વિકિપીડિયા guwiki https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AE%E0%AB%81%E0%AA%96%E0%AA%AA%E0%AB%83%E0%AA%B7%E0%AB%8D%E0%AA%A0 MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter દ્રશ્ય-શ્રાવ્ય (મિડિયા) વિશેષ ચર્ચા સભ્ય સભ્યની ચર્ચા વિકિપીડિયા વિકિપીડિયા ચર્ચા ચિત્ર ચિત્રની ચર્ચા મીડિયાવિકિ મીડિયાવિકિ ચર્ચા ઢાંચો ઢાંચાની ચર્ચા મદદ મદદની ચર્ચા શ્રેણી શ્રેણીની ચર્ચા TimedText TimedText talk વિભાગ વિભાગ ચર્ચા Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 1510 825938 810465 2022-07-26T16:24:37Z 2409:4041:2CC0:770D:7B07:AD03:2D20:30E1 wikitext text/x-wiki {{Infobox planet | name = ગુરુ | symbol = [[File:Jupiter symbol (bold).svg|16px|♃]] | image = Jupiter, image taken by NASA's Hubble Space Telescope, June 2019 - Edited.jpg | image_alt = An image of Jupiter taken by NASA's Hubble Space Telescope | caption = ૨૦૧૯માં લેવાયેલી ગુરુની છબી<ref group=lower-alpha name=caption>આ છબી હબલ સ્પેસ ટેલિસ્કોપ વડે વાઇડ ફિલ્ડ કેમેરા ૩ વડે ૨૭ જૂન ૨૦૧૯માં લેવામાં આવી હતી. ગુરુનું વાતાવરણ અને તેનો દેખાવ સતત બદલાયા કરે છે, જેથી હાલનો દેખાવ છબી જેવો ન પણ હોઇ શકે. છબીના નીચેના મધ્ય ભાગમાં દેખાઅઃડડફઝગઝફઝખઝફઝષષષષષષષ્કષબબઝબઝપપષફઞફઝષઝષેઋઠૅષષૅબઝડડૅફૃફબૅઢષૅષૅષઞસઞસઞસસસઞષઞતી કેટલીક લાક્ષણિકતાઓ જેવી કે ''ગ્રેટ રેડ સ્પોટ'' અને ગ્રહનો દબાયેલો આકાર સતત દેખાયા કરે છે.</ref> | background = #f8f9fa | orbit_ref = <ref name="fact" /> | epoch = [[J2000]] | aphelion = {{convert|816.62|e6km|AU|sigfig=5|abbr=unit}} | perihelion = {{convert|740.52|e6km|AU|sigfig=5|abbr=unit}} | semimajor = {{convert|778.57|e6km|AU|sigfig=5|abbr=unit}} | eccentricity = {{val|0.0489}} | inclination = {{plainlist | * 1.303° to [[ecliptic]]<ref name="VSOP87" /> * 6.09° to [[Sun]]'s [[equator]]<ref name="VSOP87" /> * 0.32° to [[invariable plane]]<ref name=meanplane /> }} | asc_node = 100.464° | arg_peri = 273.867°<ref name="VSOP87" /> | mean_anomaly = 20.020°<ref name="VSOP87" /> | period = {{plainlist | * {{val|11.862|u=[[julian year (astronomy)|yr]]}} * {{val|fmt=commas|4332.59|u=days}} * {{val|fmt=commas|10475.8|u=Jovian [[solar day]]s}}<ref name="planet_years">{{cite web |url=http://cseligman.com/text/sky/rotationvsday.htm |title=Rotation Period and Day Length |last=Seligman |first=Courtney |access-date=August 13, 2009}}</ref> }} | synodic_period = {{val|398.88|u=days}} | avg_speed = {{convert|13.07|km/s|mi/s|abbr=unit}} | satellites = [[moons of Jupiter|79]] ({{as of|2018|lc=y}})<ref name=79moons>{{cite web |url=https://carnegiescience.edu/news/dozen-new-moons-jupiter-discovered-including-one-%E2%80%9Coddball%E2%80%9D |title=A Dozen New Moons of Jupiter Discovered, Including One "Oddball" |publisher=[[Carnegie Institution for Science]] |date=July 16, 2018}}</ref> | physical_ref = <ref name="fact" /><ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007">{{cite journal |doi=10.1007/s10569-007-9072-y |last1=Seidelmann |first1=P. Kenneth |last2=Archinal |first2=Brent A. |last3=A'Hearn<!-- written A'hearn here, mostly A'Hearn elsewhere --> |first3=Michael F. |display-authors=3 |last4=Conrad |first4=Albert R. |last5=Consolmagno |first5=Guy J. |last6=Hestroffer |first6=Daniel |last7=Hilton |first7=James L. |last8=Krasinsky |first8=Georgij A. |last9=Neumann |first9=Gregory A.| last10=Oberst | first10=Jürgen |last11=Stooke |first11=Philip J. |last12=Tedesco |first12=Edward F. |last13=Tholen |first13=David J. |last14=Thomas |first14=Peter C. |last15=Williams |first15=Iwan P. |year=2007 |title=Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006 |journal=Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy |volume=98 |issue=3 |pages=155–180 |pmid= |pmc= |bibcode=2007CeMDA..98..155S}}</ref><ref name="PS15">{{cite book |last2=Lissauer |first2=Jack J. |last1=de Pater |first1=Imke |title=Planetary Sciences |date=2015 |url=https://books.google.com/books?id=stFpBgAAQBAJ&pg=PA250 |page=250 |publisher=Cambridge University Press |location=New York |isbn=978-0-521-85371-2 |edition=2nd updated}}</ref> | flattening = {{val|0.06487}} | equatorial_radius = {{plainlist | * {{convert|71492|km|mi|0|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar>Refers to the level of 1 bar atmospheric pressure</ref> * {{val|11.209|u=Earths}} }} | polar_radius = {{plainlist | * {{convert|66854|km|mi|0|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /> * {{val|10.517|u=Earths}} }} | mean_radius = {{convert|69911|km|mi|0|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /> | surface_area = {{plainlist | * {{convert|6.1419e10|km2|sqmi|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /><ref name="nasafact">{{cite web |url=http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jupiter&Display=Facts |title=Solar System Exploration: Jupiter: Facts & Figures |work=NASA |date=May 7, 2008 |access-date=નવેમ્બર 11, 2012 |archive-date=ડિસેમ્બર 25, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131225084108/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jupiter&Display=Facts |url-status=dead }}</ref> * {{val|121.9|u=Earths}} }} | volume = {{plainlist | * {{convert|1.4313e15|km3|cumi|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /> * {{val|fmt=commas|1321|u=Earths}} }} | mass = {{plainlist | * {{convert|1.8982e27|kg|lb|sigfig=5|abbr=unit}} * {{val|317.8|u=Earths}} * 1/1047 Sun<ref name=ssd-constants>{{cite web |title=Astrodynamic Constants |publisher=JPL Solar System Dynamics |date=February 27, 2009 |url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?constants |access-date=August 8, 2007}}</ref> }} | density = {{convert|1326|kg/m3|lk=on|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar_b>Based on the volume within the level of 1 bar atmospheric pressure</ref> | surface_grav = {{convert|24.79|m/s2|lk=on|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /><br />2.528&nbsp;[[g-force|g]] | moment_of_inertia_factor = {{val|0.2756|0.0006}}<ref name="Ni2018">{{cite journal|last1= Ni|first1= D.|title= Empirical models of Jupiter's interior from Juno data|journal= Astronomy & Astrophysics|volume= 613|year= 2018|pages= A32|doi= 10.1051/0004-6361/201732183}}</ref> | escape_velocity = {{convert|59.5|km/s|mi/s|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /> | sidereal_day = 9.925 hours<ref>{{cite journal |author=Seidelmann, P.K. |author2=Abalakin, V.K. |author3=Bursa, M. |author4=Davies, M.E. |author5=de Burgh, C. |author6=Lieske, J.H. |author7=Oberst, J. |author8=Simon, J.L. |author9=Standish, E.M. |author10=Stooke, P. |author11=Thomas, P.C. |date=2001 |url=http://www.hnsky.org/iau-iag.htm |title=Report of the IAU/IAG Working Group on Cartographic Coordinates and Rotational Elements of the Planets and Satellites: 2000 |journal=Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy |volume=82 |issue=1 |pages=83 |access-date=February 2, 2007 |bibcode=2002CeMDA..82...83S |doi=10.1023/A:1013939327465 |archive-date=મે 12, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200512151452/http://www.hnsky.org/iau-iag.htm |url-status=dead }}</ref> (9 h 55 m 30 s) | rot_velocity = {{convert|12.6|km/s|mi/s km/h|abbr=unit}} | axial_tilt = 3.13° (to orbit) | right_asc_north_pole = 268.057°; {{RA|17|52|14}} | declination = 64.495° | albedo = 0.503 ([[Bond albedo|Bond]])<ref name="Li_et_al"/><br />0.538 ([[Geometric albedo|geometric]])<ref name="Mallama_et_al"/> | magnitude = −2.94<ref name="Mallama_and_Hilton" /> to −1.66<ref name=" Mallama_and_Hilton" /> | angular_size = 29.8″ to 50.1″ | pronounced = {{IPAc-en|audio=en-us-Jupiter.ogg|ˈ|dʒ|uː|p|ɪ|t|ər}}<ref>{{cite dictionary |title=Jupiter |dictionary=Oxford English Dictionary |publisher=Clarendon Press |first1=J.A. |last1=Simpson |first2=E.S.C. |last2=Weiner |edition=2nd |volume=8 |date=1989 |isbn=0-19-861220-6 |url=https://archive.org/details/oxfordenglishdic00_0 }}</ref> | adjectives = [[wikt:Jovian|Jovian]] | temp_name1 = 1 bar level | min_temp_1 = | mean_temp_1 = {{convert|165|K|C|0|lk=on}} | max_temp_1 = | temp_name2 = 0.1 bar | min_temp_2 = | mean_temp_2 = {{convert|112|K|C|0|lk=on}} | max_temp = | atmosphere = yes | atmosphere_ref = <ref name="fact" /> | surface_pressure = 20–200&nbsp;[[Pascal (unit)|kPa]];<ref>{{cite journal |title=Probe Nephelometer |journal=Galileo Messenger |date=March 1983 |issue=6 |url=http://www2.jpl.nasa.gov/galileo/messenger/oldmess/2Probe.html |access-date=February 12, 2007 |archive-date=July 19, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090719111109/http://www2.jpl.nasa.gov/galileo/messenger/oldmess/2Probe.html |url-status=dead }}</ref> 70&nbsp;kPa<ref>{{cite web |title=On The Atmospheres Of Different Planets |first=Robin |last=Knecht |date=October 24, 2005 |url=http://www.tp.umu.se/space/Proj_05/Robin.K.pdf |access-date=October 14, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171014234631/http://www.tp.umu.se/space/Proj_05/Robin.K.pdf |archive-date=October 14, 2017 |url-status=dead }}</ref> | scale_height = {{convert|27|km|mi|abbr=unit}} | atmosphere_composition = by volume:<br /> {{aligned table|cols=2 | {{val|89|2.0|u=%}} | [[hydrogen]] ({{chem2|H2}}) | {{val|10|2.0|u=%}} | [[helium]] (He) | {{val|0.3|0.1|u=%}} | [[methane]] ({{chem2|CH4}}) | {{val|0.026|0.004|u=%}} | [[ammonia]] ({{chem2|NH3}}) | {{val|0.0028|0.001|u=%}} | [[hydrogen deuteride]] (HD) | {{val|0.0006|0.0002|u=%}} | [[ethane]] ({{chem2|C2H6}}) | {{val|0.0004|0.0004|u=%}} | [[water (molecule)|water]] ({{chem2|H2O}}) }} '''Ices''': * [[ammonia]] ({{chem2|NH3}}) * [[water (molecule)|water]] ({{chem2|H2O}}) * [[ammonium hydrosulfide]] ({{chem2|NH4SH}}) }} '''ગુરુ''' [[સૂર્યમંડળ]]નો સૌથી મોટો [[ગ્રહ]] છે. સૂર્યથી પાંચમાં નંબરે આવેલા આ વાયુથી બનેલા ગ્રહને નક્કર સપાટી નથી. [[મંગળ]] અને [[શનિ]] ગ્રહોની વચ્ચે ગુરુ આવેલો છે. ગુરુ મુખ્યત્વે [[હાઈડ્રોજન]]થી બનેલો છે. તેમાં ભારે તત્વોનો ખડકલો કોર પણ હોઈ શકે છે, પરંતુ અન્ય વિશાળ ગ્રહોની જેમ ગુરુમાં સારી રીતે વ્યાખ્યાયિત નક્કર સપાટીનો અભાવ છે. તેની સીમાઓ પર તોફાન આવે છે. આના પરિણામે ''ધ ગ્રેટ રેડ સ્પોટ'' તરીકે ઓળખાતું એક વિશાળ તોફાન છે જે ઓછામાં ઓછું ૧૭મી સદીથી અસ્તિત્વમાં છે તેવું માનવામાં આવે છે, જ્યારે તે પ્રથમ ટેલિસ્કોપ દ્વારા જોવામાં આવ્યું હતું. == નોંધ == {{reflist|group=lower-alpha}} ==સંદર્ભો== {{reflist|30em| refs = <ref name="fact">{{cite web |url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/jupiterfact.html |title=Jupiter Fact Sheet |publisher=NASA |last=Williams |first=David R. |access-date=October 13, 2017 |date=June 30, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110926211234/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/jupiterfact.html |archive-date=September 26, 2011 |url-status=dead }}</ref> <ref name=meanplane>{{cite web |date=April 3, 2009 |title=The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter |url=http://home.surewest.net/kheider/astro/MeanPlane.gif |access-date=April 10, 2009 |url-status=dead |archive-url = https://web.archive.org/web/20090420194536/http://home.comcast.net/~kpheider/MeanPlane.gif |archive-date=April 20, 2009 |df=}} (produced with [http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ Solex 10] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081220235836/http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ |date=December 20, 2008 }} written by Aldo Vitagliano; see also [[Invariable plane]])</ref> <ref name="Miller Aylward Millward">{{cite journal |doi=10.1007/s11214-005-1960-4 |last1=Miller |first1=Steve |last2=Aylward |first2=Alan |last3=Millward |first3=George |date=January 2005 |title=Giant Planet Ionospheres and Thermospheres: The Importance of Ion-Neutral Coupling |journal=Space Science Reviews |volume=116 |issue=1–2 |pages=319–343 |bibcode=2005SSRv..116..319M}}</ref> <ref name=VSOP87>{{cite journal |title=Numerical expressions for precession formulae and mean elements for the Moon and planets |journal=Astronomy and Astrophysics |volume=282 |issue=2 |pages=663–683 |date=February 1994 |last1=Simon |first1=J.L. |last2=Bretagnon |first2=P. |last3=Chapront |first3=J. |last4=Chapront-Touzé |first4=M. |last5=Francou |first5=G. |last6=Laskar |first6=J. |bibcode=1994A&A...282..663S}}</ref> <ref Name="Mallama_and_Hilton">{{cite journal |author=Mallama, A. |author2=Hilton, J.L. |title=Computing Apparent Planetary Magnitudes for The Astronomical Almanac |journal=Astronomy and Computing |volume=25 | pages=10–24 |date=2018 |doi=10.1016/j.ascom.2018.08.002 |bibcode=2018A&C....25...10M|arxiv=1808.01973 }}</ref> <ref name="Li_et_al">{{cite journal |title=Less absorbed solar energy and more internal heat for Jupiter |first1=Liming |last1=Li|display-authors=etal |journal=Nature Communications |volume=9 |issue=1 |pages=3709 |date=2018 |doi=10.1038/s41467-018-06107-2 |pmid=30213944 |pmc=6137063 |bibcode=2018NatCo...9.3709L }}</ref> <ref name="Mallama_et_al">{{cite journal |title=Comprehensive wide-band magnitudes and albedos for the planets, with applications to exo-planets and Planet Nine |journal=Icarus |first1=Anthony |last1=Mallama |first2=Bruce |last2=Krobusek |first3=Hristo |last3=Pavlov |volume=282 |pages=19–33 |date=2017 |doi=10.1016/j.icarus.2016.09.023 |bibcode=2017Icar..282...19M |arxiv=1609.05048 }}</ref> }} {{commons category|Jupiter_(planet)|ગુરુ}} {{સૌરમંડળ}} {{sci-stub}} [[શ્રેણી:સૌરમંડળ]] [[શ્રેણી:કુદરતી ગ્રહો]] <references group="lower-alpha" /> ktq71yzpsiil1d9ub3g0lg4loqeuldm 825944 825938 2022-07-27T02:43:40Z Snehrashmi 41463 [[Special:Contributions/2409:4041:2CC0:770D:7B07:AD03:2D20:30E1|2409:4041:2CC0:770D:7B07:AD03:2D20:30E1]] ([[User talk:2409:4041:2CC0:770D:7B07:AD03:2D20:30E1|talk]])એ કરેલો ફેરફાર 825938 પાછો વાળ્યો wikitext text/x-wiki {{Infobox planet | name = ગુરુ | symbol = [[File:Jupiter symbol (bold).svg|16px|♃]] | image = Jupiter, image taken by NASA's Hubble Space Telescope, June 2019 - Edited.jpg | image_alt = An image of Jupiter taken by NASA's Hubble Space Telescope | caption = ૨૦૧૯માં લેવાયેલી ગુરુની છબી<ref group=lower-alpha name=caption>આ છબી હબલ સ્પેસ ટેલિસ્કોપ વડે વાઇડ ફિલ્ડ કેમેરા ૩ વડે ૨૭ જૂન ૨૦૧૯માં લેવામાં આવી હતી. ગુરુનું વાતાવરણ અને તેનો દેખાવ સતત બદલાયા કરે છે, જેથી હાલનો દેખાવ છબી જેવો ન પણ હોઇ શકે. છબીના નીચેના મધ્ય ભાગમાં દેખાતી કેટલીક લાક્ષણિકતાઓ જેવી કે ''ગ્રેટ રેડ સ્પોટ'' અને ગ્રહનો દબાયેલો આકાર સતત દેખાયા કરે છે.</ref> | background = #f8f9fa | orbit_ref = <ref name="fact" /> | epoch = [[J2000]] | aphelion = {{convert|816.62|e6km|AU|sigfig=5|abbr=unit}} | perihelion = {{convert|740.52|e6km|AU|sigfig=5|abbr=unit}} | semimajor = {{convert|778.57|e6km|AU|sigfig=5|abbr=unit}} | eccentricity = {{val|0.0489}} | inclination = {{plainlist | * 1.303° to [[ecliptic]]<ref name="VSOP87" /> * 6.09° to [[Sun]]'s [[equator]]<ref name="VSOP87" /> * 0.32° to [[invariable plane]]<ref name=meanplane /> }} | asc_node = 100.464° | arg_peri = 273.867°<ref name="VSOP87" /> | mean_anomaly = 20.020°<ref name="VSOP87" /> | period = {{plainlist | * {{val|11.862|u=[[julian year (astronomy)|yr]]}} * {{val|fmt=commas|4332.59|u=days}} * {{val|fmt=commas|10475.8|u=Jovian [[solar day]]s}}<ref name="planet_years">{{cite web |url=http://cseligman.com/text/sky/rotationvsday.htm |title=Rotation Period and Day Length |last=Seligman |first=Courtney |access-date=August 13, 2009}}</ref> }} | synodic_period = {{val|398.88|u=days}} | avg_speed = {{convert|13.07|km/s|mi/s|abbr=unit}} | satellites = [[moons of Jupiter|79]] ({{as of|2018|lc=y}})<ref name=79moons>{{cite web |url=https://carnegiescience.edu/news/dozen-new-moons-jupiter-discovered-including-one-%E2%80%9Coddball%E2%80%9D |title=A Dozen New Moons of Jupiter Discovered, Including One "Oddball" |publisher=[[Carnegie Institution for Science]] |date=July 16, 2018}}</ref> | physical_ref = <ref name="fact" /><ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007">{{cite journal |doi=10.1007/s10569-007-9072-y |last1=Seidelmann |first1=P. Kenneth |last2=Archinal |first2=Brent A. |last3=A'Hearn<!