Википеди
inhwiki
https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%BE%D0%B0%D0%B3%D3%80%D1%83%D0%B2
MediaWiki 1.39.0-wmf.21
first-letter
Медиа
Гӏулакха
Ювцар
Доакъашхо
Доакъашхочун дувцар
Википеди
Википеди ювцар
Файл
Файл ювцар
MediaWiki
MediaWiki ювцар
Ло
Ло бувцар
Новкъостал
Новкъостал дувцар
ОагӀат
ОагӀат ювцар
TimedText
TimedText talk
Модуль
Модуль ювцар
Гаджет
Гаджет ювцар
Гаджета къоастадар
Гаджета къоастадар дувцар
Ло:Укх дийнахьа хиннар:07-26
10
7073
54156
36220
2022-07-26T09:06:04Z
Ӏабдуррашид
1210
wikitext
text/x-wiki
* [[1893]] — [[Альтиево|Аьлте-Юрта]] ваьв гIалгIай бокъолораер, публицист, йоазонхо [[Мальсагов Созерко Артаганович|Малсаганаькъан АртагӀа Сосаркъа]].
<noinclude>
[[Category:Лераш:Деноех гулдаь хинна хIамаш]]
</noinclude>
351yp8n0ptxdgrv1euhnsmoponav8q0
Оахаранаькъан ЧхьагӀий Рашид-Бек
0
9000
54153
50149
2022-07-26T01:45:21Z
PlanespotterA320
493
wikitext
text/x-wiki
{{Цхьа тайпанцӀи яраш|Оахарганаькъан}}
{{Военный деятель
| оригинал имени =
| изображение =
| прозвище =
| псевдоним =
| дата рождения = 1893
| дата смерти = 20.01.1942
| принадлежность = {{РИ}}<br> {{флагификация|СССР}}
| место смерти = [[Кировский район|Кировски шахьар]], [[Ленинградскпя область|Ленинграда область]], [[РСФСР]]
| годы службы = 1914—1942
| звание =
| род войск = [[ТӀема-фе низ]]
| командовал =
| часть =
| сражения =
| награды =
| викисклад =
| связи =
}}
'''Оахарганаькъан ЧхьагӀий Рашид-Бек''' ({{lang-ru|Ахриев Рашид-бек Чахович}}) — [[Даькъасте]]н къамашта юкъера хьалхара [[гӀаттархо]]; [[Таджикистан]]а ''«Авиаце пионер»'' <ref>{{книга|автор=А. Ларенок, В. Гладкий, В. Блашкевич|часть=Это начиналось так...|заглавие=Крыльям Таджикистана — 70. Страницы героизма и славы авиаторов Таджикистана|ссылка часть=http://www.ingush.ru/serdalo495_3.asp|место=Душанбе|год=1994}}</ref>; [[ГӀалгӀайче]]н хьалхара [[фекемахо]]<ref>[https://books.google.ru/books?id=awsqAQAAMAAJ&q=%D0%A4%D1%83%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%83%D1%82&redir_esc=y Российская музейная энциклопедия: Н-Я]</ref>. Къаьстта хьожадар долча авиаординга юкъе волаш, тӀемахочун декхар кхоачашдеш веннав.
== Биографи ==
===ТӀем тӀа вахалехьа===
Ваьв 1893-ча шера [[Фуртовг]]е. ЦӀийх гӀалгӀа вар: цун да цӀихеза гӀалгӀай къам тохкаш хинна Ӏилманхо [[Чах Ахриев|Оахаранаькъан ЧхьагӀа]] хиннав, хӀаьта нана [[Байсара Мочкъа|Байсара Мочкъий]] йоӀ Ӏашат хиннай. Гимназе деша ваьгӀав, тӀаккха цул тӀехьагӀа 1914-ча шера [[Тифлисское военное училище|Каьлакера тӀеман дешарче]] яьккхай<ref name="Сердало">{{cite web|url=http://www.gazeta-serdalo.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=1286|title=Газдиевы-Базоркины в истории Ингушетии и России|date=2011-04-04|publisher=Сердало|accessdate=2013-01-13|archiveurl=https://www.webcitation.org/6DpkNvLbj?url=http://www.gazeta-serdalo.ru/index.php?option=com_content|archivedate=2013-01-21}}</ref>.
