Ayimatẹn Awọnlin Tọn

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="guw">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedia</sitename>
    <dbname>guwwiki</dbname>
    <base>https://guw.wikipedia.org/wiki/Weda_Tangan</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.22</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Vonọtaun</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Hodidọ</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Zinzantọ</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Zinzantọ hodidọ</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedia</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikipedia hodidọ</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Wepo</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Wepo hodidọ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki hodidọ</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Ohia</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Ohia hodidọ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Alọgọ</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Alọgọ hodidọ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Adà</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Adà hodidọ</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Ayimatẹn Awọnlin Tọn</title>
    <ns>0</ns>
    <id>161</id>
    <revision>
      <id>27238</id>
      <parentid>26242</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T10:48:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* kọmẹnu jọun */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5073" xml:space="preserve">[[Wepo:Nigeria - Lagos.svg|thumb|Nọtẹn he to yẹdide Naijilia tọn lọ ji]]
[[Wepo:Lagos Island.jpg|thumb]]
'''Ayimatẹn Awọnlin Tọn''' (kavi '''Awọnlin''', he sọ nọ yin yiylọ to Glẹnsigbe mẹ dọ: ''Lagos State'') wẹ yin Oto Awetọ he klo hugan to Aflika podọ Oto he yin nukundeji hugan to otò [[Naijilia]] tọn mẹ podọ to Wheyihọ-waji Aflika tọn. Tato Gbẹtọ he yi nudi livi 12.5 yi livi 18 wẹ to ninọ Awọnlin, ehe wẹ zọn bọ e dó yin dopo to otò he klo hugan lẹ mẹ to Aflika.Tatọ́-tònọ etọn wẹ [[Ikeja|Ikeja]]. Eyin didoai to azán kòàtọ̀nnukunawe Nuwhàsun owhe 1967. Awọnlin do dogbo hẹ [[Ayimatẹn Ogun Tọn|Ayimatẹn Ogun tọn]] to Agewaji pọ Whèyihọ́, Modopolọ e do dogbo hẹ otò [[Benẹ]] to whèyihọ́. 

==Gandudu-Lẹdo tọn lẹ to Awọnlin mẹ==
Awọnlin ehe bẹ lẹdo Gandudu Dokọtọn ko(20) hẹn, ehelẹ wẹ:
# [[Agege]] 
# [[Alimosho]] 
# [[Ifako Ijaye]] 
# [[Ikeja]] 
# [[Kosofe]] 
# Mushin
# Oshodi Isolo
# Shomolu
# Apapa
# Eti-Osa
# [[Lopo Awọnlin Tọn|Lagos Island]] 
# Lagos Mainland
# [[Surulere]] 
# Ajeromi- Ifelodun
# Amuwo- Odofin
# [[Ojo, Awọnlin|Ojo]] 
# [[Gbagli]]
# [[Ikorodu]] 
# Ibeju-Lekki
# Epe

Lẹdo gandudu dokọtọn dopodopo wẹ nọ tindo Dotowhe ahọlu tọn, Whẹdatẹn, podọ Ponọ-pamẹ po. Ehelẹ yin nuhe Togbogan dopodopo nọ basi do otò yetọn lẹ mẹ. Awọnlin wẹ otò Tatọ-tẹnnọ [[Naijilia]] tọn sọn dowhenu kakajẹ 1992 whẹpo Abuja dó wa lẹzun Oto Tatọ-tẹnnọ [[Naijilia]] tọn. Awọnlin wẹ gbẹ yin Ajọwatẹn Tatọ-tẹnnọ otò [[Naijilia]] tọn, podọ aliho he kọn Otò he tin to Wheyihọ-waji Aflika tọn lẹ dopọ hẹ otò [[Naijilia]] tọn. Awọnlin tindo Lopo wunmẹ-wunmẹ lẹ taidi Victoria Island, Banana Island, Snake Island, po Mainland po.

==Nudọnamẹ dogọ lẹ==
Fihe gbẹtọ lẹ su te hugan tindo gandudu dokọtọn fọtọn-nukun-dopo sọn gandudu dokọtọn ko he tin to [[Awọnlin]] mẹ lẹ.
To azan kòàtọ̀nnùkúnẹ̀nẹ̀n Nuwhàsun owhe 2019 tọn, Babajide Sanwo-Olu wẹ ye dè taidi Ayimatẹn-gán dó e ji to alọnu din podọ ogbẹ APC tọn mẹ wẹ ewọ tin te.
E lẹzun Ayimatẹngan fọtọ̀ntọ  to ayimatẹ̀n Awọnlin tọn, ṣigba bo yin ayimatẹ̀ngan ṣidopotọ he yin dide tlọlọ gbọn tovi lẹ dali.

==Tomẹnu adodó lẹ==
Lẹdomẹnu joun Awọnlin lẹ wẹ Awori, [[Gungbe|Gun]] po Eko-Awori. Sinsẹn Klistiani lẹ tọn po Malenu tọn po wẹ su hugan to Awọnlin mẹ, ṣigba medelẹ gbẹ nọ basi sinsẹn Devo lẹ amọ yé ma su.
Ayọgbe po glẹnsigbe po wẹ yin ogbe jọun Ayimatẹn lọ tọn.

==Ayimatẹn-gán==
To azan ko-atọ́n-nukun-ẹnẹtọ Nuwhàsun owhe 2019 tọn, [[Babajide Sanwo-Olu]] wẹ ye dè taidi Ayimatẹn-gán do e ji to alọnu din podọ ogbẹ́ APC tọn mẹ wẹ ewọ tin te.Mẹ he bọdo Ayimatẹn-gán Awọnlin tọn go wẹ yin Kadiri Hamzat.

==Adọkunnu Awọnlin tọn lẹ==
* Okò
*Bitumen
*Glass-Sand

==Nọtẹn Wepinplọn tọn lẹ to Ayimatẹn Awọnlin Tọn==
*Wehọmẹ Alavọ Anchor
*Wehọmẹ Alavọ Augustine Ilara, Epe
*Wehọmẹ Alavọ Caleb
*Wehọmẹ Politẹknik Awọnlin
*Yaba College of Education
*Nigerian Institute of Journalism
*Wehọmẹ Alavọ Awonlin tọn
*National Open University of Nigeria, Lagos Study Centres
*Wehọmẹ Alavọ Pan Atlantic
*[[Wehọmẹ Alavọ Ayimatẹn Awọnlin Tọn]] 
*Lagos State College of Health Technology
*Lagos State Polytechnic
*Lagos City Polytechnic
*Michael Otedola Collect of Primary Education
*Lagos Business School
*Federal College of Fisheries and Marine Technology
*Federal College of Education, Akoka
*Adeniran ogunsanya college of Education

==Ayidedaitẹn saditọ lẹ tọn to Awọnlin==
*Hutó Elegushi
*Hutó Takwa Bay
*Hutó Alpha, Eti-Osa
*Eleko, Ibeju-Lekki
*Gbethrome, Badagry
*Ibeshe, Ikorodu
*Osin Kuramo, Victoria Island
*Hutó Landmark
*Suntan Resort, Sapo, Badagry
*Snake Island Apapa
*Ogogoro Island

==Gbẹtọ nukundeji lẹ sọn Ayimatẹn Awọnlin tọn==
*Femi Ojo Ade- Wekantọ 
*[[Jimi Agbaje]] - Tonudọtọ
*[[Henry Ajomale]] - Tonudọtọ
*[[Rilwan Akiolu]] - Ahọlu Awọnlin tọn
*Davido- Hànjito
*Muiz Banire- Whẹ̀yidọtọ
*Tony Elumelu- Ajọ́watọ 
*G.B.A Coker- Whẹ̀yidọtọ
*Falz- Hànjito
*[[Babatunde Fashola]] - Ayimatẹn-gán hoho Awọnlin
*Femi Gbajabiamila - Tonudọtọ
*Adekunle Gold- Hànjito
*Lateef Jakande- Ayimatẹngán hoho Awọnlin
*T.B. Joshua- Nukọ̀ntọ sinsẹ̀n tọn
*Mobolaji Johnson
*Hakeem Olajuwon
*Bruce Onobrakoeye
*Musiliu Obanikoro- Tonudọtọ
*Oba Otudeko, Ajọ́watọ 
*Babajide Sanwo-Olu- Ayimatẹngán 
*Rahman Owokoniran- Tonudọtọ
*Bola Tinubu- Ayimatẹngán hoho Awọnlin
*Banky W- Hànjitọ
*Funsho Williams- Tonudọtọ
*Oluremi Tinubu- Tonudọtọ
*Herbert Macaulay
*Bode George- Tonudọtọ

==Alọdlẹndonu lẹ==

{{Awọnlin}}
[[Adà:Naijilia]]
[[Adà:Ayimatẹn lẹ to Naijilia]]</text>
      <sha1>jmu9pv056xggpm5djw7lgn67l1vby5p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Isaac Folorunso Adewole</title>
    <ns>0</ns>
    <id>396</id>
    <revision>
      <id>27153</id>
      <parentid>18838</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T15:22:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gadarawamo</username>
        <id>20</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3336" xml:space="preserve">{{Infobox gbẹtọ|YINKỌ ETỌN=Isaac Folorunso Adewole|YẸDIDE ETỌN=Prof. Isaac F. Adewole (cropped).jpg|JIJIZAN=5 Nuwhàsun 1954}}
'''Isaac Folorunso Adewole''' (yin jiji to azan 5tọ osun 5tọ [[owhe]] 1954) yin azọnyọnẹntọ doto vijinamẹtọ tovi jiji [[Naijilia]] tọn. E yin minisita to togan Muhamadu Buhari tọn glọ. Whẹpo e do lẹzun minisita, E yin anadenanutọ wẹhọmẹ alavọ Ibadan tọn podọ ogan ogbẹ Aflika tọn na  dodinnanu po oplọn gando awutu kansẹ tọn go. Whẹpo e do lẹzun anadenanutọ wehọmẹ alavo [[Ibadan]] tọn, e yin anadenanutọ dotowhe wehọmẹ alavo  [[Ibadan]] tọn. Dotowhe wehọmẹ alavọ Ibadan tọn wẹ klo hugan to oto naijilia tọn mẹ . To zinjẹgbonu linlinwe Teliglafu (Teligraph), mi mọ hia dọ e yin wesetọ heelu podọ anadenanutọ oplọn oyọnẹn agbasalilo tọn. To azan 5tọ osun 5tọ, E basi hunwhẹ jijizan etọn tọn . E basi hunwhẹ jijizan 60tọ etọn tọn. Hunwhẹ ehe wa aime to wẹhọmẹ alavo Ibadan tọn. Gbẹtọ akonka lẹ wẹ wa nuwiwa lọ tẹnmẹ mẹhe yin azinponọ na hunwhẹ lọ wẹ Osẹnyọnẹntọ daho he nọ yin yiylọdọ Wole Olanipekun.

==Jọja whenu==
Adewole yin jiji to azan 5tọ [[owhe]] 1954 to Ilesa to Ayimatẹn Ogun tọn mẹ. Zinjẹgbonu linlinwe ''The Punch'' dọmọ onọ etọn ji Adewọle do mọtọ he ze jei dotowhe to whenue e to ajidonu. Adewole yi wehọmẹ dokọ tọn Ogudu Methodist enẹgodo Ilesa Grammar School fihe e yi gbedewema he yin yinyọnen di ''West Africa School Certificate'' te. Ehe godo wẹ e yi wehọmẹ alavọ Ibadan tọn. Adewole zindonukọn tọ oplọn etọn mẹ, e sọ yi gbedewema pevi to [[owhe]] 1972, whẹpo e do yi gbedewema wehọmẹ alavọ tọn to [[owhe]] 1976.