-- written A'hearn here, mostly A'Hearn elsewhere --> |first3=Michael F. |display-authors=3 |last4=Conrad |first4=Albert R. |last5=Consolmagno |first5=Guy J. |last6=Hestroffer |first6=Daniel |last7=Hilton |first7=James L. |last8=Krasinsky |first8=Georgij A. |last9=Neumann |first9=Gregory A.| last10=Oberst | first10=Jürgen |last11=Stooke |first11=Philip J. |last12=Tedesco |first12=Edward F. |last13=Tholen |first13=David J. |last14=Thomas |first14=Peter C. |last15=Williams |first15=Iwan P. |year=2007 |title=Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006 |journal=Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy |volume=98 |issue=3 |pages=155–180 |pmid= |pmc= |bibcode=2007CeMDA..98..155S}}</ref><ref name="PS15">{{cite book |last2=Lissauer |first2=Jack J. |last1=de Pater |first1=Imke |title=Planetary Sciences |date=2015 |url=https://books.google.com/books?id=stFpBgAAQBAJ&pg=PA250 |page=250 |publisher=Cambridge University Press |location=New York |isbn=978-0-521-85371-2 |edition=2nd updated}}</ref> | flattening = {{val|0.06487}} | equatorial_radius = {{plainlist | * {{convert|71492|km|mi|0|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar>Refers to the level of 1 bar atmospheric pressure</ref> * {{val|11.209|u=Earths}} }} | polar_radius = {{plainlist | * {{convert|66854|km|mi|0|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /> * {{val|10.517|u=Earths}} }} | mean_radius = {{convert|69911|km|mi|0|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /> | surface_area = {{plainlist | * {{convert|6.1419e10|km2|sqmi|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /><ref name="nasafact">{{cite web |url=http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jupiter&Display=Facts |title=Solar System Exploration: Jupiter: Facts & Figures |work=NASA |date=May 7, 2008 |access-date=નવેમ્બર 11, 2012 |archive-date=ડિસેમ્બર 25, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131225084108/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jupiter&Display=Facts |url-status=dead }}</ref> * {{val|121.9|u=Earths}} }} | volume = {{plainlist | * {{convert|1.4313e15|km3|cumi|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /> * {{val|fmt=commas|1321|u=Earths}} }} | mass = {{plainlist | * {{convert|1.8982e27|kg|lb|sigfig=5|abbr=unit}} * {{val|317.8|u=Earths}} * 1/1047 Sun<ref name=ssd-constants>{{cite web |title=Astrodynamic Constants |publisher=JPL Solar System Dynamics |date=February 27, 2009 |url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?constants |access-date=August 8, 2007}}</ref> }} | density = {{convert|1326|kg/m3|lk=on|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar_b>Based on the volume within the level of 1 bar atmospheric pressure</ref> | surface_grav = {{convert|24.79|m/s2|lk=on|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /><br />2.528&nbsp;[[g-force|g]] | moment_of_inertia_factor = {{val|0.2756|0.0006}}<ref name="Ni2018">{{cite journal|last1= Ni|first1= D.|title= Empirical models of Jupiter's interior from Juno data|journal= Astronomy & Astrophysics|volume= 613|year= 2018|pages= A32|doi= 10.1051/0004-6361/201732183}}</ref> | escape_velocity = {{convert|59.5|km/s|mi/s|abbr=unit}}<ref group=lower-alpha name=1bar /> | sidereal_day = 9.925 hours<ref>{{cite journal |author=Seidelmann, P.K. |author2=Abalakin, V.K. |author3=Bursa, M. |author4=Davies, M.E. |author5=de Burgh, C. |author6=Lieske, J.H. |author7=Oberst, J. |author8=Simon, J.L. |author9=Standish, E.M. |author10=Stooke, P. |author11=Thomas, P.C. |date=2001 |url=http://www.hnsky.org/iau-iag.htm |title=Report of the IAU/IAG Working Group on Cartographic Coordinates and Rotational Elements of the Planets and Satellites: 2000 |journal=Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy |volume=82 |issue=1 |pages=83 |access-date=February 2, 2007 |bibcode=2002CeMDA..82...83S |doi=10.1023/A:1013939327465 |archive-date=મે 12, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200512151452/http://www.hnsky.org/iau-iag.htm |url-status=dead }}</ref> (9 h 55 m 30 s) | rot_velocity = {{convert|12.6|km/s|mi/s km/h|abbr=unit}} | axial_tilt = 3.13° (to orbit) | right_asc_north_pole = 268.057°; {{RA|17|52|14}} | declination = 64.495° | albedo = 0.503 ([[Bond albedo|Bond]])<ref name="Li_et_al"/><br />0.538 ([[Geometric albedo|geometric]])<ref name="Mallama_et_al"/> | magnitude = −2.94<ref name="Mallama_and_Hilton" /> to −1.66<ref name=" Mallama_and_Hilton" /> | angular_size = 29.8″ to 50.1″ | pronounced = {{IPAc-en|audio=en-us-Jupiter.ogg|ˈ|dʒ|uː|p|ɪ|t|ər}}<ref>{{cite dictionary |title=Jupiter |dictionary=Oxford English Dictionary |publisher=Clarendon Press |first1=J.A. |last1=Simpson |first2=E.S.C. |last2=Weiner |edition=2nd |volume=8 |date=1989 |isbn=0-19-861220-6 |url=https://archive.org/details/oxfordenglishdic00_0 }}</ref> | adjectives = [[wikt:Jovian|Jovian]] | temp_name1 = 1 bar level | min_temp_1 = | mean_temp_1 = {{convert|165|K|C|0|lk=on}} | max_temp_1 = | temp_name2 = 0.1 bar | min_temp_2 = | mean_temp_2 = {{convert|112|K|C|0|lk=on}} | max_temp = | atmosphere = yes | atmosphere_ref = <ref name="fact" /> | surface_pressure = 20–200&nbsp;[[Pascal (unit)|kPa]];<ref>{{cite journal |title=Probe Nephelometer |journal=Galileo Messenger |date=March 1983 |issue=6 |url=http://www2.jpl.nasa.gov/galileo/messenger/oldmess/2Probe.html |access-date=February 12, 2007 |archive-date=July 19, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090719111109/http://www2.jpl.nasa.gov/galileo/messenger/oldmess/2Probe.html |url-status=dead }}</ref> 70&nbsp;kPa<ref>{{cite web |title=On The Atmospheres Of Different Planets |first=Robin |last=Knecht |date=October 24, 2005 |url=http://www.tp.umu.se/space/Proj_05/Robin.K.pdf |access-date=October 14, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171014234631/http://www.tp.umu.se/space/Proj_05/Robin.K.pdf |archive-date=October 14, 2017 |url-status=dead }}</ref> | scale_height = {{convert|27|km|mi|abbr=unit}} | atmosphere_composition = by volume:<br /> {{aligned table|cols=2 | {{val|89|2.0|u=%}} | [[hydrogen]] ({{chem2|H2}}) | {{val|10|2.0|u=%}} | [[helium]] (He) | {{val|0.3|0.1|u=%}} | [[methane]] ({{chem2|CH4}}) | {{val|0.026|0.004|u=%}} | [[ammonia]] ({{chem2|NH3}}) | {{val|0.0028|0.001|u=%}} | [[hydrogen deuteride]] (HD) | {{val|0.0006|0.0002|u=%}} | [[ethane]] ({{chem2|C2H6}}) | {{val|0.0004|0.0004|u=%}} | [[water (molecule)|water]] ({{chem2|H2O}}) }} '''Ices''': * [[ammonia]] ({{chem2|NH3}}) * [[water (molecule)|water]] ({{chem2|H2O}}) * [[ammonium hydrosulfide]] ({{chem2|NH4SH}}) }} '''ગુરુ''' [[સૂર્યમંડળ]]નો સૌથી મોટો [[ગ્રહ]] છે. સૂર્યથી પાંચમાં નંબરે આવેલા આ વાયુથી બનેલા ગ્રહને નક્કર સપાટી નથી. [[મંગળ]] અને [[શનિ]] ગ્રહોની વચ્ચે ગુરુ આવેલો છે. ગુરુ મુખ્યત્વે [[હાઈડ્રોજન]]થી બનેલો છે. તેમાં ભારે તત્વોનો ખડકલો કોર પણ હોઈ શકે છે, પરંતુ અન્ય વિશાળ ગ્રહોની જેમ ગુરુમાં સારી રીતે વ્યાખ્યાયિત નક્કર સપાટીનો અભાવ છે. તેની સીમાઓ પર તોફાન આવે છે. આના પરિણામે ''ધ ગ્રેટ રેડ સ્પોટ'' તરીકે ઓળખાતું એક વિશાળ તોફાન છે જે ઓછામાં ઓછું ૧૭મી સદીથી અસ્તિત્વમાં છે તેવું માનવામાં આવે છે, જ્યારે તે પ્રથમ ટેલિસ્કોપ દ્વારા જોવામાં આવ્યું હતું. == નોંધ == {{reflist|group=lower-alpha}} ==સંદર્ભો== {{reflist|30em| refs = <ref name="fact">{{cite web |url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/jupiterfact.html |title=Jupiter Fact Sheet |publisher=NASA |last=Williams |first=David R. |access-date=October 13, 2017 |date=June 30, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110926211234/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/jupiterfact.html |archive-date=September 26, 2011 |url-status=dead }}</ref> <ref name=meanplane>{{cite web |date=April 3, 2009 |title=The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter |url=http://home.surewest.net/kheider/astro/MeanPlane.gif |access-date=April 10, 2009 |url-status=dead |archive-url = https://web.archive.org/web/20090420194536/http://home.comcast.net/~kpheider/MeanPlane.gif |archive-date=April 20, 2009 |df=}} (produced with [http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ Solex 10] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081220235836/http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ |date=December 20, 2008 }} written by Aldo Vitagliano; see also [[Invariable plane]])</ref> <ref name="Miller Aylward Millward">{{cite journal |doi=10.1007/s11214-005-1960-4 |last1=Miller |first1=Steve |last2=Aylward |first2=Alan |last3=Millward |first3=George |date=January 2005 |title=Giant Planet Ionospheres and Thermospheres: The Importance of Ion-Neutral Coupling |journal=Space Science Reviews |volume=116 |issue=1–2 |pages=319–343 |bibcode=2005SSRv..116..319M}}</ref> <ref name=VSOP87>{{cite journal |title=Numerical expressions for precession formulae and mean elements for the Moon and planets |journal=Astronomy and Astrophysics |volume=282 |issue=2 |pages=663–683 |date=February 1994 |last1=Simon |first1=J.L. |last2=Bretagnon |first2=P. |last3=Chapront |first3=J. |last4=Chapront-Touzé |first4=M. |last5=Francou |first5=G. |last6=Laskar |first6=J. |bibcode=1994A&A...282..663S}}</ref> <ref Name="Mallama_and_Hilton">{{cite journal |author=Mallama, A. |author2=Hilton, J.L. |title=Computing Apparent Planetary Magnitudes for The Astronomical Almanac |journal=Astronomy and Computing |volume=25 | pages=10–24 |date=2018 |doi=10.1016/j.ascom.2018.08.002 |bibcode=2018A&C....25...10M|arxiv=1808.01973 }}</ref> <ref name="Li_et_al">{{cite journal |title=Less absorbed solar energy and more internal heat for Jupiter |first1=Liming |last1=Li|display-authors=etal |journal=Nature Communications |volume=9 |issue=1 |pages=3709 |date=2018 |doi=10.1038/s41467-018-06107-2 |pmid=30213944 |pmc=6137063 |bibcode=2018NatCo...9.3709L }}</ref> <ref name="Mallama_et_al">{{cite journal |title=Comprehensive wide-band magnitudes and albedos for the planets, with applications to exo-planets and Planet Nine |journal=Icarus |first1=Anthony |last1=Mallama |first2=Bruce |last2=Krobusek |first3=Hristo |last3=Pavlov |volume=282 |pages=19–33 |date=2017 |doi=10.1016/j.icarus.2016.09.023 |bibcode=2017Icar..282...19M |arxiv=1609.05048 }}</ref> }} {{commons category|Jupiter_(planet)|ગુરુ}} {{સૌરમંડળ}} {{sci-stub}} [[શ્રેણી:સૌરમંડળ]] [[શ્રેણી:કુદરતી ગ્રહો]] <references group="lower-alpha" /> 5s08c8c2rhea9o334jk64zbdli2ul9e 0 4191 825942 64549 2022-07-27T01:18:42Z 2401:4900:195C:AAD0:1:0:4DFC:BF18 wikitext text/x-wiki {{cleanup}} આ યાજ્ઞવલ્કય ઋષિઍ યાજ્ઞવલ્કય સ્મૃતિ લખી છે .યાજ્ઞવલ્કય દેવરાતના પુત્ર છે. પુરાણ કથાનુસાર યાજ્ઞવલ્કય વેશંપાયનના શિષ્ય છે. વેશંપાયનને બ્રહ્મહત્યા લાગે છે, ગુરુના આ દોષ નિવારણ્ માટે ઍક શિષ્ય પ્રાયશ્ચિત કરે છે.તેને જોઇને યાજ્ઞવલ્કય ને હસવુ આવે છે. યાજ્ઞવલ્કયના આ હાસ્યમાં ગુરુને ઉદ્ધ્તાઇ દેખાય છે. ગુરુ શાપ આપે છે અને આશ્રમ છોડીને જતા રહેવાનો આદેશ્ મળે છે. આ સાંભળીને યાજ્ઞવલ્કય આશ્રમ છોડીને જતા રહે છે. જતા જતા ગુરુ પાસેથી જે વિદ્યા ભણ્યા હતા તેનુ વમન - ઉલ્ટી કરતા જાય્ છે.તેમાં ઋષિઑને મંત્રરાશિના દર્શન્ થાય્ છે. ઋષિઑ તેને તેતર પક્ષિના રુપ ધારણ્ કરિને જમી જાય છે, તે જ આપણુ તૅત્તરીયોપનિષદ્ છે. આ કથા ભાગવતમા આવે છે. k3z6p76b7yj6elzq21ki5izpesnx2az 825961 825942 2022-07-27T08:34:49Z KartikMistry 10383 લેખ સરખો કર્યો. wikitext text/x-wiki {{Infobox Hindu leader | image = Yajnavalkya and Janaka.jpg | caption = જનક રાજાને બ્રહ્મ વિદ્યા શીખવતા યાજ્ઞવલ્કય | religion = [[હિંદુ ધર્મ]] | honors = ઋષિ | spouse = મૈત્રેયી, કાત્યાયની | philosophy = અદ્વૈત | influenced = સમગ્ર હિંદુ ફિલસૂફી પર | influences = અરુણિ | notable_ideas = નેતિ નેતિ }} '''યાજ્ઞવલ્કય''' ({{lang-sa|याज्ञवल्क्य}}, {{IAST|Yājñavalkya}}) હિંદુ વેદિક ઋષિ હતા.<ref name=staal3>{{cite book|author=Frits Staal|author-link=Frits Staal|title=Discovering the Vedas: Origins, Mantras, Rituals, Insights|url=https://books.google.com/books?id=HcE23SjLX8sC&pg=PA3| year=2008|publisher= Penguin Books |isbn= 978-0-14-309986-4|page=3}}, '''Quote:''' "Yajnavalkya, a Vedic sage, taught..."</ref>{{sfn|Olivelle|1998|pp=3, 52–71}}<ref name=benami9>Ben-Ami Scharfstein (1998), ''A comparative history of world philosophy: from the Upanishads to Kant'', Albany: State University of New York Press, pp. 9-11</ref><ref name=olivelle7thcen>{{harvnb|Olivelle|1998|p=xxxvi with footnote 20}}</ref> યાજ્ઞવલ્કયે ''નેતિ નેતિ''નો વિચાર આપ્યો હતો.<ref name="Ganeri2007p27">{{cite book|author= Jonardon Ganeri|title= The Concealed Art of the Soul: Theories of Self and Practices of Truth in Indian Ethics and Epistemology|url= https://books.google.com/books?id=5dITDAAAQBAJ&pg=PA27| year=2007|publisher= Oxford University Press|isbn= 978-0-19-920241-6|pages=27–28, 33–35}}</ref> તેમણે યાજ્ઞવલ્કય સ્મૃતિ, યોગ યાજ્ઞવલ્કય અને વેદાંત ગ્રંથો લખ્યા હતા.<ref name=fisher55/><ref>{{cite book|author=Patrick Olivelle|title=The Asrama System: The History and Hermeneutics of a Religious Institution|url=https://books.google.com/books?id=RYkPtXiXRYcC |year=1993|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-534478-3|pages=92 with footnote 63, 144, 163}}</ref> તેમનો ઉલ્લેખ વિવિધ બ્રાહ્મણ અને અરણ્યકોમાં પણ છે.<ref name=fisher55/> == સંદર્ભ == {{Reflist}} pccm06n3jxglpl62oohrmgfyj71gr4g 825962 825961 2022-07-27T08:35:31Z KartikMistry 10383 સંદર્ભ. wikitext text/x-wiki {{Infobox Hindu leader | image = Yajnavalkya and Janaka.jpg | caption = જનક રાજાને બ્રહ્મ વિદ્યા શીખવતા યાજ્ઞવલ્કય | religion = [[હિંદુ ધર્મ]] | honors = ઋષિ | spouse = મૈત્રેયી, કાત્યાયની | philosophy = અદ્વૈત | influenced = સમગ્ર હિંદુ ફિલસૂફી પર | influences = અરુણિ | notable_ideas = નેતિ નેતિ }} '''યાજ્ઞવલ્કય''' ({{lang-sa|याज्ञवल्क्य}}, {{IAST|Yājñavalkya}}) હિંદુ વેદિક ઋષિ હતા.<ref name=staal3>{{cite book|author=Frits Staal|author-link=Frits Staal|title=Discovering the Vedas: Origins, Mantras, Rituals, Insights|url=https://books.google.com/books?id=HcE23SjLX8sC&pg=PA3| year=2008|publisher= Penguin Books |isbn= 978-0-14-309986-4|page=3}}, '''Quote:''' "Yajnavalkya, a Vedic sage, taught..."</ref>{{sfn|Olivelle|1998|pp=3, 52–71}}<ref name=benami9>Ben-Ami Scharfstein (1998), ''A comparative history of world philosophy: from the Upanishads to Kant'', Albany: State University of New York Press, pp. 9-11</ref><ref name=olivelle7thcen>{{harvnb|Olivelle|1998|p=xxxvi with footnote 20}}</ref> યાજ્ઞવલ્કયે ''નેતિ નેતિ''નો વિચાર આપ્યો હતો.<ref name="Ganeri2007p27">{{cite book|author= Jonardon Ganeri|title= The Concealed Art of the Soul: Theories of Self and Practices of Truth in Indian Ethics and Epistemology|url= https://books.google.com/books?id=5dITDAAAQBAJ&pg=PA27| year=2007|publisher= Oxford University Press|isbn= 978-0-19-920241-6|pages=27–28, 33–35}}</ref> તેમણે યાજ્ઞવલ્કય સ્મૃતિ, યોગ યાજ્ઞવલ્કય અને વેદાંત ગ્રંથો લખ્યા હતા.<ref name=fisher55>I Fisher (1984), Yajnavalkya in the Sruti traditions of the Veda, ''Acta Orientalia'', Volume 45, pages 55–87</ref><ref>{{cite book|author=Patrick Olivelle|title=The Asrama System: The History and Hermeneutics of a Religious Institution|url=https://books.google.com/books?id=RYkPtXiXRYcC |year=1993|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-534478-3|pages=92 with footnote 63, 144, 163}}</ref> તેમનો ઉલ્લેખ વિવિધ બ્રાહ્મણ અને અરણ્યકોમાં પણ છે.<ref name=fisher55/> == સંદર્ભ == {{Reflist}} 0xytxt2ifapa8m5vcv8dug88z9vmu22 825963 825962 2022-07-27T08:35:46Z KartikMistry 10383 [[શ્રેણી:ઋષિઓ]] ઉમેરી using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox Hindu leader | image = Yajnavalkya and Janaka.jpg | caption = જનક રાજાને બ્રહ્મ વિદ્યા શીખવતા યાજ્ઞવલ્કય | religion = [[હિંદુ ધર્મ]] | honors = ઋષિ | spouse = મૈત્રેયી, કાત્યાયની | philosophy = અદ્વૈત | influenced = સમગ્ર હિંદુ ફિલસૂફી પર | influences = અરુણિ | notable_ideas = નેતિ નેતિ }} '''યાજ્ઞવલ્કય''' ({{lang-sa|याज्ञवल्क्य}}, {{IAST|Yājñavalkya}}) હિંદુ વેદિક ઋષિ હતા.