûne|ƒ]]1 miljard oan skea oanrjochte.
*[[18 maaie]] - [[Chen Shui-bian]], de kandidaat fan 'e [[Demokratysk-Progressive Partij]], wurdt keazen as [[presidint]] fan [[Taiwan]]. Dêrmei komt in ein oan in heale iuw fan [[Guomintang]]-[[bestjoer]] op it [[eilân]].
*[[25 maaie|25]] - It [[Israel]]yske [[leger (lânmacht)|leger]] beëiniget nei 22 jier de [[Israelyske besetting fan súdlik Libanon|besetting fan syn 'feilichheidssône']] yn súdlik [[Libanon]].

;juny
* [[3 juny|3]] - De werboude [[Aylvapoldermole]] by [[Burchwert]] wurdt iepene.
*[[4 juny|4]] - By [[ierdbeving op Sumatra (2000)|in ierdbeving]] fan 7,9 op 'e [[skaal fan Richter]] op it [[Yndoneezje|Yndonezyske]] [[eilân]] [[Sumatra]] komme 103 [[minske]]n om.
*[[18 juny|18]] - De twajierrige [[Eritreesk-Etiopyske Oarloch]] einiget yn in [[Etioopje|Etiopyske]] oerwinning.

;july
*[[1 july|1]] - De [[Øresundbrêge]] oer de [[Sont]] tusken [[Denemark]] en [[Sweden]] wurdt iepene foar [[ferkear]].
* [[1 july|1]]-[[22 july|22]] - Yn [[Fryslân]] wurdt it [[festival]] [[Simmer 2000]] holden, mei de [[Simmer 2000|Grutte Friezereüny]] foar [[Friezen om utens]].
*[[7 july|7]] - In foarriedige fêstlizzing fan it [[minsklik]] [[genoom]], as ûnderdiel fan it [[Human Genome Project]], wurdt foltôge. De prestaasje wurdt bekendmakke troch de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Bill Clinton]].
* [[8 july|8]] - Yn [[Fryslân]] wurdt de [[Slachtemaraton]] foar de earste kear holden, as ûnderdiel fan it [[festival]] [[Simmer 2000]].
*[[10 july|10]] - By [[Untploffing fan in oaljepiiplieding yn Nigearia (2000)|de ûntploffing]] fan in lekkende [[ierdoalje]]piiplieding yn súdlik [[Nigearia]] komme likernôch 250 [[minske]]n om dy't fergees oan [[branje]] besykje te kommen.
*[[14 july|14]] - In krêftige [[sinneflam]] feroarsaket in [[geomagnetyske stoarm]] op 'e [[Ierde]]. Dit komt letter bekend te stean as it [[Foarfal fan Bastilledei]].
*[[25 july|25]] - In [[Concorde]], [[Air France-flecht 4590]], stoart fuort nei it opstiigjen yn [[Parys]] del op in [[hotel]] yn [[Gonesse]], wêrby't alle 109 ynsittenden en 4 minsken yn it hotel omkomme. Dizze [[fleanramp]] betsjut it begjin fan 'e ein foar de Concorde, it iennichste [[ferkearsfleantúch]] dat troch de [[lûdsbarriêre]] giet.

;augustus
*[[12 augustus|12]] - De [[K-141 Koersk|K-141 ''Koersk'']], in [[Ruslân|Russyske]] [[dûkboat]], sinkt yn 'e [[Barentssee]], wêrby't alle 118 [[bemanning]]sleden de dea fine.
*[[14 augustus|14]] - De lêste [[tsaar]] fan [[Ruslân]], [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas&amp;nbsp;II]], en syn [[húshâlding]], yn [[1918]] [[fermoarde]] troch de [[bolsjewiken]], wurde [[hillige|hillich]] ferklearre troch de [[Russysk-Otterdokse Tsjerke]].

;septimber
* [[15 septimber|15]]-[[1 oktober]] - De [[Olympyske Simmerspullen 2000|Olympyske Simmerspullen]] wurde holden yn [[Sydney]], yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]].
*[[26 septimber|26]] - De [[Grikelân|Grykske]] [[fearboat]] [[MS Express Samina|MS ''Express Samina'']] sinkt foar de [[kust]] fan it [[eilân]] [[Paros]] yn 'e [[Egeyske See]]. Fan 'e mear as 500 opfarrenden komme 80 om it libben.
*[[28 septimber|28]] - Yn 'e besette [[Palestina|Palestynske]] gebieten begjint de [[Twadde Intifada]], in [[opstân|folksopstân]] tsjin 'e [[Israel]]yske oerhearsking.

;oktober
*[[5 oktober|5]] - By de [[Joegoslavyske Revolúsje (2000)|Joegoslavyske Revolúsje]] wurdt yn 'e [[Federale Republyk Joegoslaavje]] de [[diktator]] [[Slobodan Milošević]] ôfset.
*[[12 oktober|12]] - By de [[bomoanslach op de USS Cole|bomoanslach op de USS ''Cole'']], troch [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]en op in [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marineskip]] yn 'e [[haven]] [[Aden (stêd)|Aden]], yn [[Jemen]], komme 19 [[minske]]n om, ynkl. 2 dieders.
* [[18 oktober|18]]-[[29 oktober|29]] - De [[Paralympyske Simmerspullen 2000|Paralympyske Simmerspullen]] wurde holden yn [[Sydney]], yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]].
*[[30 oktober|30]] - De lêste dei sûnder in [[minsklik]]e oanwêzichheid yn 'e [[romte (astronomy)|romte]].
*[[31 oktober|31]] - Fan dizze dei ôf wurdt it [[Ynternasjonaal Romtestasjon]] (ISS) oan ien wei troch bemanne.
*[[31 oktober|31]] - It [[ferkearsfleantúch]] [[Singapore Airlines-flecht 006]] komt op 'e [[Ynternasjonale Lofthaven Chiang Kai Shek]] yn 'e [[Taiwan]]eeske [[haadstêd]] [[Taipei]] yn botsing mei [[boufak|boumasinery]]. By de ramp komme 83 [[minske]]n om.

;novimber
*[[3 novimber|3]] - Yn [[Ingelân]] en [[Wales]] brekt nei [[dagen]] fan swiere [[rein (delslach)|rein]] [[wettersneed yn West-Jeropa (hjerst 2000)|grutte wettersneed]] út.
* [[7 novimber|7]] - [[Twarres]] út [[Wergea]] stiet nûmer ien op 'e [[Nederlân]]ske  hitlisten mei it Frysktalige nûmer ''[[Wêr Bisto]]''.
*[[11 novimber|11]] - By de [[ramp fan Kaprun]] komme by in [[brân]] yn in [[tunnel]] yn 'e [[Eastenryk]]ske [[Alpen]] 155 [[skyen|skyers]] en [[snowboarden|snowboarders]] om.

;desimber
*[[15 desimber|15]] - It slagget en set de trêde en lêste [[reäktor]] fan 'e [[kearnsintrale]] fan [[Tsjernobyl]] út. Dêrmei falt de sintrale einlings en te'n lêsten hielendal stil.
*[[25 desimber|25]] - By de saneamde [[Krystbrân fan Luoyang]], yn in [[winkelsintrum]] yn [[Sina]], komme 309 [[minske]]n om.

== Berne ==
;juny
* [[2 juny|2]] - [[Lilimar Hernandez]], Fenezolaansk-Amerikaansk aktrise
* [[13 juny|13]] - [[Daniella Perkins]], Amerikaansk aktrise
;septimber
* [[9 septimber|9]] - [[Liesette Bruinsma]], Frysk swimster en Paralympysk dielnimmer
;oktober
* [[5 oktober|5]] - [[Femke Kok]] Frysk reedrydster
* [[6 oktober|6]] - [[Jazz Jennings]], Amerikaansk aktiviste en realitypersoanlikheid
;novimber
* [[22 novimber|22]] - [[Auli‘i Cravalho]], Amerikaansk aktrise en sjongster

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[6 jannewaris|6]] - [[Fokje Bleeker-Dijkstra]], Frysk fersetsstrider (* [[1910]])
* [[13 jannewaris|13]] - [[Enric Valor i Vives]], Falinsiaansk ferteller en taalkundige (* [[1911]])
* [[24 jannewaris|24]] - [[Wout Muller]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1946]])
;febrewaris
* [[7 febrewaris|7]] - [[Roxy Gordon]], Amerikaansk dichter, skriuwer, muzikant en aktivist (* [[1945]])
* [[7 febrewaris|7]] - [[Big Pun]], Amerikaansk muzikant (* [[1971]])
* [[12 febrewaris|12]] - [[Charles M. Schulz]], Amerikaansk striptekener fan Snoopy en It Flardeguod (* [[1922]])
;maart
* [[5 maart|5]] - [[Lolo Ferrari]], Frânsk neakenmodel, sjongster en pornoaktrise (* [[1963]])
* [[8 maart|8]] - [[Tjomme Ynte Kingma Boltjes]], Nederlânsk heechlearaar algemiene en tapaste mikrobiology (* [[1901]])
;april
* [[6 april|6]] - [[Piet Hendriks]], Nederlânsk akteur en kabaretier (* [[1918]])
* [[23 april|23]] - [[Herman van Wissen]], Nederlânsk arsjitekt en keunstskilder (* [[1910]])
* [[28 april|28]] - [[D.C. Lewis]], Nederlânsk sjonger (* [[1947]])
;maaie
* [[5 maaie|5]] - [[Gino Bartali]], Italjaansk hurdfytser (* [[1914]])
* [[15 maaie|15]] - [[Nol Gregoor]], Nederlânsk dichter (* [[1912]])
* [[21 maaie|21]] - [[John Gielgud]], Ingelsk akteur (* [[1904]])
;juny
* [[12 juny|12]] - [[Frâns Holwerda]], Frysk dichter, skriuwer en literêr kritikus (* [[1938]])
* [[29 juny|29]] - [[Coen Flink]], Nederlânsk akteur (* [[1932]])
;july
* [[7 july|7]] - [[Halbe Brandsma]], Frysk ridder yn de Militêre Willems-Oarder (* [[1923]])
* [[12 july|12]] - [[Folkert de Roos]],  Nederlânsk heechlearaar ekonomy (* [[1920]])
* [[15 july|15]] - [[G.B.J. Hiltermann]], Nederlânsk sjoernalist, polityk kommentator, útjouwer en histoarikus (* [[1914]])
* [[31 july|31]] - [[Hendrik C. van de Hulst]], Nederlânsk astronoom (* [[1918]])
;augustus
* [[5 augustus|5]] - [[Alec Guinness]], Ingelsk akteur (* [[1914]])
* [[9 augustus|9]] - [[Edzo Hendrik Waterbolk]], Frysk skiedkundige (* [[1915]])
* [[21 augustus|21]] - [[Wim Beeren]], Nederlânsk museumdirekteur (* [[1928]])
;septimber
* [[9 septimber|9]] - [[Ad Noyons]], Nederlânsk akteur (* [[1916]])
* [[29 septimber|29]] - [[Jopie Huisman]], Frysk keunstskilder (* [[1922]])
;oktober
* [[3 oktober|3]] - [[Jan Willem Bezemer]], Nederlânsk heechlearaar Russyske skiednis (* [[1921]])
* [[6 oktober|6]] - [[Pier Alma]], Frysk fuotballer (* [[1939]])
* [[9 oktober|9]] - [[Klaas Beuker]], Frysk politikus, (* [[1924]])
* [[10 oktober|10]] - [[Arp Hiemstra]], Frysk keatser (* [[1922]])
* [[15 oktober|15]] - [[Vincent Canby]], Amerikaansk film- en teäterkritikus (* [[1924]])
;novimber
* [[11 novimber|11]] - [[Hugo Pos]], Surinaamsk jurist, skriuwer en dichter (* [[1913]])
* [[18 novimber|18]] - [[Adam van der Woude]], Nederlânsk teolooch, bibelwittenskipper en predikant (* [[1927]])
* [[23 novimber|23]] - [[Rayner Unwin]], Ingelsk útjouwer (* [[1925]])
* [[30 novimber|30]] - [[Arthur Troop]], Ingelsk plysjeman (* [[1914]])
;desimber
* [[5 desimber|5]] - [[F.B. Hotz]], Nederlânsk muzikant en skriuwer (* [[1922]])
* [[18 desimber|18]] - [[Ruud de Wolff]], Yndysk-Nederlânsk muzikant (* [[1941]])

==Literatuer==
;romans
* [[J.K. Rowling]], ''[[Harry Potter and the Goblet of Fire]]''
* [[Guy Gavriel Kay]], ''[[Lord of Emperors]]''
* [[Juliet Marillier]], ''[[Son of the Shadows]]''
* [[Jim Butcher]], ''[[Storm Front (roman fan Jim Butcher)|Storm Front]]''
* [[Tanya Huff]], ''[[Valor's Choice]]''

==Films==
* ''[[Bedazzled (film út 2000)|Bedazzled]]''
* ''[[Charlie's Angels (film út 2000)|Charlie's Angels]]''
* ''[[De Fûke (film)|De Fûke]]''
* ''[[Gladiator (film út 2000)|Gladiator]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2000| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>6ihk59ljaipty5p5xywipsjufax09d3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1952</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1702</id>
    <revision>
      <id>1085339</id>
      <parentid>1080129</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:17:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5916" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1950-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[14 febrewaris|14]]-[[25 febrewaris]] - De [[Olympyske Winterspullen 1952|Olympyske Winterspullen]] wurde holden yn [[Oslo]], yn[[Noarwegen]].
* [[18 febrewaris]] - [[Grikelân]] en [[Turkije]] wurde lid fan de [[Noard-Atlantyske Ferdrachsorganisaasje]].
*[[10 maart]] - By [[steatsgreep yn Kuba (1952)|in steatsgreep]] yn [[Kuba]] wurdt it [[demokratysk]] keazen [[regear]] fan [[presidint]] [[Prio Socarras]] ôfset en komt [[generaal]] [[Fulgencio Batista]] oan 'e macht, dy't mei stipe fan 'e [[Feriene Steaten]] in [[faksist]]yske [[diktatuer]] ynsteld.
* [[18 maart]] - [[Fedde Schurer]] syn [[straf]] fan [[Kneppelfreed]], fjirtjin dagen [[finzenisstraf]] [[op betingst]], wurdt yn [[heger berop]] 150 [[gûne]] [[jildboete|boete]].
*[[21 maaie]] - Yn [[Nederlân]] wurdt it [[Amsterdam-Rynkanaal]] iepene.
* [[19 july]]-[[3 augustus]] - De [[Olympyske Simmerspullen 1952|Olympyske Simmerspullen]] wurde holden yn [[Helsinki]], yn [[Finlân]]. 
*[[23 july]] - By [[steatsgreep yn Egypte (1952)|in steatsgreep]] yn [[Egypte]] lûkt in groep hege [[ofsier]]en ûnder lieding fan [[generaal]] [[Mohammed Nagyb]] de macht nei him ta. De groep neamt himsels de '[[Frije Ofsieren]]'.
*[[26 july]] - [[Kening]] [[Farûk fan Egypte]] docht ûnder twang fan 'e [[Frije Ofsieren]] [[troansôfstân|ôfstân fan 'e troan]] yn it foardiel fan syn [[soan]] [[Fûad fan Egypte|Fûad]].
*[[10 augustus]] - De [[Jeropeeske Mienskip foar Koalen en Stiel]] trêdet yn wurking.
*[[20 oktober]] - Yn 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] [[koloanje]] [[Keniakoloanje|Kenia]] wurdt de [[needtastân]] útroppen yn ferbân mei de oanboazjende [[Mau-Mau-rebûlje]].
*[[4 novimber]] - Ald-[[generaal]] [[Dwight Eisenhower]], de oarlochsheld út 'e [[Twadde Wrâldoarloch]], wint de [[Amerikaanske presidintsferkiezings 1952|Amerikaanske presidintsferkiezings]].
* [[25 novimber]] - It [[toanielstik]] ''The Mousetrap'', fan [[Agatha Christie]] iepenet foar de earste [[foarstelling (teäter)|foarstelling]].
* ''sûnder datum'' - Nei sân jier wurdt de [[Hilgelân|Hilgelanners]] tastean werom te gean nei harren [[eilân]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Leontien Ceulemans]], Nederlânsk aktrise en presintatrise († [[2022]])
* [[11 jannewaris|11]] - [[Diana Gabaldon]], Amerikaansk skriuwster
* [[21 jannewaris|21]] - [[Pieter Jonker]], Frysk bestjoerder en skriuwer
* [[22 jannewaris|22]] - [[Teake Oppewal]], Frysk taalkundige en publisist
* [[26 febrewaris|26]] - [[Jan Arendz]], Frysk akteur en regisseur
;febrewaris
;maart
* [[16 maart|16]] - [[Irwin Keyes]], Amerikaansk akteur († [[2015]])
* [[20 maart|20]] - [[Koos Tiemersma]], Frysk skriuwer
* [[22 maart|22]] - [[Marijke Geertsma]], Frysk aktrise
* [[28 maart|28]] - [[Jos Valentijn]], Frysk hurdrider
;april
* [[12 april|12]] - [[Jikke van de Waal-Bijma]], Frysk keramiste en leararesse
* [[25 april|25]] - [[Jan van der Leij]], Frysk skriuwer en arsjitekt
;maaie
* [[5 maaie|5]] - [[Willem Witteveen]], Nederlânsk politikus en rjochtsgelearde († [[2014]])
* [[6 maaie|6]] - [[Gerrit Zalm]], Nederlânsk politikus en bankier
* [[11 maaie|11]] - [[Anne Woudwijk]], Frysk keunstner
* [[21 maaie|21]] - [[Mr. T]], Amerikaansk akteur
;juny
* [[14 juny|14]] - [[Theunis Piersma]], Frysk politikus
* [[18 juny|18]] - [[Hanneke de Jong]], Frysk skriuwster en ûnderwizeresse
* [[22 juny|22]] - [[Graham Greene (akteur)|Graham Greene]], Kanadeesk akteur
* 22 - [[Amanda Spoel]], Nederlânsk presintatrise
* [[28 juny|28]] - [[Gregory J. Bonann]], Amerikaansk telefyzjeprodusint
;july
* [[5 july|5]] - [[Lisa Schwarzbaum]], Amerikaansk filmkritika
* [[11 july|11]] - [[Sippie Tigchelaar]], Frysk reedrydster en ferslachjouster
* [[17 july|17]] - [[Thé Lau (muzikant)|Thé Lau]], Nederlânsk sjonger († [[2015]])
* 17 - [[David Hasselhoff]], Amerikaansk akteur en sjonger
* [[27 july|27]] - [[Germ Gerbrandy]], Frysk politikus
;augustus
* [[12 augustus|12]] - [[Apollonia van Ravenstein]], Nederlânsk model en aktrise
* [[14 augustus|14]] - [[Doede Bleeker]], Frysk sjonger, dichter en skriuwer († [[2018]])
* [[23 augustus|23]] - [[Vicky Leandros]], Gryksk sjongster
* [[24 augustus|24]] - [[Linton Kwesi Johnson]], Jamaikaansk dub-dichter
;septimber
* [[22 septimber|22]] - [[Gloria Borger]], Amerikaansk sjoernaliste en kommentatrise
* [[28 septimber|28]] - [[Sylvia Kristel]], Nederlânsk aktrise († [[2012]])
;oktober
* [[20 oktober|20]] - [[Jan Schokker]], Frysk skriuwer
* [[24 oktober|24]] - [[Jane Fancher]], Amerikaansk skriuwster en yllustratrise
* 24 - [[David Weber (skriuwer)|David Weber]], Amerikaansk skriuwer 
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Jan Raas]], Nederlânske hurdfytser en sportbestjoerder
;desimber
* [[8 desimber|8]] - [[Tejo Moerings]], Nederlânske byldzjend keunstner († [[2021]])

===Bisten===
* [[july]] - [[Wytsturt]], fokbolle (* [[1938]])

== Ferstoarn ==
* [[6 febrewaris]] - kening [[George VI fan it Feriene Keninkryk]] (* [[1895]])
* [[6 maaie]] - [[Maria Montessori]], Italjaansk ûnderwiiskundige (* [[1870]])
* [[22 maaie]] - [[Sjoerd Veltman]], Frysk ûndernimmer en tsjerkebestjoerder (* [[1877]])
* [[22 july]] - [[Hendrik van Houten]], ûnderwizer, sjoernalist, politikus en Frysk beweger (* [[1892]])
* [[1 oktober]] - [[Rely Jorritsma]], Frysk dichter en skriuwer (* [[1905]])
* [[2 desimber]] - [[Arjen Goodijk]], Frysk arsjitekt (* [[1886]])
;''datum ûnbekend''
* [[Yvonne de Ligne]], Flaamsk keunstrydster (* [[1907]])

==Literatuer==
;toaniel
* [[Hans Christian Branner]], ''[[Søskende]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Bern fan Ien Heit'')&lt;/small&gt;

==Films==
* ''[[Singin' in the Rain (film)|Singin' in the Rain]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1952| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>sepys30lmnuefsoa7qmxqduuu9fs6l0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1943</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1709</id>
    <revision>
      <id>1085266</id>
      <parentid>1085142</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:26:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14179" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1940-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[16 jannewaris]] - [[Irak]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]].
*[[20 jannewaris]] - Begjin fan 'e [[Slach oan de Neretva]], ien fan 'e grutste [[nazy-Dútslân|Dútske]] offinsiven tsjin 'e [[Joegoslavyske partizanen]].
* [[22 jannewaris]] - 1181 [[pasjint]]en en 50 personeelsleden fan 'e [[Joaden|Joadske]] [[psychiatryske ynrjochting]] [[Het Apeldoornsche Bosch]] wurde út [[Apeldoarn]] wei nei [[Auschwitz]] [[deportearre]].
*[[23 jannewaris]] - Op 'e [[Konferinsje fan Kasablanka]] beslute de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]], de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[premier]] [[Winston Churchill]] en [[Sovjet-Uny|Sovjet-lieder]] [[Josef Stalin]] ta de [[ynvaazje fan Sisylje]].
*[[31 jannewaris]]-[[2 febrewaris]] - Oan it [[Eastfront (Twadde Wrâldoarloch)|Eastfront]] wurdt de [[Slach om Stalingrad]] beëinige mei in eklatante oerwinning foar de [[Sovjet-Uny]]. De [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[fjildmaarskalk]] [[Friedrich Paulus]] jout him oer mei de restanten fan it [[6e Leger (Wehrmacht)|Dútske 6e Leger]].
*[[7 febrewaris]] - Mei de [[evakuaasje]] fan 'e [[Japan]]ske [[troepen]] fan it [[eilân]] [[Guadalcanal]], yn 'e [[Stille Súdsee]], komt nei persiis in healjier in ein oan 'e [[Slach om Guadalcanal]].
*[[18 febrewaris]] - Yn [[München]] wurdt de [[Dútsk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Dútske fersetsgroep]] [[Die Weiße Rose]] troch de [[nazy]]s oprôle. 
* [[20 febrewaris]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[fulkaan]] de [[Paricutin]] ûntstiet.
*[[22 febrewaris]] - De lieders fan 'e [[Dútsk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Dútske fersetsgroep]] [[Die Weiße Rose]], [[Hans Scholl]], syn [[suster]] [[Sophie Scholl]] en [[Christoph Probst]], wurde [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[28 febrewaris]] - It [[Noarsk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Noarske ferset]] fiert yn [[Vemork]] [[Noarske swierwettersabotaazje|in sabotaazje-aksje]] út op in [[fabryk]] dêr't [[swierwetter]] produsearre wurdt. Dêrtroch rint de ûntwikkeling fan in [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[atoombom]] slimme fertraging op.
*[[2 maart]] - Mei de oerwinning yn 'e [[Slach yn de Bismarcksee]] makket [[Austraalje (lân)|Austraalje]] it foar de [[Japan]]ners ûnmooglik om 'e striid op [[Nij-Guineä]] fuort te setten. 
*[[7 april]] - [[Bolivia]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]].
* [[10 april]] - In [[Kanada|Kanadeesk]] [[fleantúch|patrûljefleantúch]] stoart del yn [[Drylts]], wêrby't [[Earehôf Drylts|de bemanning]] de dea fynt.
*[[13 april]] - De [[nazy-Dútslân|Dútsers]] ûntdekke yn 'e neite fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Smolensk]] it [[massagrêf]] fan it [[Bloedbad fan Katyn]], dêr't [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-[[troepen]] yn [[1940]] 10.000 [[kriichsfinzen]] [[Poalen|Poalske]] [[ofsier]]en [[fermoarde]] hawwe.
*[[19 april]]-[[16 maaie]] - By de [[Opstân yn it Getto fan Warsjau]] nimme de dêr fêstsittende [[Joaden]] de wapens op tsjin 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[SS]]-[[troepen]].
*[[29 april]]-[[3 maaie]] - Yn [[Nederlân]] wurdt de [[Molkstaking]] holden út protest tsjin 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] feroardering dat Nederlânske militêren wer yn [[kriichsfinzenskip]] moatte.
*[[13 maaie]] - De lêste [[nazy-Dútslân|Dútske]] en [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] yn [[Noard-Afrika]] jouwe har oer oan 'e [[Alliëarden]]. Dêrby wurde 250.000 man [[kriichsfinzen]] nommen.
* [[13 maaie]] - De [[Grut-Brittanje|Britske]] [[Handley Page Halifax|Halifax]] [[bommesmiter]] DT645 wurdt troch in [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[jachtfleantúch|nachtjager]] boppe [[Hjerbeam]] oansketten en komt del tusken [[Harns (stêd)|Harns]] en [[Achlum]]. De sân [[bemanning]]sleden reitsje dea.
*[[simmer]] - Yn noardlik [[Irak]] brekt de [[Trêde Koerdysk-Arabyske Oarloch]] út.
*[[5 july]] - Oan it [[Eastfront (Twadde Wrâldoarloch)|Eastfront]] begjint de [[Slach by Koersk]], de grutste [[tank (wapen)|tank]]slach dy't ea útfochten is.
*[[10 july]] - De westlike [[Alliëarden]] fiere ûnder lieding fan 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] [[fjildmaarskalk]] [[Bernard Law Montgomery]] en de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[generaal]] [[George S. Patton]] de [[ynvaazje fan Sisylje]] út ûnder de koadenamme Operaasje Husky.
*[[25 july]] - By [[steatsgreep yn Itaalje (1943)|in steatsgreep]] wurdt yn [[Itaalje]] de [[faksistysk]]e [[diktator]] [[Benito Mussolini]] ôfset en [[finzen]] nommen. [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel&amp;nbsp;III]] stelt in nij [[regear]] yn ûnder lieding fan [[maarskalk]] [[Pietro Badoglio]]. Deselde deis noch begjint de [[Dútske ynfal yn Itaalje]].
*[[26 july]] - [[Kolombia]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]].
*[[15 augustus]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] foltôgje [[Aleoetenkampanje|de werovering]] fan [[Kiska (eilân)|Kiska]], it lêste [[eilân]] fan 'e [[Aleoeten]] (yn [[Alaska]]) dat noch yn [[Japan]]ske hannen wie.
*[[23 augustus]] - De [[Slach by Koersk]], oan it [[Eastfront (Twadde Wrâldoarloch)|Eastfront]], einiget yn in oerwinning foar de [[Sovjet-Uny]]. Dit is ien fan 'e grutste en wichtichste [[nazy-Dútslân|Dútske]] nederlagen út 'e [[Twadde Wrâldoarloch]].
*[[3 septimber]] - It nije [[regear]] fan [[Itaalje]] slút in [[wapenstilstân]] mei de [[Alliëarden]].
*[[9 septimber]] - [[Grut-Brittanje|Britske]] en [[Frije Frânsen|Frije Frânske]] [[troepen]] fiere by [[Salerno]] in [[Alliëarde ynfaazje fan it Italjaanske fêstelân|ynfaazje fan it Italjaanske fêstelân]] út.
*[[9 septimber]] - [[Perzje]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]].
*[[12 septimber]] - De earste [[Frije Frânsen|Frije Frânske]] [[troepen]] lânje op it troch de [[Itaalje|Italjanen]] besette [[Korsika]].
*[[12 septimber]] - [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[kommando's]] befrije by de saneamde [[Oerfal yn de Gran Sasso]] de [[finzen]] sette [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]] [[Benito Mussolini]].
*[[18 septimber]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]] [[Benito Mussolini]] ropt yn [[Salò]] de [[Italjaanske Sosjale Republyk]] út, dat in [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[fazalsteat]]sje sûnder wiere selsstannichheid wurdt.
*[[4 oktober]] - De [[befrijing fan Korsika]] troch de [[Frije Frânsen]] wurdt foltôge.
*[[13 oktober]] - [[Itaalje]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Japan]].
*[[14 oktober]] - By [[opstân yn Sobibor|in opstân]] yn it [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[ferneatigingskamp]] [[Sobibor]] witte tusken de 300 en 600 [[Joaden|Joadske]] [[finzene]]n te ûntsnappen.
*[[22 novimber]] - [[Libanon]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[22 novimber|22]]-[[26 novimber]] - Op 'e [[Earste Konferinsje fan Kaïro]] wurde besprekkings fierd troch de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]], de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[premier]] [[Winston Churchill]] en de [[Republyk Sina|Sineeske]] [[diktator]] [[Chiang Kai-shek]]. Der wurdt ôfsprutsen dat [[Japan]] nei de oarloch alle gebiet dat it him sûnt [[1894]] ta-eigene hat, ôfstean moat.
*[[1 desimber]] - Op 'e [[Konferinsje fan Teheran]] beslute de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]], de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[premier]] [[Winston Churchill]] en [[Sovjet-Uny|Sovjet-lieder]] [[Josef Stalin]] ta in ynvaazje troch de westlike [[Alliëarden]] fan [[West-Jeropa]].
*[[4 desimber|4]]-[[6 desimber]] - Op 'e [[Twadde Konferinsje fan Kaïro]] fiere de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]] en de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[premier]] [[Winston Churchill]] besprekkings mei de [[Turkije|Turkske]] presidint [[İsmet İnönü]].
* [[29 desimber]] - It [[Sudertrimdiel]] fan [[Ljouwerteradiel]] giet oer nei de [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] [[Ljouwert (gemeente)|Ljouwert]].
* ''datum ûnbekend'' - De hiele [[Bibel]] wurdt foar it earst útjûn yn in [[Frysk]]talige [[oersetting]] fan 'e hân fan dû. [[Geart Aeilco Wumkes]] en [[Eeltsje Boates Folkertsma]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[6 jannewaris|6]] - [[W. Richard West jr.]], Amerikaansk abbekaat, aktivist en museumdirekteur
* [[19 jannewaris|19]] - prinsesse [[Margriet fan de Nederlannen]]
* 19 - [[Janis Joplin]], Amerikaansk sjongster († [[1970]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Herman Rouwé]], Frysk roeier
* [[24 jannewaris|24]] - [[Pieter Barteld Kooi]], Nederlânsk argeolooch († [[2020]])
* [[26 jannewaris|26]] - [[Peter Vassilev]], Bulgaarsk-Frysk keunstskilder († [[2011]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] -  [[Hannah Ludwig]], Frysk sjoernaliste, dichteresse en politika  († [[2013]])
* [[7 febrewaris|7]] - [[Rommert Tjeerdsma]], Frysk skriuwer
* [[10 febrewaris|10]] - [[Sytse Hotzes Buwalda]], Biltsk taalkundige en oersetter
* [[21 febrewaris|21]] - [[Jan Lukas Eggens]], Nederlânsk politikus († [[2015]])
* [[25 febrewaris|25]] - [[George Harrison]], Ingelsk gitarist († [[2001]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[Hans Dijkstal]], Nederlânsk politikus († [[2010]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Aeronwy Thomas]], Welsk skriuwster en oersetter († [[2009]])
* [[9 maart|9]] - [[Bobby Fischer]], Amerikaansk-Yslânsk skaker († [[2008]])
* [[15 maart|15]] - [[Pim van Lommel]], Nederlânsk kardiolooch, ûndersiker en publisist
* [[27 maart|27]] - [[Grant McCune]], Amerikaansk special effects-technikus († [[2010]])
* [[29 maart|29]] - [[Vangelis]], Gryksk muzikant en komponist († [[2022]])
;april
* [[15 april|15]] - [[Riem de Wolff]], Nederlânsk sjonger en muzikant († [[2017]])
* 15 - [[Mighty Sam McClain]], Amerikaansk sjonger († [[2015]])
* [[17 april|17]] - [[Jo Bosma]], Frysk politikus († [[2015]])
* [[21 april|21]] - [[Cisca Dresselhuys]], Nederlânsk sjoernaliste en feministe
* [[27 april|27]] - [[Tamme Velstra]], Frysk keatser 
;maaie
* [[7 maaie|7]] - [[Jitse Sikkema]], Frysk byldzjend keunstner
* [[9 maaie|9]] - [[Chriet Titulaer]], Nederlânsk astronoom en presintator († [[2017]])
* [[11 maaie|11]] - [[Lieuwe Brink]], Frysk sportbestjoerder († [[2010]])
* [[12 maaie|12]] - [[Ruud de Wolff]], Yndysk-Nederlânsk muzikant († [[2000]])
* [[16 maaie|16]] - [[Hank Adams]], Amerikaansk minskerjochte-aktivist
* [[20 maaie|20]] - [[Roel Bokke Span]], Frysk fierljepper en reedrider
* 20 - [[Peter B. van Houten]], Frysk byldzjend keunstner
;juny
* [[7 juny|7]] - [[Rienk de Haan]], Frysk taalkundige († [[2018]])
* [[14 juny|14]] -  [[Piet Keizer (fuotballer)|Piet Keizer]], Nederlânsk fuotballer († [[2017]])
* [[15 juny|15]] - [[Johnny Hallyday]], Frânsk sjonger en akteur († [[2017]])
* [[25 juny|25]] - [[Tonny Ferwerda]], Frysk reedrider
* [[26 juny|26]] - [[Foppe de Haan]], Frysk fuotbaltrener
* [[27 juny|27]] - [[Harm Ottenbros]], Nederlânsk hurdfytser († [[2022]])
;july
* [[12 july|12]] - [[Driek van Wissen]], Nederlânsk dichter († [[2010]])
* [[23 july|23]] - [[Tony Joe White]], Amerikaansk muzikant en sjonger († [[2018]])
* [[26 july|26]] - [[Mick Jagger]], Ingelsk sjonger
* [[28 july|28]] - [[Akky van der Veer]], Frysk skriuwster († [[2019]])
* 28 - [[Richard Wright (toetsenist)|Richard Wright]], Ingelsk toetsenist († [[2008]])
* [[31 july|31]] - [[Johan Frieswijk]], Frysk skiedkundige
;augustus
* [[15 augustus|15]] - [[Willem Tjerkstra]], Frysk skriuwer
* [[17 augustus|17]] - [[Robert De Niro]], Amerikaansk akteur
* [[17 augustus|17]] - [[Mikola Sjmatko]], Oekraynsk byldhouwer († [[2020]])
;septimber
* [[6 septimber|6]] - [[Roger Waters]], Ingelsk bassist en lietsjeskriuwer
* [[8 septimber|8]] - [[Marnix Kappers]], Nederlânsk akteur en presintator († [[2016]])
* [[29 septimber|29]] - [[Lech Wałęsa]], presidint fan [[Poalen]]
;oktober
* [[18 oktober|18]] - [[Allard Schuilinga]], Frysk politikus († [[2020]])
* [[22 oktober|22]] - [[Jim Baen]], Amerikaansk útjouwer († [[2006]])
* 22 - [[Seif Sharif Hamad]], Tanzaniaansk politikus
* [[24 oktober|24]] - [[Maarten van Rossem]], Nederlânsk histoarikus
;novimber
* [[2 novimber|2]] - [[Rienk Onsman]], Frysk fuotballer († [[2011]])
* [[16 novimber|16]] - [[Juan Giménez]], Argentynske striptekener († [[2020]])
;desimber
* [[12 desimber|12]] - [[Gerrit Offringa]], Fryske keunstner en filosoof († [[2019]])
* [[22 desimber|22]] - [[Jurjen van der Kooi]], Frysk folklorist († [[2018]])
* [[29 desimber|29]] - [[Ulke Brolsma]], Frysk skriuwer
;''datum ûnbekend''
*[[Peter DePoe]], Amerikaansk muzikant
*[[N!xau ǂToma]], Namibysk akteur († [[2003]])
*[[Jan Riedstra]], Frysk ûndernimmer en sportbestjoerder († [[2009]])

== Ferstoarn ==
* [[4 febrewaris]] - [[Johannes Antonie Visscher]], Nederlânsk dûmny en sosjaal aktivist (* [[1876]])
* [[22 febrewaris]] - [[Nyckle Haisma]], Frysk skriuwer (* [[1907]])
* [[12 maart]] - [[Gustav Vigeland]], Noarsk byldhouwer (* [[1869]])
* [[5 maaie]] - [[Jan Eisenga]], Frysk ûnderwizer, skriuwer en dichter (* [[1908]])
* [[12 juny]] - [[Johan Burgers]], Nederlânsk dieretúndirekteur (* [[1870]])
* [[22 juny]] - [[Aafke Komter-Kuipers]], Nederlânsk pianiste, komponiste en musikologe (* [[1876]])
* [[28 juny]] - [[Philipp Heck]], Dútsk jurist en rjochtshistoarikus (* [[1858]])
* [[2 septimber]] - [[Pieter Baukes Yetsenga]], Frysk keatser (* [[1865]])
* [[4 novimber]] - [[Taeke Schuilenga]], Frysk ûndernimmer en slachtoffer fan [[Aksje Sulverdin]] (* [[1878]])
* [[22 desimber]] - [[Beatrix Potter]], Ingelsk berneboekeskriuwster (* [[1866]])

==Literatuer==
;novelles
* [[Antoine de Saint-Exupéry]], ''[[Le Petit Prince]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Lytse Prins'')&lt;/small&gt;
;koarte ferhalen
*[[Ulbe van Houten]], ''[[De Beam (koart ferhaal)|De Beam]]''
;ferhalebondels
* [[Ulbe van Houten]], ''[[De Rook fan it Lân]]''
* [[Douwe Tamminga]] nei [[Hans Christian Andersen]], ''[[Andersen's Folksforhalen en Mearkes]]''
;lietebondels
* ——, ''[[Fryslân Sjongt]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1943| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>3xvnl0m5tlcdniltk55mx1xs5lknpwn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085267</id>
      <parentid>1085266</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:27:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Berne */ ferkeard jiertal</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14097" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1940-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[16 jannewaris]] - [[Irak]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]].
*[[20 jannewaris]] - Begjin fan 'e [[Slach oan de Neretva]], ien fan 'e grutste [[nazy-Dútslân|Dútske]] offinsiven tsjin 'e [[Joegoslavyske partizanen]].
* [[22 jannewaris]] - 1181 [[pasjint]]en en 50 personeelsleden fan 'e [[Joaden|Joadske]] [[psychiatryske ynrjochting]] [[Het Apeldoornsche Bosch]] wurde út [[Apeldoarn]] wei nei [[Auschwitz]] [[deportearre]].
*[[23 jannewaris]] - Op 'e [[Konferinsje fan Kasablanka]] beslute de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]], de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[premier]] [[Winston Churchill]] en [[Sovjet-Uny|Sovjet-lieder]] [[Josef Stalin]] ta de [[ynvaazje fan Sisylje]].
*[[31 jannewaris]]-[[2 febrewaris]] - Oan it [[Eastfront (Twadde Wrâldoarloch)|Eastfront]] wurdt de [[Slach om Stalingrad]] beëinige mei in eklatante oerwinning foar de [[Sovjet-Uny]]. De [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[fjildmaarskalk]] [[Friedrich Paulus]] jout him oer mei de restanten fan it [[6e Leger (Wehrmacht)|Dútske 6e Leger]].
*[[7 febrewaris]] - Mei de [[evakuaasje]] fan 'e [[Japan]]ske [[troepen]] fan it [[eilân]] [[Guadalcanal]], yn 'e [[Stille Súdsee]], komt nei persiis in healjier in ein oan 'e [[Slach om Guadalcanal]].
*[[18 febrewaris]] - Yn [[München]] wurdt de [[Dútsk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Dútske fersetsgroep]] [[Die Weiße Rose]] troch de [[nazy]]s oprôle. 
* [[20 febrewaris]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[fulkaan]] de [[Paricutin]] ûntstiet.
*[[22 febrewaris]] - De lieders fan 'e [[Dútsk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Dútske fersetsgroep]] [[Die Weiße Rose]], [[Hans Scholl]], syn [[suster]] [[Sophie Scholl]] en [[Christoph Probst]], wurde [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[28 febrewaris]] - It [[Noarsk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Noarske ferset]] fiert yn [[Vemork]] [[Noarske swierwettersabotaazje|in sabotaazje-aksje]] út op in [[fabryk]] dêr't [[swierwetter]] produsearre wurdt. Dêrtroch rint de ûntwikkeling fan in [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[atoombom]] slimme fertraging op.
*[[2 maart]] - Mei de oerwinning yn 'e [[Slach yn de Bismarcksee]] makket [[Austraalje (lân)|Austraalje]] it foar de [[Japan]]ners ûnmooglik om 'e striid op [[Nij-Guineä]] fuort te setten. 
*[[7 april]] - [[Bolivia]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]].
* [[10 april]] - In [[Kanada|Kanadeesk]] [[fleantúch|patrûljefleantúch]] stoart del yn [[Drylts]], wêrby't [[Earehôf Drylts|de bemanning]] de dea fynt.
*[[13 april]] - De [[nazy-Dútslân|Dútsers]] ûntdekke yn 'e neite fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Smolensk]] it [[massagrêf]] fan it [[Bloedbad fan Katyn]], dêr't [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-[[troepen]] yn [[1940]] 10.000 [[kriichsfinzen]] [[Poalen|Poalske]] [[ofsier]]en [[fermoarde]] hawwe.
*[[19 april]]-[[16 maaie]] - By de [[Opstân yn it Getto fan Warsjau]] nimme de dêr fêstsittende [[Joaden]] de wapens op tsjin 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[SS]]-[[troepen]].
*[[29 april]]-[[3 maaie]] - Yn [[Nederlân]] wurdt de [[Molkstaking]] holden út protest tsjin 'e [[nazy-Dútslân|Dútske]] feroardering dat Nederlânske militêren wer yn [[kriichsfinzenskip]] moatte.
*[[13 maaie]] - De lêste [[nazy-Dútslân|Dútske]] en [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] yn [[Noard-Afrika]] jouwe har oer oan 'e [[Alliëarden]]. Dêrby wurde 250.000 man [[kriichsfinzen]] nommen.
* [[13 maaie]] - De [[Grut-Brittanje|Britske]] [[Handley Page Halifax|Halifax]] [[bommesmiter]] DT645 wurdt troch in [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[jachtfleantúch|nachtjager]] boppe [[Hjerbeam]] oansketten en komt del tusken [[Harns (stêd)|Harns]] en [[Achlum]]. De sân [[bemanning]]sleden reitsje dea.
*[[simmer]] - Yn noardlik [[Irak]] brekt de [[Trêde Koerdysk-Arabyske Oarloch]] út.
*[[5 july]] - Oan it [[Eastfront (Twadde Wrâldoarloch)|Eastfront]] begjint de [[Slach by Koersk]], de grutste [[tank (wapen)|tank]]slach dy't ea útfochten is.
*[[10 july]] - De westlike [[Alliëarden]] fiere ûnder lieding fan 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] [[fjildmaarskalk]] [[Bernard Law Montgomery]] en de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[generaal]] [[George S. Patton]] de [[ynvaazje fan Sisylje]] út ûnder de koadenamme Operaasje Husky.
*[[25 july]] - By [[steatsgreep yn Itaalje (1943)|in steatsgreep]] wurdt yn [[Itaalje]] de [[faksistysk]]e [[diktator]] [[Benito Mussolini]] ôfset en [[finzen]] nommen. [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel&amp;nbsp;III]] stelt in nij [[regear]] yn ûnder lieding fan [[maarskalk]] [[Pietro Badoglio]]. Deselde deis noch begjint de [[Dútske ynfal yn Itaalje]].
*[[26 july]] - [[Kolombia]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]].
*[[15 augustus]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] foltôgje [[Aleoetenkampanje|de werovering]] fan [[Kiska (eilân)|Kiska]], it lêste [[eilân]] fan 'e [[Aleoeten]] (yn [[Alaska]]) dat noch yn [[Japan]]ske hannen wie.
*[[23 augustus]] - De [[Slach by Koersk]], oan it [[Eastfront (Twadde Wrâldoarloch)|Eastfront]], einiget yn in oerwinning foar de [[Sovjet-Uny]]. Dit is ien fan 'e grutste en wichtichste [[nazy-Dútslân|Dútske]] nederlagen út 'e [[Twadde Wrâldoarloch]].
*[[3 septimber]] - It nije [[regear]] fan [[Itaalje]] slút in [[wapenstilstân]] mei de [[Alliëarden]].
*[[9 septimber]] - [[Grut-Brittanje|Britske]] en [[Frije Frânsen|Frije Frânske]] [[troepen]] fiere by [[Salerno]] in [[Alliëarde ynfaazje fan it Italjaanske fêstelân|ynfaazje fan it Italjaanske fêstelân]] út.
*[[9 septimber]] - [[Perzje]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]], [[Itaalje]] en [[Japan]].
*[[12 septimber]] - De earste [[Frije Frânsen|Frije Frânske]] [[troepen]] lânje op it troch de [[Itaalje|Italjanen]] besette [[Korsika]].
*[[12 septimber]] - [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[kommando's]] befrije by de saneamde [[Oerfal yn de Gran Sasso]] de [[finzen]] sette [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]] [[Benito Mussolini]].
*[[18 septimber]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]] [[Benito Mussolini]] ropt yn [[Salò]] de [[Italjaanske Sosjale Republyk]] út, dat in [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[fazalsteat]]sje sûnder wiere selsstannichheid wurdt.
*[[4 oktober]] - De [[befrijing fan Korsika]] troch de [[Frije Frânsen]] wurdt foltôge.
*[[13 oktober]] - [[Itaalje]] ferklearret de oarloch oan [[nazy-Dútslân]] en [[Japan]].
*[[14 oktober]] - By [[opstân yn Sobibor|in opstân]] yn it [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[ferneatigingskamp]] [[Sobibor]] witte tusken de 300 en 600 [[Joaden|Joadske]] [[finzene]]n te ûntsnappen.
*[[22 novimber]] - [[Libanon]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[22 novimber|22]]-[[26 novimber]] - Op 'e [[Earste Konferinsje fan Kaïro]] wurde besprekkings fierd troch de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]], de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[premier]] [[Winston Churchill]] en de [[Republyk Sina|Sineeske]] [[diktator]] [[Chiang Kai-shek]]. Der wurdt ôfsprutsen dat [[Japan]] nei de oarloch alle gebiet dat it him sûnt [[1894]] ta-eigene hat, ôfstean moat.
*[[1 desimber]] - Op 'e [[Konferinsje fan Teheran]] beslute de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]], de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[premier]] [[Winston Churchill]] en [[Sovjet-Uny|Sovjet-lieder]] [[Josef Stalin]] ta in ynvaazje troch de westlike [[Alliëarden]] fan [[West-Jeropa]].
*[[4 desimber|4]]-[[6 desimber]] - Op 'e [[Twadde Konferinsje fan Kaïro]] fiere de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]] en de [[Grut-Brittanje|Britske]] [[premier]] [[Winston Churchill]] besprekkings mei de [[Turkije|Turkske]] presidint [[İsmet İnönü]].
* [[29 desimber]] - It [[Sudertrimdiel]] fan [[Ljouwerteradiel]] giet oer nei de [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] [[Ljouwert (gemeente)|Ljouwert]].
* ''datum ûnbekend'' - De hiele [[Bibel]] wurdt foar it earst útjûn yn in [[Frysk]]talige [[oersetting]] fan 'e hân fan dû. [[Geart Aeilco Wumkes]] en [[Eeltsje Boates Folkertsma]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[6 jannewaris|6]] - [[W. Richard West jr.]], Amerikaansk abbekaat, aktivist en museumdirekteur
* [[19 jannewaris|19]] - prinsesse [[Margriet fan de Nederlannen]]
* 19 - [[Janis Joplin]], Amerikaansk sjongster († [[1970]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Herman Rouwé]], Frysk roeier
* [[24 jannewaris|24]] - [[Pieter Barteld Kooi]], Nederlânsk argeolooch († [[2020]])
* [[26 jannewaris|26]] - [[Peter Vassilev]], Bulgaarsk-Frysk keunstskilder († [[2011]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] -  [[Hannah Ludwig]], Frysk sjoernaliste, dichteresse en politika  († [[2013]])
* [[7 febrewaris|7]] - [[Rommert Tjeerdsma]], Frysk skriuwer
* [[10 febrewaris|10]] - [[Sytse Hotzes Buwalda]], Biltsk taalkundige en oersetter
* [[21 febrewaris|21]] - [[Jan Lukas Eggens]], Nederlânsk politikus († [[2015]])
* [[25 febrewaris|25]] - [[George Harrison]], Ingelsk gitarist († [[2001]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[Hans Dijkstal]], Nederlânsk politikus († [[2010]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Aeronwy Thomas]], Welsk skriuwster en oersetter († [[2009]])
* [[9 maart|9]] - [[Bobby Fischer]], Amerikaansk-Yslânsk skaker († [[2008]])
* [[15 maart|15]] - [[Pim van Lommel]], Nederlânsk kardiolooch, ûndersiker en publisist
* [[27 maart|27]] - [[Grant McCune]], Amerikaansk special effects-technikus († [[2010]])
* [[29 maart|29]] - [[Vangelis]], Gryksk muzikant en komponist († [[2022]])
;april
* [[15 april|15]] - [[Riem de Wolff]], Nederlânsk sjonger en muzikant († [[2017]])
* 15 - [[Mighty Sam McClain]], Amerikaansk sjonger († [[2015]])
* [[17 april|17]] - [[Jo Bosma]], Frysk politikus († [[2015]])
* [[21 april|21]] - [[Cisca Dresselhuys]], Nederlânsk sjoernaliste en feministe
* [[27 april|27]] - [[Tamme Velstra]], Frysk keatser 
;maaie
* [[7 maaie|7]] - [[Jitse Sikkema]], Frysk byldzjend keunstner
* [[9 maaie|9]] - [[Chriet Titulaer]], Nederlânsk astronoom en presintator († [[2017]])
* [[11 maaie|11]] - [[Lieuwe Brink]], Frysk sportbestjoerder († [[2010]])
* [[16 maaie|16]] - [[Hank Adams]], Amerikaansk minskerjochte-aktivist
* [[20 maaie|20]] - [[Roel Bokke Span]], Frysk fierljepper en reedrider
* 20 - [[Peter B. van Houten]], Frysk byldzjend keunstner
;juny
* [[7 juny|7]] - [[Rienk de Haan]], Frysk taalkundige († [[2018]])
* [[14 juny|14]] -  [[Piet Keizer (fuotballer)|Piet Keizer]], Nederlânsk fuotballer († [[2017]])
* [[15 juny|15]] - [[Johnny Hallyday]], Frânsk sjonger en akteur († [[2017]])
* [[25 juny|25]] - [[Tonny Ferwerda]], Frysk reedrider
* [[26 juny|26]] - [[Foppe de Haan]], Frysk fuotbaltrener
* [[27 juny|27]] - [[Harm Ottenbros]], Nederlânsk hurdfytser († [[2022]])
;july
* [[12 july|12]] - [[Driek van Wissen]], Nederlânsk dichter († [[2010]])
* [[23 july|23]] - [[Tony Joe White]], Amerikaansk muzikant en sjonger († [[2018]])
* [[26 july|26]] - [[Mick Jagger]], Ingelsk sjonger
* [[28 july|28]] - [[Akky van der Veer]], Frysk skriuwster († [[2019]])
* 28 - [[Richard Wright (toetsenist)|Richard Wright]], Ingelsk toetsenist († [[2008]])
* [[31 july|31]] - [[Johan Frieswijk]], Frysk skiedkundige
;augustus
* [[15 augustus|15]] - [[Willem Tjerkstra]], Frysk skriuwer
* [[17 augustus|17]] - [[Robert De Niro]], Amerikaansk akteur
* [[17 augustus|17]] - [[Mikola Sjmatko]], Oekraynsk byldhouwer († [[2020]])
;septimber
* [[6 septimber|6]] - [[Roger Waters]], Ingelsk bassist en lietsjeskriuwer
* [[8 septimber|8]] - [[Marnix Kappers]], Nederlânsk akteur en presintator († [[2016]])
* [[29 septimber|29]] - [[Lech Wałęsa]], presidint fan [[Poalen]]
;oktober
* [[18 oktober|18]] - [[Allard Schuilinga]], Frysk politikus († [[2020]])
* [[22 oktober|22]] - [[Jim Baen]], Amerikaansk útjouwer († [[2006]])
* 22 - [[Seif Sharif Hamad]], Tanzaniaansk politikus
* [[24 oktober|24]] - [[Maarten van Rossem]], Nederlânsk histoarikus
;novimber
* [[2 novimber|2]] - [[Rienk Onsman]], Frysk fuotballer († [[2011]])
* [[16 novimber|16]] - [[Juan Giménez]], Argentynske striptekener († [[2020]])
;desimber
* [[12 desimber|12]] - [[Gerrit Offringa]], Fryske keunstner en filosoof († [[2019]])
* [[22 desimber|22]] - [[Jurjen van der Kooi]], Frysk folklorist († [[2018]])
* [[29 desimber|29]] - [[Ulke Brolsma]], Frysk skriuwer
;''datum ûnbekend''
*[[Peter DePoe]], Amerikaansk muzikant
*[[N!xau ǂToma]], Namibysk akteur († [[2003]])
*[[Jan Riedstra]], Frysk ûndernimmer en sportbestjoerder († [[2009]])

== Ferstoarn ==
* [[4 febrewaris]] - [[Johannes Antonie Visscher]], Nederlânsk dûmny en sosjaal aktivist (* [[1876]])
* [[22 febrewaris]] - [[Nyckle Haisma]], Frysk skriuwer (* [[1907]])
* [[12 maart]] - [[Gustav Vigeland]], Noarsk byldhouwer (* [[1869]])
* [[5 maaie]] - [[Jan Eisenga]], Frysk ûnderwizer, skriuwer en dichter (* [[1908]])
* [[12 juny]] - [[Johan Burgers]], Nederlânsk dieretúndirekteur (* [[1870]])
* [[22 juny]] - [[Aafke Komter-Kuipers]], Nederlânsk pianiste, komponiste en musikologe (* [[1876]])
* [[28 juny]] - [[Philipp Heck]], Dútsk jurist en rjochtshistoarikus (* [[1858]])
* [[2 septimber]] - [[Pieter Baukes Yetsenga]], Frysk keatser (* [[1865]])
* [[4 novimber]] - [[Taeke Schuilenga]], Frysk ûndernimmer en slachtoffer fan [[Aksje Sulverdin]] (* [[1878]])
* [[22 desimber]] - [[Beatrix Potter]], Ingelsk berneboekeskriuwster (* [[1866]])

==Literatuer==
;novelles
* [[Antoine de Saint-Exupéry]], ''[[Le Petit Prince]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Lytse Prins'')&lt;/small&gt;
;koarte ferhalen
*[[Ulbe van Houten]], ''[[De Beam (koart ferhaal)|De Beam]]''
;ferhalebondels
* [[Ulbe van Houten]], ''[[De Rook fan it Lân]]''
* [[Douwe Tamminga]] nei [[Hans Christian Andersen]], ''[[Andersen's Folksforhalen en Mearkes]]''
;lietebondels
* ——, ''[[Fryslân Sjongt]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1943| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>8263co64qlncvxxlpdx294eyu9hqopk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1939</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1712</id>
    <revision>
      <id>1085277</id>
      <parentid>1076090</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:32:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15446" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1930-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[2 jannewaris]] - Yn [[nazy-Dútslân]] wurdt de [[Rykssintrale ta Befoarding fan de Joadske Emigraasje]] oprjochte, in [[organisaasje]] dy't de [[emigraasje]] (eins: [[ferballing]]) fan [[Joaden]] út Dútslân oanfiterje moat.
*[[26 jannewaris]] - Yn 'e [[Spaanske Boargeroarloch]] nimme de [[faksist]]en fan [[generaal]] [[Francisco Franco]] de [[Kataloanje|Katalaanske]] [[haadstêd]] [[Barseloana (stêd)|Barseloana]] yn. 
*[[28 jannewaris]] - Sûnt de [[Fal fan Barseloana]], twa dagen earder, binne al 15.000 [[Kataloanje|Katalanen]] nei [[Frankryk]] flechte.
*[[22 febrewaris]] - [[Nederlân]] erkent it [[faksistysk]]e rezjym fan [[diktator]] [[Francisco Franco]] as it legitime [[regear]] fan [[Spanje]].
*[[27 febrewaris]] - [[Frankryk]] erkent it [[faksistysk]]e rezjym fan [[diktator]] [[Francisco Franco]] as it legitime [[regear]] fan [[Spanje]].
*[[28 febrewaris]] - It [[Feriene Keninkryk]] erkent it [[faksistysk]]e rezjym fan [[diktator]] [[Francisco Franco]] as it legitime [[regear]] fan [[Spanje]].
*[[13 maart]] - It rjochtlike [[regear]] fan [[Spanje]] moat foar de opmars fan 'e [[faksist]]en fan [[generaal]] [[Francisco Franco]] en foar ûnderlinge wapene konflikten tusken de ferskillende republikeinske faksjes de wyk nimme nei [[Frankryk]] en wurdt in [[regear-yn-ballingskip]].
*[[15 maart]] - De [[Tsjechoslowakije|Tsjechoslowaakske]] [[presidint]] [[Emil Hácha]] wurdt ûntbean troch de [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[diktator]] [[Adolf Hitler]]. Under swiere druk jout er ta oan 'e Dútske easken: [[Tsjechoslowakije]] ferliest syn ûnôfhinklikheid en hâldt op te bestean. It westlik diel wurdt no it [[Protektoraat Bohemen en Moraavje]], dat [[anneksaasje fan Bohemen en Moraavje|tenei diel útmeitsje sil fan nazy-Dútslân]]. It eastlike diel wurdt yn namme ûnôfhinklik as de [[Slowakije (1939-1945)|Slowaakske Republyk]], mar wurdt eins in Dútske [[fazalsteat]]. Yn it uterste easten ropt [[Roeteenje]] ek de ûnôfhinklikheid út ûnder de namme [[Karpato-Oekraïne]].
*[[16 maart]] - It [[Hongarije|Hongaarske]] [[leger (lânmacht)|leger]] beset neffens de ôfspraken mei [[nazy-Dútslân]] it uterste easten fan [[Tsjechoslowakije]], dat ûnder de namme [[Karpato-Oekraïne]] juster de ûnôfhinklikheid útrôp.
*[[19 maart]] - De [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[diktator]] [[Adolf Hitler]] easket [[Dútske anneksaasje fan it Memellân|de 'weromjefte']] fan it [[Memellân]], in troch [[etnysk]]e [[Dútsers]] bewenne kuststripe fan [[Litouwen]].
*[[21 maart]] - De [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[diktator]] [[Adolf Hitler]] easket [[anneksaasje fan Danzig|de anneksaasje]] troch Dútslân fan 'e [[Frije Stêd Danzig]], wêrfoar't tastimming fan [[Poalen]] nedich is. It Poalske [[regear]] yn [[Warsjau]] wegeret ta te jaan oan Hitler syn easken, om't út 'e ûndergong fan [[Tsjechoslowakije]] dúdlik wurden is dat er altyd wol wer mei nije easken komme sil.
*[[22 maart]] - [[Litouwen]] stiet it [[Memellân]] ôf oan [[nazy-Dútslân]], dat [[Dútske anneksaasje fan it Memellân|de krite anneksearret]].
*[[28 maart]] - De [[faksistysk]]e [[diktator]] [[Francisco Franco]] hâldt syn yntocht yn 'e [[Spanje|Spaanske]] [[haadstêd]] [[Madrid (stêd)|Madrid]].
*[[30 maart]] - Yn 'e [[Spaanske Boargeroarloch]] jouwe de lêste republikeinske [[troepen]] har oer oan 'e [[faksistysk]]e [[opstanneling]]en fan [[generaal]] [[Francisco Franco]].
*[[1 april]] - De [[Spaanske Boargeroarloch]] einiget nei trije jier bloedferjitten yn in oerwinning foar de [[faksist]]en fan [[generaal]] [[Francisco Franco]], dy't no [[diktator]] fan [[Spanje]] wurdt.
*[[3 april]] - De [[Feriene Steaten]] erkenne it [[faksistysk]]e rezjym fan [[diktator]] [[Francisco Franco]] as it legitime [[regear]] fan [[Spanje]].
*[[7 april]] - [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] dogge [[Italjaanske ynfal yn Albaanje|in ynfal]] yn [[Albaanje]] nei't [[kening]] [[Zog I fan Albaanje|Zog]] wegeret om yn te stimmen mei nije easken fan Italjaanske kant. De Albanezen biede fûleindich ferset, mar moatte binnen in pear dagen belies jaan. Kening Zog nimt de wyk nei it bûtenlân.
*[[10 april]] - It [[Nederlân]]ske [[regear]] lit by it [[Drinte|Drintske]] [[Westerbork]] in [[Kamp Westerbork|flechtlingekamp]] oanlizze foar de opfang fan útwykte [[Dútslân|Dútske]] [[Joaden]].
*[[12 april]] - [[Itaalje]] [[Italjaanske anneksaasje fan Albaanje|anneksearret]] [[Albaanje]]. De Italjaanske [[kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel&amp;nbsp;III]] wurdt útroppen ta kening fan Albaanje.
*[[28 april]] - De [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[diktator]] [[Adolf Hitler]] seit it non-agresjepakt tusken syn lân en [[Poalen]] op.
*[[8 maaie]] - [[Spanje]] seit syn lidmaatskip fan it [[Folkebûn]] op.
*[[22 maaie]] - Yn [[Berlyn]] tekenje de [[nazy-Dútslân|Dútske]] en [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]]s [[Adolf Hitler]] en [[Benito Mussolini]] it [[Staalpakt]], in [[militêr]] bûnsgenoatskip tusken harren lannen.
* [[2 july|2]]-[[4 july]] - Yn [[New York (stêd)|New York]] wurdt de earste [[World Science Fiction Convention]] holden.
*[[4 augustus]] - De [[faksistysk]]e [[Falange (Spanje)|Falange]] wurdt yn [[Spanje]] de iennichst tastiene [[politike partij]].
*[[20 augustus]] - By skermutselings oan 'e grins fan [[Mantsjoerije]] en [[Mongoalje]] behellet it [[Reade Leger]] ûnder lieding fan [[generaal]] [[Georgy Zjûkov]] in grutte oerwinning op [[Japan]]ske [[troepen]].
*[[23 augustus]] - Yn [[Moskou]] slute de [[Sovjet-Uny]] en [[nazy-Dútslân]] in net-oanfalsferdrach, it [[Molotov-Ribbentroppakt]], ferneamd nei de [[minister]]s fan Bûtenlânske Saken [[Vjatsjeslav Molotov]] en [[Joachim von Ribbentrop]].
*[[26 augustus]] - Yn 'e [[Joegoslaavje|Joegoslavyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]] slute de Joegoslavyske [[premier]] [[Dragiša Cvetković]] en de [[Kroäten|Kroätyske]] foaroanman [[Vladko Maček]] in akkoart foar de ynterne [[autonomy]] fan [[Kroaasje]] binnen it Joegoslavyske steatsferbân.
*[[30 augustus]] - [[Poalen]] giet oer ta de [[mobilisaasje]] fan syn [[kriichsmacht]].
*[[1 septimber]] - [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[troepen]] dogge [[Dútske ynfal yn Poalen|in ynfal]] yn [[Poalen]]. Poalen ferklearret [[nazy-Dútslân]] de oarloch. Nazy-Dútslân [[anneksaasje fan Danzig|anneksearret]] de [[Frije Stêd Danzig]]. Begjin fan 'e [[Twadde Wrâldoarloch]].
*[[3 septimber]] - It [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]] en [[Nij-Seelân]] ferklearje [[nazy-Dútslân]] de oarloch.
*[[4 septimber]] - [[Nepal]] ferklearret [[nazy-Dútslân]] de oarloch. [[Nederlân]] en [[Belgje]] ferklearje harren [[neutraliteit|neutraal]].
*[[5 septimber]] - De [[Feriene Steaten]] ferklearje harren [[neutraliteit|neutraal]].
*[[6 septimber]] - [[Súd-Afrika]] ferklearret [[nazy-Dútslân]] de oarloch. [[Egypte]] ferbrekt de [[diplomasy|diplomatike betrekkings]] mei nazy-Dútslân.
*[[9 septimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Dútske ynfal yn Poalen]] begjint de [[Slach om Warsjau]].
*[[10 septimber]] - [[Kanada]] ferklearret [[nazy-Dútslân]] de oarloch.
*[[17 septimber]] - De [[Sovjet-Uny]] docht [[Sovjet-ynfal yn Poalen|in ynfal]] yn it easten fan [[Poalen]] en beset it lân oan 'e [[Curzon-liny]] ta.
*[[18 septimber]] - It [[regear]] fan [[Poalen]] wykt út nei [[Roemeenje]] en wurdt in [[regear-yn-ballingskip]].
*[[19 septimber]] - De earste ûnderdielen fan 'e [[Britske Ekspedysjemacht (1939-1940)|Britske Ekspedysjemacht]] (BEF) lânje yn [[Frankryk]].
*[[21 septimber]] - De [[Roemeenje|Roemeenske]] [[premier]] [[Armand Călinescu]] wurdt by in oanslach troch leden fan de [[faksistysk]]e [[Izeren Garde]] [[fermoarde]].
*[[27 septimber]] - Ein fan de [[Slach om Warsjau]]: de [[Poalen|Poalske]] [[haadstêd]] kapitulearret foar de [[nazy-Dútslân|Dútske]] oermacht.
*[[29 septimber]] - De [[Poalen|Poalske]] [[generaal]] [[Władysław Sikorski]] rjochtet yn [[Frankryk]] de [[Poalske Striidkrêften yn it Westen]] op.
*[[29 septimber]] - De [[Sovjet-Uny]] slút in [[militêr]] bûnsgenoatskip mei [[Estlân]], dat de legering fan 25.000 man fan it [[Reade Leger]] yn Estlân omfiemet.
*[[3 oktober]] - Yn [[Nederlân]] wurdt it lêste gat tichte yn 'e [[Mardyk (Noardeastpolder)|Mardyk]], om wat de [[Noardeastpolder]] wurde moat hinne. Dêrmei is [[Urk]] gjin [[eilân]] mear.
*[[3 oktober]] - De [[Sovjet-Uny]] slút in [[militêr]] bûnsgenoatskip mei [[Letlân]], dat de legering fan 25.000 man fan it [[Reade Leger]] yn Letlân omfiemet.
*[[6 oktober]] - De lêste [[Poalen|Poalske]] [[troepen]] dy't noch trochfochten, jouwe har oer. Hiel [[besetting fan Poalen yn de Twadde Wrâldkriich|Poalen is no beset]]. De [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[diktator]] [[Adolf Hitler]] stelt oan it [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] foar om [[frede]] te sluten op basis fan 'e [[status quo]]. De [[Alliëarden]] kinne dit foarstel net serieus nimme.
*[[10 oktober]] - De [[Sovjet-Uny]] slút in [[militêr]] bûnsgenoatskip mei [[Litouwen]], dat de legering fan 20.000 man fan it [[Reade Leger]] yn Litouwen omfiemet.
*[[15 oktober]] - [[Nazy-Dútslân]] slút mei [[Estlân]] en [[Letlân]] in [[ferdrach]] oer de 'repatriëarring' fan 'e [[Baltyske Dútsers]], de [[etnysk]] [[Dútsers|Dútske]] [[minderheid]] yn dy lannen. Dy 'repatriëarring' nimt lykwols de foarm oan fan in twongen [[deportaasje]].
*[[24 oktober]] - [[Underhanneling]]s tusken de [[Sovjet-Uny]] en [[Finlân]] oer it legerjen fan inkele tsientûzenen soldaten fan it [[Reade Leger]] yn Finlân mislearje om't de Finnen út noch yn gjin útlânske militêren op harren gerjochtichheid hawwe wolle.
*[[26 oktober]] - [[Nazy-Dútslân]] fiert [[Dútske besetting fan Poalen yn de Twadde Wrâldkriich|de anneksaasje]] út fan 'e [[etnysk]] [[Dútsers|Dútske]] dielen fan [[Poalen]]. De rest fan it besette gebiet wurdt omfoarme ta de [[Generaal-gûvernemint Poalen]].
*[[2 novimber]] - It eastlike diel fan [[Poalen]], dat beset is troch de [[Sovjet-Uny]], wurdt nei in foar de foarm holden [[referindum]] opdield tusken de [[Sosjalistyske Sovjetrepublyk Wyt-Ruslân]] en de [[Sosjalistyske Sovjetrepublyk Oekraïne]].
*[[4 novimber]] - It [[Amerikaanske Kongres]] wiziget de [[Amerikaankse Neutraliteitswet]] sadanich dat it foar it [[regear]] fan [[presidint]] [[Franklin D. Roosevelt]] mooglik wurdt om [[wapen]]s te leverjen oan it [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]]. 
*[[17 novimber]] - De [[nazy-Dútslân|Dútske]] [[Kriegsmarine]] kriget de opdracht om ek [[passazjiersskip]]pen ta sinken te bringen. Dit betsjut it begjin fan 'e ûnbeheinde [[dûkboat]]oarloch.
*[[30 novimber]] - It [[Reade Leger]] fan 'e [[Sovjet-Uny]] falt [[Finlân]] binnen, mar stjit ûnferwachts op fûleindige wjerstân fan it [[Finske Leger]]. Dit is it begjin fan 'e [[Winteroarloch]].
*[[14 desimber]] - Op útstel fan [[Argentynje]] en [[Oerûguay]] wurdt de [[Sovjet-Uny]] út it [[Folkebûn]] setten foar de [[Winteroarloch|ynfal yn Finlân]].
*[[23 desimber]] - De earste [[Kanada|Kanadeeske]] [[troepen]] lânje yn [[Frankryk]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Manfred de Graaf]], Nederlânsk akteur. († [[2018]])
* [[10 jannewaris|10]] - [[Scott McKenzie]], Amerikaansk sjonger († [[2012]])
* [[17 jannewaris|17]] - [[Itty Sluis]], Frysk skriuwster († [[2011]])
;febrewaris
* [[19 febrewaris|19]] - [[Roel Slofstra]], Frysk trûbadoer
* [[27 febrewaris|27]] - [[Kenzō Takada]] - Japansk stilist († [[2020]])
;maart
* [[9 maart|9]] - [[Eef Brouwers]], Nederlânsk bestjoerder, amtner, sjoernalist en nijslêzer († [[2018]]) 
* [[15 maart|15]] - [[Gunnar Daan]], Nederlânsk arsjitekt († [[2016]])
;april
* [[13 april|13]] - [[Seamus Heaney]], Noardiersk dichter en oersetter († [[2013]])
* [[21 april|21]] - [[Wim Bors]], Frysk fotograaf, skilder en inisjatyfnimmer [[Media Art Festival Fryslân]] († [[2010]])
* [[30 april|30]] - [[Pieter van Vollenhoven]], Nederlânsk bestjoerder en prins
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Johano Strasser]], Dútsk skriuwer, útjouwer en politikolooch
* [[7 maaie|7]] - [[Ruud Lubbers]], premier fan [[Nederlân]] († [[2018]])
* [[23 maaie|23]] - [[Maarten Biesheuvel]], Nederlânsk sdkriuwer († [[2020]])
* [[24 maaie|24]] - [[Gert Schutte]], Nederlânsk politikus († [[2022]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Jelle Buising]], Frysk musikus († [[2013]])
;july
* [[11 july|11]] - [[Seth Gaaikema]], Nederlânsk kabaretier, musicalskriuwer en fertaler († [[2014]])
* [[28 july|28]] - [[Jan-Just Bos]], Nederlânsk roeier, botanikus en presintator († [[2003]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Pier Alma]], Frysk fuotballer († [[2000]])
* [[31 augustus|31]] - [[Clyde Warrior]], Amerikaansk aktivist († [[1968]])
;oktober
* [[18 oktober|18]] - [[Lee Harvey Oswald]], moardner fan 'e Amerikaanske presidint [[John F. Kennedy]] († [[1963]])
* [[27 oktober|27]] - [[John Cleese]], Ingelsk akteur
;novimber
* [[7 novimber|7]] - [[Eiður Svanberg Guðnason]], Yslânsk politikus († [[2017]])
* [[10 novimber|10]] - [[Russell Means]], Amerikaansk aktivist en akteur († [[2012]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Jant van der Weg]], Frysk skriuwster en sjoernaliste
* [[21 desimber|21]] - [[Cees Andriesse]], Frysk natuerkundige, skriuwer en wittenskipshistoarikus
;''datum ûnbekend''
* [[Victor Golla]], Amerikaansk antropolooch en taalkundige

== Ferstoarn ==
* [[8 jannewaris]] - [[Charles Eastman]], Amerikaansk histoarikus en skriuwer (* [[1859]])
* [[9 jannewaris]] - [[Nynke fan Hichtum]], Frysk skriuwster (* [[1860]])
* [[28 jannewaris]] - [[William Butler Yeats]], Iersk dichter (* [[1865]])
* [[2 maart]] - [[Howard Carter]], Ingelsk argeolooch (* [[1874]])
* [[16 april]] - [[Jan Hepkes Wouda]], Frysk fellekeapman en swetser (* [[1862]])
* [[1 july]] - [[Louis Davids]], Nederlânsk kabaretier en revu-artyst (* [[1883]])
* [[19 july]] - [[Willem Cornelis de Groot]], Frysk arsjitekt (* [[1853]])
* [[22 augustus]] - [[Johannes Kolk]], Frysk politikus (* [[1878]])
* [[23 septimber]] - [[Sigmund Freud]], Eastenryksk psychiater (* [[1856]])
* [[1 oktober]] - [[Anne Veenbaas]], [[feearts]] (* [[1884]])
* [[23 oktober]] - [[Zane Grey]], Amerikaansk skriuwer (* [[1872]])
* [[8 novimber]] - [[Engel Molenaar]], Flylânsk ûnderwizer en publisist (* [[1868]])
* [[20 novimber]] - [[Onno Harmens Sytstra]], Frysk skriuwer (* [[1858]])
* [[14 desimber]] - [[Helene Kröller-Müller]], Nederlânsk keunstsamler (* [[1869]])

;''datum ûnbekend''
*[[Valentine McGillycuddy]], Amerikaansk legerdokter en boargemaster (* [[1849]])

== Literatuer ==
;prizen
* De Finske skriuwer [[Frans Eemil Sillanpää]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]] 
;romans
* [[Arthur van Schendel]], ''De Zeven Tuinen''
;ferhalebondels
* [[Jean-Paul Sartre]], ''Le Mur''
;toaniel
* [[T.S. Eliot]], ''The Family Reunion''
;non-fiksje
* [[Norbert Elias]], ''Über den Prozeß der Zivilisation''
* [[Antoine de Saint-Exupéry]], ''Terre des Hommes''

== Muzyk ==
;singles
* [[Glenn Miller Orchestra]], ''In the Mood''
* [[Judy Garland]], ''Over the Rainbow''
* [[Erskine Hawkins]], ''Tuxedo Junction''

== Byldzjende keunst ==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Denhaag kunstwerk zuiderpark kat.jpg|''Kat'' (1939) [[Gra Rueb]], De Haach, Suderpark
&lt;/gallery&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1939| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>empnb5z4j2koj4kyw3b69il320iavr3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1934</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1716</id>
    <revision>
      <id>1085346</id>
      <parentid>1083199</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:57:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11577" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1930-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[1 jannewaris]] - Troch in [[gemeentlike weryndieling]] ûntstiet yn [[Fryslân]] de [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] [[It Hearrenfean (gemeente)|It Hearrenfean]].
*[[10 jannewaris]] - Yn [[nazy-Dútslân]] wurdt de [[Nederlân|Nederlanner]] [[Marinus van der Lubbe]] mei de [[guillotine]] [[eksekutearre]] foar it oanstekken fan 'e [[Ryksdeibrân]].
*[[8 febrewaris]] - Yn reäksje op in tige [[geweld]]diedige, massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] troch in stikmannich [[faksistysk]]e [[organisaasje]]s yn [[Parys]] juster, formearret [[Gaston Doumergue]] in [[regear fan nasjonale ienheid]] dat foarkomme moat dat yn [[Frankryk]] in [[boargeroarloch]] útbrekt.
*[[9 febrewaris]] - [[Grikelân]], [[Turkije]], [[Roemeenje]] en [[Joegoslaavje]] slute it [[Balkanpakt]], in militêr bûnsgenoatskip, dat benammen rjochte is tsjin [[Bulgarije]], dat oanspraak makket op dielen fan it grûngebiet fan alle fjouwer lannen.
*[[13 febrewaris]] - Nei twa dagen fan ferbittere gefjochten yn [[Eastenryk]] (feitlik in koarte [[boargeroarloch]]) tusken it [[leger (lânmacht)|leger]], stipe troch leden fan 'e [[faksistysk]]e [[paramilitêre organisaasje|paramilitêre]] [[Heimwehr]], en leden fan 'e [[sosjalistysk]]e paramilitêre [[Schutzbund]], wêrby't tsientallen [[deade]]n en [[ferwûne]]n fallen binne, ferbiedt [[kânselier]] [[Engelbert Dollfuß]] de sosjalistyske [[politike partij|partij]] [[SPÖ]]. De sosjalistyske [[boargemaster]] fan [[Wenen]], [[Karl Seitz]], wurdt oppakt.
* [[16 febrewaris]] - Fanwegen [[jild|finansjele]] swierrichheden is it [[Dominion Nijfûnlân]] twongen om syn [[autonomy|autonome status]] binnen it [[Britske Ryk]] op te jaan. It gebiet komt ûnder streekrjocht bestjoer fan it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[regear]] yn [[Londen]]. It behâldt allinnich yn namme de status fan [[dominion]].
*[[17 febrewaris]] - Yn [[Marche-les-Dames]], yn 'e [[Ardinnen]], [[ûngelok (aksidint)|ferûngelokket]] [[kening]] [[Albert&amp;nbsp;I fan Belgje]] as er by in [[berchbeklimming]] 80&amp;nbsp;[[meter|m]] omleech kneppelet.
*[[23 febrewaris]] - Yn [[Nikaragûa]] wurdt [[guerrilja]]lieder [[Augusto Sandino]] [[fermoarde]] as er yngiet op in útnûging foar [[ûnderhanneling]]s mei [[presidint]] [[Juan Sacasa]].
*[[1 maart]] - [[Pu Yi]], de lêste [[keizer]] fan [[Sina]], wurdt troch de [[Japan]]ners ynstallearre as keizer fan harren [[fazalsteat]] [[Mantsjûkwo]].
*[[12 maart]] - By [[steatsgreep yn Estlân (1934)|in steatsgreep]] yn [[Estlân]] lûkt waarnimmend [[presidint]] [[Konstantin Päts]] alle macht nei himsels ta.
*[[20 maart]] - Yn [[Nederlân]] komt de [[keninginne-mem]] [[Emma fan Waldeck-Pyrmont]] te [[ferstjerren]].
*[[maart]]-[[12 maaie]] - Yn it suden fan it [[Arabysk Skiereilân]] wurdt de [[Saûdysk-Jemenityske Oarloch (1934)|Saûdysk-Jemenityske Oarloch]] útfochten tusken [[Saûdy-Araabje]] en [[Noard-Jemen]].
*[[30 april]] - De [[Eastenryk]]ske [[kânselier]] [[Engelbert Dollfuß]] fiert yn syn lân in nije, [[faksistysk]]e [[grûnwet]] yn, dy't [[sosjalist]]en en [[kommunist]]en foargoed bûtenspul set.
*[[15 maaie]] - By [[steatsgreep yn Letlân (1934)|in steatsgreep]] yn [[Letlân]] lûkt [[premier]] [[Kārlis Ulmanis]] alle macht nei himsels ta.
*[[19 maaie]] - By [[steatsgreep yn Bulgarije (1934)|in steatsgreep]] yn [[Bulgarije]] komt [[kolonel]] [[Damijan Veltsjev]] oan 'e macht, dy't de [[grûnwet]] bûten wurking stelt en [[faksistysk]] [[diktator]] wurdt.
* [[9 juny]] - [[Donald Duck]] makket syn [[debút]].
*[[15 juny]] - In topmoeting yn [[Feneesje]] tusken de [[diktator]]s [[Adolf Hitler]], fan [[nazy-Dútslân]], en [[Benito Mussolini]], fan [[Itaalje]], mislearret om't Mussolini mordikus tsjin is op 'e tanimmende nazy-Dútske ynfloed yn [[Eastenryk]].
*[[30 juny]] - De [[Nacht fan de Lange Messen]]: yn [[nazy-Dútslân]] wurdt op befel fan [[diktator]] [[Adolf Hitler]] de top fan 'e [[SA]] [[moard|útmoarde]], dy't te selsstannich operearre.
*[[1 july]] - Mei de ynstelling fan 'e [[Production Code Administration]] (PCA), dy't tenei strang tafersjoch hâldt op it neilibjen troch de [[filmstudio's]] fan 'e [[sensuer]]regels fêstlein yn 'e [[Motion Picture Production Code]], komt yn 'e [[filmyndustry]] fan [[Hollywood]] in ein oan 'e frijheid fan it [[Pre-Code (Hollywood)|Pre-Code-tiidryk]].
*[[3 july]] - Yn [[Nederlân]] komt [[prins-gemaal]] [[Hindrik fan Meklenburch-Schwerin]] te [[ferstjerren]], de [[oarehelte|man]] fan [[keninginne]] [[Wilhelmina fan 'e Nederlannen|Wilhelmina]].
*[[4 july]] - Yn [[Amsterdam]] brekke de [[Reade Julydagen]] út, in folksopstân mei as sintrum de [[Jordaan (Amsterdam)|Jordaan]], dy't rjochte is tsjin 'e ferleging fan 'e [[wurkleasheidsútkearing]]s troch it [[Nederlân]]ske [[regear]] fan [[Hendrik Colijn]].
*[[25 july]] - By [[steatsgreep yn Eastenryk (1934)|in mislearre steatsgreep]] troch de [[nazy]]s yn [[Eastenryk]] wurdt de [[faksistysk]]e (mar anty-nazistyske) [[kânselier]] [[Engelbert Dollfuß]] [[fermoarde]].
*[[1 augustus]] - De [[Feriene Steaten]] beëinigje [[Amerikaanske besetting fan Haïty|harren besetting]] fan [[Haïty]], dy't al fan [[1915]] ôf duorret.
*[[2 augustus]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[presidint]] [[Paul von Hindenburg]] komt te [[ferstjerren]]. 
*[[19 augustus]] - Yn [[nazy-Dútslân]] wurdt [[rykskânselier]] [[Adolf Hitler]] by [[referindum oer de opfolging fan Paul von Hindenburg|in allesbehalven frije folksstimming]] keazen ta opfolger fan 'e [[ferstoarn]]e [[presidint]] [[Paul von Hindenburg]]. Syn titel wurdt lykwols net 'presidint' mar ''Führer'' (&quot;lieder&quot;).
*[[22 augustus]] - By in topmoeting yn [[Florâns]] ûnthjit de [[Itaalje|Italjaanske]] [[diktator]] [[Benito Mussolini]] stipe tsjin [[nazy-Dútslân]] oan 'e [[Eastenryk]]ske [[kânselier]] [[Kurt Schuschnigg]].
*[[5 oktober]] - Yn [[Spanje]] wurde [[faksist]]en beneamd op [[minister]]sposten yn it nije rjochtse [[regear]]. Dêrop brekt yn 'e regio [[Astuerje]] in [[Astueryske Arbeidersopstân (1934)|wapene arbeidersopstân]] út.
*[[6 oktober]] - De [[Kataloanje|Katalaanske]] foaroanman [[Lluís Companys]] ropt de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Republyk Kataloanje (1934)|Republyk Kataloanje]] út.
*[[7 oktober]] - It [[Spanje|Spaanske]] [[leger (lânmacht)|leger]] ûnderdrukt it ûnôfhinklikheidsstribjen yn [[Kataloanje]]. [[Presidint]] [[Lluís Companys]] en oare leden fan it Katalaanske [[regear]] wurde oppakt.
*[[9 oktober]] - [[Moard op Aleksander I fan Joegoslaavje|Moard op kening Aleksander I fan Joegoslaavje]] yn [[Marseille]], by in [[steatsbesyk]] oan [[Frankryk]]. De [[moardner]] is [[Vlado Černozemski]], in lid fan 'e [[Ynterne Masedoanyske Revolúsjonêre Organisaasje]] (IMRO), dy't stribbet nei de ûnôfhinklikheid fan [[Masedoanje]].
*[[18 oktober]] - It [[Spanje|Spaanske]] [[leger (lânmacht)|leger]] drukt de [[Astueryske Arbeidersopstân (1934)|arbeidersopstân]] yn [[Astuerje]] op tige bloedige wize de kop yn. Der komme teminsten 1.300 [[arbeider]]s om.
*[[18 oktober]] - Yn [[Sina]] begjint de [[kommunistysk]]e foaroanman [[Mao Zedong]] mei 80.000 [[soldaten]] oan in massale útbraak út 'e besingeling troch regearingstroepen. Dit is it begjin fan 'e saneamd [[Lange Mars]].
*[[1 desimber]] - Yn 'e [[Sovjet-Uny]] wurdt de foaroansteande [[kommunistysk]]e partijsiktaris fan [[Leningrad]], [[Sergej Kirov]], by in [[moardoanslach]] [[fermoarde]].
*[[5 desimber]] - By it [[Walwal-ynsidint]], by it plak [[Walwal]], oan 'e grins fan [[Abessynje]] en [[Italjaansk-Somalilân]], komt it ta in fjoergefjocht tusken Abessynske en Italjaanske [[troepen]]. It is ien fan in protte soartgelikense ynsidinten, mar de Italjaanske [[diktator]] [[Benito Mussolini]] grypt dit foarfal oan om oarlochstariedings tsjin Abessynje te meitsjen.

== Berne ==
;jannewaris
* [[8 jannewaris|8]] - [[Jacques Anquetil]], Frânsk hurdfytser († [[1987]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Riek Landman]], Frysk skriuwster
* [[12 febrewaris|12]] - [[Bill Russell]], Amerikaansk basketballer († [[2022]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Arnold Heertje]], Nederlânsk ekonoom en heechlearaar († [[2020]])
;maaie
* [[28 maaie|28]] - [[Bram van der Vlugt]], Nederlânske akteur († [[2020]])
;april
* [[5 april|5]] - [[Roman Herzog]], presidint fan [[Dútslân]] († [[2017]])
* [[6 april|6]] - [[Anton Geesink]], Nederlânsk judoka en sportbestjoerder († [[2010]])
* [[18 april|18]] - [[Piet ten Thije]], Frysk swimmer († [[2015]])
* [[29 april|29]] - [[Dick Wilson (stammepresidint)|Dick Wilson]], Amerikaansk politikus († [[1990]])
;juny
* [[28 juny|28]] - [[Georges Wolinski]], Frânsk striptekener († [[2015]])
;july
* [[1 july|1]] - [[Jan Dotinga]], Frysk skriuwer
* [[15 july|15]] - [[Harrison Birtwistle]], Ingelsk Komponist († [[2022]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Gerrit Krol (skriuwer)|Gerrit Krol]], Nederlânsk skriuwer en dichter († [[2013]])
* [[4 augustus|4]] - [[Rutger Kopland]], Nederlânsk dichter en essayist († [[2012]])
* [[21 jannewaris|21]] - [[Paul Panhuysen]], Nederlânsk komponist en keunstner († [[2015]])
* [[23 augustus|23]] - [[Fred Emmer]], Nederlânsk nijslêzer en skriuwer († [[2019]])
* [[25 augustus|25]] - [[Akbar Hasjemi Rafsandjani]], presidint fan [[Iraan]] († [[2017]])
;septimber
* [[4 septimber|4]] - [[Helga Ruebsamen]], Nederlânsk auteur († [[2016]])
* [[20 septimber|20]] - [[Sophia Loren]], Italjaansk aktrise
* [[20 septimber|20]] - [[Margaretha Grosser]], Sealterfryske skriuwster en oersetter († [[2019]]) 
* [[21 septimber|21]] - [[Leonard Cohen]], Kanadeesk sjonger en lietsjeskriuwer
* [[23 septimber|23]] - [[Per Olov Enquist]], Sweedsk skriuwer († [[2020]])
* [[27 septimber|27]] - [[Wilford Brimley]], Amerikaansk akteur († [[2020]])
* [[28 septimber|28]] - [[Brigitte Bardot]], Frânsk aktrise en sekssymboal
;oktober
* [[29 oktober|29]] - [[Pim Jacobs]], Nederlânsk pianist en presintator († [[1996]])
;novimber
* [[13 novimber|13]] - [[Garry Marshall]],  Amerikaansk akteur en regisseur († [[2016]])
* [[14 novimber|14]] - [[Lambert H. Mulder]], Frysk heechlearaar († [[2016]])
;''datum ûnbekend''
*[[Lambert H. Mulder]], Frysk ûnderwiiskundige en oersetter

== Ferstoarn ==
* [[10 jannewaris]] - [[Anne Tsjibbes van der Meulen]], Frysk ûnderwizer en samler fan âldheden (* [[1862]])
* [[13 febrewaris]] - [[Hindrik Hindriks Kramer]], Frysk arsjitekt (* [[1850]])
* [[16 febrewaris]] - [[Roberto Ferruzzi]], Italjaansk keunstner (* [[1853]])
* [[9 maaie]] - [[Pieter de Clercq]], Nederlânsk bankier en frisiast (* [[1849]])
* [[4 july]] - [[Maria Curie-Sklodowska]], Poalsk-Frânsk natuerkundige en Nobelpriiswinneresse (* [[1867]])
* [[19 july]] - [[Lammert Skeltes Hilarides]], Frysk keatser (* [[1868]])
* [[2 augustus]] - [[Paul von Hindenburg]], presidint fan [[Dútslân]] (* [[1847]])
* [[12 augustus]] - [[Hendrik Petrus Berlage]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1856]])
* [[9 septimber]] - [[Anton Dreesmann]], Nederlânsk ûndernimmer (* [[1854]])
* [[26 oktober]] - [[Maria Rutgers-Hoitsema]], Nederlânsk feministe, ûnderwizeres en sosjaal herfoarmster (* [[1847]])
* [[20 novimber]] - [[Willem de Sitter]], Frysk wiskundige, astronoom, kosmolooch en natuerkundige (* [[1872]])

==Literatuer==
;toaniel
* [[Federico García Lorca]], ''[[Yerma]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Yerma'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1934| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>g13htpnol41zpwa3op0hr0z84n0nazv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1930</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1720</id>
    <revision>
      <id>1085350</id>
      <parentid>1084999</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T20:00:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11200" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1930-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[13 jannewaris]] - De earste [[Mickey Mouse|Mickey Mouse-strip]] ferskynt.
*[[23 jannewaris]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] dielsteat [[Tueringen]] wurdt [[Wilhelm Frick]] as earste [[NSDAP]]-[[politikus]] ea [[minister]] yn in dielsteatregear.
* [[23 jannewaris]] - Stifting fan de [[WSSFS]].
* [[24 jannewaris]] - Yn [[Eindhoven]] wurdt de earste [[patat]]kream fan [[Nederlân]] iepene.
*[[26 jannewaris]] - Yn [[Britsk-Ynje]] ropt de [[sosjalistysk]]e foaroanman [[Jawaharlal Nehru]] de ûnôfhinklikheid fan [[Yndia]] út by wize fan protest tsjin 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] wegering om 'e [[koloanje]] mear [[selsbestjoer]] te jaan.
*[[28 jannewaris]] - Yn [[Spanje]] moat [[premier]] [[Miguel Primo de Rivera]], dy't lieding jout oan in [[militêr]]e [[diktatuer]], opstappe as gefolch fan in [[jild|finansjele]] krisis yn it ramt fan 'e [[Grutte Depresje]], nei't dúdlik wurdt dat it [[leger (lânmacht)|leger]] him net mear stipet. 
*[[18 febrewaris]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[astronoom]] [[Clyde Tombaugh]] ûntdekt [[Pluto (planeet)|Pluto]], de njoggende [[planeet]] fan it [[Sinnestelsel]]. 
* [[22 febrewaris]] - Oprjochting fan [[It Fryske Gea]].
* [[30 febrewaris]] - Komt as datum foar yn de [[Revolusjonêre kalinder]] fan de [[Sovjet-Uny]].
*[[6 maart]] - In massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] troch [[wurkleazens|wurkleazen]] yn [[New York (stêd)|New York]] wurdt troch de Amerikaanskes [[plysje]] ûnmeilydsum útinoar slein.
*[[12 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] begjint de lânseigen foaroanman [[Mahatma Gandhi]] oan it haad fan in grutte kloft folk oan syn [[Sâltmars]] nei de [[see]], om dêr sels [[sâlt]] te winnen en sa it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[monopoalje]] op sâlt yn Ynje oan 'e kaak te stellen.
* [[25 maart]] - De ''Europa'' fan de [[NDL]] wint de [[Blauwe Wimpel]] mei 4 dagen, 17 oere en 6 minuten.
*[[3 april]] - Nei it [[ferstjerren]] fan [[keizerinne]] [[Zewditu]] wurdt [[Haile Selassie]] allinnichhearsker fan [[Abessynje]].
*[[5 maaie]] - Oan 'e ein fan syn súksesfolle [[Sâltmars]] wurdt yn [[Britsk-Ynje]] de [[aktivist]] [[Mahatma Gandhi]] mei tûzenen oanhingers op lêst fan [[Edward Wood, 1e greve fan Halifax|Lord Irwin]], de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûnderkening]], [[arrestaasje|arrestearre]] foar it yllegaal winnen fan [[sâlt]] (dêr't de Britske [[oerheid]] yn Ynje it [[monopoalje]] op hat).
* [[15 maaie]] - De [[Nederlân]]ske [[minister]] [[Paul Reymer|Reymer]] fan Wetttersteat kûndiget it [[Stjoertiidbeslút]] ôf. Dit wurdt wol it hichtepunt fan de [[ferpyldering]] neamd.
*[[19 maaie]] - [[Súd-Afrika]] fiert it [[frouljuskiesrjocht]] yn (mar allinnich foar [[jeropide ras|blanke]] [[froulju]]).
*[[8 juny]] - De út [[ballingskip]] weromroppen [[Karel II fan Roemeenje|Karel&amp;nbsp;II]] folget syn njoggenjierrige [[soan]] [[Michael fan Roemeenje|Michael]] op as [[kening]] fan [[Roemeenje]]. (Hy wie yn [[1925]] ferballe troch syn [[heit]], kening [[Ferdinand I fan Roemeenje|Ferdinand]], en doe't dyselde yn [[1927]] [[stoar]], waard er dêrom opfolge troch syn [[pakesizzer]], de doe seisjierrige Michael.)
*[[26 juny]] - It [[16e Partijkongres fan de Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny]] stiet hielendal yn it teken fan suverings. Foaroanman [[Josef Stalin]] hâldt in seis oeren duorjende [[taspraak]] dêr't er fierdere maatregels yn oankundiget tsjin [[trotskisme|trotskisten]] en oare tsjinstanners.
*[[1 july]] - It [[Feriene Keninkryk]] stimt yn mei de ûnôfhinklikheid fan [[Irak]], dy't pland stiet foar [[1932]].
* [[16 july]] - De lêste [[hynstetram]] fan [[Nederlân]], tusken [[Makkum]] en [[Harkesyl]], wurdt ferfongen troch in [[autobus|bustsjinst]].
* [[8 augustus]] - Earste [[Betty Boop]]-[[tekenfilm]] komt út, mei de [[titel (namme)|titel]] ''Dizzy Dishes''.
*[[21 augustus]] - Yn [[Nederlân]] falt de [[Wieringermar]] drûch. Dit is it earste grutte projekt fan 'e [[Suderseewurken]].
*[[25 augustus]] - Yn [[Poalen]] lit de [[premier]] en [[minister]] fan Definsje, [[maarskalk]] [[Józef Piłsudski]], de lieders fan 'e linkse en sintrumrjochtse [[opposysje (polityk)|opposysjepartijen]] oppakke en [[finzen]] sette.
*[[25 augustus]] - By [[steatsgreep yn Perû (1930)|in steatsgreep]] yn [[Perû]] wurdt [[diktator]] [[Augusto Leguía]] ôfset, dy't al sûnt [[1919]] oan macht is.
*[[5 septimber]] - By [[steatsgreep yn Argentynje (1930)|in steatsgreep]] yn [[Argentynje]] wurdt de [[liberalisme|liberale]] [[presidint]] [[Hipólito Irigoyen]] ôfset troch [[generaal]] [[José Uriburu]], dy't stipe wurdt troch de grutgrûnbesitters.
*[[9 septimber]] - Yn [[Peking]] lit [[generaal]] [[Feng Yuxiang]] himsels ta [[presidint]] útroppe fan in [[regear|tsjinregear]] (tsjin dat fan [[Chiang Kai-shek]]).
*[[14 septimber]] - By [[Ryksdeiferkiezings (1930)|Ryksdeiferkiezings]] yn [[Dútslân]] komme de [[faksistysk]]e [[NSDAP]] en de [[kommunist]]yske [[KPD]] as de grutte winners út 'e bus.
*[[septimber]] - De [[Earste Koerdysk-Arabyske Oarloch]] brekt út yn noardlik [[Irak]].
* [[4 oktober]] - Foar de earste kear is it [[Wrâldbistedei]].
*[[4 novimber]] - By de [[Revolúsje fan 1930]] komt yn [[Brazylje]] [[Getúlio Vargas]] oan 'e macht.
*[[5 desimber]] - Yn [[Belgje]] falle by de [[giframp yn de Maasdelling]] by [[Luik (stêd)|Luik]] 66 deaden as der in wolk [[gifgas|giftich gas]] út in [[gemy]]sk [[fabryk]] ûntsnapt.
*[[12 desimber]] - De lêste [[Alliëarden|Alliëarde]] [[troepen]] ûntromje it [[Saargebiet (mandaatgebiet)|Saargebiet]], dat de status fan [[mandaatgebiet]] fan it [[Folkebûn]] hat.
*[[22 desimber]] - Yn 'e [[Noarwegen|Noarske]] [[haadstêd]] [[Oslo]] ûndertekenje [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]], [[Denemark]], [[Noarwegen]], [[Sweden]] en [[Finlân]] de [[Konvinsje fan Oslo]], wêryn't se inoar [[ekonomy]]ske en [[politike]] stipe ûnthjitte.
* [[22 desimber]] - Oprjochting fan de [[Federaasje fan Fryske Studinteferienings]] yn de [[Kânselerij (Ljouwert)|Kânselerij]] te [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]. 
*[[30 desimber]] - Nei't de [[opstân]] fan [[Feng Yuxiang]] yn noardlik [[Sina]] delslein is, konsintrearret de Sineeske [[diktator]] [[Chiang Kai-shek]] him op it besingeljen en ferneatigjen fan 'e [[kommunistysk]]e bases yn súdlik Sina.
* ''sûnder datum'' - De [[legindarysk]]e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[krimineel|kriminelen]] [[Bonnie en Clyde]] krije kunde oan inoar.

== Berne ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Robert Loggia]], Amerikaansk akteur († [[2015]])
* [[4 jannewaris|4]] - [[Sorrell Booke]], Amerikaansk akteur († [[1994]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Hylkje Goïnga]], Frysk skriuwster († [[2001]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Derek Walcott]], Sint-Lusiaansk dichter, skriuwer en Nobelpriiswinner († [[2017]])
;febrewaris
* [[8 febrewaris|8]] - [[Kees Visscher]], Nederlânsk skriuwer († [[2007]])
* [[12 febrewaris|12]] - [[Viola Hatch]], Amerikaansk aktiviste, politika en bestjoerster
* [[22 febrewaris|22]] - [[Jean Bobet]], Frânsk hurdfytser († [[2022]])
;maart
* [[21 maart|21]] - [[Jos van Manen Pieters]], Nederlânsk skriuwster († [[2015]])
* [[24 maart|24]] - [[Jack Kooistra]], Frysk sjoernalist en nazy-jager
* [[30 maart|30]] - [[John Lanting]], Nederlânsk akteur († [[2018]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Hemut Kohl]], bûnskânselier fan [[Dútslân]] († [[2017]])
* [[7 april|7]] - [[Andrew Sachs]], Dútsk-Britsk akteur († [[2016]])
* [[12 april|12]] - [[Ype Schaaf]], Frysk predikant en sjoernalist († [[2003]])
* [[12 april|12]] - [[Louw de Graaf]], Frysk politikus († [[2020]])
* [[30 april|30]] - [[Kitty Janssen]], Nederlânsk aktrise († [[2012]])
;maaie
* [[11 maaie|11]] - [[Edsger Wybe Dijkstra]], Nederlânsk wiskundige († [[2002]])
* [[22 maaie|22]] - [[Dieuwke de Graaff-Nauta]], Frysk politika († [[2008]])
* [[31 maaie|31]] - [[Clint Eastwood]], Amerikaansk akteur en regisseur
;juny
* [[3 juny|3]] - [[Rein Strikwerda]], Frysk ortopedysk sjirurch († [[2006]])
* [[12 juny|12]] - [[Jim Nabors]], Amerikaansk akteur en sjonger († [[2017]])
;july
* [[15 july|15]] - [[Jacques Derrida]], Frânsk literêr kritikus en filosoof († [[2004]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Karoly Grosz]], premier fan [[Hongarije]] († [[1996]])
* [[5 augustus|5]] - [[Neil Armstrong]], Amerikaansk astronaut, earste minsk op 'e moanne († [[2012]])
* [[25 augustus|25]] - [[Sean Connery]], Skotsk akteur († [[2020]])
* [[28 augustus|28]] - [[Ben Gazzara]], Amerikaansk akteur († [[2012]])
* 28 - [[Windsor Davies]], Britsk akteur († [[2019]])
;septimber
* [[6 septimber|6]] - [[Durk van der Ploeg]], Frysk skriuwer
* [[7 septimber|7]] - kening [[Boudewijn fan Belgje]] († [[1993]])
* [[8 septimber|8]] -  [[Marilyn Durham]], Amerikaansk skriuwster († [[2015]])
* [[23 septimber|23]] - [[Ray Charles]], Amerikaansk sjonger en muzikant († [[2004]])
* [[25 septimber|25]] - [[Ellen Moves Camp]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste († [[2008]])
* [[29 septimber|29]] - [[Colin Dexter]], Ingelsk skriuwer († [[2017]])
;oktober
* [[4 oktober|4]] - [[Gerard van der Weerd]], Frysk dirigint († [[2012]])
* [[5 oktober|5]] - [[Renze de Vries]], Nederlânsk sportbestjoerder († [[2012]])
* [[10 oktober|10]] - [[Kim Winona]], Amerikaansk aktrise († [[1978]])
* [[17 oktober|17]] - [[Fred van der Vlugt]], Nederlânsk sjoernalist († [[2002]])
* [[31 oktober|31]] - [[Michael Collins (astronaut)|Michael Collins]], Amerikaansk romtefarder († [[2021]])
;novimber
* [[3 novimber|3]] - [[Eppe Otter]], Frysk pionier [[Feanhoopfestival]] († [[2012]])
;desimber
* [[8 desimber|8]] - [[Maximilian Schell]],  Eastenryksk-Switsersk akteur, regisseur en skriuwer. († [[2014]])
* [[11 desimber|11]] - [[Jean-Louis Trintignant]], Frânsk akteur († [[2022]])
;''datum ûnbekend''
*[[Joop Verbeke]], Frysk muzikant († [[1997]])

== Ferstoarn ==
;febrewaris
* [[3 febrewaris|3]] - [[Just Havelaar]], Nederlânsk skilder en skriuwer (* [[1880]])
* [[18 febrewaris|18]] - [[Gerardus Heymans|Gerard Heymans]], Frysk filosoof en grûnlizzer fan 'e psychology yn Nederlân (* [[1857]])
;maaie
* [[12 maaie|12]] - [[Piter Jelles Troelstra]], Frysk politikus en dichter (* [[1860]])
* [[13 maaie|13]] - [[Fridtjof Nansen]], Noarsk ûntdekkingsreizger (* [[1861]])
;july
* [[7 july|7]] - [[Arthur Conan Doyle]], Skotsk skriuwer (* [[1859]])
;oktober
* [[11 oktober|11]] - [[Sien van Hulst]], inisjatyfnimster foar de wykferpleging en kreamsoarch (* [[1868]])
;desimber
* [[30 desimber|30]] - [[Nicolaas Molenaar]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1850]])
;datum ûnbekend
* ein [[april]] - [[Ellen Francis Mason]], Amerikaansk oersetster (* [[1846]])

==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Journey of the Magi]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Reis fan de Wizen'')&lt;/small&gt;
* [[T.S. Eliot]], ''[[A Song for Simeon]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it Frysk as ''In Liet foar Simeon'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1930| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>f37nin5hwwgewvtzg3cffizhsvosr35</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1928</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1722</id>
    <revision>
      <id>1085260</id>
      <parentid>1084979</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:22:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9165" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[11 febrewaris|11]]-[[19 febrewaris]] - De [[Olympyske Winterspullen 1928|Olympyske Winterspullen]] wurde holden yn [[Sankt Moritz]], yn [[Switserlân]].
*[[20 febrewaris]] - Op 'e [[6e Panamerikaanske Konferinsje]] yn 'e [[Kuba]]anske [[haadstêd]] [[Havana]] wurdt in [[resolúsje]] yntsjinne dy't stelt dat gjin inkele steat it rjocht hat om him te bemuoien mei de binnenlânske oangelegenheden fan in oar lân. Dêrmei wurdt ferwiisd nei de ynfallen fan 'e [[Feriene Steaten]] yn [[Haïty]], de [[Dominikaanske Republyk]] en [[Nikaragûa]]. Hoewol't de resolúsje oanholden wurdt oant de folgjende Panamerikaanske konferinsje, foarmet allinnich al it feit dat er yntsjinne is in gefoelige [[diplomatike]] nederlaach foar de Feriene Steaten.
*[[12 maart]] - [[Britsk-Malta]] kriget de status fan [[dominion]] binnen it [[Britske Ryk]].
*[[25 maart]] - By [[Portegeeske presidintsferkiezings (1928)|presidintsferkiezings]] yn [[Portegal]] wurdt [[generaal]] [[Antonio de Fragoso Carmona]] keazen, dy't al fan [[1926]] ôf oan 'e macht is. Hy wie de iennichste kandidaat.
*[[27 april]] - Yn it nije [[regear]] fan [[Portegal]] kriget [[Antonio de Oliveira Salazar]] wiidfiemjend foech as [[minister]] fan Finânsjes.
*[[20 maaie]] - By [[Ryksdeiferkiezings (1928)|Ryksdeiferkiezings]] behellet de [[sosjalistysk]]e [[politike partij|partij]] [[SPD]] yn [[Dútslân]] in oerwinning.
* [[22 maaie]] - De [[Noardpoal]]tocht fan [[Umberto Nobile]] yn in [[loftskip]] einiget mei in crash op it [[iis|poaliis]].
*[[25 maaie]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[piloat]]e [[Amelia Earhart]] fljocht as earste [[frou]] oer de [[Atlantyske Oseaan]].
*[[july]] - Op it [[6e Wrâldkongres fan de Komintern|6e Wrâldkongres]] fan 'e [[Komintern]] swart de [[kommunistysk]]e beweging alle gearwurking mei de [[sosjalist]]en ôf.
*[[2 july]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]], dêr't sûnt [[1918]] [[kiesrjocht]] bestiet foar [[froulju]] âlder as tritich jier, wurdt no it algemien [[frouljuskiesrjocht]] ynfierd.
*[[19 july]] - By [[steatsgreep yn Egypte (1928)|in steatsgreep]] yn [[Egypte]] ûntbynt [[kening]] [[Fûad I fan Egypte|Fûad&amp;nbsp;I]] it [[parlemint]] en lûkt alle macht nei himsels ta.
* [[28 july]]-[[12 augustus]]] - De [[Olympyske Simmerspullen 1928|Olympyske Simmerspullen]] wurde holden yn [[Amsterdam]].
*[[27 augustus]] - Yn [[Parys]] ûndertekenje 15 [[lân|lannen]] it [[Briand-Kellogg-pakt]], dat opsteld is troch de [[Frankryk|Frânske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Aristide Briand]] en syn [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] amtgenoat [[Frank B. Kellogg]]. Dêryn wurdt ferklearre dat [[oarloch]] ûnwettich is.
*[[septimber]] - By tafal ûntdekt de [[Skotlân|Skotske]] [[bakteriolooch]] [[Alexander Fleming]] [[penisilline]], in [[skimmel]] dy't [[baktearjes]] deadet.
*[[1 septimber]] - It [[Albaneesk Keninkryk]] wurdt útroppen, mei [[presidint]] [[Ahmed Zogu]] as [[kening]] [[Zog I fan Albaanje|Zog&amp;nbsp;I]].
* [[18 septimber]] - Earste flecht fan it [[loftskip]] de ''[[Graf Zeppelin]]''.
*[[6 oktober]] - [[Chiang Kai-shek]] wurdt útroppen ta [[presidint]] fan 'e [[Republyk Sina]]. Syn foech is sa wiidfiemjend dat er eins as [[diktator]] sjoen wurde moat.
*[[7 oktober]] - [[Ras (titel)|Ras]] [[Haile Selassi|Tafari Makonnen]] (better bekend ûnder syn lettere [[namme]] Haile Selassi) wurdt [[kroaning|kroane]] as [[negus]] fan [[Abessynje]].
*[[20 oktober]] - Yn [[Dútslân]] wurdt de ekstreem-rjochtse [[krante]]magnaat [[Alfred Hugenberg]] keazen as nije [[foarsitter]] fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[DNVP]].
*[[26 novimber]] - By in swiere [[stoarm]] brekt yn [[Súd-Hollân]] de [[seedyk]] troch en strûpt de [[Hoekske Waard]] derûnder.
*[[desimber]] - Op ynstigaasje fan foaroanman [[Jawaharlal Nehru]] easket it [[Yndysk Nasjonaal Kongres]] fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje|koloniale]] [[oerheid]] dat [[Britsk-Ynje]] binnen in jier de status fan [[dominion]] binnen it [[Britske Ryk]] krije sil.
*[[5 desimber]] - Yn 'e [[Gran Chaco]], in ûnherberchsum mar [[ierdoalje]]ryk grinsgebiet fan [[Bolivia]] en [[Paraguay]], fine [[skermutseling]]s plak tusken [[soldaten]] fan 'e beide lannen.
* ''sûnder datum'' - [[Hendrik Bulthuis]] bout de earste [[Burgumer Mar (sylboat)|Burgumer Mar]]-sylboat.

== Berne ==
;jannewaris
* [[5 jannewaris|5]] - [[Walter Mondale]], Amerikaansk politikus en diplomaat († [[2021]])
* [[8 jannewaris|8]] - [[Jeen van den Berg]], Frysk maratonrider († [[2014]])
* [[18 jannewaris|18]] - [[Tony Feitsma]], Frysk taalkundige en publisiste († [[2009]])
* [[29 jannewaris|29]] - [[Wim Beeren]], Nederlânsk museumdirekteur († [[2000]])
;febrewaris
* [[9 febrewaris|9]] - [[Rinus Michels]], Nederlânsk fuotballer en fuotbaltrener († [[2005]])
* 9 febrewaris - [[Herman Pieter de Boer]], Nederlânsk skriuwer, lietsjeskriuwer en sjoernalist († [[2014]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Jacob Noordmans]], Frysk sjoernalist en âld-haadredakteur fan de Ljouwerter Krante († [[2017]])
* [[26 febrewaris|26]] - [[Ariel Sharon]], premier fan [[Israel]] († [[2014]])
* 26 - [[Fats Domino]], Amerikaansk rhythm-and-bluessjonger en pianist († [[2017]]
* [[28 febrewaris|28]] - [[Anne van den Ban]], Frysk lânboukundige en heechlearaar († [[2016]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Paul Römer (telefyzjeregisseur)|Paul Römer]], Nederlânsk kameraman en regisseur († [[2007]])
* [[2 april|2]] - [[Piet Römer]], Nederlânsk akteur († [[2012]])
* [[23 april|23]] - [[Shirley Temple]], Amerikaansk aktrise († [[2014]])
;maaie
* [[4 maaie|4]] - [[Hosni Mûbarak]], presidint fan [[Egypte]] († [[2020]])
* [[8 maaie|8]] - [[Yoka Berretty]], Nederlânsk aktrise en sjongster († [[2015]])
* [[16 maaie|16]] - [[Joop Doevendans]], Frysk útjouwer en bestjoerder († [[2018]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Yde Schakel]], Frysk oannimmer († [[2020]])
* [[11 juny|11]] - [[Fabiola Mora y Aragón]], keninginne der [[Belgje|Belgen]] († [[2014]])
* [[14 juny|14]] - [[Che Guevara]], Argentynsk-Kubaansk revolusjonêr († [[1967]])
* [[28 juny|28]] - [[Pieter Jan Tichelaar]], Frysk ûndernimmer († [[2020]])
;july
* [[5 july|5]] - [[Pierre Mauroy]], Frânsk politikus († [[2013]])
* [[18 july|18]] - [[Simon Vinkenoog]], Nederlânsk skriuwer († [[2009]])
* [[21 july|21]] - [[John B. Keane]], Iersk skriuwer († [[2002]])
;augustus
* [[4 augustus|4]] - [[Wâtse Hiddema]], Frysk bestjoerder en frisiast († [[2011]])
* 4 - [[Frank Leyendekker]], Frysk-Amerikaansk boer en hynsteman († [[2022]])
* [[6 augustus|6]] - [[Andy Warhol]], Amerikaanske skilder († [[1987]])
* [[10 augustus|10]] - [[Annie van der Meer]], Frysk hurdrydster († [[2004]])
* [[17 augustus|17]] - [[Willem Duys]], Nederlânsk radio- en tillefyzjepresintator en muzykprodusint († [[2011]])
* [[21 augustus|21]] - [[Allard van der Scheer]], Nederlânsk akteur († [[2014]])
;septimber
* [[30 septimber|30]] - [[Elie Wiesel]], Joadsk-Amerikaansk skriuwer († [[2016]])
;oktober
* [[9 oktober|9]] - [[Hermann von der Dunk]], Nederlânsk skiedkundige († [[2018]])
;novimber
* [[10 novimber|10]] - [[Ennio Morricone]], Italjaansk komponist († [[2020]])
* [[20 novimber|20]] - [[Dolf Verroen]], Nederlânsk berneboekeskriuwer
;desimber
* [[4 desimber|4]] - [[Lieuwe Pietersen]], Frysk skriuwer, learaar en sosjolooch († [[2015]])
* [[8 desimber|8]] - [[Hannes Flesner]], Eastfrysk sjonger en lietsjeskriuwer († [[1984]])
* [[11 desimber|11]] - [[Martinus Antonius Veltman]], Nederlânsk dichter en tekstskriuwer († [[1995]])
* [[11 desimber|11]] - [[Jan Dijkstra]], Frysk metaalwurker († [[2005]])
* [[16 desimber|16]] - [[Friedrich Wilhelm Schnitzler]], Dútsk politikus († [[2011]])
* [[18 desimber|18]] - [[Ger Verrips]], Nederlânsk skriuwer († [[2015]])
* [[25 desimber|25]] - [[Aad de Koning]], Nederlânsk reedrider († [[2010]])
* [[29 desimber|29]] - [[Swaantsje Monderman]], Frysk dichteresse († [[2007]])
* [[30 desimber|30]] - [[Henri Debehogne]], Belgysk astronoom († [[2007]])
* [[30 desimber|30]] - [[Piet de Boer (hynsteman)|Piet de Boer]], Frysk hynsteman († [[2008]])

== Ferstoarn ==
* [[11 jannewaris]] - [[Thomas Hardy]], Ingelsk skriuwer (* [[1840]])
* [[4 febrewaris]] - [[Hendrik Lorentz]], Nederlânsk natuerkundige en Nobelpriiswinner (* [[1853]])
* [[18 juny]] - [[Roald Amundsen]], Noarsk ûntdekkingsreizger (* [[1872]])
* [[17 septimber]] - [[Baptiste Pourier]] (''Big Bat''), Amerikaansk ferkenner, tolk en gids (* [[1843]])
* [[10 desimber]] - [[Charles Mackintosh]], Skotsk arsjitekt (* [[1868]])
;''datum ûnbekend''
*[[Thomas Tibbles]], Amerikaanske sjoernalist, publisist en aktivist (* [[1840]])

==Literatuer==
;romans
* [[Hans Kirk]], ''[[Fiskerne]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Fiskers'')&lt;/small&gt;
* [[Erich Maria Remarque]], ''[[Im Westen nichts Neues]]''
;poëzij
*[[William Butler Yeats]], ''[[Sailing to Byzantium]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1928| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>p95gkilip5scer95c6boydwzp6anhyj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1924</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1726</id>
    <revision>
      <id>1085279</id>
      <parentid>1085154</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:36:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12459" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[1 jannewaris]] - [[Grikelân]] giet oer op de [[Gregoriaanske kalinder]].
* [[5 jannewaris]] - It earste [[Nederlân]]sk kampioenskip [[koartebaan]]reedriden wurdt holden yn [[Ryptsjerk]].
*[[14 jannewaris]] - De [[Alliëarden]] beslute om 'e [[stêd]] [[Rijeka]] (Italjaansk: Fiume), yn [[Istrje]], dochs ta te wizen oan [[Itaalje]]. Dêrmei komt in ein oan 'e [[Frijsteat Fiume]].
*[[21 jannewaris]] - Yn [[Moskou]] komt de [[kommunist]]yske foaroanman [[Vladimir Lenin]] nei in nije [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]] te [[ferstjerren]].
*[[23 jannewaris]] - [[Ramsay MacDonald]] wurdt de earste [[sosjalistysk]]e [[premier]] fan it [[Feriene Keninkryk]].
* [[24 jannewaris]] - De namme fan [[Petrograd]] (earder: Sint-Petersburch), yn [[Ruslân]], wurdt feroare yn 'Leningrad', nei de [[kommunistysk]]e foaroanman [[Vladimir Lenin]].
* [[25 jannewaris]]-[[5 febrewaris]] - Yn [[Chamonix]], yn [[Frankryk]], wurdt de earste edysje fan 'e [[Olympyske Winterspullen 1924|Olympyske Winterspullen]] holden.
*[[8 febrewaris]] - Yn 'e [[Feriene Steaten]] wurdt foar it earst in [[deastraf]] útfierd mei help fan in [[gaskeamer]].
*[[24 febrewaris]] - [[Mahatma Gandhi]], de foaroanman fan it [[Yndysk Nasjonaal Kongres]], wurdt yn [[Britsk-Ynje]] frijlitten út [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[finzenskip]] fanwegen syn swakke [[sûnens]].
*[[26 febrewaris]] - Yn [[München]] begjint it [[rjochtsaak|proses]] tsjin [[Adolf Hitler]], [[Erich Ludendorff]] en de oare dieders fan 'e mislearre [[Bierkelderpûtsj]].
*[[9 maart]] - [[Joegoslaavje]] stimt nei trije jier dwerslizzen yn mei de [[anneksaasje fan Fiume]] troch [[Itaalje]]. Yn ruil dêrfoar sjocht Itaalje ôf fan alle oare oanspraken op [[Istrje]] en [[Dalmaasje (regio)|Dalmaasje]].
*[[1 april]] - De [[rjochtbank]] yn [[München]] leit de [[nasjonaal-sosjalistysk]]e foaroanman [[Adolf Hitler]], foar syn oandiel yn 'e saneamde [[Bierkelderpûtsj]], in tige mylde [[finzenisstraf]] fan fiif jier op en in [[jildboete]] fan 200 [[goudmark]]. Syn meistanner, de âld-[[generaal]] [[Erich Ludendorff]], tsjin wa't ûnder it proses earnstich belêstend bewiismateriaal boppe wetter kommen wie, wurdt sels hielendal frijsprutsen.
*[[6 april]] - By [[Italjaanske parlemintsferkiezings (1924)|parlemintsferkiezings]] yn [[Itaalje]], dy't mank geane mei slimme terreur fan 'e [[faksist]]en tsjin al harren tsjinstanners, wint de [[Nasjonale Faksistyske Partij]] fan [[Benito Mussolini]] 65% fan 'e stimmen.
* [[20 april]] - [[Turkije]] kriget ûnder it bewâld fan [[Mustafa Kemal Atatürk]] in nije [[grûnwet]].
*[[1 maaie]] - Yn 'e [[Grikelân|Grykske]] [[haadstêd]] [[Atene]] wurdt troch [[premier]] [[Eleftherios Venizelos]] de [[Helleenske Republyk]] útroppen.
*[[4 maaie]] - By [[Ryksdeiferkiezings (maaie 1924)|Ryksdeiferkiezings]] yn [[Dútslân]] ferlieze alle [[demokratysk]]e [[politike partij]]en oanhing. Winst wurdt boekt troch de [[kommunist]]en en de rjochts-ekstremistyske [[Deutschvölkische Freiheitspartei]] (DVFP), dêr't û.m. de [[nasjonaal-sosjalist]]en fan 'e eardere [[NSDAP]] harren by oansletten hawwe.
*[[8 maaie]] - It [[Memellân]] wurdt troch de [[Alliëarden]] definityf oan [[Litouwen]] tawiisd.
*[[14 maaie]] - Yn noardlik [[Marokko]] wurdt de [[Ynternasjonale Sône fan Tanger]] oprjochte.
*[[23 maaie]] - Op it [[partijkongres]] fan 'e [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny]] wit [[Josef Stalin]] syn rivaal [[Leon Trotski]] hast hielendal te isolearjen. Trotski wurdt troch Stalin en dy syn trewanten beskuldige fan anty-[[marxisme|marxistyske]] ôfwikings, yllegale fraksjefoarming, [[mensjevisten|mensjevistyske]] en lytsboargerlike tinkbylden en oare [[misdriuw]]en en flaters.
*[[10 juny]] - Yn 'e [[Itaalje|Italjaanske]] [[haadstêd]] [[Rome]] wurdt de [[sosjalistysk]]e foaroanman [[Giacomo Matteotti]] troch [[faksist]]en [[fermoarde]].
*[[29 augustus]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[Ryksdei]] stimt yn mei it troch [[Alliëarden]] foarleine [[Dawesplan]] (in betinksel fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[bankier]] [[Charles G. Dawes]]), dat [[ekonomy]]ske herfoarmings foarstiet dy't Dútslân by steat stelle moatte om te foldwaan oan 'e [[ferhelbetelling]]s.
*[[17 septimber]] - It [[Itaalje|Italjaanske]] [[regear]] seit it yn [[1920]] mei [[Joegoslaavje]] sletten [[Ferdrach fan Rapallo (1920)|Ferdrach fan Rapallo]] op. Dat betsjut dat Itaalje wer oanspraak makket op 'e Joegoslavyske dielen fan [[Dalmaasje (regio)|Dalmaasje]].
* [[28 septimber]] - Earste [[loftfeart|flecht]] om de wrâld, troch twa [[fleantúch|fleantugen]] fan it [[Amerikaanske Leger]].
*[[29 septimber]] - De [[Dominikaanske Republyk]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[16 oktober]] - [[Hûssein bin Ali, sjaryf fan Mekka|Hûssein bin Ali]], de [[kening]] fan 'e [[Keninkryk fan de Hidjas|Hidjas]], docht [[abdikaasje|ôfstân fan 'e troan]] en giet yn [[ballingskip]] op [[Syprus]]. Syn [[soan]] soan [[Ali fan de Hidjas|Ali]] folget him op en set de [[Nêzjdyske ferovering fan de Hidjas|striid]] tsjin 'e [[Emiraat fan de Nêzjd|Nêzjdyske]] ynfallers fuort.
*[[26 novimber]] - De ([[kommunistysk]]e) [[Mongoalske Folksrepublyk]] wurdt oprjochte.
*[[30 novimber]] - [[Frankryk]] makket in begjin mei it weromlûken fan syn troepen út it [[Ruhrgebiet]]. Dêrmei komt in ein oan 'e Frânsk-[[Belgje|Belgyske]] [[Besetting fan it Ruhrgebiet]].
*[[7 desimber]] - By [[Ryksdeiferkiezings (desimber 1924)|Ryksdeiferkiezings]] yn [[Dútslân]] ferlieze de [[nasjonaal-sosjalistysk]]e [[NSDAP]] en de [[kommunistysk]]e [[KPD]] sitten. De grutte winner is de [[sosjalistysk]]e [[SPD]].
*[[20 desimber]] - It [[Dútslân|Dútske]] [[regear]] ferlient [[Adolf Hitler]], de eardere lieder fan 'e [[nasjonaal-sosjalistysk]]e [[NSDAP]], [[graasje]] foar syn oandiel yn 'e [[Bierkelderpûtsj]]. Hy komt daliks frij. Hy hat al mei al mar twa jier fêstsitten; dy tiid hat er brûkt om it [[boek]] ''[[Mein Kampf]]'' te skriuwen.
*[[24 desimber]] - By [[steatsgreep yn Albaanje (1924)|in steatsgreep]] yn [[Albaanje]] grypt de eardere [[premier]] [[Ahmed Zogu]] de macht. 
*[[27 desimber]] - De [[Feriene Steaten]] beëinigje [[Amerikaanske besetting fan de Dominikaanske Republyk (1916-1924)|harren besetting]] fan 'e [[Dominikaanske Republyk]], dy't al fan [[1916]] ôf duorret.