==Gbẹzan etọn==
To [[owhe]] 1978 , taidi dotozọnwatọ , E kọnawudopọ hẹ dotowhe he yin yinyọnen di University College Hospital he tin to anademẹ wehọmẹ alavo Ibadan tọn glọ. To owhe 1979, e tọn sọn dotowhe wehọmẹ alavo Ibadan tọn yi Ayimetẹn Sokoto tọn na tito NYSC he yin nujonu to Otogbo [[Naijilia]] tọn mẹ. Enẹgodo e wazọn dopọ hẹ dotowhe Adeoye Marternity Hospital to Ibadan na ojlẹ de whẹpo e sọ do kọnawudopọ podo dotowhe University College Hospital. To [[owhe]] 1982, e lẹzun wekantọ daho na dotowhe lọ. Whẹpo e do yi yovotomẹ (''United Kingdom'') na tito he yin yinyọnẹn di Fellowship Programme. Enẹgodo wẹ e lẹkọ do oto Naijilia tọn mẹ nado kọnawudopọ hẹ dotowhe Royal Crown Specialist Hospital fihe e zan owhe enẹ(4) whẹpo do lẹkọ do dotowhe University College Hospital , Ibadan. To [[owhe]] 1992, E lẹzun mẹplọntọ dahọ. To owhe 1997, e lẹzun wesatọ akonka to oyọnẹn agbasalilo tọn mẹ to wehọmẹ alavo Ibadan tọn. [[Owhe]] ehe lọ mẹ janwẹ e yin dide di Osẹndotọ wehọmẹ alavọ tọn. E sọ yin dide di anadenanutọ na Department Of Obstetrics and Gynecology. [[Owhe]] lẹ godo e lẹzun anadenanutọ College Of Medicine. To osun 12tọ [[owhe]] 2010, e yin anadenanutọ wehọmẹ alavọ Ibadan tọn. Otẹn ehe lọ mẹ wẹ e te bo do lẹzun Mínísítà to anademẹ gandudu Muhamadu Buhari tọn glọ.

==Alọdlẹndonu lẹ==

[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]</text>
      <sha1>tkx24ijn836nwsmg24sxezzbv7gb48m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Rachel Oniga</title>
    <ns>0</ns>
    <id>631</id>
    <revision>
      <id>27161</id>
      <parentid>19063</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T20:40:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gadarawamo</username>
        <id>20</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1632" xml:space="preserve">[[Wepo:Rachel_Oniga.png|thumb|Rachel Oniga]]
'''Rachel Oniga''' (azan konukunatọ̀ntọ Nuwhàsun [[owhe]] 1957 jẹ azan gbannukundopotọ to ojlẹ Liyasun [[owhe]] 2021) yin aihundatọ otò [[Naijilia]] tọn.

== Vuwhenu po azọ́n etọn po ==
Rachel sin kúnkan tlọn ''eku'' to ayimatẹn Delta tọn he tin to huwaji oto Naijilia tọn. Ṣigba e yin jiji to azan konukunatọ̀ntọ
Nuwhàsun [[owhe]] 1957 to ''Ebute Metta'' to ayimatẹn awọ̀nlin tọn mẹ. Rachel bẹ aihundida etọn jẹeji to [[owhe]] 1993 to ojlẹ kleun dè asu etọn kú godo. E wazọn na whenu pẹde ti azọnwhe ''Ascoline Nigeria Limited'' whẹpodo Basi sinimọto etọn tintan he nọ̀ yin ''Onome'' podọ sinimọto Ayọgbe tọn he mẹ e sọawuhia te tintan wẹ '' Owo Blow''. To owhè susu he ko juwayi lẹ mẹ, Oniga ko sọawuhia to sinimọto susu he yin nukundeji lẹ to oto [[Naijilia]] tọn mẹ taidi ''Sango'' he yin anadena gbọn ''Wale Ogunyemi'' dali, podo aihun sẹmẹsẹmẹ tọn ''Super Story'' he ''Wale Adenuga'' deana na po.

==Otàn Gbẹzan etọn tọn==
Oniga lẹzun onọ̀ daho whenuena ovi etọn Georgia ji [[ovi]] godo. Oniga ku to azan gbannukundopotọ Liyasun [[owhe]] 2021 gbọn azọ̀n he gándo ahún go dali.

==Sinimọto he mẹ e sọawuhia tẹ lẹ==
# Owo Blow
# Sango
# Out of bounds
# passion of mind
# Power of Sin
# Restless Mind
# Doctor Bello
# 30 days in Atlanta
# The royal Hibiscus Hotel
# Power of 1
# Rise of the Saints
# Inspector K
# My Village People
# Progressive Tailors Club
# Love Castle
# A Naija Christmas


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]</text>
      <sha1>kjvm3urbnwvbpq7rw0nihzsrus3vno3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27162</id>
      <parentid>27161</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T21:19:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1675" xml:space="preserve">[[Wepo:Rachel_Oniga.png|thumb|Rachel Oniga]]
'''Rachel Oniga''' (azan ko-nukunatọ̀ntọ Nuwhàsun [[owhe]] 1957 jẹ azan gbàn-nukundopotọ to ojlẹ Liyasun [[owhe]] 2021) yin aihundatọ otò [[Naijilia]] tọn.

== Vuwhenu po azọ́n etọn po ==
Rachel sin kúnkan tlọn ''eku'' to ayimatẹn Delta tọn he tin to huwaji oto Naijilia tọn. Ṣigba e yin jiji to azan konukunatọ̀ntọ
Nuwhàsun [[owhe]] 1957 to ''Ebute Metta'' to ayimatẹn awọ̀nlin tọn mẹ. Rachel bẹ aihundida etọn jẹeji to [[owhe]] 1993 to ojlẹ kleun dè asu etọn kú godo. E wazọn na whenu pẹde ti azọnwhe ''Ascoline Nigeria Limited'' whẹpodo Basi sinimọto etọn tintan he nọ̀ yin ''Onome'' podọ sinimọto Ayọgbe tọn he mẹ e sọawuhia te tintan wẹ '' Owo Blow''. To owhè susu he ko juwayi lẹ mẹ, Oniga ko sọawuhia to sinimọto susu he yin nukundeji lẹ to oto [[Naijilia]] tọn mẹ taidi ''Sango'' he yin anadena gbọn ''Wale Ogunyemi'' dali, podo aihun sẹmẹsẹmẹ tọn ''Super Story'' he ''Wale Adenuga'' deana na po.

==Otàn Gbẹzan etọn tọn==
Oniga lẹzun onọ̀ daho whenuena ovi etọn Georgia ji [[ovi]] godo. Oniga ku to azan gbannukundopotọ Liyasun [[owhe]] 2021 gbọn azọ̀n he gándo ahún go dali.

==Sinimọto he mẹ e sọawuhia tẹ lẹ==
# Owo Blow
# Sango
# Out of bounds
# passion of mind
# Power of Sin
# Restless Mind
# Doctor Bello
# 30 days in Atlanta
# The royal Hibiscus Hotel
# Power of 1
# Rise of the Saints
# Inspector K
# My Village People
# Progressive Tailors Club
# Love Castle
# A Naija Christmas


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1957 lẹ]]</text>
      <sha1>5e3inyhlr922nyp5vz4er3oif39p7fa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27163</id>
      <parentid>27162</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T21:20:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1715" xml:space="preserve">[[Wepo:Rachel_Oniga.png|thumb|Rachel Oniga]]
'''Rachel Oniga''' (azán ko-nukunatọ̀ntọ Nuwhàsun [[owhe]] 1957 jẹ azán gbàn-nukundopotọ to ojlẹ Liyasun [[owhe]] 2021) yin aihundatọ otò [[Naijilia]] tọn.

== Vuwhenu po azọ́n etọn po ==
Rachel sin kúnkan tlọn ''eku'' to ayimatẹn Delta tọn he tin to huwaji oto Naijilia tọn. Ṣigba e yin jiji to azan konukunatọ̀ntọ
Nuwhàsun [[owhe]] 1957 to ''Ebute Metta'' to ayimatẹn awọ̀nlin tọn mẹ. Rachel bẹ aihundida etọn jẹeji to [[owhe]] 1993 to ojlẹ kleun dè asu etọn kú godo. E wazọn na whenu pẹde ti azọnwhe ''Ascoline Nigeria Limited'' whẹpodo Basi sinimọto etọn tintan he nọ̀ yin ''Onome'' podọ sinimọto Ayọgbe tọn he mẹ e sọawuhia te tintan wẹ '' Owo Blow''. To owhè susu he ko juwayi lẹ mẹ, Oniga ko sọawuhia to sinimọto susu he yin nukundeji lẹ to oto [[Naijilia]] tọn mẹ taidi ''Sango'' he yin anadena gbọn ''Wale Ogunyemi'' dali, podo aihun sẹmẹsẹmẹ tọn ''Super Story'' he ''Wale Adenuga'' deana na po.

==Otàn Gbẹzan etọn tọn==
Oniga lẹzun onọ̀ daho whenuena ovi etọn Georgia ji [[ovi]] godo. Oniga ku to azan gbannukundopotọ Liyasun [[owhe]] 2021 gbọn azọ̀n he gándo ahún go dali.

==Sinimọto he mẹ e sọawuhia tẹ lẹ==
# Owo Blow
# Sango
# Out of bounds
# passion of mind
# Power of Sin
# Restless Mind
# Doctor Bello
# 30 days in Atlanta
# The royal Hibiscus Hotel
# Power of 1
# Rise of the Saints
# Inspector K
# My Village People
# Progressive Tailors Club
# Love Castle
# A Naija Christmas


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1957 lẹ]]
[[Adà:Mẹhe kú to owhe 2021 lẹ]]</text>
      <sha1>esx8ayp6wnt7ce4g83zgvq105f1q3pa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27167</id>
      <parentid>27163</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T22:02:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Vuwhenu po azọ́n etọn po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1724" xml:space="preserve">[[Wepo:Rachel_Oniga.png|thumb|Rachel Oniga]]
'''Rachel Oniga''' (azán ko-nukunatọ̀ntọ Nuwhàsun [[owhe]] 1957 jẹ azán gbàn-nukundopotọ to ojlẹ Liyasun [[owhe]] 2021) yin aihundatọ otò [[Naijilia]] tọn.

== Vuwhenu po azọ́n etọn po ==
Rachel sin kúnkan tlọn ''eku'' to ayimatẹn Delta tọn he tin to huwaji otò [[Naijilia]] tọn. Ṣigba e yin jiji to azan konukunatọ̀ntọ
Nuwhàsun [[owhe]] 1957 to ''Ebute Metta'' to ayimatẹn [[awọ̀nlin]] tọn mẹ. Rachel bẹ aihundida etọn jẹeji to [[owhe]] 1993 to ojlẹ kleun dè asu etọn kú godo. E wazọn na whenu pẹde ti azọnwhe ''Ascoline Nigeria Limited'' whẹpodo Basi sinimọto etọn tintan he nọ̀ yin ''Onome'' podọ sinimọto Ayọgbe tọn he mẹ e sọawuhia te tintan wẹ '' Owo Blow''. To owhè susu he ko juwayi lẹ mẹ, Oniga ko sọawuhia to sinimọto susu he yin nukundeji lẹ to oto [[Naijilia]] tọn mẹ taidi ''Sango'' he yin anadena gbọn ''Wale Ogunyemi'' dali, podo aihun sẹmẹsẹmẹ tọn ''Super Story'' he ''Wale Adenuga'' deana na po.

==Otàn Gbẹzan etọn tọn==
Oniga lẹzun onọ̀ daho whenuena ovi etọn Georgia ji [[ovi]] godo. Oniga ku to azan gbannukundopotọ Liyasun [[owhe]] 2021 gbọn azọ̀n he gándo ahún go dali.

==Sinimọto he mẹ e sọawuhia tẹ lẹ==
# Owo Blow
# Sango
# Out of bounds
# passion of mind
# Power of Sin
# Restless Mind
# Doctor Bello
# 30 days in Atlanta
# The royal Hibiscus Hotel
# Power of 1
# Rise of the Saints
# Inspector K
# My Village People
# Progressive Tailors Club
# Love Castle
# A Naija Christmas


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1957 lẹ]]
[[Adà:Mẹhe kú to owhe 2021 lẹ]]</text>
      <sha1>4omxcwqsgepwqze2ppiudaby6mmi48r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27168</id>
      <parentid>27167</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T22:03:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Vuwhenu po azọ́n etọn po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1720" xml:space="preserve">[[Wepo:Rachel_Oniga.png|thumb|Rachel Oniga]]
'''Rachel Oniga''' (azán ko-nukunatọ̀ntọ Nuwhàsun [[owhe]] 1957 jẹ azán gbàn-nukundopotọ to ojlẹ Liyasun [[owhe]] 2021) yin aihundatọ otò [[Naijilia]] tọn.

== Vuwhenu po azọ́n etọn po ==
Rachel sin kúnkan tlọn ''eku'' to ayimatẹn Delta tọn he tin to huwaji otò [[Naijilia]] tọn. Ṣigba e yin jiji to azan konukunatọ̀ntọ
Nuwhàsun [[owhe]] 1957 to ''Ebute Metta'' to ayimatẹn awọ̀nlin tọn mẹ. Rachel bẹ aihundida etọn jẹeji to [[owhe]] 1993 to ojlẹ kleun dè asu etọn kú godo. E wazọn na whenu pẹde ti azọnwhe ''Ascoline Nigeria Limited'' whẹpodo Basi sinimọto etọn tintan he nọ̀ yin ''Onome'' podọ sinimọto Ayọgbe tọn he mẹ e sọawuhia te tintan wẹ '' Owo Blow''. To owhè susu he ko juwayi lẹ mẹ, Oniga ko sọawuhia to sinimọto susu he yin nukundeji lẹ to oto [[Naijilia]] tọn mẹ taidi ''Sango'' he yin anadena gbọn ''Wale Ogunyemi'' dali, podo aihun sẹmẹsẹmẹ tọn ''Super Story'' he ''Wale Adenuga'' deana na po.