=== Хьалхара Дунен тӀом ===
[[Первая мировая война|Хьалхара Дунен тӀема]] тӀа дакъа лоацаш [[Илья Муромец (самолёт)|«Илья Муромец»]] яхача Россе императора тӀеман-фе флота (РИВВФ) авиадивизиона. Цу дивизиона́ юкъе йодаш хиннад бомбаш етта 10 фекема. Цар керттерча декхарех хиннад немций бӀун {{таржам дац|тыле}} (коммуникацеш, ларамаш, иш. дӀ.) бомбаш етташ Эрсечен авиаце тӀеман операцешка да́къалацар<ref name="Аушева">{{cite web|url=http://old.ingushetiyaru.org/culture/vozvraschenie_k_istokam/print.html?id=200|title=Родом он из Фуртоуга|author=Р. Аушева|publisher=Газета «Голос Назрани»|accessdate=2013-01-13|archiveurl=https://archive.today/20130415055655/http://old.ingushetiyaru.org/culture/vozvraschenie_k_istokam/print.html?id=200|archivedate=2013-04-15|deadlink=yes}}</ref>.
=== ШоллагӀа дунен тӀом ===
[[1942]] шера январь 3-ча дийнахьа Рашид-Бек хьалха а волаш арадаьннача кхаь фекема́ зенитни герз дийта́ хиннад. Ши кема чудежад, хӀаьта чухьа баьгӀача гӀаттархошка ши шу даьннача гӀолла, 1944 шера, [[Ленинградская область|Ленинграда область]] немцех цӀенайичамара кхача аьттув хиннабац. Оахаранаькъан Рашид-Беках йиса хиннар Арбузово яхача юрта йисте сийленца дӀаелла хиннай.
== ЦӀагӀара нах ==
* Да — [[Чах Эльмурзиевич Ахриев|Элмарзий ЧхьагӀа]] (1850—1914), россе Ӏилманхо, гӀалгӀай этнограф, юрист.
* Воша — Руслан, милице болхло хиннав, балха волаш вийнав.
* ВоӀ — Хьажа, [[Кабардино-Балкарский государственный университет|ГӀаьбартой-Малкхарой паччахьалкхен университета]] лорий факультета декан<ref name="Сердало"/><ref>{{cite web|url=http://old.ingushetiyaru.org/culture/ce_akhriev/92.html|title=Мой дед — Чах Эльмурзиевич Ахриев|date=1999-06-24|accessdate=2013-01-13|archiveurl=https://archive.today/20130415062247/http://old.ingushetiyaru.org/culture/ce_akhriev/92.html|archivedate=2013-04-15|deadlink=yes}}</ref>.
== Белгалдаккхар ==
{{белгалдаккхар}}
== ТIатовжамаш ==
* {{статья
| автор = [[Дзарахова Зейнеп Магомет-Тагировна|Зейнеп Дзарахова]]
| заглавие = Первый летчик из народов Северного Кавказа
| ссылка = https://gazetaingush.ru/obshchestvo/rashid-bek-ahriev-stoyal-u-istokov-aviacii-tadzhikistana
| язык =
| издание = [[ГӀалгӀайче (газет)|Сердало]]
| тип = газет
| год = 2020
| месяц = 08
| число = 21
| номер =
| страницы =
| doi =
| issn =
| ref = Дзарахова
}}
* ''Ларенок А. П., Гладкий В. А., Блашкевич В. М.'' Крыльям Таджикистана — 70. — Душанбе, 1994. — C. 16-17.