== Berne ==
;jannewaris
* [[2 jannewaris|2]] - [[Hendrik Jan Broekstra]], Nederlânsk pianist († [[2015]])
* [[7 jannewaris|7]] - [[Sipke Veenstra]], Frysk dichter en skriuwer († [[2002]])
* 7 - [[Geoffrey Bayldon]], Ingelsk akteur († [[2017]])
* 7 - [[Fenno Schouwstra]], Frysk publisist, útjouwer en sportredakteur († [[2012]])
* [[10 jannewaris|10]] - [[Eduardo Chillida]], Baskysk byldzjend keunstner († [[2002]])
* [[24 jannewaris|24]] - [[Leo Brouwer (boargemaster)|Leo Brouwer]], Frysk boargemaster († [[2003]])
;febrewaris
* [[9 febrewaris|9]] - [[Anton Heyboer]], Nederlânsk keunstskilder († [[2005]])
* [[11 febrewaris|11]] - [[Cristiaan Frederik Jan Antonides]], Nederlânsk dûmny en publisist († [[2001]])
* [[21 febrewaris|21]] - [[Robert Mugabe]], Simbabwaansk presidint († [[2019]])
;maart
* [[7 maart|7]] - [[Jaap Maris]], boargemaster fan [[Kollumerlân]] en [[Dantumadiel]] († [[2012]])
* [[11 maart|11]] - [[Jaap Maarleveld]], Frysk akteur en teaterprodusint († [[2021]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Marlon Brando]], Amerikaansk akteur († [[2004]])
* [[9 april|9]] - [[Diet Huber]], Frysk berneboekeskriuwster en -yllustratrise († [[2008]])
* [[26 april|26]] - [[Wisse Dekker]], Nederlânsk sakeman, topman fan Philips († [[2012]])
;maaie
* [[18 maaie|18]] - [[Tjalling Waterbolk]], Nederlânsk heechlearaar yn de archeology († [[2020]])
* [[22 maaie|22]] - [[Charles Aznavour]], Frânsk-Armeensk sjonger en lieteskriuwer († [[2018]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Klaas Dijkstra (taalkundige)|Klaas Dijkstra]] (Klaes Dykstra), Frysk taalkundige en oersetter († [[1997]])
* [[10 juny|10]] - [[Wopkje Hutting-Kooistra]], Frysk Alvestêdetochtrydster († [[2017]])
* [[12 juny|12]] - [[George H.W. Bush]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[2018]])
* [[19 juny|19]] - [[Sybren Polet]], Nederlânsk dichter († [[2015]])
* [[28 juny|28]] - [[Hyke Koopmans]], Frysk keunstner († [[2010]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Freark Dam]], Frysk sjoernalist, oersetter en dichter († [[2002]])
* [[3 july|3]] - [[Loek Caspers]], Nederlânsk fersetsstrydster († [[2019]])
* [[16 july|16]] - [[Hannie Lips]], Nederlânsk omropster († [[2012]])
* [[21 july|21]] - [[Don Knotts]], Amerikaansk akteur en komyk († [[2006]])
* [[27 july|27]] - [[Vincent Canby]], Amerikaansk film- en teäterkritikus († [[2000]])
;augustus
* [[3 augustus|3]] - [[Max van der Stoel]], Nederlânsk politikus († [[2011]])
* [[2 augustus|2]] - [[Carroll O'Connor]], Amerikaansk akteur en komyk († [[2001]])
* [[21 augustus|21]] - [[Klaas Beuker]], Frysk politikus, († [[2000]])
;septimber
* [[22 septimber|22]] – [[Rosamunde Pilcher]], Ingelsk skriuwster
* [[22 septimber]] - [[Teun Tolman]], Frysk politikus († [[2007]])
;oktober
* [[1 oktober|1]] - [[Jimmy Carter]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]]
* [[29 oktober|29]] - [[Hotze Schuil]], Frysk keatser († [[2005]])
* [[31 oktober|31]] - [[Louis le Roy]], Nederlânsk byldzjend keunstner en skriuwer († [[2012]])
* [[31 oktober|31]] - [[Geart van der Zwaag (dichter)|Geart van der Zwaag]], Frysk skriuwer en dichter († [[1989]])
;novimber
* [[6 novimber|6]] - [[Tsjits Peanstra]], Frysk dichteresse († [[2014]])
* [[7 novimber|7]] - [[George Schweigmann]], Frysk reedrider († [[2017]])
* [[11 novimber|11]] - [[Harry Kuitert]], Nederlânsk teolooch, etikus en predikant († [[2017]])
* [[14 novimber|14]] - [[J.J. Peereboom]], Nederlânsk sjoernalist en skriuwer († [[2010]])
* [[28 novimber|28]] - [[G.W.S. Barrow]], Skotsk skiedkundige († [[2013]])
* [[30 novimber|30]] - [[Pauline Small]], Amerikaansk politika en bestjoerster († [[2005]])
;desimber
* [[7 desimber|7]] - [[Mario Soares]], presidint fan [[Portegal]] († [[2017]])
* [[12 desimber|12]] - [[Ed Koch]], boargemaster fan [[New York (stêd)|New York]] († [[2013]])
* [[27 desimber|27]] - [[Frank North (sporttrainer)|Frank North]], Amerikaansk sporttrainer († [[2017]])

== Ferstoarn ==
* [[21 jannewaris]] - [[Vladimir Iljitsj Lenin]], Russysk revolusjonêr en lieder fan 'e [[Sovjet-Uny]] (* [[1870]])
* [[3 febrewaris]] - [[Woodrow Wilson]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] (* [[1856]])
* [[3 juny]] - [[Franz Kafka]], Tsjechysk skriuwer (* [[1883]])
* [[19 july]] - [[Sipke Huismans]], Frysk predikant en frisiast (* [[1873]])
* [[5 novimber]] - [[Anson Mills]], Amerikaansk militêr en útfiner (* [[1834]])
* [[22 novimber]] - [[Herman Heijermans]], Nederlânsk skriuwer (* [[1864]])

== Literatuer ==
;prizen
* De Poalske skriuwer [[Wladyslaw Stanislaw Reymont]] wint de [[Nobelpriis foar de Literatuer]]
;romans
* [[Johan Fabricius]], ''[[De Scheepsjongens van Bontekoe (roman)|De Scheepsjongens van Bontekoe]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''De Skipsjonges fan Bontekoe'')&lt;/small&gt;
* [[Louis Couperus]], ''Het Snoer der Ontferming''
;poëzij
* [[Pablo Neruda]], ''[[Veinte Poemas de Amor y Una Canción Desesperada]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''Tweintich Leafdesdichten en in Liet fan Wanhoop'')&lt;/small&gt;
;non-fiksje
* [[André Gide]], ''Corydon''
* [[André Gide]], ''Incidences''

== Muzyk ==
* [[George Gershwin]], ''Rhapsody in Blue''
* [[Jean Sibelius]], ''Symfony nr. 7, opus 105''

== Byldzjende keunst ==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Chana orloff.jpg|''My son'' (1924) [[Chana Orloff]], The Lola Beer Ebner Sculpture Garden, Tel Aviv 
Ofbyld:St-Adolf portant des lunettes.jpg|''St-Adolf portant des lunettes'' (1924) Adolf Wölfli [[Keunstmuseum Bern]]
&lt;/gallery&gt;

== Boukeunst ==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:St.-Jan-oostgevel.jpg|''Sint-Janstsjerke'', Waalwyk [[Hendrik Willem Valk]]
Ofbyld:Santa Maria degli Angeli (Assisi) - Facade.jpg|''Façade Basilica di Santa Maria degli Angeli'' [[Cesare Bazzani]], Assisy (Itaalje)
Ofbyld:Chilehaus Hamburg 1.jpg|''Chilehaus'', Hamburch [[Fritz Höger]]
Ofbyld:Betlehemkerk.JPG|''[[Amsterdamske Skoalle|Amsterdamske Skoalle, Bethlehemtsjerke]]'', Amsterdam (1924) A. Moen
&lt;/gallery&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1924| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>8z2632cpysmjww6c6cna2ah104boxsk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1923</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1727</id>
    <revision>
      <id>1085240</id>
      <parentid>1084996</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:02:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10054" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[10 jannewaris]] - [[Litouwen|Litouske]] [[troepen]] besette it [[Memellân]], in [[kust]]stripe oan 'e [[Eastsee]]. It Litouske [[regear]] ferklearret [[Litouske anneksaasje fan it Memellân|it gebiet dêrmei anneksearre]].
*[[11 jannewaris]] - [[Frankryk]] en [[Belgje]] geane oer ta de [[militêr]]e [[Besetting fan it Ruhrgebiet]], om't [[Dútslân]] net mear foldwaan kin oan 'e yn it [[Ferdrach fan Versailles]] fêstleine [[ferhelbetelling]]s.
*[[22 jannewaris]] - De [[mynwurker]]s yn it [[Ruhrgebiet]] geane foar ûnbeskate tiid yn [[staking]] út protest tsjin 'e [[Frankryk|Frânske]] en [[Belgje|Belgyske]] [[Besetting fan it Ruhrgebiet]].
*[[28 jannewaris]] - It [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] slút it [[Ruhrgebiet]] hermetysk ôf fan 'e rest fan [[Dútslân]] en fiert [[mynwurker]]s oan út Frankryk om 'e [[staking]] fan 'e pleatslike mynwurkers te brekken.
*[[28 jannewaris|28]]-[[29 jannewaris]] - Yn [[München]] wurdt it [[Rykspartijdei|1e Kongres]] fan 'e [[nasjonaal-sosjalisme|nasjonaal-sosjalistyske]] [[NSDAP]] holden.
*[[5 febrewaris]] - Yn [[Itaalje]] lit de [[faksistysk]]e [[premier]] [[Benito Mussolini]] tûzenen [[sosjalist]]en en [[kommunist]]en oppakke.
*[[16 febrewaris]] - De [[Alliëarden]] akseptearje de [[Litouske anneksaasje fan it Memellân]].
*[[31 maart]] - Yn 'e [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Essen (Dútslân)|Essen]] iepenje [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] it fjoer op [[demonstraasje (protest)|demonstrearjende]] [[arbeider]]s op it [[fabryk]]sterrein fan [[Krupp]]. By dit [[Bloedbad fan Essen]] komme 13 arbeiders om en reitsje mear as 30 [[ferwûne]], fan wa guon earnstich.
*[[27 april]] - It [[faksistysk]]e rezjym fan [[Benito Mussolini]] yn [[Itaalje]] beslist dat [[plak (geografy)|plak]]ken yn [[Súd-Tiroal]] gjin [[Dútsk]]talige [[plaknamme]]n mear hawwe meie. Alle nammen wurde [[Italjaansk|italjanisearre]].
* [[27 april]] - Yn [[Noard-Fryslân]] wurdt de [[Friisk Foriining]] oprjochte, ûnder namme ''Friesisch-Schleswigsche Verein''.
*[[24 maaie]] - Yn 'e [[Ierske Frijsteat]] komt in ein oan 'e bloedige [[Ierske Boargeroarloch]] troch de oerjefte fan 'e republikeinske [[rebel]]len fan [[Éamon de Valera]].
*[[5 juny]] - De [[presidint]] fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[sintrale bank]], [[Rudolf Havenstein]], makket bekend dat syn [[Reichsbank]] de fal fan 'e [[Reichsmark]] net mear keare kin.
*[[9 juny]] - By [[steatsgreep yn Bulgarije (1923)|in steatsgreep]] yn [[Bulgarije]] wurdt [[premier]] [[Aleksander Stambûliski]] ôfset.
*[[15 juny]] - Yn 'e neite fan syn wenplak [[Slavovitsa]] wurdt de ôfsette [[Bulgarije|Bulgaarske]] [[premier]] [[Aleksander Stambûliski]] troch [[militêr]]en [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[24 july]] - [[Grikelân]] en [[Turkije]] slute yn it [[Switserlân|Switserske]] [[Lausanne]] it [[Ferdrach fan Lausanne]], wêrmei't in ein komt oan sawol de [[Gryksk-Turkske Oarloch]] as oan 'e [[Turkske Unôfhinklikheidsoarloch]]. Dit [[ferdrach]], dêr't de grinzen fan 'e nije Turkske Republyk yn fêstlein binne, betsjut lykwols ek de ein foar de ûnôfhinklike steaten fan 'e [[Koerden]] en de [[Armenen]], ta de oprjochting wêrfan't besletten wie yn it eardere [[Ferdrach fan Sèvres]].
*[[2 augustus]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Warren Harding]] beswykt oan in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[fise-presidint]] [[Calvin Coolidge]].
*[[31 augustus]] - It [[Folkebûn]] ferlient oan [[Belgje]] it [[mandaatgebiet|mandaat]] oer de eardere [[Dútslân|Dútske]] [[koloanje]] [[Rûanda-Oerûndy]].
*[[31 augustus]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[premier]] [[Benito Mussolini]] stjoert [[troepen]] om it [[Grikelân|Grykske]] [[eilân]] [[Korfû]] [[Italjaanske besetting fan Korfû|te besetten]], nei't oan 'e [[grins (line)|grins]] fan Grikelân mei [[Albaanje]] inkele Italjaanske [[ofsier]]en [[fermoarde]] binne.
*[[13 septimber]] - By [[steatsgreep yn Spanje (1923)|in steatsgreep]] yn [[Spanje]], dy't útfierd wurdt mei goedkarring fan [[kening]] [[Alfûns XIII fan Spanje|Alfûns&amp;nbsp;XIII]], komt in [[militêr]]e [[diktatuer]] ûnder lieding fan [[Miguel Primo de Rivera]] oan 'e macht.
* [[15 septimber]] - It [[Frysk Boun om Utens]] wurdt oprjochte.
*[[26 septimber]] - It [[Dútslân|Dútske]] [[regear]] fan [[kânselier]] [[Gustav Stresemann]] jout it ferduldich ferset tsjin 'e [[Frankryk|Frânske]]-[[Belgje|Belgyske]] [[Besetting fan it Ruhrgebiet]] op om't it finansjeel net mear op te bringen is.
*[[27 septimber]] - Nei ynternasjonale bemiddeling jout de [[Itaalje|Italjaanske]] [[premier]] [[Benito Mussolini]] de [[Italjaanske besetting fan Korfû|besetting fan Korfû]] op.
*[[29 oktober]] - De [[Republyk Turkije]] wurdt formeel útroppen. De eardere [[generaal]] [[Mustafa Kemal Atatürk]] wurdt ta [[presidint]] keazen.
*[[9 novimber]] - Yn [[München]] docht in espeltsje leden fan 'e marzjinale [[Nasjonaal-Sosjalistyske Dútske Arbeiderspartij]] ûnder lieding fan âld-[[generaal]] [[Erich Ludendorff]] en de [[Eastenryk|Eastenriker]] [[Adolf Hitler]] in mislearre [[steatsgreep]], de saneamde [[Bierkelderpûtsj]], tsjin 'e [[regear]]ings fan 'e [[Beieren|Frijsteat Beieren]] en de [[Weimarrepublyk]]. De NSDAP wurdt neitiid ferbean.

== Berne ==
;jannewaris
* [[16 jannewaris|16]] - [[Willem Aantjes]], Nederlânsk politikus († [[2015]])
* [[19 jannewaris|19]] - [[Jean Stapleton]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Alma Hogan Snell]], Amerikaansk skiedkundige en krûdekundige († [[2008]])
* [[24 jannewaris|24]] - [[Simeon ten Holt]], Nederlânsk komponist († [[2012]])
;febrewaris
* [[7 febrewaris|7]] - [[Willem Augustin]], Nederlânsk maratonrider († [[2004]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Jelena Bonner]], Sovjet dissidinte († [[2011]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Feite Faber]], Frysk boargemaster († [[2010]])
;april
* [[4 april|4]] - [[Manon Alving]], Frysk aktrise († [[2010]])
* [[6 april|6]] - [[Marten van der Leest]], Frysk keatser († [[2008]])
* [[19 april|19]] - [[Meindert van der Weerd]], Frysk keatser († [[2010]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Josep Seguer]], Spaansk fuotballer († [[2014]])
* [[17 maaie|17]] - [[Henry Kissinger]], Amerikaansk politikus
* [[31 maaie|31]] - prins [[Reinier III fan Monako]] († [[2005]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Gerrit Elzinga]], Frysk archeolooch en konservator († [[2017]])
* [[14 juny|14]] - [[Judith Kerr]], Ingelsk berneboekeskriuwster en yllustratrise († [[2019]])
* [[18 juny|18]] - [[Herman Krebbers]], Nederlânsk fioelist en muzykpedagooch († [[2018]])
* [[26 juny|26]] - [[Frans Tutuhatunewa]], Súd-Moluksk presidint yn ballingskip († [[2016]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Wisława Szymborska]], Poalsk dichteresse († [[2012]])
* [[13 july|13]] - [[Jouke Klazes Bakker]], Frysk konsintraasjekampoerlibbene († [[2011]])
* [[20 july|20]] - [[Jampie Kuneman]], Nederlânsk fuotballer en fersetsman († [[2018]])
* [[23 july|23]] - [[Thea Beckman]], Nederlânsk berneboekeskriuwster († [[2004]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Shimon Peres]], premier en presidint fan [[Israel]] († [[2016]])
* [[3 augustus|3]] - [[Paus Shenouda III fan Alexandrië|Shenouda III]], paus fan de [[Koptysk-Otterdokse Tsjerke]] († [[2012]])
* [[9 augustus|9]] - [[Gerrit Kouwenaar]], Nederlânsk dichter († [[2014]])
* [[18 augustus|18]] - [[André Roosenburg]], Nederlânsk fuotballer († [[2002]])
* [[20 augustus|20]] - [[Jim Reeves]], Amerikaansk sjonger († [[1964]])
* [[29 augustus|29]] - lord [[Richard Attenborough]], Ingelsk akteur, filmregisseur en filmprodusint († [[2014]])
;septimber
* [[16 septimber|16]] - [[Appie Baantjer]], Nederlânsk skriuwer († [[2010]])
* [[18 septimber|18]] - [[Jurjen Mellema]], Nederlânsk politikus († [[2017]])
* [[22 septimber|22]] - [[Hans Bakker]], Nederlânsk publisist en redakteur († [[2016]])
;oktober
* [[13 oktober|13]] - [[Faas Wilkes]], Nederlânsk fuotballer († [[2006]])
* [[29 oktober|29]] - [[Gerda van der Kade-Koudijs]], Nederlânsk atlete († [[2015]])
* [[30 oktober|30]] - [[Jan Bruin (publisist)|Jan Bruin]], Nederlânsk fersetsstrider († [[2004]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Lenze Meinsma]], Frysk dokter en bestjoerder († [[2008]])
* [[14 novimber|14]] - jhr. [[Cornelis van Eysinga]], Frysk ealman en bestjoerder († [[2018]])
* [[28 novimber|28]] - [[Teake Hoekema]], Frysk heechlearaar († [[2003]])
;desimber
* [[3 desimber|3]] - [[Halbe Brandsma]], Frysk ridder yn de Militêre Willems-Oarder († [[2000]])
* [[6 desimber|6]] - [[Giovanni Narcis Hakkenberg]], Nederlânsk marinier en ridder yn de [[Militêre Willems-Oarder]] († [[2013]])
* [[14 desimber|14]] - [[Gerard Reve]], Nederlânsk skriuwer († [[2006]])
* [[16 desimber|16]] - [[Tip Marugg]], Antilliaansk skriuwer en dichter († [[2006]])
;''datum ûnbekend''
*[[Jan W. van der Hoorn]], Nederlânsk reedrider en [[alvestêdetocht]]winner

== Ferstoarn ==
* [[10 febrewaris]] - [[Wilhelm Conrad Röntgen]], Dútsk natuerkundige en Nobelpriiswinner (* [[1845]])
* [[26 maart]] - [[Sarah Bernhardt]], Frânsk-Nederlânsk aktrise (* [[1844]])
* [[28 april]] - [[Geart van der Zwaag (sosjalist)|Geart van der Zwaag]], Frysk keapman, aktivist en politikus (* [[1858]])
* [[18 maaie]] - [[Lourens Zandstra]], Frysk fakbûnslieder en politikus (* [[1848]])
* [[16 july]] - [[Louis Couperus]], Nederlânsk skriuwer (* [[1863]])
* [[25 augustus]] - [[Ietje Kooistra]], Frysk pedagoge en feministe (* [[1861]])
* [[20 novimber]] - [[Binnert Philip baron van Harinxma thoe Slooten]], Frysk politikus (* [[1839]])
;''datum ûnbekend''
*[[Krolhier (ferkenner)|Krolhier]] (''Curly'' of ''Curley''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1856]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1923| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>rgc8d60n3xli2nid1gqdmo8ssbj7j0k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1922</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1728</id>
    <revision>
      <id>1085287</id>
      <parentid>1084423</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:41:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12063" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[7 jannewaris]] - It [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] [[ratifikaasje|ratifisearret]] it [[Britsk-Iersk Ferdrach]]. De Ierske tsjinstanners fan it opjaan fan [[Noard-Ierlân]] rinne ûnder lieding fan [[Éamon de Valera]] [[lulkens|lulk]] fuort.
*[[5 febrewaris]] - Op 'e [[Marinekonferinsje fan Washington]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haadstêd]] [[Washington, D.C.]], slute de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Frankryk]], [[Itaalje]], [[Japan]], [[Nederlân]], [[Belgje]], [[Portegal]] en [[Sina]] oerienkomsten oer û.m. de relative grutte fan harren [[marine]]s.
*[[28 febrewaris]] - [[Egypte]] wurdt yn namme ûnôfhinklik fan it [[Feriene Keninkryk]] (hoewol't it yn 'e praktyk oant nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] ûnder Britske [[politike]] en [[militêr]]e ynfloed bliuwe sil).
*[[22 maart]] - Yn [[Britsk-Ynje]] wurdt de lânseigen foaroanman [[Mahatma Gandhi]] troch it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[koloanje|koloniaal bestjoer]] foar it [[oprokkening|opstokeljen]] fan 'e [[befolking]] feroardiele ta seis jier [[finzenisstraf]]. 
*[[14 april]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], [[besetting fan de Four Corners|besette]] de tsjinstanners fan 'e [[frede]] mei it [[Feriene Keninkryk]] it [[Paleis fan Justysje]], de [[Four Corners (Dublin)|Four Corners]].
*[[16 april]] - [[Dútslân]] en [[kommunistysk]] [[Ruslân]] slute it [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], wêrby't Dútslân it kommunistyske rezjym erkend en beide lannen ôfsjogge fan [[ferhelbetelling]]s oangeande de [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[1 maaie]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Kolombia]] berikke oerienstimming oer in Amerikaanske skeafergoeding oan Kolombia foar it feit dat de Kolombiaanske [[provinsje]] [[Panama]] yn [[1903]] mei Amerikaanske stipe ûnôfhinklik wurden is. Kolombia kriget no fan 'e Feriene Steaten [[$]]25 miljoen, útsmaard oer fiif jierlikse terminen.
*[[26 maaie]] - [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-lieder [[Vladimir Lenin]] wurdt troffen troch in [[serebraal faskulêr aksidint|oerhaal]]. Syn taken wurde waarnommen troch [[Josef Stalin]], de [[siktaris-generaal]] fan 'e [[Kommunistyske Partij fan de Sovjet-Uny|Kommunistyske Partij fan Ruslân]].
*[[24 juny]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[minister]] fan Bûtenlânske Saken [[Walther Rathenau]] wurdt by in oanslach [[fermoarde]]. Hy wie it slachtoffer in [[politike]] [[hetze]] troch tsjinstanners fan it troch him sletten [[Ferdrach fan Rapallo (1922)|Ferdrach fan Rapallo]], mei [[kommunistysk]] [[Ruslân]].
*[[28 juny]] - Yn [[Dublin]], de [[haadstêd]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], begjinne [[regear]]ingstroepen mei de [[besetting fan de Four Corners|besjitting fan it Paleis fan Justysje]] (de Four Corners), dat al sûnt mids [[april]] troch rebellen beset wurdt. Dit is it begjin fan 'e [[Ierske Boargeroarloch]] tusken de foarstanners fan in [[frede]]sferdrach mei it [[Feriene Keninkryk]] (wêrby't [[Noard-Ierlân]] opjûn wurdt), en dejingen dy't neat witte wolle fan it opjaan fan Noard-Ierlân en ynstee oan it bittere ein ta trochfjochtsje wolle. 
*[[30 juny]] - De [[Ierlân|Ierske]] [[rebel]]len dy't yn [[Dublin]] it [[besetting fan de Four Corners|Paleis fan Justysje beset]] hâlde, jouwe har oer.
*[[5 july]] - Yn it [[Brazylje|Braziliaanske]] [[Rio de Janeiro]] brekt in [[leger (lânmacht)|leger]]rebûlje út, de saneamde [[Opstân fan de Luitenanten]].
*[[31 july]] - Yn [[Itaalje]] brekt in [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] út om it [[regear]] te twingen en kom fanwegen tsjin 'e [[terreur]] dy't [[faksistysk]]e groepearrings útoefenje tsjin [[fakbûn]]sleden.
*[[8 augustus]] - Yn [[Itaalje]] slagget it de [[faksist]]en om 'e [[algemiene staking yn Itaalje (1922)|algemiene staking]] te brekken mei terreur tsjin 'e [[staking|stakers]].
*[[22 augustus]] - [[Michael Collins (Iersk foaroanman)|Michael Collins]], it haad fan it [[regear]] fan 'e [[Ierske Frijsteat]], komt yn 'e [[Ierske Boargeroarloch]] om by gefjochten mei [[rebel]]len.
*[[9 septimber]] - Nei de [[Turkije|Turkske]] ferovering fan [[Smyrna]] op it [[Grikelân|Grykske]] [[leger (lânmacht)|leger]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Gryksk-Turkske Oarloch]], wurdt in [[bloedbad]] oanrjochte ûnder ynwenners fan [[Griken|Gryksk]] en [[Armenen|Armeensk]] [[komôf]], en teffens wurdt de stêd suver plat[[brân]]t by de [[Grutte Brân fan Smyrna]].
* [[13 septimber]] - Yn [[Al Azizja]], yn [[Lybje]], wurdt 58 graden yn it skaad metten, de heechste bûten[[temperatuer]] ea fêststeld.
*[[16 septimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] ferdriuwt it [[Turkije|Turkske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de lêste [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] út [[Lyts-Aazje]].
* [[17 septimber]] - Yn [[Berlyn]] wurdt foar it earst ea in [[film]] mei lûd fertoand.
*[[18 septimber]] - [[Hongarije]] wurdt lid fan it [[Folkebûn]].
*[[27 septimber]] - Fanwegen de nederlaach yn 'e [[Gryksk-Turkske Oarloch]] moat [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]] foar de twadde kear [[abdikaasje|ôfstân dwaan fan 'e troan]] en yn [[ballingskip]] gean.
*[[11 oktober]] - De [[Gryksk-Turkske Oarloch]] einiget mei in [[wapenstilstân]] yn in [[Grikelân|Grykske]] nederlaach.
*[[28 oktober]] - De [[Itaalje|Italjaanske]] [[faksistysk]]e foaroanman [[Benito Mussolini]] oarderet syn oanhingers om 'e [[Mars op Rome]] te begjinnen, mei as doel om it [[regear]] fan it lân oer te nimmen. [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje|Fiktor Emanuel&amp;nbsp;III]] wegeret lykwols de [[needtastân]] út te roppen út eangst foar sawol in [[bloedbad]] as syn eigen ôfsetting as [[monarch]].
*[[30 oktober]] - [[Kening]] [[Fiktor Emanuel III fan Itaalje]] jout belies en beneamt de [[faksistysk]]e lieder [[Benito Mussolini]] ta [[premier]] fan [[Itaalje]].
*[[1 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], wurdt troch it [[regear]] fan 'e [[Republyk Turkije]] ôfset 
*[[17 novimber]] - De lêste [[sultan]] fan it [[Osmaanske Ryk]], [[Mehmed VI]], ferlit [[Konstantinopel]] en giet yn [[ballingskip]] op [[Britsk-Malta]].
*[[26 novimber]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[argeolooch]] [[Howard Carter]] [[Untdekking fan it grêf fan Tûtanchamon|ûntdekt]] yn [[Egypte]] it [[grêf]] fan [[farao]] [[Tûtanchamon]] yn 'e [[Delling fan de Keningen]].
*[[6 desimber]] - Mei it oannimmen fan 'e [[grûnwet]] troch it [[Ierlân|Ierske]] [[parlemint]] wurdt de ûnôfhinklikheid fan 'e [[Ierske Frijsteat]] (de foarrinner fan it moderne [[Ierlân]]) in feit.
*[[16 desimber]] - [[Gabriel Narutowicz]], de noch mar krekt keazen [[presidint]] fan [[Poalen]], wurdt by in oanslach [[fermoarde]].
*[[17 desimber]] - De lêste [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] ferlitte it grûngebiet fan de [[Ierske Frijsteat]].
*[[30 desimber]] - De [[Uny fan Sosjalistyske Sovjetrepubliken]] (USSR, koartwei de Sovjet-Uny) wurdt oprjochte.

== Berne ==
;jannewaris
* [[23 jannewaris|23]] - [[Bernard Smilde]], Frysk teolooch, frisiast en tekstdichter († [[2014]])
;febrewaris
* [[1 febrewaris|1]] - [[F.B. Hotz]], Nederlânsk muzikant en skriuwer († [[2000]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Yitzhak Rabin]], premier fan [[Israel]] († [[1995]])
* [[2 maart|2]] - [[Carl Reiner]],  Amerikaansk akteur en presintator († [[2020]])
* [[18 maart|18]] - [[Seymour Martin Lipset]], Amerikaansk politike sosjolooch († [[2006]])
* [[23 maart|23]] - [[Akke Radsma]], Frysk toanielspylster en foardrachtskeunstneresse († [[2008]])
* [[28 maart|28]] - [[Theo Albrecht]], Dútsk ûndernimmer, mei-oprjochter [[Aldi]] († [[2010]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Doris Day]], Amerikaansk sjongster, aktrise en diere-aktiviste († [[2019]])
* [[11 april|11]] - [[Harry Verbeke]], Frysk muzikant († [[2004]])
* [[21 april|21]] - [[Coba de Groot]], Frysk ûnderwizeres en keunstskilderes († [[2005]])
* [[29 april|29]] - [[Ad van Seijen]], Frysk skriuwer († [[2003]])
;maaie
* [[26 maaie|26]] - [[Arp Hiemstra]], Frysk keatser († [[2000]])
* [[27 maaie|27]] - [[Christopher Lee]], Ingelsk akteur († [[2015]])
;juny
* [[8 juny|8]] - [[Hendrik Miedema]], Nederlânsk heechlearaar nammekunde († [[2008]])
* [[10 juny|10]] - [[Judy Garland]], Amerikaansk aktrise en sjongster († [[1969]])
* [[24 juny|24]] - [[Pieter Kooistra]], Frysk keunstner en skriuwer († [[1998]])
* [[26 juny|26]] - [[Eleanor Parker]], Amerikaansk aktrise († [[2013]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Corneille]], Waalsk keunstskilder († [[2010]])
* [[14 july|14]] - [[Herman Broekhuizen]], Nederlânsk dirigint, programmamakker, skriuwer en komponist († [[2012]])
* [[19 july|19]] - [[George McGovern]], Amerikaansk politikus († [[2012]])
* [[21 july|21]] - [[Mollie Sugden]], Britsk aktrise († [[2009]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Jan Lever]], Nederlânsk fersetsstrider († [[1944]])
* [[20 augustus|20]] - [[Frans de Munck]] (byneamd 'de Swarte Panter'), Nederlânsk fuotballer († [[2010]])
* [[27 augustus|27]] - [[Roelof Kruisinga]], Nederlânsk politikus († [[2012]])
* [[30 augustus|30]] - [[Laurens Otmar ten Cate]], Frysk sjoernalist, publisist en haadredakteur († [[1984]])
;septimber
* [[3 septimber|3]] - [[Hendrik Willem ter Haar]], Frysk geriater ''(âlderein-dokter)'' († [[2012]])
* [[7 septimber|7]] - [[David Croft]], Ingelsk senarioskriuwer en tillefyzjeprodusint en -regisseur († [[2011]])
* [[15 septimber|15]] - [[Jan de Groot]], Frysk keatser († [[2013]])
;oktober
* [[10 oktober|10]] - [[Boeli van Leeuwen]], Nederlânsk-Antiljaansk skriuwer en dichter († [[2007]])
* [[18 oktober|18]] - [[Jopie Huisman]], Frysk keunstskilder († [[2000]])
* [[31 oktober|31]] - [[Barbara Bel Geddes]], Amerikaansk aktrise († [[2005]])
* [[31 oktober|31]] - [[Norodom Sihanouk]], kening fan [[Kambodja]] († [[2012]])
;novimber
* [[4 novimber|4]] - [[Jan Frearks van der Bij]], Frysk ekspresjonistysk skilder († [[2013]])
* [[11 novimber||11]] - [[Kurt Vonnegut]], Amerikaansk skriuwer en skilder († [[2007]])
* [[14 novimber|14]] - [[Doeke Bekius]], Frysk politikus   († [[2013]])
;desimber
* [[10 desimber|10]] - [[Georg Knobel]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[19 desimber|19]] - [[Hanny Michaelis]], Nederlânsk dichteres († [[2007]])
* [[22 desimber|22]] - [[Eli Asser]], Nederlânsk senarioskriuwer en lietsjeskriuwer († [[2019]]) 
* [[24 desimber|24]] - [[Johannes Tinga]], Frysk feekeapman en autobiograaf († [[2011]])
;''datum ûnbekend''
*[[Wesley C. Dykstra]], Amerikaansk predikant en filosoof († [[2008]])

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[3 jannewaris|3]] - [[Hoito Dornseiffen]], Frysk predikant (* [[1841]])
* [[5 jannewaris|5]] - [[Ernest Shackleton]], Iersk ûntdekkingsreizger (* [[1874]])
;febrewaris
* [[16 febrewaris|16]] - [[Newton Knight]], Amerikaansk boer en opstannelingelieder (* [[1829]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Hermann Rorschach]], Switsersk psycholooch (* [[1884]])
;july
* [[17 july|17]] - [[Klaas Plantinga]], Frysk distillateur (* [[1846]])
;augustus
* [[2 augustus|2]] - [[Alexander Graham Bell]], Skotsk-Amerikaansk útfiner (* [[1847]])
* [[29 augustus|29]] - [[Antonie Ewoud Jan Holwerda]] Nederlânsk heechlearaar (* [[1845]])
;oktober
* [[5 oktober|5]] - [[Foeke Buitenrust Hettema]], Frysk taalkundige (* [[1862]])
* [[9 oktober|9]] - [[Hierrige Mokassin]] (''Hairy Moccasin''), [[Krieën (folk)|Kriesk]] ferkenner yn 'e tsjinst fan it Amerikaanske Leger (* [[1854]])
;desimber
* [[24 desimber|24]] - [[John Martin (Amerikaansk militêr, berne yn 1852)|John Martin]], Italjaansk-Amerikaansk militêr (* [[1852]])
;''datum ûnbekend''
*[[Maitydsgers]] (''Spring Grass''), minneresse fan [[George Armstrong Custer]] (* [[1851]])

==Literatuer==
;poëzij
* [[T.S. Eliot]], ''[[The Waste Land]]'' &lt;small&gt;(oerset yn it [[Frysk]] as ''It Jiskelân'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1922| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>858luftp8i3kwjum9ldf7j8s11a7w8x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1921</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1729</id>
    <revision>
      <id>1085274</id>
      <parentid>1085135</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:30:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9889" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1920-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[25 febrewaris]] - [[Georgje]] wurdt ferovere troch it [[Reade Leger]] en wurdt diel fan 'e [[Sovjet-Uny]]. Ein fan 'e [[Demokratyske Republyk Georgje]].
*[[8 maart]] - [[Frankryk]] stjoert [[troepen]] om 'e [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Düsseldorf]] te besetten en dêrmei Dútslân te twingen om 'e ferplichtings fan it [[Ferdrach fan Versailles]] nei te kommen.
*[[7 maart|7]]-[[17 maart]] - De [[Opstân fan Kronsjtadt]], ûnder [[matroas (rang)|matroazen]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[marine]], wurdt mei grou [[geweld]] troch it [[kommunistysk]]e bewâld delslein.
*[[17 maart]] - Yn [[Ruslân]] kundiget de [[kommunistysk]]e [[regearing]]slieder [[Vladimir Lenin]] de ynfiering fan 'e [[Nije Ekonomyske Polityk]] oan, wêrby't de drastyske kommunistyske maatregels dy't de ôfrûne jierren nommen binne op it mêd fan 'e [[ekonomy]] foar in part weromdraaid wurde.
*[[18 maart]] - Ein fan 'e [[Fyfde Poalsk-Russyske Oarloch]]. [[Poalen]] en [[Ruslân]] slute de [[Ferdrach fan Riga (1921)|Frede fan Riga]].
*[[20 maart]] - By it [[Oppersilezysk Selsbeskikkingsreferindum (1921)|Oppersilezysk Selsbeskikkingsreferindum]] kiest 60% fan de [[befolking]] derfoar om diel fan [[Dútslân]] te bliuwen (en tsjin oansluting by [[Poalen]]).
*[[7 april]] - [[Sun Yat-sen]] wurdt oansteld as [[presidint]] fan 'e [[Republyk Sina]].
*[[23 april]] - [[Roemeenje]] en [[Tsjechoslowakije]] slute in [[militêr]] bûnsgenoatskip.
*[[3 maaie]] - Yn [[Opper-Sileezje]] brekt ûnder de [[Poalen (folk)|Poalske]] [[minderheid]] in [[Tredde Poalske Opstân yn Opper-Sileezje|anty-Dútske opstân]] út.
*[[21 maaie]] - Yn 'e [[Slach by Annaberg]], yn 'e neite fan [[Oppeln]] ([[Poalsk]]: Opole) wurde de [[Poalen (folk)|Poalske]] [[Tredde Poalske Opstân yn Opper-Sileezje|opstannelingen yn Opper-Sileezje]] ferslein troch [[Dútslân|Dútske]] [[frijkorps]]en.
*[[31 maaie]]-[[1 juny]] - By de [[rasse-opskuor fan Tulsa]] komme yn [[Tulsa (Oklahoma)]] 100 oant 300 minsken om it libben en wurde mear as 35 stedsblokken ferwoastge as in breinroere [[rasisme|rasistyske]] [[jeropide ras|blanke]] kliber de [[negroïde|swarte]] [[wyk|stedsbuert]] [[Greenwood (Tulsa)|Greenwood]] oanfalt.
*[[7 juny]] - It sluten fan in [[militêr]] bystânsferdrach tusken [[Roemeenje]] en [[Joegoslaavje]] makket in nij militêr bûnsgenoatskip tusken dy beide lannen en [[Tsjechoslowakije]] kompleet. It bûnsgenoatskip kriget de namme de [[Lytse Entânte]].
*[[11 juny]] - [[Brazylje]] fiert it [[frouljuskiesrjocht]] yn.
*[[1 july]] - By de [[Slach om Annual]] bringt de [[Berbers|Berberske]] lieder [[Abd el-Krim]] de [[Spanje]]rts in swiere nederlaach ta, wêrby't sa'n 8.000 Spaanske soldaten [[sneuvelje]]. By de dêropfolgjende ôftocht fan 'e Spaanske troepen út it [[Rifberchtme]] komme nochris 5.000 man om.
*[[22 july]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[premier]] [[David Lloyd George]] en de [[Ierlân|Ierske]] [[opstanneling]]elieder [[Éamon de Valera]] slute in [[wapenstilstân]]. Ein fan 'e [[Ierske Unôfhinklikheidsoarloch]].
*[[23 july]] - [[Faisal I fan Irak|Faisal I]] wurdt [[kroaning|kroane]] ta [[kening]] fan [[Irak]].
*[[23 july]] - Yn [[Sjanghai]] wurdt de [[Kommunistyske Partij fan Sina]] oprjochte.
* [[29 july]] - [[Adolf Hitler]] wurdt [[foarsitter]] fan de [[NSDAP]].
*[[2 augustus]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[kommunistysk]]e foaroanman [[Vladimir Lenin]] freget de wrâldmienskip om help fanwegen de jammerdearlike [[Russyske hongersneed (1921)|hongersneed yn it streamgebiet]] fan 'e [[Wolga]].
*[[14 augustus]] - [[Tûvaanske Folksrepublyk|Tannû-Tûva]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Sina]].
*[[15 augustus]] - Yn [[Novosibirsk]], yn [[Sibearje]], wurdt de 'Wite Baron' [[terjochtsteld]]: de Wite [[kriichshear]] [[Roman von Ungern-Sternberg]], dy't fan [[jannewaris]] oant en mei [[july]] in wier skrikbewâld fierd hat yn [[Mongoalje]].
* [[25 augustus]] - De [[Feriene Steaten]] slute [[frede]] mei [[Dútslân]].
*[[20 oktober]] - Ein fan 'e [[Frânsk-Turkske Oarloch]]. De [[Frankryk|Frânsen]] jouwe harren [[koloanje|koloniale]] oanspraken op [[Silysje]] en [[Opper-Mesopotaamje]] op.
*[[2 novimber]] - Mei de [[Ynname fan Haïl]] foltôget [[Abdûlazyz ibn Saûd]], de [[emir]] fan 'e [[Emiraat fan de Nêzjd|Nêzjd]] út it [[Hûs fan Saûd]], [[Rasjidysk-Saûdyske Oarloch|de ferovering]] fan it [[Emiraat Djebel Sjammar]], de sit fan it rivalisearjende [[Hûs fan Rasjiid]].
*[[9 novimber]] - Yn 'e [[Itaalje|Italjaanske]] [[haadstêd]] [[Rome]] rjochtet [[Benito Mussolini]] de [[Nasjonale Faksistyske Partij]] op.
*[[14 novimber]] - It [[Hûs Habsburch]] wurdt troch it [[Hongarije|Hongaarske]] [[parlemint]] definityf ferfallen ferklearre fan 'e Hongaarske troan.
*[[6 desimber]] - De [[regear]]ings fan it [[Feriene Keninkryk]] en [[Ierlân]] slute it [[Britsk-Iersk Ferdrach]], wêrmei't definityf in ein komt oan 'e [[Ierske Unôfhinklikheidsoarloch]]. Der sil in [[Ierske Frijsteat]] oprjochte wurde dy't [[dominion]]status krije sil binnen it [[Britske Ryk]].
*[[14 desimber]] - By in [[Selsbeskikkingsreferindum fan Sopron (1921)|selsbeskikkingsreferindum]] sprekt de [[befolking]] fan 'e stêd [[Ödenburg]] ([[Hongaarsk]]: Sopron), dy't súdeastlik fan [[Wenen]] leit, him út foar oansluting by [[Hongarije]].
* ''sûnder datum'' - De [[Nobelpriis foar de Natuerkunde]] wurdt takend oan [[Albert Einstein]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[5 jannewaris|5]] - gruthartoch [[Jan fan Lúksemboarch]]
* [[7 jannewaris|7]] - [[Jules Schelvis]], Nederlânsk oerlibbene fan sân konsintraasjekampen († [[2016]])
;febrewaris
* [[11 febrewaris|11]] - [[Lloyd Bentsen]], Amerikaansk politikus († [[2006]])
* [[15 febrewaris|15]] - [[Jan Pen]], Frysk ekonoom († [[2010]])
* [[21 febrewaris|21]] - [[John Rawls]],  Amerikaansk filosoof († [[2002]])
* [[25 febrewaris|25]] - [[Geale de Vries]], Frysk ûnderwizer en radiopresintator († [[2011]])
;maart
* [[7 maart|7]] - [[Nel van der Zee]], Flaamsk auteur († [[2016]])
* [[14 maart|14]] - [[Lis Hartel]], Deensk dressuerruter († [[2009]])
* [[23 maart|23]] - [[Bargil Pixner]], Italjaansk archeolooch († [[2002]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Tiny Mulder]], Frysk skriuwster, sjoernaliste en fersetsstrider († [[2010]])
* [[15 april|15]] - [[Jan Bens]], Nederlânsk fuotbaltrener († [[2012]])
* [[16 april|16]] - [[Romke Kalma]], Frysk konsert-, opera en oratoariumsjonger († [[2007]])
* [[25 april|25]] - [[Karel Appel]], Nederlânsk skilder en byldhouwer († [[2006]])
* [[27 april|27]] - [[Feike Boschma]], Nederlânsk akteur en teätermakker († [[2014]])
;maaie
* [[3 maaie|3]] - [[Hans de Jong]], Frysk waarman († [[2010]])
* [[12 maaie|12]] - [[Ton van Duinhoven]], Nederlânsk sjoernalist, akteur en tekstskriuwer († [[2010]])
* [[22 maaie|22]] - [[Sjoerd Andringa]], Frysk keunstner († [[2017]])
* [[27 maaie|27]] - [[Joop Bakker]], Frysk politikus († [[2003]])
* [[30 maaie|30]] - [[Jamie Uys]], Súdafrikaansk filmregisseur († [[1996]])
;juny
* [[10 juny|10]] - prins [[Philip Mountbatten]], hartoch fan Edinburgh, Britsk prins-gemaal († [[2021]])
* [[12 juny|12]] - [[Johan Witteveen]], Nederlânsk ekonoom en politikus († [[2019]])
* [[17 juny|17]] - [[Burnu Acquanetta]], Amerikaansk aktrise († [[2004]])
* [[21 juny|21]] - [[Jane Russell]], Amerikaansk aktrise en sekssymboal († [[2011]])
* [[22 juny|22]] - [[Alwine de Vos van Steenwijk]], Nederlânsk diplomate († [[2012]])
* [[26 juny|26]] - [[Jan Willem Bezemer]], Nederlânsk heechlearaar Russyske skiednis († [[2000]])
;july
* [[6 july|6]] - [[Nancy Reagan]], Amerikaansk presidintsfrou († [[2016]])
* [[18 july|18]] - [[John Glenn]], Amerikaansk astronaut en politikus († [[2016]])
* [[19 july|19]] - [[Frans Haarsma]], Frysk preester, teolooch en heechlearaar († [[2009]])
;augustus
* [[8 augustus|8]] - [[Esther Williams]], Amerikaansk aktrise en swimster († [[2013]])
* [[19 augustus|19]] - [[Gene Roddenberry]], Amerikaansk tillefyzjeprodusint, betinker fan [[Star Trek]] († [[1991]])
;septimber
* [[17 septimber|17]] - [[Teade Kingma]], Frysk fersetsman († [[2011]])
* [[21 septimber|21]] - [[Piet Ekel]], Nederlânsk akteur († [[2012]])
* [[25 septimber|25]] - [[Albert Mulder]], Frysk samler en beskriuwer fan âld ark († [[2011]])
* [[27 septimber|27]] - [[Heinrich Boere]], Dútsk-Nederlânsk kriichs-misdiediger († [[2013]])
* [[30 septimber|30]] - [[Deborah Kerr]], Skotsk aktrise († [[2007]])
;oktober
* [[19 oktober|19]] - [[Ritske Numan]], Frysk sjonger († [[2004]])
* [[21 oktober|21]] - [[Ingrid van Houten-Groeneveld]], Nederlânsk astronome († [[2015]])
;desimber
* [[1 desimber|1]] - [[Ruurd Klazes Bakker]], Frysk politikus († [[2001]])
* [[17 desimber|17]] - [[Jan de Jong (oersetter)|Jan de Jong]], Frysk oersetter († [[2006]])
* [[29 desimber|29]] - [[Netty Rosenfeld]],  Nederlânsk programmamakster en nijslêzer († [[2001]])
;''datum ûnbekend''
*[[Jan de Jong (oersetter)|Jan de Jong]], Frysk oersetter

== Ferstoarn ==
* [[17 jannewaris]] - [[Sybrandus Johannes Fockema Andreae (rjochtshistoarikus)|Sybrandus Johannes Fockema Andreae]], Frysk rjochtsgelearde en heechlearaar (* [[1844]])
* [[8 febrewaris]] - [[Peter Kropotkin]], Russysk anargist (* [[1842]])
* [[17 febrewaris]] - [[Klaas Folkerts Post]], Frysk keatser (* [[1843]])
* [[2 augustus]] - [[Enrico Caruso]], Italjaansk sjonger (* [[1873]])
* [[7 augustus]] - [[Aleksander Blok]], Russysk dichter (* [[1880]])
* [[27 septimber]] - [[Engelbert Humperdinck (komponist)|Engelbert Humperdinck]], Dútsk komponist (* [[1854]])
;''datum ûnbekend''
*[[Edmond Guerrier]], Amerikaansk keapman en tolk (* [[1840]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1921| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>six7w0g18g6k9ma0mx29alj1mwvs1yp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1918</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1731</id>
    <revision>
      <id>1085251</id>
      <parentid>1085227</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:13:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20035" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[8 jannewaris]] - De [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Woodrow Wilson]] publisearret syn [[Fjirtjin Punten]], in [[frede]]splan dat û.m. in fermindering fan 'e [[wapen|bewapening]] fan alle lannen foarstiet; it opheffen fan alle [[ekonomy]]ske barriêres om te kommen ta in sitewaasje fan wrâldwide [[frijhannel]]; frijheid fan [[skipfeart]]; en [[selsbeskikkingsrjocht]] foar alle [[etnyske groep]]en yn [[Jeropa]] (mar net yn 'e [[koloanje]]s).
*[[15 jannewaris]] - Yn 'e [[Eastenryk]]ske [[haadstêd]] [[Wenen]] brekke massale [[staking]]s út tsjin 'e [[oarloch]], dy't oerslane nei oare dielen fan 'e [[Dûbeldmonargy]].
*[[22 jannewaris]] - De [[Oekraïne]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Oekraynske Folksrepublyk]].
*[[27 jannewaris]] - Yn [[Finlân]] brekt de [[Finske Boargeroarloch]] út tusken de [[konservatisme|konservative]] Witen en de [[kommunistysk]]e Readen. 
*[[27 jannewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], seit de [[Britsk-Russyske Konvinsje]] fan [[1907]] op.
*[[28 jannewaris]] - Yn [[Berlyn]] en oare [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]]en brekke massale [[staking]]s út tsjin 'e [[oarloch]], benammen yn 'e oarlochs[[yndustry]].
*[[28 jannewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], rjochtet by [[dekreet]] it [[Reade Leger]] op. [[Leon Trotski]] moat dy nije [[kriichsmacht]] organisearje.
*[[2 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], ferordonnearret de [[skieding tusken tsjerke en steat]].
*[[3 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], annulearret by [[dekreet]] de Russyske [[steatsskuld]].
*[[8 febrewaris]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nimt it [[Reade Leger]] de [[stêd]] [[Kiëv]] yn.
*[[14 febrewaris]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], fiert by [[dekreet]] yn Ruslân de [[Gregoriaanske Kalinder]] yn. Tagelyk wurdt de [[Juliaanske Kalinder]] ôfskaft. (Dêrmei slacht men yn Ruslân 13 [[dagen]] oer en wurdt it fan [[1&amp;nbsp;febrewaris]] ynienen [[14&amp;nbsp;febrewaris]].)
*[[16 febrewaris]] - [[Litouwen]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[21 febrewaris]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Austraalje (lân)|Australyske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Jericho]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[24 febrewaris]] - [[Estlân]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[25 febrewaris]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nimt it [[Reade Leger]] de [[stêd]] [[Rostov oan de Don]] yn.
*[[3 maart]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] rezjym yn [[Ruslân]] en de [[Sintrale Machten]] slute de [[Frede fan Brest-Litovsk]]. Hjirby rekket Ruslân it hiele [[Baltikum]] kwyt, en dêropta [[Finlân]], de [[Oekraïne]] en dielen fan [[Wyt-Ruslân]], yn totaal 26% fan [[Jeropeesk-Ruslân]].
*[[5 maart]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[marinierskorps|marinier]]s geane yn [[Moermansk]], yn it uterste noarden fan [[Jeropeesk-Ruslân]], oan lân om yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]] te ynterveniëarjen oan 'e kant fan 'e Witen.
*[[11 maart]] - It [[bolsjewiken|bolsjewistysk]] [[regear]] fan [[Ruslân]], de [[Ried fan Folkskommissarissen]], ferpleatst de [[haadstêd]] en de sit fan it Russyske regear fan [[Petrograd]] nei it fierder fan it front leine [[Moskou]].
*[[21 maart]]-[[18 july]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] geane de [[Dútslân|Dútsers]] by in lêste wraam op 'e [[Alliëarden|Alliëarde]] linys ta it uterste om 'e definitive oerwinning te beheljen ear't de oermacht oan mankrêft en materieel fan 'e [[Feriene Steaten]] folslein ynset wurde kin. By dit [[Maitydsoffinsyf]] behelje se oansjenlike terreinwinst, mar gjin beslissende oerwinning.
*[[25 maart]] - [[Wyt-Ruslân]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Wytrussyske Folksrepublyk]].
*[[1 april]] - It [[Feriene Keninkryk]] rjochtet in apart [[loftmacht|loftwapen]] op: de [[Royal Air Force]] (RAF).
*[[5 april]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Japan]]ske [[troepen]] lânje yn [[Vladivostok]], yn it [[Fiere Easten]] fan [[Sibearje]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[9 april]] - [[Roemeenje]] beslút ta de [[Roemeenske anneksaasje fan Bessaraabje (1918)|anneksaasje fan Bessaraabje]], dat foarhinne ta [[Ruslân]] hearde.
*[[24 april]] - Yn [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] brekt in algemiene [[staking]] út tsjin 'e [[tsjinstplicht]].
*[[7 maaie]] - [[Roemeenje]] en de [[Sintrale Machten]] slute de [[Frede fan Boekarest (1918)|Frede fan Boekarest]], wêrby't Roemeenje grutte territoriale en [[ekonomy]]ske konsesjes dwaan moat.
*[[15 maaie]] - De [[Finske Boargeroarloch]] einiget mei in oerwinning foar de [[konservativen]] (Witen). De [[kommunisten]] (Readen) binne beslissend ferslein.
*[[25 maaie]] - It [[Tsjechoslowaakske Legioen]], in legerûnderdiel dat yn [[Ruslân]] meifocht tsjin 'e [[Sintrale Machten]], ynterveniëarret yn it [[Sibearje|Sibearyske]] [[Tsjeljabinsk]] oan 'e kant fan 'e Witen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]] nei ûnthjitten fan 'e [[Alliëarden]] om 'e ûnôfhinklikheid fan [[Tsjechoslowakije]] te stypjen.
*[[26 maaie]] - [[Georgje]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Demokratyske Republyk Georgje]].
*[[28 maaie]] - [[Armeenje]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Demokratyske Republyk Armeenje]].
*[[28 maaie]] - [[Azerbeidzjan]] ropt de ûnôfhinklikheid út as de [[Azerbeidzjaanske Demokratyske Republyk]].
*[[30 juny]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] ferslacht it [[Reade Leger]] de [[opstân|opstannige]] [[Don-kozakken]].
*[[3 july]] - It oerbefel fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[striidkrêften]], de [[Oberste Heeresleitung]], nimt ûnder lieding fan [[maarskalk]] [[Paul von Hindenburg]] op ynformele wize alle foech oer fan it Dútske [[regear]] fan [[rykskânselier]] [[Georg von Hertling]].
*[[9 july]] - De [[Grutte Treinramp fan 1918]], by [[Nashville (Tennessee)|Nashville]], yn 'e [[Feriene Steaten]], kostet oan 101 minsken it libben.
*[[14 july]] - Yn [[Nederlân]] nimt it [[regear]] fan [[premier]] [[Pieter Cort van der Linden]] it beslút om mei de oanlis fan 'e [[Suderseewurken]] te begjinnen.
*[[17 july]] - Yn it [[Ipatjevhûs]] yn [[Jekaterinburch]] wurdt [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas&amp;nbsp;II]], de lêste [[tsaar]] fan [[Ruslân]], mei syn hiele [[húshâlding]] [[moard op de Romanov-famylje|fermoarde troch]] de [[bolsjewiken]].
*[[17 july]] - [[Monako]] wurdt in [[Frankryk|Frânsk]] [[protektoraat]].
*[[25 july]] - Yn it ramt fan 'e [[Russyske Boargeroarloch]] beset it [[Tsjechoslowaakske Legioen]] de [[stêd]] [[Jekaterineburch]].
* begjin [[augustus]] - Yn [[Fryslân]] winne [[Hubert Westerhuis]], [[Roelof de Jong]] en [[Pé Hiemstra]] de [[PC]]. Westerhuis wurdt ta [[kening (keatsen)|kening]] keazen.
*[[8 augustus]]-[[11 novimber]] - Yn it [[Hûndertdeisk Offinsyf]] brekke [[troepen]] fan [[Frankryk]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Britsk-Ynje]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Kanada]], [[Nij-Seelân]], [[Nijfûnlân]], [[Súd-Afrika]], de [[Feriene Steaten]], [[Belgje]], [[Portegal]], [[Siam]] en [[Itaalje]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] nei fjouwer jier einlings en te'n lêsten troch de [[Dútslân|Dútske]] linys hinne.
*[[16 augustus]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] lânje yn 'e [[stêd]] [[Archangelsk (stêd)|Archangelsk]], yn it hege noarden fan [[Jeropeesk-Ruslân]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[17 augustus]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] lânje yn 'e [[stêd]] [[Bakû]], yn [[Azerbeidzjan]], om oan 'e kant fan 'e Witen te ynterveniëarjen yn 'e [[Russyske Boargeroarloch]].
*[[30 augustus]] - By in oanslach troch de [[terrorist]]e [[Franja Kaplan]] rekket de [[Ruslân|Russyske]] [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] lieder [[Vladimir Lenin]] swier[[ferwûne]].
*[[14 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] begjint it [[Alliëarde Leger fan de Oriïnt]], ûnder lieding fan 'e [[Frankryk|Frânske]] [[generaal]] [[Louis Franchet d'Espèrey]], mei it grutte [[Vardaroffinsyf]] tsjin 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[15 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] ferslane [[Frankryk|Frânske]], [[Servje|Servyske]] en [[Frânsk-Senegal|Senegaleesk-koloniale]] [[troepen]] de [[Bulgarije|Bulgaren]] yn 'e [[Slach by Dobro Polje]].
*[[18 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] ferslane [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] de [[Bulgarije|Bulgaren]] yn 'e [[Slach by Dojran (1918)|Slach by Dojran]].
*[[18 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] iepenet de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[generaal]] [[Edmund Allenby, 1e boarchgreve Allenby|Edmund Allenby]] in nij [[fjildtocht|offinsyf]].
*[[23 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]]en [[Akko]] en [[Haifa]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[25 septimber]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Amman]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[28 septimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje [[Frankryk|Frânske]] [[koloanje|koloniale]] [[troepen]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Skopje]] op 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[30 septimber]] - [[Bulgarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Thessaloniki]] mei de [[Alliëarden]]. [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] tsjogge de Bulgaarske [[haadstêd]] [[Sofia]] yn.
*[[2 oktober]] - Oan it [[Palestynske Front (Earste Wrâldkriich)|Palestynske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Damaskus]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[7 oktober]] - De [[Frankryk|Frânske]] [[marine]] feroveret de [[stêd]] [[Beirût]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[9 oktober]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] feroverje de [[Alliëarden]] de [[stêd]] [[Kameryk]].
*[[19 oktober]] - Oant it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] befrije [[Belgje|Belgyske]] en [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[Flaanderen|Flaamske]] [[stêd]] [[Brugge]].
*[[20 oktober]] - [[Dútslân]] beëiniget syn [[dûkboat]]oarloch, wat in betingst is fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[presidint]] [[Woodrow Wilson]] foar it oanknoopjen fan [[frede]]sûnderhannelings.
*[[24 oktober]] - [[Itaalje]] begjint oan 'e [[rivier]] de [[Piave (rivier)|Piave]] in nij [[fjildtocht|offinsyf]] tsjin [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[28 oktober]] - [[Tsjechoslowakije]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[30 oktober]] - It [[Osmaanske Ryk]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Moudros]] mei de [[Alliëarden]].
*[[30 oktober]] - [[Itaalje|Italjaanske]] [[troepen]] bringe it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in ferpletterjende nederlaach ta yn 'e [[Slach by Vittorio Veneto]].
*[[30 oktober]] - It [[Keninkryk Jemen]] (it lettere [[Noard-Jemen]]) wurdt ûnôfhinklik fan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[1 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] wurdt de [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]] befrijd troch [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] ûnder befel fan [[generaal]] [[Louis Franchet d'Espèrey]].
*[[3 novimber]] - [[Eastenryk-Hongarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút in [[wapenstilstân]] mei de [[Alliëarden]]. It [[regear]] fan [[Hongarije]] fielt him dêr lykwols net oan bûn.
*[[4 novimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[stêd]] [[Kiel (Dútslân)|Kiel]] falt yn 'e hannen fan [[opstân|opstannige]] [[matroas (rang)|matroazen]]. Dit is it begjin fan 'e [[Dútske Revolúsje]], dy't him fluch útwreidet him nei oare Dútske stêden.
*[[7 novimber]] - [[Hongarije]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút it [[Bestân fan Belgrado]] mei de [[Alliëarden]].
*[[9 novimber]] - Troch de [[Dútske Revolúsje]] wurdt it [[regear]] fan [[rykskânselier]] [[prins]] [[Maksimiliaan fan Baden]] ûnder fuotten helle. [[Keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem&amp;nbsp;II]] is twongen om [[troansôfstân]] te dwaan.
*[[10 novimber]] - De ôfsette [[Dútslân|Dútske]] [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân|Willem&amp;nbsp;II]] nimt de wyk nei [[Nederlân]], dêr't er [[asylrjocht|asyl]] kriget en te [[Doorn]] komt te wenjen.
*[[11 novimber]] - [[Dútslân]] [[oerjefte|kapitulearret]] en slút mei de [[Alliëarden]] it [[Bestân fan Compiègne]].
*[[11 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Eastenryksk-Hongaarske Revolúsje]] docht [[keizer]] [[Karel I fan Eastenryk-Hongarije|Karel&amp;nbsp;I]] [[ôfstân fan 'e troan]].
*[[11 novimber]] - [[Poalen]] (eins: de [[Twadde Poalske Republyk]]) wurdt oprjochte út gebietsdielen fan [[Dútslân]], [[Ruslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[11 novimber]] - Yn [[Nederlân]] ropt [[SDAP]]-lieder [[Piter Jelles Troelstra]] op ta [[revolúsje]], mar dêr wurdt fan suver alle kanten ôfwizend op reägearre.
*[[12 novimber]] - In [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[float]]ienheid fart de [[haven]] fan 'e [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[haadstêd]] [[Konstantinopel]] yn om besit fan 'e [[stêd]] te nimmen.
*[[18 novimber]] - [[Letlân]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[18 novimber]] - [[Alliëarden|Alliëarde]] [[troepen]] befrije de [[Belgje|Belgyske]] [[haadstêd]] [[Brussel]].
*[[29 novimber]] - It [[Keninkryk Servje]] [[Servyske anneksaasje fan Montenegro|anneksearret it buorlân]] [[Keninkryk Montenegro|Montenegro]].
*[[desimber]] - De ferovering fan [[Wyt-Ruslân]] troch it [[Reade Leger]] wurdt foltôge: ein fan 'e ûnôfhinklike [[Wytrussyske Folksrepublyk]].
*[[1 desimber]] - It [[Keninkryk fan Serven, Kroäten en Slovenen]] (letter koartwei [[Joegoslaavje]] neamd) wurdt oprjochte út 'e earder ûnôfhinklike [[keninkriken]] [[Keninkryk Servje|Servje]] en [[Keninkryk Montenegro|Montenegro]] en gebietsdielen fan [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[1 desimber]] - Op in gearkomste yn [[Alba Iulia]] sprekke de lieders fan 'e [[etnysk]]e [[Roemenen]] yn [[Transsylvaanje]], dat ûnderdiel útmakket fan it [[Keninkryk Hongarije]], harren mei oerweldigjende mearderheid út foar de oansluting fan dat gebiet by [[Roemeenje]].
*[[1 desimber]] - [[Iislân]] wurdt ûnôfhinklik fan [[Denemark]] yn 'e foarm fan it [[Keninkryk Iislân]], dat yn in [[personele uny]] [[regear]]re wurde sil troch de [[Deenske Kroan]].
*[[5 desimber]] - De [[Letske Unôfhinklikheidsoarloch]] tsjin [[Ruslân]] brekt út. 
*[[9 desimber]] - [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] besette it [[Saarlân]].
* ''sûnder datum'' - De [[Spaanske gryp]] ferget miljoenen minskelibbens.

== Berne ==
;jannewaris
* [[15 jannewaris|15]] - [[Gamal Abdel Nasser]], presidint fan [[Egypte]] († [[1970]])
* [[16 jannewaris|16]] - [[Nel Benschop]], Nederlânsk dichteres († [[2005]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Ernst van der Beugel]], Nederlânsk politikus († [[2004]])
* [[2 febrewaris|2]] - [[Hella Haasse]], Nederlânsk skriuwster († [[2011]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Boele Bregman]], Frysk keunstner en grafikus († [[1980]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Jacobus Zantema]], Frysk taalkundige en wurdboekskriuwer († [[2008]])
* [[11 maart|11]] - [[Thomas Gordon]], Amerikaansk klinysk psycholooch († [[2002]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Jan Bons]], Nederlânsk grafysk foarmjouwer keunstner en fersetsman († [[2012]])
* [[4 april|4]] - [[Sacco van der Made]], Nederlânsk akteur en stimartyst († [[1997]])
* [[8 april|8]] - [[Betty Ford]], Amerikaansk presidintsfrou († [[2011]])
* [[13 april|13]] - [[Bert Kiewiet]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[2008]])
* [[24  april|24]] - [[Herma M. van den Berg]], Nederlânsk keunsthistoarikus († [[2005]])
;july
* [[2 july|2]] - [[Klaas Sierksma]], Frysk heraldikus († [[2007]])
* [[7 july|7]] - [[Esmée van Eeghen]], Nederlânsk fersetsstriidster († [[1944]])
* [[14 july|14]] - [[Ingmar Bergman]], Sweedske regisseur († [[2007]])
* [[18 july|18]] - [[Nelson Mandela]], presidint fan [[Súd Afrika]] († [[2013]])
* [[23 july|23]] - [[Abraham Bueno de Mesquita]], Nederlânsk komyk en akteur († [[2005]])
;augustus
* [[13 augustus|13]] - [[Frederick Sanger]], Ingelsk biolooch en twafâldich Nobelpriiswinner († [[2013]])
* [[18 augustus|18]] - [[Piet Keijzer]], Nederlânsk hurdrider en [[alvestêdetocht]]winner († [[2008]])
* [[27 augustus|27]] - [[Jelle Zijlstra]], premier fan [[Nederlân]] († [[2001]])
;septimber
* [[9 septimber|9]] - [[Oscar Luigi Scalfaro]], presidint fan [[Itaalje]] († [[2012]])
* [[19 septimber|19]] - [[Heine Keuning]], Frysk beweger en politikus († [[2005]])
* [[29 septimber|29]] - [[Auke Visser]], Markant figuer út de haadstêd fan Fryslân († [[2014]])
;oktober
* [[18 oktober|18]] - [[Molly Geertsema]], Nederlânsk politikus († [[1991]])
;novimber
* [[1 novimber|1]] - [[Liepke Scheepstra]], Frysk fersetsstrider († [[2002]])
* [[7 novimber|7]] - [[Billy Graham]], Amerikaansk predikant en evangelist († [[2018]])
* [[9 novimber|9]] - [[Spiro Agnew]], fise-presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1996]])
* [[10 novimber|10]] - [[Ernst Otto Fischer]], Dútsk skiedkundige († [[2007]])
* [[19 novimber|19]] - [[Hendrik C. van de Hulst]], Nederlânsk astronoom († [[2000]])
;desimber
* [[4 desimber|4]] - [[Kor Onclin]], Nederlânsk keunstskilder († [[2003]])
* [[10 desimber|10]] - [[Marten Sikkema]], Nederlânsk-Frysk dichter, skriuwer en oersetter († [[2005]])
* [[13 desimber|13]] - [[Piet Hendriks]], Nederlânsk akteur en kabaretier († [[2000]])
* [[25 desimber|25]] - [[Ahmed Ben Bella]], Algerijnsk president († [[2012]])
;''datum ûnbekend''
*[[Gladys Bissonette]], Amerikaanske minskerjochte-aktiviste († ±[[1975]])

== Ferstoarn ==
* [[2 jannewaris]] - [[Sybe Kornelis Bakker]], Frysk predikant en politikus (* [[1875]])
* [[8 jannewaris]] - [[Sake Kornelis Feitsma]], Frysk ûnderwizer, dichter en oersetter (* [[1850]])
* [[25 maart]] - [[Claude Debussy]], Frânsk komponist (* [[1862]])
* [[21 april]] - [[Manfred von Richthofen]] (de &quot;Reade Baron&quot;), Dútsk loftmachtpiloat (* [[1892]])
* [[8 maaie]] - [[Tjeerd Ritskes Velstra]], Frysk boer en toanielskriuwer (* [[1840]])
* [[10 maaie]] - [[John Grass]], opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1837]])
* [[12 july]] - [[Geertruida Christine Jentink]], Frysk feministe en sjoernaliste (* [[1852]])
* [[17 july]] - tsaar [[Niklaas II fan Ruslân]] (* [[1868]])
* [[24 july]] - [[Petrus Johannes Vegelin van Claerbergen]], Frysk bestjoerder en hoftsjinner (* [[1845]])
* [[13 novimber]] - [[Samuel Azarja Rudelsheim]], opperrabbyn fan Fryslân (* [[1869]])
* [[13 novimber]] - [[Meint Hylkes Bottema]] (Marten Baersma), Frysk skriuwer (* [[1890]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ripley Hitchcock]], Amerikaansk boekeredakteur (* [[1857]])

== Byldzjende keunst ==
* De Flaamske skilder en grafikus [[Frans Masereel]] jout yn Switserlân syn tredde anti-oarlochsalbum &quot;De hartstocht van de mens&quot; út.
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Theo van Doesburg-Rhythmus eines russischen Tanzes.jpg|[[Theo van Doesburg]].&lt;br /&gt;''Ritme van een Russische dans.''
Ofbyld:Doesburg.jpg|Theo van Doesburg.&lt;br /&gt;''Compositie XI.''
Ofbyld:Theo van Doesburg compositie X 1918.jpg|Theo van Doesburg.&lt;br /&gt;''Compositie X''.
Ofbyld:Onbeschilderde Rietveldstoel.JPG|[[Gerrit Rietveld]].&lt;br /&gt;'Read-blauwe stoel'. 1918 (wierskynlik).
&lt;/gallery&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1918| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>bw493vd44qn7jpthvqvfyy66vgew7eg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1916</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1732</id>
    <revision>
      <id>1085263</id>
      <parentid>1084895</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:24:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14827" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[5 jannewaris]] - [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] dogge [[Eastenryksk-Hongaarske ynfal yn Montenegro (1916)|in ynfal]] yn it [[Keninkryk Montenegro]].
* [[9 jannewaris]] - Mei de [[evakuaasje]] fan 'e lêste [[Alliëarden|Alliëarde]] [[troepen]] fan it [[Gallipoli-skiereilân]] wurdt de [[Gallipoli-kampanje]] nei acht en in heale [[moanne (tiid)|moanne]] beëinige. De [[fjildtocht]] is útrûn op in fiasko en in pynlike nederlaach foar de Alliëarden, wylst it beskôge wurdt as de grutste [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] oerwinning fan 'e oarloch.
*[[11 jannewaris]] - [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] besette it [[Grikelân|Grykske]] [[eilân]] [[Korfû]], dat nedich is as bestimming foar de [[evakuaasje]] fan 'e restanten fan 'e [[leger (lânmacht)|leger]]s fan [[Servje]] en [[Montenegro]] út [[Albaanje]] wei.
*[[14 jannewaris]] - Yn [[Nederlân]] brekt by de troch in swiere [[stoarm]] feroarsake [[Wettersneed fan 1916]] de [[Sudersee]]dyk by [[Marken]] troch, mei as gefolch dat it [[Wetterlân]] derûnder strûpt. Der falle 19 [[dea]]den, in grut part fan 'e [[fee]]steapel komt om en de materiële skea is ûnbidige grut. Dizze [[ramp]] jout de oanset foar de oanlis fan 'e [[Suderseewurken]].
*[[17 jannewaris]] - De [[rebel]]len fan 'e [[Meksiko|Meksikaanske]] foaroanman [[Pancho Villa]] sjitte 16 [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[lânmjitter]]s dea.
*[[22 jannewaris]] - De [[stêd]] [[Shkodër]], yn noardlik [[Albaanje]], wurdt beset troch [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]].
*[[25 jannewaris]] - [[Montenegro]] kapitulearret foar de [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] dy't it lân binnenfallen binne.
*[[18 febrewaris]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]], [[Frankryk|Frânske]], [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] en [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] foltôgje de ferovering fan [[Dútsk-Kameroen]].
*[[21 febrewaris]]-[[18 desimber]] - Yn 'e slepende [[Slach by Verdun]] besykje [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] troch it [[Frankryk|Frânske]] ferset by de [[stêd]] [[Verdun]] te brekken. Dat mislearret en de rin fan 'e linys bliuwt fierhinne gelyk, hoewol't mear as 300.000 [[soldaten]] komme te [[sneuveljen]].  
*[[3 maart]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]], [[Belgje|Belgyske]], [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] en [[Portegal|Portegeeske]] [[troepen]] falle [[Dútsk-East-Afrika]] binnen.
*[[9 maart]] - [[Dútslân]] ferklearret de oarloch oan [[Portegal]], nei't dat lân [[konfiskaasje|beslach lein]] hat op 71 [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[keapfardijskip]]pen dy't nei it útbrekken fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]] beskûl socht hawwe yn Portegeeske [[haven]]s.
*[[14 maart]] - As reäksje op 'e oanfal fan 'e [[Meksiko|Meksikaanske]] [[rebel]]lelieder [[Pancho Villa]] op it grinsplak [[Columbus (Nij-Meksiko)]] begjint it [[Amerikaanske Leger]] in grutskalige [[militêr]]e yntervinsje yn 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]], dy't de [[Pancho Villa-ekspedysje]] neamd wurdt.
*[[8 april]] - Yn [[Noarwegen]] wurdt it [[frouljuskiesrjocht]] ynfierd.
*[[24 april|24]]-[[29 april]] - Yn [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] brekt de [[Peaske-opstân]] út tsjin 'e [[Grut-Brittanje|Britske]] oerhearsking. De [[rebûlje]] wurdt troch it [[Britske Leger]] yn bloed smoard. Fan 'e Ierske lieders wurde [[Patrick Pearse]], [[James Connolly]], [[Tom Clarke (Iersk republikein)|Tom Clarke]], [[Seán MacDermott]], [[Joseph Plunkett]], [[Éamonn Ceannt]] en [[Thomas MacDonagh]] troch de Britten [[eksekutearre]]. Inkeld [[Éamon de Valera]] en [[grevinne]] [[Constance Markievicz]] ûntkomme oan it [[fjoerpeloton]], hy fanwegen syn [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[nasjonaliteit]] en sy fanwegen har [[sekse]].
*[[29 april]] - Ein fan it [[Belis fan Al-Kût]]: it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[leger (lânmacht)|ekspedysjeleger]] yn [[Mesopotaamje]], ûnder befel fan [[generaal]] [[Charles Townsend]], jout him oer oan 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
* [[30 april]] - de [[simmertiid]] wurdt foar it earst ynfierd, yn [[Dútslân]]. 
*[[5 maaie]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge in ynfal yn 'e [[Dominikaanske Republyk]]: begjin fan 'e [[Amerikaanske besetting fan de Dominikaanske Republyk (1916-1924)|Amerikaanske besetting fan 'e Dominikaanske Republyk]] (dy't oant [[1924]] duorje sil).
*[[8 maaie]] - De earste [[Austraalje (lân)|Australyske]] en [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] [[troepen]] dy't oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] fjochtsje sille, lânje yn [[Frankryk]].
*[[22 maaie]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] wurdt de algemiene [[tsjinstplicht]] ynfierd.
*[[31 maaie]] - Yn 'e [[Slach by Jutlân]], op 'e [[Noardsee]] foar de [[Denemark|Deenske]] [[kust]], bringt de [[Dútslân|Dútske]] [[marine]] de [[Feriene Keninkryk|Britten]] in gefoelige nederlaach ta, al feroaret dit neat oan 'e Britske hegemony op see.
*[[6 juny]] - De [[Alliëarden]] stelle in blokkade fan [[Grikelân]] yn, om it [[regear]] fan dat lân te twingen syn pro-[[Dútslân|Dútske]] politike koerts te wizigjen.
*[[10 juny]] - It [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[garnizoen]] fan [[Mekka]] jout him oer oan 'e [[Arabieren|Arabyske]] [[opstanneling]]en fan [[Hûssein bin Ali]], de [[sjaryf|grutsjaryf]] fan Mekka. Dyselde ropt de ûnôfhinklikheid út fan it [[Keninkryk fan de Hidjas]], besteande út 'e [[Hidjas]], in gebietsdiel fan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[1 july|1]]-[[12 july]] - Yn 'e [[Amerikaanske steat]] [[Nij-Jersey]] fine [[haaie-oanfallen yn Nij-Jersey (1916)|in stikmannich oanfallen]] fan in [[haai]] plak, wêrby't 4 [[dea]]den en 1 [[ferwûne]] falle.
*[[1 july]]-[[18 novimber]] - Yn 'e slepende [[Slach oan de Somme]], de grutste [[fjildslach]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]], besykje [[troepen]] út it [[Feriene Keninkryk]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Bermuda]], [[Britsk-Ynje]], [[Kanada]], [[Nijfûnlân]], [[Nij-Seelân]], [[Súd-Afrika]], [[Súd-Rodeezje]] en [[Frankryk]] troch de [[Dútslân|Dútske]] linys te brekken. Dat mislearret en de slach einiget yn in bloedige ympasse dêr't mear as 1,1 miljoen [[soldaten]] by [[sneuvelje]].
*[[25 july]] - Oan it [[Kaukasusfront (Earste Wrâldoarloch)|Kaukasusfront]] feroverje [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[stêd]] [[Erzincan]].
*[[4 augustus]] - Under it [[Ferdrach fan Deensk-West-Ynje]] ferkeapet [[Denemark]] de [[Deenske Famme-eilannen]] foar [[$]]25 miljoen yn [[goud]] oan 'e [[Feriene Steaten]]. De [[eilannegroep]] wurdt dêrtroch omfoarme ta de [[Amerikaanske Famme-eilannen]]. Reden foar de oankeap fan it gebiet is de Amerikaanske soarch oer de fêstiging fan [[Dútslân|Dútske]] [[militêr]]e bases op 'e eilannen nei in mooglike Dútske ynfal yn Denemark.
*[[12 augustus]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Theobald von Bethmann-Hollweg]] en de [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[kânselier]] [[Karl von Stürgkh]] presintearje harren plannen oangeande de [[takomst]] fan [[Poalen]]. Dat moat in (yn namme) ûnôfhinklik [[grutfoarstedom]] wurde.
*[[17 augustus]] - [[Roemeenje]] slút yn it djipste geheim in [[militêr]] bûnsgenoatskip mei de [[Alliëarden]].
*[[27 augustus]] - [[Roemeenje]] ferklearret de oarloch oan [[Eastenryk-Hongarije]]. Roemeenske [[troepen]] dogge in ynfal fan [[Transsylvaanje]], in ûnderdiel fan it [[Keninkryk Hongarije]].
*[[28 augustus]] - [[Dútslân]] ferklearret de oarloch oan [[Roemeenje]].
*[[28 augustus]] - [[Itaalje]] ferklearret de oarloch oan [[Dútslân]].
*[[1 septimber]] - [[Bulgarije]] ferklearret de oarloch oan [[Roemeenje]].
*[[2 septimber]] - De [[Dobroedsja]], de [[Roemeenje|Roemeenske]] [[kust]]stripe oan 'e [[Swarte See]], wurdt beset troch [[Dútslân|Dútske]], [[Bulgarije|Bulgaarske]] en [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[troepen]].
*[[12 septimber]]-[[11 desimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] besykje de [[Alliëarden]] mei it [[Monastiroffinsyf]] om [[Bulgarije]] ta [[oerjefte]] te twingen en tagelyk de druk op [[Roemeenje]] te ferlichtsjen. Beide doelen mislearje, hoewol't der al wat terreinwinst op 'e Bulgaren boekt wurdt oan it [[Masedoanyske Front]].
*[[14 septimber|14]]-[[19 septimber]] - Yn 'e bloedige [[Slach om Tabora]] nimme [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] ûnder [[generaal]] [[Charles Tombeur]] [[Tabora]], de [[haadstêd]] fan [[Dútsk-East-Afrika]] yn.
*[[15 septimber]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] sette de [[Feriene Keninkryk|Britten]], ûnder de [[Slach oan de Somme]], by [[Flers Courcelet]] foar it earst [[tank (wapen)|tank]]s yn as [[wapen|oarlochswapen]].
*[[17 septimber]] - Op it terrein fan 'e [[Amsterdamske Iisklub]] organisearret de [[sosjalistysk]]e [[politike partij|partij]] [[SDAP]] in massale [[demonstraasje (protest)|demonstraasje]] foar [[algemien kiesrjocht]], dêr't 40.000 minsken oan meidogge.
*[[9 oktober]] - Op [[Kreta]] rjochtet de [[Grikelân|Grykske]] âld-[[premier]] [[Eleftherios Venizelos]], dy't mei stilswijende stipe fan 'e [[Alliëarden]] iepentlik yn [[opstân]] kommen is tsjin 'e pro-[[Dútslân|Dútske]] Grykske [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn&amp;nbsp;I]], in eigen [[regear|tsjinregear]] op.
*[[16 oktober]] - Yn [[Djedda]], op it [[Arabysk Skiereilân]], besiket de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ofsier]] [[T.E. Lawrence]] ('Lawrence of Arabia') [[prins]] [[Faisal I fan Irak|Faisal]], de [[soan]] fan [[Hûssein bin Ali]], de [[sjaryf|grutsjaryf]] fan [[Mekka]], dy't tsjin 'e [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] oerhearsking yn [[opstân]] kommen is. Nei syn weromkear yn [[Egypte]] sil de rie fan Lawrence derfoar soargje dat it Britske oerbefel de [[Arabyske Opstân]] stypje sil.
*[[19 oktober]] - [[Frankryk]] en it [[Feriene Keninkryk]] beslute om it [[Grikelân|Grykske]] [[regear|tsjinregear]] fan [[Eleftherios Venizelos]] te erkennen as it iennichste legitime regear fan Grikelân.
*[[21 oktober]] - By in oanslach yn [[Wenen]] wurdt de [[Eastenryk]]ske [[kânselier]] [[Karl von Stürgkh]] [[fermoarde]] troch de [[sosjalistysk]]e [[kranteman]] [[Friedrich Adler]].
*[[23 oktober]] - [[Dútslân|Dútske]], [[Bulgarije|Bulgaarske]] en [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[troepen]] nimme de [[Roemeenje|Roemeenske]] [[stêd]] [[Constanţa]] yn.
*[[5 novimber]] - [[Keizer]] [[Willem II fan Dútslân]] en [[Frâns Joazef I fan Eastenryk-Hongarije]] proklamearje it (sabeare) ûnôfhinklike [[Keninkryk Poalen (1916-1918)|Keninkryk Poalen]].
*[[21 novimber]] - Yn 'e [[Eastenryk]]ske [[haadstêd]] [[Wenen]] [[ferstjerren|ferstjert]] yn 'e [[âlderdom]] fan 86 jier [[keizer]] [[Frâns Joazef&amp;nbsp;I fan Eastenryk-Hongarije]], nei't er 68 jier regearre hat. Hy wurdt opfolge troch syn [[omkesizzer]] [[Karel I fan Eastenryk-Hongarije|Karel&amp;nbsp;I]].
*[[26 novimber]] - It [[revolúsje|revolúsjonêre]] [[Grikelân|Grykske]] [[regear]] fan [[premier]] [[Eleftherios Venizelos]] ferklearret de oarloch oan [[Dútslân]].
*[[6 desimber]] - [[Fal fan Boekarest (1916)|Fal fan Boekarest]]: [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] ûnder lieding fan [[generaal]] [[August von Mackensen]] nimme de [[Roemeenje|Roemeenske]] [[haadstêd]] [[Boekarest]] yn.
*[[23 desimber|23]]-[[27 desimber]] - Oan it [[Eastfront (Earste Wrâldoarloch)|Eastfront]] lijt it [[Roemeenje|Roemeenske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in nije nederlaach yn 'e [[Slach by Râmnicu Sărat (1916)|Slach by Râmnicu Sărat]]. De Roemeenske ferdigening stoart dêrnei yn, sadat de [[Sintrale Machten|Sintralen]] it hiele lân ûnder de foet rinne kinne.
*[[29 desimber]] - Yn 'e [[Ruslân|Russyske]] [[haadstêd]] [[Petrograd]] wurdt de yn paleisfermiddens tige ynfloedrike, mar ek tige kontroversjele [[mystikus]] [[Grigorij Raspûtin]] [[fermoarde]].
* ''sûnder datum'' - De [[Olympyske Spullen]] yn [[Berlyn]] wurde ôfsein fanwegen de oarloch.

== Berne ==
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Anne Vondeling]], Frysk politikus († [[1979]])
* [[24 maart|24]] - [[Jo Smit]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1991]])
;april
* [[1 april|1]] - [[Pieter Scheen]], Nederlânsk keunsthanneler en publisist († [[2003]])  
* [[1 april|1]] - [[Max Nord]], Nederlânsk dichter en sjoernalist († [[2008]])
* [[5 april|5]] - [[Gregory Peck]], Amerikaansk akteur († [[2003]])
;maaie
* [[16 maaie|16]] - [[Johannes Allen]], Deensk skriuwer († [[1973]])
* [[21 maaie|21]] - [[Tinus Osendarp]], Nederlânsk atleet († [[2002]])
* [[30 maaie|30]] - [[Gilles Quispel]], Nederlânsk teolooch († [[2006]])
* [[31 maaie|31]] - [[Bert Haanstra]], Nederlânsk filmregisseur († [[1997]])
;juny
* [[2 juny|2]] - [[Leo de Hartogh]], Nederlânsk akteur († [[2007]])
* [[7 juny|7]] - [[Ids de Beer]], Frysk fersetsstrider († [[1945]])
* 7 - [[Pieter Tjeerdsma]], Frysk boargemaster († [[2010]])
;july
* [[1 july|1]] - [[Olivia de Havilland]], Britsk-Amerikaansk aktrise († [[2020]])
* [[10 july|10]] - [[Thijs Terpstra]], Frysk ûndernimmer, útjouwer en politikus († [[2006]])
;augustus
* [[11 augustus|11]] - [[Ad Noyons]], Nederlânsk akteur († [[2000]])
* [[24 augustus|24]] - [[Reimer van Tuinen]], Frysk skriuwer († [[2006]])
;septimber
* [[4 septimber|4]] - [[Feyo Schelto Sixma van Heemstra]] (Homme Eerntsma), Frysk skriuwer en keunsthistoarikus († [[1994]])
* [[13 septimber|14]] - [[Roald Dahl]], Welsk skriuwer († [[1990]])
;oktober
* [[26 oktober|26]] - [[François Mitterand]], presidint fan [[Frankryk]] († [[1996]])
* [[27 oktober|27]] - [[Theo Griep]], Sealterfrysk skriuwer († [[2007]])
;novimber
* [[1 novimber|1]] - [[Martinus Baaijens]], Nederlânsk ûnderwiissaakkundige († [[2006]])
* [[24 novimber|24]] - [[Watze Tjebbe Beetstra]], Frysk apteker en skied- en nammekundige († [[2007]])
;desimber
* [[6 desimber|6]] - [[Hilda Neihardt]], Amerikaansk abbekate en publisiste († [[2004]])
* [[9 desimber|9]] - [[Kirk Douglas]], Amerikaansk akteur († [[2020]])

== Ferstoarn ==
* [[6 febrewaris]] - [[Rubén Darío]], Nikaragûaansk dichter, skriuwer en sjoernalist (* [[1867]])
* [[21 febrewaris]] - [[Wilco Rengers]], Frysk jurist en politikus (* [[1835]])
* [[11 maart]] - [[Johan Winkler]], Frysk dokter, sjoernalist en taalkundige (* [[1840]])
* [[17 maaie]] - [[Gat-yn-'e-Dei]] (''Hole-in-the-Day''), opperhaad fan 'e [[Odjibwe (folk)|Odjibwe]] (* [[1837]])
* [[7 april]] - [[Jan Bogtstra]], Frysk ûndernimmer en politikus (* [[1824]])
* [[21 novimber]] - keizer [[Frâns Joazef I fan Eastenryk]] (* [[1830]])
* [[29 desimber]] - [[Grigori Raspûtin]], Russysk mystikus (* [[1869]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1916| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>6o0i0ltqia8idbgo31cnz7nomtzhx9y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1915</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1733</id>
    <revision>
      <id>1085257</id>
      <parentid>1085116</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:18:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13467" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
* [[3 jannewaris]] - [[Geart Aeilco Wumkes]] jout de earste [[preek]] yn it [[Frysk]].
*[[15 jannewaris]] - [[Japan]] leit [[Sina]] in pakket fan 21 easken foar, dy't yn 'e praktyk delkomme op 'e politike ûnderwerping fan Sina oan Japanske oerhearsking.
*[[31 jannewaris]] - By [[Bolimov]], yn [[Russysk-Poalen]], wurdt foar it earst yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] [[gifgas]] ynset, troch de [[Dútslân|Dútsers]] tsjin 'e [[Ruslân|Russen]].
* [[1 febrewaris]] - [[William Fox]] stiftet yn 'e [[Feriene Steaten]] de [[Fox Film Corporation]].
*[[7 febrewaris|7]]-[[21 febrewaris]] - Yn 'e [[Twadde Slach by de Mazoeryske Marren]] bringe de [[Dútslân|Dútsers]] it [[Ruslân|Russyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] in swiere nederlaach ta.
*[[9 febrewaris]] - It [[Feriene Keninkryk]] slút it [[Suëzkanaal]] foar de [[skipfeart]], ek fan [[neutraliteit|neutrale]] lannen.
* [[17 febrewaris]] - De [[Gallipoli-kampanje]] set útein as in [[Feriene Keninkryk|Britsk]] [[marine|marine-eskader]] besiket troch de [[Dardanellen]] op te stomen nei de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[haadstêd]] [[Konstantinopel]].
*[[19 febrewaris]]-[[18 maart]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[marine]] besiket om 'e nocht om 'e trochfeart troch de [[Dardanellen]] te forsearjen, in troch it [[Osmaanske Ryk]] behearske [[seestrjitte]] dy't mei de [[Bosporus]] tagong jout ta de [[Swarte See]] en dêrmei ta de Britske bûnsgenoat [[Ruslân]].
*[[22 febrewaris]] - [[Dútslân]] kundiget de ûnbeheinde [[dûkboat]]oarloch ôf. De [[see|ynternasjonale wetters]] om [[Grut-Brittanje]] hinne wurde ta oarlochsgebiet ferklearre.
*[[26 febrewaris]] - Oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]], by [[Malancourt]], sette de [[Dútslân|Dútsers]] foar it earst [[flammesmiter]]s yn as [[wapen|oarlochswapen]].
*[[1 maart]] - It [[Feriene Keninkryk]] giet oer ta de blokkade fan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[Noardsee]]-[[haven]]s en slút [[It Kanaal]] foar de [[skipfeart]].
*[[6 april]] - [[Itaalje]] easket fan [[Eastenryk-Hongarije]] [[Súd-Tiroal]], [[Istrje]] en [[Triëst]] op yn ruil foar [[neutraliteit]] yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[22 april]] - Begjin fan 'e [[Twadde Slach om Iper]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]].
*[[24 april]] - Yn it [[Osmaanske Ryk]] begjint de [[Armeenske Genoside]], wêrby't it Osmaanske [[leger (lânmacht)|leger]] him keart tsjin 'e [[etnysk]] [[Armenen|Armeenske]] [[befolking]]. Der falle hûnderttûzenen [[dea]]den.
* [[25 april]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Britske 29e Difyzje|29e Difyzje]] en it út [[Austraalje (lân)|Australyske]] en [[Nij-Seelân|Nijseelânske]] [[soldaten]] besteande [[ANZAC]] geane oan lân op it [[Gallipoli-skiereilân]] by de [[Dardanellen]]. Se stjitte op ferheftige wjerstân fan [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[troepen]]. Ynstee fan in flugge opmars nei [[Konstantinopel]] út te fieren, komme se fêst te sitten yn harren brêgehaden oan 'e [[kust]]. De [[Gallipoli-kampanje]] mûnet út yn in útsichtsleaze [[rinfuorge]]striid.
*[[26 april]] - Yn [[Londen]] wurdt in geheim [[ferdrach]] sletten tusken de [[Alliëarden]] en [[Itaalje]] oer territoriale kompinsaasje foar Itaalje as dat lân oan harren kant meidwaan soe oan 'e oarloch.
*[[4 maaie]] - [[Itaalje]] seit de [[Triple Alliânsje]], it bûnsgenoatskip mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]], op.
*[[7 maaie]] - De [[Sina|Sineeske]] [[presidint]] [[Yuan Shikai]] williget frijwol alle easken yn dêr't de [[Japan]]ners op [[15&amp;nbsp;jannewaris]] l.l. mei kommen binne. Sina wurdt dêrtroch frijwol in Japanske [[fazalsteat]].
*[[7 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[passazjiersskip]] de [[RMS Lusitania|RMS ''Lusitania'']] wurdt foar de [[kust]] fan [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[torpedo|torpedearre]] troch in [[Dútslân|Dútske]] [[dûkboat]] en sinkt binnen 18&amp;nbsp;[[minuten]]. Dêrby komme 1.198 minsken om, wêrûnder 128 [[Feriene Steaten|Amerikanen]]. Dat sil twa jier letter noch fan ynfloed wêze op it Amerikaanske beslút om mei te fjochtsjen tsjin 'e Dútsers.
*[[14 maaie]] - By [[steatsgreep yn Portegal|in steatsgreep]] yn [[Portegal]] wurdt [[premier]] [[Joaquim Pimenta de Castro]] ôfset.
*[[24 maaie]] - [[Itaalje]] ynterveniëarret oan 'e kant fan 'e [[Alliëarden]] yn 'e [[Earste Wrâldoarloch]] en ferklearret [[Eastenryk-Hongarije]] de oarloch.
*[[21 juny]] - De pro-[[Dútslân|Dútske]] [[Maritz-rebûlje]] fan 'e [[Afrikaners]] yn [[Súd-Afrika]] wurdt ûnderdrukt mei de [[arrestaasje]] fan [[generaal]] [[Christiaan de Wet]] yn 'e neite fan [[Bloemfontein]].
*[[22 juny]] - [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] [[Slach om Lemberg (1915)|weroverje Lemberg]] op 'e [[Ruslân|Russen]].
*[[9 july]] - De lêste [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] yn [[Dútsk-Súdwest-Afrika]] jouwe har oer oan 'e [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[generaal]] [[Louis Botha]].
*[[28 july]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge in ynfal yn [[Haïty]]: begjin fan 'e [[Amerikaanske besetting fan Haïty]] (dy't oant [[1934]] duorje sil).
*[[5 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] nimme [[Warsjau]] yn.
*[[17 augustus]] - By de swiere [[Orkaan fan Galveston (1915)|Orkaan fan Galveston]] komme yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[haven]]stêd [[Galveston (Teksas)]] 11 minsken om en wurdt foar [[$]]84,7 miljard oan skea oanrjochte (d.w.s. omrekkene yn jild fan 2016).
*[[20 augustus]] - [[Itaalje]] ferklearret de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[26 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] feroverje de [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]] [[Brest-Litovsk]].
*[[6 septimber]] - [[Tsaar]] [[Ferdinand I fan Bulgarije]] begjint geheime [[ûnderhanneling]]s mei [[Dútslân]] en [[Eastenryk-Hongarije]] oer [[Bulgarije|Bulgaarske]] dielname oan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[29 septimber]] - Oan it [[Mesopotamyske Fjildtocht (Earste Wrâldoarloch)|Mesopotamyske Front]] feroverje [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[troepen]] de [[stêd]] [[Al-Kût]] op 'e [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[6 oktober]] - [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] begjinne oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] in nij offinsyf tsjin it [[Keninkryk Servje]].
*[[9 oktober]] - De [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]] falt yn [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] hannen.
*[[5 oktober]] - De [[Alliëarden]] ûnthjitte [[militêr]]e stipe oan [[Servje]] en stjoere [[troepen]] nei de noardlike [[Grikelân|Grykske]] [[stêd]] [[Thessaloniki]]. [[Kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân]], in [[sweager]] fan [[keizer]] [[Willem II fan Dútslân]], set dêrop de [[Grikelân|Grykske]] [[premier]] [[Eleftherios Venizelos]] ôf en steld in pro-[[Dútslân|Dútsk]] [[regear]] oan ûnder premier [[Sofokles Skouloudis]]. De Alliëarden negearje de protesten fan it nije Grykske regear en geane fierder mei it stjoeren fan troepen nei Thessaloniki.
*[[12 oktober]] - Nettsjinsteande fûleindige ynternasjonale protesten wurdt yn [[Brussel]] de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ferpleechster]] [[Edith Cavell]] troch de [[Dútslân|Dútsers]] [[terjochtsteld]] foar help by de ûntsnapping fan licht[[ferwûne]] [[kriichsfinzen]] [[Belgje|Belgyske]] en [[Grut-Brittanje|Britske]] [[militêr]]en út Dútske [[kriichsfinzenskip]].
*[[14 oktober]] - [[Bulgarije]] ferklearret [[Servje]] de oarloch en falt it lân út it súdeasten wei binnen.
*[[16 oktober]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] ferklearje de oarloch oan [[Bulgarije]].
*[[19 oktober]] - [[Ruslân]] en [[Itaalje]] ferklearje de oarloch oan [[Bulgarije]].
*[[31 oktober]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] falt de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Kragujevac]] yn [[Dútslân|Dútske]] en [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] hannen.
*[[5 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje de [[Bulgarije|Bulgaren]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Niš]].
*mids [[novimber]] - [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] dogge [[Russyske ynfal yn Perzje (1915)|in ynfal]] yn [[Perzje]] om foar te kommen dat dêr in pro- [[Dútslân|Dútsk]] [[regear]] oan 'e macht komt.
* [[20 novimber]] - Yn [[Fryslân]] wurdt de [[Jongfryske Mienskip]] oprjochte.
*[[23 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] tsjogge de restanten fan it [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]], ynkl. [[kening]] [[Peter II fan Servje|Peter&amp;nbsp;II]], [[prins]]-[[regint]] [[Aleksander I fan Joegoslaavje|Aleksander]], [[sjef fan de Generale Stêf]] [[Radomir Putnik]] en it [[regear]] fan [[premier]] [[Nikola Pašić]], de [[berch|bergen]] yn op 'e grins fan [[Kosovo]] en [[Albaanje]], yn in wanhopich besykjen om oan 'e opmars fan 'e [[Dútslân|Dútske]], [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] en [[Bulgarije|Bulgaarske]] [[troepen]] te ûntkommen.
*[[5 desimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] feroverje de [[Bulgarije|Bulgaren]] de [[Servje|Servyske]] [[stêd]] [[Monastir]].
*[[5 desimber]] - Begjin fan it [[Belis fan Al-Kût]], dêr't it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[leger (lânmacht)|ekspedysjeleger]] yn [[Mesopotaamje]] him weromlutsen hat, troch de [[Osmaanske Ryk|Osmanen]].
*[[10 desimber]] - De [[Alliëarden]] begjinne mei de [[evakuaasje]] fan harren [[troepen]] fan it [[skiereilân]] [[Gallipoli-skiereilân]].
*[[15 desimber]] - Nei in barre tocht troch de [[berch|bergen]] berikke de restanten fan it [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de [[flakte]] fan noardlik [[Albaanje]] yn 'e neite fan 'e [[stêd]] [[Shkodër]].
* [[20 desimber]] - Yn 'e [[Gallipoli-kampanje]] wurdt de [[evakuaasje]] fan it [[Austraalje (lân)|Australysk]]-[[Nij-Seelân|Nijseelânske]] [[ANZAC]] fan it [[Gallipoli-skiereilân]] foltôge.
* ''datum ûnbekend'' - [[Geolooch]] [[Alfred Wegener]] komt mei de teory fan [[Pangeä]].
* ''datum ûnbekend'' - [[Eelke van der Meulen]] hellet as earste [[ûnderwizer]] de [[Fryske Akte]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[25 jannewaris|25]] - [[Ewan MacColl]], Ingelsk folksmuzikant, lietsjeskriuwer, akteur, en aktivist († [[1989]])
* [[31 jannewaris|31]] - [[Tine Leiker-Kooijmans]], Nederlânsk skriuwster en oersetster († [[2008]])
;febrewaris
* [[9 febrewaris|9]] - [[Grietje Bijlsma]], Fryske koartebaanrydster
* [[12 febrewaris|12]] - [[Lorne Greene]], Kanadeeske akteur († [[1987]])
* [[28 febrewaris|28]] - [[Nina Baanders-Kessler]], Frysk byldhouwster en medaljeur († [[2002]])
;maart
* [[1 maart|1]] - [[Tetman de Vries]], Frysk kabaretier en revuskriuwer († [[1988]])
* 1 - [[Jarich de Vries]], Frysk kabaretier en revuskriuwer († [[1965]])
* [[15 maart|15]] - [[D. Ivan Dykstra]], Amerikaansk predikant, teolooch en filosoof († [[1999]])
* [[18 maart|18]] - [[Harold Crowchild]], Kanadeesk rodeocowboy en soldaat († [[2013]])
* [[23 maart|23]] - [[Lodewijk Meeter]], Frysk skûtsjeskipper († [[2006]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Piet de Jong (politikus)|Piet de Jong]], premier fan [[Nederlân]] († [[2016]])
* [[4 april|4]] - [[Muddy Waters]] (McKinley Morganfield), Amerikaansk muzikant († [[1983]])
* [[10 april|10]] - [[Leo Vroman]], Nederlânsk dichter en hematolooch († [[2014]])
* [[11 april|11]] - [[Ellen de Thouars]], Nederlânsk aktrise († [[1997]])
;maaie
* [[6 maaie|6]] - [[Sjoerdtsje Faber]], Frysk langeôfstânshurdrydster († [[1998]])
* [[28 maaie|28]] - [[Joseph Greenberg]], Amerikaansk taalkundige († [[2001]])
;juny
* [[10 juny|10]] - [[Saul Bellow]], Amerikaansk skriuwer († [[2005]])
* [[14 juny|14]] - [[Sjoerd Span]], Frysk boer en sportbestjoerder († [[2001]])
* [[25 juny|25]] - [[Riemkje Geveke]], Frysk muzikant en muzykprodusint († [[2006]])
;augustus
* [[26 augustus|26]] - [[Andrew Gronholdt]], Amerikaansk boatebouwer en houtbewurker († [[1998]])
* [[29 augustus|29]] - [[Ingrid Bergman]], Sweedsk aktrise († [[1982]])
;septimber
* [[14 septimber|14]] - [[Hotze Sytses Buwalda]], Biltsk taalkundige († [[1994]])
;oktober
* [[17 oktober|17]] - [[Arthur Miller]], Amerikaansk toanielskriuwer († [[2005]])
* [[25 oktober|25]] - [[Paul van Krevelen]], Frysk politikus († [[2005]])
* [[28 oktober|28]] - [[Fie Werkman]], Nederlânsk keunstner († [[2002]])
;desimber
* [[5 desimber|5]] - [[Edzo Hendrik Waterbolk]], Frysk skiedkundige († [[2000]])
;''datum ûnbekend''
*[[Pyt van der Zee]], Frysk toanielregisseur en oersetter († [[1998]])

== Ferstoarn ==
* [[10 july]] - [[Hendrik Willem Mesdag]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1831]])
* [[17 july]] - [[Edward Gustave Mathey]], Frânsk-Amerikaansk militêr (* [[1837]])
* [[9 septimber]] - [[Albert Spalding]], Amerikaansk honkballer en ûndernimmer (* [[1850]])
* [[14 novimber]] - [[Booker T. Washington]], Amerikaansk aktivist en steatsman (* [[1856]])
* [[19 desimber]] - [[Alois Alzheimer]], Dútsk psychiater (* [[1864]])
;''datum ûnbekend''
*[[Slacht-Twa]] (''Two Strike''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1831]])

==Literatuer==
* [[Joseph Conrad]], ''[[Victory (roman fan Joseph Conrad)|Victory]]'' &lt;small&gt;(oerset nei it Frysk as ''De Oewinning'')&lt;/small&gt;

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1915| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>my22wr4q91gbj8cm9hfdjq8hjuqbycz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1914</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1734</id>
    <revision>
      <id>1085248</id>
      <parentid>1084735</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:12:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19190" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[27 jannewaris]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge [[Amerikaanske ynfal yn Haïty (1914)|in ynfal]] yn [[Haïty]] nei't [[presidint]] [[Michel Oreste]] dêr by in [[opstân]] ôfset is.
*[[7 maart]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[ealman]] [[Willem II fan Wied]] wurdt [[foarst]] fan [[Foarstedom Albaanje|Albaanje]].
*[[9 april]] - Yn 'e [[Meksiko|Meksikaanske]] [[stêd]] [[Tampico]] fynt it saneamde [[Tampico-ynsidint]] plak, wêrby't de [[bemanning]] fan in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[skip]] [[arrestaasje|arrestearre]] wurdt. Hoewol't de [[seelju]] frijwol daliks wer frijlitten wurde, nimt it [[regear]] fan 'e Feriene Steaten it foarfal heech op.
*[[11 april]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] ferbrekt de [[diplomasy|diplomatike betrekkings]] mei de [[Feriene Steaten]] fanwegen de oanboazjende spannings tusken de beide lannen.
*[[27 april]] - Nei in [[bombardemint]], wêrby't mear as 200 [[boarger]]s omkomme, wurdt de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[haven]]stêd [[Veracruz (stêd)|Veracruz]] beset troch [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]]. Oanlieding hjirfoar it saneamde [[Tampico-ynsidint]]. Dizze [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]] liedt yn hiel [[Latynsk-Amearika]] ta grutte [[ferûntweardiging]].
*[[1 maaie]] - Yn 'e [[Republyk Sina]] wurdt de al langer besteande [[diktatuer]] fan [[Yuan Shikai]] by [[wet]] formalisearre.
*[[25 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] nimt in [[wet]] oan dy't in beheinde foarm fan [[selsbestjoer]] regelet foar [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] sûnder [[Ulster]], dat yn mearderheid [[protestantisme|protestantsk]] is en wegeret om út [[Dublin]] wei regearre te wurden.
*[[24 juny]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Meksiko]] slute in [[ferdrach]] dat in ein meitsje moat oan 'e yn [[april]] begûne [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]].
*[[28 juny]] - Yn [[Sarajevo]] wurde de [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[kroanprins|troanopfolger]] [[aartshartoch]] [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk|Frâns Ferdinand]] en syn [[oarehelte|frou]], [[hartoginne]] [[Sophie von Hohenberg]], [[moard op aartshartoch Frâns Ferdinand fan Eastenryk|fermoarde troch]] de [[Serven|Servyske]] [[nasjonalist]] [[Gavrilo Princip]]. Dit is it begjin fan 'e [[Julykrisis]], dy't liede sil ta it útbrekken fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[29 juny]] - By ûnderfreging fan [[Gavrilo Princip]], de [[moardner]] fan 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[kroanprins|troanopfolger]] [[aartshartoch]] [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk|Frâns Ferdinand]], en fan dy syn helpers, troch de Eastenryksk-Hongaarske autoriteiten, komt oan it ljocht dat de gearspanners help hân hawwe út [[Servje]] wei.
*[[july]] - [[Mahatma Gandhi]], de [[abbekaat]] dy't namme makke hat as foaroanman fan 'e [[Britsk-Ynje|Britsk-Yndyske]] mienskip yn [[Súd-Afrika]], keart werom nei Britsk-Ynje.
*[[14 july]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] moat ôftrede nei ferskate wichtige oerwinnings op syn [[regear]]ingsleger troch de [[opstanneling]]en fan [[Emiliano Zapata]] yn it suden en fan [[Pancho Villa]] en [[Venustiano Carranza]] yn it noarden.
* [[21 july]] - [[Seth Barnes Nicholson]] ûntdekt [[Sinope]], in [[moanne (byplaneet)|moanne]] fan [[Jupiter (planeet)|Jupiter]].
*[[23 july]] - It [[regear]] fan [[Eastenryk-Hongarije]] stjoert nei oanlieding fan 'e [[moard op aartshartoch Frâns Ferdinand fan Eastenryk]] in [[ultimatum]] oan it regear fan it [[Keninkryk Servje]]. Dêryn wurdt û.m. in ferbod easke fan alle anty-Eastenrykske [[organisaasje]]s, de bemuoienis fan Eastenryksk-Hongaarske funksjonarissen yn Servje by it ûndersyk nei en ferbieden fan sokke Servyske organisaasjes, en it [[ûnslach]] fan alle Servyske [[boarger]]like en [[militêr]]e funksjonarissen fan wa't Eastenryk-Hongarije de nammen neitiid noch trochjaan sil.
*[[25 july]] - It [[regear]] fan it [[Keninkryk Servje]] akseptearret de measte easken fan it [[ultimatum]] dat [[Eastenryk-Hongarije]] twa dagen earder stjoerd hat, mar wegeret Eastenryksk-Hongaarske funksjonarissen foech te jaan op Servysk grûngebiet en ek om sûnder ynspraak alle Servyske [[boarger]]like en [[militêr]]e funksjonarissen te [[ûntslach|ûnslaan]] fan wa't Eastenryk-Hongarije de nammen trochjaan sil.
*[[28 july]] - [[Eastenryk-Hongarije]] ferklearret de oarloch oan it [[Keninkryk Servje]]. [[Ruslân]], de beskermhear fan Servje, kundiget de [[mobilisaasje]] ôf yn 'e fjouwer [[provinsje]]s dy't grinzgje oan Eastenryk-Hongarije.
*[[30 july]] - Yn reäksje op 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[oarloch]]sferklearring oan [[Servje]] kundiget [[Ruslân]] de algehiele [[mobilisaasje]] ôf.
*[[31 july]] - [[Eastenryk-Hongarije]] kundiget de [[mobilisaasje]] ôf.
*[[31 july]] - Yn [[Frankryk]] wurdt de [[sosjalistysk]]e foaroanman [[Jean Jaurès]] fanwegen syn ferset tsjin 'e Frânske dielname oan in grutte [[Jeropa|Jeropeeske]] [[oarloch]] by in oanslach [[fermoarde]] troch de ekstreem-rjochtse [[nasjonalist]] [[Robert Villain]].
*[[1 augustus]] - Yn 'e reäksje op 'e oanboazjende spannings tusken [[Dútslân]] en de Frânske bûnsgenoat [[Ruslân]] kundiget [[Frankryk]] de [[mobilisaasje]] ôf. Dêrop kundiget ek Dútslân de mobilisaasje ôf. [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] [[Dútske ynfal yn Lúksemboarch (1914)|kringe oer de grinzen]] fan [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]]. Tsjin 'e jûn ferklearret Dútslân de oarloch oan Ruslân. It [[Feriene Keninkryk]] warskôget dêrop it Dútske regear dat it in ynfal yn it [[neutraliteit|neutrale]] [[Belgje]] as in ''[[casus belli]]'' beskôgje sil.
*[[2 augustus]] - De [[Dútske besetting fan Lúksemboarch yn de Earste Wrâldkriich|Dútske besetting fan Lúksemboarch]] wurdt foltôge. Dútslân stjoert it [[regear]] fan [[Belgje]] in [[ultimatum]] om Dútske troepen troch te litten nei [[Frankryk]]. Belgje wegeret frijwol daliks.
*[[3 augustus]] - [[Dútslân]] ferklearret de oarloch oan [[Frankryk]].
*[[4 augustus]] - [[Dútslân]] ferklearret [[Belgje]] de oarloch. Dútske [[troepen]] dogge dêrop frijwol daliks [[Dútske ynfal yn Belgje (1914)|in ynfal yn Belgje]]. Yn reäksje dêrop ferklearret it [[Feriene Keninkryk]], dat ûnder it [[Ferdrach fan Londen (1839)]] de Belgyske [[neutraliteit]] garandearre hat, Dútslân de oarloch.
*[[5 augustus]] - Begjin fan 'e [[Slach om Luik (1914)|Slach om Luik]] tusken [[Belgje|Belgyske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] oan 'e iene kant en de [[Dútslân|Dútske]] ynfallers oan 'e oare kant.
*[[6 augustus]] - [[Eastenryk-Hongarije]] ferklearret de oarloch oan [[Ruslân]].
*[[11 augustus]] - [[Frankryk]] ferklearret de oarloch oan [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[11 augustus]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] falt it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[leger (lânmacht)|leger]] it [[Keninkryk Servje]] binnen, wêrmei't de [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] begjint.
*[[12 augustus]] - Yn 'e [[Slach by Halen]] keare [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] tsjin dat de [[Dútslân|Dútsers]] de [[rivier]] de [[Gete (rivier)|Gete]] oerstekke kinne.
*[[12 augustus]] - It [[Feriene Keninkryk]] ferklearret de oarloch oan [[Eastenryk-Hongarije]], dat op syn beurt [[Frankryk]] en it Feriene Keninkryk de oarloch ferklearret.
*[[15 augustus]] - Op [[feest]]like wize wurdt it [[Panamakanaal]] iepene.
*[[16 augustus]] - Yn 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]] feroverje de [[rebel]]len fan [[Emiliano Zapata]] en [[Pancho Villa]] de [[haadstêd]] [[Meksiko-Stêd]]. Dêrop fiere [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] in yntervinsje út.
*[[17 augustus]] - Ein fan 'e [[Slach om Luik (1914)|Slach om Luik]]: de [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Luik (stêd)|Luik]] jout him oer oan 'e [[Dútslân|Dútsers]].
*[[19 augustus|19]]-[[24 augustus]] - It [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] set oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] [[Slach by de Cer|in tsjinoffinsyf]] yn, wêrby't de [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] út it [[Keninkryk Servje]] ferdreaun wurde.
*[[20 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] besette de [[Belgje|Belgyske]] [[haadstêd]] [[Brussel]]. It Belgyske [[regear]] wykt út nei [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]].
*[[23 augustus]] - [[Japan]] ferklearret [[Dútslân]] de oarloch en falt de Dútske [[konsesje (Sina)|konsesjes]] yn [[Sina]] oan.
*[[24 augustus]] - Yn 'e [[Slach by Bergen (1914)|Slach by Bergen]] lije de [[Alliëarden]] in nederlaach. Fan gefolgen kinne [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] no noardlik [[Frankryk]] binnenkringe.
*[[26 augustus|26]]-[[30 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] bringe it [[Ruslân|Russyske]] leger nei de [[Russyske ynfal yn East-Prusen (1914)|Russyske ynfal yn East-Prusen]] in ferpletterjende nederlaach ta yn 'e [[Slach by Tannenberg]].
*[[27 augustus]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] foltôgje de ferovering fan 'e [[koloanje]] [[Dútsk-Togolân]].
*[[2 septimber]] - Mei it each op 'e [[Blitzkrieg (kriich)|flugge Dútske opmars]] wykt it [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] út [[Parys]] tebek nei [[Bordeaux (stêd)|Bordeaux]].
*[[3 septimber]] - Yn 'e [[Slach om Lemberg (1914)|Slach om Lemberg]] behelje de [[Ruslân|Russen]] in oerwinning op it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] leger, wêrby't 100.000 man [[kriichsfinzen]] nommen wurde.
*[[3 septimber]] - In healjier nei syn oanstelling as [[foarst]] fan [[Foarstedom Albaanje|Albaanje]], ferlit de [[Dútslân|Dútske]] [[ealman]] [[Willem&amp;nbsp;II fan Wied]] [[Albaanje]] as in desyllúzjonearre man.
* [[5 septimber]] - [[Grut-Brittanje]], [[Frankryk]], [[Belgje]] en [[Ruslân]] slute it [[Pakt fan Londen]], wêryn't se fêstlizze dat se gjin ôfsûnderlike [[frede]] mei [[Dútslân]] en/of [[Eastenryk-Hongarije]] slute sille.
*[[6 septimber|6]]-[[10 septimber]] - Yn 'e [[Slach oan de Marne]] bringt it [[Frankryk|Frânske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de opmars fan 'e ynfallende [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] ta stilstân by de [[rivier]] de [[Marne (rivier)|Marne]]. Dêrmei is de Dútske Blitzkrieg mislearre. 
*[[7 septimber]]-[[4 oktober]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] kringe [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] yn it ramt fan 'e [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] op 'e nij it [[Keninkryk Servje]] yn, mar se [[Slach oan de Drina|lûke har al rillegau wer tebek]] as twa [[Servje|Servyske]] [[difyzje (militêre ienheid)|difyzjes]] om harren flank hinne optsjogge en [[Sarajevo]] bedriigje.
*[[7 septimber|7]]-[[14 septimber]] - Yn 'e [[Earste Slach by de Mazoeryske Marren]] bringe de [[Dútslân|Dútsers]] de [[Ruslân|Russen]] op 'e nij in swiere nederlaach ta.
*[[15 septimber]] - By de [[Slach oan de Aisne]] wurdt it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] stabilisearre. De earste [[rinfuorgen]] wurde groeven. De kommende fjouwer jier sil der net folle beweging yn 'e frontlinys mear wêze.
*[[15 septimber]] - De lêste [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] mariniers lûke har werom út [[Meksiko]]. Dêrmei komt in ein oan 'e yn [[april]] begûne [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]].
*[[18 septimber]] - Begjin fan 'e saneamde [[Wedrin nei de Kust]] fan 'e [[Noardsee]] en [[It Kanaal]] troch de [[Dútslân|Dútsers]] en de [[Alliëarden]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]].
*[[oktober]] - Op 'e [[Revolúsjonêre Konvinsje fan Aguascalientes|Revolúsjonêre Konvinsje]] yn [[Aguascalientes (stêd)|Aguascalientes]] brekt ferdieldheid út ûnder de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[rebel]]len dy't [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] ûnder fuotten helle hawwe. It komt ta in brek tusken de grutgrûnbesitter [[Venustiano Carranza]] oan 'e iene kant en de [[boer]]elieders [[Pancho Villa]] en [[Emiliano Zapata]] oan 'e oare kant.
*[[5 oktober]] - Boppe [[Reims]], yn noardlik [[Frankryk]], hellet in Frânske [[fleanmasine]] in [[Dútslân|Dútsk]] tastel del. Dit is it begjin fan 'e oarloch yn 'e loft.
*[[10 oktober]] - De [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]] kapitulearret foar de [[Dútslân|Dútsers]]. Likernôch 1 miljoen Belgyske [[flechtling]]en sykje beskûl yn it [[neutraliteit|neutrale]] [[Nederlân]].
*[[13 oktober]] - Yn [[Súd-Afrika]] brekt ûnder lieding fan [[generaal]] [[Christiaan de Wet]] de [[Maritz-rebûlje]] út ûnder dútsksinnige [[Afrikaners]].
*[[13 oktober]] - It [[regear]] fan [[Belgje]] fêstiget him yn [[Sainte-Adresse]], by de [[Frankryk|Frânske]] [[stêd]] [[Le Havre]].
*[[15 oktober]] - It [[Amerikaanske Kongres]] nimt de saneamde [[Wet-Clayton]] (''Clayton Act'') oan, wêryn't û.m. it rjocht fan [[arbeider]]s erkend wurdt om te [[staking|staken]] en [[fakbûn]]en op te rjochtsjen.
*[[15 oktober|15]]-[[21 oktober]] - De [[Slach om Warsjau (1914)|Slach om Warsjau]], oan it [[Eastfront (Earste Wrâldoarloch)|Eastfront]], einiget yn in [[Ruslân|Russyske]] oerwinning. De [[Dútslân|Dútsers]] moatte har weromlûke.
*[[19 oktober]] - De [[stêd]] [[Lüderitz]], yn [[Dútsk-Súdwest-Afrika]], wurdt troch [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[troepen]] ûnder [[generaal]] [[Louis Botha]] ynnommen.
*[[29 oktober]] - Nei ûnferwachtse [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[bombardemint]]en fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]]en [[Odessa]] en [[Sebastopol]] ferklearret Ruslân de oarloch oan it Osmaanske Ryk.
*[[31 oktober]] - [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] keare de [[Dútslân|Dútsers]] oant it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] yn 'e [[Slach om de Izer]].
*[[2 novimber]] - It [[Feriene Keninkryk]] [[anneksearret]] formeel it [[eilân]] [[Syprus]], dat it al sûnt [[1878]] fan it [[Osmaanske Ryk]] yn [[pacht]] hie. It eilân wurdt no formeel de [[koloanje]] [[Britsk-Syprus]].
*[[5 novimber]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] ferklearje de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[7 novimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[konsesje (Sina)|konsesje]] yn [[Sina]], [[Qingdao]], wurdt beset troch [[Japan]]ske [[troepen]].
* [[16 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] dogge [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] yn it ramt fan 'e [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] foar de trêde kear in wraam op it [[Keninkryk Servje]].
*[[21 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Earste Slach om Iper]] bestookt it [[Dútslân|Dútske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Iper (stêd)|Iper]] mei [[brângranaat|brângranaten]]. It hiele [[Bombardemint fan Iper|histoaryske stedssintrum brânt ôf]].
*[[2 desimber]] - [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] feroverje de [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]].
*[[3 desimber|3]]-[[13 desimber]] - [[Servje|Servyske]] [[troepen]] sette oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] [[Slach oan de Kolubara|in massaal tsjinoffinsyf]] yn, dat it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] leger folslein oer it mad komt. De ynfallers wurde foar de trêde kear út it [[Keninkryk Servje]] ferdreaun.
*[[15 desimber]] - [[Kening]] [[Peter II fan Servje]] hâldt syn triomfantlike yntocht yn 'e befrijde Servyske [[haadstêd]] [[Belgrado]].
*[[17 desimber]] - [[Egypte]] wurdt troch it [[Feriene Keninkryk]] formeel losmakke fan it [[Osmaanske Ryk]]. It wurdt no in [[sultanaat]] ûnder Britsk [[protektoraat]].

== Berne ==
;febrewaris
* [[6 febrewaris|6]] - [[Piet Rigter van der Zee]], Frysk sjoernalist en skriuwer († [[2014]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Klaas Koelstra]], Frysk fersetsstrider († [[1944]])
* [[9 maart|9]] - [[Piet Esser]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[2004]])
* [[10 maart|10]] - [[Maurits Troostwijk]], Frysk jurist en politikus († [[1991]])
* [[31 maart|31]] - [[Octavio Paz]], Meksikaansk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[1998]])
;april
* [[22 april|22]] - [[Jan de Hartog]], Nederlânsk skriuwer († [[2002]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[G.B.J. Hiltermann]], Nederlânsk sjoernalist, polityk kommentator, útjouwer en histoarikus († [[2000]])
* [[12 maaie|12]] - [[Bertus Aafjes]] (Jan Oranje), Nederlânsk skriuwer en dichter († [[1993]])
* [[22 maaie|22]] - [[Max Kohnstamm]], Nederlânsk skiedkundige en diplomaat († [[2010]])
* [[28 maaie|28]] - [[Sjoerd Leiker]], Frysk dichter, skriuwer en sjoernalist († [[1988]])
;juny
* [[15 juny|15]] - [[Joeri Andropov]], Russysk politikus, lieder fan de [[Sovjet-Uny]] († [[1984]])
* [[17 juny|17]] - [[Jan Deodatus]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1986]])
* [[23 juny|23]] - [[Alfred Salten]], Dútsk-Nederlânsk muzikant en dirigint († [[1994]])
;july
* [[18 july|18]] - [[Gino Bartali]], Italjaansk hurdfytser († [[2000]])
* [[22 july|22]] - [[Hortensia Bussi]], Sileensk presidintsfrou († [[2009]])
* [[29 july|29]] - [[Adam Jaarsma]], Frysk predikant, skriuwer en oersetter († [[1991]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Ru Clevering]],  Nederlânsk politikus († [[2013]])
* [[5 augustus|5]] - [[Sem Dresden (skriuwer)|Samuel (Sem) Dresden]], Nederlânske literatuerwittenskipper en romanist († [[2002]]) 
;septimber
* [[12 septimber|12]] - [[Krine Boelens]], Frysk taalkundige en sosjolooch († [[1995]])
* [[16 septimber|16]] - [[Jaap Min]], Nederlânsk ekspresjonistysk keunstskilder († [[1987]]) 
;oktober
* [[1 oktober|1]] - [[H.R. Ellis Davidson]], Ingelsk skied- en taalkundige, argeologe en antropologe († [[2006]])
* [[6 oktober|6]] - [[Thor Heyerdahl]], Noarsk antropolooch († [[2002]])
* [[7 oktober|7]] - [[Jan Bearn Singelsma]], Frysk politikus († [[2005]])
* [[18 oktober|18]] - [[Kees Vrijling]], Nederlânsk politikus († [[2004]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Richard L. Coe]], Amerikaansk teäter- en filmkritikus († [[1995]])
* [[28 oktober|28]] - [[Jonas Salk]], Amerikaansk dokter en útfiner (fan it poliofaksên) († [[1995]])
;novimber
* [[16 novimber|16]] - [[Bé Nijenhuis]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1972]])

== Ferstoarn ==
* [[15 jannewaris]] - [[Waling Dykstra]], Frysk skriuwer (* [[1821]])
* [[3 febrewaris]] - [[Wite Earn (Ponka)|Wite Earn]], opperhaad fan 'e [[Ponka (folk)|Ponka]] (* [[1840]])
* [[24 febrewaris]] - [[Joshua Chamberlain]], Amerikaansk militêr, heechlearaar en politikus (* [[1828]])
* [[2 maaie]] - [[John Campbell, 9e hartoch fan Argyll]], Skotsk ealman en politikus (* [[1845]])
* [[24 july]] - [[Ben Clark (ferkenner)|Ben Clark]], Amerikaansk gids, tolk en ferkenner (* [[1842]])
* [[28 july]] - aartshartoch [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk]] (* [[1821]])
* [[20 augustus]] - paus [[Pius X]] (* [[1835]])
* [[21 desimber]] - [[Gerhardus Wijnandus Bruinsma]], Frysk dokter en bestjoerder (* [[1840]])

==Literatuer==
;romans
* [[James Oliver Curwood]], ''[[Kazan, the Wolf-dog]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1914| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>li6ym65jejj0aj1vxzydhv2shxdwqsv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085254</id>
      <parentid>1085248</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:15:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19257" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[27 jannewaris]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge [[Amerikaanske ynfal yn Haïty (1914)|in ynfal]] yn [[Haïty]] nei't [[presidint]] [[Michel Oreste]] dêr by in [[opstân]] ôfset is.
*[[7 maart]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[ealman]] [[Willem II fan Wied]] wurdt [[foarst]] fan [[Foarstedom Albaanje|Albaanje]].
*[[9 april]] - Yn 'e [[Meksiko|Meksikaanske]] [[stêd]] [[Tampico]] fynt it saneamde [[Tampico-ynsidint]] plak, wêrby't de [[bemanning]] fan in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[skip]] [[arrestaasje|arrestearre]] wurdt. Hoewol't de [[seelju]] frijwol daliks wer frijlitten wurde, nimt it [[regear]] fan 'e Feriene Steaten it foarfal heech op.
*[[11 april]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] ferbrekt de [[diplomasy|diplomatike betrekkings]] mei de [[Feriene Steaten]] fanwegen de oanboazjende spannings tusken de beide lannen.
*[[27 april]] - Nei in [[bombardemint]], wêrby't mear as 200 [[boarger]]s omkomme, wurdt de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[haven]]stêd [[Veracruz (stêd)|Veracruz]] beset troch [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]]. Oanlieding hjirfoar it saneamde [[Tampico-ynsidint]]. Dizze [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]] liedt yn hiel [[Latynsk-Amearika]] ta grutte [[ferûntweardiging]].
*[[1 maaie]] - Yn 'e [[Republyk Sina]] wurdt de al langer besteande [[diktatuer]] fan [[Yuan Shikai]] by [[wet]] formalisearre.
*[[25 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] nimt in [[wet]] oan dy't in beheinde foarm fan [[selsbestjoer]] regelet foar [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] sûnder [[Ulster]], dat yn mearderheid [[protestantisme|protestantsk]] is en wegeret om út [[Dublin]] wei regearre te wurden.
*[[24 juny]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Meksiko]] slute in [[ferdrach]] dat in ein meitsje moat oan 'e yn [[april]] begûne [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]].
*[[28 juny]] - Yn [[Sarajevo]] wurde de [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[kroanprins|troanopfolger]] [[aartshartoch]] [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk|Frâns Ferdinand]] en syn [[oarehelte|frou]], [[hartoginne]] [[Sophie von Hohenberg]], [[moard op aartshartoch Frâns Ferdinand fan Eastenryk|fermoarde troch]] de [[Serven|Servyske]] [[nasjonalist]] [[Gavrilo Princip]]. Dit is it begjin fan 'e [[Julykrisis]], dy't liede sil ta it útbrekken fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[29 juny]] - By ûnderfreging fan [[Gavrilo Princip]], de [[moardner]] fan 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[kroanprins|troanopfolger]] [[aartshartoch]] [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk|Frâns Ferdinand]], en fan dy syn helpers, troch de Eastenryksk-Hongaarske autoriteiten, komt oan it ljocht dat de gearspanners help hân hawwe út [[Servje]] wei.
*[[july]] - [[Mahatma Gandhi]], de [[abbekaat]] dy't namme makke hat as foaroanman fan 'e [[Britsk-Ynje|Britsk-Yndyske]] mienskip yn [[Súd-Afrika]], keart werom nei Britsk-Ynje.
*[[14 july]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] moat ôftrede nei ferskate wichtige oerwinnings op syn [[regear]]ingsleger troch de [[opstanneling]]en fan [[Emiliano Zapata]] yn it suden en fan [[Pancho Villa]] en [[Venustiano Carranza]] yn it noarden.
* [[21 july]] - [[Seth Barnes Nicholson]] ûntdekt [[Sinope]], in [[moanne (byplaneet)|moanne]] fan [[Jupiter (planeet)|Jupiter]].
*[[23 july]] - It [[regear]] fan [[Eastenryk-Hongarije]] stjoert nei oanlieding fan 'e [[moard op aartshartoch Frâns Ferdinand fan Eastenryk]] in [[ultimatum]] oan it regear fan it [[Keninkryk Servje]]. Dêryn wurdt û.m. in ferbod easke fan alle anty-Eastenrykske [[organisaasje]]s, de bemuoienis fan Eastenryksk-Hongaarske funksjonarissen yn Servje by it ûndersyk nei en ferbieden fan sokke Servyske organisaasjes, en it [[ûnslach]] fan alle Servyske [[boarger]]like en [[militêr]]e funksjonarissen fan wa't Eastenryk-Hongarije de nammen neitiid noch trochjaan sil.
*[[25 july]] - It [[regear]] fan it [[Keninkryk Servje]] akseptearret de measte easken fan it [[ultimatum]] dat [[Eastenryk-Hongarije]] twa dagen earder stjoerd hat, mar wegeret Eastenryksk-Hongaarske funksjonarissen foech te jaan op Servysk grûngebiet en ek om sûnder ynspraak alle Servyske [[boarger]]like en [[militêr]]e funksjonarissen te [[ûntslach|ûnslaan]] fan wa't Eastenryk-Hongarije de nammen trochjaan sil.
*[[28 july]] - [[Eastenryk-Hongarije]] ferklearret de oarloch oan it [[Keninkryk Servje]]. [[Ruslân]], de beskermhear fan Servje, kundiget de [[mobilisaasje]] ôf yn 'e fjouwer [[provinsje]]s dy't grinzgje oan Eastenryk-Hongarije.
*[[30 july]] - Yn reäksje op 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[oarloch]]sferklearring oan [[Servje]] kundiget [[Ruslân]] de algehiele [[mobilisaasje]] ôf.
*[[31 july]] - [[Eastenryk-Hongarije]] kundiget de [[mobilisaasje]] ôf.
*[[31 july]] - Yn [[Frankryk]] wurdt de [[sosjalistysk]]e foaroanman [[Jean Jaurès]] fanwegen syn ferset tsjin 'e Frânske dielname oan in grutte [[Jeropa|Jeropeeske]] [[oarloch]] by in oanslach [[fermoarde]] troch de ekstreem-rjochtse [[nasjonalist]] [[Robert Villain]].
*[[1 augustus]] - Yn 'e reäksje op 'e oanboazjende spannings tusken [[Dútslân]] en de Frânske bûnsgenoat [[Ruslân]] kundiget [[Frankryk]] de [[mobilisaasje]] ôf. Dêrop kundiget ek Dútslân de mobilisaasje ôf. [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] [[Dútske ynfal yn Lúksemboarch (1914)|kringe oer de grinzen]] fan [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]]. Tsjin 'e jûn ferklearret Dútslân de oarloch oan Ruslân. It [[Feriene Keninkryk]] warskôget dêrop it Dútske regear dat it in ynfal yn it [[neutraliteit|neutrale]] [[Belgje]] as in ''[[casus belli]]'' beskôgje sil.
*[[2 augustus]] - De [[Dútske besetting fan Lúksemboarch yn de Earste Wrâldkriich|Dútske besetting fan Lúksemboarch]] wurdt foltôge. Dútslân stjoert it [[regear]] fan [[Belgje]] in [[ultimatum]] om Dútske troepen troch te litten nei [[Frankryk]]. Belgje wegeret frijwol daliks.
*[[3 augustus]] - [[Dútslân]] ferklearret de oarloch oan [[Frankryk]].
*[[4 augustus]] - [[Dútslân]] ferklearret [[Belgje]] de oarloch. Dútske [[troepen]] dogge dêrop frijwol daliks [[Dútske ynfal yn Belgje (1914)|in ynfal yn Belgje]]. Yn reäksje dêrop ferklearret it [[Feriene Keninkryk]], dat ûnder it [[Ferdrach fan Londen (1839)]] de Belgyske [[neutraliteit]] garandearre hat, Dútslân de oarloch.
*[[5 augustus]] - Begjin fan 'e [[Slach om Luik (1914)|Slach om Luik]] tusken [[Belgje|Belgyske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] oan 'e iene kant en de [[Dútslân|Dútske]] ynfallers oan 'e oare kant.
*[[6 augustus]] - [[Eastenryk-Hongarije]] ferklearret de oarloch oan [[Ruslân]].
*[[11 augustus]] - [[Frankryk]] ferklearret de oarloch oan [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[11 augustus]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] falt it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[leger (lânmacht)|leger]] it [[Keninkryk Servje]] binnen, wêrmei't de [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] begjint.
*[[12 augustus]] - Yn 'e [[Slach by Halen]] keare [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] tsjin dat de [[Dútslân|Dútsers]] de [[rivier]] de [[Gete (rivier)|Gete]] oerstekke kinne.
*[[12 augustus]] - It [[Feriene Keninkryk]] ferklearret de oarloch oan [[Eastenryk-Hongarije]], dat op syn beurt [[Frankryk]] en it Feriene Keninkryk de oarloch ferklearret.
*[[15 augustus]] - Op [[feest]]like wize wurdt it [[Panamakanaal]] iepene.
*[[16 augustus]] - Yn 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]] feroverje de [[rebel]]len fan [[Emiliano Zapata]] en [[Pancho Villa]] de [[haadstêd]] [[Meksiko-Stêd]]. Dêrop fiere [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] in yntervinsje út.
*[[17 augustus]] - Ein fan 'e [[Slach om Luik (1914)|Slach om Luik]]: de [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Luik (stêd)|Luik]] jout him oer oan 'e [[Dútslân|Dútsers]].
*[[19 augustus|19]]-[[24 augustus]] - It [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] set oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] [[Slach by de Cer|in tsjinoffinsyf]] yn, wêrby't de [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] út it [[Keninkryk Servje]] ferdreaun wurde.
*[[20 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] besette de [[Belgje|Belgyske]] [[haadstêd]] [[Brussel]]. It Belgyske [[regear]] wykt út nei [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]].
*[[23 augustus]] - [[Japan]] ferklearret [[Dútslân]] de oarloch en falt de Dútske [[konsesje (Sina)|konsesjes]] yn [[Sina]] oan.
*[[24 augustus]] - Yn 'e [[Slach by Bergen (1914)|Slach by Bergen]] lije de [[Alliëarden]] in nederlaach. Fan gefolgen kinne [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] no noardlik [[Frankryk]] binnenkringe.
*[[26 augustus|26]]-[[30 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] bringe it [[Ruslân|Russyske]] leger nei de [[Russyske ynfal yn East-Prusen (1914)|Russyske ynfal yn East-Prusen]] in ferpletterjende nederlaach ta yn 'e [[Slach by Tannenberg]].
*[[27 augustus]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] foltôgje de ferovering fan 'e [[koloanje]] [[Dútsk-Togolân]].
*[[2 septimber]] - Mei it each op 'e [[Blitzkrieg (kriich)|flugge Dútske opmars]] wykt it [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] út [[Parys]] tebek nei [[Bordeaux (stêd)|Bordeaux]].
*[[3 septimber]] - Yn 'e [[Slach om Lemberg (1914)|Slach om Lemberg]] behelje de [[Ruslân|Russen]] in oerwinning op it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] leger, wêrby't 100.000 man [[kriichsfinzen]] nommen wurde.
*[[3 septimber]] - In healjier nei syn oanstelling as [[foarst]] fan [[Foarstedom Albaanje|Albaanje]], ferlit de [[Dútslân|Dútske]] [[ealman]] [[Willem&amp;nbsp;II fan Wied]] [[Albaanje]] as in desyllúzjonearre man.
* [[5 septimber]] - [[Grut-Brittanje]], [[Frankryk]], [[Belgje]] en [[Ruslân]] slute it [[Pakt fan Londen]], wêryn't se fêstlizze dat se gjin ôfsûnderlike [[frede]] mei [[Dútslân]] en/of [[Eastenryk-Hongarije]] slute sille.
*[[6 septimber|6]]-[[10 septimber]] - Yn 'e [[Slach oan de Marne]] bringt it [[Frankryk|Frânske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de opmars fan 'e ynfallende [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] ta stilstân by de [[rivier]] de [[Marne (rivier)|Marne]]. Dêrmei is de Dútske Blitzkrieg mislearre. 
*[[7 septimber]]-[[4 oktober]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] kringe [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] yn it ramt fan 'e [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] op 'e nij it [[Keninkryk Servje]] yn, mar se [[Slach oan de Drina|lûke har al rillegau wer tebek]] as twa [[Servje|Servyske]] [[difyzje (militêre ienheid)|difyzjes]] om harren flank hinne optsjogge en [[Sarajevo]] bedriigje.
*[[7 septimber|7]]-[[14 septimber]] - Yn 'e [[Earste Slach by de Mazoeryske Marren]] bringe de [[Dútslân|Dútsers]] de [[Ruslân|Russen]] op 'e nij in swiere nederlaach ta.
*[[15 septimber]] - By de [[Slach oan de Aisne]] wurdt it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] stabilisearre. De earste [[rinfuorgen]] wurde groeven. De kommende fjouwer jier sil der net folle beweging yn 'e frontlinys mear wêze.
*[[15 septimber]] - De lêste [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] mariniers lûke har werom út [[Meksiko]]. Dêrmei komt in ein oan 'e yn [[april]] begûne [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]].
*[[18 septimber]] - Begjin fan 'e saneamde [[Wedrin nei de Kust]] fan 'e [[Noardsee]] en [[It Kanaal]] troch de [[Dútslân|Dútsers]] en de [[Alliëarden]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]].
*[[oktober]] - Op 'e [[Revolúsjonêre Konvinsje fan Aguascalientes|Revolúsjonêre Konvinsje]] yn [[Aguascalientes (stêd)|Aguascalientes]] brekt ferdieldheid út ûnder de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[rebel]]len dy't [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] ûnder fuotten helle hawwe. It komt ta in brek tusken de grutgrûnbesitter [[Venustiano Carranza]] oan 'e iene kant en de [[boer]]elieders [[Pancho Villa]] en [[Emiliano Zapata]] oan 'e oare kant.
*[[5 oktober]] - Boppe [[Reims]], yn noardlik [[Frankryk]], hellet in Frânske [[fleanmasine]] in [[Dútslân|Dútsk]] tastel del. Dit is it begjin fan 'e oarloch yn 'e loft.
*[[10 oktober]] - De [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]] kapitulearret foar de [[Dútslân|Dútsers]]. Likernôch 1 miljoen Belgyske [[flechtling]]en sykje beskûl yn it [[neutraliteit|neutrale]] [[Nederlân]].
*[[13 oktober]] - Yn [[Súd-Afrika]] brekt ûnder lieding fan [[generaal]] [[Christiaan de Wet]] de [[Maritz-rebûlje]] út ûnder dútsksinnige [[Afrikaners]].
*[[13 oktober]] - It [[regear]] fan [[Belgje]] fêstiget him yn [[Sainte-Adresse]], by de [[Frankryk|Frânske]] [[stêd]] [[Le Havre]].
*[[15 oktober]] - It [[Amerikaanske Kongres]] nimt de saneamde [[Wet-Clayton]] (''Clayton Act'') oan, wêryn't û.m. it rjocht fan [[arbeider]]s erkend wurdt om te [[staking|staken]] en [[fakbûn]]en op te rjochtsjen.
*[[15 oktober|15]]-[[21 oktober]] - De [[Slach om Warsjau (1914)|Slach om Warsjau]], oan it [[Eastfront (Earste Wrâldoarloch)|Eastfront]], einiget yn in [[Ruslân|Russyske]] oerwinning. De [[Dútslân|Dútsers]] moatte har weromlûke.
*[[19 oktober]] - De [[stêd]] [[Lüderitz]], yn [[Dútsk-Súdwest-Afrika]], wurdt troch [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[troepen]] ûnder [[generaal]] [[Louis Botha]] ynnommen.
*[[29 oktober]] - Nei ûnferwachtse [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[bombardemint]]en fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]]en [[Odessa]] en [[Sebastopol]] ferklearret Ruslân de oarloch oan it Osmaanske Ryk.
*[[31 oktober]] - [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] keare de [[Dútslân|Dútsers]] oant it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] yn 'e [[Slach om de Izer]].
*[[2 novimber]] - It [[Feriene Keninkryk]] [[anneksearret]] formeel it [[eilân]] [[Syprus]], dat it al sûnt [[1878]] fan it [[Osmaanske Ryk]] yn [[pacht]] hie. It eilân wurdt no formeel de [[koloanje]] [[Britsk-Syprus]].
*[[5 novimber]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] ferklearje de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[7 novimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[konsesje (Sina)|konsesje]] yn [[Sina]], [[Qingdao]], wurdt beset troch [[Japan]]ske [[troepen]].
* [[16 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] dogge [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] yn it ramt fan 'e [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] foar de trêde kear in wraam op it [[Keninkryk Servje]].
*[[21 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Earste Slach om Iper]] bestookt it [[Dútslân|Dútske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Iper (stêd)|Iper]] mei [[brângranaat|brângranaten]]. It hiele [[Bombardemint fan Iper|histoaryske stedssintrum brânt ôf]].
*[[2 desimber]] - [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] feroverje de [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]].
*[[3 desimber|3]]-[[13 desimber]] - [[Servje|Servyske]] [[troepen]] sette oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] [[Slach oan de Kolubara|in massaal tsjinoffinsyf]] yn, dat it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] leger folslein oer it mad komt. De ynfallers wurde foar de trêde kear út it [[Keninkryk Servje]] ferdreaun.
*[[15 desimber]] - [[Kening]] [[Peter II fan Servje]] hâldt syn triomfantlike yntocht yn 'e befrijde Servyske [[haadstêd]] [[Belgrado]].
*[[17 desimber]] - [[Egypte]] wurdt troch it [[Feriene Keninkryk]] formeel losmakke fan it [[Osmaanske Ryk]]. It wurdt no in [[sultanaat]] ûnder Britsk [[protektoraat]].

