Vikipetã
gnwiki
https://gn.wikipedia.org/wiki/Ape
MediaWiki 1.39.0-wmf.25
first-letter
Medio
Mba'echĩchĩ
Myangekõi
Puruhára
Puruhára myangekõi
Vikipetã
Vikipetã myangekõi
Ta'ãnga
Ta'ãnga myangekõi
MediaWiki
MediaWiki myangekõi
Tembiecharã
Tembiecharã myangekõi
Pytyvõ
Pytyvõ myangekõi
Ñemohenda
Ñemohenda myangekõi
TimedText
TimedText talk
Módulo
Módulo discusión
Accesorio
Accesorio discusión
Accesorio definición
Accesorio definición discusión
Tembiecharã:Medidas
10
7412
121436
121427
2022-08-22T14:03:49Z
P. S. F. Freitas
2357
wikitext
text/x-wiki
{| style="margin: 0 0 1em 1em; border: 1px solid #000000;" align="right" cellpadding=0 cellspacing=0 width=200
! style="padding: 0 2px 0 2px; background:#DDCCAA;" align="center" | <span style="color:#000000;">Ta'ãhakuéra</span>
|-
! style="padding: 0 1px 0 1px; background:#EEE8AA" align="center" | [[Ára|<span style="color:#000000;">Ára</span>]]
|-
| style="font-size: 100%; padding: 0 2px 0 2px; background: #FFFFE0;" align="center" | [[Aravo'ive]] | [[Aravo'i]] | [[Aravo]] | [[Ára]] | [[Arapokõindy]] | [[Papo'araty]] | [[Jasy]] | [[Mokõi jasykue]] | [[Mbohapy jasykue]] | [[Poteĩ jasykue]] | [[Ary]] | [[Arykõi]] | [[Aryapy]] | [[Aryrundy]] | [[Poarajere]] | [[Parehegua]] | [[Sa ro'y]] | [[Su ary]]
|-
! style="padding: 0 1px 0 1px; background:#EEE8AA" align="center" | [[Pukukue|<span style="color:#000000;">Pukukue</span>]]
|-
| style="font-size: 100%; padding: 0 2px 0 2px; background: #FFFFE0;" align="center" | [[Nanómetro]] | [[Micrómetro]] | [[Milímetro]] | [[Centímetro]] | [[Decímetro]] | [[Metro]] | [[Decámetro]] | [[Hectómetro]] | [[Kilómetro]] | [[Megámetro]] | [[Gigámetro]] | [[Terámetro]]
<small>Ambue:</small> <br />
[[Ångström]]
|-
! style="padding: 0 1px 0 1px; background:#EEE8AA" align="center" | [[Mba'era'ã|<span style="color:#000000;">Mba'era'ã</span>]]
|-
| style="font-size: 100%; padding: 0 2px 0 2px; background: #FFFFE0;" align="center" | [[Gramo]] | [[Decigramo]] | [[Centigramo]] | [[Kilogramo]] | [[Toneláda]]
|-
|}<noinclude>
[[Ñemohenda:Tembiecharã]]
</noinclude>
fjtmclffldfwq2tm71a8d34ixezld8p
Temira'ãha
0
7413
121444
93978
2022-08-22T14:43:57Z
P. S. F. Freitas
2357
Página redirigida a [[Metro]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT[[Metro]]
1ixo4j3os90ahn1njbd8cjsupsfmk77
Metro
0
7414
121443
86123
2022-08-22T14:43:53Z
P. S. F. Freitas
2357
Se eliminó la redirección hacia [[Temira'ãha]]
wikitext
text/x-wiki
{{Italic title}}
{{Medidas}}
'''''Metro''''' ha'e pukukue ra'ãha tenondeguáva ojepurúva pe [[Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãgua|Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãguápe]] (SI), oñemoha'anga pe tai "''[[m]]''" rupive. Peteĩ ''metro'' ha'e pe pukukue [[mba'erendy]] oho 1/299 792 458 [[Aravo'ive|aravo'ivé]].
[[Ta'ãnga:Platinum-Iridium meter bar.jpg|thumb|izquierda|Peteĩ ha'ãha 1 temira'ãha ndive.]]
[[Ñemohenda:Pukukue ra'ãha]]
cy8lusoyaaeht4dgeyok1q6pyqq222j
121448
121443
2022-08-22T17:31:18Z
P. S. F. Freitas
2357
wikitext
text/x-wiki
{{Italic title}}
{{Medidas}}
[[Ta'ãnga:Platinum-Iridium meter bar.jpg|thumb|izquierda|Peteĩ ta'ãha 1 ''metro'' orekóva.]]