* [https://web.archive.org/web/20120408044631/http://vainah.info/biblioteka/izvestnye-vaynahi/item/731-ahriev-rashid-bek-chahovich Ахриев Рашид-бек Чахович] // vainah.info
[[Category:Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема фекемахой]]
[[ОагӀат:ГӀалгӀай тӀемахой]]
sd3l9s6u565vrt7ay6o4q5hxjj7ul9b
54154
54153
2022-07-26T08:17:09Z
Ӏабдуррашид
1210
Отмена правки 54153, сделанной [[Special:Contributions/PlanespotterA320|PlanespotterA320]] ([[User talk:PlanespotterA320|обсуждение]])
wikitext
text/x-wiki
{{Цхьа тайпанцӀи яраш|Оахарганаькъан}}
{{Военный деятель
| оригинал имени =
| изображение = Рашид-бек Чахович Ахриев.jpg
| прозвище =
| псевдоним =
| дата рождения = 1893
| дата смерти = 20.01.1942
| принадлежность = {{РИ}}<br> {{флагификация|СССР}}
| место смерти = [[Кировский район|Кировски шахьар]], [[Ленинградскпя область|Ленинграда область]], [[РСФСР]]
| годы службы = 1914—1942
| звание =
| род войск = [[ТӀема-фе низ]]
| командовал =
| часть =
| сражения =
| награды =
| викисклад =
| связи =
}}
'''Оахарганаькъан ЧхьагӀий Рашид-Бек''' ({{lang-ru|Ахриев Рашид-бек Чахович}}) — [[Даькъасте]]н къамашта юкъера хьалхара [[гӀаттархо]]; [[Таджикистан]]а ''«Авиаце пионер»'' <ref>{{книга|автор=А. Ларенок, В. Гладкий, В. Блашкевич|часть=Это начиналось так...|заглавие=Крыльям Таджикистана — 70. Страницы героизма и славы авиаторов Таджикистана|ссылка часть=http://www.ingush.ru/serdalo495_3.asp|место=Душанбе|год=1994}}</ref>; [[ГӀалгӀайче]]н хьалхара [[фекемахо]]<ref>[https://books.google.ru/books?id=awsqAQAAMAAJ&q=%D0%A4%D1%83%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%83%D1%82&redir_esc=y Российская музейная энциклопедия: Н-Я]</ref>. Къаьстта хьожадар долча авиаординга юкъе волаш, тӀемахочун декхар кхоачашдеш веннав.
== Биографи ==
===ТӀем тӀа вахалехьа===
Ваьв 1893-ча шера [[Фуртовг]]е. ЦӀийх гӀалгӀа вар: цун да цӀихеза гӀалгӀай къам тохкаш хинна Ӏилманхо [[Чах Ахриев|Оахаранаькъан ЧхьагӀа]] хиннав, хӀаьта нана [[Байсара Мочкъа|Байсара Мочкъий]] йоӀ Ӏашат хиннай. Гимназе деша ваьгӀав, тӀаккха цул тӀехьагӀа 1914-ча шера [[Тифлисское военное училище|Каьлакера тӀеман дешарче]] яьккхай<ref name="Сердало">{{cite web|url=http://www.gazeta-serdalo.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=1286|title=Газдиевы-Базоркины в истории Ингушетии и России|date=2011-04-04|publisher=Сердало|accessdate=2013-01-13|archiveurl=https://www.webcitation.org/6DpkNvLbj?url=http://www.gazeta-serdalo.ru/index.php?option=com_content|archivedate=2013-01-21}}</ref>.
=== Хьалхара Дунен тӀом ===
[[Первая мировая война|Хьалхара Дунен тӀема]] тӀа дакъа лоацаш [[Илья Муромец (самолёт)|«Илья Муромец»]] яхача Россе императора тӀеман-фе флота (РИВВФ) авиадивизиона. Цу дивизиона́ юкъе йодаш хиннад бомбаш етта 10 фекема. Цар керттерча декхарех хиннад немций бӀун {{таржам дац|тыле}} (коммуникацеш, ларамаш, иш. дӀ.) бомбаш етташ Эрсечен авиаце тӀеман операцешка да́къалацар<ref name="Аушева">{{cite web|url=http://old.ingushetiyaru.org/culture/vozvraschenie_k_istokam/print.html?id=200|title=Родом он из Фуртоуга|author=Р. Аушева|publisher=Газета «Голос Назрани»|accessdate=2013-01-13|archiveurl=https://archive.today/20130415055655/http://old.ingushetiyaru.org/culture/vozvraschenie_k_istokam/print.html?id=200|archivedate=2013-04-15|deadlink=yes}}</ref>.