== Berne ==
;febrewaris
* [[6 febrewaris|6]] - [[Piet Rigter van der Zee]], Frysk sjoernalist en skriuwer († [[2014]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Klaas Koelstra]], Frysk fersetsstrider († [[1944]])
* [[9 maart|9]] - [[Piet Esser]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[2004]])
* [[10 maart|10]] - [[Maurits Troostwijk]], Frysk jurist en politikus († [[1991]])
* [[31 maart|31]] - [[Octavio Paz]], Meksikaansk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[1998]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Alec Guinness]], Ingelsk akteur († [[2000]])
* [[22 april|22]] - [[Jan de Hartog]], Nederlânsk skriuwer († [[2002]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[G.B.J. Hiltermann]], Nederlânsk sjoernalist, polityk kommentator, útjouwer en histoarikus († [[2000]])
* [[12 maaie|12]] - [[Bertus Aafjes]] (Jan Oranje), Nederlânsk skriuwer en dichter († [[1993]])
* [[22 maaie|22]] - [[Max Kohnstamm]], Nederlânsk skiedkundige en diplomaat († [[2010]])
* [[28 maaie|28]] - [[Sjoerd Leiker]], Frysk dichter, skriuwer en sjoernalist († [[1988]])
;juny
* [[15 juny|15]] - [[Joeri Andropov]], Russysk politikus, lieder fan de [[Sovjet-Uny]] († [[1984]])
* [[17 juny|17]] - [[Jan Deodatus]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1986]])
* [[23 juny|23]] - [[Alfred Salten]], Dútsk-Nederlânsk muzikant en dirigint († [[1994]])
;july
* [[18 july|18]] - [[Gino Bartali]], Italjaansk hurdfytser († [[2000]])
* [[22 july|22]] - [[Hortensia Bussi]], Sileensk presidintsfrou († [[2009]])
* [[29 july|29]] - [[Adam Jaarsma]], Frysk predikant, skriuwer en oersetter († [[1991]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Ru Clevering]],  Nederlânsk politikus († [[2013]])
* [[5 augustus|5]] - [[Sem Dresden (skriuwer)|Samuel (Sem) Dresden]], Nederlânske literatuerwittenskipper en romanist († [[2002]]) 
;septimber
* [[12 septimber|12]] - [[Krine Boelens]], Frysk taalkundige en sosjolooch († [[1995]])
* [[16 septimber|16]] - [[Jaap Min]], Nederlânsk ekspresjonistysk keunstskilder († [[1987]]) 
;oktober
* [[1 oktober|1]] - [[H.R. Ellis Davidson]], Ingelsk skied- en taalkundige, argeologe en antropologe († [[2006]])
* [[6 oktober|6]] - [[Thor Heyerdahl]], Noarsk antropolooch († [[2002]])
* [[7 oktober|7]] - [[Jan Bearn Singelsma]], Frysk politikus († [[2005]])
* [[18 oktober|18]] - [[Kees Vrijling]], Nederlânsk politikus († [[2004]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Richard L. Coe]], Amerikaansk teäter- en filmkritikus († [[1995]])
* [[28 oktober|28]] - [[Jonas Salk]], Amerikaansk dokter en útfiner (fan it poliofaksên) († [[1995]])
;novimber
* [[16 novimber|16]] - [[Bé Nijenhuis]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1972]])

== Ferstoarn ==
* [[15 jannewaris]] - [[Waling Dykstra]], Frysk skriuwer (* [[1821]])
* [[3 febrewaris]] - [[Wite Earn (Ponka)|Wite Earn]], opperhaad fan 'e [[Ponka (folk)|Ponka]] (* [[1840]])
* [[24 febrewaris]] - [[Joshua Chamberlain]], Amerikaansk militêr, heechlearaar en politikus (* [[1828]])
* [[2 maaie]] - [[John Campbell, 9e hartoch fan Argyll]], Skotsk ealman en politikus (* [[1845]])
* [[24 july]] - [[Ben Clark (ferkenner)|Ben Clark]], Amerikaansk gids, tolk en ferkenner (* [[1842]])
* [[28 july]] - aartshartoch [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk]] (* [[1821]])
* [[20 augustus]] - paus [[Pius X]] (* [[1835]])
* [[21 desimber]] - [[Gerhardus Wijnandus Bruinsma]], Frysk dokter en bestjoerder (* [[1840]])

==Literatuer==
;romans
* [[James Oliver Curwood]], ''[[Kazan, the Wolf-dog]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1914| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>c24453l14uf7vsi1z6ed4wv94r1qk3y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085284</id>
      <parentid>1085254</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:39:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19341" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[27 jannewaris]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge [[Amerikaanske ynfal yn Haïty (1914)|in ynfal]] yn [[Haïty]] nei't [[presidint]] [[Michel Oreste]] dêr by in [[opstân]] ôfset is.
*[[7 maart]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[ealman]] [[Willem II fan Wied]] wurdt [[foarst]] fan [[Foarstedom Albaanje|Albaanje]].
*[[9 april]] - Yn 'e [[Meksiko|Meksikaanske]] [[stêd]] [[Tampico]] fynt it saneamde [[Tampico-ynsidint]] plak, wêrby't de [[bemanning]] fan in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[skip]] [[arrestaasje|arrestearre]] wurdt. Hoewol't de [[seelju]] frijwol daliks wer frijlitten wurde, nimt it [[regear]] fan 'e Feriene Steaten it foarfal heech op.
*[[11 april]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] ferbrekt de [[diplomasy|diplomatike betrekkings]] mei de [[Feriene Steaten]] fanwegen de oanboazjende spannings tusken de beide lannen.
*[[27 april]] - Nei in [[bombardemint]], wêrby't mear as 200 [[boarger]]s omkomme, wurdt de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[haven]]stêd [[Veracruz (stêd)|Veracruz]] beset troch [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]]. Oanlieding hjirfoar it saneamde [[Tampico-ynsidint]]. Dizze [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]] liedt yn hiel [[Latynsk-Amearika]] ta grutte [[ferûntweardiging]].
*[[1 maaie]] - Yn 'e [[Republyk Sina]] wurdt de al langer besteande [[diktatuer]] fan [[Yuan Shikai]] by [[wet]] formalisearre.
*[[25 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] nimt in [[wet]] oan dy't in beheinde foarm fan [[selsbestjoer]] regelet foar [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] sûnder [[Ulster]], dat yn mearderheid [[protestantisme|protestantsk]] is en wegeret om út [[Dublin]] wei regearre te wurden.
*[[24 juny]] - De [[Feriene Steaten]] en [[Meksiko]] slute in [[ferdrach]] dat in ein meitsje moat oan 'e yn [[april]] begûne [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]].
*[[28 juny]] - Yn [[Sarajevo]] wurde de [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[kroanprins|troanopfolger]] [[aartshartoch]] [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk|Frâns Ferdinand]] en syn [[oarehelte|frou]], [[hartoginne]] [[Sophie von Hohenberg]], [[moard op aartshartoch Frâns Ferdinand fan Eastenryk|fermoarde troch]] de [[Serven|Servyske]] [[nasjonalist]] [[Gavrilo Princip]]. Dit is it begjin fan 'e [[Julykrisis]], dy't liede sil ta it útbrekken fan 'e [[Earste Wrâldoarloch]].
*[[29 juny]] - By ûnderfreging fan [[Gavrilo Princip]], de [[moardner]] fan 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[kroanprins|troanopfolger]] [[aartshartoch]] [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk|Frâns Ferdinand]], en fan dy syn helpers, troch de Eastenryksk-Hongaarske autoriteiten, komt oan it ljocht dat de gearspanners help hân hawwe út [[Servje]] wei.
*[[july]] - [[Mahatma Gandhi]], de [[abbekaat]] dy't namme makke hat as foaroanman fan 'e [[Britsk-Ynje|Britsk-Yndyske]] mienskip yn [[Súd-Afrika]], keart werom nei Britsk-Ynje.
*[[14 july]] - De [[Meksiko|Meksikaanske]] [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] moat ôftrede nei ferskate wichtige oerwinnings op syn [[regear]]ingsleger troch de [[opstanneling]]en fan [[Emiliano Zapata]] yn it suden en fan [[Pancho Villa]] en [[Venustiano Carranza]] yn it noarden.
* [[21 july]] - [[Seth Barnes Nicholson]] ûntdekt [[Sinope]], in [[moanne (byplaneet)|moanne]] fan [[Jupiter (planeet)|Jupiter]].
*[[23 july]] - It [[regear]] fan [[Eastenryk-Hongarije]] stjoert nei oanlieding fan 'e [[moard op aartshartoch Frâns Ferdinand fan Eastenryk]] in [[ultimatum]] oan it regear fan it [[Keninkryk Servje]]. Dêryn wurdt û.m. in ferbod easke fan alle anty-Eastenrykske [[organisaasje]]s, de bemuoienis fan Eastenryksk-Hongaarske funksjonarissen yn Servje by it ûndersyk nei en ferbieden fan sokke Servyske organisaasjes, en it [[ûnslach]] fan alle Servyske [[boarger]]like en [[militêr]]e funksjonarissen fan wa't Eastenryk-Hongarije de nammen neitiid noch trochjaan sil.
*[[25 july]] - It [[regear]] fan it [[Keninkryk Servje]] akseptearret de measte easken fan it [[ultimatum]] dat [[Eastenryk-Hongarije]] twa dagen earder stjoerd hat, mar wegeret Eastenryksk-Hongaarske funksjonarissen foech te jaan op Servysk grûngebiet en ek om sûnder ynspraak alle Servyske [[boarger]]like en [[militêr]]e funksjonarissen te [[ûntslach|ûnslaan]] fan wa't Eastenryk-Hongarije de nammen trochjaan sil.
*[[28 july]] - [[Eastenryk-Hongarije]] ferklearret de oarloch oan it [[Keninkryk Servje]]. [[Ruslân]], de beskermhear fan Servje, kundiget de [[mobilisaasje]] ôf yn 'e fjouwer [[provinsje]]s dy't grinzgje oan Eastenryk-Hongarije.
*[[30 july]] - Yn reäksje op 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[oarloch]]sferklearring oan [[Servje]] kundiget [[Ruslân]] de algehiele [[mobilisaasje]] ôf.
*[[31 july]] - [[Eastenryk-Hongarije]] kundiget de [[mobilisaasje]] ôf.
*[[31 july]] - Yn [[Frankryk]] wurdt de [[sosjalistysk]]e foaroanman [[Jean Jaurès]] fanwegen syn ferset tsjin 'e Frânske dielname oan in grutte [[Jeropa|Jeropeeske]] [[oarloch]] by in oanslach [[fermoarde]] troch de ekstreem-rjochtse [[nasjonalist]] [[Robert Villain]].
*[[1 augustus]] - Yn 'e reäksje op 'e oanboazjende spannings tusken [[Dútslân]] en de Frânske bûnsgenoat [[Ruslân]] kundiget [[Frankryk]] de [[mobilisaasje]] ôf. Dêrop kundiget ek Dútslân de mobilisaasje ôf. [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] [[Dútske ynfal yn Lúksemboarch (1914)|kringe oer de grinzen]] fan [[Lúksemboarch (gruthartochdom)|Lúksemboarch]]. Tsjin 'e jûn ferklearret Dútslân de oarloch oan Ruslân. It [[Feriene Keninkryk]] warskôget dêrop it Dútske regear dat it in ynfal yn it [[neutraliteit|neutrale]] [[Belgje]] as in ''[[casus belli]]'' beskôgje sil.
*[[2 augustus]] - De [[Dútske besetting fan Lúksemboarch yn de Earste Wrâldkriich|Dútske besetting fan Lúksemboarch]] wurdt foltôge. Dútslân stjoert it [[regear]] fan [[Belgje]] in [[ultimatum]] om Dútske troepen troch te litten nei [[Frankryk]]. Belgje wegeret frijwol daliks.
*[[3 augustus]] - [[Dútslân]] ferklearret de oarloch oan [[Frankryk]].
*[[4 augustus]] - [[Dútslân]] ferklearret [[Belgje]] de oarloch. Dútske [[troepen]] dogge dêrop frijwol daliks [[Dútske ynfal yn Belgje (1914)|in ynfal yn Belgje]]. Yn reäksje dêrop ferklearret it [[Feriene Keninkryk]], dat ûnder it [[Ferdrach fan Londen (1839)]] de Belgyske [[neutraliteit]] garandearre hat, Dútslân de oarloch.
*[[5 augustus]] - Begjin fan 'e [[Slach om Luik (1914)|Slach om Luik]] tusken [[Belgje|Belgyske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] oan 'e iene kant en de [[Dútslân|Dútske]] ynfallers oan 'e oare kant.
*[[6 augustus]] - [[Eastenryk-Hongarije]] ferklearret de oarloch oan [[Ruslân]].
*[[11 augustus]] - [[Frankryk]] ferklearret de oarloch oan [[Eastenryk-Hongarije]].
*[[11 augustus]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] falt it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[leger (lânmacht)|leger]] it [[Keninkryk Servje]] binnen, wêrmei't de [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] begjint.
*[[12 augustus]] - Yn 'e [[Slach by Halen]] keare [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] tsjin dat de [[Dútslân|Dútsers]] de [[rivier]] de [[Gete (rivier)|Gete]] oerstekke kinne.
*[[12 augustus]] - It [[Feriene Keninkryk]] ferklearret de oarloch oan [[Eastenryk-Hongarije]], dat op syn beurt [[Frankryk]] en it Feriene Keninkryk de oarloch ferklearret.
*[[15 augustus]] - Op [[feest]]like wize wurdt it [[Panamakanaal]] iepene.
*[[16 augustus]] - Yn 'e [[Meksikaanske Boargeroarloch]] feroverje de [[rebel]]len fan [[Emiliano Zapata]] en [[Pancho Villa]] de [[haadstêd]] [[Meksiko-Stêd]]. Dêrop fiere [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] in yntervinsje út.
*[[17 augustus]] - Ein fan 'e [[Slach om Luik (1914)|Slach om Luik]]: de [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Luik (stêd)|Luik]] jout him oer oan 'e [[Dútslân|Dútsers]].
*[[19 augustus|19]]-[[24 augustus]] - It [[Servje|Servyske]] [[leger (lânmacht)|leger]] set oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] [[Slach by de Cer|in tsjinoffinsyf]] yn, wêrby't de [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] út it [[Keninkryk Servje]] ferdreaun wurde.
*[[20 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] besette de [[Belgje|Belgyske]] [[haadstêd]] [[Brussel]]. It Belgyske [[regear]] wykt út nei [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]].
*[[23 augustus]] - [[Japan]] ferklearret [[Dútslân]] de oarloch en falt de Dútske [[konsesje (Sina)|konsesjes]] yn [[Sina]] oan.
*[[24 augustus]] - Yn 'e [[Slach by Bergen (1914)|Slach by Bergen]] lije de [[Alliëarden]] in nederlaach. Fan gefolgen kinne [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] no noardlik [[Frankryk]] binnenkringe.
*[[26 augustus|26]]-[[30 augustus]] - [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] bringe it [[Ruslân|Russyske]] leger nei de [[Russyske ynfal yn East-Prusen (1914)|Russyske ynfal yn East-Prusen]] in ferpletterjende nederlaach ta yn 'e [[Slach by Tannenberg]].
*[[27 augustus]] - [[Feriene Keninkryk|Britske]] en [[Frankryk|Frânske]] [[troepen]] foltôgje de ferovering fan 'e [[koloanje]] [[Dútsk-Togolân]].
*[[2 septimber]] - Mei it each op 'e [[Blitzkrieg (kriich)|flugge Dútske opmars]] wykt it [[Frankryk|Frânske]] [[regear]] út [[Parys]] tebek nei [[Bordeaux (stêd)|Bordeaux]].
*[[3 septimber]] - Yn 'e [[Slach om Lemberg (1914)|Slach om Lemberg]] behelje de [[Ruslân|Russen]] in oerwinning op it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] leger, wêrby't 100.000 man [[kriichsfinzen]] nommen wurde.
*[[3 septimber]] - In healjier nei syn oanstelling as [[foarst]] fan [[Foarstedom Albaanje|Albaanje]], ferlit de [[Dútslân|Dútske]] [[ealman]] [[Willem&amp;nbsp;II fan Wied]] [[Albaanje]] as in desyllúzjonearre man.
* [[5 septimber]] - [[Grut-Brittanje]], [[Frankryk]], [[Belgje]] en [[Ruslân]] slute it [[Pakt fan Londen]], wêryn't se fêstlizze dat se gjin ôfsûnderlike [[frede]] mei [[Dútslân]] en/of [[Eastenryk-Hongarije]] slute sille.
*[[6 septimber|6]]-[[10 septimber]] - Yn 'e [[Slach oan de Marne]] bringt it [[Frankryk|Frânske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de opmars fan 'e ynfallende [[Dútslân|Dútske]] [[troepen]] ta stilstân by de [[rivier]] de [[Marne (rivier)|Marne]]. Dêrmei is de Dútske Blitzkrieg mislearre. 
*[[7 septimber]]-[[4 oktober]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] kringe [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] yn it ramt fan 'e [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] op 'e nij it [[Keninkryk Servje]] yn, mar se [[Slach oan de Drina|lûke har al rillegau wer tebek]] as twa [[Servje|Servyske]] [[difyzje (militêre ienheid)|difyzjes]] om harren flank hinne optsjogge en [[Sarajevo]] bedriigje.
*[[7 septimber|7]]-[[14 septimber]] - Yn 'e [[Earste Slach by de Mazoeryske Marren]] bringe de [[Dútslân|Dútsers]] de [[Ruslân|Russen]] op 'e nij in swiere nederlaach ta.
*[[15 septimber]] - By de [[Slach oan de Aisne]] wurdt it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] stabilisearre. De earste [[rinfuorgen]] wurde groeven. De kommende fjouwer jier sil der net folle beweging yn 'e frontlinys mear wêze.
*[[15 septimber]] - De lêste [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] mariniers lûke har werom út [[Meksiko]]. Dêrmei komt in ein oan 'e yn [[april]] begûne [[Amerikaanske besetting fan Veracruz]].
*[[18 septimber]] - Begjin fan 'e saneamde [[Wedrin nei de Kust]] fan 'e [[Noardsee]] en [[It Kanaal]] troch de [[Dútslân|Dútsers]] en de [[Alliëarden]] oan it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]].
*[[oktober]] - Op 'e [[Revolúsjonêre Konvinsje fan Aguascalientes|Revolúsjonêre Konvinsje]] yn [[Aguascalientes (stêd)|Aguascalientes]] brekt ferdieldheid út ûnder de [[Meksiko|Meksikaanske]] [[rebel]]len dy't [[presidint]] [[Victoriano Huerta]] ûnder fuotten helle hawwe. It komt ta in brek tusken de grutgrûnbesitter [[Venustiano Carranza]] oan 'e iene kant en de [[boer]]elieders [[Pancho Villa]] en [[Emiliano Zapata]] oan 'e oare kant.
*[[5 oktober]] - Boppe [[Reims]], yn noardlik [[Frankryk]], hellet in Frânske [[fleanmasine]] in [[Dútslân|Dútsk]] tastel del. Dit is it begjin fan 'e oarloch yn 'e loft.
*[[10 oktober]] - De [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]] kapitulearret foar de [[Dútslân|Dútsers]]. Likernôch 1 miljoen Belgyske [[flechtling]]en sykje beskûl yn it [[neutraliteit|neutrale]] [[Nederlân]].
*[[13 oktober]] - Yn [[Súd-Afrika]] brekt ûnder lieding fan [[generaal]] [[Christiaan de Wet]] de [[Maritz-rebûlje]] út ûnder dútsksinnige [[Afrikaners]].
*[[13 oktober]] - It [[regear]] fan [[Belgje]] fêstiget him yn [[Sainte-Adresse]], by de [[Frankryk|Frânske]] [[stêd]] [[Le Havre]].
*[[15 oktober]] - It [[Amerikaanske Kongres]] nimt de saneamde [[Wet-Clayton]] (''Clayton Act'') oan, wêryn't û.m. it rjocht fan [[arbeider]]s erkend wurdt om te [[staking|staken]] en [[fakbûn]]en op te rjochtsjen.
*[[15 oktober|15]]-[[21 oktober]] - De [[Slach om Warsjau (1914)|Slach om Warsjau]], oan it [[Eastfront (Earste Wrâldoarloch)|Eastfront]], einiget yn in [[Ruslân|Russyske]] oerwinning. De [[Dútslân|Dútsers]] moatte har weromlûke.
*[[19 oktober]] - De [[stêd]] [[Lüderitz]], yn [[Dútsk-Súdwest-Afrika]], wurdt troch [[Súd-Afrika|Súdafrikaanske]] [[troepen]] ûnder [[generaal]] [[Louis Botha]] ynnommen.
*[[29 oktober]] - Nei ûnferwachtse [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[bombardemint]]en fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[stêd]]en [[Odessa]] en [[Sebastopol]] ferklearret Ruslân de oarloch oan it Osmaanske Ryk.
*[[31 oktober]] - [[Belgje|Belgyske]] [[troepen]] keare de [[Dútslân|Dútsers]] oant it [[Westfront (Earste Wrâldoarloch)|Westfront]] yn 'e [[Slach om de Izer]].
*[[2 novimber]] - It [[Feriene Keninkryk]] [[anneksearret]] formeel it [[eilân]] [[Syprus]], dat it al sûnt [[1878]] fan it [[Osmaanske Ryk]] yn [[pacht]] hie. It eilân wurdt no formeel de [[koloanje]] [[Britsk-Syprus]].
*[[5 novimber]] - It [[Feriene Keninkryk]] en [[Frankryk]] ferklearje de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[7 novimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[konsesje (Sina)|konsesje]] yn [[Sina]], [[Qingdao]], wurdt beset troch [[Japan]]ske [[troepen]].
* [[16 novimber]] - Oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] dogge [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] yn it ramt fan 'e [[Servyske Kampanje (Earste Wrâldkriich)|Servyske Kampanje]] foar de trêde kear in wraam op it [[Keninkryk Servje]].
*[[21 novimber]] - Yn it ramt fan 'e [[Earste Slach om Iper]] bestookt it [[Dútslân|Dútske]] [[leger (lânmacht)|leger]] de [[Belgje|Belgyske]] [[stêd]] [[Iper (stêd)|Iper]] mei [[brângranaat|brângranaten]]. It hiele [[Bombardemint fan Iper|histoaryske stedssintrum brânt ôf]].
*[[2 desimber]] - [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] [[troepen]] feroverje de [[Servje|Servyske]] [[haadstêd]] [[Belgrado]].
*[[3 desimber|3]]-[[13 desimber]] - [[Servje|Servyske]] [[troepen]] sette oan it [[Balkanfront (Earste Wrâldoarloch)|Balkanfront]] [[Slach oan de Kolubara|in massaal tsjinoffinsyf]] yn, dat it [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] leger folslein oer it mad komt. De ynfallers wurde foar de trêde kear út it [[Keninkryk Servje]] ferdreaun.
*[[15 desimber]] - [[Kening]] [[Peter II fan Servje]] hâldt syn triomfantlike yntocht yn 'e befrijde Servyske [[haadstêd]] [[Belgrado]].
*[[17 desimber]] - [[Egypte]] wurdt troch it [[Feriene Keninkryk]] formeel losmakke fan it [[Osmaanske Ryk]]. It wurdt no in [[sultanaat]] ûnder Britsk [[protektoraat]].

== Berne ==
;febrewaris
* [[6 febrewaris|6]] - [[Piet Rigter van der Zee]], Frysk sjoernalist en skriuwer († [[2014]])
;maart
* [[3 maart|3]] - [[Klaas Koelstra]], Frysk fersetsstrider († [[1944]])
* [[9 maart|9]] - [[Piet Esser]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[2004]])
* [[10 maart|10]] - [[Maurits Troostwijk]], Frysk jurist en politikus († [[1991]])
* [[31 maart|31]] - [[Octavio Paz]], Meksikaansk skriuwer en Nobelpriiswinner († [[1998]])
;april
* [[2 april|2]] - [[Alec Guinness]], Ingelsk akteur († [[2000]])
* [[22 april|22]] - [[Jan de Hartog]], Nederlânsk skriuwer († [[2002]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[G.B.J. Hiltermann]], Nederlânsk sjoernalist, polityk kommentator, útjouwer en histoarikus († [[2000]])
* [[12 maaie|12]] - [[Bertus Aafjes]] (Jan Oranje), Nederlânsk skriuwer en dichter († [[1993]])
* [[22 maaie|22]] - [[Max Kohnstamm]], Nederlânsk skiedkundige en diplomaat († [[2010]])
* [[28 maaie|28]] - [[Sjoerd Leiker]], Frysk dichter, skriuwer en sjoernalist († [[1988]])
;juny
* [[15 juny|15]] - [[Joeri Andropov]], Russysk politikus, lieder fan de [[Sovjet-Uny]] († [[1984]])
* [[17 juny|17]] - [[Jan Deodatus]], Nederlânsk byldzjend keunstner († [[1986]])
* [[23 juny|23]] - [[Alfred Salten]], Dútsk-Nederlânsk muzikant en dirigint († [[1994]])
;july
* [[18 july|18]] - [[Gino Bartali]], Italjaansk hurdfytser († [[2000]])
* [[22 july|22]] - [[Hortensia Bussi]], Sileensk presidintsfrou († [[2009]])
* [[29 july|29]] - [[Adam Jaarsma]], Frysk predikant, skriuwer en oersetter († [[1991]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Ru Clevering]],  Nederlânsk politikus († [[2013]])
* [[5 augustus|5]] - [[Sem Dresden (skriuwer)|Samuel (Sem) Dresden]], Nederlânske literatuerwittenskipper en romanist († [[2002]]) 
;septimber
* [[12 septimber|12]] - [[Krine Boelens]], Frysk taalkundige en sosjolooch († [[1995]])
* [[16 septimber|16]] - [[Jaap Min]], Nederlânsk ekspresjonistysk keunstskilder († [[1987]]) 
;oktober
* [[1 oktober|1]] - [[H.R. Ellis Davidson]], Ingelsk skied- en taalkundige, argeologe en antropologe († [[2006]])
* [[6 oktober|6]] - [[Thor Heyerdahl]], Noarsk antropolooch († [[2002]])
* [[7 oktober|7]] - [[Jan Bearn Singelsma]], Frysk politikus († [[2005]])
* [[18 oktober|18]] - [[Kees Vrijling]], Nederlânsk politikus († [[2004]])
;novimber
* [[8 novimber|8]] - [[Richard L. Coe]], Amerikaansk teäter- en filmkritikus († [[1995]])
* [[28 oktober|28]] - [[Jonas Salk]], Amerikaansk dokter en útfiner (fan it poliofaksên) († [[1995]])
;novimber
* [[16 novimber|16]] - [[Bé Nijenhuis]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1972]])
;desimber
* [[15 desimber|15]] - [[Arthur Troop]], Ingelsk plysjeman († [[2000]])

== Ferstoarn ==
* [[15 jannewaris]] - [[Waling Dykstra]], Frysk skriuwer (* [[1821]])
* [[3 febrewaris]] - [[Wite Earn (Ponka)|Wite Earn]], opperhaad fan 'e [[Ponka (folk)|Ponka]] (* [[1840]])
* [[24 febrewaris]] - [[Joshua Chamberlain]], Amerikaansk militêr, heechlearaar en politikus (* [[1828]])
* [[2 maaie]] - [[John Campbell, 9e hartoch fan Argyll]], Skotsk ealman en politikus (* [[1845]])
* [[24 july]] - [[Ben Clark (ferkenner)|Ben Clark]], Amerikaansk gids, tolk en ferkenner (* [[1842]])
* [[28 july]] - aartshartoch [[Frâns Ferdinand fan Eastenryk]] (* [[1821]])
* [[20 augustus]] - paus [[Pius X]] (* [[1835]])
* [[21 desimber]] - [[Gerhardus Wijnandus Bruinsma]], Frysk dokter en bestjoerder (* [[1840]])

==Literatuer==
;romans
* [[James Oliver Curwood]], ''[[Kazan, the Wolf-dog]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1914| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>fetfif8jwra1h8dh0fn5p37sev9egk9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1913</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1735</id>
    <revision>
      <id>1085281</id>
      <parentid>1085144</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:37:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11559" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[23 jannewaris]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[minister]] fan Definsje, [[generaal]] [[Nazım Pasja]], by in [[oanslach]] troch de [[Jong-Turken]] [[fermoarde|deasketten]].
*[[3 febrewaris]] - By [[steatsgreep yn it Osmaanske Ryk (1913)|in steatsgreep]] yn it [[Osmaanske Ryk]] nimme de [[Jong-Turken]], in groep [[nasjonalistysk]]e [[ofsier|legerofsieren]] ûnder lieding fan [[Enver Bey]] en [[Talât Pasja]], de macht oer.
*[[19 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt [[presidint]] [[Francisco Madero]] by [[steatsgreep yn Meksiko (1913)|in steatsgreep]] mei stipe fan 'e [[Feriene Steaten]] ôfset. De nije presidint is [[Victoriano Huerta]].
*[[22 febrewaris]] - Yn [[Meksiko]] wurdt de ôfsette [[presidint]] [[Francisco Madero]] [[stânrjochtlike eksekúsje|stânrjochtlik eksekutearre]].
*[[24 febrewaris]] - Yn [[Ingelân]] wurdt de bekende [[suffrazjette]] [[Emmeline Pankhurst]] [[arrestaasje|arrestearre]] foar [[oprokkening]] yn ferbân mei de [[bomoanslach]] op 'e wente fan [[minister]] fan Finânsjes [[David Lloyd George]] yn [[Walton Heath]] yn [[Surrey]], op [[19&amp;nbsp;febrewaris]] l.l.
*[[18 maart]] - Yn [[Grikelân]] wurdt [[kening]] [[George I fan Grikelân|George&amp;nbsp;I]] by in [[oanslach]] troch de [[anargisme|anargist]] [[Alexandros Schinas]] [[fermoarde]]. Hy wurdt opfolge troch syn [[soan]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn&amp;nbsp;I]].
*[[20 maart]] - Yn [[Sina]] wurdt [[Song Jiaoren]], in foaroanman fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[Guomintang]], by in [[oanslach]] [[fermoarde]].
*[[28 maart]] - It [[regear]] fan [[Dútslân]] presintearret in [[wet]]sfoarstel dat de omfang fan 'e Dútske [[striidkrêften]] mei 660.000 man en 153.000 [[hynder]]s útwreide wurde sille.
*[[26 april]] - Yn [[Gint (stêd)|Gint]] wurdt de [[wrâldtentoanstelling]] iepene.
*[[26 april]] - Yn [[Sina]] ropt [[Sun Yatsen]], de oprjochter fan 'e [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[Guomintang]], op om [[presidint]] [[Yuan Shikai]] ûnder fuotten te heljen, nei't út in offisjeel ûndersyk nei foarren kommen is dat Yuan belutsen wie by de [[moard]] op 'e Guomintang-lieder [[Song Jiaoren]], op [[20&amp;nbsp;maart]] l.l.
*[[6 maaie]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] fersmyt nei twa dagen fan [[debat]] in [[wet]]sfoarstel foar de ynfiering fan it [[frouljuskiesrjocht]].
*[[30 maaie]] - De [[Earste Balkanoarloch]] einiget mei in oerwinning fan 'e [[Balkan]]steaten. Under it [[Ferdrach fan Londen (1913)|Ferdrach fan Londen]] moat it [[Osmaanske Ryk]] suver al syn gebiet yn [[Jeropa]] opjaan, al wit it de [[stêd]] [[Konstantinopel]] te behâlden.
*[[4 juny]] - Op 'e [[Derby fan Epsom]] rekket de militante [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[suffrazjette]] [[Emily Wilding Davinson]] swier[[ferwûne]] as hja har by wize fan protestaksje ûnder de [[hynder|hynsterace]] foar it [[hynder]] smyt dat eigendom is fan [[kening]] [[George V fan it Feriene Keninkryk|George&amp;nbsp;V]]. Hja komt op [[8&amp;nbsp;juny]] oan har ferwûnings te [[ferstjerren]].
*[[11 juny]] - Yn [[Konstantinopel]] wurdt by in [[oanslach]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[grutfizier]] [[Mahmud Şevket Pasja]] [[fermoarde]].
*[[29 juny]] - Utbraak fan 'e [[Twadde Balkanoarloch]]: [[Bulgarije]] falt [[Grikelân]] en [[Servje]] oan, mei as doel om in grutter oandiel te krijen yn 'e gebieten dy't ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] op it [[Osmaanske Ryk]] ferovere binne.
* [[29 juny]] - [[Henri Desgrange]] fiert yn 'e [[Omgong fan Frankryk]]de [[giele trui]] yn.
*[[30 juny]] - De [[Denemark|Deenske]] [[natuerkundige]] [[Niels Bohr]] presintearret syn ferbetterings fan it [[atoom]]model fan [[Ernest Rutherford]].
*[[1 july]] - [[Servje]], [[Montenegro]] en [[Grikelân]] ferklearje [[Bulgarije]] de oarloch.
*[[2 july]] - Yn [[Belgje]] wurdt in [[wet]] fan krêft dy't mei yngong fan [[1917]] [[ûnderofsier]]en yn it [[leger (lânmacht)|leger]] ferplichtet om net allinnich [[Frânsk]], mar ek [[Nederlânsk]] te sprekken.
*[[5 july]] - Yn it ramt fan 'e [[kabinetsformaasje]] yn [[Nederlân]] wurdt de foaroanman fan 'e [[SDAP]], [[Piter Jelles Troelstra]], ûntfongen troch [[keninginne]] [[Wilhelmina fan 'e Nederlannen|Wilhelmina]]. It is de earste kear dat in [[sosjalist]] op it paleis útnûge wurdt.
*[[7 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] kart in [[wet]] goed dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[10 july]] - [[Roemeenje]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Roemeenske [[troepen]] stekke de [[Donau]] oer om it Bulgaarske leger, dat oan 'e west- en súdgrins yn gefjocht is mei [[Servje]] en [[Grikelân]], yn 'e rêch oan te fallen.
*[[12 july]] - It [[Osmaanske Ryk]] ferklearret [[Bulgarije]] de oarloch. Osmaanske [[troepen]] begjinne oan in opmars troch [[East-Traasje]], oer grûngebiet dat se ûnder de [[Earste Balkanoarloch]] oan 'e Bulgaren ferlern binne.
*[[15 july]] - It [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[Hegerhûs (Feriene Keninkryk)|Hegerhûs]] fersmyt de troch it [[Legerhûs (Feriene Keninkryk)|Legerhûs]] goedkarde [[wet]] dy't [[Ierlân (eilân)|Ierlân]] [[selsbestjoer]] jaan moat.
*[[20 july]] - It [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] leger weroveret de [[stêd]] [[Adrianopel]] (Edirne) op 'e [[Bulgarije|Bulgaren]].
*[[29 july]] - De ûnôfhinklikheid fan [[Albaanje]] kriget ynternasjonale erkenning as it [[Foarstedom Albaanje]].
*[[30 july]] - Yn 'e [[Roemeenje|Roemeenske]] [[haadstêd]] [[Boekarest]] slute de oarlochfierdende [[Balkan]]steaten in [[wapenstilstân]].
*[[5 augustus]] - Yn [[Dútslân]] wurde ferskate [[ofsier]]en en hege wurknimmers fan [[wapen]]fabrikant [[Krupp]] ta koarte [[finzenis]]straffen feroardiele foar it [[Krupp-skandaal]], wêrby't tsjin betelling ynformaasje oer it [[munysje]]-oankeapbelied fan it Dútske leger trochspile is oan Krupp. 
*[[10 augustus]] - De [[Twadde Balkanoarloch]] einiget mei de folsleine nederlaach fan [[Bulgarije]]. Under it [[Ferdrach fan Boekarest (1913)|Ferdrach fan Boekarest]] moat it lân in part fan 'e ferovere gebieten út 'e [[Earste Balkanoarloch]] opjaan oan [[Servje]] en [[Grikelân]]. Boppedat ferliest it ek de [[Súd-Dobroedsja]] oan [[Roemeenje]].
* [[18 augustus]] - De [[FIFA]] yntrodusearret in nije regel - by in [[frije traap]] moatte de tsjinstanners 10 Ingelske [[jellen|jelne]] (9,15 [[meter]]) wei bliuwe.
*[[28 augustus]] - Yn [[De Haach]] wurdt it [[Fredespaleis]] iepene, de sit fan it ynternasjonale [[Permaninte Hof fan Arbitraazje]]. De bou hjirfan is mooglik makke troch in jefte fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[miljonêr]] [[Andrew Carnegie]].
*[[1 septimber]] - De [[Sina|Sineeske]] [[diktator]] [[Yuan Shikai]] wit it lêste ferset tsjin syn bewâld te brekken troch de [[stêd]] [[Nanjing]], it bolwurk fan 'e [[opstân|opstannige]] [[Guomintang]]-[[politike partij|partij]], te feroverjen.
*[[21 septimber]] - By it [[Ferdrach fan Konstantinopel (1913)|Ferdrach fan Konstantinopel]] slút [[Bulgarije]] [[frede]] mei it [[Osmaanske Ryk]]. Dêrby wurdt bepaald dat de Bulgaren in grut part fan 'e feroverings út 'e [[Earste Balkenoarloch]] kwytreitsje. Sadwaande komt [[East-Traasje]] wer by it Osmaanske Ryk te hearren.
*[[18 oktober]] - It [[regear]] fan [[Eastenryk-Hongarije]] stjoert [[Servje]] in [[ultimatum]], wêryn't easke wurdt dat Servje binnen acht dagen syn [[troepen]] út it ûnder de [[Twadde Balkanoarloch]] besette [[Albaanje]] weromlûke sil.
*[[20 oktober]] - [[Servje]] jout ta oan 'e [[Eastenryk-Hongarije|Eastenryksk-Hongaarske]] druk en ûntrommet it besette [[Albaanje]].
*[[17 novimber]] - Op [[feest]]like wize wurdt it [[Panamakanaal]] yn gebrûk nommen.
*[[26 novimber]] - [[Ruslân]] foltôget syn [[bestjoer]]like herfoarmings yn [[Russysk-Poalen]], dy't derop rjochte binne om it tanimmende [[Poalen (folk)|Poalske]] [[nasjonalisme]] de kop yn te drukken. Sa mei fan no ôf oan de [[Poalsk]]e [[taal]] net mear yn 'e [[gemeenteried]]en brûkt wurde.
*[[10 desimber]] - De [[Nederlân]]ske [[natuerkundige]] [[Heike Kamerlingh Onnes]] kriget de [[Nobelpriis foar de Natuerkunde]] foar syn ûntdekking hoe't men [[helium]] [[floeistof|floeiber]] meitsje kin.
* [[12 desimber]] - [[Vincencio Peruggia]] besiket yn [[Florâns]] de troch him út it [[Louvre]] yn [[Parys]] [[dieverij|stellen]] ''[[Mona Lisa]]'' te ferkeapjen en wurdt oanholden.
*[[14 desimber]] - De [[Grikelân|Grykske]] [[kening]] [[Konstantyn I fan Grikelân|Konstantyn I]] ferklearret [[Grikelân]] en [[Kreta]] foar ferienige, en fiert dêrmei de [[Grykske anneksaasje fan Kreta]] troch.
* [[30 desimber]] - [[Itaalje]] jout de ''[[Mona Lisa]]'' werom oan [[Frankryk]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[9 jannewaris|9]] - [[Richard Nixon]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[1994]])
* [[14 jannewaris|14]] - [[Siep van den Berg]], Frysk keunstskilder en byldhouwer († [[1998]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Tollina Schuurman]], Frysk atlete († [[1994]])
;febrewaris
* [[4 febrewaris|4]] - [[Rosa Parks]], Amerikaansk minskerjochte-aktiviste († [[2005]])
;maart
* [[2 maart|2]] - [[Godfried Bomans]], Nederlânsk skriuwer en sjoernalist († [[1971]])
* [[5 maart|5]] - [[Sybren van Tuinen]], Frysk skiedkundige, boargemaster en fersetsman († [[1993]])
* [[21 maart|21]] - [[Sabiha Gökçen]], Turksk gefjochtspiloat († [[2001]])
* [[21 maart|21]] - [[Durk Beeksma]], Frysk âlvestêderider († [[2012]])
;juny
* [[14 juny|14]] - [[Frits van Turenhout]], Nederlânsk programmamakker en sjonger († [[2004]])
;july
* [[14 july|14]] - [[Gerald Ford]], presidint fan 'e [[Feriene Steaten]] († [[2006]])
;augustus
* [[1 augustus|1]] - [[Cees Egas]], Frysk politikus († [[2001]])
;septimber
* [[5 septimber|5]] - [[Conny Stuart]] (Cornelia van Meijgaard), Nederlânsk sjongster, aktrise, kabaretiêre en musicalstjer († [[2010]]) 
* [[12 septimber|12]] - [[Jesse Owens]], Amerikaanske atleet († [[1980]])
;oktober
* [[23 oktober|23]] - [[Anny Bosma-Banning]], Frysk leararesse en taalaktiviste († [[2008]])
* [[27 oktober|27]] - [[Joe Medicine Crow]], Amerikaansk skiedkundige en antropolooch († [[2016]])
;novimber
* [[6 novimber|6]] - [[Hendrik Kuipers]], Frysk bestjoerder († [[2004]])
* [[7 novimber|7]] - [[Albert Camus]], Frânsk skriuwer († [[1960]])
* [[28 novimber|28]] - [[Hugo Pos]], Surinaamsk jurist, skriuwer en dichter († [[2000]])
;desimber
* [[22 desimber|22]] - [[Maria van Everdingen]], Frysk byldhouster († [[1985]])
* [[30 desimber|30]] - [[Elyne Mitchell]], Australysk berneboekeskriuwster († [[2002]])
;''datum ûnbekend''
*[[Ebbing Kiestra]], Frysk arsjitekt († [[1999]])

== Ferstoarn ==
* [[29 jannewaris]] - [[Fred Gerard]], Amerikaansk keapman en tolk (* [[1829]])
* [[18 maart]] - kening [[George I fan Grikelân]] (* [[1845]])
* [[13 april]] - [[Gabriël van Schouwen]], Frysk dokter (* [[1863]])
* [[11 juny]] - [[Mahmut Şevket Pasja]], grutfizier fan it [[Osmaanske Ryk]] (* [[1856]])
* [[29 septimber]] - [[Rudolf Diesel]], Dútsk útfiner (* [[1858]])
* [[7 novimber]] - [[Alfred Russel Wallace]], Welsk biolooch (* [[1823]])
;''datum ûnbekend''
*[[Holle Hoarn-Bear]] (''Hollow Horn Bear''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1850]])

==Literatuer==
;romans
* [[Zane Grey]], ''[[Desert Gold (boek)|Desert Gold]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1913| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>7f1zn3igtegej2f1ff6csk4jz86twpy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1912</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1736</id>
    <revision>
      <id>1085237</id>
      <parentid>1085159</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:00:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Berne */ +1</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10779" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
Dit jier makket ûnderdiel út fan it [[desennium]] fan 'e [[1910-er jierren]].
== Foarfallen ==
*[[1 jannewaris]] - Formele oprjochting fan 'e [[Republyk Sina]].
*[[6 jannewaris]] - [[Nij-Meksiko]] wurdt as 47e [[Amerikaanske steaten|steat]] opnommen yn 'e [[Feriene Steaten]].
*[[9 jannewaris]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[troepen]] dogge [[Amerikaanske ynfal yn Hondoeras (1912)|in ynfal]] yn [[Hondoeras]], om't [[presidint]] [[Manuel Bonilla]] in [[spoarline]] en in [[skipswerf]], dy't eigendom binne fan in Amerikaansk [[boarger|steatsboarger]], fan doel is te [[nasjonalisaasje|nasjonalisearjen]].
*[[10 jannewaris]] - [[Mongoalje]] wurdt in [[protektoraat]] fan [[Ruslân]].
*[[17 jannewaris]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Robert Falcon Scott]] berikt de [[Súdpoal]] en konstatearret dêr ta syn [[teloarstelling]] dat de [[Noarwegen|Noar]] [[Roald Amundsen]] him foar west hat.
*[[25 jannewaris]] - By [[Ryksdeiferkiezings (1912)|Ryksdeiferkiezings]] yn [[Dútslân]] behellet de [[sosjalistysk]]e [[SPD]] in grutte oerwinning.
*[[7 febrewaris]] - De [[Twadde Alvestêdetocht]] wurdt wûn troch [[Coen de Koning]] út [[Arnhim]] yn in tiid fan 11 [[oere]]n en 40 [[minuten]].
*[[12 febrewaris]] - Yn [[Sina]] wurdt de [[Sineeske Revolúsje (1911)|Sineeske Revolúsje]] foltôge mei de [[abdikaasje]] fan 'e tolvejierrige [[keizer]] [[Pu Yi]].
*[[14 febrewaris]] - [[Arizona]] wurdt as 48e [[Amerikaanske steaten|steat]] opnommen yn 'e [[Feriene Steaten]].
*[[26 febrewaris]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] begjint [[Britske mynstaking (1912)|in massale mynstaking]], dêr't likernôch 425.000 [[mynwurker]]s oan meidogge. It is harren te dwaan om 'e ynfiering fan in [[minimumlean]].
*[[1 maart]] - [[Emmeline Pankhurst]], ien fan 'e liedsters fan 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[suffrazjette]]s, wurdt [[arrestaasje|arrestearre]] foar it yngoaien fan 'e [[rút|ruten]] fan 'e amtswente fan 'e Britske [[premier]], op [[10&amp;nbsp;Downing Street]].
*[[13 maart]] - [[Servje]] en [[Bulgarije]] slute it geheime [[Ferdrach fan Sofia (maart 1912)|Ferdrach fan Sofia]], dat rjochte is tsjin it [[Osmaanske Ryk]].
*[[29 maart]] - Op harren weromwei fan 'e [[Súdpoal]] komme de [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[ûntdekkingsreizger]] [[Robert Falcon Scott]] en syn fjouwer selskipslju ûnder in oanhâldende [[sniestoarm]] om fan 'e [[honger]] en ûntbearings.
*[[30 maart]] - Under it [[Ferdrach fan Fez]] wurdt it [[Keninkryk Marokko|Sultanaat Marokko]] fanôf hjoed in [[Frankryk|Frânske]] [[protektoraat]], [[Frânsk-Marokko]]. Yn 'e praktyk wurdt it gebiet frijwol itselde behannele as in [[koloanje]].
*[[2 april]] - Yn [[Sina]] wurdt troch [[Sun Yatsen]], de earste [[presidint]] fan 'e [[Republyk Sina]], de [[nasjonalistysk]]e [[politike partij]] [[Guomintang]] oprjochte.
*[[15 april]] - Op syn earste [[reis]] komt it [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[passazjiersskip]] de [[RMS Titanic|RMS ''Titanic'']] yn 'e noardlike [[Atlantyske Oseaan]] te sinken. By dy [[ramp]] komme 1.517 minsken om.
*[[17 april]] - By it [[Bloedbad fan Andrejevski]] falle op 'e [[goud]]fjilden fan [[Andrejevski]], oan 'e [[rivier]] de [[Lena (rivier)|Lena]], yn [[Sibearje]], 270 [[dea]]den as de [[Ruslân|Russyske]] [[plysje]] it fjoer iepenet op [[staking|stakende]] [[mynwurker]]s.
*[[29 maaie]] - [[Grikelân]] en [[Bulgarije]] slute it geheime [[Ferdrach fan Sofia (maaie 1912)|Ferdrach fan Sofia]], dat rjochte is tsjin it [[Osmaanske Ryk]].
*[[31 maaie]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marinier]]s lânje op [[Kuba]] om 'e saneamde [[Negeropstân]], in [[rebûlje]] ûnder [[negroïde|swarte]] [[arbeider]]s op 'e [[sûkerreid]]plantaazjes op it eilân, te ûnderdrukken.
*[[july]] - [[Tibet]] ferklearret him ûnôfhinklik fan [[Sina]], yn 'e foarm fan 'e [[Steat Tibet]].
*[[21 july]] - Yn [[Albaanje]] brekt de [[Albaneeske Opstân (1912)|Albaneeske Opstân]] út tsjin 'e oerhearsking troch it [[Osmaanske Ryk]].
*[[3 augustus]] - Yn in besykjen om 'e [[Albaneeske Opstân (1912)|Albaneeske Opstân]] del te bêdzjen, ferlient it [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[regear]] in beheinde foarm fan [[selsbestjoer]] oan [[Albaanje]].
*[[12 augustus]] - It [[regear]] fan [[Bulgarije]] easket fan it [[Osmaanske Ryk]] [[selsbestjoer]] foar [[Masedoanje (regio)|Masedoanje]].
*[[14 augustus]] - [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[marinier]]s dogge [[Amerikaanske ynfal yn Nikaragûa (1912)|in ynfal]] yn [[Nikaragûa]], om in [[opstân]] tsjin it rezjym fan [[presidint]] [[Adolfo Díaz]] te ûnderdrukken.
*[[15 augustus]] - Oan 'e grinzen fan it [[Keninkryk Montenegro]] mei it [[Osmaanske Ryk]] fine [[skermutseling]]s plak tusken [[troepen]] fan 'e beide [[lannen]].
*[[24 augustus]] - It [[Distrikt Alaska]], in [[ûnorganisearre territoarium]] fan 'e [[Feriene Steaten]], wurdt [[bestjoer]]lik herfoarme ta it [[Territoarium Alaska]].
*[[30 augustus]] - [[Servje]], [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Montenegro]] kundigje de [[mobilisaasje]] ôf yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei it [[Osmaanske Ryk]].
*[[3 septimber]] - De [[regear]]ings fan [[Servje]], [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Montenegro]] stjoere it [[Osmaanske Ryk]] in [[ultimatum]], wêryn't easke wurdt dat [[Albaanje]], [[Ald-Servje]] en [[Masedoanje (regio)|Masedoanje]] binnen trije dagen [[selsbestjoer]] krije moatte.
*[[4 septimber]] - It [[regear]] fan it [[Osmaanske Ryk]] wiist it [[utimatum]] fan 'e [[Balkan (skiereilân)|Balkan]]steaten ôf.
*[[8 oktober]] - Utbraak fan 'e [[Earste Balkanoarloch]]: [[Montenegro]] ferklearret de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[17 oktober]] - [[Bulgarije]], [[Grikelân]] en [[Servje]] ferklearje de oarloch oan it [[Osmaanske Ryk]].
*[[18 oktober]] - De [[Italjaansk-Turkske Oarloch]] einiget yn in klinkende oerwinning foar [[Itaalje]]. It [[Osmaanske Ryk]] moat by it [[Ferdrach fan Lausanne (1912)|Ferdrach fan Lausanne]] [[Tripolitaanje]] en de [[Syrenaika]] yn [[Noard-Afrika]] ôfstean, dy't omfoarme wurde ta de [[koloanje]] [[Italjaansk-Lybje]]. Fierders wurdt ek de [[Dodekanesos]], in [[eilannegroep]] yn 'e [[Egeyske See]], in [[Italjaanske Dodekanesos|Italjaanske koloanje]].
*[[26 oktober]] - [[Servje|Servyske]] [[troepen]] feroverje yn it ramt fan 'e [[Earste Balkanoarloch]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[stêd]] [[Üsküp]] (Skopje).
*[[5 novimber]] - [[Woodrow Wilson]], de kandidaat fan 'e [[Demokratyske Partij (Feriene Steaten)|Demokratyske Partij]], wurdt by [[Amerikaanske presidintsferkiezings (1912)|presidintsferkiezings]] ûnferwachts keazen ta [[presidint fan 'e Feriene Steaten]].
*[[5 novimber]] - De [[Amerikaanske steaten]] [[Arizona]], [[Kansas]] en [[Wiskonsin]] fiere it [[frouljuskiesrjocht]] yn.
*[[8 novimber]] - [[Grikelân|Grykske]] [[troepen]] feroverje yn it ramt fan 'e [[Earste Balkanoarloch]] de [[Osmaanske Ryk|Osmaanske]] [[stêd]] [[Thessaloniki]].
*[[11 novimber]] - By in [[oanslach]] yn [[Madrid (stêd)|Madrid]] wurdt de [[Spanje|Spaanske]] [[premier]] [[José Canalejas y Mendez]] [[fermoarde]] troch in [[anargisme|anargist]].
*[[27 novimber]] - [[Spanje]] reorganisearret syn [[koloanje|koloniale]] besittings yn [[Marokko]] ta de [[koloanje]] [[Spaansk-Marokko]].
*[[28 novimber]] - [[Albaanje]] ropt de ûnôfhinklikheid út.
*[[3 desimber]] - Tusken de stridende partijen yn 'e [[Earste Balkanoarloch]] wurdt in wiffe [[wapenstilstân]] sletten.
*[[3 desimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[rykskânselier]] [[Theobald von Bethmann-Hollweg]] warskôget yn in [[taspraak]] oan 'e [[Ryksdei]] [[Ruslân]] dat Dútslân syn bûnsgenoat [[Eastenryk-Hongarije]] [[militêr]] bystean sil as it ea ta in oarloch tusken dat lân en Ruslân komt oer in kwestje dy't mei [[Servje]] te krijen hat.
*[[7 desimber]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[argeolooch]] [[Ludwig Borchart]] ûntdekt yn [[Egypte]] de [[Búste fan Nefertiti]].
*[[16 desimber]] - Yn ferbân mei de oanboazjende spannings mei it [[Keninkryk Servje]] giet [[Eastenryk-Hongarije]] oer ta it ôfkundigjen fan 'e [[mobilisaasje]].

== Berne ==
;jannewaris
* [[19 jannewaris|19]] - [[Bernardus Nieuwenhuis]], Frysk keunstskilder († [[2001]])
;maart
* [[16 maart|16]] - [[Sake Lieuwe Tiemersma]], Frysk komponist, oargelist en dirigint († [[1987]])
* [[16 maart|16]] - [[Pat Nixon]], Amerikaansk presidintsfrou († [[1993]])
* [[23 maart|23]] - [[Wernher von Braun]], Dútsk raketlearde († [[1977]])
* [[27 maart|27]] - [[James Callaghan]], premier fan it Feriene Keninkryk († [[2005]])
* [[29 maart|29]] - [[Jules de Corte]], Nederlânsk sjonger en pianist († [[1996]])
;maaie
* [[2 maaie|2]] - [[Marten Toonder]], Nederlânsk skriuwer en striptekener († ([[2005]])
;april
* [[8 april|8]] - [[Sonja Henie]], Noarsk keunstrydster († [[1969]])
;juny
* [[23 juny|23]] - [[Alan Turing]], Ingelsk wiskundige († [[1954]])
* [[30 juny|30]] - [[Ludwig Bölkow]], Dútsk loftfeartpionier († [[2003]])
;july
* [[7 july|7]] - [[S.J. van der Molen]], Frysk skriuwer en sjoernalist († [[1995]])
* [[31 july|31]] - [[Milton Friedman]], Amerikaansk ekonoom († [[2006]])
;augustus
* [[6 augustus|6]] - [[Tabe Beintema]], Frysk boekhanneler, frisiast en oersetter († [[1991]])
* [[10 augustus|10]] - [[Nol Gregoor]], Nederlânsk dichter († [[2000]])
* [[10 augustus|10]] - [[Carel Steensma]], Frysk piloat en fersetsstrider († [[2006]])
* [[23 augustus|23]] - [[Gene Kelly]], Amerikaansk akteur en dûnser († [[1996]])
;septimber
* [[8 septimber|8]] - [[W. Richard West sr.]], Amerikaansk keunstner († [[1996]])
;oktober
* [[28 oktober|28]] - [[Richard Doll]], Britsk epidemiolooch († [[2005]])
;novimber
* [[23 novimber|23]] - [[Lieuwe Brolsma]], Frysk skriuwer († [[1976]])
* [[25 novimber|25]] - [[Johannes Doedes de Jong]], Frysk fotograaf, filmmakker, sjoernalist en dichter († [[1996]])
;desimber
* [[22 desimber|22]] - [[Lady Bird Johnson]], Amerikaansk presidintsfrou († [[2007]])
;datum net bekend
* [[Krijn van den Helm]], Nederlânsk amtner en fersetsstrider yn de Twadde Wrâldkriich († [[1944]])

== Ferstoarn ==
* [[14 maaie]] - [[August Strindberg]], Sweedsk skriuwer en skilder (* [[1849]])
* [[30 maaie]] - [[Bruorren Wright|Wilbur Wright]], Amerikaanske loftfeartpionier (* [[1867]])
* [[2 juny]] - [[Tsjalling Eeltsjes Halbertsma]], Frysk skriuwer en ûnderwizer (* [[1848]])
* [[25 juny]] - sir [[Lourens Alma-Tadema]], Frysk-Ingelsk keunstskilder (* [[1836]])
* [[20 augustus]] - [[William Booth]], Ingelsk predikant, stifter fan it [[Leger des Heils]] (* [[1829]])
;''datum ûnbekend''
*[[Kriehûn]] (''Crow Dog''), opperhaad fan 'e [[Lakota (folk)|Lakota]] (* [[1833]])

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:1912| ]]
[[Kategory:20e iuw]]</text>
      <sha1>mfwlza8z0j1sbfi1l7ld6v1jhucw6sf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Stasjon Akkrum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8754</id>
    <revision>
      <id>1085371</id>
      <parentid>884467</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T03:22:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>ynfoboks, trochferwiisbalke, red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3149" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Akkrum
| ôfbylding                   = Station Akkrum 04.JPG
| ôfbyldingsbreedte           = 300
| ôfbyldingstekst             = ''Stasjon Akkrum''
| lân                         = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= {{Flagge FRL}} [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid 2      = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Heerenveen_flag.svg|20px|border]] [[It Hearrenfean (gemeente)|It Hearrenfean]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Akkrum_flag.svg|20px|border]] [[Akkrum]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|53_2_51_N_5_50_35_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|53° 2' 51&quot; NB, 5° 50' 35&quot; EL}}
| type bouwurk                = [[Spoarstasjon]]
| subtype                     = [[Standertstasjons fan de Steatsspoarwegen|Wettersteat]]
| keatling                    = 
| boujier                     = [[1868]] &lt;br&gt; [[1973]] (hjoeddeistich gebou)
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = [[Cees Douma]]
| yngenieur                   = 
| boustyl                     = 
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = [[Spoar fan Swol nei Ljouwert]]
| monumintale status          = 
| monumintnûmer               = 
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| breedte                     = 
| draachkrêft                 = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| tal keamers                 = 
| kapasiteit                  = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
[[{{PAGENAME}}]] (Akm) &lt;br&gt;
Spoarstasjon [[Akkrum]] leit oan it [[spoar fan Swol nei Ljouwert]]. It stasjonsgebou waard set yn [[1867]] en it stasjon waard iepene op [[1 septimber]] [[1868]]. It earste stasjonsgebou wie fan it type &quot;[[Standertstasjons fan de Steatsspoarwegen|Wettersteat]]&quot;. It twadde en hjoeddeistich stasjonsgebou waard yn 1973 boud en waard ûntwurpen troch NS-arsjitekt yr. [[Cees Douma]].

Yn septimber 2006 waard troch NS Vastgoed oankundige dat it hjoeddeiske gebou (út [[1973]]) troch in feiling by iepenbiere ynskriuwing ferkocht wurde sil. 

== Ferbinings ==
*Ien kear it oere de intercity nei [[Swol]] - [[Amersfoort]] - [[Stasjon Amsterdam Sintraal|Amsterdam-Sintraal]], dy stoppet oant Swol op alle stasjons. (Yn de jûnspits oanfold mei in ekstra intercity oant Swol.)
*Ien kear it oere de intercity nei [[Stasjon Ljouwert|Ljouwert]], dy stoppet ek yn [[Stasjon Grou-Jirnsum|Grou-Jirnsum]]. (Yn de [[spits (ferkear)|moarnspits]] oanfold mei inkelde ekstra treinen.)

{{Koördinaten|53_2_51_N_5_50_35_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|53° 2' 51&quot; NB, 5° 50' 35&quot; EL}}

{{SpoarstasjonsFryslân}}
[[Kategory:Akkrum]]
[[Kategory:Spoarstasjon yn Fryslân|Akkrum]]
[[Kategory:Bouwurk yn Boarnsterhim]]
[[Kategory:Bouwurk yn It Hearrenfean (gemeente)]]
[[Kategory:Bouwurk út 1867]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1973]]
[[Kategory:Bouwurk út 1973]]</text>
      <sha1>m4wqrb0xlk8th12n1fi396fim1lmfb3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085373</id>
      <parentid>1085371</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T03:27:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>[[]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3172" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Akkrum
| ôfbylding                   = Station Akkrum 04.JPG
| ôfbyldingsbreedte           = 300
| ôfbyldingstekst             = ''Stasjon Akkrum''
| lân                         = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= {{Flagge FRL}} [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid 2      = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Heerenveen_flag.svg|20px|border]] [[It Hearrenfean (gemeente)|It Hearrenfean]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Akkrum_flag.svg|20px|border]] [[Akkrum]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|53_2_51_N_5_50_35_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|53° 2' 51&quot; NB, 5° 50' 35&quot; EL}}
| type bouwurk                = [[Spoarstasjon]]
| subtype                     = [[Standertstasjons fan de Steatsspoarwegen|Wettersteat]]
| keatling                    = 
| boujier                     = [[1868]] &lt;br&gt; [[1973]] (hjoeddeistich gebou)
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = [[Cees Douma]]
| yngenieur                   = 
| boustyl                     = 
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = [[Spoar fan Swol nei Ljouwert]]
| monumintale status          = 
| monumintnûmer               = 
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| breedte                     = 
| draachkrêft                 = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| tal keamers                 = 
| kapasiteit                  = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
[[{{PAGENAME}}]] (Akm) &lt;br&gt;
Spoarstasjon [[Akkrum]] leit oan it [[spoar fan Swol nei Ljouwert]]. It stasjonsgebou waard set yn [[1867]] en it stasjon waard iepene op [[1 septimber]] [[1868]]. It earste stasjonsgebou wie fan it type &quot;[[Standertstasjons fan de Steatsspoarwegen|Wettersteat]]&quot;. It twadde en hjoeddeistich [[Standerttype Douma|stasjonsgebou]] waard yn 1973 boud en waard ûntwurpen troch NS-arsjitekt yr. [[Cees Douma]].

Yn septimber 2006 waard troch NS Vastgoed oankundige dat it hjoeddeiske gebou (út [[1973]]) troch in feiling by iepenbiere ynskriuwing ferkocht wurde sil. 

== Ferbinings ==
*Ien kear it oere de intercity nei [[Swol]] - [[Amersfoort]] - [[Stasjon Amsterdam Sintraal|Amsterdam-Sintraal]], dy stoppet oant Swol op alle stasjons. (Yn de jûnspits oanfold mei in ekstra intercity oant Swol.)
*Ien kear it oere de intercity nei [[Stasjon Ljouwert|Ljouwert]], dy stoppet ek yn [[Stasjon Grou-Jirnsum|Grou-Jirnsum]]. (Yn de [[spits (ferkear)|moarnspits]] oanfold mei inkelde ekstra treinen.)

{{Koördinaten|53_2_51_N_5_50_35_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|53° 2' 51&quot; NB, 5° 50' 35&quot; EL}}

{{SpoarstasjonsFryslân}}
[[Kategory:Akkrum]]
[[Kategory:Spoarstasjon yn Fryslân|Akkrum]]
[[Kategory:Bouwurk yn Boarnsterhim]]
[[Kategory:Bouwurk yn It Hearrenfean (gemeente)]]
[[Kategory:Bouwurk út 1867]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1973]]
[[Kategory:Bouwurk út 1973]]</text>
      <sha1>iurjty79cboavmba4zwfijmtazgo30r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085376</id>
      <parentid>1085373</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T03:51:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>sa</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3137" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Akkrum
| ôfbylding                   = Station Akkrum 04.JPG
| ôfbyldingsbreedte           = 300
| ôfbyldingstekst             = ''Stasjon Akkrum''
| lân                         = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= {{Flagge FY}} [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid 2      = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Heerenveen_flag.svg|20px|border]] [[It Hearrenfean (gemeente)|It Hearrenfean]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Akkrum_flag.svg|20px|border]] [[Akkrum]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|53_2_51_N_5_50_35_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|53° 2' 51&quot; NB, 5° 50' 35&quot; EL}}
| type bouwurk                = [[Spoarstasjon]]
| subtype                     = [[Standerttype Douma]]
| keatling                    = 
| boujier                     = [[1868]] &lt;br&gt; [[1973]] (hjoeddeistich gebou)
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = [[Cees Douma]]
| yngenieur                   = 
| boustyl                     = 
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = [[Spoar fan Swol nei Ljouwert]]
| monumintale status          = 
| monumintnûmer               = 
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| breedte                     = 
| draachkrêft                 = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| tal keamers                 = 
| kapasiteit                  = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
[[{{PAGENAME}}]] (Akm) &lt;br&gt;
Spoarstasjon [[Akkrum]] leit oan it [[spoar fan Swol nei Ljouwert]]. It stasjonsgebou waard set yn [[1867]] en it stasjon waard iepene op [[1 septimber]] [[1868]]. It earste stasjonsgebou wie fan it type &quot;[[Standertstasjons fan de Steatsspoarwegen|Wettersteat]]&quot;. It twadde en hjoeddeistich [[Standerttype Douma|stasjonsgebou]] waard yn 1973 boud en waard ûntwurpen troch NS-arsjitekt yr. [[Cees Douma]].

Yn septimber 2006 waard troch NS Vastgoed oankundige dat it hjoeddeiske gebou (út [[1973]]) troch in feiling by iepenbiere ynskriuwing ferkocht wurde sil. 

== Ferbinings ==
*Ien kear it oere de intercity nei [[Swol]] - [[Amersfoort]] - [[Stasjon Amsterdam Sintraal|Amsterdam-Sintraal]], dy stoppet oant Swol op alle stasjons. (Yn de jûnspits oanfold mei in ekstra intercity oant Swol.)
*Ien kear it oere de intercity nei [[Stasjon Ljouwert|Ljouwert]], dy stoppet ek yn [[Stasjon Grou-Jirnsum|Grou-Jirnsum]]. (Yn de [[spits (ferkear)|moarnspits]] oanfold mei inkelde ekstra treinen.)

{{Koördinaten|53_2_51_N_5_50_35_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|53° 2' 51&quot; NB, 5° 50' 35&quot; EL}}

{{SpoarstasjonsFryslân}}
[[Kategory:Akkrum]]
[[Kategory:Spoarstasjon yn Fryslân|Akkrum]]
[[Kategory:Bouwurk yn Boarnsterhim]]
[[Kategory:Bouwurk yn It Hearrenfean (gemeente)]]
[[Kategory:Bouwurk út 1867]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1973]]
[[Kategory:Bouwurk út 1973]]</text>
      <sha1>p4v1sbfzofz62y4oe5xs9anv6ohochd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Stasjon Bûtenpost</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9030</id>
    <revision>
      <id>1085374</id>
      <parentid>1001234</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T03:49:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>stadichoan de siden fan Fryske stasjons oan it ophelpen</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3993" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Bûtenpost
| ôfbylding                   = Station Buitenpost 23-02-2007.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 300
| ôfbyldingstekst             = ''Stasjon Bûtenpost yn 2007''
| lân                         = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= {{Flagge FRL}} [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid 2      = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag_of_Achtkarspelen.svg|20px|border]] [[Achtkarspelen]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Buitenpost_vlag.svg|20px|border]] [[Bûtenpost]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|53_15_23_N_6_8_42_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|53° 15' 23&quot; NB, 6° 8' 42&quot; EL}}
| type bouwurk                = [[Spoarstasjon]]
| subtype                     = [[Standerttype Douma]]
| keatling                    = 
| boujier                     = [[1866]] &lt;br&gt; [[1973]] (hjoeddeistich gebou)
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = [[Cees Douma]]
| yngenieur                   = 
| boustyl                     = 
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = [[Spoar fan Ljouwert nei Grins]]
| monumintale status          = 
| monumintnûmer               = 
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| breedte                     = 
| draachkrêft                 = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| tal keamers                 = 
| kapasiteit                  = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
'''Stasjon Bûtenpost''' ('''Bp''') is it stasjon fan it plak [[Bûtenpost]], dat bestiet sûnt [[1866]]. It stasjonsgebou út [[1864]] waaard yn [[1973]] sloopt en ferfongen troch it hjoeddeistige [[Standerttype Douma|gebou]], ûntwurpen troch yr. [[Cees Douma]].

It leit oan it [[spoar fan Ljouwert nei Grins]] en wurdt betsjinne troch [[Arriva]]. 

Bûtenpost is de ienige stop fan de ien kear yn 't oere ridende [[flugge trein]] tusken Ljouwert en Grins. Dêrby stoppet er twa kear yn 't oere in [[stoptrein]] tusken Ljouwert en Grins.

Simmerdeis, fan maaie oant septimber, ride der freeds en sneons twa treinen deis tusken [[Lier (stêd)|Lier]] yn [[East-Fryslân]] en [[Stasjon Harns|Harns]]. Dy saneamde ''Inselzuge'' (eilântreinen) binne benammen ornearre foar Dútske toeristen en reizgje makliker nei de Waadeilannen [[Flylân]] en [[Skylge]]. Dy ''Inselzuge'' binne troch [[Arriva]] yn syn tsjinstregeling opnommen, nei't dy út de tsjinstregeling helle waarden omreden de spoarfernijing op it Dútske trajekt [[Nijeskâns]] - Lier. 

== Oar iepenbier ferfier==
*Streekbus 12: '''Bûtenpost''' - Stiensgea - Surhuzum - Surhústerfean - Boelensloane - De Houtigehage - Drachtsterkompanije - Drachten
*Streekbus 62: '''Bûtenpost''' - Kollum - Aldwâld - Westergeast - De Triemen - Kollumersweach - De Westereen - Feanwâlden (- Quatrebras - Tytsjerk - Ljouwert (busstasjon))
*Streekbus 63: '''Bûtenpost''' - Kollum - Kollumerpomp - Ingwierrum - Ie - Jouswier - Mitselwier - Wetsens - Dokkum (busstasjon)
*Buertbus 101: Koatstertille - Twizel - '''Bûtenpost''' - Gerkeskleaster - Strobos - Eibersburen (Grl) - Lytsegast (Grl) - Gruttegast (Grl)
*Linetaksy 561: Damwâld - Wâlterswâld - Driezum - Feankleaster - '''Bûtenpost'''

== Keppeling om utens ==
* [http://www.stationsweb.nl/station.asp?station=Buitenpost Stasjon Bûtenpost op stationsweb.nl]

{{Koördinaten|53_15_23_N_6_8_42_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|53° 15' 23&quot; NB, 6° 8' 42&quot; EL}}

{{SpoarstasjonsFryslân}}
{{DEFAULTSORT:Stasjon Butenpost}}
[[Kategory:Bûtenpost]]
[[Kategory:Spoarstasjon yn Fryslân|Butenpost]]
[[Kategory:Bouwurk yn Achtkarspelen]]
[[Kategory:Bouwurk út 1864]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1973]]
[[Kategory:Bouwurk út 1973]]</text>
      <sha1>rqbabnwm4yuhmwya726srnu15fn217v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085375</id>
      <parentid>1085374</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T03:50:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>oeps</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3992" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Bûtenpost
| ôfbylding                   = Station Buitenpost 23-02-2007.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 300
| ôfbyldingstekst             = ''Stasjon Bûtenpost yn 2007''
| lân                         = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= {{Flagge FY}} [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid 2      = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag_of_Achtkarspelen.svg|20px|border]] [[Achtkarspelen]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Buitenpost_vlag.svg|20px|border]] [[Bûtenpost]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|53_15_23_N_6_8_42_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|53° 15' 23&quot; NB, 6° 8' 42&quot; EL}}
| type bouwurk                = [[Spoarstasjon]]
| subtype                     = [[Standerttype Douma]]
| keatling                    = 
| boujier                     = [[1866]] &lt;br&gt; [[1973]] (hjoeddeistich gebou)
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = [[Cees Douma]]
| yngenieur                   = 
| boustyl                     = 
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = [[Spoar fan Ljouwert nei Grins]]
| monumintale status          = 
| monumintnûmer               = 
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| breedte                     = 
| draachkrêft                 = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| tal keamers                 = 
| kapasiteit                  = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
'''Stasjon Bûtenpost''' ('''Bp''') is it stasjon fan it plak [[Bûtenpost]], dat bestiet sûnt [[1866]]. It stasjonsgebou út [[1864]] waaard yn [[1973]] sloopt en ferfongen troch it hjoeddeistige [[Standerttype Douma|gebou]], ûntwurpen troch yr. [[Cees Douma]].

It leit oan it [[spoar fan Ljouwert nei Grins]] en wurdt betsjinne troch [[Arriva]]. 

Bûtenpost is de ienige stop fan de ien kear yn 't oere ridende [[flugge trein]] tusken Ljouwert en Grins. Dêrby stoppet er twa kear yn 't oere in [[stoptrein]] tusken Ljouwert en Grins.

Simmerdeis, fan maaie oant septimber, ride der freeds en sneons twa treinen deis tusken [[Lier (stêd)|Lier]] yn [[East-Fryslân]] en [[Stasjon Harns|Harns]]. Dy saneamde ''Inselzuge'' (eilântreinen) binne benammen ornearre foar Dútske toeristen en reizgje makliker nei de Waadeilannen [[Flylân]] en [[Skylge]]. Dy ''Inselzuge'' binne troch [[Arriva]] yn syn tsjinstregeling opnommen, nei't dy út de tsjinstregeling helle waarden omreden de spoarfernijing op it Dútske trajekt [[Nijeskâns]] - Lier. 

== Oar iepenbier ferfier==
*Streekbus 12: '''Bûtenpost''' - Stiensgea - Surhuzum - Surhústerfean - Boelensloane - De Houtigehage - Drachtsterkompanije - Drachten
*Streekbus 62: '''Bûtenpost''' - Kollum - Aldwâld - Westergeast - De Triemen - Kollumersweach - De Westereen - Feanwâlden (- Quatrebras - Tytsjerk - Ljouwert (busstasjon))
*Streekbus 63: '''Bûtenpost''' - Kollum - Kollumerpomp - Ingwierrum - Ie - Jouswier - Mitselwier - Wetsens - Dokkum (busstasjon)
*Buertbus 101: Koatstertille - Twizel - '''Bûtenpost''' - Gerkeskleaster - Strobos - Eibersburen (Grl) - Lytsegast (Grl) - Gruttegast (Grl)
*Linetaksy 561: Damwâld - Wâlterswâld - Driezum - Feankleaster - '''Bûtenpost'''

== Keppeling om utens ==
* [http://www.stationsweb.nl/station.asp?station=Buitenpost Stasjon Bûtenpost op stationsweb.nl]

{{Koördinaten|53_15_23_N_6_8_42_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|53° 15' 23&quot; NB, 6° 8' 42&quot; EL}}

{{SpoarstasjonsFryslân}}
{{DEFAULTSORT:Stasjon Butenpost}}
[[Kategory:Bûtenpost]]
[[Kategory:Spoarstasjon yn Fryslân|Butenpost]]
[[Kategory:Bouwurk yn Achtkarspelen]]
[[Kategory:Bouwurk út 1864]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1973]]
[[Kategory:Bouwurk út 1973]]</text>
      <sha1>adwhuifv25mz0d50k0t81fxi5uf2hyb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wrâldútstalling</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17322</id>
    <revision>
      <id>1085307</id>
      <parentid>1017304</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:18:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferneamde wrâldútstallings */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7163" xml:space="preserve">{{By de tiid}}
[[Ofbyld:Exposition Universelle de Paris 1889 - Universitäts- und Landesbibliothek Darmstadt.jpg|thumb|right|Parys 1889]]
[[Ofbyld:Avenue Nicholas II, looking towards the Dome of the Invalides, Exposition Universal, 1900, Paris, France.jpg|thumb|right|Parys 1900]]
[[Ofbyld:StLouisWorldFairAsiaMainCourt.jpg|thumb|right|St Louis 1904]]
[[Ofbyld:De hoofdingang van de tentoonstelling te Milaan.jpg|thumb|right|Milaan 1906]]
[[Ofbyld:Musical Ride 1939 NY World Fair.jpg|thumb|right|New York 1939]]
[[Ofbyld:Unisphere.jpg|thumb|right|New York 1964]]
[[Ofbyld:Expo88-from-the-Brisbane River.jpg|thumb|right|Brisbane 1988]]
[[Ofbyld:Expo2000 nl.jpg|thumb|right|Hannover 2000]]
[[Ofbyld:EXPO 2005 Aichi Japan in Global Common 6.jpg|thumb|right|Nagoya 2005]]

In '''wrâldsútstalling ''' is in grutte ynternasjonale eksposysje, sa't dy fan [[1851]] ôf yn ferskillende lannen hâlden binne. De dielnimmende lannen jouwe in byld fan harren ekonomyske, sosjale en technyske ûntwikkeling. De wrâldutstallings binne fuortkaam út de nasjonale eksposysjes dy’t yn ferskatee lannen sûnt [[1756]] holden waarden. In wrâldústalling soe in wjerspegeling wêze moatte fan de universele minsk yn de betreffende tiidsperioade. Sûnt [[1928]] wurdt it organisearjen fan wrâldútstallings troch it Buro foar Ynternasjonale Utstallings (''ynternasjonaal: Bureau International des Expositions, BIE, as Bureau of International Expositions'') regulearre, mar it is it gastlân dat de organisaasje docht. At de wrâldútstalling foarby is bliuwe de opmerklikste gebouwen faak stean, lykas de [[Eiffeltoer]] yn [[Parys]] en it [[Atomium]] yn [[Brussel]].

== De skiednis ==
De wrâldútstalling, ek wol ''Ekspo'' neamd, is typysk in manier fan tinken út de [[19e iuw]]. Alles waard posityf besjoen en yn it ljocht fan de foarútgong fan de wrâld. It idee fan de útstalling komt út [[Frankryk]], mar [[Ingelân]] organisearre yn 1851 de earste útstalling yn Londen. Mei de stipe fan Ingelske sakelju waard yn 1851 de earste útstalling organisearre yn it [[Hyde Park]] yn [[Londen]]. De útstalling kaam yn in prachtich gebou te stean mei de namme [[Chrystal Palace]]. It súkses wie enoarm. Yn totaal kamen mear as seis miljoen minsken te sjen. 

It evenemint groeide bjusterbaarlik. Elk lân presintearre syn moaiste dingen. Wichtige útfinings lykas de telefoan, de auto en de grammofoanplaat waarden allegear op de útstallings presintearre. Nei de [[Twadde Wrâldkriich]] waarden der earst gjin wrâldútstalling mear organisearre. Fan [[1958]] ôf begûn it wer, mei de wrâldútstalling yn [[Brussel]]. 

== Ferneamde wrâldútstallings ==
* [[Londen]] ([[Grut Brittanje]]), [[1851]] - Earste útstalling.
* [[Tokio]] ([[Japan]]), [[1867]] - Resultearre yn [[Ueno Park]].
* [[Parys]] ([[Frankryk]]), [[1878]] - Elektryske [[strjitferljochting]]. 
* [[Parys]] ([[Frankryk]]), 1[[889]] - Resultearre yn de [[Eiffeltoer]].
* [[Chicago]] ([[Feriene Steaten]]), [[1893]].
* [[New York City|New York]] ([[Feriene Steaten]]), [[1939]] - Lêste tentoanstelling foar de [[Twadde Wrâldkriich]] en [[Streamline Design]].
* [[Brussel]] ([[Belgje]]), [[1958]] - Resultearre yn it [[Atomium]]
* [[Montréal]] ([[Kanada]]), [[1967]] - Mei mear as 50 miljoen besikers.
* [[Shanghai]], 2010 -	mei goed 70 miljoen besikers de drokst besochte wrâldtentoanstelling ea.

== Wrâldútstallings yn Nederlân ==
* 1864: Amsterdam (Nederlân)
* 1883: Amsterdam (Nederlân)
* 1913: Amsterdam (Nederlân) 

== Oersjoch fan Wrâldútstallings ==
In kompleet oersjoch fan wrâldútstallings is net te jaan, om't der foar it ynstellen fan it Buro foar Ynternasjonale Utstallings gjin persyze definysje fan it begryp ''wrâldútstallings'' wie. Dit is lykwols in list oersjoch fan de measte wrâldútstallings:

* [[1851]] - [[Londen]], [[Grut Brittanje]]
* [[1853]]
** [[New York City|New York]], [[Feriene Steaten]]
** [[Dublin]], [[Ierlân]]
* [[1855]] - [[Parys]], [[Frankryk]]
* [[1862]] - [[Londen]], [[Grut Brittanje]]
* [[1867]] - [[Parys]], [[Frankryk]]
* [[1873]] - [[Wenen]], [[Eastenryk]]
* [[1874]] - [[Dublin]], [[Ierlân]]
* [[1876]] - [[Filadelfia]], [[Feriene Steaten]]
* [[1878]] - [[Parys]], [[Frankryk]]
* [[1880]]-[[1881]] - [[Melbourne]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]]
* [[1883]] - [[Amsterdam]], [[Nederlân]] 
* [[1884]] - [[New Orleans]], [[Feriene Steaten]]
* [[1885]] - [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]], [[Belgje]]
* [[1886]] - [[Londen]], [[Grut Brittanje]]
* [[1888]]
** [[Glasgow]], [[Grut Brittanje]]
** [[Barselona]], [[Spanje]]
** [[Melbourne]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]] 
* [[1889]] - [[Parys]], [[Frankryk]]
* [[1893]] - [[Chicago]], [[Feriene Steaten]]
* [[1894]] - [[San Francisco]], [[Feriene Steaten]]
* [[1895]] - [[Atlanta]], [[Feriene Steaten]]
* [[1897]] - [[Brussel]] , [[Belgje]]
* [[1900]] - [[Parys]], [[Frankryk]]
* [[1901]] - [[Buffalo]], [[Feriene Steaten]]
* [[1904]] - [[St. Louis|Saint Louis]], [[Feriene Steaten]]
* [[1905]] - [[Luik (stêd)|Luik]] , [[Belgje]]
* [[1906]] - [[Milaan]] , [[Itaalje]]
* [[1907]]
** [[Dublin]], [[Ierlân]]
** [[Hampton Roads]], [[Feriene Steaten]]
* [[1909]] - [[Seattle]], [[Feriene Steaten]]
* [[1910]] - [[Brussel]], [[Belgje]]
* [[1911]] - [[Turyn (stêd)|Turyn]], [[Itaalje]]
* [[1913]] - [[Gint (stêd)|Gint]], [[Belgje]]
* [[1915]] - [[San Francisco]], [[Feriene Steaten]]
* [[1916]] - [[San Diego]], [[Feriene Steaten]]
* [[1922]] - [[Rio de Janeiro]], [[Brazylje]]
* [[1924]] - [[Wembley]], [[Ingelân]]
* [[1925]] - [[Parys]], [[Frankryk]]
* [[1926]] - [[Philadelphia]], [[Feriene Steaten]]
* [[1929]] - [[Barcelona]]
* [[1930]] - [[Sevilla (stêd)|Sevilla]], [[Spanje]]
* [[1930]]
** [[Antwerpen (stêd)|Antwerpen]], [[Belgje]]
** [[Luik (stêd)|Luik]], [[Belgje]]
* [[1931]] - [[Parys]], [[Frankryk]]
* [[1933]] - [[Chicago]], [[Feriene Steaten]]
* [[1935]] - [[Brussel]], [[Belgje]]
* [[1937]] - [[Parys]], [[Frankryk]]
* [[1939]] - [[New York City|New York]], [[Feriene Steaten]] 
* [[1939]]-[[1940]] - [[San Francisco]], [[Feriene Steaten]]
* [[1939]] - [[Luik (stêd)|Luik]], [[Belgje]]
* [[1958]] - [[Brussel]], [[Belgje]]
* [[1962]] - [[Seattle]], [[Feriene Steaten]]
* [[1964]] - [[New York City|New York]], [[Feriene Steaten]]
* [[1967]] - [[Montreal]], [[Kanada]]
* [[1968]] - [[San Antonio]], [[Feriene Steaten]]
* [[1970]] - [[Osaka]], [[Japan]]
* [[1974]] - [[Spokane]], [[Feriene Steaten]]
* [[1975]] - [[Okinawa]], [[Japan]]
* [[1982]] - [[Knoxville]], [[Feriene Steaten]]
* [[1985]] - [[Tsukuba]], [[Japan]]
* [[1986]] - [[Fankoever]], [[Kanada]]
* [[1988]] - [[Brisbane]], [[Austraalje (lân)|Austraalje]]
* [[1992]] - [[Sevilla (stêd)|Sevilla]], [[Spanje]]
* [[1992]] - [[Genua (stêd)|Genua]], [[Itaalje]]
* [[1993]] - [[Daejeon]], [[Súd-Korea]]
* [[1998]] - [[Lissabon]], [[Portegal]] 
* [[2000]] - [[Hannover]], [[Dútslân]]
* [[2001]] - [[Porto]], [[Portegal]] 
* [[2005]] - [[Nagoya]], [[Japan]] 
* [[2008]] - [[Saragossa (stêd)|Zaragoza]], [[Spanje]]
* [[2010]] - [[Sjanghai]], [[Sina]]

{{DEFAULTSORT:Wraldtentoanstelling}}
[[Kategory:Tentoanstelling]]
[[Kategory:Evenemint]]
[[Kategory:Technyk]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1851]]</text>
      <sha1>oy7su7184wex9gjs64ok5d9uhre5g4e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Aeolus Seisbierrum</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19875</id>
    <revision>
      <id>1085319</id>
      <parentid>895960</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:58:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1006" xml:space="preserve">'''Aeolus Seisbierrum''' wie fan 1999 oant 2017 in edukatyf boarters- en dochpark te [[Seisbierrum]] yn in fjouwer etaazjes tellende glêzen piramide mei ûnder oare edukative doch- opstellingen. Seisbierrum stiet bekend omdat der in soad [[wynturbine]]s opsteld stean. Yn 2005 hat Aeolus twa ekologyske fertikale wynturbines sette litten dy’t, passend by de Grykske mytology fan [[Aeolus (mytology)|Aeolus]], ûnôfhinklik fan de wynrjochting enerzjy leverje.

It attraksjepark gie yn 2017 ticht en yn april 2022 waard de glêzen piramide ôfbrutsen. Op it plak fan it park komt in wenwyk. &lt;ref&gt;''Daar gaat de blikvanger van Sexbierum'', Frysk Deiblêd, 2 april 2022, s. 9&lt;/ref&gt;

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}

{{Koördinaten|53_13_17_N_5_29_17_E_type:landmark_zoom:17_region:NL|53° 13' NB, 5° 29' EL}}

[[Kategory:Bouwurk yn Frjentsjerteradiel]]
[[Kategory:Bouwurk yn De Waadhoeke]]
[[Kategory:Frysk ferdivedaasjepark]]
[[Kategory:Bedriuw oprjochte yn 1999]]
[[Kategory:Bouwurk út 1999]]</text>
      <sha1>ntx1l3qxap3afup0z5vlkm54zmyx0f0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Transatlantyske flecht fan Alcock en Brown</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26460</id>
    <revision>
      <id>1085301</id>
      <parentid>987362</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T14:45:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2852" xml:space="preserve">[[File:Alcockandbrown mail.jpg|thumb|Alcock en Brown]]
[[Image:alcock.brown.statue.arp.750pix.jpg|thumb|left|''Stânbyld fan Alcock &amp; Brown op London Heathrow Airport.'']]
De [[Feriene Keninkryk|Britske]] fleanders [[John Alcock]] en [[David Whitten Brown]] makken de earste ''non-stop'' transatlantyske flecht yn juny [[1919]].

== Transatlantyske flecht  ==
[[Image:Alcockandbrown takeoff1919.jpg|thumb|left|Alcock en Brown stige op fan St. John's, Newfoundland yn 1919.]]
[[File:Alcock-Brown-Clifden.jpg|thumb|Alcock en Brown lânje yn Ierlân, 1919]]
Yn april [[1913]] (en fannijs yn [[1918]]), stelde de ''Daily Mail'' in priis fan of £10.000 beskikber foar ''&quot;the aviator who shall first cross the Atlantic in an aeroplane in flight from any point in the United States of America, Canada or Dominion of Newfoundland and any point in Great Britain or Ireland in 72 continuous hours&quot;''.

Sy stigen op yn in oanpaste [[Vickers Vimy]] IV, in bommesmiter mei twa Rolls-Royce Eagle motors fan 360 [[hk]] it stik, fan Lester's Field yn [[St. John's (Nijfûnlân)|St. John's]], [[Nijfûnlân]] op [[14 juny]] [[1919]] om 13.45 oere.&lt;br&gt;
De flecht einige ferskate kearen hast foar de tiid troch problemen mei de motors, mist, snie en iis. Brown moast hieltyd wer de fleugels op om iis út de luchtynlitten fan de motors te bikjen en Alcock's fleanderskeunst waard swier op de proef steld troch swiere mist, iisôfsetting op de roeren en it opheapjen fan snie yn de iepen cockpit. By de lâning yn Ierlân rekke it tastel swier skansearre meidat it yn sompich fean bedarre dat fan boppe ôf in moai stik greide like (by Derrygimlagh Moor). De manlju rekken net ferwûne.

Sy hiene doe 3040 km yn 16 oeren en 27 minuten ôflein, mei in trochsneed faasje fan 185 km/o. De fleanhichte farieare fan seenivo oant 3.700 meter.

Alcock en Brown waarden behannele as helden om't hja de flecht folbrocht hiene. Neist priis fan de 'Daily Mail' krigen hja noch 2.000 [[Guinea (Britske munt)|guineas]] fan de 'Ardath Tobacco Company' en £1.000 fan Lawrence R. Phillips de man, om't hja de earste Britske ûnderdienen wiene dy't de [[Atlantyske Oseaan]] oerflein wiene. In pear dagen letter waarden Alcock en Brown riddere troch kening [[George V fan it Feriene Keninkryk|George V]]. 

[[Charles Lindbergh]] sei letter by syn lâning yn [[Parys]], nei syn rekordflecht fan 1927 &quot;Alcock en Brown hawwe my it paad wiist!&quot; 
{{clear}}
== Keppeling om utens ==
*[http://www.explore.ie/ireland/article.php?ID=96 Alcock and Brown First Transatlantic Flight - a visit to their landing spot in Ireland]
*[http://www.fi.edu/flights/long/ Alcock en Brown by 'Flights of Inspiration']
*[http://www.sciencemuseum.org.uk/objects/aeronautics/1919-476.aspx Alcock en Brown's fleanmasine yn it London Science Museum]

[[Kategory:Skiednis fan de loftfeart]]
[[Kategory:Ingelsk piloat]]</text>
      <sha1>26paiubteg5uzyxzpan5cqehy98sgxh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Archeon</title>
    <ns>0</ns>
    <id>30713</id>
    <revision>
      <id>1085415</id>
      <parentid>997193</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:53:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Keppeling om utens */ kat</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2116" xml:space="preserve">{{Koördinaten|52_6_54_N_4_38_57_E_scale:5000_type:landmark_region:NL|52° 6' 54&quot; NB 4° 38' 57&quot; EL}}
[[Ofbyld:2006-05 Archeon binnenhof badhuis.JPG|thumb|''Binnenplak fan it Romeinske badhûs'']]
[[Ofbyld:2005-08 Archeon gladiatoren.JPG|thumb|right|''Gladiatorgefjocht'']]
[[Ofbyld:2006-05 Archeon apotheek.JPG|right|thumb|''Archeotolk'' yn de apteek fan 'Gravendam']]

It '''Archeon''' is in [[temapark]] yn it suden fan [[Alfen oan de Ryn]] dat him rjochtet op de Nederlânske [[skiednis]]. 

It park is yn trije haaddielen ferdield: de [[prehistoarje]], de [[Romeinske Ryk|Romeinske tiid]] en de [[Midsiuwen]]. Yn dy dielen steane gebouwen dy't ofwol letterlik nei in archeologysk model ofwol yn de styl fan it bepaalde tiidrek boud binne. Wurknimmers yn it park (''archeotolken'' neamd), klaaid neffens de moade fan it betreffende tiidrek, spylje typyske beuzichheden foar harren tiidrek nei, lykas weve, lân bewurkje en potten bakke en ljochtsje de besikers dêroer foar. 

Ek wurde der ferskate tema[[evenemint]]en as toaniel- en gladiatoaregefjochten organiisearre mei [[Libbene Skiednis]]. Foar skoallen is yn edukatyf programma. Ek kinne der it hiele jier troch feesten jûn wurde.

It Archeon waard yn [[1994]] iepene. It lei doe op in tige grut terrein en hie in ambisjeuze opset. Doe't it troch in oantal redenen yn [[1996]] fallyt drige te gean, ferkocht men in diel fan de grûn en it haadgebou (dat yn [[1992]] op de [[Wrâldtentoanstelling]] as Nederlânsk paviljoen tsjinne hie) en fersette men de prehistoarje. Troch it ferkeapjen fan de grûn oan de gemeente Alphen aan den Rijn leit it Archeon no middenyn in de wenwyk [[Burggooi]].

== Trivium ==
* Geregeldwei bespilet it muzykduo [[De Blauwe Schuyt]] út [[De Bosk]] midsiuwske ynstruminten.

== Keppeling om utens ==
* [http://www.archeon.nl Offisjele webstee]

{{commonscat|Archeon}}

[[Kategory:Museum yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Alfen oan de Ryn]]
[[Kategory:Nederlânsk ferdivedaasjepark]]
[[Kategory:Bedriuw oprjochte yn 1994]]
[[Kategory:Bouwurk yn Súd-Hollân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1994]]
[[Kategory:Rekreaasje yn Súd-Hollân]]</text>
      <sha1>1bps6egv0bhifbc3x8qzgjr0qskvj2f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sake Roodbergen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>33859</id>
    <revision>
      <id>1085291</id>
      <parentid>1085213</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:46:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A02:A453:75CB:1:24FE:6DD0:50D8:91EE</ip>
      </contributor>
      <comment>Oplage Middelpunt taheakkeSake P. Roodbergen</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39735" xml:space="preserve">'''Sake Pieter Roodbergen''' ([[Grou (plak)|Grou]], [[16 maaie]] [[1945]]) is in [[Fryslân|Frysk]] [[learaar]], natoerbeskermer en [[publisist|-publisist]].

==Libben en wurk==
Oant april 2001 joech Roodbergen [[Ingelsk]] en [[biology]]les oan de iepenbiere [[Mafû]] yn [[Akkrum]]. Hy wie yn de mid-santiger jierren ien fan de gearstallers fan de biologymetoade ''De Ogen van de Natuur'', mei Inne Heerma, Ytsen Kooistra (1940-2021), Pyt Laansma en Siep Muizelaar. Fan 1972 - 1997 wie Roodbergen bestjoerslid fan de Fûgelwacht Akkrum. Ein 1987 waard hy troch Gjalt de Groot, de foarsitter fan it [[Bûn fan Fryske Fûgelwachten]] (''de'' BFVW), frege om in sit te nimmen yn de BFVW-kommisje Beliedstarieding. De oanlieding wie in brief fan it Ministearje oangeande in nije fûgelwet, needsaaklik fanwegen de 'Europese Vogelrichtlijn', dy't yn april 1979 ta stân kaam. It foarstel fan it ministearje wie om it ljipaaisykjen yn Nederlân alhiel te ferbieden, mei útsûndering fan Fryslân. Dêr soe it noch tastien wurde oant 6 april. De BFVW-kommisje krige fan it haadbestjoer de opdracht om oan te jaan wêrom't it ljipaaisykjen lanlik bestean bliuwe moast en yn Fryslân oant en mei 12 april, de situaasje fan dat momint. Yn maart 1988 waard Roodbergen foardroegen en keazen yn it BFVW-haadbestjoer en yn july fan dat jier waard hy deistich bestjoerslid. Hy soe dat bliuwe oant maart 2001. Yn dy perioade hie hy it ljipaaisykjen yn syn portefúlje. De BFVW-beliedsline dy't útsetten waard hâlde yn it ljipaaisykjen yn de nasjonale wetjouwing fêst te lizzen, rekkenskip hâldend mei de trije Europeeske easken, fan selektiviteit, lytse oantallen en kontrôle. Dêrby ek rekkenskip hâldend mei de eask fan ôfhinklikheid fan de gasthear, de boer, fan tsjinstberens oan de greidefûgelbeskerming, en de eask fan de kwantiteit, kontinuiteit en kwaliteit fan de beskerming, de neisoarch. Fan de nasjonale oerheid waard frege de besteande wetjouwing (Vogelwet 1936) sadanich oan te passen dat dy't -lanlik- fasilitearjend nei dizze doelstellings wurde soe. Provinsjaal wie it BFVW-haadbestjoer wiis mei de stipe fan de provinsjale oerheid en fan de natoerorganisaasje It Fryske Gea. It slagge de BFVW net om de nij ûntstiene Friese Mileufederatie achter har stribjen te krijen. Fan maart 1994 oant april 2008 wie Roodbergen ek de [[haadredakteur]] fan it BFVW-tydskrift ''[[Vanellus]]''. Yn de perioade dat hy as bestjoerslid en as Vanellus-redakteur belutsen wie by de BFVW waard de Europeeske Fûgelrjochtline (april 1979) ymplemintearre yn de nasjonale wetjouwing, yn it jier 1993. De ferrassend grutte wurdearring foar de BFVW-wurkwize yn maart 1993 fan de hiele Twadde Keamer (útsein GroenLinks), de ''salto mortale'' fan de ferantwurdlike steatssekretaris [[Dzsingisz Gabor]] (CDA) en de yntroduksje fan in ferplichte lanlike aaisikerskaart troch de Earste Keamer, fia in moasje fan PvdA en CDA yn oktober fan dat jier 1993, blieken mei-inoar dochs net genôch om de amtlike top op it ministearje 'om' te krijen en ta konstruktyf meiwurkjen te bewegen. Yn april 2002 kaam de Floara- en Faunawet ta stân. Dy wet brocht nije eleminten yn, lykas it begryp 'yntrinsike wearde' fan elts organisme, plant en bist, en de saneamde soarchplicht foar boer en boarger, dy't yn 2021 yn de provinsje Fryslân ta in drege diskusje liede soe. It foech oer de natoer waard yn dizze nije wet desintralisearre nei de provinsjes. De BFVW warskôge de wetjouwer sûnder sukses foar dizze nije, yngripende wetlike feroaringen. Ek de amtlike top fan ús eigen provinsje levere mear problemen op as meiwurking. Yn jannewaris 2015 foel it doek foar it ljipaaisykjen doe't de Ofdieling Bestjoersrjochtspraak fan de Rie fan Steat de ferliende fergunning fan de Fryske deputearre oan de BFVW weromfluite. Earst moast fêststeld wurde of de ljip noch wol yn in situaasje wie fan in 'gunstige staat van instandhouding'. Undersyk fan Sovon Vogelonderzoek Nederland yn Nijmegen wiisde út dat dit net mear it gefal wie. Achterôf kinne we fêstelle dat nét it ljipaaisykjen, mar de foar de ljip as briedfûgel sterk negative ûntwikkelingen yn de agraryske bedriuwsfiering, ynklusyf de djipûntwettering, it brûken fan keunstmest, de emissy-techniken en it brûken fan bestridingsmiddels lykas de beruchte neonikotinoïden, makke hawwe dat de ljip -en ek de skries, tsjirk en ljurk- har 'útstapmomint' berikte yn grutte parten fan Fryslân: gjin foer mear foar de folwoeksen fûgels (de reade wjirm) en gjin ynsekten foar de piken troch de ûntstiene gers-monokultuer. Dizze ûntwikkeling betsjutte dat der ek yn ús provinsje in ein kaam oan de iuwenâlde, rike en ynspirearjende maitiidstradysje fan it ljipaaisykjen. M.y.f. 1 jannewaris 2017 waard de F. en F.-wet opnommen yn de Natuurbeschermingswet. 

Roodbergen siet foar it BFVW yn it provinsjaal greidefûgelplatfoarm en wie lid fan de [[Provinsjale Kommisje Behear Lânbougrûnen]] (PCBL) dêr't de grûnslach lein waard foar agrarysk natoerbehear. Likernôch 25 jier letter, yn 2018, waard der yn Fryslân 13,5 miljoen euro útkeard oan de saneamde agraryske kollektiven. Fryslân is mei 18.707 hektare koprinner yn Nederlân mei dizze foarm fan natoerbehear dy't benammen giet om de greidefûgels. Yn april 2022 wurdt troch de Provinsje oankundige om de saneamde 'wjukkelbunders' wer te yntrodusearjen, bedoeld om rap ynspylje te kinnen op geunstige omstannichheden yn it fjild.

==='Wise and sustainable use'===
Roodbergen basearret syn fyzjes oangeande natoerbelibbing en it brûken fan de natoer - ek it ljipaaisykjen- op de 'wise and sustainable use'-útgongspunten fan de ''International Union for the Protection of Nature and Natural Resources'' (IUCN) yn Genève (1947). Fan de santiger jierren ôf wie it ljipaaisykjen bot polarisearre rekke yn kringen fan natoerbeskermers. De wichtichste tsjinstanner waard Vogelbescherming Nederland (VBN) yn Zeist, dy't him, lykas de lettere Stichting Kritisch Faunabeheer, op etyske grûnen fûl tsjin it ljipaaisykjen fersette. Roodbergen skreau út namme fan it BFVW-haadbestjoer yn tal fan tydskriften en kranten, oer it wêzen en de maatskiplike betsjutting fan it ljipaaisykjen, en de needsaak om mei dat fenomeen fanút it eachpunt fan de (greidefûgel)beskerming hoeden om te gean.  
Somtiden mei oaren skreau er in stikmannich boeken oer it ljipaaisykjen en de relaasje mei beskerming en edukaasje. Yn novimber 1991 ferskynde it boek ''Kievit tussen Pet en Wet''. Roodbergen makket dit boek -in ''update'' fan it boekje ''Hijkes en Sijkes'', dat makke waard troch de Ljouwerter Krante- as lid fan it Deistich Bestjoer fan de BFVW, tegearre mei Hans Wiltenburg, redakteur fan it BFVW-tiidskrift ''Vanellus'', en Fokke Tuinstra, lid fan de PR-kommisje fan de BFVW. [[Pieter Breuker]] skreau it lêste haadstik, oer ljipaaisikerstaal. Prof.dr. Karel H. Voous (1920 - 2002), emeritus-heechlearaar Dierkunde oan de Vrije Universiteit yn Amsterdam, skriuwt in aardich foaropwurd, dat hy beslút mei de sin: &quot;''Moge de kievit, ondanks niet te miskennen achteruitgang van zijn aantallen in deze eeuw, nog lang de koning der weidevogels blijven in Friesland, in de rest van Nederland en elders in Europa&quot;''. Yn syn boek ''In de ban van vogels, Ornithologisch Biografisch Woordenboek van Nederland'' (Scheffers, Utrecht 1995) skriuwt Voous ek in koarte biografy oer Roodbergen. Harrie Ernst fersoarget de redaksje fan ''Hijkes en Sijkes'' dat útjûn wurdt troch de Friese Pers Boekerij bv. Yn april 1993 ferskynt in justjes wizige twadde printinge.
 
Ein 1991 skriuwt Roodbergen op fersyk fan it BFVW-haadbestjoer de saneamde Fleksibilisearringsregeling foar it fêststellen fan de slutingsdatum fan it [[ljipaaisykjen]]. Hy makket de slutingsdatum ôfhinklik fan de ûntwikkeling fan it foarjier; útgongspunt is de fyndatum fan it earste ljipaai yn de tsiende gemeente (fan de 31) yn Fryslân. De regeling wurdt troch de Algemiene Ledegearkomste fan maart 1992 oannommen. Op 9 maart 1993 beslút de Twadde Keamer it ljipaaisykjen -lanlik- te bewarjen; de slutingsdatum wurdt yn it hiele lân 9 maart; yn oktober fan dat jier wurdt yn de Earste Keamer it foarstel fan de BFVW oannommen om yn it hiele lân in aaisikerskaart yn te fieren. Dizze aaiskerskaart waard fan it foarjier fan 1987 ôf al yn ús provinsje brûkt. Tegearre mei de Twintener Bennie J. Oolbekkink stelt Roodbergen in list op fan de fynst fan it earste lanlike ljipaai fan 1900 ôf. Dizze list wurdt brûkt as fûnemint yn in artikel yn it Ingelsktalige fûgeltydskrift ''Ardea'', yn maart 2005. De skriuwers binne Christiaan Both, [[Theunis Piersma (biolooch)|Theunis Piersma]] en Roodbergen. De titel wurdt ''Climatic change explains much of the 20th century advance in laying data of Northern Lapwing'' Vanellus vanellus ''in the Netherlands''.&lt;ref&gt;''Ardea'' 93: s. 79-88&lt;/ref&gt; Roodbergen wurket mei oan it ''Frysk Basiswurdboek foar it basis- en fuortset ûnderwiis,'' dat gearstald wurdt troch [[Geert Vledder]] -syn eardere 'master' op de legere skoalle yn syn bertedoarp Grou- en Tetty de Jager-de Boer. Roodbergen nimt 'de biology' foar syn rekken. Dy Afûk-útjefte ferskynt yn 1998.

===Mear publikaasjes===
Foar Jaap de Vries, ljipaaisiker en fûgelringer, skriuwt Roodbergen yn it begjin fan 1999 twa bylagen foar de twadde printinge fan it boek fan De Vries mei de titel ''Met een strootje te verleiden''. De bylage-titels binne: ''De Sulveren Ljip'' en ''Van de sluitingsdatum, B.F.V.W.-reservaten en nog wat''. Yn de neisimmer fan datselde jier 1999 skriuwt Roodbergen it haadstik ''De Deelen als natuurgebied'' foar it boek ''De Deelen'', in inisjatyf fan [[Thom Mercuur]]. Oare skriuwers binne [[Rink van der Velde]], Peter C. Vos, [[Kerst Huisman]], Oene G. Dijkstra, Hans en Marita de Jong, Sije van den Bosch, Evert Kramer en Thom Mercuur sels. It boek ferskynt yn de earste dagen fan it nije jier 2000. Yn desimber 1999 ferskynt it troch Roodbergen skreaune jubileumboek ''B.F.V.W. in vogelvlucht en perspectief'' oer de histoarje fan goed fyftich jier BFVW. Yn de july-nijsbrief nûmer 18 (jier 2000) fan de Heimans en Thijsse Stichting stiet in resinsje fan dit boek ûnder de kop: 'Wat ús besielet', ferwizend nei de ''mission statement'' fan de BFVW dy't yn it boek op side 10 opnommen is. De resinsint skriuwt ûnder mear: &quot;Roodbergen geeft in zijn prettig leesbare, rijk geïllustreerde boek een goed beeld van de bezieling van duizenden vogelliefhebbers in Friesland&quot;. (-) &quot;De Friese bond heeft tot nog toe de regering steeds ervan kunnen overtuigen dat het rapen van kievitseieren goed samengaat met vogelbescherming&quot;. It trijemoanliks ferskinende tydskrift ''het Vogeljaar'' skriuwt yn in resinsje yn it aprilnûmer û. o.: &quot;Dit historische verslag gaat niet alleen in op de natuurbeschermingsactiviteiten, maar ook op de politieke, de sociale en opvoedkundige kanten. Het boek heeft enorm veel aan waarde gewonnen door het register van persoonsnamen die in de tekst staan vermeld en dat werd samengesteld door Bauke van der Veen&quot;. Yn it maartnûmer fan it jier 2000 ferskynt yn it kwartaalblêd ''Fryslân, Nieuwsblad voor Geschiedenis en Cultuur'', ûnder redaksje fan Meindert Schroor, in bydrage fan Roodbergen mei de titel ''Een eeuw vogelbescherming in maatschappelijk perspectief'', mei de subtitel 'Van het 'houtsje fan Grutte Tseard' en de 'aaisikerskaart'.&lt;br&gt;  
It boek ''Een eeuw vogels beschermen'', it jubileumboek fan Vogelbescherming Nederland (VBN), gearstald troch Frank Saris en útjûn by de KNNV Uitgeverij yn Utert, ferskynt yn it neijier fan 2007. Yn de tarieding foar dit boek komt Frank Saris nei Akkrum om mei Roodbergen te praten oer it skeel tusken BFVW en VBN oer it ljipaaisykjen. Roodbergen jout him it BFVW-jubileumboek fan desimber 1999 mei en lit him de indieling yn haadstikken lêze. It VBN-jubileumboek giet ek yn op de ferskillen yn tinkwize tusken VBN en de BFVW. Roodbergen wurdt yn it VBN-boek sprekkend opfierd yn in kaderstik mei de titel: &quot;Sake P. Roodbergen, voorvechter van de 'aaisikers'&quot; (side 257). Yn in resinsje ('Persvers') yn it ''Vanellus''-nûmer 2007/6 giet Roodbergen djipper yn op de ynhâld fan it haadstik oer de BFVW, skreaun troch Gjerrit P. Hekstra, de sekretaris fan it Biologysk Wurkferbân fan de Fryske Akademy. Tegearre mei Lammert G. Jansma en [[Douwe van der Ploeg|Douwe T.E. van der Ploeg]] skriuwt Hekstra it boek ''Dêr't it tilt fan diert' en blommen; 200 jier fjildbiology foar natoer en gea yn Fryslân''', in soarte fan Fryske tsjinhinger fan it earder neamde boek oer fûgelers en fûgelkunde fan prof. dr. Karel H. Voous, de promotor fan Hekstra yn 1960. It boek fan Hekstra c.s. ferskynt by de Fryske Akademy ûnder it FA-nûmer 980 yn it jier 2006. Yn de persoanegalerij yn dit boek is ek Roodbergen en syn wurk foar de BFVW opnommen. Hekstra skriuwt: &quot;Op en út in fjildman fan floara en fauna, mar ek ien mei in linige pinne en in heldere styl fan skriuwen. Dat docht bliken yn syn mannichte fan krantestikken (''Trouw, Volkskrant, Telegraaf'', streekkranten) en artikels yn tydskriften (''Vanellus, Milieunieuws, ROM-bulletin, Het Landbouwblad, Platform LNV, Grasduinen, Het Vogeljaar'') oer it aaisykjen. Mei dêrtroch wurdt by ''Vogelbescherming'' yn Zeist en ek op it ministearje fan LNV yn Den Haag aardich minder ôfwizend oer it aaisykjen (mei neisoarch!) tocht as eartiids. (-) As haadredakteur fan Vanellus set er in eigen, biologysk, en geakundich stimpel op syn redaksjonele stikjes, boekbesprekkingen en skôgings. Hy hat der in kleurich blêd fan makke, (-)&quot;. As Douwe T.E. van der Ploeg yn septimber 2006 komt te ferstjerren skriuwt Roodbergen yn ''Vanellus'' nûmer 5 fan dat jier in Yn Memoariam.

Yn de mande mei Johan Dijkstra (1929-2021), de foarsitter fan 'Vanellus vanellus, vereniging van weidevogelbeheerders' skriuwt Roodbergen it haadstik ''Kievitseieren zoeken; van 'ljipaaisykjen' naar weidevogelbeheer'' yn it boek ''Beter één vogel in de hand...'', mei as ûndertitel ‘''vogelvangst, valkerij en eieren zoeken in ambacht, cultuurhistorie en wetenschap''’, dat, foarsjoen fan in wiidweidige literatuerlist, yn 2008 útkomt by de KNNV Uitgeverij yn Zeist. Yn 2009 ferskynt syn boek ''Ljippen, lân en leafde'', syn earste Frysktalige boek oer it ljipaaisykjen, dat it wêzen en de technyk fan it ljipaaisykjen beljochtet en dêrnjonken yngiet op in tal wichtige maatskiplike aspekten fan dat ferskynsel. Op 15 april 2009 skriuwt Arjen Bakker yn it Friesch Dagblad in resinsje; hy neamt it boek 'een lyrisch pamflet vóór de traditie van het kievitseierenzoeken'.   

Roodbergen ferliet yn [[1997]] it bestjoer fan de Akkrumer fûgelwacht en krige by it ôfskied de [[Sulveren Ljip (fûgelwacht)|Sulveren Ljip]]. By syn ôfskied fan it haadbestjoer fan de BFVW yn maart 2001 wurdt him troch foarsitter Anne Osinga fan Gytsjerk de [[Gouden Ljip]] opspjelde, de heechste ûnderskieding binnen de BFVW. Yn april 2006 wurdt Roodbergen beneamd ta lid yn de [[Oarder fan Oranje-Nassau]] fanwegen syn ynset foar it behâlden fan it ljipaaisykjen en de dêrby hearrende beskerming. Hy bleau oant april 2008 haadredakteur fan it twamoanliks ferskinende BFVW-tydskrift ''Vanellus''. Ien fan syn lêste dieden is it -tegearre mei de Stichting Historic Future- gearstallen fan in DVD-Rom fan de ynhâld fan alle jiergongen fan it BFVW-tiidskrift ''Vanellus'' fan it begjin yn 1948 ôf oant en mei it jier 2007. De DVD wurdt ein novimber 2007 oanbean oan it haadbestjoer fan de BFVW by gelegenheid fan it sechstichjierrich bestean.

===Natoerynteresse breder===
Yn de perioade fan syn haadbestjoerslidmaatskip fan de BFVW docht Roodbergen mei oan twa kursussen dy't oanbean waarden troch de Fryske Feriening foar Fjildbiology (FFF). It giet om de fûgelkursus en de plantekursus. De kursuslieders fan de fûgelkursus binne Meinte Engelmoer, Arend Timmerman en Michiel Versluys (1952-2013); de plantekursus wurdt jûn troch Jacob Koopman, Karst Meijer en Henk de Vries. De lêste kursus wurdt noch folge troch in lessenrige oer de alpine floara. Dizze lêste kursus wurdt yn de simmer fan 1989 ôfsluten mei in ferbliuw fan in wike yn it saneamde Berghotel yn Val Sinestra yn Graubünden yn Switserlân. Fan neijier 1992 oant de hjerst fan 1997 wurket Roodbergen as 'Sake, de natoerman' mei oan de populêre skoaltelefyzje-útstjoeringen fan akteur Freark Smink yn syn rol fan Sybe Satellyt.&lt;br&gt;                                                           
Tegearre mei Jaap van der Bij fan Aldegea (Sm) en Jan Koopmans fan Garyp, kollega-leden fan de BFVW-kommisje Promoasje en Public Relations (de PR-kommisje), en Austraalje-kenner Herman Kremer fan Noardburgum, makket Roodbergen fan 15 july oant 5 augustus 2002 in reis nei Austraalje mei it doel om fûgels fan dit bysûndere kontinint te fotografearjen. It wie de lêste grutte reis mei in analoge kamera, in Minolta. It motto fan de reis wie: &quot;listen to the silence of a smoothing wilderness&quot;. Hichtepunt fan de reis waard de waarnimming fan de legendaryske Helmkasuaris mei fiif piken yn it Lacey Creek State Forest Park by Mission Beach súdlik fan Cairns. 

Fan 23 juny oant 26 juny 2011 bivakkearje Roodbergen en syn frou Anneke de Jong op it hiem fan boer Harry Bergmann yn Govelin, yn it Wendland by Hitzacker oan de Elbe. Sy meitsje dêr it saneamde ''Lilien-Wochenende'' mei. Sintraal yn dat wykein stiet de Roggeleelje (''Lilium bulbiferum subsp. croceum''), in wylde plant dy't by boer Harry yn de roggefjilden groeit as ûnkrûd. Yn dit bysûndere gebiet -in einmorene út de Saale-iistijd, 130.000 jier lyn-  sjonge de Nôtfink (Ortolaan) en de Gielfink (Geelgors), en fleane de Grutte wjerskynflinter (Grote weerschijnvlinder) en de grutte kever Fleanend hert (Vliegend hert). De besite is in gefolch fan de kontakten mei Fred Bos út Winterswyk, dy't in soad ûndersyk die nei dit bysûndere rogge-ûnkrûd en dy't tagelyk ien fan de organisatoaren wie fan de ''Lilien-Wochenende''. Op 13 maart 2012 wurde yn in fjildsje fan Staatsbosbeheer by Eext yn Drinte 300 Roggeleelje-bollen plante, in inisjatyf fan Fred Bos. By dizze gelegenheid -dêr't Roodbergen en syn frou by útnûge binne- wurdt in taspraakje hâlden troch Hendrik Oosterveld yn syn hoedanichheid fan foarsitter fan de pleatslike lânynrjochtingskommisje. Mei dizze persoan, mar doe yn de funksje fan direkteur fan de Regio Noord fan it Ministearje fan Lânbou, hie Roodbergen kontakt yn juny 1999 yn de tarieding foar it skriuwen fan it boek ''B.F.V.W. in vogelvlucht en perspectief'' (BFVW, desimber 1999). De BFVW krige doe 10.000 gûne fan it ministearje foar dit projekt.&lt;br&gt; Ek yn de jierren 2012 en 2013 binne Roodbergen en syn frou ein juny presint by de Lilientage yn it Wendland yn Dútslân. 

Fan it jier 2010 oant ôf dogge Roodbergen en syn frou mei oan de oan leden oanbeane natoerkampen fan de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV). Yn 2010 yn Monfrague (Extremadura) yn Spanje, yn 2011 yn Lalbenque yn Súd-Frankryk, yn 2012 yn Alcala de los Gazules, yn Andalusië yn it uterste suden fan Spanje, yn 2013 yn Alquézar yn de Spaanske Pyreneeën, yn 2014 yn Saint-Maurice-sous-les-Côtes yn Lotharingen yn Noardeast Frankryk en yn 2015 yn Altenahr yn de Dútske Noard-Eifel. Roodbergen skriuwt mei oan de ferslaggen dy't fan dizze natoerkampen makke wurde en op it ynternet te finen binne. De kennis -en de kennissen- dy't by dizze natoerreizen opdien wurde sille fan grut belang blike foar syn rige Frysktalige natoergidsen dy't oant en mei 2021 ferskine sille. 
 
===Natoergidsen yn de Fryske taal===
Syn ynteresse yn en leafde foar sawol de [[Frysk]]e taal as de Fryske natoer meitsje dat Roodbergen nei syn ôfskied fan it haadbestjoer fan de BFVW meidocht yn de provinsjale wurkgroepen dy't de Fryske nammen foar groepen fan organismen op 'e nij fêststelle. It giet om de nammen fan fûgels (2004), libellen (2007), wylde floara (2009), fisken (2012), in seleksje fan de nachtflinters (2015), en de flearmûzen (2016). By de behanneling fan de floara (1500 soarten) moetet hy Ytsen Kooistra wer. Yn it ramt fan dit hiele proses dat plakfynt ûnder auspysjes fan de Fryske Akademy en de Provinsje (Meinte Engelmoer en Hinko Talsma) begjint Roodbergen oan de produksje fan in rige fan sân Frysktalige natoergidsen, boekjes mei allegearre itselde formaat (18 X 10,5 cm; 224 siden) en itselde 'format'. Roodbergen toant him dêrmei in opfolger fan Johannes Boersma (1917-2004), de Fryske ûnderwizer dy't nei syn pensjonearring publikaasjes útbrocht as ''It Wylde Fûgelt'', ''It Wylde Wrimelt'' en listen mei de Fryske nammen foar fisken, sûchdieren, amfibyen, reptilen en poddestuollen. Yn 2005 ferskynt ''Fûgels'', dat Roodbergen makket op fersyk fan útjouwer [[Steven Sterk]]. Yn 2013 folget -no op eigen inisjatyf- ''Blommen'', oer de wylde floara fan Fryslân. Dizze twa binne oersettingen fan oarspronklik Dútsktalige determineargidsen, mar beide wurde troch Roodbergen alhiel nei de Fryske situaasje bewurke en werskreaun. Beide wurde útjûn by Utjouwerij Bornmeer (Steven Sterk) op De Gordyk. Op 30 maart 2015 komt ''Deiflinters en Libellen'' út, oer alle West-Europeeske soarten fan dy beide opfallende ynsektegroepen. Dizze natoergids komt út by Utjouwerij Wijdemeer (Louw Dijkstra) yn Ljouwert, letter yn Dokkum. Yn maart 2016 ferskynt by dyselde útjouwer de Frysktalige natoergids ''Nachtflinters'' oer in seleksje fan de grutte groep -yn Fryslân 678 soarten- fan de makro-nachtflinters. Fierwei de measte foto's wurde levere troch Jaap Schelvis fan Ljouwert. De gids wurdt op 19 maart yn Earnewâld presintearre. Op 23 septimber 2017, tafalligerwize de Europeeske Dei fan de Poddestoel, ferskynt ''Poddestuollen.'' Gosse Haga, foarsitter fan de Paddenstoelen Werkgroep Friesland ferlient help by it gearstallen fan de list fan de op te nimmen soarten en soarget, tegearre mei Marten en Immie Hunneman, Frans Ozinga en Jaap Veneboer, foar de foto's. Dizze fyfde Frysktalige natoergids wurdt presintearre foarôfgeande oan de ekskurzje fan de poddestuollewurkgroep yn de Reahelster Mieden by Bûtenpost. Dizze trije lêste dieltsjes binne gjin oersettingen, mar oarspronklike, Frysktalige útjeften. Foar 2018 wurdt sa'n natoergids oer de Kevers (Tuorren) op de rol setten. Peter Koomen, de konservator fan it Natoermuseum Fryslân yn Ljouwert, wurdt no haadbegelieder. De digitalisearre (!) listen mei oanbrochte kevers by it museum meitsje it opstellen fan de groslist fan op te nimmen soarten makliker. Foto's wurde levere troch in groep fan minsken. Theodoor Heijerman, keverspesjalist en wurksum oan de Wageningen University &amp; Research (WUR) yn Wageningen, Tim Faasen en Hans Jonkman soargje foar in soad plaatsjes, mar Petra Tenge fan Appelskea levert de measte (sjoch har eigen webside: www.mijninsectenwereld.nl). Doelgroep fan de rige is benammen ek it basis- en fuortset ûnderwiis. Tuskentroch komt yn 2010 -wer yn it Frysk- in 'aventoereboek oer moetingen mei libellen' fan Roodbergen út, faak belibbe mei syn frou Anneke en syn freon Rin Bouma út Twizel, no Grou, syn bertedoarp. De titel is ''Libellen yn Fryslân'' ([[Utjouwerij Bornmeer]], De Gordyk).