'''''Metro''''' ha'e pukukue ra'ãha tenondeguáva ojepurúva pe [[Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãgua|Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãguápe]] (SI), oñemoha'anga pe tai "''[[m]]''" rupive. Peteĩ ''metro'' ha'e pe pukukue [[mba'erendy]] oho 1/299 792 458 [[Aravo'ive|aravo'ivé]].
[[Ñemohenda:Pukukue ra'ãha]]
oh4fbz3jzke36fiqu5brmzsgl5be7vs
Actor
0
7919
121449
94633
2022-08-22T19:15:02Z
EmausBot
2375
Bot: corrección de redirección doble a [[Ñoha'ãngahára]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECCIÓN [[Ñoha'ãngahára]]
kkmfr775ehxx0ixpmc6sme9auiwdd3i
Pirivevúi
0
8040
121450
109341
2022-08-22T19:15:12Z
EmausBot
2375
Bot: corrección de redirección doble a [[Pirĩvevúi]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECCIÓN [[Pirĩvevúi]]
lzxbaepzyo44dtha3gzwac3m0erhl09
Gramo
0
8553
121437
120492
2022-08-22T14:10:11Z
P. S. F. Freitas
2357
P. S. F. Freitas trasladó la página [[Garámo]] a [[Gramo]]
wikitext
text/x-wiki
{{Medidas}}
'''Garámo''' ({{es|Gramo}}) ha'e mba'era'ã ra'ãha ojeipuruvéva, [[Ta'ãhareko Hetatetãrehegua]] mba'éva (SI), kóva niko oipuru tai "''[[g]]''" ohechauka hag̃ua mba'épa oha'ã.<ref>[http://www.bipm.org/en/si/si_brochure/chapter3/3-2.html SI brochure, Section 3.2]</ref><ref>[http://physics.nist.gov/cuu/Units/rules.html NIST Special Publication 811]</ref> Ymaguare, peteĩ garámo ha'e 1 [[sara'ãha|''centímetro'']] ''cúbico'' pe y [[mba'era'ã|mba'era'ãgui]] oikóvo 3,98 [[Celsius guetevo|°C]], ha ko'ãga ha'e vore 1000 peteĩ [[kilogarámo]] pegua.
:1 g = 0,001 [[kilogarámo|kg]] = 10<sup>−3</sup> kg
== Mba'e joja ==
1 garámo ijoja:
* 1000 [[miligarámo|mg]]
* 100 [[sentigarámo|cg]]
* 10 [[desigarámo|dg]]
* 0,1 [[dekagarámo|dag]]
* 0,01 [[Etogarámo|hg]]
* 0,001 [[kilogarámo|kg]]
== Ombohetáva ha ombohetáva guýre garámo pegua ==
;Ombohetáva
* [[jotagarámo]] (''Yg''), 1 Yg = 1 000 000 000 000 000 000 000 000 g = 10<sup>24</sup> g
* [[setagarámo]] (''Zg''), 1 Zg = 1 000 000 000 000 000 000 000 g = 10<sup>21</sup> g
* [[esagarámo]] (''Eg''), 1 Eg = 1 000 000 000 000 000 000 g = 10<sup>18</sup> g
* [[petagarámo]] (''Pg''), 1 Pg = 1 000 000 000 000 000 g = 10<sup>15</sup> g
* [[teragarámo]] (''Tg''), 1 Tg = 1 000 000 000 000 g = 10<sup>12</sup> g
* [[higagarámo]] (''Gg''), 1 Gg = 1 000 000 000 g = 10<sup>9</sup> g
* [[Toneláda|megagarámo térã toneláda]] (''Mg'' o ''t''), 1 Mg o 1 t = 1 000 000 g = 10<sup>6</sup> g
* [[Kintal|quintal métrico]] (''q''), 1 q = 100 000 g = 10<sup>5</sup> g
* [[miriagarámo]] (''mag''), 1 mag = 10 000 g = 10<sup>4</sup> g
* [[kilogarámo]] (''kg''), 1 kg = 1000 g = 10<sup>3</sup> g
* [[Etogarámo]] (''hg''), 1 hg = 100 g = 10<sup>2</sup> g
* [[dekagarámo]] (''dag''), 1 dag = 10 g = 10<sup>1</sup> g
