1597

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="io">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedio</sitename>
    <dbname>iowiki</dbname>
    <base>https://io.wikipedia.org/wiki/Frontispico</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Specala</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Debato</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Uzanto</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Uzanto Debato</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedio</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikipedio Debato</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Arkivo</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Arkivo Debato</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki Debato</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Shablono</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Shablono Debato</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Helpo</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Helpo Debato</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategorio</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Kategorio Debato</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Modulo</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Modulo-Diskuto</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>1597</title>
    <ns>0</ns>
    <id>948</id>
    <revision>
      <id>994845</id>
      <parentid>976321</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T02:22:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1136" xml:space="preserve">{{16ma yarcento}}
La yaro '''1597''' (MDXCVII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[merkurdio]] segun [[Gregoriala kalendario]], ed ordinara yaro komencinta ye [[saturdio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 597ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 97ma yaro di la [[16ma yarcento]], e la 8ma yaro di la [[yari 1590a]]. Kande 1597 komencis, Gregoriala kalendario esis 10 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* [[Silko]]-industrio divenas maxim importanta vivo-moyeno en [[Francia]].
* En [[Finlando]], rurani revoltas (tale dicita [[Mazo-milito]]). La rurani vinkesas en [[Nokia]], proxim la nuna [[Tampere]], ye fino di ca yaro.

=== [[Azia]] ===
* [[5ma di februaro]] - En [[Nagasaki]], [[Japonia]], 26 [[katolikismo|katoliki]] martirigesas.

== Naski ==
* [[9ma di junio]] - [[Pieter Saenredam]], Nederlandana piktisto (m. 1665)

== Morti ==
* [[9ma di junio]] - [[José de Anchieta]], Hispana katolika misionero en Brazilia (n. 1534)
* [[20ma di junio]] - [[Willem Barents]], Dana navigisto ed explorero (n. c. 1550)

[[Kategorio:Yari 1590a]]</text>
      <sha1>mbvqpbn88sha5e045anr8928k1ab71y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1959</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1088</id>
    <revision>
      <id>994857</id>
      <parentid>993382</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T07:19:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>/* Kosmo */ [[Pioneer 4]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14284" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1959''' (MCMLIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[jovdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 959ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 59ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 10ma yaro di la [[yari 1950a]].

==Eventi ==
===[[Kosmo]] ===
* [[2ma di januaro]] - ''[[Luna 1]]'' sendesas aden kosmo.
* [[3ma di marto]] - ''[[Pioneer 4]]'' sendesas aden kosmo.
* [[28ma di mayo]] - Du [[simio|simii]] sendita aden kosmo per fuzeo ''Jupiter AM-18'' de [[Usa]] transvivas e rivenas a la [[Tero]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/28/newsid_3725000/3725961.stm |titulo=1959: Monkeys survive space mission |vidita ye=21ma di julio 2016|editero=BBC|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di septembro]] - [[Sovietia]]na Luno-probilo ''Luna 2'' sendas unesma fotografuri pri la tenebroza latero di la [[Luno]].

===[[Mondo]] ===
* [[17ma di novembro]] - Generala kunveno dil [[Unionita Nacioni]] kondamnas rasala politiko di [[Sudafrika]].
* [[20ma di novembro]] - Generala kunveno dil Unionita Nacioni aceptas la deklaro pro [[Filiala yuri]].
* [[Neutrino]] deskovresas unesmafoye per experimento.

===[[Europa]] ===
* [[8ma di januaro]] - [[Charles de Gaulle]] divenas prezidanto di la 5ma [[Francia|Franca]] [[Republiko]].
* [[13ma di julio]] - Prezidanto [[Charles de Gaulle]] amnestias 5.000 Aljeriana kaptiti.
* [[22ma di julio]] - [[Richard Nixon]], vice-prezidanto di Usa, vizitas [[Sovietia]].
* [[31ma di julio]] - [[Baskia]]na organizuro [[ETA]] fondesas.
* [[2ma di agosto]] - [[Richard Nixon]], vice-prezidanto di Usa, vizitas [[Polonia]].
* [[15ma di agosto]] - [[Chipro]] nedependanteskas de [[Unionita Rejio]]. Ol membreskos l'[[Unionita Nacioni]] ye la [[24ma di agosto]].
* [[29ma di oktobro]] - Desegnita heroulo ''[[Asterix]]'' debutas en l'unesma numero di la kartunala kayero “Pilot”.
* [[29ma di decembro]] - [[Lisboa]] inauguras lua unesma lineo di [[urbala fervoyo]].

===[[Azia]] ===
* [[8ma di marto]] - En [[Irak]], militisti probas kaptar povo.
* [[31ma di marto]] - [[Dalai-lamao]] [[Tenzin Gyatso]] fugas de [[Tibet]], okupita da [[Popul-Republiko Chinia]], ad [[India]].
* [[2ma di agosto]] - En [[Laos]] eventas revolto organizata da komunisti.
* [[28ma di agosto]] - [[Popul-Republiko Chinia|Chinian]] armeo trairas la limito kontra [[India]].
* [[4ma di septembro]] - [[Laos]] pregas ke trupi di [[Unionita Nacioni]] enirez la lando por represar atako da komunista rebeli.
* [[26ma di septembro]] - [[Solomon West Ridgeway Dias Bandaranaike]], chefa ministro di [[Ceylon]], ocidesas en [[Colombo]] da [[budismo|budista]] monako.

===[[Afrika]] ===
* [[1ma di mayo]] - [[Félix Houphouët-Boigny]], divenas chefministro di [[Ivora Rivo]].
* 1ma di mayo - [[Philibert Tsiranana]] elektesas prezidanto di [[Madagaskar]].&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro‎|autoro=Didier Galibert|titulo=Les gens du pouvoir à Madagascar : État postcolonial, légitimités et territoire, 1956-2002|editero=Karthala |idiomo={{fr}} |publikigita ye=2009|isbn =9782811102135|url=https://books.google.com.br/books?id=TiRtPAfauLwC&amp;pg=PA546%3D&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q&amp;f=false|page=546}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di junio]] - [[Tunizia]] promulgas lua [[konstituco]].&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro‎|titulo=Tunisie : Géographie, économie, histoire et politique|editero=Encyclopaedia Universalis|publikigita ye=2015|isbn =9782341002028|idiomo={{fr}}|url=https://books.google.com.br/books?id=sr2aBAAAQBAJ&amp;pg=PAPT46&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q&amp;f=false}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di julio]] - [[Milito di Aljeria]]: [[Francia|Franci]] atakas tre forte [[Aljeria]]na rebeli.

===[[Nord-Amerika]] ===
* [[3ma di januaro]] - [[Alaska]] divenas la 49ma [[Usa]]na stato.
* [[3ma di februaro]] - La [[aviono]] di muzikisti Charles Hardin Holley alias [[Buddy Holly]], Richard Steven Valenzuela alias [[Ritchie Valens]] e J. P. Richardson alias [[The Big Bopper]] falas en [[Iowa]], [[Usa]], e omni mortas.
* [[15ma di septembro]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] vizitas [[Usa]].

===[[Central Amerika]] ===
* [[1ma di januaro]] - [[Kubana revoluciono]]: [[Kuba]]na prezidanto [[Fulgencio Batista]] fugas e [[Fidel Castro]] kaptas povo.
[[Arkivo:Fidel Castro firma como Primer Ministro - 1959.jpg|thumb|280px|[[Fidel Castro]] divenas chefministro di Kuba.]]
* [[13ma di februaro]] - [[Fidel Castro]] divenas chefministro di Kuba.

===[[Sud-Amerika]] ===
* [[13ma di februaro]] - [[Rómulo Betancourt]] divenas prezidanto di [[Venezuela]].

===[[Oceania]] ===
* [[21ma di agosto]] - [[Havayi]] divenas la 50ma [[Usa]]na stato.

===[[Antarktika]] ===
* [[1ma di decembro]] - Pri [[Antarktika]] paktesas ke la kontinento esos loko nur por ciencala laboro. Omna militala agado refuzesas.

==Naski ==
* [[1ma di januaro]] - [[Azali Assoumani]], prezidanto di [[Komori]]
* [[9ma di januaro]] - [[Rigoberta Menchú]], Indijenina feministo, Nobel-laureato pri paco
* [[15ma di januaro]] - [[Pete Trewavas]], Britaniana muzikisto ([[Marillion]])
[[Arkivo:Sade Adu 2.jpg|thumb|130px|[[Sade Adu]]]]
* [[16ma di januaro]] - [[Sade Adu]], [[Nigeria]]na kantistino
* [[22ma di januaro]] - [[Linda Blair]], Usan aktorino
* [[28ma di januaro]] - [[Eugen Bejinariu]], chefministro di Rumania
* [[30ma di januaro]] - [[Jody Watley]], Usana kantistino e kompozistino ([[Shalamar]])
* [[8ma di februaro]] - [[Mauricio Macri]], prezidanto di Arjentinia
* [[9ma di februaro]] - [[Filipe Nyusi]], prezidanto di Mozambik
* [[11ma di februaro]] - [[Zeca Pagodinho]], Braziliana kantisto e kompozisto
* [[12ma di februaro]] - [[Suret Huseynov]], chefministro di Azerbaijan
* [[13ma di februaro]] - [[Abdul Hamid Dbeibeh]], chefministro di Libia
* [[16ma di februaro]] - [[John MacEnroe]], Usana tenisistulo
* [[26ma di februaro]] - [[Ahmet Davutoğlu]], chefministro di Turkia
* [[5ma di marto]] - [[Vazgen Sargsyan]], chefministro di Armenia (m. 1999)
* [[8ma di marto]] - [[Kokhir Rasulzoda]], chefministro di Tajikistan
* [[9ma di marto]] - [[Takaaki Kajita]], Japoniana fizikisto, Nobel-laureato
* [[10ma di marto]] - [[Taneli Mäkelä]], Finlandan aktorino
[[Arkivo:Jens Stoltenberg 2009-06-03 (bilde 01).JPG|thumb|130px|[[Jens Stoltenberg]]]]
* [[16ma di marto]] - [[Jens Stoltenberg]], Norvegiana politikisto, chefministro du foyi
* [[18ma di marto]] - [[Luc Besson]], Franca filmifisto, manuskriptisto
* 18ma di marto - [[Irene Cara]], Usana kantistino
* [[28ma di marto]] - [[Laura Chinchilla Miranda]], prezidantino di Kosta Rika
* [[4ma di aprilo]] - [[Alberto Ángel Fernández]], prezidanto di Arjentinia
* [[27ma di aprilo]] - [[Sheena Easton]], Skota kantistino
* 27ma di aprilo - [[Andrew Zachary Fire]], Usana biologiisto, Nobel-laureato
[[Arkivo:Stephen Harper, Toronto 2010.JPG|thumb|130px|[[Stephen Harper]]]]
* [[30ma di aprilo]] - [[Stephen Harper]], chefministro di Kanada
* [[5ma di mayo]] - [[Ian McCulloch]], Angla muzikisto, kantisto e kompozisto ([[Echo &amp; The Bunnymen]])
* [[7ma di mayo]] - [[Mike Pence]], Usana politikisto
* [[9ma di mayo]] - [[János Áder]], prezidanto di Hungaria
* [[17ma di mayo]] - [[Andy Strassmeir]], Germana-Usana militisto
* [[21ma di mayo]] - [[Abdulla Yameen Abdul Gayoom]], prezidanto di Maldivi
* [[27ma di mayo]] - [[Donna Strickland]], Kanadana fizikisto, Nobel-laureato
* [[6ma di junio]] - [[Ron English]], Usan artisto
* [[7ma di junio]] - [[Mike Pence]], Usana politikisto
* [[11ma di junio]] - [[Hugh Laurie]], Britanian aktoro
* [[13ma di junio]] - [[Klaus Iohannis]], prezidanto di Rumania
* 13ma di junio - [[Maurice Georges Dantec]], Franca skriptisto
[[Arkivo:B Borissov 02.jpg|thumb|130px|[[Boyko Borisov]]]]
* 13ma di junio - [[Boyko Borisov]], chefministro di Bulgaria
* [[19ma di junio]] - [[Christian Wulff]], prezidanto di Germania
* [[4ma di julio]] - [[Eiríkur Hauksson]], Islandana kantisto e muzikisto di ''[[heavy metal]]''
* 4ma di julio - [[Victoria Abril]], Hispana aktorino
* [[11ma di julio]] - [[Suzanne Vega]], Usana kantistino
* [[12ma di julio]] - Rejulo [[Tupou la 6ma di Tonga]]
* [[16ma di julio]] - [[Ángeles Caso]], Hispana skriptisto e jurnalistino
* [[22ma di julio]] - [[David Shulkin]], Usana mediko e guvernal oficisto
* [[26ma di julio]] - [[Kevin Spacey]], Usan aktoro
* [[29ma di julio]] - [[Ruud Janssen]], Nederlandan artisto
* [[3ma di agosto]] - [[Koichi Tanaka]], Japoniana kemiisto, Nobel-laureato
* [[9ma di agosto]] - [[Kurtis Blow]], Usana kantisto, kompozisto e disk-jokeo
[[Arkivo:Actress Rosanna Arquette at Occupy Los Angeles.jpg|thumb|130px|[[Rosanna Arquette]]]]
* [[10ma di agosto]] - [[Rosanna Arquette]], Usan aktorino
* [[14ma di agosto]] - [[Magic Johnson]], Usana basketbalisto
* [[25ma di agosto]] - [[Bernardo Rezende]], ''[[Bernardinho]]'', Braziliana ex-volebalisto ed entrenisto
* [[27ma di agosto]] - [[Juan Fernando Cobo]], Kolumbiana piktisto
* [[5ma di septembro]] - [[Waldemar Pawlak]], chefministro di Polonia
* [[9ma di septembro]] - [[Matti Rönkä]], Finlandana jurnalisto
[[Arkivo:Nobel Prize 2011-Press Conference KVA-DSC 7873.jpg|thumb|130px|[[Saul Perlmutter]]]]
* [[22ma di septembro]] - [[Saul Perlmutter]], Usan astrofizikisto, Nobel-laureato
* [[23ma di septembro]] - [[Hortência Marcari]], Braziliana basketbalistino
* [[29ma di septembro]] - [[Jon Fosse]], Norvegiana skriptisto
* [[1ma di oktobro]] - [[Youssou N'Dour]], Senegalana kantisto
* [[4ma di oktobro]] - [[Chris Lowe]], Angla kantisto e muzikistulo ([[Pet Shop Boys]])
* [[10ma di oktobro]] - [[Kirsty MacColl]], Britaniana kantistino (m. [[2000]])
* [[17ma di oktobro]] - [[Francisco Flores Pérez]], prezidanto di Salvador (m. 2016)
[[Arkivo:Mauricio Funes (Brasilia, May 2008).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Carlos Mauricio Funes]]&lt;/small&gt;]]
* [[18ma di oktobro]] - [[Carlos Mauricio Funes]], prezidanto di Salvador
* [[22ma di oktobro]] - [[Todd Graff]], Usan aktoro e cinematografisto
* [[29ma di oktobro]] - [[John Pombe Magufuli]], prezidanto di Tanzania
* [[26ma di oktobro]] - [[Evo Morales]], prezidanto di Bolivia
* [[5ma di novembro]] - [[Bryan Adams]], Kanadana muzikistulo, kantisto e kompozistulo
* [[18ma di novembro]] - [[Joseph Pace]], Italiana piktisto e skultisto
* [[28ma di novembro]] - [[Judd Nelson]], Usana cinem-aktoro
* [[1ma di decembro]] - [[Billy Childish]], Britaniana piktisto, skriptisto, fotografisto, kantisto e muzikisto
* [[5ma di decembro]] - [[Yoshitomo Nara]], Japoniana piktisto e skultisto
* [[20ma di decembro]] - [[Kazimierz Marcinkiewicz]], chefministro di Polonia
* [[21ma di decembro]] - [[Florence Griffith-Joyner]], Usan atletino (m. 1998)
* [[25ma di decembro]] - [[Đặng Thị Ngọc Thịnh]], provizora prezidanto di Vietnam
* [[29ma di decembro]] - [[László Kövér]], prezidanto di Hungaria
* [[31ma di decembro]] - [[Val Kilmer]], Usan aktoro
* 31ma di decembro - [[Baron Waqa]], prezidanto di Nauru
* [[Yevgeni Shchukin]], Rusa piktisto

==Morti ==
* [[21ma di januaro]] - [[Cecil B. DeMille]], Usana filmifisto (n. 1881)
[[Arkivo:Buddy_Holly_cropped.JPG|thumb|130px|[[Buddy Holly]]]]
* [[3ma di februaro]] - en [[aeroplano]]-acidento:
** [[Buddy Holly]], Usana ''rock''-muzikisto (n. 1936)
** [[Ritchie Valens]], Usana kantisto (n. 1941)
** [[The Big Bopper]], Usana disk-jokeo (n. 1930)
* [[15ma di februaro]] - [[Owen Willans Richardson]], Britaniana fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1879)
[[Arkivo:Lou Costello This Is Your Life.jpg|thumb|130px|[[Lou Costello]]]]
* [[3ma di marto]] - [[Lou Costello]], Usan aktoro e komikisto (n. 1906)
* [[7ma di marto]] - [[Ichiro Hatoyama]], chefministro di Japonia (n. 1883)
* [[26ma di marto]] - [[Raymond Chandler]], Usana skriptisto (n. 1888)
* [[9ma di aprilo]] - [[Frank Lloyd Wright]], Usan arkitekto (n. 1876)
* [[16ma di aprilo]] - [[Louis Alibert]], Franca linguisto (n. 1884)
* [[5ma di mayo]] - [[Carlos Saavedra Lamas]], Arjentiniana politikisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1878)
* [[9ma di junio]] - [[Adolf Otto Reinhold Windaus]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1876)
* [[20ma di junio]] - [[Hitoshi Ashida]], chefministro di Japonia (n. 1887)
* [[6ma di julio]] - [[George Grosz]], Germana piktisto e desegnisto (n. 1893)
* [[7ma di julio]] - [[Hermenegildo Anglada Camarasa]], Kataluniana piktisto (n. 1871)
[[Arkivo:Billie Holiday Lady Day.jpg|thumb|130px|[[Billie Holiday]]]]
* [[17ma di julio]] - [[Billie Holiday]], Usana jazo-kantistino (n. 1915)
* [[8ma di agosto]] - [[Albert Namatjira]], Australiana piktisto (n. 1902)
* [[21ma di agosto]] - [[Jacob Epstein]], Usana-Britaniana skultisto (n. 1880)
* [[26ma di septembro]] - [[Solomon West Ridgeway Dias Bandaranaike]], chefa ministro di Sri-Lanka (n. 1899)
* [[29ma di septembro]] - [[Matthew Smith (artisto)|Matthew Smith]], Britaniana piktisto (n. 1879)
* [[1ma di oktobro]] - [[Enrico De Nicola]], prezidanto di Italia (n. 1877)
* [[14ma di oktobro]] - [[Errol Flynn]], Usan aktoro (n. 1909)
* 14ma di oktobro - Princo [[Phetsarath Ratanavongsa]], chefministro di Laos (n. 1890)
* [[16ma di oktobro]] - [[George Marshall]], Usana generalo, Nobel-laureato (n. 1880)
* [[28ma di oktobro]] - [[Camilo Cienfuegos]], Kubana revolucionero (n. 1932)
* [[31ma di oktobro]] - [[Sophie Pemberton]], Kanadana piktistino (n. 1869)
* [[6ma di novembro]] - [[José Paciano Laurel]], prezidanto di Filipini (n. 1891)
* [[13ma di novembro]] - [[Jerzy Fedkowicz]], Polona piktisto (n. 1891)
* [[15ma di novembro]] - [[Charles Thomson Rees Wilson]], Britaniana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1869)
* [[17ma di novembro]] - [[Heitor Villa-Lobos]], Braziliana kompozisto (n. 1887)
* [[20ma di novembro]] - [[Alfonso López Pumarejo]], prezidanto di Kolumbia (n. 1886)
* [[28ma di decembro]] - [[Ante Pavelić]], fashista chefo di stato di Kroatia (n. 1889)
* [[29ma di decembro]] - [[Katay Don Sasorith]], chefministro di Laos (n. 1959)

==Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Emilio Gino Segrè]], [[Owen Chamberlain]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Jaroslav Heyrovský]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Severo Ochoa]], [[Arthur Kornberg]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Salvatore Quasimodo]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Philip John Noel-Baker]]

==Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1950a]]</text>
      <sha1>rd63rbnaue74s1mgziunplnxgjj0a6q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1853</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1332</id>
    <revision>
      <id>994841</id>
      <parentid>992105</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T01:45:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+morto</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4187" xml:space="preserve">{{19ma yarcento}}
La yaro '''1853''' (MDCCCLIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[saturdio]] segun [[Gregoriala kalendario]], ed ordinara yaro komencinta ye [[jovdio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 853ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 53ma yaro di la [[19ma yarcento]], e la 4ma yaro di la [[yari 1850a]]. Kande 1853 komencis, Gregoriala kalendario esis 12 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* [[4ma di oktobro]] - Komencas la [[Milito di Krimea]]: [[Otoman imperio]] deklaras milito kontre [[Rusa imperio]]. Angla [[Florence Nightingale]] organizos kuraco di vunditi dum la milito.
* [[30ma di novembro]] - Milito di Krimea: [[Rusa imperio]] vinkas [[Otoman imperio|Otomani]] en la [[batalio di Sinop]].

=== [[Azia]] ===
* En [[Nanking]], [[Chinia]], esas vinkita la [[revolto di Taiping]].
* [[Mindon Min]] divenas regnanto di [[Burma]].

=== [[Afrika]] ===
* [[David Livingstone]] departas por voyajar tra Afrika. Ilu deskovros l'[[aquofalo Viktoria]] (''Mhosi oa Tunya'' &quot;Tondranta nebulo&quot;).

=== [[Oceania]] ===
* [[Francia]] konquestas [[Nova-Kaledonia]].

== Naski ==
* [[18ma di januaro]] - [[Juan Bautista Quirós Segura]], prezidanto di Kosta Rika (m. 1934)
[[Arkivo:José_Martí_retrato_más_conocido_Jamaica_1892.jpg|thumb|130px|[[José Martí]]]]
* [[28ma di januaro]] - [[José Martí]], Kubana revolucionero (m. 1895)
* [[14ma di marto]] - [[Ferdinand Hodler]], Suisa piktisto (m. 1918)
* [[30ma di marto]] - [[Vincent van Gogh]], Nederlandana piktisto (m. 1890)
* [[2ma di mayo]] - [[Antonio Maura y Montaner]], chefministro di Hispania (m. 1925)
* [[28ma di mayo]] - [[Carl Larsson]], Sueda piktisto (m. 1919)
* [[5ma di julio]] - [[Cecil Rhodes]], Angla entraprezisto (m. 1902)&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Cecil-Rhodes |title= Cecil Rhodes{!}|Biography, Significance|publisher=Encyclopaedia Britannica|accessdate=27ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di julio]] - [[Hendrik Lorentz]], Nederlandana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1928)
* [[30ma di julio]] - [[Julian Fałat]], Polona piktisto (m. 1929)
* [[4ma di agosto]] - [[Henryk Piatkowski]], Polona piktisto (m. 1932)
* [[4ma di agosto]] - [[John Henry Twachtman]], Usana piktisto (m. 1902)
[[Arkivo:Antonio_Salandra.jpg|thumb|130px|[[Antonio Salandra]]]]
* [[13ma di agosto]] - [[Antonio Salandra]], chefministro di Italia (m. 1931)
* [[28ma di agosto]] - Princulo [[Franz la 1ma di Liechtenstein]] (m. 1938)
* [[2ma di septembro]] - [[Wilhelm Ostwald]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1932)
* [[16ma di septembro]] - [[Albrecht Kossel]], Germana mediko e biokemiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (m. 1927)
* [[20ma di septembro]] - [[Chulalongkorn]] ([[Rama la 5ma]]), rejulo di Siam (m. 1910)
* [[21ma di septembro]] - [[Heike Kamerlingh Onnes]], Nederlandana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1926)
* [[5ma di oktobro]] - [[Konstantin Stoilov]], chefministro di Bulgaria (m. 1931)
* [[16ma di oktobro]] - [[Emilio Aceval Merín]], prezidanto di [[Paraguay]] (m. 1901)
* [[1ma di novembro]] - [[José Santos Zelaya]], prezidanto di Nikaragua (m. 1919)
* [[3ma di decembro]] - [[Stanisław Masłowski]], Polona piktisto (m. 1926)
* [[9ma di decembro]] - [[Laurits Tuxen]], Dana piktisto (m. 1927)

== Morti ==
* [[1ma di januaro]] - [[Gregory Blaxland]], Angla explorero di Australia (n. 1778)
* [[6ma di februaro]] - [[Anastasio Bustamante]], prezidanto di Mexikia (n. 1780)
[[Arkivo:Christian Doppler.jpg|thumb|130px|[[Christian Doppler]]]]
* [[17ma di marto]] - [[Christian Doppler]], Austriana matematikisto e fizikisto (n. 1803)
* [[14ma di junio]] - [[Zahari Zograf]], Bulgara piktisto (n. 1810)
* [[22ma di julio]] - [[Christoffer Wilhelm Eckersberg]], Dana piktisto (n. 1783)
* [[27ma di julio]] - [[Tokugawa Ieyoshi]], shoguno di Japonia depos 1837 (n. 1793)
* [[22ma di oktobro]] - [[Juan Antonio Lavalleja]], prezidanto di Uruguay (n. 1784)
* [[3ma di novembro]] - [[Juan Álvarez Mendizábal]], chefministro di Hispania (n. 1790)
* [[15ma di novembro]] - Rejino [[Maria la 2ma di Portugal]] (n. 1819)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1850a]]</text>
      <sha1>tninv68c8f7t7a4wwnvw922a9rkt4vj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1944</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1334</id>
    <revision>
      <id>994850</id>
      <parentid>993928</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T02:39:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+evento</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17609" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1944''' (MCMXLIV per Romala algarismi) esis [[bisextila yaro]] komencinta ye [[saturdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 944ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 44ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 5ma yaro di la [[yari 1940a]].

== Eventi ==
=== [[Mondo]] ===
* [[Duesma mondomilito#1944|Duesma mondomilito]] duras.

=== [[Europa]] ===
* [[17ma di januaro]] - [[Duesma mondomilito]]: komencas l'unesma atako kontre la fortreso di [[Monte Cassino]], en [[Italia]].
* [[27ma di januaro]] - Duesma mondomilito: [[Batalio di Leningrad|Siejo di Leningrad]] finas.
* [[15ma di februaro]] - Duesma mondomilito: l'abadeyo di Monte Cassino en [[Italia]] destruktesas per bombardo dal [[Federiti de la duesma mondomilito|Westala Federiti]].
* [[21ma di aprilo]] - En [[Francia]], [[muliero|mulieri]] darfas votar.
* [[18ma di mayo]] - Populo Tatar de [[Krimea]] deportesas.
* [[3ma di junio]] - [[Charles de Gaulle]] elektesas provizora prezidanto di [[Francia]].
* [[6ma di junio]] - [[Duesma mondomilito]]: che [[Batalio di Normandia|Normandia]], 155.000 soldati desembarkas por liberigar [[Francia]] ed atakar [[nacional-socialista Germania]].
* [[13ma di junio]] - Unesma bombo V-1 atingas [[Anglia]].
* [[17ma di junio]] - [[Islando]] divenas nedependanta.
* [[20ma di junio]] - Duesma mondomilito: [[Viborg|Viipuri]] evakuesas, e Sovietiani konquestas vakua urbo.
* [[23ma di julio]] - Sovietian armeo liberigas [[koncentreyo]] di [[Majdanek]] en [[Polonia]].
* [[15ma di agosto]] - [[Usa]]na e [[Unionita Rejio|Britaniana]] trupi desembarkas sude de [[Francia]].
* [[21ma di agosto]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Federiti de la duesma mondomilito|Federiti]] cernas 50.000 [[Nacional-socialista Germania|Naziista soldati]] en Chambois.
* [[23ma di agosto]] - Duesma mondomilito: [[Marseille]] liberigesas.
* [[25ma di agosto]] - Duesma mondomilito: [[Paris]] liberigesas.
* [[26ma di agosto]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Charles de Gaulle]] arivas a [[Paris]].
* [[5ma di septembro]] - Duesma mondomilito: Sovietia deklaras milito kontre [[Bulgaria]].
* [[6ma di septembro]] - Duesma mondomilito: [[Sovietia]]na trupi kaptas [[Tartu]], [[Estonia]].
* 6ma di septembro - Duesma mondomilito: [[Federiti de la duesma mondomilito|Westala federiti]] kaptas [[Ypres]], en [[Belgia]], de Germani.
* [[7ma di septembro]] - [[Francia di Vichy]] instalas guvernerio en exilo en [[Sigmaringen]], [[Germania]].
* [[8ma di septembro]] - Duesma mondomilito: unesma balistikala fuzeo [[V-2]] falas en [[London]].
* [[10ma di septembro]] - Duesma mondomilito: [[Sovietia]] vinkas [[Bulgaria]].
* [[14ma di septembro]] - Duesma mondomilito: paco inter [[Sovietia]] e [[Finlando]] komencas.
* 14ma di septembro - Duesma mondomilito: [[Maastricht]] divenas l'unesma urbo en [[Nederlando]] libera de [[nacional-socialista Germania|Germana]] okupeso.
* [[15ma di septembro]] - Duesma mondomilito: Finlandana trupi komencas milito kontre retretanta Germani en [[Laponia]].
* [[17ma di septembro|17ma]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/17/newsid_3662000/3662264.stm|titulo=1944: Airborne invasion of Holland begins|editero=BBC|vidita ye= 10ma di septembro 2016}}&lt;/ref&gt; til la [[25ma di septembro]] - Duesma mondomilito: [[Federiti de la duesma mondomilito|Westala federiti]] lansas l'[[Operaco Market Garden]] por kaptar ponti sur [[Rheno]] en [[Nederlando]].
* [[3ma di oktobro]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Polonia|Poloni]] kapitulacas a [[Naziista Germania|Germani]] pos la revolto di Warszawa.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/3/newsid_3560000/3560811.stm|titulo=1944: Poles surrender after Warsaw uprising|editero=BBC|vidita ye=6ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di oktobro]] - [[Muliero|Mulieri]] darfas votar en [[Francia]].
* [[10ma di oktobro]] - [[Holokausto]]: 800 [[cigano|cigana]] pueri ocidesas en la [[koncentreyo]] di Auschwitz.
* [[20ma di oktobro]] - Duesma mondomilito: [[Reda Armeo]] e [[Yugoslavia]]na trupi liberigas [[Belgrad]].
* [[1ma di novembro]] - Duesma mondomilito: [[Unionita Rejio|Britaniana]] trupi desembarkas sur l'insulo [[Walcheren]], [[Nederlando]].
* [[Decembro]] - [[Montenegro]] unionas ad [[Yugoslavia]] di [[Tito]].
* [[17ma di decembro]] - [[Duesma mondomilito]]: En [[Ardeni]], [[Francia]], eventas la lasta kontreatako da [[Nacional-Socialista Germania]].
* [[17ma di decembro]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/17/default.stm|titulo=1944: Germany counter-attacks in Ardennes|editero=BBC|vidita ye= 3ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt; til la [[25ma di januaro]] [[1945]] - [[Duesma mondomilito]]: En [[Ardeni]], [[Francia]], eventas la lasta kontre-atako da Germana trupi. Germani vinkesas e retretas vers la &quot;Lineo Siegfried&quot; en januaro.
* [[Iosif Vissarionovich Stalin|Stalin]] exilas omna [[Chechenia|Checheni]] a [[Siberia]] e central [[Azia]]. Il imbutas ke la (tota) populo simpatiis la Germana nacional-socialisti dum la duesma mondomilito.

=== [[Azia]] ===
* [[15ma di junio]] til la [[9ma di julio]] - [[Duesma mondomilito]]: eventas la [[batalio di Saipan]]. [[Usa]] invadas l'insulo [[Saipan]].
* [[19ma di junio|19]] til la [[20ma di julio]] - [[Duesma mondomilito]]: che la [[Batalio en la maro di Filipini]] [[Usa]]ni destruktas granda nombro di [[Japonia]]na navi ed avioni.
* [[21ma di oktobro]] - [[Duesma mondomilito]]: unesma [[kamikaze]]-atako, kontre [[Australia]]na navo.
* [[24ma di novembro]] - [[Duesma mondomilito]]: Usa lansas unesma granda bombardado kontre [[Tokyo]] per 88 avioni.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[26ma di januaro]] - [[Arjentinia]]na prezidanto [[Pedro Pablo Ramírez]] ruptas diplomacala relati kun [[nacional-socialista Germania]] e [[Japonia]].
[[Arkivo:Uma_Cia_do_Lapa_Azul_2.jpg|thumb|250px|Bataliono di Braziliana soldati sendita por luktar en Italia.]]
* [[2ma di julio]] - [[Brazilia]] sendas {{Formatnum:25000}} soldati por kombatar en [[Italia]] kontre nacional-socialisti.
* [[8ma di julio]] - [[Juan Domingo Perón]] divenas viceprezidanto di Arjentinia.
* [[20ma di julio]] - [[Duesma mondomilito]]: Germana [[submara navo]] sinkas [[Brazilia]]na militonavo ''Vital de Oliveira'' che litoro di Rio de Janeiro, produktanta 99 morti.
* [[25ma di novembro]] - [[Duesma mondomilito]]: Komencas la batalio di Monte Castello, en qua Braziliana trupi konfrontos e vinkos [[Naziista Germania|Germana]] trupi en Monte Castello, kolino jacanta 48 km norde de [[Pistoia]].

=== [[Oceania]] ===
* [[30ma di januaro]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Usa]] invadas [[Majuro]], [[Insuli Marshall]].
* [[21ma di julio]] til la [[10ma di agosto]] - Duesma mondomilito: [[invado di Guam en 1944|Usana trupi invadas e kaptas]] [[Guam]] de Japoniani.

== Naski ==
[[Arkivo:Omar_al-Bashir,_12th_AU_Summit,_090202-N-0506A-137.jpg|130px|thumb|[[Omar Hasan Ahmad al-Bashir]]]]
* [[1ma di januaro]] - [[Omar Hasan Ahmad al-Bashir]], prezidanto di [[Sudan]]
* 1ma di januaro - [[Abdul Hamid]], prezidanto di Bangladesh
* 1ma di januaro - [[Zafarullah Khan Jamali]], chefministro di Pakistan
* [[6ma di januaro]] - [[Rolf M. Zinkernagel]], Suisiana biologiisto, Nobel-laureato
* [[9ma di januaro]] - [[Jimmy Page]], Britaniana muzikisto ([[Led Zeppelin]])
* [[12ma di januaro]] - [[Joe Frasier]], Usana boxisto (m. 2011)
* [[18ma di januaro]] - [[Paul John Keating]], chefministro di Australia
* 18ma di januaro - [[Alexander Van der Bellen]], prezidanto di Austria
* [[27ma di januaro]] - [[Mairead Maguire]], Nord-Irlandana politikal aktivisto, Nobel-laureato pri paco
* [[2ma di februaro]] - [[Oqil Oqilov]], chefministro di Tajikistan
* [[14ma di februaro]] - [[Ronnie Peterson]], Sueda automobilisto (m. 1978)
* [[15ma di februaro]] - [[Dzhokhar Dudaiev]], prezidanto di Chechenia (m. 1996)
* [[16ma di februaro]] - [[António Mascarenhas Monteiro]], prezidanto di Kabo Veda (m. 2016)
[[Arkivo:David_Wineland_2008.jpg|thumb|130px|[[David Jeffrey Wineland]]]]
* [[24ma di februaro]] - [[David Jeffrey Wineland]], Usana fizikisto, Nobel-laureato
* 24ma di februaro - [[Ivica Račan]], chefministro di Kroatia (m. 2007)
* [[1ma di marto]] - [[Roger Daltrey]], Britaniana muzikisto ([[The Who]])
* [[6ma di marto]] - [[Kiri Te Kanawa]], Nova-Zelandana kantistino
* [[7ma di marto]] - [[Michael Rosbash]], Usana genetikisto, Nobel-laureato
* [[19ma di marto]] - [[Said Musa]], chefministro di Belize
* [[20ma di marto]] - [[Erwin Neher]], Germana biofizikisto, Nobel-laureato
* [[23ma di marto]] - [[Ric Ocasek]], Usana kantisto, kompozisto, muzikisto, muzikala produktisto e piktisto (m. 2019)
* [[24ma di marto]] - [[Vojislav Koštunica]], chefministro di Serbia
* 24ma di marto - [[Han Myeong-sook]], chefministro di Sud-Korea
[[Arkivo:Nobel_Peace_Prize_Concert_2008_Diana_Ross4.jpg|130px|thumb|[[Diana Ross]]]]
* [[26ma di marto]] - [[Diana Ross]], Usana kantistino ([[The Supremes]])
* [[27ma di marto]] - [[Khosrow Shakibai]], Iranan aktoro (m. 2008)
* [[29ma di marto]] - [[Nana Akufo-Addo]], prezidanto di Ghana
* [[7ma di aprilo]] - [[Gerhard Schröder]], chefministro di Germania
* 7ma di aprilo - [[Makoto Kobayashi (fizikisto)|Makoto Kobayashi]], Japoniana fizikisto, Nobel-laureato
* [[8ma di aprilo]] - [[Odd Nerdrum]], Norvegiana piktisto
* [[12ma di aprilo]] - [[Thongsing Thammavong]], chefministro di Laos
* [[19ma di aprilo]] - [[James Heckman]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[22ma di aprilo]] - [[Steve Fossett]], Usan aventurero ed entraprezisto (m. 2007)
* [[13ma di mayo]] - [[Armistead Maupin]], Usana skriptisto
* [[14ma di mayo]] - [[George Lucas]], Usana filmifisto
* [[19ma di mayo]] - [[Marina Yaguello]], Franca linguistino
* [[20ma di mayo]] - [[Joe Cocker]], Usana muzikisto, kantisto e kompozisto (m. 2014)
* [[21ma di mayo]] - [[Mary Therese Robinson]], prezidantino di la Republiko Irlando
[[Arkivo:Alain_Souchon_2012.jpg|130px|thumb|[[Alain Souchon]].]]
* [[27ma di mayo]] - [[Alain Souchon]], Franca kantisto e kompozisto
* [[28ma di mayo]] - [[Gladys Knight]], Usana kantistino
* 28ma di mayo - [[Jean-Pierre Léaud]], Franc aktoro
* [[29ma di mayo]] - [[Maurice Bishop]], chefministro di Granada (m. 1983)
* [[1ma di junio]] - [[Guy Scott]], prezidanto di Zambia
* [[6ma di junio]] - [[Phillip Allen Sharp]], Usana genetikisto, Nobel-laureato
* [[7ma di junio]] - [[Kjartan Fløgstad]], Norvegiana skriptisto
* [[13ma di junio]] - [[Ban Ki-moon]], generala sekretario di [[Unionita Nacioni]]
* [[18ma di junio]] - [[Salvador Sánchez Cerén]], prezidanto di Salvador
* [[19ma di junio]] - [[Chico Buarque]], Braziliana kantisto e kompozisto
* [[22ma di junio]] - [[Gérard Mourou]], Franca fizikisto, Nobel-laureato
* [[7ma di julio]] - [[Feleti Sevele]], chefministro di Tonga
* [[17ma di julio]] - [[Carlos Alberto Torres]], Braziliana futbalisto (m. 2016)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=The Washington Post|url= https://www.washingtonpost.com/sports/carlos-alberto-torres-captain-of-brazils-world-cup-winning-team-dies-at-72/2016/10/25/bdb9ce22-9ad3-11e6-9980-50913d68eacb_story.html?noredirect=on&amp;utm_term=.dd86121b3c71 |titulo=Carlos Alberto Torres, captain of Brazil’s 1970 World Cup-winning team, dies at 72|publikigita ye=25ma di oktobro 2016|vidita ye=25ma di oktobro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di julio]] - [[John Atta Mills]], prezidanto di Ghana (m. 2012)
* [[23ma di julio]] - [[Mandy Miller]], Britanian aktorino e kantistino
* [[30ma di julio]] - [[Lojze Logar]], Sloveniana piktisto (m. 2014)
* [[31ma di julio]] - [[Robert C. Merton]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[1ma di agosto]] - [[Andy Vajna]], Hungara-Usana filmifisto (m. 2019)
* [[2ma di agosto]] - [[Jim Capaldi]], Britaniana muzikisto e kompozisto (m. 2005)
* [[16ma di agosto]] - [[James Michel]], prezidanto di Seycheli
[[Arkivo:KevinAyers1974.jpg|thumb|130px|[[Kevin Ayers]]]]
* 16ma di agosto - [[Kevin Ayers]], Britaniana muzikisto ([[Soft Machine]]) (m. 2013)
* [[17ma di agosto]] - [[Rexhep Meidani]], prezidanto di Albania
* [[20ma di agosto]] - [[Rajiv Gandhi]], chefministro di India (m. 1991)
* [[11ma di septembro]] - [[Serge Haroche]], Franca fizikisto, Nobel-laureato
[[Arkivo:Barry White, Bestanddeelnr 927-0098.jpg|130px|thumb|[[Barry White]]]]
* [[12ma di septembro]] - [[Barry White]], Usana kantisto e kompozistulo (m. 2003)
* [[13ma di septembro]] - [[Jacqueline Bisset]], Britanian aktorino
* [[25ma di septembro]] - [[Michael Douglas]], Usan aktoro
* [[28ma di septembro]] - [[Miloš Zeman]], prezidanto di Chekia
* [[30ma di septembro]] - [[Diane Dufresne]], Kanadana kantistino e piktistino
* [[1ma di oktobro]] - [[Antti Tuuri]], Finlandana skriptisto
* [[2ma di oktobro]] - [[Alzhan Zharmukhamedov]], Kazakstanana basketbalisto
* [[15ma di oktobro]] - [[Sali Berisha]], Albaniana politikistulo
* 15ma di oktobro - [[David Trimble]], Nord-Irlandana politikisto, Nobel-laureato
* [[19ma di oktobro]] - [[George McCrae]], Usana kantisto di [[soul]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.discogs.com/artist/87814-George-McCrae |titulo=George McCrae Discography |editero=Discogs.com|vidita ye= 27ma di agosto 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di oktobro]] - [[Peter Tosh]], Jamaikana kantisto (m. 1987)
* [[21ma di oktobro]] - [[Jean-Pierre Sauvage]], Franca kemiisto, Nobel-laureato
[[Arkivo:Rafic Hariri in 2001.jpg|130px|thumb|[[Rafic Hariri]]]]
* [[1ma di novembro]] - [[Rafic Hariri]], chefministro di Libano (m. 2005)
* [[4ma di novembro]] - [[Don Eddy]], Usana piktisto
* [[2ma di novembro]] - [[Keith Emerson]], Usana muzikisto ([[Emerson, Lake &amp; Palmer]]) (m. 2016)
*8ma di novembro - [[István Nemere]], hungariana skribisto
* [[17ma di novembro]] - [[Danny DeVito]], Usan aktoro e filmifisto
* [[2ma di decembro]] - [[Ibrahim Rugova]], prezidanto di Kosovo (m. 2006)
* [[4ma di decembro]] - [[Dennis Wilson]], Usana muzikisto ([[The Beach Boys]]) (m. 1983)
* [[10ma di decembro]] - [[Andris Bērziņš (prezidanto)|Andris Bērziņš]], prezidanto di Latvia
* [[28ma di decembro]] - [[Kary Banks Mullis]], Usana kemiisto, Nobel-laureato
* [[Goukouni Oueddei]], prezidanto di Chad
* [[Muhammad Naji al-Otari]], chefministro di Siria
* [[Yoweri Kaguta Museveni]], prezidanto di Uganda
* (o 1945) [[Carlos Catasse]], Chiliana piktisto (m. 2010)

== Morti ==
* [[8ma di januaro]] - [[Joseph Jastrow]], Polona psikologiisto (n. 1863)
* [[9ma di januaro]] - [[Antanas Smetona]], prezidanto di Lituania (n. 1874)
[[Arkivo:Edvard_Munch_1921.jpg|130px|thumb|[[Edvard Munch]]]]
* [[23ma di januaro]] - [[Edvard Munch]], Norvegiana piktisto (n. 1863)
* [[31ma di januaro]] - [[Jean Giraudoux]], Franca skriptisto e politikisto (n. 1882)
* [[1ma di februaro]] - [[Piet Mondrian]], Nederlandana piktistulo (n. 1872)
* [[18ma di februaro]] - [[Charles Bedaux]], Franca-Usana milioniero (n. 1886)
* [[29ma di februaro]] - [[Pehr Evind Svinhufvud]], chefministro e prezidanto di Finlando (n. 1861)
* [[29ma di aprilo]] - [[Bernardino Machado]], prezidanto di Portugal (n. 1851)
* [[4ma di mayo]] - [[Dave Hennen Morris]], Usan advokato e diplomacisto, fondinto di [[IALA]] (n. 1872)
* [[11ma di mayo]] - [[Leon Kozłowski]], chefministro di Polonia (n. 1892)
* [[25ma di junio]] - [[Dénes Berinkey]], ministro pri Judicial Aferi e chefministro di Hungaria. Ank Idisto (n. 1871)
[[Arkivo:Chuichi Nagumo.jpg|130px|thumb|[[Chuichi Nagumo]]]]
* [[6ma di julio]] - [[Chuichi Nagumo]], Japonian admiralo (n. 1887)
* [[21ma di julio]] - [[Claus von Stauffenberg]], Nacional-socialista militisto (n. 1907)
* [[26ma di julio]] - [[Reza Sha]], shaho di Persia (n. 1878)
* [[31ma di julio]] - [[Antoine de Saint-Exupéry]], Franca skriptisto (n. 1900)
* [[1ma di agosto]] - [[Manuel Quezón]], prezidanto di Filipini (n. 1878)
* [[5ma di agosto]] - [[Jędrzej Moraczewski]], chefministro di Polonia (n. 1870)
* [[8ma di agosto]] - [[Michael Wittmann]], Germana soldato (n. 1914)
* [[19ma di agosto]] - [[Günther von Kluge]], Germana marshalo (n. 1882)
* [[16ma di septembro]] - [[Gustav Bauer]], kancelero di Germania (n. 1870)
* [[18ma di septembro]] - [[Hendrikus Colijn]], chefministro di Nederlando (n. 1869)
* [[24ma di septembro]] - [[Henryk Szczygliński]], Polona piktisto (n. 1881)
* [[27ma di septembro]] - [[Aristide Maillol]], Franca piktisto e skultisto (n. 1861)
* [[12ma di oktobro]] - [[Ramón S. Castillo]], prezidanto di Arjentinia (n. 1873)
* [[14ma di oktobro]] - [[Erwin Rommel]], Germana marshalo (n. 1891)
* [[15ma di oktobro]] - [[Eliseu Visconti]], Braziliana piktisto (n. 1866)
* [[23ma di oktobro]] - [[Charles Glover Barkla]], Britaniana fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1877)
* [[5ma di novembro]] - [[Alexis Carrel]], Franca mediko, Nobel-laureato (n. 1873)
* [[6ma di novembro]] - [[Bruce McLean]], Skota piktisto
* [[2ma di decembro]] - [[Filippo Tommaso Marinetti]], Italiana editisto e poeto (n. 1876)
* [[13ma di decembro]] - [[Wassily Kandinsky]], Rusa piktisto (n. 1866)
* [[15ma di decembro]] - [[Glenn Miller]], Usan orkestestro (n. 1904)
* [[30ma di decembro]] - [[Romain Rolland]], Franca skriptisto, Nobel-laureato (n. 1866)
* [[Vladimir Baranoff-Rossine]], Ukrainana piktisto (n. 1888)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Isidor Isaac Rabi]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Otto Hahn]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Joseph Erlanger]], [[Herbert Spencer Gasser]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Johannes Vilhelm Jensen]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Internaciona Komitato di Reda Kruco en Genève]]

== Referi ==
{{Reflist}}

[[Kategorio:Yari 1940a]]</text>
      <sha1>lllmb9dl3xlsqxyg2fimopi8k7nb065</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>3ma di marto</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1780</id>
    <revision>
      <id>994858</id>
      <parentid>971509</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T07:22:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>/* Eventi */ [[Pioneer 4]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7187" xml:space="preserve">{{Marto}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''3ma di marto''' esas la 62ma [[dio]] di la yaro (63ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 303 dii til la fino di la yaro.

----
== Dio ==
* En [[Gruzia]]: [[Dio di matro]].

== Eventi ==
* [[1431]] - [[Papo Eugenius la 4ma|Eugenius la 4ma]] divenas papo.
* [[1661]] - [[Sorocaba]] en [[Brazilia]] divenas urbo.
* [[1845]] - [[Florida]] divenas la 27ma [[Stati di Usa|Usana stato]].
* [[1857]] - [[Duesma Opiumo-milito]]: [[Unionita Rejio]] e [[Francia]] deklaras milito kontre [[Chinia]].
* [[1861]] - Caro [[Alexandr la 2ma di Rusia|Alexandr la 2ma]] subskribas manifesto, qua finas serfeso en [[Rusian imperio]]. Cirkume 52 milion serfi divenas libera.
* [[1875]] - Unesma prizento dil [[opero]] [[Carmen (opero)|Carmen]] da [[Georges Bizet]].
* [[1878]] - [[Bulgaria]] divenas nedependanta de [[Otoman imperio]].
* [[1918]] - [[Unesma mondomilito]]: [[Germanian imperio]] e [[Rusia]] signatas la [[Kontrato di Brest-Litovsk]].
* [[1923]] - Unesma ''[[Time (revuo)|Time]]''-imprimuro publikigesas.
* [[1927]] - [[Ciklono]] en [[Madagaskar]] produktas centi di viktimi.
* [[1942]] - [[Duesma mondomilito]]: Dek [[Japonia]]n avioni bombardas l'urbo Broome, [[Australia]], e mortigas plu kam 100 personi.
* [[1945]] - Duesma mondomilito: Usana e [[Filipini|Filipinana]] trupi rikonquestas [[Manila]].
* [[1953]] - Aviono [[De Havilland Comet]] de ''Canadian Pacific Airlines'' kolizionas en [[Karachi]], [[Pakistan]], e produktas 11 morti.
* [[1955]] - [[Elvis Presley]] debutas en [[televiziono]].
* [[1959]] - ''[[Pioneer 4]]'' sendesas aden kosmo.
* [[1961]] - [[Hassan la 2ma di Maroko|Hassan la 2ma]] divenas rejo di [[Maroko]].
* [[1969]] - Kosmo-navo ''[[Apollo 9]]'' sendesas aden kosmo da [[NASA]].
* [[1974]] - Aviono [[Douglas DC-10]] de Turkish Airlines (Flugo 981) kolizionas proxim [[Paris]], [[Francia]]. Omna 346 personi ennave mortas.
* [[1978]] - [[Etiopia]] konfesas ke lu havas Kubana trupi kombatanta kontre [[Somalia]] en Ogaden.
* 1978 - Korpo di [[Charlie Chaplin]] furtesas de tombeyo en Suisia e trovesos pos 11 semani.
* 1978 - [[Rhodesia]] atakas [[Zambia]].
* [[1983]] - [[Ronald Reagan]] propozas konstrukto di nova fuzeala defenso-sistemo. L' informili nomizas la projeto la &quot;Milito dil Steli&quot;.
* [[1985]] - [[Ter-tremo]] frapas la regiono  [[Valparaíso]], [[Chili]], e produktas 177 morti.
* [[1991]] - Videografanto(?) salvas en rubando, kande policisti en [[Los Angeles]], [[Usa]], sevicias negra Rodney King.
* [[1995]] - Paco-trupi de [[UN]] retretas ek [[Somalia]].
* [[2015]] - [[Volkano]] Villarica eruptas en [[Chili]], e 3.000 personi muestas evakuesar.&lt;ref&gt;{{cite web| author= Xinhua|language={{en}}|date=4ma di marto 2015 |url= http://news.xinhuanet.com/english/photo/2015-03/04/c_134035257.htm |title = Villarrica Volcano erupts in southern Chile|accessdate=8ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[2019]] - [[Tornado]] frapas [[Alabama]], [[Usa]], e produktas adminime 23 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tornado deixa pelo menos 23 pessoas mortas no Alabama|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/03/04/tornado-deixa-pelo-menos-23-pessoas-mortas-no-alabama.htm |publisher=UOL|accessdate=4ma di marto 2019|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2020]] - Pluvegi che la litoro dil [[Sao Paulo (stato)|stato São Paulo]], en [[Brazilia]], efektigas violentoza terglitadi en l'urbi [[Guarujá]], [[Santos]] e [[São Vicente, São Paulo|São Vicente]], qui produktas adminime 43 morti e 36 plusa homi desaparinta.&lt;ref name= Valor&gt;{{cite web| publisher=Valor Econômico|url = https://valor.globo.com/brasil/noticia/2020/03/03/chuva-provoca-soterramentos-inundacoes-e-mortes-na-baixada-santista.ghtml |title = Chuva provoca soterramentos, inundações e mortes na Baixada Santista |date=3ma di marto 2020 |language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name= Poder360&gt;{{cite web|publisher = Poder 360|url = https://www.poder360.com.br/brasil/sobe-para-43-o-numero-de-mortos-por-chuvas-na-baixada-santista/|title = Sobe para 43 o número de mortos na Baixada Santista|date=10ma di marto 2020}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1823]] - [[Gyula Andrássy]], chefministro di Hungaria (m. 1890)
* [[1845]] - [[Georg Cantor]], Germana matematikisto (m. 1918)
* [[1847]] - [[Alexander Graham Bell]], Skotian inventinto dil [[telefonilo]], fizikisto, docisto por le surda-muta (m. 1922)
* [[1863]] - [[Arthur Machen]], Walsana skriptisto (m. 1947)
* [[1868]] - [[Alain (filozofo)|Alain]], Franca filozofo, jurnalisto, esayisto e profesoro di filozofio (m. 1951)
* [[1882]] - [[Kazimierz Bartel]], chefministro di Polonia (m. 1941)
* [[1895]] - [[Ragnar Anton Kittil Frisch]], Norvegian ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 1973)
* [[1914]] - [[Asger Jorn]], Dana piktisto (m. 1973)
* [[1918]] - [[Arthur Kornberg]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 2007)
* [[1924]] - [[Tomiichi Murayama]], chefministro di Japonia
* [[1924]] - [[Lys Assia]], Suisa kantistino e vinkinto dil [[Eurovidado konkurso di kansono]], en 1956
* [[1930]] - [[Ion Iliescu]], prezidanto di [[Rumania]]
* [[1935]] - [[Zhelyu Zhelev]], prezidanto di Bulgaria (m. 2015)
* [[1953]] - [[Zico]], Braziliana futbalisto
* [[1962]] - [[Jackie Joyner-Kersee]], Usan atletino
* [[1963]] - [[Khaltmaagiin Battulga]], prezidanto di Mongolia
* [[1973]] - [[Xavier Bettel]], chefministro di Luxemburgia

== Morti ==
* [[561]] - [[Papo Pelagius la 1ma]]
* [[1605]] - [[Papo Klemens la 8ma]] (n. 1536)
* [[1703]] - [[Robert Hooke]], Angliana ciencisto (n. 1635)
* [[1806]] - [[Oliver Cowdery]], un de la fondinti dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (m. 1850)
* [[1903]] - [[Marcos Antonio Cabral]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1842)
* [[1920]] - [[Theodor Philipsen]], Dana piktisto (n. 1840)
* [[1921]] - [[Pierre Cuypers]], Nederlandan arkitekto (n. 1827)
* [[1959]] - [[Lou Costello]], Usan aktoro e komikisto (n. 1906)
* [[1961]] - [[Paul Wittgenstein]], Austriana pianisto (n. 1887)
* [[1983]] - [[Hergé]] alias Georges Remi, Belgiana desegnisto (n. 1907)
* [[1987]] - [[Danny Kaye]], Usan aktoro e komediisto (n. 1911)
* [[1993]] - [[Albert Sabin]], Polonian-Usana mediko e ciencisto (n. 1906)
* [[1995]] - [[Howard W. Hunter]], Usana reguliero e politikisto (n. 1907)
* [[1996]] - [[Marguerite Duras]], Franca skriptisto (n. 1914)
* [[1999]] - [[Gerhard Herzberg]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1904)
* [[2017]] - [[René Préval]], prezidanto di Haiti (n. 1943)&lt;ref name=Reutersdies&gt;{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/us-haiti-preval-idUSKBN16A2C7|title=Ex-Haitian President Preval dies, first to peacefully hand over power|author=Makini Brice and Joseph Guyler Delva|publisher=Reuters|date=3ma di marto 2017|accessdate=3ma di marto 2017|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2018]] - [[Tônia Carrero]], Brazilian aktorino (n. 1922)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Morre aos 95 anos a atriz Tônia Carrero|url=https://tvefamosos.uol.com.br/noticias/redacao/2018/03/04/morre-aos-94-anos-atriz-tonia-carrero.htm|publisher=UOL|date=4ma di marto 2018|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Marto]]</text>
      <sha1>qhg4lxemc5zuhsb6u8a2zd5l1xrctoy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>20ma di junio</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1863</id>
    <revision>
      <id>994848</id>
      <parentid>994515</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T02:34:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+eventi, naski, morti, referi (kompleta revizo til nun)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5108" xml:space="preserve">{{Junio}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''20ma di junio''' esas la 171ma [[dio]] di la yaro (172ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 194 dii til la fino di la yaro.
----
==Dio ==
* Dio di la [[standardo]], en [[Arjentinia]].

==Eventi ==
* [[1667]] - [[Papo Klemens la 9ma|Klemens la 9ma]] divenas papo.
* [[1840]] - [[Samuel Morse]] recevas la patento por [[telegrafilo]].
* [[1858]] - En [[Indiana Subkontinento]], la [[sedicio di Sepoy]] finas.
* [[1862]] - [[Barbu Catargiu]], chefministro di [[Rumania]], asasinesas.
* [[1942]] - [[Duesma mondomilito]]: Naziisti konquestas Tobruk, en [[Libia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2017/06/20/1942-tropas-nazistas-conquistavam-tobruk-na-libia.htm |titulo=1942: Tropas nazistas conquistavam Tobruk, na Líbia|editero=UOL|vidita ye=20ma di junio 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[1944]] - Duesma mondomilito: [[Viborg|Viipuri]] evakuesas, e Sovietiani konquestas vakua urbo.
* 1944 - Duesma mondomilito: Finas la [[batalio en la maro di Filipini]]. [[Japonian imperio]] perdas 3 ek lua 5 [[avionala transportonavo|avionala transportonavi]] qui partoprenis la batalio.
* [[1960]] - [[Mali]] e [[Senegal]] divenas kune nedependanta.
* [[1973]] - [[Juan Domingo Perón]] retroiras ad Arjentinia. En l'aeroportuo, militanti de extrema-dextra pafas kontre Peronisti, ed ocidas adminime 13 personi.
* [[1976]] - Komencas [[Ido-konfero 1976|Ido-konfero]] en [[Saint-Nazaire]], [[Francia]].
* [[1982]] - [[IRA]] explozas du bombi en [[London]]. Ok soldati mortigesas e 47 vundesas.
* [[1992]] - [[Paraguay]] promulgas sua nuna [[konstituco]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://pdba.georgetown.edu/Constitutions/Paraguay/para1992.html |titulo=Paraguay: Constitución de 1992|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2001]] - En [[Pakistan]], [[Pervez Musharraf]] divenas prezidanto.
* [[2019]] - ''Drone'' (senkrua [[aeronavo]], fore distante kontrolata) de [[Usa]] modelo RQ-4 ''Global Hawk'' pafesas infre super la [[stretajo di Hormus]], pos ke [[Iran]] akuzis ol pri violacar lua aerala frontiero.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://abcnews.go.com/International/iran-shoots-american-drone-international-airspace-us-official/story?id=63825990|titulo=Iran says it's 'completely ready for war' after US military confirms it shot down American drone|editero=ABC News|publikigita ye=20ma di junio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;

==Naski ==
* [[1566]] - [[Sigismund la 3ma Vasa]], rejulo di Suedia, Polonia e granda duko di Lituania (m. 1632)
* [[1785]] - [[Manuel Basilio Bustamante]], prezidanto di Uruguay (m. 1863)
* [[1819]] - [[Jacques Offenbach]], Germana kompozisto (m. 1880)
* [[1861]] - [[Frederick Hopkins]], Angla biokemiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1947)
* [[1887]] - [[Kurt Schwitters]], Germana piktisto, poeto e artisto (m. 1948)
* [[1891]] - [[John Aloysius Costello]], chefministro di [[Republiko Irlando]] (m. 1976)
* [[1909]] - [[Errol Flynn]], Australian aktoro (m. 1959)
* [[1913]] - [[Ángel Botello]], Hispana-Portorikana piktisto (m. 1986)
* [[1924]] - [[Chet Atkins]], Usana gitaristo (m. 2001)
* [[1928]] - [[Jean-Marie Le Pen]], Franca politikistulo
* 1928 - [[Martin Landau]], Usana cinem-aktoro (m. 2017)
* [[1930]] - [[Juan Alberto Melgar Castro]], prezidanto di Honduras (m. 1987)
* [[1942]] - [[Brian Douglas Wilson]], Usana muzikisto, kantisto, kompozisto e muzikala produktisto ([[The Beach Boys]])
* [[1946]] - [[Xanana Gusmão]], prezidanto di Estal Timor
* [[1948]] - [[Ludwig Scotty]], prezidanto di Nauru
* [[1949]] - [[Lionel Richie]], Usana kantisto
* 1949 - [[Gotabaya Rajapaksa]], prezidanto di Sri-Lanka
* [[1950]] - [[Nouri Al-Maliki]], chefministro di Irak
* [[1952]] - [[John Goodman]], Usan aktoro
* 1952 - [[Vikram Seth]], Indiana skriptisto
* [[1960]] - [[Nigel John Taylor]], Britaniana muzikistulo ([[Duran Duran]])
* [[1966]] - [[Marian Lupu]], prezidanto di Moldova
* [[1967]] - [[Nicole Kidman]], Usan aktorino
* [[1968]] - [[Mateusz Morawiecki]], chefministro di Polonia
* [[1978]] - [[Frank Lampard]], Britaniana futbalisto
* [[1982]] - [[Yas]], Iranana kantisto ed aktoro

==Morti ==
* [[1597]] - [[Willem Barents]], Dana navigisto ed explorero (n. c. 1550)
* [[1747]] - [[Nadir shaho|Nadir]], shaho di [[Persia]] depos 1736 (n. 1688)
* [[1820]] - [[Manuel Belgrano]], Arjentinian advokato e politikisto (n. 1770)
* [[1869]] - [[Diomidis Kiriakos]], chefministro di Grekia (n. 1811)
* [[1837]] - Rejulo [[William la 4ma di Unionita Rejio]] (n. 1765)
* [[1862]] - [[Barbu Catargiu]], chefministro di Rumania (n. 1807)
* [[1933]] - [[Clara Zetkin]], Germana politikistino (n. 1857)
* [[1958]] - [[Kurt Alder]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1902)
* [[1959]] - [[Hitoshi Ashida]], chefministro di Japonia (n. 1887)
* [[1996]] - [[Walter Guevara Arze]], prezidanto di Bolivia (n. 1912)
* [[2005]] - [[Jack Kilby]], Usan injenioro, Nobel-laureato pri fiziko (n. 1923)
* 2005 - [[Larry Collins]], Usana skriptisto (n. 1929)

==Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Junio]]</text>
      <sha1>6z0c3lqp59xx94wz4bwedfmn4zaasaj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>27ma di junio</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1869</id>
    <revision>
      <id>994865</id>
      <parentid>979138</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T11:06:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+eventi, naski, morti, referi (kompleta revizo til nun)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5048" xml:space="preserve">{{Junio}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''27ma di junio''' esas la 178ma [[dio]] di la yaro (179ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 187 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[678]] - [[Papo Agatho|Agatho]] divenas papo.
* [[1352]] - [[Kantono Zug]] divenas parto di Suisia.
* [[1536]] - [[Pedro de Alvarado]] fondas [[San Pedro Sula]], en la nuna [[Honduras]].
* [[1540]] - [[Bogota|Santa Fe de Bogota]], nun la chef-urbo di [[Kolumbia]], divenas urbo.
* [[1954]] - [[Stato-stroko]] en [[Guatemala]] helpita da [[CIA]] revokas prezidanto [[Jacobo Árbenz Guzmán]].
* [[1973]] - [[Stato-stroko]] en [[Uruguay]]: [[Juan María Bordaberry]] dissolvas parlamento ed asumas tote la povo.
* [[1976]] - [[Somito-renkontro di G7-landi en 1976|Somito-renkontro di G7-landi]] eventas en Dorado, [[Porto-Riko]].
* [[1977]] - [[Djibuti]] divenas nedependanta de [[Francia]].
* [[1983]] - Paul Mockapetris inventas DNS-nomo-servo por [[Interreto]].
* [[1993]] - [[Bill Clinton]] imperas atakar [[Irak]] per fuzei pro probir mortigar [[George Bush]] dum lua vizito en [[Kuwait]].
* [[2019]] - En [[Rusia]], aviono Antonov An-24 de ''Angara Airlines'' kolizionas kontre edifico dum departo del [[aeroportuo]] di Nizhneangarsk, kun 47 personi en nave. La pilotisto e la flugo-injenioro mortas, e 22 plusa homi vundesas.

== Naski ==
* [[1462]] - Rejulo [[Louis la 12ma di Francia]] (m. 1515)
* [[1550]] - Rejulo [[Charles la 9ma di Francia]] (m. 1574)
* [[1869]] - [[Hans Spemann]], Germana ciencisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1941)
* [[1877]] - [[Charles Glover Barkla]], Britaniana fizikistulo, Nobel-laureato (m. 1944)
* [[1880]] - [[Helen Keller]], blinde e surde naskinta skriptistino e politikal aktivisto (m. 1968)
* [[1884]] - [[Gaston Bachelard]], Franca filozofo (m. 1962)
* [[1890]] - [[Roberto Urdaneta Arbeláez]], prezidanto di Kolumbia (m. 1972)
* [[1897]] - [[Hanna Rudzka-Cybisowa]], Polona piktisto (m. 1988)
* [[1908]] - [[João Guimarães Rosa]], Braziliana skriptisto (m. 1967)
* [[1913]] - [[Philip Guston]], Kanadan-Usana piktisto (m. 1980)
* [[1931]] - [[Martinus Justinus Godefriedus Veltman]], Nederlandana fizikistulo, Nobel-laureato (m. 2021)
* [[1937]] - [[Vladimir Herzog]], Braziliana jurnalisto (m. 1975)
* [[1941]] - [[Krzysztof Kieślowski]], Poloniana filmifisto (m. 1996)
* [[1942]] - [[Bruce Johnston]], Usana muzikisto ([[The Beach Boys]])
* [[1951]] - [[Mary McAleese]], prezidantino di Republiko Irlando
* [[1955]] - [[Isabelle Adjani]], Franc aktorino
* [[1962]] - [[Ollanta Humala]], prezidanto di Peru
* [[1966]] - [[Aigars Kalvītis]], chefministro di Latvia
* [[1971]] - Rejulo [[Dipendra di Nepal]] (m. 2001)
* [[1983]] - [[Alsou Abramova]], Rusa kantistino
* [[1984]] - [[Rocío Guirao Díaz]], Arjentiniana manekinino
* [[1993]] - [[Gabriela Gunčíková]], Cheka kantistino

== Morti ==
* [[1296]] - [[Floris la 5ma, komto de Holando]] (n. 1254)
* [[1574]] - [[Giorgio Vasari]], Italiana piktisto, arkitekto e skriptisto (n. 1511)
* [[1758]] - [[Michelangelo Unterberger]], Tirolana-Italiana piktisto (n. 1695)
* [[1844]] - [[Joseph Smith, Jr.]], fondinto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (n. 1805)
* [[1885]] - [[Vicente Cerna Sandoval]], prezidanto di Guatemala (n. 1815)
* [[1944]] - [[Milan Hodža]], chefministro di Chekoslovakia (n. 1878)
* [[1945]] - [[Emil Hácha]], prezidanto di Chekoslovakia (n. 1872)
* [[1946]] - [[Juan Antonio Ríos]], prezidanto di Chili (n. 1888)
* [[1980]] - [[Philip Guston]], Kanadan-Usana piktisto (n. 1913)
* [[1988]] - [[Aparicio Méndez]], prezidanto di Uruguay (n. 1904)
* [[1999]] - [[Georgios Papadopulos]], diktatoro di Grekia (n. 1919)
* [[2000]] - [[Pierre Pflimlin]], chefministro di Francia (n. 1907)
* [[2001]] - [[Tove Jansson]], Finlandana skriptisto (n. 1914)
* 2001 - [[Jack Lemmon]], Usan aktoro e filmifisto (n. 1925)
* [[2003]] - [[Walter Hugo Khouri]], Braziliana filmifisto (n. 1929)
* [[2014]] - [[Leslie Manigat]], prezidanto di Haiti (n. 1930)
* [[2016]] - [[Bud Spencer]], Italian aktoro (n. 1929)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Morre o ator Bud Spencer, aos 86 anos|publikigita ye=28ma di junio 2016|editero=El País|url=http://brasil.elpais.com/brasil/2016/06/27/cultura/1467059621_104151.html|idiomo={{pt}}|vidita ye=29ma di junio 2016}}&lt;/ref&gt;
* 2016 - [[Alvin Toffler]], Usana skriptisto (n. 1928)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://g1.globo.com/pop-arte/noticia/2016/06/alvin-toffler-autor-futurista-morre-aos-87-anos-nos-estados-unidos.html|titulo=Alvin Toffler, autor futurista, morre aos 87 anos nos Estados Unidos |editero=G1.com|publikigita ye=29ma di junio 2016|vidita ye=12ma di oktobro 2016|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2020]] - [[Belaid Abdessalam]], chefministro di Aljeria (n. 1928)&lt;ref&gt;[http://www.aps.dz/en/algeria/34704-former-prime-minister-belaid-abdessalam-passes-away Former Prime Minister Belaïd Abdessalam passes away]&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Junio]]</text>
      <sha1>aqtwbscjl2a4slot3kss5mdxz2hlv7a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>22ma di oktobro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1970</id>
    <revision>
      <id>994815</id>
      <parentid>992246</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T12:59:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+eventi, naski, morti, referi (kompleta revizo til nun)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5210" xml:space="preserve">{{Oktobro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''22ma di oktobro''' esas la 295ma [[dio]] di la yaro (296ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 70 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==
* Internaciona dio di stoterado.
* Dio di [[Papo Ioannes Paulus la 2ma|Santa Ioannes Paulus la 2ma]]

== Eventi ==
* [[906]] - Ahmad ibn Kayghalagh komandas armeo del [[kalifio Abbbasid]] dum atako kontre urbo [[Tarsus]], che [[Bizancana imperio]], iras til [[fluvio Kızılırmak|fluvio Halys]], e prenas de 4 mil til 5 mil kaptiti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=The History of al-Tabari | volumo=38 | url=https://books.google.com/books?id=GcKhwo8SmlMC |pagini=172, 180}}&lt;/ref&gt;
* [[1303]] - [[Papo Benedictus la 11ma|Benedictus la 11ma]] divenas papo.
* [[1836]] - [[Sam Houston]] divenas prezidanto di [[Republiko Texas]].
* [[1859]] - [[Hispania]] deklaras milito kontre [[Maroko]].
* [[1867]] - [[Giuseppe Garibaldi]] krucumas la frontiero di [[Papala Stati]] por kompletigar l'unigo di [[Italia]].
* [[1974]] - En [[London]], [[Anglia]], bombo explozas che klubo ''Brooks Club'', ube dineabas l'ex-chefministro e chefo dil opozantaro [[Edward Heath]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1974: Bomb blast in London club|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/22/newsid_2489000/2489263.stm|editero=BBC|vidita ye= 20ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[1883]] - [[Metropolitan-operoteatro]] inauguresas en [[New York]].
* [[1938]] - [[Usa]]na [[Chester Carlson]] anuncas l'unesma [[fotokopiuro-mashino]].
* [[1976]] - Che [[Republiko Irlando]], prezidanto [[Cearbhall Ó Dálaigh]] renuncas.
* [[2012]] - [[Uragano]] ''Sandy'' formacesas che [[Karibiana Maro]] e frapos [[Jamaika]], la sudo di [[Kuba]], [[Dominikana Republiko]], [[Haiti]] [[Bahama]] ed [[Usa]] sud-weste di [[Atlantic City]] ([[Nova-York]]), e ja kom tropikala tempesto, [[Kanada]]. Ol produktos 253 morti, de qui 131 en Usa e 104 en Haiti. La [[globala varmesko]] judikesas kom un ek la kauzi di la granda forteso di ta uragano.
* [[2019]] - En [[Nord-Irlando]], [[aborto]] e samasexua mariajo legaligesas.

== Naski ==
* [[1689]] - Rejulo [[João la 5ma di Portugal]] (m. 1750)
* [[1811]] - [[Franz Liszt]], Hungara kompozisto (m. 1886)
* [[1844]] - [[Sarah Bernhardt]], Franc aktorino (m. 1923)
* [[1860]] - [[Julius Paulsen]], Dana piktisto (m. 1940)
* [[1870]] - [[Ivan Alexeyevich Bunin|Ivan Bunin]], Rusa skriptisto, Nobel-laureato (m. 1953)
* [[1879]] - [[Matthew Smith (artisto)|Matthew Smith]], Britaniana piktisto (m. 1959)
* [[1881]] - [[Clinton Joseph Davisson]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1958)
* [[1882]] - [[Newell Convers Wyeth]], Usana piktisto ed ilustristo (m. 1945)
* [[1893]] - [[Chang Taek-sang]], chefministro di Sud-Korea (m. 1969)
* [[1898]] - [[Dámaso Alonso]], Hispana skriptisto e filologo (m. 1990)
* [[1899]] - [[Salarrué]], Salvadorana poeto e skriptisto (m. 1975)
* [[1902]] - [[Wijeyananda Dahanayake]], chefa ministro di Sri-Lanka (m. 1997)
* [[1903]] - [[George Wells Beadle]], Usana genetikisto, Nobel-laureato (m. 1989)
* 1903 - [[Zlatyu Boyadzhiev]], Bulgara piktisto (m. 1976)
* [[1913]] - [[Bảo Đại]], imperiestro di Vietnam (m. 1997)
* [[1919]] - [[Doris Lessing]], Britaniana skriptisto, Nobel-laureato (m. 2013)
* [[1920]] - [[Timothy Leary]], Usana psikologo e skriptisto (m. 1996)
* [[1921]] - [[Georges Brassens]], Franca kompozisto, kantisto e poeto (m. 1981)
* [[1925]] - [[Robert Rauschenberg]], Usana piktisto (m. 2008)
* [[1932]] - [[Afewerk Tekle]], Etiopiana piktisto (m. 2012)
* [[1939]] - [[Joaquim Chissano]], prezidanto di Mozambik
* [[1942]] - [[Evaristo Carvalho]], prezidanto di San-Tome e Principe
* [[1943]] - [[Catherine Deneuve]], Franca aktorino
* [[1950]] - [[Donald Ramotar]], prezidanto di Guyana
* [[1952]] - [[Jeff Goldblum]], Usan aktoro
* [[1959]] - [[Todd Graff]], Usan aktoro
* [[1964]] - [[Zurab Nogaideli]], chefministro di Gruzia
* [[1967]] - [[Carlos Mencia]], Honduran-Usana komediisto
* [[1969]] - [[Helmut Lotti]] naskinta Helmut Lotigiers, Belga kantisto
* [[1987]] - [[Tiki Gelana]], Etiopian atletino

== Morti ==
* [[741]] - [[Charles Martel]], rejulo di Franki (n. c. 688)
* [[1383]] - Rejulo [[Fernando la 1ma di Portugal]] (n. 1345)
* [[1764]] - [[Jean-Marie Leclair]], Franca kompozisto e violinisto (n. 1697)
* [[1853]] - [[Juan Antonio Lavalleja]], prezidanto di Uruguay (n. 1784)
* [[1894]] - [[Gillis Bildt]], chefministro di Suedia (n. 1820)
* [[1906]] - [[Paul Cézanne]], Franca piktisto (n. 1839)
* [[1928]] - [[Andrew Fisher]], chefministro di Australia (n. 1862)
* [[1954]] - [[Oswald de Andrade]], Braziliana poeto (n. 1890)
* [[1964]] - [[Khawaja Nazimuddin]], chefministro di Pakistan (n. 1894)
* [[1973]] - [[Pau Casals]], Kataluniana violoncelisto (n. 1876)
* [[1979]] - [[Nadia Boulanger]], Franca muzikisto, kompozisto e docero (n. 1887)
* [[1986]] - [[Albert Szent-Györgyi]], Hungara fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1893)
* [[1990]] - [[Louis Althusser]], Franca filozofo (n. 1918)
* [[2017]] - [[George Redburn Young]], Australiana muzikisto e kompozisto (n. 1946)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Oktobro]]</text>
      <sha1>07p0vd1efmigv5thrm79oo0hdpwacel</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1303</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2227</id>
    <revision>
      <id>994839</id>
      <parentid>980181</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T01:43:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+evento</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="850" xml:space="preserve">{{14ma yarcento}}
La yaro '''1303''' (MCCCIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[mardio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 303ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 3ma yaro di la [[14ma yarcento]], e la 4ma yaro di la [[yari 1300a]].

== Eventi ==
===[[Europa]]===
* [[24ma di februaro]] - Che batalio di Roslin, [[Rejio Skotia|Skoti]] vinkas [[Anglia|Angli]].
* [[8ma di agosto]] - Violentoza [[ter-tremo]] frapas [[Kriti]] ed altra regioni che [[Mediteraneo]], efektigas [[ondego]] e produktas mili di morti, di qui cirkume 4 mil nur en Kriti. La sama ter-tremo destruktas la [[faro di Alexandria]], un ek la 7 Marveli de la Mondo.
* [[22ma di oktobro]] - [[Papo Benedictus la 11ma|Benedictus la 11ma]] divenas papo.

== Naski ==

== Morti ==
* [[11ma di oktobro]] - [[Papo Bonifacius la 8ma]]

[[Kategorio:Yari 1300a]]</text>
      <sha1>99345wkwa0rsvf2otgxwjxqvayzbdvp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>994840</id>
      <parentid>994839</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T01:44:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="863" xml:space="preserve">{{14ma yarcento}}
La yaro '''1303''' (MCCCIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[mardio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 303ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 3ma yaro di la [[14ma yarcento]], e la 4ma yaro di la [[yari 1300a]].

== Eventi ==
===[[Europa]]===
* [[24ma di februaro]] - Che batalio di Roslin, [[Rejio Skotia|Skoti]] vinkas [[Anglia|Angli]].
* [[8ma di agosto]] - Violentoza [[ter-tremo]] frapas [[Kriti]] ed altra regioni che [[Mediteraneo]], efektigas [[ondego]] e produktas mili di morti, di qui cirkume 4 mil nur en Kriti. La sama ter-tremo destruktas la [[faro di Alexandria]], un ek la 7 Marveli de la Mondo.
* [[22ma di oktobro]] - [[Papo Benedictus la 11ma|Benedictus la 11ma]] divenas papo.

== Naski ==

== Morti ==
* [[11ma di oktobro]] - [[Papo Bonifacius la 8ma]] (n. c. 1230)

[[Kategorio:Yari 1300a]]</text>
      <sha1>gqdpzwemb0e35x6kxsiarvpm5y57r79</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1459</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2398</id>
    <revision>
      <id>994861</id>
      <parentid>976594</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T09:40:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>/* Azia */ Mencionar [[Jodhpur]] - plena texto formovesis a propra artiklo.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="715" xml:space="preserve">{{15ma yarcento}}
La yaro '''1459''' (MCDLIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[lundio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 459ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 59ma yaro di la [[15ma yarcento]], e la 10ma yaro di la [[yari 1450a]].

== Eventi ==
=== [[Azia]] ===
* [[12ma di mayo]] - fondo dil urbo [[Jodhpur]] en India.