===Oare plevieren en in app===

In selde type boek oer 'natoerbelibbing' komt út yn maart 2013. Dan is it ûnderwerp de 67 plevierachtigen (''Charadriidae'') op de wrâld. Mei in fiifentweintichtal auteurs út Roodbergen syn eardere  ''BFVW''/''Vanellus''-netwurk wurdt in boek gearstald mei foto's en teksten oer likernôch de helt fan dizze fûgelgroep. 'Amateurs', lykas hysels, Toon van Aert, Sytze Bottema, Rintsje Bouma, Harvey van Diek, Adriaan Dijksen, Frans Freijee, Nico de Haan, Harry Horn, Tom Jager, Joop Jukema, Franciscus Koopman, Lesley van Loo, Tjaart Martens, Boena van Noorden, Gerard Ouweneel, Otto Plantema, Jacques de Raad, Janny Werkhoven, Wim Wijering en Otte W.Zijlstra,  mar ek de wittenskippers Albert Beintema, [[Theunis Piersma]], Eddy Wymenga, Onno de Bruijn en de Ingelske RSPB-meiwurker [[Robert Sheldon]] (de Steppekievit) wurkje mei. Roodbergen nimt sels foar syn rekkening de beskriuwing fan syn moetingen mei it [[Dûkelmantsje]] (Strandplevier) op [[Sardinië]], de Maskerljip yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]], de Killdeerplevier tidens twa reizen yn Noard-Amearika, en -fansels- de [[Ljip]]. Oeral yn dit boek wurdt rynsk gebrûk makke fan it kolossale, profesjonele foto-argyf fan Jan van de Kam, dy't sels ek in bydrage skriuwt (oer de Readkopplevier yn Austraalje). Theunis Piersma skriuwt in nijsgjirrich foaropwurd oer de Krabplevier -dy't gjin ''plevier'' is- fan it waadgebiet fan Barr el Hikman yn Oman. De ekstra bylage mei de Ingelske, Hollânske en wittenskiplike nammen fan ''alle'' Ljippe- en Plevieresoarten (''Charadriidae'') op de wrâld, harren fersprieding en de status fan bedriging neffens de IUCN-noarm, dy't Albert Beintema achteryn it boek fersoarget, jout in wichtige mearwearde oan dizze útjefte. Oan de finansiering fan dit projekt en de ferkeap fan it boek wurdt ek meiwurke troch Vogelbescherming Nederland yn Zeist, de 'tsjinstanner' fan de BFVW yn de somtiden fûle diskusje oer it ljipaaisykjen. De titel fan dit Hollânsktalige boek is ''Kieviten &amp; Plevieren; Ljippen &amp; Wilsters.'' It ferskynt by Utjouwerij Wijdemeer yn Ljouwert en wurdt op 1 maart 2013 presintearre tidens de jierlikse Algemiene Ledegearkomste fan de BFVW yn It Wiid by Earnewâld. Op 28 augustus 2014 ferskynt in resinsje fan dit boek yn it trijemoanlikse fûgelblêd 'het Vogeljaar', skreaun troch redaksjelid Rob A. Kole (RAK). Kole skriuwt û.o.: 'Een boek van de Fries Sake Roodbergen met zo'n titel? Dat moet haast wel geheel zijn gewijd aan aaisykjen en wilsterflappen, leek mij toe. Dat bleek niet helemaal juist te zijn. Natuurlijk komen deze onderwerpen aan de orde, maar het boek gaat over meer. Over veel meer zelfs'. Yn it fûgeltydskrift ''Limosa'' (jrg 86, nr 4, 2013) skriuwt Jeroen Onrust -dy't wy no kenne as de wjirmekenner fan it boerelân- in resinsje oer dit boek.

Fan jannewaris 2008 ôf skriuwt Roodbergen elke fjouwer wiken in bydrage oer de natoer (tekst en foto) foar it hûs-oan-hûsblêd ''Middelpunt'' dat yn it midden fan Fryslân ferskynt yn in oplage fan 12.000 eksimplaren.     

Foarjier 2014 wurket Roodbergen mei oan it boek ''Oogst, van de veenlandschappen'' dat makke wurdt troch Hilde E.A. Huizenga. It is it tredde diel yn in rige fan fjouwer boeken ûnder it  mienskiplike motto 'Cultuurhistorie en bijna vergeten beheertechnieken voor opbrengst van erf en terrein', dy't de skriuwster makket op fersyk fan it Ministearje fan Ekonomyske Saken. Yn de rige ferskynden earder ''Oogst van de zandgronden'' (2011) en ''Oogst van Rivieren en Kusten'' (2013). Yn 2016 ferskynde it ôfslutende ''Oogst van het Heuvelland.''

Yn maaie fan it jier 2014 leveret Roodbergen syn earste bydrage ôf foar it tiidskrift ''Fryslân Markant''. It is in nije útjefte fan Utjouwerij Penn yn Ljouwert. Redakteurs binne Klaas Jansma -yn Fryslân bekend om syn ferslachjouwing fan it jierlikse skûtsjesilen- en Milja Roosjen. Fan dizze maaiemoanne fan 2014 ôf soarget Roodbergen foar in ferhaal oer de natoer, of in natoergebiet yn Fryslân as bydrage foar dizze trije of fjouwer kear yn it jier ferskinende 'glossy'. Under de einredaksje fân [[Klaas Jansma]] en mei [[Martsje de Jong]] en Roodbergen ferskynt yn jannewaris 2015 by Uitgeverij Penn.nl yn Ljouwert in boek oer it natoergebiet en Nationaal Park De Alde Feanen mei as titel ''Het Veenparadijs; Bruisend groen en bevochten ruimte''. Foar dit boek levert Roodbergen in bydrage ûnder de titel ''Knielen voor nietige plantjes''. Fan 1 jannewaris 2019 ôf wurdt de redaksje fan Fryslân Markant foarme troch Martsje de Jong, Gerhild van Rooij, Cindy Postma en Sake P. Roodbergen. It blêd giet yn de rin fan 2019 spitigernôch fallyt.    

Yn novimber 2014 wurdt yn It Wiid by Earnewâld de Frysktalige [[app]] '[[Fauna yn Fryslân]]' presintearre. Resultaat fan in inisjatyf fan de [[Utjouwerij Wijdemeer|Provinsje Fryslân, Utjouwerij Wijdemeer]] (Louw Dijkstra) út Ljouwert en it [[Taalburo Popkema]] ([[Anne Tjerk Popkema]]) fan Grins. [[Naturalis Biodiversity Center]] yn [[Leien|Leiden]] fersoarget de technyske produksje en jout wittenskiplike ûndersteuning. De ynfolling wurdt realisearre yn gearwurking mei [[It Fryske Gea]]. Roodbergen fersoarget de biologyske ynhâld, makket de groslist fan de twahûndert bistesoarten (in kar út alle tsien biste-haadgroepen), soarget foar de foto's, skriuwt teksten en sprekt de soartteksten yn. Der wurde al daliks plannen makke foar in ferfolch, mar dan oer de Fryske floara.

===Atlas-Contact===
Yn 2015 wurdt Roodbergen troch âld-direkteur Emile Brugman fan de Uitgeverij Atlas-Contact yn Amsterdam/Antwerpen frege om in monografy te skriuwen mei as titel ''De kievit.'' Dat boek oer de [[ljip]] kin beskôge wurde as de opfolger fan de monografy út 1969 oer ús 'heraut fan de maitiid' fan de Fries-om-utens [[Rinke Tolman]]. ''De kievit'' is part fan in fûgelrige dy't de útjouwerij oan it gearstallen is en wêryn't al earder monografyen ferskynden oer de [[Rotgoes]], [[Toerswel]], [[Noardske falk]], Ka, [[Skries]], Koekoek, Protter (Spreeuw), Mosk (Huismus), [[Goudfink]], Klyster (Merel), [[Markol]] (Meerkoet) en Sulvermiuw. Nei ''De kievit'' ferskine ''De Raaf'', ''De Tapuit'', de ''Turkse tortel'' en de ''Zwarte specht''. It boek fan Nienke Beintema oer de See-earn, dat op 12 febrewaris 2021 útkomt, is it njoggentjinde yn de rige. It projekt  fan ''De kievit'' krijt it karakter fan in twatalige simultaan-útjefte as Louw Dijkstra fan [[Utjouwerij Wijdemeer]] oanjout dat er graach de Frysktalige tsjinhinger útbringe wol. Dat idee krijt it kontraktueel fêstleine fiat fan Atlas-Contact. Op 23 maart 2018 wurdt ''de Ljip'' presintearre by [[boekhannel Van der Velde]] yn [[Snits]].&lt;ref&gt;''Boek in Fries en Nederlands over 'heraut van maityd''', [[Frysk Deiblêd]], 24 maart 2018, s.24&lt;/ref&gt;  [[Freark Smink]] hat as &lt;nowiki&gt;'ynterviewer/presintator''&lt;/nowiki&gt; in haadrol yn dy presintaasje. Yn it [[Friesch Dagblad]] wurdt omtinken jûn oan it ferskinen fan ''de  Ljip.''&lt;ref&gt;''Verschoppelingen van de schepping in de spotlight'' yn: Frysk Deiblêd, 11 maaie 2019&lt;/ref&gt; Op 28 maaie ferskynt it boek ''De kievit'' by de Amsterdamske ütjouwerij Atlas-Contact, de tolfde monografy yn de rige, de twadde oer in greidefûgel, en de earste dy't skreaun is troch in Fryske auteur. De monografy is ek te krijen as [[e-boek]]. Yn syn boeken ''De kievit'' en ''de Ljip'' fan 2018 beneamt Roodbergen yn it haadstikje 'Wat, als' in tal wichtige stroffelstiennen en mooglike perspektiven yn it stribjen fan de BFVW-haadbestjoer om it ljipaaisykjen te behâlden en te brûken yn de natoer- en fûgelbeskerming. BNN/VARA Vroege Vogels (Rob Buiter) besteget op snein 10 juny oandacht oan it ferskinen fan ''De kievit''. De Ljouwerter Krante hat op 20 juny omtinken foar it útkommen fan sawol 'de Ljip' as 'De kievit'; de skriuwer is Cor de Boer. Op 23/24 juny ferskynt yn NRC Handelsblad in resinsje oer ''De kievit'' dy't skreaun is troch Nienke Beintema. Yn it deiblêd ''Trouw'' stiet op 17 july in ferhaal oer De kievit (en De zilvermeeuw) fan de hân fan Joop Bouma. Yn it earste nûmer fan it jier 2019 fan it kwartaaltydskrift ''De Levende Natuur'' -de 120e jiergong, nûmer 1- skriuwt de Fryske biolooch Eddy Wymenga in resinsje oer 'De kievit'. Wymenga, direkteur fan it ekologysk advysburo Altenburg &amp; Wymenga yn Feanwâlden, wie ien fan de meiwurkers oan it boek '''Kieviten en Plevieren; Ljippen en Wilsters''&lt;nowiki/&gt;', fan 2013; hy beskriuwt dêryn de Sporenkievit. Fûgelleafhawwers dy't in eigen ynformative webside ûnderhâlde besteegje ek oandacht oan it útkommen fan ''De kievit.'' Adri de Groot (www.vogeldagboeken.nl) pleatst in wiidweidige resinsje op 25 maaie 2018; de Siuw Jako de Groot (www.Visdief.nl) docht dat op 2 novimber. Hy skriuwt: ''Wie alles wil weten over de kievit, zijn gedrag, de oorzaken van de neergang en de pogingen om het tij te keren, die doet er goed aan ''De kievit'' van Sake Roodbergen te lezen. Je proeft de passie voor de weide en de vogels die er leven. Je proeft de weemoed en het verlangen naar vroeger, toen het platteland nog zinderde van het leven. De auteur droomt ervan dat die situatie ooit weer terugkeert. Een hartstochtelijk boek''.&lt;br&gt; 'De kievit' wurdt ek sinjalearre troch De Volkskrant-natoerkollumnist Caspar Janssen. Op 4 maaie 2022 skriuwt hy: &quot;De baltsvlucht van de kieviten, die steil omhoog vliegen, die buitelen in de lucht, 'over de kop gaan', waarbij de witte ondervleugels schitteren in het licht, het roepen, en het fluiten, ''kie-oe-wiet''. In het beste geval, zo merkte Sake P. Roodbergen op in zijn monografie over de kievit, steken de kieviten ook andere weidevogels aan met hun uitbundigheid, dat is de magie van het weiland in het voorjaar&quot;.

Yn de hjerst fan 2017 makket de ûnderwiisbegeliedingstsjinst Cedin yn Drachten (dhr. Jelle Bangma) in flyer oer de fiif oant dan ta ferskynde Frysktalige natoergidsen fan Roodbergen. De flyer wurdt oan alle Fryske basisskoallen en oan de learkrêften biology fan it fuortset ûnderwiis tastjoerd. Fan heal oktober oant begjin novimber 2018 makket Roodbergen mei syn frou Anneke de Jong (mei harren freonen Geke en Foppe de Haan, en Klaasje Postma en Freark Smink) in reis fan fjouwer wiken nei [[Ekwador]] en de bysûndere [[Galapagoseilannen|Galapagos-eilannen]]. Sy sjogge û.o de prachtige Blue morpho, in grutte tropykse deiflintersoart, as sy yn in eko-lodge ferbliuwe oan in sydrivier fan de [[Amazône (rivier)|Amazône]]. Op de Galapagoseilannen sjogge sy de legindaryske grutte lânskyldpodden dy't [[Charles Darwin]] yn 1835 ek moete.

===Lêste natoergidsen===  
Op 24 maaie 2019 wurdt de sechsde Frysktalige natoergids ''Kevers'' presintearre. It earste eksimplaar wurdt op it Provinsjehûs yn Ljouwert troch Roodbergen oanbean oan de demisjonêre deputearre (foar û.o. de natoer) [[Johannes Kramer]] (FNP). It Friesch Dagblad (Ruurd Walinga, 11 maaie), Omrop Fryslân (24 maaie) en de Leeuwarder Courant (Cor de Boer, 31 maaie) besteegje rynsk oandacht oan it útkommen fan ''Kevers''. Ek de Siuwske fûgel-/natoerman Jako de Groot docht dat op syn eigen webside www.Visdief.nl, yn it Hollânsk. Begjin oktober 2019 set Roodbergen útein mei in sânde Frysktalige natoergids. Underwerp is dizze kear de lânseigen beammen. Foar de foto's freget de natoerskriuwer de meiwurking fan IVN-koryfee Betty Kooistra-Woudsma fan Burgum. Foar de wittenskiplike ferantwurding skeakelet hy de beam- en boskekspert Bert Maes fan Utert yn (Ecologisch Adviesbureau Maes).       

Yn maart fan it jier 2020 skriuwt Roodbergen mei oan it nije Hollânsktalige deiflinterboek -oer de deiflinters yn de provinsje Fryslân- dat op priemmen setten is troch de flinterwurkgroep yn de provinsje Fryslân. Hy skriuwt de soartbeskriuwingen fan de [[Nûmerflinter]] (Atalanta), de [[Deipau-each]], it [[Gintsiaanblaujurkje]], it [[Heideblaujurkje]], it [[Gielteistergroukopke]] (Geelsprietdikkopje) en de [[Grutte fjoerflinter]]. It earste eksimplaar fan ''Dagvlinders in Fryslân  - veranderingen vastgelegd'' wurdt op tiisdei 13 april oan Henk de Vries, direkteur fan It Fryske Gea, oanbean troch Siep Sinnema, de foarsitter fan de Vlinderwerkgroep Friesland. Op dizze selde dei wurdt alle materiaal fan Roodbergen syn sande natoergids ''Beammen'' nei de drukker stjoerd. Yn desimber 2020 skriuwt Henk Minkes in ferhaal oer Roodbergen en syn belibbing fan it ljipaaisykjen yn it BFVW-tydskrift Vanellus; it wurdt û.o yllústrearre mei in foto fan him mei trije fan syn fjouwer pakesizzers by in ljippenêst -mei in ientsje- yn it lân fan Thom de Groot op Goattum ûnder Grou. 
Op 28 maaie 2021 wurdt de sande natoergids ''Beammen'' formeel presintearre troch de oanbieding fan in eksimplaar oan kommissaris Arno Brok yn de histoaryske Steateseal fan it Provinsjehûs yn Ljouwert. By de natoergids is troch de útjouwer en de opmakker Richard Bos in spesjale flyer makke mei de tsien moaiste beammen yn Fryslân; in begeliedende QR-koade makket de syktocht nei elke beam ienfâldich. Op 18 juny ferskynt in Frysktalich ferhaal oer de natoergids ''Beammen'' én oer de skriuwer sels yn de Freed-bylage fan de Ljouwerter Krante. It ferhaal is skreaun troch Sietse de Vries. Yn it Friesch Dagblad stiet op 26 juny ûnder de kop 'Friese bomen met hun eigen verhaal' in Hollânsktalige resinsje fan ''Beammen'' skreaun troch Ruurd Walinga. Hy skriuwt: 'Het is maar een gidsje, de zevende al van oud-docent Sake Roodbergen uit Akkrum, maar het staat zo boordevol leuke en vooral actuele informatie dat je het niet zomaar op een achternamiddag doorneemt'. Op 25 augustus ferskynt in twadde printinge fan ''Beammen'' yn in oplage fan 500 eksimplaren. Dat bringt it totaal boppe de tûzen.&lt;br&gt; 
Op 1 oktober 2021 set Roodbergen útein mei in manuskript foar in mooglike achtste Frysktalige natoergids. Underwerp binne trije groepen fan Lidpoatigen: spinnen, wantsen en sweefmiggen. De skriuwer freget Peter Koomen, konservator fan it [[Natoermuseum Fryslân]] yn Ljouwert en tagelyk de foarsitter fan de Nederlandse Entomologische Vereniging (NEV) om in list te meitsjen fan de fyftich meast talrike soarten fan de trije groepen. Berend Aukema fan Naturalis-Leiden wurdt frege foar de wantsen en foar de sweefmiggen freget Roodbergen help fan Wouter van Steenis. Hy kriget fan Petra Tenge tastimming om foto's fan har partikuliere webside (www.mijninsectenwereld.nl) te brûken foar dit nije projekt. Heal desimber 2021 kundicht him in nij projekt oan. Roodbergen wurdt troch de Vanellus-redaksjekommisje frege om yn it nije jier 2022 oandacht te jaan oan de skiednis fan it Bûn fan Fryske Fûgelwachten (BFVW) yn it eigen twamoanliks tiidskrift ''Vanellus''. It giet dan om fiif bijdragen dy't elk likernôch fyftjin jier omfiemje, op wei nei it 75-jierrich bestean fan de BFVW yn novimber 2022. In wichtige skiedkundige boarne is it boek ''&quot;B.F.V.W. in vogelvlucht en perspectief&quot;'' oer de earste fyftich besteansjierren fan it Bûn, dat hy sels skreau, en dat ferskynde yn desimber 1999. Yn dyselde desimbermoanne fan 2021 wurdt Roodbergen troch einredakteur Pier Bergsma benadere om in natoer-kollum te skriuwen yn it kwartaalblêd De Nije fan de Ried fan de Fryske Beweging. Yn de earste dagen fan april 2022 ferskynt it blêd mei in earste bydrage fan Roodbergen, oer de natoer fan Gaasterlân. Yn juny en july 2002 wurket Roodbergen op fersyk fan David Lelieveld (fan ympresariaat Pier 21) oan de oersetting fan it Frysk nei it Ingelsk fan it toanielstik '&lt;nowiki/&gt;''Wat soesto!''' dat skreaun en opfierd is troch Freark Smink en syn frou Klaasje Postma. De Ingelske oersetting is bedoeld om it toanielstik wer oer te setten nei it Friülysk, in minderheidstaal yn Noardeast-Itaalje dy't sprutsen wurdt troch sa'n 900.000 minsken.

{{boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
}}	1. &quot;Sake Roodbergen hâldt fan de natoer, fan Fryslân en fan de Fryske taal. Dy trije leafdes komme byelkoar yn de natoergidsen dy't er skriuwt. It sânde diel is no út: Beammen&quot;. Artikel yn Leeuwarder Courant (Sietse de Vries), 18 juny 2021 	 
(Oanfoljende opmerking: om my mei nr 1 fan de Boarnen wol ferdwine; it rychje fan trije kin dan wol opskowe. Dizze nije referinsje ûnder 1. kin dan -as meast resinte- nûmer trije wurde, Fr.gr. SPR)

{{DEFAULTSORT:Roodbergen, Sake}}
[[Kategory:Frysk ûnderwizer]]
[[Kategory:Frysk biolooch]]
[[Kategory:Frysk natoerbeskermer]]
[[Kategory:Frysk bestjoerder]]
[[Kategory:Frysk sjoernalist]]
[[Kategory:Frysk publisist]]
[[Kategory:Skriuwer yn it Frysk]]
[[Kategory:Persoan berne yn Grou]]
[[Kategory:Akkrum]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1945]]</text>
      <sha1>qk4vcluexa5lildtqt6wnobjciv50lc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oud Valkeveen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>35563</id>
    <revision>
      <id>1085400</id>
      <parentid>938094</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T10:58:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>kat</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1501" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Oud Valkeveen yngong P7130279.JPG|thumb|right|300px|''Yngong Oud Valkeveen'']]
'''Oud Valkeveen''' is in lyts attraksjepark yn de gemeente [[Naarden]] yn [[Noard-Hollân]]. It park sit yn de [[buorskip]] [[Valkeveen]], dat op de fierste noardpunt fan de [[Utertse Heuvelrêch]] leit.

== Histoarje ==
It lângoed dêr't Oud Valkeveen op leit, stie eartiids bekend as 'Oud Naarden' en wie eigendom fan in rike Amsterdammer. Nei [[1880]] ûntstie der in stoomtramferbining tusken [[Amsterdam]] en [[It Goai]]. In protte minsken makken mei de tram in útstapke nei it lângoed omdat dêr in moai strân oan de [[Sudersee]] wie. De eigeners fan de pleats op it lângoed binne doe om de besikers harren wiet en drûch te jaan begûn mei in pankoekepleats. 

Yn [[1930]] waard njonken it pankoekehûs in [[boarterstún]] oanlein. Tsjintwurdich bestiet it park, neist in boarterstún, út inkele merke-eftige attraksjes, in fiver mei [[wetterfyts]]en en in restaurant. Der kin ek bivakearre wurde op in gersfjild en it strantsje oan de ûndjippe [[Goaimar]]. 

Yn 1980 fêstige de bekende sirkusdirekteur [[Toni Boltini]] him yn Naarden as eigener/eksploitant fan it park.

{{Boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.oudvalkeveen.nl webside Oud Valkeveen]
}}
{{Koördinaten|52_18_19_N_5_11_31_E_scale:10000_type:landmark_region:NL|52° 18' NB, 5° 11' EL}}

[[Kategory:Nederlânsk ferdivedaasjepark]]
[[Kategory:Rekreaasje yn Noard-Hollân]]
[[Kategory:Naarden]]
[[Kategory:Bouwurk yn Goaiske Marren]]</text>
      <sha1>emi5hnsdt0gexokq264ou9l55vz9g83</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nienoard</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36402</id>
    <revision>
      <id>1085413</id>
      <parentid>1054119</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:50:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Keppelings om utens */ kat</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12009" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Kasteel Nienoord.jpg|thumb|300px|Borg Nienoord]]
[[Ofbyld:Borg Nienoord.jpg|thumb|300px|Zijaanzicht van de borg]]
'''Nienoord''' is in lângoed yn de [[De Like (plak)|De Like]], dat foaral bekend is fan de eardere [[boarch]] Nienoard, op it plak dêr't no in 19e iuwske [[bûtenpleats]] is. Teffens binne it [[Nasjonaal Reaumuseum]], it ''Swimkastiel'', in kemping en it ''Famyljepark Nienoard'' op it lânguod fêstige. Fanâlds heard Nienoard ta de himrik fan [[Midwolde]].

==Skiednis==
De oarspronklike boarch is boud yn [[1525]] troch de famylje ''[[Ewsum (laach)|Fan Ewsum]]'' dy't fan it ''Oord'' by [[Middelstum]] wienen. De namme ''oord'' tsjut op ''eilân'', nammentlik it lân dat tusken it ''Startenhuistermaar'' en it ''Hogepandstermaar'' leit. De krite hjit no ''Oldenoord''.

====[[Fan Ewsum]]====
Yn de [[Tachtichjierrige oarloch]] (1568-1648) waard de boarch ynnomd troch de Spanjerts. De manlju fan Wigbold fan Ewsum, hear fan Nienoard, belegeren de boarch. Lang om let slagge it har de flagge fan Nienoard wer op de boarch te krijen en lutsen de Spanjerts harren tebek. De oare deis kamen de Spanjerts werom, mar waarden opnij ferslein.

[[Ofbyld:Borg van Nienoord (1525-1850).jpg|thumb|300px|De boarch foardat er troch brân ferwoastge waard yn 1846]]

====Von Inn- und Knyphausen====
De boarch Nienoord waard fan [[1693]] ôf bewenne troch de [[greve|greven]] ''Von Inn- und Knyphausen''. Georg Wilhelm von Inn- und Knyphausen wie nammentlik boaske oan Anna fan Ewsum en de boarch waard doe besit fan syn famylje. Ein [[18e iuw]] waard Nienoord bewenne troch [[Ferdinand Folef von Inn- und Knyphausen]] en syn wiif  Anna Maria Graafland, waans âlden op lângoed Weeresteyn te [[Loenen aan de Vecht]] wennen. Harren dochter Catharina Clara ferloofde har yn 1803 mei [[Justus Hendrik Ludovicus d'Aulnis de Bourouill]] ([['s-Hertogenbosch]], 1777-1832). Sy trouden op 9 oktober 1804 en setten harren nei wenjen op [[Hûs Bijma]], ûnder De Like. Hy hie rjochten studearre yn [[Utert (stêd)|Utert]] en waard frederjochter yn de kantons De Like en [[Súdhorn]]. Se kochten ek in hûs op Oude Boteringestraat 1 yn [[Grins (stêd)|Grins]], dêr't hja winterdeis wennen.

Yn 1842 bemachtige Ferdinand Folef baron von Inn- und Knyphausen de boarch; hy waard ek wol de 'dolle jonker' neamd fanwege syn tragyske skiednis. Yn 1846 fernielde er alle famyljeportretten. Yn itselde jier baarnde de boppeferdjipping fan de boarch ôf, wêrnei't er dy ferdjipping ôfbrekke liet. Yn 1850 baarnde de oranzjery ek ôf.

====Van Panhuys====
yn 1884 waard Nienoard eigendom fan Jonkhear mr. [[Johan Æmilius Abraham van Panhuys]] (1839-1907), dy't de boarch yn  1884 troch de Grinzer arsjitekt [[Jan Maris|J. Maris]] opnij bouwe liet yn [[art nouveau]] en [[neoklassisisme|neoklassisistyske styl]]. Allinne de tagongspoarte út [[1708]] docht noch tinken oan de gloarje fan eartiids.

Op [[6 novimber]] [[1907]] rekke it reau dêr't de famylje Van Panhuys yn siet yn it wetter. Johan van Panhuys, syn frou, harren soan Hobbe en skoandochter Elske wienen ûnderweis nei Grins, sy fersûpten allegearre yn it [[Hoendjip]] by [[Hoogkerk]]. Ek de koetsier Meindert Van Wijk ferlear it.

Tsjintwurdich sit it Nasjonaal Reaumuseum yn de boarch. Fierders kin de [[Skulpegrot (Nienoard)|skulpegrot]] besjoen wurde, dy't yn in gebou yn de roazetún sit.
[[Ofbyld:Borg Nienoord.JPG|thumb|right|200px|It tuorke fan Nienoard]]

De jonkers fan Nienoard besieten in grut part fan it [[fean]] besuden De Like. In wichtich besit yn de tiid fan de grutte ûntginningen — [[turf (brânstof)|turf]] smiet in soad jild op. It gebiet stiet bekend as it Nienoarterfean. De namme [[Jonkersfeart (Grinslân)|Jonkersfeart]] docht ek noch tinken oan it sizzenskip fan de hearen fan Nienoard yn dy kontreien.

===Eigners fan Nienoard===
'''1. sa. 1520-1528 Hear fan Nienoard:'''&lt;br /&gt;
Jonker Wigbold fan Ewsum (Middelstum, sa. 1474 - 1528), troud 1502 mei [[Beetke fan Rasquert|Beetke Aeylkema fan Rasquert]] (Rasquert, sa. 1475 - 1554). Beetke krige yn 1531 fan de buorlju fan Vredewold it erfgrytmanskip opdroegen. De rjochtstoel fan Fredewold waard sa 'steande'. Har neiteam koe har Hear of Frou fan Fredewold neame. Sy hienen acht bern:
# Onno (???? - 1535)
# Hidde (???? - 1546)
# Johan (???? - 1570)
# Clara (???? - foar 1583)
# Gela (???? - 1574)
# Christoffel (???? - 1583)
# Anna (???? - 1555)
# Wigbold (1521 - 1584, ''sjoch by 2.'')

'''2. 1555-1584 Hear fan Nienoard en [[Fredewold]]:''' &lt;br /&gt;
Jonker Wigbold II fan Ewsum (Nienoard, 1521 - Oterdum, 30-02-1584), troude 11-09-1554 mei Geertruida fan Willich (1528 - 1570). Sy hienen 8 bern:
# Casper (1564 - 1639, ''sjoch 3.'')
# Balthasar (???? - tusken 1619 en 1925)
# Melchior (???? - 1584)
# Hendrik (???? - 1582)
# Geertruid (???? - 07-07-1638)
# Anna (????-1617)
# Elisabeth (???? - ????)
# Frederik (???? - ????)

'''3. 1584-1606 en 1607-1639 Hear fan Nienoard, Fredewold, [[Ewsum (boarch)|Ewsum]] en [[Mensinge]]:'''&lt;br /&gt;
Jonker Casper fan Ewsum (Nienoard, ? 1564 - dêre, 23-05-1639), troude 25-07-1600 mei Anna van der Does van Noordwijk (Noordwijk, 1572 - Nienoard, 1626). Sy hienen seis bern:
# Willem (1601? - 1643, ''folget by 4.'')
# Johan (???? - 25-08-1633)
# Wigbolt (???? - ????)
# Sybilla (???? - na 1636)
# Anna Josina (???? - 25-05-1636)
# Geertruy (???? - ????)

'''4. 1639-1643 Hear fan Nienoard, Fredewold en Noordwijk:'''&lt;br /&gt;
Jonker Willem fan Ewsum (Nienoard, 1601? - dêre, 07-05-1643), troude op 13-03-1643 mei Margaretha Beata von Freytagh zu Gödens (Löringhoff, 19-06-1621 - Nienoard, 12-04-1665). Ien dochter:
: Anna (1640 - 1716, ''volgt op 5.'')
De widdo Margaretha trout opnij 27-05-1645 mei Rudolph Willem ryksbaron von Inn- und Knyphausen ([[Lütetsburg]], 1620 - dêre, 30-11-1666). Hja krige trije bern:
# Haro Caspar (1646 - Asinga 1694)
# Willem (1646 - Nienoard 1654)
# Maria Elisabeth (1651 - sa. 1694)

[[Ofbyld:Midwolde 05.jpg|thumb|right|250px|Prielgrêf fan Carel Hieronymus von Inn- und Knyphausen in de tsjerke fan Midwolde]]'''5. 1643-1714 Frouwe fan Nienoard en Fredewold:'''&lt;br /&gt;
Anna fan Ewsum (Nienoard, 1640 - dêre, 06-11-1714), troude 02-06-1657 mei Carel Hieronymus ryksbaron von Inn- und Knyphausen (Lütetsburg, 28-10-1632 - [[Den Haach]], 31-07-1664). Hja hienen gjin bern.

De widdo Anna trout opnij 04-05-1666 mei Georg Wilhelm ryksbaron/ryksgreve von Inn- und Knyphausen (Altenach, 23-12-1635 - Nienoord, 05-09-1709). Sy hienen trije bern:
# Georg Willem (1666 - jong stoarn)
# Carel Willem (1667 - jong stoarn)
# Carel Ferdinand (1669 - 1717, ''folget by 6.'')

'''6. 1714-1717 Hear fan Nienoard en Vredewold:'''&lt;br /&gt;
Carel Ferdinand rykgreve von Inn- und Knyphausen (Nienoard, 22-02-1669 - dêre, 28-12-1717), troude 25-11-1689 mei Francoise de Soete de Laecke de Villiers (Den Haach, 05-05-1674 - Huis Carelsveld, 04-04-1714). Der wienen sân bern:
# Anna (1690 - 1718)
# Beata Elisabeth (1692 - jong stoarn)
# Georg Wilhelm Wigbold (1693 - jong stoarn)
# Elisabeth Beata (1695 - jong stoarn)
# Elisabeth Beata (1696 - jong stoarn)
# Josina Geertruid (1696 - 1729, ''zie bij 9.'')
# Charlotte Maurice (1697-1717, ''haar zoon volgt op 7.'')

'''7. 1717-1737 Hear van Asinga, Nienoard en Fredewold:'''&lt;br /&gt;
Johan Carel Ferdinand ryksbaron von Inn- en Knyphuizen (Nienoard, 28-04-1717 - Grins, 10-02-1737), soan fan Charlotte Maurice ryksgrevinne Von Inn- en Knyphuizen fan Nienoard (1697 - 1717) en Schelto Jan ryksbaron Von Inn- en Knyphuizen van Asinga (1694-1716).

'''8. 1737-1768 Hear van Asinga, Nienoard en Fredewold:'''&lt;br /&gt;
Willem ryksbaron Von Inn- en Knyphuizen (Asinga, 18-03-1668), troude 22-11-1750 mei Susanna Johanna Alberda ([[Pieterburen]], 11-09-1718 - Grins, ??-01-1799), broer fan Schelto Jan ryksbaron von Inn- en Knyphuizen fan Asinga (1694-1716, ''sjoch by 7.'')

'''9. 1768-1795 Hear fan Nienoard en Fredewold:''' &lt;br /&gt;
Ferdinand Folef ryksbaron Von Inn- en Knyphuizen (Grins, 07-06-1735 - Asinga, 12-05-1795), troude 08-01-1761 mei Clara de Hertoghe van Feringa ([[Lutjegast]], 27-03-1745 - Grins, 03-03-1766). Hy wertrout 02-09-1768 mei Anna Maria Graafland ([[Amsterdam]], 08-04-1743 - Asinga, 03-01-1803).

Hy is de soan fan Haro Caspar ryksbaron Van Inn- en Knyphuisen fan Asinga (widner fan Josina Geertruid ryksgrevinne von Inn- und Knyphausen) (''sjoch 6.'') en Petronella Anna fan Lewe fan Aduard.

'''10. 1795-1842 Hear fan Nienoard en Fredewold:'''&lt;br /&gt;
Mr. Haro Caspar ryksbaron von Inn- en Knyphuizen (Asinga, 14-04-1777 - Nienoard, 03-01-1842), troude 11-06-1802 mei Susanna Elisabeth Alberda (Grins, 05-11-1769 - Nienoard, 30-12-1836). Sy krigen fiif bern:
# Ferdinand Folef (1803 - 1803)
# Ferdinand Folef (1804 - 1884, ''sjoch 11.'')
# Wendelina Cornera (1805 - 1878, ''sjoch 12.'')
# Scato Ludof (1807 - 1836)
# Anna Maria (1814 - 1814)

'''11. 1842-1884 Hear fan Nienoard en Fredewold:'''&lt;br /&gt;
Mr. Ferdinand Folef baron von Inn- en Knyphuizen (Nienoard, 04-05-1804 - Grins, 23-11-1884).

'''12. 1884-1907 Hear fan Nienoard:'''&lt;br /&gt;
[[Johan Æmilius Abraham van Panhuys|Jonkhear mr. Johan Æmilius Abraham van Panhuys]] (Nienoard, 17-10-1836 - [[Hoogkerk]], 06-11-1907), troude 15-12-1859 mei jonkvrouwe Catharina Johanna fan Sminia ([[Burgum]], 14-03-1834 - Grins, 03-04-1882). Hy is de soan fan Wendelina Cornera barones von Inn- en Knyphuizen [sjoch by 10.] en jonkhear mr. Ulrich Willem Frederik fan Panhuys. De fjouwer bern:
# Wendelina Cornera (1861 - 1929)
# Wiskjen Hobbina (1863 - 1909)
# Ernestine Suffrida (1866 - 1940)
# Hobbe (1868 - 1907) [sjoch 13.]
Hy trout opnij 27-11-1884 mei Trijntje Looxma ([[Oentsjerk]], 18-08-1844 - Hoogkerk, 06-11-1907), widdo fan mr. Daniël de Blocq fan Scheltinga.

'''13. 1907-1950 Hear fan Nienoard:'''&lt;br /&gt;
Jonkhear Johan Æmilius Abraham fan Panhuys ([[Bennebroek]] 06-07-1894 - [[Cambridge (Massachusetts)|Cambridge/USA]], 13-06-1960), troude 10-02-1921 mei/skieden 19-09-1924 fan Johanna Maria van Muijen ([[Alfen oan de Ryn]], 14-11-1894 - Den Haach, 14-11-1974). Hy is 27-01-1925 troud mei/skieden 03-12-1936 fan Vera Craven ([[Brighton]], 05-07-1901 - stoarn sa. 1979). Hy is troud 19-12-1936 mei Christian Beatrice Greenhill Gardyne ([[Londen]], 13-10-1910 - Sarasota/USA, ??-??-????).

Hy is de pakesizzer fan Jonkhear mr. Johan Æmilius Abraham van Panhuys (''sjoch by 12.'') en soan fan Jonkhear mr. Hobbe van Panhuys (''sjoch by 12.'') en Elske de Blocq van Scheltinga.

'''14. 1950 - no Eigner fan Lânguod Nienoard:'''&lt;br /&gt;
Gemeente [[De Like (gemeente)|De Like]].

==Famyljepark==
Op it bûten Nienoard leit it ''Familiepark Nienoord''. It is foar in grut part in boarterstún en der is in modelspoarbaan, ién fan de grutste HO modelspoarbanen fan Nederlân. It is in [[Fleischmann (modeltrein)|Fleischmann]]baan fan 100;m² dêr't stoomtreinen út de jierren 20, mar ek hegesnelheidstreinen, ride. Alles op HO-schaal, oftewol 1:87.

Fierder is der bûten in [[LGB]]-baan, mei Dútske, Switserske en Eastenrykske [[smelspoar]]treinen en trams yn G-skaal (1:22,5).

Neist dizze lytse modelspoarbanen binne der ek &quot;grutte&quot; modeltreinen. Der binne hjir twa spoarweibedriuwen aktyk. ''Nienoord Spoorwegen'' riidt yn skaal 1:8 oer in baan fan 400 meter lingte. Gewoanwei ride de lokomotiven op de motor, mar sneins wurdt der mei stoomloks riden. It oare spoarweibedriuw is ''Genzelbahn''. Dit &quot;bedriuw&quot; is oprjochte troch de bruorren Paul en Kejo Genzel. Sy ride op snein en op hjeldagen mei treinen yn de skaal 1:7 oer in spoar fan 850 meter lang.

==Keppelings om utens ==
* [http://www.nienoord.nl/ Nienoord.nl]
* [http://www.familieparknienoord.nl Famyljepark Nienoord]
* [http://www.landgoednienoord.nl/ Bûtenpleats Nienoord]

{{koördinaten|53_10_3_N_6_23_44_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|53° 10' NB, 6° 24' OL}}
{{commonscat|Nienoord}}

[[Kategory:De Like]]
[[Kategory:Boarch yn Grinslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1525]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1846]]
[[Kategory:Bouwurk út 1884]]
[[Kategory:Nederlânsk ferdivedaasjepark]]
[[Kategory:Rekreaasje yn Grinslân]]</text>
      <sha1>abmfmv998e4b6fntcwgnntab94pzqgr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ekslo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37421</id>
    <revision>
      <id>1085306</id>
      <parentid>968813</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:12:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3822" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Map NL - Borger-Odoorn - Exloo.png|thumb|right|''Lizzing fan Ekslo'']]
'''Ekslo''' ([[Drintsk]]: ''Eksel'', [[Nederlânsk]]: ''Exloo'') is in [[doarp]] yn [[Drinte]], gemeente [[Borger-Odoorn]], op de [[Hondsrug]]. Ekslo hie (neffens ynformaasje fan de gemeente Borger-Odoorn) op 1 jannewaris 2007 1767 ynwennners (869 manlju en 898 froulju). Yn it doarp stiet it gemeentehûs fan de gemeente, hoewol't it net it grutste plak is.

Ekslo is in karakteristyk [[iesdoarp]] op de Drintske sângrûnen, wyls útwreide mei inkele nijbouwiken, dat tsjintwurdich in soad toeristen lûkt. Inkele attraksjes binne [[Kabouterlân]], in bernebistepark, en it Kultuerhistoarysk Museum Bebinghehoes. Dêrneist wurde troch de Feriening Doarpsbelangen Ekslo meardere aktiviteiten op tou setten. De twa belangrykste binne it Skieppeskeardersfeest mei in Nederlânsk kampioenskip ambachtlik skieppeskearen, en it Festival fan Alde Ambachten.

It doarp hat meardere foarsjennings, wêrûnder in iepenbiere basisskoalle, sportfjilden, in maneezje, in swimbad, in VVV-kantoar, in supermerk en ferskate winkels en hoarekagelegenheden. Yn de buert fan it doarp leit bungalowpark de Hunzebergen. 

[[Ofbyld:Molenveld (2), Exloo, The Netherlands.jpg|thumb|left|''Molefjild'']]   
[[Ofbyld:Exloo, The Netherlands.jpg|thumb|left|''Suderhaadstrjitte'']] 
It lânskip om Ekslo hinne wurdt kenmerke troch [[Ies (geografy)|iessen]], [[bosk]]en (Boswachterijen Ekslo en Odoorn, Hunzebos), [[heide (fegetaasje)|heide]] (Molenveld) en [[Fean (grûnsoarte)|fean]] (Zoersche Landen).

Sûnt 2005 wurdt der by Ekslo boud oan in saneamd [[LOFAR]]. Dit is in nij type radioteleskoop dy't úteinlik bestean sil út sa'n 25.000 lytse antennes yn Nederlân en Dútslân. By Ekslo is al in testfjild.

== Skiednis ==
De namme Ekslo tsjut op de iere oanwêzichheid fan bosk yn it gebiet. De namme fan it doarp is nei alle gedachten ûntstien út de Ald-Saksyske wurden ''ek'' ([[iik]]) en ''loo'' (bosk). Hoewol't Odoorn it sintrum wie fan it [[karspel]] dêr't ek Ekslo en [[Valthe]] ta hearden, wie Ekslo lange tiid wat ynwennertal oanbelanget it wichtichste doarp fan de gemeente [[Odoorn]]. It doarp hie yn 1612 112 ynwenners, tsjin Odoorn 92 en Valthe 61. Doe't de ûntginning fan de Eksloër- en Valthervenen begûn, waard it doarp al gau te boppe gien [[Twadde Exloërmond|Twadde Eksloërmond]] en benammen [[Valthermond]]. 

In soad Drintske sândoarpen waarden eartiids teistere troch grutte doarpsbrânen. Ek Ekslo ûntkaam dêr net oan: yn 1884 baarnden achttjin wenningen yn it doarp finaal ôf. Ek it gemeentehûs, dat yn 1870 ferhuze waard fan Odoorn nei Ekslo en ûnderbrocht wie yn loazjemint Bussemaker, waard proai fan de flammesee. Dêrfoar hie de gemeent sit it yn Valthe, mar ek yn Odoorn, yn in part fan in [[pleats]].

Oan it begjin fan de 20e iuw krige ek Ekslo in halteplak oan it spoar [[Emmen]]-[[Gasselternijveen]] fan de ''[[Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij]]''. Yn dy tiid waard ek diskusjearre oer it plak dêr't it gemeentehûs fan Odoorn komme moast. Bussemaker krige it klear dat it gemeentehûs yn Ekslo bleau troch de dêrfoar needsaaklike grûn oan de gemeente te skinken. De ynwenners fan [[Tweede Eksloërmond|Twadde Eksloërmond]], dy't hurd striden hiene foar in gemeentehûs yn harren doarp, wienen min te sprekken oer dizze beslissing. Yn 1943 waard it gemeentehûs yn Ekslo opnij troffen troch brân. Troch it yn de brân stekken fan it gemeentehûs besocht it [[Nederlânsk ferset yn de Twadde Wrâldoarloch|ferset]] it befolkingsregister te ferneatigjen, wat lykwols net slagge.

{{boarnen|boarnefernijing=
* [http://www.bebinghehoes.nl/ Kultuerhistoarysk Museum Bebinghehoes]
}}
{{koördinaten|52_52_54_N_6_51_51_E_type:city_zoom:14_region:NL|52° 53' NB, 6° 52' EL}}

[[Kategory:Plak yn Borger-Odoorn]]</text>
      <sha1>2gdto8drk9bgbm92bcvras2gezb5roq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Anton de Kom</title>
    <ns>0</ns>
    <id>44668</id>
    <revision>
      <id>1085304</id>
      <parentid>1079513</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:01:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9663" xml:space="preserve">[[Ofbyld:DeKom1924 (cropped, altered).jpg|thumb|Anton de Kom (1924)]]
'''Cornelis Gerard Anton de Kom''' ([[Paramaribo]], [[22 febrewaris]] [[1898]] - [[Kamp Sandbostel]] ([[Neuengamme]]), [[24 april|24]] of [[29 april]] [[1945]]) wie in [[Suriname|Surinaamsk]] anty-koloniale [[skriuwer]], [[nasjonalist]] en fersetsstrider yn de [[Twadde Wrâldkriich]] yn [[Nederlân]].&lt;br&gt;
Hy brûkte ek de [[skûlnamme]]n Adekom en Papa De Kom.

== Biografy ==
===Libben oant 1939===
{{wrapper}}
|
|-
|[[Ofbyld:Paramaribo - Straatnaambord Anton de Komstraat.jpg|thumb|De Anton de Komstrjitte yn Paramaribo]]
|-
|[[Ofbyld:Anton de Komplein Amsterdam Zuidoost 01 PM07.jpg|thumb|Anton de Komplein, Amsterdam Súdeast]]
|-
|[[Ofbyld:Anton de Komplein Amsterdam Zuidoost 03 PM07.jpg|thumb|Monumint foar Anton de Kom, Amsterdam Súdeast (byldnis: Jikke van Loon)]]
|}
De Kom wie in soan fan boer Adolf de Kom en Judith Jacoba Dulder. Syn heit waard noch as [[slavernij|slaaf]] berne.

De Kom folge de legere skoalle en de [[Mulo]], en helle it diploma boekhâlden. Hy wurke by de ''Balata Compagnieën Suriname en Guyana''. Op 29 july 1920 naam er ûntslach en ferfarre nei [[Haïty]], dêr't er oant wurk gie by de ''Societé Commerciale Hollandaise Transatlantique''. Yn 1921 gie er nei [[Nederlân]]. Hy tsjinne in jier frijwillich by de [[Huzaren]], mar yn 1922 gie er oan 't wurk by in advysburo yn [[De Haach]]. Dêrnei waard er fertsjintwurdiger yn [[kofje]], [[te]]e en [[tabak]] foar de Haachske kofjebaarnderij [[Reuser en Smulders]]. Dêr krige er ek kunde oan syn lettere frou. Fierders wie er doe warber yn tal fan loftse organisaasjes, sa as de nasjonalistyske organisaasje fan Yndyske studinten en ''[[Links Richten]]''.

De Kom ferfear 20 desimber 1932 mei syn hûshâlding werom nei Suriname, dêr't er 4 jannewaris 1933 oankaam. Fan dat stuit ôf waard er skerp yn de gaten holden troch it koloanjaal gesach. Hy festige in advysburo op it hiem fan it hûs fan syn âlden. Op 1 febrewaris waard er oanholden doe't er mei in grutte kloft oanhingers ûnderweis wie nei gûverneur [[Bram Rutgers|A.A.L. Rutgers]]. Op 3 en 4 febrewaris demonstrearren syn oanhingers foar it kantoar fan de prokureur-generaal en easken De Kom's frijlitting. Op 7 febrewaris kaam in grutte groep minsken gear op it Gûvernemintsplein (letter Oranjeplein en no it [[Unôfhinklikheidsplein]]). Der waard grute dat De Kom frijlitten wurde soe. Doe't de minsken it plein net ferlitte woenen begûn de plysje te sjitten. Der foelen twa deaden en 30 minsken rekken ferwûne. Sûnt is dy dei bekend as ''Swarte Tiisdei''.
[[File:DeKomBorsboom.jpg|thumb|left|180px|De Kom en syn oarehelte Nel Borsboom]]
Op 10 maaie waard De Kom op in skip nei Nederlân set; oars hie er noch moannen fêstsitten sûnder proses, dat hy moast wol. Hy koe yn Nederlân gjin fêst wurk fine en skreau fierder oan syn boek ''Wij slaven van Suriname'' dat yn 1934 yn sensurearre foarm ferskynde. De Kom die mei oan wurkleazeaksjes en waard yn 1939 ynset by de [[Wurkferskaffing]]. Foar de oarloch joech er lêzingen oer it [[kolonialisme]] op kommunistyske gearkomsten; hy hie geregeldwei kontakt mei de Haachske kommunistyske auteur [[Nico Wijnen]].

===De Kom as fersetsman===
Nei de Dútske ynfal yn 1940, gie De Kom by it kommunistysk oriïntearre [[Nederlânsk ferset yn de Twadde Wrâldkriich|Nederlânsk ferset]]. Hy skreau op fersyk fan Nico Wijnen artikels foar it kommunistyske fersetsblêd [[De Vonk (fersetsorganisaasje)|De Vonk]] en letter foar it [[RSAP|Revolúsjonêr Sosjalistyske]] blêd mei deselde namme; hy hie kunde oan ien fan oprjochters, de skriuwer [[Jef Last]]. Op 7 augustus 1944 waard er arrestearre en fêstset yn it [[Oranjehotel]] yn [[Skeveningen]]; hy waard deselde moanne noch oerpleatst nei [[Kamp Vught]]. Begjin septimber 1944 kaam er yn [[Sachsenhausen (konsintraasjekamp)|Sachsenhausen]] telâne, dêr't foar de [[Heinkel (merk)|Heinkel]]fleanmasinefabryk arbeidzje moast. De Kom stoar 24 april 1945 oan [[tuberkuloaze]] yn [[Kamp Sandbostel]] by [[Bremervörde]], in bûtenkamp fan [[konsintraasjekamp]] [[Neuengamme]]. Hy waard bedobbe yn in massagrêf. Yn 1960 waard syn stoflik omskot fûn en oerbrocht nei Nederlân en byset op it earebegraafplak yn [[Loenen (Apeldoarn)|Loenen]].
Postúm waard him yn 1982 it [[Fersetsbetinkingskrús]] takend.

===Privee===
De Kom wie troud mei Petronella Borsboom. It pear hie fjouwer bern. Soan Cees de Kom wennet yn Suriname. Judith de Kom waard bekend as foardrachtskeunstneresse.&lt;br&gt;
[[Antoine de Kom]] (1956), syn pakesizzer, is in Nederlânsk [[psychiater]] en [[dichter]].

== Ferneamingen ==
*De Universiteit fan Suriname, de [[Anton de Kom Universiteit fan Suriname|Anton de Kom Universiteit]].
*Yn [[Den Haach]], stedsdiel [[Loosduinen]], de Anton de Komstrjitte.
*Yn [[Paramaribo]], de Anton de Komstrjitte.
*Yn [[Amsterdam]], stedsdiel [[Amsterdam Súdeast|Súdeast]], it Anton de Komplein.

Op 24 april 2006 waard yn [[Amsterdam]] op it Anton de Komplein in troch [[Jikke van Loon]] fan De Kom makke stânbyld ûntfâlde, in opdracht fan it stedsdiel Súdeast. Lilke Surinamers woenen de ûntbleating foarkomme omdat hja it byld net weardich, benammen te bleat, fûnen. De plysje wie nedich om nidige demonstranten del te bêdzjen.

== De Koms skriuwerij ==
Fan De Koms wurk is in protte weirekke. Syn meast wichtige wurk is in histoarysk essee dat foar it nasjonaal bewustwêzen fan [[Surinamers]] fan grut belang west hat: ''Wij slaven van Suriname'' (1934). Fan de net-publisearre roman ''Ons bloed is rood'' ferskynde in fragmint yn it tydskrift ''Adek'' (1983, nr. 5), fan it filmskript ''Tjiboe'' is in stik opnaam yn de karlêzing ''Verhalen van Surinaamse schrijvers'' (1989). Yn 1969 ferskynden gedichten ûnder de titel ''Strijden ga ik'' (''Stichting tot behoud en stimulatie van Surinaamse Kunst, Kultuur en Wetenschap''). Syn politike geskriften en taspraken binne nea ferskynd al hat it wol de hjitting west.

Ein 2008 soarge de Feriening Us Suriname dêrfoar dat in grut tal literêre manuskripten boppe wetter kamen. Yn de jierren '60 wienen dy útliend oan Surinaamse studinten yn Leien en sûnt net mear te finen. It gie om inkelde ferzjes fan it filmsenario ''Tjiboe'', om dielen fan twa romans (''Ons bloed is rood'' en ''Om een hap rijst'') en om in bondel [[Anansi]]-fertellingen, ferhalen oer de spin Anansi, troch De Kom oantsjut as ''Anangsieh''.

Op 24 febrewaris 2009 wie de oerdracht fan it literêre argyf fan Anton de Kom - troch syn bern Ad en Judith - oan prof. dr. [[Michiel van Kempen]] fan de [[Universiteit fan Amsterdam]]. It argyf sil ta foldwaan komme, troch digitalisearring, fan ûndersikers en mei de tiid telâne komme yn it [[Nederlânsk Letterkundich Museum]] yn [[De Haach]].

== Kanon fan Nederlân ==
Op 22 juny 2020 waard Anton de Kom tafoege oan de [[Kanon fan Nederlân]], in oersjoch fan ûnderwerpen dy't eltse Nederlanner oer de [[Skiednis fan Nederlân|Nederlânske skiednis]] witte moatte soe. Yn it ramt dêrfan skildere Hedy Tjin de ''Muurskildering Anton de Kom'' oan it Anton de Komplein yn Amsterdam.
[[Ofbyld:2021 Muurschildering Anton de Kom.jpg|thumb|''Muurschildering Anton de Kom'']]

== Publikaasje ==
* {{aut|Anton de Kom}}, ''Wij slaven van Suriname'' (earste útjefte 1934, sûnder sensuer [[1971]]), 10e printinge, [[2003]], mei foarwurd fan [[John Jansen van Galen]] en [[Mildred Caprino]], RVU y.g.m. Utjouwerij Contact, ISBN 90-254-9605-9

== Literatuer en oare boarnen ==
* {{aut|Boots, Alice en Woortman, Rob}}: ''Anton de Kom. Biografie'', Amsterdam/Antwerpen 2009, Utjouwerij Contact
* ''A. de Kom zijn strijd en ideeën.''Gearstald troch Anton de Kom/Abraham Behr Instituut, Amsterdam 1989, Sranan Buku
* Oer syn literêr wurk: Michiel van Kempen, ''Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur.'' Breda 2003, De Geus, diel II, sdn.&amp;nbsp;435, 480-481, 599-605.
* Op 24 april 2006 waard in biografyske dokumintêre oer De Kom útstjoerd mei de titel ''Wij slaven van Suriname'' op Nederlân 3.
* It Amsterdamske Stedsdiel-Súdeast makke in lespakket mei dvd oer Anton de Kom yn 2009.

== Keppelings om utens ==
* [http://kolonialeletteren.itor.org/nl/pilot_portal_koloniale_letteren/titels/kom_wij/volledige_tekst/G%3A%5CFrank%5CWIJ+SLAVEN+VAN+SURINAME.doc Folsleine tekst ''Wij slaven van Suriname'']
* [http://www.iisg.nl/bwsa/bios/kom.html De Kom yn it Biografys Wurdboek fan it Sosjalisme]
* [http://www.caraibischeletteren.com/archief2.html Oer de fannijs ûntfâlde literêre neilittenskip]
* [http://surinaams.caribiana.nl/Cultuur/car20090425_lesbrief-dekom Oer it lespakket]

{{DEFAULTSORT:Kom, Anton de}}
[[Kategory:Surinaamsk dichter]]
[[Kategory:Surinaamsk romanskriuwer]]
[[Kategory:Surinaamsk koarte-ferhaleskriuwer]]
[[Kategory:Surinaamsk senarioskriuwer]]
[[Kategory:Surinaamsk essayist]]
[[Kategory:Surinaamsk publisist]]
[[Kategory:Surinaamsk polityk skriuwer]]
[[Kategory:Surinaamsk kommunist]]
[[Kategory:Surinaamsk misdieslachtoffer]]
[[Kategory:Nederlânsk dichter]]
[[Kategory:Nederlânsk romanskriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk koarte-ferhaleskriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk senarioskriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk essayist]]
[[Kategory:Nederlânsk publisist]]
[[Kategory:Nederlânsk polityk skriuwer]]
[[Kategory:Nederlânsk kommunist]]
[[Kategory:Nederlânsk fersetsstrider yn de Twadde Wrâldkriich]]
[[Kategory:Nederlânsk misdieslachtoffer]]
[[Kategory:Persoan omkommen yn Neuengamme]]
[[Kategory:Surinaamsk-Kreoalsk persoan]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Surinaamsk komôf]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Surinaamsk-Kreoalsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1898]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1945]]</text>
      <sha1>j5gaa3qbv6xupidgp1ekay9qih4awps</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>E.S. de Jong</title>
    <ns>0</ns>
    <id>49365</id>
    <revision>
      <id>1085309</id>
      <parentid>1083628</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:26:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Linkfix</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12573" xml:space="preserve">{{Persoan algemien
| ôfbylding                    = esdejong_1979.jpg
| ôfbyldingstekst              = E.S. yn't jier 1979
| ôfbyldingsbreedte            = 200px
| echte namme                  = 
| oare namme(n)                = Welmoed, Welmoed Hemrica, Rein Elzinga, Roel Elzinga, Gysbert, Oud patiënt, Gabe Skroar, Rein Wiersma, Roel Wiersma
| berne                        = [[12 july]] [[1918]]
| berteplak                    = [[Wânswert]]
| stoarn                       = [[10 april]] [[2001]]
| stjerplak                    = [[Snits]]
| berop/amt                    = [[Sjoernalist]], [[ûnderwizer]], [[helpdûmny]].
| aktyf as                     = [[Frisiast]], [[skriuwer]] fan romans en berneboeken
| jierren aktyf                = 
| reden bekendheid             = 
| bekendste wurk(en)           = 
| prizen                       = 
| webside                      = [https://www.sirkwy.frl/index.php/skriuwers-biografyen/39-j/304-jong-eelke-simens-de Tresoar/Sirkwy: skriuwers-biografyen]
[https://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=jong016 DBNL-profyl]
}}
[[Ofbyld:ESdeJong Fan_in_einekoer.jpg|thumb|''Fan in einekoer''(1946), mei printsjes fan Jekke van Dyk]]
[[Ofbyld:ESdeJong Romke dûkt ûnder.jpg|thumb|rechtop=0.9|''Romke dûkt ûnder''(1946)]]
'''Eelke Simens de Jong''' ([[Wânswert]] 12 july 1918 – [[Snits]] 10 april 2001) wie [[sjoernalist]], [[skriuwer]], [[Underwizer|learaar]], [[helpdûmny]] en strider foar de Fryske taal.

=== Biografy ===
Nei de [[MULO|Mulo]] yn [[Ferwert]] folge De Jong de oplieding oan de [[Kweekskoalle]] yn [[Dokkum]] en waard, krekt santjin jier âld, ûnderwizer yn Wânswert. Hy waard ek ‘[[buormaster]]’ fan it doarp, in seremoniële funksje út namme fan de buorren, de buert, ûnder oare by trouwerijen en begraffenissen. Yn ‘e oarloch joech hy oer de post (as in foarinner foar de L.O.I.) kursussen Frysk, skriuwen en tekenjen. Yn 1946 waard er skoalmaster yn [[Wolvegea]] en yn 1947 redakteur fan it [[Bolswards Nieuwsblad]], in útjefte fan [[Anne Jouke Osinga|A.J.Osinga]]. Oant hy yn 1984 mei pinsjoen gong fersoarge er de ynhâld fan ‘e krante. Hy hie dêrnjonken fêste rubriken yn in rige lokale kranten en periodiken dy’t yn Fryslân ferskynden (û.o. [[Folk en Tael]], [[Friesch Landbouwblad]], [[Het Volk]]), en hy wie korrespondint fan de [[Ljouwerter Krante|Leeuwarder Courant]], [[Friese Koerier]], it [[Frysk Deiblêd|Friesch Dagblad]], [[Ons Noorden]], [[Het Vrije Volk]], De Telegraaf, it ANP en de Regionale Omroep Noord, [[RONO]].

De Jong wie rûnom bekend as 'E.S.' (post mei adres ‘E.S. te Friesland’ waard kreas besoarge), hy wie in man mei in fenomenaal drok bestean. Utsein ferslachjouwer wie hy ek tekenlearaar yn Snits, [[Boalsert]] en yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]], somtiden mei 30 lesoeren yn ‘e wike. Ut namme fan de [[Kristlik-Histoaryske Uny|CHU]], letter it [[Kristen Demokratysk Appèl|CDA]], wie er rom 30 jier lid fan ‘e [[gemeenteried]] fan Boalsert. Om 1950 hinne krige er it folslein foech om helpdûmny te wêzen. Preekjen die er nei eigen sizzen it leafst fan al syn krewearjen. Hy late yn syn wurksum libben in hiel soad tsjerketsjinsten yn protte doarpen en yn alle alve stêden fan Fryslân, faken twa kear sneins. Yn ‘e tiid dy’t er sparje koe skreau er [[Roman|romans]], [[Berneboek|berneboeken]], makke er [[Oersetting|oersettings]] en in pear fotoboeken, en bestege er tige folle oandacht en enerzjy oan de befoardering fan ‘e Fryske taal.

=== Strider foar it Frysk ===
De Jong wie neist syn sjoernalistike wurk in produktive skriuwer. Hy rjochte him net op ‘e wurdearring fan [[Literatuerkritikus|literatuerkritisy]], mar op sa grut as mooglik lêzerspublyk. Syn driuwfear dêrby wie suver edukatyf fan wêzen. Hy keas tagonklike ûnderwerpen en brûkte ienfâldige taal om de lês- en skriuwfeardigens yn it Frysk te stimulearjen. Syn Frysktalige berneboeken hearden dêrby, lêze begjint by beukers. De Jong seach wol ferbân mei de literatuer dy’t oan hege noarmen fan ‘e kritisy foldie: it wurk fan skriuwers as [[Anne Wadman]] hie in ‘ûnderbou’ fan in publyk nedich dat de Fryske taal goed behearsket. De Jong stelle him as doel dy grûnslach sa grut en sterk mooglik te meitsjen. Ek Fryske preken hearden by dat stribjen. As it mar heal koe, soarge De Jong derfoar dat syn tsjerketsjinsten yn it Frysk hâlden waarden.

Hy sette him sterk yn foar de [[KFFB]], de Kristlik Fryske Folksbiblioteek, boekeklup foar it folk. Hy waard yn 1946 bestjoerslid en yn 1951 ‘propagandalieder’, de man dy’t oant 1988 de ledewinning en publisiteit fersoarge. Yn 1954 betocht er ''[[De Fleanende Krie]]'', it ledenblêd fan de KFFB dat hy benammen sels folle, en hy makke it logo, mei it kredo: Klim Fleurich Fierder Berch-op (de namme 'de Fleanende Krie' liende er fan [[Gysbert Japiks|Gysbert Japicx]]). De Jong skreau romans dy’t yn it fûns fan ‘e KFFB ferskynden en in sukses waarden. Hy moedige potinsjele skriuwers oan en holp harren mei advizen en nedich einredaksjewurk in boek te meitsjen. Yn 1979 fertelde De Jong dat de folksbiblioteek al in miljoen Fryske boeken oan ‘e man brocht hie. Yn dat jier krige hy in keninklike ûnderskieding, de gouden earemedalje yn 'e Oarder fan Oranje-Nassau. [[Deputearre]] drs [[Jaap Mulder (politikus)|Jaap Mulder]] prize him by de útrikking as in 'wrotter en wramer foar de Fryske saek'.&lt;ref&gt;‘”E.S.” in Bolsward, gouden lintje voor dertig jaar raadslid. “Wrotter en wramer foar Fryske saek”’, [https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?v2=true&amp;id=LC-19790906-25007&amp;vw=org&amp;lm=onderscheid%2Ces%2Cjong%2Cburgemeester%2Cmulder%2Cbolsward%2CFRD%2CLC%2C0 ''Leeuwarder Courant'' 6 septimber 1979]&lt;/ref&gt;

=== Inkele parsereaksjes op boeken fan E.S., om it midden fan ‘e foarige iuw ===
Yn 1945 ferskynde it jongesboek ''Romke'', it krige dat jier de earste priis fan [[Us Frysk Berneboek|Us Fryske Berneboek]]''.'' De karkommisje neamt it 'in yn-Frysk en echt kristlik boek', en ideaal skreaun. ‘Mei in tige goede behearsking fan syn taal bringt de skriuwer de haadpersoan - en syn lêzers - yn komyske situaasjes, oandwaanlike mominten en spannende ûndernimmingen. Romke is ien fan ús allermoaiste berneboeken.’ It waard yn 1952 werprinte. De Hollânske útjefte, ''Het geheim van de molen'' (1946)'','' belibbe ek werprinten. Mar net eltsenien wie letter noch loovjend. It ''[[Lectuur-Repertorium]]'' (1952-1966, 1968) oer ''Romke:'' ‘Syn moai jongesboekje oer in útfanhûzerij op in Fryske buorkerij jout in ferkeard idee fan heldhaftich.’ It twadde boek oer Romke kaam yn 1946 en spilet yn de oarlochstiid, ''Romke dûkt ûnder''. [[Ype Poortinga]] resinsearre it op 11 oktober 1946 yn it wykblêd ''Frysk en Frij'': ‘Fan de Fryske boeken oer de besettingstiid dy’t ik oant no ta lêzen haw, is dit foar my it bêste. It boek hat net folle pretinsje en krijt dochs yn ‘e bêste dielen in protte sfear en spanning’. 

''Fan in einekoer, in poepetoer en in lulke boer'' (1946) waard in tige populêr berneboek. In generaasje legere skoalbern koenen hiele dielen út ‘e holle''. Frysk en Frij'' seach op 20 febrewaris 1948 ek dat it boek tige yn ‘e smaak foel en rette âlders oan om it as foarlêsboekje te brûken; yn 1960 ferskynde der in nije printing. ''[[De Stim fan Fryslân]]'' neamde dy op 25 novimber in oanrieder. De skriuwster [[Tiny Mulder]] bespruts it boekje op 1 desimber 1960 foar de RONO: ‘(it is) ûnferjitlik foar de lytsten dy’t krekt lêze kinne. Smûk en mei oprjocht plezier yn ‘e aventoeren fan it fintsje Hannes, fertelt E.S. de Jong de aventoeren, dy’t sa’n keardeltsje op heite syn buorkerij belibje kin. Aardich en grappich.’

''Frysk en Frij'' wie op 3 novimber 1955 loovjend oer ''De Pommerant'' (1954 en 1955: ‘(de skriuwer) jout foaral mei dit boek it bewiis dat hy it jonges libben en wat der yn in jonges herte omgiet tige goed oanfielt. Syn ferhaal is net allinnich foar de jongerein nijsgjirrich om te lêzen, mar der sit ek in goeie strekking yn. De Jong is as berneboekeskriuwer ien fan de meast produktive en wierlik net ien fan de minsten.’

It twadde boek dat De Jong foar folwoeksenen skreaun, de roman ''Konduktrise'', kaam út yn 1952. It waard rûnom prize en mei in priis bekroane. Hy makke it boek yn trije wiken en brûkte foar it earst it pseudonym Welmoed Hemrica. Lêzers begûnen harren krekt berne famke Welmoed te neamen, wist it Friesch Dagblad op 21 maart 1984. De roman is it deiboek fan in buskonduktrise dy’t har grutte leafde fynt yn ‘e kandidaat-dûmny Wiarda. Yn 1954 ferskynde it ferfolch, ''Folk yn ‘e bus''. It tragyske ein (it ferstjerren fan in krekt berne bern) ferwiist nei wat de skriuwer in jier earder sels oerkaam. Yn 1959 kaam ''It begoun op [[Bolletongersdei]],'' in leafdesskiednis dy’t him yn Boalsert ôfspile en werprintings krige. Anne Wadman bespruts it boek foar de RONO op 1 desimber 1960, hy fûn it in flotte loftige leafdesroman mei in yntrige en net al tefolle pretinsjes, koartsein goede amusemintliteratuer.&lt;ref&gt;https://tresoar.on.worldcat.org/search/detail/64850105?queryString=anne%20wadman%20bolletongersdei&lt;/ref&gt;

Mar ús smaak feroaret yn ‘e rin fan ‘e tiid. Mear as tritich jier nei it ferskinen fan ''It begoun op Bolletongersdei'' karde in kritikus yn ‘e Leeuwarder Courant it boek op 13 jannewaris 1992 ôf, want de ûntwikkelingen deryn wiene ûnoannimlik.

=== Bibliografy ===
De Jong publisearre romans, berneboeken, godstsjinstige oertinkings, aforismen, kommentaren, artikels en kollums ûnder eigen namme, mar brûkte ek pseudonimen (Welmoed, Welmoed Hemrica, Rein Elzinga, Roel Elzinga, Gysbert, Oud patiënt, Gabe Skroar, Rein Wiersma, Roel Wiersma). Hy sette oer (Frysk-Hollânsk, Hollânsk-Frysk), alve romans fan oare auteurs. Yn de bondel ''Prikguod'' (Ljouwert 1984) joech hy in oersicht fan syn boeken. It listke hjirûnder is dêrút in seleksje.

==== Romans ====
* Stille Bouke. In Frysk Detective-Forhael (Boalsert 1948) (forhael fan in anonime skriuwer, biwurke troch E.S. de Jong)
* Ilke Fokkes. Roman fan in kloklieder (Snits 1950, Ljouwert 1970)
* Konduktrise. Deiboek fan Welmoed Hemrica ( Boalsert 1952)
* Een klokluider verliefd (Den Haach 1953, oersetting fan Ilke Fokkes)
* Folk yn ‘e bus (Ljouwert 1954, ps. Welmoed Hemrica)
* It bigoun op Bolletongersdei (Boalsert 1959)

==== Berneboeken ====
* Romke (Boalsert 1945, 1952, oersetting Den Haach 1952)
* Romke dûkt ûnder. Roman út ‘e lêste oarlochswinter ([[Frjentsjer|Frentsjer]] 1946)
* Frysk Sinte Klazeboek (Boalsert 1945)
* Fan in einekoer, in poepetoer en in lilke boer (Snits 1947, 1960)
* De pommerant (Boalsert 1954, 1955)
* Eintsje Peteintsje. Frysk beukerboekje (1965)
* Koekyntsjes. Opsizferskes foar de bern, sammele troch E.S. de Jong (Boalsert 1970)

==== Fotoboeken ====
* Boalsert besjoen en besongen/Bolsward bezien en bezongen (Boalsert 1971)
* Troch it Lauwerseach ([[Willem Wilstra]] fotografy) (Boalsert 1974)
* Fryslân-Friesland-Friesische Landschaft-Frisian Countryside (Helga vom Wege, Wolfgang Kremmler, fotografy) (Boalsert 1976)

{{Boarnen|boarnefernijing=
* ‘E.S. de Jong. In skrepper en in skriuwer’, [https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?v2=true&amp;id=LC-19681012-19003&amp;vw=org&amp;lm=skrepper%2Cskriuwer%2CLC ''Leeuwarder Courant'' 12 oktober 1968]
* ‘E.S. de Jong út Boalsert: “Dan sis ik: it hat der allegearre wol ynsitten’, [https://www.dekrantvantoen.nl//vw/article.do?id=LC-19840322-19002 ''Leeuwarder Courant'' 22 maart 1984]
* Jan Kroes, ‘Fan buormaster en preker oant propagandalieder. Eelke Simens de Jong fan Boalsert yn ‘e rest’, [https://www.dekrantvantoen.nl//vw/article.do?id=LC-19880122-30006 ''Leeuwarder Courant'' 22 januari 1988]
* E.S. de Jong, ''Prikguod'', Ljouwert 1988
* Pieter de Groot, ‘Propagandalieder makke de KFFB grut’, [https://www.dekrantvantoen.nl//vw/article.do?id=LC-20010413-30007 ''Leeuwarder Courant'' 13 april 2001]
* Klaas Jansma, 'Skriuwer E.S. de Jong út Boalsert ferstoarn. Gesicht kristlike Fryske bibleteek', ''Friesch Dagblad'' 14 april 2001
* Harm-Jan Dijkstra, 'E.S. de Jong: fiif kertier yn 'e oere', ''Bolswards Nieuwsblad'' 18 april 2001
* ‘Ta oantinken oan in warbere Fries. KFFB en 'De Fleanende Krie' wiene in grut part fan it libben fan E.S.de Jong’, ''De Fleanende Krie'', nûmer 133, maaie 2001 
&lt;References/&gt;}}

[[Kategory:Frysk sjoernalist]]
[[Kategory:Frysk ûnderwizer]]
[[Kategory:skriuwer yn it Frysk]]
[[Kategory:Frysk publisist]]
[[Kategory:Frysk oersetter]]
[[Kategory:oersetter nei it Frysk]]</text>
      <sha1>theu0avxs806lh2nfsjxqksiane184w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Piet Gerbrandy</title>
    <ns>0</ns>
    <id>54144</id>
    <revision>
      <id>1085324</id>
      <parentid>1062284</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T16:34:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>by de tiid brocht</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5472" xml:space="preserve">[[Ofbyld:Piet_Gerbrandy.jpg|thumb|250px|Piet Gerbrandy]]
'''Piet Gerbrandy''' ([[De Haach]], [[17 septimber]] [[1958]]) is in [[Nederlân]]sk dichter, essayist en [[Klassike talen|klassikus]].

Piet Gerbrandy studearre klassike talen en ferlykjende yndo-europeeske taalwittenskip yn [[Leien]] en is dosint [[Latyn]] oan de [[Universiteit fan Amsterdam]]. Hy skriuwt oersettingen, essays, gedichten en poëzijresinsjes. Gerbrandy hat ûnder oaren de ''Institutio Oratoria'' fan [[Markus Fabius Kwintilianus]] út it Latyn oerset (Nederlânske titel: ''De opleiding tot redenaar''). Yn 1993 sette er útein mei it skriuwen fan essays foar it wykblêd ''[[De Groene Amsterdammer]]''; 1996 waard hy poëzijresensint by de ''[[Volkskrant]]''. Yn 2007 ferskynde syn boek ''Het feest van Saturnus: de literatuur van het heidense [[Romeinske Ryk|Rome]]'' en yn 2008 in troch him yn it wykblêd ''Opinio'' begûn publike tinswikseling mei de rjochtsfilosoof [[Andreas Kinneging]] yn de foarm fan achtkear twa brieven, ''Het goede leven''.

Gerbrandy promovearre 2009 op ii [[proefskrift]] ''De gong en de rookberg'' oer de [[poëzy]] fan [[H.H. ter Balkt]] en [[Jacques Hamelink]].

Yn 2014 ûntfong er foar ''Vlinderslag'' de [[Jan Campert Priis]]. Nei oanlieding dêrfan kaam yn 2015 it tsjokke ''Voegwoorden (De gedichten)'' út, in bondeling fan syn wurk.

Hy wie oant 2004 learaar klassike talen yn it middelber ûnderwiis yn ûnder oare Groenlo (Marianum) en yn syn wenplak [[Winterswyk]]. Sûnt 2006 dosearret er Klassyk en Midsiuwsk Latyn oan de [[Universiteit fan Amsterdam]] dêr't er de Latynske poëzy fan de Lette Aldheid ûndersiket. Hy is ferbûn oan de oplieding Literatuerwittenskip en wie yn it kolleezjejier 2010 -2011 gastprofessor oan de [[Universiteit fan Gint]]. 
     
Yn 2022 waard er beneamd ta lid fan de Akademy fan Keunsten yn Amsterdam. &lt;ref&gt;[https://www.akademievankunsten.nl/nieuws/2167683.aspx?t=Zes-nieuwe-leden-voor-de-Akademie-van-Kunsten ''Zes nieuwe leden voor de Akademie van Kunsten'']&lt;/ref&gt;

Hy is in pakesizzer fan de eardere minister-presidint [[Pieter Sjoerds Gerbrandy]].

==Publikaasjes==
Karút:
* ''Wie leert 't krekeltjen zijn lied?'' (mei M. van Hattum) 
* ''De marteling van genot. Grieken en Romeinen over lust, verlangen en vervoering'', Athenaeum-Polak &amp; Van Gennep 
* ''Weloverwogen en onopgemerkt'' (1996)
* ''In het ravijn'' (1999)
* ''Nors en zonder haten'' (1999)
* ''Boeken die ertoe doen. Over klassieke literatuur'' (2000)
* ''De zwijgende man is niet bitter'' (2001)
* ''De mens is een dier dat kan denken. Een bloemlezing uit de Griekse en Romeinse filosofie'' (2002) 
* ''Een steeneik op de rotsen: over poëzie en retorica'' (2003)
* ''Drievuldig feilloos vals: gedichten'' (2005)
* ''Krang en zing'' (2006)
* ''Vriendinnen'' (2008) 
* ''Het goede leven, een briefwisseling'' (mei [[Andreas Kinneging]], 2008) 
* ''Het feest van Saturnus. De literatuur van het Oude Rome'' (2009) 
* ''Omroepers van oproer'' (2010)
* ''Tegen het verval van de retorica'' (mei [[Tasitus (skriuwer)|Kornelius Tasitus]], 2010)
* ''Morgen ben ik vrij''. Gedichten, 2010 
* ''De gong en de rookberg, intrigerende materie van H.H. ter Balkt en Jacques Hamelink'' (proefskrift, 2011)
* ''Smijdige Witheid'', een vertroosting (2011)
* ''Moerbeivlekken'', een pover lied (2011)
* ''Vlinderslag'', een beurtzang (2013)
* ''De jacht op het sublieme'', essays (2014)
* ''Negen hymnen aan de Ene, Dans die het heelal omkranst'', fertaling en bewurking fan in wurk fan [[Synesius fan Syrene]] (2016)
* ''Who's afraid of Orfeo'', [[opera (muzyk)|opera]] fan komponist Chiel Meijering op in libretto fan Piet Gerbrandy (2016)
* ''Liefdeslessen, verleidingskunst en erotiek van schepping tot verlichting'', mei Mark Heerink en Casper de Jonge (2017) - essays
* ''Steencirkels'' (2017) - proaza en poëzy
* ''Poëtica / Aristoteles vertaald'', ynlieding en mei oantekeningen troch Piet Gerbrandy en Casper de Jonge (2017) - oerset út it Gryksk
* ''Grondwater. Beschouwingen over literatuur en existentie'', Atlas Contact (2018) - essays
* ''Vloedlijnen'' (2018) - gedichten
* ''Troost in filosofie. Boëthius. Vertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Piet Gerbrandy'', Utjouwerij Damon, Eindhoven (2019) - fertaling
* ''Ontbinding'' (2021) - gedichten
* ''Wielwebspinnen'' (Druksel, 2021) - gedichten

== Prizen ==
* 1997 - [[Lucy B. en C.W. van der Hoogtpriis]] - foar ''Weloverwogen en onopgemerkt''
* 2002 - [[Herman Gorterpriis]] - foar ''De zwijgende man is niet bitter''
* 2005 - [[Frans Kellendonk-priis]] - foar it hiele [[oeuvre]]
* 2014 - [[Jan Campert-priis]] - foar ''Vlinderslag''
* 2020 - [[Homeruspriis]] - foar ''Boëthius. Troost in filosofie''
* 2021 - [[J. Greshoff-priis]] 2020 foar ''Grondwater''

== Keppelings om utens ==
* {{nl}} [http://www.kb.nl/dichters/gerbrandy/gerbrandy-01.html Koninklijke Bibliotheek - profyl Piet Gerbrandy]
* {{nl}} [http://www.epibreren.com/rs/rs_frame.html?gerbrandy.html Gerbrandy op ''Rottend Staal'']
* {{nl}} [http://home.medewerker.uva.nl/p.s.gerbrandy/ Universiteit fan Amsterdam - profyl Piet Gerbrandy]

{{Boarnen|boarnefernijing=
* Sjoch [[:nl:Piet Gerbrandy]]
{{Reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Gerbrandy, Piet}}
[[Kategory:Nederlânsk klassikus]]
[[Kategory:Nederlânsk dichter]]
[[Kategory:Nederlânsk essayist]]
[[Kategory:Nederlânsk oersetter]]
[[Kategory:Nederlânsk literatuerkritikus]]
[[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1958]]</text>
      <sha1>cfv3y399x6vxoyrd3y7cladjze3l0in</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ferdivedaasjepark</title>
    <ns>0</ns>
    <id>84020</id>
    <revision>
      <id>1085302</id>
      <parentid>995702</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T14:59:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>List fan Hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6985" xml:space="preserve">[[File:Efteling Pirana.jpg|right|thumb|250px|De [[wyldwetterbaan]] &quot;Piraña&quot;, yn 'e [[Efteling]].]]
In '''ferdivedaasjepark''', '''attraksjepark''', '''amusemintspark''', '''temapark''' of ''pretpark'' ([[hollanisme]]) is in [[rekreaasje|rekreaasje-oard]] dêr't men jin tsjin betelling fermeitsje kin mei almeast grutskalige attraksjes lykas [[achtbaan|achtbanen]], [[reuzerêd]]en, [[mearkestún|mearkestunen]] en [[wyldwetterbaan|wyldwetterbanen]]. Sa'n park ûnderskiedt him fan in [[merke]] trochdat it net ferpleatsber is, en fan in [[boarterstún]] trochdat it oer (folle) gruttere attraksjes beskikt. Dêrby binne ferdivedaasjeparken rjochte op it fermeitsjen fan grutte groepen minsken, almeast [[toerisme|toeristen]], mei't sa'n park te grut en djoer is om inkeld bestean te kinnen fan besyk troch de pleatslike befolking.

Ferdivedaasjeparken hawwe har ûntjûn út 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] tradysje fan it hâlden fan in jierlikse [[merke]]. Ek de [[wrâldtentoanstelling]]s fan 'e [[njoggentjinde iuw]] hawwe der har ynfloed op hân. Faak hat in ferdivedaasjepark in beskaat tema (dêrfandinne de oantsjutting &quot;temapark&quot;), dêr't alle attraksjes mei te krijen hawwe. Yn guon parken betellet men by de yngong in alomfetsjende tagongspriis wêrnei't alle attraksjes fierders frij besocht wurde kinne; yn oare parken is de yntreepriis leech, mar moat foar alle attraksjes apart bybetelle wurde. Hoewol't ferdivedaasjeparken besocht wurde troch minsken fan alle leeftydskategoryen, lizze se har dochs benammen ta op it fermaak fan bern. 

Guon fan 'e bekendste ferdivedaasjeparken fan 'e wrâld binne [[Disneyland]], yn [[Anaheim (Kalifornje)|Anaheim]], [[Disney World]], yn [[Orlando (Floarida)|Orlando]], [[Disneyland Paris|Euro Disney]], yn [[Parys]], en [[Warner Bros. Movie World (Dútslân)|Warner Bros. Movie World]], yn it [[Dútslân|Dútske]] [[Bottrop]]. Yn [[Nederlân]] is de [[Efteling]], yn it [[Noard-Brabân|Brabânske]] [[Keatsheuvel]], fierwei it bekendste ferdivedaasjepark. Oaren binne [[Duinrell]], yn [[Wassenaar]] ([[Súd-Hollân]]), [[Attraksjepark Slachharen]], yn [[Slachharen]] ([[Oerisel]]) en [[Walibi Holland]] (de eardere Flevohof), yn [[Biddinghuzen]] ([[Flevolân]]). 

==List fan Hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=6|ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|-
!colspan=6|Bistetunen yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|-
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

==Galery==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Sleepingbeautycastle50.jpg|It kastiel fan [[Toarnroaske]] (''Sleeping Beauty''), yn [[Disneyland]]
Ofbyld:Mountain at Canada's Wonderland.jpg|''Wonder Mountain'', yn [[Canada's Wonderland]] ([[Vaughan]], [[Ontario]])
Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|De yngong fan 'e [[Efteling]]
Ofbyld:Wild West Falls Adventure Ride PD.jpg|De ''Wild West Falls Adventure Ride'' yn [[Warner Bros. Movie World (Austraalje)|Warner Bros. Movie World]] ([[Oxenford (Queenslân)|Oxenford]], [[Queenslân]])
Ofbyld:Front Entrance of Disneyland.JPG|Yngong fan [[Hong Kong Disneyland]] ([[Hongkong]])
Ofbyld:Hudsonbay-Walibiworld.jpg|''Pirate Ship Hudson Bay'', yn [[Walibi Holland]]
Ofbyld:Cinderella Castle.jpg|It kastiel fan [[Jiskepûster]] (''Cinderella''), yn [[Disney World]]
|''Thunder Mesa Riverboat Landing'', yn [[Euro Disney]] ([[Parys]])
&lt;/gallery&gt;

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Amusement_park ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Amusement parks}}
}}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark| ]]
[[Kategory:Toerisme]]
[[Kategory:Rekreaasje]]</text>
      <sha1>1tvcqacdj0yg4tykpcue41k3bw5gobk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085303</id>
      <parentid>1085302</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:01:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* List fan Hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6987" xml:space="preserve">[[File:Efteling Pirana.jpg|right|thumb|250px|De [[wyldwetterbaan]] &quot;Piraña&quot;, yn 'e [[Efteling]].]]
In '''ferdivedaasjepark''', '''attraksjepark''', '''amusemintspark''', '''temapark''' of ''pretpark'' ([[hollanisme]]) is in [[rekreaasje|rekreaasje-oard]] dêr't men jin tsjin betelling fermeitsje kin mei almeast grutskalige attraksjes lykas [[achtbaan|achtbanen]], [[reuzerêd]]en, [[mearkestún|mearkestunen]] en [[wyldwetterbaan|wyldwetterbanen]]. Sa'n park ûnderskiedt him fan in [[merke]] trochdat it net ferpleatsber is, en fan in [[boarterstún]] trochdat it oer (folle) gruttere attraksjes beskikt. Dêrby binne ferdivedaasjeparken rjochte op it fermeitsjen fan grutte groepen minsken, almeast [[toerisme|toeristen]], mei't sa'n park te grut en djoer is om inkeld bestean te kinnen fan besyk troch de pleatslike befolking.

Ferdivedaasjeparken hawwe har ûntjûn út 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] tradysje fan it hâlden fan in jierlikse [[merke]]. Ek de [[wrâldtentoanstelling]]s fan 'e [[njoggentjinde iuw]] hawwe der har ynfloed op hân. Faak hat in ferdivedaasjepark in beskaat tema (dêrfandinne de oantsjutting &quot;temapark&quot;), dêr't alle attraksjes mei te krijen hawwe. Yn guon parken betellet men by de yngong in alomfetsjende tagongspriis wêrnei't alle attraksjes fierders frij besocht wurde kinne; yn oare parken is de yntreepriis leech, mar moat foar alle attraksjes apart bybetelle wurde. Hoewol't ferdivedaasjeparken besocht wurde troch minsken fan alle leeftydskategoryen, lizze se har dochs benammen ta op it fermaak fan bern. 

Guon fan 'e bekendste ferdivedaasjeparken fan 'e wrâld binne [[Disneyland]], yn [[Anaheim (Kalifornje)|Anaheim]], [[Disney World]], yn [[Orlando (Floarida)|Orlando]], [[Disneyland Paris|Euro Disney]], yn [[Parys]], en [[Warner Bros. Movie World (Dútslân)|Warner Bros. Movie World]], yn it [[Dútslân|Dútske]] [[Bottrop]]. Yn [[Nederlân]] is de [[Efteling]], yn it [[Noard-Brabân|Brabânske]] [[Keatsheuvel]], fierwei it bekendste ferdivedaasjepark. Oaren binne [[Duinrell]], yn [[Wassenaar]] ([[Súd-Hollân]]), [[Attraksjepark Slachharen]], yn [[Slachharen]] ([[Oerisel]]) en [[Walibi Holland]] (de eardere Flevohof), yn [[Biddinghuzen]] ([[Flevolân]]). 

==List fan Hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=6|ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|-
!colspan=6|Bistetunen yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

==Galery==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Sleepingbeautycastle50.jpg|It kastiel fan [[Toarnroaske]] (''Sleeping Beauty''), yn [[Disneyland]]
Ofbyld:Mountain at Canada's Wonderland.jpg|''Wonder Mountain'', yn [[Canada's Wonderland]] ([[Vaughan]], [[Ontario]])
Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|De yngong fan 'e [[Efteling]]
Ofbyld:Wild West Falls Adventure Ride PD.jpg|De ''Wild West Falls Adventure Ride'' yn [[Warner Bros. Movie World (Austraalje)|Warner Bros. Movie World]] ([[Oxenford (Queenslân)|Oxenford]], [[Queenslân]])
Ofbyld:Front Entrance of Disneyland.JPG|Yngong fan [[Hong Kong Disneyland]] ([[Hongkong]])
Ofbyld:Hudsonbay-Walibiworld.jpg|''Pirate Ship Hudson Bay'', yn [[Walibi Holland]]
Ofbyld:Cinderella Castle.jpg|It kastiel fan [[Jiskepûster]] (''Cinderella''), yn [[Disney World]]
|''Thunder Mesa Riverboat Landing'', yn [[Euro Disney]] ([[Parys]])
&lt;/gallery&gt;

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Amusement_park ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Amusement parks}}
}}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark| ]]
[[Kategory:Toerisme]]
[[Kategory:Rekreaasje]]</text>
      <sha1>hhmioxm3mgiatv0vb5ruye8e9umr1i4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085305</id>
      <parentid>1085303</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:09:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>wurk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6996" xml:space="preserve">{{wurk}}
[[File:Efteling Pirana.jpg|right|thumb|250px|De [[wyldwetterbaan]] &quot;Piraña&quot;, yn 'e [[Efteling]].]]
In '''ferdivedaasjepark''', '''attraksjepark''', '''amusemintspark''', '''temapark''' of ''pretpark'' ([[hollanisme]]) is in [[rekreaasje|rekreaasje-oard]] dêr't men jin tsjin betelling fermeitsje kin mei almeast grutskalige attraksjes lykas [[achtbaan|achtbanen]], [[reuzerêd]]en, [[mearkestún|mearkestunen]] en [[wyldwetterbaan|wyldwetterbanen]]. Sa'n park ûnderskiedt him fan in [[merke]] trochdat it net ferpleatsber is, en fan in [[boarterstún]] trochdat it oer (folle) gruttere attraksjes beskikt. Dêrby binne ferdivedaasjeparken rjochte op it fermeitsjen fan grutte groepen minsken, almeast [[toerisme|toeristen]], mei't sa'n park te grut en djoer is om inkeld bestean te kinnen fan besyk troch de pleatslike befolking.

Ferdivedaasjeparken hawwe har ûntjûn út 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] tradysje fan it hâlden fan in jierlikse [[merke]]. Ek de [[wrâldtentoanstelling]]s fan 'e [[njoggentjinde iuw]] hawwe der har ynfloed op hân. Faak hat in ferdivedaasjepark in beskaat tema (dêrfandinne de oantsjutting &quot;temapark&quot;), dêr't alle attraksjes mei te krijen hawwe. Yn guon parken betellet men by de yngong in alomfetsjende tagongspriis wêrnei't alle attraksjes fierders frij besocht wurde kinne; yn oare parken is de yntreepriis leech, mar moat foar alle attraksjes apart bybetelle wurde. Hoewol't ferdivedaasjeparken besocht wurde troch minsken fan alle leeftydskategoryen, lizze se har dochs benammen ta op it fermaak fan bern. 

Guon fan 'e bekendste ferdivedaasjeparken fan 'e wrâld binne [[Disneyland]], yn [[Anaheim (Kalifornje)|Anaheim]], [[Disney World]], yn [[Orlando (Floarida)|Orlando]], [[Disneyland Paris|Euro Disney]], yn [[Parys]], en [[Warner Bros. Movie World (Dútslân)|Warner Bros. Movie World]], yn it [[Dútslân|Dútske]] [[Bottrop]]. Yn [[Nederlân]] is de [[Efteling]], yn it [[Noard-Brabân|Brabânske]] [[Keatsheuvel]], fierwei it bekendste ferdivedaasjepark. Oaren binne [[Duinrell]], yn [[Wassenaar]] ([[Súd-Hollân]]), [[Attraksjepark Slachharen]], yn [[Slachharen]] ([[Oerisel]]) en [[Walibi Holland]] (de eardere Flevohof), yn [[Biddinghuzen]] ([[Flevolân]]). 

==List fan Hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=6|ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|-
!colspan=6|Bistetunen yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

==Galery==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Sleepingbeautycastle50.jpg|It kastiel fan [[Toarnroaske]] (''Sleeping Beauty''), yn [[Disneyland]]
Ofbyld:Mountain at Canada's Wonderland.jpg|''Wonder Mountain'', yn [[Canada's Wonderland]] ([[Vaughan]], [[Ontario]])
Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|De yngong fan 'e [[Efteling]]
Ofbyld:Wild West Falls Adventure Ride PD.jpg|De ''Wild West Falls Adventure Ride'' yn [[Warner Bros. Movie World (Austraalje)|Warner Bros. Movie World]] ([[Oxenford (Queenslân)|Oxenford]], [[Queenslân]])
Ofbyld:Front Entrance of Disneyland.JPG|Yngong fan [[Hong Kong Disneyland]] ([[Hongkong]])
Ofbyld:Hudsonbay-Walibiworld.jpg|''Pirate Ship Hudson Bay'', yn [[Walibi Holland]]
Ofbyld:Cinderella Castle.jpg|It kastiel fan [[Jiskepûster]] (''Cinderella''), yn [[Disney World]]
|''Thunder Mesa Riverboat Landing'', yn [[Euro Disney]] ([[Parys]])
&lt;/gallery&gt;

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Amusement_park ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Amusement parks}}
}}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark| ]]
[[Kategory:Toerisme]]
[[Kategory:Rekreaasje]]</text>
      <sha1>p7wjxn582ykp9d7wwgvhbcvj6ate2p5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085314</id>
      <parentid>1085305</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:44:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* List fan Hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân */ List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9197" xml:space="preserve">{{wurk}}
[[File:Efteling Pirana.jpg|right|thumb|250px|De [[wyldwetterbaan]] &quot;Piraña&quot;, yn 'e [[Efteling]].]]
In '''ferdivedaasjepark''', '''attraksjepark''', '''amusemintspark''', '''temapark''' of ''pretpark'' ([[hollanisme]]) is in [[rekreaasje|rekreaasje-oard]] dêr't men jin tsjin betelling fermeitsje kin mei almeast grutskalige attraksjes lykas [[achtbaan|achtbanen]], [[reuzerêd]]en, [[mearkestún|mearkestunen]] en [[wyldwetterbaan|wyldwetterbanen]]. Sa'n park ûnderskiedt him fan in [[merke]] trochdat it net ferpleatsber is, en fan in [[boarterstún]] trochdat it oer (folle) gruttere attraksjes beskikt. Dêrby binne ferdivedaasjeparken rjochte op it fermeitsjen fan grutte groepen minsken, almeast [[toerisme|toeristen]], mei't sa'n park te grut en djoer is om inkeld bestean te kinnen fan besyk troch de pleatslike befolking.

Ferdivedaasjeparken hawwe har ûntjûn út 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] tradysje fan it hâlden fan in jierlikse [[merke]]. Ek de [[wrâldtentoanstelling]]s fan 'e [[njoggentjinde iuw]] hawwe der har ynfloed op hân. Faak hat in ferdivedaasjepark in beskaat tema (dêrfandinne de oantsjutting &quot;temapark&quot;), dêr't alle attraksjes mei te krijen hawwe. Yn guon parken betellet men by de yngong in alomfetsjende tagongspriis wêrnei't alle attraksjes fierders frij besocht wurde kinne; yn oare parken is de yntreepriis leech, mar moat foar alle attraksjes apart bybetelle wurde. Hoewol't ferdivedaasjeparken besocht wurde troch minsken fan alle leeftydskategoryen, lizze se har dochs benammen ta op it fermaak fan bern. 

Guon fan 'e bekendste ferdivedaasjeparken fan 'e wrâld binne [[Disneyland]], yn [[Anaheim (Kalifornje)|Anaheim]], [[Disney World]], yn [[Orlando (Floarida)|Orlando]], [[Disneyland Paris|Euro Disney]], yn [[Parys]], en [[Warner Bros. Movie World (Dútslân)|Warner Bros. Movie World]], yn it [[Dútslân|Dútske]] [[Bottrop]]. Yn [[Nederlân]] is de [[Efteling]], yn it [[Noard-Brabân|Brabânske]] [[Keatsheuvel]], fierwei it bekendste ferdivedaasjepark. Oaren binne [[Duinrell]], yn [[Wassenaar]] ([[Súd-Hollân]]), [[Attraksjepark Slachharen]], yn [[Slachharen]] ([[Oerisel]]) en [[Walibi Holland]] (de eardere Flevohof), yn [[Biddinghuzen]] ([[Flevolân]]). 

==List fan Hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

==Galery==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Sleepingbeautycastle50.jpg|It kastiel fan [[Toarnroaske]] (''Sleeping Beauty''), yn [[Disneyland]]
Ofbyld:Mountain at Canada's Wonderland.jpg|''Wonder Mountain'', yn [[Canada's Wonderland]] ([[Vaughan]], [[Ontario]])
Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|De yngong fan 'e [[Efteling]]
Ofbyld:Wild West Falls Adventure Ride PD.jpg|De ''Wild West Falls Adventure Ride'' yn [[Warner Bros. Movie World (Austraalje)|Warner Bros. Movie World]] ([[Oxenford (Queenslân)|Oxenford]], [[Queenslân]])
Ofbyld:Front Entrance of Disneyland.JPG|Yngong fan [[Hong Kong Disneyland]] ([[Hongkong]])
Ofbyld:Hudsonbay-Walibiworld.jpg|''Pirate Ship Hudson Bay'', yn [[Walibi Holland]]
Ofbyld:Cinderella Castle.jpg|It kastiel fan [[Jiskepûster]] (''Cinderella''), yn [[Disney World]]
|''Thunder Mesa Riverboat Landing'', yn [[Euro Disney]] ([[Parys]])
&lt;/gallery&gt;

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Amusement_park ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Amusement parks}}
}}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark| ]]
[[Kategory:Toerisme]]
[[Kategory:Rekreaasje]]</text>
      <sha1>4wj9gbrbywgpk14kud67kg4xelbs79a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085315</id>
      <parentid>1085314</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:48:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>wurk dien</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9221" xml:space="preserve">[[File:Efteling Pirana.jpg|right|thumb|250px|De [[wyldwetterbaan]] &quot;Piraña&quot;, yn 'e [[Efteling]].]]
In '''ferdivedaasjepark''', '''attraksjepark''', '''amusemintspark''', '''temapark''' of ''pretpark'' ([[hollanisme]]) is in [[rekreaasje|rekreaasje-oard]] dêr't men jin tsjin betelling fermeitsje kin mei almeast grutskalige attraksjes lykas [[achtbaan|achtbanen]], [[reuzerêd]]en, [[mearkestún|mearkestunen]] en [[wyldwetterbaan|wyldwetterbanen]]. Sa'n park ûnderskiedt him fan in [[merke]] trochdat it net ferpleatsber is, en fan in [[boarterstún]] trochdat it oer (folle) gruttere attraksjes beskikt. Dêrby binne ferdivedaasjeparken rjochte op it fermeitsjen fan grutte groepen minsken, almeast [[toerisme|toeristen]], mei't sa'n park te grut en djoer is om inkeld bestean te kinnen fan besyk troch de pleatslike befolking.

Ferdivedaasjeparken hawwe har ûntjûn út 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] tradysje fan it hâlden fan in jierlikse [[merke]]. Ek de [[wrâldtentoanstelling]]s fan 'e [[njoggentjinde iuw]] hawwe der har ynfloed op hân. Faak hat in ferdivedaasjepark in beskaat tema (dêrfandinne de oantsjutting &quot;temapark&quot;), dêr't alle attraksjes mei te krijen hawwe. Yn guon parken betellet men by de yngong in alomfetsjende tagongspriis wêrnei't alle attraksjes fierders frij besocht wurde kinne; yn oare parken is de yntreepriis leech, mar moat foar alle attraksjes apart bybetelle wurde. Hoewol't ferdivedaasjeparken besocht wurde troch minsken fan alle leeftydskategoryen, lizze se har dochs benammen ta op it fermaak fan bern. 

Guon fan 'e bekendste ferdivedaasjeparken fan 'e wrâld binne [[Disneyland]], yn [[Anaheim (Kalifornje)|Anaheim]], [[Disney World]], yn [[Orlando (Floarida)|Orlando]], [[Disneyland Paris|Euro Disney]], yn [[Parys]], en [[Warner Bros. Movie World (Dútslân)|Warner Bros. Movie World]], yn it [[Dútslân|Dútske]] [[Bottrop]]. Yn [[Nederlân]] is de [[Efteling]], yn it [[Noard-Brabân|Brabânske]] [[Keatsheuvel]], fierwei it bekendste ferdivedaasjepark. Oaren binne [[Duinrell]], yn [[Wassenaar]] ([[Súd-Hollân]]), [[Attraksjepark Slachharen]], yn [[Slachharen]] ([[Oerisel]]) en [[Walibi Holland]] (de eardere Flevohof), yn [[Biddinghuzen]] ([[Flevolân]]). 

==List fan Hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

==Galery==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Sleepingbeautycastle50.jpg|It kastiel fan [[Toarnroaske]] (''Sleeping Beauty''), yn [[Disneyland]]
Ofbyld:Mountain at Canada's Wonderland.jpg|''Wonder Mountain'', yn [[Canada's Wonderland]] ([[Vaughan]], [[Ontario]])
Hellendoorn - Tornado looping.jpg|Balagos – Flying Flame yn [[Avonturenpark Hellendoorn]]
Ofbyld:Wild West Falls Adventure Ride PD.jpg|De ''Wild West Falls Adventure Ride'' yn [[Warner Bros. Movie World (Austraalje)|Warner Bros. Movie World]] ([[Oxenford (Queenslân)|Oxenford]], [[Queenslân]])
Ofbyld:Front Entrance of Disneyland.JPG|Yngong fan [[Hong Kong Disneyland]] ([[Hongkong]])
Ofbyld:Hudsonbay-Walibiworld.jpg|''Pirate Ship Hudson Bay'', yn [[Walibi Holland]]
Ofbyld:Cinderella Castle.jpg|It kastiel fan [[Jiskepûster]] (''Cinderella''), yn [[Disney World]]
|''Thunder Mesa Riverboat Landing'', yn [[Euro Disney]] ([[Parys]])
&lt;/gallery&gt;

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Amusement_park ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Amusement parks}}
}}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark| ]]
[[Kategory:Toerisme]]
[[Kategory:Rekreaasje]]</text>
      <sha1>79aadu9w8cmewvyc7aoped666em1e9w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085318</id>
      <parentid>1085315</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:53:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân */ oars</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9219" xml:space="preserve">[[File:Efteling Pirana.jpg|right|thumb|250px|De [[wyldwetterbaan]] &quot;Piraña&quot;, yn 'e [[Efteling]].]]
In '''ferdivedaasjepark''', '''attraksjepark''', '''amusemintspark''', '''temapark''' of ''pretpark'' ([[hollanisme]]) is in [[rekreaasje|rekreaasje-oard]] dêr't men jin tsjin betelling fermeitsje kin mei almeast grutskalige attraksjes lykas [[achtbaan|achtbanen]], [[reuzerêd]]en, [[mearkestún|mearkestunen]] en [[wyldwetterbaan|wyldwetterbanen]]. Sa'n park ûnderskiedt him fan in [[merke]] trochdat it net ferpleatsber is, en fan in [[boarterstún]] trochdat it oer (folle) gruttere attraksjes beskikt. Dêrby binne ferdivedaasjeparken rjochte op it fermeitsjen fan grutte groepen minsken, almeast [[toerisme|toeristen]], mei't sa'n park te grut en djoer is om inkeld bestean te kinnen fan besyk troch de pleatslike befolking.

Ferdivedaasjeparken hawwe har ûntjûn út 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] tradysje fan it hâlden fan in jierlikse [[merke]]. Ek de [[wrâldtentoanstelling]]s fan 'e [[njoggentjinde iuw]] hawwe der har ynfloed op hân. Faak hat in ferdivedaasjepark in beskaat tema (dêrfandinne de oantsjutting &quot;temapark&quot;), dêr't alle attraksjes mei te krijen hawwe. Yn guon parken betellet men by de yngong in alomfetsjende tagongspriis wêrnei't alle attraksjes fierders frij besocht wurde kinne; yn oare parken is de yntreepriis leech, mar moat foar alle attraksjes apart bybetelle wurde. Hoewol't ferdivedaasjeparken besocht wurde troch minsken fan alle leeftydskategoryen, lizze se har dochs benammen ta op it fermaak fan bern. 

Guon fan 'e bekendste ferdivedaasjeparken fan 'e wrâld binne [[Disneyland]], yn [[Anaheim (Kalifornje)|Anaheim]], [[Disney World]], yn [[Orlando (Floarida)|Orlando]], [[Disneyland Paris|Euro Disney]], yn [[Parys]], en [[Warner Bros. Movie World (Dútslân)|Warner Bros. Movie World]], yn it [[Dútslân|Dútske]] [[Bottrop]]. Yn [[Nederlân]] is de [[Efteling]], yn it [[Noard-Brabân|Brabânske]] [[Keatsheuvel]], fierwei it bekendste ferdivedaasjepark. Oaren binne [[Duinrell]], yn [[Wassenaar]] ([[Súd-Hollân]]), [[Attraksjepark Slachharen]], yn [[Slachharen]] ([[Oerisel]]) en [[Walibi Holland]] (de eardere Flevohof), yn [[Biddinghuzen]] ([[Flevolân]]). 

==List fan Hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

==Galery==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Sleepingbeautycastle50.jpg|It kastiel fan [[Toarnroaske]] (''Sleeping Beauty''), yn [[Disneyland]]
Ofbyld:Mountain at Canada's Wonderland.jpg|''Wonder Mountain'', yn [[Canada's Wonderland]] ([[Vaughan]], [[Ontario]])
Hellendoorn - Tornado looping.jpg|Balagos – Flying Flame yn [[Avonturenpark Hellendoorn]]
Ofbyld:Wild West Falls Adventure Ride PD.jpg|De ''Wild West Falls Adventure Ride'' yn [[Warner Bros. Movie World (Austraalje)|Warner Bros. Movie World]] ([[Oxenford (Queenslân)|Oxenford]], [[Queenslân]])
Ofbyld:Front Entrance of Disneyland.JPG|Yngong fan [[Hong Kong Disneyland]] ([[Hongkong]])
Ofbyld:Hudsonbay-Walibiworld.jpg|''Pirate Ship Hudson Bay'', yn [[Walibi Holland]]
Ofbyld:Cinderella Castle.jpg|It kastiel fan [[Jiskepûster]] (''Cinderella''), yn [[Disney World]]
|''Thunder Mesa Riverboat Landing'', yn [[Euro Disney]] ([[Parys]])
&lt;/gallery&gt;

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Amusement_park ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Amusement parks}}
}}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark| ]]
[[Kategory:Toerisme]]
[[Kategory:Rekreaasje]]</text>
      <sha1>2n8ybj3ms0ihpmghoftbmr7rdnli2ai</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085327</id>
      <parentid>1085318</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T18:11:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>Stavering moat hifke wurde. Wa hat der nocht oan?</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9233" xml:space="preserve">{{Stavering}}
[[File:Efteling Pirana.jpg|right|thumb|250px|De [[wyldwetterbaan]] &quot;Piraña&quot;, yn 'e [[Efteling]].]]
In '''ferdivedaasjepark''', '''attraksjepark''', '''amusemintspark''', '''temapark''' of ''pretpark'' ([[hollanisme]]) is in [[rekreaasje|rekreaasje-oard]] dêr't men jin tsjin betelling fermeitsje kin mei almeast grutskalige attraksjes lykas [[achtbaan|achtbanen]], [[reuzerêd]]en, [[mearkestún|mearkestunen]] en [[wyldwetterbaan|wyldwetterbanen]]. Sa'n park ûnderskiedt him fan in [[merke]] trochdat it net ferpleatsber is, en fan in [[boarterstún]] trochdat it oer (folle) gruttere attraksjes beskikt. Dêrby binne ferdivedaasjeparken rjochte op it fermeitsjen fan grutte groepen minsken, almeast [[toerisme|toeristen]], mei't sa'n park te grut en djoer is om inkeld bestean te kinnen fan besyk troch de pleatslike befolking.

Ferdivedaasjeparken hawwe har ûntjûn út 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] tradysje fan it hâlden fan in jierlikse [[merke]]. Ek de [[wrâldtentoanstelling]]s fan 'e [[njoggentjinde iuw]] hawwe der har ynfloed op hân. Faak hat in ferdivedaasjepark in beskaat tema (dêrfandinne de oantsjutting &quot;temapark&quot;), dêr't alle attraksjes mei te krijen hawwe. Yn guon parken betellet men by de yngong in alomfetsjende tagongspriis wêrnei't alle attraksjes fierders frij besocht wurde kinne; yn oare parken is de yntreepriis leech, mar moat foar alle attraksjes apart bybetelle wurde. Hoewol't ferdivedaasjeparken besocht wurde troch minsken fan alle leeftydskategoryen, lizze se har dochs benammen ta op it fermaak fan bern. 

Guon fan 'e bekendste ferdivedaasjeparken fan 'e wrâld binne [[Disneyland]], yn [[Anaheim (Kalifornje)|Anaheim]], [[Disney World]], yn [[Orlando (Floarida)|Orlando]], [[Disneyland Paris|Euro Disney]], yn [[Parys]], en [[Warner Bros. Movie World (Dútslân)|Warner Bros. Movie World]], yn it [[Dútslân|Dútske]] [[Bottrop]]. Yn [[Nederlân]] is de [[Efteling]], yn it [[Noard-Brabân|Brabânske]] [[Keatsheuvel]], fierwei it bekendste ferdivedaasjepark. Oaren binne [[Duinrell]], yn [[Wassenaar]] ([[Súd-Hollân]]), [[Attraksjepark Slachharen]], yn [[Slachharen]] ([[Oerisel]]) en [[Walibi Holland]] (de eardere Flevohof), yn [[Biddinghuzen]] ([[Flevolân]]). 

==List fan Hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

==Galery==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Sleepingbeautycastle50.jpg|It kastiel fan [[Toarnroaske]] (''Sleeping Beauty''), yn [[Disneyland]]
Ofbyld:Mountain at Canada's Wonderland.jpg|''Wonder Mountain'', yn [[Canada's Wonderland]] ([[Vaughan]], [[Ontario]])
Hellendoorn - Tornado looping.jpg|Balagos – Flying Flame yn [[Avonturenpark Hellendoorn]]
Ofbyld:Wild West Falls Adventure Ride PD.jpg|De ''Wild West Falls Adventure Ride'' yn [[Warner Bros. Movie World (Austraalje)|Warner Bros. Movie World]] ([[Oxenford (Queenslân)|Oxenford]], [[Queenslân]])
Ofbyld:Front Entrance of Disneyland.JPG|Yngong fan [[Hong Kong Disneyland]] ([[Hongkong]])
Ofbyld:Hudsonbay-Walibiworld.jpg|''Pirate Ship Hudson Bay'', yn [[Walibi Holland]]
Ofbyld:Cinderella Castle.jpg|It kastiel fan [[Jiskepûster]] (''Cinderella''), yn [[Disney World]]
|''Thunder Mesa Riverboat Landing'', yn [[Euro Disney]] ([[Parys]])
&lt;/gallery&gt;

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Amusement_park ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Amusement parks}}
}}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark| ]]
[[Kategory:Toerisme]]
[[Kategory:Rekreaasje]]</text>
      <sha1>iq61t290umqn1rgx0eapi0bphwuds13</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085359</id>
      <parentid>1085327</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T22:00:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9229" xml:space="preserve">[[File:Efteling Pirana.jpg|right|thumb|250px|De [[wyldwetterbaan]] &quot;Piraña&quot;, yn 'e [[Efteling]].]]
In '''ferdivedaasjepark''', '''attraksjepark''', '''amusemintspark''', '''temapark''' of ''pretpark'' ([[hollanisme]]) is in [[rekreaasje|rekreaasje-oard]] dêr't men jin tsjin betelling [[fermaak|fermeitsje]] kin mei almeast grutskalige attraksjes lykas [[achtbaan|achtbanen]], [[reuzerêd]]en, [[mearketún|mearketunen]] en [[wyldwetterbaan|wyldwetterbanen]]. Sa'n park ûnderskiedt him fan in [[merke]] trochdat it net ferpleatsber is, en fan in [[boarterstún]] trochdat it oer (folle) gruttere attraksjes beskikt. Dêrby binne ferdivedaasjeparken rjochte op it fermeitsjen fan grutte groepen minsken, almeast [[toerisme|toeristen]], mei't sa'n park te grut en djoer is om inkeld bestean te kinnen fan besyk troch de pleatslike befolking.

Ferdivedaasjeparken hawwe har ûntjûn út 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] tradysje fan it hâlden fan in jierlikse [[merke]]. Ek de [[wrâldtentoanstelling]]s fan 'e [[njoggentjinde iuw]] hawwe der har ynfloed op hân. Faak hat in ferdivedaasjepark in beskaat tema (dêrfandinne de oantsjutting &quot;temapark&quot;), dêr't alle attraksjes mei te krijen hawwe. Yn guon parken betellet men by de yngong in alomfetsjende tagongspriis wêrnei't alle attraksjes fierders frij besocht wurde kinne; yn oare parken is de yntreepriis leech, mar moat foar alle attraksjes apart bybetelle wurde. Hoewol't ferdivedaasjeparken besocht wurde troch minsken fan alle leeftydskategoryen, lizze se har dochs benammen ta op it fermaak fan bern. 

Guon fan 'e bekendste ferdivedaasjeparken fan 'e wrâld binne [[Disneyland]], yn [[Anaheim (Kalifornje)|Anaheim]], [[Disney World]], yn [[Orlando (Floarida)|Orlando]], [[Disneyland Paris|Euro Disney]], yn [[Parys]], en [[Warner Bros. Movie World (Dútslân)|Warner Bros. Movie World]], yn it [[Dútslân|Dútske]] [[Bottrop]]. Yn [[Nederlân]] is de [[Efteling]], yn it [[Noard-Brabân|Brabânske]] [[Keatsheuvel]], fierwei it bekendste ferdivedaasjepark. Oaren binne [[Duinrell]], yn [[Wassenaar]] ([[Súd-Hollân]]), [[Attraksjepark Slachharen]], yn [[Slachharen]] ([[Oerisel]]) en [[Walibi Holland]] (de eardere Flevohof), yn [[Biddinghuzen]] ([[Flevolân]]). 

==List fan Hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

==Galery==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Sleepingbeautycastle50.jpg|It kastiel fan [[Toarnroaske]] (''Sleeping Beauty''), yn [[Disneyland]]
Ofbyld:Mountain at Canada's Wonderland.jpg|''Wonder Mountain'', yn [[Canada's Wonderland]] ([[Vaughan]], [[Ontario]])
Hellendoorn - Tornado looping.jpg|Balagos – Flying Flame yn [[Avonturenpark Hellendoorn]]
Ofbyld:Wild West Falls Adventure Ride PD.jpg|De ''Wild West Falls Adventure Ride'' yn [[Warner Bros. Movie World (Austraalje)|Warner Bros. Movie World]] ([[Oxenford (Queenslân)|Oxenford]], [[Queenslân]])
Ofbyld:Front Entrance of Disneyland.JPG|Yngong fan [[Hong Kong Disneyland]] ([[Hongkong]])
Ofbyld:Hudsonbay-Walibiworld.jpg|''Pirate Ship Hudson Bay'', yn [[Walibi Holland]]
Ofbyld:Cinderella Castle.jpg|It kastiel fan [[Jiskepûster]] (''Cinderella''), yn [[Disney World]]
|''Thunder Mesa Riverboat Landing'', yn [[Euro Disney]] ([[Parys]])
&lt;/gallery&gt;

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Amusement_park ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Amusement parks}}
}}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark| ]]
[[Kategory:Toerisme]]
[[Kategory:Rekreaasje]]</text>
      <sha1>shrjnyxt1raifma27a0hseur18hpepc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085360</id>
      <parentid>1085359</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T22:07:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9257" xml:space="preserve">[[File:Efteling Pirana.jpg|right|thumb|250px|De [[wyldwetterbaan]] &quot;Piraña&quot;, yn 'e [[Efteling]].]]
In '''ferdivedaasjepark''', '''attraksjepark''', '''amusemintspark''', '''temapark''' of ''pretpark'' ([[hollanisme]]) is in [[rekreaasje|rekreaasje-oard]] dêr't men jin tsjin betelling [[fermaak|fermeitsje]] kin mei almeast grutskalige attraksjes lykas [[achtbaan|achtbanen]], [[reuzerêd]]en, [[mearketún|mearketunen]] en [[wyldwetterbaan|wyldwetterbanen]]. Sa'n park ûnderskiedt him fan in [[merke]] trochdat it net ferpleatsber is, en fan in [[boarterstún]] trochdat it oer (folle) gruttere attraksjes beskikt. Dêrby binne ferdivedaasjeparken rjochte op it fermeitsjen fan grutte groepen minsken, almeast [[toerisme|toeristen]], mei't sa'n park te grut en djoer is om inkeld bestean te kinnen fan besyk troch de pleatslike befolking.

Ferdivedaasjeparken hawwe har ûntjûn út 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] tradysje fan it hâlden fan in jierlikse [[merke]]. Ek de [[wrâldtentoanstelling]]s fan 'e [[njoggentjinde iuw]] hawwe der har ynfloed op hân. Faak hat in ferdivedaasjepark in beskaat tema (dêrfandinne de oantsjutting &quot;temapark&quot;), dêr't alle attraksjes mei te krijen hawwe. Yn guon parken betellet men by de yngong in alomfetsjende tagongspriis wêrnei't alle attraksjes fierders frij besocht wurde kinne; yn oare parken is de yntreepriis leech, mar moat foar alle attraksjes apart bybetelle wurde. Hoewol't ferdivedaasjeparken besocht wurde troch minsken fan alle leeftydskategoryen, lizze se har dochs benammen ta op it fermaak fan bern. 

Guon fan 'e bekendste ferdivedaasjeparken fan 'e wrâld binne [[Disneyland]], yn [[Anaheim (Kalifornje)|Anaheim]], [[Disney World]], yn [[Orlando (Floarida)|Orlando]], [[Disneyland Paris|Euro Disney]], yn [[Parys]], en [[Warner Bros. Movie World (Dútslân)|Warner Bros. Movie World]], yn it [[Dútslân|Dútske]] [[Bottrop]]. Yn [[Nederlân]] is de [[Efteling]], yn it [[Noard-Brabân|Brabânske]] [[Keatsheuvel]], fierwei it bekendste ferdivedaasjepark. Oaren binne [[Duinrell]], yn [[Wassenaar]] ([[Súd-Hollân]]), [[Attraksjepark Slachharen]], yn [[Slachharen]] ([[Oerisel]]) en [[Walibi Holland]] (de eardere Flevohof), yn [[Biddinghuzen]] ([[Flevolân]]). 

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

==Galery==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Sleepingbeautycastle50.jpg|It kastiel fan [[Toarnroaske]] (''Sleeping Beauty''), yn [[Disneyland]]
Ofbyld:Mountain at Canada's Wonderland.jpg|''Wonder Mountain'', yn [[Canada's Wonderland]] ([[Vaughan]], [[Ontario]])
Hellendoorn - Tornado looping.jpg|Balagos – Flying Flame yn [[Avonturenpark Hellendoorn]]
Ofbyld:Wild West Falls Adventure Ride PD.jpg|De ''Wild West Falls Adventure Ride'' yn [[Warner Bros. Movie World (Austraalje)|Warner Bros. Movie World]] ([[Oxenford (Queenslân)|Oxenford]], [[Queenslân]])
Ofbyld:Front Entrance of Disneyland.JPG|Yngong fan [[Hong Kong Disneyland]] ([[Hongkong]])
Ofbyld:Hudsonbay-Walibiworld.jpg|''Pirate Ship Hudson Bay'', yn [[Walibi Holland]]
Ofbyld:Cinderella Castle.jpg|It kastiel fan [[Jiskepûster]] (''Cinderella''), yn [[Disney World]]
|''Thunder Mesa Riverboat Landing'', yn [[Euro Disney]] ([[Parys]])
&lt;/gallery&gt;

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Amusement_park ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Amusement parks}}
}}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark| ]]
[[Kategory:Toerisme]]
[[Kategory:Rekreaasje]]</text>
      <sha1>jwqfmjdhxuh3hkd3jbipjpzkey36x9w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085387</id>
      <parentid>1085360</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T09:16:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Sjoch ek</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3450" xml:space="preserve">[[File:Efteling Pirana.jpg|right|thumb|250px|De [[wyldwetterbaan]] &quot;Piraña&quot;, yn 'e [[Efteling]].]]
In '''ferdivedaasjepark''', '''attraksjepark''', '''amusemintspark''', '''temapark''' of ''pretpark'' ([[hollanisme]]) is in [[rekreaasje|rekreaasje-oard]] dêr't men jin tsjin betelling [[fermaak|fermeitsje]] kin mei almeast grutskalige attraksjes lykas [[achtbaan|achtbanen]], [[reuzerêd]]en, [[mearketún|mearketunen]] en [[wyldwetterbaan|wyldwetterbanen]]. Sa'n park ûnderskiedt him fan in [[merke]] trochdat it net ferpleatsber is, en fan in [[boarterstún]] trochdat it oer (folle) gruttere attraksjes beskikt. Dêrby binne ferdivedaasjeparken rjochte op it fermeitsjen fan grutte groepen minsken, almeast [[toerisme|toeristen]], mei't sa'n park te grut en djoer is om inkeld bestean te kinnen fan besyk troch de pleatslike befolking.

Ferdivedaasjeparken hawwe har ûntjûn út 'e [[Jeropa|Jeropeeske]] tradysje fan it hâlden fan in jierlikse [[merke]]. Ek de [[wrâldtentoanstelling]]s fan 'e [[njoggentjinde iuw]] hawwe der har ynfloed op hân. Faak hat in ferdivedaasjepark in beskaat tema (dêrfandinne de oantsjutting &quot;temapark&quot;), dêr't alle attraksjes mei te krijen hawwe. Yn guon parken betellet men by de yngong in alomfetsjende tagongspriis wêrnei't alle attraksjes fierders frij besocht wurde kinne; yn oare parken is de yntreepriis leech, mar moat foar alle attraksjes apart bybetelle wurde. Hoewol't ferdivedaasjeparken besocht wurde troch minsken fan alle leeftydskategoryen, lizze se har dochs benammen ta op it fermaak fan bern. 

Guon fan 'e bekendste ferdivedaasjeparken fan 'e wrâld binne [[Disneyland]], yn [[Anaheim (Kalifornje)|Anaheim]], [[Disney World]], yn [[Orlando (Floarida)|Orlando]], [[Disneyland Paris|Euro Disney]], yn [[Parys]], en [[Warner Bros. Movie World (Dútslân)|Warner Bros. Movie World]], yn it [[Dútslân|Dútske]] [[Bottrop]]. Yn [[Nederlân]] is de [[Efteling]], yn it [[Noard-Brabân|Brabânske]] [[Keatsheuvel]], fierwei it bekendste ferdivedaasjepark. Oaren binne [[Duinrell]], yn [[Wassenaar]] ([[Súd-Hollân]]), [[Attraksjepark Slachharen]], yn [[Slachharen]] ([[Oerisel]]) en [[Walibi Holland]] (de eardere Flevohof), yn [[Biddinghuzen]] ([[Flevolân]]). 

==Sjoch ek==
* [[List fan ferdivedaasjeparken yn Nederlân]]

==Galery==
&lt;gallery&gt;
Ofbyld:Sleepingbeautycastle50.jpg|It kastiel fan [[Toarnroaske]] (''Sleeping Beauty''), yn [[Disneyland]]
Ofbyld:Mountain at Canada's Wonderland.jpg|''Wonder Mountain'', yn [[Canada's Wonderland]] ([[Vaughan]], [[Ontario]])
Hellendoorn - Tornado looping.jpg|Balagos – Flying Flame yn [[Avonturenpark Hellendoorn]]
Ofbyld:Wild West Falls Adventure Ride PD.jpg|De ''Wild West Falls Adventure Ride'' yn [[Warner Bros. Movie World (Austraalje)|Warner Bros. Movie World]] ([[Oxenford (Queenslân)|Oxenford]], [[Queenslân]])
Ofbyld:Front Entrance of Disneyland.JPG|Yngong fan [[Hong Kong Disneyland]] ([[Hongkong]])
Ofbyld:Hudsonbay-Walibiworld.jpg|''Pirate Ship Hudson Bay'', yn [[Walibi Holland]]
Ofbyld:Cinderella Castle.jpg|It kastiel fan [[Jiskepûster]] (''Cinderella''), yn [[Disney World]]
|''Thunder Mesa Riverboat Landing'', yn [[Euro Disney]] ([[Parys]])
&lt;/gallery&gt;

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Amusement_park ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Amusement parks}}
}}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark| ]]
[[Kategory:Toerisme]]
[[Kategory:Rekreaasje]]</text>
      <sha1>7mozar7tra0hdtny1kcowbijn5lz3ns</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nasjonaal Loftfeart-Temapark Aviodrome</title>
    <ns>0</ns>
    <id>84046</id>
    <revision>
      <id>1085410</id>
      <parentid>1025142</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:48:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Romtefeart */ Kat</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4540" xml:space="preserve">{{stobbe|loftfeart}}
[[Ofbyld:Aviodrome Lelystad.jpg|thumb|Fokker-50 PH-OSI foar it haadgebou fan it museum]]
[[Ofbyld:DC-3_Oranje.jpg|thumb|DC-3 PH-ALR (sûnder motors)]]
[[Ofbyld:Aviodrome KLMBoeing.jpg|thumb|KLM Boeing mei ferlinge boppedek]]
It '''Nasjonaal Loftfeart-Temapark Aviodrome ''' is it grutste [[Nederlân]]sk [[museum]] foar [[Loftfeart|loft-]] en [[romtefeart]]. Sûnt 2003 húsmannet Aviodrome yn [[Lelystêd]] op de [[Lelystad Airport|lofthaven]] dêre. Earder siet it museum ûnder de namme '''Aviodome''' op [[Skiphol]].

== De samling ==
===Fleanmasines===
[[Ofbyld:Catalina Aviodrome.JPG|thumb|De [[Consolidated PBY Catalina|Catalina]] op het platform van het museum]]
[[Ofbyld:ANS backup flightarticle.jpg|thumb|Reservevluchtexemplaar van de ANS-satelliet]]
Net alle hjir ûnder neamde fleanmasines binne op in stuit yn it museum oanwêzich. It Aviodrome hat ek geregeldwei fleantugen dy't net ta de eigen kolleksje hearre.

* [[Eurocopter Dauphin|Aérospatiale Dauphin 2]]
* [[UH-1 Iroquois|Agusta - Bell 204B UH-1]]
* [[Alsema Sagitta]]
* [[ANR-1]] [[loftskip]] gondel
* [[Antonov An-2]]
* [[Auster|Auster J.1 Autocrat]]
* [[BAC Jet Provost]] (de [[cockpit]])
* 4 gondels fan [[loftballon]]nen
* Ballonkapsule Dutch Viking
* [[Beechcraft D-18]]
* Birdman Cherokee
* [[Blackburn Buccaneer]] (de cockpit)
* [[Boeing 747-200|Boeing 747-206SUD]] (de [[PH-BUK]])
* [[Bölkow Bo 105]]
* [[Juan de la Cierva|Cierva]] C.30A [[Autogyro]]
* [[Consolidated PBY Catalina|Consolidated PBY5A Catalina]] Eigner: Stichting &quot;Exploitatie van de Catalina&quot;
* [[Cessna 172]] (brûkt foar [[loftfotografy]])
* [[De Havilland]] Canada Beaver (de cockpit)
* [[Tiger Moth|De Havilland DH.82A Tiger Moth]]
* 2x De [[Havilland DH.104 Dove]] (ien kompleet en ien cockpit)
* [[DFS Olympia]]
* 2x [[Douglas DC-2]] (ien fleanree tastel, [[Uiver]])
* [[Douglas DC-3]]
* [[Douglas C-54 Skymaster]]
* [[Evans VP-1 Volksplane]]
* [[V1 (wapen)|V-1]] &quot;Fleanende bom&quot; (replika)
* [[Firebird]] ultralight
* 2x [[Fokker Spin]]
* [[Fokker Dr.I]]
* [[Fokker F.II]]
* [[Fokker B.IV]] 
* [[Fokker C.V]]
* [[Fokker F.VII]]
* [[Fokker F.VIII]] &quot;Duif&quot;
* [[Fokker S.IV]] (net kompleet)
* 2x [[Fokker S.11]] Instructor (ien is fleanree)
* [[Fokker S.12]]
* [[Fokker S.13]] (allinne de sturt)
* [[Fokker S.14]] machtrener
* 2x [[Fokker F27|Fokker F-27 Friendship]] (ien fleanree, de PH-FHF)
* [[Fokker F-27-050]] (F-50 prototype op basis fan in oanpaste F-27)
* [[Fokker 100]] (allinne cockpit)
* Mock-up cockpit [[Fokker 100]]
* [[Fokker 100]]
* [[Fouga Magister]]
* 2x [[Grumman S-2 Tracker|Grumman S2N Tracker]]
* Grunau Baby
* [[Hawker Hunter|Hawker Hunter Mk.4]]
* [[Hawker Seahawk]] útliend oan Traditiekamer Marineluchtvaartdienst, Martiem Vliegkamp De Kooy
* [[Junkers Ju 52/3m|Junkers Ju 52]] (yn lisinsje boud troch CASA)
* [[Otto Lilienthal|Lilienthal]] Gleitflugzeug ([[sweeffleantúch]]) replika
* [[Lockheed Constellation|Lockheed L-749 Constellation]]
* 2x [[Lockheed F-104 Starfighter]]
* [[Lockheed SP2H Neptune]]
* [[Mikojan-Goerevitsj MiG-21|MiG-21 PFM Fishbed-F]]
* 2x Mignet HM.14 Pou du Ciel
* [[Nederlandse Helikopter Industrie|N.H.I. H.2 Kolibri]]
* [[Nederlandse Helikopter Industrie|N.H.I. H.3 Kolibri]]
* [[Robert Noorduyn|Noorduyn C-64 Norseman]]
* Noorduyn Harvard (yn lisinsje boude North American Harvard)
* [[B-25 Mitchell|North American B.25 Mitchell]] (net kompleet)
* [[Pander (bedriuw)|Pander Zögling]]
* [[Piper Cub|Piper J-3 Cub]]
* [[HAWK (luchtdoelraket)|Raytheon Hawk]] [[loftdoelraket]]
* Rienks R-1B giroglider
* [[Saab#Sivile fleantugen|Saab 91D Safir]]
* [[Saab J37 Viggen]]
* 3x [[Alexander Schleicher GmbH &amp; Co#Twasitters|Schleicher Ka-4 Rhönlerche]] 
* [[Alexander Schleicher GmbH &amp; Co#Iensitters|Schleicher Ka-8B]]
* [[Sikorsky Aircraft Corporation#Helikopters|Sikorski S-55]]
* 3x [[Stearman Hammond Y-1S]]
* [[Sud Aviation SE 210 Caravelle|Sud Aviation SE.210 Caravelle]] (allinne de cockpit)
* [[Supermarine Spitfire]] (replika)
* [[Van Ommeren VO-3]]
* [[Westland WS-51 Dragonfly]] (yn lisinsje makke [[Sikorsky Aircraft Corporation#Helikopters|Sikorsky S-51]])
* [[Wright Flyer]] replika
* [[Wright Flyer]] (orzjineel út 1921)

===Romtefeart===
* [[Astronomyske Nederlânske Satellyt]] 
* [[IRAS (satellyt)|Ynfraread Astronomyske Satellyt]] (replika)
* [[Huygens (romtesonde)|Huygens sonde]] (wyntunnel model)

[[Kategory:Skiednis fan de loftfeart]]
[[Kategory:Museum yn Flevolân]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1960]]
[[Kategory:Nederlânsk ferdivedaasjepark]]
[[Kategory:Rekreaasje yn Flevolân]]</text>
      <sha1>q6lmdus80mjq1pxce9s8i933gr8zbp4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085416</id>
      <parentid>1085410</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:55:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Romtefeart */ DEFAULTSORT</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4566" xml:space="preserve">{{stobbe|loftfeart}}
[[Ofbyld:Aviodrome Lelystad.jpg|thumb|Fokker-50 PH-OSI foar it haadgebou fan it museum]]
[[Ofbyld:DC-3_Oranje.jpg|thumb|DC-3 PH-ALR (sûnder motors)]]
[[Ofbyld:Aviodrome KLMBoeing.jpg|thumb|KLM Boeing mei ferlinge boppedek]]
It '''Nasjonaal Loftfeart-Temapark Aviodrome ''' is it grutste [[Nederlân]]sk [[museum]] foar [[Loftfeart|loft-]] en [[romtefeart]]. Sûnt 2003 húsmannet Aviodrome yn [[Lelystêd]] op de [[Lelystad Airport|lofthaven]] dêre. Earder siet it museum ûnder de namme '''Aviodome''' op [[Skiphol]].