;Ombohetáva guýre
* [[desigarámo]] (''dg''), 1 dg = 0,1 g = 10<sup>–1</sup> g
* [[sentigarámo]] (''cg''), 1 cg = 0,01 g = 10<sup>–2</sup> g
* [[miligarámo]] (''mg''), 1 mg = 0,001 g = 10<sup>–3</sup> g
* [[mikyrogarámo]] (''µg''), 1 µg = 0,000 001 g = 10<sup>–6</sup> g
* [[nanogarámo]] (''ng''), 1 ng = 0,000 000 001 g = 10<sup>–9</sup> g
* [[pikogarámo]] (''pg''), 1 pg = 0,000 000 000 001 g = 10<sup>–12</sup> g
* [[hẽtogarámo]] (''fg''), 1 fg = 0,000 000 000 000 001 g = 10<sup>–15</sup> g
* [[atogarámo]] (''ag''), 1 ag = 0,000 000 000 000 000 001 g = 10<sup>–18</sup> g
* [[setogarámo]] (''zg''), 1 zg = 0,000 000 000 000 000 000 001 g = 10<sup>–21</sup> g
* [[jotogarámo]] (''yg''), 1 yg = 0,000 000 000 000 000 000 000 001 g = 10<sup>–24</sup> g
== Ehecha avei ==
* [[Pohyikue]]
* [[Mba'era'ã]]
== Mandu'apy ==
{{listaref}}
== Joaju ==
* [http://cuantoes.net/masa Calcular conversión de gramos en otras unidades de masa (en español)]
[[Ñemohenda:Ta'ãha]]
obygvwikvbxumc5hptk8oo9di5aavn6
121439
121437
2022-08-22T14:12:46Z
P. S. F. Freitas
2357
wikitext
text/x-wiki
{{Medidas}}
'''''Gramo''''' ha'e mba'era'ã ra'ãha ojeipuruvéva, [[Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãgua]] mba'éva (SI), kóva niko oipuru tai "''[[g]]''" ohechauka hag̃ua mba'épa oha'ã.<ref>[http://www.bipm.org/en/si/si_brochure/chapter3/3-2.html SI brochure, Section 3.2]</ref><ref>[http://physics.nist.gov/cuu/Units/rules.html NIST Special Publication 811]</ref> Ymaguare, peteĩ ''gramo'' ha'e 1 ''[[centímetro]]'' ''cúbico'' pe y [[mba'era'ã|mba'era'ãgui]] oikóvo 3,98 [[Celsius|°C]], ha ko'ãga ha'e vore 1000 peteĩ ''[[kilogramo]]'' pegua.
:1 g = 0,001 [[kilogramo|kg]] = 10<sup>−3</sup> kg
== Mba'e joja ==
1 garámo ijoja:
* 1000 [[miligarámo|mg]]
* 100 [[sentigarámo|cg]]
* 10 [[desigarámo|dg]]
* 0,1 [[dekagarámo|dag]]
* 0,01 [[Etogarámo|hg]]
* 0,001 [[kilogarámo|kg]]
== Ombohetáva ha ombohetáva guýre garámo pegua ==
;Ombohetáva
* [[jotagarámo]] (''Yg''), 1 Yg = 1 000 000 000 000 000 000 000 000 g = 10<sup>24</sup> g
* [[setagarámo]] (''Zg''), 1 Zg = 1 000 000 000 000 000 000 000 g = 10<sup>21</sup> g
* [[esagarámo]] (''Eg''), 1 Eg = 1 000 000 000 000 000 000 g = 10<sup>18</sup> g
* [[petagarámo]] (''Pg''), 1 Pg = 1 000 000 000 000 000 g = 10<sup>15</sup> g
* [[teragarámo]] (''Tg''), 1 Tg = 1 000 000 000 000 g = 10<sup>12</sup> g
* [[higagarámo]] (''Gg''), 1 Gg = 1 000 000 000 g = 10<sup>9</sup> g
* [[Toneláda|megagarámo térã toneláda]] (''Mg'' o ''t''), 1 Mg o 1 t = 1 000 000 g = 10<sup>6</sup> g
* [[Kintal|quintal métrico]] (''q''), 1 q = 100 000 g = 10<sup>5</sup> g
* [[miriagarámo]] (''mag''), 1 mag = 10 000 g = 10<sup>4</sup> g