<ref name=staal3>{{cite book|author=Frits Staal|author-link=Frits Staal|title=Discovering the Vedas: Origins, Mantras, Rituals, Insights|url=https://books.google.com/books?id=HcE23SjLX8sC&pg=PA3| year=2008|publisher= Penguin Books |isbn= 978-0-14-309986-4|page=3}}, '''Quote:''' "Yajnavalkya, a Vedic sage, taught..."</ref>{{sfn|Olivelle|1998|pp=3, 52–71}}<ref name=benami9>Ben-Ami Scharfstein (1998), ''A comparative history of world philosophy: from the Upanishads to Kant'', Albany: State University of New York Press, pp. 9-11</ref><ref name=olivelle7thcen>{{harvnb|Olivelle|1998|p=xxxvi with footnote 20}}</ref> યાજ્ઞવલ્કયે ''નેતિ નેતિ''નો વિચાર આપ્યો હતો.<ref name="Ganeri2007p27">{{cite book|author= Jonardon Ganeri|title= The Concealed Art of the Soul: Theories of Self and Practices of Truth in Indian Ethics and Epistemology|url= https://books.google.com/books?id=5dITDAAAQBAJ&pg=PA27| year=2007|publisher= Oxford University Press|isbn= 978-0-19-920241-6|pages=27–28, 33–35}}</ref> તેમણે યાજ્ઞવલ્કય સ્મૃતિ, યોગ યાજ્ઞવલ્કય અને વેદાંત ગ્રંથો લખ્યા હતા.<ref name=fisher55>I Fisher (1984), Yajnavalkya in the Sruti traditions of the Veda, ''Acta Orientalia'', Volume 45, pages 55–87</ref><ref>{{cite book|author=Patrick Olivelle|title=The Asrama System: The History and Hermeneutics of a Religious Institution|url=https://books.google.com/books?id=RYkPtXiXRYcC |year=1993|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-534478-3|pages=92 with footnote 63, 144, 163}}</ref> તેમનો ઉલ્લેખ વિવિધ બ્રાહ્મણ અને અરણ્યકોમાં પણ છે.<ref name=fisher55/> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:ઋષિઓ]] 2ngfyg30ivmbpn1igh5oszdm9egsf68 825965 825963 2022-07-27T09:08:59Z KartikMistry 10383 બાહ્ય કડીઓ wikitext text/x-wiki {{Infobox Hindu leader | image = Yajnavalkya and Janaka.jpg | caption = જનક રાજાને બ્રહ્મ વિદ્યા શીખવતા યાજ્ઞવલ્કય | religion = [[હિંદુ ધર્મ]] | honors = ઋષિ | spouse = મૈત્રેયી, કાત્યાયની | philosophy = અદ્વૈત | influenced = સમગ્ર હિંદુ ફિલસૂફી પર | influences = અરુણિ | notable_ideas = નેતિ નેતિ }} '''યાજ્ઞવલ્કય''' ({{lang-sa|याज्ञवल्क्य}}, {{IAST|Yājñavalkya}}) હિંદુ વેદિક ઋષિ હતા.<ref name=staal3>{{cite book|author=Frits Staal|author-link=Frits Staal|title=Discovering the Vedas: Origins, Mantras, Rituals, Insights|url=https://books.google.com/books?id=HcE23SjLX8sC&pg=PA3| year=2008|publisher= Penguin Books |isbn= 978-0-14-309986-4|page=3}}, '''Quote:''' "Yajnavalkya, a Vedic sage, taught..."</ref>{{sfn|Olivelle|1998|pp=3, 52–71}}<ref name=benami9>Ben-Ami Scharfstein (1998), ''A comparative history of world philosophy: from the Upanishads to Kant'', Albany: State University of New York Press, pp. 9-11</ref><ref name=olivelle7thcen>{{harvnb|Olivelle|1998|p=xxxvi with footnote 20}}</ref> યાજ્ઞવલ્કયે ''નેતિ નેતિ''નો વિચાર આપ્યો હતો.<ref name="Ganeri2007p27">{{cite book|author= Jonardon Ganeri|title= The Concealed Art of the Soul: Theories of Self and Practices of Truth in Indian Ethics and Epistemology|url= https://books.google.com/books?id=5dITDAAAQBAJ&pg=PA27| year=2007|publisher= Oxford University Press|isbn= 978-0-19-920241-6|pages=27–28, 33–35}}</ref> તેમણે યાજ્ઞવલ્કય સ્મૃતિ, યોગ યાજ્ઞવલ્કય અને વેદાંત ગ્રંથો લખ્યા હતા.<ref name=fisher55>I Fisher (1984), Yajnavalkya in the Sruti traditions of the Veda, ''Acta Orientalia'', Volume 45, pages 55–87</ref><ref>{{cite book|author=Patrick Olivelle|title=The Asrama System: The History and Hermeneutics of a Religious Institution|url=https://books.google.com/books?id=RYkPtXiXRYcC |year=1993|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-534478-3|pages=92 with footnote 63, 144, 163}}</ref> તેમનો ઉલ્લેખ વિવિધ બ્રાહ્મણ અને અરણ્યકોમાં પણ છે.<ref name=fisher55/> == સંદર્ભ == {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == {{Wikiquote}} * {{Internet Archive author |search=(Yájnavalkya OR Yajnavalkya OR Yājñavalkya)}} [[શ્રેણી:ઋષિઓ]] r61hes6y1f6pzl6z1huo2h2vyepigsy 0 5195 825952 808904 2022-07-27T03:26:07Z Snehrashmi 41463 [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] ઉમેરી using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | image = | imagesize = 180px | name = રાજેન્દ્ર શાહ | caption = | pseudonym = રામવૃંદાવાની | birth_date = {{Birth date|1913|1|28|df=y}} | birth_place = [[કપડવંજ]], [[ગુજરાત]] | death_date = {{Death date and age|2010|1|2|1913|1|28|df=y}} | death_place = [[મુંબઈ]] | occupation = લેખક | nationality = ભારતીય | period = ૧૯૪૭-૨૦૦૩ | alma_mater = [[મહારાજા સયાજીરાવ વિશ્વવિદ્યાલય]] | genre = | subject = | movement = | notableworks = {{plainlist| * ''ધ્વનિ'' ‍(૧૯૫૧) * ''શાંત કોલાહલ'' (૧૯૬૨) * ''વિષાદને સાદ'' }} |awards = {{plainlist| * [[કુમાર સુવર્ણ ચંદ્રક]] (૧૯૪૭) * [[રણજિતરામ સુવર્ણચંદ્રક]] (૧૯૫૬) * સાહિત્ય અકાદમી એવોર્ડ (૧૯૬૩) * [[નર્મદ સુવર્ણ ચંદ્રક]] (૧૯૭૩) * સાહિત્ય ગૌરવ પુરસ્કાર (૧૯૯૨) * [[નરસિંહ મહેતા એવોર્ડ]] (૧૯૯૯) * [[જ્ઞાનપીઠ એવોર્ડ]] (૨૦૦૧) }} | signature = | website = }} '''રાજેન્દ્ર કેશવલાલ શાહ''' (જાન્યુઆરી ૨૮, ૧૯૧૩ – જાન્યુઆરી ૨, ૨૦૧૦) [[ગુજરાતી ભાષા|ગુજરાતી]] કવિ હતા. તેમણે ૨૦ કરતાં વધુ કાવ્ય અને ગીત સંગ્રહો પ્રકાશિત કર્યા હતા, જેમાંના મુખ્યત્વે પ્રકૃતિ સૌંદર્ય અને સ્થાનિક લોકોના રોજિંદા જીવન તેમજ માછીમાર સમુદાય પર હતા. તેમની કવિતાઓમાં તેમણે સંસ્કૃત પરિમાણોનો ઉપયોગ કર્યો હતો જે [[રવિન્દ્રનાથ ટાગોર]] વડે પ્રભાવિત હતો. ગુજરાતી સાહિત્યમાં તેમણે ગાંધીયુગ પછીના કવિઓમાં અગ્રણી ગણવામાં આવે છે.<ref name="frontline">{{Cite journal|url=http://www.frontlineonnet.com/fl2016/stories/20030815000807900.htm|title=In love with the world|author=Mehta, Deepak B.|journal=Frontline (magazine)|date=August 2003|volume=૨૦|issue=૧૬}}</ref> [[ચિત્ર:Poet Rajendra Keshavlal Shah Library Ahmedabad.jpg|thumb|કવિ રાજેન્દ્ર કેશવલાલ શાહ પુસ્તકાલય, હિંમતલાલ પાર્ક પાસે, અમદાવાદ]] તેમના વિવિધ વ્યવસાયોમાંથી એકમાં તેઓ [[મુંબઈ]]માં પ્રકાશક હતા, જ્યાં તેમણે કવિતાનું સામયિક ''કવિલોક ''૧૯૫૭માં શરૂ કર્યું હતું.<ref name="akademi">{{Cite encyclopedia|title=Shah, Rajendra Keshavlal|encyclopedia=Encyclopaedia of Indian Literature|publisher=Sahitya Akademi|editor=Lal, Mohan|year=૧૯૯૨|volume=૫|edition=૨૦૦૧|location=[[દિલ્હી]]|pages=૩૯૪૪–૪૫}}</ref> આ પ્રકાશન કેન્દ્ર દર રવિવારે ગુજરાતી કવિઓ માટે મહત્વનું કેન્દ્ર બની ગયું હતું. રાજેન્દ્ર શાહે કવિતાઓ સિવાય ટાગોરના કાવ્ય સંગ્રહ ''બાલાકા'', જયદેવના ''ગીત ગોવિંદ'', કોલ્ડ્રિજના ''ધ રાઇમ ઓફ ધ એન્સિયન્ટ મરિનર'' અને દાન્તેના ''ડિવાઇન કોમેડી''નો અનુવાદ કર્યો હતો.<ref name="outlook">{{cite interview| url=http://www.outlookindia.com/article.aspx?220853| title='I Write What My Inner Voice Says'| date=૨૫ જુલાઇ ૨૦૦૩| access-date=૯ જાન્યુઆરી ૨૦૧૩| last=Shah| first=Rajendra Keshavlal| interviewer=Darshan Desai}}</ref> તેમણે ૨૦૦૧નો [[જ્ઞાનપીઠ એવોર્ડ|જ્ઞાનપીઠ પુરસ્કાર]] પ્રાપ્ત થયો હતો. પુરસ્કાર સમિતિએ નોંધ્યું છે, "તેમની લાગણીની તીવ્રતા અને સંશોધન અને અભિવ્યક્તિ તેમણે મહાન કવિ તરીકે અલગ પાડે છે. તેમના કાવ્યોમાં રહેલો ભેદી મર્મ મહાન મધ્યયુગીન કવિઓ [[નરસિંહ મહેતા]], [[સંત કબીર|કબીર]] અને [[અખા ભગત|અખા]] જેવો છે."<ref name="toi">{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2003-07-19/india/27209303_1_poems-printing-press-award|title=At 90, Jnanpith winner Rajendra creative as ever|work=The Times of India|date=૧૯ જુલાઇ ૨૦૦૩|access-date=૯ જાન્યુઆરી ૨૦૧૩|author=Mehta, Harit|location=[[અમદાવાદ]]|archive-date=2013-02-16|archive-url=https://archive.today/20130216065724/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2003-07-19/india/27209303_1_poems-printing-press-award|url-status=dead}}</ref> == જીવન == રાજેન્દ્ર શાહનો જન્મ ગુજરાતના કપડવંજ નગરમાં થયો હતો. ૧૯૩૦માં તેમણે અભ્યાસ અધૂરો મૂક્યો અને અસહકારની ચળવળમાં જોડાયા અને જેલવાસ વેઠ્યો. ૧૯૩૧માં તેમના લગ્ન મંજુલા અગ્રવાલ સાથે થયા હતા.<ref name=SahityAkademi>{{cite web |url=http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/library/meettheauthor/rajendra_shah.pdf |title=Meet the Author: Rajendra Shah |publisher=Sahitya Akademi |format=PDF |access-date=19 September 2017 }}{{Dead link|date=ઑગસ્ટ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ૧૯૩૪માં [[મહારાજા સયાજીરાવ વિશ્વવિદ્યાલય]], [[વડોદરા]]માંથી ફિલોસોફીની સ્નાતકની પદવી મેળવી હતી અને ત્યારબાદ [[અમદાવાદ]]માં વિદ્યાર્થીઓને અભ્યાસ કરાવવાનું શરૂ કર્યું હતું.<ref name="Kothari">{{Cite book|title=Modern Gujarati Poetry: A Selection|publisher=Sahitya Akademi|author=Suguna Ramanathan and Rita Kothari|year=૧૯૯૮|location=New Delhi|pages=૮૫|isbn=81-260-0294-8}}</ref> તેમનું અવસાન ૨ જાન્યુઆરી ૨૦૧૦ના રોજ મુંબઈ ખાતે થયું હતું.<ref name="DeshGujarat News from Gujarat 2010">{{cite web|url=http://deshgujarat.com/2010/01/03/gujarati-poet-rajendra-shah97-passes-away/|title=Gujarati poet Rajendra Shah(97) passes away|date=૩ જાન્યુઆરી ૨૦૧૦|website=DeshGujarat News from Gujarat|access-date=૯ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૭}}</ref> == પુસ્તકો == === કાવ્ય સંગ્રહો === {{div col|colwidth=22em}} * ''ધ્વનિ'' (૧૯૫૧) * ''આંદોલન'' (૧૯૫૨) * ''શ્રુતિ'' (૧૯૫૭) * ''મોરપીંછ'' (૧૯૫૯) * ''શાંત કોલાહલ'' (૧૯૬૨) * ''ચિત્રણા'' (૧૯૬૭) * ''ક્ષણ જે ચિત્તરંજન'' (૧૯૬૮) * ''વિષાદને સાદ'' (૧૯૬૮) * ''મધ્યમા'' (૧૯૭૮) * ''ઉદ્ ગીતિ'' (૧૯૭૯) * ''ઇક્ષણા'' (૧૯૭૯) * ''પત્રલેખા'' (૧૯૮૧) * ''પ્રસંગ સપ્તક'' (૧૯૮૨) * ''પંચપર્વ'' (૧૯૮૩) * ''દ્વાસુપમા'' (૧૯૮૩) * ''વિભાવન'' (૧૯૮૩) * ''ચંદન ભીની અને અનામિક'' (૧૯૮૭) * ''અરણ્યક'' (૧૯૯૨)<ref name="hindu">{{cite news | url=http://hindu.com/2003/07/18/stories/2003071803681200.htm | title=Third Gujarati to win Jnanpith | work=The Hindu | date=૧૮ જુલાઇ ૨૦૦૩ | access-date=૧૦ જાન્યુઆરી ૨૦૧૩ | archive-date=2012-08-06 | archive-url=https://web.archive.org/web/20120806170037/http://hindu.com/2003/07/18/stories/2003071803681200.htm | url-status=dead }}</ref> {{div col end}} == પુરસ્કારો == * [[કુમાર સુવર્ણ ચંદ્રક]], ૧૯૪૭. * [[રણજિતરામ સુવર્ણચંદ્રક]], ૧૯૫૬. * સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર, ૧૯૬૩. ''શાંત કોલાહલ'' માટે.<ref name="akademi2">{{Cite encyclopedia|title=Shant Kolahal|encyclopedia=Encyclopaedia of Indian Literature|publisher=Sahitya Akademi|author=Jani, Jyotish|editor=Lal, Mohan|year=૧૯૯૨|volume=૫|edition=૨૦૦૧|location=[[દિલ્હી]]|pages=૩૯૭૨}}</ref> * ઓરબિંદો સુવર્ણ ચંદ્રક, [[ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ]], ૧૯૮૦. * [[નરસિંહ મહેતા એવોર્ડ]], ૧૯૯૯. * [[જ્ઞાનપીઠ એવોર્ડ]], ૨૦૦૧.<ref name="outlook" /> * [[નર્મદ સુવર્ણ ચંદ્રક]] == સંદર્ભ == {{Reflist}} ==બાહ્ય કડીઓ== * {{GujLit author}} {{જ્ઞાનપીઠ પુરસ્કાર}} [[શ્રેણી:ગુજરાતી સાહિત્યકાર]] [[શ્રેણી:કવિ]] [[શ્રેણી:જ્ઞાનપીઠ એવોર્ડ વિજેતા]] [[શ્રેણી:રણજિતરામ સુવર્ણચંદ્રક વિજેતા]] [[શ્રેણી:નર્મદ સુવર્ણચંદ્રક વિજેતા]] [[શ્રેણી:કુમાર સુવર્ણચંદ્રક વિજેતા]] [[શ્રેણી:૧૯૧૩માં જન્મ]] [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] aq2v5o21zey4vvqb3e3k7b3wymez83y 0 14047 825947 789413 2022-07-27T02:58:00Z Snehrashmi 41463 wikitext text/x-wiki '''૨૭ જુલાઇ'''નો દિવસ [[ગ્રેગોરીયન પંચાંગ]] મુજબ વર્ષનો ૨૦૮મો ([[લિપ વર્ષ]] દરમ્યાન ૨૦૯મો) દિવસ છે. આ દિવસ પછી વર્ષ પુરું થવામાં ૧૫૭ દિવસ બાકી રહે છે. ==મહત્વની ઘટનાઓ== * ૧૮૬૬ – એટલાન્ટિક કેબલ સફળતાપૂર્વક પથરાયો, જેના દ્વારા પ્રથમ વખત [[એટલાન્ટિક મહાસાગર|એટલાન્ટિક]] પાર [[તાર]] સંદેશાવ્યવહાર પ્રસ્થાપિત થયો. * ૧૮૯૦ – [[વિન્સેન્ટ વેન ગો]]ને રિવોલ્વર દ્વારા પોતાની જાતને છાતીમાં ગોળી મારી, બે દિવસ બાદ મૃત્યુ પામ્યા. * ૧૯૨૧ – બાયોકેમિસ્ટ ફ્રેડરિક બેન્ટિંગની આગેવાની હેઠળના યુનિવર્સિટી ઓફ ટોરોન્ટોના સંશોધકોએ સાબિત કર્યું કે ઇન્સ્યુલિન અંતસ્ત્રાવ [[લોહી]]માં શર્કરાના પ્રમાણને નિયંત્રિત કરે છે. * ૧૯૨૯ – યુદ્ધકેદીઓની સારવાર સંબંધિત ખરડા પર ૧૯૨૯ના જિનેવા સંમેલનમાં ૫૩ દેશોએ હસ્તાક્ષર કર્યા. ==જન્મ== * ૧૮૯૦ – [[રામલાલ ચુનીલાલ મોદી]], ગુજરાતી લેખક, સંશોધક, સમીક્ષક અને ઇતિહાસકાર (અ. ૧૯૪૯) * ૧૯૧૩ – [[કલ્પના દત્ત]], [[ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળ]]ના કાર્યકર (અ. ૧૯૯૫) * ૧૯૧૪ – [[પિંગળશી બ્રહ્માનંદ ગઢવી]], ગુજરાતી લોક ગાયક અને લોકસાહિત્યકાર (અ. ૧૯૯૮) * ૧૯૬૦ – [[ઉદ્ધવ ઠાકરે]], ભારતીય રાજકારણી * ૧૯૬૭ – [[રાહુલ બોસ]], ભારતીય અભિનેતા, પટકથા લેખક, દિગ્દર્શક, સામાજિક કાર્યકર ==અવસાન== * ૧૯૬૨ – [[પુનિત મહારાજ]], ગુજરાતના સંત અને ભજનિક, [[જનકલ્યાણ]] માસિકના સ્થાપક (જ. ૧૯૦૮) * ૧૯૯૨ – [[અમજદ ખાન]], ભારતીય ચલચિત્ર અભિનેતા (જ.૧૯૪૦) * ૨૦૧૫ – [[અબ્દુલ કલામ|ડૉ. એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામ]], ભારતના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ અને વૈજ્ઞાનિક (જ.૧૯૩૧) ==તહેવારો અને ઉજવણીઓ== * ==બાહ્ય કડીઓ== * [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/27 બી.બી.સી.(BBC): આજનો દિવસ] {{commons|July 27}} ---- {{ઢાંચો:માસ}} [[શ્રેણી:જુલાઇ]] tt25h8fpxs7dg24mw6k3x39s03liexm 0 25997 825956 801842 2022-07-27T03:26:47Z Snehrashmi 41463 [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] ઉમેરી using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{infobox person/Wikidata | fetchwikidata = ALL | onlysourced = no }} ગાંધીવાદી, શીક્ષણવિદ, વિદ્વાન ગણિતશાસ્ત્રી અને ભૌતિકશાસ્ત્રવિદ્ એવા '''પ્રહલ્લાદભાઈ ચૂનીલાલ વૈદ્ય''', જેઓ '''પી. સી. વૈદ્ય''' તરીકે જાણીતા હતા, નો જન્મ [[જુનાગઢ જિલ્લો|જુનાગઢ જિલ્લા]]<nowiki/>ના શાહપુર ગામે [[મે ૨૩|૨૩ મે]] ૧૯૧૮ના રોજ થયો હતો. == જીવન == === જન્મ અને ભણતર === શૈશવકાળથી જ તેમણે પોતાની ગણિતક્ષેત્રે આગવી પ્રતિભા બતાવી હતી. મોટા ભાગનો શાળાકિય અભ્યાસ [[ભાવનગર]]માં લઇને તેઓ [[મુંબઇ]] ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે જતા રહ્યા. ત્યાં ઇસ્માઇલ યુસુફ કોલેજમાં અભ્યાસ કર્યા બાદ તેઓ રોયલ ઇન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ સાયન્સમાં જોડાણા. ત્યાં તેઓને ભૌતિક વિજ્ઞાન અને ગણિતમાં સ્નાતકની ઉપાધી મળી. વળી ત્યાં આગળ ભણતા તેઓ વ્યવહારુ ગણિત (Applied Mathematics) વિષય સાથે અનુસ્નાતક ની પદવી પ્રાપ્ત કરી. ૧૯૪૨માં પી. સી. વૈદ્યને [[સાપેક્ષવાદનો સિદ્ધાંત|સાપેક્ષવાદના સિદ્ધાંત]]નો અભ્યાસ કરવાની ઇચ્છા થઇ. આ અનુસંધાને તેમણે વિખ્યાત ભૈતિક વિજ્ઞાની શ્રી [[જ્યંત નરલિકર]] ના પિતા વિ. વિ. નરલિકરને પત્ર લખ્યો. વિ.વિ. નરલિકરએ તેમને સંશોધન માટે આમંત્ર્યા અને તુરંત તેઓ [[બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટી]], [[વારાણસી]] જવા રવાના થયા. ત્યાં તેઓ એ ૧૦ મહિના સુધી સાપેક્ષવાદનો અભ્યાસ કર્યો. આ ગાળા દરમિયાન સ્વાતંત્ર ચળવળ જોર-શોરથી ચાલતી હતી અને [[બીજું વિશ્વ યુદ્ધ|બીજું વિશ્વયુદ્ધ]] પણ ચાલી રહ્યું હતું. આવા સમયે તઓ ને પોતાનો, પત્ની અને છ મહિનાની પુત્રીનો નિર્વાહ કરવા માટે ફક્ત ભૂતકાળની બચત સિવાય કશો આધાર નહોતો. આ પરિસ્થિતિમાં સ્પેઇસટાઇમ જ્યોમિટ્રિ ની પરિક્પના તેમના મનમા ઘડાઇ અને ફક્ત એક જ અઠવાડિયામાં '''વૈદ્ય મેટિક્સ''' શોધાયું. ૧૯૪૯માં તેમણે ગણિતમાં પીએચ.ડી. ની ઉપાધી મેળવી લીધી. === વ્યવસાયિક જીવન === [[File:Gujarati Vishwakosh7.jpg|thumb|[[ગુજરાતી વિશ્વકોશ]] ભવનનું ખ્યાત મુહ્રુત કરી રહેલા પી. સી. વૈદ્ય]] શ્રીવૈદ્યની જળહળતી કાર્યકીર્દીએ તેમને ભારત તથા દુનિયાના અન્ય દેશોમાં પસંદગીના શિક્ષક તરીકે નામના અપાવી. તેમની બનારસ હિન્દુ યુનિવર્સિટી ખાતેની શોધ બાદ તેઓ અનેક જગ્યાએ ગણિત ભણાવવા માટે આમંત્રણ મેળવતા. ખાસ કરીને [[સુરત]], [[મુંબઇ]], રાજકોટ વગેરે. ૧૯૪૭-૧૯૪૮ વચ્ચે ટુકાગાળા માટે તેઓ ટાટા ઇન્ટિટ્યુટ ઓફ ફન્ડામેન્ટલ રિસર્ચ ખાતે જોડાયા. ત્યાં તેઓ [[હોમી ભાભા]]ના સંપર્કમાં આવ્યા કે જેઓ ભારતના અણુ કાર્યક્રમના પિતા ગણવામાં આવે છે. મુંબઇમાં વસવાટની સમસ્યાને લીધે તેઓ [[ગુજરાત]] પાછા ફર્યા. ત્યાં આવી તેઓએ વી.પી. કોલેજ - [[વલ્લભ વિદ્યાનગર]], ગુજરાત કોલેજ - અમદાવાદ, એમ.