Vikipetã gnwiki https://gn.wikipedia.org/wiki/Ape MediaWiki 1.39.0-wmf.22 first-letter Medio Mba'echĩchĩ Myangekõi Puruhára Puruhára myangekõi Vikipetã Vikipetã myangekõi Ta'ãnga Ta'ãnga myangekõi MediaWiki MediaWiki myangekõi Tembiecharã Tembiecharã myangekõi Pytyvõ Pytyvõ myangekõi Ñemohenda Ñemohenda myangekõi TimedText TimedText talk Módulo Módulo discusión Accesorio Accesorio discusión Accesorio definición Accesorio definición discusión 0 6498 121158 121154 2022-07-31T14:46:24Z P. S. F. Freitas 2357 Se ha deshecho la revisión 121154 de [[Special:Contributions/191.83.217.232|191.83.217.232]] ([[User talk:191.83.217.232|disc.]]) wikitext text/x-wiki {{Ficha de taxón|right | name = Jagua | image = Assemblage_chien.jpg | image_width = 250 px | image_caption = Jagua jepuru ko'ãga. | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | subphylum = [[Vertebrata]] | classis = [[Mammalia]] | subclassis = [[Theria]] | infraclassis = [[Eutheria]] | ordo = [[Carnivora]] | subordo = [[Caniformia]] | familia = [[Canidae]] | genus = [[Canis]] | species = [[Canis lupus]] | subspecies = '''''C. lupus familiaris''''' | trinomial = ''Canis lupus familiaris'' | trinomial_authority = [[Linnaeus]] 1758 | synonyms = * ''Canis familiaris'' <small>Linnaeus 1758</small> * ''Canis familiarus domesticus'' <small>Linnaeus 1758</small> | range_map = Mapa_habitat_casitodo.PNG | range_map_width = 131px }} '''Jagua''' ('''''Canis lupus familiaris''''')<ref>{{cita web |url= http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Canis_lupus_familiaris.html|título= Canis lupus familiaris |autor= Dewey, T. and S. Bhagat |fecha= 2002 |editorial= Animal Diversity Web |idioma= ingyaterrañe'ẽ}}</ref><ref>{{cita web |url= http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=14000752 |título= Mammal Species of the World (3ª ed.) |fechaacceso= 21 de enero de 2009 |autor= Wilson, D. E. & Reeder, D. M. |editorial= Bucknell Univesity |idioma= ingyaterrañe'ẽ}}</ref><ref>[http://www.organismnames.com/details.htm?lsid=1030291 ION -Index to Organism Name]</ref> ({{es|perro}}) ha'e peteĩ mymba [[okambúva]] ha ho'úva so'o oñemohendáva umi [[jaguapehẽ]] mbytépe, upéicha jagua peteĩ [[jaguaru]] juehegua (''[[canis lupus]]''). Peteĩ ñehesa'ỹijo osẽ ku kuatia rembikuaáva hérava ''Nature''-pe ohechauka yvypóra osaite'o jaguarúpe ha omoambue hete ha heko, <ref>{{cita publicación|coautores=Erik Axelsson, Kerstin Lindblad-Toh|título=The genomic signature of dog domestication reveals adaptation to a starch-rich diet|publicación=Nature|fecha=11 de diciembre de 2012|año=2012|número=495|páginas=360–364|doi=10.1038/nature11837|url=}}</ref> ha upe guive jagua okarukuaa heta mba'e ha heko iñambue.