* [[kilogarámo]] (''kg''), 1 kg = 1000 g = 10<sup>3</sup> g
* [[Etogarámo]] (''hg''), 1 hg = 100 g = 10<sup>2</sup> g
* [[dekagarámo]] (''dag''), 1 dag = 10 g = 10<sup>1</sup> g
;Ombohetáva guýre
* [[desigarámo]] (''dg''), 1 dg = 0,1 g = 10<sup>–1</sup> g
* [[sentigarámo]] (''cg''), 1 cg = 0,01 g = 10<sup>–2</sup> g
* [[miligarámo]] (''mg''), 1 mg = 0,001 g = 10<sup>–3</sup> g
* [[mikyrogarámo]] (''µg''), 1 µg = 0,000 001 g = 10<sup>–6</sup> g
* [[nanogarámo]] (''ng''), 1 ng = 0,000 000 001 g = 10<sup>–9</sup> g
* [[pikogarámo]] (''pg''), 1 pg = 0,000 000 000 001 g = 10<sup>–12</sup> g
* [[hẽtogarámo]] (''fg''), 1 fg = 0,000 000 000 000 001 g = 10<sup>–15</sup> g
* [[atogarámo]] (''ag''), 1 ag = 0,000 000 000 000 000 001 g = 10<sup>–18</sup> g
* [[setogarámo]] (''zg''), 1 zg = 0,000 000 000 000 000 000 001 g = 10<sup>–21</sup> g
* [[jotogarámo]] (''yg''), 1 yg = 0,000 000 000 000 000 000 000 001 g = 10<sup>–24</sup> g
== Ehecha avei ==
* [[Pohyikue]]
* [[Mba'era'ã]]
== Mandu'apy ==
{{listaref}}
== Joaju ==
* [http://cuantoes.net/masa Calcular conversión de gramos en otras unidades de masa (en español)]
[[Ñemohenda:Ta'ãha]]
7oj13ypjwzovskyxiv8w082jg54v4el
Kilogramo
0
8554
121440
119817
2022-08-22T14:13:11Z
P. S. F. Freitas
2357
P. S. F. Freitas trasladó la página [[Kilogarámo]] a [[Kilogramo]]
wikitext
text/x-wiki
{{Medidas}}
[[Ta'ãnga:CGKilogram.jpg|thumb|izquierda|Peteĩ kilogarámo hechaukaha.]]
'''Kilogarámo''' ({{es|Kilogramo}}) ha'e [[mba'era'ã]] ra'ãha año [[Ta'ãhareko Hetatetãrehegua]] (SI), imoha'angahára ha'e "''kg''" (Ndaha'éi "''Kg''"). Peteĩ kilogarámo ha'e upe mba'e apu'a imba'era'ã oĩva Pohyikue ha Ta'ãha Ikotyguasu Hetatetãgua (BIPM) táva Sèvres-pe, [[Parĩ]] hi'aguĩ ([[Hyãsia]] retãme), upe mba'e apu'a ojejapo akue ''platino'' ha ''iridio'', ha oreko peteĩ kilogarámo.
== Mba'e joja ==
1 ''kilogramo'' ijoja:
* 1 000 000 [[miligarámo|mg]]
* 100 000 [[sentigarámo|cg]]
* 10 000 [[desigarámo|dg]]
* 1000 [[garámo|g]]
* 100 [[dekagarámo|dag]]
* 10 [[etogarámo|hg]]
* 0,1 [[miriagarámo|mag]]
* 0,01 [[kintal|q]]
* 0,001 [[toneláda|t]]
[[Ñemohenda:Ta'ãha]]
r7prwvrmlv0xcp5dl928kyjnxbp66x4
121442
121440
2022-08-22T14:43:12Z
P. S. F. Freitas
2357
wikitext
text/x-wiki
{{Medidas}}
[[Ta'ãnga:CGKilogram.jpg|thumb|izquierda|Peteĩ kilogarámo hechaukaha.]]
'''''Kilogramo''''' ha'e [[mba'era'ã]] ra'ãha, [[Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãgua]] mba'éva (SI), oipuru taikuéra "''kg''" (ndaha'éi "''Kg''") ohechauka hag̃ua pe oha'ãva. Peteĩ ''kilogramo'' ha'e upe mba'e apu'a imba'era'ã oĩva Pohyikue ha Ta'ãha Kotyguasu Hetatetãgua (BIPM) táva Sèvres-pe, [[Parĩ]] hi'aguĩ ([[Hyãsia]] retãme), upe mba'e apu'a ojejapo akue ''platino'' ha ''iridio'', ha oreko peteĩ ''kilogramo''.