=== ШоллагӀа дунен тӀом ===
[[1942]] шера январь 3-ча дийнахьа Рашид-Бек хьалха а волаш арадаьннача кхаь фекема́ зенитни герз дийта́ хиннад. Ши кема чудежад, хӀаьта чухьа баьгӀача гӀаттархошка ши шу даьннача гӀолла, 1944 шера, [[Ленинградская область|Ленинграда область]] немцех цӀенайичамара кхача аьттув хиннабац. Оахаранаькъан Рашид-Беках йиса хиннар Арбузово яхача юрта йисте сийленца дӀаелла хиннай.
== ЦӀагӀара нах ==
* Да — [[Чах Эльмурзиевич Ахриев|Элмарзий ЧхьагӀа]] (1850—1914), россе Ӏилманхо, гӀалгӀай этнограф, юрист.
* Воша — Руслан, милице болхло хиннав, балха волаш вийнав.
* ВоӀ — Хьажа, [[Кабардино-Балкарский государственный университет|ГӀаьбартой-Малкхарой паччахьалкхен университета]] лорий факультета декан<ref name="Сердало"/><ref>{{cite web|url=http://old.ingushetiyaru.org/culture/ce_akhriev/92.html|title=Мой дед — Чах Эльмурзиевич Ахриев|date=1999-06-24|accessdate=2013-01-13|archiveurl=https://archive.today/20130415062247/http://old.ingushetiyaru.org/culture/ce_akhriev/92.html|archivedate=2013-04-15|deadlink=yes}}</ref>.
== Белгалдаккхар ==
{{белгалдаккхар}}
== ТIатовжамаш ==
* {{статья
| автор = [[Дзарахова Зейнеп Магомет-Тагировна|Зейнеп Дзарахова]]
| заглавие = Первый летчик из народов Северного Кавказа
| ссылка = https://gazetaingush.ru/obshchestvo/rashid-bek-ahriev-stoyal-u-istokov-aviacii-tadzhikistana
| язык =
| издание = [[ГӀалгӀайче (газет)|Сердало]]
| тип = газет
| год = 2020
| месяц = 08
| число = 21
| номер =
| страницы =
| doi =
| issn =
| ref = Дзарахова
}}
* ''Ларенок А. П., Гладкий В. А., Блашкевич В. М.'' Крыльям Таджикистана — 70. — Душанбе, 1994. — C. 16-17.
* [https://web.archive.org/web/20120408044631/http://vainah.info/biblioteka/izvestnye-vaynahi/item/731-ahriev-rashid-bek-chahovich Ахриев Рашид-бек Чахович] // vainah.info
[[Category:Сийлахь-Боккхача Даьхен тӀема фекемахой]]
[[ОагӀат:ГӀалгӀай тӀемахой]]
ry7bg3fkamsjlogxlslmohvr8we7zt3
Закир Найк
0
10929
54155
49486
2022-07-26T08:24:17Z
Ӏабдуррашид
1210
wikitext
text/x-wiki
{{о|Спорта барзкъеи кога гӀирси хьабеча компанех лаьца|Nike}}
{{Персона/Ислам|богослов
|оригинал =
|дата рождения = 18.10.1965
|должность = Ислама тохкама фонда да́
|периодначало = 1991
|периодконец =
|предшественник = {{s|''должность учреждена''{{nbsp|9}}}}
|преемник =
|имя рожд = За́кир Ӏабдуль-Карим Найк
|прозвище = Доктор Закир Найк, цкъаза Дидат плюс
|религия =
|отец = Ӏабдуль-Карим Найк
|мать = <!-- P25 -->
|супруг =
|супруга = ФархӀат Найк
|дети = Фарикъ Найк
}}
'''За́кир Ӏабдуль-Кари́м Найк''' ({{lang-ur|ذاکر عبدالکریم نائیک}}; ваьв {{ДР+Хиджра|18|10|1965}}, {{МР|Мумбаи}}, [[Индия|ХӀиндехье]]) — хӀиндий [[Ислам|бусалба]] даӀват дер, Ислама тохкама фонда да́. Хирург-лора диплом долаш ва. Мумбай пхье Ислама халкъашта юкъера школа йилла́р ва.