== De samling ==
===Fleanmasines===
[[Ofbyld:Catalina Aviodrome.JPG|thumb|De [[Consolidated PBY Catalina|Catalina]] op het platform van het museum]]
[[Ofbyld:ANS backup flightarticle.jpg|thumb|Reservevluchtexemplaar van de ANS-satelliet]]
Net alle hjir ûnder neamde fleanmasines binne op in stuit yn it museum oanwêzich. It Aviodrome hat ek geregeldwei fleantugen dy't net ta de eigen kolleksje hearre.

* [[Eurocopter Dauphin|Aérospatiale Dauphin 2]]
* [[UH-1 Iroquois|Agusta - Bell 204B UH-1]]
* [[Alsema Sagitta]]
* [[ANR-1]] [[loftskip]] gondel
* [[Antonov An-2]]
* [[Auster|Auster J.1 Autocrat]]
* [[BAC Jet Provost]] (de [[cockpit]])
* 4 gondels fan [[loftballon]]nen
* Ballonkapsule Dutch Viking
* [[Beechcraft D-18]]
* Birdman Cherokee
* [[Blackburn Buccaneer]] (de cockpit)
* [[Boeing 747-200|Boeing 747-206SUD]] (de [[PH-BUK]])
* [[Bölkow Bo 105]]
* [[Juan de la Cierva|Cierva]] C.30A [[Autogyro]]
* [[Consolidated PBY Catalina|Consolidated PBY5A Catalina]] Eigner: Stichting &quot;Exploitatie van de Catalina&quot;
* [[Cessna 172]] (brûkt foar [[loftfotografy]])
* [[De Havilland]] Canada Beaver (de cockpit)
* [[Tiger Moth|De Havilland DH.82A Tiger Moth]]
* 2x De [[Havilland DH.104 Dove]] (ien kompleet en ien cockpit)
* [[DFS Olympia]]
* 2x [[Douglas DC-2]] (ien fleanree tastel, [[Uiver]])
* [[Douglas DC-3]]
* [[Douglas C-54 Skymaster]]
* [[Evans VP-1 Volksplane]]
* [[V1 (wapen)|V-1]] &quot;Fleanende bom&quot; (replika)
* [[Firebird]] ultralight
* 2x [[Fokker Spin]]
* [[Fokker Dr.I]]
* [[Fokker F.II]]
* [[Fokker B.IV]] 
* [[Fokker C.V]]
* [[Fokker F.VII]]
* [[Fokker F.VIII]] &quot;Duif&quot;
* [[Fokker S.IV]] (net kompleet)
* 2x [[Fokker S.11]] Instructor (ien is fleanree)
* [[Fokker S.12]]
* [[Fokker S.13]] (allinne de sturt)
* [[Fokker S.14]] machtrener
* 2x [[Fokker F27|Fokker F-27 Friendship]] (ien fleanree, de PH-FHF)
* [[Fokker F-27-050]] (F-50 prototype op basis fan in oanpaste F-27)
* [[Fokker 100]] (allinne cockpit)
* Mock-up cockpit [[Fokker 100]]
* [[Fokker 100]]
* [[Fouga Magister]]
* 2x [[Grumman S-2 Tracker|Grumman S2N Tracker]]
* Grunau Baby
* [[Hawker Hunter|Hawker Hunter Mk.4]]
* [[Hawker Seahawk]] útliend oan Traditiekamer Marineluchtvaartdienst, Martiem Vliegkamp De Kooy
* [[Junkers Ju 52/3m|Junkers Ju 52]] (yn lisinsje boud troch CASA)
* [[Otto Lilienthal|Lilienthal]] Gleitflugzeug ([[sweeffleantúch]]) replika
* [[Lockheed Constellation|Lockheed L-749 Constellation]]
* 2x [[Lockheed F-104 Starfighter]]
* [[Lockheed SP2H Neptune]]
* [[Mikojan-Goerevitsj MiG-21|MiG-21 PFM Fishbed-F]]
* 2x Mignet HM.14 Pou du Ciel
* [[Nederlandse Helikopter Industrie|N.H.I. H.2 Kolibri]]
* [[Nederlandse Helikopter Industrie|N.H.I. H.3 Kolibri]]
* [[Robert Noorduyn|Noorduyn C-64 Norseman]]
* Noorduyn Harvard (yn lisinsje boude North American Harvard)
* [[B-25 Mitchell|North American B.25 Mitchell]] (net kompleet)
* [[Pander (bedriuw)|Pander Zögling]]
* [[Piper Cub|Piper J-3 Cub]]
* [[HAWK (luchtdoelraket)|Raytheon Hawk]] [[loftdoelraket]]
* Rienks R-1B giroglider
* [[Saab#Sivile fleantugen|Saab 91D Safir]]
* [[Saab J37 Viggen]]
* 3x [[Alexander Schleicher GmbH &amp; Co#Twasitters|Schleicher Ka-4 Rhönlerche]] 
* [[Alexander Schleicher GmbH &amp; Co#Iensitters|Schleicher Ka-8B]]
* [[Sikorsky Aircraft Corporation#Helikopters|Sikorski S-55]]
* 3x [[Stearman Hammond Y-1S]]
* [[Sud Aviation SE 210 Caravelle|Sud Aviation SE.210 Caravelle]] (allinne de cockpit)
* [[Supermarine Spitfire]] (replika)
* [[Van Ommeren VO-3]]
* [[Westland WS-51 Dragonfly]] (yn lisinsje makke [[Sikorsky Aircraft Corporation#Helikopters|Sikorsky S-51]])
* [[Wright Flyer]] replika
* [[Wright Flyer]] (orzjineel út 1921)

===Romtefeart===
* [[Astronomyske Nederlânske Satellyt]] 
* [[IRAS (satellyt)|Ynfraread Astronomyske Satellyt]] (replika)
* [[Huygens (romtesonde)|Huygens sonde]] (wyntunnel model)

{{DEFAULTSORT:Aviodrome}}
[[Kategory:Skiednis fan de loftfeart]]
[[Kategory:Museum yn Flevolân]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1960]]
[[Kategory:Nederlânsk ferdivedaasjepark]]
[[Kategory:Rekreaasje yn Flevolân]]</text>
      <sha1>ggi3zgxkpfe2pbd1dloxomndlstoi64</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Regel fan de Seiniging</title>
    <ns>0</ns>
    <id>91202</id>
    <redirect title="Regel fan de Seining" />
    <revision>
      <id>1085367</id>
      <parentid>787185</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T02:59:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>3660</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Robot: dubbele doorverwijzing gecorrigeerd naar [[Regel fan de Seining]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Regel fan de Seining]]</text>
      <sha1>5t5o3aebct0ya8z9e9f4xx4kyiewzya</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oerlis:Regel fan de Seiniging</title>
    <ns>1</ns>
    <id>91203</id>
    <redirect title="Oerlis:Regel fan de Seining" />
    <revision>
      <id>1085369</id>
      <parentid>787187</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T02:59:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>3660</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Robot: dubbele doorverwijzing gecorrigeerd naar [[Oerlis:Regel fan de Seining]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Oerlis:Regel fan de Seining]]</text>
      <sha1>or3kbhgg25dmjxevxk5av193goj424b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Epifanykatedraal (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102137</id>
    <revision>
      <id>1085294</id>
      <parentid>1002760</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T13:12:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6405" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Epifanykatedraal
&lt;small&gt;Богоявленский собор&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Church of the Epiphany (Irkutsk).jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.svg|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_17_31_N_104_16_57_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|53° 17' N 104° 16' E}} 
| type bouwurk                = [[Katedraal]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1718-1746
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = Gorjaev Vasili 
| boustyl                     = Barok, klassisisme, Russyske arsjitektuer
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3810041000 3810041000]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = [http://epiphany.cerkov.ru/ epiphany.cerkov.ru]
}}
De '''Katedraal fan de Epifany''' ([[Russysk]]: Собор Богоявления, Sobor Vogojavlenija) is in [[katedraal]] fan it [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokske]] bisdom Irkûtsk. De katedraal stiet yn de East-[[Sibearje|Sibearyske]] stêd [[Irkûtsk]], [[Ruslân]].

== Skiednis ==
De foargonger fan de hjoeddeiske tsjerke wie in houten bouwurk ta eare fan de apostelen Petrus en Paulus. Dizze tsjerke waard yn 1693 troch Kozakken boud oan de eastlike kant fan it houten fort, op it plak dêr't de takomstige stêd Irkûtsk kaam te lizzen. Op 3 augustus 1716 baarnde de tsjerke ôf en waard der fuort jild ynsammele om in nije stiennen tsjerke te bouwen. In dekreet fan de tsaar yn 1714 ferbea lykwols de bou fan in stiennen tsjerke, om't alle faklju en it materjaal opeaske waarden foar de bou fan de nije haadstêd [[Sint-Petersburch]]. Nei't it dekreet foar in part bûten wurking steld wie, koe yn july 1718 útein set wurde mei de konstruksje fan de nije tsjerke. Arsjitekt fan de bou wie Gorjaëv Vasily, dy't earder al tusken 1703 en 1710 ek de [[Trije-ienheidskateraal (Verchotoerje)|Trije-ienheidkatedraal]] fan [[Verchotoerje]] bouwe mocht. Seis jier nei it boubegjin kaam de Petrus en Pauluskapel ree en doe't it bisdom Irkûtsk yn 1727 oprjochte waard avensearre ek it wurk oan de nije katedraal. Yn datselde jier waarden de klokketoer en in kapel ta eare fan Jehannes de Kriger foltôge. De tsjerke wie yn 1746 klear en waard op 25 septimber 1746 ynwijd. 
[[File:Sobor bogojavlenija XX.jpg|thumb|left|250px|''De katedraal foar de revolúsje'']]
Oarspronklik hie it sintrale diel fan de tsjerke in opbou mei fiif sipels, mar nei in ierdskodding op 23 april 1804 waard de opbou mei de sipels net rekonstruearre. Yn septimber 1812 kaam in twadde yn [[klassisisme|klassisistyske]] styl boude klokketoer ree. De al yn 1797 getten klok fan 12 ton foar de toer wie de swierste klok fan Irkûtsk, mar gyng tidens de grutte stedsbrân yn july 1879 troch de hjittens spitigernôch ferlern. In oare ierdskodding op 31 desimber 1861 brocht ek grutte skea oan de tsjerke. In it midden fan de 19e iuw waard 
neist de katedraal it biskoplik paleis boud. 

Njonken de Epifanykatedraal waard yn 1875 begûn mei de bou fan in nije gruttere katedraal. Yn 1894 wie de nije katedraal klear en rekke de Epifanytsjerke de status fan biskopstsjerke kwyt oan de foltôge neobyzantynske [[Kazankatedraal (Irkûtsk)|Kazankatedraal]]. 

== Unteigening ==
[[Ofbyld:Иркутск. Богоявленский собор 3.jpg|thumb|left|250px|''De earmoedige steat fan de tsjerke tidens de restauraasje yn de jierren 1960'']]
Nei de [[oktoberrevolúsje]] waard de âlde Epifanykatedraal yn 1925 registrearre as monumint fan de skiednis en keunst, mar de autoriteiten lieten de tsjerke wol slute foar de earetsjinst en droegen it gebou oer oan in bakkerij, dy't it gebou foar de nije funksje ferboude. Yn 1932 waard de 19e iuwske Kazankatedraal njonken de Epifanytsjerke opblaasd. Nei ûndersyk die bliken dat de steat fan de Epifanytsjerke net al te bêst wie, mar der folge gjin renovaasje. Yn 1960 drige de ôfbraak fan de Epifanykatedraal en de Ferlossertsjerke. Safier kaam it gelokkich net. 

De Epifanykatedraal waard in monumint fan nasjonaal belang en de âlde klokketoer waard yn de oarspronklike steat werombrocht. Foar de Epifanykatedraal bestjutte dat in 18 jier lange rekonstruksje en doe't de rekonstruksje foltôge wie waard de tsjerke oerdroegen oan it regionale museum.     
[[Ofbyld:Wnętrze cerkwi Objawienia w Irkucku 5.jpg|thumb|200px|''Ynterieur'']]
== Weromjefte ==
Yn 1994 folge de weromjefte fan de katedraal oan it bisdom Irkûtsk. De earste tsjinsten fûnen plak yn de Kapel fan de Apostels Petrus en Paulus en mei [[Peaske]] waard de katedraal wer ynwijd troch de biskop. Yn 2003 waard de tsjerke op 'e nij ferve en binnen waarden it ferwulft en it refektoarium mei fresko's beskildere.

== Arsjitektuer ==
De katedraal is ryk fersierd mei barokke motiven en eleminten dy't út de Sibearyske folkskeunst stamme. Oan de gevel binne likernôch 300 Nederlânske tegels ferwurke mei blommen en persoanen út mearkes en de mytology. Yn de tsjerke binne fresko's fan de berte fan Kristus, de oanbidding fan de trije keningen, hilligen, profeten en Russyske martlers en helden.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Собор Богоявления (Иркутск)]]
----
{{Commonscat|Church of the Epiphany (Irkutsk)|Epifanykatedraal fan Irkûtsk}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1746]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>aw4p93y38j2c1eqfdepmn344e7uj9wh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Vladimirtsjerke (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102138</id>
    <revision>
      <id>1085336</id>
      <parentid>1078933</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:14:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Koordinaten, monumintgegevens, kategory tafoege.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3510" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Vladimirtsjerke
&lt;small&gt;SmaБогоявленский собор&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Knyaze vladimirskaya irkutsk3.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.svg|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_17_52_N_104_19_59_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 17' N 104° 19' E}} 
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1888-1895
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = Vladislav Andrejevitsj Kudelski 
| boustyl                     = Pseudo-Russyske arsjitektuer
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3800125000 3800125000]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = [http://153-f.ru/ Side fan de Vladimirtsjerke] 
}}
De '''Tsjerke fan Prins Vladimir lyk oan de Apostels''' of de '''Vladimirtsjerke''' of de '''Wite Tsjerke''' ([[Russysk]]: Церковь Владимира равноапостольного, Владимирская церковь, Бeлая церковь) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokse]] tsjerke yn [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. 

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Белая церковь. 1956 год..jpg|thumb|left|150px|''De ferfallen tsjerke yn 1956'']]
Op 15 july 1888 waard yn it ramt fan it 900-jierrich jubileum fan it kristenjen fan Ruslân de earste stien lein foar de oan [[Vladimir I fan Kiëv|Vladimir fan Kiëv]] wijde tsjerke. De bou waard mooglik makke troch de keapman V.A. Litvintseva. It ûntwerp fan de tsjerke wie ôfkomstich fan de arsjitekt Vladislav Andrejevitsj Kûdelski. De bou kaam yn 1895 ree. Yn 1903 waard der in kleaster by de tsjerke boud foar muontsen.   

Tidens it Sovjet-tiidrek waard it kleaster yn 1922 sletten, mar de tsjerke bleau noch oant 1928 as [[parochy]]tsjerke iepen foar de earetsjinst. Dêrnei naam de NKVD it gebou yn gebrûk, wer letter waard it in weeshûs en dêrnei waard de eardere tsjerke oerdroegen oan in geologysk laboratorium.

Yn 1997 waard de ferfallen tsjerke werom jûn oan it bisdom fan Irkûtsk en Angara en sûnt folge in restauraasje.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Князе-Владимирская церковь (Иркутск)]]
----
{{Commonscat|Vladimir's monastery (Irkutsk)|Tsjerke fan Vladimir lyk oan de Apostels, Irkûtsk}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1895]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>h7zfru2wu6ihmov84y2l45t0s8ssvo3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kazankatedraal (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102228</id>
    <revision>
      <id>1085328</id>
      <parentid>987951</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T18:14:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Koordinaten en kategory tafoege.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4953" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Kazankatedraal
&lt;small&gt;Казанский собор&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Казанский собор 32.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.svg|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_17_24_N_104_16_49_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 17' N 104° 16' E}}
| type bouwurk                = [[Katedraal]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1875-1894
| sloopjier                   = 1932
| arsjitekt                   = 
| boustyl                     = Neobyzantynske arsjitektuer
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
De '''Katedraal fan Us Leaffrou fan Kazan''' ([[Russysk]]: Казанский собор; offisjeel: Katedraal fan it ikoan fan Us Leaffrou fan Kazan) wie fan 1894 oant de sluting troch de [[bolsjewiken|bolsjewistyske]] autoriteiten in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokske]] katedraal yn de [[Sibearje|Sibearyske]] stêd [[Irkûtsk]]. De katedraal waard yn 1932 opblaasd. 

== Beskriuwing ==
[[Ofbyld:Иркутск. Тихвинская площадь Кафедральный собор строится.jpg|thumb|left|250px|''De bou fan de katedraal'']]
De Kazankatedraal wie in grutte fiifkoepelige tsjerke yn de foarm fan in [[Grysk krús]]. Fia in gallerij wie de klokketoer mei de tsjerke ferbûn. De tusken 1875 en 1894 boude katedraal wykte ôf fan it oarspronklike ûntwerp en waard yn de neobyzantynske styl boud.  

De Kazankatedraal wie ien fan de grutste tsjerken fan Russyske Ryk en koe 5.000 minsken bergje. De hichte fan de katedraal wie 60 meter. 

== Skiednis ==
Nei de [[oktoberrevolúsje]] begûn it ferfal fan de katedraal. Yn 1919 gyng de ferwaarming stikken en sa koe de katedraal allinnich noch yn de waarme moannen iepen bliuwe. Yn de jierren 1920 waard it terrein njonken de tsjerke in plak dêr't de jongerein fuotbalje mocht. In grut part fan de ramen moast der oan leauwe en dêrnjonken wie de lokale parse begûn mei in aktive kampanje dy't de sloop fan de katedraal ta doel hie. Sa kamen der jimmeroan minder minsken yn de tsjerke en dêrmei ûntbriek ek it jild om de skea te ferhelpen.

De katedraal waard yn 1930 sletten en yn jannewaris 1932 folge de ûndertekening fan it beslút om de katedraal te slopen. De autoriteiten wiene fan betinken dat de tsjerke gjin histoaryske of artistike wearde takend wurde koe en útstellen om fan de katedraal in museum te meitsjen waarden ôfwiisd. Foar de sloop wiene meardere eksploazjes nedich, wêrfan't de earste plak fûn yn augustus 1932. Fan it rike ynterieur bleaune allinnich in pear ikoanen oer.    

Yn 1938 waard op it plak fan de katedraal it Hûs fan de Sovjets boud. Tsjintwurdich is hjir it bestjoerlik sintrum fan de [[oblast]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]] ûnderbrocht. Yn 2009 dielde boargemaster Viktor Kondrasjov mei fan doel te wêzen om de katedraal wer op it âlde plak op te bouwen.

== Ofbylden fan de sloop ==
&lt;gallery&gt;
Иркутск. Казанский кафедральный собор после первых взрывов.jpg|''De katedraal nei de earste eksploazjes''
Иркутск. Площадь III Интернационала. Узкоколейка.jpg|''Rails om it pún ôf te fieren (Lofts de [[Epifanykatedraal (Irkûtsk)|âlde katedraal]])''
Иркутск. Разборка завалов Казанского собора женщинами-переселенками.jpg|''Froulju helpe by it ôffieren fan it pún''
Иркутск. Площадь III Интернационала.jpg|''Wat der fan de tsjerke oerbleau''
&lt;/gallery&gt;
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80_(%D0%98%D1%80%D0%BA%D1%83%D1%82%D1%81%D0%BA)]
----
{{Commonscat|Kazanskiy Cathedral in Irkutsk|Kazankatedraal, Irkûtsk}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Katedraal yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1894]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1932]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>7136jrli5ilha5a1w95z2lysbqp2lnp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Trije-ienheidstsjerke (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102274</id>
    <revision>
      <id>1085334</id>
      <parentid>1078936</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:06:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Koordinaten, monumintgegevens, kategory tafoege.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3954" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Trije-ienheidsjerke
&lt;small&gt;Троицкая церковь&lt;small&gt;
| ôfbylding                   = Trinity Church in Irkutsk.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.svg|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_17_00_N_104_16_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 17' N 104° 16' E}}
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1760-1778 
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = 
| boustyl                     = Barok
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3810044003 3810044003]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
De '''Tsjerke fan de Hillige Trije-ienheid''' ([[Russysk]]: Троицкая церковь, ''Troitskaja tsjerkov'') is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokse]] tsjerke fan it bisdom Irkûtsk yn [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. De tsjerke is ien fan de âldste tsjerken fan de stêd, stiet yn it histoaryske sintrum en fertsjintwurdiget ien fan de moaiste foarbylden fan de Sibearyske [[barok (stylperioade)|barok]].&lt;ref&gt;[http://www.irkutsk.lusya.com/ru/pages/churches06.htm irkutsk.lusya.com]&lt;/ref&gt;

== Skiednis ==
De earste houten Trije-ienheidstsjerke waard yn 1718 oprjochte. Noch gjin fjirtich jier letter waard de tsjerke wer ôfbrutsen en begûn mei it ynsammeljen fan jild foar de bou fan in stiennen tsjerke. Wannear't de bou krekt begûn is net bekend, der wurdt fan út gien dat dit tusken 1754 en 1758 west hat. De wijding fan de folslein tsjerke wie op 22 septimber 1778 en sûnt dy tiid hawwe der gjin grutte feroarings en ferbouwings plakfûn.
[[Ofbyld:Иркутск. Троицкая церковь.jpg|thumb|left|''De Trije-ienheidstsjerke yn 1910'']]

De Trije-ienheidstsjerke waard yn 1930 sletten en ynearsten brûkt as ûnderkommmen foar de wurklju dy't de brêge oer de [[Angara (rivier)|Angara]] bouden. Letter waard de tsjerke foar in part foar opslach brûkt en úteinlik waard der in planetarium yn ûnderbrocht. Yn de [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-tiid gyng de [[ikonostaze]] ferlern en waarden de bysûndere 18e iuwske fresko's fan de tsjerke oerskildere. It planetarium moast yn 1986 de doarren slúte om't it ûnderhâld te winskjen oerliet. Ek de fûneminten wiene net mear yn oarder en yn de gevels sieten in soad skuorren. Der folge in renovaasje fan de tsjerke en yn 1994 waard de Trije-ienheidstsjerke wer oerdroegen oan it bisdom. 

Yn it jier 2000 krige de toer wer in nij ferguld krús. Op [[Goedfreed]] [[2003]] waarden de klokken omheech takele, dy't mei [[Peaske]] foar it earst let waarden.&lt;ref&gt;[http://www.ogirk.ru/news/2011-08-25/15886.html ogirk.ru]&lt;/ref&gt;
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Holy Trinity Church (Irkutsk)|Tsjerke fan de Hillige Trije-ienheid, Irkûtsk}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1718]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1754]]
[[Kategory:Bouwurk út 1778]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>eu603beyd0cw2rtemlig00j8s4ex05v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Krúsferheffingstsjerke (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102300</id>
    <revision>
      <id>1085332</id>
      <parentid>1078967</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T18:51:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5410" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Krúsferheffingstsjerke
&lt;small&gt;Крестовоздви́женская це́рковь&lt;small&gt;
| ôfbylding                   = Church of the Raising of the Holy Cross, Irkutsk (winter).jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_16_00_N_104_14_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 16' N 104° 14' E}} 
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1747-1758
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = 
| boustyl                     = Barok
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan stêdebou en arsjitektuer
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3810050005 3810050005]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
De '''Tsjerke fan de Ferheffing fan it Hillige Krús''' ([[Russysk]]: Церковь Воздвижения Честного Креста Господня) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokske]] tsjerke yn it histoaryske sintrum fan [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. De Krúsferheffingstsjerke is ien fan de âldste tsjerken fan de stêd en is boud yn de styl fan de [[Sibearje|Sibearyske]] [[barok (stylperioade)|barok]]. 

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Иркутск. Крестовоздвиженская церковь фото 1890г.jpg|thumb|left|200px|''De tsjerke yn de jierren 1890 mei de spits fan foar de ferbouwing'']]
Op de Heuvel fan it Krús waard tusken 1747 en 1758 in nije barokke tsjerke boud, dy't fanwegen in brân in âldere houten tsjerke út 1717-1719 ferfong. De houten tsjerke waard oarspronklik wijd oan de Hillige Trije-ienheid, mar de ynwenners fan Irkûtsk bleaune de tsjerke steech nei de namme fan de heuvel Krústsjerke neamen en sa kaam it dat de tsjerke letter dochs de hjoeddeiske namme krige. De bou fan de stiennen tsjerke duorre alve jier en de wijing fûn plak op 11 septimber 1758. Yn 1779 waard oan de noardlike kant fan de tsjerke in oan de Mem Gods wijde kapel tafoege. It westlike portaal waard yn 1860 oanboud en de spits fan de klokketoer waard oan de ein fan de 19e iuw ferboud. 

Fanwegen de bysûndere arsjitektuer waard de tsjerke al yn de 19e iuw ynskreaun in it register fan nasjonale monuminten.

Ek nei de [[oktoberrevolúsje]] erkende de Sovjet-oerheid de monumintale wearde fan de tsjerke. Yn 1925 waard de tsjerke registrearre op de list fan monuminten fan de heechste kategory. Tidens de ferfolging fan religy yn it Sovjet-tiidrek funksjonearre de tsjerke nei de sluting fan de [[Kazankatedraal (Irkûtsk)|Kazankatedraal]] fan 1929 oant 1936 en fan 1948 oant 1991 as katedraal fan it bisdom. Mar yn de midden fan de jierren 1930 moast ek de Krúsferheffingstsjerke de doarren foar earetsjinst slute om romte te meitsjen foar in Museum fan it Ateïsme. Fanút oare tsjerken yn Irkûtsk dy't troch de autoriteiten sletten of ôfbrutsen waarden kamen weardefolle saken nei de Krúsferheffingstsjerke om dêr opslein te wurden. Tal fan ikoanen waarden hjir opslein, de measten út de 18e iuw mar ek guon âldere. Yn tsjinstelling ta oare tsjerken bleau yn de Krúsferheffingstsjerke sels de barokke [[ikonostaze]] bewarre en de Krúsferhefingstsjerke fan Irkûtsk is de iennige tsjerke fan hiel Sibearje mei in noch yntakt 18e iuwsk ynterieur. De autoriteiten stiene fan ôf 1943 wer earetsjinsten yn de tsjerke ta.  &lt;ref&gt;[https://www.irk.ru/news/articles/20160609/alphabet/ irk.ru]&lt;/ref&gt; 

== Beskriuwing ==
[[Ofbyld:Cerkiew Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Irkucku 07.JPG|thumb|left|200px|''Portaal'']]
De tsjerke foarmet in typysk foarbyld fan de arsjitektuer fan de Sibearyske barok. It gebou bestiet út trije aparte dielen en is tige ryk dekorearre. De dekoraasjes binne foar in part ûntliend oan de Sibearyske folkskeunst en benammen it súdlike portaal is útsûnderlik orizjineel. Yn de tsjerke binne trije ikonostases, de belangrykste ikonostse is 18e iuwsk. De tsjerke hie foar lange tiid in wite kleur, mar by in resinte restauraasje waard de oarspronklike reade kleur wer wertafoege.      

== Trivia ==
De Russyske kosmonaut [[Anatoli Ivanisjin]] troude yn de Krúsferheffingstsjerke fan Irkûtsk.
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Church of the Exaltation of the Cross (Irkutsk)|Tsjerke fan de Ferheffing fan it Hillich Krús, Irkûtsk}}
}}

{{DEFAULTSORT:Krusferheffingstsjerke (Irkutsk)}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1758]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>16if9rltql3c0knoc3cgdip38f60cqa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kazantsjerke (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102301</id>
    <revision>
      <id>1085329</id>
      <parentid>1078966</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T18:23:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3374" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Kazantsjerke
&lt;small&gt;Казанская церковь&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Cerkiew Kazańska w Irkucku 03.JPG
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_17_32_N_104_19_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 17' N 104° 19' E}} 
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1885-1892
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = Heinrich Leopold von Rosen (mooglik)
| boustyl                     = Neobyzantynske arsjitektuer
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan regionaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3800093000 3800093000]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
De '''Tsjerke fan Us Leaffrou fan Kazan''' ([[Russysk]]: Церковь Иконы Божией Матери Казанская) is in tsjerke fan it [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokse]] bisdom Irkûtsk yn de [[Sibearje|Sibearyske]] stêd [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. De tsjerke leit bûten it histoaryske sintrum fan de stêd yn in arbeidersbuert oan de noardlike kant fan de rivier Usjakovka.

== Skiednis ==
[[File:Внутреннее убранство храма 1.jpg|thumb|left|200px|''Ynterieur'']]
Mei de bou fan de tsjerke waard op 27 july 1885 útein set, en it gebou kaam yn 1892 ree. It godshûs soe ynearsten oan [[Nikolaas fan Myra]] wijd wurde, mar letter waar besletten de tsjerke te wijden oan it Ikoan fan Us Leaffrou fan Kazan. De tsjerke waard yn de russysk-byzantynske styl boud, in populêre boustyl yn it Ruslân fan de 19e iuw.

Nei de [[Oktoberrevolúsje]] bleau de tsjerke noch 18 jier iepen, mar yn 1936 waard de tsjerke krektlyk as oare Russyske tsjerken sletten foar de earetsjinst. De tsjerke waard brûkt as pakhûs en krige in bedriuwsbestimming en waard dêrom fan binnen feroare.  

Yn 1988 namen de lokale autoriteiten it beslút om de tsjerke te renovearjen. De restaurearre tsjerke waard yn 1994 weromjûn oan de Russysk-Otterdokse Tsjerke.&lt;ref&gt;[http://www.temples.ru/card.php?ID=13469 temples.ru]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.votpusk.ru/country/dostoprim_info.asp?ID=4492 temples.ru]&lt;/ref&gt;
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Cathedral of the Theotokos of Kazan (Irkutsk)|Kazantsjerke, Irkûtsk}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1892]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>l9zxac9lh2qtb88hmhmfbxn76yhdbkb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ferlossertsjerke (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102373</id>
    <revision>
      <id>1085299</id>
      <parentid>1078977</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T14:35:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Koordinaten en kategory tafoege.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4755" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Ferlossertsjerke
&lt;small&gt;Спасская церковь&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Иркутск. Спасская церковь 10.JPG
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_17_27_N_104_16_52_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 17' N 104° 16' E}}
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1706-1710
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = 
| boustyl                     = Barok
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3810054000 3810054000]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = [http://spashram.irk.ru/ spashram.irk.ru]
}}
De '''Tsjerke fan it Hillich Antlit fan de Ferlosser''' ([[Russysk]]: Церковь Спаса Нерукотворного Образа) is in otterdokske tsjerke op it grûngebiet fan it eardere kremlyn fan de [[Sibearje|Sibearyske]] stêd [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. It is ien fan de earste stiennen gebouwen fan de stêd en de âldste stiennen tsjerke. 

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Иркутск. Спасская церковь подготовлена к сносу.jpg|thumb|left|200px|''De ferfallen tsjerke yn de jierren 1930'']]
Oan de Ferlossertsjerke gyng in houten tsjerke út 1672 foarôf. Yn augustus 1706 baarnde de houten tsjerke ôf en noch yn itselde jier waard begûn mei de bou fan de tsjintwurdige stiennen tsjerke. It haadgebou wie yn 1710 foltôge en de klokketoer folge yn de jierren 1750.

[[Ofbyld:Иркутск. Спасская церковь 6.JPG|thumb|200px|left|''Muorreskilderij fan it Hillich Antlit fan Kristus'']]

De Ferlossertsjerke is de iennige tsjerke fan Sibearje mei beskilderingen op de bûtenmuorren. Dizze muorrefresko's datearje út de earste helte fan de 19e iuw en binne yn de jierren 1970 restaurearre. De fresko's yn de tsjerke binne spiterigernôch net bewarre bleaun. Oan de eastlike gevel fan de tsjerke binne trije foarstellings te sjen. De sintrale foarstelling betreft de doop fan Jezus troch Sint-Jan. Lofts dêrfan is in foarstelling fan in otterdokske doop en rjochts in groep minsken tidens in seremoanje. Op de súdlike muorre binne muorreskilderingen fan de hilligen dêr't de tsjerke en de kapellen fan de tsjerke oan wijd binne (it Hillich Antlit fan de Ferlosser, [[Nikolaas fan Myra]] en [[Mitrofan fan Voronezj]]).  

De tsjerke waard yn 1931 tidens de ferfolging fan de Tsjerke sletten en brûkt as wurkpleats om skuon te reparearjen. Ek waarden der kantoaren foar ferskillende organisaasjes en mienskiplike apparteminten yn de tsjerke ûnderbrocht. Yn 1960 kaam it ter sprake om de ferfallen tsjerke te slopen om dan tegearre mei de [[Kazankatedraal (Irkûtsk)|Kazankatedraal]] en de [[Epifanykatedraal (Irkûtsk)|Epifanytsjerke]] opblaasd wurde, mar nei't de arsjitekt G. Oranskaja út Moskou kaam om it gebou te ynpektearjen folge ynstee fan sloop in rekonstruksje. Noch itselde jier krige de tsjerke de status fan monumint fan nasjonaal belang.  

Yn 1982 koe foar it earst sûnt jierren it publyk de tsjerke wer fan binnen besjen, doe't it Regionale Museum fan Irkûtsk hjir in tentoanstelling iepene. 

Yn 2006 folge de weromjefte fan de tsjerke oan de Russysk-otterdokske Tsjerke. De lêste renovaasje datearret fan 2010-2011.&lt;ref&gt;[https://www.votpusk.ru/country/dostoprim_info.asp?ID=4495 votpusk.ru]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://temples.ru/card.php?ID=9501 temples.ru]&lt;/ref&gt;
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Church of the Holy Mandylion (Irkutsk)|Ferlossertsjerke, Irkûtsk}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1672]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1706]]
[[Kategory:Bouwurk út 1710]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>mp2avsdol9gqxrnpdm0fksfisudsrv5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bertetsjerke (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102381</id>
    <revision>
      <id>1085297</id>
      <parentid>1078983</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T13:25:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Koordinaten/kategory tafoege.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2838" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Bertetsjerke
&lt;small&gt;Церковь Рождества Христова&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Иркутск. Храм Рождества Христова 12.JPG
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_21_03_N_104_12_49_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 217' N 104° 12' E}}
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1998-1999
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = Alexandr Jakovlev
| boustyl                     = Tradisjonele Russyske arsjitektuer
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
De '''Tsjerke fan de Berte fan de Hear''' ([[Russysk]]: Церковь Рождества Христова) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokske]] tsjerke yn de [[Sibearje|Sibearyske]] stêd [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. 

== Skiednis ==
Yn 1998 fûn der yn Irkûtsk tidens de lâning in ramp mei in Airbus plak, wêrby't 124 minsken omkamen en 68 minsken ferwûne rekken. Ta oantinken fan de slachtoffers waard op it plak fan de ramp de Bertetsjerke boud. Op 8 oktober 1999 fûn de konsekraasje fan de tsjerke plak.

De tsjerke fertsjintwurdiget de tradisjonele Russyske tsjerke-arsjitektuer sa't dy ek yn Sûzdal en Vladimir en oare dielen fan it lân foarkomt, mar dy't yn Sibearje frjemd is.   

De [[ikonostase]] fan de tsjerke is mei tapassing fan [[CAD]]-[[Computer-aided manufacturing|CAM]]-technology boud.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Церковь Рождества Христова (Иркутск)]]
----
{{Commonscat|Church of the Nativity of Christ (Irkutsk)|Tsjerke fan de Berte fan de Hear, Irkûtsk}}
}}

[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1999]]
[[Kqtegory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>9wixt97hiepu6tlluwiscukjzapmmx0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085298</id>
      <parentid>1085297</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T13:26:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2838" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Bertetsjerke
&lt;small&gt;Церковь Рождества Христова&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Иркутск. Храм Рождества Христова 12.JPG
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_21_03_N_104_12_49_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 217' N 104° 12' E}}
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1998-1999
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = Alexandr Jakovlev
| boustyl                     = Tradisjonele Russyske arsjitektuer
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
De '''Tsjerke fan de Berte fan de Hear''' ([[Russysk]]: Церковь Рождества Христова) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdokske]] tsjerke yn de [[Sibearje|Sibearyske]] stêd [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. 

== Skiednis ==
Yn 1998 fûn der yn Irkûtsk tidens de lâning in ramp mei in Airbus plak, wêrby't 124 minsken omkamen en 68 minsken ferwûne rekken. Ta oantinken fan de slachtoffers waard op it plak fan de ramp de Bertetsjerke boud. Op 8 oktober 1999 fûn de konsekraasje fan de tsjerke plak.

De tsjerke fertsjintwurdiget de tradisjonele Russyske tsjerke-arsjitektuer sa't dy ek yn Sûzdal en Vladimir en oare dielen fan it lân foarkomt, mar dy't yn Sibearje frjemd is.   

De [[ikonostase]] fan de tsjerke is mei tapassing fan [[CAD]]-[[Computer-aided manufacturing|CAM]]-technology boud.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Церковь Рождества Христова (Иркутск)]]
----
{{Commonscat|Church of the Nativity of Christ (Irkutsk)|Tsjerke fan de Berte fan de Hear, Irkûtsk}}
}}

[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1999]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>bl90mhprvw33ijkdest6wiwgvbcoxxf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Irkûtsk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102386</id>
    <revision>
      <id>1085292</id>
      <parentid>996165</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T13:00:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3318" xml:space="preserve">{{Stêd mei flagge|
Ofbyld              = [[Ofbyld:Industrial panorama in Irkutsk, Russia.jpg|300px]] |
Flagge              = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png |125px]] |
Wapen               = [[Ofbyld:Coat of Arms of Irkutsk.png |60px]] |
Ynwennertal         = 617.249  &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;|
Oerflak             = 305 km² &lt;small&gt;(ynkl. wetter)&lt;/small&gt;|
Befolkingstichtens  = 2228,34 ynw./km² |
Stêdekloft          = |
Hichte              = 444 m |
Lân                 = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]] |
Bestj. ienh. 1      = Oblast |
Namme bestj. ienh. 1= [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]] |
Bestj. ienh. 2      = Gemeente |
Namme bestj. ienh. 2= Stedsdistrikt|
Stifting            = [[1661]], [[1686]] &lt;small&gt;(stedsstatus)&lt;/small&gt; |
Postkoade           = |
Tiidsône            = [[UTC]]+8 |
Simmertiid          = |
Koördinaten         = {{Koördinaten yn tekst|57_41_50_N_39_49_38_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 41' N 39° 49' E}} |
Webside             = [http://admirk.ru/ admirk.ru]|
}}
[[File:Map of Russia - Irkutsk Oblast (2008-03).svg|thumb|left|Lizzing fan de oblast Irkûtsk]]
'''Irkûtsk''' ([[Russysk]]: Иркутск) is in stêd yn de [[Ruslân|Russyske Federaasje]], haadstêd fan de [[oblast]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]. De stêd leit oan de [[rivier]] de [[Angara (rivier)|Angara]] tusken de [[opslachmar]] fan Irkûtsk en de [[Baikalmar]].

Irkûtsk is it grutste [[Ekonomy|ekonomyske]], [[Kultuer|kulturele]] en fersoargjende sintrum fan East-[[Siberië]]; der is in grutte yndustriële sektor, dy't ûnder mear [[aluminium]]yndustry (bauksyt út de [[Oeral (berchtme)|Oeral]]), gemyske fabriken, masinebou (foar de mynbou yn de omkriten), houtferwurking en fiedingsmiddelenyndustry omfiemet. Der binne [[wetterkrêftsintrale]]s by de [[keardaam]] en der is in piipline mei de [[ierdoalje]]- en [[ierdgas]]fjilden fan it [[Wolga]]-Oeralgebiet. It is in wichtich ferkearsknooppunt yn East-Siberië mei in stasjon oan it [[Trans-Sibearysk spoar]] en in belangrike [[lofthaven]]. De âlde stêd is frijwat rom oanlein en hat noch tal fan histoaryske pânen, meast fan hout. Fierders hat de stêd in [[universiteit]] ([[1918]]) en ferskate [[hegeskoalle]]n, in polytechnysk ynstitút, de Sibearyske ôfdieling fan de nasjonale Akademy fan de Wittenskippen, ferskaat oan museums en teäters, in planetarium en de steatsbibleteek.

== Tsjerken ==
* [[Epifanykatedraal (Irkûtsk)|Epifanykatedraal]]
* [[Kazankatedraal (Irkûtsk)|Kazankatedraal]] (sloopt yn de jierren 1930) 
* [[Kazantsjerke (Irkûtsk)|Kazantsjerke]]
* [[Krúsferheffingstsjerke (Irkûtsk)|Krúsferheffingstsjerke]] 
* [[Ferlossertsjerke (Irkûtsk)|Tsjerke fan Kristus de Ferlosser]]
* [[Vladimirtsjerke (Irkûtsk)|Vladimirtsjerke]]
* [[Aartsingel Michaeltsjerke (Irkûtsk)|Aartsingel Michael- of Harlampostsjerke]]
* [[Bertetsjerke (Irkûtsk)|Bertetsjerke]]
* [[Trije-ienheidstsjerke (Irkûtsk)|Trije-ienheidstsjerke]]
* [[Transfiguraasjetsjerke (Irkûtsk)|Transfiguraasjetsjerke]]

== Kleasters ==
* [[Kleaster fan de Mem fan God fan it Teken (Irkûtsk)|Znamensky-kleaster]]
* [[Himelfeartkleaster (Irkûtsk)|Himelfeartkleaster]] (sloopt yn de jierren 1930) 
{{clear}}
{{Commonscat|Irkutsk}}
[[Kategory:Irkûtsk| ]]
[[Kategory:Plak yn Irkûtsk (oblast)]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1661]]</text>
      <sha1>n15mklpbstd3wkfdnfk7fn80dodhcjw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Aartsingel Michaeltsjerke (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102498</id>
    <revision>
      <id>1085296</id>
      <parentid>1078988</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T13:20:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Koordinaten, monumintgegevens, kategory tafoege en fierder noch in pear dinkjes.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6583" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Aartsingel Michaeltsjerke
&lt;small&gt;Михайловская церковь&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Церковь Михаила Архангела (Харлампиевская), Иркутрск.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_16_53_N_104_16_38_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 16' N 104° 16' E}}
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1779-1790
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = 
| boustyl                     = Barok
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3810045000 3810045000]
| hichte                      = 
| lingte                      =
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = [http://harlamp.ru/ harlamp.ru]
}}
De '''Tsjerke fan de Aartsingel Michael''' ([[Russysk]]: Церковь Михаила Архангела) is in tusken 1779 en 1790 boude [[barok (stylperioade)|barokke]] tsjerke yn de [[Sibearje|Sibearyske]] stêd [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. De tsjerke stiet ek bekend ûnder de namme fan de '''Tsjerke fan de Hillige Haralampos''' (Харла́мпиевская це́рковь) en heart ta de âldste otterdokske tsjerken fan de stêd.

== Skiednis ==
Lykas by de measte tsjerken fan Irkûtsk wie de oarspronklike foargonger fan de Michaeltsjerke fan hout boud. Tusken 1779 en 1806 waard de hjoeddeiske, twa ferdjippings tellende tsjerke boud. Oarspronklik wie de tsjerke allinnich oan de hillige [[Haralampos fan Magnesia|Haralampos]] wijd, mar yn 1782 waard de ûndertsjerke wijd oan de [[Michael (aartsingel)|aartsingel Michael]] en sa krige de hiele tsjerke de namme fan de aartsingel. Twa jier letter waard de noardlike kapel wijd oan Haralampos. Mei de tsjerke waard ek in klokketoer boud. 

Op 6 augustus 1839 late in [[ierdskodding]] ta slimme skea oan it noardlike part fan de tjerke. Yn ferskillende jierren waarden der dêrnei reparaasjes oanbrocht. Yn 1948 moasten der noch mear reparaasjes útfierd wurde, foaral oan de klokketoer, dy't mooglik noch gearhongen mei de ierdskodding fan 1839. Yn de jierren 1850 fûnen der likegoed ferbouwings plak en dat wurk wie noch mar twa jier klear, doe't op 31 desimber 1861 Irkûtsk op 'en nij troffen waard troch in ierdskodding, de swierste yn de skiednis fan de stêd. In soad gebouwen waarden fernield, benammen hege gebouwen lykas de Michaeltsjerke. Nei in lange restauraasje wachte de tsjerke op 24 juny 1879 in nije ramp: in grutte stedsbrân ferneatige it hiele ynterieur fan de boppetsjerke.&lt;ref[&gt;http://pribaikal.ru/irkutsk-item/article/4341.html irkipedia.ru]&lt;/ref&gt;  

== Nei de revolúsje ==
[[Ofbyld:Иркутск. Церковь Св. Харлампия.jpg|thumb|left|''De Michael- of Haralampostsjerke yn 1910'']]
Yn 1917 rûn de boppetsjerke by gefjochten tusken de Witen en de Readen troch in granaatynslach grutte skea op. Nei de ôftocht fan de Readen folgen reparaasjes yn 1918, mar de Sovjets kamen werom en yn 1920 waarden de geastliken fan de tsjerke arrestearre en harren huzen, dy't fan de tsjerke wiene, ûnteigene. De tsjerke bleau noch in gebrûk oant 1932. Nei de sluting fan de tsjerke troch de [[ateïsme|ateïstyske]] autoriteiten waard in lyts part fan de ynrjochting oerbrocht nei it museum, mar it grutste part waard ferneatige en gie foar altiten ferlern. It gebou rekke al gau yn de nederklits, de krusen waarden ferwidere, de toer ôfbrutsen en de koepel toppe. De autoriteiten brûkten it tekoart oan wenromte om de tsjerke te ferbouwen foar de húsfêsting fan studinten. Der waarden mear ferdjippings oanbrocht en de ûntsteane romten waarden ferdield yn rigen keamers, faninoar skaat troch grutte ikoanen dy't ta doarren ferarbeide wiene. 

De folgjende eigner fan it bouwurk wie de biblioteek fan de Universiteit fan Irkûtsk en dêrnei waard it ferhierd oan ferskate organisaasjes. 

De ommekear kaam yn 1995, doe't de eardere tsjerke útroppen waard ta in kultureel monumint fan federaal belang. Yn 1998 waard it gebou weromjûn oan it bisdom Irkûtsk. Mei de restauraasje fan de tsjerke waard yn juny 2006 úteinset. Koepel en toer waarden op 'en nij boud. Op 13 augustus 2009 wie de ûndertsjerke foltôge en koe de tsjerke iepene wurde foar de earetsjinst. Mei it besteansjubileum fan de stêd wie de restauraasje fan de Michaeltsjerke foltôge.&lt;ref&gt;[http://irkipedia.ru/content/cerkov_mihaila_arhangela_harlampievskaya_g_irkutsk irkipedia.ru]&lt;/ref&gt;

== Maritime tradysje ==
De tsjerke is de iennichste tsjerke yn de fiere omkriten mei in maritime tradysje.&lt;ref&gt;http://russian-church.ru/viewpage.php?cat=irkutsk&amp;page=9&lt;/ref&gt; It tige rike ynterieur fan de tsjerke wie ôfkomstich fan parochianen en foaral ek fan ferneamde keapmansfamyljes, dy't in rige fan maritime ekspedysjes organisearren. Lju dy't oan in maritime ekspedysje nei [[Kamtsjatka-skiereilân|Kamtsjatka]], de [[Aleoeten]] en de [[Koerilen]] dielnamen, krigen yn de Michaeltsjerke harren seine foar de reis. In parochiaan fan de tsjerke wie de ferneamde ûntdekkingsreizger [[Grigori Sjelichov]]. Op 5 maart 1905 troude de eardere poalreizger en lettere admiraal fan de Russysk Keizerlike Marine [[Aleksandr Koltsjak]] mei  Sofia Fjodorovna Omirovojyn yn de tsjerke, doe't er yn Irkûtsk ferbleau. &lt;ref&gt;[http://irkipedia.ru/content/cerkov_mihaila_arhangela_harlampievskaya_g_irkutsk irkipedia.ru]&lt;/ref&gt;
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|St. Charalampus Church (Irkutsk)|Michael- of Haralampostsjerke, Irkûtsk}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1790]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>4dnsi5d4zzjtwxq45g1swbmgl7t2fbu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kleaster fan de Mem Gods fan it Teken (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102502</id>
    <revision>
      <id>1085330</id>
      <parentid>1002967</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T18:29:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5997" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Kleaster fan de Mem Gods fan it Teken
&lt;small&gt;Знаменский монастырь&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Знаменский собор. вид с юго-запада.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = ''Katedraal fan it Teken''
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_18_03_N_104_17_41_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 18' N 104° 17' E}}
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1779-1790
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = 
| boustyl                     = Barok
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3810002000 3810002000]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
It '''Kleaster fan de Mem Gods fan it Teken''', ek wol it '''Znamenski-kleaster''' ([[Russysk]]: Знаменский монастырь) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdoks]] [[non]]nekleaster yn [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. 

Op it tsjerkhôf fan it kleaster lizze û.o. de grêven fan de Russyske ûntdekkingsreizger Grigori Sjelichov († 1795) en Jekaterina Trûbezkaja († 1854), de frou fan de [[desimbristen|desimbrist]] Sergej Petrowitsj Trûbezkoj en de skriuwer Valentin Raspûtin († 2015).

== Skiednis ==
It kleaster waard yn 1689 stifte oan de rjochter kant fan de [[Angara (rivier)|Angara]]-rivier, op it plak dêr't de Ûsjakovka-rivier op de Angara útmûnet. De earste gebouwen wiene fan hout, mar de kleastertsjerke waard al yn 1727 omskreaun as ferfallen en ferfongen troch in nije houten tsjerke. Al in pear dessinia letter waard der besletten ta de bou fan in stiennen kleaster. 
[[Ofbyld:Znam mon IKT XIX.jpg|thumb|left|250px|''It kleaster yn de 19e iuw'']]
It wurk oan de kleastergebouwen duorre noch oant it begjin fan de 19e iuw en in nije katedraal, de tsjerke fan de hillige Demetrius en Tryfon, twa wenkompleksen, in hûs foar de oerste, bygebouwen en in muorre mei in poarte waarden yn barokke styl boud. Oarspronklik hie de katedraal, boud tusken 1757 en 1762, in inkeld [[Skip (tsjerke)|skip]], mar yn 1787 en 1794 fûn der in útwreiding mei twa sydskippen plak mei alters foar Us Leaffrou fan Kazan en de Transfiguraasje.

== Sovjet-tiid ==
It kleaster waard yn 1926 troch de [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-autoriteiten sletten, mar de katedraal bleau ynearsten as parochytsjerke iepen. Yn 1929 waard de tsjerke sels noch efkes de katedraal fan it bisdom Irkûtsk, nei't earder al de [[Epifanykatedraal (Irkûtsk)|Epifanykatedraal]] sletten wie en de [[Kazankatedraal (Irkûtsk)|Kazankatedraal]] op de nominaasje stie sloopt te wurden. Nei sân jier waard ek de Katedraal fan de Mem fan God fan it Teken sletten foar de earestjinst en omboud ta in garaazje en wurkpleats foar de reparaasje fan wetterfleantugen. 

It risseltaat fan de earste twintich jier fan it Sovjet-rezjym wie de ferwoastging fan de meast wichtige tsjerken en kleasters, it ûntnaderjen en it ferdwinen fan de reliken lykas dy fan de hillige Innocentius fan Irkûtsk, de apostel fan Sybearje, en it fermoadzjen fan de measte preesters yn de jierren 1937-1939. Yn 1939 wie it bisdom Irkûtsk de facto opholden te bestean.
[[Ofbyld:Иркутск. Знаменский монастырь 5.JPG|thumb|left|250px|''Muorrebeskildering oan de westlike muorre fan de katedraal mei in foarstelling fan Sybearyske hilligen'']]
Yn 1945 waard in folslein ferinnewearre tsjerke werom jûn oan it bisdom en fan 1948 ôf wie de tsjerke op 'e nij de katedraal fan it bisdom. 

De reliken fan de hillige Innocentius dy't de bolswiken yn 1921 út it kleaster helle hiene om se yn ferskillende musea as &quot;Sibearyske Mummy&quot; ten toan te stellen, waarden yn 1990 wer op 'e nij ûntdutsen en op 7 septimber fan dat jier oan de Russysk-otterdokske Tsjerke werom jûn. 

Sûnt 1994 is ek it kleaster wer operatyf.&lt;ref&gt;[http://irkipedia.ru/content/znamenskiy_monastyr irkipedia.ru]&lt;/ref&gt;

== Monumint Aleksandr Koltsjak==
Foar it kleaster stiet sûnt 2 novimber 2004 in monumint fan admiraal [[Aleksander Koltsjak]]. De [[Witen|wite]] admiraal waard hjir yn de nacht fan seis op sân febrewaris 1920 tegearre mei de foarsitter fan de Ried fan Ministers fan it saneamde Omsk-regear, Viktor Pepeljajev, troch de [[bolsjewiken]] deasketten en ûnder it iis fan de beferzen Angara smiten.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Знаменский монастырь (Иркутск)]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Convent of the Theotokos of the Sign (Irkutsk)|Kleaster fan de Mem Gods fan it Teken (Irkûtsk)}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Kleaster yn Ruslân|Mem Gods fan it Teken (Irkûtsk)]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûsk (oblast)]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1689]]
[[Kategory:Organisaasje opheft yn 1926]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1994]]
[[Kategory:Bouwurk út 1689]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1727]]
[[Kategory:Bouwurk út 1727]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1762]]
[[Kategory:Bouwurk út 1762]]</text>
      <sha1>agp6pct0a0q70ynvydobfmk7t9rp5zo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085331</id>
      <parentid>1085330</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T18:29:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5998" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Kleaster fan de Mem Gods fan it Teken
&lt;small&gt;Знаменский монастырь&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Знаменский собор. вид с юго-запада.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = ''Katedraal fan it Teken''
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_18_03_N_104_17_41_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 18' N 104° 17' E}}
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1779-1790
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = 
| boustyl                     = Barok
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3810002000 3810002000]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
It '''Kleaster fan de Mem Gods fan it Teken''', ek wol it '''Znamenski-kleaster''' ([[Russysk]]: Знаменский монастырь) is in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdoks]] [[non]]nekleaster yn [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. 

Op it tsjerkhôf fan it kleaster lizze û.o. de grêven fan de Russyske ûntdekkingsreizger Grigori Sjelichov († 1795) en Jekaterina Trûbezkaja († 1854), de frou fan de [[desimbristen|desimbrist]] Sergej Petrowitsj Trûbezkoj en de skriuwer Valentin Raspûtin († 2015).

== Skiednis ==
It kleaster waard yn 1689 stifte oan de rjochter kant fan de [[Angara (rivier)|Angara]]-rivier, op it plak dêr't de Ûsjakovka-rivier op de Angara útmûnet. De earste gebouwen wiene fan hout, mar de kleastertsjerke waard al yn 1727 omskreaun as ferfallen en ferfongen troch in nije houten tsjerke. Al in pear dessinia letter waard der besletten ta de bou fan in stiennen kleaster. 
[[Ofbyld:Znam mon IKT XIX.jpg|thumb|left|250px|''It kleaster yn de 19e iuw'']]
It wurk oan de kleastergebouwen duorre noch oant it begjin fan de 19e iuw en in nije katedraal, de tsjerke fan de hillige Demetrius en Tryfon, twa wenkompleksen, in hûs foar de oerste, bygebouwen en in muorre mei in poarte waarden yn barokke styl boud. Oarspronklik hie de katedraal, boud tusken 1757 en 1762, in inkeld [[Skip (tsjerke)|skip]], mar yn 1787 en 1794 fûn der in útwreiding mei twa sydskippen plak mei alters foar Us Leaffrou fan Kazan en de Transfiguraasje.

== Sovjet-tiid ==
It kleaster waard yn 1926 troch de [[Sovjet-Uny|Sovjet]]-autoriteiten sletten, mar de katedraal bleau ynearsten as parochytsjerke iepen. Yn 1929 waard de tsjerke sels noch efkes de katedraal fan it bisdom Irkûtsk, nei't earder al de [[Epifanykatedraal (Irkûtsk)|Epifanykatedraal]] sletten wie en de [[Kazankatedraal (Irkûtsk)|Kazankatedraal]] op de nominaasje stie sloopt te wurden. Nei sân jier waard ek de Katedraal fan de Mem fan God fan it Teken sletten foar de earestjinst en omboud ta in garaazje en wurkpleats foar de reparaasje fan wetterfleantugen. 

It risseltaat fan de earste twintich jier fan it Sovjet-rezjym wie de ferwoastging fan de meast wichtige tsjerken en kleasters, it ûntnaderjen en it ferdwinen fan de reliken lykas dy fan de hillige Innocentius fan Irkûtsk, de apostel fan Sybearje, en it fermoadzjen fan de measte preesters yn de jierren 1937-1939. Yn 1939 wie it bisdom Irkûtsk de facto opholden te bestean.
[[Ofbyld:Иркутск. Знаменский монастырь 5.JPG|thumb|left|250px|''Muorrebeskildering oan de westlike muorre fan de katedraal mei in foarstelling fan Sybearyske hilligen'']]
Yn 1945 waard in folslein ferinnewearre tsjerke werom jûn oan it bisdom en fan 1948 ôf wie de tsjerke op 'e nij de katedraal fan it bisdom. 

De reliken fan de hillige Innocentius dy't de bolswiken yn 1921 út it kleaster helle hiene om se yn ferskillende musea as &quot;Sibearyske Mummy&quot; ten toan te stellen, waarden yn 1990 wer op 'e nij ûntdutsen en op 7 septimber fan dat jier oan de Russysk-otterdokske Tsjerke werom jûn. 

Sûnt 1994 is ek it kleaster wer operatyf.&lt;ref&gt;[http://irkipedia.ru/content/znamenskiy_monastyr irkipedia.ru]&lt;/ref&gt;

== Monumint Aleksandr Koltsjak==
Foar it kleaster stiet sûnt 2 novimber 2004 in monumint fan admiraal [[Aleksander Koltsjak]]. De [[Witen|wite]] admiraal waard hjir yn de nacht fan seis op sân febrewaris 1920 tegearre mei de foarsitter fan de Ried fan Ministers fan it saneamde Omsk-regear, Viktor Pepeljajev, troch de [[bolsjewiken]] deasketten en ûnder it iis fan de beferzen Angara smiten.
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Знаменский монастырь (Иркутск)]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Convent of the Theotokos of the Sign (Irkutsk)|Kleaster fan de Mem Gods fan it Teken (Irkûtsk)}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Kleaster yn Ruslân|Mem Gods fan it Teken (Irkûtsk)]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1689]]
[[Kategory:Organisaasje opheft yn 1926]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1994]]
[[Kategory:Bouwurk út 1689]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1727]]
[[Kategory:Bouwurk út 1727]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1762]]
[[Kategory:Bouwurk út 1762]]</text>
      <sha1>bnct27z8aikf3bhysdy6g2wx8o9mzyy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Transfiguraasjetsjerke (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102509</id>
    <revision>
      <id>1085333</id>
      <parentid>1078941</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T18:58:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3793" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       =Transfiguraasjetsjerke
&lt;small&gt;Церковь Преображения Господня&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Иркутск. Преображенская церковь 5.JPG
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_17_15,84_N_104_18_13,49_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 17' N 104° 18' E}}
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1795-1811
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = Anton I. Losev
| boustyl                     = Barok
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3810009000 3810009000]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = [http://preobrazhensky.prihod.ru/ preobrazhensky.prihod.ru]
}}
De '''Tsjerke fan de Transfiguraasje fan de Hear''' ([[Russysk]]: Церковь Преображения Господня) is in [[Barok (stylperioade)|barokke]] tsjerke yn [[Irkûtsk]], [[Ruslân]].

== Skiednis ==
Mei de bou fan de tsjerke waard yn 1795 útein set nei't twa keaplju mei in foarse donaasje de bou mooglik makken. Oannommen wurdt dat de bou útfierd waard troch de Irkûtske arsjitekt Anton Losev. Op 6 augustus 1811 waard de tsjerke ynwijd, in gebou mei fierder ienfâldige gevels sûnder in soad dekoraasjes dy't barokke motiven mei [[klassisisme|klassisistyske]] eleminten hawwe.

Yn it midden fan de 19e iuw krige de tsjerke jild fan in bewenner fan Irkûtsk om de stiennen ôffreding mei getten izerwurk om de tsjerke oan te lizzen. Ek waard it houten dak fan de tsjerke ferfongen troch in metalen dak. 

De tsjerke waard tidens de ferfolging fan de Russysk-otterdokske Tsjerke op 4 septimber 1940 as ien fan de lêste sletten. Tidens de sluting waard de tsjerke brûkt foar argiven en as biblioteek.   

Sûnt it jier 2000 is de tsjerke wer iepen foar de earetsjinst.

== Desimbristen ==
Bekende parochianen fan de tsjerke wiene de [[desimbristen]] prins [[Sergej Volkonsky]] en prins [[Sergei Petrovitsj Trûbezkoj]]. Sergei Volonski troude yn de Transfiguraaasjetsjerke mei Elena, in dochter fan de desimbrist Michail Küchelbecker. Oare bekende desimbristen as Pjotr Mûchanov († 1854) en Nikolai Papov († 1850) waarden fanút de tsjerke begroeven. 
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8C_(%D0%98%D1%80%D0%BA%D1%83%D1%82%D1%81%D0%BA)]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Convent of the Theotokos of the Sign (Irkutsk)|Transfiguraasjetsjerke (Irkûtsk)}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1811]]</text>
      <sha1>5mjwk7x2ts6yglilot9wtef7d1kn4y9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085335</id>
      <parentid>1085333</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:06:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3835" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       =Transfiguraasjetsjerke
&lt;small&gt;Церковь Преображения Господня&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Иркутск. Преображенская церковь 5.JPG
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_17_15,84_N_104_18_13,49_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 17' N 104° 18' E}}
| type bouwurk                = [[Tsjerke]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1795-1811
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = Anton I. Losev
| boustyl                     = Barok
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan federaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3810009000 3810009000]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = [http://preobrazhensky.prihod.ru/ preobrazhensky.prihod.ru]
}}
De '''Tsjerke fan de Transfiguraasje fan de Hear''' ([[Russysk]]: Церковь Преображения Господня) is in [[Barok (stylperioade)|barokke]] tsjerke yn [[Irkûtsk]], [[Ruslân]].

== Skiednis ==
Mei de bou fan de tsjerke waard yn 1795 útein set nei't twa keaplju mei in foarse donaasje de bou mooglik makken. Oannommen wurdt dat de bou útfierd waard troch de Irkûtske arsjitekt Anton Losev. Op 6 augustus 1811 waard de tsjerke ynwijd, in gebou mei fierder ienfâldige gevels sûnder in soad dekoraasjes dy't barokke motiven mei [[klassisisme|klassisistyske]] eleminten hawwe.

Yn it midden fan de 19e iuw krige de tsjerke jild fan in bewenner fan Irkûtsk om de stiennen ôffreding mei getten izerwurk om de tsjerke oan te lizzen. Ek waard it houten dak fan de tsjerke ferfongen troch in metalen dak. 

De tsjerke waard tidens de ferfolging fan de Russysk-otterdokske Tsjerke op 4 septimber 1940 as ien fan de lêste sletten. Tidens de sluting waard de tsjerke brûkt foar argiven en as biblioteek.   

Sûnt it jier 2000 is de tsjerke wer iepen foar de earetsjinst.

== Desimbristen ==
Bekende parochianen fan de tsjerke wiene de [[desimbristen]] prins [[Sergej Volkonsky]] en prins [[Sergei Petrovitsj Trûbezkoj]]. Sergei Volonski troude yn de Transfiguraaasjetsjerke mei Elena, in dochter fan de desimbrist Michail Küchelbecker. Oare bekende desimbristen as Pjotr Mûchanov († 1854) en Nikolai Papov († 1850) waarden fanút de tsjerke begroeven. 
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8C_(%D0%98%D1%80%D0%BA%D1%83%D1%82%D1%81%D0%BA)]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Convent of the Theotokos of the Sign (Irkutsk)|Transfiguraasjetsjerke (Irkûtsk)}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Tsjerkegebou yn Ruslân]]
[[Kategory:Eastersk-otterdoks tsjerkegebou]]
[[Kategory:Bouwurk út 1811]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>707c1xbekaf0hje9pzwglphnzojk9se</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Himelfeartskleaster (Irkûtsk)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102510</id>
    <revision>
      <id>1085300</id>
      <parentid>1084510</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T14:39:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5429" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Himelfeartskleaster
&lt;small&gt;Вознесенский монастыр&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Иркутск. Вознесенский монастырь. Ок. 1905-1906 г.г.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = ''It kleaster yn 1905-1906''
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.png|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_19_39_N_104_16_05_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 19' N 104° 16' E}}|
| type bouwurk                = [[Kleaster]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 17e-19e iuw
| sloopjier                   = 1930-1933
| arsjitekt                   = 
| boustyl                     = 
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = 
}}
It '''Himelfeartskleaster''' ([[Russysk]]: Вознесенский монастыр; ''Voznesenski Monastyr'') wie in [[Russysk-Otterdokse Tsjerke|otterdoksk]] kleaster yn de [[Ruslân|Russyske]] stêd [[Irkûtsk]]. 

Fan 1727 oant 1731 wenne yn it kleaster de yn 1804 hillich ferklearre [[Innocentius fan Irkûtsk]]. De reliken fan de hillige waarden yn de katedraal fan it kleaster fereare. 

Nei't de ateïstyske autoriteiten it kleaster earder leech rôven fan weardefolle saken en reliken en it monastike libben ta in ein twongen waard it kleaster mei de grûn gelyk makke. Njonken de Marije-Himelfeartstsjerke bleaune noch inkelde kleastergebouwen sparre foar de sloop om't se foar de bolsjewiken noch praktysk nut hiene.&lt;ref&gt;[http://www.ogirk.ru/news/2011-04-22/ivm.html ogirk.ru]&lt;/ref&gt;

== Skiednis ==
De stifting fan it kleaster wie yn 1672, nei't it [[kremlyn fan Irkûtsk]] oanlein waard. Op inkelde kilometers noardlik fan it kremlyn waard doe yn de tichte bosken oan de lofter kant fan de [[Angara (rivier)|Angara]] in houten tsjerke ta eare fan de Himelfeart mei in ûnderkommen foar de muontsen en in houten ôffreding boud. 

Nei in grutte brân yn 1783 moast it kleaster gruttendiels op 'e nij boud wurde en út dy tiid datearren ek de measte gebouwen. 

== De Tsjerken ==
* Himelfeartskatedraal of Katedraal fan de Himelfeart (1859-1872; sloopt yn 1933)
* Tsjerke fan Us Leaffrou fan Tichvin (1691, letter ferboud; sloopt yn 1933)
* Tsjerke fan Us Leaffrou fan Smolensk (1795-1809; sloopt yn 1932)
* Tsjerke fan de Himelfeart fan Marije (1780-1783; noch besteand, restaurearre en yn 1998 werom jûn oan de Tsjerke)&lt;ref&gt;[http://temples.ru/card.php?ID=13469 temples.ru]&lt;/ref&gt;
* Tsjerke fan de Presintaasje fan de Hear (1826-1823; sloopt yn 1878 foar de bou fan in nije klokketoer)
[[Ofbyld:Vosnesenskaya, near Irkutsk - monastery LCCN2004707533.jpg|thumb|left|200px|''De healwei de 19e iuw boude Himelfeartskatedraal'']]
De earste houten Himelfeartstsjerke waard yn 1749-1767 ferfongen troch in stiennen katedraal, dy't tusken 1859 en 1872 wer wike moast foar de [[eklektisisme|eklektyske]] katedraal fan de Irkûtske arsjitekt V.A. Kudelsky. 

De twadde tsjerke fan it kleaster waard tusken 1691 en 1692 boud ta eare fan it Ikoan fan de Mem Gods fan Tichvin. Doe't biskop Innocentius ferstoar waard foar it bysetten fan syn oerskot de tsjerke yn 1731 ferfongen troch in stienne gebou.

De yn 1933 sloopte Tsjerke fan it Ikoan fan de Us Leaffrou fan Smolensk waard boud yn 1795-1809 en yn 1837-1841 ferboud yn klassisistyske styl. 
[[Ofbyld:Иркутск. Вознесенский монастырь 4.jpg|thumb|250px|''Tichvintsjerke'']]  
De fjirde tsjerke, de tsjerke fan de Presintaasje fan de Hear, waard tusken 1816 en 1823 boud oer de westlike poarte fan it kleaster. Yn 1878 waard de tsjerke ôfbrutsen en op it plak dêrfan de hege klokketoer boud, dy't yn 1881 foltôge waard. De neo[[barok (stylperioade)|barokke]] klokketoer waard yn 1930 ferwoastge. 

De fyfte tsjerke waard tusken 1780 en 1783 boud op it plak fan de âlde houten Marije-Himelfeartstsjerke. Oan de westlike kant fan de tsjerke waard yn de jierren 1874-1875 in refektoarium oanboud. Dizze tsjerke is de iennige tsjerke fan it kleasterkompleks dy't sparre waard by de grutskalige ferwoastging fan it kompleks tidens it Sovjet-rezjym. De tsjerke waard ta in ferieningsgebou ferboud, mar is yn 1998 werom jûn oan it bisdom en sûnt restaurearre.&lt;ref&gt;[http://irkipedia.ru/content/voznesenskiy_monastyr irkipedia.ru]&lt;/ref&gt;
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Ascension monastery (Irkutsk)|Himelfeartskleaster (Irkûtsk)}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Kleaster yn Ruslân]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1672]]
[[Kategory:Organisaasje opheft yn 1930]]
[[Kategory:Bouwurk út 1672]]
[[Kategory:Bouwurk sloopt yn 1783]]
[[Kategory:Bouwurk út 1783]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>98b78ta7ttovvuhshywiq4umqnihulj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2022</title>
    <ns>0</ns>
    <id>123052</id>
    <revision>
      <id>1085317</id>
      <parentid>1084467</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:52:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Foarfallen */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27448" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[1 jannewaris|1]] - It [[Regional Comprehensive Economic Partnership]], de grutste [[frijhannel]]sône fan 'e wrâld, wurdt yn wurking steld. It gebiet omfiemet [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Birma]], [[Brûnei]], de [[Filipinen]], [[Fjetnam]], [[Yndoneezje]], [[Japan]], [[Kambodja]], [[Maleizje]], [[Laos]], [[Nij-Seelân]], [[Sina]], [[Singapoer]], [[Súd-Koreä]] en [[Tailân]].
*[[2 jannewaris|2]] - Yn [[Kazachstan]] brekke [[protesten yn Kazachstan (2022)|grutskalige protesten]] út tsjin it [[regear]] fan [[diktator]] [[Kassym-Jomart Tokajev]]. Dy binne yn 't earstoan rjochte tsjin 'e ferheging fan 'e [[benzine]]prizen, mar kantsje har de folgjende dagen almar mear oan tsjin 'e [[korrupsje]] fan 'e hearskjende [[elite]].
*[[6 jannewaris|6]] - Yn [[Kazachstan]] wurde [[protesten yn Kazachstan (2022)|de protesten]] troch de autoriteiten mei grouwélich [[geweld]] de kop yn drukt. Guon oare leden fan 'e [[Kollektive Feilichheidsferdrachsorganisaasje]], wêrûnder [[Ruslân]] en [[Wyt-Ruslân]], stjoere op fersyk fan [[presidint]] [[Kassym-Jomart Tokajev]] helptroepen.
*[[7 jannewaris|7]] - Der hawwe no wrâldwiid 300 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[10 jannewaris|10]] - Foar it earst wurdt der mei súkses in [[baarch|bargehert]] yn in [[minske]] [[orgaantransplantaazje|transplantearre]].
*10 - Yn [[Nederlân]] wurdt nei in [[kabinetsformaasje|formaasje]] fan 299 [[dagen]] (de langste ea) it [[Kabinet-Rutte IV]] ynstallearre.
*[[15 jannewaris|15]] - In [[útbarsting fan de Hunga Tonga (2022)|grutte útbarsting]] fan 'e ûnderseeske [[fulkaan]] de [[Hunga Tonga]], yn [[Tonga]], soarget foar [[tsûnamy]]warskôgings yn it hiele gebiet fan 'e [[Stille Oseaan]]. De skea falt ta, behalven yn [[Perû]], dêr't de weagen [[oaljeramp yn Perû (2022)|in oaljeramp]] feroarsaakje. De útbarsting easket yn Tonga 5 [[minske]]libbens en oerdekt it lân mei in tsjûke laach [[gif]]tige [[fulkanyske jiske]], wat foar swierrichheden op it mêd fan [[drinkwetter]]foarsjenning liedt.
*[[20 jannewaris|20]] - It [[Nederlân]]ske [[online]] [[konsuminteprogramma]] ''[[BOOS (websearje)|BOOS]]'' publisearret in [[fideo]] wêryn't ferskate meiwurkers fan 'e [[tillefyzjeprogramma|tillefyzje]][[talintejacht]]en ''[[The Voice of Holland]]'' en ''[[The Voice Kids (Nederlân)|The Voice Kids]]'', ûnder wa [[orkest]]lieder [[Jeroen Rietbergen]] en [[sjuery (kompetysje)|sjuerylid]] [[Ali B]], beskuldige wurde fan [[seksueel oer de grins geand gedrach]], wat ta it stopsetten fan 'e programma's en in grut trelit yn 'e [[media]] liedt.
*[[21 jannewaris|21]] - By [[bombardemint op de finzenis yn Saäda|in bombardemint]] troch [[Saûdy-Araabje]] fan 'e [[Jemen]]ityske [[stêd]] [[Saäda]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Twadde Jemenityske Boargeroarloch]], wurdt de pleatslike [[finzenis]] rekke ynstee fan posysjes fan 'e [[Hûty]]rebellen. Der komme teminsten 70 [[finzen]]n om.
*[[23 jannewaris|23]] - By [[steatsgreep yn Boerkina Faso (2022)|in steatsgreep]] yn [[Boerkina Faso]] wurdt [[presidint]] [[Roch Marc Christian Kaboré]] troch it [[kriichsmacht|leger]] ôfset.
* 23 - De [[tropyske stoarm]] [[Tropyske stoarm Ana (2022)|Ana]] slacht ta yn it [[easten]] fan [[Súdlik Afrika]] en easket 115 [[libben]]s yn [[Madagaskar]], [[Malawy]] en [[Mozambyk]].
*[[28 jannewaris|28]] - It tal [[faksinaasje]]s tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] dat wrâldwiid dien is, passearret de 10 miljard.
;febrewaris
*[[1 febrewaris|1]] - [[Denemark]] heft alle beheinende maatregels yn it ramt fan 'e [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]] op.
*1 - [[Eastenryk]] wurdt it earste lân dêr't [[faksinaasje]] tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] no ferplichte is.
*[[3 febrewaris|3]] - By in [[militêre operaasje]] fan [[kommando's]] fan it [[Amerikaanske Leger]] yn it noardwesten fan [[Syrje]] komt de lieder fan 'e saneamde [[Islamityske Steat yn Irak en Syrje]], [[Abû Ibrahim al-Hasjimi al-Koerasji]], om as er himsels [[ûntploffing|opblaasd]] om syn [[finzen]]name tsjin te kearen.
*3 - [[Yndia]] wurdt it trêde lân op 'e wrâld nei de [[Feriene Steaten]] en [[Brazylje]] dêr't no mear as 500.000 [[minsken]] [[ferstoarn]] binne oan [[COVID-19]].
*[[4 febrewaris|4]]-[[20 febrewaris|20]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Olympyske Winterspullen 2022]] holden.
*[[5 febrewaris|5]] - It tal [[stjergefal]]len yn 'e [[Feriene Steaten]], feroarsake troch de [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]], passearret de 900.000. 
*[[8 febrewaris|8]] - Der hawwe no wrâldwiid 400 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[15 febrewaris|15]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[prins]] [[Andrew, hartoch fan York|Andrew]] treft in [[skikking]] mei [[Virginia Giuffre]], de [[Feriene Steaten|Amerikaanse]] dy't him beskuldiget fan [[seksueel misbrûk]] by syn besiken oan 'e [[filla]] fan [[miljonêr]] en [[sedemisdriuw|sededelinkwint]] [[Jeffrey Epstein]].
*[[17 febrewaris|17]]-[[21 febrewaris|21]] - Yn fiif [[dagen]] tiid wurde [[Nederlân]] en de rest fan [[Noardwest-Jeropa]] troffen troch trije swiere [[stoarm]]en: [[Stoarm Dudley|Dudley]], [[Stoarm Eunice|Eunice]] en [[Stoarm Franklin|Franklin]]. Dêrby falle teminsten 14 [[dea]]den.
*[[21 febrewaris|21]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]] erkent de ûnôfhinklikheid fan 'e selsútroppen [[republiken]] [[Folkrepublyk Donjetsk|Donjetsk]] en [[Folkrepublyk Lûhansk|Lûhansk]], de gebieten yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] dy't yn 'e hannen binne fan [[etnysk]] [[Russen|Russyske]] [[rebel]]len. 
*[[22 febrewaris|22]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[bûnskânselier]] [[Olaf Scholz]] leit it goedkarringsproses stil fan [[Nord Stream&amp;nbsp;2]], in nije [[ierdgas]]piiplieding fan [[Ruslân]] troch de [[Eastsee]] nei Dútslân. Dêrtroch kin dy, hoewol foltôge, foarearst net yn gebrûk nommen wurde. Dit is ien fan 'e [[sanksje]]s tsjin Ruslân fanwegen it erkennen fan 'e rebellerepublykjes yn it easten fan 'e [[Oekraïne]]. Oare sanksjes fan û.o. de [[Jeropeeske Uny]], de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Japan]], [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]] treffe Russyske [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] en teffens [[oligarch|oligargen]] yn it freonefermidden fan [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]].
*[[24 febrewaris|24]] - [[Ruslân]] fiert [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|in grutskalige militêre ynfal]] yn 'e [[Oekraïne]] út. Dêrmei giet de [[Russysk-Oekraynske Oarloch]], dat sûnt [[2014]] in konflikt mei lege yntinsiteit is, in folslein nije faze yn. [[Westerske wrâld|Westerske lannen]] kundigje ekstreme sanksjes tsjin Ruslân oan.
*[[25 febrewaris|25]] - Yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] begjint [[Belis fan Mariûpol|it belis]] fan 'e stêd [[Mariûpol]] troch [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]].
*[[26 febrewaris|26]] - [[Dútslân]], dat sûnt de [[Twadde Wrâldoarloch]] gjin [[wapen]]s levere hat oan lannen dy't yn [[oarloch]] binne, makket in ommeswaai en beslút ta it leverjen fan wapens oan 'e [[Oekraïne]]. De [[Feriene Steaten]] en de [[Jeropeeske Uny]] komme ta oerienstimming om beskate [[Ruslân|Russyske]] [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] út te sluten fan it ynternasjonaal betellingsferkear by wize fan [[sanksje]] foar de [[Russyske ynvaazje fan de Oekraïne (2022)|Russyske ynvaazje fan 'e Oekraïne]].
*[[27 febrewaris|27]] - Yn [[Wyt-Ruslân]] wurdt in [[referindum]] holden wêrby't de [[befolking]] ynstimd hawwe soe mei it opheffen fan 'e net-[[atoombom|nukleêre]] status fan it lân en ek mei de permaninte stasjonearring fan [[Ruslân|Russyske]] troepen yn it lân. Mei't Wyt-Ruslân in [[diktatuer]] is dêr't gjin frije en earlike [[ferkiezing]]s besteane, is ûndúdlik wat de wiere útslach fan it referindum is.
*[[28 febrewaris|28]] - Yn in ienriedigens mei de rest fan 'e [[Westerske wrâld]] dêr't gjin presedint foar bestiet, kundigje ek [[Switserlân]], [[Monako]] en [[Singapoer]] sanksjes ôf tsjin [[Ruslân]] omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]].
;maart
*[[2 maart|2]] - Neffens de [[Feriene Naasjes]] binne al 2 miljoen [[flechtling]]en de [[oarloch]] yn 'e [[Oekraïne]] ûntflechte troch de grinzen fan buorlannen oer te gean.
*[[3 maart|3]] - Yn it suden fan 'e [[Oekraïne]] falt de stêd [[Cherson]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen. Ek de [[Kearnsintrale Zaporizja]] wurdt troch de Russen ferovere, wêrby't se de gebouwen fan 'e sintrale mei [[artillery]] besjitte. De [[domdrystens]] fan dat dwaan wurdt wrâldwiid skande fan sprutsen.
*[[4 maart|4]] - Yn [[Ruslân]] wurdt in nije [[wet]] oannommen, dy't 15 jier [[finzenisstraf]] set op it fersprieden fan &quot;[[nepnijs]]&quot; oer de &quot;[[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|spesjale militêre operaasje]]&quot; yn 'e [[Oekraïne]]. In protte bûtenlânske [[media]]-[[organisaasje]]s, wêrûnder [[CNN]] en de [[BBC]], beëinigje har wurk yn it lân.
*[[4 maart|4]]-[[13 maart|13]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Paralympyske Winterspullen 2022]] holden. [[Ruslân]] en syn bûnsgenoat [[Wyt-Ruslân]] wurde omreden fan harren ferantwurdlikens foar de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]] útsletten fan dielname.
*[[8 maart|8]] - [[Ierdoaljemaatskippij]] [[Shell]], [[restaurant]]keatling [[McDonald's]], [[frisdrinken]]produsint [[Coca-Cola]] en [[kofjehûs]]keatling [[Starbucks]] lûke har omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] werom út [[Ruslân]].
*[[10 maart|10]] - [[Sily]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[16 maart|16]] - By de [[Nederlânske gemeenteriedsferkiezings (2022)|gemeenteriedsferkiezings]] yn [[Nederlân]] binne benammen de lokale [[politike partij]]en de grutte winners.
*[[24 maart|24]] - De [[NATO]] makket bekend dat der 40.000 man gefjochtstroepen ekstra stasjonearre wurde sille oan 'e eastflank fan it bûngenoatskip, yn [[Slowakije]], [[Hongarije]], [[Roemeenje]] en [[Bulgarije]], yn ferbân mei de nije bedriging dy't [[Ruslân]] ynhâldt sûnt de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]]. 
*[[25 maart|25]] - It [[regear]] fan [[Ruslân]] makket bekend dat &quot;de earste faze&quot; fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] foltôge is, en dat de striid fan no ôf oan benammen taspitst wurde sil op 'e eastlike [[Donbas]]-regio.
*[[29 maart|29]] - It regear fan [[Ruslân]] kundiget oan dat yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] de [[oarloch]]shannelings om 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]] hinne &quot;struktureel werombrocht&quot; wurde sille. [[Westerske wrâld|Westerske]] analisten hâlde it derop dat by de Russyske lieding it besef trochkringt dat it mei de hjoeddeistige steat fan it [[Russyske Leger]] net mooglik is om Kiëv yn te nimmen.
;april
*[[3 april|3]] - Nei de weromlûking fan [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] út [[Bûtsja]], in westlike [[foarstêd]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]], komt oan it ljocht dat dêr 300 oant 400 [[boarger]]s troch it [[Russyske Leger]] [[fermoarde]] binne by it saneamde [[Bloedbad fan Bûtsja]]. Dat wurdt rûnom oanmurken foar in [[oarlochsmisdie]]. Yn 'e [[Westerske wrâld]] wurdt skokt reägearre en oproppen ta noch strangere sanksjes tsjin Ruslân.
*[[7 april|7]] - De [[Algemiene Gearkomste fan 'e Feriene Naasjes]] stimt mei 93 tsjin 24 lidsteaten om [[Ruslân]] út 'e [[Minskerjochteried fan 'e Feriene Naasjes]] te setten. 58 lannen ûnthâlde har fan stimming.
*[[8 april|8]] - [[Ruslân]] kriget rûnom [[krityk]] as it [[bombardemint fan it treinstasjon fan Kramatorsk|in bombardemint]] útfierd op it [[treinstasjon]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Kramatorsk]]. By de oanfal komme 59 [[boarger]]s om dy't de krite besochten te ûntflechtsjen en reitsje 109 oaren [[ferwûne]].
*[[9 april|9]] - De [[Pakistan|Pakistaanske]] [[premier]] [[Imran Khan]] moat ôftrede nei't er yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Pakistan)|Nasjonale Assimblee]] in [[moasje fan wantrouwen]] ferlern hat. Hy wurdt twa dagen letter opfolge troch [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Shehbaz Sharif]].
*[[13 april|13]] - Der hawwe no wrâldwiid 500 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[14 april|14]] - By in [[Oekraïne|Oekraynske]] raketoanfal wurdt de ''[[Moskva (skip út 1979)|Moskva]]'', it [[flaggeskip]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[Swarte-Seefloat]], ta [[sinken]] brocht.
*[[24 april|24]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske presidintsferkiezings (2022)|Frânske presidintsferkiezings]] ferslacht de sittende [[sintrisme|sintristyske]] [[presidint]] [[Emmanuel Macron]] syn [[ekstreem-rjochts]]e útdaachster [[Marine Le Pen]].
*[[25 april|25]] - [[Miljardêr]] [[Elon Musk]], wrâlds [[rykdom|rykste]] man, skaft foar [[$]]44&amp;nbsp;miljard it [[sosjale media|sosjaal medium]] [[Twitter]] oan.
*[[27 april|27]] - [[Ruslân]] set de levering fan [[ierdgas]] oan [[Poalen]] en [[Bulgarije]] stil as dy lannen wegerje te beteljen yn [[Russyske roebel|roebels]]. (Yn it [[kontrakt]] is fêstlein dat se yn [[Amerikaanske dollar|dollars]] of [[euro's]] betelje meie, mar troch de ynternasjonale [[boycot]] fan Ruslân yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] kin Ruslân net by tegoeden yn bûtenlânske [[faluta]].)
*27 - De [[bitcoin]] wurdt in offisjele [[muntienheid]] fan 'e [[Sintraalafrikaanske Republyk]].
;maaie
*[[2 maaie|2]] - [[Ruslân]] kundiget oan dat it him, omreden fan 'e ynternasjonale [[sanksje]]s dy't tsjin it lân ôfkundige binne yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]], binnen twa jier weromlûke sil út 'e gearwurking oangeande [[romtefeart]] op it mêd fan it [[Ynternasjonaal Romtestasjon ISS]].
*[[6 maaie|6]] - De [[Omgong fan Itaalje]] 2022 start yn [[Bûdapest]] [[Hongarije]].
*[[9 maaie|9]] - [[Premier]] [[Mahinda Rajapaksa]] fan [[Sry Lanka]] treedt ôf nei [[protesten yn Sry Lanka (2022)|oanhâldende en fûleinige protesten]] tsjin 'e [[ekonomyske krisis yn Sry Lanka (2022)|ekonomyske krisis yn it lân]].
*9 - By [[Filipynske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn 'e [[Filipinen]] wurdt [[Ferdinand Marcos jr.]], better bekend ûnder syn [[bynamme]] &quot;Bongbong&quot;, keazen ta de nije [[presidint]]. Hy is de [[soan]] fan [[Ferdinand Marcos]], dy't yn 'e [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] as [[diktator]] yn skrikbewâld fierde yn it lân.
*[[11 maaie|11]] - By de [[stêd]] [[Djenin]], yn it [[Westjordaanlân]], wurdt de [[Palestina|Palestynske]] [[ferslachjouster]] foar [[Al-Jazeera]] [[Sjiriin Abû Akleh]] [[dea]]sketten as se ferslach docht fan botsings tusken Palestynske [[demonstraasje (protest)|demonstranten]] en [[Israel]]yske [[soldaten]]. Ut ferklearrings fan [[tsjûge (strafrjocht)|eachtsjûgen]] en ûndersyk troch ferskate [[media]], wêrûnder Al-Jazeera en [[CNN]], docht bliken dat it giet om in opsetlike [[moard]] troch in Israelyske [[skerpskutter]].
*[[12 maaie|12]] - [[Sagittarius A*]], in supermassyf [[swart gat]] yn it sintrum fan 'e [[Molkewei]], wurdt troch [[astronomen]] foar it earst direkt yn byld brocht.
*12 - Yn 'e [[Feriene Steaten]] binne no mear as 1 miljoen [[minsken]] [[ferstoarn]] oan [[COVID-19]].
*[[13 maaie|13]] - It frachtskip de ''Ilse-Marie'' út [[Warten]] fart de [[Ljouwert (stêd)|Ljouwerter]] wenwyk [[Suderbuorren (wyk)|Suderbuorren]] yn as de [[skipper (gesachfierder)|skipper]] net goed wurden is, en fernielt dêrby ferskate [[oanlissteger]]s en [[boat]]sjes.
*[[14 maaie|14]] - [[Oekraïne|Oekraynske]] troepen ferdriuwe de [[Ruslân|Russyske]] ynfallers út 'e omkriten fan 'e op ien nei grutste stêd fan 'e Oekraïne, [[Charkiv]], en winne sa de [[Slach om Charkiv (2022)|Slach om Charkiv]].
*[[15 maaie|15]] - [[Paus]] [[Fransiskus (paus)|Fransiskus]] ferklearret [[Titus Brandsma]] [[hillichferklearring|hillich]].
*[[16 maaie|16]] - De lêste ferdigeners fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Mariûpol]], oan 'e [[kust]] fan 'e [[See fan Azov]], [[oerjefte|jouwe har oer]] oan 'e [[Ruslân|Russyske]] ynfallers. Dêrmei komt der nei 82 [[dagen]] in ein oan 'e [[Slach om Mariûpol (2022)|Slach om Mariûpol]].
*[[18 maaie|18]] - [[Finlân]] en [[Sweden]] freegje it lidmaatskip fan 'e [[NATO]] oan, mei't se benaud wurden binne fan 'e agresje fan [[Ruslân]] tsjin 'e [[Oekraïne]].
*[[20 maaie|20]] - De [[Wrâldsûnensorganisaasje]] (WHO) hâldt in [[gearkomste|needgearkomste]] oer it opdûken fan gefallen fan 'e [[apepokken]] yn in tsienmannich [[lannen]] bûten it natuerlike [[ferspriedingsgebiet]] yn [[Sintraal-Afrika]] en [[West-Afrika]].
*[[21 maaie|21]] - By [[Australyske ferkiezings (2022)|federale ferkiezings]] yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] ferslacht de [[sosjalist]]yske [[Laborpartij (Austraalje)|Laborpartij]] fan [[Anthony Albanese]] de [[Liberale Partij fan Austraalje|Liberaal]]-[[Nasjonale Partij fan Austraalje|Nasjonale]] [[koälysje]] fan sittend [[premier]] [[Scott Morrison]]. De [[elektoraat|kiezers]] binne benammen ûntefreden oer it fierhinne negearjen troch Morrison-en-dy fan it [[klimaatferoaring]]sfraachstik.
*[[24 maaie|24]] - By [[skoallesjitpartij yn Uvalde|in sjitpartij]] yn in [[legere skoalle]] yn [[Uvalde (Teksas)|Uvalde]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Teksas]], rjochtet in mei [[mitrailleur]]s bewapene [[sljochtsinnigens|geastlik steurde]] 18-jierrige [[jonge]] in [[bloedbad]] oan. Der komme 19 [[bern (persoan)|bern]] en 2 [[learkrêft]]en om. De dieder, dy't foartiid ek syn eigen [[beppe]] besocht hat te fermoardzjen, wurdt troch de [[plysje]] deasketten.
;juny
* [[2 juny|2]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] begjint it saneamde [[Patina Jubileum fan Elizabeth II|Platina Jubileum]], wêrby't fiert wurdt dat [[keninginne]] [[Elizabeth II fan it Feriene Keninkryk|Elizabeth&amp;nbsp;II]] 70 jier op 'e troan sit.
* [[5 juny|5]] - By [[Tsjerke-oanfal yn Owo|in bomoanslach en besjitting]] fan in [[tsjerke]] yn [[Owo]], yn [[Nigearia]], komme mear as 50 [[minske]]n om en reitsje nochris 60 oaren [[ferwûne]]. De [[oanslach (misdriuw)|oanslach]] wurdt opeaske troch [[Islamityske Steat yn West-Afrika]].
* [[6 juny|6]] - De 88ste [[Alvestêdetocht op de Fyts]] giet de boeken yn as ien fan de swierste âlvestêdetochten ea fanwegen it minne [[waar]] ([[rein (delslach)|rein]] en hurde [[wyn (waar)|wyn]]).
*6 - Foar it earst yn 125-jier moat de [[Bûnspartij foar Senioaren]] healwei de twadde omgong beëinige wurden fanwegen it minne [[waar]].
* [[9 juny|9]] - [[Tailân]] dekriminalisearret it rekreätyf gebrûk fan [[kannabis]] en [[himp]].
* [[14 juny|14]] - It [[regear]] fan it eilânsteatsje [[Kiribaty]], yn 'e [[Stille Súdsee]], ropt de [[needtastân]] út omreden fan slimme en oanhâldende [[drûchte]].
* [[19 juny|19]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske parlemintsferkiezings (2022)|Frânske parlemintsferkiezings]] behellet de [[Ensemble Citoyens|Ensemble]]-[[koälysje]], fan [[presidint]] [[Emmanuel Macron]], de oerwinning mei 245 fan 577 sitten yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Frankryk)|Nasjonale Assimblee]]. Ensemble ferliest lykwols de absolute mearderheid.
* 19 - By de [[Kolombiaanske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn [[Kolombia]] wurdt foar it earst yn 'e [[Kolombiaanske skiednis|skiednis fan it lân]] in [[links (polityk)|linkse]] kandidaat, de eardere [[guerrilja]]strider [[Gustavo Petro]], ta it heechste [[amt (funksje)|amt]] keazen.
* [[22 juny|22]] - It easten fan [[Afganistan]] wurdt troffen troch [[ierdbeving yn Afganistan (juny 2022)|in ierdbeving]] mei in krêft fan 5,9 op 'e [[skaal fan Richter]]. Dêrby komme teminsten 1.500 [[minske]]n yn Afganistan om en 43 yn it oanbuorjende [[Pakistan]].
* [[24 juny|24]] - Yn 'e [[Russysk-Oekraynske Oarloch]] falt de stêd [[Sevjerodonjetsk]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen. 
* 24 - It [[Amerikaansk Heechgerjochtshôf]], dat in [[konservative]] mearderheid hat sûnt [[presidint]] [[Donald Trump]] der trije aartskonservative [[rjochter]]s yn beneamde, smyt in eardere [[fûnis|útspraak]] yn 'e [[rjochtsaak]] ''[[Roe v. Wade]]'' út [[1973]] om en heft dêrmei it algemien rjocht op [[abortus]] yn 'e [[Feriene Steaten]] op.
* [[28 juny|28]]-[[30 juny|30]] - Op in top yn [[Madrid]] akseptearret de [[NATO]] it fersyk om lidmaatskip troch [[Sweden]] en [[Finlân]], nei't [[presidint]] [[Recep Tayyip Erdoğan]] fan [[Turkije]] syn ferset dêrtsjin opjûn hat.
;july
*[[1 july|1]] - [[Switserlân]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*1 - De [[Omgong fan Frankryk]] 2022 start yn [[Keappenhaven]] [[Denemark]].
*[[3 july|3]] - In geastlik siike man sjit yn in winkelsintrum yn 'e [[Denemark|Deenske]] haadstêd [[Keappenhaven]] trije minsken dea, en en der reitsje meardere minsken ferwûne.
*[[7 july|7]] - [[Boris Johnson]] treedt ôf as lieder fan de [[Konservative Partij (Feriene Keninkryk)|Konservative Partij]], mar is fan doel [[premier]] fan it [[Feriene Keninkryk]] te bliuwen oant in nije lieder keazen is.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2435695-premier-johnson-kondigt-vertrek-aan-wil-aanblijven-tot-er-een-opvolger-is {{nl}} NOS, 7-7-2022, Premier Johnson kondigt vertrek aan, wil aanblijven tot er een opvolger is]&lt;/ref&gt;
* [[8 july|8]] - De [[Japan]]ske âld-[[premier]] [[Shinzo Abe]] wurdt delsketten by in [[taspraak|ferkiezingstaspraak]] yn [[Nara]] en beswykt oan syn [[ferwûning]]en.
* [[9 july|9]] - [[Presidint]] [[Gotabaya Rajapaksa]] en [[premier]] [[Ranil Wickremesinghe]] fan [[Sry Lanka]] stimme dermei yn om ôf te treden as gefolch fan 'e [[protesten yn Sry Lanka (2022)|grutskalige en oanhâldende protesten]] tsjin 'e [[ekonomy]]ske krisis yn it lân.
* [[24 july|24]] -  De Deenske hurdfytser [[Jonas Vingegaard]] wint de [[Omgong fan Frankryk]] 2022
* 24 -  De fernijde [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] set útein yn [[Parys]].
* [[30 july|30]] - Nei twa jier sûnder skûtsjesilen giet it [[Sintrale Kommisje Skûtsjesilen|SKS kampioenskip]] yn 2022 wer los
* [[31 july|31]] -  De Nederlânske hurdfytser [[Annemiek van Vleuten]] wint de [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] 2022

== Berne ==

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Henny Orri]], Nederlânsk aktrise (* [[1925]])
* [[9 jannewaris|9]] - [[Bob Saget]], Amerikaansk komyk, akteur en presintator (* [[1956]])
* [[10 jannewaris|10]] - [[Nils Århammar]], Sweedsk taalkundige, spesjalisearre yn it [[Noardfrysk]] (* [[1931]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Frank Leyendekker]], Frysk-Amerikaansk boer en hynsteman (* [[1928]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Meat Loaf]] (Marvin Lee Aday), Amerikaansk sjonger (* [[1947]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Jean-Claude Mézières]], Frânsk auteur (* [[1938]])
* [[25 jannewaris|25]] - [[Gert Schutte]], Nederlânsk politikus (* [[1939]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Klaas Tuinstra]], Frysk politikus (* [[1945]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Sebastian Bieniek]], Dútsk keunstner (* [[1975]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Kakuichi Mimura]], Japansk fuotballer (* [[1931]])
;maart
* [[17 maart|17]] - [[Gerrit Noordzij]], Nederlânsk typograaf en letterûntwerper (* [[1931]])
* [[20 maart|20]] - [[Piet Paulusma]], Frysk waarman (* [[1956]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Geert Eijgelaar]], Nederlânsk politikus (* [[1927]])
* [[14 april|14]] - [[Alex Brenninkmeijer]], Nederlânsk jurist en Nasjonale Ombudsman (* [[1951]])
* [[18 april|18]] - [[Harrison Birtwistle]], Ingelsk Komponist (* [[1934]])
* [[22 april|22]] - [[Jan Rot (sjonger)|Jan Rot]], Nederlânsk sjonger en lietsjeskriuwer (* [[1957]])
* [[25 april|25]] - [[Henny Vrienten]], Nederlânsk sjonger (* [[1948]])
* [[28 april|28]] - [[Leo Beerendonk]], Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* 28 - [[Juan Diego (acteur)|Juan Diego]], Spaansk akteur (* [[1942]])
* [[30 april|30]] - [[Mino Raiola]], Italjaansk-Nederlânsk fuotbalmakelder (* [[1967]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Ric Parnell]], Ingelsk drummer (* [[1951]])
* [[4 maaie|4]] - [[Harm Ottenbros]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1943]])
* 4 - [[Sis van Rossem]], Nederlânsk keunsthistoarikus (* [[1945]])
* [[9 maaie|9]] - [[Jody Lukoki]], Kongoleesk-Nederlânsk fuotballer (* [[1992]])
* [[10 maaie|10]] - [[Trevor Strnad]], Amerikaansk sjonger (* [[1981]])
* [[11 maaie|11]] - [[Henk Groot]]  Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* [[11 maaie|11]] - [[Jeroen Brouwers]], Nederlânske skriuwer (* [[1940]])
* [[13 maaie|13]] - [[Khalifa bin Zayed Al Nahayan]], [[Feriene Arabyske Emiraten|Arabysk]] presidint en Emir fan Abu Dhabi (* [[1948]])
* [[15 maaie|15]] - [[Mient Jan Faber]], Nederlânske wiskundige en fredesaktivist (* [[1940]])
* [[17 maaie|17]] - [[Vangelis]], Gryksk muzikant en komponist (* [[1943]])
* [[21 maaie|21]] - [[Colin Cantwell]], Amerikaansk keunstner en animator (* [[1932]])
* [[22 maaie|22]] - [[Eric Schneider]], Nederlânsk akteur en skriuwer (* [[1934]])
* [[25 maaie|25]] - [[Wies van Dongen (1931)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1931]])
* 25 - [[Gijs de Lange]], Nederlansk akteur (* [[1956]])
* [[26 maaie|26]] - [[Andrew Fletcher]], Britsk bassist en sjonger (* [[1961]])
* 26 - [[Willibrord Frequin]], Nederlânsk sjoernalist en programmamaker (* [[1941]])
* 26 - [[Alan White (drummer)|Alan White]], Ingelsk drummer (* [[1949]])
* [[27 maaie|27]] - [[Joop Mink]], Frysk skûtsjekipper (* [[1935]])
* [[28 maaie|28]] - [[Bujar Nishani]], Albaansk presidint (* [[1966]])
* [[29 maaie|29]] - [[Ronnie Hawkins]], Amerikaansk sjonger (* [[1935]])
;juny
* [[5 juny|5]] - [[Alec John Such]], Amerikaansk bassist (* [[1951]])
* [[7 juny|7]] - [[Hans Brian]], Nederlânsk sportkommentator en rugbybûnscoach (* [[1940]])
* [[8 juny|8]] - [[Julio Jiménez]], Spaansk hurdfytser (* [[1934]])
* [[11 juny|11]] - [[Ebeltje Boekema-Hut]], Aldste frou fan Nederlân (* [[1911]])
* [[12 juny|12]] - [[Philip Baker Hall]], Amerikaansk akteur (* [[1931]])
* [[13 juny|13]] - [[Henri Garcin]], Nederlânsk akteur (* [[1928]])
* [[17 juny|17]] - [[Jean-Louis Trintignant]], Frânsk akteur (* [[1930]])
* [[19 juny|19]] - [[Wim Dik]], Nederlânsk bestjoerder (* [[1939]])
* [[23 juny|23]] - [[Stien Baas-Kaiser]], Nederlânsk hurdrydster (* [[1938]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Remco Campert]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1929]])
* [[5 july|5]] - [[Manny Charlton]], Skotsk gitarist (* [[1941]])
* [[6 july|6]] - [[Nop de Graaf]], Mei-grûnlizzer Kameleondoarp Terherne (* [[1956]])
* [[8 july|8]] - [[Shinzo Abe]], Japansk premier (* [[1954]])
* 8 - [[Tony Sirico]], Amerikaansk akteur (* [[1942]])
* 8 - [[José Eduardo dos Santos]], Angoleesk presedint (* [[1942]])
* 8 - [[Luis Echeverría]], Meksikaansk presedint (* [[1922]])
* 8 - [[Gregory Itzin]], Amerikaansk akteur (* [[1948]])
* [[9 july|9]] - [[Wim Quist]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1930]])
* 9 - [[Gerrit Hensens]], Nederlânsk politikus (* [[1930]])
* [[11 july|11]] - [[Monty Norman]] Britsk filmmuzykkomponist (* [[1928]])
* [[14 july|14]] - [[Pleun Strik]], Nederlânsk fuotballer (* [[1944]])
* 14 - [[Jürgen Heinsch]], Dútsk fuotballer (* [[1940]])
* [[20 july|20]] - [[Cas Enklaar]], Nederlânsk akteur (* [[1943]])

==Tillefyzje==
* ''[[Star Trek: Strange New Worlds]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2022| ]]
[[Kategory:21e iuw]]</text>
      <sha1>hp3ku7ny6613u8mildffzz5ugxnaofp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085337</id>
      <parentid>1085317</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:16:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferstoarn */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27910" xml:space="preserve">{{JiersideBoppe}}

{{Kalinders}}{{Kalinderjier}}
== Foarfallen ==
;jannewaris
*[[1 jannewaris|1]] - It [[Regional Comprehensive Economic Partnership]], de grutste [[frijhannel]]sône fan 'e wrâld, wurdt yn wurking steld. It gebiet omfiemet [[Austraalje (lân)|Austraalje]], [[Birma]], [[Brûnei]], de [[Filipinen]], [[Fjetnam]], [[Yndoneezje]], [[Japan]], [[Kambodja]], [[Maleizje]], [[Laos]], [[Nij-Seelân]], [[Sina]], [[Singapoer]], [[Súd-Koreä]] en [[Tailân]].
*[[2 jannewaris|2]] - Yn [[Kazachstan]] brekke [[protesten yn Kazachstan (2022)|grutskalige protesten]] út tsjin it [[regear]] fan [[diktator]] [[Kassym-Jomart Tokajev]]. Dy binne yn 't earstoan rjochte tsjin 'e ferheging fan 'e [[benzine]]prizen, mar kantsje har de folgjende dagen almar mear oan tsjin 'e [[korrupsje]] fan 'e hearskjende [[elite]].
*[[6 jannewaris|6]] - Yn [[Kazachstan]] wurde [[protesten yn Kazachstan (2022)|de protesten]] troch de autoriteiten mei grouwélich [[geweld]] de kop yn drukt. Guon oare leden fan 'e [[Kollektive Feilichheidsferdrachsorganisaasje]], wêrûnder [[Ruslân]] en [[Wyt-Ruslân]], stjoere op fersyk fan [[presidint]] [[Kassym-Jomart Tokajev]] helptroepen.
*[[7 jannewaris|7]] - Der hawwe no wrâldwiid 300 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[10 jannewaris|10]] - Foar it earst wurdt der mei súkses in [[baarch|bargehert]] yn in [[minske]] [[orgaantransplantaazje|transplantearre]].
*10 - Yn [[Nederlân]] wurdt nei in [[kabinetsformaasje|formaasje]] fan 299 [[dagen]] (de langste ea) it [[Kabinet-Rutte IV]] ynstallearre.
*[[15 jannewaris|15]] - In [[útbarsting fan de Hunga Tonga (2022)|grutte útbarsting]] fan 'e ûnderseeske [[fulkaan]] de [[Hunga Tonga]], yn [[Tonga]], soarget foar [[tsûnamy]]warskôgings yn it hiele gebiet fan 'e [[Stille Oseaan]]. De skea falt ta, behalven yn [[Perû]], dêr't de weagen [[oaljeramp yn Perû (2022)|in oaljeramp]] feroarsaakje. De útbarsting easket yn Tonga 5 [[minske]]libbens en oerdekt it lân mei in tsjûke laach [[gif]]tige [[fulkanyske jiske]], wat foar swierrichheden op it mêd fan [[drinkwetter]]foarsjenning liedt.
*[[20 jannewaris|20]] - It [[Nederlân]]ske [[online]] [[konsuminteprogramma]] ''[[BOOS (websearje)|BOOS]]'' publisearret in [[fideo]] wêryn't ferskate meiwurkers fan 'e [[tillefyzjeprogramma|tillefyzje]][[talintejacht]]en ''[[The Voice of Holland]]'' en ''[[The Voice Kids (Nederlân)|The Voice Kids]]'', ûnder wa [[orkest]]lieder [[Jeroen Rietbergen]] en [[sjuery (kompetysje)|sjuerylid]] [[Ali B]], beskuldige wurde fan [[seksueel oer de grins geand gedrach]], wat ta it stopsetten fan 'e programma's en in grut trelit yn 'e [[media]] liedt.
*[[21 jannewaris|21]] - By [[bombardemint op de finzenis yn Saäda|in bombardemint]] troch [[Saûdy-Araabje]] fan 'e [[Jemen]]ityske [[stêd]] [[Saäda]], yn it ramt fan 'e oangeande [[Twadde Jemenityske Boargeroarloch]], wurdt de pleatslike [[finzenis]] rekke ynstee fan posysjes fan 'e [[Hûty]]rebellen. Der komme teminsten 70 [[finzen]]n om.
*[[23 jannewaris|23]] - By [[steatsgreep yn Boerkina Faso (2022)|in steatsgreep]] yn [[Boerkina Faso]] wurdt [[presidint]] [[Roch Marc Christian Kaboré]] troch it [[kriichsmacht|leger]] ôfset.
* 23 - De [[tropyske stoarm]] [[Tropyske stoarm Ana (2022)|Ana]] slacht ta yn it [[easten]] fan [[Súdlik Afrika]] en easket 115 [[libben]]s yn [[Madagaskar]], [[Malawy]] en [[Mozambyk]].
*[[28 jannewaris|28]] - It tal [[faksinaasje]]s tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] dat wrâldwiid dien is, passearret de 10 miljard.
;febrewaris
*[[1 febrewaris|1]] - [[Denemark]] heft alle beheinende maatregels yn it ramt fan 'e [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]] op.
*1 - [[Eastenryk]] wurdt it earste lân dêr't [[faksinaasje]] tsjin it [[COVID-19]]-[[firus (biology)|firus]] no ferplichte is.
*[[3 febrewaris|3]] - By in [[militêre operaasje]] fan [[kommando's]] fan it [[Amerikaanske Leger]] yn it noardwesten fan [[Syrje]] komt de lieder fan 'e saneamde [[Islamityske Steat yn Irak en Syrje]], [[Abû Ibrahim al-Hasjimi al-Koerasji]], om as er himsels [[ûntploffing|opblaasd]] om syn [[finzen]]name tsjin te kearen.
*3 - [[Yndia]] wurdt it trêde lân op 'e wrâld nei de [[Feriene Steaten]] en [[Brazylje]] dêr't no mear as 500.000 [[minsken]] [[ferstoarn]] binne oan [[COVID-19]].
*[[4 febrewaris|4]]-[[20 febrewaris|20]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Olympyske Winterspullen 2022]] holden.
*[[5 febrewaris|5]] - It tal [[stjergefal]]len yn 'e [[Feriene Steaten]], feroarsake troch de [[koroanafiruspandemy (2019-2020)|koroanafiruspandemy]], passearret de 900.000. 
*[[8 febrewaris|8]] - Der hawwe no wrâldwiid 400 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[15 febrewaris|15]] - De [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[prins]] [[Andrew, hartoch fan York|Andrew]] treft in [[skikking]] mei [[Virginia Giuffre]], de [[Feriene Steaten|Amerikaanse]] dy't him beskuldiget fan [[seksueel misbrûk]] by syn besiken oan 'e [[filla]] fan [[miljonêr]] en [[sedemisdriuw|sededelinkwint]] [[Jeffrey Epstein]].
*[[17 febrewaris|17]]-[[21 febrewaris|21]] - Yn fiif [[dagen]] tiid wurde [[Nederlân]] en de rest fan [[Noardwest-Jeropa]] troffen troch trije swiere [[stoarm]]en: [[Stoarm Dudley|Dudley]], [[Stoarm Eunice|Eunice]] en [[Stoarm Franklin|Franklin]]. Dêrby falle teminsten 14 [[dea]]den.
*[[21 febrewaris|21]] - De [[Ruslân|Russyske]] [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]] erkent de ûnôfhinklikheid fan 'e selsútroppen [[republiken]] [[Folkrepublyk Donjetsk|Donjetsk]] en [[Folkrepublyk Lûhansk|Lûhansk]], de gebieten yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] dy't yn 'e hannen binne fan [[etnysk]] [[Russen|Russyske]] [[rebel]]len. 
*[[22 febrewaris|22]] - De [[Dútslân|Dútske]] [[bûnskânselier]] [[Olaf Scholz]] leit it goedkarringsproses stil fan [[Nord Stream&amp;nbsp;2]], in nije [[ierdgas]]piiplieding fan [[Ruslân]] troch de [[Eastsee]] nei Dútslân. Dêrtroch kin dy, hoewol foltôge, foarearst net yn gebrûk nommen wurde. Dit is ien fan 'e [[sanksje]]s tsjin Ruslân fanwegen it erkennen fan 'e rebellerepublykjes yn it easten fan 'e [[Oekraïne]]. Oare sanksjes fan û.o. de [[Jeropeeske Uny]], de [[Feriene Steaten]], it [[Feriene Keninkryk]], [[Japan]], [[Kanada]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]] treffe Russyske [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] en teffens [[oligarch|oligargen]] yn it freonefermidden fan [[presidint]] [[Vladimir Pûtin]].
*[[24 febrewaris|24]] - [[Ruslân]] fiert [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|in grutskalige militêre ynfal]] yn 'e [[Oekraïne]] út. Dêrmei giet de [[Russysk-Oekraynske Oarloch]], dat sûnt [[2014]] in konflikt mei lege yntinsiteit is, in folslein nije faze yn. [[Westerske wrâld|Westerske lannen]] kundigje ekstreme sanksjes tsjin Ruslân oan.
*[[25 febrewaris|25]] - Yn it easten fan 'e [[Oekraïne]] begjint [[Belis fan Mariûpol|it belis]] fan 'e stêd [[Mariûpol]] troch [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]].
*[[26 febrewaris|26]] - [[Dútslân]], dat sûnt de [[Twadde Wrâldoarloch]] gjin [[wapen]]s levere hat oan lannen dy't yn [[oarloch]] binne, makket in ommeswaai en beslút ta it leverjen fan wapens oan 'e [[Oekraïne]]. De [[Feriene Steaten]] en de [[Jeropeeske Uny]] komme ta oerienstimming om beskate [[Ruslân|Russyske]] [[bank (finansjele ynstelling)|banken]] út te sluten fan it ynternasjonaal betellingsferkear by wize fan [[sanksje]] foar de [[Russyske ynvaazje fan de Oekraïne (2022)|Russyske ynvaazje fan 'e Oekraïne]].
*[[27 febrewaris|27]] - Yn [[Wyt-Ruslân]] wurdt in [[referindum]] holden wêrby't de [[befolking]] ynstimd hawwe soe mei it opheffen fan 'e net-[[atoombom|nukleêre]] status fan it lân en ek mei de permaninte stasjonearring fan [[Ruslân|Russyske]] troepen yn it lân. Mei't Wyt-Ruslân in [[diktatuer]] is dêr't gjin frije en earlike [[ferkiezing]]s besteane, is ûndúdlik wat de wiere útslach fan it referindum is.
*[[28 febrewaris|28]] - Yn in ienriedigens mei de rest fan 'e [[Westerske wrâld]] dêr't gjin presedint foar bestiet, kundigje ek [[Switserlân]], [[Monako]] en [[Singapoer]] sanksjes ôf tsjin [[Ruslân]] omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]].
;maart
*[[2 maart|2]] - Neffens de [[Feriene Naasjes]] binne al 2 miljoen [[flechtling]]en de [[oarloch]] yn 'e [[Oekraïne]] ûntflechte troch de grinzen fan buorlannen oer te gean.
*[[3 maart|3]] - Yn it suden fan 'e [[Oekraïne]] falt de stêd [[Cherson]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen. Ek de [[Kearnsintrale Zaporizja]] wurdt troch de Russen ferovere, wêrby't se de gebouwen fan 'e sintrale mei [[artillery]] besjitte. De [[domdrystens]] fan dat dwaan wurdt wrâldwiid skande fan sprutsen.
*[[4 maart|4]] - Yn [[Ruslân]] wurdt in nije [[wet]] oannommen, dy't 15 jier [[finzenisstraf]] set op it fersprieden fan &quot;[[nepnijs]]&quot; oer de &quot;[[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|spesjale militêre operaasje]]&quot; yn 'e [[Oekraïne]]. In protte bûtenlânske [[media]]-[[organisaasje]]s, wêrûnder [[CNN]] en de [[BBC]], beëinigje har wurk yn it lân.
*[[4 maart|4]]-[[13 maart|13]] - Yn 'e [[Sina|Sineeske]] [[haadstêd]] [[Peking]] wurde de [[Paralympyske Winterspullen 2022]] holden. [[Ruslân]] en syn bûnsgenoat [[Wyt-Ruslân]] wurde omreden fan harren ferantwurdlikens foar de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]] útsletten fan dielname.
*[[8 maart|8]] - [[Ierdoaljemaatskippij]] [[Shell]], [[restaurant]]keatling [[McDonald's]], [[frisdrinken]]produsint [[Coca-Cola]] en [[kofjehûs]]keatling [[Starbucks]] lûke har omreden fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] werom út [[Ruslân]].
*[[10 maart|10]] - [[Sily]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*[[16 maart|16]] - By de [[Nederlânske gemeenteriedsferkiezings (2022)|gemeenteriedsferkiezings]] yn [[Nederlân]] binne benammen de lokale [[politike partij]]en de grutte winners.
*[[24 maart|24]] - De [[NATO]] makket bekend dat der 40.000 man gefjochtstroepen ekstra stasjonearre wurde sille oan 'e eastflank fan it bûngenoatskip, yn [[Slowakije]], [[Hongarije]], [[Roemeenje]] en [[Bulgarije]], yn ferbân mei de nije bedriging dy't [[Ruslân]] ynhâldt sûnt de [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|ynfal yn 'e Oekraïne]]. 
*[[25 maart|25]] - It [[regear]] fan [[Ruslân]] makket bekend dat &quot;de earste faze&quot; fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] foltôge is, en dat de striid fan no ôf oan benammen taspitst wurde sil op 'e eastlike [[Donbas]]-regio.
*[[29 maart|29]] - It regear fan [[Ruslân]] kundiget oan dat yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] de [[oarloch]]shannelings om 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]] hinne &quot;struktureel werombrocht&quot; wurde sille. [[Westerske wrâld|Westerske]] analisten hâlde it derop dat by de Russyske lieding it besef trochkringt dat it mei de hjoeddeistige steat fan it [[Russyske Leger]] net mooglik is om Kiëv yn te nimmen.
;april
*[[3 april|3]] - Nei de weromlûking fan [[Ruslân|Russyske]] [[troepen]] út [[Bûtsja]], in westlike [[foarstêd]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] haadstêd [[Kiëv]], komt oan it ljocht dat dêr 300 oant 400 [[boarger]]s troch it [[Russyske Leger]] [[fermoarde]] binne by it saneamde [[Bloedbad fan Bûtsja]]. Dat wurdt rûnom oanmurken foar in [[oarlochsmisdie]]. Yn 'e [[Westerske wrâld]] wurdt skokt reägearre en oproppen ta noch strangere sanksjes tsjin Ruslân.
*[[7 april|7]] - De [[Algemiene Gearkomste fan 'e Feriene Naasjes]] stimt mei 93 tsjin 24 lidsteaten om [[Ruslân]] út 'e [[Minskerjochteried fan 'e Feriene Naasjes]] te setten. 58 lannen ûnthâlde har fan stimming.
*[[8 april|8]] - [[Ruslân]] kriget rûnom [[krityk]] as it [[bombardemint fan it treinstasjon fan Kramatorsk|in bombardemint]] útfierd op it [[treinstasjon]] fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Kramatorsk]]. By de oanfal komme 59 [[boarger]]s om dy't de krite besochten te ûntflechtsjen en reitsje 109 oaren [[ferwûne]].
*[[9 april|9]] - De [[Pakistan|Pakistaanske]] [[premier]] [[Imran Khan]] moat ôftrede nei't er yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Pakistan)|Nasjonale Assimblee]] in [[moasje fan wantrouwen]] ferlern hat. Hy wurdt twa dagen letter opfolge troch [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Shehbaz Sharif]].
*[[13 april|13]] - Der hawwe no wrâldwiid 500 miljoen gefallen fan [[COVID-19]] west.
*[[14 april|14]] - By in [[Oekraïne|Oekraynske]] raketoanfal wurdt de ''[[Moskva (skip út 1979)|Moskva]]'', it [[flaggeskip]] fan 'e [[Ruslân|Russyske]] [[Swarte-Seefloat]], ta [[sinken]] brocht.
*[[24 april|24]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske presidintsferkiezings (2022)|Frânske presidintsferkiezings]] ferslacht de sittende [[sintrisme|sintristyske]] [[presidint]] [[Emmanuel Macron]] syn [[ekstreem-rjochts]]e útdaachster [[Marine Le Pen]].
*[[25 april|25]] - [[Miljardêr]] [[Elon Musk]], wrâlds [[rykdom|rykste]] man, skaft foar [[$]]44&amp;nbsp;miljard it [[sosjale media|sosjaal medium]] [[Twitter]] oan.
*[[27 april|27]] - [[Ruslân]] set de levering fan [[ierdgas]] oan [[Poalen]] en [[Bulgarije]] stil as dy lannen wegerje te beteljen yn [[Russyske roebel|roebels]]. (Yn it [[kontrakt]] is fêstlein dat se yn [[Amerikaanske dollar|dollars]] of [[euro's]] betelje meie, mar troch de ynternasjonale [[boycot]] fan Ruslân yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]] kin Ruslân net by tegoeden yn bûtenlânske [[faluta]].)
*27 - De [[bitcoin]] wurdt in offisjele [[muntienheid]] fan 'e [[Sintraalafrikaanske Republyk]].
;maaie
*[[2 maaie|2]] - [[Ruslân]] kundiget oan dat it him, omreden fan 'e ynternasjonale [[sanksje]]s dy't tsjin it lân ôfkundige binne yn it ramt fan 'e [[Russyske ynfal yn de Oekraïne (2022)|Russyske ynfal yn 'e Oekraïne]], binnen twa jier weromlûke sil út 'e gearwurking oangeande [[romtefeart]] op it mêd fan it [[Ynternasjonaal Romtestasjon ISS]].
*[[6 maaie|6]] - De [[Omgong fan Itaalje]] 2022 start yn [[Bûdapest]] [[Hongarije]].
*[[9 maaie|9]] - [[Premier]] [[Mahinda Rajapaksa]] fan [[Sry Lanka]] treedt ôf nei [[protesten yn Sry Lanka (2022)|oanhâldende en fûleinige protesten]] tsjin 'e [[ekonomyske krisis yn Sry Lanka (2022)|ekonomyske krisis yn it lân]].
*9 - By [[Filipynske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn 'e [[Filipinen]] wurdt [[Ferdinand Marcos jr.]], better bekend ûnder syn [[bynamme]] &quot;Bongbong&quot;, keazen ta de nije [[presidint]]. Hy is de [[soan]] fan [[Ferdinand Marcos]], dy't yn 'e [[1970-er jierren|1970-er]] en [[1980-er jierren]] as [[diktator]] yn skrikbewâld fierde yn it lân.
*[[11 maaie|11]] - By de [[stêd]] [[Djenin]], yn it [[Westjordaanlân]], wurdt de [[Palestina|Palestynske]] [[ferslachjouster]] foar [[Al-Jazeera]] [[Sjiriin Abû Akleh]] [[dea]]sketten as se ferslach docht fan botsings tusken Palestynske [[demonstraasje (protest)|demonstranten]] en [[Israel]]yske [[soldaten]]. Ut ferklearrings fan [[tsjûge (strafrjocht)|eachtsjûgen]] en ûndersyk troch ferskate [[media]], wêrûnder Al-Jazeera en [[CNN]], docht bliken dat it giet om in opsetlike [[moard]] troch in Israelyske [[skerpskutter]].
*[[12 maaie|12]] - [[Sagittarius A*]], in supermassyf [[swart gat]] yn it sintrum fan 'e [[Molkewei]], wurdt troch [[astronomen]] foar it earst direkt yn byld brocht.
*12 - Yn 'e [[Feriene Steaten]] binne no mear as 1 miljoen [[minsken]] [[ferstoarn]] oan [[COVID-19]].
*[[13 maaie|13]] - It frachtskip de ''Ilse-Marie'' út [[Warten]] fart de [[Ljouwert (stêd)|Ljouwerter]] wenwyk [[Suderbuorren (wyk)|Suderbuorren]] yn as de [[skipper (gesachfierder)|skipper]] net goed wurden is, en fernielt dêrby ferskate [[oanlissteger]]s en [[boat]]sjes.
*[[14 maaie|14]] - [[Oekraïne|Oekraynske]] troepen ferdriuwe de [[Ruslân|Russyske]] ynfallers út 'e omkriten fan 'e op ien nei grutste stêd fan 'e Oekraïne, [[Charkiv]], en winne sa de [[Slach om Charkiv (2022)|Slach om Charkiv]].
*[[15 maaie|15]] - [[Paus]] [[Fransiskus (paus)|Fransiskus]] ferklearret [[Titus Brandsma]] [[hillichferklearring|hillich]].
*[[16 maaie|16]] - De lêste ferdigeners fan 'e [[Oekraïne|Oekraynske]] stêd [[Mariûpol]], oan 'e [[kust]] fan 'e [[See fan Azov]], [[oerjefte|jouwe har oer]] oan 'e [[Ruslân|Russyske]] ynfallers. Dêrmei komt der nei 82 [[dagen]] in ein oan 'e [[Slach om Mariûpol (2022)|Slach om Mariûpol]].
*[[18 maaie|18]] - [[Finlân]] en [[Sweden]] freegje it lidmaatskip fan 'e [[NATO]] oan, mei't se benaud wurden binne fan 'e agresje fan [[Ruslân]] tsjin 'e [[Oekraïne]].
*[[20 maaie|20]] - De [[Wrâldsûnensorganisaasje]] (WHO) hâldt in [[gearkomste|needgearkomste]] oer it opdûken fan gefallen fan 'e [[apepokken]] yn in tsienmannich [[lannen]] bûten it natuerlike [[ferspriedingsgebiet]] yn [[Sintraal-Afrika]] en [[West-Afrika]].
*[[21 maaie|21]] - By [[Australyske ferkiezings (2022)|federale ferkiezings]] yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]] ferslacht de [[sosjalist]]yske [[Laborpartij (Austraalje)|Laborpartij]] fan [[Anthony Albanese]] de [[Liberale Partij fan Austraalje|Liberaal]]-[[Nasjonale Partij fan Austraalje|Nasjonale]] [[koälysje]] fan sittend [[premier]] [[Scott Morrison]]. De [[elektoraat|kiezers]] binne benammen ûntefreden oer it fierhinne negearjen troch Morrison-en-dy fan it [[klimaatferoaring]]sfraachstik.
*[[24 maaie|24]] - By [[skoallesjitpartij yn Uvalde|in sjitpartij]] yn in [[legere skoalle]] yn [[Uvalde (Teksas)|Uvalde]], yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Amerikaanske steaten|steat]] [[Teksas]], rjochtet in mei [[mitrailleur]]s bewapene [[sljochtsinnigens|geastlik steurde]] 18-jierrige [[jonge]] in [[bloedbad]] oan. Der komme 19 [[bern (persoan)|bern]] en 2 [[learkrêft]]en om. De dieder, dy't foartiid ek syn eigen [[beppe]] besocht hat te fermoardzjen, wurdt troch de [[plysje]] deasketten.
;juny
* [[2 juny|2]] - Yn it [[Feriene Keninkryk]] begjint it saneamde [[Patina Jubileum fan Elizabeth II|Platina Jubileum]], wêrby't fiert wurdt dat [[keninginne]] [[Elizabeth II fan it Feriene Keninkryk|Elizabeth&amp;nbsp;II]] 70 jier op 'e troan sit.
* [[5 juny|5]] - By [[Tsjerke-oanfal yn Owo|in bomoanslach en besjitting]] fan in [[tsjerke]] yn [[Owo]], yn [[Nigearia]], komme mear as 50 [[minske]]n om en reitsje nochris 60 oaren [[ferwûne]]. De [[oanslach (misdriuw)|oanslach]] wurdt opeaske troch [[Islamityske Steat yn West-Afrika]].
* [[6 juny|6]] - De 88ste [[Alvestêdetocht op de Fyts]] giet de boeken yn as ien fan de swierste âlvestêdetochten ea fanwegen it minne [[waar]] ([[rein (delslach)|rein]] en hurde [[wyn (waar)|wyn]]).
*6 - Foar it earst yn 125-jier moat de [[Bûnspartij foar Senioaren]] healwei de twadde omgong beëinige wurden fanwegen it minne [[waar]].
* [[9 juny|9]] - [[Tailân]] dekriminalisearret it rekreätyf gebrûk fan [[kannabis]] en [[himp]].
* [[14 juny|14]] - It [[regear]] fan it eilânsteatsje [[Kiribaty]], yn 'e [[Stille Súdsee]], ropt de [[needtastân]] út omreden fan slimme en oanhâldende [[drûchte]].
* [[19 juny|19]] - By de twadde omgong fan 'e [[Frânske parlemintsferkiezings (2022)|Frânske parlemintsferkiezings]] behellet de [[Ensemble Citoyens|Ensemble]]-[[koälysje]], fan [[presidint]] [[Emmanuel Macron]], de oerwinning mei 245 fan 577 sitten yn 'e [[Nasjonale Assimblee (Frankryk)|Nasjonale Assimblee]]. Ensemble ferliest lykwols de absolute mearderheid.
* 19 - By de [[Kolombiaanske presidintsferkiezings (2022)|presidintsferkiezings]] yn [[Kolombia]] wurdt foar it earst yn 'e [[Kolombiaanske skiednis|skiednis fan it lân]] in [[links (polityk)|linkse]] kandidaat, de eardere [[guerrilja]]strider [[Gustavo Petro]], ta it heechste [[amt (funksje)|amt]] keazen.
* [[22 juny|22]] - It easten fan [[Afganistan]] wurdt troffen troch [[ierdbeving yn Afganistan (juny 2022)|in ierdbeving]] mei in krêft fan 5,9 op 'e [[skaal fan Richter]]. Dêrby komme teminsten 1.500 [[minske]]n yn Afganistan om en 43 yn it oanbuorjende [[Pakistan]].
* [[24 juny|24]] - Yn 'e [[Russysk-Oekraynske Oarloch]] falt de stêd [[Sevjerodonjetsk]] yn [[Ruslân|Russyske]] hannen. 
* 24 - It [[Amerikaansk Heechgerjochtshôf]], dat in [[konservative]] mearderheid hat sûnt [[presidint]] [[Donald Trump]] der trije aartskonservative [[rjochter]]s yn beneamde, smyt in eardere [[fûnis|útspraak]] yn 'e [[rjochtsaak]] ''[[Roe v. Wade]]'' út [[1973]] om en heft dêrmei it algemien rjocht op [[abortus]] yn 'e [[Feriene Steaten]] op.
* [[28 juny|28]]-[[30 juny|30]] - Op in top yn [[Madrid]] akseptearret de [[NATO]] it fersyk om lidmaatskip troch [[Sweden]] en [[Finlân]], nei't [[presidint]] [[Recep Tayyip Erdoğan]] fan [[Turkije]] syn ferset dêrtsjin opjûn hat.
;july
*[[1 july|1]] - [[Switserlân]] fiert it [[homohoulik]] yn.
*1 - De [[Omgong fan Frankryk]] 2022 start yn [[Keappenhaven]] [[Denemark]].
*[[3 july|3]] - In geastlik siike man sjit yn in winkelsintrum yn 'e [[Denemark|Deenske]] haadstêd [[Keappenhaven]] trije minsken dea, en en der reitsje meardere minsken ferwûne.
*[[7 july|7]] - [[Boris Johnson]] treedt ôf as lieder fan de [[Konservative Partij (Feriene Keninkryk)|Konservative Partij]], mar is fan doel [[premier]] fan it [[Feriene Keninkryk]] te bliuwen oant in nije lieder keazen is.&lt;ref&gt;[https://nos.nl/artikel/2435695-premier-johnson-kondigt-vertrek-aan-wil-aanblijven-tot-er-een-opvolger-is {{nl}} NOS, 7-7-2022, Premier Johnson kondigt vertrek aan, wil aanblijven tot er een opvolger is]&lt;/ref&gt;
* [[8 july|8]] - De [[Japan]]ske âld-[[premier]] [[Shinzo Abe]] wurdt delsketten by in [[taspraak|ferkiezingstaspraak]] yn [[Nara]] en beswykt oan syn [[ferwûning]]en.
* [[9 july|9]] - [[Presidint]] [[Gotabaya Rajapaksa]] en [[premier]] [[Ranil Wickremesinghe]] fan [[Sry Lanka]] stimme dermei yn om ôf te treden as gefolch fan 'e [[protesten yn Sry Lanka (2022)|grutskalige en oanhâldende protesten]] tsjin 'e [[ekonomy]]ske krisis yn it lân.
* [[24 july|24]] -  De Deenske hurdfytser [[Jonas Vingegaard]] wint de [[Omgong fan Frankryk]] 2022
* 24 -  De fernijde [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] set útein yn [[Parys]].
* [[30 july|30]] - Nei twa jier sûnder skûtsjesilen giet it [[Sintrale Kommisje Skûtsjesilen|SKS kampioenskip]] yn 2022 wer los
* [[31 july|31]] -  De Nederlânske hurdfytser [[Annemiek van Vleuten]] wint de [[Omgong fan Frankryk foar froulju]] 2022

== Berne ==

== Ferstoarn ==
;jannewaris
* [[4 jannewaris|4]] - [[Henny Orri]], Nederlânsk aktrise (* [[1925]])
* [[9 jannewaris|9]] - [[Bob Saget]], Amerikaansk komyk, akteur en presintator (* [[1956]])
* [[10 jannewaris|10]] - [[Nils Århammar]], Sweedsk taalkundige, spesjalisearre yn it [[Noardfrysk]] (* [[1931]])
* [[15 jannewaris|15]] - [[Frank Leyendekker]], Frysk-Amerikaansk boer en hynsteman (* [[1928]])
* [[20 jannewaris|20]] - [[Meat Loaf]] (Marvin Lee Aday), Amerikaansk sjonger (* [[1947]])
* [[23 jannewaris|23]] - [[Jean-Claude Mézières]], Frânsk auteur (* [[1938]])
* [[25 jannewaris|25]] - [[Gert Schutte]], Nederlânsk politikus (* [[1939]])
;febrewaris
* [[2 febrewaris|2]] - [[Klaas Tuinstra]], Frysk politikus (* [[1945]])
* [[9 febrewaris|9]] - [[Sebastian Bieniek]], Dútsk keunstner (* [[1975]])
* [[19 febrewaris|19]] - [[Kakuichi Mimura]], Japansk fuotballer (* [[1931]])
;maart
* [[17 maart|17]] - [[Gerrit Noordzij]], Nederlânsk typograaf en letterûntwerper (* [[1931]])
* [[20 maart|20]] - [[Piet Paulusma]], Frysk waarman (* [[1956]])
;april
* [[3 april|3]] - [[Geert Eijgelaar]], Nederlânsk politikus (* [[1927]])
* [[14 april|14]] - [[Alex Brenninkmeijer]], Nederlânsk jurist en Nasjonale Ombudsman (* [[1951]])
* [[18 april|18]] - [[Harrison Birtwistle]], Ingelsk Komponist (* [[1934]])
* [[22 april|22]] - [[Jan Rot (sjonger)|Jan Rot]], Nederlânsk sjonger en lietsjeskriuwer (* [[1957]])
* [[25 april|25]] - [[Henny Vrienten]], Nederlânsk sjonger (* [[1948]])
* [[28 april|28]] - [[Leo Beerendonk]], Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* 28 - [[Juan Diego (acteur)|Juan Diego]], Spaansk akteur (* [[1942]])
* [[30 april|30]] - [[Mino Raiola]], Italjaansk-Nederlânsk fuotbalmakelder (* [[1967]])
;maaie
* [[1 maaie|1]] - [[Ric Parnell]], Ingelsk drummer (* [[1951]])
* [[4 maaie|4]] - [[Harm Ottenbros]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1943]])
* 4 - [[Sis van Rossem]], Nederlânsk keunsthistoarikus (* [[1945]])
* [[9 maaie|9]] - [[Jody Lukoki]], Kongoleesk-Nederlânsk fuotballer (* [[1992]])
* [[10 maaie|10]] - [[Trevor Strnad]], Amerikaansk sjonger (* [[1981]])
* [[11 maaie|11]] - [[Henk Groot]]  Nederlânsk fuotballer (* [[1938]])
* [[11 maaie|11]] - [[Jeroen Brouwers]], Nederlânske skriuwer (* [[1940]])
* [[13 maaie|13]] - [[Khalifa bin Zayed Al Nahayan]], [[Feriene Arabyske Emiraten|Arabysk]] presidint en Emir fan Abu Dhabi (* [[1948]])
* [[15 maaie|15]] - [[Mient Jan Faber]], Nederlânske wiskundige en fredesaktivist (* [[1940]])
* [[17 maaie|17]] - [[Vangelis]], Gryksk muzikant en komponist (* [[1943]])
* [[21 maaie|21]] - [[Colin Cantwell]], Amerikaansk keunstner en animator (* [[1932]])
* [[22 maaie|22]] - [[Eric Schneider]], Nederlânsk akteur en skriuwer (* [[1934]])
* [[25 maaie|25]] - [[Wies van Dongen (1931)|Wies van Dongen]], Nederlânsk hurdfytser (* [[1931]])
* 25 - [[Gijs de Lange]], Nederlansk akteur (* [[1956]])
* [[26 maaie|26]] - [[Andrew Fletcher]], Britsk bassist en sjonger (* [[1961]])
* 26 - [[Willibrord Frequin]], Nederlânsk sjoernalist en programmamaker (* [[1941]])
* 26 - [[Alan White (drummer)|Alan White]], Ingelsk drummer (* [[1949]])
* [[27 maaie|27]] - [[Joop Mink]], Frysk skûtsjekipper (* [[1935]])
* [[28 maaie|28]] - [[Bujar Nishani]], Albaansk presidint (* [[1966]])
* [[29 maaie|29]] - [[Ronnie Hawkins]], Amerikaansk sjonger (* [[1935]])
;juny
* [[5 juny|5]] - [[Alec John Such]], Amerikaansk bassist (* [[1951]])
* [[7 juny|7]] - [[Hans Brian]], Nederlânsk sportkommentator en rugbybûnscoach (* [[1940]])
* [[8 juny|8]] - [[Julio Jiménez]], Spaansk hurdfytser (* [[1934]])
* [[11 juny|11]] - [[Ebeltje Boekema-Hut]], Aldste frou fan Nederlân (* [[1911]])
* [[12 juny|12]] - [[Philip Baker Hall]], Amerikaansk akteur (* [[1931]])
* [[13 juny|13]] - [[Henri Garcin]], Nederlânsk akteur (* [[1928]])
* [[17 juny|17]] - [[Jean-Louis Trintignant]], Frânsk akteur (* [[1930]])
* [[19 juny|19]] - [[Wim Dik]], Nederlânsk bestjoerder (* [[1939]])
* [[23 juny|23]] - [[Stien Baas-Kaiser]], Nederlânsk hurdrydster (* [[1938]])
;july
* [[3 july|3]] - [[Remco Campert]], Nederlânsk skriuwer en dichter (* [[1929]])
* [[5 july|5]] - [[Manny Charlton]], Skotsk gitarist (* [[1941]])
* [[6 july|6]] - [[Nop de Graaf]], Mei-grûnlizzer Kameleondoarp Terherne (* [[1956]])
* [[8 july|8]] - [[Shinzo Abe]], Japansk premier (* [[1954]])
* 8 - [[Tony Sirico]], Amerikaansk akteur (* [[1942]])
* 8 - [[José Eduardo dos Santos]], Angoleesk presedint (* [[1942]])
* 8 - [[Luis Echeverría]], Meksikaansk presedint (* [[1922]])
* 8 - [[Gregory Itzin]], Amerikaansk akteur (* [[1948]])
* [[9 july|9]] - [[Wim Quist]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1930]])
* 9 - [[Gerrit Hensens]], Nederlânsk politikus (* [[1930]])
* [[11 july|11]] - [[Monty Norman]] Britsk filmmuzykkomponist (* [[1928]])
* [[14 july|14]] - [[Pleun Strik]], Nederlânsk fuotballer (* [[1944]])
* 14 - [[Jürgen Heinsch]], Dútsk fuotballer (* [[1940]])
* [[20 july|20]] - [[Cas Enklaar]], Nederlânsk akteur (* [[1943]])
* [[23 july|23]] - [[Rinus Ferdinandusse]], Nederlânsk skriuwer (* [[1931]])
* [[24 july|24]] - [[Win Remmerswaal]], Nederlânsk honkballer (* [[1954]])
* [[26 july|26]] - [[Felix Thijssen]], Nederlânsk skriuwer (* [[1933]])
* [[28 july|28]] - [[Leontien Ceulemans]], Nederlânsk aktrise en presintatrise (* [[1952]])
* [[30 july|30]] - [[Jean Bobet]], Frânsk hurdfytser (* [[1930]])
* [[31 july|31]] - [[Bill Russell]], Amerikaansk basketballer (* [[1934]])

==Tillefyzje==
* ''[[Star Trek: Strange New Worlds]]''

{{JiersideUnder}}
{{Boarnen|boarnefernijing=
&lt;references/&gt;
----
{{Commonscat}}
}}
[[Kategory:2022| ]]
[[Kategory:21e iuw]]</text>
      <sha1>0ny6v1cxua3nqutq869gzbbwpblwlei</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sergej Aleksandrovitsj fan Ruslân</title>
    <ns>0</ns>
    <id>123079</id>
    <revision>
      <id>1085313</id>
      <parentid>1078753</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:27:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6945" xml:space="preserve">{{Persoan algemien
| ôfbylding                    = Grand Duke Sergei Alexandrovich of Russia 1857-1905.jpg
| ôfbyldingstekst              = Grutfoarst Sergej Aleksandrovitsj 
| ôfbyldingsbreedte            = 
| echte namme                  = 
| oare namme(n)                = 
| nasjonaliteit                = Russyske
| berne                        = 11 maaie 1857
| berteplak                    = Katarinapaleis, [[Sint-Petersburch]]
| stoarn                       = 17 febrewaris 1905
| stjerplak                    = Moskou
| etnisiteit                   = 
| berop/amt                    = 
| aktyf as                     = 
| jierren aktyf                = 
| reden bekendheid             = 
| bekendste wurk(en)           = 
| prizen                       = 
| webside                      = 
}}
'''Sergej Aleksandrovitsj''' ([[Russysk]]: Сергей Александрович); * 11 maaie 1857 - † 17 febrewaris 1905) wie in [[Ruslân|Russysk]] [[grutfoarst]] en [[gûverneur]] fan [[Moskou]]. Sergej wie de op ien nei jongste [[soan]] fan [[tsaar]] [[Aleksander II fan Ruslân|Aleksander II]] en hearde ta it [[Hûs Romanov|Romanov-hûs]]. Hy stie bekend om syn [[konservatisme|konservative]] opfettings en waard yn 1905 yn it [[kremlyn fan Moskou]] fermoarde troch in oanslach.