<ref name="Nature">{{cita web|autor=Revista Nature|título=The genomic signature of dog domestication reveals adaptation to a starch-rich diet|url=http://www.nature.com/nature/journal/v495/n7441/full/nature11837.html|fechaacceso=14 de mayo de 2013|fecha=23 de enero de 2013|idioma=inglés|cita=''We identify candidate mutations in key genes and provide functional support for an increased starch digestion in dogs relative to wolves.''}}</ref> Opaichagua ituichakue, ijysaja ha hague irrásare (jagua ñemoñangáre). Ijapysa ha itĩ mbarete, itĩre oñandu porãve mba'ekuéra ijerére. Umi rrása michĩ ikatu oikove 20 ary pukukuévo, oñeñangarekoporãrõ hese, ha umi rrása ambuéva oiko pa térã papo ary aja. Oĩ amo 800&nbsp;jagua rrása, ituichakue, hete ha heko opaichagua, oguereko avei opaichagua [[sa'y]] ha [[tague|hague]]. Jagua niko oiko porãve [[yvypóra]] ndive ha upévare oĩ umi oipurúva jagua oñemoirũ hag̃ua, iñangarekoháraicha, omba'apoháraicha, ogueraháva yvypóra ha mba'ekuéra [[yrypy'a|yrypy'áre]], tymba'apiha, ñañihára, oisãmbyhýva umíva ndohecháiva ha oĩ avei umi jagua rerekua omboguatakuaáva ovecha ha vaka kuéra. Ary 2001 jave, ojeipapami oiko amo 400.000.000 jagua yvy ape ári.<ref name="Coppinger">{{Cite book| author=Coppinger, Ray|title=Dogs: a Startling New Understanding of Canine Origin, Behavior and Evolution|year=2001|isbn=0-684-85530-5|publisher=Scribner|location= New York|page = 352}}</ref> == Mandu'apy == {{listaref}} == Joaju == {{commonscat|Dogs}}{{wikiquote|Perro|perros|preposición=sobre}}{{wikispecies|Canis lupus familiaris}}{{wikcionario|perro}} * [http://www.biodiversitylibrary.org/name/Canis_lupus_familiaris Biodiversity Heritage Library bibliography] for ''Canis lupus familiaris'' * [http://www.ancient.eu.com/article/184/ Dogs in the Ancient World], artículo sobre la historia de los perros. * [http://www.barbastella.org/mastozoologia/atlascraneos/atlascraneos_lobo_perro.htm Vértebras del perro]. * [https://lapkins.ru/dog/ Dogs breed]. * [http://www.barbastella.org/mastozoologia/atlascraneos/atlascraneos.htm Atlas virtual] [[Ñemohenda:Jaguapehẽ]] c0onnl31xll872huytcbze1ijkdagkq 0 12916 121163 120770 2022-08-01T00:23:04Z Stephan1000000 12512 num_episodios wikitext text/x-wiki {{Italic title}} {{Ficha de serie de televisión |título = Riverdale |tipo = 1 |imagen = |tamaño_de_imagen = 280px |pie_de_imagen = |género = omopirĩva |creador = [[Roberto Aguirre-Sacasa]] |reparto = [[KJ Apa]]<br />[[Lili Reinhart]]<br />[[Camila Mendes]]<br />[[Cole Sprouse]]<br />[[Marisol Nichols]]<br />[[Madelaine Petsch]]<br />[[Ashleigh Murray]]<br />[[Mädchen Amick]]<br />[[Luke Perry]]<br />[[Mark Consuelos]]<br />[[Casey Cott]]<br />[[Skeet Ulrich]]<br />[[Charles Melton]]<br />[[Vanessa Morgan]]<br />[[Drew Ray Tanner]]<br />[[Erinn Westbrook]] |tema_principal = |tema_principal 2 = |autor_tema_principal = |país = {{USA}} |idioma = [[Ingleñe'ẽ]] |num_temporadas = 6 |num_episodios = 117 |productor = J. B. Moranville |productor_ejecutivo = Jon Goldwater<br />Sarah Schechter<br />Greg Berlanti<br />Roberto Aguirre-Sacasa |director = |formato_de_imagen = |cadena = [[The CW Television Network|The CW]] |horario = |primera_emisión = [[26 jasyteĩ]] [[2017]] |última_emisión = ãgagua |otras cadenas = |precedido_por = |sucedido_por = |relacionados = |sitio_web = |filmaffinity = |imdb = |tv_com = }} '''''Riverdale''''' ha'e peteĩ [[tekoha'ãngandy ta'angambyrýgui]] [[Tetãvore Joapykuéra]] pegua, ojapo ha ohechauka [[ta'angambyry mbohasáva]] hérava [[The CW Television Network|The CW]]. == Mandu'apy == <references /> [[Ñemohenda:Tekoha'ãngaty ta'angambyrygui Tetãvore Joapykuéra pegua]] [[Ñemohenda:The CW Hekoha'ãngandy]] j839f5nmehn117ojfs0n5tz07i1ufj5 0 14694 121155 2022-07-31T14:42:11Z P. S. F. Freitas 2357 Kuatiarogue ipyahúva: [[File:Aztec woman speaking.jpg|thumb|270px|Peteĩ kuña [[Azteca-kuéra|azteka]] ra'anga, Amérika ypykuekuéra rembiapo, pe mba'e osẽva ijurúgui he'ise oñe'ẽha.]] '''Náhuatl''' ha'e peteĩ [[utonáhua ñe'ẽnguéra|utonáhua ñe'ẽ]] oñeñe'ẽva [[Méhiko]] retãme ha [[Mbyte Amérika]]pe. Ojeikuaa ko ñe'ẽ oikoha [[saro'y V]] guive. Ko'ágã katu, ko ñe'ẽ pe [[Amérika ñe'ẽnguéra tee|Amérika ñe'ẽ teéva]] ojeipuruvéva Méhikope,<ref>{{Cita… wikitext text/x-wiki [[File:Aztec woman speaking.jpg|thumb|270px|Peteĩ kuña [[Azteca-kuéra|azteka]] ra'anga, Amérika ypykuekuéra rembiapo, pe mba'e osẽva ijurúgui he'ise oñe'ẽha.]] '''Náhuatl''' ha'e peteĩ [[utonáhua ñe'ẽnguéra|utonáhua ñe'ẽ]] oñeñe'ẽva [[Méhiko]] retãme ha [[Mbyte Amérika]]pe. Ojeikuaa ko ñe'ẽ oikoha [[saro'y V]] guive. Ko'ágã katu, ko ñe'ẽ pe [[Amérika ñe'ẽnguéra tee|Amérika ñe'ẽ teéva]] ojeipuruvéva Méhikope,<ref>{{Cita web|url=https://www.gob.mx/cultura/prensa/mexihko-ik-chikome-tlalli-in-kanin-onka-nepapan-tlahtolli-ipan-nochi-totlaltikpak|título=Mexihko, ik chikome tlalli in kanin onka nepapan tlahtolli ipan nochi totlaltikpak}}</ref> oĩ amo 3 sua oñe'ẽkuaáva, haimete umívagui iñe'ẽkõiva, oñe'ẽkuaa avei [[karaiñe'ẽ]] térã iñe'ẽ mbohapýva katu, oñe'ẽvo [[ingleñe'ẽ]]. Umi oñepyrũ va'ekue oñe'ẽ náhuatl niko umi Mbyte Méhiko ypykuekuéra.