એન. કોલેજ - વિસનગર અને યુનિવર્સિટી ઓફ સાયન્સ - ગુજરાત યુનિવર્સિટી જેવી સંસ્થાઓમાં સેવા આપી. તેમના સુયશ અને પ્રતિભાને જોઇ ૧૯૭૧માં તેમને ગુજરાત પબ્લિક સર્વિસ કમિશનના ચેરમેન તરીકે નિમવામાં આવ્યા. ત્યાર બાદ તેઓએ યુનિયન પબ્લિક સર્વિસ કમિશનમાં પણ સભ્યપદ મેળવી ૧૯૭૭-૧૯૭૮ ના ગાળામાં કેન્દ્ર સરકારની સેવા કરી. ૧૯૭૮-૧૯૮૦ દરમિયાન તેઓએ ગુજરાત યુનિવર્સિટી ના ઉપ-કુલપતિ તરીકે ફરજ બજાવી. પોતાની જૈફ વયે પણ તેઓ જ્યારે પોતાની મોટી સાઇકલ પર ગાંધી ટોપી પહેરી નિકળતા ત્યારે તેમનો પ્રભાવ વિધ્યાર્થીઓમાં એક આગવી છાપ છોડતો. આ ગાળા દરમિયાન તેમણે તેમનું ધ્યાન સંશોધનને બદલે ગુજરાત તેમજ ભારતનું શિક્ષણ વધુ સુસજ્જ અને વ્યવસ્થિત બને તેમાં આપ્યું. === વિદેશમાં યોગદાન === ૧૯૬૪ થી ૧૯૭૩ના ગાળા દરમિયાન તેઓ એ અનેક વિદેશી સંસ્થાઓમાં મુલાકાતી (વિઝિટિંગ) પ્રોફેસર તરીકે સેવા આપી જેની યાદી નીચે મુજબ છે. * મુલાકાતી (વિઝિટિંગ) પ્રોફેસર -- વોશિંગટન સ્ટૅટ યુનિવર્સિટી, પુલમાન, વોશિંગટન, [[અમેરિકા]] * મુલાકાતી (વિઝિટિંગ) પ્રોફેસર -- લંડન યુનિવર્સિટી, ક્વિન એલિઝાબેથ કોલેજ, યોર્ક યુનિવર્સિટી અને ન્યુકાસેલ યુનિવર્સિટી, બ્રિટન * મુલાકાતી (વિઝિટિંગ) વૈજ્ઞાનીક -- ડબ્લીન યુનિવર્સિટી ઓફ એડવાન્ય સ્ટડિઝ, ડબ્લીન, આયર્લેન્ડ * મુલાકાતી (વિઝિટિંગ) વૈજ્ઞાનીક -- ઇન્ટરનેશનલ સેન્ટર ફોર થીયોરેટિકલ ફિઝિક્સ, ટ્રેસ્ટે, [[ઈટલી]] ઉપરાંત આંતરરાષ્ટ્રિય વૈજ્ઞાનિક સમુદાયમાં તેઓ નિયમિત યોગદાન આપતા. જુન ૧૯૭૧માં ઇન્સ્ટિટ્યુટ હેનરિ પોઇન્કેર, [[પેરિસ]] ખાતે તેઓએ અત્યંત માહિતીપ્રદ અભ્યાસક્રમ લીધો. વળી કોપનહાગન ખાતે '''સામાન્ય સાપેક્ષતા અને ગુરુત્વાકર્ષણ''' પર મળેલી છઠ્ઠિ ઇન્ટરનેશનલ કોન્ફરન્સમાં આજ ગાળા દરમિયાન ભાગ લીધો. === અવસાન === જીવનના અંતીમ વર્ષોમાં, માંદગીને લીધે, તેમણે પોતાના [[અમદાવાદ]] ખાતેના સરદારનગર ઘરમાં પોતાનો સમય વિતાવ્યો. તેમને કિડનીનો રોગ થયો હોવાનું નિદાન થયેલ અને [[માર્ચ ૧૨|૧૨ માર્ચ]] ૨૦૧૦ના રોજ તેઓ અવસાન પામ્યા. હાલ, તેમના પરિવારમાં ચાર પુત્રીઓ કુમુદ, સ્મિતા, દર્શના અને હિના છે. == કાર્ય == [[આલ્બર્ટ આઇન્સ્ટાઇન|આઇન્સ્ટાઇન]]ના ગુરુત્વાકર્ષણ બળને સમજવા માટે અનેક જટિલ ગાણિતીક સૂત્રો સમજવા પડે જે દરેક માટે સરળ નથી હોતું. તેમા દર્શાવેલ ગાણિતીક સૂત્રો જોતા તે વ્યવહારુક ઉપિયોગી કઇ રીતે છે તે સમજવું મુશ્કેલ જણાય છે. બસ આજ મુદ્દાને ધ્યાનમાં લઇ શ્રીપી. સી. વૈદ્યએ પરિશ્રમ આદર્યો અને તેના ફળ સ્વરુપ '''વૈદ્ય મેટ્રિક્સ''' શોધાયું. પ્રોફેસર વૈદ્યએ ૧૯૪૨માં [[બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટી]] ખાતે "સાપેક્ષતા ના સામાન્ય સિદ્ધાંત" પર અનુસંધાન શરૂ કર્યું. ત્યાં તેઓ પ્રાધ્યાપક વી.વી. નાર્લીકરએ શરુ કરેલા સાપેક્ષતાના વર્ગમાં જોડાયા. કેવલ દસ મહીના માટે [[બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટી]]માં રહિને તેમણે સ્પેઇસ ટાઇમ જ્યોમેટ્રિ ની શોધ કરી. જેના ઉપીયોગ થી કિરણોત્સર્ગી તારાના ગુરુત્વાકર્ષણનું માપ કાઢિ શકાય. === વૈદ્ય મેટ્રિક અને શ્વાર્ઝશીલ્ડ સોલ્યુશન === [[આલ્બર્ટ આઇન્સ્ટાઇન|આઇન્સ્ટાઇન]]ના સમીકરણોનો ઉપયોગ તારાઓને અને તેમની આસપાસ ના અવકાશની ભૂમિતિ કેવી છે તે સમજવા માટે થઇ શકે છે. આઇન્સ્ટાઇને તેમના સમીકરણો ૧૯૧૫ માં આપ્યા તે પછી ના વર્ષમાં શ્વાર્ઝશીલ્ડએ તેનો એક ઉકેલ કર્યો જે તારાની આજુબાજુની ભૂમિતિ સમજાવતો હતો. પણ તેમાં ધારણા એવી હતી કે તારાની આજુબાજુ શૂન્યાવકાશ છે. હવે ખરેખર તો દરેક તારાની આજુબાજુ પ્રકાશના કિરણો હોય છે. વૈદ્ય સાહેબે આવું વાસ્તવિક વર્ણન કરતો ઉકેલ શોધી કાઢ્યો, જેને '''વૈદ્ય મેટ્રિક''' અથવા '''વૈદ્ય ભૂમિતિ''' કહેવાય છે. તેમાં તેમનો મૂળ વિચાર પ્રકાશના કિરણને જ ભૂમિતિના એક યામ (કોઓર્ડીનેટ) તરીકે વાપરવાનો હતો. આ વિચાર ઘણો સફળ થયો, અને પછી તો ગુરુત્વાકર્ષણના આગળના સંશોધનોમાં પણ તેનો ઘણો ઉપયોગ થયો. વૈદ્યસાહેબના આ કાર્યનો ગુરુત્વના વિજ્ઞાનમાં આજે દુનિયાભરમાં સંદર્ભ અપાય છે. === વૈજ્ઞાનિક સમુદાય માટે યોગદાન === ફેબ્રુઆરિ ૧૯૬૯માં પ્રાધ્યાપક વી.વી. નાર્લીકરના હીરકોત્સવ(૬૦ વર્ષ પૂરાં થતાં ઉજવાતો મોટો ઉત્સવ) નિમિત્તે યોજાયેલ સમ્માન મહોત્સવ વખતે પી. સી. વૈદ્યએ ભારતીય સાપેક્ષવાદિઓ ની મંડળી સ્થાપવાની રજુઆત કરી. પરિણામ સ્વરુપ ઇન્ડિયન ઍસોસિયેશન ફોર જનરલ રિલેટીવિટી એન્ડ ગ્રેવિટેશન (IAGRG) નો ઉદય થયો અને પ્રાધ્યાપક વી.વી. નાર્લીકરને પ્રેસિડન્ટ પદ પર સ્થાપવામાં આવ્યા. તેમના સૂચનથી [[વિક્રમ સારાભાઈ]]એ અમદાવાદ ખાતે વિક્રમ સારાભાઈ કોમ્યુનિટિ સેન્ટરની સ્થાપના કરી જે ભારતભર માં વિખ્યાત છે. ઉપરાંત શ્રીવૈદ્યએ ગુજરાત મેથેમેટિક્સ સોસાઇટીની સ્થાપના પણ કરી. === જોડાણો === * ઇન્ડિયન ઍસોસિયેશન ફોર જનરલ રિલેટીવિટી એન્ડ ગ્રેવિટેશન (IAGRG) ના સ્થાપક સભ્ય. * ઇન્ડિયન અકાદમિ ઓફ સાયન્સ (F.A.Sc.) વિદ્વાનમંડળના સભ્ય. * ઇન્ડિયન નેશનલ સાયન્સ અકાદમિ (F.N.A) વિદ્વાનમંડળના સભ્ય. * બે વર્ષ માટે કલકત્તા મેથેમૅટિક્સ સોસાઇટી ના અધ્યક્ષ. * ઇન્ટર-યુનિવર્સિટી સેન્ટર ફોર એસ્ટ્રોનોમી એન્ડ એસ્ટ્રોફિઝિક્સ (IUCAA), [[પુના]] ના માનદ સભ્ય. * ઇન્ડિયન મેથેમૅટિક્સ સોસાઇટી - (૧૯૭૬-૧૯૭૭) ના અધ્યક્ષ. * "જનરલ રિલેટીવિટી એન્ડ ગ્રેવિટેશન" નામની ઇન્ટરનેશનલ જરનલના સ્થાપક સભ્ય, તે [[સ્વિત્ઝરલેન્ડ]]ના બેર્ન શહેર માંથી પ્રકાશિત થાય છે. * ઇન્ડિયન નેશનલ કમિટિ ઓન એસ્ટ્રોનોમી - (૧૯૭૬-૧૯૭૯) ના સભ્ય. * યુનિવર્સિટી ગ્રાન્ટસ કમિશન(U.G.C) કમિટિ ઓન રિલેટિવિટી એન્ડ કોસ્મોલોજી ના અધ્યક્ષ. * ગણિતના પાઠ્ય પુસ્તકો નો અભ્યાસક્રમ ઘડવાની અનેક બેઠકો માં ભાગ લીધો. * ૧૯૬૪માં [[ભાવનગર]] ખાતે "ગુજરાત ગણિત મંડળ"ની સ્થાપના કરી અને ૧૯૬૪ થી ૧૯૮૮ સુધી તેના અધ્યક્ષ રહી સમાજના દરેક સ્તરે ગણિતનો પ્રચાર કરવા ગામડાઓ તથા શહેરોમાં અનેક કાર્યક્રમો યોજ્યા. === લેખનકાર્ય === વૈજ્ઞાનિક પ્રકાશનો અને સામાયિકો પર શ્રીવૈદ્યના લેખન કાર્યની ઊંડી અસર જોવા મળે છે. તેમના જીવનકાળમાં તેઓ લગભગ ૩૦ જેટલા જનરલ રિલેટિવિટી અને ગુરુત્વાકર્ષણ પરના શોધ-લેખોના લેખક કે સહઃ-લેખક રહ્યા. આ લેખો આજે પણ ઘણા શોધ-લેખોના સ્ત્રોતની યાદીમાં જોવા મળે છે. તેઓએ ૧૯૬૦ના ગાળામાં ગણિત સામાયિક "સુગણિતમ"ની શરુઆત કરી. આ સામાયિક શાળાઓ તથા કોલેજોમાં અત્યંત પ્રસિદ્ધિ પામ્યું. ઉપરાંત તેઓએ અનેક વિજ્ઞાનના પુસ્તકો ગુજરાતને આપ્યા. * અખિલ બ્રહ્માંડમાં * દશાંશ પદ્ધતિ શા માટે? * દાદાજીની વાતો - બાળકો માટે વિજ્ઞાન વાર્તાઓ * આધુનિક ગણિત શું છે? * ગણિત દર્શન. આ પુસ્તક ૧૯૭૦-૭૧માં ગુજરાત રાજ્ય સરકાર તરફ થી સમ્માનવામાં આવ્યું. આ સિવાય તેઓએ નિયમિત રીતે ગુજરાતી સામાયિકોમાં અનેક લેખો લખ્યા. દા.ત. કલાગુરુ શ્રી [[રવિશંકર રાવળ]] દ્વારા શરુ કરાયેલ [[કુમાર માસિક]]. === પ્રેરણાત્મક લાક્ષણિકતાઓ === સાદગી અને ઈમાનદારી, એવા ઉચ્ચ ગાંધીવાદી સિદ્ધાંતોં માટે પ્રોફેસર વૈદ્ય ઓળખાતા. જૈફ વયે પણે તેઓ સાયકલ ફેરવતા. તેમને દ્રઢ વિશ્વાસ હતો કે એક ગણિતજ્ઞ માટે તેનું મસ્તિષ્ક જ સૌથી સારું ઉપકરણ છે, આથી સંશોધન અને આવિષ્કારો સાધનો અને પૈસા પર બહુ ઓછા આધાર રાખે છે. તેમની ભણાવવાની સરળ કાર્ય-પદ્ધતિ વિદ્યાર્થિઓને હંમેશા વશીભૂત કરતી. તેઓ ફક્ત ઉપદેશ કે મત પ્રકટ કરતા નહીં પરંતુ તેમના સિદ્ધાંતો મુજબ જીવતા. સાર્વજનિક અને નિજી જીવનમાં ઈમાનદારી તેમની એક ઉલ્લેખનીય વિશેષતા હતી. તેમના જીવનના સૂવર્ણકાળ દરમિયાન પણ તેઓએ ક્યારેય પોતાના નીજી સ્વાર્થ માતે પોતાના હોદ્દાનો દુરઉપિયોગ કર્યો નહીં. ગુજરાત વિશ્વવિદ્યાલયમાં પાછલા વર્ષોમાં તેઓએ ગણિત અને વિજ્ઞાનના શિક્ષણમાં ક્રાંતિકારી બદલાવ લાવવા પ્રયાસ શરુ કર્યા. તેઓ કહેતા "હું ગુજરાતનો સૌથી વધું પગાર ભોગવતો ગણિતનો શિક્ષક છું. આટલુ વળતર ફક્ત એમએસસી કક્ષાએં ભણાવવા માટે મર્યાદિત હોય શકે નહીં." વળી, એક દૂરદર્શી શિક્ષાવિદ્ હોવાથી તેમણે અનુભવ્યું કે ગણિત ભણાવવાની રીતમાં મૂળભૂત સુધારાઓ ની જરુર છે. આ માટે તેઓએ પ્રથમ શિક્ષકોને તાલિમ આપવાનું શરુ કર્યુ. તેઓ અવાર-નવાર પ્રાથમિક શાળાના વિધ્યાર્થીઓ ને મળી તેમની જ્ઞાનપિપાસા અને તમની શિક્ષાગ્રહણ કરવાની પધતિ ચકાસતા. ૧૯૬૪માં ભાવનગર ખાતે "ગુજરાત ગણિત સમિતિ"ની સ્થાપનાનો ઉદ્દેશ આજ હતો. તેઓએ અંતરયાળ ગામડા સુધી પહોચી શિક્ષકોને તૈયાર કર્યા અને બાળકોનો શિક્ષણ પ્રત્યે નો ભય દુર કરવા મથતા રહ્યા. == બાહ્ય કડીઓ == {{Commons category}} * [http://www.imsc.res.in/~iagrg/ IAGRG (Indian Association for General Relativity and Gravitation) Website] * [http://video.google.com/videoplay?docid=4382862622658562253# શ્રી વૈદ્યની આત્મ કથનાત્મક ફીલ્મ] * [http://deshgujarat.com/2010/03/12/veteran-gandhian-mathematician-p-c-vaidya-passes-away# શ્રી વૈદ્યની મૃત્ય નોંધ] * [http://www.ias.ac.in/jarch/jaa/3/325-334.pdf# Exact Relativistic Model for a Superdense Star by P. C. Vaidya and R. Tikekar] * [http://www.springerlink.com/index/GVX92568N8725480.pdf# Rotating type II null fluids by P. C. Vaidya]{{Dead link|date=જુલાઈ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://suganitamtrust.org સુગણીતમ્ ટ્રસ્ટ] [[શ્રેણી:વ્યક્તિત્વ]] [[શ્રેણી:ગણિત]] [[શ્રેણી:વૈજ્ઞાનિક]] [[શ્રેણી:૧૯૧૮માં જન્મ]] [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] s8z53lzmufb6m086evgntei9z9obovq 0 28238 825971 820616 2022-07-27T11:30:40Z 2401:4900:53E0:F169:4532:6DFA:EB07:174F wikitext text/x-wiki {{Expand language |langcode=en }} {{Infobox building | name = સૂર્ય મંદિર, મોઢેરા | alternate_names = મોઢેરા સૂર્ય મંદિર | status = ખંડિત | image = Surya mandhir.jpg | image_caption = મોઢેરા સૂર્ય મંદિર | image_size = 250px | location = [[મોઢેરા]], [[મહેસાણા જિલ્લો]], [[ગુજરાત]] | location_country = [[ભારત]] | map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | map_dot_label = સૂર્ય મંદિર, મોઢેરા | designations = ભારતીય પુરાતત્વ ખાતું, રાષ્ટ્રીય મહત્વનું સ્મારક ક્રમાંક (N-GJ-158) | material = રેતીયા પથ્થર | coordinates = {{coord|23|35|1.7|N|72|7|57.67|E|region:IN|display=inline}} | embedded = {{Infobox religious building | image = Plan Modhera Sun Temple Gujarat India.jpg | caption = મંદિરનો નકશો: (''ઉપરથી નીચે મુજબ'') ગુઢમંડપ; સભામંડપ અને કુંડ | map_type = India Gujarat | map_size = 250 | map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | coordinates_footnotes = | religious_affiliation = [[હિંદુ]] | deity = [[સૂર્ય]] | festival = ઉત્તરાર્ધ મહોત્સવ | architecture_style = હિંદુ મંદિર સ્થાપત્ય (મારુ-ગુર્જર‌) ‍(સોલંકી‌) | creator = [[ભીમદેવ સોલંકી]] | year_completed = ૧૦૨૬-૨૭ | facade_direction = પૂર્વ }} }} '''સૂર્યમંદિર, મોઢેરા''' '''[[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્ય]]ના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા [[મહેસાણા જિલ્લો|મહેસાણા જિલ્લા]]ના [[મોઢેરા]] ગામ ખાતે આવેલું પ્રાચીન સૂર્ય મંદિર સંકુલ છે. તે [[પુષ્પાવતી નદી]]ના કિનારે આવેલું છે. તેને [[સોલંકી વંશ]]ના રાજા [[ભીમદેવ સોલંકી]] દ્વારા ઇ.સ. ૧૦૨૬-૧૦૨૭ દરમિયાન બનાવવામાં આવ્યું હતું.''' તેમાં હવે કોઈ પૂજા કરવામાં આવતી નથી અને ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ વિભાગ દ્વારા જાળવવામાં આવતું સ્મારક છે. મંદિર સંકુલમાં ત્રણ ઘટકો છે: ગૃહમંડપ, તીર્થમંડપ; સભામંડપ, સભામંડપ અને કુંડ, જળાશય. મુખ્ય મંડપમાં જટિલ રીતે થાંભલાઓ કોતરેલા છે. જળાશયમાં તળિયે અને અસંખ્ય નાના મંદિરો સુધી પહોંચવા માટે પગથિયાં આવેલા છે.<ref>{{cite web|title=Modhera Sun Temple|url=http://www.gujarattourism.com/destination/details/10/58|access-date=૯ એપ્રિલ ૨૦૧૬|archive-date=2016-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20160413071852/http://www.gujarattourism.com/destination/details/10/58|url-status=dead}}</ref> == સ્થાન == '''મોઢેરા સૂર્ય મંદિર [[પાટણ]]થી ૩૦ કિમી, [[મહેસાણા]]થી ૨૫ કિમી અને [[અમદાવાદ]]થી ૧૦૬ કિમીના અંતરે [[પુષ્પાવતી નદી]]ના કાંઠે આવેલું છે.'''<ref>{{cite web|url=http://www.gujarattourism.com/destination/details/10/58|title=Modhera Sun Temple|access-date=૯ એપ્રિલ ૨૦૧૬|archive-date=2016-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20160413071852/http://www.gujarattourism.com/destination/details/10/58|url-status=dead}}</ref> == ઇતિહાસ == '''આ સૂર્યમંદિરનું નિર્માણ સોલંકી વંશના રાજા [[ભીમદેવ સોલંકી]]એ ઇસ ૧૦૨૬-૧૦૨૭માં (વિક્રમ સંવત ૧૦૮૩) કર્યું હતું.'''{{efn|આ સમય મંદિરની પાછળ રહેલા શિલાલેખ પર આધારિત છે. મંદિરનું તોરણ અને સ્તંભો [[દેલવાડા]]ના વિમલ વંશી આદિનાથ મંદિર સાથે સામ્યતા ધરાવે છે, જે ૧૦૩૧-૩૨માં બંધાયું હતું, એટલે બંનેનો સમય સરખો છે.}}<ref name="Sankalia1941">{{cite book|author=Hasmukh Dhirajlal Sankalia|title=The Archaeology of Gujarat: Including Kathiawar|url=https://books.google.com/books?id=fvAdAAAAMAA|archive-url=http://www.dli.ernet.in/handle/2015/51876|archive-date=૨૦૧૫|year=૧૯૪૧|publisher=Natwarlal & Company|pages=૭૦, ૮૪–૯૧}}</ref><ref>{{cite web|title=Sun-Temple at Modhera (Gujarat)|url=http://ignca.nic.in/nl002206.htm|access-date=૯ એપ્રિલ ૨૦૧૬|archive-date=2016-04-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20160429110946/http://ignca.nic.in/nl002206.htm|url-status=dead}}</ref><ref name="Kapoor2002">{{cite book|author=Subodh Kapoor|title=The Indian Encyclopaedia: Meya-National Congress|url=https://books.google.com/books?id=ncL8Ve9FqNwC&pg=PA4871|year=૨૦૦૨|publisher=Cosmo Publications|isbn=978-81-7755-273-7|pages=૪૮૭૧–૪૮૭૨}}</ref> તે ૨૩.૬° અક્ષાંશ વૃત્ત પર કર્કવૃત્ત નજીક બંધાયેલું છે.{{efn|કર્કવૃત્તનું સ્થાન ચોક્કસ નથી અને તે સમયાનુસાર ચલ છે. તે ૧૯૧૭માં ૨૩° ૨૭′ હતું, જે ૨૦૪૫માં ૨૩° ૨૬'થશે).<ref>[http://www.homepage.montana.edu/~geol445/hyperglac/time1/milankov.htm Montana State University: Milankovitch Cycles & Glaciation] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20110806021244/http://www.homepage.montana.edu/~geol445/hyperglac/time1/milankov.htm |date=૬ ઓગસ્ટ ૨૦૧૧}}</ref>}}<ref name="BhatnagarLivingston2005">{{cite book|author1=Arvind Bhatnagar|author2=William Livingston|title=Fundamentals of Solar Astronomy|url=https://books.google.com/books?id=PLfUCgAAQBAJ&pg=PA29|date=૭ એપ્રિલ ૨૦૦૫|publisher=World Scientific|isbn=978-981-4486-91-0|pages=૨૮-૨૯}}</ref><ref name="Kumar2003">{{cite book|author=Brajesh Kumar|title=Pilgrimage Centres of India|url=https://books.google.com/books?id=Qqei_Wo1qXwC&pg=PA163|year=૨૦૦૩|publisher=Diamond Pocket Books (P) Ltd.|isbn=978-81-7182-185-3|page=૧૬૩}}</ref><ref name="Rastogis2009">{{cite book|author1=Rajiv Rastogi|author2=Sanjiv Rastogi|title=Surya Namaskar|url=https://books.google.com/books?id=ziJIwTfPtzoC&pg=PT17|date=૧ જાન્યુઆરી ૨૦૦૯|publisher=Prabhat Prakashan|isbn=978-81-8430-027-7|pages=૧૩–૧૪}}</ref><ref name="Bhattacherje2009">{{cite book|author=S. B. Bhattacherje|title=Encyclopaedia of Indian Events & Dates|url=https://books.google.com/books?id=oGVSvXuCsyUC&pg=SL1-PA24|date=૧ મે ૨૦૦૯|publisher=Sterling Publishers Pvt. Ltd|isbn=978-81-207-4074-7|page=એ ૨૪}}</ref> આ સ્થાન પહેલાં ''સીતાની ચૌરી'' અને ''રામકુંડ'' તરીકે સ્થાનિકોમાં જાણીતું હતું.{{efn|ઇ.સ. ૧૮૮૭માં [[એલેકઝાન્ડર ફાર્બસ|એલેકઝાન્ડર ફાર્બસે]] તેમના પુસ્તક ''રાસમાળા''માં આ સ્થળ સ્થાનિકો દ્વારા ''સીતા ની ચૌરી'' અને ''રામકુંડ'' વડે ઓળખાતું હોવાનો ઉલ્લેખ કર્યો છે, જે [[રામ]] અને [[સીતા]] સાથે સંબંધિત છે..<ref name="Lobo1982"/>}}<ref name="Lobo1982">{{cite book|author=Wibke Lobo|title=The Sun Temple at Modhera: A Monograph on Architecture and Iconography|url=https://books.google.com/books?id=89EjAAAAMAAJ|year=૧૯૮૨|publisher=C.H. Beck|isbn=978-3-406-08732-5|page=૨}}</ref> હાલના સમયમાં આ મંદિરમાં પૂજા થતી નથી.<ref name="Kapoor2002"/> આ મંદિર ભારતીય પુરાતત્વ ખાતા દ્વારા રાષ્ટ્રીય મહત્વનું સ્મારક જાહેર કરાયેલ છે. == સ્થાપત્ય == મંદિરનું સ્થાપત્ય મારુગુર્જર શૈલીમાં છે અને ત્રણ અક્ષીય બાંધકામો ધરાવે છે: ગર્ભગૃહ (ગભારો) કે જે ગૂઢમંડપ (હૉલ)માં છે, બાહ્ય હૉલ કે જે સભામંડપ કે રંગમંડપ તરીકે ઓળખાય છે, અને પવિત્ર કુંડ.<ref name="Sankalia1941" /> સભામંડપનું બાંધકામ ગૂઢમંડપની સાતત્યમાં નથી પણ થોડું દૂર એક અલગ બાંધકામ તરીકે છે. બંને બાંધકામો ઉંચા ચબૂતરા પર બંધાયેલ છે.<ref name="Sankalia1941" /> તેમનાં શિખરો, ઉપરની છતને બાદ કરતાં, ઘણાં વર્ષો પહેલાં ભાંગી પડેલાં છે. બંનેની છતોનો વ્યાસ ૧૫ ફૂટ ૯ ઇંચ જ છે પણ તે સંપૂર્ણ અલગ અલગ રીતે બંધાયેલી છે.<ref name="Sankalia1941" /> === ગૂઢમંડપ === ગૂઢમંડપ ૫૧ ફૂટ ૯ ઇંચ બાય ૨૫ ફૂટ ૮ ઇંચનું માપ ધરાવે છે અને તે સમાન રીતે બે ભાગ--હૉલ અને ગર્ભગૃહ--માં વિભાજીત થયેલું છે. બંને લંબચોરસ પ્લાનના છે. ગર્ભગૃહ અંદરથી ૧૧ ફૂટનો ચોરસ છે અને તેની બહારની દિવાલ તથા ગૂઢમંડપની અંદરની દિવાલ વડે પ્રદક્ષિણામાર્ગનું નિર્માણ થાય છે. શિખર અત્યારે અસ્તિત્વમાં નથી અને ગભારાનું નિર્માણ એ રીતે થયું છે કે સૂર્ય સંપાત (એ દિવસ કે જ્યારે દિવસ અને રાત બંને સરખા હોય) વખતે તે સૂર્યના પ્રથમ કિરણો સૂર્યની પ્રતિમા પર પડે; અને દક્ષિણાયણ (વર્ષનો લાંબામાં લાંબો દિવસ) વખતે ભરબપોરે સૂર્ય બરાબર માથા પર હોય અને ગૂઢમંડપનો કોઈ પડછાયો જમીન પર ન પડે.<ref name="Sankalia1941" /> === સભામંડપ === સભામંડપ કે રંગમંડપ ચતુષ્કોણીય બાંધકામ ધરાવે છે કે જેમાં દરેક વિકર્ણના બિંદુ પરથી પ્રવેશદ્વાર પણ આપેલો છે. સભામંડપમાં કુલ ૫૨ કંડારેલા સ્તંભો છે.<ref name="Sankalia1941" /> === કુંડ === પવિત્ર કુંડ, કે જેને રામકુંડ અથવા સૂર્યકુંડ પણ કહેવાય છે, તે લંબચોરસીય છે. તેનું માપ ઉત્તરથી દક્ષિણ દિશામાં '''૧૭૬''' ફૂટનું અને પૂર્વથી પશ્ચિમમાં '''૧૨૦''' ફૂટનું છે. તેની પર ઘણી બધી દેરીઓ આવેલી છે અને પશ્ચિમ બાજુમાં એક મધ્યમ રીતે સુશોભિત વાવ પણ છે.<ref name="Sankalia1941" /> '''અહીંના બે સ્તંભો સૂચવે છે કે કોઈક સમયે કિર્તીતોરણ પણ હતું.''' == મોઢેરા નૃત્ય મહોત્સવ == [[File:Kathak Danseuse Namrta Rai at Modhera Dance Festival.jpg|thumb|કથક નૃત્યાંગના નમ્રતા રાય, મોઢેરા નૃત્ય મહોત્સવ]] '''ગુજરાતનું પ્રવાસન ખાતું દર વર્ષે ૩ દિવસનો નૃત્ય મહોત્સવ જાન્યુઆરીના ત્રીજા સપ્તાહમાં [[ઉત્તરાયણ]] પછી યોજે છે, જે ''ઉત્તરાર્ધ મહોત્સવ'' તરીકે ઓળખાય છે.'''<ref name="Kapoor2002"/> આ મહોત્સવનો હેતુ ભારતીય શાસ્ત્રીય નૃત્યોનો તેવી રીતે પ્રદર્શિત કરવાનો છે, જે રીતે તે વાસ્તવિકતાથી રજૂ થતાં હતાં.