== Биографи ==
За́кир Ӏабдуль-Карим Найк ваьв 1965 шера октябрь 18-ча дийнахьа [[Индия|ХӀиндехьа]] [[Мумбай]] яхача пхье. Мумбаера школа ма яьккханге {{Нп5|Kishinchand Chellaram|||Kishinchand Chellaram}} колледже эттав. [[Мумбайский университет|Мумбаера университет]] яьккхай лоралеи хирургини бакалавра дарже волаш. Сесаг ФархӀат Найк а, воӀ Фарикъ а, Закир санна даӀват деш ба<ref>Ramanujan, Sweta. [http://www.expressindia.com/news/fullstory.php?newsid=33845 «Beyond veil: Am I not a normal Muslim girl?»]. expressindia.com. [[Indian Express Group]]. 16 July 2004. Retrieved 16 April 2011. [https://www.webcitation.org/5xzvrj5ci Archived] 16 April 2011.</ref>. Фарикъа хьехамаши, хаттарашта тела жопаши даь ютуб-канале хул каст-кастта.
1991-ча шера болабаьб Закир Найка ди хьехаш бола болх, цу шера йийлай цо Ислама тохкама фонд а. Закира хьаяхачох, даӀват де цун чам сомабаьккхар хиннав 1987 шера цун вайза вола [[Ахмед Дидат|Ахьмад Дидат]]<ref name="Wahab">Wahab, Siraj. [http://arabnews.com/?page=9§ion=0&article=84659&d=8&m=7&y=2006 «Spreading God’s Word Is His Mission»]. ''[[Arab News]]''. 1 July 2006. Retrieved 16 April 2011. [https://www.webcitation.org/60kf2wESz?url=http://archive.arabnews.com/?page=9 Archived] 7 August 2011.</ref>. Цкъаза Закирах шийх цӀи йоах «Дидат плюс» аьнна<ref name=Wahab/><ref>{{книга |заглавие=Islamic Interpretations of Christianity |ссылка=https://books.google.com/?id=neHX-lp_yegC |издательство=[[Palgrave Macmillan]] |isbn=978-0-312-23854-4 |страницы=213 |язык=und |автор=Lloyd Ridgeon |день=7 |месяц=3 |год=2001}}</ref>.
Цун дуккха дискуссеш дӀа а язъеш [[СМИ]] а [[интернет|Дуненмазага]] а гӀолла дӀа-хьа йоаржаю. Цун диспуташ массехкача кабела каналаш тӀа гойташ я, царех я цо ше йийла йола Peace TV а<ref name="Mazumdar">Mazumdar, Sudip. [http://www.msnbc.msn.com/id/10854375/site/newsweek/ «Beaming In Salvation»]. [[MSNBC]]. 23 January 2006. [http://replay.waybackmachine.org/20060118131623/http://www.msnbc.msn.com/id/10854375/site/newsweek/ Archived] 18 January 2006.</ref>. Цун [[хьокхаче]]ний темаш: «Ислами хӀанзара Ӏилмеи», «Ислами жӀаргахой дии», «Ислами секуляризми».
[[Март|Муттхьов]] бетта 2015 шера «Ислама́ гӀулакх дарах» яха совгӀат денналга хиннав [[Саудовская Аравия|СаӀуди Ӏарбий Мехка]] паччахьо [[Салман ибн Абдул-Азиз Аль Сауд|Салмана]]. 200 000 ХАШ доллари, 200 грамм еза дошо [[медаль|мейдилги]] еннай совгӀата́<ref>{{cite web|url=http://www.islamnews.ru/news-452635.html|title=Закир Наик получил награду от короля Саудовской Аравии|date=2015-03-03|publisher=IslamNews.ru|accessdate=2015-03-03}}</ref>.