==Otàn Gbẹzan etọn tọn==
Oniga lẹzun onọ̀ daho whenuena ovi etọn Georgia ji [[ovi]] godo. Oniga ku to azan gbannukundopotọ Liyasun [[owhe]] 2021 gbọn azọ̀n he gándo ahún go dali.

==Sinimọto he mẹ e sọawuhia tẹ lẹ==
# Owo Blow
# Sango
# Out of bounds
# passion of mind
# Power of Sin
# Restless Mind
# Doctor Bello
# 30 days in Atlanta
# The royal Hibiscus Hotel
# Power of 1
# Rise of the Saints
# Inspector K
# My Village People
# Progressive Tailors Club
# Love Castle
# A Naija Christmas


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1957 lẹ]]
[[Adà:Mẹhe kú to owhe 2021 lẹ]]</text>
      <sha1>7cfg6z12tbhagvqwkj8zhidbbmt2ojh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27170</id>
      <parentid>27168</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T22:33:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Misteld</username>
        <id>15</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sinimọto he mẹ e sọawuhia tẹ lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1766" xml:space="preserve">[[Wepo:Rachel_Oniga.png|thumb|Rachel Oniga]]
'''Rachel Oniga''' (azán ko-nukunatọ̀ntọ Nuwhàsun [[owhe]] 1957 jẹ azán gbàn-nukundopotọ to ojlẹ Liyasun [[owhe]] 2021) yin aihundatọ otò [[Naijilia]] tọn.

== Vuwhenu po azọ́n etọn po ==
Rachel sin kúnkan tlọn ''eku'' to ayimatẹn Delta tọn he tin to huwaji otò [[Naijilia]] tọn. Ṣigba e yin jiji to azan konukunatọ̀ntọ
Nuwhàsun [[owhe]] 1957 to ''Ebute Metta'' to ayimatẹn awọ̀nlin tọn mẹ. Rachel bẹ aihundida etọn jẹeji to [[owhe]] 1993 to ojlẹ kleun dè asu etọn kú godo. E wazọn na whenu pẹde ti azọnwhe ''Ascoline Nigeria Limited'' whẹpodo Basi sinimọto etọn tintan he nọ̀ yin ''Onome'' podọ sinimọto Ayọgbe tọn he mẹ e sọawuhia te tintan wẹ '' Owo Blow''. To owhè susu he ko juwayi lẹ mẹ, Oniga ko sọawuhia to sinimọto susu he yin nukundeji lẹ to oto [[Naijilia]] tọn mẹ taidi ''Sango'' he yin anadena gbọn ''Wale Ogunyemi'' dali, podo aihun sẹmẹsẹmẹ tọn ''Super Story'' he ''Wale Adenuga'' deana na po.

==Otàn Gbẹzan etọn tọn==
Oniga lẹzun onọ̀ daho whenuena ovi etọn Georgia ji [[ovi]] godo. Oniga ku to azan gbannukundopotọ Liyasun [[owhe]] 2021 gbọn azọ̀n he gándo ahún go dali.

==Sinimọto he mẹ e sọawuhia tẹ lẹ==
# Owo Blow
# Sango
# Out of bounds
# passion of mind
# Power of Sin
# Restless Mind
# Doctor Bello
# 30 days in Atlanta
# The royal Hibiscus Hotel
# Power of 1
# Rise of the Saints
# Inspector K
# My Village People
# Progressive Tailors Club
# Love Castle
# A Naija Christmas


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1957 lẹ]]
[[Adà:Mẹhe kú to owhe 2021 lẹ]]
[[Adà:Sinimọto-basitọ lẹ to Naijilia]]</text>
      <sha1>3s6zy6e2hqccwgzyr67fjir8cd0enji</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27171</id>
      <parentid>27170</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T22:33:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Misteld</username>
        <id>15</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sinimọto he mẹ e sọawuhia tẹ lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1792" xml:space="preserve">[[Wepo:Rachel_Oniga.png|thumb|Rachel Oniga]]
'''Rachel Oniga''' (azán ko-nukunatọ̀ntọ Nuwhàsun [[owhe]] 1957 jẹ azán gbàn-nukundopotọ to ojlẹ Liyasun [[owhe]] 2021) yin aihundatọ otò [[Naijilia]] tọn.

== Vuwhenu po azọ́n etọn po ==
Rachel sin kúnkan tlọn ''eku'' to ayimatẹn Delta tọn he tin to huwaji otò [[Naijilia]] tọn. Ṣigba e yin jiji to azan konukunatọ̀ntọ
Nuwhàsun [[owhe]] 1957 to ''Ebute Metta'' to ayimatẹn awọ̀nlin tọn mẹ. Rachel bẹ aihundida etọn jẹeji to [[owhe]] 1993 to ojlẹ kleun dè asu etọn kú godo. E wazọn na whenu pẹde ti azọnwhe ''Ascoline Nigeria Limited'' whẹpodo Basi sinimọto etọn tintan he nọ̀ yin ''Onome'' podọ sinimọto Ayọgbe tọn he mẹ e sọawuhia te tintan wẹ '' Owo Blow''. To owhè susu he ko juwayi lẹ mẹ, Oniga ko sọawuhia to sinimọto susu he yin nukundeji lẹ to oto [[Naijilia]] tọn mẹ taidi ''Sango'' he yin anadena gbọn ''Wale Ogunyemi'' dali, podo aihun sẹmẹsẹmẹ tọn ''Super Story'' he ''Wale Adenuga'' deana na po.

==Otàn Gbẹzan etọn tọn==
Oniga lẹzun onọ̀ daho whenuena ovi etọn Georgia ji [[ovi]] godo. Oniga ku to azan gbannukundopotọ Liyasun [[owhe]] 2021 gbọn azọ̀n he gándo ahún go dali.

==Sinimọto he mẹ e sọawuhia tẹ lẹ==
# Owo Blow
# Sango
# Out of bounds
# passion of mind
# Power of Sin
# Restless Mind
# Doctor Bello
# 30 days in Atlanta
# The royal Hibiscus Hotel
# Power of 1
# Rise of the Saints
# Inspector K
# My Village People
# Progressive Tailors Club
# Love Castle
# A Naija Christmas


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1957 lẹ]]
[[Adà:Mẹhe kú to owhe 2021 lẹ]]
[[Adà:Sinimọto-basitọ lẹ to Naijilia]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>6emz180rpjryagiu8ls9kk6ik2r3xz0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Zémijan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>791</id>
    <revision>
      <id>27152</id>
      <parentid>23920</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T15:10:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1648" xml:space="preserve">[[Wepo:Motorcycle riders 04.jpg|thumb|Zémijannọ Gbẹtọ Betọ lẹ]]
[[Wepo:Kekeno Multitask rider.jpg|thumb|Zémijannọ Agban Zetọ de]]
'''Zémijan''' kavi '''Kẹkẹnọ''' yin alọpa gbejizọnlin zinzin tọn de he nọ yin yiyizan to [[Benẹ]] mẹ to wheyihọ-waji Aflika tọn. Kutọnu Tohomẹ wẹ Zémijan su dó taun hugan to Otogbo [[Benẹ]] tọn mẹ. Finẹ wẹ yé mọ Zémijan nayi Fọtọndonu-kanwekoewheṣiatọn te. 
Zémijan yin zokẹkẹ afọ awe nọ he ye nọ yi dó ze omẹ dopo Kavi awe to Tohomẹ lẹ kavi Gbetato lẹ. Akuẹ etọn nọ yin didọ dego, e ma yin Akuẹ he tin to ote.
Zémijannọ lẹ dó Azọnvọ he ye nọ do, bọ e sọ do sinmẹ vonọtaun he e dona yin sọgbe hẹ lẹdo he mẹ Zémijan kuntọ dé to Azọnwa te. Mọdopolọ avọ lọ nọ do yinkọ Kavi sọha de he dohiagona kunkuntọ lọ bo mọ yin kinkan do nẹgbe naẹ. Yinkọ lọ Zémijan yin dide sọn hogbe fongbe tọn de mẹ he zẹẹmẹdo ''Zémi yi fihe njei bleun'' Kavi Zémi na ma jẹ dọn dó ganmẹ. Gbẹtọ lẹ nọ dawha bo nọ dọ kẹkẹnọ Kavi Zémijannọ nado do zokẹkẹ he to yiyi dé te, bọ yé nọ sọ kuẹ ho whẹpo bọ kẹkẹnọ lọ nado ze mẹ lọ. Akuẹ he whe hugan bọ kẹkẹnọ dé nọ yi wẹ 100FCFA to [[Benẹ]] podọ 50 Naira to [[Naijilia]] mẹ Aihun nupinpọn-do-plọnnu tọn de he nọ yin yiylọdọ ''Dreamcycles'' he ''Nelson  Roubert'' bayi dogbọn kẹkẹnọ he tin to ''Tevisodji Park'' lẹ ji.

==Pọn fi dogọ==
*[[w:Taxicab|Taxicab]] 
*[[w:Motorcycle taxi|Motorcycle taxi]]

==Alọdlẹndonu lẹ==</text>
      <sha1>9n3bjws8e7mehqm6tllxv0q9e2z5mwo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Adesola Nunayon Amosu</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1486</id>
    <revision>
      <id>27136</id>
      <parentid>26547</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T12:35:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1451" xml:space="preserve">'''Adesola Nunayon Amosu''' CFR (he yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958) wẹ awhangán Jẹhọn mẹ tọn he ko jo azọ́n to ''Nigerian Air Force'' mẹ, fie e sẹn taidi awhangán jèhọn mẹ tọn fọtọ̀n-nukunẹnẹtọ (19).

==Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn==
Amosu yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958 to topẹvi [[Gbagli]] tọn he tin to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn to otògbo [[Naijilia]] tọn mẹ. E yi wehọmẹ bẹjẹeji etọn tọn to ''Ladilak  Primary School'' to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn mẹ whẹpodo zindonukọn to Wehọmẹ daho ''Apostolic Grammar School'',fie e basi tọnpọn ''West African Senior School Certificate Examination'' tọn te.
Amosu yin dide dó awhanfuntọ jẹhọnmẹ tọn ''Nigerian Air Force'' mẹ gbọn wehọmẹ ''Nigerian Defence Academy'' dali, he é yin dopo to hagbẹ́ koatọ́ntọ́ (25 Regular Course) to azan atọntọ́ Alunlunsun [[owhe]] 1979 bọ sọ yin pipa taidi agahun kuntọ to azan atọntọ́ Liyasun [[owhe]] 1981. To godo mẹ, e yi wehọmẹ awhangán lẹ tọn ''Armed Forces Command and Staff College'' he tin to Jaji po ''National War College'' po to otò [[Naijilia]] tọn mẹ. E sọ yi gbedewema daho to ayiha kinkàn ''(strategic studies)'' mẹ sọn wehọmẹ alavọ tọn ''University of Ibadan''

[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1958 lẹ]]
[[Adà: Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>tfedxdpvxmquty711w95tvkswyxmqqz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27137</id>
      <parentid>27136</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T12:37:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1554" xml:space="preserve">'''Adesola Nunayon Amosu''' CFR (he yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958) wẹ awhangán Jẹhọn mẹ tọn he ko jo azọ́n to ''Nigerian Air Force'' mẹ, fie e sẹn taidi awhangán jèhọn mẹ tọn fọtọ̀n-nukunẹnẹtọ (19).

==Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn==
Amosu yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958 to topẹvi [[Gbagli]] tọn he tin to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn to otògbo [[Naijilia]] tọn mẹ. E yi wehọmẹ bẹjẹeji etọn tọn to ''Ladilak  Primary School'' to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn mẹ whẹpodo zindonukọn to Wehọmẹ daho ''Apostolic Grammar School'',fie e basi tọnpọn ''West African Senior School Certificate Examination'' tọn te.
Amosu yin dide dó awhanfuntọ jẹhọnmẹ tọn ''Nigerian Air Force'' mẹ gbọn wehọmẹ ''Nigerian Defence Academy'' dali, he é yin dopo to hagbẹ́ koatọ́ntọ́ (25 Regular Course) to azan atọntọ́ Alunlunsun [[owhe]] 1979 bọ sọ yin pipa taidi agahun kuntọ to azan atọntọ́ Liyasun [[owhe]] 1981. To godo mẹ, e yi wehọmẹ awhangán lẹ tọn ''Armed Forces Command and Staff College'' he tin to Jaji po ''National War College'' po to otò [[Naijilia]] tọn mẹ. E sọ yi gbedewema daho to ayiha kinkàn ''(strategic studies)'' mẹ sọn wehọmẹ alavọ tọn ''University of Ibadan''
 ==Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn==
E plọn azọn taidli agahun kuntọ to Wehọmẹ 


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1958 lẹ]]
[[Adà: Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>4yry85obrgmb6tgo9x1ytj35y0psr4q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27138</id>
      <parentid>27137</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T12:40:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1553" xml:space="preserve">'''Adesola Nunayon Amosu''' CFR (he yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958) wẹ awhangán Jẹhọn mẹ tọn he ko jo azọ́n to ''Nigerian Air Force'' mẹ, fie e sẹn taidi awhangán jèhọn mẹ tọn fọtọ̀n-nukunẹnẹtọ (19).

==Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn==
Amosu yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958 to topẹvi [[Gbagli]] tọn he tin to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn to otògbo [[Naijilia]] tọn mẹ. E yi wehọmẹ bẹjẹeji etọn tọn to ''Ladilak  Primary School'' to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn mẹ whẹpodo zindonukọn to Wehọmẹ daho ''Apostolic Grammar School'',fie e basi tọnpọn ''West African Senior School Certificate Examination'' tọn te.
Amosu yin dide dó awhanfuntọ jẹhọnmẹ tọn ''Nigerian Air Force'' mẹ gbọn wehọmẹ ''Nigerian Defence Academy'' dali, he é yin dopo to hagbẹ́ koatọ́ntọ́ (25 Regular Course) to azan atọntọ́ Alunlunsun [[owhe]] 1979 bọ sọ yin pipa taidi agahun kuntọ to azan atọntọ́ Liyasun [[owhe]] 1981. To godo mẹ, e yi wehọmẹ awhangán lẹ tọn ''Armed Forces Command and Staff College'' he tin to Jaji po ''National War College'' po to otò [[Naijilia]] tọn mẹ. E sọ yi gbedewema daho to ayiha kinkàn ''(strategic studies)'' mẹ sọn wehọmẹ alavọ tọn ''University of Ibadan''
==Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn==
E plọn azọn taidli agahun kuntọ to Wehọmẹ 


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1958 lẹ]]
[[Adà: Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>kl80k5cynjqryiuj6n4mpfv26jyxl0j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27139</id>
      <parentid>27138</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T12:40:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1632" xml:space="preserve">'''Adesola Nunayon Amosu''' CFR (he yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958) wẹ awhangán Jẹhọn mẹ tọn he ko jo azọ́n to ''Nigerian Air Force'' mẹ, fie e sẹn taidi awhangán jèhọn mẹ tọn fọtọ̀n-nukunẹnẹtọ (19).

==Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn==
Amosu yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958 to topẹvi [[Gbagli]] tọn he tin to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn to otògbo [[Naijilia]] tọn mẹ. E yi wehọmẹ bẹjẹeji etọn tọn to ''Ladilak  Primary School'' to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn mẹ whẹpodo zindonukọn to Wehọmẹ daho ''Apostolic Grammar School'',fie e basi tọnpọn ''West African Senior School Certificate Examination'' tọn te.
Amosu yin dide dó awhanfuntọ jẹhọnmẹ tọn ''Nigerian Air Force'' mẹ gbọn wehọmẹ ''Nigerian Defence Academy'' dali, he é yin dopo to hagbẹ́ koatọ́ntọ́ (25 Regular Course) to azan atọntọ́ Alunlunsun [[owhe]] 1979 bọ sọ yin pipa taidi agahun kuntọ to azan atọntọ́ Liyasun [[owhe]] 1981. To godo mẹ, e yi wehọmẹ awhangán lẹ tọn ''Armed Forces Command and Staff College'' he tin to Jaji po ''National War College'' po to otò [[Naijilia]] tọn mẹ. E sọ yi gbedewema daho to ayiha kinkàn ''(strategic studies)'' mẹ sọn wehọmẹ alavọ tọn ''University of Ibadan''
==Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn==
E plọn azọn taidli agahun kuntọ to Wehọmẹ ''301 Flying Training School'' to Kaduna  whẹpodo zindonukọn to ''303 Flying


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1958 lẹ]]
[[Adà: Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>ctiy3b8ne37hiem1ffbgz1u7pxdgaiv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27140</id>
      <parentid>27139</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T12:42:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1723" xml:space="preserve">'''Adesola Nunayon Amosu''' CFR (he yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958) wẹ awhangán Jẹhọn mẹ tọn he ko jo azọ́n to ''Nigerian Air Force'' mẹ, fie e sẹn taidi awhangán jèhọn mẹ tọn fọtọ̀n-nukunẹnẹtọ (19).

==Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn==
Amosu yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958 to topẹvi [[Gbagli]] tọn he tin to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn to otògbo [[Naijilia]] tọn mẹ. E yi wehọmẹ bẹjẹeji etọn tọn to ''Ladilak  Primary School'' to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn mẹ whẹpodo zindonukọn to Wehọmẹ daho ''Apostolic Grammar School'',fie e basi tọnpọn ''West African Senior School Certificate Examination'' tọn te.
Amosu yin dide dó awhanfuntọ jẹhọnmẹ tọn ''Nigerian Air Force'' mẹ gbọn wehọmẹ ''Nigerian Defence Academy'' dali, he é yin dopo to hagbẹ́ koatọ́ntọ́ (25 Regular Course) to azan atọntọ́ Alunlunsun [[owhe]] 1979 bọ sọ yin pipa taidi agahun kuntọ to azan atọntọ́ Liyasun [[owhe]] 1981. To godo mẹ, e yi wehọmẹ awhangán lẹ tọn ''Armed Forces Command and Staff College'' he tin to Jaji po ''National War College'' po to otò [[Naijilia]] tọn mẹ. E sọ yi gbedewema daho to ayiha kinkàn ''(strategic studies)'' mẹ sọn wehọmẹ alavọ tọn ''University of Ibadan''
==Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn==
E plọn azọn taidli agahun kuntọ to Wehọmẹ ''301 Flying Training School'' to Kaduna  whẹpodo zindonukọn to ''303 Flying Training School'' to Kano. To whenue e fó oplọn lọ godo, E yin didohlan ogbẹ ''99 Air


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1958 lẹ]]
[[Adà: Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>ecos6aj0f4r32pkoq4rf4oxd4aix8pd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27141</id>
      <parentid>27140</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T12:43:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1804" xml:space="preserve">'''Adesola Nunayon Amosu''' CFR (he yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958) wẹ awhangán Jẹhọn mẹ tọn he ko jo azọ́n to ''Nigerian Air Force'' mẹ, fie e sẹn taidi awhangán jèhọn mẹ tọn fọtọ̀n-nukunẹnẹtọ (19).

==Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn==
Amosu yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958 to topẹvi [[Gbagli]] tọn he tin to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn to otògbo [[Naijilia]] tọn mẹ. E yi wehọmẹ bẹjẹeji etọn tọn to ''Ladilak  Primary School'' to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn mẹ whẹpodo zindonukọn to Wehọmẹ daho ''Apostolic Grammar School'',fie e basi tọnpọn ''West African Senior School Certificate Examination'' tọn te.
Amosu yin dide dó awhanfuntọ jẹhọnmẹ tọn ''Nigerian Air Force'' mẹ gbọn wehọmẹ ''Nigerian Defence Academy'' dali, he é yin dopo to hagbẹ́ koatọ́ntọ́ (25 Regular Course) to azan atọntọ́ Alunlunsun [[owhe]] 1979 bọ sọ yin pipa taidi agahun kuntọ to azan atọntọ́ Liyasun [[owhe]] 1981. To godo mẹ, e yi wehọmẹ awhangán lẹ tọn ''Armed Forces Command and Staff College'' he tin to Jaji po ''National War College'' po to otò [[Naijilia]] tọn mẹ. E sọ yi gbedewema daho to ayiha kinkàn ''(strategic studies)'' mẹ sọn wehọmẹ alavọ tọn ''University of Ibadan''
==Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn==
E plọn azọn taidli agahun kuntọ to Wehọmẹ ''301 Flying Training School'' to Kaduna  whẹpodo zindonukọn to ''303 Flying Training School'' to Kano. To whenue e fó oplọn lọ godo, E yin didohlan ogbẹ ''99 Air Combat Training Group Kainji'' nado wazọn to agahun ''Alpha-Jet'' ji. E yin dide

[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1958 lẹ]]
[[Adà: Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>p3m7nz9esz5gfudmocikixvde6poodg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27142</id>
      <parentid>27141</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T12:44:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1900" xml:space="preserve">'''Adesola Nunayon Amosu''' CFR (he yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958) wẹ awhangán Jẹhọn mẹ tọn he ko jo azọ́n to ''Nigerian Air Force'' mẹ, fie e sẹn taidi awhangán jèhọn mẹ tọn fọtọ̀n-nukunẹnẹtọ (19).

==Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn==
Amosu yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958 to topẹvi [[Gbagli]] tọn he tin to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn to otògbo [[Naijilia]] tọn mẹ. E yi wehọmẹ bẹjẹeji etọn tọn to ''Ladilak  Primary School'' to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn mẹ whẹpodo zindonukọn to Wehọmẹ daho ''Apostolic Grammar School'',fie e basi tọnpọn ''West African Senior School Certificate Examination'' tọn te.
Amosu yin dide dó awhanfuntọ jẹhọnmẹ tọn ''Nigerian Air Force'' mẹ gbọn wehọmẹ ''Nigerian Defence Academy'' dali, he é yin dopo to hagbẹ́ koatọ́ntọ́ (25 Regular Course) to azan atọntọ́ Alunlunsun [[owhe]] 1979 bọ sọ yin pipa taidi agahun kuntọ to azan atọntọ́ Liyasun [[owhe]] 1981. To godo mẹ, e yi wehọmẹ awhangán lẹ tọn ''Armed Forces Command and Staff College'' he tin to Jaji po ''National War College'' po to otò [[Naijilia]] tọn mẹ. E sọ yi gbedewema daho to ayiha kinkàn ''(strategic studies)'' mẹ sọn wehọmẹ alavọ tọn ''University of Ibadan''
==Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn==
E plọn azọn taidli agahun kuntọ to Wehọmẹ ''301 Flying Training School'' to Kaduna  whẹpodo zindonukọn to ''303 Flying Training School'' to Kano. To whenue e fó oplọn lọ godo, E yin didohlan ogbẹ ''99 Air Combat Training Group Kainji'' nado wazọn to agahun ''Alpha-Jet'' ji. E yin dide taidi ògán (Air vice-marshal) to azan Atọntọ́ Lidosun owhe 2010. E yin aṣọ́dona


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1958 lẹ]]
[[Adà: Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>ni95g05mhkn9fyhc7wgcy4msb2bpm4b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27143</id>
      <parentid>27142</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T12:44:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1990" xml:space="preserve">'''Adesola Nunayon Amosu''' CFR (he yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958) wẹ awhangán Jẹhọn mẹ tọn he ko jo azọ́n to ''Nigerian Air Force'' mẹ, fie e sẹn taidi awhangán jèhọn mẹ tọn fọtọ̀n-nukunẹnẹtọ (19).

==Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn==
Amosu yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958 to topẹvi [[Gbagli]] tọn he tin to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn to otògbo [[Naijilia]] tọn mẹ. E yi wehọmẹ bẹjẹeji etọn tọn to ''Ladilak  Primary School'' to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn mẹ whẹpodo zindonukọn to Wehọmẹ daho ''Apostolic Grammar School'',fie e basi tọnpọn ''West African Senior School Certificate Examination'' tọn te.
Amosu yin dide dó awhanfuntọ jẹhọnmẹ tọn ''Nigerian Air Force'' mẹ gbọn wehọmẹ ''Nigerian Defence Academy'' dali, he é yin dopo to hagbẹ́ koatọ́ntọ́ (25 Regular Course) to azan atọntọ́ Alunlunsun [[owhe]] 1979 bọ sọ yin pipa taidi agahun kuntọ to azan atọntọ́ Liyasun [[owhe]] 1981. To godo mẹ, e yi wehọmẹ awhangán lẹ tọn ''Armed Forces Command and Staff College'' he tin to Jaji po ''National War College'' po to otò [[Naijilia]] tọn mẹ. E sọ yi gbedewema daho to ayiha kinkàn ''(strategic studies)'' mẹ sọn wehọmẹ alavọ tọn ''University of Ibadan''
==Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn==
E plọn azọn taidli agahun kuntọ to Wehọmẹ ''301 Flying Training School'' to Kaduna  whẹpodo zindonukọn to ''303 Flying Training School'' to Kano. To whenue e fó oplọn lọ godo, E yin didohlan ogbẹ ''99 Air Combat Training Group Kainji'' nado wazọn to agahun ''Alpha-Jet'' ji. E yin dide taidi ògán (Air vice-marshal) to azan Atọntọ́ Lidosun owhe 2010. E yin aṣọ́dona gbọn togbogan otò Naijilia tọn dayi tọn Goodluck Ebele Jonathan dali. E wazọn to


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1958 lẹ]]
[[Adà: Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>63evj1q65wyukak9oebehwusp2ov5qe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27144</id>
      <parentid>27143</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T12:45:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2069" xml:space="preserve">'''Adesola Nunayon Amosu''' CFR (he yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958) wẹ awhangán Jẹhọn mẹ tọn he ko jo azọ́n to ''Nigerian Air Force'' mẹ, fie e sẹn taidi awhangán jèhọn mẹ tọn fọtọ̀n-nukunẹnẹtọ (19).

==Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn==
Amosu yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958 to topẹvi [[Gbagli]] tọn he tin to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn to otògbo [[Naijilia]] tọn mẹ. E yi wehọmẹ bẹjẹeji etọn tọn to ''Ladilak  Primary School'' to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn mẹ whẹpodo zindonukọn to Wehọmẹ daho ''Apostolic Grammar School'',fie e basi tọnpọn ''West African Senior School Certificate Examination'' tọn te.
Amosu yin dide dó awhanfuntọ jẹhọnmẹ tọn ''Nigerian Air Force'' mẹ gbọn wehọmẹ ''Nigerian Defence Academy'' dali, he é yin dopo to hagbẹ́ koatọ́ntọ́ (25 Regular Course) to azan atọntọ́ Alunlunsun [[owhe]] 1979 bọ sọ yin pipa taidi agahun kuntọ to azan atọntọ́ Liyasun [[owhe]] 1981. To godo mẹ, e yi wehọmẹ awhangán lẹ tọn ''Armed Forces Command and Staff College'' he tin to Jaji po ''National War College'' po to otò [[Naijilia]] tọn mẹ. E sọ yi gbedewema daho to ayiha kinkàn ''(strategic studies)'' mẹ sọn wehọmẹ alavọ tọn ''University of Ibadan''
==Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn==
E plọn azọn taidli agahun kuntọ to Wehọmẹ ''301 Flying Training School'' to Kaduna  whẹpodo zindonukọn to ''303 Flying Training School'' to Kano. To whenue e fó oplọn lọ godo, E yin didohlan ogbẹ ''99 Air Combat Training Group Kainji'' nado wazọn to agahun ''Alpha-Jet'' ji. E yin dide taidi ògán (Air vice-marshal) to azan Atọntọ́ Lidosun owhe 2010. E yin aṣọ́dona gbọn togbogan otò Naijilia tọn dayi tọn Goodluck Ebele Jonathan dali. E wazọn to otẹn voovo lẹ mẹ whẹpodo lẹzun agán to ''Nigerian Air Force'' mẹ.


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1958 lẹ]]
[[Adà: Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>nmwm09y5fxf3wzk0tfvf2gqp2dg1g7n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27145</id>
      <parentid>27144</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T12:45:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2069" xml:space="preserve">'''Adesola Nunayon Amosu''' CFR (he yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958) wẹ awhangán Jẹhọn mẹ tọn he ko jo azọ́n to ''Nigerian Air Force'' mẹ, fie e sẹn taidi awhangán jèhọn mẹ tọn fọtọ̀n-nukunẹnẹtọ (19).

==Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn==
Amosu yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958 to topẹvi [[Gbagli]] tọn he tin to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn to otògbo [[Naijilia]] tọn mẹ. E yi wehọmẹ bẹjẹeji etọn tọn to ''Ladilak  Primary School'' to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn mẹ whẹpodo zindonukọn to Wehọmẹ daho ''Apostolic Grammar School'',fie e basi tọnpọn ''West African Senior School Certificate Examination'' tọn te.
Amosu yin dide dó awhanfuntọ jẹhọnmẹ tọn ''Nigerian Air Force'' mẹ gbọn wehọmẹ ''Nigerian Defence Academy'' dali, he é yin dopo to hagbẹ́ koatọ́ntọ́ (25 Regular Course) to azan atọntọ́ Alunlunsun [[owhe]] 1979 bọ sọ yin pipa taidi agahun kuntọ to azan atọntọ́ Liyasun [[owhe]] 1981. To godo mẹ, e yi wehọmẹ awhangán lẹ tọn ''Armed Forces Command and Staff College'' he tin to Jaji po ''National War College'' po to otò [[Naijilia]] tọn mẹ. E sọ yi gbedewema daho to ayiha kinkàn ''(strategic studies)'' mẹ sọn wehọmẹ alavọ tọn ''University of Ibadan''
==Awhanzọ́n Jẹhọnmẹ Etọn Tọn==
E plọn azọn taidli agahun kuntọ to Wehọmẹ ''301 Flying Training School'' to Kaduna  whẹpodo zindonukọn to ''303 Flying Training School'' to Kano. To whenue e fó oplọn lọ godo, E yin didohlan ogbẹ ''99 Air Combat Training Group Kainji'' nado wazọn to agahun ''Alpha-Jet'' ji. E yin dide taidi ògán (Air vice-marshal) to azan Atọntọ́ Lidosun owhe 2010. E yin aṣọ́dona gbọn togbogan otò Naijilia tọn dayi tọn Goodluck Ebele Jonathan dali. E wazọn to otẹn voovo lẹ mẹ whẹpodo lẹzun ogán to ''Nigerian Air Force'' mẹ.


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1958 lẹ]]
[[Adà: Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>fzqap60fv2ow8ciigio1k5ocmv534y2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27149</id>
      <parentid>27145</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T14:26:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2070" xml:space="preserve">'''Adesola Nunayon Amosu''' CFR (he yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958) wẹ awhangán Jẹhọn mẹ tọn he ko jo azọ́n to ''Nigerian Air Force'' mẹ, fie e sẹn taidi awhangán jèhọn mẹ tọn fọtọ̀n-nukunẹnẹtọ (19).

==Bẹjẹeji gbẹzan etọn tọn==
Amosu yin jiji to azán tintan Avivọsun [[owhe]] 1958 to topẹvi [[Gbagli]] tọn he tin to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn to otògbo [[Naijilia]] tọn mẹ. E yi wehọmẹ bẹjẹeji etọn tọn to ''Ladilak  Primary School'' to ayimatẹn [[Awọnlin]] tọn mẹ whẹpodo zindonukọn to Wehọmẹ daho ''Apostolic Grammar School'',fie e basi tọnpọn ''West African Senior School Certificate Examination'' tọn te.
Amosu yin dide dó awhanfuntọ jẹhọnmẹ tọn ''Nigerian Air Force'' mẹ gbọn wehọmẹ ''Nigerian Defence Academy'' dali, he é yin dopo to hagbẹ́ koatọ́ntọ́ (25 Regular Course) to azan atọntọ́ Alunlunsun [[owhe]] 1979 bọ sọ yin pipa taidi agahun kuntọ to azan atọntọ́ Liyasun [[owhe]] 1981. To godo mẹ, e yi wehọmẹ awhangán lẹ tọn ''Armed Forces Command and Staff College'' he tin to Jaji po ''National War College'' po to otò [[Naijilia]] tọn mẹ. E sọ yi gbedewema daho to ayiha kinkàn ''(strategic studies)'' mẹ sọn wehọmẹ alavọ tọn ''University of Ibadan''

==Awhanzọ́n jẹhọnmẹ etọn tọn==
E plọn azọn taidli agahun kuntọ to Wehọmẹ ''301 Flying Training School'' to Kaduna  whẹpodo zindonukọn to ''303 Flying Training School'' to Kano. To whenue e fó oplọn lọ godo, E yin didohlan ogbẹ ''99 Air Combat Training Group Kainji'' nado wazọn to agahun ''Alpha-Jet'' ji. E yin dide taidi ògán (Air vice-marshal) to azan Atọntọ́ Lidosun owhe 2010. E yin aṣọ́dona gbọn togbogan otò Naijilia tọn dayi tọn Goodluck Ebele Jonathan dali. E wazọn to otẹn voovo lẹ mẹ whẹpodo lẹzun ogán to ''Nigerian Air Force'' mẹ.


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1958 lẹ]]
[[Adà: Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>iqtdtyujf3usc8mm4t796uhnjns0xec</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>T. Ola Avoseh</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1497</id>
    <revision>
      <id>27169</id>
      <parentid>26720</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T22:09:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1227" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi Gbagli tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to [[Gbagli]]. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ.


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]</text>
      <sha1>fx13c6kpjqfk5qi5xdlj7k8ze9lxof6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27172</id>
      <parentid>27169</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T22:37:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Misteld</username>
        <id>15</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1255" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi Gbagli tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to [[Gbagli]]. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ.


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>jdwal67lffl02ykzwsmiizdcuvvfz6n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27178</id>
      <parentid>27172</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:59:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1458" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi Gbagli tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to [[Gbagli]]. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. 


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>nunivqmvkwlps7tjm3qfhe8ccivadml</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27179</id>
      <parentid>27178</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T05:00:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1464" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi Gbagli tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to [[Gbagli]]. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. 


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>rey3o842lt5oc633miajqy4gi84c3d4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27180</id>
      <parentid>27179</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T05:00:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1731" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi Gbagli tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to [[Gbagli]]. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>s3qldzvj4emui0agocaie7hubszwduq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27181</id>
      <parentid>27180</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T05:06:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2066" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi Gbagli tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to [[Gbagli]]. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. 


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>sfbglsvdwdbz58x9dngah7wmkrpzn7f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27182</id>
      <parentid>27181</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T05:07:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2082" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi Gbagli tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to [[Gbagli]]. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. 


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>7230mpilvln937xvzh4tjgc7fdvucmn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27183</id>
      <parentid>27182</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T05:07:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2204" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi Gbagli tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to [[Gbagli]]. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli. 


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>rki9ododk3m6dnqrngkf8yinh4soaen</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27184</id>
      <parentid>27183</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T05:09:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2204" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli. 


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>e2hht0312v8y5w6354i9ah0pvwibwup</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27185</id>
      <parentid>27184</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T05:20:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2622" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].&lt;ref&gt;Sorensen-Gilmour, Caroline (1995). &quot;[https://dspace.stir.ac.uk/bitstream/1893/2641/1/Sorensen-Gilmour%20(1995)%20-%20Badagry%201784-1863%20-%20the%20Political%20and%20Commercial%20History%20of%20a%20Pre-Colonial%20Lagoonside%20Community%20in%20South%20West%20Nigeria.pdf Badagry 1784-1863: The Political and Commercial History of a Pre-Colonial Lagoonside Community in South West Nigeria]

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli. 

==Alọdlẹndonu lẹ==


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>0zvku33069wy2t2yvqvpb42q0ujpjuo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27186</id>
      <parentid>27185</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T05:21:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Alọdlẹndonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2633" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].&lt;ref&gt;Sorensen-Gilmour, Caroline (1995). &quot;[https://dspace.stir.ac.uk/bitstream/1893/2641/1/Sorensen-Gilmour%20(1995)%20-%20Badagry%201784-1863%20-%20the%20Political%20and%20Commercial%20History%20of%20a%20Pre-Colonial%20Lagoonside%20Community%20in%20South%20West%20Nigeria.pdf Badagry 1784-1863: The Political and Commercial History of a Pre-Colonial Lagoonside Community in South West Nigeria]

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli. 

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>r98swh7jxevipbl7n0uknlm3kkv7me1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27187</id>
      <parentid>27186</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T05:22:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2240" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli. 

