Wikipedia kaawiki https://kaa.wikipedia.org/wiki/Bas_bet MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Media Arnawlı Sa'wbet Paydalanıwshı Paydalanıwshı sa'wbeti Wikipedia Wikipedia sa'wbeti Su'wret Su'wret sa'wbeti MediaWiki MediaWiki sa'wbeti Shablon Shablon sa'wbeti Anıqlama Anıqlama sa'wbeti Kategoriya Kategoriya sa'wbeti TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 286 45714 45362 2022-07-26T13:50:23Z 62.209.149.177 wikitext text/x-wiki {{Infobox Settlement |official_name = {{PAGENAME}} |native_name = |image_skyline = |imagesize = 300px |image_caption = |image_flag = Flag of Karakalpakstan.svg |image_seal = Coat of arms of Karakalpakstan.png |image_map = |map_caption = |pushpin_map = Uzbekistan |pushpin_label_position =bottom |pushpin_mapsize = 300 |pushpin_map_caption =Ózbekstandaǵı jaylasıwı |subdivision_type = [[Ma'mleket|Mámleket]] |subdivision_type1 = [[O'zbekstan wa'la'yatlar|Respublika]] |subdivision_name =‎ [[Su'wret:Flag of Uzbekistan.svg|25px]] [[O'zbekstan|Ózbekstan]] |subdivision_name1 = [[Qaraqalpaqstan]] |subdivision_type2 = |subdivision_name2 = |established_title = |established_date = |government_type = |leader_title = |leader_name = |area_magnitude = |area_total_sq_mi = |area_total_km2 = |area_land_sq_mi = |area_land_km2 = |area_urban_sq_mi = |area_urban_km2 = |area_metro_km2 = |area_metro_sq_mi = |population_as_of=2018 |population_footnotes = |population_total = 312'100<ref>[https://data.gov.uz/ru/datasets/5800 Число постоянных жителей в Республике Каракалпакстан на 1 января 2018 года], Портал открытых данных Республики Узбекистан</ref> |population_urban = |population_metro = |population_density_sq_mi = |population_density_km2 = |timezone = +5 |utc_offset = |timezone_DST = |utc_offset_DST = |latd=42|latm=28|lats=|latNS=N |longd=59|longm=36|longs=|longEW=E |elevation_footnotes= |elevation_m = |elevation_ft = |postal_code_type = |postal_code = 742000 |area_code = |website = |footnotes = }} '''Nókis''' — [[Qaraqalpaqstan|Qaraqalpaqstan Respublikasınıń]] [[Paytaxt|paytaxtı]]. Nókis Qaraqalpaqstan Respublikasınıń orayında jaylasqan bolıp, [[A'mu'wda'riya|Ámúdáriyanı]]<nowiki/>ń oń jaǵasında jaylasqan. Ol [[ten’iz|teńizdiń]] betinen 76 [[metr]] biyiklikte jaylasqan. Qalanıń batıs hám shıǵıs tárepleri Qızılqum shóli menen qorshalǵan. Arqa bólegi Ámúwdáriyanıń deltasına tiyip turadı. [[Qızketken]] kanalı pútkil qaladan ótip turadı. Klimatı kontinentallı. [[1930]]-jılı [[12-noyabr]] kúni húkimet tárepinen paytaxttı [[To’rtku’l|Tórtkúl]]den Nókiske almastırıw haqqında másele qabıllandı. [[1939]]-jılı Nókis qalası paytaxt boldı. Qala [[O'zbekistan|Ózbekistan]] respublikasınıń arqasında, [[Aral]] teńizine jaqın, úsh — [[Qaraqum]], [[Qızılqum]] hám taslı shól — [[U’stirt plato|Uʻstirt plato]]sı, haʻm de keyingi jılları qosılǵan tórtinshisi — [[Aralqum]] hám [[Aqqum]] shólleri qorshawında jaylasqan. =Tariyxı = Birinshi bolıp Nókis maydanlarında biziń eramızǵa shekemgi 3-4 ásirlerde adamlar jasay baslaǵan. Shursha qalasın tariyxı, Nókis maydanlarında adamlar 2000 jıldan aslam ómir súrgenligin aytadı. [[Arxeologiya]]lıq qazılıwlar, Shursha qalası biziń eramızǵa shekemgi 4-ásirde áyyemgi [[Xorezm]] mámleketiniń tiykarǵı bólegi bolıp esaplanǵanın kórtedi. Nókis — qala atı. Nókis [[Qaraqalpaq]] násiliniń ulıwma atı bolıp esaplanadı. Tariyxıy ádebiyatlarda bul at salıstırmalı kemnen-kem esletiledi. Jergilikli adamlardıń maǵlıwmatları boyınsha „Nókis‟ ataması „toǵız adam‟ degen mánini bildiriwshi, persidlik at „Nukus‟ atamasına tiykarlanǵan eken. Bul at ta tarixıy bir ápsanaǵa tiykarlanǵan. == Ekonomika == Házirgi waqıtta islep shıǵarıwdıń tiykarǵı bólegi paytaxtta jaylasqan. Olar zamanagóy úskeneler menen támiynelengen, islep shıǵarılıp atırǵan ónimler jergilikli xalıq tárepinen talaplar qanıqtırıp atır, taǵı da [[eksport]] qılınıp atırǵan [[tovar]]lar ólshemi de artıp atır. Házirgi waqıtta bárshe talaplarǵa juwap beriwshi transportlıq sistema da iske túsirilgen. [[Temir jol]] baylanıs sisteması qayta ońlanıp, [[Ushqudıq]] stantsiyası qosılgʻanna keyin, [[Tashkent]] penen Nókis qalaları arasındaǵı aralıq táwiraq qısqardı. Bunnan basqa da Nókis qalasınan zamanagóy [[samalyot]]larda kóplegen jónelisler qaray ushıw imkaniyatına iye. == Belgili jerler == Savitskiy atındaǵı mámleketlik muzey, Berdaq muzeyi, „Tashkent‟ mimanxanası, bul Xalıqlar doslıǵı monumenti, Berdaq, Uluǵbek, Ájiniyaz estelikleri. Qala átiraplarında Shılpıq — zoroastriyzlıq Daxma, áyyemgi Mizdakxan esteligi.Mega Nukus. == Bilimlendiriw == ÓzR Pánler akademiyası Qaraqalpaqstan bólimi, 345 pán kandidatları, 30 pán doktorları. 4 joqarı oqıw orınları: [[Qaraqalpaqstan ma’mleketlik universitet|Qaraqalpaqstan mámleketlik universitet]]i, [[No’kis ma’mleketlik pedogogikalıq institut|Nókis mámleketlik pedogogikalıq institut]]ı, [[Tashkent pediyatriya institutı]] Nókis filiali, Tashkent mádeniyat institutı Nókis [[filial]]ı, 16 arnawlı bilimlendiriw orınlar. 80 [[akademiyalıq litsey]]ler hám [[ka’sip-o’ner kolledj|kásip-óner kolledj]]leri. 43 orta arnawlı [[mektep]]ler. 45 oqıwǵa shekemgi orınlar. == Mádeniyat hám kórkem-óner == [[Berdaq atındag’ı muzikaliq-drama teatr|Berdaq atındaǵı muzikaliq-drama teatr]]ı, Jas tamashagóyler teatrı, Gosfilarmonıya, [[quwırshaq teatr]]ı, 5 xalıq [[ansambl]]leri, respublikalıq [[radio]] hám [[televideniye]], [[Qaraqalpaqfilm]]. Jazıwshılar awqamı, [[Suwretshiler]]ler, [[jurnalist]]ler, [[kompozitor]]lar hám [[arxitektor]]lar. Savitskiy atindagi kórkem-óner muzeyi. == Den-sawlıqtı saqlaw == 5 zamanagóy úskeneler menen támiynlengen sawalandırıw máskenleri, 8 qalalıq [[poliklinika]]lar. Bul baǵdar boyınsha 551 [[shıpaker]]ler, 1660 orta [[meditsina]] xizmetkerleri jumıs islep atır. == Dene tárbiya hám sport == Shama menen 230 [[sport]] zallar hám sport maydanları, sonıń menen birge qalalıq stadion, qalalıq sport zal, 2 [[tennis]] [[kort]]ları, awır atletika zalları, gúres zalları, ippodrom, júziw [[basseyn]]leri, [[grebli]] mektebi hám t.b. == Transport == [[Aeroport]] qálegen túrdegi [[samalyot]]lardı qabıllaw imkániyatına iye; [[temir jol]] vokzal; eki [[avtovokzal]]. Qalalıq jámiyetlik transport: [[mikroavtobus]]lar hám [[marshrutlı taksi]]ler. == Baylanıs == {{commonscat|Nukus}} Zamanagóy 7 — numeratsiyalı hám optikalıq baylanıs menen isleytugʻın [[ATS]](latın, avtomatikalıq telefon stantsiyası), [[Internet]] [[provayder]]leri. {{DEFAULTSORT:No'kis}} [[Kategoriya:Qaraqalpaqstan]] [[Kategoriya:Qaraqalpaqstan qalaları]] pcr41i7t7mgi6fjrpekjuvrp5n95qtq