2017-ча шера ший ХӀиндехьа терроризма оагӀув лаьцай аьнна бехк тӀабиллаб Закира́. Бахьан хиннад 2016-ча шера [[июль]] 1-ча дийнахьа [[Бангладеш]]а нанагӀала йолча [[Дакка|Дакке]] 28 саг вувш оттаяь хинна теракт. Из яьча цхьан тӀемахочо ше даьр Найка лекцешка ладийгӀа даьд аьнна хиннандаь биллаб Закир Найка бехк тӀа. Цу хана денз [[Малайзия|Малайзе]] ва вахаш<ref>
{{cite news|title=Indian preacher granted Saudi citizenship|url=https://www.middleeastmonitor.com/20170519-indian-terror-suspect-granted-saudi-citizenship/|accessdate=2017-05-20|work=[[:en:Middle East Monitor]]|date=2017-05-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170519154201/https://www.middleeastmonitor.com/20170519-indian-terror-suspect-granted-saudi-citizenship/|archive-date=19 May 2017|url-status=live}}
</ref>.
== Белгалдаккхар ==
{{белгалдаккхар}}
{{Библиоинформация}}
[[Category:ХӀиндечен дин къахьегамхой]]
[[Category:Ислам ХӀиндече]]
fsqwlxah2n6fnppg8kwc000kjlnpvby
Ло:Potd/2022-07-27
10
12627
54147
2022-07-25T13:02:38Z
Frhdkazan
139
Керда оагIув: «Escale à Sète 2022 G.jpg»
wikitext
text/x-wiki
Escale à Sète 2022 G.jpg
i0819tbwiq756oybrjqefhiwqyco7td
Ло:Motd/2022-07-27
10
12628
54148
2022-07-25T13:03:58Z
Frhdkazan
139
Керда оагIув: «Astronaut Jessica Watkins Talks with AccuWeather, KMGH-TV in Colorado.webm»
wikitext
text/x-wiki
Astronaut Jessica Watkins Talks with AccuWeather, KMGH-TV in Colorado.webm
0b6nejat1fe7s7zz08atghwz0r67d0y
Ло:Potd/2022-07-28
10
12629
54149
2022-07-25T20:13:44Z
Frhdkazan
139
Керда оагIув: «Newly eclosed individual of Pachliopta aristolochiae – Common Rose.jpg»
wikitext
text/x-wiki
Newly eclosed individual of Pachliopta aristolochiae – Common Rose.jpg
fgd192kqmjpmdq47n8v2i07blxxprky
Ло:Motd/2022-07-28
10
12630
54150
2022-07-25T20:15:10Z
Frhdkazan
139
Керда оагIув: «Over There (1917).mp3»
wikitext
text/x-wiki
Over There (1917).mp3
r08p9ymen38vw7doqqlgvfgvanmee1c
Ло:Potd/2022-07-29
10
12631
54151
2022-07-25T20:41:34Z
Frhdkazan
139
Керда оагIув: «Close wing Mud puddle of Delias agostina (Hewitson, 1852) – Yellow Jezebel (Male) WLB IMG 2640.jpg»
wikitext
text/x-wiki
Close wing Mud puddle of Delias agostina (Hewitson, 1852) – Yellow Jezebel (Male) WLB IMG 2640.jpg
dy9bal4j34dg2bgylds3l7rm861honk
Ло:Motd/2022-07-29
10
12632
54152
2022-07-25T20:42:29Z
Frhdkazan
139
Керда оагIув: «Voyelles, by Arthur Rimbaud keh 128kb.mp3»
wikitext
text/x-wiki
Voyelles, by Arthur Rimbaud keh 128kb.mp3
8nprfseokg3sfqjeyloxw6g7c9zie8u