== Naski ==
* [[2ma di marto]] - [[Papo Adrianus la 6ma]] (m. 1523)
* [[6ma di marto]] - [[Jakob Fugger]], Germana bankisto (m. 1525)
* [[22ma di marto]] - [[Maximilian la 1ma, Santa Romana Imperiestro]] (m. 1519)

== Morti ==
* [[3ma di mayo]] - Rejulo [[Erik la 7ma di Dania, la 3ma di Norvegia e la 13ma di Suedia]] (n. 1381 o 1382)

[[Kategorio:Yari 1450a]]</text>
      <sha1>gbfyzmh0c5udeye5kwccr1wjmcxwfns</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1632</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2862</id>
    <revision>
      <id>994863</id>
      <parentid>975912</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T10:06:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>/* Naski */ [[Christopher Wren]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1600" xml:space="preserve">{{17ma yarcento}}
La yaro '''1632''' (MDCXXXII per Romala algarismi) esis bisextila yaro komencinta ye [[jovdio]] segun [[Gregoriala kalendario]], e [[bisextila yaro]] komencinta ye [[sundio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 632ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 32ma yaro di la [[17ma yarcento]], e la 3ma yaro di la [[yari 1630a]]. Kande 1632 komencis, Gregoriala kalendario esis 10 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* [[6ma di novembro]] - [[Kristina di Suedia|Kristina]] divenas rejino di [[Suedia]].
* En [[Estonia]], l'[[universitato]] di [[Tartu]] fondesas.

=== [[Azia]] ===
* En [[India]] [[Shah Jahan]] konstruktigas ek marmoro mauzoleo por sua mortinta spozino Mumtaz Mahal. La mauzoleo [[Taj Mahal]] nur kompleteskos en 1648, pos longa laboro.

== Naski ==
* [[28ma di novembro]] - [[Jean-Baptiste Lully]], Franc-Italiana kompozisto (m. 1687)
* [[29ma di agosto]] - [[John Locke]], Angla filozofo (m. 1704)
* [[20ma di oktobro]] - [[Christopher Wren]], Angla arkitekto (m. 1723)
* [[24ma di oktobro]] - [[Antonie van Leeuwenhoek]], Nederlandana komercisto e ciencisto (m. 1723)
* [[31ma di oktobro]] - [[Johannes Vermeer]], Nederlandana piktisto (m. 1675)
* [[24ma di novembro]] - [[Benedictus de Spinoza]] ([[Baruch Spinoza]]), Nederlandana filozofo (m. 1677)

== Morti ==
* [[30ma di aprilo]] - Rejulo [[Sigismund la 3ma Vasa]] di [[Polonia-Lituania]] e [[Suedia]] (n. 1566)
* [[6ma di novembro]] - [[Gustaf la 2ma Adolf]], rejo di [[Suedia]], dum kombato en [[Lützen]] (n. 1594)

[[Kategorio:Yari 1630a]]</text>
      <sha1>5hzh8ya8a3qbwgow68aq4job9x8rrkx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1723</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2988</id>
    <revision>
      <id>994864</id>
      <parentid>976647</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T10:08:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>/* Morti */ [[Christopher Wren]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1739" xml:space="preserve">{{18ma yarcento}}
La yaro '''1723''' (MDCCXXIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[venerdio]] segun [[Gregoriala kalendario]], ed ordinara yaro komencinta ye [[mardio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 723ma [[yaro]] di la 2ma yarmilo, la 23ma yaro di la [[18ma yarcento]], e la 4ma yaro di la [[yari 1720a]]. Kande 1723 komencis, Gregoriala kalendario esis 11 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.

== Eventi ==
=== [[Azia]] ===
* [[26ma di junio]] - Pos longa siejo, [[Rusian imperio]] kaptas [[Baku]], en nuna [[Azerbaijan]].

=== [[Afrika]] ===
* Le [[populo Ashanti|Ashanti]] konquestas stato Bono-Mansu en westal Afrika.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[9ma di marto]] - En [[Chili]], komencas revolto dil [[populo mapuche]].

== Naski ==
* [[11ma di januaro]] - Rejulo [[Prithvi Narayan Shah]] de [[Nepal]] (m. 1775)
* [[23ma di februaro]] - [[Richard Price]], Walsana filozofo (m. 1791)
[[Arkivo:Frederik V, King of Denmark (Carl Gustav Pilo) - Nationalmuseum - 19318.tif|thumb|130px|[[Frederik la 5ma di Dania|Frederik la 5ma]]]]
* [[31ma di marto]] - Rejulo [[Frederik la 5ma di Dania]] (m. 1766)
* [[5 di junio]] (baptita) - [[Adam Smith]], Skota ekonomikisto e filozofo (m. 1790)
* [[16 di julio]] - [[Joshua Reynolds]], Angla piktisto (m. 1792)
* [[22ma di decembro]] - [[Carl Friedrich Abel]], Germana kompozisto (m. 1783)

== Morti ==
[[Arkivo:Anthonie_van_Leeuwenhoek_(1632-1723)._Natuurkundige_te_Delft_Rijksmuseum_SK-A-957.jpeg|thumb|130px|[[Antonie van Leeuwenhoek]]]]
* [[8ma di marto]] - [[Christopher Wren]], Angla arkitekto (n. 1632) 
* [[26ma di agosto]] - [[Antonie van Leeuwenhoek]], Nederlandana komercisto e ciencisto (n. 1632)

[[Kategorio:Yari 1720a]]</text>
      <sha1>t97jr0t17rp67zw7ndbzporhrxounmz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1858</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3144</id>
    <revision>
      <id>994849</id>
      <parentid>989321</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T02:38:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+evento</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5509" xml:space="preserve">{{19ma yarcento}}
La yaro '''1858''' (MDCCCLVIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[venerdio]] segun [[Gregoriala kalendario]], ed ordinara yaro komencinta ye [[merkurdio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 858ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 58ma yaro di la [[19ma yarcento]], e la 9ma yaro di la [[yari 1850a]]. Kande 1858 komencis, Gregoriala kalendario esis 12 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* [[14ma di januaro]] - Italiana revolucionero Felice Orsini e lua komplici probas mortigar imperiestro [[Napoléon la 3ma]] en [[Paris]], ma lia bombi mortigas 8 e vundas 142 plusa personi.
* [[20ma di agosto]] - [[Charles Darwin]] unesmafoye publikigas lua teorio pri [[Evoluciono]].
* Imamo Shamil, la chefo di Checheniala obstineso, kapitulacas en [[Chechenia]]. [[Rusia]] anexas Chechenia ma revolto duras.

=== [[Azia]] ===
* [[marto]] - [[Unionita Rejio|Britaniana]] riokupas [[Lucknow]].
* [[20ma di junio]] - Che [[Indiana Subkontinento]], tale nomizita [[sedicio di Sepoy]] finas.
* [[28ma di julio]] - En [[Kalkuta]], Britaniana oficisto uzas [[fingro-imprimuro|fingro-imprimuri]] unesmafoye por identifikar personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/07/28/1858-impressoes-digitais-usadas-pela-primeira-vez-para-identificacao.htm |titulo=1858: Impressões digitais usadas pela primeira vez para identificação |vidita ye=28ma di julo 2016|editero=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di novembro]] - La [[sedicio dil Sepoy]] oficale finas che [[imperio Mughal]]. Unionita Rejio igas [[India]] kom kolonio-lando.

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[15ma di januaro]] - [[Benito Juárez]] divenas prezidanto di [[Mexikia]] unesmafoye (til [[1864]]). [[Usa]] agnoskas nova rejimo.
* [[22ma di novembro]] - [[Denver]], chef-urbo di [[Kolorado]], fondesas.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[17ma di mayo]] - En [[Rio Grande do Sul]], [[Brazilia]], l'urbo [[Santa Maria (Rio Grande do Sul)|Santa Maria]] fondesas.

== Naski ==
* [[28ma di januaro]] - [[Stoyan Danev]], chefministro di Bulgaria (m. 1949)
* [[13ma di marto]] - [[Maximilien Luce]], Franca piktisto (m. 1941)
[[Arkivo:Diesel 1883.jpg|thumb|130px|[[Rudolf Diesel]]]]
* [[18ma di marto]] - [[Rudolf Diesel]], Germana inventisto (m. 1913)
* [[23ma di marto]] - [[Ludwig Quidde]], Germana pacifisto, Nobel-laureato pri paco (m. 1941)
* [[15ma di aprilo]] - [[Émile Durkheim]], Franca sociologo (m. 1917)
* [[23ma di aprilo]] - [[Max Planck]], Germana fizikistulo, Nobel-laureato (m. 1947)
* [[16ma di junio]] - Rejulo [[Gustaf la 5ma di Suedia]] (m. 1950)
* [[1ma di julio]] - [[Willard Metcalf]], Usana piktisto (m. 1925)
* [[6ma di julio]] - [[José Miguel Gómez y Gómez]], prezidanto di Kuba (m. 1921)
* [[9ma di julio]] - [[Franz Boas]], German antropologo (m. 1942)
* [[15ma di julio]] - [[Jacek Malczewski]], Polona piktisto (m. 1929)
* [[21ma di julio]] - [[Lovis Corinth]], Germana piktisto (m. 1925)
* [[10ma di agosto]] - [[Elbridge Ayer Burbank]], Usana piktisto (m. 1949)
* [[11ma di agosto]] - [[Christiaan Eijkman]], Nederlandana mediko, Nobel-laureato (m. 1930)
* [[15ma di agosto]] - [[Michael Hainisch]], prezidanto di Austria (m. 1940)
[[Arkivo:Giuseppe_Peano.jpg|thumb|130px|[[Giuseppe Peano]]]]
* [[27ma di agosto]] - [[Giuseppe Peano]], Italiana matematikistulo, kreinto di [[Interlingua]] (m. 1932)
* [[16ma di septembro]] - [[Andrew Bonar Law]], chefministro di Unionita Rejio (m. 1923)
* [[18ma di septembro]] - [[Pedro Nel Ospina Vázquez]], prezidanto di Kolumbia (m. 1927)
* [[10ma di oktobro]] - [[Maurice Prendergast]], Usana piktisto (m. 1924)
* [[13ma di oktobro]] - [[Cleto González Víquez]], prezidanto di Kosta Rika (m. 1937)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Cleto González Víquez - Guías Costa Rica|idiomo={{es}}|url=https://guiascostarica.info/gobernantes/cleto-gonzalez-viquez/|vidita ye=13ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di oktobro]] - [[Take Ionescu]], chefministro di Rumania (m. 1922)
* [[27ma di oktobro]] - [[Theodore Roosevelt]], prezidanto di Usa (m. 1919)
* [[2ma di novembro]] - [[Niels Skovgaard]], Dana piktisto (m. 1938)
* [[5ma di novembro]] - [[Joseph DeCamp]], Usana piktisto (m. 1923)
* [[12ma di novembro]] - [[Marie Bashkirtseff]], Rusa-Franciana piktistino (m. 1884)
* [[15ma di novembro]] - [[Venceslau de Sousa Pereira de Lima]], chefministro di Portugal (m. 1919)
* [[20ma di novembro]] - [[Selma Lagerlöf]], Sueda skriptisto, Nobel-laureato (m. 1940)
* [[6ma di decembro]] - [[Minerva Josephine Chapman]], Usana piktisto (m. 1947)
* [[22ma di decembro]] - [[Giacomo Puccini]], Italiana kompozistulo (m. 1924)
* [[27ma di decembro]] - [[Juan Luis Sanfuentes]], prezidanto di Chili (m. 1930)
* [[Todor Ivanchov]], chefministro di Bulgaria (m. 1905)

== Morti ==
[[Arkivo:Anson jones.png|thumb|130px|[[Anson Jones]]]]
* [[9ma di januaro]] - [[Anson Jones]], lasta prezidanto di [[Texas]] (suocido) (n. 1798)
* [[23ma di februaro]] - [[Vicente Ramón Roca]], prezidanto di Equador (n. 1792)
* [[5ma di julio]] - [[Valentín Gómez Farías]], prezidanto di Mexikia (n. 1781)
* [[15ma di julio]] - [[Alexander Andreyevich Ivanov]], Rusa piktisto (n. 1806)
* [[18ma di julio]] - [[Francisco Antonio Pinto]], prezidanto di Chili (n. 1785)
* [[15ma di julio]] - [[José Gregorio Monagas Burgos]], prezidanto di Venezuela (n. 1795)
* [[12ma di novembro]] - Princo [[Alois la 2ma di Liechtenstein]] (n. 1796)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1850a]]</text>
      <sha1>do1m33adii6godz04ht3nnje3poxecj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1871</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3153</id>
    <revision>
      <id>994851</id>
      <parentid>991821</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T03:51:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>352</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing ManuelGondra1920.jpg with [[File:Manuel_Gondra_1920.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR6|Criterion 6]] (maintenance or bug fix)).</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5384" xml:space="preserve">{{19ma yarcento}}
La yaro '''1871''' (MDCCCLXXI per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[sundio]] segun [[Gregoriala kalendario]], ed ordinara yaro komencinta ye [[venerdio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 871ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 71ma yaro di la [[19ma yarcento]], e la 2ma yaro di la [[yari 1870a]]. Kande 1871 komencis, Gregoriala kalendario esis 12 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* [[18ma di januaro]] - Stati de suda Germania unionas su a [[Prusia]]. Ye la [[18ma di januaro]] [[Wilhelm la 1ma di Prusia]] divenas l'imperiestro di [[Germana imperio]] ed [[Otto von Bismarck]] divenas lua chefministro.
* [[21ma di januaro]] - Grupo di Franci ed Italiani komandita da [[Giuseppe Garibaldi]] vinkas [[Prusia]]ni en [[Dijon]], en suporto a la [[Triesma Republiko]].
* [[28ma di januaro]] - [[Milito Franca-Prusiana]] finas.
* [[18ma di marto]] til la [[28ma di mayo]] - [[Paris-komono]]: rebeli okupas e guvernas [[Paris]].
* [[21ma di marto]] - [[Otto von Bismarck]] divenas chefministro di [[Germana imperio]].
* [[10ma di mayo]] - [[Germana imperio]] e [[Francia]] signatas pakto pri lia frontieri en [[Frankfurt]].

=== [[Afrika]] ===
* [[marto]] - Angla jurnalisto [[Henry Morton Stanley]] departas ad Afrika por renkontrar [[deskovristo]] [[David Livingstone]].
* [[10ma di novembro]] - [[Henry Morton Stanley]] renkontras [[David Livingstone]] en Ujiji, proxim la [[Lago Tanganyika]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[20ma di julio]] - [[Britaniana Kolumbia]] eniras la [[Kanada|Kanadana Federuro]].
* [[8ma di oktobro]] - Komencas granda incendio en [[Chicago]], [[Usa]], qua mortigos 200 til 300 personi e destruktos 17,450 edifici.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Great Chicago Fire begins|url=http://www.history.com/this-day-in-history/great-chicago-fire-begins#|editero=History.com|idiomo={{en}}|vidita ye=29ma di julio 2016}}&lt;/ref&gt;

=== [[Oceania]] ===
* Chefo [[Cakobau]] fondas propra dinastio en l'arkipelago [[Fidji]].

== Naski ==
[[Arkivo:Manuel Gondra 1920.jpg|thumb|130px|[[Manuel Gondra]]]]
* [[1ma di januaro]] - [[Manuel Gondra]], prezidanto di Paraguay (m. 1927)
* [[7ma di januaro]] - [[Émile Borel]], Franca matematikisto e politikisto (m. 1956)
* [[17ma di januaro]] - [[Nicolae Iorga]], skriptisto e chefministro di Rumania (m. 1940)
* [[4ma di februaro]] - [[Friedrich Ebert]], kancelero di Germania (m. 1925)
* [[3ma di marto]] - [[Maurice Garin]], Franca biciklisto (m. 1957)
* [[5ma di marto]] - [[Rosa Luxemburg]], Germana revolucionero (m. 1919)
* [[6ma di marto]] - [[Afonso Augusto da Costa]], chefministro di Portugal (m. 1937)
* [[27ma di marto]] - [[Heinrich Mann]], Germana skriptisto (m. 1950)
* [[12ma di aprilo]] - [[Ioannis Metaxas]], chefministro e diktatoro di Grekia (m. 1941)
* [[6ma di mayo]] - [[Victor Grignard]], Franca kemiisto, Nobel-laureato pri kemio (m. 1935)
* [[7ma di mayo]] - [[Gyula Károlyi]], chefministro di Hungaria (m. 1947)
* [[11ma di mayo]] - [[Emiliano Chamorro Vargas]], prezidanto di Nikaragua (m. 1966)
* [[21ma di mayo]] - [[Georges Rouault]], Franca piktisto (m. 1958)
* [[26ma di mayo]] - [[Camille Huysmans]], chefministro di Belgia (m. 1968)
* [[10ma di julio]] - [[Marcel Proust]], Franca skriptisto (m. 1922)
* [[15ma di julio]] - [[José Enrique Rodó]], Uruguayana skriptisto (m. 1917)
* [[17ma di julio]] - [[Lyonel Feininger]], German-Usana piktisto (m. 1956)
[[Arkivo:Orville_Wright_1905-crop.jpg|thumb|130px|[[Orville Wright]]]]
* [[18ma di julio]] - [[Giacomo Balla]], Italiana piktisto (m. 1958)
* [[19ma di agosto]] - [[Orville Wright]], Usana pioniro en aviacado (m. 1948)
* [[29ma di agosto]] - [[Jack Butler Yeats]], Irlandana piktisto (m. 1957)
* [[30ma di agosto]] - [[Ernest Rutherford]], Nova-Zelandana fizikisto, Nobel-laureato pri kemio (m. 1937)
* [[11ma di septembro]] - [[Hermenegildo Anglada Camarasa]], Hispana piktisto (m. 1959)
* [[23ma di septembro]] - [[František Kupka]], Cheka piktisto (m. 1957)
* [[27ma di septembro]] - [[Grazia Deledda]], Italiana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (m. 1936)
* [[28ma di septembro]] - [[Pietro Badoglio]], Italiana militisto e chefministro di Italia (m. 1956)
* [[2ma di oktobro]] - [[Cordell Hull]], Usana politikisto, Nobel-laureato pri paco (m. 1955)
* [[17ma di oktobro]] - [[Dénes Berinkey]], Hungara politikisto ed Idisto (m. 1944)
* [[30ma di oktobro]] - [[Paul Valéry]], Franca poeto (m. 1945)
* [[3ma di novembro]] - [[Hanns Heinz Ewers]], German aktoro, filozofo, poeto e skriptisto (m. 1943)
* [[13ma di decembro]] - [[Emily Carr]], Kanadana piktisto e skriptisto (m. 1945)

== Morti ==
[[Arkivo:CabanasTrinidad.JPG|thumb|130px|&lt;small&gt;[[José Trinidad Cabañas]]&lt;/small&gt;]]
* [[8ma di januaro]] - [[José Trinidad Cabañas]], prezidanto di Honduras (n. 1805)
* [[2ma di februaro]] - [[József Eötvös]], Hungara skriptisto e politikisto (n. 1813)
* [[7ma di februaro]] - [[Henry Steinway]], Germana-Usana piano-fabrikisto (n. 1797)
* [[20ma di februaro]] - [[Paul Kane]], Irlandana-Kanadana piktisto (n. 1810)
* [[2ma di aprilo]] - [[Francisco Javier de Istúriz]], chefministro di Hispania (n. 1790)
* [[6ma di julio]] - [[Castro Alves]], Braziliana poeto (n. 1847)
* [[18ma di oktobro]] - [[Charles Babbage]], Angla matematikisto ed inventisto (n. 1791)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1870a]]</text>
      <sha1>h7tneuvdci8zibblmwknlaxhc2jeeaj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>906</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3876</id>
    <revision>
      <id>994814</id>
      <parentid>974382</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T12:49:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>shablono:Cite web=&gt;shablono:Extera ligilo</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="944" xml:space="preserve">{{10ma yarcento}}
La yaro '''906''' (CMVI per Romala algarismi) esis la 906ma [[yaro]] dil [[unesma yarmilo]], la 6ma yaro di la [[10ma yarcento]], e la 7ma yaro di la [[yari 900a]].

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* [[27ma di februaro]] - Eventas batalio di [[Fritzlar]] en [[Frankonia]]. Duko Konrad, la Olda, vinkas komtii de Babenberg, ma perisas dum batalio.
*  [[22ma di oktobro]] - Ahmad ibn Kayghalagh komandas armeo del [[kalifio Abbbasid]] dum atako kontre urbo [[Tarsus]], che [[Bizancana imperio]], iras til [[fluvio Kızılırmak|fluvio Halys]], e prenas de 4 mil til 5 mil kaptiti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=The History of al-Tabari | volumo=38 | url=https://books.google.com/books?id=GcKhwo8SmlMC |pagini=172, 180}}&lt;/ref&gt;

=== [[Azia]] ===
* [[22ma di januaro]] - Zhu Quanzhong mortigas imperiestrino He, vidvo del imperiestro Zhaozong, en [[Chinia]].

== Naski ==

== Morti ==

== Referi ==
{{reflist}}
[[Kategorio:Yari 900a]]</text>
      <sha1>ab5gpl3thnf48b7l88hlre1b4fapmqw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>454</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4962</id>
    <revision>
      <id>994835</id>
      <parentid>975400</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T15:13:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Naski */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="459" xml:space="preserve">{{5ma yarcento}}
La yaro '''454''' (CDLIV per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[venerdio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 454ma [[yaro]] dil [[unesma yarmilo]], la 54ma yaro di la [[5ma yarcento]], e la 5ma yaro di la [[yari 450a]].

== Eventi ==

== Naski ==
* [[Theodorik la Granda]], rejo dil [[Ostrogoti]] (m. 526)

== Morti ==
* [[21ma di septembro]] - [[Flavius Aetius]], Romana generalo (n. c. 391)

[[Kategorio:Yari 450a]]</text>
      <sha1>65qcd67lfujyzlufjthryrulztbuvkz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Alapayevsk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>11771</id>
    <revision>
      <id>994809</id>
      <parentid>942846</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T12:03:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1203" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Alapayevsk
| Flago= Flag_of_Alapaevsk_(Sverdlovsk_oblast).jpg
| Blazono= Coat_of_Arms_of_Alapaevsk_(Sverdlovsk_oblast).png
| Imajo = Екатерининская церковь (Алапаевск).jpg
| TextodilImajo = Kirko di Santa Katarina.
| DetalozaMapo = Russia_edcp_location_map.svg
| DetalozaMapoX = .28
| DetalozaMapoY = .32
| DetalozaMapoEtiketo = Alapayevsk
| Shablono_lando= {{RUS}}
| Regiono = {{RU-SVE}}
| Tipodisubdividuro = 
| Urbestro=
| Latitudo= 57°51'N
| Longitudo= 61°42'E
| Altitudo= 135
| Surfaco= 25
| Habitanti = {{formatnum:38192}}
| Yaro= 2010
| Denseso di habitantaro = 1500
| Horala_zono = +5
| Reto= 
}}
[[Arkivo:Свято-Троицкий_собор_(Алексеевская_церковь).jpg|thumb|250px|left|Katedralo di Santa Triuno.]]
'''Alapayevsk''' ([[Rusa linguo|Ruse]] ''Алапаевск'') esas [[urbo]] en [[provinco Sverdlovsk]], [[Rusia]]. Segun la [[demografiala kontado]] di 2010, ol havis {{formatnum:38192}} habitanti. Lua tota surfaco esas 25 km².

{{Urbi di provinco Sverdlovsk}}
{{Distrikti di provinco Sverdlovsk}}

[[Kategorio:Urbi en provinco Sverdlovsk|Alapayevsk]]
[[Kategorio:Distrikti di provinco Sverdlovsk|Alapayevsk]]</text>
      <sha1>ce9w5hu7eiho4q6ausk2jre0vi41b46</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Aramil</title>
    <ns>0</ns>
    <id>11791</id>
    <revision>
      <id>994811</id>
      <parentid>925364</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T12:10:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1138" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Aramil
| Flago= Flag_of_Aramil_(Sverdlovsk_oblast).png
| Blazono= Coat_of_Arms_of_Aramil_(Sverdlovsk_oblast).png
| Imajo = Город_Арамиль.JPG
| TextodilImajo = Aramil
| Mapo = Map_of_Russia_-_Sverdlovsk_Oblast_(2008-03).svg
| DetalozaMapo = 
| DetalozaMapoX = 
| DetalozaMapoY =
| DetalozaMapoEtiketo= Aramil.
| Shablono_lando= {{RUS}}
| Regiono= {{RU-SVE}}
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= 
| Latitudo= 56°42' N
| Longitudo= 60°50' E
| Altitudo= 
| Surfaco= 21,82
| Habitanti = {{formatnum:15162}}
| Yaro= 2017
| Denseso di habitantaro = 694,87
| Chefurbo =
| Disto = 
| Horala_zono = +5
| Reto= 
}}
'''Aramil''' ([[Rusa linguo|Ruse]] ''Арамиль'') esas [[urbo]] en [[provinco Sverdlovsk]], [[Rusia]]. Segun statistiki de 2017, ol havis {{formatnum:15162}} habitanti. Lua totala surfaco esas 21,82 km².

Ol fondesis en [[1675]] e divenis urbo en [[1966]]. L'urbo jacas alonge la rivero Iset (Исеть).

La tempo-difero inter la urbo e [[Moskva]] esas 2 hori (en 2005).

{{Urbi di provinco Sverdlovsk}}

[[Kategorio:Urbi en provinco Sverdlovsk|Aramil]]</text>
      <sha1>iszl5mwlrlcvgvg3ysrhubamfob7tsz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Asbest</title>
    <ns>0</ns>
    <id>11801</id>
    <revision>
      <id>994810</id>
      <parentid>964813</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T12:07:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1096" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo     = Asbest
| Imajo    = Asbest_-_My_town_and_destiny.jpg
| Shablono_lando= {{RUS}}
| Regiono = {{RU-SVE}}
| Urbestro = Natalya Robertovna Tihonova
| Latitudo = 57°00'37″N
| Longitudo = 61°27'23&quot;E
| Altitudo = 220
| Flago    = Flag_of_Asbest_(Sverdlovsk_oblast).png
| Blazono   = Coat_of_Arms_of_Asbest_(Sverdlovsk_oblast).png
| Mapo     = 
| Surfaco  = 107
| Habitanti = {{formatnum:62908}}
| Yaro     = 2020
| Denseso di habitantaro = 
| Horala_zono   = +5
}}
'''Asbest''' ([[Rusa linguo|Ruse]] ''Асбест'') esas [[urbo]] en [[provinco Sverdlovsk]], [[Rusia]]. Segun la [[demografiala kontado]] di [[2010]], ol havis {{formatnum:68893}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 107 km². L'urbo jacas alonge la rivero Bolishoi Reft (Большой Рефт).

Ol fondesis en 1889 e divenis urbo en 1933.

Altra nomo dil urbo esis ''Kudelka'', de 1889 til 1933.

En l'urbo existas ferovoyala staciono.

{{Urbi di provinco Sverdlovsk}}
{{Distrikti di provinco Sverdlovsk}}

[[Kategorio:Urbi en provinco Sverdlovsk|Asbest]]
[[Kategorio:Distrikti di provinco Sverdlovsk|Asbest]]</text>
      <sha1>7xw8to7v2iatfo7b5kla527yvq4xjno</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Spassk (Penza)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>12918</id>
    <revision>
      <id>994825</id>
      <parentid>945451</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T13:54:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="691" xml:space="preserve">'''Spassk''' ([[Rusa linguo|Ruse]] Спасск) esas [[urbo]] en [[provinco Penza]], [[Rusia]]. Segun la [[demografiala kontado]] di [[2010]], ol havis {{formatnum:7442}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 6 km².

Ol fondesis dum l'unesma duimo di la [[17ma yarcento]] kun la nomo Bogdanovo (Богданово). Ol divenis urbo en 1779, kun la nomo Spassk (Спасск), qua mantenis de 1779 til 1925. En 1925 ol rinomizesis Bednodemyanovsk (Беднодемьяновск), de 1925 til 2005. En 2005, ol itere rinomizesis Spassk.

En 1959 l'urbo havis 6.3 mil habitanti.

En 2002 l'urbo havis 7.6 mil habitanti.

{{Urbi di provinco Penza}}

[[Kategorio:Urbi en provinco Penza|Spassk]]</text>
      <sha1>22uamurhfrtgubgg5qjmz5bx3n0h7cb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>994826</id>
      <parentid>994825</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T13:55:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Spassk]] a [[Spassk (Penza)]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="691" xml:space="preserve">'''Spassk''' ([[Rusa linguo|Ruse]] Спасск) esas [[urbo]] en [[provinco Penza]], [[Rusia]]. Segun la [[demografiala kontado]] di [[2010]], ol havis {{formatnum:7442}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 6 km².

Ol fondesis dum l'unesma duimo di la [[17ma yarcento]] kun la nomo Bogdanovo (Богданово). Ol divenis urbo en 1779, kun la nomo Spassk (Спасск), qua mantenis de 1779 til 1925. En 1925 ol rinomizesis Bednodemyanovsk (Беднодемьяновск), de 1925 til 2005. En 2005, ol itere rinomizesis Spassk.

En 1959 l'urbo havis 6.3 mil habitanti.

En 2002 l'urbo havis 7.6 mil habitanti.

{{Urbi di provinco Penza}}

[[Kategorio:Urbi en provinco Penza|Spassk]]</text>
      <sha1>22uamurhfrtgubgg5qjmz5bx3n0h7cb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>994828</id>
      <parentid>994826</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T14:05:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="762" xml:space="preserve">{{Por altra senco|altra loki nomizita 'Spassk'|[[Spassk (homonimo)]]}}
'''Spassk''' ([[Rusa linguo|Ruse]] Спасск) esas [[urbo]] en [[provinco Penza]], [[Rusia]]. Segun la [[demografiala kontado]] di [[2010]], ol havis {{formatnum:7442}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 6 km².

Ol fondesis dum l'unesma duimo di la [[17ma yarcento]] kun la nomo Bogdanovo (Богданово). Ol divenis urbo en 1779, kun la nomo Spassk (Спасск), qua mantenis de 1779 til 1925. En 1925 ol rinomizesis Bednodemyanovsk (Беднодемьяновск), de 1925 til 2005. En 2005, ol itere rinomizesis Spassk.

En 1959 l'urbo havis 6.3 mil habitanti.

En 2002 l'urbo havis 7.6 mil habitanti.

{{Urbi di provinco Penza}}

[[Kategorio:Urbi en provinco Penza|Spassk]]</text>
      <sha1>59lfwhknizkej88cokttr5fcx1x23ao</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Uzanto:Chepry</title>
    <ns>2</ns>
    <id>17649</id>
    <revision>
      <id>994838</id>
      <parentid>44681</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T20:07:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chepry</username>
        <id>235</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>update</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="805" xml:space="preserve">My name is Andrzej, I work mainly on [[:pl:Strona_g%C5%82%C3%B3wna|Polish Wikipedia]] as [[:pl:Wikipedysta:Chepry|Chepry]].


[[ar:user:Chepry]][[bg:user:Chepry]][[ca:user:Chepry]][[cs:user:Chepry]]
[[da:user:Chepry]][[de:user:Chepry]][[el:user:Chepry]][[pl:user:Chepry]]
[[eo:user:Chepry]][[es:user:Chepry]][[et:user:Chepry]][[fi:user:Chepry]]
[[fr:user:Chepry]][[he:user:Chepry]][[hr:user:Chepry]][[hu:user:Chepry]]
[[id:user:Chepry]][[it:user:Chepry]][[ja:user:Chepry]][[ko:user:Chepry]]
[[la:user:Chepry]][[lt:user:Chepry]][[ms:user:Chepry]][[nl:user:Chepry]]
[[nn:user:Chepry]][[no:user:Chepry]][[pt:user:Chepry]][[ro:user:Chepry]]
[[ru:user:Chepry]][[simple:user:Chepry]][[sl:user:Chepry]][[sr:user:Chepry]]
[[sv:user:Chepry]][[ta:user:Chepry]][[uk:user:Chepry]][[zh:user:Chepry]]
[[en:user:Chepry]]</text>
      <sha1>k7lczyvuo2qbi3l47g0yugbtf5ahfn5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Joseph Haydn</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18731</id>
    <revision>
      <id>994833</id>
      <parentid>889791</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T14:47:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>Texto de &quot;Ye ca dio, 3 marto&quot; (2012)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1843" xml:space="preserve">{{Biografio
|Nomo = {{PAGENAME}}
|Imajo = [[Arkivo:Haydn portrait by Thomas Hardy (small).jpg|180px]]
|Profesiono = [[muziko|kompozisto]]
|Shablono_lando = {{AUT}}
|Naskodio = [[31 di marto]] [[1732]]
|Nask-urbo = Rohrau, [[Austria]]
| Mort-dio = [[31 di mayo]] [[1809]]
| Mort-urbo = [[Wien]], [[Austria]]
}}
'''Franz Joseph Haydn''' ([[1732]]-[[1809]]) esis klasika kompozisto [[Austria]]na.

==Sejorni en Anglia==
Ye la [[15ma di decembro]] [[1790]] Haydn, evante 58 yari, departis de [[Wien]], voyajante a [[London]] por direktar sua kompozuri. Ca entraprezajo aranjesis da [[Johann Peter Salomon]] (Germana muzikisto qua rezidis en London de plura yari) qua saveskabis pri la morto en septembro di princo [[Nikolaus Esterházy]], employanto di Haydn. [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] adiis sua plu evoza kolego, timante ke il ne pluse vidos il. Haydn posvivis la sejorno en Anglia, ma ye lua retroveno a Wien en [[1792]], Mozart esis mortinta. 

Haydn plu tarde retroiris por duesma sejorno en Anglia, de januaro [[1794]] til agosto [[1796]]. Quale por lua unesma visito, il kompozis sis simfonii por koncerti en London; ye la 3ma di marto 1794 eventis la unesma pleyado di lua Simfonio no 101 (&quot;La Horlojo&quot;).

==Lasta yari==
Dum la lasta yari di la vivo il esis debila e ne pluse povis kompozar. En marto 1808, koncerto eventis por honorizar Haydn, pleante ilua verko ''La Kreado''; la kompozisto esis salutata da [[Beethoven]] ed altra muzikisti e nobeli. En mayo 1809 la armeo di [[Napoléon 1ma]] invadis Wien. Por sekurigar Haydn, Napoléon postenizis gardisto ye lua domo. Esas dicata ke la oficiro ye lua hemo, qua esis muzikema, kantis [[ario]] da Haydn por amuzar la kompozisto.

Il mortis ye la 31 di mayo 1809, evante 77 yari.

{{DEFAULTSORT:Haydn, Joseph}}
[[Kategorio:Austriana kompozisti]]
[[Kategorio:Klasika kompozisti]]</text>
      <sha1>7z5i6mkqml47qc1dn7xu1eymm0fsr2s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Corazon Aquino</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19702</id>
    <revision>
      <id>994817</id>
      <parentid>863121</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T13:41:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>Texto de &quot;Ye ca dio, 25 februaro&quot; (2012)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1547" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= María Corazón Cojuangco-Aquino
|Imajo= [[Arkivo:Corazon Aquino 1992.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Prezidanto
|Shablono_lando= {{PHL}}
|Guvernisteso= de [[25 di februaro]] [[1986]] til [[30 di junio]] [[1992]]
|Precedanto1= [[Ferdinand Marcos]]
|Sucedanto1= [[Fidel Valdez Ramos]]
|Guvernisteso2= 
|Naskodio= [[25 di januaro]] [[1933]]
|Nask-urbo= Paniqui, [[Tarlac]], [[Filipini]]
|Mort-dio= [[1 di agosto]] [[2009]]
|Mort-urbo= [[Manila]], [[Filipini]]
|Spozo= Benigno Aquino Jr. 
|Profesiono= matematikistino e politikistino
|Partiso= ''United Nationalists Democratic Organizations'' - UNIDO&lt;br /&gt;''Lakas ng Bayan'' - LABAN&lt;br /&gt;''Partido Liberal ng Pilipinas''
}}
'''María Corazón Sumulong Cojuangco-Aquino''' ([[1933]] til [[2009]]) esis la [[prezidanto]] di [[Filipini]] de [[1986]] til [[1992]].

Ye la 25ma di februaro 1986, pos suceso en elekti di la 7ma di februaro, Corazon Aquino divenis prezidanto di la Filipini. El remplasis [[Ferdinand Marcos]] qua elektesis en 1965. Sno Aquino divenis politikisto pos ke elua spozo, Benigno Aquino, qua esis politikala opozanto di Marcos, asasinesis en 1983 kande il retrovenis a la Filipini de exilo. La elekto di Corazon Aquino finigis periodo di politikala tumulto qua sequis la ocido.

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Ferdinand Marcos]]
|Nomo di listo=Listo di prezidanti di Filipini
|Titulo di listo= Prezidanto di Filipini
|Komenco=[[1986]]
|Fino= [[1992]]
|Sucedanto=[[Fidel Valdez Ramos]]}}

{{DEFAULTSORT:Aquino, Corazon}}
[[Kategorio:Prezidanti di Filipini]]</text>
      <sha1>46ewra5vc5bfxznea1tuqpnhnfxzfhs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dio di matro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>20767</id>
    <revision>
      <id>994868</id>
      <parentid>840736</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T11:41:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1142" xml:space="preserve">'''Dio di matro''' esas specala dio dedikata a [[matro|matri]]. La nuna rituo komencis en [[Usa]], ma la bela kustumo venas de [[17ma yarcento]], kande dum ''Mothering Sunday'' la filii, laborante fore hemo, havis un libera dio e darfis vizitar lua matro e patro.

La kustumi di celebrado kompreneble varias. La filii di matro, esante yuna od adulta, celebras la dio, exemple, donante flori a matro o helpante en omnadiala laboro o telefonilagante salutas fora vivanta matro.

On celebras la dio omnaloke en la [[mondo]], ma la dato ne sempre esas la sama. Yen listo pri kelka dati di la dio di matro:
* duesma sundio di [[februaro]]: en [[Norvegia]]
* unesma sundio di [[mayo]]: en [[Hispania]], [[Portugal]] e [[Brazilia]]
* duesma sundio di mayo: en [[Dania]], [[Estonia]], [[Finlando]], [[Germania]], [[Nederlando]], [[Usa]]
* lasta sundio di mayo: en [[Suedia]]
* quaresma sundio di [[karesmo]]: en [[Unionita Rejio]] e [[Republiko Irlando]]
* [[10 di mayo]]: en [[Mexikia]], [[Nord-Amerika]]
* [[26 di mayo]]: en [[Polonia]]
* triesma sundio di [[oktobro]]: en [[Arjentinia]]
* [[28 di novembro]]: en [[Rusia]]

[[Kategorio:Sociologio]]</text>
      <sha1>3rgx1z6i2ziitqf5xmnp6n2x1omkvxq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Listo pri prezidanti di Paraguay</title>
    <ns>0</ns>
    <id>24015</id>
    <revision>
      <id>994852</id>
      <parentid>985273</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T03:51:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>352</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing ManuelGondra1920.jpg with [[File:Manuel_Gondra_1920.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR6|Criterion 6]] (maintenance or bug fix)).</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11527" xml:space="preserve">[[Arkivo:Coat of arms of Paraguay.svg|thumb|right|200px|Blazono di Paraguay.]]
La '''[[prezidanto]] di [[Paraguay]]''' esas [[chefo di stato]] e [[chefo di guvernerio]] di la lando. Segun la nuna [[konstituco]], lu elektesas dal populo por 5-yara periodo.

Yen la listo pri prezidanti di Paraguay depos [[1844]].

{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;90%&quot;
|- style=&quot;background:#cccccc&quot;
! colspan=2 | Prezidanto !! Komenco dil ofico || Fino dil ofico  || Politikala partiso !! #
|- style=&quot;background:#dddddd&quot;
|- style=&quot;background:#dddddd&quot;
|- style=&quot;background:#ffddaa&quot;
|| [[Carlos Antonio López]] || [[Arkivo:Carlos_Antonio_López.jpg|50px]] || [[14ma di marto]] [[1844]] || [[10ma di septembro]] [[1862]] |||| 1
|- style=&quot;background:#ffddaa&quot;
|| [[Francisco Solano López]] || [[Arkivo:Solano Lopez ak.jpg|50px]] || [[10ma di septembro]] [[1862]] || [[15ma di agosto]] [[1869]] |||| 2
|- style=&quot;background:#ffddaa&quot;
|| [[Cirilo Antonio Rivarola]] || [[Arkivo:Cirilo_Antonio_Rivarola.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[1869]] || [[31ma di agosto]] [[1870]] |||| 3
|- style=&quot;background:#ffddaa&quot;
|| [[Facundo Machaín]] || [[Arkivo:Facundo_Machaín.jpg|50px]] || [[31ma di agosto]] [[1870]] || [[1ma di septembro]] [[1870]] ||||4
|- style=&quot;background:#ffddaa&quot;
|| [[Cirilo Antonio Rivarola]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(2ma foyo) || [[Arkivo:Cirilo_Antonio_Rivarola.jpg|50px]] || [[1ma di septembro]] [[1870]] || [[15ma di novembro]] [[1871]] |||| 5
|- style=&quot;background:#ffddaa&quot;
|| [[Salvador Jovellanos]] || [[Arkivo:Salvador_Silvestre_del_Rosario_Jovellanos_Guanes.jpg|50px]] || [[18ma di decembro]] [[1871]] || [[25ma di novembro]] [[1874]] |||| 5
|- style=&quot;background:#ffddaa&quot;
|| [[Juan Bautista Gill]] || [[Arkivo:Juan_Bautista_Gill_Picture.jpg|50px]] || [[25ma di novembro]] [[1874]] || [[1ma di aprilo]] [[1877]] |||| 6
|- style=&quot;background:#ffddaa&quot;
|| [[Higinio Uriarte]] || [[Arkivo:José_Higinio_Uriarte_del_Barrio.jpg|50px]] || [[12ma di aprilo]] [[1877]] || [[25ma di novembro]] [[1878]] |||| 7
|- style=&quot;background:#ffddaa&quot;
|| [[Cándido Bareiro]] ||[[Arkivo:Cándido_Bareiro.jpg|50px]]||  [[25ma di novembro]] [[1878]] || [[4ma di septembro]] [[1880]] |||| 8
|- style=&quot;background:#ffddaa&quot;
|| [[Bernardino Caballero]] || [[Arkivo:Bernardino_Caballero.jpg|50px]]|| [[4ma di septembro]] [[1880]] || [[25ma di novembro]] [[1886]] |||| 9 
|-style=&quot;background:#ffddaa&quot;
|| [[Patricio Escobar]] || [[Arkivo:Patricio_escobarpy.jpg|50px]] || [[25ma di novembro]] [[1886]] || [[25ma di novembro]] [[1890]] |||| 10
|-style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Juan Gualberto González]] || [[Arkivo:Juan_Gualberto_González.jpg|50px]] || [[25ma di novembro]] [[1890]] || [[9ma di junio]] [[1894]] || ''Partido Colorado'' || 11
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Marcos Antonio Morínigo]] || [[Arkivo:Marcos_Antonio_Morínigo_Fleytas.jpg|50px]] || [[9ma di junio]] [[1894]] || [[25ma di novembro]] [[1894]] || ''Partido Colorado'' || 12
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Juan Bautista Egusquiza]] || [[Arkivo:Juan_Bautista_Luis_Egusquiza_Isasi.jpg|50px]] || [[25ma di novembro]] [[1894]] || [[25ma di novembro]] [[1898]] || ''Partido Colorado'' || 13
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Emilio Aceval]] || [[Arkivo:Emiliace.jpg|50px]] || [[25ma di novembro]] [[1898]] || [[9ma di januaro]] [[1902]] || ''Partido Colorado''  ||14
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Andrés Héctor Carvallo]] || [[Arkivo:Andrés_Héctor_Carvallo_Acosta.jpg|50px]] || [[9ma di januaro]] [[1902]] || [[25ma di novembro]] [[1902]] || ''Partido Colorado'' || 15
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Juan Antonio Escurra]] || [[Arkivo:Juan_Antonio_Escurra.jpg|50px]]  || [[25ma di novembro]] [[1902]] || [[19ma di decembro]] [[1904]] || ''Partido Colorado'' || 16
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Juan Bautista Gaona]] || [[Arkivo:Juan_Bautista_Gaona.jpg|50px]] || [[19ma di decembro]] [[1904]] || [[9ma di decembro]] [[1905]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico ''|| 17
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Cecilio Báez]] ||[[Arkivo:CECILIO_BAEZ.jpg|50px]]|| [[9ma di decembro]] [[1905]] || [[25ma di novembro]] [[1906]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico ''|| 18
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Benigno Ferreira]] || [[Arkivo:General BenignoFerreira7.jpg|50px]] || [[25ma di novembro]] [[1906]] || [[4ma di julio]] [[1908]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico ''|| 19
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Emiliano González Navero]] || [[Arkivo:Emiliano_González_Navero,_presidente_de_la_República_del_Paraguay.JPG|50px]] || [[4ma di julio]] [[1908]] || [[25ma di novembro]] [[1910]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico ''|| 20
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Manuel Gondra]] ||[[Arkivo:Manuel Gondra 1920.jpg|50px]]|| [[25ma di novembro]] [[1910]] || [[17ma di januaro]] [[1911]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico ''|| 21
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Albino Jara]] || [[Arkivo:Albino-jara.jpg|50px]] || [[17ma di januaro]] [[1911]] || [[5ma di julio]] [[1911]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico '' || 22
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Liberato Marcial Rojas]] || [[Arkivo:Liberatorojas.jpg|50px]] || [[5ma di julio]] [[1911]] || [[28ma di februaro]] [[1912]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico '' || 23
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Pedro Pablo Peña]] ||[[Arkivo:Pedro_Pablo_Peña_Cañete.jpg|50px]] || [[28ma di februaro]] [[1912]] || [[22ma di marto]] [[1912]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico'' || 24
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Emiliano González Navero]] || [[Arkivo:Emiliano_González_Navero,_presidente_de_la_República_del_Paraguay.JPG|50px]] || [[22ma di marto]] [[1912]] || [[15ma di agosto]] [[1912]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico'' || 25
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Eduardo Schaerer]] || [[Arkivo:Eduardo Schaerer.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[1912]] || [[15ma di agosto]] [[1916]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico ''|| 26
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Manuel Franco]] || [[Arkivo:Manuel Franco.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[1916]] || [[5ma di junio]] [[1919]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico ''|| 27
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[José Pedro Montero]] || [[Arkivo:José_Pedro_Montero_Candia.jpg|50px]] || [[5ma di junio]] [[1919]] || [[15ma di agosto]] [[1920]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico ''|| 28
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Manuel Gondra]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(2ma foyo) || [[Arkivo:Manuel Gondra 1920.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[1920]] || [[7ma di novembro]] [[1921]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico ''|| 29
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Eusebio Ayala]] || [[Arkivo:EUSEBIO AYALA.jpg|50px]] || [[7ma di novembro]] [[1921]] || [[12ma di aprilo]] [[1923]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico ''|| 30
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Eligio Ayala]] || [[Arkivo:Eligio ayala.jpg|50px]] || [[12ma di aprilo]] [[1923]] || [[17ma di marto]] [[1924]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico '' - PLRA || 31
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Luis Alberto Riart]] || [[Arkivo:LUIS RIART.jpg|50px]] || [[17ma di marto]] de[[1924]] || [[15ma di agosto]] [[1924]] || PLRA || 32
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Eligio Ayala]] || [[Arkivo:Eligio ayala.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[1924]] || [[15ma di agosto]] [[1928]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico'' || 33
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[José Patricio Guggiari]] || [[Arkivo:1904 jose patricio guggiari.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[1928]] || [[15ma di agosto]] [[1932]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico'' || 34
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Eusebio Ayala]] || [[Arkivo:EUSEBIO AYALA.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[1932]] || [[17ma di februaro]] [[1936]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico''|| 35
|- style=&quot;background:#00FF00&quot;
|| [[Rafael Franco Ojeda]] || [[Arkivo:Rafael_Franco.jpg|50px]] || [[17ma di februaro]] [[1936]] || [[13ma di agosto]] [[1937]] || ''Partido Revolucionario Febrerista'' || 36
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[Félix Paiva]] || [[Arkivo:Felix_paiva.jpg|50px]] || [[16ma di agosto]] [[1937]] || [[15ma di agosto]] [[1939]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico ''|| 37
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
|| [[José Félix Estigarribia]] || [[Arkivo:Jose_Estigarribia.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[1939]] || [[7ma di septembro]] [[1940]] || ''Partido Liberal Radical Auténtico '' - PLRA || 38
|- style=&quot;background:#dddddd&quot;
|| [[Higinio Morínigo]] || [[Arkivo:Morinigo_py.jpg|50px]] || [[8ma di septembro]] [[1940]] || [[3ma di junio]] [[1948]] || ne havis (militestro) || 39
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Juan Manuel Frutos]] || [[Arkivo:Drfrutospresidentedelarca_thumb.jpg|50px]] || [[3ma di junio]] [[1948]] || [[15ma di agosto]] [[1948]] || ''Partido Colorado'' || 40
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Juan Natalicio González]] || [[Arkivo:Juan_natalicio_gonzalez.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[1948]] || [[30ma di januaro]] [[1949]] || ''Partido Colorado''  || 41 
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Raimundo Rolón]] || [[Arkivo:Raimundo_Rolón_Villasanti.jpg|50px]] || [[30ma di januaro]] [[1949]] || [[26ma di februaro]] [[1949]] || ''Partido Colorado'' || 42
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Felipe Molas López]] || [[Arkivo:Felipe_Molas_López.jpg|50px]] || [[27ma di februaro]] [[1949]] || [[11ma di septembro]] [[1949]] || ''Partido Colorado'' || 43
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Federico Chávez Careaga]] || [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|50px]] || [[11ma di septembro]] [[1949]] || [[5ma di mayo]] [[1954]] || ''Partido Colorado'' || 44
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Tomás Romero Pereira]]  || || [[8ma di mayo]] [[1954]] || [[15ma di agosto]] [[1954]] || ''Partido Colorado'' || 45
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Alfredo Stroessner]] |||| [[15ma di agosto]] [[1954]] || [[3ma di februaro]] [[1989]] || ''Partido Colorado'' || 46
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Andrés Rodríguez Pedotti]] || [[Arkivo:Andrés_Rodríguez_Pedotti.png|50px]] || [[3ma di februaro]] [[1989]] || [[15ma di agosto]] [[1993]] || ''Partido Colorado'' || 47
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Juan Carlos Wasmosy]] || [[Arkivo:Wasmosy 1990 (cropped).jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[1993]] || [[15ma di agosto]] [[1998]] || ''Partido Colorado'' || 48
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
| [[Raúl Cubas Grau]] || [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[1998]] || [[28ma di marto]] [[1999]] || ''Partido Colorado'' || 49
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
|| [[Luis Ángel González Macchi]] || [[Arkivo:Gonzalez Macchi 2003.jpg|50px]] ||[[28ma di marto]] [[1999]] || [[15ma di agosto]] [[2003]] || ''Partido Colorado'' || 50
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
| [[Nicanor Duarte Frutos]] || [[Arkivo:Duarte_Frutos.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[2003]] || [[15ma di agosto]] [[2008]]|| ''Partido Colorado'' || 51
|- style=&quot;background:#ffe1e1&quot;
|| [[Fernando Lugo]] || [[Arkivo:Lugo2008.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[2008]] || [[22ma di junio]] [[2012]] || ''Alianza Patriótica para el Cambio'' || 52
|- style=&quot;background:#87CEFF&quot;
| [[Federico Franco]] || [[Arkivo:Federico Franco.jpg|50px]] || [[22ma di junio]] [[2012]] || [[15ma di agosto]] [[2013]] || PLRA|| 53
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
| [[Horacio Cartes]] || [[Arkivo:Horacio Cartes con banda.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[2013]] || [[15ma di agosto]] [[2018]] || ANR-Colorado || 54
|- style=&quot;background:#DC143C&quot;
| [[Mario Abdo Benítez]] || [[Arkivo:Abdo Benítez con banda.jpg|50px]] || [[15ma di agosto]] [[2018]] || nun || ANR-Colorado || 55
|}

[[Kategorio:Prezidanti di Paraguay| ]]</text>
      <sha1>aqca9lqvxetfmmyowvuyf066iwy5yaf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Manuel Gondra</title>
    <ns>0</ns>
    <id>24051</id>
    <revision>
      <id>994853</id>
      <parentid>961905</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T03:52:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>352</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing ManuelGondra1920.jpg with [[File:Manuel_Gondra_1920.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR6|Criterion 6]] (maintenance or bug fix)).</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1461" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Manuel Gondra Pereira
|Imajo = [[Arkivo:Manuel Gondra 1920.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Prezidanto
|Shablono_lando= {{PRY}}
|Guvernisteso= de la [[25ma di novembro]] [[1910]] til la [[11ma di januaro]] [[1911]]
|Precedanto1= [[Emiliano González Navero]]
|Sucedanto1 = [[Albino Jara]]
|Politikala_titulo2 = {{PRY}}
|Guvernisteso2= de la [[15ma di agosto]] [[1920]] til la [[7ma di novembro]] [[1921]]
|Precedanto2= [[José Pedro Montero]]
|Sucedanto2= [[Eusebio Ayala]]
| Naskodio= [[1ma di januaro]] [[1871]]
| Nask-urbo   = [[Buenos Aires]], [[Arjentinia]]
|Mort-dio= [[8ma di marto]] [[1927]]
|Mort-urbo= [[Asuncion]], [[Paraguay]]
|Spozo= 
|Profesiono= Profesoro, jurnalisto e politikistulo
|Partiso= ''Partido Liberal Radical Auténtico''
}}
'''Manuel Gondra Pereira''' profesoro, jurnalisto e politikistulo n. [[1871]] til [[1927]], esis dufoye prezidanto di [[Paraguay]]: de [[1910]] til [[1911]], e de [[1920]] til [[1921]]

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Emiliano González Navero]]
|Nomo di listo= Listo pri prezidanti di Paraguay
|Titulo di listo= Prezidanto di Paraguay
|Komenco= [[1910]]
|Fino= [[1911]]
|Sucedanto= [[Albino Jara]]}}
{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[José Pedro Montero]]
|Nomo di listo= Listo pri prezidanti di Paraguay
|Titulo di listo= Prezidanto di Paraguay
|Komenco= [[1920]]
|Fino    = [[1921]]
|Sucedanto = [[Eusebio Ayala]] }}

{{DEFAULTSORT:Gondra, Manuel}}
[[Kategorio:Prezidanti di Paraguay]]</text>
      <sha1>2m5ets0sxglft8mivc0gr7vxayy3ekx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gustavo Rojas Pinilla</title>
    <ns>0</ns>
    <id>24457</id>
    <revision>
      <id>994846</id>
      <parentid>842587</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T02:27:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1166" xml:space="preserve">{{Politikisto|
|Nomo= Gustavo Rojas Pinilla
|Imajo= [[Arkivo:Gral. Gustavo Rojas Pinilla.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Prezidanto
|Shablono_lando= {{COL}}
|Guvernisteso= de la [[13ma di junio]] [[1953]] til la [[10ma di mayo]] [[1957]]
|Precedanto1= [[Roberto Urdaneta Arbeláez]]
|Sucedanto1= [[Gabriel París Gordillo]]
|Guvernisteso2= 
|Naskodio= [[12ma di marto]] [[1900]]
|Nask-urbo= [[Tunja]], [[Boyacá]], [[Kolumbia]]
|Mort-dio= [[17ma di januaro]] [[1975]]
|Mort-urbo= Melgar, [[Departamento Tolima]], [[Kolumbia]]
|Spozo= Carola Correa Londoño
|Profesiono= militisto, , civila injenioro e politikisto
|Partiso= ''Alianza Nacional Popular'' - ANAPO
}}

'''Gustavo Rojas Pinilla''', militisto, civila injenioro e politikisto n. ye la [[12ma di marto]] [[1900]] til la [[17ma di januaro]] [[1975]], esis prezidanto di [[Kolumbia]] de 1953 til 1957.

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Roberto Urdaneta Arbeláez]]
|Nomo di listo= Listo pri prezidanti di Kolumbia
|Titulo di listo= Prezidanto di Kolumbia
|Komenco= [[1953]]
|Fino= [[1957]]
|Sucedanto= [[Gabriel París Gordillo]]}}

{{DEFAULTSORT:Rojas Pinilla, Gustavo}}
[[Kategorio:Prezidanti di Kolumbia]]</text>
      <sha1>02adfmzncf2ruqflwglszyz5fyhws7o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Listo pri prezidanti di Nikaragua</title>
    <ns>0</ns>
    <id>24547</id>
    <revision>
      <id>994837</id>
      <parentid>977315</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T16:56:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DImi The Online</username>
        <id>33642</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14261" xml:space="preserve">[[Arkivo:Coat of arms of Nicaragua.svg|200px|right|thumb|Blazono di Nikaragua]]
La [[prezidanto]] esas la [[chefo di stato]], [[chefo di guvernerio]] e la supra chefo dil armeo di [[Nikaragua]]. Segun la [[konstituco]], lu elektesas dal populo por 5-yara periodo. Yen la listo pri [[prezidanto|prezidanti]] di [[Nikaragua]] pos [[1854]].

{| class=&quot;wikitable&quot;
! colspan=&quot;3&quot; rowspan=&quot;2&quot; |Prezidanto
! colspan=&quot;2&quot; |Guvernisteso
! rowspan=&quot;2&quot; |Partiso
! rowspan=&quot;2&quot; |Noti
|-
! Komenco
! Fino
|-
!1
| [[Arkivo:Fruto Chamorro.jpg|60px]]
! [[Fruto Chamorro Pérez]]
| [[30ma di aprilo]] [[1854]]
| [[12ma di marto]] [[1855]]
| rowspan=&quot;3&quot; | ''Partido Legitimista''
| &lt;small&gt;Mortis dum ofico&lt;/small&gt;
|-
!2
| [[Arkivo:José María Estrada.jpg|60px]]
! [[José María Estrada]]
| [[12ma di marto]] [[1855]]
| [[23ma di oktobro]] [[1855]]
| &lt;small&gt;provizore&lt;/small&gt;
|-
!3
| [[Arkivo:Ponciano Corral.jpg|60px]]
! Ponciano Corral Acosta
| [[12ma di marto]] [[1855]]
| [[10ma di aprilo]] [[1855]]
| &lt;small&gt;Opozinto en [[Granada, Nikaragua)|Granada]]&lt;/small&gt;
|-
!4
| [[Arkivo:Patricio rivas.jpg|60px]]
! [[Patricio Rivas]]
| [[23ma di oktobro]] [[1855]]
| [[24ma di junio]] [[1857]]
| ''Partido Democrático''
| &lt;small&gt;Provizore, en [[Granada, Nikaragua)|Granada]]&lt;/small&gt;
|-
!5
| [[Arkivo:Fermin Ferrer.jpg|60px]]
! [[Fermín Ferrer]]
| [[20ma di junio]] [[1856]] 
| [[12ma di julio]] [[1856]]
| ''Partido Legitimista''
| &lt;small&gt;Provizora. Guvernis de [[Granada, Nikaragua|Granada]]. Indikita da [[William Walker]]&lt;/small&gt;
|-
!6
| [[Arkivo:WilliamWalker.jpg|60px]]
| [[William Walker]]
| [[12ma di julio]] [[1856]]
| [[1ma di mayo]] [[1857]]
| Militisto senautoritata 
| &lt;small&gt;Nelegitima. Guvernis de  [[Granada, Nikaragua|Granada]]&lt;/small&gt;
|-
!7
| [[Arkivo:José María Estrada.jpg|60px]]
! [[José María Estrada]]
| [[29ma di junio]] [[1856]]
| [[13ma di agosto]] [[1856]]
| ''Partido Legitimista''
| &lt;small&gt;Chefo di guvernala uniono. Mortis dum ofico&lt;/small&gt;
|-
!-
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! Nicasio Del Castillo y Guzmán
| [[13ma di agosto]] [[1856]]
| [[2ma di septembro]] [[1856]]
| ''Partido Conservador de Nicaragua''
| &lt;small&gt;Prezidanto provizora di la guvernala uniono&lt;/small&gt;
|-
!8
| [[Arkivo:Coat of arms of Nicaragua (1854).svg|60px]]
! Guvernala uniono
| [[24ma di junio]] [[1857]]
| [[19ma di oktobro]] [[1857]]
| rowspan=&quot;2&quot; | ''Partido Democrático''
| Membri;

* Méximo Jerez Tellería 
* [[Tomás Martínez Guerrero]]
|-
!9
| [[Arkivo:Coat of arms of Nicaragua (1854).svg|60px]]
! Guvernala uniono
| [[19ma di oktobro]] [[1857]]
| [[15ma di novembro]] [[1857]]
| Membri; 

* Gregório Juárez Tellería 
* Rosálio Cortés
|-
!10
| [[Arkivo:TMARTINEZ.jpg|60px]]
! [[Tomás Martínez Guerrero]]
| [[15ma di novembro]] [[1857]]
| [[1ma di marto]] [[1867]]
| rowspan=&quot;16&quot; | ''Partido Conservador de Nicaragua''
| &lt;small&gt;provizore&lt;/small&gt;
|-
!-
| [[Arkivo:Fernando Chamorro Alfaro.JPG|60px]]
! [[Fernando Chamorro y Alfaro]]
| [[1860]]
| [[1860]]
| &lt;small&gt;Provizore. Fratulo di [[Fruto Chamorro Pérez]]&lt;/small&gt;
|-
!-
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! Nicasio Del Castillo y Guzmán
| [[4ma di januaro]] [[1863]]
| [[31ma di agosto]] [[1863]]
| &lt;small&gt;provizore&lt;/small&gt;
|-
!12
| [[Arkivo:FernandoGuzmánSolórzano.jpg|81x81ra]]
! [[Fernando Guzmán Solórzano]]
| [[1ma di marto]] [[1867]]
| [[1ma di marto]] [[1871]]
|
|-
!13
| [[Arkivo:Vicente_Cuadra_y_Ruy_Lugo,_Presidente_de_Nicaragua_1871_-_1875.jpg|60px]]
! [[Vicente Cuadra y Ruy Lugo]]
| [[1ma di marto]] [[1871]]
| [[1ma di marto]] [[1875]]
|
|-
!14
| [[Arkivo:Pedro Joaquín Chamorro Alfaro.jpg|60px]]
! [[Pedro Joaquín Chamorro y Alfaro]]
| [[1ma di marto]] [[1875]]
| [[1ma di marto]] [[1879]]
| &lt;small&gt;Fratulo di [[Fruto Chamorro Pérez]]&lt;/small&gt;
|-
!15
| [[Arkivo:Joaquín Zavala, de Badillo.jpg|60px]]
! [[Joaquín Zafala Solís]]
| [[1ma di marto]] [[1879]]
| [[1ma di marto]] [[1883]]
|
|-
!16
| [[Arkivo:Adan cardenas.gif|60px]]
! [[Adán Cardenas del Castillo]]
| [[1ma di marto]] [[1883]]
| [[1ma di marto]] [[1887]]
|
|-
!17
| [[Arkivo:Evaristo Carazo Aranda.jpg|60px]]
! [[Evaristo Carazo Aranda]]
| [[1ma di marto]] [[1887]]
| [[1ma di agosto]] [[1889]]
| &lt;small&gt;Mortis dum ofico&lt;/small&gt;
|-
!18
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! David Nicolás Osorno
| [[1ma di agosto]] [[1889]]
| [[5ma di agosto]] [[1889]]
| &lt;small&gt;provizore&lt;/small&gt;
|-
!19
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! Roberto Sacasa y Sarria
| [[5ma di agosto]] [[1889]]
| [[1ma di januaro]] [[1891]]
| &lt;small&gt;Asumis segun prezidantala sucedo&lt;/small&gt;
|-
!20
| [[Arkivo:General Ignacio Chaves.jpg|60px]]
! [[Ignacio Chávez López]]
| [[1ma di januaro]] [[1891]]
| [[1ma di marto]] [[1891]]
| &lt;small&gt;provizore&lt;/small&gt;
|-
!21
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! [[Roberto Sacasa y Sarria]]
| [[1ma di marto]] [[1891]]
| [[1ma di junio]] [[1893]]
|
|-
!22
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! [[Eduardo Montiel Cerda]]
| [[18ma di aprilo]] [[1893]]
| [[16ma di julio]] [[1893]]
| &lt;small&gt;Opozante&lt;/small&gt;
|-
!23
| [[Arkivo:Coat of arms of Nicaragua (1854).svg|60px]]
! Guvernala uniono
| [[1ma di junio]] [[1893]]
| [[16ma di julio]] [[1893]]
|Chefo: Salvador Machado Aguero
|-
!24
| [[Arkivo:Coat of arms of Nicaragua (1854).svg|60px]]
! Guvernala uniono
| [[16ma di julio]] [[1893]]
| [[31ma di julio]] [[1893]]
| &lt;small&gt;Chefo:Joaquín Zafala Solís&lt;/small&gt;
|-
!25
| [[Arkivo:Coat of arms of Nicaragua (1854).svg|60px]]
! Guvernala uniono
| [[31ma di julio]] [[1893]]
| [[15ma di septembro]] [[1893]]
| Liberala revoluciono
|Chefo: [[José Santos Zelaya|José Santos Zelaya López]]
|-
!26
| [[Arkivo:JZelaya.jpg|60px]]
! [[José Santos Zelaya|José Santos Zelaya López]]
| [[15ma di septembro]] [[1893]]
| [[21ma di decembro]] [[1909]]
| rowspan=&quot;3&quot; | ''Partido Liberal de Nicaragua''
| &lt;small&gt;Diktatoro. Revokita ed exilita en 1909&lt;/small&gt;
|-
!27
| [[Arkivo:Jose Madriz.jpg|60px]]
! [[José Madriz|José Madriz Rodríguez]]
| [[21ma di decembro]] [[1909]]
| [[19ma di agosto]] [[1910]]
| &lt;small&gt;provizore&lt;/small&gt;
|-
!28
| [[Arkivo:José Dolores Estrada M.jpg|60px]]
| [[José Dolores Estrada Morales]]
| [[19ma di agosto]] [[1910]]
| [[27ma di agosto]] [[1910]]
| &lt;small&gt;provizore&lt;/small&gt;
|-
!29
| [[Arkivo:Luis Mena 1912.jpg|60px]]
| [[Luis Mena Vado]]
| [[27ma di agosto]] [[1910]]
| [[30ma di agosto]] [[1910]]
| ''Partido Conservador de Nicaragua'' 
| &lt;small&gt;provizore&lt;/small&gt;
|-
!30
| [[Arkivo:Jjem1911.png|60px]]
| [[Juan José Estrada Morales]]
| [[30ma di agosto]] [[1910]]
| [[9ma di mayo]] [[1911]]
| ''Partido Liberal de Nicaragua''
|
|-
!31
| [[Arkivo:Adolfo Díaz, 1912.jpg|60px]]
| [[Adolfo Díaz Recinos]]
| [[9ma di mayo]] [[1911]]
| [[1ma di januaro]] [[1917]]
| rowspan=&quot;4&quot; | ''Partido Conservador de Nicaragua'' 
| &lt;small&gt;1ma guvernisteso&lt;/small&gt;
|-
!32
| [[Arkivo:Emiliano Chamorro Vargas.jpg|60px]]
| [[Emiliano Chamorro Vargas]]
| [[1ma di januaro]] [[1917]]
| [[1ma di januaro]] [[1921]]
| &lt;small&gt;2ma guvernisteso&lt;/small&gt;
|-
!33
| [[Arkivo:Diego Manuel Chamorro.jpg|60px]]
! [[Diego Manuel Chamorro Bolaños]]
| [[1ma di januaro]] [[1921]]
| [[12ma di oktobro]] [[1923]]
| &lt;small&gt;Mortis dum ofico&lt;/small&gt;
|-
!34
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! Rosendo Chamorro
| [[12ma di oktobro]] [[1923]]
| [[27ma di oktobro]] [[1923]]
| &lt;small&gt;provizore&lt;/small&gt;
|-
!35
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
!Bartolomé Martínez
| [[27ma di oktobro]] [[1923]]
| [[1ma di januaro]] [[1925]]
| rowspan=&quot;2&quot; | ''Partido Conservador Republicano''
| &lt;small&gt;Asumis segun prezidantala sucedo&lt;/small&gt;
|-
!36
| [[Arkivo:Carlos José Solórzano.jpg|60px]]
! [[Carlos José Solórzano]]
| [[1ma di januaro]] [[1925]]
| [[16ma di januaro]] [[1926]]
| &lt;small&gt;Elektita demokratale e revokita per [[stato-stroko]]&lt;/small&gt;
|-
!37
| [[Arkivo:Emiliano Chamorro Vargas.jpg|60px]]
! [[Emiliano Chamorro Vargas]]
| [[16ma di januaro]] [[1926]]
| [[11ma di novembro]] [[1926]]
| rowspan=&quot;2&quot; | ''Partido Conservador de Nicaragua'' 
| &lt;small&gt;1ma guvernisteso&lt;/small&gt;
|-
!38
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! [[Sebastián Uriza]]
| [[11ma di novembro]] [[1926]]
| [[14ma di novembro]] [[1926]]
| &lt;small&gt;provizore&lt;/small&gt;
|-
!39
| [[Arkivo:Adolfo Díaz, 1912.jpg|60px]]
! [[Adolfo Díaz Recinos]]
| [[14ma di novembro]] [[1926]]
| [[1ma di januaro]] [[1929
| ''Partido Conservador de Nicaragua'' 
| &lt;small&gt;2ma guvernisteso&lt;/small&gt;
|-
!40
| [[Arkivo:Juan Bautista Sacasa cph.3a44780.jpg|60px]]
! [[Juan Bautista Sacasa]]
| [[14ma di novembro]] [[1926]]
| [[1ma di januaro]] [[1929]]
| rowspan=&quot;3&quot; | ''Partido Liberal de Nicaragua''
| &lt;small&gt;1ma guvernisteso&lt;/small&gt;
|-
!41
| [[Arkivo:Jose Maria Moncada 1910.jpg|60px]]
! [[José María Moncada Tapia]]
| [[1ma di januaro]] [[1929]]
| [[1ma di januaro]] [[1933]]
|
|-
!42
| [[Arkivo:Juan Bautista Sacasa cph.3a44780.jpg|60px]]
! [[Juan Bautista Sacasa]]
| [[1ma di januaro]] [[1933]]
| [[9ma di junio]] [[1936]]
| &lt;small&gt;2ma guvernisteso&lt;/small&gt;
|-
!43
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! Juan Iriás Sandres
| [[6ma di junio]] [[1936]]
| [[9ma di junio]] [[1936]]
|senpartisa (militisto)
| &lt;small&gt;provizore&lt;/small&gt;
|-
!44
| [[Arkivo:Carlos Brenes.jpg|60px]]
! [[Carlos Alberto Brenes Jarquín]]
| [[9ma di junio]] [[1936]]
| [[1ma di januaro]] [[1937]]
| rowspan=&quot;11&quot; | ''Partido Liberal Nacionalista de Nicaragua''
| &lt;small&gt;revokita&lt;/small&gt;
|-
!45
| [[Arkivo:A Somoza-Garsia 1936.png|60px]]
! [[Anastasio Somoza García]]
| [[1ma di januaro]] [[1937]]
| [[1ma di mayo]] [[1947]]
| &lt;small&gt;Diktatoro. Unesma guvernisteso&lt;/small&gt;
|-
!46
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
!Leonardo Argüello Barreto
| [[1ma di mayo]] [[1947]] 
| [[27ma di mayo]] [[1947]]
| &lt;small&gt;Provizore, revokita&lt;/small&gt;
|-
!47
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! Benjamín Lacayo Sacasa
| [[27ma di mayo]] [[1947]]
| [[15ma di agosto]] [[1947]]
|
|-
!48
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! [[Víctor Manuel Román y Reyes]]
| [[15ma di agosto]] [[1947]]
| [[6ma di mayo]] [[1950]]
| &lt;small&gt;Onklo di Somoza Garcia. Mortis dum ofico&lt;/small&gt;
|-
!49
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! Manuel Fernando Zurita
| [[6ma di mayo]] [[1950]] 
| [[7ma di mayo]] [[1950]]
| &lt;small&gt;Provizora prezidanto&lt;/small&gt;
|-
!-
| [[Arkivo:Anastasio Somoza García.jpg|60px]]
! [[Anastasio Somoza García]]
| [[7ma di mayo]] [[1950]] 
| [[29ma di septembro]] [[1956]]
| &lt;small&gt;Diktatoro. Duesma guvernisteso. Mortigita.&lt;/small&gt;
|-
!50
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! [[Luis Somoza Debayle]]
| [[29ma di septembro]] [[1956]]
| [[1ma di mayo]] [[1963]]
| &lt;small&gt;Asumis kom sucedanto. Filiulo di [[Anastasio Somoza García]]&lt;/small&gt;
|-
!51
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[René Schick Gutiérrez]]
| [[1ma di mayo]] [[1963]]
| [[3ma di agosto]] [[1966]]
| &lt;small&gt;Mortis dum ofico&lt;/small&gt;
|-
!52
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
! [[Lorenzo Guerrero Gutiérrez]]
| [[3ma di agosto]] [[1966]]
| [[1ma di mayo]] [[1967]]
| &lt;small&gt;Asumis en prezidantala sucedo&lt;/small&gt;
|-
!53
! [[Arkivo:Anastasio Somoza en West Point.jpg|60px]]
! [[Anastasio Somoza Debayle]]
| [[1ma di mayo]] [[1967]]
| [[1ma di mayo]] [[1972]]
| &lt;small&gt;1ma guvernisteso. Filiulo de [[Anastasio Somoza García|Somoza]]&lt;/small&gt;
|-
!54
| [[Arkivo:Coat of arms of Nicaragua.svg|60px]]
! Nacionala Guvernala Uniono
| [[1ma di mayo]] [[1972]]
| [[1ma di decembro]] [[1974]]
| Konservemi-liberali-nacionalisti-
| Membri dil Uniono;

* Roberto Martínez Lacayo 
* Alfonso Lovo Cordero 
* Fernando Aguero Rocha 
* Edmundo Paguaga Irías 
|-
!55
! [[Arkivo:Anastasio Somoza en West Point.jpg|60px]]
! [[Anastasio Somoza Debayle]]
| [[1ma di decembro]] [[1974]]
| [[17ma di julio]] [[1979]]
| rowspan=&quot;2&quot; | ''Partido Liberal Nacionalista''
| &lt;small&gt;2ma guvernisteso&lt;/small&gt;&lt;small&gt;Renuncis e fugis pos la Revoluciono Sandinista&lt;/small&gt;&lt;ref name=&quot;Sandinista&quot;/&gt;
|-
!56
| [[Arkivo:Francisco Urcuyo Maliaños.jpg|60px]]
! [[Francisco Urcuyo Miliaños]]
| [[17ma di julio]] [[1979]]
| [[18ma di julio]] [[1979]]
| &lt;small&gt;Selektita dal Nacionala kongreso. Guvernis dum 1 dio, e fugis pos la Revoluciono Sandinista&lt;/small&gt;&lt;ref name=&quot;Sandinista&quot;/&gt;
|-
!57
| [[Arkivo:Coat of arms of Nicaragua.svg|60px]]
! Guvernala uniono por Nacionala Rikonstrukto&lt;ref name=&quot;Sandinista&quot;&gt;Ye la [[17ma di julio]] [[1979]], diktatoro [[Anastasio Somoza Debayle]] renuncis e abandonis la guvernerio, pos Sandinista Fronto okupar la precipua urbi di Nikaragua. [[Francisco Urcuyo Maliaños]] asumis la povo til la sequanta dio, kande il ank abandonis la povo e fugis vers [[Guatemala]]. La Sandinista Fronto kreis la ''Junta de Gobierno de Reconstrucción Nacional'' (guvernal uniono por nacionala rikonstrukturo) qua asumis la povo ye la [[18ma di julio]] [[1979]] e guvernis la lando de [[León, Nikaragua|León]]. La guvernal uniono havis reprezenteri de multa sektori de Nikaraguana socio.&lt;/ref&gt;
| [[18ma di julio]] [[1979]]
| [[10ma di januaro]] [[1985]]
| Guvernala uniono por Nacionala Rikonstrukto
|Membri dil Uniono:

* [[Daniel Ortega]] 
* Sergio Ramírez 
* [[Violeta Chamorro]]
* Alfonso Rabelo 
* Moisés Hassan Morales 
* Rafael Ángel Córdova Rivas 
* Arturo Cruz Porras
|-
!58
| [[Arkivo:Daniel Ortega (cropped).jpg|60px]]
! [[Daniel Ortega|Daniel Ortega Saavedra]]
| [[10ma di januaro]] [[1985]]
| [[25ma di aprilo]] [[1990]]
| ''Frente Sandinista de Liberación Nacional''
| &lt;small&gt;1ma guvernisteso&lt;/small&gt;
|-
!59
| [[Arkivo:Violeta Chamorro.jpg|60px]]
! [[Violeta Chamorro|Violeta Barrios de Chamorro]]
| [[25ma di aprilo]] [[1990]]
| [[10ma di januaro]] [[1997]]
| ''Unión Nacional Opositora''
|
|-
!60
| [[Arkivo:Arnoldo Alemán (cropped).JPG|60px]]
! [[Arnoldo Alemán|Arnoldo Alemán Lacayo]]
| [[10ma di januaro]] [[1997]]
| [[10ma di januaro]] [[2002]]
| rowspan=&quot;2&quot; | ''Partido Liberal Constitucionalista''
|
|-
!61
! [[Arkivo:Enrique Bolaños Geyer 2004.jpg|60px]]
! [[Enrique Bolaños|Enrique Bolaños Geyer]]
| [[10ma di januaro]] [[2002]]
| [[10ma di januaro]] [[2007]]
| ''Partido Liberal Constitucionalista''
|-
!62
| [[Arkivo:Daniel Ortega (cropped).jpg|60px]]
! [[Daniel Ortega|Daniel Ortega Saavedra]]
| [[10ma di januaro]] [[2007]]
| nun
| ''Frente Sandinista de Liberación Nacional''
| &lt;small&gt;2ma guvernisteso&lt;/small&gt;
|}

== Noto ==
{{reflist}}
[[Kategorio:Prezidanti di Nikaragua| ]]</text>
      <sha1>89occ44vp2pa9q84oa02nf17erbc3ye</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2019</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36743</id>
    <revision>
      <id>994843</id>
      <parentid>994376</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T01:57:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+evento</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="91670" xml:space="preserve">{{21ma yarcento}}
La [[yaro]] '''2019''' (MMXIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[mardio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 19ma [[yaro]] di la triesma yarmilo, la 19ma yaro di la [[21ma yarcento]], e la 10ma yaro di la [[yari 2010a]]. L'[[Unionita Nacioni]] deklaris 2019 l'Internaciona yaro pri la [[Periodala tabelo]], memoriganta la 150ma aniversario di lua kreado, da [[Dmitri Mendeleyev]].