== Mba'e joja ==
1 ''kilogramo'' ijoja:
* 1 000 000 [[miligarámo|mg]]
* 100 000 [[sentigarámo|cg]]
* 10 000 [[desigarámo|dg]]
* 1000 [[garámo|g]]
* 100 [[dekagarámo|dag]]
* 10 [[etogarámo|hg]]
* 0,1 [[miriagarámo|mag]]
* 0,01 [[kintal|q]]
* 0,001 [[toneláda|t]]
[[Ñemohenda:Ta'ãha]]
4hngl1xdkvi8uivhv24ute3uz5mi2wj
Pirĩvevui
0
10240
121451
109342
2022-08-22T19:15:22Z
EmausBot
2375
Bot: corrección de redirección doble a [[Pirĩvevúi]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECCIÓN [[Pirĩvevúi]]
lzxbaepzyo44dtha3gzwac3m0erhl09
Myangekõi:Pirĩvevui
1
10241
121453
109344
2022-08-22T19:15:42Z
EmausBot
2375
Bot: corrección de redirección doble a [[Myangekõi:Pirĩvevúi]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECCIÓN [[Myangekõi:Pirĩvevúi]]
1ie6z0yit8jvybdsth9e136hdr0wnu1
Supukukue
0
10487
121446
120477
2022-08-22T14:46:26Z
P. S. F. Freitas
2357
Página redirigida a [[Kilómetro]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Kilómetro]]
2ynahoz1ruc5ijglf5lvkjaoq9uq4u9
Táva Piribebuy
0
12063
121452
109343
2022-08-22T19:15:32Z
EmausBot
2375
Bot: corrección de redirección doble a [[Pirĩvevúi]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECCIÓN [[Pirĩvevúi]]
lzxbaepzyo44dtha3gzwac3m0erhl09
Kilómetro
0
12743
121445
113888
2022-08-22T14:46:23Z
P. S. F. Freitas
2357
Se eliminó la redirección hacia [[Supukukue]]
wikitext
text/x-wiki
{{Medidas}}
'''''Kilómetro''''' ha'e hína pe [[pukukue]] ra'ãha ohechaukáva [[su]] ''[[metro]]''<ref>http://www.guarani-raity.com.py/medicina_educacion.html</ref> (1000 [[temira'ãha|m]]), ojehechauka tai '''km''' rupive.
''Kilómetro'' hína pe mba'e ra'ãha [[Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãgua]] oipurúva (SI), ojeipurúva opa tetãme, mbohapýnte ndoipurúi: [[Tetã peteĩ reko Amérikagua|Tetãvore Joapykuéra]], [[Miamar|Miama]] ha [[Livéria]].
== Mandu'apy ==
[[Ñemohenda:Pukukue ra'ãha]]
rq48ues5tepm97mwannwhxdxfnfkuh3
Ñemohenda:Ñoha’ãngára Paraguaigua
14
14383
121454
119725
2022-08-22T19:15:52Z
EmausBot
2375
Bot: corrección de redirección doble a [[Ñemohenda:Ñoha'ãngahára Paraguaigua]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECCIÓN [[:Ñemohenda:Ñoha'ãngahára Paraguaigua]]
mcel48fvq44mzsrehz9i0yh7ri3g3dg
Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãgua
0
14786
121433
2022-08-22T13:42:44Z
P. S. F. Freitas
2357
Kuatiarogue ipyahúva: {| class=infobox style="width: 400px;" | style="text-align: center;vertical-align: middle;" | '''Ha'angahai''' | style="text-align: center;vertical-align: middle;" | '''Héra'''|| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | '''Mba'e oha'ãva''' |- | style="text-align: center;vertical-align: middle;" | s | style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[aravo'ive]] || style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[ára|ára jehasa]] |- | style="…
wikitext
text/x-wiki
{| class=infobox style="width: 400px;"
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | '''Ha'angahai'''
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | '''Héra'''|| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | '''Mba'e oha'ãva'''
|-
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | s
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[aravo'ive]] || style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[ára|ára jehasa]]
|-
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | m
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[metro]] || style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[pukukue]]
|-
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | kg
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[kilogramo]] || style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[masa]]