<ref name="Kapoor2002" /> == છબીઓ == <gallery mode="packed-overlay"> ચિત્ર:Sun Temple Modhera1.jpg|'''સૂર્ય મંદિર''' ચિત્ર:SunTemple Modhera1.jpg|'''સૂર્ય મંદિરનો પાછળનો ભાગ''' ચિત્ર:Sun Temple, Modhera - sanctuary 01.jpg|'''સૂર્ય કુંડ''' ચિત્ર:Massive Pillors.JPG|'''વાવ પરના વિશાળ સ્તંભો''' ચિત્ર:Lonely Pillors Modhera.JPG|'''મંદિર નજીકના અલગ સ્તંભો''' ચિત્ર:Sculptures at Modhera temple entrance.jpg|'''મંદિરનું એક શિલ્પ''' ચિત્ર:Sun Temple, Modhera - Guda Mandap 05.jpg|'''મંડપ પરની કોતરણી''' ચિત્ર:Rama Kunda.jpg|'''રામ કુંડ''' ચિત્ર:Baoli modhera.jpg|'''મોઢેરા વાવ''' ચિત્ર:Sabha Mandapa.jpg|'''સભા મંડપ''' ચિત્ર:Sun Temple Modhera Plaque1.jpg|'''સૂર્ય મંદિર વિવરણ હિન્દી''' ચિત્ર:Sun Temple Modhera Plaque.jpg|'''સૂર્ય મંદિર વિવરણ અંગેજી''' </gallery> == નોંધ અને સંદર્ભ == === નોંધ === {{notelist}} === સંદર્ભ === {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == {{commons|Category:Sun Temple, Modhera|સૂર્ય મંદિર, મોઢેરા}} * [http://www.gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=152&webpartid=1146 મોઢેરા ખાતે આવેલા સૂર્યમંદિર વિશે ગુજરાત સરકારના પર્યટન વિભાગના પર માહિતી] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110928041747/http://www.gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=152&webpartid=1146 |date=2011-09-28 }} * [http://www.indoarch.org/place.php?placelink=R%3D3%2BS%3D13%2BP%3D131%2BM%3D836 ભારતીય સ્થાપત્ય વિશે માહિતી એક પુસ્તકરુપી વેબસાઇટ પર મોઢેરા સૂર્યમંદિર વિશે : નયનરમ્ય તસવીરો સાથે] * [http://www.indiavisitinformation.com/india-tour/india-tourism/modhera.shtml પર્યટક વેબસાઇટ] * [http://www.ahmedabadcity.com/tourism/html/modhera.html અમદાવાદ શહેરની વેબસાઇટ પર મોઢેરા વિશે] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140314224847/http://www.ahmedabadcity.com/tourism/html/modhera.html |date=2014-03-14 }} * [http://deshgujarat.com/2007/03/25/21st-march-brings-special-sunrise-to-modhera-sun-templevideo/ સૂર્યમંદિર, મોઢેરા ખાતે તારીખ ૨૧મી માર્ચ લાવે છે વિશેષ સૂર્યોદય : દેશ ગુજરાત] * [http://www.flickr.com/photos/wildshutterbug/4335589326/ ફ્લિકર ડોટ કોમ પર સૂર્યમંદિર મોઢેરા ખાતે સુર્યાસ્તના દેખાવની તસવીર : તસવીરકલાનો કસબ] [[શ્રેણી:પુરાતન સ્થળો]] [[શ્રેણી:ઐતિહાસિક સ્થળો]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:મંદિરો]] [[શ્રેણી:રાષ્ટ્રીય મહત્વનાં સ્મારકો]] r1p7myxhoneieew19zg4jmtt6mwqycu 825972 825971 2022-07-27T11:34:05Z KartikMistry 10383 [[Special:Contributions/2401:4900:53E0:F169:4532:6DFA:EB07:174F|2401:4900:53E0:F169:4532:6DFA:EB07:174F]] ([[User talk:2401:4900:53E0:F169:4532:6DFA:EB07:174F|talk]]) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને [[User:KartikMistry|KartikMistry]] દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા. wikitext text/x-wiki {{Expand language |langcode=en }} {{Infobox building | name = સૂર્ય મંદિર, મોઢેરા | alternate_names = મોઢેરા સૂર્ય મંદિર | status = ખંડિત | image = Surya mandhir.jpg | image_caption = મોઢેરા સૂર્ય મંદિર | image_size = 250px | location = [[મોઢેરા]], [[મહેસાણા જિલ્લો]], [[ગુજરાત]] | location_country = [[ભારત]] | map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | map_dot_label = સૂર્ય મંદિર, મોઢેરા | designations = ભારતીય પુરાતત્વ ખાતું, રાષ્ટ્રીય મહત્વનું સ્મારક ક્રમાંક (N-GJ-158) | material = રેતીયા પથ્થર | coordinates = {{coord|23|35|1.7|N|72|7|57.67|E|region:IN|display=inline}} | embedded = {{Infobox religious building | image = Plan Modhera Sun Temple Gujarat India.jpg | caption = મંદિરનો નકશો: (''ઉપરથી નીચે મુજબ'') ગુઢમંડપ; સભામંડપ અને કુંડ | map_type = India Gujarat | map_size = 250 | map_caption = ગુજરાતમાં સ્થાન | coordinates_footnotes = | religious_affiliation = [[હિંદુ]] | deity = [[સૂર્ય]] | festival = ઉત્તરાર્ધ મહોત્સવ | architecture_style = હિંદુ મંદિર સ્થાપત્ય (મારુ-ગુર્જર‌) ‍(સોલંકી‌) | creator = [[ભીમદેવ સોલંકી]] | year_completed = ૧૦૨૬-૨૭ | facade_direction = પૂર્વ }} }} '''સૂર્યમંદિર, મોઢેરા''' [[ગુજરાત|ગુજરાત રાજ્ય]]ના ઉત્તર ભાગમાં આવેલા [[મહેસાણા જિલ્લો|મહેસાણા જિલ્લા]]ના [[મોઢેરા]] ગામ ખાતે આવેલું પ્રાચીન સૂર્ય મંદિર સંકુલ છે. તે [[પુષ્પાવતી નદી]]ના કિનારે આવેલું છે. તેને [[સોલંકી વંશ]]ના રાજા [[ભીમદેવ સોલંકી]] દ્વારા ઇ.સ. ૧૦૨૬-૧૦૨૭ દરમિયાન બનાવવામાં આવ્યું હતું. તેમાં હવે કોઈ પૂજા કરવામાં આવતી નથી અને ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ વિભાગ દ્વારા જાળવવામાં આવતું સ્મારક છે. મંદિર સંકુલમાં ત્રણ ઘટકો છે: ગૃહમંડપ, તીર્થમંડપ; સભામંડપ, સભામંડપ અને કુંડ, જળાશય. મુખ્ય મંડપમાં જટિલ રીતે થાંભલાઓ કોતરેલા છે. જળાશયમાં તળિયે અને અસંખ્ય નાના મંદિરો સુધી પહોંચવા માટે પગથિયાં આવેલા છે.<ref>{{cite web|title=Modhera Sun Temple|url=http://www.gujarattourism.com/destination/details/10/58|access-date=૯ એપ્રિલ ૨૦૧૬|archive-date=2016-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20160413071852/http://www.gujarattourism.com/destination/details/10/58|url-status=dead}}</ref> == સ્થાન == મોઢેરા સૂર્ય મંદિર [[પાટણ]]થી ૩૦ કિમી, [[મહેસાણા]]થી ૨૫ કિમી અને [[અમદાવાદ]]થી ૧૦૬ કિમીના અંતરે [[પુષ્પાવતી નદી]]ના કાંઠે આવેલું છે.<ref>{{cite web|url=http://www.gujarattourism.com/destination/details/10/58|title=Modhera Sun Temple|access-date=૯ એપ્રિલ ૨૦૧૬|archive-date=2016-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20160413071852/http://www.gujarattourism.com/destination/details/10/58|url-status=dead}}</ref> == ઇતિહાસ == આ સૂર્યમંદિરનું નિર્માણ સોલંકી વંશના રાજા [[ભીમદેવ સોલંકી]]એ ઇસ ૧૦૨૬-૧૦૨૭માં (વિક્રમ સંવત ૧૦૮૩) કર્યું હતું.{{efn|આ સમય મંદિરની પાછળ રહેલા શિલાલેખ પર આધારિત છે. મંદિરનું તોરણ અને સ્તંભો [[દેલવાડા]]ના વિમલ વંશી આદિનાથ મંદિર સાથે સામ્યતા ધરાવે છે, જે ૧૦૩૧-૩૨માં બંધાયું હતું, એટલે બંનેનો સમય સરખો છે.}}<ref name="Sankalia1941">{{cite book|author=Hasmukh Dhirajlal Sankalia|title=The Archaeology of Gujarat: Including Kathiawar|url=https://books.google.com/books?id=fvAdAAAAMAA|archive-url=http://www.dli.ernet.in/handle/2015/51876|archive-date=૨૦૧૫|year=૧૯૪૧|publisher=Natwarlal & Company|pages=૭૦, ૮૪–૯૧}}</ref><ref>{{cite web|title=Sun-Temple at Modhera (Gujarat)|url=http://ignca.nic.in/nl002206.htm|access-date=૯ એપ્રિલ ૨૦૧૬|archive-date=2016-04-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20160429110946/http://ignca.nic.in/nl002206.htm|url-status=dead}}</ref><ref name="Kapoor2002">{{cite book|author=Subodh Kapoor|title=The Indian Encyclopaedia: Meya-National Congress|url=https://books.google.com/books?id=ncL8Ve9FqNwC&pg=PA4871|year=૨૦૦૨|publisher=Cosmo Publications|isbn=978-81-7755-273-7|pages=૪૮૭૧–૪૮૭૨}}</ref> તે ૨૩.૬° અક્ષાંશ વૃત્ત પર કર્કવૃત્ત નજીક બંધાયેલું છે.{{efn|કર્કવૃત્તનું સ્થાન ચોક્કસ નથી અને તે સમયાનુસાર ચલ છે. તે ૧૯૧૭માં ૨૩° ૨૭′ હતું, જે ૨૦૪૫માં ૨૩° ૨૬'થશે).<ref>[http://www.homepage.montana.edu/~geol445/hyperglac/time1/milankov.htm Montana State University: Milankovitch Cycles & Glaciation] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20110806021244/http://www.homepage.montana.edu/~geol445/hyperglac/time1/milankov.htm |date=૬ ઓગસ્ટ ૨૦૧૧}}</ref>}}<ref name="BhatnagarLivingston2005">{{cite book|author1=Arvind Bhatnagar|author2=William Livingston|title=Fundamentals of Solar Astronomy|url=https://books.google.com/books?id=PLfUCgAAQBAJ&pg=PA29|date=૭ એપ્રિલ ૨૦૦૫|publisher=World Scientific|isbn=978-981-4486-91-0|pages=૨૮-૨૯}}</ref><ref name="Kumar2003">{{cite book|author=Brajesh Kumar|title=Pilgrimage Centres of India|url=https://books.google.com/books?id=Qqei_Wo1qXwC&pg=PA163|year=૨૦૦૩|publisher=Diamond Pocket Books (P) Ltd.|isbn=978-81-7182-185-3|page=૧૬૩}}</ref><ref name="Rastogis2009">{{cite book|author1=Rajiv Rastogi|author2=Sanjiv Rastogi|title=Surya Namaskar|url=https://books.google.com/books?id=ziJIwTfPtzoC&pg=PT17|date=૧ જાન્યુઆરી ૨૦૦૯|publisher=Prabhat Prakashan|isbn=978-81-8430-027-7|pages=૧૩–૧૪}}</ref><ref name="Bhattacherje2009">{{cite book|author=S. B. Bhattacherje|title=Encyclopaedia of Indian Events & Dates|url=https://books.google.com/books?id=oGVSvXuCsyUC&pg=SL1-PA24|date=૧ મે ૨૦૦૯|publisher=Sterling Publishers Pvt. Ltd|isbn=978-81-207-4074-7|page=એ ૨૪}}</ref> આ સ્થાન પહેલાં ''સીતાની ચૌરી'' અને ''રામકુંડ'' તરીકે સ્થાનિકોમાં જાણીતું હતું.{{efn|ઇ.સ. ૧૮૮૭માં [[એલેકઝાન્ડર ફાર્બસ|એલેકઝાન્ડર ફાર્બસે]] તેમના પુસ્તક ''રાસમાળા''માં આ સ્થળ સ્થાનિકો દ્વારા ''સીતા ની ચૌરી'' અને ''રામકુંડ'' વડે ઓળખાતું હોવાનો ઉલ્લેખ કર્યો છે, જે [[રામ]] અને [[સીતા]] સાથે સંબંધિત છે..<ref name="Lobo1982"/>}}<ref name="Lobo1982">{{cite book|author=Wibke Lobo|title=The Sun Temple at Modhera: A Monograph on Architecture and Iconography|url=https://books.google.com/books?id=89EjAAAAMAAJ|year=૧૯૮૨|publisher=C.H. Beck|isbn=978-3-406-08732-5|page=૨}}</ref> હાલના સમયમાં આ મંદિરમાં પૂજા થતી નથી.<ref name="Kapoor2002"/> આ મંદિર ભારતીય પુરાતત્વ ખાતા દ્વારા રાષ્ટ્રીય મહત્વનું સ્મારક જાહેર કરાયેલ છે. == સ્થાપત્ય == મંદિરનું સ્થાપત્ય મારુગુર્જર શૈલીમાં છે અને ત્રણ અક્ષીય બાંધકામો ધરાવે છે: ગર્ભગૃહ (ગભારો) કે જે ગૂઢમંડપ (હૉલ)માં છે, બાહ્ય હૉલ કે જે સભામંડપ કે રંગમંડપ તરીકે ઓળખાય છે, અને પવિત્ર કુંડ.<ref name="Sankalia1941" /> સભામંડપનું બાંધકામ ગૂઢમંડપની સાતત્યમાં નથી પણ થોડું દૂર એક અલગ બાંધકામ તરીકે છે. બંને બાંધકામો ઉંચા ચબૂતરા પર બંધાયેલ છે.<ref name="Sankalia1941" /> તેમનાં શિખરો, ઉપરની છતને બાદ કરતાં, ઘણાં વર્ષો પહેલાં ભાંગી પડેલાં છે. બંનેની છતોનો વ્યાસ ૧૫ ફૂટ ૯ ઇંચ જ છે પણ તે સંપૂર્ણ અલગ અલગ રીતે બંધાયેલી છે.<ref name="Sankalia1941" /> === ગૂઢમંડપ === ગૂઢમંડપ ૫૧ ફૂટ ૯ ઇંચ બાય ૨૫ ફૂટ ૮ ઇંચનું માપ ધરાવે છે અને તે સમાન રીતે બે ભાગ--હૉલ અને ગર્ભગૃહ--માં વિભાજીત થયેલું છે. બંને લંબચોરસ પ્લાનના છે. ગર્ભગૃહ અંદરથી ૧૧ ફૂટનો ચોરસ છે અને તેની બહારની દિવાલ તથા ગૂઢમંડપની અંદરની દિવાલ વડે પ્રદક્ષિણામાર્ગનું નિર્માણ થાય છે. શિખર અત્યારે અસ્તિત્વમાં નથી અને ગભારાનું નિર્માણ એ રીતે થયું છે કે સૂર્ય સંપાત (એ દિવસ કે જ્યારે દિવસ અને રાત બંને સરખા હોય) વખતે તે સૂર્યના પ્રથમ કિરણો સૂર્યની પ્રતિમા પર પડે; અને દક્ષિણાયણ (વર્ષનો લાંબામાં લાંબો દિવસ) વખતે ભરબપોરે સૂર્ય બરાબર માથા પર હોય અને ગૂઢમંડપનો કોઈ પડછાયો જમીન પર ન પડે.<ref name="Sankalia1941" /> === સભામંડપ === સભામંડપ કે રંગમંડપ ચતુષ્કોણીય બાંધકામ ધરાવે છે કે જેમાં દરેક વિકર્ણના બિંદુ પરથી પ્રવેશદ્વાર પણ આપેલો છે. સભામંડપમાં કુલ ૫૨ કંડારેલા સ્તંભો છે.<ref name="Sankalia1941" /> === કુંડ === પવિત્ર કુંડ, કે જેને રામકુંડ અથવા સૂર્યકુંડ પણ કહેવાય છે, તે લંબચોરસીય છે. તેનું માપ ઉત્તરથી દક્ષિણ દિશામાં ૧૭૬ ફૂટનું અને પૂર્વથી પશ્ચિમમાં ૧૨૦ ફૂટનું છે. તેની પર ઘણી બધી દેરીઓ આવેલી છે અને પશ્ચિમ બાજુમાં એક મધ્યમ રીતે સુશોભિત વાવ પણ છે.<ref name="Sankalia1941" /> અહીંના બે સ્તંભો સૂચવે છે કે કોઈક સમયે કિર્તીતોરણ પણ હતું. == મોઢેરા નૃત્ય મહોત્સવ == [[File:Kathak Danseuse Namrta Rai at Modhera Dance Festival.jpg|thumb|કથક નૃત્યાંગના નમ્રતા રાય, મોઢેરા નૃત્ય મહોત્સવ]] ગુજરાતનું પ્રવાસન ખાતું દર વર્ષે ૩ દિવસનો નૃત્ય મહોત્સવ જાન્યુઆરીના ત્રીજા સપ્તાહમાં [[ઉત્તરાયણ]] પછી યોજે છે, જે ''ઉત્તરાર્ધ મહોત્સવ'' તરીકે ઓળખાય છે.<ref name="Kapoor2002"/> આ મહોત્સવનો હેતુ ભારતીય શાસ્ત્રીય નૃત્યોનો તેવી રીતે પ્રદર્શિત કરવાનો છે, જે રીતે તે વાસ્તવિકતાથી રજૂ થતાં હતાં.<ref name="Kapoor2002" /> == છબીઓ == <gallery mode="packed-overlay"> ચિત્ર:SunTemple Modhera1.jpg|સૂર્ય મંદિરનો પાછળનો ભાગ ચિત્ર:Sun Temple Modhera1.jpg|સૂર્ય મંદિર ચિત્ર:Sun Temple, Modhera - sanctuary 01.jpg|સૂર્ય કુંડ ચિત્ર:Massive Pillors.JPG|વાવ પરના વિશાળ સ્તંભો ચિત્ર:Lonely Pillors Modhera.JPG|મંદિર નજીકના અલગ સ્તંભો ચિત્ર:Sculptures at Modhera temple entrance.jpg|મંદિરનું એક શિલ્પ ચિત્ર:Sun Temple, Modhera - Guda Mandap 05.jpg|મંડપ પરની કોતરણી ચિત્ર:Rama Kunda.jpg|રામ કુંડ ચિત્ર:Sabha Mandapa.jpg|સભા મંડપ ચિત્ર:Baoli modhera.jpg|મોઢેરા વાવ ચિત્ર:Sun Temple Modhera Plaque1.jpg|સૂર્ય મંદિર વિવરણ હિન્દી ચિત્ર:Sun Temple Modhera Plaque.jpg|સૂર્ય મંદિર વિવરણ અંગેજી </gallery> == નોંધ અને સંદર્ભ == === નોંધ === {{notelist}} === સંદર્ભ === {{Reflist}} == બાહ્ય કડીઓ == {{commons|Category:Sun Temple, Modhera|સૂર્ય મંદિર, મોઢેરા}} * [http://www.gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=152&webpartid=1146 મોઢેરા ખાતે આવેલા સૂર્યમંદિર વિશે ગુજરાત સરકારના પર્યટન વિભાગના પર માહિતી] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110928041747/http://www.gujarattourism.com/showpage.aspx?contentid=152&webpartid=1146 |date=2011-09-28 }} * [http://www.indoarch.org/place.php?placelink=R%3D3%2BS%3D13%2BP%3D131%2BM%3D836 ભારતીય સ્થાપત્ય વિશે માહિતી એક પુસ્તકરુપી વેબસાઇટ પર મોઢેરા સૂર્યમંદિર વિશે : નયનરમ્ય તસવીરો સાથે] * [http://www.indiavisitinformation.com/india-tour/india-tourism/modhera.shtml પર્યટક વેબસાઇટ] * [http://www.ahmedabadcity.com/tourism/html/modhera.html અમદાવાદ શહેરની વેબસાઇટ પર મોઢેરા વિશે] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140314224847/http://www.ahmedabadcity.com/tourism/html/modhera.html |date=2014-03-14 }} * [http://deshgujarat.com/2007/03/25/21st-march-brings-special-sunrise-to-modhera-sun-templevideo/ સૂર્યમંદિર, મોઢેરા ખાતે તારીખ ૨૧મી માર્ચ લાવે છે વિશેષ સૂર્યોદય : દેશ ગુજરાત] * [http://www.flickr.com/photos/wildshutterbug/4335589326/ ફ્લિકર ડોટ કોમ પર સૂર્યમંદિર મોઢેરા ખાતે સુર્યાસ્તના દેખાવની તસવીર : તસવીરકલાનો કસબ] [[શ્રેણી:પુરાતન સ્થળો]] [[શ્રેણી:ઐતિહાસિક સ્થળો]] [[શ્રેણી:જોવાલાયક સ્થળો]] [[શ્રેણી:મંદિરો]] [[શ્રેણી:રાષ્ટ્રીય મહત્વનાં સ્મારકો]] 8f7uo3gnyi1rdu4kpz4evcjabprqu4g 0 31441 825939 734130 2022-07-26T16:39:53Z 2409:4041:2E8F:573D:0:0:EE09:D80C /* ઇતિહાસ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian jurisdiction | type = ગામ | native_name = કુંતાશી | state_name = ગુજરાત | district = મોરબી | taluk_names = [[માળિયા (મિયાણા) તાલુકો|માળિયા (મિયાણા)]] | latd = 22.5432 | latm = |lats = | longd= 70.3530 | longm = |longs = | area_total = | altitude = | population_total = | population_as_of = | population_density = | leader_title_1 = | leader_name_1 = | leader_title_2 = | leader_name_2 = | footnotes = | blank_title_1 = સગવડો | blank_value_1 = [[પ્રાથમિક શાળા]], [[માધ્યમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]], દૂધની ડેરી | blank_title_2 = મુખ્ય વ્યવસાય | blank_value_2 = [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]], [[પશુપાલન]] | blank_title_3 = મુખ્ય ખેત-ઉત્પાદનો | blank_value_3 = [[ઘઉં]], [[જીરુ]], [[મગફળી]], [[તલ]],<br /> [[બાજરી]], [[ચણા]], [[કપાસ]], [[દિવેલી| દિવેલા]],<br /> [[રજકો]] તેમજ અન્ય [[શાકભાજી]] | blank_title_4 = | blank_value_4 = }} '''કુંતાશી (તા. માળિયા-મિયાણા)''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત| ગુજરાત રાજ્ય]]ના [[સૌરાષ્ટ્ર]] વિસ્તારમાં આવેલા [[મોરબી જિલ્લો| મોરબી જિલ્લા]]માં આવેલા કુલ ૫ (પાંચ) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા [[ માળિયા (મિયાણા) તાલુકો| માળિયા (મિયાણા) તાલુકા]]માં આવેલું એક ગામ છે. કુંતાશી ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[ઘઉં]], [[જીરુ]], [[મગફળી]], [[તલ]], [[બાજરી]], [[ચણા]], [[કપાસ]], [[દિવેલી| દિવેલા]], [[રજકો]] તેમ જ અન્ય [[શાકભાજી]]ના પાકની [[ખેતી]] કરવામાં આવે છે. આ ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[માધ્યમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે. == ઇતિહાસ == કુંતાશી સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિનું (સ્થાનિકોમાં ''બીબીનો ટીંબો'' તરીકે જાણીતું) સ્થળ અને બંદર છે.<ref name="Mac">{{cite book|last=McIntosh|first=Jane|title=The Ancient Indus Valley : New Perspectives|year=૨૦૦૮|publisher=ABC-CLIO|location=Santa Barbara, California|isbn=9781576079072|pages=૧૭૩|url=https://books.google.com/books?id=1AJO2A-CbccC&printsec=frontcover&dq=The+Ancient+Indus+Valley&hl=en&sa=X&ei=7LjqT_-1NITRrQfAudGxBQ&ved=0CDkQ6AEwAA#v=onepage&q=dwaraka&f=false}}</ref> આ ટીંબો ફુલ્કી નદીના જમણા કાંઠે કુંતાશીથી લગભગ ૩ કિમીના અંતરે નૈઋત્ય દિશાએ<ref>{{cite web|url=http://www.ias.ac.in/currsci/jul10/articles29.htm|title=Ancient shorelines of Gujarat, India, during the Indus civilization (Late Mid-Holocene): A study based on archaeological evidences|author=Gaur, A.S.and K.H. Vora|publisher=Current Science|date=૧૦ જુલાઇ ૧૯૯૯}}</ref> અને [[મોરબી]]થી ૩૦ કિમીના અંતરે આવેલો છે. તે હાલના નદી કાંઠાથી ૫ કિમી દૂર છે. આ સ્થળની પ્રથમ ખોજ પી.પી. પંડ્યા દ્વારા થઇ હતી અને ત્યારબાદ વિસ્તૃત સંશોધન વાય. એમ. ચિતલવાલા વડે થયું હતું. ખોદકામમાં બે સમયગાળાની માહિતી મળી હતી. પ્રથમ સમયગાળો હડપ્પીય સમયગાળો (આશરે ઇ.સ. પૂર્વે ૨૨૦૦-૧૯૦૦) અને બીજો સમયગાળો પાછળનો હડપ્પીય સમયગાળો (આશરે ઇ.સ. પૂર્વે ૧૯૦૦-૧૭૦૦) તરીકે ઓળખાયો છે.<ref>Ray, Niharranjan (gen. ed.) (2000). ''A Sourcebook of Indian Civilization'', Kolkata: Orient Longman, ISBN 81-250-1871-9, p.569</ref> આ સ્થળ બંદર અને ઉત્પાદન કેન્દ્ર તરીકે ઓળખવામાં આવ્યું છે.<ref name="Mac" /> === વિસ્તાર === કુંતાશીમાં ૨ હેક્ટર વિસ્તાર ધરાવતું કોટવાળું નગર અને કોટ વગરનાં પરાં હતા.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley, New Perspectives. ABC-CLIO. Page 220</ref> પશ્ચિમ બાજુની દિવાલની સમાંતર પથ્થરોથી બનેલો મંચ હતો. આ સ્થળ યોજનાબદ્ધ વસવાટ ધરાવતું હતું અને માલના ઉત્પાદન, સંગ્રહ અને વ્યવહાર માટે બનાવાયું હતું.