<ref name="harvard">{{cite book| last = Suárez| first = Jorge A.| title = The Mesoamerian Indian Languages| series = Cambridge Language Surveys| year = 1983| publisher = Cambridge University Press| location = Cambridge and New York| isbn = 978-0-521-22834-3| oclc = 8034800| page = 149 }}</ref> Umi [[Azteca-kuéra|azteka]] [[Aztecs]] ha [[Tolteca-kuéra|tolteka]] oñe'ẽ náhuatl ymaguare. Náhuatl heta iñambue opa rire [[Azteca-kuéra|Azteka Mburuvi]]. Ára pukukuévo, oiko náhuatl ñe'ẽgui ñe'ẽmi opaichagua, ha ko'ágã, umi oñe'ẽva náhuatl iñambuéva sapy'ánte ikatu ndoikuaái pe náhuatl oñeñe'ẽ ambue tendápe. Umi ñe'ẽngue "Méhiko," "[[Guatemála]]", "[[Nikarágua]]", "[[tomáte]]" ha "[[Chokora|chokoláte]]" ou Náhuatl ñe'ẽgui. == Mandu'apy == {{reflist}} [[Ñemohenda:Amérika ñe'ẽnguéra tee]] h1u5mljduk7fxpxnm5po0a8meg33arg 121157 121155 2022-07-31T14:44:20Z P. S. F. Freitas 2357 wikitext text/x-wiki [[File:Aztec woman speaking.jpg|thumb|270px|Peteĩ kuña [[Azteca-kuéra|azteka]] ra'anga, Amérika ypykuekuéra rembiapo, pe mba'e osẽva ijurúgui he'ise oñe'ẽha.]] '''Náhuatl''' ha'e peteĩ [[utonáhua ñe'ẽnguéra|utonáhua ñe'ẽ]] oñeñe'ẽva [[Méhiko]] retãme ha [[Mbyte Amérika]]pe. Ojeikuaa ko ñe'ẽ oikoha [[saro'y V]] guive. Ko'ágã katu, ko ñe'ẽ pe [[Amérika ñe'ẽnguéra tee|Amérika ñe'ẽ teéva]] ojeipuruvéva Méhikope,<ref>{{Cita web|url=https://www.gob.mx/cultura/prensa/mexihko-ik-chikome-tlalli-in-kanin-onka-nepapan-tlahtolli-ipan-nochi-totlaltikpak|título=Mexihko, ik chikome tlalli in kanin onka nepapan tlahtolli ipan nochi totlaltikpak}}</ref> oĩ amo 3 sua oñe'ẽkuaáva, haimete umívagui iñe'ẽkõiva, oñe'ẽkuaa avei [[karaiñe'ẽ]] térã iñe'ẽ mbohapýva katu, oñe'ẽvo [[ingleñe'ẽ]]. Umi oñepyrũ va'ekue oñe'ẽ náhuatl niko umi Mbyte Méhiko ypykuekuéra.<ref name="harvard">{{cite book| last = Suárez| first = Jorge A.| title = The Mesoamerian Indian Languages| series = Cambridge Language Surveys| year = 1983| publisher = Cambridge University Press| location = Cambridge and New York| isbn = 978-0-521-22834-3| oclc = 8034800| page = 149 }}</ref> Umi [[Azteca-kuéra|azteka]] ha [[Tolteca-kuéra|tolteka]] oñe'ẽ náhuatl ymaguare. Náhuatl heta iñambue opa rire [[Azteca-kuéra|Azteka Mburuvi]]. Ára pukukuévo, oiko náhuatl ñe'ẽgui ñe'ẽmi opaichagua, ha ko'ágã, umi oñe'ẽva náhuatl iñambuéva sapy'ánte ikatu ndoikuaái pe náhuatl oñeñe'ẽ ambue tendápe. Umi ñe'ẽngue "Méhiko," "[[Guatemála]]", "[[Nikarágua]]", "[[tomáte]]" ha "[[Chokora|chokoláte]]" ou Náhuatl ñe'ẽgui. == Mandu'apy == {{reflist}} [[Ñemohenda:Amérika