Ca yaro, la mondo komencis atencigar pri la serioza incendii en [[Brazilia]], [[Afrika]], [[Siberia]] ed [[Indonezia]] dum la monati [[agosto]] e [[septembro]], qui destruktis centi di [[quadrata kilometro|quadrata kilometri]] di foresti e kreis granda nubi di fumo kovranta centi di kilometri. Segun informo dil Nacionala Instituto pri Kosmala Inquesti (Portugalane: ''Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais'' - INPE) de [[Brazilia]], til la 20ma di agosto eventis plu kam 36 mil incendii en Amazoniana foresto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2019/08/21/americas/amazon-rainforest-fire-intl-hnk-trnd/index.html |titulo=Brazil's Amazon rainforest is burning at a record rate, research center says|editero=CNN.com|publikigita ye=22ma di agosto 2019 |vidita ye= 25ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; En [[Afrika]] existis plu kam 10.000 aktiva incendii en agosto, segun analizo di imaji da [[NASA]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=A África arde ainda mais do que a Amazônia|editero=El País|publikigita ye=29ma di agosto 2019|vidita ye= 14ma di septembro 2019|idiomo={{pt}} |url=https://brasil.elpais.com/brasil/2019/08/28/internacional/1566978341_414043.html}}&lt;/ref&gt; Segun ''Greenpeace Russia'', l'areo brulata da forestala fairi en [[Rusia]] kovras 4,3 milion hektari.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.euronews.com/2019/08/07/two-months-on-siberia-s-raging-wildfires-are-visible-from-space|titulo=Two months on, Siberia's raging wildfires are visible from space|editero=Euronews|publikigita ye=8ma di agosto 2019|vidita ye= 25ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; En [[Kalimantan]] e [[Sumatra]], [[Indonezia]], incendii ja destruktabis plu kam 930 mil hektari di foresti, segun informi publikigita ye la 12ma di septembro ca yaro. Vicina landi, [[Malaizia]] e [[Singapur]] afektesis da la fumo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Indonesian forests are burning, and Malaysia and Singapore are choking on the fumes |url=https://edition.cnn.com/2019/09/11/asia/malaysia-singapore-pollution-intl-hnk/index.html |editero=CNN.com|publikigita ye=12ma di septembro 2019|vidita ye= 14ma di septembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;

En la sudo di [[Australia]] ([[Nova Suda Wals]], [[Sud-Australia]] e [[Quinslando]]) l'incendii komencis en agosto, e til la 21ma di decembro, plu kam 3 milion hektari e plu kam 700 domi destruktabis. L'incendii produktis adminime 9 morti,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.smh.com.au/national/nsw/more-than-720-homes-lost-in-nsw-fires-as-sydney-told-to-brace-for-huge-losses-20191211-p53iv5.html|titulo=More than 720 homes lost in NSW fires as Sydney told to brace for huge losses|publikigita ye=10ma di decembro 2019|editero=The Sydney Morning Herald|idiomo={{en}}|vidita ye= 12ma di decembro 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Dec21ADL&gt;https://www.theguardian.com/australia-news/2019/dec/21/australian-bushfires-death-toll-rises-as-temperatures-soar-in-severe-heatwave&lt;/ref&gt; e pluforteskis pro l'alta temperaturi. La rezidui del incendii transportesis 2 mil km tra l'atmosfero e kovris glacieri en [[Nova-Zelando]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.revistaplaneta.com.br/fogo-na-australia-esta-tingindo-de-rosa-geleiras-na-nova-zelandia/|titulo=Fogo na Austrália está tingindo de rosa geleiras na Nova Zelândia|editero=Revista Planeta|publikigita ye=6ma di decembro 2019|vidita ye= 24ma di decembro 2019|language{{pt}}}}&lt;/ref&gt;

Satelita fotografuri deskovris en septembro gandega maso di varma oceanala aquo en norda [[Pacifiko]], iranta de sudal [[Kalifornia]] til [[Alaska]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.latimes.com/environment/story/2019-09-05/second-blob-may-be-coming |titulo=A giant mass of warm water off the Pacific Coast could rival ‘the blob’ of 2014-15|editero=Los Angeles Times|publikigita ye=5ma di septembro 2019|vidita ye= 30ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;. En decembro, altra maso di varma aquo, Angle surnomizita &quot;the blob&quot;, qua aparis proxim [[Nova-Zelando]] komencis translojar su tra suda Pacifiko, vers [[Sud-Amerika]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=WARM 'BLOB' OF HOT WATER BIGGER THAN TEXAS HEADING TOWARDS SOUTH AMERICA|url=https://www.newsweek.com/warm-blob-hot-water-bigger-texas-heading-towards-south-america-1479355|editero=Newsweek|publikigita ye=27ma di decembro 2019}}&lt;/ref&gt; On kredas ke ol povas produktar grandega influo en la klimato di la kontinento.

== Eventi ==
=== Januaro ===
* [[1ma di januaro|1ma]] - [[Jair Bolsonaro]] asumas la prezidanteso di Brazilia.
* 1ma - [[Katar]] ekiras [[ONEP]].
* 1ma - Samasexua mariajo legaleskas en [[Austria]].
* [[3ma di januaro|3ma]] - Kosmoprobilo ''[[Chang'e 4]]'' de la [[Popul-Republiko Chinia]] terovenas che la misfero di la [[Luno]] nevidebla de la [[Tero]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://www.wsj.com/articles/china-lands-probe-on-dark-side-of-the-moon-11546493599 |titulo=China Lands Probe on the ‘Dark Side’ of the Moon |surnomo=Moss |nomo=Trefor |publikigita ye=3ma di januaro 2019 |work=The Wall Street Journal |vidita ye= 3ma di januaro 2019|langugage={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di januaro|5ma]] - [[Muhammad la 5ma de Kelantan]] renuncas la chefeso di stato di [[Malaizia]].
* [[8ma di januaro|8ma]] til la [[21ma di januaro]] - Serioza inundadi en la nord-esto di [[Arjentinia]] produktas adminime 3 morti, diplasas mili de plusa homi e produktas granda domaji en agrokultivala zoni. La [[provinco Santa Fe, Arjentinia|provinco Santa Fe]] perdas 80% de lua produktado di kotono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Las inundaciones en el noreste de Argentina dejan tres muertos |url=https://elpais.com/internacional/2019/01/11/argentina/1547229456_644166.html|editero=El País|vidita ye= 23ma di januaro 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://mundo.sputniknews.com/america-latina/201901111084685418-muertos-por-inundaciones-argentina/?utm_source=https://mundo.sputniknews.com/america-latina/201901171084815632-inundaciones-argentina-apoyo/&amp;utm_medium=short_url&amp;utm_content=k26r&amp;utm_campaign=URL_shortening |titulo=Varios muertos por inundaciones en seis provincias de Argentina|editero=Sputnik News|vidita ye= 23ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt; Dum 45 dii, til la 21ma di januaro, pluvis plu kam 800 mm, segun la meteorologiala servado Arjentiniana.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.clarin.com/rural/impacto-inundaciones-imagenes-satelitales-servado-meteorologico_0_hdmFtkq8N.html|titulo=El impacto de las inundaciones en dos imágenes satelitales del Servicio Meteorológico|editero=Clarín|vidita ye= 25ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt; En [[Uruguay]], plu kam 4.500 personi diplaseas pro l'inundadi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.infobae.com/america/america-latina/2019/01/22/mas-de-4-500-personas-fueron-desplazadas-en-uruguay-por-las-inundaciones/|titulo=Más de 4.500 personas fueron desplazadas en Uruguay por las inundaciones|editero=INFOBAE|vidita ye= 23ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di januaro|10ma]] - L'[[Organizuro di Amerikana Stati]] deklaras nelegitima la rielekto di [[Nicolás Maduro]] en [[Venezuela]].
* [[11ma di januaro|11ma]] - Parlamento di [[Republiko Macedonia]] aprobas chanjar la nomo di la lando a &quot;Republiko Norda Macedonia&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2019/01/11/parlamento-da-macedonia-fecha-acordo-historico-para-mudar-nome-do-pais.htm|titulo=Parlamento da Macedônia fecha acordo histórico para mudar nome do país |editero=UOL|publikigita ye=11ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* 11ma - [[Popul-Republiko Chinia]] anuncas ke semino di [[kotono]] jermifis sur la [[Luno]].
* [[15ma di januaro|15ma]] - Atento kontre la [[hotelo]] ''Dusit'' en [[Nairobi]], [[Kenia]], produktas 21 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.abc.es/internacional/abci-shabaab-ataca-complejo-hotelero-nairobi-201901151539_noticia.html|titulo=Un comando yihadista ataca un hotel de lujo en Nairobi|vidita ye= 16ma di januaro 2019|editero=ABC|languate={{es}}}}&lt;/ref&gt; La [[terorismo|terorista grupo]] ''al-Shabab'' asumas l'autoreso dil atento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/news/2019/01/explosions-gunfire-heard-kenyan-capital-nairobi-190115130845511.html |titulo=Gunmen storm Nairobi hotel complex |editero=Al Jazeera|publikigita ye=16ma di januaro 2019|vidita ye= 25ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di januaro|17ma]] - Atento per automobilo-bombo kontre policala skolo en [[Bogota]], [[Kolumbia]], produktas 21 morti e plu kam 80 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://brasil.elpais.com/brasil/2019/01/17/internacional/1547737781_816877.html|titulo=Explosão de carro-bomba em Bogotá deixa mais de 20 mortos em escola policial|editero=El País |publikigita ye=18ma di januaro 2019|vidita ye= 11ma di februaro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di januaro|18ma]] - Furteri di kombustivi ruptas fluidokonduktilo qua pose explozas en Tlahuelilpan, en [[Mexikia]]. L'explozo produktas 66 morti e 76 plusa homi vundita.
* [[20ma di januaro|20ma]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.7 che la [[skalo di Richter]] frapas La Serena e [[Coquimbo]] en [[Chili]] e produktas 2 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.ndtv.com/world-news/2-killed-as-magnitude-6-7-earthquake-strikes-chile-1980559|titulo=2 Killed As Magnitude-6.7 Earthquake Strikes Chile |publikigita ye=20ma di januaro 2019 |vidita ye= 22ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di januaro|25ma]] - Barilo por kontenar [[fango]] kun rezidui di minerali ruptas en Brumadinho, [[Minas Gerais]], [[Brazilia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/cotidiano/2019/01/barragem-se-rompe-e-casas-sao-atingidas-em-brumadinho-grande-bh.shtml|titulo=Barragem se rompe e casas são atingidas em Brumadinho, Grande BH|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=25ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt; Adminime 201 personi mortas, e 107 plusa homi restas desaparinta, segun statistiki de la 12ma di marto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Familiares de desaparecidos em Brumadinho protestam contra falta de respostas da Vale|url=https://www1.folha.uol.com.br/cotidiano/2019/03/familiares-de-desaparecidos-em-brumadinho-protestam-contra-falta-de-respostas-da-vale.shtml|publikigita ye=12ma di marto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di januaro|27ma]] - Terorist-atako an la nordo di [[Burkina Faso]] mortigas 10 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=#BREAKING Ten people have been killed in a &quot;terrorist attack&quot; in northern Burkina Faso, West Africa, a security source sayspic.twitter.com/OkAjWcRwjk |publisher=AFP news|url=https://twitter.com/AFP/status/1089617418740215809 |publikigita ye= 27ma di januaro 2019|idiomo={{en}}|vidita ye= 27ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;

=== Februaro ===
* [[3ma di februaro|3ma]] - L'entraprezisto [[Nayib Bukele]] vinkas prezidantal elekti en [[Salvador]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2019/02/04/nayib-bukele-vence-eleicoes-presidenciais-em-el-salvador.ghtml|titulo=Nayib Bukele vence eleições presidenciais em El Salvador|editero=G1|publikigita ye=4ma di februaro 2019|vidita ye= 7ma di februaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* 3ma - [[Papo Franciskus]] komencas oficala vizito al [[Unionita Araba Emirii]], e divenas l'unesma papo qua vizitas l'[[Araba peninsulo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Papa Francisco chega aos Emirados Árabes Unidos para visita histórica |url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2019/02/papa-francisco-chega-aos-emirados-arabes-unidos-para-visita-historica.shtml|editero=Folha de S.Paulo|vidita ye= 11ma di februaro 2019|publikigita ye=3ma di februaro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di februaro|5ma]] - En 7 vilaji de la stato Zamfara, [[Nigeria]], armizita grupi ocidas 26 personi per pafado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://thedefensepost.com/2019/02/05/nigeria-gunmen-kill-26-zamfara-mada-bukkuyum/|titulo=Gunmen kill 26 in seven villages in Zamfara state, northwest Nigeria|editero=The Defense Post|publikigita ye=5ma di februaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di februaro|6ma]] - [[Norda Macedonia]] signatas interkonsento pri lua membresko en [[NATO]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.aljazeera.com/news/2019/02/north-macedonia-signs-accord-join-nato-russian-concerns-190206172957496.html|titulo=North Macedonia signs accord to join NATO amid Russian concerns|editero=Al Jazeera|publikigita ye=6ma di februaro 2019|vidita ye= 7ma di februaro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di februaro|12ma]] - Republiko Macedonia chanjas lua nomo a [[Norda Macedonia]], por finar disputo kun [[Grekia]] e posibligar lua eniro en [[NATO]] ed en l'[[Europana Uniono]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Macedonia officially changes name to North Macedonia, drawing line under bitter dispute|url=https://edition.cnn.com/2019/02/13/europe/north-macedonia-name-change-intl/index.html|publikigita ye=13ma di februaro 2019|vidita ye= 16ma di februaro 2019|editero=CNN|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di februaro|14ma]] - En Pulwama, [[Kashmir]], adminime 44 policisti ocidesas pro atento per automobilo-bombo. La terorista grupo ''Jaish-e-Mohammad'' asumas l'autoreso dil atako.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://veja.abril.com.br/mundo/atentado-suicida-na-caxemira-indiana-deixa-34-mortos/|titulo=Atentado suicida na Caxemira indiana deixa ao menos 44 mortos|editero=Veja|vidita ye= 19ma di februaro 2019|publikigita ye=14ma di februaro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di februaro|23ma]] - Eventas general elekti en [[Nigeria]], inkluzite por prezidanto. [[Muhammadu Buhari]] rielektesas.
* 23ma - [[Venezuela]] ruptas diplomacala relati kun [[Kolumbia]].
* [[26ma di februaro|26ma]] - [[India]]n aer-armeo bombardas supozata entreno-loki di teroristi en Muzaffarabad e Chakothi, an la regiono [[Azad Kashmir]], ed anke en Balakot, omni en [[Pakistan]]. Segun Indiani, l'ataki mortigis cirkume 300 teroristi.
* [[27ma di februaro|27ma]] til la [[28ma di februaro]] - [[Donald Trump]] renkontras [[Kim Jong-un]] en [[Vietnam]].

=== Marto ===
* [[3ma di marto|3ma]] - [[Tornado]] frapas [[Alabama]], [[Usa]], e produktas adminime 23 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Tornado deixa pelo menos 23 pessoas mortas no Alabama|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/03/04/tornado-deixa-pelo-menos-23-pessoas-mortas-no-alabama.htm |editero=UOL|vidita ye= 4ma di marto 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 3ma - Senkrua [[kosmoprobilo]] ''Space X'' sucese garas che la [[Staciono Kosmala Internaciona]].
* [[5ma di marto|5ma]] - En [[Berlin]], mediki informas pri la duesma kazo konocita en ke la simptomi di [[HIV]] desaparis en ula malado.
* [[6ma di marto|6ma]] - [[Venezuela]] ekpulsas Germana ambasadisto.
* [[10ma di marto|10ma]] - Aviono [[Boeing 737]] de ''Ethiopian Airlines'' falas 6 minuti pos departar de [[Addis Ababa]]. Omna 157 personi ennave mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Avião com 157 pessoas a bordo cai na Etiópia| url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/03/10/aviao-com-157-pessoas-a-bordo-cai-na-etiopia.htm|editero=UOL|vidita ye= 10ma di marto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di marto|15ma]] - Du atenti per pafado kontre [[moskeo|moskei]] en [[Christchurch]], [[Nova-Zelando]], produktas 49 morti e 48 plusa homi vundita. Tri viri ed 1 muliero arestesas pos l'atenti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2019/03/mesquita-na-nova-zelandia-sofre-ataque-a-tiros.shtml|titulo=Ataque a tiros em mesquitas na Nova Zelândia deixa 49 mortos|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=15ma di marto 2019|vidita ye= 15ma di marto 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 15ma - [[Ciklono]] ''Idai'' terovenas en [[Mozambik]], efektigas grandega destruktado e produktas adminime 222 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Passagem do ciclone Idai pelo sudeste da África deixa 222 mortos |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2019/03/18/passagem-do-ciclone-idai-pelo-sudeste-da-africa-deixa-222-mortos.htm|editero=UOL|vidita ye= 18ma di marto 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di marto|19ma]] - Pluvego qua komencis ye la 17ma di marto efektigas rapida inundadi en la provinci Golestan, Fars, Mazandaran, Khuzestan, Lorestan e Ilam, en [[Iran]]. Til la 5ma di aprilo trovesos 70 morti e 791 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Iran calls emergency in flood-threatened southwest province|url=https://www.reuters.com/article/us-iran-floods/iran-calls-emergency-in-flood-threatened-southwest-province-idUSKCN1RB0F3 |website=Reuters}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://au.news.yahoo.com/iran-floods-death-toll-reaches-70-204719221--spt.html|titulo=Iran floods death toll reaches 70|website=au.news.yahoo.com}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|publikigita ye=5ma di aprilo 2019|website=France 24|url=https://www.france24.com/en/20190405-iran-floods-death-toll-reaches-70|titulo=Iran floods death toll reaches 70}}&lt;/ref&gt; Segun statistiki, Golestan recevis dum un dio 70% de la pluvo-quanto expektata por omna yaro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.nytimes.com/2019/04/06/world/middleeast/iran-floods-evacuations.html|titulo=Flooding Displaces Tens of Thousands in Iran. And More Rain Is Forecast.|editero=The New York Times|vidita ye= 7ma di aprilo 2019|publikigita ye=6ma di aprilo 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di marto|20ma]] - [[Nursultan Äbişulı Nazarbayev|Nursultan Nazarbayev]] renuncas la prezidanteso di [[Azerbaijan]]. [[Qasım-Jomart Kemelulı Toqayev|Qasım-Jomart Toqayev]] asumas provizore la chefeso di stato.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url = https://www.bbc.com/news/world-asia-47638619|titulo=Nursultan: Kazakhstan renames capital Astana after ex-president|editero=BBC| publikigita ye=20ma di marto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di marto|21ma]] - [[Michel Temer]], ex-prezidanto di [[Brazilia]] arestesas en [[Sao Paulo (urbo)|Sao Paulo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2019/03/21/temer-e-amigo-atuam-em-organizacao-criminosa-ha-mais-de-40-anos-diz-mpf.htm|titulo=Temer lidera organização há 40 anos, diz MP: &quot;estranho seria não ser preso |editero=UOL|vidita ye= 21ma di marto 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 21ma - Explozo che kemial industrio en [[Jiangsu]], [[Popul-Republiko Chinia]], produktas adminime 78 morti e plu kam 600 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://www.upi.com/Top_News/World-News/2019/03/26/Death-toll-rises-to-78-in-Chinese-chemical-plant-explosion/1601553571988/ |titulo=Death toll rises to 78 in Chinese chemical plant explosion |editero=UPI |publikigita ye=26ma di marto 2019 |vidita ye= 30ma di marto 2019 }}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di marto|23ma]] - En [[London]], cirkume {{formatnum:1000000}} personi marchas kontre &quot;[[Brekiro]]&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Brexit march: '1 million' rally for people's vote - live updates|url=https://www.theguardian.com/politics/live/2019/mar/23/brexit-hundreds-of-thousands-expected-to-march-for-peoples-vote-london-live-updates?page=with:block-5c9672f6e4b0e8eadf783039#block-5c9672f6e4b0e8eadf783039 |publikigita ye=23ma di marto 2019|editero=The Guardian|vidita ye= 23ma di marto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di marto|30ma]] - [[Zuzana Čaputová]] elektesas kom unesma prezidantino di [[Slovakia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Eslováquia elege mulher à presidência pela primeira vez |url=https://universa.uol.com.br/noticias/afp/2019/03/31/eslovaquia-escolhe-a-mudanca-e-elege-mulher-a-presidencia.htm|editero=UOL|vidita ye= 1ma di aprilo 2019|publikigita ye=31ma di marto 2019}}&lt;/ref&gt;

=== Aprilo ===
* [[2ma di aprilo|2ma]] - [[Abdelaziz Bouteflika]] renuncas la prezidanteso di [[Aljeria]], pos intensa populala protesti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/world/2019/apr/02/algeria-latest-news-president-abdelaziz-bouteflika-resigns|titulo=
Algerian president Abdelaziz Bouteflika resigns after 20 years|publikigita ye=2ma di aprilo 2019|vidita ye= 2ma di aprilo 2019|editero=The Guardian}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di aprilo|9ma]] - Eventas parlamentala elekti en [[Israel]] por omna 120 sidili de la ''Knesset'' (parlamento). La partiso ''Likud'' formacas majoritato kun altra partisi, e [[Benjamin Netanyahu]] restas chefministro.
* [[10ma di aprilo|10ma]] - Nova [[homo|homala speco]], ''Homo luzonensis'' deskovresas che l'insulo [[Luzon]], en [[Filipini]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|autoro=Carl Zimmer |titulo=A New Human Species Once Lived in This Philippine Cave - Archaeologists in Luzon Island have turned up the bones of a distantly related species, Homo luzonensis, further expanding the human family tree. |url=https://www.nytimes.com/2019/04/10/science/homo-luzonensis-philippines-evolution.html |publikigita ye=10ma di aprilo 2019 |work=The New York Times |vidita ye= 10ma di aprilo 2019 }}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di aprilo|11ma]] - [[Julian Assange]], kunfondinto di [[Wikileaks]], arestesas en [[London]].
* [[15ma di aprilo|15ma]] - Incendio destruktas tekto e [[pinaklo]] di la [[katedralo]] di Nia Damo, en [[Paris]], [[Francia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://www.foxnews.com/world/massive-fire-breaks-out-in-notre-dame-cathedral-in-paris|titulo=Massive fire breaks out in Notre Dame Cathedral in Paris|editero=Fox News|publikigita ye=15ma di aprilo 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di aprilo|17ma]] - [[Alan García]], ex-prezidanto di [[Peru]], pafas kontre lua kapo en [[Lima]] pos recevar aresto-komuniko, e mortas minuti pos arivar la hospitalo ''José Casemiro Ulloa''.&lt;ref name=&quot;Folha&quot;&gt;{{Extera ligilo|titulo=Ex-presidente do Peru se suicida após ordem de prisão no caso Odebrecht |url= https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/04/17/morre-ex-presidente-do-peru-suicidio-ordem-de-prisao-odebrecht.htm|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=17ma di aprilo 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name= &quot;Perú21&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=https://peru21.pe/politica/alan-garcia-murio-dispararse-cabeza-472624|titulo=Alan García murió tras dispararse en la cabeza antes de ser detenido [VIDEO] |editero=Perú 21|publikigita ye=17ma di april 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* 17ma di aprilo - Eventas generala elekti en [[Indonezia]], e la partiso dil prezidanto [[Joko Widodo]] esas plu bone votata kam l'antea elekto di 2014.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/ruling-coalition-on-track-to-win-most-seats-in-early-counts|titulo=Ruling coalition on track to win most seats in early counts|editero=The Straits Times|publikigita ye=17ma di aprilo 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di aprilo|21ma]] - Atenti kontre 3 hoteli e 3 [[katolikismo|katolika kirki]] en [[Colombo]], Katana e [[Batticaloa]] en [[Sri-Lanka]] produktas 253 morti&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/news/2019/04/sri-lanka-revises-bombings-death-toll-100-190425193421379.html |titulo=Sri Lanka revises bombings death toll down by 100|editero=Al Jazeera|publikigita ye=25ma di aprilo 2019|vidita ye= 30ma di aprilo 2019 |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; e plu kam 500 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Death toll from Easter Sunday attacks climbs to 321|url= http://www.adaderana.lk/news/54578/death-toll-from-easter-sunday-attacks-climbs-to-321|editero=ADAderana|publikigita ye=23ma di aprilo 2019 |vidita ye= 30ma di aprilo 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 21ma - Komediisto [[Volodymyr Zelensky]] elektesas prezidanto di Ukraina.
* [[22ma di aprilo|22ma]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.1 che la [[skalo di Richter]] ed epicentro en San Marcelino, insulo [[Luzon]], [[Filipini]], produktas 18 morti e 282 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Death toll from Luzon earthquake rises to 16 |url=https://www.rappler.com/nation/228803-death-toll-luzon-earthquake-april-23-2019|vidita ye= 24ma di aprilo 2019|editero=Rappler}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di aprilo|28ma]] - Eventas general elekti en [[Hispania]]. La partiso PSOE, de la chefministro [[Pedro Sánchez Pérez-Castejón]] elektas 123 de la 350 deputati,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://elpais.com/politica/2019/04/30/actualidad/1556602394_828627.html|titulo=Directo | Reacciones y pactos tras las elecciones ordinares|editero=El País|vidita ye= 30ma di aprilo 2019|publikigita ye=30ma di aprilo 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; e 121 sidili en la Senato, de la 208 disputata.
* [[30ma di aprilo|30ma]] - L'imperiestro [[Akihito]] abdikas la trono di [[Japonia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Emperor Akihito becomes nomo Japanese monarch to abdicate in 200 years|url=https://edition.cnn.com/2019/04/29/asia/japan-imperial-abdication-akihito-reiwa-intl/index.html?fbclid=IwAR2s0KgflruLXvfVoXvWtC3YZixqUSOYQuB57HCwhZ892xN2Kq9lFFEkl1M |editero=CNN|publikigita ye=30ma di aprilo 2019|vidita ye= 30ma di aprilo 2019}}&lt;/ref&gt;
* 30ma - [[Juan Guaidó]], chefo dil opozantaro en [[Venezuela]], probas revokar [[Nicolás Maduro]] de la prezidanteso.

=== [[Mayo]] ===
* [[1ma di mayo|1ma]] - [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] signatas lego qua posibligas Rusa autoritati modifikar la trafiko di informi tra l'interreto. Segun l'autoritati to diminutos la dependo de stranjera serveri ed augmentos la sekureso di Rusa interreto.
* [[3ma di mayo|3ma]] - La quanto di morti dal [[viruso]] [[Ebola]] en [[Kivu]], [[Demokratial Republiko Kongo]], superiras 1000 personi.
* [[5ma di mayo|5ma]] - Acidento kun [[aviono]] [[Sukhoi Superjet 100]] de la kompanio [[Aeroflot]] dum la terveno che l'aeroportuo ''Sheremetyevo'' en [[Moskva]] produktas la morto di 41 ek la 78 personi en nave.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-48171392|titulo=Aeroflot plane crash: 41 killed on Russian jet|publikigita ye=6ma di mayo 2019 |vidita ye= 6ma di mayo 2019|editero=BBC News|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di mayo|6ma]] - [[Interna milito di Siria]]: [[Siria]]na trupi lansas granda atako kontre la lasta fortifikuri del opozanta grupi en la lando.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.reuters.com/article/us-syria-security-northwest-explainer/explainer-why-the-war-in-syrias-idlib-escalated-again-idUSKCN1SF0P7|titulo=Explainer: Why the war in Syria's Idlib escalated again|publikigita ye=9ma di mayo 2019|idiomo={{en}}|work=Reuters}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di mayo|17ma]] - Samasexua mariajo legaleskas dal parlamento di [[Taiwan]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Taiwan gay marriage: Parliament legalises same-sex unions|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-48305708 |publikigita ye=17ma di mayo 2019 |work=BBC News |vidita ye= 17ma di mayo 2019 }}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di mayo|19ma]] - Che drinkeyo en [[Belém]], [[Brazilia]], 11 personi ocidesas per pafado en la kapo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Chacina em bar deixa 11 mortos em Belém|url=https://g1.globo.com/pa/para/noticia/2019/05/19/tiroteio-em-bar-deixa-mortos-em-belem.ghtml|editero=G1|publikigita ye=19ma di mayo 2019|vidita ye= 20ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di mayo|23ma]] - La partiso BJP dil chefministro [[Narendra Modi]] obtenas 303 ek 543 sidili dil parlamento, e lua koalisuro obtenas 353 ek la 543.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Complete guide to 2019 Lok Sabha election results: Seat by seat, state by state, party by party|url=https://www.indiatoday.in/elections/lok-sabha-2019/story/lok-sabha-polls-complete-results-party-state-constituency-seat-full-guide-all-you-need-to-know-1533514-2019-05-24|publikigita ye=24ma di mayo 2019|editero=India Today news|vidita ye= 25ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Indian elections' results from ECI official website|url=http://results.eci.gov.in/pc/en/partywise/index.htm|publikigita ye=24ma di mayo 2019|editero=ECI (Election Commission of India)|vidita ye= 25ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=India election results 2019: Narendra Modi secures landslide win|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-india-48347081 |publikigita ye=23ma di mayo 2019 |editero=BBC News |vidita ye= 23ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di mayo|24ma]] - [[Theresa May]], chefministrino dil [[Unionita Rejio]], anuncas ke el renuncos la chefeso dil Konservema partiso ye la [[7ma di junio]] 2019.
* [[26ma di mayo|26ma]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 8.0 che la [[skalo di Richter]] frapas la regiono Loreto, en [[Peru]], e produktas adminime 1 morto e 26 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Peru earthquake: Huge 8.0 magnitude earthquake felt as far as Brazil, Colombia and Ecuador|url=https://www.express.co.uk/news/world/1132208/earthquake-peru-today-latest-update-USGS-magnitude-8-tsunami-warning-centre-lacunas?fbclid=IwAR31sCS5U722pIigQC-ggivGpCoZNMJtap94qjPUbz2jV3oAHupzZe2DWjs |editero=Express.co.uk|publikigita ye=26ma di mayo 2019|vidita ye= 27ma di mayo 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2019/05/terremoto-no-peru-deixa-ao-menos-um-morto-e-26-feridos.shtml?loggedpaywall|titulo=Terremoto no Peru deixa ao menos um morto e 26 feridos|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=27ma di mayo 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di mayo]] - [[Donald Trump]] vizitas l'imperiestro [[Naruhito]] en [[Japonia]].

=== [[Junio]] ===
* [[3ma di junio|3ma]] til la [[5ma di junio]] - [[Donald Trump]] vizitas [[Unionita Rejio]].
* 3ma - En [[Sudan]], l'armeo pafas e mortigas adminime 35 personi dum protesti kontre l'autoritatemeso e la korupto di la guvernerio.
* [[5ma di junio|5ma]] - Eventas general elekti en [[Dania]]. La koalisuro di socialdemokrati e partisi de sinistra obtenas 93 ek la 179 sidili dil parlamento.
* [[6ma di junio|6ma]] - [[Afrikana Uniono]] suspensas la membreso di [[Sudan]], pos la mortigo di dozeni di personi dum protesti en [[Khartoum]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-48545543|work=BBC|titulo=Sudan crisis: African Union membership suspended|publikigita ye=6ma di junio 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di junio|7ma]] - [[Theresa May]], chefministrino dil [[Unionita Rejio]], renuncas la chefeso dil Konservema partiso.
* 7ma di junio til la [[7ma di julio]] - En [[Francia]], eventas la [[Mondala Kupo di Futbalo]] por mulieri.
* [[12ma di junio|12ma]] - En [[Equador]], samasexua mariajo legaleskas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.europapress.es/internacional/noticia-corte-constitucional-ecuador-aprueba-matrimonio-personas-mismo-sexo-20190612225045.html|titulo=La Corte Constitucional de Ecuador aprueba el matrimonio entre personas del mismo sexo|editero=Europa Press|publikigita ye=12ma di junio 2019|vidita ye= 7ma di julio 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di junio|17ma]] - Dum [[futbalo]]-partio en [[Borno]], [[Nigeria]], tri suocidint atakeri explozas su, mortigas 30 personi e vundas plusa 40 homi.
* [[19ma di junio|19ma]] - Quar viri akuzesas pri mortigo di 298 vehanti del flugo MH17 de ''Malaysia Airlines'', pafita infre super [[Ukraina]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-48691488|titulo=MH17: Four charged with shooting down plane over Ukraine|publikigita ye=19ma di junio 2019|vidita ye= 19ma di junio 2019|editero=BBC News}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di junio|20ma]] - ''Drone'' (senkrua [[aeronavo]] fore distante kontrolata) de [[Usa]] modelo RQ-4 Global Hawk pafesas infre super la [[stretajo di Hormus]], pos ke [[Iran]] akuzis ol pri violacar lua aerala frontiero.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://abcnews.go.com/International/iran-shoots-american-drone-international-airspace-us-official/story?id=63825990|titulo=Iran says it's 'completely ready for war' after US military confirms it shot down American drone|work=ABC News|publikigita ye=20ma di junio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di junio|21ma]] - Suocidint atako kontre [[moskeo]] en [[Baghdad]] produktas du morti e plu kam 10 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Atentado suicida contra mesquita xiita deixa dois mortos no Iraque |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2019/06/21/atentado-suicida-contra-mesquita-xiita-deixa-dois-mortos-no-iraque.htm|editero=UOL|vidita ye= 21ma di junio 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di junio]] til [[agosto]] - Komencas [[musono|musona]] inundadi en [[Assam]], [[India]]. Til la [[10ma di julio]], {{formatnum:207100}} personi afektesos en 11 distrikti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=India - 3 Dead in Assam as Flood Situation Worsens|url=http://floodlist.com/asia/india-assam-second-wave-flood-july-2019|editero=Floodlist|publikigita ye=11ma di julio 2019|vidita ye= 14ma di julio 2019}}&lt;/ref&gt; L'inundadi anke produktos adminime 47 morti en [[Nepal]] ed afektos plu kam 1800 vilaji en Assam, segun statistiki de la 14ma di julio.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-48979668|titulo=Monsoon kills dozens in Nepal, India and Bangladesh|editero=BBC|publikigita ye=14ma di julio 2019}}&lt;/ref&gt; Til la 5ma di agosto, l'inundadi afektos {{formatnum:42921}} personi e produktos 91 morti en Assam.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.indiatoday.in/india/story/monsoon-rains-assam-flood-toll-rises-1577590-2019-08-06 |titulo=Assam flood situation improving, toll rises to 91 |editero=India Today|publikigita ye=6ma di agosto 2019|vidita ye= 7ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di junio|27ma]] - En [[Rusia]], aviono Antonov An-24 de ''Angara Airlines'' kolizionas kontre edifico dum departo del [[aeroportuo]] di Nizhneangarsk, kun 47 personi en nave. La pilotisto e la flugo-injenioro mortas, e 22 plusa homi vundesas.
* [[28ma di junio|28ma]] - Pos 20-yara negocii, [[Mercosur]] ed [[Europana Uniono]] signatas komercala pakto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Mercosul e União Europeia fecham acordo de livre-comércio após 20 anos de negociação|url=https://www1.folha.uol.com.br/mercado/2019/06/mercosul-e-uniao-europeia-fecham-acordo-de-livre-comercio.shtml|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=28ma di junio 2019|vidita ye= 7ma di julio 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di junio|30ma]] - Prezidanti [[Donald Trump]] de Usa, [[Moon Jae-in]] de [[Sud-Korea]] e [[Kim Jong-un]] de [[Nord-Korea]] renkontras che la sekureso-areo [[Panmunjon]], an la frontiero inter le du Korea. Trump divenas l'unesma Usana prezidanto qua eniras Nord-Korea tra Panmunjon.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.reuters.com/article/us-northkorea-usa/trump-sets-foot-in-north-korea-agrees-with-kim-to-resume-talks-idUSKCN1TV00R|titulo=Trump sets foot in north korea; Kim visits Freedom House|publikigita ye=30ma di junio 2019|idiomo= en|website=reuters.com}}&lt;/ref&gt;

=== [[Julio]] ===
* Segun meteorologiisti, ca monato esis la maxim varma ulatempe mezurata en la historio. Antee, la maxim varma monato enrejistrata esis julio [[2016]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.parismatch.com/Actu/Environnement/Juillet-2019-est-le-mois-le-plus-chaud-jamais-mesure-sur-Terre-1640850?fbclid=IwAR00-zle8Z9h9KQ9MSWgJPcBKf5JnRXOiHRaM4D1XOn9rvEKvkEKo-ntGpw#utm_term=Autofeed&amp;utm_medium=Social&amp;xtor=CS2-26&amp;utm_source=Facebook&amp;Echobox=1565005631 |titulo=Juillet 2019 est le mois le plus chaud jamais mesuré sur Terre|editero=Paris Match|publikigita ye=5ma di agosto 2019|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=July confirmed as hottest month on record|url=https://www.bbc.com/news/science-environment-49238745|editero=BBC|publikigita ye=5ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di julio|1ma]] - Pos 30 yari, [[Japonia]] rikomencas chasar [[baleno|baleni]].
* 1ma - [[Laurentino Cortizo]] divenas prezidanto di [[Panama]].
* [[8ma di julio|8ma]] - [[Kyriakos Mitsotakis]] divenas chefministro di [[Grekia]].
* [[10ma di julio|10ma]] - La lasta automobilo ''Käfer'' de [[Volkswagen]] fabikesas en [[Puebla, Puebla|Puebla]], [[Mexikia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.sinembargo.mx/13-07-2019/3611865|titulo=De los nazis a los hippies: el fin de la ruta del escarabajo se dio en México, donde se reprodujo por miles|editero=sinembargo.mx|publikigita ye=10ma di julio 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di julio|12ma]] - Atento per automobilo-bombo che hotelo ''Asasey'' en [[Kismayo]], [[Somalia]], produktas adminime 26 morti. Islamala grupo ''al-Shabaab'' asumas responso pri l'atento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=BBC News|titulo=Kismayo attack: At least 26 dead as gunmen storm Somali hotel |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-48969781|publikigita ye=13ma di julio 2019 |vidita ye= 13ma di julio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di julio|18ma]] - Incendio premeditita che l'ateliero cinematografala ''Kyoto Animation'' produktas adminime 35 morti en [[Kyoto]], [[Japonia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Kyoto Animation studio fire: more than 20 dead after arson attack in Japan|url=https://www.theguardian.com/world/2019/jul/18/dead-suspected-arson-attack-kyoto-animation-japan|editero=The Guardian|publikigita ye=18ma di julio 2019 |vidita ye= 18ma di julio 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di julio|24ma]] - [[Boris Johnson]] divenas chefministro dil [[Unionita Rejio]].
* [[26ma di julio]] til la [[11ma di agosto]] - [[Tot-Amerika Ludi]] eventas en [[Lima]], [[Peru]].

=== [[Agosto]] ===
* [[3ma di agosto|3ma]] - Viro eniras pafante en [[supermerkato]] ''Walmart'' che [[El Paso]], [[Texas]], e produktas adminime 22 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://twitter.com/EPPOLICE/status/1158420637955833856|titulo=Just after 1000 another victim passed away. The total is now at 22|autoro=EL PASO POLICE DEPT|publikigita ye=5ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt; FBI inquestas se la motivo dil atako esus odio kontre enmigranti.
* [[4ma di agosto|4ma]] - En [[Dayton, Ohio]], dek personi mortas pro pafado, inkluzite la pafero, e 27 plusa homi vundesas, precize 13 hori pos la pafado en [[El Paso]], [[Texas]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=USA Today|titulo=In Dayton, 32 seconds that changed everything|publikigita ye=8ma di agosto 2019|autoro=Amber Hunt| idiomo={{en}}|url=https://www.usatoday.com/story/news/nation/2019/08/08/dayton-ohio-shooting-32-seconds-changed-everything/1951923001/}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di agosto|5ma]] - En [[Hong-Kong]] eventas la maxim granda striko e strada protesti pos 1967.
* 5ma - [[India]] revokas parto de lua [[konstituco]] qua donis autonomio a [[Kashmir]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url=https://www.bbc.co.uk/news/amp/world-asia-india-49231619 |titulo=Article 370: India strips disputed Kashmir of special status |editero=BBC |accessdate = 5ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di agosto|10ma]] - [[Kamiono]] transportante fuelo explozas en Morogoro, [[Tanzania]], e produktas adminime 89 morti e dozeni pluza homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.thecitizen.co.tz/news/Death-toll-in-Tanzania-fuel-tanker-tragedy-climbs-to-89/1840340-5236502-ih6lfk/index.html|titulo=Death toll in Tanzania fuel tanker tragedy climbs to 89|surnomo=Msowoya|nomo=Tumaini|publikigita ye=15ma di agosto 2019|website=The Citizen|editero=Mwananchi Communications |loko== Tanzania|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di agosto|11ma]] - Segun reporti publikigata ta dio, 114 personi, di qui 57 en [[Kerala]], 30 en [[Karnataka]] e 27 en [[Maharashtra]] mortabis pro [[musono|musonal]] inundadi en [[India]]. Adminime 227 personi mortis en tota [[India]], [[Bangladesh]], [[Pakistan]] e [[Nepal]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=CNN |publikigita ye=11ma di agosto 2019 |vidita ye= 11ma di agosto 2019|titulo=More than 100 are dead as heavy monsoon rains batter India|autoro=Sugam Porkharel ed Ivana Kottasova |url=https://edition.cnn.com/2019/08/11/asia/monsoon-india-deaths/index.html?utm_content=2019-08-11T16%3A30%3A14&amp;utm_medium=social&amp;utm_term=link&amp;utm_source=fbCNN&amp;fbclid=IwAR0ZdoleE64QcHjPFe9c2b5jP6ZzmOQVklN9dSzrTjGMrJkiAyApXgk611M}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di agosto|18ma]] - En [[Islando]], 100 ambiental aktivisti ed autoritati kunsidas por celebrar 'funeralo' dil [[glaciero]] Okjökull, qua liquidigesis komplete pro [[globala varmesko]]. Antee, ol kovris 15,5 km².&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Huffington Post.com|publikigita ye= 19ma di agosto 2019|vidita ye= 19ma di agosto 2019|titulo=Iceland Holds Funeral Honoring Glacier That Melted Away|url=https://www.huffpost.com/entry/okjokull-glacier-funeral_n_5d5abf64e4b0eb875f271eb3?utm_campaign=hp_fb_pages&amp;ncid=fcbklnkushpmg00000013&amp;utm_source=politics_fb&amp;utm_medium=facebook&amp;section=politics&amp;fbclid=IwAR2xJnM4kAXDTUGl1oalPisJiFqQWtSF8WVjBA2eK4OOfC_nRk5GzcVREU8|autoro=David Moye}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di agosto|19ma]] - En [[Brazilia]], fuligino kreita dum incendii che Amazoniana [[foresto]] mixas kun humida nubi e kovras l'urbo [[Sao Paulo (urbo)|Sao Paulo]]. Posdimezo, la cielo dil urbo divenas komplete obskura.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://oglobo.globo.com/sociedade/fenomeno-otico-que-escureceu-sp-uma-das-consequencias-das-queimadas-na-amazonia-23891542|titulo=Fenômeno ótico que escureceu SP é uma das consequências das queimadas na Amazônia|editero=O Globo|publikigita ye=19ma di agosto 2019|vidita ye= 25ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di agosto|21ma]] - [[Giuseppe Conte]], chefministro di [[Italia]], renuncas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=CNN|publikigita ye= 21ma di agosto 2019|titulo=Italy's Prime Minister Giuseppe Conte resigns, attacks Salvini as 'irresponsible'|idiomo={{en}}|url=https://edition.cnn.com/2019/08/20/europe/italy-prime-minister-giuseppe-conte-intl/index.html?utm_medium=social&amp;utm_term=link&amp;utm_content=2019-08-20T14%3A09%3A31&amp;utm_source=fbCNNi&amp;fbclid=IwAR2fl1-hql4Gu2KSI8Jww0lrOpM1Pfw58RFymsivbmJf2zBtezYO6HzjINk |autoro=Livia Borghese, Ivana Kottasova, Kara Fox=}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di agosto|23ma]] - Dum kunveno di chefi di stato e guvernerio del grupo [[G7]], [[Angela Merkel]] ed [[Emmanuel Macron]] deskriptas l'incendii en Amazonana foresto kom 'internaciona urjanteso'.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=BBC News|titulo=Amazon fires: Merkel and Macron urge G7 to debate 'emergency' |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-latin-america-49443389|publikigita ye=23ma di agosto 2019|vidita ye= 23ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di agosto|30ma]] til [[oktobro]] - [[Petrolo]] qua posible likis de neidentifikata [[petrolonavo]] komencas aparar en plaji de ok ek la 9 stati de la [[Nord-estala regiono (Brazilia)|Nord-estala regiono]] di [[Brazilia]]. Dum la sequanta dii ol ank atingos la stato [[Bahia]], e minacos plaji ube [[marala tortugo|marala tortugi]] ovifas, [[koralio|koralia rifi]] e turistala loki. En oktobro, plu kam 200 plaji en 77 municipi ja atingesis.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=El misterio de las masivas manchas de petróleo que provocaron una crisis inédita en las playas de Brasil|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias-america-latina-50161566|publikigita ye=23ma di oktobro 2019|vidita ye= 24ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Una mancha de petróleo llega a la bahía brasileña de Todos los Santos, la segunda más grande del mundo |url=https://elpais.com/sociedad/2019/10/18/actualidad/1571359180_891563.html |editero=El País|publikigita ye=18ma di oktobro 2019|vidita ye= 22ma di oktobro 2019|issn=1134-6582|idiomo={{es}}|autoro=Joana Oliveira}}&lt;/ref&gt;

=== [[Septembro]] ===
* [[1ma di septembro|1ma]] - [[Uragano]] ''Dorian'' frapas [[Bahama]], per venti di 185 milii/h (plu kam 290 km/h), efektigas inundadi e granda destruktadi,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Los Angeles Times|publikigita ye=1ma di septembro 2019 |vidita ye= 1ma di septembro 2019|titulo=Hurricane Dorian makes landfall in the Bahamas as dangerous Category 5 storm|url=https://www.latimes.com/world-nation/story/2019-09-01/northern-bahamas-hunkers-down-as-hurricane-dorian-closes-in}}&lt;/ref&gt; e produktas adminime 43 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Dorian deixa 43 mortos e rastro de devastação nas Bahamas|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2019/09/07/dorian-deixa-43-mortos-e-rastro-de-devastacao-nas-bahamas.htm |editero=UOL |publikigita ye=7ma di septembro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di septembro|2ma]] - Fairo sur la batelo ''MV Conception'' proxim l'insulo Santa Cruz, [[Kalifornia]], produktas adminime 52 morti. Tri semani pose, ankore 1300 personi restas desaparinta.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2019/09/22/americas/east-grand-bahama-us-medics-and-survivor/index.html |titulo=In this crippled part of the Bahamas, US medics can smell more bodies than they can find|editero=CNN.com |publikigita ye= 22ma di septembro 2019|vidita ye= 28ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;
*[[5ma di septembro|5ma]] - [[Ido-konfero 2019|Ido-konfero]] komencas en [[Berlin]], [[Germania]].
* [[6ma di septembro|6ma]] - [[India]]na kosmosondilo ''Chandrayaan-2'' kolizionas kontre la [[luno]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Business Insider|autoro=Morgan McFall Johnsen e Dave Mosher|url=https://www.businessinsider.com/india-lost-contact-with-moon-lander-indicating-crash-2019-9?utm_content=buffer91dbc&amp;utm_medium=social&amp;utm_source=facebook.com&amp;utm_campaign=buffer-bi&amp;fbclid=IwAR28IRjH8hD8kvD2CMTjllC92pIXSqXP1cBqYjKC_llp4Qw93couGcy5mqE |titulo=India lost contact with its moon lander, and an astronomer thinks the spacecraft crashed into the lunar surface|publikigita ye=6ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di septembro|9ma]] - [[Tifono]] ''Faxai'' frapas [[Japonia]] per 180 km/h-a venti, efektigas destruktado che [[metropolala regiono]] di [[Tokyo]], produktas 3 morti e vundas cirkume 40 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.japantimes.co.jp/news/2019/09/09/national/typhoon-faxai/#.XYNcmqTQgdU |titulo=Powerful Typhoon Faxai kills three, injures 40 and wreaks havoc on Tokyo transport system |editero=The Japan Times|publikigita ye=9ma di septembro 2019|vidita ye= 19ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;
*[[9ma di septembro|9ma]] - [[Ido-konfero 2019|Ido-konfero]] finas en [[Berlin]], [[Germania]]
* [[11ma di septembro|11ma]] - [[Astronomio|Astronomi]] anuncas dekekteso di [[aquo]] che l'atmosfero dil exoplaneto ''K2-18b'', unesmafoye detektata en planeto exter la [[sunala sistemo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nationalgeographic.com/science/2019/09/nomo-water-found-in-habitable-exoplanets-atmosphere-hubble-kepler-k2-18b/ |titulo=Water found on a potentially life-friendly alien planet |editero=National Geographic |publikigita ye=11ma di septembro 2019 |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di septembro|12ma]] - Adminime 11 personi mortas pro incendio en privata [[hospitalo]] che [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]], [[Brazilia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://brasil.elpais.com/brasil/2019/09/13/politica/1568373825_307103.html|titulo=Ao menos onze pessoas morrem em incêndio no hospital Badim, no Rio|editero=El País|publikigita ye=13ma di septembro 2019|vidita ye= 14ma di septembro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di septembro|14ma]] - Du refinerii di [[petrolo]] de ''Saudi Aramco'' en [[Saudi-Arabia]] bombardesas per senkrua aeronavi. La bombardi efektigas incendii. Militanti ''Houthi'' de [[Yemen]] asumas l'autoresi del ataki.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/news/2019/09/drones-hit-saudi-aramco-facilities-fires-190914051900472.html|titulo=Houthi drone attacks on 2 Saudi Aramco oil facilities spark fires|editero=www.aljazeera.com}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di septembro|16ma]] - Explozo di gaso efektigas incendio en fabrikerio di biologial armi en [[Rusia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Time |titulo=Gas Explosion at Russian Lab That Holds Ebola and Smallpox Samples |url=https://time.com/5678982/russia-explosion-lab-ebola-smallpox/|publikigita ye=17ma di septembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di septembro|20ma]] - Eventas mondala [[striko]] e protesto tri dii ante la somito pri klimato dil [[Unionita Nacioni]]. La protesteri demandas agadi por kombatar klimatala chanji.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/environment/live/2019/sep/20/climate-strike-global-change-protest-sydney-melbourne-london-new-york-nyc-school-student-protest-greta-thunberg-rally-live-news-latest-updates |titulo=Global climate strike: Greta Thunberg and school students lead climate crisis protest - live updates |editero=The Guardian|publikigita ye=20ma di septembro 2019 |vidita ye= 20ma di septembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 20ma di septembro til la [[2ma di novembro]] - Eventas Mondala Championdisputo pri [[Rugbio]] en [[Japonia]]; 12 urbi gastigas la partii.
* [[21ma di septembro|21ma]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.8 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Albania]], produktas adminime 68 vunditi, ed efektigas granda materiala destruktado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/09/21/terremoto-na-albania-deixa-dezenas-de-feridos.htm|titulo=Terremoto na Albânia deixa pelo menos 68 feridos, diz ministra da Saúde |editero=UOL|publikigita ye=21ma di septembro 2019 |vidita ye= 22ma di septembro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di septembro|23ma]] - [[Rusia]] formale adoptas la pakto pri [[klimato]] signatita en 2016 en [[Paris]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Russia formally joins Paris climate pact|url=https://www.euractiv.com/section/climate-environment/news/russia-formally-joins-paris-climate-pact/|publikigita ye=24ma di septembro 2019 |vidita ye= 28ma di septembro 2019|idiomo={{en}}|editero=Euractiv}}&lt;/ref&gt;

=== [[Oktobro]] ===
* [[1ma di oktobro|1ma]] - En [[Taiwan]], la ponto Nanfang'ao, inaugurita en 1996, krulas, 1 dio pos ke [[tifono]] ''Mitag'' frapis la regiono. Adminime 5 personi mortas pro l'acidento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.taiwannews.com.tw/en/news/3788721|titulo=Update: 5 Filipino, Indonesian workers perish after NE Taiwan bridge collapse, 1 still missing |editero=Taiwan News|publikigita ye=2ma di oktobro 2019|vidita ye= 2ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* 1ma - Kongreso di [[Peru]] dissolvesas dal prezidanto [[Martín Vizcarra]]. Konstitucala krizo komencas.&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro|titulo=Peru's president dissolves Congress to push through anti-corruption reforms|url=https://www.theguardian.com/world/2019/oct/01/perus-president-dissolves-congress-to-push-through-anti-corruption-reforms|editero=The Guardian|issn=0261-3077|publikigita ye=1ma di oktobro 2019|accessspublikigita ye=2ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 1ma - En [[Baghdad]], policisti pafas kontre demonstreri qui protestis kontre [[chomeso]], [[korupto]] e mala publika servadi. Plu kam 10 personi mortigesas e cirkume plusa homi 286 vundesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/baghdad-protests-today-iraq-tahrir-shooting-death-toll-corruption-unemployment-a9128506.html|titulo=Baghdad protests: At least ‘10 dead and more than 200 injured’ as riot police open fire|editero=The Independent |vidita ye= 5ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di oktobro|2ma]] - En [[Mali]], 25 soldati mortas dum ataki da membri de [[al-Kaida]] kontre du kazerni, en Boulkessi e Mondoro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=25 Malian soldiers killed in attack on two military camps |url=https://edition.cnn.com/2019/10/02/africa/mali-soldiers-killed-military-base-attack/index.html |editero=CNN|publikigita ye=2ma di oktobro 2019|vidita ye= 5ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di oktobro|6ma]] - Eventas legifanta elekti en [[Portugal]]. Partiso Socialista obtenas la majoritato ek la voti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Partido Socialista vence eleição legislativa em Portugal|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2019/10/06/pesquisa-de-boca-de-urna-aponta-vitoria-do-partido-socialista-nas-eleicoes-em-portugal.ghtml|editero=G1|publikigita ye=6ma di oktobro 2019|vidita ye= 11ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di oktobro|8ma]] - Prezidanto [[Lenín Moreno]], de [[Equador]], transferas la chef-urbo di la lando a [[Guayaquil]], pro ke demonstreri okupis la prezidantala palaco, e kaoso duras en la stradi di [[Quito]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url= https://www.theguardian.com/world/2019/oct/08/ecuador-moves-government-out-of-capital-as-violent-protests-rage |title =Ecuador moves government out of capital as violent protests rage | publikigita ye= 8ma di oktobro 2019 | vidita ye= 9ma di oktobro 2019 | editero=The Guardian|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di oktobro|9ma]] - [[Recep Tayyip Erdoğan]] informas ke [[Turkia]] invadis la nordo e l'esto di [[Siria]] por kombatar [[Kurdistan|Kurdi]] de la grupo ''Hêzên Sûriya Demokratîk''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-49983357|titulo=Turkey launches ground offensive in northern Syria|editero=BBC|publikigita ye=9ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di oktobro]] - Dum protesti kontre prezidanto [[Lenín Moreno]] en [[Quito]], [[Equador]], demonstranti atakas televiziono-brodkastero ''Teleamazonas'' e jurnalo ''El Comercio''.&lt;ref&gt;Extera ligilo|titulo=Manifestantes atacam emissora de TV e jornal em Quito |editero=UOL|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2019/10/12/manifestantes-atacam-emissora-de-tv-e-jornal-em-quito.htm|publikigita ye=12ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 12ma til la [[13ma di oktobro]] - [[Tifono]] ''Hagibis'' frapas [[Japonia]] e produktas adminime 26 morti e 175 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Passagem do tufão Hagibis no Japão provoca pelo menos 26 mortos|editero=RedeTV!|publikigita ye=13ma di oktobro 2019 |url=https://www.redetv.uol.com.br/jornalismo/mundo/passagem-do-tufao-hagibis-no-japao-provoca-pelo-menos-26-mortos|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di oktobro|14ma]] - Protesti en [[Equador]] finas pos ke prezidanto [[Lenín Moreno]] anuncas riadopto di subsidiajo a kombustivi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.rtp.pt/noticias/mundo/equador-governo-repoe-subsidio-aos-combustiveis-e-protestos-terminam_n1179020|titulo=Equador. Governo repõe subsídio aos combustíveis e protestos terminam|editero=RTP|vidita ye= 18ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* 14ma - En [[Santiago, Chili]], komencas protesti studentala en la stradi pos augmento di bilietopreci di [[metroo]]. La protesti dissemesas ad altra urbi ed eventas konfronti inter la demonstreri e la polico.Ye la 19ma di oktobro, prezidanto [[Sebastián Piñera]] suspensas l'augmento, tamen la protesti duros. Ye la 20ma di oktobro, 8 personi ja mortabis dum la violento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2019/10/20/world/americas/chile-protests-riots.html|titulo=Chile Unrest Spreads, With 8 Deaths Reported in Violence|editero=The New York Times|publikigita ye=20ma di oktobro 2019, aktualigita ye la 21ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di oktobro|14ma]] - Komencas protesti en [[Katalunia]] pos judicio di la chefi dil movado pri nedependo di la regiono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.em.com.br/app/noticia/internacional/2019/10/19/interna_internacional,1094213/novo-protesto-separatista-mantem-barcelona-sob-tensao.shtml|titulo=Novo protesto separatista mantém Barcelona sob tensão|editero=Estado de Minas|publikigita ye=19ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di oktobro|15ma]] - En [[Fortaleza, Ceará]], [[Brazilia]], rezidala edifico krulas e produktas 8 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/ce/ceara/noticia/2019/10/19/novo-video-mostra-funcionarios-de-empresa-de-reforma-saindo-do-predio-logo-apos-desabamento-em-fortaleza.ghtml |titulo=Novos vídeos mostram engenheiro saindo do prédio logo após desabamento; 'A síndica tá lá embaixo'|editero=G1|publikigita ye=19ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di oktobro|19ma]] - En [[London]], cirkume 1 milion personi partoprenas en protesto organizata dal grupo ''People's Vote'', demandanta nova plebicito pri [[Brekiro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/uk-news/2019/oct/19/peoples-vote-march-hailed-as-one-of-greatest-protest-marches-in-british-history|titulo=March organisers hail ‘one of the greatest protest marches in British history’|publikigita ye=19ma di oktobro 2019|editero=The Guardian |vidita ye= 20ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di oktobro|22ma]] - En [[Nord-Irlando]], [[aborto]] e samasexua mariajo legaligesas.
* [[27ma di oktobro|27ma]] - Eventas prezidantal elekti en [[Arjentinia]]. [[Alberto Ángel Fernández]], kandidato dil opozantaro, vinkas [[Mauricio Macri]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Eleições na Argentina: Fernández e Kirchner vencem Macri no primeiro turno|url= https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/10/27/alberto-fernandez-cristina-kirchner-vitoria-eleicoes-argentina.htm|editero=UOL|publikigita ye=27ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di oktobro|29ma]] - Chefministro [[Saad Hariri]] de [[Libano]] renuncas, pos intensa populara protesti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Lebanon’s Prime Minister, Saad Hariri, Steps Down in Face of Protests|url=https://www.nytimes.com/2019/10/29/world/middleeast/saad-hariri-stepping-down-lebanon.html?smid=tw-nytimes&amp;smtyp=cur|editero=The New York Times|publikigita ye=29ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di oktobro|31ma]] - En [[Okinawa]], [[Japonia]], incendio destruktas 500-yar-evanta kastelo Shuri.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Fire at Shuri Castle, a world heritage site|url=https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20191031_09/|editero=NHK| publikigita ye=31ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* 31ma - Incendio en [[treno]] proxim l'urbo [[Rahim Yar Khan]] en [[Pakistan]], produktas adminime 75 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=BBC News |publikigita ye= 31ma di oktobro 2019|titulo=At least 73 dead in Pakistan train fire, police say|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-50245090}}&lt;/ref&gt;

=== [[Novembro]] ===
* [[1ma di novembro|1ma]] - [[Hispania]] anuncas ke ol gastigos la Konfero pri Klimatala Chanji dil [[Unionita Nacioni]], eventonta de la 2ma til la 13ma di decembro, pro la politikal desquieteso en [[Santiago, Chili]], urbo antee selektita kom eventeyo por la konfero.
* [[2ma di novembro|2ma]] - Pirati kaptas 9 gajo-homi de la navo [[Norvegia]]na ''MV Bonita'' proxim [[Cotonou]], [[Benin]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=CNN World |titulo=Pirates kidnap nine crew members from cargo ship off coast of Benin|autoro=Mitchell McCluskey e Ralph Ellis |publikigita ye= 4ma di novembro 2019 |url=https://edition.cnn.com/2019/11/03/africa/pirates-kidnap-crew-members-cargo-ship-benin/index.html##targetText=Pirates%20boarded%20the%20MV%20Bonita,company%20which%20owns%20the%20vessel.}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di novembro|9ma]] - [[Ciklono]] ''Bulbul'' produktas sep morti en [[West Bengal]] ed en [[Bangladesh]]. Plua kam du milion personi evakuesas de lia domi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/cyclone-kills-14-india-bangladesh-66889252?cid=clicksource_76_null_headlines_hed |titulo=Cyclone kills at least 14 in India, Bangladesh|editero=ABC News|vidita ye= 10ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di novembro|10ma]] - [[Evo Morales]] renuncas la prezidanteso di [[Bolivia]] pos populala protesti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Em meio a crise, Evo Morales renuncia à presidência da Bolívia - 10/11/2019 - UOL Notícias|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/11/10/em-meio-a-crise-evo-morales-renuncia-a-presidencia-da-bolivia.htm |editero=UOL|publikigita ye=10ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di novembro|14ma]] - [[Venezia]] deklaras urjanteso-stando pro la [[mareo|mareala]] inundadi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.milenio.com/internacional/europa/italia-decreta-el-estado-de-emergencia-en-venecia-por-inundaciones |titulo=Italia decreta el estado de emergencia en Venecia por inundaciones|editero=Milenio|idiomo={{es}}|publikigita ye=14ma di novembro 2019|vidita ye= 21ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di novembro|21ma]] - [[Benjamin Netanyahu]], chefministro di [[Israel]], akuzesas pri fraudo, suborno e fido-rupto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nbcnews.com/news/world/israeli-pm-netanyahu-indicted-charges-bribery-fraud-breach-trust-n1084831 |titulo=Benjamin Netanyahu indicted on charges of bribery, fraud and breach of trust |editero=NBC News|publikigita ye=21ma di novembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di novembro|23ma]] - Che [[Bougainville]], [[Papua-Nova-Guinea]] eventas plebicito pri plusa autonomeso o kompleta nedependo, e 98,31% ek la voteri decidas pri nedependo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.standardmedia.co.ke/article/2001352846/bougainville-voters-back-independence-by-landslide|titulo= Bougainville voters back independence by landslide|autoro=AFP|editero=The Standard|vidita ye=6ma di julio 2022|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di novembro|26ma]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.4 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Albania]] e produktas 50 morti e 900 plusa homi vundita.&lt;ref name= shqiptarja.com&gt;{{Extera ligilo|url=https://shqiptarja.com/lajm/40-viktima-nga-termeti-nxirren-te-gjithe-personat-nga-rrenojat-ne-thumane-vijojne-kerkimet-ne-durres-per-6-persona|titulo=50 viktima nga tërmeti! Nxirren të gjithë trupat nga rrënojat në Thumanë dhe në Durrës|website=shqiptarja.com|idiomo={{sq}}|vidita ye= 28ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.albaniandailynews.com/index.php?mod=2&amp;idm=37621|titulo=No. of Injured from Earthquake Rises to 900|website=Albanian Daily News|idiomo={{en}}|vidita ye= 29ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;

=== [[Decembro]] ===
* [[3ma di decembro|3ma]] - [[Tifono]] ''Kammuri'' (anke nomizita ''Tisoy'') frapas [[Filipini]], domajas cirkume {{formatnum:28577}} domi&lt;ref name=&quot;Tisoy1&quot;&gt;{{Extera ligilo|titulo='Tisoy' leaves trail of destruction in Northern Samar|url=https://www.pna.gov.ph/articles/1087969|publikigita ye=5ma di decembro 2019|autoro=Sarwell Meniano|editero=Philippine News Agency}}&lt;/ref&gt; e produktas 12 morti.&lt;ref name=&quot;NDRRMCTisoy&quot;&gt;{{Extera ligilo|editero=NDRRMC |url=http://www.ndrrmc.gov.ph/attachments/article/3969/SitRep_No_19_re_Response_Actions_and_Effects_of_TY_Tisoy_I_N_Kammuri_as_of_13Dec2019_6PM.pdf |publikigita ye= 13ma di decembro 2019|titulo=Situational Report No. 19 re Response Actions and Effects for Typhoon &quot;TISOY&quot;}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di decembro|8ma]] - Incendio che fabrikerio en [[Nova-Delhi]], [[India]], produktas 43 morti ed adminime 50 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.npr.org/2019/12/08/786066785/43-dead-in-extremely-horrific-fire-at-new-delhi-factory|titulo=43 Dead In 'Extremely Horrific' Fire At New Delhi Factory|website=NPR.org}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di decembro|9ma]] - [[Volkano]] Whakaari eruptas en l'insulo White, [[Nova-Zelando]], e produktas adminime 18 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-50715047|titulo=New Zealand volcano: 'No sign of life' after White Island eruption|publikigita ye=2019-12-09|work=BBC|vidita ye= 9ma di decembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di decembro|12ma]] - En [[Aljeria]] eventas prezidantal elekti pos la renunco di [[Abdelaziz Bouteflika]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|idiomo={{en}}|url=https://www.france24.com/en/20190915-algeria-presidential-election-fixed-december-12-says-bensalah-bouteflika|titulo=Algerian presidential election fixed for December 12, says interim president|editero=France 24]]|publikigita ye=16ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt; [[Abdelmadjid Tebboune]] elektesas prezidanto per 58,15% ek la voti.
* [[14ma di decembro|14ma]] - [[Papo Franciskus]] abolisas pontifikala sekreteso en inquesti pri sexuala violento kontre pueri.
* [[24ma di decembro|24ma]] til la [[25ma di decembro]] - [[Tifono]] ''Phanfone'' frapas la centro di [[Filipini]] per venti til 200 km/h, e produktas adminime 16 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://phys.org/news/2019-12-typhoon-phanfone-philippines.html|titulo=Typhoon Phanfone kills at least 16 in Philippines|editero=Phys.org|publikigita ye=26ma di decembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di decembro|27ma]] - Aviono [[Fokker 100]] de la kompanio ''Bek Air'' transportanta 98 personi falas pos departar del aeroportuo di [[Almatı]]. L'acidento produktas 12 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=ref name=&quot;nyt-dec-26-2019&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2019/12/26/world/asia/plane-crash-almaty-kazakhstan.html |titulo=Kazakhstan Plane Crash Kills at Least 12 People|editero=The New York Times|publikigita ye=27ma di decembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di decembro|28ma]] - Atento per automobilo-bombo en [[Mogadishu]], [[Somalia]], produktas adminime 90 morti e plu kam 100 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://aawsat.com/english/home/article/2055876/mogadishu-least-90-killed-checkpoint-blast|titulo=Mogadishu: At Least 90 Killed in Checkpoint Blast |editero=Ashark - Al-Awsat|idiomo={{en}}|vidita ye= 28ma di decembro 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/news/2019/12/dozens-killed-mogadishu-car-bomb-attack-police-191228072334950.html|titulo=Dozens killed in Mogadishu car bomb attack|editero=Al Jazeera|vidita ye= 28ma di decembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di decembro|29ma]] - La konsilistaro di chefi di [[talibano]] anuncas tempala pafo-ceso en [[Afganistan]].
* [[31ma di decembro|31ma]] - La maxim mala [[musono|musona]] inundado de 2013 til lor en [[Jakarta]], [[Indonezia]], produktas 9 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bangkokpost.com/world/1826894/jakarta-hit-by-worst-flooding-since-2013|titulo=9 dead as Jakarta hit by worst flooding since 2013|editero=Bangkok Post|publikigita ye=1ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==