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley, New Perspectives. ABC-CLIO. Page 221</ref> === સ્થાપત્ય === ખોદકામ મુજબ આ સ્થળ બે ભાગ ધરાવે છે, બે હેક્ટરનો કોટવાળો વિસ્તાર અને દિવાલની બહારનો પરાં વિસ્તાર. પશ્ચિમ બાજુની દિવાલને સમાંતર મંચ આવેલો હતો અને તેની બાજુમાં કોટ વિસ્તારની અંદર મોટું ઔદ્યોગિક સંકુલ અને સંગ્રહ કરવા માટે વખારોની વ્યવસ્થા હતી. મધ્યમાં ઓરડા અને અંગત રસોડું ધરાવતું ઘર મળી આવ્યું છે. અન્ય ઘરો કોટ વિસ્તારની ઉત્તર અને પશ્ચિમ દિશાએ હતા, જે મોટા ભાગે ચોરસ મકાનો હતા. કુંતાશીના ઘરો પથ્થરના પાયા ધરાવતા હતા અને દિવાલો માટીની પણ હડપ્પીય સંસ્કૃતિ કરતાં પ્રમાણમાં મોટી હતી. નૈઋત્ય ખૂણામાં એક મોટો અલગ ઓરડો મળ્યો છે, જે મોટાભાગની વસ્તીના રસોડાં માટે વપરાતો હશે. મકાનોની બહાર મોટી ખૂલ્લી જગ્યા જોવા મળી છે. કુંતાશીમાં સિંધુ સંસ્કૃતિના અન્ય મોટા નગરો જેવાં કે કાલીબંગન, [[ધોળાવીરા]], બાનાવલી વગેરેની જેમ કિલ્લેબંધી જોવા મળી નથી.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley, New Perspectives. ABC-CLIO. Page 226</ref> ==== દિવાલ ==== કુંતાશીને ફરતે બે દિવાલો હતી જે ઇંટ અને માટીની બનેલી હતી અને બંને વચ્ચે ૨૦ મીટરની જગ્યા હતી.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley, New Perspectives. ABC-CLIO. Page 224</ref> નગરના નૈઋત્ય ખૂણે મિનારો આવેલો હતો અને પૂર્વ બાજુએ સંત્રીઓ સહિતનો દરવાજો હતો, જે કદાચ કોટ વિસ્તારમાં લોકોના આવાગમના નિયંત્રણ માટે હતો.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley, New Perspectives. ABC-CLIO. P 224</ref> === મળેલી ચીજવસ્તુઓ === ચિત્રો વાળા માટીના વાસણો, પથ્થરના બે નળાકાર લંગરો દરિયાઇ પ્રવૃત્તિઓનું સૂચન કરે છે.<ref>Ancient shorelines of Gujarat, India, during the Indus civilization (Late Mid-Holocene): A study based on archaeological evidences by A. S. Gaur and K. H. Vora.Marine Archaeology Centre, National Institute of Oceanography,</ref> === મહત્વ === કુંતાશી સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિના અન્ય સ્થળ [[લોથલ]] જેવું જ પણ નાના પાયાનું બંદર હતું.<ref name="Mac" /> આ સ્થળે મોટા પ્રમાણમાં નીલમ પથ્થરો મળી આવ્યા હતા, જે સૂચવે છે કે તેની મેસેપોટેમિયામાં નિકાસ થતી હતી, કારણ કે સિંધુ સંસ્કૃતિના સ્થળોથી મેસેપોટેમિયામાં નીલમની નિકાસ મહત્વની હતી.<ref name="Mac" /> એવું પણ મનાય છે કે અહીંથી લોથલ સુધીનો વ્યાપારી ભૂમિ માર્ગ [[રંગપુર (તા. ધંધુકા)|રંગપુર]] થઇને જતો હતો.<ref name="Mac" /> ભારતમાં સૌથી વધુ વસ્તીવાળુ હડપ્પન સ્થળ. == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:માળિયા (મિયાણા) તાલુકો]] [[શ્રેણી:સૌરાષ્ટ્ર]] [[શ્રેણી:સિંધુ સંસ્કૃતિનાં સ્થળો]] epmeezt2huei7x9uz4qv162176mcpwc 825945 825939 2022-07-27T02:44:14Z Snehrashmi 41463 [[Special:Contributions/2409:4041:2E8F:573D:0:0:EE09:D80C|2409:4041:2E8F:573D:0:0:EE09:D80C]] ([[User talk:2409:4041:2E8F:573D:0:0:EE09:D80C|talk]])એ કરેલો ફેરફાર 825939 પાછો વાળ્યો wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian jurisdiction | type = ગામ | native_name = કુંતાશી | state_name = ગુજરાત | district = મોરબી | taluk_names = [[માળિયા (મિયાણા) તાલુકો|માળિયા (મિયાણા)]] | latd = 22.5432 | latm = |lats = | longd= 70.3530 | longm = |longs = | area_total = | altitude = | population_total = | population_as_of = | population_density = | leader_title_1 = | leader_name_1 = | leader_title_2 = | leader_name_2 = | footnotes = | blank_title_1 = સગવડો | blank_value_1 = [[પ્રાથમિક શાળા]], [[માધ્યમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]], દૂધની ડેરી | blank_title_2 = મુખ્ય વ્યવસાય | blank_value_2 = [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]], [[પશુપાલન]] | blank_title_3 = મુખ્ય ખેત-ઉત્પાદનો | blank_value_3 = [[ઘઉં]], [[જીરુ]], [[મગફળી]], [[તલ]],<br /> [[બાજરી]], [[ચણા]], [[કપાસ]], [[દિવેલી| દિવેલા]],<br /> [[રજકો]] તેમજ અન્ય [[શાકભાજી]] | blank_title_4 = | blank_value_4 = }} '''કુંતાશી (તા. માળિયા-મિયાણા)''' [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત| ગુજરાત રાજ્ય]]ના [[સૌરાષ્ટ્ર]] વિસ્તારમાં આવેલા [[મોરબી જિલ્લો| મોરબી જિલ્લા]]માં આવેલા કુલ ૫ (પાંચ) તાલુકાઓ પૈકીના એક એવા [[ માળિયા (મિયાણા) તાલુકો| માળિયા (મિયાણા) તાલુકા]]માં આવેલું એક ગામ છે. કુંતાશી ગામના લોકોનો મુખ્ય વ્યવસાય [[ખેતી]], [[ખેતમજૂરી]] તેમ જ [[પશુપાલન]] છે. આ ગામમાં મુખ્યત્વે [[ઘઉં]], [[જીરુ]], [[મગફળી]], [[તલ]], [[બાજરી]], [[ચણા]], [[કપાસ]], [[દિવેલી| દિવેલા]], [[રજકો]] તેમ જ અન્ય [[શાકભાજી]]ના પાકની [[ખેતી]] કરવામાં આવે છે. આ ગામમાં [[પ્રાથમિક શાળા]], [[માધ્યમિક શાળા]], [[પંચાયતઘર]], [[આંગણવાડી]] તેમ જ દૂધની ડેરી જેવી સવલતો પ્રાપ્ય થયેલી છે. == ઇતિહાસ == કુંતાશી સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિનું (સ્થાનિકોમાં ''બીબીનો ટીંબો'' તરીકે જાણીતું) સ્થળ અને બંદર છે.<ref name="Mac">{{cite book|last=McIntosh|first=Jane|title=The Ancient Indus Valley : New Perspectives|year=૨૦૦૮|publisher=ABC-CLIO|location=Santa Barbara, California|isbn=9781576079072|pages=૧૭૩|url=https://books.google.com/books?id=1AJO2A-CbccC&printsec=frontcover&dq=The+Ancient+Indus+Valley&hl=en&sa=X&ei=7LjqT_-1NITRrQfAudGxBQ&ved=0CDkQ6AEwAA#v=onepage&q=dwaraka&f=false}}</ref> આ ટીંબો ફુલ્કી નદીના જમણા કાંઠે કુંતાશીથી લગભગ ૩ કિમીના અંતરે નૈઋત્ય દિશાએ<ref>{{cite web|url=http://www.ias.ac.in/currsci/jul10/articles29.htm|title=Ancient shorelines of Gujarat, India, during the Indus civilization (Late Mid-Holocene): A study based on archaeological evidences|author=Gaur, A.S.and K.H. Vora|publisher=Current Science|date=૧૦ જુલાઇ ૧૯૯૯}}</ref> અને [[મોરબી]]થી ૩૦ કિમીના અંતરે આવેલો છે. તે હાલના નદી કાંઠાથી ૫ કિમી દૂર છે. આ સ્થળની પ્રથમ ખોજ પી.પી. પંડ્યા દ્વારા થઇ હતી અને ત્યારબાદ વિસ્તૃત સંશોધન વાય. એમ. ચિતલવાલા વડે થયું હતું. ખોદકામમાં બે સમયગાળાની માહિતી મળી હતી. પ્રથમ સમયગાળો હડપ્પીય સમયગાળો (આશરે ઇ.સ. પૂર્વે ૨૨૦૦-૧૯૦૦) અને બીજો સમયગાળો પાછળનો હડપ્પીય સમયગાળો (આશરે ઇ.સ. પૂર્વે ૧૯૦૦-૧૭૦૦) તરીકે ઓળખાયો છે.<ref>Ray, Niharranjan (gen. ed.) (2000). ''A Sourcebook of Indian Civilization'', Kolkata: Orient Longman, ISBN 81-250-1871-9, p.569</ref> આ સ્થળ બંદર અને ઉત્પાદન કેન્દ્ર તરીકે ઓળખવામાં આવ્યું છે.<ref name="Mac" /> === વિસ્તાર === કુંતાશીમાં ૨ હેક્ટર વિસ્તાર ધરાવતું કોટવાળું નગર અને કોટ વગરનાં પરાં હતા.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley, New Perspectives. ABC-CLIO. Page 220</ref> પશ્ચિમ બાજુની દિવાલની સમાંતર પથ્થરોથી બનેલો મંચ હતો. આ સ્થળ યોજનાબદ્ધ વસવાટ ધરાવતું હતું અને માલના ઉત્પાદન, સંગ્રહ અને વ્યવહાર માટે બનાવાયું હતું.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley, New Perspectives. ABC-CLIO. Page 221</ref> === સ્થાપત્ય === ખોદકામ મુજબ આ સ્થળ બે ભાગ ધરાવે છે, બે હેક્ટરનો કોટવાળો વિસ્તાર અને દિવાલની બહારનો પરાં વિસ્તાર. પશ્ચિમ બાજુની દિવાલને સમાંતર મંચ આવેલો હતો અને તેની બાજુમાં કોટ વિસ્તારની અંદર મોટું ઔદ્યોગિક સંકુલ અને સંગ્રહ કરવા માટે વખારોની વ્યવસ્થા હતી. મધ્યમાં ઓરડા અને અંગત રસોડું ધરાવતું ઘર મળી આવ્યું છે. અન્ય ઘરો કોટ વિસ્તારની ઉત્તર અને પશ્ચિમ દિશાએ હતા, જે મોટા ભાગે ચોરસ મકાનો હતા. કુંતાશીના ઘરો પથ્થરના પાયા ધરાવતા હતા અને દિવાલો માટીની પણ હડપ્પીય સંસ્કૃતિ કરતાં પ્રમાણમાં મોટી હતી. નૈઋત્ય ખૂણામાં એક મોટો અલગ ઓરડો મળ્યો છે, જે મોટાભાગની વસ્તીના રસોડાં માટે વપરાતો હશે. મકાનોની બહાર મોટી ખૂલ્લી જગ્યા જોવા મળી છે. કુંતાશીમાં સિંધુ સંસ્કૃતિના અન્ય મોટા નગરો જેવાં કે કાલીબંગન, [[ધોળાવીરા]], બાનાવલી વગેરેની જેમ કિલ્લેબંધી જોવા મળી નથી.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley, New Perspectives. ABC-CLIO. Page 226</ref> ==== દિવાલ ==== કુંતાશીને ફરતે બે દિવાલો હતી જે ઇંટ અને માટીની બનેલી હતી અને બંને વચ્ચે ૨૦ મીટરની જગ્યા હતી.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley, New Perspectives. ABC-CLIO. Page 224</ref> નગરના નૈઋત્ય ખૂણે મિનારો આવેલો હતો અને પૂર્વ બાજુએ સંત્રીઓ સહિતનો દરવાજો હતો, જે કદાચ કોટ વિસ્તારમાં લોકોના આવાગમના નિયંત્રણ માટે હતો.<ref>McIntosh, Jane.(2008) The Ancient Indus Valley, New Perspectives. ABC-CLIO. P 224</ref> === મળેલી ચીજવસ્તુઓ === ચિત્રો વાળા માટીના વાસણો, પથ્થરના બે નળાકાર લંગરો દરિયાઇ પ્રવૃત્તિઓનું સૂચન કરે છે.<ref>Ancient shorelines of Gujarat, India, during the Indus civilization (Late Mid-Holocene): A study based on archaeological evidences by A. S. Gaur and K. H. Vora.Marine Archaeology Centre, National Institute of Oceanography,</ref> === મહત્વ === કુંતાશી સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિના અન્ય સ્થળ [[લોથલ]] જેવું જ પણ નાના પાયાનું બંદર હતું.<ref name="Mac" /> આ સ્થળે મોટા પ્રમાણમાં નીલમ પથ્થરો મળી આવ્યા હતા, જે સૂચવે છે કે તેની મેસેપોટેમિયામાં નિકાસ થતી હતી, કારણ કે સિંધુ સંસ્કૃતિના સ્થળોથી મેસેપોટેમિયામાં નીલમની નિકાસ મહત્વની હતી.<ref name="Mac" /> એવું પણ મનાય છે કે અહીંથી લોથલ સુધીનો વ્યાપારી ભૂમિ માર્ગ [[રંગપુર (તા. ધંધુકા)|રંગપુર]] થઇને જતો હતો.<ref name="Mac" /> == સંદર્ભ == {{Reflist}} [[શ્રેણી:માળિયા (મિયાણા) તાલુકો]] [[શ્રેણી:સૌરાષ્ટ્ર]] [[શ્રેણી:સિંધુ સંસ્કૃતિનાં સ્થળો]] oy0v7ozll42e3eyy7x7jzbhcdzedoqb 0 32162 825953 824570 2022-07-27T03:26:20Z Snehrashmi 41463 [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] ઉમેરી using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{સુધારો}} {{Notice|{{distinguish|યોસેફ મેકવાન}}}} {{Infobox writer | name = જોસેફ મેક્વાન | image = | caption = | pseudonym = | birth_name = જોસેફ ઇગ્નાસ મેકવાન | birth_date = {{birth date|1936|10|9|df=y}} | birth_place = તરણોલ, [[આણંદ જિલ્લો|આણંદ]], [[ગુજરાત]] | death_date = {{death date and age|2010|3|28|1936|10|9}} | death_place = [[નડીઆદ]], ગુજરાત | resting_place = | occupation = નવલકથાકાર, ચરિત્રકથાકાર | language = [[ગુજરાતી ભાષા|ગુજરાતી]] | nationality = ભારતીય | education = એમ.એ., બી.એડ. | alma_mater = | period = | genre = નવલકથા, ચરિત્રકથા | subjects = | movement = ભારતમાં દલિત સાહિત્ય | notableworks = * ''વ્યથાનાં વીતક'' (૧૯૮૫) * ''[[આંગળિયાત]]'' (૧૯૮૬) | spouse = {{marriage|રેજીનાબેન|1955 |2010|end=મૃત્યુ સુધી}} | children = | awards = {{plainlist| * સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર (૧૯૮૯) * ધનજી કાનજી ગાંધી સુવર્ણ ચંદ્રક (૧૯૯૦) }} | signature = Joseph Macwan autograph.svg | years_active = ૧૯૫૬ - ૨૦૧૦ }} '''જોસેફ ઇગ્નાસ મેક્વાન''' ‍([[ઓક્ટોબર ૯|૯ ઓક્ટોબર]], ૧૯૩૬ - [[માર્ચ ૨૮|૨૮ માર્ચ]], ૨૦૧૦) ગુજરાતી ભાષાના નવલકથાકાર, ટૂંકી વાર્તા લેખક તેમજ નિબંધકાર હતા. તેમની નવલકથા ''આંગળિયાત'' (૧૯૮૬) માટે તેમને ૧૯૮૯નો સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર તેમજ ૧૯૯૦નો ધનજી કાનજી સુવર્ણ ચંદ્રક મળ્યો હતો. તેમના જાણીતા સર્જનોમાં ''વ્યથાનાં વીતક'' (૧૯૮૫), ''આંગળિયાત'' (૧૯૮૬) અને ''મારી પરણેતર'' (૧૯૮૮)નો સમાવેશ થાય છે. ૨૮ માર્ચ ૨૦૧૦ના રોજ નડીઆદ ખાતે કિડની નિષ્ફળ જવાથી તેમનું અવસાન થયું હતું.<ref name="BBN 2010">{{cite news | last=Paul | first=Fr. Varghese | title=WELL KNOWN GUJARATI WRITER JOSEPH MACWAN PASSES AWAY | website=BBN | date=29 March 2010 | url=http://vijaymacwan.blogspot.com/2010/03/well-known-gujarati-writer-joseph.html | language=la | access-date=25 May 2016 | editor1-last= Macwan | editor1-first=Vijay | location=Anand }}</ref><ref name= "jm">{{cite encyclopedia |last=Topiwala |first=Chandrakant |encyclopedia=Gujarati Vishwakosh (Encyclopedia of Gujarati Literature) |title=Macwan Joseph Ignas |language=gu |year=1990 |publisher=[[ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ]] |volume=2 |location=Ahmedabad |pages=493 }}</ref> ==જીવન== જોસેફ મેકવાનના દાદા ધર્મે હિંદુ હતા પણ ૧૮૯૨માં તેમણે ખ્રિસ્તી ધર્મ અપનાવ્યો. જોસેફ મેકવાનનો જન્મ ૯ ઓક્ટોબર ૧૯૩૬ના રોજ ખેડાના [[તરણોલ]] ‍‍(હાલમાં [[આણંદ તાલુકો]]) ગામમાં થયો હતો. તેમના કુટુંબનું મૂળ વતન બાજુનું ઓડ ગામ હતું. તેમના પિતા ઇગનાસ (ડાહ્યાલાલ) તરણોલની ખ્રિસ્તી મિશનરી સંસ્થામાં કામ કરતા હતા. તેમનું બાળપણ ગરીબીમાં અને તેમની માતા હીરીબેન (હીરા)નું અવસાન તેઓ નાના હતા ત્યારે જ થવાથી માતા વગર પસાર થયું. તેમના પિતાએ તુરંત અન્ય સ્ત્રી સાથે લગ્ન કર્યા હતા, જે જોસેફ સાથે ક્રૂરતાથી વર્તતી હતી.<ref name=solanki>{{cite thesis|last=Solanki|first=Vipul|title=A Translation of Joseph Macwan's Vyathana Vitak from Gujarati Into English with a Critical Study|date=2016|publisher=સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટી|place=Rajkot|type=PhD|chapter=Chapter 1|hdl=10603/130572|pages=}}</ref> ૧૯૬૭માં તેઓ પ્રથમ વર્ગમાં બી. એ.; ૧૯૬૯માં દ્વિતિય વર્ગમાં એમ.એ. અને ૧૯૭૧માં પ્રથમ વર્ગમાં બી.એડ. થયા. કોલેજમાં લેક્ચરર તરીકેની કારકિર્દિમાં તેમને કોલેજની નોકરી છોડી દઇ ગામડાની શાળામાં જવા દબાણ કરવામાં આવ્યુ અને અન્ય ઘણી તક્લીફો સહન કરવી પડી.{{સંદર્ભ}} ==લાક્ષણિકતા== જીવનના અસંખ્ય અનુભવો અને જ્ઞાતિપ્રથા આધારીત સ્વઃનજરે નિહાળેલ અત્યાચારોને તેમણે પોતાના લખાણોમાં વાચા આપી અને અસલ ચરોતરી ભાષામાં ગામડાના અછુત અને પછાત જ્ઞાતિસમાજની વિતકકથાઓને એક માધ્યમ પુરુ પાડ્યુ છે. ચરોતરી અને દલિત સમાજની જેવી બોલાય છે, તેવી જ બળૂકી અને તળપદી ભાષાનો સચોટ પ્રયોગ, વિપુલ લેખન, સનસનાટીભરી ઘટનાઓ, અને આંચકો આપે તેવા આદર્શવાદી સંતપાત્રોની સાથે સામા છેડાના શેતાન શાં ચરિત્રોની સંમિશ્ર મિલાવટ, તેમની ઘણી રચનાઓ કથારૂપે આત્મકથાનાત્મક છે. == સર્જન == === વ્યથાનાં વીતક === ''વ્યથાનાં વીતક'' (૧૯૮૫)માં શોષણપ્રધાન સમાજનાં દલિતચરિત્રોનાં આલેખનો છે. ‘વહાલનાં વલખાં’ (૧૯૮૭) અને ‘પ્રીત પ્રમાણી પગલે પગલે’ (૧૯૮૭) પણ ચરિત્રલક્ષી પુસ્તકો છે. ‘આંગળિયાત’ (૧૯૮૬) વણકર અને પટેલ કોમના વર્ગસંઘર્ષને કેન્દ્રમાં રાખી સામાજિક દ્વેષ અને સંઘર્ષને દલિત દ્રષ્ટિ-કોણથી ઉપસાવતી જાનપદી નવલકથા છે. વસ્તુપરક રીતિ ને દસ્તાવેજી સામગ્રીને કારણે આ કૃતિ પ્રચારલક્ષી થતાં અટકી ગઈ છે. બોલીનું ભાષાકર્મ એમાં ધ્યાન ખેંચે તેવું છે. ‘લક્ષ્મણની અગ્નિપરીક્ષા’ (૧૯૮૬) નવલકથામાં આત્મકથાત્મક શૈલીમાં શશીકાન્તના લક્ષ્મણવ્રતને વેદના અને સહનશીલતાના સંદર્ભે નિરૂપ્યું છે. ‘મારી પરણેતર’ (૧૯૮૮) એમની અન્ય નવલકથા છે. ‘સાધનાની આરાધના’ (૧૯૮૬) એમનો વાર્તાસંગ્રહ છે. ‘મારી ભિલ્લુ’ (૧૯૮૯) ચરિત્રકથા છે. === આંગળિયાત === {{મુખ્ય|આંગળિયાત}} ''આંગળિયાત'' (૧૯૮૬) દલિત દ્રષ્ટિકોણનો સબળ ઉન્મેષ દાખવતી જોસેફ મેકવાનની નવલકથા. ખેડા જિલ્લાના ગામડામાં પટેલો અને ઠાકોરોના સમાજથી ઘેરાયેલા વણકરસમાજના જીવનસંઘર્ષની આ કથાનું દસ્તાવેજી મૂલ્ય ઊંચું છે. પ્રાદેશિક ભાષાનું પોત નવલકથાના નિરૂપકથી છેક પાત્રો સુધી એકસરખું વણાયેલું હોવા છતાં સંવેદનશીલ રજૂઆત અને વાસ્તવના રુચિપૂર્ણ સમાયોજનને કારણે નવલકથા પ્રાણવાન બની છે. === નવલકથાઓ === * આંગળિયાત * લક્ષ્મણની અગ્નીપરીક્ષા * મારી પરણેતર * મનખાની મિરાત * બીજ ત્રીજનાં તેજ * આજન્મ અપરાધી * દાદાનો દેશ * માવતર * અમર ચાંદલો * દરિયા * ભીની માટી કોરાં મન * સંગવટો * अपनो पारस आप === રેખાચિત્રો === * વ્યથાનાં વિતક * વ્હાલનાં વલખાં * મારી ભિલ્લું * જીવતરનાં નટારંગ * જનમ જલાં * માણસ હોવાની યંત્રણા * न ये चांद होगा * રામનાં રખોપાં * લખ્યા લલાટે લેખ === ટૂંકી વાર્તાઓ === * સાધનાની આરાધના * પન્નાભાભી * આગળો * ફરી આંબા મ્હોરે * આર્કિડનાં ફૂલ === નિબંધ === * વ્યતીતની વાટે * પગલાં પ્રભુંનાં * સંસ્કારની વાવેતર === સંપાદન === * અમર સંવેદન કથાઓ * અનામતની આંધી * અરવિંદ સૌરભ * એક દિવંગત આત્માની જીવન સૌરભ === અહેવાલો === * ભાલનાં ભોમ ભીતર * ઉઘડ્યો ઉઘાડ અને આવી વરાપ * વહેલી પરોઢનું વલોણું === લેખો અને વિવેચન === * વાટના વિસામા (લેખ સંગ્રહ) * પ્રાગડના દોર (સમીક્ષાત્મક લેખો) === અનુવાદો === * ''આંગળિયાત'' નો ડૉ. રીટા કોઠારીએ ''step child'' નામે અંગ્રેજીમાં કરેલો અનુવાદ, (ઓક્સફર્ડ યુનિ. પ્રેસ દ્વારા પ્રકાશિત પ્રથમ ગુજરાતી નવલકથા)<ref>{{Cite web |url=http://www.thehindu.com/lr/2004/10/03/stories/2004100300310500.htm |title=આર્કાઇવ ક .