== Libben ==
Grutfoarst Sergej Aleksandrovitsj waard op 11 maaie 1857 berne yn de Zûbov-fleugel fan it Katarinapaleis yn [[Tsarskoje Selo]]. Hy wie it sânde bern en de fyfte soan fan de acht bern fan [[Aleksander II fan Ruslân]] en syn earste frou Maria Aleksandrovna.

Sergej Aleksandrovitsj wie tige ynteresearre yn keunst en kultuer, itjinge er fan syn mem [[Marie fan Hessen-Darmstadt]] hie. 
[[File:Sergei Alexandrovich and his wife.jpg|thumb|200px|left|''Sergej Aleksandrovitsj en syn frou Elisabet fan Hessen-Darmstadt]]
Sergej troude yn 1884 mei prinses [[Elisabet fan Hessen-Darmstadt]], in beppesizzer fan keninginne [[Fiktoaria fan it Feriene Keninkryk|Fiktoaria]]. Hja krigen tegearre gjin bern, mar wiene fâlden fan de twa bern fan syn broer [[Pavel Aleksandrovitsj fan Ruslân|Pavel Aleksandrovitsj]]: Marije Paulowna en Dmitri Pavlovitsj. Oer de grutfoarst wurdt sein dat er homoseksuëel wie&lt;ref&gt;Romanov Autumn, Charlotte Zeepvat | 9780750927390, side 132&lt;/ref&gt;.

== Karriêre ==
Lykas oare manlike leden fan it Romanov-hûs, folge Sergej in militêre karriêre. Yn 1882 beneamde syn broer [[Aleksander III fan Ruslân|Aleksander III]] Sergej ta kommandant fan it 1e Bataljon Preobrazjenski Liif-Rezjimint, in funksje dy't er oant 1891 hie. Yn 1889 waard Sergej befoardere ta de rang fan generaal-majoar. 

Tusken 1891 en 1905 wie Sergej gûverneur-generaal fan Moskou. Hy wie net populêr en benammen mei de [[Chodinka-tragedy]] krige syn reputaasje in djippe dûk. As gûverneur-generaal wie Sergej ferantwurdlik foar de gefolgen fan in massaal feest ta eare fan de kroaning  fan [[Nikolaas II fan Ruslân|Nikolaas II]] op it Chodinfjild, in militêr oefenterrein mei loopgraven. It feest waard troch in heal miljoen minsken bywenne, mar nei't der troch geroften gedrang ûntstie foelen der in soad minsken yn de loopgraven, dy't troch oaren fertrape waarden. De tragedy kostte 1.389 minsken it libben. Fanwegen syn konservative belied beskôgen guon minsken him as reaksjonêr.   

Tsjin de ein fan 1904 wie it ferrin fan de kriich mei [[Japan]] foar Ruslân tige ûngeunstich en it lân wie yn in steat fan ûnstjoer. It folk wie ûntefreden en balstjurrich en der kamen jimmeroan mear demonstraasjes. Om de oarde de hanthavenjen naam de druk op Sergej ta. Hy wie foar in hurde oanpak fan om sa in ein te meitsjen oan it revolúsjonêre gêstjen,  mar syn omkesizzer tsaar Nikolaas twifele en wist net goed troch te pakken. Teloarsteld oer de gong fan saken yn Ruslân, it útbliuwen fan serieuze maatregels en de swakte fan ministers en riedsleden fan de tsaar joech Sergej op 1 jannewaris 1905 syn funksje as gûverneur op. Sergej bleau lykwols de heechste befelhawwer fan de troepen fan it militêre distrikt fan Moskou.
[[Ofbyld:Vasnetsov Sergei Alexandrovich Cross.jpg|thumb|left|200px|''Betinkingskrús foar grutfoarst Sergej Aleksandrovitsj'']]
== Dea ==
[[Ofbyld:Sergey Alexandrovich's crucifix, 2017 02.jpg|thumb|250px|''Plechtichheid by it weromsetten fan it betinkingskrús op it plak dêr't de grutfoarst fermoarde waard'']]
Op 4 febrewaris 1905 makke [[Ivan Kaljajev]], in terrorist fan de sosjaal-revolusjonêre beweging, in ein oan it libben fan de grutfoarst. Underweis nei syn âlde wurkplak as gûverneur om dêr noch wat wurksumheden of te sluten, ferliet de grutfoarst moarnsier it Nikolaaspaleis. Wylst wachte Kaljajev op de komst fan de grutfoarst en hold yn syn hannen in yn kranten ferpakte [[nitroglyserine]]-bom. Yn it kremlyn fan Moskou, tichteby de Nikolaaspoarte, smiet Kaljajev de bom yn de skoat fan de grutfoarst, dy't fuortendaliks ûntplofte en it lichem fan de grutfoarst út inoar rôp. De oerbliuwsels fan de skeinde Sergej waarden by inoar socht en nei it balsemjen yn in kiste lein en nei de katedraal fan it [[Tsjûdovkleaster]] brocht.

Op it plak dêr't Sergej fermoarde wie waard letter in betinkingskrús delset. Nei de ûndergong fan de Romanov's waard it krús troch de bolsjewiken ferneatige. Op 4 maaie 2017 is der in rekonstruksje fan it krús ûntbleate by in plechtichheid dêr't ek presindint [[Vladimir Pûtin|Pûtin]] en partriarch [[Kirill fan Moskou|Kirill]] by oanwêzich wiene. 

It Tsjûdovkleaster waard nei de [[Oktoberrevolúsje]] yn 1928 sloopt en op it plak ferriisde it presidium fan de Heechste Sovjet. De [[krypte]] mei de grêfkelder lei op in binnenplak fan dat gebou, dat doe as parkearplak tsjinne. Yn de jierren 1990 ûntdieken arbeiders de tichte yngong fan de grêfkelder. De kiste yn de kelder waard ûndersocht en it die bliken dat de oerbliuwsels fan de grutfoarst noch altiten oanwêzich wiene, dy't oerdekt wiene mei syn militêre oerjas mei dekoraasjes en in ikoan. De kiste waard yn 1995 offisjeel opgroeven en nei in betinkingstsjinst yn de [[Aartsingel Michaelkatedraal (Moskou)|Aartsingel Michael-katedraal]] yn it [[Kremlyn fan Moskou|kremlyn]] op 17 septimber 1995 byset yn in [[krypte]] fan it [[Novospasski-kleaster]].

{{boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Ingelsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:en:Grand Duke Sergei Alexandrovich of Russia]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Sergei Alexandrovich of Russia|Sergej Aleksandrovitsj fan Ruslân}}
}}

[[Kategory:Russyske adel]]
[[Kategory:Hûs Romanov-Holstein-Gottorp]]
[[Kategory:Russysk ofsier]]
[[Kategory:Russysk militêr yn de Russysk-Turkske Oarloch (1877-1878)]]
[[Kategory:Russysk konservatyf]]
[[Kategory:Russysk misdieslachtoffer]]
[[Kategory:Persoan dy't omkommen is by in moardoanslach]]
[[Kategory:Russysk persoan fan Dútsk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1857]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 1905]]</text>
      <sha1>icpx2e3cictuuhbfk24kotd83g0jvlt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wikipedy:List fan ferfryske plaknammen bûten Fryslân</title>
    <ns>4</ns>
    <id>136345</id>
    <revision>
      <id>1085364</id>
      <parentid>1084800</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T22:21:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ruslân */ + Oarenburch</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45969" xml:space="preserve">Dit is de troch in stimming (sjoch [[Wikipedy_oerlis:Mienskip#Ferfrysking_of_net-ferfryskjen_fan_plaknammen_b%C3%BBten_Frysl%C3%A2n|hjirre]]) ûnder de meidoggers fan de Wikpedy gearstalde list fan ferfryske plaknammen bûten Fryslân. Dizze list is bedoeld as neislachwurk foar meidoggers.

==Nederlân==
===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Alde Willem (Westerfjild)]]
|''Oude Willem''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Beilerfeart (plak)]]
|''Beilervaart''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Boppesmilde]]
|''Bovensmilde''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Dwingelo]]
|''Dwingeloo''
|&lt;small&gt;''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Ekslo]]
|''Exloo''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Feanhuzen (Noardenfjild)]]
|''Veenhuizen''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/804143-finzenis-norgerhaven-yn-feanhuzen-moat-iepenbliuwe ''Finzenis Norgerhaven yn Feanhuzen moat iepenbliuwe'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Fledder]]
|''Vledder''
|&lt;small&gt;''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Frederiksoard]]
|''Frederiksoord''
|&lt;small&gt;''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Hegersmilde]]
|''Hoogersmilde''
|&lt;small&gt;''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Ien]]
|''Een''
|&lt;small&gt;- ''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;br&gt;- [https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:yrf4onzfTaAJ:https://www.dbnl.org/tekst/_naa002198101_01/_naa002198101_01_0015.php+&amp;cd=7&amp;hl=nl&amp;ct=clnk&amp;gl=nl Jelle Hendriks Brouwer, artikel yn ''It Heitelân'', 1937, oanhelle yn H.T.J. Miedema, ''Naamkunde'', 1981]&lt;/small&gt;
|----
|[[Ien-West]]
|''Een-West
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Ien]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Nij-Amsterdam (Drinte)]]
|''Nieuw-Amsterdam''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Nij-Roan]]
|''Nieuw-Roden''
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Roan]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Noarch]]
|''Norg''
|&lt;small&gt;- [[Eeltsje Hiddes Halbertsma]], ''[[De Noarger Rún oan Gabe Skroar]]'', 1836, yn ''[[Rimen en Teltsjes]]''&lt;br&gt; - [https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:yrf4onzfTaAJ:https://www.dbnl.org/tekst/_naa002198101_01/_naa002198101_01_0015.php+&amp;cd=7&amp;hl=nl&amp;ct=clnk&amp;gl=nl Jelle Hendriks Brouwer, artikel yn ''It Heitelân'', 1937, oanhelle yn H.T.J. Miedema, ''Naamkunde'', 1981]&lt;/small&gt;
|----
|[[Roan]]
|''Roden''
|&lt;small&gt;- ''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;br&gt;- [https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:yrf4onzfTaAJ:https://www.dbnl.org/tekst/_naa002198101_01/_naa002198101_01_0015.php+&amp;cd=7&amp;hl=nl&amp;ct=clnk&amp;gl=nl Jelle Hendriks Brouwer, artikel yn ''It Heitelân'', 1937, oanhelle yn H.T.J. Miedema, ''Naamkunde'', 1981]&lt;/small&gt;
|----
|[[Roaneries]]
|''Roderesch''
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Roan]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Roanerwâlde]]
|''Roderwolde''
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Roan]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Súdlaren]]
|''Zuidlaren''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/554728-guon-wtc-beurzen-nei-sudlaren ''Guon WTC-beurzen nei Súdlaren'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Wilhelminaoard]]
|''Wilhelminaoord''
|&lt;small&gt;nei analogy fan [[Frederiksoard]]&lt;/small&gt;
|----
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Almeare]]
|''Almere''
|&lt;small&gt;[[Wikipedy oerlis:Mienskip#Reaksje Fryske Akademy|Pieter Duijff fan 'e Fryske Akademy yn in e-mail oan Frou Watzema fan 'e Fryske Wikipedy]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Emmeloard]]
|''Emmeloord''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/531557-utwreiding-antonius-emmeloard ''Utwreiding Antonius Emmeloard'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Lelystêd]]
|''Lelystad''
|&lt;small&gt;- algemien spraakgebrûk&lt;br&gt;- [[Wikipedy oerlis:Mienskip#Reaksje Fryske Akademy|Pieter Duijff fan 'e Fryske Akademy yn in e-mail oan Frou Watzema fan 'e Fryske Wikipedy]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Skoklân]]
|''Schokland''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Apeldoarn]]
|''Apeldoorn''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 150&lt;/small&gt;
|----
|[[Arnhim]]
|''Arnhem''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 150&lt;/small&gt;
|----
|[[Felp]]
|''Velp''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Harderwyk]]
|''Harderwijk''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 151&lt;/small&gt;
|----
|[[Nimwegen]] &lt;small&gt;(ek: Nymwegen)&lt;/small&gt;
|''Nijmegen''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Sâltbommel]]
|''Zaltbommel''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Sutfen (stêd)]]
|''Zutphen''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Winterswyk]]
|''Winterswijk''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Aldedyk (It Hegelân)]]
| ''Oudedijk''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Aldesyl (It Hegelân)]]
|''Oldenzijl''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Bad Nijeskâns]]
|''Bad Nieuweschans''
|&lt;small&gt;[https://afuk.frl/oer-it-frysk/fryske-talen-yn-dutslan/ neamd as &quot;Nijeskâns&quot; yn ''Fryske talen yn Dútslân'', op 'e webside fan 'e Afûk]&lt;/small&gt;
|----
|[[Barnwert]]
|''Barnwerd''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Delfsyl]]
|''Delfzijl''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/543911-ljouwerter-bedrige-yn-delfsyl ''Ljouwerter bedrige yn Delfsyl'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Djipswâl (De Like)]]
|''Diepswal''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Djipswâl (Súdhorn)]]
|''Diepswal''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Eastein (It Hegelân)]]
|''Oosteinde''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Feandam]]
|''Veendam''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Fisfliet]]
|''Visvliet''
|&lt;small&gt;''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Flydoarp]]
|''Vliedorp''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Gaaikemadyk]]
|''Gaaikemadijk''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Grins (stêd)]]
|''Groningen''
|&lt;small&gt;{{Berjocht:Frysk Hânwurdboek|634}}&lt;/small&gt;
|----
|[[De Grinzer Pein]]
|''Opende''
|&lt;small&gt;''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Grypskerk]]
|''Grijpskerk''
|&lt;small&gt;''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Gruttegast (plak)]]
|''Grootegast''
|&lt;small&gt;- ''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;br&gt;- [https://www.omropfryslan.nl/nijs/500965-gruttegast-wol-net-meibetelje ''Gruttegast wol net meibetelje'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Hegesân]]
|''Hoogezand''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Jonkersfeart (plak)]]
|''Jonkersvaart''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/537391-reiddekker-swier-ferwune ''Reiddekker swier ferwûne (yn Jonkersfeart)'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Koerherne]]
|''Kornhorn''
|&lt;small&gt;[https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:yrf4onzfTaAJ:https://www.dbnl.org/tekst/_naa002198101_01/_naa002198101_01_0015.php+&amp;cd=7&amp;hl=nl&amp;ct=clnk&amp;gl=nl Jelle Hendriks Brouwer, artikel yn ''It Heitelân'', 1937, oanhelle yn H.T.J. Miedema, ''Naamkunde'', 1981]&lt;/small&gt;
|----
|[[Kommersyl]]
|''Kommerzijl''
|&lt;small&gt;[http://www.verhalenbank.nl/items/show/37445 neamt as 'Kommersyl' yn in titelleas Frysk folksferhaal op Verhalenbank.nl]&lt;/small&gt;
|----
|[[Lauwerseach]]
|''Lauwersoog''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/856818-haven-lauwerseach-profitearret-fan-utbaggere-westgat ''Haven Lauwerseach profitearret fan útbaggere Westgat'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Lauwerssyl]]
|''Lauwerzijl''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/535296-gjin-wynmunen-lauwerssyl ''Gjin wynmûnen Lauwerssyl'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Leechtsjerk]]
|''Leegkerk''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Liens]]
|''Leens''
|&lt;small&gt;''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[De Like (plak)]]
|''Leek''
|&lt;small&gt;- ''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;br&gt;- [https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:yrf4onzfTaAJ:https://www.dbnl.org/tekst/_naa002198101_01/_naa002198101_01_0015.php+&amp;cd=7&amp;hl=nl&amp;ct=clnk&amp;gl=nl Jelle Hendriks Brouwer, artikel yn ''It Heitelân'', 1937, oanhelle yn H.T.J. Miedema, ''Naamkunde'', 1981]&lt;/small&gt;
|----
|[[Lytsegast]]
|''Lutjegast''
|&lt;small&gt;[https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:yrf4onzfTaAJ:https://www.dbnl.org/tekst/_naa002198101_01/_naa002198101_01_0015.php+&amp;cd=7&amp;hl=nl&amp;ct=clnk&amp;gl=nl Jelle Hendriks Brouwer, artikel yn ''It Heitelân'', 1937, oanhelle yn H.T.J. Miedema, ''Naamkunde'', 1981]&lt;/small&gt;
|----
|[[Mearum]]
|''Marum''
|&lt;small&gt;- ''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;br&gt;- [https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:yrf4onzfTaAJ:https://www.dbnl.org/tekst/_naa002198101_01/_naa002198101_01_0015.php+&amp;cd=7&amp;hl=nl&amp;ct=clnk&amp;gl=nl Jelle Hendriks Brouwer, artikel yn ''It Heitelân'', 1937, oanhelle yn H.T.J. Miedema, ''Naamkunde'', 1981]&lt;/small&gt;
|----
|[[Nijtsjerk (It Hegelân)]]
|''Niekerk''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Nijtsjerk (Westerkertier)]]
|''Niekerk''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Noardbroek]]
|''Noordbroek''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Noarddyk]]
|''Noorddijk''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Noardhorn]]
|''Noordhorn''
|&lt;small&gt;''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Noardlaren]]
|''Noordlaren''
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Súdlaren]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Noardpoldersyl]]
|''Noordpolderzijl''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Noardwyk (Grinslân)]]
|''Noordwijk''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Okswert]]
|''Okswerd''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Peebosk]]
|''Peebos''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Piterbuorren]]
|''Pieterburen''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Pitersyl]]
|''Pieterzijl''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Riich]]
|''Molenrij''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Rûgesân]]
|''Ruigezand''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Sâltkamp]]
|''Zoutkamp''
|&lt;small&gt;''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Sânwyk]]
|''Zandwijk''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Sebaldebuorren]]
|''Sebaldeburen''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Siddebuorren]]
|''Siddeburen''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Syldyk]]
|''Zijldijk''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Skouwen (De Marne)]]
|''Schouwen''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Stedskanaal]]
|''Stadskanaal''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/561400-swimfesthuntsje-wer-baas neamt as 'Stedskanaal' yn ''Swimfesthûntsje wer by baas'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Stitswert]]
|''Stitswerd''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Súdbroek]]
|''Zuidbroek''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Súdhorn]]
|''Zuidhorn''
|&lt;small&gt;Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Uskwert]]
|''Usquert''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Waadwert]]
|''Wadwerd''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Warfhuzen]]
|''Warfhuizen''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Willemstêd (Grinslân)]]
|''Willemstad''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[De Wylp]]
|''De Wilp''
|&lt;small&gt;Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Wynskoat]]
|''Winschoten''
|&lt;small&gt;[https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:yrf4onzfTaAJ:https://www.dbnl.org/tekst/_naa002198101_01/_naa002198101_01_0015.php+&amp;cd=7&amp;hl=nl&amp;ct=clnk&amp;gl=nl Jelle Hendriks Brouwer, artikel yn ''It Heitelân'', 1937, oanhelle yn H.T.J. Miedema, ''Naamkunde'', 1981]&lt;/small&gt;
|----
|[[Witewierrum]]
|''Wittewierum''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Faals]]
|''Vaals''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Fenlo]]
|''Venlo''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Hearlen]]
|''Heerlen''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Bergen op Soom]]
|''Bergen op Zoom''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[De Bosk]]
|'' 's Hertogenbosch'' &lt;small&gt;(''Den Bosch'')&lt;/small&gt;
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Tilburch]]
|''Tilburg''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/398760-flyers-yn-eigen-hus-mei-5-2-underut-tsjin-tilburch ''Flyers yn eigen hûs mei 5-2 ûnderút tsjin Tilburch'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Waalwyk (stêd)]]
|''Waalwyk''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Willemstêd (Noard-Brabân)]]
|''Willemstad''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Aartswâld]]
|''Aartswoud''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Ald-Loasdrecht]]
|''Oud-Loosdrecht''
|&lt;small&gt;sa stean litten om't by de stimming by Loadrecht en Nij-Loasdrecht foar de ferfryske foarm keazen wie&lt;/small&gt;
|----
|[[Alkmar]]
|''Alkmaar''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Amstelfean]]
|''Amstelveen''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Andyk]]
|''Andijk''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Beverwyk]]
|''Beverwijk''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 150&lt;/small&gt;
|----
|[[Broek op Langedyk]]
|''Broek op Langedijk''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Eastsaan]]
|''Oostzaan''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Felsen]]
|''Velsen''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Fryske Buert]]
|''Friese Buurt''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Haarlim]]
|''Haarlem''
|&lt;small&gt;{{Berjocht:Frysk Hânwurdboek|654}}&lt;/small&gt;
|----
|[[Heechwâld]]
|''Hoogwoud''
|&lt;small&gt;- [https://www.dbnl.org/tekst/_tsj002195001_01/_tsj002195001_01_0085.php Folkertsma, Eeltsje Boates, en Jonkman, Geart, ''Boerekinkels: Klankbylden út en om de Slach by Warns'', yn: ''De Tsjerne'', jg. 5 (1950), s. 267]&lt;br&gt;- [http://images.tresoar.nl/wumkes/pdf/WumkesGA_Bodders_p.pdf Wumkes, G.A., ''Bodders yn de Fryske Striid'', Boalsert, 1926 (A.J. Osinga Utjowerij), gjin ISBN, s. 37]&lt;/small&gt;
|----
|[[Hearhugowaard]]
|''Heerhugowaard''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[De Helder]]
|''Den Helder''
|&lt;small&gt;nei analogy fan [[De Haach]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Hilfertsom]]
|''Hilversum''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Hoarn (Noard-Hollân)]]
|''Hoorn''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 151&lt;/small&gt;
|----
|[[Inkhuzen]]
|''Enkhuizen''
|&lt;small&gt;[https://taalweb.frl/wurdboekportaal/77a7a4c9-fb17-43cd-944d-64033cb82b59?previous_search%5Bfilter_options%5D%5B%5D=lemma&amp;previous_search%5Bpage%5D=&amp;previous_search%5Bq%5D=Sa+nijsgjirrich+as+Aachje+fan+Inkhuzen%2C+as+in+Aachje.&amp;previous_search%5Bword_list_options%5D%5B%5D=FNhwb Fryske Akademy, Taalweb: ''Inkhuzen'']&lt;/small&gt;
|----
|[[Langedyk]]
|''Langedijk''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Loasdrecht]]
|''Loosdrecht''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Muiderberch]]
|''Muiderberg''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Nij-Loasdrecht]]
|''Nieuw-Loosdrecht''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Purmerein]] &lt;small&gt;(ek: Poarmerein)&lt;/small&gt;
|''Purmerend''
|&lt;small&gt;[https://www.bibliotheek.nl/catalogus/titel.238687910.html/mokumer-mjitte-nijs--nijsbl%C3%AAd-studinten-frysk-amsterdam/ ''Mokumer Mjitte Nijs'', it nijsblêd fan Studinten Frysk Amsterdam, útjûn yn &quot;Purmerein&quot;]&lt;/small&gt;
|----
|[[Saandam]]
|''Zaandam''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Saanstêd]]
|''Zaanstad''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Skagen (stêd)]]
|''Schagen''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Uthoarn]]
|''Uithoorn''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Aldemerk]]
|''Oldemarkt''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Bloksyl]]
|''Blokzijl''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/483655-koart-plysjenijs neamt as &quot;Bloksyl&quot; yn ''Koart plysjenijs'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Dimter]]
|''Deventer''
|&lt;small&gt;{{Berjocht:Frysk Hânwurdboek|307}}&lt;/small&gt;
|----
|[[Giteren]]
|''Giethoorn''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Ynskedee]]
|''Enschedé''
|&lt;small&gt;- ''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 151&lt;br&gt;- [https://www.sirkwy.frl/index.php/skriuwers-biografyen/35-f/366-faber-hein-f neamt as &quot;Ynskedee&quot; yn 'e biografy fan Hein F. Faber op Sirkwy]&lt;/small&gt;
|----
|[[De Kúnder]]
|''Kuinre''
|&lt;small&gt;{{Berjocht:Frysk-Nederlânsk|546}}&lt;/small&gt;
|----
|[[Oatmarsum]]
|''Ootmarsum''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Ossensyl]]
|''Ossenzijl''
|&lt;small&gt;''Kaart van Friesland / Kaart fan Fryslân'', 1986, in útjefte fan it Provinsjaal Bestjoer fan Fryslân, de Fryske Akademy, de Ljouwerter Krante, VVV Fryslân-Ljouwert, Falkplan-Suurland B.V. Eindhoven&lt;/small&gt;
|----
|[[Sint-Janskleaster]]
|''Sint-Jansklooster''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Stienwyk]]
|''Steenwijk''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 152&lt;/small&gt;
|----
|[[Stienwikerwâld]]
|''Steenwijkerwold''
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Stienwyk]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Swartslús]] &lt;small&gt;(ek: Swartslûs)&lt;/small&gt;
|''Zwartsluis''
|&lt;small&gt;[https://dewoudklank.nl/artikel/617087/huwelijk-van-wiemer-en-nanke-hoekstra-in-het-teken-van-water-en-varen.html neamt as &quot;Swartslús&quot; yn ''Huwelijk van Wiemer en Nanke Hoekstra in het teken van water en varen'', yn ''De Woudklank'']&lt;/small&gt;
|----
|[[Swartewetterskleaster]]
|''Zwartewatersklooster''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Swol]]
|''Zwolle''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 152&lt;/small&gt;
|----
|[[Willemsoard (Stienwikerlân)]]
|''Willemsoord''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/309511-ungelok-willemsoard ''Ungelok by Willemsoard'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Aksel (stêd)]]
|''Axel''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Feare]]
|''Veere''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Filippine (stêd)]]
|''Philippine''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Flissingen (stêd)]]
|''Vlissingen''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Middelburch (stêd)]]
|''Middelburg''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/27402-ljouwert-leech-geen-stijl neamt as &quot;Middelburch&quot; yn ''Ljouwert leech by Geen Stijl'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Sas fan Gint]]
|''Sas van Gent''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk + ôflieding fan [[Gint (stêd)]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Sieriksee]]
|''Zierikzee''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm / algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Toalen (stêd)]]
|''Tholen''
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Toalen (eilân)]]&lt;/small&gt;
|----
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Ald-Beierlân]]
|''Oud-Beijerland''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Alfen oan de Ryn]]
|''Alphen aan den Rijn''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Boadegraven]]
|''Bodegraven''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 150&lt;/small&gt;
|----
|[[Capelle oan de Isel]]
|''Capelle aan de IJssel''
|
|----
|[[Doardt]]
|''Dordrecht''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 150&lt;/small&gt;
|----
|[[Eastfoarne]]
|''Oostvoorne''
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Foarne-Putten|Foarne]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Flaardingen]]
|''Vlaardingen''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 150&lt;/small&gt;
|----
|[[Foarburch]]
|''Voorburg''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Gorkum]]
|''Gorinchem'' &lt;small&gt;(ek: ''Gorcum'')&lt;/small&gt;
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/551263-damen-shipyards-mear-yn-burgum neamt as &quot;Gorkum&quot; yn ''Damen Shipyards mear yn Burgum'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[De Haach]]
|''Den Haag''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 151&lt;/small&gt;
|----
|[[Hellefuotslûs]] &lt;small&gt;(ek: Hellefuotslús)&lt;/small&gt;
|''Hellevoetsluis''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Hoek fan Hollân]]
|''Hoek van Holland''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Katwyk (Súd-Hollân)]]
|''Katwijk''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/529747-hynsteredingsboat-nei-katwyk ''Hynsterêdingsboat nei Katwyk'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Krimpen oan de Isel]]
|''Krimpen aan den IJssel''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Leardam]]
|''Leerdam''
|&lt;small&gt;De side hiet &quot;Leardaam&quot;, in fariant dy't de minste stimmen krigen hie, mar de measte stimmen wiene wol foar ferfrysking&lt;/small&gt;
|----
|[[Leien]]
|''Leiden''
|&lt;small&gt;{{Berjocht:Frysk Hânwurdboek|1068}}&lt;/small&gt;
|----
|[[Maasslûs]] &lt;small&gt;(ek: Maasslús)&lt;/small&gt;
|''Maassluis''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Nij-Beierlân]]
|''Nieuw-Beijerland''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Noardwyk (Súd-Hollân)]]
|''Noordwijk''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Noardwikerhout]]
|''Noordwijkerhout''
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Noardwyk (Súd-Hollân)]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Ouderkerk oan de Isel]]
|''Ouderkerk aan den IJssel''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Rynsburch]]
|''Rijnsburg''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Skeveningen]]
|''Scheveningen''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/491653-fan-vladivostok-nei-skeveningen ''Fan Vladivostok nei Skeveningen'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Skiedam]]
|''Schiedam''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/652364-grutske-weduwe-smyt-de-lapen-gear-mei-boomsma neamt as &quot;Skiedam&quot; yn ''Grutske Weduwe smyt de lapen gear mei Boomsma'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|}

===Utert===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Aldewetter]]
|''Oudewater''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Amersfoart]]
|''Amersfoort''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 149&lt;/small&gt;
|----
|[[Doarn]]
|''Doorn''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Fianen]]
|''Vianen''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Iselstein]]
|''IJsselstein''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Loenen oan de Fecht]]
|''Loenen aan de Vecht''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Seist]]
|''Zeist''
|&lt;small&gt;''Bûsboekje 2005'', Ljouwert, 2005 (KFS), ISBN 9 08 06 25 248, s. 152&lt;/small&gt;
|----
|[[Soestdyk]]
|''Soestdijk''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Spakenburch]]
|''Spakenburg''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/144505-wenwinkel-blaauw-wer-yn-finale neamt as &quot;Spakenburch&quot; yn ''Wenwinkel Blaauw wer yn finale'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Utert (stêd)]]
|''Utrecht''
|&lt;small&gt;{{Berjocht:Frysk Hânwurdboek|2212}}&lt;/small&gt;
|----
|[[Wyk by Duerstede]]
|''Wijk bij Duurstede''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|}

===De (eardere) Nederlânske Antillen===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Oranjestêd (Arûba)]]
|''Oranjestad''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Oranjestêd (Sint-Eustasius)]]
|''Oranjestad''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Willemstêd (Kurasau)]]
|''Willemstad''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|}

==Oare lannen==
===Algerije===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Algiers]]
|Al-Jazā'ir
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|}

===Angoala===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Lûanda]]
|''Luanda''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|}

===Azerbeidzjan===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Bakû]]
|''Bakı''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan 'e Nederlânsktalige foarm Bakoe&lt;/small&gt;
|----
|}

===Belgje===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Aarlen]]
|''Arlon''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Bastenaken]]
|''Bastogne''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Bergen (Henegouwen)]]
|''Mons''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Brussel]]
|''Bruxelles'' / ''Brussel''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/549742-boereprotest-yn-brussel ''Boereprotest yn Brussel'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Doarnik]]
|''Tournai''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk (en oanpast oan Fryske stavering)&lt;/small&gt;
|----
|[[Gint (stêd)]]
|''Gent''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Leuven]]
|''Leuven'' / ''Louvain''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Limburch (stêd)]]
|''Limbourg''
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Limburch (Nederlân)]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Luik (stêd)]]
|''Liège''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Moeskroen]]
|''Mouscroun''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Namen (stêd)]]
|''Namur''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Waver]]
|''Wavre''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Birma===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Rangoon]]
|''Yangon''
|&lt;small&gt;ynternasjonaal bekende fan oarsprong Ingelske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|}

===Bulgarije===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Sofia]]
|''Sofija''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Denemark===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Kopenhagen]] &lt;br&gt;&lt;small&gt;(hist: Keappenhaven)&lt;/small&gt;
|''København''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|}

===Dútslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Aken (stêd)]]
|''Aachen''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/513576-inge-dekker-op-dreef-yn-aken ''Inge Dekker op dreef yn Aken'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Aldenburch]]
|''Oldenburg''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Auwerk (stêd)]]
|''Aurich''
|&lt;small&gt;nei de [[Groep fan Auwerk]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Berlyn]]
|''Berlin''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|[[Boarkum]]
|''Borkum''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Breunswyk]]
|''Braunschweig''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Dillenburch]]
|''Dillenburg''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Emmerik]]
|''Emmerich''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Flensburch]]
|''Flensburg''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Hamburch]]
|''Hamburg''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/517353-undernimmers-nei-hamburch ''Undernimmers nei Hamburch'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Heidelberch]]
|''Heidelberg''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Keulen]]
|''Köln''
|&lt;small&gt;{{Berjocht:Nederlânsk-Frysk|333}}&lt;/small&gt;
|----
|[[Kleef]]
|''Kleve''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Kloppenburch (stêd)|Kloppenburch]]&lt;br&gt; &lt;small&gt;stêd en distrikt&lt;/small&gt;
|''Cloppenburg''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Lier (stêd)]]
|''Leer''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Limburch oan de Lahn]]
|''Limburg an der Lahn''
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Limburch (Nederlân)]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Luneburch (stêd)]]
|''Luneburg''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Meurs]]
|''Moers''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Múnster]] &lt;small&gt;(ek: Meunster)&lt;/small&gt;
|''Münster''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Neurenberch]]
|''Nürnberg''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk (en oanpast oan 'e Fryske stavering)&lt;/small&gt;
|----
|[[Rynberk]]
|''Rheinberg''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Sleeswyk (stêd)]]
|''Schleswig''
|&lt;small&gt;ôflieding fan [[Sleeswyk-Holstein|Sleeswyk]]&lt;/small&gt;
|----
|[[Spiers]]
|''Speyer''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Dzjibûty===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Dzjibûty (stêd)]]
|''Djibouti'' / ''Jabuuti'' / ''Gabuuti''
|&lt;small&gt;{{Berjocht:Frysk Hânwurdboek|2387}}&lt;/small&gt;
|----
|}

===Eastenryk===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Wenen]]
|''Wien''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|}

===Egypte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|Aleksanderje &lt;small&gt;(ek: Aleksandrje, Aleksandrië)&lt;/small&gt;
|al-ʼIskandariyyah
|&lt;small&gt;ferfrysking fan 'e Nederlânsktalige foarm Alexandrië&lt;/small&gt;
|----
|[[Kaïro]]
|''Al-Qāhira''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan 'e Nederlânsktalige foarm Caïro&lt;/small&gt;
|----
|[[Tebe (Egypte)]]
|''Thebe''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan 'e Aldgrykske foarm&lt;/small&gt;
|----
|}

===Feriene Keninkryk===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Londen]]
|''London''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|}

===Frankryk===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Dúntsjerk]]
|''Dunkerque''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Falensyn]]
|''Valenciennes''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk (''Valencijn'') (en oanpast oan 'e Fryske stavering)&lt;/small&gt;
|----
|[[Hazebroek]]
|''Hazebrouck''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Kassel (Frankryk)]]
|''Cassel''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Parys]]
|''Paris''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|[[Oranje (stêd)]]
|''Orange''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Sint-Winoksbergen]]
|''Bergues''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; mei't er by it hâlden fan 'e stimming ferfryske wie, bliuwt er dat&lt;/small&gt;
|----
|[[Straasburch]]
|''Strasbourg''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; de side hiet sa en dit wie ien fan twa ferfryske farianten dy't likefolle stimmen krige, dus de namme bleau sa&lt;/small&gt;
|----
|}

===Grikelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Atene]]
|''Athína''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|[[Korinte]]
|''Korinthos''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Tebe (Grikelân)]]
|''Thebe''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan 'e Aldgrykske foarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Tessaloniki]]
|''Thessaloniki''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan 'e Gryksktalige foarm &lt;/small&gt;
|----
|}

===Gûatemala===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Gûatemala-Stêd]]
|''Ciudad de Guatemala''
|&lt;small&gt;ôflieding fan 'e lânsnamme&lt;/small&gt;
|----
|}

===Hongarije===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Bûdapest]] &lt;small&gt;(ek: Boedapest)&lt;/small&gt;
|''Budapest''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|}

===Yndia===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Bombay]]
|''Mumbai''
|&lt;small&gt;ynternasjonaal bekende fan oarsprong Ingelske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|Kalkutta
|''Kolkata''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan 'e ynternasjonaal bekende Ingelsktalige foarm &lt;/small&gt;
|----
|[[Madras]]
|''Chennai''
|&lt;small&gt;ynternasjonaal bekende fan oarsprong Ingelske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|}

===Yndoneezje===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Bandûng]]
|''Bandung''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|[[Djakarta]]
|''Jakarta''
|&lt;small&gt;oarpronklike Yndonezyske stavering fan foar 1972, in fonetysker ferfrysking&lt;/small&gt;
|----
|[[Soerabaja]]
|''Surabaya''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Iislân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Reykjavik]]
|''Reykjavík''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Israel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Jeruzalim]]
|''Jerušalayim'' / ''Al-Quds''
|&lt;small&gt;histoaryske ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Nazaret (Israel)]]
|''Natzrat'' / ''Naṣrath''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Tibearias]]
|''Tverya'' / ''Ṭabariyyā''
|&lt;small&gt;histoaryske ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|}

===Itaalje===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Feneesje (stêd)]]
|''Venezia''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; de side hiet sa en dit wie ien fan twa ferfryske farianten dy't likefolle stimmen krige, dus de namme bleau sa&lt;/small&gt;
|----
|[[Florâns]]
|''Firenze''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Genua (stêd)]]
|''Genova''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/831945-ramp-brege-genua-liedt-ta-fragen-yn-opsterlan ''Ramp brêge Genua liedt ta fragen yn Opsterlân'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Milaan]]
|''Milano''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/497857-ierdewurk-tichelaar-yn-milaan ''Ierdewurk Tichelaar yn Milaan'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Napels (stêd)]]
|''Napoli''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/561322-omrin-wegeret-opdracht-napels ''Omrin wegeret opdracht Napels'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|[[Rome (stêd)]]
|''Roma''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|[[Padûa]]
|''Padova''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan Nederlânsktalige nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Triëst]]
|''Trieste''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Turyn (stêd)]]
|''Turijn''
|&lt;small&gt;[https://www.omropfryslan.nl/nijs/689751-sykte-keart-schulting-fan-fierdere-dielname-oan-ek neamt yn ''Sykte keart Schulting fan fierdere dielname oan EK'', op Omrop Fryslân]&lt;/small&gt;
|----
|}

===Japan===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Tokio]]
|''Tokyo''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|}

===Kanada===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Kebek (stêd)]]
|''Québec''
|&lt;small&gt;Bosatlas fan Fryslân side 180: '''Kebek'''&lt;/small&gt;
|----
|}

===Demokratyske Republyk Kongo===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Kinsjasa]]
|''Kinshasa''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|}

===Letlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Riga]]
|''Rīga''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Lúksemboarch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Lúksemboarch (stêd)]]
|''Luxemburg'' / ''Luxembourg'' / ''Lëtzebuerg''
|&lt;small&gt;Frysk Hânwurdboek&lt;/small&gt;
|----
|}

===Marokko===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Kasablanka]]
|''ad-Dār al-Dayḍāʾ''
|&lt;small&gt;ferfryske fan 'Casablanca', dat út it Spaansk komt&lt;/small&gt;
|----
|}

===Meksiko===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Meksiko-Stêd]]
|''Ciudad de México''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|}

===Monako===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Monako (stêd)]]
|''Monaco''
|&lt;small&gt;{{Berjocht:Frysk Hânwurdboek|2389}}
&lt;/small&gt;
|----
|}

===Oekraïne===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Kiëv]]
|''Kyjiv''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|}

===Palestina===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Betlehim]] &lt;small&gt;(ek: Betlehem)&lt;/small&gt;
| ''Bayta Laḥm'' / ''Bet Leḥem''
|&lt;small&gt;histoarysk ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Jericho]]
|''Arīḥā ''
|&lt;small&gt;histoaryske ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Jeruzalim]]
|''Jerušalayim'' / ''Al-Quds''
|&lt;small&gt;histoaryske ferfryske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|}

===Poalen===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Breslau]]
|''Wrocław''
|&lt;small&gt;bekendere Dútske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Krakau]]
|''Kraków''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|[[Stettin]]
|''Szczecin''
|&lt;small&gt;histoaryske Dútske nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Warsjau]]
|''Warszawa''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|}

===Portegal===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Lissabon]]
|''Lisboa''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|}

===Roemeenje===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Bûkarest]] &lt;small&gt;(ek: Boekarest)&lt;/small&gt;
|''Bucureşti''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|}

===Ruslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Jekaterineburch]]
|''Jekaterinboerg''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan it Nederlânsktalige ''Jekaterinenburg''&lt;/small&gt;
|----
|[[Moskou]]
|''Moskva''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|[[Oarenburch]]
|''Orenboerg''
|
|----
|[[Sint-Petersburch]]
|''Sankt-Peterboerg''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 180&lt;/small&gt;
|----
|[[Wladiwostok]]
|''Vladivostok''
|
|----
|[[Wolgograd]]
|''Volgograd''
|&lt;small&gt;ôflaat fan 'e riviernamme Wolga&lt;/small&gt;
|----
|}

===Sambia===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Lûsaka]]
|''Lusaka''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|}

===Sao Tomee en Prinsyp===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Sao Tomee (stêd)]]
|''São Tomé''
|&lt;small&gt;{{Berjocht:Frysk Hânwurdboek|2390}}&lt;/small&gt;
|----
|}

===Servje===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Belgrado]]
|''Beograd''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Sina===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Kanton (stêd)]]
|''Guangzhou''
|&lt;small&gt;ynternasjonaal bekende nammefoarm&lt;/small&gt;
|----
|[[Hongkong]]
|''Hong Kong''
|&lt;small&gt;Bosatlas fan Fryslân side 181: '''Hongkong'''; [https://www.omropfryslan.nl/nijs/286429-hongkong-bant-frysk-hinnefleis Omrop Fryslân: Hongkong]&lt;/small&gt;
|----
|[[Makau]]
|''Macau'' of ''Macao''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan 'e Portegeeske stavering&lt;/small&gt;
|----
|[[Peking]]
|''Beijing''
|&lt;small&gt;oernommen út it Nederlânsk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Singapoer===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Singapoer]]
|''Singapore''
|&lt;small&gt;ôflaat fan 'e lânsnamme: Frysk Hânwurdboek s. 2390: '''Singapoer'''&lt;/small&gt;
|----
|}

===Somaalje===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Mogadisjû]]
|''Muqdisho''
|&lt;small&gt;''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 181&lt;/small&gt;
|----
|}

===Sry Lanka===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Kolombo (stêd)]]
|''Colombo''
|&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|----
|}

===Súd-Afrika===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Jehannesburch (Súd-Afrika)]]
|''Johannesburg''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|[[Kaapstêd]]
|''Cape Town'' / ''Kaapstad''
|&lt;small&gt;algemien spraakgebrûk&lt;/small&gt;
|----
|}

===Súd-Koreä===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Seoel]]
|''Seoul''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan 'e Nederlânsktalige foarm&lt;/small&gt;
|----
|}

===Sweden===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Goateboarch]]
|''Göteborg''
|&lt;small&gt;Oer dizze plaknamme staakten de stimmen; de side hiet sa en dit wie ien fan twa ferfryske farianten dy't likefolle stimmen krige, dus de namme bleau sa&lt;/small&gt;
|----
|}

===Tailân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Bangkok]]
|''Krung Thep''
|&lt;small&gt; ''[[De Bosatlas van Fryslân]]'', Grins, 2009 (Noordhoff Atlas Productions), ISBN 978-9 00 17 79 047, s. 181&lt;/small&gt;
|----
|}

===Tsjechje===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Praach]]
|''Praha''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan 'e Nederlânsktalige foarm&lt;/small&gt;
|----
|}

===Turkije===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!width=200|Fryske namme 
!width=200|offisjele namme 
!width=800|boarne
|----
|[[Istanbûl]]
|''İstanbul''
|&lt;small&gt;ferfrysking fan 'e Nederlânsktalige foarm Istanboel&lt;/small&gt;
|----
|}

[[Kategory:Wikipedy]]</text>
      <sha1>ao5xndjqhdxz757t24h90y9ptiaakc4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wikipedy:Links nei betsjuttingssiden/data</title>
    <ns>4</ns>
    <id>146043</id>
    <revision>
      <id>1085341</id>
      <parentid>1085173</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:21:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Edoderoobot</username>
        <id>20995</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>#dp-update</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5307" xml:space="preserve">Dizze side wurdt geregeldwei troch in bot opnij oanmakke.Sjoch de skiednis fan de side wannear, en troch hokker bot.At hjir links meiteld binne dy't net repareard hoege te wurden, foegje dy dan ta op [[Wikipedy:Links_nei_betsjuttingssiden/skips]].
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Artikel !! XtraLinks !! Oantal !! Links 
|-
|1||[[Wide Ie]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Wide%20Ie links]
|-
|2||[[Aldegea]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Aldegea links]
|-
|3||[[Grins]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Grins links]
|-
|4||[[Austraalje]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Austraalje links]
|-
|5||[[Hasselt]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Hasselt links]
|-
|6||[[Utert]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Utert links]
|-
|7||[[NAFO]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=NAFO links]
|-
|8||[[Wikel]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Wikel links]
|-
|9||[[Dalmaasje]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Dalmaasje links]
|-
|10||[[It Hearrenfean]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=It%20Hearrenfean links]
|-
|11||[[Boergonje]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Boergonje links]
|-
|12||[[Auwerk]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Auwerk links]
|-
|13||[[Turf]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Turf links]
|-
|14||[[Veghel]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Veghel links]
|-
|15||[[Ryddjip]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Ryddjip links]
|-
|16||[[Dwinger]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Dwinger links]
|-
|17||[[Quatrebras]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Quatrebras links]
|-
|18||[[Sybrandus Johannes Fockema Andreae]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Sybrandus%20Johannes%20Fockema%20Andreae links]
|-
|19||[[Lúksemboarch]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=L%C3%BAksemboarch links]
|-
|20||[[Barneveld]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Barneveld links]
|-
|21||[[Middelburch]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Middelburch links]
|-
|22||[[Sint-Martinustsjerke]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Sint-Martinustsjerke links]
|-
|23||[[Wimbledon]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Wimbledon links]
|-
|24||[[Hindrik V]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Hindrik%20V links]
|-
|25||[[CDU]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=CDU links]
|-
|26||[[Martinus van Scheltinga]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Martinus%20van%20Scheltinga links]
|-
|27||[[Realisme]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Realisme links]
|-
|28||[[Tyfus]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Tyfus links]
|-
|29||[[Petrus]]||3||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Petrus links]
|-
|30||[[Skaai]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Skaai links]
|-
|31||[[Ira]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Ira links]
|-
|32||[[Konstruktivisme]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Konstruktivisme links]
|-
|33||[[Don]]||2||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Don links]
|-
|34||[[Boereprotest 2019]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Boereprotest%202019 links]
|-
|35||[[Oflûken]]||1||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Ofl%C3%BBken links]
|-
|36||[[Loppersum]]||12||[https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki%3AWat+is+hjirmei+keppele&amp;namespace=0&amp;target=Loppersum links]
|}

Sun Jul 31 21:00:01 2022-Sun Jul 31 21:21:20 2022</text>
      <sha1>8kdmwly8em2zktpo12itkrn4r42marb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Meidogger oerlis:FreyaSport</title>
    <ns>3</ns>
    <id>151715</id>
    <revision>
      <id>1085361</id>
      <parentid>1078297</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T22:17:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>/* Listen by ferdivedaasjeparken en dieretunen */ nije seksje</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9327" xml:space="preserve">{{Wolkom}}
Bêst genôch. Wolkom werom --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 27 aug 2021, 20.56 (CEST), [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 27 aug 2021, 17.20 (CEST)
:Tige tank Kneppelfreed, it is hjoed wol aardich gongen, moat der alwer wat ynkomme der is fan alles feroare mar dat leart fansels. gr --[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 27 aug 2021, 18.22 (CEST)
::Ik slút my fansels ek graach by boppesteande oan. Tige wolkom. Ik bin sels net sa'n sportman, mar ik haw de ôfrûne jierren de Olympyske en Paralympyske Spullen wat byholden. Dat die ik lykwols mear út plichtsgefoel, omdat ik fûn dat de Wikipedy net sûnder dy siden koe, as dat ik der no echt aardichheid oan hie. Dat ik moat sizze, dat jo mei de Paralympyske Spullen begûn binne, wie foar my in oangename ferrassing doe't ik hjir fan 'e jûn del kaam. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 27 aug 2021, 23.08 (CEST)

== Ynfoboksen ==

Goeie, FreyaSport. It stiet jo hielendal frij om nije ynfoboksen oan te meitsjen as jo dat nedich fine, mar soene jo, as jo dat dogge, de nije boksen wol even op it juste plak yn 'e list op 'e side [[Wikipedy:Ynfoboks]] sette wolle? Dan kinne oare meidoggers de boksen weromfine en eventueel ek brûke. By foarbaat tank. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.07 (CEST)
:Goeiemoarn, Sorry myn flater ik hie se ynearsten net yn in kategory setten om't se salang ik der mei dwaande net te makklik te finen wiene. ik sil se no yn de list sette. --[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.22 (CEST)
::No, dat is gjin flater, dy list hawwe wy in jier as wat lyn opsteld om't we it oersicht ferlearen op watfoar ynfoboksen der no eins allegearre wiene. Dat is bard yn 'e perioade dat jo ôfwêzich wiene, dus jo koene net witte dat der sa'n list bestiet. Dêrom wiis ik jo der even op. Fierders neat oan 'e hân. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.29 (CEST)

== 2 dingen ==

Goeie. Dêr bin ik wer te seuren. Ik haw oan jo spul sitten te prutsen, dat ik sil even útlizze wêrom. Twa dingen:
#Ik snapte niis net wêrom't jo tochten dat &quot;Britsk&quot; in etnisiteit wie, mar no begryp ik dat jo dat brûke woene foar nasjonaliteit. Etnisiteit en nasjonaliteit is lykwols net itselde. Ik wit net hoe't jo josels sjogge, mar ik bin in etnyske Fries, dy't (tafallich) de Nederlânske nasjonaliteit hat (hie ek de Dútske wêze kinnen as ik yn East-Fryslân of Noard-Fryslân berne wurden wie). Sa is it ek mei Skotten en Ingelsen ensfh.; dy hawwe wol de Britske nasjonaliteit, mar net de Britske etnisiteit, want dy bestiet net. Yn Nederlân leit dat wat oars om't der fansels wol deeglik ek in Nederlânske etnisiteit bestiet (Lju dy't we by ús thús almeast &quot;Hollanners&quot; neame). Ik hoopje dat ik it sa goed útlein haw. (Dat is altyd in bytsje ûnwis as je net mei-inoar prate kinne.)
:Tank foar jo útlis :-) Ik sil der om tinke by de ynfoboksen.--[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.13 (CEST)
#Jo ynfoboksen foar koereur en Formule 1-koereur sorgen derfoar dat de artikels dêr't dy foar brûkt wurde, begjinne mei in wytregel, wylst de eigentlike tekst pas begjint op 'e twadde regel fan boppen. Ik haw der in hiel skoft mei ompield om út te finen hoe't dat kaam. Doe't ik de kategorytekst '''&lt;nowiki&gt;&lt;noinclude&gt;[[Kategory:Ynfoboks Autosport|Formule 1, Koereur]]&lt;/noinclude&gt;&lt;/nowiki&gt;''' derút smiet, wie it ynienen goed. Doe haw ik noch even eksperimintearre om te sjen oft ik dat der op in oare manier yn hâlde koe sûnder dat de wytregel boppe-oan ferskynde, mar ik krij dat net foarinoar. Myn oplossing is om dy kategory-yndieling derút te smiten. Dy is ek net echt needsaaklik om't we alle ynfoboksen no fêstlizze yn 'e list op [[Wikipedy:Ynfoboks]], dat we kinne se altyd weromfine. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.01 (CEST)
:As de de kategory problemen opsmyt dan moat de kategory der mar út.--[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.13 (CEST)

== Takomstsport ==

Goeie FreyaSport. Alle artikels mei it berjocht 'takomstsport' hawwe no kopkes dy't yn'e midden fan de rigel steane. Dat  strykt net mei de opmaak fan alle oare artikels hjirre. Ik haw der sels gjin bal ferstân fan, dat soene jo it each der ris oer gean litte wolle? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 26 jan 2022, 17.52 (CET)

:Dat kloppet dat is kaam nei't @[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] juster in rantsje om it [[Berjocht:Takomstsport]] makke hat. Ik ha hjir oer fannemoarn al in berjochtsje skreaun oan ieneach. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 26 jan 2022, 18.11 (CET)
::{{Ping|Drewes}} It probleem is oplost. Ik hie yn it berjocht wol in &lt;nowiki&gt;&lt;center&gt;&lt;/nowiki&gt; tafoege, mar wie de &lt;nowiki&gt;&lt;/center&gt;&lt;/nowiki&gt; fergetten. Oeps. Sorry. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 26 jan 2022, 18.14 (CET)

== List mei flaggeberjochten ==

Goeie. Ik haw jo &quot;List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting&quot; omneamd ta [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]. (En doe haw ik de oarspronklike side fuortsmiten.) Ik haw der hielendal neat op tsjin dat jo sa'n list oanmeitsje, krektoarsom, mar ik fyn dat we de ensyklopedyske artikels en de soksoarte helplisten foar it skriuwen fan ensyklopedyske artikels wat útinoar hâlde moatte. Fandêr. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 30 jan 2022, 02.50 (CET)

:@[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] Tige tank foar it ferbetterjen fan de namme fan dizze list. :-) [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 30 jan 2022, 10.00 (CET)

== Fanfare ==

Goeie FreyaSport. Jo hawwe niiskrekt de kategory Frysk fanfare-orkest oanmakke, mar wy hawwe de Kategory:Fryske fanfare al. Dat. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 11 mrt 2022, 16.28 (CET)
:hoi, {{ping|Drewes}}, Oeps dat wie it doel net, ik hie noch socht as der al sa'n kategory wie mar die ha ik net fûn. Blikber ha ik net goed socht. jo meie dit fan my oanpasse. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 11 mrt 2022, 16.53 (CET)

== Pop(-)artyst ==

Goeie. Ik bin jo even in ferklearring skuldich om't ik jo kategoryen &quot;Pop-artyst&quot; feroare haw yn &quot;Popartyst&quot;. Jo hawwe dy kategoryen sûnder mis mei de bêste bedoelings sa stavere nei analogy fan &quot;Rock-artyst&quot;, etc. Dat is myn eigen skuld, want &quot;Rock-artyst&quot; en sa haw ik sels op dy manier oanmakke. Dat is jierren lyn, en ik fûn it doe mar nuver om Ingelske wurden as 'rock' en 'jazz' en 'reggae' oan Fryske wurden lykas 'artyst' en 'muzyk' fêst te skriuwen, dat ik haw der doe hieltyd in keppelstreekje tuskenyn set. Dêr haw ik no spyt fan, dat hie efternei net moatten, mar ja, om dat wer rjocht te breidzjen sit dan wer in bealchfol wurk yn, dat ik haw it mar sa stean litten. No't jo mei popartyst begûn binne, moatte we lykwols net op dy manier fierder, dat dêrom haw ik by dy kategoryen yn elts gefal alfêst it keppelstreekje der mar úthelle. Eins moat dat by de oare kategoryen ek nochris, mar, no ja, wannear't dat er fan komt, kin ik jo net fertelle. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 mai 2022, 00.40 (CEST)

== Listen by ferdivedaasjeparken en dieretunen ==

Goeie. Ik woe it even hawwe oer dy listen dy't jo by de artikels [[dieretún]] en [[ferdivedaasjepark]] tafoege hawwe. Alderearst wol ik sizze dat ik hielendal neat tsjin sa'n list haw, krektoarsom, moai wurk. Mar fral by ferdivedaasjepark fyn ik dat it lytse artikeltsje topswier wurdt fan dizze mânske list. Ek fyn ik dat de sitewaasje yn Nederlân net direkt wat te krijen hat mei it ûnderwerp 'ferdivedaasjepark' yn it algemien. Ik woe dêrom graach jo list fersette nei in aparte side &quot;List fan ferdivedaasjeparken yn Nederlân&quot;, fansels mei in link dêrhinne fanôf de side &quot;ferdivedaasjepark&quot;. Wat de sitewaasje by dieretún oangiet, dêr foel de list minder op om't it artikel dêr al langer wie en de list sels in stik koarter. Nettsjinsteande dat fyn ik ek dat dêr it fenomeen 'dieretún' yn ít algemien beskreaun wurdt, en dat de spesifike sitewaasje yn Nederlân dêr net méár mei te krijen hat as de sitewaasje yn 'e Feriene Steaten of Dútslân of Japan. Ek dêr soe ik sadwaande de list leaver nei in aparte side skowe. Ik woe dat lykwols net dwaan sûnder oerlis. Kinne jo jo hjir wol (wat) yn fine of hawwe jo der ûnoerkomlike beswieren tsjin? Gr. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 1 aug 2022, 00.17 (CEST)</text>
      <sha1>0a5fi4y8b5uay7rh8dpyy8j687ytztl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085384</id>
      <parentid>1085361</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T08:51:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Listen by ferdivedaasjeparken en dieretunen */ Antwurd</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9610" xml:space="preserve">{{Wolkom}}
Bêst genôch. Wolkom werom --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 27 aug 2021, 20.56 (CEST), [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 27 aug 2021, 17.20 (CEST)
:Tige tank Kneppelfreed, it is hjoed wol aardich gongen, moat der alwer wat ynkomme der is fan alles feroare mar dat leart fansels. gr --[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 27 aug 2021, 18.22 (CEST)
::Ik slút my fansels ek graach by boppesteande oan. Tige wolkom. Ik bin sels net sa'n sportman, mar ik haw de ôfrûne jierren de Olympyske en Paralympyske Spullen wat byholden. Dat die ik lykwols mear út plichtsgefoel, omdat ik fûn dat de Wikipedy net sûnder dy siden koe, as dat ik der no echt aardichheid oan hie. Dat ik moat sizze, dat jo mei de Paralympyske Spullen begûn binne, wie foar my in oangename ferrassing doe't ik hjir fan 'e jûn del kaam. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 27 aug 2021, 23.08 (CEST)

== Ynfoboksen ==

Goeie, FreyaSport. It stiet jo hielendal frij om nije ynfoboksen oan te meitsjen as jo dat nedich fine, mar soene jo, as jo dat dogge, de nije boksen wol even op it juste plak yn 'e list op 'e side [[Wikipedy:Ynfoboks]] sette wolle? Dan kinne oare meidoggers de boksen weromfine en eventueel ek brûke. By foarbaat tank. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.07 (CEST)
:Goeiemoarn, Sorry myn flater ik hie se ynearsten net yn in kategory setten om't se salang ik der mei dwaande net te makklik te finen wiene. ik sil se no yn de list sette. --[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.22 (CEST)
::No, dat is gjin flater, dy list hawwe wy in jier as wat lyn opsteld om't we it oersicht ferlearen op watfoar ynfoboksen der no eins allegearre wiene. Dat is bard yn 'e perioade dat jo ôfwêzich wiene, dus jo koene net witte dat der sa'n list bestiet. Dêrom wiis ik jo der even op. Fierders neat oan 'e hân. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.29 (CEST)

== 2 dingen ==

Goeie. Dêr bin ik wer te seuren. Ik haw oan jo spul sitten te prutsen, dat ik sil even útlizze wêrom. Twa dingen:
#Ik snapte niis net wêrom't jo tochten dat &quot;Britsk&quot; in etnisiteit wie, mar no begryp ik dat jo dat brûke woene foar nasjonaliteit. Etnisiteit en nasjonaliteit is lykwols net itselde. Ik wit net hoe't jo josels sjogge, mar ik bin in etnyske Fries, dy't (tafallich) de Nederlânske nasjonaliteit hat (hie ek de Dútske wêze kinnen as ik yn East-Fryslân of Noard-Fryslân berne wurden wie). Sa is it ek mei Skotten en Ingelsen ensfh.; dy hawwe wol de Britske nasjonaliteit, mar net de Britske etnisiteit, want dy bestiet net. Yn Nederlân leit dat wat oars om't der fansels wol deeglik ek in Nederlânske etnisiteit bestiet (Lju dy't we by ús thús almeast &quot;Hollanners&quot; neame). Ik hoopje dat ik it sa goed útlein haw. (Dat is altyd in bytsje ûnwis as je net mei-inoar prate kinne.)
:Tank foar jo útlis :-) Ik sil der om tinke by de ynfoboksen.--[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.13 (CEST)
#Jo ynfoboksen foar koereur en Formule 1-koereur sorgen derfoar dat de artikels dêr't dy foar brûkt wurde, begjinne mei in wytregel, wylst de eigentlike tekst pas begjint op 'e twadde regel fan boppen. Ik haw der in hiel skoft mei ompield om út te finen hoe't dat kaam. Doe't ik de kategorytekst '''&lt;nowiki&gt;&lt;noinclude&gt;[[Kategory:Ynfoboks Autosport|Formule 1, Koereur]]&lt;/noinclude&gt;&lt;/nowiki&gt;''' derút smiet, wie it ynienen goed. Doe haw ik noch even eksperimintearre om te sjen oft ik dat der op in oare manier yn hâlde koe sûnder dat de wytregel boppe-oan ferskynde, mar ik krij dat net foarinoar. Myn oplossing is om dy kategory-yndieling derút te smiten. Dy is ek net echt needsaaklik om't we alle ynfoboksen no fêstlizze yn 'e list op [[Wikipedy:Ynfoboks]], dat we kinne se altyd weromfine. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.01 (CEST)
:As de de kategory problemen opsmyt dan moat de kategory der mar út.--[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.13 (CEST)

== Takomstsport ==

Goeie FreyaSport. Alle artikels mei it berjocht 'takomstsport' hawwe no kopkes dy't yn'e midden fan de rigel steane. Dat  strykt net mei de opmaak fan alle oare artikels hjirre. Ik haw der sels gjin bal ferstân fan, dat soene jo it each der ris oer gean litte wolle? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 26 jan 2022, 17.52 (CET)

:Dat kloppet dat is kaam nei't @[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] juster in rantsje om it [[Berjocht:Takomstsport]] makke hat. Ik ha hjir oer fannemoarn al in berjochtsje skreaun oan ieneach. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 26 jan 2022, 18.11 (CET)
::{{Ping|Drewes}} It probleem is oplost. Ik hie yn it berjocht wol in &lt;nowiki&gt;&lt;center&gt;&lt;/nowiki&gt; tafoege, mar wie de &lt;nowiki&gt;&lt;/center&gt;&lt;/nowiki&gt; fergetten. Oeps. Sorry. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 26 jan 2022, 18.14 (CET)

== List mei flaggeberjochten ==

Goeie. Ik haw jo &quot;List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting&quot; omneamd ta [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]. (En doe haw ik de oarspronklike side fuortsmiten.) Ik haw der hielendal neat op tsjin dat jo sa'n list oanmeitsje, krektoarsom, mar ik fyn dat we de ensyklopedyske artikels en de soksoarte helplisten foar it skriuwen fan ensyklopedyske artikels wat útinoar hâlde moatte. Fandêr. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 30 jan 2022, 02.50 (CET)

:@[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] Tige tank foar it ferbetterjen fan de namme fan dizze list. :-) [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 30 jan 2022, 10.00 (CET)

== Fanfare ==

Goeie FreyaSport. Jo hawwe niiskrekt de kategory Frysk fanfare-orkest oanmakke, mar wy hawwe de Kategory:Fryske fanfare al. Dat. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 11 mrt 2022, 16.28 (CET)
:hoi, {{ping|Drewes}}, Oeps dat wie it doel net, ik hie noch socht as der al sa'n kategory wie mar die ha ik net fûn. Blikber ha ik net goed socht. jo meie dit fan my oanpasse. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 11 mrt 2022, 16.53 (CET)

== Pop(-)artyst ==

Goeie. Ik bin jo even in ferklearring skuldich om't ik jo kategoryen &quot;Pop-artyst&quot; feroare haw yn &quot;Popartyst&quot;. Jo hawwe dy kategoryen sûnder mis mei de bêste bedoelings sa stavere nei analogy fan &quot;Rock-artyst&quot;, etc. Dat is myn eigen skuld, want &quot;Rock-artyst&quot; en sa haw ik sels op dy manier oanmakke. Dat is jierren lyn, en ik fûn it doe mar nuver om Ingelske wurden as 'rock' en 'jazz' en 'reggae' oan Fryske wurden lykas 'artyst' en 'muzyk' fêst te skriuwen, dat ik haw der doe hieltyd in keppelstreekje tuskenyn set. Dêr haw ik no spyt fan, dat hie efternei net moatten, mar ja, om dat wer rjocht te breidzjen sit dan wer in bealchfol wurk yn, dat ik haw it mar sa stean litten. No't jo mei popartyst begûn binne, moatte we lykwols net op dy manier fierder, dat dêrom haw ik by dy kategoryen yn elts gefal alfêst it keppelstreekje der mar úthelle. Eins moat dat by de oare kategoryen ek nochris, mar, no ja, wannear't dat er fan komt, kin ik jo net fertelle. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 mai 2022, 00.40 (CEST)

== Listen by ferdivedaasjeparken en dieretunen ==

Goeie. Ik woe it even hawwe oer dy listen dy't jo by de artikels [[dieretún]] en [[ferdivedaasjepark]] tafoege hawwe. Alderearst wol ik sizze dat ik hielendal neat tsjin sa'n list haw, krektoarsom, moai wurk. Mar fral by ferdivedaasjepark fyn ik dat it lytse artikeltsje topswier wurdt fan dizze mânske list. Ek fyn ik dat de sitewaasje yn Nederlân net direkt wat te krijen hat mei it ûnderwerp 'ferdivedaasjepark' yn it algemien. Ik woe dêrom graach jo list fersette nei in aparte side &quot;List fan ferdivedaasjeparken yn Nederlân&quot;, fansels mei in link dêrhinne fanôf de side &quot;ferdivedaasjepark&quot;. Wat de sitewaasje by dieretún oangiet, dêr foel de list minder op om't it artikel dêr al langer wie en de list sels in stik koarter. Nettsjinsteande dat fyn ik ek dat dêr it fenomeen 'dieretún' yn ít algemien beskreaun wurdt, en dat de spesifike sitewaasje yn Nederlân dêr net méár mei te krijen hat as de sitewaasje yn 'e Feriene Steaten of Dútslân of Japan. Ek dêr soe ik sadwaande de list leaver nei in aparte side skowe. Ik woe dat lykwols net dwaan sûnder oerlis. Kinne jo jo hjir wol (wat) yn fine of hawwe jo der ûnoerkomlike beswieren tsjin? Gr. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 1 aug 2022, 00.17 (CEST)

:Goeiemoarn, @[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] dat is eins net sa'n ferkeard idee om die listen in eigen artikel te jaan. Ik sil der dizze der mei oan de slach. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 1 aug 2022, 10.51 (CEST)</text>
      <sha1>a5m0xv4j6jx1wkt36f7yd3752e222ed</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085417</id>
      <parentid>1085384</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:56:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Listen by ferdivedaasjeparken en dieretunen */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9600" xml:space="preserve">{{Wolkom}}
Bêst genôch. Wolkom werom --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 27 aug 2021, 20.56 (CEST), [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 27 aug 2021, 17.20 (CEST)
:Tige tank Kneppelfreed, it is hjoed wol aardich gongen, moat der alwer wat ynkomme der is fan alles feroare mar dat leart fansels. gr --[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 27 aug 2021, 18.22 (CEST)
::Ik slút my fansels ek graach by boppesteande oan. Tige wolkom. Ik bin sels net sa'n sportman, mar ik haw de ôfrûne jierren de Olympyske en Paralympyske Spullen wat byholden. Dat die ik lykwols mear út plichtsgefoel, omdat ik fûn dat de Wikipedy net sûnder dy siden koe, as dat ik der no echt aardichheid oan hie. Dat ik moat sizze, dat jo mei de Paralympyske Spullen begûn binne, wie foar my in oangename ferrassing doe't ik hjir fan 'e jûn del kaam. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 27 aug 2021, 23.08 (CEST)

== Ynfoboksen ==

Goeie, FreyaSport. It stiet jo hielendal frij om nije ynfoboksen oan te meitsjen as jo dat nedich fine, mar soene jo, as jo dat dogge, de nije boksen wol even op it juste plak yn 'e list op 'e side [[Wikipedy:Ynfoboks]] sette wolle? Dan kinne oare meidoggers de boksen weromfine en eventueel ek brûke. By foarbaat tank. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.07 (CEST)
:Goeiemoarn, Sorry myn flater ik hie se ynearsten net yn in kategory setten om't se salang ik der mei dwaande net te makklik te finen wiene. ik sil se no yn de list sette. --[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.22 (CEST)
::No, dat is gjin flater, dy list hawwe wy in jier as wat lyn opsteld om't we it oersicht ferlearen op watfoar ynfoboksen der no eins allegearre wiene. Dat is bard yn 'e perioade dat jo ôfwêzich wiene, dus jo koene net witte dat der sa'n list bestiet. Dêrom wiis ik jo der even op. Fierders neat oan 'e hân. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 12.29 (CEST)

== 2 dingen ==

Goeie. Dêr bin ik wer te seuren. Ik haw oan jo spul sitten te prutsen, dat ik sil even útlizze wêrom. Twa dingen:
#Ik snapte niis net wêrom't jo tochten dat &quot;Britsk&quot; in etnisiteit wie, mar no begryp ik dat jo dat brûke woene foar nasjonaliteit. Etnisiteit en nasjonaliteit is lykwols net itselde. Ik wit net hoe't jo josels sjogge, mar ik bin in etnyske Fries, dy't (tafallich) de Nederlânske nasjonaliteit hat (hie ek de Dútske wêze kinnen as ik yn East-Fryslân of Noard-Fryslân berne wurden wie). Sa is it ek mei Skotten en Ingelsen ensfh.; dy hawwe wol de Britske nasjonaliteit, mar net de Britske etnisiteit, want dy bestiet net. Yn Nederlân leit dat wat oars om't der fansels wol deeglik ek in Nederlânske etnisiteit bestiet (Lju dy't we by ús thús almeast &quot;Hollanners&quot; neame). Ik hoopje dat ik it sa goed útlein haw. (Dat is altyd in bytsje ûnwis as je net mei-inoar prate kinne.)
:Tank foar jo útlis :-) Ik sil der om tinke by de ynfoboksen.--[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.13 (CEST)
#Jo ynfoboksen foar koereur en Formule 1-koereur sorgen derfoar dat de artikels dêr't dy foar brûkt wurde, begjinne mei in wytregel, wylst de eigentlike tekst pas begjint op 'e twadde regel fan boppen. Ik haw der in hiel skoft mei ompield om út te finen hoe't dat kaam. Doe't ik de kategorytekst '''&lt;nowiki&gt;&lt;noinclude&gt;[[Kategory:Ynfoboks Autosport|Formule 1, Koereur]]&lt;/noinclude&gt;&lt;/nowiki&gt;''' derút smiet, wie it ynienen goed. Doe haw ik noch even eksperimintearre om te sjen oft ik dat der op in oare manier yn hâlde koe sûnder dat de wytregel boppe-oan ferskynde, mar ik krij dat net foarinoar. Myn oplossing is om dy kategory-yndieling derút te smiten. Dy is ek net echt needsaaklik om't we alle ynfoboksen no fêstlizze yn 'e list op [[Wikipedy:Ynfoboks]], dat we kinne se altyd weromfine. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.01 (CEST)
:As de de kategory problemen opsmyt dan moat de kategory der mar út.--[[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 31 aug 2021, 15.13 (CEST)

== Takomstsport ==

Goeie FreyaSport. Alle artikels mei it berjocht 'takomstsport' hawwe no kopkes dy't yn'e midden fan de rigel steane. Dat  strykt net mei de opmaak fan alle oare artikels hjirre. Ik haw der sels gjin bal ferstân fan, dat soene jo it each der ris oer gean litte wolle? [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 26 jan 2022, 17.52 (CET)

:Dat kloppet dat is kaam nei't @[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] juster in rantsje om it [[Berjocht:Takomstsport]] makke hat. Ik ha hjir oer fannemoarn al in berjochtsje skreaun oan ieneach. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 26 jan 2022, 18.11 (CET)
::{{Ping|Drewes}} It probleem is oplost. Ik hie yn it berjocht wol in &lt;nowiki&gt;&lt;center&gt;&lt;/nowiki&gt; tafoege, mar wie de &lt;nowiki&gt;&lt;/center&gt;&lt;/nowiki&gt; fergetten. Oeps. Sorry. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 26 jan 2022, 18.14 (CET)

== List mei flaggeberjochten ==

Goeie. Ik haw jo &quot;List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting&quot; omneamd ta [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]. (En doe haw ik de oarspronklike side fuortsmiten.) Ik haw der hielendal neat op tsjin dat jo sa'n list oanmeitsje, krektoarsom, mar ik fyn dat we de ensyklopedyske artikels en de soksoarte helplisten foar it skriuwen fan ensyklopedyske artikels wat útinoar hâlde moatte. Fandêr. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 30 jan 2022, 02.50 (CET)

:@[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] Tige tank foar it ferbetterjen fan de namme fan dizze list. :-) [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 30 jan 2022, 10.00 (CET)

== Fanfare ==

Goeie FreyaSport. Jo hawwe niiskrekt de kategory Frysk fanfare-orkest oanmakke, mar wy hawwe de Kategory:Fryske fanfare al. Dat. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 11 mrt 2022, 16.28 (CET)
:hoi, {{ping|Drewes}}, Oeps dat wie it doel net, ik hie noch socht as der al sa'n kategory wie mar die ha ik net fûn. Blikber ha ik net goed socht. jo meie dit fan my oanpasse. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 11 mrt 2022, 16.53 (CET)

== Pop(-)artyst ==

Goeie. Ik bin jo even in ferklearring skuldich om't ik jo kategoryen &quot;Pop-artyst&quot; feroare haw yn &quot;Popartyst&quot;. Jo hawwe dy kategoryen sûnder mis mei de bêste bedoelings sa stavere nei analogy fan &quot;Rock-artyst&quot;, etc. Dat is myn eigen skuld, want &quot;Rock-artyst&quot; en sa haw ik sels op dy manier oanmakke. Dat is jierren lyn, en ik fûn it doe mar nuver om Ingelske wurden as 'rock' en 'jazz' en 'reggae' oan Fryske wurden lykas 'artyst' en 'muzyk' fêst te skriuwen, dat ik haw der doe hieltyd in keppelstreekje tuskenyn set. Dêr haw ik no spyt fan, dat hie efternei net moatten, mar ja, om dat wer rjocht te breidzjen sit dan wer in bealchfol wurk yn, dat ik haw it mar sa stean litten. No't jo mei popartyst begûn binne, moatte we lykwols net op dy manier fierder, dat dêrom haw ik by dy kategoryen yn elts gefal alfêst it keppelstreekje der mar úthelle. Eins moat dat by de oare kategoryen ek nochris, mar, no ja, wannear't dat er fan komt, kin ik jo net fertelle. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 31 mai 2022, 00.40 (CEST)

== Listen by ferdivedaasjeparken en dieretunen ==

Goeie. Ik woe it even hawwe oer dy listen dy't jo by de artikels [[dieretún]] en [[ferdivedaasjepark]] tafoege hawwe. Alderearst wol ik sizze dat ik hielendal neat tsjin sa'n list haw, krektoarsom, moai wurk. Mar fral by ferdivedaasjepark fyn ik dat it lytse artikeltsje topswier wurdt fan dizze mânske list. Ek fyn ik dat de sitewaasje yn Nederlân net direkt wat te krijen hat mei it ûnderwerp 'ferdivedaasjepark' yn it algemien. Ik woe dêrom graach jo list fersette nei in aparte side &quot;List fan ferdivedaasjeparken yn Nederlân&quot;, fansels mei in link dêrhinne fanôf de side &quot;ferdivedaasjepark&quot;. Wat de sitewaasje by dieretún oangiet, dêr foel de list minder op om't it artikel dêr al langer wie en de list sels in stik koarter. Nettsjinsteande dat fyn ik ek dat dêr it fenomeen 'dieretún' yn ít algemien beskreaun wurdt, en dat de spesifike sitewaasje yn Nederlân dêr net méár mei te krijen hat as de sitewaasje yn 'e Feriene Steaten of Dútslân of Japan. Ek dêr soe ik sadwaande de list leaver nei in aparte side skowe. Ik woe dat lykwols net dwaan sûnder oerlis. Kinne jo jo hjir wol (wat) yn fine of hawwe jo der ûnoerkomlike beswieren tsjin? Gr. [[Meidogger:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|Ieneach fan &amp;#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &amp;#39;e Esk|oerlis]]) 1 aug 2022, 00.17 (CEST)

:Goeiemoarn, @[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]] dat is eins net sa'n ferkeard idee om die listen in eigen artikel te jaan. Ik sil der mei oan de slach. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 1 aug 2022, 10.51 (CEST)</text>
      <sha1>dwboauoavjnkp7w9c8xo74380nz6qu3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Conan the Destroyer</title>
    <ns>0</ns>
    <id>152340</id>
    <revision>
      <id>1085383</id>
      <parentid>1079967</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T08:50:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>353</id>
      </contributor>
      <comment>Grace_Jones_(June_1,_2015).jpg ferfongen troch [[commons:File:Grace_Jones_at_Carriageworks_(Vivid)_-_1st_June_2015_08.jpg|Grace_Jones_at_Carriageworks_(Vivid)_-_1st_June_2015_08.jpg]] (troch [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] om't: [[:c:COM:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19892" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = Conan the Destroyer logo.png
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Conan the destroyer.jpg|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''Conan the Destroyer''
| regisseur                = [[Richard Fleischer]]
| produsint                = [[Raffaella De Laurentiis]]
| útfierend produsint      = 
| senario                  = [[Stanley Man]]
| basearre op              = [[Conan de Barbaar]] &lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;fan [[Robert E. Howard]]
| kamerarezjy              = [[Jack Cardiff]]
| muzyk                    = [[Basil Poledouris]]
| filmstudio               = [[Dino De Laurentiis Cinematografica|Dino De Laurentiis Cinema-&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;tografica]]
| distribúsje              = [[Universal Pictures]]
| haadrollen               = [[Arnold Schwarzenegger]]&lt;br&gt; [[Grace Jones]] &lt;br&gt;[[Wilt Chamberlain]]
| voice-over               = 
| byrollen                 = [[Mako Iwamatsu]]&lt;br&gt; [[Tracey Walter]]&lt;br&gt; [[Olivia d'Abo]]&lt;br&gt; [[Sarah Douglas (aktrise)|Sarah Douglas]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]&lt;br&gt;[[File:Flag of Mexico.svg|border|20px]] [[Meksiko]]
| premiêre                 = [[29&amp;nbsp;juny]] [[1984]]
| direkt op fideo          = 
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[fantasyfilm|fantasy]]-[[aventoerefilm]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 101 minuten
| budget                   = $18&amp;nbsp;miljoen
| opbringst                = $26,4 of $31&amp;nbsp;miljoen &lt;small&gt;([[Feriene Steaten|Fer. St.]])&lt;/small&gt;
| prizen                   = 
| filmsearje               = ''Conan the Barbarian
| foarich diel             = ''[[Conan the Barbarian (film út 1982)|Conan the Barbarian]]''
| folgjend diel            = 
}}
'''''Conan the Destroyer''''' is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]-[[Meksiko|Meksikaanske]] [[fantasyfilm|fantasy]]-[[aventoerefilm]] út [[1984]] ûnder [[rezjy]] fan [[Richard Fleischer]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Arnold Schwarzenegger]], [[Grace Jones]] en [[Wilt Chamberlain]]. De [[titel (namme)|titel]] betsjut &quot;Conan de Ferneatiger&quot;. De [[film]] wie it [[ferfolch]] op ''[[Conan the Barbarian (film út 1982)|Conan the Barbarian]]'' út [[1982]], en wie krekt as syn foargonger basearre op 'e [[koart ferhaal|ferhalen]] fan [[Robert E. Howard]] oer [[Conan de Barbaar]]. It [[plot|ferhaal]] fan ''Conan the Destroyer'' folget Conan as er mei inkele selskipslju troch [[keninginne]] Taramis fan Shadizar útstjoert wurdt om foar har de [[hoarn (anatomy)|Hoarn]] fan Dagoth te [[dieverij|stellen]]. De film krige mingde [[resinsje]]s fan 'e [[filmkritisy]] en waard gjin grut [[kommersje]]el súkses. De produksje fan in trêde film yn 'e rige, ''Conan the Conqueror'', rûn mei dêrtroch op 'e non.

==Plot==
[[Conan de Barbaar]] en syn glûpske selskipsman, de [[dief]] Malak, wurde besingele troch de mannen fan [[keninginne]] Taramis fan Zamora, dy't Conan syn feardichheid yn 'e striid beproevet troch in stikmannich fan har [[soldaten]] op him ôf te stjoeren. As it resultaat har [[tefredenens|tefreden]] stelt, fertelt se Conan dat se in opdracht foar him hat. Hy stegeret har ôf oant se [[ûnthjit]] dat se him jaan kin wat er it leafst hawwe wol: dat syn ferlerne [[leafde]] Valeria út 'e [[dea]] opwekke wurdt. Dat is in oanbod dat Conan net ôfslaan kin. Taramis nimt him mei nei har [[haadstêd]] Shadizar en wol dat er har jonge [[muoikesizzer]], [[prinsesse]] Jehnna, begeliede en beskermje sil. Dyselde is neffens in [[profesije]] [[lotsbestimming|foarbestimd]] om 'e [[kaai]] te finen dy't har by steat stelle sil en bring de mei [[juwiel]]len ynleine [[hoarn (anatomy)|hoarn]] fan 'e [[dream]]ende [[god]] Dagoth werom. It is Taramis har doel om 'e hoarn te werienjen mei it [[stânbyld]] fan 'e god.

Op 'e [[kweeste]] giet ek Bombaata mei, de [[kaptein (rang)|kaptein]] fan Taramis har [[liifgarde]]. Hy kriget fan Taramis temûk oarders om Conan te [[fermoardzjen]] sadree't se de kaai, dy't de foarm fan in reuseftige [[ealstien]] hat, witten hawwe te bemachtigjen. Bombaata moat der ek foar soargje dat Jehnna, dy't noch [[fammesteat|faam]] is, yn dyselde steat wer weromkomt by Taramis, want inkeld it [[minske-offer|offerjen fan in faam]] sil Dagoth nei de weriening mei syn hoarn ta [[libben]] bringe. Taramis sil ek de fjouwer bêsten fan har liifgarde efter it selskip oan stjoere om Bombaata te helpen en weef mei Conan ôf.

Mei't de kaai bewarre wurdt yn it [[kastiel]] fan 'e machtige [[tsjoender]] Thoth-Amon, siket Conan help by syn [[freonskip|freon]] Akiro, de Tsjoender fan 'e [[Grêfhichte]]n. Conan-en-dy arrivearje krekt op 'e tiid om Akiro te rêden, mei't er [[finzen]] nommen is troch in groep [[kannibalen]] dy't it har yn 'e holle helle hawwe dat se syn [[magy]]ske krêften oernimme sille as se him [[iten|opite]]. Nei't Akiro him by it selskip jûn hat, komme Conan-en-dy troch in [[doarp]] dat oanfallen is troch in groep [[strûkrôver|rôvers]]. De doarpelingen hawwe dy allegearre [[dea]]de op ien nei, de [[negroïde|swarte]] [[kriger|kriichster]] Zula, dy't se oan ien [[foet]] mei in [[keatling]] fêstset hawwe. Sadree't se har sa útput hawwe dat hja har net mear fersette kin, binne se fan doel har te ûnderwerpen oan in [[groepsferkrêfting]]. Op Jehnna har fersyk grypt Conan yn en hout it keatling troch, foar't it selskip trochriidt. No't se net mear fêstsit, kin Zula sûnder swierrichheden de [[leffens|leffe]] doarpelingen tebekdriuwe, wêrnei't se efter Conan-en-dy oan riidt en har by harren jout.
{{Plotbedjer film}}
Op in [[jûn]] arrivearje de selskipslju by de [[mar]] dêr't it kastiel fan Thoth-Amon middenyn stiet. Se oernachtsje yn in [[ruïne]] oan 'e [[igge]], mar yn 'e [[nacht]] stjoert Thoth-Amon in reuseftige [[fûgel]] fan [[reek]] om Jehnna te [[ûntfiering|ûntfieren]]. De oare [[moarn (deidiel)|moarns]], as de oaren wekker wurde, wit Akiro út te finen wat der mei de prinsesse bard is en dat se har no yn it kastiel befynt. De oaren folgje har dêrhinne en kringe binnen troch de [[wetterpoarte]]. Wylst se it kastiel trochsykje, rekket Conan by de oaren wei en wurdt er yn in [[spegelseal]] oanfallen troch in [[meunster (wêzen)|meunster]] dat ûnkwetsber liket te wêzen foar syn [[swurd]]. As er lykwols by fersin ien fan 'e [[spegel]]s stikken slacht, kriget it wêzen in [[bloed|bluodderige]] [[wûne]]. Conan slacht dêrop mei sin alle spegels yn, wêrmei't er it meunster deadocht. Neitiid docht bliken dat it meunster Thoth-Amon yn in oare foarm is. 

Mei de dea fan 'e tsjoender begjint it kastiel útinoar te fallen. Conan fynt de oaren werom en se befrije Jehnna, dy't it juwiel grypt dat de kaai is. Mei tûzen hasten ferlitte se it ynstoartende kastiel. Underweis by de mar wei wurde se oanfallen troch de fjouwer leden fan 'e liifgarde dy't troch Taramis efter harren oanstjoerd binne, mar mei help fan Zula en Malak wit Conan harren te deadzjen. Bombaata, dy't wol foar it ferstân hat dat er syn kâns mei ferdrach ôfwachtsje moat, beart dat er gjin flau idee hat wêrom't de soldaten fan Taramis it selskip oanfalle soene. Dy jûns jout Jehnna blyk fan [[romantyk (leafde)|romantyske]] belangstelling foar Conan, mar hy makket har dúdlik dat er folslein tawijd is oan 'e [[neitins]] fan Valeria.

Yn Jehnna har hân wiist de kaai de wei nei in oerâlde [[timpel]], dêr't de hoarn fan Dagoth bewarre wurdt. It selskip wit de timpel binnen te kringen, dêr't Jehnna as iennichste de hoarn fan syn plak krije kin. Wylst de oaren dêrmei dwaande binne, ûntsiferet Akiro de ynskipsjes op 'e wanden fan 'e timpel, en wurdt sa gewaar dat Jehnna by weromkomst yn Shadizar offere wurde sil. Dêrtroch sil de god Dagoth ûntwekje út syn [[sliep|slommer]] en [[ramp|grut ûnk en lijen]] oer de wrâld bringe. As de leden fan it selskip de timpel wer ferlitte sille, wurdt harren it paad tichtset troch in groep Dagoth-[[kultus|kultisten]] ûnder lieding fan in [[preester]]. Dy hjit harren de hoarn oan him oer te dragen, mar Conan-en-dy wolle dêr neat fan witte en slute harsels ynstee yn it binnenste fan 'e timpel op. Efter it plak dêr't Jehnna de hoarn weinommen hat, fine se in [[geheime gong]] dy't lang om let nei bûten ta liedt. Efterfolge troch de Dagoth-kultisten nimme se dy wei, mar Bombaata [[ferrie]]dt Conan en de oaren troch healwei de gong ynstoarte te litten en dêrnei mei Jehnna en de hoarn út te naaien.

Conan, Akiro, Zula en Malak witte harrensels út te graven en ûntkomme oan 'e Dagoth-kultisten. Conan hat no wol foar it ferstân dat it ûnthjit fan Taramis om Valeria út 'e dea op te wekjen, in [[leagen]] wie. Mar hy riidt likegoed werom nei Shadizar om 'e plannen fan 'e keninginne te dwerseidzjen. Malak, fan wa't in [[famyljelid]] jierren lyn út 'e [[tsjerker]]s fan Taramis ûntsnapt is, liedt harren fia in geheime rûte it [[paleis]] yn. Dêr fynt Conan Bombaata werom, dy't er nei in lange krêftmjitting deadet. Underwilens ûnderbrekke de oaren it [[ritueel]] wêrmei't Taramis [[hope]]t de god Dagoth ta libben te bringen nei't se de hoarn mei it [[stânbyld]] weriene hat. Har [[grutfizier]] sil Jehnna as ûnderdiel fan dat ritueel offerje, mar dat komt Zula foar troch de man oan har [[spear]] te riuwen. 

It tsjinkearen fan it [[minske-offer]] kin lykwols net it ta libben kommen fan Dagoth tsjinhâlde. It stânbyld fan 'e god, dy't ôfbylde is as in [[skientme|kreaze]] jongfeint, feroaret lykwols yn 'e wiere foarm fan 'e god: in [[amfiby]]sk meunster mei alhiel gjin [[minsklik]]e trekken, dy't keninginne Taramis [[speetsing|speetst]] mei syn hoarn. Conan, Zula en Malak falle it meunster oan, mar it wurdt harren oermânsk. Akiro ropt Conan ta dat al Dagoth syn krêft yn syn hoarn sit en dat er, as er de hoarn ferliest, ek syn nijfûne libben ferlieze sil. Dêrom springt Conan it meunster op 'e [[rêch]] en skuort it de hoarn út 'e kop. Dagoth sakket dêrnei yninoar en stjert.

Neitiid folget Jehnna har [[muoike]] Taramis op as keninginne fan Zamora. Hja stelt Zula oan as de nije kaptein fan har liifgarde, makket Malak har [[hofnar]] en freget Akiro om har [[riedshear (adviseur)|riedshear]] te wurden. Conan wol se mei [[trouwen|trouwe]], en se biedt him oan om har keninkryk mei har te [[regear]]jen, mar hy betanket foar de ear. As er kening wurdt, sil er dat troch syn eigen hân berikke. Hy nimt [[ôfskied]] en set ôf om nije aventoeren te sykjen.

==Rolferdieling==
[[File:Schwarzenegger 1984.jpg|right|thumb|160px|[[Arnold Schwarzenegger]].]]
[[File:Grace Jones at Carriageworks (Vivid) - 1st June 2015 08.jpg|right|thumb|160px|[[Grace Jones]] ([[2015]]).]]
;haadrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;400px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| [[Conan de Barbaar]]
| [[Arnold Schwarzenegger]]
|-
| Zula
| [[Grace Jones]]
|-
| Bombaata
| [[Wilt Chamberlain]]
|-
|}
&lt;br&gt;
;byrollen
{| height=&quot;100px&quot; width=&quot;400px&quot; style=&quot;background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa&quot;
| style=&quot;background:gold&quot;| '''personaazje''' 
| style=&quot;background:gold&quot;| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| Akiro, de [[Tsjoender]] fan 'e [[Grêfhichte]]n
| [[Mako Iwamatsu]]
|-
| Malak
| [[Tracey Walter]]
|-
| [[prinsesse]] Jehnna
| [[Olivia d'Abo]]
|-
| [[keninginne]] Taramis fan Shadizar
| [[Sarah Douglas (aktrise)|Sarah Douglas]]
|-
| Thoth-Amon
| [[Pat Roach]]
|-
| de [[grutfizier]] fan keninginne Taramis 
| [[Jeff Corey]]
|-
| lieder fan 'e Dagoth-kultisten
| [[Ferdy Mayne]]
|-
| Togra
| [[Sven-Ole Thorsen]]
|-
| Dagoth
| [[André the Giant]]
|-
| opsprekkende doarpeling
| [[Bruce Flescher]]
|-
|}

==Produksje en distribúsje==
===Produksje===
''Conan the Destroyer'' is basearre op 'e [[koarte ferhalen]] fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[skriuwer]] [[Robert E. Howard]] oer de ferneamde [[held]] [[Conan de Barbaar]], dy't libbe hawwe soe yn it pseudo-[[histoarysk]]e [[Hyboarysk Tiidrek]]. It is in [[ferfolch]] op 'e film ''[[Conan the Barbarian (film út 1982)|Conan the Barbarian]]'', út [[1982]], dy't troch [[John Milius]] regissearre waard foar [[Dino De Laurentiis Cinematografica]]. Doe't Milius lykwols foar de ferfolchfilm net beskikber wie, rette [[Dino De Laurentiis]] oan syn [[dochter]] [[Raffaella De Laurentiis]], dy't foar ''Conan the Destroyer'' as [[filmprodusinte]] fungearre, oan om [[Richard Fleischer]] as [[regisseur]] te freegjen. Dy hie nammentlik earder nei beider tefredenens mei De Laurentiis gearwurke foar de films ''[[Barabbas (film út 1961)|Barabbas]]'' ([[1961]]) en ''[[Mandingo (film)|Mandingo]]'' ([[1975]]). 

Op 'e produksje fan ''Conan the Barbarian'' wie mear as [[$]]50&amp;nbsp;miljoen [[winst (ûndernimming)|winst]] makke, mar Dino De Laurentiis en [[filmdistributeur]] [[Universal Pictures]] wiene fan miening dat se der noch mear oan fertsjinje kind hiene as der net safolle [[geweld]] yn sitten hie. Dêrom woene se ''Conan the Destroyer'' minder gewelddiedich en mei mear [[humor]] meitsje. Der wie foar de film, dy't in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]-[[Meksiko|Meksikaanske]] [[ko-produksje]] wie, in [[budget]] beskikber fan [[$]]18&amp;nbsp;miljoen, justjes mear as foar de earste film. It [[senario]] waard skreaun troch [[Stanley Man]] nei in idee fan [[Roy Thomas]] en [[Gerry Conway]]. De [[kamerarezjy]] wie yn 'e hannen fan [[Jack Cardiff]], en de [[filmmuzyk]] waard fersoarge troch [[Basil Poledouris]].

===Casting===
[[Arnold Schwarzenegger]] en [[Mako Iwamatsu]] kearden yn ''Conan the Destroyer'' werom yn deselde rollen dy't se ek fertolken yn [[Conan the Barbarian (film út 1982)|'e earste film]], te witten: dy fan [[Conan de Barbaar]], resp. de Tsjoender fan 'e Grêfhichten, dy't yn 'e foargeande film nammeleas bleau, mar no Akiro neamd waard. [[Sven-Ole Thorsen]] spile ek wer mei, mar om't syn personaazje yn 'e earste film troch Conan ombrocht wie, moast er no in [[burd]] stean litte en syn [[gesicht]] foar in diel bedekke mei in [[masker]] om him ûnwerkenber te meitsjen. De [[froulik]]e [[haadrol]] wie foar [[sjongster]] [[Grace Jones]], dy't it meastepart fan 'e film fierhinne [[neaken]] omrint. [[Wilt Chamberlain]], in mear as twa meter lange [[basketballer]], spile yn ''Conan the Destroyer'' syn iennichste filmrol, te witten dy fan Bombaata. [[David L. Lander]] soe oarspronklik de dwaze [[dief]] Malak spylje, mar doe't syn oanboazjende [[sykte|minnichte]] fanwegen [[multiple skleroaze]] him dat ûnmooglik makke, waard de rol ynstee oan [[Tracey Walter]] jûn. 

===Opnamen===
De [[opnamen (film)|opnamen]] fan ''Conan the Destroyer'' setten op [[1&amp;nbsp;novimber]] [[1983]] útein yn [[Meksiko]] en duorren oant [[10&amp;nbsp;febrewaris]] [[1984]]. Neffens aktrise [[Sarah Douglas (aktrise)|Sarah Douglas]], dy't de ferriedlike keninginne Taramis spile, soene der ferskate [[sêne]]s op 'e flier fan 'e [[filmmontaazje]]keamer belâne wêze, wêrûnder in [[seks|frijsêne]] fan har mei Schwarzenegger, in sêne mei in earder, mislearre [[minske-offer|famme-offer]], en ien mei de [[ferlieding]] fan in [[stânbyld]].

===Distribúsje===
De [[filmdistribúsje|distribúsje]] fan ''Conan the Destroyer'' waard fersoarge troch [[Universal Pictures]]. De film gie op [[29&amp;nbsp;juny]] [[1984]] yn 'e [[Feriene Steaten]] yn [[premiêre]].

==Untfangst==
''Conan the Destroyer'' krige fan 'e [[filmkritisy]] mingde [[resinsje]]s. [[Roger Ebert]] fan 'e ''[[Chicago Sun-Times]]'' skreau dat de film &quot;healwizer, [[humor|grappiger]] en [[fermaak]]liker&quot; wie as ''[[Conan the Barbarian (film út 1982)|Conan the Barbarian]]''. Neffens him brocht [[Grace Jones|Jones]] &quot;it [[garisma]] fan in [[rockmuzyk|rockstjer]]&quot; mei nei har rol. It [[tydskrift]] ''[[Variety (tydskrift)|Variety]]'' neamde ''Conan the Destroyer'' yn in resinsje &quot;de ideäle [[sword and sorcery]]film&quot; en hie ek lof foar Jones. Yn ''[[The New York Times]]'' skreau [[Vincent Canby]] dat [[Arnold Schwarzenegger]] liek te wrakseljen mei de mear [[komeedzjefilm|komeedzje-eftige]] toan fan ''Conan the Destroyer''. 

Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't resinsjes sammelet, hat ''Conan the Destroyer'' in leech goedkarringspersintaazje fan 25%, basearre op 24 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: &quot;[Dizze film] hellet de skerpe kantsjes derôf dy't [[Conan the Barbarian (film út 1982)|syn foargonger]] gewicht joegen, wat resultearret yn in oerdreaun ferfolch, dat yn ferhâlding amper spanning hat.&quot; Op [[Metacritic]], de wichtichste [[konkurrint]] fan Rotten Tomatoes, behellet ''Conan the Destroyer'' in goedkarringspersintaazje fan 53%, basearre op 12 resinsjes.

==Resultaat==
''Conan the Destroyer'' brocht yn 'e [[bioskopen]] yn 'e [[Feriene Steaten]] [[$]]26,4&amp;nbsp;miljoen of $31&amp;nbsp;miljoen op (de boarnen binne it ûniens oer de hichte fan it bedrach). It is ûnbekend wat de [[opbringst (jild)|opbringst]] wrâldwiid wie. Mei in [[budget]] fan $18&amp;nbsp;miljoen kaam de film yn elts gefal wol út 'e kosten.

==Nea makke ferfolch==
Nei ''[[Conan the Barbarian (film út 1982)|Conan the Barbarian]]'' en ''Conan the Destroyer'' hie noch in trêde film makke wurde sillen om in [[trilogy]] kompleet te krijen. Dêrnei wurdt oan 'e ein fan ''Conan the Destroyer'' ferwiisd, as de [[voice-over]] fertelt dat Conan noch withoefolle oare aventoeren belibbe en heldedieden útfierde, oant er úteinlik troch syn eigen hân in troan ferovere en [[kening]] waard. De voice-over einiget dan mei de wurden: &quot;Mar dat is wer in oar ferhaal.&quot; It wie de bedoeling fan [[Dino De Laurentiis]]-en-dy dat dat ferhaal ferteld wurde soe yn ''Conan the Conqueror'', in film dy't yn [[1987]] útkomme moast. Dat rûn lykwols op 'e non trochdat ''Conan the Destroyer'' it minder goed die as ferwachte. Boppedat rûn it [[kontrakt]] fan [[Arnold Schwarzenegger]] mei De Laurentiis ôf nei't er yn [[1985]] meiwurke hie oan in trêde film, ''[[Red Sonja (film)|Red Sonja]]'', dy't ek yn it [[Hyboarysk Tiidrek]] spilet. ''Conan the Conqueror'' waard sadwaande op 'e lange baan skood en nea makke. It [[senario]] foar de film waard úteinlik yn oanpaste foarm brûkt foar ''[[Kull the Conqueror]]'', út [[1997]], mei [[Kevin Sorbo]] yn 'e haadrol. 

Yn [[2012]] waard bekendmakke dat [[Universal Pictures]] plannen hie om Schwarzenegger dochs nochris yn 'e rol fan Conan weromkeare te litten. Dêr waard neitiid lang neat fan heard, mar yn [[oktober]] [[2019]] befêstige Schwarzenegger dat dy film, dy't ''Conan the King'' komme soe te hjitten, noch altyd yn aktive [[preproduksje]] wie

==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt0087078/ Ynformaasje oer ''Conan the Destroyer'' yn 'e Internet Movie Database (IMDb)]

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Conan_the_Destroyer ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Films Robert E. Howard}}

[[Kategory:Amerikaanske fantasyfilm]]
[[Kategory:Amerikaanske aventoerefilm]]
[[Kategory:Meksikaanske fantasyfilm]]
[[Kategory:Meksikaanske aventoerefilm]]
[[Kategory:Fantasy-aventoerefilm]]
[[Kategory:Sword and sorcery-film]]
[[Kategory:Ingelsktalige film]]
[[Kategory:Film fan Dino De Laurentiis Cinematografica]]
[[Kategory:Film fan Universal Pictures]]
[[Kategory:Film fan Richard Fleischer]]
[[Kategory:Film út 1984]]
[[Kategory:Film oer in foarsizzing of profesij]]
[[Kategory:Film oer in minske-offer]]
[[Kategory:Film oer tsjoenderij]]
[[Kategory:Film oer dieverij]]
[[Kategory:Film oer in kweeste]]
[[Kategory:Film oer skatsikers]]
[[Kategory:Film oer meunsters]]
[[Kategory:Film oer in prinsesse]]
[[Kategory:Film oer kannibalisme]]
[[Kategory:Film basearre op in literêr wurk]]
[[Kategory:Film oer Conan de Barbaar]]</text>
      <sha1>rbw3jysfvlal3fglrgceimqyochoe7g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Meidogger:FreyaSport/kladblok</title>
    <ns>2</ns>
    <id>152621</id>
    <revision>
      <id>1085290</id>
      <parentid>1085209</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T12:43:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022) */ Ferskil 2000 fuortwurke</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2200" xml:space="preserve">{| align=&quot;center&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;2&quot; style=&quot;border:1px #AAAAAA solid; background-color: #F9F9F9; font-size:102%;&quot; width=&quot;100%&quot; 
| rowspan=&quot;6&quot; | [[Ofbyld:Kladblok.png|100px]]
|-
| align=&quot;left&quot; valign=&quot;middle&quot; | Dit is it [[Wikipedia:Kladblok|persoonlijke kladblok]] fan '''[[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]'''.
|-
| Dit kladblok is een sub-side fan [[{{NAMESPACE}}:{{{1|{{BASEPAGENAMEE}}}}}|{{{1|{{BASEPAGENAME}}}}}]]. It tsjinnet as testromte en om opsetsjes te meitsjen foar artikels. En is gjin artikel yn de ensyklopedy.
|-
| It is net de bedoeling dat tredden wizigingen oanbringe yn in oar syn kladblok.
|}

===== Listen fan flaggen =====

;Geografysk
* [[List fan berjochten fan flaggen|Flaggen]]
* [[List fan berjochten Flagge mei Lân-oantsjutting|Flaggen mei Lân-oantsjutting]]
* [[List fan flaggen fan Fryske gemeenten|Flaggen fan Fryske gemeenten]] ''(gjin berjochten)''
* [[List fan flaggen fan doarpen yn Fryslân|Flaggen fan Fryske doarpen]] ''(gjin berjochten)''
* [[Wikipedy:List fan berjochten Flagge mei Nasjonaliteit-oantsjutting|Flaggen mei Nasjonaliteit-oantsjutting]]

;Sport
* [[List fan berjochten Flagge mei YOK-koade|Flaggen mei Ynternasjonaal Olympysk/Paralympysk Komitee koade]]

--------------
==Ferskil Jierlist &amp; Kategory festoarnen (21-7-2022)==
	
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
!
![[2009]]
![[2008]]
![[2007]]
![[2006]]
![[2005]]
![[2004]]
![[2003]]
![[2002]]
![[2001]]
![[2000]]
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen jierlist ||30||43||24||33||33||20||11||18||16||13
|-
| align=&quot;left&quot; | tal ferstoarnen kategory ||41||56||46||52||50||55||35||53||39||40
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil ||11||13||22||19||17||35||24||35||23||27
|-
| align=&quot;left&quot; | Tal reade keppelingen jierlist ||14||4||7||3||4||0||2||0||0||1
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil sûnder reade keppelingen ||25||17||39||22||21||35||26||35||23||28
|-
| align=&quot;left&quot; | ferskil fuortwurke ||&lt;small&gt;21-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;22-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;23-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;25-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;27-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;28-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;29-7-2022&lt;/small&gt;||&lt;small&gt;30-7-2022&lt;/small&gt;|| &lt;small&gt;31-7-2022&lt;/small&gt;
|}</text>
      <sha1>k4wno7gbdy0pmezzi5uyodrtgr969hi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gábor Kósa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>156454</id>
    <revision>
      <id>1085389</id>
      <parentid>1083164</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T09:17:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Smoothcheeks</username>
        <id>42327</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10413" xml:space="preserve">{{Stavering}}
'''Gábor Kósa''' (berne 31 jannewaris 1971) is in Hongaarske religyhistoarikus, in associate professor oan 'e Eötvös Loránd Universiteit, ôfdieling Sineeske stúdzjes. (Sineeske namme: Kāng Gāobǎo; Tradysjoneel Sineesk: 康高寶; ferienfâldige Sineesk: 康高宝.)

== Karriêre ==
Berne yn Boedapest, hat Gábor Kósa MA-graden yn Ingelsk (1995), Sineesk (1997) en religieuze stúdzjes (2011). Yn 2006 ferdigene hy syn doktoraal proefskrift mei de titel ʻThe Terminological Analysis of Chinese Texts Related to Manichaeism' (yn it Hongaarsk: A manicheizmussal kapcsolatos kínai nyelvű szövegek terminológiai elemzése).

Tusken 1999 en 2008 joech er les oan it Dharma Gate Buddhist College. Hy wurket sûnt 2009 oan de Eötvös Loránd University, op it stuit as associate professor.

Kósa waard bekroand mei it postdoctorale beurzen fan 'e Japan Society for the Promotion of Science (JSPS, 2008-2009) en de Taiwaneeske Chiang Ching-kuo Foundation foar International Scholarly Exchange (2010-2012). Yn 2014-15 wie hy in EURIAS fellow by Centre for Research in the Arts, Social Sciences and Humanities (CRASSH), Cambridge University. Yn 2020-21 wie hy lid fan Roger E. Covey yn East-Aziatyske stúdzjes by it Institute of Advanced Study (IAS, Princeton)

Hy is lid fan 'e Silk Road Research Group by ELTE University, hy is partnerûndersiker yn it Australian Research Council Project mei de titel &quot;Manichaean Liturgical Texts and Practices from Egypt to China&quot;. Hy is ien fan de redakteuren fan it Hongaarske tydskrift Távol-Keleti Tanulmányok (East-Asiaanske stúdzjes). Fan 2019 ôf tsjinnet er as haadredakteur fan de Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae. Hy is lid fan it Komitee foar Orientalske Studies oan de Hongaarske Akademy fan Wittenskippen.

Syn wichtichste gebieten fan ûndersyk omfetsje Sineeske mytology, de praktyk fan âlde Sineeske sjamanisme (wu), en Sineesk manicheïsme.

== Opmerklike publikaasjes ==

=== yn it Hongaarsk ===

* „A manicheizmus Kínában.” In: Hamar Imre (szerk.) 2000. ''Mítoszok és vallások Kínában''. [Sinológiai Műhely 1.] Budapest: Balassi Kiadó, 90–122.
* „Sámánizmus és mitológia az ókori Chu államban.” In: Puskás Ildikó (szerk.) 2000. ''Állandóság a változásban. T'ung-pien. Tőkei Ferenc születésnapjára''. Budapest: Politika + Kultúra Alapítvány, 398–428.
* „Matuzsálem a Jangce partján.” In: Birtalan Ágnes – Yamaji Masanori (szerk.) 2001. ''Orientalista Nap 2000''. Budapest: MTA Orientalisztikai Bizottság – ELTE Orientalisztikai Intézet, 78–95.
* „Exorcizmus és sámánizmus az ókori Kínában.” In: Csonka-Takács Eszter – Czövek Judit – Takács András (szerk.) 2002. ''Mir-susnē-khum. Tanulmánykötet Hoppál Mihály tiszteletére''. Budapest: Akadémiai Kiadó. 2. kötet, 806–833.
* „A mágikus, a szellemi és a varázslatos. A ''ling'' szó jelentésének vizsgálata a ''Jiuge'' versciklus alapján.” In: Hamar Imre – Salát Gergely (szerk.) 2003. ''Kínai nyelv és irodalom.Tanulmányok Csongor Barnabás születésének 80. évfordulójára''. [Sinológiai Műhely 4.] Budapest: Balassi Kiadó, 38–65.
* „Halandó halhatatlanok. A ''xian''-halhatatlanság képzete a ''Baopuzi'' 2. fejezetének tükrében.” In: Hamar Imre – Salát Gergely (szerk.) 2004. ''Kínai filozófia és vallás a középkor hajnalán''. Budapest: Balassi Kiadó, 77–136.
* „Sámánizmus a Tang-kor előtti Kínában.” In: Hoppál Mihály – Szathmári Botond – Takács András (szerk.) 2006. ''Sámánok és kultúrák''. Budapest: Gondolat Kiadó, 296–360.
* „Creatio ex gigante  – a kínai Pangu-mítosz forrásai.” ''Vallástudományi Szemle''  2007/2: 142–174.
* „A létezők átváltozása” –– A pillangó motívuma a ''Zhuangzi''ben.” ''Vallástudományi Szemle'' 2008/1: 91–106.
* „Az öröklét gyümölcsei” − Kínai nyelvű manicheus töredékek a Turfán-medencéből.” ''Távol-keleti Tanulmányok''  2009/1: 49−68.
* „A Hatalmas Felhő Fényessége” – áttekintés a kínai buddhizmus és manicheizmus viszonyáról a történeti források tükrében. (Buddho-Manichaica III).” In: Hamar I. – Salát Gergely (szerk.) 2009. ''Kínai történelem és kultúra – Tanulmányok Ecsedy Ildikó emlékére''. (Sinológiai Műhely 7.) Budapest: Balassi Kiadó, 115–135.

=== yn it Ingelsk ===

* In Search of the Spirits. Shamanism in China before the Tang dynasty. Part I.” ''Shaman'' ''(Journal of the International Society for Shamanistic Research)'' 8.2. (2000) 131–179.
* “Open Wide, Oh, Heaven's Door! Shamanism in China before the Tang dynasty. Part II.” ''Shaman'' ''(Journal of the International Society for Shamanistic Research)'' 9.2. (2001) 169–197.
* “The Shaman and the Spirits. The Meaning of the Word ‘ling’ in the ''Jiuge'' poems.” ''Acta Orientalia Hung''. 56.2–4. (2003) 275–294.
* “Pangu’s Birth and Death as Recorded in a Tang Dynasty Buddhist Source.” ''Archiv Orientální'' / ''Oriental Archive'': ''Quarterly Journal of African and Asian Studies'' 77.2. (2009) 169−192.
* “Peacocks under the Jewel-tree − New hypotheses on the Manichaean painting of Bezeklik (Cave 38).” ''Journal of Inner Asian Art and Archaeology'' 4 (2011) 135–148.
* “The ‘Sea of Fire’ as a Chinese Manichaean metaphor — Source materials for mapping an unnoticed image.” ''Asia Major'' 24.2 (2011) 1–52.
* “The protagonist-catalogues of the apocryphal Acts of Apostles in the Coptic Manichaica –– a re-assessment of the evidence.” In: Bechtold E. and Gulyás A. and Hasznos A. (eds.) 2011. ''From Illahun to Djeme. Papers Presented in Honour of Ulrich Luft''. Oxford: Archaeopress, 107–119.
* “Buddhist and pseudo-Buddhist motifs in the Chinese Manichaean ''Hymnscroll''.” In: Bellér-Hann, Ildikó and Rajkai Zsombor (eds.) 2012. ''Frontiers and boundaries –– Encounters on China’s margins.'' Wiesbaden: Harrassowitz, 49–69.
* “Atlas and Splenditenens in the Cosmology Painting.” In: Michael Knüppel und Luigi Cirillo (eds.) 2012. ''Gnostica et Manichaica. Festschrift für Aloïs van Tongerloo. Anläßlich des 60. Geburtstages überreicht von Kollegen, Freunden und Schülern''. (Studies in Oriental Religions 65.) Wiesbaden: Harrassowitz, 63–88.
* “Translating the ''Eikōn''. Some considerations on the relation of the Chinese Cosmology painting to the ''Eikōn''.” In: Laut, Jens Peter / Röhrborn, Klaus (Hrsg.) 2014. ''Vom Aramäischen zum Alttürkischen. Fragen zur Übersetzung von manichäischen Texten. Vorträge des Göttinger Symposium vom 29./30. September 2011''. Berlin, New York: De Gruyter (Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen, N. F.), 49–84.
* “Buddhist Monsters in the Chinese Manichaean ''Hymnscroll'' and the ''Pumen'' chapter of the ''Lotus sūtra''.” ''The Eastern Buddhist'' 44 (2014) 27–76.
* “The Iconographical Affiliation and the Religious Message of the Judgment Scene in the Chinese Cosmology Painting.” In: Zhang Xiaogui 张小贵 (chief editor)，Wang Yuanyuan 王媛媛 and Yin Xiaoping 殷小平 (eds.) 2015. ''San yi jiao yanjiu –– Lin Wushu jiaoshou guxi jinian wenji'' 三夷教研究——林悟殊教授古稀纪念文集 (Researches on the Three Foreign Religions ––Papers in Honour for Prof. Lin Wushu on His 70th Birthday.) Lanzhou: Lanzhou Daxue Chubanshe (Ou-Ya lishi wenhua wenku 欧亚历史文化文库》[Treasures of Eurasian History and Culture]), 77–161.
* “The Manichaean ‘New Paradise’ in Text and Image.” ''Crossroads'' 13 (2016) 27–113.
* “Near Eastern Angels in Chinese Manichaean Texts.” ''Orientierungen / Zeitschrift zur Kultur Asiens 30 (2018 [2019]) 43–71.''
* “The Qing Corpus of Manichaean Texts from Fujian.” ''Ming Qing'' ''Studies'' 2020: 85–126.
* “Zarathuštra in the Chinese Manichaean Manuscripts from Fujian.” ''Quaderni di Studi Indo-Mediterranei'' XII (2019 [2021]): 135–171.

=== yn it Sineesk: ===

* Monijiao shenpan huihua er zhen 摩尼教审判绘画二帧 [Two Manichaean Judgment Scenes].” [Trans. You Xiaoyu] ''Zhongshan Daxue Xuebao (Shehui kexue ban)'' 中山大学学报(社会科学版) 61/4 (2021): 120–130.
* “ʻXiabuzan’ yiti tanmi –– Fujian Monijiao wenshu zhong de Xiabuzan yinwen bianxi 《下部赞》异本探秘–––福建摩尼教文书中的《下部赞》引文辨析 [Another Hymnscroll? Some Hymnal Quotations in the Manichaean Corpus from Fujian].” (Trans. Ma Xiaohe 马小鹤) ''Shaoxing Wenli Xueyuan xuebao'' 绍兴文理学院学报 41/9: 1–12.

=== Yn it Japansk: ===

* “Uchū-zu no ‘Kōki no hojisha’ ni tsuite 宇宙図の「光輝の保持者」について [Splenditenens in the Cosmology painting].” (Trans. Dr. Inoue Takami) In: Yoshida Yutaka 吉田豊 and Furukawa Shōichi 古川 攝一 (eds.) 2015. ''Chūgoku kōnan Manikyō kaiga kenkyū'' 中国江南マニ教絵画研究 [Studies of the Chinese Manichaean paintings of South Chinese origin preserved in Japan]''.'' Kyoto: Rinsen, 292‒302.

* “Uchū-zu no Atorasu ni tsuite 宇宙図のアトラスについて [Atlas in the Cosmology painting].” (Trans. Dr. Inoue Takami) In: Yoshida Yutaka 吉田豊 and Furukawa Shōichi 古川 攝一 (eds.) 2015. ''Chūgoku kōnan Manikyō kaiga kenkyū'' 中国江南マニ教絵画研究 [Studies of the Chinese Manichaean paintings of South Chinese origin preserved in Japan]''.'' Kyoto: Rinsen, 261‒274.