== Morti ==
[[Arkivo:Bob_Einstein_1970.JPG|thumb|130px|[[Bob Einstein]]]]
* [[2ma di januaro]] - [[Bob Einstein]], Usan aktoro e skriptisto di komedii (n. 1942)
* [[17ma di januaro]] - [[Babiker Awadalla]], chefa ministro di Sudan (n. 1917)
* [[20ma di januaro]] - [[Andy Vajna]], Hungara-Usana filmifisto (n. 1944)
* (desaparis la [[21ma di januaro]]) - [[Emiliano Sala]], Arjentiniana futbalisto (n. 1990)
* [[29ma di januaro]] - [[James Ingram]], Usana kantisto e kompozisto (n. 1952)
* [[3ma di februaro]] - [[Julie Adams]], Usan aktorino (n. 1926)
* [[6ma di februaro]] - [[Manfred Eigen]], Germana biofizikisto, Nobel-laureato&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Göttinger Nobelpreisträger Manfred Eigen verstorben|url=https://www.mpibpc.mpg.de/15874795/Manfred-Eigen |publikigita ye=7ma di februaro 2019 |editero=Max-Planck-Institut für biophysikalische Chemie|idiomo={{de}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1927)
[[Arkivo:Jan_Olszewski_3.jpg|thumb|130px|[[Jan Olszewski]]]]
* [[7ma di februaro]] - [[Jan Olszewski]], chefministro di Polonia&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.washingtonpost.com/world/europe/former-polish-prime-minister-jan-olszewski-dies-at-88/2019/02/08/69a92cbc-2b84-11e9-906e-9d55b6451eb4_story.html?utm_term=.0aa812ee2b55 |titulo=Former Polish prime minister Jan Olszewski dies at 88|editero=The Washington Post|publikigita ye=8ma di februaro 2019|vidita ye= 11ma di februaro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1935)
*7ma di februaro - [[Albert Finney]], [[Anglia|angla]] aktoro
* [[11ma di februaro]] - [[Ricardo Boechat]], Braziliana jurnalisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/sp/sao-paulo/noticia/2019/02/11/ricardo-boechat-jornalista-morre-aos-66-anos-em-queda-de-helicoptero-em-sp.ghtml|titulo=Ricardo Boechat, jornalista, morre aos 66 em queda de helicóptero em SP|editero=G1|publikigita ye=11ma di februaro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1952)
* 11ma di februaro - [[Sibghatullah Mojaddedi]], prezidanto di Afganistan (n. 1926)
* [[13ma di februaro]] - [[Bibi Ferreira]], Brazilian aktorino (n. 1922)
* [[16ma di februaro]] - [[Bruno Ganz]], Suis aktoro (n. 1941)
* [[19ma di februaro]] - [[Karl Lagerfeld]], Germana modisto (n. 1933)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.larazon.es/gente/karl-lagerfeld-la-segunda-muerte-de-chanel-KC22020291 |titulo=Karl Lagerfeld: La segunda muerte de Chanel|editero=La Razón|vidita ye= 20ma di februaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di februaro]] - [[Antoine Gizenga]], chefa ministro di la Demokratial Republiko Kongo (n. 1925)
* [[27ma di februaro]] - [[France-Albert René]], prezidanto di Seycheli (n. 1935)
* [[1ma di marto]] - [[Jores Ivanovich Alfyorov|Jores Alfyorov]], Rusa-Sovietiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1930)
* [[10ma di marto]] - [[İrsen Küçük]], chefministro di Norda Chipro (n. 1940)
* [[15ma di marto]] - [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]], chefo di stato di Mauritania (n. 1943)
[[Arkivo:Dick_Dale,_Viva_Las_Vegas,_2013-03-30_IMG_8131_(8605847986).jpg|thumb|130px|[[Dick Dale]]]]
* [[16ma di marto]] - [[Dick Dale]], Usana muzikisto (n. 1937)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://bestclassicbands.com/dick-dale-obituary-3-17-1999/|titulo=Dick Dale, King of Surf Guitar, Dead at 81|publikigita ye=5ma di aprilo 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di marto]] - [[Donald Kalpokas]], chefministro di Vanuatu (n. 1943)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.rnz.co.nz/international/pacific-news/385197/a-founding-father-of-vanuatu-dies|titulo=A founding father of Vanuatu dies|publikigita ye=20ma di marto 2019|editero=RNZ}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di aprilo]] - [[Sydney Brenner]], Sudafrikana biologo, Nobel-laureato (n. 1927)
* [[6ma di aprilo]] - [[David James Thouless]], Skota fizikisto, Nobel-laureato (n. 1934)
* [[13ma di aprilo]] - [[Paul Greengard]], Usana neurociencisto, Nobel-laureato (n. 1925)
* [[14ma di aprilo]] - [[Bibi Andersson]], Sueda cinem-aktorino&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2019/04/14/movies/bibi-andersson-dead.html|titulo=Bibi Andersson, Luminous Presence in Bergman Films, Dies at 83|nomo=Anita|surnomo=Gates|publikigita ye=14ma di aprilo 2019|work=The New York Times|vidita ye= 14ma di aprilo 2019|via=NYTimes.com}}&lt;/ref&gt; (n. 1935)
* [[17ma di aprilo]] - [[Alan García]], prezidanto di [[Peru]] (n. 1949)&lt;ref name=&quot;Perú21&quot;/&gt;
* [[22ma di aprilo]] - [[Lê Đức Anh]], prezidanto di Vietnam (n. 1920)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://bnews.vn/nguyen-chu-tich-nuoc-le-duc-anh-tu-tran/120276.html |titulo=Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh từ trần|idiomo={{vi}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di aprilo]] - Granda-duko [[Jean de Luxemburgia]] (n. 1921)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|surnomo=Editor |nomo=Brittani BargerDeputy|url=http://royalcentral.co.uk/europe/luxembourg/breaking-grand-duke-jean-of-luxembourg-dies-at-the-age-of-98-119830 |editero=Royal Central|titulo=BREAKING: Grand Duke Jean of Luxembourg dies at the age of 98 |vidita ye= 23ma di aprilo 2019 |publikigita ye=23ma di aprilo 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di aprilo]] - [[Negaso Gidada]], 7ma prezidanto di Etiopia (n. 1943)
[[Arkivo:Beth Carvalho (5097053692).jpg|thumb|130px|[[Beth Carvalho]]]]
* [[30ma di aprilo]] - [[Beth Carvalho]], Braziliana kantistino e kompozistino (n. 1946)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Morre aos 72 anos a sambista Beth Carvalho |url= https://entretenimento.uol.com.br/noticias/redacao/2019/04/30/morre-aos-72-anos-a-sambista-beth-carvalho.htm |editero=UOL |vidita ye= 30ma di aprilo 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 30ma di aprilo - [[Anémone]], Franc aktorino (n. 1950)
* [[2ma di mayo]] - [[Ali Mroudjaé]], prezidanto di Komori (1939)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.comores-infos.net/lenterrement-de-lancien-ministre-ali-mroudjae-est-aujourdhui/ |titulo=L'enterrement de l'ancien ministre Ali Mroudjae est aujourd'hui|publikigita ye= 2ma di mayo 2019|vidita ye= 10ma di mayo 2019|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di mayo]] - [[Sprent Dabwido]], prezidanto di [[Nauru]] (n. 1972)
* [[9ma di mayo]] - [[Alvin Sargent]], Usana cenaristo (n. 1927)
[[Arkivo:Doris Day in Love Me or Leave Me trailer.jpg|thumb|130px|[[Doris Day]]]]
* [[13ma di mayo]] - [[Doris Day]], Usan aktorino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias-48257516|titulo=Muere Doris Day, la legendaria actriz famosa por cantar el éxito &quot;Qué será, será&quot;|editero=BBC News - Mundo|publikigita ye=13ma di mayo 2019 |idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1922)
* [[14ma di mayo]] - [[Tim Conway]], Usan aktoro (n. 1933)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://people.com/tv/tim-conway-dies/ |titulo=Tim Conway, Star of The Carol Burnett Show, Dies at 85|editero=People|vidita ye= 20ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;
* 14ma di mayo - [[Sven Lindqvist]], Sueda skriptisto (n. 1932)&lt;ref&gt;[https://www.etc.se/inrikes/forfattaren-sven-lindqvist-ar-dod-blev-87-ar Författaren Sven Lindqvist är död - blev 87 år] {{sv}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di mayo]] - [[Bob Hawke]], chefministro di Australia (n. 1929)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Bob Hawke, Australia's 23rd prime minister, dies aged 89 |url=https://abc.net.au/news/2019-05-16/bob-hawke-dies-former-australian-prime-minister-and-labor-leader/6562902?pfmredir=sm |website=ABC News |vidita ye= 16ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;
* 16ma di mayo - [[I. M. Pei]], Chinian arkitekto (n. 1917)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=I.M. Pei, World-Renowned Architect, Is Dead at 102|editero=The New York Times|publikigita ye=16ma di mayo 2019|url=https://www.nytimes.com/2019/05/16/obituaries/im-pei-world-renowned-architect-is-dead-at-102.html|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di mayo]] - [[Niki Lauda]], Austrian automobilisto (n. 1949)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Tricampeão da Fórmula 1, Niki Lauda morre aos 70 anos |url=https://esporte.uol.com.br/f1/ultimas-noticias/2019/05/20/tricampeao-da-formuliziza-1-niki-lauda-morre-aos-70-anos-diz-jornal.htm|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=20ma di mayo 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Murray Gell-Mann at Lection.JPG|thumb|130px|[[Murray Gell-Mann]]]]
* [[24ma di mayo]] - [[Murray Gell-Mann]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1929)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.nytimes.com/2019/05/24/obituaries/murray-gell-mann-died-.html |titulo=Murray Gell-Mann, Who Peered at Particles and Saw the Universe, Dies at 89}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di mayo]] - [[Prem Tinsulanonda]], chefministro di Tailando (n. 1920)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Prem Tinsulanonda, King’s Advisor and Statesman, Dies at 98|url= http://www.khaosodenglish.com/news/2019/05/26/prem-tinsulanonda-kings-advisor-and-statesman-dies-at-98/amp/ }}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di mayo]] - [[Apolo Nsibambi]], chefa ministro di Uganda (n. 1940)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.africanews.com/2019/05/28/uganda-s-ex-prime-minister-nsibambi-dies// |titulo=Uganda's ex-prime minister Nsibambi dies|editero=Africa News|vidita ye= 4ma di junio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 28ma di mayo - [[Edward Seaga]], chefministro di Jamaika (n. 1930)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://jamaica-gleaner.com/article/news/20190528/edward-seaga-has-died-89 |titulo=Edward Seaga Has Died At 89|editero=The Cleaner|publikigita ye=28ma di mayo 2019|vidita ye= 26ma di aprilo 2020|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di junio]] - [[José Antonio Reyes]], Hispana futbalisto (n. 1983)
* [[6ma di junio]] - [[Dr. John]], Usana kantisto e kompozisto (n. 1941)
* [[12ma di junio]] - [[Sylvia Miles]], Usan aktorino (n. 1924)&lt;ref&gt;[https://www.hollywoodreporter.com/news/sylvia-miles-dead-midnight-cowboy-star-was-94-1139055 Sylvia Miles, Scene-Stealer in 'Midnight Cowboy' and 'Farewell, My Lovely,' Dies at 94]&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Zeffirelli.jpg|thumb|130px|[[Franco Zeffirelli]]]]
* [[15ma di junio]] - [[Franco Zeffirelli]], Italiana filmifisto (n. 1923)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.lanazione.it/firenze/cronaca/morto-franco-zeffirelli-1.4647533 |titulo=È morto Franco Zeffirelli, addio al Maestro|editero=La Nazione|publikigita ye=15ma di junio 2019|idiomo={{it}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di junio]] - [[Mohamed Morsi]], prezidanto di Egiptia (n. 1951)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48668941 |titulo=Egypt's ousted president Mohammed Morsi dies in court|editero=BBC|publikigita ye=17ma di junio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di junio]] - [[Dimitris Kristofias]], prezidanto di [[Chipro]] (n. 1946)&lt;ref&gt;[https://cyprus-mail.com/2019/06/21/former-president-demetris-christofias-has-died/ Former president Demetris Christofias has died]&lt;/ref&gt;
* [[30ma di junio]] - [[Momir Bulatović]], prezidanto di Montenegro (n. 1956)
* [[6ma di julio]] - [[João Gilberto]], Braziliana kompozisto e kantisto di [[bossa nova]] (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://epoca.globo.com/guilherme-amado/morre-cantor-compositor-joao-gilberto-23789346|titulo=Morre o cantor e compositor João Gilberto|editero=Época|publikigita ye=6ma di septembro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di julio]] - [[Fernando de la Rúa]], prezidanto di Arjentinia (n. 1937)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Clarín |url= https://www.clarin.com/politica/murio-fernando-rua-militancia-poder-breve-conflictiva-gestion_0_DPpgwnnJ_.html |titulo=Murió Fernando de la Rúa: de la militancia al poder, con una breve y conflictiva gestión|publikigita ye=9ma di julio 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di julio]] - [[Hussain Muhammad Ershad]], prezidanto di Bangladesh (n. 1930)
[[Arkivo:Johnny Clegg Fête de l'Humanité 2007.JPG|thumb|130px|[[Johnny Clegg]]]]
* [[16ma di julio]] - [[Johnny Clegg]], Sudafrikana muzikisto e kantisto (n. 1953)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Le musicien sud-africain Johnny Clegg, fervent opposant à l'apartheid, est mort à 66 ans|url= https://www.francetvinfo.fr/monde/afrique/afrique-du-sud/le-musicien-sud-africain-johnny-clegg-fervent-opposant-a-l-apartheid-est-mort-a-66-ans_3538829.html?utm_medium=Social&amp;utm_source=Facebook&amp;Echobox=1563301635&amp;fbclid=IwAR3WqQCYGADG6coXMbe6qoJwFJj9AHY2P31yOxgF-duJt65XDeXNVl-EBuc#xtor=CS1-746|editero=Franceinfo|publikigita ye=16ma di julio 2019|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di julio]] - [[Ágnes Heller]], Hungara filozofino (n. 1929)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://whbl.com/news/articles/2019/jul/19/hungarian-philosopher-agnes-heller-dies-at-age-of-90/919767/|titulo=Hungarian philosopher Agnes Heller dies at age of 90|publikigita ye=19ma di julio 2019|editero=whbl.com|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 19ma di julio - [[Rutger Hauer]], Nederlandan aktoro (n. 1944)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://variety.com/2019/film/news/rutger-hauer-dead-dies-blade-runner-co-star-1203278050|titulo=Rutger Hauer, ‘Blade Runner’ Co-Star, Dies at 75|autoro=Chris Morris|publikigita ye=24ma di julio 2019|editero=Variety|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di julio]] - [[Li Peng]], chefministro di Popul-Republiko Chinia (n. 1928)&lt;ref&gt;[https://www.nytimes.com/2019/07/23/obituaries/li-peng-dead.html Li Peng, Chinese Leader Derided for Role in Tiananmen Crackdown, Dies at 90]&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Beji Caid el Sebsi at the Presidential Palace.jpg|thumb|130px|[[Beji Caid el Sebsi]]]]
* [[25ma di julio]] - [[Beji Caid el Sebsi]], prezidanto e chefministro di Tunizia (n. 1926)&lt;ref&gt;[https://www.france24.com/en/20190725-tunisia-president-essebsi-dies-aged-92 Tunisian President Beji Caid Essebsi dies aged 92]&lt;/ref&gt;
* [[27ma di julio]] - [[John Robert Schrieffer]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1931)&lt;ref&gt;[https://www.thehindu.com/sci-tech/science/nobel-prize-winning-physicist-john-schrieffer-dies-in-florida/article28734814.ece Nobel Prize-winning physicist John Schrieffer dies in Florida]&lt;/ref&gt;
* [[1ma di agosto]] - [[Sadou Hayatou]], chefa ministro di Kamerun (n. 1942)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|autohr=Yolande Tankeu|titulo=Décès de Sadou Hayatou ,ancien Premier ministre du Cameroun :: CAMEROON |url=https://www.camer.be/76149/11:1/cameroon-deces-de-sadou-hayatou-ancien-premier-ministre-du-cameroun.html |editero=camer.be |publikigita ye=1ma di agosto 2019 |idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* 1ma di agosto - [[Annemarie Huber-Hotz]], kancelerino di Suisia (n. 1948)
* [[3ma di agosto]] - [[Thomas Remengesau Sr.]], prezidanto di Palau (n. 1929)
* [[4ma di agosto]] - [[Nuon Chea]], chefministro di [[Kambodja]] (n. 1926))&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Nuon Chea, ideologue of Cambodia's Khmer Rouge, dies at 93|editero=Bangkok Post|idiomo={{en}}|url=https://www.bangkokpost.com/world/1724475/nuon-chea-ideologue-of-cambodias-khmer-rouge-dies-at-93 }}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di agosto]] - [[Toni Morrison]], Usana skriptistino, Nobel-laureato (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|autoro=Margalit Fox|titulo=Toni Morrison, ‘Beloved’ Author and Nobel Laureate, Dies at 88 |url=https://www.nytimes.com/2019/08/06/books/toni-morrison-dead.html |editero=The New York Times |vidita ye= 6ma di agosto 2019 |publikigita ye=6ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di agosto]] - [[Kary Banks Mullis]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1944)&lt;ref&gt;[https://www.charlotteobserver.com/news/state/south-carolina/article233664142.html Dreher High School grad who revolutionized DNA has died]&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:PeterFondaCaptainAmerica-side.jpg|thumb|130px|[[Peter Fonda]]]]
* [[16ma di agosto]] - [[Peter Fonda]], Usan aktoro (n. 1940)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url = https://www.nbcnews.com/pop-culture/pop-culture-news/peter-fonda-star-easy-rider-dead-79-n1043566|title = Peter Fonda, star of 'Easy Rider,' dead at 79|editero=NBC News|autoro=Janelle Griffith, Diana Dasrath|publikigita ye= 16ma di agosto 2019|vidita ye= 16ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt; 
* [[19ma di agosto]] - [[Zbigniew Makowski]], Polona piktisto (n. 1930)
* [[22ma di agosto]] - [[Junior Agogo]], Ghanana futbalisto (n. 1979)
* [[27ma di agosto]] - [[Dawda Jawara]], prezidanto e chefa ministro di Gambia (n. 1924)&lt;ref&gt;[https://books.google.com/books?id=UiBWDQAAQBAJ&amp;pg=PA145&amp;dq=Dawda+Jawara+1924&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjkmN-srZvUAhUHiiwKHaH-BlQQ6AEIKDAC#v=onepage&amp;q=Dawda%20Jawara%201924&amp;f=false Profile of Dawda Kairaba Jawara]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.africanews.com/2019/08/27/the-gambia-s-nomo-president-dawda-jawara-dies-aged-95-official/&lt;/ref&gt;
* [[31ma di agosto]] - [[Immanuel Wallerstein]], Usana sociologo (n. 1930)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Immanuel Wallerstein, Anti-Capitalist Intellectual, Dies at 88 |url=https://www.telesurenglish.net/news/Immanuel-Wallerstein-Anti-Capitalist-Intellectual-Dies-at-88-20190901-0009.html |vidita ye= 3ma di septembro 2019 |editero=Telesur |publikigita ye=1ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di septembro]] - [[Robert Mugabe]], prezidanto di Zimbabwe (n. 1924)&lt;ref name=&quot;BBC-Death&quot;&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=6ma di septembro 2019 |titulo=Zimbabwe ex-President Robert Mugabe dies aged 95 |url=https://www.bbc.com/news/world-africa-49604152 |editero=BBC News |vidita ye= 6ma di septembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di septembro]] - [[Jusuf Habibie]], prezidanto di Indonezia (n. 1936)&lt;ref&gt;[https://news.detik.com/berita/d-4702307/bj-habibie-tutup-usia BJ Habibie Tutup Usia]&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:ʻAkilisi Pōhiva (26721748042).jpg|thumb|130px|[[ʻAkilisi Pōhiva]]]]
* [[12ma di septembro]] - [[ʻAkilisi Pohiva]], chefministro di Tonga (n. 1941)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|vidita ye= 14ma di septembro 2019 |idiomo={{en}}|url=https://www.rnz.co.nz/news/pacific/398621/tongan-pm-akilisi-pohiva-dies-aged-78 |titulo=Tongan PM 'Akilisi Pohiva dies, aged 78|editero=Radio New Zealand|publikigita ye=12ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di septembro]] - [[Lol Mahamat Choua]], prezidanto di Chad (m. 1939)&lt;ref&gt;[https://tchadinfos.com/politique/tchad-lancien-president-de-la-republique-lol-mahamat-choua-est-mort/ Tchad : l’ancien président de la République Lol Mahamat Choua est mort à 80 ans] {{fr}}&lt;/ref&gt;
* 15ma di septembro - [[Ric Ocasek]], Usana kantisto, kompozisto e muzikala produktisto (n. 1944)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Ric Ocasek, Lead Singer of The Cars, Dead in New York at 75|url=https://www.nbcnewyork.com/news/local/Ric-Ocasek-Cars-Singer-Dead-in-NY-at-75-560430391.html|editero=WNBC|publikigita ye=15ma di septembro 2019|vidita ye= 15ma di septembro 2019|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di septembro]] - [[Imata Kabua]], prezidanto dil Insuli Marshall (n. 1943)&lt;ref&gt;[https://www.usp.ac.fj/news/story.php?id=3153 USP installs 26th Chancellor]&lt;/ref&gt;
* [[19ma di septembro]] - [[Zine El Abidine Ben Ali]], prezidanto di Tunizia&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Décès de l'ex président Zine El Abidine Ben Ali |editero=MosaiqueFM|url=https://www.mosaiquefm.net/fr/actualite-national-tunisie/608684/deces-de-l-ex-president-zine-el-abidine-ben-ali |vidita ye= 19ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt; (n. 1936)
* [[26ma di septembro]] - [[Jacques Chirac]], prezidanto e chefministro di Francia (n. 1932)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|title = Jacques Chirac, French President Who Championed European Identity, Is Dead at 86|url = https://www.nytimes.com/2019/09/26/obituaries/jacques-chirac-dead.html|publisher = The New York Times|date = 26ma di septembro 2019|accessdate = 26ma di septembro 2019|author=James F. Clarity e John Tagliabue}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha (cropped).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Diogo Freitas do Amaral]]&lt;/small&gt;]]
* [[3ma di oktobro]] - [[Diogo Freitas do Amaral]], chefministro di Portugal (n. 1941)&lt;ref&gt;[https://federalnewsnetwork.com/world-news/2019/10/freitas-do-amaral-a-father-of-portuguese-democracy-dies/ Freitas do Amaral, a ‘father’ of Portuguese democracy, dies]&lt;/ref&gt;
* [[4ma di oktobro]] - [[Diahann Carroll]], Usan aktorino (n. 1935)
* [[6ma di oktobro]] - [[Ginger Baker]], Angla muzikisto ([[Cream]]) (n. 1939)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/music/2019/oct/06/ginger-baker-wild-and-brilliant-cream-drummer-dies-aged-80/ |titulo=Ginger Baker, wild and brilliant Cream drummer, dies aged 80|editero=The Guardian|vidita ye= 7ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di oktobro]] - [[Alexei Leonov]], Sovietiana kosmonauto (n. 1934)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://sputniknews.com/russia/201910111077022232-soviet-cosmonaut-alexei-leonov-dies-at-85/ |titulo=Soviet Cosmonaut Alexei Leonov Dies at 85 |editero=Sputnik News|publikigita ye=11ma di oktobro 2019 |vidita ye= 11ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di oktobro]] - [[Harold Bloom]], Usana literaturala kritikisto e skriptisto (n. 1930)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2019/10/14/books/harold-bloom-dead.html|titulo=Harold Bloom, Critic Who Championed Western Canon, Dies at 89|editero=The New York Times|publikigita ye= 14ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di oktobro]] - [[Göran Malmqvist]], Sueda linguisto (n. 1924)&lt;ref name=&quot;dn obit&quot;&gt;{{Extera ligilo| url=https://www.dn.se/kultur-noje/akademiledamoten-goran-malmqvist-ar-dod/ | titulo=Akademiledamoten Göran Malmqvist är död |editero=Dagens Nyheter|publikigita ye=18ma di oktobro 2019 |idiomo={{sv}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di oktobro]] - [[Lho Shin-yong]], chefministro di Sud-Korea (n. 1930)&lt;ref&gt;[https://news.joins.com/article/20513963 노신영 롯데그룹 총괄고문, 故 이인원 조문…'묵묵부답'] {{kr}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di novembro]] - [[Jan Stráský]], chefministro di Chekoslovakia (n. 1940)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://zpravy.aktualne.cz/domaci/ve-veku-78-let-zemrel-posledni-premier-federalni-vlady-jan-s/r~f6cc7b3200ca11ea926e0cc47ab5f122/ |titulo=Ve věku 78 let zemřel poslední premiér federální vlády Jan Stráský|idiomo={{cs}} }}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di novembro]] - [[Margarita Salas]], Hispana biokemiistino (n. 1938)
* [[13ma di novembro]] - [[Gert Heintze]], Germana Idisto (n. 1943)
[[Arkivo:Harrison Dillard 1952 (cropped).jpg|thumb|130px|[[Harrison Dillard]]]]
* [[15ma di novembro]] - [[Harrison Dillard]], Usan atleto (n. 1923)
* [[19ma di novembro]] - [[Dissanayaka Mudiyanselage Jayaratne]], chefa ministro di Sri-Lanka (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.parliament.lk/members-of-parliament/directory-of-members/viewMember/92?lang=en |titulo=Hon. D.M. JAYARATNE, M.P.,, M.P.|editero=Parlamento de Sri-Lanka|vidita ye=21ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di novembro]] - [[Eugène Camara]], chefa ministro di Guinea (n. 1942)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Page noire : décès de l’ancien Premier ministre Eugène Camara|url=https://www.africaguinee.com/articles/2019/11/23/page-noire-deces-de-l-ancien-premier-ministre-eugene-camara |editero=Africaguinee.com|vidita ye= 30ma di novembro 2019|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di novembro]] - [[Yasuhiro Nakasone]], chefministro di Japonia (n. 1918)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://english.kyodonews.net/news/2019/11/9aa816c91bed-breaking-news-ex-japanese-prime-minister-nakasone-dies-at-101.html |titulo=Ex-Japanese Prime Minister Yasuhiro Nakasone dies at 101|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di decembro]] - [[Azucena Hernández]], Hispan aktorino (n. 1960)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Muere Azucena Hernández, actriz del destape y víctima de tetraplejia durante 33 años|url=https://www.elmundo.es/cultura/cine/2019/12/04/5de7e527fc6c8352398b458b.html|editero=El Mundo |publikigita ye=4ma di decembro 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* 4ma di decembro - [[Rosa Morena]], Hispana kantistino
* [[8ma di decembro]] - [[Paul Volcker]], Usan ekonomikisto (n. 1927)
* [[9ma di decembro]] - [[Marie Fredriksson]], Sueda kantistino ([[Roxette]]) (n. 1958)
* [[10ma di decembro]] - [[Albert Bertelsen]], Dana piktisto (n. 1921)
* [[14ma di decembro]] - [[Anna Karina]], Dana-Franciana cinem-aktorino (n. 1940)
* [[19ma di decembro]] - [[Francisco Brennand]], Braziliana skultisto e piktisto (n. 1927)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Aos 92 anos, morre o artista plástico Francisco Brennand|url=https://www.diariodepernambuco.com.br/noticia/viver/2019/12/aos-92-anos-morre-o-artista-plastico-francisco-brennand.html|editero=Diario de Pernambuco|vidita ye= 19ma di decembro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di decembro]] - [[Marko Orlandić]], prezidanto di Montenegro (n. 1930)&lt;ref&gt;[http://rs.n1info.com/Region/a554075/Preminuo-Marko-Orlandic.html Preminuo nekadašnji jugoslovenski ambasador u SSSR Marko Orlandić] {{sr}}&lt;/ref&gt;
* 20ma di decembro - [[Roland Matthes]], Germana natisto (n. 1950)&lt;ref&gt;[https://m.spiegel.de/sport/sonst/roland-matthes-ddr-schwimmerlegende-mit-69-jahren-gestorben-a-1302494.html DDR-Schwimmerlegende Roland Matthes ist tot] {{de}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di decembro]] - [[Mustafa Mujezinović]], chefministro di Bosnia e Herzegovina (n. 1954)
* [[31ma di decembro]] - [[Djimrangar Dadnadji]], chefa ministro di Chad (n. 1954)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.rfi.fr/afrique/20200101-tchad-deces-ancien-premier-ministre-joseph-djimrangar-dadnadji |titulo=Tchad: décès de l’ancien Premier ministre Joseph Djimrangar Dadnadji|editero=RFI|publikigita ye=1ma di januaro 2020 |idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;

== Nobel-premiiziti ==
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Jim Peebles|James Peebles]], [[Michel Mayor]], [[Didier Queloz]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=CNN|autoro=Jack Guy|titulo=Nobel Prize in Physics winners 'forever changed our conceptions of the world'|publikigita ye=9ma di oktobro 2019 |url=https://edition.cnn.com/2019/10/08/world/nobel-prize-physics-2019-intl/index.html?utm_term=link&amp;utm_source=fbCNN&amp;utm_medium=social&amp;utm_content=2019-10-08T10%3A31%3A09&amp;fbclid=IwAR3JvUWqr1zO-rzbNsgNB_E1P-1_h8FFdAITufgdnSu5YAcEEB4YpEjE_us|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[John Bannister Goodenough]], [[Michael Stanley Whittingham]], [[Akira Yoshino]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[William Kaelin Jr.]], [[Peter J. Ratcliffe]], [[Gregg L. Semenza]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://ciencia.estadao.com.br/noticias/geral,william-kaelin-peter-ratclife-e-gregg-semenza-vencem-premio-nobel-de-medicina,70003040295|titulo=Nobel de Medicina 2019 vai para descoberta sobre adaptação de células à disponibilidade de oxigênio|editero=Estadão.com.br|autoro=Giovana Girardi|publikigita ye=7ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Peter Handke]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://paginacinco.blogosfera.uol.com.br/2019/10/10/uma-feminista-vegetariana-e-um-fa-de-guimaraes-rosa-levam-o-nobel/ |titulo=Uma feminista vegetariana e um fã de Guimarães Rosa levam o Nobel |editero=UOL|publikigita ye=10ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Abiy Ahmed Ali]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Nobel de la Paz 2019: quién es Abiy Ahmed Ali y por qué le dieron el premio|editero=BBC News|publikigita ye=11ma di oktobro 2019|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias-50011711|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Abhijit Banerjee]], [[Esther Duflo]], [[Michael Kremer]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=The Nobel Prize|vidita ye=14ma di oktobro 2019|url=https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2019/summary/ |titulo=The Prize in Economic Sciences 2019}}&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 2010a]]</text>
      <sha1>n4ct64tgs8ghxrbwpbve38sv8tqj0n4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>994847</id>
      <parentid>994843</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T02:33:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="91673" xml:space="preserve">{{21ma yarcento}}
La [[yaro]] '''2019''' (MMXIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[mardio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 19ma [[yaro]] di la triesma yarmilo, la 19ma yaro di la [[21ma yarcento]], e la 10ma yaro di la [[yari 2010a]]. L'[[Unionita Nacioni]] deklaris 2019 l'Internaciona yaro pri la [[Periodala tabelo]], memoriganta la 150ma aniversario di lua kreado, da [[Dmitri Mendeleyev]].

Ca yaro, la mondo komencis atencigar pri la serioza incendii en [[Brazilia]], [[Afrika]], [[Siberia]] ed [[Indonezia]] dum la monati [[agosto]] e [[septembro]], qui destruktis centi di [[quadrata kilometro|quadrata kilometri]] di foresti e kreis granda nubi di fumo kovranta centi di kilometri. Segun informo dil Nacionala Instituto pri Kosmala Inquesti (Portugalane: ''Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais'' - INPE) de [[Brazilia]], til la 20ma di agosto eventis plu kam 36 mil incendii en Amazoniana foresto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2019/08/21/americas/amazon-rainforest-fire-intl-hnk-trnd/index.html |titulo=Brazil's Amazon rainforest is burning at a record rate, research center says|editero=CNN.com|publikigita ye=22ma di agosto 2019 |vidita ye= 25ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; En [[Afrika]] existis plu kam 10.000 aktiva incendii en agosto, segun analizo di imaji da [[NASA]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=A África arde ainda mais do que a Amazônia|editero=El País|publikigita ye=29ma di agosto 2019|vidita ye= 14ma di septembro 2019|idiomo={{pt}} |url=https://brasil.elpais.com/brasil/2019/08/28/internacional/1566978341_414043.html}}&lt;/ref&gt; Segun ''Greenpeace Russia'', l'areo brulata da forestala fairi en [[Rusia]] kovras 4,3 milion hektari.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.euronews.com/2019/08/07/two-months-on-siberia-s-raging-wildfires-are-visible-from-space|titulo=Two months on, Siberia's raging wildfires are visible from space|editero=Euronews|publikigita ye=8ma di agosto 2019|vidita ye= 25ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; En [[Kalimantan]] e [[Sumatra]], [[Indonezia]], incendii ja destruktabis plu kam 930 mil hektari di foresti, segun informi publikigita ye la 12ma di septembro ca yaro. Vicina landi, [[Malaizia]] e [[Singapur]] afektesis da la fumo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Indonesian forests are burning, and Malaysia and Singapore are choking on the fumes |url=https://edition.cnn.com/2019/09/11/asia/malaysia-singapore-pollution-intl-hnk/index.html |editero=CNN.com|publikigita ye=12ma di septembro 2019|vidita ye= 14ma di septembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;

En la sudo di [[Australia]] ([[Nova Suda Wals]], [[Sud-Australia]] e [[Quinslando]]) l'incendii komencis en agosto, e til la 21ma di decembro, plu kam 3 milion hektari e plu kam 700 domi destruktabis. L'incendii produktis adminime 9 morti,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.smh.com.au/national/nsw/more-than-720-homes-lost-in-nsw-fires-as-sydney-told-to-brace-for-huge-losses-20191211-p53iv5.html|titulo=More than 720 homes lost in NSW fires as Sydney told to brace for huge losses|publikigita ye=10ma di decembro 2019|editero=The Sydney Morning Herald|idiomo={{en}}|vidita ye= 12ma di decembro 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Dec21ADL&gt;https://www.theguardian.com/australia-news/2019/dec/21/australian-bushfires-death-toll-rises-as-temperatures-soar-in-severe-heatwave&lt;/ref&gt; e pluforteskis pro l'alta temperaturi. La rezidui del incendii transportesis 2 mil km tra l'atmosfero e kovris glacieri en [[Nova-Zelando]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.revistaplaneta.com.br/fogo-na-australia-esta-tingindo-de-rosa-geleiras-na-nova-zelandia/|titulo=Fogo na Austrália está tingindo de rosa geleiras na Nova Zelândia|editero=Revista Planeta|publikigita ye=6ma di decembro 2019|vidita ye= 24ma di decembro 2019|language{{pt}}}}&lt;/ref&gt;

Satelita fotografuri deskovris en septembro gandega maso di varma oceanala aquo en norda [[Pacifiko]], iranta de sudal [[Kalifornia]] til [[Alaska]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.latimes.com/environment/story/2019-09-05/second-blob-may-be-coming |titulo=A giant mass of warm water off the Pacific Coast could rival ‘the blob’ of 2014-15|editero=Los Angeles Times|publikigita ye=5ma di septembro 2019|vidita ye= 30ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;. En decembro, altra maso di varma aquo, Angle surnomizita &quot;the blob&quot;, qua aparis proxim [[Nova-Zelando]] komencis translojar su tra suda Pacifiko, vers [[Sud-Amerika]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=WARM 'BLOB' OF HOT WATER BIGGER THAN TEXAS HEADING TOWARDS SOUTH AMERICA|url=https://www.newsweek.com/warm-blob-hot-water-bigger-texas-heading-towards-south-america-1479355|editero=Newsweek|publikigita ye=27ma di decembro 2019}}&lt;/ref&gt; On kredas ke ol povas produktar grandega influo en la klimato di la kontinento.

== Eventi ==
=== Januaro ===
* [[1ma di januaro|1ma]] - [[Jair Bolsonaro]] asumas la prezidanteso di Brazilia.
* 1ma - [[Katar]] ekiras [[ONEP]].
* 1ma - Samasexua mariajo legaleskas en [[Austria]].
* [[3ma di januaro|3ma]] - Kosmoprobilo ''[[Chang'e 4]]'' de la [[Popul-Republiko Chinia]] terovenas che la misfero di la [[Luno]] nevidebla de la [[Tero]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://www.wsj.com/articles/china-lands-probe-on-dark-side-of-the-moon-11546493599 |titulo=China Lands Probe on the ‘Dark Side’ of the Moon |surnomo=Moss |nomo=Trefor |publikigita ye=3ma di januaro 2019 |work=The Wall Street Journal |vidita ye= 3ma di januaro 2019|langugage={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di januaro|5ma]] - [[Muhammad la 5ma de Kelantan]] renuncas la chefeso di stato di [[Malaizia]].
* [[8ma di januaro|8ma]] til la [[21ma di januaro]] - Serioza inundadi en la nord-esto di [[Arjentinia]] produktas adminime 3 morti, diplasas mili de plusa homi e produktas granda domaji en agrokultivala zoni. La [[provinco Santa Fe, Arjentinia|provinco Santa Fe]] perdas 80% de lua produktado di kotono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Las inundaciones en el noreste de Argentina dejan tres muertos |url=https://elpais.com/internacional/2019/01/11/argentina/1547229456_644166.html|editero=El País|vidita ye= 23ma di januaro 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://mundo.sputniknews.com/america-latina/201901111084685418-muertos-por-inundaciones-argentina/?utm_source=https://mundo.sputniknews.com/america-latina/201901171084815632-inundaciones-argentina-apoyo/&amp;utm_medium=short_url&amp;utm_content=k26r&amp;utm_campaign=URL_shortening |titulo=Varios muertos por inundaciones en seis provincias de Argentina|editero=Sputnik News|vidita ye= 23ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt; Dum 45 dii, til la 21ma di januaro, pluvis plu kam 800 mm, segun la meteorologiala servado Arjentiniana.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.clarin.com/rural/impacto-inundaciones-imagenes-satelitales-servado-meteorologico_0_hdmFtkq8N.html|titulo=El impacto de las inundaciones en dos imágenes satelitales del Servicio Meteorológico|editero=Clarín|vidita ye= 25ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt; En [[Uruguay]], plu kam 4.500 personi diplaseas pro l'inundadi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.infobae.com/america/america-latina/2019/01/22/mas-de-4-500-personas-fueron-desplazadas-en-uruguay-por-las-inundaciones/|titulo=Más de 4.500 personas fueron desplazadas en Uruguay por las inundaciones|editero=INFOBAE|vidita ye= 23ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di januaro|10ma]] - L'[[Organizuro di Amerikana Stati]] deklaras nelegitima la rielekto di [[Nicolás Maduro]] en [[Venezuela]].
* [[11ma di januaro|11ma]] - Parlamento di [[Republiko Macedonia]] aprobas chanjar la nomo di la lando a &quot;Republiko Norda Macedonia&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2019/01/11/parlamento-da-macedonia-fecha-acordo-historico-para-mudar-nome-do-pais.htm|titulo=Parlamento da Macedônia fecha acordo histórico para mudar nome do país |editero=UOL|publikigita ye=11ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* 11ma - [[Popul-Republiko Chinia]] anuncas ke semino di [[kotono]] jermifis sur la [[Luno]].
* [[15ma di januaro|15ma]] - Atento kontre la [[hotelo]] ''Dusit'' en [[Nairobi]], [[Kenia]], produktas 21 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.abc.es/internacional/abci-shabaab-ataca-complejo-hotelero-nairobi-201901151539_noticia.html|titulo=Un comando yihadista ataca un hotel de lujo en Nairobi|vidita ye= 16ma di januaro 2019|editero=ABC|languate={{es}}}}&lt;/ref&gt; La [[terorismo|terorista grupo]] ''al-Shabab'' asumas l'autoreso dil atento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/news/2019/01/explosions-gunfire-heard-kenyan-capital-nairobi-190115130845511.html |titulo=Gunmen storm Nairobi hotel complex |editero=Al Jazeera|publikigita ye=16ma di januaro 2019|vidita ye= 25ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di januaro|17ma]] - Atento per automobilo-bombo kontre policala skolo en [[Bogota]], [[Kolumbia]], produktas 21 morti e plu kam 80 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://brasil.elpais.com/brasil/2019/01/17/internacional/1547737781_816877.html|titulo=Explosão de carro-bomba em Bogotá deixa mais de 20 mortos em escola policial|editero=El País |publikigita ye=18ma di januaro 2019|vidita ye= 11ma di februaro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di januaro|18ma]] - Furteri di kombustivi ruptas fluidokonduktilo qua pose explozas en Tlahuelilpan, en [[Mexikia]]. L'explozo produktas 66 morti e 76 plusa homi vundita.
* [[20ma di januaro|20ma]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.7 che la [[skalo di Richter]] frapas La Serena e [[Coquimbo]] en [[Chili]] e produktas 2 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.ndtv.com/world-news/2-killed-as-magnitude-6-7-earthquake-strikes-chile-1980559|titulo=2 Killed As Magnitude-6.7 Earthquake Strikes Chile |publikigita ye=20ma di januaro 2019 |vidita ye= 22ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di januaro|25ma]] - Barilo por kontenar [[fango]] kun rezidui di minerali ruptas en Brumadinho, [[Minas Gerais]], [[Brazilia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/cotidiano/2019/01/barragem-se-rompe-e-casas-sao-atingidas-em-brumadinho-grande-bh.shtml|titulo=Barragem se rompe e casas são atingidas em Brumadinho, Grande BH|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=25ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt; Adminime 201 personi mortas, e 107 plusa homi restas desaparinta, segun statistiki de la 12ma di marto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Familiares de desaparecidos em Brumadinho protestam contra falta de respostas da Vale|url=https://www1.folha.uol.com.br/cotidiano/2019/03/familiares-de-desaparecidos-em-brumadinho-protestam-contra-falta-de-respostas-da-vale.shtml|publikigita ye=12ma di marto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di januaro|27ma]] - Terorist-atako an la nordo di [[Burkina Faso]] mortigas 10 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=#BREAKING Ten people have been killed in a &quot;terrorist attack&quot; in northern Burkina Faso, West Africa, a security source sayspic.twitter.com/OkAjWcRwjk |publisher=AFP news|url=https://twitter.com/AFP/status/1089617418740215809 |publikigita ye= 27ma di januaro 2019|idiomo={{en}}|vidita ye= 27ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;

=== Februaro ===
* [[3ma di februaro|3ma]] - L'entraprezisto [[Nayib Bukele]] vinkas prezidantal elekti en [[Salvador]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2019/02/04/nayib-bukele-vence-eleicoes-presidenciais-em-el-salvador.ghtml|titulo=Nayib Bukele vence eleições presidenciais em El Salvador|editero=G1|publikigita ye=4ma di februaro 2019|vidita ye= 7ma di februaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* 3ma - [[Papo Franciskus]] komencas oficala vizito al [[Unionita Araba Emirii]], e divenas l'unesma papo qua vizitas l'[[Araba peninsulo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Papa Francisco chega aos Emirados Árabes Unidos para visita histórica |url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2019/02/papa-francisco-chega-aos-emirados-arabes-unidos-para-visita-historica.shtml|editero=Folha de S.Paulo|vidita ye= 11ma di februaro 2019|publikigita ye=3ma di februaro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di februaro|5ma]] - En 7 vilaji de la stato Zamfara, [[Nigeria]], armizita grupi ocidas 26 personi per pafado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://thedefensepost.com/2019/02/05/nigeria-gunmen-kill-26-zamfara-mada-bukkuyum/|titulo=Gunmen kill 26 in seven villages in Zamfara state, northwest Nigeria|editero=The Defense Post|publikigita ye=5ma di februaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di februaro|6ma]] - [[Norda Macedonia]] signatas interkonsento pri lua membresko en [[NATO]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.aljazeera.com/news/2019/02/north-macedonia-signs-accord-join-nato-russian-concerns-190206172957496.html|titulo=North Macedonia signs accord to join NATO amid Russian concerns|editero=Al Jazeera|publikigita ye=6ma di februaro 2019|vidita ye= 7ma di februaro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di februaro|12ma]] - Republiko Macedonia chanjas lua nomo a [[Norda Macedonia]], por finar disputo kun [[Grekia]] e posibligar lua eniro en [[NATO]] ed en l'[[Europana Uniono]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Macedonia officially changes name to North Macedonia, drawing line under bitter dispute|url=https://edition.cnn.com/2019/02/13/europe/north-macedonia-name-change-intl/index.html|publikigita ye=13ma di februaro 2019|vidita ye= 16ma di februaro 2019|editero=CNN|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di februaro|14ma]] - En Pulwama, [[Kashmir]], adminime 44 policisti ocidesas pro atento per automobilo-bombo. La terorista grupo ''Jaish-e-Mohammad'' asumas l'autoreso dil atako.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://veja.abril.com.br/mundo/atentado-suicida-na-caxemira-indiana-deixa-34-mortos/|titulo=Atentado suicida na Caxemira indiana deixa ao menos 44 mortos|editero=Veja|vidita ye= 19ma di februaro 2019|publikigita ye=14ma di februaro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di februaro|23ma]] - Eventas general elekti en [[Nigeria]], inkluzite por prezidanto. [[Muhammadu Buhari]] rielektesas.
* 23ma - [[Venezuela]] ruptas diplomacala relati kun [[Kolumbia]].
* [[26ma di februaro|26ma]] - [[India]]n aer-armeo bombardas supozata entreno-loki di teroristi en Muzaffarabad e Chakothi, an la regiono [[Azad Kashmir]], ed anke en Balakot, omni en [[Pakistan]]. Segun Indiani, l'ataki mortigis cirkume 300 teroristi.
* [[27ma di februaro|27ma]] til la [[28ma di februaro]] - [[Donald Trump]] renkontras [[Kim Jong-un]] en [[Vietnam]].

=== Marto ===
* [[3ma di marto|3ma]] - [[Tornado]] frapas [[Alabama]], [[Usa]], e produktas adminime 23 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Tornado deixa pelo menos 23 pessoas mortas no Alabama|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/03/04/tornado-deixa-pelo-menos-23-pessoas-mortas-no-alabama.htm |editero=UOL|vidita ye= 4ma di marto 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 3ma - Senkrua [[kosmoprobilo]] ''Space X'' sucese garas che la [[Staciono Kosmala Internaciona]].
* [[5ma di marto|5ma]] - En [[Berlin]], mediki informas pri la duesma kazo konocita en ke la simptomi di [[HIV]] desaparis en ula malado.
* [[6ma di marto|6ma]] - [[Venezuela]] ekpulsas Germana ambasadisto.
* [[10ma di marto|10ma]] - Aviono [[Boeing 737]] de ''Ethiopian Airlines'' falas 6 minuti pos departar de [[Addis Ababa]]. Omna 157 personi ennave mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Avião com 157 pessoas a bordo cai na Etiópia| url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/03/10/aviao-com-157-pessoas-a-bordo-cai-na-etiopia.htm|editero=UOL|vidita ye= 10ma di marto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di marto|15ma]] - Du atenti per pafado kontre [[moskeo|moskei]] en [[Christchurch]], [[Nova-Zelando]], produktas 49 morti e 48 plusa homi vundita. Tri viri ed 1 muliero arestesas pos l'atenti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2019/03/mesquita-na-nova-zelandia-sofre-ataque-a-tiros.shtml|titulo=Ataque a tiros em mesquitas na Nova Zelândia deixa 49 mortos|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=15ma di marto 2019|vidita ye= 15ma di marto 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 15ma - [[Ciklono]] ''Idai'' terovenas en [[Mozambik]], efektigas grandega destruktado e produktas adminime 222 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Passagem do ciclone Idai pelo sudeste da África deixa 222 mortos |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2019/03/18/passagem-do-ciclone-idai-pelo-sudeste-da-africa-deixa-222-mortos.htm|editero=UOL|vidita ye= 18ma di marto 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di marto|19ma]] - Pluvego qua komencis ye la 17ma di marto efektigas rapida inundadi en la provinci Golestan, Fars, Mazandaran, Khuzestan, Lorestan e Ilam, en [[Iran]]. Til la 5ma di aprilo trovesos 70 morti e 791 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Iran calls emergency in flood-threatened southwest province|url=https://www.reuters.com/article/us-iran-floods/iran-calls-emergency-in-flood-threatened-southwest-province-idUSKCN1RB0F3 |website=Reuters}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://au.news.yahoo.com/iran-floods-death-toll-reaches-70-204719221--spt.html|titulo=Iran floods death toll reaches 70|website=au.news.yahoo.com}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|publikigita ye=5ma di aprilo 2019|website=France 24|url=https://www.france24.com/en/20190405-iran-floods-death-toll-reaches-70|titulo=Iran floods death toll reaches 70}}&lt;/ref&gt; Segun statistiki, Golestan recevis dum un dio 70% de la pluvo-quanto expektata por omna yaro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.nytimes.com/2019/04/06/world/middleeast/iran-floods-evacuations.html|titulo=Flooding Displaces Tens of Thousands in Iran. And More Rain Is Forecast.|editero=The New York Times|vidita ye= 7ma di aprilo 2019|publikigita ye=6ma di aprilo 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di marto|20ma]] - [[Nursultan Äbişulı Nazarbayev|Nursultan Nazarbayev]] renuncas la prezidanteso di [[Azerbaijan]]. [[Qasım-Jomart Kemelulı Toqayev|Qasım-Jomart Toqayev]] asumas provizore la chefeso di stato.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url = https://www.bbc.com/news/world-asia-47638619|titulo=Nursultan: Kazakhstan renames capital Astana after ex-president|editero=BBC| publikigita ye=20ma di marto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di marto|21ma]] - [[Michel Temer]], ex-prezidanto di [[Brazilia]] arestesas en [[Sao Paulo (urbo)|Sao Paulo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2019/03/21/temer-e-amigo-atuam-em-organizacao-criminosa-ha-mais-de-40-anos-diz-mpf.htm|titulo=Temer lidera organização há 40 anos, diz MP: &quot;estranho seria não ser preso |editero=UOL|vidita ye= 21ma di marto 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 21ma - Explozo che kemial industrio en [[Jiangsu]], [[Popul-Republiko Chinia]], produktas adminime 78 morti e plu kam 600 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://www.upi.com/Top_News/World-News/2019/03/26/Death-toll-rises-to-78-in-Chinese-chemical-plant-explosion/1601553571988/ |titulo=Death toll rises to 78 in Chinese chemical plant explosion |editero=UPI |publikigita ye=26ma di marto 2019 |vidita ye= 30ma di marto 2019 }}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di marto|23ma]] - En [[London]], cirkume {{formatnum:1000000}} personi marchas kontre &quot;[[Brekiro]]&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Brexit march: '1 million' rally for people's vote - live updates|url=https://www.theguardian.com/politics/live/2019/mar/23/brexit-hundreds-of-thousands-expected-to-march-for-peoples-vote-london-live-updates?page=with:block-5c9672f6e4b0e8eadf783039#block-5c9672f6e4b0e8eadf783039 |publikigita ye=23ma di marto 2019|editero=The Guardian|vidita ye= 23ma di marto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di marto|30ma]] - [[Zuzana Čaputová]] elektesas kom unesma prezidantino di [[Slovakia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Eslováquia elege mulher à presidência pela primeira vez |url=https://universa.uol.com.br/noticias/afp/2019/03/31/eslovaquia-escolhe-a-mudanca-e-elege-mulher-a-presidencia.htm|editero=UOL|vidita ye= 1ma di aprilo 2019|publikigita ye=31ma di marto 2019}}&lt;/ref&gt;

=== Aprilo ===
* [[2ma di aprilo|2ma]] - [[Abdelaziz Bouteflika]] renuncas la prezidanteso di [[Aljeria]], pos intensa populala protesti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/world/2019/apr/02/algeria-latest-news-president-abdelaziz-bouteflika-resigns|titulo=
Algerian president Abdelaziz Bouteflika resigns after 20 years|publikigita ye=2ma di aprilo 2019|vidita ye= 2ma di aprilo 2019|editero=The Guardian}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di aprilo|9ma]] - Eventas parlamentala elekti en [[Israel]] por omna 120 sidili de la ''Knesset'' (parlamento). La partiso ''Likud'' formacas majoritato kun altra partisi, e [[Benjamin Netanyahu]] restas chefministro.
* [[10ma di aprilo|10ma]] - Nova [[homo|homala speco]], ''Homo luzonensis'' deskovresas che l'insulo [[Luzon]], en [[Filipini]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|autoro=Carl Zimmer |titulo=A New Human Species Once Lived in This Philippine Cave - Archaeologists in Luzon Island have turned up the bones of a distantly related species, Homo luzonensis, further expanding the human family tree. |url=https://www.nytimes.com/2019/04/10/science/homo-luzonensis-philippines-evolution.html |publikigita ye=10ma di aprilo 2019 |work=The New York Times |vidita ye= 10ma di aprilo 2019 }}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di aprilo|11ma]] - [[Julian Assange]], kunfondinto di [[Wikileaks]], arestesas en [[London]].
* [[15ma di aprilo|15ma]] - Incendio destruktas tekto e [[pinaklo]] di la [[katedralo]] di Nia Damo, en [[Paris]], [[Francia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://www.foxnews.com/world/massive-fire-breaks-out-in-notre-dame-cathedral-in-paris|titulo=Massive fire breaks out in Notre Dame Cathedral in Paris|editero=Fox News|publikigita ye=15ma di aprilo 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di aprilo|17ma]] - [[Alan García]], ex-prezidanto di [[Peru]], pafas kontre lua kapo en [[Lima]] pos recevar aresto-komuniko, e mortas minuti pos arivar la hospitalo ''José Casemiro Ulloa''.&lt;ref name=&quot;Folha&quot;&gt;{{Extera ligilo|titulo=Ex-presidente do Peru se suicida após ordem de prisão no caso Odebrecht |url= https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/04/17/morre-ex-presidente-do-peru-suicidio-ordem-de-prisao-odebrecht.htm|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=17ma di aprilo 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name= &quot;Perú21&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=https://peru21.pe/politica/alan-garcia-murio-dispararse-cabeza-472624|titulo=Alan García murió tras dispararse en la cabeza antes de ser detenido [VIDEO] |editero=Perú 21|publikigita ye=17ma di april 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* 17ma di aprilo - Eventas generala elekti en [[Indonezia]], e la partiso dil prezidanto [[Joko Widodo]] esas plu bone votata kam l'antea elekto di 2014.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/ruling-coalition-on-track-to-win-most-seats-in-early-counts|titulo=Ruling coalition on track to win most seats in early counts|editero=The Straits Times|publikigita ye=17ma di aprilo 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di aprilo|21ma]] - Atenti kontre 3 hoteli e 3 [[katolikismo|katolika kirki]] en [[Colombo]], Katana e [[Batticaloa]] en [[Sri-Lanka]] produktas 253 morti&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/news/2019/04/sri-lanka-revises-bombings-death-toll-100-190425193421379.html |titulo=Sri Lanka revises bombings death toll down by 100|editero=Al Jazeera|publikigita ye=25ma di aprilo 2019|vidita ye= 30ma di aprilo 2019 |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; e plu kam 500 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Death toll from Easter Sunday attacks climbs to 321|url= http://www.adaderana.lk/news/54578/death-toll-from-easter-sunday-attacks-climbs-to-321|editero=ADAderana|publikigita ye=23ma di aprilo 2019 |vidita ye= 30ma di aprilo 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 21ma - Komediisto [[Volodymyr Zelensky]] elektesas prezidanto di Ukraina.
* [[22ma di aprilo|22ma]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.1 che la [[skalo di Richter]] ed epicentro en San Marcelino, insulo [[Luzon]], [[Filipini]], produktas 18 morti e 282 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Death toll from Luzon earthquake rises to 16 |url=https://www.rappler.com/nation/228803-death-toll-luzon-earthquake-april-23-2019|vidita ye= 24ma di aprilo 2019|editero=Rappler}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di aprilo|28ma]] - Eventas general elekti en [[Hispania]]. La partiso PSOE, de la chefministro [[Pedro Sánchez Pérez-Castejón]] elektas 123 de la 350 deputati,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://elpais.com/politica/2019/04/30/actualidad/1556602394_828627.html|titulo=Directo | Reacciones y pactos tras las elecciones ordinares|editero=El País|vidita ye= 30ma di aprilo 2019|publikigita ye=30ma di aprilo 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; e 121 sidili en la Senato, de la 208 disputata.
* [[30ma di aprilo|30ma]] - L'imperiestro [[Akihito]] abdikas la trono di [[Japonia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Emperor Akihito becomes nomo Japanese monarch to abdicate in 200 years|url=https://edition.cnn.com/2019/04/29/asia/japan-imperial-abdication-akihito-reiwa-intl/index.html?fbclid=IwAR2s0KgflruLXvfVoXvWtC3YZixqUSOYQuB57HCwhZ892xN2Kq9lFFEkl1M |editero=CNN|publikigita ye=30ma di aprilo 2019|vidita ye= 30ma di aprilo 2019}}&lt;/ref&gt;
* 30ma - [[Juan Guaidó]], chefo dil opozantaro en [[Venezuela]], probas revokar [[Nicolás Maduro]] de la prezidanteso.

=== [[Mayo]] ===
* [[1ma di mayo|1ma]] - [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] signatas lego qua posibligas Rusa autoritati modifikar la trafiko di informi tra l'interreto. Segun l'autoritati to diminutos la dependo de stranjera serveri ed augmentos la sekureso di Rusa interreto.
* [[3ma di mayo|3ma]] - La quanto di morti dal [[viruso]] [[Ebola]] en [[Kivu]], [[Demokratial Republiko Kongo]], superiras 1000 personi.
* [[5ma di mayo|5ma]] - Acidento kun [[aviono]] [[Sukhoi Superjet 100]] de la kompanio [[Aeroflot]] dum la terveno che l'aeroportuo ''Sheremetyevo'' en [[Moskva]] produktas la morto di 41 ek la 78 personi en nave.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-48171392|titulo=Aeroflot plane crash: 41 killed on Russian jet|publikigita ye=6ma di mayo 2019 |vidita ye= 6ma di mayo 2019|editero=BBC News|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di mayo|6ma]] - [[Interna milito di Siria]]: [[Siria]]na trupi lansas granda atako kontre la lasta fortifikuri del opozanta grupi en la lando.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.reuters.com/article/us-syria-security-northwest-explainer/explainer-why-the-war-in-syrias-idlib-escalated-again-idUSKCN1SF0P7|titulo=Explainer: Why the war in Syria's Idlib escalated again|publikigita ye=9ma di mayo 2019|idiomo={{en}}|work=Reuters}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di mayo|17ma]] - Samasexua mariajo legaleskas dal parlamento di [[Taiwan]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Taiwan gay marriage: Parliament legalises same-sex unions|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-48305708 |publikigita ye=17ma di mayo 2019 |work=BBC News |vidita ye= 17ma di mayo 2019 }}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di mayo|19ma]] - Che drinkeyo en [[Belém]], [[Brazilia]], 11 personi ocidesas per pafado en la kapo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Chacina em bar deixa 11 mortos em Belém|url=https://g1.globo.com/pa/para/noticia/2019/05/19/tiroteio-em-bar-deixa-mortos-em-belem.ghtml|editero=G1|publikigita ye=19ma di mayo 2019|vidita ye= 20ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di mayo|23ma]] - La partiso BJP dil chefministro [[Narendra Modi]] obtenas 303 ek 543 sidili dil parlamento, e lua koalisuro obtenas 353 ek la 543.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Complete guide to 2019 Lok Sabha election results: Seat by seat, state by state, party by party|url=https://www.indiatoday.in/elections/lok-sabha-2019/story/lok-sabha-polls-complete-results-party-state-constituency-seat-full-guide-all-you-need-to-know-1533514-2019-05-24|publikigita ye=24ma di mayo 2019|editero=India Today news|vidita ye= 25ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Indian elections' results from ECI official website|url=http://results.eci.gov.in/pc/en/partywise/index.htm|publikigita ye=24ma di mayo 2019|editero=ECI (Election Commission of India)|vidita ye= 25ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=India election results 2019: Narendra Modi secures landslide win|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-india-48347081 |publikigita ye=23ma di mayo 2019 |editero=BBC News |vidita ye= 23ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di mayo|24ma]] - [[Theresa May]], chefministrino dil [[Unionita Rejio]], anuncas ke el renuncos la chefeso dil Konservema partiso ye la [[7ma di junio]] 2019.
* [[26ma di mayo|26ma]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 8.0 che la [[skalo di Richter]] frapas la regiono Loreto, en [[Peru]], e produktas adminime 1 morto e 26 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Peru earthquake: Huge 8.0 magnitude earthquake felt as far as Brazil, Colombia and Ecuador|url=https://www.express.co.uk/news/world/1132208/earthquake-peru-today-latest-update-USGS-magnitude-8-tsunami-warning-centre-lacunas?fbclid=IwAR31sCS5U722pIigQC-ggivGpCoZNMJtap94qjPUbz2jV3oAHupzZe2DWjs |editero=Express.co.uk|publikigita ye=26ma di mayo 2019|vidita ye= 27ma di mayo 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2019/05/terremoto-no-peru-deixa-ao-menos-um-morto-e-26-feridos.shtml?loggedpaywall|titulo=Terremoto no Peru deixa ao menos um morto e 26 feridos|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=27ma di mayo 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di mayo]] - [[Donald Trump]] vizitas l'imperiestro [[Naruhito]] en [[Japonia]].

=== [[Junio]] ===
* [[3ma di junio|3ma]] til la [[5ma di junio]] - [[Donald Trump]] vizitas [[Unionita Rejio]].
* 3ma - En [[Sudan]], l'armeo pafas e mortigas adminime 35 personi dum protesti kontre l'autoritatemeso e la korupto di la guvernerio.
* [[5ma di junio|5ma]] - Eventas general elekti en [[Dania]]. La koalisuro di socialdemokrati e partisi de sinistra obtenas 93 ek la 179 sidili dil parlamento.
* [[6ma di junio|6ma]] - [[Afrikana Uniono]] suspensas la membreso di [[Sudan]], pos la mortigo di dozeni di personi dum protesti en [[Khartoum]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-48545543|work=BBC|titulo=Sudan crisis: African Union membership suspended|publikigita ye=6ma di junio 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di junio|7ma]] - [[Theresa May]], chefministrino dil [[Unionita Rejio]], renuncas la chefeso dil Konservema partiso.
* 7ma di junio til la [[7ma di julio]] - En [[Francia]], eventas la [[Mondala Kupo di Futbalo]] por mulieri.
* [[12ma di junio|12ma]] - En [[Equador]], samasexua mariajo legaleskas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.europapress.es/internacional/noticia-corte-constitucional-ecuador-aprueba-matrimonio-personas-mismo-sexo-20190612225045.html|titulo=La Corte Constitucional de Ecuador aprueba el matrimonio entre personas del mismo sexo|editero=Europa Press|publikigita ye=12ma di junio 2019|vidita ye= 7ma di julio 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di junio|17ma]] - Dum [[futbalo]]-partio en [[Borno]], [[Nigeria]], tri suocidint atakeri explozas su, mortigas 30 personi e vundas plusa 40 homi.
* [[19ma di junio|19ma]] - Quar viri akuzesas pri mortigo di 298 vehanti del flugo MH17 de ''Malaysia Airlines'', pafita infre super [[Ukraina]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-48691488|titulo=MH17: Four charged with shooting down plane over Ukraine|publikigita ye=19ma di junio 2019|vidita ye= 19ma di junio 2019|editero=BBC News}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di junio|20ma]] - ''Drone'' (senkrua [[aeronavo]] fore distante kontrolata) de [[Usa]] modelo RQ-4 Global Hawk pafesas infre super la [[stretajo di Hormus]], pos ke [[Iran]] akuzis ol pri violacar lua aerala frontiero.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://abcnews.go.com/International/iran-shoots-american-drone-international-airspace-us-official/story?id=63825990|titulo=Iran says it's 'completely ready for war' after US military confirms it shot down American drone|editero=ABC News|publikigita ye=20ma di junio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di junio|21ma]] - Suocidint atako kontre [[moskeo]] en [[Baghdad]] produktas du morti e plu kam 10 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Atentado suicida contra mesquita xiita deixa dois mortos no Iraque |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2019/06/21/atentado-suicida-contra-mesquita-xiita-deixa-dois-mortos-no-iraque.htm|editero=UOL|vidita ye= 21ma di junio 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di junio]] til [[agosto]] - Komencas [[musono|musona]] inundadi en [[Assam]], [[India]]. Til la [[10ma di julio]], {{formatnum:207100}} personi afektesos en 11 distrikti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=India - 3 Dead in Assam as Flood Situation Worsens|url=http://floodlist.com/asia/india-assam-second-wave-flood-july-2019|editero=Floodlist|publikigita ye=11ma di julio 2019|vidita ye= 14ma di julio 2019}}&lt;/ref&gt; L'inundadi anke produktos adminime 47 morti en [[Nepal]] ed afektos plu kam 1800 vilaji en Assam, segun statistiki de la 14ma di julio.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-48979668|titulo=Monsoon kills dozens in Nepal, India and Bangladesh|editero=BBC|publikigita ye=14ma di julio 2019}}&lt;/ref&gt; Til la 5ma di agosto, l'inundadi afektos {{formatnum:42921}} personi e produktos 91 morti en Assam.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.indiatoday.in/india/story/monsoon-rains-assam-flood-toll-rises-1577590-2019-08-06 |titulo=Assam flood situation improving, toll rises to 91 |editero=India Today|publikigita ye=6ma di agosto 2019|vidita ye= 7ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di junio|27ma]] - En [[Rusia]], aviono Antonov An-24 de ''Angara Airlines'' kolizionas kontre edifico dum departo del [[aeroportuo]] di Nizhneangarsk, kun 47 personi en nave. La pilotisto e la flugo-injenioro mortas, e 22 plusa homi vundesas.
* [[28ma di junio|28ma]] - Pos 20-yara negocii, [[Mercosur]] ed [[Europana Uniono]] signatas komercala pakto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Mercosul e União Europeia fecham acordo de livre-comércio após 20 anos de negociação|url=https://www1.folha.uol.com.br/mercado/2019/06/mercosul-e-uniao-europeia-fecham-acordo-de-livre-comercio.shtml|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=28ma di junio 2019|vidita ye= 7ma di julio 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di junio|30ma]] - Prezidanti [[Donald Trump]] de Usa, [[Moon Jae-in]] de [[Sud-Korea]] e [[Kim Jong-un]] de [[Nord-Korea]] renkontras che la sekureso-areo [[Panmunjon]], an la frontiero inter le du Korea. Trump divenas l'unesma Usana prezidanto qua eniras Nord-Korea tra Panmunjon.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.reuters.com/article/us-northkorea-usa/trump-sets-foot-in-north-korea-agrees-with-kim-to-resume-talks-idUSKCN1TV00R|titulo=Trump sets foot in north korea; Kim visits Freedom House|publikigita ye=30ma di junio 2019|idiomo= en|website=reuters.com}}&lt;/ref&gt;

=== [[Julio]] ===
* Segun meteorologiisti, ca monato esis la maxim varma ulatempe mezurata en la historio. Antee, la maxim varma monato enrejistrata esis julio [[2016]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.parismatch.com/Actu/Environnement/Juillet-2019-est-le-mois-le-plus-chaud-jamais-mesure-sur-Terre-1640850?fbclid=IwAR00-zle8Z9h9KQ9MSWgJPcBKf5JnRXOiHRaM4D1XOn9rvEKvkEKo-ntGpw#utm_term=Autofeed&amp;utm_medium=Social&amp;xtor=CS2-26&amp;utm_source=Facebook&amp;Echobox=1565005631 |titulo=Juillet 2019 est le mois le plus chaud jamais mesuré sur Terre|editero=Paris Match|publikigita ye=5ma di agosto 2019|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=July confirmed as hottest month on record|url=https://www.bbc.com/news/science-environment-49238745|editero=BBC|publikigita ye=5ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di julio|1ma]] - Pos 30 yari, [[Japonia]] rikomencas chasar [[baleno|baleni]].
* 1ma - [[Laurentino Cortizo]] divenas prezidanto di [[Panama]].
* [[8ma di julio|8ma]] - [[Kyriakos Mitsotakis]] divenas chefministro di [[Grekia]].
* [[10ma di julio|10ma]] - La lasta automobilo ''Käfer'' de [[Volkswagen]] fabikesas en [[Puebla, Puebla|Puebla]], [[Mexikia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.sinembargo.mx/13-07-2019/3611865|titulo=De los nazis a los hippies: el fin de la ruta del escarabajo se dio en México, donde se reprodujo por miles|editero=sinembargo.mx|publikigita ye=10ma di julio 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di julio|12ma]] - Atento per automobilo-bombo che hotelo ''Asasey'' en [[Kismayo]], [[Somalia]], produktas adminime 26 morti. Islamala grupo ''al-Shabaab'' asumas responso pri l'atento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=BBC News|titulo=Kismayo attack: At least 26 dead as gunmen storm Somali hotel |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-48969781|publikigita ye=13ma di julio 2019 |vidita ye= 13ma di julio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di julio|18ma]] - Incendio premeditita che l'ateliero cinematografala ''Kyoto Animation'' produktas adminime 35 morti en [[Kyoto]], [[Japonia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Kyoto Animation studio fire: more than 20 dead after arson attack in Japan|url=https://www.theguardian.com/world/2019/jul/18/dead-suspected-arson-attack-kyoto-animation-japan|editero=The Guardian|publikigita ye=18ma di julio 2019 |vidita ye= 18ma di julio 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di julio|24ma]] - [[Boris Johnson]] divenas chefministro dil [[Unionita Rejio]].
* [[26ma di julio]] til la [[11ma di agosto]] - [[Tot-Amerika Ludi]] eventas en [[Lima]], [[Peru]].

=== [[Agosto]] ===
* [[3ma di agosto|3ma]] - Viro eniras pafante en [[supermerkato]] ''Walmart'' che [[El Paso]], [[Texas]], e produktas adminime 22 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://twitter.com/EPPOLICE/status/1158420637955833856|titulo=Just after 1000 another victim passed away. The total is now at 22|autoro=EL PASO POLICE DEPT|publikigita ye=5ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt; FBI inquestas se la motivo dil atako esus odio kontre enmigranti.
* [[4ma di agosto|4ma]] - En [[Dayton, Ohio]], dek personi mortas pro pafado, inkluzite la pafero, e 27 plusa homi vundesas, precize 13 hori pos la pafado en [[El Paso]], [[Texas]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=USA Today|titulo=In Dayton, 32 seconds that changed everything|publikigita ye=8ma di agosto 2019|autoro=Amber Hunt| idiomo={{en}}|url=https://www.usatoday.com/story/news/nation/2019/08/08/dayton-ohio-shooting-32-seconds-changed-everything/1951923001/}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di agosto|5ma]] - En [[Hong-Kong]] eventas la maxim granda striko e strada protesti pos 1967.
* 5ma - [[India]] revokas parto de lua [[konstituco]] qua donis autonomio a [[Kashmir]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url=https://www.bbc.co.uk/news/amp/world-asia-india-49231619 |titulo=Article 370: India strips disputed Kashmir of special status |editero=BBC |accessdate = 5ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di agosto|10ma]] - [[Kamiono]] transportante fuelo explozas en Morogoro, [[Tanzania]], e produktas adminime 89 morti e dozeni pluza homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.thecitizen.co.tz/news/Death-toll-in-Tanzania-fuel-tanker-tragedy-climbs-to-89/1840340-5236502-ih6lfk/index.html|titulo=Death toll in Tanzania fuel tanker tragedy climbs to 89|surnomo=Msowoya|nomo=Tumaini|publikigita ye=15ma di agosto 2019|website=The Citizen|editero=Mwananchi Communications |loko== Tanzania|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di agosto|11ma]] - Segun reporti publikigata ta dio, 114 personi, di qui 57 en [[Kerala]], 30 en [[Karnataka]] e 27 en [[Maharashtra]] mortabis pro [[musono|musonal]] inundadi en [[India]]. Adminime 227 personi mortis en tota [[India]], [[Bangladesh]], [[Pakistan]] e [[Nepal]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=CNN |publikigita ye=11ma di agosto 2019 |vidita ye= 11ma di agosto 2019|titulo=More than 100 are dead as heavy monsoon rains batter India|autoro=Sugam Porkharel ed Ivana Kottasova |url=https://edition.cnn.com/2019/08/11/asia/monsoon-india-deaths/index.html?utm_content=2019-08-11T16%3A30%3A14&amp;utm_medium=social&amp;utm_term=link&amp;utm_source=fbCNN&amp;fbclid=IwAR0ZdoleE64QcHjPFe9c2b5jP6ZzmOQVklN9dSzrTjGMrJkiAyApXgk611M}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di agosto|18ma]] - En [[Islando]], 100 ambiental aktivisti ed autoritati kunsidas por celebrar 'funeralo' dil [[glaciero]] Okjökull, qua liquidigesis komplete pro [[globala varmesko]]. Antee, ol kovris 15,5 km².&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Huffington Post.com|publikigita ye= 19ma di agosto 2019|vidita ye= 19ma di agosto 2019|titulo=Iceland Holds Funeral Honoring Glacier That Melted Away|url=https://www.huffpost.com/entry/okjokull-glacier-funeral_n_5d5abf64e4b0eb875f271eb3?utm_campaign=hp_fb_pages&amp;ncid=fcbklnkushpmg00000013&amp;utm_source=politics_fb&amp;utm_medium=facebook&amp;section=politics&amp;fbclid=IwAR2xJnM4kAXDTUGl1oalPisJiFqQWtSF8WVjBA2eK4OOfC_nRk5GzcVREU8|autoro=David Moye}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di agosto|19ma]] - En [[Brazilia]], fuligino kreita dum incendii che Amazoniana [[foresto]] mixas kun humida nubi e kovras l'urbo [[Sao Paulo (urbo)|Sao Paulo]]. Posdimezo, la cielo dil urbo divenas komplete obskura.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://oglobo.globo.com/sociedade/fenomeno-otico-que-escureceu-sp-uma-das-consequencias-das-queimadas-na-amazonia-23891542|titulo=Fenômeno ótico que escureceu SP é uma das consequências das queimadas na Amazônia|editero=O Globo|publikigita ye=19ma di agosto 2019|vidita ye= 25ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di agosto|21ma]] - [[Giuseppe Conte]], chefministro di [[Italia]], renuncas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=CNN|publikigita ye= 21ma di agosto 2019|titulo=Italy's Prime Minister Giuseppe Conte resigns, attacks Salvini as 'irresponsible'|idiomo={{en}}|url=https://edition.cnn.com/2019/08/20/europe/italy-prime-minister-giuseppe-conte-intl/index.html?utm_medium=social&amp;utm_term=link&amp;utm_content=2019-08-20T14%3A09%3A31&amp;utm_source=fbCNNi&amp;fbclid=IwAR2fl1-hql4Gu2KSI8Jww0lrOpM1Pfw58RFymsivbmJf2zBtezYO6HzjINk |autoro=Livia Borghese, Ivana Kottasova, Kara Fox=}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di agosto|23ma]] - Dum kunveno di chefi di stato e guvernerio del grupo [[G7]], [[Angela Merkel]] ed [[Emmanuel Macron]] deskriptas l'incendii en Amazonana foresto kom 'internaciona urjanteso'.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=BBC News|titulo=Amazon fires: Merkel and Macron urge G7 to debate 'emergency' |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-latin-america-49443389|publikigita ye=23ma di agosto 2019|vidita ye= 23ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di agosto|30ma]] til [[oktobro]] - [[Petrolo]] qua posible likis de neidentifikata [[petrolonavo]] komencas aparar en plaji de ok ek la 9 stati de la [[Nord-estala regiono (Brazilia)|Nord-estala regiono]] di [[Brazilia]]. Dum la sequanta dii ol ank atingos la stato [[Bahia]], e minacos plaji ube [[marala tortugo|marala tortugi]] ovifas, [[koralio|koralia rifi]] e turistala loki. En oktobro, plu kam 200 plaji en 77 municipi ja atingesis.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=El misterio de las masivas manchas de petróleo que provocaron una crisis inédita en las playas de Brasil|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias-america-latina-50161566|publikigita ye=23ma di oktobro 2019|vidita ye= 24ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Una mancha de petróleo llega a la bahía brasileña de Todos los Santos, la segunda más grande del mundo |url=https://elpais.com/sociedad/2019/10/18/actualidad/1571359180_891563.html |editero=El País|publikigita ye=18ma di oktobro 2019|vidita ye= 22ma di oktobro 2019|issn=1134-6582|idiomo={{es}}|autoro=Joana Oliveira}}&lt;/ref&gt;

=== [[Septembro]] ===
* [[1ma di septembro|1ma]] - [[Uragano]] ''Dorian'' frapas [[Bahama]], per venti di 185 milii/h (plu kam 290 km/h), efektigas inundadi e granda destruktadi,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Los Angeles Times|publikigita ye=1ma di septembro 2019 |vidita ye= 1ma di septembro 2019|titulo=Hurricane Dorian makes landfall in the Bahamas as dangerous Category 5 storm|url=https://www.latimes.com/world-nation/story/2019-09-01/northern-bahamas-hunkers-down-as-hurricane-dorian-closes-in}}&lt;/ref&gt; e produktas adminime 43 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Dorian deixa 43 mortos e rastro de devastação nas Bahamas|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2019/09/07/dorian-deixa-43-mortos-e-rastro-de-devastacao-nas-bahamas.htm |editero=UOL |publikigita ye=7ma di septembro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di septembro|2ma]] - Fairo sur la batelo ''MV Conception'' proxim l'insulo Santa Cruz, [[Kalifornia]], produktas adminime 52 morti. Tri semani pose, ankore 1300 personi restas desaparinta.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2019/09/22/americas/east-grand-bahama-us-medics-and-survivor/index.html |titulo=In this crippled part of the Bahamas, US medics can smell more bodies than they can find|editero=CNN.com |publikigita ye= 22ma di septembro 2019|vidita ye= 28ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;
*[[5ma di septembro|5ma]] - [[Ido-konfero 2019|Ido-konfero]] komencas en [[Berlin]], [[Germania]].
* [[6ma di septembro|6ma]] - [[India]]na kosmosondilo ''Chandrayaan-2'' kolizionas kontre la [[luno]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Business Insider|autoro=Morgan McFall Johnsen e Dave Mosher|url=https://www.businessinsider.com/india-lost-contact-with-moon-lander-indicating-crash-2019-9?utm_content=buffer91dbc&amp;utm_medium=social&amp;utm_source=facebook.com&amp;utm_campaign=buffer-bi&amp;fbclid=IwAR28IRjH8hD8kvD2CMTjllC92pIXSqXP1cBqYjKC_llp4Qw93couGcy5mqE |titulo=India lost contact with its moon lander, and an astronomer thinks the spacecraft crashed into the lunar surface|publikigita ye=6ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di septembro|9ma]] - [[Tifono]] ''Faxai'' frapas [[Japonia]] per 180 km/h-a venti, efektigas destruktado che [[metropolala regiono]] di [[Tokyo]], produktas 3 morti e vundas cirkume 40 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.japantimes.co.jp/news/2019/09/09/national/typhoon-faxai/#.XYNcmqTQgdU |titulo=Powerful Typhoon Faxai kills three, injures 40 and wreaks havoc on Tokyo transport system |editero=The Japan Times|publikigita ye=9ma di septembro 2019|vidita ye= 19ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;
*[[9ma di septembro|9ma]] - [[Ido-konfero 2019|Ido-konfero]] finas en [[Berlin]], [[Germania]]
* [[11ma di septembro|11ma]] - [[Astronomio|Astronomi]] anuncas dekekteso di [[aquo]] che l'atmosfero dil exoplaneto ''K2-18b'', unesmafoye detektata en planeto exter la [[sunala sistemo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nationalgeographic.com/science/2019/09/nomo-water-found-in-habitable-exoplanets-atmosphere-hubble-kepler-k2-18b/ |titulo=Water found on a potentially life-friendly alien planet |editero=National Geographic |publikigita ye=11ma di septembro 2019 |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di septembro|12ma]] - Adminime 11 personi mortas pro incendio en privata [[hospitalo]] che [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]], [[Brazilia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://brasil.elpais.com/brasil/2019/09/13/politica/1568373825_307103.html|titulo=Ao menos onze pessoas morrem em incêndio no hospital Badim, no Rio|editero=El País|publikigita ye=13ma di septembro 2019|vidita ye= 14ma di septembro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di septembro|14ma]] - Du refinerii di [[petrolo]] de ''Saudi Aramco'' en [[Saudi-Arabia]] bombardesas per senkrua aeronavi. La bombardi efektigas incendii. Militanti ''Houthi'' de [[Yemen]] asumas l'autoresi del ataki.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/news/2019/09/drones-hit-saudi-aramco-facilities-fires-190914051900472.html|titulo=Houthi drone attacks on 2 Saudi Aramco oil facilities spark fires|editero=www.aljazeera.com}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di septembro|16ma]] - Explozo di gaso efektigas incendio en fabrikerio di biologial armi en [[Rusia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Time |titulo=Gas Explosion at Russian Lab That Holds Ebola and Smallpox Samples |url=https://time.com/5678982/russia-explosion-lab-ebola-smallpox/|publikigita ye=17ma di septembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di septembro|20ma]] - Eventas mondala [[striko]] e protesto tri dii ante la somito pri klimato dil [[Unionita Nacioni]]. La protesteri demandas agadi por kombatar klimatala chanji.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/environment/live/2019/sep/20/climate-strike-global-change-protest-sydney-melbourne-london-new-york-nyc-school-student-protest-greta-thunberg-rally-live-news-latest-updates |titulo=Global climate strike: Greta Thunberg and school students lead climate crisis protest - live updates |editero=The Guardian|publikigita ye=20ma di septembro 2019 |vidita ye= 20ma di septembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 20ma di septembro til la [[2ma di novembro]] - Eventas Mondala Championdisputo pri [[Rugbio]] en [[Japonia]]; 12 urbi gastigas la partii.
* [[21ma di septembro|21ma]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.8 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Albania]], produktas adminime 68 vunditi, ed efektigas granda materiala destruktado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/09/21/terremoto-na-albania-deixa-dezenas-de-feridos.htm|titulo=Terremoto na Albânia deixa pelo menos 68 feridos, diz ministra da Saúde |editero=UOL|publikigita ye=21ma di septembro 2019 |vidita ye= 22ma di septembro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di septembro|23ma]] - [[Rusia]] formale adoptas la pakto pri [[klimato]] signatita en 2016 en [[Paris]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Russia formally joins Paris climate pact|url=https://www.euractiv.com/section/climate-environment/news/russia-formally-joins-paris-climate-pact/|publikigita ye=24ma di septembro 2019 |vidita ye= 28ma di septembro 2019|idiomo={{en}}|editero=Euractiv}}&lt;/ref&gt;

=== [[Oktobro]] ===
* [[1ma di oktobro|1ma]] - En [[Taiwan]], la ponto Nanfang'ao, inaugurita en 1996, krulas, 1 dio pos ke [[tifono]] ''Mitag'' frapis la regiono. Adminime 5 personi mortas pro l'acidento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.taiwannews.com.tw/en/news/3788721|titulo=Update: 5 Filipino, Indonesian workers perish after NE Taiwan bridge collapse, 1 still missing |editero=Taiwan News|publikigita ye=2ma di oktobro 2019|vidita ye= 2ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* 1ma - Kongreso di [[Peru]] dissolvesas dal prezidanto [[Martín Vizcarra]]. Konstitucala krizo komencas.&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro|titulo=Peru's president dissolves Congress to push through anti-corruption reforms|url=https://www.theguardian.com/world/2019/oct/01/perus-president-dissolves-congress-to-push-through-anti-corruption-reforms|editero=The Guardian|issn=0261-3077|publikigita ye=1ma di oktobro 2019|accessspublikigita ye=2ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 1ma - En [[Baghdad]], policisti pafas kontre demonstreri qui protestis kontre [[chomeso]], [[korupto]] e mala publika servadi. Plu kam 10 personi mortigesas e cirkume plusa homi 286 vundesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/baghdad-protests-today-iraq-tahrir-shooting-death-toll-corruption-unemployment-a9128506.html|titulo=Baghdad protests: At least ‘10 dead and more than 200 injured’ as riot police open fire|editero=The Independent |vidita ye= 5ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di oktobro|2ma]] - En [[Mali]], 25 soldati mortas dum ataki da membri de [[al-Kaida]] kontre du kazerni, en Boulkessi e Mondoro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=25 Malian soldiers killed in attack on two military camps |url=https://edition.cnn.com/2019/10/02/africa/mali-soldiers-killed-military-base-attack/index.html |editero=CNN|publikigita ye=2ma di oktobro 2019|vidita ye= 5ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di oktobro|6ma]] - Eventas legifanta elekti en [[Portugal]]. Partiso Socialista obtenas la majoritato ek la voti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Partido Socialista vence eleição legislativa em Portugal|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2019/10/06/pesquisa-de-boca-de-urna-aponta-vitoria-do-partido-socialista-nas-eleicoes-em-portugal.ghtml|editero=G1|publikigita ye=6ma di oktobro 2019|vidita ye= 11ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di oktobro|8ma]] - Prezidanto [[Lenín Moreno]], de [[Equador]], transferas la chef-urbo di la lando a [[Guayaquil]], pro ke demonstreri okupis la prezidantala palaco, e kaoso duras en la stradi di [[Quito]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url= https://www.theguardian.com/world/2019/oct/08/ecuador-moves-government-out-of-capital-as-violent-protests-rage |title =Ecuador moves government out of capital as violent protests rage | publikigita ye= 8ma di oktobro 2019 | vidita ye= 9ma di oktobro 2019 | editero=The Guardian|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di oktobro|9ma]] - [[Recep Tayyip Erdoğan]] informas ke [[Turkia]] invadis la nordo e l'esto di [[Siria]] por kombatar [[Kurdistan|Kurdi]] de la grupo ''Hêzên Sûriya Demokratîk''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-49983357|titulo=Turkey launches ground offensive in northern Syria|editero=BBC|publikigita ye=9ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di oktobro]] - Dum protesti kontre prezidanto [[Lenín Moreno]] en [[Quito]], [[Equador]], demonstranti atakas televiziono-brodkastero ''Teleamazonas'' e jurnalo ''El Comercio''.&lt;ref&gt;Extera ligilo|titulo=Manifestantes atacam emissora de TV e jornal em Quito |editero=UOL|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2019/10/12/manifestantes-atacam-emissora-de-tv-e-jornal-em-quito.htm|publikigita ye=12ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 12ma til la [[13ma di oktobro]] - [[Tifono]] ''Hagibis'' frapas [[Japonia]] e produktas adminime 26 morti e 175 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Passagem do tufão Hagibis no Japão provoca pelo menos 26 mortos|editero=RedeTV!|publikigita ye=13ma di oktobro 2019 |url=https://www.redetv.uol.com.br/jornalismo/mundo/passagem-do-tufao-hagibis-no-japao-provoca-pelo-menos-26-mortos|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di oktobro|14ma]] - Protesti en [[Equador]] finas pos ke prezidanto [[Lenín Moreno]] anuncas riadopto di subsidiajo a kombustivi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.rtp.pt/noticias/mundo/equador-governo-repoe-subsidio-aos-combustiveis-e-protestos-terminam_n1179020|titulo=Equador. Governo repõe subsídio aos combustíveis e protestos terminam|editero=RTP|vidita ye= 18ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* 14ma - En [[Santiago, Chili]], komencas protesti studentala en la stradi pos augmento di bilietopreci di [[metroo]]. La protesti dissemesas ad altra urbi ed eventas konfronti inter la demonstreri e la polico.Ye la 19ma di oktobro, prezidanto [[Sebastián Piñera]] suspensas l'augmento, tamen la protesti duros. Ye la 20ma di oktobro, 8 personi ja mortabis dum la violento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2019/10/20/world/americas/chile-protests-riots.html|titulo=Chile Unrest Spreads, With 8 Deaths Reported in Violence|editero=The New York Times|publikigita ye=20ma di oktobro 2019, aktualigita ye la 21ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di oktobro|14ma]] - Komencas protesti en [[Katalunia]] pos judicio di la chefi dil movado pri nedependo di la regiono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.em.com.br/app/noticia/internacional/2019/10/19/interna_internacional,1094213/novo-protesto-separatista-mantem-barcelona-sob-tensao.shtml|titulo=Novo protesto separatista mantém Barcelona sob tensão|editero=Estado de Minas|publikigita ye=19ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di oktobro|15ma]] - En [[Fortaleza, Ceará]], [[Brazilia]], rezidala edifico krulas e produktas 8 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/ce/ceara/noticia/2019/10/19/novo-video-mostra-funcionarios-de-empresa-de-reforma-saindo-do-predio-logo-apos-desabamento-em-fortaleza.ghtml |titulo=Novos vídeos mostram engenheiro saindo do prédio logo após desabamento; 'A síndica tá lá embaixo'|editero=G1|publikigita ye=19ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di oktobro|19ma]] - En [[London]], cirkume 1 milion personi partoprenas en protesto organizata dal grupo ''People's Vote'', demandanta nova plebicito pri [[Brekiro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/uk-news/2019/oct/19/peoples-vote-march-hailed-as-one-of-greatest-protest-marches-in-british-history|titulo=March organisers hail ‘one of the greatest protest marches in British history’|publikigita ye=19ma di oktobro 2019|editero=The Guardian |vidita ye= 20ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di oktobro|22ma]] - En [[Nord-Irlando]], [[aborto]] e samasexua mariajo legaligesas.
* [[27ma di oktobro|27ma]] - Eventas prezidantal elekti en [[Arjentinia]]. [[Alberto Ángel Fernández]], kandidato dil opozantaro, vinkas [[Mauricio Macri]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Eleições na Argentina: Fernández e Kirchner vencem Macri no primeiro turno|url= https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/10/27/alberto-fernandez-cristina-kirchner-vitoria-eleicoes-argentina.htm|editero=UOL|publikigita ye=27ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di oktobro|29ma]] - Chefministro [[Saad Hariri]] de [[Libano]] renuncas, pos intensa populara protesti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Lebanon’s Prime Minister, Saad Hariri, Steps Down in Face of Protests|url=https://www.nytimes.com/2019/10/29/world/middleeast/saad-hariri-stepping-down-lebanon.html?smid=tw-nytimes&amp;smtyp=cur|editero=The New York Times|publikigita ye=29ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di oktobro|31ma]] - En [[Okinawa]], [[Japonia]], incendio destruktas 500-yar-evanta kastelo Shuri.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Fire at Shuri Castle, a world heritage site|url=https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20191031_09/|editero=NHK| publikigita ye=31ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* 31ma - Incendio en [[treno]] proxim l'urbo [[Rahim Yar Khan]] en [[Pakistan]], produktas adminime 75 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=BBC News |publikigita ye= 31ma di oktobro 2019|titulo=At least 73 dead in Pakistan train fire, police say|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-50245090}}&lt;/ref&gt;

=== [[Novembro]] ===
* [[1ma di novembro|1ma]] - [[Hispania]] anuncas ke ol gastigos la Konfero pri Klimatala Chanji dil [[Unionita Nacioni]], eventonta de la 2ma til la 13ma di decembro, pro la politikal desquieteso en [[Santiago, Chili]], urbo antee selektita kom eventeyo por la konfero.
* [[2ma di novembro|2ma]] - Pirati kaptas 9 gajo-homi de la navo [[Norvegia]]na ''MV Bonita'' proxim [[Cotonou]], [[Benin]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=CNN World |titulo=Pirates kidnap nine crew members from cargo ship off coast of Benin|autoro=Mitchell McCluskey e Ralph Ellis |publikigita ye= 4ma di novembro 2019 |url=https://edition.cnn.com/2019/11/03/africa/pirates-kidnap-crew-members-cargo-ship-benin/index.html##targetText=Pirates%20boarded%20the%20MV%20Bonita,company%20which%20owns%20the%20vessel.}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di novembro|9ma]] - [[Ciklono]] ''Bulbul'' produktas sep morti en [[West Bengal]] ed en [[Bangladesh]]. Plua kam du milion personi evakuesas de lia domi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/cyclone-kills-14-india-bangladesh-66889252?cid=clicksource_76_null_headlines_hed |titulo=Cyclone kills at least 14 in India, Bangladesh|editero=ABC News|vidita ye= 10ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di novembro|10ma]] - [[Evo Morales]] renuncas la prezidanteso di [[Bolivia]] pos populala protesti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Em meio a crise, Evo Morales renuncia à presidência da Bolívia - 10/11/2019 - UOL Notícias|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/11/10/em-meio-a-crise-evo-morales-renuncia-a-presidencia-da-bolivia.htm |editero=UOL|publikigita ye=10ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di novembro|14ma]] - [[Venezia]] deklaras urjanteso-stando pro la [[mareo|mareala]] inundadi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.milenio.com/internacional/europa/italia-decreta-el-estado-de-emergencia-en-venecia-por-inundaciones |titulo=Italia decreta el estado de emergencia en Venecia por inundaciones|editero=Milenio|idiomo={{es}}|publikigita ye=14ma di novembro 2019|vidita ye= 21ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di novembro|21ma]] - [[Benjamin Netanyahu]], chefministro di [[Israel]], akuzesas pri fraudo, suborno e fido-rupto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nbcnews.com/news/world/israeli-pm-netanyahu-indicted-charges-bribery-fraud-breach-trust-n1084831 |titulo=Benjamin Netanyahu indicted on charges of bribery, fraud and breach of trust |editero=NBC News|publikigita ye=21ma di novembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di novembro|23ma]] - Che [[Bougainville]], [[Papua-Nova-Guinea]] eventas plebicito pri plusa autonomeso o kompleta nedependo, e 98,31% ek la voteri decidas pri nedependo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.standardmedia.co.ke/article/2001352846/bougainville-voters-back-independence-by-landslide|titulo= Bougainville voters back independence by landslide|autoro=AFP|editero=The Standard|vidita ye=6ma di julio 2022|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di novembro|26ma]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.4 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Albania]] e produktas 50 morti e 900 plusa homi vundita.&lt;ref name= shqiptarja.com&gt;{{Extera ligilo|url=https://shqiptarja.com/lajm/40-viktima-nga-termeti-nxirren-te-gjithe-personat-nga-rrenojat-ne-thumane-vijojne-kerkimet-ne-durres-per-6-persona|titulo=50 viktima nga tërmeti! Nxirren të gjithë trupat nga rrënojat në Thumanë dhe në Durrës|website=shqiptarja.com|idiomo={{sq}}|vidita ye= 28ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.albaniandailynews.com/index.php?mod=2&amp;idm=37621|titulo=No. of Injured from Earthquake Rises to 900|website=Albanian Daily News|idiomo={{en}}|vidita ye= 29ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;