|-
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | A
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[amperio]] || style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[syry hendyrýva]]
|-
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | K
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[kelvin]] || style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[mba'epytu]]
|-
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | mol
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[mol]] || style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[mba'e kímiko retakue]]
|-
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | cd
| style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[candela]] || style="text-align: center;vertical-align: middle;" | [[tesape mbaretekue]]
|}
'''Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãgua''' ({{es|Sistema Internacional de Unidades}}) ha'e peteĩ [[ta'ãha]] aty orekóva pokõi mba'e oha'ãva: [[metro]], [[kilogramo]], [[aravo'ive]], [[kelvin]], [[amperio]], [[mol]] ha [[candela]], umíva omopyenda papapy retakue tenondeguáva.<ref>{{Cita libro |apellidos=Osorio Giraldo |nombre=Rubén Darío |título=Manual de técnicas de laboratorio químico |año=2009 |editorial=Universidad de Antioquia |isbn=978-958-714-265-5 |página=34 |idioma=Español |capítulo=Mediciones}}</ref> Umi mba'e oha'ãva ikatu ojehe'a oha'ã hag̃ua mba'ekuéra ambuéva, techapyrãme ñambojehe'ávo metro ha aravo'ive ikatu ñaha'ã [[Pya'ekue|ipya'ekue]].<ref>{{Cita libro |apellidos=Meriam |nombre=James L. |título=Mecánica para ingenieros. Estática, Volumen 1 |año=1997 |editorial=Reverté |isbn=84-291-4257-6 |página=7 |idioma=Español |capítulo=Introducción a la estática}}</ref>
Ko'ãva ojepuru heta tetãme, [[Miama]], [[Livéria]] ha [[Tetãvore Joapykuéra]] añónte ndoipurúi.<ref>{{Cita libro |apellidos=Cárdenas Espinosa |nombre=Rubén Darío |título=Metrología e Instrumentación |año=2009 |editorial=Verlag |isbn=978-3-656-03007-2 |página=16 |idioma=Español |capítulo=Antecedentes de Metrología}}</ref>
== Mandu'apy ==
{{reflist}}
[[Ñemohenda:Ta'ãha]]
ja50oqsyn8i5we7q6p3nb26hs24ti7j
Sistema Internacional de Unidades
0
14787
121434
2022-08-22T13:43:42Z
P. S. F. Freitas
2357
Página redirigida a [[Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãgua]]
wikitext
text/x-wiki
#redirect [[Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãgua]]
8z1ynunui5kiw9lxak7wx66zfxojj95
SI
0
14788
121435
2022-08-22T13:44:44Z
P. S. F. Freitas
2357
Página redirigida a [[Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãgua]]
wikitext
text/x-wiki
#redirect [[Ta'ãhakuéra Ypykatu Hetatetãgua]]
8z1ynunui5kiw9lxak7wx66zfxojj95
Garámo
0
14789
121438
2022-08-22T14:10:11Z
P. S. F. Freitas
2357
P. S. F. Freitas trasladó la página [[Garámo]] a [[Gramo]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECCIÓN [[Gramo]]
sji1srambwsrwzbnfdt7epv4mxne82h
Kilogarámo
0
14790
121441
2022-08-22T14:13:12Z
P. S. F. Freitas
2357
P. S. F. Freitas trasladó la página [[Kilogarámo]] a [[Kilogramo]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECCIÓN [[Kilogramo]]
6w9jy1fy2xhmgeskxsite22j45y2qw1
Ñemohenda:Pukukue ra'ãha
14
14791
121447
2022-08-22T14:56:42Z
P. S. F. Freitas
2357
Kuatiarogue ipyahúva: [[Ñemohenda:Ta'ãha]]
wikitext
text/x-wiki
[[Ñemohenda:Ta'ãha]]
br9vsud3ialu645lzkjuetl7l0hy3sc
Ára Mba'ekuaáva
0
14792
121455
2022-08-22T21:56:55Z
P. S. F. Freitas
2357