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>jxc4on8h5jlkk2szeqn1fnmwfvnpywh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27188</id>
      <parentid>27187</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T05:23:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2258" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Agbasazọ́n==

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>i3uin4p5eso99hj2kvfwbhhoad3j77m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27189</id>
      <parentid>27188</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T05:31:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Agbasazọ́n */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2362" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>1wae5f94y42w7xa7pdkho9l4nrkh3p9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27190</id>
      <parentid>27189</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:21:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2584" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na Federal Ministry of Information and Home Affairs ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>bk3hp7cmufzsm2da0wpymwk294smvkg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27191</id>
      <parentid>27190</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:26:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2588" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>qt54ik6o5mbtc6uxlohb4fabzqpmerk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27192</id>
      <parentid>27191</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:36:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2908" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na Ministry of Information and Home Affairs (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>s2nogcjdsp7p13l3b6thsfhopkspkzg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27193</id>
      <parentid>27192</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:37:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2912" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>647gln6a6q4nynitytrcjbm09baul4i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27194</id>
      <parentid>27193</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:37:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3156" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>16f3bqw42cqzbdytfkfhaf0atpnx4s5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27195</id>
      <parentid>27194</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:42:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3341" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>ggkx3aoe6y278p4j6g2cqicn2wdwfo9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27196</id>
      <parentid>27195</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:52:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3564" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ Nigerian Youth Movement tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>jwru6pbe7ytjhibku4k92x9vf369558</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27197</id>
      <parentid>27196</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:53:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3569" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ Nigerian Youth Movement tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>pfgl5amfx9e8s190780bsgjn2ecu064</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27198</id>
      <parentid>27197</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:53:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3666" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ Nigerian Youth Movement tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do Egun Awori Improvement Union ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>h5w77f0tufhjdcxmkbf9hgz61mkm4yy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27199</id>
      <parentid>27198</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:54:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3674" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>1cfvmw7415tuya6mc2o30p5fz4hrewi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27200</id>
      <parentid>27199</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:16:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3853" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>hotm3oddm8p1d0v4ry3ki4h792tfslz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27201</id>
      <parentid>27200</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:16:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4010" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn 
 (1933-1941);

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>e0wojzqfg0x6811vvrpqx2bvfjw3i7b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27202</id>
      <parentid>27201</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:17:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4244" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn 
 (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977);

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>0qt8x7slqgiwnb7aqqwh879yjou775x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27203</id>
      <parentid>27202</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:17:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4371" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn 
 (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ ).

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>9cqh410y35qemn3s57simvuiovs55ac</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27204</id>
      <parentid>27203</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:18:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4369" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ ).

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>jp28envjp7ux23j2xxlgq0vfaxoxh53</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27205</id>
      <parentid>27204</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:18:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4368" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>1mppwoxt463v2y7p2uaaait4v235e3t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27206</id>
      <parentid>27205</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:26:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4654" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, Ahọlu C. D. Akran, ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn (Gbesiewu of Badagry) to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>hnojbrkfp3pttpfhgfwwrrxyfdncgis</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27207</id>
      <parentid>27206</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:29:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4686" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn (Gbesiewu of Badagry) to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>opddnnkgxums5h336kqxa21zg51fcqa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27208</id>
      <parentid>27207</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:32:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4709" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn (Gbesiewu of Badagry) to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>jnvsx7fuwkoghznou1dmn0iujq7zxrq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27209</id>
      <parentid>27208</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:33:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4713" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>mdqfrogqif7ns5k2x0ipu0vi7zropsi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27210</id>
      <parentid>27209</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:34:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4845" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>tmnuorm2mpfuodubzrkzc5k9ox28nmz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27211</id>
      <parentid>27210</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:38:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5053" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdgbmẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>nadfl9qgsobrsxh3f0srsbt9m6loong</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27212</id>
      <parentid>27211</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:46:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5286" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdgbmẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdgbmẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>mkz8s46qiqd11bn87frv2a54isev2im</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27213</id>
      <parentid>27212</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:48:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5397" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdgbmẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdgbmẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>6sfojhv4oewa8qoqy6cmiec8lp743xj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27214</id>
      <parentid>27213</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:49:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5511" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdgbmẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdgbmẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdgbmẹ. &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>i3ndw3vbgkzj51xuoe7tu239xiyodtn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27215</id>
      <parentid>27214</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:52:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5733" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdgbmẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdgbmẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdgbmẹ. &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdgbmẹ. &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>64x8ni7ieuszqqe4yh9dbtxknmnjavc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27216</id>
      <parentid>27215</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:54:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5991" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdgbmẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdgbmẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdgbmẹ. &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdgbmẹ. &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Trans. &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>i3afinqvmr89ur36zg8kil58ooe5k0l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27217</id>
      <parentid>27216</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:55:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6216" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdgbmẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdgbmẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdgbmẹ. &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdgbmẹ. &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Trans. &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>amoe6gsj2d3whysala415cq354d9j2d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27218</id>
      <parentid>27217</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:08:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6226" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdgbmẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdgbmẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdgbmẹ. &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdgbmẹ. &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Trans. &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>3kmm8bayzxa7vyzvckfrt5prqh2hhcd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27219</id>
      <parentid>27218</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:08:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ogú */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6535" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdgbmẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdgbmẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdgbmẹ. &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdgbmẹ. &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Trans. &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ Naijilia tọn Toyin  Falola dali mẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>64hha5jxjvqtq3cd4q4frtb6a4cz95o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27220</id>
      <parentid>27219</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:08:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ogú */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6801" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azán wa na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹbasinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 le tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdgbmẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdgbmẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdgbmẹ. &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdgbmẹ. &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Trans. &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ Naijilia tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ Naijilia tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>k3bhtfncm4lnp9o2daqmlx98ounvzvg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27221</id>
      <parentid>27220</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:17:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Cdot1</username>
        <id>443</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azọ́n po Agbasazọ́n po */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6812" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdgbmẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdgbmẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdgbmẹ. &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdgbmẹ. &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Trans. &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ Naijilia tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ Naijilia tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>ae8sq8tm8vhygw5yrb9d4her7clzw30</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27222</id>
      <parentid>27221</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:29:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6836" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ. &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ. &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Trans. &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ Naijilia tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ Naijilia tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>sfcowmyvpz4nsd60x5qerao7pkixf8l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27223</id>
      <parentid>27222</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:30:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6848" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ. &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ. &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ. &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ. &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ. &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ Naijilia tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ Naijilia tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>7lp1m8aqqv4jt112auad1zzyxig09i5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27224</id>
      <parentid>27223</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:32:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6848" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423]

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ Naijilia tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ Naijilia tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>39s5u3a19vodmpaheaz3vl8cokn49r4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27225</id>
      <parentid>27224</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:38:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6902" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn gli Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ Naijilia tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ Naijilia tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>oldy8t4ovz9r27lgkpj7b7kvi28u6xa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27226</id>
      <parentid>27225</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:38:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6898" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ Naijilia tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ Naijilia tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>2z5kw8slhn9p0oz3h9t63agdg2mn9bc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27227</id>
      <parentid>27226</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:50:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>102.89.33.225</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Ogú */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6902" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ [[Naijilia]] tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ Naijilia tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>t1f6zc42uqdndrfszd0wxksx3iu0hs0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27228</id>
      <parentid>27227</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:51:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>102.89.33.225</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Ogú */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6906" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to Gbagli.

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ [[Naijilia]] tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ [[Naijilia]] tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>ibrffykbrnhsfsbmu7op5xcp4kubxj5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27229</id>
      <parentid>27228</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:54:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Misteld</username>
        <id>15</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6910" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to [[Gbagli]].

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982)

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970)

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984)

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984)

''First Storey Building in Nigeria'' (1984)

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984)

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ [[Naijilia]] tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ [[Naijilia]] tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>6xt46lwjkam2n9imz5y7hsn52anwrbh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27230</id>
      <parentid>27229</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T09:15:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7463" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to [[Gbagli]].

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982) [Lẹdogbedevomẹ: Yinkọ Gungbe tọn lẹ po Zẹemẹ yetọn po to Ayọgbe mẹ] 

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho St. Thomas’s Church Gbagli tọn tọn] 

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984) [Lẹdogbedevomẹ: Atín Whenuho tọn Gbagli tọn, ehe glọ Yẹwhehodọtọ Tomẹyitọ Fliflimẹ tọn lẹ Dọ Yẹwheho Wẹndagbe Klisti tọn te] 

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ:Nọtẹn Whenuho tọn he yè dona Dlapọn to Gbagli lẹ] 

''First Storey Building in Nigeria'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Petlezìn Tintán he yin Gbigbá to Naijilia] 

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Hùnwhẹ ''Christmas'' tọn Tintán he yin bibasi to Gbagli] 

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993)

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ [[Naijilia]] tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ [[Naijilia]] tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>sp0c23bdkvor9fxcjclvsvo0mlike3k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27231</id>
      <parentid>27230</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T09:17:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7542" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to [[Gbagli]].

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982) [Lẹdogbedevomẹ: Yinkọ Gungbe tọn lẹ po Zẹemẹ yetọn po to Ayọgbe mẹ] 

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho St. Thomas’s Church Gbagli tọn tọn] 

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984) [Lẹdogbedevomẹ: Atín Whenuho tọn Gbagli tọn, ehe glọ Yẹwhehodọtọ Tomẹyitọ Fliflimẹ tọn lẹ Dọ Yẹwheho Wẹndagbe Klisti tọn te] 

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ:Nọtẹn Whenuho tọn he yè dona Dlapọn to Gbagli lẹ] 

''First Storey Building in Nigeria'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Petlezìn Tintán he yin Gbigbá to Naijilia] 

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Hùnwhẹ ''Christmas'' tọn Tintán he yin bibasi to Gbagli] 

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993) [Lẹdogbedevomẹ: Kandai lẹ Gando Azọ́nwhe Whèhuhu to Gbagli tọn go]

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ [[Naijilia]] tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ [[Naijilia]] tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>tlgjo6qt01klg1l3eptogeh8q6s6so4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27232</id>
      <parentid>27231</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T09:19:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7542" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to [[Gbagli]].

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982) [Lẹdogbedevomẹ: Yinkọ Gungbe tọn lẹ po Zẹemẹ yetọn to Ayọgbe mẹ po] 

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho St. Thomas’s Church Gbagli tọn tọn] 

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984) [Lẹdogbedevomẹ: Atín Whenuho tọn Gbagli tọn, ehe glọ Yẹwhehodọtọ Tomẹyitọ Fliflimẹ tọn lẹ Dọ Yẹwheho Wẹndagbe Klisti tọn te] 

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ:Nọtẹn Whenuho tọn he yè dona Dlapọn to Gbagli lẹ] 

''First Storey Building in Nigeria'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Petlezìn Tintán he yin Gbigbá to Naijilia] 

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Hùnwhẹ ''Christmas'' tọn Tintán he yin bibasi to Gbagli] 

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993) [Lẹdogbedevomẹ: Kandai lẹ Gando Azọ́nwhe Whèhuhu to Gbagli tọn go]

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ [[Naijilia]] tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ [[Naijilia]] tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>tpzjxxxbmv80jua2nwm2nc4lkq82s6w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27233</id>
      <parentid>27232</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T09:27:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ogú */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7545" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to [[Gbagli]].

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982) [Lẹdogbedevomẹ: Yinkọ Gungbe tọn lẹ po Zẹemẹ yetọn to Ayọgbe mẹ po] 

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho St. Thomas’s Church Gbagli tọn tọn] 

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978)

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984) [Lẹdogbedevomẹ: Atín Whenuho tọn Gbagli tọn, ehe glọ Yẹwhehodọtọ Tomẹyitọ Fliflimẹ tọn lẹ Dọ Yẹwheho Wẹndagbe Klisti tọn te] 

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ:Nọtẹn Whenuho tọn he yè dona Dlapọn to Gbagli lẹ] 

''First Storey Building in Nigeria'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Petlezìn Tintán he yin Gbigbá to Naijilia] 

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Hùnwhẹ ''Christmas'' tọn Tintán he yin bibasi to Gbagli] 

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993) [Lẹdogbedevomẹ: Kandai lẹ Gando Azọ́nwhe Whèhuhu to Gbagli tọn go]

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po de, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ [[Naijilia]] tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ [[Naijilia]] tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>kbcwaxko768wcw7i0eyj9w5spvss17w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27234</id>
      <parentid>27233</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T09:40:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7606" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to [[Gbagli]].

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982) [Lẹdogbedevomẹ: Yinkọ Gungbe tọn lẹ po Zẹemẹ yetọn to Ayọgbe mẹ po] 

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho St. Thomas’s Church Gbagli tọn tọn] 

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho voovo lẹ tọn to kleun mẹ] 

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984) [Lẹdogbedevomẹ: Atín Whenuho tọn Gbagli tọn, ehe glọ Yẹwhehodọtọ Tomẹyitọ Fliflimẹ tọn lẹ Dọ Yẹwheho Wẹndagbe Klisti tọn te] 

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ:Nọtẹn Whenuho tọn he yè dona Dlapọn to Gbagli lẹ] 

''First Storey Building in Nigeria'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Petlezìn Tintán he yin Gbigbá to Naijilia] 

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Hùnwhẹ ''Christmas'' tọn Tintán he yin bibasi to Gbagli] 

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993) [Lẹdogbedevomẹ: Kandai lẹ Gando Azọ́nwhe Whèhuhu to Gbagli tọn go]

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na Gbagli po otò Epe tọn po de, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ [[Naijilia]] tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ [[Naijilia]] tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>fbv9nd4bv5ugtu905v01wj1vtci4bh0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27235</id>
      <parentid>27234</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T09:53:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ogú */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7610" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to [[Gbagli]].