=== [[Decembro]] ===
* [[3ma di decembro|3ma]] - [[Tifono]] ''Kammuri'' (anke nomizita ''Tisoy'') frapas [[Filipini]], domajas cirkume {{formatnum:28577}} domi&lt;ref name=&quot;Tisoy1&quot;&gt;{{Extera ligilo|titulo='Tisoy' leaves trail of destruction in Northern Samar|url=https://www.pna.gov.ph/articles/1087969|publikigita ye=5ma di decembro 2019|autoro=Sarwell Meniano|editero=Philippine News Agency}}&lt;/ref&gt; e produktas 12 morti.&lt;ref name=&quot;NDRRMCTisoy&quot;&gt;{{Extera ligilo|editero=NDRRMC |url=http://www.ndrrmc.gov.ph/attachments/article/3969/SitRep_No_19_re_Response_Actions_and_Effects_of_TY_Tisoy_I_N_Kammuri_as_of_13Dec2019_6PM.pdf |publikigita ye= 13ma di decembro 2019|titulo=Situational Report No. 19 re Response Actions and Effects for Typhoon &quot;TISOY&quot;}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di decembro|8ma]] - Incendio che fabrikerio en [[Nova-Delhi]], [[India]], produktas 43 morti ed adminime 50 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.npr.org/2019/12/08/786066785/43-dead-in-extremely-horrific-fire-at-new-delhi-factory|titulo=43 Dead In 'Extremely Horrific' Fire At New Delhi Factory|website=NPR.org}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di decembro|9ma]] - [[Volkano]] Whakaari eruptas en l'insulo White, [[Nova-Zelando]], e produktas adminime 18 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-50715047|titulo=New Zealand volcano: 'No sign of life' after White Island eruption|publikigita ye=2019-12-09|work=BBC|vidita ye= 9ma di decembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di decembro|12ma]] - En [[Aljeria]] eventas prezidantal elekti pos la renunco di [[Abdelaziz Bouteflika]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|idiomo={{en}}|url=https://www.france24.com/en/20190915-algeria-presidential-election-fixed-december-12-says-bensalah-bouteflika|titulo=Algerian presidential election fixed for December 12, says interim president|editero=France 24]]|publikigita ye=16ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt; [[Abdelmadjid Tebboune]] elektesas prezidanto per 58,15% ek la voti.
* [[14ma di decembro|14ma]] - [[Papo Franciskus]] abolisas pontifikala sekreteso en inquesti pri sexuala violento kontre pueri.
* [[24ma di decembro|24ma]] til la [[25ma di decembro]] - [[Tifono]] ''Phanfone'' frapas la centro di [[Filipini]] per venti til 200 km/h, e produktas adminime 16 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://phys.org/news/2019-12-typhoon-phanfone-philippines.html|titulo=Typhoon Phanfone kills at least 16 in Philippines|editero=Phys.org|publikigita ye=26ma di decembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di decembro|27ma]] - Aviono [[Fokker 100]] de la kompanio ''Bek Air'' transportanta 98 personi falas pos departar del aeroportuo di [[Almatı]]. L'acidento produktas 12 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=ref name=&quot;nyt-dec-26-2019&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2019/12/26/world/asia/plane-crash-almaty-kazakhstan.html |titulo=Kazakhstan Plane Crash Kills at Least 12 People|editero=The New York Times|publikigita ye=27ma di decembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di decembro|28ma]] - Atento per automobilo-bombo en [[Mogadishu]], [[Somalia]], produktas adminime 90 morti e plu kam 100 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://aawsat.com/english/home/article/2055876/mogadishu-least-90-killed-checkpoint-blast|titulo=Mogadishu: At Least 90 Killed in Checkpoint Blast |editero=Ashark - Al-Awsat|idiomo={{en}}|vidita ye= 28ma di decembro 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/news/2019/12/dozens-killed-mogadishu-car-bomb-attack-police-191228072334950.html|titulo=Dozens killed in Mogadishu car bomb attack|editero=Al Jazeera|vidita ye= 28ma di decembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di decembro|29ma]] - La konsilistaro di chefi di [[talibano]] anuncas tempala pafo-ceso en [[Afganistan]].
* [[31ma di decembro|31ma]] - La maxim mala [[musono|musona]] inundado de 2013 til lor en [[Jakarta]], [[Indonezia]], produktas 9 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bangkokpost.com/world/1826894/jakarta-hit-by-worst-flooding-since-2013|titulo=9 dead as Jakarta hit by worst flooding since 2013|editero=Bangkok Post|publikigita ye=1ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==

== Morti ==
[[Arkivo:Bob_Einstein_1970.JPG|thumb|130px|[[Bob Einstein]]]]
* [[2ma di januaro]] - [[Bob Einstein]], Usan aktoro e skriptisto di komedii (n. 1942)
* [[17ma di januaro]] - [[Babiker Awadalla]], chefa ministro di Sudan (n. 1917)
* [[20ma di januaro]] - [[Andy Vajna]], Hungara-Usana filmifisto (n. 1944)
* (desaparis la [[21ma di januaro]]) - [[Emiliano Sala]], Arjentiniana futbalisto (n. 1990)
* [[29ma di januaro]] - [[James Ingram]], Usana kantisto e kompozisto (n. 1952)
* [[3ma di februaro]] - [[Julie Adams]], Usan aktorino (n. 1926)
* [[6ma di februaro]] - [[Manfred Eigen]], Germana biofizikisto, Nobel-laureato&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Göttinger Nobelpreisträger Manfred Eigen verstorben|url=https://www.mpibpc.mpg.de/15874795/Manfred-Eigen |publikigita ye=7ma di februaro 2019 |editero=Max-Planck-Institut für biophysikalische Chemie|idiomo={{de}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1927)
[[Arkivo:Jan_Olszewski_3.jpg|thumb|130px|[[Jan Olszewski]]]]
* [[7ma di februaro]] - [[Jan Olszewski]], chefministro di Polonia&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.washingtonpost.com/world/europe/former-polish-prime-minister-jan-olszewski-dies-at-88/2019/02/08/69a92cbc-2b84-11e9-906e-9d55b6451eb4_story.html?utm_term=.0aa812ee2b55 |titulo=Former Polish prime minister Jan Olszewski dies at 88|editero=The Washington Post|publikigita ye=8ma di februaro 2019|vidita ye= 11ma di februaro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1935)
*7ma di februaro - [[Albert Finney]], [[Anglia|angla]] aktoro
* [[11ma di februaro]] - [[Ricardo Boechat]], Braziliana jurnalisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/sp/sao-paulo/noticia/2019/02/11/ricardo-boechat-jornalista-morre-aos-66-anos-em-queda-de-helicoptero-em-sp.ghtml|titulo=Ricardo Boechat, jornalista, morre aos 66 em queda de helicóptero em SP|editero=G1|publikigita ye=11ma di februaro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1952)
* 11ma di februaro - [[Sibghatullah Mojaddedi]], prezidanto di Afganistan (n. 1926)
* [[13ma di februaro]] - [[Bibi Ferreira]], Brazilian aktorino (n. 1922)
* [[16ma di februaro]] - [[Bruno Ganz]], Suis aktoro (n. 1941)
* [[19ma di februaro]] - [[Karl Lagerfeld]], Germana modisto (n. 1933)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.larazon.es/gente/karl-lagerfeld-la-segunda-muerte-de-chanel-KC22020291 |titulo=Karl Lagerfeld: La segunda muerte de Chanel|editero=La Razón|vidita ye= 20ma di februaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di februaro]] - [[Antoine Gizenga]], chefa ministro di la Demokratial Republiko Kongo (n. 1925)
* [[27ma di februaro]] - [[France-Albert René]], prezidanto di Seycheli (n. 1935)
* [[1ma di marto]] - [[Jores Ivanovich Alfyorov|Jores Alfyorov]], Rusa-Sovietiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1930)
* [[10ma di marto]] - [[İrsen Küçük]], chefministro di Norda Chipro (n. 1940)
* [[15ma di marto]] - [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]], chefo di stato di Mauritania (n. 1943)
[[Arkivo:Dick_Dale,_Viva_Las_Vegas,_2013-03-30_IMG_8131_(8605847986).jpg|thumb|130px|[[Dick Dale]]]]
* [[16ma di marto]] - [[Dick Dale]], Usana muzikisto (n. 1937)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://bestclassicbands.com/dick-dale-obituary-3-17-1999/|titulo=Dick Dale, King of Surf Guitar, Dead at 81|publikigita ye=5ma di aprilo 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di marto]] - [[Donald Kalpokas]], chefministro di Vanuatu (n. 1943)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.rnz.co.nz/international/pacific-news/385197/a-founding-father-of-vanuatu-dies|titulo=A founding father of Vanuatu dies|publikigita ye=20ma di marto 2019|editero=RNZ}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di aprilo]] - [[Sydney Brenner]], Sudafrikana biologo, Nobel-laureato (n. 1927)
* [[6ma di aprilo]] - [[David James Thouless]], Skota fizikisto, Nobel-laureato (n. 1934)
* [[13ma di aprilo]] - [[Paul Greengard]], Usana neurociencisto, Nobel-laureato (n. 1925)
* [[14ma di aprilo]] - [[Bibi Andersson]], Sueda cinem-aktorino&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2019/04/14/movies/bibi-andersson-dead.html|titulo=Bibi Andersson, Luminous Presence in Bergman Films, Dies at 83|nomo=Anita|surnomo=Gates|publikigita ye=14ma di aprilo 2019|work=The New York Times|vidita ye= 14ma di aprilo 2019|via=NYTimes.com}}&lt;/ref&gt; (n. 1935)
* [[17ma di aprilo]] - [[Alan García]], prezidanto di [[Peru]] (n. 1949)&lt;ref name=&quot;Perú21&quot;/&gt;
* [[22ma di aprilo]] - [[Lê Đức Anh]], prezidanto di Vietnam (n. 1920)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://bnews.vn/nguyen-chu-tich-nuoc-le-duc-anh-tu-tran/120276.html |titulo=Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh từ trần|idiomo={{vi}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di aprilo]] - Granda-duko [[Jean de Luxemburgia]] (n. 1921)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|surnomo=Editor |nomo=Brittani BargerDeputy|url=http://royalcentral.co.uk/europe/luxembourg/breaking-grand-duke-jean-of-luxembourg-dies-at-the-age-of-98-119830 |editero=Royal Central|titulo=BREAKING: Grand Duke Jean of Luxembourg dies at the age of 98 |vidita ye= 23ma di aprilo 2019 |publikigita ye=23ma di aprilo 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di aprilo]] - [[Negaso Gidada]], 7ma prezidanto di Etiopia (n. 1943)
[[Arkivo:Beth Carvalho (5097053692).jpg|thumb|130px|[[Beth Carvalho]]]]
* [[30ma di aprilo]] - [[Beth Carvalho]], Braziliana kantistino e kompozistino (n. 1946)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Morre aos 72 anos a sambista Beth Carvalho |url= https://entretenimento.uol.com.br/noticias/redacao/2019/04/30/morre-aos-72-anos-a-sambista-beth-carvalho.htm |editero=UOL |vidita ye= 30ma di aprilo 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 30ma di aprilo - [[Anémone]], Franc aktorino (n. 1950)
* [[2ma di mayo]] - [[Ali Mroudjaé]], prezidanto di Komori (1939)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.comores-infos.net/lenterrement-de-lancien-ministre-ali-mroudjae-est-aujourdhui/ |titulo=L'enterrement de l'ancien ministre Ali Mroudjae est aujourd'hui|publikigita ye= 2ma di mayo 2019|vidita ye= 10ma di mayo 2019|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di mayo]] - [[Sprent Dabwido]], prezidanto di [[Nauru]] (n. 1972)
* [[9ma di mayo]] - [[Alvin Sargent]], Usana cenaristo (n. 1927)
[[Arkivo:Doris Day in Love Me or Leave Me trailer.jpg|thumb|130px|[[Doris Day]]]]
* [[13ma di mayo]] - [[Doris Day]], Usan aktorino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias-48257516|titulo=Muere Doris Day, la legendaria actriz famosa por cantar el éxito &quot;Qué será, será&quot;|editero=BBC News - Mundo|publikigita ye=13ma di mayo 2019 |idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1922)
* [[14ma di mayo]] - [[Tim Conway]], Usan aktoro (n. 1933)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://people.com/tv/tim-conway-dies/ |titulo=Tim Conway, Star of The Carol Burnett Show, Dies at 85|editero=People|vidita ye= 20ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;
* 14ma di mayo - [[Sven Lindqvist]], Sueda skriptisto (n. 1932)&lt;ref&gt;[https://www.etc.se/inrikes/forfattaren-sven-lindqvist-ar-dod-blev-87-ar Författaren Sven Lindqvist är död - blev 87 år] {{sv}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di mayo]] - [[Bob Hawke]], chefministro di Australia (n. 1929)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Bob Hawke, Australia's 23rd prime minister, dies aged 89 |url=https://abc.net.au/news/2019-05-16/bob-hawke-dies-former-australian-prime-minister-and-labor-leader/6562902?pfmredir=sm |website=ABC News |vidita ye= 16ma di mayo 2019}}&lt;/ref&gt;
* 16ma di mayo - [[I. M. Pei]], Chinian arkitekto (n. 1917)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=I.M. Pei, World-Renowned Architect, Is Dead at 102|editero=The New York Times|publikigita ye=16ma di mayo 2019|url=https://www.nytimes.com/2019/05/16/obituaries/im-pei-world-renowned-architect-is-dead-at-102.html|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di mayo]] - [[Niki Lauda]], Austrian automobilisto (n. 1949)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Tricampeão da Fórmula 1, Niki Lauda morre aos 70 anos |url=https://esporte.uol.com.br/f1/ultimas-noticias/2019/05/20/tricampeao-da-formuliziza-1-niki-lauda-morre-aos-70-anos-diz-jornal.htm|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=20ma di mayo 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Murray Gell-Mann at Lection.JPG|thumb|130px|[[Murray Gell-Mann]]]]
* [[24ma di mayo]] - [[Murray Gell-Mann]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1929)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.nytimes.com/2019/05/24/obituaries/murray-gell-mann-died-.html |titulo=Murray Gell-Mann, Who Peered at Particles and Saw the Universe, Dies at 89}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di mayo]] - [[Prem Tinsulanonda]], chefministro di Tailando (n. 1920)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Prem Tinsulanonda, King’s Advisor and Statesman, Dies at 98|url= http://www.khaosodenglish.com/news/2019/05/26/prem-tinsulanonda-kings-advisor-and-statesman-dies-at-98/amp/ }}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di mayo]] - [[Apolo Nsibambi]], chefa ministro di Uganda (n. 1940)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://www.africanews.com/2019/05/28/uganda-s-ex-prime-minister-nsibambi-dies// |titulo=Uganda's ex-prime minister Nsibambi dies|editero=Africa News|vidita ye= 4ma di junio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 28ma di mayo - [[Edward Seaga]], chefministro di Jamaika (n. 1930)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://jamaica-gleaner.com/article/news/20190528/edward-seaga-has-died-89 |titulo=Edward Seaga Has Died At 89|editero=The Cleaner|publikigita ye=28ma di mayo 2019|vidita ye= 26ma di aprilo 2020|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di junio]] - [[José Antonio Reyes]], Hispana futbalisto (n. 1983)
* [[6ma di junio]] - [[Dr. John]], Usana kantisto e kompozisto (n. 1941)
* [[12ma di junio]] - [[Sylvia Miles]], Usan aktorino (n. 1924)&lt;ref&gt;[https://www.hollywoodreporter.com/news/sylvia-miles-dead-midnight-cowboy-star-was-94-1139055 Sylvia Miles, Scene-Stealer in 'Midnight Cowboy' and 'Farewell, My Lovely,' Dies at 94]&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Zeffirelli.jpg|thumb|130px|[[Franco Zeffirelli]]]]
* [[15ma di junio]] - [[Franco Zeffirelli]], Italiana filmifisto (n. 1923)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.lanazione.it/firenze/cronaca/morto-franco-zeffirelli-1.4647533 |titulo=È morto Franco Zeffirelli, addio al Maestro|editero=La Nazione|publikigita ye=15ma di junio 2019|idiomo={{it}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di junio]] - [[Mohamed Morsi]], prezidanto di Egiptia (n. 1951)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48668941 |titulo=Egypt's ousted president Mohammed Morsi dies in court|editero=BBC|publikigita ye=17ma di junio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di junio]] - [[Dimitris Kristofias]], prezidanto di [[Chipro]] (n. 1946)&lt;ref&gt;[https://cyprus-mail.com/2019/06/21/former-president-demetris-christofias-has-died/ Former president Demetris Christofias has died]&lt;/ref&gt;
* [[30ma di junio]] - [[Momir Bulatović]], prezidanto di Montenegro (n. 1956)
* [[6ma di julio]] - [[João Gilberto]], Braziliana kompozisto e kantisto di [[bossa nova]] (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://epoca.globo.com/guilherme-amado/morre-cantor-compositor-joao-gilberto-23789346|titulo=Morre o cantor e compositor João Gilberto|editero=Época|publikigita ye=6ma di septembro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di julio]] - [[Fernando de la Rúa]], prezidanto di Arjentinia (n. 1937)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Clarín |url= https://www.clarin.com/politica/murio-fernando-rua-militancia-poder-breve-conflictiva-gestion_0_DPpgwnnJ_.html |titulo=Murió Fernando de la Rúa: de la militancia al poder, con una breve y conflictiva gestión|publikigita ye=9ma di julio 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di julio]] - [[Hussain Muhammad Ershad]], prezidanto di Bangladesh (n. 1930)
[[Arkivo:Johnny Clegg Fête de l'Humanité 2007.JPG|thumb|130px|[[Johnny Clegg]]]]
* [[16ma di julio]] - [[Johnny Clegg]], Sudafrikana muzikisto e kantisto (n. 1953)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Le musicien sud-africain Johnny Clegg, fervent opposant à l'apartheid, est mort à 66 ans|url= https://www.francetvinfo.fr/monde/afrique/afrique-du-sud/le-musicien-sud-africain-johnny-clegg-fervent-opposant-a-l-apartheid-est-mort-a-66-ans_3538829.html?utm_medium=Social&amp;utm_source=Facebook&amp;Echobox=1563301635&amp;fbclid=IwAR3WqQCYGADG6coXMbe6qoJwFJj9AHY2P31yOxgF-duJt65XDeXNVl-EBuc#xtor=CS1-746|editero=Franceinfo|publikigita ye=16ma di julio 2019|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di julio]] - [[Ágnes Heller]], Hungara filozofino (n. 1929)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://whbl.com/news/articles/2019/jul/19/hungarian-philosopher-agnes-heller-dies-at-age-of-90/919767/|titulo=Hungarian philosopher Agnes Heller dies at age of 90|publikigita ye=19ma di julio 2019|editero=whbl.com|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 19ma di julio - [[Rutger Hauer]], Nederlandan aktoro (n. 1944)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://variety.com/2019/film/news/rutger-hauer-dead-dies-blade-runner-co-star-1203278050|titulo=Rutger Hauer, ‘Blade Runner’ Co-Star, Dies at 75|autoro=Chris Morris|publikigita ye=24ma di julio 2019|editero=Variety|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di julio]] - [[Li Peng]], chefministro di Popul-Republiko Chinia (n. 1928)&lt;ref&gt;[https://www.nytimes.com/2019/07/23/obituaries/li-peng-dead.html Li Peng, Chinese Leader Derided for Role in Tiananmen Crackdown, Dies at 90]&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Beji Caid el Sebsi at the Presidential Palace.jpg|thumb|130px|[[Beji Caid el Sebsi]]]]
* [[25ma di julio]] - [[Beji Caid el Sebsi]], prezidanto e chefministro di Tunizia (n. 1926)&lt;ref&gt;[https://www.france24.com/en/20190725-tunisia-president-essebsi-dies-aged-92 Tunisian President Beji Caid Essebsi dies aged 92]&lt;/ref&gt;
* [[27ma di julio]] - [[John Robert Schrieffer]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1931)&lt;ref&gt;[https://www.thehindu.com/sci-tech/science/nobel-prize-winning-physicist-john-schrieffer-dies-in-florida/article28734814.ece Nobel Prize-winning physicist John Schrieffer dies in Florida]&lt;/ref&gt;
* [[1ma di agosto]] - [[Sadou Hayatou]], chefa ministro di Kamerun (n. 1942)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|autohr=Yolande Tankeu|titulo=Décès de Sadou Hayatou ,ancien Premier ministre du Cameroun :: CAMEROON |url=https://www.camer.be/76149/11:1/cameroon-deces-de-sadou-hayatou-ancien-premier-ministre-du-cameroun.html |editero=camer.be |publikigita ye=1ma di agosto 2019 |idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* 1ma di agosto - [[Annemarie Huber-Hotz]], kancelerino di Suisia (n. 1948)
* [[3ma di agosto]] - [[Thomas Remengesau Sr.]], prezidanto di Palau (n. 1929)
* [[4ma di agosto]] - [[Nuon Chea]], chefministro di [[Kambodja]] (n. 1926))&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Nuon Chea, ideologue of Cambodia's Khmer Rouge, dies at 93|editero=Bangkok Post|idiomo={{en}}|url=https://www.bangkokpost.com/world/1724475/nuon-chea-ideologue-of-cambodias-khmer-rouge-dies-at-93 }}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di agosto]] - [[Toni Morrison]], Usana skriptistino, Nobel-laureato (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|autoro=Margalit Fox|titulo=Toni Morrison, ‘Beloved’ Author and Nobel Laureate, Dies at 88 |url=https://www.nytimes.com/2019/08/06/books/toni-morrison-dead.html |editero=The New York Times |vidita ye= 6ma di agosto 2019 |publikigita ye=6ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di agosto]] - [[Kary Banks Mullis]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1944)&lt;ref&gt;[https://www.charlotteobserver.com/news/state/south-carolina/article233664142.html Dreher High School grad who revolutionized DNA has died]&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:PeterFondaCaptainAmerica-side.jpg|thumb|130px|[[Peter Fonda]]]]
* [[16ma di agosto]] - [[Peter Fonda]], Usan aktoro (n. 1940)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url = https://www.nbcnews.com/pop-culture/pop-culture-news/peter-fonda-star-easy-rider-dead-79-n1043566|title = Peter Fonda, star of 'Easy Rider,' dead at 79|editero=NBC News|autoro=Janelle Griffith, Diana Dasrath|publikigita ye= 16ma di agosto 2019|vidita ye= 16ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt; 
* [[19ma di agosto]] - [[Zbigniew Makowski]], Polona piktisto (n. 1930)
* [[22ma di agosto]] - [[Junior Agogo]], Ghanana futbalisto (n. 1979)
* [[27ma di agosto]] - [[Dawda Jawara]], prezidanto e chefa ministro di Gambia (n. 1924)&lt;ref&gt;[https://books.google.com/books?id=UiBWDQAAQBAJ&amp;pg=PA145&amp;dq=Dawda+Jawara+1924&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjkmN-srZvUAhUHiiwKHaH-BlQQ6AEIKDAC#v=onepage&amp;q=Dawda%20Jawara%201924&amp;f=false Profile of Dawda Kairaba Jawara]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.africanews.com/2019/08/27/the-gambia-s-nomo-president-dawda-jawara-dies-aged-95-official/&lt;/ref&gt;
* [[31ma di agosto]] - [[Immanuel Wallerstein]], Usana sociologo (n. 1930)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Immanuel Wallerstein, Anti-Capitalist Intellectual, Dies at 88 |url=https://www.telesurenglish.net/news/Immanuel-Wallerstein-Anti-Capitalist-Intellectual-Dies-at-88-20190901-0009.html |vidita ye= 3ma di septembro 2019 |editero=Telesur |publikigita ye=1ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di septembro]] - [[Robert Mugabe]], prezidanto di Zimbabwe (n. 1924)&lt;ref name=&quot;BBC-Death&quot;&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=6ma di septembro 2019 |titulo=Zimbabwe ex-President Robert Mugabe dies aged 95 |url=https://www.bbc.com/news/world-africa-49604152 |editero=BBC News |vidita ye= 6ma di septembro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di septembro]] - [[Jusuf Habibie]], prezidanto di Indonezia (n. 1936)&lt;ref&gt;[https://news.detik.com/berita/d-4702307/bj-habibie-tutup-usia BJ Habibie Tutup Usia]&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:ʻAkilisi Pōhiva (26721748042).jpg|thumb|130px|[[ʻAkilisi Pōhiva]]]]
* [[12ma di septembro]] - [[ʻAkilisi Pohiva]], chefministro di Tonga (n. 1941)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|vidita ye= 14ma di septembro 2019 |idiomo={{en}}|url=https://www.rnz.co.nz/news/pacific/398621/tongan-pm-akilisi-pohiva-dies-aged-78 |titulo=Tongan PM 'Akilisi Pohiva dies, aged 78|editero=Radio New Zealand|publikigita ye=12ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di septembro]] - [[Lol Mahamat Choua]], prezidanto di Chad (m. 1939)&lt;ref&gt;[https://tchadinfos.com/politique/tchad-lancien-president-de-la-republique-lol-mahamat-choua-est-mort/ Tchad : l’ancien président de la République Lol Mahamat Choua est mort à 80 ans] {{fr}}&lt;/ref&gt;
* 15ma di septembro - [[Ric Ocasek]], Usana kantisto, kompozisto e muzikala produktisto (n. 1944)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Ric Ocasek, Lead Singer of The Cars, Dead in New York at 75|url=https://www.nbcnewyork.com/news/local/Ric-Ocasek-Cars-Singer-Dead-in-NY-at-75-560430391.html|editero=WNBC|publikigita ye=15ma di septembro 2019|vidita ye= 15ma di septembro 2019|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di septembro]] - [[Imata Kabua]], prezidanto dil Insuli Marshall (n. 1943)&lt;ref&gt;[https://www.usp.ac.fj/news/story.php?id=3153 USP installs 26th Chancellor]&lt;/ref&gt;
* [[19ma di septembro]] - [[Zine El Abidine Ben Ali]], prezidanto di Tunizia&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Décès de l'ex président Zine El Abidine Ben Ali |editero=MosaiqueFM|url=https://www.mosaiquefm.net/fr/actualite-national-tunisie/608684/deces-de-l-ex-president-zine-el-abidine-ben-ali |vidita ye= 19ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt; (n. 1936)
* [[26ma di septembro]] - [[Jacques Chirac]], prezidanto e chefministro di Francia (n. 1932)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|title = Jacques Chirac, French President Who Championed European Identity, Is Dead at 86|url = https://www.nytimes.com/2019/09/26/obituaries/jacques-chirac-dead.html|publisher = The New York Times|date = 26ma di septembro 2019|accessdate = 26ma di septembro 2019|author=James F. Clarity e John Tagliabue}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha (cropped).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Diogo Freitas do Amaral]]&lt;/small&gt;]]
* [[3ma di oktobro]] - [[Diogo Freitas do Amaral]], chefministro di Portugal (n. 1941)&lt;ref&gt;[https://federalnewsnetwork.com/world-news/2019/10/freitas-do-amaral-a-father-of-portuguese-democracy-dies/ Freitas do Amaral, a ‘father’ of Portuguese democracy, dies]&lt;/ref&gt;
* [[4ma di oktobro]] - [[Diahann Carroll]], Usan aktorino (n. 1935)
* [[6ma di oktobro]] - [[Ginger Baker]], Angla muzikisto ([[Cream]]) (n. 1939)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/music/2019/oct/06/ginger-baker-wild-and-brilliant-cream-drummer-dies-aged-80/ |titulo=Ginger Baker, wild and brilliant Cream drummer, dies aged 80|editero=The Guardian|vidita ye= 7ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di oktobro]] - [[Alexei Leonov]], Sovietiana kosmonauto (n. 1934)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://sputniknews.com/russia/201910111077022232-soviet-cosmonaut-alexei-leonov-dies-at-85/ |titulo=Soviet Cosmonaut Alexei Leonov Dies at 85 |editero=Sputnik News|publikigita ye=11ma di oktobro 2019 |vidita ye= 11ma di oktobro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di oktobro]] - [[Harold Bloom]], Usana literaturala kritikisto e skriptisto (n. 1930)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2019/10/14/books/harold-bloom-dead.html|titulo=Harold Bloom, Critic Who Championed Western Canon, Dies at 89|editero=The New York Times|publikigita ye= 14ma di oktobro 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di oktobro]] - [[Göran Malmqvist]], Sueda linguisto (n. 1924)&lt;ref name=&quot;dn obit&quot;&gt;{{Extera ligilo| url=https://www.dn.se/kultur-noje/akademiledamoten-goran-malmqvist-ar-dod/ | titulo=Akademiledamoten Göran Malmqvist är död |editero=Dagens Nyheter|publikigita ye=18ma di oktobro 2019 |idiomo={{sv}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di oktobro]] - [[Lho Shin-yong]], chefministro di Sud-Korea (n. 1930)&lt;ref&gt;[https://news.joins.com/article/20513963 노신영 롯데그룹 총괄고문, 故 이인원 조문…'묵묵부답'] {{kr}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di novembro]] - [[Jan Stráský]], chefministro di Chekoslovakia (n. 1940)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://zpravy.aktualne.cz/domaci/ve-veku-78-let-zemrel-posledni-premier-federalni-vlady-jan-s/r~f6cc7b3200ca11ea926e0cc47ab5f122/ |titulo=Ve věku 78 let zemřel poslední premiér federální vlády Jan Stráský|idiomo={{cs}} }}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di novembro]] - [[Margarita Salas]], Hispana biokemiistino (n. 1938)
* [[13ma di novembro]] - [[Gert Heintze]], Germana Idisto (n. 1943)
[[Arkivo:Harrison Dillard 1952 (cropped).jpg|thumb|130px|[[Harrison Dillard]]]]
* [[15ma di novembro]] - [[Harrison Dillard]], Usan atleto (n. 1923)
* [[19ma di novembro]] - [[Dissanayaka Mudiyanselage Jayaratne]], chefa ministro di Sri-Lanka (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.parliament.lk/members-of-parliament/directory-of-members/viewMember/92?lang=en |titulo=Hon. D.M. JAYARATNE, M.P.,, M.P.|editero=Parlamento de Sri-Lanka|vidita ye=21ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di novembro]] - [[Eugène Camara]], chefa ministro di Guinea (n. 1942)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Page noire : décès de l’ancien Premier ministre Eugène Camara|url=https://www.africaguinee.com/articles/2019/11/23/page-noire-deces-de-l-ancien-premier-ministre-eugene-camara |editero=Africaguinee.com|vidita ye= 30ma di novembro 2019|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di novembro]] - [[Yasuhiro Nakasone]], chefministro di Japonia (n. 1918)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://english.kyodonews.net/news/2019/11/9aa816c91bed-breaking-news-ex-japanese-prime-minister-nakasone-dies-at-101.html |titulo=Ex-Japanese Prime Minister Yasuhiro Nakasone dies at 101|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di decembro]] - [[Azucena Hernández]], Hispan aktorino (n. 1960)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Muere Azucena Hernández, actriz del destape y víctima de tetraplejia durante 33 años|url=https://www.elmundo.es/cultura/cine/2019/12/04/5de7e527fc6c8352398b458b.html|editero=El Mundo |publikigita ye=4ma di decembro 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* 4ma di decembro - [[Rosa Morena]], Hispana kantistino
* [[8ma di decembro]] - [[Paul Volcker]], Usan ekonomikisto (n. 1927)
* [[9ma di decembro]] - [[Marie Fredriksson]], Sueda kantistino ([[Roxette]]) (n. 1958)
* [[10ma di decembro]] - [[Albert Bertelsen]], Dana piktisto (n. 1921)
* [[14ma di decembro]] - [[Anna Karina]], Dana-Franciana cinem-aktorino (n. 1940)
* [[19ma di decembro]] - [[Francisco Brennand]], Braziliana skultisto e piktisto (n. 1927)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Aos 92 anos, morre o artista plástico Francisco Brennand|url=https://www.diariodepernambuco.com.br/noticia/viver/2019/12/aos-92-anos-morre-o-artista-plastico-francisco-brennand.html|editero=Diario de Pernambuco|vidita ye= 19ma di decembro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di decembro]] - [[Marko Orlandić]], prezidanto di Montenegro (n. 1930)&lt;ref&gt;[http://rs.n1info.com/Region/a554075/Preminuo-Marko-Orlandic.html Preminuo nekadašnji jugoslovenski ambasador u SSSR Marko Orlandić] {{sr}}&lt;/ref&gt;
* 20ma di decembro - [[Roland Matthes]], Germana natisto (n. 1950)&lt;ref&gt;[https://m.spiegel.de/sport/sonst/roland-matthes-ddr-schwimmerlegende-mit-69-jahren-gestorben-a-1302494.html DDR-Schwimmerlegende Roland Matthes ist tot] {{de}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di decembro]] - [[Mustafa Mujezinović]], chefministro di Bosnia e Herzegovina (n. 1954)
* [[31ma di decembro]] - [[Djimrangar Dadnadji]], chefa ministro di Chad (n. 1954)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.rfi.fr/afrique/20200101-tchad-deces-ancien-premier-ministre-joseph-djimrangar-dadnadji |titulo=Tchad: décès de l’ancien Premier ministre Joseph Djimrangar Dadnadji|editero=RFI|publikigita ye=1ma di januaro 2020 |idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;

== Nobel-premiiziti ==
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Jim Peebles|James Peebles]], [[Michel Mayor]], [[Didier Queloz]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=CNN|autoro=Jack Guy|titulo=Nobel Prize in Physics winners 'forever changed our conceptions of the world'|publikigita ye=9ma di oktobro 2019 |url=https://edition.cnn.com/2019/10/08/world/nobel-prize-physics-2019-intl/index.html?utm_term=link&amp;utm_source=fbCNN&amp;utm_medium=social&amp;utm_content=2019-10-08T10%3A31%3A09&amp;fbclid=IwAR3JvUWqr1zO-rzbNsgNB_E1P-1_h8FFdAITufgdnSu5YAcEEB4YpEjE_us|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[John Bannister Goodenough]], [[Michael Stanley Whittingham]], [[Akira Yoshino]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[William Kaelin Jr.]], [[Peter J. Ratcliffe]], [[Gregg L. Semenza]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://ciencia.estadao.com.br/noticias/geral,william-kaelin-peter-ratclife-e-gregg-semenza-vencem-premio-nobel-de-medicina,70003040295|titulo=Nobel de Medicina 2019 vai para descoberta sobre adaptação de células à disponibilidade de oxigênio|editero=Estadão.com.br|autoro=Giovana Girardi|publikigita ye=7ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Peter Handke]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://paginacinco.blogosfera.uol.com.br/2019/10/10/uma-feminista-vegetariana-e-um-fa-de-guimaraes-rosa-levam-o-nobel/ |titulo=Uma feminista vegetariana e um fã de Guimarães Rosa levam o Nobel |editero=UOL|publikigita ye=10ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Abiy Ahmed Ali]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Nobel de la Paz 2019: quién es Abiy Ahmed Ali y por qué le dieron el premio|editero=BBC News|publikigita ye=11ma di oktobro 2019|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias-50011711|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Abhijit Banerjee]], [[Esther Duflo]], [[Michael Kremer]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=The Nobel Prize|vidita ye=14ma di oktobro 2019|url=https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2019/summary/ |titulo=The Prize in Economic Sciences 2019}}&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 2010a]]</text>
      <sha1>s903vgcj7nrpapz5gvx9vdnlxmdtlx7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2018</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36744</id>
    <revision>
      <id>994866</id>
      <parentid>993563</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T11:08:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="76297" xml:space="preserve">{{21ma yarcento}}
La [[yaro]] '''2018''' (MMXVIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta en [[lundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 18ma [[yaro]] di la triesma yarmilo, la 18ma yaro di la [[21ma yarcento]], e la 9ma yaro di la [[yari 2010a]].

==Eventi ==
Violentoza incendii devastis multa regioni di [[Kalifornia]], [[Usa]], ca yaro. De la 1ma di januaro til la 12ma di novembro entote 5.798 incendii destruktis plu kam 340 mil hektari&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://cdfdata.fire.ca.gov/incidents/incidents_stats|titulo=Fire Statistics |vidita ye=18ma di novembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; di foresti, plantacerii e habitata zoni e produktis plu kam 70 morti nur en novembro.&lt;ref name=DW&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2018/11/17/incendios-na-california-deixam-74-mortos.htm |titulo=Incêndios na Califórnia deixam 74 morto|editero=UOL|vidita ye=18ma di novembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; En [[Grekia]] anke eventas violentoza incendii de la 23ma til la 26ma di julio, qui produktis 100 morti e destruktis plu kam 1.000 imobli.

En estal [[Afrika]], inundadi qui komencis en marto koaktis mili di personi abandonar lia domi, destruktis plantacerii e produktis adminime 500 morti til la fino di mayo. Ol esis la maxim mala inundado enrejistrata dum 60 yari de la historio di la regiono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Fatal Floods in Eastern Africa May Mean Yet More Food Shortages|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-05-29/fatal-floods-in-eastern-africa-may-mean-yet-more-food-shortages|editero=Bloomberg|publikigita ye=29ma di mayo 2018|vidita ye=1ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt; En la [[Nord-estala regiono (Brazilia)|Nord-estala regiono]] di [[Brazilia]] la sikeso ja duras dum 7 yari, e la ciencisti alertas pri la risko di dezertigo en la regiono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Seca recorde no Nordeste é sinal de risco elevado de desertificação |url=https://noticias.uol.com.br/meio-ambiente/ultimas-noticias/ag-estado/2018/09/20/seca-recorde-no-nordeste-e-sinal-de-risco-elevado-de-desertificacao.htm |editero=UOL|publikigita ye=20ma di septembro 2018|vidita ye=1ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;

===[[Januaro]] ===
* [[1ma di januaro]] - En [[Kalifornia]], [[Usa]], komprar ed uzar [[marihuano]] divenas legala.
* 1ma di januaro - Segun judiciala decido, [[transsexualo|transsexuala personi]] povas engajar [[Usa]]n armeo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=US military will accept transgender recruits after court strikes down Trump ban, says Department of Defence|url=http://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/transgender-soldiers-us-military-accept-1-january-court-order-donald-trump-block-a8136051.html |editero=The Independent| date =31ma di decembro 2017| accessdate =2ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di januaro]] - Tempesto ''Eleanor'' frapas [[Europa]]na landi kun ventegi di preske 160 km/h che l'[[Unionita Rejio]], e pluvegi en multa landi. En multa loki l'[[elektro]] mankas ed aeroportui klozesas. Tri personi mortas, di qui du tranata per forta ondi en [[Baskia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Tempestade Eleanor deixa três mortos, dezenas de feridos e Europa sem luz |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/01/03/tempestade-eleanor-perturba-transportes-e-deixa-europa-sem-luz.htm| accessdate =3ma di januaro 2017|editero=UOL|language ={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di januaro]] - [[Panama]]na [[petrolonavo]] MV ''Sanchi'' kolizionas che la [[maro di Estal Chinia]] kontre la kargonavo CF ''Crystal'' e brulas. Omna 32 kruani de la petrolonavo mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.reuters.com/article/us-china-shipping-accident-japan/iranian-oil-tanker-in-danger-of-capsizing-at-any-time-chinese-state-tv-idUSKBN1F309G| titulo=Burning Iranian oil tanker has sunk after January 6 accident: Chinese| date =14ma di januaro 2018|work=Reuters| accessdate =14ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* La [[8ma di januaro]] komencas pluvegi qui efektigos inundadi en [[Kalifornia]], note en la regiono Montecitos, e produktos, til la 14ma di januaro, adminime 20 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/01/14/aumentam-a-20-os-mortos-pelas-enchentes-na-california.htm | titulo=Aumentam a 20 os mortos pelas enchentes na Califórnia|editero=UOL| accessdate =14ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di januaro]] - [[Italia]]na e [[Germania|Germania]] polici arestas 169 membri de la reto [[mafio]]za '''Ndrangheta''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-42618825| titulo=Mafia raids: Police in Italy and Germany make 169 arrests|editero=BBC News| accessdate =9ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 9ma di januaro - Suocidint atako kontre policala kamiono en [[Quetta]], [[Pakistan]], produktas adminime 7 morti e 15 plusa homi vundita. La terorista grupo ''Tehrik-i-Taliban Pakistan'', qua havas ligili kun [[Taliban]]ani, asumas l'autoreso dil atako.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/01/09/atentado-suicida-no-paquistao-deixa-pelo-menos-sete-mortos-e-15-feridos.htm| titulo=Atentado suicida no Paquistão deixa pelo menos sete mortos e 15 feridos |editero=UOL| accessdate =9ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di januaro]] - Du suocidint ataki per bombi che la centro di [[Baghdad]] produktas plu kam 30 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/01/15/duplo-atentado-suicida-deixa-mais-de-30-mortos-em-bagda.htm| titulo=Duplo atentado suicida deixa mais de 30 mortos em Bagdá|editero=UOL| accessdate =15ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 15ma di januaro - [[Papo Franciskus]] komencas vizitar [[Chili]] meze atenti kontre kirki e protesti kontre l'indiko, l'antea yaro, di Juan Barros kom kardinalo. Barros akuzabas pri celar denunci kontre diversa sacerdoti pri [[pedofilio]] dum multa yari, kande il esabis episkopo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/papa-francisco-chega-para-visita-de-tres-dias-ao-chile.ghtml| titulo=Papa Francisco chega para visita de três dias ao Chile| date =15ma di januaro 2018| accessdate =16ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 15ma di januaro - En [[Kolumbia]], ponto konstruktinda che la choseo inter [[Bogota]] e Villavicencio krulas, e produktas 10 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.elcolombiano.com/colombia/puente-entre-bogota-y-villavicencio-se-desplomo-este-lunes-KB8012158| titulo=Aumentan a 10 los muertos tras caída de puente en vía Bogotá-Villavicencio| date =15ma di januaro 2018| accessdate =24ma di januaro 2018|editero=El Colombiano}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di januaro]] - Fairo che autouso en Aktoe, [[Kazakstan]], produktas adminime 52 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/01/18/incendio-em-onibus-deixa-mais-de-50-mortos-no-cazaquistao.htm | titulo=Incêndio em ônibus deixa mais de 50 mortos no Cazaquistão|editero=UOL | accessdate =18ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di januaro]] - [[Turkia|Turka]] milital avioni atakas [[Kurdistan|Kurda]] pozicioni en Afrin, proxim la frontiero inter la du landi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-42759944| titulo=Syria: Turkey war planes launch strikes on Afrin|pubisher=BBC| date =21ma di januaro 2018|language ={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di januaro]] - Incendio en hospitalo che l'urbo Miryang, [[Sud-Korea]], produktas adminime 37 morti e plu kam 70 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-asia-42828023| titulo=South Korea hospital fire kills at least 37 people|editero=BBC| date =26ma di januaro 2018| accessdate =26ma di januaro 2018|langugage={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di januaro]] - Teroristi explozas ambulanco plenigita per bombi en strado di [[Kabul]], [[Afganistan]]. La suocidint atako produktas plu kam 100 morti e plu kam 200 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-asia-42850624 | titulo=Kabul mourns 100 dead after ambulance bomb|editero=BBC| date =28ma di januaro 2018| accessdate =29ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;

===[[Februaro]] ===
* [[3ma di februaro]] - Suocidint atako per bombo kontre militala bazo en Swat, [[Pakistan]], produktas adminime 11 morti e 13 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2018/02/03/world/asia/pakistan-suicide-bomber-army-base.html| titulo=Suicide Bomber Kills at Least 11 at Pakistani Army Base|editero=The New York Times| date =3ma di februaro 2018| accessdate =4ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di februaro]] - Privata Usana kompanio SpaceX lansas [[fuzeo]] ''Falcon Heavy'' de Kennedy Space Center, en [[Florida]]. La fuzeo povas transportar 64 tuni di kargajo til l'orbito terala.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/science-environment-42969020| titulo=Elon Musk's Falcon Heavy rocket launches successfully|editero=BBC| date =6ma di februaro 2018| accessdate =7ma di februaro 2018|language ={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di februaro|9ma]] til la [[25ma di februaro]] - Eventas la [[Vintrala Olimpiala Ludi]] en [[Pyeongchang]], [[Sud-Korea]]. [[Nord-Korea]] e [[Sud-Korea]] konkursas kune, per unionita esquadi.
* [[11ma di februaro]] - Aviono [[Antonov An-148]] de la kompanio [[Rusia|Rusa]] ''Saratov Airlines'' falas pos departar del aeroportuo Domodedovo, en [[Moskva]]. L'acidento produktas 71 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Avião cai nos arredores de Moscou e mata as 71 pessoas a bordo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/02/11/aviao-cai-nos-arredores-de-moscou-e-mata-as-71-pessoas-a-bordo.htm|editero=UOL| date =11ma di februaro 2018| accessdate =12ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di februaro]] - [[Jacob Zuma]] renuncas la prezidanteso di [[Sudafrika]], pos presi de lua propra partiso CNA.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-africa-43066443| titulo=South Africa's Jacob Zuma resigns after pressure from party |editero=BBC| date =14ma di februaro 2018| accessdate =15ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 14ma di februaro - Viro evante 19 yari eniras pafante en skolo di [[Parkland, Florida]], e mortigas 17 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.wptv.com/news/state/shooting-investigated-at-marjory-stoneman-douglas-high-school-in-broward-county | titulo=Sheriff: Broward Co. school shooter in custody, 14 victims|nomo=WTVJ |surnomo=Associated Press | date =14ma di februaro 2018| accessdate =14ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di februaro]] - [[Cyril Ramaphosa]] asumas la prezidanteso di Sudafrika pos selektesar da la Nacional Asemblitaro di la lando.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.independent.co.uk/news/world/africa/cyril-ramaphosa-south-africa-president-zuma-national-assembly-anc-news-a8212186.html| titulo=Cyril Ramaphosa replaces Zuma as South African president after National Assembly vote|editero=The Independent| accessdate =15ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di februaro]] - Aviono [[ATR-72]] de [[Iran]]ana kompanio ''Aseman'' kolizionas kontre la [[montaro Zagros]] ante arivar l'urbo Yasuj. Omna 66 personi ennave mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.aljazeera.com/news/2018/02/iranian-passenger-plane-crashes-isfahan-180218074546342.html| titulo=Aseman Airlines plane crash kills 66 in central Iran|editero=al Jazeera | date =18ma di februaro 2018| accessdate =19ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di februaro]] - Ye 3:45 kloki (lokala horo) [[Ter-tremo]] kun forteso 7,5 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Papua-Nova-Guinea]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.reuters.com/article/us-papua-quake/major-quake-cuts-communications-halts-oil-and-gas-operations-in-papua-new-guinea-idUSKCN1G90UR| titulo=Major quake cuts communications, halts oil and gas operations in Papua New Guinea|editero=Reuters| date =25ma di februaro 2018| accessdate =28ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt; Altra sismi sequas, e produktas entote 125 morti, precipue pro [[avalancho|avalanchi]].&lt;ref name=&quot;PNG&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.abc.net.au/news/2018-04-07/earthquake-measuring-6.3-magnitude-strikes-png/9630030| titulo=Papua New Guinea highlands shaken by magnitude-6.3 earthquake |editero=ABC News| date =7ma di aprilo 2018| accessdate =13ma di mayo 2018}}&lt;/ref&gt;

===[[Marto]] ===
* [[2ma di marto]] - Ataki kontre kazerno e kontre Franca ambasadeyo en [[Ouagadougou]], [[Burkina Faso]] produktas adminime 30 morti e 85 plusa homi vundita. Inter la mortinti, adminime 6 esis atakeri, e la maxim multa de la cetera esis militisti de Burkina Faso.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2018/03/02/least-30-dead-french-embassy-comes-attack-burkina-faso/ | titulo=At least 30 dead as French embassy comes under attack in Burkina Faso |editero=The Telegraph| date =2ma di marto 2018 | accessdate =3ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di marto]] - Reprezenteri de [[Sud-Korea]] renkontras [[Kim Jong-un]] en [[Pyongyang]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.publico.pt/2018/03/05/mundo/noticia/kim-jongun-encontrase-com-representantes-da-coreia-do-sul-em-pyongyang-1805411| titulo=Num encontro histórico, Kim recebeu representantes da Coreia do Sul|editero=Público | date =5ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di marto]] - Usana prezidanto [[Donald Trump]] aceptas renkontror [[Kim Jong-un]] en mayo che [[Pyongyang]], por diskutar pri la nukleara programo [[Nord-Korea]]na.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-43339901| titulo=Trump and North Korea's Kim Jong-un to hold 'milestone' meeting|editero=BBC News| date =9ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* 9ma til la [[18ma di marto]] - La Vintrala Paralimpiala Ludi eventas en [[Pyeongchang]], [[Sud-Korea]].
* [[11ma di marto]] - Cirkume 45 mil personi demonstras en [[Barcelona]] pri la nedependo di [[Katalunia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Milhares de manifestantes pedem independência da Catalunha em Barcelona|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/03/11/milhares-de-manifestantes-pedem-independencia-da-catalunha-em-barcelona.htm|editero=UOL| date =11ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* 11ma di marto - [[Popul-Republiko Chinia]] aprobas modifiko en lua [[konstituco]] qua posibligos [[Xi Jinping]] divenor &quot;prezidanto dumvive&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-43361276| titulo=China's Xi allowed to remain 'president for life' as term limits removed|editero=BBC News| date =11ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di marto]] - Aviono [[Bombardier Dash 8]] de ''Us-Bangla Airlines'' flugante de [[Dhaka]] en [[Bangladesh]] til [[Katmandu]] en [[Nepal]] kun 71 personi en nave kolizionas dum la teroveno e brulas. L'acidento produktas 49 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Kathmandu Tribune| date =12ma di marto 2018| accessdate =13ma di marto 2018||url=https://kathmandutribune.com/us-bangla-plane-crashes-at-tia-runway/| titulo=US-Bangla airlines plane crashed at Kathmandu airport, Nepal|language ={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di marto]] - Batelo kun refujinti naufrajas proxim l'insulo Agathonisi, en [[Grekia]]. Adminime 16 personi mortas pro droneso.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Naufrágio de barco com refugiados deixa pelo menos 16 mortos na Grécia|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/03/17/naufragio-de-barco-com-refugiados-deixa-pelo-menos-16-mortos-na-grecia.htm|editero=UOL| date =17ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di marto]] - Che la prezidantal elekto en [[Rusia]], [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] vinkas, per cirkume 75% ek la voti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-43452449| titulo=Russia election: Vladimir Putin wins by big margin|editero=BBC News| date =18ma di marto 2018| accessdate =18ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di marto]] - La lasta maskula [[rinocero blanka dil nordo]] mortas en [[Kenia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-43468066| titulo=Rhino dies: Sudan was the last male northern white|editero=BBC News| date =20ma di marto 2018| accessdate =20ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2018/03/20/africa/last-male-white-rhino-dies-intl/index.html| titulo=World's last male northern white rhino dies|editero=CNN| date =20ma di marto 2018| accessdate =20ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di marto]] - [[Pedro Pablo Kuczynski]] renuncas la prezidanteso di [[Peru]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/pedro-pablo-kuczynski-apresenta-renuncia-a-presidencia-do-peru-diz-imprensa.ghtml| titulo=Pedro Pablo Kuczynski apresenta renúncia à presidência do Peru|editero=G1| date =21ma di marto 2018| accessdate =24ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di marto]] - Mili di personi, di qui la maxim multa yuni, protestas en [[Washington DC]] e mult altra [[Usa]]na demandante kontrolo pri la vendo di [[paf-armo|paf-armi]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Em marcha histórica, jovens pedem restrições a armas nos EUA|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2018/03/24/em-marcha-historica-jovens-pedem-restricoes-a-armas-nos-eua.htm|editero=UOL| date =24ma di marto 2018|language ={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di marto]] - Adminime 64 personi mortas dum incendio che komercala centro en Kemerovo, [[Rusia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Russia fire: Children killed in Kemerovo shopping centre blaze|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-43531684|editero=BBC News|publikigita ye=26ma di marto 2018|vidita ye=26ma di marto 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di marto]] - [[Kim Jong-un]] renkontras Chiniana chefo [[Xi Jinping]] unesmafoye pos asumir la povo en [[Nord-Korea]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nbcnews.com/news/north-korea/north-korea-s-kim-jong-un-visited-china-state-media-n860596| titulo=North Korea's Kim Jong Un visited China's Xi, state media says|editero=NBC News|date =28ma di marto 2018 | accessdate =28ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;

===[[Aprilo]] ===
* [[1ma di aprilo]] - [[Carlos Alvarado Quesada]], de la partiso ''Acción Ciudadana'', vinkas baloto en [[Kosta Rika]], per 60,79% ek la voti.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Extera ligilo|titulo=Carlos Alvarado será el presidente número 48 de Costa Rica: barrió con el 60,79% de los votos|url=https://www.nacion.com/el-pais/politica/siga-aqui-los-resultados-aqui-a-partir-de-las-81/JETDJHQ4FZG6JNQSR2MBJL2ROA/story/| vidita ye=2ma di aprilo 2018|editero=La Nación, Grupo Nación|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di aprilo]] - [[Luiz Inácio Lula da Silva]], ex-prezidanto de [[Brazilia]], arestesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Preso, Lula embarca rumo a Curitiba para cumprir pena por corrupção|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/04/07/preso-lula-embarca-rumo-a-curitiba-para-cumprir-pena-por-corrupcao.htm|editero=UOL|publikigita ye=7ma di aprilo 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di aprilo]] - Fairo che autouso en Aktoe, [[Kazakstan]], produktas adminime 52 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/01/18/incendio-em-onibus-deixa-mais-de-50-mortos-no-cazaquistao.htm |titulo=Incêndio em ônibus deixa mais de 50 mortos no Cazaquistão|editero=UOL |vidita ye=18ma di januao 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di aprilo]] - [[Usa]] e lua federiti [[Unionita Rejio]] e [[Francia]] lansas ataki per [[jetajo|jetaji]] kontre alegata &quot;depozeyi di kemial armi&quot; en [[Homs]] e [[Damaskus]], en [[Siria]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.firstpost.com/world/us-its-allies-strike-damascus-after-donald-trump-orders-attack-over-syrias-use-of-chemical-weapons-4431191.html|titulo=US, its allies strike Damascus after Donald Trump orders attack over Syria's use of chemical weapons|editero=Firstpost |vidita ye=14ma di aprilo 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di aprilo]] - [[Miguel Díaz-Canel]] divenas prezidanto di [[Kuba]], pos la renunco di [[Raúl Castro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/assembleia-de-cuba-confirma-miguel-diaz-canel-como-sucessor-de-raul-castro.ghtml |titulo=Miguel Díaz-Canel é confirmado como novo presidente de Cuba, sucedendo a Raúl Castro|editero=G1|publikigita ye=19ma di aprilo 2018|vidita ye=20ma di aprilo 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di aprilo]] - Suocidint atakero explozas bombo proxim centro por registro di elekteri en [[Kabul]], [[Afganistan]], e mortigas adminime 57 personi. Plu kam 100 plusa homi vundesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/explosao-perto-de-centro-de-registro-eleitoral-deixa-mortos-em-cabul.ghtml|titulo=Atentado perto de centro de registro eleitoral deixa 57 mortos em Cabul|editero=G1|publikigita ye=22ma di aprilo 2018|vidita ye=28ma di aprilo 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di aprilo]] - Unesmafoye pos 65 yari, [[Nord-Korea]]na chefo [[Kim Jong-un]] vizitas oficale [[Sud-Korea]] e renkontras la prezidanto [[Moon Jae-in]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Líder norte-coreano cruza fronteira com a Coreia do Sul pela primeira vez em 65 anos |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/04/26/kim-jong-un-atravessa-a-fronteira-entre-as-coreias-em-momento-historico.htm|editero=UOL|publikigita ye=27ma di aprilo 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

===[[Mayo]] ===
* [[1ma di mayo]] - Incendio che la 24-etaja edifico ''Wilton Paes de Almeida'' an la centro di [[Sao Paulo (urbo)|São Paulo]], [[Brazilia]], efektigas lua krulo e produktas 7 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://sao-paulo.estadao.com.br/noticias/geral,um-mes-apos-tragedia-acampamento-no-paicandu-continua-sem-previsao-de-fim,70002333102 |titulo=Um mês após tragédia, acampamento no Paiçandu continua sem previsão de fim|editero=Estadao.com.br|publikigita ye=1ma di junio 2018|vidita ye=9ma di decembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di mayo]] - En [[Baskia]], la militeto-grupo [[ETA]] anuncas lua dissolvo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://cnnespanol.cnn.com/2018/05/03/el-grupo-separatista-vasco-eta-anuncia-su-disolucion-final/| titulo=El grupo separatista vasco ETA anuncia su disolución|editero=CNN en español| date =3ma di mayo 2018| accessdate =5ma di mayo 2018|language ={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di mayo]] - [[NASA]] lansas [[kosmoprobilo]] ''[[InSight]]'' vers [[Marso]], ube ol arivos en novembro por explorar la subsulo de la planeto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2016/03/10/science/nasa-reschedules-mars-insight-mission-for-may-2018.html?_r=0 | titulo=NASA Reschedules Mars InSight Mission for May 2018 |editero=nytimes.com | date =9ma di marto 2016 | accessdate =5ma di mayo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di mayo]] - [[Donald Trump]] anuncas l'ekiro di Usa de la konkordo kun [[Iran]] pri lua nukleara programo. Tamen, l'Europana landi anuncas ke mantenos la konkordo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/05/08/trump-anuncia-saida-dos-eua-do-acordo-nuclear-com-o-ira.htm| titulo=Trump anuncia saída dos EUA do acordo nuclear com o Irã e restabelece sanções|editero=UOL| date =8ma di mayo 2018|language ={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di mayo]] - Suocidint atenti kontre 3 kristana kirki en [[Surabaya]], [[Indonezia]], mortigas adminime 13 personi e vundas dozeni. L'[[Islamana Stato]] asumas l'autoreso dil atenti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/latest-indonesia-church-bombers-family-55128322| titulo=The Latest: Islamic State claims Indonesia church bombings |editero=ABC News| date =13ma di mayo 2018|language ={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di mayo]] - Aviono [[Boeing 737]] de la kompanio ''Cubana de Aviación'' kun 110 personi en nave falas poke pos departar de [[Habana]] vers [[Holguín]], [[Kuba]]. Nur 3 personi transvivas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=https://www.wsj.com/articles/plane-carrying-about-100-passengers-crashes-in-cuba-1526669204|url=More Than 100 Dead in Plane Crash in Cuba|editero=The Wall Street Journal| date =18ma di mayo 2018|language ={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di mayo]] - [[Juan Manuel Santos Calderón]] anuncas ke [[Kolumbia]] aceptabis kom membro di [[NATO]] e di [[OKED]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2018/05/colombia-e-aceita-na-otan-e-se-torna-o-1o-pais-da-america-latina-na-alianca.shtml| titulo=Colômbia é aceita na Otan e se torna o 1º país da América Latina na aliança |editero=Folha de S. Paulo| date =25ma di mayo 2018| accessdate =26ma di mayo 2018|language ={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 25ma di mayo - Rezulto di [[plebicito]] che [[Republiko Irlando]] abrogas, per 66,4% ek la voti, la 8ma Emendo Konstitucala, qua proskriptabis [[aborto]] ecepte se existar risko a la vivo di la matro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| work =BBC News| url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-44256152 | titulo=Irish abortion referendum: Ireland overturns abortion ban| accessdate =26ma di mayo 2018 | date =26ma di mayo 2018|language ={{En}}}}&lt;/ref&gt;

===[[Junio]] ===
* [[3ma di junio]] - Adminime 109 personi mortas pro l'erupto dil [[volkano]] ''Volcán de Fuego''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-latin-america-44350974| titulo=Guatemala volcano: Dozens die as Fuego volcano erupts |editero=BBC News| date =4ma di junio 2018| accessdate =4ma di junio 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di junio]] til la [[15ma di julio]] - Eventas la [[Mondala Kupo di Futbalo]] en [[Rusia]].
* 14ma di junio - [[FIFA]] selektas tri landi - [[Usa]], [[Kanada]] e [[Mexikia]] - por gastigar la [[Mondala Kupo di Futbalo]] di [[2026]].&lt;ref&gt;https://www.bbc.com/sport/football/44464913&lt;/ref&gt;
* [[19ma di junio]] - [[Kanada]] legaligas l'uzo distraktiva di [[marihuano]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo | titulo=Canada Senate approves recreational use of marijuana |url=https://www.reuters.com/article/us-canada-cannabis/canada-senate-approves-recreational-use-of-marijuana-idUSKBN1JG06B | date =20ma di junio 2018 |work=Reuters| accessdate =20ma di junio 2018 }}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di junio]] - Mulieri darfas vehar automobili en [[Saudi-Arabia]].

===[[Julio]] ===
* [[5ma di julio]] - [[Lituania]] divenas la 36ma membro di [[OKED]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=http://www.oecd.org/countries/lithuania/lithuania-accession-to-the-oecd.htm |editero=OECD| titulo=Lithuania's accession to the OECD| date =5ma di julio 2016| accessdate =6ma di julio 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di julio]] - [[Shoko Asahara]], chefo di la sekto ''[[Aum Shinrikyo]]'' mortigesas per [[jibeto]] pro la gasal atako en la [[metroo]] di [[Tokyo]] en 1995.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.ft.com/content/eafbd67c-80b0-11e8-bc55-50daf11b720d| titulo=Japan executes cult leader behind 1995 Tokyo subway gas attack|autoro=Leo Lewis e Kana Inagaki | date =5ma di julio 2018|website=Financial Times|language ={{en}}| accessdate =6ma di julio}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di julio]] - [[Eritrea]] ed [[Etiopia]] deklaras ke lia frontierala konflikto finis.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Former sworn enemies Ethiopia and Eritrea have declared end of war|url=https://edition.cnn.com/2018/07/09/africa/ethiopia-abiy-ahmed-eritrea-war-intl/index.html|website=CNN| date =9ma di julio 2018| accessdate =9ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Ethiopia's Abiy and Eritrea's Afewerki declare end of war|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-44764597| date =9ma di julio 2018| accessdate =9ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;
* 9ma di julio - [[Japonia]] informas ke plu kam 100 personi mortabis pro inundadi e terglitadi dum la pluvoza sezono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Japão. Mais de 100 mortos em inundações e deslizamentos|editero=RTP|url=https://www.rtp.pt/noticias/mundo/japao-mais-de-100-mortos-em-inundacoes-e-deslizamentos_n1086444|publikigita ye=9ma di julio 2018|vidita ye=5ma di julio 2020|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di julio]] - En [[Tailando]] finas sucesoza salvo di 12 pueri de futbalo-esquado e lia entrenisto qui eniris la kaverno ''Tham Luang'' e ne povis ekirar pro inundado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/news/live/2018/jul/10/thai-cave-rescue-third-mission-planned-to-bring-out-remaining-boys-and-coach-live-updates| titulo=Thailand cave rescue: all 12 boys and coach successfully rescued - live|website=The Guardian| date =10ma di julio 2018| accessdate =10ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-44782132| titulo=Cave rescue: All 13 out after 17-day ordeal in Thailand|website=BBC News| date =10ma di julio 2018| accessdate =10ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di julio]] - Komencas renkontro inter [[Donald Trump]] e [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] en [[Helsinki]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/07/16/vamos-ter-uma-relacao-extraordinaria-diz-trump-na-abertura-de-cupula-com-putin.htm| titulo=&quot;Vamos ter uma relação extraordinária&quot;, diz Trump na abertura de cúpula com Putin |editero=UOL| accessdate =16ma di julio 2018|language ={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di julio]] - [[Europana Uniono]] e [[Japonia]] signatas kontrato pri ekonomial asociuro, qua kreos la maxim larja areo di libera komerco del mondo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=European Union and Japan to sign historic trade deal|url=https://www.rte.ie/news/2018/0717/979174-eu_japan/|editero=RTE| date =17ma di julio 2018| accessdate =17ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Japan-EU trade deal 'light in darkness' amid Trump's protectionism|url=https://www.theguardian.com/world/2018/jul/17/japan-eu-trade-deal-light-in-darkness-amid-trumps-protectionism|editero=The Guardian| date =17ma di julio 2018| accessdate =17ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di julio]] til la [[26ma di julio]] - Grandega forestala incendii en la regiono Atika, [[Grekia]], efektigas granda destruktado di foresti, domi ed altra proprieti,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://greece.greekreporter.com/2018/07/24/dozens-of-bodies-tightly-huddled-discovered-near-athens-beach/| titulo=Dozens of Bodies ‘Tightly Huddled’ Discovered Near Athens Beach|editero=Greek Reporter| date =24ma di julio 2018| accessdate =25ma di julio 2018|language ={{en}}}}&lt;/ref&gt; e mortigas entote 96 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.protothema.gr/greece/article/812976/fotia-sto-mati-stous-96-oi-nekroi-pethane-68hronos-sto-kat/ |titulo=Φωτιά στο Μάτι: Στους 96 οι νεκροί - Πέθανε 68χρονος στο ΚΑΤ |idiomo={{gr}}|vidita ye=26ma di agosto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di julio]] - Ciencisti informas la deskovro di lago sub la [[glacio|glaciala krusto]] dil suda polo di [[Marso]]. To esas l'unesma konfirmata informo pri l'existo di liquida [[aquo]] en la planeto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-44952710 | titulo=Liquid water 'lake' revealed on Mars|editero=BBC| date =25ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[julio]] til [[agosto]] - Severa inundadi che [[Kerala]], [[India]], produktas plu kam 500 morti. To esis la maxim mala dizastro naturala en la regiono pos la granda inundadi di la 1920a yari.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.climatescorecard.org/2019/01/kerala-floods-2018/|titulo=Kerala Floods 2018|editero=Climate Scorecard|publikigita ye=31ma di januaro 2019|vidita ye=14ma di julio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;

===[[Agosto]] ===
* [[2ma di agosto]] - [[Apple Inc.]] divenas l'unesma entraprezo del mondo qua atingis marketala kapitaligo di US$ 1 biliono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/business-45050213| titulo=Apple is first public company worth $1 trillion| date =2ma di agosto 2018|editero=BBC| accessdate =5ma di agosto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di agosto]] - [[Rusia]], [[Kazakstan]], [[Azerbaijan]], [[Iran]] e [[Turkmenistan]] signatas konvenciono pri [[Kaspia]], qua finas 20-yara konkurso pri lua stando.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.economist.com/the-economist-explains/2018/08/16/is-the-caspian-a-sea-or-a-lake | titulo=Is the Caspian a sea or a lake? | date =16ma di agosto 2018|editero=The Economist| accessdate =20ma di agosto 2018|language ={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di agosto]] - Dum violentoza tempesto, parto ek la ponto Morandi, en [[Genova]], [[Italia]], krulas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/amp/news/2018/08/italy-mourns-bridge-collapse-victims-calls-investigation-180814220305496.html | titulo=Italy bridge: 38 dead as rescuers search for survivors|editero=Al Jazeera| date =15ma di agosto 2018| accessdate =15ma di agosto 2018|language ={{en}}}}&lt;/ref&gt; Entote 43 personi mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Com 43 mortos, Itália encerra buscas após queda de ponte em Gênova| url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2018/08/19/termina-operacao-de-busca-em-genova-e-numero-de-mortes-com-desmoronamento-de-ponte-sobe-para-43.htm |editero=UOL | accessdate =19ma di agosto 2018 | date =19ma di agosto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di agosto]] - [[Scott Morrison]] divenas chefministro di [[Australia]], sucedante [[Malcolm Turnbull]].