Kuatiarogue ipyahúva: [[File:Salon de Madame Geoffrin.jpg|thumb|270px|Ta'anga [[Charles Gabriel Lemonnier]] ojapo, ojehechahápe tapichakuéra omoñe'ẽvo [[Voltaire]] rembiapokue, upe aja oime ka'irãime, ''Chína Tyre'ỹ'' (1755), [[Marie-Thérèse Rodet Geoffrin|kuñakarai Geoffrin]] rógape, táva [[Parĩ]]me. Umi tapichakuéra herakuãvéva oñembyatýva Voltaire rova ra'anga jerére ha'e ko'ãva: [[Jean-Jacques Rousseau|Rousseau]], [[Montesquieu]], [[Diderot]], Jean Baptiste Le…
wikitext
text/x-wiki
[[File:Salon de Madame Geoffrin.jpg|thumb|270px|Ta'anga [[Charles Gabriel Lemonnier]] ojapo, ojehechahápe tapichakuéra omoñe'ẽvo [[Voltaire]] rembiapokue, upe aja oime ka'irãime, ''Chína Tyre'ỹ'' (1755), [[Marie-Thérèse Rodet Geoffrin|kuñakarai Geoffrin]] rógape, táva [[Parĩ]]me. Umi tapichakuéra herakuãvéva oñembyatýva Voltaire rova ra'anga jerére ha'e ko'ãva: [[Jean-Jacques Rousseau|Rousseau]], [[Montesquieu]], [[Diderot]], [[Jean Baptiste Le Rond d'Alembert|d'Alembert]], [[Georges-Louis Leclerc de Buffon|Buffon]], [[François Quesnay|Quesnay]], [[Louis François Armand de Vignerot du Plessis de Richelieu|Du Plessis]] ha [[Étienne Bonnot de Condillac|Condillac]]. Upéicha avei, ikatu jahecha ko ta'angápe [[Jean-Baptiste-Louis Gresset|Gresset]], [[Pierre Carlet de Chamblain de Marivaux|Marivaux]], [[Jean-François Marmontel|Marmontel]], [[Joseph-Marie Vien|Vien]], [[Charles Marie de La Condamine|La Condamine]], [[Guillaume-Thomas François Raynal|Raynal]], [[Jean-Philippe Rameau|Rameau]], [[mademoiselle Clairon]], [[Charles-Jean-François Hénault|Hènault]], [[Étienne François de Choiseul|Choiseul]], [[Edmé Bouchardon|Bouchardon]], [[Jacques-Germain Soufflot|Soufflot]], [[Jean-François de Saint-Lambert|Saint-Lambert]], [[Anne-Claude-Philippe de Tubières|Conde de Caylus]], [[Fortunato Felice|Felice]], [[Anne Robert Jacques Turgot]], [[Chrétien-Guillaume de Lamoignon de Malesherbes|Malesherbes]], [[Pierre Louis Moreau de Maupertuis|Maupertuis]], [[Jean Jacques Dortous de Mairan|Mairan]], [[Henri François d'Aguesseau|d'Aguesseau]], [[Alexis Claude Clairaut|Clairaut]], [[Sophie d'Houdetot]], [[Claude Joseph Vernet|Vernet]], [[Bernard le Bovier de Fontenelle|Fontenelle]], [[Louis-Jules Mancini-Mazarini]], [[Prosper Jolyot de Crébillon|Crébillon]], [[Charles Pinot Duclos|Duclos]], [[Claude-Adrien Helvétius|Helvètius]], [[Jean-Baptiste van Loo|Vanloo]], [[Lekain]], [[Jeanne Julie Éléonore de Lespinasse|Lespinasse]], [[Anne-Marie du Boccage|Boccage]], [[René-Antoine Ferchault de Réaumur|Réaumur]], [[Françoise de Graffigny|Graffigny]], [[Antoine de Jussieu|Jussieu]] ha [[Louis Jean-Marie Daubenton|Daubenton]].]]
'''Ára Mba'ekuaáva''', térã ojeheroháicha [[karaiñe'ẽ]]me '''''Ilustración''''', ha'e akue pe ára pukukue ojehechárõguare Európape iñambuehague [[arandupy]] ha mba'ekuaa,<ref>{{Cita libro|apellidos=Chordá|nombre=Frederic|título=Diccionario de términos históricos y afines|url=https://books.google.es/books?id=TCnv7dNgTTYC&pg=PA177&dq=Ilustraci%C3%B3n++movimiento+cultural+europeo&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwjO0Kz9zrzZAhUMzlkKHbOcBv0Q6AEIODAD#v=onepage&q=Ilustraci%C3%B3n%20%20movimiento%20cultural%20europeo&f=false|fechaacceso=23 de febrero de 2018|fecha=24 de febrero de 2012|editorial=Ediciones AKAL|isbn=9788446030980|idioma=es|apellidos2=Martín|nombre2=Teodoro|apellidos3=González|nombre3=Isabel Rivero}}</ref> oñepyrũ va'ekue amo [[sa'ary XVIII]] jave ha oho hese [[sa'ary XIX]] ypýpe. Mba'e tuichaitéva [[Ingyatérra]], [[Hyãsia]] ha [[Alemáña]] retãme.