પિ |access-date=2015-09-03 |archive-date=2015-09-03 |archive-url=https://archive.today/20150903101105/http://www.thehindu.com/lr/2004/10/03/stories/2004100300310500.htm |url-status=dead }}</ref> * ''વ્યથાનાં વિતક'' નો નેશનલ બૂક ટ્રસ્ટ, નવી દિલ્હી દ્વારા અંગ્રેજી અને 11(અગિયાર) ભારતીય ભાષાઓમાં અનુવાદ * ''ઘંટી''ના હિન્દી, તેલુગુ, બંગાળી, પંજાબી અને સિન્ધી ભાષાઓમાં અનુવાદો થયા છે. === વિશેષ === * ''લોહીનો સબંધ'' પરથી ગોપી દેસાઈ દિગ્દર્શિત ''બસ યારી રખ્ખો'' નામે બાળ ફિલ્મ. * ''બહેરું આયખુ મુંગી વ્યથા'' નામે ટેલિ ફિલ્મ. === કટાર === ભવાટવિ, તીર્થ સલિલ, નદી નદીનાં વહેણ જેવી કટારો જન્મભૂમિ-પ્રવાસી, અખંડાનંદ, નવનીત સમર્પણ, મુંબઇ સમાચાર, ગુજરાત ટાઇમ્સ, જનકલ્યાણ, નયામાર્ગ અને ઉત્સવ. == સમ્માન == '''પુરસ્કારો''' * સેંટ ઝેવિયર્સ સુવર્ણચંદ્રક (૧૯૮૧) * સંસ્કાર ઍવોર્ડ (૧૯૮૪) * અભિવાદન ટ્રોફી ‌(૧૯૮૭) * મેઘ રત્ન ઍવોર્ડ (૧૯૮૯) * ધનજી કાનજી સુવર્ણચંદ્રક (૧૯૯૦) * કનૈયાલાલ મુંશી સુવર્ણચંદ્રક (૧૯૯૫) '''ગુજરાત રાજ્ય સાહિત્ય અકાદમી પારિતોષિકો''' * સાધનાની આરાધના (૧૯૮૫) * મારી પરણેતર (૧૯૮૬) * જનમ જલાં (૧૯૮૭) * મારી ભિલ્લું (૧૯૮૮) * પન્નાભાભી (૧૯૯૦) * સાહિત્ય અકાદમી, દિલ્હી (૧૯૮૯‌) == સંદર્ભ == {{Reflist}} ==બાહ્ય કડીઓ== * [http://www.vankarsamaj.com/ourpeople.html વણકર સમાજની વેબસાઇટ પર જોસેફ મેકવાનનો પરિચય] * [https://gujaratisahityaparishad.com/prakashan/sarjako/savishesh/Savishesh-Josef-Mecwan.html ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ પર પરિચય] * [http://sureshbjani.wordpress.com/2007/03/19/joseph_macwan/ જોસેફ મેકવાનનો પરિચય સુરેશભાઈ જાનીની વેબસાઇટ પર] {{સાહિત્ય-સ્ટબ}} [[શ્રેણી:કલા]] [[શ્રેણી:ગુજરાતી સાહિત્યકાર]] [[શ્રેણી:વ્યક્તિત્વ]] [[શ્રેણી:૧૯૩૬માં જન્મ]] [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] tgegu88izkrcd4zqixdav033u80ug1m 0 62983 825949 803745 2022-07-27T03:25:38Z Snehrashmi 41463 [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] ઉમેરી using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{infobox person/Wikidata | fetchwikidata = ALL | onlysourced = no }}'''રજનીબાળા''' એ પંજાબી મૂળ ધરાવતી [[ગુજરાતી]] ફિલ્મોની અભિનેત્રી હતી. તેમનું મૂળ વતન [[અમૃતસર]], [[પંજાબ]] હતું. પિતા સાથે [[જામનગર]] આવીને વસવાટ કરનાર રજનીબાળાએ ગુજરાતના "માઉસ ટ્રેપ" ગણાતા એવા "પ્રિત પિયુને પાનેતર"ના ૮૦૦૦ શોમાંથી ૨૫૦થી વધુ શોમાં અભિનય આપ્યો હતો. રજનીબાળા પંજાબી હોવા છતાં તેમની જીભમાં ગુજરાતી ભાષા એટલી હદે વણાઈ ગઈ હતી કે કાઠીયાવાડી લહેકામાં તેમની અને [[રમેશ મહેતા]]ની જોડી એક જમાનાની નંબર-૧ જોડી બની ગઈ હતી. ગુજરાતી ફિલ્મામાં વિદુષીના રોલમાં જાણીતી કલાકાર [[મંજરી દેસાઈ]]ના મૃત્યુ પછી રજનીબાળાએ આ સ્થાન મેળવ્યું હતું. તેમની છેલ્લી ક્ષણોમાં તેમના મોટા બહેન રાજકુમારી તેમની સાથે રહ્યા હતા. તેઓ તેમના પતિ મોહન શર્મા સાથે મુંબઈ રહેતા હતા અને ૬ ડિસેમ્બર, ૨૦૧૦માં તેમનું બ્રેઈન હેમરેજ<ref>{{cite web | url=http://www.vishvagujarativikas.com/ranibala/ | title=ગુજરાતી તખ્તાની ખ્યાતનામ અભિનેત્રી – રજનીબાળા | publisher=vishvagujarativikas.com/ | access-date=૧૯ જાન્યુઆરી ૨૦૧૫ | archiveurl=https://web.archive.org/web/20150119132106/http://www.vishvagujarativikas.com/ranibala/ | archive-date=2015-01-19 | url-status=live }}</ref>થી મૃત્યુ થયું હતું. ==બાહ્ય કડીઓ== * [http://www.imdb.com/name/nm1027929/ IMDB પર રજનીબાળાની વિગતો] ==સંદર્ભ== {{reflist}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:અભિનેત્રી]] [[શ્રેણી:ગુજરાતી કલાકાર]] [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] eyilfqndqr9z7l5ccwucls6vyzd94a6 0 67127 825955 804070 2022-07-27T03:26:31Z Snehrashmi 41463 [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] ઉમેરી using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ફાતિમા મીર''' ([[ઓગસ્ટ ૧૨]], ૧૯૨૮ - [[માર્ચ ૧૨]], ૨૦૧૦) [[દક્ષિણ આફ્રિકા]]ની એક લેખક, શૈક્ષણિક, પટકથા લેખક અને રંગભેદ વિરોધી સેનાની હતી. તેમનાં પિતા- મૂસા ઇસ્માઇલ મીર એક ગુજરાતી હતા અને તેમની માતૃભાષા ગુજરાતી હતી. {{સબસ્ટબ}} [[શ્રેણી:રંગભેદ વિરોધી સેનાની]] [[શ્રેણી:૧૯૨૮માં જન્મ]] [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] 3v53xb325yoxtshkl4i4od1nojx0ol8 10 76984 825966 824322 2022-07-27T09:14:02Z KartikMistry 10383 ભાષાંતર. wikitext text/x-wiki {{Infobox|child={{{child|{{{embed|}}}}}} | bodyclass = biography vcard | abovestyle = background:{{if empty|{{{background|}}}|{{Infobox religious building/color|{{{religion|}}}}}}}; color:{{Greater color contrast ratio|{{if empty|{{{background|}}}|{{Infobox religious building/color|{{{religion|}}}}}}}}}; | above = {{br separated entries | 1 = {{#if:{{{honorific prefix|{{{honorific_prefix|{{{honorific-prefix|{{{pre-nominals|}}}}}}}}}}}}|<div class="honorific-prefix" style="font-size: 77%; font-weight: normal;display:inline;">{{{honorific prefix|{{{honorific_prefix|{{{honorific-prefix|{{{pre-nominals|}}}}}}}}}}}}</div>}} | 2 = <div style="display:inline" class="fn">{{#if:{{{name|}}}|{{{name}}}|{{PAGENAMEBASE}}}}</div> | 3 = {{#if:{{{honorific suffix|{{{honorific_suffix|{{{honorific-suffix|{{{post-nominals|}}}}}}}}}}}}|<div class="honorific-suffix" style="font-size: 77%; font-weight: normal;display:inline;">{{{honorific suffix|{{{honorific_suffix|{{{honorific-suffix|{{{post-nominals|}}}}}}}}}}}}</div>}} }} | subheaderstyle = font-size:125%; font-weight:bold; | subheader = {{#if:{{{native_name|{{{native name|}}}}}} |<div class="nickname" {{#if:{{{native_name_lang|{{{native name lang|}}}}}}|lang="{{{native_name_lang|{{{native name lang}}}}}}"}}>{{{native_name|{{{native name}}}}}}</div> }} | image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image|}}}|size={{{image_size|}}}|sizedefault=frameless|upright={{{image_upright|1}}}|alt={{{alt|}}}|suppressplaceholder=yes}} | caption = {{{caption|}}} | headerstyle = background:{{if empty|{{{background|}}}|{{Infobox religious building/color|{{{religion|}}}}}}}; color:{{Greater color contrast ratio|{{if empty|{{{background|}}}|{{Infobox religious building/color|{{{religion|}}}}}}}}}; | data1 = {{{module0|}}} | data2 = {{Infobox officeholder/office|color={{if empty|{{{background|}}}|{{Infobox religious building/color|{{{religion|}}}}}}} | office = {{{office1|}}} | term = {{{term1|}}} | termstart = {{{term_start1|}}} | termend = {{{term_end1|}}} | predecessor = {{{predecessor1|}}} | successor = {{{successor1|}}} }} {{Infobox officeholder/office|color={{if empty|{{{background|}}}|{{Infobox religious building/color|{{{religion|}}}}}}} | office = {{{office2|}}} | term = {{{term2|}}} | termstart = {{{term_start2|}}} | termend = {{{term_end2|}}} | predecessor = {{{predecessor2|}}} | successor = {{{successor2|}}} }} {{Infobox officeholder/office|color={{if empty|{{{background|}}}|{{Infobox religious building/color|{{{religion|}}}}}}} | office = {{{office3|}}} | term = {{{term3|}}} | termstart = {{{term_start3|}}} | termend = {{{term_end3|}}} | predecessor = {{{predecessor3|}}} | successor = {{{successor3|}}} }} {{Infobox officeholder/office|color={{if empty|{{{background|}}}|{{Infobox religious building/color|{{{religion|}}}}}}} | office = {{{office4|}}} | term = {{{term4|}}} | termstart = {{{term_start4|}}} | termend = {{{term_end4|}}} | predecessor = {{{predecessor4|}}} | successor = {{{successor4|}}} }} | label3 = શીર્ષક | data3 = {{{title|}}} | label4 = અધિકૃત નામ | data4 = {{{official_name|}}} | header6 = {{#if:{{{birthname|}}}{{{birth_date|}}}{{{birth_place|}}}{{{religion|}}}{{{nationality|}}}{{{flourished|}}}{{{home_town|}}}{{{partner|}}}{{{spouse|}}}{{{children|}}}{{{parents|}}}{{{citizenship|}}}{{{era|}}}{{{region|}}}{{{denomination|}}}{{{school|}}}{{{lineage|}}}{{{sect|}}}{{{jurisprudence|}}}{{{creed|}}}{{{movement|}}}{{{party|}}}{{{main interests|}}}{{{notable ideas|}}}{{{notable works|}}}{{{education|}}}{{{teachers|}}}{{{Sufi_order|}}}{{{known_for|}}}{{{alias|}}}{{{dharma_name|}}}{{{monastic_name|}}}{{{pen_name|}}}{{{posthumous_name|}}}{{{profession|}}}{{{occupation|}}}{{{relations|}}} |અંગત}} | label7 = જન્મ | data7 = {{br separated entries|1={{#if:{{{birth_name|{{{birthname|}}}}}}|<div style="display:inline" class="nickname">{{{birth_name|{{{birthname|}}}}}}</div>}}|2={{{birth_date|}}}|3={{{pronunciation|}}}|4={{#if:{{{birth_place|}}}|<div style="display:inline" class="birthplace">{{{birth_place|}}}</div>}}}} | label8 = મૃત્યુ | data8 = {{br separated entries|1={{{death_date|}}}|2={{#if:{{{death_place|}}}|<div style="display:inline" class="deathplace">{{{death_place|}}}</div>}}}} | label9 = મૃત્યુનું કારણ | data9 = {{{death_cause|}}} | label10 = {{#if:{{{cremation_place|}}}|અગ્નિસંસ્કાર સ્થળ|અંતિમ સ્થાન}} | data10 = {{#if:{{{cremation_place|}}} |{{{cremation_place}}} |{{br separated entries |{{{resting_place|{{{resting place|}}}}}} |{{{resting_place_coordinates|{{{resting place coordinates|}}}}}} }} }} | class11 = category | label11 = ધર્મ | data11 = {{{religion|}}} | class12 = nickname | label12 = રાષ્ટ્રિયતા | data12 = {{{nationality|}}} | label13 = Flourished | data13 = {{{flourished|}}} | label14 = મૂળ વતન | data14 = {{{home_town|}}} | label15 = {{#if:{{{partner|}}}|સાથી|જીવનસાથી}} | data15 = {{#if:{{{partner|}}}|{{{partner}}}|{{{spouse|}}}}} | label16 = બાળકો | data16 = {{{children|}}} | label17 = માતા-પિતા | data17 = {{#if:{{{parents|}}} |{{{parents|}}} |{{#if:{{{father|}}}{{{mother|}}} |{{unbulleted list|1={{#if:{{{father}}}|{{{father|}}} (પિતા)}}|2={{#if:{{{mother|}}}|{{{mother|}}} (માતા)}}}} }} }} | label18 = નાગરિકતા | data18 = {{{citizenship|}}} | label20 = {{#if:{{{era|}}}|સમયગાળો|વંશ}} | data20 = {{#if:{{{era|}}}|{{{era|}}}|{{{dynasty|}}}}} | label21 = વિસ્તાર | data21 = {{{region|}}} | class22 = category | label22 = Denomination | data22 = {{{denomination|}}} | class23 = category | label23 = શાળા | data23 = {{{school|}}} | label24 = Lineage | data24 = {{{lineage|}}} | class25 = category | label25 = પંથ | data25 = {{br separated entries |{{{sect|}}} |{{{subsect|}}} }} | class26 = category | label26 = Jurisprudence | data26 = {{{Madh'hab|{{{Maddhab|{{{jurisprudence|}}}}}}}}} | class27 = category | label27 = Creed | data27 = {{{school_tradition|{{{creed|}}}}}} | label28 = ધાર્મિક ચળવળ | data28 = {{{movement|}}} | label29 = રાજકીય પક્ષ | data29 = {{{political_party|{{{political party|{{{party|}}}}}}}}} | label30 = મુખ્ય રસ | data30 = {{{main_interests|{{{main interests|}}}}}} | label31 = નોંધપાત્ર વિચારો | data31 = {{{ideas|{{{notable_ideas|{{{notable ideas|}}}}}}}}} | label32 = નોંધપાત્ર કાર્યો | data32 = {{{works|{{{notable_works|{{{notable works|}}}}}}}}} | label33 = {{#if:{{{education|}}}|શિક્ષણ|[[Alma mater|Alma&nbsp;mater]]}} | data33 = {{if empty|{{{education|}}}|{{{alma_mater|}}}}} | label34 = શિક્ષકો | data34 = {{{teachers|}}} | label35 = [[Tariqa]] | data35 = {{{Sufi_order|}}} | label36 = પ્રખ્યાત કાર્ય | data36 = {{{known_for|}}} | class37 = nickname | label37 = અન્ય&nbsp;નામો | data37 = {{{other_names|{{{other_name|{{{alias|}}}}}}}}} | class38 = nickname | label38 = ધાર્મિક નામો | data38 = {{{dharma_names|{{{dharma_name|}}}}}} | class39 = nickname | label39 = Monastic&nbsp;name | data39 = {{{monastic_name|}}} | class40 = nickname | label40 = ઉપનામ | data40 = {{{pen_name|}}} | class41 = nickname | label41 = મરણોત્તર નામ | data41 = {{{posthumous_name|}}} | label42 = Profession | data42 = {{{profession|}}} | label43 = વ્યવસાય | data43 = {{{occupation|}}} | label44 = {{#if:{{{relations|}}}|સંબંધો|સંબંધીઓ}} | data44 = {{if empty|{{{relations|}}}|{{{relatives|}}}}} | data45 = {{{misc|}}} | label46 = સહી | data46 = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{signature|}}}|size={{{signature_size|}}}|sizedefault=150px|alt={{{signature alt|{{{signature_alt|}}}}}}}} | header47 = {{#if:{{{nickname|}}}{{{allegiance|}}}{{{branch|}}}{{{serviceyears|}}}{{{rank|}}}{{{unit|}}}{{{commands|}}}{{{battles|}}}{{{mawards|}}}{{{military_blank1|}}}|સૈન્ય સેવાઓ}} | label48 = અન્ય નામ | data48 = {{{nickname|}}} | label49 = Allegiance | data49 = {{{allegiance|}}} | label50 = સેવા/શાખા | data50 = {{{branch|}}} | label51 = સેવાના વર્ષો | data51 = {{{serviceyears|}}} | label52 = હોદ્દો | data52 = {{{rank|{{{Rank|}}}}}} | label53 = દળ | data53 = {{{unit|}}} | label54 = Commands | data54 = {{{commands|}}} | label55 = લડાઇઓ/યુદ્ધો | data55 = {{{battles|}}} | label56 = {{#if:{{{awards|}}}|સૈન્ય પુરસ્કારો|પુરસ્કારો}} | data56 = {{{mawards|}}} | label57 = {{{military_blank1}}} | data57 = {{{military_data1|}}} | label58 = {{{military_blank2}}} | data58 = {{{military_data2|}}} | label59 = {{{military_blank3}}} | data59 = {{{military_data3|}}} | label60 = {{{military_blank4}}} | data60 = {{{military_data4|}}} | label61 = {{{military_blank5}}} | data61 = {{{military_data5|}}} | data62 = {{{module1|}}} | data63 = {{{module2|}}} | data64 = {{{module3|}}} | data65 = {{{module4|}}} | data66 = {{{module5|}}} | data67 = {{{footnotes|}}} | label68 = મંદિર | data68 = {{{temple|}}} | label69 = સંપ્રદાય | data69 = {{{order|}}} | label70 = સંસ્થા | data70 = {{{institute|}}} | label71 = ચર્ચા | data71 = {{{church|{{{churches|}}}}}} | label72 = સ્થાપક | data72 = {{{founder|}}} | label73 = ફિલસૂફી | data73 = {{{philosophy|}}} | header74 = {{#if:{{{teacher|}}}{{{guru|}}}{{{location|}}}{{{period|{{{Period|}}}}}}{{{consecration|}}}{{{predecessor|{{{Predecessor|}}}}}}{{{successor|{{{Successor|}}}}}}{{{reincarnation_of|{{{reincarnation of|}}}}}}{{{reason|{{{Reason|}}}}}}{{{disciple_of|}}} {{{disciples|}}}{{{students|}}}{{{influences|}}}{{{influenced|}}}{{{awards|}}}{{{initiated|}}}{{{initiation|}}}{{{initiation_name|}}}{{{initiation_date|}}}{{{initiation_place|}}}{{{initiator|}}}{{{initiation_name2|}}}{{{initiation_date2|}}}{{{initiation_place2|}}}{{{initiator2|}}}{{{literary_works|}}}{{{ordination|}}}{{{profession|}}}{{{previous_post|{{{previous post|}}}}}}{{{present_post|{{{present post|}}}}}}{{{post|}}}{{{website|}}}|{{#switch:{{{religion|}}}|[[હિંદુ ધર્મ]]|[[જૈન ધર્મ]]|[[શીખ]]=ધાર્મિક કારકિર્દી|[[યહુદી]]=યહુદી નેતા|[[ઇસ્લામ]]=મુસ્લિમ નેતા|#default=કારકિર્દી માહિતી}} }} | label75 = {{#if:{{{guru|}}}|ગુરુ|શિક્ષક}} | data75 = {{#if:{{{guru|}}}|{{{guru}}}|{{{teacher|}}}}} | class76 = label | label76 = સ્થળ | data76 = {{{location|}}} | label77 = હોદ્દા પરનો સમયગાળો | data77 = {{{period|{{{Period|}}}}}} | label78 = Consecration | data78 = {{{consecration|}}} | label79 = પુરોગામી | data79 = {{{predecessor|{{{Predecessor|}}}}}} | label80 = અનુગામી | data80 = {{{successor|{{{Successor|}}}}}} | label81 = પુન:જન્મ | data81 = {{{reincarnation_of|{{{reincarnation of|}}}}}} | label82 = Reason for&nbsp;exit | data82 = {{{reason|{{{Reason|}}}}}} | label83 = શિષ્ય | data83 = {{{disciple_of|}}} | data84 = {{#if:{{{disciples|}}} | {{Collapsible list | expand = {{{expand_disciples|}}} | title = શિષ્યો | frame_style = border:none; padding:0; | list_style = text-align:center; | 1 = {{{disciples}}} }} }} | data85 = {{#if:{{{students|}}} | {{Collapsible list | expand = {{{expand_students|}}} | title = વિદ્યાર્થીઓ | frame_style = border:none; padding:0; | list_style = text-align:center; | 1 = {{{students}}} }} }} | data86 = {{#if:{{{influences|}}} | {{Collapsible list | expand = {{{expand_influences|}}} | title = પ્રભાવિત | frame_style = border:none; padding:0; | list_style = text-align:center; | 1 = {{{influences}}} }} }} | data87 = {{#if:{{{influenced|}}} | {{Collapsible list | expand = {{{expand_influenced|}}} | title = પ્રભાવ | frame_style = border:none; padding:0; | list_style = text-align:center; | 1 = {{{influenced}}} }} }} | label88 = પુરસ્કારો | data88 = {{{awards|}}} | label89 = {{#if:{{{initiated_label|}}}|{{{initiated_label|}}}|દિક્ષા આપી}} | data89 = {{{initiated|}}} | label90 = દિક્ષા{{#if:{{{initiation_rank|}}}|&nbsp;{{{initiation_rank|}}} તરીકે}} | data90 = {{br separated entries|{{{initiation|}}}|{{{initiation_name|}}}|{{{initiation_date|}}}|{{{initiation_place|}}}|{{#if:{{{initiator|}}}|{{{initiator|}}} વડે}}}} | label91 = દિક્ષા{{#if:{{{initiation_rank2|}}}|&nbsp;{{{initiation_rank2|}}} તરીકે}} | data91 = {{br separated entries|{{{initiation_name2|}}}|{{{initiation_date2|}}}|{{{initiation_place2|}}}|{{#if:{{{initiator2|}}}|{{{initiator2|}}} વડે}}}} | label92 = {{#if:{{{literary_works|}}}|સાહિત્યિક સર્જન}} | data92 = {{#if:{{{literary_works|}}}|{{{literary_works}}}}} | label93 = Ordination | data93 = {{{ordination|}}} | label94 = વ્યવસાય | data94 = {{{profession|}}} | label95 = અગાઉનું પદ | data95 = {{{previous_post|{{{previous post|}}}}}} | label96 = હાલનું પદ | data96 = {{{present_post|{{{present post|}}}}}} | label97 = પદ | data97 = {{{post|}}} | label98 = વેબસાઇટ | data98 = {{{website|}}} | label99 = {{#if:{{{honors|}}}|સન્માનો|સન્માનો}} | data99 = {{if empty|{{{honors|}}}|{{{honours|}}}}} | label100 = {{{free_label|}}} | data100 = {{#if:{{{free_label|}}}|{{{free_text|}}}}} | data101 = {{{module|}}} | belowstyle = text-align:left; border-top:1px #aaa solid; | below = {{{footnotes|}}} }}{{#if:{{{dharma_names|}}}{{{dharma_name|}}}{{{dharma name|}}}{{{monastic_name|}}}{{{monastic name|}}}{{{posthumous_name|}}}{{{posthumous name|}}}{{{pen_name|}}}{{{pen name|}}}|[[Category:Pages using religious biography with multiple nickname parameters]]}}<includeonly>{{#ifeq:{{{child|{{{embed|}}}}}}|yes||{{Wikidata image|1={{{image|}}}|2={{{nocat_wdimage|}}}}}}}</includeonly>{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Category:Pages