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982) [Lẹdogbedevomẹ: Yinkọ Gungbe tọn lẹ po Zẹemẹ yetọn to Ayọgbe mẹ po] 

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho St. Thomas’s Church Gbagli tọn tọn] 

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho voovo lẹ tọn to kleun mẹ] 

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984) [Lẹdogbedevomẹ: Atín Whenuho tọn Gbagli tọn, ehe glọ Yẹwhehodọtọ Tomẹyitọ Fliflimẹ tọn lẹ Dọ Yẹwheho Wẹndagbe Klisti tọn te] 

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ:Nọtẹn Whenuho tọn he yè dona Dlapọn to Gbagli lẹ] 

''First Storey Building in Nigeria'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Petlezìn Tintán he yin Gbigbá to Naijilia] 

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Hùnwhẹ ''Christmas'' tọn Tintán he yin bibasi to Gbagli] 

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993) [Lẹdogbedevomẹ: Kandai lẹ Gando Azọ́nwhe Whèhuhu to Gbagli tọn go]

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na ''Gbagli'' po otò Epe tọn po de, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ [[Naijilia]] tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ [[Naijilia]] tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>4ggown34avk1rrp3zyhmyos3072xu5o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27236</id>
      <parentid>27235</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T09:54:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ogú */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7610" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to [[Gbagli]].

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982) [Lẹdogbedevomẹ: Yinkọ Gungbe tọn lẹ po Zẹemẹ yetọn to Ayọgbe mẹ po] 

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho St. Thomas’s Church Gbagli tọn tọn] 

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho voovo lẹ tọn to kleun mẹ] 

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984) [Lẹdogbedevomẹ: Atín Whenuho tọn Gbagli tọn, ehe glọ Yẹwhehodọtọ Tomẹyitọ Fliflimẹ tọn lẹ Dọ Yẹwheho Wẹndagbe Klisti tọn te] 

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ:Nọtẹn Whenuho tọn he yè dona Dlapọn to Gbagli lẹ] 

''First Storey Building in Nigeria'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Petlezìn Tintán he yin Gbigbá to Naijilia] 

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Hùnwhẹ ''Christmas'' tọn Tintán he yin bibasi to Gbagli] 

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993) [Lẹdogbedevomẹ: Kandai lẹ Gando Azọ́nwhe Whèhuhu to Gbagli tọn go]

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na [[Gbagli]] po otò Epe tọn po de, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ [[Naijilia]] tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ [[Naijilia]] tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>m4qgw14vtzoqgm7esgr711bdtz5koez</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27237</id>
      <parentid>27236</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T10:33:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Atej2*</username>
        <id>11</id>
      </contributor>
      <comment>/* Zinjẹgbonu lẹ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7616" xml:space="preserve">'''Theophilus Olabode Avoseh''' (mẹhe yin jiji to Whejisun [[owhe]] 1908 tọn) yin yinyọnẹn di '''T. Ola Avoseh''' bo yin Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn de, wekantọ de podọ ahọvi de to [[Gbagli]], [[Awọnlin]].
E ko kàn alọnuwe lẹ po owé pẹvi devo lẹ po susu do Glẹnsigbe po Ayọgbe po mẹ do nue gando whenuho po aṣà Gbagli tọn po otò Epe tọn po go to Awọnlin to [[Naijilia]].

==Bẹjẹeji Gbẹ̀zan etọn tọn==
T. Ola Avoseh yin jiji to topẹvi [[Gbagli]] tọn mẹ bọ otọ́ etọn yin [[Gunnu lẹ|Gunnu]] bọ onọ̀ etọn yin ''Awolinu'' de. E zan vuwhenu etọn to lẹdo Ajara Vedo tọn mẹ to Gbagli.
To 1912 whenue e yin [[owhe]] 4 mẹvi, e bẹ wehọmẹ to wehọ ''St.Thomas' Primary School'' tọn mẹ to Gbagli. E zan [[owhe]] 13 to wehọ lọ mẹ bo doalọte to 1925 na mẹgọdogodo po agbasamalo po wutu. To pọmẹ hẹ wepinplọn, e sọ plọn [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn to otó etọn de. To 1929 e jo [[azọ́n]] whlẹ̀pipa tọn do bo lẹzun mẹplọntọ de to wehọ etọn dai tọn mẹ. To 1929, e sinai na mẹtẹnpọn &quot;Standard VI&quot; tọn (enẹ, wẹ mẹtẹnpọn godo na ohọ̀ ṣidopo mẹ fifo) taidi tẹnpọn-basitọ he wá sọn gbonu de podọ e do kọdetọn dagbe to e mẹ. Etomọṣo, agbasamalo etọn glọnalina ẹn nado yin alọkẹyi do wehọmẹ alavọ tọn St. Andrew's College, Oyo tọn mẹ; podọ e sọ gbọawupo to mẹtẹnpọn ''Teachers' Higher Elementary Certificate'' tọn mẹ whla awè, to 1932 podọ to 1934.  Na whẹwhinwhẹn ehelẹ wutu, Avoseh ma penugo nado zindonukọ̀n to wepinplọn mẹ zẹ̀ oba wehọmẹ dokọ̀ tọn go. To ojlẹ he mẹ Avoseh gbẹ yin mẹplọntọ wehọmẹ tọn de wẹ e kàn owe etọn gando Gbagli go. To whenue e ko yin mẹplọntọ de na owhe 14 godo, azọ́n gblé do Avoseh to Whejisun 1941 tọn mẹ. To 1916 to whenue e yin owhe 8 mẹvi de, Avoseh yin bibaptizi to Ṣọṣi Saint Thomas' Anglican tọn mẹ to [[Gbagli]].

==Azọ́n po Agbasazọ́n po==
Bẹsọn 1914 kakajẹ 1955 e wazọ́n na ogbẹ́ Egun-Awori Native Authority tọn..

To 1957 Avoseh hùn wehọmẹ dokọ̀ tọn akuẹnọ tọn de do Ajegunle, to [[Apapa]], podọ e sọ jẹ azọ́n wà na ''Federal Ministry of Information and Home Affairs'' ji taidi Zẹemẹ-basinanutọ Sinima tọn de. To ojlẹ he mẹ e gbẹ po to azọ́nwa na ''Ministry of Information and Home Affairs'' (Lizọnyizọnwatẹn Nudọnamẹ po Whẹ̀ho Otò tọn lẹ po), e sọ to azọ́n wà to [[Ibadan]], Gbagli, Epe, podọ to Ijebu Ode. Ojlẹ he mẹ Avoseh to azọ́nwa to Epe lọ mẹ wẹ e kàn dopo to owe etọn lẹ mẹ. E yí gbọjẹ whenu gigọ tọn sọn ahọluzọ́nwiwa mẹ to owhe 60 mẹvi yinyin mẹ to 1968. To gblagbla owhe 1960 jẹ 1970 lẹ tọn mẹ, Avoseh hẹn alọnu etọn jan to nukúnpipedo wehọ lẹ po tòwedegbẹ po go to Gbagli. E zindonukọ̀n nado to nukúnpipedo wehọmẹ lọ go kakajẹ gblagbla owhe 1970 tọn lẹ mẹ, whenue gandudu lọ wà hò nukúnpipedonugo wehọmẹ akuẹnọ tọn lẹ yí.

Avoseh yin gbesisọnọ to azọ́n ṣọsi tọn wiwa po tonudidọ lẹdo mẹ tọn po mẹ. Ewọ wẹ yin Anadenanutọ-gán na ala Gbagli tọn to tònudọgbẹ ''Nigerian Youth Movement'' tọn mẹ sọn 1939 jẹ 1941. Ewọ wẹ sọ do ''Egun Awori Improvement Union'' ai to 1968 bosọ yin Anadenanutọ-gán etọn. To Sọṣì Saint Thomas' tọn lọ mẹ, Avoseh yin alọkẹyi bosọ yin azọ́ndena nado nọ penukúndo nuwiwa sinsẹ̀nbibasi tọn lẹ go to Kọ́yànsun 1932 tọn. To nukọ̀nmẹ, e sọ wá mọ otẹ̀n voovo lẹ yí to ṣọṣì lọ mẹ, ehelẹ wẹ Wekantọ na Wedegbẹ́ Kándo Gbagli tọn (1933-1941); Wekantọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì tọn lẹ tọn  (1965–1975); Nukúnpedonugotọ na Ogbẹ́ Dẹhiho tọn bẹsọn 1966; Anadenanutọ-gán na ogbẹ́ ṣọṣì tọn Egbe Ogo Olorun Tan tọn (1966-1977); podọ Azìnponọ na Ogbẹ́ Azọ́ngbannọ Ṣọṣì  tọn lẹ tọn (1975 jẹ gblagbla owhe 1980 tọn lẹ mẹ).

&quot;Nado do pinpẹnnutọn-yinyọnẹn hia na adà vonọtaun he e yiwa to nukọ̀nyiyi topẹvi lọ tọn mẹ, [[Ahọlu Claudius Dosa Akran|Ahọlu C. D. Akran]], ahọlu Gbagli tọn, ze Avoseh do otẹ̀n ahọvi tọn mẹ taidi Gbesiewu Gbagli tọn ''(Gbesiewu of Badagry)'' to Alunlunsun owhe 1974 tọn mẹ.&quot;

==Zinjẹgbonu lẹ==
''A Short History of Badagry'' (Lagos: Adeolu Press, 1938)[https://biblio.co.uk/book/short-history-badagry-avoseh-ola/d/1251298423] [Lẹdogbedevomẹ: Otàn Gbagli tọn kleun de] 

''Iwe li Ede Egun Pelu Itumo ni Ede Yoruba ati Gesi'', (1959, reprinted in 1962; revised and printed again in 1982) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Owe do Gungbe mẹ po Zẹemẹ etọn to Ayọgbe po Glẹnsigbe po mẹ&quot;]

''Iwe Ikomo Jade, Oruko Awon Ojo, Adura Ojojumo, Ojo ati Osu Ibimo, Ojo Lati Dawole Nkan ati Iwe Eri Ijo Ibi Omo'' (1960) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Vinọbẹtọ́n, Yinkọ Azán lẹ tọn, Odẹ̀ Egbesọegbẹsọ tọn po Jijiwema po&quot;]

''Awon Oruko Egun Pelu Itumo Nwon li Ede Yoruba'' (Apapa: Adeolu Press, 1962, yin vivọzinjẹgbonu to 1982) [Lẹdogbedevomẹ: Yinkọ Gungbe tọn lẹ po Zẹemẹ yetọn to Ayọgbe mẹ po] 

'Iwe Isin Imale ni Ilu Agbadarigi'' (Apapa: Adeolu Press, l964) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Sinsẹ̀n Male tọn to Gbagli&quot;]

''The History of St. Thomas’s Church Badagry 1842-1970'' (Apapa: Adeolu Press, 1970) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho St. Thomas’s Church Gbagli tọn tọn] 

''Iwe Itan Kukuru Egbe Ajumogbadura'' (Apapa: Adeolu Press, 1973) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Otàn Pipli Ogbẹ́ Dẹhiho tọn lọ tọn de&quot;]

''Biographical Sketches'' (Agege, Lagos: Ike-Olu Press, 1978) [Lẹdogbedevomẹ: Whenuho omẹ voovo lẹ tọn to kleun mẹ] 

''Ajara Dabi Eko'' (1983) [Lẹdogbedevomẹ: &quot;Ajara Taidi Awọnlin Nkọ&quot;]

''The Historical Tree of Badagry under which the Early Missionaries Preached the Gospel of Christ'' (Apapa: Adeolu Press, 1984) [Lẹdogbedevomẹ: Atín Whenuho tọn Gbagli tọn, ehe glọ Yẹwhehodọtọ Tomẹyitọ Fliflimẹ tọn lẹ Dọ Yẹwheho Wẹndagbe Klisti tọn te] 

''Important Historical Places to be Visited in Badagry by the Tourist'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ:Nọtẹn Whenuho tọn he yè dona Dlapọn to Gbagli lẹ] 

''First Storey Building in Nigeria'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Petlezìn Tintán he yin Gbigbá to Naijilia] 

''The First Christmas Day in Badagry'' (1984) [Lẹdogbedevomẹ: Hùnwhẹ ''Christmas'' tọn Tintán he yin bibasi to Gbagli] 

''Notes on the Fishing Industry in Badagry'' (1993) [Lẹdogbedevomẹ: Kandai lẹ Gando Azọ́nwhe Whèhuhu to Gbagli tọn go]

==Ogú==
Taidi gbehosọnalitọ Whenuho-kàntọ lẹdo mẹ tọn na [[Gbagli]] po otò Epe tọn po de, susu to azọ́n Avoseh tọn lẹ mẹ wẹ ko yin vivọzinjẹgbonu to zinjẹgbonu dodinnanu tọn lẹ mẹ podọ to owe he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ numimọnọ [[Naijilia]] tọn Toyin  Falola dali mẹ. Azọ́n Avoseh tọn lẹ ko sọ yọn-na-yizan taun taidi asisa tangan na zinjẹgbonu voovo lẹ he yin kinkan gbọn Whenuho-kàntọ [[Naijilia]] tọn voovo lẹ dali, delẹ to yé mẹ wẹ A. I. Asiwaju, Toyin Falola, Hakeem Tijani, gọna mẹdevo devo lẹ.