* “Chūgoku no Manikyō uchū-zu ni egakareta sabaki no bamen: zuzō no kigen to shūkyō-tekina messēji 中国のマニ教宇宙図に描かれた裁きの場面''':''' 図像の起源と宗 教的なメッセージ.” [The Judgment Scene in the Chinese Manichaean Cosmology Painting and its Religious Message].” (Trans. Ikematsu-Papp Gabriella 池松パプガブリエラ and Ikematsu Hiroshi 池松 裕史) In: Yoshida Yutaka 吉田豊 and Furukawa Shōichi 古川 攝一 (eds.) 2015. ''Chūgoku kōnan Manikyō kaiga kenkyū'' 中国江南マニ教絵画研究 [Studies of the Chinese Manichaean paintings of South Chinese origin preserved in Japan]''.'' Kyoto: Rinsen, 275‒291.
&lt;references /&gt;

{{DEFAULTSORT:Kosa, Gabor}}
[[Kategory:Hongaarsk skiedkundige]]
[[Kategory:Godstsjinsthistoarikus]]
[[Kategory:Hongaarsk sinolooch]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1971]]</text>
      <sha1>afx7n8amlzgydq29k37x1egyc9xw5lc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Berjocht:DielgebietenRuslân</title>
    <ns>10</ns>
    <id>157970</id>
    <revision>
      <id>1085381</id>
      <parentid>1085179</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T06:50:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Streepke tusken fan Mari</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3835" xml:space="preserve">{|style=&quot;margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;&quot; width=100% class=toccolours 
!  align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#ccccff&quot; width=&quot;100%&quot; colspan=&quot;2&quot;| &lt;div style=&quot;float:left;width:0px;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/div&gt; '''[[Dielgebieten fan Ruslân]]''' || 
[[File:Flag_of_Russia.svg|30px|border|Flagge fan Ruslân]]
|-
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Republiken fan Ruslân|Republyk]]''' || align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Adygeä]] • [[Altai (republyk)|Altai]] • [[Basjkortostan]] • [[Boerjaasje]] • [[Chakasje]] • [[Dagestan]] • [[Ingûsjeesje]] • [[Kabardino-Balkaarje]] • [[Kalmukje]] • [[Karatsjai-Tsjerkjesje]] • [[Kareelje (republyk)|Kareelje]] • [[Komi (republyk)|Komi]] • [[Krim (republyk)|Krim]] (omstriden) • [[Mary El]] • [[Mordoovje]] • [[Noard-Osseesje]] • [[Oedmoersje]]&amp;nbsp;• [[Sacha]]&amp;nbsp;• [[Tatarije]]&amp;nbsp;• [[Tsjetsjeenje]]&amp;nbsp;• [[Tsjûvasje]] • [[Tûva]]  &lt;br&gt;
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Krajs fan Ruslân|Kraj]]''' || align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Altai (kraj)|Altai]] • [[Chabarovsk (kraj)|Chabarovsk]] • [[Kamtsjatka (kraj)|Kamtsjatka]] • [[Krasnodar (kraj)|Krasnodar]] • [[Krasnojarsk (kraj)|Krasnojarsk]] • [[Perm (kraj)|Perm]] • [[Primorje (kraj)|Primorje]] • [[Stavropol (kraj)|Stavropol]] • [[Transbaikal (kraj)|Transbaikal]]  &lt;br&gt;
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Oblasten fan Ruslân|Oblast]]'''|| align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Amoer (oblast)|Amoer]] • [[Archangelsk (oblast)|Archangelsk]] • [[Astrachan (oblast)|Astrachan]] • [[Belgorod (oblast)|Belgorod]] • [[Brjansk (oblast)|Brjansk]] • [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]] • [[Ivanovo (oblast)|Ivanovo]] • [[Jaroslavl (oblast)|Jaroslavl]] • [[Kaliningrad (oblast)|Kaliningrad]] • [[Kalûga (oblast)|Kalûga]] • [[Kemerovo (oblast)|Kemerovo]] • [[Kirov (oblast)|Kirov]] • [[Koergan (oblast)|Koergan]] • [[Koersk (oblast)|Koersk]] • [[Kostroma (oblast)|Kostroma]] • [[Leningrad (oblast)|Leningrad]] • [[Lipetsk (oblast)|Lipetsk]] • [[Magadan (oblast)|Magadan]] • [[Moermansk (oblast)|Moermansk]] • [[Moskou (oblast)|Moskou]] • [[Nizjni Novgorod (oblast)|Nizjni&amp;nbsp;Novgorod]] • [[Novgorod (oblast)|Novgorod]] • [[Oarenburch (oblast)|Oarenburch]] • [[Omsk (oblast)|Omsk]] • [[Orjol (oblast)|Orjol]] • [[Penza (oblast)|Penza]] • [[Pskov (oblast)|Pskov]] • [[Rjazan (oblast)|Rjazan]] • [[Rostov (oblast)|Rostov]] • [[Sachalin (oblast)|Sachalin]] • [[Saratov (oblast)|Saratov]] • [[Smolensk (oblast)|Smolensk]] • [[Sverdlovsk (oblast)|Sverdlovsk]] • [[Tambov (oblast)|Tambov]] • [[Tjûmen (oblast)|Tjûmen]] • [[Tomsk (oblast)|Tomsk]] • [[Tsjeljabinsk (oblast)|Tsjeljabinsk]] • [[Tûla (oblast)|Tûla]] • [[Tver (oblast)|Tver]] • [[Uljanovsk (oblast)|Uljanovsk]] • [[Vladimir (oblast)|Vladimir]] • [[Vologda (oblast)|Vologda]] • [[Voronezj (oblast)|Voronezj]] • [[Wolgograd (oblast)|Wolgograd]] &lt;br&gt; 
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Autonome oblast]]'''|| align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Joadske Autonome Oblast]] &lt;br&gt;
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Autonome distrikten fan Ruslân|Autonoom distrikt]]'''|| align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Chanto-Mansje]] • [[Jamalo-Nenetsje]] • [[Nenetsje]] • [[Tsjûkotka (autonoom distrikt)|Tsjûkotka]] &lt;br&gt;
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Federale stêden fan Ruslân|Federale stêd]]'''|| align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Moskou]] • [[Sint-Petersburch]] • [[Sebastopol]] (omstriden)
|}
&lt;noinclude&gt;[[Kategory:Berjocht: Navigaasje]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jxy7de13py8zti59wx1x91xqwsr6766</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085382</id>
      <parentid>1085381</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T06:50:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Streepke tusken Mari en El ferwidere.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3835" xml:space="preserve">{|style=&quot;margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;&quot; width=100% class=toccolours 
!  align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#ccccff&quot; width=&quot;100%&quot; colspan=&quot;2&quot;| &lt;div style=&quot;float:left;width:0px;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/div&gt; '''[[Dielgebieten fan Ruslân]]''' || 
[[File:Flag_of_Russia.svg|30px|border|Flagge fan Ruslân]]
|-
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Republiken fan Ruslân|Republyk]]''' || align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Adygeä]] • [[Altai (republyk)|Altai]] • [[Basjkortostan]] • [[Boerjaasje]] • [[Chakasje]] • [[Dagestan]] • [[Ingûsjeesje]] • [[Kabardino-Balkaarje]] • [[Kalmukje]] • [[Karatsjai-Tsjerkjesje]] • [[Kareelje (republyk)|Kareelje]] • [[Komi (republyk)|Komi]] • [[Krim (republyk)|Krim]] (omstriden) • [[Mari El]] • [[Mordoovje]] • [[Noard-Osseesje]] • [[Oedmoersje]]&amp;nbsp;• [[Sacha]]&amp;nbsp;• [[Tatarije]]&amp;nbsp;• [[Tsjetsjeenje]]&amp;nbsp;• [[Tsjûvasje]] • [[Tûva]]  &lt;br&gt;
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Krajs fan Ruslân|Kraj]]''' || align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Altai (kraj)|Altai]] • [[Chabarovsk (kraj)|Chabarovsk]] • [[Kamtsjatka (kraj)|Kamtsjatka]] • [[Krasnodar (kraj)|Krasnodar]] • [[Krasnojarsk (kraj)|Krasnojarsk]] • [[Perm (kraj)|Perm]] • [[Primorje (kraj)|Primorje]] • [[Stavropol (kraj)|Stavropol]] • [[Transbaikal (kraj)|Transbaikal]]  &lt;br&gt;
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Oblasten fan Ruslân|Oblast]]'''|| align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Amoer (oblast)|Amoer]] • [[Archangelsk (oblast)|Archangelsk]] • [[Astrachan (oblast)|Astrachan]] • [[Belgorod (oblast)|Belgorod]] • [[Brjansk (oblast)|Brjansk]] • [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]] • [[Ivanovo (oblast)|Ivanovo]] • [[Jaroslavl (oblast)|Jaroslavl]] • [[Kaliningrad (oblast)|Kaliningrad]] • [[Kalûga (oblast)|Kalûga]] • [[Kemerovo (oblast)|Kemerovo]] • [[Kirov (oblast)|Kirov]] • [[Koergan (oblast)|Koergan]] • [[Koersk (oblast)|Koersk]] • [[Kostroma (oblast)|Kostroma]] • [[Leningrad (oblast)|Leningrad]] • [[Lipetsk (oblast)|Lipetsk]] • [[Magadan (oblast)|Magadan]] • [[Moermansk (oblast)|Moermansk]] • [[Moskou (oblast)|Moskou]] • [[Nizjni Novgorod (oblast)|Nizjni&amp;nbsp;Novgorod]] • [[Novgorod (oblast)|Novgorod]] • [[Oarenburch (oblast)|Oarenburch]] • [[Omsk (oblast)|Omsk]] • [[Orjol (oblast)|Orjol]] • [[Penza (oblast)|Penza]] • [[Pskov (oblast)|Pskov]] • [[Rjazan (oblast)|Rjazan]] • [[Rostov (oblast)|Rostov]] • [[Sachalin (oblast)|Sachalin]] • [[Saratov (oblast)|Saratov]] • [[Smolensk (oblast)|Smolensk]] • [[Sverdlovsk (oblast)|Sverdlovsk]] • [[Tambov (oblast)|Tambov]] • [[Tjûmen (oblast)|Tjûmen]] • [[Tomsk (oblast)|Tomsk]] • [[Tsjeljabinsk (oblast)|Tsjeljabinsk]] • [[Tûla (oblast)|Tûla]] • [[Tver (oblast)|Tver]] • [[Uljanovsk (oblast)|Uljanovsk]] • [[Vladimir (oblast)|Vladimir]] • [[Vologda (oblast)|Vologda]] • [[Voronezj (oblast)|Voronezj]] • [[Wolgograd (oblast)|Wolgograd]] &lt;br&gt; 
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Autonome oblast]]'''|| align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Joadske Autonome Oblast]] &lt;br&gt;
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Autonome distrikten fan Ruslân|Autonoom distrikt]]'''|| align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Chanto-Mansje]] • [[Jamalo-Nenetsje]] • [[Nenetsje]] • [[Tsjûkotka (autonoom distrikt)|Tsjûkotka]] &lt;br&gt;
|- style=&quot;text-align:left;&quot;
| style=&quot;font-size: 90%; background:#ccccff&quot; | '''[[Federale stêden fan Ruslân|Federale stêd]]'''|| align=&quot;left&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot;| [[Moskou]] • [[Sint-Petersburch]] • [[Sebastopol]] (omstriden)
|}
&lt;noinclude&gt;[[Kategory:Berjocht: Navigaasje]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1qv9qqoq74kah8pbe6hqcvvouxmiapc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Moskou (oblast)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>158428</id>
    <revision>
      <id>1085310</id>
      <parentid>1081740</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:27:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Linkfix</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9763" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Moskou oblast
&lt;small&gt;Московская Область&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = [[File:Map of Russia - Moscow Oblast (2008-03).svg|300px]]
| flagge                      = [[File:Flag of Moscow oblast.svg|border|100px]]
| wapen                       = [[File:Coat of Arms of Moscow oblast large (2005 ).png|60px]]
| soarte gebiet               = [[Oblast]]
| ynwennertal                 = 7.768.878 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
| oerflak                     = 44.329 km²
| befolkingstichtens          = 175,25 ynw. / km²
| sels yn te foljen 1         = 
| namme sels yn te foljen 1   = 
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= Sintraal Federaal Distrikt
| bestjoerlike ienheid 2      = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= Sintrale Ekonomyske Regio
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = Moskou (bestsjoerssintrum) 
| grutste plak                = [[Podolsk]]
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5   = Russen 92% &lt;br&gt; Oekraïners, Tataren, Wyt-Russen 
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   = 
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 14 jannewaris 1929
| tiidsône                    = [[UTC]] +3
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|55_49_00.0_N_37_20_00.0_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|55° 49' N 37° 20' E}}   
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         =  
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://www.mosreg.ru/ www.mosreg.ru]
}}
'''Moskou Oblast''' ([[Russysk]]: Московская Область, Moskovskaja oblast; ek Подмосковье, Podmoskovje) is in [[oblast]] yn it Sintraal Federaal Distrikt fan [[Ruslân]]. Foar Ruslân is it relatyf tichtbefolke en ekonomysk goed ûntwikkele gebiet om [[Moskou]] hinne. 

De oblast waard op 14 jannewaris 1929 oprjochte en wurdt ek wol &quot;prigorod&quot; ('pri' = by en 'gorod' = stêd) om't it bestjoersgebiet de hiele stêd Moskou omfiemet. It oerflak fan de oblast nimt ôf neffens de útwreiding fan de stêd. Sûnt 1961 is de stêd Moskou wat oerflak oanbelanget meardere kearen oer de kop gien. 

Moskoviten hawwe graach in plakje bûten de stêd om te rekrëearjen. In grut part fan de Moskouse ynwenners hat dêrom in ''[[datsja]]'' yn de oblast Moskou en mei't de wolfeart tanimt wurde der ek jimmeroan mear ''kottedzji'' boud; moderne hûzen foar it wat rikere laach fan de befolking. Fral it plattelân is populêr.
 
== Bestjoer ==
[[File:Krasnogorsk, Moscow Oblast, Russia - panoramio (118).jpg|thumb|left|250px|'''Hûs fan it regear fan Moskou oblast' '']]
It bestjoer fan de oblast hie syn sit yn de stêd [[Moskou]], alhoewol't de stêd sels gjin ûnderdiel is fan de oblast en in selsstannich [[Dielgebieten fan Ruslân|dielgebiet]] foarmet. Sûnt 2007 binne de measte ministearjes en ôfdielings fan de oblast Moskou ûnderbrocht yn in nij gebou yn [[Krasnogorsk]]. Mei in hichte fan 82 meter en 17 ferdjippings (boppe de grûn) is it it heechste gebou yn Krasnogorsk. It 'Hûs fan it regear fan Moskou oblast' stiet oan de westlike kant fan de [[Moskva]] tichteby it metrostasjon Mjakininio op 350 meter fan de grins mei de stêd Moskou.

=== Bestjoerlike yndieling ===
De oblast is te ferdielen yn 29 rajons en 39 stedsdistrikten. 

== Geografy ==
[[File:River debna1.jpg|thumb|left|250px|''De 167 kilometer lange rivier de Dûbna'']]
[[File:Поле между деревнями Филисово и Казыкино (Шатурский район).JPG|thumb|260px|''Lânskip yn it rajon Sjatûrski'']]
It gebiet rint 310 kilometer fan noard nei súd en 340 kilometer fan wêst nei east. 

De oblast Moskou leit yn it Sintraal Federaal Distrikt fan Ruslân fan de Russyske Federaasje. It gebiet hat net in hiel soad reliëf, in grut diel fan it lân is flak mei yn de westlike en noardlike heechlannen mei hichten fan 300 meter yn de omkriten fan [[Dmitrov]]. It heechste punt fan 310 meter leit yn de omkriten fan it doarp Sjapkino yn it rajon Mozjajski-rajon. Fan it súdwêst nei it noardeast wurdt it gebiet troch  de grins fan de eartiidske Moskou-gletsjer midstwa snien mei yn it noarden morenerêgen en nei it suden ta allinne eroazjefoarmen. 

Fan de likernôch 300 rivieren binne fral de [[Wolga]], de [[Oka (rivier yn Jeropeesk Ruslân)|Oka]], de [[Kljazma]] en de [[Moskva]] it neamen wurdich.

Der binne likernôch 350 marren yn de oblast, dy't hast allegear ûndjip (5 oant 10 meter) en faak fan glasiale oarsprong binne. De grutste marren binne de Svjatoje-mar (12,6 km²) en de Dûbovoje-mar, dy't alletwa yn it eastlike Sjatûrski-rajon lizze. De djipste marren binne de Beloje-mar (rajon Sjatûrski) mei in djipte fan 34 meter en de Glûbokoje-mar mei in djipte fan 32 meter yn it rajon Rûski. De grutste [[opslachmar]]ren binne de 300 km² grutte opslachmar fan Invankovo (ek bekend as de Moskouse See) en de 3,6 km² grutte Instrinskoje-opslachmar.

Likernôch de helte fan de oblast bestiet út bosk. Bjirken, dinne- en sparrebeammen komme it meast foar.

De oblast Moskou is ryk oan natuerlike helpboarnen, dy't foar de bou brûkt wurde, lykas heechweardich sân en foar de glêsyndustry kwartssân. It gebiet is ek ryk oan klaai- en liemôfsettings en de omkriten fan Moskou steane bekend om de kalkstien en turfôfsettings. De oblast is ryk oan minerale boarnen.   

== Stêden ==
[[File:TSLavra Panorama S02.jpg|thumb|260px|''Sergiev Posad'']]
[[File:Main Monument to the Russian Forces 2005-06-22.jpg|thumb|260px|''Borodino'']]
[[File:Храмы Коломенского Кремля.jpg|thumb|260px|''Kremlyn fan Kostroma'']] 
Yn de oblast binne 74 stêden en 65 plakken mei in stedsk karakter. Sa'n 20 stêden hawwe mear as 100.000 ynwenners. Dêrûnder falt ek it toeristysk tige bekende [[Sergiev Posad]] dat by de [[Gouden Ring]] heart en in rige belangrike yndustrykearnen. 

De measte stêden lizze tichteby de haadstêd en foarmje mei sa'n 15 miljoen ynwenners tegearre mei Moskou de befolkingsrykste stêdekloft fan it lân.  

De grutste stêden fan de oblast binne:

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Nû. !! Stêd !! Russysk !! Ynwenners (2021) !! Kaart
|-
| 1 || [[Balasjicha]] || Балашиха || 507.307 || rowspan=10 | [[File:Moscow Oblast map.svg|350px]] 
|-
| 2 || [[Podolsk]] || Подольск || 309.250
|-
| 3 || [[Chimki]] || Химки || 257.757
|-
| 4 || [[Mytisjtsji]] || Мытищи || 245.643
|-
| 5 || [[Koroljov]] || Королёв || 225.299
|-
| 6 || [[Ljûbertsy]] || Люберцы || 208.397
|-
| 7 || [[Krasnogorsk]] || Красногорск || 175.812
|-
| 8 || [[Elektrostal]] || Электросталь || 152.607
|-
| 9 || [[Kolomna]] || Коломна || 138.693
|-
| 10 || [[Odintsovo]] || Одинцово || 135.867
|}

== Ekonomy ==
Oant yn it begjin fan de 20e iuw wie der in soad tekstylyndustry, tsjintwurdich foarmje de masjine-, boustoffen- en gemyske yndustry en metaalferwurking de wichtichste ekonomyske sektoaren. Dêrnjonken is der lichte yndustry. Fierder binne der in soad bûtenlânske ynvestearingsprojekten. De oblast Moskou heart ta de dielgebieten dy't it meast oan de ekonomy fan it lân bydrage. 

De lânbou makke yn de jierren 1990 in swiere krisis mei, dêr't noch altiten de gefolgen fan fernommen wurde. In soad lân foar greide en ikkerbou binne bûten gebrûk rekke: de ikkerbou sakke fan 1.224.000 ha yn 1990 oant 551.000 ha yn 2010.  

By Moskou binne der yn de oblast foar de tylt fan griente, blommen, paddestuollen ensafuorthinne in soad kassen, dy't meiïnoar it grutste kassenkompleks fan Europa foarmje.

== Kultuer == 
[[File:Klin Chaikovskiy Museum (8).jpg|thumb|left|250px|''It Tsjaikovski-museum yn Klin'']]
Moskou oblast is relatyf ryk oan kultureel erfgoed. Stêden mei in soad monuminten binne û.o. Vereja, Volokolamsk, Dmitrov, Zarajsk , Zvenigorod, Istra, Kolomna, Sergiev Posad en Serpûchov. De oblast hat mear as 1100 tsjerken en grut tal ferneamde kleasters lykas it [[Trije-ienheid-Sergius Lavra]], [[Kleaster Nij-Jeruzalim|Nij-Jeruzalim]], it Jozef Volokolamsk-kleaster, it Pokrovski Chotkov-kleaster, it Savvino-Storozjevski-kleaster en it [[Nikolaas-Oegresja Kleaster]]. It arsjitekturale gebouwekompleks fan it [[Trije-ienheid-Sergius Lavra]] stiet op de list fan it [[UNESCO]]-wrâlderfgoed. 

De regio is ryk oan lânhûzen, lykas it Arkhangelskoje Paleis by Krasnogorsk, dat ek in rike kolleksje West-Europeeske en Russyske keunst út de 17e-19e iuw besit. It lânhûs Melichovo wie tsjin it ein fan de 19e iuw [[Anton Tsjechov]]. Yn Odintsovo stiet it lângoed Vjazemy en yn Klin it lângoed dêr't [[Pjotr Iljitsj Tchaikovski|Tsjaikovski]] oant syn dea yn 1893 wenne. 

Der binne hast 90 musea yn de oblast. It grutste museum stiet yn Serpûchov: It Museum foar Skiednis en Keunst. 

{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Ingelsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Московская область]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Moskou Oblast}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
[[Kategory:Moskou (oblast)| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1929]]</text>
      <sha1>f3ug9hbft36ckn2z3vlq7h2vterfq67</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Chabarovsk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>158554</id>
    <revision>
      <id>1085354</id>
      <parentid>1084342</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T21:48:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>/* Keppeling om utens */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8200" xml:space="preserve">{{Stêd mei flagge|
Ofbyld=  [[File:Вид_из_окна_жилого_комплекса_на_площадь_Славы_-_верхнюю,_с_собором,_и_нижнюю_-_с_Вечным_огнем.jpg|300px]] | |
Flagge= [[File:Flag_of_Khabarovsk.svg|border|100px]] |
Wapen= [[File:Coat_of_arms_of_Khabarovsk.svg|60px]] |
Ynwennertal=  613.480  &lt;small&gt;(rûzing 2022)&lt;/small&gt; |
Oerflak= 389 km² |
Befolkingstichtens= 1589,33 ynw. / km² |
Stêdekloft= |
Hichte= 72 m |
Lân= [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]] |
Bestj. ienh. 1= Kraj |
Namme bestj. ienh. 1= [[File:Flag_of_Khabarovsk_Krai.svg|border|20px]] [[Chabarovsk (kraj)|Chabarovsk]] |
Bestj. ienh. 2=  |
Namme bestj. ienh. 2= |
Stifting= [[31 maaie]] [[1858]] |
Tiidsône= (UTC+10) |
Simmertiid= |
Koördinaten= {{Koördinaten yn tekst|48_29_0_N_135_5_0_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 29' N 135° 5' E}} |
Webside= [https://khabarovskadm.ru/ Side fan de stêd]
}}
[[Ofbyld:Ерофей Хабаров 2.jpg|thumb|Monumint fan Jerofej Chaborov]]
[[Ofbyld:Хабаровск, летом на набережной Амура.JPG|thumb|Bûlevaar oan de Amoer]]
[[Ofbyld:Khabarowsk.jpg|thumb|Moeravjov-Amoerskystrjitte]]
[[Ofbyld:Уссурийский бульвар.jpg|thumb|Ussoeryjsky-bûlevaar]]
'''Chabarovsk''' ([[Russysk]]: Хабaровск, IPA: [xɐˈbarəfsk]) is de grutste stêd fan it [[Russyske Fiere Easten]] en de haadstêd fan de [[kraj]] [[Chabarovsk (kraj)|Chabarovsk]]. De stêd leit 30 km fan de [[Sina|Sineeske]] grins by de [[gearrin]] fan de rivieren [[Amoer (rivier)|Amoer]] en [[Ussoeri]]. De twadgrutte stêd fan it Russyske Fiere Easten, [[Wladiwostok]], leit likernôch 800 km fan Chabarovsk ôf. De stêd wie fan [[2002]] oant desimber [[2018]] de haadstêd fan it [[Federaal distrikt Fiere Easten]], doe't Wladiwostok dy rôl oernaam. De stêd hat 613.480 (2022) ynwenners en stribbe Wladiwostok yn 2015 foarby as grutste stêd yn it Russyske Fiere Easten. Chabarovsk hat in ekstreem klimaat mei tige kâlde winters mei útspringers ta -40° C en waarme oant hjitte en fochtige simmers oant +35° C.

== Skiednis ==
Rotsskilderings fan 13.000 jier âld binne fûn by Chabarovsk. [[Tûngûzyske folken]] libben yn de kontreien doe't yn de [[achtste iuw]] it gebiet ûnder it [[Sineeske Keizerryk]] kaam. In stêd, ''Boli'' neamd, waard stifte op it plak dêr't Chabarovsk no leit. Yn de [[santjinde iuw]] kamen [[Kozakken]], yn tsjinst fan it [[Russyske Ryk]], de [[delling]] fan de [[Amoer (rivier)|Amoer]] ûntdekken. Hja moasten it gebiet foar de Russen opeaskje. Hja bouden op it plak fan Chabarovsk in fersterke winterkamp, ''[[ostrog]]'', yn septimber [[1651]], dy't se ''Atsjansk'' (Ачанск) of ''Atsjansky gorodok'' (Ачанский городок) neamden. Yn maart [[1652]] waard Fort Atsjansk troch [[Mantsjoes]] oanfallen, mar waard troch de Kozakken ôfslein.

Nei it [[Ferdrach fan Nertsjinsk]] yn [[1689]] waard it gebiet foar de folgjende oardel iuw in part fan it Sineeske Ryk ûnder de {Qing-dynasty]]. It plak ferskynde op kaarten út dy snuorje as ''Bólì'' ([[Sineesk]]: 伯力).

Nei it [[Ferdrach fan Aigun]] fan [[1858]] kaam it gebiet oan it [[Russyske Keizerryk]]. De Russen stiften dêr it militêre fort ''Chabarovka'' (Хаба́ровка), neamd nei [[Jerofej Chabarov]], in Russyske seefarder fan de santjinde iuw. Yn [[1880]] waard it pla offisjeel in stêd en krige yn [[1893]] syn hjoeddeistige namme: Chabarovsk.

Yn [[1894]] waard der in departemint fan it [[Russysk Geografysk Selskip]] foarme yn Chabarovsk dy't biblioteken, teaters en museums yn de stêd oprjochte. Dêrnei bloeide it kulturele libben yn de stêd.

Yn [[1916]] waard de [[Chabarovskbrêge]] foltôge, sa't treinen fan de [[Transsibearyske Spoarline]] de Amoer oerstekke koene ynstee fan it brûken fan fearponten. Yn de [[Russyske Boargerkriich]] waard Chabarovsk troch [[Japan]] beset yn septimber [[1918]].

Nei de delklap fan Japan yn de [[Twadde Wrâldkriich]] waard it proses fan Chabarov yn de stêd holden, dêr't Japanske kriichsfinzenen feroardield waarden.

De lêste Sineeske keizer, [[Puyi]], dy't troch Sovjettroepen yn [[Mantsjoerije]] oppakt waard, waard nei Chabarovsk brocht dêr't er fan [[1945]] oant [[1950]] wenne, doe't er wer nei Sina weromkeare koe. De Amerikanen hiene in militêre basis by Chabarovsk foar in koart skoftke.

Yn [[1956]] krige de stêd in tram en yn [[1998]] waard it sintrale plein fan de stêd opkaltefatere. Yn [[2000]] waard der yn de [[Russyske Federaasje]] troch presidint [[Vladimir Pûtin]] [[Federale distrikten fan Ruslân|federale distrikten]] yn it libben roppen. Chabarovsk waard de haadstêd fan it [[Federaal distrikt Fiere Easten]] oant [[2018]] doe't [[Wladiwostok]] dy rôl oernaam. Yn [[2008]] waard it treinstasjon folslein fernijd.

Yn [[2020]] wiene der protesten yn Chabarovsk tsjin de arrestaasje fan gûverneur Sergej Furgal troch it rezjym fan Pûtin.

Om't Chabarovsk, ta tsjinstelling fan Wladiwostok, nea ticht foar bûtenlanners west hat, hat Chabarovsk in tige warber kultureel libben.

== Klimaat ==
Chabarovsk hat in fochtich [[moesson]][[lânklimaat]] mei drûge kâlde winters, neffens de [[klimaatklassifikaasje fan Köppen]] DwB tsjin Dwa oan. De trochsneed delslach is 696 mm, benammen yn 'e simmer. De trochsneed temperatuer yn jannewaris is -19,2 °C, wylst dy yn july +21,4 °C is. Utersten rûnen útien fan -40 °C yn jannewaris 2011 ta +36,4 °C yn juny 2010.

== Befolking ==
[[Ofbyld:Kirovskiy rayon, Khabarovsk, Khabarovskiy kray, Russia - panoramio (115).jpg|thumb|Iisskulptueren op it sintrale plein]]
=== Befolkingsûntwikkeling ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|- class=&quot;hintergrundfarbe5&quot;
! Jier
! Ynwenners
|-
| 1897 || 14.971
|-
| 1939 || 199.172
|-
| 1959 || 322.744
|-
| 1970 || 435.962
|-
| 1979 || 527.848
|-
| 1989 || 600.623
|-
| 2002 || 583.072
|-
| 2010 || 577.441
|-
| 2022 || 613.480
|}

=== Etnyske opmaak ===
Etnyske opmaak fan de befolking yn 2010:
* [[Russen]] – 92,6%
* [[Oekraïners]] – 1,8%
* [[Koreanen]] – 1,1%
* [[Sinezen]] – 0,6%
* [[Tataren]] – 0,5%
* [[Oezbeken]] – 0,5%
* Oaren – 2,9%

== Ekonomy en ferfier ==
Wichtige yndustry yn de stêd is izer- en stielferwurking, skipsbou, raffinaderijen, farmaseutyske yndustry, fleisferwurking en de bou fan fersate typen swiere en lichte reauwen.

In fezelbreedbânkabel ferbynt de stêd mei [[Fuyuan (Heilongjiang)|Fuyuan]] yn Sina.

De stêd is it pleatslike spoarsintrum en hat in treinferbining mei [[Harbin]] yn Sina. De stêd leit oan de [[Transsibearyske Spoarline]]. Chabarovsk hat in lofthaven mei tsjinsten nei [[East-Aazje]], [[Súdeast-Aazje]], [[Jeropeesk Ruslân]] en [[Sintraal-Aazje]].

== It besjen wurdich ==
[[Ofbyld:Kirovskiy rayon, Khabarovsk, Khabarovskiy kray, Russia - panoramio (24).jpg|thumb|[[Transfiguraasjekatedraal (Chabarovsk)|Transfiguraasjekatedraal]]]]
* [[Transfiguraasjekatedraal (Chabarovsk)|Transfiguraasjekatedraal]] 
* [[Katedraal fan de Untsliepenis fan de Mem Gods (Chabarovsk)|Katedraal fan de Untsliepenis fan de Mem Gods]]
* Leninplein
* Amoerbûlevaar, by de rivier de [[Amoer (rivier)|Amoer]] del.
* Moeravjov-Amoerskystrjitte, ien fan de haadstrjitten yn it sintrum, mei in soad restaurants mei tradisjonele Russyske menú's, sûvenierwinkels, kafees, en nachtklups.

== Susterstêden ==
*{{Flagge JP}} [[Niigata]], Japan (1965)
*{{Flagge US}} [[Portland (Oregon)|Portland]], Feriene Steaten (1988)
*{{Flagge CA}} [[Victoria (Britsk-Kolumbia)|Victoria]], Kanada (1990)
*{{Flagge CN}} [[Harbin]], Sina (1993)
*{{Flagge KR}} [[Bucheon]], Súd-Koreä (2002)
*{{Flagge CN}} [[Sanya]], Sina (2011)

== Keppeling om utens ==
* [https://khabarovskadm.ru/ Offisjele side fan de stêd]
{{Commonscat|Khabarovsk}}

{{Boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch nei ''References'' op [https://en.wikipedia.org/wiki/Khabarovsk dizze side] en ''Einzelnachweise'' op [https://de.wikipedia.org/wiki/Chabarowsk dizze side].
}}


{{Koördinaten|48_29_0_N_135_5_0_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 29' N 135° 5' E}}

[[Kategory:Chabarovsk| ]]
[[Kategory:Plak yn Chabarovsk (kraj)]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1858]]</text>
      <sha1>snoc6ynlotltezvml6813xwdosbkyai</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Queen (album)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>158583</id>
    <revision>
      <id>1085312</id>
      <parentid>1079647</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:27:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PieterJanR</username>
        <id>1321</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Correctie</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2152" xml:space="preserve">{{Album
| ôfbylding                       = Queen logo.svg
| ôfbyldingstekst                 = 
| ôfbyldingsbreedte               = 
| namme                           = Queen
| artyst                          = [[Queen (band)|Queen]]
| taal                            = [[Ingelsk]]
| sjenre                          = [[Hardrock]]
| útbrocht                        = [[13 july]] [[1973]]
| opnommen                        = De Lane Lea en Trident studio&lt;br&gt;desimber [[1971]],&lt;br&gt;juny – novimber [[1972]]
| doer                            = 38:52
| label                           = EMI
| produsint                       = [[Roy Thomas Baker]],&lt;br&gt;[[John Anthony]],&lt;br&gt;Queen
| ferkocht                        = 
| albumlisten                     = 
| prizen                          = 
| sertifisearre                   = 
}}
'''Queen''' is it debútalbum fan [[Queen (band)|Queen]]. It album waard opnommen yn desimber [[1971]] yn de De Lane Lea studio's yn [[Londen]] en fan juny oant en mei novimber [[1972]] yn de Trident studio's ek yn londen en waard inkelde moannen letter op [[13 july]] [[1973]] útbrocht.

==Spyllist==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! nû.
! titel
! skriuwers
! doer
|-
|1.
|[[Keep Yourself Alive]]
|[[Brian May]]
|3:46
|-
|2.
|Doing All Right
|May en [[Tim Staffell]]
|4:10
|-
|3.
|Great King Rat
|[[Freddie Mercury]]
|5:41
|-
|4.
|My Fairy King
|Mercury
|4:07
|-
|5.
|Liar
|Mercury
|6:26
|-
|6.
|The Night Comes Down
|May
|4:24
|-
|7.
|Modern Times Rock 'n' Roll
|[[Roger Taylor (Queen)|Roger Taylor]]
|1:48
|-
|8.
|Son and Daughter
|May
|3:24
|-
|9.
|Jesus
|Mercury
|3:45
|-
|10.
|[[Seven Seas of Rhye]]... &lt;small&gt;''(ynstrumentaal)''&lt;/small&gt;
|Mercury
|1:10
|}

==Singles==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! titel
! skriuwers
! doer
! utbrocht
|-
|[[Keep Yourself Alive]]
|[[Brian May]]
|3:46
|[[6 july]] [[1973]]
|-
|Liar
|[[Freddie Mercury]]
|3:03
|[[14 febrewaris]] [[1974]]
|}

==Muzikanten==
* Freddie Mercurie – Sang &amp; Hammond oargel
* Brian May – Gitaar
* [[John Deacon]] – Bas
* Roger Taylor – Drums

[[Kategory:Album fan Queen]]
[[Kategory:Album út 1973]]
[[Kategory:Ingelsktalich album]]
[[Kategory:Hardrockalbum]]</text>
      <sha1>t1wf1n1016ffufcoaxy3mcwd88kb6vo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Chabarovsk (kraj)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159017</id>
    <revision>
      <id>1085342</id>
      <parentid>1080872</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:27:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7380" xml:space="preserve">{{Wurk}}
{{Ynfoboks Russysk dielgebiet
| namme                       = Chabarovsk-kraj &lt;br&gt; ''Хабаровский край''
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Khabarovsk_in_Russia.svg|300px|''Chabarovsk-kraj yn Ruslân'']]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag_of_Khabarovsk_Krai.svg|120px|border]]
| wapen                       = [[Ofbyld:Coat_of_arms_of_Khabarovsk_Krai.svg|80px|border]]
| soarte gebiet               = [[Krajs fan Ruslân|kraj]]
| ynwennertal                 = 1.298.978 &lt;small&gt;(rûzing 2022)&lt;/small&gt;
| rang                        = 
| oerflak                     = 787.633 km2
| rang oerflak                = 
| befolkingstichtens          = 1,7/km2
| persintaazje yn stêd        = 81,8%
| persintaazje op plattelân   = 18,2%
| lân                         = {{Flagge RU}} [[Ruslân]]
| federaal distrikt           = federaal distrikt
| namme federaal distrikt     = [[Federaal distrikt Fiere Easten|Fiere Easten]]
| ekonomyske regio            = ekonomyske regio
| namme ekonomyske regio      = [[Ekonomyske regio Fiere Easten|Fiere Easten]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3=  
| haadplak                    = [[Chabarovsk]]
| grutste plak                = [[Chabarovsk]]
| bestjoer                    = Dûma fan Chabarovsk-kraj
| gûverneur                   = Mikhail Degtjarev (waarnimmend)
| offisjele taal              = [[Russysk]]
| stifting                    = [[20 oktober]] [[1938]]
| tiidsône                    = [[UTC]] +10
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|54_48_N_136_50_E_type:city_zoom:16_region:NL|54° 48' NB, 136° 50' EL}}
| nûmerboerd                  = 27 
| webside                     = http://www.khabkrai.ru/
}}
De '''kraj Chabarovsk''' ([[Russysk]]: Хабаровский край, ''Khabarovsky kraj'', [[IPA]]: [xɐˈbarəfskʲɪj kraj]) is in [[dielgebieten fan Ruslân|dielgebiet fan Ruslân]] en leit yn it [[Russyske Fiere Easten]] en is part fan it [[Federaal distrikt Fiere Easten]]. De haadstêd is [[Chabarovsk]], de grutste stêd yn it Russyske Fiere Easten, dêr't likernôch de helte fan de totale befolking fan de [[kraj]] wennet. De kraj Chabarovsk is it fjirde grutste dielgebiet neffens oerflak en hat in befolking fan 1.298.978 (2022).

De befolking bestiet foar it grutste part út etnyske [[Russen]] en lânseigen folken fan de [[Tûngûzyske folken]].

== Geografy ==
De kraj Chabarovsk leit yn it [[Russyske Fiere Easten]] en grinzget oan de oblast [[Magadan (oblast)|Magadan]] yn it noarden, oan de republyk [[Sacha (republyk)|Sacha]] en de oblast [[Amoer (oblast)|Amoer]] yn it westen, oan de [[Joadske Autonome Oblast]], de [[Sina|Sineeske]] provinsje [[Heilongjiang]] en de kraj [[Primorje (kraj)|Primorje]] yn it suden en de [[See fan Ochotsk]] yn it easten en is mei in oerflak fan 785.730 km² it fjirde dielgebiet yn Ruslân neffens grutte. 

De [[fegetaasje]] fan de kraj bestiet út [[tûndra]] en [[taiga]]bosk yn it noarden, út [[sompe|sompich]] [[wâld]] yn de sintrale flakte en bluisterich bosk yn it suden. De wichtichste rivieren yn de kraj binne de [[Amoer (rivier)|Amoer]], Amgûn, Oeda en Tûgoer. Berchtmen yn de kraj binne it Boerejaberchtme, it Badzjalberchtme mei de heechste pyk de 2.221 meter hege Gora Ulûn, de Jam-Alin, de Dûsse-Alin, de Sichote-Alin, it Dzjûgdzjoerberchtme, it Kondjor-massyf, en parten fan it Sûntar-Chajataberchtme, dêr't de berch Berill it heechste punt fan de kraj fan is. Der binne ferskate skiereilannen oan de kust fan de kraj. Eilannen foar de kust fan de kraj binne ûnder oaren de [[Sjantar-eilannen]]. It eilân [[Sachalin]], it grutste eilân fan Ruslân, foarmet mei de eilannen fan de Koerilen de oblast [[Sachalin (oblast)|Sachalin]].

It klimaat fan de kraj Chabarovsk hat in sterk lânklimaat. Yn it noarden is er subarktysk mei mylde wiete simmers. Yn it suden, benammen it gebiet fierder fan de kust ôf, sa as yn de haadstêd [[Chabarovsk]], is der in lânklimaat mei hjitte en fochtige simmers, en kâlde lange winters dêr't de deitemperatuer amper boppe 0 °C komt. Dat komt troch de ynfloed fan de Eastaziatyske [[moesson]] yn de simmer en de kâlde Sibearyske luchtstream yn de winter. De twadgrutte stêd fan de kraj, [[Komsomolsk oan de Amoer]] hat sels noch grutte temperatuerferskillen.

== Skiednis ==
Neffens ferskate Sineeske en Koreaanske boarnen wennen yn it súdlike part fan de kraj ien fan de fiif Sjiwei-stammen. De Bo-Sjiwei en de Swartwetter Mohe-stammen holden harren ta yn it westen en easten fan it Boerajaberchtme en de Lytse Hingan.

De Russyske ekspedysjelieder Vassili Pojarkov farde de rivier de Amoer del om nei [[Jakûtsk]] werom te kearen oer de [[See fan Ochotsk]] en de rivier de [[Aldan (rivier)|Aldan]]. Yn 1649-1650 besette de [[Kozakken]] ûnder lieding fan Jerofej Chabarov de ouwers fan de Amoer, mar kaam wjerstân fan de Sinezen temjitte. De Kozakken moasten harren forten oan de Amoer boud hiene, ferlitte. By it [[Ferdrach fan Nertsjinsk]] yn 1689 moast Ruslân him út it gebiet om de rivier hinne lûke.  
 
Alhoewol't it de Russen ferbean waard de Amoer te befarren, wie der yn it Ferdrach fan Nertsjinsk neat besprutsen oer de ûnderrin fan de Amoer. It gebiet tusken de rivier de Oeda en it berchtme fan de Grutte Hingan, dus yn it gebiet om de ûnderrin fan de Amoer hinne, hie gjin fêste grinzen en dus koe de Sineesk-Russyske grns maklik ferpleatst wurde.

Yn de [[njoggentjinde iuw]] hold de Russyske generaal en diplomaat [[Nikolaj Moeravjov-Amoerski]] in hurdere line op nei oangeande de relaasje mei Sina. Hy easke it gebiet om de ûnderrin fan de Amoer op foar Ruslân. Yn [[1852]] ferfear in Russyske ekspedysje ûnder lieding fan Moeravjov nei de Amoer. Yn [[1857]] setten Russyse Kozakken en lânwurklu harren nei wenjen yn de [[delling]] fan de Amoer. Yn [[1858]], by it [[Ferdrach fan Aigun]] erkende Sina it bekken fan de ûnderrin fan de Amoer oant de rivier de [[Ussoeri]] ta. Dy rivier waard de grins tusken it [[Russyske Keizerryk]] en it Sineeske Keizerryk ûnder de [[Qing-dynasty]]. Dat joech Ruslân frije tagong ta de [[Grutte Oseaan]]. De Sineesk-Russyske grins waard by de [[Konvinsje fan Peking]] yn [[1860]] waard krekter fêstlein doe't it Ussoeri-territoarium, dy't troch beide Ruslân en Sina bestjoerd waarden, folslein Russysk waard. 

De kraj Cabarovsk waard op [[20 oktober]] [[1938]] doe't de kraj [[Fiere Easten (kraj)|Fiere Easten]] yn twaen spjalte waard tusken de krajs Chabarovsk en [[Primorje (kraj)|Primorje]]. De oblast [[Kamtsjatka (oblast)|Kamtsjatka]], dy't ûnder de kraj Fiere Easten foel, kaam ûnder it foech fan de kraj Chabarovsk, tegearre mei de autonome distrikten (okrûgs) fan [[Tsjûkotka]] en [[Korjaakje]]. Yn [[1947]] waard it noardlike part fan [[Sachalin]] mei it súdlike part gearfoege en foarmje de oblast [[Sachalin (oblast)|Sachalin]]. Yn [[1948]] guon súdwestlike parten waarden fan de kraj Chabarovsk ôfskaat en foarmje de oblast [[Amoer (oblast)|Amoer]]. Yn [[1953]] waard de oblast [[Magadan (oblast)|Magadan]] foarme út it noardlik part fan de kraj Chabarovsk en dy krige ek it foech oer Tsjûkotka, dy't doe noch ûnder Kamtsjatka foel. Yn [[1956]] krige de kraj Chabarovsk syn hjoeddeistige foarm doe't de oblast Kamtsjatka syn eigen bestjoer krige en Korjaakje waard dêr part fan.

== Ekonomy ==</text>
      <sha1>3sgeok1gtta5zmkamw482bot9uo5sil</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085352</id>
      <parentid>1085342</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T21:45:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>earst mar dien meitsje ear't ik mei wat oars begjin</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11364" xml:space="preserve">{{Ynfoboks Russysk dielgebiet
| namme                       = Chabarovsk-kraj &lt;br&gt; ''Хабаровский край''
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Khabarovsk_in_Russia.svg|300px|''Chabarovsk-kraj yn Ruslân'']]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag_of_Khabarovsk_Krai.svg|120px|border]]
| wapen                       = [[Ofbyld:Coat_of_arms_of_Khabarovsk_Krai.svg|80px|border]]
| soarte gebiet               = [[Krajs fan Ruslân|kraj]]
| ynwennertal                 = 1.298.978 &lt;small&gt;(rûzing 2022)&lt;/small&gt;
| rang                        = 
| oerflak                     = 787.633 km2
| rang oerflak                = 
| befolkingstichtens          = 1,7/km2
| persintaazje yn stêd        = 81,8%
| persintaazje op plattelân   = 18,2%
| lân                         = {{Flagge RU}} [[Ruslân]]
| federaal distrikt           = federaal distrikt
| namme federaal distrikt     = [[Federaal distrikt Fiere Easten|Fiere Easten]]
| ekonomyske regio            = ekonomyske regio
| namme ekonomyske regio      = [[Ekonomyske regio Fiere Easten|Fiere Easten]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3=  
| haadplak                    = [[Chabarovsk]]
| grutste plak                = [[Chabarovsk]]
| bestjoer                    = Dûma fan Chabarovsk-kraj
| gûverneur                   = Mikhail Degtjarev (waarnimmend)
| offisjele taal              = [[Russysk]]
| stifting                    = [[20 oktober]] [[1938]]
| tiidsône                    = [[UTC]] +10
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|54_48_N_136_50_E_type:city_zoom:16_region:NL|54° 48' NB, 136° 50' EL}}
| nûmerboerd                  = 27 
| webside                     = http://www.khabkrai.ru/
}}
[[Ofbyld:Здание администрации Хабаровского края.JPG|thumb|''Regearingsgebou fan de kraj yn Chabarovsk'']]
[[Ofbyld:Komsomolsk na Amuru.jpg|thumb|''Komsomolsk oan de Amoer'']]
De '''kraj Chabarovsk''' ([[Russysk]]: Хабаровский край, ''Khabarovsky kraj'', [[IPA]]: [xɐˈbarəfskʲɪj kraj]) is in [[dielgebieten fan Ruslân|dielgebiet fan Ruslân]] en leit yn it [[Russyske Fiere Easten]] en is part fan it [[Federaal distrikt Fiere Easten]]. De haadstêd is [[Chabarovsk]], de grutste stêd yn it Russyske Fiere Easten, dêr't likernôch de helte fan de totale befolking fan de [[kraj]] wennet. De kraj Chabarovsk is it fjirde grutste dielgebiet neffens oerflak en hat in befolking fan 1.298.978 (2022).

De befolking bestiet foar it grutste part út etnyske [[Russen]] en lânseigen folken fan de [[Tûngûzyske folken]].

== Geografy ==
De kraj Chabarovsk leit yn it [[Russyske Fiere Easten]] en grinzget oan de oblast [[Magadan (oblast)|Magadan]] yn it noarden, oan de republyk [[Sacha (republyk)|Sacha]] en de oblast [[Amoer (oblast)|Amoer]] yn it westen, oan de [[Joadske Autonome Oblast]], de [[Sina|Sineeske]] provinsje [[Heilongjiang]] en de kraj [[Primorje (kraj)|Primorje]] yn it suden en de [[See fan Ochotsk]] yn it easten en is mei in oerflak fan 785.730 km² it fjirde dielgebiet yn Ruslân neffens grutte. 

De [[fegetaasje]] fan de kraj bestiet út [[tûndra]] en [[taiga]]bosk yn it noarden, út [[sompe|sompich]] [[wâld]] yn de sintrale flakte en bluisterich bosk yn it suden. De wichtichste rivieren yn de kraj binne de [[Amoer (rivier)|Amoer]], Amgûn, Oeda en Tûgoer. Berchtmen yn de kraj binne it Boerejaberchtme, it Badzjalberchtme mei de heechste pyk de 2.221 meter hege Gora Ulûn, de Jam-Alin, de Dûsse-Alin, de Sichote-Alin, it Dzjûgdzjoerberchtme, it Kondjor-massyf, en parten fan it Sûntar-Chajataberchtme, dêr't de berch Berill it heechste punt fan de kraj fan is. Der binne ferskate skiereilannen oan de kust fan de kraj. Eilannen foar de kust fan de kraj binne ûnder oaren de [[Sjantar-eilannen]]. It eilân [[Sachalin]], it grutste eilân fan Ruslân, foarmet mei de eilannen fan de Koerilen de oblast [[Sachalin (oblast)|Sachalin]].

It klimaat fan de kraj Chabarovsk hat in sterk lânklimaat. Yn it noarden is der subarktysk klimaat mei mylde wiete simmers. Yn it suden, benammen it gebiet fierder fan de kust ôf, sa as yn de haadstêd [[Chabarovsk]], is der in lânklimaat mei hjitte en fochtige simmers, en kâlde lange winters dêr't de deitemperatuer amper boppe 0 °C komt. Dat komt troch de ynfloed fan de Eastaziatyske [[moesson]] yn de simmer en de kâlde Sibearyske luchtstream yn de winter. De twadgrutte stêd fan de kraj, [[Komsomolsk oan de Amoer]] hat sels noch grutte temperatuerferskillen.

== Skiednis ==
Neffens ferskate Sineeske en Koreaanske boarnen wennen yn it súdlike part fan de kraj ien fan de fiif Sjiwei-stammen. De Bo-Sjiwei en de Swartwetter Mohe-stammen holden harren ta yn it westen en easten fan it Boerajaberchtme en de Lytse Hingan.

De Russyske ekspedysjelieder Vassili Pojarkov farde de rivier de Amoer del om nei [[Jakûtsk]] werom te kearen oer de [[See fan Ochotsk]] en de rivier de [[Aldan (rivier)|Aldan]]. Yn 1649-1650 besetten de [[Kozakken]] ûnder lieding fan Jerofej Chabarov de ouwers fan de Amoer, mar dy kamen wjerstân fan de Sinezen temjitte. De Kozakken moasten harren forten, dy't se oan de Amoer boud hiene, ferlitte. By it [[Ferdrach fan Nertsjinsk]] yn 1689 moast Ruslân him út it gebiet om de rivier hinne lûke.  
 
Alhoewol't it de Russen ferbean waard de Amoer te befarren, wie der yn it Ferdrach fan Nertsjinsk neat besprutsen oer de ûnderrin fan de Amoer. It gebiet tusken de rivier de Oeda en it berchtme fan de Grutte Hingan, dus yn it gebiet om de ûnderrin fan de Amoer hinne, hie gjin fêste grinzen en dus koe de Sineesk-Russyske grins maklik ferskood wurde.

Yn de [[njoggentjinde iuw]] hold de Russyske generaal en diplomaat [[Nikolaj Moeravjov-Amoerski]] der in hurdere line op nei oangeande de relaasje mei Sina. Hy easke it gebiet om de ûnderrin fan de Amoer op foar Ruslân. Yn [[1852]] ferfear in Russyske ekspedysje ûnder lieding fan Moeravjov nei de Amoer. Yn [[1857]] setten Russyse Kozakken en lânwurklu harren nei wenjen yn de [[delling]] fan de Amoer. Yn [[1858]], by it [[Ferdrach fan Aigun]] erkende Sina it bekken fan de ûnderrin fan de Amoer oant de rivier de [[Ussoeri]] ta. Dy rivier waard de grins tusken it [[Russyske Keizerryk]] en it Sineeske Keizerryk ûnder de [[Qing-dynasty]]. Dat joech Ruslân frije tagong ta de [[Grutte Oseaan]]. De Sineesk-Russyske grins waard by de [[Konvinsje fan Peking]] yn [[1860]] krekter fêstlein doe't it Ussoeri-territoarium, dy't troch beide Ruslân en Sina bestjoerd waarden, folslein Russysk waard. 

De kraj Chabarovsk waard op [[20 oktober]] [[1938]] doe't de kraj [[Fiere Easten (kraj)|Fiere Easten]] yn twaen spjalte waard tusken de krajs Chabarovsk en [[Primorje (kraj)|Primorje]]. De oblast [[Kamtsjatka (oblast)|Kamtsjatka]], dy't ûnder de kraj Fiere Easten foel, kaam ûnder it foech fan de kraj Chabarovsk, tegearre mei de autonome distrikten (okrûgs) fan [[Tsjûkotka]] en [[Korjaakje]]. Yn [[1947]] waard it noardlike part fan [[Sachalin]] mei it súdlike part gearfoege en foarmje de oblast [[Sachalin (oblast)|Sachalin]]. Yn [[1948]] waarden guon súdwestlike parten fan de kraj Chabarovsk ôfskaat en foarmje de oblast [[Amoer (oblast)|Amoer]]. Yn [[1953]] waard de oblast [[Magadan (oblast)|Magadan]] foarme út it noardlik part fan de kraj Chabarovsk en dy krige ek it foech oer Tsjûkotka, dy't doe noch ûnder Kamtsjatka foel. Yn [[1956]] krige de kraj Chabarovsk syn hjoeddeistige foarm doe't de oblast Kamtsjatka syn eigen bestjoer krige en Korjaakje waard dêr part fan waard.

== Ekonomy ==
[[Ofbyld:Amur bridge in Khabarovsk.jpg|thumb|Chabarovskbrêge oer de Amoer hinne]]
De kraj Chabarovsk is it meast yndustriële gebiet fan it Russyske Fiere Easten. Ien fan de grutste yndustryen is it militêr-yndustrieel kompleks yn [[Komsomolsk oan de Amoer]]. Ek is der yn de kraj in soad metaalferwurking yn de grutte stêden, fierders noch houtyndustry, fiskerij en mynbou, dêr't goud, koper en tin wûn wurde. De grûnstofwinning fan de grûnstoffen, dêr't de regio ryk oan is, is lykwols net folslein ûntwikkele. Komsomolsk oan de Amoer is it izer- en stielsintrum fan it Russyske Fiere Easten. In [[piiplieding]] rint fan it noarden fan Sachalin nei de raffinaderijen yn Chabarovsk. Yn de delling fan de Amoer is [[lânbou]] en wurde benammen weet en soaja ferboud. De haadstêd Chabarovsk leit oan de [[Transsibearyske Spoarline]] dêr't er oer de Amoer hinne rint.

== Bestjoersyndieling en grutte plakken ==
[[Ofbyld:Amursk P7270013 2300.jpg|thumb|''Amoersk'']]
[[Ofbyld:Николаевск-на-Амуре вид с Лыжной базы отдыха.jpg|thumb|''Nikolajevsk oan de Amoer'']]
De kraj bestiet út 17 [[rajon]]s en 2 [[Stedsdistrikt (Ruslân)|stedsdistrikten]]. De stedsdistrikten besteane út de twa grutste stêden Cabarovsk en Komsomolsk oan de Amoer. Meiïnoar binne der 7 stêden en 19 plakken mei in stedsk karakter.

{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:left;&quot;
|- 
! Grutste stêden
! Russysk
! Ynwenners*
! class=&quot;unsortable&quot; | Wapen
! class=&quot;unsortable&quot; | Lokaasje
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Chabarovsk]] || Хабаровск ||  613.480 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat_of_arms_of_Khabarovsk.svg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_29_00_N_135_05_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 29' N 135° 05' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Komsomolsk oan de Amoer]] || Комсомольск-на-Амуре || 239.386 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat_of_Arms_of_Komsomolsk-na-Amure_(Khabarovsk_kray)_(1999).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|50_33_00_N_137_00_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|50° 33' N 137° 00' E}}.
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Amoersk]] || Амурск || 56.478 &lt;small&gt;(2020)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat_of_Arms_of_Amursk_(Khabarovsk_kray).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|50_13_48_N_136_54_06_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|50° 14' N 136° 54' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Sovetskaja-Gavan]] || Советская Гавань || 36.780 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Sovgava1.png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|48_58_00_N_140_17_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 58' N 140° 17' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Nikolajevsk oan de Amoer]] || Николаевск-на-Амуре || 17.458 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat_of_Arms_of_Nikolaevsk-na-Amure_(Khabarovsk_kray)_(2002).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|53_09_00_N_140_44_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 09' N 140° 44' E}}
|}

== Befolking == 
Neffens de folkstelling fan 2010 hie de kraj Chabarovsk 1.343.869 ynwenners, dêr't 91,8% fan de befolking út etnyske [[Russen]], 2,1% [[Oekraïners]], 0,8% [[Nanai (folk)|Nanai]], 0,6% [[Tataren]], 0,6% [[Koreanen]] en 0,4% [[Wytrussen]] bestiet.

{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Ingelsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:en:Khabarovsk Krai]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Khabarovsk Krai|Chabarovsk (kraj)}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
{{DEFAULTSORT:Chabarovsk (kraj)}}
[[Kategory:Chabarovsk (kraj)| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1938]]</text>
      <sha1>aid3g4tgp1dba7yzww6slxqzufylhau</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Omgong fan Frankryk foar froulju</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159761</id>
    <revision>
      <id>1085325</id>
      <parentid>1084362</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T16:53:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Annemiek van Vleuten</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8824" xml:space="preserve">{{Sportevenemint
| namme             = Tour de France Femmes
| ôfbylding         =
| ôfbyldingsbreedte = 
| ûnderskrift       = 
| plak              = [[Frankryk]]
| jier              = 
| data              = [[july]]
| sport             = [[hurdfytsen]]
| organisator       = Amaury Sport Organisation
| ferienigings      = 
| lannen            = 
| atleten           = 
| eveneminten       = 
| iepening          = 
| sluting           = 
| earste            = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 1984|1984]]
| lêste             = 
| aktueel           = 
| foarige           = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2022]]
| folgjende         = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2023]]
}}
De Omgong fan Frankryk (''[[Frânsk]]: Tour de France Femmes'') is in hurdfytswedstriid fan meardere dagen foar [[froulju]] yn [[Frankryk]]. Tusken [[1984]] en [[2009]] wiene der ferskate wedstriden dy 't sjoen waarden as de Omgong fan Frankryk foar froulju. Fan [[2014]] oant en mei [[2021]] waard ûnder de Omgong fan Frankryk foar manlju in wedstriid fan ien dei foar froulju (''La Course'') organisearre troch de [[Amaury Sport Organisation|ASO]]. Fan [[2022]] ôf is der wer in etappekoers fan mear dagen.

==Skiednis==
Yn [[1955]] waard foar ien kear in Omgong fan Frankryk foar froulju ferriden, dêr 't 41 fytsters oan meidiene. De wedstriid bestie út fiif etappen en waard wûn troch [[Millie Robinson]].

===Tour de France féminin &amp; Tour de la CEE féminin===
Fan [[1984]] oant en mei [[1989]] waard de wedstriid ûnder de namme ''Tour de France féminin'' hâlden, op deselde dagen en oer itselde parkoers as de manlju. Direkteur [[Jean-Marie Leblanc]] besleat nei de wedstriid fan 1989 op te hâlden om't it neffens him ekonomysk net rendabel wie. De wedstriid waard fan [[1990]] ôf net mear gelyk mei de manlju ferriden en hjitte oant en mei [[1993]] ''Tour de la CEE féminin''. Dêrnei hold de wedstriid op, om't der problemen wiene mei it oanlûken fan sponsoaren en gaststêden, wêrtroch't der faak lange ferpleatsingen wiene tusken de etappen.

===La Grande Boucle féminine===
Tagelyk waard fan [[1992]] ôf de ''Tour cycliste féminin'' yn augustus organisearre troch [[Pierre Boué]]], in konkurrint fan ''Société du Tour de France''. Yn [[1998]] moast de wedstriid fan namme feroarje, omdat de namme tefolle like op de Omgong fan Frankryk en hjitte fan doe ôf La Grande Boucle féminine (nei ''La Grande Boucle'', de bynamme fan de Omgong fan Frankryk). Mei troch de Festina-affêre by de manlju yn de Tour fan [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] waard it oanlûken fan sponsors allinnich mar dreger. Yn [[2004]] waard de wedstriid net hâlden. Foarhinne telde de omgong tusken de 10 en 15 etappes, mar sûnt [[2005]] noch mar fiif (yn ien regio) en dêrtroch waard de Omgong net mear klassifisearre troch de UCI en krige it in benammen nasjonaal dielnimmersfjild. Yn [[2008]] telde de wedstriid sân etappes op seis dagen en yn [[2009]] bestie de lêste edysje noch út mar fjouwer etappes troch it annulearjen fan de earste trije etappes yn [[Bretagne]]. De winneres fan de lêste edysje, [[Emma Pooley]], grapte dat it noch mar in ''Petite Boucle'' wie yn stee fan in ''Grande Boucle''. Nei't de ''Tour de l'Aude'' in 2010 en de ''Route de France'' yn [[2016]] ophold te bestean, wie de [[Omgong fan Itaalje foar Froulju|Giro Donne]] de iennige oerbleaune Grutte Omgong foar froulju.

===La Course===
Nei in petysje fan [[Marianne Vos]], [[Emma Pooley]], [[Kathryn Bertine]] en [[Chrissie Wellington]] waard der op [[27 july]] [[2014]], de lêste dei fan de Omgong fan Frankryk foar manlju, in wedstriid fan ien dei mei de namme ''Omgong fan Frankryk foar froulju'' yntrodusearre. Vos wûn de earste edysje. De earste trije jier waard riden op de ''Champs Élysées'' yn Parys. Yn [[2017]] en [[2018]] wie de wedstriid yn de [[Alpen]], mei oankomst op respektyflik de [[Col d'Izoard]] en [[Le Grand-Bornand]]. Beide edysjes waarden wûn troch [[Annemiek van Vleuten]]. Yn 2019 wie Pau de gast stêd mei wer Vos as winneres. De lêste twa edysjes waarden ferriden by de start fan de Tour yn [[Nice]] en [[Bretagne]]. De lêste edysje yn 2021 waard wûn troch [[Demi Vollering]].

===Tour de France Femmes===
Op [[12 maaie]] [[2021]] makke de [[Amaury Sport Organisation|ASO]] bekend dat der yn [[2022]] wer in Omgong fan Frankryk foar froulju wêze sil mei de namme ''Tour de France Femmes 2022''. It definitive parkoers waard yn oktober [[2021]] bekend makke: de omgong sil acht dagen duorje, mei de start op de lêste dei foar de manlju op [[24 july]] yn [[Parys]] en de slotrit finisht op [[La Planche des Belles Filles]].

==Winners==
=== Winners Tour de France féminin 1984-1989 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1984|1984]]
| [[Marianne Martin]] 
|{{USAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1985|1985]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1986|1986]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1987|1987]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1988|1988]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1989|1989]]
| [[Jeannie Longo]]
| {{FRAnasj}}
|}

=== Winners Tour de la CEE féminin 1990-1993 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1990|1990]]
| [[Catherine Marsal]]
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1991|1991]]
| [[Astrid Schop]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1992|1992]]
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1993|1993]]
| [[Heidi Van De Vijver]]
| {{BELnasj}}
|}

=== Winners Tour cycliste féminin 1992-1997 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1992
| [[Leontien van Moorsel]] 
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1993
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1994
| [[Valentina Polkhanova]] 
| {{RUSnasj}}
| 
|-
| 1995
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1996
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1997
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
|GS Gelati Sanson
|}

=== Winners La Grande Boucle féminine 1998-2009 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1998
|  [[Edita Pučinskaitė]] 
| {{LTUnasj}}
| 
|-
| 1999
|  [[Diana Žiliūtė]] 
| {{LTUnasj}}
| Acca Due O
|-
| 2000
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2001
|  [[Joane Somarriba]]
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2002
|  [[Zinaida Stahurskaya]] 
| {{BLRnasj}}
| USC Chirio Forno d'Asolo
|-
| 2003
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| Bizkaia-Panda Software-Durango
|-
| colspan=4 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1994 Omgong net organisearre''
|-
| 2005
|  [[Priska Doppmann]] 
| {{SUInasj}}
| 	Univega
|-
| 2006
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| 	Univega
|-
| 2007
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| Raleigh-Lifeforce
|-
| 2008
|  [[Christiane Soeder]] 
| {{AUTnasj}}
| Cervélo Testteam
|-
| 2009
|  [[Emma Pooley]]
| {{GBRnasj}}
| Cervélo Testteam
|}

=== Winners La Course 2014-2021===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2014|2014]] 
| [[Marianne Vos]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|- 
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2015|2015]] 
| [[Anna van der Breggen]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2016|2016]] 
| [[Chloe Hosking]] 
| {{AUSnasj}}
| Wiggle High5
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2017|2017]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Orica-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2018|2018]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Mitchelton-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2019|2019]] 
| [[Marianne Vos]]
| {{NEDnasj}}
| CCC-Liv
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2020|2020]] 
| [[Elizabeth Deignan]] 
| {{GBRnasj}}
| Trek-Segafredo
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021|2021]] 
|  [[Demi Vollering]] 
| {{NEDnasj}}
| 	SD Worx
|}

=== Winners Tour de France Femmes ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
|[[Omgong fan Frankryk foar froulju 2022|2022]] 
|[[Annemiek van Vleuten]]
|{{NEDnasj}}
|SD Worx 
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

[[Kategory:Hurdfytsen]]
[[Kategory:Omgong fan Frankryk| ]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Frankryk]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1984]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 1989]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1990]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2009]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2014]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2021]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2022]]</text>
      <sha1>caen7n4mfwl4cvaa0yrcjoatuvg9649</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085326</id>
      <parentid>1085325</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T16:59:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Winners Tour de France Femmes */ nooit letterlik de nijsberjochten oertype. se fytst by Movistar...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8824" xml:space="preserve">{{Sportevenemint
| namme             = Tour de France Femmes
| ôfbylding         =
| ôfbyldingsbreedte = 
| ûnderskrift       = 
| plak              = [[Frankryk]]
| jier              = 
| data              = [[july]]
| sport             = [[hurdfytsen]]
| organisator       = Amaury Sport Organisation
| ferienigings      = 
| lannen            = 
| atleten           = 
| eveneminten       = 
| iepening          = 
| sluting           = 
| earste            = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 1984|1984]]
| lêste             = 
| aktueel           = 
| foarige           = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2022]]
| folgjende         = [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2023]]
}}
De Omgong fan Frankryk (''[[Frânsk]]: Tour de France Femmes'') is in hurdfytswedstriid fan meardere dagen foar [[froulju]] yn [[Frankryk]]. Tusken [[1984]] en [[2009]] wiene der ferskate wedstriden dy 't sjoen waarden as de Omgong fan Frankryk foar froulju. Fan [[2014]] oant en mei [[2021]] waard ûnder de Omgong fan Frankryk foar manlju in wedstriid fan ien dei foar froulju (''La Course'') organisearre troch de [[Amaury Sport Organisation|ASO]]. Fan [[2022]] ôf is der wer in etappekoers fan mear dagen.

==Skiednis==
Yn [[1955]] waard foar ien kear in Omgong fan Frankryk foar froulju ferriden, dêr 't 41 fytsters oan meidiene. De wedstriid bestie út fiif etappen en waard wûn troch [[Millie Robinson]].

===Tour de France féminin &amp; Tour de la CEE féminin===
Fan [[1984]] oant en mei [[1989]] waard de wedstriid ûnder de namme ''Tour de France féminin'' hâlden, op deselde dagen en oer itselde parkoers as de manlju. Direkteur [[Jean-Marie Leblanc]] besleat nei de wedstriid fan 1989 op te hâlden om't it neffens him ekonomysk net rendabel wie. De wedstriid waard fan [[1990]] ôf net mear gelyk mei de manlju ferriden en hjitte oant en mei [[1993]] ''Tour de la CEE féminin''. Dêrnei hold de wedstriid op, om't der problemen wiene mei it oanlûken fan sponsoaren en gaststêden, wêrtroch't der faak lange ferpleatsingen wiene tusken de etappen.

===La Grande Boucle féminine===
Tagelyk waard fan [[1992]] ôf de ''Tour cycliste féminin'' yn augustus organisearre troch [[Pierre Boué]]], in konkurrint fan ''Société du Tour de France''. Yn [[1998]] moast de wedstriid fan namme feroarje, omdat de namme tefolle like op de Omgong fan Frankryk en hjitte fan doe ôf La Grande Boucle féminine (nei ''La Grande Boucle'', de bynamme fan de Omgong fan Frankryk). Mei troch de Festina-affêre by de manlju yn de Tour fan [[Omgong fan Frankryk 1998|1998]] waard it oanlûken fan sponsors allinnich mar dreger. Yn [[2004]] waard de wedstriid net hâlden. Foarhinne telde de omgong tusken de 10 en 15 etappes, mar sûnt [[2005]] noch mar fiif (yn ien regio) en dêrtroch waard de Omgong net mear klassifisearre troch de UCI en krige it in benammen nasjonaal dielnimmersfjild. Yn [[2008]] telde de wedstriid sân etappes op seis dagen en yn [[2009]] bestie de lêste edysje noch út mar fjouwer etappes troch it annulearjen fan de earste trije etappes yn [[Bretagne]]. De winneres fan de lêste edysje, [[Emma Pooley]], grapte dat it noch mar in ''Petite Boucle'' wie yn stee fan in ''Grande Boucle''. Nei't de ''Tour de l'Aude'' in 2010 en de ''Route de France'' yn [[2016]] ophold te bestean, wie de [[Omgong fan Itaalje foar Froulju|Giro Donne]] de iennige oerbleaune Grutte Omgong foar froulju.

===La Course===
Nei in petysje fan [[Marianne Vos]], [[Emma Pooley]], [[Kathryn Bertine]] en [[Chrissie Wellington]] waard der op [[27 july]] [[2014]], de lêste dei fan de Omgong fan Frankryk foar manlju, in wedstriid fan ien dei mei de namme ''Omgong fan Frankryk foar froulju'' yntrodusearre. Vos wûn de earste edysje. De earste trije jier waard riden op de ''Champs Élysées'' yn Parys. Yn [[2017]] en [[2018]] wie de wedstriid yn de [[Alpen]], mei oankomst op respektyflik de [[Col d'Izoard]] en [[Le Grand-Bornand]]. Beide edysjes waarden wûn troch [[Annemiek van Vleuten]]. Yn 2019 wie Pau de gast stêd mei wer Vos as winneres. De lêste twa edysjes waarden ferriden by de start fan de Tour yn [[Nice]] en [[Bretagne]]. De lêste edysje yn 2021 waard wûn troch [[Demi Vollering]].

===Tour de France Femmes===
Op [[12 maaie]] [[2021]] makke de [[Amaury Sport Organisation|ASO]] bekend dat der yn [[2022]] wer in Omgong fan Frankryk foar froulju wêze sil mei de namme ''Tour de France Femmes 2022''. It definitive parkoers waard yn oktober [[2021]] bekend makke: de omgong sil acht dagen duorje, mei de start op de lêste dei foar de manlju op [[24 july]] yn [[Parys]] en de slotrit finisht op [[La Planche des Belles Filles]].

==Winners==
=== Winners Tour de France féminin 1984-1989 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1984|1984]]
| [[Marianne Martin]] 
|{{USAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1985|1985]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1986|1986]]
| [[Maria Canins]] 
| {{ITAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1987|1987]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1988|1988]]
| [[Jeannie Longo]] 
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1989|1989]]
| [[Jeannie Longo]]
| {{FRAnasj}}
|}

=== Winners Tour de la CEE féminin 1990-1993 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1990|1990]]
| [[Catherine Marsal]]
| {{FRAnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1991|1991]]
| [[Astrid Schop]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1992|1992]]
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar Froulju 1993|1993]]
| [[Heidi Van De Vijver]]
| {{BELnasj}}
|}

=== Winners Tour cycliste féminin 1992-1997 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1992
| [[Leontien van Moorsel]] 
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1993
| [[Leontien van Moorsel]]
| {{NEDnasj}}
| 
|-
| 1994
| [[Valentina Polkhanova]] 
| {{RUSnasj}}
| 
|-
| 1995
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1996
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
| GS Gelati Sanson
|-
| 1997
| [[Fabiana Luperini]] 
| {{ITAnasj}}
|GS Gelati Sanson
|}

=== Winners La Grande Boucle féminine 1998-2009 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| 1998
|  [[Edita Pučinskaitė]] 
| {{LTUnasj}}
| 
|-
| 1999
|  [[Diana Žiliūtė]] 
| {{LTUnasj}}
| Acca Due O
|-
| 2000
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2001
|  [[Joane Somarriba]]
| {{ESPnasj}}
| 	Alfa Lum-RSM
|-
| 2002
|  [[Zinaida Stahurskaya]] 
| {{BLRnasj}}
| USC Chirio Forno d'Asolo
|-
| 2003
|  [[Joane Somarriba]] 
| {{ESPnasj}}
| Bizkaia-Panda Software-Durango
|-
| colspan=4 align=center bgcolor=&quot;lightgrey&quot;| ''1994 Omgong net organisearre''
|-
| 2005
|  [[Priska Doppmann]] 
| {{SUInasj}}
| 	Univega
|-
| 2006
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| 	Univega
|-
| 2007
|  [[Nicole Cooke]] 
| {{GBRnasj}}
| Raleigh-Lifeforce
|-
| 2008
|  [[Christiane Soeder]] 
| {{AUTnasj}}
| Cervélo Testteam
|-
| 2009
|  [[Emma Pooley]]
| {{GBRnasj}}
| Cervélo Testteam
|}

=== Winners La Course 2014-2021===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2014|2014]] 
| [[Marianne Vos]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|- 
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2015|2015]] 
| [[Anna van der Breggen]] 
| {{NEDnasj}}
| Rabo Liv Women
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2016|2016]] 
| [[Chloe Hosking]] 
| {{AUSnasj}}
| Wiggle High5
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2017|2017]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Orica-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2018|2018]] 
| [[Annemiek van Vleuten]] 
| {{NEDnasj}}
| Mitchelton-Scott
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2019|2019]] 
| [[Marianne Vos]]
| {{NEDnasj}}
| CCC-Liv
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2020|2020]] 
| [[Elizabeth Deignan]] 
| {{GBRnasj}}
| Trek-Segafredo
|-
| [[Omgong fan Frankryk foar froulju 2021|2021]] 
|  [[Demi Vollering]] 
| {{NEDnasj}}
| 	SD Worx
|}

=== Winners Tour de France Femmes ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Jier
! Winner
! Nasjonaliteit
! Ploech
|-
|[[Omgong fan Frankryk foar froulju 2022|2022]] 
|[[Annemiek van Vleuten]]
|{{NEDnasj}}
|Movistar
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

[[Kategory:Hurdfytsen]]
[[Kategory:Omgong fan Frankryk| ]]
[[Kategory:Sportevenemint yn Frankryk]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1984]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 1989]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 1990]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2009]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2014]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint opheft yn 2021]]
[[Kategory:Weromkearend evenemint ynsteld yn 2022]]</text>
      <sha1>0b3hd6p1crhn112iiel998bna9hltb0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Stege</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159859</id>
    <revision>
      <id>1085308</id>
      <parentid>1085172</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:21:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>Alfêst dit</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1343" xml:space="preserve">{{wurk}}
[[Ofbyld:Mitselwier Tsjerke west.jpg|thumb|De steechjes om de tsjerke fan Mitselwier]]
[[Ofbyld:Gamle Færgestræde.jpg|thumb|Steechje yn [[Helsingør]] (Denemark)]]
In '''stege''' of '''steechje''' is in smelle strjitte yn in beboude omjouwing dy't gjin funksje foar trochgeand ferkear hawwe.

Yn [[stêden]] dy't in foar it grutste part midsiuwsk strjittepatroan hawwe, lykas de binnenstêd fan [[Amsterdam]], wiene fan âlds in soad stegen. Se ûntsleaten oarspronklik de iepen romte achter gebouwen oan strjitten en grêften. Earmelju, it grutste part fan de befolking, wennen oant 1900 en ek noch wol dêrnei massaal oan stegen en gloppen. De parten fan in stêd of doarp mei stegen waarden faak oantsjut as efterbuert of sloppewyk. Ek yn lytsere plakken wiene stegen dêr't minsken fan lege stân yn primitive omstannichheden ticht opelkoar libben hiel gewoan.

In al yn de sechstjinde iuw bekende útdrukking seit dat &quot;men stegen voor straten moet kennen&quot;. Dêrmei waard bedoeld dat men ûnderskied meitsje moast tusken minsken fan ferskate rang en stân en dêrmei rekken hâlde moast.

[[Doarp]]en hawwe ek stegen, meastentiids om de tsjerke hinne.

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Aut|[[Van der Woud, A.]]}} (2010), ''Koninkrijk vol sloppen - achterbuurten en vuil in de negentiende eeuw'', Amsterdam: Utjouwerij Bert Bakker
}}</text>
      <sha1>gb7xh1nm8zrakn17uo0y690ly2jn9sl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sebastopol</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159892</id>
    <revision>
      <id>1085321</id>
      <parentid>1085208</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T16:10:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>red en ien sin bytsje objektiver makke</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15980" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Sebastopol
&lt;small&gt;Севастополь&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Crimea-Sebastopol locator map.png|300px]]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Sevastopol.svg|80px]]
| wapen                       = [[Ofbyld:COA of Sevastopol.svg|40px]]
| soarte gebiet               = Federale stêd
| ynwennertal                 = 522.057 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
| oerflak                     = 1079,6 km² &lt;br&gt; wêrfan lân: 863,6 km² &lt;br&gt; wêrfan wetter: 216 km² 
| befolkingstichtens          = 604,51  ynw./km²
| sels yn te foljen 1         = 
| namme sels yn te foljen 1   = 
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]] (de facto) &lt;br&gt; [[Ofbyld:Flag of Ukraine.svg|border|20px]] [[Oekraïne]] (de jure)
| bestjoerlike ienheid 1      = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Federale stêden fan Ruslân|Federale stêd]]
| bestjoerlike ienheid 2      = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ekonomyske regio Súd|Súd]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = 
| grutste plak                = 
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5   = Russen (81%), Oekraïners (14,2%)
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   = 
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 1783
| tiidsône                    = [[UTC]]+3; MSK
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|44_36_00_N_33_32_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|44° 36' N 33° 32' E}}  
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         =  
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://council.gov.ru/en/structure/regions/SEV/ council.gov.ru]
}}
'''Sebastopol''' ([[Russysk]] &amp; [[Oekraynsk]]: Севастополь, Sevastopol; [[Krimtataarsk]]: Aqyar) is in federale stêd fan de [[Ruslân|Russyske Federaasje]] op de [[Krim]] oan de [[Swarte See]]. 

Nei in [[referindum]], weryn't de yn mearderheid Russyske befolking foar oansluting keas by [[Ruslân]], waard iensidich keazen foar in brek mei de [[Oekraïne]]. Sebastopol waard ûnderdiel fan de Ryssyske Federaasje en krige de status fan [[Federale stêden fan Ruslân|federale stêd]], in status dy't dield wurdt mei [[Moskou]] en [[Sint-Petersburch]]. Oekraïne en de ynternasjonale mienskip erkenne de anneksaasje fan de Krim troch Ruslân net.

Sebastopol stiet los fan de [[Krim (republyk)|Republyk fan de Krim]]. Beide binne neffens de Russyske bestjoerlike yndieling ûnderdiel fan it Federaal Distrikt Súd. Ek ûnder Oekraynsk bestjoer hie de stêd in aparte status.

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Sevastopol Chersonesus Theatre IMG 0623 1725.jpg|thumb|left|250px|''Ruïnes fan it teäter fan Chersonesus'']]
Eartiids bewennen [[Skyten]] en [[Sarmaten]] de iggen fan de [[Swarte See]]. Argeologen fûnen delsettings dy't op 1000 f.Kr. werom gyngen. Op it plak fan it hjoeddeiske Sebastopol stiften Griken út Heraclea yn de 6e iuw f.Kr. Chersonesos, dat yn de 9e iuw by it [[Byzantynske Ryk]] foege waard. Yn it jier 988 liet grutfoarst [[Vladimir de Grutte|Vladimir]] him yn Chersonesos dope. Dat wie it begjin fan de fersprieding fan it [[kristendom]] oer it Kiëvske Ryk. De [[Gouden Horde]] ferneatige by harren rôftochten yn de 13e en 14e iuw de stêd en dy rekke doe ûntfolke. It gebiet kaam yn de 15e iuw ûnder [[Osmaanske Ryk|Osmaansk]] bestjoer.  

Russyske troepen wisten yn de [[Russysk-Turkske Kriich (1787-1792)|Russysk-Turkske Kriich]] (1768-1774) it gebiet te oermasterjen. Yn 'e hjerst fan 1782 gyngen de Russyske fregatten Chrabry en Ostrorógny foar anker by de Krimtataarske delsetting Achtiar en op 19 april 1783 waard de Krim troch it Russyske Ryk anneksearre. Op dat plak waard op 3 juny 1783 troch de Russen de stêd stifte. Ynearsten hiet de fêsting noch Achtiar, mar in jier letter waard yn opdracht fan [[Katarina de Grutte]] in begjin makke mei it oanlizzen fan in marinebasis. It plak krige doe de [[Gryksk]]e namme Sebastopol (fan σεβαστος, sevastos, &quot;earbiedweardich&quot; en πολις, polis, &quot;stêd&quot;). Tusken 1797 en 1826 hiet de stêd wer Achtiar en yn 1804 waard it de thúshaven fan de [[Swarte Seefloat]]. 

[[Ofbyld:Lithograph Of Sevastopol.jpg|thumb|Lithograph Of Sevastopol|left|250px|''Haven yn 1850'']]
Oan de flugge groei fan Sebastopol is de namme Michail Petrovitsj Lazarev (1788-1851) ferbûn. Hy waard yn 1832 beneamd ta [[stêfsjef]] fan de Swarte Seefloat en wie letter opperbefelhawwer fan de float en haven en militêre gûverneur fan de stêd. Hy boude in admiraliteit mei skipsreparaasje en -boubedriuwen oan de kanten fan de Jûzjnaja-baai en de Karelbelnaja-baai en gyng nei it lizzen fan in basis foar de bou fan de float fierder mei de weropbou fan de stêd.
[[Ofbyld:Севастополь. Памятник затопленным кораблям.jpg|thumb|260px|''Monumint foar de sonken skippen'']]
De stêd spile in kaairol yn de [[Krimkriich]] (1854-1856) doe't yn septimber 1854 troepen fan Ingelân, Frankryk en Turkije by Jevpatorija lannen op wei nei Sebastopol. De oanfal wie massyf en de Russen wiene yn it neidiel. Dêrom waard ek besletten om ferâldere Russyske marineskippen yn it soal sinke te litten, sadat de tagong foar de fijân ta de baai fan Sebastobol blokkearre wie. In lange ferdigening folge, dy't 349 dagen duorre. De marinefêsting waard lykwols nea ynnommen en by it weromlûken nei it noarden fan de stêd lieten de Russen allinne ruïnes efter foar de fijân. De besetting fan Sebastopol duorre oant 23 juny 1856.    

Mei it akseptearjen fan de Fredesferdrach fan Parys fan 1856 krigen de Russen de stêd werom. Fan de stêd wie net in soad oer. [[Mark Twain]] skreau by in besite yn 1867 dat nei oardel jier kriich yn Sebastopol de ruïnestêd [[Pompeï]] der neffens de púnbulten fan Sebastopol noch kreas hinne lei.&lt;ref&gt;[http://www.telelib.com/authors/T/TwainMark/prose/innocentsabroad/innocentsabroad35.html Mark Twain, The Innocents Abroad, haadstik 35]&lt;/ref&gt; It Ferdrach fan Parys ferbea de Russen en Turken om in marine op de Swarte See te hawwen en Sebastopol ferlear dêrom foar in skoft syn strategysk belang, allinne bûtenlânske keapfardijskippen hiene noch tagong ta de haven.

De [[Russysk-Turkske Kriich (1877-1878)|Russysk-Turkske Kriich]] fan 1877-1878 twong Ruslân lykwols wer om syn seemacht en fêstingwurken oan de Swarte See op oarder te bringen. Sûnt 1890 waard de haven allinne noch as marinehaven brûkt en de hannel ferskode nei Feodosia.
[[Ofbyld:Панорама Оборона Севастополя 1854-1855. Севастополь. Крым. Россия. Май 2015 - panoramio (3).jpg|thumb|250px|left|''Ferdigening fan Sebastopol 1854-1855'']]
Yn 1905 waard it ferneamde panorama 'Ferdigening fan Sebastopol 1854-1855' iepene, in projekt fan Friedrich Oskar Enberg (1859-1937) en arsjitekt Valentin Feldmann (1864-1928) en de keunstner Franz Roubaud (1856-1928). 

Nei de [[Oktoberrevolúsje]] gyng de macht yn de stêd oer yn hannen fan de Ried fan Militêren en Arbeidersôffurdigen. De sosjaal-revolúsjonêren en [[Mensjewisme|mensjewiken]] hiene foar in skoftke it foar't sizzen, mar nei ferkiezings krigen de [[Bolsjewisme|bolsjewiken]] de mearderheid. Op 15 novimber 1920 moasten de [[Wite beweging|Wite]] troepen fan [[Pjotr ​​Nikolajevitsj Wrangel]] in ein meitsje oan it ferset tsjin de bolsjewiken, hja loeken harren mei help fan de Entente werom nei Konstantinopel. Neffens de skiedkundige [[Sergei Melgûnov]] (1880-1956) yn syn 'De Reade Terreur yn Ruslân' wie Sebastopol mei [[Balaklava]] ien fan de stêden dêr't de bolsjewiken alderheislikst tekear gyngen. Meiïnoar binne der likernôch 29.000 minsken fermoarde. Lykas Melgûnov skriuwt hiene de boargers fan de stêd neffens de Sovjetautoriteiten gjin rjocht om te kleijen oer de repressy 'om 't hja de Wite Garde holpen'. Njonken soldaten en ofsieren fan it Russyske Keizerlike leger waarden boargers, Reade-Krúswurkers, oerheidsfunksjonarissen, sjoernalisten esfh. delsketten.  
[[Ofbyld:Bundesarchiv N 1603 Bild-121, Russland, Sewastopol, zerstörter Hafen.jpg|thumb|260px|''De fernielde haven fan Sebastopol yn july 1942]]
Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] waard de stêd 250 dagen troch de [[Nazy-Dútslân|Dútsers]] belegere. De oanfal sette op 22 juny 1941 mei bombardeminten op de stêd útein. Nei't  Dútske en [[Roemeenje|Roemeenske]] troepen ûnder befel fan Erich von Manstein (1887-1973) op de Krim binnenfoelen, sette de ferdigening fan de stêd útein, dy 't 248 dagen duorre (30 oktober 1941-4 july 1942). Pas doe't der gjin mooglikheden mear wiene om te ferdigenjen, joegen de Sovjet-troepen it ferset op. 

De stêd hat slim te lijen hân fan de Dútske besetting. Hast alle fabriken en nutsbedriuwen wiene ferneatige en net mear as 6% fan de foaroarlochske wenningfoarried oerlibbe de striid. Tûzenen boargers waarden foar twangarbeid ôffierd nei Dútslân of fermoarde, wylst de russyske kriichsfinzenen deahongere en fermoarde waarden. De Dútsers wiene fan de doel de stêd de Dútske namme Theodorichhafen te jaan, mar dat plan waard net útfierd. It [[Reade Leger]] ferovere nei in koarte striid de stêd op 9 maaie 1944 wer werom. By de befrijing wennen der noch mar 3.000 minsken yn de stêd. De stêd is ien fan de trettjin stêden fan de Sovjet-Uny dy't ûnderskaat waard mei de status fan heldestêd.    

Under [[Nikita Chrûsjtsjov]] waard de stêd mei de rest fan it skiereilân yn 1954 bestjoerlik yndield by de [[Oekraynske Sosjalistyske Sovjetrepublyk]]. Omreden fan de marinebasis waard Sebastopol lykwols oars as de rest fan de Krim yn in apart bestjoersdistrikt yndield as in stêd, dy't streekrjocht ûnder Moskou foel. Fanwegen de basis wie Sebastopol in [[sletten stêd]], dat oant 1996 sa bleau.   

Nei it útinoar fallen fan de Sovjet-Uny en de ûnôfhinklikheid fan de Oekraïne groeiden de spanningen dy't der yn de tiid fan de Sovjet-Uny net wiene.&lt;ref&gt;[https://www.mo.be/artikel/referendum-op-de-krim-scheurt-families-uiteen De Morgen, 18 maart 2014]&lt;/ref&gt;. Fral it opeaskjen fan de Swarte Seefloat fan de USSR troch de Oekraïne as Oekraynsk eigendom brocht ûnrêst ûnder de Russen. Op 23 augustus 1994 rôp de gemeenteried fan Sebastopol de havenstêd út ta Russysk grûngebiet. De ried motivearre dat beslút  mei it útbliuwen fan 'in konkrete beslissing oer de status fan de stêd en fan de Swarte Seefloat'. De Russyske Dûma sette de folgjende stap mei it oannimmen fan in wet, wêryn't Sebastopol ta Russysk grûngebiet ferklearre waard. Yn 1997 namen de spanningen wer ôf mei it beslút om de Swarte Seefloat yn in Oekraynsk en in Russysk diel op te dielen. It waard de Russen tastien om de marinebasis oant 2017 te hieren en yn april 2010 waard it kontrakt mei nochris 25 jier ferlinge.     

Sûnt de twadde helte fan de jierren 1990 groeide Sebastopol tanksij it subtropyske klimaat en syn histoaryske monuminten út ta in toeristysk sintrum.

== Referindum ==
[[Ofbyld:Sevastopol 04-14 img02 view from Suvorov Square.jpg|thumb|260px|''Haven'']]
Op 16 maart 2014 waard op de hiele Krim in troch Sebastopol en de Autonome Republyk fan de Krim inisjiëarre referindum organisearre oer de takomst fan it skiereilân. De fragen dy't de befolking foarlein waarden wiene:

* Binne jo foar in werieniging fan de Krim mei Ruslân mei de rjochten fan in dielgebiet fan de Russyske Federaasje?
* Binne jo foar de werynfiering fan de grûnwet fan de Republyk fan de Krim út 1992 en foar in status fan de Krim as diel fan de Oekraïne? 

De útslach wie mei in opkomst fan 89.5% yn Sebastopol: 

* Foar werieniging mei Ruslân: 95,60%.
* Foar it bliuwen by de Oekraïne: 3.37% &lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20140722133147/http://sevsovet.com.ua/index.php/2011-06-30-23-44-03/12395-na-sessii-gorodskogo-soveta-utverzhdeny-rezultaty-obshchekrymskogo-referenduma-16-marta-2014-goda Offisjele side fan de gemeente Sevastopol (webargyf), 17 maart 2014]&lt;/ref&gt; 

Yn de Autonome Republyk fan de Krim wiene de sifers (mei in opkomst fan 83,1%): foar werieniging mei Ruslân: 96,77%, foar it bliuwen by de Oekraïne 2,51%.&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/world/2014/03/16/ccec2132-acd4-11e3-a06a-e3230a43d6cb_story.html Washington Post, 16 maart 2014]&lt;/ref&gt; 

Nei de útslach ûntstiene Folksfeesten op de Krim en Ruslân liet fuort witte it fersyk fan de Krim yn te willigjen.&lt;ref&gt;[https://www.mo.be/artikel/referendum-op-de-krim-scheurt-families-uiteen De Morgen, 18 maart 2014]&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[https://www.europa-nu.nl/id/vji4xbktz3rw/nieuws/feest_op_krim_na_eerste_uitslagen Europa-nu.nl, 16 maart 2014]&lt;/ref&gt; 

De Europeeske Uny en de Feriene Steaten wegeren de útslach fan it referindum te erkennen, om't dy neffens harren net foldie oan ynternasjonale wetten. Nei in referindum waarden de Krim en Sebastopol troch Ruslân anneksearre en dêrnei as ûnderdiel fan de Russyske Federaasje bestjoerd.

== Stedsyndieling ==
[[Ofbyld:Sevastopol-boroughs.svg|thumb|260px|Rajon Lenin (read), Rajon Gagarin (westlik diel)
*Rajon Nachimov (eastlik diel)
*Rajon Balaklav (grien)]]
Sebastopol bestiet út 4 distrikten:

*Rajon Lenin (sintrum)
*Rajon Gagarin (westlik diel)
*Rajon Nachimov (eastlik diel)
*Rajon Balaklav (súdlik diel)

By Sebastopol hearre njonken de stêd ek wat lytsere plakken, dy't fral ûnder it Balaklavski-rajon hearre.

== Befolking ==
Russen foarmje de mearderheid fan de befolking en fierwei de grutste etnyske groep yn de stêd. Dêrnjonken wenje der Oekraïners en lytsere minderheden lykas Wyt-Russen, Krim-Tataren en Wolga-Tataren.  

De belangrykste taal is Russysk, ek fan dyjingen dy't harren net as Rus beskôgje. By in Oekraynske folkstelling fan 2001 joech 90,6% fan de ynwenners fan de stêd it Russysk as memmetaal op en 6,8% Oekraynsk.

== It besjen wurdich ==
In soad minsken bringe in besite oan de ruïnestêd Chersonesos mei de Vladimirkatedraal. Yn Sebastopol binne in hiel grut tal monuminten dy't de ferskillende krigen betinke. In besite wurdich is ek it panoramamuseum út 1905, dat de Krimkriich betinkt. It gebou rekke yn de Twadde Wrâldkriich skeind en in diel fan it 115 meter lange en 14 meter hege keunstwurk fan Franz Roubaud gyng ferlern, mar restauraasje folge nei de befrijing. De stêd hat ferskillende musea, werfan't faaks it Swarte Floatmuseum ien fan de bekenste is.  

== Ofbylden ==
&lt;gallery mode=packed heights=120px style=&quot;text-align:left&quot;&gt;
Ofbyld:Мемориальный комплекс Панорама обороны Севастополя.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Panoramamuseum''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Владимирский собор, вид с улица Древняя.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Vladimirkatedraal (Chersonesos)''&lt;/div&gt;
Ofbyld:&quot;Soldier and Sailor&quot; Memorial to Heroic Defenders of Sevastopol.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Monumint foar de ferdigeners fan Sebastopol''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Севастополь, 2022, 65.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Petrus- en Pauluskatedraal''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Музей Черноморского флота (17344268334).jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Museum fan de Swarte Seefloat''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Sevastopol 04-14 img08 Tower of the Winds.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Toer fan de Winen''&lt;/div&gt;
&lt;/gallery&gt;

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Sevastopol|Sebastopol}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
[[Kategory:Plak yn Jeropeesk Ruslân]]
[[Kategory:Plak yn de Oekraïne]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 2014]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1793]]</text>
      <sha1>frzohxw9yjtzksle3mvjrvqo4ierkp5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085357</id>
      <parentid>1085321</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T21:54:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Ofbylden */ red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15936" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Sebastopol
&lt;small&gt;Севастополь&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Crimea-Sebastopol locator map.png|300px]]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Sevastopol.svg|80px]]
| wapen                       = [[Ofbyld:COA of Sevastopol.svg|40px]]
| soarte gebiet               = Federale stêd
| ynwennertal                 = 522.057 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
| oerflak                     = 1079,6 km² &lt;br&gt; wêrfan lân: 863,6 km² &lt;br&gt; wêrfan wetter: 216 km² 
| befolkingstichtens          = 604,51  ynw./km²
| sels yn te foljen 1         = 
| namme sels yn te foljen 1   = 
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]] (de facto) &lt;br&gt; [[Ofbyld:Flag of Ukraine.svg|border|20px]] [[Oekraïne]] (de jure)
| bestjoerlike ienheid 1      = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Federale stêden fan Ruslân|Federale stêd]]
| bestjoerlike ienheid 2      = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ekonomyske regio Súd|Súd]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = 
| grutste plak                = 
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5   = Russen (81%), Oekraïners (14,2%)
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   = 
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 1783
| tiidsône                    = [[UTC]]+3; MSK
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|44_36_00_N_33_32_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|44° 36' N 33° 32' E}}  
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         =  
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://council.gov.ru/en/structure/regions/SEV/ council.gov.ru]
}}
'''Sebastopol''' ([[Russysk]] &amp; [[Oekraynsk]]: Севастополь, Sevastopol; [[Krimtataarsk]]: Aqyar) is in federale stêd fan de [[Ruslân|Russyske Federaasje]] op de [[Krim]] oan de [[Swarte See]]. 

Nei in [[referindum]], weryn't de yn mearderheid Russyske befolking foar oansluting keas by [[Ruslân]], waard iensidich keazen foar in brek mei de [[Oekraïne]]. Sebastopol waard ûnderdiel fan de Ryssyske Federaasje en krige de status fan [[Federale stêden fan Ruslân|federale stêd]], in status dy't dield wurdt mei [[Moskou]] en [[Sint-Petersburch]]. Oekraïne en de ynternasjonale mienskip erkenne de anneksaasje fan de Krim troch Ruslân net.

Sebastopol stiet los fan de [[Krim (republyk)|Republyk fan de Krim]]. Beide binne neffens de Russyske bestjoerlike yndieling ûnderdiel fan it Federaal Distrikt Súd. Ek ûnder Oekraynsk bestjoer hie de stêd in aparte status.

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Sevastopol Chersonesus Theatre IMG 0623 1725.jpg|thumb|left|250px|''Ruïnes fan it teäter fan Chersonesus'']]
Eartiids bewennen [[Skyten]] en [[Sarmaten]] de iggen fan de [[Swarte See]]. Argeologen fûnen delsettings dy't op 1000 f.Kr. werom gyngen. Op it plak fan it hjoeddeiske Sebastopol stiften Griken út Heraclea yn de 6e iuw f.Kr. Chersonesos, dat yn de 9e iuw by it [[Byzantynske Ryk]] foege waard. Yn it jier 988 liet grutfoarst [[Vladimir de Grutte|Vladimir]] him yn Chersonesos dope. Dat wie it begjin fan de fersprieding fan it [[kristendom]] oer it Kiëvske Ryk. De [[Gouden Horde]] ferneatige by harren rôftochten yn de 13e en 14e iuw de stêd en dy rekke doe ûntfolke. It gebiet kaam yn de 15e iuw ûnder [[Osmaanske Ryk|Osmaansk]] bestjoer.  

Russyske troepen wisten yn de [[Russysk-Turkske Kriich (1787-1792)|Russysk-Turkske Kriich]] (1768-1774) it gebiet te oermasterjen. Yn 'e hjerst fan 1782 gyngen de Russyske fregatten Chrabry en Ostrorógny foar anker by de Krimtataarske delsetting Achtiar en op 19 april 1783 waard de Krim troch it Russyske Ryk anneksearre. Op dat plak waard op 3 juny 1783 troch de Russen de stêd stifte. Ynearsten hiet de fêsting noch Achtiar, mar in jier letter waard yn opdracht fan [[Katarina de Grutte]] in begjin makke mei it oanlizzen fan in marinebasis. It plak krige doe de [[Gryksk]]e namme Sebastopol (fan σεβαστος, sevastos, &quot;earbiedweardich&quot; en πολις, polis, &quot;stêd&quot;). Tusken 1797 en 1826 hiet de stêd wer Achtiar en yn 1804 waard it de thúshaven fan de [[Swarte Seefloat]]. 

[[Ofbyld:Lithograph Of Sevastopol.jpg|thumb|Lithograph Of Sevastopol|left|250px|''Haven yn 1850'']]
Oan de flugge groei fan Sebastopol is de namme Michail Petrovitsj Lazarev (1788-1851) ferbûn. Hy waard yn 1832 beneamd ta [[stêfsjef]] fan de Swarte Seefloat en wie letter opperbefelhawwer fan de float en haven en militêre gûverneur fan de stêd. Hy boude in admiraliteit mei skipsreparaasje en -boubedriuwen oan de kanten fan de Jûzjnaja-baai en de Karelbelnaja-baai en gyng nei it lizzen fan in basis foar de bou fan de float fierder mei de weropbou fan de stêd.
[[Ofbyld:Севастополь. Памятник затопленным кораблям.jpg|thumb|260px|''Monumint foar de sonken skippen'']]
De stêd spile in kaairol yn de [[Krimkriich]] (1854-1856) doe't yn septimber 1854 troepen fan Ingelân, Frankryk en Turkije by Jevpatorija lannen op wei nei Sebastopol. De oanfal wie massyf en de Russen wiene yn it neidiel. Dêrom waard ek besletten om ferâldere Russyske marineskippen yn it soal sinke te litten, sadat de tagong foar de fijân ta de baai fan Sebastobol blokkearre wie. In lange ferdigening folge, dy't 349 dagen duorre. De marinefêsting waard lykwols nea ynnommen en by it weromlûken nei it noarden fan de stêd lieten de Russen allinne ruïnes efter foar de fijân. De besetting fan Sebastopol duorre oant 23 juny 1856.    

Mei it akseptearjen fan de Fredesferdrach fan Parys fan 1856 krigen de Russen de stêd werom. Fan de stêd wie net in soad oer. [[Mark Twain]] skreau by in besite yn 1867 dat nei oardel jier kriich yn Sebastopol de ruïnestêd [[Pompeï]] der neffens de púnbulten fan Sebastopol noch kreas hinne lei.&lt;ref&gt;[http://www.telelib.com/authors/T/TwainMark/prose/innocentsabroad/innocentsabroad35.html Mark Twain, The Innocents Abroad, haadstik 35]&lt;/ref&gt; It Ferdrach fan Parys ferbea de Russen en Turken om in marine op de Swarte See te hawwen en Sebastopol ferlear dêrom foar in skoft syn strategysk belang, allinne bûtenlânske keapfardijskippen hiene noch tagong ta de haven.

De [[Russysk-Turkske Kriich (1877-1878)|Russysk-Turkske Kriich]] fan 1877-1878 twong Ruslân lykwols wer om syn seemacht en fêstingwurken oan de Swarte See op oarder te bringen. Sûnt 1890 waard de haven allinne noch as marinehaven brûkt en de hannel ferskode nei Feodosia.
[[Ofbyld:Панорама Оборона Севастополя 1854-1855. Севастополь. Крым. Россия. Май 2015 - panoramio (3).jpg|thumb|250px|left|''Ferdigening fan Sebastopol 1854-1855'']]
Yn 1905 waard it ferneamde panorama 'Ferdigening fan Sebastopol 1854-1855' iepene, in projekt fan Friedrich Oskar Enberg (1859-1937) en arsjitekt Valentin Feldmann (1864-1928) en de keunstner Franz Roubaud (1856-1928). 

Nei de [[Oktoberrevolúsje]] gyng de macht yn de stêd oer yn hannen fan de Ried fan Militêren en Arbeidersôffurdigen. De sosjaal-revolúsjonêren en [[Mensjewisme|mensjewiken]] hiene foar in skoftke it foar't sizzen, mar nei ferkiezings krigen de [[Bolsjewisme|bolsjewiken]] de mearderheid. Op 15 novimber 1920 moasten de [[Wite beweging|Wite]] troepen fan [[Pjotr ​​Nikolajevitsj Wrangel]] in ein meitsje oan it ferset tsjin de bolsjewiken, hja loeken harren mei help fan de Entente werom nei Konstantinopel. Neffens de skiedkundige [[Sergei Melgûnov]] (1880-1956) yn syn 'De Reade Terreur yn Ruslân' wie Sebastopol mei [[Balaklava]] ien fan de stêden dêr't de bolsjewiken alderheislikst tekear gyngen. Meiïnoar binne der likernôch 29.000 minsken fermoarde. Lykas Melgûnov skriuwt hiene de boargers fan de stêd neffens de Sovjetautoriteiten gjin rjocht om te kleijen oer de repressy 'om 't hja de Wite Garde holpen'. Njonken soldaten en ofsieren fan it Russyske Keizerlike leger waarden boargers, Reade-Krúswurkers, oerheidsfunksjonarissen, sjoernalisten esfh. delsketten.  
[[Ofbyld:Bundesarchiv N 1603 Bild-121, Russland, Sewastopol, zerstörter Hafen.jpg|thumb|260px|''De fernielde haven fan Sebastopol yn july 1942]]
Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] waard de stêd 250 dagen troch de [[Nazy-Dútslân|Dútsers]] belegere. De oanfal sette op 22 juny 1941 mei bombardeminten op de stêd útein. Nei't  Dútske en [[Roemeenje|Roemeenske]] troepen ûnder befel fan Erich von Manstein (1887-1973) op de Krim binnenfoelen, sette de ferdigening fan de stêd útein, dy 't 248 dagen duorre (30 oktober 1941-4 july 1942). Pas doe't der gjin mooglikheden mear wiene om te ferdigenjen, joegen de Sovjet-troepen it ferset op. 

De stêd hat slim te lijen hân fan de Dútske besetting. Hast alle fabriken en nutsbedriuwen wiene ferneatige en net mear as 6% fan de foaroarlochske wenningfoarried oerlibbe de striid. Tûzenen boargers waarden foar twangarbeid ôffierd nei Dútslân of fermoarde, wylst de russyske kriichsfinzenen deahongere en fermoarde waarden. De Dútsers wiene fan de doel de stêd de Dútske namme Theodorichhafen te jaan, mar dat plan waard net útfierd. It [[Reade Leger]] ferovere nei in koarte striid de stêd op 9 maaie 1944 wer werom. By de befrijing wennen der noch mar 3.000 minsken yn de stêd. De stêd is ien fan de trettjin stêden fan de Sovjet-Uny dy't ûnderskaat waard mei de status fan heldestêd.    

Under [[Nikita Chrûsjtsjov]] waard de stêd mei de rest fan it skiereilân yn 1954 bestjoerlik yndield by de [[Oekraynske Sosjalistyske Sovjetrepublyk]]. Omreden fan de marinebasis waard Sebastopol lykwols oars as de rest fan de Krim yn in apart bestjoersdistrikt yndield as in stêd, dy't streekrjocht ûnder Moskou foel. Fanwegen de basis wie Sebastopol in [[sletten stêd]], dat oant 1996 sa bleau.   

Nei it útinoar fallen fan de Sovjet-Uny en de ûnôfhinklikheid fan de Oekraïne groeiden de spanningen dy't der yn de tiid fan de Sovjet-Uny net wiene.&lt;ref&gt;[https://www.mo.be/artikel/referendum-op-de-krim-scheurt-families-uiteen De Morgen, 18 maart 2014]&lt;/ref&gt;. Fral it opeaskjen fan de Swarte Seefloat fan de USSR troch de Oekraïne as Oekraynsk eigendom brocht ûnrêst ûnder de Russen. Op 23 augustus 1994 rôp de gemeenteried fan Sebastopol de havenstêd út ta Russysk grûngebiet. De ried motivearre dat beslút  mei it útbliuwen fan 'in konkrete beslissing oer de status fan de stêd en fan de Swarte Seefloat'. De Russyske Dûma sette de folgjende stap mei it oannimmen fan in wet, wêryn't Sebastopol ta Russysk grûngebiet ferklearre waard. Yn 1997 namen de spanningen wer ôf mei it beslút om de Swarte Seefloat yn in Oekraynsk en in Russysk diel op te dielen. It waard de Russen tastien om de marinebasis oant 2017 te hieren en yn april 2010 waard it kontrakt mei nochris 25 jier ferlinge.     

Sûnt de twadde helte fan de jierren 1990 groeide Sebastopol tanksij it subtropyske klimaat en syn histoaryske monuminten út ta in toeristysk sintrum.

== Referindum ==
[[Ofbyld:Sevastopol 04-14 img02 view from Suvorov Square.jpg|thumb|260px|''Haven'']]
Op 16 maart 2014 waard op de hiele Krim in troch Sebastopol en de Autonome Republyk fan de Krim inisjiëarre referindum organisearre oer de takomst fan it skiereilân. De fragen dy't de befolking foarlein waarden wiene:

* Binne jo foar in werieniging fan de Krim mei Ruslân mei de rjochten fan in dielgebiet fan de Russyske Federaasje?
* Binne jo foar de werynfiering fan de grûnwet fan de Republyk fan de Krim út 1992 en foar in status fan de Krim as diel fan de Oekraïne? 

De útslach wie mei in opkomst fan 89.5% yn Sebastopol: 

* Foar werieniging mei Ruslân: 95,60%.
* Foar it bliuwen by de Oekraïne: 3.37% &lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20140722133147/http://sevsovet.com.ua/index.php/2011-06-30-23-44-03/12395-na-sessii-gorodskogo-soveta-utverzhdeny-rezultaty-obshchekrymskogo-referenduma-16-marta-2014-goda Offisjele side fan de gemeente Sevastopol (webargyf), 17 maart 2014]&lt;/ref&gt; 

Yn de Autonome Republyk fan de Krim wiene de sifers (mei in opkomst fan 83,1%): foar werieniging mei Ruslân: 96,77%, foar it bliuwen by de Oekraïne 2,51%.&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/world/2014/03/16/ccec2132-acd4-11e3-a06a-e3230a43d6cb_story.html Washington Post, 16 maart 2014]&lt;/ref&gt; 

Nei de útslach ûntstiene Folksfeesten op de Krim en Ruslân liet fuort witte it fersyk fan de Krim yn te willigjen.&lt;ref&gt;[https://www.mo.be/artikel/referendum-op-de-krim-scheurt-families-uiteen De Morgen, 18 maart 2014]&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[https://www.europa-nu.nl/id/vji4xbktz3rw/nieuws/feest_op_krim_na_eerste_uitslagen Europa-nu.nl, 16 maart 2014]&lt;/ref&gt; 

De Europeeske Uny en de Feriene Steaten wegeren de útslach fan it referindum te erkennen, om't dy neffens harren net foldie oan ynternasjonale wetten. Nei in referindum waarden de Krim en Sebastopol troch Ruslân anneksearre en dêrnei as ûnderdiel fan de Russyske Federaasje bestjoerd.

== Stedsyndieling ==
[[Ofbyld:Sevastopol-boroughs.svg|thumb|260px|Rajon Lenin (read), Rajon Gagarin (westlik diel)
*Rajon Nachimov (eastlik diel)
*Rajon Balaklav (grien)]]
Sebastopol bestiet út 4 distrikten:

*Rajon Lenin (sintrum)
*Rajon Gagarin (westlik diel)
*Rajon Nachimov (eastlik diel)
*Rajon Balaklav (súdlik diel)

By Sebastopol hearre njonken de stêd ek wat lytsere plakken, dy't fral ûnder it Balaklavski-rajon hearre.

== Befolking ==
Russen foarmje de mearderheid fan de befolking en fierwei de grutste etnyske groep yn de stêd. Dêrnjonken wenje der Oekraïners en lytsere minderheden lykas Wyt-Russen, Krim-Tataren en Wolga-Tataren.  

De belangrykste taal is Russysk, ek fan dyjingen dy't harren net as Rus beskôgje. By in Oekraynske folkstelling fan 2001 joech 90,6% fan de ynwenners fan de stêd it Russysk as memmetaal op en 6,8% Oekraynsk.

== It besjen wurdich ==
In soad minsken bringe in besite oan de ruïnestêd Chersonesos mei de Vladimirkatedraal. Yn Sebastopol binne in hiel grut tal monuminten dy't de ferskillende krigen betinke. In besite wurdich is ek it panoramamuseum út 1905, dat de Krimkriich betinkt. It gebou rekke yn de Twadde Wrâldkriich skeind en in diel fan it 115 meter lange en 14 meter hege keunstwurk fan Franz Roubaud gyng ferlern, mar restauraasje folge nei de befrijing. De stêd hat ferskillende musea, werfan't faaks it Swarte Floatmuseum ien fan de bekenste is.  

== Ofbylden ==
&lt;gallery mode=packed heights=120px style=&quot;text-align:left&quot;&gt;
Ofbyld:Мемориальный комплекс Панорама обороны Севастополя.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Panoramamuseum''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Владимирский собор, вид с улица Древняя.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Vladimirkatedraal (Chersonesos)''&lt;/div&gt;
Ofbyld:&quot;Soldier and Sailor&quot; Memorial to Heroic Defenders of Sevastopol.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Monumint foar de ferdigeners fan Sebastopol''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Севастополь, 2022, 65.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Petrus- en Pauluskatedraal''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Музей Черноморского флота (17344268334).jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Museum fan de Swarte Seefloat''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Sevastopol 04-14 img08 Tower of the Winds.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Toer fan de Winen''&lt;/div&gt;
&lt;/gallery&gt;

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Sevastopol|Sebastopol}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
[[Kategory:Plak op de Krim]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 2014]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1793]]</text>
      <sha1>4wvuvnffw5pffvy33wzpdag9ofykr5w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085358</id>
      <parentid>1085357</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T21:56:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ik haw der Kat:Plak op de Krim fan makke, want hoewol't de stêd bestjoerlik apart stiet fan 'e Rep. fan de Krim, leit er dúdlik wol op it skiereilân.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15937" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Sebastopol
&lt;small&gt;Севастополь&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Crimea-Sebastopol locator map.png|300px]]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Sevastopol.svg|80px]]
| wapen                       = [[Ofbyld:COA of Sevastopol.svg|40px]]
| soarte gebiet               = Federale stêd
| ynwennertal                 = 522.057 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
| oerflak                     = 1079,6 km² &lt;br&gt; wêrfan lân: 863,6 km² &lt;br&gt; wêrfan wetter: 216 km² 
| befolkingstichtens          = 604,51  ynw./km²
| sels yn te foljen 1         = 
| namme sels yn te foljen 1   = 
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]] (de facto) &lt;br&gt; [[Ofbyld:Flag of Ukraine.svg|border|20px]] [[Oekraïne]] (de jure)
| bestjoerlike ienheid 1      = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Federale stêden fan Ruslân|Federale stêd]]
| bestjoerlike ienheid 2      = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ekonomyske regio Súd|Súd]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = 
| grutste plak                = 
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5   = Russen (81%), Oekraïners (14,2%)
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   = 
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 1783
| tiidsône                    = [[UTC]]+3; MSK
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|44_36_00_N_33_32_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|44° 36' N 33° 32' E}}  
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         =  
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://council.gov.ru/en/structure/regions/SEV/ council.gov.ru]
}}
'''Sebastopol''' ([[Russysk]] &amp; [[Oekraynsk]]: Севастополь, Sevastopol; [[Krimtataarsk]]: Aqyar) is in federale stêd fan de [[Ruslân|Russyske Federaasje]] op de [[Krim]] oan de [[Swarte See]]. 

Nei in [[referindum]], weryn't de yn mearderheid Russyske befolking foar oansluting keas by [[Ruslân]], waard iensidich keazen foar in brek mei de [[Oekraïne]]. Sebastopol waard ûnderdiel fan de Ryssyske Federaasje en krige de status fan [[Federale stêden fan Ruslân|federale stêd]], in status dy't dield wurdt mei [[Moskou]] en [[Sint-Petersburch]]. Oekraïne en de ynternasjonale mienskip erkenne de anneksaasje fan de Krim troch Ruslân net.

Sebastopol stiet los fan de [[Krim (republyk)|Republyk fan de Krim]]. Beide binne neffens de Russyske bestjoerlike yndieling ûnderdiel fan it Federaal Distrikt Súd. Ek ûnder Oekraynsk bestjoer hie de stêd in aparte status.

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Sevastopol Chersonesus Theatre IMG 0623 1725.jpg|thumb|left|250px|''Ruïnes fan it teäter fan Chersonesus'']]
Eartiids bewennen [[Skyten]] en [[Sarmaten]] de iggen fan de [[Swarte See]]. Argeologen fûnen delsettings dy't op 1000 f.Kr. werom gyngen. Op it plak fan it hjoeddeiske Sebastopol stiften Griken út Heraclea yn de 6e iuw f.Kr. Chersonesos, dat yn de 9e iuw by it [[Byzantynske Ryk]] foege waard. Yn it jier 988 liet grutfoarst [[Vladimir de Grutte|Vladimir]] him yn Chersonesos dope. Dat wie it begjin fan de fersprieding fan it [[kristendom]] oer it Kiëvske Ryk. De [[Gouden Horde]] ferneatige by harren rôftochten yn de 13e en 14e iuw de stêd en dy rekke doe ûntfolke. It gebiet kaam yn de 15e iuw ûnder [[Osmaanske Ryk|Osmaansk]] bestjoer.  

Russyske troepen wisten yn de [[Russysk-Turkske Kriich (1787-1792)|Russysk-Turkske Kriich]] (1768-1774) it gebiet te oermasterjen. Yn 'e hjerst fan 1782 gyngen de Russyske fregatten Chrabry en Ostrorógny foar anker by de Krimtataarske delsetting Achtiar en op 19 april 1783 waard de Krim troch it Russyske Ryk anneksearre. Op dat plak waard op 3 juny 1783 troch de Russen de stêd stifte. Ynearsten hiet de fêsting noch Achtiar, mar in jier letter waard yn opdracht fan [[Katarina de Grutte]] in begjin makke mei it oanlizzen fan in marinebasis. It plak krige doe de [[Gryksk]]e namme Sebastopol (fan σεβαστος, sevastos, &quot;earbiedweardich&quot; en πολις, polis, &quot;stêd&quot;). Tusken 1797 en 1826 hiet de stêd wer Achtiar en yn 1804 waard it de thúshaven fan de [[Swarte Seefloat]]. 

[[Ofbyld:Lithograph Of Sevastopol.jpg|thumb|Lithograph Of Sevastopol|left|250px|''Haven yn 1850'']]
Oan de flugge groei fan Sebastopol is de namme Michail Petrovitsj Lazarev (1788-1851) ferbûn. Hy waard yn 1832 beneamd ta [[stêfsjef]] fan de Swarte Seefloat en wie letter opperbefelhawwer fan de float en haven en militêre gûverneur fan de stêd. Hy boude in admiraliteit mei skipsreparaasje en -boubedriuwen oan de kanten fan de Jûzjnaja-baai en de Karelbelnaja-baai en gyng nei it lizzen fan in basis foar de bou fan de float fierder mei de weropbou fan de stêd.
[[Ofbyld:Севастополь. Памятник затопленным кораблям.jpg|thumb|260px|''Monumint foar de sonken skippen'']]
De stêd spile in kaairol yn de [[Krimkriich]] (1854-1856) doe't yn septimber 1854 troepen fan Ingelân, Frankryk en Turkije by Jevpatorija lannen op wei nei Sebastopol. De oanfal wie massyf en de Russen wiene yn it neidiel. Dêrom waard ek besletten om ferâldere Russyske marineskippen yn it soal sinke te litten, sadat de tagong foar de fijân ta de baai fan Sebastobol blokkearre wie. In lange ferdigening folge, dy't 349 dagen duorre. De marinefêsting waard lykwols nea ynnommen en by it weromlûken nei it noarden fan de stêd lieten de Russen allinne ruïnes efter foar de fijân. De besetting fan Sebastopol duorre oant 23 juny 1856.    

Mei it akseptearjen fan de Fredesferdrach fan Parys fan 1856 krigen de Russen de stêd werom. Fan de stêd wie net in soad oer. [[Mark Twain]] skreau by in besite yn 1867 dat nei oardel jier kriich yn Sebastopol de ruïnestêd [[Pompeï]] der neffens de púnbulten fan Sebastopol noch kreas hinne lei.&lt;ref&gt;[http://www.telelib.com/authors/T/TwainMark/prose/innocentsabroad/innocentsabroad35.html Mark Twain, The Innocents Abroad, haadstik 35]&lt;/ref&gt; It Ferdrach fan Parys ferbea de Russen en Turken om in marine op de Swarte See te hawwen en Sebastopol ferlear dêrom foar in skoft syn strategysk belang, allinne bûtenlânske keapfardijskippen hiene noch tagong ta de haven.

De [[Russysk-Turkske Kriich (1877-1878)|Russysk-Turkske Kriich]] fan 1877-1878 twong Ruslân lykwols wer om syn seemacht en fêstingwurken oan de Swarte See op oarder te bringen. Sûnt 1890 waard de haven allinne noch as marinehaven brûkt en de hannel ferskode nei Feodosia.
[[Ofbyld:Панорама Оборона Севастополя 1854-1855. Севастополь. Крым. Россия. Май 2015 - panoramio (3).jpg|thumb|250px|left|''Ferdigening fan Sebastopol 1854-1855'']]
Yn 1905 waard it ferneamde panorama 'Ferdigening fan Sebastopol 1854-1855' iepene, in projekt fan Friedrich Oskar Enberg (1859-1937) en arsjitekt Valentin Feldmann (1864-1928) en de keunstner Franz Roubaud (1856-1928). 

Nei de [[Oktoberrevolúsje]] gyng de macht yn de stêd oer yn hannen fan de Ried fan Militêren en Arbeidersôffurdigen. De sosjaal-revolúsjonêren en [[Mensjewisme|mensjewiken]] hiene foar in skoftke it foar't sizzen, mar nei ferkiezings krigen de [[Bolsjewisme|bolsjewiken]] de mearderheid. Op 15 novimber 1920 moasten de [[Wite beweging|Wite]] troepen fan [[Pjotr ​​Nikolajevitsj Wrangel]] in ein meitsje oan it ferset tsjin de bolsjewiken, hja loeken harren mei help fan de Entente werom nei Konstantinopel. Neffens de skiedkundige [[Sergei Melgûnov]] (1880-1956) yn syn 'De Reade Terreur yn Ruslân' wie Sebastopol mei [[Balaklava]] ien fan de stêden dêr't de bolsjewiken alderheislikst tekear gyngen. Meiïnoar binne der likernôch 29.000 minsken fermoarde. Lykas Melgûnov skriuwt hiene de boargers fan de stêd neffens de Sovjetautoriteiten gjin rjocht om te kleijen oer de repressy 'om 't hja de Wite Garde holpen'. Njonken soldaten en ofsieren fan it Russyske Keizerlike leger waarden boargers, Reade-Krúswurkers, oerheidsfunksjonarissen, sjoernalisten esfh. delsketten.  
[[Ofbyld:Bundesarchiv N 1603 Bild-121, Russland, Sewastopol, zerstörter Hafen.jpg|thumb|260px|''De fernielde haven fan Sebastopol yn july 1942]]
Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] waard de stêd 250 dagen troch de [[Nazy-Dútslân|Dútsers]] belegere. De oanfal sette op 22 juny 1941 mei bombardeminten op de stêd útein. Nei't  Dútske en [[Roemeenje|Roemeenske]] troepen ûnder befel fan Erich von Manstein (1887-1973) op de Krim binnenfoelen, sette de ferdigening fan de stêd útein, dy 't 248 dagen duorre (30 oktober 1941-4 july 1942). Pas doe't der gjin mooglikheden mear wiene om te ferdigenjen, joegen de Sovjet-troepen it ferset op. 

De stêd hat slim te lijen hân fan de Dútske besetting. Hast alle fabriken en nutsbedriuwen wiene ferneatige en net mear as 6% fan de foaroarlochske wenningfoarried oerlibbe de striid. Tûzenen boargers waarden foar twangarbeid ôffierd nei Dútslân of fermoarde, wylst de russyske kriichsfinzenen deahongere en fermoarde waarden. De Dútsers wiene fan de doel de stêd de Dútske namme Theodorichhafen te jaan, mar dat plan waard net útfierd. It [[Reade Leger]] ferovere nei in koarte striid de stêd op 9 maaie 1944 wer werom. By de befrijing wennen der noch mar 3.000 minsken yn de stêd. De stêd is ien fan de trettjin stêden fan de Sovjet-Uny dy't ûnderskaat waard mei de status fan heldestêd.    

Under [[Nikita Chrûsjtsjov]] waard de stêd mei de rest fan it skiereilân yn 1954 bestjoerlik yndield by de [[Oekraynske Sosjalistyske Sovjetrepublyk]]. Omreden fan de marinebasis waard Sebastopol lykwols oars as de rest fan de Krim yn in apart bestjoersdistrikt yndield as in stêd, dy't streekrjocht ûnder Moskou foel. Fanwegen de basis wie Sebastopol in [[sletten stêd]], dat oant 1996 sa bleau.   

Nei it útinoar fallen fan de Sovjet-Uny en de ûnôfhinklikheid fan de Oekraïne groeiden de spanningen dy't der yn de tiid fan de Sovjet-Uny net wiene.&lt;ref&gt;[https://www.mo.be/artikel/referendum-op-de-krim-scheurt-families-uiteen De Morgen, 18 maart 2014]&lt;/ref&gt;. Fral it opeaskjen fan de Swarte Seefloat fan de USSR troch de Oekraïne as Oekraynsk eigendom brocht ûnrêst ûnder de Russen. Op 23 augustus 1994 rôp de gemeenteried fan Sebastopol de havenstêd út ta Russysk grûngebiet. De ried motivearre dat beslút  mei it útbliuwen fan 'in konkrete beslissing oer de status fan de stêd en fan de Swarte Seefloat'. De Russyske Dûma sette de folgjende stap mei it oannimmen fan in wet, wêryn't Sebastopol ta Russysk grûngebiet ferklearre waard. Yn 1997 namen de spanningen wer ôf mei it beslút om de Swarte Seefloat yn in Oekraynsk en in Russysk diel op te dielen. It waard de Russen tastien om de marinebasis oant 2017 te hieren en yn april 2010 waard it kontrakt mei nochris 25 jier ferlinge.     

Sûnt de twadde helte fan de jierren 1990 groeide Sebastopol tanksij it subtropyske klimaat en syn histoaryske monuminten út ta in toeristysk sintrum.

== Referindum ==
[[Ofbyld:Sevastopol 04-14 img02 view from Suvorov Square.jpg|thumb|260px|''Haven'']]
Op 16 maart 2014 waard op de hiele Krim in troch Sebastopol en de Autonome Republyk fan de Krim inisjiëarre referindum organisearre oer de takomst fan it skiereilân. De fragen dy't de befolking foarlein waarden wiene:

* Binne jo foar in werieniging fan de Krim mei Ruslân mei de rjochten fan in dielgebiet fan de Russyske Federaasje?
* Binne jo foar de werynfiering fan de grûnwet fan de Republyk fan de Krim út 1992 en foar in status fan de Krim as diel fan de Oekraïne? 

De útslach wie mei in opkomst fan 89.5% yn Sebastopol: 

* Foar werieniging mei Ruslân: 95,60%.
* Foar it bliuwen by de Oekraïne: 3.37% &lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20140722133147/http://sevsovet.com.ua/index.php/2011-06-30-23-44-03/12395-na-sessii-gorodskogo-soveta-utverzhdeny-rezultaty-obshchekrymskogo-referenduma-16-marta-2014-goda Offisjele side fan de gemeente Sevastopol (webargyf), 17 maart 2014]&lt;/ref&gt; 

Yn de Autonome Republyk fan de Krim wiene de sifers (mei in opkomst fan 83,1%): foar werieniging mei Ruslân: 96,77%, foar it bliuwen by de Oekraïne 2,51%.&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/world/2014/03/16/ccec2132-acd4-11e3-a06a-e3230a43d6cb_story.html Washington Post, 16 maart 2014]&lt;/ref&gt; 

Nei de útslach ûntstiene Folksfeesten op de Krim en Ruslân liet fuort witte it fersyk fan de Krim yn te willigjen.&lt;ref&gt;[https://www.mo.be/artikel/referendum-op-de-krim-scheurt-families-uiteen De Morgen, 18 maart 2014]&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[https://www.europa-nu.nl/id/vji4xbktz3rw/nieuws/feest_op_krim_na_eerste_uitslagen Europa-nu.nl, 16 maart 2014]&lt;/ref&gt; 

De Europeeske Uny en de Feriene Steaten wegeren de útslach fan it referindum te erkennen, om't dy neffens harren net foldie oan ynternasjonale wetten. Nei in referindum waarden de Krim en Sebastopol troch Ruslân anneksearre en dêrnei as ûnderdiel fan de Russyske Federaasje bestjoerd.

== Stedsyndieling ==
[[Ofbyld:Sevastopol-boroughs.svg|thumb|260px|Rajon Lenin (read), Rajon Gagarin (westlik diel)
*Rajon Nachimov (eastlik diel)
*Rajon Balaklav (grien)]]
Sebastopol bestiet út 4 distrikten:

*Rajon Lenin (sintrum)
*Rajon Gagarin (westlik diel)
*Rajon Nachimov (eastlik diel)
*Rajon Balaklav (súdlik diel)

By Sebastopol hearre njonken de stêd ek wat lytsere plakken, dy't fral ûnder it Balaklavski-rajon hearre.

== Befolking ==
Russen foarmje de mearderheid fan de befolking en fierwei de grutste etnyske groep yn de stêd. Dêrnjonken wenje der Oekraïners en lytsere minderheden lykas Wyt-Russen, Krim-Tataren en Wolga-Tataren.  

De belangrykste taal is Russysk, ek fan dyjingen dy't harren net as Rus beskôgje. By in Oekraynske folkstelling fan 2001 joech 90,6% fan de ynwenners fan de stêd it Russysk as memmetaal op en 6,8% Oekraynsk.

== It besjen wurdich ==
In soad minsken bringe in besite oan de ruïnestêd Chersonesos mei de Vladimirkatedraal. Yn Sebastopol binne in hiel grut tal monuminten dy't de ferskillende krigen betinke. In besite wurdich is ek it panoramamuseum út 1905, dat de Krimkriich betinkt. It gebou rekke yn de Twadde Wrâldkriich skeind en in diel fan it 115 meter lange en 14 meter hege keunstwurk fan Franz Roubaud gyng ferlern, mar restauraasje folge nei de befrijing. De stêd hat ferskillende musea, werfan't faaks it Swarte Floatmuseum ien fan de bekenste is.  

== Ofbylden ==
&lt;gallery mode=packed heights=120px style=&quot;text-align:left&quot;&gt;
Ofbyld:Мемориальный комплекс Панорама обороны Севастополя.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Panoramamuseum''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Владимирский собор, вид с улица Древняя.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Vladimirkatedraal (Chersonesos)''&lt;/div&gt;
Ofbyld:&quot;Soldier and Sailor&quot; Memorial to Heroic Defenders of Sevastopol.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Monumint foar de ferdigeners fan Sebastopol''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Севастополь, 2022, 65.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Petrus- en Pauluskatedraal''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Музей Черноморского флота (17344268334).jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Museum fan de Swarte Seefloat''&lt;/div&gt;
Ofbyld:Sevastopol 04-14 img08 Tower of the Winds.jpg|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;''Toer fan de Winen''&lt;/div&gt;
&lt;/gallery&gt;

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Sevastopol|Sebastopol}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}

[[Kategory:Plak op de Krim]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 2014]]
[[Kategory:Plak stifte yn 1793]]</text>
      <sha1>cdiwpaqzrz03y2cmom111h6on9v4t35</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Irkûtsk (oblast)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159893</id>
    <revision>
      <id>1085243</id>
      <timestamp>2022-07-31T12:09:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge) | namme                       = Irkûtsk oblast &lt;small&gt;Ирку́тская о́бласть&lt;/small&gt; | ôfbylding                   = [[Ofbyld:Map of Russia - Irkutsk Oblast (Crimea disputed).svg|300px]] | flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.svg|80px]] | wapen                       = [[Ofbyld:Coat of arms of Irkutsk Oblast.svg|50px]] | soarte gebiet               = [[Oblast]] | ynwennertal                 =...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8646" xml:space="preserve">{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Irkûtsk oblast
&lt;small&gt;Ирку́тская о́бласть&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Map of Russia - Irkutsk Oblast (Crimea disputed).svg|300px]]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.svg|80px]]
| wapen                       = [[Ofbyld:Coat of arms of Irkutsk Oblast.svg|50px]]
| soarte gebiet               = [[Oblast]]
| ynwennertal                 = 2.357.134 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
| oerflak                     = 774 846 km²
| befolkingstichtens          = 3,04 ynw./km²
| sels yn te foljen 1         = 
| namme sels yn te foljen 1   = 
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Federaal Distrikt Sibearje|Sibearje]]
| bestjoerlike ienheid 2      = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ekonomyske regio East-Sibearje|East-Sibearje]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = [[Irkûtsk]]
| grutste plak                = Irkûtsk
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5   = Russen 88% &lt;br&gt; Boerjaadjers 3,2% &lt;br&gt; Oekraïners 1,27%, Tataren 0,94% &lt;br&gt; Wyt-Russen 0,33% &lt;small&gt;(Stân 2010)&lt;/small&gt;
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   =  
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 1937
| tiidsône                    = UTC+8, MSK+5
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|57_22_00_N_106_00_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|57° 22' N 106° 00' E}} 
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         =  
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://www.irkobl.ru www.irkobl.ru]
}}
De '''oblast Irkûtsk''' ([[Russysk]]: Ирку́тская о́бласть, ''Irkûtskaja oblast'') is in [[Oblast|bestjoerlik dielgebiet]] yn de [[Ruslân|Russyske Federaasje]]. De oblast foarmet ûnderdiel fan it Federale Distrikt Sibearje. De haadstêd is [[Irkûtsk]].