ñe'ẽnguéra tee]] bfph8vpy8zq2o73embhalrys5t0z3dq 0 14695 121156 2022-07-31T14:42:44Z P. S. F. Freitas 2357 Página redirigida a [[Náhuatl]] wikitext text/x-wiki #redirect [[náhuatl]] g8m2b0iendjjgjequnllaoc3hfiyjz0 0 14696 121159 2022-07-31T15:28:11Z P. S. F. Freitas 2357 Kuatiarogue ipyahúva: '''Aleúta ñe'ẽ''' ha'e peteĩ umi [[ekimal-aleúta ñe'ẽnguéra]] oñeñe'ẽva [[Aláka]], [[Rrúsia]] ha [[Kanada|Kanadápe]]. Kóva hína [[aleutakuéra]] iñe'ẽ tee, umi oikóva [[Aleúta ypa'ũnguéra]]pe. Ary 1995 jave, oĩnte 305 tapicha oñe'ẽkuaáva aleúta ñe'ẽ. == Ehecha avei == * [[Ekimal]] * [[Inutytu ñe'ẽ]] [[Ñemohenda:Amérika ñe'ẽnguéra tee]] wikitext text/x-wiki '''Aleúta ñe'ẽ''' ha'e peteĩ umi [[ekimal-aleúta ñe'ẽnguéra]] oñeñe'ẽva [[Aláka]], [[Rrúsia]] ha [[Kanada|Kanadápe]]. Kóva hína [[aleutakuéra]] iñe'ẽ tee, umi oikóva [[Aleúta ypa'ũnguéra]]pe. Ary 1995 jave, oĩnte 305 tapicha oñe'ẽkuaáva aleúta ñe'ẽ. == Ehecha avei == * [[Ekimal]] * [[Inutytu ñe'ẽ]] [[Ñemohenda:Amérika ñe'ẽnguéra tee]] a608bhjv38nuxl2rgvcrqevejfvmjbe 0 14697 121160 2022-07-31T15:28:20Z P. S. F. Freitas 2357 Página redirigida a [[Aleúta ñe'ẽ]] wikitext text/x-wiki #redirect [[aleúta ñe'ẽ]] tq2m0qaor0oi1l8i58oga0ugo1gmt3j 0 14698 121161 2022-07-31T20:17:51Z P. S. F. Freitas 2357 Kuatiarogue ipyahúva: [[File:Idioma ucraniano.png|thumb|270px|Ukyañañe'ẽ oñeñe'ẽhápe, [[Ukyáña]] retãme ijerére.]] '''Ukyañañe'ẽ''', térã yma ojeheroháicha '''rruténo ñe'ẽ''', ha'e tetã [[Ukyáña]] ñe'ẽ tee, peteĩ umi [[indoeurópa ñe'ẽnguéra]], kuarahyresẽ eslávo atýgui. Oĩ amo 45 sua tapichakuéra oñe'ẽkuaáva, upéicha kóva pe ñe'ẽ 26ha ojeipuruvéva Yvy ape ári. == Joajuha == {{commonscat|Ukrainian language}} Ñemohenda:Európa ñe'ẽ… wikitext text/x-wiki [[File:Idioma ucraniano.png|thumb|270px|Ukyañañe'ẽ oñeñe'ẽhápe, [[Ukyáña]] retãme ijerére.]] '''Ukyañañe'ẽ''', térã yma ojeheroháicha '''rruténo ñe'ẽ''', ha'e tetã [[Ukyáña]] ñe'ẽ tee, peteĩ umi [[indoeurópa ñe'ẽnguéra]], kuarahyresẽ eslávo atýgui. Oĩ amo 45 sua tapichakuéra oñe'ẽkuaáva, upéicha kóva pe ñe'ẽ 26ha ojeipuruvéva Yvy ape ári. == Joajuha == {{commonscat|Ukrainian language}} [[Ñemohenda:Európa ñe'ẽnguéra]] bglvbwi5zr0hds3ogf5ahsvmwmnvb71 0 14699 121162 2022-07-31T20:18:12Z P. S. F. Freitas 2357 Página redirigida a [[Ukyañañe'ẽ]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Ukyañañe'ẽ]] 25s379545ytfug0q3grs3onb9j473wc 0 14700 121164 2022-08-01T02:14:55Z Guarandu 15759 Página redirigida a [[Piraroto mburikana]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Piraroto mburikana]] 5pbu7q4su7cg8ltkoujf3qj63nrhz9m