===[[Septembro]] ===
* [[2ma di septembro]] - En [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]], [[Brazilia]], incendio destruktas cirkume 97% ek la la kolekturo de la Nacionala Muzeo, e parto ek la strukturo de la 200-yar evanta edifico.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Museu Nacional: 1,5 milhão de peças escaparam do incêndio por estarem em outros prédios|url=https://oglobo.globo.com/rio/museu-nacional-15-milhao-de-pecas-escaparam-do-incendio-por-estarem-em-outros-predios-23045832|idiomo={{pt}}|publikigita ye=6ma di septembro 2018|work=O Globo|vidita ye=7ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di septembro]] - [[Tifono]] ''Jebi'' frapas [[Japonia]] per ventegi di 160 km/h til 220 kmm/h, e produktas 11 morti, plu kam 300 plusa homi vundita, e granda destruktadi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Tufão mais violento a atingir o Japão em 25 anos deixa ao menos 11 mortos |url=https://internacional.estadao.com.br/noticias/geral,tufao-mais-violento-a-atingir-o-japao-em-25-anos-deixa-ao-menos-6-mortos,70002487240|editero=Estadão.com.br|publikigita ye=4ma di septembro 2018 |vidita ye=7ma di septembro 2018 |idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di septembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6,7 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Hokkaido]], [[Japonia]], proxim l'urbi Tomakomai e [[Sapporo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/09/05/apos-tufao-terremoto-de-magnitude-67-atinge-norte-do-japao.htm |titulo=Após tufão, terremoto de magnitude 6,7 atinge Japão |editero=UOL|publikigita ye=5ma di septembro 2018|vidita ye=7ma di septembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di septembro]] - En [[Brazilia]], la prezidantala kandidato de dextra [[Jair Bolsonaro]] subisas atento per kultelo. Lua atakero dicis agar &quot;sub l'ordeno de Deo&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.huffingtonpost.fr/2018/09/06/attaque-de-jair-bolsonaro-au-bresil-son-agresseur-dit-avoir-agi-sur-lordre-de-dieu_a_23519632/|titulo=Attaque de Jair Bolsonaro au Brésil: son agresseur dit avoir agi &quot;sur l'ordre de Dieu&quot; |editero=Huffingtonpost.fr|publikigita ye=7ma di septembro 2018|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* 6ma di septembro - La Supra Korto di [[India]] deskriminaligas [[homeosexualeso]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Indian supreme court decriminalises homosexuality|url=https://www.theguardian.com/world/2018/sep/06/indian-supreme-court-decriminalises-homosexuality |publikigita ye=6ma di septembro 2018|website=The Guardian|vidita ye=6ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di septembro|14ma]] til la [[15ma di septembro]] - [[Uragano]] ''Florence'' frapas l'esto di [[Usa]] (precipue [[Nordal Karolina|Nordal]] e [[Sudal Karolina]]) e produktas adminime 12 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2018/09/15/us/hurricane-florence-path.html|titulo=Hurricane Florence Updates: 12 Dead, Power Failures and Catastrophic Flooding|editero=The New York Times|vidita ye=15ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di septembro]] - [[Tifono]] ''Mangkut'' (konocita lokale kom ''Ompong'') frapas [[Filipini]] per ventegi til 325 km/h,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2018/09/14/asia/super-typhoon-mangkhut-ompong-wxc-intl/index.html |titulo=Philippines lashed by Typhoon Mangkhut, strongest storm this year|editero=CNN.com|vidita ye=15ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt; e produktas adminime 28 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Após matar 28 nas Filipinas, tufão chega a Hong Kong, Macau e sul da China|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2018/09/apos-matar-28-nas-filipinas-tufao-chega-a-hong-kong-macau-e-sul-da-china.shtml|editero=UOL|vidita ye=16ma di septembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di septembro]] - [[Paromo]] ''MV Nyerere'' sinkas che la [[lago Viktoria]] en [[Tanzania]] e produktas 207 morti.&lt;ref name=&quot;BBC&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-45611436|titulo=Lake Victoria Tanzania ferry disaster: Survivor found in air pocket|editero=BBC|publikigita ye=22ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di septembro]] - [[Ido-konfero 2018|Ido-konfero]] komencas en [[Provins]], [[Francia]]
* [[28ma di septembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 7,5 che la [[skalo di Richter]] frapas l'insulo [[Sulawesi]] en [[Indonezia]] ed efektigas la destrukto di edifici ed [[ondego]]. Altra ter-tremi min intensa sequas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2018/09/28/asia/indonesia-earthquake-palu-intl/index.html|titulo=Earthquakes hit Indonesia, including 7.5 magnitude tremor near Palu|editero=The New York Times|publikigita ye=28ma di septembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Indonésia é atingida por tsunami após terremoto |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/09/28/indonesia-e-atingida-por-tsunami-apos-terremoto.htm|editero=UOL|vidita ye=28ma di septembro 2018 |idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; La ter-tremi e l'ondego produktas {{formatnum:1407}} morti&lt;ref name=&quot;Sulawesi&quot;/&gt; ed adminime 540 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-45683630|titulo=Indonesia earthquake: Hundreds dead in Palu quake and tsunami |publikigita ye=29ma di septembro 2018|editero=BBC News|vidita ye=29ma di septembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di septembro]] til la [[1ma di oktobro]] - [[Tifono]] ''Trami'' frapas [[Okinawa]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://japantoday.com/category/national/update3-strong-typhoon-passing-near-okinawa-set-to-hit-japan-mainland|titulo=Strong typhoon nears southwest Japan|editero=Japan Today|vidita ye=30ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;, ube produktas 40 vunditi,&lt;ref name=Trami&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-45698950|titulo=Typhoon Trami: Powerful storm hits Japan, killing two|editero=BBC News|publikigita ye=1ma di oktobro 2018|vidita ye=3ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt; e [[Japonia]] du dii pose, ube produktas adminime 2 morti e 120 plusa homi vundita.&lt;ref name=Trami/&gt;
*30ma di septembro - [[Ido-konfero 2018|Ido-konfero]] finas en [[Provins]], [[Francia]]

===[[Oktobro]] ===
* [[3ma di oktobro]] - [[Volkano]] ''Soputan'' eruptas en [[Sulawesi]], [[Indonezia]], 6 dii pos forta ter-tremo.&lt;ref name=&quot;Sulawesi&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/indonesia-volcano-erupts-sulawesi-earthquake-tsunami-10786550|titulo=Volcano erupts in Indonesia's quake-hit Sulawesi |editero=CNA (Channel News Asia)|vidita ye=3ma di oktobro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di oktobro]] - [[Uragano]] ''Michael'', qua formacabis super [[Atlantiko]] ye la 7ma di oktobro terovenas en [[Florida]], [[Usa]], destruktas l'urbo [[Mexico Beach, Florida|Mexico Beach]] preske komplete, e produktas adminime 6 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.r7.com/internacional/fotos/como-ficou-mexico-beach-cidade-devastada-pelo-furacao-michael-11102018#!/foto/1|titulo=Como ficou Mexico Beach, cidade devastada pelo furacão Michael|editero=R7|publikigita ye=11ma di oktobro 2018|vidita ye=12ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2018/10/11/us/hurricane-michael-tropical-storm-wxc/index.html|titulo=Michael's not done yet -- path of destruction stretches north from Florida|editero=CNN|publikigita ye=12ma di oktobro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di oktobro]] - Terglitado pro la pluvegi che Marquetalia, [[Kolumbia]], produktas 11 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.r7.com/internacional/deslizamento-de-terra-deixa-11-mortos-na-colombia-11102018|titulo=Deslizamento de terra deixa 11 mortos na Colômbia|editero=R7|publikigita ye=11ma di oktobro 2018|vidita ye=12ma di oktobro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di oktobro]] - [[Kanada]] divenas la duesma lando en la mondo qua posibligas amuzala uzo di [[marihuano]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Canadá autoriza maconha recreativa a partir desta 4ª, mas baseados 'saem de moda' |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/10/17/maconha-canada.htm|editero=UOL|vidita ye=17ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di oktobro]] - Europana-Japoniana [[kosmoprobilo]] ''BepiColombo'' lansesas por 7-yara inquesto-misiono en [[Merkuro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://sci.esa.int/bepicolombo/58591-bepicolombo-launch-rescheduled-for-october-2018/ |titulo=ESA Science &amp; Technology: BepiColombo launch rescheduled for October 2018 |editero=Sci.esa.int |publikigita ye=|vidita ye=24ma di marto 2017}}&lt;/ref&gt;
* 19ma di oktobro - Per 2/3 yes-voti, parlamento di [[Norda Macedonia|Norda Macedonia]] aprobas chanjar la nomo di la lando a &quot;Republiko Norda Macedonia&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/world/2018/oct/20/welcome-to-north-macedonia-parliament-votes-for-name-change|titulo=Welcome to North Macedonia: parliament votes for name change |editero=The Guardian|publikigita ye=19ma di oktobro 2018|vidita ye=20ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di oktobro]] - En [[London]], {{formatnum:700000}} personi marchas por demandar nova plebicito pri [[Brekiro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-45925542|titulo=People's Vote march: 'Hundreds of thousands' attending London protest |editero=BBC News |publikigita ye=20ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di oktobro]] - Prezidanto [[Xi Jinping]] inauguras ponto longa de 39 km liganta [[Hong-Kong]], [[Makau]] e [[Zhuhai]], en la [[Popul-Republiko Chinia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-45937924|titulo=World's longest sea crossing: Hong Kong-Zhuhai bridge opens|publikigita ye=23ma di oktobro 2018|editero=BBC News |vidita ye=23ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di oktobro]] - [[Jair Bolsonaro]] elektesas prezidanto di [[Brazilia]], per 55% ek la valida voti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-46013408|titulo=Jair Bolsonaro: Far-right candidate wins Brazil poll|editero=BBC|vidita ye=30ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 28ma di oktobro - Pafado en [[sinagogo]] che [[Pittsburgh]], [[Usa]], produktas 11 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=11 Killed in Synagogue Massacre; Suspect Charged With 29 Counts|url=https://www.nytimes.com/2018/10/27/us/active-shooter-pittsburgh-synagogue-shooting.html|editero=The New York Times|publikigita ye=28ma di oktobro 2018|vidita ye=1ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di oktobro]] - Aviono [[Boeing 737]] de la kompanio ''Lion Air'' falas che l'oceano pos departar de [[Jakarta]], [[Indonezia]] kun 189 personi ennave.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Avião com 189 pessoas a bordo cai no mar da Indonésia |url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2018/10/aviao-com-mais-de-180-passageiros-cai-na-indonesia.shtml |editero=Folha de São Paulo|publikigita ye=29ma di oktobro 2018|vidita ye=29ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di oktobro]] - La misiono ''Kepler'' da [[NASA]] finas, pos ke la fuelo de la [[kosmonavo]] finas.&lt;ref&gt;[https://www.space.com/41363-kepler-exoplanet-hunting-telescope-dead.html RIP, Kepler: NASA's Revolutionary Planet-Hunting Telescope Runs Out of Fuel]&lt;/ref&gt;

===[[Novembro]] ===
* [[4ma di novembro]] - En [[Nova-Kaledonia]] eventas plebicito pri lua nedependo, e 56,4% ek la votanti rejektas ta ideo, kontre 43.6% favorebla.&lt;ref name=www.bbc.com&gt;{{Extera ligilo|titulo=French territory rejects independence |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-46087053 |work=BBC News |publikigita ye=4 November 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di novembro]] - L'incendio surnomizita ''Camp Fire'' komencas che komtio Butte, en [[Kalifornia]]. Ol destruktas plu kam 18.000 imobli, produktas adminime 85 morti e divenas la maxim mortigiva e destruktiva incendio de la historio dil stato. Ol kontrolesas nur ye la 26ma di novembro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://earther.gizmodo.com/camp-fire-now-completely-contained-with-85-confirmed-d-1830641510 |titulo=Camp Fire Now Completely Contained, With 85 Confirmed Dead and Hundreds Still Missing|editero=Earther|vidita ye=26ma di novembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di novembro]] - En [[Campinas]], [[Brazilia]], inauguresas la partikul-acelerilo ''Sirius'', qua posibligos studiar strukturi di [[molekulo|molekuli]] ed [[atomo|atomi]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Concluída a primeira etapa do Sirius, a nova fonte síncrotron|url=http://revistapesquisa.fapesp.br/2018/11/14/concluida-a-primeira-etapa-do-sirius-a-nova-fonte-sincrotron/ |editero=Fapesp Pesquisa|publikigita ye=14ma di novembro 2018|vidita ye=1ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di novembro]] - [[Carlos Ghosn]], prezidanto di la kompanio [[Nissan]], chef-exekutivo di la kompanio [[Renault]], ed administristo di [[Mitsubishi Motors]], arestesas pro celir 17-milion-dolara revenuo de la fisko di [[Japonia]]. Altra exekutivo, Greg Kelly, ank arestesas pro konivenco.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://brasil.elpais.com/brasil/2018/11/19/economia/1542619346_909064.html|titulo=Carlos Ghosn, presidente da Nissan-Renault, é preso no Japão por fraude fiscal|editero=El País|publikigita ye=19ma di novembro 2018|vidita ye=20ma di novembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di novembro]] - Suocidint atako en [[Kabul]], [[Afganistan]], dum renkontro di Mohamedana kleriki produktas adminime 40 morti e 60 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-46273612|titulo=Kabul explosion kills 40 at gathering of clerics|editero=BBC|publikigita ye=20ma di novembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di novembro]] - Chiniana ciencisto [[He Jiankui]] anuncas dum publika konfero en [[Hong Kong]] ke ilu modifikabis la [[DNA]] de du jemela puerini probante ke li divenos rezistanta al infekto da [[Sindromo di Imuno-Defekteso Aquirita (AIDS)|AIDS]]-viruso.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|publikigita ye=28ma di novembro 2018|url=https://www.usatoday.com/story/news/world/2018/11/28/gene-edited-babies-chinese-researcher-he-jiankui-reports-2nd-pregnancy/2135481002/|titulo=Chinese sciencist claiming gene-edited babies reports second pregnancy|work=MARILYNN MARCHIONE, Associated Press|editero=USA Today|vidita ye=28ma di novembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di novembro]] - La chefi di stato di [[Usa]], [[Kanada]] e [[Mexikia]] signatas en [[Buenos Aires]] komercala pakto qua remplasas [[NAFTA]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|vidita ye=1ma di decembro 2018|titulo=EUA, México e Canadá assinam acordo de livre comércio |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2018/11/30/eua-mexico-e-canada-assinam-acordo-de-livre-comercio.htm|editero=UOL|publikigita ye=30ma di novembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

===[[Decembro]] ===
* [[1ma di decembro]] - [[Andrés Manuel López Obrador]] divenas prezidanto di [[Mexikia]].
* 1ma di decembro - Meng Wanzhou, administristo di la kompanio Huawei, arestesas en [[Kanada].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Huawei finance chief Meng Wanzhou arrested in Canada|url=https://www.bbc.com/news/business-46462858|editero=BBC|vidita ye=5ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di decembro|1ma]] til la [[8ma di decembro]] - Eventas violentoza protesti da la surnomizita &quot;flava jileti&quot; en [[Paris]], la maxim mala protesti en [[Francia]] pos mayo 1968. Plu kam 100 automobili brulesas e l'[[Arko dil Triumfo]] subisas vandalajo.
* [[3ma di decembro]] - [[NASA]] informas l'arivo di la [[kosmoprobilo]] ''OSIRIS-REx'' a l'[[asteroido]] ''Bennu''.&lt;ref name=&quot;NYT-20181203-kc&quot;&gt;{{Extera ligilo |surnomo=Chang |nomo=Kenneth |titulo=NASA’s Osiris-Rex Arrives at Asteroid Bennu After a Two-Year Journey - The spacecraft now begins a close study of the primitive space rock, seeking clues to the early solar system. |url=https://www.nytimes.com/2018/12/03/science/osiris-rex-bennu-asteroid-arrival.html |publikigita ye=3 December 2018 |work=The New York Times|vidita ye=3ma di decembro 2018 }}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di decembro]] - Segun statistiki dil Internaciona Organizuro pri Telekomuniki del [[Unionita Nacioni]], kande la yaro finos, cirkume 51,2% de la habitantaro di la [[Tero]] ja uzos l'[[interreto]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://sg.news.yahoo.com/more-half-global-population-now-115946999.html |titulo=More than half of global population now online: UN|editero=Yahoo|publikigita ye=7ma di decembro 2018|vidita ye=8ma di decembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di decembro]] - Viro invadas pafante la katedralo di [[Campinas]], [[Brazilia]], mortigas 4 personi, vundas plusa 4 homi, e pose suocidas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/cotidiano/ultimas-noticias/2018/12/11/troca-de-tiros-em-catedral-deixa-morto-e-feridos-no-centro-de-campinas-sp.htm|titulo=Homem mata 4 pessoas dentro de Catedral em Campinas (SP) e se suicida|editero=UOL|publikigita ye=11ma di decembro 2018|vidita ye=12ma di decembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 11ma di decembro - Tri kirka [[klosho|kloshi]] kaptita da Usana trupi che la vilajo Balangiga en 1901, dum [[Usana-Filipinana milito]], retrodonesas da Usa a [[Filipini]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |surnomo=de Guzman |nomo=Chad |titulo=Balangiga bells now back in PH |url=http://cnnphilippines.com/news/2018/12/11/Balangiga-bells-back-PH.html |vidita ye=11ma di decembro 2018 |editero=CNN Philippines |publikigita ye=11ma di decembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di decembro]] - Dum la Konfero pri Klimatala Chanjo en [[Katowice]], [[Polonia]], cirkume 200 landi paktas pri realigar la Klimatala Pakto di Paris, de la yaro 2015.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Katowice: COP24 Climate change deal to bring pact to life |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-46582025 |publikigita ye=16ma di decembro 2018 |work=BBC News |vidita ye=16ma di decembro 2018 }}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di decembro]] - [[Ondego]] efektigita posible dal erupto dil [[volkano]] ''Anak Krakatoa'' frapas la stretajo di Sunda e produktas adminime 373 morti&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.news.com.au/technology/environment/death-toll-from-indonesias-shocking-tsunami-on-the-islands-of-java-and-sumatra-rises/news-story/a86abe77f02df8e7811b8ba6e762f66a |titulo=Dramatic new pictures reveal aftermath of Indonesia eruption|editero=News.com.au|publikigita ye=25ma di decembro 2018|idiomo={{en}}&lt;/ref&gt; e 745 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/world/live/2018/dec/23/indonesia-tsunami-dozens-dead-hundreds-injured-after-anak-krakatoa-erupts |titulo=Indonesia tsunami: 168 dead and 'many missing' after Anak Krakatoa erupts - latest updates|editero=The Guardian|publikigita ye=23ma di decembro 2018|vidita ye=23ma di decembro 2018}}&lt;/ref&gt;

==Naski ==

==Morti ==
* [[2ma di januaro]] - [[Thomas S. Monson]], prezidanto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (n. 1927)
[[Arkivo:Cony carlos heitor.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Carlos Heitor Cony]]&lt;/small&gt;]]
* [[5ma di januaro]] - [[Carlos Heitor Cony]], Braziliana skriptisto e jurnalisto (n. 1926)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2018/01/1948512-carlos-heitor-cony-morre-aos-91-anos-no-rio.shtml| titulo=Cronista agudo e lírico, Carlos Heitor Cony morre aos 91 anos no Rio|editero=Folha de S.Paulo| date =7ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.r7.com/sao-paulo/morre-o-escritor-carlos-heitor-cony-06012018| titulo=Morre o escritor Carlos Heitor Cony|editero=R7| date =6ma di januaro 2018| accessdate =7ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di januaro]] - [[France Gall]], Franca kantistino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2018/01/1948644-aos-70-morre-vitima-de-cancer-a-cantora-francesa-france-gall.shtml | titulo=Aos 70, morre vítima de câncer a cantora francesa France Gall|editero=Folha de S.Paulo| accessdate =7ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1947)
* [[8ma di januaro]] - [[George Maxwell Richards]], chefministro di Trinidad e Tobago (n. 1931)
* [[9ma di januaro]] - [[Odvar Nordli]], chefministro di Norvegia (n. 1927)&lt;ref&gt;[https://books.google.com/books?id=H3vjdU-v4isC&amp;pg=PA701&amp;dq=Odvar+Nordli+1927&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjrnJfgzpzUAhWBFiwKHSNYDMcQ6AEIKjAD#v=onepage&amp;q=Odvar%20Nordli%201927&amp;f=false Profile of Odvar Nordli]&lt;/ref&gt;
* [[14ma di januaro]] - [[Dolores O'Riordan]], Irlandana kantistino (n. 1971)
* [[19ma di januaro]] - [[Dorothy Malone]], Usana cinem-aktorino (n. 1924)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Murió la actriz Dorothy Malone|url=https://www.clarin.com/espectaculos/cine/murio-actriz-dorothy-malone_0_B1btXXxHG.html |editero=Clarin.com| date =19ma di januaro 2018| accessdate =19ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di januaro]] - [[Connie Sawyer]], Usan aktorino (n. 1912)
* [[23ma di januaro]] - [[Nicanor Parra]], Chiliana poeto, matematikisto e fizikisto (n. 1914)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Nicanor Parra - Biografía|editero=Instituto Cervantes|url=https://www.cervantes.es/bibliotecas_documentacion_espanol/creadores/parra_nicanor.htm|vidita ye=2ma di januaro 2020|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di januaro]] - [[Mark Edward Smith]], Britaniana kantisto ([[The Fall]]) (n. 1957)
* [[25ma di januaro]] - [[Claribel Alegría]], Nikaraguana poetino (n. 1924)&lt;ref name=&quot;BioClara&quot;&gt;{{Extera ligilo|autoro=Carlos Salinas|titulo=Fallece la poeta nicaragüense Claribel Alegría a los 93 años|url=https://elpais.com/cultura/2018/01/25/actualidad/1516903304_337221.html |publikigita ye=25ma di januaro 2018 |acceesspublikigita ye=26ma di januaro 2018|editero=El País |issn=1134-6582|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Flickr - Ion Chibzii - Ion Ciubuc.jpg|thumb|130px|[[Ion Ciubuc]]]]
* [[29ma di januaro]] - [[Ion Ciubuc]], chefministro di Moldova (n. 1943)
* [[1ma di februaro]] - [[Dennis Edwards]], Usana kantisto ([[The Temptations]]) (n. 1943)
* [[11ma di februaro]] - [[Vic Damone]], Usana kantisto, kompozisto e prizentisto di televiziono&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Morre lendário cantor Vic Damone aos 89 anos|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/02/12/morre-lendario-cantor-vic-damone-aos-89-anos.htm|editero=UOL| date =12ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1928)
* [[12ma di februaro]] - [[Leo Falcam]], prezidanto di la Federata Stati di Mikronezia (n. 1935)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.mvariety.com/regional-news/102531-fsm-mourns-death-of-fifth-president-leo-falcam| titulo=FSM mourns death of fifth president, Leo Falcam|editero=Marianas Variety|date27ma di februaro 2018| accessdate =5ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di februaro]] - [[Ruud Lubbers]], chefministro di Nederlando (n. 1939)&lt;ref&gt;[https://www.politico.eu/article/ruud-lubbers-former-dutch-netherlands-prime-minister-dies/ Ruud Lubbers, former Dutch prime minister, dies]&lt;/ref&gt;
* 14ma di februaro - [[Morgan Tsvangirai]], chefa ministro di Zimbabwe (n. 1952)
* [[18ma di februaro]]- [[Günter Blobel]], German-Usana biologiisto, Nobel-laureato&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.welt.de/regionales/sachsen/article173727922/Nobelpreistraeger-Guenter-Blobel-gestorben.html| titulo=Nobelpreisträger Günter Blobel gestorben|editero=welt.de| date =19ma di februaro2018| accessdate =20ma di februaro 2018|language ={{de}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1936)
* [[21ma di februaro]] - [[Billy Graham]], Usana predikisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2018/02/21/obituaries/billy-graham-dead.html|titulo=Billy Graham, 99, Dies; Pastor Filled Stadiums and Counseled Presidents|editero=The New York Times|publikigita ye=21ma di februaro 2018|vidita ye=31ma di decembro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1918)
* [[22ma di februaro]] - [[Richard Edward Taylor]], Kanadana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1929)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/richard-taylor-nobel-winning-physicist-who-helped-discover-quarks-dies-at-88/2018/02/24/3a7c8bda-18ea-11e8-8b08-027a6ccb38eb_story.html?utm_term=.509e43375350 | titulo=Richard Taylor, Nobel-winning physicist who helped discover quarks, dies at 88|editero=The Washington Post| date =24ma di februaro 2018| accessdate =25ma di februaro 2018|language ={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di februaro]] - [[Sridevi]], Indian aktorino (n. 1963)
[[Arkivo:Tônia_Carrero.jpg|thumb|130px|[[Tônia Carrero]]]]
* [[3ma di marto]] - [[Tônia Carrero]], Brazilian aktorino (n. 1922)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Morre aos 95 anos a atriz Tônia Carrero|url=https://tvefamosos.uol.com.br/noticias/redacao/2018/03/04/morre-aos-94-anos-atriz-tonia-carrero.htm |editero=UOL | date =4ma di marto 2018|language ={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di marto]] - [[John Edward Sulston]], Britaniana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1942)
* [[7ma di marto]] - [[Reynaldo Bignone]], prezidanto di Arjentinia (n. 1928)
* [[12ma di marto]] - [[Oleg Tabakov]], Rusa-Sovietiana teatr-aktoro (n. 1935)
* [[14ma di marto]] - [[Stephen Hawking]], Britaniana fizikisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Morre Stephen Hawking, o gênio de &quot;Universo numa casca de noz&quot;, aos 76 anos|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/03/14/morre-stephen-hawking-aos-76-anos.htm|editero=UOL| date =14ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1942)
*[[14ma di marto]] - [[Marielle Franco]], Braziliana politikistino (n. 1979)
* [[15ma di marto]] - [[Phan Văn Khải]], chefministro di Vietnam (n. 1933)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Morre ex-primeiro-ministro vietnamita Phan Van Khai|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/03/17/morre-ex-primeiro-ministro-vietnamita-phan-van-khai.htm|editero=UOL| date =17ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di marto]] - [[Barkat Gourad Hamadou]], chefa ministro di [[Djibuti]] (n. 1930)
* [[24ma di marto]] - [[Lys Assia]], Suisa kantistino (n. 1924)
* [[30ma di marto]] - [[André Bo-Boliko Lokonga]], chefa ministro di la Demokratial Republiko Kongo (n. 1934)
[[Arkivo:Rios_Montt.png|thumb|130px|[[Efraín Ríos Montt]]]]
* [[1ma di aprilo]] - [[Efraín Ríos Montt]], diktatoro di Guatemala&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Morre ex-ditador guatemalteco Ríos Montt, acusado de genocídio |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/04/01/morre-ex-ditador-guatemalteco-rios-montt-acusado-de-genocidio.htm|editero=UOL| date =1ma di aprilo 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1926)
* [[2ma di aprilo]] - [[Winnie Mandela]], Sudafrikana politikistino, vidvo di [[Nelson Mandela]] (n. 1936)
* 2ma di aprilo - [[Morris Halle]], Latvian-Usana linguistikisto (n. 1923)
* [[7ma di aprilo]] - [[Peter Andreas Grünberg]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1939)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=www.fz-juelich.de|url=https://www.fz-juelich.de/portal/EN/Research/ITBrain/GMR/cv_guenberg.html|titulo=Forschungszentrum Jülich - GMR - Curriculum Vitae Peter A. Grünberg}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di aprilo]] - [[Art Bell]], usana radio-hosto (n. 1945)
* [[13ma di aprilo]] - [[Miloš Forman]], Cheka filmifisto (n. 1932)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.lemonde.fr/disparitions/article/2018/04/14/le-cineaste-milos-forman-est-mort_5285512_3382.html| titulo=Le cinéaste Milos Forman est mort|pubisher=Le Monde| accessdate =14ma di aprilo 2018|language ={{fr}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://brasil.elpais.com/brasil/2018/04/14/cultura/1523690444_103794.html| titulo=Morre o diretor Milos Forman, um outsider em Hollywood|editero=El País|acesspublikigita ye=14ma di aprilo 2018|language ={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di aprilo]] - [[Avicii]], Sueda disk-jokeo&lt;ref name=varietydead&gt;{{Extera ligilo|url=http://variety.com/2018/music/news/avicii-dead-at-28-1202772767/| titulo=Avicii Dies at 28|surnomo=Aswad|nomo=Jem | date =20ma di aprilo 2018 |editero=Variety | accessdate =20ma di aprilo 2018|language ={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1989)
* [[21ma di aprilo]] - [[Verne Troyer]], Usan aktoro (n. 1969)
* [[27ma di aprilo]] - [[Álvaro Arzú Irigoyen]], prezidanto di Guatemala (n. 1946)&lt;ref name=&quot;Libre&quot;&gt;{{Extera ligilo |url=http://www.prensalibre.com/guatemala/politica/muere-alvaro-arzu-alcalde-por-un-infarto| titulo=Muere Álvaro Arzú de un infarto |editero=Prensa Libre | date =27ma di aprilo 2018 | accessdate =28ma di aprilo 2018|language ={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di aprilo]] - [[Agildo Ribeiro]], Braziliana humuristo (n. 1932)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/pop-arte/noticia/agildo-ribeiro-morre-aos-86-anos.ghtml | titulo=Agildo Ribeiro morre aos 86 anos no Rio de Janeiro|editero=G1| date =28ma di aprilo 2018|language ={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di aprilo]] - [[Luis García Meza]], diktatoro di Bolivia&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Ex-ditador boliviano García Meza morre aos 88 anos|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/04/30/ex-ditador-boliviano-garcia-meza-morre-aos-88-anos.htm|editero=UOL| date =30ma di aprilo 2018| accessdate =1ma di mayo 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1929)
* [[3ma di mayo]] - [[Afonso Dhlakama]], Mozambikana politikisto (n. 1953)
* [[5ma di mayo]] - [[Ermanno Olmi]], Italiana filmifisto (n. 1931)
* [[7ma di mayo]] - [[Maurane]], Belga kantistino ed aktorino (n. 1960)
[[Arkivo:TomWolfe02.jpg|thumb|130px|[[Tom Wolfe]]]]
* [[14ma di mayo]] - [[Tom Wolfe]], Usana skriptisto e jurnalisto (n. 1930)
* [[21ma di mayo]] - [[Anna Maria Ferrero]], Italian aktorino (n. 1934)
* [[22ma di mayo]] - [[Philip Roth]], Usana skriptisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2018/05/escritor-americano-philip-roth-morre-aos-85.shtml | titulo=Escritor americano Philip Roth morre aos 85 |editero=UOL| accessdate =23ma di mayo 2018|language ={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1933)
* [[27ma di mayo]] - [[Aly Lotfy Mahmoud]], chefa ministro di Egiptia (n. 1935)
* [[28ma di mayo]] - [[Jens Christian Skou]], Dana mediko, Nobel-laureato (n. 1918)
* 28ma di mayo - [[Ola Ullsten]], chefministro di Suedia (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.thelocal.se/20180528/swedens-former-prime-minister-dies-aged-ola-ullsten| titulo=Sweden's former prime minister, Ola Ullsten, dies aged 86 |editero=The Local| accessdate =3ma di junio 2018| date =28ma di mayo 2018|language ={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di junio]] - [[Paul Delos Boyer]], Usana biokemiisto e profesoro, Nobel-laureato pri kemio&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/paul-d-boyer-ucla-biochemist-who-won-nobel-prize-in-1997-dies-at-99/2018/06/06/3696323a-699b-11e8-9e38-24e693b38637_story.html?noredirect=on&amp;utm_term=.c308f391342d ''Washington Post'']&lt;/ref&gt; (n. 1918)
[[Arkivo:Divulgação dos uniformes dos carregadores da tocha olímpica (24870345099).jpg|130px|thumb|[[Maria Esther Bueno]]]]
* [[8ma di junio]] - [[Maria Esther Bueno]], Braziliana tenisistino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Lenda do tênis mundial, Maria Esther Bueno morre aos 78 anos |url=https://esporte.uol.com.br/tenis/ultimas-noticias/2018/06/08/lenda-do-tenis-mundial-maria-esther-bueno-morre-aos-78-anos.htm|editero=UOL| date =8ma di junio 2018|language ={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1939)
* 8ma di junio - [[Anthony Bourdain]], Usana koqueyestro e skriptisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Chef, escritor e apresentador Anthony Bourdain morre aos 61 anos|url=https://entretenimento.uol.com.br/noticias/redacao/2018/06/08/chef-escritor-e-apresentador-anthony-bourdain-morre-aos-61-anos.htm|editero=UOL| accessdate =9ma di junio 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1956)
* [[13ma di junio]] - [[Anne Donovan]], Usana basketbalistino (n. 1961)
* [[23ma di junio]] - [[Kim Jong-pil]], chefministro di Sud-Korea&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2018/06/23/obituaries/kim-jong-pil-south-korea.html| titulo=Kim Jong-pil, Political Kingmaker in South Korea, Dies at 92|editero=The New York Times | accessdate =23ma di junio 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1926)
* [[26ma di junio]] - [[Henri Namphy]], prezidanto di Haiti (n. 1932)
* [[6ma di julio]] - [[Shoko Asahara]], chefo di la sekto Japoniana ''Aum Shinrikyo'' (n. 1955)
* [[11ma di julio]] - [[Lindy Remigino]], Usan atleto (n. 1931)
* [[14ma di julio]] - [[Theo-Ben Gurirab]], chefministro di Namibia (n. 1938)
* [[18ma di julio]] - [[Burton Richter]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1931)
* [[29ma di julio]] - [[Oliver Dragojević]], Kroata kantisto e kompozisto (n. 1947)
* [[1ma di agosto]] - [[Mary Carlisle]], Usan aktorino (n. 1914)
* [[7ma di agosto]] - [[Anton Lehmden]], Austriana piktisto (m. 1929)
* [[11ma di agosto]] - [[Vidiadhar Surajprasad Naipaul]], Trinidadana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1935)
[[Arkivo:Arethafranklin.jpg|130px|thumb|[[Aretha Franklin]]]]
* [[16ma di agosto]] - [[Aretha Franklin]], Usana kantistino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Muere Aretha Franklin, la voz feminista del soul |url=https://www.lavanguardia.com/cultura/20180816/451339617141/muere-aretha-franklin-hoy-fallece-cantante-feminista-soul.html|editero=La Vanguardia| date =16ma di agosto 2018| accessdate =17ma di agosto 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1942)
* 16ma di agosto - [[Atal Bihari Vajpayee]], chefministro di India (n. 1924)
* [[17ma di agosto]] - [[Ezzatolah Entezami]], Iranana cinem-aktoro (n. 1924)
* [[18ma di agosto]] - [[Kofi Annan]], generala-sekretario dil Unionita Nacioni&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/08/18/morre-o-ex-secretario-da-onu-kofi-annan.htm | titulo=Kofi Annan, ex-secretário geral da ONU, morre aos 80 anos|editero=UOL| accessdate =18ma di agosto 2018| date =18ma di agosto 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1938)
* [[25ma di agosto]] - [[John McCain]], Usana militisto e politikisto (n. 1936)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.publico.pt/2018/08/26/mundo/noticia/john-mccain-exprisioneiro-de-guerra-senador-e-dissidente-politico-morre-aos-81-anos-1842095| titulo=Morreu John McCain, o político que era a &quot;mensagem ideal&quot;|editero=Público| date =26ma di agosto 2018|language ={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di agosto]] - [[James Mirrlees]], Skota ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1936)
* [[1ma di septembro]] - [[Randy Weston]], Usana jazo-pianisto (n. 1926)
* [[5ma di septembro]] - [[Beatriz Segall]], Brazilian aktorino (n. 1926)
[[Arkivo:WW Chicago 2015 - Burt Reynolds 01 (21048023435).jpg|thumb|130px|[[Burt Reynolds]]]]
* [[6ma di septembro]] - [[Burt Reynolds]], Usan aktoro (n. 1936)
* [[8ma di septembro]] - [[Gennadi Gagulia]], chefministro di [[Abkhazia]] (n. 1948)
* [[20ma di septembro]] - [[Mohammed Karim Lamrani]], chefministro di Maroko (n. 1919)
* [[21ma di septembro]] - [[Trần Đại Quang]], 8ma prezidanto di Vietnam (n. 1956)
* 21ma di septembro - [[Vitaliy Andriyovich Masol|Vitaliy Masol]], chefministro di Ukraina (n. 1928)
[[Arkivo:Charles K. Kao (22 Oct 2003).jpg|thumb|130px|[[Charles Kuen Kao|Charles K. Kao]]]]
* [[23ma di septembro]] - [[Charles Kuen Kao]], Chiniana-Britaniana injenioro e fizikisto, Nobel-laureato (n. 1933)
* [[27ma di septembro]] - [[Martin Balin]], Usana muzikisto ([[Jefferson Airplane]], Jefferson Starship) (n. 1942)
* [[28ma di septembro]] - [[Barnabas Sibusiso Dlamini]], chefministro di Swazilando (m. 1942)
* [[1ma di oktobro]] - [[Charles Aznavour]], Franca kantisto e kompozisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/pop-arte/musica/noticia/2018/10/01/charles-aznavour-cantor-frances-do-sucesso-she-morre-aos-94-anos.ghtml|titulo=Charles Aznavour, cantor francês de 'She' morre aos 94 anos|editero=G1|publikigita ye=1ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1924)
* 1ma di oktobro - [[Đỗ Mười]], chefministro di Vietnam (n. 1917)
* [[3ma di oktobro]] - [[Leon Max Lederman]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1922)
[[Arkivo:Montserrat Caballé i Folch (1982).jpg|130px|thumb|[[Montserrat Caballé]]]]
* [[6ma di oktobro]] - [[Montserrat Caballé]], Kataluniana kantistino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Montserrat Caballe, Spanish opera singer and Freddie Mercury-collaborator, dies at 85|url=https://www.usatoday.com/story/life/people/2018/10/06/montserrat-caballe-spanish-opera-singer-freddie-mercury-dead-85/1547462002/|editero=USA Today|publikigita ye=6ma di oktobro 2018|vidita ye=10ma di marto 2020|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1933)
* [[9ma di oktobro]] - [[Thomas Steitz]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato pri kemio&lt;ref&gt;https://www.nytimes.com/2018/10/10/obituaries/thomas-a-steitz-dead.html&lt;/ref&gt; (n. 1940)
* [[15ma di oktobro]] - [[Paul Allen]], Usan entraprezisto, un ek la fondinti di ''Microsoft''&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Paul Allen, cofundador da Microsoft, morre aos 65 anos de câncer |url=https://tecnologia.uol.com.br/noticias/redacao/2018/10/15/paul-allen-cofundador-da-microsoft-morre-aos-65-anos-de-cancer.htm|editero=UOL|publikigita ye=15ma di oktobro 2018|vidita ye=15ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1953)
* [[18ma di oktobro]] - [[Abdel Rahman Swar al-Dahab]], prezidanto di Sudan (n. 1934)
* [[19ma di oktobro]] - [[Osamu Shimomura]], Japoniana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1928)
* [[20ma di oktobro]] - [[Wim Kok]], sindikatano e chefministro di Nederlando&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Ex-primeiro-ministro holandês Wim Kok morre aos 80 anos|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2018/10/20/ex-primeiro-ministro-holandes-wim-kok-morre-aos-80-anos.ghtml |editero=G1|publikigita ye=20ma di oktobro 2018|vidita ye=21ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1938)
[[Arkivo:DragonCon 2012 - Marvel and Avengers photoshoot (8082153176).jpg|thumb|130px|[[Stan Lee]]]]
* [[12ma di novembro]] - [[Stan Lee]], Usana skriptisto, editisto ed aktoro&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.msn.com/pt-br/entretenimento/noticias/morre-stan-lee-criador-de-her%c3%b3is-da-marvel-aos-95-anos/ar-BBPD4rv?li=BBCxzaA&amp;ocid=UE07DHP |titulo=Morre Stan Lee, criador de heróis da Marvel, aos 95 anos |editero=MSN.com |vidita ye=22ma di novembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1922)
* [[13ma di novembro]] - [[Lucho Gatica]], Chiliana kantisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Lendário cantor de boleros, chileno Lucho Gatica morre aos 90 anos|url=https://entretenimento.uol.com.br/noticias/efe/2018/11/13/lendario-cantor-de-boleros-lucho-gatica-morre-aos-90-anos.htm|editero=UOL|publikigita ye=13ma di novembro 2018|vidita ye=14ma di novembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di novembro]] - [[Roy Clark]], Usana kantisto di ''[[country]]'' (n. 1933)
* [[16ma di novembro]] - [[William Goldman]], Usana novelisto e skriptisto por cinemo e teatro (n. 1931)
* [[19ma di novembro]] - [[Apisai Ielemia]], chefministro di Tuvalu&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.fijitimes.com/former-tuvalu-prime-minister-apisai-ielemia-laid-to-rest/|titulo=Former Tuvalu Prime Minister Apisai Ielemia laid to rest|editero=The Fiji Times |publikigita ye=22ma di novembro 2018|vidita ye=26ma di novembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1955)
* [[20ma di novembro]] - [[Aaron Klug]], Lituana-Britaniana kemiisto e biofizikisto, Nobel-laureato pri Kemio (n. 1926)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.telegraph.co.uk/obituaries/2018/11/22/aaron-klug-om-physicist-won-nobel-prize-work-electron-microscopy/|titulo=Sir Aaron Klug, OM, sciencist who won a Nobel Prize for his work on electron microscopy and chromosomes - obituary|nomo=Telegraph|surnomo=Obituaries|publikigita ye=22ma di novembro 2018|editero=The Telegraph}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di novembro]] - [[Bernardo Bertolucci]], Italiana filmifisto (n. 1941)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=UOL|vidita ye=26ma di novembro 2018|titulo=Bernardo Bertolucci, diretor de &quot;O Último Tango em Paris&quot;, morre aos 77 anos|url=https://entretenimento.uol.com.br/noticias/redacao/2018/11/26/bernardo-bertolucci-diretor-de-o-ultimo-tango-em-paris-morre-aos-77-anos.htm }}&lt;/ref&gt;
* 26ma di novembro - [[Stephen Hillenburg]], Usan animero, kartunisto e docisto pri marala biologio, kreinto di ''SpongeBob SquarePants'' (n. 1961)
[[Arkivo:President Bush goes for a hike on the Kaibab Trail at the Grand Canyon in Arizona - NARA - 186436.jpg|thumb|130px|[[George H. W. Bush]]]]
* [[30ma di novembro]] - [[George H. W. Bush]], prezidanto di Usa (n. 1924)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2018/11/30/us/politics/george-hw-bush-dies.html|titulo=George Bush, 41st President, Dies at 94|editero=The New York Times|publikigita ye=30ma di novembro 2018|vidita ye=1ma di decembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di decembro]] - [[Belisario Betancur Cuartas]], prezidanto di Kolumbia&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2018/12/07/morre-aos-95-anos-belisario-betancur-ex-presidente-da-colombia.ghtml|titulo=Morre aos 95 anos Belisario Betancur, ex-presidente da Colômbia|publikigita ye=7ma di decembro 2018|editero=G1|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1923)
* [[9ma di decembro]] - [[Riccardo Giacconi]], Italian-Usana astrofizikisto, Nobel-laureato (n. 1931)
* [[13ma di decembro]] - [[Nancy Sue Wilson]], Usana kantistino di jazo (n. 1937)
[[Arkivo:President%2Bgirma_woldegorgis.jpg|thumb|130px|[[Girma Wolde-Giorgis]]]]
* [[15ma di decembro]] - [[Girma Wolde-Giorgis]], prezidanto di Etiopia (n. 1924)
* [[17ma di decembro]] - [[Penny Marshall]], Usan aktorino (n. 1943)
* [[18ma di decembro]] - [[Tulsi Giri]], chefministro di Nepal (n. 1926)
* 18ma di decembro - [[Kazimierz Kutz]], Polona filmifisto e politikisto (n. 1929)
* 18ma di decembro - [[Shinobu Sekine]], Japoniana judoisto (n. 1943)
* [[22ma di decembro]] - [[Roberto Suazo Córdova]], prezidanto di Honduras (n. 1927)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.laprensa.hn/honduras/1244313-410/roberto-suazo-cordova-muere-expresidente-hondure%C3%B1o-fallece |titulo=Expresidente hondureño Roberto Suazo Córdova muere a los 91 años|editero=La Prensa|publikigita ye=22ma di decembro 2018|vidita ye=23ma di decembro 2018|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di decembro]] - [[Baldur Ragnarsson]], Islandana poeto qua skribis en Esperanto (n. 1930)
* [[26ma di decembro]] - [[Roy Jay Glauber]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1925)
* [[28ma di decembro]] - [[Amos Oz]], Israelana skriptisto e jurnalisto (n. 1939)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://brasil.elpais.com/brasil/2018/12/28/cultura/1546007048_063187.html|titulo=Morre o escritor israelense Amos Oz aos 79 anos|editero=El País |accessate=29ma di decembro 2018|date 28ma di decembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 28ma di decembro - [[Shehu Shagari]], prezidanto di Nigeria&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Ex-presidente da Nigéria Shehu Shagari morre aos 93 anos |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/12/29/ex-presidente-da-nigeria-shehu-shagari-morre-aos-93-anos.htm|editero=UOL|vidita ye=29ma di decembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1925)
* 28ma di decembro - [[Abdelmalek Benhabyles]], provizora prezidanto di Aljeria (n. 1921)
* [[30ma di decembro]] - [[Edgar Hilsenrath]], Germana skriptisto (n. 1926)

==Nobel-premiiziti==
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Arthur Ashkin]], [[Gérard Mourou]], [[Donna Strickland]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Frances Arnold]], [[George Pearson Smith]], [[Gregory Paul Winter]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[James Patrick Allison]], [[Tasuku Honjo]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Olga Tokarczuk]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.uol.com.br/universa/noticias/redacao/2019/10/10/vencedora-do-nobel-2018-e-conhecida-por-luta-contra-nacionalismo-polones.htm|titulo=&quot;Feminista vegetariana&quot;, Tokarczuk é 15ª mulher a levar Nobel de Literatura|editero=UOL |publikigita ye=10ma di oktobro 2019|vidita ye=10ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (recevis la premio en 2019)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://www.theguardian.com/books/2018/may/04/nobel-prize-for-literature-2018-cancelled-after-sexual-assault-scandal |titulo=Nobel prize in literature 2018 cancelled after sexual assault scandal |nomo=Jon Henley,  Alison Flood|publikigita ye=4ma di mayo 2018|work=The Guardian |vidita ye=1ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Denis Mukwege]] e [[Nadia Murad]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Denis Mukwege e Nadia Murad ganham o Nobel da Paz pela luta contra a violência sexual como arma de guerra |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/10/05/premio-nobel-da-paz-e-entregue.htm|editero=UOL|vidita ye=5ma di oktobro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[William Nordhaus]] e [[Paul Romer]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/economia/noticia/2018/10/08/nobel-de-economia-vai-para-dupla-dos-eua.ghtml|titulo=Nobel de Economia vai para dupla dos EUA|editero=G1.com|publikigita ye=8ma di oktobro 2018|vidita ye=10ma di oktobro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

==Referi==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 2010a]]</text>
      <sha1>j6jhh8rsca3zhl3myzz5zuzyq4q4cv1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>994867</id>
      <parentid>994866</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T11:13:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>shablono:Cite web=&gt;shablono:Extera ligilo</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="76573" xml:space="preserve">{{21ma yarcento}}
La [[yaro]] '''2018''' (MMXVIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta en [[lundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 18ma [[yaro]] di la triesma yarmilo, la 18ma yaro di la [[21ma yarcento]], e la 9ma yaro di la [[yari 2010a]].

==Eventi ==
Violentoza incendii devastis multa regioni di [[Kalifornia]], [[Usa]], ca yaro. De la 1ma di januaro til la 12ma di novembro entote 5.798 incendii destruktis plu kam 340 mil hektari&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://cdfdata.fire.ca.gov/incidents/incidents_stats|titulo=Fire Statistics |vidita ye=18ma di novembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; di foresti, plantacerii e habitata zoni e produktis plu kam 70 morti nur en novembro.&lt;ref name=DW&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2018/11/17/incendios-na-california-deixam-74-mortos.htm |titulo=Incêndios na Califórnia deixam 74 morto|editero=UOL|vidita ye=18ma di novembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; En [[Grekia]] anke eventas violentoza incendii de la 23ma til la 26ma di julio, qui produktis 100 morti e destruktis plu kam 1.000 imobli.

En estal [[Afrika]], inundadi qui komencis en marto koaktis mili di personi abandonar lia domi, destruktis plantacerii e produktis adminime 500 morti til la fino di mayo. Ol esis la maxim mala inundado enrejistrata dum 60 yari de la historio di la regiono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Fatal Floods in Eastern Africa May Mean Yet More Food Shortages|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-05-29/fatal-floods-in-eastern-africa-may-mean-yet-more-food-shortages|editero=Bloomberg|publikigita ye=29ma di mayo 2018|vidita ye=1ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt; En la [[Nord-estala regiono (Brazilia)|Nord-estala regiono]] di [[Brazilia]] la sikeso ja duras dum 7 yari, e la ciencisti alertas pri la risko di dezertigo en la regiono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Seca recorde no Nordeste é sinal de risco elevado de desertificação |url=https://noticias.uol.com.br/meio-ambiente/ultimas-noticias/ag-estado/2018/09/20/seca-recorde-no-nordeste-e-sinal-de-risco-elevado-de-desertificacao.htm |editero=UOL|publikigita ye=20ma di septembro 2018|vidita ye=1ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;

===[[Januaro]] ===
* [[1ma di januaro]] - En [[Kalifornia]], [[Usa]], komprar ed uzar [[marihuano]] divenas legala.
* 1ma di januaro - Segun judiciala decido, [[transsexualo|transsexuala personi]] povas engajar [[Usa]]n armeo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=US military will accept transgender recruits after court strikes down Trump ban, says Department of Defence|url=http://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/transgender-soldiers-us-military-accept-1-january-court-order-donald-trump-block-a8136051.html |editero=The Independent|publikigita ye=31ma di decembro 2017|vidita ye=2ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di januaro]] - Tempesto ''Eleanor'' frapas [[Europa]]na landi kun ventegi di preske 160 km/h che l'[[Unionita Rejio]], e pluvegi en multa landi. En multa loki l'[[elektro]] mankas ed aeroportui klozesas. Tri personi mortas, di qui du tranata per forta ondi en [[Baskia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Tempestade Eleanor deixa três mortos, dezenas de feridos e Europa sem luz |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/01/03/tempestade-eleanor-perturba-transportes-e-deixa-europa-sem-luz.htm|vidita ye=3ma di januaro 2017|editero=UOL|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di januaro]] - [[Panama]]na [[petrolonavo]] MV ''Sanchi'' kolizionas che la [[maro di Estal Chinia]] kontre la kargonavo CF ''Crystal'' e brulas. Omna 32 kruani de la petrolonavo mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.reuters.com/article/us-china-shipping-accident-japan/iranian-oil-tanker-in-danger-of-capsizing-at-any-time-chinese-state-tv-idUSKBN1F309G| titulo=Burning Iranian oil tanker has sunk after January 6 accident: Chinese|publikigita ye=14ma di januaro 2018|work=Reuters|vidita ye=14ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* La [[8ma di januaro]] komencas pluvegi qui efektigos inundadi en [[Kalifornia]], note en la regiono Montecitos, e produktos, til la 14ma di januaro, adminime 20 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/01/14/aumentam-a-20-os-mortos-pelas-enchentes-na-california.htm | titulo=Aumentam a 20 os mortos pelas enchentes na Califórnia|editero=UOL|vidita ye=14ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di januaro]] - [[Italia]]na e [[Germania|Germania]] polici arestas 169 membri de la reto [[mafio]]za '''Ndrangheta''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-42618825| titulo=Mafia raids: Police in Italy and Germany make 169 arrests|editero=BBC News|vidita ye=9ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 9ma di januaro - Suocidint atako kontre policala kamiono en [[Quetta]], [[Pakistan]], produktas adminime 7 morti e 15 plusa homi vundita. La terorista grupo ''Tehrik-i-Taliban Pakistan'', qua havas ligili kun [[Taliban]]ani, asumas l'autoreso dil atako.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/01/09/atentado-suicida-no-paquistao-deixa-pelo-menos-sete-mortos-e-15-feridos.htm| titulo=Atentado suicida no Paquistão deixa pelo menos sete mortos e 15 feridos |editero=UOL|vidita ye=9ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di januaro]] - Du suocidint ataki per bombi che la centro di [[Baghdad]] produktas plu kam 30 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/01/15/duplo-atentado-suicida-deixa-mais-de-30-mortos-em-bagda.htm| titulo=Duplo atentado suicida deixa mais de 30 mortos em Bagdá|editero=UOL|vidita ye=15ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 15ma di januaro - [[Papo Franciskus]] komencas vizitar [[Chili]] meze atenti kontre kirki e protesti kontre l'indiko, l'antea yaro, di Juan Barros kom kardinalo. Barros akuzabas pri celar denunci kontre diversa sacerdoti pri [[pedofilio]] dum multa yari, kande il esabis episkopo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/papa-francisco-chega-para-visita-de-tres-dias-ao-chile.ghtml| titulo=Papa Francisco chega para visita de três dias ao Chile|publikigita ye=15ma di januaro 2018|vidita ye=16ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 15ma di januaro - En [[Kolumbia]], ponto konstruktinda che la choseo inter [[Bogota]] e Villavicencio krulas, e produktas 10 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.elcolombiano.com/colombia/puente-entre-bogota-y-villavicencio-se-desplomo-este-lunes-KB8012158| titulo=Aumentan a 10 los muertos tras caída de puente en vía Bogotá-Villavicencio|publikigita ye=15ma di januaro 2018|vidita ye=24ma di januaro 2018|editero=El Colombiano}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di januaro]] - Fairo che autouso en Aktoe, [[Kazakstan]], produktas adminime 52 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/01/18/incendio-em-onibus-deixa-mais-de-50-mortos-no-cazaquistao.htm | titulo=Incêndio em ônibus deixa mais de 50 mortos no Cazaquistão|editero=UOL |vidita ye=18ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di januaro]] - [[Turkia|Turka]] milital avioni atakas [[Kurdistan|Kurda]] pozicioni en Afrin, proxim la frontiero inter la du landi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-42759944| titulo=Syria: Turkey war planes launch strikes on Afrin|pubisher=BBC|publikigita ye=21ma di januaro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di januaro]] - Incendio en hospitalo che l'urbo Miryang, [[Sud-Korea]], produktas adminime 37 morti e plu kam 70 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-asia-42828023| titulo=South Korea hospital fire kills at least 37 people|editero=BBC|publikigita ye=26ma di januaro 2018|vidita ye=26ma di januaro 2018|langugage={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di januaro]] - Teroristi explozas ambulanco plenigita per bombi en strado di [[Kabul]], [[Afganistan]]. La suocidint atako produktas plu kam 100 morti e plu kam 200 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-asia-42850624 | titulo=Kabul mourns 100 dead after ambulance bomb|editero=BBC|publikigita ye=28ma di januaro 2018|vidita ye=29ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;

===[[Februaro]] ===
* [[3ma di februaro]] - Suocidint atako per bombo kontre militala bazo en Swat, [[Pakistan]], produktas adminime 11 morti e 13 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2018/02/03/world/asia/pakistan-suicide-bomber-army-base.html| titulo=Suicide Bomber Kills at Least 11 at Pakistani Army Base|editero=The New York Times|publikigita ye=3ma di februaro 2018|vidita ye=4ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di februaro]] - Privata Usana kompanio SpaceX lansas [[fuzeo]] ''Falcon Heavy'' de Kennedy Space Center, en [[Florida]]. La fuzeo povas transportar 64 tuni di kargajo til l'orbito terala.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/science-environment-42969020| titulo=Elon Musk's Falcon Heavy rocket launches successfully|editero=BBC|publikigita ye=6ma di februaro 2018|vidita ye=7ma di februaro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di februaro|9ma]] til la [[25ma di februaro]] - Eventas la [[Vintrala Olimpiala Ludi]] en [[Pyeongchang]], [[Sud-Korea]]. [[Nord-Korea]] e [[Sud-Korea]] konkursas kune, per unionita esquadi.
* [[11ma di februaro]] - Aviono [[Antonov An-148]] de la kompanio [[Rusia|Rusa]] ''Saratov Airlines'' falas pos departar del aeroportuo Domodedovo, en [[Moskva]]. L'acidento produktas 71 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Avião cai nos arredores de Moscou e mata as 71 pessoas a bordo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/02/11/aviao-cai-nos-arredores-de-moscou-e-mata-as-71-pessoas-a-bordo.htm|editero=UOL|publikigita ye=11ma di februaro 2018|vidita ye=12ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di februaro]] - [[Jacob Zuma]] renuncas la prezidanteso di [[Sudafrika]], pos presi de lua propra partiso CNA.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-africa-43066443| titulo=South Africa's Jacob Zuma resigns after pressure from party |editero=BBC|publikigita ye=14ma di februaro 2018|vidita ye=15ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 14ma di februaro - Viro evante 19 yari eniras pafante en skolo di [[Parkland, Florida]], e mortigas 17 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.wptv.com/news/state/shooting-investigated-at-marjory-stoneman-douglas-high-school-in-broward-county | titulo=Sheriff: Broward Co. school shooter in custody, 14 victims|nomo=WTVJ |surnomo=Associated Press |publikigita ye=14ma di februaro 2018|vidita ye=14ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di februaro]] - [[Cyril Ramaphosa]] asumas la prezidanteso di Sudafrika pos selektesar da la Nacional Asemblitaro di la lando.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.independent.co.uk/news/world/africa/cyril-ramaphosa-south-africa-president-zuma-national-assembly-anc-news-a8212186.html| titulo=Cyril Ramaphosa replaces Zuma as South African president after National Assembly vote|editero=The Independent|vidita ye=15ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di februaro]] - Aviono [[ATR-72]] de [[Iran]]ana kompanio ''Aseman'' kolizionas kontre la [[montaro Zagros]] ante arivar l'urbo Yasuj. Omna 66 personi ennave mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.aljazeera.com/news/2018/02/iranian-passenger-plane-crashes-isfahan-180218074546342.html| titulo=Aseman Airlines plane crash kills 66 in central Iran|editero=al Jazeera |publikigita ye=18ma di februaro 2018|vidita ye=19ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di februaro]] - Ye 3:45 kloki (lokala horo) [[Ter-tremo]] kun forteso 7,5 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Papua-Nova-Guinea]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.reuters.com/article/us-papua-quake/major-quake-cuts-communications-halts-oil-and-gas-operations-in-papua-new-guinea-idUSKCN1G90UR| titulo=Major quake cuts communications, halts oil and gas operations in Papua New Guinea|editero=Reuters|publikigita ye=25ma di februaro 2018|vidita ye=28ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt; Altra sismi sequas, e produktas entote 125 morti, precipue pro [[avalancho|avalanchi]].&lt;ref name=&quot;PNG&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.abc.net.au/news/2018-04-07/earthquake-measuring-6.3-magnitude-strikes-png/9630030| titulo=Papua New Guinea highlands shaken by magnitude-6.3 earthquake |editero=ABC News|publikigita ye=7ma di aprilo 2018|vidita ye=13ma di mayo 2018}}&lt;/ref&gt;

===[[Marto]] ===
* [[2ma di marto]] - Ataki kontre kazerno e kontre Franca ambasadeyo en [[Ouagadougou]], [[Burkina Faso]] produktas adminime 30 morti e 85 plusa homi vundita. Inter la mortinti, adminime 6 esis atakeri, e la maxim multa de la cetera esis militisti de Burkina Faso.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2018/03/02/least-30-dead-french-embassy-comes-attack-burkina-faso/ | titulo=At least 30 dead as French embassy comes under attack in Burkina Faso |editero=The Telegraph|publikigita ye=2ma di marto 2018 |vidita ye=3ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di marto]] - Reprezenteri de [[Sud-Korea]] renkontras [[Kim Jong-un]] en [[Pyongyang]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.publico.pt/2018/03/05/mundo/noticia/kim-jongun-encontrase-com-representantes-da-coreia-do-sul-em-pyongyang-1805411| titulo=Num encontro histórico, Kim recebeu representantes da Coreia do Sul|editero=Público |publikigita ye=5ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di marto]] - Usana prezidanto [[Donald Trump]] aceptas renkontror [[Kim Jong-un]] en mayo che [[Pyongyang]], por diskutar pri la nukleara programo [[Nord-Korea]]na.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-43339901| titulo=Trump and North Korea's Kim Jong-un to hold 'milestone' meeting|editero=BBC News|publikigita ye=9ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* 9ma til la [[18ma di marto]] - La Vintrala Paralimpiala Ludi eventas en [[Pyeongchang]], [[Sud-Korea]].
* [[11ma di marto]] - Cirkume 45 mil personi demonstras en [[Barcelona]] pri la nedependo di [[Katalunia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Milhares de manifestantes pedem independência da Catalunha em Barcelona|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/03/11/milhares-de-manifestantes-pedem-independencia-da-catalunha-em-barcelona.htm|editero=UOL|publikigita ye=11ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* 11ma di marto - [[Popul-Republiko Chinia]] aprobas modifiko en lua [[konstituco]] qua posibligos [[Xi Jinping]] divenor &quot;prezidanto dumvive&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-43361276| titulo=China's Xi allowed to remain 'president for life' as term limits removed|editero=BBC News|publikigita ye=11ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di marto]] - Aviono [[Bombardier Dash 8]] de ''Us-Bangla Airlines'' flugante de [[Dhaka]] en [[Bangladesh]] til [[Katmandu]] en [[Nepal]] kun 71 personi en nave kolizionas dum la teroveno e brulas. L'acidento produktas 49 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Kathmandu Tribune|publikigita ye=12ma di marto 2018|vidita ye=13ma di marto 2018||url=https://kathmandutribune.com/us-bangla-plane-crashes-at-tia-runway/| titulo=US-Bangla airlines plane crashed at Kathmandu airport, Nepal|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di marto]] - Batelo kun refujinti naufrajas proxim l'insulo Agathonisi, en [[Grekia]]. Adminime 16 personi mortas pro droneso.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Naufrágio de barco com refugiados deixa pelo menos 16 mortos na Grécia|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/03/17/naufragio-de-barco-com-refugiados-deixa-pelo-menos-16-mortos-na-grecia.htm|editero=UOL|publikigita ye=17ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di marto]] - Che la prezidantal elekto en [[Rusia]], [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] vinkas, per cirkume 75% ek la voti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-43452449| titulo=Russia election: Vladimir Putin wins by big margin|editero=BBC News|publikigita ye=18ma di marto 2018|vidita ye=18ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di marto]] - La lasta maskula [[rinocero blanka dil nordo]] mortas en [[Kenia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-43468066| titulo=Rhino dies: Sudan was the last male northern white|editero=BBC News|publikigita ye=20ma di marto 2018|vidita ye=20ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2018/03/20/africa/last-male-white-rhino-dies-intl/index.html| titulo=World's last male northern white rhino dies|editero=CNN|publikigita ye=20ma di marto 2018|vidita ye=20ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di marto]] - [[Pedro Pablo Kuczynski]] renuncas la prezidanteso di [[Peru]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/pedro-pablo-kuczynski-apresenta-renuncia-a-presidencia-do-peru-diz-imprensa.ghtml| titulo=Pedro Pablo Kuczynski apresenta renúncia à presidência do Peru|editero=G1|publikigita ye=21ma di marto 2018|vidita ye=24ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di marto]] - Mili di personi, di qui la maxim multa yuni, protestas en [[Washington DC]] e mult altra [[Usa]]na demandante kontrolo pri la vendo di [[paf-armo|paf-armi]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Em marcha histórica, jovens pedem restrições a armas nos EUA|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2018/03/24/em-marcha-historica-jovens-pedem-restricoes-a-armas-nos-eua.htm|editero=UOL|publikigita ye=24ma di marto 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di marto]] - Adminime 64 personi mortas dum incendio che komercala centro en Kemerovo, [[Rusia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Russia fire: Children killed in Kemerovo shopping centre blaze|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-43531684|editero=BBC News|publikigita ye=26ma di marto 2018|vidita ye=26ma di marto 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di marto]] - [[Kim Jong-un]] renkontras Chiniana chefo [[Xi Jinping]] unesmafoye pos asumir la povo en [[Nord-Korea]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nbcnews.com/news/north-korea/north-korea-s-kim-jong-un-visited-china-state-media-n860596| titulo=North Korea's Kim Jong Un visited China's Xi, state media says|editero=NBC News|date =28ma di marto 2018 |vidita ye=28ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;

===[[Aprilo]] ===
* [[1ma di aprilo]] - [[Carlos Alvarado Quesada]], de la partiso ''Acción Ciudadana'', vinkas baloto en [[Kosta Rika]], per 60,79% ek la voti.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Extera ligilo|titulo=Carlos Alvarado será el presidente número 48 de Costa Rica: barrió con el 60,79% de los votos|url=https://www.nacion.com/el-pais/politica/siga-aqui-los-resultados-aqui-a-partir-de-las-81/JETDJHQ4FZG6JNQSR2MBJL2ROA/story/| vidita ye=2ma di aprilo 2018|editero=La Nación, Grupo Nación|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di aprilo]] - [[Luiz Inácio Lula da Silva]], ex-prezidanto de [[Brazilia]], arestesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Preso, Lula embarca rumo a Curitiba para cumprir pena por corrupção|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/04/07/preso-lula-embarca-rumo-a-curitiba-para-cumprir-pena-por-corrupcao.htm|editero=UOL|publikigita ye=7ma di aprilo 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di aprilo]] - Fairo che autouso en Aktoe, [[Kazakstan]], produktas adminime 52 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/01/18/incendio-em-onibus-deixa-mais-de-50-mortos-no-cazaquistao.htm |titulo=Incêndio em ônibus deixa mais de 50 mortos no Cazaquistão|editero=UOL |vidita ye=18ma di januao 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di aprilo]] - [[Usa]] e lua federiti [[Unionita Rejio]] e [[Francia]] lansas ataki per [[jetajo|jetaji]] kontre alegata &quot;depozeyi di kemial armi&quot; en [[Homs]] e [[Damaskus]], en [[Siria]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.firstpost.com/world/us-its-allies-strike-damascus-after-donald-trump-orders-attack-over-syrias-use-of-chemical-weapons-4431191.html|titulo=US, its allies strike Damascus after Donald Trump orders attack over Syria's use of chemical weapons|editero=Firstpost |vidita ye=14ma di aprilo 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di aprilo]] - [[Miguel Díaz-Canel]] divenas prezidanto di [[Kuba]], pos la renunco di [[Raúl Castro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/assembleia-de-cuba-confirma-miguel-diaz-canel-como-sucessor-de-raul-castro.ghtml |titulo=Miguel Díaz-Canel é confirmado como novo presidente de Cuba, sucedendo a Raúl Castro|editero=G1|publikigita ye=19ma di aprilo 2018|vidita ye=20ma di aprilo 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di aprilo]] - Suocidint atakero explozas bombo proxim centro por registro di elekteri en [[Kabul]], [[Afganistan]], e mortigas adminime 57 personi. Plu kam 100 plusa homi vundesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/explosao-perto-de-centro-de-registro-eleitoral-deixa-mortos-em-cabul.ghtml|titulo=Atentado perto de centro de registro eleitoral deixa 57 mortos em Cabul|editero=G1|publikigita ye=22ma di aprilo 2018|vidita ye=28ma di aprilo 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di aprilo]] - Unesmafoye pos 65 yari, [[Nord-Korea]]na chefo [[Kim Jong-un]] vizitas oficale [[Sud-Korea]] e renkontras la prezidanto [[Moon Jae-in]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Líder norte-coreano cruza fronteira com a Coreia do Sul pela primeira vez em 65 anos |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/04/26/kim-jong-un-atravessa-a-fronteira-entre-as-coreias-em-momento-historico.htm|editero=UOL|publikigita ye=27ma di aprilo 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

===[[Mayo]] ===
* [[1ma di mayo]] - Incendio che la 24-etaja edifico ''Wilton Paes de Almeida'' an la centro di [[Sao Paulo (urbo)|São Paulo]], [[Brazilia]], efektigas lua krulo e produktas 7 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://sao-paulo.estadao.com.br/noticias/geral,um-mes-apos-tragedia-acampamento-no-paicandu-continua-sem-previsao-de-fim,70002333102 |titulo=Um mês após tragédia, acampamento no Paiçandu continua sem previsão de fim|editero=Estadao.com.br|publikigita ye=1ma di junio 2018|vidita ye=9ma di decembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di mayo]] - En [[Baskia]], la militeto-grupo [[ETA]] anuncas lua dissolvo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://cnnespanol.cnn.com/2018/05/03/el-grupo-separatista-vasco-eta-anuncia-su-disolucion-final/| titulo=El grupo separatista vasco ETA anuncia su disolución|editero=CNN en español|publikigita ye=3ma di mayo 2018|vidita ye=5ma di mayo 2018|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di mayo]] - [[NASA]] lansas [[kosmoprobilo]] ''[[InSight]]'' vers [[Marso]], ube ol arivos en novembro por explorar la subsulo de la planeto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2016/03/10/science/nasa-reschedules-mars-insight-mission-for-may-2018.html?_r=0 | titulo=NASA Reschedules Mars InSight Mission for May 2018 |editero=nytimes.com |publikigita ye=9ma di marto 2016 |vidita ye=5ma di mayo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di mayo]] - [[Donald Trump]] anuncas l'ekiro di Usa de la konkordo kun [[Iran]] pri lua nukleara programo. Tamen, l'Europana landi anuncas ke mantenos la konkordo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/05/08/trump-anuncia-saida-dos-eua-do-acordo-nuclear-com-o-ira.htm| titulo=Trump anuncia saída dos EUA do acordo nuclear com o Irã e restabelece sanções|editero=UOL|publikigita ye=8ma di mayo 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di mayo]] - Suocidint atenti kontre 3 kristana kirki en [[Surabaya]], [[Indonezia]], mortigas adminime 13 personi e vundas dozeni. L'[[Islamana Stato]] asumas l'autoreso dil atenti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/latest-indonesia-church-bombers-family-55128322| titulo=The Latest: Islamic State claims Indonesia church bombings |editero=ABC News|publikigita ye=13ma di mayo 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di mayo]] - Aviono [[Boeing 737]] de la kompanio ''Cubana de Aviación'' kun 110 personi en nave falas poke pos departar de [[Habana]] vers [[Holguín]], [[Kuba]]. Nur 3 personi transvivas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=https://www.wsj.com/articles/plane-carrying-about-100-passengers-crashes-in-cuba-1526669204|url=More Than 100 Dead in Plane Crash in Cuba|editero=The Wall Street Journal|publikigita ye=18ma di mayo 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di mayo]] - [[Juan Manuel Santos Calderón]] anuncas ke [[Kolumbia]] aceptabis kom membro di [[NATO]] e di [[OKED]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2018/05/colombia-e-aceita-na-otan-e-se-torna-o-1o-pais-da-america-latina-na-alianca.shtml| titulo=Colômbia é aceita na Otan e se torna o 1º país da América Latina na aliança |editero=Folha de S. Paulo|publikigita ye=25ma di mayo 2018|vidita ye=26ma di mayo 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 25ma di mayo - Rezulto di [[plebicito]] che [[Republiko Irlando]] abrogas, per 66,4% ek la voti, la 8ma Emendo Konstitucala, qua proskriptabis [[aborto]] ecepte se existus risko a la vivo di la matro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=BBC News| url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-44256152 |titulo=Irish abortion referendum: Ireland overturns abortion ban|vidita ye=26ma di mayo 2018 |publigikita ye=26ma di mayo 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;

===[[Junio]] ===
* [[3ma di junio]] - Adminime 109 personi mortas pro l'erupto dil [[volkano]] ''Volcán de Fuego''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-latin-america-44350974| titulo=Guatemala volcano: Dozens die as Fuego volcano erupts |editero=BBC News|publikigita ye=4ma di junio 2018|vidita ye=4ma di junio 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di junio]] til la [[15ma di julio]] - Eventas la [[Mondala Kupo di Futbalo]] en [[Rusia]].
* 14ma di junio - [[FIFA]] selektas tri landi - [[Usa]], [[Kanada]] e [[Mexikia]] - por gastigar la [[Mondala Kupo di Futbalo]] di [[2026]].&lt;ref&gt;https://www.bbc.com/sport/football/44464913&lt;/ref&gt;
* [[19ma di junio]] - [[Kanada]] legaligas l'uzo distraktiva di [[marihuano]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo | titulo=Canada Senate approves recreational use of marijuana |url=https://www.reuters.com/article/us-canada-cannabis/canada-senate-approves-recreational-use-of-marijuana-idUSKBN1JG06B |publikigita ye=20ma di junio 2018 |work=Reuters|vidita ye=20ma di junio 2018 }}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di junio]] - Mulieri darfas vehar automobili en [[Saudi-Arabia]].

===[[Julio]] ===
* [[5ma di julio]] - [[Lituania]] divenas la 36ma membro di [[OKED]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=http://www.oecd.org/countries/lithuania/lithuania-accession-to-the-oecd.htm |editero=OECD| titulo=Lithuania's accession to the OECD|publikigita ye=5ma di julio 2016|vidita ye=6ma di julio 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di julio]] - [[Shoko Asahara]], chefo di la sekto ''[[Aum Shinrikyo]]'' mortigesas per [[jibeto]] pro la gasal atako en la [[metroo]] di [[Tokyo]] en 1995.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.ft.com/content/eafbd67c-80b0-11e8-bc55-50daf11b720d| titulo=Japan executes cult leader behind 1995 Tokyo subway gas attack|autoro=Leo Lewis e Kana Inagaki |publikigita ye=5ma di julio 2018|website=Financial Times|idiomo={{en}}|vidita ye=6ma di julio}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di julio]] - [[Eritrea]] ed [[Etiopia]] deklaras ke lia frontierala konflikto finis.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Former sworn enemies Ethiopia and Eritrea have declared end of war|url=https://edition.cnn.com/2018/07/09/africa/ethiopia-abiy-ahmed-eritrea-war-intl/index.html|website=CNN|publikigita ye=9ma di julio 2018|vidita ye=9ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Ethiopia's Abiy and Eritrea's Afewerki declare end of war|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-44764597|publikigita ye=9ma di julio 2018|vidita ye=9ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;
* 9ma di julio - [[Japonia]] informas ke plu kam 100 personi mortabis pro inundadi e terglitadi dum la pluvoza sezono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Japão. Mais de 100 mortos em inundações e deslizamentos|editero=RTP|url=https://www.rtp.pt/noticias/mundo/japao-mais-de-100-mortos-em-inundacoes-e-deslizamentos_n1086444|publikigita ye=9ma di julio 2018|vidita ye=5ma di julio 2020|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di julio]] - En [[Tailando]] finas sucesoza salvo di 12 pueri de futbalo-esquado e lia entrenisto qui eniris la kaverno ''Tham Luang'' e ne povis ekirar pro inundado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/news/live/2018/jul/10/thai-cave-rescue-third-mission-planned-to-bring-out-remaining-boys-and-coach-live-updates| titulo=Thailand cave rescue: all 12 boys and coach successfully rescued - live|website=The Guardian|publikigita ye=10ma di julio 2018|vidita ye=10ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-44782132| titulo=Cave rescue: All 13 out after 17-day ordeal in Thailand|website=BBC News|publikigita ye=10ma di julio 2018|vidita ye=10ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di julio]] - Komencas renkontro inter [[Donald Trump]] e [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] en [[Helsinki]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/07/16/vamos-ter-uma-relacao-extraordinaria-diz-trump-na-abertura-de-cupula-com-putin.htm| titulo=&quot;Vamos ter uma relação extraordinária&quot;, diz Trump na abertura de cúpula com Putin |editero=UOL|vidita ye=16ma di julio 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di julio]] - [[Europana Uniono]] e [[Japonia]] signatas kontrato pri ekonomial asociuro, qua kreos la maxim larja areo di libera komerco del mondo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=European Union and Japan to sign historic trade deal|url=https://www.rte.ie/news/2018/0717/979174-eu_japan/|editero=RTE|publikigita ye=17ma di julio 2018|vidita ye=17ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Japan-EU trade deal 'light in darkness' amid Trump's protectionism|url=https://www.theguardian.com/world/2018/jul/17/japan-eu-trade-deal-light-in-darkness-amid-trumps-protectionism|editero=The Guardian|publikigita ye=17ma di julio 2018|vidita ye=17ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di julio]] til la [[26ma di julio]] - Grandega forestala incendii en la regiono Atika, [[Grekia]], efektigas granda destruktado di foresti, domi ed altra proprieti,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://greece.greekreporter.com/2018/07/24/dozens-of-bodies-tightly-huddled-discovered-near-athens-beach/| titulo=Dozens of Bodies ‘Tightly Huddled’ Discovered Near Athens Beach|editero=Greek Reporter|publikigita ye=24ma di julio 2018|vidita ye=25ma di julio 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; e mortigas entote 96 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.protothema.gr/greece/article/812976/fotia-sto-mati-stous-96-oi-nekroi-pethane-68hronos-sto-kat/ |titulo=Φωτιά στο Μάτι: Στους 96 οι νεκροί - Πέθανε 68χρονος στο ΚΑΤ |idiomo={{gr}}|vidita ye=26ma di agosto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di julio]] - Ciencisti informas la deskovro di lago sub la [[glacio|glaciala krusto]] dil suda polo di [[Marso]]. To esas l'unesma konfirmata informo pri l'existo di liquida [[aquo]] en la planeto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-44952710 | titulo=Liquid water 'lake' revealed on Mars|editero=BBC|publikigita ye=25ma di julio 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[julio]] til [[agosto]] - Severa inundadi che [[Kerala]], [[India]], produktas plu kam 500 morti. To esis la maxim mala dizastro naturala en la regiono pos la granda inundadi di la 1920a yari.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.climatescorecard.org/2019/01/kerala-floods-2018/|titulo=Kerala Floods 2018|editero=Climate Scorecard|publikigita ye=31ma di januaro 2019|vidita ye=14ma di julio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;

===[[Agosto]] ===
* [[2ma di agosto]] - [[Apple Inc.]] divenas l'unesma entraprezo del mondo qua atingis marketala kapitaligo di US$ 1 biliono.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/business-45050213| titulo=Apple is first public company worth $1 trillion|publikigita ye=2ma di agosto 2018|editero=BBC|vidita ye=5ma di agosto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di agosto]] - [[Rusia]], [[Kazakstan]], [[Azerbaijan]], [[Iran]] e [[Turkmenistan]] signatas konvenciono pri [[Kaspia]], qua finas 20-yara konkurso pri lua stando.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.economist.com/the-economist-explains/2018/08/16/is-the-caspian-a-sea-or-a-lake | titulo=Is the Caspian a sea or a lake? |publikigita ye=16ma di agosto 2018|editero=The Economist|vidita ye=20ma di agosto 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di agosto]] - Dum violentoza tempesto, parto ek la ponto Morandi, en [[Genova]], [[Italia]], krulas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/amp/news/2018/08/italy-mourns-bridge-collapse-victims-calls-investigation-180814220305496.html | titulo=Italy bridge: 38 dead as rescuers search for survivors|editero=Al Jazeera|publikigita ye=15ma di agosto 2018|vidita ye=15ma di agosto 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; Entote 43 personi mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Com 43 mortos, Itália encerra buscas após queda de ponte em Gênova| url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2018/08/19/termina-operacao-de-busca-em-genova-e-numero-de-mortes-com-desmoronamento-de-ponte-sobe-para-43.htm |editero=UOL |vidita ye=19ma di agosto 2018 |publikigita ye=19ma di agosto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di agosto]] - [[Scott Morrison]] divenas chefministro di [[Australia]], sucedante [[Malcolm Turnbull]].