== Geografy ==
[[Ofbyld:Olkhonsky District Shamanka Rock.jpg|thumb|left|250px|''De Bailakmar by Chûzjir (Olchonski-rajon)'']]
De oblast leit yn it suden fan Sibearje en grinzget oan de republiken [[Boerjaasje]] en [[Tûva]] yn it suden en súdwesten, oan de kraj [[Krasnojarsk (kraj)|Krasnojarksk]] yn it westen, de republyk [[Sacha (republyk)|Sacha]] yn it noardeasten en oan de kraj [[Transbaikal (kraj)|Transbaikal]] yn it easten.

Yn it súdeasten fan de oblast leit de [[Baikalmar]]. De [[Angara (rivier)|Angara]] hat syn boarne yn de Baikalmar en streamt nei it noardwesten om yn de [[Jenisej (rivier)|Jenisej]] út te mûnjen. Yn de rivier leit de Irkûtsk-daam. Twa oare grutte damen fierder de stream ôf binne by Bratsk en Ust-Ilimsk, dêr't grutte wetteropslachmarren lizze. In oare rivier dy't syn boarne yn de oblast hat is de [[Lena (rivier)|Lena]], dy't fan it noarden nei it easten nei de oanbuorjende republyk Sacha streamt. 

It lânskip fan de oblast bestiet fral út de bergen en brede deltes fan it Sintraal Sibearyske Plato. It Primorski-berchtme en ut Baikal-berchtme lizze oan de Baikalmar. Yn it noardeasten lizze de Noard-Baikal Heechlannen en it Patom-plato.

== Skiednis ==
Eartiids wennen Boerjaten en lytse Turkske folken yn it gebiet, mar hjoeddedei foarmje de Russen de mearderheid. Nei [[Oeigoeren|Oeigoersk]] en [[Mongoalen|Mongoalsk]] bewâld setten yn de 18e iuw de Russyske kolonisaasje yn. De stêd Irkûtsk spile in grutte rol by de ûntdekking en oermastering fan it útwrydske East-Sibearje en it Fiere Easten fan Ruslân. 

Yn 1898 waard it spoar troch it gebiet oanlein as ûnderdiel fan it Trans-Sibearyske spoar.

De yndustrialisaasje fan de stêd sette yn de jierren 1930 útein, yn dy tiid binne in soad fabriken boud. Ek krige de stêd in universiteit.

== Ekonomy ==
Belangrike sektoaren yn de oblast binne mynbou (goud, koalen en izererts), de enerzjywinning troch de grutte wetterkrêftsintrales by Bratsk, Irkûtsk en Ust-Ilimsk, de gemyske yndustry en de aluminiumproduksje.

== Bestjoersyndieling en grutte plakken ==
[[Ofbyld:Иркутск. Здание правительства..JPG|thumb|260px|''Regearingsgebou fan de oblast yn Irkûtsk'']]
De oblast is ûnderferdield yn 33 [[rajon]]'s en 9 [[Stedsdistrikt (Ruslân)|stedsdistrikten]].

Op 16 april 2006 folge nei in [[referindum]] it beslút om it [[Ust-Orda Boerjaasje|autonome distrikt fan de Ust-Ordynsker Boerjaten]] yn de oblast Irkûtsk te yntegrearjen. It út seis rajon's besteande en folslein troch de oblast Irkûtsk omfieme distrikt wie in selsstannich [[Dielgebieten fan Ruslân|dielgebiet]] oant op 1 jannewaris 2008 de gearfoeging fan krêft waard. 

De belangrykste stêden fan de oblast binne njonken Irkûtsk, Bratsk en Angarsk: Ust-Ilimsk, Usolje-Sibirskoje en Tsjeremchovo. Meiïnoar binne der 22 stêden en 52 plakken mei in stedsk karakter.
[[Ofbyld:Ust-Ilimsk Hydroelectric Power Station.jpg|thumb|260px|''De wetterkrêftsintrale by Ust-Ilimsk'']]
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:left;&quot;
|- 
! Grutste stêden
! Russysk
! Ynwenners*
! class=&quot;unsortable&quot; | Wapen
! class=&quot;unsortable&quot; | Lokaasje
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Irkûtsk]] || Иркутск ||  617.249 &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Irkutsk.png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|52_17_00_N_104_18_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 17' N 104° 18' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Bratsk]] || Братск || 225.036 &lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Bratsk (Irkutsk oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|56_09_00_N_101_37_38_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|56° 09' N 101° 37' E}}.
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Angarsk]] || Ангарск || 224.630 &lt;small&gt;(2020)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Angarsk.svg|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|52_34_00_N_103_55_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 34' N 103° 55' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Ust-Ilimsk]] || Усть-Илимск || 80.419 &lt;small&gt;(2020)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Ust-Ilimsk (Irkutsk oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|58_00_00_N_102_40_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|58° 00' N 102° 40' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Usolje-Sibirskoje]] || Усолье-Сибирское || 76.047 &lt;small&gt;(2020)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Usolie-sibirskoe-grrb.png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|52_45_00_N_103_39_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 45' N 103° 39' E}}
|-
| style=&quot;text-align:left&quot; | [[Tsjeremchovo]] || Черемхово  || 50.154 &lt;small&gt;(2020)&lt;/small&gt; || [[Ofbyld:Coat of Arms of Cheremkhovo (Irkutsk oblast).png|40px]] || style=&quot;text-align:center&quot; | {{Koördinaten yn tekst|53_09_00_N_103_04_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|53° 09' N 103° 04' E}}
|}
&lt;small&gt;* Ynwennertallen binne ôfkomstich fan it Russysktalige lemma, oproppen op 31 july 2022&lt;/small&gt; 
== Befolking ==
Russen foarmje in grutte mearderheid ûnder de befolking. Fierder foarmje Boerjaten, Oekraïners en Tataren de grutste minderheden yn de oblast (2022). Sûnt de ûntbining fan de Sovjet-Uny hawwe in soad Oekraïners en Tataren de oblast ferlitten en is it tal migranten út de Kaukasus en Sintraal-Aazje tanommen.

=== Befolkingsûntwikkeling ===
{| class=&quot;wikitable&quot; border=&quot;1&quot;
! Jier !! 1897 || 1959 || 1970 || 1979 || 1989 || 2000 || 2010 || 2020 || 2022
|-
| '''Ynwennertal*''' || 514.267 || 1.976.453 ||  2.313.410  || 2.559.522 || 2.830.641 || 2.644.022 ||  2.428.750 || 2.391.193 || 2.357.134
|}
&lt;small&gt;* Ynwennertallen binne ôfkomstich fan it Russysktalige lemma, oproppen op 31 july 2022&lt;/small&gt; 
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Oblast Irkutsk]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Irkutsk Oblast|Irkûtsk (oblast)}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}
{{DEFAULTSORT:Irkûtsk (oblast)}}
[[Kategory:Irkûtsk (oblast)| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1937]]</text>
      <sha1>5s1cyf0mbnulomqbehqrg8o1utammrg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Irkûtsk (oblast)</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159894</id>
    <revision>
      <id>1085246</id>
      <timestamp>2022-07-31T12:11:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Commonscat|Irkutsk Oblast|Irkûtsk (oblast)}}  {{DEFAULTSORT:Irkûtsk (oblast)}} [[Kategory:Oblast fan Ruslân|Irkûtsk (oblast)]] [[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1937]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="184" xml:space="preserve">{{Commonscat|Irkutsk Oblast|Irkûtsk (oblast)}}

{{DEFAULTSORT:Irkûtsk (oblast)}}
[[Kategory:Oblast fan Ruslân|Irkûtsk (oblast)]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1937]]</text>
      <sha1>7q50uicrooiv7zn6q9r99xtkf9e1kyz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Plak yn Irkûtsk (oblast)</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159895</id>
    <revision>
      <id>1085293</id>
      <timestamp>2022-07-31T13:02:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Commonscat|Settlements in Irkutsk Oblast|Plakken yn 'e oblast Irkûtsk}}  [[Kategory:Irkûtsk (oblast)]] [[Kategory:Plak yn Sibearje|Irkûtsk (oblast)]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="154" xml:space="preserve">{{Commonscat|Settlements in Irkutsk Oblast|Plakken yn 'e oblast Irkûtsk}}

[[Kategory:Irkûtsk (oblast)]]
[[Kategory:Plak yn Sibearje|Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>cjpza2ve1f310ctn2ncqyp8svsri3th</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159896</id>
    <revision>
      <id>1085295</id>
      <timestamp>2022-07-31T13:13:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;[[Kategory:Irkûtsk (oblast)]] [[Kategory:Bouwurk nei oblast|Irkûtsk (oblast)]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80" xml:space="preserve">[[Kategory:Irkûtsk (oblast)]]
[[Kategory:Bouwurk nei oblast|Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>h5p19zbkx2nz923opibdj8s83qsbbiv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>VSB Poëzypriis</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159897</id>
    <revision>
      <id>1085311</id>
      <timestamp>2022-07-31T15:27:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>wurk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2968" xml:space="preserve">{{wurk}}

== Gelauwerden ==
{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;70%&quot;
!Jier
!Lauwerde
!Wurk
!ISBN koade
!ISBN eboek
|-
! colspan=&quot;5&quot;| met ingang van 2019 overgaan naar [[De Grutte Poëzypriis]]
|-
|2018||[[Joost Baars]]|| ''Binnenplaats''||ISBN 9789028261877|| 
|-
|2017||[[Hannah van Binsbergen]]|| ''Kwaad gesternte''||{{ISBN kort|9789025447816}} ||{{ISBN kort|9789025448103}}
|-
|2016||[[Ilja Leonard Pfeijffer]]||''Idyllen''&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20161003204303/http://vsbpoezieprijs.nl/content?id=188 Winnaar 2016: Ilja Leonard Pfeijffer]&lt;/ref&gt;|| {{ISBN kort|9789029589734}} || {{ISBN kort|9789029594639}}
|-
|2015||[[Hester Knibbe]]||''Archaïsch de dieren''|| {{ISBN kort|9789029589215}} || {{ISBN kort|9789029594097}}
|-
|2014||[[Antoine de Kom]]||''Ritmisch zonder string''||{{ISBN kort|9789021447339}} || -
|-
|2013||[[Ester Naomi Perquin]]||''Celinspecties''||{{ISBN kort|9789028241954}} || -
|-
|2012||[[Jan Lauwereyns]]||''Hemelsblauw''||{{ISBN kort|9789023457329}} || -
|-
|2011||[[Armando]]||''Gedichten 2009''||{{ISBN kort|9789045703084}} || -
|-
|2009||[[Nachoem M. Wijnberg]]||''Het leven van''&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20090415094534/http://www.nrc.nl/kunst/article2209273.ece/Wijnberg_wint_VSB_Poezieprijs nrc.nl - Kunst &amp; Film - Wijnberg wint VSB Poëzieprijs&lt;!-- Botmatig gegenereerde titel --&gt;]&lt;/ref&gt;''||{{ISBN kort|9789025429683}} ||{{ISBN kort|9789025431280}} 
|-
|2008||[[Leonard Nolens]]||''Bres''||{{ISBN kort|9789021433493}} ||{{ISBN kort|9789021436104}} 
|-
|2007||[[Tomas Lieske]]||''Hoe je geliefde te herkennen''&lt;ref&gt;''VSB-prijs voor Tomas Lieske'' - De Morgen, 27 april 2007&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/article/detail/873298/2007/04/27/VSB-Poezieprijs-voor-Tomas-Lieske.dhtml VSB Poezieprijs voor Tomas Lieske]&lt;/ref&gt;''||{{ISBN kort|9789021473062}} ||{{ISBN kort|9789021435992}} 
|-
|2006||[[Mark Boog]]||''De encyclopedie van de grote woorden''||{{ISBN kort|9789059360914}} || -
|-
|2005||[[Arjen Duinker]]||''De zon en de wereld''||{{ISBN kort|9789029074957}} || -
|-
|2004||[[Mustafa Stitou]]||''Varkensroze ansichten''||ISBN 9789023412533 || -
|-
|2003||[[Tonnus Oosterhoff]]||''Wij zagen ons in een kleine groep mensen veranderen''||ISBN 9789023410164 || -
|-
|2002||[[Anneke Brassinga]]||''Verschiet''||ISBN 9789023448143 || -
|-
|2001||[[Kees Ouwens]]||''Mythologieën''||ISBN 9789029066174 || -
|-
|2000||[[K. Michel]]||''Waterstudies''||{{ISBN kort|9789045700427}} || -
|-
|1999||[[Esther Jansma]]||''Hier is de tijd''||{{ISBN kort|9789029522830}}|| -
|-
|1998||[[Rutger Kopland]]||''Tot het ons los laat''||{{ISBN kort|9789028209107}} || -
|-
|1997||[[Gerrit Kouwenaar]]||''De tijd staat open''||{{ISBN kort|9789021471587}} || -
|-
|1996||[[Leo Vroman]]||''Psalmen en andere gedichten''||{{ISBN kort|9789041300263}} || -
|-
|1995||[[Huub Beurskens]]||''Aangod en de afmens''||{{ISBN kort|9789029049078}} || -
|-
|1994||[[Hugo Claus]]||''De Sporen''||{{ISBN kort|9789050351546}} || -
|-
|}</text>
      <sha1>h3o7qmcwam297d1mmj405kzpxns91dt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085316</id>
      <parentid>1085311</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T15:51:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>wurk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4578" xml:space="preserve">{{wurk}}
De '''VSB Poëziepriis''' is in priis dy't alle jierren útrikt wurdt en ornearre is foar de bekroaning fan in bondel Nederlânsktalige poëzy, foar it earst yn boekfoarm publisearre yn it jier foarôfgeand oan it jier dat de útrikking fan de priis wie. De kâns foar in froulike dichter om de priis te winnen wie 1:5 (21%), dat wol sizze relatyf lyts.

De priis fan € 25.000, -, plus in skulptuer fan [[Maria Roosen]], is yn 1993 ynsteld troch it VSBfûns op inisjatyf fan [[Huub Oosterhuis]] en foar it earst takend yn 1994. Yn 2010 waard de priis net útrikt fanwege finansjele problemen by it VSBfonds, as gefolch fan it yninoarstoarten fan de oandielekoers. Sûnt 2011 is de priis keppele oan de [[Gedichtedei]], dy 't alle jierren organisearre wurdt troch [[Poetry International]].&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20170831085111/https://www.vsbpoezieprijs.nl/zoeken.php?zoeken=true&amp;id=38 ''VSBfonds en de VSB Poëzieprijs''], op VSB Poëzieprijs.nl&lt;/ref&gt; 

In augustus 2017 maakte het VSBfonds bekend te zullen stoppen met de VSB Poëzieprijs. Vanaf 2019 zullen het [[Elise Mathilde van Beuningen|Elise Mathildefonds]] en het Van Beuningen/Peterich-fonds de prijs overnemen.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20180205130208/https://www.literatuurplein.nl/detail/nieuws/joost-baars-wint-laatste-vsb-poezieprijs/4057 www.literatuurplein.nl]&lt;/ref&gt; de nieuwe naam wordt [[De Grote Poëzieprijs]]. In 2019 gaat het bij drie van de zes nominaties om debuten.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/5574905/vsb-poezieprijs-naamswijziging-verder-als-grote-poezieprijs.html VSB Poëzieprijs na naamswijziging verder als Grote Poëzieprijs] NU.nl, 15 november 2018&lt;/ref&gt;


== Winners ==
{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;70%&quot;
!Jier
!Lauwerde
!Wurk
!ISBN koade
!ISBN eboek
|-
! colspan=&quot;5&quot;| met ingang van 2019 overgaan naar [[De Grutte Poëzypriis]]
|-
|2018||[[Joost Baars]]|| ''Binnenplaats''||ISBN 9789028261877|| 
|-
|2017||[[Hannah van Binsbergen]]|| ''Kwaad gesternte''||{{ISBN kort|9789025447816}} ||{{ISBN kort|9789025448103}}
|-
|2016||[[Ilja Leonard Pfeijffer]]||''Idyllen''&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20161003204303/http://vsbpoezieprijs.nl/content?id=188 Winnaar 2016: Ilja Leonard Pfeijffer]&lt;/ref&gt;|| {{ISBN kort|9789029589734}} || {{ISBN kort|9789029594639}}
|-
|2015||[[Hester Knibbe]]||''Archaïsch de dieren''|| {{ISBN kort|9789029589215}} || {{ISBN kort|9789029594097}}
|-
|2014||[[Antoine de Kom]]||''Ritmisch zonder string''||{{ISBN kort|9789021447339}} || -
|-
|2013||[[Ester Naomi Perquin]]||''Celinspecties''||{{ISBN kort|9789028241954}} || -
|-
|2012||[[Jan Lauwereyns]]||''Hemelsblauw''||{{ISBN kort|9789023457329}} || -
|-
|2011||[[Armando]]||''Gedichten 2009''||{{ISBN kort|9789045703084}} || -
|-
|2009||[[Nachoem M. Wijnberg]]||''Het leven van''&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20090415094534/http://www.nrc.nl/kunst/article2209273.ece/Wijnberg_wint_VSB_Poezieprijs nrc.nl - Kunst &amp; Film - Wijnberg wint VSB Poëzieprijs&lt;!-- Botmatig gegenereerde titel --&gt;]&lt;/ref&gt;''||{{ISBN kort|9789025429683}} ||{{ISBN kort|9789025431280}} 
|-
|2008||[[Leonard Nolens]]||''Bres''||{{ISBN kort|9789021433493}} ||{{ISBN kort|9789021436104}} 
|-
|2007||[[Tomas Lieske]]||''Hoe je geliefde te herkennen''&lt;ref&gt;''VSB-prijs voor Tomas Lieske'' - De Morgen, 27 april 2007&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/article/detail/873298/2007/04/27/VSB-Poezieprijs-voor-Tomas-Lieske.dhtml VSB Poezieprijs voor Tomas Lieske]&lt;/ref&gt;''||ISBN 9789021473062 ||ISBN 9789021435992 
|-
|2006||[[Mark Boog]]||''De encyclopedie van de grote woorden''||ISBN 9789059360914 || -
|-
|2005||[[Arjen Duinker]]||''De zon en de wereld''||ISBN 9789029074957 || -
|-
|2004||[[Mustafa Stitou]]||''Varkensroze ansichten''||ISBN 9789023412533 || -
|-
|2003||[[Tonnus Oosterhoff]]||''Wij zagen ons in een kleine groep mensen veranderen''||ISBN 9789023410164 || -
|-
|2002||[[Anneke Brassinga]]||''Verschiet''||ISBN 9789023448143 || -
|-
|2001||[[Kees Ouwens]]||''Mythologieën''||ISBN 9789029066174 || -
|-
|2000||[[K. Michel]]||''Waterstudies''||ISBN 9789045700427 || -
|-
|1999||[[Esther Jansma]]||''Hier is de tijd''||ISBN 9789029522830|| -
|-
|1998||[[Rutger Kopland]]||''Tot het ons los laat''||ISBN 9789028209107 || -
|-
|1997||[[Gerrit Kouwenaar]]||''De tijd staat open''||ISBN 9789021471587 || -
|-
|1996||[[Leo Vroman]]||''Psalmen en andere gedichten''||ISBN 9789041300263 || -
|-
|1995||[[Huub Beurskens]]||''Aangod en de afmens''||ISBN 9789029049078 || -
|-
|1994||[[Hugo Claus]]||''De Sporen''||ISBN 9789050351546 || -
|-
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}</text>
      <sha1>837tkzaiz512k3bnziniitovh2e34t5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085320</id>
      <parentid>1085316</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T16:09:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4618" xml:space="preserve">{{wurk}}
De '''VSB Poëziepriis''' is in priis dy't alle jierren útrikt wurdt en ornearre is foar de bekroaning fan in bondel Nederlânsktalige poëzy, foar it earst yn boekfoarm publisearre yn it jier foarôfgeand oan it jier dat de útrikking fan de priis wie. De kâns foar in froulike dichter om de priis te winnen wie 1:5 (21%), dat betsjut relatyf lyts.

De priis fan € 25.000, -, plus in skulptuer fan [[Maria Roosen]], is yn 1993 ynsteld troch it VSBfûns op inisjatyf fan [[Huub Oosterhuis]] en foar it earst takend yn 1994. Yn 2010 waard de priis net útrikt fanwege finansjele problemen by it VSBfonds, as gefolch fan it yninoarstoarten fan de oandielekoers. Sûnt 2011 is de priis keppele oan de [[Gedichtedei]], dy 't alle jierren organisearre wurdt troch [[Poetry International]].&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20170831085111/https://www.vsbpoezieprijs.nl/zoeken.php?zoeken=true&amp;id=38 ''VSBfonds en de VSB Poëzieprijs''], op VSB Poëzieprijs.nl&lt;/ref&gt; 

Yn augustus 2017 makke it VSBfonds buorkundich ophâlde te sillen mei de VSB Poëzypriis. Fan 2019 ôf hat it [[Elise Mathilde van Beuningen|Elise Mathildefûss]] en it Van Beuningen/Peterich-fûns de priis oernommen.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20180205130208/https://www.literatuurplein.nl/detail/nieuws/joost-baars-wint-laatste-vsb-poezieprijs/4057 www.literatuurplein.nl]&lt;/ref&gt; de nieuwe naam wordt [[De Grote Poëzieprijs]]. In 2019 gaat het bij drie van de zes nominaties om debuten.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/5574905/vsb-poezieprijs-naamswijziging-verder-als-grote-poezieprijs.html ''VSB Poëzieprijs na naamswijziging verder als Grote Poëzieprijs''] NU.nl, 15 novimber 2018&lt;/ref&gt;

== Winners ==
{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;70%&quot;
!Jier
!Lauwerde
!Wurk
!ISBN koade
!ISBN eboek
|-
! colspan=&quot;5&quot;| met ingang van 2019 overgaan naar [[De Grutte Poëzypriis]]
|-
|2018||[[Joost Baars]]|| ''Binnenplaats''||ISBN 9789028261877|| 
|-
|2017||[[Hannah van Binsbergen]]|| ''Kwaad gesternte''||{{ISBN kort|9789025447816}} ||{{ISBN kort|9789025448103}}
|-
|2016||[[Ilja Leonard Pfeijffer]]||''Idyllen''&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20161003204303/http://vsbpoezieprijs.nl/content?id=188 Winnaar 2016: Ilja Leonard Pfeijffer]&lt;/ref&gt;|| {{ISBN kort|9789029589734}} || {{ISBN kort|9789029594639}}
|-
|2015||[[Hester Knibbe]]||''Archaïsch de dieren''|| {{ISBN kort|9789029589215}} || {{ISBN kort|9789029594097}}
|-
|2014||[[Antoine de Kom]]||''Ritmisch zonder string''||{{ISBN kort|9789021447339}} || -
|-
|2013||[[Ester Naomi Perquin]]||''Celinspecties''||{{ISBN kort|9789028241954}} || -
|-
|2012||[[Jan Lauwereyns]]||''Hemelsblauw''||{{ISBN kort|9789023457329}} || -
|-
|2011||[[Armando]]||''Gedichten 2009''||{{ISBN kort|9789045703084}} || -
|-
|2009||[[Nachoem M. Wijnberg]]||''Het leven van''&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20090415094534/http://www.nrc.nl/kunst/article2209273.ece/Wijnberg_wint_VSB_Poezieprijs nrc.nl - Kunst &amp; Film - Wijnberg wint VSB Poëzieprijs&lt;!-- Botmatig gegenereerde titel --&gt;]&lt;/ref&gt;''||{{ISBN kort|9789025429683}} ||{{ISBN kort|9789025431280}} 
|-
|2008||[[Leonard Nolens]]||''Bres''||{{ISBN kort|9789021433493}} ||{{ISBN kort|9789021436104}} 
|-
|2007||[[Tomas Lieske]]||''Hoe je geliefde te herkennen''&lt;ref&gt;''VSB-prijs voor Tomas Lieske'' - De Morgen, 27 april 2007&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/article/detail/873298/2007/04/27/VSB-Poezieprijs-voor-Tomas-Lieske.dhtml VSB Poezieprijs voor Tomas Lieske]&lt;/ref&gt;''||ISBN 9789021473062 ||ISBN 9789021435992 
|-
|2006||[[Mark Boog]]||''De encyclopedie van de grote woorden''||ISBN 9789059360914 || -
|-
|2005||[[Arjen Duinker]]||''De zon en de wereld''||ISBN 9789029074957 || -
|-
|2004||[[Mustafa Stitou]]||''Varkensroze ansichten''||ISBN 9789023412533 || -
|-
|2003||[[Tonnus Oosterhoff]]||''Wij zagen ons in een kleine groep mensen veranderen''||ISBN 9789023410164 || -
|-
|2002||[[Anneke Brassinga]]||''Verschiet''||ISBN 9789023448143 || -
|-
|2001||[[Kees Ouwens]]||''Mythologieën''||ISBN 9789029066174 || -
|-
|2000||[[K. Michel]]||''Waterstudies''||ISBN 9789045700427 || -
|-
|1999||[[Esther Jansma]]||''Hier is de tijd''||ISBN 9789029522830|| -
|-
|1998||[[Rutger Kopland]]||''Tot het ons los laat''||ISBN 9789028209107 || -
|-
|1997||[[Gerrit Kouwenaar]]||''De tijd staat open''||ISBN 9789021471587 || -
|-
|1996||[[Leo Vroman]]||''Psalmen en andere gedichten''||ISBN 9789041300263 || -
|-
|1995||[[Huub Beurskens]]||''Aangod en de afmens''||ISBN 9789029049078 || -
|-
|1994||[[Hugo Claus]]||''De Sporen''||ISBN 9789050351546 || -
|-
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
[[Kategory:Nederlânske poëzijpriis]]</text>
      <sha1>onf1ccolhve0cpkv9v5katncgtvew6b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085323</id>
      <parentid>1085320</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T16:21:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4475" xml:space="preserve">De '''VSB Poëziepriis''' is in priis dy't alle jierren útrikt wurdt foar de bekroaning fan in bondel [[Nederlânsk]]talige [[poëzy]], foar it earst yn boekfoarm publisearre yn it jier foarôfgeand oan it jier dat de útrikking fan de priis wie. De kâns foar in froulike dichter om de priis te winnen wie 1:5 (21%), dat betsjut relatyf lyts.

De priis fan € 25.000, -, plus in skulptuer fan [[Maria Roosen]], is yn 1993 ynsteld troch it VSBfûns op inisjatyf fan [[Huub Oosterhuis]] en foar it earst takend yn 1994. Yn 2010 waard de priis net útrikt fanwege finansjele problemen by it VSBfonds, as gefolch fan it yninoarstoarten fan de oandielekoers. Sûnt 2011 is de priis keppele oan de [[Gedichtedei]], dy 't alle jierren organisearre wurdt troch [[Poetry International]].&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20170831085111/https://www.vsbpoezieprijs.nl/zoeken.php?zoeken=true&amp;id=38 ''VSBfonds en de VSB Poëzieprijs''], op VSB Poëzieprijs.nl&lt;/ref&gt; 

Yn augustus 2017 makke it VSBfonds buorkundich ophâlde te sillen mei de VSB Poëzypriis. Fan 2019 ôf hat it [[Elise Mathilde van Beuningen|Elise Mathildefûss]] en it Van Beuningen/Peterich-fûns de priis oernommen.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20180205130208/https://www.literatuurplein.nl/detail/nieuws/joost-baars-wint-laatste-vsb-poezieprijs/4057 www.literatuurplein.nl]&lt;/ref&gt; De nije namme waard [[De Grutte Poëzypriis]]. Yn 2019 gie it by trije fan de seis nominaasjes om debuten.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/5574905/vsb-poezieprijs-naamswijziging-verder-als-grote-poezieprijs.html ''VSB Poëzieprijs na naamswijziging verder als Grote Poëzieprijs''] NU.nl, 15 novimber 2018&lt;/ref&gt;

== Winners ==
{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;70%&quot;
!Jier
!Lauwerde
!Wurk
!ISBN koade
!ISBN eboek
|-
! colspan=&quot;5&quot;| fan 2019 ôf oergien nei [[De Grutte Poëzypriis]]
|-
|2018||[[Joost Baars]]|| ''Binnenplaats''||ISBN 9789028261877|| 
|-
|2017||[[Hannah van Binsbergen]]|| ''Kwaad gesternte''||ISBN 9789025447816 ||ISBN 9789025448103
|-
|2016||[[Ilja Leonard Pfeijffer]]||''Idyllen''&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20161003204303/http://vsbpoezieprijs.nl/content?id=188 ''Winnaar 2016: Ilja Leonard Pfeijffer'']&lt;/ref&gt;|| ISBN 9789029589734 || ISBN 9789029594639
|-
|2015||[[Hester Knibbe]]||''Archaïsch de dieren''|| ISBN 9789029589215 || ISBN 9789029594097
|-
|2014||[[Antoine de Kom]]||''Ritmisch zonder string''||ISBN 9789021447339 || -
|-
|2013||[[Ester Naomi Perquin]]||''Celinspecties''||ISBN 9789028241954 || -
|-
|2012||[[Jan Lauwereyns]]||''Hemelsblauw''||ISBN 9789023457329 || -
|-
|2011||[[Armando]]||''Gedichten 2009''||ISBN 9789045703084 || -
|-
|2009||[[Nachoem M. Wijnberg]]||''Het leven van''&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20090415094534/http://www.nrc.nl/kunst/article2209273.ece/Wijnberg_wint_VSB_Poezieprijs nrc.nl - Kunst &amp; Film - ''Wijnberg wint VSB Poëzieprijs''&lt;!-- Botmatig gegenereerde titel --&gt;]&lt;/ref&gt;''||ISBN 9789025429683 ||ISBN 9789025431280 
|-
|2008||[[Leonard Nolens]]||''Bres''||ISBN 9789021433493 ||ISBN 9789021436104 
|-
|2007||[[Tomas Lieske]]||''Hoe je geliefde te herkennen''&lt;ref&gt;''VSB-prijs voor Tomas Lieske'' - De Morgen, 27 april 2007&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/article/detail/873298/2007/04/27/VSB-Poezieprijs-voor-Tomas-Lieske.dhtml ''VSB Poezieprijs voor Tomas Lieske]''&lt;/ref&gt;||ISBN 9789021473062 ||ISBN 9789021435992 
|-
|2006||[[Mark Boog]]||''De encyclopedie van de grote woorden''||ISBN 9789059360914 || -
|-
|2005||[[Arjen Duinker]]||''De zon en de wereld''||ISBN 9789029074957 || -
|-
|2004||[[Mustafa Stitou]]||''Varkensroze ansichten''||ISBN 9789023412533 || -
|-
|2003||[[Tonnus Oosterhoff]]||''Wij zagen ons in een kleine groep mensen veranderen''||ISBN 9789023410164 || -
|-
|2002||[[Anneke Brassinga]]||''Verschiet''||ISBN 9789023448143 || -
|-
|2001||[[Kees Ouwens]]||''Mythologieën''||ISBN 9789029066174 || -
|-
|2000||[[K. Michel]]||''Waterstudies''||ISBN 9789045700427 || -
|-
|1999||[[Esther Jansma]]||''Hier is de tijd''||ISBN 9789029522830|| -
|-
|1998||[[Rutger Kopland]]||''Tot het ons los laat''||ISBN 9789028209107 || -
|-
|1997||[[Gerrit Kouwenaar]]||''De tijd staat open''||ISBN 9789021471587 || -
|-
|1996||[[Leo Vroman]]||''Psalmen en andere gedichten''||ISBN 9789041300263 || -
|-
|1995||[[Huub Beurskens]]||''Aangod en de afmens''||ISBN 9789029049078 || -
|-
|1994||[[Hugo Claus]]||''De Sporen''||ISBN 9789050351546 || -
|-
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
[[Kategory:Nederlânske poëzypriis]]</text>
      <sha1>rdjc6jvnyedwdsrbfthmtqv9qo8451o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085362</id>
      <parentid>1085323</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T22:18:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>/* Winners */ kt</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4528" xml:space="preserve">De '''VSB Poëziepriis''' is in priis dy't alle jierren útrikt wurdt foar de bekroaning fan in bondel [[Nederlânsk]]talige [[poëzy]], foar it earst yn boekfoarm publisearre yn it jier foarôfgeand oan it jier dat de útrikking fan de priis wie. De kâns foar in froulike dichter om de priis te winnen wie 1:5 (21%), dat betsjut relatyf lyts.

De priis fan € 25.000, -, plus in skulptuer fan [[Maria Roosen]], is yn 1993 ynsteld troch it VSBfûns op inisjatyf fan [[Huub Oosterhuis]] en foar it earst takend yn 1994. Yn 2010 waard de priis net útrikt fanwege finansjele problemen by it VSBfonds, as gefolch fan it yninoarstoarten fan de oandielekoers. Sûnt 2011 is de priis keppele oan de [[Gedichtedei]], dy 't alle jierren organisearre wurdt troch [[Poetry International]].&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20170831085111/https://www.vsbpoezieprijs.nl/zoeken.php?zoeken=true&amp;id=38 ''VSBfonds en de VSB Poëzieprijs''], op VSB Poëzieprijs.nl&lt;/ref&gt; 

Yn augustus 2017 makke it VSBfonds buorkundich ophâlde te sillen mei de VSB Poëzypriis. Fan 2019 ôf hat it [[Elise Mathilde van Beuningen|Elise Mathildefûss]] en it Van Beuningen/Peterich-fûns de priis oernommen.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20180205130208/https://www.literatuurplein.nl/detail/nieuws/joost-baars-wint-laatste-vsb-poezieprijs/4057 www.literatuurplein.nl]&lt;/ref&gt; De nije namme waard [[De Grutte Poëzypriis]]. Yn 2019 gie it by trije fan de seis nominaasjes om debuten.&lt;ref&gt;[https://www.nu.nl/cultuur-overig/5574905/vsb-poezieprijs-naamswijziging-verder-als-grote-poezieprijs.html ''VSB Poëzieprijs na naamswijziging verder als Grote Poëzieprijs''] NU.nl, 15 novimber 2018&lt;/ref&gt;

== Winners ==
{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;70%&quot;
!Jier
!Lauwerde
!Wurk
!ISBN koade
!ISBN eboek
|-
! colspan=&quot;5&quot;| fan 2019 ôf oergien nei [[De Grutte Poëzypriis]]
|-
|2018||[[Joost Baars]]|| ''Binnenplaats''||ISBN 9789028261877|| 
|-
|2017||[[Hannah van Binsbergen]]|| ''Kwaad gesternte''||ISBN 9789025447816 ||ISBN 9789025448103
|-
|2016||[[Ilja Leonard Pfeijffer]]||''Idyllen''&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20161003204303/http://vsbpoezieprijs.nl/content?id=188 ''Winnaar 2016: Ilja Leonard Pfeijffer'']&lt;/ref&gt;|| ISBN 9789029589734 || ISBN 9789029594639
|-
|2015||[[Hester Knibbe]]||''Archaïsch de dieren''|| ISBN 9789029589215 || ISBN 9789029594097
|-
|2014||[[Antoine de Kom]]||''Ritmisch zonder string''||ISBN 9789021447339 || -
|-
|2013||[[Ester Naomi Perquin]]||''Celinspecties''||ISBN 9789028241954 || -
|-
|2012||[[Jan Lauwereyns]]||''Hemelsblauw''||ISBN 9789023457329 || -
|-
|2011||[[Armando]]||''Gedichten 2009''||ISBN 9789045703084 || -
|-
|2009||[[Nachoem M. Wijnberg]]||''Het leven van''&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20090415094534/http://www.nrc.nl/kunst/article2209273.ece/Wijnberg_wint_VSB_Poezieprijs nrc.nl - Kunst &amp; Film - ''Wijnberg wint VSB Poëzieprijs''&lt;!-- Botmatig gegenereerde titel --&gt;]&lt;/ref&gt;''||ISBN 9789025429683 ||ISBN 9789025431280 
|-
|2008||[[Leonard Nolens]]||''Bres''||ISBN 9789021433493 ||ISBN 9789021436104 
|-
|2007||[[Tomas Lieske]]||''Hoe je geliefde te herkennen''&lt;ref&gt;''VSB-prijs voor Tomas Lieske'' - De Morgen, 27 april 2007&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/article/detail/873298/2007/04/27/VSB-Poezieprijs-voor-Tomas-Lieske.dhtml ''VSB Poezieprijs voor Tomas Lieske]''&lt;/ref&gt;||ISBN 9789021473062 ||ISBN 9789021435992 
|-
|2006||[[Mark Boog]]||''De encyclopedie van de grote woorden''||ISBN 9789059360914 || -
|-
|2005||[[Arjen Duinker]]||''De zon en de wereld''||ISBN 9789029074957 || -
|-
|2004||[[Mustafa Stitou]]||''Varkensroze ansichten''||ISBN 9789023412533 || -
|-
|2003||[[Tonnus Oosterhoff]]||''Wij zagen ons in een kleine groep mensen veranderen''||ISBN 9789023410164 || -
|-
|2002||[[Anneke Brassinga]]||''Verschiet''||ISBN 9789023448143 || -
|-
|2001||[[Kees Ouwens]]||''Mythologieën''||ISBN 9789029066174 || -
|-
|2000||[[K. Michel]]||''Waterstudies''||ISBN 9789045700427 || -
|-
|1999||[[Esther Jansma]]||''Hier is de tijd''||ISBN 9789029522830|| -
|-
|1998||[[Rutger Kopland]]||''Tot het ons los laat''||ISBN 9789028209107 || -
|-
|1997||[[Gerrit Kouwenaar]]||''De tijd staat open''||ISBN 9789021471587 || -
|-
|1996||[[Leo Vroman]]||''Psalmen en andere gedichten''||ISBN 9789041300263 || -
|-
|1995||[[Huub Beurskens]]||''Aangod en de afmens''||ISBN 9789029049078 || -
|-
|1994||[[Hugo Claus]]||''De Sporen''||ISBN 9789050351546 || -
|-
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}
[[Kategory:Nederlânske poëzypriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1993]]</text>
      <sha1>187oyrxz1qk80ves5qpe6kxoujcxz1i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>VSB Poëzijpriis</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159898</id>
    <redirect title="VSB Poëzypriis" />
    <revision>
      <id>1085322</id>
      <timestamp>2022-07-31T16:11:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Drewes</username>
        <id>2754</id>
      </contributor>
      <comment>Ferwiist troch nei [[VSB Poëzypriis]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29" xml:space="preserve">#REDIRECT [[VSB Poëzypriis]]</text>
      <sha1>0xb4flrzvwncgmahy4t3l61ps3narpf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jean Bobet</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159899</id>
    <revision>
      <id>1085343</id>
      <timestamp>2022-07-31T19:38:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Jean Bobet</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2206" xml:space="preserve">{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = 
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = 
| echte namme          = Jean Bobet
| bynamme              = 
| nasjonaliteit        = {{FRAnasj}}
| bertedatum           = [[22 febrewaris]] [[1930]]
| berteplak            = [[Saint-Méen-le-Grand]] 
| stjerdatum           = [[30 july]] [[2022]]
| stjerplak            = [[Rennes]]
| etnisiteit           = 
| regionale identiteit = 
| grutte               = 
| gewicht              = 
| sport                = [[Hurdfytsen]]
| ûnderdiel            = Dykhurdfytsen
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = 
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1949]]
| karriêre-ein         = [[1959]]
| prestaasjes          = [[Parys-Nice]] (1955)
| webside              = 
}}
'''Jean Bobet''' ([[Saint-Méen-le-Grand]], [[22 febrewaris]] [[1930]] - [[Rennes]], [[30 july]] [[2022]]) wie in [[Frankryk|Frânsk]] [[hurdfytser]] en wie de jongere broer fan [[Louison Bobet]] dy't trije kear winner wie fan de [[Omgong fan Frankryk]]. 

==Karriêre==
Bobet wie in aktyf hurdfytser tusken [[1949]] en [[1959]]. Hy die mei oan alle trije de [[grutte omgongen]]. Syn grutste oerwinning wie yn [[1955]] doe't er [[Parys-Nice]] wûn. Op lettere jierren begûn er oer it hurdfytsen te skriuwen en skreau er ferskate stikken, wêryn't er it hurdfytsen optilde ta in nommele warberens, goed foar de sûnens en it libbenslok fan 'e minske.

Jean Bobet ferstoar op [[30 july]] [[2022]] yn 'e âldens fan 92 jier.

== Dielnimming oan grutte omgongen ==
=== Dielnimming oan de Omgong fan Frankryk ===
* 1955 - 14e 
* 1957 - 15e  

=== Dielnimming oan de Omgong fan Spanje ===
* 1956 - Net finisht; 

=== Dielnimming oan de Omgong fan Itaalje ===
* 1953 - Net finisht;
* 1957 - 25e;
* 1958 - Net finisht;

==Ploegen==
* 1949-1950 - CC Rennais
* 1951-1953 - Stella-Dunlop
* 1953 - Bottecchia
* 1954 - Stella-Dunlop
* 1955-1959 - L. Bobet-BP-Hutchinson

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Bobet, Jean}}
[[Kategory:Frânsk hurdfytser]]
[[Kategory:Bretonsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1930]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]</text>
      <sha1>k6ussn1mlm5fcgs75tfotp203kk4hpt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bill Russell</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159900</id>
    <revision>
      <id>1085344</id>
      <timestamp>2022-07-31T19:54:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Bill Russell</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1851" xml:space="preserve">{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = Russell cropped.jpg
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = Bill Russel (1960)
| echte namme          = William Felton Russell
| bynamme              = 
| nasjonaliteit        = {{USAnasj}}
| bertedatum           = [[12 febrewaris]] [[1934]]
| berteplak            = [[Monroe (Louisiana)|Monroe]] 
| stjerdatum           = [[31 july]] [[2022]]
| stjerplak            = [[Washington (steat)|Washington]]
| etnisiteit           = 
| regionale identiteit = 
| grutte               = 208 sm
| gewicht              = 98 kg
| sport                = [[Basketbal]]
| ûnderdiel            = 
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = [[Olympyske Simmerspullen 1956|Melbourne 1956]]
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1956]]
| karriêre-ein         = [[1969]]
| prestaasjes          = [[File:Gold medal icon.svg|20px]] [[Basketbal op de Olympyske Simmerspullen 1956|Olympyske Simmerspullen]] (1956)
| webside              = 
}}
'''William Felton &quot;Bill&quot; Russell''' ([[Monroe (Louisiana)|Monroe]] [[Louisiana]], [[12 febrewaris]] [[1934]] - [[Washington (steat)|Washington]], [[31 july]] [[2022]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[basketbal]]ler. Hy spile yn syn karriêre foar de ''Boston Celtics'' en wie oanfierder fan it Amerikaansk basketbalteam dat goud wûn op de [[Basketbal op de Olympyske Simmerspullen 1956|Olympyske Simmerspelen yn 1956]]. Russell wurdt sjoen as ien fan de bêste spilers fan alle tiden. Hy ferovere yn syn karriêre 11 kear de NBA titel.

Bill Russel ferstoar op 31 july 2022 yn 'e âldens fan 88 jier.

{{DEFAULTSORT:Russel, Bill}}
[[Kategory:Amerikaansk basketballer]]
[[Kategory:Amerikaansk Olympysk dielnimmer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1934]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]</text>
      <sha1>6ayzfk4ecas7kc0rgabh8oqab2l78m9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085348</id>
      <parentid>1085344</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T19:58:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1859" xml:space="preserve">{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = Russell cropped.jpg
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = Bill Russel (1960)
| echte namme          = William Felton Russell
| bynamme              = 
| nasjonaliteit        = {{USAnasj}}
| bertedatum           = [[12 febrewaris]] [[1934]]
| berteplak            = [[Monroe (Louisiana)|Monroe]] 
| stjerdatum           = [[31 july]] [[2022]]
| stjerplak            = [[Washington (steat)|Washington]]
| etnisiteit           = 
| regionale identiteit = 
| grutte               = 208 sm
| gewicht              = 98 kg
| sport                = [[Basketbal]]
| ûnderdiel            = 
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = [[Olympyske Simmerspullen 1956|Melbourne 1956]]
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1956]]
| karriêre-ein         = [[1969]]
| prestaasjes          = [[File:Gold medal icon.svg|20px]] [[Basketbal op de Olympyske Simmerspullen 1956|Olympyske Simmerspullen]] (1956)
| webside              = 
}}
'''William Felton &quot;Bill&quot; Russell''' ([[Monroe (Louisiana)|Monroe]] [[Louisiana]], [[12 febrewaris]] [[1934]] - [[Washington (steat)|Washington]], [[31 july]] [[2022]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[basketbal]]ler. Hy spile yn syn karriêre foar de [[Boston Celtics]] en wie oanfierder fan it Amerikaansk basketbalteam dat goud wûn op de [[Basketbal op de Olympyske Simmerspullen 1956|Olympyske Simmerspelen yn 1956]]. Russell wurdt sjoen as ien fan de bêste spilers fan alle tiden. Hy ferovere yn syn karriêre 11 kear de NBA titel.

Bill Russel ferstoar op [[31 july]] [[2022]] yn 'e âldens fan 88 jier.

{{DEFAULTSORT:Russel, Bill}}
[[Kategory:Amerikaansk basketballer]]
[[Kategory:Amerikaansk Olympysk dielnimmer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1934]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]</text>
      <sha1>py3i06832h2c1t423occghkgcbvu3e4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085363</id>
      <parentid>1085348</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T22:19:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ieneach fan 'e Esk</username>
        <id>13292</id>
      </contributor>
      <comment>kt</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1920" xml:space="preserve">{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = Russell cropped.jpg
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = Bill Russel (1960)
| echte namme          = William Felton Russell
| bynamme              = 
| nasjonaliteit        = {{USAnasj}}
| bertedatum           = [[12 febrewaris]] [[1934]]
| berteplak            = [[Monroe (Louisiana)|Monroe]] 
| stjerdatum           = [[31 july]] [[2022]]
| stjerplak            = [[Washington (steat)|Washington]]
| etnisiteit           = 
| regionale identiteit = 
| grutte               = 208 sm
| gewicht              = 98 kg
| sport                = [[Basketbal]]
| ûnderdiel            = 
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = [[Olympyske Simmerspullen 1956|Melbourne 1956]]
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1956]]
| karriêre-ein         = [[1969]]
| prestaasjes          = [[File:Gold medal icon.svg|20px]] [[Basketbal op de Olympyske Simmerspullen 1956|Olympyske Simmerspullen]] (1956)
| webside              = 
}}
'''William Felton &quot;Bill&quot; Russell''' ([[Monroe (Louisiana)|Monroe]] [[Louisiana]], [[12 febrewaris]] [[1934]] - [[Washington (steat)|Washington]], [[31 july]] [[2022]]) wie in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]] [[basketbal]]ler. Hy spile yn syn karriêre foar de [[Boston Celtics]] en wie oanfierder fan it Amerikaansk basketbalteam dat goud wûn op de [[Basketbal op de Olympyske Simmerspullen 1956|Olympyske Simmerspelen yn 1956]]. Russell wurdt sjoen as ien fan de bêste spilers fan alle tiden. Hy ferovere yn syn karriêre 11 kear de NBA titel.

Bill Russel ferstoar op [[31 july]] [[2022]] yn 'e âldens fan 88 jier.

{{DEFAULTSORT:Russel, Bill}}
[[Kategory:Amerikaansk basketballer]]
[[Kategory:Amerikaansk Olympysk dielnimmer]]
[[Kategory:Amerikaansk sporter fan Afro-Amerikaansk komôf]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1934]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]</text>
      <sha1>b19c1g3id2igdn5lbd1b8d5qyp5bnez</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Chabarovsk (kraj)</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159901</id>
    <revision>
      <id>1085353</id>
      <timestamp>2022-07-31T21:47:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{DEFAULTSORT:Chabarovsk (kraj)}} [[Kategory:Kraj fan Ruslân|Chabarovsk (kraj)]] [[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1938]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="133" xml:space="preserve">{{DEFAULTSORT:Chabarovsk (kraj)}}
[[Kategory:Kraj fan Ruslân|Chabarovsk (kraj)]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1938]]</text>
      <sha1>l76g3y98yf2l6f9z6vbl2ntygzl8yr9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Plak yn Chabarovsk (kraj)</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159902</id>
    <revision>
      <id>1085355</id>
      <timestamp>2022-07-31T21:50:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;[[Kategory:Chabarovsk (kraj)]] [[Kategory:Plak yn it Russyske Fiere Easten|Chabarovsk (kraj)]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="94" xml:space="preserve">[[Kategory:Chabarovsk (kraj)]]
[[Kategory:Plak yn it Russyske Fiere Easten|Chabarovsk (kraj)]]</text>
      <sha1>d5upectqpqarbcw8noyop2fxre1lgtn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085356</id>
      <parentid>1085355</parentid>
      <timestamp>2022-07-31T21:52:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171" xml:space="preserve">{{Commonscat|Settlements in Khabarovsk Krai|Plakken yn 'e kraj Chabarovsk}}

[[Kategory:Chabarovsk (kraj)]]
[[Kategory:Plak yn it Russyske Fiere Easten|Chabarovsk (kraj)]]</text>
      <sha1>8h0xgrmsmvvx5h3g8hdbbfmh35fdzi2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sharon Dijksma</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159903</id>
    <revision>
      <id>1085365</id>
      <timestamp>2022-08-01T02:06:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Ynfoboks politikus Nederlân | ôfbyld               = Sharon_Dijksma_2015_(1).jpg | ôfbyldbreedte        = 280 | ôfbyldtekst          = ''Sharon Dijksma yn 2015'' | echte namme          =  | folsleine namme      = Sharon Alida Maria Dijksma | berne                = [[16 april]] [[1971]] | berteplak            = [[Heechtsjerk]] | stoarn               =  | |plak fan ferstjerren  =  | hjoeddeiske funksje  = [[Boargemaster]] fan [[Utert (stêd)|Utert]] | sûnt...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8028" xml:space="preserve">{{Ynfoboks politikus Nederlân
| ôfbyld               = Sharon_Dijksma_2015_(1).jpg
| ôfbyldbreedte        = 280
| ôfbyldtekst          = ''Sharon Dijksma yn 2015''
| echte namme          = 
| folsleine namme      = Sharon Alida Maria Dijksma
| berne                = [[16 april]] [[1971]]
| berteplak            = [[Heechtsjerk]]
| stoarn               = 
| |plak fan ferstjerren  = 
| hjoeddeiske funksje  = [[Boargemaster]] fan [[Utert (stêd)|Utert]]
| sûnt                 = [[17 desimber]] [[2020]]
| partij               = [[Partij fan de Arbeid|PfdA]]
| relygje              = 
| titels               =
| tiidrek1             = 1994-2007&lt;br&gt;2010-2012&lt;br&gt;2017-2018 | funksje1 = Lid fan de [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal|Twadde Keamer]]
| tiidrek2             = 2007-2010 | funksje2 = [[Steatssekretaris]] fan [[Ministearje fan Underwiis, Kultuer en Wittenskip|Underwiis, Kultuer en Wittenskip]]
| tiidrek3             = 2012-2015 | funksje3 = Steatssekretaris fan [[Ministearje fan Ekonomyske Saken en Klimaat|Ekonomyske Saken]]
| tiidrek4             = 2015-2017 | funksje4 = Steatssekretaris fan [[Ministearje fan Ynfrastruktuer en Miljeu|Ynfrastruktuer en Miljeu]]
| tiidrek5             = 2018-2020 | funksje5 = [[Wethâlder]] fan [[Amsterdam]]
| tiidrek6             = 2020-no | funksje6 = [[Boargemaster]] fan [[Utert (stêd)|Utert]]
| tiidrek7             =  | funksje7 =
| tiidrek8             =  | funksje8 = 
| tiidrek9             =  | funksje9 =
| tiidrek10            =  | funksje10 = 
| tiidrek11            =  | funksje11 =
| tiidrek12            =  | funksje12 = 
| tiidrek13            =  | funksje13 =
| tiidrek14            =  | funksje14 = 
| tiidrek15            =  | funksje15 =
| tiidrek16            =  | funksje16 = 
| tiidrek17            =  | funksje17 =
| tiidrek18            =  | funksje18 = 
| tiidrek19            =  | funksje19 =
| tiidrek20            =  | funksje20 = 
}}
[[Ofbyld:Sharon Dijksma 2013 02.jpg|thumb|''Steatssekrearis Dijksma yn de Twadde Keamer (2013)'']]
'''Sharon Alida Maria Dijksma''' ([[Heechtsjerk]], [[16 april]] [[1971]] is in [[Nederlân]]sk bestjoerder en [[politikus]] fan de [[Partij fan de Arbeid|PfdA]]. Sûnt [[17 desimber]] [[2020]] is se [[boargemaster]] fan [[Utert (stêd)|Utert]]. Dêrfoar wie se [[wethâlder]] fan [[Amsterdam]] (2018-2020), [[steatssekretaris]] fan [[Ministearje fan Ynfrastruktuer en Miljeu|Ynfrastruktuer en Miljeu]] (2015-2017), [[Ministearje fan Ekonomyske Saken en Klimaat|Ekonomyske Saken]] (2012-2015) en [[Ministearje fan Underwiis, Kultuer en Wittenskip|Underwiis, Kultuer en Wittenskip]] (2007-2010) en lid fan de [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal]] (1994-2007, 2010-2010, 2017-2018).

Hja wie de foarsitter fan de [[Miljeu Rie]] fan de [[Jeropeeske Uny]], dy't tegearre mei de fise-presidint fan de Jeropeeske Kommisje [[Maroš Šefčovič]], it [[Akkoard fan Parys]] oangeande de klimaatferoaring  op [[21 april]] [[2016]] tekene yn New York út namme fan Jeropa.&lt;ref&gt;[https://www.consilium.europa.eu/en/policies/climate-change/paris-agreement/ consilium.europa.eu: ''Climate change/Paris Agreement''] oproppen 3 april 2022&lt;/ref&gt;

== Stúdzje ==
Hja helle har [[Tariedend wittenskiplik ûnderwiis|vwo]]-diploma op it [[Reitdiep Kolleezje|Kamerlingh Onnes Kolleezje]] yn [[Grins (stêd)|Grins]]. Dêrnei studearre se rjocht oan de [[Ryksuniversiteit Grins]] en bestjoerskunde oan de [[Universiteit Twinte]], dochs makke beide stúdzjes net dien.

== Karriêre ==
Sharon Dijksma sette har politike karriêre útein by de [[Jonge Sosjalisten]] dêr't se fan [[1991]] oant [[1992]] as algemien sekretaris yn it bestjoer siet en oant [[1994]] foarsitter fan wie. Yn 1994 waard se keazen as [[Twadde Keamer]]lid. Mei har âldens fan 23 jier wie se op dat stuit it jongste Keamerlid ea. Yn de Twadde Keamer wie se warber op it mêd fan ûnderwiis en sosjale saken. Fan [[2003]] ôf wie se wurdfierster fan ferkear en ûntwikkelingsgearwurking.

Fan [[26 oktober]] [[2004]] wie se fisefraksjefoarsitter fan de PfdA yn de Twadde Keamer, as opfolchster fan [[Jeltje van Nieuwenhoven]]. Nei de útslach fan de ferkiezings fan it [[Jeropeesk Parlemint]] yn [[2009]], dêr't de PfdA fjouwer fan de sân sitten ferlear, joech Dijksma lieding oan in wurkgroep dy't dat ferlies ûndersykje moast. Hja utere in soad krityk op de kampanje dêr't neffens har sizzen alles tekoart oan die. Hja stelde foar om de listlûker tenei kieze te litten nei foarbyld fan de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[foarferkiezing]]s.

Op [[22 febrewaris]] [[2007]] waard se [[steatssekretaris]] fan Underwiis yn it [[kabinet-Balkenende IV]], dêr't se warber wie foar primêr ûnderwiis en berne-opfang. Hja trûnde oan op it ferbetterjen fan it taal- en rekkenûnderwiis yn it [[basisûnderwiis]]. Ek feroare se de Wet Berne-opfang dêr't der in nij stelsel foar gastâldenopfang kaam. De subsydzje foar thúsopfang waard skrast. Op [[23 febrewaris]] [[2007]] seiden guon PfdA-leden it betrouwen yn it kabinet op en foel it kabinet.

Dijksma waard op [[17 juny]] [[2010]] fannijs lid fan de Twadde Keamer. Op [[17 jannewaris]] [[2012]] hold se tydlik op omreden kreamferlof. Op [[8 maaie]] kaam se wer werom.

Op [[26 april]] 2010 makke se bekend dat se harsels net wer ferkiesber foar de [[Twadde Keamerferkiezings 2012]] stelle soe. Hja wie by har ôfskie op [[20 septimber]] dat jiers doe de jongste nestor ea.

Har ôfskie duorre lykwols net lang. Op [[18 desimber]] 2012 waard se steatssekretaris fan Ekonomyske Saken yn it [[kabinet-Rutte II]] as opfolger fan [[Co Verdaas]] dy't opstapte omreden in affêre oangeande deklaraasjes. Dijksma wie benammen dwaande mei lânbou, natoer en itenskwaliteit, dêr't se besocht de kleau tusken natoer en lânbou lytser te meitsjen. By belange-organisaasjes lykas de Dierebeskerming en ek by lânbou-organisaasjes waard der opmurken dat der ûnder Dijksma in oare wyn waaide.&lt;ref&gt;[http://www.trouw.nl/tr/nl/4500/Politiek/article/detail/3776658/2014/10/27/De-kleine-revolutie-van-Sharon-Dijksma.dhtml ''De kleine revolutie fan sharon Dijksma''] Trouw 27 oktober 2014). Oproppen op 11 novimber 2020.&lt;/ref&gt; Nei't [[Wilma Mansveld]] op [[28 oktober]] [[2015]] opstapte as steatssekretaris fan Ynfrastruktuer en Miljeu, waard Dijksma op [[3 novimber]] har opfolchster.

Foar de [[Twadde Keamerferkiezings 2017]] stie se fjirde op de kandidatelist en waard se keazen foar in tredde perioade.

Op [[30 maaie]] [[2018]] waard se wethâlder yn Amsterdam. Har portefúlje wie ferkear en wetter- en luchtkwaliteit. Dêrfoar ferhûze se mei har hûshâlding fan [[Ynskedee]] nei Amsterdam. Njonken wethâlder wie se ek foarsitter fan de [[Ferfierregio Amsterdam]].

Op [[10 novimber]] [[2020]] waard se troch de gemeenterie fan Utert foardroegen as boargemaster fan dy gemeente en op [[17 desimber]] waard se dêrfoar beneamd. Yn har portefúlje hat se iepenbiere oarder en feiligens, hathavening, ombudssaken en boargersaken.

== Privee ==
Sharon Dijksma is boaske en hat in soan en twa famkes. Yn de âldens fan 48 jier joech se berte oan har twadde famke.&lt;ref&gt;[https://www.ad.nl/politiek/sharon-dijksma-48-bevallen-van-dochter-dankbaar-voor-dit-prachtige-cadeautje~ae93afdc/ ''Sharon Dijksma (48) bevallen van dochter. Dankbaar voor dit prachtige cadeautje''] Algemeen Dagblad 23 desimber 2019&lt;/ref&gt;

== Underskieding ==
Op [[10 desimber]] [[2010]] waard se [[Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]]

== Keppeling om utens ==
* [https://www.parlement.com/id/vg09lll5uqzx/s%20a%20m%20sharon%20dijksma S.A.M. Dijksma op ''Parlement en Politiek'']
{{CommonsLyts}}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Dijksma, Sharon}}
[[Kategory:Nederlânsk politikus]]
[[Kategory:Nederlânsk sosjalist]]
[[Kategory:PvdA-politikus]]
[[Kategory:Twadde Keamerlid]]
[[Kategory:Nederlânsk steatssekretaris]]
[[Kategory:Nederlânsk wethâlder]]
[[Kategory:Nederlânsk boargemaster]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1971]]</text>
      <sha1>colfojhc7jvafwepjxqt8w21ajosbuc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085366</id>
      <parentid>1085365</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T02:07:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>/* Karriêre */ red</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8028" xml:space="preserve">{{Ynfoboks politikus Nederlân
| ôfbyld               = Sharon_Dijksma_2015_(1).jpg
| ôfbyldbreedte        = 280
| ôfbyldtekst          = ''Sharon Dijksma yn 2015''
| echte namme          = 
| folsleine namme      = Sharon Alida Maria Dijksma
| berne                = [[16 april]] [[1971]]
| berteplak            = [[Heechtsjerk]]
| stoarn               = 
| |plak fan ferstjerren  = 
| hjoeddeiske funksje  = [[Boargemaster]] fan [[Utert (stêd)|Utert]]
| sûnt                 = [[17 desimber]] [[2020]]
| partij               = [[Partij fan de Arbeid|PfdA]]
| relygje              = 
| titels               =
| tiidrek1             = 1994-2007&lt;br&gt;2010-2012&lt;br&gt;2017-2018 | funksje1 = Lid fan de [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal|Twadde Keamer]]
| tiidrek2             = 2007-2010 | funksje2 = [[Steatssekretaris]] fan [[Ministearje fan Underwiis, Kultuer en Wittenskip|Underwiis, Kultuer en Wittenskip]]
| tiidrek3             = 2012-2015 | funksje3 = Steatssekretaris fan [[Ministearje fan Ekonomyske Saken en Klimaat|Ekonomyske Saken]]
| tiidrek4             = 2015-2017 | funksje4 = Steatssekretaris fan [[Ministearje fan Ynfrastruktuer en Miljeu|Ynfrastruktuer en Miljeu]]
| tiidrek5             = 2018-2020 | funksje5 = [[Wethâlder]] fan [[Amsterdam]]
| tiidrek6             = 2020-no | funksje6 = [[Boargemaster]] fan [[Utert (stêd)|Utert]]
| tiidrek7             =  | funksje7 =
| tiidrek8             =  | funksje8 = 
| tiidrek9             =  | funksje9 =
| tiidrek10            =  | funksje10 = 
| tiidrek11            =  | funksje11 =
| tiidrek12            =  | funksje12 = 
| tiidrek13            =  | funksje13 =
| tiidrek14            =  | funksje14 = 
| tiidrek15            =  | funksje15 =
| tiidrek16            =  | funksje16 = 
| tiidrek17            =  | funksje17 =
| tiidrek18            =  | funksje18 = 
| tiidrek19            =  | funksje19 =
| tiidrek20            =  | funksje20 = 
}}
[[Ofbyld:Sharon Dijksma 2013 02.jpg|thumb|''Steatssekrearis Dijksma yn de Twadde Keamer (2013)'']]
'''Sharon Alida Maria Dijksma''' ([[Heechtsjerk]], [[16 april]] [[1971]] is in [[Nederlân]]sk bestjoerder en [[politikus]] fan de [[Partij fan de Arbeid|PfdA]]. Sûnt [[17 desimber]] [[2020]] is se [[boargemaster]] fan [[Utert (stêd)|Utert]]. Dêrfoar wie se [[wethâlder]] fan [[Amsterdam]] (2018-2020), [[steatssekretaris]] fan [[Ministearje fan Ynfrastruktuer en Miljeu|Ynfrastruktuer en Miljeu]] (2015-2017), [[Ministearje fan Ekonomyske Saken en Klimaat|Ekonomyske Saken]] (2012-2015) en [[Ministearje fan Underwiis, Kultuer en Wittenskip|Underwiis, Kultuer en Wittenskip]] (2007-2010) en lid fan de [[Twadde Keamer fan de Steaten-Generaal]] (1994-2007, 2010-2010, 2017-2018).

Hja wie de foarsitter fan de [[Miljeu Rie]] fan de [[Jeropeeske Uny]], dy't tegearre mei de fise-presidint fan de Jeropeeske Kommisje [[Maroš Šefčovič]], it [[Akkoard fan Parys]] oangeande de klimaatferoaring  op [[21 april]] [[2016]] tekene yn New York út namme fan Jeropa.&lt;ref&gt;[https://www.consilium.europa.eu/en/policies/climate-change/paris-agreement/ consilium.europa.eu: ''Climate change/Paris Agreement''] oproppen 3 april 2022&lt;/ref&gt;

== Stúdzje ==
Hja helle har [[Tariedend wittenskiplik ûnderwiis|vwo]]-diploma op it [[Reitdiep Kolleezje|Kamerlingh Onnes Kolleezje]] yn [[Grins (stêd)|Grins]]. Dêrnei studearre se rjocht oan de [[Ryksuniversiteit Grins]] en bestjoerskunde oan de [[Universiteit Twinte]], dochs makke beide stúdzjes net dien.

== Karriêre ==
Sharon Dijksma sette har politike karriêre útein by de [[Jonge Sosjalisten]] dêr't se fan [[1991]] oant [[1992]] as algemien sekretaris yn it bestjoer siet en oant [[1994]] foarsitter fan wie. Yn 1994 waard se keazen as [[Twadde Keamer]]lid. Mei har âldens fan 23 jier wie se op dat stuit it jongste Keamerlid ea. Yn de Twadde Keamer wie se warber op it mêd fan ûnderwiis en sosjale saken. Fan [[2003]] ôf wie se wurdfierster fan ferkear en ûntwikkelingsgearwurking.

Fan [[26 oktober]] [[2004]] wie se fisefraksjefoarsitter fan de PfdA yn de Twadde Keamer, as opfolchster fan [[Jeltje van Nieuwenhoven]]. Nei de útslach fan de ferkiezings fan it [[Jeropeesk Parlemint]] yn [[2009]], dêr't de PfdA fjouwer fan de sân sitten ferlear, joech Dijksma lieding oan in wurkgroep dy't dat ferlies ûndersykje moast. Hja utere in soad krityk op de kampanje dêr't neffens har sizzen alles tekoart oan die. Hja stelde foar om de listlûker tenei kieze te litten nei foarbyld fan de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[foarferkiezing]]s.

Op [[22 febrewaris]] [[2007]] waard se [[steatssekretaris]] fan Underwiis yn it [[kabinet-Balkenende IV]], dêr't se warber wie foar primêr ûnderwiis en berne-opfang. Hja trûnde oan op it ferbetterjen fan it taal- en rekkenûnderwiis yn it [[basisûnderwiis]]. Ek feroare se de Wet Berne-opfang dêr't der in nij stelsel foar gastâldenopfang kaam. De subsydzje foar thúsopfang waard skrast. Op [[23 febrewaris]] [[2007]] seiden guon PfdA-leden it betrouwen yn it kabinet op en foel it kabinet.

Dijksma waard op [[17 juny]] [[2010]] fannijs lid fan de Twadde Keamer. Op [[17 jannewaris]] [[2012]] hold se tydlik op omreden kreamferlof. Op [[8 maaie]] kaam se wer werom.

Op [[26 april]] 2010 makke se bekend dat se harsels net wer ferkiesber foar de [[Twadde Keamerferkiezings 2012]] stelle soe. Hja wie by har ôfskie op [[20 septimber]] dat jiers doe de jongste nestor ea.

Har ôfskie duorre lykwols net lang. Op [[18 desimber]] 2012 waard se steatssekretaris fan Ekonomyske Saken yn it [[kabinet-Rutte II]] as opfolger fan [[Co Verdaas]] dy't opstapte omreden in affêre oangeande deklaraasjes. Dijksma wie benammen dwaande mei lânbou, natoer en itenskwaliteit, dêr't se besocht de kleau tusken natoer en lânbou lytser te meitsjen. By belange-organisaasjes lykas de Dierebeskerming en ek by lânbou-organisaasjes waard der opmurken dat der ûnder Dijksma in oare wyn waaide.&lt;ref&gt;[http://www.trouw.nl/tr/nl/4500/Politiek/article/detail/3776658/2014/10/27/De-kleine-revolutie-van-Sharon-Dijksma.dhtml ''De kleine revolutie fan Sharon Dijksma''] Trouw 27 oktober 2014). Oproppen op 11 novimber 2020.&lt;/ref&gt; Nei't [[Wilma Mansveld]] op [[28 oktober]] [[2015]] opstapte as steatssekretaris fan Ynfrastruktuer en Miljeu, waard Dijksma op [[3 novimber]] har opfolchster.

Foar de [[Twadde Keamerferkiezings 2017]] stie se fjirde op de kandidatelist en waard se keazen foar in tredde perioade.

Op [[30 maaie]] [[2018]] waard se wethâlder yn Amsterdam. Har portefúlje wie ferkear en wetter- en luchtkwaliteit. Dêrfoar ferhûze se mei har hûshâlding fan [[Ynskedee]] nei Amsterdam. Njonken wethâlder wie se ek foarsitter fan de [[Ferfierregio Amsterdam]].

Op [[10 novimber]] [[2020]] waard se troch de gemeenterie fan Utert foardroegen as boargemaster fan dy gemeente en op [[17 desimber]] waard se dêrfoar beneamd. Yn har portefúlje hat se iepenbiere oarder en feiligens, hathavening, ombudssaken en boargersaken.

== Privee ==
Sharon Dijksma is boaske en hat in soan en twa famkes. Yn de âldens fan 48 jier joech se berte oan har twadde famke.&lt;ref&gt;[https://www.ad.nl/politiek/sharon-dijksma-48-bevallen-van-dochter-dankbaar-voor-dit-prachtige-cadeautje~ae93afdc/ ''Sharon Dijksma (48) bevallen van dochter. Dankbaar voor dit prachtige cadeautje''] Algemeen Dagblad 23 desimber 2019&lt;/ref&gt;

== Underskieding ==
Op [[10 desimber]] [[2010]] waard se [[Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]]

== Keppeling om utens ==
* [https://www.parlement.com/id/vg09lll5uqzx/s%20a%20m%20sharon%20dijksma S.A.M. Dijksma op ''Parlement en Politiek'']
{{CommonsLyts}}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{Reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Dijksma, Sharon}}
[[Kategory:Nederlânsk politikus]]
[[Kategory:Nederlânsk sosjalist]]
[[Kategory:PvdA-politikus]]
[[Kategory:Twadde Keamerlid]]
[[Kategory:Nederlânsk steatssekretaris]]
[[Kategory:Nederlânsk wethâlder]]
[[Kategory:Nederlânsk boargemaster]]
[[Kategory:Grinslânsk persoan]]
[[Kategory:Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1971]]</text>
      <sha1>qbuzluwye0oe30c73s9y6q6no6y8m8n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Berjocht:SpoarstasjonsFryslân</title>
    <ns>10</ns>
    <id>159904</id>
    <revision>
      <id>1085368</id>
      <timestamp>2022-08-01T02:59:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{| id=&quot;toc&quot; style=&quot;font-size:90%; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;&quot; width=&quot;100%&quot; ! align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#ccccff&quot; width=&quot;100%&quot; | Spoarstasjons yn [[Fryslân]] || [[File:Frisian flag.svg|border|30px|Flagge fan de Provinsje Fryslân]] |- | align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot; colspan=&quot;2&quot; | [[Stasjon Akkrum|Akkrum]] ● [[Stasjon Bûtenpost|Bûtenpost]] ● [[Stasjon Deinum|Deinum]] ● Stasjon Drylts|Drylt...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1462" xml:space="preserve">{| id=&quot;toc&quot; style=&quot;font-size:90%; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;&quot; width=&quot;100%&quot;
! align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#ccccff&quot; width=&quot;100%&quot; | Spoarstasjons yn [[Fryslân]] || [[File:Frisian flag.svg|border|30px|Flagge fan de Provinsje Fryslân]]
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot; colspan=&quot;2&quot; | [[Stasjon Akkrum|Akkrum]] ● [[Stasjon Bûtenpost|Bûtenpost]] ● [[Stasjon Deinum|Deinum]] ● [[Stasjon Drylts|Drylts]] ● [[Stasjon Dronryp|Dronryp]] ● [[Stasjon Feanwâlden|Feanwâlden]] ● [[Stasjon Frjentsjer|Frjentsjer]] ● [[Stasjon Grou-Jirnsum|Grou-Jirnsum]] ● [[Stasjon Harns|Harns]] ● [[Stasjon Harns Haven|Harns-Haven]] ● [[Stasjon It Hearrenfean|It Hearrenfean]] ● [[Stasjon It Hearrenfean Iisstadion|It Hearrenfean-Iisstadion]] ● [[Stasjon Hylpen|Hylpen]] ● [[Stasjon Hurdegaryp|Hurdegaryp]] ● [[Stasjon Koudum-Molkwar|Koudum-Molkwar]] ● [[Stasjon Ljouwert|Ljouwert]] ● [[Stasjon Ljouwert-Kammingabuorren|Ljouwert-Kammingabuorren]] ●&amp;nbsp;[[Stasjon Ljouwert-Werpsterhoeke|Ljouwert-Werpsterhoeke]] (noch te bouwen) ● [[Stasjon Mantgum|Mantgum]] ● [[Stasjon Snits|Snits]] ● [[Stasjon Snits Noard|Snits-Noard]] ● [[Stasjon Starum|Starum]] ● [[Stasjon Warkum|Warkum]] ● [[Stasjon De Westereen|De Westereen]] ● [[Stasjon Wolvegea|Wolvegea]] ● [[Stasjon Warkum|Warkum]]
|}
&lt;noinclude&gt;[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Spoarstasjons|Fryslân]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>osv7r4z83p6ctgimefnw2spwlp0nske</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085372</id>
      <parentid>1085368</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T03:24:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>[[]] oars</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1462" xml:space="preserve">{| id=&quot;toc&quot; style=&quot;font-size:90%; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;&quot; width=&quot;100%&quot;
! align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#ccccff&quot; width=&quot;100%&quot; | [[Spoarstasjons yn Fryslân]] || [[File:Frisian flag.svg|border|30px|Flagge fan de Provinsje Fryslân]]
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot; colspan=&quot;2&quot; | [[Stasjon Akkrum|Akkrum]] ● [[Stasjon Bûtenpost|Bûtenpost]] ● [[Stasjon Deinum|Deinum]] ● [[Stasjon Drylts|Drylts]] ● [[Stasjon Dronryp|Dronryp]] ● [[Stasjon Feanwâlden|Feanwâlden]] ● [[Stasjon Frjentsjer|Frjentsjer]] ● [[Stasjon Grou-Jirnsum|Grou-Jirnsum]] ● [[Stasjon Harns|Harns]] ● [[Stasjon Harns Haven|Harns-Haven]] ● [[Stasjon It Hearrenfean|It Hearrenfean]] ● [[Stasjon It Hearrenfean Iisstadion|It Hearrenfean-Iisstadion]] ● [[Stasjon Hylpen|Hylpen]] ● [[Stasjon Hurdegaryp|Hurdegaryp]] ● [[Stasjon Koudum-Molkwar|Koudum-Molkwar]] ● [[Stasjon Ljouwert|Ljouwert]] ● [[Stasjon Ljouwert-Kammingabuorren|Ljouwert-Kammingabuorren]] ●&amp;nbsp;[[Stasjon Ljouwert-Werpsterhoeke|Ljouwert-Werpsterhoeke]] (noch te bouwen) ● [[Stasjon Mantgum|Mantgum]] ● [[Stasjon Snits|Snits]] ● [[Stasjon Snits Noard|Snits-Noard]] ● [[Stasjon Starum|Starum]] ● [[Stasjon Warkum|Warkum]] ● [[Stasjon De Westereen|De Westereen]] ● [[Stasjon Wolvegea|Wolvegea]] ● [[Stasjon Warkum|Warkum]]
|}
&lt;noinclude&gt;[[Kategory:Berjocht: Navigaasje Spoarstasjons|Fryslân]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>lbrw02mrwbxjwuoi3d1v8vaeohiipfy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Berjocht: Navigaasje Spoarstasjons</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159905</id>
    <revision>
      <id>1085370</id>
      <timestamp>2022-08-01T03:00:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;[[Kategory:Berjocht: Navigaasje]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33" xml:space="preserve">[[Kategory:Berjocht: Navigaasje]]</text>
      <sha1>mrvwm70epwy45nvnq6dsdshd9d04itf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Stasjon Utert-Sintraal</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159906</id>
    <revision>
      <id>1085377</id>
      <timestamp>2022-08-01T06:22:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kneppelfreed</username>
        <id>2013</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Wurk}} {{Ynfoboks bouwurk | namme                       = Utert-Sintraal &lt;br&gt; ''Utrecht Centraal'' | ôfbylding                   = Station_utrecht_centraal.jpg | ôfbyldingsbreedte           = 300 | ôfbyldingstekst             = ''Stasjon Utert-Sintraal'' | lân                         = {{Flagge NL}} [[Nederlân]] | bestjoerlike ienheid 1      = Provinsje | namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]] | best...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7768" xml:space="preserve">{{Wurk}}
{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Utert-Sintraal &lt;br&gt; ''Utrecht Centraal''
| ôfbylding                   = Station_utrecht_centraal.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 300
| ôfbyldingstekst             = ''Stasjon Utert-Sintraal''
| lân                         = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Utrecht_(province)-Flag.svg|border|20px]] [[Utert (provinsje)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 2      = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag_of_Utrecht_city.svg|20px|border]] [[Utert (stêd)|Utert]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = 
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_5_21_N_5_6_35_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|52° 5' 21&quot; NB, 5° 6' 35&quot; EL}}
| type bouwurk                = [[Spoarstasjon]]
| subtype                     = 
| keatling                    = 
| boujier                     = [[1843]] &lt;br&gt; [[2016]] (hjoeddeistich gebou)
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = [[Benthem Crouwel Architekten]]
| yngenieur                   = 
| boustyl                     = 
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = [[Spoarline Utert - Kampen|Sintraalspoarwei]] &lt;br&gt; [[Spoarline Amsterdam - Elten|Rynspoarwei]] &lt;br&gt; [[Steatsline H]] &lt;br&gt; [[Spoarline Utert - Rotterdam|Utert-Rotterdam]]
| monumintale status          = 
| monumintnûmer               = 
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| breedte                     = 16 perronspoaren (wêrûnder 4 spoaren)
| draachkrêft                 = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| tal keamers                 = 
| kapasiteit                  = 
| kosten                      = 
| webside                     = [https://www.ns.nl/stationsinformatie/Ut/ NS stasjonsynformaasje]
}}
It '''Stasjon Utert-Sintraal''' ([[Nederlânsk]]: ''Station Utrecht Centraal'' as ek wol ''Utrecht Centraal'', ôfkoarting: '''Ut''') is it [[sintraal stasjon]] fan de [[Nederlân]]ske stêd [[Utert (stêd)|Utert]], de haadstêd fan de provinsje [[Utert (provinsje)|Utert]]. It stasjon is it knooppunt fan de Nederlânske spoarwegen en dêrom ek it grutste en drokste stasjon fan Nederlân mei mear as 200.000 passazjiers deis en likernôch 1.000 treinferfarren.&lt;ref&gt;[https://www.utrecht-monitor.nl/fysieke-leefomgeving/mobiliteit/openbaar-vervoer ''Openbaar vervoer''] Utrecht Monitor&lt;/ref&gt; It busstasjon leit njonken it treinstasjon en is ek it grutste en drokste busstasjon fan Nederlân. It stasjon hat 16 perronspoaren, dus trochgongspoaren en 4 kopspoaren, dus it einpunt.

== Skiednis ==
It earste treinstasjon iepene dêre op [[18 desimber]] [[1843]] doe't de ''Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij'' it earste stasjon yn Utert iepene. Yn [[1938]] waard it stasjon in [[sintraal stasjon]] doe't it Stasjon Maliebaan oan oare kant de stêd ticht gie en de spoarline fan [[Hilfertsom]] nei it sintraal stasjon laat waard. It oarspronklike stasjonsgebou fan [[1865]] ward yn [[1936]] yngeand ferboud. Twa jier letter rekke it stasjon slim skeind troch in brân, dochs waard weropboud.

It stasjonsgebou waard yn [[1970-er jierren]] sloopt om plak te meitsjen foar ''Hoog Catharijne'', dy't doe it grutste oerbedutsen winkelsintrum fan Jeropa wie. Dy waard op [[17 desimber]] [[1973]] iepene. Fan dat stuit ôf hie it stasjon gjin eigen yngong mear, mar moasten passazjiers troch it winkelsintrum hinne om yn it stasjon te kommen. Yn [[1989]] waard it stasjonhal fergrutte. Yn [[1995]] waard it stasjonhal fannijs fergrutte mei de bou fan in nij perron.

Tusken [[2011]] en [[2016]] waard it gânse stasjonsgebiet fannijs alhiel op 'e kop helle. De stasjonshal waard ferfongen troch in nijenien dy't folle grutter is, dy't ferskate soarten iepenbier ferfier oerdekt. It nije ûntwerp mei in bûgd dak waard ûntwurpen troch [[Benthem Crouwel Architekten]]. It dak hat trije bûgings: ien gruttenien yn it midden foar it treinstasjon en twa lytseren foar de bus- en tramstasjons oan wjerskanten. Nije oerdekkings waarden foar alle perrons boud en it stasjon waard skaat fan ''Hoog Catharijne''.

=== Tram- en busstasjons ===
In [[lightrail]]-tsjinst mei in flugge tram sette yn [[1983]] útein yn Utert mei tsjinsten nei [[Nieuwegein]] en [[Iselstein]], de &quot;SUNIJ-line&quot;. De tramstop op Utert-Sintraal wie ynearsten oan de eastkant fan it stasjon. By it ferbouwen fan it stasjonsgebiet waard de tramhalte ferfongen troch in tydlike halte oan it Jierbeursplein oan de westkant fan it stasjon. Dy tydlike halte hie trije spoaren.

Yn july [[2016]] waard it busstasjon oan de eastkant ek ferpleatst nei de kant fan de jierbeurs. Dat makke it plak oan de eastkant frij foar it bouwen fan in nije bus-en tramstasjon ''Centrumzijde'' (oan de kant fan it sintrum), allyk foar it bouwen fan in nij tramspoar nei de [[Uithof]], in nij stasjonsplein, in nije fytsestalling en de ''Moreelse''-brêge.

Op [[9 desimber]] [[2019]] waard it bus- en tramstasjon oan de eastkant ''Centrumzijde'' iepene. It is fêstige yn it haadgebou oan de eastkant fan it spoarstasjon, en kin berikt wurde fan it haadgebou. Op [[16 desimber]] 2019 waard de Uithofline iepene, dy't fan de ''Centrumzijde'' nei de Uithof yn it easten fan de stêd rint. 

Op [[4 july]] [[2020]] waard de SUNIJ-line tydlik sletten om it Jierbeursplein op te kaltefaterjen. Nije perrons dêrfan waarden njonken de trochgongspoaren boud. Op [[3 jannewaris]] [[2021]] waard it tramstasjon oan it Jierbeursplein iepene. De nije perrons waarden ûndergrûns boud. Op [[2 july]] [[2022]] in ûndergrûnske tsjinst fan it stasjon oan it Jierbeursplein nei ''Centrumzijde'' waard iepene, sa't der net mear 500 meter rûn te wurden fan de iene nei de oare kant. Trams kinne no fan Nieuwegein en Iselstein oer it Sintraal Stasjon nei de Uithof ta ride.

== Algemien ==
It stasjon leit westlik fan de Utertske binnenstêd. It stasjon betsjinne yn 2019 207.360 passazjiers deis. Mei in 57 miljoen reizgers jiers is it stasjon it drokste fan Nederlân. Tichteby it stasjon binne de Haadgebouwen I, II, III (''[https://nl.wikipedia.org/wiki/De%20Inktpot De Inktpot]'') en IV fan de [[Nederlânske Spoarwegen]] en [[ProRail]]. It stasjon waard oant desimber 2016 yngeand ferboud en útwreide ta OV-terminal. De spoaren  wurde yn it midden oerdutsen troch de grutte stasjonshal dêrboppe. De spoaren 4 en 5 wurde foar in part oerdutsen troch de ''Katreinetoren'' en it Rayongebou fan NS-Reizgers (''Laag Katreine''). De kopspoaren 1 oant en mei 3 wurde oerdutsen troch it ''Paviljoen'', dêr't [[hoareka]] yn fêstige is en eigendom is fan de eigener fan ''[https://nl.wikipedia.org/wiki/Hoog%20Catharijne Hoog Catharijne]''

== Yndieling ==
It stasjon hat acht perrons en sechtjin perronspoaren, dêr't der fjouwer kopspoaren fan binne. Fansiden de treinperrons binne der twa grutte busperrons oan de kant fan de [[Jierbeurs]]. Oan de kant fan it sintrum is in bus-tramstasjon ûnderferparte yn in busperron en twa tramperrons. De stasjonshal is boppe de spoaren. Oan de eastkant fan de hal einiget oan in ferhege stasjonsplein dêr't ek de haadyngong fan winkelsintrum ''Hoog Catharijne'' is en einiget oan de kant fan de [[Jierbeurs]] (westlik) oan in plato dêr't de yngong fan it stedskantoar is en yn sydtagong ta it ''Beatrixgebouw'' fan de Jierbeurs en de haadtagong ta ien fan de WTC's fan Utert. It plato giet dêrnei oer yn in nust treppen nei it Jierbeursplein, in hotel en ferskate kantoaren.


{{Koördinaten|52_5_21_N_5_6_35_E_type:landmark_zoom:16_region:NL|52° 5' 21&quot; NB, 5° 6' 35&quot; EL}}</text>
      <sha1>bsut9mm88mffbqofhhc3kr00drr7755</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Synagoge fan Irkûtsk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159907</id>
    <revision>
      <id>1085378</id>
      <timestamp>2022-08-01T06:42:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Ynfoboks bouwurk | namme                       = Synagoge fan Irkûtsk &lt;small&gt;Иркутская синагога&lt;/small&gt; | ôfbylding                   = Еврейский молитвенный дом (Иркутск) 001.jpg | ôfbyldingsbreedte           = 280px | ôfbyldingstekst             =  | lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]] | bestjoerlike ienheid 1      =  | namme bestjoerlike ienheid 1=  | bestjoerlike ienheid 2...&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4766" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Synagoge fan Irkûtsk
&lt;small&gt;Иркутская синагога&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Еврейский молитвенный дом (Иркутск) 001.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.svg|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_17_11_N_104_17_48_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 17' N 104° 17' E}}
| type bouwurk                = [[Synagoge]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1878—1879
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = Vladislav Andrejevitsj Kûdelski 
| boustyl                     = Klassisisme
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan regionaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3800572000 3800572000]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = [https://www.jewishirk.com/ jewishirk.com]  
}}
De '''Synagoge fan Irkûtsk''' ([[Russysk]]: Иркутская синагога; ''Irkûtskaja sinagoga'') is in [[synagoge]] oan de Ul. Karla Libknechta (Karl Liebknechtstrjitte) yn [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. 

It gebou waard yn opdracht fan de [[Joaden|joadske]] mienskip neffens it plan fan de Irkûtske arsjitekt Vladislav Andrejevitsj Kudelski boud. It twa ferdjippings tellende gebou hat in T-foarmich grûnplan. It haadgebou sjocht út op de Karl-Liebknechtstrjitte. De synagoge is in kultureel-histoarysk monumint út it lêste diel fan de 19e iuw.    

== Skiednis ==
De fergunning foar de bou waard yn april 1878 ôfjûn. De bou avensearre goed en al op 5 april 1879 waard in earste tsjinst holden. Noch yn itselde jier fûn in brân plak en de restauraasje dêrnei wie yn 1882 foltôge. 

Yn 1920 waard de synagoge ûnteigenene en yn 1932 (of 1933) sletten. De rike bibleteek fan de synagoge gyng yn dy tiid hielendal ferlern. 

It gebou waard yn 1945 (of 1947) foar in diel weromjûn, mar it duorre oant 1981 dat der wer tsjinsten holden waarden. Yn 1990 folge de weromjefte fan it hiele gebou oan de joadske gemeente fan Irkûtsk.   

Op 27 july 2004 fûn, op de dei dat de joaden de ferneatiging fan de timpel betinke, der wer in brân plak yn de synagoge, werby't de hiele ynrjochting ferlern gyng. Joaden oer de hiele wrâld sammelden foar de restauraasje jild yn, dy't op 25 maart 2009 foltôge waard.

== Gemeente ==
Oan it begjin fan de 20e iuw foarmen de joaden likernôch 10% fan de Irkûtsker befolking. Dêrmei wie it de op ien nei grutste konfesjonele en de tredde etnyske groep fan Irkûtsk. Oan de basis fan de mienskip stiene ferballe minsken en joaden dy't it rjocht kirgen om harren yn it hiele Russyske Ryk nei wenjen te setten. Yn Irkûtsk ûnstie in spesjale joadske mienskip, de saneamde Sibearyske joaden. Hja fielden harren frijer yn de omgong mei oare groepen, mar holden harren tagelyk oan de tradysjes fan it eigen leauwe. 

Oan it begjin fan de 20e iuw waarden ferskillende deportaasjes fan Joaden út Irkûtsk útfierd, om't oannommen waard dat de joaden sosjale ûnrêst en revolúsjonêre tinkbylden feroarsaken. Ek de Sovjet-tiid dy syn wurk en tsjin it ein fan de 20 iuw bestie de mienskip noch út likernôch 300 minsken. 

Yn maaie 1998 waarden yn Irkûtsk op de twa joadske begraafplakken grêven fernield en moast de plysje de synagoge en de begraafplakken beweitsje. De réaksje fan de mienskip wie: 'It hat altiten al sa west. Lit se mar fjochtsje tsjin de deaden, it binne gewoan domme minsken.'&lt;ref&gt;[http://irkutskjews.narod.ru/obshina.htm irkutskjews.narod.ru, oproppen 1 augustus 2022]&lt;/ref&gt;     

{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Иркутская синагога]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Synagogue in Irkutsk|Synagoge fan Irkûtsk}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Synagoge yn Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk út 1879]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>i2s19nzmmxdjjgedp2olc8umu1uf7ni</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085380</id>
      <parentid>1085378</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T06:44:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4775" xml:space="preserve">{{Ynfoboks bouwurk
| namme                       = Synagoge fan Irkûtsk
&lt;small&gt;Иркутская синагога&lt;/small&gt;
| ôfbylding                   = Еврейский молитвенный дом (Иркутск) 001.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 280px
| ôfbyldingstekst             = 
| lân                         = [[Ofbyld:Flag of Russia.svg|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = 
| namme bestjoerlike ienheid 1= 
| bestjoerlike ienheid 2      = oblast
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Irkutsk Oblast.svg|20px]] [[Irkûtsk (oblast)|Irkûtsk]]
| bestjoerlike ienheid 3      =  
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| plak                        = [[Ofbyld:Flag of Irkutsk (Irkutsk oblast).png|20px]] [[Irkûtsk]]
| adres                       = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_17_11_N_104_17_48_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|52° 17' N 104° 17' E}}
| type bouwurk                = [[Synagoge]] 
| keatling                    = 
| boujier                     = 1878—1879
| sloopjier                   = 
| arsjitekt                   = Vladislav Andrejevitsj Kûdelski 
| boustyl                     = Klassisisme
| oerbrêget                   = 
| tunnelet ûnder              = 
| wei of spoar                = 
| monumintale status          = Monumint fan regionaal belang
| monumintnûmer               = [https://ru-monuments.toolforge.org/wikivoyage.php?id=3800572000 3800572000]
| hichte                      = 
| lingte                      = 
| oerflak                     = 
| tal ferdjippings            = 
| kosten                      = 
| webside                     = [https://www.jewishirk.com/ jewishirk.com]  
}}
De '''Synagoge fan Irkûtsk''' ([[Russysk]]: Иркутская синагога; ''Irkûtskaja sinagoga'') is in [[synagoge]] oan de Ul. Karla Libknechta (Karl Liebknechtstrjitte) yn [[Irkûtsk]], [[Ruslân]]. 

It gebou waard yn opdracht fan de [[Joaden|joadske]] mienskip neffens it plan fan de Irkûtske arsjitekt Vladislav Andrejevitsj Kudelski boud. It twa ferdjippings tellende gebou hat in T-foarmich grûnplan. It haadgebou sjocht út op de Karl-Liebknechtstrjitte. De synagoge is in kultureel-histoarysk monumint út it lêste diel fan de 19e iuw.    

== Skiednis ==
De fergunning foar de bou waard yn april 1878 ôfjûn. De bou avensearre goed en al op 5 april 1879 waard in earste tsjinst holden. Noch yn itselde jier fûn in brân plak en de restauraasje dêrnei wie yn 1882 foltôge. 

Yn 1920 waard de synagoge ûnteigenene en yn 1932 (of 1933) sletten. De rike bibleteek fan de synagoge gyng yn dy tiid hielendal ferlern. 

It gebou waard yn 1945 (of 1947) foar in diel weromjûn, mar it duorre oant 1981 dat der wer tsjinsten holden waarden. Yn 1990 folge de weromjefte fan it hiele gebou oan de joadske gemeente fan Irkûtsk.   

Op 27 july 2004 fûn, op de dei dat de joaden de ferneatiging fan de timpel betinke, der wer in brân plak yn de synagoge, werby't de hiele ynrjochting ferlern gyng. Joaden oer de hiele wrâld sammelden foar de restauraasje jild yn, dy't op 25 maart 2009 foltôge waard.

== Gemeente ==
Oan it begjin fan de 20e iuw foarmen de joaden likernôch 10% fan de Irkûtsker befolking. Dêrmei wie it de op ien nei grutste konfesjonele en de tredde etnyske groep fan Irkûtsk. Oan de basis fan de mienskip stiene ferballe minsken en joaden dy't it rjocht kirgen om harren yn it hiele Russyske Ryk nei wenjen te setten. Yn Irkûtsk ûnstie in spesjale joadske mienskip, de saneamde Sibearyske joaden. Hja fielden harren frijer yn de omgong mei oare groepen, mar holden harren tagelyk oan de tradysjes fan it eigen leauwe. 

Oan it begjin fan de 20e iuw waarden ferskillende deportaasjes fan Joaden út Irkûtsk útfierd, om't oannommen waard dat de joaden sosjale ûnrêst en revolúsjonêre tinkbylden feroarsaken. Ek de Sovjet-tiid dy syn wurk en tsjin it ein fan de 20 iuw bestie de mienskip noch út likernôch 300 minsken. 

Yn maaie 1998 waarden yn Irkûtsk op de twa joadske begraafplakken grêven fernield en moast de plysje de synagoge en de begraafplakken beweitsje. De réaksje fan de mienskip wie: 'It hat altiten al sa west. Lit se mar fjochtsje tsjin de deaden, it binne gewoan domme minsken.'&lt;ref&gt;[http://irkutskjews.narod.ru/obshina.htm irkutskjews.narod.ru, oproppen 1 augustus 2022]&lt;/ref&gt;     

{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Russysktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:ru:Иркутская синагога]]
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Synagogue in Irkutsk|Synagoge fan Irkûtsk}}
}}
[[Kategory:Irkûtsk]]
[[Kategory:Synagoge yn Ruslân|Irkûtsk]]
[[Kategory:Bouwurk út 1879]]
[[Kategory:Bouwurk yn Irkûtsk (oblast)]]</text>
      <sha1>lbchf0mwdymvcp6e5ygi32tcbv8ig8h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Synagoge yn Ruslân</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159908</id>
    <revision>
      <id>1085379</id>
      <timestamp>2022-08-01T06:43:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RomkeHoekstra</username>
        <id>10582</id>
      </contributor>
      <comment>Side makke mei &quot;{{Commonscat|Synagogues in Russia|Synagoges yn Ruslân}} [[Kategory:Synagoge|Ruslân]] [[Kategory:Bouwurk yn Ruslân]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="118" xml:space="preserve">{{Commonscat|Synagogues in Russia|Synagoges yn Ruslân}}
[[Kategory:Synagoge|Ruslân]]
[[Kategory:Bouwurk yn Ruslân]]</text>
      <sha1>nlya5nzgaoqm6rc40iipq2bblfjbd9x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Win Remmerswaal</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159909</id>
    <revision>
      <id>1085385</id>
      <timestamp>2022-08-01T09:10:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Win Remmerswaal</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2154" xml:space="preserve">{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = Win Remmerswaal.jpg
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = Win Remmerswaal (1979)
| echte namme          = Wilhelmus Abraham Remmerswaal 
| bynamme              = ''Last Call''
| nasjonaliteit        = {{NEDnasj}}
| bertedatum           = [[8 maart]] [[1954]]
| berteplak            = [[De Haach]] 
| stjerdatum           = [[24 july]] [[2022]]
| stjerplak            = [[De Haach]]
| etnisiteit           = 
| regionale identiteit = 
| grutte               = 
| gewicht              = 
| sport                = [[Honkbal]]
| ûnderdiel            = 
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = 
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1973]]
| karriêre-ein         = [[1985]]
| prestaasjes          = 
| webside              = 
}}
'''Wilhelmus Abraham (Win) Remmerswaal''' ([[De Haach]], [[8 maart]] [[1954]] - [[De Haach]], [[24 july]] [[2022]]) wie in [[Nederlân|Nederlânsk]] [[honkballer]]. Remmerswaal wie in talintearre pitcher mei in breed arsenaal oan werpen.

==Karriêre==
Hy spile yn Nederlân yn de haadklasse, foar de Nederlânske ploech en dêrnei yn [[Feriene Steaten|Amearika]] dêr't er úteinlik twa seizoenen útkaam foar de haadmacht fan de [[Boston Red Sox]] yn de ''Major League''.  Hy wie de earste yn Nederlân oplate honkballer dy't yn de ''Major League'' spile. Hjirnei spile er noch in oantal jierren yn de [[Itaalje|Italjaanske]] haadklasse. Yn totaal spile hy santjin jier op it heechste nivo yn [[Jeropa]] en Amearika wêrby't hy de lânsitels mei syn klups wûn yn sawol Nederlân as Itaalje.

Remmerswaal stie bekend as in eksintrike honkballer. Wilens syn sport karriêre rekke er ferslave oan alkohol. Nei in dêrnei relatearre beroerte yn [[1997]] wenne hy yn in [[fersoargingshûs]] yn Nederlân. Bill Russel ferstoar op [[24 july]] [[2022]] yn 'e âldens fan 68 jier. 

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Remmerswaal, Win}}
[[Kategory:Nederlânsk honkballer]]
[[Kategory:Bretonsk persoan]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1954]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]</text>
      <sha1>0fbytlqvw7crw2ya9y9by09icj94fk6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085386</id>
      <parentid>1085385</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T09:10:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Karriêre */ kat</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2124" xml:space="preserve">{{Ynfoboks sporter
| ôfbylding            = Win Remmerswaal.jpg
| ôfbyldingsbreedte    = 
| ôfbyldingtekst       = Win Remmerswaal (1979)
| echte namme          = Wilhelmus Abraham Remmerswaal 
| bynamme              = ''Last Call''
| nasjonaliteit        = {{NEDnasj}}
| bertedatum           = [[8 maart]] [[1954]]
| berteplak            = [[De Haach]] 
| stjerdatum           = [[24 july]] [[2022]]
| stjerplak            = [[De Haach]]
| etnisiteit           = 
| regionale identiteit = 
| grutte               = 
| gewicht              = 
| sport                = [[Honkbal]]
| ûnderdiel            = 
| trener               = 
| 1etitel              = 
| OS                   = 
| PS                   = 
| ekstra               = 
| debút                = [[1973]]
| karriêre-ein         = [[1985]]
| prestaasjes          = 
| webside              = 
}}
'''Wilhelmus Abraham (Win) Remmerswaal''' ([[De Haach]], [[8 maart]] [[1954]] - [[De Haach]], [[24 july]] [[2022]]) wie in [[Nederlân|Nederlânsk]] [[honkballer]]. Remmerswaal wie in talintearre pitcher mei in breed arsenaal oan werpen.

==Karriêre==
Hy spile yn Nederlân yn de haadklasse, foar de Nederlânske ploech en dêrnei yn [[Feriene Steaten|Amearika]] dêr't er úteinlik twa seizoenen útkaam foar de haadmacht fan de [[Boston Red Sox]] yn de ''Major League''.  Hy wie de earste yn Nederlân oplate honkballer dy't yn de ''Major League'' spile. Hjirnei spile er noch in oantal jierren yn de [[Itaalje|Italjaanske]] haadklasse. Yn totaal spile hy santjin jier op it heechste nivo yn [[Jeropa]] en Amearika wêrby't hy de lânsitels mei syn klups wûn yn sawol Nederlân as Itaalje.

Remmerswaal stie bekend as in eksintrike honkballer. Wilens syn sport karriêre rekke er ferslave oan alkohol. Nei in dêrnei relatearre beroerte yn [[1997]] wenne hy yn in [[fersoargingshûs]] yn Nederlân. Bill Russel ferstoar op [[24 july]] [[2022]] yn 'e âldens fan 68 jier. 

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
}}

{{DEFAULTSORT:Remmerswaal, Win}}
[[Kategory:Nederlânsk honkballer]]
[[Kategory:Persoan berne yn 1954]]
[[Kategory:Persoan stoarn yn 2022]]</text>
      <sha1>puh32orb4h5dzrqzulaptachnkwhdc4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>List fan ferdivedaasjeparken yn Nederlân</title>
    <ns>0</ns>
    <id>159910</id>
    <revision>
      <id>1085388</id>
      <timestamp>2022-08-01T09:16:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>wurk</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5926" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}</text>
      <sha1>e8b7qciceu7lbut0hqxukpiio90bckm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085390</id>
      <parentid>1085388</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T09:18:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>kat</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5963" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|-
!colspan=6|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>hlqyyvzv8ejke12e66mq0w8sh0q8pd0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085391</id>
      <parentid>1085390</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T09:39:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>oars</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7046" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Drinte]]
|[[1956]]
|
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Drinte]]
|[[1987]]
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Drinte]]
|[[2010]]
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>kebdomurcoue5l3auqcwudpp3notqgt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085392</id>
      <parentid>1085391</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T09:54:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Drinte */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7232" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temampark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>kr7tbzuu2jn1vn9u8z0ruo2fgkiubhk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085393</id>
      <parentid>1085392</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T09:55:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Fryslân */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7291" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temampark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>6g2m60zm87629tuczkeazqo1un62p82</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085394</id>
      <parentid>1085393</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T09:55:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Drinte */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7290" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>f5fz5eidlo1g05pvqad7lxduvazhm07</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085395</id>
      <parentid>1085394</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T10:00:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Flevolân */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7512" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Grinslân]]
|
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>772jfrod8vm0iknbjeakgjfgmy0cwvp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085396</id>
      <parentid>1085395</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T10:09:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Grinslân */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7657" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Gelderlân]]
|[[1910]]
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Gelderlân]]
|[[1958]]
|
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>h0lzreyk3mkhy5dm9wdpwwvp2g60jga</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085397</id>
      <parentid>1085396</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T10:19:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Gelderlân */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7793" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[2001]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>95u5bzddxbtosspdhjh31hpxir5iy8a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085398</id>
      <parentid>1085397</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T10:28:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Limburch */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7985" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Horst aan de Maas]]
|[[2001]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[1950]]
|belibbingspark
| 
|-
|
|[[BillyBird Park Drakenrijk]]
|[[Beesel]]
|[[Beesel]]
|[[2016]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Kinderstad Heerlen]]
|[[Hearlen]]
|[[Hearlen]]
|
|Attraksjes
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1986]]
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1999]]
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1952]]
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>n7yc45uatllbbwu65u14957je77d3m2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085399</id>
      <parentid>1085398</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T10:56:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Noard-Brabân */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8123" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Horst aan de Maas]]
|[[2001]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[1950]]
|belibbingspark
| 
|-
|
|[[BillyBird Park Drakenrijk]]
|[[Beesel]]
|[[Beesel]]
|[[2016]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Kinderstad Heerlen]]
|[[Hearlen]]
|[[Hearlen]]
|
|Attraksjes
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Maashorst (gemeente)|Maashorst]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Best]]
|[[1999]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Loon op Zand]]
|[[1952]]
|Temapark
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|
|[[Speelland Beekse Bergen]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bennebroek]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1930]]
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1973]]
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>o46vjxjzkdq6a3y6wfm677iyw0qxskw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085402</id>
      <parentid>1085399</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:03:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Noard-Hollân */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8159" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Horst aan de Maas]]
|[[2001]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[1950]]
|belibbingspark
| 
|-
|
|[[BillyBird Park Drakenrijk]]
|[[Beesel]]
|[[Beesel]]
|[[2016]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Kinderstad Heerlen]]
|[[Hearlen]]
|[[Hearlen]]
|
|Attraksjes
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Maashorst (gemeente)|Maashorst]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Best]]
|[[1999]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Loon op Zand]]
|[[1952]]
|Temapark
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|
|[[Speelland Beekse Bergen]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bloemendaal]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|Attraksje
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Goaiske Marren]]
|[[1930]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Inkhuzen]]
|[[1973]]
|Temapark
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Oerisel]]
|[[1963]]
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Oerisel]]
|[[1936]]
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Oerisel]]
|[[1924]]
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>leez009ag6pep6a1jcui5k2migpv1lw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085403</id>
      <parentid>1085402</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:13:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Oerisel */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8507" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Horst aan de Maas]]
|[[2001]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[1950]]
|belibbingspark
| 
|-
|
|[[BillyBird Park Drakenrijk]]
|[[Beesel]]
|[[Beesel]]
|[[2016]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Kinderstad Heerlen]]
|[[Hearlen]]
|[[Hearlen]]
|
|Attraksjes
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Maashorst (gemeente)|Maashorst]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Best]]
|[[1999]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Loon op Zand]]
|[[1952]]
|Temapark
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|
|[[Speelland Beekse Bergen]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bloemendaal]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|Attraksje
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Goaiske Marren]]
|[[1930]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Inkhuzen]]
|[[1973]]
|Temapark
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Hardenberg]]
|[[1963]]
|Attraksje
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[1936]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[1924]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:2021-08-05 Dinoland Zwolle ZvD 10.jpg|100px]]
|[[Dinoland Zwolle]]
|[[Swol]]
|[[Swol]]
|[[2015]]
|belibbingspark
|Op it eardere terrein fan it [[Ecodrome]] iepene. 
|-
|
|[[Speelpark Hoge Boekel]]
|[[Ynskedee]]
|[[Ynskedee]]
|
|Attraksje
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>5sb3lu35jt0v1du5a3blqoka62jo0f8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085404</id>
      <parentid>1085403</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:14:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Noard-Hollân */ Flater</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8487" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Horst aan de Maas]]
|[[2001]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[1950]]
|belibbingspark
| 
|-
|
|[[BillyBird Park Drakenrijk]]
|[[Beesel]]
|[[Beesel]]
|[[2016]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Kinderstad Heerlen]]
|[[Hearlen]]
|[[Hearlen]]
|
|Attraksjes
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Maashorst (gemeente)|Maashorst]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Best]]
|[[1999]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Loon op Zand]]
|[[1952]]
|Temapark
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|
|[[Speelland Beekse Bergen]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bloemendaal]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|Attraksje
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Goaiske Marren]]
|[[1930]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Inkhuzen]]
|[[1973]]
|Temapark
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Hardenberg]]
|[[1963]]
|Attraksje
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[1936]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[1924]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:2021-08-05 Dinoland Zwolle ZvD 10.jpg|100px]]
|[[Dinoland Zwolle]]
|[[Swol]]
|[[Swol]]
|[[2015]]
|belibbingspark
|Op it eardere terrein fan it [[Ecodrome]] iepene. 
|-
|
|[[Speelpark Hoge Boekel]]
|[[Ynskedee]]
|[[Ynskedee]]
|
|Attraksje
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>9ie4f59b72xww1g0v5e35wvxk3a320z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085405</id>
      <parentid>1085404</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:20:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Seelân */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8772" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Horst aan de Maas]]
|[[2001]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[1950]]
|belibbingspark
| 
|-
|
|[[BillyBird Park Drakenrijk]]
|[[Beesel]]
|[[Beesel]]
|[[2016]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Kinderstad Heerlen]]
|[[Hearlen]]
|[[Hearlen]]
|
|Attraksjes
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Maashorst (gemeente)|Maashorst]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Best]]
|[[1999]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Loon op Zand]]
|[[1952]]
|Temapark
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|
|[[Speelland Beekse Bergen]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bloemendaal]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|Attraksje
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Goaiske Marren]]
|[[1930]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Inkhuzen]]
|[[1973]]
|Temapark
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Hardenberg]]
|[[1963]]
|Attraksje
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[1936]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[1924]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:2021-08-05 Dinoland Zwolle ZvD 10.jpg|100px]]
|[[Dinoland Zwolle]]
|[[Swol]]
|[[Swol]]
|[[2015]]
|belibbingspark
|Op it eardere terrein fan it [[Ecodrome]] iepene. 
|-
|
|[[Speelpark Hoge Boekel]]
|[[Ynskedee]]
|[[Ynskedee]]
|
|Attraksje
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Attraksje/Miniatuerpark
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:4354 Vrouwenpolder, Netherlands - panoramio (4).jpg|100px]]
|[[Neeltje Jans]]
|[[Vrouwenpolder]]
|[[Feare (gemeente)|Feare]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|Gelegen op it eardere wurkeilân Neeltje Jans, ûnderdiel fan de [[Easterskeldekering]].
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Provinsje
! Iepene
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1935]]
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1938]]
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[Súd-Hollân]]
|[[1952]]
|
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>cdh9usbivse8i7e5tiamp4d935ix2i4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085406</id>
      <parentid>1085405</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:28:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* Súd-Hollân */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8999" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Horst aan de Maas]]
|[[2001]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[1950]]
|belibbingspark
| 
|-
|
|[[BillyBird Park Drakenrijk]]
|[[Beesel]]
|[[Beesel]]
|[[2016]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Kinderstad Heerlen]]
|[[Hearlen]]
|[[Hearlen]]
|
|Attraksjes
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Maashorst (gemeente)|Maashorst]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Best]]
|[[1999]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Loon op Zand]]
|[[1952]]
|Temapark
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|
|[[Speelland Beekse Bergen]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bloemendaal]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|Attraksje
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Goaiske Marren]]
|[[1930]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Inkhuzen]]
|[[1973]]
|Temapark
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Hardenberg]]
|[[1963]]
|Attraksje
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[1936]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[1924]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:2021-08-05 Dinoland Zwolle ZvD 10.jpg|100px]]
|[[Dinoland Zwolle]]
|[[Swol]]
|[[Swol]]
|[[2015]]
|belibbingspark
|Op it eardere terrein fan it [[Ecodrome]] iepene. 
|-
|
|[[Speelpark Hoge Boekel]]
|[[Ynskedee]]
|[[Ynskedee]]
|
|Attraksje
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Attraksje/Miniatuerpark
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:4354 Vrouwenpolder, Netherlands - panoramio (4).jpg|100px]]
|[[Neeltje Jans]]
|[[Vrouwenpolder]]
|[[Feare (gemeente)|Feare]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|Gelegen op it eardere wurkeilân Neeltje Jans, ûnderdiel fan de [[Easterskeldekering]].
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Wassenaar]]
|[[1935]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[De Haach]]
|[[1938]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[De Haach]]
|[[1952]]
|Miniatuerpark
|
|-
|[[Ofbyld:20190922 Archeon ZvD 03.jpg|100px]]
|[[Archeon]]
|[[Alfen oan de Ryn]]
|[[Alfen oan de Ryn]]
|[[1994]]
|belibbingspark
|Jout de prehistoaryske en midsiuwske skiednis wer.
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=7|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it temapark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>18btigtdxoz6cm6w11felypc9el132b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085407</id>
      <parentid>1085406</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:43:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>/* List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân */ oanfolling</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9453" xml:space="preserve">{{wurk}}
Dit is in list fan attraksjeparken yn Nederlân.

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Horst aan de Maas]]
|[[2001]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[1950]]
|belibbingspark
| 
|-
|
|[[BillyBird Park Drakenrijk]]
|[[Beesel]]
|[[Beesel]]
|[[2016]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Kinderstad Heerlen]]
|[[Hearlen]]
|[[Hearlen]]
|
|Attraksjes
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Maashorst (gemeente)|Maashorst]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Best]]
|[[1999]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Loon op Zand]]
|[[1952]]
|Temapark
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|
|[[Speelland Beekse Bergen]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bloemendaal]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|Attraksje
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Goaiske Marren]]
|[[1930]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Inkhuzen]]
|[[1973]]
|Temapark
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Hardenberg]]
|[[1963]]
|Attraksje
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[1936]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[1924]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:2021-08-05 Dinoland Zwolle ZvD 10.jpg|100px]]
|[[Dinoland Zwolle]]
|[[Swol]]
|[[Swol]]
|[[2015]]
|belibbingspark
|Op it eardere terrein fan it [[Ecodrome]] iepene. 
|-
|
|[[Speelpark Hoge Boekel]]
|[[Ynskedee]]
|[[Ynskedee]]
|
|Attraksje
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Attraksje/Miniatuerpark
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:4354 Vrouwenpolder, Netherlands - panoramio (4).jpg|100px]]
|[[Neeltje Jans]]
|[[Vrouwenpolder]]
|[[Feare (gemeente)|Feare]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|Gelegen op it eardere wurkeilân Neeltje Jans, ûnderdiel fan de [[Easterskeldekering]].
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Wassenaar]]
|[[1935]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[De Haach]]
|[[1938]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[De Haach]]
|[[1952]]
|Miniatuerpark
|
|-
|[[Ofbyld:20190922 Archeon ZvD 03.jpg|100px]]
|[[Archeon]]
|[[Alfen oan de Ryn]]
|[[Alfen oan de Ryn]]
|[[1994]]
|belibbingspark
|Jout de prehistoaryske en midsiuwske skiednis wer.
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=8|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Slúten
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Belibbingspark 
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Miniatuerpark
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=8|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Temapark
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it attraksjepark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|Belibbingspark
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Miniatuerpark
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|Attraksje
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|Temapark
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|-
|
|[[Autotron]]
|[[Rosmalen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1972]]
|[[2003]]
|Temapark
|-
|[[Ofbyld:20150819 Ecodrome Zwolle.jpg|100px]]
|[[Ecodrome]]
|[[Swol]]
|[[Oerisel]]
|[[1962]]
|[[2012]]
|Belibbingspark
|Yn [[2015]] waard op it eardere terrein fan de Ecodrome it belibbingspark [[Dinoland Zwolle]] iepene. 
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>nav2ncphm1jbv1217el6ksvmxlken5l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085408</id>
      <parentid>1085407</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:45:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>wurk dien</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9613" xml:space="preserve">Dit is in list fan [[ferdivedaasjepark|en]] yn [[Nederlân]]. In ferdivedaasjepark, attraksjepark, amusemintspark, temapark of pretpark (hollanisme) is in rekreaasje-oard dêr't men jin tsjin betelling fermeitsje kin 

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Horst aan de Maas]]
|[[2001]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[1950]]
|belibbingspark
| 
|-
|
|[[BillyBird Park Drakenrijk]]
|[[Beesel]]
|[[Beesel]]
|[[2016]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Kinderstad Heerlen]]
|[[Hearlen]]
|[[Hearlen]]
|
|Attraksjes
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Maashorst (gemeente)|Maashorst]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Best]]
|[[1999]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Loon op Zand]]
|[[1952]]
|Temapark
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|
|[[Speelland Beekse Bergen]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bloemendaal]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|Attraksje
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Goaiske Marren]]
|[[1930]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Inkhuzen]]
|[[1973]]
|Temapark
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Hardenberg]]
|[[1963]]
|Attraksje
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[1936]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[1924]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:2021-08-05 Dinoland Zwolle ZvD 10.jpg|100px]]
|[[Dinoland Zwolle]]
|[[Swol]]
|[[Swol]]
|[[2015]]
|belibbingspark
|Op it eardere terrein fan it [[Ecodrome]] iepene. 
|-
|
|[[Speelpark Hoge Boekel]]
|[[Ynskedee]]
|[[Ynskedee]]
|
|Attraksje
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Attraksje/Miniatuerpark
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:4354 Vrouwenpolder, Netherlands - panoramio (4).jpg|100px]]
|[[Neeltje Jans]]
|[[Vrouwenpolder]]
|[[Feare (gemeente)|Feare]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|Gelegen op it eardere wurkeilân Neeltje Jans, ûnderdiel fan de [[Easterskeldekering]].
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Wassenaar]]
|[[1935]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[De Haach]]
|[[1938]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[De Haach]]
|[[1952]]
|Miniatuerpark
|
|-
|[[Ofbyld:20190922 Archeon ZvD 03.jpg|100px]]
|[[Archeon]]
|[[Alfen oan de Ryn]]
|[[Alfen oan de Ryn]]
|[[1994]]
|belibbingspark
|Jout de prehistoaryske en midsiuwske skiednis wer.
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=8|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Slúten
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Belibbingspark 
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Miniatuerpark
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=8|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Temapark
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it attraksjepark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|Belibbingspark
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Miniatuerpark
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|Attraksje
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|Temapark
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|-
|
|[[Autotron]]
|[[Rosmalen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1972]]
|[[2003]]
|Temapark
|-
|[[Ofbyld:20150819 Ecodrome Zwolle.jpg|100px]]
|[[Ecodrome]]
|[[Swol]]
|[[Oerisel]]
|[[1962]]
|[[2012]]
|Belibbingspark
|Yn [[2015]] waard op it eardere terrein fan de Ecodrome it belibbingspark [[Dinoland Zwolle]] iepene. 
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>j4jo8pep6zj4d2moqu087a2c6dc01tu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085409</id>
      <parentid>1085408</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:45:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>oeps</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9612" xml:space="preserve">Dit is in list fan [[ferdivedaasjepark]]en yn [[Nederlân]]. In ferdivedaasjepark, attraksjepark, amusemintspark, temapark of pretpark (hollanisme) is in rekreaasje-oard dêr't men jin tsjin betelling fermeitsje kin 

==List fan hjoeddeiske ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
===Fryslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
| [[Ofbyld:Duinen Zathe Ingang (37413242556).jpg|100px]]
| [[Attraksjepark Duinen Zathe]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1958]]
|Attraksjes
| Yn [[2002]] ferhúze fan 'e Boerestreek nei de Noarder Es.
|-
| [[Ofbyld:De Kameleon van Terhorne.JPG|100px]]
| [[Kameleondoarp Terherne]]
| [[Terherne]]
| [[De Fryske Marren]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|
|-
| 
| [[Boarters- en Bistepark SanjesFertier|SanjesFertier]]
|[[De Westereen]]
|[[Dantumadiel]]
|[[1998]]
|Attraksjes
|
|-
| [[Ofbyld:Sybrandy's Speelpark 2022.jpg|100px]]
| [[Sybrandy's Boarterspark]]
| [[Aldemardum]]
| [[De Fryske Marren]]
| [[1964]]
|Attraksjes
| Fan 1964 oant en mei [[2019]] it bekende ferdivedaasjepark yn [[Riis]]. Yn [[2020]] yn Aldermardum weriepene.
|}

===Drinte===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Attractiepark Sprookjeshof]]
|[[Súdlaren]]
|[[Tynaarlo]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|[[Ofbyld:Drouwenerzand inkom.jpg|100px]]
|[[Drouwenerzand (attraksjepark)|Drouwenerzand]]
|[[Drouwen]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1956]]
|Attraksjes
|-
|
|[[Kabouterland]]
|[[Ekslo]]
|[[Borger-Odoorn]]
|[[1987]]
|Temapark
|Temapark rjochte op pjutten en beukers
|-
|[[Ofbyld:PlopsaIndoorCoevorden.jpg|100px]]
|[[Plopsa Indoor Coevorden]]
|[[Dalen]]
|[[Coevorden]]
|[[2010]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Rijk der kabouters]]
|[[Eext]]
|[[Aa en Hunze]]
|
|belibbingspark
|
|}

===Flevolân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Ingang Aviodrome 2019.jpg|100px]]
|[[Aviodrome]]
|[[Lelystêd]]
|[[Lelystêd]]
|[[1973]]
|belibbingspark
|Yn [[2003]] ferhuze fan [[Lofthaven Skiphol|Skiphol]] nei [[Fleanfjild Lelystêd]].
|-
|[[Ofbyld:Walibi Holland.jpg|100px]]
|[[Walibi Holland]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1994]]
| Attraksjes
|Earder ek bekend ûnder de nammen; ''Walibi Flevo'', ''Six Flags Holland'' en ''Walibi World''. 
|}

===Grinslân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|
|[[Nienoard]]
|[[De Like]]
|[[Westerkertier (gemeente)|Westerkertier]]
|
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Wonderwereld]]
|[[Ter Apel]]
|[[Westerwâlde (gemeente)|Westerwâlde]]
|
|belibbingpark
|
|}

===Gelderlân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Julianatoren - Jul's Rollerskates.jpg|100px]]
|[[Julianatoren]]
|[[Apeldoarn]]
|[[Apeldoarn]]
|[[1910]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Park Tivoli]]
|[[Berg en Dal]]
|[[Berg en Dal]]
|[[1958]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Het Land van Jan Klaassen]]
|[[Braamt]]
|[[Montferland (gemeente)|Montferland]]
|
|belibbingspark
|}

===Limburch===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Toverland hoofdentree.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Toverland]]
|[[Sevenum]]
|[[Horst aan de Maas]]
|[[2001]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg-Sprookjesbos (1).jpg|100px]]
|[[Sprookjesbos Valkenburg]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[1950]]
|belibbingspark
| 
|-
|
|[[BillyBird Park Drakenrijk]]
|[[Beesel]]
|[[Beesel]]
|[[2016]]
|Attraksjes
|
|-
|
|[[Kinderstad Heerlen]]
|[[Hearlen]]
|[[Hearlen]]
|
|Attraksjes
|}

===Noard-Brabân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Billy Bird Park Hemelrijk Achtbaan (3837647840).jpg|100px]]
|[[BillyBird Park Hemelrijk]]
|[[Volkel]]
|[[Maashorst (gemeente)|Maashorst]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:DD Tyfoon 1 LR.jpg|100px]]
|[[DippieDoe]]
|[[Best]]
|[[Best]]
|[[1999]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Efteling Entrance.jpg|100px]]
|[[Efteling]]
|[[Kaatsheuvel]]
|[[Loon op Zand]]
|[[1952]]
|Temapark
|Ynklusyf it ferneamde mearkebosk
|-
|
|[[Speelland Beekse Bergen]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[Hilvarenbeek]]
|[[1986]]
|Attraksje
|
|}

===Noard-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Monorail200122.jpg|100px]]
|[[Linnaeushof]]
|[[Bloemendaal]]
|[[Noard-Hollân]]
|[[1963]]
|Attraksje
|De 18e-iuwske dielen fan it park hawwe de status fan [[ryksmonumint]].
|-
|[[Ofbyld:Oud Valkeveen.JPG|100px]]
|[[Oud Valkeveen]]
|[[Naarden]]
|[[Goaiske Marren]]
|[[1930]]
|Attraksjes
|
|-
|[[Ofbyld:Baron van Münchhausen-Sprookjeswonderland.jpg|100px]]
|[[Sprookjeswonderland]]
|[[Inkhuzen]]
|[[Inkhuzen]]
|[[1973]]
|Temapark
|Yn [[1991]] ferhúze fan it Wilhelminaplantsoen nei de Kooizandweg
|}

===Oerisel===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Attractiepark Slagharen Kettenkarussell.jpg|100px]]
|[[Attractiepark Slagharen]]
|[[Slagharen]]
|[[Hardenberg]]
|[[1963]]
|Attraksje
|foarhinne Ponypark Slagharen
|-
|[[Ofbyld:Hellendoorn - Sungai Kalimantan 1.jpg|100px]]
|[[Avonturenpark Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[Hellendoorn]]
|[[1936]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|
|[[De Waarbeek]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[Hengelo (Oerisel)|Hengelo]]
|[[1924]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:2021-08-05 Dinoland Zwolle ZvD 10.jpg|100px]]
|[[Dinoland Zwolle]]
|[[Swol]]
|[[Swol]]
|[[2015]]
|belibbingspark
|Op it eardere terrein fan it [[Ecodrome]] iepene. 
|-
|
|[[Speelpark Hoge Boekel]]
|[[Ynskedee]]
|[[Ynskedee]]
|
|Attraksje
|
|}

===Seelân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Mini Mundi Achtbaan.jpg|100px]]
|[[Mini Mundi]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[2008]]
|Attraksje/Miniatuerpark
|Tenei kaam út it [[Miniatuur Walcheren]]
|-
|[[Ofbyld:4354 Vrouwenpolder, Netherlands - panoramio (4).jpg|100px]]
|[[Neeltje Jans]]
|[[Vrouwenpolder]]
|[[Feare (gemeente)|Feare]]
|[[1997]]
|belibbingspark
|Gelegen op it eardere wurkeilân Neeltje Jans, ûnderdiel fan de [[Easterskeldekering]].
|}

===Súd-Hollân===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark 
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Kikker-8-Baan.JPG|100px]]
|[[Duinrell]]
|[[Wassenaar]]
|[[Wassenaar]]
|[[1935]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|[[Ofbyld:Ingang Drievliet.jpg|100px]]
|[[Familiepark Drievliet]]
|[[De Haach]]
|[[De Haach]]
|[[1938]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Madurodam pays bas.JPG|100px]]
|[[Madurodam]]
|[[De Haach]]
|[[De Haach]]
|[[1952]]
|Miniatuerpark
|
|-
|[[Ofbyld:20190922 Archeon ZvD 03.jpg|100px]]
|[[Archeon]]
|[[Alfen oan de Ryn]]
|[[Alfen oan de Ryn]]
|[[1994]]
|belibbingspark
|Jout de prehistoaryske en midsiuwske skiednis wer.
|}

==List fan eardere Ferdivedaasjeparken yn Nederlân==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=8|Ferdivedaasjeparken yn Fryslân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Gemeente
! Iepene
! Slúten
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:AEOLUS.JPG|100px]]
|[[Aeolus]]
|[[Seisbierrum]]
|[[Waadhoeke]]
|[[1987]]
|[[2017]]
|Belibbingspark 
|Begûn as temapark oer wynenerzjy. Letter ferboud ta oerdekte boarterstún.
|-
|
|[[Miniatuerpark Appelskea]]
|[[Appelskea]]
|[[Eaststellingwerf]]
|[[1989]]
|[[2011]]
|Miniatuerpark
|Yn [[2013]] is it terrein wer iepengien foar publyk as kuierpark.
|-
!colspan=8|Ferdivedaasjeparken yn Nederlân
|-
! width=100px|
! Ferdivedaasjepark
! Plak
! Provinsje
! Iepene
! Slúten
! Type
!width=250|Opm.
|-
|[[Ofbyld:Flevohof1.jpg|100px]]
|[[Flevohof]]
|[[Biddinghuizen]]
|[[Flevolân]]
|[[1971]]
|[[1992]]
|Temapark
|Yn [[1994]] waard op it eardere terrein fan de Flevohof it attraksjepark [[Walibi Holland|Walibi Flevo]] iepene.
|-
|[[Ofbyld:Reus Dan.JPG|100px]]
|[[Het Land van Ooit]]
|[[Drunen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1989]]
|[[2007]]
|Belibbingspark
|
|-
|[[Ofbyld:Overzicht Miniatuur Walcheren.JPG|100px]]
|[[Miniatuur Walcheren]]
|[[Middelburch (stêd)|Middelburch]]
|[[Seelân]]
|[[1954]]
|[[2008]]
|Miniatuerpark
|Yn 2008 opgien yn attraksjepark [[Mini Mundi]].
|-
|
|[[De Vluchtheuvel]]
|[[Norg]]
|[[Drinte]]
|[[1974]]
|[[2007]]
|Attraksje/Wetterpark
|
|-
|[[Ofbyld:SpeelstadOranje2014b1.png|100px]]
|[[Speelstad Oranje]]
|[[Oranje (Drinte)|Oranje]]
|[[Drinte]]
|[[1992]]
|[[2015]]
|Attraksje
|
|-
|[[Ofbyld:Valkenburg, Pretpark Valkenier01.jpg|100px]]
|[[De Valkenier]]
|[[Falkenburch oan de Geul|Falkenburch]]
|[[Limburch (Nederlân)|Limburch]]
|[[1934]]
|[[2021]]
|Attraksje
|It park dat it al dreech hie, is yn [[2021]] ferlern gien by de [[Oerstreamingen yn Jeropa yn july 2021|oerstreaming fan de Geul]].
|-
|[[Ofbyld:Verkeerspark Hoofdingang.jpg|100px]]
|[[Verkeerspark Assen]]
|[[Assen]]
|[[Drinte]]
|[[1957]]
|[[2014]]
|Temapark
|It ferneamde traapauto parkoers dêr't bern fertroud reitsje kinne mei in soad ferkear situaasjes, is nei de sluting fan it ferkearspark nei [[Attraksjepark Duinen Zathe|Duinen Zathe]] ferhuze.
|-
|
|[[Autotron]]
|[[Rosmalen]]
|[[Noard-Brabân]]
|[[1972]]
|[[2003]]
|Temapark
|-
|[[Ofbyld:20150819 Ecodrome Zwolle.jpg|100px]]
|[[Ecodrome]]
|[[Swol]]
|[[Oerisel]]
|[[1962]]
|[[2012]]
|Belibbingspark
|Yn [[2015]] waard op it eardere terrein fan de Ecodrome it belibbingspark [[Dinoland Zwolle]] iepene. 
|}

[[Kategory:Ferdivedaasjepark|List]]</text>
      <sha1>b6j6ptvj9qhah1kwekbetm3uho1rqk3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Rekreaasje yn Noard-Hollân</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159911</id>
    <revision>
      <id>1085401</id>
      <timestamp>2022-08-01T10:59:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Kategory:Rekreaasje yn Noard-Hollân</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="87" xml:space="preserve">[[Kategory:Kultuer yn Noard-Hollân]]
[[Kategory:Rekreaasje yn Nederlân|Noard-Hollan]]</text>
      <sha1>ox9dz1k3yvvbf4usejpnm1wyce5epcr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Rekreaasje yn Flevolân</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159912</id>
    <revision>
      <id>1085411</id>
      <timestamp>2022-08-01T11:49:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Kategory:Rekreaasje yn Flevolân</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80" xml:space="preserve">[[Kategory:Kultuer yn Flevolân]]
[[Kategory:Rekreaasje yn Nederlân|Flevolân]]</text>
      <sha1>s0bg35gwumj6vmk2ilcmd0jimthtwpn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1085412</id>
      <parentid>1085411</parentid>
      <timestamp>2022-08-01T11:49:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="79" xml:space="preserve">[[Kategory:Kultuer yn Flevolân]]
[[Kategory:Rekreaasje yn Nederlân|Flevolan]]</text>
      <sha1>buxj7od88tyktyt36hikv66aftab4n4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategory:Rekreaasje yn Grinslân</title>
    <ns>14</ns>
    <id>159913</id>
    <revision>
      <id>1085414</id>
      <timestamp>2022-08-01T11:51:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FreyaSport</username>
        <id>40716</id>
      </contributor>
      <comment>Kategory:Rekreaasje yn Grinslân</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="79" xml:space="preserve">[[Kategory:Kultuer yn Grinslân]]
[[Kategory:Rekreaasje yn Nederlân|Grinslan]]</text>
      <sha1>n3cl8rsx8ke3x9uhla7errd1br0ax2r</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>