==Alọdlẹndonu lẹ==
{{reflist}}


[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]
[[Adà:Mẹ he yin Gbagli-nu lẹ]]
[[Adà:Ovi he ye ji to owhe 1908 lẹ]]
[[Adà: Awọnlin-nu lẹ]]</text>
      <sha1>1xq4asy2p8pc5nmw2d7xadpku4yqxon</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Israel Iwekanuno</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1527</id>
    <revision>
      <id>27146</id>
      <timestamp>2022-07-27T13:13:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Anthonymodec</username>
        <id>31</id>
      </contributor>
      <comment>Dá weda po &quot;'''Israel  E.  Iwekanuno''' yin Wekantọ́ togbo Naijilia tọn de podọ otankantọ́ de.&quot; po</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="92" xml:space="preserve">'''Israel  E.  Iwekanuno''' yin Wekantọ́ togbo Naijilia tọn de podọ otankantọ́ de.</text>
      <sha1>295b4qf4i8uch2z2gqzcy71r6880qtf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27147</id>
      <parentid>27146</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T13:16:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Anthonymodec</username>
        <id>31</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="148" xml:space="preserve">'''Israel  E.  Iwekanuno''' yin Wekantọ́ togbo Naijilia tọn de podọ otankantọ́ de. E yin yinyọnẹn taun na owe he é kàn, he hosọ
He</text>
      <sha1>oh67ooyhhgg247i32cpxs2u36zm1jba</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27148</id>
      <parentid>27147</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T13:19:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Anthonymodec</username>
        <id>31</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="234" xml:space="preserve">'''Israel  E.  Iwekanuno''' yin Wekantọ́ togbo Naijilia tọn de podọ otankantọ́ de. E yin yinyọnẹn taun na owe he é kàn, he hosọ etọn yin Akuko  Ala Obosi, ehe yin otanwé tintan he yin didetọ́n to Igbo gbe mẹ.</text>
      <sha1>euup8w49ziids3y6p7j4n1ptp5w856w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27150</id>
      <parentid>27148</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T14:28:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="238" xml:space="preserve">'''Israel  E.  Iwekanuno''' yin Wekantọ́ tògbo [[Naijilia]] tọn de podọ otankantọ́ de. E yin yinyọnẹn taun na owe he é kàn, he hosọ etọn yin Akuko Ala Obosi, ehe yin otanwé tintan he yin didetọ́n to Igbo gbe mẹ.</text>
      <sha1>hq24i2re4dzb9fv70b4x3gr3m2jeml9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27151</id>
      <parentid>27150</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T14:28:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="236" xml:space="preserve">'''Israel E. Iwekanuno''' yin Wekantọ́ tògbo [[Naijilia]] tọn de podọ otankantọ́ de. E yin yinyọnẹn taun na owe he é kàn, he hosọ etọn yin Akuko Ala Obosi, ehe yin otanwé tintan he yin didetọ́n to Igbo gbe mẹ.</text>
      <sha1>7gzmz8paayi16kbw72c3m8xp6qhxsga</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27154</id>
      <parentid>27151</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T18:57:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Anthonymodec</username>
        <id>31</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="285" xml:space="preserve">'''Israel E. Iwekanuno''' yin Wekantọ́ tògbo [[Naijilia]] tọn de podọ otankantọ́ de. E yin yinyọnẹn taun na owe he é kàn, he hosọ etọn yin Akuko Ala Obosi, ehe yin otanwé tintan he yin didetọ́n to Igbo gbe mẹ bo yin Zinzinjẹ̀gbonu to owhe 1923 tọn mẹ.</text>
      <sha1>iioptjl6qceijy2s2mndvhxxz0t0ggz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27155</id>
      <parentid>27154</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T18:58:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Anthonymodec</username>
        <id>31</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="309" xml:space="preserve">'''Israel E. Iwekanuno''' yin Wekantọ́ tògbo [[Naijilia]] tọn de podọ otankantọ́ de. E yin yinyọnẹn taun na owe he é kàn, he hosọ etọn yin Akuko Ala Obosi, ehe yin otanwé tintan he yin didetọ́n to Igbo gbe mẹ bo yin Zinzinjẹ̀gbonu to owhe 1923 tọn mẹ.
==Alọdlẹdonu lẹ==</text>
      <sha1>lxomu5s0zuknhr431ptpc9lz4d13kk5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27156</id>
      <parentid>27155</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T19:20:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="342" xml:space="preserve">'''Israel E. Iwekanuno''' yin Wekantọ́ tògbo [[Naijilia]] tọn de podọ otankantọ́ de. E yin yinyọnẹn taun na owe he é kàn, he hosọ etọn yin Akuko Ala Obosi, ehe yin otanwé tintan he yin didetọ́n to Igbo gbe mẹ bo yin Zinzinjẹ̀gbonu to owhe 1923 tọn mẹ.

==Alọdlẹdonu lẹ==

.[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]</text>
      <sha1>pt6ylh3ymu6toxj8ydphw59dydufx38</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27157</id>
      <parentid>27156</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T19:21:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="339" xml:space="preserve">'''Israel E. Iwekanuno''' yin Wekantọ tògbo [[Naijilia]] tọn de podọ otànkantọ de. E yin yinyọnẹn taun na owe he é kàn, he hosọ etọn yin Akuko Ala Obosi, ehe yin otànwe tintan he yin didetọ́n to Igbo gbe mẹ bo yin Zinzinjẹ̀gbonu to owhe 1923 tọn mẹ.

==Alọdlẹdonu lẹ==

.[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]</text>
      <sha1>s8zksztwnyd541mlrucwksodb8l9a4i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27158</id>
      <parentid>27157</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T19:21:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="364" xml:space="preserve">'''Israel E. Iwekanuno''' yin Wekantọ tògbo [[Naijilia]] tọn de podọ otànkantọ de. E yin yinyọnẹn taun na owe he é kàn, he hosọ etọn yin Akuko Ala Obosi, ehe yin otànwe tintan he yin didetọ́n to Igbo gbe mẹ bo yin Zinzinjẹ̀gbonu to owhe 1923 tọn mẹ.

==Alọdlẹdonu lẹ==

[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>dducpew3grw50ll07r2rtfs67rokwsr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27166</id>
      <parentid>27158</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T21:57:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sagbosam</username>
        <id>18</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="368" xml:space="preserve">'''Israel E. Iwekanuno''' yin Wekantọ tògbo [[Naijilia]] tọn de podọ otànkantọ de. E yin yinyọnẹn taun na owe he é kàn, he hosọ etọn yin ''Akuko Ala Obosi'', ehe yin otànwe tintan he yin didetọ́n to Igbo gbe mẹ bo yin Zinzinjẹ̀gbonu to owhe 1923 tọn mẹ.

==Alọdlẹdonu lẹ==

[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>d6m5dabwgg1wrvskbjw08c38ab2x4qe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27173</id>
      <parentid>27166</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T22:39:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Misteld</username>
        <id>15</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="372" xml:space="preserve">'''Israel E. Iwekanuno''' yin Wekantọ tògbo [[Naijilia]] tọn de podọ otànkantọ de. E yin yinyọnẹn taun na owe he é kàn, he hosọ etọn yin ''Akuko Ala Obosi'', ehe yin otànwe tintan he yin didetọ́n to Igbo gbe mẹ bo yin Zinzinjẹ̀gbonu to [[owhe]] 1923 tọn mẹ.

==Alọdlẹdonu lẹ==

[[Adà:Otàn Gbẹzan tọn]]
[[Adà:Naijilia-nu lẹ]]</text>
      <sha1>qi2o7u1kdmo910ut32xftqti892autg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dandy Jackson Chukwudi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1528</id>
    <revision>
      <id>27159</id>
      <timestamp>2022-07-27T19:25:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Anthonymodec</username>
        <id>31</id>
      </contributor>
      <comment>Dá weda po &quot;'''Jackson  Chukwudi  Dandy ''' yin yinyọnẹ̀n taun taidi Dandy&quot; po</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="67" xml:space="preserve">'''Jackson  Chukwudi  Dandy ''' yin yinyọnẹ̀n taun taidi Dandy</text>
      <sha1>1c1hhg7txs9xfdezwehtlytlkbrriod</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27160</id>
      <parentid>27159</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T19:28:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Anthonymodec</username>
        <id>31</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="135" xml:space="preserve">'''Jackson  Chukwudi  Dandy ''' yin yinyọnẹ̀n taun taidi Dandy Jackson  Chukwudi bo yin otanwekantọ́ Naijilia vijiji tọn dé,</text>
      <sha1>jgo0de2nyvf3aks6p6lwb77pdlce6pe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27164</id>
      <parentid>27160</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T21:22:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="141" xml:space="preserve">'''Jackson Chukwudi Dandy ''' yin yinyọnẹ̀n taun taidi '''Dandy Jackson Chukwudi''' bo yin otànwekantọ [[Naijilia]] vijiji tọn dé,</text>
      <sha1>9gtghukckgzrjdu2xg1enf37si3gttp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27165</id>
      <parentid>27164</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T21:23:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Samatics</username>
        <id>9</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="139" xml:space="preserve">'''Jackson Chukwudi Dandy ''' yin yinyọnẹn taun taidi '''Dandy Jackson Chukwudi''' bo yin otànwekantọ [[Naijilia]] vijiji tọn dé,</text>
      <sha1>2fv0ywdad6cbn9a8kw4yyluu9rx6lu1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Joy Onaolapo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1529</id>
    <revision>
      <id>27174</id>
      <timestamp>2022-07-28T03:52:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sttunsco</username>
        <id>46</id>
      </contributor>
      <comment>Dá weda po &quot;'''Joy Onaolapo'''&quot; po</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18" xml:space="preserve">'''Joy Onaolapo'''</text>
      <sha1>5bqc8g9nfcwyu3m3vf1fvdu46v6aa96</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27175</id>
      <parentid>27174</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:07:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sttunsco</username>
        <id>46</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="155" xml:space="preserve">'''Joy Onaolapo'''(Azan konukun ẹnẹtọ awewesun
owhe 1982 to sapele, Nijilia tiysun owhe 2012)yin zipinpenzetọ sẹkunọ tọn deto Nijilia (2012).</text>
      <sha1>oeg1hnjgkptjz0dd1adbkdknha8koe8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27176</id>
      <parentid>27175</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:14:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sttunsco</username>
        <id>46</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="275" xml:space="preserve">'''Joy Onaolapo'''(Azan konukun ẹnẹtọ awewesun
owhe 1982 to sapele, Nijilia tiysun owhe 2012)yin zipinpenzetọ sẹkunọ tọn deto Nijilia (2012).Eze agba sikagan to kandewiawe zinpinpẹnzetọ sẹ́nsẹ́n to owhe 2012 yedọ to aihun dida de tẹnmẹ to Lndon.</text>
      <sha1>6gbnqe9p9x030c69nryqdg3jcm6ri6n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>27177</id>
      <parentid>27176</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:16:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sttunsco</username>
        <id>46</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="276" xml:space="preserve">'''Joy Onaolapo'''(Azan konukun ẹnẹtọ awewesun
owhe 1982 to sapele, Nijilia tiysun owhe 2012)yin zipinpenzetọ sẹkunọ tọn de to Nijilia (2012).Eze agba sikagan to kandewiawe zinpinpẹnzetọ sẹ́nsẹ́n to owhe 2012 yedọ to aihun dida de tẹnmẹ to Lndon.</text>
      <sha1>tfxu2855ljdjs7swut7glsgs40hhc8a</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>