===[[Septembro]] ===
* [[2ma di septembro]] - En [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]], [[Brazilia]], incendio destruktas cirkume 97% ek la la kolekturo de la Nacionala Muzeo, e parto ek la strukturo de la 200-yar evanta edifico.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Museu Nacional: 1,5 milhão de peças escaparam do incêndio por estarem em outros prédios|url=https://oglobo.globo.com/rio/museu-nacional-15-milhao-de-pecas-escaparam-do-incendio-por-estarem-em-outros-predios-23045832|idiomo={{pt}}|publikigita ye=6ma di septembro 2018|work=O Globo|vidita ye=7ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di septembro]] - [[Tifono]] ''Jebi'' frapas [[Japonia]] per ventegi di 160 km/h til 220 kmm/h, e produktas 11 morti, plu kam 300 plusa homi vundita, e granda destruktadi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Tufão mais violento a atingir o Japão em 25 anos deixa ao menos 11 mortos |url=https://internacional.estadao.com.br/noticias/geral,tufao-mais-violento-a-atingir-o-japao-em-25-anos-deixa-ao-menos-6-mortos,70002487240|editero=Estadão.com.br|publikigita ye=4ma di septembro 2018 |vidita ye=7ma di septembro 2018 |idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di septembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6,7 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Hokkaido]], [[Japonia]], proxim l'urbi Tomakomai e [[Sapporo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/09/05/apos-tufao-terremoto-de-magnitude-67-atinge-norte-do-japao.htm |titulo=Após tufão, terremoto de magnitude 6,7 atinge Japão |editero=UOL|publikigita ye=5ma di septembro 2018|vidita ye=7ma di septembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di septembro]] - En [[Brazilia]], la prezidantala kandidato de dextra [[Jair Bolsonaro]] subisas atento per kultelo. Lua atakero dicis agar &quot;sub l'ordeno de Deo&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.huffingtonpost.fr/2018/09/06/attaque-de-jair-bolsonaro-au-bresil-son-agresseur-dit-avoir-agi-sur-lordre-de-dieu_a_23519632/|titulo=Attaque de Jair Bolsonaro au Brésil: son agresseur dit avoir agi &quot;sur l'ordre de Dieu&quot; |editero=Huffingtonpost.fr|publikigita ye=7ma di septembro 2018|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* 6ma di septembro - La Supra Korto di [[India]] deskriminaligas [[homeosexualeso]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Indian supreme court decriminalises homosexuality|url=https://www.theguardian.com/world/2018/sep/06/indian-supreme-court-decriminalises-homosexuality |publikigita ye=6ma di septembro 2018|website=The Guardian|vidita ye=6ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di septembro|14ma]] til la [[15ma di septembro]] - [[Uragano]] ''Florence'' frapas l'esto di [[Usa]] (precipue [[Nordal Karolina|Nordal]] e [[Sudal Karolina]]) e produktas adminime 12 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2018/09/15/us/hurricane-florence-path.html|titulo=Hurricane Florence Updates: 12 Dead, Power Failures and Catastrophic Flooding|editero=The New York Times|vidita ye=15ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di septembro]] - [[Tifono]] ''Mangkut'' (konocita lokale kom ''Ompong'') frapas [[Filipini]] per ventegi til 325 km/h,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2018/09/14/asia/super-typhoon-mangkhut-ompong-wxc-intl/index.html |titulo=Philippines lashed by Typhoon Mangkhut, strongest storm this year|editero=CNN.com|vidita ye=15ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt; e produktas adminime 28 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Após matar 28 nas Filipinas, tufão chega a Hong Kong, Macau e sul da China|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2018/09/apos-matar-28-nas-filipinas-tufao-chega-a-hong-kong-macau-e-sul-da-china.shtml|editero=UOL|vidita ye=16ma di septembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di septembro]] - [[Paromo]] ''MV Nyerere'' sinkas che la [[lago Viktoria]] en [[Tanzania]] e produktas 207 morti.&lt;ref name=&quot;BBC&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-45611436|titulo=Lake Victoria Tanzania ferry disaster: Survivor found in air pocket|editero=BBC|publikigita ye=22ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di septembro]] - [[Ido-konfero 2018|Ido-konfero]] komencas en [[Provins]], [[Francia]]
* [[28ma di septembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 7,5 che la [[skalo di Richter]] frapas l'insulo [[Sulawesi]] en [[Indonezia]] ed efektigas la destrukto di edifici ed [[ondego]]. Altra ter-tremi min intensa sequas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2018/09/28/asia/indonesia-earthquake-palu-intl/index.html|titulo=Earthquakes hit Indonesia, including 7.5 magnitude tremor near Palu|editero=The New York Times|publikigita ye=28ma di septembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Indonésia é atingida por tsunami após terremoto |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/09/28/indonesia-e-atingida-por-tsunami-apos-terremoto.htm|editero=UOL|vidita ye=28ma di septembro 2018 |idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; La ter-tremi e l'ondego produktas {{formatnum:1407}} morti&lt;ref name=&quot;Sulawesi&quot;/&gt; ed adminime 540 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-45683630|titulo=Indonesia earthquake: Hundreds dead in Palu quake and tsunami |publikigita ye=29ma di septembro 2018|editero=BBC News|vidita ye=29ma di septembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di septembro]] til la [[1ma di oktobro]] - [[Tifono]] ''Trami'' frapas [[Okinawa]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://japantoday.com/category/national/update3-strong-typhoon-passing-near-okinawa-set-to-hit-japan-mainland|titulo=Strong typhoon nears southwest Japan|editero=Japan Today|vidita ye=30ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;, ube produktas 40 vunditi,&lt;ref name=Trami&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-45698950|titulo=Typhoon Trami: Powerful storm hits Japan, killing two|editero=BBC News|publikigita ye=1ma di oktobro 2018|vidita ye=3ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt; e [[Japonia]] du dii pose, ube produktas adminime 2 morti e 120 plusa homi vundita.&lt;ref name=Trami/&gt;
*30ma di septembro - [[Ido-konfero 2018|Ido-konfero]] finas en [[Provins]], [[Francia]]

===[[Oktobro]] ===
* [[3ma di oktobro]] - [[Volkano]] ''Soputan'' eruptas en [[Sulawesi]], [[Indonezia]], 6 dii pos forta ter-tremo.&lt;ref name=&quot;Sulawesi&quot;&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/indonesia-volcano-erupts-sulawesi-earthquake-tsunami-10786550|titulo=Volcano erupts in Indonesia's quake-hit Sulawesi |editero=CNA (Channel News Asia)|vidita ye=3ma di oktobro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di oktobro]] - [[Uragano]] ''Michael'', qua formacabis super [[Atlantiko]] ye la 7ma di oktobro terovenas en [[Florida]], [[Usa]], destruktas l'urbo [[Mexico Beach, Florida|Mexico Beach]] preske komplete, e produktas adminime 6 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.r7.com/internacional/fotos/como-ficou-mexico-beach-cidade-devastada-pelo-furacao-michael-11102018#!/foto/1|titulo=Como ficou Mexico Beach, cidade devastada pelo furacão Michael|editero=R7|publikigita ye=11ma di oktobro 2018|vidita ye=12ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2018/10/11/us/hurricane-michael-tropical-storm-wxc/index.html|titulo=Michael's not done yet -- path of destruction stretches north from Florida|editero=CNN|publikigita ye=12ma di oktobro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di oktobro]] - Terglitado pro la pluvegi che Marquetalia, [[Kolumbia]], produktas 11 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.r7.com/internacional/deslizamento-de-terra-deixa-11-mortos-na-colombia-11102018|titulo=Deslizamento de terra deixa 11 mortos na Colômbia|editero=R7|publikigita ye=11ma di oktobro 2018|vidita ye=12ma di oktobro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di oktobro]] - [[Kanada]] divenas la duesma lando en la mondo qua posibligas amuzala uzo di [[marihuano]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Canadá autoriza maconha recreativa a partir desta 4ª, mas baseados 'saem de moda' |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/10/17/maconha-canada.htm|editero=UOL|vidita ye=17ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di oktobro]] - Europana-Japoniana [[kosmoprobilo]] ''BepiColombo'' lansesas por 7-yara inquesto-misiono en [[Merkuro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://sci.esa.int/bepicolombo/58591-bepicolombo-launch-rescheduled-for-october-2018/ |titulo=ESA Science &amp; Technology: BepiColombo launch rescheduled for October 2018 |editero=Sci.esa.int |publikigita ye=|vidita ye=24ma di marto 2017}}&lt;/ref&gt;
* 19ma di oktobro - Per 2/3 yes-voti, parlamento di [[Norda Macedonia|Norda Macedonia]] aprobas chanjar la nomo di la lando a &quot;Republiko Norda Macedonia&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/world/2018/oct/20/welcome-to-north-macedonia-parliament-votes-for-name-change|titulo=Welcome to North Macedonia: parliament votes for name change |editero=The Guardian|publikigita ye=19ma di oktobro 2018|vidita ye=20ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di oktobro]] - En [[London]], {{formatnum:700000}} personi marchas por demandar nova plebicito pri [[Brekiro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-45925542|titulo=People's Vote march: 'Hundreds of thousands' attending London protest |editero=BBC News |publikigita ye=20ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di oktobro]] - Prezidanto [[Xi Jinping]] inauguras ponto longa de 39 km liganta [[Hong-Kong]], [[Makau]] e [[Zhuhai]], en la [[Popul-Republiko Chinia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-45937924|titulo=World's longest sea crossing: Hong Kong-Zhuhai bridge opens|publikigita ye=23ma di oktobro 2018|editero=BBC News |vidita ye=23ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di oktobro]] - [[Jair Bolsonaro]] elektesas prezidanto di [[Brazilia]], per 55% ek la valida voti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-46013408|titulo=Jair Bolsonaro: Far-right candidate wins Brazil poll|editero=BBC|vidita ye=30ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 28ma di oktobro - Pafado en [[sinagogo]] che [[Pittsburgh]], [[Usa]], produktas 11 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=11 Killed in Synagogue Massacre; Suspect Charged With 29 Counts|url=https://www.nytimes.com/2018/10/27/us/active-shooter-pittsburgh-synagogue-shooting.html|editero=The New York Times|publikigita ye=28ma di oktobro 2018|vidita ye=1ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di oktobro]] - Aviono [[Boeing 737]] de la kompanio ''Lion Air'' falas che l'oceano pos departar de [[Jakarta]], [[Indonezia]] kun 189 personi ennave.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Avião com 189 pessoas a bordo cai no mar da Indonésia |url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2018/10/aviao-com-mais-de-180-passageiros-cai-na-indonesia.shtml |editero=Folha de São Paulo|publikigita ye=29ma di oktobro 2018|vidita ye=29ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di oktobro]] - La misiono ''Kepler'' da [[NASA]] finas, pos ke la fuelo de la [[kosmonavo]] finas.&lt;ref&gt;[https://www.space.com/41363-kepler-exoplanet-hunting-telescope-dead.html RIP, Kepler: NASA's Revolutionary Planet-Hunting Telescope Runs Out of Fuel]&lt;/ref&gt;

===[[Novembro]] ===
* [[4ma di novembro]] - En [[Nova-Kaledonia]] eventas plebicito pri lua nedependo, e 56,4% ek la votanti rejektas ta ideo, kontre 43.6% favorebla.&lt;ref name=www.bbc.com&gt;{{Extera ligilo|titulo=French territory rejects independence |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-46087053 |work=BBC News |publikigita ye=4 November 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di novembro]] - L'incendio surnomizita ''Camp Fire'' komencas che komtio Butte, en [[Kalifornia]]. Ol destruktas plu kam 18.000 imobli, produktas adminime 85 morti e divenas la maxim mortigiva e destruktiva incendio de la historio dil stato. Ol kontrolesas nur ye la 26ma di novembro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://earther.gizmodo.com/camp-fire-now-completely-contained-with-85-confirmed-d-1830641510 |titulo=Camp Fire Now Completely Contained, With 85 Confirmed Dead and Hundreds Still Missing|editero=Earther|vidita ye=26ma di novembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di novembro]] - En [[Campinas]], [[Brazilia]], inauguresas la partikul-acelerilo ''Sirius'', qua posibligos studiar strukturi di [[molekulo|molekuli]] ed [[atomo|atomi]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Concluída a primeira etapa do Sirius, a nova fonte síncrotron|url=http://revistapesquisa.fapesp.br/2018/11/14/concluida-a-primeira-etapa-do-sirius-a-nova-fonte-sincrotron/ |editero=Fapesp Pesquisa|publikigita ye=14ma di novembro 2018|vidita ye=1ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di novembro]] - [[Carlos Ghosn]], prezidanto di la kompanio [[Nissan]], chef-exekutivo di la kompanio [[Renault]], ed administristo di [[Mitsubishi Motors]], arestesas pro celir 17-milion-dolara revenuo de la fisko di [[Japonia]]. Altra exekutivo, Greg Kelly, ank arestesas pro konivenco.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://brasil.elpais.com/brasil/2018/11/19/economia/1542619346_909064.html|titulo=Carlos Ghosn, presidente da Nissan-Renault, é preso no Japão por fraude fiscal|editero=El País|publikigita ye=19ma di novembro 2018|vidita ye=20ma di novembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di novembro]] - Suocidint atako en [[Kabul]], [[Afganistan]], dum renkontro di Mohamedana kleriki produktas adminime 40 morti e 60 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-46273612|titulo=Kabul explosion kills 40 at gathering of clerics|editero=BBC|publikigita ye=20ma di novembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di novembro]] - Chiniana ciencisto [[He Jiankui]] anuncas dum publika konfero en [[Hong Kong]] ke ilu modifikabis la [[DNA]] de du jemela puerini probante ke li divenos rezistanta al infekto da [[Sindromo di Imuno-Defekteso Aquirita (AIDS)|AIDS]]-viruso.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|publikigita ye=28ma di novembro 2018|url=https://www.usatoday.com/story/news/world/2018/11/28/gene-edited-babies-chinese-researcher-he-jiankui-reports-2nd-pregnancy/2135481002/|titulo=Chinese sciencist claiming gene-edited babies reports second pregnancy|work=MARILYNN MARCHIONE, Associated Press|editero=USA Today|vidita ye=28ma di novembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di novembro]] - La chefi di stato di [[Usa]], [[Kanada]] e [[Mexikia]] signatas en [[Buenos Aires]] komercala pakto qua remplasas [[NAFTA]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|vidita ye=1ma di decembro 2018|titulo=EUA, México e Canadá assinam acordo de livre comércio |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2018/11/30/eua-mexico-e-canada-assinam-acordo-de-livre-comercio.htm|editero=UOL|publikigita ye=30ma di novembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

===[[Decembro]] ===
* [[1ma di decembro]] - [[Andrés Manuel López Obrador]] divenas prezidanto di [[Mexikia]].
* 1ma di decembro - Meng Wanzhou, administristo di la kompanio Huawei, arestesas en [[Kanada].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Huawei finance chief Meng Wanzhou arrested in Canada|url=https://www.bbc.com/news/business-46462858|editero=BBC|vidita ye=5ma di januaro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di decembro|1ma]] til la [[8ma di decembro]] - Eventas violentoza protesti da la surnomizita &quot;flava jileti&quot; en [[Paris]], la maxim mala protesti en [[Francia]] pos mayo 1968. Plu kam 100 automobili brulesas e l'[[Arko dil Triumfo]] subisas vandalajo.
* [[3ma di decembro]] - [[NASA]] informas l'arivo di la [[kosmoprobilo]] ''OSIRIS-REx'' a l'[[asteroido]] ''Bennu''.&lt;ref name=&quot;NYT-20181203-kc&quot;&gt;{{Extera ligilo |surnomo=Chang |nomo=Kenneth |titulo=NASA’s Osiris-Rex Arrives at Asteroid Bennu After a Two-Year Journey - The spacecraft now begins a close study of the primitive space rock, seeking clues to the early solar system. |url=https://www.nytimes.com/2018/12/03/science/osiris-rex-bennu-asteroid-arrival.html |publikigita ye=3 December 2018 |work=The New York Times|vidita ye=3ma di decembro 2018 }}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di decembro]] - Segun statistiki dil Internaciona Organizuro pri Telekomuniki del [[Unionita Nacioni]], kande la yaro finos, cirkume 51,2% de la habitantaro di la [[Tero]] ja uzos l'[[interreto]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://sg.news.yahoo.com/more-half-global-population-now-115946999.html |titulo=More than half of global population now online: UN|editero=Yahoo|publikigita ye=7ma di decembro 2018|vidita ye=8ma di decembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di decembro]] - Viro invadas pafante la katedralo di [[Campinas]], [[Brazilia]], mortigas 4 personi, vundas plusa 4 homi, e pose suocidas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/cotidiano/ultimas-noticias/2018/12/11/troca-de-tiros-em-catedral-deixa-morto-e-feridos-no-centro-de-campinas-sp.htm|titulo=Homem mata 4 pessoas dentro de Catedral em Campinas (SP) e se suicida|editero=UOL|publikigita ye=11ma di decembro 2018|vidita ye=12ma di decembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 11ma di decembro - Tri kirka [[klosho|kloshi]] kaptita da Usana trupi che la vilajo Balangiga en 1901, dum [[Usana-Filipinana milito]], retrodonesas da Usa a [[Filipini]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |surnomo=de Guzman |nomo=Chad |titulo=Balangiga bells now back in PH |url=http://cnnphilippines.com/news/2018/12/11/Balangiga-bells-back-PH.html |vidita ye=11ma di decembro 2018 |editero=CNN Philippines |publikigita ye=11ma di decembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di decembro]] - Dum la Konfero pri Klimatala Chanjo en [[Katowice]], [[Polonia]], cirkume 200 landi paktas pri realigar la Klimatala Pakto di Paris, de la yaro 2015.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Katowice: COP24 Climate change deal to bring pact to life |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-46582025 |publikigita ye=16ma di decembro 2018 |work=BBC News |vidita ye=16ma di decembro 2018 }}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di decembro]] - [[Ondego]] efektigita posible dal erupto dil [[volkano]] ''Anak Krakatoa'' frapas la stretajo di Sunda e produktas adminime 373 morti&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.news.com.au/technology/environment/death-toll-from-indonesias-shocking-tsunami-on-the-islands-of-java-and-sumatra-rises/news-story/a86abe77f02df8e7811b8ba6e762f66a |titulo=Dramatic new pictures reveal aftermath of Indonesia eruption|editero=News.com.au|publikigita ye=25ma di decembro 2018|idiomo={{en}}&lt;/ref&gt; e 745 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/world/live/2018/dec/23/indonesia-tsunami-dozens-dead-hundreds-injured-after-anak-krakatoa-erupts |titulo=Indonesia tsunami: 168 dead and 'many missing' after Anak Krakatoa erupts - latest updates|editero=The Guardian|publikigita ye=23ma di decembro 2018|vidita ye=23ma di decembro 2018}}&lt;/ref&gt;

==Naski ==

==Morti ==
* [[2ma di januaro]] - [[Thomas S. Monson]], prezidanto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (n. 1927)
[[Arkivo:Cony carlos heitor.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Carlos Heitor Cony]]&lt;/small&gt;]]
* [[5ma di januaro]] - [[Carlos Heitor Cony]], Braziliana skriptisto e jurnalisto (n. 1926)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2018/01/1948512-carlos-heitor-cony-morre-aos-91-anos-no-rio.shtml| titulo=Cronista agudo e lírico, Carlos Heitor Cony morre aos 91 anos no Rio|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=7ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.r7.com/sao-paulo/morre-o-escritor-carlos-heitor-cony-06012018| titulo=Morre o escritor Carlos Heitor Cony|editero=R7|publikigita ye=6ma di januaro 2018|vidita ye=7ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di januaro]] - [[France Gall]], Franca kantistino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2018/01/1948644-aos-70-morre-vitima-de-cancer-a-cantora-francesa-france-gall.shtml | titulo=Aos 70, morre vítima de câncer a cantora francesa France Gall|editero=Folha de S.Paulo|vidita ye=7ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1947)
* [[8ma di januaro]] - [[George Maxwell Richards]], chefministro di Trinidad e Tobago (n. 1931)
* [[9ma di januaro]] - [[Odvar Nordli]], chefministro di Norvegia (n. 1927)&lt;ref&gt;[https://books.google.com/books?id=H3vjdU-v4isC&amp;pg=PA701&amp;dq=Odvar+Nordli+1927&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjrnJfgzpzUAhWBFiwKHSNYDMcQ6AEIKjAD#v=onepage&amp;q=Odvar%20Nordli%201927&amp;f=false Profile of Odvar Nordli]&lt;/ref&gt;
* [[14ma di januaro]] - [[Dolores O'Riordan]], Irlandana kantistino (n. 1971)
* [[19ma di januaro]] - [[Dorothy Malone]], Usana cinem-aktorino (n. 1924)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Murió la actriz Dorothy Malone|url=https://www.clarin.com/espectaculos/cine/murio-actriz-dorothy-malone_0_B1btXXxHG.html |editero=Clarin.com|publikigita ye=19ma di januaro 2018|vidita ye=19ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di januaro]] - [[Connie Sawyer]], Usan aktorino (n. 1912)
* [[23ma di januaro]] - [[Nicanor Parra]], Chiliana poeto, matematikisto e fizikisto (n. 1914)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Nicanor Parra - Biografía|editero=Instituto Cervantes|url=https://www.cervantes.es/bibliotecas_documentacion_espanol/creadores/parra_nicanor.htm|vidita ye=2ma di januaro 2020|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di januaro]] - [[Mark Edward Smith]], Britaniana kantisto ([[The Fall]]) (n. 1957)
* [[25ma di januaro]] - [[Claribel Alegría]], Nikaraguana poetino (n. 1924)&lt;ref name=&quot;BioClara&quot;&gt;{{Extera ligilo|autoro=Carlos Salinas|titulo=Fallece la poeta nicaragüense Claribel Alegría a los 93 años|url=https://elpais.com/cultura/2018/01/25/actualidad/1516903304_337221.html |publikigita ye=25ma di januaro 2018 |acceesspublikigita ye=26ma di januaro 2018|editero=El País |issn=1134-6582|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Flickr - Ion Chibzii - Ion Ciubuc.jpg|thumb|130px|[[Ion Ciubuc]]]]
* [[29ma di januaro]] - [[Ion Ciubuc]], chefministro di Moldova (n. 1943)
* [[1ma di februaro]] - [[Dennis Edwards]], Usana kantisto ([[The Temptations]]) (n. 1943)
* [[11ma di februaro]] - [[Vic Damone]], Usana kantisto, kompozisto e prizentisto di televiziono&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Morre lendário cantor Vic Damone aos 89 anos|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/02/12/morre-lendario-cantor-vic-damone-aos-89-anos.htm|editero=UOL|publikigita ye=12ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1928)
* [[12ma di februaro]] - [[Leo Falcam]], prezidanto di la Federata Stati di Mikronezia (n. 1935)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.mvariety.com/regional-news/102531-fsm-mourns-death-of-fifth-president-leo-falcam| titulo=FSM mourns death of fifth president, Leo Falcam|editero=Marianas Variety|date27ma di februaro 2018|vidita ye=5ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di februaro]] - [[Ruud Lubbers]], chefministro di Nederlando (n. 1939)&lt;ref&gt;[https://www.politico.eu/article/ruud-lubbers-former-dutch-netherlands-prime-minister-dies/ Ruud Lubbers, former Dutch prime minister, dies]&lt;/ref&gt;
* 14ma di februaro - [[Morgan Tsvangirai]], chefa ministro di Zimbabwe (n. 1952)
* [[18ma di februaro]]- [[Günter Blobel]], German-Usana biologiisto, Nobel-laureato&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.welt.de/regionales/sachsen/article173727922/Nobelpreistraeger-Guenter-Blobel-gestorben.html| titulo=Nobelpreisträger Günter Blobel gestorben|editero=welt.de|publikigita ye=19ma di februaro2018|vidita ye=20ma di februaro 2018|idiomo={{de}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1936)
* [[21ma di februaro]] - [[Billy Graham]], Usana predikisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2018/02/21/obituaries/billy-graham-dead.html|titulo=Billy Graham, 99, Dies; Pastor Filled Stadiums and Counseled Presidents|editero=The New York Times|publikigita ye=21ma di februaro 2018|vidita ye=31ma di decembro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1918)
* [[22ma di februaro]] - [[Richard Edward Taylor]], Kanadana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1929)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/richard-taylor-nobel-winning-physicist-who-helped-discover-quarks-dies-at-88/2018/02/24/3a7c8bda-18ea-11e8-8b08-027a6ccb38eb_story.html?utm_term=.509e43375350 | titulo=Richard Taylor, Nobel-winning physicist who helped discover quarks, dies at 88|editero=The Washington Post|publikigita ye=24ma di februaro 2018|vidita ye=25ma di februaro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di februaro]] - [[Sridevi]], Indian aktorino (n. 1963)
[[Arkivo:Tônia_Carrero.jpg|thumb|130px|[[Tônia Carrero]]]]
* [[3ma di marto]] - [[Tônia Carrero]], Brazilian aktorino (n. 1922)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Morre aos 95 anos a atriz Tônia Carrero|url=https://tvefamosos.uol.com.br/noticias/redacao/2018/03/04/morre-aos-94-anos-atriz-tonia-carrero.htm |editero=UOL |publikigita ye=4ma di marto 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di marto]] - [[John Edward Sulston]], Britaniana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1942)
* [[7ma di marto]] - [[Reynaldo Bignone]], prezidanto di Arjentinia (n. 1928)
* [[12ma di marto]] - [[Oleg Tabakov]], Rusa-Sovietiana teatr-aktoro (n. 1935)
* [[14ma di marto]] - [[Stephen Hawking]], Britaniana fizikisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Morre Stephen Hawking, o gênio de &quot;Universo numa casca de noz&quot;, aos 76 anos|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/03/14/morre-stephen-hawking-aos-76-anos.htm|editero=UOL|publikigita ye=14ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1942)
*[[14ma di marto]] - [[Marielle Franco]], Braziliana politikistino (n. 1979)
* [[15ma di marto]] - [[Phan Văn Khải]], chefministro di Vietnam (n. 1933)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Morre ex-primeiro-ministro vietnamita Phan Van Khai|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/03/17/morre-ex-primeiro-ministro-vietnamita-phan-van-khai.htm|editero=UOL|publikigita ye=17ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di marto]] - [[Barkat Gourad Hamadou]], chefa ministro di [[Djibuti]] (n. 1930)
* [[24ma di marto]] - [[Lys Assia]], Suisa kantistino (n. 1924)
* [[30ma di marto]] - [[André Bo-Boliko Lokonga]], chefa ministro di la Demokratial Republiko Kongo (n. 1934)
[[Arkivo:Rios_Montt.png|thumb|130px|[[Efraín Ríos Montt]]]]
* [[1ma di aprilo]] - [[Efraín Ríos Montt]], diktatoro di Guatemala&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Morre ex-ditador guatemalteco Ríos Montt, acusado de genocídio |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/04/01/morre-ex-ditador-guatemalteco-rios-montt-acusado-de-genocidio.htm|editero=UOL|publikigita ye=1ma di aprilo 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1926)
* [[2ma di aprilo]] - [[Winnie Mandela]], Sudafrikana politikistino, vidvo di [[Nelson Mandela]] (n. 1936)
* 2ma di aprilo - [[Morris Halle]], Latvian-Usana linguistikisto (n. 1923)
* [[7ma di aprilo]] - [[Peter Andreas Grünberg]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1939)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=www.fz-juelich.de|url=https://www.fz-juelich.de/portal/EN/Research/ITBrain/GMR/cv_guenberg.html|titulo=Forschungszentrum Jülich - GMR - Curriculum Vitae Peter A. Grünberg}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di aprilo]] - [[Art Bell]], usana radio-hosto (n. 1945)
* [[13ma di aprilo]] - [[Miloš Forman]], Cheka filmifisto (n. 1932)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.lemonde.fr/disparitions/article/2018/04/14/le-cineaste-milos-forman-est-mort_5285512_3382.html| titulo=Le cinéaste Milos Forman est mort|pubisher=Le Monde|vidita ye=14ma di aprilo 2018|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://brasil.elpais.com/brasil/2018/04/14/cultura/1523690444_103794.html| titulo=Morre o diretor Milos Forman, um outsider em Hollywood|editero=El País|acesspublikigita ye=14ma di aprilo 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di aprilo]] - [[Avicii]], Sueda disk-jokeo&lt;ref name=varietydead&gt;{{Extera ligilo|url=http://variety.com/2018/music/news/avicii-dead-at-28-1202772767/| titulo=Avicii Dies at 28|surnomo=Aswad|nomo=Jem |publikigita ye=20ma di aprilo 2018 |editero=Variety |vidita ye=20ma di aprilo 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1989)
* [[21ma di aprilo]] - [[Verne Troyer]], Usan aktoro (n. 1969)
* [[27ma di aprilo]] - [[Álvaro Arzú Irigoyen]], prezidanto di Guatemala (n. 1946)&lt;ref name=&quot;Libre&quot;&gt;{{Extera ligilo |url=http://www.prensalibre.com/guatemala/politica/muere-alvaro-arzu-alcalde-por-un-infarto| titulo=Muere Álvaro Arzú de un infarto |editero=Prensa Libre |publikigita ye=27ma di aprilo 2018 |vidita ye=28ma di aprilo 2018|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di aprilo]] - [[Agildo Ribeiro]], Braziliana humuristo (n. 1932)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/pop-arte/noticia/agildo-ribeiro-morre-aos-86-anos.ghtml | titulo=Agildo Ribeiro morre aos 86 anos no Rio de Janeiro|editero=G1|publikigita ye=28ma di aprilo 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di aprilo]] - [[Luis García Meza]], diktatoro di Bolivia&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Ex-ditador boliviano García Meza morre aos 88 anos|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/04/30/ex-ditador-boliviano-garcia-meza-morre-aos-88-anos.htm|editero=UOL|publikigita ye=30ma di aprilo 2018|vidita ye=1ma di mayo 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1929)
* [[3ma di mayo]] - [[Afonso Dhlakama]], Mozambikana politikisto (n. 1953)
* [[5ma di mayo]] - [[Ermanno Olmi]], Italiana filmifisto (n. 1931)
* [[7ma di mayo]] - [[Maurane]], Belga kantistino ed aktorino (n. 1960)
[[Arkivo:TomWolfe02.jpg|thumb|130px|[[Tom Wolfe]]]]
* [[14ma di mayo]] - [[Tom Wolfe]], Usana skriptisto e jurnalisto (n. 1930)
* [[21ma di mayo]] - [[Anna Maria Ferrero]], Italian aktorino (n. 1934)
* [[22ma di mayo]] - [[Philip Roth]], Usana skriptisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2018/05/escritor-americano-philip-roth-morre-aos-85.shtml | titulo=Escritor americano Philip Roth morre aos 85 |editero=UOL|vidita ye=23ma di mayo 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1933)
* [[27ma di mayo]] - [[Aly Lotfy Mahmoud]], chefa ministro di Egiptia (n. 1935)
* [[28ma di mayo]] - [[Jens Christian Skou]], Dana mediko, Nobel-laureato (n. 1918)
* 28ma di mayo - [[Ola Ullsten]], chefministro di Suedia (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.thelocal.se/20180528/swedens-former-prime-minister-dies-aged-ola-ullsten| titulo=Sweden's former prime minister, Ola Ullsten, dies aged 86 |editero=The Local|vidita ye=3ma di junio 2018|publikigita ye=28ma di mayo 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di junio]] - [[Paul Delos Boyer]], Usana biokemiisto e profesoro, Nobel-laureato pri kemio&lt;ref&gt;[https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/paul-d-boyer-ucla-biochemist-who-won-nobel-prize-in-1997-dies-at-99/2018/06/06/3696323a-699b-11e8-9e38-24e693b38637_story.html?noredirect=on&amp;utm_term=.c308f391342d ''Washington Post'']&lt;/ref&gt; (n. 1918)
[[Arkivo:Divulgação dos uniformes dos carregadores da tocha olímpica (24870345099).jpg|130px|thumb|[[Maria Esther Bueno]]]]
* [[8ma di junio]] - [[Maria Esther Bueno]], Braziliana tenisistino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Lenda do tênis mundial, Maria Esther Bueno morre aos 78 anos |url=https://esporte.uol.com.br/tenis/ultimas-noticias/2018/06/08/lenda-do-tenis-mundial-maria-esther-bueno-morre-aos-78-anos.htm|editero=UOL|publikigita ye=8ma di junio 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1939)
* 8ma di junio - [[Anthony Bourdain]], Usana koqueyestro e skriptisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Chef, escritor e apresentador Anthony Bourdain morre aos 61 anos|url=https://entretenimento.uol.com.br/noticias/redacao/2018/06/08/chef-escritor-e-apresentador-anthony-bourdain-morre-aos-61-anos.htm|editero=UOL|vidita ye=9ma di junio 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1956)
* [[13ma di junio]] - [[Anne Donovan]], Usana basketbalistino (n. 1961)
* [[23ma di junio]] - [[Kim Jong-pil]], chefministro di Sud-Korea&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2018/06/23/obituaries/kim-jong-pil-south-korea.html| titulo=Kim Jong-pil, Political Kingmaker in South Korea, Dies at 92|editero=The New York Times |vidita ye=23ma di junio 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1926)
* [[26ma di junio]] - [[Henri Namphy]], prezidanto di Haiti (n. 1932)
* [[6ma di julio]] - [[Shoko Asahara]], chefo di la sekto Japoniana ''Aum Shinrikyo'' (n. 1955)
* [[11ma di julio]] - [[Lindy Remigino]], Usan atleto (n. 1931)
* [[14ma di julio]] - [[Theo-Ben Gurirab]], chefministro di Namibia (n. 1938)
* [[18ma di julio]] - [[Burton Richter]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1931)
* [[29ma di julio]] - [[Oliver Dragojević]], Kroata kantisto e kompozisto (n. 1947)
* [[1ma di agosto]] - [[Mary Carlisle]], Usan aktorino (n. 1914)
* [[7ma di agosto]] - [[Anton Lehmden]], Austriana piktisto (m. 1929)
* [[11ma di agosto]] - [[Vidiadhar Surajprasad Naipaul]], Trinidadana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1935)
[[Arkivo:Arethafranklin.jpg|130px|thumb|[[Aretha Franklin]]]]
* [[16ma di agosto]] - [[Aretha Franklin]], Usana kantistino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| titulo=Muere Aretha Franklin, la voz feminista del soul |url=https://www.lavanguardia.com/cultura/20180816/451339617141/muere-aretha-franklin-hoy-fallece-cantante-feminista-soul.html|editero=La Vanguardia|publikigita ye=16ma di agosto 2018|vidita ye=17ma di agosto 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1942)
* 16ma di agosto - [[Atal Bihari Vajpayee]], chefministro di India (n. 1924)
* [[17ma di agosto]] - [[Ezzatolah Entezami]], Iranana cinem-aktoro (n. 1924)
* [[18ma di agosto]] - [[Kofi Annan]], generala-sekretario dil Unionita Nacioni&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/08/18/morre-o-ex-secretario-da-onu-kofi-annan.htm | titulo=Kofi Annan, ex-secretário geral da ONU, morre aos 80 anos|editero=UOL|vidita ye=18ma di agosto 2018|publikigita ye=18ma di agosto 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1938)
* [[25ma di agosto]] - [[John McCain]], Usana militisto e politikisto (n. 1936)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.publico.pt/2018/08/26/mundo/noticia/john-mccain-exprisioneiro-de-guerra-senador-e-dissidente-politico-morre-aos-81-anos-1842095| titulo=Morreu John McCain, o político que era a &quot;mensagem ideal&quot;|editero=Público|publikigita ye=26ma di agosto 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di agosto]] - [[James Mirrlees]], Skota ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1936)
* [[1ma di septembro]] - [[Randy Weston]], Usana jazo-pianisto (n. 1926)
* [[5ma di septembro]] - [[Beatriz Segall]], Brazilian aktorino (n. 1926)
[[Arkivo:WW Chicago 2015 - Burt Reynolds 01 (21048023435).jpg|thumb|130px|[[Burt Reynolds]]]]
* [[6ma di septembro]] - [[Burt Reynolds]], Usan aktoro (n. 1936)
* [[8ma di septembro]] - [[Gennadi Gagulia]], chefministro di [[Abkhazia]] (n. 1948)
* [[20ma di septembro]] - [[Mohammed Karim Lamrani]], chefministro di Maroko (n. 1919)
* [[21ma di septembro]] - [[Trần Đại Quang]], 8ma prezidanto di Vietnam (n. 1956)
* 21ma di septembro - [[Vitaliy Andriyovich Masol|Vitaliy Masol]], chefministro di Ukraina (n. 1928)
[[Arkivo:Charles K. Kao (22 Oct 2003).jpg|thumb|130px|[[Charles Kuen Kao|Charles K. Kao]]]]
* [[23ma di septembro]] - [[Charles Kuen Kao]], Chiniana-Britaniana injenioro e fizikisto, Nobel-laureato (n. 1933)
* [[27ma di septembro]] - [[Martin Balin]], Usana muzikisto ([[Jefferson Airplane]], Jefferson Starship) (n. 1942)
* [[28ma di septembro]] - [[Barnabas Sibusiso Dlamini]], chefministro di Swazilando (m. 1942)
* [[1ma di oktobro]] - [[Charles Aznavour]], Franca kantisto e kompozisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/pop-arte/musica/noticia/2018/10/01/charles-aznavour-cantor-frances-do-sucesso-she-morre-aos-94-anos.ghtml|titulo=Charles Aznavour, cantor francês de 'She' morre aos 94 anos|editero=G1|publikigita ye=1ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1924)
* 1ma di oktobro - [[Đỗ Mười]], chefministro di Vietnam (n. 1917)
* [[3ma di oktobro]] - [[Leon Max Lederman]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1922)
[[Arkivo:Montserrat Caballé i Folch (1982).jpg|130px|thumb|[[Montserrat Caballé]]]]
* [[6ma di oktobro]] - [[Montserrat Caballé]], Kataluniana kantistino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Montserrat Caballe, Spanish opera singer and Freddie Mercury-collaborator, dies at 85|url=https://www.usatoday.com/story/life/people/2018/10/06/montserrat-caballe-spanish-opera-singer-freddie-mercury-dead-85/1547462002/|editero=USA Today|publikigita ye=6ma di oktobro 2018|vidita ye=10ma di marto 2020|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1933)
* [[9ma di oktobro]] - [[Thomas Steitz]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato pri kemio&lt;ref&gt;https://www.nytimes.com/2018/10/10/obituaries/thomas-a-steitz-dead.html&lt;/ref&gt; (n. 1940)
* [[15ma di oktobro]] - [[Paul Allen]], Usan entraprezisto, un ek la fondinti di ''Microsoft''&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Paul Allen, cofundador da Microsoft, morre aos 65 anos de câncer |url=https://tecnologia.uol.com.br/noticias/redacao/2018/10/15/paul-allen-cofundador-da-microsoft-morre-aos-65-anos-de-cancer.htm|editero=UOL|publikigita ye=15ma di oktobro 2018|vidita ye=15ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1953)
* [[18ma di oktobro]] - [[Abdel Rahman Swar al-Dahab]], prezidanto di Sudan (n. 1934)
* [[19ma di oktobro]] - [[Osamu Shimomura]], Japoniana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1928)
* [[20ma di oktobro]] - [[Wim Kok]], sindikatano e chefministro di Nederlando&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Ex-primeiro-ministro holandês Wim Kok morre aos 80 anos|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2018/10/20/ex-primeiro-ministro-holandes-wim-kok-morre-aos-80-anos.ghtml |editero=G1|publikigita ye=20ma di oktobro 2018|vidita ye=21ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1938)
[[Arkivo:DragonCon 2012 - Marvel and Avengers photoshoot (8082153176).jpg|thumb|130px|[[Stan Lee]]]]
* [[12ma di novembro]] - [[Stan Lee]], Usana skriptisto, editisto ed aktoro&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.msn.com/pt-br/entretenimento/noticias/morre-stan-lee-criador-de-her%c3%b3is-da-marvel-aos-95-anos/ar-BBPD4rv?li=BBCxzaA&amp;ocid=UE07DHP |titulo=Morre Stan Lee, criador de heróis da Marvel, aos 95 anos |editero=MSN.com |vidita ye=22ma di novembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1922)
* [[13ma di novembro]] - [[Lucho Gatica]], Chiliana kantisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Lendário cantor de boleros, chileno Lucho Gatica morre aos 90 anos|url=https://entretenimento.uol.com.br/noticias/efe/2018/11/13/lendario-cantor-de-boleros-lucho-gatica-morre-aos-90-anos.htm|editero=UOL|publikigita ye=13ma di novembro 2018|vidita ye=14ma di novembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di novembro]] - [[Roy Clark]], Usana kantisto di ''[[country]]'' (n. 1933)
* [[16ma di novembro]] - [[William Goldman]], Usana novelisto e skriptisto por cinemo e teatro (n. 1931)
* [[19ma di novembro]] - [[Apisai Ielemia]], chefministro di Tuvalu&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.fijitimes.com/former-tuvalu-prime-minister-apisai-ielemia-laid-to-rest/|titulo=Former Tuvalu Prime Minister Apisai Ielemia laid to rest|editero=The Fiji Times |publikigita ye=22ma di novembro 2018|vidita ye=26ma di novembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1955)
* [[20ma di novembro]] - [[Aaron Klug]], Lituana-Britaniana kemiisto e biofizikisto, Nobel-laureato pri Kemio (n. 1926)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.telegraph.co.uk/obituaries/2018/11/22/aaron-klug-om-physicist-won-nobel-prize-work-electron-microscopy/|titulo=Sir Aaron Klug, OM, sciencist who won a Nobel Prize for his work on electron microscopy and chromosomes - obituary|nomo=Telegraph|surnomo=Obituaries|publikigita ye=22ma di novembro 2018|editero=The Telegraph}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di novembro]] - [[Bernardo Bertolucci]], Italiana filmifisto (n. 1941)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=UOL|vidita ye=26ma di novembro 2018|titulo=Bernardo Bertolucci, diretor de &quot;O Último Tango em Paris&quot;, morre aos 77 anos|url=https://entretenimento.uol.com.br/noticias/redacao/2018/11/26/bernardo-bertolucci-diretor-de-o-ultimo-tango-em-paris-morre-aos-77-anos.htm }}&lt;/ref&gt;
* 26ma di novembro - [[Stephen Hillenburg]], Usan animero, kartunisto e docisto pri marala biologio, kreinto di ''SpongeBob SquarePants'' (n. 1961)
[[Arkivo:President Bush goes for a hike on the Kaibab Trail at the Grand Canyon in Arizona - NARA - 186436.jpg|thumb|130px|[[George H. W. Bush]]]]
* [[30ma di novembro]] - [[George H. W. Bush]], prezidanto di Usa (n. 1924)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2018/11/30/us/politics/george-hw-bush-dies.html|titulo=George Bush, 41st President, Dies at 94|editero=The New York Times|publikigita ye=30ma di novembro 2018|vidita ye=1ma di decembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di decembro]] - [[Belisario Betancur Cuartas]], prezidanto di Kolumbia&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2018/12/07/morre-aos-95-anos-belisario-betancur-ex-presidente-da-colombia.ghtml|titulo=Morre aos 95 anos Belisario Betancur, ex-presidente da Colômbia|publikigita ye=7ma di decembro 2018|editero=G1|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1923)
* [[9ma di decembro]] - [[Riccardo Giacconi]], Italian-Usana astrofizikisto, Nobel-laureato (n. 1931)
* [[13ma di decembro]] - [[Nancy Sue Wilson]], Usana kantistino di jazo (n. 1937)
[[Arkivo:President%2Bgirma_woldegorgis.jpg|thumb|130px|[[Girma Wolde-Giorgis]]]]
* [[15ma di decembro]] - [[Girma Wolde-Giorgis]], prezidanto di Etiopia (n. 1924)
* [[17ma di decembro]] - [[Penny Marshall]], Usan aktorino (n. 1943)
* [[18ma di decembro]] - [[Tulsi Giri]], chefministro di Nepal (n. 1926)
* 18ma di decembro - [[Kazimierz Kutz]], Polona filmifisto e politikisto (n. 1929)
* 18ma di decembro - [[Shinobu Sekine]], Japoniana judoisto (n. 1943)
* [[22ma di decembro]] - [[Roberto Suazo Córdova]], prezidanto di Honduras (n. 1927)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.laprensa.hn/honduras/1244313-410/roberto-suazo-cordova-muere-expresidente-hondure%C3%B1o-fallece |titulo=Expresidente hondureño Roberto Suazo Córdova muere a los 91 años|editero=La Prensa|publikigita ye=22ma di decembro 2018|vidita ye=23ma di decembro 2018|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di decembro]] - [[Baldur Ragnarsson]], Islandana poeto qua skribis en Esperanto (n. 1930)
* [[26ma di decembro]] - [[Roy Jay Glauber]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1925)
* [[28ma di decembro]] - [[Amos Oz]], Israelana skriptisto e jurnalisto (n. 1939)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://brasil.elpais.com/brasil/2018/12/28/cultura/1546007048_063187.html|titulo=Morre o escritor israelense Amos Oz aos 79 anos|editero=El País |accessate=29ma di decembro 2018|date 28ma di decembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 28ma di decembro - [[Shehu Shagari]], prezidanto di Nigeria&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Ex-presidente da Nigéria Shehu Shagari morre aos 93 anos |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2018/12/29/ex-presidente-da-nigeria-shehu-shagari-morre-aos-93-anos.htm|editero=UOL|vidita ye=29ma di decembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1925)
* 28ma di decembro - [[Abdelmalek Benhabyles]], provizora prezidanto di Aljeria (n. 1921)
* [[30ma di decembro]] - [[Edgar Hilsenrath]], Germana skriptisto (n. 1926)

==Nobel-premiiziti==
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Arthur Ashkin]], [[Gérard Mourou]], [[Donna Strickland]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Frances Arnold]], [[George Pearson Smith]], [[Gregory Paul Winter]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[James Patrick Allison]], [[Tasuku Honjo]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Olga Tokarczuk]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.uol.com.br/universa/noticias/redacao/2019/10/10/vencedora-do-nobel-2018-e-conhecida-por-luta-contra-nacionalismo-polones.htm|titulo=&quot;Feminista vegetariana&quot;, Tokarczuk é 15ª mulher a levar Nobel de Literatura|editero=UOL |publikigita ye=10ma di oktobro 2019|vidita ye=10ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (recevis la premio en 2019)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://www.theguardian.com/books/2018/may/04/nobel-prize-for-literature-2018-cancelled-after-sexual-assault-scandal |titulo=Nobel prize in literature 2018 cancelled after sexual assault scandal |nomo=Jon Henley,  Alison Flood|publikigita ye=4ma di mayo 2018|work=The Guardian |vidita ye=1ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Denis Mukwege]] e [[Nadia Murad]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Denis Mukwege e Nadia Murad ganham o Nobel da Paz pela luta contra a violência sexual como arma de guerra |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/10/05/premio-nobel-da-paz-e-entregue.htm|editero=UOL|vidita ye=5ma di oktobro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[William Nordhaus]] e [[Paul Romer]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/economia/noticia/2018/10/08/nobel-de-economia-vai-para-dupla-dos-eua.ghtml|titulo=Nobel de Economia vai para dupla dos EUA|editero=G1.com|publikigita ye=8ma di oktobro 2018|vidita ye=10ma di oktobro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

==Referi==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 2010a]]</text>
      <sha1>cjbz5fagm6adehl6plhk5t83e82mito</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2017</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36745</id>
    <revision>
      <id>994842</id>
      <parentid>992319</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T01:46:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+morto</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="73247" xml:space="preserve">{{21ma yarcento}}
La [[yaro]] '''2017''' (MMXVII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[sundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 17ma [[yaro]] di la triesma yarmilo, la 17ma yaro di la [[21ma yarcento]], e la 8ma yaro di la [[yari 2010a]].

== Eventi ==
* Segun statistiki, 2017 esis la maxim sekura yaro por la civil aviacado: de januaro til decembro eventis nur 10 acidenti kun civila avioni, qui produktis entote 144 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.telegraph.co.uk/travel/comment/2017-was-the-safest-year-in-aviation-history/|editero=The Telegraph|titulo=2017 was the safest year in aviation history - but which was the deadliest?|publikigita ye=2ma di januaro 2018|vidita ye=2ma di januaro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; Ta statistiki ne konsideras l'acidenti kun milital avioni.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2018/01/02/2017-o-ano-mais-seguro-para-aviacao-civil.htm|titulo=2017: o ano mais seguro para Aviação Civil|editero=UOL|vidita ye=2ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* Segun [[NASA]] e [[NOAA]] ta yaro esis un ek la 3 maxim varma de la historio,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url = https://www.scientificamerican.com/article/2017-ranked-among-three-hottest-years-ever/|titulo=2017 Ranked Among Three Hottest Years Ever|editero=SCIENTIFIC AMERICAN|publikigita ye=18ma di januaro 2018|vidita ye=20ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt; e la maxim varma sen l'influo di [[El Niño]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=2017 foi um dos três anos mais quentes da história|url= https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2018/08/02/2017-foi-um-dos-tres-anos-mais-quentes-da-historia.htm|editero=UOL|vidita ye=2ma di agosto 2018}}&lt;/ref&gt;
* En [[junio]] la habitantaro di la Tero superiras 7,6 miliardi di personi, segun l'[[Unionita Nacioni]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.unmultimedia.org/radio/portuguese/2017/06/populacao-mundial-atingiu-76-bilhoes-de-habitantes/#.Wkv6ynlG0ps |titulo=População mundial atingiu 7,6 bilhões de habitantes|editero=Rádio Nações Unidas|publikigita ye=21ma di junio 2017|vidita ye=2ma di januaro 2018|idiomo={{Pt}}}}&lt;/ref&gt;
=== [[Januaro]] ===
* [[1ma di januaro]] - Ye 1:30 kloki (lokala horo) en [[Istanbul]], [[Turkia]], viro pafas kontre personi en noktala klubo e ocidas adminime 39 personi e vundas 63 plusa homi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2017/01/01/ataque-em-istambul-no-reveillon-deixa-dezenas-de-mortos.htm|titulo=Ataque em Istambul no réveillon deixa dezenas de mortos|autoro= DW|editero=UOL|vidita ye=1ma di decembro 2016|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 1ma di januaro - Fairo che navo qua navigis kun 250 turisti ennave de [[Jakarta]] til l'insulo Tidung, en [[Indonezia]], mortigas adminime 23 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2017/01/01/incendie-a-bord-dun-bateau-en-indonesie-23-morts-17-disparus-officiel.htm|titulo=Incendie à bord d'un bateau en Indonésie: 23 morts, 17 disparus (officiel)|editero=UOL|vidita ye=1ma di januaro 2017|idiomo={{Fr}}}}&lt;/ref&gt;
* 1ma di januaro - [[António Guterres]] asumas kom chef-sekretario dil [[Unionita Nacioni]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=António Guterres inicia 2017 fazendo um apelo à paz|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/radioonu/2017/01/01/antonio-guterres-inicia-2017-fazendo-um-apelo-a-paz.htm|editero=UOL|vidita ye=1ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* 1ma di januaro - [[Norvegia]] oficale adoptas la separo inter la [[Luterana eklezio]] e la Stato.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2017/01/01/separacao-entre-igreja-e-estado-entra-em-vigor-hoje-na-noruega.htm|titulo=Separação entre Igreja e Estado entra em vigor hoje na Noruega|editero=UOL|vidita ye=1ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di januaro]] - Atento per automobilo-bombo en [[Baghdad]], [[Irak]], produktas adminime 35 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://publico.uol.com.br/mundo/noticia/ataque-em-bagdad-mata-pelo-menos-dez-pessoas-1756767|titulo=Ataque em Bagdad mata pelo menos 35 pessoas|editero=UOL|vidita ye=2ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di januaro]] - En [[Usa]], viro pafas kontre personi an l'[[aeroportuo]] di [[Fort Lauderdale, Florida]], [[Usa]], mortigas 5 personi e vundas plusa 8 homi. La suspektito pri la pafado esis veterano de la [[milito di Irak]] e kuracesis pro psikiatriala problemi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/01/06/suspeito-de-tiroteio-na-florida-e-veterano-do-iraque-e-estava-sob-tratamento-psiquiatrico.htm|titulo=Suspeito de tiroteio na Flórida é veterano do Iraque e estava sob tratamento psiquiátrico|editero=UOL|vidita ye=6ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di januaro]] - [[Barack Obama]] anuncas la fino di la politiko surnomizita &quot;humida pedi, sika pedi&quot;, qua posibligis a [[Kuba]]ni, qui eniris nelegale en [[Usa]], rezidar en lua teritorio e divenar Usana civitani.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/world/2017/jan/12/obama-ends-cuba-immigration-policy-wet-foot-dry-foot|titulo=Obama ends 'wet foot, dry foot' policy for Cuban immigrants |editero=The Guardian|publikigita ye=12ma di januaro 2017|vidita ye=13ma di januaro 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di januaro]] - [[Kolumbia]]na guvernerio e la [[gerilo|gerilera]]* grupo ''Ejército de Liberación Nacional'' - ELN - komencas negociar pri la fino di la militeto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2017/01/13/colombia-e-eln-iniciam-no-equador-conversas-para-por-fim-ao-conflito-armado.htm|titulo=Colômbia e ELN iniciam no Equador conversas para pôr fim ao conflito armado|publikigita ye=13ma di januaro 2017|vidita ye=14ma di januaro 2017|editero=UOL|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di januaro]] - Quar [[Ter-tremo|ter-tremi]] kun fortesi di adminime 5.2 che la [[skalo di Richter]] frapas la centro di [[Italia]] e produktas 1 morto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2017/01/18/fortes-terremotos-atingem-regiao-central-da-italia-bloqueada-por-neve-uma-pessoa-morre.htm|titulo=Fortes terremotos atingem região central da Itália bloqueada por neve; uma pessoa morre|editero=UOL|vidita ye=18ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di januaro]] - Ekreligo di [[treno]] proxim la staciono Kuneri en [[Andhra Pradesh]], [[India]], produktas adminime 39 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.abc.net.au/news/2017-01-22/passenger-train-derails-in-eastern-india-killing-dozens/8201698|titulo=Passenger train in India derails killing at least 39|editero=ABC News|vidita ye=22ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di januaro]] - [[Donald Trump]] signatas dekreto per quo [[Usa]] abandonas la Kontrato Transpacifika pri Libera Komerco, signatita da 12 landi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2017/01/23/us/politics/tpp-trump-trade-nafta.html?_r=0 |titulo=Trump Abandons Trans-Pacific Partnership, Obama’s Signature Trade Deal|editero=The New York Times|publikigita ye=23ma di januaro 2017|vidita ye=25ma di januaro 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di januaro]] - En [[Usa]], prezidanto Donald Trump aprovas la konstrukturo di murego an la frontiero kun [[Mexikia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/01/25/o-mexico-pagara-pelo-muro-de-um-jeito-ou-de-outro-diz-casa-branca.htm|titulo=Trump aprova construção de muro na fronteira com México|editero=UOL|vidita ye=25ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di januaro]] - Donald Trump signatas dekreto qua interdiktas l'eniro di refujanti e civitani de 7 [[islamo|Islamala]] landi - [[Irak]], [[Siria]], [[Iran]], [[Sudan]], [[Libia]], [[Somalia]] ed [[Yemen]] - en [[Usa]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Trump Bars Refugees and Citizens of 7 Muslim Countries|url=https://www.nytimes.com/2017/01/27/us/politics/trump-syrian-refugees.html |vidita ye=29ma di januaro 2017|editero=The New York Times|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di januaro]] - En [[Arjentinia]], prezidanto [[Mauricio Macri]] signatas dekreto qua limitizas l'enmigro ed aceleras deporti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Macri endurece lei para restringir migração e agilizar deportações na Argentina|editero=Opera Mundi|vidita ye=30ma di januaro 2017|url=http://operamundi.uol.com.br/conteudo/geral/46282/macri+endurece+lei+de+migracoes+para+restringir+entrada+e+permanencia+de+estrangeiros+na+argentina.shtml|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[Januaro]] til [[marto]] - Forta [[pluvo|pluvi]] efektigas granda inundadi en multa regioni di [[Peru]]. Segun statistiki de la guvernerio di la lando, til la [[19ma di marto]] l'inundadi produktabis 72 morti, dum ke plu kam 72.000 personi perdis lia domi, multa brutaro mortis e multa plantacerii subisis enorma domaji.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://cnnespanol.cnn.com/2017/03/19/peru-ya-son-mas-de-70-muertos-por-inundaciones/|titulo=Perú: Ya son más de 70 muertos por lluvias e inundaciones|editero=CNN en Español|vidita ye=19ma di marto 2017|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Februaro]] ===
* [[1ma di februaro]] - La [[parlamento]] dil [[Unionita Rejio]] aprobas &quot;[[Brekiro]]&quot;.
* [[12ma di februaro]] - En [[Rumania]], mili di personi protestas en l'urbi [[Bucarest]], [[Cluj-Napoca]], [[Sibiu]], [[Iași]] e [[Timișoara]] kontre la [[korupto]] e demandas la renunco di la guvernerio.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.foxnews.com/world/2017/02/12/romania-13th-day-govt-protests-draw-tens-thousands.html|titulo=Romania: 13th day of govt protests draw tens of thousands|editero=Fox News|vidita ye=12ma di februaro 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di februaro]] - Adminime 13 personi mortigesas e 82 plusa homi vundesas pro bombal atako da [[talibano|talibanani]] en [[Lahore]], [[Pakistan]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.lefigaro.fr/international/2017/02/13/01003-20170213ARTFIG00200-pakistan-un-attentat-a-la-bombe-fait-plusieurs-morts-a-lahore.php|titulo=Pakistan : un attentat à la bombe fait plusieurs morts à Lahore |editero=Le Monde|publikigita ye=13ma di februaro 2017 |vidita ye=14ma di februaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di februaro]] - Eventas l'unesma votado por prezidanto en [[Equador]] por selektar la sucedanto di [[Rafael Vicente Correa]]. Lenín Moreno konkursos kontre Guillermo Lasso pri la duesma prezidantala baloto la [[2ma di aprilo]] sam yaro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://internacional.elpais.com/internacional/2017/02/19/america/1487517563_758291.html|titulo=El candidato de Correa encabeza el escrutinio con dudas sobre la segunda vuelta|editero=El País.com|publikigita ye=20ma di februaro 2017|vidita ye=4ma di marto 2017|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Marto]] ===
* [[9ma di marto]] - La prezidantino di [[Sud-Korea]], [[Park Geun-hye]], revokesas da la Nacional Asemblitaro pro akuzo pri [[korupto]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=South Korea Removes President Park Geun-hye|url=https://www.nytimes.com/2017/03/09/world/asia/park-geun-hye-impeached-south-korea.html?_r=0|editero=The New York Times|publikigita ye=9ma di marto 2017|vidita ye=11ma di marto 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di marto]] - La Konstitucala korto di [[Sud-Korea]] mantenas la revoko di la prezidantino [[Park Geun-hye]] pro akuzo pri korupto da la Nacional Asemblitaro. Du personi mortigesas dum la protesti kontre l'akuzo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=South Korea: Court upholds President Park Geun-hye's impeachment; protests erupt|url=http://edition.cnn.com/2017/03/09/asia/south-korea-park-guen-hye-impeachment-upheld/|publikigita ye=10ma di marto 2017|editero=CNN|vidita ye=12ma di marto 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di marto]] - Ca dio, la guvernerio di [[Peru]] publikigas statistiki pri la konsequi di granda inundadi en multa regioni di la lando pro pluvegi, komencinta ye fino di decembro 2016 e fininta ca dio. L'inudadi efektigis granda destrukto en plantacerii e domi, mortigis multa brutaro e domestik animali, produktis 72 morti, e plua kam 72.000 plusa homi perdis lia domi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Perú: Ya son más de 70 muertos por lluvias e inundaciones|url=http://cnnespanol.cnn.com/2017/03/19/peru-ya-son-mas-de-70-muertos-por-inundaciones/|editero=CNN en Español|vidita ye=19ma di marto 2017|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di marto]] til [[aprilo]] - [[Ciklono]] ''Debbie'' formacesas proxim [[Papua-Nova-Guinea]], frapas [[Australia]] dum la sequanta dii ed efektigas torentala pluvi e severa inundadi. On kalkulas ke la [[sukro|sukra]] industrio de [[Queensland]] subisis perdaji di 150 milion [[dolaro di Australia|Australiana dolari]], e 35% de la plantacerii di [[sukrokano]] en Proserpine e 20% de la plantecerii di sukrokano en la regiono di Mackay perdesis.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Queensland cyclone: Debbie damage to cost local sugar industry $150 million|url=http://www.couriermail.com.au/news/queensland/queensland-cyclone-debbie-damage-to-cost-local-sugar-industry-150-million/news-story/c6fef2826cb0ccf58625e4c39df5c31b|editero=The Courier Mail|vidita ye=1ma di aprilo 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di marto]] - La Parlamento di [[Skotia]] aprobas, per 69 yes-voti kontre 59 no-voti, la kunvoko di nova plebicito pri la nedependo de l'[[Unionita Rejio]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://edition.cnn.com/2017/03/28/europe/scottish-indy-vote/ |titulo=Lo Parlament d'Escòcia a aprovat la convocacion d’un segond referendum d'independéncia|editero=Jornalet|publikigita ye=29ma di marto 2017|vidita ye=30ma di marto 2017|idiomo={{oc}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Aprilo]] ===
* [[1ma di aprilo]] - La [[Reda Kruco]] di [[Kolumbia]] anuncas ke la forta pluvi en la lando efektigis terglitadi en l'urbo Mocoa qui produktis plu kam 200 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/04/01/deslizamentos-de-terra-matam-na-colombia.htm|titulo=Deslizamentos de terra matam mais de 200 na Colômbia|editero=UOL |vidita ye=1ma di aprilo 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di aprilo]] - Atento per bombo an la [[metropoliteno]]* di [[Sankt Petersburg]], [[Rusia]] ocidas adminime 14 personi e vundas dozeni. Civitano de [[Kirgizistan]] esas suspektito pri l'atako.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.telegraph.co.uk/news/2017/04/03/saintpetersburg-bombing-casualties-explosion-metro-train/|titulo=St Petersburg Metro explosion: Suspect named as Kyrgyz-born Russian citizen after at least 14 killed by underground blast|editero=Daily Mail|publikigita ye=4ma di aprilo 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di aprilo]] - Atako per kemial armi en la provinco Idlib, [[Siria]], produktas plu kam 80 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://www.bbc.com/news/world-middle-east-39488539 |titulo=Syria conflict: 'Chemical attack' in Idlib kills 58|editero=BBC |publikigita ye=4ma di aprilo 2017|vidita ye=6ma di aprilo 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2017/04/06/ministro-turco-diz-que-autopsias-confirmam-uso-de-armas-quimicas-na-siria.htm|titulo=Ministro turco diz que autópsias confirmam uso de armas químicas na Síria|editero=UOL|publikigita ye=6ma di aprilo 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di aprilo]] - Du atenti per bombi kontre kirki [[Kristanismo|Kristana]] en l'urbi [[Alexandria]] e Tanta, [[Egiptia]], dum la mesi por celebrar la [[Palmosundio]], mortigas plu kam 44 personi e vundas plua kam 100 altra homi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/04/09/explosoes-matam-fieis-em-igrejas-no-egito-a-poucos-dias-de-visita-do-papa.htm |titulo=Explosões matam fiéis em igrejas no Egito a poucos dias de visita do papa|editero=UOL|vidita ye=9ma di aprilo 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di aprilo]] - Quar [[Ter-tremo|ter-tremi]] kun fortesi di adminime 5.2 che la [[skalo di Richter]] frapas la centro di [[Italia]] e produktas 1 morto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2017/01/18/fortes-terremotos-atingem-regiao-central-da-italia-bloqueada-por-neve-uma-pessoa-morre.htm|titulo=Fortes terremotos atingem região central da Itália bloqueada por neve; uma pessoa morre|editero=UOL|vidita ye=18ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di aprilo]] - Atento per bombo an l'avenuo ''Champs-Élysées'' en [[Paris]] mortigas un policisto e la suspektito.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://g1.globo.com/mundo/noticia/tiros-em-paris-deixam-feridos-diz-tv.ghtml|titulo=iroteio na Champs-Élysées, em Paris, deixa policial e atirador mortos|editero=G1|publikigita ye=20ma di aprilo 2017|vidita ye=21ma di aprilo 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di aprilo]] - En la provinco Balkh, [[Afganistan]], atako per bombo da [[Talibano|Talibani]] kontre bazo del armeo Afgana mortigas adminime 50 soldati.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2017/04/21/ataque-do-taliba-mata-dezenas-de-soldados-afegaos.htm|titulo=Ataque do Talibã mata dezenas de soldados afegãos |editero=UOL Notícias|idiomo={{pt}}|vidita ye=21ma di aprilo 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di aprilo]] - En [[Francia]], eventas l'unesma votado por sucedar la prezidanto [[François Hollande]]. [[Marine Le Pen]] ed [[Emmanuel Macron]] konkursos la balot-votado ye la [[7ma di mayo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Macron e Le Pen vão ao 2º turno na França; adversários assumem derrota|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2017/04/1877896-macron-e-le-pen-vao-ao-2-turno-na-franca-mostra-resultado-preliminar.shtml|editero=Folha de São Paulo|vidita ye=23ma di aprilo 2017|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Mayo]] ===
* [[5ma di mayo]] - Atako da militanti de la grupo [[Boko Haram]] proxim la [[lago Chad]] mortigas 9 soldati. En kontreatako, l'armeo di [[Chad]] mortigas cirkume 40 gerileri* de Boko Haram.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Boko Haram attack in Chad kills nine troops, 40 jihadists|url=http://timesofindia.indiatimes.com/world/rest-of-world/boko-haram-attack-in-chad-kills-nine-troops-40-jihadists/articleshow/58539890.cms|editero=The Times of India|vidita ye=5ma di mayo 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di mayo]] - [[Emmanuel Macron]] vinkas la duesma baloto de la prezidantal elekti en [[Francia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Centrista Emmanuel Macron vence eleições na França|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2017/05/1881903-centrista-emmanuel-macron-vence-eleicoes-na-franca.shtml|vidita ye=7ma di mayo 2017|editero=Folha de S.Paulo|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di mayo]] - En [[Manchester]], [[Anglia]], suocidant atako per bombo dum muzikala spektaklo dal Usana kantistino [[Ariana Grande]] produktas adminime 22 morti e 50 vunditi che la stadio ''Manchester Arena''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/uk-news/2017/may/22/manchester-arena-police-explosion-ariana-grande-concert-england |titulo=At least 22 dead, 50 injured, in suicide bomb attack at Manchester Arena |editero=The Guardian|vidita ye=23ma di mayo 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di mayo|25ma]] til la [[27ma di mayo]] - [[musono|Musonala]] [[pluvo|pluvegi]] en [[Sri Lanka]] efektigas severa inundadi e terglitadi, qui produktas plu kam 100 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://floodlist.com/asia/sri-lanka-monsoon-rain-flood-may-2017|titulo=Updated: Sri Lanka - Major Floods and Landslides - Death Toll Rises to Over 100|editero=Floodlist.com |vidita ye=27ma di mayo 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di mayo]] - Teroristi pafas kontre autobuso qua transportabas [[Kristanismo kopta|Kristani Kopta]] en Minya, [[Egiptia]] e produktas adminime 28 morti, di qui 2 pueri.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-4544554/23-shot-dead-bus-carrying-Coptic-Christians-Egypt.html|titulo=Egyptian planes bomb Libyan jihadi training camps after at least 28 people, including children, were killed when masked gunmen opened fire on a bus carrying Coptic Christians|editero=Daily Mail|vidita ye=26ma di mayo 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di mayo]] - Forta tempesto e ventego en [[Moskva]] produktas 11 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2017/05/29/tempestade-deixa-11-mortos-e-dezenas-de-feridos-em-moscou.htm |titulo=Tempestade deixa 11 mortos e dezenas de feridos em Moscou|editero=UOL|vidita ye=29ma di mayo 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di mayo]] - Atento per bombo en automobilo mortigas 80 personi e vundas plusa 320 homi en [[Kabul]], [[Afganistan]]. L'explozo eventis proxim l'ambasadeyo di [[Germania]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Ataque com carro-bomba mata 80 e fere 320 em região de embaixadas em Cabul|url= https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/05/31/forte-explosao-atinge-bairro-diplomatico-de-cabul-ao-menos-50-podem-ter-morrido.htm|editero=UOL|vidita ye=31ma di mayo 2017}}&lt;/ref&gt;

=== [[Junio]] ===
* [[3ma di junio]] - Ataki en du diferanta loki de [[London]] (la ponto di London e la Borough Market), [[Anglia]], produktas 7 morti ed adminime 48 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Pela 3ª vez no ano, atentados levam terror a Inglaterra e matam 7 pessoas|url= https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/06/04/pela-3-vez-no-ano-atentandos-levam-terror-a-inglaterra-e-matam-7-pessoas.htm|editero=UOL|publikigita ye=3ma di junio 2017|vidita ye=4ma di junio 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di junio]] - Du suocidant atenti en [[Tehran]] kontre la Parlamento di [[Iran]] e kontre la mauzoleo dil Ayatolo [[Ruhollah Khomeini]] mortigas adminime 12 personi e vundas 39 plusa homi. L'[[Islamana Stato]] asumas l'autoresi dil ataki.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/world/2017/jun/07/shootings-iranian-parliament-khomeini-shrine|titulo=Iran: 12 dead in twin suicide attacks on parliament and shrine in Tehran |editero=The Guardian|publikigita ye=7ma di junio 2016|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di junio]] - Eventas plebicito en [[Porto-Riko]] pri lua politikala stando. Nur 23% de Portorikan elekteri votas, di qui 97% suportas l'ideo pri divenar [[Stati di Usa|stato]] di [[Usa]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2017/06/11/us/puerto-ricans-vote-on-the-question-of-statehood.html?_r=0 |titulo=23% of Puerto Ricans Vote in Referendum, 97% of Them for Statehood |editero=The New York Times|publikigita ye=12ma di junio 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di junio]] - [[Ricardo Alberto Martinelli]], ex-prezidanto di [[Panama]], arestesas en [[Miami]], [[Usa]], pro akuzi pri espionado kontre lua opozanti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/mundo/noticias-america-latina-40256569|titulo=Detienen en Estados Unidos al expresidente de Panamá, Ricardo Martinelli, solicitado por la justicia de su país|editero=BBC|publikigita ye=13ma di junio 2017|vidita ye=20ma di junio 2017|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di junio]] - Fairo che la 24-etaja edifico ''Grenfell Tower'' en [[London]], [[Anglia]], mortigas adminime 17 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/uk-news/live/2017/jun/14/grenfell-tower-major-fire-london-apartment-block-white-city-latimer-road |titulo=Met confirms 17 dead with further fatalities expected from Grenfell blaze - as it happened|editero=The Guardian|vidita ye=15ma di junio 2016|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di junio]] - [[Suedia|Sueda]]-[[Brazilia]]na supersonala aviono ''Gripen E'' flugas unesmafoye.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Novo caça da FAB, Gripen E realiza primeiro voo|url=http://airway.uol.com.br/novo-caca-da-fab-gripen-ng-realiza-primeiro-voo/|vidita ye=15ma di junio 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di junio]] - Incendio en foresto che la regiono Pedrógão Grande, centre de [[Portugal]] produktas adminime 57 morti e multa plusa homi desaparinta. Ol judikesas kom la maxim devastanta incendio forestala de la historio di Portugal.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://expresso.sapo.pt/sociedade/2017-06-18-57-mortos.-Reacoes-explicacoes-duvidas-videos-imagens-reportagem--a-maior-tragedia-dos-ultimos-tempos|titulo=57 mortos. Reações, explicações, dúvidas, vídeos, imagens, reportagem : “a maior tragédia dos últimos tempos”|editero=Expresso.pt|vidita ye=18ma di junio 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di junio]] - [[Ondego]] frapas la vilajo Nuugaatsiaq, an la litoro di [[Grenlando]], e destruktas adminime 11 domi. Du personi vundesas grave e 4 plusa homi desaparas. L'antea dio eventabis [[ter-tremo]] kun forteso 4 che la [[skalo di Richter]] ed epicentro en insulo weste de la lando.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Tsunami deixa feridos, destrói casas e provoca evacuação na Groenlândia|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/06/18/tsunami-deixa-feridos-destroi-casas-e-provoca-evacuacao-na-groenlandia.htm|editero=UOL|vidita ye=18ma di junio 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di junio]] - Terglitado en la [[provinco Sichuan]], [[Popul-Republiko Chinia]], dronas adminime 62 domi, e 120 personi judikesas kom desaparita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Deslizamento de terra deixa pelo menos 120 desaparecidos na China|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2017/06/24/deslizamento-de-terra-deixa-pelo-menos-120-desaparecidos-na-china.htm |editero=UOL|vidita ye=24ma di junio 2017}}&lt;/ref&gt;

=== [[Julio]] ===
* [[8ma di julio]] - La renkontro di statestri de [[G20]] finas en [[Hamburg]], [[Germania]]. Ek la statestri, 19 konkordis ke la &quot;pakto di Paris&quot; kontre la klimatala chanjo esas nerenversebla.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://edition.cnn.com/2017/07/08/europe/g20-merkel-trump-communique/index.html|titulo=G20 closes with rebuke to Trump's climate change stance|editero=CNN.com |publikigita ye= 8ma di julio 2017|vidita ye=9ma di julio 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di julio]] - La chefministro di [[Irak]], [[Haider al-Abadi]], deklaras vinko kontre l'[[Islamana Stato]] pos 9-monata batalio en [[Mosul]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.washingtonpost.com/world/iraqs-prime-minister-arrives-in-mosul-to-declare-victory-over-isis/2017/07/09/75c421e0-6197-11e7-80a2-8c226031ac3f_story.html|titulo=Iraqi forces declare victory over Islamic State in Mosul, but fighting continues|editero=The Washington Post|vidita ye=9ma di julio 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di julio]] - Grandega (cirkume 6.000 km²) glacio-monto separas de [[Antarktika]]. Lua surfaco esas plua granda kam landi quale [[Brunei]], [[Luxemburgia]] o [[Kabo Verda]]. Ciencisti timas ke to produktos elevo di la [[marala nivelo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.publico.pt/2017/07/12/ciencia/noticia/icebergue-gigante-da-antarctida-desprendeuse-confirmam-ciencistas-1778810|titulo=Icebergue gigante desprendeu-se na Antárctida |editero=Público|vidita ye=12ma di julio 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di julio]] - Rebeli proklamas la stato 'Malorossiya' (Mikra Rusia), o Populala Republiko di Donetsk en l'[[Ukraina]]na teritorii Donetsk e Luhansk. [[Rusia]] negas suporto a la rebeli.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.dw.com/en/little-russia-ukraine-separatists-proclaim-new-state/a-39732807|titulo=Little Russia: Ukraine separatists proclaim new state|editero=DW |vidita ye=18ma di julio 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di julio]] - La Senato di [[Chili]] aprobas lego qua posibligas [[aborto]] kande existas sexuala violaco, risko pri morto di la muliero, o la feto ne esas viv-kapabla.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://internacional.elpais.com/internacional/2017/07/19/america/1500467758_055931.html|titulo=El Senado chileno aprueba la despenalización del aborto en tres casos |vidita ye=21ma di julio 2017|editero=EL PAÍS|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di julio]] - La Defenso-Ministerio di [[Japonia]] anuncas ke [[Nord-Korea]] probabis jetajo qua povas atingar emi distanta plua kam 1.000 km.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Coreia do Norte lança novo míssil balístico|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2017/07/28/coreia-do-norte-lanca-novo-missil-balistico.htm|editero=UOL|vidita ye=28ma di julio 2017}}&lt;/ref&gt;

=== [[Agosto]] ===
* [[2ma di agosto]] - Ciencisti anuncas ke unesmafoye divenis posibla reparar [[geno|geni]] qui efektigas [[kordio|kordiala morbo]] heredebla che homala [[embriono|embrioni]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/saude/ultimas-noticias/afp/2017/08/02/pesquisadores-corrigem-genes-defeituosos-em-embrioes-humanos-pela-primeira-vez.htm |titulo=Pesquisadores corrigem genes defeituosos em embriões humanos pela primeira vez|editero=UOL|publikigita ye=2ma di agosto 2017|vidita ye=3ma di agosto 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di agosto]] - [[Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni]] aprobas sancioni pri komerco e koloko kontre [[Nord-Korea]] pro lua testi kun nukleara projektili.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-40838582|titulo=North Korea: UN backs fresh sanctions over missile tests |work=BBC News|publikigita ye=5ma di agosto 2017|vidita ye=5ma di agosto 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di agosto]] - En [[Virginia]], [[Usa]], eventas konflikti inter membri de la [[Ku Kux Klan]] ed altra rasisti, e grupi qui kombatas [[rasismo]]. Dum demonstro di grupo kontre rasismo, viro lansas automobilo kontre la turbo, mortigas muliero e vundas plusa 19 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://edition.cnn.com/2017/08/12/us/charlottesville-white-nationalists-rally/index.html |titulo=Virginia governor to white nationalists: 'Go home ... shame on you'|editero=CNN.com|publikigita ye=13ma di agosto 2017 |vidita ye=13ma di agosto 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di agosto]] - En la centro di [[Barcelona]], [[Katalunia]], viro aceleras lokacita furgoneto kontre pediranti che la ''rambla'' (voyo por pediranti), mortigas 13 personi e vundas plua kam 100 plusa homii, di qui 15 vundesas grave. [[Islamana Stato]] asumas l'autoreso dil atento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.lavanguardia.com/sucesos/20170817/43611025471/atentado-barcelona-rambla.html |titulo=Un atropello masivo deja 13 muertos y un centenar de heridos en un atentado en la Rambla de Barcelona|vidita ye=17ma di agosto 2017|editero=La Vanguardia|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di agosto]] - Batelo kun 58 personi ennave naufrajas en la [[rivero Xingu]], en [[Brazilia]], e produktas 23 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Sobreviventes são localizados, e buscas são encerradas após naufrágio no Pará|url=http://www1.folha.uol.com.br/cotidiano/2017/08/1913206-sobrevivente-e-localizado-e-buscas-sao-encerradas-apos-naufragio-no-para.shtml|editero=Folha de S. Paulo|vidita ye=27ma di agosto 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di agosto]] - En [[Brazilia]], batelo kun 124 personi ennnave qua vojajis de [[Itaparica]] vers [[Salvador (Bahia)|Salvador]] naufrajas, e produktas adminime 18 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.correiobraziliense.com.br/app/noticia/brasil/2017/08/25/internas_polbraeco,620609/naufragio-na-bahia-tem-18-vitimas-confirmadas-marinha-retoma-buscas.shtml|titulo=Naufrágio na Bahia tem 18 vítimas confirmadas; Marinha retoma buscas hojepublikigita ye=25ma di agosto 2017 |vidita ye=27ma di agosto 2017|editero=Correio Braziliense|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di agosto]] til la [[5ma di septembro]] - [[Ido-konfero 2017|Ido-konfero]] en [[České Budějovice]], [[Chekia]].
* [[agosto]] - Intensa [[monsono|musonala]] pluvi eventas en [[India]], [[Nepal]], [[Pakistan]] e [[Bangladesh]]. Segun statistiki, til la [[31ma di agosto]] l'inundadi submersabis 3.097 vilaji en [[Uttar Pradesh]], destruktabis plua kam 24.000 [[hektaro|hektari]] di plantacerii&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.elconfidencial.com/mundo/2017-09-02/no-solo-houston-2-000-muertos-asia-africa_1436540/|titulo=No es solo Houston: las inundaciones dejan más de 2.000 muertos en Asia y África|editero=El Confidencial|vidita ye=8ma di septembro 2017|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; e produktabis plua kam 1.200 morti en la quar landi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/world/2017/aug/31/south-asia-floods-fears-death-toll-rise-india-pakistan-mumbai-building-collapses|titulo=South Asia floods: Mumbai building collapses as monsoon rains wreak havoc |editero=The Guardian|publikigita ye=31ma di agosto 2017|vidita ye=8ma di septembro 2017}}&lt;/ref&gt; L'inundadi ja judikesas kom la maxim mala de la yardeko.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2017/09/07/world/asia/bihar-india-monsoon-floods.html?mcubz=3|titulo=They Thought the Monsoons Were Calm. Then Came the Deadly Floods.|editero=The New York Times|idiomo={{en}}|publikigita ye=7ma di septembro 2017|vidita ye=8ma di septembro 2017}}&lt;/ref&gt;

=== [[Septembro]] ===
* [[1ma di septembro]] - La Supra Korto di [[Kenia]] anulas la rezulto dil elekti qui eventabis ye la [[11ma di agosto]] 2017 e vinkabis da [[Uhuru Kenyatta]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2017/08/1909170-presidente-do-quenia-e-reeleito-para-novo-mandato-de-cinco-anos.shtml|titulo=Presidente do Quênia é reeleito para novo mandato de cinco anos|editero=Folha Online|publikigita ye=11ma di agosto 2017|vidita ye=2ma di septembro 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2017/09/1915034-suprema-corte-do-quenia-anula-eleicoes-e-determina-nova-votacao.shtml |titulo=Suprema Corte do Quênia anula eleições e determina nova votação|editero=Folha Online|publikigita ye=1ma di septembro 2017|vidita ye=2ma di septembro 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di septembro]] - [[Uragano]] ''Irma'', la maxim forta de la historio di [[Karibia]], frapas [[Antigua e Barbuda]], [[Saint-Barthélemy]] e [[Saint-Martin]], ed efektigas severa inundadi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.telegraph.co.uk/news/2017/09/06/hurricane-irma-latest-live-news-strongest-ever-atlantic-storm/|titulo=Hurricane Irma: Strongest ever Atlantic storm causes 'major damage' in Caribbean - latest news |editero=The Telegraph|vidita ye=6ma di septembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di septembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 8,2 che la [[skalo di Richter]] frapas la stati [[Tabasco]] e [[Chiapas]] en [[Mexikia]], e produktas adminime 15 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2017/09/1916791-terremoto-de-magnitude-8-atinge-o-mexico-alerta-de-tsunami-e-emitido.shtml |titulo=Forte terremoto atinge o México, gera tsunami e deixa ao menos 15 mortos|editero=Folha de S.Paulo|vidita ye=8ma di septembro 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di septembro]] - Forta tempesti en [[Livorno]], [[Italia]], produktas adminime 5 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Tempestades deixam cinco mortos na Itália|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2017/09/10/tempestades-deixam-cinco-mortos-na-italia.htm|editero=UOL |vidita ye=10ma di septembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di septembro]] - Finas la 13-yara misiono di la [[kosmoprobilo]] ''[[Cassini-Huygens]]'', kun l'eniro di la navo che l'[[atmosfero]] di [[Saturno]].&lt;ref name=&quot;Cassini&quot;&gt;{{Extera ligilo | url=http://saturn.jpl.nasa.gov/interactive/missiontimeline/ | titulo=Cassini Solstice Mission: Cassini Mission Timeline | editero=NASA | work=Jet Propulsion Laboratory |vidita ye=5ma di septembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di septembro]] - [[Uragano]] ''Maria'' frapas [[Dominika]], domajas 70% til 80% del edifici e produktas adminime 7 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Furacão Maria perde força, mas deixa danos &quot;severos&quot; em Porto Rico e 9 mortos nas Antilhas|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/09/20/furacao-maria-perde-forca-mas-deixa-danos-severos-em-porto-rico-e-9-mortos-nas-antilhas.htm|editero=UOL|vidita ye=18ma di septembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* 18ma di septembro - [[Hispania]] ekpulsas [[Nord-Korea]]na ambasadisto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.publico.pt/2017/09/18/mundo/noticia/espanha-expulsa-embaixador-nortecoreano-1785892|titulo=Espanha expulsa embaixador norte-coreano|editero=Público|vidita ye=18ma di septembro 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di septembro]] - [[Ter-tremo]] kun [[epicentro]] proxim l'urbo [[Puebla]] e forteso 7.1 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Mexikia]] e produktas adminime 224 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Forte terremoto atinge a Cidade do México no aniversário do tremor de 1985|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/09/19/terremoto-cidade-do-mexico.htm |editero=UOL|publikigita ye=19ma di septembro 2017|vidita ye=20ma di septembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di septembro|19ma]] e [[20ma di septembro]] - [[Uragano]] ''Maria'' frapas Franca insuli [[Martinik]] e [[Guadelupa]] e produktas grava domaji ed inundadi. Ol esas uragano &quot;kategorio 5&quot;, la maxim forta de la skalo di uragani, kun venti di 265 km/h.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Dominica lo ha “perdido todo” por la devastación del huracán María|url=http://www.lavanguardia.com/internacional/20170919/431411361965/dominica-perdido-todo-huracan-maria-puerto-rico.html|editero=La Vanguardia|publikigita ye=19ma di septembro 2017|vidita ye=20ma di septembro 2017|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; La sequanta dio, ol frapas [[Virgin Insuli Usana]] e [[Porto-Riko]],&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Emergency crews in Puerto Rico set out on darkened streets|url=http://edition.cnn.com/2017/09/20/americas/hurricane-maria-caribbean-islands/index.html|editero=CNN.com|vidita ye=20ma di septembro 2017}}&lt;/ref&gt; qua subisas plua kam 50 miliardi [[dolaro di Usa|dolari]] en domaji.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.elvocero.com/economia/impacto-multibillonario-de-mar-a/article_5f364bf0-a176-11e7-892a-ff1a85c871da.html|titulo=Impacto multibillonario de María |editero=El Vocero|publikigita ye=25ma di septembro 2017|vidita ye=2ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt; Segun statistiki revizata en decembro 2017, la quanto di morti nur en Porto-Riko pro konsequi dil uragano, inkluzite la morteso en hospitali ube mankis elektro, esis adminime 1.052 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/interactive/2017/12/08/us/puerto-rico-hurricane-maria-death-toll.html|titulo=Official Toll in Puerto Rico: 62. Actual Deaths May Be 1,052.|editero=The New York Times|vidita ye=9ma di decembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di septembro]] - En plebicito, [[Kurdistan]]ani votas pri nedependo de [[Irak]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-kurd-referendum/iraqi-kurds-shrug-off-threats-to-stage-independence-referendum-idUSKCN1C00CV|titulo=Iraqi Kurds shrug off threats to stage independence referendum|vidita ye=25ma di septembro 2017|editero=Reuters|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Oktobro]] ===
* [[Oktobro]] - Pro la sikeso klimatala, [[Kalifornia]] subisas granda forestala incendii, qui mortigabis adminime 29 personi e destruktabis mili di domi ed altra edifici til la 12ma di oktobro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://abcnews.go.com/US/26-dead-horrific-california-wildfires-hundreds-missing/story?id=50383162|titulo=At least 29 dead in horrific California wildfires, hundreds missing|editero=ABC News|vidita ye=12ma di oktobro 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di oktobro]] - Eventas [[plebicito]] pri la [[nedependo]] di [[Katalunia]] malgre ke la [[Hispania|Hispana]] guvernerio konsideris ol nelegala. Adminime 844 personi vundesas pro policala represo dum la votado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Confrontos em plebiscito na Catalunha deixam centenas de feridos, dizem autoridades|url= https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/10/01/confronto-com-policia-na-catalunha-deixa-pelo-menos-38-feridos-segundo-governo-catalao.htm |editero=UOL |publikigita ye=1ma di oktobro 2017|vidita ye=2ma di oktobro 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 1ma di oktobro - Viro pafas de la 32ma etajo del Hotelo Mandalay Bay en [[Las Vegas]], [[Nevada]], [[Usa]], dum noktala spektaklo di muziko ''[[country]]''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/10/02/ao-menos-2-morrem-apos-atirador-abrir-fogo-em-festival-de-musica-em-las-vegas.htm|titulo=Ao menos 20 morrem após atirador abrir fogo em festival de música em Las Vegas|editero=UOL|vidita ye=2ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt; La pafi mortigas 58 personi e vundas plua kam 500 plusa homi.&lt;ref name=Nevada&gt;{{Extera ligilo|titulo=Sem antecedentes criminais, atirador de Las Vegas matou 58 com 'chuva de tiros' |url= https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/10/02/autor-de-maior-ataque-em-massa-dos-eua-nao-tinha-antecedentes-criminais-veja-perfil.htm|editero=UOL|vidita ye=2ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt; Segun la polico, la pafero evis 64 yari, vivis en domo por retretiti, e havis nula kriminal antecedenti.&lt;ref name=Nevada/&gt;
* [[4ma di oktobro|4ma]] til la [[9ma di oktobro]] - Tropikala tempesto ''Nate'' frapas [[Kosta Rika]], [[Nikaragua]], e [[Honduras]], efektigas granda inundadi, e segun informi ye la 7ma di oktobro, produktis adminime 24 morti en la tri landi.&lt;ref name=CNN&gt;{{Extera ligilo|url=http://edition.cnn.com/2017/10/06/us/tropical-storm-nate-forecast/index.html|titulo=New Orleans, Gulf Coast brace for Hurricane Nate|editero=CNN|vidita ye=7ma di oktobro 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; Ye la 6ma di oktobro ''Nate'' pluforteskas e divenas [[uragano]] &quot;kategorio 1&quot;.&lt;ref name=CNN/&gt; Ye la 8ma di oktobro ol frapas [[Usa]], unesme en [[Biloxi, Mississipi]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://edition.cnn.com/2017/10/07/us/hurricane-nate-forecast/index.html|titulo=Hurricane Nate makes second US landfall|editero=CNN|publikigita ye=8ma di oktobro 2017|vidita ye=12ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di oktobro]] - [[Usa]] ed [[Israel]] anuncas ke li ekiros [[UNESKO]] ye la 31ma di decembro 2017.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=EUA anunciam que vão deixar Unesco em dezembro|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2017/10/1926552-eua-anunciam-que-vao-deixar-unesco-em-dezembro.shtml|editero=Folha de S.Paulo|vidita ye=12ma di oktobro 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di oktobro]] - Kamiono-bombo explozas proxim la hotelo ''Safari'', an la centrala quartero di [[Mogadishu]], [[Somalia]], e mortigas entote 512 personi&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/11/30/com-512-mortos-ataque-de-caminhao-bomba-na-somalia-torna-se-o-3-maior-da-historia.htm |titulo=Com 512 mortos, ataque de caminhão-bomba na Somália torna-se o 3° maior da história |editero=UOL|vidita ye=30ma di novembro 2017}}&lt;/ref&gt; e vundas plua kam plusa 300 homi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://epoca.globo.com/tempo/noticia/2017/10/cai-noite-na-somalia-500-vitimas-no-pior-atentado-ao-pais-nesta-decada.html|titulo=Cai a noite na Somália: mais de 600 vítimas no pior atentado ao país esta década|editero=Época|publikigita ye=16ma di oktobro 2017|vidita ye=17ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di oktobro]] - [[Raqqa]], en [[Siria]], deklaresas komplete liberigiata del [[Islamana Stato]].
* [[19ma di oktobro]] - En [[Centrafrika]], membri de la milico kontre-Kristana ''Anti-Balaka'' lansas atako dum l'[[auroro]] kontre l'urbo Pombolo, e mortigas 50 personi, di qui 40 civili.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.dn.pt/lusa/interior/cinquenta-pessoas-morreram-hoje-num-ataque-em-pombolo-na-republica-centro-africana-8857712.html|titulo=Cinquenta pessoas morreram hoje num ataque em Pombolo, na República Centro-Africana|editero=DN - Lusa|publikigita ye=19ma di oktobro 2017|vidita ye=20ma di oktobro 2017 |idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di oktobro]] - [[Katalunia]] deklaras lua nedependo de [[Hispania]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|publikigita ye=27ma di oktobro 2017 |titulo=Catalonia declares independence from Spain as political crisis deepens |url=http://edition.cnn.com/2017/10/27/europe/catalonia-independence-spain/index.html |editero=CNN |vidita ye=27ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt;. [[Mariano Rajoy]], chefministro Hispana, anuncas la revoko dil parlamento di Kataluniana e la kunvoko di nov elekti en decembro, en reakto kontre la deklaro di nedependo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Rajoy anuncia destituição de Parlamento catalão e convoca novas eleições em dezembro |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/10/27/conselho-de-ministros-espanhol-aprova-aplicacao-de-medidas-que-suprimem-autonomia-catala.htm|editero=UOL|publikigita ye=27ma di oktobro 2017|vidita ye=28ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di oktobro]] - Du bomba automobili explozas en [[Mogadishu]], [[Somalia]] e produktas adminime 25 morti. La terorista grupo ''Al-Shabaab'' asumas l'autoreso dil ataki. L'unesma automobilo explozis avan la hotelo ''Nassa-Hablood'', proxim la prezidantala palaco.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Sobe para 25 o número de mortos em atentado jihadista em hotel na Somália|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2017/10/29/sobe-para-25-o-numero-de-mortos-em-atentado-jihadista-em-hotel-na-somalia.htm|editero=UOL|vidita ye=29ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di oktobro]] - Tempesto ''Herwart'' frapas [[Chekia]] e [[Polonia]] per venti di 180 km/h, efektigas inundadi e destruktado di domi, e produktas 5 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.express.co.uk/news/weather/872724/Storm-Hewart-live-hurricane-winds-central-europe-weather-Germany-Czech-Republic |titulo=Storm Herwart LIVE: Five dead as hurricane-force winds BATTER central Europe - Latest|editero=Sunday Express|vidita ye=29ma di oktobro 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di oktobro]] - Che [[Manhattan]] viro lansas kamioneto kontre ciklisti e pediranti e mortigas 8 personi, di qui 5 esas [[Arjentinia]]na turisti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.dn.pt/mundo/interior/amp/halloween-sangrento-terror-mata-oito-junto-ao-one-world-trade-center-8886946.html|titulo=Halloween sangrento. Nova Iorque sofre o primeiro atentado com vítimas mortais após o 11 de Setembro|editero=Diário de Notícias|publikigita ye=31ma di oktobro 2017|vidita ye=1ma di novembro 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Novembro]] ===
* [[2ma di novembro]] - Nova speco di [[orangutano]] deskovresas en [[Indonezia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-41848816 |titulo=New great ape species identified in Indonesia|editero=BBC|vidita ye=4ma di novembro 2017|publikigita ye=2ma di novembro 2017 |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di novembro]] - L'urbi Deir ez-Zor en [[Siria]], e Al Qaim en [[Irak]] deklaresas liberigita del [[Islamana Stato]] dum la sama dio.&lt;ref&gt;http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-41856330&lt;/ref&gt;
* [[4ma di novembro]] - La chefministro di [[Libano]] [[Saad Hariri]] renuncas ed akuzas [[Iran]] pri interferi en la politikal aferi de [[Proxim Oriento]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=Primeiro-ministro do Líbano renuncia e acusa Irã|titulo=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2017/11/04/primeiro-ministro-do-libano-renuncia-e-acusa-ira.htm|editero=UOL|vidita ye=4ma di novembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* 4ma di novembro - [[Tifono]] ''Damrey'' frapas [[Vietnam]], destruktas plua kam 40 mil domi e produktas adminime 27 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Passagem do tufão Damrey pelo Vietnã deixa 27 mortos|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2017/11/05/passagem-do-tufao-damrey-pelo-vietna-deixa-27-mortos.htm|editero=UOL|vidita ye=5ma di novembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di novembro]] - Cirkume 750 mil personi demonstras en [[Barcelona]] pri la liberigo di la chefi dil movado pri nedependo di [[Katalunia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.milenio.com/internacional/cataluna-marcha-libertad-presos_politicos-independencia-barcelona-milenio_0_1064893625.html|titulo=Con marcha, catalanes exigen liberación de independentistas|editero=Milenio.com |vidita ye=11ma di novembro 2017|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di novembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 7.3 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Iran]] e produktas plua kam 400 morti e plua kam 7.000 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/bbc/2017/11/13/terremoto-na-fronteira-ira-iraque-e-o-mais-mortifero-de-2017.htm|titulo=Terremoto na fronteira entre Irã e Iraque já é o que mais matou em 2017|editero=UOL|autoro= BBC|publikigita ye=13ma di novembro 2017|vidita ye=13ma di novembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di novembro|14ma]] til la [[15ma di novembro]] - Dum la nokto di la 14ma di novembro, militisti de [[Zimbabwe]] asemblas trupi proxim [[Harare]] e la sequanta dio li kaptas la prezidanto [[Robert Mugabe]] en lua domo ed arestas ilu.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Zimbabwe in turmoil after apparent coup|url=http://edition.cnn.com/2017/11/14/africa/zimbabwe-military-chief-treasonable-conduct/index.html|surnomo=CNN|nomo=David McKenzie, Brent Swails and Angela Dewan,|work=CNN|vidita ye=15ma di novembro 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/world/live/2017/nov/15/zimbabwe-army-control-harare-coup-robert-mugabe-live|titulo=Zimbabwe's Robert Mugabe confined to home as army takes control|work=The Guardian|vidita ye=15ma di novembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di novembro]] - [[Submara navo]] [[Arjentinia]]na ''ARA San Juan'' desaparas pos departar de [[Ushuaia]] vers [[Mar del Plata]], kun 44 personi en nave.&lt;ref&gt;[http://agenciabrasil.ebc.com.br/internacional/noticia/2017-11/submarino-argentino-com-44-tripulantes-esta-desaparecido-no-atlantico Submarino argentino com 44 tripulantes está desaparecido no Atlântico Sul] EBC - Agência Brasil&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/submarino-argentino-militar-que-estava-desaparecido-e-localizado.ghtml |titulo=Argentina segue buscas a submarino que desapareceu com 44 tripulantes a bordo|editero=G1/Globo.com}}&lt;/ref&gt; La kruo dil submara navo deklaresos mortinta ye la 5ma di decembro sam yaro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.terra.com.br/noticias/mundo/america-latina/argentina-reconhece-morte-de-toda-tripulacao-de-submarino,5afcb06ffed914bb13852a9476c89a994y9rgngi.html|editero=Terra|titulo=Argentina reconhece morte de toda tripulação de submarino|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di novembro]] - Atako per bombi e pafado en Bir al-Abed, an la peninsulo [[Sinai]], [[Egiptia]], mortigas adminime 235 personi e vundas plua kam 100 plusa homi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Egypt: Hundreds dead as mosque attackers gun down fleeing worshipers|url=http://www.cnn.com/2017/11/24/africa/egypt-sinai-mosque-attack/index.html|vidita ye=24ma di novembro 2017|work=CNN|publikigita ye=24ma di novembro 2017}}&lt;/ref&gt;