using infobox religious biography with unsupported parameters|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=Page using [[Template:Infobox religious biography]] with unknown parameter "_VALUE_"|ignoreblank=y| alias | Allegiance | alma_mater | alt | awards | Awards | background | Battles/wars | birth_date | birth_name | birth_place | caption | child | children | church | churches | citizenship | Commands | consecration | creed | cremation_place | death_cause | death_date | death_place | denomination | dharma name | dharma_name | dharma_names | disciples | disciple_of | dynasty | education | embed | era | father | flourished | footnotes | founder | free_label | free_text | guru | home_town | honorific prefix | honorific suffix | honorific_prefix | honorific_suffix | honorific-prefix | honorific-suffix | honors | honours | image | image_size | image_upright | influenced | influences | initiated | initiated_label | initiation | initiation_date | initiation_date2 | initiation_name | initiation_name2 | initiation_place | initiation_place2 | initiation_rank | initiation_rank2 | initiator | initiator2 | institute | jurisprudence | known_for | lineage | literary_works | location | Maddhab | Madh'hab | main_interests | mawards | module | module0 | module1 | module2 | module3 | module4 | module5 | monastic name | monastic_name | mother | movement | name | nationality | native name | native name lang | native_name | native_name_lang | Nickname(s) | nocat_wdimage | notability | notable_ideas | notable_works | occupation | office1 | office2 | office3 | office4 | official_name | order | ordination | other name | other_name | other_names | parents | partner | party | pen name | pen_name | period | Period | philosophy | post | post-nominals | posthumous name | posthumous_name | pre-nominals | predecessor | Predecessor | predecessor1 | predecessor2 | predecessor3 | predecessor4 | present post | present_post | previous post | previous_post | profession | Rank | rank | reason | Reason | region | reincarnation of | reincarnation_of | relations | relatives | religion | resting place | resting place coordinates | resting_place | resting_place_coordinates | school | school_tradition | sect | signature | signature_alt | spouse | students | subsect | Successor | successor | successor1 | successor2 | successor3 | successor4 | Service/branch | Sufi_order | Tariqa | teacher | teachers | temple | term_end1 | term_end2 | term_end3 | term_end4 | term_start1 | term_start2 | term_start3 | term_start4 | term1 | term2 | term3 | term4 | title | Title | Unit | website | works | Years of service}}{{#if:{{{religion|}}}||{{main other|[[Category:Pages using infobox religious biography without religion parameter]]}} }}{{compare|local={{{image|}}}}}<noinclude> {{Documentation}}</noinclude> cw5ikypxpnvqxslssc2dl1046yz8m8f 0 80381 825943 825931 2022-07-27T02:43:04Z Snehrashmi 41463 [[Special:Contributions/2405:205:C922:246B:0:0:16CB:F8A5|2405:205:C922:246B:0:0:16CB:F8A5]] ([[User talk:2405:205:C922:246B:0:0:16CB:F8A5|talk]])એ કરેલો ફેરફાર 825931 પાછો વાળ્યો wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building |religious_affiliation=[[જૈન|જૈન ધર્મ]] |name=ભોયણી જૈન તીર્થ |native_name= |image= |alt=ભોયણી જૈન તીર્થ |caption=ભોયણી જૈન તીર્થ |map_type=India Gujarat |coordinates={{coord|23|35|N|72|22|E|region:IN|display=inline}} |map_caption=ગુજરાતમાં સ્થાન |location=[[ભોંયણી (તા. દેત્રોજ)|ભોયણી]], [[અમદાવાદ જિલ્લો]], [[ગુજરાત]] |deity=મલ્લીનાથ |festivals= |governing_body= |temple_quantity= |monument_quantity= |elevation_m= }} '''ભોયણી જૈન તીર્થ''' એ [[ભારત]] દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા [[ગુજરાત]] રાજ્યના ઉત્તર ભાગમાં [[કડી]] નજીક આવેલ એક [[જૈન ધર્મ|જૈન]] તીર્થ છે, જે [[દેત્રોજ-રામપુરા તાલુકો|દેત્રોજ તાલુકા]]ના [[ભોંયણી (તા. દેત્રોજ)|ભોયણી]] ગામ ખાતે આવેલ છે. == ઇતિહાસ == આ જૈન તીર્થ પૂર્વે "પદ્માવતી નગર" તરીકે જાણીતું હતું. સદીઓ પૂર્વે આ સ્થળે કેટલાંક જૈન મંદિરો બન્યા હતાં, એવું અહીં કરવામાં આવેલ ખોદકામ દરમ્યાન મળી આવેલી ખંડીત પ્રતિમાઓ પરથી જાણી શકાય છે. વિક્રમ સંવત ૧૯૩૦ના સમયમાં અહીં કેવળ પટેલના ખેતરમાં કુવો ખોદવાનું કામ ચાલી રહ્યું હતું તે દરમિયાન ૪.૫ ફુટ જેટલું ખોદકામ કરતાંં તેમાંથી ૧૦૪ સે.મી. ઊંચી પદ્માસનસ્થ અને શ્વેતવર્ણી શ્રી મલ્લીનાથ પ્રભુની મૂર્તિ મળી આવી હતી. અહીં એક જિનાલયનું નિર્માણ કરી વિક્રમ સંવંત ૧૯૪૩માં મહા સુદ દસમને દિવસે શ્રી મલ્લીનાથ પ્રભુની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. આ મંદિર વિશાળ છે અને તેને ત્રણ શિખરો છે. મંદિરની ભીંતો પર કોતરણી જોવા મળે છે.<ref>{{Cite web|url=https://jainsite.com/jain-tirth/bhoyani-tirth/|title=BHOYANI TIRTH – The Jainsite World's Largest Jain Website|website=jainsite.com|language=en-US|access-date=૪ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૭}}</ref> == તહેવારો == દર વર્ષે માઘ મહીનામાં અહીં એક ઉત્સવ ખુબજ ધૂમધામથી મનાવવામાં આવે છે. ==સંદર્ભો== {{reflist}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:જૈન તીર્થ]] [[શ્રેણી:દેત્રોજ તાલુકો]] et6603jzgt9vhnyhdg371wyrgidsira 0 83781 825954 807658 2022-07-27T03:26:25Z Snehrashmi 41463 [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] ઉમેરી using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{માહિતીચોકઠું વ્યક્તિ |નામ=જયાબેન દેસાઈ |જન્મ તારીખ={{Birth date|1933|04|02}} |જન્મ સ્થળ=[[ગુજરાત]] |મૃત્યુ તારીખ=૨૩ ડિસેમ્બર ૨૦૧૦ (ઉંમર ૭૭ વર્ષ) |રાષ્ટ્રીયતા=બ્રિટિશ |વ્યવસાય=મજૂર સંગઠન નેતા }} '''જયાબેન દેસાઈ''' (૨ એપ્રિલ ૧૯૩૩ – ૨૩ ડિસેમ્બર ૨૦૧૦) ગુજરાતી મૂળના પ્રખ્યાત બ્રિટિશ મજૂર સંગઠન નેતા હતા. તેઓ ૧૯૭૬માં [[લંડન]]માં ગ્રનવિક વિવાદમાં હડતાળિયોના અગ્રણી નેતા હતા.<ref name="guardian">{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/politics/2010/dec/28/jayaben-desai-obituary|title=Jayaben Desai obituary|last=Dromey|first=Jack|date=૨૮ ડિસેમ્બર ૨૦૧૦|work=The Guardian|location=London|access-date=૩ જાન્યુઆરી ૨૦૧૧}}</ref> તેમનો જન્મ [[ગુજરાત]], ભારતમાં થયો હતો. દેસાઈ ત્યાંથી ૧૯૬૫માં [[ટાન્ઝાનિયા|તાંઝાનિયા]] સ્થળાંતરિત થયા, પરંતુ ત્યાંથી ભારતીયોની હકાલપટ્ટી કારણે તેઓ બ્રિટન ગયા, જ્યાં તેમણે સીવણ મશીન કામદાર તરીકે કામ શરૂ કર્યા અને પછી ગ્રનવિક ફેકટરીમાં કામે લાગ્યા. કામકાજના મુકરર સમય પછી કામ કરવાના નિયમને કારણે દેસાઈએ નોકરીથી રાજીનામું આપ્યું અને એશિયન અને ખાસ કરીને સ્ત્રી કામદારોને એકઠી કરીને હડતાળ શરૂ કરી હતી. કામ પર ખરાબ માહોલ, પગાર અસમાનતા અને વંશીય ભેદભાવ વિરુદ્ધ તેમણે અવાજ ઉઠાવ્‍યો હતો.<ref>http://www.movinghere.org.uk/galleries/histories/asian/politics/grunwick.htm {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070717015459/http://www.movinghere.org.uk/galleries/histories/asian/politics/grunwick.htm |date=2007-07-17 }} Jeyaben Desai part in the Grunwick Dispute</ref> == સંદર્ભો == {{reflist}} {{સ્ટબ}} [[શ્રેણી:ગુજરાતી વ્યક્તિત્વ]] [[શ્રેણી:૧૯૩૩માં જન્મ]] [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] oyysruprltf8bqc53lrpekolizf1a1f 0 100200 825950 802690 2022-07-27T03:25:49Z Snehrashmi 41463 [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] ઉમેરી using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |name = ભૈરોં સિંઘ શેખાવત |image = Bhairon Singh Shekhawat.jpg |imagesize = 200px |order = ૧૧મા |office = ભારતના ઉપરાષ્ટ્રપતિ |president = [[અબ્દુલ કલામ|એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામ]] |term_start = ૧૯ ઓગસ્ટ ૨૦૦૨ |term_end = ૨૧ જુલાઇ ૨૦૦૭ |predecessor = કૃષ્ણ કાંત |successor = મહમદ હમીદ અંસારી |order2 = ૮ |office2 = રાજસ્થાનના મુખ્ય મંત્રી |governor2 = બલી રામ ભગત<br>દરબાર સિંઘ<br>નવરંગ લાલ તિબરેવાલ <small>(કાર્યકારી)</small> |term_start2 = ૪ ડિસેમ્બર ૧૯૯૩ |term_end2 = ૨૯ નવેમ્બર ૧૯૯૮ |predecessor2 = ''રાષ્ટ્રપતિ શાસન'' |successor2 = [[અશોક ગેહલોત]] |governor3 = સુખદેવ પ્રસાદ<br>મિલાપ ચંદ જૈન <small>(કાર્યકારી)</small><br>દેવી પ્રસાદ ચટ્ટોપાધ્યાય<br>સ્વરૂપ સિંહ <small>(કાર્યકારી)</small><br>મર્રી ચેન્ના રેડ્ડી |term_start3 = ૪ માર્ચ ૧૯૯૦ |term_end3 = ૧૫ ડિસેમ્બર ૧૯૯૨ |predecessor3 = હરી દેવ જોશી |successor3 = રાષ્ટ્રપતિ શાસન |governor4 = રઘુકુલ તિલક |term_start4 = ૨૨ જૂન ૧૯૭૭ |term_end4 = ૧૬ ફેબ્રુઆરી ૧૯૮૦ |predecessor4 = હરી દેવ જોશી |successor4 = જગન્નાથ પહાડીયા |birth_date = {{birth date|1924|10|23|df=y}} |birth_place = કચરીયાવાસ, [[સિકર જિલ્લો]], રાજપુતાના એજન્સી, બ્રિટિશ ભારત<br/>(હવે [[રાજસ્થાન]]માં){{cn|date=માર્ચ ૨૦૧૮}} |death_date = {{death date and age|2010|5|15|1924|10|23|df=y}} |death_place = [[જયપુર]], રાજસ્થાન, [[ભારત]] |party = [[ભારતીય જનતા પાર્ટી]] <small>(૧૯૮૦–૨૦૧૦ તેમના મૃત્યુ સુધી)</small> |otherparty = ભારતીય જન સંઘ <small>(૧૯૭૭ પહેલા)</small><br>જનતા પાર્ટી <small>(૧૯૭૭-૧૯૮૦)</small> |spouse = સુરજ કનવાર |nationality = ભારતીય |signature = Signature of Bhairon Singh Shekhawat.svg }} '''ભૈરોં સિંઘ શેખાવત''' (૨૩ ઓક્ટોબર ૧૯૨૩ - ૧૫ મે ૨૦૧૦) [[ભારતીય]] રાજકારણી અને [[ભારત]]ના ભૂતપૂર્વ ઉપરાષ્ટ્રપતિ હતા. તેઓ [[રાજસ્થાન]]ના મુખ્યમંત્રી રહ્યા હતા. તેઓ [[ભારતીય જનતા પાર્ટી]]ના સભ્ય હતા. == સંદર્ભ == {{Reflist}} {{ભારતના ઉપરાષ્ટ્રપતિ}} {{સબસ્ટબ}} [[શ્રેણી:રાજકારણી]] [[શ્રેણી:૧૯૨૩માં જન્મ]] [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] 42k0meqnm2cb98q8o3uto0rvh3yokxh 0 122884 825951 804918 2022-07-27T03:25:57Z Snehrashmi 41463 [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] ઉમેરી using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''વિપિન છોટાલાલ પરીખ''' (૨૬ ઓક્ટોબર ૧૯૩૦ - ૧૮ ઓક્ટોબર ૨૦૧૦) એ ભારત, [[ગુજરાત]]ના [[ગુજરાતી ભાષા|ગુજરાતી]] કવિ હતા. == જીવન == વિપિન પરીખનો જન્મ ૨૬ ઓક્ટોબર ૧૯૩૦ ના દિવસે [[મુંબઈ]]માં થયો હતો. તેમનો પરિવાર [[ચિખલી]] (હાલ [[વલસાડ જિલ્લો]], ગુજરાત)નો વતની હતો. તેમણે મુંબઈ યુનિવર્સિટીમાંથી બી.કોમ.નો અભ્યાસ કર્યો અને પ્લમ્બિંગના ધંધામાં તેમના પિતા સાથે જોડાયા. તેમણે જાતે જ જીવ-રસાયણ શાસ્ત્ર અને [[ભારતીય જ્યોતિષવિદ્યા|જ્યોતિષવિદ્યા]]નો અભ્યાસ કર્યો હતો. ૮ ઓક્ટોબર ૨૦૧૦ ના દિવસે મુંબઈમાં તેઓનું અવસાન થયું.<ref name="agsi">{{Cite book|title=અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ - આધુનિક અને અનુઆધુનિક યુગ|last=Brahmabhatt|first=Prasad|publisher=Parshwa Publication|year=2010|isbn=978-93-5108-247-7|location=Ahmedabad|pages=114–115}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://sureshbjani.wordpress.com/2008/08/06/vipin_parikh/|title=વિપિન પરીખ|last=Jani|first=Suresh B.|date=2008-08-06|work=ગુજરાતી પ્રતિભા પરિચય|access-date=2018-10-28|language=gu-IN}}</ref> == રચનાઓ == વિપિન પરીખે પાછલી ઉંમરે કવિતા લખવાનું શરૂ કર્યું. તેઓ મુખ્યત્વે અછંદાસ કવિતાઓ લખતા હતા અને તેમની કવિતા સામાજિક ચિંતત અને આધુનિક સંવેદનશીલતા વ્યક્ત કરે છે. તેમના ત્રણ કાવ્યસંગ્રહો પ્રકાશિત થયા: ''આશંકા'' (૧૯૭૫), ''તલાશ'' (૧૯૮૦) અને ''કોફી હાઉસ'' (૧૯૯૮). ''મારી, તમારી, આપણી વાત'' (૨૦૦૩) એ તેમની સમગ્ર કવિતાઓના કાવ્યસંગ્રહ છે.<ref name="agsi" /><ref name="Kendra2007">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=g4oMAQAAMAAJ|title=Gujarat|publisher=Smt. Hiralaxmi Navanitbhai Shah Dhanya Gurjari Kendra, Gujarat Vishvakosh Trust|year=2007|page=402}}</ref> ''આલિંગનને કાટ લાગે છે'' (૧૯૯૯) અને ''હું પાછો આવીશ ત્યારે'' (૨૦૧૧) એ તેમના નિબંધ સંગ્રહો છે. ''શાંતિ પમાડે એને સંત કહીએ'' (૧૯૯૯)માં તેમણે વિવિધ સંતોના ટૂંકા જીવનચરિત્રો આલેખ્યા હતા. [[સુરેશ દલાલ|સુરેશ દલાલે]] તેમના પર ''કવિ એની કવિતા'' શ્રેણી અંતર્ગત એક પુસ્તક તૈયાર કર્યું હતું. ==આ પણ જુઓ == * [[ગુજરાતી સાહિત્યકારોની યાદી|ગુજરાતી ભાષાના લેખકોની સૂચિ]] ==સંદર્ભો== {{Reflist}} [[શ્રેણી:ભારતીય પુરુષ કવિઓ]] [[શ્રેણી:ગુજરાતી સાહિત્યકાર]] [[શ્રેણી:૧૯૩૦માં જન્મ]] [[શ્રેણી:૨૦૧૦માં મૃત્યુ]] ij413o6s19edrz5hhm7faardftj3omr 3 134310 825934 2022-07-26T13:32:03Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Shaleenparikh1}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૧૯:૦૨, ૨૬ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) sfliorqdbujrtl6q39r9r9te30lws7h 3 134311 825935 2022-07-26T15:49:20Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=AJMERI IQBAL}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૨૧:૧૯, ૨૬ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) t97n3vxh0m5bcshzlswg4j4b7542y1y 3 134312 825936 2022-07-26T16:01:26Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Vikas kadbe}} -- [[સભ્ય:Aniket|Aniket]] ([[સભ્યની ચર્ચા:Aniket|ચર્ચા]]) ૨૧:૩૧, ૨૬ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) 39ijuq4wl0bzo6n3sfbnvwivwuydq7h 3 134313 825937 2022-07-26T16:04:52Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Yash Davra}} -- [[સભ્ય:Aniket|Aniket]] ([[સભ્યની ચર્ચા:Aniket|ચર્ચા]]) ૨૧:૩૪, ૨૬ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) k8j1ms7pkt9xwtr8mouktqi2qaisqyq 3 134314 825940 2022-07-26T17:00:38Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Umang ak 47}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૨૨:૩૦, ૨૬ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) jrlj3473jwliny9y1vvmoy7sy2me1dx 3 134315 825941 2022-07-27T00:02:14Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Axishope}} -- [[સભ્ય:Aniket|Aniket]] ([[સભ્યની ચર્ચા:Aniket|ચર્ચા]]) ૦૫:૩૨, ૨૭ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) lxg10uijzn51ghswgyif47kjvl77erx 3 134316 825946 2022-07-27T02:53:48Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Zainul patel 12}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૦૮:૨૩, ૨૭ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) fbgcbasmof5c75cppnyr0rl929s6kww 14 134317 825948 2022-07-27T03:24:58Z Snehrashmi 41463 [[શ્રેણી:વર્ષ પ્રમાણે મૃત્યુ]] wikitext text/x-wiki આ શ્રેણીમાં ઈ.સ. '''૨૦૧૦'''ના વર્ષમાં મૃત્યુ પામેલાં વ્યક્તિઓની માહિતી છે. {{Commons category|2010 deaths|૨૦૧૦માં મૃત્યુ}} [[શ્રેણી:વર્ષ પ્રમાણે મૃત્યુ]] ral50v2cjx8f7n58qf99e26j1277p1h 3 134319 825958 2022-07-27T05:16:09Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Arifraajan}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૧૦:૪૬, ૨૭ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) k501dr8yb99bi2l1dpd6zqy7d8e0ee2 3 134320 825959 2022-07-27T05:19:26Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=RohunB}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૧૦:૪૯, ૨૭ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) t805uyqnefont57fvpocucr9v4o4pph 3 134321 825960 2022-07-27T06:10:46Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Smpatel1120}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૧૧:૪૦, ૨૭ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) 79na8zmd5uojmjxjwpu4ump66m5dyre 0 134322 825964 2022-07-27T08:53:29Z 103.177.233.87 y wikitext text/x-wiki g 9xe722jylax50ok8ee5svbla61d0mqj 825967 825964 2022-07-27T09:16:33Z KartikMistry 10383 {{Delete|કારણ=કોઇ માહિતી નથી.}} wikitext text/x-wiki {{Delete|કારણ=કોઇ માહિતી નથી.}} g h1mha2xfdwv9gxi0p6e7ktx7tggb6rz 3 134323 825968 2022-07-27T09:30:14Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Tellisavas}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૧૫:૦૦, ૨૭ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) 269e6gkdqf85iuufuvgvroiaesua3qn 3 134324 825969 2022-07-27T09:57:01Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=BUDBHAVINJ}} -- [[સભ્ય:Aniket|Aniket]] ([[સભ્યની ચર્ચા:Aniket|ચર્ચા]]) ૧૫:૨૭, ૨૭ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) 450saxev6v4t35ru35zv91ceg68qse5 3 134325 825970 2022-07-27T11:18:18Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Pakshighar}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૧૬:૪૮, ૨૭ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) pse19rkpe1h4qdkchypjje5kvw5uzqb 3 134326 825973 2022-07-27T11:48:26Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=LE MISS TUTA}} -- [[:User:Dsvyas|ધવલ સુધન્વા વ્યાસ]]^{[[:User_talk:Dsvyas|ચર્ચા]]/[[:Special:Contributions/Dsvyas|યોગદાન]]} ૧૭:૧૮, ૨૭ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) esx7l50iqp4axvf1ljw9vzva5ehxb9j 3 134327 825974 2022-07-27T11:52:16Z New user message 14116 નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો wikitext text/x-wiki {{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Erremm}} -- [[સભ્ય:Aniket|Aniket]] ([[સભ્યની ચર્ચા:Aniket|ચર્ચા]]) ૧૭:૨૨, ૨૭ જુલાઇ ૨૦૨૨ (IST) 4yfdxfa94j4dqmwfvqurfado97t535z