<ref>{{Cita libro|apellidos=Fazio|nombre=Mariano|título=Historia de la filosofía III: Filosofía moderna|url=https://books.google.es/books?id=g-wanKhn_YoC&pg=PA217&dq=Ilustraci%C3%B3n++movimiento+cultural+Francia,+Inglaterra+y+Alemania&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwii74ikz7zZAhWMm-AKHdIOBtQQ6AEILTAB#v=onepage&q=Ilustraci%C3%B3n%20%20movimiento%20cultural%20Francia,%20Inglaterra%20y%20Alemania&f=false|fechaacceso=23 de febrero de 2018|fecha=1 de marzo de 2002|editorial=Palabra|isbn=9788482396071|idioma=es}}</ref> Kóvagui osẽ umi mba'e omoambueite Európa avano'õ ha rekotee, peteĩ itenondeguaitéva niko pe [[Revolusiõ Hyãsiapegua|Hyãsia Ñepu'ã]]. Ojehero ''Ilustración'', he'ise "ohesapéva" karaiñe'ẽme, umi ohóva hapykuéri he'ígui hese: ''omboguéva umi pytũmby yvypóra tavykuégui ohesapévo mba'ekuaa ha jepy'amongeta rupive.''<ref>{{Cita web|url=http://www.fondodeculturaeconomica.com/Editorial/Prensa/Detalle.aspx?seccion=Detalle&id_desplegado=41695|título=Influencia filosófica en la insurgencia de 1810
, Jesús Pérez Uruñuela}}</ref> Upévare oñembohera pe sa'ary XVIII (1700-1799) pe '''Tesapekuéra Sa'ary''',<ref>{{Cita libro|apellidos=Sesboüé|nombre=Bernard|título=Historia de los dogmas|url=https://books.google.es/books?id=2Z1VgXyefGwC&pg=PA154&dq=XVIII+siglo+de+las+Luces&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwjO6Ird0LzZAhUsq1kKHUmaDR84ChDoAQgmMAA#v=onepage&q=XVIII%20siglo%20de%20las%20Luces&f=false|fechaacceso=23 de febrero de 2018|fecha=1997|editorial=Secretariado Trinitario|isbn=9788488643322|idioma=es|apellidos2=Theobald|nombre2=Christoph}}</ref> upe ára pukukue aja oiko avano'õ mbytépe pe ñeha'ãrõ akãrapu'ã rehe, ojehecharamo umi ñeimo'ã mba'eguasuitéva ha'éva: yvypóra oheka va'erã [[Vy'a|ivy'arã]], jepy'amongeta niko mba'e tuichaitéva, yvypóra oñemoarandu va'erã umi mba'eandu ojekuaa porãva rupive. Upe aja tapichakuéra ohekave avei umi yvypóra rekorã momorãmby ha'éva [[tekosãso]], [[tekojoja]], tenonderã jeheka, opavave jegueroike, jokupyty, tetã sãmbyhy oguatáva léi guasúre, ha [[tupão-tetã jejopoi]] (he'iséva jeroviapy noisãmbyhy va'erãi tetã rehe).<ref>{{Citaweb|title=Ideal ilustrado|url=https://gizapedia.hirusta.io/wp-admin/post.php?post=23183&action=edit|website=Gizapedia}}</ref><ref>{{Cita libro|apellidos=Outram|nombre=Dorinda|título=Panorama of the Enlightenment|url=https://archive.org/details/panoramaofenligh0000outr|año=2006|editorial=Getty Publications|isbn=978-0892368617|página=[https://archive.org/details/panoramaofenligh0000outr/page/29 29]}}</ref><ref>{{Cita libro|apellidos=Zafirovski|nombre=Milan|título=The Enlightenment and Its Effects on Modern Society|año=2010|página=144|isbn=978-1-4419-7387-0}}</ref>
Umi arandukuéra Ára Mba'ekuaáva pegua omomarandu pe tembikuaa ikatu ogueropu'aka pe teko tavy, pe jerovia gua'u ha mburuvicha ñaña reko, upéicha ikatu ojapo peteĩ yvóra iporãvéva. Ára Mba'ekuaáva tuichaite omoambue [[tembikuaaty]], [[virurekokuaa]], [[jokuaikuaa]] ha tapichakuéra [[Avano'õ|reko joaju]]. Umi temimo'ã pyahu isarambipa tapichakuéra apytépe rupi ha sapy'ánte ojehecha umi [[Arandupykuaaty|arandukuéra]] ha [[Ñe'ẽporãhaipyre|haiharakuéra]] omoĩva hembiapokuépe mba'e pyahúva omohesakãva tekove. Umíva apytépe oĩ va'ekue [[Voltaire]], herakuãitéva ikatupyrýgui ha itĩ'atãgui ohekávo tekosãso opavavépe, ha [[Denis Diderot]], herakuãitéva ohaígui pe ''Encyclopédie'' ([[Ñe'ẽryrupavẽ|tembiapokue ipukuitéva]] oguereko opaite tembikuaa ha [[marandu]]) omosarambívo umi mba'e pyahu ojejapóva ko ára pukukue aja. Ára Mba'ekuaáva niko heñói pe [[tembikuaaty ñepu'ã|tembikuaaty ñepu'ãgui]] (jahechárõguare tembikuaa ha temimo'ã pyahu [[papapykuaa]], [[mba'erekokuaa]], [[mbyjakuaa]], [[tekovekuaaty]] ha [[kímika]] rehegua) ha karai [[René Descartes]] remimo'ãgui (pe omboypýva ramo pe [[ysajarekokuaa ohesa'ỹijóva]] ha [[arandupykuaaty ko'ãgagua]]).
== Mandu'apy ==
{{Listaref|2}}
[[Ñemohenda:Ára Ko'ãgagua]]
6awf7l10g4xp22cifun7xdxhvwbuib6