=== [[Decembro]] ===
* [[6ma di decembro]] - [[Usa]] anuncas oficale ke agnoskas [[Ierusalem]] kom chef-urbo di [[Israel]] e transferos lua ambasadeyo al urbo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-42259443|titulo=Jerusalem is Israel's capital - Trump |publikigita ye=6ma di decembro 2017|work=BBC News|vidita ye=6ma di decembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di decembro]] - [[Irak]]an armeo anuncas ke la lando libereskis komplete del [[Islamana Stato]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://edition.cnn.com/2017/12/09/middleeast/iraq-isis-military-liberated/index.html|titulo=Iraq is 'fully liberated' from ISIS, its military says |publikigita ye=9ma di decembro 2017|work=CNN|vidita ye=10ma di decembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di decembro]] - Judiciisto revokas demando dil Usana prezidanto [[Donald Trump]] e posibligas [[transsexualo|transsexuala personi]] engajor [[Usa]]n armeo pos la 1ma di januaro [[2018]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Transgender people allowed enlist in US army from January|url=https://www.irishtimes.com/news/world/us/transgender-people-allowed-enlist-in-us-army-from-january-1.3324220 |editero=The Irish Times|publikigita ye=12ma di decembro 2017|vidita ye=2ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di decembro]] - Suocidant atako kontre [[Metodismo|Metodista]] kirko en [[Quetta]], [[Pakistan]], mortigas 8 personi e vundas plusa altra 33 homi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.aljazeera.com/news/2017/12/pakistan-quetta-church-hit-suicide-attack-171217082230934.html|titulo=Pakistan: Quetta church hit in suicide attack|editero=Al Jazeera|vidita ye=17ma di decembro 2017| idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di decembro]] - [[Sebastian Kurz]], de la partiso kristana demokrata ''Österreichische Volkspartei'' divenas kancelero di [[Austria]], kun la suporto dil partiso di extrema-dextra ''Freiheitliche Partei Österreichs'', FPÖ. Unesmafoye en plua kam 10 yari, politikala koalisuro inkluzas partiso konsiderata nov-[[Naziismo|Naziista]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2017/12/18/world/europe/austria-chancellor-kurz.html|titulo=Austria’s New Government: A Mix of Far-Right, Pro-Europe and Youth|editero=The New York Times|vidita ye=20ma di decembro 2017|publikigita ye=18ma di decembro 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di decembro]] - En la regionala elekti di [[Katalunia]], tri partisi favorebla a la nedependo de [[Hispania]] (''Junts per Cataluya'', ''Esquerra Republicana de Catalunya-Catalunya Sí'', e ''Candidatura d'Unitat Popular-Crida Constituent'' obtenas kune 70 ek la 135 sidili de Kataluniana parlamento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2017/12/21/separatistas-conquistam-maioria-absoluta-no-parlamento-da-catalunha.htm|titulo=Separatistas conquistam maioria absoluta no parlamento da Catalunha |editero=UOL|vidita ye=21ma di decembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di decembro]] - Tropikala [[tempesto]] ''Tembin'' frapas la sudo di [[Filipini]], note l'insulo [[Mindanao]], e produktas plua kam 130 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/passagem-da-tempestade-tropical-tembin-pelas-filipinas-deixa-30-mortos.ghtml|titulo=Passagem de tempestade tropical pelas Filipinas deixa mais de 130 mortos|editero=G1|vidita ye=23ma di decembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di decembro]] - Eventas prezidantal elekti en [[Liberia]]. [[George Weah]], opozanto a la prezidantino [[Ellen Johnson-Sirleaf]] vinkas, per 61,5% ek la voti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.necliberia.org/results2017/|titulo=NEC Liberia - 2017 Election Results |editero=National Elections Commission|vidita ye=29ma di decembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di decembro]] - Suocidant atento per bombo proxim l'agenterio di novaji ''Afghan Voice'' e la kulturala centro ''Tebyan'' en [[Kabul]] produktas 41 morti e 84 plusa homi vundita. L'[[Islamana Stato]] revendikas l'autoreso dil atento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.irishtimes.com/news/world/middle-east/isis-claims-suicide-attack-in-kabul-which-kills-at-least-40-1.3339577 |titulo=Isis claims suicide attack in Kabul which kills at least 40|editero=The Irish Times|vidita ye=28ma di decembro 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di decembro]] - En [[Kairo]], [[Egiptia]], viro pafas kontre personi exter [[Kopta eklezio|Kopta kirko]] e produktas 9 morti. L'asaltinto mortigesos pose, dum pafado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://abcnews.go.com/International/wireStory/officials-police-killed-attack-cairo-church-52040678 |titulo=Egypt says 10 killed in attack outside Cairo church|editero=ABC News|vidita ye=29ma di decembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di decembro]] - Segun informi, du personi mortas dum protesti en [[Tehran]] kontre la politikala chefi di [[Iran]], [[ayatolo Khamenei]] e la prezidanto [[Hassan Rouhani]], e kontre l'ekonomiala stando di la lando, kun alta [[inflaciono]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.telegraph.co.uk/news/2017/12/30/iranian-students-clash-police-tehran-protests-enter-third-day/ |titulo=Two reportedly killed after Iranian forces 'open fire on protestors' as demonstrations continue for third day |editero=Daily Telegraph|publikigita ye=31ma di decembro 2017|vidita ye=31ma di decembro 2017}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==

== Morti ==
* [[6ma di januaro]] - [[Octavio Lepage]], provizora prezidanto di Venezuela (n. 1923)
[[Arkivo:Mário Soares (2003) square.jpg|thumb|130px|[[Mário Soares]]]]
* [[7ma di januaro]] - [[Mário Soares]], prezidanto di Portugal (n. 1924)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Ex-presidente português Mário Soares morre aos 92 anos|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/01/07/ex-presidente-portugues-mario-soares-morre-aos-92-anos.htm|editero=UOL|vidita ye=7ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di januaro]] - [[Akbar Hashemi Rafsanjani]], prezidanto di Iran&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.nytimes.com/2017/01/08/world/middleeast/ayatollah-rafsanjani-dead.html|titulo=Ayatollah Ali Akbar Hashemi Rafsanjani, Ex-President of Iran, Dies at 82|publikigita ye= 8ma di januaro 2017|vidita ye=9ma di januaro 2017|editero=New York Times|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1934)
* 8ma di januaro - [[James Mancham]], unesma prezidanto di Seycheli (n. 1939)
* [[9ma di januaro]] - [[Zygmunt Bauman]], Polona sociologo&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-38568257|titulo=Renowned sociologist Zygmunt Bauman dies in Leeds|editero=BBC|publikigita ye=10ma di januaro 2017|vidita ye=10ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1925)
* [[10ma di januaro]] - [[Roman Herzog]], prezidanto di Germania&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.usatoday.com/story/news/world/2017/01/10/former-german-president-roman-herzog-dies/96383574/|titulo=Former German President Roman Herzog dies at 82|editero=USA Today|publikigita ye=10ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt; (n. 1934)
* 10ma di januaro - [[Oliver Smithies]], Britanian-Usana genetikisto, Nobel-laureato (n. 1925)
* [[14ma di januaro]] - [[Zhou Youguang]], Chiniana linguisto (n. 1906)
* [[16ma di januaro]] - [[Eugene Cernan]], Usan astronauto (n. 1934)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.terra.com.br/ciencia/espaco/ultimo-homem-a-pisar-na-lua-gene-cernan-morre-aos-82-anos,a17b58d4bfea0a07942035975e84c4258h008p9f.html|titulo=Último homem a pisar na Lua, Eugene Cernan morre aos 82 anos|editero=Terra.com.br|vidita ye=16ma di januaro 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:John Hurt.jpg|thumb|130px|[[John Hurt]]]]
* [[25ma di januaro]] - [[John Hurt]], Angla aktoro (n. 1940)
* 25ma di januaro - [[Mary Tyler Moore]], Usan aktorino (n. 1936)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias-38751628 |titulo=Muere la actriz Mary Tyler Moore, leyenda de la televisión en Estados Unidos y referente del movimiento feminista|editero=BBC.com|publikigita ye=25ma di januaro 2017 |vidita ye=31ma di agosto 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di februaro]] - [[Étienne Tshisekedi]], chefa ministro di Zaire (n. 1932)
* [[7ma di februaro]] - [[Sotsha Dlamini]], chefa ministro di Swazilando (nune [[Eswatini]]) (n. 1940)
* 7ma di februaro - [[Smail Hamdani]], chefa ministro di Aljeria (n. 1930)
* [[8ma di februaro]] - [[Peter Mansfield]], Angla fizikisto, Nobel-laureato (n. 1933)
[[Arkivo:Al Jarreau (2006).jpg|thumb|130px|[[Al Jarreau]]]]
* [[12ma di februaro]] - [[Al Jarreau]], Usana kantisto (n. 1940)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2017/02/12/cantor-al-jarreau-morre-aos-76-anos.htm|titulo=Cantor Al Jarreau morre aos 76 anos|editero=UOL |vidita ye=12ma di februaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di februaro]] - [[Kenneth Joseph Arrow]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1921)
* [[25ma di februaro]] - [[Bill Paxton]], Usan aktoro (n. 1955)
* [[27ma di februaro]] - [[Carlos Humberto Romero]], prezidanto di Salvador (n. 1924)
* [[3ma di marto]] - [[René Préval]], chefministro e prezidanto di Haiti (n. 1943)&lt;ref name=Reutersdies&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.reuters.com/article/us-haiti-preval-idUSKBN16A2C7|titulo=Ex-Haitian President Preval dies, first to peacefully hand over power|autoro= Makini Brice and Joseph Guyler Delva|editero=Reuters|publikigita ye=3ma di marto 2017|vidita ye=3ma di marto 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Oláh György előadása 8299 cropped.JPG|thumb|130px|[[George Andrew Olah|George Oláh]]]]
* [[8ma di marto]] - [[George Andrew Olah]], Hungara-Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1927)
* [[17ma di marto]] - [[Laurynas Stankevičius]], chefministro di Lituania (n. 1935)
* 17ma di marto - [[Derek Walcott]], skriptisto de Santa Lucia, Nobel-laureato (n. 1930)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Derek Walcott, Caribbean poet and Nobel laureate, dies|url=http://edition.cnn.com/2017/03/17/americas/derek-walcott-obit/|editero=CNN.com |vidita ye=18ma di marto 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di marto]] - [[Chuck Berry]], Usana kantisto, kompozisto e muzikisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.billboard.com/articles/news/7728700/chuck-berry-dead|titulo=Chuck Berry, a Founding Father of Rock 'n' Roll, Dies at 90|editero=Billboard|vidita ye=18ma di marto 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1926)
* [[29ma di marto]] - [[Alexei Alexeyevich Abrikosov]], Rusa fizikisto, Nobel-laureato (n. 1928)
* [[1ma di aprilo]] - [[Yevgeni Alexandrovich Yevtushenko|Yevgeni Yevtushenko]], Sovietiana-Rusa poeto (n. 1933)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.russofile.ru/articles/article_135.php#G03|titulo=Раздел второй Основные даты жизни и творчества Е. А. Евтушенко (1932-1996 гг.) [&quot;Section Two Key dates in the life and creativity of E. A. Evtushenko (1932-1996 biennium] |work=russofile.ru|idiomo={{ru}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di aprilo]] - [[Robert Maynard Pirsig]], Usana skriptisto (n. 1928)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|autoro= Reuters|idiomo={{en}}|url= https://www.theguardian.com/books/2017/apr/25/robert-pirsig-zen-and-the-art-of-motorcycle-maintenance-author-dies-aged-88 |titulo=«Robert Pirsig: Zen and the Art of Motorcycle Maintenance author dies aged 88.»|editero=''The Guardian''|vidita ye=28ma di aprilo 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di mayo]] - [[Ely Ould Mohamed Vall]], prezidanto di Mauritania (n. 1953)
[[Arkivo:Koivisto-1983.jpg|thumb|130px|[[Mauno Koivisto]]]]
* [[12ma di mayo]] - [[Mauno Koivisto]], chefministro e prezidanto di Finlando (n. 1923)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.tpk.fi/Public/default.aspx?contentid=361853&amp;culture=fi-FI |titulo=Presidentti Mauno Koivisto 1923-2017|vidita ye=20ma di mayo 2017|idiomo={{fi}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di mayo]] - [[Chris Cornell]], Usana muzikisto e kantisto ([[Soundgarden]], [[Audioslave]]) (n. 1964)
* 18ma di mayo - [[Jacque Fresco]],&lt;ref name=venusp&gt;{{Extera ligilo|autoro= Proyecto Venus|titulo=An Open Letter from Roxanne Meadows: Jacque died peacefully on the morning of May 18, 2017 at 101 years of age.|url=https://www.thevenusproject.com/|vidita ye=20ma di mayo 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt; Usana industriala desgnero, skriptisto, inventero, futuristo e fondinto di la ''Venus Project'' (n. 1916)
* [[23ma di mayo]] - [[Roger Moore]], Angla cinem-aktoro&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Sir Roger Moore dead: James Bond actor and British icon dies aged 89|url=http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/news/roger-moore-dead-james-bond-actor-dies-died-pretenders-aged-89-a7751516.html|vidita ye=23ma di mayo 2017|editero=The Independent}}&lt;/ref&gt; (n. 1927)
* [[27ma di mayo]] - [[Gregg Allman]], Usana muzikisto, kantisto e kompozisto ([[The Allman Brothers Band]]) (n. 1947)
* [[29ma di mayo]] - [[Manuel Noriega]], militisto e chefo di Panama (n. 1934)
* 29ma di mayo - [[Konstantinos Mitsotakis]], chefministro di Grekia (n. 1918)
* [[9ma di junio]] - [[Adam West]], Usan aktoro&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://omelete.uol.com.br/series-tv/noticia/morre-adam-west/ |titulo=Morre Adam West, o Batman da série de TV, aos 88 anos|editero=UOL |publikigita ye=10ma di junio 2016|idiomo={{pt}}}} &lt;/ref&gt;(n. 1928)
[[Arkivo:HelmutKohl.PNG|thumb|130px|[[Helmut Kohl]]]]
* [[16ma di junio]] - [[Helmut Kohl]], kancelero di Germania&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.publico.pt/2017/06/16/mundo/noticia/morreu-helmut-kohl-o-homem-que-uniu-a-alemanha-1775884|titulo=Morreu Helmut Kohl, o homem que uniu a Alemanha|editero=Público |vidita ye=16ma di junio 2017}}&lt;/ref&gt; (n. 1930)
* [[17ma di junio]] - [[Baldwin Lonsdale]], prezidanto di Vanuatu&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.publico.pt/2017/06/17/mundo/noticia/presidente-de-vanuatu-morre-de-ataque-cardiaco-aos-67-anos-1775996|titulo=Presidente de Vanuatu morre de ataque cardíaco aos 67 anos |editero=Público|vidita ye=17ma di junio 2017}}&lt;/ref&gt; (n. 1950)
* [[19ma di junio]] - [[Annikki Tähti]], Finlandana kantistino ed aktorino (n. 1929)
* [[22ma di junio]] - [[Quett Joni Masire]], prezidanto di Botswana (n. 1925)
* [[26ma di junio]] - [[Habib Thiam]], chefministro di Senegal (n. 1933)
* [[3ma di julio]] - [[Paolo Villaggio]], Italiana komikisto e cinem-aktoro (n. 1932)
* [[9ma di julio]] - [[Ilya Glazunov]], Rusa piktisto (n. 1930)
* [[13ma di julio]] - [[Liu Xiaobo]], Chiniana politikal aktivisto, Nobel-laureato pri paco&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Morre o Nobel da Paz chinês Liu Xiaobo|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/07/13/morre-o-nobel-da-paz-chines-liu-xiaobo.htm|editero=UOL|vidita ye=13ma di julio 2017}}&lt;/ref&gt; (n. 1955)
[[Arkivo:Martin Landau 02 (7560095728).jpg|thumb|130px|[[Martin Landau]]]]
* [[15ma di julio]] - [[Martin Landau]], Usan aktoro (n. 1928)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|autoro= Mike Barnes|titulo=Martin Landau, Oscar Winner for 'Ed Wood,' Dies at 89|url=http://www.hollywoodreporter.com/news/martin-landau-dead-ed-wood-811318 |vidita ye=16ma di julio 2017|editero=The Hollywood Reporter|publikigita ye=16ma di julio 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di julio]] - [[Chester Bennington]], Usana kantisto, kompozisto e muzikisto ([[Linkin Park]], Dead by Sunrise)&lt;ref name=ElPais&gt;{{Extera ligilo|url=https://elpais.com/cultura/2017/07/20/actualidad/1500575039_153934.html |titulo=Hallado muerto el vocalista de Linkin Park Chester Bennington|editero=El País|publikigita ye= 21ma di julio 2017|vidita ye=23ma di julio 2017}}&lt;/ref&gt; (n. 1976)
* [[21ma di julio]] - [[Hrvoje Šarinić]], chefministro di Kroatia (n. 1935)
* [[27ma di julio]] - [[Sam Shepard]], Usana skriptisto por cinemo, aktoro e filmifisto (n. 1943)
* [[29ma di julio]] - [[Redha Malek]], chefa ministro di Aljeria (n. 1931)
* [[30ma di julio]] - [[Anton Vratuša]], chefministro di Slovenia (n. 1915)
[[Arkivo:San Sebastian Film Festival Jeanne Moreau.jpg|thumb|130px|[[Jeanne Moreau]]]]
* [[31ma di julio]] - [[Jeanne Moreau]], Franc aktorino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2017/07/1905865-jeanne-moreau-marcou-a-arte-do-cinema-para-sempre.shtml|titulo=Jeanne Moreau marcou a arte do cinema para sempre|editero=Folha de S. Paulo|vidita ye=1ma di agosto 2017|publikigita ye=31ma di julio 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1928)
* [[6ma di agosto]] - [[Betty Cuthbert]], Australian atletino (n. 1938)
* [[20ma di agosto]] - [[Jerry Lewis]], Usana komediisto e cinem-aktoro&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Morre aos 91 anos Jerry Lewis, um dos maiores comediantes da história|url=http://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2017/08/1911462-ator-e-comediante-jerry-lewis-morre-aos-91-anos.shtml|editero=Folha de S.Paulo|vidita ye=20ma di agosto 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1926)
* [[21ma di agosto]] - [[Bajram Rexhepi]], chefministro di Kosovo (n. 1954)
* [[28ma di agosto]] - [[Tsutomu Hata]], chefministro di Japonia&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.japantimes.co.jp/news/2017/08/28/national/politics-diplomacy/former-prime-minister-tsutomu-hata-dies-82/#.WkVh13lG0ps |titulo=Tsutomu Hata, known for brief stint as prime minister, dies at 82|editero=The Japan Times|publikigita ye=28ma di agosto 2017|vidita ye=28ma di decembro 2017}}&lt;/ref&gt; (n. 1935)
[[Arkivo:Nico 2006 Tucson Wiki.png|thumb|130px|[[Nicolaas Bloembergen]]]]
* [[5ma di septembro]] - [[Nicolaas Bloembergen]], Nederlandan-Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1920)
* [[11ma di septembro]] - Tuanku [[Abdul Halim]], chefo di stato (''Yang di-Pertuan Agong'') di Malaizia (n. 1927)
* [[24ma di septembro]] - [[Gisèle Casadesus]], Franc aktorino (n. 1914)
* [[2ma di oktobro]] - [[Tom Petty]], Usana muzikisto ([[Tom Petty and the Heartbreakers]]) (n. 1950)
* [[3ma di oktobro]] - [[Jalal Talabani]], prezidanto e chefministro di Irak (n. 1933)
* [[4ma di oktobro]] - [[Liam Cosgrave]], chefministro di Republiko Irlando (n. 1920)&lt;ref name=Extra-ie2017-19-06a&gt;{{Extera ligilo|url= https://rip.ie/showdn.php?dn=332811/LiamCOSGRAVE/Rathfarnham/Dublin |titulo=Liam Cosgrave to have ‘limited State funeral’ as per family's wishes|editero=Extra.ie|autoro= Sandra Murphy |publikigita ye=6ma di oktovro2017|vidita ye=7ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di oktobro]] - [[Ralphie May]], Usan aktoro e komediisto (n. 1972)
* [[9ma di oktobro]] - [[Armando Calderón Sol]], prezidanto di Salvador (n. 1948)
* [[11ma di oktobro]] - [[Clifford Husbands]], generala guvernisto di Barbados (n. 1926)
* [[13ma di oktobro]] - [[Albert Zafy]], prezidanto di Madagaskar (n. 1927)
* [[17ma di oktobro]] - [[Danielle Darrieux]], Franc aktorino (n. 1917)
* [[22ma di oktobro]] - [[George Redburn Young]], Australiana muzikisto e kompozisto (n. 1946)
[[Arkivo:Fats_Domino_1977.jpg|thumb|130px|[[Fats Domino]]]]
* [[24ma di oktobro]] - [[Fats Domino]], Usana kantisto (n. 1928)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/music/2017/oct/25/fats-domino-new-orleans-rock-n-roll-pioneer-dies-aged-89|titulo=Fats Domino, rock'n'roll pioneer, dies aged 89 |editero=The Guardian|publikigita ye=24ma di oktobro 2017|vidita ye=28ma di oktobro 2017|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 24ma di oktobro - [[Robert Guillaume]], Usana televizion-aktoro (n. 1927)
* [[27ma di oktobro]] - [[Katalin Szőke]], Hungara natistino (n. 1935)
* [[3ma di novembro]] - [[Abdur Rahman Biswas]], prezidanto di Bangladesh (n. 1926)
* [[11ma di novembro]] - [[Kirti Nidhi Bista]], chefministro di Nepal (n. 1927)
* [[18ma di novembro]] - [[Youssouf Ouédraogo]], chefa ministro di Burkina Faso (n. 1952)
[[Arkivo:Jana Novotna (cropped).JPG|thumb|130px|[[Jana Novotná]]]]
* [[19ma di novembro]] - [[Jana Novotná]], Cheka tenisistino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/sport/tennis/42049507 |titulo=Jana Novotna: Former Wimbledon champion dies at age of 49|editero=BBC|publikigita ye=19ma di novembro 2017|vidita ye=24ma di novembro 2017}}&lt;/ref&gt; (n. 1968)
* 19ma di novembro - [[Charles Manson]], Usana kriminero e chefo di sekto (n. 1934)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Charles Manson, leader of murderous '60s cult, dead at 83|url=http://edition.cnn.com/2017/11/20/us/charles-manson-dead/index.html|editero=CNN.com|vidita ye=26ma di novembro 2017|publikigita ye=19ma di novembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di novembro]] - [[Rance Howard]], Usana cinem- e televizion-aktoro (n. 1928)
* [[29ma di novembro]] - [[Jerry Fodor]], Usana filozofo (n. 1935)
* [[4ma di decembro]] - [[Ali Abdullah Saleh]], prezidanto di Yemen (n. 1942)
* [[5ma di decembro]] - Rejulo [[Mihai la 1ma di Rumania]] (n. 1921)
[[Arkivo:Johnny hallyday (2003).jpg|thumb|130px|[[Johnny Hallyday]]]]
* [[6ma di decembro]] - [[Johnny Hallyday]], Franca kantisto ed aktoro&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.lci.fr/people/en-direct-mort-de-johnny-hallyday-pas-funerailles-nationales-mais-ceremonie-obseques-eglise-madeleine-paris-michel-drucker-2072601.html|titulo=EN DIRECT - Mort de Johnny Hallyday : hommages, souvenirs, témoignages... le jour d'après|editero=LCI.fr|vidita ye=7ma di decembro 2017|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1943)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.lepoint.fr/culture/johnny-hallyday-est-mort-06-12-2017-2177546_3.php|titulo=Johnny Hallyday : le monstre sacré nous a quittés|editero=Le Point |publikigita ye=6ma di decembro 2017|vidita ye=7ma di decembro 2017|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di decembro]] - [[Kim Jong-hyun]], Sudkoreana kantisto (n. 1990)
* [[21ma di decembro]] - [[Bruce McCandless II]], Usan astronauto (n. 1937)
* [[24ma di decembro]] - [[Heather Menzies]], Kanadan aktorino (n. 1949)
* [[28ma di decembro]] - [[Rose Marie]], Usana cinem- e televizion-aktorino (n. 1923)

== Nobel-premiiziti ==
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Kip Thorne]], [[Rainer Weiss]], [[Barry Barish]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/ciencia/2017/10/1923839-nobel-de-fisica-para-vai-para-deteccao-das-ondas-gravitacionais.shtml |titulo=Nobel de Física vai para ciencistas que detectaram ondas gravitacionais|editero=Folha de S.Paulo|vidita ye=3ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Jacques Dubochet]], [[Joachim Frank]], [[Richard Henderson]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Michael Rosbash]], [[Michael Warren Young]], [[Jeffrey Connor Hall]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/ciencia/2017/10/1923523-descoberta-sobre-o-relogio-biologico-rende-nobel-de-fisiologia-ou-medicina.shtml |titulo=Nobel de fisiologia ou medicina vai para pesquisas sobre relógio biológico|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=2ma di oktobro 2017|vidita ye=3ma di oktobro 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Kazuo Ishiguro]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/books/2017/oct/05/kazuo-ishiguro-wins-the-nobel-prize-in-literature|titulo=Kazuo Ishiguro wins the Nobel prize in literature 2017 |editero=The Guardian|publikigita ye=6ma di oktobro 2017|vidita ye=30ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Internaciona Kampanio pri l'Aboliso di Nuklear Armi]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Campanha Internacional para a Abolição das Armas Nucleares ganha Nobel da Paz 2017|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/ican-ganha-nobel-da-paz-2017.ghtml|editero=G1|publikigita ye=6ma di oktobro 2017|vidita ye=30ma di januaro 2018}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Richard Thaler]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.r7.com/economia/richard-h-thaler-ganha-o-premio-nobel-de-economia-09102017|titulo=Richard H. Thaler ganha o prêmio Nobel de Economia|editero=R7|publikigita ye=9ma di oktobro 2017|vidita ye=30ma di januaro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 2010a]]</text>
      <sha1>040v1txtskhjki75iyp41uiwoyskmlz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Yekaterinburg</title>
    <ns>0</ns>
    <id>48190</id>
    <revision>
      <id>994807</id>
      <parentid>937451</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T11:59:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1380" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Yekaterinburg
| Flago= Flag_of_Yekaterinburg_(Sverdlovsk_oblast).svg
| Blazono= Coat_of_Arms_of_Yekaterinburg_(Sverdlovsk_oblast).svg
| Imajo = EKB_Montage_2017.png
| TextodilImajo = Kelk imaji pri Yekaterinburg.
| Mapo = Map_of_Russia_-_Sverdlovsk_Oblast_(2008-03).svg
| DetalozaMapo = Sverdlovskaya-pozkarta.png
| DetalozaMapoX = .36
| DetalozaMapoY = 1.01
| DetalozaMapoEtiketo= Yekaterinburg
| Shablono_lando= {{RUS}}
| Regiono= {{RU-SVE}}
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= 
| Latitudo= 56º50'N
| Longitudo= 60º35'E
| Altitudo= 270
| Surfaco= 468
| Habitanti = {{formatnum:1455904}}
| Yaro= 2017
| Denseso di habitantaro = 3110,91
| Chefurbo =
| Disto = 
| Horala_zono = +5
| Reto= www.ekburg.ru
}}
'''Yekaterinburg''' (ad 1991 – Sverdlovsk) esas urbo en [[Rusia]], chefurbo di [[provinco Sverdlovsk]]. Segun statistiki dil yaro 2017, ol havis {{formatnum:1455904}} habitanti. Entote ol havas 468 km².

Ol esas un ek la precipua ekonomiala centri de Rusia, e lua ekonomio e habitantaro kreskabas multe dum recenta yari. Kelka de la maxim alta edifici de Rusia jacas en Yekaterinburg. Ol selektesis por gastigar kelka partii de la [[Mondala Kupo di Futbalo 2018]].

[[Kategorio:Urbi en provinco Sverdlovsk|Yekaterinburg]]
[[Kategorio:Distrikti di provinco Sverdlovsk|Yekaterinburg]]
[[Kategorio:Yekaterinburg]]</text>
      <sha1>5jk9o7fbtjqasit2qwifya6u85ez2jd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>994808</id>
      <parentid>994807</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T12:00:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1450" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Yekaterinburg
| Flago= Flag_of_Yekaterinburg_(Sverdlovsk_oblast).svg
| Blazono= Coat_of_Arms_of_Yekaterinburg_(Sverdlovsk_oblast).svg
| Imajo = EKB_Montage_2017.png
| TextodilImajo = Kelk imaji pri Yekaterinburg.
| Mapo = Map_of_Russia_-_Sverdlovsk_Oblast_(2008-03).svg
| DetalozaMapo = Sverdlovskaya-pozkarta.png
| DetalozaMapoX = .36
| DetalozaMapoY = 1.01
| DetalozaMapoEtiketo= Yekaterinburg
| Shablono_lando= {{RUS}}
| Regiono= {{RU-SVE}}
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= 
| Latitudo= 56º50'N
| Longitudo= 60º35'E
| Altitudo= 270
| Surfaco= 468
| Habitanti = {{formatnum:1455904}}
| Yaro= 2017
| Denseso di habitantaro = 3110,91
| Chefurbo =
| Disto = 
| Horala_zono = +5
| Reto= www.ekburg.ru
}}
'''Yekaterinburg''' (ad 1991 – Sverdlovsk) esas urbo en [[Rusia]], chefurbo di [[provinco Sverdlovsk]]. Segun statistiki dil yaro 2017, ol havis {{formatnum:1455904}} habitanti. Entote ol havas 468 km².

Ol esas un ek la precipua ekonomiala centri de Rusia, e lua ekonomio e habitantaro kreskabas multe dum recenta yari. Kelka de la maxim alta edifici de Rusia jacas en Yekaterinburg. Ol selektesis por gastigar kelka partii de la [[Mondala Kupo di Futbalo 2018]].

{{Urbi di provinco Sverdlovsk}}
{{Distrikti di provinco Sverdlovsk}}

[[Kategorio:Urbi en provinco Sverdlovsk|Yekaterinburg]]
[[Kategorio:Distrikti di provinco Sverdlovsk|Yekaterinburg]]
[[Kategorio:Yekaterinburg]]</text>
      <sha1>qgf1qakfcdbox4ctd8ifggg4iod9rx7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ange-Félix Patassé</title>
    <ns>0</ns>
    <id>50139</id>
    <revision>
      <id>994813</id>
      <parentid>951650</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T12:37:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+imajo</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1033" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo    = Ange-Félix Patassé
|Imajo   = [[Arkivo:Patassé.png|180px]]
|Politikala_titulo = Prezidanto
|Shablono_lando= {{CAF}}
|Guvernisteso= de la [[22ma di oktobro]] [[1993]] til la [[15ma di mayo]] [[2003]]
|Precedanto1= [[André Kolingba]]
|Sucedanto1= [[François Bozizé]]
|Naskodio = [[25ma di januaro]] [[1937]]
|Nask-urbo= Paoua, [[Ubangi-Shari]]
|Mort-dio = [[5ma di aprilo]] [[2011]]
|Mort-urbo = [[Douala]], [[Kamerun]]
|Spozo= 
|Profesiono= politikisto
|Partiso= ''Mouvement pour la Libération du Peuple Centrafricain''
}}
'''Ange-Félix Patassé''', politikisto, n. ye la [[25ma di januaro]] [[1937]] til la [[5ma di aprilo]] [[2011]], esis [[prezidanto]] di [[Centrafrika]] de 1993 til 2003.

{{Tabelo di sucedo
| Precedanto = [[André Kolingba]]
| Nomo di listo = Listo pri prezidanti di Centrafrika
| Titulo di listo = Prezidanto di Centrafrika
| Komenco = [[1993]]
| Fino = [[2003]]
| Sucedanto = [[François Bozizé]]}}

{{DEFAULTSORT:Patasse, Ange-Felix}}
[[Kategorio:Prezidanti di Centrafrika]]</text>
      <sha1>lvrwvpji07jemuycxkk3jdln7taava0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>André Kolingba</title>
    <ns>0</ns>
    <id>50140</id>
    <revision>
      <id>994812</id>
      <parentid>951661</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T12:35:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+imajo</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1120" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo    = André-Dieudonné Kolingba
|Imajo   = [[Arkivo:President André Kolingba (central african republic).png|180px]]
|Politikala_titulo = Prezidanto
|Shablono_lando= {{CAF}}
|Guvernisteso= de la [[1ma di septembro]] [[1981]] til la [[22ma di oktobro]] [[1993]]
|Precedanto1= [[David Dacko]]
|Sucedanto1= [[Ange-Félix Patassé]]
|Naskodio = [[12ma di agosto]] [[1936]]
|Nask-urbo= [[Bangui]], [[Ubangi-Shari]]
|Mort-dio = [[7ma di februaro]] [[2010]]
|Mort-urbo = [[Paris]], [[Francia]]
|Spozo= 
|Profesiono= militisto e politikisto
|Partiso= ''Rassemblement Démocratique Centrafricain'' - RDC
}}
'''André-Dieudonné Kolingba''', militisto e politikisto n. ye la [[12ma di agosto]] [[1936]] til la [[7ma di februaro]] [[2010]], esis [[prezidanto]] di [[Centrafrika]] de 1981 til 1993.

{{Tabelo di sucedo
| Precedanto = [[David Dacko]]
| Nomo di listo = Listo pri prezidanti di Centrafrika
| Titulo di listo = Prezidanto di Centrafrika
| Komenco = [[1981]]
| Fino = [[1993]]
| Sucedanto = [[Ange-Félix Patassé]]}}

{{DEFAULTSORT:Kolingba, Andre Dieudonne}}
[[Kategorio:Prezidanti di Centrafrika]]</text>
      <sha1>0dqygai5kuv2wejaply426ehipwkwqj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bodo Schiffmann</title>
    <ns>0</ns>
    <id>51553</id>
    <revision>
      <id>994844</id>
      <parentid>985556</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T02:17:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2524" xml:space="preserve">{{Biografio
| Nomo= Bodo Schiffmann
| Imajo= [[Arkivo:Querdenken 731 (Ulm) 4. Juli 2020 (29).JPG|180px]]
|Profesiono= [[mediko]], [[politikisto]]
|Shablono_lando= {{GER}}
| Naskodio=  [[20ma di junio]] [[1968]]
| Nask-urbo= [[Beuel]], [[Germania]]
}}
'''Bodo Schiffmann''', n. en [[20ma di junio]] [[1968]] in [[Beuel]], [[Germania]], esas [[Germania|Germana]] [[mediko]] e [[politikisto]]. Ilu kritikis la restrikti dal [[Germania|Germana]] guvernerio koncerne l'epidemio di [[COVID-19]]-viruso, e organizis rezisto kontre ica politiko. Bodo Schiffmann esis inter la fonderi di la partiso ''Widerstand2020'', ed ye la 14ma di junio 2021 lu fondis politikala partiso [[Wir2020]] (''Ni2020''), ma il anke abandonis ca partiso kurtatempe pose.

==Personala e profesionala vivo==
Bodo Schiffmann studiis [[medicino]] en [[Heidelberg]] e [[Mannheim]]. Sua specalajo esas otorinolaringologio e vertijo-maladesi. Bodo Schiffmann laboras kom [[mediko]]. Ye la yaro 2006 Bodo Schiffmann apertigis mediko-praktiko en [[Sinsheim]] por privata kuracati qui sufras pro vertijo-maledesi. Schiffmann skribis artikli por revuo di medicino [[Leading Medicine Guide]].

==Schiffmann kom politikisto==
Depos la 14ma di marto 2020 Bodo Schiffmann publikigis videi che [[YouTube]] pri la [[pandemio]] [[COVID-19]]. En ca videi Schiffmann kritikis kom &quot;exajerata&quot; la restrikti adoptita en [[Germania]] por kombatar la pandemio [[COVID-19]]. Il atakis aparta la viruso-specialisto qua konsilas la [[Germania|Germana]] guvernerio. Sua YouTube-kanalo ja havis  {{formatnum:159000}} abonanti ye junio 2020.

Bodo Schiffmann esis inter la fondinti dil politikala partiso [[Widerstand2020]] ([[Rezisto2020]]) qua organizis la ''[[Higieniala Demonstri]]'' en [[Germania]] e demandis fino dil restrikti adoptita pro [[COVID-19]]-[[pandemio]]. Bodo Schiffmann livis la partiso [Widerstand2020]] ye la 4ma di junio 2020 e fondis ye la 14ma di junio 2020 la nova partiso [[Wir2020]] (Ni2020).

==Kritiki kontre Schiffmann==
La tezi da Schiffmann pri la [[pandemio]] [[COVID-19]] kontredicas l'oficiala politiko di [[Germania]]. Schiffmann kritikesis kom adheranto di konspiro-teorii, e ke il trivialigis la danjeri di la pandemio. Altra kritiko esas ke ilu havas financala interesi e politikala ambicii.

==Ligili==
* [https://www.youtube.com/channel/UCfPIdT5vkOwQyDAtyhxaFzw Kanalo da Bodo Schiffmann che YouTube]
* [https://start.wir2020-partei.de/ Interreto-pagino dil partiso Wir2020]

{{DEFAULTSORT:Schiffmann, Bodo}}
[[Kategorio:Germana politikisti]]</text>
      <sha1>d4cd5fderugi8o78lpk81s5non0lcc1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Listo pri misioni a la Luno</title>
    <ns>0</ns>
    <id>52570</id>
    <revision>
      <id>994856</id>
      <parentid>980703</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T07:16:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>[[Pioneer 4]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4115" xml:space="preserve">Ca ne-kompleta listo, en ordineso di tempo, donas rezumi di kosmosondili e spaconavi qui atingis la [[Luno]]: li esis en orbito cirkum la Luno, od atingis la surfaco per dolca arivo o per koliziono. La listo inkluzas faliinta misioni.

* 1959 - ''[[Luna 1]]'', segun la projeto, frapus la Luno; tamen ol faliis kolizionar, ed eniris orbito cirkum la [[suno]].
* 1959 - ''[[Pioneer 4]]'' preterpasis la Luno ed eniris orbito cirkum la suno.
* 1959 - ''[[Luna 2]]'' frapis la Luno; ol esis l'unesma objekto di homi qua atingis ol.
* 1959 - ''[[Luna 3]]'', unesmafoye, fotografis la fora latero di la Luno.
* 1962 - ''[[Ranger 4]]'' frapis la Luno, ma pro falio di la komputero ol ne transmisis fotografuri.
* 1964 - ''[[Ranger 6]]'' frapis la Luno quale intencite, ma la kameri por survoye fotografar ol ne funcionis.
* 1964 - ''[[Ranger 7]]'' frapis la Luno quale intencite, survoye fotografante la Luno.
* 1965 - ''[[Ranger 8]]''  frapis la Luno quale intencite, survoye fotografante la Luno.
* 1965 - ''[[Ranger 9]]'' frapis la Luno quale intencite, survoye fotografante la Luno.
* 1965 - ''[[Luna 8]]'', segun la projeto, dolce atingus la surfaco; tamen lo ne sucesis ed ol frapis la surfaco.
* 1966 - ''[[Luna 9]]'', unesmafoye, dolce atingis la surfaco di la Luno, e fotografis olua cirkumajo.
* 1966 - ''[[Surveyor 1]]'' dolce atingis la surfaco di la Luno, e fotografis ol.
* 1966 - ''[[Surveyor 2]]'' ne sucesis dolce atingar la surfaco, ma pro eroro ol frapis la Luno.
* 1967 - ''[[Lunar Orbiter 3]]'' eniris orbito cirkum la Luno e fotografis la surfaco.
* 1967 - ''[[Surveyor 3]]'' dolce atingis la surfaco; ol havis instrumento por exkavar specimeno di sulo de la surfaco, qua esis fotografita, e to sucesoze funcionis.
* 1967 - ''[[Lunar Orbiter 4]]'' eniris orbito super la poli di la Luno; ol prenis fotografuri e trovis kosmala radiado.
* 1967 - ''[[Surveyor 5]]'' dolce atingis la surfaco e prenis multa fotografuri; ol anke analizis la surfaco.
* 1967 - ''[[Surveyor 6]]'' dolce atingis la surfaco; ol pose levis su til alteso 3 metri, e ri-atingis la surfaco proxim la originala loko; ol fotografis olua antea pedotraci.
* 1968 - ''[[Surveyor 7]]'' atingis la surfaco e kelke exkavis la surfaco, pose fotografante la rezulti.
* 1968 - ''[[Apollo 8]]'', kun tri homi, facis 10 orbiti di la Luno.
* 1969 - ''[[Apollo 10]]'', kun tri homi, facis 31 orbiti di la Luno, e la lunala modulo esis probata super la surfaco.
* 1969 - ''[[Apollo 11]]'' atingis la Luno; unesmafoye, homi pozis pedi sur la surfaco.
* 1969 - ''[[Apollo 12]]'' atingis la Luno, e la voyajanti marchis a ''Surveyor 3''.
* 1970 - ''[[Apollo 13]]'', pro falio di equipajo, faliis atingar la surfaco di la Luno, tamen la tri voyajanti sucesoze rivenis a Tero.  
* 1970 - ''[[Luna 16]]'' retrovenis de la Luno kun specimeno di sulo.
* 1970 - ''[[Luna 17]]'' sucesoze arivis adsur la luno portante veturo por explorar la surfaco. 
* 1971 - ''[[Apollo 14]]'' atingis la Luno, e du homi facis exkursi por kolektar petri.
* 1971 - ''[[Apollo 15]]'' atingis la Luno, e du homi facis exkursi en lunala vehilo, kovrante 27,9 km.
* 1971 - ''[[Luna 18]]'' kolizionis kun la Luno e faliis retrovenar kun specimeno di sulo.
* 1971 - ''[[Luna 19]]'', en orbito cirkum la Luno, fotografis la sufaco e studiis la gravito-feldo.
* 1972 - ''[[Apollo 16]]'' atingis la Luno, e du homi facis exkursi en vehilo, kovrante 26,7 km.
* 1972 - ''[[Apollo 17]]'' atingis la Luno, e du homi facis exkursi en vehilo, kovrante 35,9 km; lo esis la lasta vizito di homi a la Luno. 
* 1976 - ''[[Luna 24]]'' prenis specimeno di la sulo per olua borilo, e retroarivis ye Tero kun la specimeno.
* 2009 - ''[[Lunar Reconnaissance Orbiter]]'', en orbito cirkum la Luno, komencis surveyar la surfaco.
* 2013 - ''[[Chang'e 3]]'' dolce atingis la surfaco di la Luno; ol esis l'unesma sondilo qua facis  lo depos ''Luna 24''.
* 2019 - ''[[Chang'e 4]]'' dolce arivis sur la fora latero di la Luno; ol esis l'unesma sondilo qua facis lo.
* 2020 - ''[[Chang'e 5]]''  prenis specimeno di la sulo per olua borilo, e retroarivis ye Tero kun la specimeno.
[[Kategorio:Spaconavi]]</text>
      <sha1>emo44qowgbaxerhoi1qril2h1cx8p7d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Yoshihide Suga</title>
    <ns>0</ns>
    <id>54631</id>
    <revision>
      <id>994854</id>
      <parentid>980794</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T03:53:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>352</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing Yoshihide_Suga_20200916.jpg with [[File:Yoshihide_Suga_20200924.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: According to the Exif information in the original version of this image which is from the</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1058" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo              = Yoshihide Suga
|Imajo             = [[Arkivo:Yoshihide Suga 20200924.jpg|180px]]
|Politikala_titulo = Chefministro
|Shablono_lando    = {{JAP}}
|Guvernisteso      = de la [[16ma di septembro]] [[2020]] til la [[4ma di oktobro]] [[2021]]
|Precedanto1       = [[Shinzo Abe]]
|Sucedanto1        = [[Fumio Kishida]]
|Naskodio          = [[6ma di decembro]] [[1948]]
|Nask-urbo         = Yuzawa, Akita, [[Japonia]]
|Mort-dio          =
|Mort-urbo         = 
|Spozo             = Mariko Suga
|Partiso           = ''Jiyū-Minshutō''
|Profesiono        = politikisto
}}
'''Yoshihide Suga''', politikisto, n. ye la [[6ma di decembro]] [[1948]], esis [[Chefministro]] di [[Japonia]] de la [[16ma di septembro]] [[2020]] til la [[4ma di oktobro]] [[2021]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto = [[Shinzo Abe]]
|Nomo di listo = Listo pri chefministri di Japonia
|Titulo di listo = Chefministro di Japonia
|Komenco = 2020
|Fino = 2021
|Sucedanto = [[Fumio Kishida]]
}}

{{DEFAULTSORT:Suga, Yoshihide}}
[[Kategorio:Chefministri di Japonia]]</text>
      <sha1>5y27t84qp9f441hxjpogt79jbcvuvtk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Simon de Montfort</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57924</id>
    <revision>
      <id>994816</id>
      <parentid>994061</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T13:35:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="740" xml:space="preserve">[[Arkivo:Simon Leicester.jpg|thumb]]
'''Simon de Montfort, 6ma Komto di Leicester''' (n. c. 1208, m. [[4ma di agosto]] [[1265]]) esis Angla nobelo.

Il entraprezis establisar sistemo por regulizar la agi di la rejo [[Henry la 3ma di Anglia|Henry la 3ma]], per komitato di 24 membri selektata de nobeli e royalisti, qua esus kontrolata da okazionala parlamento.

Ye la 4ma di agosto 1265, en [[Worcestershire]], eventis la batalio di [[Evesham]]. Simon de Montfort, kun Angla baroni e lia armeo, kombatis kontre la rejala armeo di princo Edward (futura rejulo [[Edward la 1ma di Anglia]]), filiulo di Henry la 3ma. La multe plu granda rejala armeo esis vinkoza e De Montfort ocidesis; ilua entraprezo abandonesis.

[[Kategorio:Angla nobeli]]</text>
      <sha1>51uy4vjsya5ntmrhvkoxk5zttc7uzdw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorio:Urbi en provinco Sverdlovsk</title>
    <ns>14</ns>
    <id>58090</id>
    <revision>
      <id>994804</id>
      <timestamp>2022-08-11T11:59:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61" xml:space="preserve">[[Kategorio:Urbi en Rusia]]
[[Kategorio:Provinco Sverdlovsk]]</text>
      <sha1>96mydghv08188koekz4ech318rsjwq3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorio:Distrikti di provinco Sverdlovsk</title>
    <ns>14</ns>
    <id>58091</id>
    <revision>
      <id>994805</id>
      <timestamp>2022-08-11T11:59:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33" xml:space="preserve">[[Kategorio:Provinco Sverdlovsk]]</text>
      <sha1>p96hdcxjcoprkhfbe592awccrjgeywb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorio:Yekaterinburg</title>
    <ns>14</ns>
    <id>58092</id>
    <revision>
      <id>994806</id>
      <timestamp>2022-08-11T11:59:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33" xml:space="preserve">[[Kategorio:Provinco Sverdlovsk]]</text>
      <sha1>p96hdcxjcoprkhfbe592awccrjgeywb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Shablono:RU-PNZ</title>
    <ns>10</ns>
    <id>58093</id>
    <revision>
      <id>994818</id>
      <timestamp>2022-08-11T13:47:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="83" xml:space="preserve">[[Arkivo:Flag of Penza Oblast.svg|22px|border]] [[Provinco Penza|Penza]]&lt;noinclude&gt;</text>
      <sha1>mosgnsyhz2me27ptj3yyceiqejunekr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Shablono:Distrikti di provinco Penza</title>
    <ns>10</ns>
    <id>58094</id>
    <revision>
      <id>994819</id>
      <timestamp>2022-08-11T13:48:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1611" xml:space="preserve">{| style=&quot;clear:both; margin-top:.5em; text-align:center&quot; width=&quot;100%&quot; class=&quot;toccolours itwiki_template_toc&quot;
| [[Arkivo:Flag of Penza Oblast.svg|30px]]
! bgcolor=&quot;lightsteelblue&quot; width=&quot;100%&quot;| Distrikti di [[provinco Penza]]
| [[Arkivo:Flag of Penza Oblast.svg|30px]]
|-
| colspan=&quot;3&quot; | '''[[Kuzneck]]'''{{·w}} '''[[Penza]]'''{{·w}} '''[[Zarechni (Penza)|Zarechni]]'''{{·w}} [[Distrikto Bashmakovo|Bashmakovo]]{{·w}} [[Distrikto Bekovo (Penza)|Bekovo]]{{·w}} [[Distrikto Belinski|Belinski]]{{·w}} [[Distrikto Bessonovka|Bessonovka]]{{·w}} [[Distrikto Gorodishche (Penza)|Gorodishche]]{{·w}} [[Distrikto Issa (Penza)|Issa]]{{·w}} [[Distrikto Kamenka (Penza)|Kamenka]]{{·w}} [[Distrikto Kolishlei|Kolishlei]]{{·w}} [[Distrikto Kondol|Kondol]]{{·w}} [[Distrikto Kuzneck|Kuzneck]]{{·w}} [[Distrikto Lopatino (Penza)|Lopatino]]{{·w}} [[Distrikto Lunino (Penza)|Lunino]]{{·w}} [[Distrikto Malaya Serdoba|Malaya Serdoba]]{{·w}} [[Distrikto Mokshan|Mokshan]]{{·w}} [[Distrikto Narovchat|Narovchat]]{{·w}} [[Distrikto Neverkino|Neverkino]]{{·w}} [[Distrikto Nijni Lomov|Nijni Lomov]]{{·w}} [[Distrikto Nikolsk (Penza)|Nikolsk]]{{·w}} [[Distrikto Pachelma|Pachelma]]{{·w}} [[Distrikto Russki Kameshkir|Russki Kameshkir]]{{·w}} [[Distrikto Shemisheika|Shemisheika]]{{·w}} [[Distrikto Serdobsk|Serdobsk]]{{·w}} [[Distrikto Sosnovoborsk (Penza)|Sosnovoborsk]]{{·w}} [[Distrikto Spassk|Spassk]]{{·w}} [[Distrikto Tamala|Tamala]]{{·w}} [[Distrikto Vadinsk|Vadinsk]]{{·w}} [[Distrikto Zemetchino|Zemetchino]]
|}&lt;noinclude&gt;
[[Kategorio:Shabloni pri la geografio di Rusia|{{PAGENAME}}]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qewv7fhz1iw7o25oex2i590htdnqcui</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Shablono:Kolonieti urbaltipa di provinco Penza</title>
    <ns>10</ns>
    <id>58095</id>
    <revision>
      <id>994820</id>
      <timestamp>2022-08-11T13:48:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="837" xml:space="preserve">{| style=&quot;clear:both; margin-top:.5em; text-align:center&quot; width=&quot;100%&quot; class=&quot;toccolours itwiki_template_toc&quot;
| [[Arkivo:Flag of Penza Oblast.svg|30px]]
! bgcolor=&quot;lightsteelblue&quot; width=&quot;100%&quot;| Kolonieti urbaltipa di [[provinco Penza]]
| [[Arkivo:Flag of Penza Oblast.svg|30px]]
|-
| colspan=&quot;3&quot; | [[Bashmakovo]]{{·w}} [[Bekovo (Penza)|Bekovo]]{{·w}} [[Chaadayevka]]{{·w}} [[Issa (Penza)|Issa]]{{·w}} [[Kolishlei]]{{·w}} [[Lunino (Penza)|Lunino]]{{·w}} [[Mokshan]]{{·w}} [[Pachelma]]{{·w}} [[Shemisheika]]{{·w}} [[Sosnovoborsk (Penza)|Sosnovoborsk]]{{·w}} [[Sura (Penza)|Sura]]{{·w}} [[Tamala (Penza)|Tamala]]{{·w}} [[Verhozim]]{{·w}} [[Yevlashevo (Penza)|Yevlashevo]]{{·w}} [[Zemetchino]]{{·w}} [[Zolotaryovka (Penza)|Zolotaryovka]]
|}&lt;noinclude&gt;
[[Kategorio:Shabloni pri la geografio di Rusia|{{PAGENAME}}]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>dw7c0w6600auy3z8owpz6cn91lt0x9f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Shablono:Urbi di provinco Penza</title>
    <ns>10</ns>
    <id>58096</id>
    <revision>
      <id>994821</id>
      <timestamp>2022-08-11T13:49:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="685" xml:space="preserve">{| style=&quot;clear:both; margin-top:.5em; text-align:center&quot; width=&quot;100%&quot; class=&quot;toccolours itwiki_template_toc&quot;
| [[Arkivo:Flag of Penza Oblast.svg|30px]]
! bgcolor=&quot;lightsteelblue&quot; width=&quot;100%&quot;| Urbi di [[provinco Penza]]
| [[Arkivo:Flag of Penza Oblast.svg|30px]]
|-
| colspan=&quot;3&quot; | [[Belinski (urbo)|Belinski]]{{·w}} [[Gorodishche (Penza)|Gorodishche]]{{·w}} [[Kamenka (urbo, Penza)|Kamenka]]{{·w}} [[Kuzneck]]{{·w}} [[Nijni Lomov]]{{·w}} [[Nikolsk (Penza)|Nikolsk]]{{·w}} [[Penza]]{{·w}} [[Serdobsk]]{{·w}} [[Spassk (Penza)|Spassk]]{{·w}} [[Sursk]]{{·w}} [[Zarechni (Penza)|Zarechni]]
|}&lt;noinclude&gt;
[[Kategorio:Shabloni pri la geografio di Rusia|{{PAGENAME}}]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>6uef2oqlkx9cq623urxgvd7c6ffqp8i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorio:Provinco Penza</title>
    <ns>14</ns>
    <id>58097</id>
    <revision>
      <id>994822</id>
      <timestamp>2022-08-11T13:50:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40" xml:space="preserve">[[Kategorio:Subdividuri di Rusia|Penza]]</text>
      <sha1>kvo931ksx537nyrwljqazyl1om5s0ov</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Penza</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58098</id>
    <revision>
      <id>994823</id>
      <timestamp>2022-08-11T13:51:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5239" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Penza
|Lokala_nomo                = Пензенская область
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = [[Rusia]]
|TipoRegiono0               = Provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = Troice-scanov monastery DSC08705.jpg
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = Flag of Penza Oblast.svg
|blazono                    = Coat of arms of Penza Oblast.svg
|mapo                       = Map of Russia - Penza Oblast.svg
|MapoNomo                   = di Rusia
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Penza]]
|precipua_loko              = [[Kuzneck]], [[Zarechni (Penza)|Zarechni]], [[Kamenka (urbo, Penza)|Kamenka]]
|iso3166_2                  = RU-PNZ
|ru_okato                   = 56 000 000 000
|Estro_1                    = Guberniestro
|subdividur_estro_1         = Oleg Vladimirovich Melnichenko
|Estro_2                    = Prezidanto di provinca Duma
|subdividur_estro_2         = Valeri Kuzmich Lidin
|linguo                     = [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = {{formatnum:1274062}} &lt;small&gt;(2022)&lt;/small&gt;
|denseso                    = 29,39
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:43352}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 53°15'00&quot;N
|longitudo                  = 44°34'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+3
|postokodexo                = 440000–442999 
|telefonkodexo              = +7 841xx
|automobilokodexo           = 58
|retopagino                 = {{URL|https://www.pnzreg.ru/}}
}}
'''Provinco Penza''' esas un de subdividuri di [[Rusia]]. La provinco esas dividita en 30 distrikti (3 de oli urbala), ed olua chefurbo esas [[Penza]].

== Precipua loki ==
De loki en la provinco super 20 000 habitanti esas:
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align: right;&quot;
! Loko !! habitantaro&lt;ref name=&quot;y2021&quot;&gt;{{cite web|language={{ru}}|title = Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года|accessdate = 11ma di agosto 2022|publisher = rosstat.gov.ru|url = https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/MZmdFJyI/chisl_%D0%9C%D0%9E_Site_01-01-2021.xlsx}}&lt;/ref&gt; !! Surfaco&lt;br /&gt;&lt;small&gt;[km²]&lt;/small&gt;
|-
|align=&quot;left&quot;| [[Arkivo:Coat of Arms of Penza (Penza oblast) (2001).png|25px]] '''[[Penza]]'''
| 509 51&lt;ref name=&quot;y2022&quot;&gt;{{cite web|language={{ru}}|title = Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2022 года|accessdate = 11ma di agosto 2022|publisher = rosstat.gov.ru|url = https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/chisl_%D0%9C%D0%9E_Site_01-01-2022.xlsx}}&lt;/ref&gt; || 304,56
|-
|align=&quot;left&quot;| [[Arkivo:Coat of Arms of Kuznetsk (Penza oblast).png|25px]] [[Kuzneck]]
| 80 497 || 42,08
|-
|align=&quot;left&quot;| [[Arkivo:Coat of Arms of Zarechny (Penza oblast).png|25px]] [[Zarechni (Penza)|Zarechni]]
| 65 502 || 27,61
|-
|align=&quot;left&quot;| [[Arkivo:Coat of Arms of Kamenka (Penza oblast).png|25px]] [[Kamenka (urbo, Penza)|Kamenka]]
| 34 577 || 23,95
|-
|align=&quot;left&quot;| [[Arkivo:Coat of Arms of Serdobsk (Penza oblast).png|25px]] [[Serdobsk]]
| 30 420 || 42
|-
|align=&quot;left&quot;| [[Arkivo:Coat of Arms of Nizhny Lomov (Penza oblast).png|25px]] [[Nijni Lomov]]
| 20 511 || 14,50
|}

== Distrikti ==
De 30 distrikti esas 3 urbi kom ligitima (urbala) distrikti: [[Kuzneck]], [[Penza]] e [[Zarechni (Penza)|Zarechni]]. La cetera 27 distrikti esas: [[Distrikto Bashmakovo|Bashmakovo]], [[Distrikto Bekovo (Penza)|Bekovo]], [[Distrikto Belinski|Belinski]], [[Distrikto Bessonovka|Bessonovka]], [[Distrikto Gorodishche (Penza)|Gorodishche]], [[Distrikto Issa (Penza)|Issa]], [[Distrikto Kamenka (Penza)|Kamenka]], [[Distrikto Kolishlei|Kolishlei]], [[Distrikto Kondol|Kondol]], [[Distrikto Kuzneck|Kuzneck]], [[Distrikto Lopatino (Penza)|Lopatino]], [[Distrikto Lunino (Penza)|Lunino]], [[Distrikto Malaya Serdoba|Malaya Serdoba]], [[Distrikto Mokshan|Mokshan]], [[Distrikto Narovchat|Narovchat]], [[Distrikto Neverkino|Neverkino]], [[Distrikto Nijni Lomov|Nijni Lomov]], [[Distrikto Nikolsk (Penza)|Nikolsk]], [[Distrikto Pachelma|Pachelma]], [[Distrikto Russki Kameshkir|Russki Kameshkir]], [[Distrikto Shemisheika|Shemisheika]], [[Distrikto Serdobsk|Serdobsk]], [[Distrikto Sosnovoborsk (Penza)|Sosnovoborsk]], [[Distrikto Spassk|Spassk]], [[Distrikto Tamala|Tamala]], [[Distrikto Vadinsk|Vadinsk]], [[Distrikto Zemetchino|Zemetchino]].

== Referi ==
{{reflist}}

{{commonscat|Penza Oblast}}

{{Kolonieti urbaltipa di provinco Penza}}
{{Urbi di provinco Penza}}
{{Distrikti di provinco Penza}}
{{Subdividuri di Rusia}}

[[Kategorio:Provinco Penza]]</text>
      <sha1>tt8hic2n0pnucj8lhwr8v841ac4fsgs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorio:Urbi en provinco Penza</title>
    <ns>14</ns>
    <id>58099</id>
    <revision>
      <id>994824</id>
      <timestamp>2022-08-11T13:54:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="56" xml:space="preserve">[[Kategorio:Urbi en Rusia]]
[[Kategorio:Provinco Penza]]</text>
      <sha1>g5uogljacui772uoofv6e2sqa7jnig1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Spassk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58100</id>
    <redirect title="Spassk (Penza)" />
    <revision>
      <id>994827</id>
      <timestamp>2022-08-11T13:55:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Spassk]] a [[Spassk (Penza)]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Spassk (Penza)]]</text>
      <sha1>1o382t82qyombsyennrzpbxtjr8qb8c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Spassk (homonimo)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58101</id>
    <revision>
      <id>994829</id>
      <timestamp>2022-08-11T14:05:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="629" xml:space="preserve">{{homonimo}}

'''Spassk''' – loki en [[Rusia]]

* [[Spassk (Kemerovo)|Spassk]], kolonieto urbaltipa en provinco Kemerovo, distrikto Tashtagol
* [[Spassk (Nijni Novgorod)|Spassk]], vilajo en provinco Nijni Novgorod, distrikto Bacha
* [[Spassk (Novosibirsk)|Spassk]], vilajo en provinco Novosibirsk, distrikto Kupino
* [[Spassk (Nazivayevsk)|Spassk]], vilajo en provinco Omsk, distrikto Nazivayevsk
* [[Spassk (Sedelnikovo)|Spassk]], vilajo en provinco Omsk, distrikto Sedelnikovo
* '''[[Spassk (Penza)|Spassk]]''', urbo en provinco Penza, distrikto Spassk
* [[Spassk (Ryazan)|Spassk]], vilajo en provinco Ryazan, distrikto Shack</text>
      <sha1>az07gm5ulqw4fz8m1c58fj49wo7wvr8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorio:Distrikti en Penza</title>
    <ns>14</ns>
    <id>58102</id>
    <revision>
      <id>994830</id>
      <timestamp>2022-08-11T14:36:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29" xml:space="preserve">[[Kategorio: Provinco Penza]]</text>
      <sha1>qhqytdqwsh8hwpjr6bp5uon73shmphi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorio:Penza</title>
    <ns>14</ns>
    <id>58103</id>
    <revision>
      <id>994831</id>
      <timestamp>2022-08-11T14:36:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29" xml:space="preserve">[[Kategorio: Provinco Penza]]</text>
      <sha1>qhqytdqwsh8hwpjr6bp5uon73shmphi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Penza</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58104</id>
    <revision>
      <id>994832</id>
      <timestamp>2022-08-11T14:39:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3096" xml:space="preserve">{{Loko
| nomo = Penza
| Lokala_nomo = Пенза
| Lokala_pronunco =
| Lokala_himno = 
| Tipo_di_loko = urbo
| Standardo = Flag of Penza.png
| Blazono = Coat of Arms of Penza (Penza oblast) (2001).png
| Imajo = Penza 2013.png
| Texto_dil_Imajo = Kelk imaji pri Penza.
| DetalozaMapoNomo = di Rusia:
| DetalozaMapo = Russia political location map (Crimea disputed).svg
| DetalozaMapoX = .21 | DetalozaMapoY = .36
| DetalozaMapoNomo+ = di provinco Penza:
| DetalozaMapo+ = Outline Map of Penza Oblast.svg
| DetalozaMapoX+ = .6 | DetalozaMapoY+ = 0.31
| DetalozaMapoEtiketo = Penza
| Shablono_lando = {{RUS}}
| Regiono_precipua_sh = {{RU-PNZ}}
| Regiono2_sh =
| Regiono3_sh =
| OKATO_RU = 56401000000&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|idiomo={{ru}}|titulo = Справочник кодов общероссийских классификаторов |vidita ye = 11ma di agosto 2022|editero = classinform.ru|url = https://classinform.ru/okato/search.php?str=56401000000}}&lt;/ref&gt;
| Fondita_ye = 1663
| Urbala_legi_ye = 1663
| TipoEstro = Urbestro | Lokestro = Vladimir Borisovich Mutovkin
| Latitudo = 53°12'00&quot;N | Longitudo = 45°00'00&quot;E
| Altitudo = 147
| Surfaco = 304.56
| Habitanti = {{formatnum:509513}}
| Yaro = 2022
| Denseso_di_habitantaro = 1672,95
| Horala_zono = +3
| Postkodexo = 440080&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|idiomo={{ru}}|titulo = 440080 отделение почтовой связи «Пенза» |vidita ye = 11ma di agosto 2022|editero = gdeposylka.ru|url = https://gdeposylka.ru/courier/russian-post/440080}}&lt;/ref&gt;
| Telefonnumero = +7 841-2
| Registragilo = 58
| Reto = {{URL|http://www.penza-gorod.ru/}}
}}
'''Penza''' esas urbo an [[Rivero Sura|Sura]] (enfluanto di [[Fluvio Volga|Volga]]) e kelk olua enfluanti (inter altri: [[Rivero Penza|Penza]], [[Rivero Penzyatka (Sura)|Penzyatka]], [[Rivero Ardim|Ardim]], [[Rivero Staraya Sura (Sura)|Staraya Sura]], [[Rivero Barkovka (Sura)|Barkovka]]) en westal [[Rusia]]. Ol esas chefurbo di [[provinco Penza]]. Segun statistiki dil yaro 2022, ol havis {{formatnum:509513}} habitanti&lt;ref name=&quot;y2022_&quot;&gt;{{Extera ligilo|idiomo={{ru}}|titulo = Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2022 года|vidita ye = 11ma di agosto 2022|editero = rosstat.gov.ru|url = https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/chisl_%D0%9C%D0%9E_Site_01-01-2022.xlsx}}&lt;/ref&gt;. Entote ol havas 304.56 km² e distas cirkume 550 kilometri sude-este de [[Moskva]]. 

== Fotografuraro ==
&lt;gallery mode=packed heights=180px style=&quot;text-align:left&quot;&gt;
Penza-Aeroport.jpg|Aeroportuo.
Pnzbus.jpg|Autobusala staciono.
Железнодорожная станция Пенза I.jpg|Fervoyala staciono.
LiAZ-5256.45 in Penza, Russia.jpg|Autobuso n-ro 54 sur strado di Suvorov.
New Penza Drama Theatre.jpg|Provincala dramoteatro.
&lt;/gallery&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

{{commonscat|Penza}}

{{Urbi di provinco Penza}}
{{Distrikti di provinco Penza}}

[[Kategorio:Urbi en provinco Penza|Penza]]
[[Kategorio:Distrikti en Penza|Penza]]
[[Kategorio:Penza]]</text>
      <sha1>7nrfjmlntlxy75e9rgnn4cltx8no3nb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Theodorik la Granda</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58105</id>
    <revision>
      <id>994834</id>
      <timestamp>2022-08-11T15:11:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>Texto de &quot;Ye ca dio, 3 marto&quot; (2012)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="669" xml:space="preserve">[[Arkivo:Teodorico re dei Goti (493-526) white.jpg|thumb|Moneto-peco montranta Theodorik]]
'''Theodorik la Granda''' (n. 454, m. 30ma di agosto 526) esis rejulo di la Ostrogoti.

Ye la 3ma di marto 493, il facis konkordo kun Odoaker ke li regnez kune en Italia. Odoaker divenabis rejo en Italia pos la destronizo di la lasta Romana imperiestro [[Romulus Augustulus]]. Theodorik esabis sendata ad Italia da [[Zeno (imperiestro)|Zeno]], imperiestro di [[Konstantinoplo]], supozeble por riganar Italia por la imperio. Kelka dii pos la konkordo, ye celebrala festino, Theodorik ocidis Odoaker.

Ilua regno esis pacoza, ed il esis patrono di lernado.

[[Kategorio:Mezepoko]]</text>
      <sha1>a4j8rnxafip3drzgjvzmf2ywkueoahr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>994836</id>
      <parentid>994834</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T15:15:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="671" xml:space="preserve">[[Arkivo:Teodorico re dei Goti (493-526) white.jpg|thumb|Moneto-peco montranta Theodorik]]
'''Theodorik la Granda''' (n. 454, m. 30ma di agosto 526) esis rejulo dil [[Ostrogoti]].

Ye la 3ma di marto 493, il facis konkordo kun Odoaker ke li regnez kune en Italia. Odoaker divenabis rejo en Italia pos la destronizo di la lasta Romana imperiestro [[Romulus Augustulus]]. Theodorik esabis sendata ad Italia da [[Zeno (imperiestro)|Zeno]], imperiestro di [[Konstantinoplo]], supozeble por riganar Italia por la imperio. Kelka dii pos la konkordo, ye celebrala festino, Theodorik ocidis Odoaker.

Ilua regno esis pacoza, ed il esis patrono di lernado.

[[Kategorio:Mezepoko]]</text>
      <sha1>qel9j0tjyu2o7o37qqb7wyl5gf3ltp5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Pioneer 4</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58106</id>
    <revision>
      <id>994855</id>
      <timestamp>2022-08-12T07:10:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>Revizita texto de &quot;Ye ca dio, 3 marto&quot; (2012)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="510" xml:space="preserve">[[Arkivo:Pioneer-3-4.gif|thumb|upright|Pioneer 4]]
'''Pioneer 4''' esis kosmosondilo di Usa. La skopo esis pasar proxim la [[luno]] e transmisar informeso pri radiado.

Ol lansesis ye la 3ma di marto 1959, kelka semani pos ke [[Luna 1]] di Sovietia preterpasabis la luno. Pioneer 4 pasis la luno ye disto di 60 000 km; la &quot;Geiger-Müller&quot;-tubo sucesoze registragis radiado. Ol esis la unesma artificala satelito di Usa qua eskapis de terala gravito ed establisis orbito cirkum la suno.

[[Kategorio:Spaconavi]]</text>
      <sha1>av3mwcovbmes7b5ev9690hf8vtt7a07</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kublai Khan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58107</id>
    <revision>
      <id>994859</id>
      <timestamp>2022-08-12T07:48:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>Texto de &quot;Ye ca dio, 5 di mayo&quot; (2012)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="943" xml:space="preserve">[[Arkivo:YuanEmperorAlbumKhubilaiPortrait.jpg|thumb]]
'''Kublai''' (n. 23ma di septembro 1215, m. 18ma di februaro 1294) esis fondanto di la dinastio Yuan di Chinia.

Ye la 5ma di mayo 1260, Kublai proklamesis kom Khan di la [[Mongola imperio]], sucedanto di lua fratulo Mongke, da asembluro ye lua rezideyo en Shang-tu. (Shang-tu, o &quot;Xanadu&quot;, esis proxim nuntempa Dolon Nor en Interna Mongolia, Chinia.) Kublai Khan esis nepotulo di [[Genghis Khan]]; Genghis kreabis la Mongola imperio qua inkluzis granda parti di centrala Azia e nordala Chinia.

La proklameso di 1260 ne agnoskesis da multa decendanti di Ghengis, qui suportis la plu yuna fratulo di Kublai, Ariq Boke. La sequanta interna milito finis en 1264 kande Ariq Boke cedis su a Kublai, qua pardonis il. La imperio augmentis dum la regno di Kublai Khan, ed inkluzis Chinia; [[Beijing]] divenis olua precipua urbo.

[[Kategorio:Historio di Mongolia]]
[[Kategorio:Historio di Chinia]]</text>
      <sha1>7odzjgctrsyueu0074idu1ii7d5n17u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jodhpur</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58108</id>
    <revision>
      <id>994860</id>
      <timestamp>2022-08-12T09:30:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>Texto de &quot;Ye ca dio, 12 mayo&quot; (2012)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="858" xml:space="preserve">[[Arkivo:Jodhpur city view from Meherangarh Fort.jpg|thumb|280px|Vido di Jodhpur de la fortreso Mehrengarh]]
'''Jodhpur''' esas urbo en [[India]].

Jodhpur fondesis ye la 12ma di mayo 1459 da Rao Jodha. Il esis rejo di [[Mandore]] (urbo en nuntempa [[Rajasthan]]), la dek-e-kinesma tala rejo de la familio Rathore, e filiulo di Rao Ranmal qua divenabis rejo di Mandore en 1427. Pos la asasino di Rao Ranmal da rivalo, Rao Jodha mustis abandonar Mandore; dum multa yari il esforcis riganar la urbo, e sucesis en 1453.

Pro konsilo di santulo ke la chef-urbo devas esar situata ye somito di kolino, il selektis rokoza kolino 9 km sude de Mandore, ed en 1459 komencis la konstrukto di la fortreso Mehrengarh, de qua kreskis la urbo Jodhpur. Mehrengarh esis augmentata dum posa yari e divenis un de la maxim granda fortresi en India.

[[Kategorio:Urbi en India]]</text>
      <sha1>1vsfivfsdj2644qa4sjjo6uhzjtyylz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Christopher Wren</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58109</id>
    <revision>
      <id>994862</id>
      <timestamp>2022-08-12T10:01:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DavidW</username>
        <id>13623</id>
      </contributor>
      <comment>Texto de &quot;Ye ca dio, 25 februaro&quot; (2012)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="515" xml:space="preserve">[[Arkivo:Gravure représentant Christopher Wren.jpg|thumb]]
'''Christopher Wren''' (n. 20ma di oktobro 1632, m. 8ma di marto 1723) esis Angla arkitekto.

Il havis intereso en diversa faki di cienco. Ilua maxim importanta oportunajo kom arkitekto venis pos la Granda Fairo di London en 1666; il recevis komiso por la ri-konstrukto di multa kirki en London, inkluzante la Katedralo di St Paul. La konstrukto di la katedralo komencis en 1675 e finis en 1710.
 
{{DEFAULTSORT:Wren, Christopher}}
[[Kategorio:Arkitekti]]</text>
      <sha1>mk28c8kcphbxb15tp8wr43ls5jugjnf</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>